روزنامه صبا شماره 1231
روزنامه صبا شماره 1231
روزنامه صبا شماره 1231
سیمنا
چهارشنبه 8تیر 1401شماره 1231
چهارشنبه| 8تیر 29 |1401ژوئن 29 |2022ذی القعده |1443
سال دهم| شماره 8 |1231صفحه| 5000ناموت|
عاشـق شـوید!
با نزدیک شدن به اکران عمومی
رونمایی از اولین تصویر شهید بهشتی در «ضد»
عکس :کوروش جوان
ملـــک مقـــدس
پرونده روزنامه صبا درباره «اهمیت تصویر امام رضا (ع) در فیلم های ایرانی؛ فرصت ها و غفلت ها»
1 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
چهارشنبه 8تیر 1401شماره 1231
جانی دپ به نقش جک اسپارو برنمی گردد
نماینده جانی دپ ستاره مشهور سینمای جهان ،مذاکره این بازیگر برای ایفای مجدد نقش کاپیتان
جک اســپارو را در فرنچایز «دزدان دریایی» رد کرد .نماینده دپ به فاکس نیوز دیجیتال گفت :جانی
دپ در حال مذاکره برای ایفای نقش کاپیتان جک اسپارو در مجموعه «دزدان دریایی کارائیب» نیست.
این تکذیب در پی گزارشی از سایت شایعه پردازی استرالیایی Poptopicمنتشر شد که ادعا می کرد
دپ ۵۹ساله در حال بستن قرارداد ۳۰۱میلیون دالری با دیزنی برای حضور در ششمین قسمت فیلم
های «دزدان دریایی» است .این رسانه استرالیایی این اطالعات را به یکی از افراد داخلی صنعت فیلم
نسبت داده بود / .خبرگزاری صبا
بررسی دغدغه های مردم در «فرامتن»
حمیدانصاریسردبیرمجلهخبریتحلیلی«فرامتن»شبکهافقسیماگفت:اینبرنامه،یکمجلهخبری
تحلیلی است که بر اساس وقایع روز کشور ،موضوعات تقویمی و سو ژه هایی که نیاز به مطالبه گری و تحلیل
دارد ،روی انتن می رود .بر این اساس ما انواع نقدها و پیشنهادها درحوزه های مختلف را در حدود ۱۵۰قسمت
پخش شده از برنامه ،نسبت به دولت ،مجلس و قوه قضاییه و دیگر نهادهای مرتبط داشته ایم و سعی کردیم به
عنوان نماینده مردم در رسانه فعالیت کنیم .سردبیر برنامه تلویزیونی «فرامتن» عنوان کرد :بارها پیش امده
است که در طول یک هفته موضوعاتی که به معیشت خانواده ها و قشر کارگر برمی گردد ،مورد بررسی ما قرار
گرفته است و اولویت ما در این برنامه پرداخت به مطالبات و دغدغه های مردم است /.خبرگزاری صبا
نخستین تصویر از نقش شهید بهشتی در فیلم «ضد»
روز هفتم تیر در حافظه تاریخی مردم ایران با فاجعه تلخ ترور شهید بهشتی گره خورده است؛ مردی از جنس دین که در برهه ای حساس
و پرتنش خدمات مهمی به انقالب اسالمی کرد و سرانجام حین انجام وظیفه در شامگاه ۷تیر سال ۱۳۶۰در حین سخنرانی در تاالر حزب
جمهوری اسالمی بر اثر انفجار ساختمان حزب توسط گروهک تروریستی منافقین به همراه کاروان ۷۲نفره خود به خیل شهدا پیوست.
تا سال ها پس از شهادت این شخصیت مهم سیاسی-انقالبی از سینمای ایران انتظار می رفت که فیلمی درباره ان واقعه و شهید بهشتی بسازد تا
اینکه در سال های اخیر و با رونق گرفتن ساخت فیلم های سیاسی ،درنهای فیلم سینمایی «ضد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی و تهیه کنندگی
محمدرضا شفیعی ساخته و در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر در سال 1400رونمایی شد .این فیلم که در بستری عاشقانه حوادث سیاسی را
روایت کرد ،در جشنواره توجه منتقدان را به خود جلب کرد و درنهایت داوران این رویداد مهم سینمایی ان را نامزد دریافت هفت سیمرغ کردند
و 2سیمرغ را هم به این فیلم و عواملش تعلق گرفت .همانطور که در ایام جشنواره بازی نادر سلیمانی توجه مردم و منتقدان را به خود جلب
کردهبود،درنهایتسیمرغبهترینبازیگرنقشمکملمردبهاورسیدوبهترینطراحیصحنهبهمحمدرضاشجاعیتعلقگرفت.
حال به مناسبت سالگرد فاجعه هفتم تیر ،نخستین تصویر از شهید بهشتی در فیلم سینمایی «ضد» دومین ساخته
امیرعباس ربیعی رونمایی شد« .ضد» به قلم حسین تراب نژاد یک درا ِم سیاسی است که داستان یک عشق
دل حوادث سیاسی روایت می کند .این فیلم سعی کرده حوادث پرالتهاب زمستان ۵۹تا تابستان ۶۰
را در ِ
ایران را به نمایش بکشد .مهدی نصرتی ،لیال زارع ،لیندا کیانی ،نادر سلیمانی ،مهشید جوادی ،مجید
پتکی ،روزبه رئوفی ،عماد درویشی ،شیرین اقاکاشی و امین خانی بازیگران اصلی این فیلم هستند.
اینفیلمتولیدشدهدرموسسهفرهنگیهنریوصفصباومحصولسازمانسینماییسوره،به زودیوپس
ازپایاناکرانعمومی«بدونقرارقبلی»ساختهبهروزشعیبیبهاکرانعمومیخواهدرسیدتادرروزگاری
که اکران سینما در ایران از فقر ژانرها در رنج است ،فیلمی با حال و هوایی متفاوت روی پرده رود.
«قهرمان»نامزدجایزهبهتریندرامانسانیشد
نامزدهای چهل و ششمین دوره جوایز نهاد انسانی (Humanitas
۲۷ )Prizesژوئن در حالی اعالم شد که فیلم «قهرمان» به نویسندگی
اصغر فرهادی در کنار فیلم های « ُکدا» نوشته شان هیدر ۹« ،روز» نوشته
ادسون اودا و «سار» نوشته مت هریس نامزد بخش بهترین اثر بلند درام
شدند .بنا به اعالم دبیر اجرایی این رویداد ،جوایز نهاد انسانی به منظور
شناساندن نویسندگانی ایجاد شده اســت که کارشان بررسی زیبایی
و پیچیدگی تجربیات بشر اســت .برندگان این دوره جوایز انسانی روز
۹سپتامبر ۲۰۲۲در یک مراســم حضوری اعالم می شود .رحیم (امیر
جدیدی) خطاط و نقاشی مطلّقه است که به علت عدم پرداخت بدهی اش
بهبهرام(محسنتنابنده)بهزندانافتاده است.رحیمبهمرخصیدوروزه ای
می اید .او پسری دارد که لکنت زبان دارد و با منشی کلینیک گفتاردرمانی
او فرخنده (سحر گلدوست) در رابطه است .فرخنده به رحیم می گوید که
کیفی حاوی چند سکه طال پیدا کرده است و با فروش ان ها می تواند بدهی
خود را به بهرام بدهد ،اما ...
