روزنامه صبا شماره 1302
روزنامه صبا شماره 1302
روزنامه صبا شماره 1302
شنبه| 7ابان 29 |1401اکتبر 3 |2022ربیع الثانی |1444
سال دهم| شماره 8 |1302صفحه| 5000ناموت|
صـدای مخملـی ای
کهدیگـرشـنیده
منی شـود
هنرمندان دوبله از مقامی می گویند
پروانه نمایش هفت اثر
غیرسینمایی صادر شد
صفحه 2
«جهان بانو»از زنان
تاثیرگذار تاریخ می گوید
صفحه 7
نمایشی که مخفیانه
به صحنه رفت
صفحه 7 صفحه 1
2
شنبه 7ابان 1401شماره 1302
خرب سیمنا و تلویزیون
سران حکومت ،مقابل دوربین
ایلیا نیشولر ،فیلم اکشن «سران حکومت» را با بازی ادریس البا و جان سینا ،جلوی دوربین می برد .از
۲سال پیش نقش افرینی این ۲بازیگر در این فیلم مطرح شده بود .اگر چه جزییاتی از داستان این فیلم
مطرح نشده اما گفته می شود فیلم ،ترکیبی از «ایر فورس وان» و «فرار نیمه شب» خواهدبود .فیلمنامه این
فیلم را جاش اپلبام و اندره نمک نوشته اند .البا و سینا ،عالوه بر بازیگری در این فیلم به عنوان تهیه کنندگان
اجرایی هم حضور دارند .ایلیا نیشولر فیلمساز روسی است که فیلم «نوبادی» یا «هیچ کس» را در کارنامه
دارد .این فیلم با بازی باب اودنکرک بازیگر مشهور ســریال «برکینگ بد» اوایل ۲۰۲۱اکران شد و ۵۸
میلیون دالر فروش کرد/.مهر
کمدی سیاه «منو» راهی هالیوود می شود
فیلمسینماییترسناکوکمدیسیاه«منو»بهکارگردانیمارکمایلودوتهیه کنندگیاداممک کیوبتسی
کخ اکران بین المللی خود در سینماهای جهان را از هجدهم ماه نوامبر سال جاری میالدی اغاز خواهدکرد .انیا
تیلورجوی و نیکالس هولت ،در نقش زوج جوانی هستند که برای صرف غذا در یک رستوران منحصر به فرد به
جزیره ای دورافتاده سفر می کنند تا در یک رستوران منحصر به فرد غذا بخورند ،جایی که سراشپز اسلوویک
یک منوی مجلل را با شگفتی های تکان دهنده اماده کرده است .در این فیلم همچنین گروهی متشکل از ریف
فاینز ،هانگ چائو ،جان لگویزمائو ،جانت مک تیر ،جودیت الیت ،رید برنی ،راب یانگ و ایمی کاره رو ،حضور
دارند .فیلم منو ،قرار است در ۱۸نوامبر ۲۰۲۲توسط سرچالیت پیکچرز منتشر شود/.میزان
تولید اختصاصی شبکه کودک برای «ارتین»
شامگاه چهارشنبه گذشته بود که انتشار خبر حمله تروریستی به
حرم شاهچراغ(ع) در شهرشعر وادب در صدر اخبار قرارگرفت .اگرچه
خود خبر به نوعی همه افکار عمومی را به خود مشغول کرد و به نوعی
واکنش های متفاوتی از سوی مردم نسبت به این اقدام تروریستی
داشت ،اما واقعیت اینجا بود که دست به دست شدن تصویر فرزندی
که در اغوش مادر به خون غلطیده بود؛ برای واکنش نشــان دادن
هنرمندان و خلق اثاری بداهه جرقه ای غیرقابل انکار شد.
پدر ،مادر و برادرارتین ســرایداران ،کودک مجروح شیرازی در
حادثه تروریستی شاهچراغ شهید شدند.
جرقه تولید اثار هنری اگرچه با انتشــار تصویر یاد شده زده شد،
اما طوفان ذهنی هنرمندان زمانی اغاز شــد که نه تنها ایران بلکه
دنیا ،صادقانه ترین روایت از اقدام تروریستی شیراز را از زبان ارتین
سرایداران 5ساله روی تخت بیمارستان دید وشنید.
ارتین 5ساله که روز حادثه به اتفاق خانواده خود برای زیارت به
حرم شاهچراغ رفته بود متاســفانه پدر ،مادر و برادرش را به واسطه
اقدام ددمنشانه تکفیری ها از دســت داد و هنگام روایت حادثه در
مقابل دوربین هنوز شــوکه حادثه بود و با نگاهــی کم فروغ گفت:
داشتیم می رفتیم سوار ماشین بشیم که تفنگ زدن.
روایت صادقانه ارتین از زمان حادثه باعث شــد تا بســیاری از
هنرمندان قبل از اینکه نسبت به خلق اثری اقدام کنند در این زمینه
واکنش نشان داده و عباراتی را در فضای مجازی یا از طریق رسانه های
پروانهنمایشهفتاثرغیرسینماییصادرشد
پروانه نمایش هفت اثر غیرســینمایی ۴ابان ماه صادر شد .پروانه
نمایش پنج فیلم کوتاه داســتانی «تو را می شناسم» به نویسندگی،
تهیه کنندگی و کارگردانی سید حمیدرضا اطیابی« ،اخرین زنگ» به
نویسندگی ،تهیه کنندگی و کارگردانی جعفر مهیاری« ،کبریت اخر»
به نویســندگی ،تهیه کنندگی و کارگردانی محسن اسمعیلی ورزنه،
«ایلدا» به نویسندگی ،تهیه کنندگی و کارگردانی جعفر مهیاری« ،اتاق
ماساژ» به تهیه کنندگی محمد قدس ،نویسندگی و کارگردانی صحرا
فاطمه اسداللهی صادر شــد .همچنین مستند «دست های از جنس
اسمان» به تهیه کنندگی شهرام مقصودی و نویسندگی و کارگردانی
ناصر طاهریــان و فیلم بلند غیرســینمایی «فرانکفورت ۸صبح» به
نویسندگی ســامان ناصری و تهیه کنندگی و کارگردانی محمدرضا
یکانی نیز پروانه نمایش خود را دریافت کردند.
پروانه نمایش فیلم های ذکر شــده تا ۵ابان ۱۴۰۳اعتبار خواهد
داشت/.صباخبر
رسمی منتشر کردند .اما برخی از انها نیز مثل حسن روح االمین از
همان دقایق اول انتشار خبر و دیدن تصاویر مظلومیت زائران حرم
شاهچراغ(ع) ذوق هنری خود را بکارگرفتند تا به این اتفاق واکنش
نشان دهند.
برا ی «ارتین» که گلوله ها رویاهایش را تکه تکه کرد
اما این واکنش هم پایان کار نبود و از انجایی که برخی از شــهدا
و مجروحان این حادثه را کودکان و نوجوانان تشــکیل می دهند،
بسیاری از هموطنان درخواست داشتند تا اثاری مخصوص این گروه
از قربانیان حمله تروریستی شیراز نیز تولید و منتشر شود که شبکه
تخصصی کودک نیز در این میان وارد عمل شد و همان دقایق ابتدایی
با انتشار فراخوانی از مخاطبانش خواست که نقاشی در این زمینه به
صفحه مجازی شبکه ارسال کنند تا به نمایش گذاشته شود.
