روزنامه صبا شماره 1247
روزنامه صبا شماره 1247
روزنامه صبا شماره 1247
سه شنبه| 4مرداد 26 |1401جوالی 26 |2022ذی الحجه |1443
سال دهم| شماره 8 |1247صفحه| 5000ناموت|
«سـبیک»حـس جـاری در مـرگ
گفت و گوهایی با کارگردان و بازیگر نمایش«سبکی»
اظهارات نجفی درباره انتخابات خانه سینما
صفحه 2
بخش نظارت نمایش خانگی رها نشده است
صفحه 3 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
سه شنبه 4مرداد 1401شماره 1247
باب رافلسون کارگردان «پنج قطعه اسان» از دنیا رفت
باب رافلسون نویسنده ،کارگردان و تهیهکننده امریکایی و یکی از تاثیرگذارترین فیلمسازان مستقل تاریخ
سینمادر ۸۹سالگیدرگذشت.رافلسونباجکنیکلسوندرهفتفیلمهمکاریکردکهازجملهانهامیتوان
به فیلم کالسیک «ایزی رایدر» (« ،)۱۹۶۹پنج قطعه اسان» ( )۱۹۷۰و «پادشاه باغ های ماروین» ()۱۹۷۲
اشاره کرد .این کارگردان شنبه شب ۲۳جوالی به مرگ طبیعی در خانه اش در کلرادو درگذشت .باب رافلسون
برای فیلم «پنج قطعه اسان» در دو رشته فیلمنامه و فیلم نامزد جایزه اسکار شد .اوهمینطور تهیهکننده فیلم
«اخرین نمایش فیلم» ساخته پیتر باگدانوویچ بود« .پستچی همیشه دو بار زنگ می زند» (« ،)۱۹۸۱بیوه
سیاه» ( )۱۹۷۸و «عمل بد» ( )۲۰۰۲از دیگر کارهای باب رافلسون در دنیای سینما است.
اظهارات نجفی درباره انتخابات خانه سینما
محمدعلی نجفی ،رئیس هیئت مدیره
خانه ســینما درباره نامه ای کــه غالمرضا
موســوی -رییس اتحادیه تهیه کنندگان-
درباره انتخاب منوچهــر محمدی به عنوان
نماینده تهیه کننــدگان منتشــر کرده و
همچنین درباره حاشــیه هایی که نسبت
به دالیل منتفی شــدن مجمع به وجود امده است ،گفت :نامه اقای
موسویدرستاستچونمنخواستمبدانمماجرایمربوطبهنماینده
تهیه کننده ها چیست و ایشان در جواب ،ان نامه را نوشتند .بنابراین
مشکلی در این خصوص وجود نداشت اما اتفاقی که افتاده این است که
عده ای می خواهند از این ماجرا بهره برداری شخصی کنند .نجفی افزود:
انتخابات هیات مدیره خانه سینما در چند دوره قبل به این صورت بود
که وزارت ارشــاد به نمایندگانی که صنوف انتخاب می کردند کاری
نداشت اما حاال که دولت عوض شده است می گویند طبق قانون اول
باید نماینده ها را به ما معرفی می کردید و بعد مجمع تشکیل می دادید
و این موضوع را ساعت ۲ظهر دیروز به ما اطالع دادند .در حال حاضر
نماینده هایصنوفمشخصهستندوهمهچیزدرستاستفقطباید
ان ها را به وزارت ارشاد معرفی کنیم و با تایید ان ها مجمع برگزار خواهد
شد .در این بین تنها یک عد ه این وضعیت را مصادره به مطلوب کردند،
یعنی فکر کردند تشکیل نشدن مجمع نتیجه اَعمال ان ها بوده است
در حالی که اصال اینطور نیست .ما طبق چند دوره قبل عمل کردیم.
سریال «شب بیدار»؛ اصلی ترین گزینه شبکه دو برای پخش در ایام محرم
سریال سی قسمتی «شب بیدار» به کارگردانی رضا ابوفاضلی و تهیه کنندگی علی مهام ،اصلی ترین
گزینه شبکه دو برای پخش در ایام عزاداری ماه محرم و صفر است .در این مجموعه بازیگرانی چون پرویز
فالحی پور ،عبدالرضا اکبری ،فریبا متخصص ،شیوا خسومهر ،جعفر دهقان ،مهدی سلوکی ،پویا امینی،
سارا احمدیان ،بهزاد خداویسی ،مریم موسویان و شاهد احمدلو بازی می کنند .مضمون اصلی سریال در
رابطه با یتیم نوازی ،توجه به یتیم و اموزه های دینی در این خصوص است .بازی دو شخصیت اصلی که در
تقابل با یکدیگر هستند را پرویز فالحی پور و عبدالرضا اکبری عهده دارند .این سریال در ایام ماه محرم
هر شب ساعت ۲۱و ۳۰دقیقه پخش می شود.
محمد مسلمی :
برنامه های کودک به اندازه انگشتان دست هم نیست!
محمد مسلمی سازنده برنامه «دوقلوها» که چند ماهی است درگیر
ساخت این برنامه است درباره اخرین وضعیت ان بیان کرد :دنیا دارد
با سرعت عجیبی به ســمت جلو می رود و کارهایی در حوزه کودک و
نوجوان انجام می دهد که دارد این قشر را به واسطه گرافیک های جذاب
یا تفکری که دارند به سمت خود جلب می کنند اما ما هنوز نتوانسته ایم
این فضا را به دست بگیریم .کودکان ما گوشی ها را به دست می گیرند
و این فضا ان ها را مجذوب خود کرده است .وی اضافه کرد :در این فضا
تلویزیون یک بخش است و تئاتر و سینما و حوزه های دیگر هم همینطور
است ،باید نوعی وحدت و همدلی به وجود بیاید تا کار کودک و نوجوان
شکل بگیرد .اینگونه من اینده روشنی برای این حوزه نمی بینم .این
بازیگر و سازنده برنامه های کودک با اشاره به برنامه خود عنوان کرد:
ما چهار یا پنج ماه است که برای «دوقلوها» دکور زده ایم اما یا متن
باید عوض شود یا پول ندارند و به همین دالیل کارمان هنوز وارد
مرحله تولید و پخش نشده است .در حالی که قرار بود فصل
دوم این مجموعه نوروز پخش شود.
مسلمی درباره سرمایه های انسانی که در حوزه کودک
کار می کنند بیان کرد :سازمان برای این افراد هزینه های
هنگفتی کرده است .برای ما و نسلی که در این حوزه
سال ها کار کرده است .فقط نفت سرمایه نیست بلکه
یک شاعر ،یک هنرمند که بابت او هزینه شده است
سرمایه هســتند .همه جای دنیا محبوبیت را ایجاد
کرده و بعد از ان استفاده می کنند اما اینجا اینگونه نیست .این برنامه ساز
کودک یاداور شد :من درباره شــخص حرف نمی زنم سیستم درست
نیست باید سیاست ها از باال درست شود .در حال حاضر این ترمزی که
در کارها اتفاق افتاده است ضربه بزرگی برای بچه ها و هنرمندان است.
وی اضافه کرد :االن برنامه های کودک تلویزیون به اندازه انگشت های
یک دست هم نیست ،یعنی بســتری وجود ندارد و این خوب نیست
چون برای بچه ها قهرمانی ساخته نمی شود به ویژه در مقابل رسانه های
مختلفی که انیمیشن ها و برنامه های مختلفی می سازند .باید مشاوران
و متخصصان دور هم جمع شوند و با توجه به ذائقه کودک امروز تصمیم
بگیرند و راه حلی برایش پیدا کنند .مســلمی با هشدار عنوان کرد:
همینطور که بچه ها تغییر می کنند ما هم باید با ان ها تغییر کنیم.