راه اندازیبرنامهاستعدادیابیسروددرتلویزیون
ادامهحضورهای خارجیبدونمجوز«برادرانلیال»
«هماهنگ» برنامه ملی استعدادیابی در حوزه سرود و دریچه ای
جدید به سرود و موسیقی در کشور اســت که طرح و پژوهش ان از
زمستان سال ۱۳۹۹و پیش تولید رسمی ان از زمستان ۱۴۰۰اغاز
شده است .بر این اساس در چند ماه گذشته بیش از ۸۰۰گروه سرود
در کشور شناسایی و پس از دریافت اثار ارزیابی شدند که در نهایت
گروه هایبرگزیدهدرسراسرکشوربرایمرحلهمقدماتیانتخابشدند
و رقابت خود را در قالب کارناوال کشوری در چند استان اغاز خواهند
کرد؛پسازاینمرحلهگروه هایبرتربرایحضوردرقسمت هاینهایی
انتخاب خواهند شد .گروه های برتر مرحله مقدماتی ،مجوز حضور در
برنامه اصلی که با حضور اساتید نام اشنای حوزه موسیقی و اجرای
خالقدراستدیوهماهنگبرگزارمی شودراخواهندگرفتودرمرحله
اصلی به شکلی متفاوت و جذاب به رقابت خواهند پرداخت .ساخت
این برنامه که محصول موسسه ماوا است ،از چندی پیش اغاز شده و به
زودی از تلویزیون پخش خواهد شد /.خبرگزاری ایرنا
جشنواره بین المللی فیلم بوردو فرانسه با همکاری سینما اوتوپیا در
برنامه ویژه ای با عنوان «شب ابی» چند فیلم از جمله «برادران لیال» را به
نمایش خواهند گذاشت .این حضور در حالی اتفاق می افتد که سازمان
سینمایی به تازگی به عوامل این فیلم به دلیل اینکه بدون مجوز وزارت
ارشاد در جشنواره های خارجی حضور می یابند ،تذکر داده و اعالم کرده
اســت که پروانه نمایش ان در ایران با این شرایط صادر نمی شود .این
برنامه از تاریخ ۲۶تا ۳۰جوالی ( ۴تا ۸مرداد) در چهار شب میزبان نمایش
فیلم های «ردوئو» ساخته «لوال کوئیورون»« ،پسری از بهشت» ساخته
«تارک صالح» « ،کور د میرکلز» به کارگردانی مشترک «کارین مای» و
«حکیم زوهانی»« ،تابستان سول» ساخته «کوئست الو» و همچنین
«برادران لیال» از سعید روســتایی خواهد بود .فیلم «برادران لیال» در
نخستین نمایش جهانی خود در جشنواره کن امسال رونمایی شد و در
نالمللیمنتقدانفیلم
نهایتجایزهبهترینفیلمجشنوارهازنگاهانجمنبی
(فیپرشی) را از ان خود کرد /.خبرگزاری ایسنا صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
کریستین بیل به یک شرط دوباره بتمن می شود
کریستینبیلستارهفیلمهای«بتمن»کریستوفرنوالندرهایبازگشتبهنقشبروسوین/بتمنرابهطور
کامال نبسته است با این حال او برای اینکه چهارمین بار این نقش را بازی کند یک شرط گذاشته است .بیل در
مصاحبهتازهخودبااسکرینرنتگفتکهاگرنوالنباردیگربهصندلیکارگردانیفیلم«بتمن»برگردداونیزبرای
بارچهارمایننقشراایفامیکند.کریستوفرنوالنپیشازاینسهفیلم«بتمن»رابابازیبیلجلویدوربینبرده
است که دو تا از انها بیش از یک میلیارد دالر در گیشه فروش داشتند .بیل در این مصاحبه تاکید کرد اولین بار با
نوالنرویاینموضوعصحبتکردندکهسهفیلمباهمکارکنندوپسازاندیگرادامهندهند.کریستینبیلضمنا
درباره جدیدترین «بتمن» با بازی رابرت پتینسون نیز تاکید کرد که هنوز این فیلم را ندیده است / .خبرگزاری صبا
چهارشنبه 8تیر 1401شماره 1231
زوج ها به «لیگ عشاق» بروند
«لیگ عشاق» ویژه زوج های با تجربه بیش از ۱۰سال سابقه زندگی مشترک طراحی شده است و خانواده ها
بایکدیگربهرقابتمی پردازندوباتوجهبهاستقبالمخاطباندرفصلگذشتهاینبرنامهتابستان ۱۴۰۱بافصل
جدید همراه مخاطبان می شود .امیر عضد مجری و تهیه کننده برنامه در توضیحاتی درباره فصل جدید گفت:
«لیگ عشاق» مسابقه ای ویژه خانواده های باتجربه است که در فضایی شاد با یکدیگر به رقابت می پردازند.
این مسابقه در فصل جدید به صورت حضوری همراه شرکت کنندگان خواهد بود و در این لیگ ۲۸زوج با
اصالت های مختلف با یکدیگر به رقابت می پردازند .وی اضافه کرد :زوج های شرکت کننده در مراحل مختلفی
به رقابت می پردازند و با حذف زوج های بازنده در نهایت دو زوج به مرحله نهایی صعود می کنند / .خبرگزاری مهر
اضافه شدن جایزه توجه به زبان فارسی در جشنواره فیلم فجر
صبح روز ۷تیر ۱۴۰۱نشست خبری نخستین جشنواره ملی «ایین
سخن» ویژه پاسداشت زبان فارسی معاونت صدا در ساختمان شهدای
رادیو و سالن جلسات معاونت صدا با حضور محمدجعفر محمدزاده مدیر
شبکه رادیویی ایران و رییس شورای پاسداشت زبان فارسی معاونت صدا
و یداهلل گودرزی دبیر این جشنواره رادیویی برگزار شد.
یداهلل گودرزی عنوان کرد :نخســتین جشنواره ملی «ایین سخن»
فعالیت خود را به صورت پویش مردمی اغــاز کرد و در فروردین ۱۴۰۱
محمدجعفر محمدزاده رییس شورای پاسداشت زبان فارسی معاونت
صدا مقدمه های این جشنواره را اغاز کرد و بالغ بر یک ماه بعد یعنی در
اردیبهشت ماه ۱۴۰۱فراخوان سه بخش این جشــنواره رادیویی را به
شبکه های رادیویی و دفاتر صداوسیما در استان ها اعالم کردیم.
دبیرنخستینجشنوارهملی«ایینسخن»اظهارکرد:دراینجشنواره
در بخش های حرفه ای ،فضای مجازی و مردمی به دریافت اثار پرداختیم
ودرنخستینجشنوارهملی«ایینسخن»بیشتررویبرنامه سازیبخش
حرفه ای تمرکز کردیم.
وی ادامه داد ۲۵۰ :برنامه رادیویی در قالب های مختلف به دبیرخانه
جشنواره ارسال شد که شامل برنامه های گفتارمحور ،ترکیبی ،مستند،
ترکیبیوتبلیغیبود.
گودرزی با اشاره به بخش مردمی جشنواره گفت :در بخش مردمی از
مخاطبان رادیو خواستیم اثارشان را برای ما ارسال کنند که در مجموع۵۴
اثر مانند قطعه های موسیقی و ویدیوهای کوتاه به دست ما رسید.
وی افزود :در حوزه داوری اثار راه یافته به دبیرخانه از کسانی استفاده
کردیم که در حوزه فرهنگ و رسانه شناخته شده هستند ،زیرا این بحث
تخصصی است و تاکنون جشــنواره ای با این شکل و این فرم و ساختار
برگزار نشده است.
دبیر نخستین جشنواره ملی «ایین سخن» در پایان بیان کرد :وظیفه
ذاتی رسانه درست حرف زدن و حرف درست زدن است ،اگر رسانه ای در
این حوزه مشکل داشته باشد ،باید در جایگاه ان رسانه تردید کرد چرا که
3
رسانه سعی می کند با مخاطب عام حرف بزند.
