روزنامه صبا شماره 1289

‫دوشنبه| ‪18‬مهر ‪ 10 |1401‬اکتبر‪ 13 |2022‬ربیع االول ‪|1444‬‬ ‫سال دهم| شماره ‪ 8 |1289‬صفحه| ‪5000‬ناموت|‬ ‫ادبیـات؛ درگـاه‬ ‫رسـتگاریسـیمنا‬ ‫پرونده ای درباره تاثیر اقتباس بر تاللوی فیلم های ماندگار‬ ‫فیلم مانی حقیقی‬ ‫پروانه نمایش گرفت‬ ‫صفحه ‪2‬‬ ‫امیرمحمد زند‪ :‬شهرت‬ ‫یک شبه بی فایده است‬ ‫صفحه ‪7‬‬ ‫نرگس ابیار؛ مدافع‬ ‫سرسخت سینمای اقتباسی‬ ‫صفحه ‪8‬‬ صفحه 1 ‫‪2‬‬ ‫خرب سیمنا و تلویزیون‬ ‫دوشنبه‪18‬مهر‪ 1401‬شماره‪1289‬‬ ‫«زندگی و زندگی» علی قوی تن در جشنواره بوسان‬ ‫فیلم سینمایی «زندگی و زندگی» جدیدترین اثر علی قوی تن در بخش رقابتی جشنواره بوسان حضور‬ ‫دارد و اولین نمایش جهانی این اثر سینمایی روز گذشته هشت اکتبر برابر با ‪ ۱۶‬مهر در سالن سینما سیتی‬ ‫به نمایش در امد و امروز نهم اکتبر برابر با ‪ ۱۷‬مهرماه در سالن بوسان سینما روی پرده می رود‪ .‬همچنین‬ ‫قرار است ‪ ۱۲‬اکتبر برابر با ‪ ۲۰‬مهر ‪ ۱۴۰۱‬در سالن بوسان سینما سنتر با حضور خبرنگاران و سینماگران‬ ‫مهمان از کشورهای مختلف دنیا اکران شود و پس از نمایش فیلم‪ ،‬قوی تن در نشست خبری «زندگی و‬ ‫زندگی» برای صحبت درباره تازه ترین اثر خود حاضر می شود‪« .‬رویای سهراب» اخرین فیلم این فیلمساز‬ ‫بود که ماه پیش در سینماهای کشور روی پرده رفت‪ /.‬ایلنا‬ ‫علیرضا پاکزاد بازیگر سینما و تلویزیون درگذشت‬ ‫علیرضا پاکزاد بازیگر سینما‪ ،‬تئاتر و تلویزیون کرمانشاه در ‪ ۴۷‬سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت‪ .‬این‬ ‫هنرمند که به واسطه فعالیت هایش در عرصه نمایش عضو خانه تئاتر ایران بود‪ ،‬متولد‪ ۱۳۵۳‬شهر کرمانشاه‬ ‫و دارای مدرک کارشناسی ادبیات نمایشی بود‪ .‬فیلم هایی چون «قصه های دارا» و «نگاه»‪ ،‬فیلم سینمایی‬ ‫«برمودا» به کارگردانی رهبر قنبری‪ ،‬و مجموعه تلویزیونی «یوسف پیامبر» به کارگردانی زنده یاد فرج اهلل‬ ‫سلحشور از جمله اثار تصویری است که زنده یاد پاکزاد در ان ها به ایفای نقش پرداخته بود‪ .‬بازی در سریال‬ ‫«سلمان فارسی» به کارگردانی داوود میرباقری که همچنان در مرحله تولید است‪ ،‬اخرین فعالیت این‬ ‫هنرمند بود که پس از فقدان او روی انتن خواهد رفت‪ /.‬فارس‬ ‫فیلم مانی حقیقی پروانه نمایش گرفت‬ ‫شورای پروانه نمایش فیلم های سینمایی در جلسه اخیر با صدور پروانه نمایش برای فیلم های‪:‬‬ ‫«راه رفتن روی علف های خشک» به تهیه کنندگی مهدی بدرلو وکارگردانی مهران مهدویان‪،‬‬ ‫«رگ های ابی» بــه تهیه کنندگی وکارگردانی جهانگیر کوثــری‪« ،‬ورود‪،‬خروج‪،‬ممنوع» به‬ ‫تهیه کنندگیمرتضیشایستهوکارگردانیامیداقایی‪«،‬ریشقرمز»بهتهیهکنندگیمحمدرضا‬ ‫تخت کشیان وکارگردانی ماکان عاشوری ‪«،‬تفریق» ساخته مانی حقیقی و «اینان» رهبر قنبری‬ ‫موافقت کرد‪.‬‬ ‫گفتنیاست‪،‬مانیحقیقی‪،‬بیشازیکدههمترصدتولیدپروژهتفریقبودکهاینامکان‪،‬درهر‬ ‫برهه‪ ،‬دچار مشکل می شد‪ .‬درنهایت تفریق‪ ،‬سال گذشته جلوی دوربین رفت و نخستین رونمایی‬ ‫از این فیلم در جشنواره تورنتو بود‪.‬‬ ‫در این فیلم‪ ،‬نوید محمدزاده‪ ،‬ترانه علیدوستی‪ ،‬سهیال رضوی و سعید چنگزیان به ایفای نقش‬ ‫پرداخته اند‪ .‬نوید محمدزاده و پریناز ایزدیار را با توجه به تعداد فیلم های مشترک شان حاال دیگر‬ ‫می توان یک زوج سینمایی نظیر زوج های پربیننده ی گذشته ی سینمای ایران دانست‪ .‬ان ها در‬ ‫دو فیلم سعید روستایی یعنی «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم»‪ ،‬فیلم «سرخپوست» نیما‬ ‫جاویدی و حاال در «تفریق» هم بازی اند‪ .‬با توجه به کارنامه ی گزینش شده ی محمدزاده‪ ،‬این تعداد‬ ‫فیلم مشترک با یک بازیگر‪ ،‬نشان می دهد سینمای ایران روی این دو حسابی ویژه باز کرده است‪.‬‬ ‫مجید مطلبی تهیه کننده این پروژه است‪ .‬او پیش تر با نوید محمدزاده و پریناز ایزدیار در‬ ‫«سرخپوســت» هم کاری کرده و تهیه کننده ی فیلمی دیگر از ایزدیار یعنی «هت تریک» نیز‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫فیلم نامه ی «تفریق» را همانند «پذیرایی ساده» امیررضا کوهستانی و مانی حقیقی به طور‬ ‫مشترکنوشته اند‪.‬فیلم پیشیندربرلینالهبهنمایشدرامد‪.‬به نظرمی رسداینفیلمهمبهبخش‬ ‫هنری تر کارنامه ی حقیقی اختصاص دارد‪ /.‬صباخبر‬ ‫«صبحجمعهباشما»ازرادیوبهتلویزیونمی اید‬ ‫برنامه رادیویی «صبح جمعه با شما» این روزها به تازگی بعد از دو‬ ‫ماه تعطیلی در ایام محرم و صفر به انتن رادیو ایران بازگشته و پیشنهاد‬ ‫تلویزیونی شدن ان مطرح شده است‪.‬‬ ‫این برنامه قرار اســت روز جمعه ویژه برنامه طنزی را برای والدت‬ ‫حضرت رسول اکرم(ص) و امام جعفر صادق(ع) برای انتن اماده کند‪.‬‬ ‫برنامه پرطرفداری که دو اتفاق را پیگیری می کند یکی بازگشــت به‬ ‫ِ‬ ‫ســاخت برنامه مشترک با تلویزیون‪ .‬درباره‬ ‫ضبطِ همراه با تماشاگر و‬ ‫این دو اتفاق‪ ،‬ساجد قدوســیان گفت‪ :‬صحبت هایی شده است؛ البته‬ ‫درون این برنامه‬ ‫پشــت صحنه را فیلمبرداری می کنند و یا مستند از‬ ‫ِ‬ ‫می سازند؛ همان طور که شبکه اموزش همزمان با برنامه صبح عی ِد ما‬ ‫این کار را کرد‪ .‬او تاکید کرد‪ :‬این هم افزایی قرار است اتفاق بیفتد که‬ ‫جدی تر شود‪.‬‬ ‫می طلبد فضایِ گفتمان ما برای تولید این دست برنامه ها ّ‬ ‫شدن «صبح جمعه با شما» پیشنهاد شده و صحبت هایی‬ ‫تلویزیونی‬ ‫ِ‬ ‫هم داشته ایم‪/ .‬تسنیم‬ ‫جشنوارهفیلم«ادینبورگ»منحلشد‬ ‫پس از این که مرکــز تصویر متحــرک (‪ )CMI‬برگزارکننده‬ ‫جشنواره ادینبورگ خبر داد که تجارت خود را متوقف کرده و اعالم‬ ‫ورشکستگی کرد؛ این جشنواره سینمایی نیز اعالم انحالل کرد‪.‬‬ ‫عالوه بر این جشنواره بین المللی‪ ،‬سینمای مشهور «فیلم هاوس»‬ ‫ادینبورگ به همراه سینمای خواهرش در شهر «ابردین» نیز تعطیل‬ ‫شده اند‪ .‬مرکز تصویر متحرک (‪ )CMI‬که یک موسسه خیری ه است‬ ‫در بیانیه ای انحالل این جشنواره را اعالم کرد‪ .‬این بیانیه همچنین‬ ‫اضافه کرده که طی ‪ ۱۲‬ماه اینده هزینه های انرژی این گروه‪۲۰۰ ،‬‬ ‫هزار پوند افزایش می یابد‪ .‬مدیران این مرکز به دنبال خریدار برای‬ ‫سینماهای فیلم هاوس و عالمت تجاری جشنواره بین المللی فیلم‬ ‫ادینبورگ هستند‪ ،‬با این امید که این تعطیلی دائمی نباشد‪ .‬این در‬ ‫حالی است که ‪ ۱۰۲‬نفر از ‪ ۱۰۷‬کارمند این موسسه بیکار شده اند‪.‬‬ ‫جشــنواره فیلم ادینبورگ در سال ‪ ۱۹۴۷‬توســط انجمن فیلم‬ ‫ادینبورگ در اسکاتلند تاسیس شد‪ /.