این برنامه سازی ها باید به روز شود و در کنار ان عروسک سازی،
مستندسازی و فیلمسازی این حوزه هم تغییر کند وگرنه همین
می شود که بچه های ما سراغ شــخصیت ها و قهرمان های
خارجی می روند.
وی در پایان به معضالت کودکان امروز اشاره و بیان
کرد :بچه های االن نه دوستی دارند نه در کوچه بازی
می کنند و اینقدر خبرهای بد می شوند که گاهی
برخی شان قرص می خورند و در سنین کودکی دچار
افسردگی شده اند و اینها همان مشکالتی است که
باید برایشان فکری کنیم/.خبرگزاری مهر
سهمبنیادسینماییفارابیاز ۴فیلمدرحالاکران
ادامهحضور«سمپاش»درجشنواره هایخارجی
نجم الدینشریعتیاجرای“سمتخدا”راواگذارکرد
علی مرادخانی ،سرپرست مدیریت تجاری سازی و توسعه بازار بنیاد
سینمایی فارابی ،درباره مشارکت این بنیاد در محصوالت سینمایی در
حال نمایش گفت :این بنیاد در ۴فیلم از اثار روی پرده سینماها سهم
دارد .به گفته وی ،بنیاد در فیلم «زاالوا» که بیشترین مشارکت ما را جلب
کرده است ۳۰،درصد معادل یک میلیارد و ۴۴۰میلیون تومان مشارکت
کرده است .او افزود :پس از این فیلم «مغز استخوان» قرار دارد که بنیاد
سینمایی فارابی در ان ۵/۲۲درصد معادل ۸۵۰میلیون تومان سهم دارد.
۱۰درصد از مالکیت فیلم «تی تی» نیز با مشارکت ۴۲۰میلیون تومانی
در اختیار این بنیاد قرار دارد .این مدیر سینمایی بیان کرد :هم چنین
همه حقوق پخش نمایش خانگی و تلویزیونی فیلم «بازیوو» نیز به بنیاد
سینمایی فارابی تعلق دارد .مرادخانی گفت :تالش می کنیم شفافیت را
سرلوحه کارمان قرار دهیم و همان طور که از اثار حاضر در جشنواره فیلم
فجر چهلم این کار را اغاز کردیم ،میزان و نحوه مشارکت بنیاد در اثار
سینمایی را به اطالع عموم برسانیم /.خبرگزاری صبا
پویانمایی «ســمپاش» ســاخته فرنوش عابدی از تولیدات
کانون پرورش فکــری کودکان و نوجوانــان همچنان حضور در
جشنواره های خارجی را تجربه می کند .در تازه ترین حضورهای
بین المللی این فیلم می توان به چهارمین جشــنواره بین المللی
فیلم Deserts capeدر کشــور امریکا ،ســومین جشــنواره
بین المللی فیلم Igniteدر کشــور انگلستان ،نهمین جشنواره
بین المللی NOIDENTITYدر کشور اسپانیا ،شانزدهمین
جشنواره بین المللی فیلم های فانتزی Grossmannدر کشور
اسلوانی ،جشــنواره بین المللی انیمیشن Animareدر کشور
ایتالیا ،چهارمین جشــنواره بین المللی فیلم Three Acts of
Goodnessدر کشور تایوان اشاره کرد .انیمیشن «سمپاش» در
جشنواره بین المللی Igniteنامزد دریافت جایزه در چهار بخش
بهترین فیلم کوتاه ،بهترین فیلم انیمیشن ،بهترین تهیه کننده و
بهترین فیلم جشنواره بود.
نجم الدین شریعتی مجری تلویزیون قرار است مدتی ،اجرایِ برنامه
«ســمت خدا» را واگذار کند .رضا مالیی که در رادیو معارف مجری
شناخته شده ای است تا اول ربیع االول این مسئولیت را برعهده خواهد
تصمیم خودخواسته ای است و
گرفت .پیگیری ها نشان می دهد این
ِ
شریعتی محرم و صفر روی انتن نخواهد بود و از اول ربیع االول به انتن
شبکه سه و برنامه «سمت خدا» بازخواهد گشت .نجم الدین شریعتی
چندین سال است به عنوان مجری برنامه های معارفی شبکه سه سیما
شناخته می شــود .چندی پیش تیتری از کناره گیری «نجم الدین
شریعتی» مطرح شد که او در گفت وگویی این موضوع را کام ً
ال تکذیب
و از بداخالقی های رسانه ای ابراز ناراحتی کرد .یکی از نکاتِ جالب این
بود که شریعتی در صفحه مجازی خودش خداحافظی همیشگی را
تکذیب کرد.او پیش از این هم گفته بود اگر روزی قرار باشد برای مدتی
از «سمت خدا» فاصله بگیرد حتما با مردم مطرح خواهد کرد که این
اتفاق هم در برنامه امروز خواهد افتاد /.خبرگزاری تسنیم صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
«نُچ» جوردن پیل گیشه امریکا را از ان خود کرد
تماشاگرها با یک «بله» جانانه به فیلم تریلر علمی تخیلی «ن ُچ» ( )Nopeساخته جردن پیل پاسخ
دادند .فیلم «ن ُچ» در اولین اخرهفته اکرانش در امریکا با فروش ۴۴میلیون دالری در صدر گیشه قرار
گرفت .این فروش بلیت کمی از پیش بینی ۵۰میلیون دالری این فیلم پایین تر بود و نتیجه ای میان دو
فیلم قبلی این کارگردان یعنی «برو بیرون» ( )۲۰۱۷با فــروش ۳۳میلیون دالر و «ما» ( )۲۰۱۹با ۷۱
میلیون دالر داشت« .ن ُچ» ممکن است در گیشه برای جوردن پیل رکوردی ثبت نکرده باشد ،با این حال
این فروش نشان دهنده محبوبیت این کارگردان در سینما است و یک شروع قوی برای یک فیلم ترسناک
اوریجینال با درجه بندی Rاست /.خبرگزاری صبا
سه شنبه 4مرداد 1401شماره 1247
جشنواره ونیز با «نویز سفید» نوا بامباک افتتاح می شود
3
کمدی سیاه «نویز سفید» به کارگردان نوا بامباک با بازی گرتا گرویگ ،ادام درایور و جودی ترنر اسمیت
به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره ونیز معرفی شد« .نویز سفید» محصول نتفلیکس که در بخش مسابقه
اصلی فستیوال حضور دارد قرار است روز ۳۱اگوست در شب افتتاحیه جشنواره ونیز برای اولین بار به نمایش
فیلم بامباک که اقتباسی از اثر دون دلیلو است ،فیلم درباره جک (با بازی درایور) استادی
دربیاید .در این ِ
است که با تدریس مطالعات مربوط به هیتلر در کالج هنرهای لیبرال در مرکز امریکا نامی برای خود دست و
پا کرده است .او در حال حاضر با همسر چهارم خود به نام ببیت با بازی گرتا گرویگ و فرزندانش زندگی می
کند .جشنواره فیلم ونیز بین روزهای ۳۱اگوست تا ۱۰سپتامبر برگزار می شود /.خبرگزاری صبا
وزیر ارشاد:
بخشنظارتنمایشخانگیرها نشده است
محمدمهدی اسماعیلی ،وزیر فرهنگ در نشست صمیمانه با نمایندگان دانشجویان انجمن های اسالمی سراسر
کشوردرخصوصوضعیتشبکهنمایشخانگیگفت:اینکهباصداوسیمادرخصوصوضعیتشبکهنمایشخانگی
دچار اختالف نظرهایی باشیم موضوعی طبیعی است اما این اختالف نظر ها به این معنی نیست که بخش نظارت
نمایش خانگی رها شده باشد ،بلکه این نظارت همچنان توسط «ساترا» صورت می گیرد.
