روزنامه صبا شماره 1326
روزنامه صبا شماره 1326
روزنامه صبا شماره 1326
چهار شنبه| 9اذر 30 |1401نوامبر 5 |2022جمادی االول |1444
سال دهم| شماره 8 |1326صفحه| 5000ناموت|
لوالیی ،چاپلین،
انتوین کوئین
و خشایار...
اولین اظهارات “پیمان جبلی”
درباره تحریم مدیران صدا و سیما
صفحه 3
تقدیر خزاعی از بسیجیان
سازمان سینمایی
صفحه 3
برخی ممیزان ،شناختی
از تئاتر کودک ندارند
صفحه 4 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
چهارشنبه 9اذر 1401شماره 1326
ویل اسمیت ،در نقش برده ظاهر می شود
رهایی ،پس از اکران محدود سینمایی در روز دوم دسامبر ،به صورت انالین از طریق اپل تی وی پالس
منتشر خواهد شد .اسمیت ،در این فیلم نقش یک برده فراری را بازی می کند که بر اساس رویدادهای
واقعی ،انتشار عکس هایی از عمق جراحت های ناشــی از شالق های شدید بر پشت او ،بی رحمی شدید
برده داری را به نمایش گذاشت .ویل اسمیت ،در گفت و گویی با دیلی شو ،درباره ایفای این نقش ،بردگی
امریکایی را یکی از وحشیانه ترین جنبه های تاریخ بشریت عنوان کرد .اسمیت می گوید ،دخترم از من
پرسید« :بابا ،ایا واقعاً هنوز هم به ساخت فیلم بردگی دیگری نیاز هست؟ گفتم« :دیبی ،بهت قول می دم،
فیلم بردگی نخواهم ساخت .این یک فیلم ازادی است/».ایرنا
طاووس بر شانه های نادر ساعی ور
پنجاه و سومین دوره جشنواره بین المللی فیلم هند ،دوشنبه در نهمین روز برگزاری اش در گوا ،با اهدای
جوایز در مراسم اختتامیه به کار خود پایان داد .درام اسپانیایی «من رویاهای الکتریکی دارم» والنتینا
مائورل جایزه بزرگ بهترین فیلم جشنواره یعنی طاووس طال را دریافت کرد و دانیال مارین ناوارو برای
همین فیلم جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره را برد .نادر ساعی ور ،برای فیلم «بی پایان» جایزه بهترین
کارگردان جشنواره و طاووس نقره ای را دریافت کرد و جایزه بهترین بازیگر مرد به وحید مبصری برای
همین فیلم تعلق یافت .مدال گاندی که از سوی یونسکو اهدا می شود نیز به پیام اسکندر برای «نرگسی»
رسید .ر این جشنواره ۹روزه در مجموع ۲۸۰فیلم از ۷۹کشور به نمایش درامد/.مهر
روح اهلل سهرابی تشریح کرد؛
گزارشسازمانسینمایی
درباره وضعیت سینماگران بازداشت شده
پیگیری کمیته مشترک ســازمان سینمایی ،قوه قضائیه و خانه ســینما ،در خصوص سینماگران
بازداشت شده در ناارامی های اخیر ،نتیجه بخش بوده و پرونده تعدادی از سینماگران مورد مساعدت
قرار گرفت .روح اهلل سهرابی ،مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی در راستای
رسیدگی و پیگیری مشکالت سینماگران بازداشت شده در پی ناارامی های اخیر ،گفت :کمیته مشترک
سازمان سینمایی ،قوه قضائیه و خانه سینما که مدت ها قبل به منظور پیگیری مشکالت سینماگران
در محل سازمان سینمایی تشکیل شده است ،در جلســات متعددی با مراجع و دستگاه های ذی ربط
در خصوص پرونده سینماگرانی که طی دو ماه اخیر به واسطه برخی فعالیت ها و موضع گیری ها دچار
مشکالت قضایی شده اند ،تصمیمات جدیدی اتخاذ شد.
وی افزود :به موجب این جلسات تعدادی از پرونده این سینماگران با سرعت بیشتری مورد بررسی
و تصمیم گیری قرار گرفت که از ان میان برخی پرونده ها به اخذ تعهد و برخی دیگر منجر به صدور قرار
وثیقه و ازادی بازداشت شدگان شد .سهرابی ،ادامه داد :طی روزهای اخیر موضوع سینماگران بازداشتی
و همچنین تعیین تکلیف پرونده تعدادی از فعاالن صنوف مختلف سینمایی با پیگیری مداوم سازمان
سینمایی در کمیته قضایی که متشکل از نمایندگانی از دادستانی ،خانه سینما و سازمان سینمایی است
با همکاری مسئوالن ذی ربط مورد بررسی قرار گرفت و در مواردی که امکان مساعدت و اغماض وجود
داشته است نهایت همکاری صورت گرفت.
وی عنوان کرد :کمیته قضایی سازمان سینمایی کماکان به تالش خود در جهت حل و فصل مشکالت
و مسائل به وجود امده برای اعضای ســینما ،ادامه خواهد داد تا به یاری خدا ،هر چه زودتر مشکالت
سینماگران مرتفع شود/.مهر
کرونا دوباره سینماهای چین را به هم ریخت
باکس افیس ،چین به پایین ترین سطح خود در ۶ماه اخیر سقوط
کرد و بازگشت محدودیت های کووید و اکران نشدن فیلم های جدید،
مردم را از رفتن به ســینما بازداشــت .پرفروش ترین فیلم این هفته
چین ،انیمیشن ژاپنی «کاراگاه کانن :عروس هالووین» بود که نسبت
به هفته قبل افتی ۷۱درصدی را تجربه کرد .فروش کل سینماهای
کشور چین ،در فاصله جمعه تا یکشنبه تنها ۸.۶میلیون دالر بود که
نسبت به اخر هفته قبلی ،کاهشی بیش از ۶۰درصدی را نشان می دهد.
چین به شدت درگیر موج جدید کرونا شــده و موارد جدید در تمام
استان های کشور شناسایی می شود و رکورد ۳۹۳۰۰مبتالی جدید
در روز یکشنبه گذاشته شد و مرگ های جدید هم برای اولین بار پس
از ماه ها ،گزارش شده است .سینماداران چینی ،امیدوار هستند خبر
هفته گذشته مبنی بر اینکه «اواتار »۲از ۱۱دسامبر در سینماهای
چین هم زمان با دیگر نقاط جهان اکران می شود ،بتواند جان دوباره ای
به سینماها بدهد/.مهر
هرج و مرج ژانری برنده شد!
