روزنامه صبا شماره 1315
روزنامه صبا شماره 1315
روزنامه صبا شماره 1315
سه شنبه| 24ابان 15 |1401نوامبر 20 |2022ربیع الثانی |1444
سال دهم| شماره 8 |1315صفحه| 5000ناموت|
ادینـه ،اب قـدرت بـرای حـل
مشـکالت جنگیـد
گفت و گو با بازیگران نمایش «پرده خانه»
مستندی از وجوه کمتر
شناخته شده رهبر انقالب
صفحه 2
عکس :محمد وکیلی
حفظ موسیقی نواحی ،خطر
بحران هویت را زایل می کند
صفحه 7
بازیگر همه فن حریف
صفحه 8 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
سه شنبه 24ابان 1401شماره 1315
جشنواره فیلم های ورزشی به ۳فیلم ایرانی جایزه داد
در مراسم اختتامیه جشنواره جهانی فیلم های ورزشی میالن ایتالیا ،که شب یکشنبه ۲۲ ،ابان ماه در
این شهر برگزار شد ،فیلم سینمایی «گیجگاه» به کارگردانی عادل تبریزی و تهیه کنندگی حنیف سروری
در بخش اثار سینمایی ،مستند «سمفونی حمید» به کارگردانی و تهیه کنندگی جعفر صادقی در بخش
فیلم های فوتبالی و فیلم کوتاه «برنده» به تهیه کنندگی و کارگردانی صادق حسین خانی ،در بخش فیلم
کوتاه ،دیپلم افتخار و مدال بلورین جشنواره را کسب کردند .سیدمجتبی علوی ،نماینده فدراسیون جهانی
فیلم های ورزشی( )FICTSدر ایران و عبدالحمید احمدی رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم های
ورزشی ایران و مشاور وزیر ورزش و جوانان در مراسم پایانی این رویداد جوایز این سه فیلم را دریافت کردند/ .مهر
اغاز جشنواره قاهره با اکران فیلم اسپیلبرگ
جشــنواره بین المللی فیلم قاهره ۱۳ ،نوامبر ،با اولین نمایش خاورمیانه ای فیلم «فبلمن ها» اثر تازه
اسپیلبرگ و مدیریت جدید که انرژی تازه ای را به فســتیوال تزریق کرده است ،اغاز به کارکرد.رویداد
امسال ،اولین دوره ای است که در ان امیر رامسس ،فیلمســاز مصری ریاست جشنواره را برعهده دارد.
رامسس ،جانشــین محمد حفظی ،رییس چندین ساله فستیوال شده اســت.چهل و چهارمین دوره
جشــنواره فیلم قاهره تا روز ۲۲نوامبر ادامه دارد .هم زمان با این جشنواره ،فستیوال فیلم مشهور دیگر
دنیای عرب در مراکش نیز برگزار می شود .در این دوره از فســتیوال ۱۴فیلم برای دریافت جایزه هرم
طالیی با هم رقابت می کنند/.صباخبر
مستندی از وجوه کمتر شناخته شده رهبر انقالب
اکران خصوصی مستند غیررسمی ،دیدار پنج شنبه ای رهبر انقالب
اسالمی ،با گروه های جهادی و تصاویر منتشر نشده از حضور ایشان
در زلزله بم شامگاه یکشــنبه ۲۲ابان در دفتر حفظ و نشر اثار رهبر
انقالب با حضور علی صدری نیا کارگردان اثر و ایمان عطارزاده معاون
هماهنگی و رییس حوزه دفتر حفظ و نشر اثار رهبر انقالب برگزار شد.
صدری نیا ،در این برنامه طی پخش مســتند غیررســمی دیدار
پنج شنبه ای با رهبر انقالب اسالمی ،اظهار داشت :این اثر شهریورماه
اماده و سیزدهم ماه جاری در جمع فعاالن جهادی در شهر فردوس،
رونمایی شد .در ماه های اخیر مسیر اکران های میدانی و استانی طی ان جلسه درباره ارتباط حضرت اقا ،با فعاالن حوزه های مختلف صحبت
شد و قرار است این هفته به پخش تلویزیونی برسد .ما یک مسیری را کردیم .صدری نیا ،تصریح کرد :شــاید این سئوالی که خیلی مطرح
برای غیررسمی ها طی کردیم که شاید گفتن ان خالی از لطف نباشد؛ بود و ندانستن خیلی از جلســاتی که حضرت اقا دارد -که جلسات
ما می توانستیم برای روایت این جلسات صرفا به روایات درون جلسات پنج شنبه تنها بخشی از ان ها بود -نوع ارتباط حضرت اقا ،با فعاالن
اکتفا کنیم و فقط جلسات پنج شنبه ای را روایت کنیم.
حوزه های مختلف خیلی محل بحث قرار گرفت .در قسمت بعدی که
کار
ابتدای
از
شاید
کارگردان مستند غیررسمی افزود :تصمیمی که
غیر رسمی سه است ودیداری علمی بود ،سراغ نوع پی گیری های اقا،
بعضی
چه
حاال
جلســات
گرفتیم این بود که به بهانه خود روایت این
ارتباط ایشان با نخبگان ،استمرار این ارتباط در سال های مختلف و ...
چه
کنیم،
ی
م
روایت
را
موضوعی
از قسمت های ما که چند جلسه ای
رفتیم .در قسمت چهارم که دیدار طنز پردازها بود سعی کردیم به نوعی
ان جلساتی که تک جلسه ای روایت می کنیم ،احساس می کردیم که درباره وجوهی از نگاه های فرهنگی حضرت اقا ،و تفاوتش با بعضی از
می شــود حرف های بزرگ تر و روایت های بیشتری را ارائه داد؛ یعنی دیدگاه ها و سلیقه های فرهنگی دیگر صحبت کنیم.
زاویه راویان دفاع مقدس با حضرت اقا ،بود ولی در غیر رسمی دو که
او ادامه داد :در غیر رســمی پنجم ،ســراغ وجه تــازه ای رفتیم و
بود،
شاید شروع یک مسیر و جریان در غیررسمی ها به صورت رسمی
باز می توانســتیم به روایت خود ان جلســه ای که افراد عالقه مند به
در
بود،
روایت ان جلسه ای که مجموعه همه دیدارهای پنج شنبه ای
خدمت رسانی به مناطق محروم هســتند بپردازیم ،ولی به ذهنمان
هجومبهفرشقرمزفیلمیبابازی«تیموتیشاالمی»
اولین نمایش فیلم عاشقانه ادم خواری ،ساخته «لوکا گوادانینو»
با نام «استخوان ها و همه» در شهر میالن ایتالیا برگزار شد .اما مراسم
فرش قرمز این فیلم به دلیل حضور جمعیــت عظیمی از طرفداران
«تیموتی شاالمی» ستاره این فیلم تعلیق شد .پلیس محلی فرش قرمز
بیرون سالن سینمای اودئون ،را پس از ان که تجمع به حدی افزایش
یافت که نگرانی های ایمنی را برانگیخت ،بستند .در حالی که نمایش
اول این فیلم ظرفیت محدودتری در نظر گرفته شده اهالی رسانه از
حضور در سالن نمایش فیلم خودداری کردند ،اما نمایش فیلم و معرفی
ان طبق برنامه انجام شــد .میالن ،یکی از اخرین شهرهایی است که
نمایش فیلم پرمخاطب «استخوان و همه» را در دستور کار قرار داد.
فیلمی که در ماه سپتامبر در جشــنواره ونیز و با برگزاری فرش قرمز
نخستین نمایش جهانی خود را تجربه کرد و «لوکا گودانینو» جایزه
شیر نقره ای بهترین کارگردانی و «تیلور راســل» هم جایزه مارچلو
ماسترویانی برای بهترین بازیگر نوظهور را دریافت کرد/.ایسنا
«رها و انگشتر جادو» وارد شبکه نمایش خانگی شد
فیلم بلند غیرسینمایی «رها و انگشتر جادو» ،به تهیه کنندگی
و کارگردانی امیر مومنی اصل ،به عنوان یک فیلم کودک و نوجوان،
وارد شبکه های نمایش خانگی شد.
