روزنامه صبا شماره 1324
روزنامه صبا شماره 1324
روزنامه صبا شماره 1324
دو شنبه| 7اذر 28 |1401نوامبر 3 |2022جمادی االول |1444
سال دهم| شماره 8 |1324صفحه| 5000ناموت|
خالـق
جنگهـای
متـام عیـار
لزوم بازخوانی و ثبت
تجربه های تاریخی در سینما
صفحه 3
«ملبورن قاپو» تقدیم می کند
صفحه 4
ایران منتظر رای یونسکو؛
پرونده ۶اثر باز شد
صفحه 6 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
دوشنبه 7اذر 1401شماره 1324
بازیگری که هر دو پایش را فدای «مردگان متحرک» کرد
جفری دین مورگان ،به دلیل ایفای نقش نیگان ،در مجموعه تلویزیونی پسارستاخیزی مردگان متحرک،
به شهرت رسید.نیگان ،ممکن است در این مجموعه از چند خراش جان سالم به در برده باشد اما جفری دین
مورگان ،کامال سالم نرفته است .مورگان ،که دو بار توسط مجله پیپل جزو صد مرد زنده جذاب انتخاب شده،
در گفت وگو با اینسایدر ،گفت؛ در ابتدا پای او مو بر می داردکه این وضعیت بعدا بدتر می شود و اکنون نمی تواند
به خاطر برنامه اش تحت عمل جراحی قرار بگیرد .مورگان می گوید مابین این مجموعه و مجموعه جدید شهر
مرده ،قرار بود پاهایم را جراحی کنم و حدود سه ماه وقت داشتم اما برای تیزر تبلیغاتی به اسپانیا رفتم که در
انجا به دلیل بیماری فتق مجبور به عمل جراحی شدم و نتوانستم پاهایم را جراحی کنم/.ایرنا
باندراس ،فرمان را به تام هالند ،می دهد
انتونیو باندراس ،می گوید تام هالند ،می تواند در بازسازی فیلم «زورو» در نقش این قهرمان افسانه ای
بازی کند .او گفت :اگر از من دعوت کنند تا درباره زوروی بعدی نظر بدهم حتماً این کار را می کنم .همان
کاری را می کنم که انتونی هاپکینز ،زمانی برای من انجام داد .به این ترتیب باندراس ،نه تنها موافق ساخته
شدن فیلم «زورو» ی دیگری است بلکه تام هالند ،را به عنوان جانشین خود انتخاب کرده است .وی ،با
هالند در فیلم «انچارتد» سونی که برمبنای بازی های ویدویی محبوب پلی استیشن ساخته شده بازی
کرده است .فع ً
ال که از ساخت دوباره فیلم های «زورو» خبری منتشر نشده و تام هالند ،هم در حال بازی
در سریال «اتاق شلوغ» برای اپل پالس است/.مهر
برای «بامبی» هار ،اماده باشید!
در بازسازی فیلم کالســیک «بامبی» والت دیزنی ،قرار
است این شخصیت محبوب و دلنشــین با چهره ای تاریک
و به عنوان ماشین کشــتار بازگردد .مانند «وینی پو» اکنون
«بامبی» که به تملک عموم درامده ،در حال بازگویی روایتی
ترسناک از خود است .اسکات جفری ،کارگردان «جهش» در
همکاری با ریس فریک-واترفیلد ،تهیه کننده که نویسندگی
و ساخت فیلم «وینی پو :خون و عســل» را انجام داده ،قرار
است «بامبی» ترسناک را بسازند« .وینی پو :خون و عسل»
هم نسخه ترسناکی از شخصیت «وینی پو» بر مبنای کارتون
محبوب کودکان است و قرار است از ۱۵فوریه ۲۰۲۳راهی
سینماها شود .در وب سایت این تهیه کننده امده است که این
دو قصد دارند «بامبی :فرضی» را این بار در قالب نســخه ای
تاریک از کارتون کالسیک کودکان بسازند .گویی فیلم اصلی
«بامبی» محصول ۱۹۴۲که یک موجود کوچک شاهد کشته
شدن غم انگیز مادرش توسط شکارچیان است؛ به اندازه کافی
ناراحت کننده نبود؛ حاال جفری گفته است در فیلم جدید،
بامبی را به عنوان یک ماشین کشتار تصویر می کند .ایا منظور
او این است که این اهوی شیرین باید به دنبال انتقام قتل مادر
محبوبش باشد؟ جزییات تا به اینجا مخفی نگه داشته شده
است .گفته شــده این فیلم یک بازتعریف دوباره و فوق العاده
«جزایر مجنون» در انتظار پروانه ساخت
تاریک از داستانی خواهد بود که سال ۱۹۲۸خلق شده و همه
ان را می شناسند و دوست دارند .به گفته جفری این ،بامبی
جدید با الهام گرفتن از طرحی که در «ایین» نتفلیکس به کار
رفته یک ماشین کشتار شرورانه خواهد بود و باید برای یک
بامبی هار اماده شوید! در «ایین» ،فیلم ترسناک بریتانیایی
محصول ،۲۰۱۷با بازی راف اســپال و به کارگردانی دیوید
بروکنر ،گروهی از دوســتان که در حومه ســوئد پیاده روی
می کنند با پدیده هــای غیبی روبه رو می شــوند و یک غول
چهار پای شاخ دار ان ها را شکار می کند .استودیو ای تی ان که
سازنده «وینی پو» جدید بود ،با این پروژه هم همراهی می کند
و وینس نایت نیز از همان فیلم ،فیلمبرداری این فیلم را انجام
می دهد .قرار است تولید این فیلم از اواخر ژانویه شروع شود.
دیزنی ،سال ۲۰۲۰اعالم کرد قصد دارد یک بازسازی الیو از
«بامبی» بسازد .برای نوشتن فیلم نامه این فیلم ،ژنو رابرتسون-
دورت نویســنده فیلمنامه «کاپیتان امریکا» و لیندسی بیر،
انتخاب شــده اند .میکی ماوس ،دیزنی نیز از سال ۲۰۲۴به
تملک عموم درمی اید و حق انحصــاری ان دیگر در اختیار
کمپانی دیزنی نخواهد بود .طبق قانون کپی رایت امریکا یک
موضوع ۹۵سال پس از خلقش وارد مالکیت عمومی خواهد
شد و پس از ان کپی رایت بر ان اعمال نمی شود/.مهر
مهدی شامحمدی؛ کارگردان و تهیه کننده سینمای مستند که طی
سالیان اخیر ،اتفاق های خوبی را در این حوزه رقم زده است ،در اولین
فعالیت بلند سینمایی خود ،برای فیلمنامه جزایر مجنون ،درخواست
پروانه ساخت داده است .شامحمدی علیرغم تهیه و تولید اثار مستند،
تاکنون کارگردانــی چند مجموعه تلویزیونــی ازجمله روزهایی که
می ایند ،پرستاران ،هفت قصه از خرمشهر ،خروش و سرزمین نخبگان
را بر عهده داشته است.
جزایر مجنــون ،پس از دریافت پروانه ســاخت ،جلــوی دوربین
خواهد رفت .تهیه کننده این فیلم ،عباس نادران است که پیش از این،
فیلم های شاه کش و شادروان را در مقام تهیه کننده به تولید رسانده
است .همچنین فیلم بلند داستانی سینمایی ط .میم ،به تهیه کنندگی
حسین رضوی صالح و کارگردانی ابوذر حیدری خورمیزی ،با تکمیل
پرونده خود در سازمان سینمایی در صف دریافت پروانه ساخت قرار
گرفت/.صباخبر
«شهرخاموش» ،برنده جایزه جشنواره تالین شد
جشنواره فیلم شب های سیاه تالین ،اخرین ساعات شنبه شب
5اذر ،در حالی بهترین های رویداد امسال خود را معرفی کرد که
جایزه با ارزش بهترین کارگردانی به احمد بهرامی ،برای فیلم «شهر
خاموش» رسید.
