روزنامه صبا شماره 1322
روزنامه صبا شماره 1322
روزنامه صبا شماره 1322
شنبه| 5اذر 26 |1401نوامبر 1 |2022جمادی االول |1444
سال دهم| شماره 8 |1322صفحه| 5000ناموت|
خوانش
فرهنگ ایران
در کارانمه
جمشیدمشایخی
شکست انیمیشن جدید
دیزنی در گیشه
صفحه 3
اطیابی :در انتخاب بازیگران
گیشه برایم اهمیتی ندارد!
صفحه 4
زنگ خطر برای ایران زمین!
صفحه 6 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
شنبه 5اذر 1401شماره 1322
فصل دوم «پوست شیر» کمتر از یک ماه دیگر
سریال نمایش خانگی پوست شیر ،جزو مجموعه های نمایش خانگی است که توانست از همان شروع
کار تا قسمت هشتم بیننده را با خود همراه کند و حتی سهم زیادی در بازار عرضه سریال و فیلم به خود
اختصاص دهد .به دنبال استقبال از سریال پوست شیر ،علی سرتیپی ،مدیر پلتفرم فیلم نت ،در گفت وگویی
چراغ سبز ادامه تولید و پخش پوست شیر ،را روشن کرد .براساس پیگیری ها از ساترا ،سریال پوست شیر،
مشکلی از حیث مجوز تولید و پخش نیز ندارد .بر این اساس فیلم نت ،در حال تولید قسمت های جدید
سریال در قالب فصل جدید است که احتماالً تا سه هفته اینده ،فصل جدید این سریال از سرگرفته خواهد
شد/ .تسنیم
نیکول کیدمن ،از موسسه فیلم امریکا جایزه می گیرد
نیکول کیدمن ،بازیگر سینما و تلویزیون با جایزه یک عمر دستاورد هنری از موسسه فیلم امریکا ،تجلیل
می شود .این جایزه در مراسم بزرگداشتی که ۱۰ژوئن ۲۰۲۳در دالبی تئاتر لس انجلس ،برگزار می شود به
کیدمن ،اهدا خواهد شد .وی چهل و نهمین فرد دریافت کننده و نخستین استرالیایی است که این افتخار
نصیبش می شود .این بازیگر ۵۵ساله یکی از بهترین بازیگران نسل خود است و برای «ساعت ها» برنده
جایزه اسکار و بفتا ،شده و برای ۶فیلم از جمله «مولن روژ»« ،النه خرگوش»« ،شیر»« ،ریکاردو بودن»
نامزدی اسکار را کسب کرده است .کیدمن همچنین دو جایزه امی ،برای «دروغ های کوچک بزرگ» و ۶
جایزه گلدن گلوب و ۱۱نامزدی گلدن گلوب از جمله برای سریال «فروپاشی» ،دریافت کرده است/ .مهر
شکستانیمیشنجدیددیزنیدرگیشه
فیلم «پلنگ ســیاه :واکاندا تا ابد» حکمرانی اش را همچنان بر گیشه تعطیالت شکرگزاری
امریکا ادامه می دهد .این اثــر ابرقهرمانی در ادامه فروش خود ۱۰میلیــون دالر دیگر در روز
چهارشنبه ۲۳نوامبر به دست اورد.
پیش بینی می شود فیلم «پلنگ ســیاه »۲به تهیه کنندگی و پخش کنندگی کمپانی های
مارول و دیزنی در بازه زمانی پنج روزه ۶۳میلیون دالر دیگر فــروش کند و به راحتی در صدر
جدول گیشه قرار گیرد.
یکی دیگر از اثار دیزنی به نام «دنیای عجیب» البته فروش ناامیدکننده ۴٫۲میلیون دالر در
روز چهارشنبه به دست اورد و به نظر می رسد به فروش زیر ۲۴میلیون دالر در بازه ۵روزه اینده
دست پیدا کند .فروش ناامیدکننده «دنیای عجیب» ،یک نتیجه وحشتناک برای این انیمیشن
ماجراجویی با بودجه ۱۸۰میلیون دالری است .برای مقایسه ،انیمیشن «افسون» ،یکی دیگر
از انیمیشن های اخیر دیزنی ،در تعطیالت روز شکرگزاری در سال ۴۰ ،۲۰۲۱میلیون و سیصد
هزار دالر فروش کرد.
در میان دیگر اثار تازه وارد ،درام «جانفشانی» ،یک اثر الهام بخش درباره دو خلبان جنگنده
نخبه نیروی دریایی ایاالت متحده است که ۱٫۸میلیون دالر فروخت ،این فیلم به دنبال فروش
۵روزه ۱۰٫۲میلیون دالری است.
فیلم «استخوان ها و همه» ،نیز یکی دیگر از اثاری است که فروشش در حال افزایش است
این فیلم تقریبا ۹۰۰هزار دالر در روز چهارشنبه این هفته در گیشه به دست اورد« .استخوان ها
و همه» ،با بازی تیموتی شاالمی ،داستان ادم خوارهای جوان عاشق پیشه است که پیش بینی
می شود بتواند به سرعت ۴٫۳میلیون دالر در مدت پنج روز به دست اورد .این فیلم اخر هفته
گذشته به صورت محدود در سینماهای امریکا روی پرده رفته بود/.صباخبر
تهدید دی کاپریو توسط جیمزکامرون
جیمز کامرون ،کارگردان اواتارها و تایتانیک ،در مصاحبه ای با مجله
GQدرباره روند تست بازیگری لئوناردو دی کاپریو در فیلم «تایتانتیک»
صحبت کرده و می گوید که دی کاپریو ،در ابتدا از خواندن نقش جک،
در مقابل کیت وینسلت ،در طول تســت فیلمنامه خوانی امتناع کرد.
کامرون هم به این بازیگر جوان گفــت :یا می خوانی یا نقش را نخواهی
گرفت! کامرون این گونه داستان را تعریف می کند :یک جلسه مالقات
با لئو ،و بعد از ان یک جلسه تست فیلمنامه با او داشتیم .جلسه مالقات
بامزه بود زیرا من در اتاق جلسه ام نشسته بودم و منتظر یک بازیگر بودم .به
اطراف نگاه می کردم ،زنانی را می دیدیم که برای دیدن دی کاپریو امده و
انجا منتظرش بودند .این لحظه تاریخی بود .او همه را در اولین جلسه اش
افسون کرده بود .اما تست فیلمنامه کمی مناقشه برانگیز بود .کامرون،
بیان می کند که لئو ،چند روز بعد برگشت و من دوربین را برای ضبط
ویدیو از او اماده کردم .او نمی دانست که قرار است تست بدهد بلکه فکر
می کرد که یک مالقات دیگر با کیت وینسلت است/.تسنیم
فیلمی فانتزی درباره شخصیتی تاریخی می سازم
محمدرضا مرادی ،کارگردان فیلم کوتــاه «رنگارنگ» که در
سی و نهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور داشت و توانست
اعتبارنامه ساخت فیلم اول بلند سینمایی با حمایت بنیاد سینمایی
فارابی را دریافت کند ،گفت :در این اعتبارنامه ذکر شده است که به
عضویت باشگاه فیلم اولی های فارابی درامده ام و در صورت تصویب
فیلمنامه مشمول اعتبارنامه می شوم.
