روزنامه صبا شماره 1275
روزنامه صبا شماره 1275
روزنامه صبا شماره 1275
یک شنبه| 20شهریور 11 |1401سپتامبر 14 |2022صفر |1443
سال دهم| شماره 8 |1275صفحه| 5000ناموت|
قصـه هایی
از بطـن جـامعه
گفت وگوهایی با عوامل برنامه «جاذبه» شبکه افق
راما قویدل« :بی نشان» انطور که
نوشته شد ،جلوی دوربین رفت
صفحه 3
عکس :زهرا غفوریان
مجید انتظامی کنسرت
اثار برگزیده اش را رهبری می کند
صفحه 7
شمایل بازیگر زن در تولد سینمای نو
صفحه 8 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
یک شنبه20شهریور 1401شماره1275
نرگس ابیار داور دو جشنواره جهانی شد
نرگس ابیار داور دو جشنواره بین المللی سینمایی «مذهب امروز» در ایتالیا و جشنواره سینمایی «کازان»
در روسیه شد .بیست و پنجمین دوره جشنواره «مذهب امروز» از ۲۳تا ۲۸شهریور در شهر ترنتو ایتالیا برگزار
می شود .در این جشنواره ۱۷فیلم سینمایی و همچنین مستند بلند و کوتاه شرکت دارند .اثار راه یافته به
بخش مسابقه از کشورهای ایران ،برزیل ،مراکش ،بلغارستان ،نپال ،مالزی ،چین ،ایتالیا ،هند و ...هستند .در
هجدهمین دوره جشنواره سینمای «کازان» فیلم هایی از کشورهای ایران ،المان ،لبنان ،سریالنکا ،روسیه،
هند ،ترکیه ،قزاقستان ،بنگالدش ،مصر با یکدیگر به رقابت می پردازند .این رویداد سینمایی از ۱۶تا ۲۰
شهریور در شهر کازان مرکز جمهوری تاتارستان روسیه برگزار می شود/ .صباخبر
ستاره «بازی مرکب» بازیگر سریال «جنگ ستارگان»
لی جونگ جائه ستاره سریال «بازی مرکب» به عنوان بازیگر نقش اول مرد مجموعه «جنگ ستارگان»
محصول دیزنی پالس با عنوان «وردست» انتخاب شد.
لزلی هدلند یکی از سازندگان «عروسک روسی» این سریال را می سازد و اماندال استنبرگ قرار است در
نقش اصلی زن این مجموعه بازی کند .داستان «وردست» یک قرن قبل از رویدادهای «جنگ ستارگان:
اپیزود اول -تهدید شبح» روایت می شود .این سریال قصد دارد کهکشان را در اوج دوران جمهوری علیا
به تصویر بکشد« .وردست» اولین نقش مهم لی جونگ جائه پس از حضور در «بازی مرکب» درام موفق
نتفلیکس است ،سریالی که لی جونگ جائه را به تماشاگران جهان معرفی کرد/.صباخبر
این نما ممکن است اخرین نمای عمرت باشد!
راماقویدل:فیلمنامه«بینشان»انطورکهنوشتهشد،جلویدوربینرفت
این شب ها سریال «بی نشان» جدیدترین ساخته راما قویدل از شبکه سه
سیما پخش می شود .این سریال در کنار درامی که روایت می کند به مساله
پرونده های اقتصادی نیز می پردازد و شخصیت اول داستان هم خبرنگاری
است که از جنگ امده و حاال در جبهه ای جدید ،دنبال عدالت خواهی است.
با توجه به موضوع خاص سریال و همچنین روابط عاشقانه ای که بین زوج
جوان داســتان ان هم در خانواده هایی مذهبی شکل می گیرد ،نوشتن
فیلمنامه و اجرای ان کم دردسر نیست .او درباره چالش های فیلمنامه با
توجهبهمضمونملتهبانگفت:شایداصلی ترینخصیصهبرایکارگردان،
تن ّوع خطوطِ داستانی به لحاظ موضوع و مضمون بود .خطوطِ داستانی ای
که عمال بعضا متضاد یک دیگر به نظر می رسند و طبیعتا این جهان های
سریال سی
متفاوت اجراهای متفاوتی طلب می کنند که در قد و قامت یک
ِ
و چند قسمتی حفظ کردن این ساختار به شکل منسجم و در عین حال
یک دست بودن روایت این جهان ها با وجود تفاوت موضوعی کار ساده ای
نیست ،به خصوص که در سینمای ایران این موضوعاتی که حرف اش به
میان امد ،تنها وظایف کارگردان گروه نیست و یک کارگردان همان قدر که
متغیر
مسئولیت های ارتیستیک دارد ،همان اندازه هم درگیر موارد اجرایی ّ
و متفاوت و گاهی عجیب هم هست .او در پاسخ به این پرسش که چقدر از
فیلمنامه که درنهایت برای ساخت مصوب شد ،در ساخت ،اجرایی شد؟
مقابل دوربین رفت؛ مگر صحنه هایی
کل فیلمنام ه نوشته شده
ِ
گفت :تقریبا ِ
امکان اجرا
تولیدی
و
ارگانی
های
ی
هماهنگ
و
اداری
و
اجرایی
که به لحاظ
ِ
افتتاحبزرگترینهزارتویذرتدنیاباتمجیمزباند!
صاحبان مزرعه ای در حومه شــیکاگو به داشــتن بزرگترین ماز و
هزارتوی ذرتی جهان افتخار می کنند و قرار است به مناسبت شصتمین
سالگرد نمایش جیمز باند ،جشنی برای افتتاح این مجموعه با تم این فیلم
و این داستان برگزار کنند.
جورج ریچاردســون ،یکی از مالکان مزرعه ریچاردسون در این باره
گفت :این تم هر سال متفاوت می شود ،ما امسال شصتمین سالگرد سری
کتاب ها و فیلم های سینمایی پرمخاطب جیمز باند را جشن می گیریم،
موضوع و تمی که برای ما بسیار سرگرم کننده است.
این ماز که بیش از ۱۰مایل مسیر دارد و ۲۸هکتار را در برگرفته است
در شمال شیکاگو واقع است.
شخصیت جیمز باند یا مامور ،۰۰۷اولین بار توسط ایان فلمینگ در
سال ۱۹۵۳خلق شد .این شخصیت اولین بار سال ۱۹۶۲با بازی شان
کانری روی پرده ســینما جان گرفت و تاکنون طی شش دهه بارها بر
اساس قصه های ان فیلم ساخته شده است/.صباخبر
پیدا نکردند .مثال چند صحنه بود که در مقابل ساختمان مجلس شورای
اسالمی می گذشت که هر چه کوشیدیم هماهنگی اش میسر نشد و عمال
ان صحنه ها از سریال حذف شدند و یا چند صحنه ای که در کالنتری و سایر
اماکن انتظامی رخ می داد و باز بنا به عللی که شرح و بسط ش در این مقال
امکانفیلمبرداری شانمیسرنبودوحذفشدندیابهشکلیمتفاوت
نیستِ ،
با فیلمنامه اجرا شــدند .ولی خودمان صحنه ای را از متن به دلیل مسائل
پخش از چرخ ه تولید خارج نکردیم .به دلیل حساسیت موضوعی دوستان
شبکه تذکراتی داشتند که با هماهنگی نویسنده پیش از فیلمبرداری روی
کاغذ اصالح شد و به تصویر کشیده شد .او ادامه داد :البته این حرف به این
معنی نیست که من هیچ مساله ای با ممیزی نداشته و ندارم ولی ان طور هم
نیست که بگوییم وامصیبتا و وااسفا که سریال مان با این ممیزی بر باد رفت.
