ماهنامه مثلث شماره 133

‫مخاطب به من شوک زد‬ ‫گفت وگوی مثلث با‬ ‫رضا عطاران‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالسوم‪/‬شماره صد وسی وسوم ‪ 17/‬تیرماه‪ 92/1391‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫اسحاق جهانگیری‪ ،‬کمال خرازی‬ ‫وحبیب اهللبیطرف سهگزینهدومخردادی ها اخبارویژه مثلث‬ ‫رقابت درونگروهی‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫همراه با گفت و گوهایی از‪ :‬حسین نجابت‪ ،‬محمدرضا تابش‬ ‫ داریوش قنبری‪ ،‬حمیدرضا ترقی‬ ‫چرا اس�تانداران‬ ‫تغییر می کنند‬ ‫در گفت وگو با استاندار جدید‬ ‫خراسانشمالیونمایندگانمجلس‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫احمد توکلی چگونه حذف شد‬ ‫مرکزپژوهش ها‬ ‫بهحامیانالریجانیرسید‬ ‫جنگ سرد در ژنو‬ ‫بشاراسدمحلنزاعروسیهوامریکا‬ ‫سناریوهارویمیز‬ ‫طرح های وزرای اقتصادی دولت برای مقابله با‬ ‫تحریم ها‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫لزوم بیداری در مقابل‬ ‫توطئه ها و القائات شیاطین‬ ‫ما باید ب��ه ش��یطنت هایی که از ط��رف ابرقدرت ها و‬ ‫وابستگان انها انجام می شود توجه کنیم و تحت تاثیر واقع‬ ‫نشویم‪ .‬و ملت ما بیدار باشد‪ ،‬چون برای کشوری که از اول‬ ‫بنایش بر این بوده است که مس��تقل باشد و تحت سلطه‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12-27‬‬ ‫احمد توکلی چگونه حذف شد؟‬ ‫مجادلهسینمایی‬ ‫اقتدارموشکی‬ ‫سیاست‬ ‫‪28 - 43‬‬ ‫ت درون گروهی اصالح طلبان‬ ‫ رقاب ‬ ‫دوقطبیاصولگرا‪-‬اصالح طلبنخواهیمداشت‬ ‫اغاز موج تغییر؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44 - 59‬‬ ‫اوباما میان سنگ و صخره‬ ‫به دنبال تسلط بر«هارت لندنو»‬ ‫در میان محافظه کاری و انقالبی گری‬ ‫گفتوگوی مثلث با‬ ‫رضا عطاران‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالسوم‪/‬شماره صد وسی وسوم ‪ 17/‬تیرماه‪ 92/1391‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫اسحاق جهانگیری‪ ،‬کمال خرازی‬ ‫وحبیباهللبیطرف سهگزینهدومخردادیها اخبارویژه مثلث‬ ‫رقابت درونگروهی‬ ‫اصالحطلبان‬ ‫همراه با گفتوگوهایی از‪ :‬حسین نجابت‪ ،‬محمدرضا تابش‬ ‫داریوش قنبری‪ ،‬حمیدرضا ترقی‬ ‫چرا اس�تانداران‬ ‫تغییر میکنند‬ ‫در گفتوگو با استاندار جدید‬ ‫خراسانشمالیونمایندگانمجلس‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫مخاطب به من شوک زد‬ ‫احمد توکلی چگونه حذف شد‬ ‫مرکزپژوهشها‬ ‫بهحامیانالریجانیرسید‬ ‫جنگ سرد در ژنو‬ ‫بشاراسدمحلنزاعروسیهوامریکا‬ ‫سناریوهارویمیز‬ ‫طرحهای وزرای اقتصادی دولت برای مقابله با‬ ‫تحریمها‬ ‫دیگران نباشد و مستشار از خارج نیاورد و خودش حکومت‬ ‫کند‪ ،‬این مسائل بوده است‪.‬‬ ‫ما وقتی که در پاریس بودیم‪ ،‬یک نفر از امریکا به عنوان‬ ‫یک تاجر امد که بعدا معلوم ش��د تاجر نیست‪ ،‬فاجر است‬ ‫و گفت صالح نیست که به ایران بروید‪.‬‬ ‫یا دس��ته دیگ��ری که بع��ض از انه��ا مردمی صالح و‬ ‫بعض شان فضول بودند امدند و گفتند که سلطنت و قانون‬ ‫اساس��ی را حفظ کنید‪ ،‬شاه سلطنت کند‪ ،‬نه حکومت و از‬ ‫این حرف ها می زدند‪ ،‬که انهاهم اشتباه می کردند‪.‬‬ ‫بعد هم که ش��اه رفت‪ ،‬راجع به بختیار همین مس��اله‬ ‫را پیش اوردند؛ که بگذارید بختیار و ش��ورای س��لطنت‬ ‫باشد‪ .‬بعد دیدند که نش��د‪ ،‬راجع به تاخیر امدن ما شروع‬ ‫به فعالیت کردند که حاال صالح نیس��ت و ممکن اس��ت‬ ‫چه بشود‪.‬‬ ‫بعد هم که به ایران امدیم و مس��ائل اشتداد پیدا کرد‪،‬‬ ‫مثال‪ ،‬یکی از توطئه های انان این بود که این ارتش طاغوتی‬ ‫باید منحل ش��ود و خودمان یک ارتش علیحده درس��ت‬ ‫کنیم و معلوم بود که می خواهند ش��یطنت بکنند که این‬ ‫نقشه هم از بین رفت‪.‬‬ ‫و حاال ش��ما می بینید که ارتش متحول ش��ده و به جز‬ ‫اش��خاصی که فاس��د بوده و فرار کردند یا معدوم شدند‪،‬‬ ‫دیگران خدمت می کنند‪ ،‬که اگر خدای نخواس��ته در ان‬ ‫وقت چنین مس��اله ای پیش می امد‪ ،‬ما مواجه با شکست‬ ‫می شدیم‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪60 -67‬‬ ‫سناریوهای ضدتحریم روی میز‬ ‫دامن غرب در اتش تحریم خواهد سوخت‬ ‫ترس از هژمونی ایران‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68 -73‬‬ ‫مخاطب به من شوک زد‬ ‫فیلمی با کاستی های فراوان‬ ‫سینمایی که نادیده گرفته شد‬ ‫نقدونظر‬ ‫‪74-79‬‬ ‫پرده برداری از راز قهرمان‬ ‫موج نژادپرستی در اوکراین و لهستان‬ ‫جدال مغز و مغز‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬مصطفی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی‪-‬خسرو معتضد ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاسین سیف االسالم‪ -‬امید کرمانی ها‪-‬فاطمه میرزایی‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬زهرا راد‪-‬‬ ‫عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‪ -‬حسین غالمی‪ -‬شادی خوشکار خیری‪-‬‬ ‫حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‪ -‬شاهین فتحیان ‪ -‬محمد جواد پاینده‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪:‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی‪ -‬مهدی ابراهیمی‬ ‫و نیوشا ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬داوود جوکار‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکرالهی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو ‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام رحمتی‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار‪ -‬مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫دکتر غالم حسن تقی نتاج ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬مهندس مهرداد نصرت پور ‪ -‬حسین مجاهدی‬ ‫مهندس نظری توکلی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫رضا راس��تی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان‪ -‬علیرضا حس��ن زاده‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬رواق‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫در خبرنامه این هفته گزارش��ی درباره تغییر رئیس مرکز پژوهش های مجلس درج ش��ده است‪ .‬مرور رسانه ها‪،‬‬ ‫گزارش هاوخبرهایی در حوزه های مختلف از بخش های گوناگون خبرنامه این شماره است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مجادله سینمایی‬ ‫اقتدار موشکی‬ ‫چرا باید دعوت شوند؟‬ ‫تاریخ جریان های سیاسی‪ -‬فکری مشهد‬ ‫‪12‬‬ ‫گزارش اول‬ ‫سنگنایبرئیسیمجلسباشد‪.‬‬ ‫اگرچه مراحل قانونی تاسیس مرکز پژوهش ها در‬ ‫پاییز سال ‪ 1374‬به انجام رس��ید‪ ،‬اما در واقع این مرکز در‬ ‫ماه های ابتدایی سال‪ 1372‬تاسیس شد‪.‬‬ ‫احمد توکلی از مرکز پژوهش های مجلس حذف‬ ‫شد‪.‬اینمناسب ترینتعبیرازاتفاقاتهفتهگذشتهمجلس‬ ‫است‪.‬‬ ‫حاال کاظ��م جاللی به عن��وان یک��ی از طرفداران‬ ‫سرس��خت علی الریجانی بر کرس��ی ریاس��ت مرکز‬ ‫پژوهش ها تکیه خواهد زد تا شاید به گفته رئیس مجلس‬ ‫این مرکز در فعالیت های خود نواوری داشته باشد‪.‬‬ ‫پس از اتفاقاتی که در انتخابات هیات رئیس مجلس‬ ‫رخدادوعلیالریجانیموفقشدبهپشتوانهفراکسیونتازه‬ ‫تاسیس رهروان والیت جایگاه خود را در ریاست مجلس‬ ‫تثبیت کند و طیف تحول خواه��ان به رهبری غالمعلی‬ ‫حداد عادل را شکست دهد‪ ،‬جاللی با رای اعضای هیات‬ ‫رئیسه س��کاندار مرکز پژوهش ها شد تا پازل فراکسیون‬ ‫حامی رئیس مجلس در به دست گرفتن مناسب اصلی‬ ‫مجلسکاملشود‪.‬‬ ‫مجلس نهم ک��ه قرار ب��ود مکانی ب��رای وحدت‬ ‫اصولگرایانباشدحاالتبدیلشدهبهمحملیبرایعمیق تر‬ ‫شدن اختالفات انان؛ از انتخابات هیات رئیسه تابررسی‬ ‫اعتبارنامه هاواکنونریاستمرکزپژوهش ها‪.‬‬ ‫مجلس شورای اسالمی از همان روزهای اغازین‬ ‫فعالیت خود در س��ال ‪ ،58‬همواره طرح های��ی را برای‬ ‫پی ریزی قوانین موردنیاز جامعه تدوین می کرد و لوایح‬ ‫سایر دستگاه ها را به بررسی می گذاشت‪ .‬نمایندگان ملت‬ ‫برای بررس��ی طرح ها و لوایح هیچ گاه خود را از نظرات‬ ‫کارشناس��ان محروم نمی کردند و در این راس��تا از انان‬ ‫مشورتمی طلبیدند‪.‬امادرعینحالایننمایندگانبودند‬ ‫کهنظرنهاییراابرازمی کردندوچه بسانظراتکارشناسان‬ ‫بهمرحلهاجرانمی رسید‪.‬‬ ‫قری��ب ب��ه ‪ 13‬س��ال پ��س از تش��کیل پارلمان‬ ‫در جمهوری اسالمی‪ ،‬نمایندگان مردم نسبت به وجود‬ ‫عقبهکارشناسیدرخصوصطرح هاولوایحاحساسنیاز‬ ‫جدی کردند‪ .‬بدین ترتیب از اواخر سال ‪ 1371‬به دستور‬ ‫هیاترئیسهمجلسوموافقتعلیاکبرناطقنوری‪،‬رئیس‬ ‫مجلسچهارم‪،‬نهادیمستقل ‪،‬دائمی وسازمان یافتهباعنوان‬ ‫«مرکز پژوهش های مجلس شورای اسالمی» برای ارائه‬ ‫خدمات مستمر کارشناسی و مطالعاتی در کنار مجلس‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫در ان زم��ان گروه��ی از نماین��دگان و پارلمان تا‬ ‫ی اینگونه اس��تدالل‬ ‫ریاس��ت های جمه��وری اس�لام ‬ ‫یو‬ ‫می کردند که مجالس��ی که چنین تکیه گاه های علم ‬ ‫تحقیقاتی س��ازما ن یافته ای در اختیار دارند‪ ،‬با مجالسی‬ ‫که نمایندگان شان با اتکا به توان علمی و تجربی خود به‬ ‫کارشناسی و تدوین قوانین مبادرت می ورزند‪ ،‬در روش و‬ ‫درنتیجهقابلمقایسهنیستند‪.‬بدینترتیبمجلسبادرک‬ ‫این ضرورت ‪ ،‬مرکز پژوهش های خود را بنا نهاد‪.‬‬ ‫حاال پس از گذش��ت حدود ‪ 20‬س��ال از تاسیس‬ ‫این مرک��ز‪ ،‬مرکز پژوهش ه��ا به عنوان ب��ازوی علمی و‬ ‫تحقیقاتی مجل��س‪ ،‬با انتش��ار چندین ه��زار گزارش‪،‬‬ ‫جایگاه پژوهش��ی خ��ود را باالتر از دیگر موسس��ات‬ ‫پژوهش��ی کش��ور قرار داده اس��ت‪ .‬هرچن��د در ابتدا‬ ‫بنا بر این بود که این مرکز عقبه کارشناسی هیات رئیسه‬ ‫باشد اما حاال انقدر بال وپر گرفته که ریاست ان شاید هم‬ ‫خبرنامه‬ ‫مرکز پژوهش ها به حامیان الریجانی رسید‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫احمد توکلی چگونه حذف شد؟‬ ‫ساختار مرکز پژوهش ها‬ ‫براساس انچه که ماده ‪ 22‬قانون شرح وظایف مرکز‬ ‫پژوهش ها ابراز می دارد‪ ،‬مطالعه‪ ،‬بررسی و ارائه نظرهای‬ ‫کارشناسی بر روی تمام طرح ها و لوایح‪ ،‬گرداوری‪ ،‬نقد و‬ ‫تنظیم نظرهای محققان و پژوهشگران مراکز دانشگاهی و‬ ‫تحقیقاتی‪ ،‬دستگاه های اجرایی‪ ،‬نهادها‪ ،‬گروه ها و احزاب‬ ‫سیاسی و افکار عمومی در مورد نیازهای جامعه‪ ،‬مطالعه‪،‬‬ ‫بررسی و تحقیق نسبت به حسن اجرای قوانین و سایر‬ ‫ابعاد نظارتی مجلس و ارائه پیش��نهادهای کارشناسانه‬ ‫برای رفع موانع و مش��کالت اجرای��ی‪ ،‬تامین نیازهای‬ ‫اطالعاتی کمیس��یون ها و نمایندگان مجل��س از طریق‬ ‫تدارک و برقراری نظام اطالع رسانی‪ ،‬انجام پژوهش های‬ ‫موردی حسب درخواست هیات رئیسه‪ ،‬کمیسیون ها و‬ ‫نمایندگان مجلس و انجام ماموریت های محوله در رابطه‬ ‫با کتابخانه های مجلس که این گونه موارد زیرنظر مستقیم‬ ‫رئیس مجلس قرار می گیرند از جمله وظایف این مرکز‬ ‫ذکر شده است‪ .‬این مرکز همچنین موظف به اشاعه نتایج‬ ‫مطالعاتپژوهشیازطریقنشرکتبونشریاتوانعکاس‬ ‫نظرات به واحدها و دس��تگاه های ذی ربط با نظر هیات‬ ‫رئیسهمجلساست‪.‬‬ ‫همچنین هیات امنای مرکز پژوهش ها متشکل از‬ ‫رئیسمجلس‪،‬اعضایهیاترئیسهمجلسورئیسمرکز‬ ‫است‪ .‬تصویب خط مشی کلی مرکز بنا بر پیشنهاد رئیس‬ ‫مرکز‪ ،‬تائید بودجه‪ ،‬تائید زیرمجموعه س��ازمانی و ائین‬ ‫نامه هایاستخدامی‪،‬مالیومعامالتیوعزلونصبرئیس‬ ‫مرکز‪،‬ازجملهوظایفهیاتامناست‪.‬‬ ‫رئیسمرکزراهیاتامناباتوجهبهماده‪ 77‬قانونشرح‬ ‫وظایف مرکز پژوهش های مجلس شورای اسالمی‪ ،‬برای‬ ‫مدت چهار سال از میان افرادی ذی صالح که دارای مدارج‬ ‫یوتجربهکافیباشند‪،‬انتخابمی کنند‪.‬شورای‬ ‫باالیعلم ‬ ‫پژوهشی مرکز نیز‪ ،‬متش��کل از رئیس مرکز‪ ،‬پنج نفر از‬ ‫یوکارشناسیازبیننمایندگانمجلس‬ ‫شخصیت هایعلم ‬ ‫به انتخاب هیات امنای مرکز و پنج نفر از پژوهش��گران‬ ‫متخصص دارای حداقل مرتبه استادیاری با معرفی رئیس‬ ‫مرکز و تصویب هیات امناست‪ .‬بررسی و تائید طرح های‬ ‫پژوهشی‪ ،‬همکاری در تدوین برنامه ساالنه مرکز‪ ،‬نظارت‬ ‫بر انتشار نش��ریه های علمی و پژوهش��ی مرکز و تعیین‬ ‫ی با سایر مراکز‬ ‫برنامه های اجرایی مرکز برای ارتباط علم ‬ ‫اموزشی و پژوهشی داخل و خارج کشور‪ ،‬جزو وظایف‬ ‫شورای پژوهشی است‪.‬‬ ‫اغاز فعالیت مرکز پژوهش ها‬ ‫تاسیس مرکز پژوهش ها‪ ،‬همزمان بود با سال پایانی‬ ‫مس��ئولیت مجلس چهارم‪ .‬در ان روزها‪ ،‬جناح راست‬ ‫اکثریت مجلس را در اختیار داش��ت و طبیع��ی بود که‬ ‫یکی از چهره های برجس��ته این جناح مس��ئولیت این‬ ‫مرکز تازه تاس��یس را برعهده گیرد‪ .‬اگرچه زمزمه هایی‬ ‫مبنی بر ریاست برخی چهره های جناح راست که وجهه‬ ‫سیاسی انها غالب بود‪ ،‬اما عقالی این جناح بر ان شدند‬ ‫تا چهره ای علمی را به ریاست این مرکز برسانند‪ .‬اینگونه‬ ‫بود که محمدجواد الریجانی که خود از موسسان مرکز‬ ‫پژوهش ها بود به ریاس��ت این مرکز رسید‪ .‬او که سابقه‬ ‫معاون��ت وزارت خارجه در دوران ریاس��ت دکتر علی‬ ‫اکبر والیتی بر دستگاه دیپلماسی را در کارنامه داشت و‬ ‫عالوه بر تحصیالت حوزوی‪ ،‬دکترای خود را در رش��ته‬ ‫‪13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫فیزیک نظری اخذ کرده بود‪ ،‬چهره مناسبی برای یک مرکز‬ ‫پژوهشی و تحقیقاتی به شمار می رفت‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬او در‬ ‫دوره مسئولیت خود در وزارت امور خارجه‪ ،‬سنگ بنای‬ ‫دفتر مطالعات سیاسی این وزارتخانه را نیز گذاشته بود‪.‬‬ ‫الریجانی در مجلس پنجم توانس��ت با حضور موثر در‬ ‫مرکز پژوهش های مجلس جایگاه مناسبی برای این مرکز‬ ‫ایجاد کند‪ .‬پس از شکست های پی در پی جناح راست در‬ ‫نیمه دوم دهه ‪ 70‬و ورود اصالح طلبان به مجلس ششم‪،‬‬ ‫میراث محمدجواد الریجانی به محمدرضا خاتمی رسید‪.‬‬ ‫خاتمی که از همان ابتدای فعالیت مجلس ششم‪ ،‬به نایب‬ ‫رئیسی پارلمان اصالح طلبان رسید و تا پایان این مجلس‬ ‫بر این کرسی تکیه زد‪ .‬او به دلیل حضور در هیات رئیسه‬ ‫مجلس‪ ،‬به ن��درت در محل مرک��ز پژوهش ها حضور‬ ‫می یافت؛ از این رو در دوره چهارساله وی عملکرد این‬ ‫مرکز زیرسایه مس��ئولیت خاتمی در هیات رئیسه قرار‬ ‫گرفت‪ .‬زارع فومنی رئیس ائت�لاف اصالح طلبان جوان‬ ‫درباره مرکز پژوهش های تح��ت مدیریت محمدرضا‬ ‫خاتمی چنین می گوید‪« :‬یک مرکزی که ش��اید تاکنون‬ ‫مورد توجه واقع نشده است‪ ،‬مرکز پژوهش های مجلس‬ ‫ی بود؛ این مرکز در‬ ‫ششم بود که دست محمدرضا خاتم ‬ ‫کنار حلقه های دیگری مثل حلقه کیان‪ ،‬حلقه ائین‪ ،‬مرکز‬ ‫مطالعات استراتژیک ریاس��ت جمهوری که متشکل از‬ ‫افرادی که از وزارت اطالعات و س��پاه به دلیل تخلفات‬ ‫بیرون انداخته شده بودند‪ ،‬به تئوری سازی و توطئه چینی‬ ‫اقدام می کردند‪ .‬مرکز پژوهش های مجلس مواردی را به‬ ‫یکسری از افراد دیکته می کردند و در قالب کارهای ظاهرا‬ ‫تحقیقاتی و نظرسنجی و‪ ..‬به دنبال اهداف خاصی بود در‬ ‫ادامه همین مرکز پژوهش های مجلس ششم گروهی را‬ ‫مامور کرد به قم بروند که یکی از انها من بودم‪ ،‬که برخی‬ ‫مسائل را به برخی روحانیون دیکته کنیم و ارتباط بگیریم‬ ‫و مسائل مختلف را باید انجام می دادیم‪ ».‬فومنی حتی از‬ ‫تالشناکامخاتمی برایتخریبعقایددینیجامعهسخن‬ ‫به میان می اورد‪ .‬با وجود انتقادات اصولگرایان‪ ،‬اکثریت‬ ‫اصالح طلبان در پایان مجلس ششم از عملکرد این مرکز‬ ‫با افتخار یادمی کردند‪ .‬پیروزی اصولگرایان در انتخابات‬ ‫مجلس هفتم میراث اصولگرایان را به انان بازگرداند‪ .‬در‬ ‫این دوره‪ ،‬احمد توکلی در یک روند توافقی به ریاس��ت‬ ‫مرکز پژوهش ها رس��ید؛ چه انکه غالمعلی حدادعادل‬ ‫باتوافقاکثریتاصولگرایانمجلسهفتمبهریاسترسید‬ ‫ومحمدرضاباهنرازطیفراستسنتیریاستفراکسیون‬ ‫اصولگرایان را عهده دار شد‪ .‬بنابراین تحولخواهان باید به‬ ‫جایگاهیمناسبدرپارلماناصولگرایاندستمی یافتند‪.‬‬ ‫اینگونه بود که احمد توکلی به ریاست مرکز پژوهش ها‬ ‫رسید‪ .‬او در این دوره تمام تالش خود را به کار گرفت تا‬ ‫این مرکز عقبه کارشناسی خود را بازیابد‪ .‬توکلی که خود‬ ‫دکترای اقتصاد دارد‪ ،‬تالش ک��رد تا طرح های اقتصادی‬ ‫عدالت خواهانه را در این مرکز پ��رورش دهد‪ .‬او در این‬ ‫مسیر از بسیاری از اساتید دانشگاه در حوزه های مختلف‬ ‫استفاده کرد و توانس��ت تا حدود بسیاری این مرکز را به‬ ‫جایگاه اصلی خود بازگرداند‪ .‬در مجلس هش��تم طریق‬ ‫انتخاب رئیس مرک��ز پژوهش ها تغییر کرد و او پش��ت‬ ‫درهای بسته و در جلسه ای خصوصی انتخاب شد‪ .‬دلیل‬ ‫این اتفاق تغییر ارایش اصولگرایان بود‪ .‬در بدو فعالیت‬ ‫مجلس هشتم علی الریجانی در راس پارلمان نشست که‬ ‫برتمامتحوالتمجلستاثیرمی گذاشت‪.‬زمانیکههفت‬ ‫جلسههیات رئیسهمجلسهشتمبرایانتخابرئیسمرکز‬ ‫پژوهش ها بی نتیجه ماند ناگهان محمدرضا باهنر‪ ،‬نایب‬ ‫رئیس دوم خبر انتخاب توکلی را در اختیار رسانه ها قرار‬ ‫داد‪ .‬در مجلس هشتم انتخاب رئیس مرکز پژوهش ها در‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪14‬‬ ‫یکماراتننفس گیرمیانتحولخواهانوحامیاندولتدر‬ ‫مجلس صورت گرفت‪ .‬طرفداران دولت از کاندیداتوری‬ ‫روح اهلل حسینیان و اصولگرایان تحولخواه در راس انها‬ ‫غالمعلیحدادعادلازکاندیداتوریاحمدتوکلیحمایت‬ ‫می کردند‪ .‬بدین ترتیب هیات رئیسه مجلس به دو دسته‬ ‫مخالفانوموافقانادامهریاستتوکلیبرمرکزپژوهش ها‬ ‫تقسیم شد‪ .‬مهم ترین مخالف توکلی اما علی الریجانی‬ ‫بود‪ .‬گرچه این دو چهره اصولگرا نس��بت خانوادگی با‬ ‫یکدیگردارند‪،‬اماهموارهاختالفنظرهایی میانانها عیان‬ ‫بوده است‪ .‬توکلی در انتخابات ریاست جمهوری نهم از‬ ‫محمدباقرقالیبافدربرابرعلیالریجانیحمایتکردودر‬ ‫انتخابات هیات رئیسه مجالس هشتم و نهم به پشتیبانی از‬ ‫غالمعلیحدادعادلدرمقابلالریجانیپرداخت‪.‬تاخیردر‬ ‫انتخاب رئیس مرکز پژوهش های مجلس هشتم موجب‬ ‫شد تا توکلی در نامه ای به اعضای هیات رئیسه به شدت‬ ‫از نحوه رفتار انها انتقاد کند و فعالیت خود در مجلس را‬ ‫به حالت تعلیق در بیاورد‪ .‬علت تاخیر در تصمیم گیری‬ ‫هیات رئیسه نیز درخواس��ت حامیان دولت از الریجانی‬ ‫برای عدم انتخاب توکلی بود؛ چه ان که توکلی در دوره‬ ‫چهار ساله ریاست بر مرکز پژوهش ها در مجلس هفتم‬ ‫گزارش های انتقادی فراوانی نس��بت به عملکرد دولت‬ ‫محمود احمدی نژاد تهیه می ک��رد‪ .‬از این رو طبیعی بود‬ ‫که حامیان دولت در مجلس هشتم با ادامه ریاست توکلی‬ ‫در مرکز پژوهش ها مخالف باش��ند‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫شایعاتی منتشر شد که حاکی از تعیین شروطی از سوی‬ ‫علی الریجانی بود تا درصورتیکه توکلی انها را پذیرفت‪،‬‬ ‫ریاس��ت بر مرکز پژوهش ها را به او بس��پارد‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی رئیس مجلس توکلی را به جلسه ای خصوصی‬ ‫دعوت کرد و انها پشت در های بسته تشکیل جلسه دادند‬ ‫وباپذیرشویژگی هایموردنظرالریجانیتوکلیدرمقام‬ ‫ریاست مرکز پژوهش ها ابقا شد‪ .‬حمیدرضا حاجی بابایی‬ ‫که در هیات رئیسه مجلس هشتم حضور داشت و حاال‬ ‫وزیر اموزش و پرورش دولت دهم اس��ت گفته بود که‬ ‫این ویژگی ها تعامل بیشتر مرکز پژوهش ها با نمایندگان‪،‬‬ ‫اعضای هیات رئیسه و کارشناسان بوده است‪ .‬اما تحوالت‬ ‫پشت پردهخبرازانمی دادکهشرطاصلیالریجانیتعامل‬ ‫با دولت و عدم استفاده از مرکز پژوهش ها به عنوان ابزاری‬ ‫برای مخالفت با احمدی نژاد به ویژه در فاصله یک سال‬ ‫مانده به انتخابات بوده است‪ .‬شاید به راحتی بتوان گفت‬ ‫که احمد توکلی این شروط را نپذیرفت‪ .‬چه انکه عملکرد‬ ‫او در مرک��ز پژوهش ها بارها با انتق��اد نمایندگان حامی‬ ‫ احمدی نژاد مواجه شد‪.‬‬ ‫قسمت دوم گزارش مرکز پژوهش ها‬ ‫اما در مجل��س نهم ماجرای انتخ��اب رئیس مرکز‬ ‫پژوهش ها متفاوت از مجالس گذشته بود‪ .‬در دوره های‬ ‫گذشته فردی که ریاست این مرکز را برعهده داشت در‬ ‫صورت راهیابی مجدد به مجلس بار دیگر این سمت را‬ ‫عهده دارمی شد‪،‬امااینباردراستانهفعالیتمجلسنهمبه‬ ‫دلیل اتفاقی که در ارایش درونی اصولگرایان رخ داد‪ ،‬رسما‬ ‫اعالمشدکهرئیسمرکزپژوهش هاتغییرخواهدکرد‪.‬حتی‬ ‫نام هایی همچون اسداهلل بادامچیان و حمیدرضا کاتوزیان‬ ‫که از راهیابی مجدد به مجل��س بازماندند از گزینه های‬ ‫ریاست این مرکز بودند‪ .‬اما درنهایت این کاظم جاللی بود‬ ‫که توانست کرسی توکلی را تصاحب کند و به ریاست‬ ‫بازویکارشناسیمجلسبرسد‪.‬‬ ‫چرا جاللی؟‬ ‫با مش��خص ش��دن نتایج انتخابات مجلس نهم‪،‬‬ ‫گمانه زنی ها درخصوص ارایش پارلمان جدید اغاز شد؛‬ ‫چه انکه با وجود راهیابی چهره های اصولگرا و ژنرال های‬ ‫اینجریانبهمجلس‪،‬انچهارایشمجلسراباابهاممواجه‬ ‫می کرد‪ ،‬تعداد زیاد نمایندگان مس��تقل و اعالم پیروزی‬ ‫طیف های مختلف بود‪ .‬بدین ترتیب طیف های مختلف‬ ‫اصولگرادرروزهایباقیماندهمجلسهشتمتمامهم وغم‬ ‫خود را برای به کار گرفتند‪ .‬ایستگاه نخست این ماجرا‪،‬‬ ‫انتخاب رئیس مجلس بود‪ .‬طیف های مختلف زیر چتر‬ ‫دو کاندیدای شاخص یعنی غالمعلی حدادعادل و علی‬ ‫الریجانی که در مجلس هش��تم نیز با یکدیدگر رقابت‬ ‫کرده بودند قرارگرفتند‪ .‬هرچه حامیان ریاست حدادعادل‬ ‫برنامه های خود را با رسانه ها مطرح می کردند‪ ،‬اما حامیان‬ ‫ریاست علی الریجانی سکوت پیش��ه کرده بودند‪ .‬این‬ ‫اتفاقات نیز بر مبهم شدن ماجرا می افزود و برخی اینگونه‬ ‫تحلیل می کردند که علی الریجانی از شکست خود در‬ ‫انتخابات هیات رئیسه اگاه اس��ت‪ .‬اما انچه سبب تغییر‬ ‫قاعده بازی به سود علی الریجانی شد‪ ،‬تشکیل فراکسیون‬ ‫رهروان والیت ب��ود‪ .‬الریجانی با نزدیک ش��دن به رای‬ ‫اکثریت از منتخبان مجلس نهم توانست انها را به سوی‬ ‫خود و به س��ود خود جلب کند‪ .‬اینگونه بود که ریاست‬ ‫الریجانی در مجلس نهم نیز تثبیت ش��د و او برخالف‬ ‫بسیاری از پیش بینی ها غالمعلی حدادعادل را شکست‬ ‫داد‪ .‬پس از انتخاب رئیس مجلس‪ ،‬تصویب اعتبارنامه ها و‬ ‫انتخاباتکمیسیون هانیزجنجالیشدوناگهانتمامنگاه ها‬ ‫بهانتخابرئیسمرکزپژوهش هامعطوفشد‪.‬گوییقرار‬ ‫براینبودکهفقطسهکرسیاصلیهیاترئیسهثابتبماند‬ ‫و تمام سمت های دیگر در درون مجلس دستخوش تغییر‬ ‫و تحول شود‪ .‬کاظم جاللی که از حامیان اصلی ریاست‬ ‫علی الریجانی و سخنگوی فراکس��یون رهروان والیت‬ ‫بود به ریاست مرکز پژوهش ها رسید تا هیچ سهمی برای‬ ‫اصولگرایان تحولخواه در جایگاه های تاثیرگذار مجلس‬ ‫نهم وجود نداشته باشد‪ .‬جاللی برای رسیدن به ریاست‬ ‫مرکز پژوهش ها راه چندان دشواری را پیش رو نداشت؛‬ ‫چه انکه از حامیان اصلی ریاس��ت علی الریجانی بود و‬ ‫حاال پس از پیروزی الریجانی در انتخابات هیات رئیسه‬ ‫می توانست رای او و به تبع ان رای اکثریت اعضای هیات‬ ‫رئیسهراازانخودکند‪.‬امااحمدتوکلیکهدراینمیانتمام‬ ‫قد از غالمعلی حداد عادل دفاع کرده بود‪ ،‬مرکز پژوهش ها‬ ‫را از دس��ت داد‪ .‬احمد توکلی‪ ،‬کاظم جاللی‪ ،‬سید موید‬ ‫حسینی صدر ‪ ،‬عباس رجایی و محمدمهدی مفتح افرادی‬ ‫بودند که برنامه های خود را برای تصدی پست ریاست‬ ‫مرکز پژوهش های مجلس ارائه دادند‪ ،‬اما برنامه های احمد‬ ‫توکلیرئیسمرکزپژوهش هایمجلسدرمجالسهفتم‬ ‫و هشتم با نظر مثبت اعضای هیات رئیسه همراه نشد و در‬ ‫نهایت این کاظم جاللی بود که اقبالش بلند بود و فاتح این‬ ‫کرسیدرمجلسنهمشد‪ .‬البتهبهجزتوکلیسایرگزینه ها‬ ‫از قدرت کافی برای رقابت با جاللی برخوردار نبودند تا به‬ ‫اینترتیبسخنگویفراکسیونرهروانوالیتبهریاست‬ ‫این مرکز برسد‪ .‬کاظم جاللی در مورد برنامه هایش برای‬ ‫تصدیمرکزپژوهش هایمجلسگفتهاست‪«:‬اجازهدهید‬ ‫بعدازانجاممعارفهبرنامه هایمرااعالمکنمکهبهاحتمالزیاد‬ ‫اینموضوعدرقالبکنفرانسخبریانجامخواهدشد‪ ».‬او‬ ‫درموردزمانمعارفهخودگفتهاست‪«:‬براساسانچهمطرح‬ ‫شده به احتمال زیاد معارفه بنده بعد از تعطیالت تابستانی‬ ‫مجلس(اواسطمردادماه)انجامخواهدشد‪ ».‬رئیس جدید‬ ‫مرکزپژوهش هایمجلسدرخصوصگزینه هایمطرح‬ ‫برای تصدی قائم مقام و مسئوالن این مرکز نیز گفت‪« :‬در‬ ‫حال حاضر نیروهای توانمندی در مرکز پژوهش ها وجود‬ ‫دارد‪ ،‬اما منطقی ان است که بعد از مستقر شدن و ارزیابی‬ ‫دقیق و شناختن نیروهای انسانی مرکز پژوهش ها در این‬ ‫رابطه تصمیم گیری و اقدامات الزم را انجام دهند‪g».‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫میان روسای حوزه هنری و سازمان سینمایی چه می گذرد؟‬ ‫مجادله سینمایی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مجادله بین معاونت س��ینمایی وزارت ارشاد و‬ ‫حوزه هنری هرچند در چند روز گذش��ته پس از یک‬ ‫فراز‪ ،‬فرودی را از س��ر گذراند‪ ،‬اما در همان فرود هم‬ ‫نسبت هایی رد و بدل شد که کم از فرازش نداشت‪.‬‬ ‫درواقع ماجرا از زمانی اغاز شد که حوزه هنری‬ ‫پس با اعتراض ب��ه دو فیلم گشت ارش��اد و زندگی‬ ‫خصوصی این فیلم ه��ا را از پرده س��ینماهای تحت‬ ‫اختیار خود پایین اورد‪ .‬از همان زمان‪ ،‬یعنی س��ه ماه‬ ‫پیش اعالم کرد از این پس به انتخاب خود‪ ،‬از برخی‬ ‫فیلم های پروانه نمایش گرفته که در ان زمان به عدد‬ ‫حداقل ‪ 15‬فیلم اشاره ش��د که احتماال در سال جاری‬ ‫در س��ینماهای حوزه امکان نمایش نخواهند داشت‪.‬‬ ‫پس از ان ش��ورای صنفی نمایش طی چند هفته اخیر‬ ‫تصمیم گرفت که حواله اکران به س��ینماهای حوزه‬ ‫هنری ندهد‪ .‬ای��ن تصمیم موجب ش��د حتی گاهی‬ ‫س��ینماهای متعلق به ح��وزه بدون فیل��م ماندند‪ ،‬اما‬ ‫مجادله اصلی بر سر پردیس س��ینمایی ازادی بود که‬ ‫به اقدام واکنش��ی حوزه هنری برای اکران فیلم دفاع‬ ‫مقدس��ی شور ش��یرین انجامید‪ .‬این س��ینما البته در‬ ‫معادالت اکران برای سازندگان فیلم ها و شاید به طور‬ ‫غیرمستقیم برای مدیران س��ینمایی وزارت ارشاد از‬ ‫اهمیت ویژه ای برخوردار اس��ت‪ .‬ای��ن مجموعه در‬ ‫فصل بهار گذشته توانسته ‪ 16/6‬درصد از کل فروش‬ ‫س��ینماهای پایتخت را به خود اختصاص دهد و این‬ ‫درحالی است که این پردیس سینمایی تنها ‪ 6/2‬درصد‬ ‫از کل فضای سینمایی پایتخت را تشکیل داده است‪.‬‬ ‫حدود ‪ 80‬سالن س��ینمایی در تهران فعالیت می کنند‬ ‫که البته بخشی از انها فروش بسیار ضعیفی دارند‪ .‬در‬ ‫این میان سینما «ازادی» با در اختیار داشتن پنج سالن‬ ‫س��ینمایی‪ ،‬حدود ـ ‪ 10‬درصد از کل فروش سینمای‬ ‫ایران ـ را در بهار گذشته تامین کرده است‪.‬‬ ‫به هر حال واکنش شورای صنفی نمایش به حوزه‬ ‫هنری که اع�لام کرد؛ «پ��س کوچه های ش��مرون»‬ ‫را اکران نمی کند‪ ،‬به انجا کش��ید که هن��گام نمایش‬ ‫«شور شیرین» بحث تغییر س��رگروهی از این سینما‬ ‫به پردیس «اریکه ایرانی��ان» را هم مطرح کند تا عمق‬ ‫اختالفات ایجاد شده‪ ،‬بیش از پیش نمایان شود‪ .‬این‬ ‫اقدام موجب شد رئیس حوزه هنری عالوه بر اکران‬ ‫فیلم یادش��ده بدون مجوز اکران‪ ،‬مدی��ران حوزه در‬ ‫این سینما را گردهم بیاورد و در جمع انها سخنرانی‬ ‫شدیداللحنی علیه فضای سینمایی کشور و مدیریت‬ ‫ان انجام دهد‪ .‬او در س��خنانش به مس��ئوالن وزارت‬ ‫ارشاد توصیه کرد که صفشان را از سوءاستفاده گران‬ ‫همنوا با دشمن جدا کند‪.‬‬ ‫مومنی در س��خنان صریحی گف��ت‪« :‬انانی که‬ ‫حوزه هنری را می شناس��ند یا تاری��خ ان را پیگیری‬ ‫کرده اند‪ ،‬می دانند که این نهاد هر گاه متوجه انحرافی‬ ‫در مسیر ادبیات و هنر انقالب شده‪ ،‬واکنش نشان داده‬ ‫و تاوان بیداری و غیرتمندی خودش را هم پرداخته‬ ‫است‪ .‬امروز در روزگار استیالی ارزش های انقالبی‬ ‫و اسالمی کس��ی جرات ندارد که فرزندان امام (ره)‬ ‫عزیزمان و رهبر حکیم مان را به جرم دفاع از ساحت‬ ‫هنر انقالب اس�لامی مورد بازخواس��ت و تنبیه قرار‬ ‫ده��د‪ ».‬او افزود‪« :‬این روزها گاهی کس��انی از س��ر‬ ‫عصبانیت ی��ا نادانی درب��اره حوزه هنری س��خنانی‬ ‫می گویند ک��ه به ان��دازه قد و قواره ش��ان نیس��ت‪.‬‬ ‫ایا نمای��ش ندادن فیلم ه��ای مفس��ده انگیز که مورد‬ ‫اعتراض علمای دین و مجته��دان نماینده ولی فقیه‬ ‫در بالد اس��ت‪ ،‬بی قانونی اس��ت؟ ما اماده ایم تاوان‬ ‫این قانون ش��کنی را بدهیم‪ .‬اما کدام قان��ون؟ قانون‬ ‫مجلس شورای اس�لامی که ش��ش مجتهد عادل بر‬ ‫ان نظارت دارند تا خالف ش��رع صورت نگیرد؟ یا‬ ‫قانون شورایعالی انقالب فرهنگی که همه اعضای ان‬ ‫منتخب رهبری هس��تند و بزرگانی از عالمان دین در‬ ‫انجا حضور دارند و خود شاهد بوده ایم که تمام قد‪،‬‬ ‫مراقب حفظ وجوه شرعی تصمیمات و قوانین وضع‬ ‫شده هستند‪ .‬یا ائین نامه ها و مقررات داخلی که چند‬ ‫نفر کمتر از خودمان با هر پیش��ینه و هر مقدار بینش‬ ‫دینی می نویسند و اسمشان را می گذارند قانون؟! این‬ ‫چه قانونی اس��ت که به بهانه ان و توسط معدود افراد‬ ‫خاص از انتشار کارهای مفسده انگیز حمایت می شود‬ ‫و بر عکس به نام ان‪ ،‬به علمای محترمی مانند ایت اهلل‬ ‫خاتمی‪ ،‬ایت اهلل علم الهدی و ایت اهلل صفایی که رهبر‬ ‫معظم انقالب بارها از ایشان به نیکی و روشنفکری و‬ ‫دلسوزی یاد کرده اند‪ ،‬اهانت می شود؟»‬ ‫مومنی همچنین تصریح کرد‪« :‬اگر خدای ناکرده‬ ‫قانونی هم وجود داش��ت و تمام سیر منطقی خود را‬ ‫طی کرده بود و به تصویب رسیده بود و روزی بهانه ای‬ ‫می ش��د تا از ترویج فس��اد حمایت کند‪ ،‬به وصیت‬ ‫امام خمینی (ره) و به سفارش مقام معظم رهبری‪ ،‬مردم‬ ‫مس��لمان موظف بودند به این قانون اعتنایی نکنند و‬ ‫بلکه وظیفه شرعی شان را انجام دهند‪».‬‬ ‫اما جواد ش��مقدری هم در برابر سخنان مومنی‬ ‫بیکار ننشس��ت‪ .‬او ضمن انکه ب��رای فیصله دادن به‬ ‫موضوع و به دلیل انچه در نظر گرفتن مصالح س��ینما‬ ‫عنوان شد‪ ،‬دستور صدور حواله اکران را صادر کرد‪ ،‬اما‬ ‫در سخنانی به برخی سخنان رئیس حوزه هنری پاسخ‬ ‫گفت؛ از جمله اینکه‪« :‬نکته جالب تر تفسیر این مسئول‬ ‫نهاد انقالبی در نحوه تبعیت از قانون است‪ .‬ایشان گفته‬ ‫است اگر بر ما معلوم شود یک قانون که همه مراحلش‬ ‫را طی کرده اما باعث مفس��ده می ش��ود ما به وصیت‬ ‫امام (ره) حق نداری��م ان را اجرا کنیم‪ ،‬که در این باب‬ ‫این دو س��وال پیش می اید؛ اوال مبنای این تشخیص‬ ‫چه کسی است؟ ایا هر کس نمی تواند به همین گونه از‬ ‫اجرای هر قانونی سر باز بزند‪ ،‬ایا در ان صورت سنگ‬ ‫روی سنگ باقی می ماند؟ ثانیا شما بر یکی از وصایای‬ ‫امام رضوان اهلل تعال��ی علیه تاکی��د می ورزید‪ ،‬اما بر‬ ‫سفارش امام حاضر که اتفاقا سه ماه پیش بیان فرمودند‬ ‫و اجرای قانون را بر هر رفتار و تفس��یر شخصی اولی‬ ‫داشتند را به پشت سر می نهید؟»‬ ‫رئیس سازمان س��ینمایی در پایان سخنانش هم‬ ‫تصریح کرد‪« :‬به هر حال من نمی توانم قبول کنم وقتی‬ ‫س��ینماهای حوزه به ش��دت در صدد اکران «گشت‬ ‫ارش��اد» بودند و قب��ل از ان هم در اک��ران فیلم های‬ ‫انچنانی مشتاق بوده اند‪ ،‬یک ش��به دلسوز فرهنگ و‬ ‫انقالب و ارزش ها شده باشند‪ .‬اگر چه تالش می کنم‬ ‫باور کنم که این تحول یک ش��به اتفاق افتاده و ریشه‬ ‫در بعضی رفتارهای سیاس��ی و مش��اورت اعضای‬ ‫(تشکل) منحله خانه س��ینما که در حوزه هنری خانه‬ ‫کرده اند‪ ،‬ندارد‪g ».‬‬ ‫تعطیلی فاز دوم هدفمندی یارانه ها‬ ‫با کنار گذاشته شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها‪،‬‬ ‫گویی اس��تراتژی یارانه ای دولت دستخوش تغییر و‬ ‫تحول خواهد شد‪ .‬در حالی که پیش از این نظر رسمی‬ ‫دولت درباره اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها اعالم‬ ‫نش��ده بود‪ ،‬سید ش��مس الدین حس��ینی‪ ،‬سخنگوی‬ ‫اقتصادی دولت هفته گذشته به طور رسمی از خروج‬ ‫این موضوع از دستور کار دولت خبر داد‪.‬‬ ‫وزیر اقتصاد که در نشس��ت مدیران ارشد بازار‬ ‫س��رمایه س��خن می گفت‪ ،‬درباره اخرین برنامه های‬ ‫دولت برای اج��رای فاز دوم هدفمن��دی گفت‪« :‬اگر‬ ‫فاز دوم هدفمندی به معنای افزایش قیمت حامل های‬ ‫انرژی تلقی می ش��ود‪ ،‬این موضوع فعال از دستور کار‬ ‫دولت خارج اس��ت‪ ».‬او در عین حال گفت‪« :‬دولت‬ ‫به دنب��ال اصالح و افزایش قیم��ت حامل های انرژی‬ ‫نیست‪ ،‬اما هدفمند سازی از دستور کار خارج نیست و‬ ‫این موضوع تداوم دارد‪».‬‬ ‫به گفته حس��ینی‪ ،‬دولت فعال به دنبال زاویه های‬ ‫دیگر اجرای این قانون است که یکی از مهم ترین انها‪،‬‬ ‫تقویت ضری��ب هدفمندی پرداخت یارانه هاس��ت‪،‬‬ ‫موضوعی ک��ه احتماال به معنای ت�لاش برای حذف‬ ‫یا کاهش یاران��ه پرداختی به برخ��ی خانوارها تعبیر‬ ‫خواهد شد؛ چرا که وزیر اقتصاد گفته است‪« :‬در حال‬ ‫تقویت سیستم های اطالعاتی در خصوص شناسایی‬ ‫خانوارها هستیم‪ ».‬هر چند محمدرضا فرزین‪ ،‬دبیر ستاد‬ ‫هدفمندی یارانه ها اخیرا گفته اس��ت که این ستاد در‬ ‫سال جاری برنامه ای برای حذف یارانه ‪ 45‬هزارتومانی‬ ‫هیچ کس ندارد‪.‬‬ ‫با تصویب قانون بودجه سال ‪ 91‬بسیاری بر این‬ ‫باور بودند که مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه ها با‬ ‫تعیین ردیف بودجه ای در مجلس قابلیت اجرایی پیدا‬ ‫می کند؛ اما دولت با انتقاد از تغییرات گسترده در الیحه‬ ‫پیشنهادی اش و تاخیر در ابالغ بودجه به دستگاه های‬ ‫اجرایی‪ ،‬نارضایتی خود را از تصویب ان نشان داد‪.‬‬ ‫اینگونه بود که پیش بینی ه��ا و برنامه های دولت‬ ‫برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها به هم خورد؛‬ ‫چه انکه مقدار بودجه اجرای این فاز به کمتر از نصف‬ ‫بودجه ای رس��یده بود که دولت در نظر داشت‪ .‬حاال‬ ‫دول��ت ناگزیر به تدوی��ن برنامه ای جدید بر اس��اس‬ ‫بودجه تصویب شده است‪g .‬‬ ‫‪15‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫اقتدار موشکی‬ ‫رزمایش موشکی پیامبر اعظم(ص) ‪ 7‬برگزار شد‬ ‫خبرنامه‬ ‫اولین ساعات دوشنبه هفته گذش��ته همزمان بود‬ ‫با اغاز مانور موشکی س��پاه؛ مانوری که با نام رزمایش‬ ‫موشکی پیامبر اعظم(ص)‪ 7‬برگزار شد‪.‬‬ ‫همزمان با اغاز مرحله مقدماتی رزمایش موشکی‬ ‫زمین به زمین نیروی هوافضای س��پاه‪ ،‬تمامی یگان ها و‬ ‫پایگاه های موشکی شرکت کننده در این رزمایش مراحل‬ ‫لو انتقاالت خود ب��ه مواضع از پیش‬ ‫اماده س��ازی و نق ‬ ‫تعیین شده را اغاز کردند‪ .‬در دومین روز از این رزمایش‬ ‫نیز موش��ک باران اهداف پایگاه های شبیه س��ازی شده‬ ‫دشمن در کویر سمنان با شلیک موفق ده ها فروند موشک‬ ‫دوربرد شهاب ‪ 3‬و موشک های میان برد و کوتاه برد انجام‬ ‫شد‪ .‬در این روز با حضور جمعی از فرماندهان کل سپاه‬ ‫شلیک انواع موش��ک های دوربرد‪ ،‬میان برد و کوتاه برد‬ ‫نیروی هوا فضای س��پاه انجام شد و شلیک موشک ها و‬ ‫اصابت انها به اهداف از پیش تعیین شده در کویر سمنان‬ ‫با موفقیت صد در صد انجام گرف��ت‪ .‬در این رزمایش از‬ ‫موشک های شهاب ‪ ،1‬شهاب ‪ ،2‬ش��هاب ‪ ،3‬فاتح‪ ،‬قیام‪،‬‬ ‫تندر‪ ،‬خلیج فارس و زلزال استفاده شد و این موشک ها از‬ ‫سراسر نقاط کشور به سمت پایگاه های نظامی دشمن که‬ ‫در کویر سمنان شبیه سازی شده بود شلیک شد‪ .‬در دومین‬ ‫روز این رزمایش‪ ،‬سردار ش��یرازی‪ ،‬رئیس دفتر نظامی‬ ‫فرماندهی معظم کل قوا‪ ،‬سردار سالمی‪ ،‬جانشین فرمانده‬ ‫کل سپاه‪ ،‬سردار حجازی‪ ،‬معاون ستاد کل نیروهای مسلح‪،‬‬ ‫سردار حاجی زاده‪ ،‬فرمانده نیروی هوافضای سپاه‪ ،‬سردار‬ ‫کوثری‪ ،‬عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس و جمعی از‬ ‫فرماندهان سپاه حضور داشتند‪ .‬در پایان دومین روز این‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪16‬‬ ‫رزمایش که در منطقه عملیاتی جنوب کویر لوت تا کویر‬ ‫سمنان برگزار شد‪ ،‬جنگنده های سپاه با پرواز بر فراز کویر‬ ‫سمنان و لوت اهداف از پیش تعیین شده را موشک باران‬ ‫کردند‪ .‬در روز چهارش��نبه هفته گذشته که اخرین روز‬ ‫رزمایش موشکی پیامبر اعظم(ص)‪ 7‬بود‪ ،‬موشک خلیج‬ ‫فارس به سمت هدف دریایی مشخص شلیک شد‪ .‬در‬ ‫این مرحله عالوه بر شلیک موشک خلیج فارس به سمت‬ ‫هدف دریایی‪ ،‬در مرحله تکمیلی بمباران اهداف از پیش‬ ‫تعیین شده توسط هواپیماهای جنگنده و پهپاد (هواپیمای‬ ‫بدون سرنشین) نیروی هوافضای سپاه انجام شد‪ .‬سردار‬ ‫امیرعلی حاجی زاده‪ ،‬فرمانده نیروی هوافضای سپاه در‬ ‫پایان این رزمایش با تاکید بر امادگی فراگیر ملت ایران‬ ‫و تسلیم نش��دن برابر زورگویی ها و فشارهای مختلف‬ ‫دشمنان گفت‪« :‬ما به هر تهدیدی پاسخ قاطع‪ ،‬کوبنده و‬ ‫پشیمان کننده می دهیم و در روز واقعه‪ ،‬موشک های سپاه‬ ‫همچونصاعقهبر سردشمنانفرودخواهدامد‪ ».‬اوگفت‪:‬‬ ‫«نمایش مقتدرانه و به کارگیری انواع موشک های پیشرفته‬ ‫و مدرن و به صحنه اوردن دستاوردها و تجهیزات نوظهور‬ ‫سپاه که حاصل تالش های خس��تگی ناپذیر و صادقانه‬ ‫محققان و دانش��مندان ایرانی و طراحی و تولید صنایع‬ ‫نظامی کشور است که نشان از اضمحالل و بی خاصیت‬ ‫شدن تحریم های ‪ 33‬ساله نظامی غرب علیه جمهوری‬ ‫اسالمی ایران دارد‪ ».‬حاجی زاده با تشریح مراحل سه گانه‬ ‫رزمایش موش��کی پیامبر اعظم(ص) ‪ 7‬و س��امانه ها و‬ ‫تجهیزات به کارگیری ش��ده در این رزمایش اظهار کرد‪:‬‬ ‫«طی این رزمایش انواع موشک های دوربرد‪ ،‬میان برد و‬ ‫کوتاه برد از نقاط مختلف کشور به سمت اهداف از پیش‬ ‫تعیین شده در کویر ایران شلیک شد‪ .‬در این رزمایش ده ها‬ ‫فروند موشک از انواع شهاب‪ 3،2،1‬موشک خلیج فارس‪،‬‬ ‫فاتح‪ ،110‬قیام‪ ،‬تندر و زلزال شلیک و بسیاری از انها پایگاه‬ ‫نظامی شبیه سازی شده دش��منان فرامنطقه ای را به طور‬ ‫کامل نابود و منهدم کرد‪ ».‬فرمانده نیروی هوافضای سپاه‪،‬‬ ‫شبیه سازیو احداث مقیاسکوچکیازیک پایگاههوایی‬ ‫مشابهقدرت هایفرامنطقه ایرااقدامی برایسنجشدقت‬ ‫در هدف گیری‪ ،‬اثرگذاری اصابت ها‪ ،‬ناکارامدسازی و‬ ‫عقیم کردن یگان تهاجمی دشمنان ارزیابی کرد و افزود‪:‬‬ ‫ی متخصصان نیروهای‬ ‫«قابلیت ها و توانمندی های علم ‬ ‫مسلح ش��کوفایی و گس��ترش صنایع دفاعی و اتکا به‬ ‫ی و خودب��اوری کارکنان نیروی هوافضای‬ ‫فناوری بوم ‬ ‫س��پاه به نقطه ای از رشد و استحکام رس��یده است که با‬ ‫قاطعیت می توان گفت ایران اسالمی امروز از تحریم ها‬ ‫عبور کرده و با تبدیل ان به یک فرصت راهبردی و طالیی‪،‬‬ ‫راه های پیش��رفت و تکامل را به طور میان بر و ش��تابان‬ ‫سپری می کند‪ ».‬حاجی زاده تامین امنیت پایدار منطقه ای‪،‬‬ ‫صلح و دوستی فراگیر و وحدت همه جانبه کشورهای‬ ‫اسالمی در ایجاد بلوک قدرت اسالمی را ارمان و ارزوی‬ ‫همه ملت های مس��لمان منطقه خوان��د و تصریح کرد‪:‬‬ ‫«رزمایش موشکی پیامبر اعظم (ص) ‪ 7‬که در ان بخشی‬ ‫از توان نیروی هوافضای س��پاه به کار گرفته شد‪ ،‬بیانگر‬ ‫وجود ظرفیت های سرنوشت ساز در کالبد امت اسالمی‬ ‫است که فهم دقیق ان خواهد توانست توان بازدارندگی‬ ‫کشورهای اسالمی را ارتقا بخشد‪ ».‬وی‪ ،‬شلیک موشک‬ ‫خلیج فارس به سمت هدف دریایی مشخص را اخرین‬ ‫مرحله از رزمایش پیامبر اعظ��م (ص) ‪ 7‬معرفی کرد و‬ ‫افزود‪« :‬براساس گزارش دریافتی از نقطه هدف‪ ،‬موشک‬ ‫خلیج فارس به طور دقیق به هدف مورد نظر اصابت و ان‬ ‫را که چندین برابر کوچک تر از هدف های دریایی تهدید‬ ‫محور است‪ ،‬منهدم کرد‪g».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫چرا باید دعوت شوند؟‬ ‫در حاشیه دعوت مسئولین بحرینی به ایران‬ ‫حسین صفدری ‪ /‬قائم مقام سابق سیاسی اتحادیه‬ ‫جامعه اسالمی دانشجویان‬ ‫مقام معظم رهبری درباره مردم بحرین فرموده اند‪:‬‬ ‫«البته در این حوادث منطقه ‪ ،‬مردم بحرین در مظلومیت‬ ‫مضاعف به س��ر می برند‪ ،‬حقیقتا مظلوم هس��تند و به‬ ‫وسیله رژیم مس��تبد و دیکتاتوری بی جهت سرکوب‬ ‫می ش��وند‪ ،‬اعت��راض انها ب��ا خش��ن ترین وضعیت‬ ‫پاسخ داده می شود درحالی که انها ابتدایی ترین نیازهای‬ ‫انسانی یک کشور مردمساالر را طلب می کنند‪».‬‬ ‫این جمله قس��متی از فرمایش��ات مق��ام معظم‬ ‫رهبری در ‪ 14‬خرداد ‪ 91‬اس��ت ک��ه مظلومیت مردم‬ ‫بحرین را برای جهانیان گوش��زد می کند و اس��تبداد‬ ‫و دیکتاتوری رژیمی را ترس��یم می کند که بناس��ت‬ ‫حاکمش با دعوتنامه ای رسمی از سوی دولت ایران‪،‬‬ ‫به اجالس غیر متعهد ها در تهران دعوت شود‪.‬‬ ‫این موضوع از دو جهت قابل بررسی است؛ اول‬ ‫اینکه ایا حاکم بحرین با جنایات فاجعه امیزی که در‬ ‫کشورش با همراهی ال س��عود به بار اورده است و از‬ ‫تامین نیازهای ابتدایی یک کش��ور مرد م ساالر سر باز‬ ‫می زند‪ ،‬رواست که به تهران دعوت شود یا نه؟‬ ‫عده ای بر ای��ن عقیده اند که حکومت اس�لامی‬ ‫ایران و مردم عدالت طل��ب و انقالبی و دولت برامده‬ ‫از ان‪ ،‬ذاتا نمی توانند چنین فردی را در کشور تحمل‬ ‫کنند‪ ،‬به نوعی دعوت از او مشروعیت بخشیدن به وی‬ ‫محسوب می ش��ود‪ ،‬ان هم از طرف دولتی که پرچم‬ ‫عدالت طلبی در دست دارد‪.‬‬ ‫اما جهت دیگ��ر اینکه عده ای دیگ��ر نیز فارغ از‬ ‫این قضایا‪ ،‬بحث های دیپلماتی��ک را مطرح می کنند‬ ‫و می گویند ع��رف دیپلماتیک این اس��ت که تمامی‬ ‫ کشورهای عضو در مجمع غیرمتعهدها‪ ،‬به این اجالس‬ ‫دعوت شوند و در صورت عدم دعوت انها‪ ،‬هزینه های‬ ‫دیپلماتیک و بین المللی در این مقطع حساس افزون‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫مسلما هر دو گروه دارای ادله و منطق خود هستند‬ ‫و گویا در این بین دالیل گروه دوم‪ ،‬در امور بین الملل‬ ‫ریاست جمهوری موثرتر واقع شده و کار را به دعوت‬ ‫از حاکم بحرین به تهران رسانده است‪.‬‬ ‫در ای��ن حال��ت م��ا در براب��ر ای��ن دیکتات��ور‬ ‫چه وظیفه ای داریم؟ انقالب اس�لامی ایران‪ ،‬الگویی‬ ‫برای جوانان انقالبی در سراس��ر کشورهای اسالمی‬ ‫و پدیداورندگان نهضت اس�لامی اس��ت و در راس‬ ‫انها‪ ،‬جوانان و دانش��جویان ایرانی قرار دارند‪ .‬فرض‬ ‫را بر این می گذاریم که حاکم و یا نماینده ای از کشور‬ ‫کوچک بحرین‪ ،‬جهت شرکت در این اجالس به تهران‬ ‫سفر کند‪ ،‬در این صورت وظیفه انقالبی جوانان ایران‬ ‫اسالمی است که ساکت نمانند و با اعتراضی منطقی‪،‬‬ ‫فریاد مظلومی��ت مردم بحری��ن را در تهران به گوش‬ ‫سران بحرین و سایر کشورها برس��انند و اعالم کنند‬ ‫که از حضور نماینده چنین رژیمی در ام القرای جهان‬ ‫اسالم بیزارند‪.‬‬ ‫بس��یار زیباس��ت که در پای��ان ای��ن اجالس‪،‬‬ ‫کش��ورهای عضو‪ ،‬به هر صورت ممک��ن تئوریک و‬ ‫عملی حمایت خود را از حقوق از دست رفته مردم در‬ ‫همه کش��ورها و در راس ان مردم بحرین اعالم کنند‪،‬‬ ‫حتی با یک بیانیه‪ ،‬یاداور شوند که از ظلم انها بیزارند و‬ ‫در صورت ادامه این روند‪ ،‬در اینده جایی در بین این‬ ‫کشورها نخواهند داشت‪g .‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گفت وگوی مهم اشمید و باقری؛‬ ‫از سرگیری گفت وگوهای کامل‬ ‫خبرنامه‬ ‫پس از ‪ 15‬ساعت مذاکرات در س��طح معاونان و کارشناسان‬ ‫در استانبول‪ ،‬امریکا و دیگر قدرت ها توافق کردند گفت وگوهای‬ ‫کامل را از سر بگیرند تا اطمینان حاصل کنند که غنی سازی سوخت‬ ‫هسته ای در ایران به سوی برنامه تسلیحاتی منحرف نخواهد شد‪.‬‬ ‫نشست استانبول روز سه ش��نبه هفته گذشته اغاز ش��د‪ ،‬اما اوایل‬ ‫روزچهارشنبه هفته گذش��ته‪ ،‬حاضران در مذاکرات برای اجرای‬ ‫«طرح مسکو» روندی که با نشست میان هلگا اشمید و علی باقری‬ ‫اغاز خواهد ش��د‪ ،‬توافق کردن��د‪ .‬یک دیپلم��ات اروپایی حاضر‬ ‫در مذاکرات که خواس��ت نامش فاش نش��ود‪ ،‬گفت که نتیجه ان‬ ‫نشست مش��خص خواهد کرد که ایا مذاکرات تمام عیار برگزار‬ ‫خواهد شد یا خیر‪ .‬بالفاصله پس از ساعت یک بامداد هیات ایرانی‬ ‫گفت وگوها را بدون اظهارنظری ترک کرد‪ ،‬اما یک عضو هیات در‬ ‫حالی که جلسه ر ا ترک می کرد به یک خبرنگار گفت‪« :‬ما لبخند به‬ ‫لب داریم و این گویای همه چیز اس��ت‪ ».‬گفت وگوهای سیاسی‬ ‫اوریل در استانبول از سرگرفته شد و در بغداد و مسکو ادامه یافت‪.‬‬ ‫یک مقام وزارت امور خارجه ترکیه نی��ز به روزنامه حریت گفت‬ ‫که ‪ 5+1‬در تالش است با گام هایی کوچک این روند را پیش ببرد‪.‬‬ ‫وی افزود که ترکیه میزبان رس��می مذاکرات نیست و فقط کمک‬ ‫لجس��تیکی برای برگزاری این نشس��ت نظیر امنیت ان را فراهم‬ ‫کرد‪ .‬هر دو طرف درخصوص مس��ائل فنی در س��طح کارشناسی‬ ‫گفت وگو کردند‪ .‬در این رابطه مایا کوسیانیچ‪ ،‬سخنگوی کاترین‬ ‫اشتون‪ ،‬رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت‪« :‬انتخاب با ایران‬ ‫است‪ .‬ما انتظار داریم ایران تصمیم گیرد که ایا قصد دارد دیپلماسی‬ ‫کارامد باشد یا خیر و بر رسیدن به توافق درباره گام های اعتمادساز‬ ‫ملموس متمرکز شود و به نگرانی های جامعه بین الملل پاسخ دهد‪».‬‬ ‫روزنامه کریستین س��اینس مانیتور نیز در گزارشی درباره نشست‬ ‫استانبول نوشت‪« :‬کارشناسان ایران و ‪ 5+1‬در یک اتاق کنفرانس در‬ ‫هتلی در استانبول دیدار کردند تا نشستی فنی درباره برنامه هسته ای‬ ‫ایران برگزار کنند‪ ».‬این روزنامه به نقل از دیپلمات های نزدیک به‬ ‫گفت وگوها نوشت‪« :‬هنوز مشخص نیست که ایا کارشناسان در‬ ‫بررسی جزئیات فنی‪ ،‬اختالفات را کاهش دادند یا خیر‪ .‬اما حدود‬ ‫نیمه شب توافق برای نشستی در اینده نزدیک میان معاونان سیاسی‬ ‫حاصل شد‪ .‬این نشست همچنین متمرکز بر برنامه ریزی گام به گام‬ ‫بعدی و تداوم مذاکرات خواهد بود‪.‬وی درباره این نشست گفت‪:‬‬ ‫«فضا کامال پیچیده اس��ت‪ .‬هر دو طرف می خواهند نشان دهند که‬ ‫گفت وگوها نتایجی داش��ته اس��ت‪ .‬حتی اگر این فقط تعیین یک‬ ‫تاریخ یا مکان برای نشست بعدی کارشناسی باشد‪g ».‬‬ ‫اخرین دادگاه‬ ‫پرونده بیمه ایران‬ ‫«اقای خاص» و «جعبه سیاه» پرونده اختالس بیمه ایران در سیزدهمین و اخرین جلسه دادگاه این‬ ‫پرونده به دفاع از خود و افشاگری علیه اقدامات مجرمانه یکدیگر پرداختند‪ .‬در این جلسه قاضی مدیر‬ ‫خراسانی رئیس شعبه ‪ 76‬دادگاه کیفری استان تهران از اقای «ج‪ -‬الف» معروف به اقای خاص خواست‬ ‫درباره موضوعات مطرح شده در جلسات دادگاه به دفاع از خود بپردازد‪ .‬متهم ردیف اول پرونده اختالس‬ ‫از اس��تانداری پس از حضور در جایگاه به دفاع از خود پرداخت و با اش��اره به ارتباطات خود با اقای‬ ‫«د‪ -‬س» معروف به جعبه سیاه پرونده اظهار داشت‪« :‬حرف های اقای «د‪ -‬س» دروغ محض است‪ .‬من‬ ‫و وی در برج ملت دفتر داشتیم او یک بار به همراه مردی بدهیکل به دفترم امد و وی را مدیرعامل یکی‬ ‫از شرکت های وابس��ته به ایران خودرو معرفی کرد‪ .‬او مدعی بود بیمه ایران ‪ 300‬میلیارد تومان در یک‬ ‫بانک خصوصی سپرده گذاری کرده است‪ .‬پس از طرح این موضوع سراغ اقای «س» در بیمه ایران رفتیم‬ ‫که وی این موضوع را تکذیب کرد‪ ».‬او درباره زمین س��عیداباد نیز پای یکی از فوتبالیست های مشهور‬ ‫را به پرونده باز کرد‪« :‬یک روز یکی از بازیکنان سرش��ناس فوتبال به همراه شریکش برای خرید انجا‬ ‫پیشنهاد ‪ 120‬میلیارد تومانی مطرح کرد که قرار بود ما این زمین را ‪ 120‬میلیارد تومان بفروشیم و بعد از‬ ‫معامله ‪ 20‬میلیارد تومان از پول را به ستاره سابق فوتبال بازگردانیم‪ .‬من با زبان اذری به این بازیکن گفتم‬ ‫چرا می خواهی این ملک را بخری که او ادعا کرد با ش��ریکش قصد دارند زمین را به دو شرکت تعاونی‬ ‫بفروشند‪ .‬البته سرانجام این معامله س��ر نگرفت‪ ».‬پس از دفاعیات متهم‪ ،‬شیری عابد وکیل مدافع اقای‬ ‫خاص در جایگاه قرار گرفت و به عنوان اخرین دفاع به ایراد سخن پرداخت‪ .‬سپس قاضی پرونده از اقای‬ ‫«د – س» جعبه سیاه پرونده خواست به دفاع از اتهامات خود بپردازد‪ .‬وی بعد از قرار گرفتن در جایگاه‬ ‫گفت‪« :‬وکیل اقای «ج – الف» مثل اینکه پرونده را به خوبی مطالعه نکرده اس��ت زیرا کارشناسان مبلغ‬ ‫کالهبرداری اقای «ج – الف» را ‪ 12‬میلیارد تومان اعالم کرده اند‪ .‬در جلسات قبل دادگاه نیز خواهر وی‬ ‫ادعا کرد اقای «ج – الف» وقتی نتوانست برای من کاری انجام دهد ملک لواسان را به نام او کرده است‪ .‬در‬ ‫جلسه ای که با اقای « م‪ -‬ر» در ریاست جمهوری داشتیم اقای «ج – الف» حضور نداشت و من از اقایان‬ ‫«م – ر» و «ج – الف» به اتهام کالهبرداری شکایت دارم‪g ».‬‬ ‫غالمحسین محسنی اژه ای؛‬ ‫پرونده مداحان روی میز دادگاه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫غالمحسین محسنی اژه ای‪ ،‬سخنگوی دس��تگاه قضا در سی و یکمین‬ ‫نشس��ت خبری خود که هفته گذش��ته برگزار ش��د‪ ،‬به س��واالت‬ ‫خبرنگاران درباره اخرین وضعیت بازداش��ت اقای «ن» محافظ‬ ‫یکی از مسئوالن‪ ،‬پرونده شکایت دولت از دو مداح تهرانی‪ ،‬پرونده‬ ‫علی اکبر جوانفکر و برخوردهای نی��روی انتظامی با بدحجابان‬ ‫پاسخ داد‪.‬‬ ‫او در این نشس��ت در مورد پرونده ش��کایت از دو‬ ‫مداح تهرانی گفت‪« :‬کیفرخواست این دو نفر صادر شد‬ ‫و انها نیز پذیرفتند‪ .‬خیلی ها در این مواقع جوس��ازی‬ ‫می کنند ولی این دو نفر گفتند که این حرف را زده ایم‬ ‫و با این اعتقادات زدیم‪ .‬ما هم تحقیق و بررس��ی‬ ‫کردیم و االن پرونده در دادگاه است‪g ».‬‬ ‫محموداحمدی نژاد؛‬ ‫تحریم های سنگین‬ ‫محمود احمدی نژاد رئیس جمهور در روزهای میانی هفته گذشته به همراه روسای قوه قضائیه و مقننه میهمان‬ ‫وزارت اطالعات بود‪ .‬او در همایش سراسری بزرگداشت روز سرباز گمنام امام زمان(عج) در دیدار با وزیر‪،‬‬ ‫معاونان‪ ،‬مدیران و جامعه اطالعاتی کشور از سنگین بودن تحریم ها سخن گفت‪ .‬احمدی نژاد با بیان اینکه‬ ‫پایبندی جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬به اصول و ارمان های خود‪ ،‬عامل همه هجمه ها و فشارهای مستکبران‪،‬‬ ‫ظالمان و زیاده خواهان است‪ ،‬گفت‪« :‬ملت ایران ‪ 33‬سال است که به طور مستقیم با مستکبران درگیر بوده و‬ ‫در این عرصه بهترین‪ ،‬مومن ترین و شریف ترین سنگربانان نظام در وزارت اطالعات حضور دارند‪ ».‬او با بیان‬ ‫اینکه امروز دشمن قصد دارد با حربه تحریم‪ ،‬جمهوری اسالمی ایران را در نقطه ضعف قرار دهد‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«تحریم هایی که علیه کشورمان اعمال شده‪ ،‬سنگین ترین و شدیدترین تحریم هایی است که تا به حال علیه یک‬ ‫کشور اعمال شده و البته این تصور دشمنان که بتوانند با این تحریم ها ایران را در موضع ضعف قرار دهند‪،‬‬ ‫اشتباه و ناشی از حساب و کتاب های صرفا مادی است‪ ».‬رئیس جمهور با اشاره به اینکه درامدهای نفتی‪ ،‬کمتر‬ ‫از ‪ 10‬درصد حجم اقتصاد کشور را شامل می شود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬باید تحریم را فرصتی ببینیم که همین مقدار‬ ‫وابستگی بودجه کشور به نفت نیز رفع شده و استفاده از نفت به عنوان سالحی برای تحریم برای همیشه از‬ ‫دست دشمن خارج شود‪ ».‬احمدی نژاد تاکید کرد‪« :‬باید در مقابل فشارها ایستادگی و از این مقطع سرافرازانه‬ ‫عبور کنیم و پاسخ سیاست های خصمانه دشمن را با گذر مقتدرانه از تحریم ها بدهیم‪g ».‬‬ ‫‪18‬‬ ‫پاسخ شریعتمداری به خاتمی ‬ ‫جدال رس��انه ای مدیرمس��ئول س��ابق کیهان و‬ ‫مدیرمس��ئول ام��روز ای��ن روزنام��ه‪ .‬یک��ی از میان‬ ‫اصالح طلبان و ش��اید رهب��ر انها و دیگ��ری از میان‬ ‫اصولگرایان که عموم��ا نظراتش در میان اصولگرایان‬ ‫راهبردی اس��ت‪ .‬پس از انکه س��ید محمد خاتمی در‬ ‫گفت وگو با س��ایت تاریخ ایران��ی از عملکرد خود‬ ‫در روزنام��ه کیه��ان دفاع ک��رد و عملکرد حس��ین‬ ‫ش��ریعتمداری در ای��ن روزنام��ه را به نقد کش��ید‪،‬‬ ‫ش��ریعتمداری در گفت وگویی پاسخ رئیس جمهور‬ ‫سابق را داد‪ .‬مدیرمسئول روزنامه کیهان گفت‪« :‬اقای‬ ‫خاتمی می گوید کیهان امروز ب��ا کیهانی که ما دلمان‬ ‫می خواس��ت با انچه اقای خاتمی می خواهد نسبتی‬ ‫ندارد؛ بای��د عرض کنم اینک��ه کیهان ب��ا انچه اقای‬ ‫خاتمی می خواهد نسبتی ندارد باعث افتخار ماست و‬ ‫اگر کمترین نسبتی با ایشان داشتیم بایستی در حرکت‬ ‫تصویباعتبارنامه‬ ‫احمد توکلی‬ ‫طرح مسدود کردن‬ ‫تنگه هرمز‬ ‫نتیجهانتخاباتشورایمرکزیجامعهاسالمیمهندسینخبرسازترینتحولحوزهاحزابدرهفتهگذشته‬ ‫بود‪ .‬این نتایج که پس از س��ه روز از برگزاری دهمین کنگره این تشکل اصولگرای سنتی در اختیار رسانه ها‬ ‫قرار گرفت دور جدیدی از فعالیت این حزب را برای دوسال اینده رقم خواهد زد‪ .‬ساختمان خردمند شمالی‬ ‫اکنون ابستن تحوالتی جدید است‪ .‬محمدرضا باهنر که از چهره های شاخص اصولگرایان سنتی است و از قضا‬ ‫بر کرسی نایب رئیسی مجلس نیز تکیه زده‪ ،‬حاال بسیاری از یاران سابق را در کنار خود نمی بیند و باید طرحی نو‬ ‫دراندازدبرای ادامه حیات جامعه اسالمی مهندسین؛ تشکلیکه چندی پس از تعطیلی حزب جمهوری اسالمی‬ ‫باارمانانسجامووحدتنیروهایاصولگراپابهعرصهسیاستگذاشتوهمهتالشخودرابرتحکیموحدت‬ ‫نیروهایی با حداقل مدرک مهندسی اس��توار کرده بود‪ .‬اما اکنون پس از سال ها به جایی رسیده که نه فعالیت‬ ‫چشمگیر تشکیالتی دارد و نه در جریان سازی های سیاسی تاثیر چندانی دارد‪ .‬شاید به جرات بتوان قهر سیاسی‬ ‫سید مرتضی نبوی با این تشکل سیاسی را از دالیل افول ان دانست‪ .‬فراتر از این‪ ،‬حاال چهره هایی همچون‬ ‫محمدعلی شایسته نیا‪ ،‬رئیس سابق هیات مدیره بانک سرمایه‪ ،‬غالمحسین امیری‪ ،‬سید محسن یحیوی نماینده‬ ‫سابقبروجرد‪،‬غالمحسینرضوانی‪،‬قائم مقامسابقمعاونتراهبردیرئیس جمهور‪،‬رسولحامدیانوعلیرضا‬ ‫خجسته پور که همگی از چهره های نزدیک به محمدرضا باهنر به شمار می رفتند‪ ،‬اما در ماه های اخیر به دلیل‬ ‫اختالفات گسترده داخلی در این حزب به حاشیه رانده شده بودند هم نتوانستند دوباره روی صندلی های اتاق‬ ‫جلساتخیابانخردمندشمالیبنشینند‪ .‬گروهیاینگونهمی اندیشندکهباهنردریکخانه تکانیسیاسیبسیاری‬ ‫از افراد غیرهمسو را کنار گذاشت و در مقابل افرادی همسوتر را به صندلی شورای مرکزی نزدیک کرد‪g.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫خود عمیقا دچار تردید می شدیم‪».‬‬ ‫ش��ریعتمداری ادامه داد‪« :‬اما کیه��ان با انچه امام‬ ‫راحل می خواستند همخوانی دارد و این اقای خاتمی‬ ‫ اس��ت که با حضرت امام(ره) کمترین نسبتی ندارد؛‬ ‫مثال ایشان در همین مصاحبه از نوشته های قبلی خود‬ ‫علیه نهضت ازادی ابراز پش��یمانی کرده و حال انکه‬ ‫حضرت امام (ره) ب��ه صراحت علی��ه نهضت ازادی‬ ‫موضع داشتند‪» .‬‬ ‫ی اظهار‬ ‫او با اش��اره به مواضع و اقدام��ات خاتم ‬ ‫ی در حمله ب��ه کیهان را‬ ‫داش��ت‪« :‬ما نیاز اق��ای خاتم ‬ ‫درک می کنیم؛ ایش��ان حمله به کیهان را برای مصرف‬ ‫خارجی می خواهد و این حمله را برای سرویس های‬ ‫اطالعاتی بیگانه و گروه های ضدانقالب همپیمان خود‬ ‫فاکتور می کند‪ ،‬چراکه خاتمی بعد از شکست فتنه ‪88‬‬ ‫با ماموریت جدید در پی نزدیک شدن به نظام است و‬ ‫ش��رکت وی در انتخابات مجلس نهم در حالی که در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری دهم ادعای تقلب کرده‬ ‫نتیجهکنگرهجامعهاسالمیمهندسین‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫احمد توکلی چهره بالمنازع رسانه ها در هفته گذشته بود؛ چه‬ ‫انکه از یک س��و اعتبارنامه اش تصویب شد و از سوی دیگر کرسی‬ ‫ریاست مرکز پژوهش ها را از دست داد‪.‬‬ ‫اما تصویب اعتبارنامه احمد توکلی بسیار جنجال برانگیز بود‪ .‬از‬ ‫یکسو مخالفانش بر او تاختند و از سوی دیگر موافقانش در دفاع از او‬ ‫سنگ تمام گذاشتند‪ .‬اما سرانجام اعتبار نامه توکلی با ‪ 204‬رای موافق‬ ‫به تصویب رسید‪ .‬بررسی اعتبارنامه احمد توکلی منتخب تهران در‬ ‫جلسه علنی سه شنبه گذشته مجلس مورد بررسی قرار گرفت و پس‬ ‫از ارائه گزارش کمیس��یون تحقیق مبنی بر تائید اعتبارنامه منتخب‬ ‫تهران دو معترض به پرونده وی صحبت کردند و حس��ین نجابت‪،‬‬ ‫محمد دهقان و علی الریجانی در دفاع از توکلی سخن گفتند‪.‬‬ ‫رئیس مجلس در دفاع از احمد توکلی برای تائید اعتبارنامه اش‬ ‫در مجلس با تاکید بر اینکه توکلی براس��اس اعتقاداتش کار می کند‬ ‫از نمایندگان خواست تا توجه داشته باش��ند و حق افرادی را که به‬ ‫کش��ور خدمت می کنند ضایع نکنند‪ .‬الریجانی گفت‪« :‬مطالبی که‬ ‫درباره ایشان گفته شده در قبال خدماتی که ایشان کرده اند قابل اعتنا‬ ‫نیست‪ ».‬رئیس مجلس درباره انتخاب رئیس جدید مرکز پژوهش ها‬ ‫نیز گفت‪« :‬اقای توکلی در مرکز پژوهش ها خدمت کردند و اینکه‬ ‫ایشان در این دوره تغییر کردند‪ ،‬دال بر این نیست که بد عمل کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬وقتی نس��ل جدیدی در جایی ورود پیدا می کند می تواند‬ ‫ابتکارات بیشتری داشته باشد‪».‬‬ ‫پس از س��خنان موافق��ان و مخالفان‪ ،‬توکلی در س��خنانش با‬ ‫تشکر از نمایندگانی که قصد دفاع از اعتبارنامه وی را داشتند گفت‪:‬‬ ‫«تاکید می کنم از مبارزه با فساد‪ ،‬اس��تبداد‪ ،‬قانون شکنی‪ ،‬انحراف و‬ ‫رانت خواری دست نخواهم کشید و این کار را برای نجات مردمی ‬ ‫انجام می دهم که گرفتاری هایی به دست و پای انها پیچیده است و‬ ‫برای نجات اسالم این کار را می کنم که دچار سالوس‪ ،‬ریا و دروغ‬ ‫شده اس��ت‪ ».‬نماینده تهران تاکید کرد‪« :‬صحبت هایی که علیه من‬ ‫شده و دروغ هایی که گفته شده را پاس��خ نمی دهم و سرمنشا ان را‬ ‫می دانم‪ .‬اینها برای ان گفته شده که اهداف سویی تعقیب شود‪ .‬زبان‬ ‫من الکن نخواهد شد انش��اءاهلل‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬اگر نبود که در امر‬ ‫جامع باید اذن ولی فقیه باشد‪ ،‬وضع برخی ها تغییر می کرد؛ به ویژه‬ ‫انهایی که منشا این حرفا هستند‪ ،‬انهایی که منشا قانون شکنی‪ ،‬استبداد‬ ‫و فساد هستند‪ ».‬در پی این دفاعیات‪ ،‬ایرانپور و حسینی دو معترض‬ ‫به اعتبارنامه توکلی اعتراض خود را پس گرفتند‪ ،‬اما موس��وی نژاد‬ ‫بر اعتراض خود پابرجا ماند و مجلس نس��بت به اعتبارنامه توکلی‬ ‫رای گیری کرد‪ .‬اما در نهایت ‪ 204‬رای مواف��ق‪ 40 ،‬رای مخالف و‬ ‫‪ 8‬رای ممتنع نمایندگان از ‪ 252‬نماین��ده حاضر حاکی از تصویب‬ ‫اعتبارنامه توکلی بود‪g .‬‬ ‫یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاس��ت خارجی مجلس نهم از تدوین طرحی دو فوریتی برای‬ ‫مس��دود کردن تنگه هرمز در پاس��خ به تحریم های غرب خبر داده اس��ت‪ .‬ابراهیم اقامحمدی در این‬ ‫خصوص گفته است که طرحی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تهیه شده که بر جلوگیری‬ ‫از تردد نفتکش هایی که به کشورهای تحریم کننده ایران‪ ،‬نفت حمل می کنند‪ ،‬از تنگه هرمز تاکید دارد‪.‬‬ ‫نماینده خرم اباد علت تدوین این طرح را پاسخ به تحریم های نفتی اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران دانس��ت‪ .‬اقامحمدی تصریح کرد‪« :‬این طرح دارای قید دو فوریت ب��وده و به امضای ‪ ۱۰۰‬نفر از‬ ‫نمایندگان مجلس رسیده اس��ت‪ ».‬او هدف از تهیه این طرح را پاسخ به تحریم های ظالمانه نفتی غرب‬ ‫علیه ایران خوانده و گفته اس��ت‪« :‬وقتی انها ناجوانمردانه و با رفتار ظالمان��ه به تحریم نفتی علیه ایران‪،‬‬ ‫دست می زنند‪ ،‬اعمال حق حاکمیت در اب های داخلی و س��احلی ایران‪ ،‬حداقل اقدام است‪ ».‬به گفته‬ ‫این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‪ ،‬این طرح به زودی به صحن علنی مجلس می اید‪g .‬‬ ‫پاسخدوپهلویوالیتی‬ ‫علی اکبر والیت��ی نام��زدی در انتخابات ریاس��ت جمهوری یازده��م را تکذیب نکرد‪ .‬مش��اور‬ ‫مقام معظم رهبری در امور بین الملل که سابقه ‪ 16‬سال وزارت خارجه را نیز درکارنامه خود دارد و همواره‬ ‫به عنوان یکی از گزینه های بالقوه ریاست جمهوری مطرح بوده است‪ ،‬درباره حضور خود در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اینده گفت‪« :‬در این باره اظهار نظر نمی کنم‪ ».‬والیتی این جمله را در حاشیه نشست‬ ‫خبری مجمع جهانی بیداری اسالمی درباره حضور خود در انتخابات ریاست جمهوری سال اینده بیان‬ ‫کرد‪ .‬این در حالی است که بسیاری از جریان های سیاس��ی از علی اکبر والیتی به عنوان گزینه موردنظر‬ ‫خود برای انتخابات ریاست جمهوری اینده نام بر ده اند‪g .‬‬ ‫بود‪ ،‬خشم گروه های ضد انقالب را برانگیخته است‪».‬‬ ‫مدیرمس��ئول کیهان گف��ت‪« :‬خاتم��ی امروزه‬ ‫شخصیت تحقیر شده است و برای فرار از این تناقض‬ ‫به کیهان حمله می کند و از این طریق برای جریانات‬ ‫بیرونی پالس می فرس��تد که ببینید‪ ،‬من هنوز هم مثل‬ ‫دوران فتنه‪ ،‬ضد نظام هستم‪».‬‬ ‫وی در ادامه متذکر ش��د‪« :‬اقای خاتمی س��عی‬ ‫داشت شرکت در انتخابات مجلس نهم را به صورت‬ ‫نیمه پنهان انجام دهد تا مانند سایر اقدامات ایشان در هر‬ ‫دو سو قابل خرج کردن باشد‪ .‬به همین علت یک نقطه‬ ‫دورافتاده را برای رای دادن انتخاب کرد که لورفت و‬ ‫خاتمی ادعا کرد که در انتخابات مجلس به جمهوری‬ ‫اسالمی ایران رای داده که این دروغ محض است‪».‬‬ ‫ش��ریعتمداری با بی��ان اینکه اق��ای خاتمی در‬ ‫انتخابات مجلس نهم به چن��د تن از نامزدهای مدعی‬ ‫اصالح��ات رای داده بود گفت‪« :‬این نش��ان می دهد‬ ‫ک ارا خوانده شده و در نتیجه‬ ‫ایشان باور دارد که تک ت ‬ ‫موثر خواهد بود و به همین علت ایشان و تقریبا همه‬ ‫انهایی که ظاهرا انتخابات را تحری��م کرده بودند در‬ ‫انتخابات ش��رکت کرده و به طور پنهان نام نامزدهای‬ ‫اصالح طلب را به صن��دوق انداختند که البته انتخاب‬ ‫نشدند‪g ».‬‬ ‫‪19‬‬ ‫مرور رسانه ها‬ ‫رسانه ها در هفته ای که گذشت‬ ‫طرحی برای بستن تنگه هرمز‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫به جرات می ت��وان گفت هفته گذش��ته پیش از‬ ‫انکه هفته ای سیاسی باش��د‪ ،‬یک هفته استثنایی برای‬ ‫فوتبالدوس��تان بود‪ .‬هفته ای که سرنوشت شب های‬ ‫تابستانی امس��ال را در خود جای داده بود‪ .‬اسپانیا در‬ ‫شرایطی کامال غیر قابل پیش بینی و در یک بازی جذاب‬ ‫و دیدنی فینال جام ملت های اروپا را به بخشی غیر قابل‬ ‫فراموشی از تاریخ خود تبدیل کرد‪ .‬فارغ از این شب‬ ‫به یاد ماندنی در هفته پیش عرصه های دیگر نیز برای‬ ‫رسانه های کشور خبر ساز بودند‪ .‬ظاهرا حجم گرانی ها‬ ‫به قدری بوده است که وزیر کش��ور برای استانداران‬ ‫نامه فرستاده و از انها خواس��ته تا بازار را کنترل کنند‪.‬‬ ‫مجلس هم کش و قوس تعطی�لات نمایندگان را طی‬ ‫می کند و همزمان ب��ا تائید اعتبارنامه ه��ای باقیمانده‬ ‫به دنبال یافتن راه��کاری برای برون رفت از وضعیت‬ ‫فعلی قیمت هاست‪ .‬اما شاید مهم ترین موضوع سیاسی‬ ‫هفته بحث تش��دید تحریم های امری��کا و اروپا علیه‬ ‫کشورمان و اظهار نظرها و اقدامات پیرامون انها باشد‪.‬‬ ‫موضوع تحریم ها با پیوستن کره جنوبی به تحریم نفت‬ ‫ایران از سوی اتحادیه اروپا بار دیگر در محور فضای‬ ‫خبری کشور قرار گرفت‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مردم هدف اصلی‬ ‫س��رمقاله روزنام��ه کیه��ان در ش��ماره‬ ‫س��یزدهم تیرم��اه نی��ز به ه��دف تحریم ه��ای اخیر‬ ‫پرداخت��ه و نوش��ته اس��ت‪« :‬اع�لام تحریم ه��ای‬ ‫نفت��ی علی��ه ای��ران از اول ژوئی��ه و فش��ارها ب��ر‬ ‫ ضد سوریه در ش��رایط کنونی به طور مشخص نشان‬ ‫می دهد ک��ه امریکایی ها «م��ردم» را نش��انه رفته اند‬ ‫و خواهان انتقام گی��ری از ملت هایی هس��تند که در‬ ‫جبهه مقاومت‪ ،‬جبهه اس��تکبار را اچم��ز کرده اند‪».‬‬ ‫یادداش��ت نویس کیه��ان همچنین ادامه داده اس��ت‪:‬‬ ‫«اگر امریکایی ها با جنگ و لشکرکش��ی به افغانستان‬ ‫و ع��راق در س��ال ‪ 2001‬و ‪ 2003‬و بع��د حمایت از‬ ‫رژیم صهیونیس��تی در جنگ ه��ای س��ال ‪ 2006‬و‬ ‫‪ 2008‬در لبن��ان و غ��زه‪ ،‬دچار یک اش��تباه راهبردی‬ ‫ش��دند و از چه��ره واقع��ی دموکراس��ی امریکایی‬ ‫و صهیونیس��تی که مفه��وم ان‪ ،‬کش��تار و خونریزی‬ ‫کودکان و زنان و غیرنظامیان اس��ت پرده برداش��تند‪،‬‬ ‫اکن��ون اقدام انه��ا در تحری��م نفتی ایران و تش��دید‬ ‫فشارها بر ضد سوریه‪ ،‬س��احتی دیگر از سیاست های‬ ‫ی و خوی کابویی انها را نشان داد‪».‬‬ ‫ضد مردم ‬ ‫بی تابی برای رفع تحریم‬ ‫یک کارشناس مسائل بین الملل در گفت وگو با‬ ‫روزنامه ایران گفته است رفتار ایران‪ ،‬غرب را درباره‬ ‫ادامه تحریم ها به اشتباه انداخته است‪ .‬ناصر نوبری بر‬ ‫این باور است که مجموع رفتارها و عکس العمل هایی‬ ‫که از طرف ایران بعد از اجالس استانبول دو از سوی‬ ‫محافل رس��می و غیر رسمی و رس��انه ای بروز کرد‪ ،‬‬ ‫نوعی بی تابی در رفع تحریم ها از سوی ایران را نشان‬ ‫داد و غرب را به این اشتباه محاسباتی انداخت که اگر‬ ‫تحریم ها را تداوم و گس��ترش دهد موجب انعطاف‬ ‫بیشتر ایران خواهد شد‪ .‬او همچنین پیش بینی خود را‬ ‫درباره اینده پرونده هسته ای اینگونه بیان کرده است‪:‬‬ ‫«به نظر من تا اساس معادالت حاکم بر نوع توازن بین‬ ‫طرفین در ابعاد گوناگون تغییر اساسی نکند وضع به‬ ‫همین منوال در هر تعداد از مذاکرات بعدی نیز ادامه‬ ‫خواهد یافت‪».‬‬ ‫‪ 14‬میلیارد دالر متاثر از تحریم ها‬ ‫روزنام��ه تهران ام��روز در گزارش��ی از قرار داد‬ ‫بین صندوق توس��عه ملی و وزارت نفت با حجم ‪14‬‬ ‫میلیارددالر خبر داده است‪ .‬قراردادی که برای مقابله با‬ ‫تحریم ها منعقد شده است‪ .‬در این گزارش امده است‪:‬‬ ‫«امضای قرارداد ‪14‬میلی��ارد دالری میان وزارت نفت‬ ‫و صندوق توسعه ملی‪ ،‬نش��انه ای بر این مدعاست که‬ ‫‪20‬‬ ‫ایران برای مقابله با تحریم ه��ا گزینه های مختلفی را‬ ‫پیش بینی کرده است‪ ».‬وزیر نفت در جلسه انعقاد این‬ ‫قرارداد با اعالم اینکه از این طریق بخش قابل توجهی‬ ‫از عقب ماندگی ها در توسعه میادین نفت و گاز جبران‬ ‫می ش��ود‪ ،‬تصریح کرده اس��ت‪« :‬مبلغ این قرارداد در‬ ‫سال جاری از سوی صندوق توس��عه ملی پرداخت‬ ‫می شود‪ .‬و بیش از ‪ 70‬درصد از ان برای توسعه صنایع‬ ‫باالدس��تی نفت و گاز و مابقی برای توس��عه صنعت‬ ‫پتروشیمی خواهد بود‪».‬‬ ‫واکنش ایران‬ ‫روزنامه دنیای اقتصاد در گزارش��ی به بررس��ی‬ ‫واکنش ه��ای دیپلماتی��ک ایران به اغ��از تحریم های‬ ‫اتحادیه اروپا پرداخته است‪ .‬در این گزارش امده است‪:‬‬ ‫«اجرایی شدن تحریم های یکجانبه امریکا و اروپا در‬ ‫روزهای ‪ 8‬و ‪ 11‬تیرماه انتقاد ش��دید مقامات تهران را‬ ‫در پی داشته اس��ت‪ ».‬علی اکبر صالحی‪ ،‬وزیر خارجه‬ ‫گفته است‪« :‬ایران هرگز در دفاع از حقوق و حاکمیتش‬ ‫درنگ نخواهد کرد‪ .‬بارها تاکید کرده ایم که ما به دنبال‬ ‫تعامل هستیم و از تقابل استقبال نمی کنیم‪».‬‬ ‫اصالح طلبان در ادامه کار‬ ‫روزنامه ش��رق در ادام��ه فعالیت ه��ای جریان‬ ‫اصالح طلب معطوف به انتخابات سال اینده گزارشی‬ ‫از جلس��ه س��ید هادی خامنه ای با گروهی از اعضای‬ ‫مجمع نیروهای خط امام(ره) منتش��ر کرده اس��ت‪ .‬او‬ ‫در این جلس��ه اظهار داش��ته‪« :‬تصمیم گی��ری درباره‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری منوط به بحث و گفت وگو‬ ‫با نخب��گان جامعه و توج��ه به تح��والت فرهنگی و‬ ‫اجتماعی است‪ .‬و ما پیش از انکه به حضور در قدرت‬ ‫بیندیشیم باید به تعهدی که نسبت به مردم داریم پایبند‬ ‫باشیم‪ ».‬وی تاکید کرده است‪« :‬به نظر من پیش از طرح‬ ‫هر ایده ای برای موضوع انتخابات باید اول به تحوالتی‬ ‫که در سال های اخیر در متن جامعه رخ داده توجه کرد‪.‬‬ ‫تحوالت��ی در حوزه های فکری‪ ،‬نظام اطالع رس��انی‬ ‫و بخش های مختلف اجتماعی واقع ش��ده که بدون‬ ‫عنایت به انها نمی توان تصمیم گرفت‪».‬‬ ‫تهدید حمله نظامی به ایران‬ ‫پایگاه خبری جهان نیوز گزارشی را به نقل از یک‬ ‫منبع امریکایی منتش��ر کرده که در ان احتمال حمله‬ ‫نظامی به امریکا ب��ه ایران مورد ارزیاب��ی قرار گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬در این گزارش امده اس��ت‪« :‬س��ایت خبری‬ ‫تحلیلی اتالنتیک امریکا اخیرا گزارشی از پژوهش ‪23‬‬ ‫کارشناس دانشگاهی‪ ،‬سیاسی و مطبوعاتی امریکایی‬ ‫منتش��ر کرده که بر پایه ان احتمال عملی شدن تهدید‬ ‫نظامی امریکا و اس��رائیل علیه ای��ران تنها ‪ 36‬درصد‬ ‫ارزیابی ش��ده اس��ت‪ ».‬جهان نیوز همچنین نوش��ته‬ ‫است‪« :‬این گروه پژوهشی‪ ،‬تاثیر سیاست های داخلی‬ ‫کش��ورهای درگیر در مساله هس��ته ای ایران را بسیار‬ ‫مهم ارزیابی کردند و با اشاره به اعتماد به نفس کاذب‬ ‫رهبران اسرائیل در مورد قدرت بازدارندگی این ر‍ژیم‪،‬‬ ‫تاکید بیش از حد ب��ر ادعای واهی نزدیک��ی ایران به‬ ‫س�لاح هس��ته ای را موجب تضعیف روحیه ساکنان‬ ‫فلسطین اش��غالی دانس��تند‪ .‬در بخش دیگری از این‬ ‫گزارش با اشاره به قابلیت های نظامی رو به گسترش‬ ‫جمهوری اسالمی‪ ،‬فضای اعتمادس��ازی بین ایران و‬ ‫غرب را بسیار نامناسب ارزیابی و بر تالش برای بهبود‬ ‫ان تاکید کرده است‪».‬‬ ‫ورود به انتخابات بدون هزینه‬ ‫سایت مشرق هفته گذشته از برگزاری جلسه ای‬ ‫خبر داد که قرار از اعضای مجم��ع روحانیون و بنیاد‬ ‫باران را در یک ج��ا جمع کند‪ .‬در خبر مش��رق امده‬ ‫اس��ت‪« :‬در روزهای اخی��ر دعوتنامه هایی خطاب به‬ ‫وزرا واستانداران سابق دوره سازندگی و اصالحات‪،‬‬ ‫نمایندگان ادوار مجلس‪،‬روسای ستادهای انتخاباتی‬ ‫و اعضای بنیاد باران سراس��ر کشور جهت شرکت در‬ ‫همایش انتخاباتی ریاس��ت جمهوری یازدهم ارسال‬ ‫شده است‪ .‬در خبر مشرق با اش��اره به سخنرانی سید‬ ‫محمد خاتمی در این نشس��ت تاکید شده است‪« :‬اگر‬ ‫چه هنوز درباره امکان صدور مجوز برای برگزاری این‬ ‫همایش انتخاباتی خبری دریافت نکرده ایم اما ظاهرا‬ ‫اصالح طلبان بدون پرداخت هزین��ه فتنه ‪ 88‬خود را‬ ‫برای ورود به انتخابات اماده کرده اند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تنگه هرمز‬ ‫تنگه اس��تراتژیک هرمز و تس��لط ای��ران بر ان‬ ‫از جمله امتیازات کش��ورمان در خص��وص مقابله با‬ ‫اقدامات خصمانه دشمنان به حساب می اید‪ .‬تنگه ای‬ ‫که این روز نام ان ب��رای مقابله با تحریم ها در مجلس‬ ‫رونق گرفته اس��ت‪ .‬روزنامه ارمان در گزارش��ی در‬ ‫خصوص اقدامات مجلس برای استفاده ایران از این‬ ‫امتیاز نوشته اس��ت‪« :‬از مدت‏ها پیش حرفش بود‪ ،‬اما‬ ‫طرحش نبود‪ .‬حاال ‪ 100‬نف��ر از نمایندگان مجلس با‬ ‫پیش��نهاد بس��تن تنگه هرمز‪ ،‬طرحی نو درانداختند تا‬ ‫بلکه بنیان تحریم‏ه��ا را براندازند‪ .‬ای��ن ‪ 100‬نماینده‬ ‫می‏خواهند طرح اعم��ال حق حاکمی��ت جمهوری‬ ‫اسالمی ایران در ابراه های داخلی و ساحلی را با قید دو‬ ‫فوریت در صحن مجلس مطرح کنند‪ ».‬در این گزارش‬ ‫همچنین امده اس��ت‪« :‬با این ش��رایط به نظر می‏رسد‬ ‫موضوع بستن تنگه هرمز دیگر از حالت جنگ لفظی‬ ‫خارج ش��ده و می‏رود تا اندک اندک رنگ واقعیت به‬ ‫خود بگیرد‪ .