محمدصادق باطنی مدیر شــبکه کودک در گفت وگویی تاکید
کرد :با توجه به اینکه در حادثه چهارشنبه گذشته تعدادی از قربانیان
کودک و نوجوان بودند بالفاصله فراخوان نقاشی داشتیم که تا کنون
(لحظه انتشار خبر) 100نقاشی به دست ما رسیده است و این اثار
در بخش ها و میان برنامه های مختلف شبکه به نمایش گذاشته شده
اســت .باطنی در ادامه افزود :البته این پایان کار نبود چون با انتشار
فراخوان دریافت اثار نزدیک به 14000تا 15000پیامک تسلیت
به دستمان رسیده و تصمیم براین گرفته شد که تمامی این اثار را در
«طبقه یک و نیم» یک روز زودتر اکران می شود
فیلم سینمایی «طبقه یک و نیم» ساخته نوید اسماعیلی که در
ژانر کمدی ساخته شده و بازیگرانی چون مهدی هاشمی ،سیروس
همتی ،امیرمحمد متقیان و صحرا اســداللهی در ان نقش افرینی
کرده اند از روز سه شنبه ۱۰ابان ماه در سینماهای سراسر کشور روی
پردهمی رود.شورایصنفینمایشدرجلسههفتهگذشتهضمنثبت
قرارداد اکران این فیلم ازاغاز اکران ان از این هفته خبر داده بود ،اما بنا
برتصمیم عوامل به جای روز چهارشنبه که روز مرسوم ورود فیلم های
جدید در هرهفته به چرخه اکران محسوب می شود ،این فیلم یک
روز زودتر و در روز سه شنبه که بلیت سینماها به صورت نیم بها عرضه
می شود ،اکران خود را اغاز می کند .در خالصه داستان «طبقه یک و
نیم» امده است :بهنام کارمند شرکتی معتبر است که به دلیل دقیق
بودن درکارش از سوی مدیریت بنا هست جایگاه شغلی اش عوض
شودکه براساس یک اتفاق ساده نه تنها جایگاه شغلی اش بلکه تمام
زندگی او و ابرو چندین ساله اش به خطر می افتد/.مهر
قالب یک کتاب تدوین و جمع اوری کنیم تا طی مراسمی خاص به
ارتین و بازماندگانش اهدا شود.
او هم چنین با اشاره به عمق این فاجعه و اهمیت رسانه ای شدن
ان برای نســل جوان تصریح کرد :پیشنهاد ساخت یک انیمیشن و
همچنین اثار کودکانه از حادثه تروریســتی شیراز مطرح شده ،اما
واقعیت امر این است که برای تولید چنین محتوایی نیاز به برنامه ریزی
و مطالعه داریم که کمی زمان می برد ،اما تولید اینگونه برنامه ها در
دستور کار شبکه قرارگرفته است.
مدیرشبکه کودک در پایان تاکید کرد :بعد از جمع بندی های مورد
نیاز برای تولید محتوای مناســب کودکان از این حادثه تروریستی
اطالعات و جزئیات کامل ان به زودی اعالم می شود/.تسنیم
درامد۸میلیارد تومانی از زباله
میالد خالقی منش ،مستندســاز با اشاره با مســتند جدید خود با
نام «اتاق ابی» گفت :در واقع از ۱۰ســال پیش استارت ایده ساخت
این مستند زده شــد ،ان زمان از برخی از دوستان شنیدم که ماجرای
زباله های تهران که به اصطالح به «طالی سپید» نیز معروف است ،دارای
گردش مالی بسیار بزرگ و جدی است و همین مساله من را کنجکاو
کرد تا اطالعات بیشتری از این موضوع به دست اوریم .او ادامه داد :ایده
اولیه فیلم درباره مافیای زباله بود و نام اولیه ای که برای ان انتخاب کرده
بودم «جعفر کورلئونه» بود .خالقی منش گفت :در طول کار در این پروژه
متوجه شدم یکی از دالیلی که بچه های افغانستانی به این شغل روی
می اورند این است که نه تنها امکان سوءاستفاده شغلی ازان ها در این کار
وجود ندارد بلکه به ان ها احساس استقالل می دهد ،چرا که به واسطه
این کار دستشان در جیب خودشان است .اگرچه درامد شغل زباله گردی
بسیار زیاد است اما بخش اعظمی از این درامد برای پیمانکارانی است که
خیلی واضح از این بچه ها رشوه می گیرند/.مهر صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
اجرای سینمایش ۴۱۰برج میالد به شهدای شیراز تقدیم شد
چهارم ابان ماه جمعی از زائران حرم شاهچراغ ،بدست تروریست های داعشی ترور شده و به شهادت
رسیدند .براین اساس هنرمندان اجرای نمایش سینمایش ،۴۱۰ضمن تسلیت به مردم ایران و شیراز،
اجرای خود را به مردم شــیراز تقدیم کردند »۴۱۰« .روایتی متفاوت از دفاع مقدس با محوریت شهید
سپهبد قاسم سلیمانی و فتح گردان غواصی لشکر ۴۱ثاراهلل است که تا ۱۱ابان ماه در یک سانس در برج
میالد تهران و با ظرفیت باالی ۴هزار نفر تماشاگر از ساعت ۱۹الی ۲۱در محوطه پارکینگ ۳برج میالد،
اجرا می شود .از جلوه های ویژه این اثربزرگ می توان به بزرگترین اکواریوم تئاتری با ظرفیت ۱۰۰هزار
لیتر اب اشاره کرد/.ایرنا
شنبه 7ابان 1401شماره 1302
3
مراسم تشییع استاد جالل مقامی یکشنبه برگزار می شود
شهراد بانکی مدیر روابط عمومی انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم ،درباره مراسم تشییع
زنده یاد جالل مقامی گفت :مراسم تشییع پیکراستاد مقامی روز یکشنبه ۸ابان ماه در قطعه هنرمندان
بهشت زهرا (س) برگزار می شود.
او در پایان گفت :امروز جلسه ای داریم که احتماال این مراسم از خانه هنرمندان برگزار شود و بعد از ان
پیکر استاد مقامی برای بدرقه ابدی به بهشت زهرا (س) برود.
جالل مقامی هنرمند ،دوبلور و مجری پیشکسوت روز پنجشنبه پنجم ابان ماه ۱۴۰۱به دلیل کهولت
سن درگذشت/ .صباخبر
مخاطبانرادیوروشناییمی طلبند
حسن خجسته باقرزاده ،معاون اسبق صدای جمهوری اسالمی ایران و عضو هیات امنای بنیاد فارابی
درباره کارکرد امروزه رســانه ها گفت :تفاوت های ذاتی بین رســانه های صوتی و تصویری وجود دارد.
ی می توانند تاثیر گذاری خود را انجام دهند ،البته کارکرد امروز رسانه های
رسانه های تصویری با هر فریم
تصویری تفریحی شده است و عمدتا مخاطبان برای دیدن سریال و فیلم و شنیدن اخبار پای تلویزیون
می نشینید اما مخاطبان خاص رادیو به دلیل اهداف و اطالعات گرفتن ان را دنبال می کنند ،زیرا که کارکرد
اصلی رادیو اطالع رسانی است و منطقا مخاطبان ان از این نظر بیشترند.
او درباره تاثیرگذاری رادیو درشناخته شدن حوزه هایی مهجور مانند فیلم کوتاه ،عنوان کرد :اگر دررادیو
هرحوزه ای را مانند سینما و فیلم کوتاه ،نقد جدی کنیم یعنی محاسن کار را بررسی و راهکاری در راستای
ارتقای ان ارائه دهیم قطعا در مهجور نماندن حوزه ها تاثیرگذارخواهدبود .رادیو مخاطب همیشگی دارد
اما ان ها همواره یک الیه ای از روشنایی و اندیشه را می طلبند .برای همین برخی اوقات با رادیو بیشتر از
رسانه های تصویری ارتباط برقرار می کنند .برنامه سازان نیز می دانند که درحوزه های مختلف شنوندگان
منتظرشان هستند ،بنابراین می توان گفت رادیو مخاطبان فعالی دارد.
