روزنامه صبا شماره 1336
روزنامه صبا شماره 1336
روزنامه صبا شماره 1336
چهارشنبه| 23اذر 14 |1401دسامبر 19 |2022جمادی االول |1444
سال دهم| شماره 8 |1336صفحه| 5000ناموت|
مهراوران؛ هرنمندی که
شور بود و شعور
محمد خزاعی :ما کسی را
ممنوع الکار نمی کنیم
صفحه 3
سینما حقیقت ،جسوران ه پرده
از رازهای نهفته برمی دارد
صفحه 4
پیش از دیدن نمایش ما را
قضاوت نکنید
صفحه 6 صفحه 1
2
چهارشنبه 23اذر 1401شماره 1336
خرب سیمنا و تلویزیون
«روایت فرهت» ،پزشکی که زمان دقیق درمان را تخمین می زند
امیراطهر سهیلی ،کارگردان مستند «روایت فرهت» با اشاره به اینکه این اثر درواقع پرتره ای از دکتر
احمدشاه فرهت ،تبعه افغانستانی مقیم مشهد است ،گفت :ایشان یکی از بهترین پزشکان اطفال خراسان
و ایران است .او با بیان اینکه دکتر فرهت دارای ویژگی هایی خاص است ،عنوان کرد :دکتر فرهت در شهر
مشهد معروف است و این که یک شخص در میان جنگ و بحران و بعد با مهاجرت به کشوری غریب بتواند
به چنین تخصصی خاص دست یابد کار هرکسی نیست؛ در مشهد از هر ۱۰خانواده ،دست کم دو الی سه
نفر از بیماران دکتر بوده اند .کارگردان مستند روایت فرهت درباره ایده اولیه این فیلم اظهار داشت :در ابتدا
مصطفی شوقی به من پیشنهاد داد تا روی این سوژه کار کنم/.ایرنا
شب یلدا با فرزاد حسنی در رادیو جوان
علیرضا مقصودی ،مدیر رادیو جوان از شب یلدایی ویژه در این شبکه رادیویی خبر داد .او با اشاره به
جزئیاتی از این برنامه رادیویی گفت :این ویژه برنامه را فرزاد حسنی ،اجرا می کند و قرار است ساعت 22
تا یک و نیم بامداد روی انتن باشند .فریبرز گلبن ،تهیه کننده این برنامه رادیویی است و تاکنون حضور
حسین متولیان به عنوان یکی از میهمانان این برنامه ،قطعی شده است .فرزاد حسنی برنامه 4ساعته
تحویل سال رادیو جوان را هم اجرا کرده بود.
او این روزها برنامه های دیگری از جمله برنامه شبانه «چه فرصتی چه شبی» را هم روی انتن این شبکه
رادیویی دارد /.تسنیم
سومین اردوی فیلم سازی «ایده تا تولید» برگزار می شود
دوره سوم اردوی فیلم سازی «ایده تا تولید» ،با دعوت از ۱۵
فیلم ساز ویژه از دفاتر انجمن سینمای جوانان ایران در منطقه
شمال غرب کشور ،به میزبانی انجمن سینمای جوانان اردبیل و
در شهر پارس اباد «دشت مغان» ،به مدت یک هفته از تاریخ ۲۸
ی ۱۴۰۱برگزار می شود.
اذر تا ۵د
این اردوی تخصصی فیلم سازی فیلم کوتاه ،با محوریت سه
ژانر «معمایی ،پلیســی»« ،کمدی» و «ملودرام» برگزار شده
و قصد دارد فیلم ســازان شــرکت کننده را به شکل کارگاهی
با حضور ســه مربی هدایت کند تا ایده ها و طرح های این ۱۵
فیلمساز مورد بررسی و کار تخصصی قرار گرفته و به فیلم نامه
کوتاه تبدیل شوند.
در پایان این اردو ،فیلم سازان در گروه های ۵نفره که هر گروه
زیر نظر یک مربی و با محوریت یک ژانر فعالیت می کند ،اقدام به
ساخت سه فیلم کوتاه به صورت گروهی ،می کنند.
انجمن سینمای جوانان ایران از تولید این سه فیلم کوتاه تا
سقف ۳۰میلیون تومان برای هر فیلم ،حمایت مالی می کند.
دارا بودن ۲۰تا ۳۵سال سن ،ساخت حداقل یک فیلم کوتاه
و گذراندن دوره فیلمسازی انجمن سینمای جوانان ایران و ارائه
یک طرح چند خطی (الگ الین و سیناپس فیلم نامه) در یکی
از این سه ژانر «معمایی ،پلیسی»« ،کمدی» و «ملودرام» که
«گالدیاتور »۲در مراکش ساخته می شود
ریدلی اســکات ،پس از ۲دهه ادامه «گالدیاتــور» ،را در مراکش
می ســازد .گزارش های جدید حاکی از ان اســت که ریدلی اسکات
اکنون در حال بررسی و انتخاب لوکیشن های مورد نظر برای ساخته
شــدن «گالدیاتور ،»۲در مراکش است .اســکات ۸۵ساله در شهر
«ورززات» مراکش که به عنوان «هالیوود مراکشی» شناخته می شود
به جســتجوی مکان های مورد نظر پرداخته و تیم تولید «گالدیاتور
»۲مذاکره خود را با اســتودیو اطلس این شــهر برای همکاری اغاز
کرده است .داســتان ادامه «گالدیاتور» درباره لوسیوس پسر لوسیال
و خواهرزاده کومودوس است که خواکین فینیکس نقش وی را بازی
کرد .ماکسیموس در «گالدیاتور» ،وی را از دست دایی اش نجات داده
بود .سال ۲۰۱۹والتر اف پارکز و لوری مک دونالد ،تهیه کنندگان فیلم
تایید کردند که دنباله فیلم ۲۵سال پس از فیلم اول ساخته می شود.
گفته شده پیتر کریگ نویسنده «تاج» و «هانگر گیمز :زاغ مقلد» قرار
است فیلمنامه را برای اسکات بنویسد/.مهر
قابلیت اجرای ۲روزه در شــهر اردبیل را داشته باشد به عنوان
شروط شرکت در این دوره تخصصی عنوان شده است.
این اردو بــا حضور ۶اســتان اردبیل ،اذربایجان شــرقی،
اذربایجان غربی ،زنجان ،قزوین و گیالن برپا خواهد شد و ۱۵
فیلمساز شرکت کننده در این اردو از انجمن سینمای جوانان
شــهرهای اردبیل ،ارومیه ،انزلی ،تالش ،تبریز ،رشت ،رودبار،
زنجان ،قزوین ،الهیجان ،مراغه ،مشکین شهر و مهاباد دعوت
می شوند.
سه مربی این دوره فیلم سازی که قرار است همراه فیلمسازان
باشند ،متعاقباً معرفی می شــوند .پیش از این کارگردان هایی
چون مهدی جعفری ،ارسالن امیری و عادل تبریزی به عنوان
مربی های اردوی فیلمســازی «ایده تا تولید» بوشهر و شهرام
مکری ،داریوش غریب زاده و علی مالقلی پور به عنوان مربی های
اردوی فیلمسازی «ایده تا تولید» همدان حضور داشته و همراه
فیلمسازان بوده اند.
