روزنامه صبا شماره 1330
روزنامه صبا شماره 1330
روزنامه صبا شماره 1330
سه شنبه| 15اذر 6 |1401دسامبر 11 |2022جمادی االول |1444
سال دهم| شماره 8 |1330صفحه| 5000ناموت|
تربیت
جامعه و کودک
تعطیل شدین نیست
پویانمایی بچه زرنگ
تولید می شود
صفحه 2
وقتی هنر و فوتبال با هم
برخورد می کنند
صفحه 7
مفهومی شاعرانه
و انتزاعی مانند حقیقت
صفحه 8 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
سه شنبه 15اذر 1401شماره 1330
پویانمایی بچه زرنگ تولید می شود
اقبال خوب مخاطبان به پویانمایی های بلند ایرانی سبب شده تا کارگردانان این حوزه ،تالش بیشتری
در مسیر تولیدات پویانمایی داشته باشند .بهنود نکویی ،چهره شناخته شده حوزه پویانمایی ،قرار است در
تجربه ای جدید ،پویانمایی بچه زرنگ ،را به تولید برساند .دوست داران این هنر ،نام این کارگردان را با مجموعه
محبوب روبی و جوجه ها به خاطر دارند.تولیدات بومی پویانمایی طی سالیان اخیر با اقبال خوبی از سوی
مخاطبان داخلی و جشنواره های بین المللی مواجه شده است ،به گونه ای که برای امسال ،دو پویانمایی پسر
دلفینی و لوپتو ،عالوه بر درخشش در چندین جشنواره جهانی با استقبال خوب مخاطبان نیز مواجه شده اند
ن را برای هفته ها در انحصار خود نگه داشته اند/.ایرنا
و صدر جدول فروش روزانه سینمای ایرا
ماجرای پخش تیزر فیلم ها در تلویزیون
حبیب ایل بیگی ،در جلسه شورای صنفی نمایش ،با اشاره به همراهی و مساعدت صدا وسیما در پخش
رایگان تیزر فیلم های در حال اکران گفت :با توافقات صورت گرفته ،مدتی است که پخش تیزر فیلم ها از
شبکه های مختلف سیما با سهولت و نظم بیشتری در حال انجام است .او درباره عدم پخش تیزر دو فیلم در
حال اکران که منجر به طرح برخی شایعات نیز شده است ،گفت :تمام بسترها برای پخش قاعده مند تیزرها از
تلویزیون اماده شده است و اگر تهیه کننده ای ضوابط و شرایط پخش تیزر تلویزیون را رعایت نکرد نباید ان را
به حساب عدم همراهی تلویزیون بگذاریم .ایل بیگی تصریح کرد :روند مجوز پخش تیزر از شبکه های مختلف
سیما مستلزم شرایط و تشریفاتی است که باید تهیه کنندگان فیلم و مالکان اثر به ان واقف باشند /.هنرانالین
جدیدترین خبرها از کارگاه های جشنواره فیلم ۱۰۰ثانیه ای
کارگاه های اموزشی سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم ،۱۰۰در راستای رویکرد فراتهران این دوره از این
جشنواره در پایان هفته گذشته در شهرهای مشهد ،اصفهان و قزوین برگزار شد.
در این راســتا هادی مقدم دوســت ،نهم و دهم اذرماه در کارگاهی ۲روزه با حضور جمعی از عالقه مندان به
فیلمسازی ،به اموزش ایده یابی برای فیلم های ۱۰۰ثانیه ای و عناصر شکل گیری یک فیلم نامه کوتاه کوتاه پرداخت
و در ادامه تعدادی از ایده های هنرجویان حاضر در کارگاه را مورد بررسی قرار داد.
همچنین محمدرضا خردمندان ،در کارگاه تولید فیلم ۱۰۰ثانیه ای ،در اصفهان ،میزبان هنرجویان عالقه مند به
فیلمسازی بود و در این کارگاه عالوه بر بیان تجربیات خود از حضور در جشنواره فیلم ،۱۰۰و دیگر جشنواره های
فیلم کوتاه ،از تاثیر ساخت فیلم ۱۰۰ثانیه ای ،در ادامه روند فیلمسازی عالقه مندان به این حوزه گفت :هنرجویان
در پایان این کارگاه با همکاری یکدیگر ایده ای را پرورش داده و با تقسیم کار میان خودشان و با نظارت محمدرضا
خردمندان ،فیلم کوتاه ۱۰۰ثانیه ای پدرم ،را جلوی دوربین برده و پس از ان تدوین و صداگذاری ان را انجام داده اند.
در قزوین ،هم محمد پایدار ،میزبان هنرجویان این استان در کارگاه یک روزه نویسندگی ،۱۰۰
بود .در این کارگاه که در تاریخ دهم اذرماه برگزار شد ،پایدار ،عالوه بر پرداختن به مباحث و
تکنیک های رسیدن به یک فیلمنامه ۱۰۰و ایده پردازی ،نمونه هایی از فیلم های ۱۰۰ثانیه ای
مرتبط با موضوع را نیز نمایش داد.
همچنین هنرجویــان در روند این کارگاه به صــورت گروهی به بارش
فکری و طراحی ایده پرداختند و در نهایت به ایده های اولیه ای رسیدند که
براساس دستور کار این کارگاه ،بعد از یک فرصت سه روزه طرح های نهایی
ارسال ،داوری و مورد تقدیر قرار خواهند گرفت .در ادامه این روند کارگاه های
اموزشی دیگری در هفته های اینده در شهرهای مختلف برگزارخواهند شد
که اطالعات ان از طریق سایت جشنواره فیلم ۱۰۰به ادرس www.100fest.comو مراکز حوزه
هنری هر استان اعالم خواهد شد/.ایسنا
بهترین های سینمای مستقل بریتانیا ،معرفی شدند
اولین فیلم شارلوت ولز ،با نام افترسان ،با بازی پل مسکال و فرانکی
کوریو ،برنده بزرگ جوایز فیلم مستقل بریتانیا ۲۰۲۲بود و در مراسمی
که در لندن برگزار شد از ۱۶نامزدی که کسب کرده بود ۷جایزه را برد.
این درام که درباره رابطه پیچیده پدر -دختری است موفقیت خود
را از جشنواره کن شروع کرد و پس از ان جوایز دیگری هم دریافت کرد.