در خالصه داســتان ایــن فیلم امده اســت؛ «بابا محســن،
باستان شناس است و همراه با دخترش رها ،برای کشف یک غار
مخوف به شمال ایران سفر می کنند ،وقتی به غار می رسند ناگهان
زمین لرزه اتفاق می افتد و باعث وحشت بابا محسن و رها ،می شود.
زلزله که تمام می شود ،اتوسا ،بعد از ۶هزار سال استراحت از درون
یک تابوت قدیمی بیدار و وارد زندگی انسان های امروزی می شود.
با ورود اتوسا ،زندگی بابا محسن و رها ،دچار اتفاقاتی می شود و…
در «رها و انگشتر جادو» نیما فالح ،سحر ولدبیگی ،رها باللی و…
به ایفای نقش پرداخته اند .بهروز محمدی به عنوان خواننده تیتراژ
پایانی و منوچهر والی زاده به عنوان گوینده در این فیلم همکاری
داشته اند/.مهر
رسید که شاید ان حرفی که باید زد و بحثی که شاید درباره ان صحبت
شده ،روحیه خود حضرت اقا ،اســت و روحیه ای که ایشان پیش از
انقالب داشــته اند و دارند و در حوادث مختلف حتی بعد از رهبری،
دنبال کرده اند.
صدری نیا ،تصریح کرد :خیلی از جاها اگر بررســی شود مشخص
می شود که ایشان در مواردی به صورت مستقیم ورود کرده اند .شاید
اگر بررسی شود دوره هایی که مســئوالن کم کاری کرده اند و ایشان
خودشان درجایگاه رهبر ورود کرده اند .مث ً
ال در زلزله بم ،که ۲۰سال
پیش اتفاق افتاده ،خیلی از ما یادمان رفته و خیلی از بخش های جامعه
ندیده اند ،حضرت اقا ،در بخش های مختلف به ان جا می روند و بازدید
می کنند .مث ً
ال گاهی افرادی کنار ماشینی می ایند و از مشکالت شان
می گویند ولی نمی دانند که حضرت اقا ،ان جا هستند و فکر می کنند
برای فرماندار بم ،روایت می کنند و چنــد جا که افراد متوجه حضور
ایشان می شــوند ،اقا می گویند که به دیگران اعالم نکنند که ایشان
را دیده اند .هم چنین در برخی از دیدارهای شــان با مسئوالن بم ،از
مشــکالتی که دیده اند با ان ها در میان می گذارند و به صورت جدی
پی گیری می کنند .هم چنین بخش دیگری که در این مستند به ان
پرداخته شده ،این نوع ارتباط و نگاه ایشان با گروه های جهادی است.
در بخش دیگــری از این برنامه عطــارزاده به ارایه گزارشــی از
مستندهایی که درباره فعالیت های رهبر معظم انقالب ،توسط دفتر
حفظ و نشر اثار رهبر انقالب ساخته شده ،پرداخت/.ایرنا
جایزه ده هزار دالری برای «دونده»
فیلم کوتاه دونده ،به تهیه کنندگی و کارگردانی سیدپیام حسینی،
موفق به کسب جایزه بهترین فیلمنامه از سومین دوره جشنواره فیلم
دانشجویی هنگ کنگ ،معروف به اسکار دانشجویی اسیا ()GUFA
شد .این رویداد که توسط اکادمی فیلم دانشگاه باپتیست هنگ کنگ،
برگزار می شــود ،بزرگ ترین رویداد جشــنواره فیلم دانشــجویی
هنگ کنگ ،است.
این جشنواره با شعار «مسبب خلق نوری باش که جهان را حرکت
دهد» در پی ان اســت کــه دروازه ای به روی فیلم ســازان جوان از
فرهنگ های مختلف باز کند .مراسم اختتامیه این جشنواره ،یازدهم
نوامبر برگزار و فیلم کوتاه «دونده» در کنار فیلم هایی از کشــورهای
المان ،ایتالیا ،کر ه جنوبی ،فرانسه و هنگ کنگ موفق به کسب جایزه
بهترین فیلمنامه کوتاه جشــنواره به ارزش ده هزار دالر شد .در این
دوره ۲۳۴۱فیلم از ۱۰۰کشور در ۶بخش متنوع این رویداد ۵روزه
ثبت نام کرد ه بودند/ .ایرنا صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
رخشان بنی اعتماد ،رئیس داوران جشنواره فیلم هند شد
رخشانبنی اعتماد،سینماگرایرانی،درحالیریاستهیاتداورانبخشمسابقهبین المللیجشنوارهفیلم
هند ،را بر عهده خواهدداشت که «سیرو گوئرا» کارگردان شناخته شده کلمبیایی« ،استفن وولی» کارگردان و
تهیه کننده انگلیسی« ،نیال مادهاب پاندا» کارگردان و تهیه کننده هندی و «ویموکی جایاسوندرا» فیلمساز
اهل کشور سریالنکا دیگر اعضای داوران را تشکیل می دهند .جشنواره بین المللی فیلم هند امسال بزرگداشت
«شان کانری» بازیگر مطرح اسکاتلندی را با نمایش ۵فیلم از اثار این سینماگر فقید برگزار می کند ،ضمن این
که به «برتراند تاورنیه»« ،کریستوفر پالمر»« ،ژان کلود کریر» و «ژان پل بلموندو» نیز با نمایش اثارشان در
جشنواره ادای احترام خواهد شد.این رویداد سینمایی از تاریخ 29ابان تا ۷اذر برگزار می شود/.ایسنا
چهار پروانه ساخت صادر شد
فیلمنامه های «نپتون» به کارگردانی محمدابراهیم غفاریــان زوارزاده« ،مصطفی» به کارگردانی
سیدمحمدرضا ممتاز ،موافقت شورای پروانه ســاخت سازمان سینمایی را اخذ کردند .سیدمحمدرضا
ممتاز ،از سال ۱۳۸۳به صورت حرفه ای کار خود را در سمت دستیار اول کارگردان و برنامه ریز در فیلم
«تاوان عشق» از شبکه سوم سیما شروع کرد.
همچنین «اکتبر» به تهیه کنندگی ،کارگردانی و نویســندگی عباس مرادیان کرهرودی و «جشن
مردگان» به تهیه کنندگی عباس جهانبخشــی ،کارگردانی علیرضا صبوری و نویســندگی ایرج فالح
اهی دشتی ،پروانه ساخت دریافت کردند /.مهر
ساختیکمجموعهنمایشیبرایجام جهانی
روز یکشــنبه 22 ،ابان ،با اعــام جزئیات ویــژه برنامه های
تلویزیون در ایام جام جهانی ،2022تکلیف پخش بازی ها و تحلیل
و ویژه برنامه های این ایام در شبکه های سیما خصوصاً شبکه سه
و ورزش ،روشن شد .شبکه سه متولی اصلی این دوره از مسابقات
اســت که در هفته اول روزانه 4بازی را روی انتن خواهد برد و تا
بامداد تقریباً 12ساعت برنامه خواهد داشت.
