روزنامه صبا شماره 1288
روزنامه صبا شماره 1288
روزنامه صبا شماره 1288
یکشنبه| 17مهر 9 |1401اکتبر 12 |2022ربیع االول |1444
سال دهم| شماره 8 |1288صفحه| 5000ناموت|
نق د پیش برنده ،محرتم است
گفت وگو با کورش زارعی دبیر چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر
عکس :مهدی عبدی فرد
حضور موسیقی ایران
در یک سمپوزیوم جهانی
صفحه 7
دانستن تاریخ ما را عاشق می کند
صفحه 8 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
یکشنبه17مهر 1401شماره1288
انتشار فراخوان پنجاه و دومین جشنواره بین المللی فیلم رشد
فراخوان دریافت اثار پنجاه و دومین دوره جشنواره بین المللی فیلم رشد منتشر شد.
در فراخوان این دوره از جشــنواره «اهداف عملیاتی و راهکارهای کالن سند تحول بنیادین اموزش و
پرورش» به عنوان منبع الهام بخش مناسبی برای دست یابی فیلمسازان عالقه مند جهت حضور در این
رویداد بین المللی ،به ایده های ناب ،جذاب و تازه معرفی شده است .بر اساس اعالم دبیرخانه پنجاه و دومین
دوره جشنواره بین المللی فیلم رشد ،اخرین مهلت ارسال اثار ۹ابان ماه ۱۴۰۱خواهد بود.
این دوره جشنواره هفتم تا سیزدهم اذرماه ۱۴۰۱در مجتمع فرهنگی سینما فلسطین برگزار خواهد شد
و پس از ان اثار برگزیده در سراسر کشور برای مدارس به اکران در خواهد امد/.صباخبر
رده بندی تازه ترسناک ترین کمدی های دهه 90
عنکبوتهراسی،مردمزیرپله ها،بسیارگرسنه،ترسافرینان،لرزش،نگهبانگورستان،جیغ،مختعطیل،
ارتش تاریکی و از گرگ و میش تا سحر به عنوان بهترین کمدی های ترسناک دهه ،۱۹۹۰رتبه بندی شدند.
به نوشته مووی وب ،این فیلم های ترسناک اما در عین حال احمقانه ،با ترکیبی اغراق امیز و کمدی سیاه،
همزمان ترس و خنده مخاطبان را به همراه داشته است .این فیلم ها به طور معمول کلیشه های ترسناک
عادی رایج در فیلم های گونه (ژانر) وحشت را مورد تمسخر قرار می دهند .ژانر وحشت در سینما مدت زمان
طوالنی محبوب مخاطبان بوده است به گونه ای که بروس جی .هالنبک از داستان کوتاه افسانه اسلیپی هالو
به عنوان نخستین داستان ترسناک کمدی بزرگ یاد می کند/.ایرنا
شاه محمدلو :بخشی از متن کار اماده است
فصل تازه «اقای حکایتی» همچنان منتظر اسپانسر
بهرام شاه محمدلو تهیه کننده ،کارگردان و راوی قصه های
«زیر گنبد کبود» که قرار بود بعد از چند دهه این مجموعه را
دوباره به تولید برساند بیان کرد که همچنان منتظر اسپانسر
است .این روزها در هفته ملی کودک به سر می بریم و شاید یکی
از مدیوم هایی که سهم عمده ای در تولید اثار کودک و نوجوان
داشته است ،تلویزیون باشد .از جمله این اثار خاطره انگیز در
حوزه کودک و نوجوان مجموعه «زیر گنبد کبود» است که بهرام
شاه محمدلو نویسندگی و کارگردانی این مجموعه را در دهه ۶۰
و ۷۰به عهده داشته است .شاه محمدلو در این برنامه عالوه بر
کارگردانی ،اجرا و روایت قصه ها را هم در نقش «اقای حکایتی»
بر عهده داشت و یکی از برنامه های ماندگار و خاطره انگیز را
تهیه کنندگی کرد .در سری اول این مجموعه ایرج طهماسب
هم او را در کارگردانی این مجموعه همراهی می کرد که سال
۶۶کلید خورد و در چند فصل در دهه ۶۰و ۷۰روی انتن رفت.
سال گذشته بهرام شاه محمدلو با حضور در برنامه «بسته
پیشنهادی» خبر داد که قرار است ادامه این مجموعه را یک
بار دیگر به تولید برساند .با این حال هنوز و پس از چند ماه این
مجموعه به تولید نرسیده است .شاه محمدلو درباره متن این
مجموعهواینکهبرایتولیدامادهاستیاخیراظهارکرد:بخشی
از کار اماده است و با حضور سرمایه گذار به تولید خواهد رسید.
«پری سا»بهاسپانیامی رود
فیلم سینمایی «پری سا» چهارمین ساخته بلند محمدرضا رحمانی
به تهیه کنندگی سعید سعدی در سی و چهارمین جشنواره فیلم جیرونا
حضور خواهد داشت.
سی و چهارمین جشــنواره فیلم جیرونا از ٨تا ١٣نوامبر ( ١٧تا ٢٢
ابان) در شهر جیرونا اسپانیا برگزار می شود.
در خالصه فیلم سینمایی «پری سا» امده است :پری سا دختر جوان
و زیبایی اســت که به دلیل ظاهر جذابش به عنوان مدل برای معرفی
برندهای لوازم ارایشی و بهداشتی کار می کند ،اما فرد ناشناسی ناغافل
روی صورت پری سا اسید می پاشــد و نصف صورت او می سوزد و یک
چشمش را از دست می دهد و...
عباس غزالی ،بهاره افشاری ،حمید گودرزی ،ترالن پروانه ،شقایق
فراهانی ،مارال فرجاد ،صحرا اسداللهی در این فیلم سینمایی ایفای نقش
می کنند .پخش بین المللی این فیلم توسط چهارراه سینما به مدیریت
سحر ناسوتی انجام می شود/.صباخبر
بهرام شاه محمدلو تهیه کننده ،کارگردان و راوی قصه های «زیر
گنبد کبود» ،درباره چرایی به تعویق افتادن تولید این مجموعه
نمایشی در سخنان کوتاهی بیان کرد :در حال حاضر منتظر
اسپانسر و سرمایه گذار هستیم ،اگر سرمایه گذار فراهم شود
وارد تولید خواهیم شد .او درباره اینکه قرار نیست بودجه ای
از طرف صداوسیما برای این اثر تامین شود؟ عنوان کرد :تا االن
بودجه ای فراهم نبوده است .زیر گنبد کبود یا اقای حکایتی نام
مجموعه تلویزیونی مخصوص کودکان بود که در دهه ۶۰و ۷۰
خورشیدی از تلویزیون ایران پخش می شد .در این برنامه بهرام
شاه محمدلو در نقش اقای حکایتی به ایفای نقش می پرداخت.