این فیلم در مراسم یک شنبه شب هم بهترین فیلم شد .جایزه بهترین
کارگردانی ،بهترین فیلمبرداری ،بهترین تدوین و بهترین موسیقی نیز
به همین فیلم اهدا شد .بلو جین ،اولین فیلم جورجیا اوکلی ،هم که
درباره معلم جوانی است که مجبور به زندگی دوگانه می شود ،از نامزدی
در ۱۳بخش موفق به کسب ۴جایزه بیفا شد و رزی مک ایوون ،جایزه
بهترین بازیگر نقش اصلی ،ری هیز جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل،
اوکلی ،جایزه بهترین فیلمنامه و جایزه بهترین گروه بازیگران را برای
شاهین بیگ دریافت کرد .جوایز بازیگری فیلم مستقل بریتانیا بدون
تفکیک جنسیتی اهدا می شود /.مهر
جشن سربرون ،همچنان ادامه دارد
حسن نجاریان ،تهیه کننده سریال جشن سربرون ،به کارگردانی
مجتبی راعی ،درباره پخش این سریال که پیش از این عنوان شده
بود بعد از رقابت های جام جهانی روی انتن می رود بیان کرد :هنوز
بخش های ویژوال افکت و موسیقی این سریال تمام نشده است و
کار روی این بخش ها ادامه دارد .او درباره زمان پخش این سریال
بیان کرد :چون هنوز مراحل فنی این ســریال تمام نشده است،
نمی توان زمان دقیقی را برای پخش ان مشخص کرد .امیدواریم تا
پایان سال و یا در نهایت ابتدای سال اینده به پخش برسد .نجاریان
درباره این سریال و زمان روایت تاریخی ان اظهار کرد :این سریال
مربوط به دوره اخر قاجار است و بیشتر در حال و هوای این دوران
می گذرد .تهیه کننده سریال جشن سربرون ،در پایان تصریح کرد:
کارهای طوالنی و سنگین همیشه درگیری های مالی دارد و گاهی
گره می خورد .پروژه های سنگین با تولیدات سخت ،همیشه چنین
مسائلی را داشته است و ما هم داشته ایم /.مهر
ایران امروز و ضرورت وجود انیمیشن
ایران امروز ،در برنامه اخیر خود به ضرورت وجود انیمیشن برای
رده های سنی مختلف می پردازد.
این برنامه ،از انیمیشــن یا پویانمایی ،به عنوان نوعی فیلمسازی
متفاوت با سینمای واقعی یاد کرده و مهم ترین وجه تمایز انیمیشن
از فیلم واقعی را اصل انتزاع و فراواقعی بودن انیمیشن دانسته است.
سینمای زنده یا واقعی چنان که از نامش پیداست به دنبال بازنمایی
عینی واقعیت است و منطبق با واقعیت بیرونی هستند.
امیرمسعود علمداری ،فیلمنامه نویس انیمیشن و استاد دانشگاه
و امیرحسین صالحی ،رییس خانه انیمیشن ،به عنوان مهمانان این
برنامه ،به بررســی و به ضرورت وجود کاراکتر های انیمیشــن برای
رده های سنی مختلف پرداختند.
ایران امروز ،دوشنبه ها به تهیه کنندگی وحید بیات و اجرای شهاب
شهرزاد و هماهنگی اکرم خیرخواه ساعت ۱۲:۴۰از رادیو ایران پخش
می شود/.میزان صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
برگزاری یک نشست با رویکرد ارتقای سینمای کودک و نوجوان
ششمین نشست هم اندیشی ارتقای ســینمای کودک و نوجوان با فعاالن حوزه بازارپردازی ،روز
پنجشنبه ۱۷اذر ماه ۱۴۰۱از ساعت ۱۵تا ۱۷در ساختمان شــماره ۳بنیاد سینمایی فارابی برگزار
می شود.
سلسله نشست های یادشده با هدف ارتقای سینمای کودک و با حضور فعاالن این حوزه و به همت بنیاد
سینمایی فارابی برگزار خواهند شد.
عالقه مندان به حضور در این برنامه می توانند از طریق ســایت کانون دورهمی به نشــانی https://
dorehami.netاقدام و یا با شماره تلفن ۰۹۳۰۲۲۶۴۰۰۰تماس حاصل کنند/.ایسنا
سه شنبه 15اذر 1401شماره 1330
استاد ،به پایان رسید
3
فیلمبرداری فیلم سینمایی استاد ،به تهیه کنندگی بهروز افخمی و کارگردانی سیدعماد حسینی به پایان
رسید و این روزها در مرحل ه تدوین قرار دارد .این فیلم به یکی از موضوع های ملتهب اجتماعی در سال اخیر
می پردازد .فیلمنام ه استاد ،را پیام الریان و عماد حسینی ،نوشته اند و محمدحسین مهدویان به عنوان مشاور
کارگردان پروژه را همراهی می کند .حسن معجونی ،سجاد بابایی و هدیه حسینی نژاد بازیگران اصلی این
فیلم و حوریه مقدم و مهدی ابوحمزه دیگر بازیگران ان هستند .عوامل اصلی فیلم سینمایی «استاد» عبارتند
از مدیر فیلمبرداری :مجید یزدانی ،مدیر صدابرداری :احسان خزایی ،دستیار کارگردان و برنامه ریز :پریسا
جباری اصل ،طراح چهره پردازی :تینا بخشی،مدیر تولید :حسین زرقام ،تدوین :هانیه جلوخانی /.هنرانالین
در کنار چهره های موسیقی؛
جورجکلونیتجلیلشد
بازیگر فیلم ۱۱یار اوشن ،در فهرست چهره های مشهوری جای داشت که شنبه در مرکز کندی ،تجلیل
شده اند .امی گرانت ،خواننده پاپ ،گلدیس نایت ،چهره موسیقی ،تینا لئون ،اهنگساز و بونو ،از گروه U۲هم
از دیگر چهره های این فهرست بودند .کلونی گفت به عنوان کسی که در یک شهر کوچک از کنتاکی ،بزرگ
شده است هرگز تصور نمی کرد روزی روی بالکن افتخار مرکز کندی ،بایستد و افزود :این یک افتخار بزرگ
برای همه خاندان کلونی است.
این بازیگر و فیلمساز تا کنون ۲جایزه اسکار کسب کرده ۵ ،گلدن گلوب برده و ۴جایزه انجمن بازیگران
امریکا ،یک بفتا ۲ ،جایزه منتخب منتقدان ،یک امی ۴ ،جایزه هیات ملی نقد و جایزه یک عمر دســتاورد
هنری از موسسه فیلم امریکا را در کارنامه دارد .وی در مصاحبه ای پیش از مراسم تجلیل از او گفت با دیدن
تصویر مرد سالخورده ای با موی خاکستری از پشت سر در اولین نمایش فیلمش «بلیت بهشت» پیش از
اینکه متوجه شود این خودش است ،با خود فکر کرد او کیست؟
کلونی ،روز جمعه در مصاحبه ای با واشینگتن پست ،با اشــاره به اینکه در نقش های جوانی اش بیشتر
استفاده ابزاری از وی می شد ،گفت ،اکنون ۶۱ساله است و هنوز می تواند کارهایی را که تاکنون انجام می داده
انجام دهد ،اما ۲۰سال دیگر همه چیز متفاوت خواهد بود .بنابراین ترجیح می دهد مگر در موردی خاص،
دیگر دست به کارگردانی نزند زیرا سخت و زمان بر است ،در حالی که بازیگری بسیار اسان تر است و دستمزد
بیشتری هم دریافت می کند و به جای ان می تواند وقت بیشتری را با خانواده اش بگذارند .وی گفت مدت ها
به اشتباه فکر می کرد که برای داشتن یک زندگی کامل باید خیلی کار کند.