ویژه برنامه «جام »2022از جمعه 27ابان با اجرای محمدرضا
احمدی و محمد حسین میثاقی روی انتن می رود .در شبکه ورزش
هم 35هزار دقیقه تدارک دیده شــده و حدود 10عنوان برنامه
پخش می شــود .اصلی ترین برنامه جام جهانی در شبکه ورزش،
برنامه «جام »22است که از اول مهرماه روزهای دوشنبه و جمعه
ساعت 21پخش ان اغاز شده و نخستین برنامه تحلیلی معاونت
سیما درباره جام جهانی قطر ،اســت که رسول مجیدی ،مجری
اصلی این برنامه خواهدبود .یکی از بخش های جذاب و دیدنی این
برنامه «قطرنامه» است که جذابیت ها و حاشیه های جام جهانی
را با رویکرد طنز با اجرای عبداهلل روا ،به تصویر می کشد .هم چنین
مسابقه «تله کیو جام »22که با همکاری تلوبیون هر شب ساعت
21:30پخش می شود و عالقه مندان می توانند از طریق تلوبیون
انالین در مسابقه شرکت کنند.
بنابر اعالم معاون سیما ،صداوسیما با خرید حق پخش ،ضمن
پوشش 64بازی جام جهانی ،اعزام تیمی از گزارشگران ،مجریان
و عوامل فنی و تولیدی مخاطبــان را در جریان این رویداد بزرگ
قرارخواهد داد 56 .بازی از رقابت های فوتبال جام جهانی از شبکه
سه سیما و 8بازی هم به دلیل هم زمانی از شبکه تخصصی ورزش
روی انتن خواهد رفت.
فارغ از تلویزیون ،رادیو هم به طور ویژه برنامه هایی را در دستور
کار قرار داده و نکته جالب ،ساخت سریالی است که رادیو نمایش
سه شنبه 24ابان 1401شماره 1315
3
تولید کرده و از 28ابان ماه پخش خود را اغاز می کند .محســن
ســوهانی ،مدیرکل هنرهای نمایشــی و رادیو نمایــش ،در این
باره گفت :در روزهای جام جهانی فوتبال ،ســریالی داریم که 24
قسمتی اســت و از 28ابان ماه الی 24اذرماه روی انتن می رود؛
هر هفته 6قسمت ساعت یک بامداد و تکرار ان ساعت 22روز بعد
پخش می شود .او خاطرنشان کرد :این سریال را فریدون محرابی،
کارگردانی می کند و شــهریارکرمی ،تهی ه کننده ان است .مجید
نظری نسب سردبیر این ســریال است و در هر قسمت به داستانی
پیرامون یکی از تیم های شرکت کننده می پردازد .این درام نمایشی،
به فرهنگ و تیم ملی ان کشور و ویژگی های ان می پردازد و البته
قسمت های ویژه ای برای تیم ملی ایران خواهیم داشت.
ســوهانی ،به ویژه شــدن برنامه «استودیو هشــت» در ایام
جام جهانی اشاره کرد و افزود :ما برنامه «استودیو هشت» که یک کار
تعاملی در رادیو نمایش به شمار می رود را به طور ویژه در جام جهانی
خواهیم داشت .او به بازیگران این ســریال رادیویی اشاره کرد و
گفت :میرطاهر مظلومی ،محسن بهرامی ،امیر منوچهری ،دانیال
ابراهیمی ،بهادر ابراهیمی ،فرشید صمدی پور ،محمد اقامحمدی،
امیرعباس توفیق ،بهرام سروری نژاد ،مهدی نویدی مقدم ،نازنین
مهیمنی ،سیما خوش چشم ،امیراسالن ســروری ،امیر فراهانی،
ماکان رضایی پور و ...در این ســریال رادیویی ویژه جام جهانی به
ایفای نقش می پردازند .مدیرکل هنرهای نمایشی و رادیو نمایش،
هم چنین درباره تولید ویژه برنامه جدیدی بــرای نقد ،تحلیل و
معرفی فیلم های کوتاه خبر داد و افزود :کار جدیدی را با همکاری
انجمن ســینمای جوان ،اغاز کردیم که به نقد و تحلیل و معرفی
فیلم های کوتاه می پردازد .درجلسه ای که داشتیم توافق اولیه انجام
شده و ان شــاءاهلل به زودی تولیدش را اغاز می کنیم .این برنامه را
میثم کریمی تهیه می کند/ .تسنیم صفحه 3
4
سه شنبه 24ابان 1401شماره 1315
پرونده
ادینـه،باقـدرتبـرایحـلمشـکالتج
ب مختلف را بیان
«پرده خانه» ،نمایش نام ها ی بلند به قلم بهرام بیضایی است که قصه زنانی از نژاد و مذاه
سمیه نجفی خاتونی
می کند که به اجبار به اندرونی سلطان اورده شده اند« .گلتن» مربی زنان بازی خانه است ،که نقشه می کشد
گفت و گو
تا جان بقیه را نجات دهد .اجرای عمومی نمایش«پرده خانه» به کارگردانی گالب ادینه و تهیه کنندگی
سعیده اسماعیل نیا ،در تئاتر شهرزاد از 15ابان شروع شده است ،این نمایش در پیش فروش هفته نخست میزبان دوهزار
مخاطب شده است .نورا هاشمی ،علیرضا ناصحی ،مانیا علیجانی ،سامان کرمی و سعید چنگیزیان ،به همراه بیش از پنجاه
نفر از بازیگران تئاتر ،گالب ادینه ،را در نمایش «پرده خانه» همراهی می کنند،گالب ادینه قبل تر نمایش نامه های «سلطان
مار» و «مرگ یزدگرد» از نوشته های بهرام بیضایی ،را به صحنه برده و این نمایش ،سومین کارگردانی او از اثار بیضایی به
شمار می اید .خبرنگارصبا ،در یک شب پاییزی مهمان نمایش «پرده خانه» از گالب ادینه ،شده است که اتفاقا مقارن با تولد
ن منتظر بودند تا
این هنرمند پیشکسوت تئاترو سینمای ایران بود .قبل از نمایش ،مخاطبان با شور و هیجانی خفته در سال
نمایشی را که محصول 8ماه تمرین مداوم یک گروه 100نفره از گالب ادینه است را ببینند ،در همان بدو ورود گالب ادینه
مانند مادری مهربان که به استقبال مهمانان اش می رود ،به همه کسانی که امده بودند خوش امد گفت و از حضورشان تشکر
کرد ،و از همان ابتدا فضای صمیمانه ای شکل گرفت ،که تا پایان نمایش ادامه یافت .در انتهای نمایش ادینه مهمان های خود
را با لبخندی صمیمانه مشایعت کرد .و ان چه که بیش از همه چیز جالب بود ،تذکرات به جا و حرفه ای او به گروه هنروران این
نمایش پس از اجرا بود ،که قدرت باال و حساسیت او در کارگردانی و بازیگردانی را نشان می داد .وی در طول کار ،اگاهانه
به گوشه گوشه کار هنروران توجهی خاص داشت و در انتها مادرانه از ما می خواست ،در سردی هوا خود را خوب بپوشانیم.
خبرنگار صبا ضمن تشکر از اجرای هنرمندان این نمایش به گفتگویی گرم با نورا هاشمی و علیرضا ناصحی نشسته است.
نورا هاشمی:
باالترین شانس در زندگی من مادرم است
امروز تولد گالب ادینه است .نورا ،به مناسبت این روز
چه جمله ای به گالب ادینه تقدیم می کند؟
بسیار کار سختی است ،که محبت ها و کوشش های مادرم را در
یک جمله خالصه کنم ،چرا که بیشتر از ان چه که در قالب واژه ها
بگنجد ،او خوب است .و به جرات می توانم بگویم که باالترین شانس
در زندگی من مادرم است .این شانس از تمامی جهات در زندگی
من بوده است .نه فقط به لحاظ هنری و حرفه ای که از همه نظر من
برای این نعمت بزرگ خدا را شاکر هستم.
بازی و حس شما بسیار شبیه به جوانی گالب ادینه است.
من گاهی حس می کردم ایشان را روی صحنه می بینم ،ایا
دیگران هم شما را این گونه دیده اند؟
از نظر هنر بازیگری ،پدرم مهدی هاشمی ،استاد مادرم بوده اند.