‬در صورت ارائه طرح دوفوریتی مسدود‬ ‫کردن تنگه هرمز به هیات رئیس��ه مجلس‪ ،‬طبق قانون‬ ‫ابتدا باید دو فوریت ان مورد تصویب نمایندگان قرار‬ ‫بگیرد‪».‬‬ ‫اردن بیعت ک��رده بودند تا ب��ه مش��اغلی در ارتش‪،‬‬ ‫اژانس های امنیتی و کارخانجات دولتی دس��ت یابند‬ ‫نیز باید در این تعادل قرار می گرفتند‪.‬اما طی سال های‬ ‫گذشته هنوز این اتفاق رخ نداده و جمعیت فلسطینیان‬ ‫تبدیل به ‪60‬درصد از جمعیت ساکن مناطق روستایی‬ ‫شده است‪ .‬بسیاری از روستاییان اردن‪ ،‬زندگی تحت‬ ‫حکومت ‪13‬س��اله مل��ک عب��داهلل دوم را بس��یار بد‬ ‫می دانند‪ ».‬پایگاه خبری نش��نال در پایان عنوان کرده‪:‬‬ ‫«بسیاری از روستاییان اردنی نظام انتخاباتی غیر عادالنه‬ ‫اردن را مانع��ی برای پیش��رفت کش��ور می دانند انها‬ ‫معتقدند که حوزه های انتخاباتی در اردن به طور عادالنه‬ ‫تقسیم نش��ده اند و این نظام به انها اجازه نمی دهد که‬ ‫تاثیر بیشتری نسبت به فلسطینیان شهرنشین در پارلمان‬ ‫داشته باشند‪ .‬اصالحات پیشنهادی درخصوص توزیع‬ ‫کرس��ی های پارلمانی میان مناطق شهری و روستایی‬ ‫نیز از س��وی نظام س��لطنتی با مقاومت رو به رو شده‬ ‫اس��ت و در ماه اوریل این مس��اله باعث شد تا عون‬ ‫الخصاونه‪ ،‬نخس��ت وزیر اصالح طلب این کشور از‬ ‫سمت خود استعفا کند‪ .‬انتظار می رود پادشاه اردن به‬ ‫زودی چهارمین دولت کشور پس از اغاز بهار عربی‬ ‫در دسامبر ‪ 2010‬را تشکیل دهد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫اتاق فکر اصالح طلبان‬ ‫اکبر اعلمی فعال اصالح طل��ب درباره ایده اتاق‬ ‫فکر اصالح طلبان که طی روزهای گذشته مطرح شده‬ ‫است‪ ،‬به پایگاه خبری عصر ایران گفته است‪« :‬من از‬ ‫دالیل طرح این ایده و اینکه تا چه حد جدی است و از‬ ‫چه پشتوانه ای برخوردار است و ایا با استقبال دیگران‬ ‫روبه رو خواهد شد یا نه اطالع ندارم‪ ».‬ولی حتی اگر‬ ‫این ایده خیلی جدی هم نباشد‪ ،‬با توجه به نامشخص‬ ‫بودن مبانی و منشور فکری گفتمان اصالحات و معلوم‬ ‫نبودن اهداف و راهبردهای اصالح طلبانه و وجه تمایز‬ ‫رویک��رد و گفتمان اصالحات با س��ایر گفتمان های‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬دامن زدن به ایده اتاق فکر اصالحات‪ ،‬فی‬ ‫نفسه امر مبارکی است و باید ان را به فال نیک گرفت‪.‬‬ ‫او معتقد است‪« :‬ش��خصیت زدگی‪ ،‬یکی از مهم ترین‬ ‫لغزشگاه های فکری و بزرگ ترین افت اصالح طلبی‬ ‫اس��ت‪ .‬در اتاق فکر اصالح طلبان‪ ،‬باید اندیش��ه های‬ ‫پویایی محوریت یابند که قادرند ما را از وضع موجود‬ ‫رهایی بخشیده و به وضع مطلوب برسانند‪».‬‬ ‫الگوی المرسی‬ ‫سایت لبنانی النش��ره در تاریخ یکش��نبه ‪ ۱۱‬تیر‬ ‫در گزارش��ی خبری تحت عنوان پیروزی المرس��ی‬ ‫جنبش ه��ای اس�لامی را زنده ک��رد و مای��ه نگرانی‬ ‫کش��ورهای حوزه خلیج فارس ش��د‪ ،‬نوشت‪« :‬این‬ ‫خرس��ندی و امیدواری جنبش های اسالمی موجب‬ ‫رضایت خاطر بس��یاری از احزاب و کش��ورها نشده‬ ‫است و سواالت زیادی درباره این مساله مطرح است‬ ‫مبنی بر اینکه پیروزی نامزد گروه اخوان المسلمین و‬ ‫انتخاب وی به عنوان رئیس جمهوری بزرگترین کشور‬ ‫عربی به چه معناست؟ تاثیر ان بر جنبش های اسالمگرا‬ ‫چیست؟ رابطه ان با کش��ورهای حوزه خلیج فارس‬ ‫چگونه خواهد بود؟ در ادامه این گزارش امده اس��ت‬ ‫که جنبش ها و گروه های اس�لامگرا با پیروزی محمد‬ ‫المرس��ی در انتخابات ریاس��ت جمهوری مصر وارد‬ ‫مرحله جدیدی ش��دند‪ .‬در این راستا طالل عتریسی‪،‬‬ ‫کارشناس گروه های اس�لامگرا اظهار کرده است که‬ ‫گروه های اس�لامگرا امروز احس��اس می کنند که به‬ ‫پیروزی تاریخی دس��ت یافته اند و طبیعی اس��ت که‬ ‫این پیروزی تاثیر مثبت بر این جنبش ها داش��ته باشد‪.‬‬ ‫گروه های اس�لامگرا با این پیروزی شکست هایی که‬ ‫در مرحله قبل در زمینه دس��تیابی ب��ه قدرت متحمل‬ ‫ش��دن جبران کرده اند و ام��روز احس��اس اعتماد به‬ ‫نفس و قدرت می کنند‪.‬همچنین در بررس��ی پیروزی‬ ‫محمد المرسی و قاسم قصیر‪ ،‬یک روزنامه نگار لبنانی‬ ‫پیش بینی کرده اس��ت که پیروزی اخوان المسلمین در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری مصر روحیه گروه های‬ ‫اسالمگرا را در دیگر کشورهای عربی باال ببرد و انها را‬ ‫تشویق کند تا برای تحقق اهداف شان تالش مضاعف‬ ‫کنند‪.‬در پایان این گزارش وی به این نکته اشاره می کند‬ ‫که این پیروزی می تواند الگویی برای دیگر گروه های‬ ‫اسالمگرا باشد چرا که اسالمگراهای لبنان از این مساله‬ ‫برای تحقق امال شان بهره برداری می کنند‪.‬‬ ‫اعتراض روستایی‬ ‫پایگاه خبری «نش��نال» در تاریخ سه شنبه ‪ ۱۳‬تیر‬ ‫طی گزارش��ی درباره نارضایتی مردم اردن از شرایط‬ ‫خود اورده است‪« :‬نظام سلطنتی اردن از سوی جوامع‬ ‫قبایلی و بدوی در مناطقی مانند طفیله حمایت شد و‬ ‫توانست بر روی پاهای خود بایستد‪ ،‬اما در سال گذشته‬ ‫این جوامع تبدیل به بلندتری��ن صدای اعتراض علیه‬ ‫نظامی سیاسی این کشور ش��ده اند و این نظام را فاسد‬ ‫و ناکارام��د می دانند‪ .‬در حالی ک��ه تظاهرات طرفدار‬ ‫اصالحات‪ ،‬در پایتخت هرگز نتوانس��ت قوت بگیرد‪،‬‬ ‫تظاهرات هفتگی در خیابان های طفیله و سایر مناطق‬ ‫در جنوب اردن ش��دیدتر ش��ده اس��ت‪ .‬در ادامه این‬ ‫گزارش امده ک��ه نارضایتی در این مناطق روس��تایی‬ ‫محافظه کار به گفته تحلیلگران نه تنها جنبش اعتراضی‬ ‫اردن را زنده نگه داشته‪ ،‬بلکه باعث محک زدن ثبات‬ ‫کشور اس��ت‪ .‬حس��ین توفیق‪ ،‬یک وکیل حقوق بشر‬ ‫و یک تحلیلگر سیاس��ی مس��تقل می گوید‪« :‬این یک‬ ‫نشانه اس��ت مبنی بر اینکه قرارداد اجتماعی اردن در‬ ‫حال نقض شدن است‪ .‬این قرارداد شامل ایجاد تعادل‬ ‫در میان یک جمعیت ش��ش میلیون نفری متشکل از‬ ‫پناهندگان فلسطینی که در حال تبدیل شدن به شهروند‬ ‫هستند و پایگاه حمایت روستایی نظام سلطنتی است‪.‬‬ ‫عالوه بر این قبایل بومی و جوامع بدوی که با پادشاهان‬ ‫‪21‬‬ ‫گفت و گو‬ ‫گفت و گوی مثلث با حاج حیدر رحیم پور ازغدی‬ ‫تاریخ جریان های سیاسی‪ -‬فکری مشهد‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ 80‬ساله است و بی تکلف سخن می گوید‪ .‬در خانه بزرگ و با صفایش گویی همیشه باز است‪.‬پدر و پسر برای‬ ‫عالقه مندان انقالب اسالمی نام شناخت ه شده است‪ .‬ما به سراغ حاج حیدر رحیم پور ازغدی پدر حسن رحیم پور‬ ‫ازغدی رفتیم‪ .‬پدر استاد در میان مبارزان قدیمی خراسان چهره ای شناخته شده است‪ .‬در این گفت وگو گوشه هایی‬ ‫از نحله های فکری و مکاتب موثر در مشهد را مورد بررسی قرار دادیم‪ .‬گرچه گفت وگوی ما به بهانه بررسی زندگی‬ ‫و ارای استاد حسن رحیم پور ازغدی بود‪ ،‬اما بررسی محیطی که ایش��ان در ان زیست کرده اند در شناخت وی‬ ‫مهم است‪ .‬این گفت وگو قرار بود هفته گذشته در پرونده ویژه استاد رحیم پور منتشر شود‪ ،‬اما با احترام به خانواده‬ ‫محترم رحیم پور ازغدی که درخواست کرده بودند‪ ،‬گفت وگوی استاد حیدر رحیم پور فارغ از مجادالت رسانه ای‬ ‫و بادقت تدوین شود‪ ،‬گفت وگو را برای مطالعه حاج حیدر به مشهد فرستادیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫اجازه می فرمایید سئوا الت را شروع کنم؟‬ ‫‪ l‬اگر سئوا الت سخت نیست اری‪.‬‬ ‫بس��یاری گواهی می دهند ک��ه حضرتعالی از‬ ‫مبارزان قدیمی هس��تید و مبارزه را از دوران‬ ‫نهضت نفت ش��روع کرده و از اغ��از انقالب‬ ‫اسالمی هم از فعاالن انقالب بوده اید‪.‬‬ ‫‪ l‬اری در ان ای��ام این چنین مقدر ش��ده بود‬ ‫که من ابتدا در اثر یک حادثه به س��وی سیاست جلب‬ ‫شوم‪ .‬من از سن ‪ 14‬س��الگی همه همت خود را خرج‬ ‫پهلوانی و کشتی کش��ور کردم و ‪ 15‬ساله بودم که مرا‬ ‫در خروس وزن برای مس��ابقات انتخابی کشتی ازاد‬ ‫المپیک به تهران بردند‪ .‬در مس��ابقات نهایی کشور در‬ ‫تهران‪ ،‬همراه دیگر ورزشکاران در سالن ناهارخوری‬ ‫نشس��ته بودیم که خبر اوردند قهرمان س��نگین وزن‬ ‫خراسان که سه سال بازوی قهرمانی را به بازو داشت به‬ ‫زمین خورد‪ .‬لحظه ای بعد او با چهره ای وارد سالن شد‬ ‫که گویی فرد دیگری است و به شدت تحقیر شده بود‪.‬‬ ‫در ان لحظه پشتم از پایان قهرمانی لرزید‪ .‬همان روز‬ ‫ناگهان رادیو شروع به نواختن مارش عزا کرد و خبر‬ ‫داد که گاندی را ترور کرده اند‪ .‬فردا که عکس گاندی را‬ ‫در روزنامه ها دیدم خشکم زد!! ان اسکلت را با پهلوان‬ ‫کشور که چون مجس��مه ای در گوشه ای ترنجیده بود‬ ‫مقایس��ه کردم و تا بخواهی از ورزش جس��م‪ ،‬متنفر‬ ‫شدم و در لحظه به مشهد برگشتم؛ به گونه ای که گویی‬ ‫با مرحوم عابدزاده قرار قبلی داش��ته باش��م‪ ،‬با ساک‬ ‫‪22‬‬ ‫سفر به مهدیه رفتم و ایشان نیز به گونه ای که گویی با‬ ‫من قرار قبلی داشته باش��ند‪ ،‬به من خوشامد گفتند‪ .‬به‬ ‫ایشان گفتم می خواهم گاندی بشوم و ان بزرگ که به‬ ‫براشفتگی ام پی برده بود‪ ،‬فرمود‪« :‬پس برو ان کتاب را‬ ‫بیاور‪ ».‬ان کتاب جامع المقدمات بود‪ .‬ایشان کتاب را‬ ‫باز و شروع به تدریس کردند‪ ،‬با تخصصی که داشتند‬ ‫در یک جلسه کلیات امثله و شرح امثله را که درس یک‬ ‫ماه است تدریس کردند و فرمودند برو هرگاه این ها را‬ ‫خوب فهمیدی برای درس بعدی برگرد‪ .‬و گمانم ان‬ ‫محکی بود که برای شناخت من زده بودند‪ .‬شاید هجده‬ ‫ساعت از ش��بانه روز را به مطالعه پرداختم و فردا که‬ ‫دوباره خدمت رسیدم و درس ها را پس دادم‪ ،‬مرحوم با‬ ‫شگفتی فرمود پیش تر این ها را خوانده بودی؟ و چون‬ ‫گفتم من حتی چنی��ن کتابی را ندیده ب��ودم‪ ،‬به کمال‬ ‫احساس وظیفه کرد و یکی از شگفتی های همه بچه ها‬ ‫این ش��ده بود که ایشان بیس��ت روز برای من کالس‬ ‫یک نفره گذاش��ته بودند و پس از ان م��را به مرحوم‬ ‫صبوری و استانه پرس��ت س��پردند‪ ،‬چندی خدمت‬ ‫انان بودم و صمدیه را خدمت مرحوم قدس��ی شاعر‬ ‫خواندم و به حوزه راه یافتم و سه سال خدمت مرحوم‬ ‫ادیب نیشابوری و پس از ان هم مدرس یزدی‪ .‬عمده‬ ‫تحصیالت حوزوی ام خدمت مرحوم حاج شیخ هاشم‬ ‫قزوینی بود‪ .‬و در کس��ب معارف بس��یاری از محضر‬ ‫شیخ مجتبی قزوینی بهره مند شدم‪ .‬خارج و کفایه را هم‬ ‫خدمت شیخ هاشم بودم‪ .‬دو سالی هم از اصول مرحوم‬ ‫میالنی خوشه می چیدم‪ .‬س��ال ‪ 41‬ترک حوزه کردم و‬ ‫کار حوزوی ام پرداختن به امور انقالب اسالمی و نشر‬ ‫اعالمیه و شب نامه نویسی خالصه می شد و همه این ها‬ ‫راه هایی بود که پیش پایم گشوده می شد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫گفتم بدون برنامه قبلی وارد سیاست شدم‪.‬‬ ‫برگردم به عقب و به پاسخ شما بپردازم‪ .‬حدود سال‬ ‫‪ 1326‬عضو انجمن پیروان قران و مهدیه مرحوم عابدزاده‬ ‫شدم و چیزی نگذشت که نهضت نفت اغاز شد‪ .‬در ان‬ ‫روزگار ارزنده های مشهد عبارت بودند از‪:‬‬ ‫‪ -1‬طالب مدرسه نواب به سرپرستی شیخ علی اکبر‬ ‫نوغانی‪ ،‬و یاوری شیخ محمود حلبی که در ان روزگار‬ ‫قبل از کودتا‪ ،‬هنوز تم های انقالبی داشت‪.‬‬ ‫‪ -2‬انجمن پیروان قران به رهبری مرحوم عابدزاده‪.‬‬ ‫‪ -3‬کانون نش��ر حقایق اسالمی به رهبری مرحوم‬ ‫استاد شیخ محمدتقی شریعتی‪.‬‬ ‫و من خیلی زود با هر سه گروه خودی شدم‪ .‬عضو‬ ‫مهدیه بودم و چون درس می خواندم‪ ،‬با طلبه ها هم اشنا‬ ‫بودم و از ان جا که در ‪ 14‬سالگی بر دوش مردان‪ ،‬تابلوی‬ ‫حزب توده را کنده بودم‪ ،‬کانونی ها هم که سد سکندری‬ ‫در مقابل توده ای ها بودند مرا می شناختند‪ .‬نهضت نفت که‬ ‫شروع شد‪ ،‬مرحوم کاشانی نامه ای به شیخ محمود حلبی‬ ‫نوشت که شما باید اداره نهضت را در خراسان به عهده‬ ‫بگیرید و او هم چنین کرد‪ .‬مرحوم عابدزاده در جلس��ه‬ ‫هیات موسس‪ ،‬مرا با خود به کانون برد که سران قبیله در‬ ‫انجاجمعبودندوباچنینتصادفیبرایهمیشهعضوی‬ ‫در انجمن مسئوالن به شمار می امدم‪ .‬به ویژه ان گاه در‬ ‫صحنه سیاست‪ ،‬شناخته تر شدم که قرار شد تابلوی نفت‬ ‫ایران ‪ -‬انگلیس را به پایین بکشم‪ .‬شهربانی گفته بود هر‬ ‫که به شرکت نفت تعرض کند‪ ،‬سخت تعقیب می شود‬ ‫و چند نفر از جوانان که پرش��ورتر بودیم مصمم شدیم‬ ‫هنگامی که جمعیت به ان جا نزدیک می شود ما بر فراز بام‬ ‫شرکت حمله برده و تابلو را به زیر بکشیم و چنین کردیم‪،‬‬ ‫این گروه شامل سه نفر از فدائیان اسالم‪ ،‬من از مهدیه و دو‬ ‫نفر از کانون بود‪ .‬کسی که در مشهد تابلوی شرکت نفت‬ ‫ایران و انگلیس را از سردر ان کند‪ ،‬من بودم‪.‬‬ ‫حیف ان عکس ها که برای نشر در مجله صبح به‬ ‫مهدی نصیری دادم مفقود شد‪.‬‬ ‫بفرمایید عاقب��ت نهضت در خراس��ان به کجا‬ ‫انجامید؟‬ ‫‪ l‬ما در خراس��ان خوب کار کردیم و به عکس‬ ‫تهران اختالفی هم نداش��تیم‪ .‬لیکن کودتا ک��ه به زبان‬ ‫ادمی س��خن نمی گوید‪ .‬غول بی ش��اخ و دمی اس��ت‬ ‫که تا جایی که زور داشته باشد بی منطق حمله می کند و‬ ‫نهضت با کودتا شکست خورد‪.‬‬ ‫پس از کودتا گروه ها چ��ه می کردند؟ پیرامون‬ ‫شیخ محمود حلبی و انجمن حجتیه توضیحات‬ ‫بیشتری بدهید؟‬ ‫‪ l‬اگر خواسته باش��م از همه ماجرا شما را اگاه‬ ‫سازم کتابی در پاسخ الزم است‪ ،‬بنابراین بروید کتاب «از‬ ‫انجمن پیروان قران تا انجمن حجتیه» را بخوانید تا بر همه‬ ‫چیز واقف گردید‪.‬‬ ‫به انق�لاب اس�لامی بپردازی��م و از نقش خود‬ ‫بگویید‪.‬‬ ‫تو نه‬ ‫‪ l‬در اغاز نهضت امام خمینی (ره)‪ ،‬من بیس ‬ ‫سالم بود و با تحصیالت حوزوی خوبی که داشتم دیگر‬ ‫جایز نبود که به ه��ر کاری که می خواهم‪ ،‬بپ��ردازم‪ .‬ما‬ ‫سال‪ 41‬خدمت شیخ مجتبی قزوینی به قم رفتیم و با امام‬ ‫بیعت کردیم و من تا امروز به بیعت خود پایبندم و در هر‬ ‫اقدامی پابه پای طالب متعهد حرکت می کردم‪.‬‬ ‫مبارزان محوری در خراسان چه کسانی بودند؟‬ ‫‪ l‬روحانیون بزرگی چون ش��هید هاشمی نژاد‪،‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای و ایت اهلل طبس��ی بودند‪.‬‬ ‫از ملیون هم طاهر احمدزاده بود‪ .‬م��ا پیرو جریان های‬ ‫اسالمی بودیم‪.‬‬ ‫ی بیش��تر با کدام‬ ‫ش��ما در میان گروه های مذهب ‬ ‫گروه ها و افراد ارتباط داشتید؟‬ ‫‪ l‬ج��دا از رهب��ران روحانی مش��هد ک��ه ما با‬ ‫ایش��ان رابطه داش��تیم‪ ،‬از قدیم یک جریان روشنگری‬ ‫و روشنفکری دینی در مش��هد بود که استاد محمدتقی‬ ‫شریعتی (رحمت اهلل علیه) در ان محوریت داشتند که‬ ‫با انها هم مرتبط بودیم‪.‬در مبارزات نهضت ملی نفت‪،‬‬ ‫کانون‪ ،‬مهدیه‪ ،‬علما و بازار کنار هم قرار گرفتند و من ان جا‬ ‫با احمدزاده اشنا شدم‪ .‬او از طرف انجمن اسالمیه امده‬ ‫بود‪ .‬علی شریعتی در ان مقطع هنوز نبود‪ .‬مرکز جمعیت‬ ‫بعدها به مهدیه مشهد منتقل شد‪ .‬نهضت مشهد در واقعه‬ ‫ی ش��دن صنعت نفت بس��یار قوی بود؛ اعتصابات‬ ‫مل ‬ ‫سراسری به جایی رسید که مردم مشهد به شیخ محمود‬ ‫گفتند نانوایی ها و حمامی ها را از اعتصاب معاف کنید‪.‬‬ ‫شیخ هم دستور داد‪.‬‬ ‫بعد از شکست نهضت نفت‪ ،‬رژیم خیلی به سراغ‬ ‫هیات موتلفین نیامد و شما فعالیت های خود را‬ ‫تا اندازه ای ادامه دادید؟‬ ‫‪ l‬بعد از شکس��ت نهضت‪ ،‬برخی از گروه های‬ ‫اس�لامی به فعالیت خود ادامه دادند‪ .‬محوریت مبارزه‬ ‫اما با کانون نش��ر حقایق اس��تاد محمدتقی شریعتی و‬ ‫شاگردان ایش��ان بود‪ .‬مرحوم حاج اصغر عابدزاده کنار‬ ‫رفت و مرحوم حلبی به تهران مهاجرت کرد‪.‬من بازرس‬ ‫انتخابات مشهد بودم؛ در خیابان دیدم که یک کیسه بزرگ‬ ‫شناسنامه اورده بودند و یک عده روستایی هم بودند که‬ ‫شناس��نامه ها را برای انها صادر و رای سازی می کردند‪.‬‬ ‫گزارش این واقعه را دادم‪ .‬شیخ محمود حلبی هم به دکتر‬ ‫مصدق و وزیر کشور او؛ امیر تیمور اطالع داد‪ .‬مصدق هم‬ ‫گفت به دستور شیخ محمود حلبی انتخابات مشهد باطل‬ ‫است‪.‬با توجه به اینکه تقلب در حال شکل گیری بود‪ ،‬وی‬ ‫انتخابات را باطل کرد‪.‬‬ ‫بعد از ‪ 28‬مرداد در کانون نش��ر حقایق تمرکز‬ ‫کردید‪.‬‬ ‫‪ l‬با اینک��ه در انجمن پی��روان قران ب��ودم‪ ،‬اما‬ ‫بیشترین بهره را از اس��تاد شریعتی و کانون نشر حقایق‬ ‫بردم‪ .‬در کانون کسانی که از شریعتی پدر استفاده کنند‪ ،‬کم‬ ‫بودند‪ .‬بیشترشان به ظاهر روشنفکر بودند‪.‬‬ ‫کال فضای مشهد خیلی روشنفکری بود؟‬ ‫بله و همیشه مشهد در خط مقدم بود‪.‬‬ ‫ش��ما کتابی دارید به عن��وان «از انجمن پیروان‬ ‫قران تا انجمن حجتیه» این کتاب‪ ،‬کتاب خاصی‬ ‫است‪ ،‬شاید نخستین کتابی باشد که نگاهی عمیق‬ ‫به انجمن حجتیه کرده و در واقع تبارشناسی این‬ ‫انجمن نیز صورت می گیرد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دلیل اینکه این کتاب را نوشتم این بود که‬ ‫بس��یاری از وصف هایی که از انجمن می شود‪ ،‬درست‬ ‫نیست‪ .‬ببینید از شیخ محمود حلبی گرفته تا استاد محمد‬ ‫تقی ش��ریعتی و مرحوم عابدزاده و‪ ...‬ابت��دا از نخبگان‬ ‫خراسان بودند؛ انجمن حجتیه هم یک دست نبوده است‪.‬‬ ‫می خواهم بگویم این یک حرکت طبیعی و گرایش ها در‬ ‫ان متفاوت بود‪.‬‬ ‫عده ای می گویند انجمن حجتیه حرکتی درست‬ ‫بود که به انحراف رفت‪.‬‬ ‫‪ l‬اش��خاص در ان دخال��ت می کنن��د و خط‬ ‫می دهند‪ .‬صهیونیس��ت ها حرفه ش��ان این است که هر‬ ‫انجمن‪ ،‬گروه یا عقیده را‪ ،‬تحت تاثیر قرار دهند‪.‬‬ ‫در این سال ها شما در حوزه درس می خواندید‪،‬‬ ‫بعد چه شغلی داشتید؟‬ ‫‪ l‬من همیش��ه هم درس می خوان��دم‪ ،‬هم کار‬ ‫می کردم و هم در عرصه دینی و سیاسی حضور داشتم‪.‬‬ ‫کشاورزی می کردید؟‬ ‫‪ l‬کشاورز ممتاز بوده ام‪ ،‬خانه ساخته ام‪ ،‬کارخانه‬ ‫موزاییک سازی داش��ته ام‪ ،‬تجارت کرده ام‪ .‬در کنار همه‬ ‫این ها درس هم می خواندم‪ .‬من اینج��ا در مورد کانون‬ ‫نش��ر حقایق اس�لامی یک چی��ز بگویم‪ .‬از ش��هریور‬ ‫‪ 20‬ت��ا ‪ 25‬ک��ه ش��وروی ها رفتن��د؛ یعن��ی توده ای ها‬ ‫انگلیسی های مسلمان نما؛ نتوانستند بچه های مشهد را‬ ‫قانع کنند‪ .‬تنها کسی که توانست بچه های دانشجو را که‬ ‫روشنفکر بودند‪ ،‬اقناع نماید؛ استاد محمدتقی شریعتی؛‬ ‫پدر دکتر بود‪ .‬کسی که به طور بنیادی بازاری ها و تجار را به‬ ‫علم مذهب مسلح کرد‪ ،‬مرحوم عابدزاده بود‪ .‬من هم متاثر‬ ‫از این فضا درس می خواندم‪ .‬خدا توفیق داد که بهترین‬ ‫مدرسین ان زمان مش��هد‪ ،‬معلم ام بودند‪ .‬همان طور که‬ ‫گفتم مکاسب و کفایه را نزد حاج شیخ هاشم قزوینی که‬ ‫استاد بزرگی بود‪ ،‬معارف را نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی‬ ‫و بخشی از درس خارج را نزد ایت اهلل میالنی خواندم و‬ ‫اما از علی شریعتی گفتیم‪ .‬علی از من کوچکتر بود و بیشتر‬ ‫در جریان نهضت مقاومت پس از کودتا وارد عرصه شد‪.‬‬ ‫خدمات دکتر از سال های دهه چهل و به خصوص پنجاه‬ ‫به اوج رسید‪ .‬علی‪ ،‬بیمار نبود‪ ،‬انتقادپذیر بود و در جلسات‬ ‫مکرر در منزل من و یا در جلسات کانون دیدم که حرفی‬ ‫را که گفته بود به راحتی اصالح می ک��رد‪ .‬در حق علی‬ ‫شریعتیظلممی کنند‪.‬‬ ‫ش��ما در کت��اب «از انجم��ن پیروان ق��ران تا‬ ‫انجمن حجتیه» اش��اره ای به فرزندتان اس��تاد‬ ‫حس��ن رحیم پور ازغدی داری��د‪ .‬در این کتاب‬ ‫نوشته اید حسن اقا کتابی نوشته بود به نام «عروج‬ ‫خمینیون»‪ ،‬داستان از چه قرار است؟‬ ‫‪ l‬نزدیکی های پیروزی نهضت امام خمینی (ره)‬ ‫بود‪ .‬حسن اقا عده ای همراه خود داشت که مدارس را‬ ‫تعطیل می کردند و در خیابان های باالی شهر و مناطق‬ ‫سکونت نظامی ها و خانه س��اواکی ها‪ ،‬شعارنویسی و‬ ‫پخش اعالمیه می کرد‪ .‬ان موقع چهارده‪ ،‬پانزده ساله بود‪.‬‬ ‫دبیرستانی بودند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ 15 ،‬س��اله بود و دبیرس��تان های مشهد را‬ ‫یک به یک با شعار و شکستن شیشه ها‪ ،‬تعطیل می کردند‪.‬‬ ‫بچه های دبیرستان ها هم همراه ایشان و دوستانش شعار‬ ‫می دادند و بعضی از مدرسه ها تعطیل می شد‪ .‬با این کار‬ ‫انگشت نما شد‪ .‬این کتاب را پس از انقالب در سال ‪58‬‬ ‫در دبیرستان نوشت‪ .‬از طرفی مجاهدین خلق(منافقین)‬ ‫هم دوست داش��تند محور باش��ند‪ ،‬اعالمیه می دادند و‬ ‫ن اقا امد به من گفت شما‬ ‫رقابت می کردند‪ .‬روزی حس ‬ ‫اعالمیه بدهید ما پخش می کنیم‪ .‬من ان موقع تمام وقت‬ ‫درگیر انقالب بودم‪ ،‬همراه حضرت ایت اهلل خامنه ای و‬ ‫اقای طبسی بودم‪ .‬به او گفتم شما خودتان بروید بنویسید‬ ‫او هم رفت‪ .‬دیدم کتابی نوش��ت و به من داد؛گفت‪ :‬این‬ ‫کتاب را می دهید چاپ کنند؟ در ان زمان حس��ن اقای‬ ‫ما برای خودش عالمی داش��ت؛ دائم در راهپیمایی های‬ ‫شبانه و روزانه‪ ،‬شعارنویسی ها و پخش اعالمیه خیلی‬ ‫فعال بود و یک بار هم دس��تگیر ش��د و پ��س از ازادی‬ ‫مقاله ای در تحصن مردم مش��هد در محل دادگس��تری‬ ‫خوان��د‪ .‬یک بار ه��م دوچرخه اش زیر تان��ک رفت و‬ ‫له ش��د و خودش جان س��الم به در برد‪ .‬پس از انقالب‬ ‫هم با کمونیس��ت ها و لیبرال ها و ه��واداران و اعضای‬ ‫مجاهدین خلق(منافقین) درگیر بود و مباحثه و مجادله‬ ‫می ک��رد‪ .‬فعالیت قوی داش��ت‪ .‬از انجا ش��روع کرد به‬ ‫نوش��تن‪ .‬یک روز رئیس ش��هربانی زن��گ زد و به من‬ ‫گفت این پس��رت را جمع کن‪ .‬خ��ودم را به بی خیالی‬ ‫زدم‪ .‬بعدها فهمی��دم همان موقع که رئیس ش��هربانی‬ ‫زنگ زده‪ ،‬حس��ن اق��ا و رفقایش در خان��ه او اعالمیه‬ ‫انداخته اند‪.‬‬ ‫ایش��ان هم مثل شما س��ر پرش��وری داشت و‬ ‫فعالیتش را از نوجوانی و جوانی شروع کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله خوب!‬ ‫بعد از شروع جنگ حسن اقا به جبهه رفتند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬در سال ‪ 59‬همان اول جنگ که سال اخر‬ ‫دبیرستان بود‪ ،‬به اموزشی رفت که به جبهه برود‪ .‬مادر‬ ‫حسن اقا از س��ران نهضت بانوان مشهد بود و در اولین‬ ‫تظاهرات انقالب (‪ 17‬دی ‪ )56‬دس��تگیر ش��د‪ .‬در یک‬ ‫جمع سخنرانی گویا یکی از سران منافقین و گروه های‬ ‫منحرف‪ ،‬به امام توهین می کند؛ این مصادف است با زمانی‬ ‫که حس��ین فهمیده خود را به زیر تانک انداخت‪ .‬خانم‬ ‫من بلند می شود و می گوید‪« :‬تو چه می گویی و حسین‬ ‫فهمیده چه می کند؟! امد خانه و از زور فشار و ناراحتی‬ ‫سکته کرد و افتاد و از نوروز ‪ 60‬نیمه فلج شد‪ ».‬زندگی‬ ‫حسن همین جا تغییر کرد‪ .‬خود را وقف مادر کرد و در‬ ‫ان سال نتوانست به جبهه برود‪ .‬این همان سالی است که‬ ‫دبیرستان را تمام کرد‪ .‬در رشته تجربی‪ ،‬اول شد؛ امدند‬ ‫گفتند هم فنی و هم پزشکی می توانی بروی‪ ،‬اما نرفت‪.‬‬ ‫گفت که کالس من اینجاست پای تخت مادرم‪ .‬جبهه‬ ‫را تعطیل کرد و امد خانه نشست کنار مادر و مراقبت و‬ ‫نگهداری کرد‪ .‬هر چه دارد هم از همان دارد؛ از محبت‬ ‫کردن به مادر‪ .‬فقط هنگام هر عملیات‪ ،‬از منطقه به او خبر‬ ‫می دادند که عملیات نزدیک است‪ .‬چند هفته ای می رفت‬ ‫و برمی گشت‪ .‬معموال هم زخمی برمی گشت‪ .‬در هفت‬ ‫هشت عملیات جنگید‪ .‬برادرانش؛ حسین‪ ،‬شهید حمید‬ ‫و وحید هم مدام جبهه بودند‪ .‬در چهار عملیات‪ ،‬مجروح‬ ‫و بیمارستانی شد و دوبار هم شیمیایی شد‪.‬‬ ‫جانباز هم هستند؟‬ ‫‪ l‬بله! ولی به بنیاد شهید و جانبازان نرفت و پرونده‬ ‫تشکیل نداد‪ .‬یکبار تیر خورده بود به گردنش و از پشت‬ ‫امده بود بیرون‪ ،‬یک بار هم به نحوی شیمیایی شد که تمام‬ ‫ت بدنش کنده شده بود‪ .‬یک بار چشم هایش صدمه‬ ‫پوس ‬ ‫دید و صورتش سوخت و پاها و بدنش هم پر از ترکش‬ ‫است‪ .‬می رفت جبهه و می امد‪ ،‬معموال زخمی بود و سالم‬ ‫نمی امد‪ .‬یک بار هم که دعوایش شد سر کارتن خواب ها‪،‬‬ ‫رفت استانداری بنای اعتراض گذاشت و بازداشت شد‪.‬‬ ‫بعد از این بود که درس خواندن را مجددا شروع‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬چون همان سال انقالب فرهنگی اتفاق افتاد و‬ ‫دانشگاه ها برای چند سال تعطیل شد دیگر ایشان به حوزه‬ ‫می رفت‪.‬پنجسالدرحوزهمشهدبودکهبهاندازهچندسال‬ ‫جلوتر رفت‪ .‬یک بار در امتحانات حوزه دیدم کلی کتاب و‬ ‫عباو‪...‬اوردهخانه‪،‬گفتماین هاچیست؟گفتمسابقهبوددر‬ ‫امتحاناتاولشدم‪.‬مثالاینراحاج اقایخزعلیدادند‪،‬این‬ ‫رافالنیدادهو‪...‬فلسفهوادبیاترااولشدهبود‪.‬‬ ‫بعد رفتند به قم؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دی��دم اینجا برایش کوچک اس��ت‪ .‬پس‬ ‫از پایان جنگ ازدواج ک��رد و رفت قم‪ .‬ان جا هم خیلی‬ ‫پیشرفت کرد‪ .‬قم که بود یک بار سر درس رفتم‪ ،‬دیدم با‬ ‫یکی از اساتیدش بحث می کند‪ .‬دیدم حقیقتا اینجا دیگر‬ ‫چیزی برای او نبود و بحمداهلل مجتهد شده است‪.‬‬ ‫درس خارج خواند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬چند سال درس خارج خواند‪ .‬حسن اقا‬ ‫مجتهد است و می تواند استنباط کند‪.‬‬ ‫و حرف نـهایی؟‬ ‫‪ l‬به لطف پروردگار این ها هم��ه اثار روحیه و‬ ‫منش مادرشان است که از اغاز نهضت امام در مبارزه بود‬ ‫و اعالمیه های امام را تایپ می کرد و هر چه داشت تقدیم‬ ‫انقالب کرد‪g .‬‬ ‫‪23‬‬ ‫یادداشت ها‬ ‫ساقی را عشق است که برپاست هنوز‬ ‫به مناسبت نیمه شعبان‬ ‫زهیر توکلی‪ /‬شاعر‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫این مطلب‪ ،‬نوشته ای است از‬ ‫زهیر توکلی به مناسبت‬ ‫نیمه شعبان‬ ‫این هفته هم با اجازه خوانندگان عزیز‍‪ ،‬خاطرات‬ ‫را می اندازم به هفته بعد و درباره مناسبت عظیمی که‬ ‫ان را پشت سر گذاشتیم‪ ،‬اش��اراتی قلم انداز می کنم‪.‬‬ ‫کلمه «مناسبت» که در عرف ادبیات ‪ ،‬روزنامه نگاری و‬ ‫رسانه‪ ،‬اصطالحاتی مانند شعرهای مناسبتی یا مطالب‬ ‫مناسبتی یا برنامه های مناسبتی در ارتباط با ان به وجود‬ ‫امده اند‪ ،‬کلمه ای است غلط انداز‪.‬‬ ‫مناس��بت ها چند جورند‪ :‬برخی از مناس��بت ها‬ ‫مربوط به امر تاریخی هس��تند مثال هفته دفاع مقدس‬ ‫یا دهه فجر یا س��الروز ملی شدن صنعت نفت‪ .‬برخی‬ ‫از مناس��بت ها قراردادی اند مث��ل روز جهانی کارگر‬ ‫یا روز جهانی ب��دون دخانیات‪ .‬اما اف��زون بر این دو‬ ‫نوع مناسبت‪ ،‬مناس��بت هایی هست که حالت دوگانه‬ ‫دارند‪ .‬ما این مناسبت ها را گرامی می داریم زیرا واقعا‬ ‫در تاریخ در چنان روزی اتفاقی شایسته گرامیداشت‬ ‫افتاده است‪ .‬مثال س��یزده رجب را جش��ن می گیریم‬ ‫زیرا در چنین روزی حضرت موال – علیه السالم – به‬ ‫دنیا امده اند یا روز عاشورا س��وگواریم زیرا در چنین‬ ‫روزی امام حس��ین‪-‬علیه السالم‪ -‬ش��هید شده اند اما‬ ‫همه مسال ه این نیست‪ .‬انچه کربال را کربال کرده است‪،‬‬ ‫امری نیست که مربوط به امروز و دیروز و فردا باشد‪،‬‬ ‫عاش��ورا صرف نظر از اتفاقی که روز دهم محرم سال‬ ‫‪24‬‬ ‫ش��صت ویک هجری رخ داد‪ ،‬یک فرهنگ اس��ت که‬ ‫هوای تنفس برای معتقدانش می س��ازد‪ .‬عاشورا یک‬ ‫روز بوده است اما روزی به درازای کل تاریخ‪ .‬پس اگر‬ ‫کسی واقعا عاشورا را دریافته باشد و ان را درک کرده‬ ‫باشد‪ ،‬تمام طول سال‪« ،‬عاشورایی» است اگر چه نمود‬ ‫سوگواری او در روز عاش��ورا از همه ایام سال بیشتر‬ ‫است ولی اتفاقا فرق چنین شخصی با دیگران در بقیه‬ ‫روزهای سال است‪ .‬انها عاشورا را مناسبتی می دانند‬ ‫که باید حرمتش بنهند ولی ان دیگری از بابت همین‬ ‫عاشوراست اگر میان خود و حیات‪ ،‬مناسبتی می بیند‪،‬‬ ‫او در نسبت با عاشوراس��ت که زندگی را می فهمد و‬ ‫ارزش گذاری می کند‪ .‬حال من و شما که می خواهیم‬ ‫«به مناسبت» نیمه شعبان جش��ن بگیریم‪ ،‬چه نسبتی‬ ‫میان خود و ان بزرگم��رد که در این روز زاده ش��ده‬ ‫است‪ ،‬می بینیم؟‬ ‫به راس��تی چرا؟ چرا باید این همه از «او» سخن‬ ‫بگوییم؟ س��خن گفتن درباره کس��ی ک��ه هرگز نه او‬ ‫را دیده ایم نه او را اگ��ر دیده ایم ‪ ،‬به ج��ا اورده ایم نه‬ ‫می دانی��م کجاس��ت ن��ه می دانیم ک��ی می ای��د و نه‬ ‫حتی می دانیم ک��ه اگر بیاید‪ ،‬م��ا در زمره پی��روان او‬ ‫خواهیم ماند – اینگونه که امروز ادعا می کنیم – یا از‬ ‫همانهایی می شویم که اتفاقا درست از مساجد پرچم‬ ‫دش��منی با او را بر می افرازند‪ ،‬س��خن گفت��ن درباره‬ ‫چنین کس��ی‪ ،‬اصال چه چی��زی را ع��وض می کند تا‬ ‫وقتی که از میان جان خود نس��بت واقعی با او برقرار‬ ‫نکرده باشیم؟‬ ‫اویس قرن��ی هرگز حضرت پیامب��ر – صلی اهلل‬ ‫علیه و اله – را ندید ولی هرگاه نسیمی از سمت یمن‬ ‫«اش��م نفحات الجنه‬ ‫می وزید‪ ،‬ان حضرت می فرمود‪:‬‬ ‫ّ‬ ‫من طرف الیمن‪ :‬بوی بهشت را از سمت یمن استشمام‬ ‫می کنم‪ ».‬و همین بزرگوار که تنها یک بار راه بیابان را‬ ‫برید و از قرن به مدینه امد چون به مادر پیرش قول داده‬ ‫بود که همان روز بازگردد‪ ،‬پیامبر را ندیده بازگش��ت‪،‬‬ ‫یکی از چهار نفری است که روز قیامت وقتی منادی‬ ‫ندا می دهد که «کجایند حواری��ون علی(ع)؟» صف‬ ‫خالیق می ش��کافد و بیرون می اید ‪ ،‬او و میثم تمار و‬ ‫عمروابن حمق خزاعی و محمدبن ابوبکر‪.‬‬ ‫محمدبن ابوبکر اس��مش معلوم اس��ت‪ ،‬پس��ر‬ ‫ابوبکر اس��ت ولی موالیمان علی – علیه السالم – در‬ ‫شان او فرموده اس��ت‪« :‬محمد پسر من است از پشت‬ ‫ابوبکر‪ ».‬همین دو مثال کافی نیس��ت؟ اویس قرنی را‬ ‫که هرگز در عمر خود حضرت پیامبر – صلی اهلل علیه‬ ‫و اله – را ندید‪ ،‬مقایسه کنید با عایشه که سال ها با ان‬ ‫حضرت همنش��ین بود ولی با ان که قران صراحتا به‬ ‫همسران پیامبر دستور داده بود که‪ « :‬قرن فی بیوتکن‪:‬‬ ‫در خانه هایتان مستقر باشید‪ ».‬س��وار شتر شد و دوره‬ ‫افتاد در شهرها و خلقی را علیه برادر و وزیر و وصی‬ ‫ پیامبر شوراند و باعث خون ان همه ادم شد‪ .‬محمدبن‬ ‫ابوبکر را مقایسه کنید که پسر ابوبکر است ولی یکی‬ ‫از چهار حواری علی(ع) اس��ت‪ ،‬ب��ا جعفر کذاب که‬ ‫پس��ر امام هادی – علیه الس�لام – برادر امام حس��ن‬ ‫عسکری – علیه السالم – و عموی حضرت ولی عصر‬ ‫– عجل اهلل تعالی فرجه الش��ریف – است ولی پس از‬ ‫ادعای «انا ربک��م االعلی» فرع��ون‪ ،‬بزرگترین دروغ‬ ‫تاریخ را بر زبان ران��د و ادعای امامت کرد‪ .‬پس دیدن‬ ‫امام زمان – علیه السالم – و حتی سخن گفتن درباره‬ ‫ان بزرگوار نیز اگر از قلبی که تس��لیم اوست برنیامده‬ ‫باشد‪ ،‬بر روشنی نمی افزاید‬ ‫***‬ ‫فرض کنید خان��واده ای را‪ ،‬پدری را و مادری را‬ ‫با چند دختر و پسر؛ (خوب حواستان را به من بدهید‬ ‫که این مثالی که می زنم یک مثال مانوس اس��ت) در‬ ‫میان این دختران و پس��ران که مایه روش��نی چشم و‬ ‫ارام دل پدر و مادرند‪ ،‬یکی هس��ت بی��ش از همه در‬ ‫ظهور و بروز عواطف و بیش از همه در شیرین بیانی‬ ‫و چرب زبانی ؛ مدام از گردن پدر و مادر اویز می شود‬ ‫و چلپ چلپ انها را می بوس��د و قربان صدقه ش��ان‬ ‫می رود‪ .‬خالصه نقل مجلس خانواده اس��ت‪ .‬باز در‬ ‫میان این خواهران و برادران‪ ،‬یکی هست که تودار و‬ ‫سر در خود اس��ت ولی مرام دارد؛ او خیلی نمی تواند‬ ‫انچه از مهر و محبت در دل دارد‪ ،‬ان جور که هست‪،‬‬ ‫به پدر و مادرش بنمایاند ولی ه��رگاه خریدی پیش‬ ‫بیاید و دیروقت یا بی وقت باشد (و بچه ها هر یک گرم‬ ‫کار خودند یکی دارد بازی کامپیوتری می کند دیگری‬ ‫محمدرضا شالبافان نقدی‬ ‫نوشته است بر جشنواره های‬ ‫ادبی‬ ‫«کنگره ملی ش��عر «ائین��ه نبی» ک��ه به صورت‬ ‫مردمی و توس��ط مهدیه مرودشت هر س��اله در روز‬ ‫جوان و زادروز میالد حضرت عل��ی اکبر(ع) برگزار‬ ‫می شود پنج ساله شد‪.‬‬ ‫این خبر در روزگاری که قدیمی ترین کنگره شعر‬ ‫ائینی‪« ،‬کنگره شعر رضوی» هفت ساله است و دیگر‬ ‫تقریبا از برگزاری مس��تمر همایش های ش��عر ائینی‬ ‫خبری نیست‪ ،‬معنای منحصر به فردی دارد‪.‬‬ ‫روزگاری در سال های پایانی دهه هفتاد و اوایل‬ ‫دهه هش��تاد‪ ،‬متولیان فرهنگی کش��ور که این روزها‬ ‫سرانش��ان را گاهی در ماهواره ها می بینند‪ ،‬چنان شور‬ ‫و غوغای��ی در ادبیات کش��ور راه انداخت��ه بودند که‬ ‫بیا و ببین‪ .‬تقریبا استانی نبود که در تقویم ساالنه خود‬ ‫کنگره شعر کشوری تعریف نکرده باشد و موضوعی‬ ‫نبود که از میان خیل انبوه بهانه های سرایش شیعیان‪،‬‬ ‫بهانه همایشی نباشد‪.‬‬ ‫از جش��نواره های ائینی گرفته ت��ا همایش هایی‬ ‫با موضوع ازاد ادبی‪ ،‬هر سال جوانان زیادی را بر سر‬ ‫سفره خود می نش��اندند‪ ،‬بهانه های متنوعی به دست‬ ‫شاعران می دادند‪.‬‬ ‫هر سال حوالی مهر که می شد‪ ،‬همه گوش به زنگ‬ ‫کنگره ش��عر و قصه جوان بندرعباس می ماندند تا با‬ ‫یک فکس نصفه و نیمه به ادارات کل ارشاد استان ها‪،‬‬ ‫فراخوان خود را اعالم کن��د و بدون تبلیغ تلویزیونی‬ ‫و پوس��تر زنی‪ ،‬منتظر چند هزار قطعه شعر و داستان‬ ‫کوتاه باشد‪.‬‬ ‫هر سال جشنواره شعر رضوی با چنان عظمتی در‬ ‫مشهد مقدس پذیرای شاعران بود که همه را به جنب‬ ‫و جوش می انداخ��ت‪ .‬در چنی��ن حال و هوایی حتی‬ ‫متولیان غیر دولتی فرهنگ اعم از س��ازمان فرهنگی و‬ ‫هنری شهرداری تهران و حوزه هنری نیز برگزار کننده‬ ‫جشنواره هایی چون «شب های شهریور» می شدند‪.‬‬ ‫همه اینها البته همه ان چیزی نبود که ادبیات برای‬ ‫بالیدن نیاز داش��ت‪ .‬جلوه گاهی بود برای خودنمایی‬ ‫ادبیات نمایشگر که هر روز پر ش��ورتر از دیروز دهه‬ ‫هفتاد و هشتاد را سپری می کرد‪.‬‬ ‫ام��ا چند س��ال اس��ت ماج��را متفاوت ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬دول��ت نه��م از ابتدای س��ال ‪ 85‬س��خن از‬ ‫جش��نواره ش��عر «فج��ر» ب��ه می��ان اورد ک��ه خود‬ ‫ماجرای��ی اس��ت هفتاد م��ن کاغ��ذ و چند س��الی‬ ‫گذش��ت ت��ا ای��ن جش��نواره ب��ه س��ر و ش��کلی‬ ‫رسید که امروزه دارد‪ .‬اما اتفاق دیگری که افتاد‪ ،‬ان بود‬ ‫که جشنواره های ادبی باسابقه یکی یکی به تیر غیب‬ ‫گرفتار شدند‪ .‬جالب ترین دلیل را می توان در برگزار‬ ‫نشدن کنگره شعر و قصه بندرعباس دانست‪ .‬سالی که‬ ‫بنا بود این واقعه مهم رخ دهد‪ ،‬اعالم ش��د که به دلیل‬ ‫برگزاری کنگره ش��عر دفاع مق��دس در بندرعباس‪،‬‬ ‫امسال کنگره شعر جوان برگزار نمی شود‪.‬‬ ‫اما این اتفاق در کنار تلخی فراوانش سبب اتفاق‬ ‫خوشایندی ش��د‪ .‬در خالء س��نگین کنگره های شعر‬ ‫ائینی‪ ،‬ادبیات ائینی به سراغ متولیان اصلی خود یعنی‬ ‫مردم رف��ت و کنگره های ش��عر مردمی با موضوعات‬ ‫مختل��ف‪ ،‬قدرتمندت��ر و پر رنگ تر ب��ه حضور خود‬ ‫ادامه دادند و حتی شاهد تولد کنگره های جدید شدند‬ ‫که از ان جمله می توان به کنگره ش��عر «ائینه نبی» در‬ ‫مرودشت اشاره کرد‪.‬‬ ‫این کنگره در سال‪ 87‬و به همت «حاج مجید برزگر»‬ ‫و مهدیه مرودش��ت با موضوع حضرت علی اکبر(ع)‬ ‫ش��کل گرفت‪ .‬این کنگره از همان اول کار با استقبال‬ ‫ش��گفت انگیز مخاطبان روبه رو ش��د‪ ،‬بن��ا را بر این‬ ‫گذاشت که با بهره گیری از تجربه «شب شعر عاشورا»‬ ‫هر سال در کنار موضوع اصلی به یک موضوع ویژه نیز‬ ‫بپردازد و چنان شد که موضوع ویژه دومین کنگره شد‬ ‫«امامینکاظمین(علیهم السالم)»‪.‬‬ ‫این کنگره از همان اغاز با اس��تفاده نی��روی جوانی‬ ‫شاعرانیچون«سیدمحمدامینجعفری»و«محمدبرزگر»‬ ‫بر پایه حضور جریان های مختلف ادبیات ائینی شکل‬ ‫گو بوی سنت را به خود نگرفت‪.‬‬ ‫گرفت‪ ،‬اما هرگز رن ‬ ‫ای��ن کنگ��ره در روزه��ای ‪ 10‬و ‪ 11‬تیرم��اه‬ ‫در مرودشت در کنار شهر پارس��ه‪ ،‬پنج ساله شد تا به‬ ‫متولیان فرهنگی یاداوری کند درحالی که نمی خواهند‬ ‫یا نمی توانند برگزار کننده منظم کنگره ها باشند‪ ،‬بهتر‬ ‫اس��ت حداقل بدون داش��تن دغدغه ارائه گزارش و‬ ‫دریافت ترفیع از کنگره های مردمی حمایت کنند‪.‬‬ ‫کنگ��ره پنجم با موض��وع ویژه نب��وی در حالی‬ ‫برگزار شد که بیش از ‪ 40‬نفر از شاعران کشور که اغلب‬ ‫از شاعران جوان بودند‪ ،‬ش��اهد حضور پر رنگ مردم‬ ‫خون گرم مرودش��ت بودند‪ .‬در ای��ن کنگره همچنین‬ ‫از ش��اعر جوان و فقید اهل بیت «مه��دی پرویز» که‬ ‫سال گذش��ته درگذش��ته بود با حضور خان��واده اش‬ ‫تجلیل شد‪.‬‬ ‫همچنین در ابتدای این کنگره پیام نوه بنیانگذار‬ ‫جمه��وری اس�لامی‪« ،‬حجت االسالم و المس��لمین‬ ‫سید حسن خمینی» توسط «افش��ین عال» قرائت شد؛‬ ‫اتفاقی که ش��اید در کنگره های دولتی به یک شوخی‬ ‫بماند‪g .‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫نامش را با دلت بگو می اید‬ ‫از اینه های روبه رو می اید‬ ‫سوگند به روز‪ ،‬کاشف چشمه نور‬ ‫سوگند به خورشید که او می اید‬ ‫****‬ ‫او نسل به نسل در غم ماست هنوز‬ ‫وین داغ فراق برجگرهاست هنوز‬ ‫هر گوشه یکی مست دگر افتاده‬ ‫ساقی را عشق است که برپاست هنوز ‪g‬‬ ‫دکتر محمدرضا شالبافان‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مشق می نویسد سومی مشغول گپ و گعده تلفنی با‬ ‫دوست صمیمی اش اس��ت و چهارمی که همین بچه‬ ‫تودار ولی بامرام اس��ت‪ ،‬ش��ال و کاله کرده است که‬ ‫همراه دوس��تش برود بیرون) مادر می داند که از میان‬ ‫این چند فرزند اتفاقا تنها کسی که جواب سرباال به او‬ ‫نمی دهد یا نمی پیچاند و بهانه نمی اورد که از زیر کار‬ ‫در برود (این یکی‪ ،‬تخصص همان بچه ش��ر و شلوغ‬ ‫و خونگرم و چرب زبان است)هموس��ت که و قرار‬ ‫بیرون رفتن��ش را با رفیق صمیم��ی اش لغو می کند و‬ ‫می رود پی فرمان مادر‪ ،‬همین که پای عمل پیش بیاید‬ ‫از همه پیش است ولی خیلی اهل حرف زدن و ادا در‬ ‫اوردن نیست‪ .‬معاش��ران قدیمی مادر که بچه ها انها‬ ‫را خاله ص��دا می زنند‪ ،‬بارها ب��ه او گفته اند که همین‬ ‫یکی برای تو می ماند‪ .‬این یکی جنمش با همه ش��ان‬ ‫فرق دارد‪.‬‬ ‫حال‪ ،‬مثال ما شده اس��ت مثال همان بچه زبانباز‬ ‫پرس��روصدای نمودناک‪ ،‬صب��ح تا ش��ب درباره ان‬ ‫حضرت حرف می زنیم ولی پای عملمان لنگ است‪.‬‬ ‫کاش‪ .‬کمتر راجع به ان بزرگوار حرف بزنیم و بیشتر‬ ‫او را یاری کنیم‪ .‬خیلی ه��ا می پندارند که وقتی در دعا‬ ‫می گوییم‪« :‬و اجعلنا من خیر اعوانه و انصاره‪ :‬و ما را از‬ ‫کمک کاران و یاران او قرار بده» مقصود ان است که ما‬ ‫دوران ظهور را درک کنیم و در رکاب او باشیم ولی این‬ ‫دعا مربوط به همین لحظه هم هست‪ .‬مگر ان حضرت‬ ‫بیاید چه می کن��د؟ جز این که قرار اس��ت با امدن ان‬ ‫حضرت‪ ،‬سلم و سالمت و صلح و صفا و عدل و داد‬ ‫برقرار شود؟ جز این که قرار است دیگر یتیمی گرسنه‬ ‫نخوابد‪ ،‬بیوه زنی از فقر و بی کسی به ذلت و نکبت نیفتد‬ ‫‪ ،‬پدری شرمنده زن و بچه اش نشود؟ جز این که قرار‬ ‫است این خشم که افسار گس��یخته است و ابنای نوع‬ ‫بش��ر را به جان هم انداخته است‪ ،‬مهار شود؟ جز این‬ ‫که قرار است عزت ادمی به او باز گردد و بساط نزول‬ ‫خواران جهانی و وطنی که همه مردم همه عمرشان را‬ ‫مقروض انها هستند برچیده شود؟‬ ‫خب‪ ،‬اگر قرار است همه اینها اتفاق بیافتد هر یک‬ ‫از ما در حد خودمان – تاکید می کنم‪ :‬در حد خودمان‬ ‫– همین االن برویم پی همین کارهای خوب‪ ،‬چراکه‬ ‫نه؟ او می خواهد به ما کمک کند و ما اگر به خودمان و‬ ‫به دیگران کمک کنیم‪ ،‬او را در کارش یاری کرده ایم‪.‬‬ ‫یک مثال دیگر می زنم‪ .‬فرض کنید پسری همراه‬ ‫پدرش در خیابان راه می رود‪ .‬حال اگر پس��ر به جای‬ ‫انکه پیش پایش را نگاه کند و پا جای پای پدر بگذارد‪،‬‬ ‫مدام س��ر بلند کند و به صورت پدرش زل بزند‪ ،‬پدر‬ ‫به او چه می گوید؟ می گوید‪« :‬چ��را اینقد به من نگاه‬ ‫می کنی؟ جلوی پاتو بپا نخوری زمین» حال ما که این‬ ‫همه اه و ناله می کنیم که بشود که روزی چشممان به‬ ‫جمال بی مثال او روش��ن ش��ود‪ ،‬بهتر نیست که پیش‬ ‫پایمان را نگاه کنیم و پی ردپای او را که واضح و روشن‬ ‫است‪ ،‬بگیریم و به خدا برسیم؟‬ ‫کالمم را با دو رباعی پایان می برم‬ ‫ادبیات‪ ،‬چشم انتظار‬ ‫کنگره های منظم‬ ‫‪25‬‬ ‫این ناز‪ ،‬رازی نهفته دارد!‬ ‫چه کسی و چرا برای اصالح طلبان کارت دعوت فرستاده است؟‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫مصطفی صادقی نگاهی‬ ‫دارد به مباحث این روزهای‬ ‫رسانه های اصالح طلب‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫ایا چنین است که اصولگرایان به پابوس رقیب‬ ‫دیرینه برای حضور در انتخابات رفته اند؟ یک س��ال‬ ‫مانده ب��ه انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬هم اکنون‬ ‫اصالح طلب��ان چنین تابلویی بر س��ر دس��ت گرفته‪،‬‬ ‫نعل وارونه می زنند‪ ،‬به هر س��و که می نگری و از هر‬ ‫محفلشان که می گذری این چنین می گویند‪.‬‬ ‫گویی اصولگرایان در گعده های شبانه و مخفیانه‬ ‫به این حاصل جمع رس��یده اند که اگر اصالح طلبان‬ ‫نباش��ند و نمانند‪ ،‬قراری و بقایی ب��رای اصولگرایی‬ ‫نخواهد بود‪ .‬چنین وانمود می کنند که گویی اگر انان‬ ‫نیایند‪ ،‬گریوه دیگرو البته البد نه از جنس اصولگرایی‪،‬‬ ‫پاستور نشین خواهند شد‪.‬‬ ‫چه می پندارند؟ از کدام سو روانه میدان خواهند‬ ‫شد؟ این چه میزی است که برای این بازی چیده اند؟‬ ‫پندار و رسم امروزشان در این نوش��تار شاید نمایان‬ ‫‪26‬‬ ‫باش��د‪« :‬اصولگرای��ان از مرگ می ترس��ند که به تب‬ ‫راضی ش��ده اند‪ .‬در انتخابات مجلس نهم پایداری ها‬ ‫به بهانه اینکه اصالح طلبان در میدان انتخابات نیستند‪،‬‬ ‫س��از اس��تقالل و رقابت زدند و ماجراه��ا افریدند‪،‬‬ ‫اصولگرایان نگران هس��تند ک��ه همین داس��تان در‬ ‫انتخابات اینده تکرار شود‪ .‬شاید اگر پای رقیبی چون‬ ‫اصالح طلبان در میان باشد‪ ،‬پایداری ها کوتاه بیایند یا‬ ‫در میدان رقابت‪ ،‬کمتر حاشیه بیافرینند‪.‬‬ ‫اگرچه در شرایط کنونی انبوهی از اصولگرایان‪،‬‬ ‫منتقد شماره یک احمدی نژاد و تیمش شده اند‪ ،‬ولی به‬ ‫خوبی معلوم است و می دانند که او با تمامی چرخش ها‬ ‫و تغییرهایش‪ ،‬رئیس جمهور اصولگرایان بوده است‪.‬‬ ‫با حمایت انها برضد هاش��می ایس��تاد‪ ،‬در برخورد‬ ‫با مدیران اصالح طلب مس��امحه نک��رد‪ ،‬برنامه های‬ ‫اقتص��ادی اش را اجرا ک��رد‪ ،‬در عرصه دیپلماس��ی‬ ‫س��از دیگری کوک کرد و‪ ...‬جالب اینک��ه کثیری از‬ ‫اصولگرایان منتق��د گفته اند و می گویند در ش��رایط‬ ‫انتخاب دوباره بین احمدی نژاد و اصالح طلبان باز هم‬ ‫رئیس جمهور کنونی را ترجیح خواهند داد‪ .‬صورت‬ ‫کلی ماجرا اینکه اصولگرایان در عرصه افکار عمومی‬ ‫و داوری نهایی نمی توانند به س��ادگی از پرسش های‬ ‫مطرح درباره دوران هشت س��اله احمدی نژاد‪ ،‬شانه‬ ‫خالی کنند‪.‬‬ ‫ت��رس از همین پرس��ش ها و ناتوان��ی از ارائه‬ ‫پرسش های قانع کننده است که انان را ترغیب کرده‪،‬‬ ‫دوگانه ای سیاس��ی در انتخابات این��ده طراحی کنند‬ ‫که یک س��وی میدان اصالح طلبان ایس��تاده باشند و‬ ‫یک سوی دیگر اصولگرایان که دوباره در دعوای چپ‬ ‫و راس��ت میدان‪ ،‬کارنامه هشت ساله اصولگرایان در‬ ‫مملکت داری در غوغاهای سیاسی گم شود‪».‬‬ ‫میز ب��ازی را خوب می چینن��د؛ پیدایش فضای‬ ‫دوقطبی‪ ،‬این همه ان چیزی اس��ت ک��ه می خواهند؛‬ ‫اما از کدام رهگذر؟! انان که از میان عامه این س��طور‬ ‫روزنامه اصالح طلب و مانن��د ان را می خوانند به چه‬ ‫نگاهی خواهند رسید؟‬ ‫‪ -1‬اصولگرایان ملتمسانه به ما می گویند‪ ،‬وارد‬ ‫میدان شوید؛‬ ‫‪ -2‬اصولگرایان از م��ا می خواهند رادیکال ها را‬ ‫نیاورید و بر صدر مجلستان نشانید؛‬ ‫‪ -3‬روزگاری خوش داری��م و در حال انتخاب‬ ‫نامزد؛‬ ‫‪ -4‬افتراق اصولگرایان با خش��م مردم از حال و‬ ‫هوای این روزها در امیخته و ما نوش��داری روزگار‬ ‫امروز؛‬ ‫‪ -5‬زمین بازی مهیا شده و حقمان را نخورند‪ ،‬ما‬ ‫بر سکوی نخست خواهیم ایستاد!‬ ‫جان کالم اینکه رقابت این و ان را می خواهند؛‬ ‫اصالح طلبان در پوزیش��ن منتق��د و اصولگرایان در‬ ‫میانه میدانی که انها تصویرش را از هم اکنون رس��م‬ ‫کرده اند‪:‬در مقام دفاع تمام قد از احمدی نژاد و انچه که‬ ‫در کارنامه هشت ساله دارد‪ .‬در همین رهگذر است که‬ ‫تاکتیکی چند وجهی را برگزیده اند‪ ،‬از معرفی کاندیدا‬ ‫تا استفاده از یار رقیب‪.‬‬ ‫یک روز تئوریس��ین س��ال های نه چندان دور‬ ‫را بر قاب نخس��ت جریده شان می نش��انند و از پایان‬ ‫زمانه گفت وگو در لفافه س��مبل های تاریخی سخن‬ ‫می گوین��د‪ ،‬روز دیگ��ر هم منتقد س��فت و س��خت‬ ‫سال های دورشان را پاپیچ حضور در عرصه می کنند و‬ ‫حاال امروز از تشتت اصولگرایان فاتحانه دم می زنند و‬ ‫از وجهی دیگر بر شیپور اماده باش دمیده اند که هر که‬ ‫هست‪ ،‬هر جا که هست‪ ،‬در هر اندیشه که هست‪ ،‬راه‬ ‫انتخابات در پیش گیرد‪.‬‬ ‫تحریمی و مش��ارکتی دیروز‪ ،‬ام��روز یک پای‬ ‫انتخابات شده اند‪.‬‬ ‫همانان که تا دی��روز باوری دیگر داش��تند و از‬ ‫انتخابات و سیستم ان‪ ،‬تعبیری انگونه داشتند‪.‬‬ ‫قس علی هذا‪...‬‬ ‫حاال اینجا و در این باب‪ ،‬حق این است که این‬ ‫پرسش پاس��خ داده ش��ود که چرا چهره های سیاسی‬ ‫مطرح اصولگرا کارت دعوت فرستاده اند برای رقیب؟‬ ‫پاسخ اینان چیست و پاسخ ما چیست؟‬ ‫اینان می گویند ما در پی انیم که با حضور ایشان‬ ‫به وحدت برس��یم و بی گمان از این باب است که به‬ ‫تمنای بودنشان افتاده ایم‪.‬‬ ‫چه تحلیل و تصویر کودکانه و ساده انگارانه ای؛‬ ‫انان نیز چون ما و شاید بهتر از ما می دانند که حضور‬ ‫احتمالی برخی نامزدهای اصولگ��را که از هم اکنون‬ ‫کارهای س��تادی خود را اغاز کرده ان��د‪ ،‬هیچ ربطی‬ ‫به امدن و نیامدن اصالح طلبان ندارد‪.‬‬ ‫صد البت��ه چنین هم نخواهند ب��ود که «لولوی»‬ ‫ام��دن اصالح طلبان دلیلی باش��د برای نیامدنش��ان‪.‬‬ ‫برخی از این افراد اگر فرض بر این باشد که امدنشان‬ ‫از حالت «محتمل» به «قطعی» تبدیل ش��ود‪ ،‬چندین‬ ‫سال است که س��ودای پاس��تور دارند و حضورشان‬ ‫خیلی ربطی به جناح بندی های مرسوم ندارد‪ ،‬هر چند‬ ‫علقه هایی داشته باشند از جنس اصولگرایی‪.‬‬ ‫به تعبیر دیگ��ر‪ ،‬انه��ا رقبای س��نتی انتخابات‬ ‫شده اند‪ ،‬اما مگر این اتفاق و رویدادی غریب است؟‬ ‫مگر در میان انان چنین نبود و نیست؟ کیست که نداند‬ ‫امروز کدام نامزدهایش��ان از هم اکنون راهشان را به‬ ‫س��مت پاس��تور کج کرده اند‪ .‬حاال انها کاسه چه کنم‬ ‫بر دس��ت پیغام و پس��غام می دهند که فالنی به خاطر‬ ‫جنبش نیا!‬ ‫به دیگر س��خن اینکه انان نیز نیک می دانند که‬ ‫رقابت پیش رو رقابت بی��ن دو رقیب دیرینه نخواهد‬ ‫بود؛ ب��ازی‪ ،‬بازی ب��زرگان اس��ت و انکه ب��ه مردم‬ ‫نزدیک تر و برای انها بهتر‪ ،‬سالی نخواهد گذشت که‬ ‫در پاستور خواهد نشست‪.‬‬ ‫غمی بردل جوانان انقالبی‬ ‫نشسته است‬ ‫محمد رحمانی‪/‬عضو جنبش های دانشجویی و عدالت خواه‬ ‫محمد رحمانی نگاهی دارد به‬ ‫خواسته های نیروهای انقالبی‬ ‫در برابر نظام های ستمگر‬ ‫منطقه‬ ‫منبع‪ :‬سایت برهان‬ ‫خبرنامه‬ ‫ماجرای کارت دعوت چیست؟‬ ‫کاش نویس��نده روزنامه اصالح طل��ب بعد از‬ ‫اینکه نوشت به چه بزمی دعوت شده اند‪ ،‬نام فرستنده‬ ‫کارت های دعوت را از پشت کارت ها هم می خواند یا‬ ‫الاقل می گفت کدام گروه اصولگرا کارت های به زعم‬ ‫انان «دعوت» را پشت نویسی کرده است‪.‬‬ ‫واقعیت چیس��ت؟ انچه بوده‪ ،‬تنها پرس��ش و‬ ‫پاس��خ های میان اهالی رس��انه و برخ��ی چهره های‬ ‫اصولگراس��ت که اگر رقیب دیرینه عزم بازگش��ت‬ ‫کند‪ ،‬نظر ش��ما چیس��ت و این چهره های سیاسی که‬ ‫البته به ط��ور حتم هیچ ک��دام در قامت رهب��ر و لیدر‬ ‫اصولگرایان قرار ندارن��د‪ ،‬گفته اند حضور افرادی که‬ ‫قانون ش��کنی نکرده و از خطوط قرمز نگذشته باشند‬ ‫چه جای تردید دارد‪ .‬همین‪.‬‬ ‫حق نیز چنین است‪ .‬چه کسی گفته انتخابات و‬ ‫پاستور و بهارستان و بهشت‪ ،‬میراث گروهی خاص‬ ‫اس��ت؟ همه می توانند در این رقابت باش��ند و مگر‬ ‫بودن هر فرد و گروهی نیازی به مجوز گروهی دیگر‬ ‫دارد؟ ایا انها انتظار پاس��خی غیر از این داشتند؟ ایا‬ ‫در باورش��ان این بود ک��ه می ش��نیدند اصالح طلبان‬ ‫حق حض��ور ندارند و هر کس می خواهد باش��د‪ ،‬چه‬ ‫تندرو و رادیکال‪ ،‬چه میان��ه رو و چه طرفدار نظام و‬ ‫قانون اساسی؟‬ ‫ایا ای��ن چنی��ن واکنش��ی نش��انه ذوق زدگی‬ ‫انهاست؟‬ ‫چرا این همه ناز و اکراه و عشوه؟!‬ ‫این ناز‪ ،‬رازی نهفته دارد‪g .‬‬ ‫سال ‪ ،1382‬درست در هنگامی که علی ربیعی با‬ ‫فریاد و نعره هایش برای دانشجویان معترض در مقابل‬ ‫کاخ س��عداباد خط ونشان می کش��ید و انها را تهدید‬ ‫می کرد‪ ،‬جک اس��ترو وزیر امور خارج��ه انگلیس با‬ ‫لبخندی به خرازی وزیر وقت خارجه دولت خاتمی‪،‬‬ ‫می گوید‪ «:‬به اینها چقدر پ��ول داده اید که اینجا تجمع‬ ‫کنند؟»‬ ‫وزیر وقت امور خارجه انگلیس با درک اهمیت‬ ‫دیپلماسی عمومی و فش��ار توده ها بردولت‪ ،‬به عنوان‬ ‫امتیازگیری از طرف خارجی‪ ،‬این سخن را مطرح کرد؛‬ ‫بی خبر از انکه دانشجویان معترض در حال پذیرای با‬ ‫باتوم از سوی نیروهای امنیتی بودند‪.‬‬ ‫سوال جدی در طول س��الیان بعد از انقالب این‬ ‫اس��ت که ایا اعتراض نیروهای خودجوش مذهبی و‬ ‫انقالبی‪ ،‬تندروی محسوب می شود یا نه؟!‬ ‫برای پاس��خ به این سوال باید نخس��ت معیار و‬ ‫شاخصی را از اعتدال و حق ترسیم کرد تا بر مبنای ان‬ ‫افراد و گروه ها را به افراط و تفریط متهم کرد‪.‬‬ ‫جنبش های دانشجویی چه از جنس عدالت خواه‪،‬‬ ‫چه از جن��س بس��یج‪ ،‬چ��ه از جنس ح��زب اهلل و‪...‬‬ ‫معیارهای روش��نی دارند که والیتمداری‪ ،‬منافع ملی‪،‬‬ ‫عدالت‪ ،‬اجرای اسالم ناب محمدی و دفاع از مظلوم‬ ‫جزو اص��ول تفکیک ناپذیر جنبش های مورد اش��اره‬ ‫است‪.‬‬ ‫البته در این میان اکثرا انگ تندروی به شیوه ها و‬ ‫تاکتیک های جنبش های مردمی ب��از می گردد و نه به‬ ‫اصل اندیش��ه ای انان که برای روش��ن تر شدن مساله‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫چه کسی باید پاسخ بدهد؟‬ ‫می گویند اصولگرایان می ترس��ند که اتفاق های‬ ‫این هفت س��اله را به مردم جوابگو باشند‪ .‬یعنی همه‬ ‫انچه که از ضعف های دولت بر می ش��مارند‪ .‬ایا این‬ ‫اصولگرایان نبودند که در س��کوت سیاس��تمدارانه‬ ‫اصالح طلبان در تمام این س��ال ها ب��ه نقد اقدام های‬ ‫محمود احمدی نژاد پرداختند؟ چه کسی گفته است‬ ‫که حاال باید در مقام دفاع از نقاط ضعف دولت قرار‬ ‫گیرند؟‬ ‫یک واقعیت هم گویا مغفول افت��اده و ان اینکه‬ ‫نه گذش��ت زمان ان خاطره های سال ‪ 88‬و پس از ان‬ ‫را از بین برده و نه هنوز چنین تضمینی حاصل گشته‬ ‫که انان دگر بار سر بر شورش بر نخواهند برداشت‪.‬‬ ‫بهتر است به مصداق و برنامه اتی جنبش های مردمی و‬ ‫انقالبی اشاره کنیم‪.‬‬ ‫هر روز خبر کشتار مردم بحرین‪ ،‬روح هرانسان‬ ‫ازاده ای را ازار می دهد‪ ،‬بحرینی هایی که خون ش��ان‬ ‫تنها به جرم تش��یع از س��وی مرتجعین ع��رب مباح‬ ‫شمرده می شود‪.‬‬ ‫در این میان ال سعود که سال هاست به حمایت‬ ‫از تروریس��ت های تندرو در عراق و دیگر کش��ورها‬ ‫متهم است‪ ،‬با ورود رسمی نیروهای انتظامی و نظامی‬ ‫سعودی به بحرین‪ ،‬دست به کشتار و سرکوب گسترده‬ ‫اعتراضات زده است‪.‬‬ ‫اکنون نسل جدید جوانان انقالبی که با خود کالم‬ ‫رس��ول اهلل را زمزمه می کند‪« :‬ومن سمع رجال ینادی‪:‬‬ ‫یا للمسلمین فلم یجبه فلیس بمسلم» چه باید کند؟‬ ‫در این میان خبرها حکای��ت از دعوت مقامات‬ ‫عالی رتبه دو کش��ور عربس��تان و بحرین در اجالس‬ ‫سران کشورهای غیرمتعهد برای حضور در ایران دارد‪.‬‬ ‫به راس��تی در این می��ان جنبش ه��ای برامده از‬ ‫روحیه انقالبی چه اقدامی را باید انجام دهند؟‬ ‫ایا باید سکوت پیش��ه کرد؟ پس با ارمان ها چه‬ ‫باید کرد؟ اصال چگون��ه می توان ارمان ه��ا را فدای‬ ‫مصلحت کرد؟‬ ‫اگر وزارت ام��ور خارجه به هر دلی��ل مقبول یا‬ ‫غیرمقبول مجبور به دعوت از سران نظام های جنایتکار‬ ‫شده اس��ت ایا ما نیز باید همان س��بک و سیاق را در‬ ‫پیش گیریم؟‬ ‫اکنون نسلی که با حضرت علی(ع) گفتن عدالت‬ ‫و ایستادگی را اموخته‪ ،‬چگونه می تواند سکوت کند‬ ‫در حالی که حضرت علی(ع) با ربودن خلخالی از پای‬ ‫زنی فرمود‪« :‬به خدا قسم اگر کسی از غصه بمیرد من‬ ‫او را مذمت نمی کنم‪».‬‬ ‫بی شک پاسخ تمامی جنبش های مستقل به انفعال‬ ‫در برابر این دعوت «نه» است‪« ،‬نه» ای که از هویت و‬ ‫استقالل جنبش ها نشات می گیرد‪.‬‬ ‫در حقیقت سران کشورهای مرتجع باید بدانند‬ ‫که جوانان ایرانی برای انان فرش قرمز پهن نخواهند‬ ‫کرد‪ ،‬اکنون با قوت یافتن حضور جنایتکارانی همچون‬ ‫حکام عربستان و بحرین‪ ،‬جنبش های مختلف برامده‬ ‫از روحی��ه انقالب اس�لامی درصدد انان هس��تند تا‬ ‫پذیرایی در خور شان از حکام ستمگر داشته باشد‪.‬‬ ‫برای جوانان��ی که هنوز صدای «ه��ل من ناصر‬ ‫ینصرنی» را می شنوند‪ ،‬مهم نیس��ت که با چه وضعی‬ ‫به استقبالشان می ایند وظیفه ما تنها حضور اعتراضی‬ ‫است‪.‬‬ ‫البت��ه بزرگ ترین چالش جنبش ه��ای برامده از‬ ‫روح حاکم بر انقالب اسالمی‪ ،‬دولتی شدن اعتراض و‬ ‫تفسیر سکوالر محور از امنیت است‪.‬‬ ‫تضعیف نیروهای انقالبی از س��وی هر جریان‬ ‫صاحب قدرت ب��ه هر بهانه ای به معن��ی تالش برای‬ ‫بی تفاوت کردن م��ردم و فاصله گرفتن انان از روحیه‬ ‫انقالبی است‪g.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست ‬ ‫رقابت اصالح طلبان‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫ اسحاق جهانگیری‪ ،‬کمال خرازی و حبیب اهلل بیطرف سه گزینه دوم خردادی ها‬ ‫ت درون گروهی اصالح طلبان‬ ‫رقاب ‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫‪1‬‬ ‫از طی��ف کرمانی ها و اصفهانی ه��ای کارگزاران تا‬ ‫مجمع روحانیون و بنیاد باران که اکثریت اصالح طلبان‬ ‫را تشکیل می دهند حاال همه فعالیتشان را برای حضور در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یازدهم شدت بخشیده اند‪.‬‬ ‫این اصالح طلبان اگرچه فصل مشترکشان‪ ،‬تصمیم‬ ‫برای رقابت در انتخابات سال اینده است‪ ،‬اما در انتخاب‬ ‫نامزد و حتی اصل داشتن گزینه اختصاصی دارای نقطه‬ ‫مشترکنیستند‪.‬‬ ‫انان اگر چه تالشش��ان این است که چهره بیرونی‬ ‫از اصالح طلبان یک جریان منسجم و در حال به نتیجه‬ ‫رسیدن نمایش داده ش��ود‪ ،‬اما ش��واهد و اخبار گویای‬ ‫‪28‬‬ ‫رخدادهای دیگری در این جناح است‪.‬‬ ‫امروز و از میان انان چهره های متعددی هستند که‬ ‫به میل خود یا به اصرار دیگران احتمال حضورشان در این‬ ‫انتخابات قابل تصور است‪.‬‬ ‫از محمد علی نجفی و حبیب اهلل بیطرف تا اسحاق‬ ‫جهانگیری و کمال خرازی و البته چهره هایی همچون‬ ‫محمد رضا عارف در میان گمانه های تحلیلگران مسائل‬ ‫سیاسی قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫اما گرایش های درونی اصالح طلبان‪ ،‬از طیف چپ تا‬ ‫طیف راست ان چگونه به انتخابات می نگرند؟‬ ‫نامزدهای حزب دولت ساخته‬ ‫شاید تشکیالتی ترین تحرکات متعلق باشد به طیف‬ ‫راس��ت اصالح طلبان که حزب ش��اخصش کارگزاران‬ ‫سازندگی است‪.‬‬ ‫حزبی از احزاب اصالح طلب ایران‪ ،‬که توسط‪۱۶‬نفر‬ ‫از اعضای هیات دولت اکبر هاشمی رفسنجانی‪ ،‬در اسفند‬ ‫‪ ۱۳۷۴‬و در حالی که یک سال از عمر دولت دوم هاشمی‬ ‫باقیماندهبودتشکیلشد‪.‬‬ ‫تاسیس کارگزاران از سوی مدیرانی صورت گرفت‬ ‫که اغلب از س��ه استان کشور برخاس��ته بودند؛ کرمان‪،‬‬ ‫اصفهان و یزد‪ .‬در روز تاسیس این حزب‪ ،‬مرعشی عالوه‬ ‫بر مدیران داخل دولت و اقوام نزدیک‪ ،‬از شماری از افراد‬ ‫چپ ان روز نظیر اسحاق جهانگیری‪ ،‬غالمرضا اقازاده‪،‬‬ ‫س��ید محمد خاتمی و چند تن دیگر نیز دعوت به عمل‬ ‫اورد‪ .‬اما از میان این جمع چهره هایی همچون سیدمحمد‬ ‫اختالف نظر میان اعضای مجمع روحانیون و بنیاد باران بر سر انتخاب نامزد اصالح طلبان‬ ‫برای انتخابات ریاست جمهوری شدت گرفته است‪ .‬مجمع روحانیون مبارز به دنبال نامزدی‬ ‫حبیب اهلل بی طرف و بنیاد باران به دنبال انتخاب یکی از دو گزینه محمد رضا عارف و سیدکمال‬ ‫خرازی است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫ی به دلیل فعال بودن در مجمع روحانیون مبارز در‬ ‫خاتم ‬ ‫ان جلسه و جلس��ات بعدی حزب حاضر نشدند‪ .‬بعد‬ ‫از هاشمی رفسنجانی که از او به عنوان پدر معنوی حزب‬ ‫یاد می ش��ود و اصلیتی کرمانی دارد‪ ،‬حس��ین مرعشی‪،‬‬ ‫فائزه هاش��می‪ ،‬محمد هاش��می‪ ،‬علی هاشمی‪ ،‬محسن‬ ‫هاشمی رفسنجانی و اسحاق جهانگیری نیز خاستگاهی‬ ‫کرمانی دارند‪ .‬رضا امراللهی و فاطمه رمضان زاده نیز از‬ ‫منطقه مجاور کرمان یعنی یزد وارد حزب شدند‪ .‬بعد از‬ ‫طیف مدیران کرمانی و یزدی‪ ،‬دومین حلقه پر نفوذ حزب‬ ‫را اصفهانی ها تشکیل می دهند که در این جمع یک نفر از‬ ‫همهسرشناس تراست؛غالمحسینکرباسچی‪.‬‬ ‫نگاهی به موضع گیری ها و تعلقات خاطر اعضای‬ ‫مختلف دو طیف اصلی موجود در کارگزاران به خوبی‬ ‫می تواند نشان دهنده این باشد که هر کدام چه چهره ای را‬ ‫برای حضور در انتخابات ترجیح می دهند‪.‬‬ ‫بر اس��اس اخبار و تحرکات سیاسی می توان به این‬ ‫تحلیل رسید که طیف اصفهانی های کارگزاران که همواره‬ ‫در دوره های مختلف بازوی رسانه ای قوی تر داشته است‬ ‫امروزبه محمد علی نجفی می اندیشد‪.‬‬ ‫محمدعلی نجفی‪ ،‬که حاال ‪61‬س��ال س��ن دارد از‬ ‫دانش اموختگان دانشگاه شریف است و البته تحصیالت‬ ‫تکمیلی اش را در امریکا گذرانده‪ .‬او از طرفداران اقتصاد‬ ‫ازاد است و در جدیدترین مصاحبه اش در مورد تفکرات‬ ‫و گرایش اش چنین می گوید‪« :‬اصوال تفکر چپ در حوزه‬ ‫توسعهسیاسیمقداریمحافظه‏کارانهوبستهعملمی‏کند‪.‬‬ ‫ما در واقع با توجه به تحولی که در کارگزاران به وجود امده‬ ‫بود و توجهی که به ازادی‏ها پیدا کرده بودیم‪ ،‬بیشتر به اقای‬ ‫خاتمی نزدیک بودیم‪.‬‬ ‫این فرایند تکامل فک��ر‪ ،‬چه در مورد ان دس��ته از‬ ‫کارگزاران که چپ بودیم و چه انها که به راست نزدیک‏تر‬ ‫بودند‪،‬امابعددرونجریانکارگزارانبههمرسیدیم؛به نظر‬ ‫من‪ ،‬به دو علت ایجاد شد‪ .‬یکی‪ ،‬برخورد با واقعیات‪ .‬یعنی‬ ‫از زمان دولت اقای هاشمی رفسنجانی که مصادف با پایان‬ ‫جنگبودو ایشانتزتوسعه اقتصادی – یابه قولخودشان‬ ‫«سازندگی» را مطرح کردند؛ در ارتباط با ان برنامه بود که ما‬ ‫با خیلیازمسائلدنیابرخوردجدّ ی‏تریپیداکردیم‪.‬چرا که‬ ‫ت بسته‏ای‬ ‫قبل از ان و در دوره جنگ‪ ،‬باالخره ما حکوم ‬ ‫بودیم‪ .‬ارتباط کمی با دنیا داش��تیم‪ .‬ضمن انکه مسائل‬ ‫خاص دوره جنگ و تفکر دفاع مقدّس‪ ،‬ایجاب می‏کرد که‬ ‫ما خیلی به اطراف خودمان نگاه نکنیم‪ .‬بنابراین‪ ،‬وقتی ما‬ ‫خواستیم برای «توسعه» برنامه‏ریزی کنیم؛ با واقعیاتی چه‬ ‫در داخل و چه خارج کشور اشنا شدیم و همین واقعیات‪،‬‬ ‫به‏تدریج ذهن ما را به سمت اقتصاد بازار و گشایش فضا‬ ‫برد‪ .‬به عالوه‪ ،‬بعد از جنگ فضای جامعه هم اجازه چنین‬ ‫تغییری را می‏داد‪ .‬در حالی که در دوران جنگ اگر کسی‬ ‫می‏خواست مثال از اقتصاد بازار دفاع کند‪ ،‬خیلی سخت‬ ‫بود و حتی با واقعیت‏های عینی جامعه هم تطابق نداشت‬ ‫و نمی‏شد در شرایطی که مردم ارزاق خود را با کوپن تامین‬ ‫می‏کردند؛ از اقتصاد ازاد سخن گفت‪ .‬بنابراین‪ ،‬شرایط‬ ‫اجتماعی فضا را ایجاد کرد‪ .‬ذهن ما را هم در برخورد با‬ ‫واقعیت‏ها تدریجا متحول کرد‪».‬‬ ‫وی در دوره هایی در سمت وزیر اموزش وپرورش و‬ ‫وزیر اموزش عالی حضور داشت و پس از دولت هاشمی‬ ‫ی به ریاست سازمان برنامه و‬ ‫با حکم سید محمد خاتم ‬ ‫بودجه رسید‪ .‬در انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫ش��ایعاتی مبنی بر نامزدی وی به گوش می رسید که این‬ ‫امر محقق نشد‪ .‬او البته چند سالی است که دیگر در حزب‬ ‫کارگزاران سازندگی ایران عضویت ندارد‪.‬‬ ‫خواس��ته طیف اصفهانی ها اما تفاوت هایی دارد‬ ‫با انچه که افراد متمایل به محمد هاش��می یعنی طیف‬ ‫کرمانی هامی اندیشند‪.‬‬ ‫اعضای طیف کرمانی های کارگزاران باورشان چنین‬ ‫است که فردی مانند اس��حاق جهانگیری که حاال از او‬ ‫به عنوان یکی از جدی ترین گزینه های اصالح طلب یاد‬ ‫می شود ارجحیت دارد به محمد علی نجفی‪.‬‬ ‫شاید باورشان ریش��ه در این دارد که او را مهره ای‬ ‫س��فید تر از نجفی می دانند‪ ،‬هم به هاشمی رفسنجانی‬ ‫نزدیک اس��ت‪ ،‬هم از مدیران دولت سید محمد خاتمی‬ ‫ بوده و هم گزینه ای است که می توان تعلقاتی یافت میان‬ ‫او وبنیاد باران‪.‬‬ ‫جهانگیری‪ 55‬ساله‪ ،‬نیز از دانش اموختگان دانشگاه‬ ‫شریف اس��ت و در دوره دوم و س��وم مجلس به عنوان‬ ‫نماینده جیرفت حضور داشته‪.‬‬ ‫او در س��ال ‪ ۱۳۷۱‬در دولت هاش��می رفسنجانی‬ ‫به جای غالمحسین کرباسچی به سمت استاندار اصفهان‬ ‫منصوب شد‪ .‬جهانگیری از موسسان کارگزاران سازندگی‬ ‫ی وزیر‬ ‫اس��ت و در هر دو دوره ریاست جمهوری خاتم ‬ ‫صنایع و معادن بود‪.‬‬ ‫جهانگیری هم اکنون عضو هیات علمی بنیاد باران‬ ‫است‪.‬‬ ‫این البته همه ان چیزی نیست که در جناح راست‬ ‫اصالح طلبان می گذرد‪ .‬به نظر می رسد برخی از میان انان‬ ‫صاحباندیشه ایمشترکباشندبادیگراصالح طلبانیکه‬ ‫امروز به گزینه عدم معرفی نامزد مستقل و حمایت از یک‬ ‫چهره اصولگرا می اندیشند‪.‬‬ ‫صاحب��ان ای��ن تفک��ر ک��ه بیش��تر از چهره های‬ ‫محافظه کارترایندوطیفهستندبراینباورندکهاینگونه‬ ‫با هزینه کمتر و احتمال پیروزی بیشتر می توان به استقبال‬ ‫انتخابات رفت‪.‬‬ ‫تعمیق اختالفات در طیف چپ اصالحات‬ ‫طیف چپ جریان اصالحات هم البته این روزها‬ ‫فعالیت سیاسی اش را دو چندان کرده است‪ .‬جدی ترین‬ ‫تحرکات‪ ،‬اما متعلق است به مجمع روحانیون و بنیاد باران‪،‬‬ ‫فصلمشترکشانهمسیدمحمدخاتمی است‪.‬‬ ‫در راس بودن رئیس دول��ت اصالحات در این دو‬ ‫تشکیالت‪ ،‬اما موجب نش��ده که گرایش و عقیده های‬ ‫یکسان در این بین حاکم شده و البته حاصل اش یک نامزد‬ ‫مشترکباشد‪.‬‬ ‫حاال از اخبار‪ ،‬تحلیل ها‪ ،‬تحرکات و شواهد می توان‬ ‫یافت که می��ان ی��اران رئیس جمهور س��ابق اختالف‬ ‫دیدگاه های فراوانی به وجود امده اس��ت بر س��ر اینکه‬ ‫کدام یک از چهره های حاض��ر را روانه میدان انتخابات‬ ‫ریاست جمهوریکنند‪.‬‬ ‫مجمع روحانیون مبارز به کدام کاندیدا می اندیشد؟‬ ‫مجمع روحانیون مبارز در اوایل سال‪ 1367‬در استانه‬ ‫انتخابات دوره سوم مجلس شورای اسالمی از انشعاب‬ ‫جامع��ه روحانیت مبارز تهران ش��کل گرفت‪.‬اختالف‬ ‫دیدگاه ها و سلیقه ها در مسائل سیاسی کشور همچون‬ ‫اختالف درباره فهرس��ت نامزدهای دوره سوم مجلس‬ ‫شورای اسالمی و نخست وزیر و کابینه وی و اختالف‬ ‫دیدگاه در بعضی از قوانین و مقررات از جمله قانون کار‪،‬‬ ‫قانون تعاونی های تولیدی‪ ،‬ح��دود مالکیت مردم و‪ ...‬از‬ ‫‪29‬‬ ‫زمینه های این انشعاب بود‪.‬‬ ‫حاال ‪ 24‬سال پس از انشعاب مجمع روحانیون از‬ ‫جامعه روحانیت‪ ،‬اگر چه س��ید محمد خاتمی و برخی‬ ‫روحانیون دیگر از حاضران شب نشینی های سیاسی این‬ ‫تشکلسنتیجناحچپهستند‪،‬اماکمترتحلیلگریاست‬ ‫که باور نداشته باشد موسوی خوئینی ها از موثرترین افراد‬ ‫اینطیفاست‪.‬فردیکهالبتهازاوبه عنوانطرفمشورت‬ ‫طیف رادیکال جناح چپ هم یاد می شود‪.‬‬ ‫ام��ا ای��ن بخ��ش از جن��اح چ��پ اصالح طلبان‬ ‫چه گزینه ای را برای انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده‬ ‫مدنظر دارد؟ مثلث در دو شماره قبل خود البته خبر داده‬ ‫ب��ود حبیب اهلل بیطرف گزین��ه م��ورد حمایت مجمع‬ ‫روحانیون مبارز اس��ت‪ .‬بیطرف ‪ 56‬ساله دانش اموخته‬ ‫دانشگاه تهران است‪ .‬او سابقه حضور در سپاه پاسداران‬ ‫انقالب اس�لامی را نیز دارد‪ .‬بیطرف از س��ال ‪ 1365‬تا‬ ‫سال‪ 1368‬اس��تاندار یزد و وزیر نیرو در دولت های اول‬ ‫و دوم اصالحات بود‪.‬او از رهبران دانشجویان مسلمان‬ ‫پیرو خط امام(ره) بود که در کارنامه سیاسی اش می توان‬ ‫حضوردرحلقهاصلیتسخیرکنندگانسفارتامریکادر‬ ‫تهران را نیز برشمرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫بنیاد باران و دو گزینه متفاوت‬ ‫بنیاد باران موسسه ای است که سید محمد خاتمی‪،‬‬ ‫پس از پای��ان دوره دوم ریاس��ت جمهوری با همکاری‬ ‫چند تن از وزیران و استانداران پیش��ین ایران راه اندازی‬ ‫کرد‪ .‬بنیاد باران نام اختصاری «بنیاد ازادی رشد و ابادانی‬ ‫ایران» است‪.‬‬ ‫موسسان بنیاد باران سید محمد خاتمی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫عارف‪ ،‬حس��ن حبیبی‪ ،‬محمد س��تاری فر‪ ،‬سید صفدر‬ ‫حسینی‪ ،‬جعفر توفیقی‪ ،‬حمید مشهدی اقایی و محمد‬ ‫باقریانهستند‪.‬‬ ‫مشاوران و حاضران در بنیاد باران حاال نام دوگزینه‬ ‫متفاوت را بر روی میز سید محمد خاتمی در ساختمان‬ ‫بنیاد باران قرار داده اند؛ سید کمال خرازی و محمد رضا‬ ‫عارف‪ .‬این دو از افراد اصل��ی دولت اصالحات بودند‪،‬‬ ‫یکی به عنوان وزیر امور خارج��ه و ان دیگری به عنوان‬ ‫معاون اول‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫سیدکمال خرازی‬ ‫سید کمال خرازی ‪ 68‬سال سن دارد‪ .‬اگر بخواهیم‬ ‫نگاهی به کارنامه کاری او داش��ته باش��یم باید بگوییم‬ ‫مس��ئولیت های او پس از انقالب از مدیرعاملی کانون‬ ‫پ��رورش فکری ک��ودکان و نوجوانان ش��روع ش��د و‬ ‫تا مدیرعامل��ی خبرگزاری جمهوری اس�لامی‪ ،‬رئیس‬ ‫س��تاد تبلیغات جنگ‪ ،‬نمایندگی ایران در س��ازمان ملل‬ ‫و وزیرامورخارج��ه جمه��وری اس�لامی ای��ران در‬ ‫دولت اصالح��ات ادامه یاف��ت و بع��د از ان‪ ،‬با حکم‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب به عنوان‬ ‫رئیس شورای راهبردی روابط خارجی انتخاب شد که‬ ‫تا امروز نیز ریاس��ت او بر این ش��ورا ادامه دارد‪ .‬به باور‬ ‫کسانیکهطرفدارمعرفیسیدکمالخرازیبه عنواننامزد‬ ‫اصالح طلبانهستنداونسبتبهدیگرگزینه هامزیت هایی‬ ‫دارد‪ .‬برخی از او به عنوان مهره سفید جریان اصالحات یاد‬ ‫می کنند حتی برخی بر این عقیده استوارند که او را اصال‬ ‫نمی توان در زمره اصالح طلبان به حساب اورد! او اما گزینه‬ ‫مطلوب اکبر هاشمی رفس��نجانی و طبیعتا هر دو طیف‬ ‫کارگزاران سازندگی نیس��ت‪ .‬اگر چه خرازی از وزرای‬ ‫سابق سید محمد خاتمی اس��ت‪ ،‬اما مخالفانی جدی در‬ ‫میان اعضای مجمع روحانیون دارد‪ .‬مخالفانی که اصرار بر‬ ‫کاندیداتوری حبیب اهلل بیطرف دارند‪.‬‬ ‫خرازی البته مخالفانی در میان اعضای بنیاد باران نیز‬ ‫‪30‬‬ ‫دارد‪ .‬رفقای سابق گویا حاال زیاد میلشان نیست که برای‬ ‫او کمپین راه بیندازند‪.‬‬ ‫محمد رضا عارف‬ ‫محمدرض��ا ع��ارف ‪ 61‬س��اله‪ ،‬بی��ن س��ال های‬ ‫‪ ۱۳۷۳‬ت��ا ‪ ۱۳۷۶‬رئیس دانش��گاه تهران بود و از س��ال‬ ‫‪ ۱۳۷۶‬تا ‪ ۱۳۷۹‬پس��ت وزارت پست و تلگراف و تلفن‬ ‫(وزارت ارتباطات و فناوری اطالعات فعلی) را عهده دار‬ ‫ش��د‪ .‬او همچنین بین س��ال های ‪ ۱۳۷۹‬تا ‪ ۱۳۸۰‬پس از‬ ‫ادغام س��ازمان برنامه و بودجه و س��ازمان امور اداری و‬ ‫استخدامی‪ ،‬اولین رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی‬ ‫کشور بود‪ .‬عارف پس از ان‪ ،‬بین سال های ‪ ۱۳۸۰‬تا ‪۱۳۸۴‬‬ ‫معاون اول رئیس جمهور ایران سید محمد خاتمی بود و‬ ‫در حال حاضر عضو شورایعالی انقالب فرهنگی‪ ،‬عضو‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام و از اعضای بنیاد باران‬ ‫است‪.‬مخالفان و منتقدان محمد رضا عارف بر این باورند‬ ‫که او هرگز چه در طول دوران دو دولت اصالحات و چه‬ ‫سال های پس از ان هیچ گاه از موضع اصالح طلبی به ابراز‬ ‫عقیده علنی و سیاسی نپرداخته است‪ .‬انان باورشان این‬ ‫است که این گزینه نمی تواند معرف اصالح طلبان واقعی‬ ‫باشد‪.‬عارف اما در اظهار نظری که رسانه های اصالح طلب‬ ‫از ان به عنوان شکست سکوت چند ساله یاد کردند خود‬ ‫را متمایل به کاندیداتوری نشان داده و گفته است‪« :‬انقالبی‬ ‫متعهدمی توانددرمقاطعمختلفسنگرشراعوضکند‪،‬‬ ‫اما قهر کردن و رها کردن معنا ندارد و باید در راس��تای‬ ‫اهداف انقالب قدم برداریم و حضوری جدی و معنادار‬ ‫در جای جای کشور داشته باشیم‪».‬‬ ‫رقابتدرونگروهیمیاناصالح طلباناوجمی گیرد‬ ‫تا جایی که نمی توان انتظار رسیدن به نامزد واحد از سوی‬ ‫انان داش��ت‪ .‬حبیب اهلل بیطرف گزینه مجمع روحانیون‬ ‫مبارز است درحالی که سیدکمال خرازی گوی سبقت را‬ ‫در بنیاد باران از محمدرضا عارف ربوده و شانس بیشتری‬ ‫دارد‪ .‬در این می��ان خاتمی در می��ان دو گزینه خرازی و‬ ‫بیطرف باید یک��ی را انتخاب کند‪ .‬این در حالی اس��ت‬ ‫که موضوع حمایت اصالح طلب��ان از نامزدی علی اکبر‬ ‫ناطق نوری همچنان دارای طرفدارانی اس��ت‪ .‬در میان‬ ‫کارگزاران هم رقابت میان نجف��ی و جهانگیری وجود‬ ‫دارد‪ .‬به فرض اینکه در ان س��و دست باال با جهانگیری‬ ‫باشد‪ ،‬انگاه رقابت میان اصالح طلبان جدی تر می شود و‬ ‫سه گانهخرازی‪،‬بیطرف‪،‬جهانگیریازسوییوحمایتاز‬ ‫ناطق نوری از سوی دیگر اصالح طلبان را با چالش مواجه‬ ‫می کند و این احتمال که اصالح طلبان با چند نامزد وارد‬ ‫انتخابات شوند رابیشتر می کند‪.‬‬ ‫انچه از مجموع شرایط موجود به نظر می رسد اینکه‬ ‫اصالح طلبان حاال به همان اندازه که گرایش های مختلفی‬ ‫در میانش��ان برای حضور در انتخابات فعال شده اند با‬ ‫گزینه های متعددی در میانش��ان روبه رو هس��تند که به‬ ‫نظر می رسد به دلیل تعمیق اختالفات حاضر نیستند به‬ ‫وحدت و کناره گیری به نفع یکدیگر بیندیشند‪ .‬هرچه‬ ‫زمان می گذرد اختالفات سابق که به دلیل عدم فعالیت‬ ‫سیاسی انها در سال های اخیر کمرنگ شده بود به صورت‬ ‫جدی نمایان ش��ده و سر حرف های پیش��ین بار دیگر‬ ‫بازشده اس��ت‪ .‬انها البته یک مش��کل اساسی دیگر هم‬ ‫دارند؛ اتفاقات س��ال ‪. 88‬یعنی همه ان چیزی که باعث‬ ‫شد حاکمیت هنوز به انها با دیده اعتماد ننگرد‪ .‬انها هنوز‬ ‫مواضع خود را نس��بت به انچه در ان س��ال ها گذشت‪،‬‬ ‫روشن نکرده و البته مرزبندی صریحی نیز انجام نداده اند‪.‬‬ ‫امری که البته در استانه انتخاباتی دیگر انان را در شرایط‬ ‫ی قرار داده اس��ت‪.‬انها هنوز با یک س��وال جدی‬ ‫مبهم ‬ ‫مواجه اند‪« :‬ایا حاکمیت‪ ،‬مردم و اف��کار عمومی انها را‬ ‫خواهند پذیرفت؟»‪g‬‬ ‫سید کمال خرازی وزیر امور خارجه دولت‬ ‫اصالحاتحاالگزینهطیفیازاعضایبنیادباراناست‬ ‫اسحاقجهانگیریکهازطیفکرمانیهای‬ ‫کارگزاران به شمارمی رود از گزینه های مورد نظر جناح‬ ‫راست اصالحطلبان است‬ ‫حبیباهللبیطرففردیاستکهمجمعروحانیون‬ ‫مبارزسعیداردبهعنواننامزداصالحطلبانانتخابشود‬ ‫تئوری تعدد نامزدها‬ ‫‪2‬‬ ‫از زمان��ی ک��ه اق��ای موس��و ی خوئینی ها‬ ‫اعالم کرد ک��ه اصالح طلبان ب��رای انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم برنام��ه دارند‪ ،‬نام‬ ‫افراد متعددی از جری��ان اصالحات‪ -‬اقایان‬ ‫محمد علی نجف��ی و اس��حاق جهانگیری از‬ ‫کارگزاران‪،‬حبیب اهلل بیطرف‪ ،‬کمال خرازی و‬ ‫محمد رضا عارف از مجمع روحانیون مبارز و‬ ‫بنیاد باران‪ -‬به عنوان نامزد احتمالی این جریان‬ ‫مطرح شد‪ ،‬از نظر شما استراتژی اصالح طلبان‬ ‫برای حضور در عرصه انتخابات چیست؟‬ ‫‪ l‬به نظر می رس��د مس��اله ای که امروز برای‬ ‫اصالح طلب��ان از اهمی��ت ویژه ای برخوردار اس��ت‬ ‫اس��تفاده از فرص��ت انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری‬ ‫یازدهم برای زنده ک��ردن گفتم��ان اصالح طلبی در‬ ‫عرصه سیاسی کش��ور اس��ت‪ .