کارگردان مردان اثار ماندگار ،از همسرش که ۸سال پیش با وی ازدواج کرده است برای رسیدن به این
دیدگاه یاد کرد و گفت ،هرگز تصور نمی کرد روزی پدر ۲فرزند باشد.
کلونی ،با اشاره به پل نیومن (که وی نیز جایزه کندی را دریافت کرده بود) ،از فیلم تحسین شده حکم،
نیومن در سال ۱۹۸۲وقتی او پنجا ه و چند ساله بود یاد کرد و گفت :پل نیومن پیری را پذیرفت و صادقانه
درک کرد که یک بازیگر شخصیت است .او سعی نکرد چهره اش را تغییر بدهد تا جوان به نظر برسد .فقط
گفت :من االن این هســتم و انتظاراتی که از او وجود داشــت را کمی تغییر داد .البته همه اینها به معنی
عقب نشینی این چهره از سینما نیســت و در حالی که بلیت بهشــت ،در ماه اکتبر اکران شده است ،وی
کارگردانی درام پسران در قایق ،را در برنامه اش دارد که درباره قهرمانی تیم قایقرانی دانشگاه واشینگتن که
مدال طالی المپیک ۱۹۳۶برلین را دریافت کرده اند،است/.مهر صفحه 3
4
پرونده
سه شنبه 15اذر 1401شماره 1330
تربیـتجامعـهوکـودکتعطیـلشـدنی
فرهومند ناظریان جشنواره فیلم رشــد ،مراســم اختتامیه پنجاه و دومین
دوره جشــنواره فیلم های علمی ،اموزشی و تربیتی رشد،
گفت و گو
شامگاه یکشنبه سیزدهم اذرماه با حضور مسئوالن وزارت
شو پرورش ،هنرمندان،جامعه مدرســین و دانش اموزان در مجتمع
اموز
ش بین الملل،
فرهنگی سینما فلسطین برگزارشد و از برگزیدگان خود در بخ
معلمان فیلم ساز و دانش اموزان فیلم ساز تقدیر شد .در ابتدای این مراسم
از فعاالن فرهنگی خارجی مقیم ایران تقدیر شــد .امسال سه هزار و 460
فیلم از ایران و بیش از 100کشور جهان به دبیرخانه جشنواره ارسال شده
است .در این جشنواره شمار قابل توجهی از معلمان و هنرمندان با استعداد،
شرکت کردند که می توانند عناصر تحقق اهداف سینمای کودک و نوجوان و
سینمای تربیتی باشند .درپایان کار از میان اثار ارسالی در بخش پویانمایی
16اثر ایرانی و 17اثر خارجی ،در بخش داستانی بلند 7فیلم ایرانی و 2فیلم
خارجی و در بخش مســابقه فیلم های کوتاه که بیشترین تعداد اثار بخش
بین الملل جشنواره در ان حضور دارند 18 ،فیلم ایرانی و 16فیلم خارجی،
در بخش مستندهای بلند نیز 9فیلم ایرانی و 4فیلم خارجی حضور داشتند
وهمچنین 8فیلم کوتاه مســتند از ایران و 7فیلم کوتاه مستند از خارج
کشور ،انتخاب شده و با هم به رقابت پرداختند .اکران فیلم های این دوره
از جشنواره بر اساس برنامه ارائه شده در دو نوبت صبح (مخصوص مدارس)
و بعدازظهر صورت گرفت .همچنین کارگاه ها و نشســت هایی تخصصی با
موضوعات مرتبط با حوزه اموزش و سینما ،به صورت روزانه در این جشنواره
برپا می شود .جشنواره فیلم رشد از 7اذرماه اغاز به کار کرد و 13اذرماه به
کار خود پایان داد.
پس از پایان این جشــنواره که اختتامیه ان یکشنبه برگزار شد درباره
یو هنری ،خبرنگار صبا با مســعود
جمع بندی این رویــداد بزرگ فرهنگ
جهانشاهی ،قائم مقام دبیر پنجاه ودومین دوره جشنواره رشد ومدیر مجتمع
فرهنگی سینمایی فلسطین به گفتگو نشسته است.
مسعود جهانشاهی:
ی کردن عرصه را به نفع فرهنگ نمی دانم
خال
جشنواره که فیلم سازی و فیلمنامه نویسی برای اگاهی است ،به
لحاظ استراتژیکی هم سو بود.
جشنواره رشد ازچه سالی شروع به کار کرد؟
جشنواره بین المللی فیلم های علمی ،اموزشی و تربیتی رشد
قبل از انقالب ،سال 1342شــروع به کار کرد و امسال پنجاه و
دومین دوره خویش را برگزار کرد.
با توجه به اینکه این جشــنواره در شامگاه دیشب به
کار خود خاتمه داد ،ارزیابی شما از پنجاه و دومین دوره از
جشنواره رشد چه بود؟
از همان ابتدا تعداد اثار ارســالی به دبیرخانه این جشنواره از
سال پیش بیشتر بود ،سه هزار و 460اثر به دست ما رسید،که از
این میان تعداد 137اثر به بخش مسابقه راه پیدا کردند،فیلم بلند
داستانی ،فیلم کوتاه داستانی ،فیلم بلند و کوتاه مستند ،پویانمایی
و همچنین فیلم نامه نویسی و وب سری (سریالی که در وب قرار
می گیرد) از بخش های مسابقه بودند.از اثار ارسالی حدود دو سوم
خارجی و یک ســوم ایرانی بودند .مراســم اختتامیه در مجتمع
فرهنگی سینما فلسطین برگزار شد .همچنین مراسم اختتامیه
جشنواره امسال با چه رویکرد و هدفی شروع به کار کرد؟
مدرسه هویت ساز شعار اصلی جشــنواره بود ،که با محوریت
هویت ایرانی و اسالمی طرح گردید ،در اجرا هم بنا بر احیای دوباره
جشنواره رشد بعد از دوسال خمودگی ناشی از دوران کرونا بود.
عالوه بر این اموزش ترکیبــی (فیلم وعلم) که راهبردی موثر در
وزارت اموزش و پرورش است و در دســت انجام است ،با اهداف
جشــنواره فیلم رشد از شبکه امید پخش شــد که عالقه مندان
می توانند این مراســم را از تلوبیون تماشــا کننــد .برگزیدگان
در بخش بیــن الملل که فیلم هــای حرفه ای تولیــد کرده اند،
تندیس زرین و جوایز نقدی دریافت کردنــد ودر بخش ملی ،به
معلمان و دانش اموزان فیلم ساز لوح تقدیر و لوح افتخار اهدا شد.