‬ایسنا‬ ‫«بازی مرکب» از جشنواره بوسان جایزه برد‬ ‫سریال «وکیل خارق العاده وو» محصول کمپانی کره ای استوری‪،‬‬ ‫شنبه شب ‪ ۸‬اکتبر در چهارمین دوره بخش جوایز محتوای اسیایی‬ ‫جشــنواره بوســان‪ ،‬باالترین جایزه این بخش یعنی «جایزه بهترین‬ ‫محتوا» را دریافت کرد‪ .‬پارک یون بین‪ ،‬بازیگر اصلی این ســریال نیز‪،‬‬ ‫جایزه بهترین بازیگر زن را کسب کرد و طرفداران کره ای این مجموعه‬ ‫را به وجد اورد‪ .‬این مراسم در فضای باز سالن سینما در مرکز سینمایی‬ ‫بوسان‪ ،‬در حاشیه جشنواره بین المللی فیلم بوسان برگزار شد‪ .‬در این‬ ‫مراسم‪ ،‬بهترین های اسیا در بخش های تلویزیون و ویدیوی خانگی و‬ ‫محتوای انالین در ‪ ۱۲‬شاخه معرفی شدند‪ .‬برندگان این بخش با رای‬ ‫اکادمی ‪ ،ACA‬متشکل از برگزیدگان قبلی این اکادمی و متخصصان‬ ‫صنعت سرگرمی تعیین شدند‪ .‬سریال مشهور «بازی مرکب» که در‬ ‫جوایز امی امســال خوش درخشــید نیز در این دوره جوایز محتوای‬ ‫اسیایی بوسان‪ ،‬در دو بخش بهترین بازیگر مکمل و بهترین دستاورد‬ ‫تکنیکی برگزیده شد‪/.‬صباخبر‬ صفحه 2 ‫خرب سیمنا و تلویزیون‬ ‫پژمان جمشیدی بهترین بازیگر جشنواره انتالیا شد‬ ‫پنجاه و نهمین جشنواره فیلم انتالیا در کشور ترکیه به کار خود پایان داد و فیلم «علفزار» ساخته کاظم‬ ‫دانشی که نماینده سینمای ایران در بخش مسابقه بین المللی این رویداد سینمایی بود موفق به کسب‬ ‫جایزه بهترین بازیگر مرد برای پژمان جمشیدی شد‪.‬‬ ‫«علفزار» اولین ساخته کاظم دانشی به تهیه کنندگی بهرام رادان‪ ،‬در بخش سودای سیمرغ چهلمین‬ ‫دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت و در چندین رشــته نامزد و در نهایت برنده چهار جایزه بهترین‬ ‫صداگذاری‪ ،‬بهترین تدوین‪ ،‬بهترین نقش مکمل زن (صدف اســپهبدی) و بهترین فیلمنامه را گرفت‪.‬‬ ‫جشنواره فیلم انتالیا از تاریخ ‪ ۱‬تا ‪ ۸‬اکتبر (‪ ۹‬تا ‪ ۱۶‬مهر) برگزار شد‪/.‬ایسنا‬ ‫دوشنبه‪18‬مهر‪ 1401‬شماره‪1289‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تولید یک فیلم سینمایی با محوریت «وحدت اسالمی»‬ ‫حجت االسالم حمید شهریاری‪ ،‬دبیر کنفرانس وحدت اسالمی گفت‪ :‬بنا داریم یک فیلم سینمایی با‬ ‫محوریت وحدت جهان اسالم تولید کنیم‪ .‬در این باره با برخی تهیه کنندگان‪ ،‬کارگردانان و نویسندگان‬ ‫مطرح کشور صحبت شده است و انها هم قبول کردند‪ .‬این مسئله نشان دهنده رویکرد هنری مجمع تقریب‬ ‫مذاهب اسالمی است‪.‬‬ ‫او افزود‪ :‬ما امروز در جنگ رسانه ای قرار داریم و الزم است با انواعی از روش های رسانه ای به جهاد تبیین‬ ‫بپردازیم‪ .‬ما از سوی شورای عالی انقالب فرهنگی مامور شــدیم مرکزی را با عنوان «مرکز هنری» برای‬ ‫تاسیس دنبال و در این مرکز از ابزارهای رسانه ای برای تبیین وحدت استفاده کنیم‪/ .‬تسنیم‬ ‫امیرمحمد زند‪:‬‬ ‫شهرتیکشبهبی فایدهاست‬ ‫امیرمحمد زند‪ ،‬بازیگر ســینما و تلویزیون درخصوص وضعیت حال حاضر عرصه بازیگری‬ ‫در سینمای ایران گفت‪ :‬در همه جای جهان بازیگران با تغییرات خودشان را به روز می کنند و‬ ‫مطالعه در صدر امور ان ها قرار دارد‪ ،‬ولی متاســفانه اکثر بازیگران سینمای ما با مطالعه کردن‬ ‫کام ً‬ ‫ال بیگانه اند‪.‬‬ ‫زند در همین راستا ادامه داد‪ :‬تا وقتی که فرهنگ مطالعه در میان بازیگران ایرانی جا نیفتد‬ ‫وضعیت بازیگری تغییر چندانی نکرده و همچنان بد خواهد ماند‪ .‬بازیگر باید در مورد نقش تحلیل‬ ‫و تحقیق کند‪ ،‬اما من دیده ام که بازیگر لحظه قرارگیری پشت دوربین تازه از کارگردان سوال‬ ‫می پرسد‪ .‬سواالتی بدیهی که با اندکی تامل حل شدنی است‪ .‬این بازیگر سینما درباره درخشش‬ ‫موقت برخی بازیگران ادامه داد‪ :‬برخی از بازیگران یک شــبه با یک نقش مطرح می شوند‪ ،‬اما‬ ‫درخشش ان ها مقطعی است‪ ،‬زیرا ان بازیگران کار خاصی را انجام نداده اند و صرفاً جلوی دوریبن‬ ‫رفته اند‪ .‬زند درباره تاثیر بازیگر خوب بر یک نقش افزود‪ :‬بازیگر در صورت داشتن اگاهی و تجربه‬ ‫و سواد می تواند در کنار متن و کارگردانی خودش به بار نقش اضافه کند و به نوعی به عنوان یک‬ ‫بازیگر مولف نقش را هر چند کوتاه‪ ،‬اما پر رنگ کند‪.‬‬ ‫بازیگر فیلم «تقاطع» نیاز امروز سینمای ایران را اینگونه تشریح کرد‪ :‬در سینمای امروز ما نیاز‬ ‫به بازیگری داریم که معلومات و تحلیل درست داشته باشد‪ ،‬بازیگرانی که نقش خود را تحلیل‬ ‫کنند و در مرحله بعد بخواهند در دیالوگ ها دخل و تصرف داشته باشند بسیار کم هستند‪.‬‬ ‫زند دلیل ورود بازیگران سینما به تئاتر را اینگونه وصف کرد‪ :‬چندین عامل برای ورود بازیگران‬ ‫چهره سینما به تئاتر وجود دارد که اولین نکته جایگاه هنری است که تئاتر به ان ها می دهد‪ .‬در‬ ‫بخش دوم که بسیار مهم هم هست این بازیگران وقتی بیکار می شوند به تئاتر پناه می اورند‪.‬‬ ‫زند تفکیک بازیگران به چهره و غیر چهره را اشتباه خواند و تاکید کرد‪ :‬من بازیگری را به چهره‬ ‫و غیر چهره تقسیم نمی کنم‪ .‬ال پاچینو هم می تواند سینما‪ ،‬تلویزیون و تئاتر کار کند و همین‬ ‫طور همه بازیگران می توانند در عرصه های مختلف کار کنند‪ .‬بازیگر «اتوبوس شب» در همین‬ ‫رابطه خاطرنشان کرد‪ :‬این که مخاطب برای دیدن بازیگر چهره به تئاتر کشیده و باعث چرخش‬ ‫اقتصادی تئاتر شود خوب است‪ ،‬اما به شرط این که دچار شعارزدگی و شو اف نشویم و به خاطر‬ ‫خود هنر کار کنیم‪ ،‬اما متاسفانه ما راه غلط را پیش گرفته ایم یعنی اول خود را پیش از بازی کردن‬ ‫و دیده شدن اثر مطرح می کنیم بعد به اصل ماجرا می پردازیم و این صحیح نیست‪/.‬میزان‬ صفحه 3 ‫‪4‬‬ ‫دوشنبه‪18‬مهر‪ 1401‬شماره‪1289‬‬ ‫جادوی همینگوی با هیچ!‬ ‫پیش از پرداختن به فیلمنامه های برجســته اقتباســی اسکار و‬ ‫قیاس ان ها با سینمای اقتباسی دیگر کشورها از جمله ایران‪ ،‬هرگز‬ ‫نمی توان از «پیرمرد و دریا» شاهکار بی بدیل ارنست همینگوی عبور‬ ‫کرد‪ .‬چرا؟ چرا از این داستان بلند که حتی نمی توان نام رمان را هم‬ ‫روی ان گذاشت به شاهکار ادبیات داستانی جهان یاد می شود؟! (رمان‬ ‫داستانی بلند با شخصیت های متعدد در بازه زمانی گسترده یا نامحدود‬ ‫است‪ .‬حال ان که داستان بلند در واقع روایتی دامنه دار است اما زمان‬ ‫و شخصیت های محدودی دارد‪ ،‬شباهت این دوگونه نگارشی در حجم‬ ‫نگارش و کمیت ان هاست) پاسخ مثل خود خط روایی داستان‪ ،‬ساده‬ ‫است‪ .