در ادامه محمدجعفر محمدزاده مدیر شبکه رادیویی ایران درباره تاثیر
رادیو در حفظ زبان فارسی گفت :جشنواره ملی «ایین سخن» یک ارایش
رسانه ای ست که نشان دهیم رسانه تا چه حد در فرهنگ و پاسداشت زبان
فارسی تاثیرگذار بوده است.
وی ادامه داد :فارسی زبان مادری و یا حداقل زبان میانجی ما در جامعه
ایرانی و حتی منطقه ای است .زبان فارسی زبان فرهنگ و هنر است که
جایگاه پاسداشت این زبان را نشان می دهد.
مدیر شبکه رادیویی ایران با اشاره به سابقه زبان فارسی تصریح کرد:
قرن ها پیش گستره زبان فارسی به قاره ها و کشورهای گسترده ای خالصه
می شدامادرحالحاضرمتاسفانهمحدودبهچندکشوردرمنطقهشده ایم.
محمدزاده درباره چشم انداز این جشنواره رادیویی گفت :چشم انداز
جشنواره ملی «ایین سخن» چشم انداز رو به جلویی است .بالغ بر ۶سال
پیش بود که پویش «ایین سخن» در رادیو ایران فعال شد که در سال های
متمادی از سطح یک پویش و برنامه رادیویی گسترده تر شد و حاال پس
از ۶سال به نخستین جشنواره ملی «ایین سخن» رسیدیم و قرار است
ش های دیگر
این جشنواره هر ساله با رشد کیفی و کمی و اضافه شدن بخ
پیگیریشود.
وی با بیان اینکه تالش معاونت صدا این اســت که تمام ابعاد شبک ه
های رادیویی به پاسداشت زبان فارسی اهمیت دهند ،عنوان کرد :چشم
انداز ما حرکت به سمتی است که بتوانیم به تکامل این زبان برسیم .زبان
همواره نیازهایی دارد که با تکمیل و توجه به ان پخته تر می شود ،برای
همین مساله تمام شبک ه های رادیویی را به پاسداشت زبان فارسی موظف
کرده ایم و دوره هایی برای تقویت زبان فارســی برنامه ریزی کرده ایم تا
بتوانیمبابهترینکیفیتودرست ترینشکلاززبانفارسیاستفادهکنیم.
محمدزاده درباره شاخصه های انتخاب برنام ه هایی که به جشنواره راه
یافته اند ،توضیح داد :تمام برنامه هایی که به جشنواره راه یافته اند ،برنامه
هاییهستندکهدرسال ۱۴۰۰رویانتنرفتهاندوبهمسائلیمانندتازگی
و جذابیت ،ساختار و فرم ،ارزش محتوایی و ادامه دار بودن روند پاسداشت
زبان فارسی و بررسی توجه کرده اند.
وی در واکنش به این سوال که ایا در چهل ویکمین جشنواره فیلم فجر
هم جایزه ای برای پاسداشت زبان فارسی خواهند داشت؟ گفت :بالغ بر
سه سال پیش شبکه رادیویی ایران در جشنواره فیلم فجر حاضر می شد
و بهترین فیل م هایی که به زبان فارســی و استفاده درست از ان اهمیت
ن ها اهدا می شد .قرار است که
می دادند ،انتخاب می کرد و جایزه ای به ا
در سال های اینده و این دوره از جشنواره هم به این مهم پرداخته شود و
امیدواریم نهادها و ارگان های مرتبط هم با ما همراه باشند.
مدیر شبکه رادیویی ایران در پایان و در پاسخ به پرسش خبرنگار صبا
درباره توجه به شعر و ترانه در سطح اثار موسیقایی در این جشنواره عنوان
کرد :توجه به موسیقی و شعر و ادبیات قاعدتا جزو اولویت های ماست و
معتقدیم که موسیقی یکی از مهم ترین اجزا برای پاسداشت زبان فارسی
در جامعه است .مالک ما صرفا توجه به موسیقی دستگاهی و یا به عبارتی
ساز و اواز نیست ،بلکه قصد داریم به تمام سبک های موسیقایی و اشعار و
ترانههاتوجهکنیم،همانطورکهدربرنامههاییمانند«عندلیب»و«کافه
هنر» به ان توجه داشته ایم. صفحه 3
4
چهارشنبه 8تیر 1401شماره 1231
سبا فرجاد -نام امام هشتم همیشه و هنوز ،نقطه اتصال
زنجیری است که حلقه هایش از عشق و محبت و ایمان است.
امام رضا (ع) کلید طالیی قلب میلیون ها ایرانی است که فارغ
از هر نگاه و اندیشه ای ،انجا که نام مشهد می اید ،ناخوداگاه
دل هایشان پر می کشد برای زیارت .زیارت حرمی که گویی
کشش قلبی باشد
خانه امن انهاست .شاید همین عشق و
ِ
که سینماگر ایرانی کیف کند از اینکه مشهد مقدس و پنجره
فوالد و کبوترانی کــه دور ان گنبد طالیی طواف کنان پرواز
می کنند ،در قاب دوربینشان تصویر شود .گویی نام امام رضا
(ع) مهر اعتباری است بر کارنامه یک هنرمند .در این میان
اما ،جز مواردی چند ،سینمای ایران انچنان که باید و شاید
چراغ یک
به این مضمون عزیز و ارزشمند نپرداخته و این امر
ِ
ِ
کمیت تولیدات
چرای بزرگ را برای ما روشن می کند .قطعا که
سینماییباکیفیتدراینحوزهنهدورازانتظاراستونهسخت.
طبعازمینه هاوزیرساخت هاییمی طلبدتاظرفیت هایبالقوه،
به فعلیت درایند .بر همین اساس ،تنی چند از سینماگران و
کارشناسان این حوزه را که در کارنامه هنری یا مدیریتی خود
در تولید اثاری از این دست نقش داشته اند ،با روزنامه صبا
گفت وگو کرده اند که در پی می اید؛
مهرداد فرید:
کاش به قدرت سینما
خوش بین باشند
مهــرداد فریــد فیلمنامه نویس
و کارگردان که در فیلم ســینمایی
«دعوتنامه» به امام هشــتم شیعیان
پرداخته بود با اشاره به عالقمندی و
ارادت جامعه به تصویر اینگونه مضامین در ســینمای ایران بیان
کرد :از انجا که حرم امام رضا (ع) در سرزمین ما قرار گرفته ،مردم
ایران از دیرباز ارادت و عالقه خاصی به ایشان داشته اند و به نوعی
این حضرت را از ان خود می دانند .در این میان انچه عجیب به نظر
می رسد ،حمایت نکردن مسئوالن از ساخت پروژه های سینمایی با
این مضمون است .فرید در ادامه به تجربه ساخت فیلم «دعوتنامه»
ادامه داد :تجربه شــخصی من در این زمینه ،کمی تلخ اســت .به
خاطر دارم که در زمان ساخت فیلم «دعوتنامه» در مشهد مقدس،
هیچگونه همکاری بــا ما صورت نگرفت و حتی بــه تیم ما ،اجازه
فیلمبرداری در داخل حرم امام رضا (ع) داده نشــد .در واقع تمام
پالن های مربوط به حرم در فیلم ،با گوشــی های موبایل گرفته و
در تدوین از انها استفاده شد! حتی به ما اجازه کار در پیاده روهای
کنار حرم داده نشد ،این در حالی است که شاهد هستیم مسئوالن
همواره از اهمیت و لزوم فعالیت ســینماگران و هنرمندان در این
زمینه سخن می گویند .این نکته بســیار ناراحت کننده است که
در عمل ،حمایتی از سینماگران در راســتای تولید پروژه های با
محوریت مضامین دینی و اعتقادی صورت نمی گیرد.