سومین اردوی فیلمسازی «ایده تا تولید» ،ب ه میزبانی انجمن
سینمای جوانان اردبیل با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد
اسالمی استان اردبیل و با حمایت فرمانداری پارس اباد مغان،
شرکت و صنعت و دامپروری مغان و شرکت ملی کشت و صنعت
و دامپروری پارس اباد ،برگزار می شود/.مهر
برد پیت؛ دمین شازل را تحسین کرد
برد پیت که در فیلم «بابل» دمین شازل ،در نقش جک کنراد
بازی کرده کارگردان فیلم را ستود« .بابل» ،ساخته دمین شازل،
جاه طلبانه ترین فیلم این کارگردان برنده اسکار است .او داستانی
پراکنده از هرزگی ریشــه دار در هالیوود را در فیلمی ۳ساعته ،با
فهرستی بی پایان از شــخصیت ها و با حضور بازیگران درجه یک
ساخته است .برد پیت ،بازیگر این فیلم در مصاحبه ای جدید از این
فیلم عظیم به عنوان موقعیتی که شازل ،خلق کرده یاد کرد و چیزی
جز تمجید از شازل و مهارت های بصری او به عنوان یک فیلمساز
نگفت .پیت ،در پاسخ به این سوال که چرا به این فیلم عالقه مند
شده اســت ،گفت :اول از همه این فیلم متفاوت بود و بعد این که
چون دمین شازل بود و ساخت این فیلم بیش از حد مجلل تنها به
دلیل توجه شازل به جزییات و عالقه وی به تاریخ هالیوود ممکن
شده است .او افزود .:همیشه با هر کارگردان جدید چیزی جدید
پیدا می کنم .چون هر کسی زبان و سبک خاص خود را دارد/ .مهر
«نبض» رادیو جوان هر شب می زند
پانته ا پاچنگی ،تهیه کننده «نبض» ،درباره این برنامه که از رادیو
جوان روی انتن می رود بیان کرد :این برنامه به عنوان تنها برنامه پزشکی
و سالمت محور شبکه جوان طراحی شده است و در قالب یک برنامه
کارشناسی پخش می شود .او در مورد جزئیات این برنامه عنوان کرد :در
هر نسخه از این برنامه به بررسی علل و عوامل پیدایش ،نشانه ها ،راه های
پیشگیری و درمان ،عوارض و حتی داروهای موثر در درمان هر بیماری
می پردازیم .تهیه کننده«نبض» ،در مورد فرم و محتوای این برنامه افزود:
در این برنامه به طب سنتی ایرانی و میزان اثرگذاری ان بر بیماری ها و
ارتباط و هماهنگی طب سنتی با پزشکی نوین و دانشگاهی را بررسی
می کنیم .همچنین در مورد مسئله حائز اهمیت نقش فضای مجازی در
گسترش بهداشت عمومی و باورهای اشتباه بهداشتی در اذهان عمومی،
فضای مجازی و اصالح انها و ارتقای دانش بهداشتی جوانان می پردازیم.
برنامه «نبض» از شنبه تا چهارشنبه ،هر شب به مدت ۱۵دقیقه از ساعت
۲۳:۴۵از شبکه جوان ،روانه انتن می شود/.مهر صفحه 2
چهارشنبه 23اذر 1401شماره 1336
خرب سیمنا و تلویزیون
برخی کارگردان ها مستند تلویزیونی را دست کم می گیرند
مریم مومن زاده ،داور بخش مجموعه های مستند در ششــمین جشنواره مستند تلویزیونی گفت:
برخی مستندسازان مستند تلویزیونی را دست کم می گیرند .کارگردان صاحب نامی که در جشنواره های
سینمایی کار خوب ساخته است ،تلویزیون برای اش محل درامد زایی شده و با کمترین بودجه اثر خود را
برای صداوسیما می سازد .او تاکید کرد :کوچک دیدن و دست کم گرفتن رسانه و اثر ،خیلی به محصول
نهایی ضربه می زند .ما فیلمسازان خوب و کار بلدی داریم که وقتی برای تلویزیون کار می کنند ،برای شان
مهم نیســت چه کاری را روانه انتن می کنند .فکر و اندیشه شان را خرج کاری می کنند که قرار است به
جشنواره برود .همیشه ساخت اثر ضعیف به خاطر مالی نیست/ .ایرنا
«تطبیق» بهترین فیلم سی امین دوره جشنواره بارسلونا شد
فیلم کوتاه «تطبیق» ،به کارگردانی مهرداد حسنی و تهیه کنندگی حسن محمدی ،پس از حضور در
چهار جشنواره اسکارکوالیفای (بوسان ،ریندنس ،اینترفیلم برلین و شیکاگو) و دریافت جایزه بزرگ جشنواره
بوسان ،موفق شد در اخرین حضور خود برنده جایزه بهترین فیلم کوتاه سی امین دوره جشنواره حقوق بشر
بارسلونا ،شود .این فیلم کوتاه عالوه بر دریافت این جایزه به تازگی توانسته بود جایزه ویژه جشنواره کودکان
شیکاگو را نیز از ان خود کند .در خالصه داستان «تطبیق» امده است :شاهرخ کودکی است که تالش می کند
خودش را با حقیقت درونش تطبیق دهد .در این فیلم کوتاه معید اسوده ،منصور نصیری ،فاطمه مرادی ،حسن
خوشحالت،مریمگلدوز،جمشیدبهادری،سیدکاظمحسینیوسیدمحمدرضاحسینیایفاینقشدارند/.مهر
محمد خزاعی :ما کسی را ممنوع الکار نمی کنیم
محمد خزاعی ،رئیس ســازمان سینمایی در حاشــیه برگزاری
شانزدهمین جشنواره فیلم «سینماحقیقت» ،درباره اخرین وضعیت
پی گیری ســینماگران بازداشــتی در حوادث اخیر گفت :در جلسه
مشترکی که با حضور نماینده سازمان سینمایی ،نماینده دادستان و
نماینده خانه سینما تشکیل شد ،در پی ان بودیم مشکالتی که برای
تعدادی از سینماگران در حوادث اخیر به وجود امده است ،مرتفع شود.
با پی گیری این کمیته مشترک ،بخشــی از این مشکالت به صورت
موقت و با ازادی افراد مرتفع شده اما بخشی از تصمیمات مربوط به
حوزه قضایی است که مشخصاً به حیطه اختیارات قوه قضاییه مربوط
می شود و از حوزه اختیارات ما خارج است.
او افزود :قطعاً این دسته از پرونده ها باید مسیر قضایی خود را طی
کنند که این مسیر در اختیار ما نیست .در عین حال ما رایزنی های خود
را خواهیم داشت و خود اقای اسماعیلی وزیر ارشاد جلسات مکرری
در این زمینه داشته اند .با دیگر دســتگاه های مسئول هم مذاکراتی
داشــته ایم تا پرونده افرادی که به هر دلیلــی و نااگاهانه در صحنه
اغتشاشات به صورت میدانی حضور داشت ه و دچار مشکل شده اند مورد
رسیدگی سریع تر قرار گیرد تا مشکالت انها چنانچه قانون شکنی و
تخلفات گسترده نداشته اند حل و فصل شود.
خزاعــی ،تاکید کرد :خیلــی از افرادی که مــا در حال پی گیری
پرونده ان ها هستیم در تهران نبوده اند و از هنرمندان شهرستانی و
بعضاً شناخته نشده هستند .مشکل دیگر این بود که نام برخی از این
هنرمندان شهرستانی در لیست ما هم وجود نداشت .اما خوشبختانه
پی گیری ها نتیجه داشــته و به صورت روزانه هم شاهد انتشار اخبار
مرتبط با ازادی برخی از این هنرمندان قرار می گیرید.