او ادامه داد :اصال اطالع ندارم که چه متر و معیارهایی را مدنظر
دارند و در قالب طرح بایــد کار را ارایه دهیم یا فیلمنامه کامل اما
همان موقع ها طرح فیلمنامه بلندم را با اقای اذرپندار ،مدیرعامل
انجمن ســینمای جوانان ایران مطرح کردم و قرار شد جلسه ای
ترتیب داده شود تا بتوانم ان را ارایه کنم .البته کمی به چکش کاری
نیاز دارد اما درحال حاضر از زمان دریافت اعتبارنامه خبری ندارم.
اصال نمی دانم که طرح را کجا و پیش چه کسی باید ببرم .خودم باید
بروم یا اطالع می دهند/.صباخبر
زندگی ارنو ،در«سال های سوپر »۸
فیلم «سال های سوپر »۸درباره زندگی انی ارنو برنده جایزه نوبل
ادبیات و فرزندان وی در چندین کشور اکران می شود .این مستند که
پیش از انتخاب وی توسط اکادمی ادبی نوبل ،ساخته شده مجموعه ای
از فیلم های ۸میلی متری از انی ارنو و زندگی وی است .این فیلم به
کشورهای اسکاندیناوی ،ایتالیا ،اســپانیا ،پرتغال ،المان و اتریش و
سوییس فروخته شده و کشورهای دیگر و توزیع کنندگان دیگر هم
در حال خرید این فیلم از «توتم فیلمز» هستند .انی ارنو ،که یکی از
نویسندگان برجسته فرانسه و جهان است ،موفق به کسب جایزه نوبل
ادبیات ۲۰۲۲شد.
این مســتند چهره ای پرقدرت ،جهانی و سیاسی از این نویسنده
را تصویر کرده و تصاویری از مقاطع مختلــف زندگی وی را با متنی
که نوشته خود او است و صداپیشــگی ان را نیز انجام داده ،در قالب
یک فیلم عرضه شده است« .نیو استوری» قرار است این فیلم را از ۱۴
دسامبر در فرانسه اکران کند/.مهر صفحه 2
شنبه 5اذر 1401شماره 1322
خرب سیمنا و تلویزیون
«دورت بگردم ایران» سفر ارزان پیشنهاد می دهد
حسن حبیب زاده ،تهیه کننده «دورت بگردم ایران» درباره جزئیات این مجموعه که این روزها از شبکه
نهال ،در حال پخش است گفت :برای هر فصل از برنامه ابتدا یک سفر شناسایی داریم .مثال در سفر اخیر که
چهار روز طول کشید برای شناسایی به اذربایجان رفتیم .او ادامه داد :در این سفر برخی مکان ها را شناسایی
و هماهنگی کردیم و سپس سفر اصلی به اذربایجان شرقی شروع شد که هشت روز طول کشید و در حدود
۱۳قسمت تولید کردیم .حبیب زاده با اشاره به اهمیت خانواده هایی که در این سفرها مخاطب قرار است
ان ها را دنبال کند بیان کرد :به نظرم برای مخاطب کودک ،خانواده ها و فرزندانی که دارند خیلی مهم است.
این خانواده ها در دو فصل تکرار شدند اما غیر از این ۲فصل در هر فصل با یک خانواده همراه می شویم/.مهر
3
«استعفا» پذیرفته شد
پروانه ساخت «استعفا» ،به تهیه کنندگی غالمرضا ازادی بروجنی ،صادر شد .پروانه ساخت فیلم بلند
داستانی سینمایی «استعفا» ،به تهیه کنندگی غالمرضا ازادی بروجنی ،نویسندگی وحید ابدان اسماعیلی
و امیرمحمد یوشی و کارگردانی نوید ابدان اسماعیلی ،صادر شد .پروانه ساخت این فیلم در تاریخ ۲اذر
صادر شده است و تا ۴اسفند اعتبار دارد .این کارگردان و تهیه کننده در فیلم سینمایی «پاکول» و «طبقه
یک و نیم» نیز باهم همکاری داشته اند .غالمرضا ازادی ،متولد 1330اصفهان ،فارغ التحصیل فیلمبرداری
از مدرسه عالی تلویزیون و سینما است .وی با گذراندن دوره فیلمبرداری و جلوه های تصویری از دانشگاه
کالیفرنیای جنوبی ،U.S.Cفعالیت هنری خود را به عنوان فیلمبردار و تهیه کننده اغازکرد/ .صباخبر
«غریب» موفق می شود؟
پروژه سینمایی «غریب» ،یکی از پروژه های مهم در دست تولید است که
با محوریت زندگی شهید محمد بروجردی ،مقابل دوربین رفته است .در این
فیلم به کارگردانی محمدحسین لطیفی و تهیه کنندگی حامد عنقا ،که قرار
است در چهل و یکمین جشــنواره بین المللی فیلم فجر رونمایی شود ،بابک
حمیدیان ایفاگر نقش شهید بروجردی است .در صورت به سرانجام رسیدن
این پروژه که از محصوالت سازمان سینمایی اوج است و با نگاهی به دوره ای
کوتاه از زندگی و تالش شهید بروجردی ،برای ایجاد اتحاد در غرب کشور مقابل
دوربین رفته است ،طلسم ارائه روایتی تصویری از این شهید شاخص دوران دفاع
مقدس خواهد شکست .گلعلی بابایی ،نویسنده و پژوهشگر شناخته شده دفاع
مقدس ،با ابراز خرسندی از اینکه باالخره طلسم ساخت فیلمی درباره شهید
بروجردی ،شکسته شده است ،گفت :الزم است این فیلم سینمایی دربرگیرنده
ابعاد شخصیتی مهم شــهید محمد بروجردی ،مانند منش اخالقی و ویژگی
فرمانده پروری باشد؛ چون نمی توان با یک فیلم به تمام زوایای زندگی ایشان
پرداخت .با این حال بر اساس پیشینه ســازندگان به موفقیت فیلم «غریب»
امیدوارم .وی ،با اشــاره به منابع روایی این فیلم ســینمایی افزود :نصرت اهلل
محمودزاده ،طی سال ها پژوهش توانسته کتاب «محمد؛ مسیح کردستان» را با
نگاه به زندگی شهید محمد بروجردی ،به نگارش دراورد .او از جمله کسانی است
که اشراف کامل به شهید بروجردی دارد و همین که نویسنده و کارگردان فیلم
سینمایی «غریب» از مشاوره های این نویسنده بهره برده اند جای امیدواری دارد.
مطمئن هستم انچه قرار است بر روی پرده برود اثری قابل پذیرش خواهد بود.
بابایی ،همچنین درباره پژوهش هایی که خود در زمینه زندگی شهید بروجردی
داشته است ،بیان کرد :انچه من به شــخصه در پژوهش های ام درباره شهید
بروجردی به دست اوردم ،این است که ایشان فرمانده فرمانده پروری بوده و اکثر
نیروهایی که زیردست این شهید بزرگوار خدمت کردند ،فرمانده لشکر ،تیپ،
قرارگاه و… شده اند .او افزود :افرادیهمچون احمد متوسلیان ،ابراهیم همت ،ناصر
کاظمی ،محسن وزوایی ،غالمحسین پیچک ،علیرضا موحد دانش ،علی اصغر
رنجبران و… فرماندهان مطرح جنگ هستند که تمامی انها از دست پروده های
شهید بروجردی به حساب می ایند و این اتفاق کمی نبوده است .حتی خود
شهید بروجردی یکی از گزینه های اصلی فرماندهی سپاه در سال های ابتدایی
تاسیس بود که نپذیرفت و ترجیح داد در همان جبهه غرب به خدمت بپردازد.