کیفیت کلی اثار ارســالی و همچنین برگزیدگان را
نسبت به سال های پیش چطور دیدید؟
ما یک انتقاد کلی نسبت به جامعه هنری داریم ،چرا که در حوزه
علم ،اموزش و تربیت فیلم تولید نمی شود ،از نظر من هنرمند باید
عنایت بیشتری نسبت به علم،اموزش و تربیت داشته باشد ،از انجا که
تولیدفیلمبااینمضامینمستلزماناستکههنرمندازگیشهفاصله
بگیرد ،برای همین اثار کمی با این مضامین تولید می شود ،فیلم هایی
که امسال در جشــنواره شــرکت کردند ،فیلم های خوبی بودند، صفحه 4
ینیسـت
پرونده
سه شنبه 15اذر 1401شماره 1330
5
ارزوهای کوچک و ...موفق شده بودند ،ارتباط موثری را با
کودک و نوجوان برقرار کنند ،علت گسست این روند را در
سینمای کودک چگونه ارزیابی می کنید؟
شاید از نظر بعضی درست نباشد ،اما تحلیل من این است که؛
بعد از انقالب ،با شروع کار دستگاه سیستماتیک ممیزی ،جامعه
هنری و فرهنگی ما قادر به رمزگشایی فاکتورهای ارتباطی خود
برای ارائه اثر به این دستگاه نشده بودند .به همین دلیل سینمای
کودک را که بی دردسرتر بود را انتخاب کردند ،و بالفاصله بعد از
اینکه متوجه شدند که چگونه می توانند در این ساختار جدید اثار
خود را تولید کنند ،به سراغ سینمای بزرگسال رفته و سینمای
کودک مهجور شــد .همان طور که در یک بررسی کوتاه متوجه
می شوید که ما قبل از انقالب ســینمای کودک نداشتیم.و این
گردش سینماگران به این حوزه از نظر من به همین دلیل بود .در
ان دوره هنرمندان به این بخش پناه اوردند ،در حال حاضر هم
اگر هنرمندان در این حوزه متمرکز شوند ،شاهد اثار ماندگاری
مانند دهه شصت خواهیم بود.
سینما فلسطین که مدیریت ان را عهده دار هستید
به تازگی به سینمای اختصاصی کودک و نوجوان تغییر
مسیر داده اســت ،با این رویکرد ،انیمیشن های تولیدی
چند ساله اخیر ،از نظر محتوا و جذب مخاطب هدف چگونه
بوده است؟
من با توجه به سمتی که در سینما فلسطین دارم ،این مسئله
را به صورت کامال اماری و مشخص عرض می کنم که؛ فروش این
انیمیشن ها خیلی به حمایت اموزش وپرورش ومدارس وابسته
نبوده است .و به صورت مستقل مخاطب خود را دارند ،نه به این
معنی که اثار چند ساله اخیر بی نقص وعالی بوده اند .دلیل ان این
است که در این فضای خالی بچه ها تشنه اثری با مولفه های سبکی
ایرانی هســتند .من در حال تولید مســتندی با همین موضوع
هستم که بچه ها از ســینما چه می خواهند .واقعا انها به دنبال
فیلمی هستند که ایرانی باشد.انها دوست دارند انچه را که روزها
در خیابان می بینند و لمس می کنند ،در پرده ســینما ببینند.
انیمیشن های پخش شده ،از نظر فنی و تکنیکی حرفه ای هستند،
اما در بخش فیلم نامه نیاز به بازنگری و تعمق بیشتری دارند ،چرا
که اوال از همان ابتدا در ارتباط گیری با کودک موفق نیســتند
و دوما برخــی از این اثار محتوایی دارند که در قالب انیمیشــن
نمی گنجد ،و به نظر در قالب فیلم رئال باید ارائه می شدند .ایده
فیلم بازی در سینما فلسطین به شدت مورد استقبال مخاطبان
قرار گرفت،و در قالب یک رســانه تعاملی حین اموزش مفاهیم
سینما و کارکردفیلم برای این رده سنی بسیار جذاب بوده است.
فیلم های بخش دانش اموزی و معلمان نسبت به سال گذشته ،رشد
بیشتری داشتند .در بخش فیلم های بلند هم اثار خوب و قابل دفاعی
ارائه شده بودند .اما به طور کلی سطح کیفی اثار خیلی باال نبود.
علت پایین بودن ســطح کیفی اثار را چگونه بررسی
کردید؟
از نظر من خصوصا در بخش حرفه ای حمایت و سرمایه گذاری
کمی در این حوزه انجام می شود ،در سینمای کودک و نوجوان،
ســرمایه گذاری قابل دفاعی در کار نیست،در اختتامیه هم این
مسئله عنوان شــد ،برای رسیدن به یک ســینمای حرفه ای و
اتیه ساز در بخش کودک و نوجوان ،باید حمایت ها بیش از این
باشد .امسال جشنواره فیلم کودک به خاطر نبود اثر تعطیل شده
است .در کشــوری که عمده تولیدات محصوالت سینمایی ان
دولتی و حاکمیتی هستند ،وقتی سینمای کودک وجود نداشته
باشد و فروش گیشه هدف صرف فیلم سازی شود ،مشخص است
که با افت کیفیت و تعداد اثار مواجه می شویم .سینما به عنوان یک
صنعت در جهان جا افتاده است .متاسفانه در کشور ،این صنعت
به کودک و نوجوان بهای چندانی نداده است .ما بر این باوریم که
برای هنرمند،تربیت ،علم و اموزش یک رسالت است ،و برای دولت
یک ماموریت است ،و سرمایه گذاری در این بخش یک برنامه بلند
مدت است ،که حاصل ان تربیت یک نسل اتیه ساز است .غفلت از
این بخش مهم ،و خالی ماندن این عرصه باعث می شود که دیگری
که مورد تائید ما نیســت این فضا را پر کند ،و در نتیجه فرزند ما
توسط دیگری تربیت می شود که این امر در اینده باعث شکاف و
عدم تعامل بین دو نسل پدر ،مادر،جامعه و فرزند می شود.
در دهه شصت اثار سینمایی تولیدی با محوریت کودک،
با فیلم های مثل سفرجادویی ،دزدعروسک ها ،پاتال و
امسال جشنواره فیلم رشد ،به سالمت مسیر خود را
طی کرد؟
جشنواره طوری سیاست گذاری و هدایت شد که هیچ ارتباطی
با التهابات کنونی و شرایط حاضر نداشته باشد .ما در اولین نشست
علمی خود که با فعاالن حوزه کــودک و نوجوان در عرصه فیلم
داشتیم ،کامال موضوع کودک از شــرایط تفکیک شده بود ،و به
نظرم هنرمندانی که دغدغه کار کودک دارند ،کامال اگاه هستند
که کار در این حوزه با این محوریت قداســتی دارد که نه از این
شرایط بلکه از هر شرایط دیگر مبری است ،هنرمندان دغدغه مند
در این حوزه ،پیشتربه دنبال تولید محتوای غنی تر برای تزریق
به این بخش هستند .با این حال در تمامی حوزه های هنری خالی
کردن عرصه را به نفع فرهنگ نمی دانم .تربیت جامعه و کودک
تعطیل شدنی نیست.