‬همینگوی از هیچ‪ ،‬همه چیز ســاخت! همین امتیاز برجسته‬ ‫بود که جان استرجس‪ ،‬کارگردان و تهیه کننده وقت هالیوود را بران‬ ‫داشت این داستان را روی پرده نقره ای روایت کند‪ .‬نگاهی به پیرنگ‬ ‫داستان شاید بهت مخاطب را بیشتر کند‪ .‬داستان بیش از حد ساده‬ ‫است‪ .‬ســانتیاگو‪ ،‬ماهیگیر پیری در بندر هاوانای کوبا‪ ،‬اسیر خرافات‬ ‫هم قطارانش شده‪« .‬بخت از او روی برگردانیده!‪ ..‬سانتیاگو دچار ادبار‬ ‫شده‪....‬شــبح نگون بختی مثل بمبک او و قایقش را دنبال می کند و‬ ‫‪ »...‬مانوئل‪ ،‬پســر نوجوانی که در واقع اشــاره ای سمبولیک به خود‬ ‫سانتیاگوست‪ ،‬تنها دوست او محسوب می شود اما چه کسی است که‬ ‫ندادند مانوئل خویشتن خویش سانتیاگوست‪ .‬گویی او فقط در تعامل‬ ‫با پیرمرد جان می گیرد و حضوری ایجابی در فیلم دارد‪ .‬شــخصیت‬ ‫ماهی نیزه دار نیز اِل ِمانی از خوشــبختی اســت که انسان را به دنبال‬ ‫خود میان موج های سهمگین سرنوشت می کشد‪ ،‬روی خوش نشان‬ ‫نمی دهد‪ ،‬در پس مبارزه ای سخت سرانجام به تسخیر ادمی درمی اید‬ ‫اما زمانی که بشــر او را در چنگ خود می بیند‪ ،‬جلوی چشمش پرپر‬ ‫می شود‪ .‬گویی اصال از ابتدا نبوده و اسکلتی با نیزه ای بلند تنها پسله‬ ‫ان اســت‪ .‬نیزه ای که می ماند تا بر فلســفه مبارزه برای خوشبختی‬ ‫تاکید کند‪ .‬ارنســت همینگوی‪ ،‬به این ترتیب یکی از فلسفی ترین‬ ‫داستان های دنیا را نوشت و جان استرجس در ‪ 1958‬اقتباسی جاودان‬ ‫از این اثر داشت‪ .‬دیمیتری تیومکین‪ ،‬فیلمبردار برجسته روسی‪ ،‬برای‬ ‫ساخت موسیقی این فیلم‪ ،‬مفتخر به دریافت جایزه اسکار شد‪ .‬اسپنسر‬ ‫تریسی‪ ،‬نامزد دریافت بهترین جایزه نقش اول مرد و جیمز وانگ هو‪،‬‬ ‫فیلمبردار چینی االصل نیز نامزد اسکار بهترین فیلمبرداری شدند‪.‬‬ ‫نکته جالب این که فیلم نام «پیرمرد و دریا» در بخش اسکار بهترین‬ ‫فیلم نامه اقتباسی دیده نمی شد!‬ ‫میلیونر ها در اقتباس هم برنده اند‬ ‫ســال ‪ 2008‬رقابت جذابی در بخش فیلمنامه اقتباسی اکادمی‬ ‫اســکار بین فیلم نامه های بین «میلیونر زاغه نشین» ‪« ،‬مورد عجیب‬ ‫بنجامین باتن» و «کتاب خوان» درگرفت‪ .‬هرچند این رقابت سرانجام‬ ‫با پیروزی میلیونر زاغه نشین ساخته دنی بویل به پایان رسید اما مورد‬ ‫عجیب بنجامین باتن که اقتباسی از اثری به همین نام نوشته اسکات‬ ‫فیلتزجرالد‪ ،‬یکی از برجسته ترین نویسندگان تاریخ ایاالت متحده و به‬ ‫عبارتی «راوی عصر جاز» در ینگه دنیا بود‪ ،‬نه تنها به فیلمی پرفروش‬ ‫در گیشه بدل شد‪ ،‬بلکه استقبال منتقدان را نیز در پی داشت‪ .‬داستان‬ ‫متفاوت از انسانی که در بدو تولد خود به لحاظ فیزیکی پیر و فرتوت‬ ‫است و با گذشت زمان‪ ،‬جوانتر می شود‪ .‬فیلم «مورد عجیب بنجامین‬ ‫باتن» یکی از توفق های ســینما بر ادبیات داســتانی است (هرچند‬ ‫بسیاری بر این باورند که کتاب رسانه ای اصیل تر و همه گیرتر است اما‬ ‫از انجا که سینما امکانات بیشتر و زبانی جهان شمول تر دارد‪ ،‬از این‬ ‫حیث می تواند بر ادبیات مکتوب برتری داشته باشد) گذشته از بازی‬ ‫تحسین برانگیز برد پیت و کیت بالنشت‪ ،‬دو ستاره درخشان هالیوود‪،‬‬ ‫اصوال داســتان هایی از این دست با امکانات ســینمایی ملموس تر‬ ‫می شــوند‪ .‬اســکات فیتزجرالد البته پیش از این نامش با «گتسبی‬ ‫بزرگ» در اکادمی اسکار برده شده بود‪.‬‬ ‫اغاز سلطه «پدرخوانده»‬ ‫سال ‪ 1972‬و در ســی و نهمین جایزه اســکار‪ ،‬فرانسیس فورد‬ ‫کاپوال اثر ماندگار خود‪« ،‬پدرخوانــده» را به دنیا عرضه کرد‪ .‬هرچند‬ ‫درگیری های بی پایان او با کمپانی پارامونت پیکچرز باعث شــد او‬ ‫ابتدا قید این کار را بزند و فیلم را به مارتین اسکورسیزی بسپارد اما‬ ‫سرانجام خود کاپوال بود که دوباره ابتکار عمل را به دست گرفت فیلم‬ ‫جاودانش را بسازد‪ .‬این فیلم هم اکنون در نظرسنجی وب گاه ‪IMDB‬‬ ‫دومین فیلم پرطرفدار همه ادوار تاریخ سینمای دنیا نام گرفته است‪.‬‬ ‫اما چه اتفاقی افتاد که رمان پدرخوانده به قلم ماریو جیانلوئیجی پوزو‪،‬‬ ‫بدل به فیلمی رشک انگیز در سراسر دنیا شد؟ کاپوال می دانست این‬ ‫شاید عظیم ترین پروژه زندگی او باشد‪ ،‬پس با تمام وجود هرانچه را در‬ ‫پرونده‬ ‫ادبیـات؛ درگـاه‬ ‫رسـتگاری سـینما‬ ‫پرونده ای درباره تاثیر اقتباس بر تاللوی فیلم های ماندگار‬ ‫سینما و ادبیات‪ ،‬به ویژه ادبیات داستانی همه دنیا هرگز دو مقوله جداگانه‪ ،‬دو‬ ‫یارس ساموات‬ ‫تافته جدابافته از هم نبوده اند‪ .‬چه حتی نگاهی اجمالی به فهرست برترین های‬ ‫گزارش‬ ‫اسکار‪ ،‬معتبرترین جایزه ساالنه فیلم جهان‪ ،‬این حقیقت را هویدا می سازد‬ ‫که بیش از ‪ 70‬درصد اثاری که در تاریخ ‪ 93‬ساله اسکار موفق به دریافت این جایزه معتبر‬ ‫م هایی اقتباسی و برگرفته از رمان ها‪ ،‬نمایشنامه ها و گاه حتی داستان های کوتاه‬ ‫شده اند‪ ،‬فیل ‪‎‬‬ ‫“‪( ”Flash Fiction‬نه الزم ًا ان دســته از اثار که در زیرگروه ‪ Short Story‬دسته بندی‬ ‫می شوند) محسوب می شوند و البته نظر به نزدیکی دو مقوله ادبیات و سینما‪ ،‬کتاب های این‬ ‫اثار هم اغلب پرفروش بودند و به چاپ های متعدد با شمارگان باال می رسیدند‪ .‬پرداختن به‬ ‫فیلم نامه های اقتباسی ماندگار در تاریخ جایزه اسکار‪ ،‬خود مجال و مقالی مفصل می طلبد اما‬ ‫نگاهی اجمالی به سیر روی اوردن جهان سینما به ادبیات داستانی‪ ،‬ضمن نمایان ساختن ابعاد‬ ‫درهم تنیده این دو رسانه برتر‪ ،‬بر لزوم گذار به مولفه «اقتباس» در سینما‪ ،‬تلویزیون و حتی‬ ‫رادیو برای دمیدن روحی تازه در کالبد این رسانه های ویژه را بیش از پیش تاکید می کند‪.‬‬ ‫سینما اموخته بود‪ ،‬به کار بست و هرچه در چنته داشت رو کرد‪ .‬تیمی‬ ‫متشکل از برترین ستاره های هالیوود را کنار هم جمع کرد‪ .‬اگر کاپوال‬ ‫در بخش نخست فیلمش‪ ،‬مارلون براندو را در اختیار داشت‪ .‬بازیگری‬ ‫که به یقین هیچکس نمی تواند خاطرات او را در هالیوود تکرار کند‪.‬‬ ‫هرچند گفته می شــد کاپوال خیلی هم هوای براندو را داشته و برای‬ ‫نمونه در سکانسی «دن کورلئونه» را با گربه ای خاکستری می بینید‪.‬‬ ‫ال پاچینو در خاطراتش گفته اســت‪«:‬براندو گفت باید با گربه اخت‬ ‫شود! پس همه عوامل یک بعدازظهر دست از کار کشیدند تا مارلون‬ ‫فقط با گربه بازی کند!» یا گفته می شد بسیاری از دیالوگ های دن‬ ‫کورلئونه بداهه گویی ها براندو بوده اســت‪ .‬استفاده از تکنیک فلش‬ ‫بک و اوردن داستان در داستان و نظم ویژه ای که خرده روایت های‬ ‫پدرخوانده دارند‪ ،‬فیلم را به شــکل اثری پرتعلیق درمی اورد‪ .