گلعلی بابایی ،ادامه داد :یک فیلم سینمایی نمی تواند تمام زوایای زندگی شهید
بروجردی را نمایش دهد .بنابراین فیلم «غریب» ،باید به مواردی بپردازد که
شخصیت این شهید را برای مخاطب به درســتی روشن کند .تصور می کنم
این اتفاق از ســوی اقایان محمودزاده و حامد عنقا رخ داده باشد و تالش شان
بر این بوده تا فرازهایی از زندگی شهید بروجردی را به صورت فیلم دربیاورند
که دارای تاثیرگذاری بیشتری است .این نویسنده و پژوهشگر با اشاره به اینکه
تاثیر اثار نمایشی به مراتب بیش از اثار مکتوب است ،گفت :برای شناساندن
شخصیت های بزرگ ،فیلم یکی از بهترین روش ها است؛ چون مخاطب بیشتری
در مقایسه با ســایر اثار فرهنگی چون کتاب دارد .فیلمی که ساخته می شود
ممکن است میلیون ها نفر ان را ببینند؛ اما تیراژ کتاب در کشورمان پایین است.
بنابراین باید از این ظرفیت برای معرفی قهرمانان و بزرگان دوران دفاع مقدس
بهره برد .بابایی فیلم های «ایستاده در غبار»« ،چ»« ،موقعیت مهدی»« ،منصور»
و… را سندی روشن برای پی بردن به قدرت فیلم سینمایی در معرفی چهره های
مطرح دوران دفاع مقدس دانست و گفت :فیلم هایی که درباره فرماندهان جنگ
ساخته می شود ،نسل امروز را با شخصیت انها اشنا می کنند و این اتفاق بسیار
خوبی است .اما نکته ای که نباید در این باره فراموش کرد ،زاویه نگاهی است که
سازندگان به زندگی فرماندهان دارند .به عنوان مثال فیلم سینمایی «چ» ساخته
ابراهیم حاتمی کیا ،روایت یک مقطع کوتاه سه روزه از زندگی شهید چمران
است؛ اما شخصیت شهید چمران در ان چند روز خالصه نمی شود .او زندگی
پرتالطم،متنوعوپرحاشیه ایداشتهواینتنوعقطعاًدرقالبیکفیلمسینمایی
قرارنمی گیردوحاتمی کیابهنظرشرسیداگراینمقطعاززندگیشهیدچمران
را در قاب دوربین قرار دهد بهتر خواهد شد .او ادامه داد :حاال هم باید منتظر ماند
و دید سازندگان فیلم «غریب» چه زاویه نگاهی برای پرداختن به زندگی شهید
محمد بروجردی ،برگزیده اند/ .مهر صفحه 3
4
شنبه 5اذر 1401شماره 1322
پرونده
ت و گو با «مسعود اطیابی» ،کارگردان فیلم «بخارست»
گف
در انتخاب بازیگران ،گیشه برایم اهمیتی ندارد!
مریم ضیغمی محمدی اغلب بینندگان تلویزیون و تماشــاگران سینما «مســعود اطیابی» را با اثار
پرمخاطب و پر فروشش در مقام کارگردان و تهیه کننده می شناسند؛ از «شرط
گفت و گو
اول» و «خروس جنگی» گرفته تا «تگزاس»« ،دینامیت»« ،انفرادی»« ،کامیون»
و این اواخر «جادوگر» ،در شبکه نمایش خانگی .فیلم های «اطیابی» در سال های اخیر سردمدار
گیشه شده و توانسته با استفاده از ستاره های محبوب مردم ،باالترین سطح فروش در گیشه را
از ان خود کند .او در این شرایط بحرانی جامعه و شرایط اقتصادی سینما ،دلش را به دریا زده و به
خواسته شورای صنفی اکران و شورای مرکزی سینماداران« ،بخارست» را روی پرده برده است تا
به گفته خودش ،حتی 2ساعت هم که شده مردم را شاد کند .در ادامه گفت وگوی صبا با «مسعود
اطیابی» را درباره تولید «بخارست» و شرایط اکران این فیلم بخوانید.
شــما کارگردان و تهیه کننده موفقی هستید که تا از یک
فیلم نامه مطمئن نباشید وارد مرحله تولید نمی شوید .جرقه
اصلی ساخت «بخارست» از کجا زده شد؟
ابتدا روی سناریوی سریالی که «حمزه صالحی» پیشنهاد داده بود،
کار کردیم چون قصد ساخت یک مینی سریال را داشتیم ولی درگیر
کار دیگری شدم و تولید عقب افتاد .اواخر سال گذشته برای فیلم نامه
«چهارراه تقاطع روزبه» درخواست پروانه ساخت دادیم و موافقت شد،
اما بعد از یک هفته شورای پروانه ساخت بنا به دالیلی توصیه کردند
به دلیل مضمون کار ،فیلم دیگری را جایگزین کنیم .پیش تولید کار
را شروع کرده بودیم و با بازیگران قرارداد بسته شده بود و امکان جا به
جایی ان ها را نداشتیم بنابراین از اقای «صالحی» درخواست کردیم
فیلم نامه سریال را تبدیل به فیلم ســینمایی کند و این گونه شد که
«بخارست» شکل گرفت.
اشاره به بســتن قرارداد با بازیگران کردید .شما همیشه
از امتحان پس داده های گیشــه برای کارهای تان استفاده
می کنید؟
واقعیتش زیاد به گیشــه نگاه نمی کنم زیرا تعریف گیشه درباره
بازیگری چیز دیگری است .بارها اتفاق افتاده بازیگرانی که فکرش را
هم نمی کردیم که در اثری امکان جذب مخاطب زیادی داشته باشند،
مخاطبان زیادی را جذب کرده اند .چند سالی است که روی بازیگران
گیشه نمی توان حســاب باز کرد و اکنون قصه و ترکیب بازیگران در
کنار هم برای مخاطب جذابیت به وجود می اورد .اساساً بازیگر خوب
و مناسب داشتن کارســختی است و شــانس زیادی می خواهد که
خوشبختانه در چند اثر اخیرازاین بابت شانس اورده ام.
انتخاب بازیگران «بخارست» بر چه اساسی بود؟
با «پژمان جمشیدی» ،قرارداد بسته بودیم و بعد فکر کردیم کنار
او چه بازیگرانی باشــند؟ چند نفری را مد نظر داشتیم که با توجه به
سوابق بازیگری فکر کردیم «حسین یاری» همراهی خوبی با «پژمان
جمشیدی» خواهد داشت و خوشــبختانه این اتفاق هم افتاد و بقیه
بازیگران نیز به تناسب نقش ها انتخاب شده اند .