«شهر خاموش» به تهیه کنندگی رضا محقق ،دومین اثر بلند
سینمایی احمد بهرامی ،پس از فیلم «دشت خاموش» است که
موفق به کسب جایزه افق های ونیز شده بود .این دو فیلم اشتراکاتی
در سبک ســاخت دارند که به عنوان شــیوه فیلمسازی بهرامی،
شناخته می شوند.
بیست و ششمین جشنواره فیلم شب های سیاه تالین ،روزهای
۲۰ابان تا ۶اذر ،در کشور استونی برگزار شد .در این دوره هایده
صفی یاری تدوینگر ایرانی یکی از اعضای هیات داوران بود .بر اساس
اعالم هیات داوران جشنواره ،جایزه بزرگ به فیلم «سفر با مامان»
به کارگردانی هیلمار اودسن ،فیلمساز ایسلندی رسید /.هنرانالین
به اکران تن دادیم تا چراغ را روشن نگه داریم
مهرداد کوروش نیا ،که بیشــتر با فعالیت هایش در تئاتر شناخته
می شود به تازگی اولین تجربه کارگردانی اش در سینما را راهی اکران
کرده و «بی ابان» از هفته گذشته روی پرده سینماهای هنر و تجربه
رفته است.
کارگردان فیلم سینمایی «بی ابان» با اشــاره به اینکه قرار بوده
فیلمش از مهرماه اکران شود بیان کرد :تاریخ ابتدایی اکران فیلم حدود
دو ماه قبل بود ولی به دلیل وضعیت سینماها ان را به تاخیر انداختیم
و از هفته گذشته اکران فیلم در ۶ســینما در تهران و ۱۶سینما در
شهرستان ها اغاز شده است.
کوروش نیا ادامه داد :به عنوان کســی که تمام زندگی اش در این
حوزه خالصه شده است ،برای ســاخت این فیلم از هزینه شخصی
استفاده کردیم و با علم و اگاهی به اینکه ممکن است با خسارت زیادی
به جهت اقتصادی و تبلیغی برای فیلم روبرو شویم تن به اکران دادیم
و خواستیم این چراغ را روشن نگه داریم/.ایسنا صفحه 2
دوشنبه 7اذر 1401شماره 1324
خرب سیمنا و تلویزیون
«تمام رخ» ،در راه شبکه سه
سریال تمام رخ ،که به سفارش مرکز سیمافیلم ساخته شده به موضوع تحریم و تروریسم اقتصادی
در ۳۰قسمت می پردازد .تمام رخ ،بحث خانواده و ادم هایی را نشان می دهد که شخصیت متزلزلی دارند؛
می توانند تحصیل کرده باشند و فریب بخورند .طمع پول زیاد در فقدان امنیت و عشق در خانواده باعث
می شود ادمی به خیانت و حتی وطن فروشی تن دهد .قرار است در تمام رخ ،به این معضالت اشاره شود.
معضالتی که گاهی اوقات افرا د فریب خورده را تا الوده شدن در سایت های شرط بندی می کشاند .زندگی
شخصیت های این سریال خصوصاً شخصیت های محوری داستان ،عادی و طبیعی پیش می رود تا اینکه
برای بدست اوردن پول بیشتر راه خطا را به مسیر درست ترجیح می دهند/.ایرنا
3
روبن اوستلوند ،رییس افتخاری جشنواره یوتبری شد
روبن اوســتلوند ،کارگردان برنده دو جایزه نخل طال به عنوان رییس افتخاری جدید جشنواره فیلم
یوتبری (گوتنبرگ) سوئد که به عنوان بزرگترین رویداد سینمایی اسکاندیناوی شناخته می شود ،انتخاب
شد .برگزارکنندگان جشنواره قول داده اند خالق «مثلث غم» به عنوان مشاور جشنواره سوئد فعالیت کند و
اثر هنری خود را در برنامه های جشنواره به جا بگذارد .اوستلوند ،درباره انتخابش گفت :پذیرفتن این جایگاه
سنگین انتخابی اسان و لذت بخش برای من بود .اوستلوند ،در حال حاضر در حال تولید نسخه ای سینمایی
از کتاب «دنیای قشنگ نو» نوشته الدوس هاکسلی ،است .این فیلم قرار است در انگلستان جلوی دوربین
برود .چهل و ششمین دوره جشنواره یوتبری قرار است ژانویه اینده برگزار شود/.صباخبر
لزوم بازخوانی و ثبت تجربه های تاریخی در سینما
یکی از مهمترین کارکردهای سینمای مستند ،در کنار گزارش
امر واقع و روایت یک رویداد ،بازخوانی «انچه گذشت» است .البته هنر
مستند هم این است که چنین روایتی را از مرز یک گزارش صرف فراتر
برده و ان را تبدیل به یک مجموعه کامل از داده ها و تحلیل های مرتبط
کند .به همین دلیل هم بخشی از مهمترین فیلم های مستند مرتبط با
تاریخ سینما ،اثاری هستند که به جای پرداختن به گزاره های تئوریک
و مسائل مرتبط با کلیات فرایند فیلمسازی ،تمرکز خود را بر روی یک
اثر ،خالق مجموعه ای از اثار و یا یک رویداد مشــخص گذاشته اند .به
تعبیر دیگر این دست از مستندها ،اثاری هستند که برای روایت «انچه
گذشت» با تمرکز بر یک «مصداق» خاص ساخته می شوند و در همین
راســتا تالش می کنند ضمن ثبت و بازخوانی روایت های موجود و یا
حتی کشف بخشی از ناگفته های مرتبط با سوژه اصلی خود ،فضایی را
برای تحلیل و گفتگو پیرامون چرایی انچه گذشته است ،فراهم بیاورند.