اگر اثر قوام درستی داشته باشد ،تغییرات اعمال شده ،به ان اسیب جدی
نمی زند .او اظهار داشت :از وقتی فیلم می سازم ،یعنی از زمانی که اولین نما
را در زندگی ام کارگردانی کردم ،با خودم قراری گذاشتم .ان قرار این بود که
راما قویدل این نما ممکن است اخرین نمایی باشد که در عمرت می گیری و
شاید فرصتی نداشته باشی تا نمای بعد را بگیری پس تمام تالش ات را بکن
تا بهترین نمایی باشد که در عمرت گرفته ای و شاید ،شاید ،شاید سال ها بعد
کسی تو را یادش باشد و بگوید این اخرین نمایی است که فالنی گرفته است!
بنابراین قرار با تمام وجود می کوشم کارم را درست انجام دهم و به مخاطب
و سلیقه اش احترام بگذارم/ .صباخبر
قسمتدوم«درونبیرون»ساختهمی شود
در نمایشــگاه «دیزنی »۲۳اعالم شــد که؛ دنباله ای بر «درون
بیرون» به کارگردانی کلسی مان در دست ساخت است و امی پولر در
نقش شادی بار دیگر صداپیشگی خواهد کرد.
مگ لوفاو نویســنده فیلم اصلی با پیت داکتر و جاش کولی نیز
فیلمنامه را می نویسند.
این انیمیشن که در مراحل اولیه تولید است و اعالم شده تابستان
۲۰۲۴راهی سینماها می شــود در ادامه داستان قبلی احساسات
جدیدی را تعریف می کند و رایلــی را در دوران نوجوانی به تصویر
می کشد.
در فیلم اصلی که سال ۲۰۱۵اکران شد دنیایی تصویر شده بود که
در ان مردم ۵احساس اصلی دارند که شامل شادی ،غم ،ترس ،خشم
و نفرت است که افکار و رفتار انها را در زندگی پیش می برند .شخصیت
اصلی هم رایلی دانش اموزی اســت که تــاش دارد تا با نقل مکان
خانواده از مینه سوتا به سانفرانسیسکو کنار بیاید/ .خبرگزاری مهر
«درخت خاموش» از سن دیگو امریکا جایزه گرفت
«درخت خاموش» به کارگردانی فایسال سویسال و تهیه کنندگی
علی نوری اسکویی تولید مشترک ایران و ترکیه ۲۱امین جایزه خود
را از جوایز فیلم سن دیگو تابستان ۲۰۲۲دریافت کرد .این رویداد هر
سال در چهار فصل در شهر سن دیگو امریکا برگزار می شود و در ادامه
بهترین های هر فصل در رویداد ساالنه باهم رقابت می کنند« .درخت
خاموش» در رویداد تابستانی جوایز فیلم سن دیگو موفق به دریافت
جایزه بهترین فیلم بلند در همه ژانرها شد.
اکران فیلم «درخت خاموش» در ایران از روز یکشنبه ۱۳ ،شهریور
اغاز شده است.
سردار اورچین ،سزین اکباش اوغلو ،مرت یاووزکان و کوبرا کیپ در
این فیلم به ایفای نقش پرداخته اند.
«درخت خاموش» درباره زندگی نویسنده ایست که در مرز جدایی از
همسرش قرار دارد و در همین حین برمال شدن رازی از زندگی گذشته
پدرش او را در مسیر جدیدی قرار می دهد/ .خبرگزاری مهر صفحه 2
یک شنبه20شهریور 1401شماره1275
خرب سیمنا و تلویزیون
اغاز فیلمبرداری «دوچرخه سوارها» از ماه اکتبر
تام هاردی ،جودی کومر و استین باتلر در فیلم سینمایی جدید «دوچرخه سوارها» به کارگردانی جف
نیکولز ،نقش افرینی خواهند کرد .این فیلم که در دهه ۶۰می گذرد و داستانی تخیلی دارد ،از یک کتاب
عکاسی به همین نام که در سال ۱۹۶۷توسط دنی لیون به نگارش درامده است ،الهام گرفته شده است.
داستان این فیلم در یک باشگاه موتورسواری شکل می گیرد و در طول یک دهه قصه اعضای ان ها را دنبال
می کند .با این حال ،باشگاه موتورسواری متشکل از افراد خارجی که گرد هم امده بودند تا خرده فرهنگ خود
را تشکیل دهند ،به یک باند خطرناک تبدیل می شود .فیلمبرداری این فیلم در ماه اکتبر اغاز خواهد شد و
هنوز تاریخ اکرانی مشخص نشده است/.صباخبر
3
اعالم امار بخش ملی جشنواره فیلم کوتاه تهران
امار فیلم های ارسال شده به بخش «سینمای ملی» سی و نهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران اعالم شد.
تعداد کل فیلم های ارسالی به جشنواره ۱۹۹۶اثر است که تعداد ۱۳۶۴فیلم داستانی ۲۶۱،فیلم مستند،
۲۶۴فیلم تجربی و ۱۰۷فیلم پویانمایی را شــامل می شود .همچنین ۶۰۴اثر از شرکت کنندگان تهران
و معادل ۳۰درصد ۱۳۹۲ ،اثر از سایر شــهرها برابر با ۷۰درصد امار اثار متقاضی حضور در سی و نهمین
جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران است .از این میان ۱۶۷۶ ،شرکت کننده اقا و ۳۲۰شرکت کننده خانم
هستند .سهم فیلم های متفاضی که به تهیه کنندگی انجمن سینمای جوانان ایران تولید شده اند از امار
فیلم های ارسال شده به بخش ملی ۲۴۰ ،اثر است/.صباخبر
ساترا و انجمن سواد رسانه ای ایران توافق کردند
تالش برای ارتقای سواد رسانه ای کاربران پلتفرم ها
نشست هم اندیشی رئیس ساترا و مدیران معاونت کاربران و تنظیم
گری اجتماعی ساترا با هیئت مدیره و معاونین انجمن سواد رسانه ای
ایران برگزار شــد و طرفین درباره تالش برای ارتقای سواد رسانه ای
کاربران پلتفرم ها به بحث پرداختند .سعید مقیسه در این نشست گفت:
بیشتر اقداماتی که در کشور انجام شده ،معطوف به ارتقاء سواد رسانه ای
ویژه مردم است اما ارتقاء سواد رسانه ای نیاز مشترک مردم ،کارشناسان
و مدیران است و باید در این حوزه قد م برداشت.
امید مسعودی ،رییس هیئت مدیره انجمن سواد رسانه ای ایران نیز
در این نشست گفت :معتقدم ساترا می تواند برای داشتن فضای مجازی
سالم ،اقدام کند و از طریق فرهنگســازی ،ارتقاء سواد فضای مجازی
و تنظیم گری اجتماعی مطمئن باشــد که به مقصود خود می رسد.
سیدمرتضی موسویان ،مدیر عامل این انجمن هم به بیان پیشنهادات
خود برای همکاری های مشترک این انجمن و ساترا پرداخت و با اشاره
به مشارکت انجمن سواد رسانه ای ایران در برگزاری سه دوره از همایش
ملی سواد رسانه ای ،تاکید کرد :انجمن سواد رسانه ای ایران به زودی
چهارمین همایش را با مشارکت دانشگاه سوره ،وزارت ارشاد و ساترا
برگزار خواهد کرد .با توجه به نقش مهم ساترا حاضریم برای ارتقاء سواد
فضای مجازی کاربران پلتفرم ها برنامه ریزی کرده و محصوالتی تولید
کنیمکهازطریقبسترهایصوتوتصویرفراگیروشبکهنمایش خانگی
منتشر و پخش شود .در این نشســت دکتر حمیدرضا کمالی ،نایب
رییس این انجمن با اشاره به ضرورت مشارکت مردم برای تحقق نهضت
تحولی سواد رسانه ای مدنظر ساترا گفت :ارتقاء سواد رسانه ای ،نیازمند
ت و سجاد خسروانیان ،عضو هیئت مدیره انجمن
سیاستگذاری اس
سواد رسانه ای ایران تاکید کرد :درحال حاضر نگاه مشترکی میان ساترا
و فعاالن سواد رسانه ای کشور ایجاد شده است که این رویکرد بیانگر
نگرش خوب ساترا نسبت به فضای مجازی و سواد رسانه ای است.
