روزنامه صبا شماره 1321
روزنامه صبا شماره 1321
روزنامه صبا شماره 1321
چهارشنبه| 2اذر 23 |1401نوامبر 28 |2022ربیع الثانی |1444
سال دهم| شماره 8 |1321صفحه| 5000ناموت|
شان گوسفنده
جایزه گرفت
سکوت«ترانه های پدری»
چهار ساله شد!
صفحه 3
هنرمندان در میان
دولبه تیز قیچی
صفحه 4
کیهـان ،مردی از تبار
ایل کلهر ایران زمین
صفحه 8 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
چهار شنبه 2اذر 1401شماره 1321
ستاره سرزمین جنگلی با «مرد مورچه ای» می اید
جاناتان می جرز ،که برای نخستین بار در سال ۲۰۲۱با لوکی ،به سینمای مارول پیوست ،تاکنون در
اثار سینمایی چون متخاصمان ،ریک پسر سفیدپوست ،ایالت محبوس ،دره کوچک ،سرزمین جنگلی و...
ایفای نقش کرده است .با این حال ممکن است هیچ یک از این ها به اندازه نقش اینده او در دنیای سینمایی
مارول ،حائز اهمیت نباشد .این بازیگر رنگین پوست امریکایی که پس از بازی در فیلم مستقل اخرین
مرد سیاه پوست در سان فرانسیسکو در سال ۲۰۱۹به شهرت رسید ،یک سال پس از ان برای به تصویر
کشیدن اتیکوس فریمن ،در سریال تلویزیونی الوکرفت کانتری ،توجه بیشتری را به خود جلب کرد.
فصل سوم مرد مورچه ای در ۱۷فوریه سال ۲۰۲۳وارد سینماها می شود/.ایرنا
کامرون :لعنتی خیلی گران درامد
گزارش های اولیه حاکی از ان است که بودجه تولید فیلم دوم «اواتار» ،حدود ۲۵۰میلیون دالر شده ؛
با این حال هنوز جیمز کامرون ،سازنده فیلم ،حاضر نیست امار دقیقی ارایه کند .تنها پاسخی که کامرون
داده این بوده که :لعنتی خیلی گران درامد .مثل این که کامرون ،حتی به مدیران دیزنی و استودیو قرن
بیستم گفته بود که بودجه ساخت دنباله «اواتار» انقدر باالست که می تواند به بدترین مورد تجاری تاریخ
سینما بدل شود .طبق براوردهای این کارگردان فیلم باید به سومین یا چهارمین فیلم پرفروش تاریخ بدل
شود تا بتواند به سوددهی برسد .در فهرست فعلی پرفروش ترین فیلم های جهان (بدون توجه به تورم)،
«اواتار» کامرون در سال ۲۰۰۹با ۲.۹میلیارد دالر پرفروش ترین فیلم جهان است/.مهر
شان گوسفنده ،جایزه گرفت
پنجاهمین دوره اهدای جوایز امی در بخش بین المللی با بررسی برنامه هایی از ۲۳کشور
در ۱۵رشته و از میان ۶۰نامزد برگزار شد.
در این برنامه که دوشنبه 30ابان در نیویورک برگزار شــد سونگ جونگ لی ،بازیگر
کره ای ،جایزه بین المللی امی را به میکلی لی نایت ،رییس گروه ســی جی اهدا کرد و ایوا
دوورنی ،جایزه بین المللی موسس امی را دریافت کرد.
در بخش برنامه هنری «فردی مرکوری :برنامه نهایی» از بریتانیا به عنوان برنده انتخاب
شد و در بخش بهترین بازیگر زن لو دی الج ،برای «جشن زن دیوانه» از فرانسه جایزه برد.
جایزه بهترین بازیگر مرد هم نصیب دوگری اسکات برای «جنایت ایروین ولش» از بریتانیا
شد .جایزه بهترین مستند به «بچه های داعش ،فالکت جنگ» از فرانسه و بهترین مستند
ورزشی به «ملکه سرعت» از بریتانیا اهدا شد.
جایزه بهترین برنامه ســرگرمی کودک به «دنیای بهتر من» از افریقای جنوبی رسید
و جایزه بهترین برنامه زنده برای کودکان نیز نصیب «کابام!» از هلند شد .جایزه بهترین
انیمیشن کودکان را «شان گوسفنده :پرواز پیش از کریسمس» از بریتانیا برد.
«دعای شب» ،از بریتانیا به عنوان بهترین سریال درام انتخاب شد ،جایزه تله نووال ،به
«محبت پادشاه» از کره جنوبی رسید و جایزه مینی ســریال را «کمک» ،از بریتانیا برد.
جایزه سریال در فرم کوتاه هم به «رورانگی» ،از نیوزیلند اهدا شد.
جوایز بین المللی امی ،توسط اکادمی بین المللی علوم و هنرهای تلویزیونی امریکا ،برای
تجلیل از بهترین برنامه های تلویزیونی که ابتدا در خارج از امریکا تولید و پخش شده اند،
اعطا می شود .این جوایز در جشن بین المللی جوایز امی که هر سال در ماه نوامبر در شهر
نیویورک برگزار می شود ،اهدا می شود .نخستین مراسم بین المللی امی ،در سال ۱۹۷۳
برگزار شد/.مهر
تجلیل از شاهرخ خان ،در جشنواره فیلم عربستان
شاهرخ خان ،ستاره بالیوود و یکی از نمادهای بین المللی سینمای
هند ،با دریافت جایزه افتخاری جشنواره بین المللی فیلم دریای سرخ
عربستان سعودی تجلیل خواهد شد .شــاهرخ خان که یک بازیگر
و تهیه کننده پرکار اســت پیش از این در جوایز بالیوودی مربوط به
اروپای مرکزی ســه بار موفق به دریافت جایزه شــده است .محمد
الترکی ،مدیر جشنواره دریای سرخ عربستان ،درباره اهدای این جایزه
به شاهرخ خان گفت :از این که شاهرخ خان ،یک استعداد قابل توجه و
یک فوق ستاره بین المللی را مورد تجلیل قرار می دهیم ،بسیار هیجان
زده هستیم .شــاهرخ خان از اولین نقش افرینی هایش مخاطبان را
مجذوب خود کرده و یکی از مشــهورترین بازیگران جهان است که
امروز فعالیت می کند .دومین دوره جشنواره فیلم دریای سرخ ،بین
روزهای یک تا ۱۰دسامبر در شهر جده در ساحل شرقی دریای سرخ
برگزار می شود .امســال الیور استون ،ریاســت هیات داوران بخش
مسابقه اصلی جشنواره را بر عهده خواهد داشت/.صباخبر
۱۹سال حبس برای زوج ستاره تلویزیون امریکا
تاد و جولی کریسلی ،زوج ستاره تلویزیونی امریکایی رئالیتی
شو (نمایش واقعی) «کریسلی بهترین می داند» ،از سوی دادگاه
فدرال به اتهام فرار مالیاتی در مجموع به ۱۹سال حبس و ۳۲ماه
حبس تعلیقی محکوم شدند .ژوئن ،۲۰۲۲تاد کریسلی و همسرش
جولی ،به خاطر کالهبرداری بانکی و فرار مالیاتی و ارائه اســناد
جعلی به بانک ها برای دریافت وام و تامین مالی ســبک زندگی
مجلل خود مجرم شناخته شده اند .کریســلی بهترین می داند،
یک مجموعه تلویزیونی امریکایی است که برای نخستین بار در
۱۱مارس ۲۰۱۴پخش شد .به دنبال صدور حکم دادگاه فدرال،
پخش مجموعه تلویزیونی تاد و جولی کریسلی ،هم لغو شد .به نقل
از اینترتینمنت ویکلی ،قاضی فدرال ،تاد کریسلی را به ۱۲سال
زندان به اضافه ۱۶ماه معافیت محکوم کرد.