‬البته‬ ‫«پدرخوانده» در سی و نهمین جایزه اسکار‪ ،‬تا حدود زیادی بی رقیب‬ ‫بود و فیلم های «ســاندر» یا «مهاجران» هرگز نتوانســتند حتی به‬ ‫ساخته فرانسیس فوردکاپوال نزدیک شوند‪ .‬او دو سال بعد قسمت دوم‬ ‫فیلمش را هم ساخت و این بار حضور بازیگر برجسته دیگری به نام‬ ‫رابرت دنیرو بر درخشندگی اثر او افزود‪.‬‬ ‫اهریمن و هالیوود!‬ ‫دهه ‪ 1970‬روزگار بسیار خوشــی برای فیلم های اقتباسی بود‪.‬‬ ‫دورانی که ســینمای غرب رفتــه رفته از فیلم های وســترن فاصله‬ ‫می گرفت و رو به فیلم های معناگرا می اورد‪ .‬پس از پدرخوانده یک و‬ ‫دو‪« ،‬جن گیر» شاهکار ویلیام فریدکین براساس رمانی به همین نام در‬ ‫ژانر وحشت به قلم ویلیام پیتر بلتی بود‪ .‬البته اینکه بلتی خود سینماگر‬ ‫محسوب می شد نیز در بهره گیری از کتابش بی تاثیر نبود‪ .‬بخشی از‬ ‫فیلمبرداری این اثر در خاک عراق انجام شد‪ .‬سینما‪ ،‬هالیوود‪ ،‬اکادمی‬ ‫اســکار و ‪ ...‬همه این ها به نوعی از اهرم های حاکمیت ایاالت متحده‬ ‫نیز محسوب می شــوند‪ .‬تفاوتی ندارد که رئیس جمهوری یانکی ها‬ ‫دموکرات باشد یا جمهوری خواه‪ ،‬نگاه ابرازی ان ها برای حفظ منافع‬ ‫امپریالیستی امریکا در دنیا به سینما تقریباً یکسان است‪ ،‬حتی اگر‬ ‫اقای پرزیدنت‪ ،‬رونالد ریگان‪ ،‬بازیگر هالیوود باشد! بلتی و فریدکین‬ ‫رندانه می کوشند خاورمیانه را منطقه ای اهریمنی جلوه دهند و نبرد‬ ‫خیرعلیه شر را دانسته و سنجیده به این منطقه می کشانند‪ .‬داستان‬ ‫فیلم «جن گیر» البته به دلیل بهره بردن از عنصر وحشت دارای تعلیق‬ ‫زیادی است‪ .‬داســتان فیلم در حومهٔ واشینگتن می گذرد‪« .‬کریس‬ ‫مک نیل» با نقش افرینی اِلن مک نیل متوجــه تغییراتی در زندگی‬ ‫دخترش «رگان» می شــود (نقش رگان را لیندا بلر بازی می کند)‪.‬‬ ‫پزشکان از درمان دخترک موفق نیستند و به کریس پیشنهاد می کنند‬ ‫از یک جن گیر کمک بگیــرد‪ .‬لحظه بهت کریس پــس از دیالوگ‬ ‫معروف با دکتر فراموش نشدنی اســت‪ «:‬من برم دنبال جن گیر؟!!‪...‬‬ ‫تو قرن بیستم؟!» از اینجاست که پای پدر «کاراس دامین کاراس»‬ ‫با نقش افرینی جیسون میلر به زندگی ان ها باز می شود‪ .‬پدر کاراس‬ ‫مطمئن می شود یک اهریمن کالبد رگان را تسخیر کرده است و اماده‬ ‫جن گیری است اما کلیسا کشیش مجرب تری را که دست بر قضا ان‬ ‫اهریمن را نیز می شناسد به ان ها پیشنهاد می کند‪ .‬پس پدر کاراس‬ ‫به اتفاق پدر مرین‪ ،‬تالش خود را برای جن گیری و نجات رگان از شر‬ ‫اهریمن درونش اغاز می کنند اما هردو هنگام جن گیری جان خود را‬ ‫از دست می دهند و رگان سرانجام باز می گردد‪ .‬ویلیام فریدکین در‬ ‫جریان این فیلم ترس هایی ناشناخته را به جان مخاطبش می اندازد‪.‬‬ ‫صحبت یک اهریمن از کالبد دختربچه ای کم ســن و ســال یکی از‬ ‫همین بازی هاست‪ .‬یا در صحنه ای که «رگان» در اتاقش تنها خوابیده‬ ‫اما دوربین که دور می شود سایه شبحی مشخصی است که در عرض‬ صفحه 4 ‫دوشنبه‪18‬مهر‪ 1401‬شماره‪1289‬‬ ‫پرونده‬ ‫‪5‬‬ ‫سنگ پرتاب می کند!‪ ...‬مانیه ری در اخرین لحظه به حبس ابد محکوم‬ ‫ی گذراند و تفریحش خواندن همان‬ ‫می شود‪ .‬او دوران زیادی را در انزوا م ‪‎‬‬ ‫شعر است‪...‬اما زمانی که پس از سال ها قرار است به زندان دیگری منتقل‬ ‫شود‪ ،‬گروهی از مبارزان نسل جدید را می بیند که ان ها هم در بندند‪.‬‬ ‫مانیه ری با ان ها حرف می زند و پی به شکاف عمیق خود و انان می برد‪.‬‬ ‫پایان فیلم هرچند شبه باز‪ ،‬اما بسیار درام است‪ .‬مانیه ری کنار قایق دراز‬ ‫می کشد و خود را به رودخانه و قعر اب می اندازد‪.‬‬ ‫نمایی از فیلم اقتباسی سن میکله یه خروس داشت‬ ‫اتاق مگان با ریتمی یکنخواخت قدم می زند‪ .‬هیچکدام از این پیام های‬ ‫بصری با خواندن کتاب به مخاطب القاپذیر نبود‪.‬‬ ‫فیلم اقتباسی دیگری با نام «کرامر علیه کرامر» ساخته رابرت بنتون‬ ‫براساس رمان «کرامر علیه کرامر» نوشته اوری کورمن شد‪.‬‬ ‫تداوم درخشش اقتباس ها در دهه ‪70‬‬ ‫پس از موفقیت خیره کننده «جن گیر» و «پدرخوانده» نوبت به‬ ‫ظهور «دیوانه از قفس پرید» در ‪ 1975‬و در چهل و هشتمین دوره‬ ‫جوایزه اکادمی اســکار حضوری درخشان داشت‪ .‬این فیلم براساس‬ ‫رمان «پرواز بر فراز اشیانه فاخته» به قلم کن کیسی و با کارگردانی‬ ‫میلوش فورمن ساخته شد‪ .‬مجله تایم‪ ،‬این رمان را یکی از ‪ 100‬رمان‬ ‫برتر انگلیسی زبان بین سال های ‪ 1923‬تا ‪ 2005‬می داند‪ .‬کن کیسی‬ ‫که مدتی کارمند بیمارســتانی روانی در کالیفرنیا بود‪ ،‬زمان زیادی‬ ‫برای تهیه این کتاب گذاشت و سخت کوشی او به سازندگان فیلم نیز‬ ‫تسری یافت تا محصول اقتباسی‪ ،‬به یک شاهکار بدل شود‪ .‬البته ابتدا‬ ‫قرار بود اصال فیلم هم به همین نام ساخته شود اما یک پایان متفاوت‬ ‫و فلسفی برای «مک مورفی» و ریچارد نیکلسون‪ ،‬باعث تغییر نام فیلم‬ ‫می شود‪ .‬فورمن حدود یک دهه بعد نیز دوباره تندیس جایزه اسکار‬ ‫را به خود اختصاص داد‪ .‬گذشــته از بازی تحسین برانگیز نکیلسون‪،‬‬ ‫نباید از نقش افرینــی لوئیز فلچر در نقش «پرســتار راچد» مظهر‬ ‫دیکتاتوری و دغلکاری در این فیلم به راحتی گذشت‪ .‬یک سال بعد‬ ‫نوبت به ویلیام گولدمن رسید تا سراغ رسوایی واترگیت و کتاب «همه‬ ‫مردان رئیس جمهور» به قلم باب وودوارد و کارل برنستین برود‪ .‬این‬ ‫دو همان دو روزنامه نگار معروف روزنامه واشینگتن پست بودند که‬ ‫رسوایی واترگیت را افشا کردند و باعث سقوط دولت ریچارد نیکسون‬ ‫شــدند‪« .‬همه مردان رئیس جمهور» با درخشش داستین هافمن و‬ ‫رابرت ردفورد‪ ،‬اسکار بهترین فیلم نامه اقتباسی سال ‪ 1976‬را به خود‬ ‫اختصاص داد‪ .‬داستین هافمن سه ســال بعد و در ‪ 1976‬باعث شد‬ ‫سن میکله یه خروس داشت‪...‬‬ ‫گذشته از جایزه اسکار‪ ،‬باید به اهمیت سینمای اقتباسی در دیگر‬ ‫کشورهای جهان نیز اشاره کرد‪« .‬سن میکله یه خروس داشت» درامی‬ ‫به کارگردانی برادران تاویانی در سینمای ایتالیاست‪ .‬این فیلم را بسیاری‬ ‫از عالقمندان سینمای ایتالیا می شناســند و به یقین بارها ان را دیده‬ ‫باشند اما شاید کمتر کسی را بیابید که بداند «سن میکله یه خروس‬ ‫داشت» بر گرفته از داستانی به نام «الهی و انسانی» به قلم لئو تالستوی‪،‬‬ ‫نویسنده بزرگ تاریخ ادبیات داستانی روسیه است‪ .‬فیلمی که از اختالف‬ ‫عمده تئوریک و کاربردی بین سوسیالیســم تخیلی و سوسیالیسم‬ ‫علمی صحبت می کند‪ .