سیدپیمان خادم الحســینی ،عضو هیئت مدیره و معاون انجمن
سواد رســانه ای ایران نیز گفت :هم اکنون برخی نگرانی ها در جامعه
نسبت به رویکرد محتوایی برخی پلتفرم ها وجود دارد و به همین دلیل
اسیب شناسی محتوای فضای مجازی از منظر فرهنگ اسالمی ایرانی
ضرورت دارد که در این راستا می توان از ظرفیت کارگروه های تخصصی
انجمن سواد رسانه ای استفاده کرد .لیال وصالی ،معاون اموزش انجمن
سواد رسانه ای ایران نیز با ارائه گزارشی از فعالیت های معاونت اموزشی
انجمن گفت :فقط در سال جاری 180مدرس سواد رسانه ای در کشور
موفق به طی دو دوره تخصصی انجمن سواد رسانه ای ایران شدند و این
اشخاص در سراسر کشور اماده اند تا دوره های اموزشی را برگزار کنند.
امیر یوسفی ،معاون کارگروه های انجمن سواد رسانه ای ایران هم
ضمن معرفی هشت کارگروه تخصصی انجمن سواد رسانه ای ایران
گفت :در این کارگروه ها ســعی کردیم به مسایل روز جامعه از منظر
سواد رسانه ای نگاه کنیم و با مشارکت اعضای کارگروه ها که در قالب
مسئولیت اجتماعی و بدون اخذ هزینه با انجمن همکاری می کنند،
راهکارهای موثر ارائه دهیم/ .خبرگزاری تسنیم صفحه 3
4
یک شنبه20شهریور 1401شماره1275
پرونده
قصـه هاییازبطـنجـامعه
گفت وگوهایی با عوامل برنامه «جاذبه» که روی انتن شبکه افق است
برنامه تلویزیونی «جاذبه» به تهیه کنندگی حمیدرضا صابونی ،کارگردانی محسن حمیدزاده ،سردبیری حسین برکتی
و اجرای حامد عسکری از شنبه ۲۹مرداد پخش خود را اغاز کرده است« .جاذبه» که تولید شبکه افق برای ماه محرم و
صفر است در فصل سوم و در ادامه رویکرد فصل های پیش ،درپی ارتباط افراد با اهل بیت(ع) در سیره زندگی اجتماعی
انهاست .این برنامه تولید مشترک شبکه افق و مرکز رسانه سازمان تبلیغات اسالمی است که هرشب ساعت ۲۱از شبکه
افق پخش می شود .حامد عسکری در فصل سوم این برنامه با گفت وگوهایی عمیق ،شنونده قصه اشکال مختلف ارتباط
مهمانان با اهل بیت (ع) است .ارتباطاتی که به واســطه نوع نگاه انها یا گره هایی در زندگی شان به قصه تبدیل شده اند.
تاکنون بیست قسمت از قصه های «جاذبه» روایت شده است .در این بیست برنامه ،افراد مختلفی از طیف های مختلف روی
صندلی مهمان نشسته اند و به بیان قصه های خود پرداخته اند .این برنامه به لحاظ ساختار و فرمی که از ان دیده ایم مانند
فصل های گذشته در سومین فصل خود و در میان برنامه های سیما برای این ایام ،توانسته از جایگاه قابل قبولی برخوردار
باشد .به همین منظور در این شماره از روزنامه صبا با محسن حمیدزاده کارگردان ،حسین برکتی سردبیر و حامد عسکری
میزبان «جاذبه» به گفت وگو نشسته ایم که متن کامل این گفت وگوها پیش روی شماست.
حامدعسکری:
قصه همه ادم ها جالب است
میزبانی فصل سوم «جاذبه» را حامد عسکری برعهده دارد؛ او را
به واسطه داستان ها و شعرهایش می شناسیم .عسکری پیش از این
برنامه هم تجربه اجرا را داشته است .او معتقد است از بین مهمانان
این برنامه و داستان هایشان ،قصه هایی پرکشش وجود داشته که
قابلیت تبدیل شدن به داستان هایی بلند دارند .حامد عسکری در در
این گفت وگو به نکاتی درباره پذیرفتن حضور در «جاذبه» و شنیدن
قصه های مهمانان پرداخته است.
همان طور که درخبرهای اعــام تولید و پخش برنامه
هم مشــاهده کردیم« ،جاذبه» درپی ارتباط افراد با اهل
بیت(ع) در ســیر زندگی اجتماعی انهاست؛ اگر قصه
مهمانان برنامه با ائمه(ع) خاصه امام حســین(ع) گره
نخورده بود باز هم میزبانی ان را می پذیرفتید؟ چرا؟
نه نمی پذیرفتم؛ من قراردادی با خودم داشتم که فعال برنامه ای
را برعهده نگیرم؛ اما به بساط امام حسین(ع) نمی توان نه گفت .هر
کسی که برای امام حسین(ع) به شــما مراجعه می کند و کاری را
پیشنهاد می دهد ،او را فرستاده امام حسین(ع) حساب می کنم .به
همین دلیل سعی می کنم ان کار را به بهترین نوع ممکن و البته در
حد بضاعت ام به انجام برسانم .این کار را پذیرفتم و امیدوارم مقبول
درگاه حضرت سیدالشهدا(ع) باشد.
فارغ از صحبت هــا و جمع بندی هایی که در اتاق فکر
مطرح شده اند ،شما چقدر سعی کردید در پیشبرد قصه
و روند داستان گویی تاثیرگذار باشید و برنامه را مدیریت
کنید؟
مدیریت قصه کار ســختی بود؛ با توجه به اینکــه برنامه کالن
روایت ،هدف کالنی داشــت که این گفت وگوها باید به ان نزدیک
می شــدند .اینکه چقدر به این هدف می رسد یا نه را مردم قضاوت
می کنند؛ مدیریت این گفت وگو با برخی از مهمان کمی سخت بود.
به طوری که مطرح شدن یک مسئل ه برای من الویت بود اما مهمان
هیچ تمرکزی روی ان نداشت و از ان رد می شد و من نمی توانستم
کات بدهم ،بنابراین باید صبر می کردم حرفش تمام شود و دوباره به
اول موضوع برگردم تا اتفاق مدنظر محقق شود .خیلی از مهمانان از
راه دور امده بودند ،خستگی مسیر روی تن شان بود ،ترس از دوربین
داشتند و مسائلی از این دست باعث شده بود که هم تیم نویسندگی
و کارگردانی کمک بدهند و هم خودم با توجه به شناختی اجمالی از
داستان ،نقطه کوری در داستان باقی نماند.
به فراخور فضای برنامه و زمــان پخش ان ،چه میزان
خواستید اجرای تازه ای را ارائه کنید؟ صفحه 4
پرونده
یک رمان چند فصلی به هم پیوسته را دارند؛ از بچه هایی که چوپانی
می کردند تا پهلوان مجید مظفری و عزیزی که دست داعش اسیر
بوده است .هر ادمی قصه ای دارد و قصه همه ادم ها جالب است اما نوع
روایت و بیان کردن ان ها مهم است که یک ادم را قصه دار و جذاب
می کند و یک ادم را معمولی نشان می دهد .مانند این مثال می ماند
که همه جوک های جهان خنده دارند ،به شــرط اینکه شما ان را
قشنگتعریفکنید.
من خودم را مجری ندیدم که بخواهم ســبک جدیدی در اجرا
داشته باشم یا پرونده ای جدید باز کنم .اما در این برنامه سعی کردم
مقداری راحت تر باشم؛ یعنی راحت تر بخندم ،گریه کنم و به پاسخ
سواالتی که در خالل گفت وگو برایم ایجاد می شود ،برسم و جوابم را
بگیرم .ولیکن در بین دوستان و اطرافیان می گویند که خیلی بهتر
شده ای ،در گفت وگو راحت تری و در «جاذبه» شاهد حامد جدیدی
هستیم.