معاون اسبق رادیو درباره برنامه ها و مخاطبان رادیو عنوان کرد :سختی کاراین است که باید مطالبی نو
به رادیواورده شود ،حاال ممکن است که قالب ها متفاوت باشد مثل قالب گفتگو ،مناظره ،نمایشی و ...اما
باید این اتفاق بیافتد .من همیشه شنوندگان رادیو را اینگونه توصیف می کنم و سه تعبیر از ان ها درذهن
دارم؛ انها گوش شنوا ،گوش منتظر و گوش ناشنوا هستند .گروه اول که یک باره با برنامه ها ارتباط برقرار
می کنند ،گروه دوم هم منتظرند تا با برنامه ای جذب و همراه شوند ،گروه سوم هم که اصال نیازی به شنیدن
صدا ندارد .ما دائما نیاز داریم که برای دو گروه اول که خیلی هم گروه وسیعی هستند با مخاطب شناسی
درست برنامه های تخصصی خوب بسازیم .خجسته در پایان ضمن اشاره به اینکه بچه های قدیمی که در
رادیو کار می کردند ،همچنان هستند و هنرنمایی می کنند ،گفت :راهکار پیشرفت بیشتر ان ها این است
که فقط جلویشان را ببینند ،جلویشان هم چیزی به جز مخاطب نیست .پس باید بدانند مخاطبان چه
انتظارهایی و عالوه بر ان این نسل چه خواسته هایی دارند .رادیو افراد باسوادی داردکه توانسته اند ان را بعد
از دانشگاه در باالترین سطح علمی و اطالع رسانی قراردهند .ظرفیت های بالقوه در داخل رادیواماده است.
فقط باید شناخت دقیق تر و عمیق تری از حوزه های مختلف صورت گیرد .حسن خجسته باقرزاده عضو
شورای راهبردی موزه ملی ایران است و سمت نایب رییسی اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسیا و اقیانوسیه،
معاونت برنامه ریزی و نظارت سازمان صدا و سیما را درکارنامه خود داشته است .هم چنین او در سال ۱۴۰۱
از طرف ریاست جمهوری به عنوان استاد برتر و نمونه کشور معرفی شد/.صباخبر صفحه 3
4
شنبه 7ابان 1401شماره 1302
پرونده
صـدای مخملـی ای که
دیگـر شـنیده نمی شـود
جالل مقامی با صدای مخملین ،چهره معصوم و متبســم و مهربان خاص
ندا حسنی
خود که همواره در نقش هایی که دوبله می کرد ،موج می زد ،یاداور خاطرات
گفت و گو
بسیاری برای چندین نسل در ســینما ،تلویزیون و رادیوی ایران است.
نقش های متنوعی که با صدای استاد مقامی در ذهن ما حک شده به قدری اثر گذار بوده
که گویی ان شخصیت تنها با صدای او باورپذیر است و اگرهمان کاراکتر با صدای دیگری
برای مخاطب پخش شود ان جذابیت و شیرینی اولیه که با صدای این هنرمند ،گره خوره را
ندارد .اگر چه سال ها بود علیرغم میل باطنی ،صدای دل نشین و صمیمانه او را در فیلم ها و
سریال ها به دلیل مشکل حنجره ای که برای شان پیش امده بود نمی شنیدیم ولی همین که
سایه او برسر هنر دوبله بود و هنوز تجربیاتش را در اختیار هنراموزان دوبله قرار می داد هم
دلگرم کننده بود .اما صدای مخملی او دیگر شنیده نمی شود چرا که پنجشنبه 5ابان ماه
س این روزهای هنر دوبله تنها
سفر ابدی خود را اغازکرد و دوستان و همکارانش را در افسو
گذاشت .کسانی که درماتم و اندوه ،از فراق او به صبا می گویند.
تورج نصر:
مقامی ستون بزرگ دوبله ایران بود
به سراغ تورج نصر یکی از پیشکسوتان عرصه دوبله و بازیگری و
از همکاران قدیمی زنده یاد جالل مقامی می رویم،او گفت :جالل
مقامی ستون بزرگ دوبله ایران بود ،که برای شادی روحشان دعا
می کنیم .او مردی بســیار بزرگ ،باوقار ،مهربان ،خوش اخالق،
گوینده بسیار توانا و مدیر دوبالژ بسیار برجسته بودکه ما خاطرات
خوبی از ایشان به یادگارداریم .چه من و چه کل گویندگان ایران
هیچ خاطره بدی از ان بزرگوار در ذهن نداریم و هرچه بوده همه
خوبی است و مهربانی .من در این سال ها همکاری های زیادی با
او داشتم و ان قدر تعداد این فیلم ها وسریال ها زیاد است که بردن
نام ان ها برایم اسان نیســت .در فیلم های ایتالیایی و فیلم های
امریکایی زیادی من با ان بزرگوار افتخارهمکاری داشتم.
وی با اشــاره به مشــکالت جامعه دوبله ایران و ارج نهادن به
پیشکسوتان این رشته ادامه می دهد :ما بارها در جلسات عنوان
کردیم که دست اندرکاران باید برای هنر دوبله ارزش قائل بشوند،
اما متاسفانه تا به امروز ما نتیجه ای نگرفتیم.
نصر افزود :ما در پذیرش گویندگان ســعی می کنیم افرادی را
تربیت کنیم که بتوانند جایگزین جای خالی صداهایی باشــند
که دیگر در بین ما نیســتند هر چند که پر کردن جای خالی ان صفحه 4
پرونده
صداهای ماندگار غیر ممکن است ،اما الاقل صداهایی پرورش یابند
که بتوانند یکی از ستون های بزرگ و خوب دوبله ایران شوند و این
هنر با رفتن پیشکسوتان خود ،نمیرد.
او که امروزه شــاگردان زیادی را در زمینه دوبله اموزش داده
است ،یاداور شــد :مهمترین هدف من در جذب شاگرد افزایش
تعداد دوبلورهــای اموزش دیده چه برای فیلــم های رئال و چه
برای فیلم های انیمیشن است و به نوبه خود سعی می کنم افرادی
تربیت شوند که بتوانند در هنر دوبله مثمر ثمر باشند.
او درباره ارتباط خود با زنده یاد جالل مقامی اظهار کرد :من و
همه دوستان همواره با ایشان درارتباط بودیم گاهی به دیدنشان
می رفتیم و تا اخرین ساعات با ایشان تماس تلفنی داشتیم ،اقای
مقامی همواره عالقه مند به بازگشت و فعالیت در دوبله بودند ،اما
متاسفانه ناراحتی حنجره برای ادامه فعالیت به او مجال نمی داد و از
طرفی توانایی سابق را نیزنداشتند .او نقش های مهم و ماندگاری را
در سینمای ایران و جهان دوبله کرد و به قول خودش چیزی نمانده
بود که نگفته باشد .فیلم سینمایی دکتر ژیواگو ،که هیچ وقت از
خاطر نمی رود و ســریال لبه تاریکی ،که واقعا گویندگی بسیار
زیبایی از ایشان شنیدیم و از جمله ماندگارترین اثار این هنرمند
بزرگ است و یاد او را تا ابد در دل ما جاودان می سازد.
شمسی فضل الهی:
زحمات مقامی بی جواب ماند
شمسی فضل الهی ،از دیگر پیشکسوتان عرصه دوبله ،بازیگری
و گویندگی با شنیدن اسمانی شدن استاد جالل مقامی بسیار ابراز
تاســف و ناراحتی کرده وگفت :اقای مقامی در عرصه هنر دوبله
زحمات زیادی کشید ،اماان طور که باید ارج گذاشته نشد و گاه بی
جواب ماند .او انسان شریفی بود و من به عنوان یک همکار برای
ایشان بسیار ناراحت هستم.