ویباتاکیدبربرپاییجلساتمتعددمشترکمیانمسئوالنوزارتفرهنگبامدیرانرسانهملیبرایحلاختالف
نظرها در خصوص شبکه نمایش خانگی ابراز کرد :در حال حاضر با همیاری رئیس سازمان صداوسیما به عنوان برادر،
دوستوهمکارسابقدررسانهملیبهدنبالحلوفصلمسائلمرتبطباشبکهنمایشخانگیهستیمووزارتفرهنگ
در خصوص نتایج این جلسات کامال تابع قوانین است .اسماعیلی در این نشست با اشاره به برنامه های وزارت فرهنگ
در حوزه عفاف و حجاب تصریح کرد :وزارت فرهنگ از جمله نهادهای مسئول در این حوزه به حساب می اید و این
مسئولیت کامال بصورت ایجابی صورت می گیرد و برپایی نمایشگاه مد و لباس در محل نمایشگاه بین المللی تهران از
سوی کارگروه مد و لباس ،برپایی جشنواره مد و لباس فجر با توجه به پوشش های اصیل و بومی و ابالغ ایین نامه تولید
لباس پس از ۱۰سال وقفه تنها بخشی از فعالیت ها و اقدامات اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در حوزه عفاف و
حجاب است .عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود به شرایط سخت اغاز بکار وزارت
فرهنگ در دولت مردمی پرداخت و اظهار کرد :در حوزه فرهنگ و هنر بخاطر شرایط کرونایی تقریبا همه فعالیت ها با
تعطیلی یا محدودیت شدید مواجه شدند و بر همین اساس اهالی فرهنگ و هنر بدترین شرایط ممکن را سپری کرد.
رییس شورای هنر کشور در همین راستا بیان کرد :از سوی دیگر با انبوهی از مجوزهای صادر شده در روزهای پایانی
دولت دوازدهم در حوزه های نشر و سینما مواجه بودیم که این مسئله برای دولت مردمی چالش های مختلفی را در
پی داشت و هنوز هم درگیر سروسامان دادن این چالش ها هستیم .وی به اولویت های دولت مردمی در حوزه فرهنگ
و هنر اشاره و ابراز کرد :تحقق عدالت فرهنگی ،بازگشت حوزه فرهنگ و هنر به ریل گذاری مدنظر مقام معظم رهبری
وجبهه فرهنگیانقالب،اصالحاییننامههاوساختارهای تصمیمساز،بازگشتمرجعیتوحکمرانی فرهنگوهنر
بهوزارتفرهنگ،تحققنهضتبازگشتبهمسجد،بکارگیریجریانجوانونخبهحوزهفرهنگوبرپاییبرنامه های
حوزه فرهنگ و هنر با محوریت نهادهای دینی بخشی از اولویت کاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در دوره جدید
بهشمارمی رود.گفتنیاستدربخشپایانینشستصمیمیوزیرفرهنگبادانشجویانانجمنهایاسالمیسراسر
کشور ،دانشجویان در فضایی صمیمی به بیان دیدگاه ها و دغدغه های خود در حوزه های مختلف فرهنگی و هنری
پرداختند و وزیر فرهنگ نیز پاسخگوی سواالت متعدد دانشجویان حاضر در این نشست بود. صفحه 3
4
سه شنبه 4مرداد 1401شماره 1247
پرونده
«سـبکی»حـس جـاری در مـرگ
ملیکا نصیری « -سبکی» نام نمایشی به کارگردانی داریوش علیزاده است که پس از چند
اجرای موفق این روزها در پردیس تئاتر شــهرزاد به روی صحنه می رود .این نمایش روایتگر
زندگی یک پدر است که زندگینامه اش را پسرش روایت می کند و با نگاهی کمدی به مقوله مهم
مرگ پرداخته است .محمدرضا محمدپور ،کیوان احمدی ،مرتضی مرادی ،دینا هاشمی و علی
غفاری فهرست بازیگران این نمایش را که با اســتقبال خوبی از جانب مخاطبان روبه رو شده
تشکیل می دهند .به بهانه اجرای این شب های نمایش سبکی داریوش علیزاده ،کارگردان و
تو گو کرده اند.
مرتضی مرادی بازیگر نقش نوه با روزنامه صبا گف
داریوش علیزاده:
می خواستم پدرم به دیدن نمایش بیاید
داریوش علیزاده ،که نویسنده و کارگردان نمایش هایی چون
«لیگ قهرمانان ،مرحله گروهی»« ،لرز» ،و ....اســت .این روزها
تو گو با روزنامه صبا
نمایش سبکی را به صحنه برده است و در گف
از ایده شکل گیری این نمایش و ارزوی تماشای کارش توسط پدر
و ...توضیحاتی را ارائه داده است.
اقای علیزاده! در ابتدا دوست دارم درباره نام نمایش
سوال بپرسم« .سبکی» می تواند اسمی خاص برای یک
اجرا به شمار بیاید .در اجرا نیز چندین بار نام نمایش در
میان دیالوگ های بازیگران تکرار می شود .دلیل انتخاب
این نام برای نمایشنامه تان چه بود؟
نمایش «سبکی» ،قصه زندگی یک پدر را از زبان پسرش روایت
می کند و مخاطب از لحظه به دنیا امدن پدر تا لحظه از دنیا رفتنش
با قصه همراه می شــود و فراز و فرودهای زندگی پدر را مشاهده
می کند .باید بگویم که «سبکی» حسی است که در تمام طول اجرا
جریان دارد و به نظر من این احساس جدا از بازیگران به مخاطبان
نیز منتقل می شود .هدف اجرای این نمایش بازگویی و یاداوری
مفهوم سبک شدن و سبک گرفتن زندگی است .چون درنهایت باید
بدانیم که نقطه پایان مسیر زندگی همه ما رفتن است.
صحنه در نمایش شــما به مینیمال ترین حالت ممکن
است .اما با این حال مخاطب غرق در داستان می شود و
به نظر می رسد که همین صحنه ،دکور و نور ساده به القای
مفهوم کار به مخاطب کمک بیشتری می کند .چه شد که به
سمت اجرا در صحنه ای مینیمال سوق پیدا کردید؟
باید بگویم که در قسمت نور و صحنه طراحی خاصی صورت
نگرفت و بیشتر تالش ها برای خلق اثری خوب ،در قسمت نگارش
نمایشنامه و نوع بازی بازیگران بوده است .این عدم پرداخت بیش
از اندازه به نور و صحنه نیز به دلیل نزدیک شدن به حس سبکی
جاری در دل متن بود .در این نمایش یک نور عمومی وجود دارد
و بازیگران با هنر بازیگری خود صحنه هــا را به صورتی باورپذیر
عوض می کنند.
کار شما در شهرهایی چون کرج و کاشان به روی صحنه
رفته است و مدتی نیز در تهران در تماشاخانه دیگری اجرا
می رفت .پس از اجراهای مکرر چه شد که تصمیم به اجرای
دوباره نمایش گرفتید و دلیل انتخاب پردیس تئاتر شهرزاد
برای اجرای نمایش تان چه بود؟
سال 97بود که تمرین ما برای روی صحنه بردن این نمایش
شروع شد .مدتی در شهر کرج اجرا رفتیم که خوشبختانه از جانب
مخاطبان کرجی ،کار با اقبال روبه رو شد .سپس در شهر کاشان نیز
«سبکی» به روی صحنه رفت تا به تهران و اجرا در سالن انتظامی
رسیدیم .بعد از به پایان رسیدن اجرا و دریافت بازخوردهای مثبت
از سوی مخاطبان نمایش تصمیم گرفتیم که کار را دوباره به روی
صحنه ببریــم .از ان جایی که در ســالن های دولتی یک نمایش
اجازه ندارد که دو بار به روی صحنه برود با پردیس تئاتر شهرزاد
که سالنی خصوصی است برای اجرا به توافق رسیدیم .اعتقاد من
این است که اگر نمایش خوب و قوی باشد چه در سالن خصوصی
و چه در ســالن دولتی مخاطبان خاص خودش را خواهد داشت.