تاریخ سینمای ایران چه در سال های پیش از انقالب و چه در دوران
تولد مجدد خود ،پس از وقوع انقالب اسالمی ،سرشار از رویدادها ،اثار
و تحوالتی است که شاید بخش هایی از ان ها در فضایی ژورنالیستی و
رسانه ای بارها مرور و بازخوانی شده باشند اما همچنان می توان نگاهی
روایی و تحلیلی به ان ها داشــت .این گنجینه ای ارزشمند است که
می تواند مورد رجوع مستندسازان صاحب ذوق قرار بگیرد .روایت انچه
در فرایند تولید و یا عرضه یک فیلم شاخص در تاریخ سینمای ایران،
در قالب یک مستند تحلیلی ،می تواند ارزشی دوچندان برای مخاطبان
امروزی داشته باشــد .بخش عمده ای از عالقه مندان سینمای امروز
ایران ،شاید در جریان دست اندازهای پیش رو و یا وضعیت بحرانی امروز
سینمای ایران قرار داشته باشند اما ارجاع ان ها به بخشی از ناگفته ها
و ناشنیده هایی که شــاید تصویری متفاوت از انچه امروز با ان مواجه
هستند را پیش روی شان قرار دهد ،همان کارکردی است که می توان از
یک مستند ارشیوی موفق انتظار داشت .در این حوزه مشخصاً تمرکز
بر عملکرد مدیران سینمایی در مقاطع مختلف تاریخ معاصر می تواند
به صورت ویژه تر هم موردتوجه قرار بگیرد .چراکه بخش عمده ای از انچه
بر سینمای ایران رفته است ،شاید در یک نگاه کلی ،فرایندی رو به رشد
و در مواردی حتی سرشار از تجربه های ناگزیر باشد ،اما واقعیت این است
که با دقیق شدن در جزییات انچه در قالب سیاست های کالن ،به حوزه
اجرا رسیده است ،می توان تک تک این تحوالت را در قالب تجربه ازمون
و خطای گروهی از مدیران و سیاست گذاران سینمای ایران مورد مرور
قرار داد .به همین دالیل است که مقاطعی مانند وضعیت سینمای ایران
در سال های ابتدایی دهه ۶۰و در دورانی که سینمای ایران همچون
سیمرغی از خاکســتر تحوالت پس از انقالب برخاسته بود ،هنوز هم
سرشار از سوژه های بکر و موضوعات دســت اول برای بازخوانی و ارائه
اثاری جریان ساز و تحول افرین ،به خصوص در حوزه سینمای مستند
است .در میانه پوشه های خاک گرفته در ارشیو خاطرات سینمای ایران،
جریان مرتبط با تصمیم گیری برای کیفیت فعالیت سینماگران پیش از
انقالب ،در سال های پس از انقالب ،از ان جریانات عجیب ،پرسوز و البته
درس اموز برای هر دوره تاریخی دیگری است .انچه مشخصاً با محوریت
مستند سینمایی «برزخی ها» در حافظه جمعی اهالی سینمای ایران
ثبت شده است ،عالو ه بر وجوه شخصی و مرتبط با چهره های خاص،
سرشار از نکات کلیدی ،ناظر بر کیفیت تصمیم گیری و تصمیم سازی
مدیرانی است که کوچک ترین تصمیم شان در بلندمدت می تواند تبدیل
به یک طوفان در سرنوشت شخصی و یا جمعی گروهی از فعاالن سینما
شود .این فیلم که به کارگردانی و تهیه کنندگی عارف افشار برای حضور
در شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت اماده شده است ،به ماجرای
اولین فیلم توقیفی ســینمای ایران می پــردازد .در بازخوانی پرونده
متن و حاشیه تولید ،اکران و سرانجام توقیف تحمیلی فیلم سینمایی
«برزخی ها» ،ان هم در دوران اوج خط کشی ها و تحمیل نظرات گروهی
اقلیتبهاکثریتتصمیم گیرانسینمایایران،درس هایبسیارینهفته
است که گاهی شاید ندانیم چقدر می توان گره های موجود در پیش روی
معضالت امروز سینمای ایران را بگشاید .به همین دلیل هم بازخوانی
چندباره این پرونده نه فقط عاری از اشکال نیست که از منظری می تواند
یکی از ضروریات هم قلمداد شود .تولید مستند «برزخی ها» که قرار
است روایت تحوالتی باشــد که نزدیک به ۴دهه گذشته ،جمعی از
ستاره های سینمای ایران را اواره دیار غربت کرده است ،اتفاقی مبارک
است که می توان منتظر بازخوردهای ان در میان اهالی سینما هم بود.
واقعیت این است که سینمای مستند ،هنوز ظرفیت های بسیاری
برای واکاوی «دیروز ســینمای ایران» بــرای یافتن راهبردی برای
«امروز سینمای ایران» دارد که تالش هایی از جنس پژوهش و تولید
مستند «برزخی ها» را می توان گام های اولیه برای احیای این ظرفیت
عظیم قلمداد کرد .باید بپذیریم که «گذشته ها» به تمام معنا نگذشته
است و هنوز ما داریم بخشی از «تجربه های دیروز» را به اجبار تجربه
می کنیم /.هنرانالین صفحه 3
4
پرونده
دوشنبه 7اذر 1401شماره 1324
در استانه بازی فوتبال ایران با امریکا
«ملبـورنقاپـو»
تقدیـممی کنـد
رادیو و برنامه های ان برای شنوندگان و مخاطبان در سن و
غزاله باران
سال های مختلف یاداور خاطرات بسیاری از گذشته های دور
گفت و گو
و نزدیک است .بی گمان علت این خاطره انگیز بودن را باید در
صداقت و قدرت تصورگری و خیال انگیز بودن ان برای شنوندگانش جست وجو
کرد .میل به تصویرســازی و خلق فضاهای خیال انگیز بخشی از ماهیت و
کارکرد رادیو است .رادیو دو سال پس از راه انداری نخستین انتن فرستنده و
برنامه های رادیویی ،به اجرای نخستین نمایش ها در رادیو و قصه گویی روی
اورد .این روندی بود که در کشــور های دیگر دنیا نیز رخ داده بود .به عنوان
مثال در سال 1921ایستگاه های رادیویی متفاوتی ،به ویژه ایستگاه رادیویی
kDKAو ایستگاه تازه تاسیس شده WLWروی ایده نمایش رادیویی کار
می کردند .در تابستان 1922نیز ایســتگاه رادیویی WGYاقدام به اجرای
برخی از نمایش های معــروف ان زمان کرد .رادیو در ایــران نیز کم وبیش
همین روال را در تولید نمایش های رادیویی اش طی کرد زیرا رادیو در ایران
در روزهای اغازین خود عموما برنامه های مختلفی چون اخبار ،موســیقی
و گفتارهایی پیرامون مسائل بهداشتی ،ورزشــی ،فرهنگ و خانه داری را
پخش می کرد .رادیوی ایران در ابتدای تاسیس تنها پنج ساعت برنامه پخش
می کرد؛ البته این زمان به مرور افزایش یافت .دو سال بعد از افتتاح رادیو در
خرداد ،۱۳۲۱ایتمی به نام نمایش به فهرست برنامه ها اضافه شد .تا سال ها،
برنامه های رادیو (از جمله نمایش) به صورت زنده از فرستنده بی سیم زندان
قصر پخش می شد .نمایش در ان دوران بیشتر به تک گویی به وسیله بازیگران
تئاتر اختصاص داشت؛ به این معنا که بازیگر ،متن نمایش را با تیپ گرفتن به
جای شخصیت های نمایش به تنهایی اجرا می کرد و از افکت یا موسیقی های
نمایشــی خبری نبود ،در ضمن نمایش هایی که در تئاتر تهران و به وسیله
سیدعلی خان نصر و بازیگران نامدار تئاتر تهران به روی صحنه می رفت تقریبا
به همان صورت تئاتری و نه رادیویی به صورت زنده در رادیو اجرا می شد.
بازی های ایران در جام جهانی ۲۰۲۲قطر از ۳۰ابان شروع شده
است و تیم ملی ایران در نخستین بازی خود در برابر تیم با انگلیس
ناکام ماند و در بــازی دوم خود با تیم ملی ولز ،خــود را پیدا کرد و
توانست شادی را به مردم ایران تقدیم کند .اما بازی سوم ایران با تیم
ملی امریکا ،که فردا شب ،هشــتم اذر ماه ،انجام می شود ،مصادف
است با بازی پلی اف اسیا-اقیانوسیه ،دردور مقدماتی جام جهانی
فوتبال ۱۹۹۸فرانسه ،که به حماســه هشت اذر و حماسه ملبورن
معروف است .شبکه رادیو نمایش معاونت صدای رسانه ملی ،که با
مجموعه «جام جهانی» از ۲۸ابان مخاطبان رادیو را با داستان یکی
از تیم های حاضر در جام جهانی اشنا می کند ،نهم اذر ماه نمایش
رادیویی «ملبورن قاپو»را تقدیم عالقه مندان خواهد کرد .به همین
منظور خبرنگار صبا با مدیران و دست اندرکاران این نمایش رادیویی
به گفت و گو نشسته است.
محسن سوهانی:
روایت نمایشی ،جذابیت را دو چندان می کند.
محسن ســوهانی ،مدیرکل هنر های نمایشــی و رادیو نمایش
درباره نمایش رادیویی «جام جهانــی» گفت :ایده مجموعه «جام
جهانی» درباره تیم های حاضر در جام جهانی است که هر قسمت
ان به داســتان یکی از تیم های حاضر در جام جهانی و فوتبال شان
می پردازد.