‬حاصل این اختالف باعث پیدایش دو برداشت‬ ‫متفاوت از مفهوم انقالب‪ ،‬یکی برداشت انارشیستی و دیگری برداشت‬ ‫مارکسیستی می شود‪ .‬شخصیت اصلی فیلم «سن میکله یه خروس‬ ‫داشت» جولیو مانیه ری (با بازی جولیو بروچی) است‪ .‬شخصیتی از اقشار‬ ‫متوسط رو به پایین جامعه که بستی فروش است اما رهبر تشکیالتی‬ ‫چپ گرا و ضد سلطنتی است‪ .‬فیلم البته از دوران کودکی جولیو اغاز‬ ‫می شــود که والدینش او را تنبیه و در اتاقی حبس می کنند و او شعر‬ ‫معروفش را می خواند‪«:‬سن میکله یه خروس داشت‪...‬سفید‪ ،‬قرمز‪ ،‬سبز‪،‬‬ ‫زرد‪...‬واسه خوندن اواز بهش می داد شیر و عسل‪ »...‬او همراه افرادش‬ ‫به یک دهکده هجوم می برد اما سربازهای حکومتی جولیو را دستگیر‬ ‫می کنند‪ .‬او در دادگاه شــاه و ملت به مجازات اعدام محکوم می شود‪.‬‬ ‫زمانی که جولیو برای تیرباران با گاری از میــان خیابان های دهکده‬ ‫عبور داده می شود‪ ،‬پســربچه ای به او نزدیک می شود که جولیو را یاد‬ ‫دوران کودکی اش می اندازد‪ .‬جولیو لبخند می زند اما کودک به سمتش‬ ‫وقتی جرمی برت‪ ،‬قلم را از کانن دایل می گیرد!!‬ ‫انقــدر نقش افرینی او در قالب شــخصیت «هلمز» ســتودنی و‬ ‫رشک انگیز است که با وجود گذشــت بیش از ‪ 3‬دهه از درگذشتش‪،‬‬ ‫«بندیکت کمبریج» بازیگر نام دار و بزرگ هالیوود که در مدرن ترین‬ ‫پرداخت شــاهکار جاویدان «ســر ارتور کانن دایل» بازی در نقش‬ ‫«هلمز» را برعهده دارد‪ ،‬لب به تحسین برت می گشاید‪ .‬به راستی چه‬ ‫کسی می تواند مجموعه ‪‎‬های «خاطرات شرلوک هلمز» و «بازگشت‬ ‫شرلوک هلمز» را اواخر قرن بیستم ببیند و از نقش افرینی برت ذوق زده‬ ‫نشود؟! بازی وهم انگیزش‪ ،‬نگاهی رندانه توام با نبوغی که از چشمان‬ ‫و حرکاتش ساطع می شــد‪ ،‬میمیک چهر ه عصبی و لبخندهای دهم‬ ‫ثانیه ای‪ ،‬کوچکترین نگاه ها‪ ،‬زبان بدن و حرکات پر از اعتماد به نفس‪،‬‬ ‫چونان رقصنده ای قهار‪ ،‬مختصات نقش افرینی ابرستاره ای بود که به‬ ‫کاراکتری افسانه ای جان بخشــید‪ .‬ان هم چه جان بخشیدنی! اداره‬ ‫پست لندن پیش از سال ‪ 1990‬هرسال نامه های متعددی به نشانی‬ ‫شماره ‪ 221B‬خیابان بیکر دریافت می کرد! ادرس خانه شرلوک هلمز‬ ‫که وجود خارجی نداشت! اصال خیابان بیکر واقع در «وست مینستر»‬ ‫(از محالت مرکزی پایتخت انگلیــس) چنین پالک و ردیفی در خود‬ ‫نداشت‪ .‬سال ‪ 91‬شهرداری لندن در پی پیشنهاد اداره پست این شهر‪،‬‬ ‫خانه‪-‬موزه ای به این نشــانی در خیابان بیکر می سازد‪ .‬هلمز با بازی‬ ‫جرمی برت‪ ،‬حقیقی ترین شخصیتی شد که وجود خارجی نداشت‪ .‬به‬ ‫یقین مایکل کاکس‪ ،‬کارگردان مجموعه تلویزیونی شرلوک هلمز‪ ،‬تا‬ ‫حدود زیادی مرهون جرمی برت است اما اوج کار این ابربازیگر‪ ،‬جان‬ ‫بخشی به محبوب ترین شخصیت ادبیات داستانی پلیسی جهان نبود‪.‬‬ ‫برت در یک قسمت از مجموعه «بازگشت شرلوک هلمز» دست به کار‬ ‫بزرگی می زند‪ .‬شــرلوک هلمزی که ارتور کانن دایل خلق کرده بود‪،‬‬ ‫نقطه تاریک بزرگی داشــت! و ان هم اعتیادش به کوکائین بود! برت‬ ‫برای این که چنین مقوله ای روی مخاطبان سریال های شرلوک هلمز‬ ‫تاثیر منفی نگذارد در اپیزود ‪ ”The Devil’s Foot‬سرنگ حاوی‬ ‫کوکائین را دفن می کند و با این کار بزرگ‪ ،‬حتی روی کتاب های کانن‬ ‫دایل هم تاثیر می گذارد‪ .‬برت بزرگ و بزرگ خواهد ماند‪.‬‬ ‫سلطان وحشت‬ ‫به یقین یکی از پرتکرارترین نام ها در سینمای روز جهان‪« ،‬استفن‬ ‫کینگ» نویسنده برجسته امریکایی است‪ .‬پس از انکه استنلی کوبریک‪،‬‬ ‫سال ‪ 1980‬از کتاب «تاللو» او اقتباسی ماندگار کرد‪ ،‬کینگ بیش از‬ ‫پیش در کانون توجه قرار گرفت تا در بســیاری از شاهکارهای تاریخ‬ ‫سینما‪ ،‬نام او به عنوان نویسنده برده شود‪« .‬مسیر سبز» ‪« ،‬رستگاری‬ ‫در شائوشنگ» ‪« ،‬کنار من بمان» ‪« ،‬میزری در اتش» ‪« ،‬مه» و ‪ ....‬تنها‬ ‫برخی از اثار ماندگار این نویســنده بزرگند که روی پرده نقره ‍ ای جان‬ ‫گرفت‪ .‬شاید نســل جدید کینگ را با فیلم «ان» بهتر بشناسد اما به‬ ‫هرحال رمان های رشک انگیز او هرگز متعلق به زمانی خاص نیست و به‬ ‫نظر نام کینگ‪ ،‬همیشه در سینمای جهان می درخشد‪.‬‬ ‫موخره؛ سینمای اقتباسی در ایران‬ ‫شــاید یکی از دالیل فاصلــه گرفتن ســینمای ایــران از دوران‬ ‫شــکوفایی اش‪ ،‬فقدان توجه ضروری به مقوله اقتباس باشد‪ .‬هرچند‬ ‫ســینماگرانی هم در ایران وجود دارند که اســاس کار خود را برپایه‬ ‫اقتباس نهاده اند‪ .‬نام داریوش مهرجویی‪ ،‬به عنوان رکورددار اقتباس در‬ ‫سینمای ایران در صدر این کارگردانان می درخشد‪ .‬او حضورش را در‬ ‫سینمای ایران با فیلم ماندگار «گاو» اغاز کرد‪ .‬فیلمی که نه تنها اقتباسی‬ ‫از «عزاداران ب َ َیل» به قلم غالمحسین ساعدی بود‪ ،‬بلکه حتی در خود‬ ‫فیلم نیز از «محمود دولت ابادی» نویسنده برجسته و نام دار ایرانی برای‬ ‫نقش افرینی نیز بهره برد‪« .‬سارا» ‪« ،‬پری» ‪« ،‬لیال»‪« ،‬مهمان مامان» و‬ ‫بسیاری دیگر از اثار مهرجویی برگرفته از ادبیات داستانی ایران و جهان‬ ‫محسوب می شوند‪ .‬غیر از مهرجویی‪ ،‬مسعود کیمیایی‪ ، ،‬ناصر تقوایی‪،‬‬ ‫امیر نادری‪ ،‬مجید مجیدی و ‪ ...‬از دیگر ســینماگرانی اند که دستی بر‬ ‫اتش اقتباس در سینمای ایران بودند‪ .‬اوان دهه ‪ 80‬در جشنواره فیلم‬ ‫فجر‪ ،‬سیمرغی برای بهترین فیلم نامه اقتباسی در نظر گرفته شد اما‬ ‫این سیمرغ در جشنواره فجر ماندگار نشد و خیلی زود از ان پر کشید‪.‬‬ صفحه 5 ‫‪6‬‬ ‫خرب فرهنگ و هرن‬ ‫دوشنبه‪18‬مهر‪ 1401‬شماره‪1289‬‬ ‫کتاب ‪۳۸‬درصد از سال قبل گران تر شد!‬ ‫امار نشر کتاب در شهریورماه ‪( ۱۴۰۱‬که توسط خانۀ کتاب و ادبیات ایران منتشر شده) نشان می دهد در‬ ‫این ماه ‪۹‬هزار و ‪ ۸۳‬عنوان کتاب با یک درصد کاهش نسبت به سال ‪ ۱۴۰۰‬منتشر شده است‪ .‬این درحالی‬ ‫است که از این مقدار هزار و ‪ ۲۱۷‬عنوان کتاب کودک و نوجوان بوده اند که میزان ان ها نسبت به زمان مشابه‬ ‫سال قبل‪ ،‬پنج درصد کاهش داشته است‪ .‬این درحالی ست که همین امار مقایسه ای برای کتاب های کمک‬ ‫اموزشی با کاهشی ‪۳۱‬درصدی همراه بوده است‪.‬‬ ‫همچنین میانگین شمارگان برای اثار منتشرشده‪ ۱,۰۹۰،‬و میانگین قیمت‪۸۷۵،‬هزار و‪ ۳۱۴‬بوده است‬ ‫که بر این اساس‪ ،‬شمارگان و قیمت نسبت به سال قبل‪ ،‬به ترتیب ‪ ۴‬و ‪ ۳۸‬درصد افزایش داشته اند‪/.