تفاوت سالن خصوصی با سالن دولتی تنها در بحث مالی ان برای
تهیه کننده نمایش است .از ان جایی که کار ما نمایش پرهزینه ای
نیست ،عمده هزینه ها مربوط به سالن می شود .اما از ان جایی که
من در ناخوداگاه خود اطمینان داشتم که کار در اجرا موفق خواهد
شد ،نمایش را در سالن خصوصی نیز به روی صحنه بردم.
موضوعی که درباره کارگردانی شما توجه من را جلب
کرده اســت به صحنه بردن نمایشــنامه هایی است که
خودتان نگارنده ان ها هســتید .برای شما این موضوع
که متن را حتما خودتان بنویسید اهمیت دارد یا مایل به
کارگردانی متن های دیگران نیز هستید؟ ایده شکل گیری
نمایشنامه هایتان برامده از دغدغه های شخصی خود شما
است؟
ایده نمایشــنامه ها گاهی برامده از زیســت شخصی نگارنده
هستند و گاهی شــنیدن یک داســتان ،اتفاق یا تصادف منجر
به نوشتن متن می شــود .من ذهنم را جوری تربیت کرده ام که
قابلیت ایده پردازی داشــته باشد .پیشتر ســعی کرده بودم که
نمایشــنامه هایی را به روی صحنه ببرم که خودم نویسنده شان
نیستم اما انگار این ماجرا در توانم نیســت .به همین دلیل متن
نمایش هایم را خودم می نویسم .در تئاتر نیز هدف مشخصی ندارم
که برای مثال به یک نقطه خاص برسم .هدف من این است که هر
روز در کار خودم بهتر شوم و پیشرفت کنم و قصه بگویم .من قصه
گفتن را بسیار دوســت دارم و حس می کنم که عالقه و ترجیحم
این است که قصه هایی را روایت کنم که با مخاطب صادق باشد.
محوریت موضوعی در نمایش «ســبکی» شخص پدر
است .هنگام نوشتن این کار چه قدر از پدر خودتان و زیست
او الهام می گرفتید .هسته مرکزی ایده «سبکی» از کجا به
ذهن تان امد؟
من در طول دوران کار حرفه ای خود ،نمایش های مختلفی را
به صحنه بردم .اما متاسفانه پدرم نتوانست به تماشای هیچ کدام از
ان ها بنشیند .باید بگویم که بعد از مبتال شدن پدرم به یک مریضی
سخت ،تصمیم به نگارش یک نمایشنامه با محوریت موضوع پدر
گرفتم به این امید که وقتی کار به روی صحنه می رود ،پدرم را برای
تماشای تئاتر دعوت کنم .اما متاسفانه هرچه کار جلوتر می رفت
وخامت حال پدر نیز بیشتر می شد تا درنهایت او را از دست دادم و
دیگر نتوانست به تماشای کار من بنشیند .اما به دلیل نیتی که به
هنگام نگارش نمایشنامه داشتم ،این کار برای من عزیز است و تا
هر زمانی که مخاطب داشته باشد دوست دارم که ان را اجرا ببرم.
هنگام کار برای به اجرا بردن ایــن نمایش با چالش یا
معضل خاصی هم روبه رو بودید؟
خوشــبختانه از روزی که کار نگارش نمایشنامه را اغاز کردم
تا به امروز با هیچ چالش عجیبی روبه رو نشــدیم و همه چیز در
متعادل ترین وضعیت خود پیش رفت .نوشتن متن حدود دو تا سه صفحه 4
پرونده
رگ
ماه زمان برد و بعد تمرین هایمان شــروع شد .باید به این موضوع
اشــاره کنم که برای نمایش هایی همچون «سبکی» ،بازیگر کار
خیلی مهم می شود و خوشحالم که بهترین بازیگران برای اجرای
این نمایش با من همراه شدند.
صحنه نمایش ما بسیار مینمیال است و گریم و لباس
بازیگران نیز بسیار ساده است .فکر می کنید این المان ها به
هنگام اجرا چه قدر به یاری بازیگر می ایند و دلیل مینیمال
بودن صحنه نمایش خود را چه می بینید؟
به نظر من گریم و صحنه در نمایش فضا و هارمونی اثر را تولید
می کند و ان را به مخاطب انتقال می دهند .نمایش ما با کمترین
گریم ممکن به روی صحنه می رود و دکور ،اکسسوار و صحنه در
مینیمال ترین حالت ممکن هستند .دلیلش هم ساده و سبک بودن
روایت نمایش است و هدف این اســت که به این طریق مخاطب
راحت تر با فضای اثر ارتباط گرفته و همذات پنداری کند.
یکی از ویژگی های نمایش شما این است که با این که
نمایشیبازیگرمحور است اما هیچبازیگر چهرهیا سلبریتی
در ان ایفای نقش نمی کند و اتفاقا نمایش با اســتقبال
بی نظیری هم روبه رو شده است و برخی از مخاطبان برای
بار دوم یا سوم به تماشای این اجرا می نشینند .از ابتدا قصد
دعوت از هیچ بازیگر چهــره ای را برای حضور در نمایش
«سبکی» نداشتید یا این امکان برایتان فراهم نبود؟
من کارهایی داشتم که بازیگران چهره ان ها را اجرا کنند و اتفاقا
به فراخور ظرفیت نمایش ،کار هم به خوبی دیده شده است .باید
بگویم که من شرایط و امکان دعوت از بازیگران چهره برای حضور
در نمایش را هم داشتم اما بعد از کسب تجربه های مختلف به این
باور رسیدم که ترجیح من این شکل از کار است که امروز در نمایش
«سبکی» می بینیم .کار با بازیگرانی که جهانبینی شان نزدیک به
من است و دغدغه های من را می فهمند برایم صادقانه تر است و این
روش از کار را بیشتر می پسندم.
مرتضی مرادی:
دقیقه به دقیقه نمایش را زندگی می کنم
مرتضی مرادی ،یکی از بازیگران نمایش «سبکی» است که هر
تو گو با روزنامه
شــب در نقش نوه به روی صحنه می رود .او در گف
صبا از تجربه همکاری با داریــوش علیزاده و حضور در این نمایش
صحبت کرد.
اقای مرادی! شاید بتوان گفت که در نمایش «سبکی»
عمده کار انتقال حس و مفهوم برعهده بازیگران کار است.
باتوجه به این که شــما در این نمایش کاراکتری را بازی
می کنیدکهازسنواقعیخودتاننیزکوچک تراست.چگونه
سه شنبه 4مرداد 1401شماره 1247
5
با نقش خود ارتباط گرفته و وارد فضای نمایش شدید؟
من در این نمایش ایفاگر نقش نوه هستم .به اعتقاد من سبکی
جنسی از تئاتر را ارائه می دهد که در ان حجم بیشتری از کار بر دوش
بازیگر است و او باید بتواند احساسات جاری در دل کار را به درستی
به مخاطب منتقل کند .برای رسیدن به این نقش درمورد فضای کار
تو گوهایی طوالنی داشتم تا هرچه
و کاراکتر با داریوش علیزاده گف
بیشتر و بهتر به فضای نمایش نزدیک شوم .به نظرم می توان نمایش
«سبکی» را کاری کامال درونی و حســی دانست .باید به این نکته
اشاره کنم که در تمامی دقیقه های نمایش سختی و چالش هایی
وجود دارد زیرا تئاتر فضایی زنده اســت که ممکن است هر اتفاقی
در ان بیفتد.