در بین مهمانان برنامه ،قصه فردی ان قدر برای شــما
جذاب بوده که تصمیم گرفته باشید قصه او را بنویسید و
به یک اثر مکتوب تبدیل کنید؟
بله ،در بین مهمانان برنامه کسانی بوده اند که زندگی شان قدرت
کتاب شدن را دارا باشد؛ برخی از قصه های مهمانان ان قدر جان دار
بوده که قابلیت تبدیل شدن به مجموعه ای از داستان های کوتاه یا
محسن حمیدزاده:
«جاذبه» طیف های مختلفی از جامعه را در بر می گیرد
محسن حمیدزاده امسال برای دومین ســال متوالی است که
کارگردانی برنامه «جاذبــه» را برعهده دارد .او بــا بهره گرفتن از
تجربه های قبلی در فصل سوم ،با دیدی بازتر به روایت قصه ها پرداخته
و در ساختاری منظم داستان ها را ارائه کرده است .حمیدزاده از یافتن
قصه های جدید تا کنار هم قرار دادن طیف های مختلفی از مردم در
این برنامه می گوید.
امسال سومین فصل از «جاذبه» تولید شده و به پخش
رسیده است؛ پیش از تولید امسال ،چه نکاتی برای ارائه
این برنامه حائز اهمیت بوده اند؟
تجربه دوره های قبلی «جاذبه» ،رویکرد مناسبی را برای عوامل
تولیدی برنامه امسال ایجاد کرد و باعث شــد ما با دید بازتر موارد،
چالش ها و نظرات مردم را مورد بررسی قرار دهیم و در فصل جدید
از ان ها استفاده کنیم .اولین کاری که ما در پیش تولید انجام دادیم،
بررسی قسمت های قبلی در فصل های پیشین بود؛ این مسئله به ما
کمککردتابتوانیمبهساختارمنظم تروبهینهتریبرسیم.بهعبارتی
اولین کار ما پیدا کردن قصه های جذاب و پرچالشی بود که از بطن
جامعههستند.
اقدام بعدی چه بود؟
دومین اقدام درخصوص حضور مهمان ها بود .خیلی درمورد این
موضوع بحث و رایزنی شد .ما در ابتدا درباره موضوعات صحبت و سعی
کردیم به موضوعاتی بپردازیم که کم تر در جامعه به ان پرداخته شده
است یا به صورت روایی به ان نپرداخته اند .درنتیجه موضوعات را
دسته بندی و تالش کردیم تنوع موضوعی داشته باشیم؛ به شکلی که
هر مهمان درباره موضوعی متفاوت صحبت می کند مثال یک شب
موضوع ازادی زندانی ،یک شب فرزند و به همین ترتیب چرخش
موضوعی داریم .درواقع ما از موضوع به مهمان رسیده ایم .نکته مهم تر
این بود که ما سعی کردیم از میان مهمانان مان کسانی را انتخاب کنیم
که از بدنه جامعه باشند و سوژه هایی را برگزینیم که قصه هایشان با
اهل بیت(ع) گره خورده باشد .ارتباط قصه ها با «جاذبه» که در دو ماه
محرم و صفر پخش می شود یکی از اهداف اصلی ما بود.
جذب مخاطب و همراهی او تا پایان هــر اثر یکی از
ویژگی های برنامه سازی خوب است .برای «جاذبه» چنین
هدفی را دنبال کرده اید؟ چقدر به این هدف رسیده اید و
ایا شرایط برای ان مهیا بوده است؟
برندسازی به دست مخاطب صورت می گیرد .چیزی که ما در
«جاذبه» به عنوان پیش فرض طراحی کردیم این بود که مخاطب
را با خود همراه کند .اگر به اسم برنامه دقت کنید ،متوجه می شوید
که در واقع یکی از ویژگی های امام حسین(ع) قدرت جاذبه ایشان
است .همچنین کلمه جاذبه این هویت را برای ما ایجاد می کند که
می خواهیم یک دایره گسترده ای از افراد را در کنار هم قرار دهیم.
یعنی «جاذبه» طیف های مختلفی از جامعه را در بر می گیرد .نکته
بعدی درباره قصه هاست؛ همذات پنداری که در گفت وگوی حامد
عسکری با مهمانان وجود دارد ،به جذب مخاطب در برنامه کمک
می کند .مثال مخاطبــان برای هم تعریف می کننــد که در برنامه
«جاذبه» یک خانم ژاپنی را اورده بودند که مسلمان شده بود .تولید
قصه و بازگویی ان توسط مردم به این امر کمک می کند.
امسال به عنوان تیتراژ پایانی برنامه هرشب داستانکی
را با صدای حامد عسکری و تصاویر مربوط به برنامه همان
شــب می بینیم .اتفاقی که مخاطبان هم از ان استقبال
کرده اند .اگر میزبان نویسنده و شاعر نبود بازهم شاهد
این کار بودیم؟
شکل گیری این قســمت از ابتدا در طراحی بچه های «جاذبه»
بود .یعنی قبل از پیوستن حامد عسکری به برنامه ،عوامل تولید این
قسمت را طراحی کردند که در یک اشل کوتاه کل داستان بیان شود
اما با حضور اقای عسکری ما در این قضیه اطمینان حاصل کردیم.
او نویسنده است و ما این مورد را به او انتقال دادیم که می خواهیم
یک شنبه20شهریور 1401شماره1275
5
یک بخش پایانی داشته باشیم که ان را در قالب یک داستان کوتاه
جذاب ارائه کنیم .از این طرح استقبال کرد و متن هر شب را ایشان
نویسندگی کرد.
حسینبرکتی:
بعضی کلیشه ها را به نفع داستان حذف کردیم
در هر برنامه تلویزیونی گروه سردبیری مکمل گروه کارگردانی
است .این دو توامان مسیر اصلی برنامه را مشخص می کنند و سایر
عوامل را در در این مسیر قرار می دهند .سردبیر فصل سوم برنامه
«جاذبه» حســین برکتی اســت .او در این گفت وگو درخصوص
چگونگی طراحی برای گفت وگوها و پیشــبرد داستان ها در کنار
کارگردان ،مجری و سایر عوامل برنامه توضیحاتی ارائه کرده است.
در روند گفت وگوهای میزبان و مهمان ،عسکری بیشتر
شنونده است و مهمان صحبت می کند .این روند از قبل
هماهنگ شده است؟
ما ایده ها را در طراحی مطرح کردیم .این که حامد عسکری بیشتر
شنونده باشد و مهمان داستان خود را پیش ببرد طرحی است که
سردبیری پیشنهاد کرده و ایشان هم به نحو احسن این کار را اجرا
کرده است .طرح سردبیری به این صورت بوده است که ما می خواهیم
داستان مردم را بشنویم و شما به عنوان میزبان خط اصلی داستان
را حفظ کنید .اکثر سلبریتی ها برای اینکه خودشان را بیشتر نشان
بدهند این کار را انجام می دهند و متکلم می شوند .مهمانان ما مردم
عادی هستند و برای اولین بار جلوی دوربین امده اند؛ ان ها سخنور
نیستند .لذا در اینجا کار حامد عسکری و کارگردانی سخت تر هم
می شود .هدایت کردن فرد عادی که برای اولین بار جلوی دوربین
قرار می گیرد و می خواهد مصاحبه کند کار ســختی است .یکی از
نقاط عطف و بارز این برنامه این اســت که حامد عسکری به شکل
نامحسوسوحسابشدهگفت وگورامدیریتمی کرد.منخوشحالم
که این کار را با حامد عسکری شروع کردیم و محسن حمیدزاده در
این زمینه کامال حرفهای کارگردانی کرد .گاهی پیشنهاداتی می داد
که مهمان یک واقعه ای را بیان کند و باعث می شــد که برنامه به
شگفتیبرسد.