گاهی حتی اینگونه به نظر می رسد که نسبت به قدرت سینما
خوش بین نیستند و نگاه دوستانه ای به سینماگران ندارند که این،
بسیار تلخ اســت .مهرداد فرید با بیان اینکه برخی از صحبت ها در
این زمینه شعارگونه به نظر می رسد ،افزود :متاسفانه وقتی عمیق تر
به بطن ماجرا نگاه می کنیم ،می بینیم که برخی مسئوالن در این
حوزه ،به حرف ها و شعارهایشان نه در عمل باور دارند و نه در پندار.
بسیاری از سینماگران از صمیم قلب و با ارادت و عالقه خاصی که
دارند به ســاخت چنین پروژه هایی ورود می کنند و سرمایه تولید
هم از عموما از بخش خصوصی تامین می شود .در این بین ،تنها به
همکاری و حمایت مسئوالن نیاز است که گاه این حد دلگرمی دادن
و حمایت هم از هنرمند دریغ می شود.
علیرضا رضاداد:
تنوع تولیدات نیاز
به روش های ایجابی دارد
علیرضا رضاداد دبیــر چند دوره
از جشــنواره فیلم فجر و از مدیران
پیشین بنیاد سینمایی فارابی ومدیر
پرونده
پروژه فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی» نیز درباره
پروژه های سینمایی تولید شــده درباره امام رضا
(ع) بیان کرد :معارف دینــی که معارف رضوی را
نیز شامل می شود ،شکل های بروز و ظهور متفاوتی
دارند ،به همین واسطه ممکن است فیلمنامه های
گوناگونی هم بــا این مضامین به رشــته تحریر
درایند .در این میان برخی به صورت اثار سینمایی
و داســتانی شــبیه به انچه که در سه گانه رسول
صدرعاملی (شــب ،هر شــب تنهایی و در انتظار
معجزه) به تصویر کشــیده شــده ،جلوه می کند
و بعضی از اثار مانند ســریال «والیت عشق» ،با
شکل و فرمی متفاوت تر به زندگی نامه امام هشتم
می پردازد ،از این رو ،اینکــه از چه منظری به این
مضمون نگاه شــود ،می تواند در تولید اثار موثر
باشــد .به هر طریق ،عالقه و ارادتی که در سطح
جامعه نسبت به امام هشتم وجود دارد سبب شده
تا این موضوع ،دســت مایه ساخت بسیاری از اثار
اعم از مستند ،سینمایی ،داستانی و مجموعه های
تلویزیونی قرار گیرد.
رضاداد با تاکید بر اهمیت معرفت و شــناخت
نســبت به زندگی و اندیشــه امام رضا (ع) افزود:
اساسا به گونه های مختلفی می توان به این معارف
نگاه کرد .به طور مثال در کار اخیر بهروز شعیبی
می بینیــم پیوندی میان معــارف دینی و مفهوم
هویت ملی ایجاد شــده یا در جایی دیگر از منظر
تاریخی به این موضوع نگاه شده است .به هر حال
در هر شــکل و فرمی ،اگر پرداخت به این موضوع
صحیح و فکرشده باشد ،قدمی مثبت در راستای
اشنایی با مفاهیم معرفتی است.
مدیرعامل اسبق بنیاد فارابی در ادامه با اشاره
به جشنواره بین المللی امام رضا (ع) گفت :از همان
ِ
ِ
فعالیت این جشنواره ،هدف تشویق
نخست
سال
ســینماگران و هنرمندان و ایجاد انگیزه در انها
برای فعالیت در این حوزه و در عین حال بررسی و
ارزیابی اثار گوناگون در این حوزه بود .به طور کلی
با توجه به ظرفیتی که در سطح جامعه وجود دارد و
البته دلبستگی سینماگران و هنرمندان به اینگونه
مفاهیم ،بهتر است سازمان ها و نهادهایی که در این
زمینه می توانند کارا باشند (به ویژه استان قدس
رضــوی) ،ظرفیت های موجود را بــه کار بگیرند
و فرصت هایــی را برای بروز اثــار باکیفیت با این
مضمون فراهم اورند.
به باور من ،ورود جدی تــر اینگونه نهادها برای
کمک به هنرمندان در تولید اثاری از این دســت،
اهمیت شــایانی دارد .متاســفانه تجربه تاریخی
نشان داده است که تاکنون این نهادهای مسئول و
متولی ،از ظرفیت هنری جامعه هنرمندان استفاده
نکرده اند .مطالبات جامعه از انها براورده نشــده و
همچنان در قید شــیوه های قدیمی تبلیغی خود
گرفتــار مانده اند ،به همین جهــت نه تنها کمک
موثری به تقویت ســینمای برگرفتــه از باورهای
مذهبی نکرده اند ،بلکه بر اســاس شواهد موجود،
در بســیاری موارد در نقش مانع ظاهرشــده اند و
اگر جز این بود ،تاکنون تولیدات سینمایی بسیار
زیادتری در این حوزه داشتیم .رضاداد گفت :من به
شخصه در جریان هستم که فیلمنامه های زیادی
نوشــته شــده و برای تبدیل به فیلم سینمایی یا
سریال تلویزیونی اماده کار بوده است ،اما همین بی رغبتی نهادهای
مسئول و مورد استقبال واقع نشــدن از سوی انها ،بزرگترین مانع
تولید ان اثار بوده است ،به طور مثال ،با محوریت موضوعات مهمی
مثل گوهرشاد چند فیلمنامه برای ساخت سریال موجود است که
سرانجام روشنی نداشته است .در نهایت من امیدوارم که تجربیات
موجود ،موجب شود که این نهادها غفلت های گذشته را جبران کنند
و شاهد روش های ایجابی ،تکثر و تنوع تولیدات در این حوزه باشیم.
ملـک
«اهمیت تصویر ام
در گفت وگو با علیر
جواد مزدابادی:
پاسخ ما به هجمه ها باید
سینمایی باشد
جواد مزدابــادی فیلمنامه نویس
و کارگــردان که پیــش از این فیلم
تلویزیونــی «اوای نقاره هــا» را در
بستری اجتماعی و به مناسبت میالد صفحه 4
پرونده
فیلــم تلویزیونــی «اوای نقاره هــا» یک کار
داســتانی با این مضمون بــود و از انجا که من به
شــخصه متولد شهر مشهد هســتم ،قلبا دوست
داشتم کاری برای امام رضا (ع) انجام دهم و نوعی
ادای دین به حضرت داشته باشم .فیلمنامه این اثر
را که نوشته محمود اربابی بود ،بسیار دوست داشتم
و از نگاه من بسیار جای کار داشت .در نهایت سعی
کردم کار را با کیفیتی خوب تولید کنم.
مزدابادی در پاسخ به این پرسش که چرا به رغم
اهمیت امام هشــتم و حضور ایشان در سرزمین
ما ،اثار کمی با این مضمون ســاخته شده است،
گفت :واقعیت این اســت که تمام ایــن موارد به
سیاســتگذاری در تلویزیون و سینما برمی گردد؛
وقتی مسئوالن امر ضرورت پرداخته شدن به این
موضوع را احساس کنند،
طبعــا بودجه هایی متناســب بــا ان در نظر
می گیرند .در این میان فیلمســازان و هنرمندان
همواره امادگی و اشــتیاق کار برای امام رضا (ع)
را دارند.
در واقع اگر پرداخت به ایــن موضوع تا حدی
کمرنگ به نظر می رسد ،ریشه ان را بیش از همه
باید در سیاســت گذاری مســئوالن جست وجو
کرد .به خاطر دارم که جشنواره ای با نام امام رضا
در مشهد وجود داشــت که به این موضوع بسیار
کمک می کرد و بستر بسیار مناسبی برای پویایی
و توسعه تولیدات اثار شایسته با این مضمون بود.