‬اصالح طلبان با توجه‬ ‫به شکس��تی که در پنج انتخابات گذش��ته خورده اند‬ ‫تقریبا خودش��ان را حذف ش��ده از عرصه سیاس��ی‬ ‫کش��ور می دانند و بر ای��ن باورند که اگ��ر نتوانند در‬ ‫انتخابات اینده ریاس��ت جمهوری با یک چهره سفید‬ ‫یا کم مساله ورود کنند دیگر بازگشت انها غیر ممکن‬ ‫خواهد بود و به طور کامل از عرصه سیاس��ی کش��ور‬ ‫حذف خواهند ش��د‪ .‬بنابراین مهم ترین اس��تراتژی‬ ‫انه��ا این اس��ت ک��ه وقت��ی حض��ور حداکث��ری با‬ ‫چهره های تابلودار برایش��ان میسور نیست با حضور‬ ‫حداقلی به حیات سیاس��ی خود ادامه دهند و بتوانند‬ ‫بار دیگر نام خودش��ان را نزد اف��کار عمومی مطرح‬ ‫کنند‪ .‬اس��تراتژی دوم انها این اس��ت ک��ه انتخابات‬ ‫ش��وراهای ش��هر و روس��تا را ج��دی بگیرند چون‬ ‫بیش��تر جنبه اجتماعی دارد‪ .‬از این رو اصالح طلبان با‬ ‫وارد ک��ردن چهره های اجتماعی خ��ود می توانند راه‬ ‫نفوذی به حاکمیت پیدا کنند‪.‬‬ ‫ش��ما می گویید انها می خواهند در انتخابات‬ ‫حضور حداقلی داشته باشند‪ ،‬اما نام هایی که‬ ‫از این جری��ان به عنوان نام��زد احتمالی اعالم‬ ‫می شود حکایت از ورود جدی اصالح طلبان‬ ‫به رقابت سیاسی پیش رو دارد؟‬ ‫‪ l‬عل��ت‪ ،‬بی برنامه بودن جری��ان اصالحات‬ ‫ب��رای ورود به انتخاب��ات اس��ت‪ ،‬اصالح طلبان هیچ‬ ‫برنامه مشخصی برای حضور در عرصه رقابت سیاسی‬ ‫اتی ندارند‪ .‬بنابراین هنوز نتوانس��تند س��ازماندهی و‬ ‫ساماندهی مش��خصی پیدا کنند ولی همه طیف های‬ ‫این جریان با هم اتفاق نظر دارند که باید به هر وسیله‬ ‫ممکن با نامزد اختصاصی در انتخابات فعاالنه شرکت‬ ‫کنند تا حیات خود را به جامعه نش��ان دهند‪ ،‬بنابراین‬ ‫تعدد نامزدهای اصالح طل��ب از این حکایت می کند‬ ‫که همه انها بیشتر به دنبال حیات سیاسی خود هستند‬ ‫تا رسیدن به انسجام سیاسی را هدف قرار دهند‪.‬‬ ‫از نظر شماجریان اصالحات رهبر دارد یا انکه‬ ‫طیف های ان بدون لیدر عمل می کنند؟‬ ‫‪ l‬طیف های اصالح طلب هیچ رهبری را بین‬ ‫خودش��ان قبول ندارند‪ ،‬چون نس��بت به چهره های‬ ‫ش��اخص این جری��ان در درون جامعه حساس��یت‬ ‫وج��ود دارد بنابراین انه��ا حاضر نیس��تند که هزینه‬ ‫پذیرفتن رهبری ای��ن چهره ها را تقب��ل کنند‪ .‬ضمن‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسالمی و مدیرمسئول هفته نامه شما در گفت وگویی‬ ‫با مثلث از بی برنامگی اصالح طلبان برای ورود به عرصه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم می گوید و معتقد‬ ‫اس��ت که حتی در فضای چند قطبی میان طیف های اصولگرا نیز نامزد واحد جریان اصالحات شانسی برای‬ ‫پیروزی ندارد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫گفت و گو با حمیدرضا ترقی درباره استراتژی و تاکتیک اصالح طلبان‬ ‫انکه چهره های شاخص جریان اصالحات موقعیت‬ ‫ان را ندارند ک��ه بتوانند ت��ا پایان رقاب��ت انتخاباتی‬ ‫در صحن��ه حضور داش��ته باش��ند‪ ،‬بس��یاری از اینها‬ ‫به دلی��ل فقدان صالحیت از س��وی ش��ورای نگهبان‬ ‫قانون اساس��ی رد ش��وند‪ ،‬بنابراین س��رمایه گذاری‬ ‫روی نام ها موجب شکس��ت اصالح طلب��ان خواهد‬ ‫ش��د‪ ،‬اکنون جری��ان اصالحات با ط��رح چهره های‬ ‫گوناگ��ون به دنبال تس��ت کردن عک��س العمل های‬ ‫جامعه در قب��ال این نامزده��ای احتمالی هس��تند تا‬ ‫بعد از تائی��د صالحیت ش��دن نامزده��ا در این باره‬ ‫تصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫طیف تندرو جریان اصالحات به دنبال رهبری‬ ‫اقای عبداهلل نوری است و طیف میانه رو به ویژه‬ ‫مجمع روحانیون مبارز از رهبری اقای خاتمی‬ ‫ دفاع می کن��د‪ ،‬به نظر ش��ما کدامی��ک از این‬ ‫دو نفر ظرفی��ت تکیه زدن به جای��گاه لیدری‬ ‫جریان اصالحات را دارند؟‬ ‫‪ l‬به نظر می رسد این حرکت توافقی برای جمع‬ ‫کردن جریان های تن��درو و محافظه کار اصالح طلب‬ ‫است‪ .‬به عبارت دیگر انها می خواهند طیف افراطی را‬ ‫دور اقای نوری جمع کنند و معتدلین و محافظه کاران‬ ‫را هم دور خاتمی گرد اورند‪ ،‬اما فعال هیچ یک از این‬ ‫دو نفر زمینه محوریت و رهبری در بین اصالح طلبان‬ ‫را پیدا نکرده چون مخالفت ها علیه انها زیاد و شدید‬ ‫است‪.‬‬ ‫ش��ما می گویید این یک نوع تقس��یم کار میان‬ ‫اقای نوری و خاتمی است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬یک نوع تقس��یم کار ب��رای جمع کردن‬ ‫نیروها اس��ت ک��ه بتوانن��د از ای��ن طریق ب��ا مطرح‬ ‫کردن چهره ه��ای متن��وع روحانی و غی��ر روحانی‪،‬‬ ‫مجموعه های اصالح طل��ب را برای حضوری حیات‬ ‫بخش در انتخابات دور هم گ��رد اورند تا در مراحل‬ ‫بعدی بتوانند روی رهبری یک نفر به توافق برسند‪.‬‬ ‫ش��اهد هس��تیم که اختالفات میان طیف های‬ ‫اصالح طلب به درون مجموعه ها نیز کش��یده‬ ‫شده اس��ت مثال حزب کارگزاران سازندگی‬ ‫که بدنه تشکیالتی پر تعدادی هم ندارد اکنون‬ ‫برای معرفی نامزد به دو ش��اخه تقس��یم شده‪،‬‬ ‫طیف کرمان از اقای جهانگیری حمایت می کند‬ ‫و طیف اصفهان پش��ت س��ر اقای نجفی قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬چرا اختالفات انها درون تش��کیالتی‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬طی��ف کارگ��زاران ب��ا توج��ه ب��ه فعالیت‬ ‫جری��ان فتن��ه و اصالحات ب��رای انتخاب��ات‪ ،‬به دو‬ ‫بخش تقس��یم شده اس��ت‪ .‬طیف معتدل نمی خواهد‬ ‫ب��ا جری��ان اصالح��ات و فتن��ه هم��کاری کن��د و‬ ‫بیش��تر تمایل دارن��د که ب��ه عن��وان تکنوکرات های‬ ‫سیاس��ی حس��اب ش��وند‪ ،‬اما طیف دیگ��ر درصدد‬ ‫اس��ت ت��ا ظرفی��ت اصال ح طلب��ان معت��دل را‬ ‫در فرایند سیاسی خودش مورد استفاده قرار دهد چون‬ ‫مهم ترین پایگاه اجتماعی خود را در ان طیف می بیند‪.‬‬ ‫پس شما می گویید هم اکنون حزب کارگزاران‬ ‫سازندگی به دو طیف معتدل و افراطی تقسیم‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همین طور است‪.‬‬ ‫بفرمایید‪ ،‬طیف کرمان و طیف اصفهان حزب‬ ‫کارگ��زاران س��ازندگی کدامی��ک افراطی و‬ ‫کدامیک معتدل هستند؟‬ ‫‪ l‬هم اکنون طیف اصفهان تندتر است و طیف‬ ‫کرمان مقداری معتدل تر حرک��ت می کند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر ان طیفی که بیشتر با مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫نظام مرتبط است رویکرد اعتدالی دارد و انها که سمت‬ ‫مجمع نیستند‪ ،‬تندترند‪.‬‬ ‫فکر می کنید اقای هاشمی بتواند میان دو طیف‬ ‫کارگزاران نقش پدر معن��وی را ایفا کنند و ان‬ ‫دو را به یک وحدت رویه برساند؟‬ ‫‪ l‬فکر نمی کنم اقای هاشمی فعال بخواهد نقشی‬ ‫در این باره ب��ازی کند‪ ،‬بلکه این ط��ور از طراحی فضا‬ ‫بر می اید که ایشان عمدتا می خواهد این حالت مردگی و‬ ‫لختی در بین اصالح طلبان‪ ،‬کارگزاران و مجموعه جریان‬ ‫سیاسی مخالف اصولگرایان از بین برود و روح جدیدی‬ ‫در کالبد ان دمیده ش��ود‪ ،‬این مهم ترین مساله است که‬ ‫طیف های اصالح طلب در درجه اول تحریک به حضور‬ ‫در رقابت سیاسی اینده شوند‪ ،‬ارایش فضای انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم صرفا به درون اصولگرایان‬ ‫محدود نشود و حداقل شکلی سه قطبی پیدا کند‪.‬‬ ‫با توجه به تکثر نامزده��ای جریان اصالحات‬ ‫ایا فکر می کنید اصالح طلبان بتوانند روی یک‬ ‫نامزد اجماع کنند؟‬ ‫‪ l‬در مرحل��ه اول ب��ه نظ��ر می رس��د ک��ه‬ ‫اصالح طلبان می خواهند از روش اخوان المس��لمین‬ ‫در مصر الگو بگیرند‪ ،‬چون اخوان المس��لمین حدود‬ ‫‪10‬چه��ره را مط��رح کردند‪ ،‬ام��ا تعدادی زی��ادی از‬ ‫انها رد صالحیت ش��دند و المرس��ی چهره رزروی‬ ‫اخوان المسلمین بود که نهایتا توانست اکثریت ارای‬ ‫مردم را به دس��ت اورد و رئیس جمه��ور جدید مصر‬ ‫ش��ود‪ .‬اصالح طلبان ب��ا طرح نام چهره ه��ای متعدد‬ ‫ابتدا می خواهن��د ببینند که چند نفر از فیلتر ش��ورای‬ ‫نگهبان عبور می کنند و هر تعداد که از فیلتر ش��ورای‬ ‫نگهبان گذش��تند ان وقت روی گزینه های تائید شده‬ ‫متمرکز می شوند تا روی یک نفر به عنوان نامزد جریان‬ ‫اصالحات اجماع کنند‪ ،‬اما در حال حاضر استراتژی‬ ‫تکثر را ب��رای عبور از فیلتر ش��ورای نگهبان در پیش‬ ‫گرفتند‪.‬‬ ‫پس از عبور اس��ت که حتی اصالح طلبان شاید‬ ‫روی یک چهره سفید اجماع کنند و تمام انرژی خود‬ ‫را برای پی��روزی وی بگذارند ت��ا از همان چهره یک‬ ‫ظرفیتی برای بازگشت به قدرت بسازند‪.‬‬ ‫به نظر ش��ما اصولگرای��ان از این اس��تراتژی‬ ‫اصالح طلبان اگاهی دارند؟ چون اقای باهنر‬ ‫در جلسه جامعه اسالمی مهندسین اعالم کرد‬ ‫ک��ه اصولگرایان نام��زد واح��د در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم ندارند؟‬ ‫‪ l‬اصولگرایان هنوز به جمع بندی یا سازوکاری‬ ‫که انها را به جمع بندی واحدی برس��اند‪ ،‬نرسیدند اما‬ ‫یقینا درصورتی که اصالح طلب��ان جدی وارد عرصه‬ ‫رقابت شوند‪ ،‬زمینه انسجام بیشتر در بین انها افزایش‬ ‫پیدا خواهد کرد‪.‬‬ ‫برخی کارشناسان سیاس��ی می گویند فضای‬ ‫امروز جامعه مشابه قبل از دوم خرداد ‪ 76‬است‬ ‫یعنی به نوعی ش��انس پی��روزی را برای نامزد‬ ‫واحد جریان اصالحات قائل هستند‪ .‬نظر شما‬ ‫در این باره چیست؟‬ ‫‪ l‬بعید است جامعه ای که طعم شیرین مدیریت‬ ‫اصولگرای��ان را چش��یده و به رغم همه مش��کالت‬ ‫پیشرفت های بسیار وس��یعی در عرصه های مختلف‬ ‫برای کش��ور به وجود اورده‪ ،‬مجددا به مدیریت های‬ ‫توسعه سیاسی بخواهد برگردد‪.‬‬ ‫یعنی ش��ما می گویی��د دوب��اره اصالح طلبان‬ ‫ب��ا ش��عار توس��عه سیاس��ی ب��ه انتخاب��ات‬ ‫ریاست جمهوری پا می گذارند؟‬ ‫‪ l‬قطعا جریان اصالح��ات حرفی برای گفتن‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪32‬‬ ‫در عرصه اقتصاد ندارد چون دستاورد اقتصادی ندارد‬ ‫که به خواهد در ای��ن حوزه حرفی بزن��د‪ ،‬یا طرحی‬ ‫ارائه کن��د‪ .‬ضمن انک��ه عناصر جری��ان اصالحات‬ ‫بیشتر سیاسی هستند و جامعه نیز هنوز شعار توسعه‬ ‫سیاس��ی دول��ت اصالح��ات را از یاد نبرده اس��ت‪،‬‬ ‫بنابراین از انجا که بیش��ترین مش��کالت کش��ور در‬ ‫حوزه اقتصادی تعریف می ش��ود جامعه به کسی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری رای می دهد که از جهت‬ ‫حل مشکالت اقتصادی توانا باشد و این توانایی را در‬ ‫سابقه مدیریتی خود نش��ان داده باشد‪ .‬با این اوصاف‬ ‫معتقدم جامعه به سمت شعار توسعه سیاسی برگشت‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫برخ��ی کارشناس��ان صحب��ت از ل��زوم‬ ‫تش��کیل دولت وح��دت ملی می کنن��د انها‬ ‫معتقدند ک��ه تکثر در کاندیداه��ای انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری خوب نیس��ت و خیلی از‬ ‫مس��ئوالن تاب تحمل هم را ندارند‪ ،‬بنابراین‬ ‫بهتر است کسانی به عرصه رقابت سیاسی پیش‬ ‫رو ورود کنند که توانایی تش��کیل دولتی ملی‬ ‫یا حداکثری را دارند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬دولت وح��دت ملی اص��وال ب��ا فرایندی‬ ‫که از س��وی مقام معظم رهبری برای تش��کیل دولت‬ ‫اس�لامی تعریف ش��ده در تضاد اس��ت‪ .‬ما به سمت‬ ‫جامعه اسالمی‪ ،‬نظام سازی اس�لامی و دولت سازی‬ ‫اس�لامی در ح��ال حرکت هس��تیم‪ .‬بنابرای��ن دولت‬ ‫وحدت مل��ی نمی تواند ب��ه این اه��داف جامه عمل‬ ‫بپوش��اند‪ .‬از س��ال ‪ 84‬تاکنون گام های بسیار مهمی‬ ‫ در مسیر دولت سازی اسالمی برداش��تیم و اکنون در‬ ‫رابطه با مس��اله حجاب و عفاف ش��اهد واکنش ها و‬ ‫رفلکس های قابل توجه��ی از بین نخب��گان و درون‬ ‫جامعه هس��تیم تا به جامعه سازی اس�لامی سرعت‬ ‫دهند‪ .‬قطعا دولت وحدت ملی هیچ س��ازگاری با این‬ ‫مساله ندارد‪ .‬البته به تعبیر دیگر استفاده از ظرفیت کامل‬ ‫اصولگرایان کش��ور که پایبند به اهداف و ارمان های‬ ‫انقالب اسالمی هس��تند در دولت اینده می تواند یک‬ ‫جایگزین مناسب تری باشد‪ .‬اگر کسی انتخاب شود که‬ ‫بتواند به جای استفاده از ظرفیت محدود اصولگرایان‪،‬‬ ‫به شکل کامل تری از ظرفیت های این جریان در مسیر‬ ‫سازندگی و توسعه و پیشرفت کشور استفاده کند قطعا‬ ‫جامعه پذیر تر است‪.‬‬ ‫به نظر شما انتخابات ریاست جمهوری اینده‬ ‫چند قطبی خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬قرائ��ن در حال حاض��ر از ی��ک انتخابات‬ ‫س��ه قطبی حکایت می کند ک��ه دو قط��ب ان درون‬ ‫اصولگرایان اس��ت و یک قطب ان بیرون این جریان‬ ‫قرار دارد‪.‬‬ ‫دو قط��ب درون جری��ان اصولگ��را ش��امل‬ ‫نامزدهای چه طیف هایی می شود؟‬ ‫‪ l‬تقریبا قطب ها ش��بیه مدل پایداری و جبهه‬ ‫متحد اصولگرایان خواهند بود‪.‬‬ ‫احتمال می دهید نامزدهای قطب ها چه کسانی‬ ‫باشند؟‬ ‫‪ l‬هم اکنون بیش��تر در جری��ان اصالح طلب‬ ‫گزینه های نامزدی مطرح است و اصولگرایان تاکنون‬ ‫در این باره اظهار نظر رسمی نکردند‪.‬‬ ‫ب��ه نظرتان اگ��ر فضا س��ه قطبی ش��ود برد با‬ ‫چه کسی خواهد بود؟‬ ‫با وجودی که س��بد رای جریان اصولگرا تقسیم‬ ‫می ش��ود‪ ،‬اما باز یک نامزد اصولگرا پیروز انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم خواهد ش��د چون هنوز‬ ‫گفتمان اصولگرایی‪ ،‬گفتمان برتر در جامعه است‪g .‬‬ ‫دوقطبی‬ ‫اصولگرا‪-‬اصالح طلب‬ ‫نخواهیم داشت‬ ‫پیش بینی نجابت از ارایش سیاسی‬ ‫انتخابات ‪92‬‬ ‫‪3‬‬ ‫حس��ین نجابت‪ ،‬عضو جمعی��ت ایثارگران و‬ ‫نماینده مردم تهران معتقد اس��ت که اصالح طلبان‬ ‫قبل از ورود به عرصه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم‪ ،‬اول باید هزینه فتنه ‪ 88‬را بپردازند با وی در‬ ‫این باره به گفت وگو نشستیم‪.‬‬ ‫ب��ه نظ��ر ش��ما اصالح طلب��ان ب��رای ورود‬ ‫ب��ه انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری یازده��م‬ ‫چه استراتژی دارند؟‬ ‫‪ l‬فکر می کنم انها دو راه را برای ورود به رقابت‬ ‫سیاسی پیش رو دنبال می کنند‪ ،‬در وهله نخست نیروهای‬ ‫جریان اصالحات می خواهن��د در صحنه اجتماعی به‬ ‫اختالف و افتراق اصولگراها دامن بزنند‪ ،‬گام دوم این‬ ‫اس��ت که با نقادی دولت دهم در حوزه اقتصادی مثل‬ ‫تورم و گرانی و برخی دیگر از مس��ائل و موضوعات‬ ‫کشور برای خودشان نزد افکار عمومی وجاهت کسب‬ ‫کنند‪ ،‬سوم انکه اصالح طلبان قصد ندارند قبل از شرکت‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری هزینه ای برای فتنه ‪88‬‬ ‫پرداخت کنن��د و در واقع می خواهن��د بدون پرداخت‬ ‫هزینه به عرصه رقابت سیاسی کشور وارد شوند‪.‬‬ ‫جریان اصالحات هیچ گاه در صحنه هایی که بازنده‬ ‫شد قاعده رقابت سیاسی را رعایت نکرد‪ ،‬چون هیچ گاه‬ ‫اذعان نکرد نوع استراتژی اش اشتباه بود که بااقبال عمومی ‬ ‫مواجه نشد یا مش��کالت داخلی انها باعث برد حریف‬ ‫شد‪ .‬انها همیشه حقایق را بیان نمی کنند یا انها را خیلی‬ ‫کم رنگ جلوه می دهند‪ .‬درکل‪ ،‬جریان اصالحات هرگاه‬ ‫نتوانسترایمردمرابگیردبرایانکهبهعدمداشتنپایگاه‬ ‫مردمی اعتراف نکند‪ ،‬معموال تقصیر شکست را به گردن‬ ‫مجموعه های مختلف انداخته است‪ .‬در مقاطع سیاسی‬ ‫مختلف شرایطی در کش��ور بود که به رغم انکه وزارت‬ ‫کش��ور در اختیار جریان اصالح طلب بود‪ ،‬اما ارایی که‬ ‫نهایتا از صندوق ها درامد به نفع اصولگرایان رقم خورد‬ ‫و بالعکس‪ ،‬در مقاطعی جریان نظارت و اجرا در اختیار‬ ‫جریان اصولگرا ب��ود‪ ،‬اما خروج��ی صندوق های رای‬ ‫مجلس یا ریاست جمهوری به دست جریان مقابل افتاد‪.‬‬ ‫این بهترین دلیل است که نشان می دهد فرایند انتخابات‬ ‫فرایندینیستکهنتایجکالنانتخاباتیجابه جاشود‪.‬البته‬ ‫تخلفات جزئی انتخاباتی همیشه بوده و هست و باید به‬ ‫حداقلبرسد‪،‬امابهحدینبودهکهتعیینکنندهباشند‪.‬همه‬ ‫کسانی که با فرایند انتخابات اشنا هستند می دانند امکان‬ ‫تغییرکالننتیجهدرانتخاباتمجلسیاریاست جمهوری‬ ‫وجود ندارد‪ .‬در انتخابات ریاست جمهوری ‪ ، 84‬از معین‬ ‫تا محمود احمدی نژاد نامزد بودند یعنی همه گرایش ها‬ ‫کاندیدا داشتند و در انتخابات مش��ارکت کردند‪ ،‬مردم‬ ‫هم رای باالیی به صندوق ریختند‪ .‬من فکر می کنم اگر‬ ‫ما خوب و دقیق شرایط انتخابات گذشته را تبیین کنیم و‬ ‫توضیح دهیم روشن می شود چقدر از حرف های یاد شده‬ ‫بهانه و چقدر واقعیت است‪ .‬با این تفاسیر اصالح طلبان در‬ ‫انتخاباتریاستجمهوری‪ 88‬عملکردمناسبیراازخود‬ ‫اینکه‬ ‫می گویند فضای‬ ‫جامعه مثل دوره‬ ‫دوم خرداد است‬ ‫تحلیل کامال ساده‬ ‫انگارانه ای است‪،‬‬ ‫اصال چنین فضایی‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬به‬ ‫نظر من رقابت‬ ‫اصلی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫اینده بین دو یا چند‬ ‫گزینه اصولگراها‬ ‫شکل می گیرد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫به نمایش نگذاشتند و در وقوع حوادث بعد از انتخابات ان‬ ‫سالمقصربودند‪.‬انهایکخطایراهبردیمرتکبشدند‬ ‫و بدون انکه ان حساب را کامال تسویه کنند‪ ،‬می خواهند‬ ‫به صحنه رقابت سیاسی اینده وارد شوند‪.‬‬ ‫رفتار حاکمیت با انها چگونه خواهد بود؟‬ ‫فکر می کنم کسانی که انجا مقصر بودند سرمایه‬ ‫اجتماعی و ملی ما را به یک معنا برباد دادند‪ ،‬حاکمیت‬ ‫نباید انها را در فعالیت های اجتماعی و سیاسی وارد کند‪،‬‬ ‫اصالح طلبان باید هزینه های خطای راهبردی خود را‬ ‫پرداخت کنند‪.‬‬ ‫برخ��ی می گوین��د اصالح طلبان در س��ه الیه‬ ‫حداکث��ری‪ ،‬حداقلی و حمای��ت از یک نامزد‬ ‫اصولگ��را ب��رای ورود ب��ه عرص��ه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری برنامه دارند‪ ،‬به عبارت دیگر‬ ‫جریان اصالحات در رقابت سیاس��ی پیشرو‬ ‫چند الیه ای عمل خواهد کرد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬مطلوب انها این است که با پرچم خودشان‬ ‫مستقل همچون گذش��ته وارد عرصه شوند‪ ،‬اما به نظر‬ ‫من این راهبرد انه��ا دو مش��کل دارد‪ ،‬اول انکه اگر با‬ ‫پرچم اصالح طلبی نامزد خود را به جامعه معرفی کنند‬ ‫با اقبال عمومی مواجه نخواهند ش��د؛ به عبارت دیگر‬ ‫حتی اگر نامزد انها از فیلتر شورای نگهبان عبور کند و‬ ‫جریانات اصالح طلب از وی حمایت قاطعی انجام دهند‬ ‫بعید به نظر می رس��د که مردم جذب مواضع یک نامزد‬ ‫اصالح طلب شوند‪ .‬در انتخابات نهمین دوره مجلس‬ ‫شورای اس�لامی هم که افراد اصالح طلب به صورت‬ ‫انفرادی‪ ،‬اما با سابقه اصالح طلبی وارد شدند نتوانستند‬ ‫جلب ارای زیادی داشته باش��ند‪ .‬اما به هرحال اصالح‬ ‫طلبان اقتضایی عمل می کنند‪ ،‬قطعا برنامه انتخاباتی انها‬ ‫متناسب با نوع موضع حاکمیت و نحوه رفتار و عملکرد‬ ‫اصولگرایان تنظیم می ش��ود‪ ،‬اما من حضور مس��تقل‬ ‫انها را با اقبال عمومی مواج��ه نمی دانم و فکر می کنم‬ ‫اصالح طلبان نیز به این واقعیت واقف هستند‪ .‬بنابراین‬ ‫ممکن اس��ت در دوره ای روی اختالفات اصولگرایان‬ ‫تاکید کنند ت��ا از یک کاندیدایی که ب��ه لحاظ تئوریک‬ ‫نزدیک به جریان اصالحات اس��ت و به نیروهای این‬ ‫جریان میدان فعالیت می دهد‪ ،‬حمایت کنند‪ .‬معتقدم به‬ ‫کارگیری استراتژی دوم از سوی اصالح طلبان محتمل تر‬ ‫است چون در این صورت دیگر انها نیازی به پرداخت‬ ‫هزینه یا استفاده از پرچم اصالح طلبی ندارند‪.‬‬ ‫یعنی شما می فرمایید اصالح طلبان به احتمال‬ ‫زی��اد در انتخاب��ات پی��ش رو از ی��ک نام��زد‬ ‫اصولگرای نزدیک به خود حمایت می کنند؟‬ ‫بله همین طور است‪ ،‬معتقدم از یک اصولگرایی‬ ‫که انها را قبول داشته باشد و به انها میدان فعالیت بدهد‬ ‫حمایت می کنن��د یا از یک فردی که گرایش سیاس��ی‬ ‫وی شناخته ش��ده نیس��ت‪ ،‬اما در واقع می تواند تائید‬ ‫شورای نگهبان را بگیرد‪ ،‬پشتیبانی خواهند کرد‪.‬‬ ‫با توجه به اینک��ه نام افراد متع��ددی از جریان‬ ‫اصالحات – اقایان محمدعلی نجفی و اسحاق‬ ‫جهانگیری از کارگ��زاران‪ ،‬مصطفی کواکبیان‬ ‫از مردمساالری‪ ،‬حبیب اهلل بیطرف‪ ،‬دکتر کمال‬ ‫خرازی و دکت��ر محمدرضا ع��ارف از مجمع‬ ‫روحانیون مب��ارز وبنیاد باران‪ -‬ب��رای نامزدی‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم مطرح‬ ‫می شود‪ ،‬به نظر شما تشتت و تکثر نام نامزدهای‬ ‫احتمالی در این جریان به چه علت است؟‬ ‫‪ l‬تردید نکنید اگر نامی به عنوان اصالح طلبی‬ ‫وجود داشته باش��د و بخواهد ورود به حوزه انتخابات‬ ‫کند‪ ،‬قطعا ی��ک نامزد واح��د تحت این عن��وان وارد‬ ‫صحنه می ش��ود و همه افرادی که اس��م انها برده شد‬ ‫به نف��ع وی کن��ار می روند‪ .‬البت��ه هنوز زود اس��ت که‬ ‫درباره نام��زد احتمال��ی اصالح طلب��ان در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم صحبت شود‪ .‬چنین شرایطی‬ ‫در حوزه اصولگراها نیز وجود دارد‪ .‬اسامی متعددی از‬ ‫ش��خصیت های این جریان مطرح است‪ ،‬اما معتقدم از‬ ‫نظر زمانی صحبت درباره نامزدهای احتمالی دو جریان‬ ‫اصولگرا و اصالحات زود اس��ت و اگر کس��ی هم در‬ ‫این باره صحبت می کند چندان اهمیتی ندارد چون به‬ ‫تدریج بعد از ابان و اذر ش��کل گیری فضای انتخاباتی‬ ‫کلید می خورد و تحرکات افراد برای رقابت سیاس��ی‬ ‫پیش رو شدت پیدا می کند‪ .‬در نهایت اگر بنا به رقابت‬ ‫میان اصولگرایان و اصالح طلبان باشد – که البته من این‬ ‫مساله را خیلی بعید می دانم‪ -‬اکثریت دو جریان روی‬ ‫یک نامزد متمرکز خواهند شد‪.‬‬ ‫فکر می کنید این استراتژی اصالح طلبان است‬ ‫که انها به ش��کل متکثر وارد عرصه گمانه زنی‬ ‫انتخاباتی شده اند؟‬ ‫‪ l‬خی��ر‪ ،‬اکن��ون اصالح طلبان ی��ک ارایش و‬ ‫سازمان مش��خصی ندارند‪ ،‬چون بعضی تندروی های‬ ‫برخی افراد اصالح طلب در فتنه ‪ 88‬بیشترین اسیبش‬ ‫را به س��اختار جریان اصالحات زد بر همین اس��اس‬ ‫برخی تحلیلگران معتقدند که گفتمان اصالح طلبی که‬ ‫در سال های اواخر دهه هفتاد شروع شد و تا انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 88‬ادامه پیدا کرد دیگر عمرش تمام‬ ‫شد و حیاتی ندارد‪ ،‬اگر هم گفتمانی دوباره با همان نام‬ ‫اصالح طلبی بخواهد در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم بروز کند باید در قالب س��ازمان ارمانی جدید‬ ‫رویکرد سیاسی اش تعریف شود‪.‬‬ ‫طیف تندرو جریان اصالحات به دنبال رهبری‬ ‫اقای عب��داهلل نوری اس��ت و طی��ف میانه رو‬ ‫به ویژه مجمع روحانیون مبارز از رهبری اقای‬ ‫خاتمی دفاع می کند‪ ،‬به نظر شما کدامیک از این‬ ‫دو نفر ظرفیت تکیه زدن به جایگاه لیدری جریان‬ ‫اصالحات را دارند؟‬ ‫‪ l‬فکر می کنم اگر بخواهیم درباره اش��خاص‬ ‫صحبت کنیم هیچ کدام از این دو نفر در صحنه انتخابات‬ ‫حضور پیدا نمی کنن��د چون به هرحال هرش��خصی‬ ‫ایده ای عمیق و مشخصی به لحاظ اجتماعی دارد‪ ،‬اگر‬ ‫اینها بخواهند به اصالحات کمک کنند باید از چهره ای‬ ‫جدید با رویکردی ن��و حمایت کنند ی��ا از یک نامزد‬ ‫اصولگرا پشتیبانی نمایند‪.‬‬ ‫این تحرکات بیشتر روزنامه ای‪ ،‬رسانه ای سایبری‪،‬‬ ‫ژورنالیستی و غیر واقعی است و خیلی تجلی در فضای‬ ‫واقعی جامعه ندارد‪.‬‬ ‫برخی از تحلیلگران معتقدند که فضای جامعه‬ ‫مثل دوره قبل از سال ‪ 76‬است که اگر یک نامزد‬ ‫واحد از جریان اصالح طلب وارد صحنه شود‬ ‫پیروز انتخابات خواهد بود‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫تحلیل کامال س��اده انگارانه ای است‪ ،‬اصال چنین‬ ‫فضایی وجود ندارد‪ ،‬به نظر من رقابت اصلی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اینده بین دو یا چند گزینه اصولگراها‬ ‫شکل می گیرد‪ ،‬البته ممکن است که اصالح طلبان رای‬ ‫خوبی را به دست بیاورند‪ ،‬اما رقابت اصلی در این حوزه‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫تعریف می ش��ود چون همین جا دیدگاه های مختلفی‬ ‫در حوزه های گوناگون اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاسی و‬ ‫فرهنگی وجود دارد و جامعه می تواند از میان دیدگاه های‬ ‫نامزدهای اصولگرا نظر نزدیک تر به خود را انتخاب کند‪،‬‬ ‫بنابراین نتیجه انتخابات میان همین نامزدهای جریان‬ ‫اصولگرا رقم خواهد خورد‪.‬‬ ‫یعنی حتی اگر اصولگرایان متکثر و اصالح طلبان‬ ‫نامزد واحد در عرصه سیاسی کشور معرفی کنند‬ ‫برد با یک نامزد اصولگرا خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬فک��ر نمی کنم نام��زد اصالح طل��ب پیروز‬ ‫انتخابات شود‪ ،‬البته شاید جزو چند نفر نخست باشد‪،‬‬ ‫اما نفر اول یا دوم نخواهد ش��د‪ .‬با این اوصاف فضای‬ ‫دو قطب��ی بین جری��ان اصولگرا و اصالح��ات اتفاق‬ ‫نخواهد افتاد‪.‬‬ ‫اقای نجابت! شما شکل انتخابات را همانند سال‬ ‫‪ 84‬متکثر می بینید که ارا میان نامزدها تقسیم شد‬ ‫و کار به دور دوم کشید یا انکه مثل سال ‪ 88‬فضا‬ ‫بین دو نامزد دو قطبی می شود؟‬ ‫‪ l‬به نظر من‪ ،‬با دورخیزی ک��ه برخی افراد دارند‬ ‫بیشتر همان مدل ‪ 84‬تکرار شود و کار به دور دوم بکشد‪.‬‬ ‫البتههنوزخیلیزوداستکهدراینبارهبخواهیمصحبت‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫ش��اهد هس��تیم که اختالفات میان طیف های‬ ‫اصالح طلب به درون مجموعه ها نیز کش��یده‬ ‫شده است مثال حزب کارگزاران سازندگی که‬ ‫بدنه تشکیالتی پرتعدادی هم ندارد هم اکنون‬ ‫برای معرفی نامزد به دو شاخه تقسیم شده‪ ،‬طیف‬ ‫کرمان از اقای جهانگی��ری حمایت می کند و‬ ‫طیف اصفهان پشت سر اقای نجفی قرار گرفته‪،‬‬ ‫چرا اختالفات انها درون تشکیالتی شده است؟‬ ‫ی در جریان اصالحات‬ ‫‪ l‬هیچ س��ازمان منظم ‬ ‫وجود ندارد‪ .‬این حرف هایی هم که بعضا مطرح می شود‬ ‫بی��ش از اینکه واقعی باش��د جنس بیش��تر تبلیغاتی و‬ ‫ژورنالیستی دارد بنابراین نباید این نوع موضع گیری ها‬ ‫را جدی گرفت چون انسجام تشکیالتی انها در فتنه ‪88‬‬ ‫از بین رفت‪ .‬هم اکنون طیف های اصالح طلب ساختار‬ ‫مشخصی ندارند‪.‬‬ ‫به نظر شما اصولگرایان با چند نامزد وارد عرصه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری خواهند شد؟‬ ‫‪ l‬اس��امی متنوعی ک��ه در این جری��ان مطرح‬ ‫می شود بیشتر براساس حدس و گمان است ‪.‬‬ ‫ایا این احتم��ال وج��ود دارد ک��ه نامزدهای‬ ‫اصولگرا از س��وی ی��ک نام��زد غیراصولگرا‬ ‫غافلگیر ش��وند همان اتفاقی که در سال ‪ 76‬و‬ ‫‪ 84‬رخ داد و نامزدهای مطرح غافلگیر شدند؟‬ ‫‪ l‬این مساله شاید در حوزه اجتماعی رخ دهد‪ ،‬اما‬ ‫دست اندرکاران به هم هشدار می دهند که ان حادثه ها‬ ‫اتفاق نیفتد یعنی فردی وارد عرصه رقابت نشود که تازه‬ ‫بعد از رئیس جمهور شدن ویژگی هایش مشخص شود‬ ‫و ان ویژگی ها افاتی به همراه داشته باشد‪.‬‬ ‫یعنی ش��ما می گویید از نامزدهایی ب��ا کارنامه‬ ‫مشخصیکنفررئیس جمهورایندهخواهدشد؟‬ ‫‪ l‬چند مس��اله مطرح اس��ت ک��ه اوال ان فرد‪،‬‬ ‫شخص شناخته شده ای باشد‪ .‬یک پیشنهادی در فضای‬ ‫بحث ها مطرح است که این دوره قدم به جلو برداریم‬ ‫و اگر کسی می اید بعضی از همکاران مورد وثوق خود‬ ‫همچون وزیر امور خارجه و معاون اول را معرفی کند تا‬ ‫نظر رای دهندگان بیشتر جلب شود‪.‬‬ ‫این پیشنهاد ایثارگران است؟‬ ‫خیر‪ ،‬در واقع من جزو اولین کسانی بودم که این را‬ ‫به اشخاص و برخی گروه ها پیشنهاد دادم‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪34‬‬ ‫اصالح طلبان مجمع فراگیر تشکیل دهند‬ ‫‪4‬‬ ‫پیشنهاد داریوش قنبری برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫داریوش قنبری سخنگوی فراکسیون اقلیت مجلس هش��تم بود که نتوانست به مجلس نهم راه پیدا کند‪ .‬با‬ ‫وی درباره استراتژی اصالح طلبان برای ورود به عرصه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫اصالح طلب��ان ب��رای ورود ب��ه انتخاب��ات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم چه استراتژی ای دارند؟‬ ‫‪ l‬راجع ب��ه حضور اصالح طلب��ان در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بحث هایی مطرح می شود‪ ،‬اما بیشتر‬ ‫از انک��ه این بحث ه��ا از جانب اصالح طلبان باش��د‪ ،‬از‬ ‫سوی اصولگرایان است‪ .‬ما می بینیم چهره های شاخص‬ ‫اصالح طلب درباره انتخابات ریاست جمهوری ساکت‬ ‫هس��تند و اظهارنظری نمی کنند‪ .‬البت��ه اظهارنظرهای‬ ‫پراکنده ای صورت گرفته‪ ،‬اما اینکه اس��تراتژی چه باشد‬ ‫و از چه شخصیت هایی حمایت شود درباره این مسائل‬ ‫بحث خاصی مطرح نیست‪ .‬در ش��رایط فعلی با توجه‬ ‫به زمانی که تا انتخابات ریاس��ت جمهوری باقی است‪،‬‬ ‫انس��جام تش��کیالتی الزمه ورود به این عرصه اس��ت‪.‬‬ ‫در ش��رایط کنونی اصالح طلبان باید اولویت کار را این‬ ‫قراردهند که تش��کیالتی کارامد برای رقابت سیاس��ی‬ ‫پیش رو داش��ته باش��ند‪ ،‬ان موقع می توانند درباره سایر‬ ‫مسائل تصمیم بگیرند‪ .‬بدون داشتن تشکیالت منسجم و ‬ ‫تریبون هاییکهبتوانندازطریقانهادیدگاه هاونظرات شان‬ ‫را بیان کنند‪ ،‬ورودبه انتخابات معنا و مفهومی ندارد‪.‬‬ ‫نام افراد متعددی از جری��ان اصالحات‪ -‬اقایان‬ ‫محمد علی نجف��ی و اس��حاق جهانگی��ری از‬ ‫کارگزاران‪ ،‬مصطفی کواکبیان از مردمساالری‪،‬‬ ‫حبیب اهلل بیطرف‪ ،‬کمال خ��رازی و محمد رضا‬ ‫عارف از مجمع روحانیون مبارز‪ -‬به عنوان نامزد‬ ‫احتمالی مطرح می شود‪ .‬اینها گمانه زنی است یا‬ ‫واقعا افراد یادشده تحرکی برای ورود به رقابت‬ ‫سیاسی اتی دارند؟‬ ‫‪ l‬اینکه تش��کل های درون جبه��ه اصالحات‬ ‫کاندیداهای خاص خود را داشته باشند هیچ مشکلی را‬ ‫ایجاد نمی کند در شرایط فعلی افرادی که امادگی دارند‪،‬‬ ‫این امادگی را اعالم کنند و کارگزاران سازندگی‪ ،‬مجمع‬ ‫روحانیون مبارز و سایرین نیز گزینه های خود را معرفی‬ ‫ی شکل گرفت پایگاه‬ ‫کنند تا بعد که تشکیالت منسجم ‬ ‫اجتماعی و میزان مقبولیت افراد سنجیده و یکی به عنوان‬ ‫کاندیدای واحد انتخاب ش��ود‪ .‬وقتی کاندیدای جریان‬ ‫اصالحات معرفی شد‪ ،‬بقیه کنار بکش��ند و وجود چند‬ ‫کاندیدایاصالح طلبکنارهممعناومفهومندارد‪.‬‬ ‫انتشکیالتیکهشمابرلزومانتاکیدمی کنید‪،‬در‬ ‫چه قالبی تعریف می شود؟ ایا شورای هماهنگی‬ ‫جبههاصالحاتمی تواندچنیننقشیراایفاکند؟‬ ‫‪ l‬تش��کل های مختلفی درون جبهه اصالحات‬ ‫هستند و هر کدام از انها لیدر و نمایندگان فکری خود را‬ ‫دارند‪ .‬این افراد باید دور هم بنشینند و یک مجمع فراگیر را‬ ‫برایانتخاباتریاست جمهوریتشکیلدهند‪.‬بههرحال‬ ‫شورای هماهنگی جبهه اصالحات می تواند نقطه اغاز‬ ‫خوبی برای این منظور باشد و من فکر می کنم که شورای‬ ‫هماهنگی جبهه اصالحات اگر همین االن به فکر بیفتد و‬ ‫ی برای انسجام خود تعریف کند‪ ،‬می تواند نقش‬ ‫مکانیزم ‬ ‫محوریدرارتباطبامعرفیکاندیداهاایفاکند‪.‬‬ ‫بعضی ها می گویند که معرف��ی نامزدهای متعدد‬ ‫ازسوی اصالح طلبان بیشتر به خاطر ان است که‬ ‫بدنه این جریان را به تحرک وادار کنند؟‬ ‫‪ l‬طرح نام اف��راد مختلف و متع��دد در جریان‬ ‫اصالحات از نقاط قوت گفتمان اصالح طلبی اس��ت و‬ ‫نش��ان می دهد که افراد متع��ددی در این جریان حضور‬ ‫دارند و ظرفی��ت این را دارن��د که به عن��وان کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری مطرح ش��وند‪ .‬بنابراین تکثر افراد در‬ ‫جریان اصالحات برای حضور در عرصه رقابت سیاسی‬ ‫از کاندیدای اصولگرا حمایت نمی کنیم‬ ‫‪5‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمدرضا تابش‬ ‫محمدرضا تابش‪ ،‬دبیر فراکسیون اقلیت مجلس هشتم بود‪ ،‬اما در مجلس نهم اعالم کرد که چنین فراکسیونی‬ ‫به لحاظ تعداد کم افراد اصالح طلب حاضر در نهاد قانونگذاری تشکیل نخواهد شد‪ ،‬با وی درباره نحوه ورود‬ ‫اصالح طلبان به عرصه انتخابات گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫اصالح طلبان ب��رای ورود به عرص��ه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم چه استراتژی دارند؟‬ ‫در هر ص��ورت باید چ��راغ س��بز را حاکمیت‬ ‫نش��ان دهد‪ .‬وقتی نش��ان داد‪ ،‬راهبرد مشخص است‪.‬‬ ‫چون اصالح طلبان در دوره ای که از عرصه حاکمیت‬ ‫دور بودند به لحاظ فکری و تشکیالتی کارهای خوب‬ ‫و منسجمی انجام دادند و می ایند و راهبرد خودشان‬ ‫را عملیاتی می کنند‪.‬‬ ‫اما از چهره های مختلفی برای نامزدی احتمالی‬ ‫جریان اصالحات در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم نام برده می شود؟‬ ‫بیشتر در محافل دوس��تانه و خانگی این بحث ها‬ ‫مطرح شده است‪ .‬تا کنون هیچ جمع متحد اصالح طلبی‬ ‫نبوده که به یک تصمیم مشخص برسد‪ .‬ضمن انکه امکان‬ ‫چنین جمعی به دلیل برخ��ی محدودیت ها هم وجود‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلبان نتوانند نامزدی برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم معرفی کنند‪ ،‬ایا از یک‬ ‫نامزد اصولگرا حمایت خواهند کرد؟‬ ‫به طور رس��می که اطالعیه بدهن��د و بگویند ما از‬ ‫این نامزد اصولگ��را حمایت می کنیم‪ ،‬خی��ر این کار را‬ ‫انجام نخواهند داد‪ ،‬ولی ممکن اس��ت طیف هایی هم از‬ ‫اصالح طلبان بین ب دو بدتر‪ ،‬بد را انتخاب کنند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر بین گزینه هایی که قرابت بیشتر با این گفتمان دارد‬ ‫یک حمایت هایی هم داشته باشند‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلبان بخواهند پا به عرصه انتخابات‬ ‫بگذارند با کاندیدای واحد به صحنه می ایند یا‬ ‫انکهمتکثرشرکتمی کنند؟‬ ‫سیاست‬ ‫اول باید دید وضعیت امدن یا نیامدن اصالح طلبان‬ ‫مشخصشود‪،‬بعداگرتصمیمبهامدنگرفتندنحوهورود‬ ‫بستگی به راهبرد و استراتژی اصالح طلبان دارد‪.‬‬ ‫راهبرد اصالح طلبان چیست؟‬ ‫در هر صورت اصالح طلبان مدت زیادی از صحنه‬ ‫حکومت دور بودند و اشتغاالت اجرایی کمتر داشتند‪،‬‬ ‫بیشتربه اشتغاالتفکریپرداختندازاینرومی توانگفت‬ ‫راهبرد اصالح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫مشخصاست‪.‬‬ ‫برخی اصولگرایان از استراتژی سه الیه یا چند‬ ‫الیه اصالح طلبان برای ورود به انتخابات صحبت‬ ‫می کنند‪ ،‬ایا چنین مساله ای صحت دارد؟‬ ‫از انهایی که چنین ادعایی می کنند بپرسید‪ ،‬چون من‬ ‫اطالعی در این باره ندارم‪.‬‬ ‫لیدر جریان اصالحات در حال حاضر چه کسی‬ ‫است؟‬ ‫در حال حاضر که اصالح طلبان فعالیتی ندارند که‬ ‫بخواهند لیدر داشته باشند‪.‬‬ ‫ایا اساس��ا امکان عدم حضور اصالح طلبان در‬ ‫انتخابات وجود دارد؟‬ ‫اصالح طلب��ان در انتخاب��ات رای می دهن��د ولی‬ ‫مشارکت فعال این اس��ت که در انتخابات نامزد داشته‬ ‫باشند و تبلیغ کنند و استراتژی و راهبرد خود را مشخص‬ ‫کنند و برای اداره کشور برنامه دهند‪» .‬‬ ‫ایا تصمیم گیری نهایی برای حضور اصالح طلبان‬ ‫در شورای هماهنگی اصالحات اتخاذ می شود؟‬ ‫اگر ش��ورای هماهنگی میدان عمل داش��ته باشد‬ ‫این ط��ور خواه��د ب��ود؛ بای��د ادم ه��ای اثرگذارتری‬ ‫در جلس��ات ش��ورای هماهنگی حضور داشته باشند‬ ‫تاتصمیم گیری هایبهتریداشتهباشند‪.‬‬ ‫احتمال ائت�لاف اصالح طلبان ب��ا اصولگرایان‬ ‫معتدل وجود دارد؟‬ ‫باید ب��ه انتخاب��ات نزدیک تر ش��ویم و ببینیم ایا‬ ‫اصالح طلبانمی خواهنددرانتخاباتشرکتکنندیااینکه‬ ‫قصد دیگری دارند‪ .‬جدای از افراد خاص و اظهار نظر در‬ ‫مورداشخاصاگرقرارنباشدکهاصالح طلباندرانتخابات‬ ‫کاندیدا داشته باشند ما از کسانی که صراحتا مواضع خود‬ ‫را اعالم کنند و ما تش��خیص دهیم که در هر صورت در‬ ‫اجرای منویات و راهبردهای ما یک فرد هماهنگ تر است‪،‬‬ ‫خودمان از حمایت ان فرد استقبال می کنیم‪.‬‬ ‫چه کسی می تواند در جریان اصالحات محوریت‬ ‫کار را در دست بگیرد؟‬ ‫اقای خاتمی به خاطر اصالت ذاتی و تجربیاتی که‬ ‫داشته اند و مقبولیتی که همچنان بین مردم دارد‪ ،‬می تواند‬ ‫محور و مدار خوبی برای پیش ب��رد تفکر اصالح طلبی‬ ‫در کشور باشد‪g.‬‬ ‫تفکیک میان جریانات سیاس��ی معنا ندارد‪ .‬البته قبال هم‬ ‫مسائلیدربارههمکارییاائتالفاصالح طلبانبامعتدلین‬ ‫جریان اصولگرا مطرح ش��د‪ .‬ائت�لاف اینچنینی هم نیاز‬ ‫به تعریف برنامه و چارچوب فکری دارد تا نقاط اشتراک و‬ ‫افتراق و زمینه دو طرف همکاری مشخص شود‪ ،‬در این‬ ‫صورت می توان قضاوت کرد که امکان همکاری مشترک‬ ‫وجود دارد یا خیر‪ .‬البته الزم به ذکر است که ائتالف معموال‬ ‫در نظام های پارلمانی رخ می دهد که نظام انتخابات انها‬ ‫حزبیاست‪.‬یعنیاحزابحائزاکثریتکرسی هانمی شوند‬ ‫و با هم ائتالف می کنند تا یک اکثریتی را بر مجلس جهت‬ ‫انتخاب نخس��ت وزیر حاکم کنند‪ ،‬بنابراین ائتالف قبل‬ ‫ی نیس��ت‪ .‬در کل اصالح طلبان‬ ‫از انتخابات امر مرسوم ‬ ‫نمی توانند چارچوب های فکری خود را فراموش کنند‬ ‫و بدون در نظر گرفتن انها ب��ه حمایت از یک کاندیدای‬ ‫اصولگرا روی بیاورند‪ ،‬چون در این صورت مردم دیگر به‬ ‫جناح بندی هایسیاسیاعتنانخواهندکرد‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫اینده‪ ،‬نقطه ضعف این جریان به حساب نمی اید‪ ،‬اما اگر‬ ‫همه این افراد تا پایان بر س��ر نامزدی خود اصرار کنند و‬ ‫در صحنه بمانند این مس��اله می تواند نقطه قوت جریان‬ ‫اصالحات را به نقطه ضعف بدل کند‪ .‬از این رو شورای‬ ‫هماهنگی جریان اصالحات باید نقش خود را در جهت‬ ‫وحدت و معرفی یک کاندیدای واحد مقبول و توانمند‪،‬‬ ‫خوبوموثرایفاکند‪.‬‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ 88‬و ‪84‬‬ ‫جریان اصالحات با چند کاندی��دا وارد عرصه‬ ‫رقابت سیاسی ش��د‪ .‬با این تفاس��یر به نظر شما‬ ‫ش��ورای هماهنگی جبهه اصالح��ات می تواند‬ ‫گروه ها و شخصیت های اصالح طلب را به اجماع‬ ‫بر سر کاندیدای واحد برساند؟‬ ‫‪ l‬فکر می کنم چهره های کلیدی اصالح طلب که‬ ‫درشورایهماهنگیجبههاصالحاتحضورپیدامی کنند‪،‬‬ ‫این توان را دارند که به سوی تعیین یک کاندیدای واحد‬ ‫پیشبروند‪.‬‬ ‫ش��ما می فرمایید که تجربه س��ال ‪ 88‬و ‪ 84‬برای‬ ‫اصالح طلبان تکرار نمی شود؟‬ ‫‪ l‬دیگرانتجربهگذشتهکهتعددکاندیدادرجبهه‬ ‫اصالحات داش��تیم‪ ،‬تکرار نخواهد شد و اصالح طلبان‬ ‫با توجهبهدرسیکهازشکست هایگذشتهگرفتندبه سمت‬ ‫نوعی وحدت در انتخابات اتی پیش می روند‪ .‬ضمن انکه‬ ‫انها چاره ای جز وحدت ندارند‪.‬‬ ‫به نظر شما از میان عبداهلل نوری و محمد خاتمی ‬ ‫کدامیک می توانند رهبری جریان اصالحات را‬ ‫به دستگیرند؟‬ ‫‪ l‬نقشاقایخاتمی بهنظرمنازاقای عبداهلل نوری‬ ‫و دیگران پررنگ تر است‪.‬‬ ‫عدم تائی��د صالحیت نامزده��ای اصالح طلب‬ ‫از سوی شورای نگهبان یا فقدان داشتن نامزدی که‬ ‫بتواند ارای عمومی را به سوی خود سوق دهد‪،‬‬ ‫ایا جریان اصالحات را به این تصمیم می رساند‬ ‫که بهتر است از یک نامزد اصولگرا حمایت کنند؟‬ ‫‪ l‬بعید می دانم که نامزدهای اصالح طلب از سوی‬ ‫شوراینگهبانرد صالحیتشوند‪.‬اصالح طلباننیروهای‬ ‫درون نظام هستند و شورای نگهبان نیروهای درون نظام را‬ ‫تایید می کند‪ .‬ضمن انکه منافع ملی و مصلحت نظام هم‬ ‫ایجابمی کندکهاصالح طلبانبهعرصهقدرتبازگردند‪.‬‬ ‫به نظر من بحران هایی که در کشور به لحاظ اقتصادی و‬ ‫سیاستخارجیوجوددارندفقطبامدیریتاصالح طلبان‬ ‫قابل حل خواهد بود‪.‬‬ ‫شعار اصالح طلبان در گذش��ته توسعه سیاسی‬ ‫ب��ود‪ .‬ایا با همین ش��عار ب��ه عرص��ه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم پا می گذارند؟‬ ‫‪ l‬توسعه سیاسی درون خود توسعه اقتصادی را‬ ‫هم دارد‪ .‬انهایی با شعار اقتصادی روی کار امدند خیلی‬ ‫نتوانستند کاری انجام دهند‪ .‬توسعه اساسا واژه ای نیست‬ ‫که قابل تجزیه باشد‪ .‬به هر حال ابعاد سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی و اجتماعی دارد که همه این ابعاد را باید در کنار‬ ‫هم مدنظر قرار داد‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید شعار اصالح طلبان در قیاس‬ ‫باگذشتهتغییرنخواهدکرد؟‬ ‫‪ l‬انها که توسعه را به سیاسی و اقتصادی تجزیه‬ ‫می کنند راه به جایی نمی برند‪ .‬پیشرفت اقتصادی خودش‬ ‫به تنهایینمی تواندتوسعهرامحققکند‪.‬توسعهیکمفهوم‬ ‫فراگیرداردونهایتابایدبهمفهومعاموفراگیرانتوجهکرد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان در دوران حاکمیت خود به همه ابعاد توسعه‬ ‫نظر داشتند و تالش انها این بود که توسعه همه جانبه در‬ ‫کشور به وجود اید‪ .‬نمی توان به توسعه اقتصادی رسید‬ ‫حال انکه ساختارهای سیاسی شفاف نشود و فساد باالیی‬ ‫در این حوزه وجود داشته باشد‪ .‬بنابراین توسعه اقتصادی‬ ‫و سیاسی الزم و ملزوم یکدیگر هستند و اینها از هم جدا‬ ‫نیستندوکسانیکهمی خواهندتوسعهاقتصادیوسیاسی‬ ‫راازهمتفکیکوجداکنند‪،‬موفقنخواهندبود‪.‬‬ ‫شمانگفتیداگراصالح طلبانموفقبهمعرفینامزد‬ ‫نشوند‪ ،‬ایا از یک نامزد اصولگرا حمایت خواهند‬ ‫کرد یا خیر؟‬ ‫‪ l‬بعید می دانم که این اتفاق بیفتد‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫یکجریانزندهسیاسیهستندوچنینجریانیکاندیدای‬ ‫خاص خود را دارد‪ .‬فکر نمی کنم به سمت این پیش بروند‬ ‫کهازکاندیدایاصولگراحمایتکنند‪،‬چوندیگرانموقع‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫تغییرات در دولت‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫اغاز موج تغییر؟‬ ‫‪1‬‬ ‫در سال پایانی دولت دو استاندار تغییر کردند‬ ‫استاندار قم تغییر کرد‪ .‬این خبر در نگاه اول توجه‬ ‫زیادی را به خود جلب نمی کرد؛ چه انکه مدت هاست‬ ‫تغییرات در دولت به امری عادی بدل ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫اما انچه بیش از هر چیز سبب ش��د تغییر استاندار قم‬ ‫حاشیه ساز شود‪ ،‬تعامل مطلوب استاندار برکنار شده‬ ‫با مراجع تقلید ساکن قم و اعتراض انان نسبت به این‬ ‫تغییر ناگهانی بود‪.‬‬ ‫ماجرا از کجا اغاز شد؟‬ ‫پس از برگزاری انتخابات مجلس نهم‪ ،‬شایعاتی‬ ‫مبنی بر برکناری وزیر کشور دهان به دهان می گشت؛‬ ‫شایعاتی که برکناری مصطفی پورمحمدی‪ ،‬وزیر کشور‬ ‫دولت نهم را پس از انتخابات مجلس هش��تم تداعی‬ ‫می کرد‪ .‬اما زمان زیادی نگذشته بود که تغییر مصطفی‬ ‫محمدنجار تکذیب شد‪ .‬اینگونه بود که گمانه زنی هایی‬ ‫‪36‬‬ ‫مبنی بر تغییرات در س��طوح پایین ت��ر این وزارتخانه‬ ‫مطرح شد‪ .‬اولین گمانه زنی ها مربوط به معاونان این‬ ‫وزارتخانه و استانداران بودند‪.‬‬ ‫اغاز تغییرات‬ ‫ان روزی که فرمانداران و مدیران ارش��د استانی‬ ‫در اس��تانه انتخابات مجل��س نهم تغیی��ر می کردند‪،‬‬ ‫حدس و گمان هایی زده می ش��د مبنی ب��ر اینکه این‬ ‫تغیی��رات به زودی به س��طوح باالتر خواهد رس��ید‪.‬‬ ‫حتی بع��د از برگزاری انتخابات مجلس در واپس��ین‬ ‫روزهای سال ‪ 90‬بسیاری از محافل سیاسی و تشکل ها‬ ‫گمانه زنی های خود را در خصوص استانداران اینده‬ ‫اغاز کردند‪ .‬اما ای��ن تغییرات تا اغاز تابس��تان ‪ 91‬به‬ ‫تعویق افت��اد؛ تغییراتی ک��ه قرعه نخس��ت ان به نام‬ ‫استانداران قم و خراسان شمالی رقم خورد‪.‬‬ ‫تغییرات کلید می خورد‬ ‫برخی خبرگزاری ها در اخبار روزانه خود خبری‬ ‫را منتش��ر کردند که کمت��ر مورد توجه ق��رار گرفت‪:‬‬ ‫«اس��تاندار قم در جلس��ه ای که به منظ��ور تجلیل از‬ ‫صنعتگران برگزار شد گفت که اخرین جلسه ای است‬ ‫که در خدمت صنعتگران قم است‪».‬‬ ‫حجت االسالم موسی پور در انتهای سخنان خود‬ ‫در مراسم تجلیل از صنعتگران نمونه استان قم گفت‪:‬‬ ‫«احتماال اخرین جلسه ای باشد که در جمع صنعتگران‬ ‫استان قم به این شکل حضور پیدا می کنم‪».‬‬ ‫به دنبال این صحبت ها این خبر در قم پیچید که‬ ‫استاندار به زودی تغییر خواهد کرد‪ .‬این موضوع سبب‬ ‫ش��د خبرنگاران پس از این مراسم و در حاشیه افتتاح‬ ‫چهارمین نمایش��گاه صنعت‪ ،‬معدن و تجارت استان‬ ‫قم پیگیر این ماجرا شوند که اس��تاندار قم در واکنش‬ ‫به سوال خبرنگارانی که از وی پرسیدند که در مراسم‬ ‫تجلیل از صنعتگران نمونه اس��تان قم خبری را اعالم‬ ‫کردید با خنده بگوید که شاید هم این طور باشد‪ .‬هنوز‬ ‫ساعتی از این صحبت ها نگذشته بود که پیامک هایی‬ ‫با این مضمون که اس��تاندار قم در مراس��م تجلیل از‬ ‫صنعتگران نمونه استان قم خداحافظی کرد‪ ،‬میان اهالی‬ ‫رسانه منتشر شد‪.‬‬ ‫س��اعاتی پس از این زمزمه ها‪ ،‬هی��ات دولت در‬ ‫یکی از جلسات اخیر خود کرم رضا پیریایی استاندار‬ ‫سابق همدان را به عنوان استاندار جدید قم معرفی کرد‪.‬‬ ‫او جانش��ین حجت االس�لام محمدحس��ین‬ ‫موسی پور شد که از ‪ 16‬مهرماه ‪ 88‬در قامت استاندار‬ ‫قم فعالیت می کرد‪ .‬کرم رض��ا پیریایی نیز از ‪ 18‬بهمن‬ ‫‪ 1388‬به عنوان استاندار همدان معرفی شده بود‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر‪ ،‬اس��تاندار خراس��ان ش��مالی‬ ‫نیز تغیی��ر کرد ت��ا دول��ت نه��م و دهم رک��ورددار‬ ‫تغیی��ر اس��تانداران باش��ند‪ .‬ب��ر ای��ن اس��اس‪،‬‬ ‫ابوطال��ب ش��فقت اس��تاندار خراس��ان ش��مالی‬ ‫جای خود را به محمود احمدی بیغش نماینده مجلس‬ ‫هشتم داد‪.‬‬ ‫واکنش ها به عزل اقای استاندار‬ ‫ش��اید اولین واکنش از سوی ش��خص استاندار‬ ‫برکنار ش��ده قم صورت گرف��ت؛ انجا ک��ه از تغییر‬ ‫مدیریتی که در سطح مدیریت ارشد این استان توسط‬ ‫هیات دولت انجام شده ابراز خرسندی کرد‪.‬‬ ‫حجت االس�لام محمدحس��ین موس��ی پور در‬ ‫پاس��خ به س��وال خبرنگاران در مورد علت تغییرش‬ ‫اظهار داشت‪« :‬بنده حدود ‪ 3‬سال افتخار داشتم که در‬ ‫قم کار کنم و اکنون رئیس جمهور تشخیص داده که این‬ ‫تغییر مدیریتی انجام شود و من از این تغییر خوشحالم‪».‬‬ ‫حجت االسالم سید محمد سعیدی‪ ،‬امام جمعه قم‬ ‫نیز در واکنش به عزل موسی پور با تجلیل از خدمات وی‬ ‫به عنوان استاندار قم‪ ،‬گفت‪« :‬مردم و علمای قم خواستار‬ ‫ادامه ماموریت وی در قم هستند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫چرا برکناری؟‬ ‫س��ایت خبری انتخاب به نق��ل از «منابع اگاه»‬ ‫نوشت‪« :‬موسی پور به دو دلیل عمده از سمتش برکنار‬ ‫شده اس��ت؛ اول انکه او در برخی موارد هماهنگ با‬ ‫دولت نبوده و برخی س��فرهایش بدون هماهنگی با‬ ‫دولت بوده است‪ .‬مس��اله دوم که بیش از پیش باعث‬ ‫ناخرسندی مقامات دولتی شده‪ ،‬مالقات های پی در پی‬ ‫و رابطه خوب موسی پور با علی الریجانی نماینده قم و‬ ‫رئیس مجلس بوده که ظاهرا چندان به مذاق دولتی ها‬ ‫خوش نیامده است‪».‬‬ ‫در اظهارنظ��ری دیگر‪ ،‬مجتبی رحماندوس��ت‬ ‫ک��ه روزگاری مش��اور ام��ور ایثارگ��ران محم��ود‬ ‫احمدی نژاد بود و ح��اال در قامت نماین��ده تهران به‬ ‫بهارس��تان راه یافته اس��ت‪ ،‬در یادداش��تی که سایت‬ ‫الف انرا منتش��ر کرد علت برکناری حجت االس�لام‬ ‫موس��ی پور را چنین تحلیل کرد‪« :‬ش��نیده می ش��ود‬ ‫ایس��تادگی و مقاوم��ت وی در براب��ر خواس��ته های‬ ‫جری��ان انحراف��ی عل��ت اصلی ای��ن اتفاق ب��وده و‬ ‫انتصاب فردی وابس��ته به جریان خ��اص در دولت‬ ‫به عنوان استاندار قم مساله را بغرنج تر می کند‪ .‬انتصاب‬ ‫پیریایی ک��ه بنا به خب��ر خبرگزاری ه��ای مختلف و‬ ‫گفته نماینده ح��ال حاض��ر به��ار و کبودراهنگ از‬ ‫امضاکنندگان بیانیه حمایت از خانه نش��ینی ‪ 11‬روزه‬ ‫رئیس جمهور بوده و سفت و سخت پای امضایش هم‬ ‫ایستاد‪ ،‬به عنوان استاندار جدید قم‪ ،‬توهین به جامعه‬ ‫روحانیت و مردم شریف قم تلقی می شود‪ .‬استانی که‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫از ان مصطفی تا این مصطفی‬ ‫در عم��ر هف��ت س��اله دولت های نه��م و دهم‬ ‫تغیی��رات پیاپ��ی اس��تانداران رکورد قاب��ل توجهی‬ ‫را برجای گذاش��ته اس��ت‪ .‬اگر در زمان اغ��از به کار‬ ‫اس��تانداری های دولت نهم در وزارت کش��ور تحت‬ ‫مدیریت مصطفی پورمحمدی شاهد ‪ 38‬تغییر بودیم‪،‬‬ ‫اکنون در دوره مصطفی محمدنج��ار این تغییرات به‬ ‫بیش از ‪ 60‬تغییر رسیده است‪ .‬فراتر از این امار‪ ،‬وزرای‬ ‫کش��ور نیز خود دارای رکوردی دست نیافتنی هستند‪.‬‬ ‫اس��تانداری ها در دوران مصطفی پورمحمدی شاهد‬ ‫تغییر ‪ 38‬استاندار بودند و پس از دوره کوتاه سرپرستی‬ ‫سید مهدی هاشمی بر این وزارتخانه‪ ،‬عدد تغییرات در‬ ‫استانداری ها از ‪ 40‬گذر کرد و در دوران مرحوم علی‬ ‫کردان و صادق محصولی‪ ،‬تغییرات استانداران‪ ،‬به مرز‬ ‫‪ 50‬نزدیک شد‪.‬‬ ‫در دول��ت دهم نی��ز از زمان تص��دی مصطفی‬ ‫محمد نجار باز هم شاهد تغییرات در میان استانداران‬ ‫بودیم که سبب شد‪ ،‬با عبور تعداد تغییرات استانداران‬ ‫از مرز ‪ 60‬گذش��ت ت��ا دولت ه��ای نه��م و دهم را‬ ‫رکورد دار تغییرات در میان استانداران کند‪.‬‬ ‫الزم است در ان کار به دست روحانی فعال و دلسوز‬ ‫باش��د را‪ ،‬به دست کسی می س��پارند که مردم شریف‬ ‫همدان در س��خنرانی پیش از خطبه ه��ای نمازجمعه‬ ‫‪ ۹‬دی ‪ ۱۳۹۰‬وی‪ ،‬به ارتباط نزدیک ایش��ان با جریان‬ ‫انحرافی معترض می شوند‪».‬‬ ‫او با اش��اره به عجیب بودن این اقدام در س��ال‬ ‫پایانی دول��ت ده��م و انتص��اب پیریایی اس��تاندار‬ ‫همدان به جای حجت االس�لام موسی پوراس��تاندار‬ ‫س��ابق قم تاکید کرد‪« :‬تغییر ناگهانی اس��تاندار قم با‬ ‫تعجب و مخالفت های فراوانی در اس��تان قم روبه رو‬ ‫شده و حضور استاندار پرحاش��یه همدان در استانی‬ ‫که مرک��ز اصل��ی حوزه های علمیه کش��ور اس��ت‬ ‫حساسیت موضوع را بیش از پیش می نماید‪ .‬با توجه‬ ‫ب��ه اینکه ش��هر مق��دس قم مرک��ز اصل��ی فقاهت‬ ‫و اجته��اد در جه��ان اس�لام اس��ت‪ ،‬وج��ود ی��ک‬ ‫روحان��ی انقالب��ی‪ ،‬خ��دوم‪ ،‬اگاه ب��ه مس��ائل و‬ ‫مش��کالت م��ردم و باالخ��ص پ��رورش یافت��ه‬ ‫حوزه برای این مس��ئولیت بس��یار مناس��ب است‪».‬‬ ‫رحماندوس��ت ضمن تجلیل از شخصیت و خدمات‬ ‫محمدحسین موس��ی پور یادداش��ت خود را اینگونه‬ ‫ادامه داد‪« :‬وی در طول این مدت به خوبی توانست با‬ ‫علما و مراجع تقلید و مراکز حوزوی ارتباط بگیرد که‬ ‫این مساله در دیدارهایی که با مراجع داشت نمود پیدا‬ ‫کرد و مراجع از عملکرد و اقدامات وی در عرصه های‬ ‫مختلف تجلیل کردند‪ .‬ایشان چهره ای فرهنگی است‬ ‫و با ائمه جمعه ارتباطی مناس��ب و درخور داشتند و‬ ‫تالش زیادی را برای پیش��رفت و ساخت مساجد و‬ ‫کانون های فرهنگی در شهر مقدس قم انجام دادند‪ .‬نوع‬ ‫فعالیت های ایشان به نحوی بوده که مردم‪ ،‬مسئوالن‪،‬‬ ‫علما و مراجع گرانقدر تقلید از ایشان راضی بوده اند‪».‬‬ ‫اما وزیر کشور در اظهارنظری متفاوت اعالم کرد‪:‬‬ ‫«گردش مدیران‪ ،‬یک تصمیم گیری مدیریتی است و‬ ‫به معنای نارضایتی از عملکرد شخص خاصی نیست‪».‬‬ ‫مصطفی محمدنجار با بیان اینکه تغییر مدیریت‬ ‫در دولت‪ ،‬ممکن است در چند استان دیگر هم اتفاق‬ ‫افتد‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬این تغییرات به معنای نارضایتی‬ ‫از ش��خص خاصی یا مه��م و باال بودن ف��رد دیگری‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫بدین ترتیب او خبر از م��وج تغییراتی داد که در‬ ‫زمان باقیمانده عم از دولت رخ خواهد داد‪».‬‬ ‫یک س��ایت خبری در این ب��اره پیش بینی کرده‬ ‫است که مدیران ارش��د برخی دیگر از اس��تان ها نیز‬ ‫به زودی تغییر می کنند‪ .‬براساس این خبر‪ ،‬استانداران‬ ‫شش استان دیگر یعنی استانداران مازندران‪ ،‬خراسان‬ ‫رضوی‪ ،‬خوزس��تان‪ ،‬اردبیل‪ ،‬ایالم و بوش��هر نیز در‬ ‫لیست تغییرات قرار دارند‪.‬‬ ‫او در خطبه ه��ای نماز جمعه ق��م در خصوص‬ ‫تغییر ناگهانی اس��تاندار قم اظهار داشت‪« :‬مردم قم از‬ ‫طریق رسانه ها اطالع پیدا کردند که دولت درپی تغییر‬ ‫استاندار است که این امر موجب ناراحتی مردم شده‬ ‫است‪».‬‬ ‫واکن��ش دیگر از س��وی مجمع نماین��دگان قم‬ ‫در مجلس صورت گرفت‪ .‬احمد امیرابادی که نخستین‬ ‫حضور خ��ود در مجلس را تجربه می کن��د‪ ،‬برکناری‬ ‫استاندار ان هم در اوج فعالیت های عمرانی این استان‬ ‫را اقدامی اشتباه دانس��ت و گفت‪« :‬دولت در یک سال‬ ‫باقیمانده از فعالیتش باید خویشتن دارتر رفتار کند‪».‬‬ ‫او با انتقاد از تصمیم دولت در برکناری استاندار‬ ‫قم‪ ،‬گفت‪« :‬اقای موس��ی پور در جایگاه اس��تانداری‬ ‫عملکرد مطلوبی در این چند س��ال داشته اند و تغییر‬ ‫ایشان در ش��رایطی که یک س��ال به پایان عمر دولت‬ ‫دهم باقیمانده اس��ت اقدام خوب و منطقی از س��وی‬ ‫دولت نبود‪».‬‬ ‫نماینده قم صراحتا اعالم کرد که مجمع نمایندگان‬ ‫قممخالفایننوعتغییراتمدیریتیاست‪«:‬اقایاشتیانی‬ ‫بهنمایندگیازمنواقایالریجانیموضعمخالفمجمع‬ ‫را در نماز جمعه قم اعالم کردند‪ ،‬چرا که اساسا دولت در‬ ‫مورد تغییر استاندار هیچ مشورتی با مجمع نکرده بود و‬ ‫ما کامال از این موضوع بی خبر بودیم کما اینکه اگر هم‬ ‫مشورت می ش��د این تغییر را در شرایط فعلی به صالح‬ ‫استان نمی دانستیم‪».‬‬ ‫حتی چهره های سیاسی برجسته نیز در واکنش به‬ ‫این ماجرا به اظهارنظر پرداختند‪ .‬غالمعلی حدادعادل‪،‬‬ ‫رئیس مجلس هفتم در واکنش به تغییرات اخیر برخی‬ ‫اس��تاندار ها‪ ،‬گفت‪« :‬این دولت اس��ت دیگر‪ ،‬تعیین‬ ‫استاندار از اختیارات دولت است‪».‬‬ ‫نماین��ده ته��ران و عضو کمیس��یون اموزش و‬ ‫تحقیقات مجل��س در خص��وص زمزمه هایی درباره‬ ‫تغییر اس��تاندار تهران شنیده می ش��ود‪ ،‬گفت‪« :‬تغییر‬ ‫اس��تانداران از اختیارات هیات دولت اس��ت و ما در‬ ‫مقدمات ان هم نقش��ی نداریم‪ .‬ما هش��ت سال است‬ ‫که به غیرقابل پیش بینی بودن دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫عادت کرده ایم‪».‬‬ ‫در تودیع و معارفه چه گذشت؟‬ ‫مصطفی محمدنجار‪ ،‬وزیر کش��ور رهس��پار قم‬ ‫شد تا از خدمات حجت االسالم موسی پور قدردانی و‬ ‫استاندار جدید قمی ها را به انان معرفی کند‪.‬‬ ‫بدین ترتیب مراسم تودیع و معارفه استاندار قم‬ ‫در تاالر حضرت معصومه(س) استانداری قم برگزار‬ ‫ش��د تا کرم رضا پیریای��ی به عنوان اس��تاندار جدید‬ ‫قم معرفی ش��ود‪ .‬در این مراس��م از خدمات ‪ 33‬ماهه‬ ‫موسی پور استاندار قبلی قم تجلیل شد‪.‬‬ ‫حجت االسالم موس��ی پور در این مراسم گفت‪:‬‬ ‫«‪ 33‬ماه قبل مس��ئولیت اس��تانداری ق��م بر عهده من‬ ‫گذاشته ش��د و امروز نیز به برادری دیگر سپرده شده‬ ‫است و من خدا را شکر می کنم که طی این مدت همه‬ ‫توان خود را در راس��تای خدمت به شهر کریمه اهل‬ ‫بیت صرف کردم‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه خدا را ش��اکرم که امروز شرمنده‬ ‫مراجع‪ ،‬علما و مردم قم نیستم‪ ،‬افزود‪« :‬تمامی اقدامات‬ ‫و توفیقاتی که در طی مدت خدمت در استان قم حاصل‬ ‫ش��ده‪ ،‬مدیون رهکردها و حمایت های مراجع معظم‬ ‫تقلید و مردم قم بوده است‪».‬‬ ‫موسی پور با بیان اینکه تغییرات‪ ،‬طبیعی است و‬ ‫مسئولیت ها برای همیش��ه باقی نمی ماند افزود‪« :‬اگر‬ ‫قرار بود مسئولیت ها دائم باش��د ما هم نمی توانستیم‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫وارد این عرصه شویم‪».‬‬ ‫استاندار سابق قم اضافه کرد‪« :‬در ‪ 33‬ماه قبل در‬ ‫همین مکان دکتر ناظمی اردکانی تودیع شد و بنده این‬ ‫مسئولیت را قبول کردم و امروز هم بنده تودیع می شوم‬ ‫و اقای پیریایی معارفه می شود و من هم از صمیم قلب‬ ‫از این تصمیم رضایت دارم و ای��ن امر به معنی خالی‬ ‫کردن شانه از زیر بار مس��ئولیت نیست‪ ».‬او گفت‪« :‬از‬ ‫کسانی که در این راستا کمک و به هر نحوی قدم و یا‬ ‫قلمی برداشتند‪ ،‬تا رئیس جمهور این تصمیم را اتخاذ‬ ‫کند تشکر می کنم‪».‬مصطفی محمدنجار نیز در سخنانی‬ ‫با تجلیل از خدمات حجت االس�لام موسی پور در قم‬ ‫اظهار داش��ت‪« :‬در دوران تصدی گری ایش��ان در قم‬ ‫اقدامات قابل تقدیری از جمله پروژه انتقال ابرسانی به‬ ‫قم‪ ،‬اجرای پروژه منوری��ل و طرح حرم تا جمکران و‬ ‫همچنین پروژه راه قم به گرمسار اجرایی شد‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه در قم هر چقدر کار ش��ود باز هم‬ ‫کم اس��ت‪ ،‬افزود‪« :‬همه ما بدهکار مردم قم هستیم و‬ ‫اقدامات صورت گرفته نیز تنها قطره ای از دریاست‪».‬‬ ‫وزیر کش��ور همچنین با اش��اره به سوابق کاری‬ ‫اس��تاندار جدید قم عنوان کرد‪« :‬اقای پیریایی سوابق‬ ‫خوبی در زمینه های سیاس��ی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫عمرانی در کارنامه خود دارد و از اس��تانداری همدان‬ ‫به قم امده تا در راس��تای عمران و ابادانی قم و ادامه‬ ‫پروژه هایی که در دوره حجت االسالم موسی پور اغاز‬ ‫شده است‪ ،‬تالش کند‪».‬‬ ‫ای��ن مراس��م‪ ،‬اما ب��ا حاش��یه هایی نی��ز همراه‬ ‫بود‪ .‬اما بدون ش��ک مهم ترین حاش��یه این مراس��م‪،‬‬ ‫اعت��راض ی��ک طلب��ه ب��ه برکن��اری اس��تاندار قم‬ ‫د ر حض��ور وزی��ر کش��ور ب��ود‪ .‬وقت��ی س��خنان‬ ‫وزیر کش��ور ب��ه بی��ان طبیع��ی ب��ودن جابجایی ها‬ ‫در نظ��ام اس�لامی رس��ید یک��ی از ط�لاب حاضر‬ ‫در جلسه به س��مت جایگاه حرکت کرد و در هنگام‬ ‫س��خنرانی از وی خواس��ت تا علت تغیی��ر ناگهانی‬ ‫استاندار قم را توضیح دهد‪.‬‬ ‫وزیر کش��ور نیز در پاس��خ به وی گفت‪« :‬لطفا‬ ‫بنشینید‪ ،‬بعد از پایان مراسم به سوال شما پاسخ خواهم‬ ‫داد و مشتاقم که حرف های شما را بشنوم‪».‬‬ ‫در این هنگام حجت االس�لام ع��رب انصاری‪،‬‬ ‫معاون سیاسی امنیتی استاندار قم خود را به این شخص‬ ‫رساند و او را به سکوت دعوت کرد که با ادامه اعتراض‬ ‫این فرد دس��ت اندرکاران برنامه مجبور شدند وی را‬ ‫به بیرون از جلسه هدایت کنند‪.‬‬ ‫وزیر کشور نیز از حضار خواست صلواتی ختم‬ ‫کنند تا نظم جلسه دوباره برقرار شود‪.‬‬ ‫وزیر کشور همچنین عنوان کرد‪« :‬اقای موسی پور‬ ‫به عنون مشاور وزیر به وزارت کشور خواهد امد و در‬ ‫اینده نیز سمتی به او داده خواهد شد‪».‬‬ ‫اما پاسخ استاندار سابق قم به اعتراض این طلبه‬ ‫توجه حاضران را به خود جلب کرد‪.‬‬ ‫حجت االس�لام موس��ی پور قب��ل از دریاف��ت‬ ‫لوح تقدی��ر خود ب��رای دومین ب��ار پش��ت تریبون‬ ‫ام��د و در عکس العمل ب��ه اعت��راض ان طلبه اظهار‬ ‫داش��ت‪« :‬ما همه پی��رو والی��ت و مقام معظم رهبری‬ ‫هس��تیم و توصیه ایش��ان به حفظ وح��دت‪ ،‬ارامش‬ ‫و دوری از تن��ش در جامع��ه اس��ت ک��ه ای��ن ام��ر‬ ‫یک وظیفه شرعی و دینی است و هر کس که از ایشان‬ ‫پیروی می کند باید به این مهم توجه داشته باشد‪».‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫واکنش به برکناری استاندار خراسان شمالی‬ ‫اگرچه موج واکنش ها نسبت به برکناری استاندار‬ ‫قم بسیار گسترده بود و حتی به مراسم تودیع و معارفه‬ ‫‪38‬‬ ‫نیز کشیده شد‪ ،‬اما برکناری استاندار خراسان شمالی نیز‬ ‫چندان کم حاشیه نبود‪ .‬قاسم جعفری‪ ،‬نماینده بجنورد‬ ‫و عضو مجمع نمایندگان اس��تان خراس��ان ش��مالی‬ ‫انتخاب شش استاندار در طول هشت سال را مبتنی بر‬ ‫تدبیر مدیریتی نمی داند‪.‬‬ ‫او با اش��اره به اینکه استان خراس��ان شمالی به‬ ‫موش ازمایش��گاهی دولت در تغییر استاندار تبدیل‬ ‫شده است‪ ،‬گفت‪« :‬در هشت سالی که از استان شدن‬ ‫خراسان شمالی می گذرد دولت شش استاندار انتخاب‬ ‫کرده‪ ،‬یعنی عمر مدیریتی هرکدام از این افراد نزدیک‬ ‫به یک س��ال بوده که هیچ تدبیر مدیریتی این شیوه را‬ ‫تائید نمی کند‪».‬‬ ‫نماینده بجنورد تصریح کرد‪« :‬خراس��ان شمالی‬ ‫اس��تانی نوپاس��ت و بنا بر گزارش های رسمی بانک‬ ‫مرکزی جزو محروم ترین استان های کشور است که‬ ‫نیازمند اقداماتی اساس��ی و زیربنایی برای رسیدن به‬ ‫رشد و پویایی اس��ت ولی تغییرات مداوم مدیریتی نه‬ ‫تنها نفعی برای استان نداشته‪ ،‬بلکه اسیب جدی را به‬ ‫استان وارد کرده است‪».‬‬ ‫او از حضور افراد غیربومی در مسئولیت های کلیدی‬ ‫استان انتقاد کرد و افزود‪« :‬ما هیچ موضع گیری شخصی‬ ‫نسبت به افراد انتخاب ش��ده نداریم ولی این افراد با هر‬ ‫ضریب هوشی که باشند برای ش��ناخت استان حداقل‬ ‫‪ 8‬یا ‪ 9‬ماه زمان الزم دارند ولی هن��وز این زمان به پایان‬ ‫نرسیده از س��وی دولت عوض می شوند و فردی دیگر‬ ‫بر سرکار می اید‪ .‬استاندار جدید هم در خوشبینانه ترین‬ ‫حالت تنها در یک س��ال باقیمانده از عمر دولت در این‬ ‫سمت خواهد بود و با تغییر دولت جای خود را به فرد‬ ‫دیگری می دهد‪».‬‬ ‫جعفری ادامه داد‪« :‬من به عنوان نماینده مردم که‬ ‫به بسیاری از شهرها و روستاها سرکشی کرده ام باز هم‬ ‫نمی توانم مدعی باشم که از وضعیت کل استان اطالع‬ ‫دارم چگونه فردی که هیچ ش��ناختی از منطقه ندارد‬ ‫می خواهد مسائل کالن استان را مدیریت کند‪».‬‬ ‫نماینده بجنورد تغییرات مدیریتی را به نفع استان‬ ‫ندانست و تاکید کرد‪« :‬دولت‪ ،‬مردم و نمایندگان این‬ ‫استان را در حد مشورت دانستن هم ندیدند و به نظر‬ ‫می رسد تنها به دنبال ان بوده اند که به فردی از اطرافیان‬ ‫خود سمتی اهدا کنند‪».‬‬ ‫وی استاندار سابق را فردی س��الم و مفید برای‬ ‫استان دانست‪ .‬اعتراض او در حالی است که از زمان‬ ‫تشکیل استان خراسان شمالی در سال ‪ ،83‬این استان‬ ‫پنج اس��تاندار به خود دیده اس��ت و اکنون شش��مین‬ ‫استاندار این استان منصوب شده است‪.‬‬ ‫در بدو تاسیس این اس��تان در سال ‪ ،83‬محسن‬ ‫نریمان به عنوان استاندار دولت اصالحات راهی این‬ ‫استان شد‪ .‬اما یک سال بعد با پایان دولت اصالحات و‬ ‫روی کار امدن دولت اصولگرای محمود احمدی نژاد‪،‬‬ ‫بهروز همتی‪ ،‬نماینده عالی دولت در این اس��تان شد‬ ‫و بدین ترتیب ماموریت محس��ن نریمان در خراسان‬ ‫شمالی به پایان رسید‪.‬‬ ‫احمد مروجه الشریعه اس��تاندار بعدی خراسان‬ ‫شمالی بود که در سال ‪ 86‬به این سمت منصوب شد‪،‬‬ ‫اما او ‪ 10‬روز بعد از این انتصاب از سمت خود استعفا‬ ‫داد و جای خود را به محمدحس��ین جهانبخش داد‪.‬‬ ‫جهانبخش تا سال ‪ 89‬استاندار خراسان شمالی بود‪ ،‬اما‬ ‫در این سال ابوطالب شفقت به عنوان استاندار جدید‬ ‫خراسان شمالی انتخاب ش��د تا پنجمین استاندار این‬ ‫استان باشد‪ .‬حاال محمود احمدی بیغش نماینده اراک‬ ‫در مجلس هشتم به این س��مت انتخاب شده است تا‬ ‫ششمین استاندار این دیار باشد‪g .‬‬ ‫تغییرات ادامه‬ ‫می یابد‬ ‫گفت وگو با استاندار جدید‬ ‫خراسان شمالی‬ ‫‪2‬‬ ‫احمدی بیغش که از نمایندگان مجلس هشتم‬ ‫بود و نتوانس��ت در مجلس جدید باز هم به عنوان‬ ‫نماینده حضور یابد حاال از س��وی دولت به عنوان‬ ‫اس��تاندار خراسان شمالی منصوب ش��ده است‪ .‬با‬ ‫او در مورد حاش��یه های این انتخ��اب به گفت وگو‬ ‫پرداخته ایم‬ ‫زهره دیانی‬ ‫هرچن��د م��دت زی��ادی اس��ت ک��ه از زمان‬ ‫حضورتان در برنامه نود می گذرد‪ ،‬اما به عنوان‬ ‫اولین س��وال می خواستم ش��ما درباره علت‬ ‫حضورت��ان در ان برنامه صحب��ت بفرمایید‪.‬‬ ‫باالخ��ره خیلی ه��ا جنابعال��ی را به واس��طه‬ ‫گفت وگوی چالش��ی تان با اقای فردوسی پور‬ ‫به یاد می اورند‪.‬‬ ‫حضور بنده در برنامه نود مربوط به دو سال قبل‬ ‫است‪ .‬از این رو الزم اس��ت یاداوری کنم در ان زمان‬ ‫دولت در سفر سوم خود به اس��تان مرکزی مصوبه ای‬ ‫داشت که براساس ان مصوبه مقرر شد تیم فوتبال نفت‬ ‫تهران به استان مرکزی منتقل و به عنوان تیم نفت شازند‬ ‫به فعالیت مشغول شود‪ ،‬چراکه پاالیشگاه نفت ما در‬ ‫ش��ازند قرار دارد‪ ،‬منتهی بعد از ان مجلس مصوبه ای‬ ‫را در همان زمان تصویب کرد که براساس ان مصوبه‬ ‫کمک های دولت به تیم های حرفه ای ممنوع شد‪ ،‬لذا از‬ ‫انجایی که ان تیم حداقل در سال شش تا هفت میلیارد‬ ‫تومان هزینه داشت و به نوعی دست دولت برای کمک‬ ‫به این تیم ها از سوی مجلس بسته شده بود‪ ،‬بنابراین‬ ‫این تیم در تامین هزینه های خ��ود بالتکلیف ماند‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر متاس��فانه برخی از رس��انه های ورزشی‬ ‫نیز بداخالقی کردند از جمله برنامه نود که امیدواریم‬ ‫خداوند به مج��ری این برنامه بصی��رت دهد تا وقتی‬ ‫شخصی می خواهد از رس��انه ای که جایگاه دانشگاه‬ ‫را دارد ان هم در برنامه پر بیننده ای مثل برنامه نود که‬ ‫حدود ‪40‬میلیون بیننده در سراسر ایران اسالمی دارد‬ ‫طوری صحبت نکند که بخواهد به جای انکه نظرات‬ ‫مردم را ارائه دهد افکار و نظرات شخصی خویش را‬ ‫القا کند‪ ،‬لذا در ان برنامه دو س��ال قبل مجری محترم‬ ‫در ارتباط با انتقال تیم نفت به استان مرکزی برنامه ای‬ ‫را تدارک دیده بودند ک��ه در ان برنامه ایش��ان به دو‬ ‫نهاد ارزش��مند و اساس��ی نظام اهانت کرد‪ .‬در واقع‬ ‫اول مصوبات دولت را ش��و قلمداد کرد در حالی که‬ ‫براساس قانون اساسی عالی ترین جلسات‪ ،‬جلسات‬ ‫هیات دولت است که به نوعی می توان گفت جلسات‬ ‫هیات دولت‪ ،‬جلسات اجرایی نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ ایران محس��وب می ش��ود‪ .‬از این رو وقتی مصوبه ای‬ ‫از س��وی دولت تصویب می ش��ود باید ان مصوبات‬ ‫هرچند با تاخیر عملی ش��ود مگر انکه دوباره دولت‬ ‫مصوبه ای را برای لغو ان مصوبه قبلی تصویب کند‪ ،‬لذا‬ ‫قرار نیست با تعویض‬ ‫رئیس جمهور حتما‬ ‫استاندارها نیز تغییر‬ ‫کنند لذا شاید‬ ‫رئیس جمهور بعدی‬ ‫هم از فعالیت وزرا و‬ ‫استانداران فعلی راضی‬ ‫باشند از این رو تغییری‬ ‫در انها رخ ندهد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مجری برنامه نود پس از توهین به دولت و مجلس که‬ ‫براساس فرموده امام (ره) عصاره فضائل ملت است نیز‬ ‫توهین کرد و گفت نمایندگان برای کارهای شخصی‬ ‫خودش��ان پیگیر این کارها هس��تند‪ ،‬بنده هم پاسخ‬ ‫همین دو مورد را دادم و از ایشان خواستم به مجلس‬ ‫و دولت اهانت نکند‪ .‬در واقع از نظر ما نه تنها مجری‬ ‫برنامه نود در جایگاهی نیست که به هرکس می خواهد‬ ‫توهین کند‪ ،‬بلکه الزم است جایگاه و حریم خودش‬ ‫را هم بشناسد‪.‬‬ ‫اقای احمدی بهتر اس��ت ب��رگردیم به مجلس‬ ‫هش��تم که ش��ما نماینده مردم ش��ازند بودید‬ ‫چگونه شد که شما نماینده این شهر شدید؟‬ ‫از انجایی که من اصالتی از یکی از شهرستان های‬ ‫شازند دارم که با شهرستان مالیر هم مرز است‪ ،‬لذا از‬ ‫ی زیادی داشتم که از‬ ‫شهرستان شازند مراجعات مردم ‬ ‫بنده می خواستند وارد عرصه انتخابات شوم‪ .‬درواقع‬ ‫این مراجعات باعث شد با یکی از علمای قم مشورت‬ ‫کنم و بع��د از ان تصمیم گرفت��م در چارچوب قانون‬ ‫وارد این عرصه شوم‪ ،‬بنابراین چون با مردم در کمال‬ ‫صداقت صحبت کردم‪ ،‬مردم نیز اس��تقبال کردند و به‬ ‫بنده رای دادند که از انها سپاسگزارم‪.‬‬ ‫در مجلس هشتم موضع ش��ما نسبت به دولت‬ ‫چگونه بود؟‬ ‫من در مجلس هش��تم ب��ه نظام گرایش داش��تم‬ ‫در واق��ع گرایش و موضع بنده نس��بت ب��ه دولت به‬ ‫این دلیل ب��ود که دولت بخش��ی از نظ��ام جمهوری‬ ‫اسالمی اس��ت از این رو معتقدم هیچ کس حق ندارد‬ ‫بگوید من دولت جمه��وری اس�لامی ایران را قبول‬ ‫ندارم‪.‬در واقع همه موظفند مقبولیت دولت را بپذیرند‬ ‫و از ان حمایت کنند‪ ،‬بنده نیز اگر در مجلس هش��تم‬ ‫ازدولت حمایت کردم به این مساله افتخار می کنم زیرا‬ ‫دولت را دولت اس�لامی می دانم که برامده از قانون‬ ‫اساسی و رای مردم اس��ت‪ .‬ضمن اینکه دو سال پیش‬ ‫وقتی با جمعی از نمایندگان خدمت مقام معظم رهبری ‬ ‫رسیدیم و با صراحت از ایشان پرسیدیم ایا از دولت‬ ‫دفاع کنیم‪ ،‬حضرت اقا تاکید داشتند این دولت‪ ،‬دولت‬ ‫اسالمی اس��ت من هم ب��ه ان عالقه من��دم و حمایت‬ ‫می کنم‪ ،‬لذا وقتی رهبر انقالب این سخن را می گویند‬ ‫ایا کسی می تواند بگوید ما از دولت حمایت نمی کنیم؟‬ ‫بنابراین ما از دولت حمایت کردیم و از حمایت خود‬ ‫پش��یمان نیس��تیم‪ ،‬چون از دولت جمهوری اسالمی‬ ‫ ایران حمایت کرده ام به همین دلیل در مجلس هشتم‬ ‫بنده را به عنوان حامی دولت می شناختند و من به این‬ ‫مس��اله افتخارمی کنم‪ .‬البته باید متذکر شوم دولت از‬ ‫اعضای مختلف تشکیل شده‪ .‬از این رو ممکن است‬ ‫درون ان فردی باشد که برخی از شاخصه ها را رعایت‬ ‫نکند که در اینجا حساب این فرد از دولت جداست و‬ ‫ما نباید حساب ان افراد را به پای دولت بگذاریم‪ ،‬زیرا‬ ‫اگر کسی ایراد دارد باید به سراغ همان شخص برویم‬ ‫و جداگانه با وی س��خن بگوییم درواقع به عقیده من‬ ‫دولت احمدی نژاد ارزش دفاع کردن را دارد‪ ،‬زیرا در‬ ‫این ‪ 33‬سال گذشته هیچ یک از دولت ها نتوانسته اند‬ ‫به ان��دازه دولت نه��م و دهم برای ع��زت جمهوری‬ ‫اسالمی ایران و عزتمندی سیاس��ت خارجی ایران و‬ ‫نزدیکی مردم با دولت مردان تالش کنند و از س��وی‬ ‫دیگر بتوانند سیره علی بن ابیطالب که رفتن و نشستن‬ ‫با ضعیف ترین اقش��ار مردم یعنی روس��تاییان بود را‬ ‫عمال در سفرهای استانی پیاده کنند‪ .‬بنده هیچ دولتی‬ ‫را مثل دولت احمدی نژاد ندیده ام که صهیونیست ها‬ ‫و اس��تکبار به ان فحش داده باش��ند و نس��بت به ان‬ ‫اهانت کرده باش��ند‪ ،‬هرچند باعث تاس��ف است‪ ،‬اما‬ ‫هیچ دولت��ی مانند دول��ت احمدی نژاد حس��ودان و‬ ‫بدخواهان داخلی به ان فحاشی نکرده اند و در حالی‬ ‫که از صبح تا اخر شب کار و فعالیت می کند‪ ،‬اما قرانی‬ ‫برای خود و بستگانش پس انداز نکرده لذا هیچ دولتی‬ ‫در طول این ‪ 33‬س��ال عمر جمهوری اس�لامی با این‬ ‫خصیصه ها وجود نداشته است که حتی وقتی رئیس‬ ‫جمهور دامادش را در پس��تی قرار می ده��د که البته‬ ‫دارای صالحیت نیز هست‪ ،‬اما وقتی مشاهده می کند‬ ‫عده ای ابراز نارضایتی می کنند و از سوی دیگر شائبه‬ ‫پارت��ی بازی ب��ه وج��ود می اید اق��دام به ع��زل ان‬ ‫می کند و یا ب��رادر خود را در مرکزی برای بازرس��ی‬ ‫می گمارد ولی بازهم به دلیل بروز برخی شائبه ها وی‬ ‫را نیز کنار می گذارد‪ .‬این رفت��ار فقط مختص دولت‬ ‫احمدی نژاد بوده لذا این دولت ارزش حمایت دارد‪.‬‬ ‫متاس��فانه در مملکت ما یک بابی باز ش��ده که برخی‬ ‫دم از والی��ت می زنند و تا زمانی ک��ه منافع انها حفظ‬ ‫باش��د والیتمداری ان بیس��ت بیست اس��ت‪ ،‬اما اگر‬ ‫منافعش��ان مقداری در خطر بیفتد همه را زیر س��وال‬ ‫می برند‪ ،‬اما اق��ای احمدی نژاد با تالش و دلس��وزی‬ ‫برای مردم والیتمداری خویش را ثابت کرده‪ .‬در واقع‬ ‫ما نمی خواهیم بگوییم اقای احمدی نژاد هیچ نقصی‬ ‫ندارد یا معصوم است‪ .‬همه ما دارای نقص هستیم‪ ،‬اما‬ ‫باید نقاط ضعف و قوت ایشان را در کنار هم قرار دهیم‬ ‫و ببینیم کدام سنگین تر است‪ .‬در واقع کارهای مثبت‬ ‫احمدی نژاد فراوان تر از کارهای منفی ایش��ان است‬ ‫و این ارزش دارد؛ به عبارت دیگر در مجلس هش��تم‬ ‫جو عادالنه و منصفانه ای نسبت به دولت حاکم نبود‬ ‫و حتی اگر نظر رهب��ری را نیز درباره برخورد مجلس‬ ‫با دولت بپرس��یم که این برخورد باید چگونه باش��د‬ ‫قطعا می فرمایند اگر مجلسی ها انتقادی دارند باید این‬ ‫انتقادها سازنده باشد‪ ،‬نه مچ گیرانه لذا در صورتی که‬ ‫این انتقادها سازنده باش��د همه از جمله احمدی نژاد‬ ‫نیز باید از ان تبعیت کنند‪ .