هنر بازیگری گالب ادینه ،تلفیقی از اموخته های مهدی هاشمی و
تجربیات ارزنده ای بود که در طول این سال ها داشته اند ،به همین
منوال من نیز در کنار دو استاد بزرگ که پدر و مادرم بودند کسب
تجربه کردم و شاید این شباهت جنس بازی ،به همین خاطر باشد.
از دوستان زیادی شنیدم که بازی من ان ها را به یاد گالب ادینه
می اندازد ،که برای من جای خوشحالی و افتخار دارد با این که از
نظر خودم تا رسیدن به مهارت وتسلط مادرم در بازیگری خیلی
فاصله دارم.
گلتن ،از سخت ترین و پرکارترین نقش ها در این نمایش
است ،چگونه انرژی خود را هر شب برای اجرای این نقش
حفظ می کنید؟
در طول روز ،خوراکی هــای مقوی می خورم ،از دود ســیگار
دور هستم .ورزش های کششــی مرتبط را انجام می دهم و خواب
کافی دارم ،در غیراین صورت ب ه هیچ عنوان نمی توانســتم از پس
سختی های این نقش برایم.
شما فرزند سینما هستید یا تئاتر؟
هر دو ،چرا که از بچگی هم در صحنه بودم وهم در پشت صحنه
سینما حضور داشتم.
نیرو و قدرتی در بازیگری زنان این نمایش دیده می شود،
که صحنه را تســخیر می کنند ،ارزیابی شما ،در این باره
چیست؟
متن قوی و تالش بی وقفه و مداوم گالب ادینه ،در این کار باعث
این شور در اجرا بوده اســت ،از ابتدای کار تا اجرا مشکالت بسیار
زیادی پیش امد ،که گالب ادینه ،با قدرت برای حل تک تک ان ها
جنگید ،و فضایی در کار حاکم شد که گروه عاشقانه و با جان و دل
این نمایش را شکل دادند.
این نمایش برای گروه و افرادش منافع مادی را نیز در
پی داشته است؟
خیر ،این نمایش برای گالب ادینه برگشت مادی نداشته است،
و برای بقیه افراد هم به قدری جزئی بوده ،که قابل گفتن نیست.
تهیه کننده این نمایش سعیده اسماعیل نیا ،با بودجه شخصی خود
و شناختی که از خانم ادینه ،داشتند این پروژه را اجرایی کردند ،و
در این میان برای تامین هزینه های لباس و دکور و ...که بسیار هم
سنگین بود ،از هیچ جایی کمک گرفته نشد و در واقع تهیه کنندگی صفحه 4
پرونده
جنگیـد
این کار را به صورت دلی و با عشقی که به هنر نمایش داشتند به
عهده گرفتند.
علیرضا ناصحی:
هنر نمایش اگاهی بخش است
از تجربه های پیشین خود در زمینه تئاتر بگوئید.
من از سال 1372که وارد دانشگاه شدم ،به طور مداوم هر سال
کار تئاتر داشته ام و در حدود 50اثر نمایشی ایفای نقش کرده ام ،در
نمایش های افشین هاشمی ،حمید امجد ،پری صابری بازی کرده ام
و همکاری های پیشین من هم ایفای نقش در نمایش های حمید
سمندریان و هما روستا بوده است.
همکاری شــما با گالب ادینه و انتخاب شما برای نقش
صندل در نمایش پرده خانه به چه شکل صورت گرفت؟
من در نمایش شــبی در تهران با خانم ادینه تجربه همکاری
کرده ام و در دانشــگاه نیز افتخار شاگردی شان را داشتم .در واقع
اشنایی ما پیش از این نمایش به صورت همکاری در نمایش های
مختلف بود که بعد من برای این نقش انتخاب شدم.
ایا سابقه بازی جلوی دوربین و تصویر هم داشته اید؟
من عالوه بر بازیگــری تئاتر ،در حوزه دوبلــوری و گویندگی
عروسک هم فعالیت دارم ،و در کارهای عروسکی با مرضیه برومند
و درمجموعه شکرستان با مرکز صبا همکاری داشته ام.
دلیل این که به جز تمهیدات و مولفه های سبکی نمایش
ایرانــی ،در نقش پردازی چیزی اضافــه نکردید ،تا او را
متفاوت تر ارائه دهید ،چه بود؟
بازیگر وقتی با درامی شاخص مانند اثار بیضایی مواجه می شود،
سعی می کند نزدیک ترین شخصیتی را که مدنظر نویسنده است
را اجرا کند ،همان طور که در مواجه با متن هایی مانند ایبســن و
استریندبرگ باید مولفه های سبکی کاراکتر پردازی نویسنده را در
نظر داشته باشد ،و این بخشی از وفاداری بازیگر به مولف به حساب
می اید ،این نمایش هم ،از جمله متن های مولف اســت ،و این که
در تئاتر ما استفاده از این متن های ارزشمند کم شده است بسیار
متاسف هســتم ،این نمایش می تواند برای دانشجویان این رشته
سه شنبه 24ابان 1401شماره 1315
5
مانند یک کالس درس از تئوری های سبک نمایش ایرانی باشد.،به
همین دلیل اتفاقا یکی از مولفه های سبکی نمایش ایرانی ،نمایش
درست و تیپیکال شخصیت های ثابتی مانند وزیر ،سیاه ،سلطان
اســت که با همان ریزه کاری های همیشــگی روی صحنه حاضر
می شوند .در نهایت باید بگویم ،صندل جزو سخت ترین نقش هایی
است که در این چند سال بازی کردم.
ایا داســتان این نمایشــنامه در چند خط کوتاه قابل
بازگویی است؟
این نمایشنامه متشکل از یک قصه پرکشش و قوی در خط اصلی
و خرده داستان های کوتاه از شخصیت های مختلف در حاشیه خط
اصلی است که در طول اجرا روی هم تاثیر می گذارند ،تا این که در
نهایت یک مفهوم کلی را بیان می کند.
استقبال مخاطبان از نمایش چطور بود؟
این کار از جنس نمایش های مخاطب پســند است ،که حضور
گالب ادینه با ان حساسیت ها وهنر حرفه ای جان بیشتری به ان داد.
ما هر شب با سالن مملو از تماشاگر اجرا می رویم .برخی هم بدون
دیدن نمایش قضاوت هایی داشته اند که خاطر ما را مکدر کرده است.
به کسانی که در این شرایط مخالف اجرا بودند ،چگونه
پاسخ دادید؟
حرف من این اســت که این دوســتان از ماهیت رسانه تئاتر و
نمایش اطالعی ندارند ،چرا که کسی که ماهیت و رسالت این هنر
را بداند ،نه در این زمان و نه هیچ زمان دیگر مخالف اجرا نمی شود.
همان طور که برتولت برشت ،در شــرایط جنگ جهانی دوم ،ننه
دالور ،را نوشت و اجرا کرد ،هنر نمایش اگاهی بخش است ،همان
طور که در نمایش تخت حوضی ایرانی با همان ســادگی سبک و
طنازی در اجرا ،عمیق ترین مفاهیم انتقادی و چالشــی از جامعه
را بازگو می شــود ،به طور کلــی تعطیل کردن تئاتــر از نظر من
نشان دهنده عدم شناخت از ماهیت این رســانه است .تئاتر یک
مقوله هنری است ،که با تنبلی و خانه نشســتن نمی توان ان را
زنده نگه داشت و یا قضاوت کرد ،خواندن یک نمایشنامه حداقل
کاری است که مخاطب اگاه می تواند پیش از قضاوت انجام دهد.