سوهانی ادامه داد :در پس زمینه داستان به فرهنگ و اداب و رسوم
ان کشور پرداخته می شود .از این منظر هم برای ورزش دوستان و هم
به عنوان یک سریال متفاوت در رادیو نمایش کاری جالب است .این
سریال همزمان با پخش بازی های جام جهانی اغاز شد .یعنی از ۲۸
ابان تا ۲۴اذر ساعت ۱:۰۰بامداد روی انتن رادیو نمایش می رود و
تکرار ان در ساعت ۲۲روز بعد خواهد بود.
مدیر رادیو نمایش افزود :تهیه کننده این سریال ،شهریار کرمی
اســت که جزو تهیه کننده پیشکسوت رادیو هســتند و سردبیر و
سرپرست نویســندگان ان مجید نظری نسب اســت که او نیز از
پیشکســوتان و صاحب قلمان قدیمی رادیو است .کارگردانی این
مجموعه بر عهده فریدون محرابی و میرطاهر مظلومی است و جمعی
از بازیگران اداره کل هنر های نمایشی نیز در این سریال ایفای نقش
می کنند.
سوهانی در پاســخ به این ســئوال که در این مجموعه چقدر از
واقعیت و تخیل استفاده شــده ،توضیح داد :این مجموعه یک اثر
نمایشی است .درست است که از مستند و اقتباس بهره گرفته شده،
ولی اصل داستان پرداخت نمایش گونه است .در کنار جاذبه ای که
فوتبال برای مخاطبان دارد ،پرداخت داستان گونه و روایت نمایشی از
موضوع ،جذابیت را دو چندان می کند.
وی گفت :چون هم جذابیت ورزشــی را در این مجموعه داریم و
هم بخش مستند و اطالعات تکمیلی را ارائه می دهیم ،مخاطب با
شنیدن این نمایش ها می تواند با ،فرهنگ ،اداب و رسوم و فوتبال
کشور های مختلف اشنایی پیدا کند .عالوه بر این ها ،جذابیت نمایش
رادیویی به این موضوعات پیوند می خورد .به خصوص عالقه مندان
ورزش و دنبال کنندگان جام جهانی می توانند با شنیدن این سریال از
نکات متفاوت و کمتر شنیده شده درباره ورزش ،فرهنگ و ملیت های
مختلف اگاه شوند.
امین رهبر:
تالش کردیم قصه ای متفاوت داشته باشیم
امین رهبر ،مدیر ادبیات نمایشی ،با اشاره به این که به مناسبت
شــروع بازی های جام جهانی فوتبال قطــر 21،نمایش رادیویی با
موضوع جام جهانی تهیه شده اســت ،گفت :یکی از این نمایش ها
که به تیم ملی ایران مربوط می شــود ،نمایــش رادیویی با موضوع
«ملبورن قاپو »است،که در ۳۰دقیقه تهیه شــده و هشتم اذر ماه
پخش می شود.
رهبر ،ادامه داد :نمایش ها تک قسمتی است که هر کدام توسط
بازیگران اداره کل هنر های نمایشی ،ضبط شده است.
او با اشــاره به هدف از تهیه این نمایش های رادیویی ،افزود :جام
جهانی فوتبال که مهم ترین رویداد ورزشی جهان به حساب می اید،
از ســال ۱۹۳۰و هر ۴ســال یک بار برگزار می شود .تالش کردیم
قصه ای متفاوت داشته باشیم و ان را بر اســاس جایگاه و فرهنگ صفحه 4
پرونده
دوشنبه 7اذر 1401شماره 1324
5
نظری نصب ،افزود :البته تهیه نمایش ،برای جام جهانی دومین
تجربه ما است۱۲.ســال قبل برای اولین بار در تاریخ رســانه های
جهان ،مجموعه «یک جهان ،یک جام» را با توجه به فرهنگ فوتبال،
طراحی کردیم که در حال حاضر دومین ســری این ماجرا تدارک
دیده شده و نویســنده هایی چون مریم فتحی و زینب ارمند ان را
نوشته اند و در حال حاضر هم که کار در حال پخش است .او اضافه
کرد :از ۲۸ابان تا امروز نمایش های «سرگذشت نیکه» در خصوص
تاریخ جام جهانی«،شناسنامه» برای کشور اکوادور«،یار دوازدهم
»امریکا«،پیتر دیوانه»استرالیا« ،عقاب های کارتاژ» تونس«،دربی
بــه ســبک مکزیکی»مکزیک«،جادوگر ولزی»ولز«،شــهر من ،
فوکوکا»ژاپن و «هیونگ ما»کره جنوبی پخش شده است .نمایش
های «ع ّنابی ها»در مورد کشــورقطر و «کاپیتان کانادا»در مورد
کشورکانادا از دیگر نمایش هایی است که در اینده پخش می شود.
کارگردان های با مرام رادیو نمایش
ش رادیویی بر عهده میرطاهر
وقتی باخبر شدم کارگردان این نمای
مظلومی بوده است با او نیز تماس گرفتیم تا گپی کوتاه نیز با او داشته
باشم .وقتی سر صحبت را با او باز می کنم ،منکر قضیه شده و گفت:
«من فقط سر چند تمرین حاضر شدم ،لطفا خبرتان را اصالح کنید».
کارگردان این کار اقای فریدون محرابی هســتند،چون کســالت
داشتند،من فقط به ایشان کمک کردم و شماره وی را می دهد تا اگر
قرار برگفت و گویی درباره این نمایش ها است با او باشد.
ساعت تقریبا ۱۹است و باید مطلب را به چاپ برسانم ،محرابی ،در
حال برگشت به خانه که پشت تلفن با انرژی خاصی که در صدایش
نهفته است،می گوید:
۳۰سال از عمر کاری ام گذشــته و در استانه ۵۰سالگی هستم،
بهترین نمایش های رادیویی را ضبط کــرده ام .اگر کارگردان این
کار بوده باشــم با افتخار می گفتم که این اثر ،کار من است .اما من
انفوالنزای شدید داشتم ،حتی یک جلسه هم نتوانستم سرتمرین
حاضر شوم .میرطاهر ،همه کارها را انجام داده است .سرتمرین بچه ها
حاضر شده و چند اثر را ضبط کرده است .اما میرطاهر چون مرد با
معرفت ،مهربان و با مرامی است ،می گوید کارگردان این کار نیست.
البته من به اقای شهریار کرمی(تهیه کننده) و فدایی (مدیر تولید
)گفتم که من کاری انجام نداده ام و کار دیگران را نمی توانم به اسم
خودم بزنم.
در نهایت هردو پیشکسوت به احترام یک دیگر به عنوان کارگردان
این مجموعه به سئوال ها پاسخ ندادند.
فوتبال ،ستارگان و نحوه راهیابی هر یک از تیم های حاضر در جام
جهانی 2022قطر ،در قالب مجموعه نمایش رادیویی تولید کنیم.
نظری نسب:
نمایش هایی مستقل از فوتبال
مجید نظری نسب ،که سابقه ۴۰سال همکاری با اداره نمایشی
دارد به عنوان سردبیر این مجموعه نمایشی رادیویی درباره تولید و
پخش ان گفت :هشتم اذرماه ،در تقویم ورزشی ما روز خاصی است.
بازی دو تیم ملی فوتبال ایران و استرالیا در مقدماتی جام جهانی
فوتبال ۱۹۹۸فرانسه که در تاریخ هشتم اذر ماه ۱۳۷۶در ورزشگاه
ملبورن کریکت کشور استرالیا برگزار شد .دو تیم در این روز در حالی
به مصاف هم رفتندکه بازی رفت در تهران یک بر یک مساوی شد.