‬در حالی که مجلس هشتم‬ ‫اینگونه نبود و برخی از اف��راد تصور می کردند باید با‬ ‫همه وجود به دولت فحاشی کنند و دولت را تخریب‬ ‫کنند‪ .‬در صورتی که این رفتارها نتیجه معکوس خواهد‬ ‫داشت‪ .‬حتی در تاخت وتازی که از سوی نمایندگان‬ ‫به تامین اجتماعی صورت گرفت الزم اس��ت بروید‬ ‫و ببینید چه کسانی در حال حاضر عضو هیات مدیره‬ ‫تامین اجتماعی هستند‪ .‬از این رو این رفتارها انصاف‬ ‫نیس��ت و بنده می خواهم عرض کنم مجلس هش��تم‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫انصاف را در قبال دولت رعایت نکرد و بدترین رفتار‬ ‫را با دولت داشت درحالی که دولت کارنامه قابل قبولی‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫فکر می کنید دلیل انتقادهای��ی که در مجلس‬ ‫هشتم نسبت به شما می شد چه بود؟‬ ‫من فکر می کنم این انتقادها به این خاطر بود که‬ ‫حرف هایم را صریح می گفتم‪ .‬بنده نیز نمی توانس��تم‬ ‫وقتی خیانت‪ ،‬کوتاهی و دروغی می دیدم تحمل کنم‬ ‫و بگویم چ��ون رای می خواه��م و به حمایت فالنی‬ ‫نیاز دارم بنابرای��ن حقیقت را نگویم متاس��فانه االن‬ ‫اینگونه است‪ .‬بنده اعتقاد دارم مردم ایران به امیدی به‬ ‫نمایندگان رای می دهند‪ ،‬اما یادمان باشد مردم نیاز به‬ ‫خدمتگزار دارند و دوست دارند امورات انها به دست‬ ‫نمایندگانشان رفع شود که این فرهنگ و قانون نانوشته‬ ‫است‪ .‬بنابراین اگر نمایندگان بخواهند انطورکه مورد‬ ‫رضایت خداس��ت به وظایف خود عمل کنند وقت‬ ‫ندارند در طول ‪24‬ساعت هشت ساعت هم استراحت‬ ‫کنند‪ .‬این یک واقعیت اس��ت در حالی ک��ه می بینیم‬ ‫اغلب نماینده های مجلس چند ش��غله هستند و حتی‬ ‫در ش��رکت های پول زا فعالیت می کنند در این راستا‬ ‫شاید برخی از نمایندگان مدعی ش��وند برای رضای‬ ‫خدا در چند شغل فعالیت دارند‪ ،‬اما بنده می گویم حتما‬ ‫این طور نیست و غیرممکن است‪ .‬در واقع اگر رضای‬ ‫خدا مطرح اس��ت باید حداقل در دفترش��ان حضور‬ ‫داشته باش��ند تا مردم با انها مالقات کنند در حالی که‬ ‫ما نماینده ای داریم که مردم دوبار هم وی را نمی بینند‪.‬‬ ‫البته در این ج��ا باید به این نکته اش��اره کنم که اقای‬ ‫دانشجو می داند یک منطقه دانشگاه ازاد به معنای یک‬ ‫شهر یا ده شهر نیست درواقع چند استان روی هم یک‬ ‫منطقه می شود مسئولیت یک منطقه را به یک نماینده‬ ‫مجلس دادند چطور نماینده مجلس که خودش یک‬ ‫دنیا کار دارد باید به مدیریت یک منطقه دانشگاه ازاد‬ ‫برسد لذا گویا کار دانشگاه را فرمالیته می دانند از این‬ ‫رو این رفتارها و عملکرده��ا را روا نمی دانم و بزرگ‬ ‫ترین اهانت ب��ه مردم و جمهوری اس�لامی می دانم‪،‬‬ ‫نمایندگان نیز بدانند در پیشگاه خدا در برابر وجدانشان‬ ‫باید پاسخگو باشند‪ ،‬لذا شغل دوم برای نمایندگان مثل‬ ‫سم اس��ت‪ .‬در واقع اگر نماینده ریزه خوار یک وزیر‬ ‫یاسازمان نباش��د می تواند به راحتی س��وال کند و از‬ ‫حقوق مردم دفاع کند ‪.‬‬ ‫ش��ما یکی از نمایندگانی بودید که در مجلس‬ ‫نهم ردصالحیت ش��دید ایا موضع گیری های‬ ‫شما باعث این مس��اله ش��د یا دالیل دیگری‬ ‫داشت؟‬ ‫ردصالحی��ت بن��ده دلی��ل دیگ��ری غی��ر از‬ ‫موضع گیری های من نداشت‪ .‬در واقع بنده را براساس‬ ‫بند ‪1‬و‪3‬ماده ‪28‬قان��ون انتخابات رد صالحیت کردند‬ ‫بند‪1‬و‪ 3‬می گوید ع��دم التزام به اس�لام و عدم التزام‬ ‫عملی به ولی فقی��ه‪ .‬البته من به نظر ش��ورای نگهبان‬ ‫احت��رام می گذارم و هی��چ اعتراضی هم ن��دارم‪ .‬زیرا‬ ‫رهبری فرمودند هرچه ش��ورای نگهبان گفت قبول‬ ‫کنید و تمکین کنید‪ .‬من ه��م تمکین می کنم‪ .‬هر چند‬ ‫می دانم حق من این نیس��ت‪ ،‬اما باید از انها پرسید ایا‬ ‫من به والیت فقیه و اسالم التزام ندارم؟البته من خودم‬ ‫می دانم و حتی خودشان نیز گفته اند که علت رد شدن‬ ‫من مواضع ام بوده لذا بنده افتخار می کنم که از دولت‬ ‫جمهوری اس�لامی حمایت کرده ام‪ ،‬البته باید یاداور‬ ‫ش��وم که مجلس در راس امور اس��ت اما مجلس در‬ ‫صورتی در راس امور است که شهید مدرس در راس‬ ‫ان باش��د زیرا ایش��ان از بهترین امکانات گذشتند در‬ ‫حالی که در مجلس امروز ببینید برخی از چه امکاناتی‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪40‬‬ ‫چندی پیش که وزیر کشور‬ ‫بنده را خواستند و گفتند از‬ ‫انجایی که شما در مجلس نهم‬ ‫حضور ندارید بعداز هفت خرداد‬ ‫برای شما برنامه هایی دارم و‬ ‫استان هایی به من معرفی کردند‬ ‫و خواستند درباره ان استان ها‬ ‫مطالعه کنم و با انها اشنا شوم لذا‬ ‫بنده در رابطه با استان خراسان‬ ‫شمالی نه تنها مطالعه کردم بلکه‬ ‫به انجا سفر کردم‬ ‫استفاده می کنند‪.‬‬ ‫اقای احمدی چگونه به اس��تانداری راه پیدا‬ ‫کردید؟‬ ‫من همانطور که در نطق خ��ود در مجلس اعالم‬ ‫کردم ما سرباز نظام هس��تیم و هر جا نظام جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران تشخیص دهد حاضرم س��ربازی کنم‬ ‫االن هم به بن��ده گفتند بروید در این س��نگر خدمت‬ ‫کنید من خودم نمی دانم دلیل خاصی داش��ته یا نه‪ ،‬اما‬ ‫تصورم این است که چون گفتهام می خواهم خدمت‬ ‫کنم تدبیرشان این بوده که ما می توانیم خدمت کنیم لذا‬ ‫به استانداری دعوت شدیم و استانداری یعنی خدمت‬ ‫به نظام جمهوری اس�لامی ایران‪ .‬اگر برای خدا باشد‬ ‫هیچ لذت دنیایی ندارد‪ ،‬بله اج��ر خدایی دارد ولی با‬ ‫وجود اینکه بنده باید هزار کیلومتر از تهران دور شوم‬ ‫که قطعا این مس��اله بر زندگی و تحصیالت فرزندانم‬ ‫اثر می گذارد و مشکالت زیادی برای من پیش می اید‬ ‫ولی یک کلمه هم اعتراضی ندارم چون می خواهم به‬ ‫نظام لبیک بگویم‪.‬‬ ‫استانداری شهر قم برای فعالیت شما نزدیک تر‬ ‫نبود؟‬ ‫نمی دانم‪ .‬وزیر کش��ور و دولت تصمیم گیرنده‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫ایا تغیی��رات مدی��ران دولتی ادام��ه خواهد‬ ‫داشت؟‬ ‫بله‪ ،‬من هم اطالع دارم این تغییرات ادامه خواهد‬ ‫داشت‪ .‬البته اقای احمدی نژاد دراغاز دولت نهم گفتند‬ ‫من با هیچ یک از همکارانم در کار عقد اخوت نمی بندم‬ ‫بلکه با تعهد به م��ردم و کار عهد اخ��وت می بندم و‬ ‫هرکس بتواند با من همراه باشد و تالشگر باشد ان فرد‬ ‫همراه من می اید و هر کس نتواند از قطار پیاده شود در‬ ‫جمهوری اسالمی ایران افراد به دولت قفل نشده اند‪.‬‬ ‫در واقع نمی شود گفت چون رئیس جمهور یک سال‬ ‫دیگر نیس��ت بنابراین باید همه پست ها تعطیل شود‪.‬‬ ‫اینگونه نیس��ت‪ .‬اقای رئیس جمهور یا وزیر کش��ور‬ ‫وقتی تشخیص می دهند مسئولی دیگر نباید در جایی‬ ‫باشد ان را عوض می کنند در واقع نمی توانند بگویند‬ ‫ما چون یک سال دیگر بیشتر در دولت نیستیم بنابراین‬ ‫نباید تغییراتی انجام دهیم‪ .‬در حقیقت قرار نیس��ت با‬ ‫تعویض رئیس جمهور حتما استاندارها نیز تغییر کنند‬ ‫لذا ش��اید رئیس جمهور بعدی هم از فعالیت وزرا و‬ ‫استانداران فعلی راضی باشند از این رو تغییری در انها‬ ‫رخ ندهد‪ .‬لذا تغییر مدیریت در هر زمانی که باشد البته‬ ‫به ش��رط انکه مدیر بعدی بهتر از مدیری قبلی باشد‬ ‫هیچ اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫شما خودتان فکر می کنید در دولت یازدهم نیز‬ ‫استاندار باقی بمانید؟‬ ‫من گفتم باز هم می گویم اس��تاندار نمی خواهد‬ ‫عوض شود در واقع رئیس جمهور می خواهد برود و‬ ‫یک رئیس جمهور دیگر بیاید لذا اگر اس��تاندار موفق‬ ‫باشد حتما رئیس جمهوری بعدی نیز از وی حمایت‬ ‫می کند زیرا رئیس جمهور می خواهد استاندار متعهد‬ ‫باشد و به مسئولیت خود عمل کند و چیزی غیر از این‬ ‫نمی خواهد‪ .‬م��ن فکر نمی کنم این دو ب��ا هم منافاتی‬ ‫داشته باشند‪ .‬در اینجا الزم است به نکته ای اشاره کنم‪.‬‬ ‫شخصی اخیرا گفته کسانی استاندار شدند که سوابق‬ ‫استانداری نداش��تند لذا این اظهار نظرها و ایرادهای‬ ‫بچگانه ای است که نشان می دهد چون انتقاد دیگری‬ ‫ندارند این ایراده��ا را بیان می کنن��د‪ .‬در واقع رئیس‬ ‫دولت حق دارد همکاران خویش را انتخاب کند دوم‬ ‫اینکه کسانی که انتقاد می کنند باید برگردند و کارنامه‬ ‫خود را نگاه کنند و ببینند وقتی خودش��ان در مس��ند‬ ‫شبیه اس��تانداری قرار گرفتند ایا تجربه داشتند؟باید‬ ‫در نظر داشت جنگ هشت ساله که بزرگترین رویداد‬ ‫انقالب بود را کس��انی اداره کردند که هیچگاه قبل از‬ ‫جنگ اس��لحه وحتی اموزش هم ندیده بودند لذا من‬ ‫دیدم اخیرا اقایی انتقاد کرده که کسی برای استانداری‬ ‫انتخاب شده که بخشدار هم نبوده و جالب اینجاست‬ ‫که این شخص خودش زمانی استاندار بوده در حالی‬ ‫که قبل از ان هیچ کار اس��تانداری انجام نداده بود لذا‬ ‫بنده احساس می کنم باید نسبت به این مسائل بی توجه‬ ‫بود در واقع دولت خواسته این تغییرات را انجام دهد‬ ‫و هیچ چیز دیگری پشت این قضایا نبوده و یا حداقل‬ ‫می گویم من نمی دانم‪.‬‬ ‫در حقیقت ش��ما ش��ائبه انتخاباتی بودن این‬ ‫تغییرات از سوی دولت را قبول ندارید؟‬ ‫کسانی که این ش��ائبه را درس��ت می کنند باید‬ ‫ب��ازگردند به ح��رف های چن��د ماه قبل خودش��ان‪.‬‬ ‫یعنی کس��انی که می گویند دولت دارای یک جریان‬ ‫سیاسی مردود است که مردم از ان چهره برگردانده اند‬ ‫لذا وقت��ی مدعی اند م��ردم دولت را قب��ول ندارند و‬ ‫دولت ارزش��ی ندارد خ��وب بگذارند دول��ت از هر‬ ‫راهی ک��ه می خواه��د اس��تفاده کند‪ ،‬خ��وب مردم‬ ‫اگاهی دارند و گ��وش نمی کنند اینها ک��ه می گویند‬ ‫دولت اقبالی ندارد و مردود اس��ت‪ .‬پس بهتر اس��ت‬ ‫بگذارند ای��ن دولت چهار ت��ا اس��تاندار را هم تغییر‬ ‫ده��د‪ .‬به عقیده م��ن مردم ای��ران خ��وب می فهمند‪.‬‬ ‫مردم ازاد هس��تند و می توانند به هرکس خواس��تند‬ ‫رای دهند‪.‬‬ ‫اقای احمدی ش��ما تا چه اندازه با مشکالت‬ ‫استان خراسان شمالی اشنایی دارید؟‬ ‫اینکه من بگویم بنده در ان استان زندگی کرده ام‬ ‫اینگونه نبوده همانطور که غالب اس��تانداران اینگونه‬ ‫هس��تند‪ ،‬اما از چندی پی��ش که وزیر کش��ور بنده را‬ ‫خواستند و گفتند از انجایی که ش��ما در مجلس نهم‬ ‫حضور ندارید بعداز هفت خرداد برای شما برنامه هایی‬ ‫دارم و اس��تان هایی به من معرفی کردند و خواس��تند‬ ‫درباره ان اس��تان ها مطالعه کنم و با انها اشنا شوم لذا‬ ‫بنده در رابطه با اس��تان خراسان شمالی نه تنها مطالعه‬ ‫کردم بلکه به انجا سفر کردم و با این استان از نزدیک‬ ‫اشنا شدم و اطالعات نسبی از وضعیت انجا به دست‬ ‫اوردم به هر ح��ال به اندازه اطالعات��ی که یک مدیر‬ ‫ارشد نیاز است داشته باشد را کسب کردم‪g .‬‬ ‫‪3‬‬ ‫استاندار قم در اخرین سال دولت دهم تغییر کرد با احمد امیرابادی فراهانی‪ ،‬عضو سابق شورای شهر قم و‬ ‫سخنگوی مجمع نمایندگان استان قم در مجلس شورای اسالمی گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫عملکرد اقای موس��ی پور در اس��تانداری قم‬ ‫چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان در حدود ‪ 33‬ماه استاندار قم بود‪ ،‬اما‬ ‫ارتباط وی با شورای شهر و ش��هردار قم بعضا فراز و‬ ‫فرودهایی داش��ت یعنی بعضی زمان ها با ش��هردار و‬ ‫شورای شهر درباره موضوعاتی اختالف پیدا می کرد‪.‬‬ ‫این اختالف در چه موضوعاتی بود؟‬ ‫‪ l‬تا انجا که من یادم می ای��د اختالف دیدگاه‬ ‫بیش��تر درباره نحوه مدیریت شهر بود که بعضی جاها‬ ‫حق با شورای شهر و شهرداری بود‪ ،‬گاهی نیز استاندار‬ ‫حق داش��ت‪ ،‬البته اعضای شورای ش��هر و شهردار یا‬ ‫اقای استاندار مقصر بروز این اختالفات نیستند‪ ،‬به نظر‬ ‫می رسد بیش��تر مش��کالت قانونی در بحث مدیریت‬ ‫شهری عامل قضیه است‪.‬‬ ‫یعنی عدم مرزبندی شفاف در مدیریت شهری‬ ‫را عام��ل اختالف می��ان اس��تاندار با اعضای‬ ‫شورای شهر می دانید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬بحث تقس��یم کار در مدیریت ش��هری‬ ‫عامل اصلی اس��ت‪ .‬یکی از مش��کالت عمده استان‬ ‫قم‪ ،‬تک شهرستان بودن ان اس��ت‪ ،‬از این رو مقداری‬ ‫زیادی حوزه مدیریت اس��تاندار‪ ،‬فرماندار و شهردار‬ ‫با یکدیگر تداخل پی��دا می کند‪ .‬به عب��ارت دیگر قم‬ ‫«استان شهری» است که یکسری تداخل های مسئولیتی‬ ‫و وظیفه ای میان مدیران شهری و استانی ان امری طبیعی‬ ‫و قابل پیش بینی به نظر می رسد‪ .‬البته استان قم جز مرکز‬ ‫استان‪ ،‬چند ش��هر کوچک نیز دارد‪ ،‬اما انها شهرستان‬ ‫محسوب نمی شوند و این امر نظارت و کارهای ستادی‬ ‫را به صف تبدیل می کند‪ .‬در کل اقای موسی پور با وجود‬ ‫برخی اختالف سلیقه ها به اعضای شورای شهر و رای‬ ‫مردم احترام می گذاشت‪.‬‬ ‫در مجموع عملکرد ایشان چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬به نسبت اس��تانداران قبلی خوب بود‪ ،‬البته‬ ‫هر کدام از انها به اندازه خود برای قم زحمت کشیدند‪،‬‬ ‫اما نسبتا اقای موسی پور عملکرد مثبتی داشت‪.‬‬ ‫رویکرد اقای موس��ی پور اس��تاندار سابق قم‬ ‫در بح��ث پروژه های عمران��ی به ویژه منوریل‬ ‫چه بود؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان در موضوع منوریل سیاس��ت های‬ ‫دول��ت را خ��وب اج��را می ک��رد چ��ون دول��ت‬ ‫و ش��خص اقای رئیس جمه��ور در این ب��اره نظری‬ ‫سیاست‬ ‫گفت وگو با سخنگوی مجمع نمایندگان استان قم‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مخالف تغییر استاندار بودیم‬ ‫مثب��ت داش��تند‪ .‬البته در قس��مت جل��وی حرم یک‬ ‫اختالف نظری میان ایشان و ش��ورای شهر بود‪ ،‬چون‬ ‫استاندار می گفت طبق محاسبات کارشناسی باید عبور‬ ‫منوریل هوایی باشد‪ ،‬اما شورای شهر قائل به عبور زیر‬ ‫زمینی بود که هنوز هم این بحث ادامه دارد و تکلیفش‬ ‫مشخص نیست‪.‬‬ ‫اقای موسی پور در پروژه حرم‪ -‬جمکران چه‬ ‫نظری داشت؟‬ ‫‪ l‬نمی شود هر کس بخواهد این پروژه را به نام‬ ‫خود تمام کن��د‪ ،‬البته غالب پروژه های ش��هری همین‬ ‫شرایط را دارند چون همه مدیران و مسئوالن شهری و‬ ‫استانی از نماینده مجلس‪ ،‬فرماندار‪ ،‬استاندار‪ ،‬شهردار‬ ‫و اعضای شورای ش��هر زحمت می کش��ند تا کار به‬ ‫س��رانجام برس��د‪ .‬در بحث گرفتن مجوز برای انتشار‬ ‫اوراق مشارکت پروژه حرم ‪ -‬جمکران حتی بعضی از‬ ‫مراجع اعظام تقلید هم کمک کردند‪ .‬اجرای پروژه در‬ ‫دست سازمان توسعه عمران شهرداری بود که رئیس‬ ‫س��ازمان اقای استاندار اس��ت‪ .‬پایان این پروژه بسیار‬ ‫مهم اس��ت چون ‪ 400‬میلیارد تومان اوراق مشارکت‬ ‫به فروش رس��ید و نزدیک به ‪ 300‬میلیارد هم سود ان‬ ‫اوراق می شود؛ بنابراین مدیر قوی باید بیاید و پروژه را‬ ‫تکمیل کند تا ضمن انکه اصل و سود اوراق مشارکت‬ ‫برمی گردند‪ ،‬طرح به سوددهی برسد و کمکی به شهر‬ ‫قم شود‪.‬‬ ‫اقای امیرابادی! شما بیش از یک ماه است که‬ ‫نماینده مردم قم در مجلس نهم هستید‪ ،‬تعامل‬ ‫اقای موس��ی پور با سه نماینده اس��تان قم در‬ ‫مجلس شورای اسالمی چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬جز یک مساله تعامل ایشان خوب بود‪ .‬برای‬ ‫من پیشرفت شهر و استان مهم است‪.‬‬ ‫ان مساله چه بود؟‬ ‫‪ l‬ماج��رای اش ای��ن اس��ت ک��ه در جلس��ه‬ ‫ش��ورای اداری اس��تان م��ن گفتم س��فر دور س��وم‬ ‫رئیس جمهور ب��ه قم انجام نش��د و مردم این اس��تان‬ ‫ان س��فر را از دولت طل��ب دارند‪ ،‬چ��ون قائل نبودم‬ ‫که س��فر مقام معظم رهبری به اس��تان قم‪ ،‬س��فر سوم‬ ‫هیات وزیران محس��وب می ش��ود‪ ،‬چون وقتی رهبر‬ ‫معظم به کردس��تان و کرمانش��اه رفتن��د چنین اتفاقی‬ ‫نیفت��اد و دول��ت در قالب س��فرهای اس��تانی به ان‬ ‫دو اس��تان رفت و اعتبارات خوبی را نیز برای تکمیل‬ ‫پروژه ها در نظر گرفت‪ .‬از این رو در جلس��ه شورای‬ ‫اداری اس��تان قم به مدی��ران توصیه کردم که در س��فر‬ ‫چهارم هیات وزی��ران پیش بین��ی الزم را انجام دهند‬ ‫تا جبران س��فر دور س��وم بش��ود و اعتبارات خوبی‬ ‫به استان اختصاص پیدا کند‪ ،‬اما اقای استاندار جواب‬ ‫دادند‪« :‬اقای امیرابادی برای اولین بار در جلسه شورا‬ ‫حاضر شده تبریک می گویم‪ ،‬ایشان تازه نماینده شده و‬ ‫وقت می برد تا ادبیاتش تنظیم و اب بندی شود»‪ .‬در واقع‬ ‫جمالت صحیحی را به کار نگرفت‪ ،‬البته من پاسخ ندادم‬ ‫و خیلی از مدیران اس��تانی هم بعدا تماس گرفتند و از‬ ‫اینکه من پاسخ استاندار را ندادم تشکر کردند‪.‬‬ ‫علت تغییر استاندار قم چه بود؟‬ ‫‪ l‬هنوز وزارت کشور علت این را به ما نگفته‬ ‫اس��ت‪ .‬من از معاون پارلمانی وزیر کشور پرسیدم‪ ،‬اما‬ ‫وی هم جوابی نداد‪ .‬از تغییر استاندار خیلی ها به ویژه‬ ‫بعضی از مراجع عظام تقلید‪ ،‬علما و امام جمعه در قم‬ ‫ناراحت شدند‪.‬‬ ‫کدام امام جمعه قم ناراحت شد؟‬ ‫‪ l‬ایت اهلل س��عیدی و تولیت ح��رم حضرت‬ ‫معصوم (س) ناراحت شدند‪.‬‬ ‫از مراجع عظام تقلید کدامیک نس��بت به تغییر‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫استاندار انتقاد داشتند؟‬ ‫‪ l‬ایات اعظام سبحانی‪ ،‬نوری همدانی و مکارم‬ ‫شیرازی از این تغییر ناراحت هستند‪.‬‬ ‫نظر اقای الریجانی و اقای اش��تیانی در این‬ ‫مورد چه بود؟‬ ‫‪ l‬روز یکشنبه (‪ 11‬تیر) جلسه مجمع نمایندگان‬ ‫استان قم تشکیل شد و هر س��ه نفر نماینده این استان‬ ‫نسبت به این تغییر انتقاد داشتند‪ .‬من به عنوان سخنگوی‬ ‫مجمع نمایندگان استان مصاحبه کردم و نظر مجمع را‬ ‫به اطالع عموم رساندم‪.‬‬ ‫موضع مجمع نمایندگان استان قم چه بود؟‬ ‫‪ l‬موضع مجمع مخالفت با تغییر استاندار بود‪.‬‬ ‫البته تغییر اس��تاندار از اختیارات دولت است‪ ،‬اما عقل‬ ‫حکم می کرد قب��ل از تصمیم گیری طب��ق عرف یک‬ ‫مشورتی با نمایندگان استان می شد‪ .‬باالخره فردا این‬ ‫استاندار می خواهد با نمایندگان کار کند‪ ،‬ضمن انکه‬ ‫امسال س��ال اخر دولت دهم اس��ت‪ ،‬نباید کاری کرد‬ ‫که حاشیه ای در کشور درس��ت شود‪ .‬اقای موسی پور‬ ‫تالش داشت تا فاصله میان دولت و مراجع عظام تقلید‬ ‫را کم کند و اقدام های س��ازنده ای را نی��ز در این باره‬ ‫انجام داد‪ ،‬اما این اتفاق افتاد و مجمع نمایندگان استان‬ ‫قم هم اعالم کرد که با این تغییر مخالف اس��ت‪ .‬واقعا‬ ‫معلوم نیست که دولت با تغییر استاندار قم دنبال تحقق‬ ‫چه هدفی بود؟ این کارها حاشیه ساز است و در شرایط‬ ‫حاشیه ای خدمت به مردم فراموش می شود‪.‬‬ ‫اقای الریجانی در این باره چه نظری داشت؟‬ ‫‪ l‬مخالف بود‪ ،‬چون در جلسه جامعه اسالمی‬ ‫مهندسین نیز گریزی به تغییر استاندار قم زد‪ .‬در جلسه‬ ‫مجمع نمایندگان استان قم نیز اقای الریجانی گفت که‬ ‫از تغییر استاندار خبری نداشته و مخالف عوض شدن‬ ‫اقای موسی پور است‪ .‬البته هر سه نماینده استان از این‬ ‫موضوع بی خبر بودند‪.‬‬ ‫اقای موس��ی پور فردی روحانی است‪ ،‬از این‬ ‫جهت تالش داش��ت تا فاصله ایجاد شده میان‬ ‫دولت با مراجع عظام تقلید را کم کند؟‬ ‫‪ l‬به هر صورت این مساله هم تاثیر داشت‪.‬‬ ‫استاندار جدید قم‪ ،‬استاندار قبلی همدان بوده‪،‬‬ ‫چه عملکردی در ان استان داشته است؟‬ ‫‪ l‬با اکثر نمایندگان استان همدان صحبت کردم‪،‬‬ ‫اما دیگر وارد شدن به این موضوعات فایده ای ندارد و‬ ‫دردی هم از مردم دو ا نمی کند‪.‬‬ ‫در یک سال اینده که بیشتر توجهات مسئوالن‬ ‫اجرایی معطوف به انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫می شود‪ ،‬نحوه نمایندگان استان قم با استاندار‬ ‫جدید چگونه خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬االن یک��ی از وظای��ف نماین��دگان نظارت‬ ‫بر حس��ن اجرای قانون اس��ت‪ .‬هر جا هم که نماینده‬ ‫ببیند قانون اجرا نمی شود یا زیر پا گذاشته می شود‪ ،‬از‬ ‫ابزارهای نظارتی خودش استفاده می کند‪ ،‬اما تالش ان‬ ‫است که طوری به این قضیه وارد شویم که قانون اجرا‬ ‫شود‪ .‬البته در جریان تغییر استاندار کار خالف قانونی‬ ‫انجام نشده اما مخالفت ما از سر دلسوزی برای دولت‬ ‫اس��ت‪ .‬دولت نهم و دهم در قم خیلی مایه گذاشت و‬ ‫پروژه های خوبی را اجرا کرد مناب��ع و اعتباراتی را که‬ ‫تخصیص داد قابل مقایس��ه با س��ایر دولت ها نیست‪،‬‬ ‫مقام معظم رهبری هم این موضوع را در قم فرمودند‪.‬‬ ‫بنابراین اگ��ر نمایندگان درباره تغییر اس��تاندار حرفی‬ ‫می زنند از سر دلسوزی است و نمی خواهیم زحمات‬ ‫دولت در قم زیر س��وال برود‪ .‬حتی در اولین جلس��ه‬ ‫مجمع نمایندگان استان قم قرار شد تا در جهت تثبیت‬ ‫مدیران استانی و شهری تالش شود‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪42‬‬ ‫غیرطبیعی نبود‬ ‫‪4‬‬ ‫گفت وگوبارئیسمجمعنمایندگاناستانخراسانشمالی‬ ‫وزارت کشور در احکامی جداگانه استاندارهای جدیدی را برای دو استان خراسان شمالی و قم منصوب‬ ‫گفتو گو کردیم‪.‬‬ ‫کرد‪ ،‬در این باره با عبدالرضا عزیزی‪ ،‬رئیس مجمع نمایندگان استان خراسان شمالی ‬ ‫استاندار قبلی خراسان ش��مالی چه مدت این‬ ‫مسئولیت را برعهده داشت؟‬ ‫‪ l‬دو سال ایشان در این مسئولیت بود‪.‬‬ ‫شنیده می شود که اقای احمدی بیغش استاندار‬ ‫جدید خراس��ان ش��مالی‪ ،‬هفتمین اس��تاندار‬ ‫این اس��تان در دوره دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫محسوب می شود‪ ،‬ایا این مساله صحت دارد؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬همتی‪ ،‬جهانبخش‪ ،‬شفقت و احمدی‬ ‫بیغش چهار نفری هس��تند که در زم��ان دولت اقای‬ ‫احمدی نژاد استاندار خراسان شمالی شدند‪.‬‬ ‫اما اقای هادی قوامی‪ ،‬نماینده اسفراین و عضو‬ ‫مجمع نمایندگان استان خراسان شمالی گفته که‬ ‫احمدی بیغش طی هفت سال دولت نهم و دهم‬ ‫هفتمین استاندار این استان محسوب می شود؟‬ ‫‪ l‬استانداری که از زمان دولت خاتمی بر سر کار‬ ‫بود و عوض شد که نباید به حساب اید‪ ،‬ضمن انکه یک‬ ‫مدت هم استانداری به شکل سرپرست اداره می شد‪،‬‬ ‫بنابراین سرپرست را نباید جز استاندارهای احمدی نژاد‬ ‫حساب کرد‪.‬‬ ‫نحوه عملکرد ش��فقت چگونه ب��ود و در چه ‬ ‫حوزه هایی بیشتر کار کرد؟‬ ‫‪ l‬بد نبود‪ .‬موفقیت ترین اس��تاندار خراس��ان‬ ‫شمالی اقای مهندس نریمان بود‪.‬‬ ‫چه سالی ایشان مسئولیت داشتند؟‬ ‫‪ l‬محس��ن نریم��ان نخس��تین اس��تاندار‬ ‫خراسان ش��مالی بود که تحول زیادی در استان ایجاد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫اقای نریمان همان فردی است که بعدا نماینده‬ ‫مردم بابل در مجلس هشتم شد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همین طور است‪ .‬البته استاندارهای دیگر‬ ‫هم موفق بودند‪ ،‬اما موفق ترین انها اقای نریمان بود که‬ ‫از سال ‪ 83‬تا ‪ 85‬در این حوزه مسئولیت داشت‪.‬‬ ‫علت موفقیت ایشان چه بود؟‬ ‫‪ l‬چون قبال کار اجرایی زیاد کرده بود‪ ،‬رئیس‬ ‫کمیسیون عمران مجلس بود‪.‬‬ ‫در مجلس ششم؟‬ ‫‪ l‬نمی دانم کدام مجلس ایشان رئیس کمیسیون‬ ‫عمران بود‪ .‬سابقه نمایندگی داشت‪ ،‬فردی متخصص‬ ‫بود که با موضوعات سیاس��ی برخورد نمی کرد‪ ،‬تنها‬ ‫استانداری بود که شهرهای اصلی استان را با یک چشم‬ ‫می دید‪ ،‬مثال هر کدام از معاونان خود را از ش��هرهای‬ ‫اس��فراین‪ ،‬ش��یروان و بجنورد به طور یکسان انتخاب‬ ‫کرد‪ ،‬استاندارهای دیگر یا از شهر خودشان استانداری‬ ‫اوردند یا انک��ه فقط به بجن��ورد نگاه��ی کردند‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل همکاری نمایندگان شهرهای دیگر با این‬ ‫استانداران زیاد پررنگ نبود‪.‬‬ ‫قبل از احمدی بیغش چه کسی استاندار بود؟‬ ‫‪ l‬اقای شفقت استاندار بود‪.‬‬ ‫عملکردشان را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬عملکردشان خوب بود‪ ،‬ضمن انکه من تازه‬ ‫با اقای شفقت اشنا شدم چون یک ماه است که نماینده‬ ‫شیروان در مجلس نهم شدم‪ .‬من ش��فقت را فردی با‬ ‫تعامل دیدم به طوری که می توانم بگویم بعد از نریمان‪،‬‬ ‫شفقت دومین استاندار موفق در خراسان شمالی بود‪.‬‬ ‫البته یاداور می شوم که ش��فقت و نریمان هر دو بابلی‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫در کل تعامل ش��فقت ب��ا نمایندگان اس��تان‬ ‫خراسان شمالی را مثبت ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬یک مدیر استانی خوب بود و عملکردش‬ ‫بعد از نریمان در رتبه دوم قرار می گیرد‪.‬‬ ‫تغییر استاندار را در یک سال اخر دولت دهم‬ ‫به چه دلیل می دانید؟‬ ‫‪ l‬ش��فقت کس��ی نبود که مورد وثوق دولت‬ ‫نباشد ایشان در همین هفت س��ال ریاست جمهوری‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬اس��تاندار مازندارن‪ ،‬بوش��هر و خراسان‬ ‫ش��مالی بود‪ ،‬حتما دولت به این نتیجه رسید که فردی‬ ‫پر انرژی و تازه نفس را برای اداره استانداری خراسان‬ ‫شمالی برگزیند‪.‬‬ ‫ایا با مسئوالن وزارت کشور صحبت کردید که‬ ‫مشخص شود علت تغییر اقای شفقت چه بود؟‬ ‫‪ l‬علت را نپرس��یدم‪ .‬مگ��ر در مجلس تغییر و‬ ‫تحول رخ می دهد دولت می پرسد‪ ،‬چرا این کار انجام‬ ‫ش��د‪ .‬اقای جاللی به جای اقای توکل��ی رئیس مرکز‬ ‫پژوهش های مجلس ش��د دولت یکبار به این مس��اله‬ ‫اعتراض کرد؟ پس انتخاب و تغییر استاندار طبق قانون‬ ‫بر عهده وزیر کشور اس��ت‪ ،‬بنابراین نمایندگان استان‬ ‫اعتراضی به این کار ندارند‪.‬‬ ‫اما نماین��دگان‪ ،‬خیلی ب��رای ابادانی و عمران‬ ‫حوزه انتخابیه خ��ود تالش می کنن��د‪ ،‬از این‬ ‫نظر برای انه��ا مهم خواهد بود که چه کس��ی‬ ‫مس��ئولیت اس��تانداری را برعه��ده بگی��رد‬ ‫این طور نیست؟‬ ‫‪ l‬هر اس��تانداری بر مس��ند کار بنشیند مجمع‬ ‫نمایندگان اس��تان با وی برای ابادانی خراسان شمالی‬ ‫تعامل می کند‪.‬‬ ‫ایا صحبتی هم با اقای احمدی بیغش داشتید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬جلسه ای با ایشان داشتیم‪.‬‬ ‫چه زمانی جلسه داشتید؟‬ ‫‪ l‬من به عنوان رئیس مجمع نمایندگان استان‬ ‫خراسان شمالی با ایشان تلفنی صحبت کردم و جلسه‬ ‫کوتاهی هم با وی داشتم‪.‬‬ ‫کال صحبت هایی که با استاندار جدید کردید‬ ‫حول چه محورهایی بود؟‬ ‫‪ l‬با توجه به صحبت ه��ای مقام معظم رهبری‬ ‫که فرمودند‪« :‬باید تعامل میان قوای سه گانه در جهت‬ ‫منافع مردم باشد و هر چه دوستی ها و صلح بیشتر باشد‬ ‫هزینه ها کمتر می ش��ود و راندمان باال می رود و هرچه‬ ‫هزینه ها افزایش پی��دا کند راندمان کاه��ش می یابد»‬ ‫صحبت هایی را با اقای احمدی بیغش داشتم‪.‬‬ ‫‪ l‬نظر بقیه اعضای مجمع نمایندگان اس��تان‬ ‫خراسان شمالی درباره استاندار جدید چیست؟‬ ‫وزارت کشور‪،‬‬ ‫استانداری و‬ ‫فرمانداری جزو‬ ‫پست های سیاسی‬ ‫محسوب می شوند که‬ ‫هر لحظه احتمال تغییر‬ ‫در انها وجود دارد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫اقایان قوامی نماینده اسفراین و شوشتری نماینده‬ ‫ف��اروج و قوچان نظر مثبتی داش��تند و ای��ن را من به‬ ‫اقای احمدی بیغش گفتم که حداقل ما سه نفر از شما‬ ‫محکم حمایت می کنیم‪ .‬البته اقایان ثروتی و جعفری‬ ‫نمایندگان بجنورد معترض بودند‪ ،‬اما باالخره انها هم‬ ‫خودشان را هماهنگ خواهند کرد‪.‬‬ ‫پس می توان گفت نمایندگان شهر بجنورد نگاه‬ ‫مثبتی به تغییر استاندار در سال اخر دولت دهم‬ ‫ندارند؟‬ ‫‪ l‬علت را نمی دانم ولی امیدوارم انها نیز خود‬ ‫را هماهنگ کنند‪.‬‬ ‫استاندار جدید چه گفت؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان هم گفت من امدم تا با انرژی کار را‬ ‫دنبال کنم و عالقه مند هس��تم که از نخبگان استان در‬ ‫جهت ابادانی استان کمک بگیرم‪.‬‬ ‫ایا توصیه ای به استاندار جدید داشتید که در چه‬ ‫حوزه ای بیشتر تمرکز کند؟‬ ‫‪ l‬کال به خرد جمعی اعتقاد دارم‪ ،‬هیچ عالقه ای‬ ‫به تنها کار کردن ندارم‪ .‬هم اکنون همه کارهای خود را‬ ‫برای انجام وظیفه نمایندگی با ام��ام جمعه‪ ،‬فرماندار‪،‬‬ ‫شورای شهر‪ ،‬شهردار و نخبگان شهر مشورت می کنم‪،‬‬ ‫بنابراین اگر بخواهم توصیه ای هم به اس��تاندار کنم با‬ ‫هماهنگی پنج ضلع یاد شده این کار را انجام می دهم‪.‬‬ ‫جلسه ای داشتید با این پنج ضلع؟‬ ‫‪ l‬فراوان‪.‬‬ ‫منظور نحوه تعامل با استاندار جدید است؟‬ ‫‪ l‬هنوز فرصتی نش��ده که بروم شهرستان‪ ،‬اما‬ ‫اواخر هفته قطعا جلسه ای در این باره خواهیم داشت‪.‬‬ ‫البته در تماس های تلفنی جداگانه نظرات انها را جویا‬ ‫ش��دم که تقریبا همه گفتن��د باید از اس��تاندار جدید‬ ‫حمایت شود‪.‬‬ ‫نظر پنج نماینده عضو مجمع نمایندگان استان‬ ‫چگونه است؟‬ ‫‪ l‬اقایان قوامی و شوش��تری نظرشان بر تعامل‬ ‫با استاندار است‪ ،‬اما اقایان ثروتی و جعفری می گفتند‬ ‫تغییر مدیریت نباید انجام می شد‪.‬‬ ‫در یک س��ال اینده که بیش��تر توجه مسئوالن‬ ‫به انتخابات ریاس��ت جمهوری معطوف است‬ ‫انتظارتان از استاندار جدید چیست؟‬ ‫‪ l‬انتظارمان این اس��ت که بیشتر به مشکالت‬ ‫اس��تان توجه کنند‪ .‬ما هم کمک می کنیم که مشکالت‬ ‫استان تعدیل شود‪ ،‬باالخره اقای احمدی بیغش استاندار‬ ‫اس��ت و مردم را به مش��ارکت حداکثری در انتخابات‬ ‫دعوت خواهد کرد ‪.‬‬ ‫اق��ای ثروتی نماین��ده مردم بجنورد همیش��ه‬ ‫در مجلس هش��تم فریادش به اس��مان بود که‬ ‫استان خراسان ش��مالی جزو مناطق محروم و‬ ‫کم برخوردار محسوب می شود و در خیلی از‬ ‫حوزه ها حتی از میانگین کشوری پایین تر است‪،‬‬ ‫به نظر شما در یک سال اینده احمدی بیغش باید‬ ‫در چه حوزه هایی بیشتر تمرکز کند؟‬ ‫‪ l‬خراسان شمالی یک اس��تان تازه تاسیس و‬ ‫کم برخوردار اس��ت‪ ،‬بنابراین در خیلی از شاخص ها‬ ‫رتبه اش پایین است‪ ،‬به نظر من بیشتر باید به شهرستان ها‬ ‫توجه شود‪.‬‬ ‫من جزو اولین مدیران کل اس��تان ب��ودم‪ ،‬همان‬ ‫موقع می گفتم که اش��تباهی در مش��هد زمان خراسان‬ ‫بزرگ انجام شد نباید در خراسان شمالی تکرار شود‪.‬‬ ‫چون ان زمان همه امکانات در مشهد جمع و به سایر‬ ‫شهرستان ها کمتر توجه می ش��د همین مساله حاشیه‬ ‫نشینی در مش��هد را تقویت کرد‪ ،‬هم اکنون ‪ 800‬هزار‬ ‫نفر در حاشیه این کالنشهر ساکن هستند که مشکالتی‬ ‫را برای مدیریت ان ش��هر به وجود می اورد‪ ،‬متاسفانه‬ ‫همین قضیه در خراسان شمالی نیز تکرار شد‪ ،‬هم اکنون‬ ‫متوسط حاشیه نش��ینی مراکز اس��تان ها در کل کشور‬ ‫یک هش��تم‪ ،‬اما در بجنورد یک س��وم است‪ ،‬بجنورد‬ ‫‪ 207‬هزار نفر جمعیت دارد که نزدیک به ‪ 70‬هزار نفر‬ ‫ان حاشیه نشین هستند‪ .‬فقط در خردادماه شش مورد‬ ‫قتل در بجنورد اتفاق افتاد که از عوارض حاشیه نشینی‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫یعنی توصیه شما به استاندار جدید ان است که‬ ‫توزیع منابع عادالنه و امنیت هم برقرار باشد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همین طور است ایشان باید به جز بجنورد‬ ‫به سایر شهرستان های استان نیز توجه بیشتری بکند‪.‬‬ ‫سوابق قبلی اقای احمدی بیغش چه بوده؟ ایا‬ ‫ایشان می تواند در مقام اس��تاندار موفق عمل‬ ‫کند؟‬ ‫‪ l‬ایشان از س��ال ‪ 57‬در کمیته و سپس در سپاه‬ ‫مشغول فعالیت بود‪ ،‬تجربه جنگ را دارد‪ ،‬سردار سپاه‬ ‫و چهارسال نماینده مردم شازند در مجلس هشتم بود‪.‬‬ ‫سابقه مدیریت شهری یا استانی را داشته است؟‬ ‫‪ l‬فعالیت جنگی که باالتر از مدیریت شهری یا‬ ‫استانی است‪ ،‬این اقایانی که خیلی ادعای مدیریت شان‬ ‫می شود ایا می توانند یک گروهان را راه ببرند‪.‬‬ ‫من خودم در سطح اس��تان و کشور کار مدیریت‬ ‫کردم ضمن انک��ه اهل جبه��ه و جنگ ب��ودم از این‬ ‫رو می توانم در این ب��اره اظهار نظ��ر و قضاوت کنم‪.‬‬ ‫احمدی بیغش در دوره نمایندگی عضو کمیسیون امنیت‬ ‫ملی و سیاس��ت خارجی مجلس بود‪ ،‬بنابراین سابقه‬ ‫ایشان قابل قبول اس��ت برای انکه در جایگاه استاندار‬ ‫خراسان شمالی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫بنابراین به نظر ش��ما ایش��ان از پس مسئولیت‬ ‫بر می اید؟‬ ‫‪ l‬قطعا‪ ،‬نمایندگان اس��تان هم ب��ه وی کمک‬ ‫خواهند کرد تا موفق شود‪.‬‬ ‫بعضی ها می گویند تغییر استاندار در سال اخر‬ ‫دولت دهم با هدف سیاسی انجام می شود‪ ،‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫‪ l‬وزارت کشور‪ ،‬استانداری و فرمانداری جزو‬ ‫پست های سیاسی محسوب می ش��وند که هر لحظه‬ ‫احتمال تغییر در انها وجود دارد‪ ،‬بنابراین تغییر استاندار‬ ‫خراسان شمالی کاری غیر طبیعی نبود‪.‬‬ ‫می گویند در دول��ت دهم ‪ 38‬بار اس��تاندارها‬ ‫ع��وض ش��دند‪ .‬ای��ن تغیی��ر مدی��ران به نفع‬ ‫استان هاس��ت یا موجب عدم ثب��ات در حوزه‬ ‫مدیریت استانی می شود؟‬ ‫‪ l‬در حوزه ه��ای تخصصی و سیاس��ی هرچه‬ ‫ثبات بیشتر باش��د بهتر اس��ت‪ ،‬اما گاهی اوقات تغییر‬ ‫اجتناب ناپذیر اس��ت وقت��ی ط��رف نمی تواند با یک‬ ‫استاندار کار کند سپس وی را تغییر می دهند‪.‬‬ ‫منظورتان از طرف‪ ،‬همان وزیر کشور است؟‬ ‫‪ l‬هر کس می خواهد باشد‪.‬‬ ‫در مورد شفقت همین اتفاق افتاد؟‬ ‫‪ l‬مردم و نمایندگان از وی راضی بودند‪ ،‬شاید‬ ‫دولت به این نتیجه رسید که باید فرد دیگری جایگزین‬ ‫ایشان ش��ود‪ ،‬اما از جزئیات این دالیل تصمیم خبری‬ ‫نداریم‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪44‬‬ ‫نبرد در زمین هسته ای‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫اوباما میان سنگ و صخره‬ ‫فشارصهیونیست هاعاملاصلیعدمموفقیتپروندههسته ایایران‬ ‫‪2‬‬ ‫مذاکرات پیرامون پرونده هسته ای ایران همچنان میان ایران و گروه ‪ 5+1‬ادامه دارد‪ ،‬اما این در حالی است‬ ‫که برخی مسائل موجب شده که این مذاکرات انگونه که باید پیش��رفت نکند‪ .‬امریکا که در برابر ایران یکی از‬ ‫مهمترین و تاثیرگذارترین مهره هاست تاکنون با سیاست هایی که در پیش گرفته در عدم پیشرفت این مذاکرات‬ ‫نقش مهمی داشته است‪ .‬اکنون پرسشی که پیش می اید رویکرد امریکا نسبت به پرونده هسته ای ایران است‪ .‬اصال‬ ‫این کشور از دنبال کردن پرونده هسته ای ایران و تحریم ها و تهدیدهایی که انجام می دهد چه هدفی دارد‪ .‬در این‬ ‫رابطه گفت وگویی با پیروز مجتهدزاده‪ ،‬کارشناس مسائل بین الملل انجام دادیم‪ .‬وی معتقد است امریکا در زمان‬ ‫جورج بوش یک سیاست ستیزه جویانه را علیه ایران دنبال می کرد اما با روی کار امدن اوباما ان ها به این نتیجه‬ ‫رسیدند که این برخوردها جواب نمی دهد به همین خاطر به تحریم علیه جمهوری اسالمی ایران روی اوردند‪ ،‬اما‬ ‫در عین حال اوباما دریافت که حل مساله هسته ای ایران تنها با مذاکره و روش های مسالمت امیز ممکن است‪ .‬در‬ ‫این میان البته برخی مسائل مانند فشار صهیونیست ها بر رئیس جمهوری امریکا‪ ،‬باعث کندی پیشرفت مذاکرات‬ ‫است‪ .‬مجتهدزاده همچنین بر این باور است که تالش برای تغییر رژیم در ایران از جانب امریکا مساله تازه ای نیست‬ ‫و از زمان جورج بوش این مساله به صورت علنی اعالم شد‪.‬‬ ‫در حال حاضر دو طرف اصلی پرونده هسته ای‬ ‫ایران را امریکا و ایران تشکیل می دهند‪ .‬با توجه‬ ‫به روندی که تاکن��ون این پرونده طی کرده‪ ،‬به‬ ‫نظر شما دیدگاه ها و رویکردهای کالن طرفین‬ ‫در رابطه با این مذاکرات چیست؟‬ ‫‪ l‬رویک��رد ای��ران در رابط��ه ب��ا برنامه های‬ ‫هس��ته ای اش دیگر برای همگان اش��کار شده است‪.‬‬ ‫در واقع ایران می خواهد از طریق این مذاکرات مسائل‬ ‫موجود را ح��ل کند و از وضعیت فعلی خارج ش��ود‪.‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران در پی ان اس��ت ک��ه با این‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مذاکرات از ادامه حق کش��ی ها و تحریم ها جلوگیری‬ ‫کند و سعی دارد در این مسیر به یک توافق شرافتمندانه‬ ‫که مرجع طرفین باشد دس��ت پیدا کند‪ .‬ایاالت متحده‬ ‫امریکا نیز از چندین س��ال پیش تکلی��ف خودش را‬ ‫مشخص کرده و در واقع می خواهد شرایطی را ایجاد‬ ‫کند که ایران به سالح هسته ای دست پیدا نکند و تبدیل‬ ‫به قدرت اتمی نشود‪ .‬دیگر کشورهای غربی نیز در این‬ ‫مسیر با امریکا کامال همراه هستند و به نظر نمی رسد از‬ ‫این منظر بخصوص تفاوتی میان امریکا و اروپا دیده‬ ‫ش��ود‪ .‬بنابراین اهداف امریکا در مذاکرات هس��ته ای‬ ‫ایران کامال شناخته شده است و برخورد طرفین در این‬ ‫ماجرا متفاوت است و جای بحث دارد‪.‬برخورد اولیه‬ ‫ایاالت متحده امریکا تا زمان��ی که جورج دبلیو بوش‬ ‫رییس جمهور بود یک برخورد س��تیزه جویانه بود و‬ ‫مرتب از تهدید جنگی سخن می گفتند‪ .‬سخن ان ها این‬ ‫بود که اگر ایران غنی سازی را متوقف نکند با حمالت‬ ‫نظامی سروکار خواهد داشت‪ .‬اما پس از روی کار امدن‬ ‫اوباما در کاخ سفید این وضعیت تغییر کرد زیرا شرایط‬ ‫تغییر کرد و برای امریکایی ها ثابت شد که تنها تهدید‬ ‫نظامی نمی تواند خواسته ان ها را براورده کند‪ .‬از دیگر‬ ‫س��و تحریم هایی که اعمال کردند بر دولت جمهوری‬ ‫اسالمی ایران ان تاثیرات الزم را نداشت و چون بحران‬ ‫هم در زمان انتخابات ریاس��ت جمهوری امریکا باال‬ ‫گرفته بود و خط��ر برخورد نظامی افزای��ش یافته بود‬ ‫امریکایی ها و دولت باراک اوباما تصمیم گرفتند که به‬ ‫سمت مذاکره و حل مسالمت امیز مساله بروند‪.‬‬ ‫ایا این تهدیدات و تحریم ها باعث تغییر نگرش‬ ‫ایران نشد؟‬ ‫‪ l‬مس��لما وضعی��ت ای��ران ه��م در ای��ن‬ ‫مدت تغییر پیدا ک��رد و ایران در ادام��ه این تحریم ها‬ ‫و تهدیده��ا پس از اینک��ه یکی‪ ،‬دو س��الی بی جهت‬ ‫غنی س��ازی را تعلیق کرد باالخره توانس��ت صنعت‬ ‫غنی س��ازی را توس��عه دهد و در این برخورد تقریبا‬ ‫طرف مقابل را با عمل انجام ش��ده مواجه کرد‪ .‬اکنون‬ ‫ش��رایط به این صورت درامده که ظاهرا دیگر ایاالت‬ ‫متحده امریکا صحبت از این نمی کند که ایران باید غنی‬ ‫سازی را به طور کلی متوقف کند اما در عمل وقتی وارد‬ ‫مذاکره می شود بازهم همین صحبت را به میان می اورد‬ ‫که قطعا تحت فشار رژیم صهیونیس��تی است‪ .‬تا این‬ ‫تاریخ در مذاکراتی که ص��ورت گرفته دولت ایران به‬ ‫گونه هایی اعالم کرد که حاضر است در مواضع خودش‬ ‫تعدیل هایی ایجاد کند‪ ،‬اما طرف مقابل نه تنها هنوز هیچ‬ ‫تعدیلی در مواضع خودش ایج��اد نکرده بلکه تالش‬ ‫می کند فشارها را نیز افزایش دهد تا شاید ایران به کلی‬ ‫تسلیم شود و غنی سازی را تعلیق کند‪.‬‬ ‫به نظر ش��ما رویکرد کنونی طرف غربی بر چه‬ ‫مبنایی استوار است؟‬ ‫‪ l‬در وضعیت فعلی ظاهرا بازی که ‪ 5+1‬پیگیری‬ ‫می کند فشار بر طرف مقابل است؛ این در حالی است‬ ‫که طرف ایرانی هم حاضر نیس��ت که تس��لیم شود و‬ ‫با وجودی ک��ه تعدیل های الزم را انج��ام داد احتماال‬ ‫الزم اس��ت باز فعالیت ه��ای دیپلماتی��ک خودش را‬ ‫افزایش دهد‪ .‬ایران باید طی این فعالیت های دیپلماتیک‬ ‫افکار عمومی غرب را با این حقیقت اشنا سازد که در‬ ‫برخورد با مساله هس��ته ای ایران تناقض وجود دارد‪.‬‬ ‫چراکه از یک طرف باراک اوباما می گوید که می خواهد‬ ‫مس��اله را از طریق مذاکره و صلح امیز حل کند ولی از‬ ‫طرف دیگر عمال سعی می کند مساله را یک طرفه فیصله‬ ‫دهد و ان هم تالش برای تس��لیم کردن ایران اس��ت‪.‬‬ ‫وقتی مذاکره ای صورت می گیرد هدف این اس��ت که‬ ‫طرف های گوناگونی که وارد مذاکره می شوند مواضع‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪46‬‬ ‫خودشان را تغییر دهند و تعدیل ایجاد کنند تا به نتایج‬ ‫مورد نظر دست یابند‪.‬‬ ‫به نظر شما مس��اله تغییر رژیم در ایران نیز در‬ ‫اهداف ایاالت متحده جای دارد؟‬ ‫‪ l‬دول��ت جورج ب��وش بارها اع�لام کرد که‬ ‫هدفش تغییر رژیم در ایران‪ ،‬عراق و کره شمالی است‬ ‫که در عراق موفق شد اما در کره شمالی و ایران ‪ ،‬خیر‪.‬‬ ‫باراک اوباما نیز با ش��عار تغییر روی کار امد و از همان‬ ‫ی سیاست هاست‪.‬‬ ‫ابتدا نشان داد که هدفش تغییر تمام ‬ ‫وی قصد داشت که مساله ایران را نیز از طریق مذاکره‬ ‫حل کند ولی همانطور که گفتم مذاکره بدین معناست‬ ‫که هر دو ط��رف مواض��ع خودش��ان را تعدیل کنند‬ ‫اما هنوز امریکا به ان جایی نرس��یده ک��ه بخواهد در‬ ‫مواضع خودش تغییری ایجاد کن��د‪ .‬در رابطه با رژیم‬ ‫صهیونیستی نیز باید گفت که این رژیم خیلی رسمی و‬ ‫علنی در مس��ائل مربوط ب��ه ایران دخال��ت می کند و‬ ‫حتی اخیرا خواسته های خودش را در رابطه با پرونده‬ ‫هسته ای ایران برای امریکا نوشت و به ان ها دیکته کرد‪.‬‬ ‫مهمترین عامل عدم پیشرفت مذاکرات از منظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫‪ l‬در حال حاضر مشکل اصلی عدم پیشرفت‬ ‫در مذاکرات دخالت های رژیم صهیونیس��تی اس��ت‬ ‫همچنانکه سابق بر این نیز مقامات تل اویو اعالم کرده‬ ‫بودند که از تمام توان خودش��ان ب��رای عدم موفقیت‬ ‫مذاکرات استفاده خواهند کرد‪.‬‬ ‫در حالی که اوباما به گونه ای رفتار می کند که‬ ‫مذاکرات با ای��ران به نتیجه نرس��د جمهوری‬ ‫اسالمی ایران چه روندی را باید در پیش گیرد؟‬ ‫‪ l‬در این رابطه برخورد ایران بس��یار مهم است‪.‬‬ ‫اگر برخورد ایران مثبت باشد می توان به تداوم مذاکرات‬ ‫امیدوار بود اما اگر برخورد منفی باشد ادامه مذاکرات‬ ‫دیگر مفهوم ندارد‪ .‬اگ��ر ایران قرار را ب��ر این بگذارد‬ ‫که چون اوباما رو راس��ت نیست‪ ،‬در گفتارش تناقض‬ ‫وجود دارد و قصدش براندازی اس��ت ایران نیز باید‬ ‫برخورد منفی داشته باشد مذاکرات به نتیجه نخواهد‬ ‫رسید‪ .‬ایران باید یک برخورد مثبت را در پیش بگیرد‬ ‫به این صورت که ب��ه اوباما و بقیه دنی��ا ثابت کنیم که‬ ‫امریکا اعالم کرده ک��ه می خواهد از طریق مذاکره و‬ ‫دیپلماسی مساله هسته ای ایران را حل کند ولی دارد‬ ‫بیراهه می رود‪ .‬این بیان یک بیان دیپلماتیک اس��ت‬ ‫که باید به ص��ورت منطقی به توج��ه افکار عمومی ‬ ‫غرب برسد‪ .‬زیرا سرنوش��ت دولت ها در غرب در‬ ‫دس��ت رای دهندگان و افکار عمومی است‪ .‬یکی از‬ ‫مشکالت ایران این اس��ت که در مسائل این چنینی‬ ‫تنها در درون صحبت می کنند این در حالی اس��ت‬ ‫که بیان با خود مش��کلی را ح��ل نمی کند بلکه ایران‬ ‫باید دنیا را مورد خطاب قرار ده��د‪ .‬اکنون نیز باید به‬ ‫جهانیان ثابت کنیم امریکا برخالف ادعاهایش که گفته‬ ‫می خواهد با اقدامات عملی پرونده ایران را حل و فصل‬ ‫کند به گونه ای رفتار می کند که جلوی اقدامات عملی‬ ‫ایران و دیگر کش��ورها را نیز می گیرد‪.‬اگر ایران بتواند‬ ‫افکار عمومی را قانع کند بدون ش��ک در اندک مدتی‬ ‫شاهد تغییر مواضع امریکا خواهد بود‪.‬‬ ‫پس دستگاه دیپلماس��ی ایران باید رویه اش را‬ ‫تغییر دهد؟‬ ‫‪ l‬ایران در اینگونه برخوردها دچار یک ضعف‬ ‫دیپلماتیک اس��ت‪ .‬در این رابطه نمی ت��وان از وزارت‬ ‫خارجه فعلی ایرادی گرفت زی��را وزارت خارجه ما‬ ‫قربانی یک سوءمدیریت مستمر ‪ 15،20‬ساله است‪.‬‬ ‫این سال ها دقیقا دورانی است که ایران به توسعه‬ ‫روابط با دنیا روی اورده بود؛ این وضعیت سوءمدیریت‬ ‫دیپلماس��ی همچنان اث��رات خ��ودش را دارد و وزیر‬ ‫خارجه جدید و اش��خاصی که در اطراف وی وجود‬ ‫دارند ان شرایط را در خودشان نمی بینند که به سمت‬ ‫یک دیپلماسی کارامدتر بروند‪ .‬ایران باید یک دستگاه‬ ‫دیپلماسی فعالی داشته باشد که بتواند به زبان بین المللی‬ ‫مظلومیت ایران را تشریح کند و حق کشی هایی که علیه‬ ‫کش��ور صورت می گیرد را به جهانیان نشان دهد‪ .‬اگر‬ ‫ایران صرف اینکه طرف مقابلش رفت��ار خوبی ندارد‬ ‫عقب نشینی بکند این منفی ترین حرکت ممکن خواهد‬ ‫بود که نتیجه نیز نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ایا نزدیک ش��دن ب��ه زمان انتخاب ریاس��ت‬ ‫جمهوری در امریکا سبب نمی شود که اوباما‬ ‫در رابطه با پرونده هسته ای ایران تغییر رویکرد‬ ‫دهد؟‬ ‫در وضعی��ت موج��ود پرون��ده‬ ‫‪l‬‬ ‫هس��ته ای ای��ران و اس��تراتژی اوبام��ا چندی��ن‬ ‫عام��ل اثرگ��ذار هس��تند ک��ه یک��ی دخالت ه��ای‬ ‫رژیم صهیونیس��تی و نفوذش در امریکاست و عامل‬ ‫دیگر خال دیپلماسی ورزیده در ایران‪.‬‬ ‫این مس��ائل با هم باعث می ش��ود ک��ه اوباما در‬ ‫بالتکلیفی خودش در مقاب��ل رای دهندگان امریکا و‬ ‫فشارهای اسرائیلی باقی بماند‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری فعلی ایاالت متحده امریکا در‬ ‫شرایطی که به زمان انتخابات نزدیک می شوند دست‬ ‫به کارهایی نخواهد زد که مورد پس��ند رای دهندگان‬ ‫نباشد بلکه وی تالش خواهد کرد رای‪ ،‬رای دهندگان‬ ‫را باخود داشته باش��د‪ .‬اما در تجربه مدیریت سیاسی‬ ‫ایاالت متحده امریکا این نتیجه را به دس��ت اورده ایم‬ ‫که در دور دوم ریاس��ت جمهوری‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫اختیار عمل بسیار بیش��تری خواهد داشت و به همین‬ ‫خاطر ش��اید اگر اوباما دوباره بر صندلی ریاس��ت‬ ‫کاخ س��فید تکی��ه بزن��د مس��ائل را همانگون��ه که‬ ‫وع��ده داده پیش ببرد‪ .‬زیرا در ش��رایطی که فش��ار‬ ‫رژیم صهیونیستی و رای رای دهندگان دیگر تاثیری‬ ‫نداشته باشد وی می تواند همانگونه که گفته بود به‬ ‫مذاکره پیرامون پرونده هسته ای ایران به طور واقعی‬ ‫روی بیاورد‪ .‬البته فش��ار جمهوری خواه��ان را نیز‬ ‫نباید نادیده گرفت‪ ،‬این گروه که شدیدا تحت تاثیر‬ ‫البی صهیونیسم قرار دارد به هیچ وجه خواهان حل‬ ‫پرونده هسته ای ایران نیس��ت و در این میان از هیچ‬ ‫سنگ اندازی فروگذار نمی کند‪ .‬باراک اوباما اکنون‬ ‫میان س��نگ و صخره گرفتار شده است یعنی از یک‬ ‫طرف با صخره فش��ارهای صهیونیستی طرف است‬ ‫و از طرف دیگر با سنگ انتخابات مواجه است‪ .‬پس‬ ‫تا زم��ان انتخابات احتمال نمی رود که وی دس��ت به‬ ‫حرکت عمده ای بزند‪g .‬‬ ‫به دنبال تسلط بر«هارت لندنو»‬ ‫امریکا از فشار در پرونده هسته ای چه هدفی را دنبال می کند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫در ارتباط با پرونده هس��ته ای ایران دو سوی مهم‬ ‫این پرونده که در واقع کنش��گران اصلی ان را تشکیل‬ ‫می دهند عبارتند از ایران و ایاالت متحده؛ هر دوی این‬ ‫کشورها به دنبال ایجاد فضایی مثبت در جهت رسیدن‬ ‫به اهداف خود هس��تند‪ .‬ایاالت متح��ده امریکا در پی‬ ‫ان اس��ت که با در نظر گرفتن جایگاه ژئواس��تراتژیک‬ ‫ایران د ر هارت لند نو یعنی خلیج فارس و فالت ایران‬ ‫به گونه ای عمل کند ک��ه بتوان��د در اوردگاه دهه های‬ ‫اینده قرن ‪ 21‬میالدی زمینه پرور ایجاد فضای مناسب‬ ‫در راستای کنترل خاورمیانه و رویکرد این مدیریت به‬ ‫سمت و سوی رقابت با چین در اسیای خاوری باشد‪.‬‬ ‫ایاالت متحده امری��کا منطقه ای که من ان را اس��توانه‬ ‫بحران می نامم یعنی افغانستان و پاکستان را مدنظر قرار‬ ‫داده و بر ان اس��ت که با ایجاد یک فضای مناس��ب در‬ ‫این منطقه با درنظرداش��ت جایگاه هند به شکل گیری‬ ‫یک دیواره اهنین جدید بر دور چین نایل اید‪ .‬پشت‬ ‫این اس��توانه بحران در واقع می ت��وان گفت اولویت‬ ‫اس��تراتژیک ایاالت متحده امریکا یا همان تس��لط بر‬ ‫خلیج فارس و ف�لات ایران مدنظر اس��ت‪ .‬از این رو‬ ‫اس��ت که ایران در منطق اس��تراتژیک ایاالت متحده‬ ‫امریکا در اینده تنها ب��ه مثابه ایران و ب��ه هدف ایران‬ ‫مطرح نیس��ت؛ بلکه اولوی��ت اس��تراتژیک ایران در‬ ‫جهت کنترل اولویت اس��تراتژیک امریکا یعنی چین‬ ‫مورد توجه ق��رار می گیرد‪ .‬به همی��ن خاطر در همین‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مهدی مطهرنیا‪ /‬کارشناس روابط بین الملل‬ ‫فضاس��ت که ایاالت متحده امریکا در پی ان است که‬ ‫زمینه پ��رور کنترل منطقه نوهارت لند ش��ود و در این‬ ‫میان ایران جای��گاه ویژه ای در مع��ادالت اینده دارد‪.‬‬ ‫در پرونده هس��ته ای با توجه به این تکس��چر یا بافت‬ ‫متن اس��ت که بافت موقعیتی ایران مطرح می شود‪ .‬در‬ ‫این بافت موقعیتی ایاالت متحده امریکا بران است که‬ ‫باتوجه به مقاومت جمهوری اسالمی ایران در برابر این‬ ‫کشور بر مبنای ارزش های برامده از انقالب اسالمی‬ ‫اتمس��فر گفتمانی حاص��ل از قدرت نرم ای��ران را در‬ ‫فضای بین المللی با ترک خوردگی روبه رو کند و این ‬ ‫ترک خوردگی نقطه ثقلش در پرونده هسته ای است‪.‬‬ ‫چرا که ایران با یک گفتمان بس��یار مق��اوم در پرونده‬ ‫هسته ای دستیابی به انرژی هسته ای صلح امیز در داخل‬ ‫کشور را مبتنی بر غنی سازی اورانیوم در داخل کشور با‬ ‫غناهای مورد نیاز خودش تا مرزهای دستیابی به فناوری‬ ‫هسته ای مدنظر دارد‪ .‬اگر ایاالت متحده امریکا بتواند‬ ‫ی را که شعار ان در ایران داده شده با چالش‬ ‫حق مسلم ‬ ‫روبه رو س��ازد و موجب عقب نشینی نظام جمهوری‬ ‫اسالمی در این زمینه شود این ترک خوردگی گفتمانی‬ ‫را در منطقه و نظام بین الملل علیه نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ایران به خوب��ی مدیریت ک��رده و در واقع مکمل این‬ ‫حرکت تاکید بر پرونده حقوق بش��ر ایران در مرحله‬ ‫بعدی جهت مدیریت اعمال فشار بیشتر بر جمهوری‬ ‫اسالمی ایران خواهد بود‪ .‬بنابراین ایاالت متحده امریکا‬ ‫بر کاهش غنی س��ازی اورانیوم تا مرز ‪ 3/5‬تا ‪ 5‬درصد‬ ‫و سپس پذیرش پروتکل الحاقی‪ ،‬بستن نیروگاه فردو‬ ‫و خارج کردن اورانیوم های غنی س��ازی شده از ایران‬ ‫تاکید دارد‪ .‬در واقع امریکا می خواهد تحرکات ‪10‬ساله‬ ‫ایران را در پرونده هسته ای و هزینه های ملی داده شده‬ ‫در این راستا را زیر پرسش جدی در افکار عمومی در‬ ‫سطح توده ها و نخبه ها چه در داخل و چه در منطقه و‬ ‫نظام بین الملل ببرد‪.‬از سوی دیگر ایران با در نظرداشت‬ ‫سیاست های اعمالی و اعالمی خود خواهان شناسایی‬ ‫حق ایران برای غنی سازی اورانیوم در داخل کشور و‬ ‫استفاده از دستاوردهای غنی سازی اورانیوم در این زمینه‬ ‫اس��ت‪ .‬به هر حال می توان گفت سد شورای امنیت و‬ ‫قطعنامه هایی که در این چند سال اخیر در مسیر سیاست‬ ‫گذاری های ایاالت متحده امریکا و واکنش های ایران در‬ ‫این زمینه صورت پذیرفته است تا حدود زیادی امروز‬ ‫در برابر ایران قرار دارد‪ .‬در واقع این س��د خط حائلی‬ ‫شده است بین ایران و ایاالت متحده امریکا در پرونده‬ ‫هسته ای‪.‬‬ ‫انچه که ایاالت متحده امریکا به دنبال ان اس��ت‬ ‫منافع تعریف شده و اهداف تعریف شده امریکا براساس‬ ‫همین منافع است‪ .‬از این رو تغییر رژیم ایران را می توان‬ ‫در زمره رویکردهای بلندمدت امریکا تعریف کرد اما‬ ‫تغییر رژیم در ایران برای ایاالت متحده هدف نیست بلکه‬ ‫ابزاری برای رسیدن به این هدف است‪ .‬بنابراین برای‬ ‫ایاالت متحده امریکا تغییر رژیم ها ابزارهای مناسب و‬ ‫کم هزینه تری برای رسیدن به اهداف تعریف شده شان‬ ‫تلقی می شود‪ .‬اگر هزینه های تغییر رژیم ها بیشتر از منافع‬ ‫حاصل از معامله با رژیم ها باشد بی تردید ایاالت متحده‬ ‫امریکا با رژیم های متفاوتی وارد معامله های سوداور‬ ‫خواهد شد‪ .‬بنابراین من معتقد نیس��تم که تغییر رژیم‬ ‫هدف ایاالت متحده امریکا باشد بلکه هدف این کشوراز‬ ‫این طرح در نظر گرفتن جنبه ابزاری ان است‪ .‬بنابراین‬ ‫اگر ایاالت متحده امریکا با هزینه ه��ای کمتر از تغییر‬ ‫رژیم به منافع بیشتری دست پیدا بکند چندان ضرورتی‬ ‫در ایجاد یک فش��ار پرهزینه بر ایران در جهت رسیدن‬ ‫به اهداف خود نخواهد دید اما اگ��ر مقاومت هایی در‬ ‫این مسیر صورت بگیرد که الجرم و ضرورتا دستیابی‬ ‫به اهداف ایاالت متحده امریکا را در مسیر تغییر رژیم‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران رقم بزند اراده ایاالت متحده‬ ‫امریکا معطوف به این تغییر خواهد بود‪ .‬حال ایا در این‬ ‫زمینه موفق باشد یا نباشد بحث های دیگری را طلب‬ ‫می کند اما رفتارشناس��ی ایاالت متحده امریکا در این‬ ‫زمینه به این صورت است‪ .‬اکنون که در استانه انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ایاالت متحده قرار داریم صحبت‬ ‫بر سر تغییر سیاست های امریکا در صورت روی کار‬ ‫امدن جمهوری خواهان پیش امده اما انچه که مسجل‬ ‫است اهداف استراتژیک ایاالت متحده امریکا با تغییر‬ ‫و تحول در احزاب حاکم بر کاخ س��فید تغییر نخواهد‬ ‫کرد؛ از لحاظ هدف گذاری اس��تراتژیک این تغییرات‬ ‫بسیار اندک خواهد بود اما در عین حال باید پذیرفت که‬ ‫با تغییر احزاب سیاسی حاکم بر کاخ سفید روش های‬ ‫متفاوتی در جهت رس��یدن به این اهداف مورد توجه‬ ‫قرار می گیرد که پژواکی از ماهیت و هویت تشکیل این‬ ‫احزاب در ایاالت متحده امریکاست‪ .‬حزب دموکرات‬ ‫و حزب جمهوری خ��واه اساس��ا در پرونده های ملی‬ ‫و هدف گذاری های منفعتی در ای��ن زمینه با یکدیگر‬ ‫دارای همگرایی بسیار جدی و هم پیوندی های تعریف‬ ‫شده در ساختار سیاسی ایاالت متحده امریکا هستند‪.‬‬ ‫اما در عین حال باید قبول کنیم که در مس��یر دستیابی‬ ‫به این راه ها ره نگاشت ها یا نقش��ه راه های متفاوتی را‬ ‫برمی گزینند که در این مسیر از یکدیگر جدا می شوند‪.‬‬ ‫بنابراین تغییر رئیس جمهوری امریکا و روی کار امدن‬ ‫احتمالی جمهوری خواهان اگر ص��ورت بپذیرد تنها‬ ‫در این مس��یر تفاوت و تمایز خواهد داشت‪ .‬در پایان‬ ‫به نظر می رسد رویکرد دموکرات ها با توجه به عملکرد‬ ‫چهار ساله اخیرش��ان نس��بت به جمهوری خواهانی‬ ‫که هیاهوه��ای بیش��تری در ارتباط با ای��ران دارند در‬ ‫راس��تای ایجاد یک اجماع بین المللی و منطقه ای علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران کارامدتر بوده است‪g .‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫مصر در مسیر اسالمگرایی‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫روزهای سخت اقای رئیس جمهور‬ ‫‪1‬‬ ‫در میان محافظهکاری و انقالبیگری‬ ‫نظامیان و اخوان المس��لمین مصر ای��ن روزها‪،‬‬ ‫دوران پرتنش��ی را س��پری می کنن��د؛ نظامی��ان که با‬ ‫منحل کردن پارلمان تاحدودی تالش کردند قدرت را‬ ‫از اخوان المسلمین سلب کنند با پیروزی محمد المرسی‪،‬‬ ‫نامزد این گروه در انتخابات ریاست جمهوری راهی جز‬ ‫کنار امدن با اس�لامگرایان ندارند‪ .‬اگر ارتش بخواهد‬ ‫در برابر اخوان المسلمین شمش��یر را از رو ببندد قطعا‬ ‫مصر دوباره ش��اهد اعتراض��ات مردمی خواهد بود‪.‬‬ ‫چراکه در قسمت اعظم قرن گذشته‪ ،‬اخوان المسلمین در‬ ‫قالب نهادی اساسی و مهم ظاهر شده و در عرصه های‬ ‫پزشکی‪ ،‬اموزشی و دیگر موارد به مردم خدمت رسانی‬ ‫کرده است‪ ،‬خدماتی که دولت مصر یا از ارائه ان ناتوان‬ ‫ن رو میلیون ها مصری‬ ‫بود یا از ان سرباز می زد‪ .‬از همی ‬ ‫حاضرند فرصت اداره کش��ور را به این سازمان اعطا‬ ‫کنند‪ .‬اخوان المس��لمین طی ‪20‬س��ال گذشته به مرور‬ ‫خود را در میان نخب��گان اقتصادی مص��ر جای داده‪،‬‬ ‫هر چند باید گفت که در این راه تابع انها نشده است‪.‬‬ ‫اخوان المسلمین به دو طریق در میان نخبگان اقتصادی‬ ‫مصر قرار گرفته اس��ت‪« :‬ایجاد تش��کیالت اقتصادی‬ ‫خاص خود که بسیار هم موفق بوده است و برقراری‬ ‫‪48‬‬ ‫ارتباطات ش��خصی همچون ازدواج ب��ا خانواده های‬ ‫طبقه حاکم‪ ».‬در جریان اعتراض ها علیه رژیم مبارک‪،‬‬ ‫ارتش دو راه پیش رو داشت‪ .‬اول‪ ،‬همکاری با جنبشی‬ ‫که اش��تراکات اقتصادی زیادی با ان داشت؛ در ضمن‬ ‫ان جنبش هم برای ایفای نقش سیاس��ی به پشتیبانی‬ ‫ارتش نیازمند بود‪ ،‬اما راه دوم درافتادن با جمال مبارک‬ ‫و دیگر اعضای جوان گرداننده اقتص��ادی مصر بود‪،‬‬ ‫افرادی که هیچ عالقه و تعهدی به ارتش نداش��ته و از‬ ‫برنامه ازادسازی که دس��ت ارتش را از اقتصاد کوتاه‬ ‫می کرد حمایت می کردند‪ .‬مردم و ارتش هیچ گاه «دست‬ ‫واحد» نبوده اند‪ ،‬اما همواره هدفی مش��ترک داشته اند‪:‬‬ ‫«سرنگونی مبارک‪ ».‬اگرچه خیلی از مصری ها به خاطر‬ ‫ورود به دوران جدید خوشحال هس��تند‪ ،‬اما به لحاظ‬ ‫روانی همچنان به حکومتی که گرداگ��رد زندگی انها‬ ‫چنبره زده بود احس��اس وابستگی می کنند‪ .‬حکومت‬ ‫سابق ازطریق گفتمان ثبات و ملی گرایی اعمال قدرت‬ ‫می کرد‪ .‬این روش هرچند توهین امیز ب��ود‪ ،‬اما مردم‬ ‫احساس می کردند از امنیت برخوردار بوده و به شمار‬ ‫می ایند‪ .‬در دوره اشفته پس از مبارک جای تعجب ندارد‬ ‫که میلیون ها نفر ارزوی امنیت دوران پیش از انقالب‬ ‫را داشته باشند‪ ،‬حتی با وجود انکه در ان دوران نظارتی‬ ‫ش��دید بر جامعه و زندگی افراد حکمفرم��ا بود‪ .‬این‬ ‫پدیده پس از حمله س��ال‪ 2003‬امریکا به عراق‪ ،‬در ان‬ ‫کشور هم دیده شد‪ .‬عالوه براین‪ ،‬بسیاری از مصری ها‬ ‫پ��س از س��رنگونی مب��ارک واقعا به س��ختی گذران‬ ‫زندگی می کنند ک��ه این مورد هم احس��اس تعلق به‬ ‫نظام سابق را تقویت می کند‪ .‬در ‪ 16‬ماه گذشته حداقل‬ ‫یک چیز در مصر مشخص شده است‪ .‬قدرت عوامل‬ ‫پش��ت پرده در مصر بیشتر از انی اس��ت که اکثر مردم‬ ‫تصور می کردند‪ ،‬درنتیجه شورایعالی نظامیان و نخبگان‬ ‫اقتصادی که بر عوامل پش��ت پرده نف��وذ دارند به این‬ ‫راحتی از قدرت و ثروت خود نخواهند گذشت‪ ،‬مگر‬ ‫در یک نبرد خونین‪ .‬با توجه به موارد یاد شده‪ ،‬مهم ترین‬ ‫و تنها موفقی��ت انتخابات ریاس��ت جمهوری و حتی‬ ‫انقالب‪ ،‬نهادینه کردن یک نظام سیاسی مردمی است‪.‬‬ ‫اگر رهبر جدید نتواند در اینده نزدیک تغییر اساس��ی‬ ‫در زندگی مصری ه��ا ایجاد کند‪ ،‬فقط تع��داد کمی به‬ ‫انتخاب خود وفادار خواهند ماند‪ .‬به نظر می رس��د در‬ ‫حال حاضر مصر ن��ه چهره ای در حد نلس��ون ماندال‬ ‫دارد و نه البته یک حس��نی مبارک دیگر‪ .‬این در حالی‬ ‫‪2‬‬ ‫وعده های المرسی درترازوی واقعیت‬ ‫المرسی طی س��خنرانی ها و گفت وگوهایی که‬ ‫با رسانه های مختلف داش��ت نظرات خود را پیرامون‬ ‫برخی مس��ائل مهم بیان کرد که در زیر به برخی از انها‬ ‫اشاره شده است‪:‬‬ ‫اخوان المس��لمین در خدمت مردم مصر هستند‪.‬‬ ‫در میان هیچ یک از انها کس��ی را ندیدم که در اندیشه‬ ‫ریاست جمهوری باشد‪ .‬انها یک جامعه مدنی هستند‪.‬‬ ‫(سی بی سی تی وی‪ 10 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫ح��زب م��ن معتقد اس��ت ک��ه ی��ک زن نباید‬ ‫رئیس جمهور ش��ود‪ ،‬اما من با انتخ��اب یک زن برای‬ ‫معاون رئیس جمهور مش��کلی ن��دارم‪ .‬یک زن حتی‬ ‫می تواند نخس��ت وزیر باش��د‪( .‬سی بی س��ی تی وی‪،‬‬ ‫‪ 10‬می ‪)2012‬‬ ‫مسلمانان حق دارند مستقیما سرنوشت خود را‬ ‫تغییر دهند‪ .‬اما اگر یک مس��لمان تغییر مذهب خود را‬ ‫رسما به اطالع همه برس��اند و به جامعه اسیب برساند‬ ‫باید به عنوان مرتد مجازات ش��ود‪( .‬النهار تی وی‪18 ،‬‬ ‫می ‪)2012‬‬ ‫رژیم سابق برای جدایی انداختن میان مسلمانان‬ ‫و قبطیان از موضوع قبطی بودن سوءاس��تفاده می کرد‬ ‫تا مردم از اعمال و رفتار نادرس��ت رژیم غافل شوند‪.‬‬ ‫اخوان المسلمین با کلیسای قبطیان یا برادران مسیحی‬ ‫خود هیچ مشکلی ندارد‪( .‬شبک ه یک‪ 12 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫اسالم به مهربانی و عدالت میان مسلمانان و قبطیان‬ ‫توصیه می کند‪ .‬قبطی ها هم باید حق داش��ته باش��ند‪،‬‬ ‫مکان های مذهبی و عبادی خود را هرجا که خواستند‬ ‫بسازند؛ درس��ت همان کاری که مس��لمانان می کنند‪.‬‬ ‫(سی بی سی‪ 10 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫قول می دهم به توافق ها و معاهداتی که براساس‬ ‫قوانین بین المللی وضع شده‪ ،‬احترام بگذارم‪ .‬مصر بیش‬ ‫از ‪ 32‬سال است که توافق کمپ دیوید را رعایت کرده‬ ‫اما اسرائیل بارها و بارها ان را نقض کرده است‪( .‬شبکه‬ ‫یک‪ 14 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫ما به هیچ کس اعالم جنگ نمی کنیم و نمی خواهیم‬ ‫در اینده روابط مان را با دیگ��ران دچار تنش کنیم مگر‬ ‫انهایی که مقابل مردم مصر می ایستند یا به مصر حمله‬ ‫می کنند‪( .‬العربیه‪ 23 ،‬نوامبر ‪)2011‬‬ ‫اجازه نمی دهم پ��ول و غول های بزرگ اقتصادی‬ ‫روی سیاست تاثیر بگذارند‪ .‬کسری بودجه را می توان‬ ‫طی یک یا دو س��ال حل کرد‪ .‬اجازه نخواهم داد فساد‬ ‫اقتصادی که در رژیم گذشته بسیار ش��ایع بود دوباره‬ ‫به وجود اید‪( .‬سی بی سی‪ 10 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫زاغه ها میراث رژیم س��ابق هس��تند‪ .‬باید فضای‬ ‫معماری کش��ور را بازنگری کنیم و ش��هرها و مناطق‬ ‫بین الملل‬ ‫رسالت جدید اسالمگرایان ؛ عملیاتی کردن شعارهای انتخاباتی‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫اس��ت که چهره های رقیبی وجود دارند که می توانند‬ ‫در حد فاصل بین این دو نفر مورد رهبری قرار گیرند‪.‬‬ ‫این ش��رایط فرصت های بس��یاری به وجود می اورد‬ ‫که البته تحقق انها بس��یار دش��وار خواهد بود‪ .‬در این‬ ‫میان محمد المرس��ی‪ ،‬رئیس جمهوری منتخب مصر‬ ‫راه سختی را در پیش دارد‪ .‬وی هفته گذشته پس از ادای‬ ‫س��وگند در برابر دادگاه عالی قانون اساسی این کشور‬ ‫به دانشگاه قاهره رفت تا برای شخصیت های سیاسی‬ ‫و مردمی مصر سخنرانی کند‪ .‬در دانشگاه قاهره محمد‬ ‫حسین طنطاوی‪ ،‬رئیس ش��ورایعالی نیروهای مسلح‬ ‫مصر و سامی عنان‪ ،‬رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح‬ ‫این کشور و معاون طنطاوی نیز حضور داشتند که ورود‬ ‫انها به محل دانش��گاه با اعتراض مردم و درخواست‬ ‫انها برای برکناری ش��ورای نظامی هم��راه بود‪ .‬کمال‬ ‫الجنزورى‪ ،‬نخس��ت وزیر دولت موقت مصر‪ ،‬یوسف‬ ‫القرضاوى‪ ،‬رئیس اتحادیه جهانی علمای مس��لمین‪،‬‬ ‫عمرو موس��ى‪ ،‬دبیرکل س��ابق اتحادیه عرب‪ ،‬برخی‬ ‫نمایندگان پارلمان مصر از اح��زاب «ازادی و عدالت»‬ ‫وابسته به گروه اخوان المس��لمین‪« ،‬اصالح و توسعه»‬ ‫و «مصری های ازاده»‪ ،‬محمد البرادعی‪ ،‬مدیرکل سابق‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی‪ ،‬محمد سعد الکتاتنی‪،‬‬ ‫رئیس پارلمان منحل ش��ده مصر و تعدادی از وزرای‬ ‫کش��ورهای عربی و افریقایی نیز در دانش��گاه قاهره‬ ‫حضور یافته بودند‪.‬‬ ‫المرسی در ابتدای سخنانش دانشجویان مصری‬ ‫را خطاب ق��رار داد و س��پس نیز در رابط��ه با انقالب‬ ‫کشورش سخن گفت‪.‬‬ ‫المرس��ی در ادامه برخی اهداف خ��ود را برای‬ ‫مردمی که در دانشگاه قاهره جمع شده بودند تبیین کرد‬ ‫که بخشی از سخنان وی در زیر امده‪ :‬اولین مسئولیت‬ ‫من این است که از قانون اساس��ی دفاع کنم‪ .‬مصر در‬ ‫انتخاباتی مرا به عنوان رئیس جمه��ور انتخاب کرد که‬ ‫مسئوالن قوه قضائیه نتایج شفاف ان را اعالم کردند و‬ ‫نیروهای مسلح کشور نیز امنیت ان را برقرار کردند‪ .‬به‬ ‫خدا و شما قول می دهم که از نظام جمهوری محافظت‬ ‫کنم و به قانون اساس��ی احترام بگذارم و خواسته های‬ ‫مردم را براورده کنم و همچنین از استقالل و تمامیت‬ ‫ارضی مصر حمایت کنم‪ .‬نهاده��ای منتخب فعالیت‬ ‫خود را از سرخواهند گرفت و نیروهای مسلح نیز باید‬ ‫به امور خود بپردازند‪ .‬همه تالش خود را به کار خواهم‬ ‫گرفت تا امنیت ملی کشور را حفظ کنم و از مرزهای ان‬ ‫با نیروهای مسلح دفاع کنم‪ .‬نیروهایی که سپر و شمشیر‬ ‫کشور هستند و با هر کسی که بخواهد به مصر لطمه وارد‬ ‫کند برخورد خواهند کرد‪ .‬قسم می خورم که از ارتش‬ ‫حمایت کنم تا قدرتمندتر از قبل باشد و ملت درهمه‬ ‫زمینه ها با ان همراهی کند‪ .‬ق��ول می دهم که امنیت و‬ ‫ثبات کشور وظیفه بزرگ من به کمک نیروهای وفادار‬ ‫پلیس باشد‪ ،‬نیروهایی که جان خود را فدای حفاظت از‬ ‫کشور کردند؛ به شما وعده می دهم که استقالل سیستم‬ ‫قضایی را حفظ کنم و قانون اساسی تعیین کننده باشد‬ ‫و همه شهروندان مصر از حق خود برخوردار باشند‪.‬‬ ‫شورای نظامی به وعده خود عمل کرد و نخواست که‬ ‫جایگزین اراده ملت باش��د‪ .‬نهادهای منتخب فعالیت‬ ‫خود را از س��ر خواهند گرف��ت و ارتش مص��ر نیز به‬ ‫مسئولیت خود که همان دفاع از کشور است‪ ،‬می پردازد؛‬ ‫نیروهای نظامی باید قدرتمند باشند و با بقیه بخش های‬ ‫کشور همکاری کنند‪.‬‬ ‫به انها به خاطر تالش هایش��ان و سختی هایی که‬ ‫تحمل کرده اند درود می فرستم‪ .‬نظام گذشته باعث شد‬ ‫نقش منطقه ای و بین المللی مصر اف��ول کند‪ .‬من قول‬ ‫می دهم که تالش کنیم با قدرت های سخت و نرم کشور‬ ‫مصر را به نقش خود در منطقه برگردانیم‪ .‬ما پیام صلح‬ ‫و حق و عدالت برای جهانیان داریم‪ .‬به همه تعهدات‬ ‫بین المللی خود پایبند هستیم‪ ،‬از اینجا نیز اعالم می کنم‬ ‫مصر با ملت فلسطین همراهی خواهد کرد تا به حقوق‬ ‫خود دس��ت یابد و تالش خواهیم کرد که اشتی ملی‬ ‫فلسطین را به سرانجام برسانیم تا ملت فلسطین برای‬ ‫بازگرداندن سرزمین خود متحد باشند‪.‬‬ ‫ما نمی خواهیم که انقالب خ��ود را صادر کنیم و‬ ‫در امور داخلی هیچ کش��وری دخالت نخواهیم کرد‪،‬‬ ‫همچنی��ن اجازه نخواهی��م داد که هیچ ک��س در امور‬ ‫داخلی ما دخالت کند‪ .‬ما از جهان عرب و اس�لام جدا‬ ‫نخواهیم شد‪ .‬همواره اعالم خواهیم کرد که از ملت ها‬ ‫برای دستیابی به ازادی و دموکراسی حمایت خواهیم‬ ‫کرد‪ .‬مصر امروز اغوش خود را برای ملت فلسطین باز‬ ‫می کند‪ .‬تالش خواهیم کرد که توافقنامه دفاع مشترک‬ ‫عربی و بازار مش��ترک عرب را در چارچوب اتحادیه‬ ‫عرب فعال کنیم‪.‬‬ ‫مصر همواره پیشگام بوده و هر موقع که قیام کرده‬ ‫ملت عرب همراهش قیام کردند‪ .‬مصر در دوره جدید‬ ‫خود هیچ گونه نقض حق��وق ملت های عرب را قبول‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬در برابر چالش ها و خطرهایی که جهان‬ ‫عرب را تهدید می کند‪ ،‬محکم ایستادگی خواهد کرد‪.‬‬ ‫به ملت مصر احترام می گذارم و تالش خواهم کرد که‬ ‫راهنمایی برای مصر جدید باشم‪ .‬با هم تالش خواهیم‬ ‫کرد که سرمایه گذاری در همه بخش ها را تشویق کنیم و‬ ‫گردشگری را فعال کنیم تا به اقتصاد کشور اسیب نرسد‪.‬‬ ‫اینده درخشان برای فرزندان مسلمان و مسیحی خود‬ ‫رقم خواهیم زد تا مصر قدرتمند شود و اهداف انقالب‬ ‫را ادامه دهد و با هم ازادی و عدالت و کرامت انسانی‬ ‫را براورده سازیم‪.‬‬ ‫به همه شما در سراسر کش��ور درود می فرستم و‬ ‫وعده می دهم که در حق ش��ما خیانت نکنم‪ .‬به کشور‬ ‫و ملت خود هرگز خیانت نخواه��م کرد و به امید خدا‬ ‫خواهم توانست خواسته های شما را براورده سازم‪ .‬چند‬ ‫بار گفتم و خواهم گفت که خون شهیدان و مجروحان‬ ‫امانتی است بر گردن من و تالش خواهم کرد که حق انها‬ ‫را بگیرم‪ .‬به جلو نگاه خواهیم کرد و هرگز به پشت سر‬ ‫خود نگاه نمی کنیم‪g .‬‬ ‫مسکونی جدید بس��ازیم‪ .‬دولت باید به زاغه نشین ها‬ ‫وام هایی بدهد که بتوانند در مناطق مسکونی تازه ساخت‬ ‫صاحب خانه شوند‪( .‬شبکه یک‪ 11 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫حمل ونقل و امنیت مهم ترین مسائلی هستند که‬ ‫گردشگری را تحت تاثیر قرار می دهند‪ .‬هدف من این‬ ‫است که سیل گردشگران را تا س��االنه ‪ 20‬میلیون نفر‬ ‫افزایش دهم‪( .‬سی بی سی‪ 9 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫هنوز قانون وجود دارد‪ ،‬اما به ان احترام گذاش��ته‬ ‫نمی شود‪ .‬بازسازی وزارت کش��ور یک مشکل واقعی‬ ‫است‪ .‬در مصر نباید چیزی به نام حالت فوق العاده وجود‬ ‫داشته باشد‪( .‬شبکه یک‪ 2 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫اگر رئیس جمهور ش��وم‪ ،‬حفظ امنیت نخس��تین‬ ‫هدف من خواهد بود‪( .‬النهار‪ 18 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫در رژیم سابق‪ ،‬شرایط وخیم سالمتی و خدمات‬ ‫درمانی به خواس��ته های سیاسی نس��بت داده می شد‪.‬‬ ‫خدمات درمانی باید برای همه مصری ها قابل دسترس‬ ‫باشد‪( .‬شبکه یک‪ 11 ،‬می ‪)2012‬‬ ‫المرسی که یک فرد تحصیلکرده و باتجربه است‬ ‫می داند که اکنون خواسته های مردم مصر چیست و تقریبا‬ ‫توانسته با سخنان و وعده هایش مردم را به سمت خود‬ ‫جذب کند اما مهم ترین مساله در حال حاضر این است‬ ‫که وی بتواند به شعارهایش جامه عمل بپوشاند‪.‬‬ ‫مردم مصر ک��ه در اعتراض به حکومت پیش��ین‬ ‫تظاهرات کردند قطعا از رئیس جمهور فعلی انتظارات‬ ‫زیادی دارند و المرس��ی باید بتواند انتظارات مردم را‬ ‫تحقق بخشد‪g.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫قاهره درمحور مقاومت‬ ‫تفاوت های مصر مبارک با مصر مرسی‬ ‫حسین شیخ االسالم‪ /‬مشاور امور بین الملل مجلس‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫محمد المرس��ی‪ ،‬کاندی��دای اخوان المس��لمین‬ ‫با پیروزی بر احمد شفیق در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫مصر وارد مرحله جدیدی ش��د‪ ،‬این در حالی است که‬ ‫ساختار حکومت در مصر س��ال های طوالنی است در‬ ‫اختیار یک طیف خاص ق��رار دارد‪ ،‬طیفی که تفکراتی‬ ‫همسو با صهیونیسم و ضداس�لام دارد‪ .‬با گذشت یک‬ ‫سا لو نیم از پیروزی انقالب و سقوط مبارک‪ ،‬بازماندگان‬ ‫رژیم س��ابق و طرفدار غ��رب همچنان ب��ا حیله گری‬ ‫تحت عنوان ش��ورای نظامی قدرت را در دست دارند و‬ ‫کش��ور مصر هنوز قانون اساس��ی ندارد‪ .‬پارلمان توسط‬ ‫شورای نظامی منحل شده و حدود اختیارات و وظایف‬ ‫رئیس جمهور منتخب هنوز روش��ن نیس��ت‪ .‬در چنین‬ ‫وضعیتی نامزد گروه اسالمگرای اخوان المسلمین تحت‬ ‫فشار ش��دید رس��انه های پرتعداد ضد انقالب خارجی‬ ‫و داخلی قرار داش��ته و مجبور اس��ت تا در دست گرفتن‬ ‫کامل قدرت مواضعی احتیاط امیز داش��ته باش��د‪ .‬نباید‬ ‫ای��ن واقعی��ت را نادی��ده بگیریم ک��ه اس�لامگرایان‬ ‫باوجودداشتنتشکیالتریش هداریمثلاخوا نالمسلمین‬ ‫ازتجربهحکومتداریبرخوردارنبوده اند‪.‬ساختارحکومت‬ ‫مبارک همچنان در مصر برقرار اس��ت و باید منتظر ماند‬ ‫و دید که ایا اسالمگراها می توانند با هوشمندی ساختار‬ ‫نظام به جای مانده از مبارک را تغییر دهند‪ .‬جایگاه مصر در‬ ‫منطقه بسیار مهم و با ارزش است و می توان گفت به لحاظ‬ ‫موقعیت ژئوپولتیک کمتر از ایران نیست‪ .‬مهم ترین ابراه و‬ ‫کانال جهان در اختیار کشور مصر است‪ .‬کافی است برای‬ ‫مثال پارلمان مصر تصویب کند در جهت صلح جهانی‬ ‫ا ز تردد کشتی ها با بار سالح جلوگیری می کند؛ مدیریت‬ ‫کانال سوئز یک اهرم فرا منطقه ای و جهانی در دست مصر‬ ‫است‪ .‬در حال حاضر مردم مصر در فکر بازیابی هویت‬ ‫سرکوب شده خود هستند‪ ،‬مصر در حال حاضر حالت‬ ‫تدافعی نسبت به اسرائیل دارد‪ .‬بی تردید مقاومت ایران بر‬ ‫ضد رژیم صهیونیستی طی این سال ها به سود مصر تمام‬ ‫شده و اسالمگرایان نمی توانند نسبت به سرنوشت قدس‬ ‫بی اعتنا باشند‪ ،‬چرا که این یک خواسته مردمی در مصر‬ ‫است‪.‬پسمصردراینموردبسیارپراهمیتباایراندریک‬ ‫سنگر قرار می گیرند‪ .‬مواضع اسالمگرایان در مصر منطقا‬ ‫نمی تواندسنخیتیبا مواضعمحورضدمقاومتمنطقه ای‬ ‫داشته باشد‪ .‬کشور مصر در جهان عرب همیشه در طول‬ ‫تاریخ جایگاه یک کشور الگو و پیش��رو را داشته است‪.‬‬ ‫اخوا نالمسلمینپسازتاسیسدربیشترکشورهایعربیو‬ ‫اسالمیالگوبرداریشد‪.‬حتیحزبالدعوهشیعیدرعراق‬ ‫نمونه ایشیعیازاخوا نالمسلمیناست‪.‬برایمثالکودتای‬ ‫افسرانازاددرهمهجهانعربالگوبرداریشد‪.‬وقتیمصر‬ ‫در قالب معاهده کمپ دیوید در مقابل اسرائیل کرنش کرد‬ ‫روح تسلیم اغلب جهان عرب را در برگرفت‪ .