این مسائل را به صورت کلی فارغ از شرایط اکنون عرض می کنم ؛
از نظر من کسی که اهل تئاتر است اهل کتاب نیز هست ،چرا که
دیدن یک نمایش مترادف خوانش یک کتاب است ،و کسی که اهل
مطالعه نباشد نمی تواند درباره نمایش نظر بدهد ،نمایش ها عمدتا
اندیشه ساز هستند ،و کسانی که در این حوزه کار می کنند ،مولد
اگاهی و دانش در جامعه هستند .به همین دلیل همان درصدی از
جامعه که کتاب می خوانند تماشاگران تئاتر هم هستند وای کاش
که همه کتاب می خواندند.
اجرای نمایش با این ساعت طوالنی و خسته گی خودتان
را چگونه مدیریت کرده اید؟
در این دوره ،مجبورم برای این که بتوانم در صحنه اجرای خوبی
را داشته باشم ،مانندیک بودایی با رعایت کردن سبک زندگی ،و
مدیتیشن خود را از استرس و حواشی دور نگه دارم که بسیار کار
سختی بوده است .این مسئله ای بود که متوجه همه افراد این گروه
نمایشی شد .و هیچ چیز جز نیروی عشق نمی توانست این میزان
از پتانسیل و انرژی را در این کار تولید کند.
اجرای این نمایش برای شما منافع مادی و مالی داشته
است؟
خیر ،من پروژه های دیگری هم که در بخش نمایش عروسکی
و ...داشتم را موقتا کنار گذاشتم ،چرا که احساس می کردم اجرای
این نمایش در این شرایط بسیار الزم و ضروری است .و این خواست
من و گروه بود که بدون هیچ چشم داشت مالی ،با عشق این مسیر را
به سالمت به مقصد برسانیم.
بازیگــران تئاتر و فعالیــن در حــوزه نمایش منبع
درامدشان از کجا تامین می شود؟
از نظر من هنر و پول همیشه دو قطب مخالف هم هستند ،به این
شکل که هرگاه در یک اثر مسائل مادی محوریت پیدا می کنند ،هنر
رنگ می بازد و همین طور بالعکس هر گاه با هنر در محوریت یک اثر
مواجه می شویم ،هیچ منبع مالی نمی تواند برای ان قیمتی بگذارد.
اما با این حال وجود یک شرایط مناسب برای هنرمند ،برای ان که
بتواند بدون دغدغه های مادی هنرش را شکوفا کند الزم و ضروری
است .که متاسفانه با بوجود امدن شرایط کنونی بیشترین ضربه
و سختی متوجه هنرمندان شده است طوری که گویا همه ایست
کرده اند ،و در حالت انتظار بدون جواب مانده اند .بیشتر بچه های
تئاتر که اعضای خانه تئاتر هم هستند در حال حاضر به رانندگی
در اسنپ برای گذران زندگی روی اورده اند. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
سه شنبه 24ابان 1401شماره 1315
«پاهای ادم چقدر می تونه دراز باشه» در پردیس تئاتر تهران
نمایش «پاهای ادم چقدر می تونه دراز باشه» کاری از کانون پالک بند از کانون های تخصصی پردیس
تئاتر تهران ،به کارگردانی مجید ابراهیم زاده و نریتوری فاضل قنادی است .این نمایش با بازی فوژان تاجیک،
ارمین افتخارزاده ،مرجان افروز ،سیاوش زنگی ،سیاووش زنگی ،میالد رمضانی ،مهسا منفرد ،الهه ادبی ،ارام
نیک بین ،اریانا عباسی ،میالد پرموزه ،علی ناصری ،فرحان فریضه و شاهین زرگر اجرا می شود .این نمایش،
به زندگی وودی الن نویسنده ،کارگردان و بازیگر سینما و وقایع زندگی وی در یک دوره زمانی می پردازد.
عالقه مندان می توانند برای دیدن این نمایش به پردیس تئاتر تهران ،واقع در بزرگراه امام علی(ع) ،اتوبان
محالتی شرق ،خیابان شاه ابادی شرق ،بعد از میدان مالک اشتر ،پردیس تئاتر تهران ،مراجعه کنند/.مهر
اتمام مرحله استانی جشنواره تئاتر «سودای عشق»
مرحله استانی سیزدهمین جشنواره سراسری تئاتر «سودای عشق» ،با رقابت ۳۱۲اثر در ۲بخش
صحنه ای و خیابانی در ۳۱استان کشــور و معرفی ۱۱۷اثر به دبیرخانه جهت انتخاب در بخش نهایی
به پایان رسید و فیلم اثار برگزیده استانی در اختیار اعضای گروه های انتخاب خیابانی و صحنه ای قرار
گرفته که به زودی اسامی اثار منتخب برای حضور در بخش نهایی جشنواره اعالم می شود .بر پایه اعالم
دبیرخانه مرکزی جشنواره «سودای عشق» ۶۹۱ ،گروه نمایشی از سراسر کشور برای حضور در مرحله
استانی (که در ۳۱استان و از هجدهم مهر ماه امسال برگزار شد) اعالم امادگی کردند که از این میان سهم
نمایش های متقاضی برای حضور در ۲بخش رقابتی صحنه ای و خیابانی به ترتیب ۳۹۱و ۳۰۰اثر بود/.مهر
ادای احترام فرانسوی ها به استاد رنگ سیاه
پیر سوالژ ،هنرمند نامدار فرانســوی ،در سن ۱۰۲سالگی
درگذشت .مراسم گرامیداشت پیر ســوالژ ،هفته گذشته در
جنوب غربی فرانسه برگزار شد و مردم این کشور به همراه رئیس
جمهوری و خانواده این هنرمند شرکت کردند.
ســوالژ ،لقب master of blackرا زمانی به دست اورد
که با بوم هایش که کاربرد های متفاوت رنگ سیاه را منعکس
می کردند ،به شهرت رسید .برای او فقط یک رنگ وجود داشت:
مشکی .او یک عمر را صرف کاوش در نور درون این رنگ کرد.
این نقاش که خودش همیشه ســیاه پوش بود ،می گفت :من
عاشق اقتدار ،اشکار بودن و رادیکالیســم سیاه هستم .سیاه
یک رنگ بســیار فعال اســت .وقتی ان را در کنــار یک رنگ
تیره قرار دهید روشــن می شــود .اثار پرفروش ترین هنرمند
فرانســوی ،مبلغی هفت رقمی را به خود اختصاص داده اند .با
وجود اینکه اثارش در بیش از ۱۱۰موزه در سراســر جهان ،از
جمله گوگن هایم نیویورک و تیت لندن ،نگهداری می شــود،
اما نقاشی های او که نامی اشنا در فرانسه است ،کمتر در سطح
بین المللی شناخته شده است .دســامبر ۲۰۱۹موزه لوور ،به
مناسبت ۱۰۰سالگی این هنرمند بزرگداشتی برای او برگزار
کرد که افتخاری نادر برای یک هنرمند زنده بود .سوالژ ،همه
اثار خود را Peintureنام گذاری و ســپس ان ها را با اندازه و
اجرای نمایش میدانی «جهان بانو» تمدید شد
اجرای نمایش میدانی «جهان بانو» ،به تهیه کنندگی علی اسماعیلی و
کارگردانی حسن بزرا ،که از اول ابان ماه در بوستان والیت به روی صحنه
رفته است ،تمدید شد .این نمایش درباره زنان تاثیرگذار و تاریخ ساز است
و از ابتدای عالم تا زمان حال را در بر می گیرد .داستان «جهان بانو» از
خلقت حضرت حوا ،اغاز و در ادامه قصه زندگی حضرت هاجر ،حضرت
اســیه ،حضرت مریم ،حضرت خدیجه ،حضرت زهرا(س) ،حضرت
زینب(س) و حضرت معصومه(س) را روایت می کند .بعد از ان ،نمایش
وارد تاریخ معاصر ایران می شود و نقش زنان تاثیرگذار در ماجرای کشف
حجاب دوره رضاخان ،دوران انقالب ،دفاع مقدس و در نهایت سال های
اخیر و ایثار کادر درمان در دوران کرونا را به تصویر می کشــد .عوامل
دیگر نمایش میدانی «جهان بانو» عبارتند از مجری طرح :امیر حسین
طهرانی ،طراح نور :عباس رحمانی پــور ،طراح صحنه و دکور :مرتضی
پورحیدری ،مدیر تولید :داود طامهری ،طراح صدا :عرفان حسن زاده،
طراح جلوه های ویژه میدانی :یاسر یارمحمدی و/ ...ایسنا
کتابسالقیصر امین پور،برگزار نشد
بیوک ملکی ،مدیرعامل دفتر شــعر جوان با اشــاره به برگزار
نشدن کتاب سال قیصر امین پور در سال ۱۴۰۱اظهار داشت :یکی
از برنامه های مهم این دفتر ،برگزاری جایزه کتاب سال شعر جوان
است که در زمان مدیریت محمدرضا عبدالملکیان و در سال ۱۳۸۵
اغاز شــد و از سال دوم با درگذشــت قیصر امین پور ،کتاب سال
شعرجوان (جایزه قیصر) نام گرفت.