سی و دومین دوره جوایز گاتهام ،روز گذشته برندگانش را معرفی
کرد« .همه چیز همه جا به یک باره» به نویســندگی و کارگردانی
دانیل کوان و دانیل شاینرتهم ،عنوان بهترین فیلم را از ان خود کرد و
«کی هوی کوان» بازیگر این فیلم جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل
را دریافت کرد .دانیله ددوایلر ،برای ایفای نقش یک مادر داغدار در
فیلم «تا» بهترین بازیگر سال شد .از انجایی که جوایز گاتهام ،تفکیک
جنسیتی در اهدای بهترین بازیگر را برداشته است ،این بازیگر نه تنها
کیت بالنشت برای «تار» را پشت سر گذاشته بلکه برندن فریزر برای
«نهنگ» و پل مسکال برای «افترسان» را هم شکست داده است .در
این مراسم که در نیویورک برگزار شد از ادام سندلر و میشل ویلیامز و
همچنین از سیدنی پواتیه ،تجلیل به عمل امد .در عین حال استیون
اسپیلبرگ ،که قصد داشت برای اهدای جایزه به میشل ویلیامز که
بازیگر فیلم جدیدش «فابلمن ها» بود در مراسم حضور یابد ،به دلیل
ابتال به کرونا از شرکت در این جشن جا ماند/ .مهر
مجموعه «ونزدی» تا سه فصل تمدید می شود
مایلز میالر ،به ورایتی گفت ،هرگز انتظار این که مجموعه ونزدی،
در چندین فصل ساخته شود نمی رود اما امیدواریم به موفقیت برسد.
بنابراین شما دست کم سه فصل را برای این مجموعه در نظر بگیرید
یا چهار فصل که در این صورت داستان بالقوه ای برای شخصیت های
مجموعه ونزدی ،خواهد بود .مجموعه نتفلیکسی ونزدی ،که از زمان
پخش تاکنون بازخوردهای مثبتی داشــته با بازی تحسین برانگیز
جانا اورتگا ،همراه بوده اســت .مجموعه تلویزیونی کمدی ترسناک
ونزدی ،که بر اساس شخصیت ونزدی ادامز ،از خانواده ادامز ساخته
شده -از چندی پیش در حال نمایش است .داستان خانواده ادامز ،در
سال ۱۹۳۸توسط چارلز ادامز امریکایی خلق و تاکنون چند اقتباس
سینمایی از ان ساخته شده است .در این مجموعه تلویزیونی بازیگران
چون جنا اورتگا ،ریکی لیندهوم ،جیمی مک شین ،تورا برچ ،پرسی
هاینس وایت ،گوئندولین کریســتیو و کریستینا ریچی ایفای نقش
می کنند/.ایرنا صفحه 2
چهارشنبه 9اذر 1401شماره 1326
خرب سیمنا و تلویزیون
«دو روز دیرتر» ،درصف پروانه ساخت
فیلم بلند داستانی ســینمایی «دو روز دیرتر» ،به تهیه کنندگی محسن شیرازی و کارگردانی اصغر
نعیمی ،با تکمیل پرونده خود در سازمان سینمایی در صف دریافت پروانه ساخت قرار گرفت .پرونده این
فیلم در تاریخ ۷اذر در سازمان سینمایی تکمیل شده است .ازجمله کارهای نعیمی بعنوان کارگردان می
توان به«عملیات رعد»« ،هایالیت» « ،سایه های موازی» « ،سالم بر عشق» و «بی وفا» اشاره کرد .وی
همچنین نویسندگی فیلم هایی چون «اپاچی» « ،اس و پاس»« ،شانس ،عشق ،تصادف»« ،مستانه» و
«زندگی خصوصی» را بر عهده داشته است« .هایالیت» محصول سال ۱۳۹۶است که برای اولین بار در
سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درامد/.صباخبر
تقدیر خزاعی از بسیجیان سازمان سینمایی
همزمان با هفته گرامیداشت بسیج ،در پنجاهمین جلسه شورای معاونین و مدیران سازمان سینمایی،
طی مراسمی با حضور رئیس سازمان سینمایی ،از بسیجیان این سازمان تجلیل شد .در این مراسم محمد
خزاعی (رئیس سازمان سینمایی کشور) با اشاره به جایگاه ویژه بسیج در ادوار مختلف انقالب گفت :ما باید
به دنبال اندیشه ها و مشی واقعی بسیج باشیم .اگر اندیشه بسیج با خلوص ،ایثار و ساده زیستی ،فعال و پویا
باقی بماند ،قطعا سازمان ها نیز در همه حوزه ها ،عرصه ها و میادین ،فعال و تازه نفس حرکت خواهند کرد.
باید مطالبات ما به عنوان فعاالن این عرصه بیشتر و پویاتر بوده و بدانیم هر جا مسئولین ما از چهار چوب
قوانین تخطی کنند ،بسیج به عنوان یک اندیشه اسالمی و انقالبی وارد عمل خواهد شد / .ایسنا
اولین اظهارات “پیمان جبلی” درباره تحریم مدیران صدا و سیما
پنجاه و نهمین مجمع عمومی اتحادیه رادیو
تلویزیون های اسیا و اقیانوســیه با حضور روسا و
نمایندگان رســانه های 72کشور جهان از جمله
رییس سازمان صدا و سیما اغاز به کار کرد.
پیمان جبلی ،رئیس ســازمان صداوســیما
در ســخنانی در این مراســم ،طرح هنرمندانه و
هوشمندانه توانمندی های ایران و هند در رسانه
ملّی را ب ه منظور تقاوت و ارتقای بیشتر سطح روابط
دو کشــور ضروری خواند و از امادگی صداوسیما
برای تسریع و کمک به این فرایند خبر داد.
جبلی ،در جریان ســفر به هند برای شرکت
در اجالس اتحادیه رادیو و تلویزیون های اســیا و
اقیانوسیه در محل سفارت کشورمان در دهلی نو
با ســفیر و کارکنان ســفارت جمهوری اسالمی
ایران دیدار کرد و گفت :معرفــی توانمندی ها و
بازار ایران به فعاالن اقتصادی ،فرهنگی و رسانه ای
هند و بالعکس ،می تواند به ارتقای روابط دوجانبه
اقتصادی ،فرهنگی و رسانه ای منجر شود.
او از عزم صداوسیما برای طرح مطالبات تجار و
بازرگانان ایرانی ساکن در هند و نیز فعاالن مرتبط
با طرف های هندی نیز سخن گفت و افزود :با تولید
و پخش گزارش هــا و برنامه های متنوع در زمینه
مطالبات تجار ایرانی و نیز چالش های موجود در
تکمیل طرح های اقتصادی دو کشور ،مشکالت را تا
دستیابی به نتیجه نهایی پیگیری می کنیم.
رئیس رســانه ملــی ،در ادامه با بیــان اینکه
شــکل گیری فضای مجازی و توسعه شبکه های
اجتماعی چالش پیش روی رســانه های مرجع و
رسمی در تمام کشورهاســت ،گفت :در سرتاسر
جهان نفوذ ،مرجعیت خبری و مصرف رسانه ای
شبکه های بزرگ تلویزیونی ،تنزل پیدا کرده و به
مصرف شبکه های اجتماعی و فضای مجازی سوق
یافته است .جبلی به حمالت پیاپی و گسترده به
صداوســیما و برقراری تحریم های اخیر از سوی
کانادا ،اتحادیه اروپــا و وزارت خزانه داری امریکا،
علیه شــبکه پرس تی وی و مدیران و خبرنگاران
این سازمان اشاره کرد و گفت :این حمالت نشان
ق صداوسیما دارد.