‬اکنون که‬ ‫المرسی به عنوان نخستین رئیس جمهور اسالمگرای این‬ ‫کشور پهناور عربی برگزیده شده اگر می خواهد نماینده‬ ‫مردم مصر باش��د باید در مقابل توطئه ه��ا و نیرنگ های‬ ‫شوراینظامیایستادگیکردهتااصالتخودرانشاندهد‪.‬‬ ‫در حال حاضر جامعه مص��ر درگیر تنش ها و اختالفات‬ ‫پیچیده ای اس��ت که در یک طرف ان جن��اح مقاومت‪،‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪50‬‬ ‫اخوان المسلمین و انقالبیون قرار داشته و در طرف دیگر‬ ‫روسایمستبد‪،‬شاهانعربوبرخیازگروه هایسازشگر‬ ‫هستند‪.‬ایندرگیری هاوکشمکش هاکهمیاناسالمگرایان‬ ‫واستکبارصورتگرفتههمچنانادامهخواهدداشتواین‬ ‫اختالفاتهمدرعرصه هایسیاسی‪،‬اقتصادی‪،‬اجتماعیو‬ ‫فرهنگی بوده و هم شامل فعالیت های رسانه ای و سایبری‬ ‫می شود‪ ،‬حتی این امر پس از پیروزی مقاومت مردم هم‬ ‫همچنان ادامه خواهد داشت‪ .‬دنباله روهای رژیم گذشته‬ ‫و ارتش شورای نظامی مصر پس از ناامیدی از بازگرداندن‬ ‫مبارکبه عرصهتالشکردندتاباجایگزینیرئیسسازمان‬ ‫امنیت مصر و معاونش به اهداف خود برسند که موفق هم‬ ‫نشدند؛ بنابراین پس از شکست انها امریکا تالش کرد تا‬ ‫به کمک ارتش مصر مقابل مردم انقالبی بایستد که این امر‬ ‫نیز به نتیجه نرسید‪ .‬امریکا به کمک سازمان سیا‪ ،‬اسرائیل‬ ‫و دنباله روی های رژیم سابق مصر درصدد بود تا انقالب‬ ‫تودهمردممصررامنحرفکندکهدراینزمینهاموزش های‬ ‫زیادی به این گروه ها داده و پول زیادی هم خرج کرد‪ .‬امروز‬ ‫اینسوالمطرحاستکهوقتیمجلسمصرمنحلمی شود‬ ‫ودیگرنماینده ایوجودندارداتکایمردممصربایدبهکجا‬ ‫باشد؟درشرایطیشوراینظامیمصرمجلساینکشوررا‬ ‫منحلکردکهانتخاباتریاست جمهوریدرحالبرگزاری‬ ‫بودوشرایطمصربهقدریحساسشدهکهازصحبت های‬ ‫یکسیاستمدارگرفتهتاجنگغزهواسرائیلبرمسائلاین‬ ‫کشوراثرمی گذارد‪.‬محمدالمرسی‪،‬رئیس جمهورمنتخب‬ ‫مصرهدف هایخودرادرقالبشعارهاییارائهکرده؛مثال‬ ‫اینکه او اعالم کرده که خواهان بازگشت پارلمان و تجدید‬ ‫عظمت ملی مردم مصر است؛ که باید دید با گذشت زمان‬ ‫چقدر در این زمینه تالش خواهد کرد‪.‬‬ ‫مردم مصر می خواهند پرچم اس�لام برافراش��ته‬ ‫باش��د و انها معتقد هس��تند ک��ه عدالت باید در س��ایه‬ ‫شریعت اس�لام پیاده ش��ود‪ ،‬همچنین مردم مصر دیگر‬ ‫نمی خواهند پیمان کمپ دیوید ادامه پیدا کند‪ .‬جناح های‬ ‫استکبار‪ ،‬س��ازمان امنیت مصر و سیاس��یون دنباله روی‬ ‫مبارک بس��یار باتجرب��ه بوده و حدود ش��صت س��ال‬ ‫است که حکومت کرده؛ از سوی دیگر امریکا‪ ،‬اسرائیل‬ ‫و انگلیس نیز جزو حامیان انها هستند؛ این در حالی است‬ ‫مصر در حال حاضر حالت‬ ‫تدافعی نسبت به اسرائیل‬ ‫دارد‪ .‬بی تردید مقاومت ایران‬ ‫بر ضد رژیم صهیونیستی‬ ‫طی این سال ها به‬ ‫سود مصر تمام شده و‬ ‫اسالمگرایان نمی توانند‬ ‫نسبت به سرنوشت قدس‬ ‫بی اعتنا باشند‪ ،‬چرا که این‬ ‫یک خواسته مردمی در مصر‬ ‫است‬ ‫که اخوان المسلمین با وجود اینکه تا حدی در عرصه های‬ ‫سیاسی تجربه دارد؛ ولی باز هم به اندازه انها سابقه حضور‬ ‫در عرصه های سیاسی را نداشته‪ ،‬با این حال باید با انها وارد‬ ‫زورازمایی ش��ده و در این میان تجربه کسب کنند‪.‬شعار‬ ‫اخوان المسلمین «هو الحی» بوده چرا که انها می خواهند‬ ‫کشورشانبهسمتاسالم خواهیپیشرود؛ولیمتاسفانه‬ ‫اخوا نالمسلمینبرایبیانایناسالم خواهیکمی خجول‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫متاس��فانه انق�لاب م��ردم مص��ر رهب��ری مانند‬ ‫امام خمینی (ره) نداشته که بتواند انها را هدایت کند‪ .‬پس‬ ‫از پیروزی انقالب اسالمی ایران امام خمینی(ره) مقتدرانه‬ ‫بر این شعار که «جمهوری اس�لامی نه یک کلمه کمتر‬ ‫و نه یک کلمه بیشتر» پافش��اری کردند تا نتیجه داد؛ ولی‬ ‫ملت مصر چنین رهبری ندارند‪ .‬انها نباید خیال کنند که‬ ‫غرب رابطه خوبی با انها پیدا خواهد کرد؛ همچنین نباید‬ ‫تالش کنند الگوی س��کوالر را در مصر پیاده کنند؛ البته‬ ‫نباید فراموش کرد زمانی که اردوغان به مصر سفر کرد و‬ ‫به مردم این کشور پیش��نهاد الگوی سکوالر ترکیه را داد‬ ‫مردمعلیهاوبیانیهصادرکردند‪.‬بایدبهملتمصرامیدواری‬ ‫داد و از سوی دیگر محمد المرس��ی هم باید جوابگوی‬ ‫استقامت مردم مصر باشدکه درهر شرایطی مقابل نظامیان‬ ‫ایستادند؛ درغیر این صورت او همه چیز را از دست داده‬ ‫و جلوه بدی از خود نشان خواهد داد‪ .‬انتخاب نخستین‬ ‫رئیس جمهوری اسالمگرا در جمهوری عربی مصر بعد‬ ‫ازسرنگونیمبارکدربردارندهنکاتبسیارمهمی ازجمله‬ ‫نشاندهنده اوج اس�لام خواهی ملت مصر و کشورهای‬ ‫منطقه است‪ .‬اساسا یکیازدالیلیکهمردممصرالمرسی را‬ ‫به عنوان رئیس جمهور خود انتخ��اب کرده اند پایبندی‬ ‫وی به ارمان فلس��طین و دش��منی با رژیم صهیونیستی‬ ‫است و شادی مردم فلس��طین در پی این پیروزی حاکی‬ ‫از ان است که مردم مظلوم فلسطین نیز با این رویداد مهم‬ ‫امیداورتر از قبل برای ازادی س��رزمین های اشغال شده‬ ‫خود به مقاومت ادامه خواهن��د داد‪ .‬با مرور مواضع اقای‬ ‫المرسیدرقبالمسالهفلسطینورابطهبااسرائیلبهخوبی‬ ‫می توان فهمید که چه پیروزی و موفقیت بزرگی نصیب‬ ‫امت اسالمی ش��ده اس��ت‪ .‬امیدواریم که اقای المرسی‬ ‫بر اساس وعده های انتخاباتی خود به منظور براورده شدن‬ ‫ارزوی های ملت مصر که همان ازادی فلسطین و قدس‬ ‫شریف اس��ت گام بردارد و با توجه به اهمیت و جایگاه‬ ‫کشور مصر در میان کشورهای اسالمی و منطقه بتوانیم‬ ‫شاهد تغییرات اساسی در سیاس��ت خارجی این کشور‬ ‫بزرگ اس�لامی و به تبع ان در منطقه باشیم‪ .‬این پیروزی‬ ‫پس از درگیری و کلنجار رفتن با طیف کاندیدای رقیب‬ ‫یعنی احمد شفیق و ش��ورای نظامی مصر بدست امد و‬ ‫سرانجام با حمایت مردم دولتی برسر کار امد که هدفش‬ ‫بازگشت به اصول اسالم است‪ .‬مصر به رغم توطئه های‬ ‫دشمنان از گذشته های دور تا به حال‪ ،‬اکنون در شرایطی‬ ‫به س��ر می برد ک��ه هجمه های غرب��ی به این کش��ور‬ ‫بیشتر خواهد شد‪ ،‬چه بس��ا که غرب هیچ گاه دست از‬ ‫سر مصر بر نخواهد داش��ت و اس�لامگراها باید به این‬ ‫مساله دقت زیادی داشته باش��ند‪ .‬البته در مورد پیرامون‬ ‫روابط ایران و مصر نیز باید یاداور ش��د‪ ،‬با توجه به اینکه‬ ‫هر دوکشور کانون توجه غرب هستند‪ ،‬می توانند براینده‬ ‫تحوالتدرمنطقهنقشمهمی راایفاکنند‪.‬عمقروابطبین‬ ‫دوکشورمصروایرانبه دیپلماسیایندوکشوروهمچنین‬ ‫تشکیل کادر سفارت ایران در مصر بستگی دارد‪.‬گفتنی‬ ‫است تاکنون هیات های متعددی از اقشار اصحاب رسانه‪،‬‬ ‫خانواده های شهدای مصر‪ ،‬اس��اتید و پزشکان مصری‪،‬‬ ‫شخصیت های حزبی‪ ،‬هیاتی از زنان مصری و سایر موارد‬ ‫به ایران سفر کرده اند که در این دیدارها خواهان برقراری‬ ‫روابط میان دو کشور نیز شده اند‪g.‬‬ ‫پیروزی اسالمگرایان‬ ‫در مصر سرنوشت‬ ‫پیمان کمپ دیوید و‬ ‫مناسبات سیاسی با‬ ‫رژیم صهیونیستی را‬ ‫در هاله ای از ابهام‬ ‫فرو برده است‬ ‫نگاهی به چشم انداز سیاسی مصر تحت حاکمیت اسالمگرایان؛‬ ‫کابوس صهیونیست ها‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫بیش از یکسال از اغاز انقالب در مصر می گذرد‪،‬‬ ‫اما در اختیار داشتن قدرت توسط نظامیان باعث شده‬ ‫جو مرج در فضای اجتماعی و سیاس��ی این کشور‬ ‫هر ‬ ‫همچنان حاکم بوده و همه نگاه ها برای «تغییر» اینده‬ ‫سیاسی متوجه نخستین رئیس جمهوری اسالمگرای‬ ‫مصر شود‪« .‬محمد المرسی» رئیس جمهوری منتخب‬ ‫مصر‪ ،‬مهندسی که تحصیالتش را در امریکا گذرانده‪،‬‬ ‫به طور علنی سوگند یاد کرده که پایبند به دموکراسی و‬ ‫حامی حقوق زنان و اقلیت ها باش��د و قدرت و تاثیر‬ ‫مردم را پررنگ تر کند‪.‬‬ ‫هر چند ممکن اس��ت انتخاب المرسی به عنوان‬ ‫رئیس جمهوری مص��ر به مذاق ژنرال ه��ا چندان هم‬ ‫خوش نیامده باش��د ولی اگر ارتش مص��ر کاندیدای‬ ‫خود را تعیین کرده بود و با اعمال نفوذ‪« ،‬احمد شفیق»‬ ‫اخرین نخست وزیر رژیم سابق این کشور را در مسند‬ ‫قدرت می نش��اند‪ ،‬مردم را برای قیامی دیگر در میدان‬ ‫«التحریر» برمی انگیخت و به طور قطع منجر به درگیری‬ ‫خونین جدیدی می شد‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬انتخاب محمد‬ ‫المرسی برای ریاست جمهوری‪ ،‬مانع از منحرف شدن‬ ‫مصر از حرکت به سوی دموکراسی شده است‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬وقتی پای اینده مصر به میان می اید‪،‬‬ ‫چالش های فراوانی به چش��م می خورد که مهم ترین‬ ‫ان وضعیت بی ثب��ات اقتصادی‪ ،‬مش��کالت پیچیده‬ ‫ی سیاس��ی در ح��وزه داخلی و‬ ‫اجتماعی و نابس��امان ‬ ‫بین المللی است‪.‬‬ ‫درباره اینده جامعه مصر و سیس��تم سیاس��ی و‬ ‫اقتصادی ان و همچنین قابلیت های المرسی برای اداره‬ ‫امور کشور گمانه زنی های زیادی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫اما در هر حال‪ ،‬ام��روز مصر با پرسش��ی مهم روبه رو‬ ‫اس��ت‪ :‬ایا دولت جدید می تواند وضعیت اقتصادی‬ ‫مصر را بهبود بخشد و به حل مسائل اجتماعی پیچیده‬ ‫این کشور کمک کند؟‬ ‫در حال حاض��ر‪ ،‬با توجه به قدرت بس��یار زیاد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪4‬‬ ‫ترجمه‪ :‬ازاده کشوردوست‬ ‫شورای ارتش در مصر‪ ،‬به طور قطع اخوان المسلمین‬ ‫باید برای تقسیم قدرت وارد دور جدیدی از مذاکرات‬ ‫شوند‪ .‬این در حالی اس��ت که نتیجه همچنان نامعلوم‬ ‫است‪ ،‬ممکن است ارتش خواسته خود را برای حفظ‬ ‫منافع تجاری گسترده اش‪ ،‬نظارت بر بودجه نظامی و‬ ‫مس��ائل امنیت ملی و همین طور مصونیتش از پیگرد‬ ‫قانونی برای جرائمی که در طول انقالب در انها دست‬ ‫داشته است‪ ،‬محدود کند‪ .‬این امکان نیز وجود دارد که‬ ‫ارتش در صدد محدود کردن قدرت رئیس جمهوری و‬ ‫پارلمان باشد تا بتواند به عنوان «محافظ حق حاکمیت‬ ‫کشور» عمل کند‪.‬‬ ‫این طور به نظر می رسد که حاکمان نظامی مصر‬ ‫که ده ها سال حاکمیت به مذاقشان خوش امده و حاضر‬ ‫نیستند صندلی های نرم قدرت را ترک کنند‪ ،‬حاضر به‬ ‫تقسیم قدرت با کسی نیستند و در این مسیر ارایی که‬ ‫از صندوق به نفع المرس��ی بیرون امده کوچک ترین‬ ‫اهمیتی برای انها ندارد‪ .‬ش��ورای نظامی بس��یاری از‬ ‫اختی��ارات رئیس جمه��وری را قبضه کرده اس��ت و‬ ‫بدون پارلمان – که دادگاه عال��ی مصر حکم انحالل‬ ‫ان را صادر کرده اس��ت‪ -‬حرکت به سوی دو خواسته‬ ‫ضروری کش��ور‪ ،‬یعنی ثبات اجتماع��ی و اقتصادی‪،‬‬ ‫برای المرس��ی دش��وار خواهد بود‪ .‬از این رو‪ ،‬نه تنها‬ ‫این احتمال وجود دارد که شورای نظامی به حاکمیت‬ ‫خود بر مصر ادامه دهد‪ ،‬بلکه قدرت المرسی و کابینه‬ ‫غیر نظامی وی ب��رای احقاق خود ب��ا قانونی خود و‬ ‫چالش های زیادی رو به رو خواهن��د بود‪ .‬در صورت‬ ‫تداوم مبارزه میان این دو بخش برای به دست گرفتن‬ ‫قدرت‪ ،‬مشکالت اقتصادی و اجتماعی به شکلی موثر‬ ‫حل نخواهد شد‪ ،‬اما اگر در این مبارزه قدرت اشتباهی‬ ‫روی دهد‪ ،‬کامال مشخص است که مردم مصر بار دیگر‬ ‫راه میدان التحریر را در پیش خواهند گرفت‪.‬‬ ‫برای بررسی دورنمای تحوالت سیاسی در مصر‬ ‫و سایر کشورهای عربی‪ ،‬باید چند اصل تحلیل سیاسی‬ ‫را در نظر بگیریم‪.‬‬ ‫اول اینکه‪ ،‬سیاس��ت را می توان به صورت نزاع‬ ‫بر س��ر قدرت تصمیم گیری و همین طور توزیع منابع‬ ‫دولتی تعریف ک��رد‪ .‬بنابراین‪ ،‬باید رفت��ار هر بازیگر‬ ‫سیاس��ی را از منظ��ر چگونگ��ی تاثیرگ��ذاری روی‬ ‫دسترسی به قدرت تصمیم گیری و همین طور دسترسی ‬ ‫به منابع دولتی ارزیابی کنیم‪.‬‬ ‫در مرحل��ه دوم‪ ،‬می توان موفقیت یا شکس��ت‬ ‫انقالبیون اخ��وان را از منظ��ر توانایی انه��ا در تغییر‬ ‫استراتژی شان از سیاس��ت انقالبی‪ -‬که هدفش تغییر‬ ‫رژیم اس��ت ‪ -‬به سیاس��ت نرمال که بر اساس مذاکره‬ ‫بر سر راه حل های مسالمت امیز در این سیستم سیاسی‬ ‫تعریف می شود‪ ،‬مورد تجزیه و تحلیل قرار داد‪.‬‬ ‫در مرحله س��وم‪ ،‬مص��ر از منظر اجرای��ی با دو‬ ‫پرسش مهم روبه رو است‪:‬‬ ‫نخس��ت اینکه‪ ،‬چه نوع مدل سیاسی در پی این‬ ‫انقالب پدید می اید؟‬ ‫دوم اینک��ه‪ ،‬ایا حکوم��ت جدید ق��ادر به بهبود‬ ‫وضعیت اقتص��ادی مصر و کمک به حل مش��کالت‬ ‫اجتماعی متعدد ان خواهد بود؟‬ ‫اکنون این مسائل را به صورت جداگانه و نظام مند‬ ‫بررسی می کنیم‪:‬‬ ‫اول اینکه‪ ،‬ش��ورای نظامی عالقه زیادی به حفظ‬ ‫استقالل و خودمختاری خود دارد‪ ،‬به نحوی که هیچ‬ ‫شاخه ای از دولت مصر اجازه وتو کردن تصمیم های‬ ‫ا ن یا محدود کردن حوزه عمل این ش��ورا را نداش��ته‬ ‫باشد‪ .‬برای مثال‪ ،‬شورای نظامی بر امپراتوری اقتصادی‬ ‫کنترل دارد (بر اساس ارزیابی ها‪ ،‬روی ‪ 40‬درصد اقتصاد‬ ‫تاثیرگذار است) و می خواهد اطمینان حاصل کند که‬ ‫رئیس جمهوری و پارلمان نمی توانند منافع اقتصادی‬ ‫این نهاد را به مخاطره انداخته و به نوعی ان را کاهش‬ ‫دهند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬ارتش مصر خواستار حفظ کنترل‬ ‫بر امنیت مل��ی و همین طور عناصر کلیدی سیاس��ت‬ ‫خارجی اس��ت تا از این طریق قادر ب��ه حفظ ارتباط‬ ‫خود با امریکا باشد‪ .‬امریکا س��االنه یک میلیارد دالر‬ ‫در اختیار ارتش مصر ق��رار می دهد و در عوض ا ن را‬ ‫ملزم به حفظ روابط پایدار با رژیم صهیونیستی می کند‪.‬‬ ‫از انجا که ارتش خواهان حفظ قدرت اس��ت و‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬به این دلیل که پیروزی محمد المرسی‬ ‫در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری قطعی به نظر‬ ‫می رسید‪ ،‬شورای نظامی در پی منحل کردن پارلمان از‬ ‫طریق دادگاه قانون اساسی و بر اساس رموز فنی قانونی‬ ‫(این طور به نظر می رسید که یک س��وم پارلمان برای‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کاندیداهای مس��تقل رزرو شده باش��د) بود‪ .‬شورای‬ ‫نظامی همچنین تصمیم داش��ت تا تم��ام قدرت های‬ ‫قانونی را برای خود غصب کند‪ .‬در نهایت‪ ،‬این احتمال‬ ‫وجود دارد که شورای نظامی خواستار حصول اطمینان‬ ‫از این مس��اله بوده که می تواند شورای قانون اساسی‬ ‫اینده را برای پیش نویس قانون اساس��ی جدید مصر‬ ‫تعیین کند‪ ،‬چرا که تعیین ش��ورای قانون اساسی حق‬ ‫ویژه پارلمان است که ‪ 25‬درصد ان با جنبش «سلفی»‬ ‫همس��و بود و ‪ 40‬درص��د با اخوان المس��لمین متحد‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫دوم اینک��ه باید رفت��ار دولت جدی��د را از نظر‬ ‫توانایی اش در تبدیل سیاس��ت انقالبی به سیاس��ت‬ ‫نرمال ارزیابی کرد‪ .‬به طور مشخص‪ ،‬نخستین ازمون‬ ‫رئیس جمهوری جدید مصر‪ ،‬توانای��ی او در مقابله با‬ ‫تصمیم ش��ورای نظامی در ارتباط با انحالل پارلمان‬ ‫و تالش های این ش��ورا برای مح��دود کردن قدرت‬ ‫رئیس جمهوری جدید خواهد بود‪.‬‬ ‫فرهنگ مص��ر به ج��ای اینکه بر پایه سیاس��ت‬ ‫«اولتیماتوم و برایند صفر» استوار باشد‪ ،‬مبتنی بر «ابهام‬ ‫و سازش» اس��ت‪ ،‬به همین دلیل دور از ذهن نخواهد‬ ‫بود که تا حدی به این سازش دست پیدا کند که شورای‬ ‫نظامی بتواند استقالل خود را حفظ کرده و در پارلمان‬ ‫پیشین کرسی ها دوباره جای گیری شوند؛ البته با ایجاد‬ ‫تغییراتی که افراد غیرمذهبی بیشتری را در بر می گیرد‪.‬‬ ‫احتماال این نوع سازش‪ ،‬مقصود ش��ورای نظامی در‬ ‫وهله نخس��ت بوده اس��ت‪ ،‬به همین دلی��ل‪ ،‬می توان‬ ‫پیش بینی کرد که راه حل احتمالی که ارتش و رهبران‬ ‫منتخب جدید به ان دست پیدا می کنند‪ ،‬رضایت خاطر‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫همه طرف ها را به دنبال نخواهد داشت‪ ،‬اما کشور را به‬ ‫لحاظ سیاسی به ثبات خواهد رساند‪.‬‬ ‫سوم اینکه بر حسب نتایج نهایی‪ ،‬همان طور که‬ ‫پیش از این اشاره ش��د‪ ،‬پرسش های واقعی که مصر با‬ ‫انها روبه رو می شود از این قرارند‪:‬‬ ‫‪ -1‬چه ن��وع مدل سیاس��ی از بط��ن تمامی این‬ ‫اغتشاش ها پدید خواهد امد؟‬ ‫‪ -2‬ایا دول��ت جدید ق��ادر به بهب��ود وضعیت‬ ‫اقتصادی مصر و حل مس��ائل اجتماع��ی متعدد این‬ ‫کشور خواهد بود؟‬ ‫پاسخ مشخصی برای هیچ کدام از این پرسش ها‬ ‫وجود ندارد ول��ی در هر حال‪ ،‬برای اینک��ه در مورد‬ ‫پرسش اول در ارتباط با مدل سیاسی که احتماال از اوار‬ ‫انقالب پدید خواهد امد‪ ،‬حدس هایی بزنیم‪ ،‬می توانیم‬ ‫این گونه فرض کنیم که مدل سیاسی مصری‪ ،‬مدلی بر‬ ‫پایه شرایط محلی خواهد بود‪ ،‬اما در عین حال می تواند‬ ‫ب��ه مدل ترکیه ای س��ال های ‪ 1990-1950‬ش��باهت‬ ‫داشته باشد‪ .‬در مدل ترکیه ای‪ ،‬در صورتی که مقام های‬ ‫منتخب انچه را که ارتش‪ ،‬میراث «کمال اتاتورک» و‬ ‫پایه و اساس سکوالریسم و ثبات می دانست را تهدید‬ ‫می کردند‪ ،‬نظامیان حق دخالت در سیاست را داشتند‪.‬‬ ‫در همین راس��تا‪ ،‬ارتش ترکیه در دهه ‪ 70‬و ‪ 80‬و‬ ‫بار دیگر در اواس��ط دهه ‪ 90‬میالدی برای اطمینان از‬ ‫اینکه سیاس��تمداران‪ ،‬راهبردهای مطل��وب ارتش را‬ ‫دنبال می کنند‪ ،‬دست به مداخله در امور کشور زد‪.‬‬ ‫احتمال می رود در نهایت نظامی ش��بیه این مدل‬ ‫ ترکیه ای در مصر پدید اید‪ ،‬اما هنوز خیلی زود است تا‬ ‫حرفی در مورد ان زده شود‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬همانطور که پیش از این گفته شد‪،‬‬ ‫به طور قطع اخوان المس��لمین دوره ای از انتقال را از‬ ‫حزب مخالف به حزب حاکم تجرب��ه خواهند کرد‪.‬‬ ‫مانند هر حزب دیگر‪ ،‬اخوان المسلمین از مجموعه ای‬ ‫عظیم از شبکه های پشتیبان تشکیل شده که از طریق‬ ‫انها انگیزه ه��ای انتخابی برای اعضای این س��ازمان‬ ‫فراهم می شود‪ ،‬این انگیزه ها‪ ،‬انها را به انجام خدمات‬ ‫اجتماعی و مخالفت سیاسی که اخوان المسلمین به ان‬ ‫مشهور هستند‪ ،‬تشویق می کند‪.‬‬ ‫پاسخ به پرسش دوم درباره اینکه چگونه دولت‬ ‫جدید می تواند وضعیت اقتصادی مصر را بهبود دهد‪،‬‬ ‫تا حدودی بس��تگی به پاسخ پرس��ش اول دارد‪ .‬برای‬ ‫درک انچه در مصر انجام می ش��ود‪ ،‬باید بوروکراسی‪،‬‬ ‫قوه قضائیه و س��رویس های امنیتی در بخش فس��اد‬ ‫گنجانده شوند‪ .‬به دلیل اینکه بوروکراسی‪ ،‬قوه قضائیه‬ ‫و س��رویس های امنیتی می توانند در هر سیاس��تی که‬ ‫دولت تصویب می کند‪ ،‬خرابکاری کنن��د‪ ،‬از این رو‪،‬‬ ‫ن صورت‪ ،‬تنها‬ ‫یا باید با هم همکاری کنند یا در غیر ای ‬ ‫سیاس��ت های انگشت ش��ماری به طور موثر اجرایی‬ ‫می شوند‪ .‬محدودیت ها از این قرارند که بدهی خارجی‬ ‫مصر از ‪ 25‬میلیارد دالر به ‪ 35‬میلیارد دالر رسیده است‬ ‫و مجموع بدهی های این کش��ور ب��ه تولید ناخالص‬ ‫داخلی تقریبا به ‪ 80‬درصد رس��یده است که این میزان‬ ‫در درازمدت قابل تحمل نیس��ت‪ .‬نرخ رشد اقتصادی‬ ‫ساالنه پنج درصد است‪ .‬تورم ساالنه بالغ بر ‪ 10‬درصد‬ ‫بوده و نرخ بیکاری به طور رسمی ‪ 11‬درصد است اما‬ ‫در واقعیت ممکن است به ‪ 20‬درصد نزدیک باشد‪ .‬به‬ ‫اعتقاد تحلیلگران‪ ،‬نخس��تین مرحله‪ ،‬ثبات اقتصادی‬ ‫مقدورات و محذورات المرسی‬ ‫عبدالناصر یک فرد س��کوالر و ناسیونالیست بود با‬ ‫ارما ن های ملی و قومی گسترده‪ .‬اما محمد المرسی‬ ‫یک اسالمگراس��ت که در نتیج��ه قیام های مردمی‬ ‫ و نه یک کودتای نظامی به قدرت رس��یده اس��ت‪.‬‬ ‫بنابراین این دو فرد عالوه بر اینکه ش��خصیت های‬ ‫متفاوتی دارند شرایطی که انها را به قدرت رسانده‬ ‫نیز اصال ش��بیه به هم نیس��ت؛ با این اوصاف وجه‬ ‫تش��ابهی میان این دو وجود ندارد‪ .‬اساس��ا محمد‬ ‫المرس��ی معتقد به تفکرات ناسیونالیستی نیست و‬ ‫یک فرد کامال اسالمگراس��ت‪ .‬محمد المرسی طی‬ ‫نخستین سخنرانی هایش از تالش برای ازادی شیخ‬ ‫عمر عبدالرحمان س��خن گفت؛ مساله ای که برخی‬ ‫معتقدند نگرانی مقامات امریکا را برانگیخته است‪.‬‬ ‫در این رابطه شایان ذکر اس��ت که عمر عبدالرحمن‬ ‫یکی از ش��یوخ جریان جهادی مصر اس��ت و مورد‬ ‫قبول ای��ن جریان اس��ت‪ .‬حتی گفته می ش��ود امیر‬ ‫جریان جه��اد در مص��ر همین اق��ای عبدالرحمن‬ ‫است‪ .‬این سخنان المرسی به نوعی برای جلب نظر‬ ‫س��لفی های جهادی مصر بود کس��انی که عمدتا از‬ ‫دل اخوان منشعب شده اند‪ .‬این حرکت یک حرکت‬ ‫نسبتا وحدت گرایانه اس��ت تا گروه های جهادی را‬ ‫که از اخوان دعوتی خارج شده اند به گونه ای دوباره‬ ‫با اخوان هم��گام کند‪ ،‬ب��ه عبارت دیگر المرس��ی‬ ‫می خواه��د به گونه ای رفت��ار کند که ای��ن گروه ها‬ ‫ب��ه ریش��ه های خودش��ان بازگردن��د‪ .‬بنابراین این‬ ‫صحبت های المرسی بیش��تر مصرف داخلی داشته‬ ‫تا اینکه بخواهد خط مش��ی وی را در برابر امریکا‬ ‫مشخص کند‪.‬‬ ‫اکنون در برابر رئیس جمهوری اسالمگرای مصر‬ ‫چالش های بسیار زیادی وجود دارد‪ .‬در وهله نخست‬ ‫المرسی‪ ،‬رئیس نماینده اکثریت مردم مصر است نه رهبر انها‬ ‫حسین رویوران‪ /‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪5‬‬ ‫هرچ��ه که از زم��ان انتخاب ش��دن المرس��ی‬ ‫به عن��وان رئیس جمه��وری مصر می گ��ذرد بحث‬ ‫پیرامون سیاست های این کاندیدای اخوان المسلمین‬ ‫نیز بیشتر می ش��ود‪ .‬اکنون نیز مساله این است که ایا‬ ‫سیاس��ت های المرس��ی کامال دنباله رو و همسو با‬ ‫اخوان المسلمین اس��ت یا در برخی مسائل متفاوت‬ ‫خواهد بود‪ .‬در واقع جریان اخوان المس��لمین یک‬ ‫جریان نسبتا غیرانقالبی اس��ت که اساسا در برنامه‬ ‫سیاس��ی خودش هیچ گونه حرک��ت قهرامیز علیه‬ ‫نظام را دنب��ال نمی کرد چون جنبش اخوان اساس��ا‬ ‫یک جنبش دعوتی است و در جنبش دعوتی جهاد‬ ‫تعریف نشده است‪ .‬به همین دلیل اخوان المسلمین‬ ‫یک جنب��ش غیر انقالبی‪ ،‬محافظ��ه کار ولی در عین‬ ‫حال اصولگراست‪ .‬محمد المرسی در زمان حسنی‬ ‫مبارک چندین ب��ار در حبس بوده و همین مس��اله‬ ‫نشان می دهد که وی یک فرد انقالبی است‪ .‬اخرین‬ ‫بار نزدیک به پنج سال پیش وی بود که به زندان افتاد‬ ‫‪52‬‬ ‫و شش ماه بعد ازاد ش��د‪ .‬بنابراین اقای المرسی به‬ ‫شخصه یک فرد انقالبی است و ویژگی های انقالبی‬ ‫دارد؛ مواضعی که وی اتخاذ می کند هیچ ش��اخصی‬ ‫دال بر اینکه به نظامی ها باج بدهد ندارد در حالی که‬ ‫خود اخوانی ها متاسفانه در یک سال گذشته پشت‬ ‫پرده چندین بار ب��ا نظامی ها توافق کردند‪ .‬نظامی ها‬ ‫نیز با اس��تفاده از اتش ب��س با اخوانی ه��ا برخورد‬ ‫قهرامیزی ب��ا دیگر گرو ه ه��ا در پی��ش گرفتند‪ .‬به‬ ‫تصور من المرسی نس��بت به اخوان المسلمین یک‬ ‫گام جلوتر است و انقالبی تر به شمار می اید‪ .‬محمد‬ ‫المرسی به دنبال تحقق شعارهایی است که تاکنون‬ ‫برزبان رانده‪ ،‬چرا که عدم تحقق این ش��عارها برابر‬ ‫اس��ت با بازگش��ت قدرت به ارتش‪ .‬نهادینه کردن‬ ‫قدرت در مردم ایجاب می کند که المرس��ی نسبت‬ ‫به ساختار موجود و نفوذ فو ق العاده ارتش واکنش‬ ‫نشان دهد و این شرایط را به نفع مردم تعدیل بکند‪.‬‬ ‫البته المرس��ی در ش��رایط کامال انقالبی قرار ندارد‬ ‫و در شرایط رفورم اس��ت چرا که نهادهای دولتی‬ ‫همچنان وجود دارد‪ .‬اما در عین حال المرس��ی در‬ ‫این ش��رایط به عنوان یک انقالبی عمل می کند و در‬ ‫پی تغییر این س��اختار و نهادینه س��اختن حاکمیت‬ ‫مردم اس��ت‪ .‬اخیرا و ب��ا روی کار امدن المرس��ی‬ ‫برخی وی را جمال عبدالناصر مقایسه می کنند‪ ،‬اما‬ ‫به عقیده من این دو نفر قابل مقایسه نیستند‪ ،‬چرا که‬ ‫اس��ت‪ .‬الزم اس��ت دولت جدید به جامع��ه تجاری‬ ‫اطمینان دهد ک��ه حکومت جدید قص��د ندارد رژیم‬ ‫حقوق مالکیت را از اس��اس تغییر ده��د‪ .‬دوم اینکه‪،‬‬ ‫دولت جدید باید گردش��گران را برای بازگش��ت به‬ ‫مصر تشویق کند‪ ،‬چراکه س��ومین منبع درامد ارزی‬ ‫خارجی این کش��ور محسوب می ش��ود‪ .‬سوم اینکه‪،‬‬ ‫دولت جدید بای��د از طریق ایجاد مش��روعیت برای‬ ‫پلیس و س��رویس های خدماتی‪ ،‬نظم و قانون دوباره‬ ‫ایجاد کند و سیس��تم قانونی را به شکلی تقویت کند‬ ‫که حقوق مالکیت س��رمایه گذاران و جامعه تجاری‬ ‫تضمین ش��ود‪ .‬این ها اهداف کوتاه مدتی هس��تند که‬ ‫بدون ش��ک‪ ،‬برای دس��تیابی به اصالحات اجتماعی‬ ‫و اقتصادی درازمدت تر ‪ -‬که مصر بس��یار به ان نیاز‬ ‫دارد ‪ -‬ضروری هستند‪.‬‬ ‫در نهایت‪ ،‬به رغم فش��ارهای امریکا برای حفظ‬ ‫«پیمان کم��پ دیوید» و لزوم رابطه دوس��تانه مصر با‬ ‫عربستان سعودی و کش��ورهای حاشیه خلیج فارس‬ ‫(به دلیل اشتغال میلیون ها کارگر مصری در این منطقه و‬ ‫این مساله که وجوه ارسالی انهایکی از منابع اصلی ارز‬ ‫خارجی است) به نظر می رسد کتاب همکاری مصر با‬ ‫تل اویو و س��ایر دولت های وابسته به غرب در منطقه‬ ‫به صفحات پایانی خود نزدیک شده است و اسرائیل‬ ‫باید در محاسبات سیاسی خارجی خود عدم همکاری‬ ‫مصر را در نظر بگیرد‪ .‬ب��ه عبارت دیگر می توان گفت‬ ‫که روی کار امدن مرس��ی و سیاست هایی که او برای‬ ‫اینده سیاسی مصر ترس��یم کرده‪ ،‬کابوس های تاریک‬ ‫صهیونیست ها را تعبیر کرده است‪g .‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫بحران رهبری درشبه جزیره‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫می توان چالش های سیاسی را عنوان کرد‪ .‬واگذاری‬ ‫قدرت از طرف نظامیان یک کار بسیار مشکل است‪،‬‬ ‫چرا که نظامیان مصری دستشان الوده به مفاسد مالی‬ ‫است و واگذاری قدرت به مثابه محاکمه کسانی است‬ ‫که مفسده شده اند‪ .‬این مساله یکی از مهم ترین عللی‬ ‫است که باعث ش��ده ارتش و نظامیان و شورایعالی‬ ‫نظامی حاضر ب��ه واگذاری قدرت نش��وند‪ .‬بنابراین‬ ‫چگونگی گرفتن قدرت از نظامی��ان و نهادینه کردن‬ ‫حاکمیت مردم یک چالش عمده برای المرسی است‪.‬‬ ‫بحث اقتصاد نیز از دیگر چالش های المرسی است‪،‬‬ ‫زیرا اقتصاد مصر اکنون در استانه ورشکستگی است‬ ‫و المرسی ناگزیر است اقدامی بکند که مردم نسبت‬ ‫به حاکمیت جدید رضایت مندی داش��ته باشند‪ .‬اگر‬ ‫این اتفاق نیفتد‪ ،‬احتماال مردم حس��رت گذش��ته را‬ ‫خواهند خورد و نس��بت به ان گرایش پیدا خواهند‬ ‫کرد؛ این مس��اله به نفع جریان اس�لامی نیس��ت‪ .‬در‬ ‫میان خود انقالبیون نی��ز چالش هایی وجود دارد که‬ ‫در صورت تداوم مشکل س��از خواهد ب��ود‪ ،‬به عنوان‬ ‫نمون��ه رقابت میان برخ��ی افراد از جمله مش��کالت‬ ‫اس��ت‪ .‬در مجموع المرس��ی ب��ا مش��کالت عدیده‬ ‫و گوناگون��ی روبه روس��ت‪ ،‬اما این بدان معنا نیس��ت‬ ‫که عبور از این مش��کالت و چالش ها ناممکن است‪،‬‬ ‫بلکه عبور از این مش��کالت ممکن‪ ،‬اما مشکل است‪.‬‬ ‫همچنین در پایان مطلب شایان ذکر است باوجودی که‬ ‫برخی بیان می کنند که المرس��ی رهب��ر انقالب مصر‬ ‫است‪ ،‬اما به نظر من اینگونه نیس��ت زیرا المرسی مرد‬ ‫انتخاب ش��ده اکثریت مردم اس��ت‪ ،‬اما رهبر نیس��ت‪.‬‬ ‫در واق��ع همچنان انق�لاب مصر بدون رهبر اس��ت و‬ ‫بعید اس��ت که المرس��ی به عنوان رهبر انقالب مصر‬ ‫جای بگیرد‪g.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫منبع‪ :‬اشپیگل‬ ‫معمای پادشاهی‬ ‫‪1‬‬ ‫گسترش بحران سیاسی در عربستان سعودی‬ ‫ملک عبداهلل‪ 87 ،‬س��اله عربس��تان ک��ه ارزوی‬ ‫به پادش��اهی رس��یدن چندین ولیعهد را ب��ر باد داد‬ ‫اکنون حال و روز خوبی ندارد و تقریبا هر روز اخبار‬ ‫ضدونقیض��ی پیرامون س�لامتی یا مرگ وی منتش��ر‬ ‫می ش��ود‪ .‬چند روز پیش بود که یک منب��ع مطلع از‬ ‫به کما رفتن ملک عبداهلل ش��اه س��عودی خبر داد‪ ،‬اما‬ ‫پزشک امریکایی مخصوص او ادعا کرد که وی دچار‬ ‫«مرگ مغزی» شده اس��ت‪ .‬وی اخرین بار در مراسم‬ ‫تشییع ش��اهزاده «نایف» ولیعهدش دیده شده است‪.‬‬ ‫به رغم انکه بسیاری از منابع صحت این خبر را تائید‬ ‫می کنند‪ ،‬اما به دلیل حساسیت این موضوع و نگرانی‬ ‫از پیامدهای ان‪ ،‬هیچ منبع رسمی سعودی‪ ،‬ان را اعالم‬ ‫نمی کند‪ .‬در درون خاندان س��عودی همواره بر س��ر‬ ‫جانشینی پادشاه اختالفاتی وجود داشته است‪ .‬برادر‬ ‫ناتنی و ولیعهد ملک عبداهلل‪ ،‬یعنی ش��اهزاده سلطان‬ ‫بن عبدالعزیز ‪ 9‬ماه پیش درحالی که ‪ ۸۰‬س��ال داشت‬ ‫درگذشت‪ .‬کسی که بعد از شاهزاده سلطان توانست به‬ ‫ولیعهدی برسد‪ ،‬شاهزاده نایف بن عبدالعزیز بود که‬ ‫دو سال از شاهزاده س��لطان جوان تر بود‪ .‬اما شاهزاده‬ ‫نایف‪ ،‬دومین ولیعهد عبداهلل نیز در ش��انزدهم ژوئن‬ ‫‪ 2012‬از دنیا رفت؛ پس از مرگ نایف برادرش‪ ،‬سلمان‬ ‫بن عبدالعزیز‪ ،‬ولیعهد عبداهلل بن عبدالعزیز شد‪.‬‬ ‫این در حالی است که برخی منابع سعودی ابعاد‬ ‫جدیدی از اختالفات در این خاندان را برمال می کنند‪،‬‬ ‫از جمله اینکه فاش شدن س��لمان‪ ،‬ولیعهد جدید به‬ ‫شدت مورد نفرت شاه سعودی اس��ت‪ .‬فردی که در‬ ‫عربستان «المجتهد» خوانده می شود و به احتمال قوی‬ ‫یکی از افراد خاندان سعودی است‪ ،‬ابعاد جدیدی از‬ ‫اختالفات موجود در خاندان ال س��عود را برمال کرد‪.‬‬ ‫المجتهد که در عربستان به وی لقب «جولیان اسانژ»‬ ‫عربس��تان را داده اند‪ ،‬در صفحه اینترنتی خود نوشت‬ ‫که «عبد اهلل بن عبد العزیز»‪ ،‬پادش��اه عربستان سعودی‬ ‫در حالی «سلمان بن عبد العزیز» را به عنوان جانشین‬ ‫نایف به ولیعهدی عربس��تان انتخ��اب کرد که از وی‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫متنفر اس��ت‪ .‬المجته��د در این باره می گوی��د‪« :‬افراد‬ ‫نزدیک به پادش��اه س��عودی می گویند که «متعب» و‬ ‫«عبد العزیز»‪ ،‬دو پسر پادشاه عربستان و در کنار انها‬ ‫«التویجری»‪ ،‬مشاور عبد اهلل از انتخاب سلمان به شدت‬ ‫نگران هستند و تمام تحرکات سلمان و فرزندان او را‬ ‫از نزدیک زیر نظر دارند‪ ».‬المجتهد می گوید‪« :‬فرزندان‬ ‫عبداهلل نگاه کینه توزانه ای به س��لمان دارند‪ ،‬چون او‬ ‫تنها کسی بود که با برکناری ملک فهد به دلیل کهولت‬ ‫سن و ابتال به سکته های متوالی مخالفت کرد و همین‬ ‫موجب تاخیر در به قدرت رسیدن عبد اهلل و نشستن‬ ‫وی بر تخت پادشاهی عربستان شد‪ .‬از دیگر سو دفتر‬ ‫ش��اه س��عودی نیز در بحبوحه این اتفاقات با صدور‬ ‫بیانیه ای دس��تور اماده باش تمام نیروهای امنیتی را به‬ ‫بهانه مقابله با هرگونه حمله تروریستی و جنایتکارانه‬ ‫صادر و اعالم کرد که این حکم از سوی پادشاه‪ ،‬امضا‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫همین امر ش��گفتی بس��یاری از محافل رسمی‬ ‫س��عودی و غیرس��عودی را برانگیخت‪ .‬اما برخی از‬ ‫ناظران سیاس��ی در گفت وگو با «المستقبل العراقی»‬ ‫اعالم کردند ک��ه دلیل این اماده ب��اش‪ ،‬نزدیک بودن‬ ‫مرگ مل��ک عب��داهلل و نگران��ی از به وج��ود امدن‬ ‫تنش های ش��دید میان اعض��ای خاندان س��لطنتی‪،‬‬ ‫به ویژه پس از نارضایتی انها از ولیعهدی ش��تاب زده‬ ‫شاهزاده «سلمان بن عبدالعزیز» بوده است‪.‬‬ ‫زیرا در چنین شرایطی امکان کودتا علیه سلمان‬ ‫نیز وجود دارد‪ .‬براساس گزارش های رسیده تاکنون‬ ‫وضعیت شاه سعودی هنوز مشخص نیست و درحال‬ ‫حاضر در بیمارستان نظامی ریاض بستری است‪.‬‬ ‫پروفس��ور «ولی��ام رار» پزش��ک امریکای��ی‬ ‫مخصوص ملک عب��داهلل در گزارش پزش��کی خود‬ ‫نوشته است‪ ،‬عبداهلل بن عبدالعزیز دچار مرگ مغزی‬ ‫ش��ده اس��ت و مغز او دیگر به موج ه��ای صوتی و‬ ‫مغناطیسی واکنشی نشان نمی دهد‪.‬‬ ‫در ح��ال حاض��ر اگ��ر چ��ه ب��ا انتخ��اب‬ ‫سلمان بن عبدالعزیز به سمت ولیعهدی‪ ،‬موقتا بحران‬ ‫جانشینی حل شده اس��ت‪ ،‬اما موضوع مهم این است‬ ‫که با وج��ود وضعیت وخیم جس��مانی ملک عبداهلل‬ ‫به احتمال بسیار س��لمان بن عبدالعزیز پادشاه بعدی‬ ‫عربس��تان خواهد بود‪ .‬به عبارتی ولیعهدی س��لمان‬ ‫نیز همانند ولیعهدی نایف بن عبدالعزیز چندان طول‬ ‫نخواهد کشید و ال س��عود باید به فکر ولیعهد جدید‬ ‫باش��د‪ .‬این ش��رایط بار دیگر موضوع بحران توزیع‬ ‫قدرت در نزد خاندان ال سعود را برجسته می کند‪.‬‬ ‫با این تفاوت که دیگر ملک عبداهلل زنده نخواهد‬ ‫بود که بتوان��د با رایزن��ی و واریز مبال��غ هنگفت به‬ ‫حس��اب برادران ناراضی خود‪ ،‬انها را در جبهه خود‬ ‫نگه دارد‪ .‬تقابل اشکار فرزندان عبدالعزیز با نوه های‬ ‫او نیز موضوع قابل توجهی است‪ .‬این در حالی است‬ ‫که نوه های عبدالعزیز نیز در دوره میانسالی قرار دارند‬ ‫و حتی برخی نوه‏های عبدالعزیز به سنین ‪ ۷۰‬سالگی‬ ‫رس��یده اند‪ .‬از این رو‪ ،‬بس��یار محتمل خواهد بود در‬ ‫اینده هر دو‪ ،‬سه سال عربستان ش��اهد تغییر ولیعهد‬ ‫و شاه باشد‪.‬‬ ‫این موض��وع می توان��د همزمان با گس��ترش‬ ‫اعتراض های مردمی بستر س��از بی‏ثباتی های سیاسی‬ ‫بیشتر و افزایش بحران سیستمی در عربستان باشد‪ .‬از‬ ‫انجایی که بیش از نیمی از جمعیت جوان عربس��تان‬ ‫کمتر از ‪ ۱۸‬سال سن دارند و با تحوالت روز جهان در‬ ‫حوزه های مختلف اشنا هستند‪ ،‬تغییرات پی در پی در‬ ‫راس قدرت می تواند فرصت برای افزایش اعتراض ها‬ ‫به ویژه در حوزه های حقوق بشری را فراهم کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪54‬‬ ‫جنگ قدرت‬ ‫‪2‬‬ ‫بررسی اوضاع عربستان در گفت وگو با صباح زنگنه‬ ‫بحران مشروعیت یا بحران جانشینی؛ بحران در عربستان را هرچه که بنامیم فرقی نمی کند‪ ،‬مهم این است‬ ‫که خاندان ال سعود دیگر نمی تواند مانند گذشته بدون هیچ مش��کلی بر عرصه قدرت چنبره بزند‪ .‬اکنون دیگر‬ ‫مو گوش بسته نمی نشینند تا حاکمان سعودی برایشان تصمیم بگیرند و همین مساله در کنار‬ ‫مردم عربستان چش ‬ ‫بحران جانش��ینی یا پیر بودن تمامی ولیعهدهای این کشور اوضاع را در عربس��تان پیچیده کرده است‪ .‬صباح‬ ‫زنگنه‪ ،‬کارشناس مسائل عربستان معتقد است درون خاندان سلطنتی اختالفات بسیاری وجود دارد و ولیعهدی‬ ‫سلمان نیز به این اختالفات دامان زد‪ .‬بنابراین در شرایط فعلی که حال ملک عبداهلل اصال مساعد نیست و سلمان‬ ‫نیز به پادشاهی نزدیک شده است‪ ،‬اعتراضات در داخل خاندان س��لطنتی و بیرون از ان گسترده تر خواهد شد‪.‬‬ ‫همچنین نسل دوم سعودی به نسبت نسل پیشین تفاوت هایی دارند و حاکمیت با شیوه های سنتی را نمی پذیرند‬ ‫به همین خاطر احتمال دارد که در کوتاه مدت ش��اهد تغییرات گسترده ای در ش��یوه حکومتداری و جانشینی‬ ‫ال سعود باشیم‪.‬‬ ‫با توجه به وخیم بودن حال پادش��اه عربستان‪،‬‬ ‫در صورت فوت وی و جانش��ینی س��لمان‪،‬‬ ‫تو سویی خواهد رفت؟‬ ‫عربستان به چه سم ‬ ‫یکی از ابعادی که می توان راجع به این موضوع‬ ‫بررسی کرد مس��ائل درون خاندان سلطنتی عربستان‬ ‫است‪ .‬از نظر سنی در این خاندان چندین نفر بزرگ تر‬ ‫از اقای س��لمان هم وجود دارند‪ ،‬ام��ا مالک انتخاب‬ ‫سلمان احتماال به احترام ملک عبداهلل یا به دلیل نبودن‬ ‫همفکران بوده است‪ ،‬اگر اعتراضی هم وجود داشته ‬ ‫بهایی به ان داده نشده و مخالفان هم صحنه را با قهر‬ ‫و ناراحتی ترک کرده اند‪ .‬طبعا کار به انتخاب پادشاه که‬ ‫برسد نسبت به انتخاب س��لمان اعتراضات بیشتری‬ ‫وجود خواهد داش��ت‪ ،‬اما مشخص نیس��ت که این‬ ‫مقابله به چه ترتیبی فیصله پیدا خواهد کرد‪ ،‬با تشتت‬ ‫ارا‪ ،‬به واسطه قرعه کشی و یا رای گیری شورای بیعت‪.‬‬ ‫از سوی دیگر میان نسل دوم بلند پروازی هایی وجود‬ ‫دارد که به دنبال ان حاکمیت با ش��یوه های س��نتی را‬ ‫چندان نمی پسندند؛ اگرچه میان انها هم طمع وصول‬ ‫پس��ت های باال وجود دارد‪ .‬با ای��ن اوصاف تغییر در‬ ‫شیوه های جانشینی در میان حاکمان ال سعود دور از‬ ‫احتمال نیست‪.‬‬ ‫احتماال در داخ��ل وزارت دفاع بین ش��اهزاده‬ ‫خالد بن سلطان و شاهزاده عبدالرحمان بن عبدالعزیز‬ ‫تعارض های��ی بروز خواه��د ک��رد و همچنین برای‬ ‫پست های دیگر و روی کار امدن ولیعهد نیز اختالف‬ ‫نظرهایی به وجود خواهد ام��د‪ .‬این موضوع مربوط‬ ‫به درون خاندان س��لطنتی اس��ت و اما در بیرون ان‬ ‫انعکاس فوت افراد مسن و این مس��اله که این افراد‬ ‫صحنه را ت��رک خواهند ک��رد و باقیماندن حکومت‬ ‫مطابق با روش های س��نتی ک��ه بر انها دیکته ش��ده‬ ‫موجب اعتراضاتی خواهد شد‪ .‬به وی‍ژه که قشر بزرگی‬ ‫از بروکرات ه��ا و تکنوکرات های نس��ل جدید اکثرا‬ ‫تحصیلکرده ه��ای امریکا و اروپا هس��تند‪ ،‬با زندگی‬ ‫حزبی‪ ،‬دموکراتیک و انتخابات س��الیان سال اشنایی‬ ‫پیدا کرده اند و نس��بت ب��ه پیاده کردن روش س��نتی‬ ‫حکومت در کشور به شدت مخالفند؛ بدون شک این‬ ‫مخالفت ها با فوت ملک عبداهلل ظهور و بروز بیشتری‬ ‫پیدا خواهد کرد‪ .‬بعد دیگر اختالفات هم به نیروهای‬ ‫مذهبی افراطی و سنتی که خواهان تداوم سهم شان در‬ ‫حاکمیت خواهند بود مربوط می شود؛ تداوم این روند‬ ‫سهم خواهی در مقابل رشد اندیشه لیبرال دموکرات‬ ‫می��ان تحصیلکرده های امریکا و اروپ��ا به تنش های‬ ‫جدید منجر خواهد شد‪.‬‬ ‫اعض��ای پارلم��ان تعیین ش��ده هم ب��ه تکاپو‬ ‫خواهند افتاد تا از وضعیت صرف تعیین به وضعیت‬ ‫انتخاب برسند‪ .‬بخش های عمده جامعه مانند شیعیان‬ ‫اس��ماعیلی در جن��وب و ش��یعیان اثنی اش��عری در‬ ‫شرق که در حاشیه به س��ر می برند و هیچ سهمی در‬ ‫حاکمیت و اقتصاد ندارند نیز زمان را برای مطالبه حق‬ ‫خود که داش��تن نقش جدی تری در حیات سیاسی و‬ ‫اقتصادی جامعه اس��ت مناس��ب خواهند دید‪ .‬اما در‬ ‫رابطه با تداوم روابط شان با کشورهای خارجی مانند‬ ‫امریکا‪ ،‬انگلیس و کشورهای همسایه به نظر می رسد‬ ‫سعی شان همچنان بر این باشد که روابط شان با امریکا‬ ‫افول قدرت سنت گرایان خاندان ال سعود‬ ‫‪3‬‬ ‫در مسیر اصالحات‬ ‫موض��وع جانش��ینی و ولیعهدی در عربس��تان‬ ‫با دیگر کش��ورهای پادش��اهی دنیا تفاوت دارد‪ ،‬زیرا‬ ‫عبدالعزیز بن س��عود بنیانگذار عربس��تان س��عودی‬ ‫وصیت کرده بود که در صورت زنده بودن پسرهایش‪،‬‬ ‫هیچ کدام از نوه هایش نمی توانند به حکومت برسند‪.‬‬ ‫شاهزادگان سعودی که حاکمیت مطلق را در عربستان‬ ‫در دس��ت دارند‪ ،‬از دو قبیله الس��دیری و الش��مری‬ ‫تشکیل می شوند که این دو قبیله اختالفات شدیدی‬ ‫با یکدیگر دارند‪ .‬این س��نت تا امروز حفظ ش��ده و‬ ‫پادشاهی عربستان به پسران عبدالعزیز رسیده است‪،‬‬ ‫اما با افزایش سن فرزندان عبدالعزیز و احتمال مرگ‬ ‫انها در فاصله های زمانی کوتاه چه بسا خاندان حاکم‬ ‫سعودی به این نتیجه برسد که ولیعهدی را به نوه های‬ ‫عبدالعزیز منتقل کند‪ .‬با این حال این موضوع خطرات‬ ‫بیشتری برای ال سعود خواهد داشت‪ ،‬چرا که از یک‬ ‫سو این اقدام با مخالفت فرزندان قدرتمند عبدالعزیز‬ ‫مواجه خواهد شد و از س��وی دیگر دایره رقبا برای‬ ‫تصدی این پس��ت را بیش��تر و انتخ��اب ولیعهد را‬ ‫دش��وارتر خواهد کرد‪ .‬با س��الخورده تر ش��دن ملک‬ ‫عبداهلل‪ ،‬نقش نایف در سیاست گذاری های عربستان‬ ‫را حفظ کنند‪ .‬در همی��ن رابطه افراد جدیدی که وارد‬ ‫صحنه تصمیم گیری های اساسی می شوند تالششان‬ ‫بر این خواهد بود تبعیت بیش��تری بر س��ر موضوع‬ ‫غرب و امریکا از خود نش��ان دهند ک��ه قاعدتا این‬ ‫موضع گیری ها باعث دینامی��زم دیگری در جامعه ای‬ ‫که خواهان استقالل رای بیشتر در قبال حیات سیاسی‬ ‫و اقتصادی از غرب هستند خواهد شد‪.‬‬ ‫همزمان با اغ��از بیداری اس�لامی در برخی‬ ‫کشورهای عربی‪ ،‬عربستان نیز به نوعی شاهد‬ ‫اعتراض��ات مردمی ب��ود‪ .‬ایا می ت��وان گفت‬ ‫اعتراض مردم عربس��تان بیش از انکه مربوط‬ ‫به مس��ائل اقتصادی باش��د به مس��اله بحران‬ ‫مشروعیت خاندان ال سعود بازمی گردد؟‬ ‫در شرایط کنونی‪ ،‬بحران مشروعیت در عربستان‬ ‫تجلی بیشتری پیدا خواهد کرد؛ به نظر بسیاری از افراد‬ ‫جامعه سعودی‪ ،‬حاکمیت یک خاندان از یک منطقه معین‬ ‫در عربستان غیر قابل قبول بوده و هست‪ ،‬اما انعکاس این‬ ‫نارضایتی ها به دالیل مختلف زمین��ه ای برای بروز پیدا‬ ‫نمی کرد‪ .‬از جمله اینکه حاکمان سعودی با روش هایی‬ ‫ماننداعمالفشارهایسیاسیوامنیتیوهمچنینبااستفاده‬ ‫از ثروت های باد اورده نفتی که به فراوانی در اختیارشان‬ ‫بود مردم را به سکوت وامی داشتند‪ .‬گرچه بخش بسیار‬ ‫اندکی از این ثروت در جامعه توزیع می شود همان بخش‬ ‫اندک باعث نوعی سکوت و کم توجهی می شد‪ ،‬اما با رشد‬ ‫مطالباتمردممنطقهبه خصوصدرکشورهاییمانندمصر‬ ‫در درجه اول‪ ،‬یمن در درجه دوم و بحرین در درجه سوم‬ ‫جامعه سعودی نیز بیشتر تحت تاثیر قرار گرفت‪ .‬گرچه‬ ‫نباید فراموش کرد که ترکیب جمعیتی جامعه عربستان‬ ‫به گونه ای اس��ت که نیمی از ان را خارجیان و نیم دیگر‬ ‫را شهروندان سعودی تش��کیل می دهند؛ همین ترکیب‬ ‫جمعیتی باعث شده تا حاکمیت سلطه خود را همچنان‬ ‫بتواند حفظ کند‪ .‬چ��را که جامعه کارگ��ری و خارجی‬ ‫جمعیت مقیم‪ ،‬همگی به دنبال جذب درامد سرشاری‬ ‫که در این کشور وجود دارد هستند و خللی که این بخش‬ ‫از جامعه در میان شهروندان سعودی ایجاد می کند‪ ،‬یک‬ ‫عامل کنترل درونی این حرکت و جنبش است‪.‬‬ ‫با توجه به موقعیت کنونی عربس��تان ایا ممکن‬ ‫است فرصتی نیز برای مطالبه حقوق پایمال شده‬ ‫شیعیان این کشور به وجود بیاید؟‬ ‫در ش��رایط فعلی تمامی شیعیان جنوب‪ ،‬شرق و‬ ‫غرب عربستان حرکت بیشتر و جدی تری برای مطالبه‬ ‫حقوق پایمال شده شان خواهند داشت؛ همچنین زمینه‬ ‫اعمال فشار بیشتری بر امریکا فراهم خواهد شد تا به‬ ‫مطالبات این بخش عظیم جامعه توجه بیشتری داشته‬ ‫باشند زیرا در غیر این صورت ممکن است مشکالت‬ ‫حاد اقتصادی‪ ،‬جمعیتی و سیاس��ی در برخی مناطق‬ ‫نفت خیز عربس��تان ایجاد شود؛ مس��اله ای که اصال‬ ‫خوشایند ایاالت متحده نخواهد بود‪g.‬‬ ‫پخش شایعات در مورد مرگ‬ ‫پادشاه عربستان سعودی ثبات‬ ‫سیاسی و امنیتی در این کشور را‬ ‫زیر سوال برده است از هم اکنون‬ ‫برخی تحلیلگران حدس و گمان های‬ ‫خود را د رمورد جانشین ملک عبداهلل‬ ‫در رسانه های عمومی اغاز کردند‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫س��عودی پررنگ تر ش��د و به همان ان��دازه که ملک‬ ‫عبداهلل کوش��ید چهره فرمانروایی میانه رو و معتدل‬ ‫از خود ترس��یم کند‪ ،‬امیر نایف سیاست های رادیکال‬ ‫و مش��ت اهنین را به نمایش می گذاشت‪ .‬در هر حال‬ ‫ش��هرت او به حدی بود که رقب��ای او پس از مرگش‬ ‫اسوده خاطر شده اند‪ .‬پس از مرگ نایف امیر سلمان‪،‬‬ ‫برادر جوا ن ت��ر و تنی نایف که وزیر دفاع عربس��تان‬ ‫اس��ت‪ ،‬به عنوان ولیعهد جدید عربستان معرفی شد‪.‬‬ ‫امیر س��لمان همچنین فرمانداری ریاض را بر عهده‬ ‫دارد‪ .‬سلمان در میان خاندان سعودی از قدرت سنتی‬ ‫بیش��تری برخوردار اس��ت و طبعی جاه طلب دارد‪.‬‬ ‫سلمان بیس��ت و پنجمین پس��ر عبدالعزیز‪ ،‬موسس‬ ‫حکومت ال س��عود عربستان اس��ت که از ارکان این‬ ‫خاندان نیز محسوب می شود‪ .‬از طرفی برخی ناظران‬ ‫معتقدند در جنگ قدرت کنونی در خاندان سعودی‬ ‫نباید از نقش بندر بن سلطان‪ ،‬نوه بن عبدالعزیز غافل‬ ‫شد‪ .‬بندر بن سلطان که سال ها سفیر عربستان در امریکا‬ ‫بود‪ ،‬پس از مرگ فهد و به قدرت رس��یدن عبداهلل به‬ ‫ریاست ش��ورای امنیت ملی عربستان رس��ید‪ .‬بندر‬ ‫خواهان سهم بیشتری از قدرت اس��ت و با توجه به‬ ‫ارتباطات بس��یار تنگاتنگ با امریکا به نظر می رسد‬ ‫که امریکا و غرب‪ ،‬از تالش های بندر برای تصاحب‬ ‫قدرت در اینده حمای��ت خواهند ک��رد‪ ،‬زیرا او که‬ ‫مدت زی��ادی در امریکا بوده‪ ،‬دیدگاهی س��کوالر و‬ ‫غربی دارد و در صدد تغییر بافت س��نتی حکومت و‬ ‫جامعه عربس��تان اس��ت‪ .‬برخی ناظران نیز از متعب‬ ‫بن عب��داهلل‪ ،‬فرزند ملک عب��داهلل ی��اد کرده اند که به‬ ‫ریاس��ت گارد ملی عربستان رس��یده و از چهره های‬ ‫مدعی محس��وب می ش��ود‪ .‬در میان بقی��ه نوه های‬ ‫عبدالعزیز‪ ،‬خالد بن س��لطان‪ ،‬سعودالفیصل و محمد‬ ‫بن نایف نیز به عنوان چهره های بانفوذ و مدعی مطرح‬ ‫هس��تند‪ .‬از دیگر س��و ش��اهزاده طالل بن عبدالعزیز‬ ‫تنها فرزند ملک عبدالعزیز اس��ت که رهبری جریان‬ ‫اپوزیسیون سلطنتی را به عهده دارد و با شیوه حکومتی‬ ‫عربس��تان کامال مخالف اس��ت‪.‬وی قصد دارد پس‬ ‫از م��رگ ملک عبداهلل از رهگذر رهب��ری یک جریان‬ ‫اصالح طلب در دربار‪ ،‬تغییراتی در ساختار حاکمیت‬ ‫سنتی عربس��تان ایجاد کند‪ ،‬هر چند با سد مستحکم‬ ‫جریان سنتی حاکم مواجه شده است‪ .‬در هر حال مرگ‬ ‫ش��اهزاده نایف‪ ،‬بحران قدرت در دربار س��عودی را‬ ‫تشدید کرده و روند فروپاشی تدریجی رژیم ال سعود‬ ‫را تس��ریع کرده اس��ت‪ .‬این در حالی است که موج‬ ‫بیداری اسالمی در حال س��رایت به این کشور بوده‬ ‫و دیر یا زود طومار اس��تبداد در این سرزمین برچیده‬ ‫خواهد شد‪g .‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫جدال شرق و غرب در ژنو‬ ‫جنگ سرد در ژنو‬ ‫بشار اسد محل نزاع روسیه و امریکا‬ ‫نشست ژنو که برای بررسی طرح جدید کوفی عنان‬ ‫برگزار شد به دلیل تداوم اختالفات روسیه و امریکا در‬ ‫مورد ماندن یا نماندن بشار اسد در قدرت نتوانست به‬ ‫موفقیت کامل دست یابد‪ .‬با این وجود برخی از رسانه های‬ ‫بین المللی خبر از توافق حداقلی مسکو و واشنگتن در مورد‬ ‫تحوالت اینده سوریه دادند که به طور کامل‬ ‫تائید نشده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪1‬‬ ‫نشست ژنو که با حضور کشورهای عربی‪ -‬غربی‬ ‫و برای حل بحران سوریه تشکیل شده بود بدون حضور‬ ‫کش��ورهای تاثیرگذاری چون ایران و عربس��تان پایان‬ ‫یافت‪ .‬کوفی عنان‪ ،‬نماینده مشترک سازمان ملل و اتحادیه‬ ‫عرب در امور سوریه در پایان این نشست اعالم کرد که‬ ‫شرکت کنندگان در نشست ژنو بر تشکیل دولت انتقالی‬ ‫وحدت ملی در سوریه تاکید کردند و این اقدام را راهی‬ ‫برای پایان دادن به خش��ونت ها می��ان نیروهای دولتی و‬ ‫مخالفان مس��لح دانستند‪ .‬در این نشس��ت اعضای دائم‬ ‫ش��ورای امنیت‪ ،‬عراق‪ ،‬کویت و قطر به عنوان روس��ای‬ ‫کمیته هایاتحادیهعربونیزنبیلالعربی‪،‬دبیرکلاتحادیه‬ ‫عرب و بان کی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان ملل و کاترین اشتون‪،‬‬ ‫مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شرکت داشتند‪.‬‬ ‫عنان در پایان این نشس��ت گفت که مرحل��ه انتقالی در‬ ‫سوریه باید در شرایط مناس��بی و با اصالحات در قانون‬ ‫اساسی س��وریه انجام شود و نیز ش��رایط برای برگزاری‬ ‫انتخاب��ات ازاد و عادالنه که دولت انتقالی س��وریه ان را‬ ‫برگزار کند‪ ،‬فراهم باشد‪.‬همچنین خشونت ها در سوریه و‬ ‫خلع سالحگروه هایمسلح در اینکشور باید انجام پذیرد‬ ‫وفعالیت هایارتشونیروهایامنیتیسوریهبایدبراساس‬ ‫نالمللیوحقوقبشرباشد‪.‬بهگفتهدبیر کلسابق‬ ‫قوانینبی ‬ ‫سازمان ملل ملت سوریه خود باید درباره کشورشان به‬ ‫یک توافق سیاسی برسند و کشورها و طرف های ذی ربط‬ ‫‪56‬‬ ‫در سوریه نیز باید برای اجرای موفقیت امیز طرح صلح‬ ‫در سوریه به این کش��ور کمک کنند‪ .‬وی عنوان داشت‬ ‫دولت سوریه از اعضای کنونی پارلمان و مخالفان تشکیل‬ ‫می ش��ود‪ ،‬اما جزئیاتی در خصوص چگونگی تشکیل‬ ‫دولت جدید و یا نقش بشار اسد‪ ،‬رئیس جمهوری سوریه‬ ‫در ان ارائه نکرد‪ .‬کوفی عنان با اشاره به توافق های حاصل‬ ‫شدهدرنشستژنوگفت‪«:‬شرکت کنندگاندرنشستژنو‬ ‫مراحل و مکانیزم های الزم را برای اجرای کامل و طرح‬ ‫شش ماده ای در خصوص سوریه را مورد بحث و بررسی‬ ‫قرار دادند و بر سر انها توافق کردند و نیز توافق کردند که‬ ‫قطعنامه های‪ 2042‬و‪ 2043‬شورای امنیت از جمله توقف‬ ‫فوری خشونت ها در سوریه باید هرچه زودتر اجرا شود‪.‬‬ ‫با وجودتوافق هایبه دستامده‪،‬جبههغربیـامریکاییکه‬ ‫فشارهاییرابهروسیهوچینواردکردهبودندتاازطرحانها‬ ‫مبنی برکناره گیریبشاراسدحمایتکنند‪،‬نتوانستطرح‬ ‫خودراعملیکندوخواستهانهابامقاومتجدیروسیهو‬ ‫چینهمراهبود‪.‬هیالریکلینتون‪،‬وزیرامورخارجهامریکا‬ ‫در کنفرانسی مطبوعاتی پس از نشست ژنو مدعی شد که‬ ‫نشستژنوزمینهرابرایتشکیلدولتانتقالیبعدازبشار‬ ‫اسدفراهمکردهونسبتبه گسترشخشونت هادرسوریه‬ ‫هش��دار داد‪ .‬وی بار دیگر از بشار اسد‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫س��وریه خواس��ت تا از قدرت کناره گیری کند و گفت‪:‬‬ ‫«شرکت کنندگان در نشست ژنو از سوری ها خواستند تا‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫دولت جدیدی در این کشور تشکیل دهند که این دولت‬ ‫بدون شرکت اسد خواهد بود‪ ».‬کلینتون افزود‪« :‬شورای‬ ‫امنیت به زودی قطعنامه ای را در مورد سوریه در دستور‬ ‫کار قرار می دهد که گزینه نظامی را برای حمایت از طرح‬ ‫شش ماده ای کوفی عنان و نقشه راه جدید در خصوص‬ ‫مرحله انتقالی در سوریه را مد نظر خواهد داشت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که سرگئی الوروف‪ ،‬وزیر امور خارجه روسیه‬ ‫نیزپسازنشستژنو‪،‬کنفرانسیمطبوعاتیبرگزاروتاکید‬ ‫کرد که نمی توان به زور نظام یک کشوری را عوض کرد و‬ ‫این مساله مغایر با منشور سازمان ملل است‪ ».‬وی با اشاره‬ ‫به درخواست امریکا برای کناره گیری بشار اسد گفت‪:‬‬ ‫«مرحله انتقالی در سوریه چیزی است که خود سوری ها‬ ‫باید در مورد ان تصمیم بگیرند و نمی ت��وان از خارج از‬ ‫مرزهای سوریه برای ان تصمیم گرفت و همه احاد ملت‬ ‫سوریه باید در ان حضور داشته باشند‪ ».‬الوروف با اشاره‬ ‫به نقش گروه هایمسلح و قاچاق اسلحه از سوی برخی از‬ ‫کشورهادرناارامی هایاینکشورگفت‪«:‬گروه هایمسلح‬ ‫سوریه در وضعیت جاری در این کشور سهیم هستند و‬ ‫اسلحه هاییکهروسیهبهسوریهارسالکردهقابلیتاستفاده‬ ‫علیهمخالفانراندارد‪».‬ویباتاکیدبر اینکهطرحکوفیعنان‬ ‫بر کناره گیری بشار اسد تاکید ندارد‪ ،‬گفت‪« :‬ما از توافقی که‬ ‫درژنوبهدستامدخوشحالیمواینتوافقبهتحمیلهیچ‬ ‫طرحی به سوری ها نینجامیده و هیچ گونه پیش شرطی‬ ‫برایاغازمرحلهانتقالیدرسوریهارائهنکردهاست‪».‬یانگ‬ ‫جی شی‪ ،‬وزیر امور خارجه چین نیز در سخنانی پس از‬ ‫نشست ژنو گفت‪« :‬چیزی که در ژنو به دست امد این بود‬ ‫کهمرحلهانتقالیدرسوریهبایدبامشارکتهمهگروه های‬ ‫سوریباشدونبایدمساله ایدراینخصوصبهسوری ها‬ ‫ی که مفاد توافق این نشست را اعالم‬ ‫دیکته شود‪.‬اما هنگام ‬ ‫کردند‪ ،‬روشن شد که هنوز یک اختالف بزرگ وجود دارد‪،‬‬ ‫مجامع بین المللی بر سر اینکه در حکومت فراگیر ملی که‬ ‫قرار است در ان همه به جز کسانی که مرتکب خشونت‬ ‫علیه مردم سوریه شده اند حضور داش��ته باشند‪ ،‬درباره‬ ‫اینکهبشاراسددرانباشدیاخیر‪،‬هنوزاختالف نظردارند‪.‬‬ ‫روسیه و چین می گویند که اسد باید در این شورا باشد در‬ ‫حالیکهامریکاومتحدانغربی اشبامشارکتاومخالفند‪.‬‬ ‫به همین دلیل بس��یاری از تحلیلگران و صاحب نظران‬ ‫معتقدند که نشس��ت ژنو به رغم خوش بینی های کوفی‬ ‫عنان و صحبت های��ی که دیپلمات های غرب��ی بر زبان‬ ‫راندند همانند دیگر نشست های مرتبط با سوریه احتماال‬ ‫بهشکستخواهدانجامید‪.‬دررابطهباایننشستمقامات‬ ‫حاضر نظرات متفاوتی را ابراز کردند به گونه ای که وزیر‬ ‫امور خارجه ایاالت متحده هیالری کلینتون ادعا می کند‬ ‫که اصول توافق دوجانبه که انتقال قدرت در س��وریه بر‬ ‫پایه ان اس��توار خواهد بود بر خروج بشار اسد از قدرت‬ ‫مبتنی است‪ ،‬اما وزیر امور خارجه روسیه‪ ،‬سرگئی الوروف‬ ‫برخالف نظر خانم وزیر بر تشکیل دولت انتقالی بر مبنای‬ ‫اصل فراگیری اصرار دارد‪ .‬اگر بخواهیم نتیجه این نشست‬ ‫را از زبان روس ها ارزیابی کنیم می توان گفت مسکو به‬ ‫صراحت از خروج بشار اسد از قدرت سخن نمی گوید‪،‬‬ ‫اما اعتقاد دارد که دولت جدید باید بر اساس توافق دوجانبه‬ ‫شکل بگیرد‪ .‬مقام های روس��یه و چین به خوبی معنای‬ ‫این جمالت را درک می کنند‪ :‬بش��ار اسد باید بخشی از‬ ‫پروسه انتقال قدرت باشد‪ .‬اما تعبیر سخنان دبیر کل سابق‬ ‫سازمان ملل کوفی عنان نیز به این صورت است که دولت‬ ‫باید بر اساس گفت وگو‪ ،‬مذاکره و توافق مشترک شکل‬ ‫بگیرد‪ .‬به نظر می رسد که واشنگتن اخرین راهکار برای‬ ‫بشار اسد را یافته اس��ت‪ .‬دولت انتقالی متمرکز بر توافق‬ ‫دوجانبهبرایسوری هادرستمانندراهکارمنطقهممنوع‬ ‫پرواز برای لیبی بود‪ .‬در شرایطی که یک فرد عادی عبارت‬ ‫«منطقه ممنوع پرواز» را به حریم هوای��ی که در ان پرواز‬ ‫ممنوع است‪ ،‬تعبیر می کند‪ ،‬واشنگتن ان را به حریم هوایی‬ ‫که در ان بیش از‪ 30‬هزار مورد پرواز و حمله جنگنده های‬ ‫ناتو ثبت شد‪ ،‬تبدیل کرد‪ .‬در مورد سوریه نیز درست مانند‬ ‫لیبی تغییر رژیم با امضا و موافقت اعضای دائم ش��ورای‬ ‫امنیت انجام خواهد شد!پیش از نشست ژنو نیز عنان از‬ ‫طرحصلحدیگریسخنگفتهبود؛تشکیلدولتائتالف‬ ‫ملی که در ان بخش��ی از حاکمیت فعلی‪ ،‬اپوزیسیون و‬ ‫دیگر گروه های سیاسی حاضر در صحنه سوریه حاضر‬ ‫خواهند ب��ود‪ .‬در این دولت تنها کس��انی حق فعالیت و‬ ‫حضور نخواهند داشت که حضورشان ثبات و بازسازی‬ ‫سیاسیکشوررامختلکند‪.‬بر اساساینطرحشبه نظامیان‬ ‫قاتلی که کشتارهای حوال را مرتکب شدند می توانند در‬ ‫قدرت سهم داشته باشند و تنها فردی که سهمی نخواهد‬ ‫برد‪ ،‬اقای رئیس جمهور است‪ .‬اصلی ترین هدف امریکا‬ ‫از ایجاد بی ثباتی در سوریه ساخت جبهه ای برای مبارزه با‬ ‫ایران است‪ .‬در این مسیر‪ ،‬عملیات ها در سوریه با تحریک‬ ‫تنش میان ایران و همسایه ش��مالی اش یعنی اذربایجان‬ ‫همراه می شود‪ .‬افتادن در دام امریکا برای روس ها تبعات‬ ‫نالمللی‪،‬مسکواعتبار‬ ‫ناخوشایندبسیاریدارد‪.‬درسطحبی ‬ ‫خود را در چشم متحدان استراتژیکش مانند ایران از دست‬ ‫داد‪ .‬از منظر جغرافیای سیاسی نیز سقوط دولت بشار در‬ ‫سوریه به معنای نزدیک شدن بیشتر امریکا به خاورمیانه‪،‬‬ ‫اسیای میانه و منطقه قفقاز است‪ .‬خسارت هایی که اشتباه‬ ‫روس��یه در ژنو در کوتاه و بلند مدت برای این کشور به‬ ‫ارمغان خواهد اورد به سختی قابل جبران خواهد بود‪ .‬در‬ ‫همین راستا‪ ،‬هوشیار زیباری‪ ،‬وزیر امور خارجه عراق که‬ ‫یکی از شرکت کنندگان کنفرانس ژنو درباره سوریهبوده در‬ ‫گفت وگوباروزنامهالحیاتچاپلبنانازاحتمالبهتوافق‬ ‫رسیدنمسکووواشنگتنبرایانتقالمسالمت امیزقدرت‬ ‫در سوریه خبر داد‪ .‬وی در این باره گفت‪« :‬فضای نشست‬ ‫ژنو به گونه ای بود که نوعی از تفاهم میان روسیه و امریکا‬ ‫بر سر انتقال عملیات سیاسی در سوریه احساس می شد‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪ ،‬عراق با تحوالت سیاسی در سوریه همراه‬ ‫است و از تشکیل حکومت وحدت ملی حمایت می کند‪،‬‬ ‫اما رسیدن به این هدف نیاز به گفت وگوهای دو جانبه میان‬ ‫حکومت و مخالفان دارد‪ .‬زیب��اری نزدیک بودن مواضع‬ ‫بغداد به مسکو در نشست ژنو را رد کرد و گفت‪« :‬موضع‬ ‫ما مستقل و متوازن اس��ت‪ .‬عراق وارد خطی شده که به‬ ‫همکاریو تفاهمونزدیکینظراتودیدگاه هابهیکدیگر‬ ‫منجر می شود و می خواهد از تجربیاتی که تا کنون خود‬ ‫کسب کرده در چارچوب سازمان ملل در امور سوریه و‬ ‫روندتحوالتسیاسیکمککند‪».‬زیباریهمچنینگفت‪:‬‬ ‫«به شرکت کنندگان نشست ژنو گفتم هنگامی که اخضر‬ ‫ی به عنوان نماینده سازمان ملل به بغداد سفر کرد‪،‬‬ ‫ابراهیم ‬ ‫عراق درگیر جنگ داخلی و طایفه ای خیابانی بود‪ ،‬دولتی‬ ‫وجود نداشت و نیروهای خارجی در کشورمان بودند‪ ،‬اما‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ابراهیمی توانست ماموریت خود را به خوبی دنبال کند و‬ ‫حکومتانتقالیراباایادعالویتشکیلدهد‪».‬‬ ‫وی درباره مشکالتی که در نشس��ت ژنو در مورد‬ ‫سوریه پیش امد نیز گفت‪« :‬اختالف های اساسی بر سر‬ ‫چند مورد وجود داش��ت از جمله اینکه ایا کش��ورهای‬ ‫خارجی و شورای امنیت صالحیت ان را دارند که تغییر را‬ ‫برسوریهتحمیلکنندیاخیریامثالنمایندهمشترکسازمان‬ ‫لکنندهفرایندتغییرباشدیا‬ ‫مللواتحادیهعرببایدتسهی ‬ ‫باید تغییر را تحمیل کند؟ روسیه و چین می خواستند که‬ ‫عنان تسهیل کننده باشد نه تحمیل کننده‪ .‬یا نکته اختالفی‬ ‫دیگراینبودکهطرحعنانمی بایستزیرنظرفصلهفت‬ ‫منشورشورایامنیتسازمانمللاعمالشود‪ .‬برایهمین‬ ‫این اعتقاد وجود داشت که می بایس��ت قبل از برگزاری‬ ‫نشست تفاهمی میان امریکا و روس��یه برای رسیدن به‬ ‫یک موضع واحد بین المللی حاصل می شد‪ .‬برای همین‬ ‫نتایج‪،‬نشستژنوشاملیکسریکلیاتشدنهاینکهبشار‬ ‫اسد می بایست بماند یا برود‪ .‬نقطه اختالفی دیگر بر سر‬ ‫تحریم های اقتصادی اعمال شده علیه سوریه بود‪ .‬سرگئی‬ ‫الوروف‪ ،‬وزیر امور خارجه روسیه که نماینده کشورش‬ ‫در این نشست بود اعمال تحریم ها را رد کرد‪ ».‬وی درباره‬ ‫مواضعروسیهگفت‪«:‬مسکونمی خواهدکهنیروینظامی‬ ‫سوریه ضعیف ش��ود‪ ،‬بلکه می گوید که به جای ان باید‬ ‫توافقی صورت بگیرد‪ .‬برای همین اینگونه توافق شد که‬ ‫روسیه صادرات اسلحه به سوریه را متوقف کند در مقابل‬ ‫صادرات اسلحه به مخالفان حکومت نیز متوقف شود‪».‬‬ ‫زیباریتاکیدکرد‪،‬اگربناباشدکهسوریهتحتمنشورهفت‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل قرار بگیرد باید به طور مستقل‬ ‫بیانیه ایازسویپنج کشورعضوشورایامنیتصادرشود‬ ‫که این کار هم در صورتی انجام می شود که کوفی عنان در‬ ‫ماموریتخودشکستبخوردوموضوعبهشورایامنیت‬ ‫ارجاع داده شود‪.‬‬ ‫با این حال وزیر امور خارجه عراق تاکید کرد‪« :‬نوعی‬ ‫از تفاهم میان روسیه و امریکا برای انتقال قدرت در سوریه‬ ‫در فضای مذاکرات نشست ژنو حاصل شد‪ .‬تماس های‬ ‫اخیرشان در مکزیک و سفر کلینتون به سن پترزبورگ و‬ ‫فضای مثبت مذاکرات و تعدیل لحن دو طرف در برابر هم‬ ‫همگی نشانه هایی از رسیدن به نوعی تفاهم میان دو طرف‬ ‫ی میان‬ ‫بر سر سوریه اس��ت‪ ».‬وی درباره اینکه ایا تفاهم ‬ ‫روسیه و امریکا بر سر مرحله انتقالی بدون بشار اسد‪ ،‬به‬ ‫وجود امده است یا خیر‪ ،‬گفت‪« :‬انها بر سر این نوع از تغییر‬ ‫اختالفی ندارند‪ ،‬اما تاکیدشان بر این است که باید عملیات‬ ‫ب شده باشد و اوضاع از کنترل‬ ‫انتقال قدرت بسیار حسا ‬ ‫خارج نشود‪ .‬یعنی اینکه حکومت در این کشور به دست‬ ‫سلفی هایااخوانی هانیفتد‪.‬روسیهدرسوریهمنافعیداردکه‬ ‫می خواهداینمنافعحفظشود‪،‬انهاارتشسوریهراتجهیز‬ ‫کرده اند‪ ،‬به ان سالح داده اند و بندر طرطوس را در اختیار‬ ‫دارندکهاخرینموضعروسیهدرمنطقهمحسوبمی شود‪.‬‬ ‫درحقیقتاختالفاصلیدرنشستژنومیانروسیه‪،‬قطر‬ ‫و ترکیه بود‪ .‬در اینجا کوفی عنان وارد عمل شد‪ ،‬چرا که کار‬ ‫بهخروجطرف هایدرگیرازنشسترسیدکهخوشبختانه‬ ‫توانستیم در این زمینه موفق شویم و اجازه ندهیم نشست‬ ‫بهشکستبینجامد‪».‬‬ ‫وی در ادامه افزود‪« :‬عراق با تحوالت سیاسی سوریه‬ ‫همراه است‪ ،‬ما از تشکیل حکومت وحدت ملی حمایت‬ ‫می کنیم ولی رسیدن به این هدف نیاز به گفت وگوی میان‬ ‫دو طرف دارد‪ .‬بشار اس��د باید اختیاراتش را به شخص‬ ‫متعصبدیگریمثلفاروقالشرعیاولیدالمعلمتفویض‬ ‫کند‪ ،‬در ای��ن صورت هم باید دو طرف پ��ای میز مذاکره‬ ‫بنشینند‪ ،‬چرا که حکومت واقعا وجود دارد و نمی توان ان‬ ‫رانادیدهگرفت‪،‬اپوزیسیونمی تواندبرایحلمشکلشبا‬ ‫حکومت از تجربیات ما استفاده کند‪g».‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪58‬‬ ‫دولت روسیه و چین‬ ‫د راجالس ژنو نشان‬ ‫دادند که با خروج قهری‬ ‫و اجباری اسد از چرخه‬ ‫قدرت مخالفند در حالی‬ ‫که امریکا خواستار‬ ‫تحقق چنین فرایندی در‬ ‫دمشق است‬ ‫شکست پروژه امریکا‬ ‫صف ارایی مسکو و واشنگتن بر سر اینده حکومت اسد‬ ‫حسن هانی زاده‪ /‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪2‬‬ ‫هفته گذشته ژنو شاهد برگزاری نشستی پیرامون‬ ‫بحران سوریه بود‪ .‬نشس��تی که در ان هیچ نماینده ای‬ ‫از س��وریه حال چه از جناح مخالف��ان و چه از طرف‬ ‫بشار اسد حضور نداشت‪ .‬امریکا هدفش از برگزاری‬ ‫این نشست پیچیدن نسخه ای بود بدون اینکه مریض‬ ‫را ببیند؛ این تعبیری اس��ت که کارشناسان سوریه از‬ ‫نشست ژنو داش��تند‪ .‬چگونه ممکن است که امریکا‬ ‫برای کشور مهمی چون سوریه بدون توجه به جایگاه‬ ‫ژئواستراتژیکی این کش��ور برنامه ریزی کند و طرح‬ ‫بری��زد‪ .‬امریکایی ها به خوبی می دانن��د که از رهگذر‬ ‫چنین نشست هایی و با توجه به موضع گیری روسیه‪،‬‬ ‫چین و همچنین ایران نخواهند توانس��ت طرح های‬ ‫خودشان را عملیاتی بکنند‪ .‬به همین خاطر در نهایت‬ ‫امریکا به جریان س��ازی های خبری علیه دولت بشار‬ ‫اسد روی خواهد اورد و همچنین به تشدید درگیری ها‬ ‫در سوریه دامان خواهد زد‪.‬‬ ‫درواقع نشست ژنو به محلی برای تقابل دو جریان‬ ‫متضاد تبدیل شد؛ یک جریان روسیه و جریان مقابل‬ ‫نیز به رهبری امریکا‪ .‬در نشس��ت ژنو چانه زنی هایی‬ ‫بین الملل‬ ‫بشار اسد‪ ،‬از ارتکاب هرگونه جنایتی نسبت به شیعیان‬ ‫وعلویان س��وریه دریغ نمی کنند‪ .‬جنای��ت در الحوله‬ ‫و حی الزه��راء «س» حمص که به قت��ل عام صدها تن‬ ‫از زنان و کودکان شیعی منجر ش��د بخشی از جنایات‬ ‫سلفی ها تلقی می شود اما متاس��فانه جامعه «کروکور»‬ ‫جهانی نس��بت به این جنایات هولناک سکوت اختیار‬ ‫کرد‪ .‬در بعد منطقه ای نیز عربستان‪ ،‬قطر و ترکیه هریک‬ ‫بنا به مصالح خود و به نیابت از امریکا‪ ،‬ناتو و اس��رائیل‬ ‫در تش��دید بحران داخلی س��وریه کمک می کنند‪ .‬در‬ ‫این راستا این کش��ورها در طول ‪ 16‬ماهی که از بحران‬ ‫سوریه می گذرد میلیاردها دالر کمک مالی‪ ،‬لجستیکی‬ ‫و تسلیحاتی در اختیار گروه های تروریستی ضد شیعه‬ ‫س��وریه قرار دادند‪ .‬دربعد بین المللی‪ ،‬امریکا وغرب‬ ‫تالش می کنند تا از رهگذر سرنگونی دولت بشار اسد‬ ‫یک امنیت پایدار منطقه ای برای رژیم صهیونیستی ایجاد‬ ‫کنند‪ .‬لذا انچه که در این فرایند به پایداری دولت بشار‬ ‫اسد در برابر این جبهه گسترده داخلی و خارجی کمک‬ ‫کرده حمایت ایران‪ ،‬روس��یه و چین است‪ .‬البته روسیه‬ ‫و چین به دلیل منافع نظامی و اقتصادی از دولت بش��ار‬ ‫اسد پش��تیبانی می کنند در حالی که جمهوری اسالمی‬ ‫ تنها بن��ا به دالی��ل انس��انی و اخالقی و نی��ز مواضع‬ ‫ضدصهیونیس��تی دولت س��وریه از نظام بش��ار اسد‬ ‫حمایت می کند‪.‬‬ ‫به همین دلیل در نشس��ت ژنو که برای بررسی‬ ‫بحران سوریه با شرکت پنج کشور عضو دائم شورای‬ ‫امنی��ت‪ ،‬ترکی��ه‪ ،‬قطر و کویت تش��کیل ش��د امریکا‬ ‫برای تضعیف جبه��ه چین و روس��یه مخالفت خود‬ ‫را باحضور ایران در این اجالس ابراز داش��ت‪ .‬انچه‬ ‫مسلم است‪ ،‬بدون حضور ایران در چنین نشست هایی‬ ‫هر راه حلی و هر سازوکاری به نتیجه نخواهد رسید‪،‬‬ ‫زیرا کلید ح��ل بحران های خاورمیان��ه و نیز به طور‬ ‫مشخص بحران سوریه در دست ایران است‪ .‬همچنین‬ ‫اخیرا در برخی روزنامه های امریکایی اشاره شد که‬ ‫مساله ترور بشار اسد در دستورکار امریکایی ها قرار‬ ‫دارد‪ .‬یعنی امریکایی ها تالش می کنند تا از طریق ترور‬ ‫رهبر سوریه نظام این کشور را دچار فروپاشی کنند‪.‬‬ ‫این مس��اله به نوعی دامن زدن به تروریسم است‬ ‫و این در حالی است که امریکا خودش مدعی مبارزه با‬ ‫تروریسم است‪ .‬می بینیم که ایاالت متحده امریکا برای‬ ‫تامین منافع خودش دست به هرکاری می زند‪ ،‬اما این‬ ‫در حالی است که دولت بشار اس��د نیز در مقابل تمام‬ ‫توطئه های داخلی و خارجی ایستادگی می کند‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫برسر اینده دولت س��وریه اغاز شد که نتیجه درخور‬ ‫توجهی نداشت‪ .‬پیش از برگزاری این نشست کوفی‬ ‫عنان‪ ،‬فرستاده دبیر کل سازمان ملل به سوریه قرار بود‬ ‫دعوتنامه ای برای جمهوری اس�لامی ایران در جهت‬ ‫حضور در این اجالس ارسال کند‪ ،‬اما متاسفانه امریکا‬ ‫به دلیل اگاه��ی از نقش تاثیرگذار ایران در س��وریه و‬ ‫توانمندی های کشور ما برای حل بحران های منطقه ای‬ ‫از دعوت ایران خودداری کرد و تالش کرد به گونه ای‬ ‫اقدام کند که ایران در این اجالس حضور نداشته باشد‪.‬‬ ‫در حقیقت امریکا هدفش این بود که جبهه روسیه و‬ ‫چین را نیز تضعیف کند‪ .‬در نشس��ت ژنو دو موضوع‬ ‫مورد بررس��ی قرار گرفت یکی مس��اله درگیری های‬ ‫داخلی سوریه و چگونگی پایان دادن به این درگیری ها‬ ‫و دیگری مساله اینده بشار اسد‪.‬‬ ‫در مورد ض��رورت پایان دادن ب��ه درگیری های‬ ‫داخل س��وریه اختالفی میان طرف های شرکت کننده‬ ‫در نشست ژنو وجود نداشت و تمامی کشورها اتفاق‬ ‫نظر داشتند که باید این درگیری ها پایان پذیرد‪ .‬اما در‬ ‫رابطه با موضوع بشار اسد‪ ،‬دولت روسیه و چین اعتقاد‬ ‫داش��تند هرگونه طرحی که منجر به خ��روج قهری و‬ ‫اجباری اسد از چرخه قدرت باشد محکوم به شکست‬ ‫است و روسیه و چین با چنین طرحی موافقت نخواهند‬ ‫کرد‪ .‬لذا در طرحی که ارائه شد مساله انتقال قدرت در‬ ‫یک فرایند زمانی ش��ش ماهه مطرح شد‪ .‬طرحی که‬ ‫مطابق ان می بایستی یک دولت وحدت ملی متشکل‬ ‫از هر دو طرف یعنی هم دولت بشار اسد و هم رهبران‬ ‫گروه های اپوزیس��یون تشکیل ش��ود‪ .‬اما هم دولت‬ ‫سوریه و هم گروه های تروریستی در سوریه مخصوصا‬ ‫شورای انتقالی با این طرح مخالفت کردند‪ ،‬چرا که این‬ ‫گروه ها اصال همدیگر را قبول ندارند‪ .‬یعنی نه دولت‬ ‫س��وریه گروه های تروریس��تی را در ی��ک مجموعه‬ ‫می پذیرد و نه گروه های تروریستی و سلفی مایلند که‬ ‫فرصتی به اسد بدهند‪.‬‬ ‫انها خواهان سرنگونی کامل اسد هستند‪ .‬لذا این‬ ‫طرح کوفی عنان نیز مانند طرح ش��ش ماده ای اش به‬ ‫شکست منجر خواهد شد و راه به جایی نخواهد برد‪.‬‬ ‫اکنون درحالی که هنوز درگیری ها در س��وریه جریان‬ ‫دارد به موازات این نشست ها امریکا‪ ،‬قطر‪ ،‬عربستان‬ ‫و ترکیه تالش می کنند تا از طریق تشدید درگیری های‬ ‫داخل سوریه دولت اسد را سرنگون کنند‪ .‬در حقیقت‬ ‫می توان گفت بح��ران ‪ 16‬ماهه س��وریه جریان های‬ ‫سیاسی و توطئه های منطقه ای و بین المللی را اشکار و‬ ‫صف ارائی جدید را در عرصه های سیاسی خاورمیانه‬ ‫ایجاد کرد تا جائی که دوستان و دشمنان واقعی ملت‬ ‫س��وریه کامال در برابر یکدیگر ق��رار گرفتند‪ .‬حافظ‬ ‫اس��د‪ ،‬رئیس جمهوری سابق س��وریه همواره دیدی‬ ‫نافذ ونگاهی هوشمندانه نسبت به رخدادهای منطقه‬ ‫و جهان داش��ت و قبل از مرگ‪ ،‬تجارب سیاسی خود‬ ‫را به فرزندان خود باس��ل‪ ،‬بش��ار‪ ،‬ماهر و مجد منتقل‬ ‫کرد‪ .‬حافظ اسد همواره به فرزندان خود تاکید می کرد‬ ‫که تحت هیچ ش��رایطی از ایران جدا نشوند‪ ،‬زیرا این‬ ‫کشور در سختی ها و دش��واری ها عمق استراتژیکی‬ ‫سوریه تلقی می شود‪.‬‬ ‫ظاهرا مرحوم حافظ اس��د یکبار به فرزند ارشد‬ ‫خود «باسل اسد» که در س��ال ‪ 1994‬در اثر یک حادثه‬ ‫اتومبیل جان س��پرد گفته بود که اگر هم��ه اعراب و‬ ‫کشورهای منطقه با سوریه قطع رابطه کنند تنها ملجا‬ ‫و پناهگاه ش��ما ایران خواهد ب��ود‪ .‬پیش بینی مرحوم‬ ‫حافظ اسد امروز تحقق پیدا کرده زیرا در حالی که همه‬ ‫کشورهای عرب در حال توطئه علیه دولت بشار اسد‬ ‫هستند‪ ،‬ایران از حاکمیت سیاسی سوریه دفاع می کند‪.‬‬ ‫دلیل جانبداری ایران از دولت بشار اسد نه تنها به خاطر‬ ‫علوی بودن بشار اسد بلکه به دلیل حمایت حافظ اسد‬ ‫ی در جنگ تحمیل��ی عراق علیه‬ ‫از جمهوری اس�لام ‬ ‫ایران است‪ .‬در ان زمان دولت سوریه به رغم فشارهای‬ ‫داخلی‪ ،‬بین المللی و منطقه ای تنها کشوری بود که از‬ ‫مواضع به حق جمهوری اس�لامی در برابر تهاجمات‬ ‫گسترده صدام و رژیم های عربی علیه ایران جانبداری‬ ‫کرد‪ .‬بسیاری تصور می کردند که حمایت های سوریه‬ ‫به خاطر کمک های مالی و نفتی ایران بود در حالی که‬ ‫در همان زمان عربستان‪ ،‬امارات‪ ،‬کویت و قطر حاضر‬ ‫بودند در برابر تغییر موضع س��وریه در جنگ عراق‪،‬‬ ‫چند برابر کمک های ای��ران‪ ،‬کمک مال��ی در اختیار‬ ‫سوریه قرار دهند‪.‬‬ ‫امروز س��وریه در براب��ر یک تهاجم وحش��یانه‬ ‫داخلی وخارجی قرار گرفت��ه و هدف این تهاجمات‬ ‫س��رنگونی دولت بش��ار اس��د و جایگزین��ی دولتی‬ ‫دست نشانده است که بنا به اراده امریکا و کشورهای‬ ‫عرب منطقه عمل کند‪.‬‬ ‫در بعد داخلی سلفی های جنایتکار و وهابی های‬ ‫ضد بشری به دلیل نگرش های طایفه ای نسبت به دولت‬ ‫امروز سوریه در برابر یک‬ ‫تهاجم وحشیانه داخلی‬ ‫وخارجی قرار گرفته‬ ‫و هدف این تهاجمات‬ ‫سرنگونی دولت بشار‬ ‫اسد و جایگزینی دولتی‬ ‫دست نشانده است‬ ‫که بنا به اراده امریکا و‬ ‫کشورهای عرب منطقه‬ ‫عمل کند‬ ‫‪59‬‬ ‫پرونده ویژه ‬ ‫ضد تحریم‬ ‫سناریوهای ضدتحریم‬ ‫روی میز‬ ‫راه های مقابله با تحریم های غرب چیست؟‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مهرداد شاکری‬ ‫‪1‬‬ ‫کلمه «تحریم» از ان دست واژگانی است که برای‬ ‫مردم ایران و دولتمردان و مس��ئوالن جمهوری اسالمی‬ ‫در سه دهه ای که از انقالب اسالمی می گذرد کامال اشنا‬ ‫است‪.‬کشور هایغربیونظامسلطهجهانیهموارهب هدلیل‬ ‫انکه مردم ایران و مسئوالن جمهوری اسالمی‪ ،‬خواهان‬ ‫حفظ استقالل و کرامت خویش در مقابل انان بوده اند از‬ ‫این حربه بار ها استفاده کرده اند‪ .‬در اخرین دست از این‬ ‫اقدامات‪ ،‬تحریم اتحادی��ه اروپا علیه صنعت نفت ایران‬ ‫از روز یکشنبه ‪ ۱۱‬تیر به اجرا در امد و دولت های غربی‬ ‫برنامه ای دیگر را کلید زدند تا با پیامد اقتصادی ناشی از این‬ ‫تحریم ها‪ ،‬تهران را به دست کشیدن از برنامه صلح امیز‬ ‫هسته ای اش‪ ،‬وادار کنند‪ .‬تصمیمی که کشورهای عضو‬ ‫اتحادیه اروپا در ‪ ۲۳‬ژانویه س��ال جاری (‪۳‬بهمن ‪)۱۳۹۰‬‬ ‫به رغم بحران مالی برخی اعضا ازجمله یونان و اس��پانیا‬ ‫گرفتند تا واردات نفت ایران را برای شرکای تجاری اش با‬ ‫‪60‬‬ ‫اختالل روبه رو کنند‪.‬‬ ‫تحریم جدید ‪ ۲۷‬کشور عضو اتحادیه اروپا نه تنها‬ ‫صادرات نفت ایران را هدف قرار می دهد‪ ،‬بلکه استفاده‬ ‫نفتکش های ایرانی از بیمه های اروپایی را ناممکن می کند‪.‬‬ ‫شرکت هایبیمهاروپاییازاینپسازبیمه کردنتجهیزات‬ ‫حملو نقل نفت و فراورده های پتروش��یمی ایران منع‬ ‫ ‬ ‫می شوند و با اغاز تحریم بیمه و نفت توسط اروپا‪ ،‬حتی‬ ‫احتمال توقیف نفتکش های ایران��ی در بنادر و اب های‬ ‫نالمللینیزمی رود‪.‬‬ ‫بی ‬ ‫تحریم های نفتی اتحادیه اروپا در ترکیب با تحریم‬ ‫امریکا علیه بانک مرکزی جمهوری اسالمی‪ ،‬بزرگ ترین‬ ‫تالش بین المللی در جهت مقابله با فعالیت های هسته ای‬ ‫ایران به ش��مار می رود‪ .‬این در حالی اس��ت که با وجود‬ ‫تمامی این حربه ها و فشار ها‪ ،‬این تحریم ها در عزم ایران‬ ‫بر حفظ استقالل خود در زمینه برنامه صلح امیز هسته ای‬ ‫تاثیرگذار نبوده اس��ت و مهم تر اینکه با وجود تمام این‬ ‫تالش های غرب؛ بنا به اعتراف دیپلمات ها و کار شناسان‬ ‫سیاسی و اقتصادی‪ ،‬فضای مانور دولت های اروپایی در‬ ‫مورد تحریم ایران کاهش یافته است‪ .‬درست در زمانی که‬ ‫اتحادیه اروپا باوجود اینکه خود درگیر بحران های عظیم‬ ‫مالی و اقتصادی که تبعات اجتماعی‪ -‬سیاسی ان را این‬ ‫روز ها در خیابان های اتن‪ ،‬مادرید‪ ،‬رم و دیگر شهر های‬ ‫عمده اروپایی هم شاهد هستیم‪ ،‬در اقدامی کامال سیاسی‬ ‫و خصمانه‪ ،‬قصد تحریم ایران را در پیش گرفته اند‪ .‬به گفته‬ ‫یک مقام اروپایی مقدار زیادی از انچه باید انجام می شده‬ ‫انجام شده و بخش های اقتصادی دیگری در ایران وجود‬ ‫ندارد که فشار اقتصادی علیه انها بتواند به نتیجه برسد‪.