فضای این نمایش و نقشی که ایفاگر ان هستید تا چه
اندازه با تجارب و زیست شخصی شما قرابت دارد؟
باید بگویم که من با نقشم زندگی می کنم .ادم ها و کاراکترهای
این نمایش با من غریبه نیستند گویی بســتگان خودم را به جای
کاراکترها و حال و هوای ان ها می بینم .درنتیجه وقتی پای در صحنه
تئاتر می گذارم چیزی برای بازی کردن وجود ندارد و من دقیقه به
دقیقه نمایش را زندگی می کنم .زندگی شــخصی همه ما با مرگ
گره خورده است و من هرروز هنگام پایان کار احساساتی می شوم
و اشک می ریزم.
فکر می کنم شــما از قبل با کارگردان نمایش اشنایی
داشتید .لطفا درباره چگونگی انتخاب شدنتان برای ایفای
نقش نوه توضیح بدهید و بگویید به چه دلیل حضور در این
کار را پذیرفتید؟
اشنایی من با داریوش علیزاده ،کارگردان نمایش ،به پانزده سال
پیش بازمی گردد و همواره با ایشــان مصاحبت داشتم .اما نمایش
«سبکی»
به صورت اتفاقی به من پیشنهاد شــد و من از ان جایی که هم
با کارگردان کار و هم با دیگر عوامل اشنایی داشتم حضور در این
نمایش را پذیرفتم و از این انتخاب نیز بسیار راضی و خرسند هستم.
در همزیســتی با همکاران و مخاطبان بسیار لذت بردم و مطالبی
را اموختم و یاد گرفتم .فکر می کنــم که گروه ما حاال دیگر به یک
خانواده تبدیل شده باشد.
نمایش شما از ان دســت تئاترهایی بود که با استقبال
پرشوری از جانب مخاطبان روبه رو شد .حتی در قسمت
نظرات نمایش تان در سایت «تیوال» ،بسیاری از تماشای
دوباره یا چندباره نمایش صحبت کرده بودند .به نظر شما
چه عامل یا ویژگی ای باعث این حجم از استقبال از جانب
تماشاگران شد؟
من فکر می کنم چون نمایش «سبکی» کاری درونی و حسی
است و با روح مخاطب در ارتباط است ،تماشاگر ان را می پسندد.
باید بگویم در فضای امروز تئاتر که تعداد مخاطبان به واسطه شیوع
ویروس کرونا و مسائل دیگر بسیار کمتر از گذشته شده ،استقبال
تماشاگران از کار ما افتخاری بسیار بزرگ برایمان محسوب می شود
و هر اتفاق خوبی که برای نمایش «ســبکی» بیفتد ان را مدیون
مخاطبانش هستیم .ارائه کار باکیفیت برای گروه ما بسیار مهم است
و خدارا شاکرم که مخاطبان نه تنها راضی از سالن بیرون می روند
بلکه دوباره برای تماشــای مجدد نمایش به پردیس تئاتر شهرزاد
بازمی گردند.
نمایش «سبکی» یک بار در ســالنی دولتی و حاال در
یک سالن خصوصی اجرا رفته است .جدا از این که عوامل
نمایش در سالن های خصوصی برای به صحنه بردن کار
باید هزینه پرداخت کنند در حالی که سالن های دولتی
هزینه ای ندارند .چه تفاوت هایی را میان اجرا در ســالن
خصوصی و دولتی می بینید و فکر می کنید خصوصی سازی
سالن های نمایش توانسته است برای هنر تئاتر و نمایش
کشور موثر و تاثیرگذار باشد؟
من فکر می کنم که بازیگر بایــد کار خــودش را انجام دهد و
خصوصی بودن یــا دولتی بــودن صحنه نمایش نباید بــر کار او
تاثیرگذاری کرده یا تفاوتی ایجاد کند .یعنی حداقل برای شخص من
تفاوت چشمگیری حاصل نمی کند .اما در حال کلی اعتقاد دارم ایجاد
سالن های خصوصی توانسته برای تئاتر کشور کمک کننده باشد.
چون برای اجرا در سالن های دولتی عومل ناگریز هستند که مدتی
طوالنی منتظر بمانند تا نوبتشان شود اما در سالن های خصوصی از
ان جایی که این دغدغ ه وجود ندارد ،تعداد نمایش های بیشتری در
طول سال امکان اجرا رفتن و دیده شدن را پیدا می کنند. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
سه شنبه 4مرداد 1401شماره 1247
حسین حقیقی عاشقانه «هِ ناس» را خواند
قطعه موسیقی فیلم ســینمایی «هِناس» با صدای حسین حقیقی منتشر شد .این قطعه موسیقی که
محصول سازمان سینمایی سوره است ،نسبت به حال و هوای فیلم سینمایی «هِناس» و موضوع عاشقانه
ان از زبان شهره پیرانی برای همسرش داریوش رضایی نژاد توسط محمد مهدی سیار سروده شده است.
فیلم سینمایی «هِناس» به کارگردانی حسین دارابی و محمدرضا شفاه با پرداخت به زندگی عاشقانه شهید
داریوش رضایی نژاد از شهدای هسته ای و همسرش شهره پیرانی ساخته شده است که در این عاشقانه ملتهب،
تالش های همسر این شهید را برای حفظ زندگی اش شاهد هستیم .دیگر عوامل سازنده این اثر عبارتند از
اهنگساز :شروین معینی ،تنظیم و میکس :حسن بابا محمودی ،محصول سازمان سینمایی سوره.
«اشویتس زنان» راهی جشنواره اکراینی شد
نمایش «اشویتس زنان» به نویسندگی و کارگردانی علی صفری
راهی بیست و چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر ملپامونی اکراین
شد ،این جشنواره امسال با شعار «خرسون بخشی از اکراین است»
میزبان مخاطبان خواهد بود.
جشنواره بین المللی تئاتر ملپامونی تاوری کشور اکراین یکی
از معتبرترین جشنواره های هنری در این کشور است که هر ساله
در شهر خرسون اکراین برگزار می شود ،این رویداد هنری امسال
به دلیل حمله کشور روسیه به خرسون در شهر لویو برگزار شده و
شاهد حضور گرو ه هایی از کشورهای مختلف دنیا است.
«اشــویتس زنان» روایتــی از زندگی و مرگ ســه دختر در
اردوگاه های کار اجباری المان نازی در جنگ جهانی دوم اســت،
امیر شمس ،رها حاجی زینل ،نازنین میهن و سارینا ازادمیالنی در
این نمایش به ایفای نقش می پردازند .شهاب جوهری شیرازی به
عنوان اسپانسر بین المللی ،پدرام رضوانی در مقام طراح نور ،رضا
جاویدی در مقام عکاس و امین قنبری در مقام طراح گرافیک در این
نمایش حضور دارند ،این اثر سال گذشته در سی و دومین جشنواره
بین المللی تئاتر شیر طالیی اکراین حضور داشت و توانست تجلیل
ویژه هیات داوران را از ان خود کند« .اشویتس زنان» تاکنون بارها
در شهرهای مختلف ایران روی صحنه رفته و نمایشنامه این اثر به
تازگی توسط نشر اماره به چاپ دوم رسیده است ،همچنین این
نمایشنامه به زبان اکراینی و انگلیسی نیز به چاپ رسیده است.
کارگاه پارچه نویسی عاشورایی «کاتبان سوگ» برگزار می شود
در استانه فرا رسیدن ایام عزای امام حسین(ع) ،با مشارکت سازمان زیباسازی شهر تهران کارگاه
پارچه نویسی عاشورایی «کاتبان سوگ» را برگزار می کند .این کارگاه با هدف ترویج هنر خوشنویسی،
احیای سنت های اصیل در عزاداری ،اشــاعه فرهنگ عاشــورا از دریچه هنر و حمایت از هنرمندان
خوشنویس از چهارم تا هفتم مرداد ماه از ساعت ۹تا ۱۹در عمارت اتحادیه تهران برگزار می شود .در
کارگاه «کاتبان سوگ» ۷۲هنرمند خوشنویس به عنوان نمادی از ۷۲شهید کربال گرد هم می ایند
و احادیث ،اشعار و مضامین عاشورایی را روی ۳۰هزار متر پارچه سیاه به رشته تحریر در می اورند .در
پایان این پارچه های منقش به مفاهیم عاشورایی به تکایا و هیات های عزاداری اهدا می شود.