سری اول با نویســندگی ایرج طهماسب در سال ۱۳۶۶کلید
خورد .در سال ۱۳۶۸و ۱۳۷۴نیز نویسندگی مجموعه ۱۳و ۱۴
قسمتی زیر گنبد کبود برعهده راضیه برومند بود .سری اول
این برنامه در سال ۱۳۶۶و سری دوم در سال ۱۳۷۴ساخته شد
و بین زمان ساخت این دو سری ۸سال فاصله بود.این برنامه در
فضای یک فروشگاه با نام فروشگاه قصه (در سری بعدی بازار
قصه) اجرا می شد .در این برنامه با یک قصه ،موضوعی بیان
می شد و وظیفه بعدی بر عهده بازیگران بود که به نحوی موضوع
را گسترش بدهند و مسئله ای که در داستان ایجاد شده بود را با
کمک اقای حکایتی حل کنند/ .مهر
صدور 4پروانهساختو 22مجوزنمایش
شورای پروانه ساخت در اخرین جلسه خود با ساخت ۴فیلمنامه
بلند داستانی «دست ناپیدا» به کارگردانی انسیه شاه حسینی و تهیه
کنندگی سیدسعید سیدزاده ،فیلم «سرهنگ ثریا» به کارگردانی
لیلی عاج و تهیه کنندگی جلیل شعبانی« ،سووشون» به کارگردانی
نرگسابیاروتهیهکنندگیمحمدحسینقاسمیو«سینمامتروپل»
به کارگردانی محمدعلی باشــه اهنگر و تهیه کنندگی سیدحامد
حسینی موافقت کرد .همچنین شورای صدور پروانه نمایش اثار غیر
سینماییبانمایش ۴عنوانفیلمبلندداستانی ۵،عنوانفیلممستند،
۱۲عنوان فیلم کوتاه داستانی و یک فیلم نیمه بلند موافقت کرد که
از این بین می توان به «پل هوایی» بــه تهیه کنندگی امیر دژاکام
و کارگردانی حسین شــهبازی« ،جزیره ماهی» به تهیه کنندگی
و کارگردانی رضــا اعظمیان« ،نامه های دیــوار» به تهیه کنندگی
محمد هادی کریمی و کارگردانی حمید غفاریان و«اخطار پنج روزه»
به تهیه کنندگی و کارگردانی رضا استادی اشاره کرد/.صباخبر
حضور «تطبیق» در جشنواره مورد تایید اسکار
فیلم کوتاه «تطبیق» به کارگردانی مهرداد حسنی و تهیه کنندگی
حســن محمدی در ادامه حضورهای جهانی خود بــه بخش رقابتی
سی امین دوره جشــنواره ریندنس ( )Raindanceکه واجد شرایط
اسکار است ،راه یافت.
پس از جشــنواره بوســان و اینترفیلم برلین ،این سومین پذیرش
اسکارکوالیفای فیلم «تطبیق» است .همچنین این فیلم کوتاه توانست
جایزه بزرگ بهترین فیلم سی ونهمین جشنواره بوسان را از ان خود کند.
جشنواره ریندنس یکی از جشنواره های مستقل در انگلستان است و
برنده این جشنواره واجد شرایط شرکت در جوایز بفتا و اسکار خواهد بود.
این جشنواره ۴تا ۱۴ابان ماه ۱۴۰۱مصادف با ۲۶اکتبر تا ۵نوامبر
در شهر لندن برگزار می شود.
در این فیلم کوتاه معید اسوده ،منصور نصیری ،فاطمه مرادی ،حسن
خوش حالت ،مریم گلدوز ،جمشــید بهادری ،سیدکاظم حسینی و
سیدمحمد رضا حسینی ایفای نقش دارند/.مهر صفحه 2
یکشنبه17مهر 1401شماره1288
خرب سیمنا و تلویزیون
مشکل دی سی پی برای اکران محدود «جنگ جهانی سوم»
محمد شایسته ،مدیرعامل شرکت پخش شایسته فیلم بیان کرد :با توجه به اینکه فیلم «جنگ جهانی
سوم» به عنوان نماینده ایران در اسکار انتخاب شده ،باید یک هفته در ایران اکران شود و قرار بر این شد که در
یکی از سالن های پردیس سینمایی مگامال به نمایش دراید .برنامه ریزی ابتدایی برای اکران محدود «جنگ
جهانی سوم» از روز پنج شنبه هفته گذشته بود اما مشکالتی در دی سی پی فیلم وجود داشت که ادامه نمایش
را با مشکل مواجه کرد که در حال حل شدن است.
او یاداور شد :برای تماشای فیلم «جنگ جهانی سوم» ششمین فیلم بلند هومن سیدی است ظرفیت
بسیار محدودی داریم و به همین دلیل امکان بلیت فروشی اینترنتی نیست / .ایسنا
3
پردیس ملت میزبان جشنواره فیلم کوتاه تهران شد
پردیس سینمایی ملت به عنوان محل برگزاری سی ونهمین جشــنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران
معرفی شد .سی ونهمین جشــنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران با محوریت موضوع «ژانر» در دو بخش
اصلی «سینمای ملی» و «سینمای بین الملل» بعد از دو سال اخیر محدودیت های ناشی از شیوع ویروس
کرونا ،با حضور هنرمندان ،فیلمسازان ،اهالی رسانه و چهره های فرهنگی و هنری در پردیس سینمایی ملت
برگزار خواهد شد .این رویداد یکی از ۶۳فستیوال مورد تایید اکادمی اسکار در جهان و یکی از دو جشنواره
بین المللی مورد تایید اسکار در خاورمیانه است .سی ونهمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری
مهدی اذرپندار ۲۷مهر تا ۲ابان ۱۹(۱۴۰۱تا ۲۴اکتبر )۲۰۲۲برگزار می شود/.صباخبر
از «دستپخت» تا «سیم اخر»
همراه با مسابقات تلویزیون در کنداکتور پاییز
صداوسیمای جمهوری اســامی ایران در کنداکتور پاییز ۱۴۰۱
شبکه هایش ،مسابقه هایی را برای مخاطبان تلویزیون تدارک دیده
است« .شوتبال»« ،دستپخت»« ،اب و اتش»« ،تهمتن»« ،کهکشانیا»،
«سیم اخر»« ،رویانیوم»« ،اعجوبه ها»« ،زوجی نو» از جمله مسابقه های
تلویزیونی هستند که در حال پخش و یا به زودی روانه انتن شبکه ها
می شوند.
شبکهیکسیما:مسابقه«دستپخت»
مسابقه«دستپخت»بااجراو تهیهکنندگیسیدوحیدحسینی،یک
رقابت اشپزی است .این برنامه پنجشنبه ها و جمعه ها ساعت ۱۹:۳۰
روی انتن می رود.
شبکهپنجسیما:مسابقه«کهکشانیا»
«کهکشانیا» یک مسابقه شــبانگاهی مبتنی بر اپلیکیشن است و
مخاطبانش را به یک رقابت زنده و برخط دعوت می کند .این مسابقه
هر شب ساعت ساعت ۲۲همزمان در شبکه پنج سیما و شبکه امید
روی انتن می رود.
شبکه نسیم :مسابقه «اب و اتش»
ســومین فصــل از مســابقه تلویزیونــی «اب و اتــش» روانه
انتن شده اســت و در این مسابقه که شنبه تا سه شــنبه ساعت ۲۳
روی انتن مــی رود ،دو تیم ۶نفــره با یکدیگر به رقابــت می پردازند.
مسابقه «شوتبال»
فصل جدید «شوتبال» هم هر هفته در چهار قسمت که دو قسمت
به بانوان و دو قسمت به اقایان اختصاص دارد ،روی انتن شبکه نسیم
می رود« .شوتبال» از شنبه تا سه شنبه هرهفته ساعت ۲۱از شبکه نسیم
پخش می شود.