متاسفانه نمی دانم چرا ،گاهی ما فراموش می کنیم
حضور امام رضا (ع) در سرزمین ما ،برکت است و
باید قدر و ارزش ان را دانست .این قدردانی صرفا
به کالم نیست و باید در عمل کارهایی انجام شود
که در شان امام رفعت و مهربانی باشد.
جواد مزدابادی با اشــاره به ساخته شدن فیلم
«عنکبوت مقدس» و حضور در جشــنواره کن،
ضرورت و اهمیــت پرداخت به ایــن مضمون را
دوچندان دانســت و افزود :سیاستی که غرب در
راستای توهین به مقدســات ما پیش گرفته ،به
ویژه هدف گذاری این فیلــم روی امام رضا (ع) و
مشهد مقدس ،همه نشان از اهمیت فعالیت بیشتر
فیلمسازان ایرانی در این حوزه دارد.
به اعتقاد من باید در مقابــل چنین اقداماتی،
تمهیداتی اندیشیده شــود .گاهی با اثاری مواجه
هســتیم که به صورت غیرمســتقیم و در لفافه،
مطلبی ضد مذهب را مطــرح می کند ،اما در این
فیلم گویی شمشیر از رو بســته شده و به صورت
مستقیم و صریح به مقدســات و ساحت امام رضا
(ع) توهین می کند.
اینجا دیگر هیچگونه درنگی برای سکوت جایز
نیست و باید پاســخی صریح و محکم داده شود.
این پاسخ نیز مستلزم کار فرهنگی و هنری بسیار
مام رضا (ع) در فیلم های ایرانی؛ فرصت ها و غفلت ها»
قوی در این زمینه است .همانطور که گفتم ،حرف
رضا رضاداد ،سیداحمد میرعالیی مهرداد فرید و جواد مزدابادی
زدن کافی نیســت ،باید زمینه هایی فراهم شود
تا با تولیدات ســینمایی قوی و شایسته ما نیز به
نوبه خود از اعتقادات ،اندیشه ها و مقدساتمان در
سطوح جهانی دفاع کنیم.
از جواد مزدابادی درباره دوقطبی و دسته بندی
شدن موضوعات در سینمای ایران پرسیدیم ،اینکه
امام رضا (ع) ،کار کرده ،در خصوص پرداختن به این مضمون بیان
گاهی انگار اینطور به بازیگر تلقین شده که اگر یک
کرد :من درباره امامان و معصومیــن کارهای زیادی انجام داده ام.
فیلم روشنفکرانه بازی کرد دیگر فیلم ایدئولوژیک یا مذهبی بازی
بخشی از این موضوع ریشه در عِرق مذهبی و نگاه دینی در خانواده
نکند و بالعکس .این کارگردان درباره اینگونه مرزبندی ها بیان کرد:
من دارد .به هر حال من در خانواده ای مذهبی بزرگ شــده ام و از
این امر قطعا به خاطر جهل و نااگاهی کسانی است که پُز انتلکتوئل
کودکی با این مضامین کامال اشــنا بودم ،دغدغه داشته ام و این
به خود می گیرند و روشــنفکری را در ایــن می دانند که به مقوله
دغدغه ذهنی را داشــته ام که برای ائمه ،کار هنری انجام دهم .در
مذهب ورود نکنند.
همین راســتا ،پیش تر ،نماهنگ هایی نیز برای امام هشتم تهیه
البته این ماجرا صرفا محدود به تعداد کمی از هنرمندان می شود
کرده بودم.
و ما همیشه شاهد حضور درصد باالیی از بهترین بازیگران سینمای
ک مقـدس
چهارشنبه 8تیر 1401شماره 1231
5
ایران در اثاری اینچنین هســتیم که از صمیم قلب و با جان و دل
دوست دارند در چنین پروژه هایی حضور داشته باشند .نمونه بارز
ان پروژه هایی مانند «امام علی»« ،والیت عشــق»« ،مختارنامه»
است که نشان از عالقه هنرمندان به کار در این حوزه داشت.
برای پرداخت به مضامین دینی مثل امام رضا (ع) دو نوع نگرش
تاریخی و اجتماعی وجود دارد .از مزدابادی درباره تفاوت این دو
نگاه پرسیدیم که گفت :من بیش از همه ،دوست دارم که مردم ما
و به ویژه نسل جوان امام هشتم را بشناسند؛ یک شناخت عمیق از
زیست و اندیشه و ارتباط با شخصیت درونی امام.
به طور مثال اگر فیلمی تاریخی درباره امام حسین (ع) ساخته
می شــود ،عموما مربوط به یک ماه قبل از واقعه عاشورا و تا لحظه
شهادت می شود ،اما به باور من ،باید به 58سال دوران زندگی امام
هم در کنار این موضوع پرداخته شود تا با اندیشه ها و نوع نگاه امام
به زندگی اشنا شویم و شناخت درستی از ایشان پیدا کنیم .وقتی
چنین شناختی شکل گرفت ،دیگر می توان به تبلور اندیشه های
امامان را در ابعاد اجتماعی و زیســت جامعه امروز پرداخت .به هر
طریق ائمه ،دانشــمندان عصر خود بودند و باالطبع نگرش انها در
ابعاد مختلف می تواند در جامعه اثرگذار باشد.
سیداحمدمیرعالیی:
ارادت به امام هشتم در
سینما نیازمند شناخت و
بینش است
سیداحمد میرعالیی تهیه کننده
ســینما و از مدیــران اســبق بنیاد
سینمای فارابی در خصوص اهمیت
مضامینی دینی و مذهبی مانند امام رضا (ع) در سینمای ایران ،با
تاکید بر نقش موثر فرهنگ در جامعه بیان کرد :این روزها نه فقط در
ایران که در تمام کشورهای جهان ،زیرساخت های فرهنگی بسیار
شایان توجه هستند و نباید مغفول بمانند .در این میان جایگاه امام
رضا (ع) طبعا در میان ایرانیان جایگاه بسیار ویژه ای است اما در کنار
این ارادت و عالقمندی ،متاسفانه گاهی شاهد سوءاستفاده هایی
بوده ایم .نام امام رضا و فرهنگ امام هشــتم انقدر بزرگ و مقدس
ی ان می تواند در بخش های مختلفی دیده شود.
است که تاثیرگذار
در کشور ما نه فقط در این خصوص ،که در دیگر موارد فرهنگی ،ان
طور که باید درست کار نکرد ه ایم.
این مدیر فرهنگی در ادامه با اشــاره به اســیب های پرداخت
نادرست و ســطحی از این موضوعات افزود :گاهی شاهد هستیم
که بعضی ها صرفا عالقه مند می شوند بدون اینکه دانش و مطالعه
عمیقی داشته باشند ،فیلم یا پروژه ای مذهبی تهیه کنند .باید توجه
داشت موضوعاتی از این دست ،از انجا که ابعاد اثرگذاری وسیعی
دارند ،نیازمند اگاهی و اطالعات جامع هستند .اساسا ورود به کار
فرهنگی ،سواد خاص خودش را می خواهد .ضمن ان که فیلمسازی،
به مثابه پیشانی فرهنگ و هنر هر کشور دقت نظر ویژه ای می طلبد.
او در پاسخ به این پرسش که چرا به رغم اهمیت ویژه امام هشتم،
در حوزه سینما کمتر به این مضمون پرداخته شده است ،گفت :من
معتقدم از نظر کمی فیلم هایی ساخته ایم اما فیلم تاثیرگذار در این
باب کم ساخته شده است.
در واقع فیلم هایی که تاکنون با این مضمون ساخته شد ه است،
فاقد المان هایی هستند که این اثار را در سطح وسیع مطرح کنند.