گلریزان ۶میلیاردیدرکنسرتمحمدمعتمدی
محمد معتمدی خواننده موسیقی دستگاهی و تلفیقی که در کاشان یک
کنسرت گلریزان برای ازادی زندانیان جرایم غیرعمد برگزار کرده است ،در
صفحه مجازی خود از نتایج حاصل از این کنسرت خبر داد.
او در این یادداشت نوشت« :سالم به روی ماه همگی .دست مردم خوب و
خیرین عزیز کاشان را می بوسم که با همت بلند خود کار بزرگی انجام دادند.
دیشب در کنسرت گلریزان :اول ،دو میلیارد و سیصد و هفتاد و شش میلیون
تومان وجه نقد بابت فروش و مزایده تعدادی سبب مهربانی حاصل شد .دوم،
معادلچهارمیلیاردتومانکمکومساعدتبابتساختیکسولهبهمنظور
ایجاد اشتغال برای خانواده های زندانیان .سوم ،یک مادر عزیز کاشانی در
حین کنسرت گلریزان ،النگوی دست خود را باز کرد و به نفع ازادی زندانیان
به مزایده گذاشت .تصمیم بر ان شد گه از امروز تا یک روز بعد از ششم امام
حسین ،این مزایده و جذب کمک های مردمی ادامه داشته باشد و پس از ان
وجه مربوطه به حساب انجمن حمایت از زندانیان کاشان واریز گردد.
تمامیوجهپرداختیبانظارتنمایندهدادستانیودادگستریکاشان،فقط
و فقط به حساب بانکی به نام انجمن حمایت از زندانیان کاشان واریز شده و
خواهد شد .ضمنا تمام مبلغی که بابت خرید بلیط کنسرت توسط مردم خوب
کاشان پرداخت شده ،تماما به همین حساب واریز خواهد شد.
از جناب دکتر دهقانی عزیز ،دادستان محترم و فرهیخته کاشان بابت
پیشنهاد این رویداد و همچنین مســاعدت تمام و کمالشان از این اجرا و
همچنین از تمام مسئولین شهر و به ویژه خیرین و نیکوکاران کاشانی که پای
کار امدند ،بی نهایت سپاسگزاریم / .خبرگزاری صبا
نمایشگاه«معنای[نا]پیدا»درقم
نمایشاثار ۲۹عکاسایرانیدرترکیه
عرضه جهانی البوم سیاوش کامکار
نمایشــگاه عکس «معنای[نا]پیدا» منتخب عکس های منصور
فروزش در قم برگزار می شود .این نمایشگاه با حمایت انجمن عکاسان
قم از تاریخ دوشنبه ســوم مردادماه در محل نگارخانه فرهنگ قم به
مدت یک هفته برگزار می شود .در معرفی این مجموعه امده است:
نمایشگاه عکس «معنای[نا]پیدا» فرصتی است برای مواجهه با اثار
عکاسی که در طول پنج سال ثبت شده اند و هرکدام به فراخور معنای
نهفته در خود تالش می کنند تا با مخاطبین ارتباط برقرار کنند .ارتباط
مخاطب با این اثار در واقع بهانه ای است برای پرسیدن این سوال که
«معنا در یک اثر هنری بر چه اساس پدید می اید؟ این سوال یاداور
مساله «غار افالطونی» یا «فیل در اتاق تاریک» موالنا می تواند باشد،
که پدیده های اطراف را نه فقط بر اســاس معنا و یا چیستی حقیقی
انان ،بلکه بر اساس درک بیننده تعریف می کنند».
نمایشــگاه عکس «معنای[نا]پیــدا» تا ۱۰مردادمــاه در محل
نگارخانه فرهنگ قم برگزار می شود.
نمایشــگاه عکس «فوکوس» با اثاری از ۲۹عــکاس ایرانی در
شهر قونیه ترکیه اغاز به کار کرد و تا ۹مرداد نیز ادامه دارد .اثار این
نمایشگاه شامل ۴۱عکس با موضوع طبیعت ،چشم انداز ،فاین ارت ،
مفهومی و اجتماعی است که در گالری «»Sille Sanat Sarayi
بهعنوانمرکزنمایشگاهیفیاپ(فدراسیونبین المللیهنرعکاسی)
در شهر قونیه ترکیه به نمایش گذاشته شده است .در این نمایشگاه
اثاری از عکاسان ایرانی ازجمله مازیار امینی االشتی ،هوتن باباپور،
یعقوب بایرامی فرجــود ،ابراهیم بهرامی ،امید پورنبی ،ســیامک
جعفری ،محمدرضا چایفروش ،زهرا حیدری ،احمد خطیری و ...در
معرض تماشا قرار دارد.این نمایشگاه توسط کلوپ عکس «فوکوس»
به عنوان نمایندگی فدراسیون بین المللی هنر عکاسی «فیاپ» در
ایران با همکاری موسسه خانه هنر خیام ،گالری «Sille Sanat
،»Sarayiمرکز نمایشگاهی «فیاپ» در قونیه ،موسسه تحقیقات و
مطالعات عکاسی ابگینه و اژانس ارتباطات برگزار شده است.
سیاوش کامکار نوازنده و اهنگساز موســیقی ایرانی در تازه ترین
فعالیت موسیقایی خود البوم «ماروش در امالگا» را با همکاری درامر
مارتین منتشر کرد .در این البوم موســیقی که به صورت جهانی نیز
عرضه خواهد شد ،هفت قطعه موسیقی در سبک موسیقی تلفیقی در
دسترس شنوندگان قرار داده شده است« .ماه مون»« ،شتر»« ،تحریر»،
«مهربانی»« ،الحمبرا»« ،گرین دشــت» و «حالش» عنوان قطعاتی
هســتند که در قالبی متفاوت پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.
سیاوش کامکار از جمله هنرمندان جوان موسیقی کشورمان است که
نوازندگی سنتور را ابتدا نزد مادرش سودابه سالم و سپس نزد پدرش
پشنگ کامکار فرا گرفت .سیاوش کامکار عضو گروه ژاو است و تاکنون
پنج البوم به نام های «بارانی بر دریا» (تکنوازی سنتور)« ،از اب ها به
بعد» (سنتور و ارکستر) و «باغی در صدا» (کوارتت زهی و سنتور) «رو»
(برای گروه سازهای ایرانی) و البوم منظره نگاه برای سنتور و ویلنسل
را عرضه کرده است. صفحه 6
خرب فرهنگ و هرن
اولین جشنواره عکس نوروز و خانواده ایرانی اغاز به کار می کند
نمایشگاه و اهدای جوایز اولین دوره جشنواره ملی عکس نوروز و خانواده ایرانی شبکه افق سیما به
دبیری محمد محسنی فر روز سه شنبه ۴مرداد ۱۴۰۱در گالری خانه حوزه هنری افتتاح می شود .در این
رویداد که با حضور ۴۰۰عکاس از سرتاسر کشور و بیش از ۱۵۰۰اثر برگزار شد ،تعداد ۴۷اثر در بخش
حرفه ای و ۱۴اثر در بخش اماتور انتخاب شدند .نفرات برتر این جشنواره در روز سه شنبه همزمان با افتتاح
نمایشگاه اعالم خواهند شد .داوری این جشنواره به عهده کریم متقی ،فرهاد سلیمانی و سعید فرجی بوده
است و جوایز این رویداد در بخش حرفه ای به ترتیب ۶۰میلیون ریال ۴۰ ،میلیون ریال و ۲۰میلیون ریال و
در بخش اماتور به ترتیب ۳۰میلیون ریال ۲۰ ،میلیون ریال و ۱۰میلیون ریال خواهند بود.