او گفت :این جایزه به مدت ۵دوره برگزار شد؛ سپس با وقفه ای
سه ساله و در دوره مسئولیت بنده از سال ۱۳۹۶از سر گرفته شد و
تا سال ( ۱۴۰۰در ۵دوره ) ادامه یافت ،اما در سال ،۱۴۰۱علیرغم
تالش دســت اندرکاران دفتر ،به دلیل مشکالت مالی ،برگزاری
جایزه کتاب سال قیصر میسر نشــد .ملکی افزود :از ابتدای سال
،۱۴۰۰هیچ وجهی به دفترشــعر جوان پرداخت نشــده و اداره
فرهنگ و ارشاد اسالمی ،با وجود امضای تفاهم نامه ،حمایتش را از
این دفتر دریغ کرده است/ .ایرنا
تاریخ تولید متمایز می کرد .این هنرمنــد به کمال گرایی نیز
معروف بود و اگر صد در صد از یک نقاشــی راضی نبود ،ان را
از بین می برد .او که در ۲۴دســامبر ۱۹۱۹متولد شد ،حتی
در کودکی ،شیفته درخشش جوهر ســیاه بود .او در مصاحبه
با خبرگزاری فرانســه گفته بود وقتی نقاط سیاه را روی کاغذ
می گذاشت ،مادرش به او می گفت انگار از قبل سوگوار مرگ او
است .سوالژ ،درست قبل از شروع جنگ جهانی دوم ،در مدرسه
هنر های زیبای پاریس پذیرفته شد و اولین اثار خود را در سال
۱۹۴۷به نمایش گذاشت .در حالی که معاصران و دوستانش
مجذوب رنگ ها می شدند ،او رنگ گردویی را انتخاب کرد و حتی
مدتی قیر تیره ،را روی شیشــه امتحان کرد .او سال ۱۹۵۴در
۳۳سالگی در بینال معتبر ونیز حضور یافت و دو سال بعد اولین
نمایشگاه انفرادی خود را در نیویورک برگزار کرد.
زمانی که حدود ۶۰سال داشت ،گرایش او از رنگ سیاه به
انعکاس نور از سیاه ،تغییر کرد ،تکنیکی که ان را outrenoir
(فراتر از سیاهی) نامید .این تکنیک شامل تراشیدن ،کندن و
حکاکی الیه های ضخیم رنگ با الستیک ،قاشق یا چنگک های
کوچک بود تا بافت های مختلفی ایجاد شود که نور را جذب یا رد
می کند و او را به جایی می برد که او ان را «کشوری متفاوت» از
سیاهی ساده می نامید /.هنرانالین
سیاست هایی که زندگی انسان ها را دگرگون می کند
نمایش «این اب اشامیدنی نیست» نوشته وودی الن ،با ترجمه
نگار شاطریان و کارگردانی طاها محمدی از 20ابان ساعت 18:45
در سالن شــماره 2پردیس سپند اجرا می شــود .محمدی ،درباره
جذابیت های نمایشنامه گفت :تصمیم داشتم نمایش را سال 1393
روی صحنه ببرم که گروه نمایشی دیگری ان را اجرا کرد و از این رو
منصرف شدم .در مجموع من عالقه مند به طنز سیاسی و اجتماعی
هستم و این نمایشنامه نیز در این ژانر قرار دارد« .این اب اشامیدنی
نیست» درباره انسانی است که ناخوداگاه درگیر اتفاق هایی می شود و
سیاست نادرست دولت ها برایش درگیری هایی را رقم می زند.
محمدی ،با بیان اینکه تمرین های نمایش حدود شش ماه به طول
انجامید ،درباره میزان وفاداری اش به نمایشنامه اصلی در اجرا اظهار
کرد« :این اب اشامیدنی نیست» ،تنها اثری است که در اجرا بسیار به
ان وفادار بوده ام چرا که دیگر اثاری که پیش از این روی صحنه اوردم
دستخوش تغییراتی در روند کارگردانی شده بود/.هنرانالین صفحه 6
سه شنبه 24ابان 1401شماره 1315
خرب فرهنگ و هرن
تمدید فصل نهم «چهار فصل تئاتر ایران» تا پنجم اذر
ایوب اقاخانی ،مدیر دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز هنرهای نمایشی حوز ه هنری ،به عنوان طراح و
سرپرست پروژ ه جامع اموزش نمایشنامه نویسی برای خارج از پایتخت با عنوان «چهار فصل تئاتر ایران»
از تمدید مهلت ارسال ایده های اولیه در پاسخ به فراخوان فصل نهم از دور نوین این پروژه با نام «تئاتر و
ماورا» تا روز شنبه ،پنجم اذر ،۱۴۰۱خبر داد .عالقه مندان به شرکت در این فرایند نمایشنامه نویسی توام
با اموزش کارگاهی که به چاپ اثار منتخب ختم می شود ،می توانند در راستای محتوای فراخوان فصل
نهم ،ایده های موجز و اولی ه خود را به دبیرخان ه این پروژه ارسال کنند .مدیر دفتر مطالعات و پژوهش های
مرکز هنرهای نمایشی حوز ه هنری گفت :اعضای هیات علمی این فصل ب ه زودی معرفی می شوند/.مهر
انتشار فراخوان دومین جشنواره انسان تمام
فراخوان دومین جشنواره انسان تمام ،با موضوع نقش انسان کامل در تکامل انسانی بشر و هم چنین نقش
انسان تمام در رساندن فرد و جامعه و تمدن متعالی منتشر شد .در این جشنواره ،نقش انسان کامل در تکامل
انسانیبشربررسیخواهدشدضمناینکهنقشانسانتمامدررساندنفردوجامعهتمدنمتعالیهمموضوع
ویژه این جشنواره است .محورهای این جشنواره عبارت است از :گرافیک (طراحی پوستر ،تصویرگری کودک
و نوجوان) ،شعر (کالسیک ،ترانه ،شعر کودک) ،ادبیات داستانی (داستانک ،داستان کوتاه کودک ،فیلمنامه،
طرح رمان نوجوان) ،اموزش خالق (طراحی بازی ،طرح درس خالقانه) است .مهلت ارسال اثار تا اول دی ماه
۱۴۰۱است؛ قرار است اختتامیه این جشنواره در بهمن ماه ۱۴۰۱برگزار شود/.ایرنا
حفظ موسیقی نواحی ،خطر بحران هویت را زایل می کند
محمود ساالری ـ معاون امور هنری وزارت فرهنگ
و ارشاد اسالمی ـ به پانزدهمین جشنواره موسیقی
نواحی ایران پیام داد.