وی ادامه داد :این قسمت از مجموعه نمایشی «یک جهان ،یک
جام» با نام «ملبورن قاپو» به همین موضوع می پردازد و داستان ان
ماجرای دو باجناق اصفهانی اســت که همراه با خانواده در ملبورن
حضور دارند و بازی ایران و استرالیا را از استودیوم ملبورن می بینند.
بازی ای که نتیجه اش همدلی و محبت بیــن این خانواده ایرانی به
وجود می اورد .به نظرم پخش این قسمت از نمایش به عنوان نمادی
از خانواده های ایرانی در روز هشتم اذرماه که همزمان با مسابقه ایران
و امریکا نیز هست می تواند غرور و همدلی خانواده های ایرانی را به
نمایش بگذارد.
نظری نسب ،افزود :یکی از ویژگی های این مجموعه نمایشی ،این
است که هر قصه ساختار اپیزودیک و داستانی مستقل و مجزا دارد
که برگرفته از فرهنگ و جایگاه فوتبال در یکی از کشورهای راه یافته
به جام جهانی است .بر همین اساس برنامه ریزی کردیم که پخش
نمایش ها همزمان با بازی هر تیم در همان روز باشد.
او درباره استفاده از موسیقی در این مجموعه نمایشی اظهار داشت:
در نمایش هــای رادیویی کمتر و به ندرت موســیقی برای نمایش
ساخته می شود و بیشتر موسیقی انتخابی است و از منابع مختلف که
متناسب با فضای داستان باشد ،استفاده می شود.
نظری نصب ،در خصوص ویژگی موسیقی این مجموعه می گوید:
چون از فوتبال کشــورهای مختلفی صحبت می کنیم بنابراین با
فرهنگ های متنوعی مواجه هستیم که همین خصیصه سبب تنوع
موسیقی در این مجموعه نمایشــی رادیویی ،می شود.به طور مثال
موسیقی «مکزیک» نوع و جنس موســیقی اش متفاوت از قطر و
عربستان است.
وی درباره انگیزه تهیه و پخش چنین مجموعه ای به مناســبت
بازی های جام جهانی اذعان کرد :یکی از وظایف دفتر ادبیات نمایشی،
تولید متن برای اجرا در رادیو است .برای همین برنامه ریزی سالیانه
و طراحی محتوایی می کنیم .کنداکتور در سه ماهه اول تا پایان سال
بسته می شود .به طور مثال از فصل بهار تا زمستان نمایش ها با توجه
به الویت های تعیین شده و تشخیص سردبیر دیده شده است.
خواجه نصیر :
امیدوارم که یک هیچ برنده شویم.
در اخر به سراغ نگین خواجه نصیر گوینده و بازیگر نمایش های
رادیویی می روم تا دفتر این گزارش را با صحبت های او ببندم.
نگین خواجه نصیــر ،بازیگر نمایش هــای رادیویی «یک جهان
،یک جام » که فعالیت خود را از ســال ۶۴بــا حضور دربرنامه های
زنده ،گویندگی و بازیگری در نمایش های رادیویی درباره مجموعه
نمایش هایی که برای جام جهانی ،تولید شده،گفت :هر کدام از کارها،
زندگی نامه های ستاره های فوتبال را دنبال می کند .دوران بچگی،
دوران نوجوانی و جوانی که چطور ستاره شد ه و این مراحل را دنبال
کرده اند.
وی افزود :در نمایش «ملبورن قاپو» نقش دختری را بازی می کنم
که با پدرش سال ها در کشور استرالیا زندگی می کنند و به دلیل اینکه
من به زبان انگلیسی تسلط داشتم ،توسط کارگردان برای این نقش
انتخاب شدم .نقش را به زبان انگلیسی صحبت می کنم و با خانواده به
استودیوم می رویم و تیم را تشویق می کنیم .این دختر در حین بازی
با تیم ایران و قابلیت های اش اشنا می شود.
او درباره ایفای نقش در نمایــش رادیویی گفت :با توجه به اینکه
سالهاست کار می کنم ،هر نقشی که به من محول می کنند ،همیشه
درباره ان مطالعه می کنم .زندگی نامــه او را می خوانم و با حالت و
خصوصیات او اشنا می شوم .عکسش را می بینم ،اگر فیلمی وجود
داشته باشــد ،ان را می بینم ،یا کارهایی که بر مبنای فیلم تنظیم
شده یا کتاب ،سعی می کنم کتاب را بخوانم .به تحلیل نقش بپردازم
و انچه که کارگردان از من می خواهد را اجرا می کنم .سعی می کنم
هر نقشی را با حس و حال خاص خود ،ویژگی و شرایطی که در ان
قرار گرفته ایفا کنم.
او در پایان به بازی ایران و امریکا اشاره کرده و افزود :امیدوارم که
یک هیچ برنده شویم. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
دوشنبه 7اذر 1401شماره 1324
مسابقه نقاشی «سرزمین افسانه ها» تا ۱۲اذر تمدید شد
زمان ارسال اثر به مسابقه نقاشی «سرزمین افسانه ها» تا روز ۱۲اذر ۱۴۰۱تمدید شد.این مسابقه به نمایش
اثار کودکان و نوجوانان ایرانی درباره زیبایی ها و فرهنگ و اداب و رسوم کشور چین اختصاص دارد و حاصل
همکاری مشترک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سفارت جمهوری خلق چین در تهران است.پیش
از این ،سفارت چین در تهران با همکاری کانون و با برگزاری نمایشگاهی از اثار نقاشی در سال ۱۴۰۰با موضوع
پرواز رویاها ،به بهانه المپیک زمستانی در شهر پکن ،تجربه موفقی را پشت سر گذاشت و اکنون نیز با هدف
فراهم اوردن زمینه ای برای شناسایی و شکوفایی خالقیت هنری کودکان و نوجوانان و تحکیم روابط ،ارتقاء
دوستی و همدلی بین ایران و چین جشنواره ملی نقاشی کودکان و نوجوانان را برگزار می کند/.ایرنا
کتاب «امام انقالب» منتشر شد
چالش اصلی همۀ تحوالت بزرگ اجتماعی – از
جمله انقالب ها – صیانت ازجهت گیری های اصلی
این انقالب یا این تحول است .این مهم ترین چالش
هر تحول عظیم اجتماعی است که هدف هایی دارد
و به ســمت ان هدف ها حرکت و دعوت می کند.