از تاثیرگذاری و عملکرد موف
او اظهار کــرد :تاکنون هیچ یــک از مدیران
صداوسیما تحریم نشــده بودند ،اما این اتفاق در
این دوره رخ داد .دشمنان می دانند اگر صداوسیما
خــوب کار کند ،نقشه های شــان نقــش براب
می شــود ،از این رو به هر نحو ممکن با اثرگذاری
3
صداوســیما مبارزه می کنند .رئیس صداوسیما،
ســپس به زمینه های بروز تاخیر در ارائه روایت
اول از برخی حوادث 70روز گذشته نیز پرداخت و
خاطرنشان کرد :اگر صداوسیما ب ه موقع وارد میدان
اطالع رسانی بشود ،می توان بحران ها را مدیریت
و به حل مشکالت کمک کرد .در وقایع اخیر ،اگر
قدرت ،امکانات و اطالعات الزم به موقع در اختیار
صداوسیما قرار می گرفت ،بسیاری از این بحران ها
یا پیش نمی امد و یا مدیریت بهتری می شد.
پیمان جبلی ،در پایان تاکید کرد :الزم اســت
برای اجرای طرح های بزرگ اقتصادی و فرهنگی
دولت ،یک پیوست رسانه ای در نظر گرفته شود تا
پیامدهای مختلف ان ها به حداقل برسد.
رئیس صداوسیما ،عالوه بر حضور در افتتاحیه
پنجاه ونهمین دوره مجمع عمومی اجالس،ABU
قرار است طی دیدارهایی با روسای شبکه های رادیو
و تلویزیونی چند کشور نیز گفت وگو کند .در چند
روز گذشته و پیش از اغاز مجمع عمومی ،چندین
نشست از جمله کمیته فنی و اموزشی برگزار شد.
در جلســه کمیته فنی ،داوران پــس از ارزیابی و
بررسی مقاالت تخصصی ارسال شده از 72کشور
عضو ،بهترین های این دوره را معرفی کردند که دو
مقاله ارسالی از سازمان صدا و سیمای جمهوری
اسالمی ایران نیز در این بخش برتر شناخته و به
ارائه کنندگان انها جوایزی اهدا شد .ایین گشایش
مراسم پنجاه و نهمین دوره مجمع عمومی اجالس
ای بی یــو در هتل پولمن دهلی نو با ســخنرانی
رییس اتحادیه ای بی یو ،دبیر کل این اتحادیه و وزیر
اطالعات و رادیو تلویزیون های هند ،برگزار شــد.
در این مراسم عالوه بر کشــورهای عضو اتحادیه
،ABUنمایندگانی از یونســکو (سازمان ملل)،
اتحادیه رادیو تلویزیون های اروپا EBUو اتحادیه
رادیو و تلویزیون های افریقا ،موســوم به AUB
حضور داشــتند .موضوع مورد بحــث در مجمع
عمومی امسال «خدمت به مردم :نقش رسانه ها
در زمان بحران» است« .پراساربهاراتی» ،سازمان
ناظر بر رادیو وتلویزیون های هندوستان میزبانی
این مراسم را برعهده دارد .در مجمع عمومی امسال
حدود 300نماینده از کشــورهای جهان حضور
دارند .درکنفرانس های بین المللی مجمع عمومی،
قرار است موضوعاتی از جمله برنامه نویسی ،ورزش،
فنی ،مشارکت زنان ،برنامه ریزی و راهبرد برنامه به
بحث گذاشته شود/.تسنیم صفحه 3
4
پرونده
چهارشنبه 9اذر 1401شماره 1326
برخـیممیـزان،شـناختیازتئاتـرک
هرگونه سرمایه گذاری و برنامه ریزی برای اعتالی
فرهومند ناظریان
جامعه ،باید از کودکان و اموزش ان ها اغاز شود.
گفت و گو
هر اندازه که کودکان به لحاظ رشد ذهنی و ادراکی،
پربارتر باشند ،در اینده می توانند خالق فرهنگ و اجتماعی بهتر
و سالم تر شوند .یکی از مهم ترین مواردی که به اعتالی شخصیتی
کودکان کمک می کند ،تئاتر کودک و نوجوان است؛ نمایش تنها
قالب جدی در عالم است که با سه دریچه سمعی ،بصری و هیجانی
با مخاطب ارتباط مســتقیم برقرار می کند ،و در پرتو این ارتباط
می تواند جریان تاثیر و تاثر پذیری باالیی را در لحظه برای مخاطب
ایجاد کند ،هنرمندان تئاتر کودک ،تالش های بسیاری داشتند
که به عنوان یک فعالیت تخصصی و هنری از ســوی مسئوالن و
مخاطبان به رسمیت شناخته شود .قدم های هرچند اندکی نیز برای
بهبود شرایط انها برداشته شده بود که شیوع کرونا ،و شرایط جوی
کنونی تمام محاسبات را بر هم زد .اکنون جامعه نیازمند است ،تا
فعاالن نمایش کودک ،جمع شده و به همه بقبوالنند تئاتر کودک؛
باید بخش اعظمی از اموزش کــودکان را به خود اختصاص دهد.
امیدواریم که با این اتفاق با کمک هنرمندان سراسر کشور ،بتوانیم
جایگاه و وضعیت تئاتر کودک و نوجوان را ارتقا داده و به جایگاه
اصلی اش برسانیم.
داداش نیا:
پرداختن به فرهنگ و هنر و فرهنگ سازی مهمتر از
اقتصاد است
محمدحسین داداش نیا بازیگر ،نویسنده و کارگردان تئاتر است
که نمایش «چوپان و چوب جادویی» را در سالن شماره 3پردیس
تئاتر شهرزاد روی صحنه برده اســت.داداش نیا که دانش اموخته
کارگردانی سینماست و نمایش های بسیاری را نوشته و کارگردانی
کرده ،در زمینه تئاتر کودک نیز فعالیت داشته است که از ان جمله
می توان بــه نمایش های «بپــر شــماره دو»« ،زی زی و زو زو»،
«تارهای هارمونی شده»« ،ماجرای اقا ماهه و خورشید خانم» و...
اشاره کرد .با محمدحسین داداش نیا ،کارگردان نمایش «چوپان و
چوب جادویی» گفتگویی کرده ایم که می خوانید:
نمایشنامه اثر کیست؟ و چه مضمونی دارد؟
نویسنده نمایشنامه خودم هستم ،نمایشــنامه درباره چوپانی
است که به وسیله یک چوب جادویی مانع از اسیب رساندن گرگ
به بر ه هایش می شــود ،در این نمایش نکاتــی را به بچه ها اموزش
می دهیم که یکی از این موضوعات ،بحــث کاربری ابزارها در حل
مشکالتی است که کودکان در طول روز با ان سر و کاردارند؛ مثال
با اســتفاده از یک اهرم میتوانند ،مانعی را از سر راه بردارند .نکته
دیگری که در این نمایش به بچه ها اموزش داده می شود ،مهارت
های اجتماعی در محیط بیرون از خانه اســت ،مثل اینکه از خانه
دور نشوند چرا که ممکن اســت با گرگ های زمانه مواجه شوند و
موضوع دیگر همبستگی ،همکاری و همدلی است که این مضامین
با فرم های نمایشی ،در فضایی بسیار مفرح برای بچه ها اجرا می شود
نوشتن و بازنویسی نمایشنامه چقدر طول کشید؟
من این نمایشنامه را سال 1395نوشتم و حدود سه الی چهار
ماه نوشتن و بازنویسی ان طول کشید و از سال 1396تا کنون نیز
در حال اجرای ان هستیم.