‬‬ ‫این مقام اگاه بر این باور است که نفت‪ ،‬منبع اصلی درامد‬ ‫دولت ایران به شمار می رود و بخش دیگری وجود ندارد‬ ‫که به این اندازه درامدزا بوده و تحریم ها بر ان اثر کند‪ .‬مرکز‬ ‫مطالعات استراتژیک «چاتم هاوس» که به نوعی اتاق فکر‬ ‫اتحادیه اروپا هم محسوب می شود‪ ،‬ایران را برترین قدرت‬ ‫منطقه دانسته و از اروپا خواسته که در چالش امریکا با این‬ ‫ایران خود را قربانی نکند! چاتم هاوس‪ ،‬با اشاره به تحریم‬ ‫با حضور سیدشمس الدین حسینی‪ ،‬وزیر امور اقتصادی‬ ‫و دارایی‪ ،‬محمود بهمنی‪ ،‬رئیس کل بانک مرکزی‪ ،‬مهدی‬ ‫غضنفری‪ ،‬وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت و رستم قاسمی‪،‬‬ ‫وزیر نفت تشکیل شده بود راهکارهای مختلف مقابله‬ ‫با این تحریم ها مورد بحث و بررسی قرار گرفت که در‬ ‫نهایتنتیجهجلسهخودراتسلیمرئیس جمهوریکردند‪.‬‬ ‫البته گویا برخی معاون وزیران نیز در این جلسه حضور‬ ‫داشته اند‪ .‬چهار راهکار عمده شامل «حذف دالر و یورو‬ ‫از مبادالت نفتی»‪« ،‬تشکیل سندیکای بیمه نفتکش ها»‪،‬‬ ‫«افزایش ظرفیت ذخیره سازی نفت» و «کاهش تولید نفت‬ ‫از میادین مستقل» را نیز در دستور کار خود قرار داده اند تا‬ ‫دربرابراقدامتهاجمی غربی هاعلیهاقتصادکشور‪،‬امادگی‬ ‫الزم را داشته باشند‪ .‬اما این راهکارها چیست و هرکدام‬ ‫تا چه اندازه می تواند زهر این حرکت خصمانه غربی ها‬ ‫را خنثی کند؟‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫نفتی ایران‪ ،‬ان را «دیوانگی محض» نامیده و کشورهای‬ ‫اروپایی را از خطری که در کمین انهاست برحذر داشته‬ ‫است‪ .‬این موسسه مطالعاتی به اهرم هایی اشاره کرده که‬ ‫ایران در اختیار دارد و می تواند در صورتی که منافع خود‬ ‫رادرخطرجدیببیندانهارابهکاربندد‪.‬درهمینزمینههم‬ ‫با وجود تمامی کارشکنی های غربی ها همچنان صنعت‬ ‫نفت ایران با اتخاذ سیاست های مقابله ای و پیش بینی های‬ ‫الزم از طرف مسئوالن امر و همچنین همراهی و همدلی‬ ‫مردم ایران توانسته‪ ،‬روند مطلوب خود را طی کند‪.‬‬ ‫البته نباید دور از نظر داشت که دولت های غربی از‬ ‫تمامی ابزار ها‪ ،‬برای تحت فشار قرار دادن مردم و دولت‬ ‫ایران فروگذار نخواهند کرد‪ .‬به همین منظور دولتمردان‬ ‫جمهوری اسالمی راهکارهای ج دی تری برای برخورد‬ ‫با تبعات این تحریم ها را از مدت ها پیش در نظر داشته اند‪.‬‬ ‫در اولین دست از اقدامات پیشگیرانه چهار وزیر دولت‬ ‫دهم با تشکیل یک جلس��ه ویژه به بررسی راهکارهای‬ ‫مختلف مقابله با تحریم ها پرداختند‪ .‬در این جلس��ه که‬ ‫راهکاردوم؛ تشکیل سندیکای بیمه نفتکش ها‬ ‫یکی از جنبه های تحریم اخیر این بوده اس��ت که‬ ‫برخیازموسساتبیمه ایوابستهبهغربازارائهخدمات‬ ‫بیمه ای به ناوگان نفتکش ایران خودداری کردند‪ .‬این حربه‬ ‫برای این اتخاذ شده است که از نظر اتحادیه اروپا این عدم‬ ‫تامینبیمهبهیکیازبزرگ ترینچالش هایصادراتنفت‬ ‫ایران تبدیل می شود‪.‬‬ ‫برایمقابلهبااینمسالهباتوافقمسئوالنشرکتملی‬ ‫نفت‪،‬شرکتملینفتکشوبیمهمرکزیایران‪،‬باهمکاری‬ ‫یکدیگر تصمی��م گرفته اند که یک س��ندیکای جدید‬ ‫بیمه ای به منظور پوشش ریسک بیمه کشتی های نفتکش‬ ‫ایران تشکیل داده و این سندیکا همچنین مسئولیت بیمه‬ ‫ی را هم‬ ‫کشتی های حامل محصوالت صادراتی پتروشیم ‬ ‫بر عهده بگیرد‪ .‬این تصمیم به این منظور گرفته شده است‬ ‫که خریداران نفت ای��ران اطمینان حاصل کنند که جای‬ ‫نگرانی برای بیمه محموله های خود از این به بعد نخواهند‬ ‫داشت‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬دولت های چین و ژاپن تصمیمات‬ ‫راهکار سوم؛ افزایش ظرفیت ذخیره سازی نفت‬ ‫البته این تمام اقداماتی نبوده اس��ت که دولت برای‬ ‫مقابلهباتحریم هادرنظرگرفتهاستبلکهیکیدیگرازاین‬ ‫راهکارهای ایران برای خنثی کردن تحریم ها‪ ،‬متنوع سازی‬ ‫بازارهای فروش نفت خام ایران بوده اس��ت‪ .‬در واقع در‬ ‫کنار این موضوع که بای��د بازارهای نفتی جدیدی برای‬ ‫فروش نفت ایران پیدا ش��ود به نوعی به افزایش ظرفیت‬ ‫ذخیره سازی نفت در منطقه خلیج فارس به عنوان یکی‬ ‫از راهکاره��ای دور زدن تحریم نفت توجه بیش��تری‬ ‫شده است‪ .‬هم اکنون بنا به اعالم شرکت ملی نفت ایران‬ ‫طرحی در دست اقدام است تا با برنامه ریزی برای افزایش‬ ‫سه میلیون بشکه ای؛ ظرفیت ذخیره سازی نفت ایران در‬ ‫غرب خلیج فارس به حداکثر خود برس��د‪ .‬در راستای‬ ‫چنین طرحی بود که نخستین مخزن یک میلیونبشکه ای‬ ‫در اردیبهشت سال جاری به طور رسمی راه اندازی شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که محمود زیرکچی��ان زاده‪،‬‬ ‫مدیرعامل ش��رکت نفت فالت قاره ه��م فروردین ماه‬ ‫س��ال جاری در جم��ع خبرنگاران با اش��اره ب��ه ورود‬ ‫بزرگترین ترمین��ال ش��ناور نف��ت جهان ب��ه اب های‬ ‫خلی��ج ف��ارس‪ ،‬گفت��ه ب��ود‪« :‬ای��ن کش��تی نفتکش‬ ‫اف‪.‬اس‪.‬یو بزرگ ترین ترمینال ش��ناور نف��ت جهان با‬ ‫ظرفیت ‪2/2‬میلیون بشکه است‪ ».‬همزمان با راه اندازی‬ ‫این مخزن‪ ،‬هم اکنون تدابیر ویژه ای در پایانه نفتی خارک‬ ‫به عنوان شاهراه صادرات نفت ایران همچون بهره برداری‬ ‫از گوی شناور و راه اندازی چند مخزن جدید نفتی اجرایی‬ ‫شده است که این همه نشان از عزم جدی ایران برای اتخاذ‬ ‫رویه ذخیره سازی به صورت استراتژیک دارد تا فشارهای‬ ‫تحریم ها موجب هدررفت این سرمایه ملی نشود‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫راهکار اول؛ حذف دالر و یورو از مبادالت نفتی‬ ‫هم اکنون یکی از مهم ترین چالش های پیش روی‬ ‫در فرایند صادرات نفت خام ایران به کشورهای مختلف‬ ‫جهان‪ ،‬پرداخت منابع مالی حاصل از صادرات طالی سیاه‬ ‫است که با توافق انجام شده بین وزارت نفت‪ ،‬اقتصاد و‬ ‫دارایی‪ ،‬صنعت‪ ،‬معدن و تجارت و بان��ک مرکزی قرار‬ ‫اس��ت در برخی از بازارهای نفتی عالوه بر متنوع سازی‬ ‫سبد ارزی کشور‪ ،‬کاالهای مورد نیاز به شیوه تهاتری وارد‬ ‫کشور شود‪ .‬بر این اساس دریافت لیر‪ ،‬روپیه‪ ،‬یوان و ین‬ ‫از پاالیشگاه های نفت ترکیه‪ ،‬هندوستان‪ ،‬چین و ژاپن و‬ ‫حذف دالر و یورو در دس��تور کار دولتمردان قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬در همین حال‪ ،‬اخیرا ًمذاکرات متعددی بین وزیران‬ ‫نفت و خارجه ایران با برخی از کشورهای خریدار نفت‬ ‫ایران برای تها تر کاال به جای پول نفت انجام گرفته است‬ ‫به طوری که قرار است ایران از هند‪ ،‬پاکستان‪ ،‬سریالنکا و‬ ‫چند کشور شرق اسیا برخی از محصوالت کشاورزی‬ ‫مورد نیاز همچون گندم‪ ،‬چای و برنج وارد کند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬با توافق جدید نفتی تهران – پکن‪ ،‬دولت چین به‬ ‫جای پول نفت برخی از کاال ها و تجهیزات و حتی ارائه‬ ‫خدمات فنی و مهندسی را به ایران ارائه خواهد کرد‪ .‬این‬ ‫عمل از سلطه یورو و دالر در معامالت بین المللی نفتی‬ ‫می کاهد و نه تنها به نفع ایران است که تبعات تحریم را‬ ‫به خود تحریم کنندگان باز می گرداند‪ .‬در حالی که حوزه‬ ‫یورو اکنون درگیر بحران های مالی ش��دید اس��ت این‬ ‫تصمیم ایران می تواند نتایج اتحادی��ه اروپا را برای انها‬ ‫پرهزینه کند و در سطح بین المللی از تزلزل جایگاه ایران‬ ‫نیزپیشگیریکند‪.‬‬ ‫و مصوبات جدیدی در این زمینه داشته اند کهبه واسطه این‬ ‫تصمیماتبرخیازمحموله هاینفتینفتکش هایایرانی‬ ‫را بیمه می کنند‪ .‬این همه دست به دست هم داده است که‬ ‫برنامهاتحادیهاروپابرایتحریمبیمه اینفتکش هایحامل‬ ‫نفت ایران پیشاپیش شکست خورده محسوب شود‪.‬‬ ‫راهکار چهارم؛ کاهش تولید نفت از میادین مستقل‬ ‫اخرین تدبیر اعضای کابین��ه دولت برای مقابله با‬ ‫تحریم نفتی‪ ،‬تغییرات جدید در ت��راز تولید و صادرات‬ ‫نفت کشور است‪ .‬به همین منظور قرار استکه تولیدنفت‬ ‫خام از برخی از میادین مستقل نفتی کاهش یابد که امکان‬ ‫مدیریت بیشتر این مخازن هیدروکربونی در بلندمدت‬ ‫فراهم شود‪ .‬احمد قلعه بانی‪ ،‬مدیرعامل شرکت ملی نفت‬ ‫ایران هم اخیرا در حاش��یه برگزاری یک نمایشگاه نفت‬ ‫در مسکو از کاهش ‪ 30‬درصدی تولید و صادرات نفت‬ ‫خام ایران خبر داده اس��ت‪ .‬البته ای��ن کاهش ها در زمینه‬ ‫میادین مستقل ایران اس��ت‪ .‬این امر در بلند مدت به نفع‬ ‫ایران است‪ .‬چون نفت در اینده ای نه چندان دور می تواند‬ ‫یکی از سالح های استراتژیک باش��د و هر چقدر ایران‬ ‫بتواند در استخراج ان صرفه جویی کند در اینده می تواند‬ ‫بهتر از این سالح خود استفاده کند‪ .‬از سوی دیگر گفته‬ ‫می شود به منظور مدیریت بیشتر توان پیمانکاری‪ ،‬منابع‬ ‫مالی و مدیریت مخازن کش��ور‪ ،‬همزمان با تس��ریع در‬ ‫طرح توسعه مخازن مشترک نفت و گاز کشور‪ ،‬توسعه‬ ‫چندین طرح توسعه میادین مستقل برای مدت کوتاهی‬ ‫از دستور کار خارج شده است‪ .‬پیش بینی ها حاکی از ان‬ ‫اس��ت که ایران با فرض ضریب بازیافت ‪25‬درصدی از‬ ‫مخازن هیدروکربونی‪ ،‬حداقل تا ‪100‬س��ال اینده نفت‬ ‫خام و نزدیک به ‪ 200‬سال اینده گاز طبیعی برای تولید‬ ‫و صادرات در اختیار دارد‪ .‬این در حالی است که حجم‬ ‫ذخایر نفت و گاز بسیاری از کشورهای فعلی صادرکننده‬ ‫‪61‬‬ ‫تحریم های نفتی علیه ایران؛ چرا و چگونه؟‬ ‫انرژی جه��ان همچون ایاالت متح��ده امریکا‪ ،‬کویت‪،‬‬ ‫امارات‪ ،‬عمان‪ ،‬نروژ‪ ،‬مالزی و اندونزی رو به کاهش است‬ ‫و برخی از این کش��ورها حتی تا دو دهه اینده به یکی از‬ ‫بزرگ تری��ن واردکنندگان نف��ت و گاز در جهان تبدیل‬ ‫خواهند شد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫احتمال انسداد تنگه هرمز قوت گرفت‬ ‫قرار گرفتن ایران در موقعیت جغرافیایی که امکانات‬ ‫ژئوپلتیکی فراوانی در اختیار ایران گذاش��ته اس��ت از‬ ‫فرصت هایی است که می تواند برای مقابله با مشکالت‬ ‫و ترفند هایی که نظام سلطه جهانی برای وادار کردن ایران‬ ‫به عقب نشینی از مواضع اصولی خودش مورد استفاده‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬دراین زمینه تنگه هرمز یکی از نقاط کلیدی و‬ ‫استراتژیک برای دولت ایران است‪.‬‬ ‫هم اکنون به طور متوسط روزانه بین‪ 16‬تا‪ 19‬میلیون‬ ‫بشکه نفت و ساالنه‪ 77‬میلیون تن‪ LNG‬و چندین میلیون‬ ‫تن فراورده های نفتی و پتروش��یمیایی با عبور از تنگه‬ ‫هرمز به بازارهای چهار گوش��ه جهان صادر می شود‪ .‬با‬ ‫تصویب طرح مقدماتی تحریم نفت ای��ران در اتحادیه‬ ‫اروپ��ا‪ ،‬محمدرضا رحیمی‪ ،‬مع��اون اول رئیس جمهور‬ ‫نخستین مقام اجرایی دولت بود که از احتمال بسته شدن‬ ‫تنگه هرمز در صورت تصویب تحریم نفتی ایران هشدار‬ ‫دادهبود‪.‬تنهابامطرحشدنگزینهبستنتنگه هرمزبسیاری‬ ‫از دولت های همس��و با غرب به تکاپو افتاده اند تا چاره‬ ‫بیندیشند‪.‬‬ ‫امارات متحده عربی و عربستان سعودی هر یک با‬ ‫ساخت یک خط لوله جدید (حبشان‪ -‬فجیره امارات)‬ ‫و بازسازی خط لوله نفت قدیمی رویای دور زدن تنگه‬ ‫هرمز را دارند‪ ،‬ام��ا این دو خط لوله تنه��ا روزانه بین‬ ‫‪3‬تا‪ 3/5‬میلیون بشکه نفت خام را با دور زدن تنگه هرمز‬ ‫می توانند به بازارهای جهان��ی صادر کنند که در واقع‬ ‫تاثیر چندانی برای جلوگیری از تبعات بسته شدن تنگه‬ ‫هرمز نخواهد داشت‪.‬‬ ‫تبعاتی که بنا به پیش بینی حسین شهرستانی‪ ،‬معاون‬ ‫نخس��ت وزیر عراق در م��ورد افزایش قیم��ت نفت به‬ ‫‪150‬دالری؛ در صورت بسته شدن تنگه هرمز اگر تنش‬ ‫بین ایران و غرب افزایش پیدا کند با قیمت هایی روبه رو‬ ‫می شویم که تاکنون دیده نشده است‪.‬‬ ‫ب��ا این وج��ود‪ ،‬ای��ن احتم��ال ق��وت گرفته که‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران با در اختیار داشتن وسیع ترین‬ ‫خط س��احلی در اب های خلیج فارس پس از تصویب‬ ‫و اجرای طرح غیر قانونی تحریم نفت در اتحادیه اروپا‪،‬‬ ‫نسبتبهانسدادوتوقفکشتی هاینفتکشازتنگههرمز‬ ‫اقدام کند‪.‬‬ ‫در واقع اکنون این تحریم ها تبدیل به چاقویی شده‬ ‫که دسته خود را خواهد برید‪ .‬تبعات این تحریم ها اکنون‬ ‫به خود تحریم کنندگان بازگشته است‪.‬‬ ‫در واقع ه��م اکنون اروپا گرفت��ار بحران اقتصادی‬ ‫است و این بحران نشان می دهد که الگوی اقتصادی ان‬ ‫شکست خورده است‪ .‬همچنین امریکا درگیر مبارزات‬ ‫انتخاباتی است و این کش��ور به دلیل دو جنگ طوالنی‬ ‫در منطقه خاورمیانه در عراق و افغانس��تان‪ ،‬در موقعیت‬ ‫ضعف قرار دارد‪.‬‬ ‫در نتیجه تحریم ها و حتی حمله نظامی همه و همه‬ ‫بلوف های سیاس��ی بیش نیس��ت‪ ،‬به خصوص پیش از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا در ماه نوامبر‪.‬‬ ‫غرب درباره اثرات جنگ و تحریم بر اقتصاد لرزان‬ ‫خود ان قدر نگرانی دارد که از مقابله با ایران خودداری کند‪.‬‬ ‫در واقع این تحریم ها همچون یک بومرنگ عمل می کند‬ ‫و نتایج ان بیشتر به خود اقتصاد درهم ریخته اروپا و غرب‬ ‫ضربات جبران ناشدنی را خواهد زد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪62‬‬ ‫واقعیت یک تحریم‬ ‫مصطفی مسجدی ارانی‬ ‫‪2‬‬ ‫میان همه خبرهای داخلی ای��ن روزها‪ ،‬تحریم‬ ‫ایران موض��وع مهم��ی ش��ده اس��ت‪ .‬تحریم هایی‬ ‫چندجانبه با هدف فشار بر ایران در موضوع هسته ای‪.‬‬ ‫تالشی از سوی اروپایی ها که این روزها حتی از هم ‬ ‫پیمان سنتی خود‪ ،‬امریکا جلو زده اند‪ .‬اما تحریم های‬ ‫نفتی واژه جدیدی در سیاس��ت خارجی و مبادالت‬ ‫اقتصادی کشورهای غربی نیست؛ انها پیشتر هم علیه‬ ‫برخی از کش��ورهای نفتی چون لیبی و عراق چنین‬ ‫سیاس��تی را اتخاذ کرده و از ان به عنوان اهرمی برای‬ ‫فش��ار اقتصادی به منظور دستیابی به اهدافی سیاسی‬ ‫استفاده کرده اند‪.‬‬ ‫ماجرای تحریم نفت چیست؟‬ ‫وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا روز دوش��نبه‬ ‫س��وم بهمن (‪ ۲۳‬ژانویه) در نشس��تی در بروکس��ل‪،‬‬ ‫بر س��ر توقف خرید و واردات نفت از ایران به توافق‬ ‫رسیدند‪ .‬این تحریم ها ش��امل توقف فوری امضای‬ ‫قراردادهای جدید با ایران برای خرید و فروش نفت‬ ‫خام و فراورده های نفتی و پایان قراردادهای جاری تا‬ ‫یازدهم تیر ‪ ۱۳۹۱‬می شد‪.‬‬ ‫اتحادیه اروپا بعدها از احتم��ال تجدیدنظر در‬ ‫این تحریم ها س��خن گفت و قبل از مذاکرات مسکو‬ ‫نیز اجرایی شدن ان را منوط به نتیجه مذاکره دانست‪،‬‬ ‫اما با توجه به مذاکرات استانبول این دور از مذاکرات‬ ‫تحریم نفتی اتحادیه اروپا از روز یکشنبه اغاز شد‪.‬‬ ‫ایا اروپا از ایران نفت می خرید؟‬ ‫پاس��خ مثبت اس��ت‪ .‬ایران حدود ‪ 18‬درصد از‬ ‫نفت خود را به اتحادیه اروپ��ا می فروخت و در میان‬ ‫کش��ورهای اروپایی‪ ،‬ایتالیا ب��ا هفت درصد در صدر‬ ‫خریداران اروپایی نفت ایران بود؛ کشورهای اسپانیا‪،‬‬ ‫فرانسه‪ ،‬هلند‪ ،‬المان و یونان در رده های بعدی واردات‬ ‫نفت ایران بوده اند‪ .‬البته ایران بارها اعالم کرده که این‬ ‫میزان واردات به اندازه ای نیست که بخواهد صادرات‬ ‫نفتی ایران را با چالش مواجه کند‪.‬‬ ‫اما اروپایی ها تالش هایی هم برای متقاعد کردن‬ ‫خریداران غیراروپایی نفت ای��ران مانند هند و چین‬ ‫داشته اند تا انها هم به صف تحریم کنندگان بپیوندند‬ ‫که تاکنون نتیجه ای از این تالش ها‪ ،‬نگرفته اند‪.‬‬ ‫ایا فقط خرید نفت ایران تحریم شده است؟‬ ‫پاس��خ این س��وال قطعا منفی اس��ت‪ .‬ایران در‬ ‫بسیاری از عرصه ها در ش��رایط تحریم به سر می برد‪،‬‬ ‫اما جا دارد به مناسبت نفت به تحریم های تکنولوژیک‬ ‫و صنعتی و هم چنی��ن تحریم س��رمایه گذاری علیه‬ ‫صنعت نفت ایران اش��اره کرد‪ .‬این تحریم های باعث‬ ‫شده است شرکت هایی چون ش��ل و توتال از صنایع‬ ‫نفت و گاز ایران به خصوص پروژه پارس جنوبی کنار‬ ‫گذاشته شوند‪.‬‬ ‫موضوع��ی ک��ه در بس��یاری مواق��ع ص��دای‬ ‫گفت وگو با سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫دامن غرب در اتش تحریم خواهد سوخت‬ ‫‪3‬‬ ‫بنا به گفته برخی رجال سیاسی کشور اخرین تیر غرب که همان تحریم بانک مرکزی و نفت کشور بوده از چله‬ ‫رها شده است‪ ،‬اما قدرتمندی ایران برای همه به خصوص کشورهای غربی مسجل است‪ .‬انها به خوبی می دانند که‬ ‫ایران کشور قدرتمندی است‪ ،‬نه تحریم نفتی و نه هیچ تحریم دیگری نمی تواند پایه های استوار این کشور را بلرزاند‬ ‫و در ان خللی ایجاد کند‪ .‬تحریم نفت از سوی اتحادیه اروپا نه تنها یک اقدام شتابزده‪ ،‬غیرمنطقی و بی اثر است بلکه‬ ‫با توجه به بحران اقتصادی حاکم بر غرب‪ ،‬این رفتار نادرست تحریم کنندگان را با مشکالت جدی روبه رو خواهد‬ ‫کرد‪ .‬حسین نقوی حسینی که در حال حاضر سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است در گفت وگو‬ ‫با مثلث با اشاره به موارد فوق‪ ،‬درباره تحریم های نفتی ایران گفته های جالب و شنیدنی دارد‪ .‬او بر این عقیده است‬ ‫که تحریم ها هیچ خطری برای ایران ندارد‪ ،‬بیشتر خود انان را تهدید خواهد کرد‪.‬‬ ‫اقای نقوی حسینی شما وقتی از تحریم های نفتی‬ ‫صحبت می کنید‪ ،‬نگران نیستید و با خیالی مطمئن‬ ‫می گویید که این اقدام از سوی اتحادیه اروپا دامن‬ ‫غربیان را می گیرد و غرب نمی تواند در برابر بحران‬ ‫حاصل از تحریم ها مقاومت کند؛ چرا تا این اندازه‬ ‫اطمیناندارید؟‬ ‫من با اطمینان کام��ل می گویم که غ��رب در برابر‬ ‫تحریم هایصورتگرفتهعلیهایراننمی تواندمقاومتکند‪.‬‬ ‫شما نگاهی به پیشینه تحریم های اعمال شده علیه ایران در‬ ‫تماماینسال هابیندازید‪،‬چقدرتوانسته اندتاثیرگذارباشند؟‬ ‫چقدر در اراده دولت و ملت ایران تاثیر گذاشته اند؟ ملت‬ ‫ایران در مبارزه علیه ظلم سابقه درخشان و تجربه زیادی‬ ‫دارد‪ .‬کارنامه سیاسی‪ -‬اقتصادی ایران مملو از تحریم های‬ ‫مختلفازسویکشورهایغربیبه ویژهامریکاست‪.‬مادر‬ ‫گذشتهتحریم هایبسیاروسیع تروعمیق تراتحادیهاروپارا‬ ‫پشت سر گذاشته ایم‪ .‬در ان تحریم ها ملت ایران چند نکته‬ ‫اساسی و مهم را به دنیا ثابت کرده است‪ .‬نتیجه تحریم های‬ ‫انجام شده علیه ما این بوده است که به غربی ها ثابت شده‬ ‫ایران در زمان بحران می تواند تحریم ها را دور بزند‪ ،‬منافع‬ ‫اقتصادیخودراتامینکند‪،‬باحوزه هایاقتصادیغیرغربی‬ ‫ارتباط برقرار کن��د و اجازه ای هم به اتحادی��ه اروپا برای‬ ‫خدشه دار وارد کردن به نظام جمهوری اسالمی و اقتصاد‬ ‫ایرانندهد‪.‬‬ ‫علت اصلی تالش های غرب به خصوص اتحادیه‬ ‫اروپ��ا و امریکا ب��رای وضع تحریم علی��ه ایران‬ ‫چیست؟‬ ‫دلیلتالشومبارزهغربی هاعلیهایرانمشخصاست‪.‬‬ ‫از پیروزی انقالب به بعد امریکا و اروپا به انواع مختلف‬ ‫ش��رکت های بخش خصوصی اقتصاد اروپ��ا را هم‬ ‫دراورده است‪.‬‬ ‫ایا تحریم نفتی قانونی است؟‬ ‫برخی معتقدند ک��ه هرگونه تحری��م‪ ،‬خارج از‬ ‫چارچوب شورای امنیت و سازمان ملل متحد‪ ،‬از منظر‬ ‫حقوق بین الملل مشروع نیس��ت‪ .‬برخی دیگر البته با‬ ‫اس��تناد به اصل حاکمیت ملی معتقدند که نمی توان‬ ‫کش��ورها را در چارچوب ملل متحد نگاه داش��ت و‬ ‫انها حق دارند در صورت تمای��ل تحریم هایی علیه‬ ‫کشورهای هدف انجام دهند‪.‬‬ ‫در این می��ان یک مس��اله به قدر مش��ترک تمام‬ ‫نظ��رات تبدیل ش��ده اس��ت و ان این اس��ت که هر‬ ‫تحریمی باید به صورت هدفمن��د صورت گیرد تا در‬ ‫مقابل هزینه ای که به کشور هدف و جامعه بین المللی‬ ‫وارد می کند س��ودی نیز عاید کند و به هدفی برسد‪.‬‬ ‫در این چارچوب اس��ت ک��ه موض��وع تحریم های‬ ‫هوشمند در حقوق بین الملل مطرح می شود تا مقابل‬ ‫تحریم های به اصطالح کور ق��رار گیرد‪ .‬تحریم نفتی‬ ‫اتحادیه اروپا حتی اگر ب��ا اصل حاکمیت ملی توجیه‬ ‫ش��ود در ذیل تحریم های کور خواهد بود که بیش از‬ ‫انکه به اهداف خود برسد وضع معیشت مردم عادی‬ ‫را بر هم می زند و از این نظر در حقوق بین الملل مورد‬ ‫انتقاد است‪.‬‬ ‫نداد‪ .‬علت عدم افزای��ش فوق العاده قیمت ها احتماال‬ ‫حضور نفت برخی کشورها در بازار است که تالش‬ ‫زیادی ب��رای جبران کمب��ود نفت ای��ران می کنند تا‬ ‫بتوانند سهمی در فضاسازی علیه ایران داشته باشند‪.‬‬ ‫بازار داخل��ی ایران هم از این تحریم ک��م تاثیر ندید‪.‬‬ ‫چه در زمان اعالم تحریم ک��ه نرخ ارز و طال به عنوان‬ ‫جایگزین ها سرمایه ای ریال باال رفت و چه در زمان‬ ‫اعمال تحریم ها که باز هم رش��د قیمت طال و سکه و‬ ‫ارز در بازار دیده شد‪ .‬البته قیمت برخی محصوالت‬ ‫نیز به تبع افزایش ارز و ب��ار روانی تحریم ها تا حدی‬ ‫باال رفته است‪.‬‬ ‫تحریم های خود را علیه ملت ایران اغاز کردند‪ ،‬هیچ گاه‬ ‫هم ان را کاهش ندادند‪ .‬شاید نوع مبارزه و فشار انان تغییر‬ ‫کرده باشد‪ ،‬اما در اصل ماجرا همیشه در حال جنگ و ستیز‬ ‫علیه منافع ایران بوده اند‪ .‬در بعضی مواقع علنی و در زمانی‬ ‫دیگر غیرعلنی و نامحسوس‪ .‬دشمنی کشورهای غربی‬ ‫به خصوصامریکاباایرانیکدشمنیقدیمی استکهدر‬ ‫هر مقطعی با بهانه ای واهی فشارهای سیاسی و اقتصادی‬ ‫را علیه ملت ایران تشدید کرده اند‪ .‬امروز ایران به انجایی‬ ‫رسیدهاستکهبرایبسیاریازکشورهایمنطقهیکالگو‬ ‫به حساب می اید‪ ،‬بنابراین تحریم نفتی ایران یک تصمیم‬ ‫سیاسی بوده است و نشان می دهد که غرب از این مساله که‬ ‫ایران قدرت اول منطقه و الگو باشد خوشحال نیست‪ .‬باید‬ ‫پذیرفت که قدرت ایران برای انها یک تهدید به حساب‬ ‫می اید‪ .‬انها به این باور رسیده اند که تحریم ها علیه ایران‬ ‫بی اثر است‪ ،‬اما هنوز لجاجت می کنند؛ برای همین تمام‬ ‫تالششانرادردورتازهتحریم هابهکاربسته اند‪،‬امامطمئنم‬ ‫موفقنخواهندشد‪.‬‬ ‫نقشمردمدربرابراینتحریم هاتاچه اندازهاهمیت‬ ‫دارد؟‬ ‫مردم ایران امتحان خود را به خوبی در گذش��ته پس‬ ‫داده و نشان داده اند که می توانند در برابر هر فشار خارجی‬ ‫مقاومت کنند‪ .‬وقت��ی می گویم ما یعنی هم م��ردم و هم‬ ‫مسئوالن؛ همه باید دست به دست هم دهند تا تحریم های‬ ‫غربرابهفرصتتبدیلکنیم‪.‬بایدبهایننکتهتوجهداشته‬ ‫باشیم که تحریم نفت و بانک مرکزی جمهوری اسالمی‬ ‫اخرینتیررهاشدهازسویغرباست‪،‬برایهمینبایدبا‬ ‫همتملیاینتحریمبهیکپیروزیتبدیلشود‪.‬‬ ‫مهم ترینراهکارهایمقابلهباتحریم هاکهمی توان‬ ‫ازانهاسودجستچیست؟‬ ‫اتفاقا من اعتقاد دارم ما نیازی به ارائه راهکار نداریم‪.‬‬ ‫اینغربی هاهستندکهبایدبهفکر راهکارباشند‪.‬تحریم ها‬ ‫در تجربه تاریخی خود ثابت کرده که خسارتی که به خود‬ ‫غرب وارد می کند بیشتر از خس��ارتی است که بخواهد‬ ‫به جمهوری اسالمی ایران و ملت ما وارد کند‪ .‬نگاهی به‬ ‫تحریم هایگذشتهنشان می دهدکهبسیاریازکشورهایی‬ ‫که تحریم را امضا کرده اند در یک اقدام مخفیانه تحریم ها‬ ‫را دور زده اند و ترجیح داده اند با جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ارتباط داشته باشند‪ .‬بسیاری از تحلیلگران اقتصادی اروپا‬ ‫برایناصلمعتقدهستندکهباتحریمنفتایرانمشکالت‬ ‫اقتصادی اتحادیه اروپا به باالترین حد خود افزایش پیدا‬ ‫خواهدکردودلبستناینقدرت هابهتامیننفتموردنیاز‬ ‫خود از طرف کشورهای عربی به صورت مقطعی خواهد‬ ‫بود‪.‬اینمسالهنشان دهندهاینواقعیتاستکهحفظمنافع‬ ‫انانبهبرقراریروابطباایرانبستگیدارد‪،‬برایهمیناست‬ ‫کهمنبه طوریقینمی گویمکهانهانمی تواننددربرابربحران‬ ‫اینتحریم هامقاومتکنند‪.‬امروزاینایدهدرکشوروجود‬ ‫دارد که فراورده های نفتی به جای نفت خام صادر شود‪،‬‬ ‫بنابراین اگر این تهدید عملی شود پاالیشگاه های نفتی و‬ ‫صنایعپتروشیمی توسعهپیداخواهدکرد‪.‬‬ ‫در اینکه مردم برای مقابله ب��ا تحریم ها همراهی‬ ‫خواهند کرد شکی نیست‪ ،‬اما اگر بخواهیم راهکار‬ ‫سیاسی ارائه دهیم به نظر ش��ما چه اقداماتی باید‬ ‫انجامشود؟‬ ‫سیاستمداران ما به خوبی بر اوضاع و احوال کشور‬ ‫واقف هس��تند‪ .‬اگر چه تحریم نفت به نوعی وابس��تگی‬ ‫کشوررابهدرامدهاینفتیقطعمی کند‪،‬امابایدروش های‬ ‫درامدزایی دیگری هم اعمال شود‪ .‬درامد و منابع اصلی‬ ‫باید از س��وی طرح های توسعه ای کش��ور تامین شود تا‬ ‫قدرت های غربی در اینده نزدیک از رفتار خود پشیمان‬ ‫شوند‪ .‬در حال حاضر کشورهای اروپایی نقش مهمی در‬ ‫خریدنفت ایران ندارند‪.‬تمامی اینکشورهاتنها‪ 20‬درصد‬ ‫نفت ایران را وارد می کنند و این در حالی است که تنها یک‬ ‫کشور مانند چین با درخواست افزایش‪ 30‬درصدی نفت‬ ‫خود از ایران به سادگی نشان داده که این کاالی راهبردی با‬ ‫تحریمچندکشوراروپایینمی توانداقتصادکشوریمانند‬ ‫ایرانراتهدیدکند‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫واکنش بازار به تحریم نفتی ایران چه بوده است؟‬ ‫قاعده بازار این است که در شرایط تحریم نفتی‬ ‫ایران‪ ،‬قیمت نفت ایران به دلی��ل کاهش تقاضا پایین‬ ‫بیاید و قیمت نفت کشورهای دیگر مانند نیجریه که‬ ‫تامین کننده جدید نفت قاره سبز شده است باال برود‪.‬‬ ‫اما قیمت نفت ایران پایی��ن نیامد‪ .‬قیمت نفت به طور‬ ‫کلی باال رفت تا جای��ی که نفت ای��ران هم ‪ 9‬دالری‬ ‫نسبت به زمان اعالم تحریم گران تر فروخته شد‪ .‬اما‬ ‫افزایش قیمت فوق العاده ای که پیش بینی می شد رخ‬ ‫ایا تحریم نفت اثر گذار خواهد بود؟‬ ‫مس��لما هر تحریمی بر اقتصاد کشور تاثیر خود‬ ‫را خواهد داش��ت‪ .‬در این میان تدابیر اندیشیده شده‬ ‫توس��ط دولت می تواند راهکاری برای تس��کین یا‬ ‫حداکثر درمانی نسبی باشد‪.‬‬ ‫اقتصاد ایران به ش��دت به نفت متکی اس��ت و‬ ‫عدم خرید نفت از س��وی هر کدام از خریداران نفتی‬ ‫می تواند اسیبی برای ان باش��د‪ .‬اما در کنار همه این‬ ‫موارد باید به این موضوع اندیش��ید ک��ه اوال ایران با‬ ‫موضوع تحریم نااشنا نیس��ت و تجارب ‪30‬ساله اش‬ ‫می توان��د در ای��ن عرصه ب��ه کار بیاید‪ .‬دوم��ا ایران‬ ‫کشوری ضعیف مانند عراق نیست که نسخه تحریم‬ ‫نفتی به س��ادگی ان را از پای بیندازد‪ ،‬چرا که ایران و‬ ‫عراق از حیث منابع طبیعی‪ ،‬وضع اقتصادی و صنعتی‬ ‫و مهم تر از همه وضع منابع انس��انی با یکدیگر قابل‬ ‫قیاس نیستند و نکته سوم اینکه به فرض تاثیر تحریم ها‬ ‫و اس��یب هایی ولو ج��دی به اقتصاد کش��ور‪ ،‬طرف‬ ‫اروپایی ی��ا قدرت های بزرگ به اه��داف خود یعنی‬ ‫توقف مسیر هسته ای ایران نخواهند رسید‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫واکنش ایران به تحریم نفت چه بوده است؟‬ ‫ایران واکنشی فوری و چند بخشی به تحریم های‬ ‫اتحادیه اروپا نش��ان داد‪ .‬یکی از اولی��ن واکنش ها و‬ ‫پرس��ر و صداترین انها س��خنان محمدرضا رحیمی ‪،‬‬ ‫معاون اول رئیس جمهور بود که گفت اگر نفت ایران‬ ‫را تحریم کنند نخواهیم گذاش��ت یک قطره نفت از‬ ‫تنگه هرمز عبور کند‪ .‬مساله انسداد تنگه هرمز بعدها‬ ‫در سخن مس��ئوالن لشکری و کش��وری ایران بارها‬ ‫تکرار شد‪ .‬برخی در امکان فنی و حقوقی این انسداد ‬ ‫تردید کردند اما کم نیستند مسئوالن ایرانی که معتقدند‬ ‫ایران هم توانایی حقوقی و هم توانایی فنی برای این‬ ‫کار را دارد‪.‬‬ ‫واکن��ش دیگ��ر ای��ران تاکی��د ب��ر بی تاثی��ری‬ ‫تحریم هاست‪ .‬ایران اصوال معتقد بوده که تحریم ها در‬ ‫اصل موضوع هسته ای و مواضع اصولی اش تغییری‬ ‫ایجاد نمی کند و در بلن��د مدت باعث بهبود وضعیت‬ ‫ی و کیفی اقتصاد و صنایع ان نیز خواهد شد‪ .‬درباره‬ ‫کم ‬ ‫تحریم نفتی هم ایران اعالم ک��رد که فروش ناچیزی‬ ‫به کشورهای اروپایی داشته است و نبود این فروش‬ ‫تاثیر چندانی بر اقتصادش ندارد‪ .‬ضمن اینکه می تواند‬ ‫مش��تریان دیگری برای نفتش پیدا کن��د و این کار را‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬بعد تحریم های تکنولوژیک هم تکیه بر‬ ‫توان نیروهای داخلی به ویژه در قرارگاه س��ازندگی‬ ‫خاتم االنبیاء جزو سیاست های ایران بوده است‪ .‬بخش‬ ‫دیگر تالش های ایران برای مقابله با تحریم ها‪ ،‬تحریم‬ ‫متقابل اروپا برای فروش نفت بود به این معنا که ایران‬ ‫اعالم کرد حتی پیش از رس��یدن موعد یازدهم تیر از‬ ‫فروش نفت به اروپا خودداری خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫تو گو با رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تحریم های غرب‬ ‫گف ‬ ‫ترس از هژمونی ایران‬ ‫‪4‬‬ ‫اگر بخواهیم اسامی کشورهایی را که بیش از دیگران از تحریم های نفتی علیه دیگر کشورها استفاده کرده اند‬ ‫را برسر زبان ها بیاوریم به صراحت می توان گفت «امریکا» در طول تاریخ‪ ،‬بیش از هر کشور دیگری از تحریم های‬ ‫ی برای فشار به سایر ملت ها استفاده کرده است‪ .‬تحریم نفتی ژاپن قبل از جنگ جهانی دوم‪،‬‬ ‫نفتی به عنوان اهرم ‬ ‫تحریم شوروی س��ابق در دهه ‪ ۱۹۶۰‬و تحریم علیه افریقای جنوبی‪ ،‬برمه‪ ،‬صربستان ‪ ،‬هائیتی‪ ،‬لیبی‪ ،‬عراق‪ ،‬ایران‬ ‫و سودان طی دو دهه اخیر از انواع و اقسام تحریم هایی اس��ت که از سوی امریکایی ها برای پیشبرد اهدافشان و‬ ‫سیاست های خارجی شان اعمال شده است‪ .‬تحریم های نفتی تنها به گذشته محدود نمی شوند‪ ،‬بلکه استفاده از این‬ ‫حربه در سال های اخیر نیز به مراتب از سوی امریکا و کشورهای اروپایی دیده شده است‪ .‬نفت پرمصرف ترین‬ ‫نوع حامل انرژی است و می تواند شاهرگ حیاتی برای اقتصاد یک کشور باشد‪ .‬برخی کار شناسان معتقد هستند‬ ‫وقتی چرخ اقتصاد یک کشور نچرخد ان کشور خواسته یا ناخواسته درگیر بحران می شود و این مساله می تواند‬ ‫برای تمامی مردم ان کشور یک زنگ خطر به حساب اید؛ سیاست کشور دستخوش تغییرات شده و تصمیم گیری‬ ‫برای سیاست گذاران مشکل خواهد شد‪ .‬حال با تحریم نفتی ایران از سوی دول اروپایی این نگرانی در میان مردم و‬ ‫اقتصاددانان وجود دارد که سرنوشت ما را به کجا خواهد برد و باید با این مساله چه کنیم‪ .‬اگر چه تحریم خرید نفت‬ ‫از سوی برخی کشورهای غربی در حال حاضر به تصویب رسیده است‪ ،‬اما نمی توان از نیاز برخی کشور ها به نفت‬ ‫ایران چشم پوشی کرد‪ .‬سابقه تحریم علیه ایران‪ ،‬انگیزه های اعمال تحریم‪ ،‬چگونگی فشار بر مردم و راهکارهای‬ ‫اساسی برای مقابله با این تحریم سواالتی است که ارسالن فتحی پور‪ ،‬رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای‬ ‫اسالمی در گفت وگو با هفته نامه مثلث به انها پاسخ داده است‪.‬‬ ‫سارا دماوندان‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫جن��اب فتحی پ��ور! تحریم نفتی کش��ورهای‬ ‫اروپایی از چه زمانی اغاز شد؟‬ ‫‪ l‬اوائل ژوئیه س��ال ‪ ۲۰۱۲‬بود که بحث تحریم‬ ‫نفتی علیه ایران بر سر زبان ها افتاد‪ .‬هرچند که اروپا مصرانه‬ ‫می خواست تحریم را از سوی خود اتحادیه تصویر کند‪،‬‬ ‫اما مشخص بود که امریکا و رژیم صهیونیستی از دور‬ ‫هدایتش می کنند‪.‬‬ ‫در ابتدای امر قرار بر این بود که کشورهایی مانند‬ ‫چین و سنگاپور و چند کش��ور اروپایی دیگر نیز در‬ ‫صف تحریم کنندگان نفت ایران قرار بگیرند که به ناگاه‬ ‫خود برنامه ری��زان این طرح عقب نش��ینی کرده و این‬ ‫چند کشور را از لیست تحریم کنندگان معاف کردند‪.‬‬ ‫عقب نشینی که در همان ابتدای راه نشان‬ ‫داد که خ��ود انها نیز ب��ه غیرعملی‬ ‫بودن تهدیداتشان واقف هستند و‬ ‫چنین برگشتی در عرصه سیاست‬ ‫بین المللی نشا ن دهنده ضعف‬ ‫ب��ود و می توان اذع��ان کرد که‬ ‫برای حیثیت این کشورها یک‬ ‫نقطه منفی در کارنامه سیاست‬ ‫خارجی شان ثبت شد‪.‬‬ ‫انگیزه اروپ��ا از تحریم‬ ‫نفتی ایران چه بود؟‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪ l‬سال های سال است که ایران برای کشورهای‬ ‫اروپایی یک زن��گ خطر به حس��اب می اید‪ .‬ما دیگر‬ ‫مانند گذشته نیستیم و پیش��رفتمان قابل مقایسه با ان‬ ‫چیزی که اروپایی ها انتظارش را داش��ته اند نیس��ت‪.‬‬ ‫در حال حاضر ایران از کش��ورهای ق��وی و نیرومند‬ ‫منطقه به شمار می اید و نفت ما همیشه خریدار داشته‬ ‫است‪ .‬همین چند دلیل ساده می تواند انگیزه ای باشد‬ ‫برای تحریم نفتی از سوی کشورهای اروپایی‪ .‬اما منع‬ ‫ایران از تبدیل به هژمونی منطقه ای را باید اصلی ترین‬ ‫انگیزه تحریم های اتحادیه اروپا و ایاالت متحده بر ضد‬ ‫ایران تلقی کرد‪ .‬بنابراین باید به این نکته هم توجه کرد‬ ‫که از انجا که این انگیزه سیاس��ی در فق��ر تحریم ها‪،‬‬ ‫فاقد پشتیبانی دو سطح فنی و اقتصادی است‪ ،‬یقینا با‬ ‫محدودیت هایی مواجه خواهد شد که موفقیت ان را‬ ‫به چالش می کشند‪.‬‬ ‫چه راهکاری برای مبارزه با تحریم در‬ ‫نظر گرفته شده است که بتوان کشور‬ ‫را در برابر تهدیدی که اروپایی ها‬ ‫متوجه اقتصاد م��ا کرده اند‪ ،‬بیمه‬ ‫کرد؟‬ ‫‪ l‬بای��د در نظر داش��ت که‬ ‫شرایط امروز ایران با گذشته بسیار‬ ‫فرق کرده اس��ت‪ .‬ما توانس��ته ایم با‬ ‫برقراری روابط دیپلماسی قدرتمند‬ ‫با بسیاری از کش��ور ها ارتباط خوبی‬ ‫برقرار کنیم و این ارتباط از ایران یک‬ ‫کشور قدرتمند در سطح جهانی ساخته‬ ‫است و چیزی که مسلم است اینکه این کشور قدرتمند‬ ‫در براب��ر چند کش��ور اروپایی کمر خ��م نمی کند‪ .‬ما‬ ‫مشتریان بس��یاری برای انجام معامالت نفتی داریم‪.‬‬ ‫بسیاری از کشور ها خواستار بستن قراردادهای نفتی با‬ ‫ایران هستند که بی شک فروش ما به انان بیش از خرید‬ ‫اروپا خواهد ب��ود‪ .‬روی اوردن به این مش��تری های‬ ‫غیراروپایی بهترین راهکار برای مبارزه با تحریم است‪.‬‬ ‫اما امری��کا و اروپایی ه��ا حداقل در ظاهر س��عی‬ ‫می کنند نش��ان دهند در این تصمیمی که گرفته اند‬ ‫مصمم هس��تند‪ ،‬این یک ژست اس��ت یا واقعا انها‬ ‫می خواهند این تصمیم را عملی کنند؟‬ ‫‪ l‬این اقدام��ات برای ما جدید نیس��ت؛ اروپا‬ ‫و امریکا مدت های طوالنی اس��ت ک��ه از روش های‬ ‫گوناگون برای تهدید ایران استفاده می کنند و همیشه‬ ‫هم با شکس��ت روب��ه رو بوده اند‪ ،‬بنابرای��ن نیازی به‬ ‫ ترس در براب��ر این تحریم ه��ا وجود ن��دارد‪ .‬عالوه‬ ‫بر انجام معامالت نفتی بس��یاری از کش��ور ها به این‬ ‫نتیجه رسیده اند که بهترین و مناسب ترین محل برای‬ ‫سرمایه گذاری جمهوری اسالمی ایران است‪ .‬بسیاری‬ ‫از کشورهای غربی با بحران های شدید مالی روبه رو‬ ‫هستند‪ ،‬این بحران در کشور ما وجود ندارد و انها نیز‬ ‫به روش��نی به این مس��اله پی برده اند‪ .‬از طرفی ما هم‬ ‫بیکار نخواهیم نشس��ت؛ باید به این نکته اش��اره کنم‬ ‫که کمیس��یون اقتصادی مجلس برنام��ه ای کامل را با‬ ‫نظر کار شناس��ان اقتصادی ب��رای دور زدن تحریم ها‬ ‫و کاهش قیمت ها و مبارزه با بازار س��یاه ارز و س��که‬ ‫اماده کرده اس��ت که در روزهای اینده تحویل رئیس‬ ‫مجلس خواهد شد تا با تهدیدات و تحریم های غربی‬ ‫مقابله شود‪.‬‬ ‫پس ش��ما به عنوان رئیس کمیسیون اقتصادی‬ ‫مجلس با صراح��ت می گویید که تحریم نفت‬ ‫نمی تواند شرایط اقتصادی کشور را به چالش‬ ‫بکشد؟‬ ‫‪ l‬تحریم های اروپا مس��اله تازه ای نیست که‬ ‫بخواهد نگرانی جدی ایجاد کند‪ .‬همه این تحریم های‬ ‫جدید همان چیزی اس��ت که قبال نیز انج��ام داده اند‪.‬‬ ‫زمانی تهدی��د کردند ک��ه بنزین را تحری��م می کنند‪،‬‬ ‫ولی ما قبل از عملی ش��دن این تحریم ها موفق شدیم‬ ‫خودمان بنزی��ن را تولید کنیم‪ .‬به طور کل��ی از نگاه ما‬ ‫اروپا در اقتصاد ایران نمی تواند نقش بحران زا داش��ته‬ ‫باشد‪ ،‬یا بهتر اس��ت بگویم که مبادالت نفتی ایران با‬ ‫اروپا انقدر قابل توجه و مهم نیس��ت که تحریم فعلی‬ ‫انان بتواند ش��رایط اقتصادی ما را به خطر بیندازد‪ .‬ما‬ ‫تنها با چند کش��ور اروپایی معامله انجام می دادیم که ‬ ‫همان چند کشور هنوز هم با ما همکاری دارند و اعالم‬ ‫کردند که به همکاری خود ادامه خواهند داد‪ .‬مراودات‬ ‫اقتصادی ایران با کشورهایی جز اروپا انقدر زیاد است‬ ‫که برای ما مهم نیست که اروپا با ما معامله کند یا نکند‪.‬‬ ‫ایران مش��تری های خاص خ��ود را دارد و به راحتی‬ ‫می تواند دیگر کشور ها را جایگزین اروپا کند‪ .‬دود این‬ ‫تحریم ها به چشم خود کشورهای اروپایی می رود و‬ ‫انها هستند که از این تحریم ها ضرر می بینند‪ .‬به عنوان‬ ‫رئیس کمیس��یون اقتصادی مجلس شورای اسالمی‬ ‫با صراح��ت می گویم ای��ن تحریم ه��ا در اقتصاد ما‬ ‫هیچ گونه تاثیری نخواهد داشت‪ .‬زور کشورهای غربی‬ ‫همین قدر است‪ .‬تحریم بانک مرکزی و قطع واردات‬ ‫داروهای موردنیاز به کش��ور؛ این نهایت زورازمایی‬ ‫انان است که با شکس��ت روبه رو خواهند شد‪ .‬تاریخ‬ ‫نشان داده است که هرچه شرایط سخت تر شود مردم‬ ‫ایران مصمم تر از قبل بر روی خواسته هایشان پافشاری‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫عبور از شرکت های اروپایی‬ ‫چگونه می توان با تحریم بیمه نفتی مقابله کرد؟‬ ‫‪5‬‬ ‫انحصار بیمه دریایی در دستان اروپایی ها‬ ‫ممکن است این س��وال پیش بیاید مگر کار بیمه‬ ‫نفتی در دنی��ا‪ ،‬در انحص��ار اتحادیه اروپاس��ت که با‬ ‫تحریم این اتحادیه‪ ،‬ایران یا هر کش��ور دیگری لنگ‬ ‫بماند و نتواند نفت خود را جابه جا کند؟ واقعیت این‬ ‫است که پاسخ سوال تا حدی مثبت است‪ .‬بیش از ‪90‬‬ ‫درصد بیمه های نفتی دنیا در دس��تان یک کنسرسیوم‬ ‫است که در این اتحادیه ثبت ش��ده است‪ 95 .‬درصد‬ ‫شرکت های بیمه نفت هم در اتحادیه اروپا و مخصوصا‬ ‫در لندن ثبت ش��ده اند‪ .‬بنابراین ب��رای بیمه نفتی باید‬ ‫نگاهی جدی به ای��ن اتحادیه داش��ت‪ .‬اتحادیه اروپا‬ ‫از اکتبر ‪ ۲۰۱۰‬ش��رکت های اروپای��ی را از بیمه کردن‬ ‫شرکت های دولتی و غیردولتی ایران منع کرده بود‪ .‬اما‬ ‫بیمه شناورهای شرکت های کشتیرانی ایران که مشمول‬ ‫به تمام فعالیت های بیمه ای شان در ایران پایان دادند‪.‬‬ ‫تبعات تحریم بیمه‬ ‫اث��ر تحریم بیمه نفت��ی این خواهد بود که کش��ور‬ ‫تولیدکننده نف��ت نتواند نفت تولیدی خود را به کش��ور‬ ‫خریدارتحویلدهد‪،‬زیرانفتکش های کشور صادرکننده و‬ ‫نفتکش های خریدار بیمه نیستند تا بتوانند این محموله را‬ ‫حملکنند‪.‬‬ ‫باید توجه داش��ت که حتی اگر شرکت نفتکشی‬ ‫در دنیا پیدا ش��ود که بخواهد بدون بیمه نفتکش خود را‬ ‫حرکت دهد هیچ بندری اجازه ورود نفتکش بدون بیمه‬ ‫حفاظت و غرامت را نمی دهد‪ .‬بنابراین می توان اذعان کرد‬ ‫برخالف بسیاری از تحریم ها که ممکن است راه حل های‬ ‫جایگزین انه��ا خیلی زود تاثیرات و تبع��ات تحریم را‬ ‫خنثی کند‪ ،‬تحریم در صنعت بیمه در صورتی که همراه با‬ ‫چاره اندیشیمناسبینباشدممکناستمهم ترینتجارت‬ ‫کشور را با چالش روبه رو کند‪.‬‬ ‫دست ایران خالی نیست‬ ‫اما ایران و خریداران نفت��ی اش چه فکری برای‬ ‫این تحریم کرده اند؟ اوال ایران شرکتی در داخل خاک‬ ‫خود دارد که می تواند برخی نفتکش ه��ا را بیمه کند‪.‬‬ ‫کیش پی اند ای ‪ Kish P & I‬ش��رکتی ایرانی است که‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫احتمال ضرر چند میلیاردی‬ ‫اساسا احتمال اینکه نفتکش‬ ‫در محیط دریا دچار اسیب شود کم‬ ‫نیست‪.‬بیمهنفتیحفاظتوغرامت‬ ‫نوعیبیمهشخصثالثاستبرای‬ ‫مواقعی که نفتکش به اش��خاص‬ ‫ثالث‪ ،‬کش��تی های دیگر یا محیط‬ ‫زیست دریایی اسیب وارد می کند‪.‬‬ ‫ی که این اسیب به‬ ‫خصوصا هنگام ‬ ‫محیط زیست باشد‪ ،‬لکه نفتی شکل بگیرد و رسانه های و‬ ‫فعاالن محیط زیست پش��ت موضوع بایستند‪ .‬ان زمان‬ ‫است که برای چند ده هزار بشکه نفت که تقریبا تا صد‬ ‫میلیون دالر قیمت دارد؛ باید چند میلیارد دالر خسارت داد‪.‬‬ ‫اینگونه است که شرکت های کشتیرانی حمل و نقل نفت‬ ‫ ترجیح می دهند بدون بیمه غرامت و حفاظت چند متری‬ ‫هم از اسکله فاصله نگیرند تا مبادا خسارت هنگفتی را‬ ‫متحملشوند‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫اگر شما رئیس یک شرکت کش��تیرانی باشید که‬ ‫کارش حمل و نقل نفت است؛ قبل از اعزام هر نفتکش‬ ‫به چه چیزهایی می اندیشید؟ مطمئنا سوخت مناسب را‬ ‫فراهم می اورید و خدمه خوب��ی برای ان اماده می کنید‪.‬‬ ‫چرایی اش معلوم است‪ .‬نفتکش ها پول های شناور روی‬ ‫اب هستند‪ .‬عالوه بر قیمت خود کشتی ده ها هزار بشکه‬ ‫نفت در یک نفتکش وجود دارد که از این س��وی زمین‬ ‫می خواهد به ان سو برود‪ .‬نفتکش��ی با ان عظمت و ان‬ ‫همه پول سرگردان در اب حتما نیاز به بیمه دارد‪ .‬از بیمه‬ ‫کشتی و تجهیزات فنی اش گرفته تا بیمه اسیبش به محیط‬ ‫زیست و اش��خاص ثالث‪ .‬اتحادیه اروپایی اعالم کرده‬ ‫است که از تاریخ اول ژوئیه امسال (چند روز پیش) اجازه‬ ‫نخواهد داد ش��رکت هایی که در خاک این اتحادیه ثبت‬ ‫شده اند نفتکش هایی که نفت ایران‬ ‫راحملمی کنندرابیمهکنند‪.‬منظور‬ ‫از این بیمه بیمه اشخاص ثالث و‬ ‫خس��ارت به محیط زیست است‬ ‫که تحت عنوان بیم��ه حفاظت و‬ ‫غرامت شناخته می ش��ود‪ .‬اما این‬ ‫بیمه چیست و تحریم ان از سوی‬ ‫اروپا به چه معناست؟‬ ‫تحریم نبودند‪ ،‬مستثنی ش��ده بود‪ .‬بر اساس تصمیم ‬ ‫ی‬ ‫که مقام های اتحادیه اروپا در‪ ۲۳‬ژانویه امس��ال برای‬ ‫تحریم نفت ایران گرفتن��د‪ ،‬هرگونه مورد بیمه دریایی‬ ‫ایران باید بالفاصله متوقف می شد‪ .‬شرکت های بیمه‬ ‫اروپا که درامد قابل مالحظه ای را از دست می دادند‪،‬‬ ‫اعتراض کردند و کوشیدند این تحریم به تعویق بیافتد‪.‬‬ ‫تالش بیمه گران و خری��داران نفت ایران موقتا به ثمر‬ ‫نشس��ت و اجرای این تصمیم تا اول ژوئیه به تعویق‬ ‫افتاد‪ .‬اما ش��رکت های بیمه اروپا از همان ابتدا شروع‬ ‫به ترک بازار ایران و توقف بیمه کردن نفتکش های ایران‬ ‫کردند‪ .‬شرکت زیمنس در ژانویه اعالم کرد که بخش‬ ‫بیمه خود را در ایران تعطیل می کند‪ .‬س��پس در فوریه‬ ‫شرکت های«مونیخ ره» ‪ Munich Re‬و الیانس ‪Allianz‬‬ ‫خدمات بیمه ای به نفتکش ها می دهد‪ .‬یکی از مدیران‬ ‫این شرکت اطمینان داده که این شرکت داخلی می تواند‬ ‫نفتکش ها را تا سقف یک میلیارد دالر بیمه کند‪ .‬اما این‬ ‫شرکت ایرانی باید برای گسترش و ادامه فعالیت خود‬ ‫دو نکته را درنظر داشته باش��د‪ ،‬از سویی باید ظرفیت‬ ‫مالی خود را ب��رای بیمه نفتی باال بب��رد‪ ،‬چرا که مبلغ‬ ‫یک میلیارد دالر در تجارت نفتی جهان ممکن اس��ت‬ ‫نتواند خیلی از طرف های معامله را ترغیب به اعتماد و‬ ‫عقد قرارداد با این ش��رکت وطنی کند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫در شرایطی که بانک های ایرانی تحت تحریم اند‪ ،‬اگر‬ ‫حادثه ای پیش بیاید‪ ،‬باید راهی ب��رای مبادالت مالی‬ ‫این شرکت با ش��رکت های بین المللی یافت تا از این‬ ‫منظر به کار این ش��رکت لطمه ای وارد نش��ود‪ .‬بعالوه‬ ‫بسیاری از کشتی ها با وام های کالن خریداری شده اند‬ ‫و بانک های وام دهنده شرط می گذارند که این کشتی ها‬ ‫توسط ش��رکت های ممتاز و معتبر جهان بیمه شوند‪.‬‬ ‫شرکت کیش پی اند ای تنها یک سال پیش تاسیس شده‬ ‫است؛ تالش برای معرفی این برند ایرانی صنعت بیمه‬ ‫در عرصه بین المللی نیاز ب��ه اقدامات قوی تبلیغاتی و‬ ‫داشتن یک روابط عمومی توانمند دارد که غفلت از ان‬ ‫می تواند تال ش های «کیش پی ‬ ‫اند ای» را به یک نتیجه دلخواه‬ ‫نرس��اند‪ .‬راه حل دوم این است‬ ‫که خریداران نفت��ی ایران خود‬ ‫اقدام به بیمه نفتکش هایش��ان‬ ‫کنند‪ .‬تا کن��ون فق��ط ژاپن این‬ ‫کار را کرده است و پارلمان این‬ ‫کشور الیحه ای را تصویب کرده‬ ‫که طبق ان دول��ت می تواند هر‬ ‫نفتکش ژاپنی را تا س��قف‪۷/5‬‬ ‫ میلیارد دالر بیم��ه کند‪ .‬برخی‬ ‫کش��ورها مانند هند هم قاعده‬ ‫خرید نفت با کش��تی متعلق به‬ ‫خ��ود را ک��ه ب��رای حمایت از‬ ‫کش��تیرانی ملی شان وضع کرده‬ ‫بودند برداشتند تا ایران بتواند با‬ ‫کشتی های خود وارد بنادر انها‬ ‫شود و نفت خود را تخلیه کند‪.‬‬ ‫چین نیز برای واردات نفت از ایران در ماه ژوئیه چنین‬ ‫درخواستی داشته است‪.‬‬ ‫نفت؛ تجارتی چندجانبه و پیچیده‬ ‫بس��یاری تحری��م بیم��ه نفتکش های ای��ران را‬ ‫سخت ترین و سنگین ترین فشار اروپایی ها علیه ایران‬ ‫می دانند‪ .‬ایران البته کار خود برای عدم تاثیرگذاری این‬ ‫تحریم ها را شروع کرده است‪ .‬تصویب الیحه دولت‬ ‫ژاپن در پارلمان بی تاثیر از مذاکرات ایران نبوده است‬ ‫و تاسیس شرکت هایی چون کیش پی اند ای هم تالش‬ ‫دیگری اس��ت که با کمک دولت می توان��د به نتیجه‬ ‫برسد‪ .‬هر چه باشد اگر اتحادیه اروپا بیمه های نفتی را‬ ‫در دست دارد و با این انحصار بر ایران فشار می اورد؛‬ ‫ایران هم نفت��ی دارد که صرف نظر ک��ردن از ان برای‬ ‫مشتریان ایران‪ ،‬راحت نیست‪.‬‬ ‫ضمن اینکه این مساله را هم باید در نظر گرفت‬ ‫که غرامت بیمه دریایی برای قربانیان حوادث دریایی‬ ‫طراحی شده است‪ .‬با مختل کردن این بیمه ها‪ ،‬پوشش‬ ‫بیمه ان هاست که قربانی می شود‪ ،‬نه تحریم شوندگان‪.‬‬ ‫بنابراین تحریم های بیمه ای علیه ایران نه فقط فشار بر‬ ‫ایران که بر خریداران نفتی و خسارت دیدگان احتمالی‬ ‫هم خواهد بود و دنیای امروز کمتر تحمل چنین فشاری‬ ‫را دارد‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫جنگ پولی‬ ‫‪6‬‬ ‫تحریم بانک مرکزی ایران چگونه صورت گرفت؟‬ ‫اخرین روز سال ‪ 2011‬میالدی است‪ .‬باراک اوباما‬ ‫رئیس جمهور امریکا در تعطیالت خود در جزیره هاوایی‬ ‫به سر می برد‪ .‬اما ظاهرا یک کار باقی مانده بود که باید در‬ ‫اخرین روز سال انجام شود‪ .‬امضای قانون جدید بودجه‬ ‫دفاعی امریکا که البته در متمم خود حاشیه ای مهم تر از‬ ‫متن دارد‪ .‬این متمم شامل تحریم بانک مرکزی ایران بود‪.‬‬ ‫متممی که دسترسی شرکت های خارجی طرف معامله‬ ‫با بانک مرکزی ایران را به نظام مالی ایاالت متحده منع‬ ‫می کند و برای انها مجازات های��ی در نظر گرفته تا انها‬ ‫را مجبور کند قید تج��ارت با ایران و به ویژه ش��اهرگ‬ ‫مالی اقتصاد ایران یعنی بانک مرک��زی را بزنند تا از این‬ ‫طریق بتوانند به درامدهای نفتی در درجه اول و س��ایر‬ ‫فعالیت های تجاری جمهوری اسالمی ایران در درجه‬ ‫دوم‪ ،‬لطمه وارد کنند‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تحریم بانکی‪ ،‬تحریمی اشنا‬ ‫تاکنون اغلب بانک ه��ای دولتی ای��ران همچون‬ ‫بانک مل��ی در تحریم ق��رار گرفته ان��د‪ ،‬بنابراین تحریم‬ ‫بانک مرکزی اولین تحریم بر ضدسیس��تم بانکی ایران‬ ‫نیست‪.‬تجربه هایپیشینایرانوسایرمواردمشابهجهانی‬ ‫نشان می دهد کش��ورهای تحت تحریم‪ ،‬راه های برون‬ ‫رفت از معضل را به سرعت می یابند؛ چنانچه در تحریم‬ ‫بانک هایدولتیایرانکهچندسالیاستعلیهایراناعمال‬ ‫می شودنهتنهامعامالتایرانباسایرکشورهامتوقفنشد‬ ‫بلکه تجار با دور زدن قوانین تصویب شده بر ضد ایران در‬ ‫به سرانجام رساندن معامالت تجاری خود همواره موفق ‬ ‫بوده اند‪ ،‬اگرچه در این میان با موانعی نیز برخورد کردند‪ .‬در‬ ‫این میان هستند کارشناسان بانکی و اقتصادی که معتقدند‬ ‫تحریم بانک مرکزی‪ ،‬ایران را در شرایط تازه ای قرار خواهد‬ ‫داد که خالی از هزینه نیس��ت‪ .‬هزینه هایی که اغلب باید‬ ‫برای دور زدن تحریم ه��ا پرداخت و چندان گریزی هم‬ ‫از انها نیست‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫تعریف غربی ها از تحریم بانکی‬ ‫معنای روشن تر تحریم علیه بانک مرکزی ایران‬ ‫بانک مرکزی ایران از‬ ‫اهداف اصلی تحریم‬ ‫امریکاو غرب‬ ‫به حساب می ایند‬ ‫‪66‬‬ ‫که عالوه بر ایاالت متحده‪ ،‬بریتانیا هم ان را اجرا کرده‬ ‫اس��ت این اس��ت که هر نهاد مالی که با بانک مرکزی‬ ‫همکاری کند دیگ��ر جایی برای فعالی��ت در اقتصاد‬ ‫ایاالت متحده نخواهد داش��ت‪ .‬ضمنا حرف هایی از‬ ‫بلوکه شدن اموال این بانک هایی که اکثرا درامد نفتی‬ ‫ایران است زده می ش��ود‪ .‬این تحریم انجا اثر خود را‬ ‫نشان می دهد که ایران بخواهد پول کاالهای صادراتی‬ ‫خود را وصول کند یا بخواهد در قبال کاالهای وارداتی‬ ‫پول بپردازد‪ .‬در چارچوب همین تحریم است که بانک‬ ‫اس�لامی نور در امارات متحده عربی ک��ه بیش از ‪90‬‬ ‫درصد پول نفت کش��ور را مبادله می کرد با ایران قطع‬ ‫همکاری کرد‪ .‬بنابراین تحریم بانک مرکزی یک تحریم‬ ‫چندمرحله ای اس��ت به این معنا که اگرچه در مرحله‬ ‫اول تنها بانک مرکزی ایران مشمول این تحریم ها قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬اما عمال خری��د کاال (واردات) و صدور کاال‬ ‫(صادرات) بویژه در حوزه نفت و پتروش��یمی تحت‬ ‫تاثیر تحریم ها خواهد بود‪.‬‬ ‫موانع تصویب یک تحریم‬ ‫البته تحریم بانک مرکزی ایران به این س��ادگی ها‬ ‫هم نبوده و نیست‪ .‬در ابتدا خود کاخ سفید با نمایندگان‬ ‫کنگره امریکا درگیر بود و اعتقاد داشت تحریم یک باره‬ ‫بان��ک مرکزی ای��ران می توان��د باعث بوج��ود امدن‬ ‫مش��کالت عدیده ای برای خریداران نفت��ی ایران که‬ ‫بعضا از شرکای تجاری واش��نگتن هستند‪ ،‬شود و نیز‬ ‫می تواند بازار نفت را تکان جدی بدهد‪ .‬این گونه بود‬ ‫که نمایندگان کنگره طرح را ب��ا دو اصالحیه تصویب‬ ‫کردند‪ .‬اوال ش��ش ماه فاصله زمانی ب��رای اجرای این‬ ‫قانون یعنی تا اول جوالی در نظر گرفتند و دوم اینکه‬ ‫به ریاست جمهوری امریکا برای مستثنی کردن برخی‬ ‫موسسات مالی و کشورها از مجازات های این قانون‬ ‫اختیاراتی دادند‪ .‬کشورهای بسیاری عمال توانستند ذیل‬ ‫این استثنائات قرار بگیرند و با ایران همکاری مالی خود‬ ‫را ادامه دهند هرچند که تحت فش��ارهای دیپلماتیک‬ ‫امری��کا‪ ،‬در میزان خرید انها از ای��ران به خصوص در‬ ‫حوزه نفت و پتروشیمی تغییراتی بوجود امد‪.‬‬ ‫پاتک به تحریم بانکی‬ ‫واکنش ایران به تحری��م بانک مرکزی چندجانبه‬ ‫بوده است‪ .‬در بعد روانی و تبلیغاتی بر ناکارامد بودن‬ ‫این تحریم ها تاکید شده است‪ .‬در بعد مالی اوال سعی‬ ‫ش��ده اس��ت تا بانک هایی برای انتقال پول ایران پیدا‬ ‫شود‪ .‬بانک های کوچک اماده همکاری با ایران هنوز‬ ‫هم تجارت با ایران را انقدر پرسود می بینند که فارغ از‬ ‫تهدیدات و تحریم های وضع شده زیر بار این شرایط‬ ‫تحمیلی نروند‪ .‬از سوی دیگر با برخی کشورها مانند‬ ‫چین توافق شده است که در قبال نفت تحویلی ایران‪،‬‬ ‫طال به ایران بدهند‪ .‬از برخی کش��ورها مانند هند هم‬ ‫خواسته شده است که در مقابل نفت به ایران کاال بدهد‬ ‫و نوعی تهاتر کاال به کاال در روابط تجاری ایران بوجود‬ ‫امده است‪ .‬برخی کش��ورها نیز پول ایران را در شعبه ‬ ‫بانکی در پایتخت کشور خود واریز می کنند تا به نوعی‬ ‫سپرده گذاری خارجی از س��وی ایران برای مراودات‬ ‫تجاری اینده باش��د‪ .‬مانند کره جنوبی که بخش��ی از‬ ‫پول نفت خریداری کرده از ایران را در حس��اب یک‬ ‫بانک در شعبه س��ئول می ریزد‪ .‬این پول البته به جیب‬ ‫ایران نمی رود و صرفا س��رمایه ای است برای روزی‬ ‫که تحریم ها برداشته شود و یا برای واردات کاال از ان‬ ‫کشور می تواند مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬البته در این میان‬ ‫برخی هم هس��تند که به بهانه مس��ائل بانکی اساس��ا‬ ‫قید پول دادن به ایران را می زنند مثل ش��رکت شل که‬ ‫اعالم کرده بدهی یک میلیارد دالری خود بابت خرید‬ ‫‪7‬میلیون بشکه نفت را نمی تواند به ایران پرداخت کند‪.‬‬ ‫اخر قصه تحریم‬ ‫تحریم بانک مرک��زی ایران اثار گس��ترده ای در‬ ‫بازاره��ای داخلی و خارجی داش��ته اس��ت‪ .‬در بازار‬ ‫خارجی نگرانی از حذف عرضه نفت ایران از بازارهای‬ ‫نفت‪ ،‬افزایش قیمت این ماده گرانبها را به همراه داشت‪.‬‬ ‫جالب این است که قیمت نفت ایران هم در کل نسبت‬ ‫به شش ماه گذشته افزایش نشان می دهد در صورتی که‬ ‫طبق قاعده عرضه و تقاضا باید ارزان تر می ش��د‪ .‬نکته‬ ‫دوم این است که برخی کشورهای نفتی مانند نیجریه‬ ‫سعی می کنند از تحریم بانکی ایران در مساله صادرات‬ ‫نفت خ��ود بهره جویند‪ .‬مس��اله اخر دادوس��تدهای‬ ‫پشت پرده قدرت های بزرگ برای فشار بر ایران است‬ ‫که بیش از هر چیز وجهه تجاری دارد‪ .‬از منظر مساله‬ ‫اخی��ر نمی توان پذیرف��ت که چین به عن��وان یکی از‬ ‫مشتریان اصلی نفت ایران به ایاالت متحده اجازه دهد‬ ‫راجع به نحوه خرید نفت��ش اظهارنظر کند مگر اینکه‬ ‫معامله بزرگتری در پشت پرده در حال جریان باشد‪.‬‬ ‫در بازاره��ای داخل��ی ه��م ن��رخ دالر و طال از‬ ‫تحریم های بانکی متاثر ش��ده و هرچن��د موقت‪ ،‬باال‬ ‫رفت‪ .‬اول ب��ه دلیل کمب��ود ارز و تالش م��ردم برای‬ ‫حفظ س��رمایه خود و دوم ب��ه دلیل تقاض��ای باالی‬ ‫بازار‪ .‬با این همه اخر داس��تان تحری��م بانک مرکزی‬ ‫هم مثل خیلی از تحریم های دیگر ش��ده است‪ .‬غرب‬ ‫به اهداف خود نرس��یده و فعال ای��ران از مواضع خود‬ ‫کوتاه نیامده اس��ت‪ .‬ایران برای رت��ق و فتق امورش‬ ‫راه های جایگزینی پیدا کرده اس��ت و تجربه سی ساله‬ ‫تحریمی اش هم سرمایه خوبی برای دور زدن تحریم ها‬ ‫در اختیار خواهد گذاش��ت و البته مردم��ی که زیر بار‬ ‫فشار تحریم ها قرار گرفته اند فهمیده اند که پای منافع‬ ‫ِ‬ ‫«غرب حقوق بش��ری» هم به خود و‬ ‫که وس��ط بیاید؛‬ ‫خواسته هایش فکر می کند نه مردمی که زیر بار تحریم‬ ‫قرار دارند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نزدیک اما طوالنی‬ ‫چگونه ثروت به جنگ‬ ‫خانواده می رود‬ ‫روایتی از فریب خوردن یک مرد‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪135‬‬ ‫‪64‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪135‬‬ ‫‪65‬‬ ‫در ستایش خانه‬ ‫سریال «راه طوالنی»؛ تمجید از زندگی اخالقی و خانواده‬ ‫س��ریال راه طوالنی که از ‪16‬خرداد م��اه به خانه های‬ ‫ایرانیان ام��د‪ ،‬چهارمین س��ریال رض��ا کریم��ی در مقام‬ ‫کارگردان است‪ .‬او پیش از این مجموعه های شبی از شب ها‪،‬‬ ‫مرده متحرک و فاکتور هش��ت را برای س��یما کارگردانی و‬ ‫فیلم های ادمکش‪ ،‬انعکاس‪ ،‬تب وعش��ق ‪ 2 +‬را روانه پرده‬ ‫سینماها کرده بود‪ .‬حاال س��ریال راه طوالنی او به تازگی از‬ ‫تلویزیون پخش شده‪ .‬س��ریالی که محور اصلی ان عشق‬ ‫است ولی نه عش��ق دو جوان به یکدیگر‪ ،‬بلکه عشق یک‬ ‫پدر به فرزندانش‪ ،‬پدری ک��ه برای براورده کردن انتظارات‬ ‫فرزندانش به دروغ وقوع یک تصادف را به گردن می گیرد و‬ ‫همین تصمیم‪ ،‬او و خانواده اش را با مشکالت فراوانی روبه رو‬ ‫می کند‪ .‬البته کریمی و نویسندگان این سریال برای کاستن‬ ‫از تلخی موض��وع اصلی‪ ،‬با به کارگیری بیژن بنفش��ه خواه‪،‬‬ ‫رگه های طنزی در این سریال گنجانده اند و سکانس های‬ ‫تلخ زندان را هم با ب��ه تصویر کش��یدن پالن های احترام‬ ‫زندانیان ب��ه مرتضی (با بازی رضا کیانی��ان) به عنوان یک‬ ‫قاتل‪ ،‬تلطیف کرده اند‪.‬‬ ‫اما شاید در نظر اول حضور بازیگر گزیده کاری مانند‬ ‫رضا کیانیان در این مجموعه جلب توجه کند‪ .‬بازیگری که‬ ‫در کنار پرویز پورحسینی‪ ،‬افس��انه بایگان و صادق هاتفی‪،‬‬ ‫هنرپیشه های باسابقه راه طوالنی محسوب می شوند‪ .‬البته‬ ‫رضا کریمی در کنار این بازیگران از بازیگران جوانی مانند‬ ‫خاطره حاتمی‪ ،‬ش��هرزاد کمالزاده و مهروز ناصر ش��ریف‬ ‫استفاده کرده و به خوبی توانسته اس��ت با وجود طیف های‬ ‫مختلف بازیگران این سریال‪ ،‬از کهنه کاران عرصه تصویر‬ ‫مانند کیانیان و پورحسینی گرفته تا بازیگران تئاتری مثل‬ ‫پیام دهکردی و بازیگری مانند بیژن بنفشه خواه که بازیگر‬ ‫ژانر طنز محسوب می ش��ود‪ ،‬بازی های یک دستی از انان‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫یک��ی از مهم تری��ن امتیازه��ای راه طوالن��ی‪ ،‬نگاه‬ ‫واقع بینانه ان به معضالت اجتماعی اس��ت‪ .‬شخصیت ها و‬ ‫دغدغه های شخصیت های این سریال قابل لمس هستند‪.‬‬ ‫در این سریال خانواده متوسطی را می بینیم که پدر خانواده‬ ‫به دنبال ب��راورده کردن خواس��ته های فرزندانش اس��ت‪.‬‬ ‫پس��ر تالش می کند کار بهتری را برای خودش دست و پا‬ ‫کند‪ .‬دخترهای سریال هم در طول داستان به موازات تالش‬ ‫برای حل مشکل پدرشان‪ ،‬دغدغه هایی مانند انتخاب همسر‬ ‫مناس��ب دارند‪ .‬راه طوالنی برخالف بخشی از سریال های‬ ‫تلویزیون که ش��عار می دهند فارغ از ش��عارزدگی اس��ت و‬ ‫داس��تان یک خطی خود را بدون تالش برای ش��عار دادن‬ ‫دنبال می کند‪.‬سریال راه طوالنی در حالی روی انتن رفت که‬ ‫بر اساس اعالم معاون س��یما مجموعه های تلخ نباید روی‬ ‫انتن برود‪ ،‬اما کریمی در پاس��خ به ای��ن انتقاد می گوید که‬ ‫راه طوالنی پیش از این دس��تورالعمل س��اخته شده است‪.‬‬ ‫ساخت سریال راه طوالنی ‪27‬فروردین ماه سال ‪ 90‬اغاز شد‬ ‫وتا اذرماه به طول انجامید‪.‬‬ ‫البت��ه گفته می ش��د قرار اس��ت ماه رمضان امس��ال‬ ‫پخش ش��ود‪ ،‬اما ب��ه علت ام��اده نب��ودن س��ریال های‬ ‫ایرانی ش��بکه اول روی انتن رفته اس��ت ولی محمدرضا‬ ‫تخت کش��یان‪ -‬تهیه کنن��ده راه طوالنی ‪ -‬این مس��اله را‬ ‫رد می کن��د و می گوی��د ک��ه راه طوالن��ی ق��رار نب��وده‬ ‫در مناسبتی خاص پخش شود‪.‬‬ ‫یکی از نکات جالب توجه در زمینه پخش راه طوالنی‬ ‫همزمانی ان با رویداد پرطرفداری مانند بازی های فوتبال‬ ‫جام ملت های اروپاست‪ .‬البته این سریال با پخش مستقیم‬ ‫این رقابت ه��ا تداخلی نداش��ت‪ ،‬ولی به هر حال همیش��ه‬ ‫چنین همزمانی هایی برای سازندگان س��ریال ها و فیلم ها‬ ‫نگران کننده اس��ت‪ .‬در این زمینه کریمی گفته که سریال‬ ‫ما جلوتر از فوتبال بوده است‪.‬راه طوالنی از زمانی که روی‬ ‫انتن رفته‪ ،‬حساسیت هایی را به همراه داشته است‪ .‬به همین‬ ‫خاطر مسئوالن شبکه اول س��یما تصمیم گرفتند با پخش‬ ‫برنامه «ایا این راه طوالنی است؟» این سریال را با حضور‬ ‫کارشناسان نقد و بررسی کنند‪ .‬البته این نخستین بار نیست‬ ‫که سیما در میانه های پخش یک مجموعه درصدد بررسی‬ ‫ان بر می اید؛ قبال برای مجموعه ای مانند ساعت شنی هم‬ ‫این اتفاق افتاده بود‪ .‬با توجه به دس��ت گذاشتن سازندگان‬ ‫راه طوالنی روی اس��یب های اجتماعی مانند زیاده خواهی‬ ‫برخی فرزن��دان‪ ،‬کالهبرداری و دروغگوی��ی‪ ،‬پایان بندی‬ ‫این س��ریال اهمیت دوچندانی دارد؛ ان هم در ش��رایطی‬ ‫که پاشنه اش��یل س��ریال های ایرانی پایان بندی انهاست‪.‬‬ ‫چه بسیار سریال هایی که به خوبی اغاز شده اند و پرکشش‬ ‫ادامه پیدا کرده ان��د‪ ،‬اما به علت محافظه کاری س��ازندگان‬ ‫یا برخی فش��ارها پایانی ضعیف داش��ته اند‪ .‬در این شرایط‬ ‫کریمی نوید پایان بندی غیرکلیشه ای را می دهد و می گوید‪:‬‬ ‫«پایان بندی «راه طوالنی» متفاوت و خارج از ش��کل های‬ ‫مرسوم تلویزیون است؛ البته تماشاگر ما پایان بندی متفاوتی‬ ‫می خواهد که قرار نیس��ت عجیب و غریب باشد‪ ».‬سریال‬ ‫راه طوالنی را می توان در س��تایش خانواده ایرانی دانست‪.‬‬ ‫خانواده ای که با تهدیدهای متفاوت در اس��تانه فروپاش��ی‬ ‫قرار دارد‪ ،‬اما به واسطه استحکام شخصیت ها در خانواده و‬ ‫بی گناهی و س��ادگی پدر خانواده پس از فراز و نشیب های‬ ‫فراوان دوباره در ریل قرار می گیرد‪g .‬‬ ‫‪ 15‬سال از نمایش فیلم اژانس شیشه ای‬ ‫می گذرد‪ ،‬در این مدت رضا کیانیان خیلی‬ ‫بیشتراز‪ 46‬سالزندگیقبلشمشهور‬ ‫شده؛ پیش از ان د ر‪ 9‬فیلم به ایفای نقش‬ ‫پرداخته و پس از ان در‪ 29‬فیلم‪ .‬او در‬ ‫‪ 9‬سریال هم حضور یافته‪ ،‬اما گروهی از‬ ‫دوستدارانش معتقدند بازی کیانیان در‬ ‫چند فیلم و سریال اخیرش‪ ،‬ارزش و وقار‬ ‫هنریاوراتهدیدمی کند‪.‬انهامعتقدند‬ ‫کهپرویزپرستوییمسیربهتریراانتخاب‬ ‫کرده است نسبت به او که در اثاری چون‬ ‫نیش و زنبور و راه طوالنی حضور می یابد‪.‬‬ ‫افسانه بایگان حال ‪ 51‬سال س��ن دارد‬ ‫و دو دوره کاری در س��ینما و تلویزیون‬ ‫بوده؛ دوره نخستش س��ال ‪ 63‬با حضور‬ ‫در مجموعه تلویزیونی س��ربداران و‬ ‫س��پس در فیلمی از مهدی صباغزاده که‬ ‫تا س��ال ‪ 78‬ادامه یافت‪ .‬بعد از وقفه ای‬ ‫‪ 7‬س��اله حضور مجددش در حالی ش��کل‬ ‫یافت که مانند اواخر دوره پیش��ین‪ ،‬یک‬ ‫سوپراس��تار جوان نبود‪ .‬او در این دوره‬ ‫مانند مرجانه گلچین در س��ریال ها هم‬ ‫دیگرنق��شم��ادراندارایفرزن��دان‬ ‫بزرگس��ال را ایفا می کند‪.‬‬ ‫بیژن بنفشه خواه از بازیگران جوانی بود‬ ‫که هم نسل با مهران غفوریان‪ ،‬ارژنگ‬ ‫امیرفضلی و‪ ...‬پس از نسل مهران‬ ‫مدیری‪ ،‬رضا عطاران و‪ ...‬حضورش را‬ ‫در دنیای بازیگری با بازی در مجموعه های‬ ‫طنز مقطع نوروزی اغاز کرد‪ .‬او سپس در‬ ‫بیشتر سریال ها و فیلم های سینمایی اش‬ ‫به ایفای نقش طنز پرداخت‪ .‬کمتر پیش‬ ‫امده که او در کاری غیر طنز حضور یابد‪.‬‬ ‫حضور بنفشه خواه در سریال درام‬ ‫راه طوالنی نیز در راستای کاهش بار تلخی‬ ‫ان تعبیر می شود‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪135‬‬ ‫‪66‬‬ ‫عاطفه کربالیی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪2‬‬ ‫سریال ما تلخ نبود‬ ‫در س�ال های اخیر پخش سریال های تلخ در س�یما با واکنش هایی از س�وی مخاطبان همراه بود و‬ ‫همین مساله باعث شد سرانجام معاون سیما دس�تور ممنوعیت پخش این مجموعه ها را صادر کند‪ .‬در‬ ‫این شرایط سریال راه طوالنی روی انتن سیما رفت که برخی افراد ان را جزو سریال های تلخ می دانستند‪،‬‬ ‫اما رضا کریمی‪ -‬کارگردان راه طوالنی‪ -‬معتقد است که سریالش تلخ نیست‪ .‬کریمی فیلم های سینمایی‬ ‫مانند عشق ‪ +‬دو‪ ،‬انعکاس‪ ،‬تب‪ ،‬هزاران زن مثل من و ادمکش را جلوی دوربین برده و ساخت مجموعه های‬ ‫تلویزیونی فاکتور هشت‪ ،‬مرده متحرک و شبی از شب ها را پیش از راه طوالنی بر عهده داشته است‪ .‬با او‬ ‫که به تازگی از پخش راه طوالنی فراغت یافته درباره اخرین ساخته اش به گفت وگو نشسته ایم‪ .‬البته در‬ ‫این گفت وگو بیشتر به موضوعاتی پرداخته شد که کمتر درباره راه طوالنی مطرح شده است‪.‬‬ ‫در راه طوالن�ی از طیف ه�ای مختل�ف بازیگران‪،‬‬ ‫از بازیگ�ران تئاتری گرفت�ه تا بازیگ�ران فعال‬ ‫در س�ه رس�انه تئات�ر‪ ،‬تلویزی�ون و س�ینما و‬ ‫همچنی�ن بازیگ�ران بس�یار ج�وان اس�تفاده‬ ‫کردید‪ .‬برای هماهنگ کردن ان�ان چه اقداماتی‬ ‫انجام دادید؟‬ ‫‪ l‬وقتی کارگ��ردان به کاری ک��ه می خواهد انجام‬ ‫دهد اشراف داشته و به ان مسلط باش��د‪ ،‬می تواند عوامل و‬ ‫بازیگرانش را درست هماهنگ و انان را هدایت کند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه اساسا نمی توان در انتخاب بازیگران یکدستی در سابقه‬ ‫کارشان لحاظ کرد تا به نتیجه مطلوب رسید‪ .‬من در انتخاب‬ ‫بازیگرانم نکاتی را لحاظ می کنم و پس از انجام ارزیابی های‬ ‫الزم درباره انتخاب یک بازیگر به قطعیت می رسم‪ ،‬بنابراین‬ ‫با وجود این تفاوت هایی که اشاره کردید‪ ،‬کمتر در حاصل کار‬ ‫به مش��کل بر می خورم‪ ،‬چون تالش می کنم انتخاب هایم‬ ‫کامال سنجیده باشد‪.‬‬ ‫ای�ا ناظ�ر کیفی ای�ن س�ریال در ط�ول نگارش‬ ‫و س�اخت راه طوالن�ی در کن�ار ش�ما ب�ود ی�ا‬ ‫در پایان کار‪ ،‬سریال را ارزیابی کرد؟‬ ‫‪ l‬عباس نعمت��ی ناظر کیف��ی راه طوالنی بود‪ .‬من‬ ‫تجربه همکاری با او را در س��ریال فاکتور هش��ت داشتم و‬ ‫به همین دلیل همدیگر را به خوبی می شناختیم‪ .‬او از ابتدای‬ ‫راه طوالنی با م��ا در ارتباط بود و این روند تا پایان س��ریال‬ ‫ادامه داشت‪.‬‬ ‫نظر شما درباره پخش نقد س�ریال پس از روی‬ ‫انتن رفتن مجموعه چیس�ت؟ ای�ا این کار باعث‬ ‫برقراری ارتب�اط بهتر مخاطب با اثر می ش�ود یا‬ ‫خیر؟‬ ‫‪ l‬برنامه های��ی که پخش ش��د بیش��تر بحث های‬ ‫کارشناسانه و تحلیلی در زمینه مضامین و موضوعات مطرح‬ ‫ش��ده در س��ریال بود و هدف ان بررس��ی الیه های زیرین‬ ‫مناس��بات ادم ها و معضالتی بود که با انها مواجه هس��تند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪135‬‬ ‫گفت وگو با رضا کریمی‪ ،‬کارگردان «راه طوالنی»‬ ‫ساختن چنین برنامه هایی درباره سریال هایی که مخاطبان‬ ‫گسترده پیدا می کنند می تواند مثبت باشد‪ .‬نکته دیگر اینکه‬ ‫وقتی یک فیلم یا س��ریال بیننده های زی��ادی پیدا می کند‬ ‫و مردم یک س��ریال را به ط��ور جدی پیگی��ری می کنند‪،‬‬ ‫طبیعتا دوست دارند درباره ان بشنوند یا بخوانند؛ کاری که‬ ‫مطبوعات درباره یک کار پر مخاطب می کند‪.‬‬ ‫با وجود انکه اظهار کرده بودی�د پایان بندی این‬ ‫س�ریال متف�اوت و غیرکلیش�ه ای اس�ت‪ ،‬اما در‬ ‫سال های اخیر سیما برای سریال های حساس و‬ ‫پرمخاطب خود پایان بندی های کلیشه ای در نظر‬ ‫گرفته است‪ ،‬ایا با سیما در زمینه پایان بندی این‬ ‫سریال به اشتراک نظری رسیدید؟‬ ‫‪ l‬وقتی برای س��اخت یک قص��ه و روی کلیات ان‬ ‫اتفاق نظر به وجود می اید‪ ،‬دیگر جزئیاتش از جمله پایان بندی‬ ‫مجموعه به نگاه سازندگان ان یعنی نویسندگان ان از یک سو‬ ‫و از س��وی دیگ��ر کارگ��ردان برمی گ��ردد‪ ،‬بنابراین گاهی‬ ‫پایان بندی کلیشه ای از این موضوع نشات می گیرد‪.‬‬ ‫به نظر شما ایا بهتر اس�ت سریال های تلخ کامال‬ ‫از سیما پخش نش�وند یا این س�ریال ها در کنار‬ ‫مجموعه های طنز روی انتن بروند؟‬ ‫‪ l‬به چنین تفکیک و تعریفی اعتقادی ندارم؛ یعنی‬ ‫مجموعه طنز و تلخ‪ .‬بازتاب دادن و بازگو کردن معضالت و‬ ‫موضوعات اجتماعی از یک نگاه متعهدانه نش��ات می گیرد‬ ‫و تلویزیون هم از س��اخت چنین کارهایی استقبال می کند‬ ‫و خودش ه��م متولی ان اس��ت مانند س��ریال راه طوالنی‬ ‫که چنی��ن مش��خصاتی دارد و به هیچ وج��ه نمی توان ان‬ ‫را تلخ نامید‪.‬‬ ‫ایا قرار است کار جدیدی بسازید؟‬ ‫‪ l‬صحبت های��ی ش��ده‪ ،‬ام��ا هن��وز ب��ه قطعیت‬ ‫نرسیده است‪g .‬‬ ‫‪67‬‬ ‫اگر زمان بیشتری برای نگارش متن راه طوالنی‬ ‫داشتید‪ ،‬نتیجه کار متفاوت و بهتر می شد؟‬ ‫‪ l‬اگر زمان بیش��تری داش��تیم‪ ،‬ام��کان تمرکز‬ ‫بیش��تری روی متن بود‪ ،‬در نتیجه حاصل س��ریال بهتر‬ ‫می شد‪ .‬البته من زمانی به گروه س��ازندگان راه طوالنی‬ ‫پیوس��تم که س��ریال کلید خورده بود و متن س��ریال در‬ ‫حال تصویرب��رداری ب��ود‪ ،‬بنابراین براس��اس ان ادامه‬ ‫متن را می نوش��تیم و چندان فرصت کار روی داس��تان‬ ‫را نداش��تیم‪.‬‬ ‫برخی از نویسندگان سریال ها معتقدند که امکان‬ ‫نواوری و خلق موقعیت های جدید در مجموعه ها‬ ‫به علت نوع سیستم نظارتی وجود ندارد‪.‬‬ ‫‪ l‬من با این نظر موافق نیس��تم‪ .‬برخ��ی عوامل و‬ ‫نویس��ندگان می خواهند کم کاری خود را به گردن سازمان‬ ‫صدا و س��یما بیندازند‪ .‬این افراد معتقدند ک��ه به علت وجود‬ ‫شوراهای متعدد در سیما نمی توان فیلمنامه خوب نوشت و‬ ‫ساخت‪ ،‬اما این ایراد چندان موضوعیت ندارد‪ ،‬چون با وجود‬ ‫این همه شورا کارهایی ساخته می شود که چندان رضایت‬ ‫عمومی را جلب نمی کند‪ .‬اگر این شوراها وجود نداشت وضع‬ ‫به مراتب فجیع تر می شد‪ .‬در کل‪ ،‬شوراهای سیما از داستان‬ ‫خوب استقبال می کنند‪.‬‬ ‫با وج�ود انک�ه ش�خصیت طیب�ه (ب�ا ب�ازی‬ ‫افس�انه بایگان) در ط�ول س�ریال تصمیم های‬ ‫درس�تی می گیرد‪ ،‬ام�ا در پای�ان ماج�را به رغم‬ ‫هش�دارهای مرتضی به اش�تباه دچار می شود‪،‬‬ ‫ایا با ای�ن تمهید قصد داش�تید از مرتضی اعاده‬ ‫حیثیت کنید؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪135‬‬ ‫پایان راه طوالنی مردساالرانه نبود‬ ‫‪3‬‬ ‫گفت وگو با نویسنده سریال راه طوالنی‬ ‫راه طوالنی که روی انتن شبکه اول سیما بود در یک کالم داستان اشتباهات پدر خانواده (مرتضی) و‬ ‫تدبیر مادر خانواده برای رفع و رجوع تبعات اشتباهات مرتضی بود‪ ،‬اما در قسمت های پایانی طیبه به اشتباه‬ ‫بزرگی دچار می شود و مرتضی او را می بخشد؛ پایانی که به نظر مردساالرانه می رسد‪ .‬اما حسین تراب نژاد‬ ‫این نظر را رد می کند‪ .‬در مثلث این هفته با او که یکی از نویس�ندگان مجموعه تلویزیونی راه طوالنی بود‪،‬‬ ‫درباره این سریال به گفت وگو نشسته ایم‪.‬‬ ‫از شکل گیری فیلمنامه شروع کنیم‪ .‬چرا فیلمنامه‬ ‫راه طوالنی چندبار بازنویسی شد؟‬ ‫‪ l‬ابت��دا علیرض��ا مس��عودی و مصطف��ی زندی‬ ‫فیلمنامه ای را برای س��ریالی نودشبی نوشته بودند و حدود‬ ‫‪ 19‬قسمت ان به نگارش در امده بود‪ .‬سپس رضا کریمی به‬ ‫عنوان کارگردان به گروه نویس��ندگان پیوست و بازنویسی‬ ‫فیلمنامه اغاز ش��د‪ ،‬اما به خاطر اختالف سلیقه مسعودی و‬ ‫کریمی‪ ،‬مسعودی از گروه نویسندگان جدا شد‪ .‬البته او درگیر‬ ‫نگارش کار دیگری هم بود‪ .‬بعد م��ن و امیر عربی به گروه‬ ‫پیوستیم‪ .‬فیلمنامه به ‪ 8 ،7‬قسمت تبدیل شد و قسمت های‬ ‫بعد را برای ‪ 26‬قسمت من‪ ،‬عربی و زندی نوشتیم‪.‬‬ ‫چقدر به فیلمنامه اولیه وفادار بودید؟‬ ‫‪ l‬در ‪ 7‬و ‪ 8‬قس��متی که بازنویسی شد‪ ،‬نویسندگان‬ ‫حدود ‪ 80 ،70‬درصد به فیلمنامه اولیه وفادار بودند‪.‬‬ ‫ای�ا در رون�د ن�گارش راه طوالن�ی از مش�اوره‬ ‫روانشناسان و جامعه شناسان نیز استفاده شد؟‬ ‫‪68‬‬ ‫‪ l‬متاس��فانه این امکان فراهم نشد‪ ،‬چون در ان‬ ‫مقطع روز ب��ه روز فیلمنامه را می نوش��تیم و برای تولید‬ ‫می دادی��م‪ .‬البته این روند بد اس��ت و حتم��ا باید هنگام‬ ‫نوشتن سریال از مشاوره روانشناس��ان و جامعه شناسان‬ ‫اس��تفاده ش��ود‪ ،‬اما متاس��فانه در س��ازمان صدا و سیما‬ ‫کارها جوری پیش می رود که نگارش س��ریال همزمان‬ ‫با تولید انجام می ش��ود‪ ،‬در نتیجه از مش��اوره نمی توان‬ ‫اس��تفاده کرد‪.‬‬ ‫ای�ا یک ی�ا دو نویس�نده س�یناپس راه طوالنی‬ ‫را می نوش�تند و دیگ�ری دیالوگ ه�ای س�ریال‬ ‫را می نوش�ت‪ ،‬یا با ه�م مراحل مختل�ف نگارش‬ ‫فیلمنامه را پیش می بردید؟‬ ‫‪ l‬مراح��ل مختل��ف ن��گارش فیلمنام��ه را با هم‬ ‫می نوشتیم و به طور کامل تعاملی بود‪ .‬سیناپس را با هم تهیه‬ ‫می کردیم‪ ،‬دو نفر دیالوگ می نوشتند و یک نفر وظیفه یک‬ ‫دست کردن متن را بر عهده داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬تقریبا همین طور است‪ .‬ممکن است هر کس‬ ‫اش��تباه کند‪ .‬به ق��ول مرتضی انس��ان جایزالخطاس��ت و‬ ‫دو قس��مت اخر را س��عی کردیم به این موضوع اختصاص‬ ‫دهیم که شخصی مانند طیبه هم ممکن است اشتباه کند و‬ ‫او باید بفهمد که باید جایی برای بخشش خطاهای دیگران‬ ‫بگذارد‪.‬‬ ‫ب�ا ای�ن حس�اب پای�ان س�ریال راه طوالن�ی‬ ‫مردساالرانه بود؟‬ ‫‪ l‬نه‪ .‬اتفاقا از اول شخصیت مرد سریال (مرتضی)‬ ‫در حال له شدن بود‪.‬‬ ‫ای�ا پایان بندی س�ریال ش�ما ه�م مانن�د برخی‬ ‫س�ریال های پرمخاطب س�یما با ج�رح و تعدیل‬ ‫مواجه شد؟‬ ‫‪ l‬نه‪ .‬راه طوالنی خیلی وقت پیش اماده شده بود‬ ‫و قرار بود ماه رمضان پخش شود‪ .‬درواقع تصویربرداری‬ ‫س��ریال خیلی وقت پیش تمام ش��ده و بخش زیادی از‬ ‫تدوین ان انجام ش��ده بود و با جلو افتادن زمان پخش‪،‬‬ ‫صداگذاری و اهنگ س��ازی با عجله انجام شد‪ ،‬بنابراین‬ ‫با توجه به اینکه قس��مت زیادی از سریال پیش از پخش‬ ‫تدوین ش��ده بود‪ ،‬امکان تغییر پایان س��ریال براس��اس‬ ‫بازخورد مخاطب وجود نداش��ت‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬کریمی‬ ‫و تخت کشیان خطوط قرمز س��یما را می شناسند و با در‬ ‫نظر گرفتن انها راه طوالنی را ساخته بودیم‪ .‬ما هم سعی‬ ‫کردیم با توجه به اتفاقاتی که برای دو س��ه سریال هایی‬ ‫که از تلخی انها انتقاد ش��ده بود‪ ،‬به گونه ای عمل کنیم‬ ‫که راه طوالنی به سرنوش��ت انها دچار نشود‪ .‬بنابراین از‬ ‫طرف سازمان صدا و س��یما برای پایان بندی سریال به ما‬ ‫فشاری وارد نشد‪.‬‬ ‫در ح�ال حاضر مش�غول ن�گارش چه س�ریالی‬ ‫هستید؟