به اعتقاد من این موضوع می بایست مورد بررسی کارشناسانه قرار
گیرد که چرا فیلم هایی از این دست نتوانسته راه خود را حتی در
سطح جهانی باز کنند.
به همین جهت است که در صحبت هایم تاکید داشتم که نباید
در ساخت چنین اثاری هیجانی و احساساتی وارد شد و باید با نگاه
کارشناسانه به این موضوعات ورود کرد ،در واقع ارادت به امام رضا
باید همراه با شناخت و بینش باشد.
این وظیفه هنرمند است که با هنرش ،خوراک خوب فرهنگی
به جامعه بدهد .اگر هدف ساخت فیلمی با مضمون امام رضا (ع)
است ،صرفا نشان دادن حرم ایشــان در فیلم و چند جمله کفایت
نمی کند .البته این موضوع تنها مربوط به ســینماگران نیســت.
مدیریت سینمایی کشــور نیز می بایســت دانش و تعهد جامع و
کاملی داشته باشد. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
چهارشنبه 8تیر 1401شماره 1231
انتشار «تاریخ قران» ترجمه شهید بهشتی در گرو ممیزی!
علیرضا بهشتی مدیر نشر روزنه ،ناشر کتاب های شهید بهشتی می گوید :ممیز وزارت ارشاد هشت
صفحه از کتاب «تاریخ قران» اثر تئودور نولدکه با ترجمه شهید بهشتی را مشروط اعالم کرده و گفته باید
این مطالب نقد شود .درنتیجه این کتاب بالتکلیف مانده است .حاال من شهید بهشتی را از کجا بیاورم که
ان ها را نقد کند؟! خب ،شهید بهشتی جاهایی را که الزم دانسته نقد کرده ،مابقی هم نظر نولدکه است
و شهید بهشتی چیز خاصی به نظرش نرسیده که موردی داشته باشد و منجر به سوء تفاهم شود .من با
ن حرف ها را انجام دهند تا کتاب دربیاید ،ان ها نه نگفتند
خانواده شهید بهشتی صحبت کردم و گفتم ای
اما موافق هم نبودند / .خبرگزاری ایسنا
اصالح موسیقی ،اشعار ،نسخ و اجراهای تعزیه
کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری درباره برنامه جدید این مرکز گفت :با همکاری
مرکز موسیقی حوزه هنری پروژه ای مشترک را به منظور انجام اصالح در بحث اشعار ،نسخ ،موسیقی و اجرای
تعزیه اغاز کرده ایم .وی متذکر شد :در حال حاضر مشکالتی انحرافی در تعزیه وجود دارد؛ اشعار تعزیه مشکل
روایتی و متنی دارند و موسیقی تعزیه هم از اصالت خود دور شده و بیشتر به موسیقی غربی شباهت پیدا کرده
است.زارعیتاکیدکرد:پژوهشگرانوشاعرانکاررویاشعارونسختعزیهرااغازکرده اندتاضمنیکبازپیرایی،
اشعار ،نسخ ،موسیقی و اجرای تعزیه و همچنین انحرافاتی که در نسخ تعزیه به وجود امده و سندیتی ندارند،
اصالحکنیم.همچنینموسیقیتعزیهبهاصالتخودکههمانموسیقیاصیلایرانیبرگردانیم/.خبرگزاریمهر
حسین متولیان در گفت وگو با روزنامه صبا:
امام رضا(ع) واژگان را روانه زبان شاعران می کند
ندا زنگینه -حسین متولیان شاعر ،نویسنده و کارگردان که اشعاری
را در وصف ائمه و امام رضا (ع)سروده است ،در گفتگو با روزنامه صبا
گفت که شاعران برای سرودن از ائمه باید خود را در معرض محبت
ان ها قرار دهند و شان ایشان را درک کنند ،در این صورت است که
شعر ناخوداگاه متولد می شود.
این شــاعر عنوان کرد :شاعر ،نویســنده و هرکسی که اهل خلق
هنری باشد ،از جهان پیرامون خود سفارش می گیرد و طبیعتا بخشی
از جهان پیرامون ما را اعتقادات و باورهایمان تشکیل می دهد .وقتی
ما باور داریم که کسی در شمال شرقی اسمان ایران هست که رزق و
روزی ما توسط او تامین می شود ،این اعتقاد در سفارشی که قلبمان
به ما می دهد ،تاثیرگذار است و در نهایت نقش خود را پیدا می کند.
او با بیان اینکه هرکسی با زبان خود با امام رضا صحبت می کند،بیان
کرد :هرکس بــا عقیده خود و به زبانی که دوســت دارد با محبوب و
معشوق خود ســخن می گوید .طبیعتا همه ما با چنین صحنه هایی
مواجه شــدیم که در حرم امام رضا پیرمردی از درد رماتیســم خود
صحبت می کند ،پیرزن دیگری از مشکل فرزندش می گوید و هرکس
به زبان و گفتار و ادب خود با این امام دردودل می کند.
این شاعر ادامه داد :شاعران و نویسندگان نیز از این قاعده مستثنی
نیستند و سعی می کنند با چیزی که در توان دارند و با زیباترین کلمات
خود با امام صحبت کنند اما شاید فرق یک شاعر با دیگر انسان ها این
است که شاعر سعی می کند زیباترین واژه ها را باتوجه به مهارتی که
کسب کرده است ،گزینش کند.
متولیان با بیان اینکه برای سرودن از ائمه باید ان ها را بشناسیم،
گفت :در این مسیر شــاعر باید یک جایی خود را در معرض محبت
ائمه قرار دهد ،به طور مثال نمی تواند دغدغه مسائل روزمره
و مبتذل داشته باشد و در همان لحظه برای امام رضا شعر
بگوید .پس یکی از کارها این است که برای سرودن از امام،
او را بشناسیم که مطابق شان او واژگان را انتخاب کنیم
و واژه ای به کار نبریم که شاید تخفیف شان یک عزیز
باشد و احترام امام را مخدوش کند.
این نویسنده خاطرنشــان کرد :به عقیده من
پس از ارادت به ائمه و شناخت ان ها خود اثر
متولد می شود زیرا اهل بیت مدد می کنند
تا واژگان به زبان شــاعر روانه شــوند.
ما حدیثــی داریم که وقتی کســی
درباره اهل بیت سخن می گوید،
روح االمین از زبان او حرف زده
است درنتیجه شــاعری اگر
ادعا کند کــه خودش درباره
اهل بیت شعر نوشته است به
نظرم کمی زیاده گویی کرده است .شعری که ما می سراییم هدیه اهل
بیت است و پاداش اینکه به ان ها توجه کرده ایم و خود را در معرض
محبت ان ها قرار دادیم.
متولیان در پایان یکی از اشــعار خود برای امام رضــا را خواند:
امیرخســرو دهلوی غزلی دارد که در بیتی می گوید «کششی که
عشق دارد نگذاردت بدین ســان /به جنازه گر نیایی به مزار
خواهی امد» من هم در جوابیه این شعر یک غزل به امام رضا
تقدیم کردم که بدین شرح است« :به نظر اگرچه عمری خس
و خوار خواهی امد /سر سرفراز سرکش! تو به دار خواهی امد/
سر ناشکسته با ســنگ! تن تن نداده بر جنگ! /دل مبتالی
دلتنگ! به چه کار خواهی امد؟ /هله قمریانه از قم به حریم ری
رســیدم /به غمت قمار کردم! به قمار خواهی
امد؟ /نرســیده ام به جایی کــه ضمانتم
نمایی /به امان اگر نیایی به شکار خواهی
امد /سر راه اشــک رشتم؛ کف پات
چشم کشــتم /به پیادگان نوشتم
تو ســوار خواهی امد /به جنازه
حیدر اید؛ بــه دمی که جان
براید /تو علی ســومینی! به
مزار خواهی امد»
شرط اجرای رایگان «سی صد» در استادیوم ازادی
تشکیل ارشیو ملی نمایشنامه های تالیفی
نقاش پرده ها درگذشت
محمدحسین توتونچیان تهیه کننده موسیقی در گفتگو با برنامه
«صباهنگ» درباره افزایش قیمت بلیت کنسرت ها عنوان کرد :هزینه
تمام شده برگزاری کنسرت برای تهیه کنندگان چند برابر شده است
و درنتیجه هزینه هایی مثل اجاره بهای ســالن ها ،هزینه های نور و
تجهیزات و اجرای هنرمندان منجر به افزایش قیمت بلیت ها شــده
است .او در این گفتگو درباره کنســرت نمایش «سی صد» توضیح
داد :این کنسرت نمایش که هم اکنون در حال برگزاری در کاخ موزه
سعداباد است برای حضور دوستداران فرهنگ و هنر بلیت های ۷۰
هزار تومانی نیز در نظر گرفته است.