شــما فیلم های پر فروش میلیاردی چون «دینامیت» و
«انفرادی» را ساخته اید .چه شد که این ریسک را پذیرفتید و
در شرایط فعلی جامعه «بخارست» را اکران کردید؟
بیشــتر به درخواست شــورای صنفی اکران و شــورای مرکزی
ســینماداران فیلم بخارســت را اکران کردم .چند جلسه ای با ان ها
داشــتیم و فیلم را دیدند و برایند جلسات این بود که با «بخارست»
می توان تحرکی در ســینماها به وجود اورد .تعداد زیادی از سالن
های سینما در حال تعطیلی و کارکنانی در حال بیکار شدن بودند و
خواستیم شوکی به سینما وارد شــود .از این فیلم برای بازیگران اش
توقع ایجاد شده بود که بجا هم بود چون اگر «بخارست» در شرایط
عادی اکران می شد شــک نکنید که با یک افتتاحیه خیلی باال می
توانست شروع کند ولی اکنون با شرایطی مواجه هستیم که ترکیبی
از بحران ها برای ســینما وجود دارد ،امکان تبلیغات کم شده است و
فضای مجازی علیه برخی مســائل و تبلیغات است و نگرانی هایی از
این بابت وجود دارد .مردم از این وضعیت خیلی نگران هستند و حال
خوبی ندارند و ارتباط گرفتن با انها خیلی سخت شده است .طبیعی
است وقتی حال مردم خوب نیست ،نمی توانی به راحتی جذب شان
کنید .تصورمی کنم تماشای فیلمی که در حالت عادی می تواند خیلی
حال شان را خوب کند ،در این شرایط هم می تواند ثمر بخش باشد کما
این که از زمان شــروع اکران فیلم به مرور شاهد هستیم به مرور این
اتفاق در شرف است و برایند رو به رشدی در استقبال ازفیلم می بینیم
و قطعا جلوتر که برویم درجذب مخاطب موفق تر خواهیم بود چرا که
به فیلمی که تولید کرده ایم ایمان واطمینان داریم .کم کم تبلیغات
فیلم را هم شروع کردیم و مخاطبان بیشتری متوجه اکران فیلم مان
خواهند شد و قطعاً اندکی شرایط مان متفاوت می شود .االن بیشترین
فروش مان در گیشه و به صورت خرید انالین است ،چون با توجه به
دغدغه های ایجاد شده اخیر ،تماشاگران ازاکران «بخارست» بی اطالع
هستند و زمانی که به سالن سینما بیایند و فیلم را برای تماشا انتخاب
کنند حتما دیگران را هم مطلع می کنند .امیدوارم در این اوضاع حال
مردم با تماشای فیلم خوب شود و «بخارست» بتواند لحظات مفرحی صفحه 4
پرونده
شنبه 5اذر 1401شماره 1322
5
خوش می گذرد .االن تبلیغاتی برای فیلم مان نداریم و فقط یک تیزر روی
پلتفرم های بلیت فروشی بارگذاری شده است و چند پوستر هم داریم.
دستمان در تبلیغات خالی است و در این زمینه حرفی برای گفتن نداریم.
در شــرایط فعلی جامعه هم بازیگران مایل به تبلیغ در
صفحات مجازی خود نیستند و معتقد هستند که مردم با ان ها
بد می شوند.
اص ً
ال توقعی از ان ها نیست که در این حال و هوا بخواهیم با تبلیغات،
فیلم مان را باال بکشــیم .باید اندکی با مردم همــراه بود چون ممکن
است خیلی ها اسیب دیده و ناراحت یا عزیزی را از دست داده باشند
یا حال شان ک ً
ال خوب نباشد و دوست نداشته باشند فیلم تبلیغ شود.
اما ممکن است احساس کنند در 2ساعت تماشای فیلم ،کمک روحی
به ان ها می شــود و ما هم می گوییم که هر زمان دوســت داشتید به
سینما بروید .خوشبختانه بازیگران ما ادم های خیلی سیاسی نیستند
و برای مردم کار و خدمت می کنند و نگاه شان ارزشمند است و ما به
بازیگران مان توصیه ای برای تبلیغ فیلم نکردیم .خودم هم تبلیغاتی در
فضای مجازی نداشتم چرا که مراعات حال مردم را می کنم و اگر تبلیغ
نشود اتفاق بدی نمی افتد .من از این که مردم فحاشی کنند ،ناراحت
نمی شوم و می دانم کسی که فحش می دهد ،نه انقالبی است و نه کار
خاصی می خواهد انجام دهد ،بلکه فقط به هم زننده است .فحاشی و
این که به دیدگاه ادم ها از هر جناح و طرفی توهین شود ،کار خوب و
سیاست درستی نیست و غلط ترین کار است .به هر جهت اگر بخواهند
کار سیاسی هم انجام دهند اما با فشــار بخواهند کاری انجام دهند،
روش غلطی است .تیم سازنده «بخارســت» ،همه در یک مسیر و با
یک دیگر همراه هستیم و باز هم تاکید می کنم ،فیلم اکران شده برای
خوب کردن حال دل مردم است و این را هم در نظر بگیریم که تعداد
زیادی از کارمندان سالن سینما اگر فیلمی اکران نشود ،مجبور هستند
خانه نشین شوند و قطعاً کار منطقی و درستی نیست.
اگر اکنون بخواهید فیلمی را کلید بزنید و سراغ بازیگران
فیلم های سابق تان بروید ،در این شرایط می پذیرند برای تان
بازی کنند؟
به نظرم می پذیرند ،ما برای این که کاری را بپذیریم باید مشترکاً
متن و همکاری با یکدیگر را دوست داشته باشــیم .به نظر می رسد
همچنان من همکاران خوبی دارم.
برخی بازیگران در اثارتان مشترک هستند مثل «پژمان
جمشیدی» ،این همکاری ادامه دار به هم فکر و همسو بودن بر
می گردد یا دلیل دیگری دارد؟
من از بازی پژمان ،درکی پیدا کرده ام و او هم از نوع کار من و شاید
به همین دلیل زودتر به هم نزدیک شدیم .اما اندکی هم خوش شانس
بودم و بازیگران خیلی خوبی مثل «رضا عطاران» و «پژمان جمشیدی»
گرفته تا «احمد مهران فر »« ،جواد رضویان» و «مهدی هاشمی» در
اثارمن بازی کرده اند .بازیگرانی که خوش فکر هســتند و درگیر کار
می شوند و با بازی خوب و تجربه شــان به من کمک کردند .در کل به
لحاظ انرژی رفتاری و گفتاری خوشبختانه رابطه خوبی با هم داشته ایم.
را برای شان به وجود اورد.
شما در شرایط بحرانی ناجی گیشه بوده اید؛ به یاد دارم در
سال ۸۸در اوج اتفاقات بحرانی با اکران «خروس جنگی» به
کمک گیشه رفتید و اکنون هم با «بخارست».
نه ،این گونه نیست و لطف خداوند است که شامل حال می شود .در
مورد فیلم «بخارست» هم اشاره کردم که به خواست دوستان فیلم را
اکران کردم و در اکران هم رو به رشد هستیم و نسبت به هفته گذشته
پیش بینی می کنم که این هفته دو برابر تماشاچی داشته باشیم .البته
اگر اتفاقی نیفتــد و تعدادی از افراد تندرو و رســانه هایی که مطالب
ازاردهنده به خورد مردم می دهند ،فعالیت شــان را کم کنند ،مردم
اسوده خاطر می شوند و اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد.
با توجه به انتقادهای وارد شده اکنون بازتاب مثبت یا نقد
منفی از رسانه ها دریافت کرده اید؟
از مردم نظــرات مثبت می شــنویم و برخی ازمنتقــدان هم که
فیلم را ندیده اند به هر حال نظر می دهنــد! مث ً
ال یکی از روزنامه های
کثیراالنتشار ،یادداشتی برای فیلم «انفرادی» منتشر کرد که خالصه
داستانی که در ریوبو ان نوشــته بود اص ً
ال ربطی به فیلم ما نداشت!