همچنین همسرش جولی ،از سوی این دادگاه به ۷سال زندان
به اضافه ۱۶ماه حبس تعلیقی محکوم شد/.ایرنا
«جورابرنگی»درجمعفینالیست هایاسیاپاسیفیک
فیلم کوتاه «جوراب رنگی» به تهیه کنندگی و کارگردانی مجتبی
قاسمی ،در میان ۴فینالیست نهایی جشنواره اسیا پاسیفیک ،۲۰۲۲
قرار گرفت .جشــنواره اسیا پاســیفیک ،از مهمترین و معتبرترین
جشنواره های جهانی است که ۲۸۶شبکه تلویزیونی عضو ان هستند
و هر سال در یکی از کشــور های عضو برگزار می شود .امسال ۶اثر
تلویزیونی از سازمان صدا و ســیما در این جشنواره شرکت داشتند
که از این میان تنها فیلم کوتاه «جوراب رنگی» از مجموعه داستانی
«رایحه» موفق به صعود به مرحله فینال جشــنواره شــد و باید با
فیلم هایی از کشور های ایتالیا ،مجارستان و کره جنوبی برای کسب
جایزه بزرگ جشنواره در بخش کودک و نوجوان به رقابت بپردازد.
فیلم های فینالیست توســط ۱۸داور از کشور های مختلف عضو
دپارتمان رادیو و تلویزیون های اســیا و اقیانوسیه (اسیا پاسیفیک)
ارزیابی و منتخبین در تاریخ ۲۹نوامبر ۲۰۲۲در شهر دهلی نو کشور
هندوستان معرفی و تقدیر خواهند شد/.صدا و سیما صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
هریسون فورد ،جوان شد
هریسون فورد ،در اولین تصاویری که از «ایندیانا جونز »۵منتشر شده ،دوباره در همان اندازه های
ماجراجویی فیلم های قبلی دیده شد .این عکس ها تایید می کنند که فورد با استفاده از جلوه های بصری
جوان شده تا سن او با سه گانه اصلی متناسب شود .از فن اوری پیری زدایی تنها در صحنه اغازین فیلم
استفاده شده که در قلعه ای در سال ۱۹۴۴ایندیانا را در مقابل گروهی از نازی ها تصویر می کند .جیمز
منگولد ،که وظیفه ساخت فیلم را از استیون اسپیلبرگ گرفته است ،گفت :پس از سکانس اغازین ،شما
خود را در سال ۱۹۶۹می یابید .مخاطب به معنای واقعی کلمه روحیه هولناک ان روزهای اولیه در دهه
۱۹۴۰را تجربه می کند و بعد وارد امروز فیلم می شویم/.مهر
چهار شنبه 2اذر 1401شماره 1321
3
«طناز» به فاز اول خود پایان داد
گروه سازنده تاک شوی «طناز» از تصمیم خود برای پایان دادن به فاز اول تصویربرداری این پروژه خبر داد.
تصویربرداری این برنامه بعد از گذشت بیش از دو ماه از زمان اغاز پروژه فاز اول ان به دلیل شرایط اجتماعی
پایان یافت« .طناز» عنوان رئالیتی تاک شوی جدیدی است که با میزبانی کمال تبریزی نویسنده و کارگردان
با سابقه سینما و تلویزیون و در اولین تجربه او در کسوت مجری ،گفت وگوهایی متفاوت و عمیق را با جمعی از
چهره های مطرح سینما و تلویزیون رقم می زند .رئالیتی تاک شوی «طناز» در حال حاضر بعد از پایان فاز اول،
در مرحله پس تولید قرار دارد و با هدف پخش از یکی از پلتفرم های موجود تولید می شود .گروه سازنده ابراز
امیدواری کرد ادامه روند تولید پروژه را همزمان با بهبود اوضاع اجتماعی مجددا از سر بگیرد/.ایرنا
سکوت«ترانه های پدری» چهار ساله شد!
علی ژکان ،کارگردان باسابقه سینما که به تازگی در مقام تهیه کننده برای فیلم سینمایی «ترانه های پدری» ،به کارگردانی محمد
بصیری ،پروانه نمایش دریافت کرده است ،درباره اخرین وضعیت برنامه ریزی برای اکران عمومی این فیلم گفت :انچه مشخص است،
شرایط اکران در سینماهای کشور از این بدتر نمی توانست باشد و به همین دلیل ما هم صرفاً پروانه نمایش دریافت کرده ایم و مشخص
نیست بتوانیم شرایط مناسبی برای اکران ان پیدا کنیم .فیلم هایی هم هستند که بیش از ۵ ،۴سال می شود که فرصت اکران پیدا
نکرده اند .او ادامه داد :معضالت حوزه اکران در سینمای ایران همواره بحث روز بوده است و هر بار به شکلی با این معضل مواجه می شویم.