خزاعی ،درباره اینکه مشخصاً کدام هنرمندان تا کنون با پی گیری
سازمان سینمایی ازاد شده اند هم تاکید کرد :هیچ تفاوتی ندارد و همه
این ازادی ها حاصل یک کار و پی گیری گروهی است ،جلسات زیادی
3
با نهادهای مختلف داشته ایم که تصمیم نهایی این شده است تا همه
کارها توسط همین کمیته واحد پی گیری شــود .در مجموع اراده و
خواست سازمان سینمایی و وزارت ارشاد این است که وضعیت همه
هنرمندانی که در این روزها دچار مشکل شده اند و تخلفات و جرائم
خاصی ندارند ،زودتر روشن شود .رئیس ســازمان سینمایی ،درباره
تاثیر مواضع برخی هنرمندان در حوادث اخیر بر وضعیت حضورشان
در پروژه های ســینمایی و سرنوشــت اثاری که در انها ایفای نقش
داشته اند هم گفت :واقعیت این اســت که این موضوع به قوه قضاییه
مربوط می شود .ما در سازمان سینمایی و حتی باالتر از ان در وزارت
ارشاد ،قانونی مبنی بر ممنوع الکاری کسی را نداریم و از این منظر صدور
حکم ممنوع الکاری هم دست ما نیست و نهایتاً باید به حکمی که قوه
قضاییه صادر کرده است ،عمل کنیم .او تاکید کرد :تصمیم گیری درباره
وضعیت فعالیت این هنرمندان در شرایط فعلی امکان پذیر نیست و باید
منتظر بمانیم .برخی دوستان ممکن است مشکل خاصی نداشته باشند
و خیلی زود مشکلشان مرتفع شود اما برخی شاید مشکالت عمیق تری
داشته باشند .من در جریان پرونده این گروه نیستم و قطعاً قو ه قضاییه
درباره ان ها تصمیم گیری خواهد کرد .همه ما موظف به رعایت قوانین
هستیم ،اما اگر بتوانیم تالشی کنیم تا حکم برخی از هنرمندان تعدیل
شود ،قطعاً سازمان سینمایی و شخص وزیر محترم ارشاد ورود خواهد
کرد و تالش می کند تا احکام تعدیل شود .تصمیم گیر در این زمینه
با قوه قضاییه است و هر تصمیمی بگیرند ملزم به اجرای ان هستیم.
خزاعی ،درباره واکنش ســازمان ســینمایی به تحریم کنندگان
جشنواره های ســینمایی هم گفت :از نظر من تحریم معنایی ندارد
چراکه معتقدم هنر و فرهنگ تحریم شدنی نیست .شاید در مقطعی
و به دالیلی فیلمسازی دوست نداشته باشــد در یک رویداد شرکت
کند اما معنای این دوست نداشتن ،با تحریم متفاوت است .به نظرم
همه فیلمسازان ،جشــنواره های سینمایی را جشنواره حقیقی خود
می دانند و شاید در برهه ای و تحت شرایطی بگویند دوست ندارند در
رویدادی حضور داشته باشند .اساساً واژه تحریم در عرصه فرهنگ و
هنر ،بی معنی است .نه ما ،که هیچکس نمی تواند فرهنگ را تحریم کند
و این واژه ای است که به اشتباه باب شده است .او در عین حال تاکید
کرد :رویدادهای هنری و حرکت های فرهنگی در کشور دارند مسیر
خودشان را طی می کنند و در این مدت شاهد تعطیلی هیچ حرکتی
نبوده ایم .تمام رویدادها باشکوه تر از هر سال برگزار شده و می شوند.
مسیر ما مشخص و شفاف است و باید به وظایف خود عمل کنیم.
خزاعی گفت :خاطرم هست در جشنواره فیلم کوتاه تهران خیلی از
عزیزانی که جشنواره را تحریم کرده بودند ،امدند و به تماشای فیلم های
خود نشستند و این به نظرم بســیار زیبا بود .من هم به همه دوستان
گفتم از این فیلمسازان استقبال کنید چرا که این جشنواره خانه ان ها
است .ما در سازمان سینمایی معتقدیم درها به روی هیچ فیلمسازی
نباید بسته باشــد .تا این لحظه هم درهای وزارت ارشاد به روی هیچ
هنرمندی بسته نبوده است .مگر اینکه مبنای حقوقی داشته باشد که
جای دیگری باید درباره ان تصمیم گیری کند/ .مهر صفحه 3
4
چهارشنبه 23اذر 1401شماره 1336
پرونده
رضا دانش پژوه:
با تغییر هر دولت ،باید سینما را دوباره اختراع کنیم
رضا دانش پژوه ،کارگردان «انجلینا» ،در مدرسه فیلم و تلویزبون
هندوستان تحصیالت خود را گذرانده است .کارشناسی کارگردانی
سینما از دانشــگاه تهران دارد و پیش از این ،در حوزه تهیه کنندگی
و کارگردانی فیلم کوتاه و مستند در جشنواره های مهم کشور حضور
داشته است .دانش پژوه ،امسال با فیلم مستند انجلینا ،در بخش مسابقه
جشنواره سینماحقیقت حضور دارد.
مسیر هنری شما چگونه از هندوستان به ایران رسید؟
من در هندوستان در ابتدا رابط بخش تبادل فیلم میان دو کشور
بودم .سپس همکاری ام با خانه فرهنگ هند به منظور نمایش فیلم های
ایرانی در این کشور شکل گرفت و من با اســتفاده از ارتباطاتی که با
کارگردانان ایرانی داشتم مسئولیت این بخش را به عهده گرفتم .در
نهایت شــرایط زندگی و خانوادگی ام در ایران مــرا مجاب کرد تا به
طور کلی از هندوســتان به ایران بازگردم و با وجود مرارت های زیاد
فعالیت های هنری خود را از سر بگیرم.
شرایط کاری در استان کهکیلویه و بویر احمد چگونه است؟
کهکیلویه و بویراحمد یک استان محروم است .خیلی از مسئولین
استان ما ادعا می کنند در طول این سال ها این استان از لحاظ فرهنگی
و ...پیشرفت های چشمگیری داشته ،اما واقعیت این است که استان ما
در حوزه مدیریت به شدت ضعیف است .مدیران ما عموما هیچ دانش و
دغدغه ای برای اداره امور ندارند .بخشنامه های راهبردی که در پایتخت
تهیه و تنظیم می شود تا به این استان برسد ،با تغییرات سلیقه ای مواجه
شده و دیگر اساســا کاربردی برای مردم این استان ندارند .متاسفانه
همین امر موجب شده پتانسیل های بسیار ارزشمند ما در این استان
از بین بروند.
جوانان با اســتعدادی که به ســختی خود را باال می کشــند ،اما
در این شــرایط قادر به ادامه دادن نیســتند .ما نیاز به این داریم که
شــرایط مطلوبی از نظر نظارت بر کارکرد استان ها و شهرستان های
دوردست اتفاق بیفتد ،تا منابع مالی ای که طی بخشنامه به هنرمندان
شهرســتان ها اختصاص داده می شــود هرز نرود .این موضوع رفته
رفته موجب می شود هنرمند خالق و تولید کننده تبدیل به هنرمند
مصرف گرا شود و بدیهی اســت ،نبود اثار ارزشمند هنری ،جامعه ای
تهی از تفکر را به بار می اورد .از نظر من برای داشتن یک جامعه پویا،
خلق اثار هنری باید در اولویت هــای برنامه ریزی های کالن دولت ها
باشــند .حقوق هنرمند و قانون کپی رایت باید در ایران اجرایی شود،
تا هنرمندان تا این اندازه بی بهره از حقوق مســلم خود نباشند .چه
بسا با اجرایی شدن قانون کپی رایت دیگر هنرمند ،بتواند مستقل از
کمک های دولت ،در شرایطی امن به کار خود ادامه دهد.
موضوع فیلم انجلینا ،چیست؟
این مســتند در روســتاهای دورافتاده زیالیی شهرستان یاسوج،
فیلم برداری شده است .درباره دختر زیبارو و دارای حسن شهرتی است که
پنج خواستگار دارد و خواستگاران در رقابت هستند تا او را بدست بیاورند.
این مستند ،داستانی است برگرفته از اتفاق واقعی یا زاده
ذهن شما است؟
در روســتاهای دورافتاده ســنتی ،به خاطر زندگی عشیره ای که
اســتفاده از لباس محلی رایج است ،هنوز شــاهد این سنت هستیم
که اگر دختری دارای شــرایط ایده الی باشد ،خواستگاران او با هم به
رقابت بپردازند .درکنار این واقعیت در ادامه فیلم ،به سراغ زنان مسن
و میانسالی رفته ام که در جوانی بدون اختیار خودشان ازدواج کرد ه و
از امکانات فرهنگی و اموزشی محروم بوده اند و در نتیجه نتوانسته اند
رویاهای شان را دنبال کنند .موضوع فیلم انجلینا ،تقابل این دو نسل
از زنان است.