این جهت گیری باید حفظ شود .اگر جهت گیری
به ســمت هدف ها در یک انقالب ،در یک حرکت
اجتماعی ،صیانت نشود و محفوظ نماند ،ان انقالب به ضد خود تبدیل خواهد شد
و در جهت عکس اهداف خود عمل خواهد کرد .برای اینکه این جهت گیری غلط
و این انحراف اتفاق نیفتد ،احتیاج به شاخص های معینی است .باید شاخص هایی
در راه وجود داشته باشد .اگر این شاخص ها به صورت روشن و واضح در معرض
دید مردم باشــد ،انحراف اتفاق نمی افتد؛ اگر کســی هم در جهت انحراف کار
کند ،از نظر تودۀ مردم شناخته می شــود؛ اما اگر شاخصی وجود نداشته باشد،
یکی از چند خطر انحراف ،زوال یا دیکتاتوری جدی خواهد شــد .ما برای حفظ
جهت گیری های انقالب -که هویت انقالب بسته به ان است – بهتر از امام پیدا
نمی کنیم .پس بازخوانی شخصیت امام و مکتبش ،ضروری ترین و فوری ترین
کار مردم انقالبی ماست .کتاب «امام انقالب» به شــخصیت امام و مکتب او از
منظر و بیان رهبر انقالب پرداخته است ،که حقاً و انصافاً خلف صالح اوست .تمام
محتوای کتاب برگرفته از بیانات ارزشمند رهبر انقالب اسالمی است .کتاب «امام
انقالب» شخصیت و مکتب امام خمینی(ره) ،در اندیشه و بیانات ایت اهلل العظمی
خامنه ای ،در قطع رقعی و ۲۳۲صفحه و به کوشش اسماعیل فخریان ،به رشته
تحریر در امده و توسط انتشارات شهیدکاظمی ،روانه بازار نشر شده است/.میزان
فراخوان جشنواره تئاتر سردار اسمانی منتشر شد
انجمن تئاتر انقالب و دفاع مقــدس بنیاد فرهنگی روایت فتح ،با
هدف تکریم شخصیت و مجاهدت سردار سرافراز اسالم مجاهد شهید
سپهبد حاج قاسم سلیمانی و شهدای جبهه مقاومت و نیز به منظور
حمایت از گروه های تئاتر خیابانی سراسر کشور و گسترش اجرای تئاتر
در شهرستان ها «چهارمین جشنواره سراسری تئاتر سردار اسمانی» را
در بخش تئاتر خیابانی ،برگزار می کند .سردار اسمانی و والیت مداری،
سردار اسمانی و دفاع مقدس ،سردار اســمانی و اقتدار ملی ،سردار
اسمانی و جبهه مقاومت اسالمی ،سردار اســمانی و شهدای مدافع
حرم ،سردار اسمانی و سبک زندگی اسالمی_ ایرانی ،سردار اسمانی و
نسل جوان ،سردار اسمانی و استکبار ستیزی ،سردار اسمانی و فرهنگ
عاشورا ،سردار اسمانی و مردم داری ،سردار اسمانی و همرزمان از جمله
محورهای موضوعی این جشنواره اســت .عالقه مندان می توانند اثار
خود را طبق ضوابط مندرج در فراخوان به انجمن تئاترانقالب و دفاع
مقدس ،ارسال کنند/ .هنرانالین
«غروب پالمیرا» به زودی منتشر می شود
کتاب «غروب پالمیرا» ،نوشته محبوبه معظمی ،روایت زندگی شهید مدافع حرم علی اصغر شیردل،
توسط انتشارات ۲۷بعثت ،به زودی چاپ و روانه بازار نشر می شــود .این کتاب دوازدهمین کتاب از
مجموعه مدافعان حرم است که توسط این انتشارات منتشر شــده است .کتاب «غروب پالمیرا» قرار
است ،کل ماجراهایی که در طول زندگی شهید شیردل ،از قبل تولد تا شهادت را به مخاطب انتقال دهد.
معظمی ،نویسنده این کتاب دلیل انتخاب عنوان این کتاب را این چنین بیان می کند« :پالمیرا ،یکی
از معرف ترین شهرهای تاریخی دنیا است که در شهر تدمر سوریه قرار دارد و در روز شهادت علی اصغر،
این اثر باستانی توسط داعش ،بمب گذاری و نیمی از ان ویران می شود/ .مهر
«کسوف» به پایان رسید
منیژه ارمین ،هنرمند مجسمه ساز و نویسنده درباره
فعالیت هــای اخیر خود گفت :کتابی به نام کســوف ،در
دست تالیف داشتم که کار ان به تازگی تمام شده است.
وی افــزود :کســوف ،چهارمیــن جلــد از مجموعه
کتاب های چهار دوره تاریخی معاصر است که کار پرکاری
بود و حدود ۶سال مشغول نوشتن و جمع اوری اطالعات
ان بودم و دوران خاص و پراشوبی را مطالعه می کردم.
شکرخدا هفته گذشته این کتاب به اتمام رسید و اکنون
مشغول طی مراحل چاپ اســت و نمی دانم کی منتشر و
روانه بازار نشر شود.
او در ادامه گفت :ما همچنــان کار می کنیم و فعالیت
هنری را تعطیل نکرده ایم و درواقع دلخوش نیستیم اما کار
می کنیم .درحال حاضر مشغول یک پروژه عظیم هستیم
که اگر اسپانســر قبول کند ،اجرایی می شود .این پروژه
درباره تبدیل مفاهیــم و نیایش های اثار نظامی گنجوی
به اثر حجمی اســت .این پروژه اکنون در مرحله طراحی
اولیه است.
این هنرمند در پایان تصریح کــرد :پروژه اثار نظامی
گنجوی کار عظیمی اســت و طبیعتا هزینه زیادی نیاز
دارد .البته این روزها هزینه خلق اثر هنری مخصوصا حجم
سفالی وحشتناک گران شده است/.صباخبر
هفدهمین کتاب مجموعه «بچه چلمن» منتشر شد
هفدهمین کتاب از مجموعه «بچه چلمن» منتشر شد .این کتاب
که در ژانر ادبیات داستانی کودکان و برای سن ۸تا ۱۲سال منتشر
شده بار دیگر داستانی از گرگ هفلی را روایت و تصویر می کند .در این
کتاب گرگ ،سعی دارد به برادرش رودریک کمک کند تا نواختن ساز
را یاد بگیرد و با هم بتوانند در رقابت بین گروه های محله شان پیروز
شوند؛ اما متوجه می شوند رسیدن به شهرت و موفقیت چقدر سخت
است .اولین کتاب از این مجموعه سال ۲۰۰۷منتشر شد و پس از ان
کتاب های بعدی با دنبال کردن گرگ هفلی و خانواده اش و بهترین
دوستان وی هر بار با داستانی تازه درباره زندگی در خانه و مدرسه
منتشر شد .این کتاب ها از زاویه خاطره نویسی پسر بچه ای به نام گرگ
روایت می شوند .از این کتاب ها ترجمه های متعددی به فارسی شده
که «یک بچه چلمن»« ،یک بچه بی عرضه»« ،یک بچه الغر مردنی»
و «بچه شگفت انگیز» از جمله انها هستند .کتاب هفدهم در ۲۲۴
صفحه از ۲۵اکتبر ۲۰۲۲به بازار امده است/ .مهر
دیندار :راغب به اجرا نبودیم
کیاوش دیندار ،کارگردان نمایشنامه خوانی «تجربه های اخیر» که
روز جمعه ۴اذر در پردیس تئاتر شهرزاد اجرا شد ،درباره این اجرا و
تمدید ان گفت :در ابتدا قرار بود نمایشنامه خوانی «تجربه های اخیر»
را در یک نوبت اجرا کنیم ولی به دلیل استقبال مخاطبان از این اجرا،
قرار شد روز جمعه ۱۱اذر نیز برای بار دوم این نمایشنامه خوانی را
اجرا کنیم.
او درباره روند تولید این نمایشنامه خوانی در شرایط فعلی ،اظهار
کرد :کار بسیار ســختی بود .در ابتدا قرار بود ما نمایشنامه خوانی را
خیلی زودتر اجرا کنیم ولی به دلیل شرایط جامعه این اجرا به عقب
افتاد .ضمن اینکه در شرایطی که در ان به سر می بریم رزرو پالتو و
تمرین نیز کار سختی بود.