در چند سال اخیر هم که به دلیل تشدید این شرایط ،فیلم هایی که نمی توانند اکران مناسبی داشته باشند ،روی دست صاحبان شان
باقی مانده است .این تهیه کننده و کارگردان باسابقه تاکید کرد :به این نکته توجه داشته باشید که وقتی ما از اکران یک فیلم صحبت
می کنیم ،منظور نمایش ان در چند پردیس سینمایی بزرگ است و نمایش فیلم در باقی سینماها که ساختار قدیمی دارند و به روز
نیستند را نمی توان به حساب اکران گذاشت .مردم دیگر به سینماهایی که هنوز به شکل سنتی اداره می شوند و فیلم نمایش می دهند،
نمی روند .دلیل موفقیت پردیس های سینمایی هم سروشکل مدرن فعالیت ان ها است .فعالیت اکثر سالن های ما هنوز حالت کالسیک
دارد و نزدیک به ۲۰۰سینما ،هنوز حتی بازسازی هم نشده اند و امکاناتی مانند صندلی تماشاگران و سیستم پخش در ان ها به روزرسانی
نشده است .طبیعی است که در این شرایط اکران فیلم در چنین سالن هایی چندان مطلوب و دلخواه نباشد .او افزود :در این وضعیت
که شاهد شرایط باثباتی در کشور نیستیم ،ناگزیر هستیم به صورت مقطعی به اکران فیلم های خود فکر کنیم .در دوره ای با مشکل
کرونا مواجه بودیم و حاال با جو ناارام اجتماعی و سیاسی .شرایط به گونه ای شده است که اساساً دیگر مردم به سینما نمی روند و وقتی
می خواهیم درباره فیلم خود تصمیم گیری کنیم باید به صورت مقطعی درباره ان حرف بزنیم .در این شرایط شما نمی توانید درباره اکران
سینماها موضعی بگیرید که شامل یک مقطع زمانی طوالنی مدت شود .ژکان ،با تاکید بر این که هنوز تقاضای اکران فیلم «ترانه های
پدری» ،به شورای صنفی اکران داده نشده است گفت :چرا باید متقاضی اکران فیلم خود باشیم؟ این فیلم یک فیلم کودک است و در
شرایطی که مردم برای فیلم های بزرگسال هم به سینما نمی روند ،طبیعی است که از فیلم کودک هم استقبال نکنند .برای این نوع
از فیلم ها باید حمایت های ویژه در نظر گرفته شود و فراهم اوردن این تمهیدات ،کار ما نیست ،بلکه کار مدیران است .او درباره شرایط
تولید این فیلم هم توضیح داد :تولید این فیلم مربوط به حدود چهار سال پیش می شود که شعار حمایت از سینمای کودک از سوی
مدیران مطرح می شد .در ان موقعیت احساس کردیم که می توانیم سراغ چنین مضمونی برویم .از ان سال منتظر شرایط مناسب برای
اکران فیلم بوده ایم .از سال ۹۸با شرایط کرونایی مواجه شدیم ،حدود ۶ماه می شود که از وضعیت کرونایی خارج شده ایم اما وضعیت
بحرانی تازه ای پیش روی ما قرار گرفته است .ژکان ،درباره استقبال از فیلم های کودک در حال اکران در سینماها هم گفت :شاید از این
فیلم ها حمایت ویژه ای از سوی نهادهایی مانند اموزش و پرورش صورت گرفته باشد اما ان چه مشخص است ،شرایط باثباتی وجود
ندارد .درباره فروش همین فیلم ها هم باید دید هزینه تمام شده تولید ان ها چقدر بوده است تا بتوانیم درباره موفقیت ان ها در گیشه
نظر بدهیم .تهیه کننده «ترانه های پدری» ،در پایان تاکید کرد :این فیلم به طور کامل با هزینه شخصی ساخته شده و نهادهای دولتی
حتی یک ریال به تولید ان کمک نکرده اند .به همین دلیل ناگزیر باید در انتظار شرایط باثبات تری برای اکران و عرضه ان باشیم/.مهر صفحه 3
4
پرونده
چهار شنبه 2اذر 1401شماره 1321
هنرمنـدان
در میـان
دولبـه تیـز
قیچـی
فرهومند ناظریان نمایش نوکر شیطان نوشته رسول بانگین با طراحی،
کارگردانی و تهیه کنندگی فاطمه زمانی از ۲۴مهر
گفت و گو
ساعت ۱۹:۳۰در سالن استاد جعفر والی تاالر محراب
روی صحنه می رود .احمدرضا نورالهی ،سیاوش ضابط ،رضا حسین
نژاد ،مهرداد قادری ،فرید گلریز ،مینا ترکمن ،مسعود تاج کریمی،
علیرضا یاسری ،پویا اصفی ،سیدمجید حسینی ،پرستش پورمیرزا،
پوریا رضایی ،عارف رســتمی ،ارمان مراثی ،ایمان راعی ،فاطمه
زمانی ،سمیه رجبی ،علی صدیقی سعید ،نگین بیگی و لیال صفری
بازیگران ان هستند .خبرنگار صبا با محوریت این نمایش به گفت گو
با فاطمه زمانی کارگردان نمایش نوکر شیطان نشست
فاطمه زمانی :تئاتر ،مانند مدرسه و دانشگاه است.
وقتی ما این صحنه را تعطیل و یا ترک می کنیم ،یعنی
در حساس ترین شرایط که نیاز به دانش و اگاهی داریم
دانشگاه را تعطیل کرده ایم ،و ذهن مان را به حواشی
معطوف کرده ایم که هیچ کدام راهگشا نیستند.
از ابتدای اشنایی خود با تئاتر بگویید؟
تئاتر را با بازیگری شروع کردم و در 30اجرای صحنه ای به عنوان
بازیگر ،ایفای نقش کرده ام و در حوزه کارگردانی 13اثر را به روی صحنه
برده ام ،نمایش بازی مرگ در سال 1398از موفق ترین اجراهایم بود .در
دوسال اخیر نیز این افتخار نصیبم شد که به عنوان پرکارترین هنرمند
در عرصه کارگردانی و بازیگری انتخاب شوم.
اید ه این نمایش از کجا شکل گرفت؟
نوکــر شــیطان ،نمایشــنامه ای از اســتاد رســول بانگیــن از
نمایشنامه نویســان مطرح ایران اســت ،که تا کنون موفق به کسب
جایزه های خارجی و داخلی متعددی شده اند .خواندن متن هایی که با
محوریت مرگ هستند برایم جالب توجه بود .نمایشنامه نوکر شیطان
توجه من را از همان ابتدا جلب کرد ،و تصمیم به کارگردانی ان گرفتم.
داستان نمایشنامه؛ در قهوه خان ه و در سال 1357می گذرد .تعدادی
افراد در قهوه خانه مشغول حرف های بیهوده هستند که نقش مثبت
این نمایشنامه قهوه چی به انها تذکر می دهد ،اما کسی به او اهمیت
نمی دهد ،در ادامه یک شخصیت سورئال وارد جریان نمایشی می شود
که تا انتها هم مشخص نمی شود از کجا امده است ،اما با تاثیری که روی
افراد قهوه خانه می گذارد ،باعث درگیری و نزاع بین انها می شود ،و در
نهایت این درگیری موجب مرگ یکی از انها می شود.
این نمایش دارای لحظات کمیک فرح بخشی است و با 13بازیگر
اجرا می رود .متن اصلی 10نقش داشــت که من به ان ها یک شاگر
قهوه چی و دو نوچه اضافه کردم.
درصد ان را نیز تغییر دهیم.
این نمایش در چه سبکی اجرا و پرداخت شده است؟
این نمایشــنامه ،یک مضمون خوب و قــوی در زیر متن دارد ،که
می تواند پایه های فلســفی داشــته باشــد .در روایت پردازی ،از دو
ســبک کمدی و تراژیک تبعیت می کند و به شیوه رئالیسم جادویی
اجرا می شــود .تئاتر چند نوع مخاطب دارد؛ مخاطب عام و مخاطب
خاص .نوکر شیطان نمایشی است که می تواند با المان هایی نظر همه
مخاطبان را جلب کند چرا که هــم لحظه های کمدی دارد هم اینکه
مفهومی و فنی است.
تمرینات شما از چه زمانی شروع شد و چقدر طول کشید تا
این نمایشنامه اماده اجرای عموم شود؟
از 15اریبهشت ،ســال 1401تمرینات خود را شروع کردیم .و در
طول هشت ماه ،در 111جلسه 3ساعته نمایش برای اجرای عموم
اماده شد.
نمایش چند دقیقه است؟
این نمایش در ابتدا در 90دقیقه اماده شده بود که در ادامه به علت
معذوریت های سالن به 80دقیقه تقلیل یافت.