اساس این طراحی از چه عواملی نشات گرفته است؟
این که ما بیشتر شونده باشیم طراحی شده بود چون می خواستیم
مردم بیشتر خودشان باشند؛ ما حتی نحوه نشستن مهمانان را هم
نمی گفتیم چراکه می خواستیم روی داستان خود متمرکز باشد .به
عبارتی ما بعضی کلیشه ها را به نفع داستان حذف کردیم .می گویند
ان چه از دل براید الجرم بر دل نشیند .این اتفاق در برنامه با هدف رخ
داده است .ما تالش کردیم از همه ظواهر دوری کنیم تا بتوانیم خود
مهمان را داشته باشیم.
حامد عسکری هم این همدلی را با مهمان داشت تا مهمان خودش
را پیدا کند .گاهی اوقات ما در نیم ساعت ابتدایی برنامه چیزی برای
ارائه نداریم چون مهمان ترس از دوربین و اســترس از فضا داشته
و نمی توانســته صحبت کند .میزبانی حامد عسکری و کارگردانی
حمیدزاده این فرصت را می داد تا ما این را بیشــتر بگیریم؛ یعنی
گاهی مصاحبه های ما دو تا سه ساعت طول کشیده است تا برسیم به
مرحله ای که حتی مهمان استودیو را خانه خود بداند و داستان خود
را راحت و صادقانه تعریف کند.
بعضی اوقات ما یک ربع وقت می گذاشتیم و مهمان را با فضای
استودیو اشنا می کردیم .یکی از ســخت ترین کارهایی که در این
استودیو انجام می دادیم اوردن افراد معمولی به ان جا بود .ادم هایی
که هیچ اشنایی با اســتودیو ،دوربین و ...نداشتند .بنابراین تالش
می کردیم استرس های مهمان را با طول دادن بیشتر مصاحبه کمتر
کنیم .قبل از شروع مصاحبه با ادم ها معاشرت می کردیم تا این ادم با
ما احساس راحتی بیشتری کند.
تعداد زیادی از مهمانان از شهرستان هستند؛ این روند
کار شما را سخت نکرد؟
از بیــن 30مهمانــی که داریــم ،حــدود 25نفــر از ان ها از
شهرســتان هایی چون قم ،کرمانّ ،ابادان ،مشــهد ،کردستان و...
هستند .یکی از سختی های ما در راستی ازمایی قصه ها همین دور
از دسترس بودن انها بود .ما خیلی راحت می توانستیم چند نفر را از
ن کار را نکردیم .هدف ما این بود رنگ های
تهران انتخاب کنیم اما ای
مختلف افراد در ایران را نشــان دهیم .در این برنامه خیلی از افراد
با لهجه صحبت می کنند و گاهی لباس محلی خود را پوشیده اند.
هرچند که این روند کار ما را سخت تر کرد ولی ما می خواستیم یک
کار ملی کنیم و ارزش این سختی ها را داشت. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
یک شنبه20شهریور 1401شماره1275
سه اثر ایرانی در فهرست افتخار مالزی 2022
امسال در مراسم فهرست افتخار دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان ،سه اثر با نام های «ادسون ارانتس دونا
سیمنتو و خرگوش هیمالیایی اش»« ،گنج ناخدا باراکودا ،ناخدای هفت دریا» و «بچه ها بهار» به مالزی را یافتند.
کتاب های راه یافته به فهرست افتخار دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان :بخش تالیف« :ادسون ارانتس دونا
سیمنتووخرگوشهیمالیایی اش»،نوشتهجمشیدخانیان،انتشاراتفاطمی،کتابطوطی،بخشترجمه«:گنج
ناخدا باراکودا ،ناخدای هفت دریا» ،مترجم سعید متین ،انتشارات هوپا ،بخش تصویر« :بچه ها بهار» ،تصویرگر
هدی حدادی ،انتشارات میرماه .این فهرست که از سال ۱۹۵۶منتشر می شود ،یکی از گسترده ترین و موثرترین
ابزار این دفتر برای پیشبرد هدف اش در افزایش درک و تفاهم بین المللی از راه ادبیات کودک است/ .خبرگزاری ایبنا
«اقای اشمیت کیه؟» با بلیت نیم بها برای دانشجویان و خانه تئاتری ها
نمایش «اقای اشمیت کیه؟» نوشته سباستین تیری با ترجمه شهال حائری و کارگردانی سهراب سلیمی با
تخفیفپنجاهدرصدیویژهاعضایخانهتئاترودانشجویانکلیهرشته هایتحصیلیدرسالناستادسمندریان
تماشاخانهایرانشهربهصحنهمی رود.ایرجرادهنرمندباسابقهوهمچنینشهرهرعایتی،میثمرازفر،محمدکرمی
بازیگراننمایش«اقایاشمیتکیه؟»هستند.درخالصهداستاننمایشامدهاست:اقاوخانمقوچی،مبهوتو
وحشت زدهبهدنبالاثباتهویتگمشدهخودهستند.حقیقتکجاست؟! ازدیگرعواملایناثرنمایشیمی توان
به طراح صحنه :امیرحسین قدسی ،موسیقی :صبا علیزاده ،طراح پوستر و بروشور :ابراهیم حقیقی ،طراح لباس:
شهره رعایتی،عکاس :عماد دولتی ،مشاور رسانه و تبلیغات :شقایق فرشته اشاره کرد/ .خبرگزاری ایلنا
دلیل سکوت رسانه ای «فرهنگستان هنر» چیست؟
در روزهای گذشــته تحلیل های مختلفی دربــاره عملکرد
فرهنگستان هنر منتظر شد که در روزنامه صبا نیر انعکاس یافت.
بهمن نامور مطلق رئیس فرهنگســتان هنر درباره عدم بازخورد
رسانه ای از فعالیت های فرهنگستان هنر در دوره فعلی بیان کرد:
فرهنگستان ها به دلیل فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی که دارند،
در تمامی دنیا نیز بازخورد رسانه ای گسترده ای ندارند« .فرهنگستان
هنر» نیز رویداد محور نیست و قرار نیست برنامه یا رویدادی هنری
را مدیریت و برگزار کند بلکه فرهنگستان هنر باید در حوزه کالن و
سیاستگذاری ،ضعف های قانونی را گوشزد کند.
رئیس فرهنگســتان هنر در ادامــه گفت :در حــال حاضر
ماموریت های فرهنگســتان هنر مثل گذشته نیســت و با قبل،
متفاوت شده است ،ضمن ان که ما برای رســیدن به دوران اوج
فرهنگســتان هنر ،باید خالهایی را که ایجاد شده بود ،پر کنیم.
در یک سالی که من در این سمت هســتم ،هم طرح های کالن
برای سازمان برنامه و بودجه می فرســتیم و هم کارهایی را برای
جبران این خالها انجام دادیم؛ برای مثال ۵۰ ،پروژه پژوهشی برای
الگوپردازی در فرهنگستان هنر انجام شده است .حاال که در خدمت
شما هستیم ،بنا داریم بیش از پیش ،با رسانه ها تعامل داشته باشیم
و درصددیم «فرهنگستان» را به «فرهنگستان» برگردانیم .نامور
مطلق در پاسخ به این پرسش که ایا فضای نمایشگاهی جدیدی
غیر از موسسه صبا برای فضای نمایشگاهی فرهنگستان هنر خارج
موسیقیدانایرانی،فصلهنریترکیهراافتتاحمی کند
از این مرکز در نظر گرفته شده یا خیر ،گفت :اصوالً کار فرهنگستان
برگزارینمایشگاهنیستوصبا یک موسسه مستقلاز فرهنگستان
هنر است ،اما از انجایی که در موسسه صبا مشکالت ساختاری از
جمله مشکالت سخت افزاری و استاندارد نبودن فضا را داریم ،اگر
اعتبار و بودجه ای برای رفع مشکالت به ما تخصیص یابد ،قطعاً از
ان برای رفع مشکالت صبا استفاده می کنیم .در واقع سعی ما بر این
است که استاندارهای الزم و متناسب با هنر تجسمی کشورمان را
در ان ایجاد کنیم .او در ادامه با اشاره به بهسازی فضای نمایشگاهی
موسسه فرهنگی و هنری صبا نیز توضیح داد :ما در موسسه صبا دو
مشکل داریم؛ نامتناسب بودن فضا و حرفه ای نبودن کادر ،که سعی
می کنیم تا جایی که می توانیم هر دو را بهبود ببخشیم.