مشخص است نویسنده ،از فردی چیزهایی شنیده و بر همان اساس
یادداشتی نوشته اســت .به نظرم این نوع برخود با یک کار فرهنگی
مقرضانه است و با یکی ،دو ســندی هم که در این مورد پیدا کرده ام
برایم مسجل است ادمی که این گونه می نویسد یک منتقد فیک است.
البته ایرادی هم ندارد چون ما خیلی از این اتفاقات لطمه نمی خوریم.
درست است که در این شرایط بحرانی و نبود تبلیغات نباید
امید زیادی به گیشه داشــت اما ایا می توان امیدوار بود که
«بخارست» موفقیت دو فیلم قبلی تان را در گیشه تکرار کند؟
پیش بینی می کنم که بتواند در گیشه فروش خوبی داشته باشد.
خود مردم مبلغان خیلی خوبی هستند و فکر می کنم روند رو به رشد
مخاطب مان هم نشان از همین دارد .ان شاءا ...اتفاق دیگری نیفتد که
بر اکران فیلم تاثیر بگذارد وگرنه خود فیلم ،گلیم اش را از اب بیرون
می کشد و می تواند به اندازه فیلم های قبلی ام فروش خوبی داشته باشد .
همچنین مبلغ فروش فیلم مان در جیب یک نفر نمی رود و هزاران نفر
در کنارش روزی می خورند.
برنامه ای برای تبلیغات فیلم تان دارید؟
تبلیغات فیلم را به خود مردم می سپارم تا به یک دیگر توصیه کنند تا
حداقل حال شان برای 2ساعت خوب شود .پیشنهاد می دهم به شکل
گروهی به تماشای «بخارست» بنشینند چون بیشتر لذت دارد و در این
شرایط با هم فیلم دیدن ،اندکی محبت ها را هم بیشتر می کند و بیشتر
برنامه اینده تان چیست؟
اماده بودم یک فیلم نامه خوب کمدی را بسازم .اما در این شرایط
اندکی سرعت را کم کرده ایم .ان شاءا ...همه چیز درست شود و بر پایه
درستی بچرخد و امور مردم به گونه ای شود که همه دل خوشی پیدا
کنند و اصالحاتی اگر قرار است انجام شــود ،زودتر انجام شود ،چون
خیلی کشــور به ان نیاز دارد .مجلس هم خیلی سریع باید به اصالح
بعضی از قوانین همت بگمارد و دولت هم به لحاظ تفکری باید به مردم
نزدیک شود .از طرفی رســانه ها هم باید به صداقت روی بیاورند و از
حمایت های مختلف بی منطق و اســیب زننده دست بردارند .به نظر
می رسد صدا و سیما نیز در چند ســال اخیر با برنامه ریزی نفوذی ها
اعتبار خود را از دست داده اســت و باید بتواند با تغییرات عمده ای از
دست چنین نیروهایی ،خود را خالص کرده و به سال هایی که همراه
مردم بود و رنگ داشت ،نور داشت ،قاب داشت ،حرکت داشت ،شادی
و نشاط صبحگاهی داشت و در شامگاه می توانست اعضای یک خانواده
را دور هم بنشاند و برنامه های مفرح و اموزنده ای داشته باشد ،برگردد.
به نظرم تلویزیون ،می تواند خیلی چیزها را تغییر دهد .برگشت شبکه
سه به شبکه جوان ،شبکه کودک و خانواده ،شبکه یک به شبکه مردمی،
شبکه چهار برای فرهیختگان ،شبکه پنج برای مناطق مختلف را داشته
باشد .باید تلویزیون مخاطب نسل جوان،کودک و دانشجو خود را ببیند
و فکر می کنم با تغییرات اساسی و ساختاری می تواند حال خوبی به
مردم منتقل و جامعه را همراه یک دیگر کند. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
شنبه 5اذر 1401شماره 1322
همکاری کانون پرورش فکری با ۴۰ناشر
حامد عالمتی ،مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با تاکید بر اهمیت تولیدات حوزه
کودکان و نوجوان برای کانون پرورش فکری گفت :در سی امین دوره هفته کتاب با ناشرانی که در حوزه
کودک و نوجوان فعال هستند ،همکاری کرده ایم.
فراخوان داده ایم تا تولیدهای خود را برای کانون بفرســتند .در نهایت ۴۰ناشر انتخاب شدند که
کانون با درنظر گرفتن ممیزی فرهنگی خود ،از این ناشران ،کتاب خریداری و کتابخانه های کانون را با
کتاب های این ناشران تجهیز خواهد کرد.البته کانون پرورش فکری شاخص هایی برای حوزه کودک در
نظر دارد که ان شاخص ها باید رعایت شود/.ایرنا
زنگ خطر برای ایران زمین!
میراث جهانی بافت تاریخی یزد ،در سال های گذشته ،با وجود بحران ها و سیاست ایران هراسی غرب،
هنوز در برنامه سفر گردشــگران خارجی جای دارد؛ اما در این میان هنوز متولیان گردشگری ،به یک
نکته توجه چندانی نکرده اند و ان نبود مدیریت هم راستا با جهانی شدن این شهر جهانی است .اگر چه
در این پنج ســال ،اقدامات زیادی برای حفاظت از این عرصه توسط متولیان انجام شده ،ولی هنوز هم
تصاویر نازیبایی در این بخش از شهر یزد به چشم می اید به گونه ای که بسیاری از ساکنان این بافت پویا
و زندۀ تاریخی نسبت به ان گالیه دارند و هنوز هم مهاجرت اهالی اصیل ان به دیگر مناطق شهر به دلیل
کاستی های مدیریتی این منطقه به چشم می اید/.ایسنا
انزلم کیفر و ارواح تاریخ
هنرمند مشهور المانی در ملک وسیع خود در جنوب فرانسه و در دو نمایشگاه جدید در ایاالت متحده ،دنیایی را تداعی می کند که
در میان مرگ و زندگی شناور است .انزلم کیفر ،هنرمند المانی که در زیر بمب های ماه های اخر جنگ جهانی دوم به دنیا امده است،
در همه چیز چرخه ای از تباهی و تولد دوباره را می بیند .او در ،La Ribauteملک وسیعی در جنوب فرانسه ،که به مدت ۱۵سال در
ان زندگی و کار کرد ،هزارتویی از وسواس های خود را در قالب بیش از ۷۰اثر ایجاد کرده است .برج های کج ساخته شده از کانتینر های
کشتی های دور ریخته شده ،جاذبه را به چالش می کشند.
یک امفی تئاتر بزرگ که حلقه های محو فیلم در ان اویزان شده است ،یادگاری از پوسیدگی است .افتابگردان های خشک شده
و کتاب هایی که از سرب ،ساخته شده اند ،مضامین تکرار شونده دنیایی هســتند که در میان مرگ و زندگی معلق است .کیفر ،در
مصاحبه ای گفت« :اگر مرگ نبود ،ما هم نبودیم .ما اینگونه تعریف می شویم .من به این موضوع فکر می کنم ،اما نه به شکلی بیمارگونه.
