ماهنامه مثلث شماره 140

‫ساختندنیایجدید‬ ‫پیام اجالس تهران‬ ‫برای غرب چه بود؟‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوچهلم ‪12/‬شهریورماه‪ 92/1391‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫بیانات صریح و شفاف رهبر معظم انقالب‬ ‫در اجالس سران عدم تعهد‬ ‫انقالب‬ ‫دیپلماتیک‬ ‫گزارش ها و تحلیل های ویژه‬ ‫از اجالس جنبش عدم تعهد در ایران‬ ‫دو مرسی‬ ‫نگاهی دیگر به سفر چند ساعته‬ ‫و سخنان محمد مرسی در تهران‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫رقابت مخفیانه‬ ‫برای ریاست‬ ‫میان علی ابادی و عباسی چه می گذرد؟‬ ‫چهارسال و سه سال با شمقدری‬ ‫ایا جواد شمقدری تغییر کرده است؟‬ ‫چرا اوباما باید‬ ‫کاخ سفید را ‬ ‫ترک کند‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫تالش برای حفظ‬ ‫فقه سنتی در حوزه‬ ‫من چنانچه س��ابقا نی��ز گفته ام‪ ،‬راجع به ح��وزه علمیه‪،‬‬ ‫عقیده ام بر این اس��ت که باید به ان بیشتر از همه چیز توجه‬ ‫کرد؛ چرا که حوزه علمیه اگر درس��ت بش��ود‪ ،‬ایران درست‬ ‫می شود‪ .‬و اگر ‪-‬خدای نخواسته‪ -‬در حوزه علمیه فسادی به‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12 - 25‬‬ ‫نامی از رئیس جمهور نبردیم‬ ‫پس لرزه های یک نامه‬ ‫نگاه دمشق به تهران‬ ‫پورمحمدی‪ :‬تکلیف شود کاندیدا می شوم‬ ‫سیاست‬ ‫‪30-47‬‬ ‫ساختن دنیای جدید‬ ‫روزهای مهم تهران‬ ‫نم و حل بحران های بین المللی‬ ‫میهمانانتهران‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48 - 60‬‬ ‫دو مرسی‬ ‫موجنارضایتی‬ ‫پیشگویی ها و گاف های اقای رامنی‬ ‫دوئلانتخاباتی‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫وجود اید ‪-‬ولو در دراز مدت‪ -‬درسرتاسر ایران ان فساد پیدا‬ ‫می شود و انها که همیشه در فکر بوده اند که در حوزه علمیه‬ ‫نفوذ کنند‪ ،‬به همین خاطر اس��ت‪ .‬نف��وذ انها‪ ،‬نفوذ ظاهری‬ ‫نیست که معلوم باشد فالن اقای نفوذی است‪ .‬چه بسا بیشتر‬ ‫از شما اظهار دیانت بکند‪ ،‬مع ذلک‪ ،‬در موقع مناسب کارش را‬ ‫انجام دهد‪ .‬اینها از مشکالت حوزه است‪ .‬و قضیه تحصیل هم‬ ‫باید به نحوی باشد که فقه سنتی فراموش نشود‪ .‬و ان چیزی‬ ‫که تا به حال اسالم را نگه داشته است‪ ،‬همان فقه سنتی بوده‬ ‫است‪ .‬و همه همت ها باید مصروف این بشود که فقه به همان‬ ‫وضعی که بوده اس��ت‪ ،‬محفوظ باشد‪ .‬ممکن است اشخاصی‬ ‫بگویند که باید فقه تازه ای درس��ت کرد که این اغاز هالکت‬ ‫حوزه است و روی ان باید دقت بشود‪.‬‬ ‫البته من همه شما اقایان را می شناسم و از شما به خاطر‬ ‫زحمتتان در این امر‪ ،‬تشکر می کنم‪ .‬ولی باید خیلی متوجه‬ ‫باشید‪ .‬در هر صورت‪ ،‬ان چیزی که برای حوزه ها خطر است‪،‬‬ ‫این اس��ت که ما این فقه را به نحوی که به دس��ت ما رسیده‬ ‫است‪ ،‬به نسل اینده تحویل ندهیم‪ .‬باید همان طور که مبانی‬ ‫اس�لامی‪ ،‬مبانی فقهی را تحویل داده ان��د‪ ،‬ما هم به اینده ها‬ ‫تحویل بدهی��م که اگر این اف��راد در اینده نتوانس��تند کار‬ ‫خودشان را انجام بدهند‪ ،‬تقصیر ما نباشد‪.‬‬ ‫توجه به دروس اخالق در حوزه‬ ‫و دیگر اینک��ه اخالق باید در همه ج��ا و در همه دروس‪،‬‬ ‫م��ورد توجه ق��رار گی��رد‪ .‬و اعتقادم ب��ر این اس��ت که باید‬ ‫هر کس حوزه درس��ی بزرگ یا کوچکی دارد‪ ،‬یکی دو دقیقه‬ ‫مقدمتا ی��ا موخرتا‪ -‬درس اخالق بگوید که طالب با اخالق‬‫اس�لامی بار بیایند‪ .‬و اجماال من از ش��ما مطمئنم که ش��ما‬ ‫خوب کار می کنید و نظرات درستی دارید‪ ،‬لکن در هر کاری‬ ‫اشتباهاتی هم هس��ت‪ .‬گروه های مختلف به این حوزه نظر‬ ‫دارند؛ چون در دراز مدت می توانند کارهایی که ما می کنیم‬ ‫به هم بزنند‪.‬‬ ‫نقدونظر‬ ‫‪26 -29‬‬ ‫انقالبدیپلماتیکعلیهامریکا‬ ‫شرحی بر یک شعر‬ ‫خنده به حکم‬ ‫«سید» و جمعه هایش‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62-73‬‬ ‫چهار سال و سه سال با شمقدری‬ ‫همه مردان مشاور رئیس جمهور‬ ‫منافع خیلی ها قطع شده است‬ ‫همه چیز قربانی مسائل سیاسی می شود‬ ‫ورزش‬ ‫‪74 -79‬‬ ‫رقابت مخفیانه برای ریاست‬ ‫هشدار های جدی ‪ IOC‬به وزارت ورزش‬ ‫همسایه ها علیه هم‬ ‫مسئولیت های متقابل دولت و نهادهای غیردولتی در ورزش‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬مصطفی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی‪ -‬شاهده یوسفی ‪ -‬یاسین سیف االسالم‬ ‫ امید کرمانی ها‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬فاطمه میرزایی‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬زهرا راد‬‫عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‪ -‬حسین غالمی‪ -‬شادی خوشکار خیری‬ ‫حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‪ -‬شاهین فتحیان ‪ -‬محمد جواد پاینده‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر هنری‪:‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی‪ -‬مهدی ابراهیمی‬ ‫و نیوشا ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬داوود جوکار‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکرالهی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو ‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام رحمتی‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار‪ -‬مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫دکتر غالم حسن تقی نتاج ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬مهندس مهرداد نصرت پور ‪ -‬حسین مجاهدی‬ ‫مهندس نظری توکلی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫رضا راس��تی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان‪ -‬علیرضا حس��ن زاده‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬رواق‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫در خبرنامه این هفته متن کامل سخنان رهبر معظم انقالب در افتتاحیه اجالس عدم تعهد درج شده است‪.‬‬ ‫گزارش هایی درباره حاش�یه های نامه وزرای س�ابق‪ ،‬احتمال کاندیداتوری هاشمی رفس�نجانی‪ ،‬اخرین‬ ‫تحوالت انتخاباتی و مذاکرات هسته ای به همراه مرور رسانه ها از بخش های گوناگون خبرنامه این هفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫نامی از رئیس جمهور نبردیم‬ ‫پس لرزه های یک نامه‬ ‫تکلیف شود کاندیدا می شوم‬ ‫چهار راه دیپلماتیک وین‬ ‫‪12‬‬ ‫جهان در حال گذار از‬ ‫یک پیچ تاریخی بسیا رمهم است‬ ‫متن کامل سخنان رهبر معظم انقالب در اجالس عدم تعهد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪13‬‬ ‫شانزدهمین اجالس س��ران کشورهای عضو جنبش‬ ‫عدم تعهد صبح پنجشنبه گذشته با حضور حضرت ایت اهلل‬ ‫خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اسالمی در تهران اغاز به کار‬ ‫کرد‪ .‬رهبر معظم انقالب اسالمی در سخنان بسیار مهمی در‬ ‫جمع ‪ 120‬تن از سران و مقامات کشورهای پنج قاره جهان‪،‬‬ ‫با اشاره به شرایط حس��اس گیتی و عبور جهان از یک پیچ‬ ‫تاریخی بسیار مهم و نشانه های بروز نظام نوین چندوجهی‬ ‫در مقابل نظام یک جانبه گرایی سلطه‪ ،‬به تبیین فرصت های‬ ‫نویدبخ��ش پیش روی کش��ورهای مس��تقل و ارمان های‬ ‫اصلی کشورهای غیر متعهد و همچنین نش��انه های لبریز‬ ‫شدن پیمانه صبر مردم جهان ‪ -‬به ویژه ملت های غرب‪ -‬از‬ ‫ساختارهای معیوب‪ ،‬منس��وخ‪ ،‬ناعادالنه و غیر دموکراتیک‬ ‫هندس��ه غلط بین المللی موجود پرداختن��د و تاکید کردند‪:‬‬ ‫«جنبش عدم تعهد باید نقش جدیدی در ش��کل گیری نظم‬ ‫نوین بین المللی ایفا کند و اعض��ای این جنبش می توانند با‬ ‫هم افزایی امکانات و ظرفیت های گسترده خود‪ ،‬برای نجات‬ ‫جهان از ناامنی و جنگ و سلطه گری نقشی تاریخی و ماندگار‬ ‫بیافرینند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با اش��اره به سخنان یکی از‬ ‫بنیانگذاران جنبش عدم تعهد که مبنای تشکیل این جنبش‬ ‫را نه وحدت جغرافیایی یا نژادی و دینی‪ ،‬که «وحدت نیاز»‬ ‫خوانده بود‪ ،‬گفتند‪« :‬امروز نیز با وجود پیش��رفت و گسترش‬ ‫ابزارهای سلطه گری‪ ،‬این نیاز همچنان پابرجا ست‪».‬‬ ‫متن کامل بیانات ایشان به این شرح است‪:‬‬ ‫بسم اهلل ال ّرحمن ال ّرحیم ‬ ‫خبرنامه‬ ‫الرسول‬ ‫الحمد هلل ّ‬ ‫رب العالمین و ّ‬ ‫السالم على ّ‬ ‫الصاله و ّ‬ ‫االعظم االمین و على ءاله ّ‬ ‫الطاهرین و صحبه المنتجبین و‬ ‫على جمیع االنبیاء و المرسلین‪ .‬‬ ‫به شما میهمانان گرامى‪ ،‬سران و هیات هاى نمایندگى‬ ‫کشورهاى جنبش عدم تعهد و نیز دیگر شرکت کنندگان در‬ ‫این اجالس بزرگ بین المللى خوشامد می گویم‪.‬‬ ‫ما در اینجا گرد امده ایم تا به هدایت و کمک پروردگار‪،‬‬ ‫حرکت و جریانى را که در ش��ش ده ه قبل با هوش��مندى و‬ ‫موقعیت شناسى و شجاعت چند تن از رهبران سیاسى دلسوز‬ ‫و مسئولیت پذیر پایه گذارى ش��د‪ ،‬به اقتضاى موقعیت ها و‬ ‫نیازهاى امروز جهان ادامه دهیم و به ان جانى تازه و تحرکى‬ ‫دوباره ببخش��یم‪ .‬میهمانان ما از مناط��ق جغرافیایى دور و‬ ‫نزدیک در اینجا گرد امده و متعلق ب��ه ملیت ها و نژادهاى‬ ‫گوناگون و داراى تعلقات اعتق��ادى و فرهنگى و تاریخى و‬ ‫وراثتى متنوعند؛ ولى همان طور که «احمد سوکارنو» یکى‬ ‫از بنیانگ��ذاران این جنبش در کنفران��س معروف باندونگ‬ ‫در سال ‪ 1955‬گفت‪ ،‬مبناى تش��کیل عدم تعهد‪ ،‬نه وحدت‬ ‫جغرافیایى یا نژادى و دینى‪ ،‬بلکه وحدت نیاز اس��ت‪ .‬ان روز‬ ‫کشورهاى عضو جنبش عدم تعهد‪ ،‬به پیوندى که بتواند انها‬ ‫را از سیطر ه ش��بکه هاى اقتدارگرا و مستکبر و سیرى ناپذیر‬ ‫مصون بدارد‪ ،‬نیازمند بوده اند؛ امروز با پیش��رفت و گسترش‬ ‫ابزارهاى سلطه گرى‪ ،‬این نیاز همچنان پابرجاست‪.‬‬ ‫من می خواهم حقیقت دیگرى را مطرح کنم‪:‬‬ ‫اس�لام ب��ه م��ا اموخت��ه ک��ه انس��ان ها ب��ا وجود‬ ‫ناهمگونی هاى نژادى و زبانى و فرهنگى‪ ،‬فطرت همسانى‬ ‫دارند که انها را به پاکى و عدالت و نیکوکارى و همدردى و‬ ‫همکارى فرا می خواند و همین سرشت همگانى است که اگر‬ ‫از انگیزه هاى گمراه کننده به سالمت عبور کند‪ ،‬انسان ها را‬ ‫به توحید و معرفت ذات متعالى خداوند رهنمون می گردد‪.‬‬ ‫این حقیقت تابناک داراى چنان ظرفیتى است که قادر‬ ‫است پایه و پشتوان ه تشکیل جوامع ازاد و سرافراز و برخوردار‬ ‫از پیشرفت و عدالت ‪ -‬تواما ‪ -‬شود و شعاع معنویت را بر همه ‬ ‫فعالیت هاى مادى و دنیایى انس��ان ها نفوذ دهد و بهش��تى‬ ‫دنیایى ‪ -‬پیش از بهشت اخروى موعود ادیان الهى ‪ -‬براى‬ ‫انان فراهم اورد و نیز همین حقیقت مشترک و همگانى است‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪14‬‬ ‫که می تواند شالوده ریز همکاری هاى برادران ه ملت هایى باشد‬ ‫که از نظر شکل ظاهرى و سابق ه تاریخى و منطق ه جغرافیایى‪،‬‬ ‫شباهتى به یکدیگر ندارند‪ .‬همکاری هاى بین المللى هرگاه‬ ‫بر چنین شالوده اى استوار باشد‪ ،‬دولت ها ارتباطات میان خود‬ ‫را نه بر اساس ترس و تهدید یا افزون طلبى و منافع یکجانبه‬ ‫یا واس��طه گرى افراد خائن و خودفروش‪ ،‬بلکه بر پای ه منافع‬ ‫سالم و مشترک و برتر از ان‪ ،‬منافع انس��انیت بنا می کنند و‬ ‫وجدان بیدار خود و خاطر ملت هاى خود را از دغدغه ها اسوده‬ ‫می س��ازند‪ .‬این نظم ارمانى در نقط ه مقابل نظام سلطه قرار‬ ‫دارد که در قرن هاى اخیر قدرت هاى سلطه گر غربى و امروز‬ ‫دولت زورگو و متجاوز امریکا‪ ،‬مدعى و مبلغ و پیشقراول ان‬ ‫بود ه و هستند‪.‬‬ ‫میهمانان عزیز!‬ ‫امروز ارمان هاى اصلى جنبش عدم تعهد با گذش��ت‬ ‫ش��ش دهه همچنان زنده و پابرجاس��ت؛ ارمان هایى مانند‬ ‫اس��تعمارزدایى‪ ،‬استقالل سیاس��ى و اقتصادى و فرهنگى‪،‬‬ ‫عدم تعهد ب��ه قطب هاى ق��درت و ارتقای همبس��تگى و‬ ‫همکارى میان کشورهاى عضو‪ .‬واقعیت هاى امروز جهان‬ ‫با ان ارمان ها داراى فاصله است؛ ولى اراده جمعى و تالش‬ ‫همه جانبه براى عبور از واقعیت ها و دست یافتن به ارمان ها‪،‬‬ ‫هرچند ُپر چالش‪ ،‬لیک امیدافرین و ثمربخش است‪.‬‬ ‫ما در گذش��ته نزدیک‪ ،‬شاهد شکس��ت سیاست هاى‬ ‫دوران جنگ س��رد و نیز یکجانبه گرایى پس از ان بوده ایم‪.‬‬ ‫جهان با عبرت اموزى از این تجرب ه تاریخى‪ ،‬در حال گذار به‬ ‫نظام بین المللى جدیدى اس��ت و جنبش عدم تعهد می تواند‬ ‫و باید نقش نوینى ایفا نماید‪ .‬این نظام باید بر پایه مشارکت‬ ‫همگانى و برابرى حقوق ملت ها اس��توار باشد و همبستگى‬ ‫ما کش��ورهاى عضو این جنبش براى شکل گیرى این نظم‬ ‫نوین‪ ،‬از ضرورت هاى بارز عصر کنونى است‪.‬‬ ‫خوشبختانه چش��م انداز تحوالت جهانى‪ ،‬نویدبخش‬ ‫یک نظ��ام چند وجهى اس��ت که در ان‪ ،‬قطب هاى س��نتى‬ ‫قدرت جاى خود را به مجموعه اى از کش��ورها و فرهنگ ها‬ ‫و تمدن هاى متنوع و با خاستگاه هاى گوناگون اقتصادى و‬ ‫اجتماعى و سیاسى می دهند‪ .‬اتفاقات شگرفى که در سه دهه ‬ ‫اخیر ش��اهد ان بوده ایم‪ ،‬اشکارا نش��ان می دهد که برامدن‬ ‫قدرت هاى جدید با بروز ضعف در قدرت هاى قدیمى همراه‬ ‫بوده است‪ .‬این جابه جابى تدریجى قدرت‪ ،‬به کشورهاى عدم‬ ‫تعهد فرصت می دهد تا نقش موثر و شایسته اى را در عرصه ‬ ‫جهانى بر عهده بگیرند و زمینه یک مدیریت عادالنه و واقعا‬ ‫مشارکتى را در پهنه گیتى فراهم اورند‪ .‬ما کشورهاى عضو‬ ‫این جنبش توانسته ایم در یک دوران طوالنى‪ ،‬با وجود تنوع‬ ‫دیدگاه ها و گرایش ها‪ ،‬همبستگى و پیوند خود را در چارچوب‬ ‫ارمان هاى مش��ترک حفظ کنیم و این دس��تاورد س��اده و‬ ‫کوچکى نیست‪ .‬این پیوند می تواند دستمایه گذار به نظمى‬ ‫عادالنه و انسانى قرار گیرد‪.‬‬ ‫شرایط کنونى جهان فرصتى شاید تکرارنشدنى براى‬ ‫جنبش عدم تعهد است‪ .‬سخن ما ان اس��ت که اتاق فرمان‬ ‫جهان نباید با دیکتاتورى چند کش��ور غربى اداره شود‪ .‬باید‬ ‫بتوان یک مشارکت دموکراتیک جهانى را در عرص ه مدیریت‬ ‫بین الملل��ى ش��کل داد و تضمین کرد‪ .‬این اس��ت نیاز همه ‬ ‫کشورهایى که مستقیم یا غیرمستقیم از دست اندازى چند‬ ‫کشور زورگو و سلطه طلب زیان دیده اند و مى بینند‪.‬‬ ‫شوراى امنیت سازمان ملل داراى ساختار و سازوکارى‬ ‫غیرمنطقى‪ ،‬ناعادالنه و کامال غیر دموکراتیک اس��ت؛ این‬ ‫یک دیکتاتورى اش��کار و یک وضعیت کهنه و منس��وخ و‬ ‫تاریخ مصرف گذشته است‪ .‬با سوءاستفاده از همین سازوکار‬ ‫غلط است که امریکا و همدستانش توانسته اند زورگویی هاى‬ ‫خود را در لباس مفاهیم ش��ریف بر دنیا تحمی��ل کنند‪ .‬انها‬ ‫می گویند «حقوق بش��ر» و منافع غ��رب را اراده می کنند؛‬ ‫می گویند «دموکراس��ى» و دخالت نظامى در کشورها را به‬ ‫جاى ان مى نشانند؛ می گویند «مبارزه ب ا تروریسم» و مردم‬ ‫بى دفاع روستاها و ش��هرها را اماج بمبها و سالح هاى خود‬ ‫می سازند‪ .‬در نگاه انها‪ ،‬بشریت به شهروندان درج ه یک و دو‬ ‫و سه تقسیم می شوند‪ .‬جان انسان در اسیا و افریقا و امریکاى‬ ‫التین ارزان و در امریکا و غرب اروپ��ا گران قیمت گذارى‬ ‫می ش��ود‪ .‬امنیت امریکا و اروپا مهم و امنیت بقی ه بش��ریت‬ ‫بى اهمیت دانسته می ش��ود‪ .‬ش��کنجه و ترور اگر به دست‬ ‫امریکایى و صهیونیست و دست نشاندگان انها صورت گیرد‪،‬‬ ‫مجاز و کامال قابل چشم پوشى است‪ .‬زندان هاى مخفى انها‬ ‫که در نقاط متعددى در قاره هاى گوناگون شاهد زشت ترین‬ ‫و نفرت انگیزتری��ن رفتارها با زندانی��ان بى دفاع و بى وکیل‬ ‫و بى محاکمه اس��ت‪ ،‬وجدان انان را نم��ى ازارد‪ .‬بد و خوب‪،‬‬ ‫کامال گزینش��ى و یکطرفه تعریف می شود‪ .‬منافع خود را به‬ ‫نام «قوانین بین المللى» و سخنان تحکم امیز و غیرقانونى‬ ‫خود را به نام «جامعه جهانى» بر ملت ها تحمیل می کنند و‬ ‫با شبک ه رسانه اى انحصارى سازمان یافته‪ ،‬دروغ هاى خود را‬ ‫راست و باطل خود را حق و ظلم خود را عدالت طلبى وانمود‬ ‫می کنند و در مقابل‪ ،‬هر س��خن حقى را که افش��اگر فریب‬ ‫انهاست‪ ،‬دروغ و هر مطالب ه برحقى را یاغیگرى می نامند‪.‬‬ ‫دوستان! این وضعیت معیوب و پر زیان‪ ،‬غیرقابل ادامه‬ ‫اس��ت‪ .‬همه از این هندس�� ه غلط بین المللى خسته شده اند‪.‬‬ ‫جنبش ‪ 99‬درصدى مردم در امریکا بر ضد کانون هاى ثروت‬ ‫و قدرت در ان کشور و اعتراض عمومى در کشورهاى اروپاى‬ ‫غربى به سیاست هاى اقتصادى دولت هاشان نیز نشان لبریز‬ ‫شدن پیمانه صبر و تحمل ملت ها از این وضعیت است‪ .‬باید‬ ‫این وضعیت نامعقول را عالج کرد‪ .‬پیوند مستحکم و منطقى‬ ‫و همه جانبه کشورهاى عضو جنبش عدم تعهد می تواند در‬ ‫یافتن و پیمودن راه عالج‪ ،‬تاثیرات عمیقى بر جاى بگذارد‪.‬‬ ‫حضار محترم!‬ ‫صلح و امنیت بین المللى از جمله مس��ائل حاد جهان‬ ‫امروز ماست و خلع سالح هاى کش��تار جمعى و فاجعه بار‪،‬‬ ‫یک ضرورت فورى و یک مطالبه همگانى است‪ .‬در دنیاى‬ ‫امروز‪ ،‬امنیت‪ ،‬پدیده اى مش��ترک و غیرقابل تبعیض است‪.‬‬ ‫انها که س�لاح هاى ضد بش��ریت را در زرادخانه هاى خود‬ ‫انبار می کنند‪ ،‬حق ندارن��د خود را پرچم��دار امنیت جهانى‬ ‫قلمداد کنند‪ .‬این نیز ‪ -‬بى ش��ک ‪ -‬نخواهد توانست امنیت‬ ‫را براى خود انها به ارمغان اورد‪ .‬امروز با تاسف فراوان دیده‬ ‫می شود که کشورهاى دارند ه بیشترین تسلیحات هسته اى‪،‬‬ ‫اراده اى جدى و واقعى براى حذف ای��ن ابزارهاى مرگبار از‬ ‫دکترین نظامى خود ندارند و ان را همچنان عامل رفع تهدید‬ ‫و شاخصى مهم در تعریف جایگاه سیاسى و بین المللى خود‬ ‫می دانند‪ .‬این تصور به کلى مردود و مطرود است‪.‬‬ ‫س�لاح هس��ته اى نه تامین کننده امنیت و ن��ه مایه ‬ ‫تحکیم قدرت سیاسى است‪ ،‬بلکه تهدیدى براى این هر دو‬ ‫است‪ .‬حوادث دهه ‪ 90‬قرن بیستم نشان داد که داشتن این‬ ‫تسلیحات نمی تواند رژیمى همانند شوروى سابق را هم حفظ‬ ‫کند‪ .‬امروز نیز کشورهایى را میشناسیم که با داشتن بمب‬ ‫اتم‪ ،‬در معرض امواج ناامنى هاى مهلکند‪.‬‬ ‫جمهورى اسالمى ایران استفاده از سالح هسته اى و‬ ‫شیمیایى و نظایر ان را گناهى بزرگ و نابخشودنى می داند‪.‬‬ ‫ما ش��عار «خاورمیانه عارى از سالح هس��ته اى» را مطرح‬ ‫کرده ایم و به ان پایبندیم‪ .‬این به معنى چشم پوش��ى از حق‬ ‫بهره بردارى صلح امیز از انرژى هس��ته اى و تولید س��وخت‬ ‫هسته اى نیست‪ .‬اس��تفاد ه صلح امیز از این انرژى‪ ،‬بر اساس‬ ‫قوانین بین المللى‪ ،‬حق هم ه کشورهاست‪ .‬همه باید بتوانند از‬ ‫این انرژى سالم در مصارف گوناگون حیاتى کشور و ملتشان‬ ‫استفاده کنند و در اعمال این حق‪ ،‬وابسته به دیگران نباشند‪.‬‬ ‫چند کشور غربى که خود دارند ه سالح هسته اى و مرتکب این‬ ‫کار غیرقانونى اند‪ ،‬مایلند توان تولید سوخت هسته اى را نیز‬ ‫در انحصار خود نگه دارند‪ .‬حرکتى مرموز در حال شکل گیرى‬ ‫یکى از مهمترین مسائل جامع ه بشریت است‪ .‬سران سیاسى‬ ‫و نظامى رژیم غاصب صهیونیس��ت‪ ،‬در ای��ن مدت از هیچ‬ ‫جنایتى پرهیز نکرده اند؛ از کشتار مردم و ویران کردن خانه ها‬ ‫و مزارع انان و دستگیرى و ش��کنجه مردان و زنان و حتى‬ ‫کودکان انان‪ ،‬تا تحقیر و توهین به کرامت این ملت و سعى‬ ‫در نابودى و هضم ان در معد ه حرامخوار رژیم صهیونیستى و‬ ‫تا حمله به اردوگاه هاى انان در خود فلسطین و در کشورهاى‬ ‫همس��ایه که میلیون ها اواره را در خود جاى می داده است‪.‬‬ ‫نام هاى «صبرا» و «ش��تیال» و «قانا» و «دیر یاس��ین» و‬ ‫امثال اینها با خون مردم مظلوم فلسطین در تاریخ منطقه ما‬ ‫ثبت شده اس��ت‪ .‬اکنون نیز پس از شصت و پنج سال‪ ،‬هنوز‬ ‫همچنان همین جنایت ها در رفتار گرگان درند ه صهیونیست‬ ‫با باقى ماندگان در س��رزمین هاى اش��غالى ادامه دارد‪ .‬انها‬ ‫پى درپى جنایت هاى جدیدى مى افرینند و منطقه را با بحران‬ ‫تازه اى روبه رو می کنند‪ .‬کمتر روزى است که خبرى از قتل و‬ ‫جرح و زندانى کردن جوان هایى مخابره نشود که به دفاع از‬ ‫وطن و کرامت خود برخاسته و به ویرانگرى مزارع و خانه هاى‬ ‫خود اعتراض کرده اند‪ .‬رژیم صهیونیستى که با به راه انداختن‬ ‫جنگ هاى فاجعه بار و کش��تار مردم و اشغال سرزمین هاى‬ ‫عربى و سازماندهى تروریسم دولتى در منطقه و جهان‪ ،‬ده ها‬ ‫سا ل ترور و جنگ و شرارت به راه انداخته‪ ،‬ملت فلسطین را که‬ ‫براى احقاق حق خود به پا خاسته و مبارزه می کنند ‪ ،‬تروریست‬ ‫می نامد و شبک ه رسانه هاى متعلق به صهیونیسم و بسیارى از‬ ‫رسانه هاى غربى و مزدور نیز با زیر پا گذاشتن تعهد اخالقى‬ ‫و رس��انه اى‪ ،‬این دروغ بزرگ را تکرار می کنند‪ .‬سردمداران‬ ‫سیاسى مدعى حقوق بشر نیز چشم بر این همه جنایت بسته‬ ‫و بدون شرم و پروا‪ ،‬از ان رژیم فاجعه افرین حمایت کرده و‬ ‫در نقش وکیل مدافع ان ظاهر می شوند‪.‬‬ ‫سخن ما ان است که فلسطین متعلق به فلسطینى ها‬ ‫است و ادام ه اشغال ان‪ ،‬ظلمى بزرگ‪ ،‬تحمل ناپذیر و خطرى‬ ‫عمده براى صلح و امنیت جهانى اس��ت‪ .‬همه راه هایى که‬ ‫غربی ها و وابس��تگان انها براى «حل مس��اله فلسطین»‬ ‫پیشنهاد کرده و پیموده اند‪ ،‬غلط و ناموفق بوده و در اینده نیز‬ ‫چنین خواهد بود‪.‬‬ ‫ما راه حل��ى عادالنه و کامال دموکراتیک را پیش��نهاد‬ ‫کرده ایم؛ همه فلس��طینى ها‪ ،‬چه س��اکنان کنونى ان و چه‬ ‫کسانى که به کشورهاى دیگر رانده شده و هویت فلسطینى‬ ‫خود را حفظ کرده اند‪ ،‬اعم از مس��لمان و مسیحى و یهودى‪،‬‬ ‫در یک همه پرسى عمومى با نظارتى دقیق و اطمینان بخش‬ ‫شرکت کنند و ساختار نظام سیاس��ى این کشور را انتخاب‬ ‫نمایند و همه فلسطینیانى که سال ها رنج اوارگى را تحمل‬ ‫کرده اند‪ ،‬به کشور خود باز گردند و در این همه پرسى و سپس‬ ‫تدوین قانون اساس��ى و انتخابات‪ ،‬شرکت کنند‪ .‬انگاه صلح‬ ‫برقرار خواهد شد‪.‬‬ ‫در اینجا مایل��م پندى خیرخواهانه به سیاس��تمداران‬ ‫امریکایى که تاکن��ون همواره به عنوان مدافع و پش��تیبان‬ ‫رژیم صهیونیستى در صحنه حاضر شده اند‪ ،‬بدهم‪ :‬این رژیم‬ ‫تاکنون براى شما دردسرهاى بیشماری داشته است؛ چهره ‬ ‫ش��ما را در میان ملت هاى منطقه‪ ،‬منفور و شما را در چشم‬ ‫انان شریک جنایات صهیونیست هاى غاصب معرفى کرده‬ ‫اس��ت؛ هزینه هاى مادى و معنوى که در طول س��ال هاى‬ ‫متمادى از این رهگذر به دولت و ملت امریکا تحمیل شده‪،‬‬ ‫سرسام اور اس��ت؛ و احتماال در اینده اگر همین روش ادامه‬ ‫یابد‪ ،‬هزینه هاى ش��ما سنگین تر هم خواهد ش��د‪ .‬بیایید به‬ ‫پیشنهاد جمهورى اسالمى درباره همه پرسى بیندیشید و با‬ ‫تصمیمى شجاعانه‪ ،‬خود را از گره ناگشودنى کنونى نجات‬ ‫دهید‪ .‬بى شک مردم منطقه و همه ازاداندیشان گیتى از این‬ ‫اقدام استقبال خواهند کرد‪.‬‬ ‫میهمانان محترم!‬ ‫اکنون به س��خن اغازین باز می گردم‪ .‬ش��رایط گیتى‬ ‫حساس و جهان در حال گذار از یک پیچ تاریخى بسیار مهم‬ ‫اس��ت‪ .‬انتظار می رود نظمى نوین در حال تولد یافتن باشد‪.‬‬ ‫مجموعه غیرمتعهدها حدود دو سوم اعضای جامعه جهانى‬ ‫را در خود جاى داده و می تواند در ش��کل دهى اینده نقشى‬ ‫بزرگ اییاء کند‪ .‬تش��کیل این اجالس بزرگ در تهران نیز‬ ‫خود حادثه اى پرمعناس��ت که باید در محاسبات به کار اید‪.‬‬ ‫ما اعضای این جنبش با هم افزایى امکانات و ظرفیت هاى‬ ‫گسترد ه خود می توانیم براى نجات جهان از ناامنى و جنگ و‬ ‫سلطه گرى‪ ،‬نقشى تاریخى و ماندگار بیافرینیم‪.‬‬ ‫این مقص��ود فقط ب��ا همکاری ه��اى همه جانب ه ما با‬ ‫یکدیگر امکان پذیر اس��ت‪ .‬در میان ما‪ ،‬کش��ورهاى بسیار‬ ‫ثروتمند و نیز کشورهاى داراى نفوذ بین المللى کم نیستند‪.‬‬ ‫عالج مش��کالت با همکاری هاى اقتصادى و رس��انه اى و‬ ‫انتقال تجربه هاى پیشبرنده و تعالى بخش‪ ،‬کامال امکان پذیر‬ ‫است‪.‬‬ ‫باید عزم مان را راسخ کنیم؛ به هدف ها وفادار بمانیم؛‬ ‫از اخم قدرت هاى زورگو نترسیم و به لبخند انان دل خوش‬ ‫نکنیم؛ اراده الهى و قوانین افرینش را پشتیبان خود بدانیم؛‬ ‫به شکس��ت تجربه اردوگاه کمونیس��تى در دو دهه پیش و‬ ‫شکست سیاست هاى به اصطالح لیبرال دموکراسى غربى در‬ ‫حال حاضر ‪ -‬که نشانه هاى ان را در خیابان هاى کشورهاى‬ ‫اروپایى و امریکایی و گره هاى ناگشودنى اقتصاد این کشورها‬ ‫همه مى بینند ‪ -‬با چش��م عبرت بنگریم‪ .‬و باالخره س��قوط‬ ‫دیکتاتورهاى وابسته به امریکا و همدست رژیم صهیونیستى‬ ‫در شمال افریقا و بیدارى اس�لامى در کشورهاى منطقه را‬ ‫فرصتى بزرگ بشماریم‪.‬‬ ‫ما می توانیم ب��ه ارتقای «بهره ورى سیاس��ى جنبش‬ ‫عدم تعهد» در مدیریت جهانى بیندیش��یم؛ می توانیم براى‬ ‫تحول در این مدیریت‪ ،‬سندى تاریخى تهیه کنیم و ابزارهاى‬ ‫اجرایى ان را فراه��م نماییم؛ می توانیم حرکت به س��مت‬ ‫همکاری هاى موثر اقتص��ادى را طراحى و الگوهاى ارتباط‬ ‫فرهنگى میان خود را تعریف کنیم‪ .‬بى شک تشکیل دبیرخانه ‬ ‫فعال و پرانگیزه اى براى این تشکیالت‪ ،‬خواهد توانست به‬ ‫حصول این مقاصد کمکى بزرگ و پرتاثیر تقدیم کند‪g .‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫میهمانان گرامى!‬ ‫الزم میدانم در اینجا از یک مساله بسیار مهم سخن‬ ‫بگویم؛ که اگرچه مربوط به منطق ه ماست‪ ،‬ولى ابعاد گسترده ‬ ‫ان از این منطقه فراتر رفته و سیاست هاى جهانى را در طول‬ ‫چندین دهه تحت تاثیر قرار داده اس��ت و ان‪ ،‬مسال ه درداور‬ ‫فلسطین اس��ت‪ .‬خالصه این ماجرا ان است که یک کشور‬ ‫مستقل و داراى شناسنام ه روشن تاریخى به نام «فلسطین»‪،‬‬ ‫بر اساس یک توطئ ه وحشتناک غربى با سردمدارى انگلیس‬ ‫در دهه ‪ 40‬قرن بیستم‪ ،‬از ملت ان‪ ،‬غصب و به زور سالح و‬ ‫کشتار و فریب‪ ،‬به جماعتى که عمدتا از کشورهاى اروپایى‬ ‫مهاجرت داده شده اند‪ ،‬واگذار شده است‪ .‬این غصب بزرگ‬ ‫که در اغاز با کش��تارهاى جمعى مردم بى دفاع در شهرها و‬ ‫روس��تاها و راندن مردم از خانه و کاشانه خود به کشورهاى‬ ‫هم مرز همراه بود‪ ،‬در طول بیش از ش��ش دهه همچنان با‬ ‫همین جنایت ها ادامه یافت��ه و امروز هم ادام��ه دارد‪ .‬این‪،‬‬ ‫من تاکید می کنم که جمهورى اسالمى هرگز در پى تسلیحات‬ ‫هسته اى نیست و نیز هرگز از حق ملت خود در استفاد ه صلح امیز‬ ‫از انرژى هسته اى چشم پوشى نخواهد کرد‪ .‬شعار ما «انرژى‬ ‫هسته اى براى همه و سالح هسته اى براى هیچ کس» است‪ .‬ما‬ ‫بر این هر دو سخن پاى خواهیم فشرد‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫است تا انحصار تولید و فروش سوخت هسته اى را در مراکزى‬ ‫با نام بین المللى ولى در واقع در پنج ه چند کشور معدود غربى‪،‬‬ ‫تثبیت و دائمى کنند‪.‬‬ ‫طنز تل��خ روزگار ما ان اس��ت که دول��ت امریکا که‬ ‫دارنده بیشترین و مرگبارترین سالح هاى هسته اى و دیگر‬ ‫س�لاح هاى کش��تار جمعى و تنها مرتکب به کارگیرى ان‬ ‫اس��ت‪ ،‬امروز می خواهد پرچم مخالفت با اشاع ه هسته اى را‬ ‫به دوش بگیرد! انها و شرکاى غربى شان رژیم صهیونیستى‬ ‫غاصب را به سالح هاى هس��ته اى مجهز کرده و براى این‬ ‫منطقه حس��اس‪ ،‬تهدیدى بزرگ فراهم کرده اند؛ اما همین‬ ‫مجموعه فریبگر‪ ،‬اس��تفاده صلح امیز از انرژى هسته اى را‬ ‫براى کشورهاى مستقل برنمی تابند و حتى با تولید سوخت‬ ‫هسته اى براى رادیوداروها و دیگر مصارف صلح امیز انسانى‪،‬‬ ‫با هرچه در توان دارند‪ ،‬ستیزه گرى می کنند‪ .‬بهانه دروغین‬ ‫انان‪ ،‬بیم از تولید سالح هس��ته اى است‪ .‬در مورد جمهورى‬ ‫اس�لامى ایران‪ ،‬انان خ��ود می دانند ک��ه دروغ می گویند؛‬ ‫اما سیاس��ت ورزى‪ ،‬انگاه که کمترین اث��رى از معنویت در‬ ‫ان نباش��د‪ ،‬دروغ را هم مجاز می ش��مرد‪ .‬ای��ا انکه در قرن‬ ‫بیست ویکم زبان به تهدید اتمى می گشاید و شرم نمی کند‪،‬‬ ‫از دروغگویى پرهیز و شرم خواهد کرد؟!‬ ‫من تاکید می کنم که جمهورى اسالمى هرگز در پى‬ ‫تسلیحات هسته اى نیس��ت و نیز هرگز از حق ملت خود در‬ ‫استفاده صلح امیز از انرژى هس��ته اى چشم پوشى نخواهد‬ ‫کرد‪ .‬شعار ما «انرژى هسته اى براى همه و سالح هسته اى‬ ‫براى هیچ کس» است‪ .