در پیام محمود ساالری ،معاون امور هنری وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی امده است:
7
به نام خدا
ناله سرنا و تهدید دهل چیزکی ماند بدان ناقور کل
پس حکیمان گفته اند این لحن هــا از دوار چرخ
بگرفتیم ما
بانــگ گردش های چرخســت ایــن که خلق
می ســرایندش به تنبور و به حلق (مثنوی معنوی،
دفتر چهارم)
تنوع و دیرینه گی فرهنگ و هنر در کشور عزیزمان
ضمن بیان رهیافت خواسته های یک ملت ،همواره
حافظ هویت دیرپای ملی و پیشینه ی پیوند خورده با
فرازهای تعالی بخش ایینی است که نشانگر استحکام
بنیان های فرهنگی و هنری این مرز و بوم است.
موســیقی نواحی ایران با کالم و نغمه و نوای
جان بخش خــود به عنوان موســیقی اصیل و
ریشه دار میعادگاه اندیشــه و ذوق ،امیخته با
زیســت اجتماعی و تفکری این سرزمین و
سلوک اقوام اســت که در الیه ها و سطوح
مختلف ان می توان اصالت ،معرفت و معنویت
را به گوش جان شنید و از نغمات روح بخش
ان بهره ای کامل برد.
از این منظر موسیقی نواحی ،این میراث
ناملموس به عنــوان گنجینــه ای توانمند
و ســفیری گویا در گذر زمان همواره بیانگر
وحدت ،برادری و برابری اقوام پیشــینه دار
ایرانی در عرصه ملی و بین المللی بوده اســت
که حفظ ان و توجه به ســنت ها و ایین های ملی
و بومی ،خطر بحران هویــت را زایل و به پایداری
استقالل فرهنگی کمک می کند.
برگزاری جشنواره موســیقی نواحی ایران ،این
رویداد هویت بخش و انســجام افرین بیانگر بخش
کوچکی از دامنه وسیع موسیقی اقوام مختلف ایران
اسالمی اســت که تالش دارد با پاسداشت و معرفی
ابعاد و ظرفیت های بکر و وسیع این نوع موسیقی برای
مخاطبان امروز نواها و نغمه هایی برامده از نای و نفیری
زالل و صمیمی و پنجه هایی سحرافرین و مایه ساز
که نسل به نسل و سینه به سینه ،با عشق و پایمردی
پیشکســوتان ،حفظ و منتقل گردیده را هرساله در
این میعادگاه به گوش مشتاقان و مخاطبانش برساند.
همچنین میزبانی اســتان گلستان از پانزدهمین
دوره برگزاری جشــنواره موســیقی نواحی ایران
باتوجه به حضور اقوام مختلف در ساختار جمعیتی و
ویژگـی های قـومی و مذهبی ان ،ضمن بهره مندی از
جغرافیـا و اقلیم منحصـر به فرد نیز می تواند نگارگر
افق های روشن و گامی موثر و به یادماندنی در راستای
ترغیب و تحقق افق های پیش روی این درخت تناور
فرهنگ و هنر باشد.
اینجانب ،تالش تمامی هنرمندان ،دست اندرکاران
فعال و زحمتکش و حاضران در صحن این رویداد بزرگ
موســیقایی را ارج نهاده و از خداوند متعال ،توفیق
دست یابی به اهداف واالی جشنواره و تداوم و تعالی
این رویداد بزرگ هنری را مسالت دارم .پانزدهمین
جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران ،با حمایت دفتر
موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی ،توسط انجمن موسیقی ایران و همکاری اداره
کل فرهنگ و ارشاد اسالمی استان گلستان از ۲۳تا
۲۷ابان ماه در شهر گرگان برگزار خواهد شد/.ایسنا صفحه 7
بازیگرهمهفنحریف
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
المان های موفقیت «سفیر»
فرامرز قریبیان بازیگــری توانا در ژانرهای ســینمایی
گوناگون است و به یقین او یکی از ستاره ها و عناصر موفق
فیلم های ژانر تاریخی-انقالبی محسوب می شود اما حضور او
در فیلم «سفیر» می تواند از جهاتی در کارنامه حرفه ای اش
نقطه عطف باشــد .فیلمی که برشــی از زندگی قیس بن
مصهر صیداوی فرســتاده اباعبداهلل (ع) به کوفه و بصره را
روایت می کند فریبرز صالح در نخستین ساخته سینمایی
بلند خود با نگاهی تکنیکی ،اثری شایان توجه در سینمای
ایینی ایران خلق می کند .البته این تکنیک حاصل سال ها
حضور او در خارج از کشور بود .فیلم با شیوه داستان گویی
متداول در ســینمای غرب ،یا همان تعلیق که در ادبیات
داستانی ایران بیشــتر از ان نام برده می شود ساخته شده
و بازی فرامرز قریبیان ،در ان نقطه قوت مهمی به شــمار
می اید .او در ســکانس خطابه گویی اش در مسجد کوفه،
پیام ثاراهلل (ع) را به نحو احسن به مخاطب فیلم سفیر ارائه
می کند .فیلم در پرداخت صحنه های رزمی هم موفق عمل
می کند که می توان در این زمینه به سکانس تعقیب و گریز
ماموران و قیس در بیابان و قطع شدن سر مامور حکومتی
به دست قیس اشاره کرد .قریبیان ،در این سکانس توانست
با مهارت های رزمی و هوشیاری قیس در نبرد تن به تن را به
زیبایی اجرا کند .درست این جاست که صالح ،برای انتخاب
یگیرد .بازیگری که ســال ها
فرامرز قریبیان ،نمره قبولی م
حضورش در فیلم های اکشن و جنگی او را برای رویارویی
با این موقعیت و نقش افرینی موفق در سکانس های رزمی
توامان با تعقیب و گریز ،مهیا ساخته است .در ادامه و پس از
دستگیری قیس ،خونسردی قریبیان بود که به او در نقش
افرینی بهینه کمک شایانی کرد .فاکتوری که همواره یکی
از ِویژگی های بارز این هنرپیشــه توانا بوده است .به یقین
هیچکس مانند قریبیان نمی توانست از پس این نقش مهم
تاریخی براید.