سه شنبه 4مرداد 1401شماره 1247
7
ابروفراخ :کاهش واردات کاغذ با افزایش توان تولید داخلی محقق شده است
مونا ابروفراخ ،مدیرکل صنایع سلولزی ،چاپ و نوشت افزار وزارت صمت ،با اشاره به تاکیدات دولت سیزدهم
در بحث تولید کاغذ ،گفت :طی روزهای اخیر اتفاق خوبی در حوزه تولید کاغذ تحریر کتاب های درسی رقم
خورده است که از امسال 75درصد کاغذ مورد نیاز در داخل کشور تامین می شود و این نوید را می دهد که سایر
فعاالن و تولیدکنندگان که طی سال های گذشته از مدار تولید کاغذ چاپ و تحریر خارج شده بودند به این مدار
برگردند .وی یاداور شد :در این زمینه امیدوارم بتوانیم واردات کاغذ چاپ و تحریر به کشور را که تا سال گذشته
بیش از 95درصد بوده است ،کاهش دهیم و تولید داخل را افزایش دهیم .یکی از تبعات این کاهش ،پیشگیری
از خروج ارز از کشور است؛ همچنین زمینه های صادرات کاغذهای تولیدی به کشور فراهم خواهد شد /.ایبنا
رضا دادویی :
خـودم را در بازیـگری محـک زدم
رضا دادویی نویسنده نمایش «خانه خراب» که این روزها در تماشاخانه ملک روی صحنه است درباره موضوع
این اثر نمایشی گفت :نمایشــنامه «خانه خراب» حول و حوش زندگی یک خانواده در بحبوحه فضای اشفته
اجتماعی تهران در روز دوم تیر ۱۲۷۸که کلنل لیاخوف به دستور محمدعلی شاه قاجار مجلس را به توپ بست،
رخ می دهد .در این نمایش اتفاقاتی که در حاشیه این روز در خانه یک مرد خسیس و طماع رخ می دهد و رابطه این
فرد به عنوان پدر خانواده با بچه هایش و اجتماع پیرامونش به تصویر کشیده می شود .وی به عنوان سمبلی از این
جامعه در این بلبشو قصد دارد از وضعیت موجود به نفع خودش استفاده کند و به اهدافش که همان ثروت اندوزی
و رسیدن به جاه و مقام است برسد اما فرزندان و خانواده اش همراه او نیستند و همین مخالفت حوادث متعددی را
در داستان رقم می زند.
وی درباره انتخاب این مضمون برای نگارش بیان کرد :از مدت ها قبل دغدغه نوشتن از این روز خاص و شرایط
اجتماعی ان روزگار را که باعث شکل گیری چندقطبی سازی در جامعه شده بود ،احساس می کردم چون فضای ان
دوران به اتفاقات این روزهای جامعه ما نیز نزدیک است .از این رو زمانی که محمدرضا پورحکیمی کارگردان نمایش
دراماتورژی اثری براساس نمایشنامه «خسیس» مولیر را به من پیشنهاد داد ،احساس کردم االن موقعیت خوبی
است که چیزی را که مد نظر دارم ،بنویسم تا دغدغه هایم شکل اجرایی به خود بگیرد.
وی درباره شیوه اجرایی نمایش توضیح داد :در عین که در این نمایش داستانی تاریخی و ایرانی روایت می شود
اما فرم اجرایی چندان برامده از شیوه های نمایش ایرانی نیست و سعی نکردیم برای یک قصه ایرانی که در دوره
مشروطه می گذرد به سمت شیوه های اجرایی نمایش های ایرانی برویم و تالش کردیم شیوه ای را برای اجرا انتخاب
کنیم که مخاطب امروز نیز ان را بپسندد .وی درباره حضورش به عنوان بازیگر در این نمایش نیز بیان کرد :بازی
کردنم در این نمایش اتفاقی بود و از قبل این نقش را برای خودم ننوشته بودم اگرچه که من نیز مانند خیلی های دیگر
به واسطه عالقه به بازیگری وارد عرصه هنر شدم اما بعدها این عالقه به سمت نوشتن ،ترجمه کردن و کارگردانی
در تئاتر و سینما سوق پیدا کرد .اما بازی کردن و تجربیاتی که از سال ها قبل در کار با اساتیدی چون رکن الدین
خسروی ،محمود کریمی حکاک ،کمال الدین شفیعی و اساتید دیگر به دست اورده و انها را به کناری گذاشته بودم
در این نمایش به کمکم امد و زمانی که یکی از بازیگران نمایش به دالیلی نتوانست با گروه همراهی کند دوستانی
که از سابقه بازیگری من خبر داشتند پیشنهاد بازی به جای ان دوست را مطرح کردند .البته انتظار نداشتم این نقش
کوتاه انقدر دیده شود و مورد توجه قرار گیرد اما این استقبال برایم خوشایند است و باعث شد فضای بازیگری را که
سال ها از ان فاصله گرفته بودم جدی تر بگیرم و دوباره خودم را در این عرصه محک بزنم/ .خبرگزاری مهر صفحه 7
روایت شاگرد از استاد
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
معاون سردبیر :نغمه دانش اشتیانی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
طلوع تا غروب
محمــود اســتاد محمد
نمایشــنامه نویس ،کارگردان
و بازیگر تئاتــر ایرانی بود .این
کارگردان از شاگردان عباس
نعلبندیان نمایشــنامه نویس
پیشرو ایرانی بود .استاد محمد
در سال 1347با صداپیشگی
در تئاتر «شهر قصه» شناخته و مشهور شد .او همچنین به
عنوان بازیگر و فیلمنامه نویس در حوزه ســینما و تلویزیون
نیز فعالیت کرد .نمایشنامه «اخرین بازی» این نویسنده در
سال 1378توسط انتشارات اسا و «دیوان تئاترال» از سوی
انتشارات ققنوس در سال 1380منتشر شد که نمایشنامه
«دیوان تئاترال» توسط روزبه حسینی روی صحنه رفت.
«گزیده ادبیات معاصر؛ محمد استاد محمد :مجموعه دو
نمایشنامه دقیانوس امپراتور سرزمین افسوس ،گل یاس»
را انتشارات کتاب نیستان در سال 1380راهی بازرا کرد که
این نمایشنامه شامل دو نمایشنامه دیگر از همین نویسنده به
تو یکم» و « سپنج رنج و شکنج» است.
نام های «شب بیس
«الله زارون زار زارون :مجموعه نمایشنامه» توسط انتشارات
ققنوس سال 1383و چاپ دوم ان سال 1390منتشر شد
ونمایشنامه های «چلچراغ»« ،سرمه» و «سید دلبر» را در بر
دارد« .ای کاش که جای ارمیدن بودی :مجموعه نمایشنامه»
از انتشارات قطره ســال 1390منتشر شد که این مجموعه
شامل نمایشنامه های «اسید کاظم»« ،شب بیست ویکم»،
«دقیانوس امپراتور سرزمین افسوس»« ،خونیان و خوزیان»،
«گل یاس»« ،اخرین بــازی»« ،عکس خانوادگی»« ،دیوان
َهرن» است.
تئاترال»« ،سپنج رنج و شکنج» و «ت َ
محمود اســتاد محمد پس از مدت ها مبارزه با بیماری،
سرانجام به دلیل سرطان کبد ،چشم از جهان فروبست.
دور و بر محمود اســتاد محمد پر از جوان بود .گرچه انگار خود او از
دل تاریخ امده بود .ســلیقه هنری این جوانان اتفاقا به سلیقه تئاتری
استادمحمد کمترین شباهتی نداشــت اما دوستی شان معموال فراتر
از اینها بود.