در شکل گیری روند نمایشنامه از مشورت های نویسنده
نمایش ،رسول بانگین هم کمک گرفتید؟
از ابتدای اثر ارتباط خوبی با نویسنده داشتم و معموال هر سوالی که
در متن برایم پیش می امد را پاسخ می دادند .بیشترین کمکی که از
ایشان گرفتیم برای فهمیدن عمق مطالبی که در زیر متن دیالوگ ها
نهفته بود .در انتها نیز فیلم کار را برای شان ارسال کردیم .در اجرا ۸۰
درصد وفادار به متن اصلی بودم اما به دلیل ممیزی ها مجبور شدیم ۴۰
ایا در زمانــی که تصمیم به تمرین و اجــرای این نمایش
گرفتید ،پیش بینی مقارن شدن شــرایط حاضر را ،با اجرای
نمایش می کردید؟
خیر ،به هیچ عنوان ،ما حتی این پیش فرض را داشتیم که با توجه به
ظرفیت سالن محراب ممکن نمایش نوکر شیطان در دو نوبت اجرا شود.
همچنین تمام تصمیمات ما مبنی بر تبلیغات و قرارداد با شرکت هایی
که تامین مخاطب را به عهده داشتند کنسل شد .و متاسفانه هیچ کدام را
نتوانستیم انجام بدهیم .راههای تبلیغاتی ما در فضای مجازی کامال بی
نتیجه بود و تنها راه جذب مخاطب ما از راه تبلیغ دهان به دهان و کمی
هم مطبوعات و رسانه ها شکل گرفت .من تابه حال اثر نمایشی خود را
در صفحه خودم هم تبلیغ نکرده ام ،با اینکه می دانستم ممکن است عدم
تبلیغ اثر ،منجر به خسارت های مادی شود ،اما تحمل ضرر برایم از قضاوت
شدن قابل قبول تر بود .متاسفانه تعریف عده ای از دموکراسی در حد اذهان
میان گروهی خودشان است ،در حال حاضر نه فقط من ،بلکه هنرمندان صفحه 4
پرونده
چهار شنبه 2اذر 1401شماره 1321
5
که رسالت هنری و فعالیت سیاســی دو امر کامال تفکیک شده از هم
است ،که هیچ کدام در دیگری اختاللی بوجود نمی اورد.
ارزیابی شما ،در مورد برگشت هزینه ها و سوداوری این اجرا
برای گروه چیست؟
ســه روز اولیه اجرای نمایش رایگان بود و فروش گیشه نداشتیم.
که جنبه افتتاحیه اثر را داشت .در ان سه روز سالن با ظرفیت 80الی
100نفر اجرا رفت .و در ادامه نیــز تقریبا با همین تعداد ،اجرا رفتیم،
پیش بینی من برگشت نیمی از هزینه های صرف شده در پایان اجرا
است .در کل این اجرا هیچ سود مالی برای من و گروه ام نخواهد داشت.
و اگر از بعد مالی بخواهم نگاه کنم ،متحمل ضرر و هزینه های بدون
بازگشت هم شده ایم.
هدف شما از رقم زدن این رویداد در عرصه نمایش و هنر
چیست؟
تعهد در کار گروهی برای من در اولویت اســت ،تئاتر هنری چند
وجهی است که از مهم ترین وجه های ان از نظر من انسان سازی است،
تئاتر جریانی اســت که در ان در دل یــک کار گروهی یاد می گیریم
که نسبت به هم مسئولیت های متعهدانه داشته باشیم ،در گروه من
هنر جویانی هستند که تنها 16سال دارند و اولین اجرای خود را بر
روی صحنه،تجربه می کنند .این دوستان با حضور مداوم در تمرینات
سخت از مسیرهای دور هر طور شده خود را به گروه می رسانند ،برخی
از بازیگران من از کرج و یا رباط کریم خود را به گروه می رساندند ،این
زحمات همه و همه خود را در اجرا نشان می دهند و باعث شکل گیری
احساس نابی از موفقیت و مســئولیت پذیری را برای همه افراد گروه
حتی خود من در پی دارد .مانند پزشــکی که از اغاز کار قسم نامه ای
را امضا می کند که برای کمک و درمان به بیماران اش میان دوست و
دشمن تفاوتی قائل نشود ،صنف تئاتر هم قسم خورده است که در هر
شرایطی صحنه نمایش را ترک نکند .این سوگندنامه ای است که من
و هنرجویانم به ان پایبند هستیم .این درحالی است که تئاتر در ایران
نه به عنوان شغل و نه به عنوان منبع در امد است ،و گویای این امر که،
انگیزه کســانی که در این دوره خاص باز هم در صحنه حضور دارند،
چیزی فراتر از اهداف مادی و یا حتی شهرت است .بازیگری که امروز
در صحنه نمایش حاضر می شود ،عاشق است ،عاشقی که جور سختی
معشوقه اش را می کشد ،ولی او را ترک نمی کند.
دیگری که قصد دارند ازادنه مسیر خود را انتخاب کنند ،مورد حجمه بی
احترامی ها و توهین های مردم قرار می گیرند ،ازادی یعنی با پذیرش
قوانین کشــور ،اعتراض خود را با روحیه ای مطالبه گرانه از مسئولین
پیگیری کنیم .در واقع اعتراضی که در بدنه خود همراه با خشــونت و
هتاکی باشد ،برای شخص من راهکار درستی نیست.
درحالحاضرمیزاناستقبالمخاطبازنمایششماچطوراست؟
اجرای این نمایش به شب دهم رسیده است و خدا را شاکرم که تاکنون
با مشکل عدم جذب مخاطب روبرو نبوده ایم ،نمایش نوکرشیطان ،بعد از
نمایش پرده خانه به کارگردانی گالب ادینه ،میزان استقبال خوبی را از
نظرمخاطبتجربهکردهاست.درنظرسنجیهایتیوالهمامتیازکسب
شده این نمایش از رده بندی خوبی برخوردار شده است.
چه شد که سالن محراب را برای اجرای این نمایش انتخاب
کردید؟
یکی از دالیل مهم ان نداشتن تهیه کننده بود ،به همین دلیل برای
صرفه جویی در هزینه ها سالن محراب را که دولتی بود انتخاب کردم.
سالن محراب از اتفاقات خوب برای من و گروهم بود ،و من نمی دانم با
چه زبانی می توانم از کارمندان و مدیران این سالن تشکر کنم ،پرسنل
این سالن در طول تمرین و در شب های اجرا دلسوزانه در کنار ما بودند،
ولطف های بی حدشان شامل ما شد .در طول این چند سال تجربه ام
در تئاتر ،برای اولین بار بود که با این اندازه از همراهی ســالن با گروه
نمایشی مواجه می شدم که برای من غافل گیر کننده بود.
در طول تمرین و اجر ایا با ترک بازیگران و دیگر عوامل فنی
نمایش هم مواجه شدید؟
بله ،ما در طول این کار ناگزیر به تغییرچند بازیگر شدیم ،و از شب
گذشته نیز که با غیبت یکی از بازیگران مواجه شدیم ،بنده خودم به
جای بازیگر نقش را بازی کردم .ایــن اتفاق ها در تئاتر اجتناب ناپذیر
است ،که برای تک تک انها کارگردان موظف است تصمیم خلق الساعه
و درست برای گروه بگیرد تا کمترین لطمه به نمایش وارد شود.