دغدغه شما از ساخت انجلینا ،چه بود؟
این فیلم درباره انسان هایی است که لیاقت زندگی بهتری دارند .اما
از امکانات کمی برخوردارند و قربانی شرایط سخت محیطی و جوی
می شوند.
ساختار جشنواره ها را در پرورش هنرمند چگونه ارزیابی
می کنید؟
متاسفانه جشنواره های ایرانی ،در این مســیر خیلی موفق عمل
نکرده اند .جشنواره های خارجی در معرفی هنرمندان به جهان تاثیر
سینما حقیقت ،جسورانه
پرده از رازهای نهفته
برمی دارد
شــانزدهمین دوره ســینماحقیقت در حال برگزاری اســت و فیلم های
سمیه خاتونی
شرکت کننده از فیلمسازان شهرهای مختلف در ۴بخش بلند ،کوتاه ،نیمه بلند
گفت و گو
و شهید اوینی در پردیس سینمایی ملت اکران می شوند .این جشنواره روز
جمعه مورخ 25اذر ماه برترین های خود را خواهد شناخت و قطعا سینماگران جوان و جویای
نام تا روز اختتامیه و اعالم نتایج ثانیه شماری می کنند که جزو نامزدها و یا برندگان این اوردگاه
خواهند بود یا خیر .اما چیزی که مهم است حضور جوانان در این عرصه و قرار گرفتن در بوته
قضاوت متخصصان این حوضه ،به تنهایی یک موفقیت است .خبرنگار صبا ،با سه فیلمساز
جوان از کهکیلویه و بویراحمد ،بوشهر و مریوان که اثارشان در این دوره از جشنواره ،پذیرش
و به نمایش درامده اند ،با موضوع فیلم و حاشیه های جشنواره به گفت وگو نشسته است.
بیشتری داشته اند .چرا که عموما پیکره داوری در جشنواره های ایرانی
بر اساس یک سری عقاید و سلیقه های شخصی شکل می گیرد .انگار با
تغییر دولت ها ،باید سینما را دوباره اختراع کنیم.
هر دولت سلیقه و اهداف خود را در سینما دنبال می کند و همین
امر باعث می شود سینما نتواند به ثبات الزم برسد و راه خود را دنبال
کند .درصورتی که این هنر قدرت ان را دارد که اگر بگذارند راه خودش
را برود؛ زودتر از همه مسئولین شکاف های طبقانی و اختالالت نهفته
در پیکره جامعه را نشــان دهد .البته گویا خیلی ها دوســت ندارند
حقیقت را بشنوند و با ان مواجه شوند؛ اما در این میان انصافا جشنواره
سینماحقیقت ،جسوران ه پرده از رازهای نهفته برمی دارد .جشنواره ای
که بدون خط گرفتن از جایی حقیقت را بیان می کند .مسئولین باید این
فیلم ها را ببینند و در تصمیم گیری خود در مجلس و نهادهای نظارتی
این موضوعات را به کار بگیرند .دولت باید به انچه که فیلمساز کشف
کرده توجه ویژه و عمیقی داشته باشد.
کامران رحیمی:
جشنواره حقیقت تریبونی برای شنیدن صدای مردم است
کامران رحیمی متولد 1373از شهرســتان بوشــهر اســت ،در
دوره های فیلمسازی شرکت کرده و از ســال 1390به شکل جدی
سینما و فیلمسازی را شروع کرده است .تولید سه مستند« ،فردا از راه
می رسد»«،یورت» «پناه به دریا» و سه فیلم کوتاه «برجک» »«سیاه
مثل سیاه سفید» «اب،اتش نمی میرد» را در پرونده خود دارد .و هم
اکنون فیلم «پناه به دریا» با کارگردانی وی در جشنواره سینماحقیقت
حضور دارد.
موضوع فیلم پناه به دریا چیست؟
این فیلم مســتندی 18دقیقه ای اســت که در روستای کبگان،
از نواحی استان بوشهر فیلمبرداری شده اســت و داستان ان درباره
ناخدای یک لنج است ،که بعد از اتفاقاتی مجبور می شود شغل ناخدایی
را کنار بگذارد ،خانواده اش از روســتا کوچ می کننــد ،اما او به خاطر
دلبستگی در روستا مانده ،و تنها زندگی می کند و برای ارام کردن خود
دوباره دل به دریا می زند و ماهیگیری می کند.
چقدر این روایت به داســتان پیرمرد و دریا ،اثر ارنست
همینگوی ،شبیه است؟
بله اتفاقا از ابتدا قصد داشتیم ،همین نام را برایش انتخاب کنیم ،اما
دلبستگی این پیرمرد به دریا ،ما را وا داشت که نام پناه به دریا را برای
ان انتخاب کنیم.
هزینه های تولید اثر را از چه راهی تامین کردید؟
این کار در ابتدا با بودجه شــخصی خودم ســاخته شــد ،سپس
انجمن ســینمای جوانان در قالب حمایت های پس از تولید این اثر را
خریداری کــرد .عمدتا کارهای ما با یک گروه مســتقل که خودمان
تشکیل داده ایم انجام می شــود ،و بعد از تولید با رایزنی ای که انجام
می دهیم؛ ســازمان های دولتی و یا بخش خصوصی اثار را می خرند و
پخش می کنند.
حضور شما در جشنواره سینماحقیقت ،چگونه رقم خورد؟
اولین حضور من در این جشنواره اســت ،پناه به دریا ،در ابتدا در صفحه 4
پرونده
چهارشنبه 23اذر 1401شماره 1336
5
امیدوارم مسئولینی که در پایتخت در حال تصمیم گیری هستند ،به
مصائب فیلمسازان در شهرستان های دور افتاده ای مانند زاهدان ،زابل،
خوزستان و ...توجه بیشتری کرده و به ان رسیدگی کنند.
سرکوت نیکدل:
انتقاد من به صنعت خودروسازی در ایران است
سرکوت نیکدل ،فیلمسازی از شهرستان مریوان است ،او دوره های
فیلمســازی را در انجمن ســینمای جوان گذرانده و حدود 10سال
است ،در حوزه فیلمسازی کوتاه و مستند فعالیت می کند .تاکنون 9
اثر ساخته و در جشنواره های مختلف داخلی و بین المللی حضور داشته
است« .سامورایی ها در کردستان» عنوان فیلمی به کارگردانی نیکدل
است که در شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت ،حضور دارد.
درباره فیلم سامورایی ها در کردستان ،توضیح دهید؟
این فیلم درباره سرگذشت ماشین های وانت شرکت تویوتا است که
از حدود 60سال قبل تا کنون در مناطق کردستان خدمت می کنند،
اولین مدل این ماشین ها در ســال 1960میالدی ساخته شده و بعد
از 5سال وارد ایران شد .از ان زمان مردم ایران از این ماشین ها برای
امور حمل و نقلی خود اســتفاده می کرده اند .موضوع مســتند من
درباره وانت های تویوتای استوک است ،که در شرایط اقلیمی سخت
کردستان ،برای عبور از مناطق ســخت و صعب العبور در ییالق ها و
قشالق ها و همچنین باربری و حمل مســافر مورد استفاده مردم این
خطه قرار می گیرد.
این مســتند در 27دقیقه تهیه و تولید شده اســت .البته من در
جشــنواره حضور فیزیکی ندارم و در کل نگاه من به اوضاع و شرایط
کنونی کامال اقتصادی اســت .وقتی با مردمی مواجه هستم که برای
امرارمعاش خود سخت گرفتار هستند ،از نظر روحی امادگی شرکت
در جشنواره را ندارم.