او با یک پیشــنهاد مسئوالن حوزه موســیقی را به چالش دعوت
کرد و گفت :من از انتن همین شــبکه اعالم می کنم که تمام هزینه
های بازیگران ،گروه حرکت و اجرای یک شب کنسرت نمایش «سی
صد» را تقبل می کنم و کنسرت رایگان برگزار می کنم ،در صورتی که
ورزشگاه ازادی را برای یک اجرا به ما بدهند.
سید محمدجواد طاهری رییس تئاترشهر از اغاز برنامه ریزی ها
برای تشکیل ارشیو ملی نمایشنامه های تالیفی نمایشنامه نویسان
کشورمان در کتابخانه و مرکز اسناد این مجموعه خبر داد.
وی درباره برخی جزییات این پروژه بیان کرد :تئاتر شهر تهران
به عنوان نماد ملی تئاتر کشور ،در راســتای ارج نهادن به هنر فاخر
نمایشنامه نویسی بنا دارد تا نسبت به ثبت و حفظ نمایشنامه های
تالیفی در کتابخانه این مجموعه اقداماتی را انجام دهد.
طاهری افزود :امیدوارم این اقدام بتواند در اینده ای نزدیک شرایط
موثر و مناسبی را برای جمع اوری اثار نمایشی درام نویسان ایرانی و
تشکیل «ارشیو ملی نمایشنامه نویسی» فراهم کند .به اعتقاد من
چنین فرایندی می تواند ضمن ایجاد یک مرکز معتبر برای تدوین و
ثبتوضبطاثارنمایشنامهنویسانایرانی،محلمناسبیبرایمراجعه
و دسترسی فعاالن حوزه تئاتر ،پژوهشگران و دانشجویان هنرهای
نمایشی و سایر رشته های دیگر باشد.
سم گیلیام هنرمند امریکایی اثار هنری انتزاعی که بیشتر برای خلق
نقاشی های انتزاعی سبک «گستره رنگی» شناخته می شود روز شنبه
و در سن ۸۸سالگی درگذشت .گیلیام اغلب برای اثار هنری شناخته
می شود که بر روی پرده های اویخته بر دیوار و سقف خلق می کرد .گالری
«دیوید کوردانســکی» در لس انجلس و گالری «پیس» در نیویورک
خبر درگذشت این هنرمند را اعالم کردند .دلیل درگذشت او بیماری
کلیویاعالمشدهاست.گیلیامدرسال ۱۹۷۲بهعنواننخستینهنرمند
سیاه پوســت نماینده ایاالت متحده امریکا در دو ساالنه ونیز بود .این
هنرمندنقاشهمچنینبهعنوانهنرمندسیاه پوستیکهبههنرانتزاعی
عالقه داشت ،زندگی خود را وقف خلق اثار هنری کرد که برخالف اثار
بسیاری از هنرمندان سیاه پوست ،تصاویر مشخص یا پیام های سیاسی
واضح را در برنگرفته بودند .او پارچه هایی که روی ان ها به سبک انتزاعی
نقاشی و رنگ امیزی کرده بود بدون قاب و با ایجاد انحنا و پیچ و خم هایی
از سقف با دیوار اویزان می کرد. صفحه 6
خرب فرهنگ و هرن
محمدرضا مالکی بازیگر و کارگردان که این روزها نمایشی
را به نام «شکالت فرنگی» به نویسندگی کاظم پورمهدی و
نقش افرینی سعید ابک ،مریم اشوری ،محمدعلی حسینعلی
پور و سارینا رزاق ،برای کودکان و نوجوانان در «کانون پرورش
فکری» روی صحنه برده است ،درباره چگونگی شکل گیری
ایده این نمایش و همینطور دلخوری هایش از شرایط نامناسب
سالن و قیمت بسیار پایین بلیت با ما به گفتگو نشست .نمایش
«شکالت فرنگی» که تا اکنون با اســتقبال خوبی هم روبرو
بوده است از تاریخ ۲۵فروردین ۱۴۰۱در کانون پرورش فکری
کودکان و نوجوانان به اجرا درامده و تا اواسط تیرماه ۱۴۰۱روی
صحنه خواهد بود و بلیت ان در سایت تیوال به فروش می رسد.
نمایش «شکالت فرنگی» چطور شکل گرفت؟
از ایده ای یک خطی شروع شد .راستش را بخواهید من هیچ وقت
سراغ نمایشنامه هایی که از قبل چاپ شده اند نرفته ام چون دغدغه من
نیست .معموال ایده و دغدغه هایم را با نویسنده در میان می گذارم تا
متنی داشته باشم که دوست دارم به ان بپردازم .سال ۱۳۹۶که نمایش
«سفر شادی» را در تاالر هنر به صحنه بردم ایده ای درباره یک مسابقه
کیک پزی به ذهنم رسید که ان را پرورش دادم و با کاظم پورمهدی
مطرح کردم و با هم قصه را جلو بردیم .به نظرم یکی از لذت های کار تئاتر
همین گروهی بودن ان است زیرا تئاتر یک کار جمعی است و همه در
ان مشارکت دارند .باید بگویم ایده من ابتدا با همراهی کاظم مهدی پور
و سپس با همراهی بازیگران کار ،شکل گرفت .در ابتدا می خواستم این
قصه هیچ جغرافیایی نداشته باشد ،اما بعد در تمرین ها احساس کردم
باید هویت ایرانی بگیرد بنابراین از اسامی شروع کردیم و بعد کم کم به
روابط بین شخصیت ها رسیدیم مثال قبال پستچی در این نمایش هیچ
نسبتی با خانواده قصه ما نداشت اما تغییری ایجاد کردیم و در نتیجه ان
تغییر ،نسبت خانوادگی میانشان ایجاد شد.
دوست دارم که نمایش من شامل خانواده شود نه صرفا کودکان.
گپی با محمدرضا مالکی به بهانه اجرای نمایشش؛
بفرمایید«شکالتفرنگی»!
در نمایش «شکالت فرنگی» ،پدر و مادرها هم به اندازه کودکانشان
درگیر نمایش می شوند چون قصه کامال ایرانی است و از فاکتورهای
ایرانی در ان استفاده شده است .انها تمام این فاکتور ها را در زندگی
واقعی خود لمس کرده اند و به همین دلیل هم ارتباط بهتری با نمایش
برقرار می کنند.
چیزی که خیلی در نمایش شــما به چشمم امد استفاده
خالقانه از ابزار ،داخل صحنه بود مثل دوچرخه ای که چندین
کاربرد متفاوت از ان گرفته شد .کمی درباره عنصر خالقیت و
تاثیرگذاری ان بر مخاطب و به تبع ان بر جامعه صحبت کنیم.