مسابقه«تهمتن»
مسابقه «تهمتن» به تهیه کنندگی رضا نصیری به قسمت های پایانی
نزدیک شده است .این مسابقه با حضور ۲۵۶ورزشکار در چهار گروه
تولید شده و از چهارشنبه تا جمعه ساعت ۲۳در قاب شبکه نسیم پخش
می شود تا قهرمان دوره جدید معرفی شود.
مسابقه «سیم اخر»
شبکه سه پیش تر برای شرکت کنندگان فصل جدید «سیم اخر»
فراخوان داده بود ،اخیرا رضا رشیدپور را که قبال هم اجرای این برنامه را
برعهده داشت ،به عنوان مجری فصل جدید «سیم اخر» معرفی کرده
است.
مسابقه «زوجی نو»
این شبکه از تولید فصل جدید برنامه «زوجی نو» هم خبر داده است
و در این راستا باربد بابایی مجری برنامه نیز در صفحه مجازی خود با
اعالم فراخوانی به شرکت کنندگان ،ساخت فصل جدید را خبر داده بود.
همچنین به گفته روابط عمومی شبکه سه سیما برای ماه ربیع االول
هم برنامه «رویانیوم» تدارک دیده شده است .پیش تر مهدی بلوکات
قائم مقام شبکه سه نیز در گفتگو با شبکه خبر به برنامه «اعجوبه ها» و
«قهرمان» اشاره کرده بود/.صباخبر صفحه 3
4
پرونده
یکشنبه17مهر 1401شماره1288
گفت وگو با کورش زارعی دبیر چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر
د پیش برنده ،محترم است
نق
چهل و یکمین دوره جشــنواره بین المللی تئاتر فجر همزمان با ایــام دهه فجر برگزار
فرزاد جمشیددانایی
خواهد شد .جشنواره ای که در دوره اخیر ،تمرکزش را بر نمایش های تولیدی مختص به
گفت و گو
جشنواره تئاتر فجر قرار داده است و دیگر از بخش مرور خبری نیست .همچنین ،توجه به
پیشکسوتان تئاتر برای شرکت در دوره چهل و یکم در دستور کار قرار گرفته است .از این رو به این بهانه
گتگویی با کورش زارعی دبیر چهل و یکمین دوره جشنواره بین المللی تئاتر فجر ترتیب دادیم تا در جریان
کم و کیف برگزاری دوره چهل و یکم و تغییرات این دوره نسبت به دوره های قبل قرار بگیریم.
کورش زارعی دبیر چهل و یکمین دوره جشنواره بین المللی
تئاتر فجر در ســخنان ابتدایی درباره رویکردش به عنوان دبیر
رویداد نسبت به دوره اخیر عنوان کرد :همانطور که پیشتر اعالم
شده است جشنواره چهل و یکم جشــنواره ای تولیدمحور است
و دوســت داریم با تولیدمحوری طراوت و تازگی را به جشنواره
تئاتر فجر منتقل کنیم .تولیدمحوری باعث می شود هنرمندان
و جوانانی که عالقمند و بااستعداد هستند ،تهیه کننده ای ندارند
و قادر به پرداخت هزینه اجاره ســالن تئاتر برای چند شب اجرا
نیستند تا عرض اندام کنند ،می توانند به این صورت در جشنواره
تئاتر فجر استعدادشان را نشــان بدهند و خودشان را به جامعه
تئاتری معرفی کنند .همانطور که در دو دهه گذشته ،اکثر نام اوران
تئاتر ایران از لحاظ شــغلی و حرفه ای ،در جشــنواره تئاتر فجر
خودشان را به تئاتر ایران شناساندند .در نتیجه ،رویکرد این دوره،
توجه به استعدادهای مغفول مانده جوانان در تهران و شهرستان ها
است که شرایطی ندارند که به اندازه ای که استحقاق دارند به ان ها
بها داده شود بنابراین جشنواره تئاتر فجر محلی برای بها دادن به
این استعدادها خواهد بود.
این کارگردان تئاتر درباره دعوت از پیشکسوتان تئاتر همچون
هادی مرزبان و علی رفیعی و چند تن دیگر برای ارائه اثر به چهل
و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر خاطرنشان کرد :دعوت
از پیشکسوتان تئاتر منوط به یک شرط است که بودجه مد نظر
پیش بینی شده گروه اجرایی جشــنواره تئاتر فجر که هم اکنون
برای تصویب در اختیار وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی قرار
گرفته اســت ،مورد تصویب قرار بگیرد ،به ســراغ بزرگان تئاتر
ایران خواهیم رفت و از ان ها دعوت و خواهش خواهیم کرد تا در
جشنواره تئاتر فجر با اثری حضور پیدا کنند.
او افزود :از شیرینی های جشنواره تئاتر فجر ،حضور بزرگان،
پیشکسوتان و کارگردان های صاحب سبک تئاتر ایران است .از
صمیم قلب دوســت داریم در صورت تصویب بودجه مورد نظر
سراغ ان ها برویم و اگر تمایل داشته باشــند دعوت کنیم تا در
رویداد حضور داشته باشند.
این بازیگر تئاتر درباره بازخوردهایی که تغییر رویکرد تمرکز
بر تولید نمایش های مختص به جشنواره تئاتر فجر در میان اهالی
تئاتر گفت :بسیاری از هنرمندان از چنین تغییر رویکردی خرسند
هستند .همچنین ،به هر حال ،هر اقدامی منتقدانی هم دارد که
نقد ان ها هم محترم اســت و به ان هم واقف هستیم .در صورتی
که نقد ها سازنده و پیش برنده باشــد ،از ان ها بهره خواهیم برد.
بسیاری از گروه های نمایشی تمایل داشتند در دوره چهل و یکم و
در بخش مرور شرکت داشته باشند و هنگامی که با حذف بخش
مرور مواجه شدند ،گله مند شدند و انتقاد داشتند که طبیعی است.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در توضیح استفاده
از تماشــاخانه های خصوصی برای برگــزاری دوره چهل و یکم
جشــنواره تئاتر فجر عنوان کرد :تا بدین لحظه تصمیمی برای
استفاده از تماشاخانه های خصوصی گرفته نشده است .مجموعه
تئاتر شهر ،تماشاخانه سنگلج ،بنیاد رودکی ،تماشاخانه ایرانشهر،
مرکز تئاتر مولوی که تماشــاخانه های دولتی هستند و هرساله
میزبانی از رویدادهای جشنواره تئاتر فجر را بر عهده دارند ،برای
اجرا رفتن نمایش های منتخب دوره جدید کفایت می کنند.
بازیگر ســریال «یوســف پیامبر» از وجود نداشــتن بخشی
مجزا به نام بخش دیگرگونه های اجرایی خبر داد و گفت :بخش
دیگرگونه های اجرایی دیگر وجود ندارد و در صورتی که هنرمندی
نگاه و بینش بدیعی در حوزه اجرا دارد ،می تواند برای شرکت در
مسابقه بزرگ تئاتر ایران اقدام کند و در صورت تایید طرح پس
از بازبینی ،به دوره چهل و یکم راه پیدا می کنند .بنابراین بخش
دیگرگونه های اجرایی حذف نشده است بلکه دیگر بخشی مجزا
به نام دیگرگونه های اجرایی وجود ندارد .هنرمندانی که در حوزه
تئاتر ازمایشی و تجربی فعالیت می کنند ،ایده هایشان را به منصه
ظهور برسانند و وارد عصه رقابتی بزرگتری به اسم مسابقه بزرگ
تئاتر ایران بشــوند ،رقابت جذاب تری میان گروه های نمایشی
پدید می اید و در ادامه ،با جشنواره بهتری از لحاظ سطح کیفی
مواجه خواهیم بود.