‬ما بر این هر دو سخن پاى خواهیم‬ ‫فشرد و می دانیم که شکس��تن انحصار چند کشور غربى در‬ ‫تولید انرژى هس��ته اى در چارچوب معاهده عدم اشاعه‪ ،‬به‬ ‫سود هم ه کش��ورهاى مس��تقل و از جمله کشورهاى عضو‬ ‫جنبش عدم تعهد است‪.‬‬ ‫تجرب ه س��ه ده��ه ایس��تادگى موفقیت امی��ز در برابر‬ ‫زورگویى ها و فش��ارهاى همه جانبه امری��کا و متحدانش‪،‬‬ ‫جمهورى اسالمى را به این باور قطعى رسانده که مقاومت‬ ‫یک ملت متح��د و داراى عزم راس��خ‪ ،‬قادر اس��ت بر همه ‬ ‫خصومت ها و عناده��ا فائق اید و راه افتخارامیز به س��وى‬ ‫هدف هاى بلند خود را بگش��اید‪ .‬پیش��رفت هاى همه جانبه ‬ ‫کش��ور ما در دو دهه اخیر واقعیتى اس��ت که در برابر چشم‬ ‫همگان قرار دارد و رصدکنندگان رس��مى بین المللى مکررا‬ ‫بدان اذع��ان کرده اند؛ و ای��ن همه در ش��رایط تحریم ها و‬ ‫فش��ارهاى اقتصادى و تهاجم تبلیغاتى شبکه هاى وابسته‬ ‫به امریکا و صهیونیسم اتفاق افتاده است‪ .‬تحریم هایى که‬ ‫یاوه گویان ان را فلج کننده نامیدن��د‪ ،‬نه تنها ما را فلج نکرده‬ ‫است و نخواهد کرد‪ ،‬بلکه گام هاى ما را محکمتر و همت ما‬ ‫را بلندتر و اطمینان ما را به درستى تحلیل هاى خود و نیز به‬ ‫توانایى درون زاى ملت مان راس��ختر کرده اس��ت‪ .‬ما یارى‬ ‫خداوند را در این چالش ها بارها و بارها به چشم دیده ایم‪.‬‬ ‫متشکرم ‬ ‫‪15‬‬ ‫گزارش اول‬ ‫منوچهر متکی از جزئیات نامه جنجالی گفت‬ ‫نامی از رئیس جمهور نبردیم‬ ‫پس از گذشت چند هفته از انتشار خبر نگارش نامه‬ ‫توسط چند وزیر سابق کابینه محمود احمدی نژاد‬ ‫به رهبر معظم انقالب اسالمی جزئیات جدیدی از‬ ‫محتویات این نامه د راختیار رسانه ها قرار گرفته است‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫خبرنامه‬ ‫زمانی که واکنش ها به خبر انتشار نامه جمعی از وزیران‬ ‫س��ابق دولت به رهبر معظم انقالب اس�لامی باال گرفت‪،‬‬ ‫منوچهر متکی که روزگاری وزیر خارجه محمود احمدی نژاد‬ ‫بود جزئیات جدیدی از این نامه را افش��ا کرد‪ .‬او در سخنانی‬ ‫صراحتا اعالم کرد که در هیچ جایی از نامه ارس��ال ش��ده‬ ‫خدمت رهبر معظم انق�لاب از رئیس جمهور یا خلع ید وی‬ ‫سخنی به میان نیامده و تفسیرهای گوناگون مانند ستاد فرا‬ ‫ قوه ای که عمدتا از س��ر بی اطالعی بیان شده‪ ،‬در این نامه‬ ‫ذکر نشده است‪.‬‬ ‫متکی که در جمع ائمه جماعت و روحانیون شهرری‬ ‫سخن می گفت‪ ،‬انگاه که با س��والی پیرامون نامه جمعی از‬ ‫وزرا و اعضای س��ابق هیات دولت به رهب��ر معظم انقالب‬ ‫اس�لامی مواجه ش��د‪ ،‬چنین گفت‪« :‬طی یک س��ال و نیم‬ ‫گذش��ته جمعی از اعضای س��ابق دولت های نهم و دهم با‬ ‫برپایی جلساتی به بررسی مس��ائل مختلف و کالن کشور‬ ‫می پردازند‪ .‬این جلس��ات هیچ گونه نماد سیاسی نداشته و‬ ‫حتی در کوران انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسالمی‬ ‫پیرامون نامزدهای جریان های مختلف سیاسی موضع گیری‬ ‫نداش��ته اس��ت‪ .‬در این جلس��ات مباحث کالن اقتصادی‪،‬‬ ‫تو گو قرار می گیرد‪ ،‬همچنین‬ ‫اجتماعی و فرهنگی مورد گف ‬ ‫مسائل حوزه اقتصادی‪ ،‬تحلیل و ریشه یابی برخی جریانات‬ ‫از جمله تورم‪ ،‬نوسانات نرخ ارز‪ ،‬انرژی‪ ،‬نظام پولی و بانکی‬ ‫و فضای کس��ب و کار و تعامالت بین الملل��ی در چارچوب‬ ‫بیان��ات و رهکردهای مق��ام معظم رهبری مورد بررس��ی‬ ‫کارشناسانه قرار می گیرد‪ .‬حاصل جلسات فوق براساس یک‬ ‫تصمیم جمعی تحت عنوان یک نامه توسط تیمی پنج نفره‬ ‫از وزرای سابق به همراه راهکارهای پیشنهادی نگارش و‬ ‫تدوین ش��د و با امضای حدود ‪ 15‬نفر از اعضای این جلسه‬ ‫برای مقام معظم رهبری ارسال شد‪».‬‬ ‫وزیر س��ابق امور خارجه که در انتخابات مجلس نهم‬ ‫یکی از اعضای ش��ورای مرکزی جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫بود‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬مطابق منویات مقام معظم رهبری‪ ،‬حمایت‬ ‫از ارکان نظام و دولت تکلیفی شرعی است و همگان از جمله‬ ‫نمایندگان محترم مجلس و قوه قضائیه به همراه دلسوزان‬ ‫نظام باید در کنار و همراه دولت برای عبور از شرایط فعلی‬ ‫تمام ظرفیت های خویش را به کار گیرند و این اعتقاد جدی‬ ‫جمع است‪».‬‬ ‫او همچنین از ارگان رس��می دولت نی��ز انتقاد کرد؛‬ ‫انجا که گفت‪« :‬گاهی وجود مدعیان دوس��تی مانند افراد‬ ‫انگشت شماری در روزنامه ایران انسان را از داشتن دشمن‬ ‫بی نیاز می کند‪».‬‬ ‫اشاره او به خبر روزنامه ایران بود که از ارسال نامه ای‬ ‫از سوی وزرای سابق دولت به رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪16‬‬ ‫خبر م��ی داد‪ .‬روزنامه ایران ‪ 23‬م��رداد در مطلب��ی با تیتر‬ ‫«نامه پراکنی از جام زهر تا تقالی وزرای معزول» نوشت‪:‬‬ ‫«منوچهر متک��ی و مصطفی پورمحمدی‪ ،‬دو وزیر س��ابق‬ ‫محمود احمدی نژاد با ارس��ال نامه ای به یک��ی از مقامات ‬ ‫عالی رتبه نظام پیشنهاد داده اند با توجه به وضعیت حساس‬ ‫و بحرانی کشور ستادی متشکل از روسای قوای سه گانه و‬ ‫برخی از عقالی دیگر تشکیل و مدیریت مسائل اجرایی را‬ ‫طی یک سال اینده بر عهده گیرد‪».‬‬ ‫محسن رضایی‪ ،‬دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام‪،‬‬ ‫اما در تائید ارسال این نامه ان را چنین روایت کرد‪« :‬اقایان‬ ‫در نامه ای تاکید کرده بودند که س��تاد فراقوه ای تش��کیل‬ ‫شود و این ستاد اختیارات زیادی داشته باشد‪ .‬البته رسانه ها‬ ‫و طرفداران دولت در این زمین��ه بزرگنمایی کردند و گفتند‬ ‫که رئیس جمهور دیگر جایگاهی ن��دارد‪ .‬اصال در این نامه‬ ‫به این موضوع اش��اره ای نش��ده بود و حتی رئیس جمهور‬ ‫می تواند همچنان مسئولیت این ستاد پیشنهادی را بر عهده‬ ‫بگیرد‪ .‬نامه فقط در این حد بود و به چیز دیگری در ان اشاره‬ ‫نشده بود‪».‬‬ ‫پس از تائید این نامه بود ک��ه روزنامه کیهان به انتقاد‬ ‫از نگارش نامه وزیران سابق پرداخت‪ .‬حسین شریعتمداری‬ ‫در بخش��ی از یادداش��ت روز کیهان که عنوان «ش��یرازه‬ ‫این کت��اب» ب��ر ب��االی ان خودنمایی می کرد نوش��ت‪:‬‬ ‫«ساز و کارهای پیش��نهادی دلس��وزان نظام و مردم الزاما‬ ‫بایستی در بس��تر دولت دنبال ش��ود؛ نکته ای که متاسفانه‬ ‫چند هفته قبل از س��وی برخی مس��ئوالن قبل��ی دولت به‬ ‫غفلت نادیده گرفته شده و با ارسال نامه ای خواستار تشکیل‬ ‫گروهی از نخبگان و صاحب نظ��ران برای پیگیری اموری‬ ‫شده بودند که مطابق قانون در حوزه ماموریت و مسئولیت‬ ‫دولت است‪ ».‬او همچنین از رسانه ای کردن این نامه گالیه‬ ‫کرده بود‪.‬‬ ‫ش��ریعتمداری اما چندی بعد در یادداش��تی دیگر از‬ ‫منوچهر متکی عذرخواهی کرد‪« :‬اخبار و گزارش های موثق‬ ‫دیگری که به کیهان رسیده اس��ت توضیحات اقای متکی‬ ‫درباره نامه یاد ش��ده را تائید می کند و نش��ان می دهد که‬ ‫برخالف دروغ بافی روزنامه ایران که متاسفانه برخی دیگر‬ ‫از ش��خصیت های سیاس��ی نیز با اس��تناد به همان ادعای‬ ‫ک��ذب و مغرضانه ب��ه ان پرداخته بودند‪ ،‬در نامه یاد ش��ده‬ ‫هیچ پیش��نهادی بیرون از حوزه ماموریت دولت یا موازی‬ ‫با ان مطرح نشده و نویس��ندگان نامه صرفا از سر دلسوزی‬ ‫در پی کمک به دول��ت برای غلبه بر پاره ای از مش��کالت‬ ‫اقتصادی بوده ان��د‪ .‬البته این گالیه از اقای متکی و س��ایر‬ ‫امضاکنندگان نامه در میان بود که چ��را نزدیک به ‪ 10‬روز‬ ‫پس از توهم پراکنی روزنامه ای��ران و حلقه انحرافی درباره‬ ‫نامه یاد شده به فکر توضیح افتاده اند؟! اگرچه به نظر می رسد‬ ‫س��کوت اقایان به این علت بوده اس��ت که نخواسته اند در‬ ‫پروژه تفرقه افکنی حلقه انحرافی که مانند بسیاری از موارد‬ ‫دیگر با بهره گیری غیرقانونی از روزنامه ایران کلید خورده‬ ‫بود‪ ،‬وارد شوند‪.‬‬ ‫و اما کیهان اگرچه همزمان با یادداشت مورد اشاره و‬ ‫در همان نسخه از روزنامه‪ ،‬اظهارات جناب متکی در جمع‬ ‫ائمه جماعت و روحانیون شهرری را نیز درج کرده و پوشش‬ ‫داده بود ولی نگارنده به عنوان نویس��نده یادداشت مزبور و‬ ‫مدیرمسئول کیهان انکار نمی کند که در نوشته خود بی انکه‬ ‫بخواهد در حق نویسندگان نامه یاد ش��ده‪ -‬به رغم ارادت‬ ‫قلبی و قبلی که به انان دارد‪ -‬جفا کرده است که امید است‬ ‫وجیزه پیش روی ترجمانی از پ��وزش به خاطر ان بی دقتی‬ ‫باشد و روز ش��ماران نیز در محضر قاضی ان روز که شاهد‬ ‫امروز است‪ ،‬به ش��مار اید‪ ».‬پس از این اظهارنظرها بود که‬ ‫سایت خبری رجانیوز اس��امی وزیران سابق احمدی نژاد که‬ ‫نامه جنجالی را امضا کرده بودند منتشر کرد‪.‬‬ ‫رجانیوز ب��ه نقل از «ی��ک منبع مطل��ع» اعالم کرد‬ ‫که اف��رادی همچ��ون «منوچه��ر متک��ی»‪« ،‬مصطفی‬ ‫پورمحم��دی»‪« ،‬علیرض��ا طهماس��بی»‪« ،‬س��ید کاظم‬ ‫وزیری هامان��ه»‪« ،‬غالمحس��ین ن��وذری»‪« ،‬داود دانش‬ ‫جعفری»‪« ،‬سیدمحمد جهرمی»‪« ،‬محمدمهدی زاهدی»‪،‬‬ ‫«پرویز کاظم��ی» و «محمود فرش��یدی» نام��ه را امضا‬ ‫کرده اند‪ .‬براس��اس این خبر در این نامه همچنین امضای‬ ‫حسین دهقان‪ ،‬معاون س��ابق رئیس جمهور و رئیس سابق‬ ‫بنیاد شهید و امور ایثارگران و مشاور کنونی شهردار تهران‬ ‫نیز به چشم می خورد‪.‬‬ ‫رجانیوز همچنین خبر داده است که افرادی همچون‬ ‫مسعود میرکاظمی‪ ،‬وزیر سابق بازرگانی و نفت و همچنین‬ ‫علیرضا علی احمدی‪ ،‬وزیر اموزش و پرورش دولت نهم از‬ ‫جمله دولتمردان��ی بودند که نویس��ندگان این نامه تالش‬ ‫زیادی برای گرفتن امضای از انها کردند که با پاسخ منفی و‬ ‫اعتراض گونه ان دو روبه رو شدند‪g .‬‬ ‫پس لرزه های یک نامه‬ ‫ماجرای نامزدی هاشمی در انتخابات سال ‪ 92‬چیست؟‬ ‫در انتخابات مجلس ششم و ‪ ۸۴‬و ‪ ۸۸‬بودیم‪ ».‬رفتار ایشان در‬ ‫سه سال اخیر‪ ،‬هر ناظر بی طرف بیرونی را امیدوار می کند که‬ ‫اقای هاشمی برخالف سال های ‪ ۷۶‬تا ‪ ،۸۸‬به جایگاه واقعی و‬ ‫ظرفیت خود اشنایی الزم را پیدا کرده است‪ .‬البته ایشان هم‬ ‫مثل سایرین از وجود برخی افراد یا دوستانی که در واقع رفتار‬ ‫دشمنانه دارند در امان نیستند و باید مراقب بود که این افراد‬ ‫به هر دلیلی جامعه و خودش��ان را نس��بت به ظرفیت ایشان‬ ‫دچار توهم نکنند‪ .‬کسانی هستند که در کنار گود نشسته اند‬ ‫تا شرایطی پیش اید که به واسطه اقای هاشمی وارد میدان‬ ‫نگاه دمشق به تهران‬ ‫رایزنی های گسترده درباره سوریه در ایران‬ ‫تهران در هفته گذش��ته و همزمان با برگزاری اجالس‬ ‫عدم تعهد محلی برای رایزنی درباره سوریه شده بود‪ .‬به گونه ای‬ ‫که یکی از مباحث اصلی مقامات حاضر و مسئوالن ایرانی در‬ ‫دیدارها و نشس��ت های دو جانبه بررس��ی اوضاع و تحوالت‬ ‫دمشق بود‪ .‬در همین راستا روسای جمهور ایران و سوریه با‬ ‫اشاره به شرایط حاکم بر سوریه بر لزوم حل و فصل مشکالت‬ ‫این کشور از طریق راه حل های سیاسی تاکید کردند‪ .‬محمود‬ ‫احمدی نژاد در دیدار با میشل سلیمان‪ ،‬رئیس جمهور لبنان در‬ ‫حاشیه ش��انزدهمین اجالس سران جنبش عدم تعهد ضمن‬ ‫تاکید بر لزوم کمک کشورهای منطقه برای حل و فصل مساله‬ ‫سوریه و با اشاره به شرایط حاکم بر این کشور اظهار داشت‪:‬‬ ‫«باید یک راه حل سیاسی برای حل بحران این کشور ارائه شود‬ ‫و ایران در این راستا با کشورهای مختلف در حال گفت وگو و‬ ‫مذاکره است‪ ».‬رئیس جمهور تصریح کرد‪« :‬باید راهکارهای‬ ‫مختلفی بر مبنای حل و فصل مساله با رویه های سیاسی ارائه‬ ‫شود تا هر چه سریع تر طرف های درگیر در سوریه یکی از این‬ ‫راهکارها را پذیرفته و بر سر ان تفاهم کنند‪».‬‬ ‫در این دیدار میشل س��لیمان‪ ،‬رئیس جمهور لبنان نیز‬ ‫گفت‪« :‬موثرترین اقدام برای حل بحران س��وریه این است‬ ‫که اراده ای بین دو طرف درگیر ایجاد کنیم تا حاضر ش��وند‬ ‫برای حفظ میهن و کشور خود از اسیب های بیشتر کنار هم به‬ ‫مذاکره نشسته و بر سر راه حلی تفاهم کنند‪ ».‬سعید جلیلی و‬ ‫فالح فیاض‪ ،‬مشاور امنیت ملی عراق نیز در دیداری با اشاره به‬ ‫ریاست ایران بر جنبش عدم تعهد و ریاست عراق بر اتحادیه‬ ‫خبرنامه‬ ‫روزنامه ارمان در یک پرونده خبری از احتمال‬ ‫کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی نوشته است‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫«اغ��از رایزنی ه��ا؛ ای��ت اهلل هاش��می کاندی��دای‬ ‫ریاست جمهوری می ش��ود؟» این تیتر روزنامه اصالح طلب‬ ‫ارمان اغازی بود بر یک گمانه زنی بزرگ سیاس��ی؛ اینکه ایا‬ ‫رئیس مجمع تش��خیص مصلحت نظام باز سودای پاستور‬ ‫کرده است؟این تیتر به همراه عکسی بزرگ از رئیس جمهور‬ ‫اسبق رصدگران و تحلیلگران مسائل سیاسی را به این گمانه‬ ‫مشغول کرد که شاید این یک تست رسانه ای برای سنجدیدن‬ ‫امکان کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی است‪.‬‬ ‫برخی سیاسیون البته باورشان این بود که رئیس مجمع‬ ‫تش��خیص مصلحت نظام برای نامزدی در انتخابات ‪ 92‬با‬ ‫مشکل سنی مواجه اس��ت؛ امری که البته در همین مباحث‬ ‫پیرامون هاشمی نادرست بودنش مش��خص گردید‪.‬هر چه‬ ‫بود این پرونده خبری رسانه اصالح طلب اغازگر مباحثی شد‬ ‫که از سوی چهره های سیاس��ی و محافل رسانه ای با شدت‬ ‫دنبال شد‪ .‬حاال همه نگاه ها به سوی دفتر هاشمی رفسنجانی‬ ‫بود‪ ،‬تا ببیند این خب��ر با مهر تائید یا تکذیب چه جنس��ی به‬ ‫خود خواهد گرفت‪.‬دفتر هاشمی رفس��نجانی اما ترجیح داد‬ ‫هیچ واکنش��ی به این ماجراها نش��ان نده��د‪.‬دو روز بعد‪ ،‬اما‬ ‫روزنامه جمهوری اسالمی که رس��انه نزدیک به هاشمی ر‬ ‫فسنجانی است در خبری نوشت‪« :‬در پی چاپ خبری مبنی بر‬ ‫امادگی ایت اهلل هاشمی رفسنجانی برای ورود به رقابت های‬ ‫ریاس��ت جمهوری دوره یازدهم در بعضی روزنامه ها‪ ،‬منابع‬ ‫نزدیک به ایشان گفتند این خبر کذب محض است‪ .‬همین‬ ‫منابع می گویند ایت اهلل هاش��می رفسنجانی هیچ برنامه ای‬ ‫برای ورود یا دخال��ت در انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده‬ ‫ندارد‪».‬در همین رابطه‪ ،‬اما سخنگوی کمیسیون امنیت ملی‬ ‫حضور هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری را‬ ‫غیر ممکن خواند و تصریح کرد‪« :‬من بعید می دانم هاشمی‬ ‫کاندیدای ریاس��ت جمهوری ش��وند‪ ،‬اما اگر ای��ن اتفاق رخ‬ ‫دهد تکلیف بر دیگر نامزدها ساقط نمی شود و انها می توانند‬ ‫حضور فعالی در انتخابات داشته باشند‪ .‬در واقع در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری نهم نیز ش��اهد بودیم در حالی که هاشمی‬ ‫نامزد بود‪ ،‬اما ‪ 9‬کاندیدای دیگر نیز در انتخابات حضور داشتند‬ ‫هر چند بنده بعید می دانم هاشمی کاندیدای ریاست جمهوری‬ ‫شوند‪».‬‬ ‫از دیگر س��و عب��اس عب��دی از تحلیلگران سیاس��ی‬ ‫اصالح طلب هم می گوی��د‪« :‬اقای هاش��می ظرفیت های‬ ‫فراوانی داشته و دارد‪ ،‬هر چند در گذشته‪ ،‬نصایح خیرخواهان‬ ‫خود را نش��نید و از این ظرفیت ها در جای دیگر و به صورت‬ ‫نادرستی استفاده کرد‪ .‬داشتن ظرفیت یک چیز است و استفاده‬ ‫درست و کارامد از ان چیز دیگری است‪ .‬حضور در انتخابات‬ ‫مجلس ششم و ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ ۸۴‬از جمله موارد‬ ‫استفاده نادرست از ظرفیت هاس��ت‪ .‬ظرفیت اصلی و واقعی‬ ‫اقای هاشمی در پالیتی است و نه در جامعه و ایشان در صورت‬ ‫اگاهی به این ظرفیت در موقع مناس��ب می تواند به عنوان‬ ‫یک کاتالیزور میان جامعه و پالیتی وارد عمل شود و انها را به‬ ‫یکدیگر وصل کند‪ .‬هرگونه کوششی برای ایفای نقشی بیش‬ ‫از این موجب اختالل در اصل این ظرفیت هم خواهد شد‪ .‬مثال‬ ‫اگر بکوشند که به عنوان سخنگو یا نماینده جامعه وارد میدان‬ ‫یا تعامل با قدرت شوند ش��اهد همان وضعی خواهیم بود که‬ ‫شوند و از این طریق برای خود جایی باز کنند‪ .‬به نظرم دوره‬ ‫این کار گذشته است‪».‬‬ ‫برخی چهره ها نیز واکنش های تندی به این ماجرا نشان‬ ‫دادند‪ .‬یک عضو جمعیت ایثارگران با بیان اینکه فتنه گران به‬ ‫بن بست رسیده و می خواهند کل کشور را بحرانی جلوه دهند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬انها در ش��رایط فعلی تحریم‪ ،‬با ماهی گرفتن از اب‬ ‫گل الود دست به دامن هاشمی رفس��نجانی شده اند‪ ».‬احمد‬ ‫نجابت‪ ،‬عضو جمعیت ایثارگران انقالب اسالمی در گفت وگو‬ ‫با فارس درباره بحرانی جلوه دادن فضای کشور از سوی برخی‬ ‫افراد و فتنه گران اظهار داشت‪« :‬از ابتدای انقالب تاکنون در‬ ‫ی و غوغا ساالری هایی وجود‬ ‫مقاطع مختلف چنین فضا ساز ‬ ‫داشته است‪ ».‬نجابت بر همین اساس به فتنه ‪ ۸۸‬اشاره کرد و‬ ‫گفت‪« :‬اگر لطف خدا و تدبیر مقام معظم رهبری نبود معلوم‬ ‫نبود سرنوشت کش��ور و انقالب به کجا کش��یده می شود و‬ ‫فتنه گران و سران ان با کمک امریکا و ایادی داخلی شان چه‬ ‫لطماتی را به نظام وارد خواهند کرد‪ ».‬عضو جمعیت ایثارگران‬ ‫با تاکید بر اینکه فتنه گران به هیچ عنوان حاضر نیس��تند از‬ ‫صحنه کنار بروند‪ ،‬خاطرنش��ان کرد‪« :‬انها برای بازگشت به‬ ‫عرصه سیاسی ناچار هستند به تطهیر گذشته خود بپردازند‪،‬‬ ‫بنابراین مدعی خط امام می شوند و می گویند که ما صاحبان‬ ‫اصلی انقالب هستیم و س��عی دارند شرایط کشور را بحرانی‬ ‫جلوه دهند و بگویند که اداره ان عقالنی نیس��ت‪ ».‬نجابت‬ ‫تاکید کرد‪« :‬دلسوزان نظام از جمله اقای هاشمی باید بدانند‬ ‫انقالب و کشور یک شاقول به نام ولی فقیه دارد و هرکس که‬ ‫از ایشان جا بماند یا بخواهد ولی فقیه زمان را دور بزند مردم‬ ‫به شدت با وی مقابله خواهند کرد‪ ».‬وی با اشاره به سخنان‬ ‫اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه ما هرگز به بن بس��ت‬ ‫نرسیده ایم به ذکر خاطره ای از نهضت ازادی پرداخت و یاداور‬ ‫ش��د‪« :‬در زمان حضرت امام(ره) روزنامه میزان که متعلق به‬ ‫نهضت ازادی بود تیتری با عنوان «به بن بس��ت رسیده ایم»‬ ‫زد که امام به انها فرمود شما خودتان به بن بست رسیده اید‪».‬‬ ‫این فعال سیاسی با تاکید بر اینکه اگر اصولگرایان وحدت‬ ‫را مدنظر قرار داده و تدبیر به خرج دهند دیگر جای هیچ نگرانی‬ ‫از س��وی فتنه گران وجود ندارد‪ ،‬افزود‪« :‬هاشمی رفسنجانی‬ ‫قبل و بعد از انقالب خدمات زیادی را به نظام داش��ته است‪،‬‬ ‫اما افکار عمومی فراموش نکرده است کسانی که امروز دور‬ ‫هاشمی جمع ش��ده اند در مجلس ششم جسارت بسیاری به‬ ‫وی کردند‪ ».‬صادق زیباکالم هم در این مورد نوشت‪« :‬قطعا‬ ‫ایش��ان به عنوان نامزد در انتخابات حضور نخواهد یافت‪ ،‬اما‬ ‫اگر شرایط مطلوب وی باشد که فرصت برای حضور نامزدی‬ ‫معتدل‪ ،‬میانه رو و طرفدار اصالحات و همچنین طرفدار توسعه‬ ‫و پیشرفت کش��ور فراهم ش��ود‪ ،‬از این نامزد دفاع و حمایت‬ ‫خواهد کرد‪g ».‬‬ ‫عرب‪ ،‬با تاکید بر عدم مداخله خارجی در بحران س��وریه‪ ،‬بر‬ ‫اس��تفاده از ظرفیت های جنبش عدم تعه��د و اتحادیه عرب‬ ‫برای ارائه ابتکارهای مفید برای حل و فصل مس��اله سوریه‬ ‫از طریق ساز و کارهای سیاسی و بر مبنای گفت وگوی ملی‬ ‫سوریه تاکید کردند‪.‬‬ ‫علی الریجان��ی‪ ،‬رئیس مجلس ش��ورای اس�لامی‬ ‫نیز در دیدار با دس��تیار وزیر امور خارجه چی��ن با بیان اینکه‬ ‫ارسال گسترده سالح به داخل س��وریه عامل تشدید ناامنی‬ ‫و درگیری هاست گفت‪« :‬مداخله نظامی و بنغازی سازی در‬ ‫این کشور تنها به پیچیده تر شدن و گسترش ناامنی در منطقه‬ ‫منجر خواهد ش��د‪ ».‬جائوشو‪ ،‬دس��تیار وزیر خارجه چین نیز‬ ‫با اشاره به بحران سوریه با تاکید بر ضرورت رعایت مقررات‬ ‫و معاهدات بین المللی و منش��ور ملل متحد افزود‪« :‬چین با‬ ‫هرگونه مداخله نظامی در سوریه مخالف است و معتقد است‬ ‫گفت وگو و مذاکره تنها راه دستیابی به ارامش و ثبات در این‬ ‫کشور است‪g ».‬‬ ‫‪17‬‬ ‫اعالم نظر می کنم‪ ».‬مصطفی پورمحمدی افزوده اس��ت‪:‬‬ ‫«برای حضور در انتخابات به وقتش اعالم نظر می کنم‪ .‬در‬ ‫حال حاضر نیاز داریم وظیفه ای ک��ه بر دوش ما قرار دارد به‬ ‫درستی انجام ش��ود‪ ».‬پورمحمدی تاکیده کرده است‪« :‬به‬ ‫وقتش اگر تکلیف ایجاد کرد‪ ،‬وظیفه بود و شرایط مهیا باشد‪،‬‬ ‫مسئولیت های دیگری هم باشد باید انجام وظیفه کنیم‪».‬‬ ‫احتمال حمایت رهروان از قالیباف‬ ‫پورمحمدی‪ :‬تکلیف شود کاندیدا می شوم‬ ‫برخی چهره های سیاسی از احتمال کاندیداتوری د رانتخابات سال ‪ 92‬سخن گفته اند‬ ‫خبرنامه‬ ‫«احساس تکلیف کنم‪ ،‬به میدان می ایم‪ ».‬این جمله‬ ‫غالمعل��ی حدادعادل مهمتری��ن اظهارنظ��ر انتخاباتی در‬ ‫هفته گذش��ته اس��ت‪ .‬رئیس مجلس هفتم ک��ه این روزها‬ ‫اخبار متفاوتی از او درباره حض��ور احتمالی اش در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال اینده منتشر می شود از معدود افرادی‬ ‫است که احتمال وقوع چنین رویدادی یعنی کاندیداتوری اش‬ ‫را رد نکرده است‪ .‬او در سخنانی که هفته گذشته در رسانه ها‬ ‫منتشر شد‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬اگر روزی احساس تکلیف کنم‪،‬‬ ‫همچنان که در انتخابات ریاس��ت مجل��س در همین دوره‬ ‫اتفاق افتاد‪ ،‬به میدان می ایم‪ ».‬حدادعادل با بیان اینکه باید‬ ‫طوری برخ��ورد کنیم که تحریم اقتص��ادی روی انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری اثر نگ��ذارد‪ ،‬افزوده اس��ت‪« :‬بنده بدون‬ ‫اینکه روی شخص خاصی نظر داش��ته باشم‪ ،‬فکر می‏ کنم‬ ‫رئیس جمهور اینده باید ب��ا رهبری انقالب کامال هماهنگ‬ ‫باشد‪ ».‬رئیس سابق مجلس تجربیات گرانقدر رهبری انقالب‬ ‫اسالمی که از حضور و اس��تقامت در خط امام(ره) به دست‬ ‫امده است را برای مردم و مس��ئوالن مغتنم شمرده و تاکید‬ ‫کرده است‪« :‬حال که از نعمت چنین رهبری عالم و مجاهد‬ ‫در راه خدا و روشن‏ بین برخورداریم‪ ،‬قدر بدانیم و کاری نکنیم‬ ‫که دغدغه ‏ای برای ایشان به وجود اوریم‪ .‬به هیچ وجه نباید‬ ‫رئیس جمهوری انتخ��اب کنیم که با رهبری زاویه داش��ته‬ ‫باشد‪ ».‬وی با اش��اره به اینکه باید از گذشته عبرت بگیریم‪،‬‬ ‫گفته است‪« :‬اگر کس��ی از رهبری جلو بیفتد یا عقب بماند‬ ‫مملکت فلج می‏ شود‪».‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫از کاندیداتوری حدادعادل استقبال می کنیم‬ ‫در همی��ن ح��ال س��ید رمضان شجاعی کیاس��ری‪،‬‬ ‫س��خنگوی فراکس��یون رهروان والی��ت از کاندیداتوری‬ ‫غالمعلی حدادعادل اس��تقبال کرده و انتخاب حدادعادل در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را منوط به برنامه های او‬ ‫اعالم کرده است‪.‬‬ ‫کیاس��ری که از نزدی��کان علی الریجانی در مجلس‬ ‫محس��وب می ش��ود با تاکید بر این مطلب که فراکس��یون‬ ‫رهروان والی��ت هنوز به بحث انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫یازدهم ورود پیدا نکرده است‪ ،‬گفت‪« :‬پس از انکه گزینه های‬ ‫ریاست جمهوری رسما برای کاندیداتوری اعالم موجودیت‬ ‫‪18‬‬ ‫کردند‪ ،‬قطعا فراکسیون رهروان والیت درباره حمایت از یک‬ ‫کاندیدا تصمیمات الزم را اتخاذ خواهد کرد‪».‬‬ ‫حمایت جبهه پایداری از حدادعادل؟‬ ‫در تحولی دیگر ستار هدایت خواه‪ ،‬عضو جبهه پایداری‬ ‫درباره کاندیدات��وری حدادعادل گفته اس��ت‪« :‬حدادعادل‬ ‫عنوان کرده ان��د در صورتی که احس��اس تکلیف کنم مثل‬ ‫انتخابات مجلس در انتخابات ریاست جمهوری هم حضور‬ ‫پیدا می کنم حتی اگر یک نفر به من رای بدهد‪ ،‬اما از انجایی‬ ‫که جبهه پایداری هنوز به بح��ث انتخابات ورود پیدا نکرده‬ ‫بنابراین هنوز مش��خص نیس��ت که از حداد عادل یا اقایان‬ ‫دیگری که بح��ث کاندیداتوری انها مطرح اس��ت حمایت‬ ‫کنیم‪ ».‬وی تاکید کرده اس��ت‪« :‬برای جبهه پایداری انجام‬ ‫وظیفه مهم اس��ت نه نتیجه‪ ،‬البته باید یاداور شوم انتخابات‬ ‫مجلس با ریاس��ت جمهوری تفاوت دارد‪ .‬به عنوان مثال ما‬ ‫دیدیم در مجلس پنجم در حالی که نمایندگان از ناطق نوری‬ ‫برای ریاس��ت حمایت کردند‪ ،‬اما ایش��ان منتخب مردم در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری هفت��م نبودند ی��ا در مجلس‬ ‫هش��تم برخی از اقایان معتق��د بودند از اق��ای احمدی نژاد‬ ‫برای ریاس��ت جمهوری حمایت نکنند‪ ،‬ام��ا دیدیم مردم به‬ ‫احمدی نژاد رای دادند‪».‬‬ ‫حدادعادل‪ :‬احساس تکلیف کنم؛ می ایم‬ ‫از دیگر سو رئیس سازمان صدا و سیما در پاسخ به خبر‬ ‫احتمال نامزدی اش در انتخابات ریاست جمهوری گفته است‪:‬‬ ‫«بنده به این سوال بارها جواب داده ام‪ ».‬عزت اهلل ضرغامی‪،‬‬ ‫ رئیس سازمان صدا و سیما در پاسخ به این سوال که ایا شما‬ ‫قصد نامزدی ب��رای انتخابات یازدهم ریاس��ت جمهوری را‬ ‫دارید؟ گفت‪« :‬بنده به این سوال بارها جواب داده ام؛ ما همین‬ ‫کاری که داریم انجام می دهیم و این کار برایمان از هر چیز‬ ‫دیگری مهمتر است‪».‬‬ ‫پورمحمدی‪ :‬به وقتش اعالم نظر می کنم‬ ‫رئیس سازمان بازرسی کل کشور نیز درباره حضورش‬ ‫به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گفته است‪:‬‬ ‫«تکلیف ش��ود برای اعالم حضور در انتخاب��ات به وقتش‬ ‫در تحولی مهم یک عضو ارش��د فراکسیون رهروان‬ ‫والیت که از حامیان علی الریجانی در مجلس هستند گفته‬ ‫است که احتمال حمایت این فراکسیون از محمدباقر قالیباف‬ ‫وجود دارد‪ .‬مهرداد بائوج الهوتی گفته است‪« :‬در مذاکراتی‬ ‫که بنده با اقای قالیباف داشتم ایشان اعالم امادگی کردند‬ ‫که در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا خواهند شد‪».‬‬ ‫عضو فراکس��یون ره��روان والی��ت افزوده اس��ت‪:‬‬ ‫«در ص��ورت کاندیداتوری عل��ی الریجان��ی در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم‪ ،‬فراکس��یون رهروان والیت از‬ ‫ایشان حمایت خواهد کرد‪ ،‬زیرا ایشان با وجود انکه ریاست‬ ‫فراکس��یون را نپذیرفتند‪ ،‬اما بانی تشکیل این فراکسیون در‬ ‫مجلس است تا در موارد ضروری مسائل مهم مورد بحث و‬ ‫بررسی قرارگیرد‪ .‬بنده معتقدم با توجه به تعصبی که فراکسیون‬ ‫رهروان والیت نس��بت به اقای الریجانی دارد اگر ایش��ان‬ ‫کاندیدای ریاست جمهوری ش��ود قطعا فراکسیون به سمت‬ ‫حمایت از ایشان خواهد رفت‪ ،‬البته هنوز هیچ برنامه ریزی که‬ ‫از کاندیداتوری ایشان حکایت داشته باشد‪ ،‬دیده نمی شود‪».‬‬ ‫الهوت��ی با تاکید ب��ر این مطلب ک��ه فراکس��یون رهروان‬ ‫والیت هنوز بر س��ر گزینه های مطرح ب��رای کاندیداتوری‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری بحث نکرده اس��ت‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬اما قطعا این فراکس��یون در انتخابات از یک کاندیدا‬ ‫حمایت خواهدکرد‪ ».‬این نماینده مجلس خاطرنش��ان کرد‪:‬‬ ‫«کاندیداهایی که تاکن��ون نام انها ب��رای انتخابات مطرح‬ ‫ش��ده هنوز رس��ما اعالم کاندیداتوری نکرده اند‪ ،‬البته اقای‬ ‫قالیباف مشخص است که در انتخابات کاندیدا خواهند شد‬ ‫و حتی مذاکراتی که بنده با ایش��ان داش��تم اعالم امادگی‬ ‫کردند که در انتخابات کاندیدا خواهند ش��د یا اقای محسن‬ ‫رضایی نیز مشخص اس��ت برای کاندیداتوری در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری فعالیت می کنند‪ ».‬عضو فراکسیون رهروان‬ ‫والیت معتقد اس��ت‪« :‬بع��د از الریجانی‪ ،‬قالیب��اف در جمع‬ ‫فراکسیون رهروان والیت اقبال بیشتری دارد تا در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم مورد حمایت قرار گیرد‪».‬‬ ‫الریجانی کاندیدا می شود؟‬ ‫در همین راس��تا یک منبع نزدیک به علی الریجانی‬ ‫در پاس��خ به این س��وال که ایا رئیس مجلس قصد ورود به‬ ‫انتخاب��ات را دارد‪ ،‬گفت‪« :‬اق��ای الریجانی ت��ا این لحظه‬ ‫کاندیداتوری اش در انتخابات را رد نکرده است‪ ».‬این منبع‬ ‫مطلع تاکید کرد‪« :‬بحث کاندیداتوری رئیس مجلس مدتی‬ ‫است که مطرح شده‪ ،‬اما ایش��ان هنوز به طور رسمی در این‬ ‫رابطه اظهار نظ��ر نکرده اند‪ ».‬وی تصریح ک��رد‪« :‬احتمال‬ ‫حضور علی الریجانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫به عنوان یکی از کاندیداها وجود دارد‪».