ایا این اتفاقات مربوط به شرایط فعلی بود؟
خیر ،خوشبختانه همکاران من که بخش بیشتری از انها از میان
هنرجویان خودم هستند ،به خاطر شــرایط فعلی صحنه تئاتر را رها
نکردند ،البته من از همان ابتدا در جلسه ای که با عوامل نمایش نوکر
شیطان داشــتم ،کامال برای همه توضیح دادم که ما قشری برامده از
عموم مردم هستیم ،و تمامی فشارها که ســختی شرایط را بر دوش
خود کامال احساس می کنیم ،اما روش و منش اعتراضی ما در مقابل با
کسانی که در خیابان ریخته اند تفاوت دارد ،در ان جلسه از تمام عوامل
خود بدون هیچ فشار و تحمیلی خواستم ،که چنانچه احساس می کنند
به هر دلیلی نمی توانند ما را در این مسیر همراهی کنند ،مختار هستند
از گروه جدا شوند .و خوشبختانه با تعامل خوب و سازنده ای که میان
عوامل اجرایی این نمایش و بنده اتفاق افتاد همه به این نتیجه رسیدیم
از رسالت هنری خود در هنرتئاتر بگویید؟
تئاتر ،مانند مدرسه و دانشگاه است .وقتی ما این صحنه را تعطیل و یا
ترک می کنیم ،یعنی در حساس ترین شرایط که نیاز به دانش و اگاهی
داریم دانشــگاه را تعطیل کرده ایم ،و ذهن مان را به حواشی معطوف
کرده ایم که هیچ کدام راهگشا نیستند ،تئاتر چه در صحنه نمایش و
چه در میان تماشاگران درحال شکل دادن رویدای است از تاثیر وتاثر،
من تماشاگرانی داشتم که بعد از دیدن اجرا برای من نامه نوشته و یا با
من تماس گرفته اند که بعد از دیدن نمایش موفق شده اند تصمیمات
معقوالنه تری را درباره مسائل مهم زندگی خود بگیرند .یا تماشاگری
که در پایان اجرا به من گفت ،من تا به حال نمی دانســتم چگونه باید
خودم را دوست داشته باشم ونمایش شما باعث شکل گیری این حس
مطبوع در من شد ،برای من تغییر همین موردهای کوچک اما مستمر
کافیست .در کل صحنه تئاتر برای من خود زندگی است .همان طور
که نقاش بدون رسم خط و حجم نمی تواند زندگی کند ،ریشه هنرمند
تئاتری هم بدون اجرا خشک خواهد شــد .از نظر من وقتی اختالفی
شکل می گیرد ومنجر به دعوا میان دو گروه می شود ،در هر دو گروه
می توان ریشه تقصیر را جستجو کرد ،به همین دلیل نقش مسئولین
تصمیم گیرنده در اوضاع کنونی هم قابل بررسی است .همان طورکه
سیاست های غیرحمایتی شان در هنر تئاتر برای خود من محسوس
بوده و هست .در مراجعه ای که دیروز به یک نهاد دولتی داشتم برای
حمایت از اجرا از انها تقاضای کمک کردم که پاسخ شان به من این بود
که می خواستی در این شرایط اجرا نروی! هنرمند امروز در میان این
دولبه تیز قیچی گیر افتاده است .به هرحال معتقدم که از یک سوی باید
اعتراضات مردم در چارچوب مدنی و هدفمند پیش برود و از سوی دیگر
مسئولین هم باید پاسخگوی مطالبات به حق مردم باشند .من یادم
هست که یک روز با دوستان فعال خود در حوزه نمایش برای مطالبه
حقوق هنرمندان به خانه هنرمندان رفتیم ،اما به محض اینکه به خانه
هنرمندان رسیدیم ،گروهی غیرتئاتری امدند و شروع به هتاکی و شعار
دادن کردند ،که با این کار خود زحمت ما را هم بی نتیجه کردند .من این
عده را دشمن مردم و هنر می دانم .که با جو زدگی و برهم زدن فضا،
اجازه تغییرمسالمت امیز را در فضای امن را نمی دهند. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
چهار شنبه 2اذر 1401شماره 1321
بررسی جایگاه ارای لوتمان ،در نشانه شناسی ایران
هم اندیشی «جایگاه ارای لوتمان در نشانه شناسی ایران» ،به مناسبت بزرگداشت یکصد سالگی یوری
لوتمان ،با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران در فرهنگستان هنر برگزار می شود .این هم اندیشی در
دو نشست برگزار خواهد شد.
در نشست نخست ،بهمن نامورمطلق رئیس فرهنگستان هنر ،به زبان فرانسه درباره نشانه شناسی و
جایگاه ارای لوتمان ،سخنرانی خواهد کرد .در ادامه این نشست ازیتا افراشی ،حمیدرضا شعیری ،ارزو
سلیمانی و احمد شاکری به ارائه مقاله های خود می پردازند .این هم اندیشی امروز دوم اذرماه ،ساعت ۱۴
تا ۱۸ب ه صورت حضوری و مجازی برگزار خواهد شد/.ایرنا
«پس از داروین» ،منتشر شد
نمایشنامه دو پرده ای «پس از داروین» نوشته تیمبرلیک وارتن بکر و ترجمه امیراحسان کرباسی زاده ،با
شمارگان ۷۰۰نسخه ۱۲۰،صفحهوبهای ۵۰هزارتومانتوسطنشرکرگدنمنتشرشد.اینترجمهپنجمین
مجلد از مجموعه «علم بر صحنه» است که با دبیری شاپور اعتماد از سوی نشر کرگدن در دسترس مخاطبان
قرار می گیرد .این نمایشنامه حاوی اشارات تاریخی به زندگی داروین و مراحل تکوین نظری تکامل است.
داستان ها و نمایشنامه های فراوانی درباره داروین ،قهرمان داستان تکامل ،نوشته شده است« .پس از داروین»
اما سرشتی متفاوت دارد .این نمایشنامه ای است تعبیه شده در نمایشنامه ای دیگر و از خالل تمرکز بر روابط
داروین و کاپیتان فیتزروی در کشتی بیگل ،به سفر تاریخی داروین و نظریه او نقب می زند/.مهر
حیات دوباره سوژه یک نقاش پس از ۱۴۰سال
برکه همپستد هیث که با نقاشی ها و طرح های جان کنستابل،
معروف شده ،قرار است ۱۴۰سال پس از خشک شدن بازسازی
شود .این برکه ،در لندن قرار گرفته و از دو قرن پیش در اثار این
هنرمند جاودانه شده اســت ،اما بازدیدکنندگان از دهه ۱۸۸۰
هیچ ابی را در این نقطه مشاهده نکرده اند.
اکنون با کمک چند انجمن و شــهرداری ،شــرایطی فراهم
شده است که برای بازسازی این چشم انداز معروف اقدام شود.