او ضمن اشــاره به ســختی های کار دوبلورها اذعان داشت :با
توجه به این که ما در زمان فعالیت خود بیمه ،رسیدگی پزشکی
و ســایرخدمات دیگر را برای پیشکســوتان مان نداشته ایم ،در
این شرایط ســخت بیماری هنرمندان و تحت درمان بودن ان ها
مساله قابل تاملی اســت .قبل از این هم فوت همسر ایشان خانم
رفعت هاشم پور من و بسیاری از همکاران را متاثر کرد و چه بسا
فوت ایشان تاثیر بیشتری در تنهایی و اسمانی شدن اقای مقامی
داشت .به هر حال این زوج هر دو با درستی و شرافت کار کردند و
خود من نیز از عالقه مندان کارهای ایشان بودم و هرگز فراموشش
نخواهم کرد و امیدوارم ســایه مردم کل ایران برسر ایران زمین
مستدام باشد.
اردشیر منظم:
بازنشستگی برای هنرمندان بی معنا است
اردشیر منظم ،یکی دیگر از دوبلور های باسابقه و مجریان رادیو
تلویزیون اســت ،او درباره مقامی گفت :بچه های دوبله و هرکدام
از پیشکسوتان دوبله نقش بزرگی در ســینمای ایران داشته اند
از جمله زنده یاد جالل مقامی و ایــن بخش جزو بخش حرفه ای
زندگی ایشــان بود .به نحوی که می توانســت الگوهایی را برای
سینمای ایران بسازد که این الگو ها بعد ها بتوانند خود را در اذهان
مردم جا بیاندازند و در جامعه به عنوان شــخصیت های دوست
داشتنی مردم قلمداد شوند .خیلی از بازیگران قدیم سینمای ایران
و فیلم فارسی ها درگذشته دوبله می شدند؛ فیلم هایی با موضوعات
مختلف و حتی دفاع مقدس ،که هنر دوبلــه در گیرایی ان فیلم
تاثیرگذار بود که هر بازیگری که به جای او صحبت می شد سعی
می کرد ،همان احساسات را بیان کند و به همان شکل اجرا کند
در نتیجه ،بعدها بازی ان بازیگر تا حد زیادی تحت تاثیر صدای
گوینده ای بود که قبال جای او حرف زده است.
اقای مقامی فردی بود که بیشتر از این می توانست مورد توجه
باشد ،ایشان موضع گیری سختی در خصوص افرادی که به تازگی
وارد عرصه دوبله می شدند ،نداشتند و افراد را بسیار مورد تشویق
قرار می داد و به عقیده من این نکته برجســته ای در خصوصیات
فردی ایشــان بود که در ان زمان خیلی ها این موضوع را برنمی
تابیدند .او درکارهای خود همواره سعی می کرد از نیروهای جوان
اســتفاده کند و با همه دلخوری هایی که ازجایگاه خود داشتند،
عاشق کارشان بودند.
وی به اخرین دیدارخود با اســتاد مقامی اشــاره کرد و گفت:
اخرین گفتگوی ما پیش تر دراموزشگاه بود و ایشان چه قدر دلخور
بودند از این که نتوانستیم این حرفه را به شکلی که می خواهیم و
شایسته است ،حفظ کنیم .ایشان حتی در بحث گزینه های مالی
این حرفه هم تاکید داشتند که این حرفه نتوانسته نیاز های مالی
فعاالن عرصه دوبله را براورده کند و در نتیجه استعدادهای جدید
کمتر جذب این حرفه شده و از پیشکسوتان نیاموخته اند.
او افزود :یکی از اثار ماندگار ایشــان در فیلم سینمایی محمد
رســول اهلل بود که درکنار ســایر هنرمندان ماندگار دوبله هنر
نمایی کردند .واین سئوال همیشه مطرح است که اگر همان فیلم
امروز دوبله شــود ،می تواند تاثیرگذاری گذشته را داشته باشد؟
اگرشرایط روحی ،جسمی و مالی هنرمندان دوبله به گونه ای بود
که می توانستند به اموزش تجربی و سینه به سینه دوبله بپردازند،
نسل امروز دوبله می توانست به همان اندازه تاثیر گذار باشد.
منظم ادامه داد :متاسفانه دوبله ،امروزه بیشتر به شکل ترجمه
و تبدیل گویش از یک زبان به زبان دیگر شده است .دوبله ها اغلب
به شکل فان و سرگرمی در امده و از ان حالت حرفه ای و اثرگذار
درگذشته خارج شده اســت .این یکی از دغدغه های بزرگ اقای
مقامی بود که اگر سریال ماندگاری مثل سلمان فارسی دوبله شود،
احساس می کنم ان قدر خالء وجود دارد که نمی توانیم بازنگری
درستی در این مقوله داشته باشیم و البته تلویزیون تنها جایی است
شنبه 7ابان 1401شماره 1302
5
که می تواند در تقویت این بخش موثر باشد تا این خالء ها برای نسل
جدید مرتفع شوند.
وی با اشاره به پروسه زمانی برای یک هنرمند عنوان می کند:
با توجه به شرایط جســمانی ،اقای مقامی سال ها بود که از دوبله
فاصله گرفته بودند ،علیرغم این که بســیار عالقه مند حضور در
پروژه های دوبله بودند ،ولی توانایی شان کم شده بود .واحد دوبالژ
هم پی گیر این موضوع بودند که به نحوی بتوانند از حضور ایشان
استفاده کنند .اما ان چه که مسلم است ،هر حرفه زمان خاص خود
را دارد و قابل توجه دوستانی که فکر می کنند یک دوبلور تا اخرین
لحظه حیات خود شرایط صداپیشگی را دارد باید گفت :بسیاری
از اساتید این حرفه از کسوت خود به بی کسوتی افتاده اند؛ به دلیل
این که نتوانسته اند زبان جاری فیلم باشند و نگران هستند از روزی
که نتوانند حرف بزند .مگر این که تعریف خود را از حرفه خود و زمان
فعالیت خود بدانند .مثل اقای افشاریه که تشخیص دادند تا این
سن کارکنند و بعد از این را به جوان ترها بسپارند.
این که یک هنرمند نقش مهمی در عرصه فرهنگی و اجتماعی
جامعه خود داشته و حاال باز نشسته شده است ،خیلی خوب است.
اما بازنشستگی برای هنرمندی که تمام عمر خود را در تلویزیون
می گذراند ،بی معنا است.
اردشیر منظم در ادامه به یکی از خاطرات خود با استاد مقامی
پرداخته و توضیح می دهد :خاطره من مربوط به برنامه ای اســت
که من مجری ان برنامه در شــبکه اموزش بودم و از اقای مقامی
به عنوان میهمان دعوت کردیم .در ان برنامه به سریال مارکوپولو
اشاره کردم که با هنرمندی استادانه اقای مقامی به شکل زیبایی
دوبله شده بود ،سریالی که از شاهکارهای دوبله تلویزیون است و
همه گوینده های قدیمی دوبله نیز در ان حضور دارند و به عقیده
من می توان از ان سریال به عنوان کالس گویندگی استفاده کرد.
اقای مقامی با تعجب از من پرسیدند که این سریال را چه طور به
خاطر دارم و من بخشــی از دیالوگ های ان سریال را بازگو کردم
وایشــان با تعجب پرســیدند :همه دیالوگ های سریال رو حفظ
کردی؟ این ســریال ان قدر دوبله جذاب و ماندگاری داشت که
نا خوداگاه اغلب دیالوگ های ان را هنوز بعد از سی سال به یاد دارم.