جشــنواره فیلم کوتاه و در بخش مستند پذیرفته شد و هم اکنون هم
در جشــنواره ســینما حقیقت حضور دارد .از نظر من که بیشترین
حوزه کاری ام ساخت مستند اســت ،این جشنواره چه از نظر کیفی و
چه استادندارهایی که مدنظرم هست ،راضی کننده بود .و از بهترین
جشنواره هایی است که برای دوستان مستند ساز می تواند حائز اهمیت
باشد .خصوصا برای هنرمندانی که در شهرستان های دورتر فعالیت
می کنند ،فرصت بسیار خوبی برای ارائه اثارشان است.
ایا انتظاری از جشنواره سینماحقیقت داشته اید که براورده
نشده است؟
تنها اتفاقی که دوست داشــتم بیفتد این بود که عالوه بر دعوت از
کارگردان و تهیه کننده فیلم های انتخابی ،از فیلمبرداران و تدوینگران
مستند که بســیار در شــکل گیری اثر موثر هســتند نیز دعوت به
عمل می امد .بــا این اتفاق قطعا فضای جشــنواره ،هم تخصصی تر و
بو جوش تر می شد و هم هنرمندان این حوزه ها عالوه بر شناخت
پرجن
یک دیگر و تعامل باهم با انگیزه قوی تری کار خود را انجام می دادند.
شرایط حضور خود را در جشنواره چطور ارزیابی کرده اید؟
امسال از شانس خوب و یا بد ما بیشترین انتقادها و فشارها را برای
حضور در جشنواره متحمل شــده ایم ،که از نظر من هم مردم و هم
هنرمندان در این انتخاب ذی حق هســتند .چرا که هرکدام بسته به
شرایط سخت اجتماعی و حرفه ای شان در تالش هستند .در این میان،
ما از مسئولین جشنواره ای که با نام ســینماحقیقت کار خود را اغاز
کرده انتظار داریم ،جدایی کامل مســیر خود را از مسائل سیاسی روز
اعالم کند ،تا هنرمندان با ازادی و فراغ بال بیشتری به تولید اثار هنری
بپردازند و اثار خود را به جشنواره های فرهنگی و هنری عرضه کنند.
جشنواره می تواند با یک بیانیه ساده عنوان کند که ،جشنواره حقیقت
تریبونی برای شنیدن صدای مردم است.
نظرتان درباره سکوت برخی هنرمندان در شرایط فعلی
چیست؟
هنرمند ،میانه ای با گوشــه گیری ندارد و اتفاقا وظیفه دارد حرف
مردم و مشکالت را در قالب اثر هنری پرورش داده و نمود دهد .قطعا
با تحریمی شــدن فضای هنری ،جامعه به زوال بیش از پیش دچار
می شود.
تجربه خود را در فیلمســازی با عالقه مندان به اشتراک
بگذارید؟
بخش بزرگی از کار فیلمســازی این اســت که پای کار رفته و به
صورت تجربی و ملموس این رشته را درک کنید .اکتفا کردن به کتب
دانشگاهی و ...برای ســاخت اثر هنری خوب کارساز نیست ،از نظر
من عالقه مندان این حرفه هر طور شده حتی با کوچکترین امکانات،
فیلمسازی را شروع کنند.
و صحبت پایانی
نداشتن اسپانسر و عدم تجهیزات فنی فیلمسازی ،در شهرستان
بوشهر بسیار کار را برای ما ســخت کرده است .از نظر من کسانی که
در حال تولید فیلم با این امکانات هســتند ،بسیار شریف و صبورند.
با توجه به اینکه ،فضای جشنواره یک فضای تخصصی برای
ساخت اثر بهتر و تاثیرگذار تر است و وظیفه هنرمند انعکاس
درست و موشکافانه مسائل جامعه اســت ،عملکرد خود را
چگونه ارزیابی می کنید؟
احساس من این است که شرایط کنونی قدری با قبل تفاوت دارد،
هنرمند امروز خسته از ممیزی هایی است که باعث شده ،نتواند حرف
خود را درقالب اثرش بگنجاند .طوری که احساس می کنم ،شما هم
ممکن است بخشی از حرف های مرا انتقال ندهید .فیلم سامورایی ها
در کردستان ،را دوسال پیش ساخته ام و در ان زمان دغدغه من این
بود که چطور می شود که شرکت تویوتا ماشینی را تولید می کند که
غریب به 60سال کار می کند .طوری که صاحب ان حاضر به فروش
ان نیست و در مقابل صنعت خودروسازی ما در ایران ،چه ماشینی را
تحویل مردم می دهد! این فیلم انتقادی به صنعت خودروسازی در ایران
است و سئوالی که بعد از ساخت این فیلم برایم ایجاد شده این است،
کدام یک از مســئولین برای بهبود روند در ساختار تولیدشان تغییر
بوجود اورده اند؟
برای پاسخ به سئوال شما ،می توانم بگویم ،هنرمند با ساخت
یک اثر ،اگاهی را درجامعه نشر می دهد و به وظیفه خود عمل
می کند و تاثیر ان شاید در جایی و زمان دیگری اتفاق بیفتد،
مهم این است که شــما به عنوان یک هنرمند با ساخت یک
مستند ،مسئله ای نهان را بازگو می کنید و بار مسئولیتی را
که بر دوش خود احساس می کنید را از خود بر می دارید .حاال
در راستای صحبت حضرتعالی ســئوال بعدی من این است؛
ایا فیلم سامورایی ها در کردستان ،برای حضور در جشنواره
سینماحقیقت ،با ممیزی مواجه شده است؟
خیر ،به این فیلم ممیزی نخورده است.
پس حرف و دغدغه شما در این فیلم مطرح شده و بدون
سانسور و ممیزی به جشنواره ای تخصصی به نام سینماحقیقت
که برگزاری ان تحت مدیریت دولتی امکان پذیر شــده ،راه
یافته و به نمایش گذاشته شده است.
امیدوارم در اینده با کشــوری مواجه باشــم ،که حق کپی رایت
هنرمندان محفوظ شود و صداهای مختلف در کنار هم شنیده شوند.