او خاطرنشان کرد :عرصه جشنواره تئاتر فجر برای هیچکس
بسته نشده است بلکه هر هنرمندی شایســتگی و توانایی دارد،
می تواند با راهیابی به مسابقه بزرگ تئاتر ایران توانمندی خودش
را نشان بدهد.
بازیگر ســریال «غروب بی پایان» راجع به معرفی مدیرهای
بخش های مختلف جشــنواره چهل و یکم جشنواره بین المللی
تئاتر فجر در قیــاس با دوره هایــی از جشــنواره تئاتر فجر که
مدیران اجرایی رویداد به اصحاب رسانه و جامعه تئاتری معرفی
نمی شــدند ،پشــت پرده حکم می گرفتند و بر مســند اجرایی صفحه 4
پرونده
می نشســتند ،بیان کرد :مدیر روابط عمومی جشنواره تئاتر فجر
تا هفته اینده معرفی خواهد شــد .همچنین ،معرفی مدیرهای
بخش های مختلف به همین ترتیب ادامه خواهد داشت .امسال
قصد داشتیم بدعتی تازه داشته باشــیم که بنا به ساختار اداری
جشنواره تئاتر فجر و دســتورالعمل های وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی میسر نشد .حتی هیات داوران بخش مسابقه بزرگ تئاتر
ایران انتخاب شده بودند و می خواستیم ان ها را فراخوان رویداد
به جامعه تئاتری معرفی کنیم .از این رو به منویات و ساختار اداری
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی احترام قائل شدیم و سعی کردیم
براساس همان چهارچوب حرکت کنیم.
بازیگر فیلم سینمایی «رستاخیز» درباره انتقاداتی که نسبت
به او و کاظــم نظری مدیرکل هنرهای نمایشــی پیرو ایین نامه
جشنواره تئاتر فجر مطرح می شود ،تصریح کرد :وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی ایین نامه اجرایی داخلی برای جشنواره تئاتر فجر
تدارک دیده است که در ســاختار اداری وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی مورد استناد قرار می گیرد .این ایین نامه ،ضمانت اجرایی
قانونی مثل قانون های مصوب مجلس شورای اسالمی ندارد که
لزوم تاییدیه شــورای نگهبان را داشته باشد .برخی اهالی رسانه
می گویند اداره کل هنرهای نمایشی در برخی موارد اجرایی در
حال انجام عملی غیرقانونی است که من در پاسخ می گویم این
قانون نیست که وحی منزل باشد .برای اینکه جشنواره تئاتر فجر
بتواند با نظم و ترتیب بهتری برگزار شــود ،این ایین نامه تدارک
دیده شده است و متناسب با شرایط و زمانه از سوی وزیر فرهنگ
و ارشاد اسالمی و همچنین ،شورای سیاستگذاری رویداد ،امکان
دخل و تصرف و تغییر در شکل اجرایی ان وجود دارد .ضمن اینکه
تا به حال ،عملی برخالف ایین نامه صورت نگرفته است .در بند
5ایین نامه در بحث انتخاب دبیر از سوی شورای سیاستگذاری
نوشته شده است :اگر شورای سیاستگذاری به هر دلیلی تشکیل
نشد یا دیر تشکیل شد به صورتی که زمان دارد از دست می رود
و جشــنواره تئاتر فجر دارد از لحاظ زمانی عقب می افتد ،رییس
جشنواره تئاتر فجر و معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
می توانند دبیر انتخاب کنند و همچنین ،امکان پیش بردن وظایف
شورای سیاســتگذاری را خواهند داشــت .بدینگونه خودشان
می توانند تبدیل به شورای سیاستگذاری شوند تا زمانی که شورای
سیاستگذاری تشکیل شود و دبیر رویداد را انتخاب کند .در نتیجه،
این اجازه از سوی ایین نامه داده شده است.
کورش زارعی در ســخنان پایانی گفت :امیدوارم همه اصحاب
فرهنگ و هنر و هنرمندان تئاتری که برادران ،خواهران و عزیزان
من هستند مثل همیشــه که برای اعتالی تئاتر کشور و جشنواره
تئاتر فجر یاری رسان بوده اند ،دست یاری به سوی ان ها دراز می کنم.
جشنواره تئاتر فجر در راه حق و حقیقت
در فراخوان چهل و یکمین جشــنواره تئاتر فجر امده است:
شــاکریم پروردگاری را که در تقدیرمان پرنور شدن دیدگانمان
به رویت یک بهار دیگر در قلب زمستان را قرار داد .قبیله ی تئاتر
در بدو زایشش در تاریخ بشــر فقط با همگامی مخاطب کنشگر
«هنرمند» نامیده شده است .حالیا به لذت و فخر بنگریم نو شدن
ایران زمین کهن ما در فجر انقالب را که نشاطی در جان تئاتر این
سرزمین دمیده است .شور و شعور و شادی قبیله مضاعف شده
و امیدواریم که در فصل ن ِو این تئاتــ ِر متعهد روزگاری پرنورتر را
َس حیات بخشش را به
شاهد باشیم .حضرت حق گوشه ای از نَف ِ
یکشنبه17مهر 1401شماره1288
5
«انسان کامل» بخشید که او خود زاینده ی هنر شود تا خالقش
افرینه زیبنده این مخلوق اشرف را بر سینه ی سیمین صحنه به
تماشا بنشیند.
جشنواره تئاتر فجر کاروانی است که پای در راه حق و حقیقت
گذارده و با عشق و ایمان پیش می رود تا امانتی را که پیشینیان
به ما سپرده اند به ایندگان بســپارد .این چرخه هرگز از گردش
نمی ماند؛ این اینه ی تمام نمــای تئاتر دیار ماســت .همپایی،
همدلی و همراهی همه ی عاشقان تئاتر و ان هایی که دل در گر ِو
فرهنگ دارند همواره بوده ،هست و خواهد بود .انک که سالیان
عمر این جشــنواره از چهل گذشته و اولین ســال دوران جدید
ان است ،حضور خالقانه هنرمندان عاشــق تئاتر و فرهنگ این
کهن بوم وبَر جنبشــی دیگر خواهد افریــد .در هنگامه ی هجوم
همه ی تئاترناباوران ،ما کنار هم بر صحنه ی تئاتر ،یک بار دیگر با
همصدایی خود حیاتِ جاوی ِد تئاتر را به نمایش می گذاریم .همه با
هم ،در کنار هم ،بر صحنه ی تئاتر این دیار ،با فرهنگ غنی خویش
و مکارم اخالقی ریشه دار در این ســرزمین ،جشنواره ای یگانه
می سازیم تا عهد خویش به نیکی وفا کرده باشیم .اینک شایسته
دقت است که در این مسیر با اولویت های کالن ذیل دوشادوش
هم پیش می رویم و امیدواریم تا در سایه توجهی بهتر به ظهور و
بروز این مضامین (زمینه های ظهور و بروز انقالب ۱۳۵۷و تئاتر
ملی با توجه به شرایط زیستی مخاطب معاصر ایرانی) در مجموعه
اثار دوره چهل و یکم از این رویداد فرهنگی بزرگ همســفرانی
همدل تر به چشم ناظران دور و نزدیک بنشینیم.