‬‬ ‫رهروان والیت قطعا نامزد اختصاصی معرفی می کند‬ ‫«فراکس��یون رهروان والیت حتما ب��رای انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری نامزد خواهد داش��ت‪ ،‬البته هر چند هنوز‬ ‫بحث رسمی در این رابطه نداشته ایم‪ ،‬اما بر سر این موضوع‬ ‫که روی یک نامزد کار کنیم اجماع نظر داریم‪ ».‬این اظهارنظر‬ ‫سید حسین نقوی حسینی‪ ،‬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی‬ ‫و سیاست خارجی مجلس است‪ .‬او تاکید کرده است‪« :‬قطعا‬ ‫فراکسیون رهروان والیت برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫عزت اهلل ضرغامی در واکنش به احتمال کاندیداتوری اش گفته است‪«:‬ما همین کاری که داریم انجام می دهیم‬ ‫و این کار برایمان از هر چیز دیگری مهمتر است‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫یازدهم نامزد معرفی می کند‪ .‬در واقع هم مجمع عمومی و‬ ‫هم شورای مرکزی این فراکس��یون خواهان فعالیت جدی‬ ‫فراکس��یون رهروان والیت در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫هستند‪ ،‬زیرا این فراکس��یون ‪ 180‬عضو دارد و بزرگترین و‬ ‫وسیع ترین فراکسیون مجلس محس��وب می شود‪».‬عضو‬ ‫فراکسیون رهروان والیت درباره گزینه این فراکسیون برای‬ ‫کاندیداتوری در انتخابات تصریح کرد‪« :‬االن زود اس��ت از‬ ‫توافق بر س��ر یک گزینه صحبت کنیم‪ ،‬خصوصا وقتی ان‬ ‫نشست انتخاباتی بین الریجانی‪،‬قالیباف و محسن رضایی‬ ‫از سوی اقایان تکذیب شد‪ .‬بنابراین نمی توانیم بگوییم بین‬ ‫انها توافقی صورت می گیرد ی��ا خیر؟»این نماینده مجلس‬ ‫اذعان داش��ت‪« :‬از انجایی که وضعیت حضور کاندیداها در‬ ‫انتخابات هنوز مشخص نیست از این رو نمی توان روی افراد‬ ‫نظر داد البته همانطور که اشاره کردم رهروان والیت حتما‬ ‫برای انتخابات نامزد خواهد داش��ت و ه��ر چند هنوز بحث‬ ‫رسمی در این رابطه نداش��ته ایم‪ ،‬اما بر سر این موضوع که‬ ‫روی یک نام��زد کار کنیم اجماع نظر داری��م‪».‬وی با تاکید‬ ‫بر این مطلب ک��ه در انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم‬ ‫فضای انتخاباتی فعال و پرجنب وجوش��ی خواهیم داشت‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬بنده پیش بینی می کنم با حضور چهره های مطرح و‬ ‫شناخته شده در انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬انتخابات پرشور‬ ‫برگزار شود‪ ».‬نقوی حسینی اظهار داشت‪« :‬برای فعالیت های‬ ‫انتخاباتی در همه انتخابات دو نوع زم��ان داریم؛ زمان اول‬ ‫برای فعالیت های غیررسمی و زمان دوم برای فعالیت های‬ ‫رس��می که فعالیت های غیر رس��می معموال از ماه ها قبل‬ ‫از انتخابات اغاز می ش��ود و کاندیداها با جلس��ات شبانه یا‬ ‫سفرهای غیر انتخاباتی فعالیت های خود را اغاز می کنند تا‬ ‫به مردم معرفی شوند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر یک دوره فعالیت های انتخاباتی قانونی‬ ‫اس��ت که هش��ت روز تا زمان برگزاری انتخابات یعنی از‬ ‫زمان ثبت نام تا تایی��د صالحیت نهائی ‪24‬س��اعت قبل از‬ ‫برگزاری انتخابات تبلیغات انجام می شود‪ ».‬عضو فراکسیون‬ ‫رهروان والیت خاطرنش��ان کرد‪« :‬قطعا کاندیداها از حاال‬ ‫فعالیت های غیررس��می برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم دارند و با تشکیل ستادهای انتخاباتی فعالیت های‬ ‫تشکیالتی و س��ازماندهی نیروهایش��ان را انجام می دهند‬ ‫و جلس��ات ش��بانه خود را انجام می دهند تا ب��رای فعالیت‬ ‫رسمی انتخابات امادگی پیدا کنند‪ ».‬سخنگوی کمیسیون‬ ‫امنیت ملی در ادامه حضور هاشمی رفسنجانی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری را غیر ممکن خواند و گفت‪« :‬شرط سنی‬ ‫برای حضور در انتخابات ‪75‬س��ال اس��ت‪ ،‬از این رو ایشان‬ ‫نمی توانن��د در انتخابات کاندیدا ش��وند مگ��ر انکه قانون‬ ‫انتخابات تغییر کن��د‪ ».‬وی تصریح کرد‪« :‬من بعید می دانم‬ ‫هاشمی کاندیدایی ریاس��ت جمهوری ش��وند‪ ،‬اما اگر این‬ ‫اتفاق رخ دهد تکلیف بر دیگر نامزدها ساقط نمی شود و انها‬ ‫می توانند حضور فعالی در انتخابات داشته باشند‪ .‬در واقع در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری نهم نیز ش��اهد بودیم در حالی‬ ‫که هاشمی نامزد بود‪ ،‬اما ‪ 9‬کاندیدای دیگر نیز در انتخابات‬ ‫حضور داشتند‪ ،‬هر چند بنده بعید می دانم هاشمی کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری شود‪».‬‬ ‫یک عضو فراکسیون رهروان والیت که از حامیان علی الریجانی در مجلس است از احتمال حمایت این فراکسیون‬ ‫از محمدباقر قالیباف خبرداده است‬ ‫مخالفان و موافقان ناطق نوری‬ ‫س��تار هدایتخواه‪ ،‬عضو جبه��ه پایداری نی��ز درباره‬ ‫کاندیداتوری ناطق ن��وری در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫گفته است‪« :‬کاندیداتوری در انتخابات ازاد است و هرکس‬ ‫می تواند خودش را محک بزند‪ ،‬اما اقای ناطق نوری پایگاه‬ ‫مردمی ندارد و بس��یاری از طرفداران و حامیان ایش��ان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری هفتم‪ ،‬امروز از مخالفان سرسخت‬ ‫ناطق نوری هستند و این هم به دلیل مواضع غیراصولگرایانه‬ ‫ایشان در جریان فتنه بوده است‪g ».‬‬ ‫یک منبع نزدیک به علی الریجانی از احتمال کاندیداتوری او در انتخابات سال ‪ 92‬خبر داده است‬ ‫‪19‬‬ ‫رویداد‬ ‫چهار راه دیپلماتیک وین‬ ‫گزارش فصلی اژانس درباره ایران منتشر شد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫علی اصغر سلطانیه‪ ،‬نماینده ایران در اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتم��ی از طرف ای��ران و هرمان ناکارت��س و رافائل‬ ‫گروسی‪ ،‬معاون امور پادمان و دس��تیار مدیر کل اژانس روز‬ ‫جمعه سوم ش��هریور ‪ 1391‬در یک جلسه سه ساعته درباره‬ ‫نحوه رس��یدگی به مس��ائل باقیمانده میان ایران و اژانس‬ ‫مذاکره کردند‪ .‬بسیاری منتظر بودند تا پایان نشست ایران و‬ ‫ی در هفته گذشته همراه باشد با‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫نتیجه ای مشخص برای ادامه یا توقف مذاکرات‪ .‬گویا اما این‬ ‫نشست با اختالف نظر طرفین به نتایج خاصی نرسیده است‪.‬‬ ‫در عین حال نماینده دائم ایران در اژانس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی پس از پایان نشس��ت روز جمعه در وی��ن تاکید کرده‬ ‫است که ایران گام های رو به جلو با اژانس را تا دست یافتن‬ ‫به چارچوبی مورد توافق طرفین ادام��ه می دهد‪ .‬علی اصغر‬ ‫سلطانیه‪ ،‬نماینده دائم ایران در اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ البته گفته است‪« :‬بدون شک پیش��رفت هایی حاصل شد‪،‬‬ ‫اما بعضی از اختالف ها همچنان پابرجا هستند‪».‬س��لطانیه‬ ‫از نشس��تی س��خن می گفت که رس��انه ها نام «چه��ار راه‬ ‫دیپلماتیک وین» را ب��رای ان برگزیده اند‪ .‬معاون مدیر کل‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی نیز پ��س از مذاکره با هیات‬ ‫ایرانی در وین گفت‪« :‬مذاکرات فشرده بود‪ ،‬اما اختالف های‬ ‫مهمی بین ایران و اژانس وجود دارد که باعث شد به توافق‬ ‫دست پیدا نکنیم‪ ».‬اشاره ناکارتس در خصوص نرسیدن دو‬ ‫طرف به توافق به درخواست هایی مربوط می شود که اژانس‬ ‫درباره بازدید از پارچین دارد‪.‬‬ ‫در همین حال گزارش ها از نشست اخیر ایران و اژانس‬ ‫حاکی اس��ت که اژانس همچنان عالقه مند است به مساله‬ ‫دسترسی به پارچین به مثابه یک «دسترسی بدون ما به ازا»‬ ‫نگاه کند‪ ،‬در حالی که از دید ایران این موضوع قطعا غیر قابل‬ ‫پذیرش است‪.‬‬ ‫این نخستین بار بود که تیم های ایران و اژانس پس از‬ ‫ماه ژوئن مذاکره کردند‪.‬‬ ‫یوکیا امانو‪ ،‬مدیر کل اژان��س بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ قبل از برگزاری نشس��ت درباره ان ابراز ناامیدی کرده بود‪.‬‬ ‫‪20‬‬ ‫وی گفته بود‪« :‬در ح��ال حال حاضر نمی توان��م بگویم در‬ ‫مورد نتیجه مذاکرات این هفته با مقام های ایرانی خوشبین‬ ‫هستم‪ .‬من شواهدی در مورد تغییر بسیار زود این اوضاع در‬ ‫اختیار ندارم»‪.‬این اظهارنظر نشان می داد اژانس تصمیم به‬ ‫در پیش گرفتن هیچ رویه خالقانه ای در این نشست ندارد و‬ ‫صرفا امیدوار است ایران اماده تعدیل مواضع خود شده باشد‪.‬‬ ‫با این ح��ال‪ ،‬تنها نتیجه نشس��ت این بود که بنا ش��د‬ ‫این مذاکرات ادامه پیدا کند‪ .‬در همین راس��تا نماینده ایران‬ ‫در اژان��س بین المللی ان��رژی اتمی گف��ت‪« :‬در مذاکرات‬ ‫صورت گرفته چند پاراگراف توافق داشتیم و به همین دلیل‬ ‫نیز اعالم کردم که در گفت وگوها پیش��رفت داشته ایم‪ ،‬اما‬ ‫اختالف نظر وجود دارد‪ ».‬علی اصغر سلطانیه‪ ،‬نماینده ایران‬ ‫در اژانس بین المللی انرژی اتمی در حاشیه اجالس وزرای‬ ‫عدم تعهد در نشست خبری خود در جمع خبرنگاران درباره‬ ‫مذاکرات وین و تفاوت بیان اعالم نتیجه گفت وگوها گفت‪:‬‬ ‫«ناکارتس اعالم کرد اختالفاتی وجود دارد و من هم گفتم‬ ‫این اختالفات وجود دارد‪ ،‬اما پیش��رفت داش��ته ایم‪ ».‬وی با‬ ‫اشاره به اینکه امانو پیش از اغاز نشست اعالم کرده بود که‬ ‫نسبت به این نشست خوش��بین نیست تصریح کرد‪« :‬برای‬ ‫انها زمانی خوشبین کننده است که ما موضوعات مورد نظر‬ ‫انها را امضا کنیم و ما هم تا زمانی که همه خواسته هایمان‬ ‫رعایت نشود چنین کاری نخواهیم کرد‪ ».‬سلطانیه در پاسخ‬ ‫به این سوال که در پنج نشس��ت اخیر همواره اژانس اعالم‬ ‫نارضایتی کرده و ایران از پیشرفت خبر داده است گفت‪« :‬این‬ ‫امر صحت ندارد‪ .‬در مذاکرات ‪ 15‬مه نه تنها انها امدند‪ ،‬بلکه‬ ‫گفتند پیشرفت داشته ایم و امانو در گزارش خود اعالم کرد‬ ‫که خشنودم و به ایران می روم‪».‬‬ ‫وی تصریح ک��رد‪« :‬هش��تم ژوئن اصول��ی که مورد‬ ‫نظر ما بود را قب��ول نمی کردند و به همی��ن دلیل ناکارتس‬ ‫گفت پیشرفتی نداشتیم و من گفتم بحث هایی داشته ایم و‬ ‫گفت وگو خواهیم کرد‪».‬‬ ‫نماینده ایران در اژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید‬ ‫کرد‪« :‬در جلسه جمعه نیز نسبت به هشت ژوئن چند پاراگراف‬ ‫دیگر توافق کردیم پس پیشرفت هایی داشته ایم‪ .‬ناکارتس‬ ‫هم اع�لام نکرد که پیش��رفتی نبوده بلک��ه گفت اختالف‬ ‫داشتیم که درست است‪ ».‬وی در این باره که ناکارتس اعالم‬ ‫کرده برنامه ای برای مالقات بعدی ندارند‪ ،‬اظهار داش��ت‪:‬‬ ‫«در این ب��اره خیلی تعجب نکردم چون گ��زارش مدیر کل‬ ‫می رود و مدیر کل نیز باید گزارش شورای حکام را بنویسد و‬ ‫سپس جلسه ش��ورای حکام برگزار شود و بعد جلسه ساالنه‬ ‫که به همین دلیل اکنون نمی توان زمانی را برای جلسه اینده‬ ‫تعیین کرد‪».‬‬ ‫س��لطانیه در ادامه در پاسخ به س��والی در این باره که‬ ‫ایا در گفت وگوها بحث پارچین مطرح ش��ده‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«با گذشت بیش از پنج هزار نفر روز بازرسی و بیش از ‪100‬‬ ‫بازرسی سرزده هیچ گونه انحرافی از بازرسی هسته ای دیده‬ ‫نشده است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬در جلسه بعدی ش��ورای حکام یک مهر‬ ‫محرمانه از ایران با خود بردم و اعالم کردم که این مهر را به‬ ‫سفیر امریکا هدیه بدهید که از این پس هر گاه خواستند برای‬ ‫ایران سندسازی کنند مهر محرمانه نیز بزنند‪».‬‬ ‫نماینده ایران در اژان��س بین المللی انرژی اتمی ادامه‬ ‫داد‪« :‬بنابراین بعد از این مساله اتهامات مطرح شده را تمام‬ ‫کردیم و قرار بود پرونده عادی شود‪ ،‬اما انها متاسفانه اسناد‬ ‫دیگری را به عن��وان اتهامات مطرح کرده ان��د که ما اعالم‬ ‫کردیم یک بار این موضوع را انجام داده ایم‪ ،‬اما در سال اخیر‬ ‫نیز باز هم برای همکاری اعالم امادگی کردیم‪ ،‬اما گفتیم این‬ ‫همکاری ها باید چارچوبی داشته باشد‪».‬‬ ‫عباسی‪ :‬مشکلی با بازرسی های اژانس نداریم‬ ‫در تحولی دیگر رئیس س��ازمان انرژی اتمی در پاسخ‬ ‫به س��والی در مورد گزارش اخیر رویترز در ارتب��اط با تعداد‬ ‫سانتریفیوژهای ایران گفت‪« :‬این مساله جدیدی نیست؛ چرا‬ ‫که این اطالعات قبال در گزارش اژانس با اعالم امار دقیق‬ ‫سانتریفیوژها بیان شده است‪.‬برنامه هسته ای ایران شفاف‬ ‫است و بازرسان اژانس دو ساعت قبل از بازرسی می توانند به‬ ‫ما اطالع بدهند و از فعالیت های ما بازدید کنند‪ .‬هر موقع هم‬ ‫خواسته اند امده اند و امار تولید و تعداد سانتریفیوژها و مسائل‬ ‫مرتبط با ان در گزارش اژانس بیان شده و مشخص است‪».‬‬ ‫وی در مورد اینکه ایا قرار است ایران سانتریفیوژهای‬ ‫جدیدی در سایت فردو نصب کند‪ ،‬گفت‪« :‬روال این است که‬ ‫در مورد امار جدید در این ارتب��اط باید به اژانس اطالع داده‬ ‫شود‪ ،‬اژانس در مورد ان راس��تی ازمایی کند و در واقع ان را‬ ‫تائید کند و ما ترجیح می دهیم که مطال��ب در این ارتباط از‬ ‫طریق کانال بازرس��ان اژانس اطالع داده شود‪ ».‬وی تاکید‬ ‫کرد‪« :‬تمام فعالیت های ما ش��فاف بوده‪ ،‬مشکلی با بازرسی‬ ‫اژانس نداریم‪ ،‬همکاری های الزم را داشته و خواهیم داشت‬ ‫و مناس��ب اس��ت که انها مدارک الزم در ارتباط با گزارش‬ ‫ساالنه ش��ان را ارائه دهند تا ما بررس��ی کنی��م و به نتیجه‬ ‫برسیم‪».‬‬ ‫انتشار بیانیه اژانس‬ ‫اما انتش��ار گزارش اژان��س درباره ایران نی��ز از جمله‬ ‫اخبار مهم هفته گذشته بود‪ .‬اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫در گزارش فصلی خود تاکید کرد که ای��ن نهاد بین المللی‬ ‫به بررسی عدم انحراف در مواد هسته ای ایران ادامه می دهد‪.‬‬ ‫در بخش��ی از گ��زارش اژانس امده اس��ت‪« :‬با وجود‬ ‫گفت وگوهای فش��رده بین ایران و اژانس از ژانویه ‪،2012‬‬ ‫تالش ها برای حل تمام موضوعات باقیمانده مهم هیچ نتیجه‬ ‫ملموسی نداشته اند؛ ایران طی یک اعالم اولیه‪ ،‬نگرانی های‬ ‫اژانس را در رابطه با موضوعات مش��خص ش��ده در بخش‬ ‫‪ C‬پیوست ‪ 65/2011/GOV‬به س��ادگی رد کرد‪ .‬ایران به‬ ‫س��واالت اولیه اژانس درباره پارچین و کارش��ناس خارجی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫پاسخ نداده است‪ .‬ایران برای اژانس دسترسی به محلی در‬ ‫سایت پارچین که اژانس درخواست دسترسی به ان را ارائه‬ ‫کرده‪ ،‬مهیا نکرده است و ایران در حال انجام فعالیت هایی در‬ ‫ان مکان بوده است که به طور قابل توجهی توان اژانس برای‬ ‫انجام راستی ازمایی موثر را مختل می کند‪ .‬با وجود اظهارات‬ ‫اقای جلیلی درباره موارد فوق الذک��ر‪ ،‬توافق درباره رویکرد‬ ‫ساختارمند هنوز محقق نشده است‪».‬‬ ‫اژانس در بن��د دیگری اع�لام کرده اس��ت‪« :‬تحت‬ ‫توافقنامه های پادمان ها‪ ،‬ایران ‪ 16‬مرکز تاسیسات هسته ای‬ ‫و ‪ 9‬مکان خارج از تاسیسات که قبال در انها از مواد هسته ای‬ ‫استفاده شده را معرفی کرده است‪ .‬با وجود انکه فعالیت های‬ ‫صورت گرفته در برخی از تاسیسات همانطور که در ذیل امد‪،‬‬ ‫برخالف قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت است‪،‬‬ ‫اژانس به بررسی عدم انحراف مواد ارائه شده این تاسیسات‬ ‫و محل های خارج از تاسیسات ادامه می دهد‪».‬‬ ‫اژان��س اف��زوده اس��ت‪« :‬همان گون��ه ک��ه اجرای‬ ‫قطعنامه های ش��ورای حکام اژانس بین المللی انرژی اتمی ‬ ‫و قطعنامه های الزام اور ش��ورای امنیت سازمان ملل متحد‬ ‫ایجاب می کنند‪ ،‬مدیر کل اژانس به توصیه ایران به برداشتن‬ ‫گام هایی در راس��تای اج��رای کامل وظایفش بر اس��اس‬ ‫توافقنامه حفاظتی و همکاری با اژانس تا رس��یدن به نتایج‬ ‫روشن در خصوص تمام مسائل باقیمانده ادامه دهد‪».‬‬ ‫در ادامه این گزارش امده اس��ت‪ « :‬اگر چه ایران ملزم‬ ‫شده تا تمامی فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه های‬ ‫اب سنگین را متوقف کند‪ ،‬اما در حال انجام فعالیت هایی در‬ ‫سایت های ‪ UCF‬و سایت ساخت سوخت و سایت ساخت‬ ‫صحفه س��وخت در اصفهان اس��ت؛ اگر چه این س��ایت ها‬ ‫تحت نظارت اژان��س قرار دارن��د‪ .‬ایران اع�لام کرده این‬ ‫فعالیت ها را در راس��تای ساخت س��وخت برای راکتورهای‬ ‫تحقیقاتی خود انجام می دهد‪».‬‬ ‫این گزارش درباره پارچین نیز چنین نوش��ته اس��ت‪:‬‬ ‫«همانطور ک��ه در ضمیمه گزارش نوامب��ر ‪ 2011‬مدیر کل‬ ‫ارائه شده‪ ،‬اطالعاتی که توسط کشورهای عضو برای اژانس‬ ‫فراهم ش��ده‪ ،‬نش��ان می دهد که ایران مخزن بزرگ مهار‬ ‫انفجار س��اخته تا از ان برای ازمایش های هیدرودینامیکی‬ ‫اس��تفاده کند‪ .‬اطالعات نش��ان می دهد که این مخزن در‬ ‫س��ال ‪ 2000‬در س��ایت پارچین نصب شده اس��ت‪ .‬مکان‬ ‫این مخ��زن در مارس ‪ 2011‬شناس��ایی ش��ده و اژانس به‬ ‫ایران درباره مکان این مخ��زن در ژانویه ‪ 2012‬اطالع داده‬ ‫اس��ت‪ .‬تصاویر ماهواره ای در اختیار اژانس مربوط به دوره‬ ‫فوریه ‪ 2005‬تا ژانویه ‪ 2012‬هیچ گونه فعالیت معناداری در‬ ‫ساختمان دربرگیرنده مخزن را نشان نمی دهد‪ .‬به هر حال‪ ،‬از‬ ‫زمان درخواس��ت اولیه اژانس برای دسترسی به این مکان‪،‬‬ ‫تصاویر ماهواره ای نشان می دهند که فعالیت های گسترده‬ ‫و تغییرات ناش��ی از این فعالیت ها‪ ،‬در مکان مزبور رخ داده‬ ‫است‪ .‬تعدادی از تصاویر ماهواره ای از محل مزبور‪ ،‬از تاریخ‬ ‫فوریه ‪ 2012‬این موارد را به نمایش می گذارند؛ خروج مقادیر‬ ‫زیادی مایعات از س��اختمان محل نگهداری مخزن‪ ،‬خروج‬ ‫لوازم خارجی از ساختمان مزبور و وجود وسائط نقلیه سبک‬ ‫و سنگین در محل‪ .‬تصاویر ماهواره ای‪ ،‬همچون تصویر ماه‬ ‫مه ‪ 2012‬نشان می دهند که پنج ساختمان یا سازه دیگر در‬ ‫این محل تخریب شده اند و خطوط انتقال انرژی‪ ،‬حصارها و‬ ‫راه های ارتباطی همگی از بین رفته اند‪ .‬در یک فضای بزرگ‬ ‫و در اطراف محل مزبور‪ ،‬خاکبرداری انجام شده و مسیرهای‬ ‫خاکی جدیدی ایجاد شده اند‪ .‬تصاویر ماهواره ای اوت ‪2012‬‬ ‫نشان می دهند که ساختمان محل نگهداری مخزن‪ ،‬استتار‬ ‫شده است‪ .‬در سایه این فعالیت های گسترده‪ ،‬توانایی اژانس‬ ‫برای تایید اطالعات مربوط به نگرانی های ان کاهش یافته و‬ ‫هرگاه اژانس بتواند به محل مزبور دسترسی یابد‪ ،‬دیگر توان‬ ‫گذشته را برای تطبیق موثر اطالعات نخواهد داشت‪g ».‬‬ ‫دربی مساوی شد‪ ،‬ترکیب استقالل لو رفت‬ ‫جاسوس بازی‬ ‫دربی نبازه��ا؛ این تیتر ی��ک روزنامه ورزش��ی پیش‬ ‫از مس��ابقه روز جمعه بود؛ جای��ی که هم اس��تقالل و هم‬ ‫پرسپولیس نیاز مبرم داشتند که به پیروزی برسند‪ .‬پرسپولیس‬ ‫که تکلیفش روش��ن است و اس��تقالل که با مربیگری امیر‬ ‫قلعه نوعی نیاز مبرمی دارد که خود را باالی جدول نگاه دارد‬ ‫چه انکه باید قهرمان شود‪ .‬این ش��عار قلعه نوعی در ابتدای‬ ‫فصل بود‪.‬‬ ‫اما حساس��یت های این دربی در مواجهه با دربی های‬ ‫گذش��ته به خاطر وضعیت خاص پرس��پولیس ان را جالب‬ ‫توجه کرده بود‪ .‬جایی ک��ه پایین جدول ب��ودن تیم محمد‬ ‫رویانیان با ان خریدهای میلیاردی اش انتقاد های بس��یاری‬ ‫را متوجه ای��ن تیم و س��تارگانش کرده بود‪ .‬ان ه��م بعد از‬ ‫موفقیت تیم های المپیکی و انتقاد رس��انه ها ب��ه دلیل تراز‬ ‫نبودن میزان حمایت های مالی میان فوتبال و ورزش های‬ ‫دیگر‪ ،‬کار را به جایی رساند که ستارگان تیم ملی این دو تیم در‬ ‫اقدامی هماهنگ تصمیم گرفتند که با رسانه های گفت وگو‬ ‫نکنند‪ .‬هم مساله بر بحران این د و تیم را تشدید کرد تا جایی‬ ‫که رس��انه ها در روزهای بعد به ش��دت از عملکرد ستارگان‬ ‫این تیم ها انتق��اد کردند‪ .‬البته در میان س��نگ پراکنی های‬ ‫تماش��اگران دو تیم نیز تنها ماجرای اکشن دربی بود که ان‬ ‫هم روی سکوها رخ داد تا در مستطیل سبز‪.‬‬ ‫اما این هم��ه ماجرا نبود‪ ،‬چه انکه برخ��ی از اطرافیان‬ ‫استقالل گفتند که ترکیب اس��تقالل در بازی دربی دزدیده‬ ‫شده است‪ .‬مساله ای که بیشتر از ناحیه استقاللی ها دامن زده‬ ‫می ش��د‪ .‬موضوع اما هنوز ادامه دارد‪ .‬خیلی ه��ا در این مورد‬ ‫صحبت کردند‪ ،‬اما شاید این سخن امیر قلعه نوعی که با این‬ ‫تیمش (یعنی تیمی که ترکیبش لو رفته باشد) باید قهرمان‬ ‫شود و بازی بد پرس��پولیس (بعد از در اختیار داشتن ترکیب‬ ‫فنی استقالل) که منجر به تساوی این بازی شده بود شاید‬ ‫تنها خنده دارترین قس��مت دربی نبود‪ ،‬چه انکه مدیرعامل‬ ‫استقالل لباس کارگاهی به تن کرد و خود به دنبال جاسوس‬ ‫رفت‪ .‬او در میانه هفته از گزینه ه��ای خیانت گفت و در اخر‬ ‫هفته تحقیقات خ��ود را به خبرگزاری ها در میان گذاش��ت‪:‬‬ ‫«من با قلعه نویی صحبت کردم و مش��خص شده چه کسی‬ ‫ ترکیب اس��تقالل را فاش کرده اس��ت‪ ،‬البت��ه همه ترکیب‬ ‫اس��تقالل و پرس��پولیس را می دانند و نیازی به افشای ان‬ ‫نیست‪ .‬در این بین دو نفر ترکیب را به یکدیگر گفته اند که به‬ ‫دست رسانه ها رسیده است‪ .‬اینکه معاون من گفته در باشگاه‬ ‫بوده نباید این وصله ها را بدون مدرک به کس��ی چس��باند‪.‬‬ ‫یکی از بازیکنان ترکیب را به صورت دوستانه به یکی دیگر‬ ‫از عوامل بیرونی تیم گفته‪ ،‬چون انها خیلی خودمانی بودند‬ ‫ان بازیکن تصور نمی کرده که ترکیب به رس��انه ها برسد‪».‬‬ ‫به نظر می رسد مهمترین جذابیت بازی دربی جمعه همین‬ ‫مساله بود و دیگر هیچ‪g .‬‬ ‫‪21‬‬ ‫کمال خرازی؛‬ ‫سردار جزایری؛‬ ‫شایعه بود‬ ‫اموال ایران را از امریکا پس خواهیم گرفت‬ ‫معاون امور بسیج و فرهنگ دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح‬ ‫بلوکه کردن دارایی های ایران توسط امریکا را تروریسم اقتصادی خواند‬ ‫و گفت‪« :‬اگر ‪ 50‬سال طول بکشد دارایی های بلوکه شده در امریکا را ولو با‬ ‫زور باز خواهیم ستاند‪ ».‬سردار جزایری در واکنش به تصمیم کنگره امریکا‬ ‫مبنی بر توقیف دارایی های جمهوری اسالمی ایران گفت‪« :‬اگر‪50‬سال‬ ‫طول بکشد دارایی های بلوکه شده در امریکا را ولو با زور باز خواهیم‬ ‫ستاند‪ ».‬وی افزود‪« :‬بلوکه کردن دارایی های جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ تروریسم اقتصادی و سرقت مالی است که متاسفانه امریکا همچون سایر‬ ‫عرصه ها ‬ ‫ی تروریسم و حذف فیزیکی انسان ها در ان تبحر دارد‪g ».‬‬ ‫عباس عبدی؛‬ ‫باید به سال‪ 87‬برگردیم‬ ‫خبرنامه‬ ‫عباس عب��دی انتخاب��ات را فرصتی برای تح��ول اجتماعی و ب��روز کنش‬ ‫سیاسی و بسیج و س��ازماندهی نیروهای اصالح طلب خوانده و با بیان اینکه نامزد‬ ‫اصالحات باید بتواند کف انتظ��ارات اصالح طلبان را نمایندگ��ی کند‪ ،‬تاکید کرده‬ ‫اس��ت‪« :‬اصالح طلبان باید به س��ال ‪ 87‬برگردند‪».‬عباس عبدی درباره اظهارات‬ ‫س��عید حجاریان از تئوریس��ین های جریان اصالح��ات مبنی بر اینک��ه می توان‬ ‫به انتخابات به عنوان فرصتی برای ساماندهی نیروها نگریست‪ ،‬گفته است‪« :‬برای‬ ‫انکه انتخابات طریقت داشته باش��د زمینه های زیادی الزم است‪ ،‬هرچند در واقع‬ ‫می باید بتوان اهداف اجتماعی و سیاس��ی را از راه های دیگر تامین کرد و انتخابات‬ ‫فقط برای وزن کش��ی اس��ت‪ ،‬اما وقتی که چنین نیس��ت به ناچار باید به انتخابات‬ ‫به عنوان یک امکان برای تحول اجتماعی و بروز کنش سیاسی و بسیج و سازماندهی‬ ‫نیروها نگاه کرد‪».‬وی ادامه داده است‪« :‬البته اگر از انتخابات هم نتیجه ای حاصل‬ ‫ش��د چه بهتر‪ ،‬در غیر این صورت در همین حد هم گامی به پیش است‪».‬عبدی در‬ ‫ادامه این گفت وگو ابراز عقیده کرده است‪ « :‬اصالح طلبان لزوما نباید تا اطالع ثانوی‬ ‫به انتخابات از دید طریقت نگاه کنند‪ ،‬بلکه باید در پی بازس��ازی خود باشند‪».‬این‬ ‫تحلیلگر سیاسی اصالح طلب گفته است‪ « :‬مساله اصلی این نیست که اصالح طلبان‬ ‫در انتخابات شرکت کنند یا نکنند‪ ،‬مساله من این است که مملکت به سمتی برود که‬ ‫جنگ و درگیری نشود و انچه مهم اس��ت اینکه اتحادی در جامعه به وجود بیاید که‬ ‫بیگانه نتواند این طور به کشور نگاه کند که می تواند به کشور حمله کند‪».‬وی ادامه‬ ‫داده است‪ « :‬اگر می گویم کاری در انتخابات صورت گیرد به خاطر این است که این‬ ‫اتفاق نیفتد‪ ،‬اما این اتفاق دوطرفه است؛ بخشی از ان گامی است که اصالح طلبان‬ ‫باید بردارند و به سال ‪ 87‬برگردند و بخش دیگر هم حکومت هم باید گامی بردارد‬ ‫و سپس هر دو این گام ها را تداوم بخشند‪».‬عبدی در پاسخ به این سوال که ویژگی‬ ‫کاندیدای اصالح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری از نظر شما چیست؟ گفته‬ ‫است‪« :‬پاسخ به این پرسش مستلزم ارزیابی وضعیت و توان نیروهای اصالح طلب‬ ‫هنگام ورود به انتخابات اس��ت‪ ،‬چون فعال ارزیابی از این موضوع ندارم‪ ،‬نمی توانم‬ ‫پاسخ روشنی بدهم‪g ».‬‬ ‫وزیر امور خارجه دولت اصالحات می گوید‪« :‬نامزدی ام در انتخابات یازدهم‬ ‫ریاست جمهوری شایعه بود‪ ».‬کمال خرازی‪ ،‬وزیر امور خارجه دولت اصالحات در پاسخ‬ ‫به این سوال که ایا شما قصد نامزدی در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری را دارید‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬خیر‪ ،‬مسائلی که در این زمینه منتشر شده شایعه است‪».‬گفتنی است‪ ،‬پیش از‬ ‫این اخباری مبنی بر احتمال نامزدی خرازی در انتخابات اینده ریاست جمهوری‬ ‫منتشر شده بود‪g .‬‬ ‫هاشمیرفسنجانی؛‬ ‫توصیهبهناطق نوری‬ ‫گویا همه اخبار و شنیده ها از کاندیداتوری حتمی علی اکبر ناطق نوری در انتخابات سال اینده روایت‬ ‫می کنند‪ .‬در جدیدترین خبر در این مورد سایت مشرق نوشته است‪« :‬کاندیدای اجماع ملی اخیرا دیداری‬ ‫با هاشمی رفسنجانی داشته است‪ .‬در این دیدار هاشمی با اشاره به تجربه بیش از نیم قرنی خود در عالم‬ ‫سیاست به وی توصیه کرده خود را برای انتخابات ریاست جمهوری اماده کند‪ ،‬چرا که االن بهترین زمان‬ ‫برای پیروزی کاندیدای اجماع ملی است‪ .‬پیش بینی و نظر هاشمی این است که اصالح طلبان اقدام به‬ ‫تخریب کاندیدای اجماع ملی نخواهند کرد‪».‬‬ ‫به نظر می رس��د علی اکبر ناطق نوری که البته هنوز خبرهایی از این دست را تکذیب نکرده است‬ ‫در حال رایزنی با چهره های مختلف سیاسی است‬ ‫تا هزینه و فایده ه��ای کاندیداتوری اش‬ ‫را بررس��ی کند‪ .‬او این روزه��ا البته با‬ ‫واکنش های مختلفی هم روبه رو شده‬ ‫است؛ از اس��تقبال برخی چهره های‬ ‫اصالح طلب تا انتق��اد برخی رفقای‬ ‫اصولگرای سابقش‪.‬‬ ‫بای��د منتظر ماند و دی��د ایا او‬ ‫به واقع کاندیدای انتخابات خواهد‬ ‫شد؟ ‪g‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫علیرضازاکانی؛‬ ‫اکبر نیکزاد؛‬ ‫پست جدید‬ ‫‪22‬‬ ‫کیهان هاشم نیا‪ ،‬سید حسین‬ ‫صابری و اکبر نیکزاد ثمرین‬ ‫به ترتیب به سمت استانداران‬ ‫گیالن‪ ،‬کهگیلویه و بویراحمد و‬ ‫اردبیل منصوب شدند‪.‬‬ ‫در میان این تغییرات و‬ ‫اما پست جدید نیکزاد در میان‬ ‫سایرین بیشتر جلب توجه‬ ‫می کند‪ .‬او برادر وزیر مسکن و‬ ‫شهرسازی است که این روزها‬ ‫شایعات زیادی درباره احتمال‬ ‫کاندیداتوری او در انتخابات اینده‬ ‫مطرح است‪ .‬او حاال به استانی‬ ‫می رود که روزگاری محمود‬ ‫احمدی نژاد استاندارش بوده‬ ‫است‪g .‬‬ ‫اهانت به ایت اهلل مصباح را‬ ‫نمی پذیریم‬ ‫علیرضا زاکانی‪ ،‬نماینده مردم تهران با اشاره به یادداشت‬ ‫ی عسگری‪ ،‬مش��اور پارلمانی مرکز تحقیقات‬ ‫اخیر تیمور عل ‬ ‫استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام به شدت از او انتقاد‬ ‫کرده و گفته است‪« :‬بنده مطلب جناب اقای علی عسگری را‬ ‫مطالعه و بسیار تعجب کردم چون علی الظاهر اعتراض ایشان‬ ‫به مساله «حرمت شکنی» بوده اس��ت‪ ،‬اما در دل مطلب خود‬ ‫حرمت شکنی های مختلفی را انجام داده بودند که جای تامل و‬ ‫تاسف دارد‪ ».‬وی با بیان اینکه بخش اول حرمت شکنی هایی‬ ‫کهدر یادداشتعلی عسگریمطرحشدهراجعبهجوامع مذهبی‬ ‫بوده‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬اقای علی عس��گری مش��کل ملت های‬ ‫مذهبی را استبداد عوامی مطرح کرده و با اهانت به ملت های‬ ‫مذهبی ‪ ،‬اهانت دوم را به عموم مردم تعمیم داده بودند‪ .‬در واقع‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی؛‬ ‫مواظب باشید دچار انحراف و سقوط نشوید‬ ‫رئیس موسسه امام خمینی (ره) خطاب به دانش��جویان گفت‪« :‬در تاریخ ببینید که در کجا‬ ‫اشخاص سقوط کردند و مراقب باشید که شما نیز در ان بزنگاه ها دچار انحراف و سقوط نشوید‪».