یاسر سماوات -بیســت و هفتمین روز ابان 1320را زادروز خود
می داند .روزی که با برگردانش به تاریخ میــادی ،مصادف با 15نوامبر
،1793تاریخی که کاخ لوور ،در پاریس پس از انقالب کبیر فرانســه و
سرنگونی نظام سلطنتی این کشــور بدل به موزه لوور شد .روزی که به
سال 1315خورشیدی ،مصادف با زادروز تولد زنده نام طاهره صفارزاده،
مترجم برجسته قران کریم و شاعر ،نویسنده و پژوهشگر نام دار معاصر
ایران اســت .ضمن اینکه در چنین روزی مصادف با هفدهم محرم 898
قمری ،عبدالرحمن جامی ،شاعر شهیر سده نهم هجری قمری ملقب به
خاتم الشعرا ،چشم از جهان فروبست .فرامرز قریبیان ،بازیگر توانا ،برجسته
و کهنه کارسینمای ایران نیز 81،سال پیش در چنین روزی در خیابان ری
تهران و در کوچه معروف ابشار واقع در این خیابان به دنیا امد .اگر چه گفته
می شود اصالتی تفرشی دارد .ســال 1327مسعود کیمیایی به صرافت
ساخت نخستین فیلمش با عنوان «بیگانه بیا» افتاد و قرعه فال برای بازی
در نقش «برزو» به نام قریبیان اصابت کرد .جوانی ترک های و خوش قد و
باال که در جمع ستاره های سینمای ایران در اواخر دهه ۴۰اسم و رسمی
نداشت .حضور او در این فیلم و کنار بهروز وثوقی ،سوپراستار وقت سینمای
ایران ،فرصتی مغتنم برای قربیان ،ستاره غریب ان روزگار مهیا می کرد .اما
یرفت! تالش کیمیایی هم
تهیه کننده «بیگانه بیا» زیر بار این موضوع نم
برای قرار دادن قریبیان ،در فیلمش بیهوده بود! دست اخر کیمیایی برای
ان که قریبیان را در جمع عوامل تولید فیلم حفظ کند ،او را به سمت دستیار
کارگردان منصوب کرد .فرامرز قریبیان درباره ماجراهای فیلم «بیگانه بیا»
می گوید «:من اعتقاد داشتم که او (مسعود کیمیایی) کارگردان خوبی
خواهد شد و او هم ایمان داشــت که من بازیگر خوبی می شوم« .بیگانه
بیا» نخســتین کار کیمیایی بود که تهیه کننده اش اجازه بازی به من را
در ان نداند؛ چون معتقد بود که باید از ســتاره ها استفاده کرد .به خاطر
همین بهروز وثوقی که ان زمان ستاره بود در این فیلم بازی کرد و من در
ان فیلم دستیار کارگردان بودم ».اگر چه به نوعی غرور قریبیان ،در این
برهه شکسته شده بود ،اما او ناامید نشد و سرسختانه به تالش خود ادامه
داد تا 5سال بعد و در 1352که بازهم مسعود کیمیایی بود که به قریبیان
برای نقش افرینی در فیلم دیگری پیشنهاد همکاری داد .فیلم سینمایی
«خاک» که اقتباسی از داستان بلند «اوسنه بابا سبحان» به قلم محمود
دولت ابادی ،محسوب می شد ،به دومین مجال نقش افرینی این هنرمند
کهنه کار کشورمان بدل شد( .اوسنه در گویش های سبزواری و نیشابوری
یرود و این داستان در واقع افسانه بابا سبحان نام
درمعنای افسانه به کار م
دارد) قریبیان ،این بار با کاراکتر «مسیب» نقش مکمل بهروز وثوقی ،را که
به شخصیت «صالح» جان میبخشید ،ایفا می کند و همین نقش مکمل،
کمک شایانی به او کرد .از ان جا که چند دهه پیش هنوز برداشت ازاد،
به درستی در ســینمای ایران و حتی جهان تعریف نشده بود ،دولت
ابادی ،تغییراتی را که کیمیایی در داستانش داده بود ،برنتافت! و 17
شهریور 1352در روزنامه کیهان یادداشتی به قلم محمود
دولت ابادی منتشر شــد که درواقع نامه گالیه امیز او
به کیمیایی ،محسوب می شد .صدای زنده نام جالل
مقامی که دوبلوری نقش مسیب را برعهده داشت ،این
ی تر کرده بود و تماشاچی
شخصیت را دوست داشتن
ناخواسته هنگام مرگ پردسیســه «مسیب» با
بیوه او یعنی «شــوکت» (با بازی زنده نام فرزانه
تاییدی) همدردی می کند .یک سال بعد پس از
بازی در فیلم «صالت ظهر» ساخته سعید مطلبی،
قریبیان ،در فیلم بی بدیل «گوزن ها» بار دیگر کنار بهروز
وثوقی ،به ایفای نقش می پردازد .او در این فیلم ماندگار
نقش «قدرت» دوست «سید» را بازی می کند که در ظاهر پس از سرقتی
مسلحانه به خانه دوستش پناه می اورد .اما ساواک ،این فیلم را سیاسی
می داند و اشکارا در ساخت فیلم مداخله می کند! از ان جا که این فیلم نیز
اقتباسی از یکی از نمایشنامه های دولت ابادی ،با نام «تنگنا» بود ،بحث و
جدل دولت ابادی و کیمایی بازهم به اوج خود می رسد .دولت ابادی که
برای نوشتن این نمایشنامه در زندان ساواک به سر می برد ،پس از ازادی
متوجه می شود ،نمایشنامه اش بدل به فیلمنامه شده و نامش به «گوزن ها»
تغییر یافته است! همین کافی بود تا خشم اقای نویسنده برانگیخته شود.
بازی خوب قریبیان ،در گوزن ها البته زیر ســایه سنگین نقش افرینی
ستودنی بهروز وثوقی ،در جان بخشی به شخصیت «سید» قرار گرفت .به
یقین مخاطبان عامه فیلم بیش از ان که با هنرمندی بازیگران «گوزن ها»
ارتباط برقرار کنند ،شیفته نقش افرینی تیپیک و صدالبته اگزجره وثوقی،
در این فیلم می شدند .فرامرز قریبیان از ان دسته بازیگرانی است که پس از
پیروزی انقالب اسالمی نیز در ایران ماندنی شدند و برخالف طیف عمده ای
از هنرمندان که در سه مقطع ،پیش ،همزمان و پس از انقالب جالی وطن
کردند ،قریبیان ،به اتفاق طیفی از هنرمندان که بیشتر هنرپیشگان تئاتر
بودند تا سینما در ایران ماند و به فعالیت های هنری خود ادامه داد .سال
1360او در فیلم «بازرس ویژه» به کارگردانی منصور تهرانی ،که فیلمی از
سینمای انقالب محسوب می شد ،به اتفاق داود رشیدی و کاظم افرندیا،
به نقش افرینی پرداخت و این سراغازی بر حضور قریبیان در فیلم های
حوزه انقالب اسالمی و دفاع مقدس بود .یک سال بعد او در فیلمی ایینی-
مناسبتی با نام «سفیر» در نقش «قیس بن مسهر» فرستاده امام حسین
(ع) به کوفه را ایفا کرد .سفیر ،نیز یکی از فیلم های ابتدایی ژانر سینمای
ایینی ،پس از انقالب بود« .سناتور» نیز دیگر فیلم حوزه انقالب بود که با
هنرمندی قریبیان سال 1362بر پرده نقره ای جان گرفت« .استوار حق گو»
ژاندرام با وجدانی است که با وجود تبانی ژاندارمری با قاچاق چیان ،با ان ها
هم داستان نمی شــود و زمانی که «علی حقیت» (با نقش افرینی بیژن
امکانیان) را دستگیر می کند ،پی به بی گناهی او می برد و با همکاری این
جوان دست به مبارزه با مافیای مخوف مواد مخدر که سناتوری درباری
در راس هرم ان قرار دارد می پردازد .اوایل دهه 1360و در بحبوحه جنگ
تحمیلی عراق علیه ایران ،گرایش برخی سینماگران جنگی به ساخت
فیلم هایی با محوریت حضور ارتش در جنگ بیــش از دیگر دهه ها بود،
فیلم «پایگاه جهنمی» در 1363نیز از این دست اثار به شمار می امد که
براساس ماجرایی واقعی ،عملیات تیمی چهارنفره از کماندوهای موسوم به
کاله سبز در ارتش ایران را روایت می کرد .قریبیان سه سال پس از ساخت
این فیلم در فیلم ماندگار «کانی مانگا» نیز به ایفای نقش پرداخت
تا خود را به عنوان بازیگری برجسته در فیلم های جنگی معرفی
کند .او همان سال در فیلم «ترن» هم به نقش افرینی پرداخت
تا همزمان در ایفای نقش های انقالبی هم هنرپیشــه قابلی
محسوب شود .قریبیان ،که تا دهه 60به عنوان بازیگر فیلم های
اکشن وجنگی شناختهمی شددر 1370همراهعلیرضا
خمسه ،در فیلم کمدی «دو نفر و نصفی» نیز حضور
موفقی داشت« .تجارت» در سال 1373باعث شد او
در ژانر «مهاجرت» هم دســتی بر اتش داشته باشد.
این بازیگر موفق ژانرهای مختلف ســال 1398در
فیلم «خروج» نیز حضور یافت تا در نخستین فیلم
سینمای ایران که به صورت انالین پخش شد نیز
سهمی داشته باشد .بدون شک فرامرز قریبیان ،از
معدود بازیگرانی است که در دنیای سینما ،در هر
ژانری به ایفای نقش های موفق می پردازد. صفحه 8