حتی در صورت وقوع جنگ هسته ای ،حتی اگر بشریت از بین می رفت ،در جایی از یخچال های طبیعی تعدادی باکتری وجود خواهد
داشت و تکامل جدیدی اغاز می شود .من چیز های معاصر را با ژرفای تاریخ کنار هم می گذارم » .محل زندگی کیفر ،یک کارخانه
ابریشم بوده که او از سال ۱۹۹۲تا ۲۰۰۷با خانواده اش در ان زندگی می کرد .این ملک ،با وسعت تقریباً ۱۰۰هکتار ،مجموعه ای
پیچیده از راهرو ها ،داالن ها ،ساختمان های قدیمی صنعتی ،پل های عابر پیاده و گذرگاه های زیرزمینی است که تبدیل به محلی شد
که نه ادم ها ،بلکه اثار هنری در ان زندگی می کردند .این مکان اولین بار در سال جاری به روی عموم باز شد و اکنون به یک نمایشگاه
دائمی تبدیل شده است که هر سال از ماه می تا اکتبر باز است.
در سراســر این ملک ،ســازه هایی بر فراز دخمه های گل الود زیرزمینی ،که مانند بقایای معابد ما قبل تاریخ به نظر می رسند،
برمی خیزند .در برخی از زیباترین گوشه های ،La Ribauteتعامل یک اثر با درختان یا اب ،تعادل مسحور کننده ای را ایجاد می کند.
دیدگاه کیفر ،از زندگی ،نوع بشر را در مرکز ان قرار نمی دهد .کیفر ،در ۷۷سالگی ،یکی از دو هنرمند زنده است که یک نقاشی در موزه
لوور دارند .او در سال ۲۰۲۰توسط رئیس جمهور فرانسه ،ماموریت یافت تا اثری را خلق کند که اکنون در پانتئون نصب شده است.
او انقدر در فرانسه مورد احترام است که روزنامه لوموند ،سال گذشته اعالم کرد که او در استانه تبدیل شدن به هنرمند رسمی کشور
است .در ایاالت متحده ،جایی که شهرت او در طول دهه ها افزایش یافته است ،دو نمایش به نام « »Exodusدر این ماه در گالری های
گاگوسیان ،در نیویورک و لس انجلس ،افتتاح می شود /.هنرانالین
تفاوت امید با امیدواری چیست؟
کتاب «امیــد» ،نوشــته اســتان َون هوفت ،بــا ترجمه مهدی
نصراله زاده ،به همت انتشارات بیدگل به چاپ رسید.
در توضیح این کتاب امده اســت« :امید چیســت؟ چه فرقی با
امیدواری دارد؟ و خود این دو چه نسبتی با خوش بینی ،خوش باوری و
خوش خیالی از یک سو و بدبینی ،یاس و کلبی مسلکی ،از سوی دیگر
دارند؟ در کتابی که سراســر به امید ،پرداخته نویسنده ،استان ون
هوفت ،می کوشد از درون سنتی که به امید عمدتاً به مثابۀ فضیلتی
اخالقی و بعضا الهیاتی می نگرد به این پرسش ها پاسخ دهد .بااین حال،
ورای این کندوکاو نظری ،نویســنده در تالش است به این تعبیر که
انســان به امید زنده است ،معنا و عینیت ببخشــد .بر طبق نظر ون
هوفت ،امید ،چیزی حتی ریشه ای تر و ابتدایی تر از فضیلت است .امید،
ساختار بنیادین هستی ما و نحوۀ زیستمان در جهانی مملو از خطرات
و مخاطرات است .اهمیت وجودی امید چندان است که می توان گفت؛
بود ما ،همواره در امیدوار بودنمان است/.صباخبر
کوزه گر از کوزه شکسته اب می خورد
سیدعلی تدین صدوقی ،کارگردان نمایش «فقط یک دقیقه
طول می کشه» که در سالن قشــقایی مجموعه تئاتر شهر ،روی
صحنه اســت ،با اشــاره به اینکه از ســال ۱۳۷۷نمایشی را در
تئاترشهر ،به صحنه نبرده ،درباره شرایط تبلیغات برای نمایش
عنوان کرد :این روزها وضعیت تبلیغ برای نمایش ها مناسب نیست
البته خود من هم قائل به شلوغ کاری برای تبلیغ نمایش خودم
نیستم و معموالً ترجیح می دهم تا تماشاگران خودشان برای کار
تبلیغ کنند .او درباره موضع گیری هایی که نسبت به گروه های در
حال اجرا وجود دارد ،بیان کرد :فکر می کنم موضع گیری هایی که
در مورد اجرای هنرمندان تئاتر وجود دارد ،درســت نیست.این
منتقد و کارگردان تئاتر که خودش از اعضای شورای ارزشیابی و
نظارت است درباره بازبین های چندباره نمایش«فقط یک دقیقه
طول می کشه» گفت :نمایش ما بیشــتر از همه اثار و ۴بار مورد
بازبینی قرار گرفت .حتی متن نمایشنامه ۳بار بازخوانی شد/.مهر
اژدری ،جزو ۱۰اهنگساز برتر جهان قرارگرفت
محمدرضا اژدری ،اهنگساز ،رهبر ارکستر و پیانیست ایرانی ،در
میان ۱۰اهنگساز برتر دنیا در بخش موسیقی بی کالم قرار گرفت .این
هنرمند ایرانی ،امسال با اهنگ بی کالم نیل در مسابق ه Hollywood
،۲۰۲۲ music awardsجایزه موســیقی هالیوود ،شرکت کرده
بود .با اعالم نتایج اولیه ،نام او در میان نامزدهای رسمی این مسابقه
بین المللی ،برای دریافت جایزه نهایی دیده شد .این مسابقه اواخر ابان
سال جاری ،برندگان نهایی خود را اعالم کرد که نام محمدرضا اژدری،
در میان ۱۰اهنگساز برتر دنیا در بخش موسیقی بی کالم قرار گرفت.
در این مسابقه ناتالی بونین ،توانست رتبه نخست را کسب کند .جایزه
موســیقی هالیــوود (The Hollywood Music In Media
)Awardsنخستین مجموعه ای اســت که از موسیقی اورجینال
(اصلی) در تمام رسانه های تصویری در سراسر جهان از جمله فیلم،
تلویزیون ،بازی های ویدیویی ،تریلر ،تبلیغات تجاری ،مســتندات و
برنامه های خاص؛ بهترین های جهان را انتخاب می کند/.ایرنا صفحه 6
شنبه 5اذر 1401شماره 1322
خرب فرهنگ و هرن
«سیب اخر»؛ منتشر شد
کتاب «سیب اخر» ،به نویسندگی محسن خســروی راد و تصویرگری وحید خاتمی ،در ۲۴صفحه
رنگی و شمارگان یکهزار نسخه ،توسط انتشارات «راه یار»؛ ناشر اثار دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقالب
اسالمی ،چاپ و روانه بازار نشر شد.
«سیب اخر»؛ داســتانی کودکانه درباره حضور و کمک رسانی سردار شهید حاج قاسم سلیمانی ،در
سیل خوزستان است که به کوشش مجموعه «خانه همبازی» ،تهیه شده است .بخش پایانی این کتاب
کودک نیز به معرفی یک بازی در همین باره اختصاص دارد که طراحی ان برعهده سمیه محمدی مقدم،
بوده است .این کتاب که با قیمت ۴۰هزار تومان منتشر شده است/.ایرنا
تاریخ مملو از اثاری اســت کــه بعدها معلوم
می شود جعلی هستند ،اما گاهی اوقات برعکس
این اتفاق می افتد؛ چنانکــه تحلیل های جدید
سکه های روم باستان که مدت ها به دلیل جعلی
بودن رد شده بودند ،از وجود یک امپراتور رومی
حمایت دارد که تا به امروز ناشناخته بوده است.