‬ایسنا‬ ‫درخواست باستان شناسان برای پس گرفتن «سنگ روزتا»‬ ‫جمع اوری امضاء برای این عریضه از ماه گذشته اغاز شده بود‪ .‬در این نامه از نخست وزیر مصر خواسته‬ ‫شده است به طور رسمی درخواست بازگشت «سنگ روزتا» و ‪ ۱۶‬اثر تاریخی دیگر را که به طور غیرقانونی‬ ‫و غیراخالقی از کشور خارج شده اند‪ ،‬مطرح کند‪.‬‬ ‫پیش تر «زاهی حواس»‪ ،‬باستان شناس مشهور مصر نیز‪ ،‬بازگشت «سنگ روزتا» به مصر را خواستار شده‬ ‫و از برنامه هایش برای ایجاد یک عریضه خبر داده بود‪« .‬روزتا» یک سنگ نوشته با قدمت دو هزار و دویست‬ ‫سال است که متن های روی ان به سه نوع سیستم نوشتاری مختلف شامل خط دموتیک مصری‪ ،‬یونان‬ ‫باستان و هیروگلیف نوشته شده اند‪/ .‬ایسنا‬ ‫توضیح فرهنگسرای نیاوران درباره یک حاشیه؛‬ ‫مالکیت معنوی اثار «نقش شیدایی» واگذار شده بود‬ ‫در سال ‪ ۸۵‬روح اهلل جعفری سرپرست و کارگردان گروه تئاتر «گیتی» نمایش «شهادت خوانی‬ ‫انسان های سرگشته ای که به بهای اندک مسیحشان را به صلیب کشیدند‪ ،‬از بهر انکه راست کردار‬ ‫بودند!» را در تاالر قشقایی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برد‪ .‬در این نمایش‪ ،‬هر شب سه نقاش‬ ‫به صورت زنده‪ ،‬همزمان با اجرای کار‪ ،‬به خلق سه تابلوی نقاشی به صورت ابستره از انچه که در صحنه‬ ‫اجرا می شد‪ ،‬می پرداختند و از ان اجرای نمایش‪ ۷۲ ،‬نقاشی کشیده شد‪ .‬حال پس از گذشت هشت‬ ‫سال فرهنگسرای نیاوران مجدد این اثار را به مناسبت اربعین حسینی با عنوان «نقش شیدایی» از‬ ‫‪ ۲۳‬تا ‪ ۳۰‬شهریورماه ‪ ۱۴۰۱‬در معرض تماشا قرار داد که مساله تفاوت نام نمایشگاه با اجرای مذکور‬ ‫و ذکر نشدن نام گروه تئاتری منجر به انتقاد کارگردان نمایش شد‪.‬‬ ‫روح اهلل جعفری کارگردان‪ ،‬نویسنده‪ ،‬منتقد و پژوهشگر تئاتر از رعایت نکردن حقوق معنوی این‬ ‫اثار در نمایشگاه «نقش شیدایی» انتقاد کرد‪.‬‬ ‫ابوالفضل همراه رییس فرهنگسرای نیاوران درباره برگزاری نمایشگاه «نقش شیدایی» عنوان کرد‪:‬‬ ‫گروه تئاتر «گیتی» مالکیت معنوی این اثار را به فرهنگسرای نیاوران واگذار کرده بود و طبیعتا وقتی‬ ‫هنرمندی اثر را به یک نهاد اهدا یا واگذار می کند یا می فروشد‪ ،‬مالکیت ان را نیز واگذار کرده است‪.‬‬ ‫او ادامه داد‪ :‬حتی پیش از برگزاری این نمایشگاه با اقای جعفری تماس گرفته شده بود و ایشان اگر‬ ‫نکته ای داشتند‪ ،‬می توانستند در همان گفتگو عنوان کنند‪ .‬در خبری هم که از این نمایشگاه منتشر‬ ‫شد نام نقاشان اثار شامل سولماز کشاورزی‪ ،‬غزل زارع‪ ،‬دریا ارشاد‪ ،‬فرشاد رضایی و ارش علیمحمدی‬ ‫ذکر شده بود‪.‬رییس فرهنگسرای نیاوران توضیح داد‪ :‬ما نام «نقش شیدایی» را براساس حال و هوای‬ ‫این اثار انتخاب کردیم و فکر می کردیم که چون اکنون نمایشی درحال برگزاری نیست نیازی به‬ ‫پایبندی به نام ان نمایش که سال ‪ ۸۵‬اجرا شد‪ ،‬نیست‪ .‬نمایشگاه نقاشی «نقش شیدایی» از ‪ ۲۳‬تا ‪۳۰‬‬ ‫شهریورماه در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد‪/.‬صباخبر‬ ‫نمایشخودنگارهونگوگدرکاخبناپارت‬ ‫نقاش نامدار هلندی که تابستان ‪ ۱۸۹۰‬در ‪ ۳۷‬سالگی از دنیا رفت‪،‬‬ ‫سه سال پیش از مرگ یعنی در ‪ ۱۸۸۷‬تصویری از خودش کشید که‬ ‫گذر زمان بر رنگ و روی ان اثر گذاشت‪.‬‬ ‫اقدام کارشناســان برای ترمیم این خودنگاره ونگوگ در گذشته‬ ‫پرده ای از رنگ زرد بر ان کشیده بود که در تازه ترین ترمیم‪ ،‬رنگ این‬ ‫تابلو روشن تر شده و در نمایشگاه اثار ونســان ونگوگ در شهر رم به‬ ‫نمایش درامده است‪.‬‬ ‫جهان هنر در تدارک بزرگداشــت ‪ ۱۷۰‬ســالگی تولــد یکی از‬ ‫بزرگ ترین هنرمندان و نقاشــان تاریخ در ماه مارس ‪ ۲۰۲۳‬است اما‬ ‫مدیران کاخ بناپارت در رم به پیشواز رفته و ‪ ۶۰‬اثر ونگوگ را بر اساس‬ ‫سال افرینش برای دوستداران هنر به نمایش گذاشته اند‪ .‬فرانچسکا‬ ‫ویالنتی‪ ،‬هماهنگ کننده نمایشــگاه اثار ونگوگ در کاخ بناپارت رم‬ ‫نقاشی ها را از موزه کرولر‪-‬مولر امانت گرفته و هنردوستان تا ‪ ۲۶‬مارس‬ ‫‪ ۲۰۲۳‬فرصت دارند از ان بازدید کنند‪ /.‬هنرانالین‬ ‫معرفیداورانبخشنقاشیسوگوارههنرعاشورایی‬ ‫کاظم چلیپا‪ ،‬حسن روح االمین و مرتضی گودرزی دیباج به عنوان‬ ‫داوران بخش نقاشی سوگواره هنر عاشــورایی معرفی شدند‪ .‬کاظم‬ ‫چلیپا‪ ،‬تحصیالت خود را در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس نقاشی از‬ ‫دانشگاه های تهران و تربیت مدرس و دکترای پژوهش هنر از دانشگاه‬ ‫شاهد به اتمام رساند‪ .‬مرتضی گودرزی مدرک دکترای فلسفه هنر‪،‬‬ ‫فوق لیسانس نقاشی‪ ،‬لیسانس نقاشی و دیپلم اقتصاد اجتماعی را اخذ‬ ‫کرده است و در زمینه های تخصصی هنر از جمله نقاشی‪ ،‬فلسفه هنر‪،‬‬ ‫نقدهنروتاریخهنرفعالیتمی کند‪.‬ویدرجشنوارههنرهایتجسمی‪،‬‬ ‫بی ینال نقاشی تهران و نمایشگاه بین المللی طراحی تهران افتخاراتی‬ ‫را کسب کرده است و حسن روح االمین فارغ التحصیل دانشکده هنر‬ ‫دانشگاه شاهد است و پایان نامه اش درباره موضوع عاشورای حسینی‬ ‫است‪ ،‬به همین علت بیشترین تابلوهایی که تاکنون کشیده‪ ،‬مضمون‬ ‫عاشورایی دارد‪ .‬چهاردهمین سوگواره هنر عاشورایی ‪ ۲۵‬مهر ‪۱۴۰۱‬‬ ‫در تهران و ‪ ۳۱‬استان کشور برگزار خواهد شد‪/.‬مهر‬ ‫نمایش «من یک زنم» در شهرزاد روی صحنه رفت‬ ‫نمایــش «من یــک زنــم» نوشــته و کار علی خودســیانی به‬ ‫تهیه کنندگی اموزشــگاه هنری هامون از ‪ 14‬مهرماه ســاعت ‪19‬‬ ‫در سالن شــماره ‪ 3‬پردیس تئاتر شــهرزاد روی صحنه رفته و الهه‬ ‫خوش قامت تنها بازیگر ان است‪ .‬علی خودســیانی با اشاره به اینکه‬ ‫نمایش پیش از این در جشنواره اســتانی تهران به صحنه امده بود‪،‬‬ ‫درباره موضوع و مضمون «من یک زنم» گفت‪ :‬نمایشــنامه برگرفته‬ ‫از داستان واقعی زندگی سه زن شــاخص از بدو تاریخ تا امروز است‬ ‫که روایت حقیقی زندگی ان ها تحریف شده است؛ داستان مواجهه‬ ‫تهمینه با رستم و مرگ ســهراب‪ ،‬قصه عزت الدوله دختر محمدشاه‬ ‫قاجار و همسر امیرکبیر و همچنین یک زن معاصر افغانی که نمونه ای‬ ‫است کل زن های خاورمیانه‪.‬‬ ‫او درباره ســبک و فضای اجرایی نمایش عنــوان کرد‪« :‬من یک‬ ‫زنم» در یک صحنه سفید دایره ای شــکل‪ ،‬با یک بازیگر و بدون هیچ‬ ‫اکسسواری به صورت مونولوگ اجرا می شود‪ / .‬هنرانالین‬ صفحه 6 ‫خرب فرهنگ و هرن‬ ‫نقاشی ربوده شده «شاگال» در بازار هنر‬ ‫حراجی فیلیپس در نیویورک قصد دارد یکی از تابلوهای نقاشی «مارک شاگال» که توسط نازی ها ربوده‬ ‫شده بود را ماه اینده میالدی در نیویورک به مزایده بگذارد‪ .