من معلمی هســتم ،که هر روز در مواجه با دانش اموزان ام به خاطر
شرایط شرمنده می شوم .در این شــهر ،مردمی زندگی می کنند که
سیاسی نیستند و حالشان خوب نیست .امیدوارم روزی برسد که حال
همه ما خوب باشد. صفحه 5
6
چهارشنبه 23اذر 1401شماره 1336
خرب فرهنگ و هرن
«عبدالرضا» می اید
تماشاخانه ایرانشهر ،بعد از مدتی سکوت ،فعالیت خود را با اجرای نمایش «عبدالرضا» به نویسندگی
مهدی همتی و کارگردانی هومن رهنمون ادامه می دهد .نمایش «عبدالرضا» ،با بازی افشــین زارعی،
صراف رضائی ،علی یارلو ،احمد مطوری ،مسعود احمدی،
سیروس کهوری نژاد ،محمداقبال رجبی ،ارزو ّ
بهرنگ رهنمون از روز پنجشنبه ۲۴اذر ماه ســاعت ۸شب در سالن استاد سمندریان این تماشاخانه،
اجراهای خود را اغاز می کند .دیگر عوامل گروه اجرایی این نمایش عبارتند از :ریحانه اسماعیلیان :طراح
صراف رضائی:
صحنه و لباس ،هادی فکری :طراح گریم ،بهراد جوانبخت :طراح پوســتر و بروشور ،ارزو ّ
برنامه ریز و دستیار کارگردان ،علی راحتلو و نگار امیری :دستیاران کارگردان ،علی پیرعلمی و /. ...ایسنا
«دانشنامه زندان سیاسی دوره پهلوی» ،منتشر شد
«دانشنامه زندان سیاسی دوره پهلوی» ،با نگاهی به تاریخ سیاسی در روزهای نه چندان دور ،در دفتر
ادبیات انقالب اسالمی حوزه هنری ،به تازگی توسط انتشارات سوره مهر در دو جلد راهی بازار نشر شده
است .این دانشنامه با هدف اگاهسازی اذهان با فضای اختناق و استبداد حاکم بر دوره پهلوی ،اشنایی
خوانندگان با واژگان ،اصطالحات و تعاریف متداول و مرسوم بین زندانیان سیاسی ،واگویی برخی وقایع
و رویدادهای تاریخی مرتبط با زندان سیاســی و در نهایت زندگینامه مجریان ،دست اندکاران و عوامل
این پدیده سیاسی ،تدوین شده است .بازه زمانی دانشنامه زندان های سیاسی پهلوی ،از کودتای سید
ضیاء الدین طباطبایی در اسفند ۱۲۹۹اغاز می شود و تا ۲۲بهمن ۱۳۵۷ادامه دارد/.مهر
برای تماشای این تئاتر خود را رها کنید
امیر علی ابراهیمی ،کارگردان نمایش «قلندرو» ،که از روز ۹اذر ماه اجرای خود را در پردیس تئاتر شهرزاد اغاز کرده،
درباره عنوان این نمایش توضیح می دهد :نام نمایش ما برگرفته از یک اصطالح کرمانی و شخصیت اصلی نمایش ما هم
یک فرد کرمانی است .این اصطالح زمانی به کار می اید که زمین های کویر بعد از مدتی باران به خود ببینند و در سطح
انها ترک هایی ایجاد شود و طی فرایندی بر اثر بخار شدید اب ،رنگین کمانی زیبا و زودگذر شکل می گیرد .در واقع این
اصطالح به معنای کوتاهی و زیبایی زندگی است .او که دانش اموخته کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت
مدرس است ،درباره شیوه اجرایی این نمایش می گوید :در پژوهش هایی که برای نگارش پایان نامه ام داشتم ،به دنبال
این بودم که جوانان همسن و سال ما در تئاترهای دانشجویی دنیا چه شیوه های اجرایی را به کار می گیرند .در
این پژوهش ها متوجه شدم رویکرد تئاترهای جوانان اثار دراماتیک غیر داستان محور است و بر همین اساس
نمایش ما هم داستان محور نیست .او درباره بازخورد این شیوه اجرایی در میان تماشاگران می گوید :تاکنون
حدود ۲۵۰مخاطبداشته ایم.اتفاقعجیبیکهدرایننمایشمی افتد،ایناستکهبعضیازتماشاگرانحرف
دل خود را در این نمایش پیدا می کنند و انچنان متاثر می شوند که در یکی از اجراها از تماشاگری خواستیم با
صدایارام تریگریهکند.چونصدایگریهاوتمرکزدیگرتماشاگرانراتحتتاثیرقرارمی داد.درمقابلتماشاگرانی
هم داریم که اصال نمی توانند با اجرای ما ارتباط برقرار کنند و عنوان می کنند برایشان قابل درک نبوده است .ابراهیمی
ادامه می دهد :رویکرد کارگردانی من در این نمایش این است که فکر و اندیشه را کنار زده ام و بر احساس ،تصاویر و
لحظه ها مانور می دهم .هر که خود را رها کند و به حس کار بسپارد ،می تواند از این اجرا لذت بسیاری ببرد ولی اگر با فکر
واندیشهجلوبرود،شایدنتواندبانمایشارتباطبرقرارکند.اودربارهاجراینمایشخوددراینمقطعزمانینیزتوضیح
می دهد :انتخاب من اجرا در این مقطع نبود اما اجرای کار در سالن خصوصی ،اقتضائات خودش را دارد و شرایط ان با
سالن های دولتی متفاوت است .در سالن خصوصی ،دیگر کارگردان نمایش نیستید بلکه یک طرف قرارداد محسوب
می شوید .اما وقتی مطمئن شدیم که قرار است در این دوره اجرا داشته باشیم ،سعی کردیم از شرایط روز جامعه دور
نمانیم و کوشیدیم غمی را که در جان همه ما نشسته ،در کارمان جاری کنیم .او در پایان درباره وضعیت اطالع رسانی و
تبلیغات این نمایش نیز می گوید :هیچ تبلیغاتی نداریم .کسانی که پی گیر اجراهای تئاتر هستند ،از اجرای ما هم با خبر
می شوند .نمایش «قلندرو» ،هر شب راس ساعت ۱۸روی صحنه می رود/.ایسنا
«هتل ریتاج» ،در تئاترشهر
«هتل ریتاج» ،عنــوان تازه ترین نمایش تــاالر اصلی مجموعه
تئاترشهر است که همزمان با فرا رسیدن ایام سوگواری شهادت حضرت
زهرا (س) به نویسندگی و کارگردانی حمید حرا ،پیش روی مخاطبان
قرار خواهد گرفت.
در این اثر نمایشــی که از طی روزهای بیست و پنجم اذر تا ششم
دی ماه روی صحنه خواهد رفت ،اشکان اردستاتی ،سیروس اسنقی،
مرتضی اصغری ،مسعود اصغری ،محسن افشار،مهدی بیابانی ،مهدی
جواهر پور ،پیمان خراســانی ،ســید علی زاهدی ،سید امیرحسین
سکاکی ،علیرضا شمایی ،رضا طهماسبی ،علیرضا عمرانی،امیرحسین
نیک پنجه ،محمدامین نیک پنجه ،سید محمدمهدی هاشمی دانا به
عنوان بازیگر حضور دارند.
این اثر نمایشــی طی روزهای جمعه ۲۵اذر ماه در دو نوبت و در
ساعت های ۱۶و ۱۹و روز شنبه طی یک اجرای ویژه ساعت ۱۹میزبان
مخاطبان تئاتر است /.ایسنا
پیش از دیدن نمایش ما را قضاوت نکنید
سینا صفوی فر ،کارگردان نمایش «الرو» که در پردیس تئاتر
شهرزاد در حال اجرا است ،درباره روند تولید این اثر نمایشی با توجه
به شرایط اقتصادی و اجتماعی موجود گفت :نمایش «الرو» ،یک
کار دانشجویی است و ســرمایه گذار ،تهیه کننده و حمایت مالی
ندارد .تامین تمام هزینه های تولید این نمایش به سختی انجام شد
و ناچار شدم برای تامین هزینه ها قلک بشکنم.صفوی فر ،با اشاره به
شرایط پیش امده در جامعه ،اظهار کرد :با توجه به هزینه ها و وقتی
که صرف کرده بودیم نمی توانستیم اجرای نمایش «الرو» را لغو
کنیم و از انجایی که نمایش وصف حال جوان ها در کشور خودمان
است تصمیم گرفتیم نمایش را روی صحنه ببریم و حرف مان را با
هنرمان روی صحنه بزنیم.او متذکر شد :ما با نظرها و قضاوت هایی
مواجه هســتیم که بدون دیدن نمایش ارائه می شوند .بهتر است
بعد از دیدن نمایش و کاری که با حضور و زحمت دانشجویان و به
سختی روی صحنه رفته ،درباره کارمان اظهارنظر شود/.مهر
سرای کتاب فروش ها در اراک مرمت شد
ث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی،
حسین محمودی ،معاون میرا
گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی با بیان اینکه ،عملیات مرمتی
سرای کتاب فروش ها در بازار تاریخی اراک ،باهدف حفظ و نگهداری این