وی در پایان ضمن تسلیت به جامعه هنری خاطر نشان کرد:
هنرمندانی مانند اقای مقامی ،افرادی هستند که جدای از خلق و
خو و رفتار مردم پسند ،دراین کار بسیار توانا و استادان خوبی بودند.
ولی عده زیادی این حرفه را خوداموز یادگرفته اند و تجربه ای که
ان ها باید در چندین دهه کسب کنند ،در یک دوره فشرده درکنار
این اساتید می شد اموخت و این خالء را پرکرد که متاسفانه این
اتفاق در دوبله ایران نیافتاده است.
راضیه مومیوند:
قدر اساتید و پیشکسوتان هنر دوبله را بدانید
راضیه مومیوند ،از جمله گویندگان ،دوبلورها و بازیگران رادیویی
اســت که خاطره حضور جالل مقامی در نمایش های رادیویی را
یاداور می شود :من سابقه همکاری با اقای مقامی را در رادیو نمایش
و برخی کارهای دیگر در عرصه دوبله داشتم و از این که دیگر صدای
ایشان را در عرصه دوبله نخواهیم داشت ،متاسفم .من همواره حس
شاگردی نســبت به این بزرگان دارم و همیشه از خدا می خواهم
عمر طوالنی به سایر اساتید و پیشکسوتانی بدهد که هنوز در بین
ما هستند و شکر خدا هنوز از نعمت حضورشان بهره مند هستیم و
امیدوارم بتوانیم از هنر این اساتید بیشتراستفاده کنیم.
من اغلب کارها و اثار اســتاد را می پسندیدم و هروقت صدای
ایشان را در سریال یا سینما می شنوم غرق در خاطرات گذشته
می شوم حتی ایشان در چند کار سینمایی هم ایفای نقش داشتند
که همواره برای من خاطره انگیز است .اجرای مجموعه دیدنی ها با
ان صدای مخملین را هم نباید نادیده بگیریم که مدت ها مخاطب
را به دیدن برنامه دیدنی ها جذب می کردند .استاد مقامی فردی
بسیار مهربان و تکرار نشدنی هستند و وظیفه من و همکارانم این
است که همواره کارهای ایشــان را به خاطر بسپاریم و ازان ها در
هنرخود الهام بگیریم و همواره به عنوان یک مرجع اموزشی برای
نسل های بعد دوبله استفاده کنیم.
اودرخاتمه به عالقه مندان به هنر دوبلــه تاکید می کند :قدر
اساتید و پیشکســوتان هنر دوبله را بدانید و از گوهر وجودی این
پیشکســوتان بهره ببرید .احترام به پیشکسوتان جزوی از اداب
اموزش دوبله اســت که البته در کنار ان به قول مرحوم منوچهر
نوذری خودتان باشید ،نواوری کنید و از تقلید بپرهیزید. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
شنبه 7ابان 1401شماره 1302
انتشار «نظریه روانکاوانه فیلم و قاعد ه بازی»
کتاب «نظریه روانکاوانه فیلم و قاعده بازی» نوشته تاد مک گوان ،با ترجمه علی قاسمی ،منتشر شد.
این کتاب پیدایش نظریه روانکاوانه فیلم را از بنیادهای ان دراندیشه زیگموند فروید و ژاک لکان و
همین طور تحول ان را ازخالل نمودهای معاصرش دراثار نظریه پردازانی همچون اسالوی ژیژک و جون
کاپجک ،پی جویی می کند .این درامد تاریخی ،برای دانشــجویان و پژوهشگرانی که مشتاق اشنایی
بیشتربا این حوزه مهم از نظریه فیلم هستند سودمند است و مفاهیم نظریه روانکاوانه فیلم را ازخالل تفسیر
موشکافانه فیلم به عرصه کاربردعملی می اورد« .نظریه روانکاوانه فیلم و قاعده بازی» در ۲۳۵صفحه با
شمارگان ۱۱۰۰نسخه و با قیمت ۹۶هزارتومان در فرهنگ نشرنو ،منتشر شد/.ایسنا
«از خون جوانان وطن الله دمیده» روی بوم نقش بست
چهارشنبه شب درپی حمله تروریستی به حرم شاهچراغ درشهرشعر وادب تعدادی از هموطنان و
زائران احمد بن موسی(ع) ،پسرارشد امام موسی کاظم(ع) از برادران علی بن موسی الرضا(ع) (امام هشتم
شیعیان) ،شهید و مجروح شدند .واکنش های مختلف اقشار مختلف مردم درکشورمان نسبت به این حمله
تروریستی نشان از یکپارچگی و همبستگی داشــت و برخی از هنرمندان هم دراین زمینه اثاری خلق
کرده اند که نقاشی «خون جوانان وطن الله دمیده» اثرحسن روح االمین از جمله انهاست.
روح االمین در نقاشی جدید خود تصویرمادرو فرزندی که جزوشهدای این حادثه تروریستی بودند را
نقاشی کرده است/.تسنیم
نگاهی جدید به یک هنرمند پیشگام سرامیک درنیویورک
یک گالری در منهتــن ،اثاری از دهــه ۱۹۹۰بتی وودمن،
یکی از اولین سرامیســت هایی که جدی گرفته شد ،به نمایش
می گذارد .بتی وودمن به عنوان هنرمندی شــناخته می شــد
که مرز هــا را دردنیای هنر جابه جــا کرد .او را یکــی از اولین
سرامیســت هایی می دانند که ثابت کرد سرامیک می تواند در
ردیف عالیترین هنر ها باشد و ان را از صنایع دستی به هنر های
زیبا منتقل کرد .وودمن ،ســخت کارکرد تا با مردان دردنیای
هنربرابری کند .اوهمیشه از اینکه مردان هنرمند بیشتر مورد
تقدیر قرارمی گرفتند و قیمت های باالتری برای کارشان در نظر
گرفته می شد شکایت داشت .نمایشگاهی از اثار وودمن ،سال
۲۰۰۶درموزه هنرمتروپولیتن ،درشــهر نیویورک برگزارشد و
این اولین باری بود که موزه برای یک هنرمند زن زنده نمایشگاه
مرور اثار برگزار کرد و همچنین اولیــن نمایش انفرادی برای
یک ســفالگر زنده بود .اکنون ،خانم وودمــن ،نمایش جدیدی
در گالری دیوید کردانسکی درشهر نیویورک از ۲۹اکتبر تا ۱۷
دسامبرخواهدداشت .این نمایشگاه که «بتی وودمن :مکالمات
در ســاحل ،اثار دهه »۱۹۹۰نام دارد ۱۴اثر را نمایش می دهد
که مربوط به دوره ای تعیین کننده و سرنوشت ساز در پیشرفت
خانم وودمن ،به عنوان یک هنرمند مخالف ژانر است .این گالری
نماینده وودمــن ،قبل از مرگش در ســال ۲۰۱۸بود .در بیانیه
نمایشگاه امده است« :به عنوان تصویری از کار های وودمن ،در
پاسخ فیلسوفان بزرگ به مشکالت زندگی روزمره
کتاب «فلســفه در خیابان» نوشــته ادواردو اینفانتــه ،با ترجمه
مجدالدین م .ارسنجانی ،به همت نشر لگا ،به چاپ رسید .در توضیح
ناشر از این کتاب امده اســت« :چه طور می شود برشکستی عاطفی
پیروز شد؟ چه طور باید با مرگ عزیزان کنار امد؟ برای خوشبخت بودن
چه قدر نیاز به خریدکردن داریم؟ ایــا گفتن «من هم همین طور» با
گفتن «من هم دوستت دارم» یکی ست؟ چه قدر می شود به ویکی پدیا
اعتماد کرد؟ ایا مردها هم باید فمینیست باشند؟ فلسفیدن از دوهزار
سال پیش اغاز شــد ،از وقتی که مردانی ازاد درکوچه ها و شهرهای
یونان گرد هم می امدند تا اندیشه ورزی کنند .این کتاب می کوشد این
روش فلسفیدن را دوباره زنده کند .در هر فصل از کتاب ،با مشکلی از
مشکالت زندگی روزمره روبرو می شوی و کتاب پاسخ فیلسوفان بزرگ
به ان مشــکل را برای تو بیان می کند .کتاب «فلسفه در خیابان» با
عنوان فرعی «چالش های فلسفی زندگی روزمره» در ۲۸۶صفحه با
قیمت ۱۳۸هزار تومان به چاپ رسیده است/.صباخبر
دهه ،۱۹۹۰این نمایشگاه انواع مختلفی از کار های او را ترکیب
می کند تا به بینندگان احساسی از مکالمه مداومی که وودمن با
خودش در مورد توانایی هنر مبتنی بر ســرامیک داشت ،بدهد.