او در پایان سخنان خود تاکید کرد :شرایط خوب نبود و خودمان
هم راغب به اجرای کار نبودیم ولی به دلیل اینکه حدود ۵ماه تمرین
کرده بودیم ،مجبور به اجرا شدیم/مهر. صفحه 6
دوشنبه 7اذر 1401شماره 1324
خرب فرهنگ و هرن
ایران منتظر رای یونسکو؛ پرونده ۶اثر باز شد
ث فرهنگی ناملموس یونسکو ،از روز گذشته
هفدهمین نشست کمیته بین الدولی پاسداری از میرا
اغاز به کار کرد و قرار است شش میراث ناملموس ایران که پرونده ان ها مشترک با کشورهای دیگر تهیه
شده ،به بررسی و رای گذاشته شــود .علی دارابی ،معاون میراث فرهنگی کشور درباره این پرونده ها
توضیح داد :در این نشست که ۶تا ۱۲اذرماه ۱۴۰۱در شهر رباط مراکش ،برگزار می شود ،شش پرونده
«هنر سوزن دوزی ترکمن»« ،هنرساختن و نواختن عود»« ،پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم
برای بافندگی»« ،یلدا /چله»« ،جشن مهرگان» و «مهارت سنتی ساختن و نواختن رباب» از کشورمان
برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو مورد ارزیابی قرار می گیرد/.ایسنا
هفت تندیس نیمکت نشــین از مشاهیر و مفاخر شعر و ادب فارسی کشــورمان در راستای ترویج
فرهنگ کتاب و کتاب خوانی از سوی سازمان زیباسازی شــهر تهران در راسته انتشاراتی های خیابان
کریم خان زند جانمایی و نصب شد .از دیگر مزایای این اقدام دسترسی اسان به بارکد اطالع رسانی اثار
نظم و نثر این شعرا و مفاخر در سایت گنجور است .هدف از انتخاب این مسیر اشنایی شهروندان با دیگر
راســته های فرهنگی پایتخت بوده و در جانمایی ها نیز سعی شده تا تندیس ها به صورت موضوعی در
مقابل انتشاراتی ها نصب شود .تندیس سعدی ،موالنا ،حافظ ،خیام ،سنایی ،فردوسی و تندیس نظامی
گنجوی در مسیر این خیابان نصب شده است/.مهر
باربارا هپورث ،از زیر سایه هنری مور بیرون می اید
در موزه هنر مدرن هاید ملبورن ،نوعی سکوت محترمانه
وجود دارد .بین دیوار های خاکستری ،مجسمه های مدرنیستی
باربارا هپورث ،به طرز هنرمندانه ای چیده شده اند .این اولین
بار اســت که اثار هنرمند بریتانیایی باربارا هپورث ،در یک
نمایشگاه بزرگ در استرالیا به نمایش گذاشته می شود و شامل
بیش از ۴۰اثر از مجموعه های ملــی ،بین المللی و خصوصی
است .این هنرمند فقید بریتانیایی بسیار پرکار بوده و حدود
۶۰۰مجسمه ساخته است .هپورث ،در طول زندگی خود نادیده
گرفته شــد .هنری مور ،هنرمند معاصر او اغلب به اشتباه به
عنوان مبدع مجسمه هایی که درون خود حفره دارند شناخته
می شود ،اما در سال ،۱۹۳۱اولین کسی بود که پیکر های سوراخ
شده را ساخت و این تکنیک به مشخصه کار های او و بعد ها،
هنری مور ،تبدیل شد .تکنیکی که او معرفی کرد ،تاثیری پایدار
بر مجسمه سازی انتزاعی مدرن داشته است و با تغییر فضای
اجتماعی در دهه گذشته ،باربارا هپورث ،سرانجام به حق خود
رسید .لســلی هاردینگ ،مدیر هنری موزه هنر مدرن هاید،
می گوید« :ما برای معرفی اثار زنان هنرمندی که مورد غفلت
قرار گرفته اند ،یا قدردانی کاملی از دستاورد های ان ها صورت
نگرفته است ،تالش زیادی داشته ایم .کار هپورث ،واقع ًا هنوز
هم بسیار معاصر و تازه اســت و با مضامینی که بسیار جهانی
هستند با زمان حال ما صحبت می کند».
او در طول نیم قرن روی سنگ ،چوب ،برنز و موارد دیگر به
هر دو شکل صیقلی و خام کار کرد .در این مجموعه عالوه بر
مجسمه ها ،طرح های دوبعدی دیده می شود که نمونه های اولیه
ش ایده های
مقدماتی برای مجسمه ها نیستند ،بلکه بیشتر کاو
مشابه هستند .موضوعات خاصی در همه اثار هپورث ،وجود
دارد .به عنوان مثال «چشم» که اغلب به صورت سوراخی در
یک فرم جامد ارائه می شود و می تواند با رنگ هایی مثل ابی و
نصب مجسمه نیمکت نشین شعرا و مفاخر در کریمخان
7
قرمز نمایان شود .این اثار نشان دهنده موضوع مداوم رابطه
بین جهان و بدن فردی است .همانطور که هپورث نوشته است:
«رنگ در فرورفتگی ها مرا به عمق اب ،غار ها یا ســایه هایی
عمیق تر از خود فرورفتگی های حک شده فرو می برد».
عالقه هپورث ،بــه ریاضیات و اعداد را نیــز می توان در
کار های او مشاهده کرد .در ســال ،۱۹۳۵او مطلبی در مورد
«تندیس سازی معادالت ریاضی» نوشــت .دقت موجود در
اثارش نیز بیانگر همین مساله است .طراحی معماری نمایشگاه
توسط اســتودیو برایت ملبورن ،متفکرانه و دوست داشتنی
اســت .نکته قابل توجه ،دو اتاق پوشــیده از پرده است که
مهمترین اثار در ان ها به نمایش درامده است .اولی با عنوان
کورینتوس ( )۱۹۵۴تقریب ًا نیم تن وزن دارد و در یک تکه چوب
حکاکی شده اســت ،که در برابر یک پرده سبز تیره ایستاده
است .اتاق دوم شامل دو فرم منفرد اســت که هر دو از برنز
ساخته شده اند ،یکی به شکل ورقه و دیگری به شکل چشم،
مقابل پرده های قهوه ای قرار گرفته اند .چیزی که در مورد اثار
هپورث ،قابل توجه است ،حس صمیمیت است ،زیرا خودش
تمام بخش های مجسمه را ا ز ایده تا اجرا انجام داده و اثر دست
هنرمند در اثار او مشهود است .اثار او به ویژ ه ایده رابطه انسان
با منظره ،ترکیبی از فرم ها و نقوش جاودانه اســت .هپورث،
همچنین یک طراح ماهر بود .پس از اینکه دخترش سال ۱۹۴۴
در بیمارستان بستری شد ،برای مشاهده روش های جراحی به
بیمارستان رفت و بین سال های ۱۹۴۷و ،۱۹۴۹نزدیک به ۸۰
طرح از اتاق های عمل با گچ ،جوهر و مداد تهیه کرد .او مجذوب
شباهت های جراحان و هنرمندان شده بود و عقیده داشت بین
کار و رویکرد پزشکان و جراحان با نقاشان و مجسمه سازان،
قرابت نزدیکی وجود دارد .هپورث سال ۱۹۷۵در ۷۲سالگی
در اتش سوزی استودیو خود درگذشت /.هنرانالین صفحه 7
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
مردی از نسل افتاب ،از تبار خاطره سازان
دنیای پرهیاهوی هنر با موج هایی از پی هم شتابان می گذرد.