مجموعه تاریخی ارزشمند به پایان رسید ،افزود ۹۰۰:میلیون ریال اعتبار
برای مرمت اضطراری در این سرای قدیمی بازار تاریخی اراک ،هزینه
شده است .او ،عملیات مرمتی در این سرا را شامل جمع اوری کلی در
انتهای سرا و کف بالکن و نیز عملیات مرمت و چیدمان کف دوباره سرا،
عنوان کرد که تمامی مراحل با نظارت اداره کل میراث فرهنگی استان
مرکزی اجرایی شده است .محمودی گفت :این مجموعه تاریخی در طول
زمان دچار اسیب هایی شده است که با مشارکت شهرداری و کسبه و با
تامین اعتبار ،روند مرمت در سال جاری ادامه دارد .بازار تاریخی اراک،
یکی از مهمترین جاذبه های فرهنگی ،تاریخی ،اقتصادی و ارزشمند شهر
اراک به شمار می رود که پس از گذشت ۲۰۰سال از عمر ان همچنان
مرکز فرهنگی و اقتصادی اراک ،محسوب می شود/.ایرنا صفحه 6
چهارشنبه 23اذر 1401شماره 1336
خرب فرهنگ و هرن
بازی سازان بازی های موبایلی ،در طرح ملی «سکو»؛ حمایت می شوند
طرح ملی حمایت از کسب و کارهای خرد فعال در حوزه کودک با نام «سکو» ،با همکاری صندوق پژوهش
و فناوری سپهر و حوزه هنری کودک و نوجوان و مشارکت بنیاد ملی بازی های رایانه ای ،اجرا می شود .این طرح
در راستای حمایت از تولیدات و تقویت کسب و کارهای داخلی و به منظور فعال سازی مراکز فرهنگی هنری
کودک و نوجوان اجرا می شود و بازی سازان بازی های موبایلی حوزه کودک و نوجوان نیز می توانند با ثبت نام
و ارسال طرح نامه خود در قالب تسهیالت قرض الحسنه مورد حمایت طرح «سکو» قرار گیرند .متقاضیان
می توانند با سرفصل هایی همچون تکمیل و ارتقاء محصوالت ،توسعه زیرساخت تولید محصوالت و تولید
محصوالت و خدمات در موضوعات مورد حمایت ،از طرح «سکو» بهره مند شوند/.مهر
7
رمان جدید کورمک مک کارتی ،منتشر شد
کورک مک کارتی ،نویسنده شــهیر امریکایی ،دوازدهمین و احتماالً اخرین رمانش را منتشر کرده
است« .استال ماریس» نوشته این نویسنده ۸۹ساله که قراردادهای نقطه گذاری را رد می کند ،بسیار شبیه
یک نقطه پایان و یک بیانیه برای جدا شدن از کل ازمایش کثیف انسانی است .در رمان «استال ماریس»
برای نخستین بار مک کارتی یک قهرمان زن خلق کرده است .او سال ۲۰۰۹در مصاحبه ای با وال استریت
ژورنال ،گفته بود ۵۰ :سال است قصد دارم رمانی با شخصیت یک زن بنویسم ،اما گمان می کنم هرگز به
اندازه کافی صالحیت این کار را نداشته باشم .شخصیت اصلی این رمان ،الیسیا است که در کودکی نابغه
بوده و حالی ریاضیدانی سرکش است/ .مهر
اثباتجایگاهفاخرگلستانی هادرمیراثفرهنگی
در حالیکه مدیران و اهالی ساکن در گلستان در انتظار ثبت جهانی
دیوار تاریخی گرگان بودند ،هفته گذشته هنر سوزن دوزی ترکمن،
به عنوان بیســتمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس کشور به طور
مشترک با ترکمنســتان و هنر پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی
ابریشم برای بافندگی به عنوان بیست و یکمین عنصر میراث فرهنگی
ناملموس ایران مشترک با افغانستان ،اذربایجان ،ترکیه ،تاجیکستان،
ترکمنستان و ازبکستان به ثبت جهانی رسید.
هنر ســوزن دوزی ترکمن و پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی
ابریشم برای بافندگی به ترتیب به عنوان ششمین و هفتمین اثر بعد از
میراث جهانی قابوس ،کمانچه ایرانی (کمانچه ترکمن) ،دوتار ایرانی
(دوتار استان گلستان) ،جنگل های هیرکانی و راه اهن سراسری ایران
و ایستگاه های بندرگز و بندرترکمن و مسیر ریلی ان به ثبت جهانی
رسیده است.
رشته سوزن دوزی ترکمن ،ابتدا در ابان ۱۳۹۱و در سیصد و سی
و سومین اجالسیه کمیته ملی پوشاک و فراورده های نساجی الیاف
سازمان میراث فرهنگی کشور موفق به دریافت نشان ملی استاندارد
شد و چند ماه بعد در چهارم بهمن نیز با شماره ردیف هزار در فهرست
اثار نامملوس کشور به ثبت ملی رسید
این هنر تاریخچه ای کهن در تاریخ ایــران دارد .گلدوزی مصور
ترکمن ،از زمان ســکاها رایج بوده و در دیگر دوره ها به همراه سایر
دوخت و دوزها از رواج کامل برخوردار بوده است.
دوره اوج این هنر را در دوران افشاریه و زندیه و به خصوص قاجاریه
باید دانست و اثار باقیمانده از این دوران خود گواه این مدعاست.
ترکمن ها ،در مراسم مختلف از جمله ایین های دینی و مذهبی،
مراسم ســوگواری و عزا ،در جشن و ســرورها ،نوع پوشش مزین به
سوزن دوزی اســتفاده می کنند و این لباس ها بر اساس نوع مراسم
دارای تزئینات متفاوتی است.
رییــس اداره میــراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی
گنبدکاووس ،گفت :پیش بینی بســته های حمایتی از هنرمندان
سوزن دوزی ترکمن ،یکی از مباحثی است که پس از ثبت جهانی این
میراث ناملموس باید تقویت شود.
مریم اق اتابای ،افزود :در حال حاضــر بیش از 3هزار هنرمند در
بخش های مختلف سوزن دوزی در قالب های مختلف مشغول فعالیت
هستند که باید تالش کنیم با توسعه برنامه های اموزشی هدفمند،
محصوالت ان ها را به سمت اصالت بیشتر و سالیق مشتریان هدایت
کنیم .او به فعالیت خانه سوزن دوزی گنبد کاووس و همچنین فعالیت
گسترده هنرمندان این رشته در روستای تنگلی این شهرستان اشاره
کرد و گفت :با معرفی بیشتر این مراکز امکان جذب بیشتر گردشگر
با محوریت این رشته وجود دارد.
اق اتابای ،ادامه داد :برای معرفی بهتر این هنر بین مردم ،نیازمند
هم افزایی بین دستگاهی در حمایت از این هنر هستیم و معتقدیم
ساخت المان های تبلیغی و یا بهره گیری از سایر پتانسل های تبلیغی
در فضای مجازی یا حقیقی می تواند نقش به ســزایی در توسعه این
هنر داشته باشد.
یکی از فعاالن هنر ســوزن دوزی گلســتان هم گفت :ثبت هنر
سوزی دوزی ترکمن ،در زمره میراث فرهنگی ناملموس جهانی فرایند
امیدبخشی تلقی می شــود که می تواند سراغاز فصل جدیدی برای
توسعه هنر سوزن دوزی ترکمن ،باشد.
عصمت مجیدی افزود :برای رونق روزافزون این هنر پس از ثبت
ت مادی و معنوی ،
جهانی باید برنامه و طرح داشته باشــیم و حمای
تسهیل در فروش داخلی و رفع مشــکالت فراروی صادرات از جمله
پیشنهادها برای تحقق این هدف است.
او گفت :داشتن یک نشان بین المللی چاره حل مشکالت نیست
بلکه باید برای تنگناها و چالش های فراروی فعاالن این بخش چاره
اندیشی شود .این هنرمند گلستانی ادامه داد :در حال حاضر بخش
زیادی از صادرات سوزن دوزی ترکمن از طریق چمدان انجام می شود
اما عوارض این بخش برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان مشکالت
بسیاری را ایجاد کرده است .
مجیدی گفت :یکی از مباحث مهمی کــه باید مد نظر مدیران و
متولیان قرار بگیرد ،شناسایی تهدیدات و چالش های این هنر است که
از مهمترین انها می توان به صنعتی شدن سوزن دوزی ترکمن اشاره
کرد .پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی به عنوان
بیســت و یکمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران مشترک با
افغانستان ،اذربایجان ،ترکیه ،تاجیکستان ،ترکمنستان و ازبکستان
به ثبت جهانی رسید.