باشد که ایران سرافراز ،پرشکوه ،ریشــه دار ،فرهنگ دوست
و اخالق مدار ما از برگزاری شایســته این اتفاق فرهنگی -هنری
دلشاد و افراشته تر شود.
همچنین در فراخوان بخش نمایشنامه نویسی جشنواره امده
است :پس از این همه «بگذار» و «بردار» و «گفت» و «شنود» و
«تکریم» و «شعار» ،انچه توقع می رود ِ
جان این نکته است
درک ِ
که «همه چیز از کلمه و متن اغاز می شود» .یعنی درام چون نوری
روشنگر ،چون فانوســی یکه ،چون حلقه ی تابیده ای دیدنی بر
صحنه گشوده می شود و تئات ِر قابل رویت و دقت اغاز می شود.
شکوه سطرهای نوشته در نمایشنامه شکوهی است زاینده ی
بخشی شــادی نامه ها و در ِد
شور حماسه ها ،سِ حر اساطیر ،روح
ِ
رهابخش تعزیه ها .این شکوه ،شــکوه مقدسی است که شرق و
ِ
غرب نمی شناسد و پرکشیده و بُلند در قالب یک موج کیهانی از
«انسان» زاده می شود و بر «انسان» درنگ می کند و از «انسان»
دعوت می کند و نسخه ای می شود انسان ساز.
گی جشنواره ی
در بخش نمایشنامه
نویسی گام نخســت چلّ ِ
ِ
بین المللی تئاتر فجر انچه رویَــش و با قلم و به تاکید خطی برای
توجه بیشتر کشیده می شود دعوت به خلق جدید نمایشنامه هایی
کامل ایرانی است در جدال با انچه می خواهد او را از
نو برای
انسان ِ
ِ
خطوط روشن اخالق و سپیدی دور کند.
قلم او که با اشتیاق
گرچه این تنها یک دعوت است ورنه بی شک ِ
در این ضیافت زبده ی فرهنگی شرکت می کند می تواند ازادانه بر
سطرهای سپید کاغذ بدود و چیزی بیافریند همرنگ خواست و
قلب و ذهنش.
معین این دوره از جشنواره ،گفته و
این مهم و یا اولویت های ّ
قاضیان این دوره ،پیش از قضاوت ،بر
نوشته امده تا مه ِر بیشــتر
ِ
صاحبان اثار شفاف تر شود و این گونه همه چیز در مسیری برود
که «اخالق» روشنگر ان است. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
یکشنبه17مهر 1401شماره1288
سفر تارانتینو به پنج شهر امریکا برای تبلیغ کتاب جدیدش
کوئنتین تارانتینو در حال اماده سازی خود برای شرکت در یک تو ِر معرفی کتاب برای تبلیغ اولین اثر
غیر داستانی اش با عنوان «سینما گمانه زنی» است که قرار است روز یک نوامبر امسال منتشر شود .در
این تور تبلیغاتی ،تارانتینوی فیلمساز ،فیلم بین و حاال پادکستر در ۵شهر بزرگ امریکا بین روزهای ۳تا
۱۶نوامبر حضور پیدا می کند .تارانتینو تور معرفی کتاب خود را با شهر لس انجلس اغاز می کند و پس از
ان به شهرهایی چون سانفرانسیکو و پورتلند و استین می رود.
تارانتینو این کتاب را به دنبال انتشار رمان «روزی روزگاری در هالیوود» که به رتبه اول پرفروش ترین
های نیویورک تایمز نیز رسید ،منتشر می کند/.صباخبر
دومین تور گردشگری ادبی
در تهران برگزار می شود
محمد مویدی ،مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای
فرهنگی شهرداری تهران گفت :شرکت توسعه فضاهای
فرهنگی شــهرداری تهران ،دومین تور گردشــگری
ادبی را به مناســبت هفته تهران و بــا هدف معرفی
خانه موزه های مشاهیر ادبی شهر تهران روزهای دوشنبه
و سه شنبه ( ۱۸و ۱۹مهرماه) برگزار می کند .او افزود:
در این ویژه برنامه فرهنگی ضمن بازدید عالقه مندان
و فرهنگ دوســتان از خانه موزه های سیمین دانشور
و جالل ال احمد ،مهدی اخوان ثالث ،فروغ فرخزاد و
نیما یوشیج؛ توضیحات دقیق و جامعی نیز در خصوص
این مشاهیر ارائه می شــود .مویدی افزود :خیابان ها و
محله های تهران گنجینه ای غنی از هویت شهر است که
ت مشاهیر رقم خورده
در برخی از خانه های ان سرگذش
و تاریخ ادبی کشور شکل گرفته است/.ایرنا
اغاز فصل جدید ارکستر سمفونیک استانبول
«مستطیل» در ارمنستان روی صحنه رفت
نمایش «مستطیل» به نویسندگی ،طراحی و کارگردانی صحرا رمضانیان و تهیه کنندگی ایلیا شمس،
اثری از گروه هنری «مستطیل» در بیستمین جشنواره بین المللی هنرهای اجرایی «هایفست» ارمنستان،
روز ۴اکتبر برابر با ۱۲مهر روی صحنه رفت .این اولین حضور بین المللی «مستطیل» پس از گذارندن
مراحل تمرین و اماده سازی خود است .از دیگر عوامل این نمایش می توان به حضور ایمان اصفهانی بازیگر،
امیربهادر اورعی ،نازنین تفضلی ،کیمیا نهرین و امیرمحمود نورایی به عنوان بازیگران صدا و تصویر ،پویا
حقیقی تدوین ،صدا و تصویر ،اکرم نصیری طراح لباس ،حسین حاجی بابایی عکاس ،امیر جعفری مترجم
اشاره کرد .نمایش «مستطیل» قرار است به زودی در ایران اجرا شود/.صباخبر
همزمان با هفته ملی کودک صورت می گیرد؛
نقاشی های برگزیده کانون در راه مسابقه های بین المللی
اثار برگزیده اعضــای مراکز فرهنگی هنری کانون پــرورش فکری در
مسابقه های بین المللی نقاشی ،همزمان با هفته ملی کودک در قالب نمایشگاه
انالین نمایش داده می شود .در این نمایشگاه انالین ۱۶۰اثر منتخب از اثار
برگزیده اعضای مراکز فرهنگی هنری کانون سراسر کشور در مسابقه های
بین المللی نقاشی کشورهای فرانسه ،ژاپن (کاناگاوا ،هیکاری و کائو) ،چین،
پرتغال و رومانی که در سال های ۲۰۲۰و ۲۰۲۱در سطح جهانی برگزار شده
است به نمایش گذاشته می شود .موضوع این مسابقه های نقاشی «خانواده»،
«زندگی روستایی و عشایری» و « بازی و شادی» بوده است.