پروژه مرمت از تابستان با حفر یک گودال سفالی برای نگهداری
اب باران اغاز شــد .این پروژه قرار اســت در بهار با اضافه شدن
دوزیستان ،گیاهان و نیزار ها تکمیل شود.
بازافرینی حوضچه باعث می شود یک بار دیگر منظره ای که
رای گیری از مردم
برای واژه سال
«اکسفورد»
جان کنستابل ،دویست ســال پیش به تصویر کشیده بود ،قابل
دیدن باشــد .این اتفاق بخش مهمی از تاریخ فرهنگی انگلیس
را بازیابی می کند .همچنین بازسازی برکه ،برای محیط محلی
نیز مهم است و برای حیات وحش و تنوع زیستی منطقه اهمیت
حیاتی دارد .جان کنســتابل ،از محبوب ترین نقاشــان منظره
بریتانیا است و زمانی که سال ۱۸۱۹برای کمک به درمان بیماری
همسرش ماریا ،به شمال لندن نقل مکان کرد ،همپستد هیث،
به محل کار او تبدیل شد .این حوضچه جایی است که کنستابل،
بار ها و بار ها طراحی و نقاشی کرده بود ،جایی که او ابر های طوفانی
را تماشا و باد را روی صورتش احساس می کرد و انچه می دید به
تصویر می کشید /.هنرانالین
مسووالن انتشارات دانشگاه «اکسفورد» ،با اشاره به این
نکته که «قاضی حقیقی زبان ،مردم سراسر جهان هستند »
اعالم کرد واژه سال ۲۰۲۲لغت نامه انگلیسی «اکسفورد»
را مردم انگلیسی زبان تعیین خواهند کرد .به این ترتیب
واژه ای که هر ساله از سوی «لغت نامه انگلیسی اکسفورد»
به عنوان واژه سال اعالم می شود ،در دو هفته اینده بر اساس
رای گیری انالین از سوی عموم مردم انتخاب خواهد شد.
رای گیری برای واژه امســال به این ترتیب انجام خواهد
شد که مردم باید از سه واژه ای که توسط فرهنگ نویسان
تور موسیقی میشل پولنارف ،پس از ۷سال
اتفاقی که غیرقابل پیش بینی بود اما امروز واقعیت پیدا کرده است؛
میشل پولنارف ،پس از ۷سال به صحنه موسیقی برمی گردد .میشل
پولنارف ،یکی از بزرگان موسیقی فرانسه ،قرار است یک تور کنسرت در
سال ۲۰۲۳برگزار کند .این خبر را میشل ساردو ،دوست و همکار این
هنرمند نیز تایید کرد .این تور کنسرت بین روزهای ۲۴می تا ۸جوالی
برگزار خواهد شــد .پولنارف در روز ۲جوالی در اکورارنا پاریس نیز
برنامه ای اجرا می کند .تور کنسرت سال اینده ،موقعیتی است تا در ان
پولنارف ۷۸ساله اسیب های ناشی از توقف زودهنگام تور کنسرت سال
۲۰۱۶خود به دلیل مشکالت جسمانی را التیام ببخشد .پولنارف ،روز
جمعه ۱۸نوامبر در یک برنامه تلویزیونی برای معرفی البوم جدیدش
که همان روز جمعه منتشر شد حاضر و از برگزاری تور جدید کنسرت
خود بعد از سال ها صحبت کرد .میشل پولنارف ،خواننده و ترانه نویس
سرشناس فرانسوی است که از نیمه دهه ۱۹۶۰تا اوایل دهه ۱۹۹۰
بسیار محبوب بود/ .صباخبر
انتشارات دانشگاه اکسفورد معرفی شده است ،یک گزینه
را انتخاب کنند .هر یک از این ســه واژه ،به نحوی بیانگر
حال و هوا و ویژگی های سالی هستند که سپری کرده ایم.
سه واژه ای که به عنوان نامزدهای نهایی انتخاب شده اند،
عبارت انــد از ،goblin modeعبارت محاوره ای که در
موقعیتی استفاده می شود که فرد در ان شرایطی برخالف
عرف و انتظارات جامعه دارد ،IStandWith# ،هشتگی
که در فضای مجازی برای اعالم همبســتگی اســتفاده
می شــود و ، metaverseواژه ای که به محیط واقعیت
«رمز و راز تجارت» در کتابفروشی ها افشا شد
تازه ترین اثر رضا مصطفوی ،با عنوان «رمــز و راز تجارت» از
سوی انتشارات عهد مانا ،منتشر شد ه که به نوعی بازخوانی رمز و راز
تجارت در میان احادیث است .این کتاب ،ترجمه کتاب «تجارت»
از مجموعه حدیثی «فروع کافی» است که شامل سخنان اهل بیت
(ع) می شــود .این احادیث کاربردی هســتند و فهم شان ،برای
هرکسی که بخواهد کسب وکاری داشته باشــد ،الزم و ضروری
عنوان شــده اســت .در این کتاب ،مطالبی درباره اینکه چگونه
کم فروشــی نکنیم ،طرز رفتارمان با مردم ،پرسنل ،کارگر و… و
حتی توصیه هایی برای اینده اقتصادی بهتر ،همه و همه در قالب
۲۹۶صفحه ای مطرح شده است .در بخشی از این کتاب می خوانیم:
انســان جا افتاده و محترمی بود؛ البته اوضاع اقتصادی خیلی
خوبی هم داشت .توی صحبت هایش درباره موفقیتی که به دست
اورده ،پــرده از رازی برداشــت که هیچ رقمه ذهنم به ســمتش
نمی رفت/ .مهر
مجازی اشاره دارد و استفاده از این واژه در سال گذشته با
افزایش قابل توجهی همراه بوده است .لغت نامه انگلیسی
اکسفورد ،در سال ۲۰۲۱کلمه وکس ( ،)Vaxرا به عنوان
لغت سال انتخاب کرده بود .این دیکشنری در سال ۲۰۲۰
اعالم کرده بود ،هیچ کلمه ای را به عنوان «کلمه ســال»
انتخاب نمی کنند چراکه نمی توان فقط یک کلمه را به سال
۲۰۲۰نسبت داد ،اما در ســال ۲۰۲۱اعالم کردند شکل
کوتاه کلمه واکسن ،امسال در دوران همه گیری کرونا وارد
زبان انگلیسی شده است/.ایسنا
سند مالکیت حریم «جمعه مسجد» اردبیل اخذ شد
ث فرهنگی ،گردشگری و
فردین عینی ،سرپرســت اداره کل میرا
صنایع دستی استان اردبیل اظهار کرد :با پیگیری های واحد حقوقی
اداره کل میراث فرهنگی و حل مشــکل حدود اربعه جمعه مســجد
اردبیل ،روز گذشته سند رسمی مالکیت حریم ان به مقدار یکهزار و
۳۰۰متر مربع صادر شد .او ادامه داد :بدین ترتیب با اخذ سند مالکیت
واحد برای تعدادی از اموال غیرمنقول و تجمیع انها در یک سند ،حریم
جمعه مسجد اردبیل به عنوان یک بنای تاریخی ثبت ملی شده ،ازاد
شد .عینی افزود :این سند رسمی مالکیت از اداره ثبت اسناد و امالک