با ممیزی هم روبرو شد؟
بله برخی قسمت ها ممیزی داشت .و البته برخی ممیزی ها اصال
منطقی نداشت اما چون باید مجوز می گرفتیم به ناچار تن به ممیزی
دادیم و گاهی چیزی را جایگزین می کردیم که ارتباطی به بچه ها
نداشت اما چون ناچار بودیم این تغییرات را انجام دادیم تا اجرای
نمایش لغو نشود.
این نمایش هر سال برای اجرا بازپرداخت شده است؟
بله .در اجراهای مختلفی که در طول این ســال ها داشــته ایم،
تغییراتی را در اجرا داشته ایم .برخی بازیگران تغییر کردند ،ایده های
جدیدتری به کار گرفتیم و اجرای جدیدی را روی صحنه بردیم.
با توجه به شرایط موجود استقبال از این نمایش چطور
بود؟
این نمایش را بچه ها بسیار دوست داشــتند و تا امروز که این
نمایش روی صحنه است ،اســتقبال بسیار خوبی از ان شده است.
نمایش چوپان جادویی در اجرای فرهنگسرای فردوس موفق شد
رکورد فروش تئاتر کودک را در این مجموعه بشکند؛ و بیشترین
فروش را داشته باشد.
عنصر تخیل چقدر در این نمایش به کار گرفته شــده
است؟
عناصر تخیلی را باید با احتیاط استفاده می کردیم چرا که خط
ممیزی روی ان بسیار حساسیت داشت هر چند که دنیای کودک
تماما با تخیل سروکار دارد .با این حال برای نمایش کودک «چوپان
جادویی» از عناصر تخیلی استفاده شده است .همین که حیوانات
حرف می زنند .استفاده از چوب جادو که البته در ممیزی ها به این
شکل اصالح شد که گفتند باید در پایان کار عنوان شود که ما فکر
می کردیم جادویی است و در انتها خاصیت جادویی ان باید اصالح
شود .با این اصالحات روند نمایش غیر منطقی جلوه می کرد ،و از
اثری که مورد نظر نویسنده و کارگردان است ،دور می شود و چیزی
که اجرا می شود که حتی از نظر کارگردان هم کامل نیست.
بله همین طور اســت .گاهی برخی از ممیزان و کارشناسان با
فرمول های قدیمی و با تصور این که بچه های امروز همچون بچه
های دهه 60یا 70هستند ،دست به ممیزی می زنند .در نمایش ما
خیلی از خانواده ها نگران بودند که شاید کودک شان با دیدن گرگ
نمایش دچار ترس و وحشت شوند اما من به انها اطمینان خاطر دادم
که بچه ها نه تنها از گرگ قصه ما نخواهند ترسید بلکه این شخصیت
را بغل می کنند و با او عکس یادگاری هم می گیرند و به راحتی با ان
ارتباط برقرار می کنند .اما برخی کارشناسان وزارت ارشاد متوجه صفحه 4
کـودکندارنـد
این قضیه نیستند .افرادی که کار کارشناسی در زمینه تئاتر کودک
به انها واگذار شده است ،شاید در این حوزه اصال کار نکرده اند ،هیچ
نمایش کودکی را روی صحنه نبرده اند و با دغدغه های تئاتر کودک
و دنیای کودکان اشنایی ندارند .شاید مدرکی داشته باشند که ان
هم ارتباطی به این حوزه نــدارد .اما من که کارگردان تئاتر کودک
هستم ،در این زمینه ســال ها تحصیل؛ تحقیق و کار کرده ام وقتی
استقالل عمل نداشته باشم و نمایش من با ممیزی های بسیار غیر
منطقی کارشناسان مربوط روبرو می شود ،در نهایت نمایشی از اب
در می اید که کارشناسان وزارت ارشاد ان را کارگردانی کرده اند.
پرونده
ایا حدود ممیزی برای تمام کســانی که در این عرصه
فعالیت می کنند ،یکسان است؟
برای برخی کارگردان ها و بازیگران شناخته شده این ممیزی ها
کمتر اعمال می شــود ،مثالوقتی کارگردان یا مجری که شناخته
شــده تری در یک برنامه حضور دارد مثل اقای پورنگ و محله گل
و بلبل ممکن اســت کارشناسان ســخت گیری کمتری نسبت به
المان های تخیلی و غیره ان داشته باشند .جدا از این مسئله به طور
کلی از نظر من این ســریال «محله گل و بلبل» ربطی به کودکان
ندارد چرا که درباره مسائلی که ارتباطی به کودکان ندارد از جمله
نرخ دالر و ...صحبت می کند ومشخص نشده است که مخاطبان این
اثر در چه گروه سنی هستند.اما در نمایش ما که یک تئاتر کودک
اســت ،مضمون و محتوا کامال مختص به دنیای کودکان ساخته و
پرداخته شده اســت ،به همین دلیل همه کودکان به راحتی با ان
ارتباط برقرار می کنند.
اجرای این نمایش کودک درشرایط کنونی جامعه توجیه
اقتصادی دارد؟
این نمایش چهار بازیگر دارد و یک ما هو نیم برای اجرای ان تمرین
کرده ایم .اجرای این نمایــش در حال حاضر هیچ توجیه اقتصادی
برای گروه ما ندارد بیشــتر وجوه معنوی است که به ما انگیزه اجرا
می دهد دارد .شرایط جامعه ملتهب است ،اما از نظر من مشکالت
نباید دنیای کودکانه بچه ها را تحت الشعاع قرار دهد ،دوران کودکی
غیر قابل تکرار اســت ،و از مهم ترین دوره هایی است که در زندگی
هیچ کس تکرار پذیر نیست ،بچه ها گناهی ندارند و باید کاری کنیم
چهارشنبه 9اذر 1401شماره 1326
5
که از مسائل و مشکالت کنونی جامعه دور بمانند .من هم نسبت به
خیلی از مسائل اجتماعی ،اقتصادی ،فرهنگی و هنری اعتراض دارم
ولی با این حال معتقدم که این مسائل مربوط به بزرگترهاست و باید
بگذاریم که کودکان و نوجوانان باید در دنیای خودشان زندگی کنند.
همان طور که می دانید بچه ها ی ما یکی از بهترین دوران زندگی
خود را در طول دوران شــیوع کرونا در خانه گذراندند و این باعث
می شود که در بزرگسالی با مشــکالت روانی روبرو شوند ،بنابراین
باید کاری کنیم که مسائل و مشکالت جامعه امروز ما ذهن بچه ها
را درگیر نکند .کار من هم اجرای تئاتر برای همین کودکان است و
بنابراین الزم است که در چنین شرایطی کارم را انجام دهم تا حداقل
بخشی از کودکان که مخاطبان ما هستند لحظات شادی را در یک
ســالن تئاتر تجربه کنند و همین دیدن شــادی و خوشحالی انها
برای ما کافی است .من معتقدم که فرهنگ از اقتصاد مهم تر است
و بچه های ما امروز تفریح ندارنــد ،تنها جایی که می توانند در یک
محیط امن و گرم یک اثر فرهنگی وهنری ببینند ،تئاتر است .نیاز به
حمایت دولتی در این بخش بسیار واجب است اما متاسفانه ،دولت
هیچ حمایتی از تئاتر کودک نمی کند و حتی در زمینه تبلیغات و
اختصاص بنرهای رایگان در سطح شهر نیز حمایتی از ما نشده است.