بحث جان بخشی به اشــیا قراردادی است که با تماشاچی برقرار
می کنیم .دوســت دارم صحنه نمایش من مینی مال باشد؛ اینطور
بگویم که صحنه شلوغ را نمی پسندم چون واقعیت اینست که تخیل
ت و انچه را که خود بخواهد در
تماشاچی بهتر و بیشتر از تخیل من اس
صحنه می بیند مثال ممکن است من یک درخت در صحنه قرار دهم
به عنوان اِلمانی از یک جنگل و تماشاچی در ذهن خود ان درخت را
شبیه جنگل سی سنگان ببیند .من فقط یک نماد در اختیار تماشاچی
قرار می دهم و او ان نماد را در ذهنش بسط می دهد و می پذیرد .مثل
وقتی که کتابی را می خوانی و بعد که فیلمی از ان ساخته می شود
دیدن ان فیلم به اندازه خواندن ان کتاب به تو لذت نمی دهد چون
اتفاقات داخل کتاب را از زاویه نگاه خودت و با تصورات خودت شاهد
هســتی ولی اتفاقات داخل فیلم را از زاویه نگاه کارگردان و دقیقا با
تصورات او تماشا می کنی.
نمایش شما بلیت خیلی ارزانی دارد 20 .هزار تومان نسبت
به شرایط روز و قیمت های معمول خیلی مبلغ کمی است.
چهارشنبه 8تیر 1401شماره 1231
7
کانون پرورش فکری یک نهــاد دولتی اســت و قیمت بلیت را
هم خودش تعیین می کند .البته در قــراردادی که با ما دارد کمک
هزینه ای را پرداخت خواهد کرد که تا االن نیمی از ان پرداخت شده
و من تا ریال اخرش را صرف صحنه همین نمایش کردم .راستش را
بخواهید به طور شفاهی به ما قول دادند قیمت را کمی باالتر ببرند اما
هنوز اتفاقی نیفتاده است .بیرون همین پارک الله ،بَالل می فروشند
به قیمت ۳۰هزار تومان انگاه عوامل کار مــن در این گرما با تهویه
نامناسب ســالن و در نقش پرتحرکشان یک ســاعت تمام زحمت
می کشند و عرق می ریزند و برای همین یک ساعت ،قبال زمان زیادی
هم تمرین کرده اند ،بلیت کارشان از یک بَالل هم ارزان تر است .این
را هم بگویم که ما در این باره مطالبه داشته ایم اما صدایمان به جایی
نمی رسد .به هرحال من و عوامل کارم در اینجا مدتی مهمانیم و پس
از پایان اجرا خواهیم رفت و در نهایت این کانون است که به افرادی
مثل ما برای حفظ رونق خود احتیاج خواهد داشت.
چرا انقدر تعداد کار کودک با کیفیت کم است؟ حتی بودجه
و تبلیغات خوبی هم برایش نیست .انگار زیاد هم جدی گرفته
نمی شود.
نمایشکودکبانینداردوکسانیکهداخلسیستمتشریفمی اورند
متخصصنیستند.اینمعضلفقطهممتوجهتئاترکودکنیستبلکهدر
بیشتر حوزه های مربوط به تئاتر با ان مواجهیم ،مثال چه کسی را دیده اید
که در دانشگاه درس تهیه کنندگی خوانده باشد یا مثال مدیر تولیدی؟
از طرفی هر کســی فکر می کند می تواند کار کودک انجام دهد به
طور مثال معموال وقتی کسی می خواهد فیلمساز شود به او می گویند
از فیلم کوتاه شروع کن! تو گویی ،ساخت فیلم کوتاه کار اسان و پیش
پا افتاده ایست و مبتدی ها از پسش برمی ایند .همین را بسط دهید به
موضوع کار کودک .باور کنید کار کودک دست گرمی نیست که افراد
بیایند و تمرین هایشان را در این حیطه انجام دهند .کار کودک مهم و
سخت است / .خبرگزاری صبا صفحه 7
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
معاون سردبیر :نغمه دانش اشتیانی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
در دور جدید انتشار روزنامه صبا ،قرارمان با شما این خواهد بود که اخر هر هفته یک کاریکاتور ویژه
درباره مسایل روز فرهنگ و هنر به قلم مرتضی طهرانی تقدیم شما کنیم.
مناجاتی برای امام رضا (ع) به قلم سید مهدی شجاعی؛
...وکمیکهبزرگترشدم،فهمیدمکههنوزوهمیشه
خیلیکوچکمبرایفهمیدنتو!
السالم علیک ایها االمام الرئوف
ان زمان که بسیار بچه تر بودم از اکنون ،با خودم فکر می کردم که تو اگر نیامده بودی ،تو اگر پا به جهان
نگذاشته بودی ،تو اگر خودت را به مردم نشان نداده بودی ،همه لغت نامه ها معطل می ماندند که در مقابل
«رئوف» چه بگذارند؟! کدام معنای حقیقی ،کدام مثال عینی ،کدام تعین وجودی ،کدام مفهوم ملموس
و محسوس و کاملی در عالم هست که بتواند واژه رافت و رئوف بنشیند و این مصدر و صفت را معنا و هویت
ببخشد ،جز نام تو ای مهربان ترین قلبی که در عالم تپیده است؟! سال های سال ،این گمان ،گمان کودکانه
من بود و باورم این بود که تو امده ای تا واژ ه مهربانی در فرهنگ لغات ،تنها و بی معادل و معنا نماند و ...این
رسالت توست در عالم .اما کمی که بزرگتر شدم و چشمم که به چشمه هایی از مهربانی ات گشوده شد ،از
ان گمان های کودکانه خنده ام گرفت .احساس کردم که اقیانوس را مقابل واژه کوز ه اب نهاده ام و با همه
کودکی ام خیال کرده ام که اقیانوس امده است تا به کوزه ای اب ،معنا و هویت ببخشد و او را از تنهایی و
غربت دراورد .اما کمی که بزرگتر شدم و دلم توانست چون کبوتران حرمت در استان مهر تو ،پر و بالی
بگشاید ،فهمیدم که واژه ها چقدر ناتوان و حقیرند برای معنا کردن تو .و ...کمی که بزرگتر شدم فهمیدم
کههنوزوهمیشهخیلیکوچکمبرایفهمیدنتو....واکنونفهمیده امکهنهمن،کهعالمبسیارکوچک تر
از ان اســت که جرعه ای از اقیانوس حضور تو را فهم کند .ای بیکرانگی محض! ای مهربانی منتشر! ای
هویت بخش رافت! ای کمال کرامت! و ای تمام سخاوت! ما چه کنیم با عجز و ناتوانی واژه ها؟ واژه هایی که
اندازه فهم ماست و نه قاعده شخصیت تو .واژه هایی که حتی از انتقال ادراک ما عاجز است چه رسد به بیان
هویت تو .ما چه کنیم و چه می توانیم بکنیم جز اینکه دست به دعا برداریم و از خدا بخواهیم که
ان «ابن الرضا»ی اخرین بیاید و ان خورشید چهاردهم طلوع کند .گفته اند وقتی او بیاید،
دست مهربانش را بر سر خالیق می گذارد و عقل هایشان را کمال می بخشد ،انچنان که
می فهمند بسیار از انچه را که قبال نمی فهمیدند .ای امام رضای دوست داشتنی! فقط
فرزند قائم توست که می تواند تو را برای ما معنا کند و تنها در سایه ظهور اوست که ما
می توانیم عقاب اندیشه مان را در اسمان بیکران ادراک به پرواز دراوریم .ای امامی
کهدرمقابلهیچحاجتیزباندلتهرگزبهگفتن«نه»نمی چرخد،ظهورعاجل
فرزندت را از خدا بخواه! صفحه 8