شهرستان اردبیل به صورت تجمیعی به نام دولت جمهوری اسالمی و
به نمایندگی اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی صادر
شده است.جمعه مسجد اردبیل در شمال شرقی شهر بر روی یک تپه
باستانی قرار گرفته و بازمانده مسجد عظیم ،گسترده و کم نظیری است
که در دوره های مختلف اسالمی بویژه در دوره سلجوقی ،شکل گرفته
و تا اوایل صفوی ،معمور و اباد بوده است/.ایرنا صفحه 6
خرب فرهنگ و هرن
کوالژی از زندگی یک پرستار در «کوردیناتور»
کیانوش احمدی که نمایش «کوردیناتور» را در بخش ایثار بیست و هفتمین جشنواره تئاتر استان
تهران روی صحنه می برد گفت :این اثر نمایشی کوالژی از زندگی یک پرستار از سال ۱۳۵۸تا ۱۴۰۰
است که با تم ایثار ،گذشت و فداکاری بانوان پرستار تولید شده و به اجرا در می اید .او بیان کرد :انچه در
من برای نوشتن نمایشنامه اثر گذاشت شیوع ویروس کرونا و ایثار و فداکاری پرستاران بود .احمدی افزود:
فضاسازی «کوردیناتور» بیشتر طراحی مینیمال دارد چراکه سعی کرده ام با تاباندن نور روی توری ها،
فضای ابی گونه و عروج گونه ای را پیاده کنم .همچنین موسیقی اثر به واسطه حضور موزیسین کردی که
به فضای فولک در منطقه کرمانشاه اشراف دارد ،به فضاسازی این نمایش بسیار کمک کرده است/.مهر
من چه کسی هستم؟ روح انسانی را معرفی می کند
پریسا روشن ،مترجم کتاب «من چه کسی هستم؟» نوشته فیلیپ بانتینگ که در انتشارات سروش به
چاپ رسیده است ،عنوان کرد :من ادبیات انگلیسی تحصیل کرده ام و دوست داشتم در زمینه مرتبط با
رشته تحصیلی ام فعالیت داشته باشم .او درباره محتوای این کتاب گفت« :من چه کسی هستم؟» بچه ها را
با هویت اصلی شان اشنا می کند و به بزرگترها و کودکان ،یاداوری می کند که هیچ کدام از ما تنها ویژگی
ظاهری ،توانایی ها و استعدادها ،بدن و نژادمان نیستیم بلکه همه ما در یک ماهیت برتر و روح انسانی که در
تمام انسان ها وجود دارد ،مشترک هستیم .تمام ادم ها فارغ از مرزبندی هایی که در ذهنمان داریم و فاصله
زمانی و مکانی ،در ماهیت روح مشترک هستیم و این کتاب درواقع روح انسانی را معرفی می کند/.صباخبر
جشنوارهبین المللیکتابادینبورگکوچک ترمی شود
مسئوالن جشــنواره کتاب ادینبورگ ،در بیانیه ای اعالم
کردند؛ از زمان شروع پاندمی کرونا ،تغییر در رفتار مخاطبان
ایجاد شــده و این تغییر در میان برخــی از مخاطبان اصلی
جشنواره کتاب به دلیل بحران هزینه زندگی تشدید هم شده
است .انها در این بیانیه افزوده اند :در نتیجه همه این مشکالت
مردم در برنامه های کمتری شرکت می کنند و پول کمتری هم
خرج می کنند و با توجه به اینکه هزینه ها هم به صورت مداوم
در حال افزایش است ،و برمبنای اینکه شواهد نشان می دهد
این وضعیت تا سال ۲۰۲۳و پس از ان هم ادامه خواهد یافت،
مجبوریم تا یک استراتژی جدید اتخاد کنیم.
استراتژی جدید ان ها ،یک استراتژی محتاطانه برای عبور از
این دوره بسیار چالش برانگیز نامیده شده تا بتوان یک جشنواره
کتاب از نظر اقتصادی پایدار در سال ۲۰۲۳را اماده و ارایه کرد.
در ادامه بیانیه امده است :مقیاس عملیات کاهش می یابد
که شامل کاهش هزینه ها در تمام حوزه های سازمان و بازنگری
در ارایه خود جشنواره هم می شود.
گفته شده ،این امر مستلزم تصمیم گیری های سختی است
و از همــه دلخراش تر تغییر اندازه تیم فوق العاده با اســتعداد
برگزارکننده جشنواره و کار خیریه و برخی برنامه های افتتاحیه
جشــنواره که موفقیت امیز بود ،اما هزینه قابل توجهی دارد و
مقرون به صرفه نیست ،خواهد بود.
جزییات کامل جشنواره ســال اینده در مراسم راه اندازی
برنامه در اواسط ژوئن اعالم خواهد شــد ،اما جشنواره کتاب
در هر حال طبق برنامــه از ۱۲تا ۲۸اگوســت در کالج هنر
ادینبورگ ،برگزار می شود.
سازمان دهندگان گفته اند ،همچنان برنامه های متنوعی
برای بزرگساالن ،کودکان و مدرسه ها خواهند داشت و طبق
چهار شنبه 2اذر 1401شماره 1321
7
معمول طیف وســیعی از گفت وگوهای نویسندگان ،تشکیل
کارگاه هــای خالقانه و بحث با نویســندگان اســکاتلندی،
بریتانیایی و بین المللی کاهشی نمی یابد.
در همین حال ،بخش خیریه جشــنواره کتاب همچنان از
طریق برنامه مدارس بیلی جیفورد و صندوق حمل و نقل بیلی
جیفورد ،که هزینه های حمل و نقل را تامین می کند ،برنامه های
کتاب خوانی و کتاب های رایگان برای همه کودکان مدرسه ای
را به ارمغان می اورد ،و برنامه جامع جشنواره همچنان به ارتباط
خالقانه با مردم ادامه می دهد.
طبق طرحی که از قبل تعیین شــده بــود برنامه ریزی و
امادگی برای تغییر مکان جشنواره کتاب ادینبورگ به مکان
جدیدش در انســتیتو اینده ادینبورگ ،در ســال ۲۰۲۴نیز
ادامه خواهد داشت .جشــنواره بین المللی کتاب ادینبورگ
از قدیمی ترین جشــنواره های بین المللی کتاب دنیاست که
ریشه در تاریخ ،فرهنگ و سنت اسکاتلند دارد .محل برپایی این
رویداد فرهنگی ،باغ های اطراف میدان شارلوت در ادینبورگ،
است که هر سال با تمرکز بر ادبیات جهان ،اولین نویسندگان،
دانشمندان ،استنداپ کمدین ها ،هنرمندان کتاب های طنز،
شاعران و اندیشمندان برجسته تشکیل می شود.
ادینبورگ ،سال ۲۰۰۴عنوان نخستین شهر ادبیات یونسکو
را از ان خود کرد .تنها در سال ۲۰۱۵بیش از ۲۲۵هزار نفر از
این رویداد دیدن کرده اند و سال ۲۰۱۶بیش از ۸۰۰نویسنده
از ۵۵کشور در ۱۷روز برگزاری جشنواره حضور داشته اند.