و هنرمند امروز بالتکلیف است ،چرا که تمامی راههای تبلیغاتی نیز
مسدود شده است ،و از طرفی هم هیچ کانال پربازدیدی که قابلیت
فنی داشته باشد ،جایگزین نشده است.
اجرای ویژه مدارس هم داشته اید؟
هیچ ارگانی از تئاتر کودک حمایت نمی کند .اموزش و پرورش
می تواند برنامه اجرای نمایش و دیــدن تئاتر را در مدارس اجرایی
کند ،قبال این حمایت هــا تا حدودی بود اما در حــال حاضر ،این
حمایت ها هم دیگر وجود ندارد .ما در حال رایزنی هستیم تا بتوانیم
این امکان را فراهم کنیم.
هر شب حدودا چه تعداد تماشاگر دارید؟
با اینکه شرایط جامعه ملتهب است اما خوشبختانه ،به طور کلی
استقبال خوب بوده است .ســاعت اجرای نمایش ما 5عصربود که
هم زمان می شد با طرح ترافیک از طرفی سالن پردیس شهرزاد نیز
در مکانی از شهر قرار گرفته که بسیار شلوغ است ،اما با وجود این
شرایط سالن نمایش ما هر شب به ویژه اخر هفته ها با حضور حدود
هشتاد تا صد نفر مخاطب تقریبا پر بوده است.
ارتباط بچه ها با نمایش چوپان جادوئی چگونه است؟
بله بسیار خوب ارتباط برقرار می کنند به ویژه برخی خانواده ها
نگران بودند که به دلیل حضور شخصیت گرگ در این نمایش ،بچه
ها دچار ترس و وحشت شــوند اما بچه ها شخصیت گرگ را بسیار
دوست داشتند و زمانی که در حین نمایش لج بازی می کند ،بچه ها
به او یاداوری می کنند که کارش درست نیست .این برای ما بسیار
نقطه قوتی بود ،چرا که نمایش به اوج ماهیت درمانی خود می رسد،
یعنی مکالمه و گفتگوی خلق الســاعه ای که تماشــاگر با متن و
بازیگران اثر برقرار می کند.
چه شد که سالن پردیس شــهرزاد را برای اجرای این
نمایش انتخاب کردید؟
مدیریت شهرزاد ،از کار ما حمایت و استقبال کرد و همین همراهی
و حمایت ها سبب شد که این نمایش را در این سالن روی صحنه ببرم
و نمایش بعدی را هم تصمیم دارم در همین سالن اجرا کنم .و صد
حیف که سالن های دولتی با امکانات و فضای بیشتر ،نتوانسته اند در
جذب مخاطب و همراهی با فعاالن حوزه تئاتر موفق عمل کنند.
در فضای مجازی هــم امکان تبلیغات بــرای اجرای
نمایش تان داشته اید؟
قبل از مسدودی فضای مجازی تبلیغات خوبی در صفحه نمایش
داشتیم و به نوعی فضای مجازی ویترین کار ما محسوب می شد ،و
برای مان درامدزایی داشت اما اکنون این امکان بسیار کم شده است
و ریزش مخاطب داشته ایم .پیام رسان های داخلی هم چاره کار ما
نیست چرا که هم مخاطبان از این پیام رسان ها استقبال نمی کنند
و هم امکانات مورد انتظار ما را ندارنــد ،متولیان فرهنگ وهنر در
هر بخشی دلسوزانه باید برای حفظ نمایش بخصوص تئاتر کودک
بصورت عملیاتی و در دراز مدت برنامه ریزی کنند .چرا که نمایش
مجرایی بســیار زود بازده از نظر فرهنگ ســازی است ،و بسیاری
از مشــکالت امروز ما با فرهنگ ســازی قابل حل شدن است .اگر
نهادهایی مثل اموزش و پرورش و سایر ارگان ها از تئاتر و هنرهای
نمایشی حمایت می کردند ،می توانستند به جریان فرهنگ سازی
برای کودکان و نوجوانان کمک کنند .خیلی از مســائل فرهنگی
و شــکاف های عمیق چالش زا مانند کتاب خوانی و ...را می توان با
نمایش های مرتبط حل کرد. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
چهارشنبه 9اذر 1401شماره 1326
روایتی سوررئال از ترس های انسان
عرصه هنرهای نمایشــی اخرین روزهای خود در پاییز ۱۴۰۱را پشت ســر می گذارد .با وجود افت
محسوس در اجرای اثار نمایشی در تماشاخانه های شهر تهران اما همچنان گروه های نمایشی با اماده
کردن اثار خود میزبان مخاطبان هستند .نمایش «قلندرو» به نویسندگی مشترک هانیه بهاری و علی
محمدنژاد و با کارگردانی امیرعلی ابراهیمی این شب ها راهی پردیس تئاتر شهرزاد شده و هر شب از ساعت
۱۸به مدت یک ساعت میزبان مخاطبان است.
«قلندرو» ،از جمله اثار پر بازیگر تئاتر در اذر ماه است ،نمایشی که در بخش توضیحات به عنوان اثری
سوررئال معرفی شده است/.صباخبر
پرتره «ملکه الیزابت دوم» ،اثر «اندی وارهــول » ،هنرمند معروف امریکایی در یک حراجی واقع در
تورنتو به قیمت ۸۵۳,۰۰۰دالر فروخته شــد و رکورد جدیدی برای فروش چاپ دستی این هنرمند
امریکایی به ثبت رساند .این پرتره به روش «چاپ سیلک» و بر اساس عکس رسمی سال ۱۹۷۷میالدی
«ملکه الیزابت دوم » خلق شده است .این نقاشی یکی از چهار تابلویی است که «وارهول» در مجموعه
تابلوهای «ملکه حاکم » سال ۱۹۸۵قرار داد .این اثر هنری با استفاده از گرد الماس ،تزئین شده است
و کمترین ارزش تخمینی ان ۳۷۳,۰۰۰براورد شده بود ،با این حال نخستین قیمت پیشنهادی برای
خرید این تابلو در حراجی ۴۰۰,۰۰۰دالر بود تا اینکه رقابتی پرشوری برای خرید ان شکل گرفت/.ایسنا
کشف نقاب های مردم «مایا»
چرا «احمد شمس »...مجوز نگرفت؟
باستان شناســان موسســه ملی
انسان شناســی و تاریــخ مکزیــک
( ،)INAHمجموعه ای از نقاب های
«مایا» را در شــهر باستانی «تونینا»
کشف کردند .معنی «تونینا» به زبان
مردم مایا« ،خانه ســنگ» است .این
شهر باستانی در ۸۰۰تا ۹۰۰متری از ســطح دریا و در ایالت «چیاپاس»
کشور مکزیک واقع شده اســت و فقط ۶۵کیلومتر با «پالنکه» ،دیگر شهر
تمدن مایا ،فاصله دارد .مردم برای نخســتین بار در «اوایل دوره کالسیک»
ساکن «تونینا» ،شدند و عمده ساخت و سازهای مهم در این شهر در فاصله
قرن ششم تا نهم میالدی اجرا شد .این شــهر چندین معبد هرمی ،کاخ و