رئیس فرهنگستان هنر در پاســخ به این پرسش که عضویت
فرهنگستان هنر در شــورای هنر در راســتای تحقق ائین نامه
اصالحی که از سوی رئیس جمهور مصوب شد ،به چه دلیل است؟
گفت :این عضویت با تصویب شــورای هنر همزمان و حضور ما
مکمل این قضیه شد ،چراکه ما به عنوان نهاد سیاست گذار مطرح
هستیم و باعث می شــود از این پس ضمانت تصویب برای اجرا و
سیاست گذاری داشته باشیم .او در این زمینه تاکید کرد :اگر شورای
هنر مصوب شود و شورای عالی انقالب فرهنگی نیز معترض نباشد،
این شورا سریع تصویب می شود و برای فرهنگستان هنر بسیار
خوب خواهد شد/ .خبرگزاری مهر
ارکستر سمفونیک دولتی شهر استانبول علی رهبری اهنگساز و رهبر
بین المللی ایرانی را برای اجرای کنسرت افتتاحیه فصل هنری این شهر
دعوت کرده است.
به گفته علی رهبری ،رهبر ارکســتر ،این کنســرت از مهم ترین
کنسرت های فصل هنری به شمار می اید .گفتنی است این هنرمند با
پشت سرگذاشتن بیش از ۲۵سال همکاری مستمر با این مجموعه در
افتتاحیه فصل هنری شهر استانبول حضور پیدا خواهد کرد.
در این کنسرت که روز جمعه ۱۵مهرماه در مرکز فرهنگی اتاتورک
و در سالن اُپرای استانبول برگزار خواهد شد ،اثاری از جمال رشید ری،
چایکوفسکی و دوژاک اجرا خواهد شد .گفتنی است در کنسرت افتتاحیه
فصل هنری استانبول همچنین کریل تروسو سولیست نامدار ویولن اهل
روسیه به عنوان سولیســت حضور دارد.تروسو برنده چندین مسابقه
بین المللی ویولن بوده و با اکثر رهبران و ارکســترهای جهان کنسرت
داشته است/ .خبرگزاری مهر
«شراره»بهتئاترشهرمی اید
نمایش عاشقانه «شراره » نوشته و کار محمد مهدی خاتمی که
قبل از این در مشهد اجرا شده بود ،از پنجم مهرماه سال جاری در
سالن «سایه» تئاتر شهر به روی صحنه خواهد رفت.
در این نمایش که کار گروه تئاتر «خرداد» است ،نسرین نکیسا،
مهری ال اقا ،تکتم اخجوانی ،امینا خاتمی ،مرجان علوی ،امیر احسان
امیری پور ،مجتبی زادفر و غالمرضا عارف نژاد به عنوان بازیگر ،سینا
ییالق بیگی طراح صحنه ،رضا خضرایی طراح نور ،مرتضی برزگر
زادگان طراح پوستر و بروشور ،فرزانه عاقلی طراح لباس ،امیر احسان
امیری پور و امینا خاتمی دستیاران کارگردان ،امیر حسین خاتمی
مدیرصحنه ،ویدا منصوری منشی صحنه و مهدی حسنی اهنگساز
حضور دارند.
«شراره» عاشقانه ای است تلخ به روایت شــراره نامز ِد ابراهیم...
نمایش «شراره» پیش از این در سالن بهار مجموعه تئاتر شه ِر مشهد
به صحنه رفته است/.خبرگزاری ایسنا
معرفیمسئوالنجشنوارهبین المللیقصه گوییکانون
رییس بیست وچهارمین جشــنواره بین المللی قصه گویی کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان طی احکامی جداگانه مســئوالن
بخش های مختلف این رویداد فرهنگی را معرفی کرد.
بر همین اساس ،الهام دارابی به عنوان مسئول دبیرخانه و مسئول
بخش ملی ،ایینی سنتی و زبان اشاره ،علیرضا اقایی به عنوان مسئول
بخش پادکست ،حسین توالیی به عنوان مسئول بخش علمی ،کیان
جوادی به عنوان مسئول بخش روابط عمومی ،صادق کیانی مقدم به
عنوان مسئول بخش ۹۰ثانیه ،وحید خسروی به عنوان مسئول بخش
قصه گویی برگزیدگان (غیررقابتی) ،سعید فرزام به عنوان مسئول بخش
مالی ،لیال مجیدی به عنوان مسئول بخش حراست ،سمیرا خانزادی به
عنوان مسئول بخش مستندسازی و محسن بهمن ابادی به عنوان بخش
انفورماتیک به عنوان مسئول بخش های مختلف بیست وچهارمین دوره
جشنواره بین المللی قصه گویی کانون از سوی رئیس جشنواره حکم
گرفتند و معرفی شدند/.خبرگزاری ایرنا صفحه 6
یک شنبه20شهریور 1401شماره1275
خرب فرهنگ و هرن
چیز تئاتر در ریال خالصه شده است!
حمیدین :همه ِ
علیرضا حمیدین ،کارگردان نمایش «دریایی مرغ» درباره جریان تئاتر امروز گفت :از یک طرف سالن های
تئاتر کوچک و قدیمی هستند؛ بدون نور و تکنولوژی .تجهیزات حتی مثال طی ده سال گذشته به روز نشده اند
و همه چیز کمی اشفته است؛ از بازی بازیگرها گرفته ،تا تهیه کننده ها و امور تبلیغات .همینطور صفحات
مجازی .دغدغه همه شده فروش است و ریال ،تا اینکه به این فکر کنیم یک زمانی تئاتر برای این بوده که
ادم ها ارام تر شوند و به مواردی اعتراض کنند.
او ادامه داد :به نظرم همه چیز در حال خالصه شدن در قالبی ریالی است و اینکه تئاتر چقدر می فروشد،
تئاتر را خراب کرده است .البته این نظر من است/ .خبرگزاری ایلنا
مدیر رادیوتئاتر چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر منصوب شد
کوروش زارعی دبیر چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در حکمی ،مدیریت بخش رادیوتئاتر
را به امین رهبر سپرد .در متن این حکم امده است« :نظر به سوابق اجرایی حضرتعالی در حوزه ی رسانه و
نمایش رادیویی و با توجه به تجربیات شما در برگزاری بخش رادیوتئاتر در چند دوره از جشنواره ی تئاتر
فجر و با عنایت به انتظار بجا و شایسته ی مخاطبان این گونه ی نمایشی خاص و قابلیت ها و توان ان در تامین
اهداف عالیه ی جشنواره ی بین المللی تئاتر فجر با تکیه بر تعامل تئاتر و رادیو ،ازاین رو به عنوان مدیر بخش
«رادیوتئاتر»چهلویکمینجشنواره یبین المللیتئاترفجرمنصوبمی شوید.باشدکهحضورشماوجلوه ی
پررنگ این بخش نویدبخش ظهور و فتح مرزهای نو در نمایش و نمایشگری باشد /».هنرانالین
پرویز شهدی:
رونویسی از ترجمه های کالسیک مد شده است!