اگر چه در تعداد زیادی از استان های کشور پرورش کرم ابریشم
و تولید سنتی ابریشــم برای بافندگی رایج است اما گلستان به ویژه
مناطق شرقی این استان تاریخچه طوالنی در این بخش دارند.
ابریشم بافی یکی از هنرهای سنتی گلستان به شمار می رود که
بیشتر نزد زنان مینودشت و رامیان در شرق استان رایج است/.ایرنا صفحه 7
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
فرهومند ناظریان 18 -اردیبهشت سال ،۱۳۲۸در تعادل زمین و
سرخوشی بهار ،عزت اهلل مهراوران در خوزستان و شهر مسجد سلیمان
به دنیا امد .مادر او زنی خانه دار از تبارکرد و پدرش کارگر شرکت نفت
از لرستان بود .نخستین حضور عزت اهلل مهراوران ،در مدرسه بود که
در یک نمایش دانش اموزی نقش کودکی یتیم را بازی کرد .بعد از ان،
او در نقش های متفاوتی ظاهر شد که بسیاری از این نقش ها را با قلم
خود خلق می کرد و از همان ســن و سال نوجوانی نخستین گام های
نمایشنامه نویسی را برداشت .او در سال های بعد نمایشنامه نویسی را
به شکل جدی ادامه داد و در هفده سالگی نخستین موفقیت خود را
در قالب کسب رتبه نخست در بخش نمایشنامه نویسی جشنواره امور
تربیتی ایران رقم زد .عزت اهلل مهراوران در ســال ۱۳۴۹یعنی زمانی
که ۲۱سال داشت همکاری با گروه تئاتر مروارید را تجربه کرد .گروه
تئاتر مروارید در ان زمان نام پــراوزه ای در تئاتر ایران بود .گروه
تئاتر کیخسرو را در ســال ۱۳۵۱تشکیل داد و سرپرستی ان
را بر عهده گرفت .از ســال ۱۳۵۴تا ۱۳۵۷حدود ۲۴طومار
شاهنامه خوانی طراحی و تنظیم کرد که در طول دوره های
مختلف جشنواره توس ،اجرا شــد .در سال ۱۳۵۴نمایش
«حالج» که ماجرای بر دار شــدن این شخصیت تاریخی را
روایت می کرد طراحی و اجرا کرد .او در همین سال از اداره
تئاتر صالحیت هنری دریافت کرد و به عنوان کارشناس تئاتر
در خوزستان شناخته شد .پس از ان ،نمایش «دالو» را برای
اجرا در جشنواره تئاتر تهران طراحی کرد .نخستین
نمایشــی که عزت اهلل مهراوران پس از انقالب
اســامی روی صحنه تئاتر برد نمایش «سی
زوئه بانسی مرده است» بود .مدت کوتاهی
پس از انقالب جنگ ایران و عراق اغاز شد
و دیگر در مناطق جنوبی کشــور شرایط
برای انجام کار های هنــری فراهم نبود .از
هنرمندی که شور بود و شعور
همین رو مهراوران ،به تهران نقل مکان کــرد و دغدغه های تئاتری
خود را در پایتخت پی گرفت .او در تهران با افرادی نظیر اکبر زنجان پور
و مجید جعفری همکاری کرد و اثــاری نظیر «مروارید» و «صدا کن
لیکو» را روی صحنه برد .نمایشــنامه هر دو اثــر مذکور ،که موضوع
ان ها به حوادث جنگ اختصاص داشت ،توسط مهراوران نوشته شد.
نمایشنامه مروارید ،داستان خرید و فروش کودکان بی سرپرست در یک
خلیج خیالی را روایت می کرد .نمایشنامه «غزل واژه قصد» را در سال
۱۳۷۱نوشت و داستان ان در مورد پنج نفر بود که قصد داشتند مرکز
مخابراتی ارتش صدام را منفجر کنند .این نمایشنامه در سال ۱۳۷۴
جایزه نخست دومین جشنواره تئاتر دفاع مقدس را به خود اختصاص
داد .در سال ۱۳۷۰مهراوران توانست در نمایش «مال کنون» در سه
نقش نویسنده ،کارگردان و بازیگر ظاهر شود .داستان این نمایش
درباره کوچ عشــایر بود که به طور مشترک با مریم
معترف کارگردانی اش کرد .تنها بازیگران این
اثر نمایشی نیز همین دو نفر بودند .نمایشنامه
«ابریشم بانو» را در ســال ۱۳۸۴نوشت که
جایزه نخست را برای او از خانه تئاتر و مسابقه
ادبیات نمایشی ایران به ارمغان اورد .این نمایش
داستان زن تنهایی را روایت می کرد که از وضعیت
همسرش در جنگ اطالع دقیقی ندارد و بستگانش
برای ازدواج مجدد او را تحت فشــار قرار داده اند.
او در نهایت به گورســتان پناه می برد تا در خلوت
انجا چشم انتظار همســرش باقی بماند .شاید بتوان
پرکارترین دوران حرفه ای عزت اهلل مهراوران در عرصه
هنر های نمایشی را دهه هشتاد خورشیدی نامید .او در
طول این دهه اثار نمایشی قابل توجهی را به عنوان
نویسنده و کارگردان و بازیگر روی صحنه برد و
با ساخت اثاری نظیر «هنرپیشه هملت» در
خارج از ایران نیز چندین اجرا داشت .او در دوران جوانی بار ها در تراژدی
مشهور شکسپیر نقش هملت را بر روی صحنه ایفا کرد ،اما پس از ان که
اندکی پا به سن گذاشت دیگر اجرای نقش هملت به او پیشنهاد نشد.
مهراوران همواره با اندوه و افسوس از این موضوع یاد می کرد .همچنین
این هنرمند خستگی ناپذیر در طول دهه هشتاد خورشیدی توانست با
طراحی و اجرای نمایش «خطر مجسمه عبید جدی است» بار دیگر به
یاد دوران جوانی حضور بر صحنه تئاتر در مناطق جنوبی کشور را تجربه
کند او برای ساخت این نمایش جایزه اول نمایشنامه نویسی جشنواره
تئاتر ایران زمین در سال ۱۳۸۳را از ان خود کرد.
تعداد جوایز دریافت شــده توســط عزت اهلل مهراوران ،در طول
سال هایی که عاشقانه در تئاتر زندگی می کرد ،بیش از ان است که در
این مطلب بگنجد.
مهراوران ،به دلیل فعالیت های هنری مستمر و پرشمار خود موفق
به دریافت نشان درجه یک هنری از سوی وزارت علوم و وزارت فرهنگ
و ارشاد اسالمی شد که ارزشــی برابر با مدرک کارشناسی ارشد دارد؛
هرچند که دریافت این نشــان تاثیر چندانــی در دگرگونی وضعیت
زندگی او به خصوص از نظر اقتصادی نداشــت .عزت اهلل مهراوران ،تا
اخرین ماه های عمر خود و مدت کوتاهی پیش از افتادن در بستر بیماری
همواره از این موضوع گالیه داشت که چرا دولت تعدادی سالن نمایش
در اختیار مشتاقان و فعاالن تئاتر مانند او که تمام فکر و ذکرشان فعالیت
در عرصه هنر های نمایشی است قرار نمی دهد تا بتوانند با خیالت راحت
به انجام کار هنری مورد عالقه خود بپردازنــد و در عین حال درامد
مختصری نیز برای گذران زندگی کســب کنند .عزت اهلل مهراوران
روز ۱۶مهرماه امسال به دلیل ایست قلبی ناشی از ابتال به کووید ۱۹
چشم از جهان فرو بست و به یکی دیگر از هنرمندانی تبدیل شد که با
دستان بی رحم کرونا از جامعه هنری ایران جدا شد .او شور بود و شعور
و هنرمندی کم حاشیه که نزد مردم محبوبیت قابل توجهی داشت و
همکارانش همواره به نیکی از او یاد می کردند .روحش شاد. صفحه 8