ترکیب ایده های مدرنیستی و پست مدرنیستی در باره نقاشی
و مجسمه سازی .محور اصلی این نمایش «مکالمات در ساحل»
است ،یک چیدمان که در سال ۱۹۹۴ساخته شد و سال ۱۹۹۶
درهلند ،پرتغال ،فرانســه و بلژیک به نمایش درامد ،اما پس از
ان به نمایش گذاشته نشده است .لیسا مک کلور ،مدیر اجرایی
بنیاد وودمن ،که در خانه و استودیوی سابق وودمنز ،درمنهتن
مستقر اســت ،گفت که این بنیاد به شدت احساس می کند که
چیدمان «مکالمات در ساحل» باید نقطه عطف نمایشگاه باشد.
او «مکالمات در ساحل» را یک قطعه مهم نامید که جاه طلبی
و خالقیت وودمن ،را تجسم می بخشــید و کار های بعدی او را
پیش بینی می کرد .وودمن ،یک ســفالگر کاربردی بود که اقالم
قابل استفاده ای مانند فنجان ،نعلبکی و کاسه می ساخت اما در
دهه های ۱۹۷۰و ۱۹۸۰شروع به جابه جایی مرزهای اشیاء خانگی
کرد .او از محدودیت های رسانه خود عبور کرد و می خواست خاک
رس فراتر از هزاره ها پیش برود ،او تالش کرد سرامیک را هیبرید
کرده و ان را با مجسمه سازی و نقاشی ترکیب کند .وودمن ،زنی
بود که محدودیت ها را نمی پذیرفت و «نه» را به عنوان پاسخ قبول
نمی کرد /.هنرانالین
تمدید ارسال اثار به جشنواره سوره تماشا
پنجمین دوره جشــنواره گرافیک «سوره تماشــا» به همت
دانشگاه سوره و با دبیری محمدشریف نیک شهرت ،برگزارمی شود.
این جشنواره در سال 1386تاسیس و سه دوره ابتدایی ان تا سال
1388برگزار شده اســت .حال کانون گرافیک سوره با همکاری
معاونت فرهنگی دانشــجویی و گروه اموزشــی گرافیک در سال
1401قصد احیا و برگزاری پنجمین دوره این جشــنواره را دارد.
این جشنواره دانشــجویی در یک بخش اصلی (طراحی پوستر)
برگزارخواهد شــد،که موضوع ان می تواند بر پایه موضوع اصلی
جشنواره یعنی «با فرهنگ باشــیم» و یا ازاد باشد .پنجمین دوره
این رویداد هنــری «فرهنگ عمومی» با رویکــرد عناوینی چون
فرهنگ اپارتمان نشینی ،حقوق و تکالیف شهروندی ،محیط زیست
و مدیریت پسماند ،فرهنگ ترافیک و حمل و نقل عمومی ،سبک
زندگی ،ائین های دینی و ملی برگزار می شود .اخرین مهلت ارسال
اثار به این جشنواره دانشجویی 30ابان است /.تسنیم
میراث در فراموشی
در سال های گذشته که ادوات و ابزار ،برای ساخت قایق کم بود
و لنجی وجود نداشت ،مردم حاشــیه خلیج فارس و به ویژه ساکنان
استان بوشهر برای امرار معاش و ماهی گیری با استفاده از چوب های
نخل و ریسمان ،قایق هایی به نام «ورجی» می ساختند.
ورجی ها ،روی اب های سطحی و کم عمق حرکت می کردند و مردم
بوشهر با استفاده از ان ها ماهی گیری می کردند .شیوه ساخت ورجی،
میراثی است که به فراموشی سپرده شده و برای حفظ ان به عنوان
بخشی از تاریخ و فرهنگ استان بوشــهر در تاریخ ٢۵اسفند سال
١٣٩٧در فهرست میراث ناملموس به ثبت رسیده است.
معموری ،مسوول ثبت اثاراستان بوشــهر درباره «شیوه ساخت
ورجی» گفت :نمونه ای از این قایق در خانه «وایت هوس» که پایگاه
میراث فرهنگی در بندر سیراف است ،نگهداری می شود .موقع ثبت
این اثر فقط یکی دو نفر در بوشهر بودند که می توانستند با این شیوه
قایق بسازند/ .ایسنا صفحه 6
خرب فرهنگ و هرن
«جهان بانو»از زنان تاثیرگذار تاریخ می گوید
علی اسماعیلی تهیه کننده نمایش بزرگ میدانی «جهان بانو» درباره مضمون و ویژگی های این اثر
نمایشی گفت :نمایش «جهان بانو» درباره زنان تاثیرگذار و تاریخ سازاست و از ابتدای عالم تا زمان حال
را در برمی گیرد.
این نمایش از خلقت حضرت حوا ،اغاز می شود و در ادامه قصه زندگی حضرت هاجر ،حضرت اسیه،
حضرت مریم ،حضرت خدیجه ،حضرت زهرا (س) ،حضرت زینب (س) و حضرت معصومه (س) را روایت
می کند .بعد از ان نمایش وارد تاریخ معاصر ایران می شود و نقش زنان تاثیرگذاردرماجرای کشف حجاب
دوره رضاخان ،دوران انقالب ،دفاع مقدس و در نهایت عصر حال را به تصویر می کشد/ .مهر
میز ثابت اژانس ادبی پل ،در فرانکفورت
مجید جعفری اقدم ،با اعالم اینکه نمایشگاه کتاب فرانکفورت ،به عنوان مهم ترین رویداد بین المللی در
صنعت نشر جهان شناخته شده است ،گفت :درهفتاد وچهارمین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت ،بیش از
۴هزار ناشر از ۹۵کشور جهان در بخش نمایشگاهی تازه های نشر کشورخود را درمعرض نمایش و معرفی
گذاشت .مدیر اژانس ادبی و ترجمه پل ،در توضیح اقداماتی که در این دوره از نمایشگاه کتاب فرانکفورت،
اتفاق افتاده است ،بیان کرد ۳۰۰ :اژانس ادبی در بخش کپی رایت نمایشگاه ،صدها مالقات و مذاکره انجام
دادند و هزاران قراداد کپی رایت منعقد شد .در بخش رویدادهای فرهنگی و ادبی ۶۴۰۰برنامه و ۴۵۰کارگاه
اموزشی برگزار و اجرا شد .مهمان ویژه نمایشگاه امسال کشور اسپانیا و موضوع ویژه امسال نمایشگاه نیز ترجمه
و مترجمان بود ودراین موضوع ۳۰رویداد با حضور بیش از ۱۵۰۰مترجم از کشورهای مختلف برنامه ریزی و
اجرا شد .جعفری اقدم ،با اشاره به برخی رویدادهای سیاسی این دوره از نمایشگاه کتاب فرانکفورت بیان کرد :از
اقداماتی که دراین دوره انجام شد می توان به حضور و سخنرانی سه رییس جمهور و تعلیق غرفه دولتی روسیه
ازطرف نمایشگاه به دلیل اعتراض به حمله روسیه به اکراین اشاره کرد .همچنین موسسه خانه کتاب و ادبیات
ایران (موسسه مجری غرفه وزارت ارشاد اسالمی در نمایشگاه های بین المللی کتاب) از حضور در نمایشگاه به
دلیل اعالم عدم پذیرش تامین امنیت غرفه توسط نمایشگاه کتاب فرانکفورت و عدم همراهی سفارت المان در
تهران در دادن ویزا به متقاضیان ایرانی خواهان شرکت در غرفه دولتی ایران (ظاهرا موسسه مجری موفق به
دریافت ویزای فقط سه نفر از ده ها تقاضا شده بود) انصراف داد .او افزود :ضمن تقبیح حرکت مسئولین نمایشگاه
کتاب فرانکفورت در بهانه تراشی برای انصراف ایران از شرکت در نمایشگاه کتاب امسال ،نبودغرفه جمهوری
اسالمی ایران در نمایشگاه ،برای جریان های مغرض و معترض درخارج از کشور فراهم امد تا با کمک شهردار
ایرانی االصل فرانکفورت بتوانند برنامه ها و اقداماتی را در تضعیف و مغشوش کردن اعتبار فرهنگی ایران در
یک رویداد مهم بین المللی برنامه ریزی و اجرا کنند که این نکته قابل بررسی است.