ســکه های مورد بحــث در ســال ۱۷۱۳در
ترانسیلوانیا ،کشف شدند و تصویری از چهره یک
مرد را نشان می دهد که کلمه اسپانسیان ،در کنار
ان حک شده است .این نام با هیچ امپراتور رومی
شناخته شده یا هیچ شخصیت تاریخی دیگری
مطابقت ندارد و این موضوع به همراه ساخت خام
و طراحی نامتناسب ،باعث شد تا مورخان از اواسط
قرن نوزدهم سکه ها را به عنوان اثار تاریخی تقلبی
رد کنند.
اکنون محققان دانشگاه کالج لندن و دانشگاه
گالسکو ،منشا این ســکه های عجیب را با دقت
بیشتری بررســی کرده اند .این تیم یکی از این
ســکه ها را زیر میکروســکوپ های قدرتمند در
نور مرئی و فرابنفش و با میکروسکوپ الکترونی
روبشی و طیف سنجی بررســی کردند و ان ها را
با سایر سکه هایی که صحت ان ها تایید شده بود
مقایسه کردند.
این تجزیه و تحلیل جامع نشان داد که سطح
ســکه دارای تکه هایی از مواد معدنی اســت که
توسط سیلیس ،در جای خود محکم شده بودند
(شــواهدی از یک فرایند طبیعی که زمانی رخ
نمایشنامه «قابیل» لرد بایرون ،به فارسی منتشر شد
نمایشنامه «قابیل» اثر لرد بایرون و ترجمه حسین قدسی ،در ۱۴۱صفحه و بهای ۷۶هزار تومان
توسط نشر نی منتشر شد .جورج گوردون نوئل بایرون ،معروف به لرد بایرون ،شاعر انگلیسی مشهور در
تاریخ ادبیات جهان است .از جمله مشهورترین اثار او می توان به «سفر زیارتی چایلد هارولد»« ،دون
ژوان»« ،ساعت های بطالت» و… اشاره کرد .بایرون ،تراژدی قابیل ،را به سال ۱۸۲۱نوشت ،اما به سبب
مالحظات مذهبی چنان مورد لعن و طعن قرار گرفت که خود ان را «واترلوی من» نامید که اشاره به
شکست ان بود و شاید برای جبران خشم مردم بود که در ۱۸۲۳نمایشنامه اسمان و زمین را ساخت که
ه مذهبی پیوند فرشتگان و دختران ادمی الهام گرفته بود/.مهر
از افسان
شناسایی یک امپراتوری ناشناخته
می دهد که چیزی برای مــدت طوالنی مدفون
شود .در باالی ان الیه ای از اکسیداسیون وجود
دارد که تنها پس از قرار گرفتن مجدد چیزی در
معرض هوا رخ می دهد) .خود سکه همچنین اثار
خراش میکروسکوپی را نشــان می دهد ،نوعی
ســاییدگی که از زمانی که در گردش فعال بوده،
شکل گرفته است.
همه این شــواهد نشــان می دهد که سکه ها
معتبر هســتند و قدمت انها به ۱۸۰۰سال قبل
می رســد .بر اســاس این یافته ها ،تیم محققان
فرضیه ای مطرح کرد که اسپونســیان ،کیست؟
7
چگونــه صورتــش روی
سکه ها حک شده و چرا ما
هرگز نام او را نشنیده ایم؟
منطقه ای که در ابتدا این
سکه ها در ان کشف شد ،زمانی
استان رومی « »Daciaنام داشت
که به دلیل معادن طــای خود معروف بود.
مطالعات باستان شناسی قبلی نشان داده که در
حدود سال ۲۶۰پس از میالد ،این منطقه از بقیه
امپراتوری روم جدا شده است .اسپانسیان ،ممکن
اســت یک فرمانده ارتش بوده باشد که کنترل
منطقه را در زمان پرفراز و نشیب به دست گرفته و
سکه هایی شبیه به او ساخته شده تا اقتصاد محلی
را در حالی که ضرابخانه رســمی در رم غیرقابل
دسترس بود ،حفظ کند.
به این ترتیب ،اسپانسیان ،ممکن است به اندازه
کافی در مقیاس بزرگ تاثیرگذار نبوده باشد که
نام او در تاریخ مکتوب باقی مانده باشد و همچنین
می تواند دلیلی بر خام بودن سکه ها باشد.
پروفسور «پل پیرســون» ،محقق اصلی این
مطالعه می گوید« :تحلیل علمی این ســکه های
بسیار کمیاب ،امپراتور اسپانسیان ،را از گمنامی
نجات می دهد .شواهد نشــان می دهد که او در
زمانی کــه امپراتوری توســط جنگ های
داخلی و سرزمین های مرزی توسط
مهاجمان غارتگر تسخیر شده بود،
بر « »Daciaیــک منطقه جدا
شده اســتخراج طال ،حکومت
می کرد .در حــال حاضر تنها دو
سکه اسپانســیان ،وجود دارد ـ
یکــی طالیــی کــه در مجموعه
هانتریان ،در دانشــگاه گالســکو،
نگهداری می شــود و دیگری نقره ای در
موزه ملی بروکنتال در رومانی ،که نزدیک محل
پیدایش اولیه انهاست .پس از مطالعات روی سکه
طالیی ،ســکه نقره ای نیز با میکروسکوپ های
قدرتمند مورد بررســی قرار گرفت و نشانه های
مشابهی از اصالت را نشان داد/.ایسنا صفحه 7
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
خوشا نظر بازی که تو اغاز می کنی
به راســتی از صلت کدام قصیده ای /کالم از نگاه تو شــکل
می بندد /نگاه از صدای تو ایمن می شود/خوشا نظر بازی که تو
اغاز می کنی .جمشید مشایخی از جنس اب بود .روان و سیال،
جاری و ساری ،نغمه اش جاودان .هنرمندی افالکی و خاکی ،که
هر موی سپیدش یک دنیا تجربه را با خود داشت .برگ زرینی
از تاریخ هنرکهن ایران زمین ،که ریشــه اش در فرهنگ و هنر
ایران چنان استوار است که در ائینه ذهن هر ایرانی امتداد یافته
است .او از تئاتر امد ،مادر همه هنرهای نمایشی و چون پیچکی
سبز صدای همه ملت ایران در قاب دوربین شد .او در کنار داوود
رشیدی ،عزت اهلل انتظامی ،علی نصیریان ،و محمدعلی کشاورز
به عنوان پنج بازیگری شناخته می شدند که ترازی مشخص
داشتند .علی حاتمی سینماگر مولف ایرانی ،فیلم سازی است که
بهعنوانرشتهاتصالاینپنجبازیگرشناختهمی شد.هنرمندانی
که در تئاتر متولد شده بودند و تعریف تازه ای از دنیای بازیگری
را به یادگار گذاشتند .ان ها نه جزو ان دسته از بازیگرانی بودند
که ستاره لقب می گرفتند و نه جزو بازیگرانی بودند که بی هیچ
شمایلی صحنه را برای یکه تازی ستاره فیلم های فارسی اماده
می کردند .ان هــا وزنه خود را در لنز دوربین داشــتند و عیار
بازیگران نقش اول را به چالش می کشیدند .جمشید مشایخی را
نمی دانم به کدام فیلم منتسب کنم که خاطره ساز نشده باشد،
او شازده است یا رضا تفنگچی که خوش نویسی می کرد ،یا پدر
بزرگی که تصویرش روی پرده سینما با نسل من اغاز شد ،چقدر
حس اینکه در نسلی تنفس کرده ام که روی پرده سینمایش،
سیمایازچهرهپرخطوطمشایخیباموهایسپیدنقشمی شد
زیباست ،فیلم پدربزرگ که با ان احترام به موی سپید در نسل ما
نهادینه شد .جمشید اما محدود به یک نسل نمی شد ،او خاطره
ساز چندین نسل است ،و ایران را به ما نشان داد .با نقش های
ماندگار در فیلم های که ورق به ورق فرهنگ عامه و فولکور ایران
را به نمایش می گذاشت ،انگار پر بیراه نیست که اگر به کسی که
می خواهد فرهنگ مردم ایران را بشناسد بگوئیم کارنامه بازیگری
جمشید برای خوانش فرهنگ ایران کافیست.