‬‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی افزوده است‪« :‬از وقتی انسان به خود اگاهی می رسد‪ ،‬باید به این سه‬ ‫سوال جواب دهد که اوال کجا هست و چه جایگاهی دارد‪ ،‬ثانیا در این راستا چه وظایف در کارهایی‬ ‫را باید انجام دهد و در اخر اینکه بداند چه چیزهایی مانع طی طریق او هستند‪ .‬اما برخی انسان ها‬ ‫هستند که بعد از سن خود اگاهی‪ ،‬همان احوال کودکانه و حیوان صفتانه را در ارضای گرسنگی و‬ ‫غرائزشان ادامه می دهند و از انجام مسئولیت های خود غافلند‪ ».‬رئیس موسسه امام خمینی (ره)‬ ‫با بیان اینکه عقل ما برای درک حقایق کافی نیس��ت و به همین خاطر است که خداوند انبیاء را‬ ‫برای انسان ها فرستاد‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬جنگ ها و صلح هایی که در عالم می شوند به خاطر این است‬ ‫که قصد دارند در همین دنیای محدود همه چیز را به دس��ت اورند‪ ».‬وی افزود‪« :‬وقتی اتفاقاتی‬ ‫را که در صدر اسالم افتاده بود‪ ،‬مطالعه می کردم برایم بسیار عجیب بود‪ ،‬اما با حوادثی که پس از‬ ‫انقالب اسالمی رخ داد‪ ،‬عمیقا انها را باور کردم‪ .‬در تاریخ ببینید که در کجا اشخاص سقوط کردند‬ ‫و مراقب باشید که ش��ما نیز در ان بزنگاه ها دچار انحراف و س��قوط نشوید‪ ».‬رئیس موسسه امام‬ ‫خمینی(ره) ادامه داده اس��ت‪« :‬خدا به ما رهبری داده که در میان رهبران دنیا بی نظیر است‪ .‬خدا‬ ‫بساط عالم را طوری خلق کرده است که خیر و شر با هم در تعادلند‪ ،‬چرا که دنیا مکان ازمایش است‬ ‫و برای ازمایش باید عوامل طرفین تقریبا مساوی باشد تا انسان در سر دو راهی نوبت به انتخابش‬ ‫فرابرسد‪ ».‬ایت اهلل مصباح یزدی افزود ‪« :‬البته عوامل فسادی که امروز موجود است در هیچ زمانی‬ ‫در دسترس نبوده و همانطور که نعمت ها زیاد شده خطرها و لغزشگاه ها هم زیاد شده است‪g ».‬‬ ‫حبیب اهلل عسگراوالدی؛‬ ‫خصوصیات نامزد منتخب ریاست جمهوری‬ ‫معاون امور صنعتی و تحقیقات وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با اشاره‬ ‫به تحویل سامانه های جدید پدافندی در سال اینده‪ ،‬گفت‪« :‬با این سامانه ها‪ ،‬بخش‬ ‫زیادی از ماموریت ‪ S300‬انجام می ش�ود‪ ،‬به گونه ای که پوشش پدافند برد بلند ما‬ ‫قبل از ورود س�امانه جایگزین ‪ S300‬تامین خواهد ش�د‪ ».‬محمد اسالمی‪ ،‬با اشاره‬ ‫به موضوع عدم تحویل سامانه های پدافند هوایی ‪ S300‬روسیه گفت‪« :‬اینکه انها‬ ‫این سامانه ها را به ما تحویل ندادند‪ ،‬یک اقدام غیرقانونی است که با وجود پرداخت‬ ‫هزینه ان توسط ایران‪ ،‬به دستور امریکایی ها صورت گرفت‪ ».‬اسالمی درخصوص‬ ‫توانمندی کشور برای طراحی و ساخت این س�امانه پدافندی اظهار داشت‪« :‬ما از‬ ‫همان ابتدا امادگی خود را برای ساخت ان اعالم کرده بودیم‪g ».‬‬ ‫سرلشکرفیروزابادی؛‬ ‫شکایت از وزارت خزانه داری امریکا‬ ‫رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفته اس��ت‪« :‬می خواهم از وزارت خزانه داری امریکا‬ ‫ش��کایت کنم که چرا با خدمت انسان دوس��تانه و تالش برای امنیت ملی و استقالل ایران‬ ‫مخالفند و ان را جرم می دانند‪ ».‬سرلش��کر حس��ن فیروزابادی‪ ،‬رئیس س��تاد کل نیروهای‬ ‫مسلح ایران با اشاره به تحریم شدنش از س��وی خزانه داری امریکا گفت‪« :‬من یک پزشک‬ ‫و عضو هیات علمی دانشگاه هستم و تمام سال های عمرم را در تحقیقات علمی و اقدامات‬ ‫بشردوستانه و صلح جهانی سرکرده ام‪ ».‬وی افزود‪« :‬شروع کارم در‬ ‫جهاد سازندگی و خدمت به محرومان بود؛ سپس در جمعیت‬ ‫هالل احمر ب��ه فعالیت های پزش��کی و ام��داد مجروحان‬ ‫جنگ مشغول شدم؛ در جهاد س��ازندگی کشور نیز خدمت‬ ‫به محرومان را ادامه دادم و در مقطع بعدی با دعوت دولت‬ ‫و همکاری در معاونت نخست وزیر در امور دفاعی در جهت‬ ‫کاهش اس��یب به رزمندگان خدمت ک��ردم‪ ».‬فیروزابادی‬ ‫ادامه داد‪« :‬بعد از ان هم کارهای مهندس��ی و صنعتی که به‬ ‫امنیت رزمندگان کمک می کرد و نیز مس��ئولیت بهداشت و‬ ‫درمان س��تاد جبهه های جنگ را به عهده داشتم و در امور‬ ‫جنگ شهری مسئول ستاد پناهگاه ها و کاهش اسیب به‬ ‫خانواده ها بودم و در دوران دفاع مقدس کارهای زیادی‬ ‫در زمینه های علمی و اموزش��ی ب��رای جلوگیری و‬ ‫کاهش درد و رنج های مصدومان ش��یمیایی ناشی‬ ‫از گازهای اهدای��ی غرب به عراق انج��ام دادم و‬ ‫پس از ان به س��اماندهی نیروهای نظامی ایران‬ ‫پرداختم‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬اکن��ون می خواهم از‬ ‫وزارت خزانه داری امریکا شکایت کنم که چرا‬ ‫با خدمت انسان دوستانه و تالش برای امنیت‬ ‫ملی و اس��تقالل ایران مخالفند و ان را جرم‬ ‫می دانند‪g ».‬‬ ‫طریقی به انجمن حجتیه ربط بدهند که این مسائل یک جفای‬ ‫بزرگ است‪ ».‬دبیر کل جمعیت رهپویان انقالب اسالمی با بیان‬ ‫اینکه اگر کسانی می خواهند دست به اصالح بزنند باید در وهله‬ ‫اول‪ ،‬خود و پیرامون خود را اصالح کنند و بعد سراغ دیگران بروند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬نمی شود هم اکنون که جامعه ما نیاز به ارامش‪،‬‬ ‫وحدت و عقالنیت دارد‪ ،‬ما در ظاهر همین شعارها را بدهیم‪ ،‬اما‬ ‫عمالخودرابهسمتیبکشیمکهماهیتانتنشوالتهاباست‬ ‫و اصال قابل بخشودگی نیست‪ ».‬وی خاطرنشان کرد‪« :‬این نوع‬ ‫اهانت ها را به علما و بزرگان نباید بپذیریم همچنان که قبل از‬ ‫انتخاباتنیزمااصرارمی ورزیدیمکهبههیچوجهنبایدبهبزرگانی‬ ‫همچون حضرات ایات یزدی‪ ،‬مهدوی کنی و مصباح یزدی جفا‬ ‫و اهانت روا داشته شود و می بایست قدر و منزلت انها پاس داشته‬ ‫شود؛ اینک هم این جنس گفته ها که اهانت هایی به ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی در ان برجسته است را نمی پذیریم‪ ».‬زاکانی در‬ ‫بخش دیگری از صحبت های خود و در پاسخ به این سوال که ایا‬ ‫اینقبیلتحرکاترایکپروژهبرنامه ریزیشدهارزیابیمی کنید‬ ‫یا خیر‪ ،‬گفت ‪« :‬بنده عالقه ای ندارم به اینکه این دست نوشته‬ ‫خبرنامه‬ ‫با سیاقی که به کار گرفته شده بود‪ ،‬مردم شریف ایران را مورد‬ ‫هجمه قرار داده بودند که این مساله جای غصه خوردن دارد‪».‬‬ ‫نماینده مردم تهران در مجلس نهم ش��ورای اسالمی افزود‪:‬‬ ‫«حمله سوم ایشان در جایی که بیان داشته بودند در سال های‬ ‫اخیر پایگاه اصلی حوزه عوام��ی در دل حوزه های علمیه بوده‬ ‫است؛ به علما و حوزه های علمیه بود‪ .‬مطلبی که ارائه شده بود‪،‬‬ ‫هم خالف واقع بود و هم ظلمی در حق جامعه اسالمی ما‪ ،‬مردم‬ ‫شریف ما و علمای با بصیرت و فداکار جامعه ما‪».‬‬ ‫زاکانی با بیان اینکه امیدوارم ایشان در جهت اصالح بیان‬ ‫و نوشته خودش اقدام جدی به عمل بیاورد به پیام اصلی نوشته‬ ‫علی عسگری اشاره کرد و گفت‪« :‬باید اذعان کرد که پیام اصلی‬ ‫این نوشته‪ ،‬تطهیر اصحاب فتنه ای بود که پس از گذشت بیش‬ ‫از دو سال از وقوع ان‪ ،‬معلوم شده که چه دست هایی در کار بود تا‬ ‫تالش هایمردموسرمایه هایملیرابهاتشبکشاندوبر اساس‬ ‫نفسانیاتبربادبدهد‪».‬ویافزود‪«:‬اینقبیلتحرکاتقصددارند‬ ‫حقایق فتنه را به حوزه ای تعمیم بدهند که نسبتی با فتنه گران‬ ‫ندارد یا جریان پررنگ حضور مردم متدین و جوانان انقالبی را به‬ ‫تکمیل پدافند هوایی قبل از ورود جایگزین ‪S300‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫عس��گر اوالدی گفت‪« :‬الزم��ه ریاس��ت جمهوری‪ ،‬مقلد‬ ‫مرجعیت بودن اس��ت و در این دو‪ ،‬سه رئیس جمهور اخیر‬ ‫دچار این مشکل شدیم که اینها هر کدام مجتهد بودند‪».‬‬ ‫حبیب اهلل عسگراوالدی افزوده اس��ت‪« :‬در طلیعه‬ ‫جشن ملی انتخابات هس��تیم و ما نباید این انتخابات را به‬ ‫یک میدان جنگ تبدیل کنیم‪ ».‬وی افزود‪« :‬ما باید سعی‬ ‫کنیم هر فردی که نامزد بود و شورای نگهبان صالحیتش‬ ‫را پذیرفت با او منازعه نکنیم‪ .‬ما دنبال نامزدی هستیم‬ ‫که در طول عمرش امتحان والیتمداری را داده باشد؛‬ ‫فردی مثل شهید رجایی و شهید باهنر‪».‬‬ ‫وی توجه به گفتمان ام��ام(ره) و رهبری‪ ،‬برنامه‬ ‫محوری نامزدها و تیم همراه انها را سه مساله در انتخاب‬ ‫و معرفی نامزد انتخابات دانس��ت‪ .‬عسگراوالدی تاکید‬ ‫کرد‪ « :‬ما در این دو‪ ،‬س��ه رئیس جمهور اخی��ر دچار این‬ ‫مشکل شدیم که اینها هر کدامشان مجتهد بودند در حالی‬ ‫که الزمه ریاست جمهوری‪ ،‬مقلد مرجعیت بودن است و ما‬ ‫باید به دنبال چنین فردی باشیم و گرنه چیزهایی که در این‬ ‫دوسه دوره اتفاق افتاده تکرار می شود‪g ».‬‬ ‫معاون وزیر دفاع؛‬ ‫اقای علی عسگری را مرتبط با عناصر پشت پرده ای بدانم که‬ ‫نیت های ناسالم دارند‪ ،‬اما نوش��ته ایشان به هر حال اشکاالت‬ ‫مبنایی زیادی دارد که از نویسنده انتظار جبران می رود‪g».‬‬ ‫‪23‬‬ ‫مرور رسانه ها‬ ‫عکس های خبری‬ ‫رایزنی حسن روحانی‪،‬‬ ‫ سعیدجلیلی‬ ‫و سرلشکر فیروزابادی‬ ‫رسانه ها در هفته ای که گذشت‬ ‫تپش نبض دیپلماسی‬ ‫جهان درتهران‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫ایت اهلل جنتی در جلسه‬ ‫مجمعتشخیصمصلحتنظام‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫بی شک برگزاری اجالس کش��ورهای عضو جنبش‬ ‫عدم تعهد در تهران مهمترین رویداد هفته گذشته به حساب‬ ‫می اید که خود ان و حواش��ی که به همراه داشته بیشترین‬ ‫توجه رسانه ها را به خود جلب کرد ه است‪ .‬اما شاید تاثیر عمده‬ ‫ان در زندگی مردم تعطیالت چندروزه تهرانی ها باشد که به‬ ‫موسم سفرهای شهریورماه رونق ویژه ای داده است‪ .‬احتماال‬ ‫فضای ارام خبری و سیاسی هم که طی روزهای گذشته بر‬ ‫رسانه ها حاکم بوده را می توان متاثر از همین میهمانی بزرگ‬ ‫تهران ارزیابی کرد‪ .‬نکته قابل توجه دیگر در فضای رسانه ای‬ ‫اخبار ضدونقیضی است که به ویژه در روزهای منتهی به اغاز‬ ‫اجالس از شرکت یا عدم ش��رکت برخی سران در نشست‬ ‫تهران حکایت داشت‪ .‬همه این شرایط به همراه موارد متعدد‬ ‫دیگری که مجال طرح انها نیس��ت‪ ،‬معطوف به اجالس��ی‬ ‫است که در دهه دوم از قرن ‪ 21‬و با ارمان های ملی گرایانه‬ ‫رهبران بزرگ جهان سوم در ابتدای نیمه دوم از قرن بیستم‪،‬‬ ‫در تهران برگزار شده است‪.‬‬ ‫سال اخر دولت‬ ‫محمود احمدی نژاد در اغاز‬ ‫هفته دولتبهمرقدمطهر‬ ‫امام(ره) رفت و با استقبال‬ ‫سیدحسنخمینیمواجهشد‬ ‫در حاشیه اجالس‬ ‫عدم تعهد در تهران‬ ‫س��رمقاله روزنامه رس��الت به قلم صالح اسکندری بر‬ ‫اهمیت توجه دولتمردان به افت های اخرین س��ال خدمت‬ ‫خود اختصاص یافته است‪ .‬در این مطلب امده است‪« :‬یکی‬ ‫از نگرانی هایی که همواره در واپس��ین سال دولت ها وجود‬ ‫داش��ته کوتاهی و سس��تی در فعالیت های تالشگرانه بوده‬ ‫است‪ .‬اینکه دولتمردان در اخرین سال مسئولیتشان پس از‬ ‫یک سری تبلیغات در ش��هریورماه به تدریج کار را رها کنند‬ ‫و انگیزه های س��ابق خود را برای خدمت از دست بدهند‪».‬‬ ‫نویسنده همچنین تصریح کرده‪« :‬یکی از امتیازات گفتمانی‬ ‫دولت نهم و دهم برجس��ته ش��دن ارزش های انقالب بود‪.‬‬ ‫این مهم عالوه بر اینک��ه در فضای عموم��ی جامعه قابل‬ ‫لمس اس��ت‪ ،‬بارها امتیازات این دو دولت نظیر ساده زیستی‬ ‫مسئوالن‪ ،‬استکبارس��تیزی و افتخار به انقالبیگری توسط‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی مورد اشاره قرار گرفته است‪».‬‬ ‫س��رمقاله نویس رس��الت همچنین اورده است‪« :‬اگر‬ ‫احمدی نژاد از همی��ن امروز تصمیم بگی��رد می تواند افکار‬ ‫عمومی را یک بار دیگر پشت سر خود بسیج کند‪ ،‬فقط کافی‬ ‫است ارزش زمان باقیمانده را بداند‪».‬‬ ‫طرح المرسی‬ ‫س��فر رئیس جمه��ور جدید مصر ب��ه ای��ران یکی از‬ ‫مهمترین رویدادهای حاشیه نشست نم به حساب می اید و‬ ‫تحلیل های گوناگونی را باعث شده است‪ .‬روزنامه وطن امروز‬ ‫به نقل از راش��ا تودی نوشته اس��ت‪« :‬مصر برای چند دهه‬ ‫به کمک امریکایی ها وابسته بود و ساالنه یک میلیارد دالر‬ ‫از این کشور دریافت می کرد‪ .‬اما اکنون ‪ ،‬محمد المرسی قصد‬ ‫دارد برای جلب سرمایه گذاری به چین سفر کند‪ .‬این اقدام‪،‬‬ ‫این پیام شفاف را ارسال می کند که او در تالش است تا تعادل‬ ‫‪24‬‬ ‫برقرار کند و از غ��رب فاصله بگیرد‪ ».‬در ای��ن تحلیل که از‬ ‫سوی یک کارشناس امریکایی بیان ش��ده همچنین امده‬ ‫است‪« :‬البته مصر به پول فوری امریکا‪ ،‬صندوق بین المللی‬ ‫پول و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیاز دارد‪ ،‬اما مصری ها‬ ‫برای منافع ژئوپلتیک بلندمدت خود مایلن��د با چین رابطه‬ ‫برقرار کنند‪ ،‬چرا که این کش��ور می تواند ش��کاف را پرکند‪،‬‬ ‫بنابراین انها دیگر به غربی ها وابسته نخواهند بود‪».‬‬ ‫موقعیت ممتاز نم‬ ‫خطاب به منتقدان‬ ‫روزنام��ه ای��ران در گزارش��ی از گفت وگو ب��ا برخی‬ ‫نمایندگان مجلس‪ ،‬بیانات رهبر معظم انقالب اس�لامی در‬ ‫دیدار هیات دولت را دال بر ابطال ادعاهای منتقدان کابینه‬ ‫احمدی نژاد دانسته و نوشته است‪« :‬هرچه به ماه های پایانی‬ ‫عمر دولت نزدیک می شویم‪ ،‬هجمه ها و اتهامات علیه قوه‬ ‫مجریه سنگین تر می شود‪ .‬در حالی که تیغ بی رحمانه انتقاد‬ ‫تمامی دس��تاوردهای دولت را در عرصه سیاس��ت خارجی‪،‬‬ ‫اقتصاد‪ ،‬علم و فناوری و سیاس��ت داخلی ان��کار می کرد و‬ ‫باالتر از همه دولت را منحرف از مسیر انقالب می خواند‪».‬‬ ‫این روزنامه به نقل از رئیس کمیسیون قضایی مجلس اورده‬ ‫اس��ت‪« :‬دولت اقای احمدی ن��ژاد در دوره نهم و دهم نقاط‬ ‫برجسته ای داشت که تالش شبانه روزی‪ ،‬ارتباط ملموس و‬ ‫نزدیک با جامعه‪ ،‬انجام سفرهای استانی‪ ،‬تالش برای توزیع‬ ‫روزنامه اعتماد‬ ‫با اشاره به‬ ‫برگزاری‬ ‫اجالس‬ ‫عدم تعهد از‬ ‫رایزنی های‬ ‫نفتی در تهران‬ ‫خبر داده است‬ ‫ستاد فراقوه ای‬ ‫صادق زیب��اکالم در گفت وگو با خبرگ��زاری اریا در‬ ‫خصوص نامه وزیران سابق به رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫تاکید کرده‪« :‬در واقع پیش��نهادکنندگان تش��کیل س��تاد‬ ‫فراقوه ای خواهان کنارگذاش��تن دولت اقای احمدی نژاد به‬ ‫صورت غیررسمی هستند‪ ،‬یعنی در اجرا دولت احمدی نژاد‬ ‫تصمیم گیرنده نباش��د و کمیته فراقانونی یا فراجناحی یا هر‬ ‫نام دیگری که همکاران و وزرای احمدی نژاد برای ان درنظر‬ ‫گرفته اند تصمیمات را اتخ��اذ کنند‪ ».‬وی همچنین تصریح‬ ‫کرده است‪« :‬بزرگترین اشکالی که این طرح دارد این است‬ ‫که ناقض قانون اساسی است‪ .‬در اینجا باید به سه نکته اشاره‬ ‫کنم؛ اول اینکه در قانون اساسی بر اصل تفکیک قوا تاکید‬ ‫شده است‪ .‬دوم‪ ،‬حوزه اعمال قدرت و تصمیم گیری های قوا‬ ‫کم و بیش مشخص است‪ .‬س��وم اینکه اگر در شرایط فعلی‬ ‫قصور‪ ،‬خطا و ناکارامدی ای از سوی دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫صورت گیرد مجلس ش��ورای اس�لامی می تواند با احضار‬ ‫وزیر و نماینده وزارتخانه و حتی رئیس جمهور درباره قصور‬ ‫و کوتاهی ها‪ ،‬دولت را بازخواس��ت کند‪ ،‬زیرا در حال حاضر‬ ‫مسئولیت ها مشخص است با کیست‪».‬‬ ‫امید ال خلیفه‬ ‫وزیر خارجه بحری��ن در گفت وگو با عصر ایران درباره‬ ‫راهکار ایران برای بحران این کش��ور ابراز امیدواری کرده‬ ‫است‪ .‬وی تصریح کرده‪« :‬ما به اینده روابط میان دو کشور‬ ‫خوش بین هستیم‪ .‬تاریخ روابط تهران و منامه در مدت ده ها‬ ‫سال شفاف و معروف است‪ .‬برخی مسائل در روابط دوجانبه‬ ‫به وجود امد بود‪ ،‬اما موفق ش��دیم از این مسائل عبور کنیم‪.‬‬ ‫همانگونه که در گذشته توانستیم از این مسائل عبور کنیم‬ ‫هم اکنون نیز چنین خواهد بود‪».‬‬ ‫وی همچنین درباره نشس��ت ته��ران تصریح کرده‪:‬‬ ‫«این نشست در راستای توس��عه و پیشرفت فعالیت جنبش‬ ‫عدم تعهد تاکنون موفقیت امیز بود و وزیران در همین راستا‬ ‫تالش می کنند‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫باز هم سخن از استیضاح‬ ‫روزنامه ارمان گزارش��ی منتش��ر کرده ک��ه در ان به‬ ‫بررسی طرح های اس��تیضاح در مجلس ش��ورای اسالمی‬ ‫پرداخته ش��ده اس��ت‪ .‬گزارش نویس این روزنام��ه اینگونه‬ ‫اغاز کرده اس��ت‪« :‬صف اس��تیضاح وزرا در مجلس کم کم‬ ‫شلوغ می‏شود‪ .‬تش��کیل مجلس نهم هم نتوانست اختالف‬ ‫س��لیقه های قوای مقنن��ه و مجریه را حل کن��د‪ .‬حاال وزیر‬ ‫اموزش و پرورش‪ ،‬وزیر کار‪ ،‬وزیر کشاورزی و وزیر صنعت‪،‬‬ ‫معدن و تجارت‪ ،‬وزرایی هستند که شاید طی هفته‏های اینده‪،‬‬ ‫مجبور به ترک صندلی وزارت خود شوند‪ ».‬در این گزارش با‬ ‫اشاره به طرح استیضاح وزیر کشور امده است‪« :‬پیش تر قرار‬ ‫بود که استیضاح مصطفی محمدنجار در اغازین هفته‏های‬ ‫عمر مجلس نهم به جریان بیفتد‪ .‬اما قول مساعد وزیر کشور‬ ‫برای رفع اشکاالتی که نمایندگان منتقد بر عملکرد او وارد‬ ‫کرده بودند‪ ،‬امضاکنندگان طرح استیضاح را از تصمیم خود‬ ‫منصرف کرد‪».‬‬ ‫دادخواست دولت کانادا‬ ‫دولت کانادا از خاوری‪ ،‬رئیس فراری بانک ملی که در‬ ‫این کشور اقامت دارد شکایت کرده است‪ .‬روزنامه جوان در‬ ‫این باره نوشته است‪« :‬اس��تفان هارپر‪ ،‬صدر اعظم کانادا در‬ ‫دادخواس��تی از مس��ئوالن کانادا تقاضا کرده است‪ ،‬نسبت‬ ‫به اینکه اقامت خاوری در این کشور با توجه به قوانین بوده‬ ‫یا خیر‪ ،‬تحقیق��ات الزم را انجام دهند‪ ».‬ای��ن گزارش ادامه‬ ‫می دهد‪ ،‬در دادخواست دولت کانادا امده است‪« :‬در شرایطی‬ ‫که قوانین س��خت به راحتی حتی اجازه دی��دن و مالقات‬ ‫لو انتقاالت‬ ‫ایرانیان با بستگان شان را در کانادا نمی دهد و نق ‬ ‫پول به سختی انجام می گیرد‪ ،‬جای سوال است که چگونه‬ ‫اقای خاوری توانس��ته به راحتی به کانادا مهاجرت و در این‬ ‫کش��ور اقامت کند و همچنین چگونه وی با رعایت قوانین‬ ‫توانس��ته اقامت در کانادا را به دست اورد؟» تا به این ترتیب‬ ‫ماجرای حضور خاوری در کانادا باز هم خبر ساز شود‪ ،‬هر چند‬ ‫که اخبار رسیده از کانادا نشانگر رفتار ضدونقیض کانادایی ها‬ ‫در خصوص حضور خاوری در کاناداست‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫علی یونس��ی‪ ،‬وزیر اس��بق اطالعات و از چهره های‬ ‫اصالح طلب درباره اجالس نم به تهران امروز گفته اس��ت‪:‬‬ ‫«برگزاری اجالس عدم تعهد در تهران نش��ان می دهد که‬ ‫کش��ورمان از نظر امنیتی‪ ،‬سیاس��ی و اقتصادی از قابلیت و‬ ‫ظرفیت باالیی برای برگزاری اجالس های بزرگ بین المللی‬ ‫برخوردار اس��ت‪ ».‬این مقام امنیتی اسبق کشورمان با بیان‬ ‫اینکه «هر کش��وری قابلیت برگزاری اج�لاس عدم تعهد‬ ‫را ندارد»‪ ،‬گفت‪« :‬کش��ورهایی مانند عراق‪ ،‬افغانس��تان یا‬ ‫کشورهای اسیای میانه دارای این قابلیت و ظرفیت نیستند‬ ‫که اجالس��ی با این گس��تردگی و عظمت را برگ��زار کنند‪.‬‬ ‫بنابراین برگزاری این اجالس در ایران یک موفقیت بزرگ‬ ‫برای کشورمان محسوب می ش��ود‪ ».‬وزیر اطالعات دولت‬ ‫اصالحات با اش��اره به موج بیداری اسالمی در منطقه ادامه‬ ‫داده‪« :‬به نظر می رسد جمهوری اسالمی ایران که طرفدار‬ ‫اکثر جنبش ه��ای منطقه اس��ت باید از فرص��ت مدیریت‬ ‫ش��انزدهمین دوره س��ران عدم تعهد برای رش��د‪ ،‬تعالی و‬ ‫عمق بخشی به این جنبش ها استفاده کند‪».‬‬ ‫عادالنه امکانات و تقویت وزن ملت ایران در سیاست خارجی‬ ‫ازجمله انهاست‪ ».‬ملکشاهی همچنین گفته است‪« :‬ممکن‬ ‫است افرادی انحرافی داشته باشند‪ ،‬اما اینطور نیست که بتوان‬ ‫مجموعه دولت را منحرف از مسیر انقالب دانست‪».‬‬ ‫سایت فردا‬ ‫مطلبی را‬ ‫از حسین‬ ‫شیخ االسالم‬ ‫در نقد‬ ‫سخنان‬ ‫المرسی در‬ ‫تهران منتشر‬ ‫کرده است‬ ‫هفته نامه تایم‬ ‫به چالش های‬ ‫اوباما در‬ ‫انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫امریکا‬ ‫پرداخته است‬ ‫هفته نامه‬ ‫اشپیگل‬ ‫به بحران‬ ‫اقتصادی‬ ‫اروپا پرداخته‬ ‫است‬ ‫‪25‬‬ ‫نقد و نظر‬ ‫نقدونظر‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫انقالب دیپلماتیک علیه امریکا‬ ‫پیام اجالس تهران چه بود؟‬ ‫خارجی وج��ود دارد‪ .‬جنبش عدم تعه��د را می توان در زمره‬ ‫چنین نهادهایی در نظام بین الملل دانست‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ابراهیم متقی ـ استاد دانشگاه تهران‬ ‫برگزاری جنبش عدم تعهد در ایران واکنش های متفاوتی‬ ‫را ایجاد کرده اس��ت‪ .‬برخ��ی از کارگزاران سیاس��ت خارجی‬ ‫و نظریه پردازان روابط بین الملل این موضوع را مورد توجه و‬ ‫تحلیل قرار می دهند که ایران از طریق نهادگرایی بین المللی‬ ‫قادر خواهد ب��ود تا زمینه های الزم ب��رای اهداف مربوط به‬ ‫سیاست خارجی و امنیتی خود را فراهم اورد‪ .‬برخی دیگر از‬ ‫نظریه پردازان اعتقاد دارن��د که جنبش عدم تعهد نمی تواند‬ ‫نقش موثری در سیاس��ت گذاری امنیت ملی در جهان ایفا‬ ‫نماید‪ .‬دو رویکرد یاد شده مبتنی بر رهیافت های متناقضی‬ ‫می باشد که در ارتباط با نقش نهادهای بین المللی در سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫‪ -1‬میزبان�ی اجالس�یه ‪ 16‬جنب�ش ع�دم تعه�د و‬ ‫انگیزه ه�ای نهادگرایانه در راهبرد سیاس�ت خارجی‬ ‫ایران؛‬ ‫نهادهای بین المللی بخشی واقعیت سیاست بین الملل‬ ‫محسوب می شوند‪ .‬نهادها را می توان بازوهای اجرایی دولت‬ ‫برای گس��ترش قدرت ملی دانس��ت‪ .‬نهادهای اجتماعی‪،‬‬ ‫اقتصادی و زیست محیطی می تواند اثار و پیامدهای امنیتی‬ ‫داشته باش��ند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬می توان نهادها را بخشی از‬ ‫ضرورت های مربوط به جامعه پذیری سیاس��ی دانس��ت‪.‬‬ ‫کشورهایی که دارای اهداف طوالنی مدت هستند‪ ،‬همواره‬ ‫به پویش نهادهای بین المللی توجه دارند‪.‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران ت�لاش دارد ت��ا در فرایند‬ ‫برگزاری اجالسیه ‪ 16‬جنبش عدم تعهد‪ ،‬بخشی از ارمان های‬ ‫سیاسی خود را در قالب نهادهای بین المللی منعکس سازد‪.‬‬ ‫انعکاس ارمان ها در ش��رایطی می تواند مطلوبیت راهبردی‬ ‫را برای کشورهای مختلف ایجاد نماید که بخشی از اهداف‬ ‫انان تامین گردد‪ .‬برگزاری اجالس��یه جنب��ش عدم تعهد در‬ ‫تهران از این جهت ب��رای جمهوری اس�لامی ایران دارای‬ ‫مطلوبیت راهبردی می باش��د که می تواند زمینه های الزم‬ ‫برای چندجانبه گرایی منطقه ای و بین المللی را به وجود اورد‪.‬‬ ‫به طور کلی ارمان ه��ای اولیه جنبش ع��دم تعهد مربوط به‬ ‫استعمارزدایی و مقاومت در برابر سازوکارهای قدرت راهبردی‬ ‫بازیگران فرادست در سیاست بین الملل بوده است‪ .‬در شرایط‬ ‫موجود‪ ،‬نشانه هایی از تهدید بین المللی فراروی کشورهای‬ ‫جبهه مقاومت وجود دارد‪ .‬جبهه مقاومت طیف گس��ترده ای‬ ‫کش��ورها را در برمی گیرد که در برابر اس��تعمار‪ ،‬اس��تبداد و‬ ‫استثمار صف ارایی می کنند‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬جبهه مقاومت‬ ‫انعکاس اراده بازیگرانی است که مخالف هژمونیک گرایی‬ ‫قدرت های بزرگ در سیاست بین الملل هستند‪.‬‬ ‫‪ -2‬فراین�د میزبانی ای�ران در اجالس�یه ‪ 16‬جنبش‬ ‫عدم تعهد‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران در س��ال ‪ 2009‬از موقعیت‬ ‫ویژه ای در سیاس��ت بین الملل برخوردار بود‪ .‬نقش سیاسی‬ ‫و منطق��ه ای ایران در اس��یای جن��وب غربی ت��ا مدیترانه‬ ‫شرقی ادامه داشته است‪ .‬بس��یاری از جنبش های سیاسی و‬ ‫نهضت های ازادیبخش تحت تاثیر رویکرد سیاست خارجی‬ ‫ایران قرار داشتند‪ .‬در این مقطع زمانی ایران می بایست اموزه‬ ‫مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری را در ارتباط با انسجام‬ ‫اسالمی پیگیری نماید‪ .‬گس��ترش همکاری با کشورهای‬ ‫در حال توس��عه یکی از اهداف راهبردی ایران برای ارتقای‬ ‫موقعیت بین المللی اش محسوب می شود‪.‬‬ ‫منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران در س��ال ‪2009‬‬ ‫تالش گسترده ای برای کس��ب امتیاز میزبانی ایران برای‬ ‫اجالسیه ‪ 16‬عدم تعهد را به انجام رساند‪ .‬همکاری با قطر در‬ ‫ارتباط با اجالسیه دوحه (توافق درباره تشکیل دولت لبنان و‬ ‫کسب رضایت گروه هشت مارس توسط جمهوری اسالمی‬ ‫ ایران) موفقی��ت بزرگی برای دیپلماس��ی قط��ر در منطقه‬ ‫محس��وب می ش��د‪ .‬به همین دلیل بود که مقامات قطری‬ ‫با میزبانی ایران در اجالس��یه ‪ 16‬عدم تعهد موافقت کردند‪.‬‬ ‫برگزاری این اجالس��یه را می توان به عنوان موفقیتی برای‬ ‫دیپلماسی ایران دانس��ت‪ .‬از این مقطع زمانی به بعد‪ ،‬ایران‬ ‫می توانست نقش س��ازنده ای در ارتباط با امنیت منطقه ای‬ ‫ایفا نماید‪ .‬مطلوبیت های راهبردی ایران در چنین فرایندی را‬ ‫می توان در قالب موضوعاتی از جمله تولید گفتمان مقاومت‬ ‫در برابر فرادستی قدرت های بزرگ‪ ،‬بازتولید گفتمان مدیریت‬ ‫مشترک جهانی و موازنه گرایی راهبردی و همچنین فرایندی‬ ‫دانس��ت که معطوف ب��ه هویت یابی راهب��ردی گروه های‬ ‫مقاومت در جهان اس�لامی می گردد‪ .‬طبیعی اس��ت که در‬ ‫چنین شرایطی‪ ،‬جمهوری اسالمی ایران از نقش موثری در‬ ‫موازنه گرایی نهادی برخوردار می گردید‪.‬‬ ‫نماید‪ .‬تحلیلگرانی همانند استفان والت بر این اعتقاد هستند‬ ‫که به هر میزان ایران در فضای نهادهای بین المللی مشارکت‬ ‫موثرتری داشته باشد‪ ،‬در ان شرایط از انگیزه بیشتری برای‬ ‫همکاری با نهادهای بین المللی برخوردار می شود‪ .‬استفان‬ ‫والت از سفر بان کی مون‪ ،‬دبیر کل س��ازمان ملل به تهران‬ ‫اس��تقبال به عمل اورده اس��ت‪ .‬والت بر این اعتقاد است که‬ ‫نهادگرایی و مشارکت در سیاست بین الملل منجر به ایجاد‬ ‫احساس تعهد متقابل بین بازیگران خواهد شد‪.‬‬ ‫برخی از کارگزاران اجرایی ایاالت متحده از جمله ماتیوز‬ ‫وزیر خزانه داری امری��کا بر این اعتقاد اس��ت که برگزاری‬ ‫اجالس��یه عدم تعهد فرصت مناس��بی را برای ایران ایجاد‬ ‫می کند تا جمهوری اسالمی بتواند تحریم ها را نادیده گرفته‬ ‫و روند جدیدی از مشارکت اقتصادی با کشورهای افریقایی‬ ‫و اسیای شرقی را سازماندهی کند‪ .‬موضوع مربوط به ثبت‬ ‫‪ 32‬کشتی نفت کش ایران در تانزانیا به معنای ان است که‬ ‫در اقتصاد جهانی امکان تحرک برای بازیگرانی که در شرایط‬ ‫تحریم اقتصادی قرار می گیرند‪ ،‬وجود دارد‪ .‬چنین رویکردی‬ ‫به مفهوم ان اس��ت که ایاالت متحده باید بتواند پیامدهای‬ ‫مربوط به مش��ارکت اقتص��ادی‪ ،‬امنیتی و راهب��ردی ایران‬ ‫با کشورهای مختلف را کنترل نماید‪.‬‬ ‫جمه��وری اس�لامی ای��ران نه تنه��ا ت�لاش دارد‬ ‫تا فرایندهای جدی��دی از تعامل در سیاس��ت بین الملل را‬ ‫سازماندهی کند‪ ،‬بلکه برگزاری جنبش عدم تعهد در تهران‬ ‫به معنای تالش گس��ترده برای طرح موضوعات جدید در‬ ‫سیاست جهانی می باش��د‪ .‬موضوعاتی همانند صلح‪ ،‬امنیت‬ ‫و عدالت از طریق مش��ارکت طیف گس��ترده ای از کشورها‬ ‫در نظ��ام جهانی به معنای ان اس��ت که کش��ورهای عضو‬ ‫جنبش عدم تعهد باید بتوانند در ساختار نظام جهانی تغییرات‬ ‫و اصالحاتی را ایجاد نمایند‪ .‬ضرورت شکل گیری اصالحات‬ ‫در نهادهای بین المللی و شکل بندی های ساختاری در نظام‬ ‫جهانی به مفهوم نقد نظام بین الملل محس��وب می ش��ود‪.‬‬ ‫نظامی در ان قدرت های بزرگ از جایگاه ویژه ای برخوردارند‪.‬‬ ‫به هر میزان کش��ورهای موثر در سیاس��ت بین الملل‬ ‫برای محدودس��ازی ایران تالش به انجام رسانند‪ ،‬طبیعی‬ ‫است که چنین اقداماتی نمی تواند مانع از تحرک دیپلماتیک‪،‬‬ ‫اقتصادی و راهب��ردی ایران گردد‪ .‬عل��ت ان را می توان در‬ ‫ارتباط با رویک��رد نهادگ��رای ایران دانس��ت‪ .‬فرایندهای‬ ‫نهادگرایی می تواند افکار عمومی بین الملل��ی را در ارتباط‬ ‫با کش��ورهای مخاطب ارتقا دهد‪ .‬بنابراین نظریه پردازانی‬ ‫همانند اس��تفان والت اعتقاد دارند که نباید محدودیت هایی‬ ‫علیه ایران برای مش��ارکت در نهادهای جهانی و منطقه ای‬ ‫ایجاد شود‪ .‬والت همچنین این موضوع را مطرح می کند که‬ ‫ایاالت متحده در ادبیات دیپلماتیک خود در برخورد با ایران‬ ‫هیچ گونه صداقتی ندارد‪ ،‬بنابراین طبیعی به نظر می رسد که‬ ‫ایران نیز اعتمادی نس��بت به رویکرد و مواضع امریکایی ها‬ ‫نداش��ته باش��د‪ .