همچنین عنوان مسابقه های نقاشی که اثار براساس انها انتخاب شدند
عبارتند از مسابقه بین المللی هنرهای تجسمی لویی فرانسوا کشور فرانسه
سال ،۲۰۲۰بیست ویکمین مسابقه دوســاالنه نقاشی کاناگاوا کشور ژاپن
سال ،۲۰۲۱مســابقه بین المللی هنرهای تجســمی لویی فرانسوا کشور
فرانسه سال ،۲۰۲۱هفتمین نمایشگاه بین المللی نقاشی کودکان اسیایی
چین سال ،۲۰۲۱بیست ودومین مســابقه بین المللی نقاشی اووورا کشور
پرتغال سال ،۲۰۲۱پنجمین مسابقه بین المللی نقاشی کشور رومانی سال
،۲۰۲۱دوازدهمین مسابقه بین المللی نقاشی محیط زیست کودکان کائو
ژاپن ،۲۰۲۱بیست وهشتمین مسابقه بین المللی نقاشی کودکان انجمن
هیکاری ژاپن ۲۰۲۰و بیست ونهمین مسابقه بین المللی نقاشی کودکان
انجمن هیکاری ژاپن .۲۰۲۱این اثار همزمان با سه روز از هفته ملی کودک
و متناسب با شعار همان روز در قالب گزارش تصویری و به صورت انالین در
علی رهبری اهنگساز و رهبر بین المللی کنسرت ایرانی ،روز جمعه
۱۵مهر ماه در کنســرت افتتاحیه شهر اســتانبول همراه با ارکستر
سمفونیک دولتی این شهر با اثاری از جمال رشید ری ،چایکوفسکی ،و
دورژاک روی صحنه رفت.
به گفته علی رهبری کنسرت افتتاحیه شهر استانبول از کنسرت های
بسیار مهم این شهر به شمار می اید که طی ۳۰سال گذشته اغلب به
عهده این رهبر ایرانی گذاشته شده است.
او که ۲هفته قبل با سمت تازه خود به عنوان رهبر مهمان ارکستر
سمفونیک اپرای مارینسکی ،در شهر سنت پترزبورگ روی صحنه رفته
بود عالوه بر رهبری اثاری از اهنگسازان جهانی ،پروژه «چنین گفت
زرتشت» ازاثر خود را با خوانندگی رضا فکری و گروه کر اپرای مارینسکی
به زبان فارسی اجرا کرد .این موسیقیدان به عنوان رهبر دایم میهمان
اپرای مارینسکی قرار است عهده دار اجرای ۱۲کنسرت و اپرا در هر فصل
هنری در شهر سن پترزبورگ باشد/.مهر
نمایشگاهی از مجسمه های چوبی در تگزاس
چیدمان جدید الیشیا فیلی؛ هنرمند اهل استین ۷۰مجسمه
چوبی نقاشی شده انتزاعی را به مسیر جنگلی دانشگاه تگزاس در
باغ گیاهشناســی ایالتی و درختکاری ان اورده و به نمایش عموم
قرار داده اســت .اثار پر جنب و جوشی که درختان را مزین به انها
کرده تا به گرده افشانی حشرات کمک کرده و دیدگان انسان را به
شوق بیاورد.
مرکز گل وحشی لیدی برد جانسون دانشگاه تگزاس در استین
یک باغ گیاه شناسی ایالتی و درختکاری است که افزون بر ۹۰۰گونه
از گیاهان بومی تگزاس در باغ و محیط های طبیعی را در خود جای
داده است.
الیشیا فیلی تحصیالت خود در رشته نقاشی را در کالج هانتر شهر
نیویورک در سال ۲۰۰۵به پایان رساند و اثار او به شدت تحت تاثیر
زمان سپری شده در طبیعت به ویژه حیاط منزل خودش است که
۱۰سال از زندگی اش را در انجا گذرانده است/.ایرنا
سایت kpf.irنمایش داده خواهد شد .مراکز کانون پرورش فکری اگرچه
از دیرباز کتاب و کتاب خوانی را محور اصلی فعالیت های خود قرار داده اند
اما پرورش استعدادهای ذوقی ،ادبی و هنری کودکان و نوجوانان ایرانی در
رشته های مختلف هنری از جمله مهم ترین وظایف ان هاست که نتیجه ان
در موفقیت این اعضا در مساتبقه های بین المللی ،نمود پیدا می کند.
برنامه های هفته ملــی کودک در تهــران با برپایی یک اییــن ویژه و
نمایشــگاهی از فعالیت های کانون و دیگر سازمان ها و برنامه های جذاب و
متنوع برای کودکان از ۱۶تا ۲۲مهر در مرکز افرینش های فرهنگی هنری
کانون واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می شود/.صباخبر
مزایده نسخه نادر و گران قیمت «دن کیشوت»
نسخه نادر «دن کیشوت» با ارزش 900هزار یورو در حراجی ساتبیز
پاریس به فروش گذاشته خواهند شد.
چهارصد سال پس از اینکه نسخه بی نهایت نادر «دن کیشوت» و
نخستین نسخه مجموعه داستان های کوتاه «میگل د سروانتس» در
مادرید چاپ شــدند و حدود یک قرن بعد از اینکه «اورتیز لینارس»
ن کتاب ها با ارزش تخمینی 900هزار یورو در
ان ها را خریداری کرد ،ای
ماه دسامبر در حراجی ساتبیز پاریس به فروش گذاشته خواهند شد.
نسخه نادر «دن کیشوت» با ارزش تخمینی 400تا 600هزار یورو و
مجموعه داستان های کوتاه «میگل د سروانتس» با ارزش تقریبی 200
تا 300هزار یورو در حراجی ارائه خواهند شد.
نخستین نســخه ها از کتاب «دن کیشوت» در ســال ۱۹۸۹در
نیویورک به قیمت ۱.۶۵میلیون دالر فروخته شــده بود و مسووالن
حراجی ساتبیز معتقدند نســخه های جدید بسیار خاص و ارزشمند
محسوب می شود/.ایسنا صفحه 6
یکشنبه17مهر 1401شماره1288
خرب فرهنگ و هرن
کتاب «انجمن زیر شیروانی» منتشر شد
کتاب «انجمن زیر شیروانی» نوشته ارنست کرویدر با ترجمه اژدر انگشتری به همت نشر بیدگل منتشر
شد .در معرفی این نویسنده امده است« :ارنست کرویدر یکی از نامتعارف ترین نویسندگان قرن بیستم
المان بود .هنگامی که انجمن زیر شیروانی در ۱۹۴۶منتشر شد ،به موفقیتی عظیم دست یافت و اولین اث ِر
رمان کرویدر «نخستین امید ِ
بزرگ
المان پس از جنگ بود که به انگلیسی ترجمه شد .از دید الفرد اندرش ِ
ادبیاتِ پس از جنگ المان» بود و هانس ورنر ریشتِر در ان ایدۀ واقع گرایی اسرارامیز خود را یافت که از
نظرش به مثابۀ سنگری بود در برابر تهدید تحرکاتِ طفره جویانه و واقعیت گری ِز جامعۀ بعد از جنگ المان».