پرویز شــهدی ،مترجــم دربــاره ترجم ه و
شــبه ترجمه ها با تاکید بر این کــه مترجم باید
امانت دار باشد ،اظهار کرد :مترجم نباید در نوشته،
طرز فکر و سبک و سیاق نویسنده دخل و تصرفی
داشته باشد ،زیرا این کار مانند این است که دارد
داستان را به روایت خود تعریف می کند ،در حالی
که وظیفه مترجم این است ،داستان را ان طور که
نویسنده نوشته ،بیان کند .او افزود :البته مترجم
مانند هر خواننده دیگری می تواند برداشت خود
را از داستان و یا رمان داشته باشد اما نباید در کار
نویسنده دخل و تصرف کند ،زیرا این امانت داری
نیست.
شهدی یاداور شد :البته ممکن است اصطالح ها ،جمله ها و واژه هایی
در متن باشــد که معادل ان را در فارسی نداشــته باشیم؛ شما متن را
می خوانید ،در ذهنتان چیزی را درک می کنید اما زمانی که می خواهید
ان را به فارسی برگردانید ،می بینید در زبان فارسی اصطالح و یا واژه ای
که مفهوم را برساند ،نداریم .این مترجم در ادامه در توضیح برخورد خود
با اصطالح ها و واژه هایی که معادل ان را در زبان فارســی نداریم ،گفت:
زمانی که به چنین واژه هایی بر می خورم ،ابتدا ســراغ فرهنگ زنده یاد
نفیسی می روم تا ببینم چیزی درباره ان نوشته است یا نه؟ اگر معادل را
پیدا نکنم ،سراغ لغت نامه اکسفورد می روم تا ببینم معادل ان در انگلیسی
چیست .بعد فرهنگ لغت زنده یاد ارین پور را نگاه می کنم تا ببینم او چه
چیزی پیشنهاد داده است .مترجم تا جایی که می تواند باید در محدوده
ی دارد .او با
نویسنده باقی بماند ،مگر در مواردی که جمله یا کلمه پیچیدگ
تاکید بر اینکه مترجم نباید در متن دست ببرد گفت :مترجم اگر برداشتی
دارد می تواند در پیشگفتار کتاب بگوید کما این که برای کتاب «جنایت
7
ک پیشــگفتار ۲۴صفحه ای نوشــتم و
و مکافات» ی
موضوعاتی را مطرح کردم مثال چرا داستایوفسکی برای
کشتن تبر را انتخاب کرده است؟ یا چرا اسم شخصیت
اصلی راسکولنیکوف است؟ راسکول به روسی یعنی
یاغی؛ چند قــرن پیش عــده ای از مذهب ارتدکس
بیرون رفتــه و فرقه ای برای خود درســت می کنند،
راسکولنیکوف هم در داستان یک جوان یاغی است و
مرام هایی دارد که فکر می کند ،درست است.
شــهدی درباره این که برخی ایراد می گیرند که
گاه مترجمان خیال پردازی های خود را وارد داستان
کرده اند ،اظهار کرد :اگر منظورتان اقتباس است که
مسئله چیز دیگری است .زنده یاد منصوری از این کارها
زیاد انجام می داد و چیزهایی را به داستان اضافه می کرد .به نظرم این کار
از حوزه ترجمه بیرون می رود و ان متن دیگر ترجمه نیست.
شهدی درباره این که به نظر می رســد ترجمه داستان و متن از زبان
فرانسه کمتر شده و بیشتر از زبان انگلیسی ترجمه ها صورت می گیرد،
اظهار کرد :این موضوع به مترجم بســتگی دارد .امــا درباره کارهای
داستایوفسکی ،من روسی نمی دانم و نمی توانم با کتاب اصلی مقایسه
کنم و ببینم ایا تغییراتی داده اند یا نه .البته در فرانسه کتاب های کالسیک
و اثار نویســندگان بزرگ را به یک مترجم خاص و یا مترجمان کار بلد
که صالحیت این کار را داشته باشند ،می سپارند .مانند اینجا نیست که
کتاب را به هرکسی که امد ،بدهند .اخیرا مد شده «بینوایان» و «برادران
کارمازوف» و ...را رونویسی کرده و با اندکی تغییر به اسم مترجم جدید
منتشر می کنند .البته گاه می بینم این ترجمه ها زمین تا اسمان با اصل
موضوع متفاوت هستند .متاسفانه روزنام ه و مجله نقد و بررسی کتاب هم
نداریم و دیگر کسی دنبال این چیزها نمی رود/.خبرگزاری ایسنا
مجید انتظامی کنسرت اثار
برگزیده اش را رهبری می کند
از اســامی اثار برگزیده
مجید انتظامی بــه همراه
پوســتر رویداد موسیقایی
«همــراه بــا خاطره هــا»
رونمایی شد.
ارکستر ملی ایران دهه
اول مهرماه و به مناســبت
هفته دفاع مقدس« ،همراه
با خاطره ها» را پس از یک
دهه دوری از صحنه اجرا در
تاالر وحدت روی صحنه می برد.
در این رویداد ،برگزیده اثار مجید انتظامی به رهبری وی
پس از یک دهه دوری از صحنه اجرا می شود.
«سمفونی حماســه خرمشــهر»« ،از کرخه تا راین»،
«اژانس شیشــه ای»« ،بوی پیراهن یوسف»« ،دیوانه ای از
قفس پرید»« ،ارزوی بزرگ»« ،جایی برای زندگی»« ،شیخ
بهایی» و «دوئل» قطعات این اجرا هستند .این درحالی است
که اجرای قطعه «سمفونی خرمشهر» به شکل کامل ،برای
نخستین بار صورت می گیرد.
در این رویداد ارکســتر ملی ایران با ترکیبی از سازهای
ایرانی و کالسیک ،خاطره انگیزترین اثار مجید انتظامی را
می نوازد .گروه کر بنیاد رودکی به رهبری رازمیک اوحانیان،
ارکستر ملی ایران را در این اجراها همراهی می کند .رویداد
موسیقایی «همراه با خاطره ها» از ۶تا ۸مهر ماه ساعت ۲۱
در تاالر وحدت و با همکاری مشترک بنیاد رودکی ،انجمن
موسیقی ایران و دفتر موسیقی معاونت هنری وزارت فرهنگ
و ارشاد اسالمی اجرا می شود/.خبرگزاری ایسنا صفحه 7
شمایلبازیگرزندرتولدسینماینو
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
جسارت دوست داشتنی
اکثر بازیگران برجسته موفقیت خود را مرهون درخشش در
یدانند.برایافسانهبایگانهماین
فیلمیامجموعه ایپرمخاطبم
اتفاق در نخستین سریالش که کاری بسیار دشوار بود اتفاق افتاد.
تابستان سال 1360بود که او به گفته خودش از تهیه پیش تولید
سریال سربداران با خبری که از چنگیز وثوقی ،که نسبت دوری با
خانواده بایگان داشت با خبر می شود و برای دادن تست خود را به
گروه تولید می رساند .درست چند روز مانده به اغاز فیلمبرداری
لوکیشن ابیانه! به گفته محمدعلی نجفی ،کارگردان سریال که
خود بایگان هم به ان معترف است بازیگران متعددی برای نقش
«ترکان بانو» تست داده بودند اما نوع بازی بایگان و فرمت چهره
او چیزی بود که به زعم نجفی و اکبر عالمی به این نقش می خورد.
«ترکان بانو» درواقع همسر «محمد بیک» پسر ارشد ارغون شاه،
ایلخان مغول و ولیعهد او بــرای او حکومت بر ایران بود .با توجه
طبیعت «ترکان بانو» زنی که در دستگاه مغوالن صاحب رای
و نظر و حتی حکم بود (یا دست کم در سریال اینطور نشان داده
می شد) بازی در چنین نقشی به خودی خود ،کاری دشوار برای
بازیگری تازه کار محسوب می شد .حتی اگر او «افسانه بایگان»
باشد که استعداد خود را پیشتر ثابت کرده بود .دست برقضا یکی
از نخستین پالن های او مقابل «قاضی شارح» با هنرمندی علی
نصیریان ،بازیگر برجسته چند دهه سینمای ایران اجرا می شد.