خوانش فرهنگ ایران
درکارنامهجمشیدمشایخی
سمیه خاتونی -طلیعه صبحی بود که از ششم اذر ماه سال 1313در
منطقه پارچین تهران طلوع کرد .و در اسمان هنری ایران قد برافراشت،
جمشید مشــایخی با نقش هایش ائینه ای تمام قد از دوره های مختلف
فرهنگی و هنری ایران را به نمایش گذاشت.
او به دنبال ارزوهایش تحصیالت خود را در رشته تئاتر ناتمام گذاشت و
با بازی های درخشان در بدنه سینما و تئاتر ایران نشان درجه یک فرهنگ
و هنر را از ان خود کرد .مشــایخی با گیتی رئوفی دختر عمه اش ازدواج
کرد و سه فرزند به نام های نادر ،نغمه و سام حاصل این ازدواج است .نادر،
رهبر ارکستر تهران ،در اتریش موسیقی خواند و ارکسترهای مختلفی را
رهبری کرد .فرزندان مشایخی و انتظامی ،هر دو از بهترین اهنگسازان
ایران هستند .شاید وجه تشابه بهترین بازیگران سینمای ایران همین
باشد .مشایخی سال ( )1336به اســتخدام اداره تازه تاسیس هنرهای
دراماتیک درامد و به عنوان بازیگر با ایفای نقش در فیلم کوتاه جلد مار
از هژیر داریوش به همراه فخری خوروش جلوی دوربین رفت .دهه 40
برای او سه تجربه مهم ســینمایی را به همراه داشت .خشت و ایینه به
کارگردانی ابراهیم گلستان (سال ،)1344قیصر به کارگردانی مسعود
کیمیایی(سال )1348و گاو ســاخته داریوش مهرجویی(سال )1348
نام مشایخی را به عنوان بازیگر سینما برای اهالی هنر و مخاطبان سینما
اشــنا کرد .از نمایش های مهم او در این دهه بازی در نقش بزرگ اقا در
نمایش میراث اثر بهرام بیضایی در اذر ماه 1346بود .دهه 50نمایشی
از اوج گیری جمشید مشایخی در نقش های بدیع است .فیلم های که در
تاریخ سینمای هنری ایران ثبت شدند .فیلم شازده احتجاب به کارگردانی
بهمن فرمان ارا در سال ( ،)1353ساخته شــد .مشایخی در این فیلم،
نقش شازده ای از اخرین بازماندگان خاندان قاجار را بازی می کندکه به
سل موروثی مبتالست و دست اخر مراد قاصد مرگ ،در انتها برای شازده
خبر مرگ خود شــازده را می اورد ،این فیلم در جشنواره کن به نمایش
درامد .و از فیلم هایی است که مشایخی از ان به عنوان بهترین فیلم خود
یاد می کند .سوته دالن اثری بود که در اواسط این دهه فرصت همکاری
مجدد با حاتمی را برای مشایخی فراهم کرد .حاال عالقه مندان سینما،
خان دایی قیصر و شازده قجری را در کنار حبیب اقای ظروفچی سوته
دالن می گذاشتند و به ظرفیت انعطاف مشایخی در عرصه بازیگری بیشتر
پی می بردند .مهم ترین اتفاق در عرصه سریال سازی در تلویزیون نیز در
این دهه با ساخت سریال ماندگار هزاردستان محقق شد ،مشایخی در این
سریال به ایفای نقش اصلی سریال یعنی رضا خوشنویس و رضا تفنگچی
پرداخت .بازی جمشید مشایخی در نقش انسان های بی رحم و همچنین
نقش های تاریخی نشانگر از جنس بازی او در نقش های متفاوت این دوره
بود .اما دهه 60برای مشایخی دوره ای دیگر بود ،که توانست در هر کدام
از نقش پردازی هایش اسطوره ای از نقش را در ذهن مخاطب رقم بزند ،از
فیلم های شاخص ان دوره کمال الملک در سال ( )1362است که در ان
نقاشی را بازافرینی کرد که گویی در دل تاریخ با همین سکنات زیسته،
ما با شنیدن نام کمال الملک ،پیش از ان که به یاد پرتره نقاش بیفتیم،
تصویر مشایخی را در ویترین ذهن حاضر می بینیم .جمشید مشایخی ،در
سال ،1363برای بازی در دو فیلم گل های داوودی و کمال الملک ،برنده
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد ازجشنواره فیلم فجر شد.
در دهه 70خانه ای روی اب (سال )1380و یک بوس کوچولو(سال
)1384از بهمن فرمان ارا و جرم(سال )1389اثر مسعود کیمیایی اخرین
کارهای شاخصی است که جمشید مشایخی در ان به ایفای نقش پرداخت.
در کارنامه بازیگری او ،نقش های کم ارزش و گاه بی ارزش نیز هست که
به گفته خود ،پذیرفتن ان نقش هــا را برای کمک به کارگردان ها قبول
می کرد؛ هرچند که به کارنامه بازیگری اش لطمه وارد شــود .مشایخی
در سال 1393به عنوان سفیر سالمت چشــم و بینایی و در سال 94به
عنوان سفیر سالمت از ســوی وزارت بهداشت و دانشکده علوم پزشکی
دانشگاه تهران معرفی و به وی تندیس ســامت اهدا شد .وی برگزیده
ششمین دوره همایش چهره های ماندگار و یکی از تماشاخانه های تئاتر
خاوران تهران به نام اوست.جمشید مشایخی دلداده مفاخرو فرهنگ این
سرزمین بود ،فرهنگی که گستره وسیعی از ادبیات ،نمایش ،موسیقی و
تاریخ باستانی ایران را شامل می شد ،او برای ادای دین به این مجموعه بی
ح دو حصر به سهم خود تالش کرد .فروردین ماه 1398سیل بی سابقه و
مرگبار بخش های مختلفی از کشور را درگیر کرد که تلفات جانی و مالی
بر جای گذاشت و یکی از بی سابقه ترین سیل های ۱۰۰سال اخیر ایران را
در برگرفت .جمشید مشایخی در همین روزها بعد از نیم قرن خاطره سازی
برای نسلهای مختلف و تماشاگران هنرهای نمایشی از بیمارستان عرفان
تهران ،واقع در سعادت اباد ،در سن 84ســالگی به اسمان سفر کرد .او
هنرمندی از جنس اب از خطه تنکابن بود کــه گویا اب او را با خود برد.
مشایخی خالق شخصیت های بسیاری بود که امروز هر کدام به بخشی از
تجربه تصویری ما تبدیل شده است .براستی تو از صلت کدام قصیده ای... صفحه 8