به گفته مدیر اژانس ادبی پل ،علی رغم انصراف وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی از برگزاری غرفه دولتی در
نمایشگاه بیش از ۱۰ناشر و اژانس ادبی و فعال فرهنگی از ایران در قالب غرفه دار و بازدید کننده تجاری حضور
داشتند .وی افزود :اژانس ادبی و ترجمه پل ،در این دوره غرفه مستقلی را در سالن ناشران بین الملل نمایشگاه،
به همراه چند ناشر ایرانی همکاراجاره کرده بود و برنامه های زیادی را تدارک دیده بود که متاسفانه به دلیل
وضعیت مبهم حضور و عدم حضور ایران در نمایشگاه امسال مجبور به کنسل کردن غرفه و حضور به صورت
بازدید کننده تجاری شد .معرفی وعرضه ۱۵۰کتاب ایرانی در بخش مجازی کپی رایت نمایشگاه و دیدار و
مذاکره حضوری و غیرحضوری با ناشران از کشورهای مختلف عمده فعالیت های این اژانس ادبی در نمایشگاه
امسال فرانکفورت بود .جعفری اقدم ،با اشاره به توافق حاصله با مسئولین بخش کپی رایت نمایشگاه اعالم کرد:
مقررشد اژانس ادبی پل ،همه ساله میز ثابتی در سالن کپی رایت نمایشگاه داشته باشد/.ایرنا
شنبه 7ابان 1401شماره 1302
نمایشی که مخفیانه به صحنه رفت
7
نمایش «شبی در طهران» نوشته محمد چرمشیر و به کارگردانی شایان مستوفی ،یک کمدی موقعیت
است ،که این روزها عالقه مندان به هنرهای نمایشی می توانند به تماشای ان در سالن شماره سه پردیس
تئاترشهرزاد بنشینند .اتفاقاتی که در نمایشنامه رخ می دهد مربوط به سال ۱۳۲۰و زمانی است که رضاشاه
تبعید و پسرش جایگزین او شده اســت .در این دوران کشــور دچار هرج و مرج و حکومت نظامی شده و
کشورهای خارجی هم مشغول دخالت در سیاست ایران بودند که در همین حین گوشت خر هم وارد ایران
می شود .در این میان یک گروه تئاتر تصمیم می گیرند نمایشی درباره وقایع روز به صحنه ببرند که با مشکالتی
روبرو می شوند .این اثر نمایشی هستندکه تا ۱۳ابان ساعت ۲۰:۱۵هر شب روی صحنه است/ .مهر صفحه 7
اسطوره خانه نشینی و ماجرای اقا جالل و مستر رابرت!
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
صدایی که جاودانه ماند
دوم مرداد ماه روزی اســت که اتفاقات قابل توجهی را در
خود ثبت کرده است .اما دوم مرداد 1320درست در بهبوحه
گرما ،به دنیا امدن جالل ،یکی از اتفاقات میمون برای خانواده
مقامی است .خانواده ای اصالتا اهل شهر گل و گالب ،که یکی
از کهن ترین تمدن های جهان بنام سیلک با قدمتی بیش از
هفت هزار ســال را در خود دارد .شــهر خانه های تاریخی و
پایتخت فرش جهان.
دردوم مرداد 1322که موســیلینی از نخســت وزیری
ایتالیا برکنار شده و از پای افتاده و زمین گیر می شود ،جالل
درخانواده ای گرم ،صمیمی و باصفــا درخانه ای طرف های
منیریه ،درســال روز تولد دو سالگی اش تالش می کند روی
پاهای خود بایســتد .بعدهــا از خیابان منیریــه نقل مکان
کردند و راهی خیابان لرزاده شــدند .پدرش اهل مسجد بود
و می خواست خانه نزدیک مسجد باشــد .در خیابان لرزاده،
مدرسه ای به نام ادیب نیشابوری بود که جالل دران جا درس
می خواند .برای دوره دبیرستان ،پدرشان او را در دبیرستان
حافظ نزدیک بــازار ثبت نام کرد .چون پــدرش بازاری بود
و می خواست مدرسه پســرش نزدیک محل کارش باشد تا
ظهرها به مغازه او برود و با هم ناهار بخورند .بعدها از خیابان
لرزاده باالتر رفتند و در خیابان ســعادت اباد امروزی ساکن
شدند .بعد از ان جا نیز چند سالی در محله میرداماد زندگی
کردند تا این که جالل اپارتمانی در مهرشــهر کرج خرید و
ساکن ان جا شد .
جالل با پشــتکاری که از خود نشــان می دهــد ،دیری
نمی پاید ،قله های موفقیت را یکی پس از دیگری پشت سر
گذاشته و به یکی از اسطوره های دوبله ایران تبدیل می شود.
خیلی از نقش های مطرحی که توسط بازیگران تراز اول دنیا
و در فیلم های ماندگار به یاد داریم ،با صدای گرم و دلنشین
او جاودانه شدند.
امیر افشار فتوحی -جالل مقامــی متولد دوم مرداد ماه ،1320
دوبلور ،گوینده ،مدیر دوبالژ و بازیگر سینما ،تلویزیون و تئاتر ،فعالیت
هنری را از سنین نوجوانی با یکی از هم کالســی هایش به نام مسعود
اسداللهی که بعدها کارگردان شد و سریالی به نام «طالق» را ساخت،
شروع کرد .ان دو کارهای نمایشی مدرسه را به مناسبت های مختلف
انجام می دادند .در یکی از مناســبت ها که تئاتری را بــرای اجرا اماده
کرده بودند متوجه می شوند ،ناظم مدرسه ،حیدر صارمی ،که به خالق
نمایش های رادیویی جانی دالر ،در دهه های 30و 40شهرت داشت و
به عنوان بازیگر و دوبلور نیز فعالیت می کرد را برای تماشای تئاتران ها
دعوت کرده است .جالل،که سن 17سالگی را پشت سر می گذاشت به
تشویق حیدرصارمی از سال ۱۳۳۷وارد عرصه دوبالژ شد .واستودیوی
عصر طالیی ،واقع در خیابان فیشراباد (سپهبد قرنی فعلی)که اکنون
جای ان ساختمانی 20طبقه ساخته شده ،محلی است تا جالل مقامی
اولین جمله اش را به عنوان دوبلور در فیلم «میس زی زی در افریقا» ادا
کند .فیلم متعلق به کمپانی ارتورالنگ بود و مقامی دران فیلم ،به جای
جوانکی که راهنمــای هتل را بازی می کرد ،حرف زد و مورد تشــویق
کریمی مدیر دوبالژ قرار گرفت که برای او شــروعی در ورود به دنیای
حرفه ای دوبالژ شد.