‬این نقاشی یکی از ‪ ۱۵‬تابلو نقاشی محسوب‬ ‫می شود که توسط سربازان نازی ها ربوده شده بود‪ ،‬اما در نهایت به وارثان اصلی در فرانسه بازگردانده شد‪.‬‬ ‫این تابلو نقاشی رنگ روغن که در سال ‪ ۱۹۱۱‬میالدی خلق شده است با عنوان «پدر» شناخته می شود و‬ ‫در ماه نوامبر به فروش گذاشته می شود‪ .‬این نقاشی در سال ‪ ۱۹۲۸‬میالدی توسط یک ویولن ساز لهستانی‬ ‫خریداری شده بود‪ .‬اکنون کارشناسان ارزش تقریبی این نقاشــی «شاگال» را بین ‪ ۶‬الی ‪ ۸‬میلیون دالر‬ ‫براورد کرده اند‪/.‬ایسنا‬ ‫هومن اهرامی مدیرکل توسعه رصد و پایش فضای‬ ‫مجازی کشور‪ ،‬در نشســت زندگی در دنیای متاورس‬ ‫(فرصت ها و تهدیدها) گفت‪ :‬سال هاســت که دنیای‬ ‫سرمایه داری متوجه شده که دیگر با روش های سنتی‬ ‫نمی تواند به باز تولید ثروت بپردازد و نیازمند جهشی‬ ‫برای این منظور بود‪ .‬متاورس دورنمای روشــنی برای‬ ‫نظام ســرمایه داری ایجاد کرد تا از هیچ بتواند به پول‬ ‫برسد‪ .‬ما باید با تجهیز به سالح های فرهنگی و تربیتی با‬ ‫این فناوری روبه رو شویم به ویژه که پیوسته فناوری در‬ ‫حال پیشرفت است‪.‬‬ ‫او تاکید کرد‪ :‬فناوری این کار در اختیار شرکت های‬ ‫بزرگ جهانی اســت و ما فقط باید به اگاهی های خود‬ ‫تکیه کنیم‪ .‬ما نمی دانیم جهانی که بناست ترسیم شود‪،‬‬ ‫چگونه جهانی است تا بتوانیم در این زمینه پیش دستی‬ ‫کنیم‪ .‬ما تا حدودی می توانیم در کنار فرزندانمان در این‬ ‫فضا حضور داشته باشیم‪ ،‬هر چیزی ممکن است اتفاق‬ ‫بیفتد‪ .‬بنابراین افزایش سطح اگاهی حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫این عضو ســابق کانون پرورش فکــری کودکان و‬ ‫نوجوانان تصریح کرد‪ :‬این فضا‪ ،‬در دســت ما نیســت‪.‬‬ ‫تمام شــرکت های بزرگ دنیا به سمت تولید متاورس‬ ‫پیشــرفته اند‪ .‬این خیلی ســخت اســت؛ زیرا خالف‬ ‫اینستاگرام که خود مشکالتی را‪ ،‬به همراه داشته و دارد؛‬ ‫فضای متاورس کام ً‬ ‫ال تجربه پذیر و قابلیت انتقال حسی‬ ‫را هم دارد و این مشکالت را دو برابر می کند‪.‬‬ ‫او اموزش‪ ،‬اجتماعی سازی‪ ،‬درمان‪ ،‬بازی و سرگرمی‬ ‫و فرصت های اقتصــادی را از جنبه های مثبت فضای‬ ‫رونمایی از نسخۀ خطی نفیس و قدیمی دیوان حافظ‬ ‫سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران در استانۀ روز بزرگداشت حافظ‪ ،‬مراسم بزرگداشت این روز را با‬ ‫سخنرانی حسن انوری‪ ،‬عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در روز سه شنبه (‪۱۹‬مهرماه) ساعت‬ ‫‪ ۱۰‬در سالن فرهنگ مرکز همایش های بین المللی سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران برگزار می کند‪.‬‬ ‫رونمایی از نسخۀ خطی نفیس و هنری قدیمی دیوان حافظ‪ ،‬متعلق به سه قرن گذشته‪ ،‬دیگر برنامه این‬ ‫نشست خواهد بود‪.‬‬ ‫این در حالی ست که تذهیب های هنری و ‪ ۹۴‬نگاره مرتبط با ابیات در هر صفحه‪ ،‬از جمله ویژگی های‬ ‫این نسخه قدیمی است‪/.‬ایسنا‬ ‫مدیرکل توسعه رصد و پایش فضای مجازی کشور‪:‬‬ ‫حفاظت از کودکان در دنیای متاورس ضروری است‬ ‫دوشنبه‪18‬مهر‪ 1401‬شماره‪1289‬‬ ‫‪7‬‬ ‫متاورس توصیف کرد و گفت‪ :‬متاورس می تواند فرصتی‬ ‫را‪ ،‬برای بچه ها ایجاد کند تــا در کالس های مجازی‪،‬‬ ‫مشــابه کالس های واقعی‪ ،‬در کنار همکالسی هایشان‬ ‫اموزش ببینند‪ .‬ظاهرا ً کشور امارات‪ ،‬هزار مدرسه خود را‬ ‫به این فناوری مجهز کرده است؛ اما‪ ،‬واقعیت این است‬ ‫که این همه درگیر کردن بچه ها با ابزارهای فناوری چه‬ ‫ضرورتی دارد؟‬ ‫مدیرکل مرکز توســعه رصد و پایش فضای مجازی‬ ‫کشــور تاکید کرد‪ :‬بخش عمده کاربــرد متاورس‪ ،‬در‬ ‫حوزه بازی و ســرگرمی اســت‪ .‬این نیاز هر جامعه ای‬ ‫است و در اینجا شرکت های مختلفی وارد عمل شده اند‬ ‫و بازی هایی را وارد بازار کرده انــد ولی در این بازی ها‪،‬‬ ‫اسیب هایی متوجه بچه هاست حتماً الزم است والدین‬ ‫در این بازی ها‪ ،‬در کنار بچه ها حضور داشته باشند‪.‬‬ ‫مدیرکل مرکز توســعه رصد و پایش فضای مجازی‬ ‫کشــور تاکید کرد‪ :‬فرصــت اقتصادی یکــی دیگر از‬ ‫مزیت های حضور در محیط متاورس اســت‪ .‬خرید و‬ ‫فروش زمین در متاورس یکــی از کاربردهای رایج این‬ ‫محیط است‪ .‬بچه ها می توانند با پرداخت رمز ارزهایی‪،‬‬ ‫نسبت به خرید ساخت زمین و امکان در فضای مجازی‬ ‫مشارکت داشته باشــند‪ .‬این موضوع به ظاهر به نظرم‬ ‫خنده دار اســت اما از لحاظ مالی حجمی را‪ ،‬در دنیا به‬ ‫خود اختصاص داده است‪.‬‬ ‫به گفته هومن هرامی مشــکالت حریم خصوصی‬ ‫و محتوای جنســی از دیگر معایب حضــور در فضای‬ ‫متاورس است‪ /.‬ایرنا‬ صفحه 7 ‫مدافعسرسختسینمایاقتباسی‬ ‫صاحب امتیاز‪ :‬موسسه فرهنگی هنری وصف صبا‬ ‫مدیر مسئول و سردبیر‪ :‬محمدرضا شفیعی‬ ‫‪www.rooznamehsaba.com‬‬ ‫‪rooznamehsaba‬‬ ‫تهران ‪ -‬خیابان ایت اهلل مدنی ‪ -‬کوچه خجسته منش ‪ -‬پالک ‪5‬‬ ‫تلفن‪ 77582422 -6 :‬فکس‪77548245 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫از کوه تا نفس‬ ‫نرگــس ابیــار نویســنده‪ ،‬کارگــردان و فیلمنامه نویس‬ ‫دانش اموخته رشته ادبیات فارسی اســت و عالوه بر ساخت‬ ‫فیلم های کوتاه‪ ،‬مستند و بلند سینمایی (با رویکرد به سینمای‬ ‫اقتباسی) سال ها در حوزه ادبیات فعالیت داشته است‪ .‬اولین‬ ‫کتاب ابیار به نام رمان «کوه روی شــانه های درخت» در سال‬ ‫‪ 1380‬توسط نشر شاهد چاپ شد‪ .‬رمان چشم سوم (‪،)۱۳۸۵‬‬ ‫مجموعه داســتان اختر و روزهای تلواسه (‪ ،)۱۳۸۷‬مجموعه‬ ‫داستان قصه زنی که همه اش یاس های فلسفی داشت (‪،)۱۳۸۰‬‬ ‫رمان نوجوان پسربچه کرم بدوش و خندق بال (‪ ،)۱۳۸۷‬نه شب‬ ‫بود و نه روز (‪ ،)۱۳۸۷‬به کی میگن قهرمان (‪ ،)۱۳۸۸‬داستان‬ ‫دو خط (‪ ،)۱۳۸۱‬مجسمه نمکی (‪ ،)۱۳۸۴‬رمان عروس اسمان‬ ‫(‪ ،)۱۳۷۹‬روزی روزگاری (‪ ،)۱۳۸۴‬برای شبنم چه اتفاقی افتاد‬ ‫(‪ ،)۱۳۸۳‬داســتان دو پنج (‪ ،)۱۳۸۶‬قهرمان قصه خل و چل‬ ‫(‪ ،)۱۳۸۷‬زندگی غمبار یک بت خوشبخت (‪ ،)۱۳۸۸‬بازافرینی‬ ‫سالمان و ابسال (‪ ،)۱۳۸۸‬بازافرینی داستان های هزار و یک‬ ‫شب سه جلد (‪ ،)۱۳۸۹‬داستان زندگی یک قطره اب (‪،)۱۳۷۹‬‬ ‫زندگی نامه داستانی شکفتن بر هامون (‪ ،)۱۳۹۰‬شعرهای یک‬ ‫ماهی سیاه اسمون جل (‪ ،)۱۳۸۸‬افسانه چشمه الغرمردنی‬ ‫(‪ ،)۱۳۸۷‬مجسمه ای که عاقبت به خیر شد (‪ ،)۱۳۹۰‬بازافرینی‬ ‫هزار و یک شب جلد ‪ ۴‬و ‪ ،)۱۳۹۰( ۵‬بازافرینی هزار و یک شب‬ ‫پیدایش (‪ ،)۱۳۸۹‬کسی که هیچ وقت گم نمی شود (‪،)۱۳۹۱‬‬ ‫ساعت مچی (‪ )۱۳۹۱‬و رمان نفس (‪ )۱۳۹۵‬از اثار ادبی اوست‪.