بیش از ۱۰۰بنای یادبود حکاکی شده را در خود جای داده است .کاوش های
باستان شناسی در سال ۲۰۱۸در شهر «تونینا» به کشف مجموعه بزرگی از
نقاب های گچی «مایا» و چندین مجسمه منجر شد که زیر یکی از بناهای
شهر مدفون شده بودند .این اثار تاریخی مدت ها در «تونیا» حفظ شدند و
کشف ان ها اخیرا و پس از تحقیقات کارشناسان اعالم شد .محققان موسسه
ملی انسان شناســی و تاریخ مکزیک معتقدند ،قدمت این نقاب ها به حوالی
۶۵۰تا ۷۰۰میالدی بازمی گردد و نمایشگر زمین ،اسمان و جهان پس از
مرگ هستند .نقاب مشابهی در سال ۲۰۱۸در «معبد خورشید» این شهر
کشف شده است .این نقاب چهره ارباب جهان زیرین را به تصویر می کشد .در
تصویرگری های مشابه مردم «مایا» ،این شخصیت بیشتر با چهره ای بدون
فک پایین دیده می شود تا نشان دهنده زنده نبودن او باشد/.ایسنا
پرتره کمیاب نقاش رنسانس در بازار هنر
پرتره ای که «برونتسینو» ،نقاش ایتالیایی در سال ۱۵۲۷میالدی
خلق کرده است و پس از سال ها به وارثان اصلی و یهودی ان بازگردانده
شده اســت ،ســال اینده در یک حراجی با قیمت تخمینی ۳الی ۵
میلیون دالر به فروش گذاشته خواهد شد .این نقاشی به عنوان یکی از
اثار استادان قدیم نقاشی در ژانویه ۲۰۲۳توسط ساتبیز نیویورک ،به
مزایده گذاشته می شود .این پرتره در سال جاری میالدی توسط دولت
المان به وارثان « ،»Isle Hesselbergerمجموعه دار یهودی ساکن
مونیخ بازگردانده شد .این مجموعه دار هنری در دوران قدرت نازی ها
مجبور شــد امالک ،مجموعه اثار هنری و پرتره «برونتسینو » که در
سال ۱۹۲۷خریداری کرده بود را بفروشد .این مجموعه دار با فروش
اموالش به گروهی از یهودیانی ملحق شد که مجبور شدند برای ساخت
یک اردوگاه کار اجباری حمایت مالی کنند .این نقاشی با نام «پرتره
یک مرد با قلم و کاغذ» شناخته می شود و مردی را با ردای سیاه و پشت
میز کار به تصویر کشیده است/.ایسنا
پرتره ملکه انگلیس رکورد زد
امیر دژاکام ،نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر درباره فعالیت های
تئاتری خود ،گفت :از زمان مدیریت اقای سعید اسدی ،در مجموعه
تئاتر شهر قصد اجرای نمایش «احمد شمس یا قصه همین روزها»
نوشته خودم را در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر داشتم و بارها
پیگیری کردم اما نشد.
وی ادامه داد :بهار سال ۱۴۰۱نیز نمایشنامه را به شورای نظارت
و ارزشیابی هم ارائه داده و حتی نمایشنامه را بازنویسی کردم اما
اعضای جدید شورا چون نمایشنامه به روز است و درد طبقات مختلف
اجتماعی را خیلی صریح و واضــح بیان می کند ،ان را نپذیرفتند.
دژاکام متذکر شــد :به اقای کاظم نظری گفتم شــورای نظارت و
ارزشیابی نماینده ای را معرفی کند تا دالیل پذیرفته نشدن متن
را بیان کنند ولی نه تنها نماینده ای معرفی نشد بلکه همه چیز در
سکوت گذشته است.
این کارگردان تئاتر درباره موضوع نمایشنامه «احمد شمس یا
قصه همین روزها» توضیح داد :این نمایشــنامه دارای موضوعات
اجتماعی اســت و روایتگر زندگی یک دکترای هنر و یک دکترای
ادبیات است که به دالیلی دچار مشکالت اقتصادی و کاری می شوند
و به ناچار به شغل های دیگری روی می اورند .اما باز هم مشکالتی
برای شان پیش می اید که مجبور می شوند به کارهای خالف روی
بیاورند .این هنرمند با سابقه تئاتر در پایان سخنان خود تصریح کرد:
همه چیز از نظر من نامعلوم و گنگ است .دست دوستان درد نکند که
چنین شرایطی را برای تئاتر ایجاد کرده اند/.مهر
شازده کوچولو در عمارت سعدی
تئاتر موزیکال «شازده کوچولو» ،اقتباســی از داستان شازده
کوچولو اثر انتوان دو سنت اگزوپری ،است که توسط امیر شیخ جبلی،
بازافرینی و کارگردانی شده و این روزها در تماشاخانه ماه ،در عمارت
سعدی اصفهان ،روی صحنه است .امیر شیخ جبلی ،درباره شیوه
اقتباس این نمایش توضیح داد :اگزوپزی ،داستانی فلسفی و شاعرانه
نوشته که باید برای قاب صحنه به زبان صحنه برگردان می شد و ازانجا
که اقتباس یک روند دگردیسی برای زیستی تازه در زیستگاهی تازه
اســت من به عنوان اقتباس گر در این بازتعریف ضمن وفاداری به
اصل داستان ،منطبق با شــرایط زبانی ،فرهنگی و جامع ه مخاطب
به بازافرینی این اثر دست زدم .نویسنده و کارگردان نمایش شازده
کوچولو افزود :در این فرایند یعنی تبدیل ان از ساختار داستانی به
ساختار نمایشی برای مخاطب کودک و نوجوان ،تالش کردیم که در
عین وفادار بودن به اصل قصه ،در شکل و شیو ه روایت داستان و انتقال
هر چه بهتر مضمون بازنگری صورت پذیرد/ .ایسنا
سینمای ژاپن از اغاز تا پایان جنگ جهانی دوم
کتاب «ســینمای ژاپن از اغاز تا پایان جنگ جهانی دوم» نوشته
قدرت اله ذاکری و محمد نقی زاده ،به همت نشر نی ،به چاپ رسید .در
ِ
موفقیت معجزه وار اصالحات میجی در
معرفی این کتاب امده است« :با
نیم ه قرن نوزدهم ،در ژاپن ،هم ه توجهات به سمت اصالحات اقتصادی و
سیاسی معطوف و کمتر به فرهنگ و نقش ان توجه شد .به همین خاطر
سینمای قبل از جنگ هم مغفول واقع شده است .سینمایی که می توان
شکل گیری و توســع ه ان را در ژاپن قبل از جنگ معجزه ای همچون
اصالحات میجی دانست ،هرچند نه ان زمان در سطح بین المللی شهرت
یافت و نه اکنون چنان که شایسته است به ان پرداخته می شود .حتی
بعد از بین المللی شدن سینمای این کشور ،کمتر به پدید ه استثنایی
رشد و توسع ه سینمای ژاپن در سال های اغازین سینما پرداخته شد.