ان زمان کار دوبله بیشتر توسط هنرپیشه های تئاتر انجام می شد و
هوشنگ بهشتی که هنرپیشه تئاتر ،سینما و مدیر دوبالژ هم بود ،جالل
مقامی را به اســتودیوی دیگری به نام «دی سی ای» در خیابان الله زار
دعوت می کند .طولی نمی کشد در یک فیلم به جای البرتو سوردی ،که
هنرپیشه نقش اول ایتالیایی بود ،حرف می زند و بین مدیران دوبالژ به
یک دوبلور حرفه ای تبدیل می شود.
وی از سال ۱۳۴۴با بازی در فیلم های ســینمایی به ارزوی دیرنه
اش در بازیگری رسید و در حرفه گفتار فیلم ،مدیریت دوبالژ را از سال
۱۳۴۵اغازکرد .مقامی اســتاد خود در دوبله را هوشــنگ لطیف پور
معرفی می کند و در ســال های طالیی دوبالژ ،در فیلم های دوبله
شــده به مدیریت علی کســمایی ،محمدعلی زرنــدی ،عطاءاهلل
کاملی ،ایرج دوستدار ،احمد رسول زاده ،سعید شرافت و ابوالحسن
تهامی،گویندگی می کند.
مقامــی دردوران فعالیت خود درعرصــه دوبله به جای
بسیاری از جوان های نقش اول سینما مانند رابرت ردفورد،
عمر شریف ،وارن بیتی ،ژان پل بلموندو ،داستین هافمن،
پاتریک مک گوهان ،جان کاساوتیس ،جورج ماهاریس،
ال پاچینو ،رابرت واگنر ،ریچــارد هریس ،مل فرر،
جان فینچ ،جرج سیگال ،جرج چاکریس ،کلینت
ایستوود ،جان درک ،مارتین بالسام ،ریکی نلسون،
الن دلون ،ادموند اوبرایان ،اسپنســر تریســی،
کلیف رابرتسون ،اســکار ورنر ،جیمز گارنر،
جیمز کاگنی ،جیمز فرنسیسکس ،مایکل
کین ،تونی کرتیس ،البرتو سوردی ،جرج
همیلتون ،تایرون پاور ،ســیدنی پواتیه،
اســتیو مک کوئین ،گری کوپر ،دانا اندروز،
هامفری بوگارت ،اســتیفن بوید ،پیتر اوتــول ،ژان لویی
ترنتینیان ،تری توماس ،نویل جیسون ،راجندرا کومار ،جواد
قائم مقامی ،فرامرز قریبیان ،مسعود اسداللهی دوست دوران
دبیرستانش در سریال طالق ،و ...حرف زده و در جان دادن
به نقش ان ها سهم بهسزایی دارد.
وقتی فیلم های رابرت ردفورد جــوان بر پرده نقره ای
سینماهای ایران تابیده شد صدای جالل مقامی بود که با دوبله اش به
بازی او جان دیگری داده بود .جالل و رابــرت از جوانی با هنر خود هم
پای یکدیگر بودند.تا جایی که فیلم مســتندی با نام اقا جالل و مستر
رابرت ،نیز به تهیه کنندگی و کارگردانی ابوالفضل توکلی به این موضوع
می پردازد که سال 1395ساخته شد.
او به عنوان دوبلور ،گوینده ،مدیر دوبالژ و بازیگر بعد از انقالب نیز با
قدرت به کار خود ادامه داد و قبل از این که صدای سر صحنه در سینمای
ایران باب شود ،به جای ســعید راد(مرز) ،فرامرز قریبیان (اوار) ،مجید
مظفری (تیغ و ابریشم وکشتی انجلیکا) ،پرویز پرستویی (شکار) ،اصغر
همت (هزاردستان) ،و ...صحبت کرده است .در دوبله مجموعه تلویزیون
لبه تاریکی ،ب ه جای شخصیت رونالد ران کریون یکی از به یادماندنی ترین
گویندگی های خود را به یادگار گذاشــت .هم چنین در دهه هفتاد در
مجموعه های تلویزیونی ارتش ســری ،پوارو ،خانواده رابینسون ،شهر
مرزی ،هشدار برای کبرا ،۱۱مزد ترس ،پدرساالر ،و ...نیز حرف زده است.
اما در میان تمام فعالیت های هنری وگویندگــی به جای بازیگران
و کاراکترهای متعدد در فیلم ها و ســریال ها کــه از او در عرصه دوبله
یک اســطوره ساخته اســت ،اجرای برنامه دیدنی ها ،به تهیه کنندگی
غالمحسین میرزاده ،در دهه ،60حکایت دیگری دارد .برنامه ای که 12
سال از شبکه دو تلویزیون پخش شد .و حس خوبی که به مخاطب منتقل
می کرد باعث شده بود تا یکشنبه شــب خیابان ها خلوت شود .اگر چه
مقامی همیشه با این حس زندگی کردکه ای کاش با دیدنی ها صدایش
لو نمی رفت .چرا که ازان برنامه به بعد مــردم او را با نام اقای دیدنی ها
می شناختند و ســایه ای که به قول خودش همیشه روی سر و همراه او
بود .اما همیشه سعی می کرد در ان برهه تاریخی که مردم تمام وقت از
تلویزیون خبرهای جنگ ،خرابی و کشتار می دیدند ،برنامه دیدنی ها را
با حال و هوای شادتری اجرا کند ،حتی وقتی مدیر شبکه ،چندبار به او
گفته بود به جای لباس های رنگارنگ در این مقطع که در جنگ
ت امریکایی که ســربازها به تن می کنند
به سر می بریم ،ک
را بپوشــد .او مخالفــت می کند و می گوید« :اســم برنامه
دیدنی هاست و باید جذابیت داشــته باشد ،اتفاقا دیدنی ها
برنامه و جایی است که باید همین لباس ها را بپوشم».
همین ریزه کاری ها و توجه به مخاطب از نکات مثبتی
بود که برنامه دیدنی ها را ماندگارکرد .و مردمی
که در ان دوران هشت سال جنگ تحمیلی ،با
این برنامه عجین شده بودند برای دیدن ان در
روزهای یکشنبه ،لحظه شماری می کردند.
برنامه ای دیدنی که با چهر ه متین و صدای
دلنشــین جالل مقامی ،مانند موسیقی
مقامی،که جلوه های زیبایــی از فرهنگ
دیرینه ایران زمین را به رخ می کشــد ،هر
بیننده ای را مســحورخودکرد و بــه یکی از
محبوب ترین برنامه های تلویزیونی بدل شد.
امروزه برنامه دیدنی ها برای خیلی ها نوستالژی و
جالل مقامی خاطره ای فراموش نشدنی شده است.
این اسطوره که مدت ها خانه نشین و حدود 8ماه
پیش همسرش رفعت هاشم پور ،دوبلور پیشکسوت
سینما و تلویزیون را نیز از دست داده بود .دوری او
را بیش از این تاب نیاورد و پنج شنبه 5ابان ماه در
سن 81سالگی براثر ایست قلبی به دیار باقی شتافت،
روحش شاد. صفحه 8