‬‬ ‫اولین تجربه سریال ســازی نرگس ابیار در شبکه خانگی‬ ‫سریال «سووشون» اســت که بر اساس رمان مشهور سیمین‬ ‫دانشور در شیراز مشغول تصویربرداری ان است و در روزهای‬ ‫گذشته پروانه ساخت سینمایی ان هم صادر شد تا به احتمال‬ ‫زیاد شــاهد نمایش این اثر در دوره پیش روی جشنواره فیلم‬ ‫فجر هم باشــیم‪ .‬قصه رمان «سووشــون» در بحبوحه جنگ‬ ‫جهانی دوم‪ ،‬زمان اشغال ایران توسط انگلیسی ها می گذرد و‬ ‫درباره زوجی به نام «یوســف» و «زری» است‪ ،‬مرد در مقابل‬ ‫استعمارگران می ایستد و ظلم را نمی پذیرد‪...‬‬ ‫ایا می توان اقتباس در ســینما را به عنوان یک اصــل قرار داد و از‬ ‫ت ادبیات برای تقویت ســینمای بومی استفاده کرد؟ ایا عنوان‬ ‫ظرفی ‬ ‫«نویســنده و کارگردان»‪ ،‬به خودی خود یک فضیلت است یا خوب‬ ‫قصه نوشتن و درست کارگردانی کردن به یک اثر و یک هنرمند وزن‬ ‫می دهد؟ نرگس ابیار از جمله فیلمسازانی است که در اثارش با وفاداری‬ ‫به ادبیات و سینما و سینمای اقتباسی به دو سئوال باال بهترین پاسخ را‬ ‫داده است‪ .‬او که پیش از ورود به سینمای حرفه ای در کنار فیلمسازی‪،‬‬ ‫در حوزه ادبیات داستانی فعال بوده‪ ،‬در سینما هیچ گاه خود را از دنیای‬ ‫داستان دور ندیده است‪ .‬او هر دو فیلم «شیار ‪ »143‬و «نفس» بر اساس‬ ‫رمان هایش ساخته و از فیلمسازانی است که سرسختانه عقیده دارد که‬ ‫باید از ظرفیت ادبیات برای اقتباس در سینما استفاده کرد‪.‬‬ ‫خالق «اشــیاء از انچه در ایینه می بینید به شما نزدیک ترند» در‬ ‫این باره گفته است‪« :‬برخالف اقتباس های بسیاری که در دنیا انجام‬ ‫می شود‪ ،‬در کشور ما به این موضوع بی توجهی می شود‪ .‬من تا به حال‬ ‫از اثار خودم اقتباس کرده ام و به دلیل اینکه شخصیت های داستانی‪،‬‬ ‫حس و حال و فضای داســتانم را خوب می شناسم‪ ،‬راحت تر می توانم‬ ‫تفسیر سینمایی درستی از اثر ادبی داشته باشم و به زعم بسیاری در‬ ‫مقوله اقتباس درست عمل کنم‪».‬‬ ‫و ایا مساله ای که سینماگران را از اقتباس دور می کند‪ ،‬دوری انها‬ ‫از مطالعه کتاب اســت یا پرهیز از‬ ‫اقتباس به دلیل حساسیت های‬ ‫نویســندگان یــا مســاله‬ ‫کپی رایــت اقتبــاس از‬ ‫رمان هــای غیروطنی؟‪.‬‬ ‫ابیــار در ایــن زمینه‬ ‫گفته اســت‪« :‬بعضی‬ ‫از نویســند ه ها فکــر‬ ‫می کنند دقیقــاً باید‬ ‫نتیجه نهایی و فیلمی‬ ‫که بــر پرده ســینما‬ ‫می بینند‪ ،‬همانی باشــد‬ ‫که در اثــر رخ داده و‬ ‫همین امر‪ ،‬مشکل‬ ‫ایجاد می کند‪.‬‬ ‫به هر حال نگاه کارگردان با نگاه نویســنده فرق می کند و کارگردان‬ ‫برداشت و تصویر دیگری از کتاب دارد که همان تصویر ذهنی خودش‬ ‫را بر پرده سینما می اورد‪ .‬برداشــتی که معموالً از برداشت نویسنده‬ ‫متفاوت است و همین تفاوت مشکل ایجاد می کند‪ .‬البته همه این ها در‬ ‫کنار فرم گرا بودن داستان هایی که در سال های گذشته نوشته شده‪،‬‬ ‫باعث شده اقتباس کم تر در سینمای ایران انجام شود‪ .‬در این بده بستان‬ ‫هنری و ادبی نویسنده باید اسان بگیرد‪ ،‬چون او اثرش را نوشته و حاال‬ ‫کارگردان می خواهد نگاه خودش را بسازد‪ .‬این نگاه براساس برداشت و‬ ‫تفسیر کارگردان از داستان ایجاد می شود‪ ،‬برداشتی که منجر به ساخت‬ ‫فیلم می شود و در جایی شاید این تفسیر کارگردان با تفسیر نویسنده‬ ‫هم خوانی نداشته باشد‪ .‬در این جا نویســنده باید به کارگردان اسان‬ ‫بگیرد‪ .‬البته اگر می خواهد اثرش بر پرده سینما بیاید‪».‬‬ ‫به عقیده این قصه نویس‪ ،‬نویسنده و کارگردان‪ ،‬وقتی یک اثر ادبی‬ ‫فرم گرا و پیچیده نوشته شده باشد‪ ،‬ترجمه متن به زبان سینما سخت تر‬ ‫می شود‪ .‬او می گوید‪« :‬بازی های فرمی شاید در ادبیات جذاب باشد‪ ،‬اما‬ ‫درک مخاطبان سینما مخصوصاً سینمای گیشه ای هنوز تا این اثار فرمی‬ ‫فاصله دارد‪ .‬البته شاید براساس این رمان های فرمی بشود اثری اوانگارد‬ ‫ساخت‪ ،‬اما درخصوص ساختن اثری که بخواهد برای مخاطب عام هم‬ ‫جذاب باشد سخت و غیرممکن است‪ .‬به هر حال در ساخت فیلم باید به‬ ‫مساله بازگشت سرمایه و جذاب بودن ان برای مخاطب عام هم توجه‬ ‫کرد‪ ».‬عناصری چون پژوهش و تالش برای باورپذیری که از ضعف های‬ ‫رایج فیلمنامه نویسی به شــمار می رود‪ ،‬غالبا در اثار اقتباسی کم تر به‬ ‫چشم می خورد چرا که معموال نویســنده یک قصه تالش خود را برای‬ ‫توصیف و باورپذیری درست کرده و پاشنه اشیل همیشگی فیلم های‬ ‫ایرانی در اثار اقتباسی معموال به عنوان برگ برنده خود را نمایانده است و‬ ‫شاید به همین دلیل هم باشد که از ‪ 20 ،10‬اثر برتر تاریخ سینمای ایران‪،‬‬ ‫بیشترشان اثار اقتباسی بوده اند‪ ،‬اما ایا سینماگران ما امروز با ادبیات‬ ‫اخت هستند؟ پاسخ ابیار منفی است‪« :‬نه! متاسفانه نه تنها سینماگران‬ ‫که بسیاری از مردم جامعه ما ادبیات و جنس ان را نمی شناسند‪ .‬عالوه‬ ‫بر این مساله‪ ،‬مشکل دیگر این است که سینماگران ما می خواهند مولف‬ ‫باشند و خودشان فیلمنامه اثرشان را بنویسند‪ .‬مطمئناً سینماگری که‬ ‫با ادبیات اشنایی ندارد‪ ،‬نمی تواند مثل داســتان نویس بنویسد و نگاه‬ ‫جزئی نگر داستان نویسی را که سال ها برای نوشتن یک رمان وقت صرف‬ ‫کرده‪ ،‬داشته باشد‪ .‬همین مساله است که فیلمسازان می خواهند مولف‬ ‫باشند و فیلمنامه ها را خودشان بنویسند‪».‬‬ ‫اما راز موفقیت این فیلمساز مستقل زن سینمای ایران چیست که‬ ‫حتی در اثار ارژینالش هم می تواند موفق ظاهر شــود؟ او در این باره‬ ‫می گوید‪« :‬همیشه من داستان اولیه ای دارم که ان را شروع می کنم‬ ‫و گسترش می دهم‪ ،‬پی رنگ ها و درام ان را پررنگ می کنم‪ .‬سال ها‬ ‫ویراستار بودم و متن های دیگران را بازنویسی می کردم و به نام ‬ ‫ان ها منتشر می شــد‪ .‬بعد که اولین رمانم را نوشتم‪ ،‬دوست‬ ‫داشتم کار داســتانی انجام دهم اما شرایط مرا به سمت‬ ‫ساخت مستتند ســوق داد‪ .‬تجربه مستندسازی کمک‬ ‫کرد اتفاقات تازه ای را در خودم کشف کنم‪ .‬این سال ها‬ ‫به من کمک کرد که درام و روایت را به خوبی بشناسم‪.‬‬ ‫امروز در اینســتاگرام‪ ،‬مردم داســتان های خود را برایم‬ ‫می فرســتند و اینکه در لحظه بتوانیم تشخیص دهیم‬ ‫که کدام یک از این داستان ها نگاه و پی رنگ تازه دارد‪،‬‬ ‫براســاس همان ممارســت در حوزه داستان نویسی‬ ‫صورت گرفته است‪».‬‬ صفحه 8