این کتاب که در نوبت چاپ اول ۳۲۳صفحه و ۲۰۰هزار تومان قیمت
دارد ،در سه فصل با عناوین «سینا در دوره میجی»« ،سینما در دوره
تایشو»« ،سینما در شووا» تدوین شده است/.صباخبر صفحه 6
خرب فرهنگ و هرن
جشنواره نمایش عروسکی تهران-مبارک ،به بهار ۱۴۰۲موکول شد
با درخواست هادی حجازی فر ،دبیر جشنواره و موافقت کاظم نظری ،مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی ،نوزدهمین جشنواره بین المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک ،به بهار سال
۱۴۰۲موکول شد .هادی حجازی فر ،با ذکر دالیل این تصمیم گفت :با توجه به جمیع جهات از جمله
صحبت با گروه ها ،اساتید و فعاالن این عرصه و اعضای انجمن نمایشگران عروسکی ،باور دارم که برگزاری
جشنواره در حال حاضر و به دالیل فنی چون عدم تمرین های مستمر گروه ها ،عدم امکان برخورداری
درست شــرکت کنندگان و مخاطبان از اجراهای داخلی و بین المللی ،عدم امکان مشارکت بخش های
خصوصی به واسطه همزمانی با جام جهانی و ...از دست خواهد رفت/.مهر
ازمون و خطایی با طعم نمایش های ایرانی
نمایش «مث ً
ال ارغوانی» به نویسندگی و کارگردانی
ی فیروزابادی و دراماتورژی مهرناز نوروزی ،از
سجاد یار
سوم اذرماه ساعت 21در سالن شماره یک خانه نمایش
دا ،روی صحنه رفته است .مصطفی دارابی ،احمد افشاری،
علی چایچی ،هســتی احمدی منش ،فاطمه کاظمی و
محسن کریمی در این نمایش به ایفای نقش می پردازند.
سجاد یاری فیروزابادی ،استاد دانشگاه و دانش اموخته
تئاتر در اروپا ،در پاسخ به این ســوال که ایا این نمایش
را پیش از این هم روی صحنه اورده گفت :در جشنواره
نمایش های ایینی و سنتی سال گذشته نمایشی با عنوان
«ارغوانی» را اجرا کردم که نمایش کنونی نسبتی با ان
ندارد و دچار نود درصد تغییر شده است.
او در ادامه ضمن اشاره به اینکه این نمایش یک ازمون و
خطاست ،افزود« :مث ً
ال ارغوانی» سهم من معلم از درام و امر
دراماتیک با طعم نمایش های ایرانی است که سیاه بازی،
تعزیه ،تخت حوضی و ...نیست.
این نویسنده و کارگردان که نخستین تجربه کارگردانی
خود را با این نمایش پشت سر می گذارد ،درباره موضوع
و مضمون ان یاداور شد :وقتی صحبت از ازمون و خطا
می شود ،ارام ارام موضوع و مضمون رنگ می بازد .اما به
صورت ساده و متعارف نمایش «مث ً
ال ارغوانی» داستان دو
خانواده است که یکی رضوانی نام دارد و صاحب قدرت و
دیگری که بزرگمهر باشد در حال ورشکستگی است .در
این میان افشین خان ،امین خانواده بزرگمهر ،با همکاری
نسرین شاهسوار ،منشــی خانواده دسیسه می کنند که
با وکالتنامه جعلی بخشــی از دارایی های دو خانواده را
تصاحب کنند .او با بیان اینکه تمرین های نمایش حدود
چهارشنبه 9اذر 1401شماره 1326
ی شده در شهرستان سراب
کشف سنگ باستانی حجار
7
ث فرهنگی ،گردشگری و صنای ع دستی اذربایجان
سرهنگ کاظم داداشی ،فرمانده یگان حفاظت میرا
ی شــده حین عملیات عمرانی در روستای سهزاب شهرستان سراب ،خبر
شرقی ،از کشف سنگ حجار
داد و گفت :به دنبال گزارش واصله از روستای ســهزاب از توابع شهرستان سراب مبنی بر کشف سنگ
ی شده در حین عملیات عمرانی ،اقدامات الزم در دستور کار نیروهای یگان حفاظت و کارشناس
حجار
ث فرهنگی استان قرار گرفت .او ادامه داد :طی این عملیات محل مورد نظر و سنگ حجاری شده مورد
میرا
بررسی قرار گرفت و سنگ مزبور با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی اذربایجان شرقی و دستور دادستان
شهرستان سراب ،برای نگهداری در محل روستا ،به دهیاری و شورای روستا تحویل داده شد/.ایسنا
چهار ماه به طول انجامید ،درباره سبک و فضای اجرایی
ان خاطرنشان کرد« :مث ً
ال ارغوانی» یک نمایش فیزیکال و
بدنی است که قصد قصه گویی ندارد .شخصیت ها به عنوان
قهرمان چند قدم پیش می ایند و سپس حرکت عرضی
چون خرچنگ دارند و ادامه به نفر بعدی واگذار می شود
و قصه پایان ندارد .در این نمایش بازیگران در حین ایفای
نقش ،موسیقی زنده در دستگاه های مختلف می نوازند.
به اعتقاد من بدن بازیگر ایرانی به واسطه التهابات چند
دهه اخیر رو به پنهانکاری رفته و نمی تواند خود را هویدا
کند و در این نمایش سعی شده هنجارشکنی شود .یاری
فیروزابــادی ،همچنین اضافه کرد :این نمایش با ســه
نسخه مختلف طراحی شده است .نخست همان نسخه
متعارف است با قصه ،بازیگر ،نور و طراحی ها و پایان بندی
فرمالیته .در نسخه دوم از انجا که روایت قصه متکثر است،
بازیگران حین روایت این امکان را دارند با حفظ خطوطی
نظر خود را در ارتباط با مســائل روز جامعه عنوان کنند.
نسخه سوم تعاملی است و پس از نمایش 10تا 15دقیقه
گفت وگو با مخاطب قوت می گیرد .او درباره ویژگی های
«مث ً
ال ارغوان» چنین گفت :نمایش ســعی کرده است
چندژانری باشد و فضایی رئالیستی ،فانتزی ،کمدی بر
اساس موقعیت ،تعاملی و مداخله گری داشته باشد .دیگر
عوامل نمایش عبارتند از مشــاور اجرا :مهرناز نوروزی،
دســتیاران :نازنین میرزایی و کیامهر نــوروزی ،طراح
لباس :حسین حکیمی ،عکاس :روزبه سلطانی ،نور :کیان
ی فیروزابادی،
قدرشناس ،طراح نور و صحنه :سجاد یار
مدیر صحنه :نازنین میرزایی و گرافیست پوستر و بروشور:
حمیده تیموری/ .هنرانالین صفحه 7
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
حماسه 8اذر
لوالیی ،چاپلین ،انتونی کوئین و خشایار...