صحبت پایانی:
از اتفاقات خوب امسال جشنواره رشد این بود که با اسیب شناسی
که در حوزه سینما خصوصا کودک صورت گرفت ،بخش فیلم نامه،
هم به این جشنواره اضافه شد .با توجه به اینکه صنف نویسندگان و
فیلمنامه نویسان ایران ،اثاری را به نگارش دراورده اند اما برای ارائه و
تولید ان حمایت نمی شوند ،در جشنواره رشد بخشی برای شناسایی
فیلمنامه هایبرترایجادشدهاستتاازاینطریق،بهاستعدادهاییکه
در زمینه نویسندگی حرفی برای گفتن دارند مجالی برای عرضه اثار
خود داده شود .این بخش از جشنواره به این دوستان کمک می کند
تا برای اثر خود اعتباری کسب کنند و به سازمان ها و نهاد های زیربط
معرفی شوند.سرمایه گذاری و برنامه ریزی در این بخش از اهداف
مهم این جشنواره است. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
سه شنبه 15اذر 1401شماره 1330
جایزه داستان سرایی برجسته به کارگردان «فروزن» رسید
جنیفر میشل لی ،بیشــتر ب ه عنوان نویســنده و کارگردان فرزون و دنباله ان ۲ Frozenشناخته
می شود .این فیلمنامه نویس ،متخلص به نام ربکی ،نخســتین کارگردان زن یک فیلم بلند استودیوی
انیمیشن والت دیزنی است که با ساخت فروزن ،جایزه اسکار بهترین انیمیشن بلند را برای خود به ارمغان
اورد .او اولین کارگردان زن یک فیلم بلند است که اثر او بیش از ۱.۲میلیارد دالر در گیشه به دست اورد.
کارگردان فروزن ،در سخنرانی اش با تقدیر از افتخار افرینان باشگاه مطبوعاتی لس انجلس ،از جمله
رایان سیکرســت و بایرون الن ،میلیاردر رســانه ای به جاش گاد ،گفت که مشتاقانه منتظر ماجراهای
خالقانه تری با اوست/ .ایرنا
انتقال ۸۰۰هزار پرونده مختومه دادگستری به کتابخانه م ّلی
جالل طاهری ،مدیرکل فراهم اوری و ارزشیابی اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران ،با اشاره به
برگزاری جلسات هیات تشخیص استانی دادگستری های مذکور در سال ،۱۴۰۱گفت :تعدادی پرونده
مختومه غیرضروری سمپی و غیرسمپی دادگستری کل استان تهران و تعدادی پرونده مختومه دادگستری
کل استان خوزستان نیز برای ارزشیابی و تعیین تکلیف نهایی ،در اختیار این سازمان قرار گرفت و به بایگانی
راکد ملّی ،منتقل شد .او گفت :در اجرای قانون و تکالیف مقرر؛ تفکیک و ارزشیابی سوابق مذکور ،ضمن
کمک به کاهش هزینه های اداری و استخدامی در مجموعه دســتگاه قضایی و امکان استفاده مجدد از
فضاهای نگهداری این پرونده ها؛ منجر به کشف پرونده های بسیار مهم و ملی می شود/.ایلنا
واژه سال اکسفورد انتخاب شد
،Goblin modeاز سوی مردم به عنوان واژه سال ۲۰۲۲لغت نامه اکسفورد،
انتخاب شــد .در توضیح این واژه امده اســت :نوعی رفتار بدون حس پشیمانی،
خودخواهانه ،تنبل ،شلخته یا حریصانه که معموالً به گونه ای بر خالف هنجارها یا
انتظارات اجتماعی است.
این نخستین باری است که لغت نامه اکسفورد از ارای عمومی برای انتخاب واژه
سال انتخاب می کند .مسووالن انتشارات دانشگاه اکسفورد ،با اشاره به این نکته که
قاضی حقیقی زبان ،مردم سراسر جهان هستند از مردم خواسته بودند از میان سه
واژه ای که توسط فرهنگ نویسان انتشارات دانشگاه اکسفورد معرفی شده است ،
یک گزینه را انتخاب کنند.
در نهایت بیش از ۹۳درصد از مــردم واژه Goblin modeرا انتخاب کردند.
در این نظرسنجی در مجموع ۳۴۰هزار نفر شرکت کرده بودند که بر اساس اعالم
مسئوالن اکسفورد ،بســیار کمتر از پیش بینی انها بوده است .این عبارت برای
نخستین بار در سال ۲۰۰۹در توییتر مشاهده شد ،اما در فوریه ۲۰۲۲استفاده از ان
در رسانه های اجتماعی فراگیر شد.
دو واژه دیگر که نامزد انتخاب به عنوان واژه سال بودند شامل IStandWith#
هشــتگی که در فضای مجازی برای اعالم همبســتگی اســتفاده می شــود و
metaverseواژه ای که به محیط واقعیت مجازی اشاره دارد ،می شوند.
لغت نامه اکسفورد در ســال ( Vax ۲۰۲۱واکسیناســیون) ،در سال ۲۰۱۹
( Climate Emergencyاضطرار اقلیمی) و در سال ۲۰۱۳واژه ( Selfieسلفی)
را به عنوان واژه سال برگزیده بود /.ایسنا
مدیر نمایش های جشنواره تئاتر فجر معرفی شد
کوروش زارعی ،دبیر چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر
در حکمی داریوش نصیری را به عنوان مدیر بخش خیابانی جشنواره
منصوب کرد.
در متن این حکم امده است:
جناب اقای داریوش نصیری
از انجائی که بخش خیابانی ،یکی از مهمترین بخش های جشنواره
بین المللی تئاتر فجر به جهت رویکرد تخصصی در حوزه تئاتر بیرونی
به حساب می اید ،دارای بیشترین تاثیر اجتماعی و یک رویداد بسیار
حائز اهمیت در بین هنرمندان و مخاطبان هنرهای نمایشی است .لذا
نظر به تجربیات ارزشمند و شایستگی جنابعالی در حوزه نمایش های
خیابانی و محیطی شما را به عنوان مدیر بخش نمایش های خیابانی
و محیطی چهل و یکمین جشــنوار ه بین المللی تئاتر فجر؛ منصوب
می نمایم .امیدوارم با اگاهی ،خالقیت و توفیقات الهی در انجام امور
محوله موفق باشید/ .صباخبر
اموزش رایگان «خط شکسته» در ارسباران
اموزش تخصصی خوشنویسی خط شکســته ،زیر نظر میثم
سلطانی ،از روز پنجشنبه ،هفدهم اذر ماه ۱۴۰۱در نگارخانه هنر
فرهنگسرای ارسباران اغاز می شود.
این دوره اموزشی که ویژه هنرجویان مقاطع پیشرفته است،
به صورت دو هفته یک بار؛ روزهای پنجشنبه ساعت ۹:۳۰صبح
تشکیل خواهد شد.
میثم سلطانی ،از مدرســان انجمن خوشنویسان ایران ،دارای
مدرک درجه یک هنری (دکتــری) از وزارت فرهنگ و ارشــاد
اسالمی ،درجه استادی از انجمن خوشنویسان ایران و از شاگردان
اساتیدی چون مجتبی ملک زاده ،غالمحســین امیرخانی ،علی
شیرازی و حسین پوربافرانی است.