‬به این ترتیب می توان به ای��ن جمع بندی‬ ‫رسید که ایاالت متحده در گام نخستین‪ ،‬تمایلی به برگزاری‬ ‫اجالس��یه ‪ 16‬جنبش عدم تعهد در ایران نداشت‪ .‬در مرحله‬ ‫‪ -4‬رویکرد امریکا درباره ریاس�ت ایران در اجالسیه‬ ‫‪ 16‬جنبش عدم تعهد‬ ‫اگر کشوری همانند ایران بتواند هنجارهای مقاومت‬ ‫در سیاست بین الملل را بازتولید نماید‪ ،‬در ان شرایط‬ ‫طبیعی به نظر می رسد که هژمونی امریکا در وضعیت‬ ‫چالش قرار می گیرد‪ .‬الزم به توضیح است که بسیاری از‬ ‫کشورهای اروپایی به همراه روسیه و چین نیز از راهبرد‬ ‫مبتنی بر موازنه گرایی در سیاست بین الملل حمایت به عمل‬ ‫می اورند‬ ‫در ایاالت متحده رویکردهای متناقضی درباره برگزاری‬ ‫اجالس��یه عدم تعهد در ایران ارائه شده اس��ت‪ .‬گروه های‬ ‫محافظه کار بر این اعتقادند که دولت باراک اوباما نتوانسته‬ ‫است محدودیت هایی را در ارتباط با ایران ایجاد نماید‪ .‬در این‬ ‫ارتباط روزنامه واشنگتن پست در شماره ‪ 28‬اگوست ‪2012‬‬ ‫خود این موضوع را مطرح کرد که برگزاری اجالسیه عدم تعهد‬ ‫در ایران نشان می دهد که موضوعی به نام انزوای ایران وجود‬ ‫ندارد‪ .‬به عبارت دیگر ایران توانسته است از فرایند انزوا عبور‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫قدرت های بزرگ جهانی و بازیگران موثر در سیاست‬ ‫بین الملل رویکردهای متفاوتی درباره برگزاری اجالس��یه‬ ‫عدم تعهد در ایران داش��ته اند‪ .‬کش��ورهای اروپایی همانند‬ ‫المان‪ ،‬فرانس��ه و انگلیس این موضوع را بیان داشته اند که‬ ‫جنبش عدم تعهد نقش چندانی در سیاس��ت جهانی ندارد‪.‬‬ ‫کشورهایی که دارای سطوح مختلفی از توسعه یافتگی بوده‬ ‫و دارای رویکردهای متفاوتی می باشند‪ ،‬طبیعی است که قادر‬ ‫نخواهند بود تا در حوزه سیاست جهانی و فرایندهای امنیت‬ ‫منطقه ای نقش افرین باشند‪.‬‬ ‫کشور روس��یه واکنش مثبت یا منفی موثری را نشان‬ ‫نداد‪ .‬اگر چه برخی از اخبار نش��ان می داد که ممکن اس��ت‬ ‫والدیمیر پوتین در این اجالس��یه حضور به هم رس��اند‪ ،‬اما‬ ‫طبیعی بود که چنین کشوری در فرایندهای چند جانبه گرایی‬ ‫نامتقارن با اهداف راهبردی روسیه مشارکت چندانی نخواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫کشور چین نیز نماینده ای را به اجالس به عنوان ناظر‬ ‫و نیروی تعامل گر اعزام داش��ته اس��ت‪ .‬در چنین شرایطی‪،‬‬ ‫ایاالت متح��ده دارای رویک��رد بدبینان��ه ب��وده و از طریق‬ ‫دیپلماسی پنهان تالش داشته است تا مانع از حضور طیف‬ ‫گس��ترده ای از مقامات کش��ورهای جهان در این اجالسیه‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫‪ -5‬مواضع ایران در اجالسیه ‪ 16‬جنبش عدم تعهد‬ ‫بس��یاری از رویکرده��ای اجرایی و مواضع سیاس��ی‬ ‫ایران م��ورد تصویب وزرای امور خارج��ه جنبش عدم تعهد‬ ‫قرار گرفت‪ .‬در این ارتب��اط ‪ 710‬ماده در اجالس��یه وزرای‬ ‫امور خارجه جنبش ع��دم تعهد مورد تصوی��ب قرار گرفت‪.‬‬ ‫موضوعات��ی از جمله فعالیت صلح جویانه هس��ته ای ایران‪،‬‬ ‫ضرورت حمای��ت از دولت فلس��طینی و همچنین مدیریت‬ ‫بحران های منطقه ای از طریق پیشگیری از اقدامات مداخله‬ ‫جویانه قدرت های بزرگ از اهمیت بیش��تری در مقایس��ه‬ ‫با موضوعات دیگری همانند توس��عه اقتص��ادی و فرایند‬ ‫انتقال دانش به کش��ورهای عضو مورد توجه هیات ایرانی‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬الزم به توضیح است که چنین رویکردهایی‬ ‫با جهت گیری دیپلماتیک وزارت امور خارجه امریکا و سایر‬ ‫کارگزاران اجرایی ایاالت متحده مغایرت دارد‪.‬‬ ‫س��خنان ارائه ش��ده از س��وی مقام معظم رهبری در‬ ‫مراس��م افتتاحیه اجالس��یه ‪ 16‬جنبش عدم تعهد با تاکید‬ ‫بر شکل بندی های سیاس��ی و امنیتی در حال ظهور‪ ،‬انجام‬ ‫گرفت‪ .‬ایش��ان بار دیگر موضوع فعالیت هسته ای ایران را‬ ‫در قالب پادم��ان اژانس بین المللی ان��رژی اتمی که مبتنی‬ ‫بر رویکردی صلح جویانه می باش��د‪ ،‬تبیین کردند‪ .‬موضوع‬ ‫مربوط به خلع سالح هسته ای به گونه ای عام و فراگیر یکی از‬ ‫اولویت های اصلی سیاست خارجی جمهوری اسالمی ایران‬ ‫در روند برگ��زاری جنبش عدم تعهد محس��وب می ش��ود‪.‬‬ ‫کش��ورهایی همانند ایران‪ ،‬هند‪ ،‬اندونزی‪ ،‬مصر و همچنین‬ ‫واحدهای ش��ورای هم��کاری خلیج ف��ارس موافق چنین‬ ‫رویکردی می باشند‪.‬‬ ‫اگر کشوری همانند ایران بتواند هنجارهای مقاومت‬ ‫در سیاست بین الملل را بازتولید نماید‪ ،‬در ان شرایط طبیعی‬ ‫به نظر می رس��د که هژمون��ی امری��کا در وضعیت چالش‬ ‫قرار می گیرد‪ .‬الزم به توضیح است که بسیاری از کشورهای‬ ‫اروپایی به همراه روس��یه و چی��ن نیز از راهب��رد مبتنی بر‬ ‫موازنه گرایی در سیاست بین الملل حمایت به عمل می اورند‪.‬‬ ‫شاید بتوان این موضوع را مورد توجه قرار داد که جهت گیری‬ ‫هویتی و گفتمانی ایران در جنبش عدم تعه��د با رویکرد و‬ ‫تمایالت راهبردی ایاالت متحده مغایرت داشته باشد‪ .‬چنین‬ ‫تفاوت هایی عامل اصلی مخالفت امری��کا با نقش افرینی‬ ‫ایران در نهادهای جهانی همانند جنبش عدم تعهد محسوب‬ ‫می شود‪g .‬‬ ‫نقدونظر‬ ‫‪ -3‬رویکرد قدرت های بزرگ در ارتباط با میزبانی‬ ‫ایران در اجالسیه ‪ 16‬جنبش عدم تعهد‬ ‫دوم‪ ،‬حوزه دیپلماتیک امری��کا تالش کرد تا حضور رهبران‬ ‫سیاسی کشورهای عضو در تهران را محدود نمایند‪ .‬چنین‬ ‫رویکردی به مفهوم کاربرد اقدامات دیپلماتیک و تبلیغاتی‬ ‫برای بی اثرسازی اجالسیه عدم تعهد برای اهداف راهبردی‬ ‫جمهوری اسالمی می باشد‪ .‬در مرحله سوم‪ ،‬اسرائیل تالش‬ ‫کرد تا تهدیدات نظامی علیه ایران را در فضای افکار عمومی‬ ‫ و بین المللی افزایش دهد‪ .‬چنین اقداماتی به معنای ان است‬ ‫که کارگزاران سیاست خارجی امریکا و البی های اسرائیل‬ ‫محور در ایاالت متحده تمایل چندانی به برگزاری اجالسیه‬ ‫‪ 16‬عدم تعهد در تهران نداشتند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫شرحی بر یک شعر‬ ‫بررسی شعری از میر شکاک‬ ‫‪2‬‬ ‫زهیر توکلی‪ /‬نویسنده و شاعر‬ ‫اگر چشم جهان یک بار دیگر‬ ‫به روی دیدنت در باز می کرد‬ ‫زمین سامان خود را باز می یافت‬ ‫زمان دیگر شدن اغاز می کرد‬ ‫برای خنده هایت می نویسم‬ ‫که چون ایینه افتادند بر خاک‬ ‫و زین خاک سیه دل تا به امروز‬ ‫نه مردی زاد هم تقدیر تیغت‬ ‫نه همرنگ نگاهت افتابی‬ ‫دل ایینه ای را کرد روشن‬ ‫نقدونظر‬ ‫به من یک داغ از ان شب ها بیاموز‬ ‫که با خود می نشستی اسمان وار‬ ‫زمستان و بهار خویش بودی‬ ‫از ان شب های چون فرجام فرهاد‬ ‫پر از شیوایی شیرین شیون‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫برای خاک ای پرگار افالک‬ ‫تو تنها یادگار خویش بودی‬ ‫یوسفعلی میرشکاک‪ /‬از زبان یک یاغی‪ /‬انتشارات برگ‬ ‫س��خن در حول و حوش بن��د دوم بود‪ .‬وقتی ش��اعر‬ ‫تصویرهای��ش را در پی هم م��ی اورد‪ ،‬بای��د ببینیم که چه‬ ‫س��اختمانی را با این تصاویر باال برده اس��ت‪ .‬در قس��مت‬ ‫پیشین این نوشتار‪ ،‬برخی از تناسب ها را نشان دادیم‪ .‬روی‬ ‫عنصر خاک‪ ،‬متمرکز شدیم که دو بار در این بند تکرار شده‬ ‫است‪ .‬نشان دادیم که دست گذاشتن شاعر بر خنده های ان‬ ‫یگانه دورا ن ها اوال کاری تازه در سنت مناقب نویسی است‬ ‫(دس��ت کم تا جایی که صاحب این قلم اط�لاع دارد) ثانیا‬ ‫در ادام��ه بالفاصله یادی از زور بازوی هولناک و شمش��یر‬ ‫معجزنشان او شده است‪:‬‬ ‫برای خنده هایت می نویسم‬ ‫که چون ایینه افتادند بر خاک‬ ‫وزین خاک سیه دل تا به امروز‬ ‫نه مردی زاد هم تقدیر تیغت‬ ‫و به واس��طه این یاد ک��رد‪ ،‬ان خنده ه��ا خنده های‬ ‫معمولی‪ ،‬خنده های یک ادمیزاده عادی نیست‪ ،‬خنده های‬ ‫«خاکسارانه» مردی است که هم تقدیر تیغش دیگر مردی‬ ‫زاده نشده است‪ .‬بدین ترتیب عنصر «خاک» در معنا مستتر‬ ‫است و در نتیجه ما با صنعت «ایهام تبادر» سر و کار داریم‪،‬‬ ‫زیرا در ادامه دو بار دیگر خاک تکرار ش��ده است و معنایش‬ ‫با این خاک در «خنده خاکس��ارانه» تفاوت دارد‪ .‬خاک در‬ ‫خاکس��ارانه نماد فروتنی و تواضع اس��ت ولی در ان دو بار‬ ‫دیگر‪ ،‬خاک یک بار مجازا به معنای زمین است‪:‬‬ ‫برای خنده هایت می نویسم‬ ‫که چون ایینه افتادند بر خاک‬ ‫‪28‬‬ ‫و بار دوم نماد حیات فرودین‪ ،‬حیات زمینی است‪:‬‬ ‫وزین خاک سیه دل تا به امروز‬ ‫نه مردی زاد هم تقدیر تیغت‬ ‫به همین شکل‪ ،‬می توانیم بگوییم‪ :‬خنده های مردی‪،‬‬ ‫پهلوانی که هم تقدیر تیغش هیچ کس زاده نش��ده اس��ت‪،‬‬ ‫خنده هایی است از سر افتادگی‪(.‬افتادگی یکی از مترادفات‬ ‫تواضع در زبان فارسی است) و در این صورت هم باز با یک‬ ‫ایهام تبادر مواجهه ایم زیرا افتادن به معنی پرت ش��دن و از‬ ‫باال به پایین سقوط کردن در این بند امده است‪:‬‬ ‫برای خنده هایت می نویسم‬ ‫که چون ایینه افتادند بر خاک‬ ‫همچنین گفتیم که تکرار لفظی و معنوی «خاک» در‬ ‫این بند‪ ،‬یاداور لقب معروف ان حضرت‪« ،‬ابوتراب» است؛‬ ‫اکنون با این لقب کار داریم‪ .‬ابوتراب یعنی پدر خاک‪ ،‬اما این‬ ‫معنی تحت اللفظی این ترکیب اضافی است‪ .‬در زبان عربی‬ ‫گاهی که می خواهند ش��دید بودن نسبت کسی را با چیزی‬ ‫نش��ان دهند‪ ،‬از این ترکیب خاص اس��تفاده می کنند مثال‬ ‫ابوجهل ابوجهل نبود او لقب «ابو الحکم» داش��ت (به فتح‬ ‫حاء و کاف) یعنی خیلی حکیم ولی مسلمانان به او ابوجهل‬ ‫می گفتند یعنی خیلی جاهل‪ .‬درباره اینکه چه شد که حضرت‬ ‫امام امیر المومنین علی علیه الس�لام ابوتراب لقب گرفت‪،‬‬ ‫می گویند یکبار حضرت رس��ول اکرم صلّی اهلل علیه و اله و‬ ‫سلم ایشان را دید که روی زمین دراز کشیده اند و به خواب‬ ‫رفته اند و صدایشان زدند که ابوتراب برخیز‪ .‬ابوتراب یعنی‬ ‫خیلی خاکی‪ ،‬خیلی خاکس��ار‪ .‬می بینیم که تمام ان داللت‬ ‫پنهانی که تاکنون در این بند س��عی در اش��کار ساختنش‬ ‫داشتیم ( خنده های خاکسارانه ان پهلوان افتاده‪ ،‬پهلوانی که‬ ‫پس از او مردی که هم تقدیر تیغ او باش��د زاده نشده است)‬ ‫در این صفت هست و خاک که لفظا و معنا در این بند تکرار‬ ‫می شود‪ ،‬در نسبت با این لقب ان حضرت است؛ ولی کار به‬ ‫این جا ختم نمی شود‪.‬‬ ‫می دانیم که بنا بر گزارش کتاب اس��مانی ما‪ ،‬ادمی از‬ ‫خاک خلق شده است بنا بر این خاک رمز «گوهر ادمی زاد»‬ ‫اس��ت و نیز در ادامه همین تاویل‪ ،‬خ��اک رمز «عبودیت»‬ ‫است‪ ،‬زیرا افتادگی و پذیرش در این عنصر هست به خالف‬ ‫اتش که رمز «گوهر ابلیس» اس��ت و میل به سرکشی و در‬ ‫عین حال تخریب و تباهی در این عنصر وجود دارد چنان که‬ ‫حضرت لسان الغیب می فرماید‪:‬‬ ‫یار مردان خدا باش که در کشتی نوح‬ ‫هست خاکی که به ابی نخرد طوفان را‬ ‫این خاک همان گوهر بندگی است که مجالی ان در‬ ‫کشتی نوح خود وجود نازنین ان مرد خدا حضرت نوح نبی‬ ‫علی نبینا و اله و علیه السالم بوده است‪ .‬جناب بیدل دهلوی‬ ‫نیز می فرماید‪:‬‬ ‫ادب نه کسب عبادت نه سعی حق طلبی است‬ ‫به غیر خاک شدن هرچه هست لب ادبی است‬ ‫پس از این تفصیل‪ ،‬ابوتراب یعنی پدر انسان‪ .‬مسیحیان‬ ‫عزیز‪ ،‬حضرت عیسی روح اهلل را فرزند انسان می خوانند ولی‬ ‫پیامبر اخرالزمان چنان که روش او و جانشینان معصومش‬ ‫همه جا همین بوده اس��ت‪ ،‬در پرده س��خن گفته اس��ت و‬ ‫علی(ع) را با بیانی رمزی‪ ،‬پدر انس��ان خوانده اس��ت و چرا‬ ‫تعجب کنیم‪ .‬مولوی می فرماید‪:‬‬ ‫مصطفی زین گفت کادم و انبیا‬ ‫خلف من باشند در زیر لوا‬ ‫بهر این فرموده است ان ذوفنون‬ ‫رمز نحن اخرون السابقون‬ ‫گر بصورت من ز ادم زاده ام‬ ‫من به معنی جد جد افتاده ام‬ ‫کز برای من بدش سجده ملک‬ ‫وز پی من رفت بر هفتم فلک‬ ‫پس ز من زایید در معنی پدر‬ ‫پس ز میوه زاد در معنی شجر‬ ‫محمد صلّی اهلل علیه و اله و سلم از نظر باطنی ج ّد ج ّد‬ ‫حضرت ادم است و هرچه در حق او صادق است در حق تمام‬ ‫جانشینانش صادق است چنان که در خبر امده است‪« :‬کلّنا‬ ‫نور واحد‪ :‬همه ما یک نور واحد هستیم» و نیز‪« :‬اولنا محمد‬ ‫اوسطنا محمد اخرنا محمد» و نیز‪« :‬انا و علی ابوا هذه اال ّمه‪:‬‬ ‫من و علی پدران این امتیم»‬ ‫پس ابوتراب پدر انس��ان و پدر امت اخر الزمان است؛‬ ‫ولی انان با پدر خود چه کردند؟‬ ‫برای خنده هایت می نویسم‬ ‫که چون ایینه افتادند بر خاک‬ ‫و در ادام��ه می بینیم که پ��س از ان جف��ا‪ ،‬انگار عاق‬ ‫شده اند (عاق شده ایم)‪ .‬خاک از ان پس سیاه دل شده است‬ ‫و عقیم و سترون‪:‬‬ ‫وزین خاک سیه دل تا به امروز‬ ‫نه مردی زاد هم تقدیر تیغت‬ ‫نه همرنگ نگاهت افتابی‬ ‫دل ایینه ای را کرد روشن‬ ‫انگار دور اخر زمان پس از ان ش��روع ش��ده اس��ت؛‬ ‫دوری که تنها با ظهور مردی تمام می ش��ود که هم تقدیر‬ ‫تیغ علی(ع) باشد‪ .‬در این گروه وصفی دقیق تر نظر افکنیم‪:‬‬ ‫مردی که هم تقدیر تیغ علی باشد‪ ،‬یعنی چگونه مردی؟ تیغ‬ ‫علی‪ ،‬ذوالفقار‪ ،‬شمشیری است که برای علی(ع) مقدر شده‬ ‫اس��ت چنان که ان ندای اس��مانی که جبرئیل در بحبوحه‬ ‫جنگ احد س��ر داد ان گاه که همه گریخته بودند و علی(ع)‬ ‫یک تنه پیش برادرش محمد شمش��یر می زد که «ال فتی‬ ‫اال علی ال س��یف اال ذوالفقار» کردی از همین معناست‪ .‬در‬ ‫اینجا در این ش��عر اتفاقی که از نظر هن��ری برای تیغ علی‬ ‫(ذوالفقار) افتاده است‪ ،‬این است که از حد یک شیء فرا رفته‬ ‫است و شخصیت یافته است و این شخصیت یافتن از جنس‬ ‫شخص انگاری یا همان جان بخشی به اشیا نیست‪ ،‬بلکه در‬ ‫زمینه یک نظام تاویلی خاص فهمیده می ش��ود و این نظام‬ ‫تاویلی در این جا باورهای اخر الزمانی شیعی است؛ البته در‬ ‫نظام تاویلی حماسه ها که همانا اسطوره باشد نیز هم تقدیر‬ ‫بودن یک مرد با شمشیرش یا اس��بش دیده می شود؛ مثل‬ ‫شمش��یر اخیلوس (اش��یل) در ایلیاد که هفائیستوس(ایزد‬ ‫مریخ برایش می س��ازد و می فرستد‪ ،‬یا اسب‬ ‫اهنگری) در ّ‬ ‫سیاوش به نام بهزاد که سیاوش پیش از مرگ‪ /‬قتل‪/‬شهادت‬ ‫خویش او را رها می کند و به او وصیت می کند که پس از من‬ ‫هیچ مردی سوار تو نخواهد شد‪ ،‬مگر ان گاه که پسرم خسرو‬ ‫بیاید و این زین را که اکنون از پشت تو برداشتم نشانت بدهد‬ ‫و دقیقا خسرو(کیخسرو) نیز منجی زمین و پایان بخش یک‬ ‫دوره از درامیختگی نور و ظلمت اس��ت‪ .‬اوس��ت که زمین‬ ‫را از لوث وجود مظهر اهریمن یعنی افراس��یاب و برادرش‬ ‫گرسیوز پاک می کند و اسب سیاوش (ان مظهر معصومیت‬ ‫و مظلومیت) پس از او تنها می ماند تا ان ساعت موعود که‬ ‫کیخسرو منجی ان دور برس��د مثل ذوالفقار که بنا بر باور‬ ‫شیعی‪ ،‬هنوز زنده است و در دست ان مرد که هم تقدیر تیغ‬ ‫علی است‪ ،‬انتظار می کشد تا روز واپسین فرا برسد‪:‬‬ ‫شمشیر تو تالقی باران و افتاب‬ ‫شمشیر تو تالقی طوفان و اذرخش‬ ‫ا ّما چه بر تو رفت که تا روز واپسین‬ ‫با خاطرات غربت دیوار خو گرفت(‪g )1‬‬ ‫پاورقی‪:‬‬ ‫‪ -1‬بی�ت اخ�ر ی�ک غ�زل چهارپ�اره مانن�د در م�دح‬ ‫حضرت موال از دوست ارجمندم اقای حامد یعقوبی‬ ‫خنده به حکم‬ ‫چرا قاتل نروژی زنده ماند؟‬ ‫‪3‬‬ ‫اسماعیل کوثری‪ /‬عضو کمیته حقوق بشر مجلس‬ ‫«سید» و جمعه هایش‬ ‫‪4‬‬ ‫ابوالفضل واالزاده‬ ‫اه! اه! شوقا الی رویتهم! (نهج البالغه‪ -‬حکمت ‪)147‬‬ ‫س��ال های ملتهب میان��ه دهه هفتاد ب��ود؛ چکاچک‬ ‫شمش��یرهای اخته در میدان سیاس��ت‪ ،‬کام «شهر» را «به‬ ‫زهر مرگ می الود»‪ .‬اما در این وانفسای غریب‪ ،‬گویا‪« ،‬شهر»‬ ‫پس از سال ها هوای جبهه به سرش زده بود و هفته ای نبود‬ ‫که شانه به زیر کاروانی از تابوت شهیدان مفقوداالثر ندهد‪ .‬از‬ ‫پس سال های دور‪ ،‬اکنون دوباره بوی گالب کاروان شهیدان‬ ‫مشام جان «شهر» را می نواخت‪ .‬تهران‪« .‬جمعه» روزی بود؛‬ ‫گرم و افتابی؛ اواخر بهار یا اوایل تابستان‪« .‬نمازجمعه» ای‬ ‫دیگر پایان یافته بود و خیاب��ان انقالب اکنده از نمازگزارانی‬ ‫که برای چندمین بار به بدرقه ش��هیدان «حریت و حیثیت‬ ‫قوم» امده بودند‪« .‬ش��هر» جامه غم و غی��رت به تن کرده‬ ‫بود‪ .‬سرمست از ش��ور و هیجان حضور در محضر شهیدان‪،‬‬ ‫در ان تالطم خلق به س��وی منزل روان ب��ودم که دو دیدار‬ ‫ناگهانی نیز بر شور و حالم افزود؛ نخس��ت «سردار» و دوم‬ ‫«س��ید» را برای اولین بار از فاصله ای نزدی��ک و به دور از‬ ‫قاب فیلم وتصویر می دیدم‪« .‬س��ردار» که ان روزها دیگر‬ ‫«دکتر» خطابش می کردند و کت وشلوار می پوشید‪ ،‬در حلقه‬ ‫محافظانی که ش��ور و التهاب مشتاقان «اقامحسن» هردم‬ ‫انان را به سویی می کش��اند‪ ،‬ارام و با تانی به دنبال کاروان‬ ‫شهیدانی گام می زد که روزگاری نه چندان دور با فرماندهی او‬ ‫به شکار «جغد جنگ» رفته بودند‪ .‬در ان هنگامه فریادهای‬ ‫نوحه خ��وان و ضجه و ش��عار مش��ایعت کنندگان که چون‬ ‫پروانگانی متالطم به دور تابوت شهیدان در پرواز بودند اوای‬ ‫بلند صلوات بود که دمادم برای سالمتی «یاور بسیجی ها»‬ ‫در فضا طنین می انداخت‪ .‬نگاه های ناف��ذ و صبور «دکتر»‬ ‫او را به معمایی پیچیده ش��بیه می س��اخت که گویی در ان‬ ‫اشوب مردمان به دنبال چیزی غریب می گشت‪ .‬از دل امواج‬ ‫انسانی‪ ،‬مشتاقانه و به س��ختی خود را به «سردار» رساندم و‬ ‫از س��ر تی ّمن و تبرک دستی به شانه او رس��اندم و ان دست‬ ‫را مهمان بوسه ای کردم‪ .‬س��رخوش‪ ،‬خود را از دل جمعیت‬ ‫بیرون کش��یدم تا راه خود را به س��وی منزل پی گیرم که در‬ ‫حاشیه جنوبی خیابان «س��ید» را دیدم‪ .‬ان سوی میله های‬ ‫قطور و زمخت خ��ط وی��ژه اتوبوس ها‪ ،‬ب��ه دور از همهمه‬ ‫میزبانانش و در محاصره «دو‪-‬س��ه محافظ»‪ ،‬با نگاهی به‬ ‫تابوت های پرچم پوش ش��هیدان‪ ،‬غریبانه به بدرقه انان راه‬ ‫می سپرد؛ «سید محمدباقر حکیم»‪ ،‬رئیس مجلس اعالی‬ ‫ش��یعیان عراق‪ .‬بر ان شدم که به سوی «س��ید» بروم و از‬ ‫س��ر ارادت از او نیز زیارتی کنم و دس��ت تبرکی به عبای او‬ ‫نقدونظر‬ ‫درباره شهادت ایت اهلل حکیم‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫در حالی که قاتل نروژی دست به جنایت بزرگی زده و‬ ‫حدود ‪ 70‬نفر از شهروندان این کشور را به قتل رسانده است‪،‬‬ ‫اما می بینیم دادگاه این کش��ور این قاتل را تنها به ‪ 21‬س��ال‬ ‫حبس محکوم می کند و تائید می کند این حکم قطعی است‪.‬‬ ‫سوال بزرگ این اس��ت که به واقع چرا چنین رویداد و‬ ‫اتفاقی با این حکم مواجه می ش��ود؟ امری که البته بی سابقه‬ ‫نبوده و بارها ش��اهد تکرار ان بوده ایم‪ .‬در این باب باید تاکید‬ ‫کنم که مسلما احکام سس��ت و بی پایه جوامع غربی موجب‬ ‫می شود جنایتکاران دیگر نیز به خود اجازه دهند دست به چنین‬ ‫جنایاتی بزنند و فضا را برای انج��ام این رفتارها اماده ببینند‪.‬‬ ‫به بیان دیگر صدور احکام سس��ت و بی پایه در کشورهای‬ ‫غربی زمینه افزایش جرم وجنایت در این کش��ورها را فراهم‬ ‫می کند و ما هر روز اخباری در رسانه ها مشاهده می کنیم که‬ ‫حکایت از وقوع جرم وجنایت در کشورها دارد‪ .‬در واقع احکام‬ ‫انها اثرگذار و عبرت انگیز نیست در حالی که باید حکم خدا را‬ ‫اجرا کنند‪ .‬حکم خدا هم این اس��ت ک��ه مقابل هر خونی که‬ ‫ریخته می شود‪ ،‬خونی ریخته شود‪ .‬به این معنا که وقتی قتلی‬ ‫صورت می گیرد پس از اثبات قت��ل عمد باید فرد قاتل اعدام‬ ‫ش��ود‪ .‬بنابراین صدور و اجرای این احکام می تواند در جامعه‬ ‫اثرگذاری بیشتری داشته باشد و درس عبرتی برای دیگران‬ ‫باشد‪ .‬حال انکه عدم صدور این احکام موجب می شود تا راه‬ ‫برای افرادی که به دنبال اعمال جرم و جنایت‪ ،‬زور و فشار بر‬ ‫مردمی هستند که تنها به دنبال داش��تن یک زندگی عادی‬ ‫و مسالمت امیز هس��تند باز شود و با اس��لحه به جان مردم‬ ‫می افتند‪ .‬بنابراین الزم است این جنایتکاران به اشد مجازات‬ ‫تنبیه شوند تا درس عبرتی شوند برای جنایتکاران دیگر‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر اگر کشورها احکام و حکم خدا را اجرا کنند‪ ،‬قطعا‬ ‫نتایج بهتری به دست خواهند اورد و به شرایط مطلوبی تری‬ ‫خواهند رسید‪ ،‬اما اگر بخواهیم به غیر از حکم خدا عمل کنیم‬ ‫ی که برای‬ ‫یا به احکام من دراوردی متوسل شویم مثل حکم ‬ ‫قاتل نروژی صادر شده اس��ت فضا برای هنجارشکنی های‬ ‫افراد گس��تاخ و جنایتکار به مراتب بازتر خواهد شد‪ .‬البته در‬ ‫احکام کشور ما این مساله نیز لحاظ شده است در قتل هایی‬ ‫که صورت می گیرد چنانچه بازماندگان مقتول رضایت دهند‪،‬‬ ‫فرد قاتل می تواند باپرداخت مبلغ��ی (دیه) از مجازات نجات‬ ‫پیدا کند‪ .‬مس��اله این اس��ت که وقتی فرد بی گناهی کشته‬ ‫می شود مثل این است که همه انس��ان ها به قتل می رسند؛‬ ‫این حکم خداست‪ .‬اگر کشورها براس��اس حکم الهی عمل‬ ‫می کردند‪ ،‬یعنی مقابل خون‪ ،‬خون ریخته می شد‪ ،‬قطعا امروز‬ ‫شاهد افزایش مشکالت اینچینی در جامعه بشریت نبودیم‪،‬‬ ‫بنابراین به عقیده بنده از انجایی که در اکثر کشورهای دنیا‬ ‫حکم خدا جاری نمی شود این مس��ائل رخ می دهد و این‬ ‫موجب می شود مردم احساس ناامنی کنند و به نوعی دیگر‬ ‫امنیتی در جامعه وجود نداشته باشد‪ .‬در هرحال باید توجه‬ ‫داش��ت حکمی که قاضی نروژی برای قاتل نروژی صادر‬ ‫کرده دارای اشکال اس��ت‪ .‬این حکم خارج از بعد سیاسی یا‬ ‫غیرسیاسی نش��ان می دهد که احکام انها از اساس و بنیان‬ ‫اشکال دارد که باید به ان رسیدگی شود و اشکاالتش برطرف‬ ‫شود‪ .‬بنده معتقدم به دلیل وجود این اشکاالت است که‬ ‫ما در رسانه ها مشاهده کردیم متاسفانه‬ ‫قاتل نروژی پ��س از صدور حکم‬ ‫به راحتی می خندید و با وجود قتل‬ ‫بیش از ‪ 70‬شهروند به گونه ای‬ ‫رفتار می کرد که گویی هیچ اتفاق مهمی رخ نداده اس��ت‪ .‬از‬ ‫س��وی دیگر این احتمال هم وجود دارد که پس از چند سال‬ ‫این قاتل با عفو ازاد ش��ود و در نهایت باز هم به جنایات خود‬ ‫ادامه دهد‪ ،‬در حالی که بر اساس حکم خدا و براساس حقوق‬ ‫بشر واقعی الزم است برای این جنایتکاران حکمی صادر شود‬ ‫تا درس عبرتی شود برای همه کسانی که بخواهند این مسیر‬ ‫را ادامه دهند‪ .‬در واقع باید جلوی جنایتکاران گرفته شود زیرا‬ ‫کسانی که بخواهند به طور عادی زندگی کنند دست به چنین‬ ‫جنایتکاری هایی نمی زنند‪ .‬در هم��ه جوامع تعداد محدودی‬ ‫جنایتکار وجود دارند که اتفاقا این قوانین و احکام الهی برای‬ ‫همین جنایتکاران مشخص ش��ده است‪ ،‬نه برای همه مردم‬ ‫زیرا اکثریت مردم دس��ت به این اقدامات نمی زنند‪ ،‬بنابراین‬ ‫باز هم تاکید می کنم در اجرای احکام باید تمامی جوانب در‬ ‫نظر گرفته شود تا جلوی بروز این هنجارشکنی ها گرفته شود‬ ‫و جنایتکاران احساس امنیت نکنند و زندگی شهروندان عادی‬ ‫از خطرات اینچنینی محفوظ بمان��د‪.‬در پایان باید تاکید کنم‬ ‫که انچه در غرب می گ��ذرد که مصداقش همین حکم قاتل‬ ‫نروژی است‪ ،‬نشانه خوبی است برای اینکه به دنیا ثابت شود‬ ‫در غرب چگونه حقوق بشر نقض می شود‪.‬‬ ‫حال انکه انها مدعی نقض حقوق بشر‬ ‫در سایر کشورها هستند‪g .‬‬ ‫برس��انم اما به تردید افتادم و نرفتم‪ .‬ش��اید نگرانی از اینکه‬ ‫به خاطر وضعیت امنیتی ویژه او در ان گوشه خلوت خیابان‬ ‫محافظانش جلوی مرا بگیرند و ناکام بمانم‪ ،‬مانع رفتنم شد‬ ‫یا اینکه او را زبانی دیگر بود و اصال اگر توانستم نزد او بروم‬ ‫چه بگویم‪ .‬با خود می گفتم که اگر به دیدار او بروم‪ ،‬خودم به‬ ‫عربی دست وپاشکسته یا به کمک محافظانش که به یقین‬ ‫ِین‬ ‫فارسی را خوب می دانس��تند‪ ،‬وی را مصداق ایه «اِ َّن الَّذ َ‬ ‫یل ِهّ‬ ‫الل‪»...‬‬ ‫ هاج ُرواْ َو َجا َه ُدواْ ب ِ َا ْم َوال ِ ِه ْم َو اَنفُسِ ِه ْم فِی َسبِ ِ‬ ‫ا َم ُنواْ َو َ‬ ‫(االنف��ال‪ )72-‬بخوانم‪ .‬خ��وب به یاد دارم ک��ه حتی چهره‬ ‫احتماال متعجب او و محافظانش را هم از ذهنم می گذراندم‬ ‫که وقتی به او برسم با خود خواهند گفت که این دیگر کیست‬ ‫و اینجا چه می کند؟ هر چه که بود نرفت��م‪ .‬گویی پایم را به‬ ‫گویی سنگین زنجیر کرده بودند‪ .‬در این کشاکش‪ ،‬از زیارت‬ ‫حضور «سید» در گذشتم و با دودلی و هیجان ناکام دیدار وی‬ ‫سر به س��وی منزل گرفتم‪ .‬از ان «جمعه»‪ ،‬سال ها گذشت‬ ‫تا در روزگاری که دیگر فواره قدرت «صدام» سرنگون شده‬ ‫بود و فواره بخت «مستضعفان» دیروز و «ائمه» و «وارثان»‬ ‫امروز سر برخاستن داش��ت‪ ،‬این قلم‪« ،‬جمعه»ای را به خود‬ ‫دید که «سید»‪ ،‬دیگر نمازگزار غریب نمازجمعه های تهران‬ ‫نبود که پس از نم��از به بدرقه کاروان ش��هیدان برود‪ ،‬بلکه‬ ‫در کسوت رهبر مقتدر ش��یعیان عراق و امام جمعه نجف در‬ ‫حالی که در محاصره «کاروان محافظانش» از «نمازجمعه»‬ ‫بر می گش��ت در خیل کاروان ش��هیدان جمعه قرار گرفت‪.‬‬ ‫انفجاری سهمگین رخ داد و در کشتاری دردناک و دلخراش‬ ‫هیچ نشانی از «سید» باقی نماند‪.‬‬ ‫نباید ان روز تردید می کردم‪g .‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست ‬ ‫ضیافت بزرگ‬ ‫ساختن دنیای جدید‬ ‫پیام اجالس تهران برای غرب چه بود؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪30‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪31‬‬ ‫ساختن دنیای جدید‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫یک هفته تهران تعطیل شد تا نمایندگان ‪ 120‬کشور‬ ‫به ایران بیایند و در اجالس عدم تعهد شرکت کنند‪ .‬در یک‬ ‫نگاه کلی انچه مش��خص بود‪ ،‬تهران کان��ون توجه جهانی‬ ‫برای اجالس شانزدهم نم شده است‪.‬جنبش غیرمتعهد ها‪،‬‬ ‫مجموعه ای از تالش های غیرمتمرکز و متکثر کشورهایی‬ ‫است که در یک اصل کلی پذیرفته اند در تصمیم سازی نظام‬ ‫جهانی در حالت غیرمتعهد به تصمیمات بلوک های شرق و‬ ‫غرب قرار بگیرند‪ .‬با نگاهی به تاریخ جنبش متوجه می شویم‬ ‫که عمدتا ای��ن پایبندی به بلوک بندی ه��ای جامعه جهانی‬ ‫همیشه در حالتی صفر وصد قرار داشته و چه بسا در مقطعی‬ ‫از ادوار جنبش کش��ورهای وابسته به ش��رق سوسیالیستی‬ ‫بیشتر بودند تا اینکه سیاست عدم تعهدی را رعایت کنند‪ .‬اوج‬ ‫این مساله را در حمله شوروی سابق به افغانستان مشاهده‬ ‫می کنیم که برخی از کشورها در اجالس دهلی نو از امضای‬ ‫بیانیه انتقادی درباره حمله به افغانستان خودداری کردند‪ .‬در‬ ‫این میان اما انچه مشخص بود جنبش از کشورهای تندروی‬ ‫سوسیالیس��تی تا محافظ��ه کاران مرتجع ع��رب را در خود‬ ‫جای داده بود که در حداقلی ترین تصمیم س��ازی جهانی در‬ ‫نظام بین الملل سهمی قابل توجه را ایفا می کرد‪.‬‬ ‫بعد از فروپاشی اتحاد جماهیرش��وروی جنبش عدم‬ ‫تعهد با بیم و امیدهایی روبه رو شد‪ .‬چه انکه در نگاه ابتدایی‬ ‫یکی از بال های تش��کیل جنبش یعنی شرق سیاسی از بین‬ ‫رفته بود و جنبش برای ادام��ه راه با این دیدگاه دیگر محلی‬ ‫از وجود ندارد‪ .‬شاید به همین دلیل بود که حیات جنبش بعد‬ ‫از ‪ 1991‬تا اجالس تهران ب��ا چالش های زیادی روبه رو بود‬ ‫و چه بسا در نگاه بین المللی همیش��ه وجود چنین سازمانی‬ ‫با س��واالت زیادی ربه رو بود‪ .‬اما به نظر می رس��د اجالس‬ ‫شانزدهم در تهران بازگشت جنبش به راه اصلی خود خواهد‬ ‫بود‪ .‬اما چرا چنین ادعایی وجود دارد؟‬ ‫در اجالس باندونگ در سال ‪ 1955‬نیروهای قدرتمند‬ ‫منطقه ای و بین المللی مس��تقلی در حال رشد بودند‪ ،‬تا انجا‬ ‫که این کش��ورها از جنبش های اس��تقالل طلبانه در افریقا‬ ‫و اس��یا و جنوب افریقا حمای��ت می کردند‪ .‬مش��ابه همین‬ ‫وضعیت هم اکنون و همزمان با اجالس تهران در حال وقوع‬ ‫است و بسیاری از کش��ورها در حال رویارویی با سلطه گری‬ ‫ایاالت متحده امریکا در جهان یک قطبی هس��تند وش��اید‬ ‫حضور گروه بریکس که شامل روسیه‪ ،‬چین‪ ،‬هند‪ ،‬برزیل و‬ ‫افریقای جنوبی و دیگر سازمان های منطقه ای از امریکای‬ ‫التین گرفته تا جنوب ش��رق اسیاس��ت دلیلی بر این گفته‬ ‫باشد‪ .‬در این میان اما سخنان رهبری انقالب اسالمی حاوی‬ ‫دو نکته مهم و اساسی در تبیین سیاست خارجی جمهوری‬ ‫اس�لامی بود؛ اول اینکه رهبری با نگاه انتقادی نس��بت به‬ ‫س��اختار س��ازمان ملل مهمترین راه برون رفت مشکالت‬ ‫جهانی را اصالح ساختار این نهاد بین المللی دانستند‪.