اندک اند کسانی که به یک باره زمان برایشان از حرکت می ایستد و
تجسمی از انان برای همیشه روی دیواره ثبت می شود ،و در قاب
ثابتی روی دیوار زمان به یادگار می مانند ،ان ها که ما را در تحمل
این گذار سخت یاری می دهند .در تونل تاریک زمان قدم می زنیم و
عاشقانهمحوعکس هاییرویدیوارمی شویم،بهمحمدعلی کشاورز
که می رسیم پای مان دیگر نای حرکت و گذر از او را ندارد ،چقدر
دلمانمی خواهددراینایستگاهمعطلبمانیم.وبهریش های سپید،
چشــمان بغض الودش خیره شــویم ،و در میانه خاطره بازی با
نقش پردازی هایش غرق شویم .او محمد علی کشاورز است خالق
شعبون استخوونی که بدمستی و پلشتی هایش در خیابان های
هزاردستان از یادمان نمی رود ،او که در عصبانیت اش لرزه به تن مان
می انداخت .و تاریخی از ایران را برای ما در یک صحنه نقاشی با علی
حاتمی ثبت می کرد ،براستی که با علی حاتمی همه چیز جان دارد،
حتیکوزهوگلدان هایشکستهدرکوچه پس کوچه هایسنگفرش
شده شــهرک غزالی ،مکان خاطره بازی اسطوره های سینمایی
ایران ،که هر گز تکرار نشدند ،کسانی که گویا زندگی شان در کوچه
پس کوچه های این شهرک پر خاطره ادامه یافت .او خالق پدر ساالر
است ،با صالبتی بی بدیل در یک خانه قجری ،که رویارویی اش با
جمیله شیخی در جنگی هواخواهانه از عشق شان به فرزند ،نفس را
درسینه ما هر یکشنبه شب حبس می کرد .او یاداور ایامی است که
شب هایش همه بلند بودند ،سفره پرمحبت مادری که همیشه باز
بود و چشم های خیره جمعی ما که به قاب تلویزیون خیره می ماند
تا او برای ما خاطره بســازد .او فاتح موسیقی هر فیلمی بود که در
ان هنر نمایی می کرد ،براستی که استاد محمد علی کشاورز در
هر نقشی برای ما دوست داشــتنی بود .او اعتبار ابروی هنرهای
نمایشی در ایران بود ،چه در تلویزیون چه در تئاتر و چه بر روی پرده
سینما اندازه او با هر قابی برای همیشه شگفت اور بود ،مردی از نسل
افتاب که از دهه سی هنرکشــور ایران طلوع کرد ،از تبار حلقه ای
که در نقاشی های صحنه ای علی حاتمی جان گرفتند ،او در کنار
جمشید مشایخی ،داوود رشیدی ،عزت اهلل انتظامی ،علی نصیریان،
وزنه خود را در تصویر به رخ سینما کشیدند ،و عیار خود را داشتند،
انها از تبار خاطره سازان بودند.
خالق جنگهای تمام عیار
سمیه خاتونی -در 26فروردین ماه سال 1309در محله سیچان
اصفهان ،به دنیا امد ،خاندان کشاورز اصالتاً از ارامنۀ گرجستان بودند
که در زمان شاه عباس به ایران امده و مســلمان شدند .محمدعلی
فرزند دوم این خانواده بود ،پدرش کدخدا بود و خانه اشان محلی برای
حل و فصل مسائل روســتائیان ،مادرش برایش شاهنامه می خواند و
پدر برایش مثنوی تشریح می کرد ،باب اشــنایی محمدعلی با هنر
از میان گفتگوهایی باز شد که ساعت ها با پدرش از گذرگاه ادبیات
و هنر می گذشت .پدرش بزرگترین مشوق او در مسیری است که با
استادی در ان ماندگار شد .در نوجوانی به واسطه دوستانش در منطقه
جلفا و معلم ارمنی اش با هنر و تئاتر اشنا شدو از همان جا ثابت قدم
تصمیم گرفت در خانه تئاتر و نمایش سکنی گزیند ،از نظر او ارامنه
نقش موثری در ماندگاری و جریان هنری ایران ایفا کردند اما نامشان
خیلی ماندگار نشد .کشاورز برای تحصیالت اکادمیک در رشته تئاتر
به تهران امد و در هنرستان هنرپیشــگی همراه با اسماعیل شنگله
درس خواند .و به دانشــکده هنرهای دراماتیک وارد شــد .او از فارغ
التحصیالن رشته نقشه برداری نیز بود و به اقتضای تحصیالتش در
رشته نقشه برداری ،مدتی در ســازمان جغرافیایی ارتش شاغل بوده
اســت .و مجری گری برخی برنامه های مربوط به نقشــه برداری در
صد او سیمابه عهده وی بوده است .کشــاورز در دانشکده پزشکی نیز
پذیرفته شد .ا ّما به دلیل عالقه زیادی که به بازیگری داشت از تحصیل
در این رشته انصراف داد و به بازیگری پرداخت .در سال ۱۳۵۲با مونا
طاهری ازدواج کرد که به جدایی انجامیــد و پس از ان دیگر ازدواج
نکرد .حاصل این ازدواج دختری به نام نلی است که در بلژیک زندگی
و در رشته نقاشی تدریس می کند.
اولیــن فعالیت هنــری محمدعلی کشــاورز بــازی در تله تئاتر
خودکشی به کارگردانی علی نصیریان در سال ۱۳۳۹بود و بعد از ان
در نمایش هایی چون ،انتیگون ،ادیپوس شهریار ،بازی استریندبرگ
و ...بازی کرد .ســپس در مجموعه تلویزیونــی دایی جان ناپلئون به
کارگردانی ناصر تقوایی بازی کردکه در سال ۱۳۵۵از تلویزیون پخش
می شد .در ســال 1358با هنرنمایی در نقش شعبون استخوونی در
سریال هزاردستان شــاهکار علی حاتمی محبوب شــد .که در واقع
همه نقش های ان مجموعه برای خودشان یک کتاب بودند .کشاورز
درباره این نقش گفته است:متاســفانه خیلی هــا فکر می کردند که
شعبون استخوونی همان شعبون بی مخ است ،در صورتی که اصال این
گونه نبود .این شخصیت در فیلم نامه علی حاتمی جان گرفت .از بازی
های درخشان او در فیلمهای شاخصی چون سربداران ،کمال الملک،
کفش های میرزا نوروز ،ســلطان و شــبان در نقش خوابگذار اعظم،
فیلم مادر ساخته علی حاتمی که نقش ناخلف ترین پسر مادر را بازی
کردکه در تقابل با امین تارخ ،جنگی تمام عیار را به نمایش گذاشت و
بواسطه ایفای این نقش ،نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر
نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر شــد .در فیلم زیر درختان زیتون
عباس کیارســتمی نقش کارگردانی متفاوت و بسیار تاثیر گذار را ایفا
کرد که گویا خود کیارستمی بود .و ســریال پدر ساالر به کارگردانی
اکبر خواجویی که به جرئت می توان گفت حتی کسانی که چندان پیگیر
هنرهای نمایشی نیستند ،هیچ یک صالبت پدر ساالر از ذهن شان پاک
نشده است .پدرساالر سبک زندگی ایرانی بود که به گفته کشاورز ،بعد
از ان فیلم مردم وقتی او را در کوچه و خیابان می دیدند دیگر کشاورز
صدایش نمی کردند .و او را با پدر ساالر می شناختند .همچنین در فیلم
کاروان ها با انتونی کوئیــن و در صحرای تاتارها با ژان لویی ترنتینیان
و ماکس فون ســیدو بازی کرد .این هنرمند بــزرگ در اواخر زندگی
هنری اش بعد از شکستگی از ناحیه پا ،نتوانست در فیلمی حضور داشته
باشد .اما با وجود کسالت لحظه ای لبخند از لبانش دور نشد.کشاورز
برخالف نقش های پرجذبه ای که به واسطه ان ها شهرت یافت قلبی
نو رئوف دارد .او همیشه ارزوی سالمتی و افتخار مردمان
بسیار مهربا
سرزمین اش ایران را داشت و در پاسخ به این پرسش که چه کنیم تا حال
روانی مان خوب شود و کمتر تنش و اضطراب داشته باشیم گفته است :با
خودو اطرافیان تان صادق باشید و هرگز دورغ نگویید چون اگر راستی
و صداقت در زندگی از بین برود ،پایه های خوبی و مهربانی هم فرو می
ریزد و زندگی به یک جهنم واقعی تبدیل خواهدشــد .استاد کشاورز
در تاریخ ۲۶اردیبهشت ماه در یکی از بیمارستان های تهران بستری
شدند و سپس در 25خرداد 1399به علت کهولت سن دار فانی را وداع
گفتند .یادش گرامی و روحش جاودان. صفحه 8