عالقه مندان به حضور در دوره های پیشــرفته خط شکســته
میثم سلطانی ،می توانند برای کســب اطالعات بیشتر با شماره
۰۹۰۳۴۷۲۶۸۵۹تماس بگیرند/.ایسنا
کتابی که رهبر انقالب خواندن ان را توصیه کردند
مهدی میرکیایی ،در مجموعه سرگذشــت استعمار ،تالش کرده
است یکی از نقاط مغفول و خالهای موجود در کتاب های ویژه نوجوانان
و جوانان را پر کند .این مجموعه که در 15جلد از سوی انتشارات سوره
مهر ،منتشر شده ،روایتی از پیدایی و رشد استعمار در نقاط مختلف جهان
است .نویسنده در مجموعه حاضر سرگذشت استعمار ،را از قرن پانزدهم
تاقرنبیستممیالدیپیگیریوروایتکردهاست.بیاناتاخیررهبرمعظم
انقالب ،در جمع نخبگان ،بار دیگر توجه ها را به سمت مجموعه سرگذشت
استعمار ،جلب کرد .ایشان در این رابطه فرمودند :من اخیرا ً کتابی دیدم
که یکی از همین نویسندگان خودمان ــ که من از نزدیک با ایشان اشنایی
ندارم ــ نوشته ،به نام سرگذشت استعمار؛ پانزده شانزده جلد کتاب،120
150صفحه ای است که تشریح می کند استعمار چگونه در قار ه امریکا و
در قار ه اسیا توانست ثروت های این ها را از بین ببرد و خودش را ثروتمند
کند.کشورانگلیسثروتمندنبود،فرانسهثروتمندنبود،کشورهایاروپایی
ثروتمند نبودند؛ اینها ثروت کشورهای دیگر را گرفتند/.تسنیم صفحه 6
سه شنبه 15اذر 1401شماره 1330
خرب فرهنگ و هرن
حقیقت و افسانه بازنشر شد
سومین چاپ کتاب حقیقت و افسانه ،اثر برتراند راسل و ترجمه منصور مشکین پوش ،در ۳۵۲صفحه
و بهای ۱۴۵هزار تومان توسط نشر نیلوفر منتشر شد .راسل ،این کتاب را را در نیمه دوم دهه ۱۹۵۰به
رشته ی تحریر دراورد .او همواره خود را یک لیبرالیست ،سوسیالیست و صلح طلب معرفی می کرد .وی
فعال ضدجنگ و منتقد امپریالیسم بود که در طول جنگ جهانی اول به خاطر عقایدش از دانشگاه اخراج
شد و حتی مدتی به زندان افتاد .راسل در ســال ۱۹۵۰جایزه نوبل ادبیات را به پاس اثار نوع دوستانه و
صلح طلبانه اش از ان خود کرد .او همچنین در علم ریاضی پارادوکس راسل ،را کشف کرد که خدمت بزرگی
به گسترش نظریه مجموعه ها ،بود / .مهر
7
تخفیف کتاب های فارابی ،به مناسبت روز دانشجو
به مناسبت گرامیداشت روز دانشجو ،تمامی کتاب های بنیاد سینمایی فارابی از 16اذرماه به مدت یک
هفته با تخفیف ۳۰درصدی به مخاطبان عرضه می شود .جلدهای اول و دوم کتاب نما به نما ،اصول اساسی
کارگردانی سینما ،چگونه مشکالت فیلمنامه مان را حل کنیم؟ ،جلد اول و دوم روایت در فیلم داستانی،
فرهنگ فیلمنامه ،فیلمنامه نویسی پیشرفته و چگونگی درک فیلم عناوین ۹کتاب مرجع سینمایی هستند
که توسط انتشارات بنیاد سینمایی فارابی ،تجدید چاپ شده اند .عالقه مندان برای تهیه اثار انتشارات بنیاد
سینمایی فارابی می توانند به نشانی تهران ،خیابان ولیعصر ،بعد از پارک ساعی ،نرسیده به توانیر ،نبش کوچه
لنکران ،ساختمان شماره ۳بنیاد سینمایی فارابی ،پالک ۲۴۵۴مراجعه کنند /.هنرانالین
وقتیهنروفوتبالباهمبرخوردمی کنند
در معماری نئوکالســیک ،گالری هنر واکر لیورپول ،این روز ها
چیز هایــی دور از انتظار دیده می شــود .نمایشــگاه Art of the
Terracesشبیه رویداد های همیشــگی گالری واکر نیست .این
نمایشــگاه که برای جام جهانی برگزار می شود ،قصد دارد داستان
فوتبال را بازگو کند و نشان دهد هواداران فوتبال تاثیر زیادی بر مد،
هنر و فرهنگ داشته اند.
نمایشــگاه با مجموعه ای از نقاشــی ها شروع می شــود که اوج
و فرود های بازی را به یاد مــی اورد .هواداران در بــاران ،هواداران
بی حوصله و هوادارانی که کاله خود را به هوا پرتاب می کنند .چیزی
که تقریباً در ان ها نمی بینیم خود فوتبالیســت ها هستند .همین
باعث می شود که با نمایش خوبی مواجه باشــیم زیرا این داستان
سوپراستار ها نیست ،بلکه داستان مردمی است که حمایت ان ها به
بازی قدرت می دهد.
به گفته بعضی از گردانندگان نمایشــگاه ،تمرکز صرف بر روی
طرفداران انقدر مهم بود که در نهایت اثار هنری امثال کیت هرینگ
را رد کردند .نمایشــگاه از عناصر ناخوشــایند فرهنگی هم دوری
نمی کند و اثاری در ان به نمایش درامده اســت که به عنوان مثال
نشان دهنده ازار و اذیت بازیکنان سیاهپوست است.
در اتاق پایانی نمایشگاه ،تاپســتری به نام ? Who Are Yaبا
موضوع هولیگانیسم فوتبال به نمایش درامده است .جیمی هولمن،
سازنده ان می گوید :این چیزی نیســت که به طور معمول انتظار
داشته باشید در یک گالری پیدا کنید .هدف این قطعه نشان دادن
پیوند بین داستان قرن نوزدهمی اسیاب های لنکاوی و نوه های ان
بافندگانی است که به تشــکیل لیگ فوتبال کمک کردند .این اثر
سواالتی در مورد هویت طبقه کارگر می پرسد و یاداوری می کند که
اگرچه فوتبال اکنون یک امر متنوع ،چندفرهنگی و جهانی است ،اما
ریشه ان در این مکان های ناشناسی است که قرار نیست هیچ اتفاقی
در ان ها بیفتد.
حضور این بازی در هنر را می توان حداقل از قرن شانزدهم ردیابی
کرد ،زمانی که پیتر بروگل ،در نقاشی خود به نام بازی های کودکان،
نشان داد که ان ها توپی از مثانه خوک را به اطراف پرتاب می کنند .از
ان زمان هنرمندان تالش کرده اند تا فضای منحصر به فرد روز های
مسابقه را به تصویر بکشند (مانند فیلم LS Lowry\’s Going
،) to the Matchبه قهرمانان ان احترام بگذارند (مانند پرتره اندی
وارهول از پله) و حتی شــیوه دیدن ما را تغییــر دهند (مانند La
Représentationاثر رنه ماگریت).