‬‬ ‫انچه امروز در حال وقوع اس��ت اینکه فلسفه وجودی‬ ‫شورای امنیت با فلسفه توصیفی ان متفاوت است‪ .‬در فلسفه‬ ‫توصیفی ش��ورای امنیت می گوییم که شورای امنیت برای‬ ‫تضمین صلح و امنیت جهانی تش��کیل ش��ده‪ ،‬ولی فلسفه‬ ‫وجودی شورای امنیت برای ان اس��ت که قدرت فرادستی‬ ‫کشورهای عضو دائمی ش��ورای امنیت را تضمین کند‪ .‬بین‬ ‫این دو موضوع باید تفاوت گذاشت‪ .‬نمی توانیم در این مساله‬ ‫خود را سردرگم نگه داریم؛ در واقع شورای امنیت برخاسته‬ ‫از قدرت حاصل از جنگ های جهانی اول و دوم اس��ت‪ .‬این‬ ‫قدرت ها که از درون جنگ س��ر بر اوردند امتیاز حق وتو را‬ ‫برای خود محفوظ نگه داش��تند تا بعد از جنگ بتوانند برای‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪32‬‬ ‫پیام اجالس تهران برای غرب چه بود؟‬ ‫کنترل قدرت و کسب و افزایش ان گام بردارند‪ .‬کشورهای‬ ‫عضو سازمان ملل اگر قدرت بازیگری هم وزن کشورهای‬ ‫عضو دائمی شورای امنیت پیدا نکنند حتی اگر المان و ژاپن‬ ‫و ‪ 25‬عضو اتحادیه اروپا باشند نمی توانند از حق وتو برخوردار‬ ‫باشند‪ .‬بر اساس طرح ایران و کشورهای غیرمتعهد ساختار‬ ‫س��ازمان ملل و ش��ورای امنیت باید تغییر یابد تا مشارکت‬ ‫بین المللی در تصمیمات جهانی در مس��یر عادالنه ای قرار‬ ‫گیرد‪ ،‬چه انکه از نظر بسیاری از کش��ورهای جهانی تمرکز‬ ‫تصمیمات بین المللی به دس��ت چند کش��ور ظلمی بزرگ و‬ ‫اشکار به کش��ورهای دیگر اس��ت‪ .‬این موضوع مورد توجه‬ ‫محمد المرس��ی‪ ،‬رئیس جمهور مصر نیز قرار گرفت‪ .‬او نیز‬ ‫با تاکید بر حضور کش��ورهای مس��لمان و عضو جنبش در‬ ‫تصمیم��ات بین المللی خواس��تار اص�لاح وضعیت کنونی‬ ‫سازمان ملل شد‪ .‬نکته دوم که سال هاست در راهبرد سیاست‬ ‫خارجی جمهوری اسالمی ایران به عنوان یک اصل تاکیدی‬ ‫مورد توجه است؛ مساله فلسطین است‪ .‬موضوعی که ایران‬ ‫و دیگر کشورهای عضو عدم تعهد بر حل مساله فلسطین با‬ ‫در نظر گرفتن حقوق ساکنان اصلی ان تاکید دارند‪ .‬پیشنهاد‬ ‫ایران از انجا راه گشا س��ت که در حل مساله فلسطین همه‬ ‫گروه ها فلس��طینی و به طور عام همه مردم فلسطین اعم از‬ ‫اوارگان و ساکنان ان رای خواهند داد‪.‬‬ ‫اجالس تهران به این دالیل و دالیل بی شمار دیگری‬ ‫که باید در مبارزه ملت ایران در ‪ 33‬سال اخیر با قدرت های‬ ‫زورگو ان را جست وجو کرد بی ش��ک بازکردن معبری تازه‬ ‫برای حرک��ت اینده کش��ورهای غیرمتعهد اس��ت‪ .‬تحلیل‬ ‫رهبری انقالب اس�لامی از جهان جدید و قرار داشتن پیچ‬ ‫بزرگ تاریخی در مس��یر ملت ها‪ ،‬نگاه دوباره برای بازسازی‬ ‫جنبش غیرمتعهد ها را ضروری می سازد‪.‬‬ ‫در این راه اما باید به چند نکته در مورد نگاه های بیرونی‬ ‫به اجالس تهران توجه کرد؛‬ ‫اول‪ -‬حضور بس��یاری از میهمانان خارجی در سطح‬ ‫رئیس جمهور یا رئیس دولت و وزیر امورخارجه در تهران‪،‬در‬ ‫حالی که امریکا فشارهای زیادی را به انها وارد کرده بود که‬ ‫به اجالس تهران نیایند‪ ،‬حائز اهمیت است‪ .‬حتما مهم است‬ ‫که محمد المرسی رئیس جمهور مصر‪ ،‬بان کی مون دبیرکل‬ ‫سازمان ملل و محمود عباس رئیس تشکیالت خودگردان‬ ‫در تهران حضور داشتند‪ .‬که اگر مهم نبود از امریکا تا اسرائیل‬ ‫گرفته به دنبال لغو این سفرها نبودند‪.‬‬ ‫اجالس تهران به دالیل بی شماری‬ ‫که باید در مبارزه ملت ایران در ‪33‬‬ ‫سال اخیر با قدرت های زورگو ان را‬ ‫جست وجو کرد‪ ،‬بی شک بازکردن‬ ‫معبری تازه برای حرکت اینده‬ ‫کشورهای غیرمتعهد است‬ ‫دوم‪ -‬اما محمد المرسی‪ ،‬رئیس مصر که در سخنرانی‬ ‫خود از مصر جدید و انقالبی سخن گفت‪.‬حضور او در تهران‬ ‫بازتاب بسیاری در رسانه های جهان داشت و از همه مهمتر‬ ‫س��خنان او در مراس��م افتتاحی��ه و دیدار ب��ا رئیس جمهور‬ ‫احمدی نژاد بود‪ .‬او س��خنان افتتاحیه خ��ود را در چند محور‬ ‫بیان کرد‪ .‬س��وریه موضع رس��می دولت خود را بارها بیان‬ ‫کرده بود‪ ،‬که با نگاه رسمی جمهوری اسالمی مغایر بود‪ ،‬اما‬ ‫ذکر این نکته ضروری است که اجالس های اینچنینی برای‬ ‫بیان نظرات کشورهاس��ت‪ ،‬همچنان که ما در اجالس های‬ ‫متعددی که ش��رکت می کنیم از جمله اجالس مکه نظرات‬ ‫خود را به ط��ور واضح بی��ان می کنیم؛ با این ح��ال مواضع‬ ‫مرس��ی‪ ،‬مواضعی غیرواقعی و قابل نقد است و به طور حتم‬ ‫باید توسط کارشناسان و اس��اتید روابط بین الملل مورد نقد‬ ‫قرارگیرد‪ .‬اما دیگر محورهای س��خنان محمد المرسی در‬ ‫واقع تایید سیاست های جمهوری اسالمی در موضوع سازمان‬ ‫ملل متحد و ضرورت همگرایی کشورهای عضو برای گرفتن‬ ‫کرسی دائم و اصالح ساختار شورای امنیت بود‪ .‬او گفت که‬ ‫ساختار شورای امنیت باید اصالح و توس��عه داده شود تا به‬ ‫شکل بهتری نماینده نظام جهان باش��د‪.‬او اصالح شورای‬ ‫امنیت را گام نخس��ت برای تش��کیل نظام عادالنه جهانی‬ ‫جدید دانست که باید بر اساس تحکیم مشارکت کشورهای‬ ‫در حال توسعه در اداره جهان باشد که این کشورها در سیاست‬ ‫گذاری های سیاسی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی مشارکت داشته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫نکته دیگر مساله فلسطین بود که المرسی از وضعیت‬ ‫اسرای فلسطینی ابراز تاسف کرده و از اشتی ملی فلسطین‬ ‫حمایت و برای ادامه حمایت کش��ورش از این مساله اعالم‬ ‫امادگی کرد و از فلسطینی ها خواست تا تالش خود را برای‬ ‫اش��تی ملی ادامه بدهند و به اختالفات کوچک موجود بین‬ ‫خود توجهی نکنند و تمرکز خ��ود را بر تحقق ارمان خود که‬ ‫مقاومت در برابر اشغالگری است‪ ،‬قرار بدهند‪.‬‬ ‫فارغ از موضوع��ات دیگر و نگاه��ی متفاوت فرصت‬ ‫اجالس تهران در همین تکثرگرایی کش��ورهایی است که‬ ‫عضو اجالس تهران هس��تند‪ .‬باید در چنی��ن فضایی برای‬ ‫همگرایی و تعریفی جدید و بنیان سازمان کشورهای عضو‬ ‫غیرمتعهد کوشید‪ .‬تهران در چنین شرایطی با توجه به نقش‬ ‫و عمل خود در مواجهه با جبهه سلطه پایگاه مناسبی برای‬ ‫بازتعریف جدیدی ازجنبش غیرمتعهد است‪g .‬‬ ‫اجالس شانزدهم کشورهای عضو جنبش عدم تعهد‬ ‫در تهران رکورد بی س��ابقه ای را از حضور س��ران کشورها‬ ‫نسبت به ‪ 15‬دوره گذشته برجای گذاشت‪ .‬این اجالس که‬ ‫پس از اجالسیه های سازمان ملل بزرگ ترین و وسیع ترین‬ ‫نشست سران کشورهاست‪ ،‬سه پادشاه‪ 24 ،‬رئیس جمهور‪،‬‬ ‫هش��ت نخس��ت وزیر‪ 9 ،‬معاون رئیس جمه��ور‪ ،‬دو رئیس‬ ‫مجل��س و ‪ 9‬نماین��ده ویژه از کش��ورهای عض��و جنبش‬ ‫عدم تعهد در ان حضور دارند‪.‬‬ ‫از جمله مقاماتی ک��ه تا پی��ش از روز افتتاح اجالس‬ ‫به هم��راه هیات های بلندپایه به ته��ران امدند می توان به‬ ‫«میشل س��لیمان» رئیس جمهوری لبنان‪ ،‬محمود عباس‬ ‫رئیس دولت خودگ��ردان فلس��طین‪« ،‬کی��م یونگ نام»‬ ‫رئیس جمهور کره شمالی‪« ،‬یحیی بن محفوظ المنظری»‬ ‫رئیس مجلس عمان‪« ،‬وائل الحلقی» نخست وزیر سوریه‪،‬‬ ‫«زین العابدین رشید» نماینده ویژه نخست وزیر سنگاپور‪،‬‬ ‫«نبیل العربی» دبیرکل اتحادیه عرب‪ ،‬معاون رئیس جمهور‬ ‫زامبی��ا‪ ،‬رئیس جمه��ور جیبوت��ی‪« ،‬عبدالق��ادر بن صالح»‬ ‫رئیس مجلس الجزایر‪ ،‬رئیس جمه��ور افریقای مرکزی و‬ ‫«ماچادور ونتورا» معاون اول رئیس جمهور کوبا‪« ،‬امامعلی‬ ‫رحمان»‪ ،‬رئیس جمهور تاجیکس��تان‪« ،‬باب��ورام یاتارای»‬ ‫نخس��ت وزیر نپال‪ ،‬بودیونو‪ ،‬معاون رئیس جمهور اندونزی‪،‬‬ ‫حامد ک��رزای‪ ،‬رئیس جمه��ور افغانس��تان و «اصف علی‬ ‫زرداری»‪ ،‬رئیس جمهور پاکس��تان اش��اره کرد که تالش‬ ‫کردند تا یک روز پیش از برگزاری اجالس خود را به تهران‬ ‫برسانند‪ .‬همچنین محمد المرسی‪ ،‬نوری المالکی‪« ،‬ماجو یو‬ ‫ش��و» معاون وزیر امور خارجه چین‪« ،‬مان موهان سینگ»‬ ‫نخست وزیر هند‪« ،‬رابرت موگابه» رئیس جمهور زیمبابوه‬ ‫و «شیخ حمد بن جاسم» امیر قطر از کسانی بودند که برای‬ ‫اجالس سران به تهران امدند‪.‬‬ ‫امی��ر کویت‪ ،‬ام��ارات‪ ،‬پوتین رئیس جمهور روس��یه‪،‬‬ ‫«س��لطان قابوس» از کس��انی بودند که با فرس��تادن یک‬ ‫نماینده ویژه در این اجالس شرکت کردند‪.‬‬ ‫پیش از برگزاری اجالس س��ران عدم تعه��د در روز‬ ‫پنج ش��نبه هفته گذش��ته وزرای خارجه کش��ورهای عضو‬ ‫جنبش عدم تعهد طی دو روز و با شرکت بیش از ‪ 107‬عضو‬ ‫به بحث و بررس��ی پرداختند‪ .‬علی اکبر صالح��ی در پایان‬ ‫اجالس وزرای خارجه را نقطه عطفی در تاریخ این جنبش‬ ‫برشمرد و افزود‪« :‬در این نشست دو روزه‪ ،‬بیش از ‪ 50‬کشور‬ ‫عضو جنبش عدم تعهد س��خنرانی کردن��د و تمامی اظهار‬ ‫نظرهای انان مهم و تاثیرگذار بود‪».‬‬ ‫وی در ادام��ه گف��ت‪« :‬در اینده اعض��ای جنبش در‬ ‫مجامع و مس��ائل بین المللی به صورت فعال تر ورود خواهد‬ ‫کرد و زمان ان اس��ت که این جنبش با بیش از ‪ 120‬عضو‬ ‫صدای خ��ود را در مجام��ع بین المللی به گ��وش جهانیان‬ ‫برساند‪».‬‬ ‫او پیش از ای��ن و در افتتاحیه نشس��ت وزیران خارجه‬ ‫جنبش عدم تعهد از تالش ایران ب��رای ارتقای جایگاه این‬ ‫جنبش خبر داده و گفته بود‪« :‬احراز میزبانی اجالس سران‬ ‫توسط جمهوری اسالمی ایران نشان دهنده عضویت فعال ما‬ ‫در جنبش طی سه دهه گذشته است و ما در این برهه تمامی‬ ‫مساعی خود را برای ارتقای اهداف کلی جنبش از جمله از‬ ‫طریق تحکیم همبستگی میان اعضای ان که الزمه اصلی‬ ‫سیاست‬ ‫‪2‬‬ ‫اجالسی که سیاست انزوا را به چالش کشید‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫روزهای مهم تهران‬ ‫یک جنبش متنفذ و کارامد است به کار بسته ایم‪ .‬جمهوری‬ ‫اسالمی ایران در دوره ریاست خود در صدد تقویت جنبش‬ ‫و کمک به تجدید حیات ان خواه��د بود تا جنبش بتواند به‬ ‫وظایف تاریخی خود جامه عمل بپوشاند‪».‬‬ ‫مراسم افتتاحیه اجالس س��ران روز پنج شنبه گذشته‬ ‫و با حضور رهبر معظم انقالب و همراهی س��ران سه قوه و‬ ‫همچنین رئیس مجمع تش��خیص مصلحت نظام در محل‬ ‫برگزاری شانزدهمین اجالس عدم تعهد اغاز شد‪.‬‬ ‫در ای��ن مراس��م هاش��می رفس��نجانی‪ ،‬هاش��می‬ ‫شاهرودی‪ ،‬مهدوی کنی‪ ،‬سعید جلیلی‪ ،‬غالمعلی حدادعادل‪،‬‬ ‫سرلشکر س��یدیحیی رحیم صفوی‪ ،‬س��ردار احمد وحیدی‪،‬‬ ‫مهدی چمران‪ ،‬محمدحس��ن ابوترابی فرد‪ ،‬حجت االسالم‬ ‫حیدر مصلحی و مصطفی محمد نج��ار حاضر بودند‪ .‬پس‬ ‫از قرائت ایاتی از قران کریم ابتدا حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی به ایراد س��خنرانی پرداختند‬ ‫و پس از ان محمد المرس��ی که کش��ورش ریاست پیشین‬ ‫جنبش عدم تعهد را بر عهده داش��ت سخنرانی و گزارشی از‬ ‫عملکرد کشورش در دوره ریاست بر جنبش عدم تعهد ارائه‬ ‫کرد‪ .‬پس از المرس��ی‪ ،‬بان کی مون دبیر کل س��ازمان ملل‬ ‫متحد و محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئیس جمهور ایران اسالمی و‬ ‫ریاست کنونی جنبش عدم تعهد سخنرانی کردند‪.‬‬ ‫رهبر معظم انق�لاب اس�لامی در مراس��م افتتاحیه‬ ‫ش��انزدهمین اجالس عدم تعهد فرمودن��د‪« :‬در اینجا گرد‬ ‫امده ایم تا به هدایت حرکتی که در ش��ش دهه قبل توسط‬ ‫برخی از رهبران دلس��وز دنیا پایه گذاری شد ادامه دهیم و‬ ‫بلکه به ان جانی تازه و تحرکی دوباره ببخشیم‪».‬‬ ‫ایشان تاکید کردند‪« :‬سخن ما ان است که اتاق فرمان‬ ‫جهان نباید با دیکتاتوری چند کشور جهان اداره شود‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با اعالم ایس��تادگی بر حق‬ ‫هسته ای ایران گفت‪« :‬من تاکید می کنم جمهوری اسالمی‬ ‫هرگز درپی اس��تفاده از صالح هس��ته ای نیست و هرگز از‬ ‫حق هس��ته ای ملت خود چشم پوش��ی نخواهد کرد‪ ،‬شعار‬ ‫‪33‬‬ ‫ما انرژی هس��ته ای برای همه و س�لاح هس��ته ای برای‬ ‫هیچ کس است‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫انتقاد المرس�ی از حق وتوی اعضای ش�ورای‬ ‫امنیت‬ ‫در ادامه محمد المرس��ی رئیس جمهور مصر سخنان‬ ‫خود را اغاز کرد‪ .‬او در سخنانش انتقاداتی را در مورد دولت‬ ‫بشاراسد بیان کرد‪.‬‬ ‫المرس��ی همچنین از نبود نماینده ای از قاره افریقا در‬ ‫شورای امنیت انتقاد کرد و بر توس��عه شورای امنیت برای‬ ‫افزایش نمایندگی جامعه جهانی و افزایش اختیارات مجمع‬ ‫عمومی س��ازمان ملل متحد تاکید کرد و گفت‪« :‬ش��ورای‬ ‫امنیت به دلیل وجود حق رای وت��و از تصمیم گیری ناتوان‬ ‫شده است که می توان به عنوان مثال به بحران سوریه اشاره‬ ‫کرد‪ ».‬المرس��ی همچنین بر حق ملت فلس��طین در تعیین‬ ‫سرنوشت تاکید کرد و از همه فلس��طینی ها با دیدگاه های‬ ‫مختلف خواست بدون در نظرگرفتن اختالفات‪ ،‬اشتی ملی‬ ‫را اجرایی کنند‪.‬‬ ‫المرس��ی با اعالم اینکه جنبش عدم تعهد باید نقش‬ ‫محوری را در جه��ان ایفا کند گفت ک��ه مصر برای تحقق‬ ‫اهداف جنبش عدم تعه��د با ایران هم��کاری خواهد کرد‪.‬‬ ‫وی همچنین بر حق اس��تفاده صلح امیز کشورها از انرژی‬ ‫هس��ته ای تاکید کرد‪.‬رئیس جمه��وری مصر ب��ا تاکید بر‬ ‫ضرورت ایفای نقش عدم تعهد در ای��ن برهه زمانی‪ ،‬تاکید‬ ‫کرد‪« :‬تبعیض‪ ،‬نژادپرستی‪ ،‬تعصب‪ ،‬تروریسم بین المللی و‬ ‫بحران اب و هوا امروزه دنیا را فرا گرفته است‪».‬وی با اشاره‬ ‫به پیروزی انقالب بزرگ مصر علیه دیکتاتوری ‪ 30‬س��اله‬ ‫وابسته به امریکا و اس��رائیل افزود‪« :‬مصری ها برای تغییر‬ ‫نظام و عبور به سمت مرحله انتقالی‪ ،‬با یکدیگر همدل شدند‬ ‫و امروز در یکی از مهمترین لحظه های تاریخ معاصر پس از‬ ‫پیروزی انقالب مصر گرد هم امده ایم‪».‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه انقالب مصر سنگ بنای خیزش‬ ‫بهار عربی را پایه ریزی کرد‪ ،‬گفت‪« :‬انقالب مصر در محقق‬ ‫ساختن اهداف سیاسی خود در انتقال قدرت به غیرنظامیان‬ ‫موفق شد‪».‬‬ ‫رئیس جمهور مصر همچنی��ن از میزبانی ایران برای‬ ‫اجالس عدم تعهد تشکر کرد و گفت که اطمینان دارد ایران‬ ‫در ریاست سه س��ال اینده بر این جنبش موفق خواهد بود‪.‬‬ ‫وی پس از پایان س��خنرانی اش‪ ،‬ریاس��ت دوره ای جنبش‬ ‫عدم تعهد را به محم��ود احمدی ن��ژاد رئیس جمهور ایران‬ ‫واگذار کرد‪.‬‬ ‫س��خنران بعدی مهمترین روز اجالس بان کی مون‪،‬‬ ‫دبیر کل سازمان ملل متحد بود‪ .‬او که برخالف هشدارهای‬ ‫امریکا و اسرائیل‪ ،‬به ایران سفر کرده است در زمینه برنامه‬ ‫هسته ای ایران‪ ،‬تهران و گروه ‪ 5+1‬را به اعتمادسازی دعوت‬ ‫کرد‪.‬وی همچنین از مقامات ایرانی خواس��ت برای کاهش‬ ‫نگرانی ها درباره برنامه هسته ای تهران‪ ،‬دست به اقدامات‬ ‫ملموس بزنند‪.‬‬ ‫بان کی مون با اشاره به س��خنان مقام معظم رهبری‬ ‫درباره خاورمیانه عاری از س�لاح هس��ته ای گفت که این‬ ‫پیشنهاد از طرف ایران مطرح ش��د و ما ان را تائید می کنیم‬ ‫و همه کش��ورهای جهان نیز بای��د ان را تائید کنند‪.‬وی در‬ ‫بخش دیگری از س��خنانش همه کش��ورها را به ش��نیدن‬ ‫سخنان ملت های خود و اجرای خواسته های انها در زمینه‬ ‫تحقق عدالت‪ ،‬کرامت و حقوق بشر فراخواند و گفت‪« :‬هم‬ ‫اکنون جنبش عدم تعهد دو سوم اعضای سازمان ملل متحد‬ ‫را دربر گرفته است‪ .‬ما باید مشارکت خود را در اینده افزایش‬ ‫دهیم زیرا از تن��وع فرهنگی برخورداری��م که دارای هدف‬ ‫مشترکی اس��ت‪».‬بان کی مون کش��ورهای عضو جنبش‬ ‫عدم تعهد را به همکاری و دوری از رویارویی میان یکدیگر‬ ‫دعوت کرد و گفت‪« :‬انقالب ه��ا در منطقه از عمق ملت ها‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪34‬‬ ‫اغاز شدند‪ ،‬ملت هایی که از ارزش های انسانی دفاع کردند‪.‬‬ ‫جنبش عدم تعه��د به عنوان دومین س��ازمان بزرگ پس از‬ ‫سازمان ملل متحد در روند حمایت از صلح جهانی از اهمیت‬ ‫باالیی برخوردار است‪».‬خبرگزاری فرانسه گزارش داد که‬ ‫مارتن نیسیرکی‪ ،‬سخنگوی دبیر کل سازمان ملل متحد نیز‬ ‫از تهران به خبرنگاران در نیویورک گفت‪« :‬بان کی مون در‬ ‫ایران تاکید کرد که حل مساله هس��ته ای تهران از طریق‬ ‫دیپلماتیک و راه های مسالمت امیز امکان پذیر است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬بان کی مون از مقامات ایرانی خواس��ت‬ ‫تا با استفاده از نفوذ خود از مقامات سوریه بخواهند شرایط‬ ‫را برای گفت وگ��و میان حکومت و مخالف��ان فراهم کنند‪.‬‬ ‫بان کی مون همچنی��ن ضمن مخالف با مس��لحانه کردن‬ ‫نزاع در س��وریه از همه کشورها خواس��ت از ارائه سالح به‬ ‫طرف های درگیر در سوریه خودداری کنند‪».‬‬ ‫بان کی مون همچنین از دولت و ملت ایران به خاطر‬ ‫میزبانی و برگزاری اجالس س��ران عدم تعهد تشکر کرد و‬ ‫ضمن قدردانی از مصر به خاطر ریاست دوره گذشته جنبش‬ ‫گفت‪« :‬من ماه پیش از کرواسی دیدن کردم که زمانی اسم‬ ‫ان یوگس�لاوی بود‪ ،‬جمال عبدالناصر‪ ،‬جواه��ر لعل نهرو‬ ‫و تیتو در انجا ب��ا یکدیگر مالقات کردند ت��ا این جنبش را‬ ‫بنیان گذارند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬من از ان رهبران نقل قول می کنم که ما‬ ‫نمی توانیم صلح داشته باشیم‪ ،‬مگر اینکه با یکدیگر همکاری‬ ‫کنیم و امنیت جهان��ی را به وج��ود و ازادی را ب��ه ارمغان‬ ‫اوریم‪».‬دبیرکل سازمان ملل گفت‪« :‬ان زمان مساله اصلی‬ ‫ازادی از استعمار و کشورهای قدرتمند جهانی بود‪ ،‬اما ازادی‬ ‫معانی دیگری هم دارد و ام��روز می بینیم که ارزوی ازادی‬ ‫در داخل ملت ها‪ ،‬ارزو برای مش��ارکت کردن‪ ،‬صدای خود‬ ‫را به گوش دیگران رساندن و داشتن حق تعیین سرنوشت‬ ‫خود را داریم‪».‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪« :‬از زمان اخرین اجالس سران‬ ‫این بخش از دنیا یعنی تون��س‪ ،‬مصر‪ ،‬لیبی‪ ،‬یمن و غیره در‬ ‫ واقع در مرکز توجه قرار داشته است‪».‬‬ ‫احمدی نژاد‪ :‬همه کشورها ناراضی هستند‬ ‫محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئیس جمهور کش��ورمان نیز در‬ ‫ابتدای سخنان خود در افتتاحیه شانزدهمین اجالس سران‬ ‫جنبش عدم تعهد‪ ،‬خطاب به حضار و میهمانان اجالس گفت‪:‬‬ ‫«از جانب ملت ایران حضور شما را در خانه خودتان‪ ،‬ایران‬ ‫گرامی می دارم و از حسن اعتماد شما به ملت و دولت ایران‬ ‫و برادرتان قدردانی می نمایم‪».‬‬ ‫محمود احمدی نژاد با بیان اینک��ه در این مکان گرد‬ ‫هم امده ایم تا با بررسی ش��رایط و روند تحوالت به منظور‬ ‫ساختن اینده بهتر برای ملت هایمان و برای جامعه بشری‬ ‫هم اندیشی و اقدام نماییم‪ ،‬گفت‪« :‬شک نداریم که همه ما‬ ‫و بلکه همه ملت ها از وضع موجود ناراضی اند و هنوز ارزوها‬ ‫و ارمان های تاریخی و مش��ترک بش��ری یعن��ی رفع فقر‪،‬‬ ‫تبعیض‪ ،‬تهدید‪ ،‬تحقیر‪ ،‬جنگ و کینه ورزی و استقرار زندگی‬ ‫سعادتمند سرشار از زیبایی و عش��ق و نشاط و سالمت در‬ ‫سایه عدالت و ازادی و کرامت و صلح پایدار فرصت تحقق‬ ‫مناسب پیدا نکرده اس��ت‪».‬احمدی نژاد با اش��اره به اینکه‬ ‫صدها سال پی در پی‪ ،‬رنج نوع انس��ان و ملت ها ادامه یافته‬ ‫اس��ت و در دوره اخیر پس از عبور از برده داری و استعمار‪،‬‬ ‫مشابه همان شرایط اما به شکلی دیگر بر سر ملت ها سایه‬ ‫انداخته است‪ ،‬اظهار داش��ت‪« :‬بخش عمده ثروت و مراکز‬ ‫اصلی اقتصادی جهان در اختیار چند گروه سرمایه دار از چند‬ ‫دولت قرار دارد و اکثریت ملت ها ضمن اینکه در فقر به سر‬ ‫می برند باید تاوان سوء استفاده ها و سوء مدیریت های انان‬ ‫را نیز بپردازند‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با اش��اره به اینکه انحص��ار در مدیریت‬ ‫شورای امنیت نیز کامال روشن است‪ ،‬افزود‪« :‬بعد از ‪ 65‬سال‬ ‫و به رغم اذعان همه ملت ها به حقوق حقه ملت فلس��طین‪،‬‬ ‫رفتار شورای امنیت در عمل به تثبیت و گسترش اشغالگری‬ ‫و ظلم و جنایات رژیم جعلی و تحمیلی صهیونیستی منجر‬ ‫شده اس��ت‪ ».‬احمدی نژاد با طرح این سوال که کدام ملت‬ ‫مستقل توانسته بدون نگرانی یا دادن امتیاز‪ ،‬حقوق اساسی‬ ‫خود را با اتکاء به شورای امنیت اس��تیفا کند‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«اصوال چگونه می ت��وان تصور ک��رد که با وج��ود امتیاز‬ ‫انحصاری وتو در دست دولت هایی مثل امریکا و انگلیس‬ ‫که همواره یک طرف تمام مناقشات بوده اند‪ ،‬امکان عمل‬ ‫مستقل و عدالت مدار برای شورای امنیت باقی بماند‪ ».‬دکتر‬ ‫احمدی نژاد با گرامیداش��ت یاد و خاطره بنیانگذاران فقید‬ ‫جنبش عدم تعهد و همچنین رئیس جمهور و نخس��ت وزیر‬ ‫شهید ایران‪ ،‬اقایان رجایی و باهنر که ‪ 31‬سال قبل در چنین‬ ‫روزهایی‪ ،‬توسط تروریست ها به شهادت رسیدند‪ ،‬از حضار‬ ‫خواست که ایستاده و با یک دقیقه سکوت برای ارامش روح‬ ‫انان دعا کنند‪.‬‬ ‫خش�م رژیم صهیونیس�تی از حض�ور محمود‬ ‫عباس در تهران‬ ‫پیش از برگزاری اجالس شانزدهم در تهران اسماعیل‬ ‫هنیه‪ ،‬رهبر حم��اس با اعالم این موضوع ک��ه از وی برای‬ ‫ش��رکت در این اجالس دعوت به عمل امده‪ ،‬باعث ایجاد‬ ‫اختالفاتی شد‪.‬‬ ‫برخی معتقد بودند که باید دولت خودگردان به عنوان‬ ‫نماینده فلس��طینیان در این اجالس حاضر ش��ود و حضور‬ ‫اعضای حماس موجب ناراحتی فلس��طینیان خواهد شد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر رس��انه های جهان با دامن زدن به این موضوع‬ ‫سعی کردند تا مس��اله دعوت از اس��ماعیل هنیه را به یک‬ ‫حاشیه برای اجالس تبدیل کنند‪.‬‬ ‫انها معتقد بودند که برخ��ی دولت ها با حضور حماس‬ ‫در این اجالس مخالفند‪ ،‬اما سخنگوی وزارت خارجه ایران‬ ‫در واکنشی با اعالم رس��می این موضوع که تنها از دولت‬ ‫خودگردان فلسطین برای ش��رکت در این اجالس دعوت‬ ‫شده به گمانه زنی ها پایان داد‪ .‬پس از حضور محمود عباس‬ ‫در ایران وزیر امور خارجه رژیم صهیونیس��تی که از شرکت‬ ‫وی در اجالس تهران به خشم امده بود‪ ،‬خواستار ترور وی‬ ‫به محض ورود به رام اهلل ش��د‪« .‬اویگ��دور لیبرمن» لحن‬ ‫تحریک امیز خود علیه «محمود عب��اس» را افزایش داده‬ ‫و در همین راستا خواس��تار ترور عباس یا محاصره وی به‬ ‫محض ورود به رام اهلل شد‪.‬‬ ‫لیبرمن در اظهاراتی کوتاه به کان��ال دهم تلویزیون‬ ‫رژیم صهیونیس��تی گفت‪« :‬ای��ن یک روز س��یاه در تاریخ‬ ‫اسرائیل اس��ت که عباس به اجالس��ی در ایران پا گذاشته‬ ‫است‪» .‬‬ ‫بازتاب گسترده سخنان رهبری‬ ‫در حالی ک��ه چن��د دقیق��ه بیش��تر از پایان س��خنان‬ ‫مقام معظم رهبری در افتتاحیه اجالس سران نگذشته بود‪،‬‬ ‫بازتاب های حضور سران کشور ها در ایران و همچنین نگاه‬ ‫ایران به این اجالس در رسانه های گوناگون منتشر شد‪.‬‬ ‫«یورو نیوز» با توجه به نقش ای��ران در این اجالس و‬ ‫در منطقه نوشته اس��ت‪« :‬ایران کشوری است که می تواند‬ ‫به عنوان ایجاد کننده صلح در جهان‪ ،‬نقش داش��ته باش��د؛‬ ‫نقشی که اتفاقا و به گزارش این رسانه اروپایی‪ ،‬بان کی مون‬ ‫از ایران درخواست کرده ان را بر عهده بگیرد‪».‬‬ ‫«نیوز انترنش��نال» هم درباره س��خنان رهبر انقالب‬ ‫نوش��ته اس��ت‪« :‬رهبر انقالب ایران بار دیگ��ر تاکید کرد‬ ‫که ایران هیچ گاه به دنبال سالح هس��ته ای نخواهد رفت‬ ‫و اس��تفاده از س�لاح کش��تار جمعی و هس��ته ای‪ ،‬گناهی‬ ‫نابخشودنی است‪«».‬ایندپندنت» نیز همین خبر را با انتخاب‬ ‫این بخش از س��خنان رهبر انقالب منتش��ر کرده و نوشته‬ ‫است‪« :‬این سیاس��ت ایران بر خالف ادعاهای کشورهای‬ ‫غربی است‪« ».‬میدل ایس��ت انالین» نیز به سخنان رهبر‬ ‫انقالب توجه ویژه ای کرده و سخنان ایشان را برجسته کرده‬ ‫است‪« .‬استار انالین» دیگر رس��انه ای است که تاکنون به‬ ‫بازتاب سخنان رهبر انقالب پرداخته است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫حاشیه های برگزاری اجالس‬ ‫در حاش��یه برگزاری ای��ن اجالس پیش از نشس��ت‬ ‫افتتاحیه مراسم گرامیداشت یاد شهدای هسته ای در سالن‬ ‫همایش های بین المللی صدا و س��یما برگزار ش��د و در این‬ ‫نشست ارمیتا‪ ،‬دختر خردسال شهید داریوش رضایی نژاد به‬ ‫دو زبان انگلیسی و فارسی خطاب به سران کشورهای عضو‬ ‫جنبش عدم تعهد گفت‪« :‬م��ا زنده ایم و پای خون پدرانمان‬ ‫ایستاده ایم‪ ».‬همچنین علیرضا احمدی روشن پسر خردسال‬ ‫شهید احمدی روشن نیز در این نشست حضور داشت‪.‬‬ ‫در مح��ل ورودی س��الن برگزاری اج�لاس بقایای‬ ‫اتومبیل های ش��هدای هس��ته ای ایران ب��رای نمایش به‬ ‫میهمانان قرار داده شده بود‪.‬‬ ‫یس��ری ابوش��ادی‪ ،‬نماینده س��ابق مصر در اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی ضمن ابراز همدردی با خانواده های‬ ‫شهدای هس��ته ای گفت‪« :‬ایران باید اینگونه اقدامات را از‬ ‫طریق دادگاه های بین المللی پیگیری کند‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫دیدار استراتژیک روسای جمهور ایران و مصر‬ ‫عصر پنج شنبه گذش��ته و در حاشیه اجالس سران در‬ ‫تهران روس��ای جمهور دو کش��ور دیدار و گفت وگو کردند‪.‬‬ ‫رئیس جمهور ایران اسالمی در این دیدار با اشاره به اینکه‬ ‫رژیم صهیونیستی و سلطه طلبی غربی ها و امریکا تهدیدی‬ ‫برای ملت های منطقه و جهان محس��وب می شود‪ ،‬تاکید‬ ‫کرد‪« :‬مستکبران هرگز خواهان پیش��رفت و قدرت یافتن‬ ‫ملت های مستقل و عدالت طلب نبوده و دوستی و دشمنی‬ ‫انها با ملت ها براساس منافع و اهداف دراز مدتی است که در‬ ‫عرصه بین المللی دنبال می کنند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور با اش��اره به اینکه جمهوری اس�لامی‬ ‫ایران و مص��ر فرهنگ بس��یار نزدیکی با یکدیگ��ر دارند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬مطمئنا جایگاه ملت مصر باالتر از ان چیزی‬ ‫است که تا امروز در اختیار انها بوده و اگر چه در ابتدای راه‬ ‫تحوالت قرار دارند‪ ،‬ام��ا یقینا ملت مصر ای��ن تحوالت را‬ ‫سریع تر پشت سر گذاشته و جایگاه واقعی خود را در منطقه‬ ‫و جهان باز خواهد یافت‪».‬‬ ‫محم��د المرس��ی‪ ،‬رئیس جمه��ور مصر نی��ز در این‬ ‫دیدار ضم��ن تقدیر از جمهوری اس�لامی ای��ران به خاطر‬ ‫میزبانی و برگزاری شایس��ته ش��انزدهمین اجالس سران‬ ‫کش��ورهای عضو جنب��ش عدم تعه��د گفت‪« :‬احس��اس‬ ‫دوستی و برادری میان مردم ایران و مصر احساسی متقابل‬ ‫بوده‪».‬رئیس جمهور مصر روابط میان کشورهای اسالمی‬ ‫را بر مبنای مناسبات استراتژیک دانست و گفت‪« :‬مصلحت‬ ‫حقیقی ملت های منطقه در این نهفته است که همگان یک‬ ‫روند مناسب را با استفاده از ساختارهای موجود و براساس‬ ‫مناسبات همه جانبه شکل دهیم‪».‬‬ ‫محمد المرسی همچنین در خصوص تحوالت سوریه‬ ‫نیز با بیان اینکه مشکالت در این کشور تنها با میانجی گری‬ ‫کشورهای تاثیرگذار در منطقه مانند ایران و تالش انان در‬ ‫جهت حل مشکل برطرف خواهد شد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬مصر‬ ‫نیز ایران را به عنوان شریک استراتژیک خود دانسته و معتقد‬ ‫اس��ت باید همه با نگاهی مثبت به این��ده ‪ ،‬برای تحوالت‬ ‫منطقه ای شرایط مناسبی را فراهم اورند‪».‬‬ ‫پیش�گامی و رهب�ری ایران در معتدل س�ازی‬ ‫منطقه‬ ‫دبیرکل سازمان ملل در نشست خبری پیش از ترک‬ ‫تهران با تش��کر از دولت و مردم ایران به خاطر دعوت وی‬ ‫برای شرکت در اجالس تهران گفت‪« :‬این اجالس نه تنها‬ ‫موجب ارتقای جایگاه سیاس��ی ایران در جامعه بین المللی‬ ‫شد‪ ،‬بلکه به معنای نشان دادن پیش��گامی و رهبری ایران‬ ‫برای ایفای یک نقش معتدل و سازنده در مسائل منطقه ای‬ ‫و بین المللی است‪».‬‬ ‫بان کی مون با بیان اینکه در س��فر ب��ه تهران برای‬ ‫ش��رکت در اجالس عدم تعهد با رهبر جمهوری اس�لامی‬ ‫ایران‪ ،‬رئیس جمهور‪ ،‬دبیر ش��ورای عالی امنیت ملی و چند‬ ‫تن دیگر از مقامات ایران و دانشجویان یکی از دانشگاه های‬ ‫تهران دیدار و گفت وگ��و کرده‪ ،‬گف��ت‪« :‬همچنین درباره‬ ‫پرونده هس��ته ای ایران نیز مذاکراتی داش��تیم و خواستار‬ ‫اقداماتی از س��وی ایران ش��دم که نش��ان دهد ب��ه دنبال‬ ‫فعالیت های صلح امیز در پرونده هسته ای خود هستند‪».‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه در خصوص مس��اله حقوق بشر‬ ‫نیز نگرانی های خود را به دولت ای��ران انتقال دادم‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«در این دیدارها خواس��تار توجه به این مساله در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اینده این کش��ور شدم‪ .‬همچنین از ایران‬ ‫خواس��تم که با نماینده ویژه س��ازمان حقوق بشر در ایران‬ ‫همکاری بیشتری کند‪».‬‬ ‫همچنین در حاشیه این اجالس رهبری نظام با افراد‬ ‫مختلفی از جمله بان کی مون و موهان سینگ‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫هند دیدار و گفت وگو کردند‪ .‬ایشان در دیدار با بان کی مون‬ ‫با اشاره به س��خنان خود به صحبت های دبیرکل سازمان‬ ‫ملل متحد در مورد موضوع هس��ته ای ایران اشاره کردند و‬ ‫افزودند‪« :‬امریکایی ها اطالع کامل دارند که ایران به دنبال‬ ‫سالح هسته ای نیست و فقط به دنبال بهانه جویی هستند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی با اش��اره به اعتراف غربی ها‬ ‫مبنی بر تالش برای ایج��اد خرابکاری اینترنت��ی و فنی از‬ ‫طریق برخی بدافزارها از جمله استاکس نت‪ ،‬افزودند‪« :‬چرا‬ ‫ی در این خصوص موضع گیری‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫نکرد؟»‬ ‫در این دیدار اقای بان کی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان ملل‬ ‫متحد ضمن تبریک ریاس��ت ایران بر جنبش عدم تعهد‪ ،‬به‬ ‫نقش و جایگاه بسیار مهم و تاثیرگذار ایران در منطقه اشاره‬ ‫کرد و گفت‪« :‬درخصوص س��وریه من به عن��وان دبیرکل‬ ‫سازمان ملل از جمهوری اسالمی ایران درخواست می کنم‬ ‫که با استفاده از نفوذ و قدرت خود‪ ،‬زمینه حل بحران سوریه‬ ‫را فراهم کند‪».‬‬ ‫همچنین رهبر معظم انقالب اسالمی در دیدار اقای‬ ‫«مان موهان س��ینگ» نخس��ت وزیر هند و هیات همراه‪،‬‬ ‫با اش��اره به س��ابقه ارتباطات فرهنگی‪ ،‬عاطفی‪ ،‬تمدنی و‬ ‫تاریخی دو ملت ای��ران و هند‪ ،‬تاکید کردن��د‪« :‬ملت ایران‬ ‫همواره نگاه مثبتی به هند داشته اند و همه این موارد زمینه‬ ‫بسیار مناسبی برای گسترش بیش از پیش روابط دو کشور‬ ‫است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه نمی توان به‬ ‫همکاری شرکای بین المللی اعتماد کرد‪ ،‬خاطرنشان کردند‪:‬‬ ‫«یکی از این شرکای بین المللی غیرقابل اطمینان‪ ،‬امریکا‬ ‫است که فقط برای یک دولت‪ ،‬شریک قابل اطمینانی است‬ ‫و ان دولت هم‪ ،‬دولت صهیونیستی است‪».‬‬ ‫همچنین همسران روس��ای جمهور ‪ 29‬کشور عضو‬ ‫جنبش عدم تعهد نیز با حض��ور در تاالر این��ه وزارت امور‬ ‫خارجه در ضیافت شام همس��ر احمدی نژاد شرکت کردند‪.‬‬ ‫خانم فراحی طی سخنانی ضمن خوش امد گویی به همسران‬ ‫روسای جمهور کش��ور های عضو جنبش عدم تعهد اظهار‬ ‫داشت‪« :‬رسیدن به جامعه س��عادتمند‪ ،‬صلح پایدار و حفظ‬ ‫ارزش های معنوی که فصل مش��ترک همه تمدن هاست‬ ‫نیاز به همدلی و تالش مشترک دارد تا اهداف باالی جنبش‬ ‫عدم تعهد محقق شود‪».‬‬ ‫‪35‬‬ ‫ندارند‪ .‬تحریم های ظالمانه ای علیه ایران و خیلی از کشورها‬ ‫اجرا می شود‪ ،‬چراکه ش��ورای امنیت سازمان ملل مبدل به‬ ‫ابزاری در دست دارندگان حق وتو ش��ده است‪ .‬این مساله‬ ‫هم به حیثیت نهاد بین الملل��ی ضربه می زند و هم این نهاد‬ ‫به جای ایجاد صلح و امنیت پایدار مبدل به وسیله ای برای‬ ‫هوسرانی سیاس��ی قدرت های بزرگ می شود‪ .‬گروه نم اگر‬ ‫نهاد بین المللی ایج��اد و وحدت درونی خ��ود را حفظ کند‬ ‫می تواند نسبت به اقدامات غیر قانونی این کشورها و غربی ها‬ ‫و رفتار دوگانه ای که خیلی از غربی ها نس��بت به مس��ائل‬ ‫بین المللی دارند تاثیر گذار باشد‪ .‬راه حل سوری‪-‬سوری در‬ ‫سوریه‪ ،‬بحث خاورمیانه عاری از س�لاح هسته ای‪ ،‬مساله‬ ‫صلح و تشکیل کشور فلسطینی نیز از جمله مواردی است‬ ‫که گروه نم می تواند بر ان تاثیر گذار باشد‪.‬‬ ‫برخی از کش�ورهای عض�و جنبش مانن�د هند و‬ ‫اندونزی در مسیر توسعه سریع قرار گرفته اند‪،‬‬ ‫به گون�ه ای که حت�ی هن�د در زم�ره قدرت های‬ ‫نو ظهور دنیا قرار گرفته اس�ت‪ ،‬قرار گرفتن این‬ ‫کشورها در کنار کشورهای کوچک و ضعیف دنیا‬ ‫چه پیامدهایی را می تواند در بر داشته باشد؟‬ ‫نموحلبحران هایبینالمللی‬ ‫تو گو با دکتر محمد مهدی مظاهری‬ ‫گف ‬ ‫‪3‬‬ ‫سیاست‬ ‫شانزدهمین اجالس سران کش�ورهای غیر متعهد به میزبانی و ریاست جمهوری اسالمی ایران در حالی برگزار‬ ‫می شود که امریکا و غرب سعی در به انزوا کش�اندن ایران دارند‪ .‬همچنین بحث پرونده هس�ته ای ایران به یکی از‬ ‫بحث های داغ روز جوامع بین المللی تبدیل شده و تحریم های فراوانی علیه ایران اعمال می شود‪ .‬به دلیل تاثیر گذاری‬ ‫فراوان جنبش عدم تعهد این اجالس برای ایران از اهمیت بسیار باالیی برخوردار است و میزبانی و ریاست دوره ای‬ ‫سه س�اله این اجالس می تواند کمک ش�ایان توجهی به شکس�تن تحریم ها کند‪ .‬در همین مورد طی گفت وگویی با‬ ‫محمد مهدی مظاهری‪ ،‬معاون فرهنگی دانشگاه ازاد اسالمی و کارشناس مسائل بین الملل میزان و نحوه تاثیر گذاری‬ ‫ایران را در این اجالس مورد ارزیابی قرار دادیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫سمیه دژ‬ ‫جنبش عدم تعهد در زمان جنگ س�رد شروع به‬ ‫کار کرد‪ ،‬اما با فروپاش�ی اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫به تعداد اعضای جنبش افزوده شد‪ ،‬چرا با وجود‬ ‫تغییر در نظام بین الملل ای�ن جنبش مورد توجه‬ ‫کشورها قرار گرفت؟‬ ‫‪ l‬پس از جنگ جهان��ی دوم و ش��کل گیری نظام‬ ‫دو قطب��ی در نظام بین الملل از س��وی برخی از کش��ورهای‬ ‫مستقل تالش هایی انجام شد تا الگوی نوینی را در سیاست‬ ‫بین الملل ارائه دهند‪ .‬اعضای جنبش گروهی برخاسته از ملل‬ ‫افریقایی و اس��یایی بودند و برای اینکه از دس��ته بندی های‬ ‫سیاسی‪ -‬نظامی‪ -‬اقتصادی مرسوم ان زمان کنار بکشند این‬ ‫جنبش را تشکیل دادند‪ .‬بنابراین این جنبش به دلیل احیای‬ ‫هویت مستقل تشکیل شد و به جنبش عدم تعهد یا همان عدم‬ ‫وابستگی و به اصطالح به نم شهرت یافت‪ .‬کشورهایی مانند‬ ‫هند‪ ،‬مصر‪ ،‬افریقای جنوبی‪ ،‬اندون��زی و کوبا از اعضای این‬ ‫جنبشند‪ .‬اعضای جنبش قصد داشتند ضمن تضمین استقالل‬ ‫کشورهای خودش��ان‪ ،‬بلوک بندی های ناشی از تصمیمات‬ ‫دو ابر ق��درت را از بین ببرند‪ .‬ب��ا وجود اینکه ای��ن جنبش از‬ ‫اغاز تاس��یس توفیقاتی را در عرصه های مختلف داشت‪ ،‬اما‬ ‫ابر قدرت ها از زمان شکل گیری این جنبش تالش کردند از‬ ‫وحدت میان اعضا جلوگیری کنند‪ ،‬چرا که سیاس��ت مستقل‬ ‫از سوی جنبش عدم تعهد با سیاس��ت ابرقدرتی قدرت های‬ ‫بزرگ مغایرت داش��ت و تمام این نکات تاکیدی بر گسترش‬ ‫این جنبش است‪.‬‬ ‫‪36‬‬ ‫چرا تا کنون فعالیت زیاد یا موثری از جنبش دیده‬ ‫نشده است؟‬ ‫‪ l‬در زم��ان تش��کیل جنب��ش‪ ،‬دال��س‬ ‫رئیس جمه��ور وق��ت امریکا ب��ود‪ .‬وی اعالم ک��رد هرکه‬ ‫با ما نیس��ت علیه ماس��ت‪ .‬این ابر ق��درت جناح هایی را در‬ ‫چارچ��وب عدم تعهد شناس��ایی و تقوی��ت کرد ت��ا بتواند‬ ‫بر سیاستگذاری ها و تصمیمات غیر متعهد ها اثرگذاری کند‪.‬‬ ‫وقتی در انجا موفق نشد راه دوم را در پیش گرفت‪ .‬بنابراین‬ ‫برخی معتقدند که ما در عرصه عمل تعداد انگشت شماری‬ ‫غیر متعهد داریم‪.‬‬ ‫بنابراین نفوذ قدرت های ب��زرگ در این جنبش یکی‬ ‫از علل ناکامی این گروه سیاس��ی در اتخاذ مواضع مستقل‬ ‫در چند دوره گذشته اس��ت‪ .‬دلیل دیگر عدم وجود ضمانت‬ ‫اجرایی ب��رای قطعنامه های صادر ش��ده از س��وی جنبش‬ ‫اس��ت‪ .‬وقتی ضمانت اجرایی وجود ن��دارد توفیقی هم در‬ ‫اثر گذاری در معادالت بین المللی مشاهده نمی شود‪ .‬دلیل‬ ‫دیگر ترکیب ناهمگون اعضاس��ت‪ .‬اعضای جنبش ساختار‬ ‫سیاسی‪ ،‬اقتصادی بسیار متفاوتی دارند و تمام اینها مانع از‬ ‫تالش گروه نم در ایستادگی مقابل قدرت های بزرگی مانند‬ ‫امریکا می شود‪.‬‬ ‫درس�ت اس�ت که قطعنامه های صادر ش�ده از‬ ‫سوی نم ضمانت اجرایی ندارد‪ ،‬اما چیزی حدود‬ ‫‪ 70‬درصد س�ازمان مل�ل را اعضای نم تش�کیل‬ ‫می دهن�د‪ ،‬ایا این ب�ر اثر گ�ذاری این گ�روه در‬ ‫مجامع بین المللی نمی افزاید؟‬ ‫‪ l‬اعضای نم راهی جز اتحاد و همبس��تگی درونی‬ ‫‪ l‬این که این کشورها در کنار یکدیگر قرار گیرند‬ ‫پدیده ناپسندی نیست‪ .‬کشور های تاثیرگذاری مانند ایران‪،‬‬ ‫مصر‪ ،‬اندونزی و هند در این اجالس حضور دارند و در کنار‬ ‫این کشورها‪ ،‬کشورهای ضعیفی از نظر سیاسی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و بین المللی قرار دارند‪ .‬در اسیا و افریقا کشورهای مختلفی‬ ‫وجود دارد‪ .‬انچه مهم اس��ت ای��ن که ب��ه اهمیت حضور‬ ‫کشورهای تاثیرگذار در این اجالس واقف باشیم‪ .‬همچنین‬ ‫کمیت ع��ددی این جنبش نیز از اهمی��ت باالیی برخوردار‬ ‫است که کشورهای ضعیف نیز تش��کیل دهنده این کمیت‬ ‫می باش��ند‪ .‬هرکدام از این دو گروه با رویکرد خاص خود در‬ ‫جنبش تاثیرگذارند‪.‬‬ ‫تقریبا یک ماه پیش از حمله امریکا به عراق این‬ ‫جنبش تش�کیل جلس�ه داده بود‪ ،‬در حال حاضر‬ ‫هم بحث س�وریه داغ است و چش�م ها به دنبال‬ ‫تصمیم�ات س�ازمان مل�ل در خص�وص بحران‬ ‫س�وریه‪ .‬با در نظر گرفتن این موضوع که مساله‬ ‫س�وریه در این نشس�ت مط�رح می ش�ود‪ ،‬این‬ ‫جنبش چ�ه تاثیراتی ب�ر روند تحوالت س�وریه‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬بحران سوریه فراتر از منطقه است و دیگران ان را‬ ‫مدیریت می کنند‪ ،‬بنابراین بحث محور عربی‪-‬غربی مطرح‬ ‫شده است‪ .‬من معتقدم باید در اجالس غیر متعهد ها در تهران‬ ‫و مدیریت اتی جنبش بر راه حل سوری‪-‬سوری تاکید شود‬ ‫و این راه حلی است که کوفی عنان ان را مطرح کرد و اخضر‬ ‫االبراهیم��ی ان را پیگیری می کند؛ همچنی��ن مورد تایید‬ ‫روسیه و چین اس��ت و ایران هم به دنبال این مساله است‪.‬‬ ‫حتی خیلی از کشورهای منطقه نیز این طرح را قبول دارند‬ ‫و طرحی که المرسی اعالم کرده به این طرح بسیار نزدیک‬ ‫است‪ .‬این طرح می تواند مسیر را برای حل بحران پیچیده‬ ‫سوریه هموار کند‪ .‬غربی ها با همکاری ترکیه و محور عربی‬ ‫ضد سوری خواهان اجرای سناریوی لیبی در سوریه هستند‪،‬‬ ‫بنابراین در خصوص افزایش خشونت ها کار می کنند و یک‬ ‫چه��ره ضد مردمی از دولت س��وریه به تصویر می کش��ند‪،‬‬ ‫هرچند که کشتار مردم بی دفاع چه از طرف دولت سوریه و‬ ‫چه از طرف مخالفان امری غیر انسانی است‪ .‬در لیبی تالش‬ ‫شد تا اعتراض مردمی به جنگ داخلی مبدل شود و همین‬ ‫برنامه را در سوریه می خواهند پیاده کنند‪ .‬خوشبختانه این‬ ‫س��ناریو توفیقی نداش��ته و خود غربی ها نیز به این نتیجه‬ ‫رس��یده اند‪ ،‬بنابراین در اینجا س��ناریوی دیگری را مطرح‬ ‫می کنند و ان تجزیه سوریه اس��ت‪ .‬غربی ها و محور عربی‬ ‫ضد سوری س��ه منطقه را به طور جداگانه پیگیری می کنند‬ ‫و تجزیه س��وریه به س��ه منطقه کردنش��ین‪ ،‬سنی نشین و‬ ‫علوی ها مد نظر انها ست‪ .‬حتی رژیم صهیونیستی نیز نسبت‬ ‫به اجرای این طرح بس��یار تالش می کند‪ .‬من امکان تکرار‬ ‫سناریوی لیبی‪ ،‬یمن و عراق را در صحنه عمل با مشکالت‬ ‫فزاینده ای روبه رو می بینم‪ .‬اما در اخر سناریوی سومی وجود‬ ‫دارد که جنبش عدم تعهد بای��د روی ان کار کند و ان طرح‬ ‫اشتی ملی است‪ .‬یعنی اینکه فشار های سیاسی و مداخالت‬ ‫خارجی باید برداشته شود و طرح اشتی ملی میان معارضین‬ ‫و دولت دنبال شده و انتخابات صحیح و طرح شش ماده ای‬ ‫کوفی عنان پیگیری شود‪ .‬بنابراین جمهوری اسالمی ایران‬ ‫و گروه تماس با همکاری سازمان ملل متحد و قدرت های‬ ‫منطقه می توانند راه حل سوری‪ -‬سوری را پیگیری کنند و‬ ‫طی انتخاباتی سالم حاکمیت سوریه تعیین شود‪.‬‬ ‫این جنبش چ�ه پیامدهای مثبت�ی را برای ایران‬ ‫می تواند داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬فرصت پیش ام��ده برای ایران فرصت بس��یار‬ ‫مغتنمی است و در واقع میزبانی اجالس عدم تعهد فرصتی‬ ‫طالیی برای ایران محس��وب می ش��ود‪ .‬ما با سه رویکرد‬ ‫سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی می توانیم برای این اجالس‬ ‫برنامه داشته باش��یم‪ .‬در حال حاضر ایران با گسترش چتر‬ ‫تحریم ه��ای بین المللی روبه رو اس��ت‪ .‬انها ب��رای انزوای‬ ‫ایران در منطقه تالش می کنند و اگ��ر ایران تالش کند تا‬ ‫از پتانس��یل و ظرفیت اعضای جنبش و همچنین میزبانی‬ ‫و ریاست سه س��اله خود اس��تفاده کند‪ ،‬ما قادر خواهیم بود‬ ‫تحریم ها را دور بزنیم‪ .‬از طرفی ش��عار این نشس��ت صلح‬ ‫پایدار در س��ایه مدیریت مشترک جهانی اس��ت و خیلی از‬ ‫کش��ورهای بزرگ و تاثیرگذار جنبش از این شعار استقبال‬ ‫کردند‪ .‬ایران با رایزنی های دیپلماتیک در س��طح س��ران‬ ‫می تواند نس��بت به نهادینه ش��دن صلح پایدار در منطقه و‬ ‫کاهش فزاینده تنش های سیاسی که به دلیل دخالت های‬ ‫خارجی در منطقه به وجود امده در حوزه سیاسی بهره کافی‬ ‫را ببرد‪ .‬در این حوزه سیاسی باید بسیار مدبرانه و با عقالنیت‬ ‫عمل کرد‪ .‬ام��ا از لحاظ فرهنگی‪ ،‬با توجه ب��ه اقتدار قدرت‬ ‫نرم ایران در منطق��ه‪ ،‬جهان اس�لام و خاورمیانه و با توجه‬ ‫به بیداری اس�لامی که در منطقه در حال رخ دادن اس��ت؛‬ ‫ایران می تواند با اتخاذ یک رویکرد مشترک فرهنگی میان‬ ‫کشورهای جهان اسالم‪ ،‬کش��ورهای منطقه و کشورهای‬ ‫جنبش عدم تعهد از اس��تحاله فرهنگی غرب به این منطقه‬ ‫جلوگیری کند‪.‬‬ ‫ایران به مدت سه سال به عنوان رئیس دوره ای‬ ‫این جنبش انتخاب ش�ده و این فرصت بس�یار‬ ‫بزرگی برای کش�ورمان اس�ت‪ ،‬رجل سیاسی ما‬ ‫چه سیاس�تی را می توانند اتخاذ کنند تا ایران از‬ ‫این فرصت نهایت استفاده را ببرد؟‬ ‫‪ l‬مقامات مس��ئول ایران باید در این سه حوزه ای‬ ‫که عرض کردم نقش موثری داش��ته باشند‪ .‬انها می توانند‬ ‫نکات و مولفه های بس��یاری را منشاء اثر قرار دهند و دنبال‬ ‫کنند‪ .‬به عنوان مثال بحث دموکراس��ی و حقوق بشر بحث‬ ‫قابل توجهی اس��ت‪ .‬ایران از ظرفیت نهادهای بین المللی‬ ‫تحت عنوان بیداری اس�لامی می تواند استفاده کند‪ ،‬خیلی‬ ‫از کش��ورهای منطق��ه و قدرت های غربی سیاس��ت های‬ ‫دوگانه ای را در بحرین و عربستان سعودی پیگیری می کنند‪.‬‬ ‫ایران با مسئولیتی که در جنبش دارد تحت عنوان دموکراسی‬ ‫و حقوق بش��ر می تواند این بحث را مدیریت کند‪ .‬حتی در‬ ‫حوزه حذف حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل می تواند‬ ‫تاثیرگذار باش��د‪ .‬حداقل دو سوم اعضای س��ازمان ملل از‬ ‫اعضای نم هستند‪ .‬ممکن است این یک ایده ارمانی باشد‬ ‫ولی باید پیگیری شود و این بحث حداقل طرح موضوع شود‬ ‫و امیدواریم به نهادینه ش��دنش هم برسیم‪ .‬حتی بحثی در‬ ‫ایران مطرح شد که انرژی اتمی برای همه‪ ،‬بمب اتمی برای‬ ‫هیچ کس و این یک ایده جهانی و همه پسند است‪ .‬همچنین‬ ‫دیدگاه کشورهای اثر گذار در جنبش نسبت به این موضوع‬ ‫مثبت است‪ .‬این موضوع باید به شکل اصولی در دستور کار‬ ‫قرار بگیرد و ما باید به صورت جدی این مطلب را پیگیری‬ ‫کنیم‪ .‬همچنین خاورمیانه عاری از سالح های هسته ای که‬ ‫طرح مشترکی از سوی ایران و مصر در سال ‪ 1974‬بود حتی‬ ‫به تصویب مجمع عمومی س��ازمان ملل متحد هم رسید‪.‬‬ ‫در حال حاضر هم المرس��ی به ایران ام��ده و مصر یکی از‬ ‫کشورهای تاثیرگذار است‪ .‬این ایده که مصوبه سازمان ملل‬ ‫را به همراه دارد باید پیگیری شود‪g .‬‬ ‫سیاست‬ ‫از حمله به اسرائیل تا نقد اسد‬ ‫مواضع مرسی را چگونه باید تحلیل کرد؟‬ ‫‪4‬‬ ‫سفر المرسی به ایران از جهات مختلفی حائز اهمیت‬ ‫است‪.‬این سفر جزو اولین سفرهای رئیس جمهور این کشور‬ ‫پس از تغییر حکومت مصر به خارج از این کشور محسوب‬ ‫می ش��ود‪ .‬در واقع حضور کش��وری که تا چند ماه گذشته‬ ‫وابستگی ش��دیدی به اس��تکبار غرب داش��ته در جنبش‬ ‫عدم تعهد که یک رویکرد ضد استکباری دارد حائز اهمیت‬ ‫اس��ت‪ .‬از س��وی دیگر مواضع ضد اس��رائیلی المرسی که‬ ‫بر خالف مواضع رژیم سابق مصربود مساله بسیار مهمی‬ ‫به شمار می رود‪ .‬او برای اولین بار در محکومیت اسرائیل‬ ‫س��خنان بس��یار تندی مطرح کرد‪ .‬در این می��ان به دلیل‬ ‫جایگاهی که المرسی در حزب اخوان المسلمین دارد تحت‬ ‫تاثیر مس��ائل حزبی س��خنان قابل تاملی نیز درباره دولت‬ ‫سوریه به میان اورد‪.‬‬ ‫در واق��ع اخوان المس��لمین یکی از گروه های فش��ار‬ ‫و معاندینی اس��ت که نسبت به رژیم بش��ار اسد در سوریه‬ ‫فعالیت می کنند‪ ،‬بنابراین المرسی برمبنای جایگاه و پایگاه‬ ‫حزبی اش و به خاطر وابس��تگی که به جری��ان اخوان دارد‬ ‫طبیعتا در موضع گیری هایش تحت تاثیر این نگاه حزبی قرار‬ ‫دارد‪ .‬به همین دلیل متاسفانه درباره سوریه مواضعی اتخاذ‬ ‫کردند که خیل��ی مورد انتظار نبود البت��ه در مقیاس جنبش‬ ‫عدم تعهد با توجه به رویکرد و نگاه متفاوت کشورها نسبت‬ ‫به مس��ائل سیاس��ی اینگونه موضع گیری ها دور از انتظار‬ ‫نیست‪ ،‬اما امیدواریم جنبش عدم تعهد بتواند تاثیرات مثبتی‬ ‫در بهبود روند و وضعیت کش��ور س��وریه بگذارد‪ ،‬خصوصا‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫محسنی ثانی‬ ‫فرمایشات مقام معظم رهبری و مواضعی که ایران اسالمی‬ ‫در این زمینه اتخاذ کرده با توجه ب��ه کلیات صحبت هایی‬ ‫که المرس��ی در این کنفرانس داش��تند و به نوعی حمایت‪،‬‬ ‫پش��تیبانی و تاییدات خودش را از جنبش عدم تعهد اعالم‬ ‫کرد‪ .‬بنابراین بنده معتقدم خیلی جای نگرانی وجود ندارد و‬ ‫مواضع ایشان نسبت به اس��رائیل و استکبار جهانی و تغییر‬ ‫مدیریت جهانی و شورای امنیت در کل مواضع مثبتی است‬ ‫و جای تقدیر دارد‪.‬‬ ‫در واقع مهم این است که در مسائل کلی مثل امریکا‪،‬‬ ‫غرب و خصوصا رژیم صهیونیس��تی مواض��ع ایران و مصر‬ ‫مشترک اس��ت‪ ،‬درباره مساله س��وریه نیز نیاز به ارتباطات‬ ‫بیش��تری وجود دارد بنابراین با توجه ب��ه اینکه مردم مصر‬ ‫از یک بن��ای فرهنگی خوبی برخوردار هس��تند و کش��ور‬ ‫مصر در جهان عرب به عنوان یک کش��ور غنی فرهنگی از‬ ‫قدیم مطرح بوده و افکار عمومی مردم مصر در حال حاضر‬ ‫برخاسته از روح استکبار ستیزی و مخالفت جدی با امریکا‬ ‫و اسرائیل اس��ت‪ ،‬طبیعتا مواضعی که در جهت و هم سو با‬ ‫امریکا و اسرائیل باشد نمی تواند پایدار باشد و تقویت شود‪.‬‬ ‫از سوی دیگر این مواضعی هم که تحت تاثیر مسائل حزبی‬ ‫اتخاذ می ش��ود به لحاظ رویکرد مردم نس��بت به مس��ائل‬ ‫ضد استکباری و ضد اس��رائیلی و امریکایی قابل پیش بینی‬ ‫است که امیدواریم به تقلیل برسد‪g .‬‬ ‫‪37‬‬ ‫پیام اجالس تهران به غرب‬ ‫گفت و گو با عضو کمیسیون امنیت ملی درباره اهمیت اجالس عدم تعهد‬ ‫‪5‬‬ ‫منصور حقیقت پور‪ ،‬نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسالمی‪ ،‬جنبش عدم تعهد‬ ‫را نیازمند تغییر ساختار خواند که اگر رخ دهد می تواند مدیریت جهانی را متحول کند‪.‬‬ ‫مدت ه�ا قب�ل از برگزاری اجلاس ن�م در تهران‬ ‫رس�انه های غربی تلاش کردند ای�ن اجالس را‬ ‫کم اهمیت جلوه دهند و اساس ان را زیر سوال ببرند‬ ‫و بگویند ساختار ان برای جنگ سرد بوده و دیگر‬ ‫کارایی ندارد‪ ،‬به نظر شما چرا انها چنین کوششی‬ ‫را سرلوحه کار خود قرار دادند؟‬ ‫‪ l‬درستاستکهساختارجنبشعدم تعهدبرایجنگ‬ ‫سرد اس��ت‪ ،‬ولی دلیلی ندارد االن کارایی نداشته باشد‪ .‬االن‬ ‫این جنبش می تواند در فضای سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و فرهنگی در سطح منطقه ای و چند جانبه موثر واقع شود‪ .‬ما‬ ‫نیازمند این هستیم که تالشی را در طول مسئولیت جمهوری‬ ‫اسالمی ایران بر این جنبش به کار ببندیم تا در یک ساماندهی‬ ‫مجدد تغییر س��اختار جنبش نم رقم بخورد‪ .‬اگر ایران موفق‬ ‫شود در طول سه سال اینده که مس��ئولیت مدیریت سازمان‬ ‫غیر متعهدها را برعهده دارد و حتی بعد از ان این بحث را پیش‬ ‫ببرد‪ ،‬این جنبش قطعا به عنوان دومین سازمان بزرگ بین المللی‬ ‫بعد از سازمان ملل متحد می تواند در قالب یک بلوک سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی در دنیا قد علم کند و به فعالیت‬ ‫بپردازد‪ .‬وجود ‪ 120‬کشور از قاره های مختلف در یک تشکل‬ ‫سیاسی ایجاب می کند که قدری س��اختار و سازمان جنبش‬ ‫عدم تعهد روزامد و چابک تر ش��ود که باید برای تامین چنین‬ ‫نیازی فکر و تدبیر کرد چون در این ش��رایط است که سازمان‬ ‫غیرمتعهدها می تواند چابک تر و سریعتر درباره تحوالت دنیا‬ ‫تصمیم گیری موثر کند و منافع کشورهای عضو را تامین کند‪.‬‬ ‫در بعد اقتصادی دو بلوک مالی‪ -‬یورو و دالر‪ -‬هم اکنون در دنیا‬ ‫وجود دارند‪ .‬یورو در حال فروپاشی است‪ .‬اگر ‪ 120‬کشور عضو‬ ‫جنبش نم تالشی برای به جریان انداختن پول جدیدی که تابع‬ ‫کنترل عملیاتی غربی ها نیست انجام دهند و تبادل اقتصادی‬ ‫و بازرگانی و مالی خود را تحت عنوان همین پول غیر سیاسی‬ ‫عملیاتی کنن��د‪ ،‬ان وقت این کش��ور ها از تلورانس ها و باال و‬ ‫سیاست‬ ‫تیری به سمت اسرائیل‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪6‬‬ ‫تو گوی مثلث با احمد بخشایش اردستانی درباره سخنان مرسی‬ ‫گف ‬ ‫ن امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اس�ت‪ .‬با وی درباره اهمیت‬ ‫احمد بخشایش اردستانی‪ ،‬عضو کمیس�یو ‬ ‫جنبش عدم تعهد و ریاست سه ساله ایران بر این جنبش گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫رس�انه های غرب�ی پی�ش از ش�روع اجلاس‬ ‫غیر متعهده�ا خیل�ی در تکاپو بودند ک�ه ماهیت‬ ‫ش�کل گیری این جنبش را با استناد به فروپاشی‬ ‫اتحاد جماهی�ر ش�وروی رنگ باخته ب�ه تصویر‬ ‫بکشند‪ ،‬اهمیت اجالس تهران را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬کنفرانس عدم تعهد در ‪ 1955‬اولین بار ش��کل‬ ‫گرفت و مارشال تیتو‪ ،‬احمد س��وکارنو‪ ،‬جمال عبدالناصر و‬ ‫گاندی برای تاس��یس ان فعال بودند تا کشورهای اسیایی‬ ‫و افریقایی را برای انجام کاره��ای هدفمند به هم نزدیک‬ ‫کنند که این مس��اله متعلق به دوران جنگ س��رد است‪ .‬بر‬ ‫همین اساس اس��مش هم کش��ورهای عضو جنبش عدم‬ ‫تعهد شد؛ یعنی کشورهایی که تعهدی به غرب (امریکا) و‬ ‫شرق (شوروی) ندارند‪ .‬در فاصله سال های ‪ 1944‬تا ‪1990‬‬ ‫میالدی نظام جهان میان امریکا و اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫دوقطبی بود و حتی یک بار در نزدیکی کوبا این دو نزدیک‬ ‫بود با هم درگیر شوند و جنگ جهانی سوم راه بیفتد‪ .‬در کل‬ ‫عدم تعهد یعنی نه به کمونیس��م و نه به لیبرالیس��م غربی‪،‬‬ ‫برای همین عده ای اعتقاد دارند وقتی در س��ال ‪ 1990‬یک‬ ‫قطب به تاریخ پیوس��ت ماهیت جنبش نم رنگ باخت‪ .‬ناتو‬ ‫هم در مقابل ورشو ش��کل گرفت‪ .‬وقتی ورشو از بین رفت‬ ‫امریکا ناتو را متناسب با فضای بعد از جنگ سرد در جهت‬ ‫نظم یک جانبه گرایی‪ ،‬ارشادی و دستوری بازتعریف کرد‪،‬‬ ‫بنابراین اولین اق��دام جنبش غیر متعهدها نی��ز باید همین‬ ‫مس��اله یعنی بازتعریف س��اختار خود باش��د‪ .‬بعد از ‪1962‬‬ ‫تاکنون شانزده کنگره این جنبش برگزار شد‪ ،‬اما امروز بهتر‬ ‫‪38‬‬ ‫است اسم جنبش عوض شود ‪ .‬نکته دوم اینکه جنبش عدم‬ ‫تعهد حالت انفعال دارد‪ ،‬ایران باید در طول سه سال ریاست‬ ‫خود ان را فعال کند که البته می تواند این کار را انجام دهد‪.‬‬ ‫روی هم رفته این اجالس جنبش ع��دم تعهد به چند دلیل‬ ‫برای ایران خیلی اهمیت داشت‪ ،‬اول انکه غربی ها می گفتند‬ ‫ایران منزوی اس��ت و هیچ کس از جهان به این کشور سفر‬ ‫نمی کند‪ ،‬اما برای اولین بار ‪ 120‬کشور در ایران جمع شدند‬ ‫و این به معنی ان اس��ت که خود امریکا منزوی است‪ ،‬دوم‬ ‫غرب ایران را به علت برنامه های هسته ای تحریم کرد‪ ،‬اما‬ ‫اجالس تهران راهی برای خروج از تحریم ها شد چون وقتی‬ ‫‪ 120‬کشور جمع می شوند یک قرارداد اقتصادی هم میان‬ ‫خود تنظیم می کنند‪ .‬سوم انکه یک نشاط ملی و یک اقتدار‬ ‫داخلی ایجاد کرد چون وقتی یک باره ‪ 120‬هیات بلندپایه‬ ‫از سراسر جهان به ایران امدند این نشان می دهد که ایران‬ ‫میزبان قوی است که می تواند امنیت‪ ،‬اقتدار و پیوستگی این‬ ‫کنفرانس را تامین کند‪ .‬چهارم‪ ،‬گامی برای حل مس��المت‬ ‫امیز بحران س��وریه بود که عض��و گروه مقاومت اس��ت‪،‬‬ ‫عربستان‪ ،‬قطر و اسرائیل می خواستند در مقابل مصر که از‬ ‫جبهه سازش افتاد‪ ،‬س��وریه را از گروه مقاومت جدا کنند که‬ ‫ایران توانست با نقش افرینی مناسب راهکاری منطقه ای‬ ‫برای حل بحران این کشور طراحی کند‪ .‬راجع به فلسطین‬ ‫هم قبل از کنفرانس پیش��نهاد دادیم که مصر گاز و نفت به‬ ‫غزه صادر کند تا بن بست تحریمی این منطقه بشکند‪ ،‬اگر‬ ‫مصر گاز و نفت هم به فلس��طین صادر نکند همین که در‬ ‫بیانیه پایانی اجالس به این موضوع اشاره شد خوب است‪ .‬از‬ ‫طرفی ایران در اینده می خواهد جنبش را تقویت و ان را به‬ ‫پایین ش��دن ارزش یورو و دالر در امان خواهند ماند‪ .‬اگر این‬ ‫مجموعه یک کار اقتصادی ترتیب دهد و بانک سراسری در‬ ‫همه کشورهای عضو راه بیندازد که تبادل پولی‪ ،‬مالی و تجاری‬ ‫و بازرگانی همه اعضا را زیر پوش��ش بگیرد که سیاست های‬ ‫مستقل خود را بدون فشار و نظارت غربی ها محکم تر می تواند‬ ‫دنبال کند‪ ،‬غربی ها هم از حجم و گس��تره این جنبش مطلع‬ ‫ش��وند‪ ،‬تالش می کنند از اهمیت این جنبش بکاهند‪ .‬در کل‬ ‫معتقدم‪ 120‬کشور در حال توسعه اگر تصمیم اقتصادی بگیرند‪،‬‬ ‫قطعا بر معادالت اقتصادی جهان تاثیرگذار خواهند بود‪.‬‬ ‫بر همین اس�اس اس�ت که می توان تحریم های‬ ‫یکجانبه و سیاس�ی شورای امنیت س�ازمان ملل‬ ‫متحد را بی اثر کرد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬شورای امنیت برای توسعه صلح در جهان ایجاد‬ ‫شد اما اکنون خالف این عمل می کند‪.‬‬ ‫در این حالت س�ازمان ملل متحد مجبور می شود‬ ‫سازوکار خود را تغییر دهد ‪ .‬ترکیب شورای امنیت‬ ‫و مکانیزم تصمیم گیری در ان عوض خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬اگر جنبش نم رهبری و مدیریت صحیح پیدا کند‪،‬‬ ‫ان وقت مقاومت سازمان ملل متحد در مقابل اصالح ساختار‬ ‫خود موجب می شود که این جنبش بدیلی برای سازمان ملل‬ ‫شود‪ .‬دلیلی ندارد چند کشور در س��ازمان ملل حق وتو داشته‬ ‫باشند‪ ،‬اگر ‪ 120‬کشور قرار بگذارند زیر بار این قضایا نروند ان‬ ‫وقت حتی اگر سازمان ملل تغییر ساختار ندهد و به سمت رفتار‬ ‫عادالنه و مساوی برای همه کش��ورها حرکت نکند‪ ،‬سازمان‬ ‫بین المللی نم فعال تر عمل می کن��د و خیلی از تصمیمات در‬ ‫قطبی در جهان تبدیل کند‪ .‬بحث اصالحی که درباره اصالح‬ ‫س��اختار جنبش عدم تعهد مطرح اس��ت در این چارچوب‬ ‫قابل ارزیابی و تحلیل اس��ت‪ .‬اصالح جنب��ش عدم تعهد و‬ ‫ایجاد کارام��دی و چابکی در س��اختار ان منجر به اصالح‬ ‫سازمان ملل به ویژه شورای امنیت می ش��ود‪ .‬سازمان ملل‬ ‫متعلق به جنگ سرد است و تغییر ساختار ان موجب می شود‬ ‫که یک رای هم در شورای امنیت به عدم تعهدی ها بدهند‬ ‫که قابل تحقق اس��ت‪ .‬جبنش عدم تعه��د در ایفای نقش‬ ‫بین المللی و برقراری صلح و امنیت می تواند موثر عمل کند‪،‬‬ ‫مثال به بعضی کشورهای جهان س��وم که جنگ می کنند‬ ‫نیروی نظامی بفرستد‪.‬‬ ‫یعنی وجه نظامی هم پیدا کند؟‬ ‫‪ l‬جنب��ش ع��دم تعه��د می توان��د مث��ل اتحادیه‬ ‫اروپا ش��ود که حدود ش��ش یا هفت کشور اس��اس‪ ،‬پایه و‬ ‫مح��ور هس��تند‪ ،‬بنابراین جنب��ش ع��دم تعهد ه��م باید‬ ‫ب��ازوی سیاس��ی‪ ،‬اقتص��ادی و نظامی برای خود درس��ت‬ ‫کند‪ ،‬در کل هدف ان اس��ت ک��ه اقتدار و هیمن��ه امریکا و‬ ‫اس��تکبار بش��کند‪ .‬کنفرانس عدم تعهد برای تاثیرگذاری‬ ‫باید پیچ تاریخ��ی بزن��د و ضعف های لیبرال دموکراس��ی‬ ‫را بیرون بکشد و با دنیای غرب چالش کند چون کشورهای‬ ‫سلطه گر در پناه قدرت و ثروت کش��ورهای فقیر را استثمار‬ ‫و اس��تعمار می کنند؛ جنبش بای��د این را بیان کن��د‪ .