این کتاب ۳۰۲صفحه و ۱۱۰هزار تومان قیمت دارد/.صباخبر
7
نقاشی یوهانس ورمیر تقلبی از اب درامد
سه دهه است که تاریخ دانان هنری اصالت دو تابلو نقاشی منسوب به «یوهانس ورمیر» خالق تابلو نقاشی
مشهور «دختری با گوشواره مروارید» که در گالری ملی هنر واشینگتن نگهداری می شوند را زیر سوال
برده اند .وقتی این موزه در دوران همه گیری ویروس کرونا تعطیل شد ،مسووالن ان ،متخصصان مرمت
نقاشی و دانشمندان از فناوری استفاده کردند تا پشت این دو تابلو نقاشی را مشاهده کند و متوجه شوند دقیقا
چه کسی این دو نقاشی را خلق کرده است .محققان قرار است نتیجه تحقیقاتشان را اعالم و اصالت نقاشی
«دختری با فلوت» را تصریح خواهند کرد .فقط حدود ۳۰نقاشی از اثار «ورمیر» در جهان باقی مانده است،
در نتیجه تغییر اصالت حتی یکی از نقاشی های منسوب به او از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است/.ایسنا
حضورموسیقی ایران در یک سمپوزیوم جهانی
نمایندگانی از موسیقی ایران در یک سمپوزیوم جهانی
شرکت می کنند .دامون شــش بلوکی نوازنده ،پژوهشگر و
مدرس موســیقی نواحی ایران که طی ســال های اخیر در
رویدادها و فستیوال های مختلف موسیقی کشورمان به عنوان
شــرکت کننده یا عضو هیات داوران حضور موثری داشته
از حضور خود و تعدادی دیگری از محققان و پژوهشــگران
ایرانی در سمپوزیوم بین المللی فرهنگ ،ادب و هنر اقوام ترک
جهان در منطقه ارزنجان ترکیه طی روزهای اینده خبر داد و
گفت :این فستیوال یکی از مهم ترین فستیوال ها و رویدادهای
مهم حوزه فرهنگ شناسی و موسیقی اقوام ترک جهان است
که طی روزهای هفدهم تا بیست و یکم مهرماه سال جاری
در منطقه ارزنجان ترکیه با مدیریت علمی پرفســور علی
کافکاسیالی و حضور پیشکسوتان ،دانشمندان و هنرمندان
شناخته شده این حوزه فرهنگی در جهان برگزار می شود.
او افزود :در این ســمپوزیوم که به منظــور همفکری و
تبادالت علمی فرهنگی هنری در ســطح جهانی ،با حضور
چهره های برجســته دانشــگاهی در دانشــگاه ارزینکان
بینالی پیش روی مخاطبان قرار داده می شــود ،همایش ها
و ســمینارهای مختلفی در حوزه فرهنگ ،ادب و هنر اقوام
ترک جهان برگزار می شود .این در حالی است که حضور اقوام
ترک در جغرافیای جهانی از کشور چین تا مناطق مختلف
در اسیای میانه ،جنوب روســیه ،التای ،افغانستان ،ترکیه،
اذربایجان ،منطقه اناتولی و کشور عزیزمان ایران دربرگیرنده
گستره جغرافیایی عظیمی است .در این میان رنگواره بزرگی
به نام ایران در دل خود ترکان اذری ،ترکان منطقه ترکمن،
ترک های شمال خراسان ،ترک های خَ لج در منطقه مرکزی،
شاهسون ها ،ترک های قشقایی در استان فارس ،ترک های
مهاجرت کرده به کرمان ،اقوام قزلباش ،اقوام ترکی در ایالت
خمسه را دارد .شرایطی که موجب شده ایران در این حوزه
یکی از مهم ترین کشورها باشد .این سمپوزیوم در دوره های
گذشته به اشــکال مختلف برگزار می شــد که محور اصلی
بسیاری از این رویدادها موســیقی اقوام ترک و مشتمل بر
مواردی بود که بسیار مورد استقبال پژوهشگران و مدرسان
حوزه دانشگاهی قرار گرفت.
این پژوهشگر موســیقی نواحی ایران افزود :تمرکز روی
حوزه های مختلف اتنوموزیکلوژی ،ادبیات ،موسیقی فولکلور
و ارائه مقاله های مختلف در بخش های تطبیق فرهنگ ها با
حضور ۵۰۰مهمان دعوت شــده و ۳۵۰مهمان انالین در
قالب ۴۰۰سمینار و ۲۰۰میز تخصصی بخش های مختلف
سمپوزیوم بین المللی فرهنگ و ادب و هنر اقوام ترک جهان
را تشکیل می دهند .بنده هم عالوه بر مسئولیت اجرایی که
به عهده دارم با ارائه مقاالتی چون «بررسی رپرتوار موسیقی
قشــقایی و ترکان جنوب»« ،مقایســه تطبیقی جنبه های
ملودیک و سازشناسی عاشیق های جنوب ایران با زنجیره های
موسیقی اقوام ترک از چین تا حوزه اروپای شرقی» و همچنین
مبحث مهم الالیی ها با تکیه بر اثار مادرم به عنوان یک نکته
مهم در فرهنگ بشری که دربرگیرنده اشتراکات بسیار زیادی
در تمام دنیاست در سمینار حضور پیدا می کند و امیدوارم با
مطالبی که ارائه می شــود بتواند مورد استفاده قرار گیرد .او
در پایان گفت :طبق برنامه ریزی های صورت گرفته ،تمامی
مقاالت ارائه شده در سمینارها و کنفرانس های مختلف این
سمپوزیوم در قالب مجموعه کتاب ها و اثار صوتی و تصویری
مختلف تدوین ،منتشــر و در اختیار مراکز فرهنگی هنری
کشورهای شرکت کننده قرار خواهد گرفت/.مهر صفحه 7
دانستن تاریخ ما را عاشق می کند
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
عالقه مردم به دنبال کردن تاریخ
مردم ایران دنبــال کردن
تاریخ را دوست دارند ،به عنوان
کســی که در تلویزیون و رادیو
برنامه داشته و تاریخ را روایت
می کرده اطمینان دارم که مردم
ایران عاشق تاریخ هستند .بنده
برنامه ای در رادیو جوان و رادیو
ایران داشتم که چند وقت پیش جوانی با من تماس گرفت که
می خواهد این برنامه ها را در قالب پادکست پخش کند و وقتی
امار را برای من فرستاد تعجب کردم که این برنامه ها در چین،
مولداوی ،امریکا ،سودان و در همه جای دنیا مخاطب دارند.
متاســفانه مردم ایران تاریخ خود را نمی دانند و در گذشته
به دلیل اینکه تعداد افراد باســواد کم بــود ،معدود افرادی
به عنوان خوش نویس در دربار تاریخ را می نوشــتند .چاپ
خیلی دیر به ایران رسید ،این تکنولوژی در زمان گوتنبرگ
اختراع شد و زمان صفویه به ایران رسید که ان هم مسیحیان
در اصفهان برای چــاپ انجیل از این تکنولوژی اســتفاده
می کردند و به همین دلیل ما نیاز به تحقیق و پژوهش زیادی
در تاریخ مان داریم .به طور کل بــه همین دلیل مردم ایران
از تاریخ کشورشــان اطالعات چندانی نداشتند و اگر برخی
مورخان و کارشناسان المانی ،انگلیسی و امریکایی نبودند
ما تصور می کردیم که تاریخ مان از دوره پیشدادیان و کیانیان
اغاز شده اســت .خاطرات ما از درون سنگ ،تخت جمشید
و الواح مختلف بیرون امد .از انجا کــه در طول تاریخ ایران
همواره با حکومت های استبدادی درگیر بوده ،این وضعیت
اجازه نمی داده که مطالب تاریخی ازادانه منتشــر شود و به
همین دلیل وقتی یک حکومت برچیده می شد و حکومت
بعدی می امد مردم کنجکاو بودند که درباره حکومت قبلی
اطالعاتی به دست بیاورند.