ادی فرانکل ،ســردبیر هنر و فرهنگ Time Outلندن ،مردی
است که به خوبی تالقی هنر و فوتبال را درک می کند .او هفت سال
پیش ،در حال گزارش دادن از یک حراج هنــری ،پنهانی در حال
تماشای بازی تیم مورد عالقه اش بود .پس از مدتی متوجه شد که عده
دیگری از هنردوستان نیز وضعیت او را دارند و همگی ضمن عالقه
داشتن به هنر ،عشق پنهانی به فوتبال داشته اند.
فرانکل ،همراه عده ای دیگر اولین فضای هنری جهان به عنوان
Oofرا راه اندازی کردند ،که منحصرا ًبه این بازی زیبا اختصاص یافته
است و بازدید از ان فقط از طریق فروشگاه هدیه در استادیوم جدید
تاتنهام هاتسپور ،امکانپذیر است .بر اساس بررسی ها ۹۸ ،درصد از
بازدیدکنندگان ان هرگز به یک نمایشگاه هنر معاصر نرفته اند .اشنا
کردن هواداران فوتبال در بخش محــروم لندن با برخی اثار هنری
نسبتاً دور از ذهن ،چیزی اســت که فرانکل را هیجان زده می کند.
او می گوید :فوتبال قرار است برای همه باشد ،بنابراین ما این ایده را
دوست داریم که هنر نیز می تواند چنین باشد.
این فضا در طول جام جهانــی ۲۰۲۲میزبان مجموعه ای از اثار
اینه کاری شده توسط مارک تیچنر ،می باشد که شامل عباراتی الهام
گرفته از فوتبال است .ناگهان اتاق پر از سر و صدای جمعیت در زمان
یک ضربه گل می شود که بیش از پنج دقیقه طول می کشد .فرانکل،
اذعان می کند که جذب برخی از بازدیدکنندگانی که تجربه محدودی
از بازدید از نمایشگاه های هنر معاصر دارند ،می تواند مشکل باشد .او
متوجه شد که چیز هایی مثل برداشتن بروشور و خواندن متنهای
دیواری ،توسط اکثر بازدیدکنندگان نادیده گرفته می شد ،و بنابراین
یافتن راه های جدید برای دسترسی به اثار هنری یک چالش جالب
بوده است .فرانکل ،می گوید گاهی اوقات اتفاقات خوب پیش نمی رود
اما هر روز لحظاتی وجود دارد که به او اطمینان می دهد که او به هدف
خود رسیده است ،مانند زمانی که والدین بی توجه به اثار هنری قصد
ترک فضا را دارند اما کودکی اصرار دارد که از اتاقی به اتاق دیگر برود
و سعی کند تا جایی که می تواند درباره هر کاری اطالعات کسب کند.
فرانکل ،که ۱۰شماره مجله Oofرا با محتوای هنری مرتبط با
فوتبال منتشر کرده ،خاطرنشان می کند :در واقع تعداد بسیار کمی از
این اثار درباره فوتبال هستند .ان ها درباره زنان ،مذهب ،سیاست...
و هر چیزی است که می توان از فوتبال برای ان استفاده کرد .فوتبال
نمونه ای کوچک از جامعه است .باور ،اشتیاق ،شادی ،خلسه ،تعصب،
نفرت ،خشــونت ...همه این ها در این ظرف کوچک اتفاق می افتد و
هنرمندان می توانند از ان بهره برداری کنند / .هنرانالین صفحه 7
مفهومـی
شـاعرانه و انتزاعـی
ماننـدحقیقـت
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
اوردگاهی با نام سینماحقیقت
15سال از برگزاری جشنواره بین المللی سینما حقیقت،
که اولین دوره ان در ســال 1386برگزار شــد را با تمام فراز
و فرودهای اش پشــت سرگذاشته ایم و روز شــمار برگزاری
شانزدهمین دوره اش به کار افتاده و مستندسازانی که به دنبال
محلی برای عرضه و دیده شدن اثارشان هستند سالی یک بار
در این جشنواره گردهم می ایند تا درکنار اهالی رسانه از نزدیک
عرصه مستند و مستندسازی در کشور را رصد کرده و در بوته
ارزیابی قرار گیرند.
این گردهمایی مستندسازان و فیلمسازان به همت مرکز
گسترش سینمای مستند و تجربی ســازمان امور سینمایی،
برگزار می شــود .تنها اوردگاهی با نام ســینماحقیقت ،که
اهالی مستندســاز ایران و جهان را در اذرماه هر ســال با اتکا
به فرمایشــاتی از حضرت علی(ع) و با شعار حقیقت بهترین
راهنماســت؛ گرد هم می اورد و طی این سال ها ازمون و خطا
اینک ،ســینماحقیقت ،به مهمترین رویداد سینمای مستند
ایران و منطقه خاورمیانه بدل شده است.
بازنمایی تاریخ و فرهنگ جامعه ی ایرانی -اسالمی ،صیانت از
هویت ملی مبتنی بر انگاره های دینی و ایرانی ،تقویت سینمای
مستند خالق ایران ،بیان نسبت ســینمای مستند و توسعه
پایدار ،اشنایی فیلمسازان کشــور با تحوالت نوین سینمای
مستند جهان ،توجه به اهمیت اقتصاد سینمای مستند با تاکید
بر رفع موانع تولیــد ،توزیع و نمایش این اثــار در عرصه های
داخلی و خارجی ،از اصول و اهداف این جشنواره است.
یکی از اقتضاعات هر جشــنواره ،پوستر ان است که بیانگر
محتوا ،سیاســت و خط مشی ان می باشــد و طراحی پوستر
شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت ،توسط مهدی دوایی
انجام شده است که مدیر هنری ،فیلمساز و طراح گرافیک
متولد 1360در تهران است .مهدی دوایی ،جوان خوش ذوقی
است که در استانه 40سالگی ،تجربه سال ها مدیریت هنری را
با خود یدک می کشد.
محســن بابایی ربیعــی ،دارای مــدرک
کارشناسی طراحی گرافیک از دانشکده هنر
و معماری و کارشناسی ارشد تهیه کنندگی و
کارگردانی از دانشکده صدا و سیما است .دوایی،
فعالیت حرفه ای خود را از سال 1378اغاز کرده
و در این سال ها به عنوان مدیر هنری ،فیلمساز،
مشاور و طراح با ســازمان ها و مجموعه های
مختلفی تجربه همکاری داشته است.