علی شمس یکی از همان جوانانی اســت که با استادمحمد رابطه
نزدیکی داشــته و پیش از این هم با اجرای نمایش «مخاطب خاص»
درباره بخشــی از زندگی حمید ســمندریان توجه خود را به زندگی
هنرمندان ،نشان داده است.
او همزمان با دهمین سالروز درگذشــت استادمحمد و در پاسخ به
این پرسش که چرا نمایشــی را درباره این هنرمند نساخته است ،به
می گوید :درباره نمایش «مخاطب خاص» ،یــک ایده اجرایی وجود
داشت که رســتوران بود .هنرمندی مانند حمید سمندریان که اجازه
کار در تئاتر نداشت به ناچار رســتورانی راه اندازی می کند .در نمایش
«مخاطب خاص» وقتی درباره سمندریان صحبت کردم ،قدر مطلق
درباره رکن الدین خسروی ،بهرام بیضایی ،محمود استادمحمد و ...هم
حرف زده ام .درباره افرادی که سهم ارزشمندی در تئاتر و بر گردن نسل
ما که بعد از انان به دنیا امده ایم ،دارند.
این نمایشنامه نویس با اشــاره به تفاوت ســلیقه تئاتری محمود
استادمحمد و حمید سمندریان اضافه می کند :قدر مسلم اینکه سلیقه
و ذائقه تئاتریکال سمندریان به ســلیقه تئاتری محمود استادمحمد
کمترین شباهتی نداشــت ولی ایا می توان گفت اثار کدام یک از این
دو تئاترتر است یا اصال می توان تئاترهای این دو هنرمند را با یکدیگر
مقایسه کرد؟ هر یک میخ از انان میخ سترگ دانشی بودند که خود را بر
دیوار سفید تاریخ تئاتر این کشور کوبیده اند .بنابراین حمید سمندریان
برای من استعاره ای از نخبگان نادیده انگاشته شده این کشور بود که در
«مخاطب خاص» به انان پرداختم.
شمس که دوستی نزدیکی با استادمحمد داشته است ،در ادامه از
ویژگی های اخالقی او چنین می گوید :مردی بود امده از دل توده و
از محله های پایین شهر .ادمی با غرور ،بیگانه .با تفرعن ،بیگانه،
ادمی دوستدار کمک کردن به همنوع خود یعنی تمام انچه از
صفات نیک انسانی می توان برشمرد ،در محمود استادمحمد
خاکی وارسته
النفس
در مجموع می دیدم .یک انسان سلیم
ِ
ِ
باســوا ِد زبان بلد درجه یک که کیفیت هنرش را تاریخ تئاتر
مشخص می کند .ولی ورای همه اینها تئاتری بودن او برای من نه
در اثارش بلکه در خود او تجلی پیدا می کند.
شمس در توضیح بیشتر این نکته می افزاید:
محمود استادمحمد نه به واسطه تئاترهایی که
اجرا کرد یا بازی هایش یا نمایشنامه هایی که
نوشت بلکه به واسطه زیستش ،تئاتری بود.
خود او تئاتر بود .ادمی بود که جهان را از
دریچه تئاتر و هنر اجرا می نگریست و این
بود که محمود استاد محمد را برای نسل
من نسبت به پیشکسوتانی که پیش تر از
ما قدم به صحنه گذاشتند ،متمایز می کرد.
او در پاســخ به این پرســش کــه چرا در
بزرگداشت شــخصیت های کشــورمان کمتر به
سمت تئاتر پرتره می رویم در حالی که این گونه
اشــخاص می توانند بهانه ای باشند برای واکاوی
بخشــی از تاریخ ،چنین می گوید :قطعا هر ادم
بزرگی حتی کسی که یک زندگی بدون هیجان
داشته باشد ،می تواند به یک پرتره هنری شود؛ زیرا وقتی زیست تو به
هنرت تبدیل می شود و بدنت که تو با ان جهان را درک می کنی ،به ان
هنر بدل می شود ،به راحتی می تواند به عنوان مدخلی برای ورود به یک
پرتره باشد ولی مسائل مختلفی سبب می شود که کمتر رغبتی برای
انجام این کار وجود داشته باشد.
این مدرس تئاتر از زندگی پر فراز و نشــیب تعدادی از هنرمندان
این رشته نیز صحبت می کند :تصور کنید پرتره کسانی مانند عباس
نعلبندیان ،یا استادمحمد یا سارنگ یا نوشین و ...چگونه خواهد بود!
تمام اینها زندگی عجیب و غریب و پر فراز و نشیب و زیست های بسیار
دراماتیکی داشته اند و می توان درباره انان نوشت و کار کرد .حتی زندگی
کسی مانند علی نصیریان به عنوان یک بازیگر ابر برجسته در تاریخ تئاتر
ایران که یکی از ستون های محکم نمایشنامه نویسی و بازیگری در تئاتر
کشور است.
او درباره محدودیت هنرمنــدان برای اجرای اثــار پرتره توضیح
می دهد :با وجود جذابیت هایی که در ایــن زمینه وجود دارد ،ممکن
است مدخل های ورود با سیاست های جاری هماهنگ نباشد .بنابراین
هنرمند ناچار است از بســیاری موارد عبور کند یا به ان نپردازد .این
مدخل ورود و زاویه ای که باید از ان به ارتیست نگاه کرد ،مهم ترین امر
ساخت پرتره است .کمااینکه اگر پرتره هایی را که در دنیا ساخته شده،
نگاه کنید ،متوجه می شوید که عموما زوایای دید سازنده ،نقاط مهجور
و تنش زا را مــد نظر قرار می دهد .چون قرار نیســت ویکی پدیا یا یک
بیوگرافی شخصی یک خطی بنویسند.
شمس خاطرنشان می کند :از ســوی دیگر نباید فراموش کنیم امر
دراماتیک و امر اجرایی کردن پدیده ها در ساخت پرتره ممکن است به
ِ
زیست ادم ها و باید و نبایدهای حاکم ،دستخوش
بودن
واسطه تنش زا ِ
حذف شود و الجرم شما از ان بگذرید .بنابراین وقتی در این فضا با تنگنا
رو به رو هستید ،یک بیوگرافی کلی و خطی و بی اسیب و بی حاشیه
دســت تان را می گیرد و این چیزی نیست که به واسطه ان
بخواهیم یک اثر هنری خلق کنیم.
او در ادامه چند نمونه از فراز و فرودهای زندگی محمود
استاد محمد را مثال می زند و می گوید :اگر بخواهید در
فضای مستند کار کنید ،به هیچ عنوان به ارشیوهای صدا
و سیما و گزارش هایی که ان زمان از نمایش «شهر قصه»
و پشت صحنه ان ساخته شده ،دسترسی ندارید .یعنی
با محدودیتی مواجه هستید که مدام سعی دارد
به شــما یاداوری کند که گذشته را باید
فراموش کرد .اتفاقا یکی از مزایای پرتره
این است که ارتیست با چه نگاهی و در
چه زوایایی با جهان رو به رو می شــده و
این چیزی نیســت که مطلوب مدیران
باشد.
محمود اســتادمحمد با وجــود عمر نه
چندان بلنــد خود امــا نمایشــنامه هایی
همچون «اســید کاظم»« ،شــب بیســت
و یکــم»« ،قصص القصر»« ،انهــا مامور اعدام
خود هستند»« ،خونیان و خوزیان»« ،سیری
محتــوم»« ،چهل پلــه تا مــرگ»« ،عکس
یادگاری»« ،سپنج رنج و شــکنج»« ،دیوان
تئاترال»« ،تهرن» و ...را در تئاتر ایران از خود
ثبت کرده است/ .خبرگزاری ایسنا صفحه 8