ساخت فیلم های تاریخی در این دوران که سینما و تلویزیون به عنوان
یکی از ابزارهای مهم سرگرمی شــناخته می شوند ،می تواند سیاستی
فرهنگی در جهت رشــد سواد تاریخی و سیاسی کشــور باشد اما این
اتفاق ملزومات زیادی دارد که باید وجود یا عدم وجود ان ها مورد نقد
و بررسی قرار بگیرد.
بســیاری بر این عقیده اند که امروز تلویزیون در تولید سریال های
تاریخی ضعیف تر از گذشته عمل می کند و در این میان شبکه نمایش
خانگی با نگاهی مستقل به تاریخ؛ شاید بتواند به سراغ بخش های روایت
نشده برود .به هر شکل در دو سال اخیر سریال های تاریخی متعددی
مثل «جیران»« ،شــبکه مخفی زنان»« ،خاتون» و ...ساخته و پخش
شده اند که بعضاً مورد توجه مخاطبان نیز قرار گرفته اند .با این وجود الزم
است شکل روایت تاریخ توسط سینماگران ایران ،سوژه یابی ،نشانه های
بصری ،محتوای اثار و ...را مورد تحلیل و بررسی قرار داد تا به نتیجه ای از
سطح کیفی اثار سینمایی و سریال ها دست پیدا کرد .قطعاً تاریخ دانان
در این مورد می توانند تحلیل های درست تری ارائه دهند.
خسرو معتضد (کارشناس تاریخ) در این زمینه معتقد است :از انجا
که ما مطالعه ای درباره تاریخ کشــورمان نداریم و نمی توانیم روایتی
درست از تاریخ داشته باشیم کشورهای دیگر از این ضعف سوءاستفاده
کرده و تاریخ را به شکلی که خودشــان مدنظر دارند روایت می کنند.
ساخت فیلم و ســریال باید
کارگردان های ایرانی برای
جدی بگیرند.
تحقیــق و پژوهش را
پاکــروان کارگــردان
او گفــت :تینــا
پیــش نــزد مــن امد و
«خاتــون» چندی
سریال از من سوال پرسید
درباره فصل دوم این
که اتفاقــاً االن به بخش
و مــن تاکید کردم
جذابی از قصه رسیده اید و
می توانید این سریال را ادامه
دهید اما او هم به همین یک
جلسه مشــاوره اکتفا کرد و
امیدوارم از مشــاوره های
بیشتری برای ساخت
فصل دوم سریالش
اســتفاده کرده
باشد .در صداوسیما هم چند سریال با کیفیت تاریخی وجود دارد ،به
عنوان مثال سریال «والیت عشق» یکی از اثار با کیفیت صداوسیمای
ایران است که همه روایتش هم درســت است و فقط بخش پایانی ان
اشکال دارد .در بخش پایانی شاهد هستیم که یک زرتشتی قصد داشته
خلیفه شود در حالیکه هیچ وقت این اتفاق در تاریخ اسالم رخ نداده و
خلیفه باید مسلمان و از خاندان پیامبر(ص) باشد ،حتی بنی عباس هم
به همین واسطه به دنبال خالفت بود و تاکید داشت که از نسل عموی
پیغمبر است .ســریال «مختارنامه» یک روایت جذاب و دلنشین از
دادخواهی ایرانیان علیه دشمنان امام حسین (ع) است ولی تعداد این
سریال ها بسیار اندک است.
او ادامه داد :پیش از انقالب هم همایون شهنواز فیلمی به نام «دلیران
تنگســتان» تهیه کرده بود که اثری جالب و باکیفیت بود .این فیلم ها
مردم را به دانستن تاریخ و توجه به هویت خود تشویق و تهییج می کنند
و حتی من در برنامه هایی که حاضر می شوم سعی دارم با روایت تاریخ
مــردم را تهییج کنم .مــا در تاریخمان ماجراهای جذابــی داریم که
می توانیم از طریق ان حس وطن پرستی را زنده کنیم و این کاری است
که در کشور مصر اتفاق می افتد و انها از بهترین هنرمندان خود و حتی
هنرمندان خارجی استفاده می کنند.
معتضد گفت :عالوه بر سریال در ایران هم معدود فیلم های اینچنین
ساخته شده اند ،به عنوان مثال فیلم «یتیم خانه ایران» اثری با کیفیت
و روایت خوب تاریخی بود که ایرادهای کوچکی داشت اما می توانست
نمونه ای از فیلم های تاریخی باشد که باید بیشتر از ان ساخته شود.
این مورخ گفت :ماجرای رســتم ،پیشــدادیان ،کیانیان و ...فارغ از
اینکه افسانه یا واقعیت هستند ،جذابیت هایی دارند که می توانند برای
مخاطبان ایرانی جالب توجه باشند اما نمی دانم چرا هیچ فیلمسازی به
سراغ این اثار نرفته است .حتی پرسش های تاریخی مهم را هم می توان
در روایت های تاریخی پیگیری کرد ،اینکه ایرانیان چگونه شیعه شدند
قصه جذابی دارد که نه کسی ان را می داند و نه کسی به سراغ شناخت و
روایت این ماجرا می رود .چند وقت پیش محمدرضا ورزی برای ساخت
سریالی درباره جدایی هرات از ایران به من مراجعه کرد ،این هم واقعاً
ماجرای جذابی دارد و امیدوارم چنین اثری ســاخته شود .متاسفانه
بی سوادی تاریخی برخی سینماگران باعث شده که اص ً
ال ندانند چنین
سوژه هایی وجود دارد و سراغ این سوژه های مهم نروند.
معتضد گفت :ســریال «جیران» با وجود اشکاالتی که دارد به نظر
اثر قابل قبولی است و می توان به بهانه ان درباره تاریخ قاجار کنجکاو
شد 16 .سال پیش کتابی درباره فروغ السلطنه (جیران) تا انیس الدوله
نوشــتم که مربوط به همه زنان ناصرالدین شاه می شد و تا امروز بیش
از 5بار چاپ شده است .این کتاب بســیار مورد توجه قرار گرفت و به
همین دلیل جلد دوم این کتاب را درباره همه زنان حرمسراهای قاجار
با معرفی زنان دیگر شاهان این حکومت نوشــتم .ناصرالدین شاه در
اخرین روزهای حکومتش عاشق دختر دیگری شد که شباهت زیادی
به جیران داشت ،کتابی درباره این عشق قهرمان میرزا سالور نوشته
است که در ان به خوبی درباره این مســئله توضیح داده است .او
افزود :اینکه فیلمسازان ما به سراغ دوران قاجار رفته اند به این
دلیل است که فضا و قصه های ان دوران به شکلی است که گویا
مردم از این ماجراها استقبال می کنند در حالیکه دوره قاجار
دوره ای نیست که ما بخواهیم به ان افتخار کنیم .به طور کل باید
بگویم طرفدار سینماگرانی هستم که به سراغ تاریخ می روند و با همه
محدودیت های اجرایی همین که توجه مردم را به تاریخ خودشان
جلب می کنند جای تقدیر دارد و باید از ان ها حمایت شود /.ایلنا صفحه 8