‬ ‫‪ l‬س��ریال ‪ 13‬قس��متی پیدا و پنه��ان را در حال‬ ‫نگارش داریم که موضوعی امنیتی ‪/‬جاسوسی دارد و ارش‬ ‫معیریان به تازگی س��اخت ان را به سفارش سیما فیلم اغاز‬ ‫کرده است‪g .‬‬ ‫بیان خوب اسیب های اجتماعی در یک درام خانوادگی‬ ‫گفت وگو با دکتر شهرام خرازی ها‪ ،‬کارشناس‬ ‫‪4‬‬ ‫شبکه اول سیما حدود یک ماه که روایتگر راه طوالنی بود که خانواده امیری برای حل مش�کالت خود طی می کرد؛ مشکالتی که یک اشتباه بیشتر انها را رقم‬ ‫می زند و به اسیب هایی مانند خودکشی و قتل منجر می شود‪ .‬اسیب هایی که به اعتقاد دکتر شهرام خرازی ها – مدیر گروه سالمت روانی اجتماعی دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی تهران و منتقد سینما و تلویزیون ‪ -‬به گونه ای مناسب در سریال راه طوالنی به تصویر کشیده شده است‪.‬‬ ‫ی داده شود‪ ،‬معموال در مقابل ان‬ ‫ایرانی به طور مستقیم پیام ‬ ‫جبهه می گیرند و سریال را تعقیب نمی کنند‪ ،‬اما راه طوالنی‬ ‫به ش��کل غیر مس��تقیم و در قالب دراماتیزه پی��ام خود را‬ ‫ب��ه مخاطب منتق��ل می کن��د‪ ،‬در نتیج��ه جوان��ان ان را‬ ‫می پذیرند و به دنبال کردن قس��مت های بعدی س��ریال‬ ‫تشویق می شوند‪.‬‬ ‫ ایا می توان راه طوالنی را جزو سریال های تلخی‬ ‫دانست که از سیما پخش شده است؟‬ ‫‪ l‬شاید در ظاهر محتوای راه طوالنی تلخ بود‪ ،‬اما با‬ ‫توجه به بازنویسی های مختلف متن این سریال‪ ،‬نویسندگان‬ ‫ان رگه هایی از طنز را در راه طوالنی گنجاندند و همین کار‬ ‫باعث کمتر شدن تلخی سریال شد‪.‬‬ ‫اعضای خانواده مرتضی را از نظ�ر برخورداری از‬ ‫مهارت های زندگی چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫طنز را در کش�ش ها و واکنش ه�ای کدامیک از‬ ‫شخصیت های راه طوالنی دیدید؟‬ ‫‪ l‬طنز این س��ریال به طور مش��خص در عملکرد‬ ‫مرتضی (با ب��ازی رضا کیانیان)‪ ،‬افش��ار (ب��ا نقش افرینی‬ ‫صادق هاتفی) و جناب س��رگرد (با بازی مه��رداد ضیایی)‬ ‫مشهود بود که افشار شخصیت خالفکار و سرگرد شخصیت‬ ‫پلی��س مجموعه بودند و مرتضی حد واس��ط ای��ن دو قرار‬ ‫داشت‪ .‬البته ممکن است در متن به صورت یک اثر مکتوب‬ ‫نش��انه های خاصی از طنز نبینیم و تصور کنیم که س��وژه‬ ‫تلخی دارد ول��ی وقتی ش��خصیت پردازی می ش��ود و به‬ ‫تصویر در می اید‪ ،‬رگه های غلیظی از طنز کنترل شده را در‬ ‫ان می بینیم‪.‬‬ ‫رضا کیانی��ان و ص��ادق هاتف��ی به خوب��ی ازعهده‬ ‫اجرای لحظه ه��ای طنز الود برامدند‪ ،‬ام��ا طنزی که برای‬ ‫س��رگرد در نظر گرفته شد‪ ،‬نتوانس��ت به بار بنشیند‪ .‬پلیس‬ ‫در این س��ریال نس��بتا منفعل بود و وکیل مرتضی (با بازی‬ ‫مریم کاویانی) و س��مانه (با بازی خاطره حاتمی) نس��بت‬ ‫به پلیس در رمزگش��ایی از پرون��ده جلوتر بودن��د که این‬ ‫مساله سوال برانگیز اس��ت‪ .‬البته س��ازندگان راه طوالنی‬ ‫تالش کردند پلیس را به گونه ای غیر کلیش��ه ای به تصویر‬ ‫بکش��ند‪ ،‬اما تیرش��ان به س��نگ خورد و از ان ط��رف بام‬ ‫افتادند‪.‬‬ ‫در س��ریال راه طوالنی به موضوعاتی مانند کس��ب‬ ‫روزی حالل‪ ،‬خودداری کردن از ورود پول حرام به زندگی‬ ‫و تبعاتی ک��ه حرام خ��واری در زندگی برای ف��رد به دنبال‬ ‫دارد پرداخت��ه ش��د‪ .‬عالوه ب��ر ان پرهی��ز از دروغگویی و‬ ‫مبارزه با وسوس��ه هایی که در زندگی س��راغمان می اید را‬ ‫در راه طوالن��ی می دیدی��م‪ .‬البته پیش از این در س��ریال‬ ‫«تا ثریا» هم ای��ن مفاهیم به تصویر کش��یده ش��ده بود‪،‬‬ ‫اما تا ثری��ا ورژن تلخ این س��وژه ها بود‪ ،‬اما س��ازندگان راه‬ ‫طوالنی ت�لاش کردند که با چانش��ی طنز ای��ن تلخی را‬ ‫بگیرند‪ ،‬به همین علت این س��ریال دلنشین تر شد؛ درواقع‬ ‫سازندگان راه طوالنی این گونه اسیب های اجتماعی را بهتر‬ ‫دراماتیزه کردند‪.‬‬ ‫لطف�ا مثال های�ی درباره ای�ن مهارت ه�ا در راه‬ ‫طوالنی بزنید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪135‬‬ ‫‪ l‬مه��ارت ج��رات ورزی و قاطعیت به ط��ور کامل‬ ‫در شخصیت طیبه مشخص بود‪ .‬او وقتی با اقدام و رفتار منفی‬ ‫یکی از اعضای خانواده مواجه می شود با صراحت و بدون هیچ‬ ‫مکثی اقدام نادرست فرد را با لحنی صحیح به او گوشزد می کند‪.‬‬ ‫او در مقابل پولی که مرتضی از راه گ��ردن گرفتن تصادف به‬ ‫دست اورده‪ ،‬جبهه گیری می کند و معتقد است که با بازگرداندن‬ ‫پول‪ ،‬مشکل برخی از مردم حل می شود اما مرتضی مهارت نه‬ ‫گفتن ندارد‪ .‬البته ممکن است در ابتدا نه بگوید‪ ،‬ولی تا پایان بر‬ ‫موضع خود پافشاری نمی کند‪ .‬یکی دیگر از شخصیت های‬ ‫این سریال بهاره (با بازی ش��هرزاد کمال زاده) است‪ .‬او در‬ ‫مقابل نامالیمات زندگی خودکش��ی می کن��د و از مهارت‬ ‫زندگی کافی برخوردار نیست‪.‬‬ ‫در راه طوالن�ی می بینی�م که به فرزند س�االری‬ ‫پرداخته شده است‪.‬‬ ‫اش�اره کردی�د ک�ه در راه طوالنی به اس�یب های‬ ‫اجتماع�ی مختلف�ی پرداخته ش�د‪ ،‬ای�ا این کار‬ ‫به گونه ای تاثیرگذار انجام شده بود؟‬ ‫‪ l‬به اس��یب های اجتماعی در س��ریال راه طوالنی‬ ‫به گونه ای مناس��ب پرداخته ش��د و در ان انواع اسیب ها مانند‬ ‫فرار دختران از خان��ه‪ ،‬اختالس و س��رقت را می بینیم و حجم‬ ‫زیادی از اسیب ها زیر ذره بین سازندگان راه طوالنی قرار گرفته‬ ‫و اشاراتی به این اس��یب های اجتماعی ش��د‪ .‬البته همین‬ ‫اش��ارات هش��دارهای الزم را می ده��د‪ .‬اگر س��ازندگان‬ ‫راه طوالنی می خواستند به تک تک این اسیب ها به تفصیل‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬در ای��ن خان��واده مهارت های زندگی س��طوح‬ ‫مختلف دراماتیزه ش��د‪ .‬طیبه (با بازی افسانه بایگان) بیش‬ ‫از س��ایر اعضای خانواده با مهارت های زندگی اش��نا بود و‬ ‫می توانست این مهارت ها را بروز دهد‪ ،‬اما مرتضی در ظاهر‬ ‫با مهارت های زندگی اشنایی داشت و در عمل نمی توانست‬ ‫انها را پیاده کند‪ .‬سمانه هم بعد از طیبه بیش از سایر اعضای‬ ‫خانواده مهارت های زندگی را می دانس��ت‪ ،‬ولی نس��بت به‬ ‫طیبه ناپخته بود و این مهارت ها را به صورت نصفه و نیمه‬ ‫اجرا می کرد‪.‬‬ ‫بپردازند‪ ،‬ممکن بود داس��تانک ها باعث شود انسجام قصه‬ ‫به هم بریزد‪ .‬یک��ی از موفقیت های مه��م راه طوالنی در‬ ‫این بود که به مخاطبان‪ ،‬از جمله جوانان‪ ،‬به طور مس��تقیم‬ ‫پند و اندرز نمی داد‪ .‬این درحالی اس��ت که وقتی به جوانان‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬این موضوع یکی از س��وژه های راه طوالنی‬ ‫بود‪ .‬فرزند س��االری در دو‪ ،‬س��ه دهه اخیر در ایران رش��د‬ ‫صعودی داش��ته اس��ت‪ ،‬ام��ا راه طوالنی یک��ی از معدود‬ ‫سریال هایی اس��ت که به این پدیده می پردازد و ان را نقد‬ ‫می کند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬به فرزند ساالری معموال به صورت‬ ‫اغراق شده در سریال ها پرداخته شده بود‪ .‬پدران و مادران‬ ‫در این سریال ها همیشه درست می گویند و عمل می کنند‪،‬‬ ‫ولی فرزندان همیشه اش��تباه می کنند و محکوم می شوند‪،‬‬ ‫اما در سریال راه طوالنی این نگاه جانبدارانه وجود نداشت‪.‬‬ ‫در مقابل بهاره و نیما ک��ه فرزندان تقریب��ا ناخلفی بودند‪،‬‬ ‫سمانه قرار داش��ت که خواس��ته هایش از پدر و مادر شبیه‬ ‫خواهر و بردارش نبود‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬مادر سریال (طیبه)‬ ‫ش��خصیتی با تجربه و قابل اتکا بود‪ ،‬ولی پدر محکوم بود‬ ‫و ش��خصیتش ایرادهایی داش��ت‪ .‬بنابراین نویسندگان راه‬ ‫طوالنی توازن خوبی بین فرزندان و پدر و مادر برقرار کردند‪،‬‬ ‫به همین علت جوانان نی��ز این س��ریال را پذیرفته و با ان‬ ‫ارتباط برقرار کردند‪g .‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪133‬‬ ‫‪68‬‬ ‫خواب عطاران‬ ‫تو گو با رضا عطاران درباره اولین تجربه کارگردانیاش‬ ‫گف ‬ ‫‪1‬‬ ‫مخاطب به من شوک زد‬ ‫مصاحبه با رضا عطاران دشوار است؛ چون خیلی اهل حرافی و نظریه پردازی نیست‪ .‬سوال ها را بریده بریده‬ ‫جواب می دهد‪ ،‬اگر هم تعداد جمله هایش کمی زیاد شود حتما به جایی می رسد که لحظه ای مکث می کند‪ ،‬بعد‬ ‫می پرسد که سوال یا موضوع بحث چه بود؟ خیلی وقت ها هم نمی شود مرز پاسخ جدی یا شوخی اش را درک‬ ‫کرد‪ .‬اما با همه این احوال‪ ،‬در ارتباط با سینمای طنز و مواجهه مردم با سینما دیدگاه هایی جدی دارد که اصال هم از‬ ‫ان ها کوتاه نمی اید‪ ،‬چون معتقد است برمبنای تجربه به این نتیجه رسیده است‪ .‬با او بین جلسه ای که در تلویزیون‬ ‫برای تیزرهای فیلمش داشت تا حضورش در یکی از سینماهای تهران برای همراهی تماشاچیان‪ ،‬گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪133‬‬ ‫ش��ما پیش از نخس��تین تجربه س��اخت فیلم‬ ‫سینمایی تان تجربه ساخت کارهای تلویزیونی‬ ‫موفقی داش��تید‪ .‬معموال هم کسانی که پس از‬ ‫ساخت سریال های تلویزیونی به حوزه سینما‬ ‫وارد می شوند در کار وسواس زیادی دارند‪.‬‬ ‫ایا برای س��اخت فیلم «خوابم م��ی اد» خیلی‬ ‫وسواس داشتید؟‬ ‫‪ l‬وس��واس نمی ش��ود اس��مش را گذاشت‪.‬‬ ‫ولی خب‪ ،‬خیلی دوس��ت داش��تم ب��رای اولین فیلم ‬ ‫س��ینمایی ام به عنوان کارگردان‪ ،‬کاری را که دوس��ت‬ ‫دارم انجام بده��م‪ .‬فیلمنامه ای که از اق��ای رفیع زاده‬ ‫خواندم که درواقع فیلمنامه اقای نعمت اهلل و همسرش‬ ‫را بازنویسی کرده بودند‪ ،‬دیدم از لحاظ فرم کارهایی‬ ‫می توانم بکنم که قب�لا کمتر تجربه ش��ده در ایران‪،‬‬ ‫مانند نریشن گویی و فالش بک هایی که در طول کار‬ ‫داشتیم‪ .‬اول قرار بود کارگردان دیگری فیلم را بسازد‬ ‫اما بعد که متن را خواندم‪ ،‬گفتم خودم می سازمش‪ .‬بعد‬ ‫چیزهایی از خاطرات بچگی خودم را به ان اضافه کردم‬ ‫که حالت حسی ان ها را بسیار دوست داشتم‪.‬‬ ‫یعنی نریش��ن کار‪ ،‬روایت واقعی از خودتان‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬اصال همه اتفاق هایش واقعی است‪ .‬همسایه‪،‬‬ ‫سرهنگ و تلویزیون که امده بود توی محل و بچه هایی‬ ‫که می رفتیم فیل��م می دیدی��م و دزدی ای که از خانه‬ ‫ش��د‪ ،‬همه اینها در کودکی برایم اتفاق افتاده بود‪ .‬تنها‬ ‫دوربین عکاس��ی که االن در فیلم هس��ت‪ ،‬نبود بلکه‬ ‫عروس��ک های سرخ پوس��تی کوچکی بود که دست‬ ‫و پایش کنده می ش��د و ان موقع خیلی مد شده بود‪.‬‬ ‫ان را برداش��تم بردم خانه و در باغچه خاکش کردم تا‬ ‫کسی نبیندش‪ .‬اما بعدها خودم هم هیچ وقت نتوانستم‬ ‫پیدایش کنم‪ .‬همچنین چیزهای دیگری مثل دیدن فیلم‬ ‫شعله و چیزهایی از این دست که در فیلم می بینید‪ ،‬اینها‬ ‫را خودم در بازنویسی فیلمنامه لحاظ کردم‪.‬‬ ‫گفتید‪ ،‬فیلمنامه اولیه از حمید نعمت اهلل بود؟‬ ‫‪ l‬بله فیلمنامه ابتدایی از او ب��ود که درنهایت‬ ‫از ان فیلمنامه تنها طرح قصه اش اس��تفاده شد‪ ،‬یعنی‬ ‫ماجرای دختر و پس��ری که پس��ر به خاطر عشق اش‬ ‫دست به سرقت می زند‪ .‬این یک خط در قصه لحاظ‬ ‫شد‪ .‬بازنویسی اولیه را البته اول اقای رفیع زاده انجام‬ ‫داد که من ان را که خواندم‪ ،‬خوش��م امد و بعد خودم‬ ‫بازنویسی نهایی اش کردم‪.‬‬ ‫شما معموال از بداهه در کارهایتان زیاد استفاده‬ ‫می کنید‪ .‬در این کار چق��در از بداهه گویی ها‬ ‫استفاده کردید؟‬ ‫‪ l‬طب��ق روال کارهای قبلی ام با همان س��بک‬ ‫و س��یاق تمرین می کردیم‪ .‬به هر حال هر بازیگری با‬ ‫خودش چیزهایی می اورد چون هر بازیگری س��عی‬ ‫می کند متن را مال خودش کن��د‪ .‬در این کار هم این‬ ‫اتفاق افتاد‪ .‬البته برای برخی بازیگران کمتر و درمورد‬ ‫برخی بیشتر بود اما همه چیز روتوش و تمرین شد و‬ ‫در نهایت کار را گرفتیم‪.‬‬ ‫در نشست جشنواره فجر هم خیلی گفته شد که‬ ‫نصف کار به اثار قبلی شما نزدیک است اما در‬ ‫نیمه دوم خیلی تغییر می کند و ریتم کار عوض‬ ‫می شود‪ .‬این کار را حساب شده انجام دادید؟‬ ‫‪ l‬بل��ه دقیق��ا‪ .‬کامال هم مش��خص اس��ت و‬ ‫وقتی فیلم را می بینی‪ ،‬بخش هایی که حس��اب ش��ده‬ ‫است کامال حس می ش��ود‪ .‬مثل مرگ پایانی که برای‬ ‫ش��خصیت اصلی کار طنز می گذاری‪ ،‬خ��ب این را‬ ‫نمی ت��وان گف��ت از دس��ت در رفته اس��ت‪ .‬این در‬ ‫بازنویس��ی خودم بود یعنی مرگ ب��رای پایان کاراکتر‬ ‫اصلی این قصه‪ .‬همچنین ژانرهایی که عوض می شود‬ ‫و قصه از ملودرام به اکشن و وسترن تبدیل می شود‪،‬‬ ‫هرجایی به یک شکل اس��ت و خب شکل و شمایل‬ ‫پالن ها هم تغییر می کند‪ .‬عمدا خواس��تم که این کار‬ ‫را بکن��م‪ .‬چیزهایی در ذهنم بود ک��ه مهم ترینش این‬ ‫بود که باالخره با همین اولین فیلم این ذهنیت ایجاد‬ ‫شود که ممکن اس��ت عطاران دیوانه ش��ده باشد و‬ ‫در کار بعدی اش هم ممکن اس��ت این طور کارها را‬ ‫انجام دهد‪.‬‬ ‫نگران نبودید که این تغییر ریتم ممکن اس��ت‬ ‫در مخاطب دافعه ایجاد کند؟‬ ‫‪ l‬اگر خیل��ی نگران بودم‪ ،‬مطمئن��ا این کار را‬ ‫نمی کردم‪ .‬در این یکی‪ ،‬دو سال حس کردم مردم حاال‬ ‫دیگر تنها خندیدن برایش��ان مهم نیس��ت و دوست‬ ‫دارند موضوعی جذب شان بکند که می تواند مساله ای‬ ‫جدی باش��د‪ ،‬می تواند موضوعی کام�لا اجتماعی و‬ ‫خانوادگی مثل «جدایی نادر از س��یمین» باش��د و یا‬ ‫«اینجا بدون من» و «سعادت اباد» که مردم خیلی کمتر‬ ‫می رفتند‪ ،‬می دیدند و حاال خیلی بیش��تر از کارهای‬ ‫کمدی می روند‪ ،‬می بینند‪ .‬این احساس را کرده بودم‬ ‫که ممکن اس��ت تلفیق ژانر و این نوع کار که به نظر‬ ‫خودم خیلی تازگی داش��ت این ش��کل‪ ،‬ریسک هم‬ ‫داشته باشد اما در نهایت گفتم این کار را بکنم و ببینم‬ ‫مردم چه پاسخی می دهند که فکر می کنم تا االن پاسخ‬ ‫مخاطب خیلی خوب بوده است‪ .‬این تغییر ذائقه مردم‬ ‫بسیار خوب اس��ت و به ادم احس��اس خوبی دست‬ ‫می دهد‪ ،‬اینکه مردم به این شکل سینما بروند‪ ،‬اتفاق‬ ‫خیلی خوبی است‪.‬‬ ‫ایا ممکن است این تغییر ریتم اتفاقا خودش‬ ‫برای در نظر گرفتن احتمال های ‪ 50‬درصدی‬ ‫بوده و به نوعی فرار از ریسک بوده باشد؟‬ ‫‪ l‬اگر قرار بود کارهای تلویزیونی ام را تکرار‬ ‫کنم‪ ،‬ممکن بود مخاطب راضی باشد ولی خودم خیلی‬ ‫راضی نبودم‪ .‬در عین حال برای چسباندن نان به تنور‬ ‫بخش اول قصه را به ش��کل کاره��ای تلویزیونی ام‬ ‫ش��روع کردم تا مخاطب بماند و تا انتها فیلم را ببیند‪.‬‬ ‫ولی از یک جاهایی دوست داش��تم کارهایی بکنم و‬ ‫ری اکشن مردم را داشته باشم‪ .‬با مردم‪ ،‬خیلی فیلم را‬ ‫دیده ام و از نتیجه کار مطمئن شده ام‪ .‬تجربه ام در طول‬ ‫مدتی که کار کرده ام به م��ن می گوید‪ ،‬اجرای خوب‬ ‫همیش��ه مخاطب را جذب می کند‪ .‬درست است که‬ ‫قصه خوب مهم اس��ت ولی با یک اجرای خوب هر‬ ‫چیزی قابل دیدن است‪ .‬حتی اگر برای این مصاحبه‬ ‫ما هم افراد خوب انتخاب شوند و هم شما و هم من‬ ‫نقش��مان را خوب ایفا کنیم و همه چی��ز در صحنه و‬ ‫اجرا درست باشد‪ ،‬نمی شود که صحنه را رها کنند‪ .‬با‬ ‫اجرای خوب حتما همه چیز دیده می شود‪.‬‬ ‫ان چه که ش��ما می گویی��د اصال مد نظ��رم نبود‬ ‫و بیش از هر چیزی دوس��ت داش��تم این کار با این‬ ‫شرایط دربیاید و نریشن و رفت وبرگشت های متعدد‬ ‫داشته باشد‪ .‬فکر می کنم منتقدان هم چون با نیت نقد‬ ‫می روند فیلم را می بینند مغزشان به نوعی خشک شده‬ ‫است و همیشه به دنبال این هستند که حتما چیزی پیدا‬ ‫کنند که چون یکی از نکات کالسیک سینما این است‬ ‫که وقتی فیلمی در ژانری ش��روع ش��د باید در همان‬ ‫ژانر ادامه پیدا کند‪ ،‬پیش بینی می شد که بعضی ها نظر‬ ‫مساعدی نس��بت به این کار نداشته باشند‪ .‬ولی خب‬ ‫مخاطب چیز دیگری گفت و درحالیکه فکر می کردم‬ ‫من می خواهم به مخاطب شوک بدهم ولی فکر می کنم‬ ‫که االن خود من شوک بیشتری را از مخاطب گرفته ام‬ ‫با این میزان مخاطبی که به فیلم توجه نشان داده اند‪.‬‬ ‫پیش بینی چنین استقبالی را نداشتید؟‬ ‫‪ l‬اگر قرار بود فیلم تجاری بسازم‪ ،‬حتما بهتر‬ ‫می س��اختم‪ .‬یعنی فکر می کنم تبحرم بیش��تر در ان‬ ‫ماجراها باشد (با خنده) ولی خب‪ ،‬اینجا چون سعی‬ ‫کردم فیلم برای خودم هم باشد و خودم هم دوستش‬ ‫داشته باشم و هم من و هم تماشاچی دوستش داشته‬ ‫باش��یم‪ ،‬خب یک مقدار جای ریس��ک داش��ت و ما‬ ‫ریسک را پذیرفتیم و این کار را انجام دادیم‪.‬‬ ‫تماش��اچی که برای دیدن کار ش��ما به سینما‬ ‫می رود هنوز کار ش��ما را ندیده اس��ت‪ .‬فکر‬ ‫نمی کنید بخش زیادی از این تماشاگران روی‬ ‫حساب کارهای قبلی شما برای دیدن فیلم به‬ ‫س��ینما می روند تا ان که خود فیلم ان ها را به‬ ‫سالن ها بکشاند؟‬ ‫‪ l‬چ��را‪ ،‬ولی م��ن فیلم هایی هم داش��ته ام که‬ ‫هیچ وقت چنین اتفاقی برایش��ان نیفتاده است‪ .‬ان جا‬ ‫هم باز من ب��وده ام که حضور داش��ته ام‪ .‬البته به عنوان‬ ‫کارگردان در این کار چیزهایی را هم در نظر گرفته ام‪.‬‬ ‫مثال چیزهایی مث��ل حضور اکبر عب��دی و بازیگران‬ ‫گیش��ه دار را در نظ��ر گرفتم‪ ،‬برای جل��ب مخاطب‪.‬‬ ‫درواقع از یک طرف چیزی کم شده و از طرف دیگر‬ ‫چیزی اضافه ش��ده در واقع اگر احس��اس می کردم‬ ‫ممکن است بخش کمدی کار در فروش لطمه بزند‪،‬‬ ‫فکرهایی کردم که این بخش را پر کند‪.‬‬ ‫چق��در از موفقیت این کار را ب��ه فیلم «ورود‬ ‫اقایان ممنوع» مرتبط می دانید؟‬ ‫‪ l‬ان کار را خیلی دوس��ت دارم و ثابت ش��د‬ ‫برای یک کار اگر متن خوب داش��ته باشی و انتخاب‬ ‫بازیگران خوب باش��د‪ ،‬اتفاقات خوبی می افتد‪ .‬چند‬ ‫وقت پیش با حمید جبلی رفته بودی��م «رباط کریم»‬ ‫به کارخانه یکی از دوس��تان س��ر بزنیم‪ .‬در راه مردم‬ ‫می امدند و به من می گفتند‪ ،‬خسته نباشید اقای جبلی‬ ‫(نام کاراکترش در فیل��م ورود اقایان ممنوع)‪ ،‬حمید‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫جبلی فکر کرده بود نام من را با او قاطی کردند‪ ،‬گفتم‬ ‫اگر دو سال دیگر کار نکنی به من کال می گویند جبلی‬ ‫و شما فراموش می شوی‪ ،‬گفت‪ :‬اره خطرناکه!‬ ‫اکبر عبدی موفقیت های دهه ‪ 60‬و حتی ‪ 70‬را‬ ‫دیگر تا قبل از کار ش��ما نداشت‪ .‬ایا انتخاب‬ ‫اکبر عبدی یک ریسک نبود؟‬ ‫‪ l‬از نظ��ر من ن��ه‪ ،‬ریس��ک نب��ود‪ .‬کاری که‬ ‫ازش خواس��تیم یعنی نقش یک زن را ب��ازی کردن‬ ‫ریس��ک پذیر ب��ود ام��ا م��ن معتق��دم توانایی هایی‬ ‫اکبر عبدی هنوز هم به انتها نرس��یده و انش��ااهلل هم‬ ‫همینجوری ادامه پیدا کند و ما از هنرش��ان که بخشی‬ ‫را در این فیلم دیدیم مستفیض شویم‪ .‬کامال مشخص‬ ‫اس��ت اگر کس��ی با فکر و ایده اقای عبدی را برای‬ ‫فیلم اش انتخاب کند حتم��ا نتیجه مثبت خواهد دید‪.‬‬ ‫فشار مالی و مسائل چند ساله اخیر نه فقط برای اقای‬ ‫عبدی بلکه برای خود من و دوستانی دیگر هم اتفاق‬ ‫افتاده و در نهایت کارهایی را که دوس��ت نداش��تیم‪،‬‬ ‫انجام دادیم‪.‬‬ ‫به هنرپیش��ه زن ب��رای این نقش فک��ر نکرده‬ ‫بودید؟‬ ‫‪ l‬چرا اول روی هنرپیشه زن فکر می کردیم اما‬ ‫برای نقش زنی که اقای اکبر عبدی بازی کردند‪ ،‬وقتی‬ ‫در ان مقطع به حضور بازیگران زن در ان سن و سال‬ ‫فکر کردیم‪ ،‬دیدیم بازیگرهای خوب ‪ ،‬فوت شده اند‪.‬‬ ‫اما وقتی ایده استفاده از مرد به جای زن به ذهنم رسید‪،‬‬ ‫اولین نفر اقای عبدی بود و اخر هم همان شد‪.‬‬ ‫این صح��ت دارد که تهیه کننده ب��ه دلیلی که‬ ‫خود عبدی می گوید با انتخاب او مخالف بود؟‬ ‫‪ l‬نه؛ ان زمان یک مشاوره شد با وزارت ارشاد‬ ‫برای اس��تفاده از مرد به جای زن که گفته بودند بهتر‬ ‫است این کار را نکنید اما مش��کل خاصی از ان منظر‬ ‫نبود و تهیه کننده اقای تخت کشیان فقط به من منتقل‬ ‫کرد و درنهایت تصمیم را بر عهده خودم گذاش��ت‪.‬‬ ‫االن هم فکر می کنم‪ ،‬اکبر عب��دی انقدر در این نقش‬ ‫خوب ظاهر ش��ده که اگر فیلم جایی غیر از ایران به‬ ‫نمایش دراید‪ ،‬مطمئن هس��تم تا ‪ 99/9‬درصد کسی‪،‬‬ ‫متوجه نمی شود او یک مرد است‪ .‬البته در اینجا یک‬ ‫مشکل هست که تا یک نفر پا جلو نگذارد و پیشنهاد‬ ‫جدید ندهد‪ ،‬همان نقش های قبلی پیشنهاد می شود‪.‬‬ ‫به اکبر عبدی هم بعد از فیلم «خوابم می اد» پیشنهادات‬ ‫نقش زن شده و خودش می گفت؛ نقش های زن را از‬ ‫این به بعد به من می دهند‪ .‬ما خیلی هنرپیشه داشته ایم‬ ‫که ظرفیت هنرشان استفاده نشده چون وقتی در یک‬ ‫نقش ظاهر شده اند بقیه پیش��نهادها هم بر همان مبنا‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫چیزی که باعث ش��د اکبر عبدی را برای این‬ ‫نقش انتخاب کنی��د ب��ازی او در «ادم برفی»‬ ‫داوود میرباقری بود؟‬ ‫‪ l‬اگر باور کنید باید بگویم که من «ادم برفی»‬ ‫را ندیده ام‪ .‬ولی پرس��یدم که در ان فیلم نقش��ش چه‬ ‫بوده‪ ،‬گفتند در ان فیلم زن پوش بوده‪ ،‬یک صحنه اش‬ ‫را هم دیده بودم که عبدی جلو اینه با خودش حرف‬ ‫می زد و ارایش می کرد‪ ،‬اما خود فیلم را ندیدم‪ .‬با این‬ ‫حال فکر می کن��م این خیلی فرق می ک��رد‪ .‬در ایران‬ ‫هم چنین تجربه ای نداش��تیم در م��وارد خارجی هم‬ ‫چیزهایی که یادم می اید انها ه��م زن پوش بودند نه‬ ‫این که یک مرد نقش یک زن را بازی کند‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬چطور ش��د که اصال عبدی را انتخاب‬ ‫کردید؟‬ ‫‪ l‬راستش چون دیگران هم پرسیده اند‪ ،‬هرچه‬ ‫فکر کردم‪ ،‬یادم نمی اید شروعش چه بود که این اتفاق‬ ‫مثلث شماره ‪133‬‬ ‫‪70‬‬ ‫اکبر عبدی انقدر در این نقش‬ ‫خوب ظاهر شده که اگر فیلم‬ ‫جایی غیر از ایران به نمایش‬ ‫دراید‪ ،‬مطمئن هستم تا ‪99/9‬‬ ‫درصد کسی‪ ،‬متوجه نمی شود‬ ‫او یک مرد است‪ .‬البته در اینجا‬ ‫یک مشکل هست که تا یک نفر‬ ‫پا جلو نگذارد و پیشنهاد جدید‬ ‫ندهد‪ ،‬همان نقش های قبلی‬ ‫پیشنهاد می شود‬ ‫افتاد ولی وقتی ان شرایط پیش امد به هرحال به ذهنم‬ ‫رسید که یک مرد را برای این نقش انتخاب کنیم‪.‬‬ ‫در نشست جش��نواره گفته بودید می خواهید‬ ‫کاری تازه در طنز ای��ران انجام دهید‪ .‬این کار‬ ‫تازه خیلی پیچیدگی دارد یا از همین انتخاب‬ ‫یک زن برای ب��ازی در نقش یک مرد ناش��ی‬ ‫می شود؟‬ ‫‪ l‬گفته بودم سعی ام این است‪ ،‬اما خب جوگیر‬ ‫ش��ده بودم و گنده حرف زدم‪ .‬از بخشی از ان حرف‬ ‫می شود چشم پوشی کرد‪ .‬ولی خب فکر می کنم همه‬ ‫ذهنیتشان این است که باالخره کاری را انجام دهند و‬ ‫تغییری ایجاد شود‪ .‬ولی شرایطی االن برای سینمای‬ ‫کمدی وج��ود دارد و حمله هایی به ای��ن نوع از کار‬ ‫می شود که متاسفانه بچه های بااستعدادمان مثل جواد‬ ‫رضویان و رضا شفیعی جم را خانه نشین کرده است‪.‬‬ ‫کس��انی که هرچه بگویند کار کمدی سخیف انجام‬ ‫می دهند اما‪ ،‬خ��ب باالخره مردم دوستش��ان دارند‪.‬‬ ‫خود من اعتب��ارم را بابت کارهای��ی دارم که منتقدان‬ ‫دوستشان ندارند‪ .‬مردم مرا بیش��تر به خاطر خروس‬ ‫جنگی و نیش زنبور دوست دارند‪.‬‬ ‫مردم م��را به خاطر کارهایی مثل اس��ب حیوان‬ ‫نجیبی است که منتقدان می پسندند‪ ،‬دوست ندارند‪.‬‬ ‫از صمیم قلب از ما خواهش می کنند که کار طنز انجام‬ ‫دهیم چون می گویند وقتی می خواهیم خسته و کوفته‬ ‫از کار روزانه به خانه برویم دوس��ت داریم یک فیلم‬ ‫کمدی ببینیم‪.‬‬ ‫دیگر بازیگران بر چه مبنایی انتخاب شدند؟‬ ‫‪ l‬در «خوابم می اد» در اصل خانم ویشکا اسایش‬ ‫به ما لط��ف داش��تند‪ ،‬چون دوس��ت داش��تیم برای‬ ‫نقش های کوتاه تر هم از دوس��تان بازیگری استفاده‬ ‫کنیم که مشکل بازی نداشته باشند و در گیشه هم به‬ ‫کمک کار بیایند و مخاطب جذب کنند‪.‬‬ ‫برای مریال زارعی هم که نمی شود ژانری انتخاب‬ ‫کرد و گفت کمدی یا درام و کال ایشان بازیگر خوبی‬ ‫اس��ت و همه جور احس��اس و موقعیت را می تواند‬ ‫منتقل کند‪ .‬بنابراین جزو انتخاب های اولیه مان بود که‬ ‫پیش از این در« نیش زنبور» و «خروس جنگی» هم با‬ ‫هم همکاری داشتیم‪.‬‬ ‫«خوابم م��ی اد» ب��رای بازیگری مث��ل ناصر‬ ‫گیتی جاه هم یک فرصت دیده شدن بود‪.‬‬ ‫‪ l‬من ی��ک پرون��ده ای مکت��وب و ذهنی از‬ ‫بازیگران خوبی که زیاد هم هستند دارم که به نظر من‬ ‫در سینما از انها خوب اس��تفاده نشده است‪ ،‬بنابراین‬ ‫جاهایی که بدانم نقش��ی دارم که می ش��ود بخشی از‬ ‫بازی شان دیده شود‪ ،‬از انها استفاده می کنم‪.‬‬ ‫اق��ای گیتی جاه ج��زو همان اس��امی بودند که‬ ‫همیشه دوست داشتم با ایشان کار کنم که در نهایت‬ ‫در «خوابم می اد» فرصت این همکاری فراهم شد و‬ ‫به نظرم عالی بود‪.‬‬ ‫بازیگ��ران در کاره��ای ش��ما خ��وب دیده‬ ‫می شوند‪ .‬برخی از انها هم سال ها کار کرده اند‬ ‫و خوب دیده نش��ده اند یا برخی ش��ان حتی‬ ‫بازیگر نیس��تند مثل احم��د پورمخبر‪ .‬علتش‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬بخ��ش اصلی که من خ��ودم خیلی رعایت‬ ‫می کنم‪ ،‬پیش تولید است که معتقدم مهم ترین بخش‬ ‫کار است و س��عی می کنم در همه اجزای کار خودم‬ ‫را حل کنم‪ ،‬مث��ل طراحی صحنه‪ ،‬دوربی��ن‪ ،‬گریم و‬ ‫اکسسواری که قرار است ساخته شود‪.‬‬ ‫در بخش پیش تولید با همه عوامل هستم‪ ،‬استین‬ ‫باال می زنم و قاطی می ش��وم‪ .‬در ای��ن فیلم هم حتی‬ ‫تیروتخته ها را با هم س��اختیم و پرده فیلم «شعله» را‬ ‫با هم کش��یدیم و اس��م مان را هم پای��ش زدیم اتلیه‬ ‫حسین و رضا‪.‬‬ ‫معتقدم بخش اصلی که در کارها دیده می ش��ود‬ ‫و مهم ترین بخش هر کاری است‪ ،‬دیده شدن بازیگر‬ ‫است‪ .‬بازیگر اگر بتواند انچه مدنظر داریم به مخاطب‬ ‫منتقل کند‪ ،‬بخش اصلی کار اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫ام��ا در خیل��ی کاره��ا هم ب��ودم و دی��دم این‬ ‫اتفاق نیفتاده اس��ت‪ ،‬شاید مش��کل از اینجا باشد که‬ ‫کارگردان ها خیلی به بازیگر نزدیک نمی شوند و شیره‬ ‫وجودی بازیگر را بیرون نمی کشند‪ .‬من خیلی دوست‬ ‫دارم بازی های خوب در کارم اتفاق بیافتد چون این‬ ‫اتفاق باعث ارتباط مخاطب با فیلم می شود‪.‬‬ ‫حضور رضا عطاران به عنوان بازیگر در اولین‬ ‫تجربه کارگردانی اش چطور بود؟‬ ‫‪ l‬بازی در این فیلم جزو معدود کارهایی است‬ ‫که به نظرم اگر فکر کنیم‪ ،‬می بینیم مابه ازا کمتری دارد‬ ‫تا شخص دیگری جای من بازی کند‪ .‬خیلی از نقش ها‬ ‫بوده که می شد به راحتی ادم دیگری را گذاشت‪ ،‬اما‬ ‫برای این فیلم انتخاب بازیگر دیگری برای این نقش‪،‬‬ ‫خیلی سخت بود‪.‬‬ ‫فیلمبرداری کار هم موفق بود؟‬ ‫‪ l‬با هومن پیش از این در فیلم «صندلی خالی»‬ ‫که بازی داشتم‪ ،‬کارش را دیده بودم و برای این فیلم‬ ‫اولین انتخابم ب��ود و از تجربه همکاری با او بس��یار‬ ‫راضی هستم‪.‬‬ ‫پیش��نهادات خوبی هم م��ی داد و معتقدم فکر‬ ‫خوب��ی دارد و ایده هایش را براس��اس کار به خوبی‬ ‫مطرح می کند و برای من هرچه که می گفت‪ ،‬درست‬ ‫بود و انجام دادیم‪.‬‬ ‫اسم فیلم چرا عوض شد؟‬ ‫‪ l‬فیلم با نام «هیچ کس فرشته نیست» پروانه‬ ‫گرفت که ان را دوس��ت نداش��تم‪ ،‬اما بعد شد «رضا‬ ‫هرگز نمی خوابد» که ان را خیلی دوست داشتم که در‬ ‫دو روز اخر قبل از جش��نواره از سوی وزارت ارشاد‬ ‫گفتند اسم را عوض کنید‪ ،‬بنابراین «خوابم می اد» را‬ ‫جایگزین کردیم‪.‬‬ ‫گویا فیلم برای اک��ران عمومی چندین مورد‬ ‫ممیزی هم داشته است؟‬ ‫گفت وگو با یک منتقد درباره فیلم «خوابم می اد»‬ ‫‪2‬‬ ‫فیلمی با کاستی های فراوان‬ ‫منتقدان سینما معموال نگاهشان به شرایط برمبنای جنبه های کیفی فیلم هاست‪ ،‬اما این روزها که سینما از‬ ‫این منظر هم به کساد دچار شده است‪ ،‬فیلمی از رضا عطاران دوباره مخاطبان را به سینماها بازگردانده است‪ .‬با‬ ‫امیررضا نوری پرتو ـ منتقد سینما ـ گفت وگو کردیم که دیدگاه های خود را درباره فروش فیلم ها در بهار امسال‪،‬‬ ‫زمینه های کاهش امار فروش گیشه ها و فیلم «خوابم می اد» با خبرنگار مثلث مطرح کرد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم خوابم می اد با توجه ب��ه اینکه در برخی‬ ‫سینماها اجازه اکران نداشت‪ ،‬چقدر در فروش‬ ‫فصل بهار تاثیر گذاشت؟‬ ‫‪ l‬تا چند روز پیش‪ ،‬از نظر امار و در مقایس��ه‬ ‫با فروش فیلم های امسال مانند فروش کم وبیش قابل‬ ‫قبول «گشت ارش��اد» که خیلی زود از پرده سینماها‬ ‫برداشته شد‪ ،‬می توان گفت که «خوابم می اد» فروش‬ ‫بدی نداشته است؛ اما این امار در مقایسه با فیلم هایی‬ ‫است که بد فروختند‪ ،‬مانند «چک» و «شبکه» که روی‬ ‫فروش باالی انها حساب می شد‪ ،‬ولی با یک شکست‬ ‫فاجعه امیز س��ینماها را ترک کردند‪ .‬بنابراین «خوابم‬ ‫می اد» در مقایسه با این فیلم ها فروش خوبی داشته‪،‬‬ ‫اما ایا این رقم قابل توجه است؟‬ ‫سال گذش��ته‪ ،‬فیلم «اینجا بدون من» که فیلمی ‬ ‫خاص بود و در نگاه اول ش��اید مخاط��ب عام با ان‬ ‫ارتباط برق��رار نمی ک��رد‪ 1 /5 ،‬ماه اکران داش��ت که‬ ‫یک ماه ان هم در م��اه رمضان بود‪ ،‬ول��ی فیلم باالی‬ ‫‪800‬میلیون تومان فروخت که رقم خیلی خوبی برای‬ ‫این فیلم کم خرج‪ ،‬مس��تقل و البته بس��یار درخشانی‬ ‫بود‪ .‬این نش��ان می دهد که مخاط��ب در هر برهه ای‪،‬‬ ‫با «فیلم خ��وب» ارتباط برقرار می کن��د‪ .‬درباره فیلم‬ ‫اقای عطاران‪ ،‬با توجه به اینکه در ژانر کمدی اس��ت‬ ‫و خود عطاران را نی��ز در مقام کارگ��ردان و بازیگر‬ ‫دارد و اقای اکبر عبدی هم یک تیپ س��ازی از جنس‬ ‫تیپ س��ازی ها موفق خود را انجام داده است‪ ،‬انتظار‬ ‫فروش بیشتری وجود داشت‪ .‬البته شاید بتوان گفت‬ ‫اکران این فیلم به طور نسبی و در مقایسه با بقیه فیلم ها‪،‬‬ ‫به سینما رونق بخش��ید؛ اما در شرایطی که بلیت های‬ ‫س��ینما از ابتدای امس��ال نسبت به دو س��ال گذشته‬ ‫باز هم گران تر ش��د و در پردیس ها ب��االی پنج هزار‬ ‫تومان است‪ ،‬اگر قیمت بلیت را به شکل میانگین ‪4500‬‬ ‫در نظر بگیرید و این رقم را بر ف��روش فیلم (حدود‬ ‫‪ 700‬میلیون تومان) تقسیم کنید‪ ،‬می توان نتیجه گرفت‬ ‫که ‪150‬ه��زار نفر هم این فیل��م را ندیده اند‪ .‬این رقم‬ ‫را با معمولی ترین فروش ها در یک دهه گذش��ته که‬ ‫امار تماش��اگرها بین ‪300‬هزار تا ‪500‬هزار نفر بود‪،‬‬ ‫مقایسه کنید‪.‬‬ ‫انتظار می رفت فیلم اقای عطاران بیشتر فروش‬ ‫کند‪ ،‬اما اکران ان با فصل امتحانات دانشگاه ها‪ ،‬فصل‬ ‫کنکور و از همه بدتر با جام ملت های اروپا هم زمان‬ ‫ش��د که این عوامل تاثیر منفی خود را در فروش فیلم‬ ‫گذاشتند‪.‬‬ ‫به نظر ش��ما‪ ،‬چ��را چنین زمانی ب��رای اکران‬ ‫«خوابم می اد» انتخاب شد؟‬ ‫‪ l‬پخش کنن��ده این فیلم‪ ،‬فیلمیران اس��ت که‬ ‫نیازمند بود یک فیلم را به بدنه اکران تزریق کند تا یک‬ ‫تکان اقتصادی به س��ینماها داده شود‪ ،‬چون اگر قرار‬ ‫بود با فروش های ‪100‬میلی��ون و ‪ 200‬میلیون فیلم ها‬ ‫اکران شوند‪ ،‬ضربه روحی ش��دیدی به سینماگران و‬ ‫بخش تولید سینما وارد می شد‪ .‬بعد از عمل غیرقانونی‬ ‫پایین کشیدن دو فیلم در نوروز امسال‪ ،‬فیلم «خوابم‬ ‫می اد» را جل��و انداختند تا بگویند وضعیت س��ینما‬ ‫خیلی هم بد نیست و فیلمی وجود دارد که بفروشد‪،‬‬ ‫چون بخش خصوصی بعد از اتفاق های نوروز تقریبا‬ ‫خوابیده اس��ت و همه منتظرند ببینند چه می شود در‬ ‫بخش اکران هم تعداد زیادی فیلم فعال به خواس��ت‬ ‫معاونت س��ینمایی یا خود تهیه کنندگان دس��ت نگه‬ ‫داشته اند که حق هم دارند‪ .‬بنابراین نیاز بود این فیلم‬ ‫اکران شود و به نظر من‪ ،‬از این جنبه کاری هوشمندانه‬ ‫بود‪ .‬البته نمی توان گفت این فیلم فدا شده است‪ ،‬چون‬ ‫به هر حال می فروشد‪.‬‬ ‫با توجه به شاخص هایی که درباره فیلم اقای‬ ‫عطاران به انها اش��اره کردید که سبب جذب‬ ‫مخاطب می ش��وند و پیش از این هم ش��اهد‬ ‫بودیم ک��ه فیلم های��ی بس��یار نازل تر فروش‬ ‫باالیی داش��تند‪ ،‬پس چرا به زعم شما «خوابم‬ ‫می اد» فروش چشمگیری نداشته است؟‬ ‫‪ l‬خوابم می اد تالش ک��رده کمدی متفاوتی‬ ‫از جنس کمدی تلخ های اروپایی یا هالیوودی یا مثال‬ ‫کمدی وودی النی داش��ته باش��د‪ ،‬ولی فیلم ناموفقی‬ ‫اس��ت‪ .‬خوابم می اد از نظ��ر فیلمنامه‪ ،‬کاس��تی های‬ ‫فراوانی دارد‪ .‬مخاطب خاص با این فیلم ارتباط برقرار‬ ‫نمی کند‪ ،‬در حالی که این دسته از مخاطبان می ایند تا‬ ‫فیلمی متفاوت ببینند؛ اما فیلم در نیمه نخس��ت نشان‬ ‫می دهد که خیلی هم متفاوت نیست و حتی از جنس‬ ‫کمدی های موقعیت تلویزیونی است‪ .‬دوپارگی فیلم‬ ‫سبب می شود که مخاطبان خاص و عام با ان ارتباط‬ ‫برقرار نکنند‪.‬‬ ‫یکسری از مخاطبان به س��ینما می ایند تا از فیلم‬ ‫لذت ببرند و هدف اصلی س��ینما هم همین اس��ت‪.‬‬ ‫این اف��راد مثال درب��اره خوابم می ای��د می گویند که‬ ‫صحنه های اکبر عبدی خوب ب��ود‪ ،‬در حالی که اگر‬ ‫بس��یاری از صحنه های مربوط به کاراکتر اکبر عبدی‬ ‫را از فیلم حذف کنیم هیچ اتفاقی در ان نمی افتد‪ .‬این‬ ‫مورد جزو ضعف های اش��کار فیلم است و بر پیوند‬ ‫ذهنی تماش��اگر با فیلم تاثیر می گذارد‪ .‬مثال مخاطبان‬ ‫خاص و عام‪ ،‬فیلم یک دست تری مانند «ورود اقایان‬ ‫ممنوع» را بیشتر پس��ندیدند‪ ،‬ولو اینکه ان فیلم هم به‬ ‫کلیش��ه ها متوسل ش��ده بود‪ ،‬اما خیلی موفق تر بود و‬ ‫فروش درخشانی داشت‪ .‬منتقدان با ان ارتباط برقرار‬ ‫کردند چون فیلمنامه قابل قبولی داشت؛ ولی در فیلم‬ ‫خوابم می اد این اتفاق نیفتاده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪133‬‬ ‫‪ l‬ممی��زی زیاد داش��تیم‪ ،‬ام��ا تایم ب��ر نبود‪.‬‬ ‫درنهای��ت با تیتراژ ش��ده ‪ 84‬دقیقه‪ .‬البته یک س��ری‬ ‫چیزهایی که خیلی دوست داش��تم که در فیلم باشد‪،‬‬ ‫حذف شده‪ .‬خودم هم هشت دقیقه از نیمه دوم فیلم‬ ‫حذف کردم تا ریتم کار بهتر شود‪ .‬یک سکانس کامل‬ ‫‪ 3‬دقیقه ای هم که در پارک راج��ع به مردها صحبت‬ ‫می کردیم گرفته ش��د‪ ،‬چون فیلم های امس��ال خیلی‬ ‫خیانت محور شده حذف شود‪.‬‬ ‫بیش��تر حذفیات اما دیالوگی بود‪ .‬چیزهایی هم‬ ‫بوده که با حذف انها فیلم لطم��ه دیده‪ .‬البته ما به دلیل‬ ‫حضور عبدی در ان نقش می توانستیم در زمینه روابط‬ ‫خانوادگی و رابطه زن و مرد سوء استفاده کنیم که این‬ ‫کار را نکردیم‪.‬‬ ‫محدودیت ها چقدر در به وجود امدن خالقیت‬ ‫مانع اند و چقدر موثر؟‬ ‫‪ l‬هم جنبه مثبت دارد و هم منفی‪ .‬فیلمی مانند‬ ‫«ورود اقایان ممنوع» موضوع اش قابل طرح نیست‪،‬‬ ‫اما به گونه ای نوشته و ساخته شده که ایرادی نمی توان‬ ‫به ان وارد کرد‪ .‬به هرحال محدودیت‪ ،‬خالقیتی را در‬ ‫نویس��نده و کارگردان به وجود می اورد که با توجه به‬ ‫ش��رایط س��عی می کند کارهایی را انجام بدهد‪ .‬مثال‬ ‫انتخاب اکبر عبدی در «خوابم می اد» به خاطر شرایط‬ ‫موجود است و در محدودیت این اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫حتما نمایش فیلم در کش��ور دیگری باعث می شود‬ ‫به دنبال دلیل حض��ور یک بازیگر م��رد در نقش زن‬ ‫بگردند‪ ،‬درحالی که اینج��ا دلیل نمی خواهد و به یک‬ ‫ایده خوب تبدیل می شود‪.‬‬ ‫اما وقتی کار به مرحله ممیزی می رس��د‪ ،‬ان هم‬ ‫برای مایی که در این مملکت کار کرده ایم و باالخره‬ ‫خودمان خیل��ی از ضوابط و حدود را می شناس��یم و‬ ‫رعایت می کنیم‪ ،‬خیلی ازاردهنده می شود‪ .‬چیزهایی‬ ‫گفته می ش��ود که انگار ما اینجا زندگ��ی نمی کنیم و‬ ‫نمی فهمیم‪.‬‬ ‫من ‪ 12‬س��ال تلویزیون کارگردان��ی کردم و در‬ ‫س��ینما هم س��ال ها بوده ام‪ ،‬بنابراین ما خیلی خوب‬ ‫می فهمیم که چه چیز خوب است‪ .‬وقتی فیلم ممیزی‬ ‫می خورد‪ ،‬واقعا اعصابم به ه��م می ریزد‪ .‬مخصوصا‬ ‫برخی از نظرات که خیلی حال گیر است‪.‬‬ ‫فیل��م را خیلی ب��ا مردم دی��ده ام‪ ،‬ام��ا وقتی به‬ ‫صحنه ای از ان می رس��یم که می بینم مردم واکنش��ی‬ ‫ندارند و یعن��ی موضوع را به خاطر صحنه ای س��اده‬ ‫که حذف ش��ده درک نکرده اند‪ ،‬حالم گرفته می شود‬ ‫و هربار از س��الن می زنم بیرون‪ .‬اما انها معتقدند‪ ،‬این‬ ‫حذفیات به فیلم لطمه نمی زند‪.‬‬ ‫با شرایطی که به وجود امده‪ ،‬ممکن است باز‬ ‫برای تلویزیون کار کنی؟‬ ‫‪ l‬فعال در س��ینما کار می کنم‪ ،‬ام��ا اگر وقت‬ ‫پیدا شود و طرح و قصه خوبی باشد‪ ،‬ممکن است در‬ ‫تلویزیون هم کار کنم‪ .‬فعال در مجموعه «قلب یخی» به‬ ‫کارگردانی سامان مقدم که برای شبکه نمایش خانگی‬ ‫ساخته می شود‪ ،‬بازی می کنم‪.‬‬ ‫در واقع می خواستم فیلم دومم را بسازم‪ ،‬اما دیدم‬ ‫در این شرایط بهترین کار چیزی نزدیک به استراحت‬ ‫است‪ ،‬بنابراین برای من بازیگری در تایم باال‪ ،‬بهترین‬ ‫چیز بود‪ ،‬بنابراین به این کار رفتم تا ببینم شرایط چه‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫در این مدت اگر مشکلی برای فیلمی دیگر پیش‬ ‫نیامد‪ ،‬فیلم دومم را نیمه دوم امسال یا اوایل سال بعد‬ ‫می س��ازم‪ .‬در عین حال برای بازی سینمایی هم چند‬ ‫پیش��نهاد مانند فیلم جدید محسن امیریوسفی شده و‬ ‫قول مساعد دادم‪g .‬‬ ‫‪71‬‬ ‫سینمایی که نادیده گرفته شد‬ ‫فرهنگ‬ ‫چند نکته درباره اولین ساخته عطاران‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث شماره ‪133‬‬ ‫از این ظرافت ها که بگذریم یک اتفاق دیگر است‬ ‫که در مدیریت فرهنگ��ی رخ داده و می دهد‪ .‬اگر کمی‬ ‫ صفحاتانقالباسالمیراورقبزنیمشباهت هایزیادی‬ ‫میان جنس نگاه اجتماعی کمدینی مانند رضا عطاران و‬ ‫قشری اجتماعی که انقالب اسالمی به انها تعلق دارند‪،‬‬ ‫پیدامی کنیم‪.‬‬ ‫خبرگزاری ها می گویند «خوابم می اید» عطاران به‬ ‫مرز میلیاردی شدن نزدیک شده است؛ اصال به این کاری‬ ‫نداریم که با این گرانی بلیت سینما ها دیگر میلیاردی شدن‬ ‫چندان شگفت اور نیست‪ ،‬اما یک چیز را نباید فراموش‬ ‫کرد که در این دوره و زمانه کس��ادی س��ینما‪ ،‬به میلیارد‬ ‫رسیدن اولین فیلم عطاران معنا و مفهوم خاصی دارد‪.‬‬ ‫رضا عطاران از هم��ان ابتدای فیل��م توانایی های‬ ‫کارگردانی اش را به رخ می کشد؛ اینکه می گوییم همان‬ ‫اول منظورمان عنوان بندی است و تصاویری است که از‬ ‫فرفره بازی بچه ها نشان می دهد بعد هم فیلم را به روش‬ ‫خودش اغاز می کند‪ .‬همه چیز درست و دقیق طراحی‬ ‫شده است‪ .‬از پله های خانه قدیمی و پدری معلم‪ .‬زهوار‬ ‫در رفته ریاضی تا طراحی لباس اکبر عبدی که به عنوان‬ ‫مادر در این فیلم ایفای نقش می کند‪.‬‬ ‫مساله اصلی فیلم و سریال های عطاران تا انجایی‬ ‫که خودش است و به کسی دیگر تکیه نمی کند‪ ،‬هویت‬ ‫بوده و هست؛ اما انجایی که اعتمادبه نفسش را از دست‬ ‫می دهد ماجرا شکل دیگری پیدا می کند و از یک کمدی‬ ‫جدی به یک فانتزی کودکانه تبدیل می شود‪ .‬خصوصا‬ ‫در ان بخش از فیلم که داستان ساده انگارانه دزدی مطرح‬ ‫می شود و شاهکار رضا عطاران به یک فیلم دست چندمی‬ ‫ کمدی نزدیک می شود که نه سینمایی است و نه شاهکار‪.‬‬ ‫عطاران داستان نویس خوبی نیست‪ ،‬اما روایت گر‬ ‫فوق العاده ای است؛ ممکن اس��ت قصه هایش سر و ته‬ ‫نداشته باشند و کالژی از شوخی های گاه رکیک به نظر‬ ‫‪72‬‬ ‫بیاید‪ .‬ممکن اس��ت نتواند فراز و فرود ها را رعایت کند‬ ‫یا اینکه انطور که سینماگر فیلمنامه نویسان متعهد تمهید‬ ‫می کنند تا قصه را پله به پله جلو ببرند تا به اوج برسد ریتم‬ ‫قصه اش را تنظیم کند‪ ،‬اما در ش��خصیت پردازی استاد‬ ‫است‪ .‬شخصیت هایش واقعی هس��تند و ریشه دارند و‬ ‫بیش از اینکه بازی کنند زندگ��ی می کنند؛ بازیگر وقتی‬ ‫بازی می کند ناخوداگاه رفتار های تصنعی را می ش��ود‬ ‫با ذره بین در البه الی تار و پود ش��خصیت اش پیدا کرد‪،‬‬ ‫اما ش��خصیت های فیلم رضا عطاران همانی هستند که‬ ‫باید باشند؛ اما همه اینها تا انجایی است که رضا عطاران‬ ‫نخواهد کارگردانی کند؛ یعنی در کارگردانی اش تقلید‬ ‫کند‪.‬‬ ‫روحیات ش��خصی کارگردان یک وجه ماجرای‬ ‫عطاران است و سواد بصری او‪ ،‬اشنایی اش با تاریخ سینما‬ ‫و سبک های سینمایی خصوصا در کمدی‪ ،‬وجه دیگری‬ ‫از کارنامه حرفه ای او را تش��خیص می دهد‪ .‬عطاران در‬ ‫نشس��تی مطبوعاتی که در ان از او درب��اره رکیک بودن‬ ‫بازیگری اش س��وال کرده بود بر این رکیک بودن تاکید‬ ‫می کند و ان را از ویژگی ه��ای بازیگری اش می داند‪ ،‬اما‬ ‫این همه ماجرا نیست‪ .‬رضا عطاران در محله ای در مشهد‬ ‫به دنیا امده است که از محالت متمول این شهر محسوب‬ ‫نمی شود و شاید از همین جهت است که به خوبی با یک‬ ‫نوع خاص از بافت اجتماعی اشنا است‪ .‬اثار تلویزیونی او‬ ‫نشان داده است که می تواند به راحتی در این طبقه خاص‬ ‫اجتماعی نفوذ کرده و ظرایف رواب��ط اجتماعی انها را‬ ‫به تصویر بکشد تا جایی که اگر در برخی فراز ها‪ ،‬قالب‬ ‫کمدی اثر غالب نمی شد کامال فضایی مستندگونه را در‬ ‫لوکیشن ها و اب و رنگ پالن ها تثبیت می کرد‪.‬‬ ‫دراثارعطارانهموارهمی شودیکنوعتضادطبقاتی‬ ‫کامال طبیعی و غیر تصنعی را پیگی��ری کرد که با وجود‬ ‫تاثیر پذیری های مداوم او از اطرافیانش در طی س��الیان‬ ‫متمادی همچنان به حیات خود ادامه می دهد‪ .‬به طوریکه‬ ‫وقتی بعد از سال ها فعالیت در تلویزیون قرار می شود اثری‬ ‫سینمایی بسازد‪ ،‬دوباره به همان فضای خاص اجتماعی‬ ‫باز می گردد و لوکیشن ها و شخصیت های اپارتمانی را‬ ‫پس می زند‪.‬‬ ‫برخی منتقدان س��ینمایی اثر اخیر رضا عطاران را‬ ‫به نوعیدردستهکمدیسیاهمی گنجانندوحتیتمداستان‬ ‫را با اثار وودی الن مقایسه می کنند؛ البته فیلمنامه «خوابم ‬ ‫می اید» شباهت هایی با فیلمنامه «پول را بردار و فرار کن»‬ ‫دارد انقدر که می شود گفت اقتباسی از این فیلمنامه هم‬ ‫بوده اس��ت؛ با این وصف تنها دلیلی که باعث می شود‬ ‫کمدی عطاران را کمدی س��یاه بخوانند همین شباهت‬ ‫است؟ چه چیز باعث می شود که این نوع رویکرد کمدی‬ ‫عطاران تنه به کمدی س��یاه بزند؟ در تعاریف مش��هور‬ ‫از کمدی سیاه ویژگی اصلی این س��بک از کمدی را در‬ ‫پرداختن به تابو ها می دانند و عده ای دیگر نیزهجوگونگی‬ ‫را از خاصیت های این تم خاص از کمدی برمی شمرند‪.‬‬ ‫مواردی که ه��ر دو در اولین اثر س��ینمایی عطاران قابل‬ ‫بازیابی اس��ت‪ .‬عطاران در جدالی ممت��د اجتماعی اش‬ ‫که گفتیم رگه های ان در تمام اثار قبل��ی او قابل رویت‬ ‫اس��ت هجو می کند‪ .‬پول‪ ،‬قدرت مناسبات اجتماعی و‬ ‫البته طبقاتی در اثر عطاران هجو می ش��ود و این ویژگی‬ ‫منحصربه فرد این اثر عطاران محسوب می شود‪.‬‬ ‫اگر چه اث��ری ک��ه عبدالرض��ا کاهانی ب��ا عنوان‬ ‫«اسب حیوان نجیبی اس��ت» – که اتفاقا عطاران یکی از‬ ‫هنرپیش��ه های اصلی این اثر هم بود‪ -‬نیز هجویه ای در‬ ‫همین قد و قامت به حس��اب می امد‪ ،‬اما پز ضدداستانی‬ ‫فیلم‪ ،‬به مراتب ان فیلم را از «خوابم می اید» عطاران عقب‬ ‫می اندازد‪ .‬عطاران قصه ای را می گوید که روی اعصاب‬ ‫مخاطب نمی رود ارام پیش می رود و مخاطب را درگیر‬ ‫می کند‪ ،‬اما همانطور که گفتیم عطاران قصه نویس��ی را‬ ‫به خوبی نمی داند‪ .‬شاید برای همین است که از یک جایی‬ ‫به بعد افسار سمند داستان را در دستی نامرئی رها می کند‬ ‫که احتماال دست یک نویس��نده تجاری نویس است و‬ ‫قصه جاندار اولیه که به اعتقاد برخی اقتباس��ی از وودی‬ ‫الن است به یک قصه فانتزی اپارتمانی تبدیل می شود‪.‬‬ ‫از این ظرافت ها که بگذریم یک اتفاق دیگر است که در‬ ‫مدیریت فرهنگی رخ داده و می دهد‪ .‬اگر کمی صفحات‬ ‫انقالب اس�لامی را ورق بزنیم شباهت های زیادی میان‬ ‫جنس نگاه اجتماعی کمدینی مانند رضا عطاران و قشری‬ ‫اجتماعیکهانقالباسالمیبهانهاتعلقدارندپیدامی کنیم‪.‬‬ ‫این یک اتفاق است؛ با همین صراحت؛ اگر نه هیچ یک‬ ‫از استوانه های مدیریت فرهنگی در ظهور افرادی مانند‬ ‫عطاراننقشنداشته اندچنانکهبراینگهداریاوهمنقشی‬ ‫نداشته و ندارند و این نقش نداشتن زمینه را برای یارگیری‬ ‫نئومارکسیست هاکهالبتهتعدادشاندررسانهملیوسینمای‬ ‫کشور هم کم نیست اماده می کند‪ .‬نئومارکسیست هایی‬ ‫که در کافی ش��اپ ها و اپارتمان های لوکس زی ر ترکش‬ ‫کولر های گازی یا در پناه ش��ومینه از ج��دال طبقاتی و‬ ‫بورژوازی مس��لط حرف می زنند و در نهایت فیلمنامه‬ ‫می نویسند و پروژه های کالن می بندند‪.‬مدیریت فرهنگی‬ ‫بیالنش را پرمی کند‪ .‬حاال چه نئومارکسیست باشد و چه‬ ‫غیر ان و البته برای مدیریت س��کوالر فرهنگی بهتر این‬ ‫استکهطرفمقابلادعایانقالبی گرینداشتهباشد‪.‬حاال‬ ‫اینکه رضا عطاران هم اشتراکات و هم استعدادهای فراوان‬ ‫داشته باشد برای این مدیران فرهنگی و رسانه ای مفهومی ‬ ‫نداشته و ندارد‪ .‬با این وصف توقعی از مدیریت فرهنگی‬ ‫نیست؛ اما از رس��انه ها و قلم به دس��تانی که نام انقالب‬ ‫اسالمی را یدک می کشند‪ .‬می شود و باید توقع بیشتری‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬سایتمشرق‬ ‫همنشینی عضو کلوپ میلیاردرها با طبقه ضعیف‬ ‫عطاران به دنبال چه نوع سینمایی است؟‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫‪4‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪133‬‬ ‫وقتیبارضاعطارانازنزدیکبرخوردمی کنی‪،‬قطعا‬ ‫بهنظراشنامی اید؛البتهنهازانبعدکههنرپیشهپرکارسینماو‬ ‫تلویزیونبودهوطبعاشناختهشدهاست‪،‬بلکهازاینمنظرکه‬ ‫ظرف چند دقیقه اندک دستت خواهد امد که او همان طور‬ ‫کهبازیمی کندزندگیمی کند‪،‬یاشایدهمبرعکس‪.‬اساسا‬ ‫هیچ کس‪ ،‬حتی خودش هم به خاطر نمی اورد که او را در‬ ‫فیلم ها و سریال های مختلف‪ ،‬با تیپ های متفاوت دیده‬ ‫باشد‪.‬گاهیمی گویددوستداردرئالبازیکند‪،‬گاهیهم‬ ‫اعترافمی کندکهاساسااین کارازاوبرنمی ایدکهمثالمثل‬ ‫اکبرعبدی‪،‬یک جانقششاهرابازیکند‪،‬جایینقشکودک‬ ‫وجایدیگرنقشمادربزرگیاقصابرا‪.‬‬ ‫در واقع رضا عطاران در توضیح خالصه‪ ،‬در عرصه‬ ‫نمایش زندگی‪ ،‬همان طور می خن��دد‪ ،‬همان طور حرف‬ ‫می زند‪،‬همان طورشوخیمی کندوهمانطورسربه هواست‬ ‫کهدرفیلم هایشهست‪.‬پسعجیبنیستکهدر فیلم هاو‬ ‫سریال هاییکهمی سازد‪،‬غالباغلبهبر فضاوشخصیت های‬ ‫مربوط به طبقه متوسط جامعه است؛ چراکه او خود از دل‬ ‫اینطبقهبرامدهوباانهازندگیکردهاست‪.‬طبقهمتوسطهم‬ ‫طبعانگاهنزدیک تریدارندبهطبقه هایپایین دستجامعه‬ ‫تامتموالنیکهگاهیممکناستاعانه ایبرایفقراصرف‬ ‫کنند‪.‬اینوجهعطارانموجبشدهحتیدرفیلم هاییکهاو‬ ‫خودنقشیدرنوشتنوکارگردانیانهانداشته‪،‬با حضورش‪،‬‬ ‫غلبه به سمت این طبقات اجتماعی بچرخد‪ .‬برای نمونه‪،‬‬ ‫گویا ابتدا قرار بوده در فیلم «کالهی برای باران» (مسعود‬ ‫نوابی) عطاران نقش فرد متمولی را داش��ته باشد که برای‬ ‫تفریح دزدی می کند‪ ،‬اما رفته رفته با حضور او در اتمسفر‬ ‫فضای کار‪ ،‬تصمیم بر این می شود که شخصیت مربوط‬ ‫به او‪ ،‬جوانی باش��د که دل پاکی دارد‪ ،‬اما از سر العالجی‬ ‫بهکارهایخالفقانونرویاوردهوالبتهقطعاحاصلکار‬ ‫نشان داده که این تغییر تصمیم‪ ،‬شاید درست ترین تصمیم‬ ‫درباره ان فیلمبوده است‪.‬‬ ‫عطارانازنسلچهل وهفتی هاستکهدورانکودکی‪،‬‬ ‫نوجوانی و جوانی ش��ان هر کدام با ش��رایط و تحوالت‬ ‫اجتماعی خاصی همراه بوده و به همین نسبت خاطرات‬ ‫نوستالژیک بسیاری از هر کدام از این دوره ها داشته اند‪ .‬او‬ ‫که اصلیت گنابادی دارد و متولد مشهد است‪ ،‬کار هنری‬ ‫را گویا در تهران که برای ادامه تحصیل به ان وارد ش��ده‬ ‫و در حال تش��کیل خانواده در ان هم بوده‪ ،‬از س��ال‪ 72‬و‬ ‫براس��اس اتفاق‪ ،‬با مجموعه معروف «س��اعت خوش»‬ ‫اغاز می کند‪ .‬البته پیش از ان نقش طنز بازی نمی کرده اما‬ ‫نقش های جدی اش هم خنده تماشاگر را به دنبال داشته‬ ‫بالدینصادقی‪«:‬هملت‬ ‫است‪.‬دو نمایشکارکردهبودباقط ‬ ‫و سیمرغ»‪ .‬او نقش یکی از دوس��تان هملت را داشته که‬ ‫هرچند نقش جدی بود‪ ،‬تماشاچی می خندید‪ .‬در سیمرغ‬ ‫هم یکی از ‪ 30‬مرغ بود که باز هم همی��ن اتفاق می افتاد‪.‬‬ ‫در نمایش هملت با مهران مدی��ری که نقش برادر اوفیلیا‬ ‫را بازی می کرد‪ ،‬اشنا می شود و زمانی که انها هسته اولیه‬ ‫ساعتخوشراچیدهوازده هانفرهمتستگرفتهبودند‪،‬‬ ‫مدیری ناگهان به ی��اد عطاران می افت��د‪ ،‬او را پیدا می کند‬ ‫و برای بازی در این مجموع��ه طنز دعوتش می کند‪.‬البته‬ ‫ارتباط مدیری و عطاران پس از ان شکل سوال برانگیزی‬ ‫داشته که تصور دو پادشاه در یک اقلیم نگنجد را به ذهن‬ ‫متبادر می کند‪ ،‬اما همواره به شکلی به نظر تصنعی‪ ،‬ازسوی‬ ‫طرفین رد شده است‪ .‬عطاران همواره از این سخن گفته‬ ‫که افتخار می کند در یکی از اثار مدیری نقشی ایفا کند‪ ،‬اما‬ ‫چون می داند که نقش های او متناسب با نوع بازی عطاران‬ ‫نیست‪ ،‬برای کارهای مدیری دعوت نمی شود‪ .‬از طرفی‬ ‫هم با توجه به پیشنهاد نقش هایی که مدیری رد می کند‪،‬‬ ‫می داند که برای بازی در کارهای او اجابتش نخواهد کرد‪،‬‬ ‫پس او هم دعوتش نمی کند‪ .‬عطاران در عین حال مدام از‬ ‫این سخن می گوید که مدیری شخصیتی دارد که در عین‬ ‫باهوش��ی‪ ،‬از زندگی لذت نمی برد‪ .‬اگر حرف عطاران را‬ ‫بپذیریم‪،‬شایدنقطهعطفتفاوتفضایکاریمدیریواو‬ ‫دراینباشدکهکارهایشمعموالفانتزینیستودرمحیط‬ ‫خانواده ها و کوچه پس کوچه های جنوب شهر‪ ،‬برمبنای‬ ‫واقعیت هایملموسمی گذرد‪.‬شایدبتوانگفتبسیاریاز‬ ‫موقعیت هاوشخصیت هایعطاراندست کمدرمادهاولیه‪،‬‬ ‫از خاطرات دوران کودکی و نوجوانی اش نشات گرفته و‬ ‫در نهایت یک پرداخت هنرمندانه و هوشنمدانه را از سر‬ ‫گذرانده اند‪ .‬مثال برای کسانی که در فضاهای مشابه زندگی‬ ‫کرده باشند‪ ،‬شخصیت هایی چون هاش��م اگزوز (با بازی‬ ‫سیروس گرجستانی) در سریال متهم گریخت او‪ ،‬مانند‬ ‫دیگر شخصیت های این مجموعه‪ ،‬مابه ازاهایی در فضای‬ ‫رئالزندگیداشته اند‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬رضا عطاران که حضور در ‪ 22‬مجموعه‬ ‫تلویزیونی را به عنوان بازیگر‪ ،‬کارگردان‪ ،‬نویسنده‪ ،‬مشاور‬ ‫و حتی طراح تیتراژ و خواننده در کارنامه دارد‪ ،‬وقتی پس‬ ‫از چهار س��ال بازی در چهار مجموعه‪ ،‬نخستین تجربه‬ ‫کارگردانی اش را در سال ‪ 76‬تجربه کرد‪ ،‬تا مدتی در همان‬ ‫فضاهای«مجیددلبندم»کارمی کرد‪،‬اماشایدبتوانگفتاز‬ ‫ساخت «کوچه اقاقیا» در سال‪ 82‬بود که قالب مخصوص‬ ‫خودراپیداکردودراثاربعدیچون‪«:‬خانهبه دوش»‪«،‬متهم‬ ‫گریخت»‪« ،‬ترش و شیرین»‪« ،‬سه در چهار» و «بزنگاه»‪ ،‬ان‬ ‫را ادامه داد‪ .‬فضای خانواده ای از طبقه متوسط یا مستضعف‬ ‫توامبامشکالتنداریکهخودزندگیوروابطشانفضایی‬ ‫طنزگونه دارد و در واقع به مخاطب القا می کند که در عین‬ ‫نداری می توان و باید اسوده و چه بسا سرخوش زندگی‬ ‫کرد‪ .‬درواقع هرچند عطاران در حوزه سریال تلویزیونی‬ ‫سابقه همکاری با افرادی چون مهران مدیری‪ ،‬بهروز‬ ‫بقایی‪،‬سیروس مقدم‪،‬مرضیهبرومند‪،‬مسعودرساموبیژن‬ ‫بیرنگرادارد‪،‬خودشامضایکاریپیدامی کندمتفاوت‬ ‫کهشایدبتوانگفتازسویهمکارانشمهرانغفوریان‪،‬‬ ‫مجید صالحی و سعید اقاخانی که هرکدام به نوعی با‬ ‫حضوردراثاریازعطارانشناختهیاشناخته ترشدند‪،‬‬ ‫تکثیرشد‪.‬‬ ‫عطاران به موازات حضور در تلویزیون و دقیقا از‬ ‫سال‪ 1376‬بازیدراثارسینماییراهمدنبالکردهوباز‬ ‫جالبانکهدراینزمینههمبههمگرایی هاییرسیده‬ ‫است‪ .‬ش��اخص ترین انها «کاله قرمزی و سروناز»‬ ‫ایرجطهماسب‪«،‬هوو»و«تیغ زن»علیرضاداوودنژاد‪،‬‬ ‫«خروس جنگی» مسعود اطیابی‪« ،‬توفیق اجباری»‬ ‫محمدحسینلطیفی‪«،‬تسویه حساب»تهمینهمیالنی‪،‬‬ ‫«ورود اقایان ممنوع» رامبد جوان و «اسب حیوان‬ ‫نجیبی اس��ت» و «بی خود و بی جهت» عبدالرضا‬ ‫کاهانیبودهاست‪.‬دراینمسیرهماوهرچندمسیر‬ ‫خود را از سیندرال و کاله قرمزی اغاز می کند‪ ،‬در‬ ‫ادامه نیز فیلم هایی چون نیش زنبور و هرچی خدا‬ ‫بخواد را به کارنام��ه اش اضافه می کند و هنوز هم‬ ‫در کارهایی چون اخالقتو خوب کن حضور می یابد‪ ،‬اما‬ ‫درنهایتبهاثارعبدالرضاکاهانیمی رسد‪،‬بانقش هاییدر‬ ‫تلفیقجدیتزندگی‪،‬لودگیوطنزوتلخی‪.‬‬ ‫اتفاقا وقتی هم که پس از حضور و بازی در ‪ 23‬فیلم‬ ‫سینمایی‪،‬بیست وچهارمینحضورشهمزمانمی شودبا‬ ‫اولین تجربه کارگردانی اش‪ ،‬باز هر دو وجه را از خود بروز‬ ‫می دهد‪ .‬درواقع فیلم «خوابم می اد» را در دو نیمه می توان‬ ‫توصیف کرد که نیمه نخست ان فضایی مخاطب پسند‬ ‫دارد‪،‬هرچندبازهمانوجوهتوجهبهقشرپایین دستدران‬ ‫مشهود است‪ ،‬در نیم هدوم هم که این وجهبهغلبه می رسد‪،‬‬ ‫امابازمخاطبرفتارینشانمی دهدکهیعنیبابپسندش‬ ‫امده و برای راضی نگه داشتن او الزم نیست به هر پستی در‬ ‫ت با بازی مریال‬ ‫کار طنز دست زد‪ .‬در این فیلم هم شخصی ‬ ‫زارعی و هم ان شخصیتی که عطاران در قالب فرزند ناصر‬ ‫گیتی جاه (پدر) و اکبر عبدی (مادر) بازی کرده‪ ،‬از دل همان‬ ‫محله هاییبیرونامده اندکهتلویزیوندرانهاکمیاببودو‬ ‫امتحان شانس با تفنگ ساچمه ای پردار‪ ،‬یک تفریح بزرگ‬ ‫محسوبمی شد‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه در این میان انکه فیلم حتی فراتر از‬ ‫برخی پیش بینی های به نسبت میانه‪ ،‬در دو هفته نخست و‬ ‫درحالی کهمهم ترینسینمایتهرانرادراختیارنداشته‪،‬مرز‬ ‫فروشیکمیلیاردتومانیراردکرده‪،‬امابازهمرضاعطاران‬ ‫به سینماهای جنوب تهران سر می زند و با بچه های ان جا‬ ‫فیلمرامی بیند‪،‬هنوزماشیننداردوچونباتاکسیواژانس‬ ‫این طرف و ان طرف می رود پای ثابتی برای درد دل مردم‬ ‫شده است و به رغم ورود به باشگاه میلیاردی ها‪ ،‬همچنان‬ ‫برای اینده زندگی اش نگران اس��ت‪ ،‬چون می داند ش��م‬ ‫اقتصادی خوبی ندارد و احتمال زیادی دارد که سرنوشتش‬ ‫بشود شبیه به انچه بر بسیاری از مشاهیر سینما گذشت و‬ ‫به سختیگذشت‪g.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫نقدونظر ‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪74‬‬ ‫سلطه اسپانیا‬ ‫پرده برداری از راز قهرمان‬ ‫اسپانیا چگونه اروپا را فتح کرد؟‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫‪1‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫مسابقات یورو‪ 2012‬را باید از دو منظر مورد بررسی‬ ‫ی و اجتماعی و‬ ‫قرار داد‪ .‬یکی از منظر سیاس��ی‪ ،‬اقتصاد ‬ ‫دیگری از منظر فنی‪ ،‬چراکه هر دوی این موارد به یکدیگر‬ ‫مربوط اس��ت‪ .‬بی تردید تنها نکته تازه در این رقابت ها‬ ‫بازی بدون مهاجم تیم اس��پانیا بود و شاید برای بسیاری‬ ‫سوال باشد که منطق دل بوسکه برای این اقدام چه بوده‬ ‫است؟ نکته اینجاس��ت که مدتی قبل چلسی با روشی‬ ‫خاص توانست تیم هایی چون بارسلونا و بایرن مونیخ را‬ ‫در لیگ قهرمانان اروپا شکست دهد و قهرمان شود‪ .‬ایتالیا‬ ‫هم در یورو همین راه را پیمود‪ .‬روشی که ایتالیا برگزید‪،‬‬ ‫راهی است که از لیگ دسته دوازدهم تا لیگ برتر فوتبال‬ ‫هر کش��وری می توانند اتخاذ کنند اما روش تیم اسپانیا‬ ‫یک روش منحصر به فرد اس��ت و قابل تکثیر شدن در‬ ‫جهاننیست‪.‬درتئوریفوتبالزمینبهسهقسمتتقسیم‬ ‫می شود‪ .‬یک سوم خودی که مدافعان در ان حضور دارند‪،‬‬ ‫یکسوممیانیکه هافبک هادرانبازیمی کنندویکسوم‬ ‫حریفکهجایگاهمهاجماناست‪.‬یعنیهرکدامازاینسه‬ ‫خط بازیکنان تخصصی مربوط به خود را دارند‪ .‬حال اگر‬ ‫تیمی مانند اسپانیا انقدر قوی باشد که یک سوم میانی خود‬ ‫را در محوطه ‪ 18‬قدم تیم حریف تشکیل دهد‪ ،‬ان وقت‬ ‫دیگر به جای مهاجمانی چون ت��ورس و یورنته نیاز به‬ ‫ظرافت هافبک هاییچوناینیستا‪،‬فابرگاسوژاویخواهد‬ ‫بود‪ .‬در بازی فینال دیدیم زمانی که ایتالیا با‪ 11‬بازیکن دفاع‬ ‫می کرد‪ ،‬اسپانیا همین روش را اتخاذ کرد و یک سوم میانی‬ ‫خود را در محوطه جریمه حریف تشکیل داد و طبیعتا در‬ ‫ان زمان تورس اگر در زمین بود یک بیکاره می ش��د و به‬ ‫همیندلیلکاربهخالقیتسیلوا‪،‬فابرگاس‪،‬اینیستاوژاوی‬ ‫سپرده شد و ایتالیا این گونه عقب زده شد و زیر فشار قرار‬ ‫گرفت‪ .‬اما چه زمانی دل بوسکه مهاجمانش را به میدان‬ ‫اورد؟زمانیکهایتالیابهدروازهاسپانیافشاراوردواینفشار‬ ‫سبب شد تا خط میانی این تیم عقب برود‪ .‬به همین دلیل‬ ‫سرمربی اسپانیا تورس را به زمین فرستاد تا فشار را حفظ‬ ‫کند و دقیقا هم موفق ب��ود‪ .‬در واقع می توان گفت که دل‬ ‫بوسکه روش‪ 4-1-5‬را برای بازی تیمش برگزید‪ .‬استفاده‬ ‫ک هافبک دفاعی و پنج بازیکن هافبک‬ ‫از چهار مدافع‪ ،‬ی ‬ ‫که در واقع هر پنج نفر انها مهاجمانی بودند که با ظرافت‬ ‫کهافبکدریکسومحریفبازیمی کردند‪.‬من‬ ‫خاصی ‬ ‫اطمیناندارماسپانیابااتخاذاینروشالمانراهمشکست‬ ‫می داد‪.‬یعنیاگرکلوزهوگومزرادرخطحملهالماندرنظر‬ ‫بگیریم انها هم در مقابل این روش بازی از کار می افتادند‪.‬‬ ‫ضمن انکه المان به هیچ وجه توانایی اقدام مشابه مانند‬ ‫ط هافبک‬ ‫اسپانیا را نداشت چراکه بازیکنان این تیم در خ ‬ ‫تواناییفنیبازیکناناسپانیاراندارند‪.‬اماجداکردنمباحث‬ ‫فنی از مباحث سیاسی‪ -‬اجتماعی و اقتصادی اشتباه است‪.‬‬ ‫فراموش نکنیم اکنون در اروپا با دولت هایی ورشکسته‬ ‫در مناس��بات اقتصادی و اجتماعی و همراه با وادادگی‬ ‫سیاسی روبرو هستیم‪ .‬در همین اروپا‪ ،‬اسپانیایی قرار دارد‬ ‫که دولتش از نظر مالی کامال دچار بحران است و همینطور‬ ‫المانی که در مقابل این ورشکستگی ها کاری پیش نبرده‬ ‫است‪ .‬فوتبال هم یک جزیره مستقل نیست که بخواهیم‬ ‫بگوییم از این مسائل تاثیری نمی گیرد‪ .‬نکته اینجاست که‬ ‫با این ش��رایط دولت ها کنترلی بر روی فوتبال ندارند و‬ ‫فوتبال بدون نظارت هم به دست بنگاه های شرط بندی‬ ‫می افتد و بازیکنان فوتبال هم نه به کارمندانبلکهبهبردگان‬ ‫این بنگاه ها تبدیل می شوند‪ .‬این گونه است که می بینیم‬ ‫دولت ایتالیا قبل از اغ��از رقابت های یورو اعالم می کند‬ ‫که باید فوتبال این کشور برای دو سال تعطیل شود و تیم‬ ‫ملی این کشور هم به رقابت های یورو‪ 2012‬نرود چراکه‬ ‫می داند دیگر امورات فوتبال از دستش درامده است‪ .‬چند‬ ‫سالقبلسلویوبرلوسکونیرئیس جمهورایتالیاقانونیرا‬ ‫به پارلمان برد و برای تیم های لیگ برتر این کشور تقاضای‬ ‫پول کرد اما پارلمان به دلیل بحران اقتصادی با ان مخالفت‬ ‫کرد و طبیعی بود که وقتی دولت پول باشگاه ها را ندهد ان‬ ‫وقت اختیار این باشگاه ها دست افرادی می افتد که به دنبال‬ ‫کار در ورزش نیستند بلکه امده اند تا جیب خودشان را پر‬ ‫کنند‪ .‬در واقع‪ ،‬موضع گیری دولت ایتالیا درباره ممانعت از‬ ‫امدن تیم ملی این کشور به یورو و تعطیلی دو ساله فوتبال‬ ‫باشگاهینشانمی دهدکهفساددرفوتبالایتالیابهباالترین‬ ‫اندازه خود رسیده است‪ .‬بنابراین بجای پرداختن به مسائل‬ ‫تکنیکی و تاکتیکی باید یورو و نتایج به دست امده در ان‬ ‫را از این زاویه نگاه کنیم‪ .‬سوال این است یوفا که فقط یک‬ ‫میشلپالتینیداردقوی تراستیادولتایتالیابادههاوزیر؟‬ ‫وقتیدولتایتالیاحریفاینهانشدهاستدیگرتکلیفما‬ ‫با یورو هم مشخص است‪ .‬در روز اول رقابت های یورو‬ ‫جمهوری چک که در نهایت صدرنشین می شود‪ ،‬چهار‬ ‫گل از روسیه دریافت می کند‪ .‬این چهار گل را پیتر چک‬ ‫می خورد که سه تا از این گل ها بسیار بچه گانه و خنده دار‬ ‫است‪.‬حالاینپیترچکدروازهبانچهتیمی است؟دروازه‬ ‫بان تیم چلسی که مالکش ابراموویچ روس است‪ .‬همین‬ ‫روسیه در روز اخر به یونان ضعیف می بازد و کنار می رود‪.‬‬ ‫همانطور که لهستان و اوکراین کنار می روند‪ .‬من روزی که‬ ‫بازی هلند و دانمارک را دیدم‪ ،‬همان زمان که مشخص شد‬ ‫پنجمهاجمدرجهیکاینتیماز‪ 12‬موقعیتگلهیچکدام‬ ‫را گل نکرده اند‪ ،‬گفتم که این هلند در همین مرحله حذف‬ ‫می شود‪ .‬هلندی ها حوصله نداشتند وقت خود را در این‬ ‫بازی ها صرف کنند تا در اخر بخواهند حریف تمرینی‬ ‫ایتالیا شوند‪ .‬وقتی می بینیم بالوتلی‪ ،‬پیرلو و بوفون سه نفره‬ ‫المان را به دار می کش��ند دیگر نمی توانیم خودمان را به‬ ‫عنوان کسانی که سررشته از فوتبال دارند‪ ،‬فریب دهیم‪.‬‬ ‫البته در بازی المان و ایتالیا من بحث تبانی را ندارم بلکه‬ ‫می گویم که ایتالیایی ها دوپینگ کرده بودند و البته چهره‬ ‫المانی ها هم نشان می دادکه چندان عالقه ای به انجام بازی‬ ‫همیشگیشانندارند‪.‬بعدازاینبازیهمرسانه هایالمانی‬ ‫کهخودشانامپراتوریدروغهستندسعیکردندیواخیملو‬ ‫را که تا دیروز شاه انها بود‪ ،‬تخریب کنند و برای پرت کردن‬ ‫اذهان تقصیر را به گردن او بیندازند‪ .‬بنابراین در این فوتبال‬ ‫فاسد نمی توان تنها به دنبال نکات فنی بود‪g.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫یورو‪2012‬اصالدفاعینبود‬ ‫المان لحظه ها را مدیریت نکرد‬ ‫مجید جاللی‬ ‫‪2‬‬ ‫ورزش‬ ‫در بازی ه��ای یورو ‪ 2012‬ش��اهد ب��ه کارگیری‬ ‫سبک های جدید در فوتبال بودیم‪ .‬عده ای از کارشناسان‬ ‫عنوان کردند که در این دوره از رقابت ها استفاده از سبک‬ ‫بازی فوتبال تخریبی بیداد ک��رده و به عنوان یک تهدید‬ ‫مطرح شده است‪ .‬در حالی که با نگاهی به تیم های حاضر‬ ‫در این دوره از مسابقات فوتبال جام ملت های اروپا به این‬ ‫نتیجه می رسیم که واقعا اینطور نبوده و تیم ها با سبک های‬ ‫مختلف بازی می کردند‪ .‬به عنوان مثال می توان اسپانیا را‬ ‫گزینه ای دانست برای باال امدن و تا رسیدن به فینال این‬ ‫مسابقات زمانی که در زمین بود از سبک بازی تخریبی‬ ‫استفاده می کرد‪ .‬ولی تیم فعلی اسپانیا این طور نبود‪.‬‬ ‫بازیتخریبییکبخشیازفوتبالاستکههرتیمی‬ ‫ در هر برهه ای از زمان در زمین می تواند به این سبک بازی‬ ‫کند‪ .‬چرا که با توجه به بازی حریف تیم ها می توانند از این‬ ‫ی به طور‬ ‫روش تیم خود را در بازی جلو ببرند و اگر تیم ‬ ‫کاملنسبتبه ان بی اعتنا باشد مانند تیم ملی فوتبال المان‬ ‫ضربه می خورد‪ .‬چرا که در زمین فوتبال و در هنگام بازی‬ ‫بحث به کار بردن انرژی و استفاده از حداکثر توانایی ها‬ ‫برای گرفتن سه امتیاز در زمین یک بخش بوده و بحث از‬ ‫بین بردن قابلیت های حریف بخش دیگر است‪ .‬چرا که‬ ‫از این روش تیم هایی می توانند قدرت حریف را خنثی‬ ‫کرده و در کنار ان برنامه عملیاتی را که خودش��ان برای‬ ‫زمین بازی طراحی کرده اند را پیش ببرند و ان را اجرا کنند‪.‬‬ ‫در مسابقات یورو ‪ 2012‬عالوه بر ایتالیا که در اکثر‬ ‫بازی ها به فوتبال تخریب��ی روی اورده بود‪ ،‬اس��پانیا تا‬ ‫حدودی از این روش استفاده کرد و تیم ملی پرتغال هم‬ ‫دیگر تیمی بود که برای باال امدن تالش کرد از این روش‬ ‫استفاده کند‪.‬‬ ‫در زمین بازی نیروهایی که در اختیار داریم را باید‬ ‫به گروه های مختلف تقسیم بکنیم‪ .‬نیروهای زمین همه‬ ‫نباید نیروهای ویژه باش��ند‪ ،‬بلکه تعدادی از نیروها باید‬ ‫بازیکنان عادی باش��ند تا انرژی و توانایی خود را به کار‬ ‫برده و قابلیت های حریف را از بین ببرند‪ .‬باید برای این‬ ‫نیروها طراحی خاص و برنامه ویژه ای را در نظر گرفت‬ ‫تا به این ترتیب بتوانیم به پیروزی برسیم‪ .‬البته نباید همه‬ ‫توانایی خود را در استفاده از این سیستم گذاشت و باید‬ ‫بین نیروهایی که در اختیار داریم تعادل برقرار کنیم‪.‬‬ ‫در برهه ای از زمان در فوتبال اروپا تیم فوتبال چلسی‬ ‫به طور وسیعی به سیس��تم فوتبال تخریبی دست زد و‬ ‫همین مساله باعث شد در تمام محافل فوتبالی در این قاره‬ ‫نگرانی هایی در رابطه با گسترش فوتبال تخریبی ایجاد‬ ‫شود‪ .‬ولی این اتفاق و تیم ها به طور وسیع و تهدید کننده‬ ‫به سیستم تخریبی روی نیاوردند‪.‬‬ ‫تیم ملی فوتبال المان در مسابقات یورو یکی از قابل‬ ‫احترام ترین تیم ها بود که از نظر من نه تنها شایس��تگی‬ ‫حضور در فینال جام ملت های اروپا را داشت‪ ،‬بلکه در‬ ‫صورت حضور در فینال در کنار تیم ملی فوتبال اسپانیا‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫‪76‬‬ ‫شک نکنید که به راحتی عنوان قهرمانی اروپا را از ان خود‬ ‫می کرد ولی مشکالتی در این تیم وجود داشت که باعث‬ ‫شد المان نتواند باال بیاید و در مرحله نیمه نهایی حذف‬ ‫شود‪ .‬یکی از علل اصلی باال نیامدن المان و شکست این‬ ‫تیم برابر تیم ملی ایتالیا کم تجربگی بازیکنان المانی بود‪.‬‬ ‫انها در جریان بازی بای��د مدیریت لحظه می کردند و از‬ ‫قابلیت هایخوداستفادهبهتریمی کردندولیکم تجربگی‬ ‫باعث شد تا با اشتباهاتیکه انجام شدنتیجه بازی را واگذار‬ ‫کنند‪ .‬در جریان ی��ک بازی فوتبال بدن��ه و کلیت بازی‬ ‫تحت اختیارلحظه هاستولیالمانی هابهاینعاملتوجه‬ ‫نکردند و برای جبران گل های خورده شده زمان زیادی را‬ ‫از دست دادند و همین عامل منجر به شکست این تیم و‬ ‫نرسیدن به فینال بازی های جام ملت های اروپا شد‪.‬‬ ‫یکیازسیستم هایبسیارجالبمسابقاتیوروابداع‬ ‫اسپانیا در استفاده از سیستم بازی بدون مهاجم است‪ .‬این‬ ‫سیستمکامالجدیدبودهوسیستمی برایایندهاست‪.‬البته‬ ‫این سیستم به بازی های یورو مربوط نبوده و سه سال پیش‬ ‫اسپانیا از این سیستم استفاده می کرد‪ .‬البته باشگاه بارسلون‬ ‫اولین باشگاهی بود که از ان اس��تفاده کرد و همان زمان‬ ‫هنگامی که مسی را در ترکیب خود قرار می داد پست او‬ ‫مهاجم کالسیک نبود‪ .‬این سیس��تم نیاز به بحث قوی و‬ ‫کارشناسی جزئی داشته و من به شخصه درصدد هستم‬ ‫با همکاری کمیته اموزش فدراس��یون فوتبال و کانون‬ ‫مربیان جلسات مختلفی را برگزار کرده و سیستم بازی‬ ‫بدون مهاجم را به طور شخصی مورد مطالعه قرار بدهیم‪.‬‬ ‫این سیستم کاری کامال جدید بوده و سیستمی برای اینده‬ ‫است‪ .‬در فوتبال ایران برای پیشرفت باید از همین میادین‬ ‫درس گرفت‪ .‬مسابقات جام ملت های اروپا بهترین میدان‬ ‫است تا در ان مربیان سبک های فوتبال روز دنیا را شناخته‬ ‫و ان را در تیم های خود به کار ببرند‪.‬‬ ‫شانزده تیم این جام را می توان به سه گروه تقسیم‬ ‫کرد که هرکدام از این گروه ها برای رسیدن به موفقیت فنی‬ ‫خود از روش های مختلفی استفاده می کردند‪ .‬یک گروه‬ ‫به روش س��نتی عمل می کردند و دوست داشتند از این‬ ‫طریق به موفقیت برسند که البته دیدیم هنوز بعضی از این‬ ‫روش های سنتی کارامد هستند‪ .‬تیم های مانند انگلیس‪،‬‬ ‫یونان و ایتالیا در این گروه ق��رار می گیرند که البته ایتالیا‬ ‫تاحدی از این روش استفاده می کرد‪.‬‬ ‫گروهدیگرتیم هاییبودندکهبرایرسیدنبه موفقیت‬ ‫خود سعی می کردند در ایده های تیمی تحت تاثیر قابلیت‬ ‫ستاره هایش��ان عمل کنند و بر اس��اس ستاره هایش��ان‬ ‫برنامه ریزی می کردند که تیم های��ی مانند پرتغال به این‬ ‫شکل عمل می کردند‪ .‬گروه دیگر تیم هایی بودند که از این‬ ‫گروه ‪ 10‬سال پیش برنامه ریزی برای توسعه فوتبالشان‬ ‫داشتند و از طریق ان می خواهند اینده را از ان خود کنند‪.‬‬ ‫تیم هایی مانند روسیه‪ ،‬کرواسی‪ ،‬اس��پانیا و در راس انها‬ ‫المان می خواستند از طریق توسعه بلند مدت به موفقیت‬ ‫پایدار برسند‪.‬‬ ‫بنابراین روش کار هر سه گروه می توانست منجر‬ ‫به موفقیت تیم ها ش��ود‪ .‬حاال ما به عنوان کش��وری که‬ ‫می خواهیم فوتبالمان پیشرفت کند باید انتخاب کنیم که‬ ‫از کدام راه می توانیم پیش برویم‪ .‬این انتخاب پیش روی‬ ‫ماست و با توجه به وضعیت فرهنگی‪ ،‬نگرش افکار مردم‬ ‫و رسانه ها باید تصمیم بگیریم که ایا موفقیت را بر اساس‬ ‫به روش قدیمی می خواهیم یا در سایه عملکرد ستاره ها‬ ‫یا اینکه با برنامه ای که حاصل کار چندین ساله است‪g.‬‬ ‫موجنژادپرستیدر‬ ‫اوکراینولهستان‬ ‫مقایسه تماشاگران ایرانی و‬ ‫تماشاگران یورو‪2012‬‬ ‫حاج رضایی‬ ‫‪3‬‬ ‫می خواهم از المان شروع کنم‪ .‬انها امسال تیم بسیار‬ ‫قابل احترامی را راهی مسابقات کرد‪ .‬یواخیم لو در شش‬ ‫سالی که در تیم ملی المان حضور داشته است اندیشه های‬ ‫خود را به خوبی در این تیم القاء کرده است‪ .‬تیم ملی فوتبال‬ ‫المان امسال با میانگین ‪ 24‬سال سن جوان ترین تیم جام‬ ‫بوده است که به رغم بازی های خوب نتوانست به فینال‬ ‫یورو برسد‪.‬‬ ‫تیم ملی فوتبال ایتالیا در مقابل انتقادات بسیاری به‬ ‫فینال رسید ولی با اختالف فاحش نتوانست در این جام‬ ‫به قهرمانی دست یابد‪ .‬عوامل زیادی را می توان برای عدم‬ ‫موفقیت ایتالیا شمرد‪ .‬در این جام به روشنی می شد دید‬ ‫که فوتبال اسپانیا در سطحی باالتری از فوتبال ایتالیا قرار‬ ‫دارد‪ .‬بازیکنان اسپانیا در سن طالیی و اوج فوتبال خود‬ ‫مهندس علیه معمار‬ ‫جدالمغزومغز‬ ‫‪4‬‬ ‫افشین خماند‪/‬روزنامه نگار‬ ‫بی س��لیقگی اس��ت که به ه��ر دو ن��ام مهندس‬ ‫بدهیم‪ ،‬این درس��ت که هر دو بازیکن درمیانه میدان‬ ‫بازی می کنند‪ ،‬درست اس��ت که هر دو در میانه میدان‬ ‫بازیس��ازی می کنند و به بازی سروشکل می دهند‪ ،‬اما‬ ‫میان انچه ژاوی در میانه زمی��ن انجام می دهد تفاوتی‬ ‫عمده دارد با انچه پیرلو می کن��د‪ ،‬تفاوتی که می تواند‬ ‫فاصله ای به اندازه معماران و مهندس��ین داشته باشد‪.‬‬ ‫ابتدا باید تعریف این دو را بنویسیم پس از ان به این دو‬ ‫ستاره بازگردیم‪ .‬معماری‪ ،‬کاری هنرمندانه است‪ ،‬کاری‬ ‫که در ان لطافت و خالقیت در ان حرف اول و اخر را‬ ‫می زد‪ ،‬کاری که معمار می کند یک کار تمام حسی است‬ ‫و ذوقی‪ ،‬اما کار مهندس فنی اس��ت‪ ،‬مهندس براساس‬ ‫برنامه ای از پیش تعیین شده و براساس اصول تعریف‬ ‫شده کار می کند‪ ،‬مهندس بیشتر از انکه حسش استفاده‬ ‫ژاوی‬ ‫ژاوی یک مهندس واقعی فوتبال است‪ ،‬بازیکنی‬ ‫که قابلیت طراحی به شکل قالب بندی شده را دارد‪ ،‬هر‬ ‫مسابقه ای که ژاوی دران بازی می کند امار پاس کوتاه به‬ ‫شکل خودکار باال می رود‪ ،‬اقای مهندس انقدر با هوش‬ ‫است که فضا را در هر حال تشخیص می دهد‪،‬او بازیکن‬ ‫پیرلو‬ ‫پیرلو یک معمار واقعی فوتبال است‪ .‬او هنرمندانه‬ ‫بازی می کند‪ ،‬این بازیکن در تمام سال هایی که در میانه‬ ‫میدان باشگاه های بزرگی نظیر اینترمیالن‪ ،‬ا‪.‬ث‪.‬میالن و‬ ‫یوونتوس بازی می کرد‪ ،‬نشان می داد که چگونه می توان‬ ‫خالقانه کنترل بازی را در دس��ت گرفت‪ .‬پیرلو حتی‬ ‫وقتی پشت ضربه پنالتی ایستاد نشان داد که می توان از‬ ‫لحظه های بازی لذت برد وحتی پنالتی به شکلی غریزی‬ ‫چیپ نواخت‪ .‬پیرلو‪ ،‬در جام جهانی ‪ ۲۰۰۶‬همراه با تیم‬ ‫ملی ایتالیا قهرمان شد‪ .‬پیرلو‪ ،‬متخصص دادن پاس های‬ ‫اعجاب انگیز است‪ .‬او نبض بازی را خوب می شناسد و‬ ‫پاس های خود را با توجه به ضربان بازی تنظیم می کند‪.‬‬ ‫ی که پیرلو را پش��ت س��ر خود ببین��د‪ ،‬مهاجم‬ ‫مهاجم ‬ ‫خوشبختی است‪.‬‬ ‫امار چه می گوید؟‬ ‫ژاوی در جام ملت های اروپا در مجموع در شش‬ ‫ورزش‬ ‫کند از عقالنیت بهره می جوید‪ ،‬مهندس هوشش را بر‬ ‫ذوقش ارج��ح می داند‪ .‬با این حس��اب می توان ژاوی‬ ‫را یک مهندس در فوتبال نامی��د و پیرلو را یک معمار‪.‬‬ ‫یادمان باش��د که هیچ مهندسی در تعریف فوق به طور‬ ‫کامل نمی گنجد و هیچ معماری هم نیست که در دنیای‬ ‫حسی خود تماما شعور را به نفع شور از دسترس خارج‬ ‫کند‪ .‬در دنیای فوتبال هم این قاعده برقرار است‪.‬‬ ‫یورو‪ ۲۰۱۲‬جامی بود ک��ه ارزش خالقیت را در‬ ‫میدان فوتبال اثبات کرد‪ ،‬در این مس��ابقات ثابت شد‬ ‫که یک تیم فوتبال می تواند بدون مهاجم بازی کند‪ ،‬اما‬ ‫بدو ن هافبک میانی خالق‪ ،‬عمال بازی ممکن نبود‪ .‬در‬ ‫تمام بازی ها این بازیکنان خ�لاق بودند که بر بازی ها‬ ‫و س��بک های بازی س��ایه می انداختند‪ ،‬این جام برای‬ ‫خالق ها جامی برای اثبات اعتبار بود‪ ،‬نام خالقانی که‬ ‫خوش درخشیدند‪ ،‬سیاهه بزرگی است‪ .