بایگان خود درباره این قسمت می گوید «:یکی از صحنه هایی که
بسیار هم ترسناک بود مربوط می شود به بازی با اولین پارتنرم،
اقای نصیریان! فکر ان هم سخت است؛ من در حالی که فقط ۱۹
سال ســن دارم باید در مقابل علی نصیریان بازی می کردم و به
ایشان دستور هم می دادم! ما ان صحنه را در یک برداشت گرفتیم
و بعد از پالن من با یک فاصله ای از زمین راه می رفتم .دیالوگ
من هم این بود :رای شاهزاده ،رای شاه است؛ پس شما ای قاضی!
اکنون رای شاه را شنیدید!» بایگان با وجود حضور نصیریان در این
صحنه استعداد ناب بازیگری خود را به رخ کشید .در واقع کاری
که او کرد اصطالحاً گرفتن بازی در یک پالن یا یک سکانس بود.
زادروزش مصادف با اتفاق بزرگی در تاریخ معاصر ایران بود.
بیست و ششم دی ماه را همه با خاطره خروج شاه از ایران در پس
اعتراضات ،اعتصابات و تظاهرات و مخالفت های گسترده مردم
ایران به یاد می اورند .درســت همان روز در 1357خورشیدی،
دولت شاپور بختیار از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت و تنها
37روز دوام داشت 17 .سال پیش از این اتفاقات اما افسانه بایگان
در خیابان فرانسه تهران دیده به جهان گشود .او در خانواده ای
که اصل و نصبش به قاجار برمی گشت زاده شد .نام افسانه را پدر
بایگان با وجود مخالفت های مادرش برای او برمی گزیند .فضل اهلل
بایگان ،عموی پدرش از پیشگامان تئاتر ایران و بازیگر و کارگردان
این حوزه محسوب می شد .پدربزرگ پدرش ،میرزا جواد موتمن
الممالک که از اشراف زاده های قجری محسوب می شد ،در واقع
پدربزرگ مادری فریدون مشیری ،شاعر برجسته معاصر ایران
هم محسوب می شد .افسانه بایگان در 1351و زمانی که 11ساله
بود در فیلم کوتاه «بوق» به کارگردانی علی علیزاده نخســتین
نقش افرینی اش را تجربه کرد اما اغاز کار حرفه ای او 9سال بعد
و در 1360با اغاز تولیــد مجموعه تلویزیونی پرمخاطب و موفق
«سربداران» بود .بایگان در این سریال در نقش «ترکان بانو» که به
اشتباه «ترکان خاتون» هم گفته می شود بازی کرد (ترکان خاتون
نام همسر ملکشاه ســلجوقی بود و لقب ترکان به بانوان صاحب
منصب در دوران خوارزمشــاهیان نیز اعطا می شد) .محمدعلی
نجفی کارگردان این مجموعه درباره انتخاب افسانه بایگان برای
ایفای نقش «ترکان بانــو» که در واقع
همسر محمد بیک (با نقش افرینی
چنگیز وثوقی) پسر ارغون شاه و
و ولیعهد ایران بود ،خاطره ای
شنیدنی دارد .او درباره این
انتخاب گفته است« :برای
ترکان خاتون هم از تعداد
بسیار زیادی تست گرفتیم
تا به افسانه بایگان که یک
دختر 19ساله بود رسیدیم
.یادم می اید در تابستان
سال 60به او گفتم
کفش هایش را دربیاورد و در ریگ های گــرم بدود و با او تمرین
شمشیربازی کردم و سر همان تمرین ها دست من زخمی شده و تا
به امروز جایش باقی مانده است .بینی او فرم خاصی داشت به همین
دلیل به اکبر عالمی گفتم از او عکس بگیرید وقتی عکس ها چاپ
شد نظرش را پرسیدم و او گفت فرم بینی اش به طبیعی تر بودن
نقش کمک می کند و گزینه مناسبی است و بدین ترتیب او را برای
نقش ترکان خاتون انتخاب کردیم ».نجفی و عالمی اشتباه نکرده
بودند .بایگان در عین جوانی به خوبی از پس نقش ترکان بانو برامد
و اتفاق ًا بازی خاص او در این نقش یکی از نقاط قوت ســربداران
محسوب می شد .جالب این که پخش این سریال همزمان با جشن
22سالگی بایگان ،دوشنبه 26دی ماه 1362از شبکه اول سیما
اغاز شد .پس از پخش مجموعه تلویزیونی سربداران و موفقیت
این سریال ،بایگان پیشنهاد بازی در فیلم «گمشده» به کارگردانی
مهدی صبــاغ زاده را پذیرفت .از این به بعد بــود که بایگان به
سوپراستار سینمای ایران در دهه 1360بدل شد .سال 65بایگان
در سه فیلم «دبیرســتان» « ،حریم مهروزی» و «تشکیالت» به
ایفای نقش پرداخت .دبیرستان فیلمی درباره اعتیاد جوانان بود و
حریم مهرورزی هم به ازادسازی خرمشهر از دست رژیم بعث عراق
می پرداخت اما فیلم تشکیالت ،یکی از اثاری است که بایگان در
ان اصطالح ًا نقشی خاکستری بازی کرده است« .رویا» زنی است
که پس از ازادواج با «محمود» با نقش افرینی مجید مظفری که در
کمیته مشغول فعالیت است ،همراه خانواده طاغوتی اش از ایران
می رود و محمود و پسرش را تنها می گذارد و در بازگشت به ایران
می کوشد تا از همسر سابقش اطالعاتی کسب کند و ....بایگان تا
پایان دهه 1360مقابل دوربین فیلم های متعددی قرار می گیرد.
بازی در فیلم «دو فیلم با یک بلیط» یکی از اثار به یادماندنی او
در اواخر این دهه محسوب می شود .سال 1370هم دورانی پرکار
برای بایگان محسوب می شد .بایگان در دهه 70بازی در فیلم های
گروه های سنی کودک و نوجوان را هم پذیرفت« .اتل متل توتوله»
« ،مریم و میتیل» و «خواهران غریب» مهم ترین اثار در این گروه
سنی بودند که افسانه بایگان در ان ها نقش افرینی کرد .فیلم های
«نابخشوده» به کارگردانی ایرج قادری و «مرد عوضی» کاری از
محمدرضا هنرمند ،دیگر اثار مهم و پرتماشــاگر بایگان در دهه
70بودند .با وجود سریال موفق سربداران حدود یک دهه طول
کشید تا بایگان در ســریال دیگری با نام «تنهاترین سردار» به
ایفای نقش بپردازد .بازی در نقش «جعده» همسر امام حسن (ع)
که ایشان را مسموم کرد و به قتل رساند از ان دست نقش هایی بود
که نیاز به بازیگری توانا داشت و افسانه بایگان به خوبی از پس این
نقش هم برامد .با وجود نقش افرینی در سریال های متعدد ،به نظر
بایگان بازیگری است که در سینما درخشش
بیشتری داشــت .هرچند نمی توان از
نمایش های خــوب او در مجموعه های
تلویزیونی نیز نادیده گرفت .بایگان حاال
در 61سالگی هم یکی از بازیگران خوب
و مطرح ســینما و تلویزیون ایران است .او
همسر مصطفی شایسته ،کارگردان سینمای
ایران است و در فیلم های کافه ستاره ،کنعان،
در شهر خبری نیســت ،بی پولی و 50کیلو
البالو با کارگردانی شایســته بازی کرده است.
ثمره ازدواج ان ها پســری به نام امیرعلی است که در
امریکا سکونت دارد .افسانه بایگان حدود دو دهه
سوپراستار بالمنازع سینمای ایران بود. صفحه 8