یاسر سماوات -سوم دی ماه ،1334خورشیدی در یکی از سردترین
زمســتان های پایتخت ،در تهران دیده به جهان گشود 22 .سال پیش از
تولدش ،برابر با سومین روز زمستان ،1311سرانجام اختالفات رضا شاه
پهلوی و تیمورتاش عیان می شــود و پهلوی اول با کنار زدن تیمورتاش،
وزارت دربار را هم منحل می سازد و با حصر خانگی نخست وزیر ،رضاشاه
دیکتاتوری خود را برای چندمین بار فریاد می زند .مقارن با همین روز به
سال 1937میالدی ،امپراطوری ژاپن پس از ماجرای منچوری و یورش به
خاک چین ،شهر نانجینگ را غارت می کند و در این بین کشتار بی سابقه ای
هم راه می اندازد و در همین روز بود که فضاپیمای اپولو ،8به عنوان نخستین
سفینه فضایی ،مدار زمین را ترک کرد .زادروز حمید لوالیی ،بازیگر توانا و
طناز برجسته سینما و تلویزیون ایران ،چنین روزی در محله عشرت اباد
تهران دیده به جهان گشــود .زمان زیادی نگذشت تا مادرش عالقه وافر
او را به سینما و تلویزیون کشف کند .مدرسه نمی رفت که از جعبه های
مقوایی خالی پودر رخت شــویی به انضمام یک مداد و ردیف عکس های
به هم چسبانده ،ماکت های زیبایی از جعه جادویی می ساخت .جادوی
این جعبه ها واقعا او را مســخ می کرد و کمی که بزرگتر شد ،با ورودش به
ح او بازافرینی حرکات مجریان تلویزیون در زنگ های
مدرسه ،بهترین تفری
تفریح و گاه در کالس ،پیش از ورود معلم شد .انقدر شیفته بازیگری شده
بود که نمی توانست صبر کند تا مقطع دبیرســتان به پایان برسد .در ۱۵
سالگی به کالس های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رفت و در
دوره هنرهای زیبا شرکت و فعالیت هنری جدی خود را از سال ۱۳۵۸و
پس از پیروزی انقالب ،اغاز کرد .در این سال ،رضا قاسمی ،او را برای ایفای
نقش در تئاتر «سبزه ،دوست بچه ها» به کارگردان ان رضا ژیان ،پیشنهاد
داد و در دو نقش «فیل» و «دارکوب» ظاهر شد .سپس در سال ۱۳۵۹در
نمایش «بچه ها و خمره سخنگو» که کارگردانی ان را سیاوش طهمورث،
بر عهده داشت بازی کرد .لوالیی ،برای نخستین بار سال 1360و با مجموعه
تلویزیونی سربداران مقابل دوربین سیما قرار گرفت و با گریمی خاص در
چند قسمت این سریال بازی کرد .اما بنابر سیاست های وقت سیما ،برخی
قسمت های این مجموعه پخش نشد و دست بر قضا نقش افرینی لوالیی
هم در این قسمت ها بود .پس از این اتفاق ،لوالیی مدیریت سینما ازادی را بر
عهده می گیرد و یک دهه بعد درسال ۱۳۷۰با بازی در سریال فراموش خانه
به کارگردانی «عبدالرضا نواب صفوی» وارد تلویزیون شــد .هرچند نام
حمید لوالیی ،با اثار طنز در سینما و سیمای ایران عجین شده اما ماهیت
کار او نه در ســربداران و نه در فراموش خانه ،کمدی نبود .فراموش خانه،
سریالی در باب تاریخچه پیدایش فراماسونری و ظهور لژهای فراماسون ها
در ایران بود که در نوع خود اثر برجسته ای محسوب می شد .کاراکتر اشنا
و همیشگی لوالیی ،همان سال ها در شرف تکوین بود .او که خود شیفته
چارلی چاپلین محسوب می شود ،از جمله بازیگران تیپیک سیمای ایران
نیز به شمار می اید .شخصیت بی بدیل «خشایار مستوفی» ،در مجموعه
تلویزیونی «زیر اسمان شهر» به کاراکتری ماندگار در وجود لوالیی ،بدل
شد .هرچند لوالیی با این شخصیت به اوج محبوبیت رسید اما پیش تر و در
مجموعه «ساعت خوش» نیز شایستگی ها و استعدادهایش را به منصه
ظهور رسانده بود .به هر ترتیب زیر اسمان شهر و خشایار مستوفی ،نقطه
عطف زندگی لوالیی ،شد.
اولین حضور این بازیگر در سینما نیز سال ۱۳۶۰با بازی در فیلم «ازعوج
تا اوج» به کارگردانی محمدرضا مجد بود .او فیلم های ســینمایی
متعددی در کارنامه خود دارد امــا بهترین بازی خود را در فیلم
سینمایی «چند می گیری گریه کنی» ایفا کرد و برنده «سیمرغ
بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر» شد.
به موازات حضور لوالیی ،در اثــار طنز ،او هیچگاه از ایفای
نقش های متفاوت نیز غافل نشد .با پایان زیر اسمان
شهر ،3یک باره شخصیت «خشایار مستوفی»
هم به خاطره بدل شد اما لوالیی همچنان در
جاده طنز قدم برمی داشــت .حضور او در
ســریال نوروزی «ترش و شیرین» ،که
ایام عید نوروز سال 1384روی انتن
شبکه سه سیما رفت ،سریال موفق
دیگری با بازی او را به ثبت رســاند.
البته تیم یک دست بازیگری ان سریال با حضور بازیگران مطرحی مانند
رضا عطاران ،رضا شفیعی جم ،مجید صالحی ،شهره سلطانی ،اناهیتا همتی
و مریم امیرجاللی نیز مزید برعلت شد تا ترش و شیرین ،به سومین سریال
موفق نوروزی ادوار سیمای ایران بدل شود .می توان گفت حتی پیش از
ظهورشخصیتخشایارمستوفی،کاراکتریدروجودلوالیینقشبستهبود
که همواره به او در نقش افرینی های بی بدیلش کمک های شایانی می کرد.
سال 1376لوالیی ،در فیلم «کلید ازدواج» به کارگردانی داود موثقی ،کنار
دو کمدین برجســته ایران ،رضا عطاران و علیرضا خمسه به ایفای نقش
پرداخت .نقشــی که خمیرمایه طنز را در وجود به اصطالح جدی رئیس
باند قاچاق جستجو می کرد .سال 1384لوالیی ،در فیلم «چند میگیری
گریه کنی؟» که از اثار طنز ژانر مهاجرت محسوب می شود نیز ایفای نقش
داشت .او در زندگی شخصی نیز ،کاراکتر موفقی دارد .وی سال ،1369در
حالی که 35ساله بود ازدواج کرد و سارا و مریم لوالیی ،دختران او هستند
که البته راه پدر را دنبال نکردند .نکته جالب توجه درباره لوالیی ،اما بازهم به
حضور او در نقش ماندگار زندگی اش ،خشایار منوط می شود .با پایان بخش
سوم مجموعه زیراسمان شهر ،در سال ،1381لوالیی دچار افسردگی بسیار
شدیدی شد .شاید باورش برای خیلی ها دشوار باشد اما او طبعیتی
احساسی و عاطفی دارد .دو سال زندگی با کاراکتر مستوفی بخش
زیادی از زندگی اش را به وجوه شخصیت خشایار ،گره زده بود.
تاب این فقدان برای لوالیی بسیار دشوار بود .از سوی دیگر ،او طی
دوسال به محبوب ترین هنرپیشه سیمای ایران بدل شده بود
و اتمام این دوران نیز برای او دشوار بود .به هرحال با
پیگیری های مداوم ،بر بیماری افسردگی هم غلبه
کرد .او جایی درباره علت افسردگی اش پس از
وداع با شخصیت خشایار ،گفته بود«:انتونی
کوئین پس از بازی در نقش عمر مختار،
مدت ها ریشــش را کوتاه نکرد ،اگر دو
سال یک اجر هم در جیب شما باشد به
ان وابسته می شوید». صفحه 8