‬نام هایی نظیر‬ ‫لوکا مودریچ‪ ،‬لولندونسکی‪ ،‬اینیس��تا‪ ،‬موتینیو‪ ،‬اوزیل‬ ‫و جرارد ش��اخص ترین ها بودند‪ .‬برای همین اس��ت‬ ‫که دوس��ت دارم به مهم ترین جدال جام الاقل از نگاه‬ ‫خودم بپردازم‪ ،‬جدالی میان ژاوی و پیرلو‪ ...‬جدال میان‬ ‫مهندس و معمار‪.‬‬ ‫را در فواصل کوتاه وبزرگ رصد می کند و با پاس هایی‬ ‫که انگار با خط کش طراحی کش��یده ش��ده‪ ،‬توپ را‬ ‫به بازیکن می رس��اند‪ ،‬ژاوی با تکیه به هنر بازیسازی‬ ‫خود سال هاس��ت که در فوتبال اروپا می درخشد‪ ،‬او‬ ‫در بارسلونا و اسپانیا به تمام عناوین ممکن در فوتبال‬ ‫رسیده است‪ .‬ژاوی در جام ملت های اروپا درخشش‬ ‫گذشته را نداشت‪ ،‬اما با این حال توانست دومین مدال‬ ‫طالی یورو را هم به مجموع��ه افتخارات خود اضافه‬ ‫کند‪.‬‬ ‫مس��ابقه به میدان رفت‪ .‬پیرلو هم همین تعداد بازی را‬ ‫انجام داد اما تعداد دقایق بازی هافبک ایتالیایی‪ ،‬بیشتر‬ ‫از هافبک اسپانیایی بوده‪ .‬یعنی سهم ژاوی ‪ ۵۳۶‬دقیقه‬ ‫بود و سهم پیرلو ‪ ۵۷۰‬دقیقه‪ .‬هافبک ‪ ۳۲‬ساله ماتادورها‬ ‫در این بازی ها گلی به ثمر نرس��اند‪ ،‬اما پیرلو در مقابل‬ ‫کرواسی یک کاش��ته زیبا را تبدیل به گل کرد‪ .‬هر دو‪،‬‬ ‫دو پاس گل دادند که امار بس��یار خوبی نیس��ت‪ .‬امار‬ ‫شوت های ژاوی با ‪ ۱۱‬ش��وت بهتر ازپیرلو با ‪ ۹‬شوت‬ ‫بود‪ .‬در نفوذ های موثر امارهافبک بارسا بهتر بود‪ ،‬پیرلو‬ ‫‪ ۱۸‬نفوذ موثر داشت و ژاوی ‪۲۳‬درصد پاس های سالم‬ ‫ژاوی ‪ ۸۱/۲‬درصد بود و برای پیرلو ‪ ۸۹‬درصد‪ .‬ژاوی‬ ‫در هر بازی به طور میانگین ‪ ۱۲۵‬پاس داد و پیرلو ‪۱۳۹‬‬ ‫پاس‪.‬‬ ‫امار ها به طور مطلق حک��م به برتری هیچ یک از‬ ‫بازیکنان نمی دهد‪،‬در بعضی ایتم ها ژاوی بهتر بود ودر‬ ‫برخی دیگر پیرلو‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫قرار دارن��د‪ .‬این بازیکنان که همگی س��تاره های جوان‬ ‫سال ‪ 2004‬هستند به تدریج پا به سن گذاشته و در حال‬ ‫حاضر بهترین دوران فوتبال خود را پشت سر می گذرانند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر ایتالیا تا رسیدن به فینال دو بازی سنگین و‬ ‫نفس گیر را انجام داد‪ .‬این تیم در دیدار یک چهارم نهایی‬ ‫در برابر تیم ملی انگلستان به میدان رفت‪ .‬این بازی با نتیجه‬ ‫تساوی به پایان رسید و ایتالیا در ضربات پنالتی توانست‬ ‫در برابر حریفش به پیروزی برسد‪ .‬ایتالیا در مرحله نیمه‬ ‫نهایی در برابر حریف قدرتمندی مانند المان قرار گرفت‪.‬‬ ‫حضور در برابر تیم ملی المان باعث شد ایتالیا به طور کامل‬ ‫تخلیهانرژیشدهودیگرنتوانددرفینالبرابراسپانیاخوب‬ ‫بدرخشد‪ .‬البته نباید فراموش کرد که اسپانیا در بازی فینال‬ ‫یکی از بهترین بازی هایش در یورو را به نمایش گذاشت‬ ‫و ثابت کرد که یکی از بهترین هاست‪.‬‬ ‫المان تنها تیمی بود که تا رس��یدن ب��ه نیمه نهایی‬ ‫بدون اس��تثنا تمام حریفانش را شکس��ت داده بود‪ .‬این‬ ‫تیم در مرحل��ه گروهی هر س��ه تیم را مغل��وب کرد‪،‬‬ ‫به همین دلی��ل بازیکنان دیگر تا فینال خ��ود را از پیش‬ ‫ی کامال‬ ‫برنده می دانستند‪ .‬در بازی المان برابر ایتالیا که تیم ‬ ‫صاحب سبک است ایتالیایی ها راهی را در پیش گرفتند‬ ‫که کمتر برابر المان اسیب پذیر شوند‪ .‬در این بازی المان‬ ‫از بالوتلی ستاره ایتالیا غافل شده بود و زمانی که دوگل‬ ‫عقب افتاده بودند باور این فاصله گل برایشان سخت بود‬ ‫و به همین دلیل مقدار زیادی از زمان بازی را از دست داد‪.‬‬ ‫البته برای این شکست نمی توان دالیل منطقی عنوان کرد‪،‬‬ ‫چراکهدلیلشکستالمانبازیکامالاحساسیبود‪.‬ایتالیا‬ ‫در این بازی از المان شناخت کامل داشت و نوع چینش‬ ‫این تیم برابر فوتبال المان نشان دهنده تفکر مربی بزرگ‬ ‫این تیم بود‪.‬‬ ‫اگر افرادی ک��ه در فوتبال ای��ران فعالیت می کنند‬ ‫ش��اگردان خوبی باش��ند‪ ،‬می توانند از این مس��ابقات‬ ‫درس های بزرگی را بگیرند‪ .‬زیر س��اخت استادیوم ها و‬ ‫امکانات س��خت افزاری و نرم افزاری‪ ،‬نظم استادیوم ها‬ ‫و ادبیات مربیان در این جام برای من بس��یار جالب بود‪.‬‬ ‫تمام مربیان از کادرفنی تیم مقاب��ل خود در کمال ادب و‬ ‫احترام یاد می کرد و حتی یک مربی نبود که داور را مقصر‬ ‫شکست تیمش بداند‪ .‬در این مسابقات شاهد به کارگیری‬ ‫سبک های فوتبال بسیار زیبایی بودیم که تعدادی از این‬ ‫سبک ها هم سبک های جدید فوتبال بود‪ .‬تیم هایی که با‬ ‫برنامه وارد جام شده و به جمع هشت تیم برتر قاره اروپا‬ ‫رسیده بودند‪ ،‬همه با برنامه در جام حاضر شدند‪ .‬تیم ها‬ ‫مهندسی شده و سبک های زیبایی را د ر ترکیب تیم خود‬ ‫به کار بردند‪ .‬برای مثال اسپانیا که به عنوان قهرمانی این جام‬ ‫رسیده بود در دو برنامه وارد زمین می شد‪ .‬در برنامه اول با‬ ‫سیستم‪ 4-6-0‬بدون مهاجم وارد زمین می شد و در مواقع‬ ‫لزوم در برنامه دوم سیستم خود را به‪ 4-5-1‬تغییر می داد با‬ ‫اضافه کردن تورس به سبک دیگری برابر حریفش بازی‬ ‫می کرد‪ .‬همچنین ایتالیا در جام ملت ها با سیستم ‪3-5-2‬‬ ‫با سه مدافع در عمق خط دفاعی خود بازی کرد و پس از‬ ‫ان به سیستم ‪ 4-4-2‬تغییر می داد‪ .‬حتی انگلستان هم در‬ ‫این جام از سیستم ‪ 4-4-1-1‬استفاده کرده و با استفاده از‬ ‫رونی در «منطقه حفره» از تک مهاجم استفاده کرده و ایده‬ ‫زیبایی را پیاده کرد‪ .‬این مسائل است که فاصله فوتبال اروپا‬ ‫با ایران را نشان می دهد‪.‬‬ ‫در بع��د دیگ��ری از ج��ام ملت ه��ا می ت��وان‬ ‫به تماشاگران این جام اش��اره کرد‪ .‬انچه که در این جام‬ ‫دیده می شد صحنه هایی مرتب و منظم از تماشاگرانی‬ ‫بود که فقط تیم خود را تشویق کرده و به حریف توهین‬ ‫نمی کردند ولی در پشت صحنه من مستندی را دیدم که‬ ‫کامال با سیاست دوربین های تلویزیونی تفاوت داشت‪.‬‬ ‫در این بخش می توان فوتبال را امیخته با سیاست دانست‪.‬‬ ‫نژادپرس��تی یکی از مواردی بود که در ای��ن جام بیداد‬ ‫می کرد به طوری که کاپیتان چهار تیم برتر در نیمه نهایی‬ ‫بیانیه هایی را در تقبیح نژاد پرستی خواندند‪ .‬در این دیدارها‬ ‫هم درگیری ه��ای خونین‪ ،‬تخریب اموال ورزش��گاه و‬ ‫کشیده ش��دن درگیری ها به خیابان وجود داشت که در‬ ‫تلویزیون هایی که این جام را پوش��ش می دادند نش��ان‬ ‫داده نشد‪.‬‬ ‫اگر این جنبه ها را با تماشاگران ایرانی مقایسه کنیم‬ ‫دیگر نمی توانیم بگوییم که تماشاگران ایرانی تماشاگران‬ ‫بدی هستند‪ .‬در ایران حداقل به شدت کشورهای اروپایی‬ ‫در استادیوم ها شاهد درگیری های نژاد پرستانه نیستیم‪.‬‬ ‫درست است که تماشاگران از نتایج تیم خود به هم ریخته‬ ‫می شوند ولی بعضا صندلی های ورزشگاه را می کنند و‬ ‫الفاظ رکیک به کار می برند ولی باید امکانات در اختیار‬ ‫تماشاگران ایرانی را هم با تماش��اگران اروپایی مقایسه‬ ‫کرد‪ .‬در اروپا تماشاگران به راحتی تا ورزشگاه با وسایل‬ ‫نقلیه فراوان برده می شوند‪ ،‬هر فردی در ورزشگاه صندلی‬ ‫مخصوصی دارد که هیچ کس روی ان صندلی نمی نشیند‬ ‫و هر زمان که بخواه��د می تواند از صندل��ی خود بلند‬ ‫ش��ده و مدتی بعد به جای خود برگردد‪ .‬ول��ی در ایران‬ ‫امکانات بسیار ضعیفی برای تماشاگران وجود دارد‪ .‬اکثر‬ ‫ورزشگاه ها مانند ورزشگاه تبریز دور بوده و بعضا خارج‬ ‫از شهر است و وسیله دسترسی هم وجود ندارد‪.‬‬ ‫من در تبریز به چش��م خودم دیدم که تماشاگری‬ ‫کیلومترها راه رفته تا به استادیوم برسد و بعد از خستگی‬ ‫فراوان به ورزشگاه رسیده و بلیت یک صندلی خاص را‬ ‫دارد ولی می بیند فردی در صندلی اش نشسته و بلیت اش‬ ‫دیگر هیچ ارزشی ندارد‪.‬‬ ‫این اقدامات و بی نظمی های درون ورزش��گاه ها‬ ‫باعث می شود تا تماشاگران به کارهای تخریبی دست‬ ‫بزنند‪ ،‬چرا که امکاناتی در اختیار انها قرار داده نمی شود‪.‬‬ ‫بنابراین من تماشاگران یورو‪ 2012‬را برتر از تماشاگران‬ ‫ایرانی نمی دانم‪ ،‬چرا که عالوه بر داشتن امکانات درجه‬ ‫یک مس��ائلی درجریان بازی های یورو اتفاق افتاد که از‬ ‫چشم رسانه های بین المللی پنهان ماند‪g.‬‬ ‫معمار یا مهندس؟‬ ‫جام قهرمانی به اس��پانیا رسید‪ .‬یاران ژاوی بودند‬ ‫که در پایان مس��ابقات خندیدند و یاران پیرلو اش��ک‬ ‫می ریختن��د‪ ،‬اما این دلیل نمی ش��ود حک��م به برتری‬ ‫مهندس بدهیم‪ .‬شاید فرق این دو در این باشد که در کنار‬ ‫ژاوی بازیکنی مثل اینیستا وجود داشت که خالقیت را‬ ‫مضاعف می کرد‪ .‬هم مهندس و ه��م معمار روزهای‬ ‫هیجان انگیزی را پشت سر گذاشتند وهردو نمره قبولی‬ ‫گرفتند‪ .‬این جدال را دوست داشتم‪ .‬جدالی که به نظر‬ ‫مساوی به پایان رسید‪g .‬‬ ‫‪77‬‬ ‫ورزش‬ ‫مردیبرایقهوهخانههایافتابی‬ ‫نهکافههایتاریک‬ ‫مثلث شماره‪133‬‬ ‫پشت چهره خونسرد دل بوسکه چه رازی وجود دارد؟‬ ‫بابک سرانی اذر‬ ‫‪5‬‬ ‫تیم��ی که بدون مهاج��م کار خ��ود را اغاز کرد‬ ‫و بدون مهاجم به قهرمانی رس��ید ی��ک مربی بزرگ‬ ‫در اختیار داش��ت با نام ویس��نته دل‏بوس��که‪ ،‬او مرد‬ ‫کوچکی نیست و در عرصه‏های مختلف به افتخارات‬ ‫بزرگی دس��ت پیدا کرده اس��ت‪ .‬مربی بزرگی که در‬ ‫س��مت بازیکن هم خ��وش درخش��یده و خاطرات‬ ‫پر فراز و نش��یبش از فوتبال س��یاه و س��پید سالهای‬ ‫نه چندان دور شنیدنی است‪ .‬تیم دل‏بوسکه در ابتدای‬ ‫راه به ارائه بازی کسل کننده متهم شد و بازی محتاطانه‬ ‫مردان عمودل بس��یاری از کارشناس��ان را براشفت‪،‬‬ ‫خیلی‏ها معتقد بودند که در اسپانیای ‪ 2012‬خبری از‬ ‫تیکی تاکا نیس��ت‪ ،‬غافل از اینکه تیکی تاکا محصول‬ ‫دل‏بوس��که نبود و نیس��ت و این مربی بزرگ میدان‬ ‫‪ 2012‬را برای اثبات خودش برگزی��ده بود نه تثبیت‬ ‫گواردیوال!‬ ‫پیروزی و کس��ب موفقیت مقابل بزرگانی چون‬ ‫فرانسه‪ ،‬پرتغال و در نهایت‪ ،‬ایتالیایی که المان را شکست‬ ‫داده بود‪ ،‬اتفاق بزرگی محسوب می‏شد و دل‏بوسکه و‬ ‫مردانش برای رس��یدن به چنین اوجی زحمت زیادی‬ ‫کشیده بودند‪ .‬پش��ت صحنه قهرمانی تیم ملی فوتبال‬ ‫اسپانیا نیز دیدنی و قابل تامل است‪ ،‬جایی که یک تیم‬ ‫مجهز روانشناسی هر بعد از ظهر با بازیکنان مورد نظر‬ ‫خود جلسه مشاوره داشتند‪ ،‬حتی کادر فنی و مربیان نیز‬ ‫ملزم به همکاری و مراجعه به این روانشناس��ان بودند‪.‬‬ ‫‪78‬‬ ‫تیم تدارکات اس��پانیا نیز به اس��تناد امار سایت رسمی‬ ‫یوفا از پرکارترین و حرفه‏ای تری��ن تیمهای تدارکاتی‬ ‫بود‪ ،‬به طوری که هیچکدام از اعضای تیم ش��ش نفری‬ ‫تدارکات اردوی اسپانیا‪ ،‬شب قبل از فینال را نخوابیدند‬ ‫و مدام در حال تهیه سفارشات‪ ،‬هماهنگی با میهمان‏ها‪،‬‬ ‫تنظیم حمل و نق��ل خانواده فوتبالیس��ت ها از هتل به‬ ‫ورزش��گاه و غیره بودند‪ ،‬چنین عواملی در بزرگی یک‬ ‫مربی و ضریب موفقیت یک تیم نقش اساس��ی دارند‪.‬‬ ‫اما فارغ از همه این فاکتورها‪ ،‬شخصیت و چهره درهم‬ ‫و فکور دل‏بوسکه را زیر ذره بین نقد می‏گیریم تا روشن‬ ‫شود‪ ،‬مردی که بیش از یک س��اعت پشت درب اتاق‬ ‫مدیرعامل باشگاه رئال مادرید منتظر حکم اخراجش‬ ‫بود‪ ،‬چگونه با اسپانیا بر قله جهان ایستاد! مرد ‪ 61‬ساله‬ ‫اس��پانیا این روزها به یکی از خوشبخت‏ترین مردان‬ ‫سرزمین کاس��تیانا تبدیل شده و ش��اید دیگر ارزوی‬ ‫دس��ت نیافتنی قابل ذکر و چندان بزرگی در زندگی‬ ‫او وجود نداشته باشد‪ .‬عمو دل متولد ساالمانکا است‬ ‫و حتی فوتبال را ه��م از همین منطقه اغ��از کرده اما‬ ‫خیلی زود راهی مادرید در قلب س��رزمین باس��تانی‬ ‫کاس��تیانا ش��د تا دین خود را به عنوان یک ایده‏ال گرا‬ ‫و ناسیونالیست به خانواده پادش��اهی ادا کرده باشد‪.‬‬ ‫سخنرانی مش��هور دل‏بوسکه در س��ال ‪ ،1969‬وقتی‬ ‫عضو تیم جوانان رئال مادرید بود خواندنی و البته اگر‬ ‫به ارشیو برنابئو دسترس��ی باشد‪ ،‬شنیدنی است‪ .‬انجا‬ ‫که با صدای بلند نام پادش��اه‪ ،‬خوان کارلوس را فریاد‬ ‫می‏زند و از او می‏خواهد تا مثل همیشه هوادار رسمی‬ ‫رئال مادرید باشد تا همه بازیکنان برای جنگ با سایر‬ ‫رقبا‪ ،‬انگیزه داشته باشند‪ .‬در ان روزها دل‏بوسکه هرگز‬ ‫نمی‏دانس��ت که روزی خواهد رس��ید با حکم همین‬ ‫پادشاه سرمربیگری رئال مادرید را از دست بدهد! او‬ ‫با رئال مادرید به اوج رسید و وقتی در قله ایستاده بود‬ ‫به دس��تور یک دالل گمنام که بعدها مشخص شد از‬ ‫ولیعهد‪ ،‬دن فیلیپ دستور داشته‪ ،‬اخراج شد!‬ ‫خونس��ردی یعن��ی د ل‏بوس��که‪ ،‬نگا ه‏ه��ای‬ ‫معنی دار او خیلی ش��بیه به نگاه‏ه��ای ویرانگر و زیر‬ ‫پوستی ارسن ونگر فرانسوی نیس��ت و عمودل کال‬ ‫از جنس کافه‏های تاریک و موسیقی الیت فرانسوی‬ ‫نیست‪ ،‬او بیشتر به نسل کاستیانایی در قهوه خانه‏های‬ ‫افتابی و مردانه با موسیقی ش��لوغ و خشن اسپانیایی‬ ‫شبیه است و حتی خوش��حالیش نیز شبیه خوشحالی‬ ‫س��ربازان رها ش��ده از بند فرانکو اس��ت‪ 441 .‬بازی‬ ‫رس��می در اللیگا‪ 30 ،‬گل زده تنها دو بار خوشحالی‬ ‫بعد از گل‪ ،‬او با رئال مادرید ب��ه عنوان بازیکن به پنج‬ ‫قهرمانی در اللیگا و چهار قهرمانی در کوپادل‏ری دست‬ ‫پیدا کرد و سال ها بعد وقتی مربی رئال مادرید شد‪ ،‬به‬ ‫جای لفظ کوپادل‏ری از جام حذفی استفاده کرد و بارها‬ ‫در نشست های خبری رئال مادرید را مستقل از خانواده‬ ‫پادشاهی توصیف کرد‪ .‬این کنایه‏ها انقدر ادامه داشت‬ ‫که تنها چهار روز پس از قهرمانی با رئال مادرید حکم‬ ‫اخراج عجیب و مشکوکش را دریافت کرد‪.‬‬ ‫روی کاغذی ک��ه از فلورنتینو پ��رس گرفته بود‬ ‫نوشته بودند‪ :‬درست است دل‏بوس��که گونسالس با‬ ‫توجه به استعفای اخیر شما در خصوص لغو قرارداد‬ ‫دو س��اله با باش��گاه رئال مادرید‪ ،‬با این درخواست‬ ‫موافقت می‏شود‪ .‬و عمودل‪ ،‬با این جمالت دو مشکل‬ ‫اساسی داش��ت‪ ،‬یکی تلفظ کاتالونیایی – الکرونیایی‬ ‫اس��مش و دیگری نپذیرفت��ن اس��تعفا و حکمی که‬ ‫مش��خص بود از چه منبعی صادر ش��ده است‪ .‬او در‬ ‫نهایت ب��ا هر دو مش��کل کنار امد و ب��دون صحبت‬ ‫ب��ا فلورنتینو پ��رس از برنابئو خارج ش��د‪ .‬مربیگری‬ ‫در تیم های پای��ه و تی��م دوم رئال مادری��د‪ ،‬تیم اول‬ ‫همین باشگاه‪ ،‬بش��یکتاش ترکیه و حاال تیم ملی فوتبال‬ ‫اسپانیا با قهرمانی در جام جهانی ‪ 2010‬افریقای جنوبی‬ ‫و یورو‪ .2012‬او قهرمانی در هر س��ه میدان بزرگ لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا‪ ،‬جام ملت ه��ای اروپا و جام جهانی را در‬ ‫کارنامه فوق العاده موفق خود ثب��ت کرده و امروز دیگر‬ ‫کسانی چون پرس باید پشت درب اتاق او صبر کنند تا‬ ‫فرصتی برای مذاکره با وی به دست بیاید‪ .‬کنفرانس خبری‬ ‫دل‏بوسکه دقایقی پس از قهرمانی در یورو‪ 2012‬با حداقل‬ ‫‪ 50‬خبرنگار بین المللی بار دیگر شخصیت منحصر به‬ ‫فرد او را نشان داد‪ .‬ویسنته با نگاه به جمعیت مقابل خود‬ ‫گفت‪« :‬بازیکنان بزرگ اسپانیا قهرمان شدند و من نقش‬ ‫چندان مهمی در این روند باشکوه نداشتم‪ .‬از همه دوستانم‬ ‫ممنونموامیدوارمفوتبالاسپانیاهمیشهدراوجبماند‪.‬مهم‬ ‫نیست که چه کسی در این سمت ابقا شود‪ ،‬مهم فقط نام‬ ‫اسپانیا است و همه ما سربازان کشور خود هستیم‪ .‬داشتن‬ ‫بازیکنان جوان اما با تجربه نعمت بزرگی است که من در‬ ‫دوران مربیگری خود ان را در اختیار داش��تم و به همین‬ ‫جهت باید فدراسیون فوتبال و مدیران باشگاه‏های حاضر‬ ‫در اللیگا را نیز در این افتخار بزرگ ملی سهیم بدانیم‪».‬‬ ‫دل‏بوس��که زندگی حرفه‏ای خود را از کاس��تیانا‬ ‫اغاز کرد و شاید در کیف اوکراین به پایان برد‪ .‬مقامات‬ ‫فوتبال اسپانیا این روزها از ابقای او حرف می‏زنند اما‬ ‫روند کاری در فدراسیون فوتبال اسپانیا حکم می‏کند‬ ‫به فکر نام جدیدی برای مربیگری در تیم ملی فوتبال‬ ‫اسپانیا باشیم‪ ،‬نامی شبیه به جوزپه گواردیوال‪g .‬‬ ‫منبع‪ :‬ال‏موندو ‪ 2 -‬جوالی ‪ 2012‬و مارکا اول جوالی ‪2012‬‬ ‫متفکری که شکست را خوب قبول می‏کند‬ ‫درباره چزاره کلودیو پراندلی‬ ‫به قلم گابریل مارکوتی ‪CNN -‬‬ ‫‪6‬‬ ‫شکس��ت ایتالیا مقابل اس��پانیا در فینال تمام‬ ‫احساسییورو‪ 2012‬برایاهالیحرفه‏ایفوتبالچندان‬ ‫عجیبوتکاندهندهنبود‪،‬اماوقتیتابلوینتایجنتیجهچهاربر‬ ‫صفررانشانداد‪،‬کارشناسانوحتیخبرنگاراناسپانیاییمستقر‬ ‫دراستادیومکیفنیزتعجبکردهوبهفکرفرورفتند‪.‬بوفون‪،‬‬ ‫فقط همین اسم کافی بود و البته همچنان کافی است تا یک‬ ‫کارشناسبر شکستنخوردنایتالیادرهر بازیقسمبخورد‪،‬‬ ‫سایرستارگانتیمملیفوتبالایتالیانیزاسامی کوچکینداشتندو‬ ‫البتهندارند‪.‬ایتالیابدشانسیهماورد‪،‬مصدومیتموتا‪،‬کیه‏لینی‬ ‫وشبیکهشبپیرلونبود‪.‬همهاینهابهکنار‪،‬ایتالیایکپراندلی‬ ‫داشتکه‏می‏توانستوالبتهمی‏تواندبااینهمهبدشانسیکوهی‬ ‫ازموفقیتوغروربسازد‪.‬اوچراانشبمثلهمیشهنبودومگر‬ ‫بزرگیدلبوسکهتاچهحداستکهپراندلیحتیبرایجنگ‬ ‫تاکتیکیواردمیدانهمنشدو ترجیحدادازبیرونگودبهبازی‬ ‫نگاهکند‪.‬چهرهفکورپراندلیانشببهچهرهمردیمی‏ماند‬ ‫کهخوببلداستشکستراقبولکندومشکلیدرپذیرش‬ ‫حقیقتندارد‪.‬اماچهکسیگفتهبوداینکهاسپانیاخیلیبزرگ تر‬ ‫ازایتالیاست‪،‬حقیقتدارد؟والبتهچهکسیباعثشدهبودیک‬ ‫تاندر کاران‬ ‫پذیرشعمومیدراین بارهبینهمهبازیکنانودس ‬ ‫اردویاتزوریایجادشود؟گویاتنهابالوتلیگریانازغافلهجا‬ ‫ماندهبودکهپراندلیدرکنفرانسخبریخودگفت‪«:‬اوبایدیاد‬ ‫بگیرد‪،‬شکستراقبولکند‪».‬نکتهدیگریکهراندلیدرهمان‬ ‫کنفرانسخبریبداناشارهکرداینکه‪«:‬ماخستهبودیمویورو‬ ‫‪ 2012‬با ایتالیا مهربان نبود‪ ».‬خستگی در ساق پای اتزوری‏ها‬ ‫به چشممی‏خورد‪،‬امامنظورپراندلیتیزبینازخستگی‪،‬ماجرای‬ ‫پروازدیرهنگامبهکیفنبود‪،‬چراکهنهتیماواماتوروبی تجربه‬ ‫استونهیوفااجازهمی‏دهدچنیناظهار نظراتی‪،‬برنامه ریزی‬ ‫دقیقمقاماتاینسازمانرازیرسوالببرد‪،‬امامشکلاصلیاین‬ ‫بودکهمردانپراندلیواقعاخستهبودندواینخستگیمیراث‬ ‫ماه‏ها پیش از جام ملت‏ه��ای اروپا بود‪ .‬تحقیر ایتالیا در یورو‬ ‫‪ 2008‬وناکامی هایسریالیاینتیمتامرزجامجهانی‪2010‬‬ ‫افریقای جنوبیبرایمردمفوتبالدوستاینکشورقابلتحمل‬ ‫نبودوضررهایمالیسنگینفدراسیونفوتبالایتالیادرقبالاین‬ ‫همهعقب نشینیدرجهانفوتبالحرفه‏ایباعثشدتامقامات‬ ‫ورزشیوالبتهسیاسیایتالیابرایموفقیتدریورو‪ 2012‬دست‬ ‫به کارشوند‪،‬همهاینهاالبتهدرحوزهشعاروسخنرانیباقیماند‬ ‫وانچهکهقابلرویتبه نظرمی‏رسید‪،‬یکتیمسلیقه‏ایزیر نظر‬ ‫مطبوعاتمافیاییایتالیابودکهبهمربیگریپراندلیکمحرف‬ ‫وصبوربرایدرخششدریورو‪ 2012‬امادهمی‏شد‪.‬ایتالیاکار‬ ‫خودرادراسپانیااغازکردوبااسپانیابهپایانبرد‪،‬پایانیتلخکهبا‬ ‫اشکبزرگانیچونپیرلووحتیبوفونتزئینشد‪.‬دراینمیان‬ ‫جنساشک هایبالوتلیباسایراشک هافرقداشتونمی‏شد‬ ‫بیناحساساتسنگینوغمزدهاندراوماریوهمپوشانیقابل‬ ‫توجهی پیدا کرد‪ .‬پراندلی هم بغض کرده بود‪ ،‬اما دلداری به‬ ‫کیه‏لینی و موتا فقط از عهده وی بر می‏امد‪ .‬حاال ایتالیا به خانه‬ ‫برگشتهوفدراسیونفوتبالاینکشوربا توجهبهدرخواست‬ ‫میلیون‏ها هوادار دو اتش��ه به صورت رسمی و غیر رسمی‬ ‫خیالتمدیدقراردادپراندلیرادر سردارد‪.‬اگرجایکارگردان‬ ‫تلویزیونی استادیوم کیف بودم‪ ،‬در‬ ‫لحظه‬ ‫سوت پایان‬ ‫بازیدستورمی‏دادم‬ ‫تا همه ‪ 34‬دوربین مستقر در‬ ‫ورزشگاهازجهاتمختلفرویصورت‬ ‫پر چینوفکورپراندلیشکستخوردهتمرکزداشته‬ ‫باشند‪،‬براییکنویسندهقدیمی فوتبالایتالیادرانلحظات‬ ‫عجیب‪ ،‬هیچ چیزی جز به تصویر کش��یدن درست و فنی‬ ‫صورت پراندلی ارزش نداشت‪ ،‬نه خوشحالی کاسیاس و نه‬ ‫لبخندهایازاردهندهورفعتکلیفیدل‏بوسکه‪.‬‬ ‫چزارهکلودیوپراندلی‪،‬اوبههمهاحتراممی‏گذاردواوج‬ ‫این رعایت ادب و احترام در نشست خبری پس از شکست‬ ‫مقابلاسپانیاقابلردیابیبود‪،‬انجاکهویبدونانکهخبرنگاران‬ ‫سوالیپرسیدهباشندبرایدقایقیپیروزیبزرگاسپانیارابه‬ ‫مردماینکشورتبریکگفتوبرایفوتبالاسپانیانیزارزوی‬ ‫تداومموفقیتکرد‪.‬متولدبرشا‪،‬ذاتایک هافبکبودهومعموال‬ ‫یزند‪،‬‬ ‫دراندیشه‏هایتاکتیکیاونیزمدیریتمیانهمیدانموجم ‏‬ ‫اما در بازی پایانی یورو‪ 2012‬خب��ری از این مدیریت نبود‪.‬‬ ‫پراندلی مردم ایتالیا را خوب می‏شناس��د‪ ،‬او در تیم های رم و‬ ‫فیورنتینامربیگریموفقیداشتهوبههرحالمردمازاوخاطره‬ ‫بدی ندارند‪ ،‬انها فقط قهرمانی می‏خواهند و تماشای اقای‬ ‫اسپانیادرفوتبالقارهسبزوالبتهجهاندیگرصبرمردمایتالیارا‬ ‫لبریزکردهوشایدجام جهانی‪ 2014‬برزیلاخرینمیدانبرای‬ ‫بهدستاوردندلمردمایتالیاباشد‪.‬ایتالیایپراندلیهنوزهم‬ ‫برایرشدوپیشرفت‪،‬جابرایحرکتداردویورو‪ 2012‬باهمه‬ ‫ارزش هاییکهداشتوبه دستایتالیانرسید‪،‬اخرینایستگاه‬ ‫فوتبالنبود‪،‬اگرفدراسیونفوتبالایتالیاهمچنانبهاینمربی‬ ‫خوش فکر اما کم حرف و صبور اعتماد داشته باشد‪ ،‬مدعی‬ ‫بودنایتالیاوخیزبلندبرایقهرمانیدرخاکبرزیلهرگزیک‬ ‫ادعایبیهودهنیستوهر کارشناسیحقدارددرپیشبینی‏های‬ ‫خودبهنامایتالیااشارهکند‪.‬پراندلیپسازمرگغم انگیزوتلخ‬ ‫همسرش هرگز ش��ادی نکرد و مردم ایتالیا دوست داشتند‬ ‫پس از قهرمانی در یورو ‪ 2012‬شادی او را تماشا کنند‪ ،‬این‬ ‫مربی بزرگ درصورت ابقا در سمت خود فرصت دارد تا‬ ‫بار دیگر برای رساندن ایتالیا به انچه که استحقاقش را دارد‬ ‫تالش کند‪ .‬پیشانی پر چین پراندلی هنوز قابلیت شرکت در‬ ‫جنگتاکتیکیمقابلهمتایانبزرگیچوندلبوسکه‪،‬شاید‬ ‫کاپلو و از این دست مردان متفکر را دارد‪ ،‬اما چزاره کلودیو‬ ‫نباید فراموش کند که در برزیل‪ 2014‬دیگر قبول شکست‪،‬‬ ‫هنر نیس��ت و مردم ایتالیا از او قهرمان��ی می‏خواهند‪ ،‬این‬ ‫مردم نام هایی بزرگتر از او همچون لیپی را نیز تحت فشار‬ ‫تمام حرفه‏ای رسانه‏های مافیایی ایتالیا فراموش کرده‏اند‬ ‫و پراندلی برای جاودانه ش��دن فقط یک راه دارد و ان هم‬ ‫باال بردن جام جهانی بر بلندای دست مردان خود در خاک‬ ‫برزیل است‪ ،‬اینکه پراندلی تا ان زمان بر سمت خود باقی‬ ‫باشدیانهتنهابهفاکتورتلخگذرزماننیازمنداست‪،‬امامردمایتالیا‬ ‫همچنانبهاوومردانشامیداورند‪g.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫از دست رفته های‬ ‫پروست‬ ‫‪10‬جوالی سالروز تولد نویسنده کتاب‬ ‫در جست وجوی زمان از دست رفته‬ ‫دیـــدار‬ ‫زمان می رود‪ ،‬این خاصیت زمان است‪ ،‬برای همه‬ ‫ما گاهی پیش می اید که رو در روی خودمان بنش��ینیم‬ ‫و در جس��ت وجوی زمانی بگردیم که در گذار روزها‬ ‫از دس��ت داده ام ا در این میان یکی ب��ود که روزگار از‬ ‫دست داش��ته اش را نشست ونوش��ت‪ ،‬خط به خط و‬ ‫لحظه به لحظه با تمامی جزئی��ات واین گونه بود که به‬ ‫جاودانگی رسید‪ .‬دهم جوالی س��الروز تولد مارسل‬ ‫پروست است‪ .‬س��ال ها منتقدان بس��یاری در سراسر‬ ‫جهان «مارسل پروست» را با توجه به راوی کتاب «در‬ ‫جست وجوی زمان از دست رفته» نویسنده تن پرور و‬ ‫وقت گذران می دانستند که مدام در رخت خواب بوده‬ ‫و همچون «مارسل» کتاب «در جست وجو» تا نیمه های‬ ‫روز بستر را ترک نمی کرده و گویی «زمان» را به بطالت‬ ‫«از دس��ت» می داده اس��ت‪ .‬بارها «مارس��ل پروست»‬ ‫در مقاالت و نوش��ته های منتقدان ادبی نویس��نده ای‬ ‫«اسنوب»‪« ،‬تن پرور»‪« ،‬اشرافی» و «احساساتی» توصیف‬ ‫شده است‪ ،‬اما این نویسنده تاثیرگذار فرانسوی همیشه‬ ‫موجب ش��گفتی طرفدارانش شده اس��ت‪ .‬طرفدران‬ ‫بیشماری که انقدر اورا دوست دارند که به الن دو باتن‬ ‫نویسنده سوئیسی این فرصت را می دهند که کتابی به‬ ‫نام «پروست چگونه می تواند زندگی شما را دگرگون‬ ‫کند» را بنویس��د‪ ،‬ایا واقعا پروس��ت می تواند زندگی‬ ‫خواننده را تغییردهد؟حتی اگر جواب منفی باشد هم‬ ‫کتاب در جست وجوی زمان از دست رفته کتابی است‬ ‫که در دنیای ادبیات وضعیتی منحصر به فرد دارد‪ ،‬کتابی‬ ‫که نویسنده اش ان را این گونه توصیف می کند‪ ،‬او در‬ ‫نامه ای به «لئون بلوم» در سال ‪ ۱۹۱۳‬خود شاهکارش‬ ‫را این طور توصیف می کند‪« :‬مطمئن نیس��تم که اصال‬ ‫بشود این کتاب را یک رمان دانست‪ .‬اما با این همه‪[ ،‬در‬ ‫جست وجوی زمان از دس��ت رفته] باز هم رمانی است‬ ‫که وقتی ان را باز می کنید کمتر به رمان شباهت دارد‪».‬‬ ‫مثلت شماره‪133‬‬ ‫زندگینامه پروست‬ ‫مارسل پروست در سال ‪ ۱۸۷۱‬در حومه پاریس‬ ‫‪80‬‬ ‫در خانواده ای ثروتمند متولد ش��د‪ .‬پدرش پزش��ک‬ ‫مش��هوری ب��ود و م��ادرش از خان��واده ای بزرگ و‬ ‫ثروتمندی بود که در زمینه ادبیات و هنر تحصیل کرده‬ ‫بود و مارس��ل از نظر عاطفی و حتی مالی وابس��تگی‬ ‫شدیدی به مادرش داش��ت‪ .‬او که از کودکی از تنگی‬ ‫تنف��س‪ ،‬بیم��اری گوارش��ی و ضع��ف عمومی بدن‬ ‫رنج می برد‪ ،‬این بیماری ها باعث شده بود هرچه بیشتر‬ ‫به مادر و محبت های او وابسته شود و اکثر اوقات خود‬ ‫را در خانه به مطالعه سپری کند‪.‬‬ ‫در سال های جوانی ش��یفته روانشناسی‪ ،‬فلسفه‬ ‫و ادبیات بود‪ ،‬اما ادبیات را بیش��تر از فلس��فه دوست‬ ‫داش��ت؛ زیرا به نظر او ادبیات می توانس��ت لباس��ی‬ ‫گرانمایه به فلس��فه بپوش��اند و به کمک تخیل‪ ،‬ان را‬ ‫درخشان کند‪.‬‬ ‫وقتی مارسل پروست نخستین کتابش را منتشر‬ ‫کرد‪ ،‬هیچکس فکر نمی کرد که زمان��ی از او به عنوان‬ ‫یکی از مهم تری��ن و ماندگارترین نویس��ندگان قرن‬ ‫بیستم یاد کنند‪ .‬وقتی نخستین اثرش‪« ،‬ژان سانتوی» را‬ ‫در سال ‪ ۱۸۹۵‬نوشت‪ ،‬ان را پاره کرد‪ ،‬اما کاغذپاره ها‬ ‫را دور نریخت‪ ،‬بلکه انه��ا را در یک جعبه کفش نگه‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫او در س��ال های ‪ 1903‬تا ‪ ،1905‬پدر و مادرش‬ ‫را از دس��ت داد و از دارایی بس��یاری برخوردار شد‪.‬‬ ‫پروست در دوران نقاهت پس از حمله بیماری مزمن‬ ‫تنفس��ی اش‪ ،‬به موضوع رمانی جدید اندیشید که تنها‬ ‫مجموعه ای از ماجراهای ساختگی نباشد که مقداری‬ ‫خوشمزگی و مسخرگی چاشنی ان شده باشد‪ ،‬بلکه‬ ‫در پی مضمونی فلسفی برای افرینش اثر ادبی عظیم‬ ‫بود‪ .‬زمان‪ ،‬اصل و جوهر داستان شد‪ .‬بارها و بارها به‬ ‫پاریس رفت تا بناها‪ ،‬چشم اندازها و غروب خورشید‬ ‫را در ذهن خود حک کند‪ .‬او کتاب های فرسوده و کهنه‬ ‫و همچنین‪ ،‬موزه ها را برای پی بردن به اداب و رسوم و‬ ‫اوضاع و احوال گذشته فرانسه بررسی کرد‪.‬‬ ‫پروست تا سن ‪ 35‬سالگی عمر را در محیط های‬ ‫تجملی و تصنعی سالن های اشرافی و رستوران های‬ ‫پر زرق و برق و پالژهای مجلل گذراند و با کنجکاوی‬ ‫خاصی که نسبت به همه چیز داشت‪ ،‬ازراه پرسیدن و‬ ‫اموختن نکته های زیادی به خاطر سپرد و چون وضع‬ ‫مزاجیش حکم می کرد که بیش��تر اس��تراحت نماید‬ ‫به تدوین مجموعه یادداشت ها و خاطرات درخشان‬ ‫کودکی خود پرداخ��ت‪ .‬این مجموعه یادداش��ت ها‬ ‫تحت عنوان «در جست وجوی زمان های از دست رفته»‬ ‫بود که جلد اول ان در سال ‪ 1913‬به نام «از طرف خانه‬ ‫سوان» منتش��ر گردید‪ ،‬ولی بدبختانه نتوانست توجه‬ ‫محافل ادبی را به خود جلب نماید‪ .‬جلد دوم ان تحت‬ ‫عنوان «در سایه درختان نوش��کفته» در سال ‪ 1919‬به‬ ‫دریافت جایزه گنکور نائل امد و باعث شهرت فراوان‬ ‫نویسنده ان گردید‪ .‬پروس��ت در سال ‪ 1922‬چشم از‬ ‫جهان فرو بست‪.‬‬ ‫در جست وجوی زمان از دست رفته‬ ‫ان��دره ژی��د ک��ه ویراس��تار گالیم��ار ب��ود‪،‬‬ ‫دس��ت نویس پروس��ت را رد کرد و ب��ه این ترتیب‪،‬‬ ‫پروست‪ ،‬خودش به تنهایی و بدون ناش��ر‪ ،‬این اثر را‬ ‫به خرج خودش انتشار داد‪ .‬اندره ژید نتوانست ارزش‬ ‫واقعی این اثر را تش��خیص بدهد‪ .‬واقعیت این است‬ ‫که مجموع��ه هفت جلدی «در جس��ت و جوی زمان‬ ‫از دست رفته» ادبیات داستانی در قرن بیستم را کامال‬ ‫متحول کرد و اصوال دریافت م��ا را از واقعیت چنان‬ ‫تغییر داد که بعدها هر انچه که در قلمرو داستان نویسی‬ ‫جهان نوشته ش��د و اثر قابل تاملی به ش��مار امد‪ ،‬در‬ ‫زیر سایه این مجموعه عظیم هفت جلدی پدید امده‬ ‫است‪ .‬این رمان‪ ،‬چشم اندازی از تصاویر برگزیده ای‬ ‫اس��ت که در مراحل گوناگون رشد و فناپذیری ادمی‬ ‫ نشان داده اس��ت‪ .‬انچه می گذرد‪ ،‬زمان است و انچه‬ ‫نظاره اش می کنیم‪ ،‬یادبود اس��ت‪ .‬پروست تحت تاثیر‬ ‫گذر زمان بود‪ .‬زمان که مخرب و محافظ‪ ،‬پیوسته‪ ،‬فنا‬ ‫ناپذیر و ذهنی‪ ،‬اما به نحو سر سختانه ای حقیقی است‬ ‫و کهنه را دور می ان��دازد و نو را جای ان می نش��اند‪،‬‬ ‫س��طح را دگرگون می کند‪ ،‬اما بنیان را به حال خود وا‬ ‫می گذارد‪ ،‬لحظه ها را بر حسب چگونگی رویدادها و‬ ‫کردارهای ادمی‪ ،‬کوتاه یا طوالنی می کند و از انسان‪،‬‬ ‫ش��خصیت های گوناگون و گاه متضادی می سازد‪ .‬به‬ ‫کمک رویدادهای گذشته‪ ،‬زمان را هم تسخیر می کنیم‬ ‫و هم تکمیل‪ .‬در برابر محو کنندگی فراموشی‪ ،‬ایستادگی‬ ‫می کنیم‪ .‬بار رویدادهای گذشته را به دوش می کشیم و‬ ‫شاید در هر ذره از وجود خود‪ ،‬ان را پاس می داریم‪ .‬شاید‬ ‫برای شرح رمان درجس��ت وجوی زمان از دست رفته‬ ‫همین عبارت از خود پروست کافی باشد‪« :‬زمان ادم ها‬ ‫را دگرگون می کند‪ ،‬اما تصویری را که از ایش��ان داریم‬ ‫ثابت نگه می دارد‪ .‬هیچ چیزی دردناک تر از این تضاد میان‬ ‫دگرگونی ادم ها و ثبات خاطره نیست‪g».‬‬ ‫مکتوب‬ ‫‫تسنیم ایت اهلل جوادی املی‬ ‫‫تازه ترین مجلد از تفسیر تسنیم نوشته ایت اهلل جوادی املی با شرح ایاتی‬ ‫ ‬ ‫از سوره مبارکه انعام از سوی مرکز نشر اسراء منتشر شد‬‪.‬‬ ‫مرکز نشر اسراء وابس��ته به بنیاد علوم وحیانی اس��را‪ ،‬بیست و هشتمین‬ ‫مجلد از تفسیر تسنیم نوش��ته ایت اهلل عبداهلل جوادی املی را روانه بازار کتاب‬ ‫کرد‪ .‬جلد بیست و ششم تفسیر «تسنیم» به شرح و بیان ایات ‪ 74‬تا ‪ 117‬سوره‬ ‫انعام پرداخته است‪ .‬تفسیر تسنیم از تفاسیر شیعی قران به زبان فارسی‪ ،‬تالیف‬ ‫ایت اهلل عبداهلل جوادی املی است که بر پایه اسلوب تفسیری عالمه طباطبایی‬ ‫در تفسیر المیزان نگاشته شده و در شمار «تفاس��یر قران به قران» جای دارد‪.‬‬ ‫روش ایت اهلل جوادی املی در نگارش این تفسیر‪ ،‬ذکر ایه یا ایات مورد نظر و‬ ‫بررسی انها طی چهار مرحله است که به ترتیب شامل «گزیده تفسیر»‪« ،‬تفسیر‬ ‫ایه»‪« ،‬لطایف و اشارات» و «بحث روایی» است‪.‬عنوان تسنیم‪ ،‬ماخوذ از ایه ‪۲۷‬‬ ‫ت‪‬‬‬‪.‬‬ ‫سوره مطففین در قران و نام چشمه ای در بهشت اس ‬‬ ‫با توجه به اینکه گرایش های تفسیری این مجموعه فقهی ـ اجتماعی که‬ ‫در تمامی زمینه های اخالقی است‪ ،‬پیش بینی می شود انتشار ان تا جلد ‪ 80‬ادامه‬ ‫یابد‪ .‬قرار است تفسیر ‪ 15‬جزء نخس��ت قران کریم در ‪ 50‬جلد منتشر شود و‬ ‫تفسیر ‪ 15‬جزء بعدی در ‪ 30‬جلد‪g .‬‬ ‫مکتوب‬ ‫هنر به منزله تجربه‬ ‫کتاب «تس��خیر النه جاسوس��ی» با موضوع خاطرات یکی از دانش��جویان‬ ‫مسلمان پیرو خط امام (ره) به قلم سید محمدهاشم پوریزدان پرست از سوی مرکز‬ ‫اسناد انقالب اسالمی منتشر شد‪ .‬سید محمدهاشم پوریزدان پرست درباره کتاب‬ ‫«تسخیر النه جاسوسی‪ :‬خاطرات یکی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام(ره)‬ ‫می گوید‪« :‬بنده از این دانشجویان بودم و بعد از پایان قضایای تسخیر النه جاسوسی‬ ‫قرار بود تعدادی از دانش��جویان پیرو خط امام(ره) تاریخچه ای��ن واقعه را ثبت‬ ‫کنند‪ ».‬در دهه ‪ 70‬متاسفانه یکی از دانشجویان که نقش چندانی هم در تسخیر النه‬ ‫جاسوسی و قضایای بعد از ان نداشت با چند نفر از مقامات امریکایی در یونسکو‬ ‫دیدار کرد و سخنانی درباره پشیمان شدن دانش��جویان از تسخیر النه جاسوسی‬ ‫ابراز کرد‪ .‬این مس��اله باعث ش��د تا به این امر پی ببرم ک ه انچه قرار بود در گذشته‬ ‫برای تدوین حوادث تسخیر النه جاسوسی تدوین شود نه تنها نوشته نشده بلکه‬ ‫اکثر اسناد نیز به دست همین شخص افتاده و او نیز به دنبال تخریب اقدام تاریخی‬ ‫دانشجویان خط امام (ره) بر امده است‪ .‬بعد از ان تصمیم گرفتم برای دفاع از اقدام‬ ‫تاریخی دانش��جویان پیرو خط امام (ره) که بیش از ‪ 30‬نفر انان در جریان هشت‬ ‫سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند و برخی جانباز ش��دند کتابی از علل و اقدام‬ ‫دانشجویان بنویسم‪.‬سید محمدهاشم پوریزدان پرست‪ ،‬عضو هیات علمی دانشگاه‬ ‫شیراز است و «قلب ها باند فرودگاه توست»‪« ،‬امشب در خیابان ها بمانید»‪« ،‬عصر‬ ‫ملت ها» و «تا شکست حصر» نمونه ای از کتاب های چاپ شده وی هستند‪g .‬‬ ‫مکتوب‬ ‫کمی دیرتر‬ ‫‫تازه ترین رمان سیدمهدی شجاعی در فاصله کم تر از پنج ماه پس از انتشار‬ ‫به چاپ نهم رسید‬‪ .‬این اثر که از چهار فصل زمستان‪ ،‬پاییز‪ ،‬تابستان و بهار تشکیل‬ ‫شده‪ ،‬نگاهی است متفاوت و نقادانه به فضای انتظار جامعه امروز‪ .‬شجاعی این‬ ‫رمان را با یک اتفاق عجیب اغاز می کند‪.‬‬ ‫در مراسم جشن نیمه ش��عبان که در ان بسیاری از ش��رکت کنندگان فریاد‬ ‫«اقا بیا» سرداده اند‪ ،‬جوانی برخاس��ته فریاد می زند‪« :‬اقا نیا‪ »...‬این شروع اشنایی‬ ‫مخاطب با ش��خصیت هایی اس��ت که همه مدعی انتظارند‪ ،‬ام��ا وقتی به عمل‬ ‫می رسند‪ ،‬عمل به شعارها می رسد‪.‬‬ ‫شجاعی در این رمان همه اقشار و بهانه هایشان برای نخواستن امر ظهور را‬ ‫دقیق و ظریف معرفی می کند و حتی راوی داس��تانش را نیز در معرض سنجش‬ ‫ادعای انتظار فرج می گذارد‪‬.‬نویسنده کتاب کمی دیرتر در مقدمه ای با عنوان «بال‬ ‫تشبیه مقدمه» رمانش را به فردی مانند می کند که قصد رفتن دارد و حتی لحظه ای‬ ‫برای اندازه زدن لباس خود و ش��نیدن پند و اندرز نمی ایستد و به قول شجاعی‪،‬‬ ‫ناغافل خودش را به در خانه رسانده و یک پایش را هم از در بیرون گذاشته و یک‬ ‫دستش را به نشانه خداحافظی بلند کرده‪.‬‬ ‫ی دیرتر» روایت همه افت های انتظار با شخصیت های‬ ‫شیوه نویسنده در «کم ‬ ‫قصه اش نیست‪ ،‬بلکه به تصویر کشیدن و نشان دادن انهاست که برای او اهمیت‬ ‫ی دیرتر را انتشارات کتاب نیستان در ‪ 272‬صفحه و قیمت‬ ‫ویژه ای دارد‪.‬رمان کم ‬ ‫‪ 7800‬تومان منتشر کرده است‪g .‬‬ ‫نمایشگاه‬ ‫دیـــدار‬ ‫مکتوب‬ ‫تسخیر الن ه جاسوسی‬ ‫«دلبس��تگی در اث��ار ام��ام خمین��ی (ره)» اث��ری اس��ت پژوهش��ی از‬ ‫حجت االسالم یاس��ین کمالی وحدت که با موضوع بررس��ی نوع نگاه به پدیده‬ ‫«دلبستگی» در اثار حضرت امام خمینی (ره) و نیز سایر دانشمندان منتشر شده است‪.‬‬ ‫نویسنده پژوهش خود را در این کتاب با ریشه یابی لغت و ماهیت دلبستگی‬ ‫اغاز کرده و پس از بررسی معنای لغوی ان به توضیح اصطالحی ان نیز پرداخته و‬ ‫خاستگاه ایجاد ان را مورد بررسی قرار داده است‪.‬‬ ‫وی در ادامه با اش��اره به طرح دیدگاه تضاد میان عقل و عش��ق از منظر کالم‬ ‫شیخ اش��راق و ش��هید مطهری به موضوع نقش عش��ق در هدایت به استناد کالم‬ ‫حضرت امام خمینى (ره) پرداخته است‪.‬‬ ‫جریان عش��ق در همه عوالم نیز عنوان چهارمین فصل از این کتاب است که‬ ‫با موضوع مراتب عشق در مقایسه با معش��وق اغاز می شود و پس از ان به بررسی‬ ‫موضوع حب اهلل در کالم حضرت امام (ره) منتهی می شود و مفاسد ان را از نگاه وی‬ ‫مورد بازخوانی قرار می دهد‪.‬‬ ‫اثار‪ ،‬نتایج و نیز لوازم و ویژگی های دلبس��تگی‪ ،‬عنوان بخش دیگری از این‬ ‫کتاب است که در گام اول موضوع اثار عمومی عش��ق و دلبستگی در دنیا را مورد‬ ‫توجه خود قرار داده اس��ت و پس از ان فواید و اثار ویژه عش��ق الهی و دلبستگی‬ ‫به ذات الهی را مورد توجه قرار می دهد‪g .‬‬ ‫مثلت شماره‪133‬‬ ‫«هنر به منزله تجربه» نوشته جان دیویی‪ ،‬فیلس��وف پراگماتیست امریکایی‬ ‫با ترجمه مس��عود علیا منتش��ر ش��ده اس��ت‪ .‬این کتاب یک��ی از مهم ترین متون‬ ‫زیبایی شناسی پراگماتیستی است‪.‬‬ ‫هنر به منزله تجربه ‪ 14‬فص��ل دارد که به ترتیب عبارتن��د‪ :‬از «موجود زنده»‪،‬‬ ‫«موجود زنده و چیزهای اثیری»‪« ،‬به دس��ت اوردن تجربه ای واحد»‪« ،‬عمل بیان»‪،‬‬ ‫«عین بیانگر»‪« ،‬ماده و فرم»‪« ،‬تاریخ طبیعی فرم»‪« ،‬س��ازمان یافتگی نیروها»‪« ،‬ماده‬ ‫مشترک هنرها»‪« ،‬ماده گوناگون هنرها»‪« ،‬سهم بشری»‪« ،‬به چالش خواندن فلسفه»‪،‬‬ ‫«نقد و ادراک» و «هنر و تمدن»‪ .‬این کتاب با توجه به نظام فکری و معرفتی خالق ان‪،‬‬ ‫جان دیویی‪ ،‬بررس��ی و تحلیل هنر از منظر پراگماتیستی است و یکی از مهم ترین‬ ‫متون زیبایی شناسی پراگماتیس��تی و بنا بر نظر بس��یاری از منتقدان سراغازی بر‬ ‫زیبایی شناسی پراگماتیستی محسوب می شود‪ .‬بنابر پیش��گفتار جان دیویی‪ ،‬این‬ ‫کتاب در اصل سلسله در گفتارهای او در دانشگاه هاروارد درباره فلسفه هنر بود‪.‬‬ ‫دیویی میان هنر و زندگی فاصل ه چندانی قایل نمی شود‪ .‬از منظر او هنر و زندگی‬ ‫مقوالتی جدا از هم نیستند‪ .‬بنابراین هنر و هرگونه تجربه زیباشناسانه را باید در متن‬ ‫زندگی دنبال کرد‪ .‬به همین جهت دیویی در این کتاب بر این نکته تاکید می کند که‬ ‫هیچ مفهوم از پیش تعیین شده ای برای بهره مندی از زندگی الزم نیست‪ .‬این خود‬ ‫زندگی است که زندگی را توضیح و توجیه می کند‪.‬‬ ‫چاپ نخس��ت «هنر به منزله تجربه» اثر جان دیویی را انتش��ارات ققنوس با‬ ‫ترجمه مسعود علیا منتشر کرده است‪g .‬‬ ‫مکتوب‬ ‫دلبستگی در اثار امام‬ ‫نمایشگاه اقای گراس‬ ‫گونتر گراس نویس��نده برنده نوبل المان با حضور در ش��هر دانتسیگ لهستان‬ ‫نمایشگاهی از اثار ابرنگش را افتتاح کرد‪.‬‬ ‫گراس‪ ،‬با حضور در زادگاهش این نمایشگاه را که دربرگیرنده نقاشی های ابرنگ‬ ‫است‪ ،‬افتتاح کرد‪ .‬او ابتدا در نظر داشت تا این اثار را به عنوان طراحی هایی برای یکی از‬ ‫رمان هایش با عنوان «قرن من» (منتشر شده به سال ‪ )1999‬به کار بگیرد‪ .‬این نمایشگاه‬ ‫بخشی از مجموعه برنامه هایی است که شهر دانتسیگ به مناسبت هشتاد و پنجمین سال‬ ‫تولد این نویسنده برجسته المانی که مصادف با ‪ 16‬اکتبر ‪ 25( 2012‬مهر) است تدارک‬ ‫دیده است‪ .‬گراس که همراه همسر‪ ،‬دختر و نوه اش به زادگاهش سفر کرده بود‪ ،‬عالوه‬ ‫بر افتتاح این نمایشگاه نقاشی از یک کارگاه ادبی در دانشگاه دانتسیگ که به بررسی اثار‬ ‫او می پردازد نیز بازدید کرد‪.‬‬ ‫گراس‪ 16‬اکتبر‪ 1927‬در «دانستیگ» لهستان متولد شد‪ .‬او در‪ 20‬سالگی کار اموزش‬ ‫سنگ تراشی را در دوسلدورف اغاز کرد و بعدها به تحصیل در زمینه مجسمه سازی و‬ ‫گرافیک پرداخت و در سال‪ 1959‬با رمان «طبل حلبی» به موفقیت ادبی دست یافت‪ .‬در‬ ‫سال‪ 1982‬وی وارد حزب سوسیال دموکرات شد و زمان زیادی به عنوان متحد سیاسی‬ ‫«ویلی برانت» به شمار می رفت‪ .‬عالوه بر این او به میزان فعالیت خود در زمینه ادبیات و‬ ‫هنر افزود و حتی تصویرگری کتاب هایش را خود بر عهده گرفت‪ .‬در سال‪ 1999‬گراس‬ ‫موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد‪g.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بتمن علیه‬ ‫اسپایدرمن‬ ‫اکران همزمان دو فیلم از یک ژانر‬ ‫دیـــدار‬ ‫عنکبوت یا خف��اش؟ یا ب��ه عب��ارت بهتر مرد‬ ‫عنکبوتی یا مرد خفاشی؟ این سوالی است که بسیاری‬ ‫از عالقه مندان به این ژانر از سینما این روز ها از خود‬ ‫می پرسند‪ ...‬البته داس��تان تنها به یک سوال ساده ختم‬ ‫نمی ش��ود‪،‬حتی کار به درگیری لفظی در شبکه های‬ ‫اجتماعی هم کشیده شده است‪ .‬داستان از اینجا شروع‬ ‫ش��د در برنامه اکران س��ینما های جهانی در تابستان‬ ‫قسمت چهارم مجموعه فیلم های اسپایدر من و قسمت‬ ‫سوم مجموعه فیلم های بتمن هردو قرار دارند و این‬ ‫دو قهرمان کمیک استریپ ال اقل از نظر گیشه وفروش‬ ‫رقابتی مستقیم را ش��روع کرده اند‪ ،‬اتفاقی که حتی در‬ ‫درون قصه ها امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫البته هردوی این فیلم ها سعی دارند رکورد فیلم‬ ‫انتقام جویان را که پیش از این در اکران جهانی فروشی‬ ‫خارق العاده داشت را بشکنند‪.‬‬ ‫مثلت شماره‪133‬‬ ‫اسپایدرمن‬ ‫پیش از این سه قسمت از مجموعه فیلم های مرد‬ ‫عنکبوتی را با بازی توبی مکوایر س��اخته ش��ده بود‪،‬‬ ‫مکتوب‬ ‫داستان پسر بچه ای که با نیش عنکبوتی گزیده می شود‬ ‫و از قالب یک پسر دس��ت و پا چلفتی خارج می شود‬ ‫و تبدیل به قهرمانی می شود که با یک لباس عجیب و‬ ‫غریب می تواند یک شهر را نجات دهد‪ .‬اما در قسمت‬ ‫جدید اسپایدر من دیگر خبری از مکوایر نیست وجای‬ ‫او را اندرو گارفیلد گرفته اس��ت‪ .‬بازیگری که پیشتر‬ ‫برای بازی در فیلم بره وشیرها موفق به دریافت جایزه‬ ‫بفتا شده بود‪ .‬تهیه کننده فیلم اسپایدرمن دلیل انتخاب‬ ‫اندرو گارفیلد را اینگونه اعالم کرده‪« :‬ما می دانس��تیم‬ ‫که اندرو عاشق اسپایدرمن اس��ت و این موضع برای‬ ‫ما خیلی مهم بود و در انتخاب او برای این فیلم خیلی‬ ‫تاثیر گذار بود‪ .‬ای��ن بازیگرج��وان از زمانی که فقط‬ ‫سه س��ال داش��ت عاش��ق تماش��ا کردن و خواندن‬ ‫داستان های اسپایدر من بود‪».‬‬ ‫قس��مت چهارم مرد عنکبوتی که به عنوان مرد‬ ‫عنکبوتی ش��گفت انگیز ساخته ش��ده‪ ،‬به ریشه هاو‬ ‫گذشته پیتر پارکر می پردازد و ش��عار تبلیغاتی ان هم‬ ‫داس��تان ناگفته اس��ت‪ .‬مرد عنکبوتی اک��ران خود را‬ ‫شروع کرده است و در گیشه موفقیت نسبی را داشته‪...‬‬ ‫س��ه فیل��م اول «اس��پایدرمن» در مجم��وع ح��دود‬ ‫‪2/5‬میلیارد دالر در سطح جهان فروش داشت‪.‬‬ ‫«اسپایدرمن ش��گفت انگیز»در دو قالب عادی و‬ ‫سه بعدی اکران می شود‪.‬‬ ‫می کند و شوالیه تاریکی‪ ،‬کریستین بیل در نقش بتمن‬ ‫حضور یافته‪ ،‬اما بتمنی که می ای��د اخرین کار نوالن‬ ‫در این ژانر اس��ت‪ ،‬او همواره از یک س��ه گانه بتمن‬ ‫سخن می گفت‪ .‬کریستوفر نوالن در سال ‪ 2005‬با فیلم‬ ‫«بتمن اغاز می کند» جانی تازه به مجموعه س��ینمایی‬ ‫بتمن بخش��یدند که می رفت تا به پ��روژه ای زیان اور‬ ‫تبدیل شود‪ .‬این فیلم در سراس��ر جهان بیش از ‪352‬‬ ‫میلیون دالر فروخت‪ .‬در حال��ی که فیلم بعدی این دو‬ ‫یعنی «شوالیه تاریکی» در سال ‪ 2008‬به فروشی باالتر‬ ‫از یک میلیارد دالر دس��ت یافت‪ .‬پیش بینی می ش��ود‬ ‫«شوالیه تاریکی بر می خیزد» در کنار «انتقام جویان» از‬ ‫پرفروش ترین فیلم های اکران تابستان باشد‪ .‬بازیگران‬ ‫قس��مت قبلی در کنار تام هاردی‪ ،‬ج��وزف گوردون‬ ‫لویت و ان ها تاووی در کسوت زن گربه ایی در شوالیه‬ ‫تاریکی برمی خیزد ‪،‬حضور دارند‪.‬‬ ‫داستان «شوالیه تاریکی برمی خیزد» هشت سال‬ ‫پس از پایان فیلم «ش��والیه تاریکی» اتفاق می افتد که‬ ‫سال ‪ 2008‬اکران شد‪.‬‬ ‫کریس��تین بیل‪ ،‬بتمن نقابدار این بار گویا بتمن‬ ‫دیگر ماموریتی ندارد یا حداقل برای روبه رو ش��دن‬ ‫با بین‪ ،‬ضدقهرمان نقابدار (با بازی تام هاردی) خیلی‬ ‫اماده نیست‪g .‬‬ ‫بتمن‬ ‫بتم��ن از بیس��تم ماه ج��والی می اید ت��ا رقیب‬ ‫اسپایدارمن شود‪ ،‬داستان بتمن داس��تان یک میلیونر‬ ‫است که با استفاده از صنعت‪ ،‬خود را تجهیز می کند و‬ ‫به جنگ دشمنانش می رود‪ .‬تاکنون پنج فیلم در مورد‬ ‫بتمن ساخته شده که دو فیلم اخر را کریستوفر نوالن‬ ‫کارگردانی کرده است در این دو فیلم یعنی بتمن اغاز‬ ‫برای ارتباط بیش��تر و اگاه��ی از نظرات‬ ‫انتقادات و پیشنهادهای شما خوانندگان محترم‬ ‫مجل��ه مثلث از این پ��س می توانی��د از ایمیل‬ ‫‪ didar@mosalas.ir‬ب��ه عن��وان یک پل‬ ‫ارتباطی استفاده کنید‪.‬‬ ‫نظرات شما در مورد مجله به طور کامل‬ ‫مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به زودی به‬ ‫تمامی انها پاسخ داده خواهد شد‪.‬‬ ‫مسافر دهکده جهانی‬ ‫چاپ دوم کت��اب زندگینامه پروفس��ور یحیی کمالی پور راوری‪ ،‬اس��تاد علوم‬ ‫ارتباطات و رئیس دپارتمان ارتباطات و هنرهای زیبای دانشگاه پوردو امریکا با عنوان‬ ‫«مسافر دهکده جهانی» منتشر و روانه بازار کتاب شد‪ .‬این کتاب‪ ،‬سرگذشت زندگی پر‬ ‫نشیب و فراز یحیی کمالی‪ ،‬پروفسور ایرانی است که هم اکنون ریاست انجمن جهانی‬ ‫ارتباطات را بر عهده دارد‪ .‬تمام نسخه های چاپ نخست این کتاب در کمتر از یک هفته‬ ‫به فروش رسید و اکنون چاپ دوم ان منتشر شده است‪« .‬مسافر دهکده جهانی» توسط‬ ‫نگین حسینی به رشته تحریر در امده است‪ .‬در کتاب «مسافر دهکده جهانی»‪ ،‬عالوه‬ ‫بر ماجرای هیجان انگیز زندگی پروفسور کمالی پور از روستای راور کرمان تا ایاالت‬ ‫متحده امریکا‪ ،‬مسیر پیشرفت و تکامل وسایل ارتباطاتی نیز در طول بیش از شش دهه‬ ‫به موازات شرح زندگی ایشان تعقیب شده است‪ .‬در این کتاب‪ ،‬فرم جدیدی از نوشتن‬ ‫تجربه شده که ان را خواندنی تر کرده است؛ به عبارتی دیگر به جای اینکه نویسنده با‬ ‫ماجرای زندگی پروفسور کمالی پور همراه شود‪ ،‬وی در کنار ایشان قرار گرفت ه و زندگی‬ ‫استاد به تصویر کشیده شده است‪g.‬‬ ‫‪82‬‬ ‫نمایش‬ ‫مترسک‬ ‫نمایش «مترسک» از‪ 11‬تیرماه در تاالر «حافظ» اجرای خود را اغاز می کند‪.‬‬ ‫این نمایش کاری از محمدحسن معجونی برای گروه سنی ‪ 15‬سال به باال است‪.‬‬ ‫در نمایش «مترس��ک» بازیگرانی چون امیر رجبی‪ ،‬مازیار سیدی‪ ،‬هوتن‬ ‫شکیبا‪ ،‬میالد شجره‪ ،‬شکیب شجره‪ ،‬امیرحسین طاهری و حسام محمودی فرید‪،‬‬ ‫به ایفای نقش می پردازند‪.‬‬ ‫در این نمایش محمد حس��ن معجونی عالوه بر کارگردانی با همکاری‬ ‫ویشکا اسایش طراحی صحنه را انجام داده است و طراحی لباس نیز بر عهده‬ ‫ویشکا اسایش بوده است‪ .‬نمایش «مترسک» برگرفته از مجموعه داستان های‬ ‫«هنگ‪ ،‬سگ گاوچران» نوش��ته جان ار اریکسون با ترجمه فربد فرزاد است و‬ ‫جابر رمضانی‪ ،‬پوریا کاکاوند‪ ،‬پیام س��عیدی این داستان را به نمایشنامه تبدیل‬ ‫کرده اند‪ .‬این نمایش هر شب به جز شنبه ها راس ساعت ‪ 19:30‬به روی صحنه‬ ‫می رود‪ .‬تاالر حافظ در خیابان حافظ‪ ،‬خیابان استاد ش��هریار رو به روی تاالر‬ ‫وحدت واقع شده است‪g .‬‬ ‫قاب‬ ‫_____‬ ‫بیست و چهارمین سالگرد پرواز‪655‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اذین بندیمسجدمقدسجمکران‬ ‫مرمت نسخ خطی‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫نمایش اپرای عروسکی حافظ‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلت شماره‪133‬‬ ‫نمایشگاهدوساالنهعکس‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫عکس یادگاری با مربی پرسپولیس‬ ‫درگذشتاخریناستادنقاشیقهوه خانه ای‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫تشییعپیکرزندهیادمنصورهحسینی‬ ‫‪83‬‬ ‫بازا ر‬ ‫ایت اله ابراهیمی اعالم کرد‬ ‫اقدامات بانک انصار درخصوص بهینه سازی‬ ‫کنترل و نظارت داخلی‬ ‫مدیرعامل بانک انصار‪ ،‬با اش��اره به تاریخچه و‬ ‫دس��تاوردهای بانک انصار‪ ،‬گفت‪« :‬بیش از ‪ 9‬میلیون‬ ‫حساب فعال و هفت و نیم میلیون مشتری از افتخارات‬ ‫این بانک اس��ت و این نش��ان می دهد که بانک انصار‬ ‫تقریبا ‪ 10‬درصد جمعیت کل کشور را تحت پوشش‬ ‫قرار داده اس��ت‪ ».‬ب��ه گ��زارش اداره کل تبلیغات و‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلت شماره‪133‬‬ ‫مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن خبر داد‬ ‫حساب سپرده افتاب با سود ‪ 19‬درصد‬ ‫مدیر ام��ور ط��رح و برنامه بانک مس��کن گفت‪:‬‬ ‫«به مناس��بت ایام ماه مب��ارک ش��عبان و والدت منجی‬ ‫عالم بش��ریت حضرت مهدی (عج)‪،‬حس��اب سپرده‬ ‫سرمایه گذاری ویژه‪ 11‬ماهه افتاب با نرخ سود‪ 19‬درصد‬ ‫در بانک مسکن ایجاد شد‪ .‬اردش��یر بیژنی مدت زمان‬ ‫اجرای طرح افتاب و افتتاح حساب سپرده سرمایه گذاری‬ ‫ویژه ‪ 11‬ماهه افتاب را از ‪ 7‬تیر ماه س��ال جاری تا عید سعید فطر اعالم کرد‪ ».‬بیژنی افزود‪:‬‬ ‫«بر اساسموافقتهیاتمدیرهبانکمسکنودرراستایرضایتمندیهرچهبیشترمشتریان‪،‬‬ ‫افتتاح کنندگان این حساب از نرخ سود سپرده سرمایه گذاری ویژه ‪ 11‬ماهه افتاب‪ ،‬معادل‬ ‫‪ 19‬درصد بهره مند می شوند‪ ».‬مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن تصریح کرد‪« :‬نرخ سود‬ ‫سپرده سرمایه گذاری ویژه ‪ 11‬ماهه افتاب در صورت فسخ زودتر از موعد و یا پرداخت‬ ‫قسمتی از ان با ضرایب یک میلیون ریال با توجه به مدت ماندگاری سپرده باکسر‪ 0/5‬درصد‬ ‫از نرخ سود سپرده های کوتاه مدت عادی متناظر‪ ،‬قابل پرداخت است‪ ».‬بیژنی حداقل مبلغ‬ ‫جهت افتتاح حس��اب را ‪ 500‬میلیون ریال عنوان و اظهار کرد‪« :‬در صورت کاهش مانده‬ ‫سپرده سرمایه گذاری ویژه‪ 11‬ماهه افتاب از کف مبلغ تعیین شده‪ ،‬سپرده فسخ می شود‪g».‬‬ ‫احتمال افزایش بهای اونس جهانی طال تا مرز ‪ 6‬هزار دالر‬ ‫بن دیویس بر این عقیده است که شرایط اقتصادی در کشورهای اروپا‪ ،‬امریکا و چین‬ ‫به گونهایرقمخوردهاستکهبازارهایمبادالتیبورسکاالوسهامازارزشپایینیبرخوردار‬ ‫شدهاندوباادامهاینروند‪،‬اینبازارهاکمکمازیادسرمایهدارانپاکخواهندشد‪.‬این احتمال‬ ‫وجود دارد که بانک های مرکزی در اینکشورها با ارائه محرک های اقتصادی جدید به دنبال‬ ‫تقویتقدرتاقتصادیبانکهاوبازارهایمبادالتیبرایند‪.‬اینکارشناسدرادامهدربارهزمان‬ ‫وقوعاینجهشمیگوید‪،‬پیشبینیشدهاستتابهایجهانیطالظرفمدت‪ ۵‬سالاینده‬ ‫به این قیمت برسد‪ .‬اما این احتمال وجود دارد که با ادامه شرایط یاد شده‪ ،‬این امر حتی در دو یا‬ ‫سهسالایندهنیزبهواقعیتنزدیکشود‪.‬یکیازدالیلدیگریکهمنجربهبروزاینشرایطمی‬ ‫شود‪،‬افزایشتنشهایسیاسیدرمیانکشورهابهخصوصدرمنطقهخاورمیانهمیباشد‪.‬در‬ ‫اینشرایطسرمایهدارانیکهازشرایطاقتصادیامریکاواروپاقطعامیدکردهاندوبهدلیلبروز‬ ‫تنشهایسیاسیسرمایههایخودرادرخطرمیبینند‪،‬تصمیمبهتبدیلنقدینگیهایخودبه‬ ‫طالخواهندگرفتکهافزایشچشمگیربهایهراونسجهانیطالرادربرخواهدداشت‪g.‬‬ ‫‪84‬‬ ‫ی اظهار‬ ‫اطالع رس��انی بانک انصار‪ ،‬ای��ت اهلل ابراهیم ‬ ‫داش��ت‪« :‬مطالبات معوق در بانک انصار حدود چهار‬ ‫درصد است که به جهت رتبه بندی در صدر بانک های‬ ‫دولتی و خصوصی قرار دارد و در این زمینه به عنوان‬ ‫بهترین بانک کشور به ش��مار می رود‪ ».‬ابراهیمی در‬ ‫ادامه س��خنان خود با اش��اره به س��اختار نظام کنترل‬ ‫داخلی بانک انصار گفت‪« :‬ساختار نظام کنترل داخلی‬ ‫بانک انصار برمبنای رهکردهای کمیته نظارت بانکی‪،‬‬ ‫بخش��نامه بانک مرک��زی جمهوری اس�لامی ایران‪،‬‬ ‫الزامات س��ازمان بورس (اصول حاکمیت ش��رعی)‬ ‫و مدل چارچ��وب یکپارچ��ه (‪ -COSO‬ویرایش‬ ‫‪ )2009‬طراحی ش��ده اس��ت‪ ».‬وی در بخش دیگری‬ ‫از سخنانش به اجزای نظام کنترل داخلی بانک انصار‬ ‫اشاره کرد و با تاکید براین نکته که در فرایند طراحی‬ ‫این نظام‪ ،‬استقرار و ارزیابی کنترل داخلی بانک مدنظر‬ ‫دست اندرکاران قرار گرفته اس��ت‪ ،‬خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«محیط کنترلی با فراهم اوردن نظم و انضباط و ساختار‬ ‫مناس��ب‪ ،‬بنیانی برای دیگر اجزای کنت��رل داخلی را‬ ‫فراهم می کند‪ ».‬ابراهیمی در بخش دیگری از سخنان‬ ‫خود با اش��اره به اقدامات بانک انص��ار درخصوص‬ ‫بهینه سازی کنترل داخلی‪ ،‬گفت‪« :‬بانک انصار جهت‬ ‫نیل به ش��اخص های س��ازمان پاک اهتمام ویژه ای به‬ ‫حوزه نظارت و کنترل و همچنین مقوله سالمت اداری‬ ‫و مبارزه با مفاسد مالی دارد که از این رو این بانک در‬ ‫اولین دوره جایزه ملی به عنوان بن��گاه برتر اقتصادی‬ ‫کش��ور‪ ،‬تندیس مدیریت س�لامت اداری را به خود‬ ‫اختصاص داد‪g ».‬‬ ‫با وجود اختالف بیش از ‪ 700‬تومانی دالر دولتی و ازاد؛‬ ‫پافشاری بهمنی بر تثبیت نرخ رسمی دالر‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی در مورد اختالف دالر دولتی‬ ‫و ازاد که طی چند روز اخیر بیش از‪ 700‬تومان در هر دالر‬ ‫بوده‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬فاصله دالر دولتی و ازاد نباید این قدر‬ ‫باشد‪ ،‬اما هیچ برنامه ای هم برای افزایش نرخ مرجع دالر‬ ‫نداریم‪ ».‬محمود بهمنی در م��ورد افزایش نرخ دالر طی‬ ‫چند روز اخیر عنوان کرد‪« :‬فاصله نرخ دالر ازاد و دولتی‬ ‫منطقی نیست و نباید این قدر باشد‪ ».‬وی تصریح کرد‪« :‬هیچ برنامه ای هم برای افزایش نرخ‬ ‫مرجع دالر نداریم‪ .‬پیش از این نیز رئیس کل بانک مرکزی اعالم کرده بود که بانک مرکزی‬ ‫قصد ندارد نرخ رسمی دالر را افزایش دهد‪ ،‬بلکه می خواهد نرخ غیررسمی دالر به نرخ‬ ‫رسمی نزدیک شود‪ .‬با وجود این‪ ،‬تا پایان انتظار بانک مرکزی به نظر می رسد رانت بالقوه بین‬ ‫نرخ های رسمی و غیررسمی دالر در حال افزایش است‪ .‬طی روزهای اخیر حداقل فاصله‬ ‫بین نرخ رسمی و غیررسمی دالر‪ 700‬تومان بوده است‪ .‬در حالی که قیمت دالر ازاد‪1970‬‬ ‫تومان در بازار خرید و فروش می شد که همچنان نرخ رسمی دالر‪ 1226‬تومان است‪ .‬پیش‬ ‫ازاینبارهاکارشناساناقتصادیوفعاالناقتصادیازجملهرئیساتاقبازرگانیایراننسبت‬ ‫به فاصله نرخ رسمی و غیررسمی دالر ابراز نگرانی و عنوان کرده بودند که این اختالف بین‬ ‫نرخ رسمی و غیررسمی دالر به مثابه یک چشمه رانت است‪g».‬‬ ‫مدیر عامل بانک رفاه کارگران‪:‬‬ ‫نرخ ارز دولتی و نرخ بازار ازاد‪ ،‬هر دو غیرواقعی اند‬ ‫مدیر عامل بانک رفاه کارگران اظهار کرد‪« :‬نرخی که‬ ‫بانک مرکزی برای ارز دولتی اعالم کرده واقعی نیست و‬ ‫خودبانکمرکزیهمبهاینموضوعاعتقاددارد‪».‬سید ضیاء‬ ‫ایمانی‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬نرخ واقعی ارز دولتی باید بین‪ 1400‬تا‬ ‫‪ 1450‬تومان باشد و بانک مرکزی باید این رقم را در نظر‬ ‫بگیرد‪ ».‬وی افزود‪« :‬البته همین قیمتی که در بازار به دو هزار‬ ‫تومان رسید نیز نرخی است که غیر واقعی به نظر می رسد‪ ».‬مدیر عامل بانک رفاه کارگران‬ ‫تصریح کرد‪« :‬احتماال بانک مرکزی یا مجبور می شود قیمت ارز دولتی را به این رقم‪ 1400‬تا‬ ‫‪ 1450‬تومان برساند و یا با سیاست هایی از جمله «افزایش درامدهای ارزی‪ ،‬صادرات بیشتر‪،‬‬ ‫وارداتکمتروباالبردنسپرده هادرسایرکشورها»انقیمتدوهزارتومانراپایینبیاورد‪g».‬‬ ‫تاثیر افزایش قیمت بلیت قطارهای رجاء‬ ‫بر روی زیان این شرکت‬ ‫برات اهلل صمدی راد‬ ‫همانطور که طی ماه های گذشته از طریق جراید و‬ ‫رسانه های کشور اعالم شد‪ ،‬شرکت قطارهای مسافری‬ ‫رجاءبابر عهدهداشتنحدود‪ 70‬درصدجابه جاییبه عنوان‬ ‫ی شده و به‬ ‫بزرگ ترین شرکت حمل و نقل ریلی مسافر ‬ ‫بخش خصوصی پیوست‪ .‬بدیهی است این شرکت مانند‬ ‫همهشرکت هاییکهبهبخشخصوصیواگذارمی شوند‬ ‫نیازبهسازوکارهایالزمجهتبقاوفعالیتدارد‪.‬انچهبرای‬ ‫رجاء در درجه اهمیت قرار دارد امکان تامین هزینه های‬ ‫این بخش و درامدزایی الزم ب��رای تداوم خدمات دهی‬ ‫به مسافرانومردمعزیزاست‪.‬چراکهبا خصوصیشدناین‬ ‫بخش‪،‬یارانه هاوکمکزیانتخصیصیازسویدولتقطع‬ ‫شدهواینبخشبایدهزینه هایشراخودتامینکند‪.‬ایندر‬ ‫حالیاستکهقیمتبلیتقطارهایمسافریرجاءب هدلیل‬ ‫حمایت دولت از اقشار ضعیف و متوسط جامعه از سال‬ ‫‪ 83‬تا پایان سال‪ 90‬عالوه بر افزایش میانگین‪ 14‬درصدی‬ ‫قیمت بلی ‬ ‫ت قطارهای مسافری در تیرماه سال ‪ 1389‬که‬ ‫صرفا برای جبران بخشی از افزایش قیمت سوخت انجام‬ ‫گرفت در بهمن سال‪ 1390‬نیز تنها به طور میانگین حدود‬ ‫‪ 12‬درصدافزایشقیمتدربرخیازقطارهایاینشرکت‬ ‫اعمال شد که در ادامه به ان خواهیم پرداخت‪ .‬بدیهی است‬ ‫که مسئوالن رجاء به هیچ وجه حاضر نیستند که با افزایش‬ ‫قیمت بلیت به احاد جامعه فشار وارد شود‪ ،‬اما مردم عزیز‬ ‫حق خواهند داد وقتی افزایش قیمت بلیت همسو با تورم‬ ‫ساالنه و پا به پای ان رشد نکرده باشد و از سوی دیگر قرار‬ ‫باش��د رجاء هزینه های مربوطه را خود تامین کند‪ ،‬ادامه‬ ‫فعالیت و خدمات دهی از س��وی این شرکت به مخاطره‬ ‫خواهد افتاد و امکان کمتری��ن خدمات دهی نیز وجود‬ ‫نخواهد داش��ت‪ .‬ش��رکت رجاء در حال حاضر به دنبال‬ ‫سود دهینیست‪،‬اماانتظارایناستکهرجاءبتواندهزینه ها‬ ‫و درامدهایش را سر به سر کرده و حداقل در شرایط فعلی‬ ‫زیانندهد‪.‬باتوجهبهاینرویکرددربهمنماهسالگذشته‬ ‫افزایش قیمت بلی��ت قطارهای مس��افری رجاء به طور‬ ‫میانگین حدود ‪ 12‬درصد اعمال شده که میانگین ریالی‬ ‫ان حدود ‪ 22‬هزار ریال می ش��ود‪ .‬این در حالی است که‬ ‫قیمت بلیت قطارهای محلی و حومه ای به ویژه قطارهای‬ ‫دانشجویی و زیارتی ( قم و جمکران ) هیچ گونه افزایشی‬ ‫نداشته است‪ .‬انچه باید به استحضار مردم عزیز به عنوان‬ ‫امیناینشرکتبرسد‪،‬اینکهقیمت هایاعمالشدهجدید‬ ‫علت نوسان قیمت طال‪ ،‬نوسانات نرخ ارز است‬ ‫حتی هزینه های تحمیلی بابت نیروی کش��ش را جبران‬ ‫نمی کند حال انکه افزایش قیمت سایر حامل های الزم‬ ‫برایخدمت رسانی(اعمازفنیوخدماتی)بهشرکتبرای‬ ‫ارائه خدمت مطلوب به مسافران نیز همچنان باقی می ماند‪.‬‬ ‫انتظار شرکت رجاء این اس��ت که در شرایط فعلی بهای‬ ‫بلیت هابهقیمتواقعیخودتبدیلشودزیرااگرقرارباشد‬ ‫ت بلیت های قطار واقعی نشود و این افزایش پلکانی‬ ‫قیم ‬ ‫انجامشود‪،‬شرکترجاءنیازمندحمایتبخشحاکمیتی‬ ‫و دولت در قالب پرداخت یارانه برای جبران زیان است‪.‬‬ ‫تبلیت‬ ‫همانطورکهاشارهشد‪،‬افزایشاخرینمرحلهقیم ‬ ‫قطارهای مسافری رجاء حتی با تورم سالیانه از سال ‪83‬‬ ‫تاکنون هیچ گونه همخوانی ندارد‪ .‬در صورتی که اگر قرار‬ ‫بود این قیمت همس��و و همراه با نرخ تورم افزایش یابد‪،‬‬ ‫می بایستقیمتفعلیبلیت ها‪ 3/16‬برابرمی شد‪.‬در پایان‬ ‫درخواست رجاء این اس��ت‪ ،‬با توجه به چشم انداز های‬ ‫در نظر گرفته شده در سند توسعه و نیازهای جامعه برای‬ ‫لو نقل ریلی و خدمات دهی مطلوب در این‬ ‫توسعه حم ‬ ‫بخش‪ ،‬کارشناسان حوزه اقتصاد‪ ،‬حمل و نقل و رسانه ها‬ ‫به طور جدی بررسی کنند که قیمت بلیت قطارهای رجاء‬ ‫تبلیتقطارهایمحلیاینشرکتچهمیزان‬ ‫وحتیقیم ‬ ‫افزایشیابدتاهزینه هایتحمیلیبرهرقطاربادرامدهایش‬ ‫فقط سر به سر شود؟ (زیرا قیمت های فعلی هیچ توجیهی‬ ‫ندارند)‪ .‬شرکت رجاء همچنان ابتدا به دنبال همسان سازی‬ ‫قیمت هاوسپسواقعیشدنقیمتبلیتقطارهاباتوجه‬ ‫به خصوصی سازی ناوگان مسافری است‪g.‬‬ ‫به مناسبت نیمه شعبان‬ ‫به اعتقاد مدیر عامل بانک ملی دو عامل نوس��انات‬ ‫قیمتجهانیطالونرخارزدر داخل‪،‬باعثافزایشقیمت‬ ‫طال در کشور شده است‪ .‬در حالی که اخرین اخبار از بازار‬ ‫ایران حاکی از نوسان قیمت سکه طالست‪ ،‬مدیر عامل‬ ‫بانک ملی علل این نوسان طال را بیان کرد‪ .‬به زعم فرشاد‬ ‫حیدری‪ ،‬نوسانات مربوط به قیمت جهانی طال و نرخ ارز‬ ‫درداخلدراینموضوعدخیلبوده اندونوساناتطالتابعاینعواملهستند‪.‬مدیر عاملبانک‬ ‫ملیکهبانکتحتمدیریتاو‪،‬تجربهعاملیتتوزیعسکهطالدرطرحپیش فروشسکهرا‬ ‫داردافزود‪«:‬سیاست گذاری هایمربوطبهاینموضوعبابانکمرکزیاستومافقطمجری‬ ‫هستیم‪ .‬حیدری در حالی نوسانات قیمت جهانی طال در نوسان قیمت طالی داخل کشور‬ ‫راموثرمی داندکهمراجعهبهامارهایقیمتجهانیطالنیزاینموضوعراتائیدمی کند‪.‬طبق‬ ‫گزارش های انجام شده قیمت جهانی طال طی شش روز اخیر از پنجم تا دهم تیرماه امسال‬ ‫ب ه ترتیب‪ 1596،1549،1574،1585،1572‬و‪ 1598‬دالر در هر اونس بوده است‪ .‬نرخ دالر‬ ‫نیز طی روزهای اخیر در بازار ایران روند رو به رشدی داشته و طبق اخرین اخبار قیمت هر‬ ‫دالر در بازار تهران تقریبا‪ 1960‬تومان است‪ .‬در این شرایط اخرین اخبار از قیمت سکه طال‬ ‫نیز تداوم روند صعودی ان را تائید می کند‪g.‬‬ ‫باورود رایتلبهشهرهایمشهدوشیرازامکاناستفاده‬ ‫از تماس تصویری‪ ،‬اینترنت پرس��رعت موبایل و گستره‬ ‫وسیعی از خدمات ارزش افزوده که برای شهروندان این‬ ‫شهرهافراهممی شود‪.‬بهمناسبتاعیادشعبانیهودراستانه‬ ‫نیمه شعبان‪ ،‬رایتل با هدف گسترش شبکه خود ثبت نام‬ ‫یراازروزپنجشنبه‪ 15‬تیرماهدر‬ ‫سیم کارت هایدیتاودائم ‬ ‫شهرهایمشهدوشیرازباانجاماولینواگذاریبهخانوادهمعظمشهداءاغازمی کند‪.‬شهروندان‬ ‫شهرهایشیرازومشهدمی توانندازتاریخ‪ 15‬تیر ماهبامراجعهبهسایترایتلبهادرس‪www.‬‬ ‫‪ rightel.ir‬ویاازروزشنبه‪ 17‬تیرماهازطریقدفاترپیشخوانمنتخبدولتنسبتبهثبت نام‬ ‫اقدام کنند‪ .‬این اپراتور در کنار خدمات اصلی همچون پیام کوتاه و پیام صوتی با اس��تفاده از‬ ‫تکنولوژی نسل سوم موبایل‪ ،‬امکان استفاده از سرویس های اختصاصی و گستره وسیعی از‬ ‫خدمات ارزش افزوده که (‪ )VAS‬را فراهم می کند از جمله این خدمات می توان به تماس‬ ‫تصویری‪،‬سرویس هایچندرسانه ایواینترنتپرسرعتاشارهکرد‪.‬رایتلاولیناپراتورارائه‬ ‫دهندهخدماتنسلسومموبایل(‪)3G‬درکشوراستودرحالحاضروپسازپوشش دهی‬ ‫شهرهایتهرانوکرجدر حالگسترششبکهخودبههشتشهردیگراستکهشهرهایشیراز‬ ‫ومشهددراینبیندراولویتتوسعهقرارگرفته اند‪g.‬‬ ‫برگزاری همایش بزرگ مشتریان‬ ‫موسسه مالی و اعتباری مهر در تبریز‬ ‫نخستین همایش مشتریان کلیدی موسسه مالی و‬ ‫اعتباری مهر در س��ال ‪ 1391‬با عنوان «شرکای ماندگار»‬ ‫همزمان با میالد حضرت قائم (عج) در هتل شهریار شهر‬ ‫تبریز برگزار می شود‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی‬ ‫موسسه مالی و اعتباری مهر‪ ،‬حمید رضا نجف پور کردی‬ ‫– معاون اعتبارات و تجهیز منابع موسس��ه – در تبیین‬ ‫اهدف برگزاری این همایش گفت‪« :‬یکی از برنامه های‬ ‫مهم موسس��ه مهر‪ ،‬طراحی و پیاده سازی پروژه تدوین‬ ‫استراتژی بازاریابی موسسه و به تبع ان طراحی و استقرار‬ ‫باشگاه مشتریان بود که کار مطالعاتی ان از سال ‪ 1388‬با‬ ‫همکاری اساتید دانشگاهی و کارشناسان مجموعه مهر‬ ‫اغاز و در سال گذشته این باشگاه راه اندازی شد‪ .‬نجف‬ ‫پور کردی برگزاری همایش های استانی شرکای ماندگار‬ ‫را یکی از برنامه های باش��گاه مشتریان دانست و خاطر‬ ‫نشان کرد‪« :‬رویکرد بازاریابی موسسه مهر‪ ،‬حفظ مشتریان‬ ‫فعلی و جذب مش��تریان جدید اس��ت و بر این اساس‬ ‫برنامه های متعددی از جمله طراحی و پیاده سازی باشگاه‬ ‫مشتریان‪،‬نظامجامعسنجشرضایتمندیمشتریان‪،‬طرح‬ ‫وفادارسازی مشتریان تدوین شده است‪ ».‬وی با بیان اینکه‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلت شماره‪133‬‬ ‫تحلیل مدیر عامل بانک ملی از وضعیت بازار طال‬ ‫اغاز ثبت نام سیم کارت رایتل در مشهد و شیراز‬ ‫باشگاه مشتریان کلیدی‪ ،‬سامانه جامعی است که برای‬ ‫مشتریان عضو‪ ،‬در حوزه تسهیالت‪ ،‬سپرده گذاری و انواع‬ ‫خدمات بانکی ارزش افزوده خاص خلق می کند‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«چگونگی برخورداری از حمایت های خاص در شبکه‬ ‫بانکی همواره از دغدغه های فعاالن اقتصادی کشور بوده‬ ‫که مجموعه مهر برای رفع ان اقدام به طراحی این باشگاه‬ ‫کرد‪ ،‬به صورتی که این باشگاه شبکه ای را به منظور ایجاد‬ ‫فرصت های کسب و کار بین مش��تریان موسسه فراهم‬ ‫می کند‪ ».‬نجف پورک��ردی مقبولیت اخالقی‪ ،‬حس��ن‬ ‫شهرت اجتماعی و سیاسی‪ ،‬خوش حسابی و عملکرد‬ ‫مالی را از معیارهای انتخاب مشتریان کلیدی دانست و‬ ‫تصریح کرد‪« :‬موسسه مالی و اعتباری مهر‪ ،‬سپرده گذاران‬ ‫خود را شریک و بزرگ ترین سرمایه خود می داند و در‬ ‫این راستا طرح های متعددی برای حفظ و تکریم انها در‬ ‫دست اجرا دارد که متعاقبا اعالم می شود‪g».‬‬ ‫‪85‬‬ ‫مهندس نجم الدین خبر داد‬ ‫فروش پژو‪ 206‬و پیش فروش دوباره رانا‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلت شماره‪133‬‬ ‫مدیر عاملگروهصنعتیایرانخودروگفت‪«:‬به منظور‬ ‫جلوگیری از دالل بازی و پاس��خگویی به نیاز مشتریان‪،‬‬ ‫پیش فروش نوب��ت دوم خ��ودرو رانا را ب��ه زودی اغاز‬ ‫می کنیم‪».‬جوادنج مالدیناظهارکرد‪«:‬عالوهبرپیش فروش‬ ‫دوبارهرانا‪،‬افزایشتولیداینمحصولپیشرفتهایرانیازنظر‬ ‫کیفیت و ایمنی در سال جاری در دستور کار قرار دارد‪ ».‬وی‬ ‫بااشارهبهروندرو بهرشدزنجیرهتامینقطعاتبرایتولید‬ ‫رانا اظهار کرد‪« :‬همه سا زو کارهای الزم برای افزایش تولید‬ ‫این خودرو فراهم شده است و ایران خودرو تمام تالش‬ ‫خود را به کار خواهد گرفت تا براساس زمانبندی تعیین‬ ‫شده این خودرو را در اختیار مشتریان قرار دهد‪ .‬او تاکید‬ ‫کرد که مش��تریان فریب دالل بازی ها در خرید و فروش‬ ‫فیش های ثبت نامی رانا را نخورن��د‪ ».‬نجم الدین تاکید‬ ‫کرد‪« :‬رانا بدون هیچ گونه تاخیری طبق قرارداد فروش به‬ ‫مشتریان تحویل داده می شود‪ ».‬وی با اشاره به اینکه رانا‬ ‫دارای استانداردهای روز اروپاست‪ ،‬گفت‪« :‬این خودرو‬ ‫کم مصرف و دارای تجهیزات رفاهی و ایمنی که با قیمت‬ ‫مناسب عرضه می شود‪ ».‬مدیرعامل ایران خودرو درمورد‬ ‫تولید و عرضه پژو ‪ 206‬نیز گفت‪« :‬طی س��ه س��ال اخیر‬ ‫خودکفایی قطعات پژو‪ 206‬به سرعت انجام شد و موفق‬ ‫مدیرعامل گروه بهمن خبر داد‬ ‫تولید سواری جدید چینی در ایران‬ ‫مدیرعامل گروه خودروسازی بهمن از عرضه‬ ‫چند محصول جدید به بازار در س��ال جاری خبر‬ ‫داد‪ .‬محمدرضا سروش اظهار کرد‪« :‬دو خودروی‬ ‫سواری جدید در سال جاری وارد بازار خواهد شد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه مزدا ‪ 1600‬سی س��ی اماده عرضه‬ ‫بوده و در نیمه اول س��ال جاری وارد بازار خواهد‬ ‫شد‪ ،‬خاطرنش��ان کرد‪« :‬اقدامات مربوط به تولید‬ ‫سواری چینی‪ B50‬نیز در حال انجام بوده و این خودرو نیز در سال جاری وارد بازار خواهد‬ ‫شد‪ ».‬مدیرعامل گروه خودروسازی بهمن با بیان اینکه عرضه کامیون‪ FAW‬نیز به زودی‬ ‫اغاز خواهد شد‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬عالوه بر ان دو کامیون و کامیونت جدید نیز وارد بازار‬ ‫خواهد شد‪ ».‬سروش ادامه داد‪« :‬وانت کاپرا تک کابین نیز در سال جاری وارد بازار می شود‪.‬‬ ‫عالوه بر ا ن در حال برنامه ریزی برای تولید یک خودرو ‪ SUV‬بر روی پلت فرم کاپرا در‬ ‫ایران هستیم‪ ».‬وی افزود ‪« :‬در خصوص تولید یک ون و وانت جدید نیز برنامه ریزی شده‬ ‫است‪ ،‬ضمن انکه کشند ه ‪ J6‬با ظرفیت ‪ 40‬تن نیز وارد بازار شده است‪ ».‬مدیرعامل گروه‬ ‫خودروسازی بهمن تصریح کرد‪« :‬تولید سواری مزدا نیز طبق برنامه ادامه خواهد یافت؛‬ ‫به گونه ای که در سال جاری تاکنون‪ 90‬درصد برنامه تولید این خودرو محقق شده است‪g».‬‬ ‫ششمین نشان سبز کیفیت تندر‪ 90‬ایران خودرو‬ ‫براساس نتایج بدست امده در اخرین ممیزی شرکت رنو‪ ،‬تندر‪ 90‬ایران خودرو برای‬ ‫ششمینبارمتوالیبه عنوانبهترینمحصولدرمقایسهباتولیداتسایرسایت هایتولیداین‬ ‫محصولشناختهشد‪.‬علیذاکرزاده‪،‬گفت‪«:‬براساسارزیابی هایمذکور‪،‬تندر‪ 90‬اینشرکت‬ ‫ازلحاظکیفیتنهاییواجرایسیستم هایکیفیهنگامفرایند یدرباال ترینرتبهقرارداشتهو‬ ‫موفقبهکسببرتریننشانرنو(رتبهسبزباردهعالی)شد‪».‬ویافزود‪«:‬اینارزیابی هادرحوزه‬ ‫تامینولجستیک‪،‬فرایند هایداخلی‪،‬محصولنهاییوخدماتپسازفروشونظرسنجی‬ ‫ازمشتریانانجاممی شود‪.‬گفتنیاستپسازکسباینموفقیت‪،‬اعتباروصالحیتمعاونت‬ ‫تندردراجرایسیستمکیفیترنو–نیسانموردتائیدشرکترنوقرارگرفتهوبه طوررسمی‬ ‫مسئولیتانجاماینممیزیمهمازاینپسبهمدیریتکیفیتتندرواگذارشد»‪g‬‬ ‫‪86‬‬ ‫شدیم در زمینه تامین و تولید این خودرو گام های اساسی‬ ‫برداریم‪ ».‬وی یاد اورشد‪« :‬با اینده نگری و پاسخگویی به‬ ‫نیاز بازار‪ ،‬فروش پژو ‪ 206‬به زودی اغاز می شود‪ ».‬جواد‬ ‫نجم الدین اظهار کرد‪« :‬طب��ق برنامه ریزی های صورت‬ ‫گرفته‪ ،‬وانت تندر‪ 90‬تا پایان امسال وارد بازار خواهد شد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه ظرفیت نهایی تولید ‪ 50‬هزار دستگاه در‬ ‫سال برای وانت تندر‪ 90‬پیش بینی شده است‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫کرد‪«:‬تاپایانامسالتولیداینخودروباتیراژمناسباغازو‬ ‫بهتدریجافزایشمی یابدتابه سقفتولیدبرسد‪».‬مدیرعامل‬ ‫گروه صنعتی ایران خودرو در خصوص قیمت عرضه این‬ ‫محصول به بازار اظهار کرد‪« :‬تاکنون قیمت این خودرو‬ ‫نهایی نشده است‪ ».‬به گزارش ایسنا‪ ،‬پیش از این قائم مقام‬ ‫مدیرعامل ایران خودرو در خصوص تولید وانت تندر‪90‬‬ ‫اظهارکردهبودکهوانت هایموجوددرایرانخودروازنظر‬ ‫مصرفسوختوتکنولوژیقدیمی محسوبمی شوند‪،‬‬ ‫بنابراین ایران خودرو تولید وانتی جدید با تکنولوژی روز‬ ‫را در دستور کار قرار داده است‪ .‬به گفته میرجواد سلیمانی‪،‬‬ ‫وانت تندر ‪ 90‬در دو نوع بنزینی و دوگانه سوز و احتماال‬ ‫دیزلیتولیدخواهدشد‪.‬اینوانتگنجایش‪ 800‬کیلوگرم‬ ‫بار را داشته و مجهز به کیسه هوا و ترمز ضد قفل خواهد‬ ‫بود‪ .‬وانت تندر ‪ 90‬روی پلت فرم ایکس ‪ 90‬تولید ش��ده‬ ‫و موتور ان همان موتور تندر ‪ 90‬س��واری اس��ت‪ .‬البته‬ ‫گیربکس این وانت نسبت به مدل سواری ان تقویت شده‬ ‫است‪ .‬با توجه به انکه بخشی از قطعات وانت تندر ‪ 90‬با‬ ‫سواری ان مشترک است‪ ،‬این خودرو با‪ 50‬درصد ساخت‬ ‫داخل وارد بازار خواهد شد‪ .‬وی در پایان تاکید کرد‪« :‬برای‬ ‫جلوگیری از دالل بازی‪ ،‬مشتریان برای خرید محصوالت‬ ‫ایران خ��ودرو ب��ه نمایندگی ه��ای مجاز این ش��رکت‬ ‫مراجعه کنند‪g».‬‬ ‫مهندس پوستین دوز خبر داد‬ ‫سهام سایپا به نمایندگی ها و مشتریان واگذار می شود‬ ‫مدیرعامل گروه خودروس��ازی سایپا گفت‪:‬‬ ‫«قصد داریم که س��هام گروه س��ایپا را به ش��بکه‬ ‫نمایندگی ها و مشتریان واگذار کنیم تا از این طریق‬ ‫با مشارکت بتوانیم توانایی خود را در تولید‪ ،‬کیفیت‬ ‫و تنوع س��بد محصوالت تقویت کنیم‪ ».‬نعمت اهلل‬ ‫پوس��تین دوز از برنامه ریزی برای توسعه فروش‬ ‫اعتباری محصوالت این گ��روه در مناطق محروم‬ ‫کش��ور خبر داد و گفت‪« :‬با هدف ایجاد عدالت در توزیع محصوالت سایپا قصد داریم‬ ‫مکانیزم جدیدی برای ش��بکه توزیع و فروش محصوالت خود تعری��ف کنیم‪ .‬باید با‬ ‫بهره گیری از فناوری های جدید دامنه کسب و کار را وسعت داده و با طرح ریزی روش های‬ ‫جدید فروش‪ ،‬جذب مشتری و توسعه بازار را اس��ان تر کنیم‪ ».‬وی افزود‪« :‬برای رسیدن‬ ‫به عدالت در توزیع محصوالت سایپا باید فروش منطقه ای متناسب با زمان و مکان ایجاد‬ ‫کنیم‪ ».‬مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا در خاتمه با اشاره به ضرورت بازنگری در نرخ‬ ‫اجرت و سا زو کار با شبکه نمایندگی ها گفت‪« :‬بازنگری در نرخ اجرت و سایر برنامه هایی‬ ‫که در حال حاضر نمایندگی ه��ا انتظار بازبینی دارند مورد توجه ق��رار خواهد گرفت و‬ ‫امیدواریم با همدلی بیشتر بر مشکالت فائق اییم‪g».‬‬ ‫تولید بیش از ‪ 24‬هزار خودرو در خراسان رضوی‬ ‫شرکت ایران خودرو خراسان از ابتدای امسال تا سوم تیرماه جاری بالغ بر‪24‬هزار و‪280‬‬ ‫دستگاه خودرو تولید کرده است‪ .‬محمد مهدی سیادت‪ ،‬مدیرعامل ایران خودرو خراسان با‬ ‫بیان این مطلب گفت‪« :‬از این میزان‪ 10‬هزار دستگاه خودروی پارس بر اساس گواهی سازمان‬ ‫بازرسیوکیفیتایراندرردهخیلیخوبتولیدشدهاست‪».‬ویافزود‪«:‬اینشرکتطیمدت‬ ‫مذکور ‪ 800‬دستگاه خودروی گراند ویتارا تولید و روانه بازار کرده است‪ ».‬مدیر عامل ایران‬ ‫خودرو خراسان رقم تولید امسال این شرکت را‪140‬هزار دستگاه انواع خودرو ذکر کرد و در‬ ‫همینحالگفت‪«:‬کهاینشرکتزیرساخت هایفنیومهندسیخودرابرایتولیدخودروی‬ ‫جدید فراهم کرده است‪ .‬گفتنی است‪ ،‬ایران خودرو خراسان از شروع فعالیت خود از سال‪84‬‬ ‫تاکنون بالغ بر‪ 550‬هزار انواع خودروهای‪ ،405‬پارس و گراندویتارا تولید کرده است‪g».‬‬