داوری در جشــنواره های منطقــه ای و
سراسری ،معاونت اموزش و پژوهش انجمن
تئاتر انقالب و دفاع مقــدس ،دبیری کمیته
علمی دومین و چهارمین همایش پژوهشی
تئاتر مقاومت ،ســردبیری دو ماهنامه نقش
صحنه و سایت جشنواره بین المللی تئاتر فجر،
مشاور هنری موسسه رســانه های تصویری،
مدیر هنری ۲دوره جشنواره بین المللی فیلم
یاس،مدیربرنامه ریزیسی وچهارمینجشنواره
بین المللی فیلم فجر ،مدیریت هنری ســی و
نهمین و چهلمین جشنواره بین المللی تئاتر
فجر و دوازدهمیــن دوره جوایز اکادمی فیلم
کوتاه ایران-ایســفا در کارنامه وی ثبت شده
است .مهدی دوایی ،با سابقه و تجربه ای که در
زمینه طراحی پوستر دارد ،این هنر را کارگردانی
و هدایت چشــم مخاطــب؛ توصیف می کند
و معتقد است ،پوســتر به عنوان ویترین این
حرفه قابلیت حمل بیان هنری دراماتیک تری
دارد .بنابراین اولین و اصلی ترین وظیفه یک
پوســتر جلب نگاه پراکنده مخاطب به سوی
نقطه کانونی اش است که جز با وجود جذابیت و
ساختار فرمی محکم ممکن نیست.
طرح پوستر شانزدهمین جشنواره سینما
حقیقت ،که روز شــنبه 12اذرماه با حضور
محمدحمیدیمقدممدیرعاملمرکزگسترش
سینمای مستند و دبیر جشنواره ،رونمایی شد
تلفیقی از الگوهای هندسی هنر ایرانی با نگاهی
مدرن اســت و نقطه نظرات طراح پوسترکه
در اثرش مستتر است ،حکایت از دغدغه این
هنرمند به هنر اصیل پارس دارد.
از انجایی که پوستر ،اولین مواجهه مخاطب
با یک اثر یا یک رویداد اســت ،به حدی مهم و
جدی می نماید که ممکن است پس زننده یا
جلب کننده مخاطب باشد .می تواند در اولین
مواجهه برای مخاطب دوست داشــتنی باشد
یا او را دور کند .و با این نگاه ،پوســتر امســال
جشنواره سینما حقیقت را می توان اثر درخور
و قابل تامل دانست .دوایی می گوید :هر بار که
در فرایند طراحی پوستر و یا طرح جلدی در
حوزه سینما قرار می گیرم با چالشی جذاب و
دشوار روبرو می شوم؛ اینکه چطور می توانم این
بار موضوع را بدون استفاده از عناصر قراردادی
تصویری در ارتباط با سینما با مخاطب مطرح
کنم .مثال استفاده از فریم یا پرفراژ نگاتیف در
طراحی گرافیک حالتی تکراری به خود گرفته
که برای تولید معنا یا استعار ه بصری از حدی
فراتر نمی رود .طراحی پوستر برای جشنواره ای
که مدعوین ان مستندساز هستند و نگاه شان
به اطراف خــاص و باریک بینانه اســت قطعا
طراح پوستر را که قصد دارد مفهومی شاعرانه
و انتزاعی مانند حقیقت ،را انتقال دهد ،از همان
ابتدا به چالش می کشد .این هنرمند گرافیست،
در باره چالش های پیش روی خود گفته است:
اینکه ما چگونه می توانیــم مفهومی کلی را با
الفبای تصویر نشان دهیم .تصویر کردن مفاهیم
انتزاعی و غیر عینــی مانند حقیقت ،نیازمند
برقراری مناسبات استعاری در ترکیب تصاویر
اســت تا نوعی گفتگوی تصویری بین طراح و
مخاطب در بگیرد .این چالش بزرگی برای طراح
است ،چون گرافیک هنری مبتنی بر فرم و رنگ
(ماده و شکل) و موضوع ما حقیقت -مفهومی
ذهنی و انتزاعی است.
دوایی ،به کارگیری زبان فرم و دستور زبان
تصویر را برای تولید نوعی بیان شاعرانه ،غایت
فراری می داند که شاید یک طراح در
بزرگ و ّ
همه عمر حرفه ای خود در جستجوی ان باشد و
ریسک رسیدن یا نرسیدن به ان را به جان بخرد،
اما او چالش دیگری نیز در مقام طراح گرافیک
متصور است و ان ،نحوه تلفیق حروف با تصاویر
است .بسیاری از پوسترها از فرمول های تکراری
و ساختمان تصویری مشــابهی در چیدمان
حروف و تصاویر استفاده می کنند .تالش برای
پیدا کردن راه های جدید و خالقه در ترکیب
حروف و تصاویر برای یک طراح نواور ،بســیار
مهم و انرژی بر است.
این گرافیســت ،در طول فرایند طراحی
سعی می کند تا همیشه به شکلی غیرمستقیم
و نامرتبط با موضوع مواجه شود .طراحی برای
او مانند یک بازی یا رقابتی دو سویه است که
یک سوی ان طراح و سوی دیگر ذهن او قرار
می گیرد .گاهی با هم لجاجت می کنند و حتما
در طول این مسیر گاهی هم رفاقت می کنند
تا باالخره هر دو رضایــت دهند و ماحصل ان
تحت عنوان اثر هنری در برابر سفارش دهنده
قرار بگیرد.
روش همیشگی دوایی ،برای طراحی یک
اثر این است که به صورت غیرمستقیم با سوژه
مواجهمی شود.معموالربط هایمستقیمواولیه
دال و مدلول هایی ابتدایی و دم دســتی تولید
می کنند مثل ایده های اولیه که نویسندگان
می نویســند ،مچاله می کنند و در سطل زباله
می اندازند و مدام می نویسند و دور می اندازند
تا به معجونی قوام یافته تر در ذهنشان نزدیک
شــوند و دوایی ،این فرایند خالقیت را پشت
سر گذاشته تا به طرح و ایده پوستر شانزدهم
ســینماحقیقت ،که همانا به کارگیری عنصر
ایینه کاری و الگوهای هندســی هنر ایرانی،
با نگاهی مدرن ،هست ،رســیده است .دوایی
درباره هنر گرافیک توضیحی دارد که گرافیک
هنری غربی است و سیســتمی تحت عنوان
سیستم گرید وجود دارد که بر مبنای ان نحوه
توزیع اشکال در صفحه و شکل گیری ساختمان
تصویر قوام می گیرد .این سیستم نظم دهنده
در الگوهای هندسی هنر ایرانی قرن ها پیش
توسط هنرمندان ما در ساخت ابنیه ،تزئینات،
کاشــی کاری و ایینه کاری انها وجود داشته
است .به کارگیری این نوع هندسه عالوه بر شکل
گیری نوعی سیستم گرید در زبان گرافیک،
خاصه پوستر این جشنواره ،برای مخاطب بومی
و ایرانی هم بسیار اشناست چون این عناصر
و روابط بین انها را در ابنیه تاریخی و مذهبی
ایرانی به وفور دیده اســت و بر این اساس در
پوستر امسال جشنواره سینماحقیقت ،تالش
گرافیست این بوده تا این هندسه با لحنی مدرن
و امروزی وارد پوستر جشنواره شود. صفحه 8