این جشنواره ،ســال ۲۰۲۰به دلیل بحران کرونا ،به شکل
فیزیکی خود برنگشــت ،اما به صورت یک رویــداد انالین و
گسترده با ۱۴۰برنامه برگزار شد که تماشای همه رویدادهای
انالین در سایتی ویژه ممکن بود/.مهر صفحه 7
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
جام جهانی 2022قطر
کیهان ،مردی از تبار ایل کلهر ایران زمین
بهناز وفایی وحدت -ان سر دنیا اتفاقات عجیبی در شرف انجام
است .دو روز از ترور جان اف کندی ،رئیس جمهور وقت امریکا ،گذشته
و قاتل او ،لی هاروی اسوالد ،در حالی که دستش به دست جیم لیویل،
کاراگاه پلیس ،دستبند زده شده ،توسط جک روبی ،صاحب یک کلوب
شبانه ،کشته شد.
در همان روز یکشنبه ،به تاریخ سوم اذر ماه 1342شمسی ،در یکی
از محله های تهران و در خانواده ای کرد و موسیقی دوست ،پسری پا به
عرصه وجود می گذارد که نام کیهــان را برای او برمی گزینند .پدر وی
عباس کلهر و نوه مهرعلی خان از خوانین ایل کلهر اســت .ایل کلهر،
بزرگ ترین ایل کرمانشــاه و ازکهن ترین طوایف غرب ایران است که
به گویش کردی کلهری تکلم می کنند .اولین گویش کردی که از ان
نوشتاری بر جای مانده است .کیهان ،از پنج سالگی وارد دنیای موسیقی
شد و با اشتیاق فراوان به فراگیری ان پرداخت .او خیلی زود و در سن
دوازده سالگی دنیای حرفه ای موسیقی را تجربه کرد.
او در دوره اول دبیرســتان ،به دلیل مهاجرت خانواده به کرمانشاه
رفت و به همراه برادرش کامران فعالیت خود را با ارکستر رادیو تلویزیون
کرمانشــاه ادامه دادند .ســال های انقالب و اغاز جنگ را درکرمانشاه
تجربه کرد و شروع جنگ تحمیلی ،دلیلی شد تا خانواده کلهر تصمیم
به مهاجرت بگیرند و به تهران بازگشــتند .این مهاجرت برای کیهان
فرصتی به او داد تا با ادامه فعالیت های موســیقیایی در تهران ،با گروه
شیدا ،اشنا شود .البته همکاری با این گروه زیاد طول نکشید ،چرا که در
سن هفده سالگی به ایتالیا و سپس برای ادامه تحصیل راهی کانادا شد تا
در دانشگاه کارلتون اتاوا ،رشته مورد عالقه اش که اهنگسازی بود را به
صورت اکادمیک فرا بگیرد.
کیهان کلهر ،موسیقی دان ،اهنگ ســاز و نوازنده کرد ،پس از این
که با مدرک کارشناسی ارشد اهنگسازی از دانشــگاه کارلتون اتاوا،
فارغ التحصیل شد پس از 8سال و در سال ،۱۳۷۳به ایران باز گشت ،اما
دیگر پدر ،مادر و برادر او نیستند تا به استقبالش بروند و برای او جشن
فارغ التحصیلی بگیرند .چرا که خانه پدری ،در سال های اخر جنگ و در
حمله هوایی به تهران ،مورد اصابت موشــک قرار گرفته و هر سه عزیز
کیهان ،به شهادت رســیدهاند .او در تهران ماند و در زمینه موسیقی
فعالیت خود را ادامه داد و در چند برنامه تلویزیونی نیز به همراه علیرضا
افتخاری اجرای موسیقی داشت .با این حال در سال ،۱۳۷۴با هدف ادامه
تحصیل در مقطع دکترا بار دیگر به کانادا بازگشت .در ان برهه زمانی در
کانادا با محمدرضا شجریان و شهرام ناظری همکاری و در چند کنسرت
خارج از کشوران ها اجرا کرد.
علی اصغر بهاری ،الگویی بــرای کیهان ،بود تا او به ســاز کمانچه
عالقه مند و ان را به عنوان ساز تخصصی خود انتخاب کند .اگر چه در
کنار ان تنبور ،سه تار و شاه کمان نیز می نوازد .کلهر با هنرمندان نامی
ایرانی همانند محمدرضا شجریان ،شــهرام ناظری ،حسین علیزاده،
علی اکبر مرادی ،علیرضا افتخاری ،ایرج بسطامی ،همایون شجریان،
مجید خلج و اعضای گروه دستان اهنگســازی و نوازندگی کرد ه و در
زمینه اهنگسازی برای موســیقی متن فیلم نیز فعالیت داشته است.
همکاری هنری او با هنرمندان گوناگون از فرهنگ های دیگر
از جمله اردال ارزنجان ،از ترکیه،شــجاعت حسین خان ،از
هند ،یویوما ،از چین ،ژائو ژیپینگ ،عالیم قاسمف از جمهوری
اذربایجان،بروکلین رایــدر از امریکا ،ارکســتر فیالرمونیک
نیویورک ،کوارتت کرونوس و گروه ســازهای بادی هلند ،او را به
هنرمندی بین المللی تبدیل کرده است.
کلهر ،با البوم های بی تو بسر نمی شود ،فریاد،باران و فراتر از نقشه
جغرافیا که دران ها به عنوان اهنگ ساز و نوازنده نقش داشته نامزد جایزه
گرمی شد و در پنجاه و نهمین مراسم جایزه گرمی ،به همراه گروه جاده
ابریشم به رهبری یویوما ،موفق به کسب جایزه گرمی بهترین موسیقی
جهانی شدند .او نخستین نوازنده ایرانی اســت که برنده جایزه معتبر
جهانی «وومکس» در سال ۲۰۱۹شد و جایزه هنرمند برتر سال ۲۰۱۹
در فستیوال جهانی موسیقی وومکس را در تاریخ ۵ابان ۱۳۹۸در کشور
فنالند دریافت کرد .با وجود این که کلهر ،بابت لغو کنســرت مشترک
باگروه بروکلین رایدر ،در ســال 1394دلخور بود ،اما در ایران ماند و
برخالف تصمیمش بر عدم اجرای کنســرت در کشور ،در سال ۱۳۹۵
به برگزاری کنســرت های خود در ایران ادامه داد .در چهارمین جشن
ساالنه موسیقی ما که در اذر ۱۳۹۶در تاالر وحدت تهران برگزار شد از او
به پاس یک عمر فعالیت هنری تقدیر به عمل امد .و در فروردین ۱۳۹۸
نیز کنسرت های «شهر خاموش» را به همراه کوارتت «مینیاتور» در تاالر
وحدت تهران برگزار نمود .او هنرمندی است
که در جهت معرفی موســیقی ایرانی
به جهانیان تالش کــرد و با همه
نامالیمت در ایــران ماند و هنر
خود را به هموطنانش عرضه کرد
و نشان داد که عاشق ایران و ایرانی
است .او کیهان اســت ،مردی از
تبار ایل کلهر ایران
زمین است. صفحه 8