‬بعد از‬ ‫یو چهار سال انقالب ایران این همه نهضت رهایی بخش‬ ‫س ‬ ‫به بیداری اسالمی در منطقه منجر شد‪ .‬باالخره وقتی ‪120‬‬ ‫کشور نقطه نظرات همدیگر را بفهمند بی تاثیر نیست‪ .‬امریکا‬ ‫به بهانه س�لاح ش��یمیایی به عراق حمله کرد‪ ،‬اما هیچ چیز‬ ‫کشف نشد بنابراین وقتی مسائلی از این دست برای ملت های‬ ‫دنیا تشریح شود انها دیگر ادعاهای امریکا را باور نمی کنند و‬ ‫فریب نمی خورند‪ .‬جنبش عدم تعهد به رهبری ایران می تواند‬ ‫فضای بی اعتمادی جامعه جهانی به غرب را مدیریت کند‪.‬‬ ‫ضمن انکه می توان��د دبیرخانه دائمی اش ب��ه ایران بیاید و‬ ‫بازوهای قوی برای خودش بگی��رد و به زبان های مختلف‬ ‫بیانیه های مختلف به مناس��بت های گوناگون بدهد و یک‬ ‫اراده ای هم به وجود اید که کش��ورهای عدم تعهد رابطه ای‬ ‫ان گرفته می شود و همه اعضا پای ان می ایستند‪ .‬این قابلیت‬ ‫در جنبش عدم تعهد وجود دارد و این سازمان می تواند خیلی‬ ‫از مسائل مالی‪ ،‬سیاسی و فرهنگی را پوشش دهد و فعال کند‪.‬‬ ‫ای�ران ب�ا مدیری�ت خ�ودش چق�در می توان�د‬ ‫نقش افرین باش�د که هم اکنون خواستار اصالح‬ ‫اساسنامه جنبش عدم تعهد است؟‬ ‫‪ l‬اگر ادبیات فاخر سیاسی و کارشناسانه رهبر معظم‬ ‫انقالب در افتتاحیه که برگرفته از اموزه های انقالب اسالمی‬ ‫است‪ ،‬محور تحوالت سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی‬ ‫سازمان جنبش عدم تعهد قرار گیرد به نظر می رسد در سه سال‬ ‫اینده ایران بتواند پاره ای از اصالح ساختارها را انجام دهد‪.‬‬ ‫ایران که هم اکنون ریاس�ت س�ازمان عدم تعهد‬ ‫را برعهده گرفته چقدر می تواند حالل مناقش�ات‬ ‫منطقه ای باش�د و حتی ب�ر مع�ادالت جهانی اثر‬ ‫بگذارد؟‬ ‫‪ l‬باید با خیلی از کشورها نشست و درباره بسیاری از‬ ‫مسائل تصمیم گیری کرد‪ .‬در سطح منطقه ای باید نشست های‬ ‫چند جانبه داشته باشیم؛ مثال کشورهایی که می توانند تاثیرگذار‬ ‫بر روند اصالح ساختار سوریه باش��ند و در بحران این کشور‬ ‫تخفیف بدهند گرد هم ایند و ب��رای این منظور تالش کنند‪.‬‬ ‫مسائل امنیتی از دیگر مباحثی است که باید ان را پیگیری کرد‬ ‫و تصمیمات دو جانبه و چندجانبه درباره ان گرفت‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه ‪ 120‬کش�ور در اجلاس تهران‬ ‫شرکت کردند چه پیامی به امریکا داشت که تالش‬ ‫می کرد ایران در انزوای جهانی قرار بگیرد؟‬ ‫اینده جنبش به رهبری ایران را چگونه می بینید؟‬ ‫حضور محمد المرس�ی در اجلاس عدم تعهد را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬به عقیده من محمد المرسی از فضای کنفرانس به‬ ‫خوبی استفاده کرد و در این اجالس حرکت جدید خویش را‬ ‫بر خالف سیاست خارجی حسنی مبارک به خوبی تبیین کرد‪.‬‬ ‫معموال از انجایی که رهبران دنیا جرات و جس��ارت عتاب‬ ‫به امریکا و رژیم صهیونیس��تی را ندارند‪ ،‬بنابراین س��خنان‬ ‫مقامات ایرانی را دوست دارند زیرا حرف دلشان زده می شود؛‬ ‫در حالی که خودشان جرات و جسارت ایراد چنین سخنانی را‬ ‫ندارند‪ .‬اقای المرسی هم برای اولین بار بحث رژیم اشغالگر و‬ ‫سرکوب فلسطینیان را مطرح کرد‪ .‬المرسی حرکت خودش‬ ‫را از جبهه سازش در خاورمیانه به رهبری رژیم صهیونیستی‬ ‫به جبهه مقاومت به رهبری ایران متمایل کرد و نش��ان داد‬ ‫عالقه مند است در اینده یک متحد استراتژیک برای ایران‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫حضور المرس�ی در ایران با حاش�یه های زیادی‬ ‫همراه بود‪ .‬علت این مساله چه بود؟‬ ‫‪ l‬به دلیل جو سازی ها ابتدا قرار نبود المرسی خودش‬ ‫‪ l‬غرب باید از اجالس ته��ران درس بگیرد‪ .‬در اینده‬ ‫نزدیک مذاکرات هسته ای پیش رو اس��ت‪ 5+1 .‬با یک رفتار‬ ‫دوگان��ه از طرفی ت�لاش می کند که یکس��ری تحریم های‬ ‫غیر قانونی و نامشروع را به ایران تحمیل کند که اینها نشانه‬ ‫عدم صداقت شان در گفتمان دیپلماتیک است‪ ،‬از طرف دیگر‬ ‫می خواهندپشت میزمذاکرهبهنتیجهبرسندکهقطعاایننتیجه‬ ‫حاصل نمی شود‪ .‬در کل معتقدم هر چقدر این مذاکرات طوالنی‬ ‫شود امریکا و هم پیمانانش ضرر می کنند‪.‬‬ ‫بحث این است که اجالس تهران می تواند دست‬ ‫در اجالس سران کشورهای عدم تعهد شرکت کند‪ .‬در واقع‬ ‫قطر‪ ،‬امارات و عربس��تان سعودی با جو س��ازی‪ ،‬مصر را از‬ ‫ارتباط داشتن با ایران ترسانده بودند تا به نوعی نشان دهند‬ ‫کمک های مالی عربستان س��عودی‪ ،‬قطر و امریکا به مصر‬ ‫س��رازیر می ش��ود‪ ،‬به همین دلیل این بحث ها درباره سفر‬ ‫ایشان مطرح شد‪.‬‬ ‫اما چرا با وجود این کمک ها المرسی تغییر عقیده‬ ‫داد و به ایران سفر کرد؟‬ ‫‪ l‬با وج��ود کمک های پن��ج میلی��ارد دالری این‬ ‫کش��ورها وقتی المرس��ی در اجالس مکه ش��رکت کرد و‬ ‫اس��تقبال س��عودی ها از احمدی ن��ژاد را دید‪ ،‬متوجه ش��د‬ ‫س��عودی ها با وجود فش��اری که ب��ه مصر می اورن��د تا با‬ ‫ایران ارتباط برقرار نکند اما خودش��ان استقبال گرمتری از‬ ‫رئیس جمهور ایران دارند‪ ،‬بنابراین المرسی به دالیل متعدد‬ ‫پذیرفت که در اجالس کشورهای غیرمتعهد شرکت کند‪.‬‬ ‫در واقع المرسی رئیس کنفرانس بود و می خواست خودش را‬ ‫در یک شرایط بین المللی نشان دهد و از این فرصت طالیی‬ ‫اس��تفاده کند‪ .‬به همین دلیل به ایران سفر کرد و نشان داد‬ ‫می تواند به خوبی از انقالبش دفاع کند‪ .‬از سوی دیگر وقتی‬ ‫اقای المرسی می بیند همه کش��ورهای عربی مثل کویت‪،‬‬ ‫امارات و قطر در حالی که مخالف ارتباط ایران و مصر هستند‬ ‫اما خودشان در ایران سفارت دارند‪ ،‬بنابراین تصمیم گرفت‬ ‫به ایران سفر کند‪ .‬همچنین المرسی به ایران امد تا ریاست‬ ‫جنبش عدم تعهد را از مصر به تهران تحویل دهد‪ .‬المرسی‬ ‫دید قطر‪ ،‬امارات و عربس��تان مخالف برقراری رابطه میان‬ ‫ایران و مصر هستند‪ ،‬اما خودشان رفتار دیگری با ایران دارند‬ ‫از سوی دیگر احمدی نژاد در مکه استقبال خوبی از المرسی‬ ‫داشت و حتی با پیشنهاد وی مبنی بر تشکیل گروه تماس‬ ‫ایران و عربس��تان در مص��ر موافقت ک��رد و در تهران هم‬ ‫استقبال خوبی از المرسی صورت گرفت‪.‬‬ ‫ای�ا رژیم صهیونیس�تی در برابر س�خنان محمد‬ ‫المرسی موضع گیری خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬المرسی با س��خنانش تیری به س��مت اسرائیل‬ ‫شلیک کرد بنابراین قطعا این س��خنان ناراحتی اسرائیل را‬ ‫هم در مذاکره با اژانس بین الملل�ی انرژی اتمی و‬ ‫هم با ‪5+1‬؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬رئیس جمه��ور موافق��ت ک��رد هر کش��ور‬ ‫ش��رکت کننده در اجالس تهران‪ ،‬در ص��ورت تمایل بتواند از‬ ‫تاسیسات اتمی ایران دیدن کند‪ .‬این اقدام یعنی خنثی کردن‬ ‫تالش های ژورنالیستی‪ ،‬رسانه ای و تبلیغاتی غرب در ‪ 10‬سال‬ ‫گذشته‪ .‬وقتی بان کی مون‪ ،‬المرسی و دیگر چهره ها اجازه بازدید‬ ‫از تاسیسات هسته ای را یافتند هم پیشرفت های علمی ایران‬ ‫را مالحظه می کنند هم می بینند که ایران چیز پنهانی ندارد و‬ ‫براساس نیازهایی که برای کش��ور است سوخت هسته ای و‬ ‫رادیودارو تولید می کند‪ ،‬ایران تالش خود را در زمینه صلح امیز‬ ‫متمرکز کرده و هیچ هدف پنهانی از فعالیت های هسته ای ندارد‬ ‫بنابراین امریکایی ها عبرت بگیرند و تغییر رفتار دهند‪ ،‬امریکا‬ ‫در بحث مذاکرات هسته ای هرچقدر موضوع را به اینده محول‬ ‫کند قطعا در اینده ش��رایط ایران نسبت به حال حاضر تقویت‬ ‫می شود و با دس��ت باالتر با انها مذاکره خواهد کرد‪ .‬اگر چند‬ ‫ماه قبل می امدند روی سطح چهار درصد غنی سازی اورانیوم‬ ‫مذاکره می کردند‪ ،‬االن ایران ‪ 20‬درصد را مدنظر دارد و در اینده‬ ‫معلوم نیست در چه سطحی بخواهد گفت وگو کند‪ .‬قدر مسلم‬ ‫در مذاکرات بعدی ایران روی‪ 20‬درصد نمی ماند چون پیشرفت‬ ‫خود را در یک سطح متوقف نخواهد کرد‪ ،‬شاید روی ‪40 ،30‬‬ ‫یا ‪ 50‬درصد مذاکره کند‪ .‬ان موقع شرایط برای امریکایی ها و‬ ‫‪ 5+1‬بد خواهد شد‪g .‬‬ ‫به دنبال خواهد داشت و موجب می شود به امریکا فشار وارد‬ ‫کند تا مصر را مجب��ور کند وضعیت ق��رار داد کمپ دیوید را‬ ‫روشن کند که ایا به ان متعهد باقی می ماند یا خیر؟‬ ‫به نظر شما المرسی به قرارداد کمپ دیوید متعهد‬ ‫می ماند؟‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪ l‬همانطور که تمام ایراداتی که به س��ازمان ملل و‬ ‫شورای امنیت گرفته می شود که متعلق به جنگ سرد است‬ ‫همه ایرادها هم به جنبش عدم تعهد هم گرفته می شود‪ .‬اگر‬ ‫این ضعف ها برطرف نشود جنبش ضعیف می ماند‪ .‬اینده از‬ ‫ان مستضعفین و کسانی است که به دنبال استقالل سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادی و اجتماعی هس��تند؛ باالخره کشورهای گروه نم‬ ‫از رفتار امریکا نس��بت به مبارک‪ ،‬بن علی‪ ،‬ال خلیفه و علی‬ ‫عبداهلل صالحی می فهمند که سیاست های واشنگتن قابل‬ ‫اعتماد نیست‪.‬‬ ‫بعد انها به س��مت گروه نم می ایند و اعتماد بیشتری‬ ‫می کنند‪ .‬در اینده نم حرف بیشتری برای گفتن دارد و تاثیرات‬ ‫منطقه ای و بین المللی اش در سازمان ملل و شورای امنیت‬ ‫بیشتر خواهد شد‪.‬‬ ‫ی بر مذاکرات هس�ته ای باشد‬ ‫این می تواند اهرم ‬ ‫که چند وقت دیگر بین اقای جلیلی و خانم اشتون‬ ‫انجام می شود؟‬ ‫‪ l‬حتما می تواند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اقتصادی‪ ،‬سیاس��ی‪ ،‬تجاری با هم داشته باشند؛ این چیزی‬ ‫است که می تواند تاثیرگذار باشد‪.‬‬ ‫‪ l‬این اجالس به امریکا ثابت کرد که شاید به ظاهر‬ ‫بزرگ اس��ت‪ ،‬اما بلوغ الزم را ندارد‪ ،‬نش��ان داد که بسیاری از‬ ‫ارزیابی های ان اشتباه بود که با طناب اسرائیل و انگلیس وارد‬ ‫صحنه های سیاسی شدند و حاال خارج شدن از ان صحنه ها‬ ‫برایشان پرهزینه خواهد بود‪.‬‬ ‫نشان داد که جمهوری اس�لامی ایران در متن است نه‬ ‫حاشیه و در همه تحوالت دنیا نقش کلیدی دارد‪ .‬تا زمانی که‬ ‫امریکا معادل با وزن ژئوپلتیک جمهوری اس�لامی ایران‪ ،‬به‬ ‫ایران نقش ندهد و نقش ایران را نادیده بگیرد همه طرح هایش‬ ‫همانند عراق‪ ،‬فلس��طین‪ ،‬لبنان و س��وریه منتج به شکست‬ ‫می شود‪ ،‬امریکایی ها باید تمکین کنند به این وزن جمهوری‬ ‫اسالمی ایران و احترام بگذارند تا بسیاری از تحوالت در سطح‬ ‫دنیا حل شود‪.‬‬ ‫باالی ایران را در مذاکرات هسته ای نشان دهد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬بنده معتقدم المرس��ی به این قرارداد متعهد‬ ‫می ماند‪ ،‬اما پیش بینی می کنم در مساله فروش گاز مقداری‬ ‫تجدید نظر کند و قیمت گاز را باال ببرد‪.‬‬ ‫علت اینکه رئیس جمهور مصر در این اجالس از‬ ‫نظام سوریه انتقاد کرد چه بود؟‬ ‫‪ l‬شاید به این دلیل است که المرسی فکر می کند‬ ‫یک فضای انقالبی در س��وریه در حال ش��کل گیری است‬ ‫در حالی که در سوریه موضوع انقالب نیست و جنگ از خارج‬ ‫به این کشور تحمیل می شود‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر احتماال المرس��ی با بی��ان این جمله‬ ‫می خواس��ت اجازه ندهد ایران در این کنفرانس مواضعی را‬ ‫درباره سوریه تبیین کند‪ .‬از این رو صراحتا رژیم بشار اسد را‬ ‫مورد انتقاد قرار داد‪ .‬به هر حال بنده معتقدم المرس��ی با این‬ ‫سخن یک پیام و سیگنال به عربستان داد و ان هم این بود که‬ ‫ما هنوز از شما جدا نشده ایم و به جبهه مقاومت نپیوسته ایم‪،‬‬ ‫زیرا برخی این سفر را جدایی مصر از جبهه سازش و پیوستن‬ ‫به جبهه مقاومت قلمداد می کنند‪ ،‬هر چند من فکر می کنم‬ ‫این مساله در نشس��ت و گفت وگو حل می شود‪ .‬در واقع اگر‬ ‫بین سوریه و مصر نشست برگزار شود المرسی هم حق را به‬ ‫بشاراسد خواهد داد‪.‬‬ ‫تحلیل شما از این سفر چیست‪ ،‬ایا مصر به جبهه‬ ‫مقاومت خواهد پیوست؟‬ ‫‪ l‬بنده معتقدم المرسی با سفر به ایران جدایی این‬ ‫کشور از جبهه سازش را اعالم کرد‪ .‬در واقع این سفر‪ ،‬سفر از‬ ‫جبهه سازش به جبهه مقاومت بود‪ ،‬به عبارت دیگر هر کس‬ ‫می تواند مواضع خود را اعالم کند‪ .‬درس��ت اس��ت المرسی‬ ‫درباره سوریه این مواضع را دارد اما باید توجه داشت که مصر‬ ‫در موارد زیادی با ایران هم موضع است‪ ،‬بنابراین در اینده با‬ ‫سوریه نیز مذاکراتی انجام خواهد داد‪g .‬‬ ‫‪39‬‬ ‫میهمانانتهران‬ ‫مهمترین چهره های حاضر در اجالس عدم تعهد چه کسانی بودند؟‬ ‫سیاست‬ ‫در طول برگزاری اجالس عدم تعهد در تهران که‬ ‫بیش از صد کشور در ان شرکت کرده بودند‪ ،‬چهره های‬ ‫مهمی از سراسر دنیا در ایران حاضر شدند‬ ‫‪7‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫محمد المرسی‬ ‫«محمد محمد المرس��ی عیس��ی العیاط» پنجمین‬ ‫رئیس جمهور مصر و نخس��تین رئیس جمهور اسالمگرای‬ ‫این کشور است‪ .‬او پس از انقالب ‪ ۲۰۱۱‬مصر‪ ،‬رئیس حزب‬ ‫ازادی و عدالت وابس��ته به اخوان المس��لمین بود‪ .‬المرسی‬ ‫در فاصله س��ال های ‪ ۲۰۰۰‬تا ‪ ۲۰۰۵‬نماینده پارلمان مصر‬ ‫بود‪ .‬او در انتخابات ریاست جمهوری ‪ 2012‬مصر کاندیدای‬ ‫حزبش ش��د و توانس��ت با پیروزی بر احمد شفیق جانشین‬ ‫حسنی مبارک شود‪.‬‬ ‫رئیس جمهور اس�لامگرای اهل س��نت مصر ‪ ۵‬اوت‬ ‫‪۱۹۵۱‬میالدی در روستای عدوه استان شرقیه مصر متولد‬ ‫شد‪ .‬او لیسانس و فوق لیسانس مهندسی متالوژی خود را از‬ ‫دانشگاه قاهره در ‪ ۱۹۷۸‬و دکترای محافظت از موتورهای‬ ‫فضاپیما را از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی اخذ کرد و پس از‬ ‫پایان تحصیالت به تدریس در این دانش��گاه مشغول شد‪.‬‬ ‫او از ‪ ۱۹۸۲‬تا ‪ ۱۹۸۵‬اس��تادیار دانش��گاه ایالتی کالیفرنیا در‬ ‫نورتریج بود‪ .‬در این سال استاد دانشگاه زقازیق مصر شد‪.‬‬ ‫او در زمان ریاس��ت جمهوری حس��نی مب��ارک تنها‬ ‫یک دوره حض��ور در مجل��س نمایندگان مص��ر را تجربه‬ ‫کرد‪ ،‬اما همچ��ون دیگر اس�لامگرایان این کش��ور اجازه‬ ‫فعالیت چندانی نداشت‪ .‬پس از س��رنگونی مبارک یکی از‬ ‫کاندیداهای ریاس��ت جمهوری مصر بود‪ .‬المرس��ی در دور‬ ‫دوم این انتخابات ک��ه در ‪ ۱۷‬ژوئ��ن ‪ ۲۰۱۲‬برگزار گردید‪،‬‬ ‫ژنرال احمد شفیق‪ ،‬نخست وزیر رژیم مبارک را شکست داد‬ ‫و پیروز انتخابات شد‪ .‬پیروزی او با واکنش منفعالنه امریکا‬ ‫و رژیم صهیونیستی مواجه شد‪.‬‬ ‫از جمله اقدامات مهم او در عرصه سیاست داخلی مصر‬ ‫لغو حکم انحالل پارلمان و برکناری ژنرال طنطاوی‪ ،‬رئیس‬ ‫شورای نظامی بود‪.‬‬ ‫رئیس جمهور مصر ح��اال یکی از رهبران برجس��ته‬ ‫‪40‬‬ ‫جهان اس�لام اس��ت و می تواند نقش موثری در خصوص‬ ‫فلسطین و سوریه ایفا کند‪.‬‬ ‫المرس��ی که ریاس��ت جنبش عدم تعهد را از حسنی‬ ‫مبارک به ارث ب��رده یکی از مهمتری��ن میهمانان اجالس‬ ‫تهران بود؛ چه انکه نقش او در بحران س��وریه بس��یار حائز‬ ‫اهمیت است‪.‬‬ ‫بان کی مون‬ ‫بان کی مون که ‪ ۱۳‬ژوئن ‪ ۱۹۴۴‬در کره جنوبی متولد‬ ‫شده هشتمین دبیرکل سازمان ملل متحد است‪ .‬او کار خود‬ ‫را به ط��ور رس��می از ‪ ۱۱‬دی ‪ ۱۳۸۵‬یعنی اولین روز س��ال‬ ‫‪ ۲۰۰۷‬میالدی اغاز کرد‪ .‬مون تحصی�لات خود را تا مقطع‬ ‫کارشناسی ارشد در رشته امور اداری در دانشگاه هاروارد به‬ ‫پایان رساند‪.‬‬ ‫او در س��ال ‪ ۱۹۷۰‬ب��ه اس��تخدام وزارت امور خارجه‬ ‫کره جنوب��ی در امد و پنج س��ال بعد در بخ��ش متولی امور‬ ‫سازمان ملل متحد در این وزارتخانه مشغول به کار شد‪.‬‬ ‫دبیرکل س��ازمان مل��ل در س��ال ‪ ۱۹۸۵‬ب��ا مدرک‬ ‫کارشناسی ارش��د در رش��ته امور اداری از دانشگاه هاروارد‬ ‫فارغ التحصیل شد‪.‬‬ ‫معاونت رئیس کمیس��یون کنترل هسته ای مشترک‬ ‫شمال ‪ -‬جنوب در سال ‪ ،1992‬ریاست کمیسیون مقدماتی‬ ‫سازمان پیمان جامع منع ازمایش هسته ای در سال ‪،1999‬‬ ‫ریاست دفتر کره جنوبی در سازمان ملل متحد در سال ‪2001‬‬ ‫و ریاست دستگاه دیپلماس��ی کره جنوبی در سال ‪ 2004‬از‬ ‫جمله س��مت های بان کی مون پیش از رسیدن به دبیرکلی‬ ‫سازمان ملل بوده است‪.‬‬ ‫امری��کا و رژیم صهیونیس��تی ت�لاش فراوانی برای‬ ‫جلوگیری از سفر مون به تهران انجام دادند‪ ،‬اما او به تهران‬ ‫امد تا در اجالس جنبش غیرمتعهدها شرکت کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪41‬‬ ‫حضور او می توان��د نقش موثری در اعتمادس��ازی‬ ‫بر سر برنامه هسته ای تهران و شکس��تن دیوار تحریم ها‬ ‫ایفا کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مان موهان سینگ‬ ‫م��ان موه��ان س��ینگ‪ ،‬هفدهمی��ن نخس��ت وزیر‬ ‫هندوس��تان اس��ت‪ .‬او که در ‪ ۲۶‬س��پتامبر ‪ ۱۹۳۲‬در غرب‬ ‫پنجاب متولد شده است‪ ۲۲ ،‬مه ‪ ،۲۰۰۴‬به عنوان نخستین‬ ‫نخست وزیر سیک هند انتخاب شد‪.‬‬ ‫او لیس��انس خ��ود را از دانش��گاه پنج��اب‪ ،‬م��درک‬ ‫کارشناس��ی ارش��دش را از کمبریج و دکترای خ��ود را از‬ ‫اکس��فورد اخذ کرده است و در فاصله س��ال های ‪ 1957‬تا‬ ‫‪ 1976‬اس��تاد دانش��گاه های پنجاب‪ ،‬دهلی نو‪ ،‬جواهر لعل‬ ‫نهرو بود‪.‬‬ ‫سینگ همچنین از سال ‪ 1972‬تا ‪ ،1992‬سمت هایی‬ ‫همچ��ون مش��اور در وزارت اقتص��اد هند‪ ،‬رئی��س بانک‬ ‫مرکزی هند و معاون وزیر اقتصاد‪ ،‬عضو کمیس��یون برنامه‬ ‫دولت نماینده هند در صندوق بین الملل��ی پول‪ ،‬قائم مقام‬ ‫کمیسیون برنامه دولت‪ ،‬کمیس��ر کمیسیون جنوب در ژنو‪،‬‬ ‫مشاور اقتصادی نخس��ت وزیر و رئیس کمیسیون مدارک‬ ‫دانشگاه های هند را تجربه کرده است‪.‬‬ ‫سینگ از سال ‪ 1991‬وزیر اقتصاد هند شد و به مدت‬ ‫پنج س��ال در این س��مت فعالیت می کرد‪ .‬ریاس��ت کمیته‬ ‫بازرگانی پارلمان هند مسئولیت دیگری بود که او به مدت‬ ‫یکسال عهد دار ان بود‪.‬‬ ‫او در سال های ‪ 1998‬تا ‪ 2004‬رهبر حزب مخالف در‬ ‫مجلس اعالی هند‪ ،‬عضو کمیته دارایی و عضو کمیسیون‬ ‫اجرایی گروه پارلمانی هند بود‪.‬‬ ‫س��ینگ اکنون به عنوان یک��ی از رهب��ران قدرتمند‬ ‫اسیایی و شرقی در نشست تهران شرکت کرده است‪ .‬حضور‬ ‫او در ایران می تواند به لحاظ اقتصادی بسیار موثر باشد؛ چه‬ ‫انکه هند می تواند یکی از مش��تریان اصل��ی نفت ایران در‬ ‫اسیا و جهان باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫نادر وائل الحلقی‬ ‫نادر وائل الحلقی‪ ،‬نخست وزیر جدید سوریه است که‬ ‫در پی درگیری ها و تشنجات جدید این کشور روی کار امده‬ ‫است‪ .‬پیش از او ریاض حجاب نخست وزیر سوریه بود‪ ،‬اما‬ ‫در بحبوحه درگیری ها در سوریه از این کشور فرار کرد و به‬ ‫مخالفان مسلح دولت بشار اسد پیوست‪.‬‬ ‫وائل الحلقی در سال ‪ ۱۹۴۶‬در جاسم استان درعا متولد‬ ‫شد‪ .‬او مدرک پزش��کی خود را در س��ال ‪ ۱۹۸۷‬از دانشگاه‬ ‫دمش��ق دریافت کرد و در س��ال ‪ ۱۹۹۱‬هم موف��ق به اخذ‬ ‫تخصص در بیماری های پوست و پزش��کی زنان از همین‬ ‫دانشگاه گردید‪ .‬او در س��ال ‪ ۲۰۱۰‬رئیس اتحادیه پزشکان‬ ‫سوریه شد و پس از ان به سمت وزارت بهداشت این کشور‬ ‫منصوب شد‪ .‬وائل الحلقی حاال به عنوان نماینده بشار اسد در‬ ‫تهران حاضر شده و هیاتی بلندپایه او را همراهی می کنند‪.‬‬ ‫او در س��فر به تهران به دنبال رایزنی با مقامات بلندپایه ای‬ ‫همچون مس��ئوالن وزارت خارجه ایران و مقامات مصری‬ ‫اس��ت تا بتواند راهی برای بحران سیاسی داخلی کشورش‬ ‫بیابد‪.‬‬ ‫رئیس کشور کره شمالی‬ ‫کیم یونگ نام‪ ،‬نماینده پیونگ یانگ در شانزدهمین‬ ‫اجالس سران کش��ورهای عدم تعهد در تهران است‪ .‬کیم‬ ‫یونگ نام‪ ،‬رئیس مجلس کره شمالی پس از رهبر کره شمالی‬ ‫به عنوان دومین مقام قدرتمند کشورش است‪ .‬یونگ نام که‬ ‫ریاس��ت مجلس را برعهده دارد‪ ،‬به عنوان رئیس کشور نیز‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫او که متولد ‪ ۴‬فوریه ‪ ۱۹۲۸‬است رئیس کل پرزیدیوم‬ ‫‪42‬‬ ‫مجمع عالی خلق کره شمالی است‪.‬‬ ‫«ن��ام» از س��ال ‪ ۱۹۹۸‬به ص��ورت دو فاکت��و رئیس‬ ‫کش��ور این کش��ور اس��ت‪ .‬او عضو پرزیدیوم پولیتبوروی‬ ‫حزب کارگران کره اس��ت‪ .‬گرچه او از لحاظ حقوقی رئیس‬ ‫کشور کره شمالی نیس��ت‪ ،‬اما به عنوان رئیس هیات رئیسه‬ ‫مجمع عالی خلق وظیف��ه پذیرفتن س��فرا‪ ،‬هدایت روابط‬ ‫خارجی و امضای معاهدات را برعهده دارد که او را دوفاکتو‬ ‫رئیس جمهور می کند‪ .‬کیم جمهوری خل��ق کره را در همه‬ ‫س��فرهای خارجی نمایندگی می کند‪ .‬او سران کشورهای‬ ‫خارجی را پذیرای��ی می کند و با انان مالق��ات می کند‪ .‬در‬ ‫تئوری او نخست وزیر کیم یونگ ایل و رئیس شورای ملی‬ ‫دفاع کیم جونگ ایل یک هیات رئیس��ه سه نفره را تشکیل‬ ‫می دهند و هریک قدرت هایی در رواب��ط خارجی‪ ،‬دولت و‬ ‫دفاع برابر یک سوم یک رئیس جمهور دارند‪.‬‬ ‫پیش از این شایعات فراوانی درباره احتمال حضور کیم‬ ‫جونگ اون در اجالس تهران منتشر شده بود‪ ،‬اما یونگ نام‬ ‫به تهران امد تا شایعات در این خصوص پایان یابد‪.‬‬ ‫نوری مالکی‬ ‫نوری المالکی‪ ،‬نماینده هیات عراق در اجالس تهران‬ ‫اس��ت‪ .‬پیش از این قرار بود ج�لال طالبانی‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫عراق برای شرکت در اجالس س��ران جنبش عدم تعهد به‬ ‫ایران بیاید اما به دلیل وضعیت نامناسب جسمانی او هیات‬ ‫عراقی به ریاس��ت یکی دیگر از مقامات بلند پایه عراقی به‬ ‫تهران خواهد امد‪.‬‬ ‫نوری المالکی زاده ‪ ۱۹۵۰‬در ش��هر کربال سیاستمدار‬ ‫شیعه و رهبر حزب الدعوه عراق اس��ت‪ .‬او در اوریل ‪۲۰۰۶‬‬ ‫نامزد نخس��ت وزیری عراق شد و توانس��ت جای ابراهیم‬ ‫جعفری را بگیرد‪.‬‬ ‫مالکی در رش��ته ادبیات عربی تا مقطع کارشناس��ی‬ ‫ارشد تحصیل کرده است‪ .‬در سال ‪ ۱۹۸۰‬هنگامی که دولت‬ ‫بعثی عراق دستور اعدام تمام اعضای حزب الدعوه را صادر‬ ‫کرد مالکی به همراه شمار زیادی از افراد این حزب به ایران‬ ‫گریخت و سپس به سوریه رفت‪.‬‬ ‫وی در س��ال ‪ ۲۰۰۳‬به عراق بازگش��ت و در نوشتن‬ ‫پیش نویس قانون اساسی عراق ش��رکت کرد‪ .‬وی با وجود‬ ‫عدم موافقت ج�لال طالبانی و امریکایی ه��ا‪ ،‬حکم اعدام‬ ‫صدام را امضا کرد و با اصرار وی حکم اجرا شد‪.‬‬ ‫محمود عباس‬ ‫محمود عباس‪ ،‬رئیس تشکیالت خودگردان فلسطین‬ ‫رئیس هی��ات بلند پایه فلس��طینی در تهران اس��ت‪ .‬اعالم‬ ‫حضور عباس همراه بود با انتش��ار برخی ش��ایعات درباره‬ ‫دعوت ایران از اسماعیل هنیه که انتشار این شایعه با انتقاد‬ ‫نزدیکان عباس روبه رو شد‪ .‬اما سرانجام مسئوالن برگزاری‬ ‫اجالس اعالم کردند که از هنیه دعوتی به عمل نیاورده اند‬ ‫و نماینده فلسطین محمود عباس خواهد بود‪ .‬سفر عباس به‬ ‫تهران از اهمیت فراوانی برخوردار است‪ .‬عباس در اخرین‬ ‫نشست سران در سازمان ملل سخنرانی تاریخی صورت داد‬ ‫که با واکنش مثبت بسیاری از کشورهای جهان روبه رو شد‪.‬‬ ‫عباس در ش��رایطی به تهران امد که اسرائیل نوک پیکان‬ ‫تهدیدات جنگ طلبانه خود را به سمت ایران گرفته است‪.‬‬ ‫عباس که به ابومازن ش��هرت دارد متولد ‪ ۲۶‬مارس‬ ‫‪ ۱۹۳۵‬اس��ت‪ .‬او رئیس جمه��ور تش��کیالت خودگ��ردان‬ ‫فلسطین است که ‪ ۹‬ژانویه ‪ ۲۰۰۵‬به این سمت انتخاب شد‬ ‫و از ‪ ۱۵‬ژانویه همان سال تا کنون به عنوان رئیس جمهور در‬ ‫حال فعالیت است‪.‬‬ ‫او همچنین باالترین مقام سیاس��ی گروه فتح است‪.‬‬ ‫عباس اولین نخست وزیر دولت فلسطین است که از مارس‬ ‫تا اکتبر ‪ ۲۰۰۳‬در این سمت بر سر کار بود تا اینکه به علت‬ ‫عدم حمایت امریکا و اس��رائیل کناره گی��ری کرد‪ .‬محمود‬ ‫عباس قبل از نخست وزیر شدن مسئول مذاکرات ساف بود‪.‬‬ ‫او بعد از یاسر عرفات تا ‪ ۱۱‬نوامبر ‪ ۲۰۰۴‬اداره کننده کمیته‬ ‫اجرایی ساف نیز بود‪.‬‬ ‫فرستاده های شرقی‬ ‫کنستانتین شوالف‪ ،‬فرستاده ویژه پوتین رئیس جمهور‬ ‫روسیه در اجالس تهران بود‪ .‬او که مدتی نیز سفیر این کشور‬ ‫در تهران بوده‪ ،‬حامل پیام والدیمی��ر پوتین رئیس جمهور‬ ‫روسیه برای نشست تهران اس��ت‪ .‬این پیام توسط نماینده‬ ‫روس��یه در اجالس عدم تعهد قرائت می ش��ود‪ .‬شوالف که‬ ‫یک دیپلمات ارشد روسی است نماینده روسیه در سازمان‬ ‫همکاری اسالمی است‪.‬‬ ‫همچنین هیات چین به ریاس��ت معاون وزیر خارجه‬ ‫این کشور در ش��انزدهمین اجالس عدم تعهد حضور یافته‬ ‫اس��ت‪ .‬ایران به عنوان میزبان جنبش عدم تعهد از روسیه و‬ ‫چین برای شرکت در این اجالس دعوت کرده بود‪ .‬روسیه‬ ‫و چین هیچ نقشی در جنبش عدم تعهد ندارند‪ ،‬اما به عنوان‬ ‫میهمان ویژه دعوت شده اند‪.‬‬ ‫نبیل العربی‬ ‫نبیل العرب��ی از دیپلمات های کهن��ه کار مصری در‬ ‫س��ال ‪ 1935‬به دنیا امد ‪ .‬او فارغ التحصیل دانشکده حقوق‬ ‫دانش��گاه قاه��ره و دارای مدرک کارشناسی ارش��د حقوق‬ ‫بین الملل و دکترای علوم قضایی از دانشکده حقوق دانشگاه‬ ‫نیویورک است‪.‬‬ ‫العربی از سال ‪ 1981‬تا سال ‪ 1983‬سفیر مصر در هند‬ ‫بود و از سال ‪ 1985‬به مدت چهار سال ریاست هیات مصر‬ ‫جهت انجام مذاکرات با رژیم صهیونیستی برای پایان دادن‬ ‫به درگیری «طابا» را برعهده داشت‪.‬‬ ‫او در س��ال ‪ 1987‬به عن��وان نماینده دائ��م مصر در‬ ‫س��ازمان ملل در ژنو انتخاب شد و از س��ال ‪ 1991‬تا سال‬ ‫‪ 1999‬نیز نماینده دائم مصر در مقر سازمان ملل در نیویورک‬ ‫بود‪.‬‬ ‫دبیرکل اتحادیه عرب از س��ال ‪ 1994‬تا سال ‪2001‬‬ ‫عضو کمیته حقوق بین الملل سازمان ملل بود و پس از ان تا‬ ‫سال ‪ 2006‬در دادگاه الهه به عنوان قاضی فعالیت می کرد‪.‬‬ ‫او از سال ‪ 2005‬به عنوان عضو دادگاه داوری دائمی‬ ‫ در الهه فعالیت کرد و از سال ‪ 2008‬نیز در موسسه حقوقی‬ ‫زکی هاشم و شرکا مشارکت داشت‪.‬‬ ‫العربی همچنین به عنوان مدیر مرکز منطقه ای قاهره‬ ‫برای داوری بین المللی تجاری و مش��اور دولت سودان در‬ ‫مساله داوری درباره مرزهای منطقه ای میان دولت سودان‬ ‫و جنبش ملی ازادی بخش سودان فعالیت کرده است‪.‬‬ ‫او به دلیل تجربه در دیپلماسی و حقوق که طی مدت‬ ‫فعالیتش در وزارت امور خارجه‪ ،‬سازمان ملل و دادگاه الهه‬ ‫کسب کرده مورد احترام مصر و سایر کشورهای عربی است‬ ‫و جوانان انق�لاب ‪ 25‬ژانویه نیز به ش��دت از وی حمایت‬ ‫می کنند‪ .‬العربی در س��ال ‪ 1991‬نامزد جانش��ینی عصمت‬ ‫عبدالمجید ‪ ،‬وزیر اس��بق ام��ور خارجه مصر ب��ود اما عمرو‬ ‫موس��ی ‪ ،‬که ان زمان نماینده مصر در مقر سازمان ملل در‬ ‫نیویورک بود به عنوان وزیر خارجه مصر انتخاب شد و العربی‬ ‫نیز جانشین وی در نیویورک شد‪ ،‬بنابراین وی برای دومین‬ ‫بار است که جانشین عمرو موسی می شود‪.‬‬ ‫او که حدود س��ه ماه به عنوان وزیر امور خارجه دولت‬ ‫موقت مصر فعالیت می ک��رد توانس��ت تغییراتی مثبت در‬ ‫جایگاه این کش��ور در س��طح منطقه و بین المللی به وجود‬ ‫بیاورد‪ .‬موضع گیری های شدید العربی علیه اسرائیل‪ ،‬امریکا‬ ‫و دولت سابق مصر توجه رسانه ها را به خود جلب کرد‪.‬‬ ‫او عالوه بر انکه یک مصری اس��ت و می تواند روابط‬ ‫تهران و قاهره را بهبود بخشد‪ ،‬نقش موثری در روابط ایران‬ ‫و اعراب نیز ایفا خواهد کرد‪g .‬‬ ‫شوک بزرگ به غرب‬ ‫ارزیابی از حضور شخصیت های مهم بین المللی در تهران‬ ‫‪8‬‬ ‫حشمت اهللفالحتپیشه‪/‬رئیسکمیتهروابطخارجیمجلسهشتم‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫از ماه ها قبل غرب خیلی کوش��ید تا مان��ع باال رفتن‬ ‫سطح اجالس در تهران ش��ود‪ ،‬اما سطح اجالس در قیاس‬ ‫با میانگین غیرمتعهده��ا خوب بود که می ت��وان گفت در‬ ‫قیاس با اذر ‪ 1376‬که کنفرانس اس�لامی در ایران برگزار‬ ‫شد تاکنون چنین حضور دیپلماتیکی را ایران تجربه نکرده‬ ‫بود که این مساله می تواند تقویت کننده جایگاه دیپلماتیک‬ ‫جمهوری اسالمی در شرایط خاص کنونی منطقه و جهان‬ ‫باشد‪ .‬حضور بان کی مون از این جهت مهم است که ایشان‬ ‫دبیرکلی س��ازمان ملل متحد را برعه��ده دارد و فعالترین‬ ‫پرونده در شورای امنیت سازمان ملل متحد مربوط به ایران‬ ‫اس��ت‪ .‬تاکنون پنج قطعنامه علیه جمهوری اسالمی صادر‬ ‫شده و یک فضای دو قطبی نسبت به ایران در سازمان ملل‬ ‫متحد وجود دارد‪ ،‬موقعیت ایران در مجمع عمومی بهتر است‬ ‫چون کشورهای غیرمتعهد در ان صاحب نفوذ هستند‪ ،‬اما در‬ ‫جایی همچون شورای امنیت که قابلیت صدور قطعنامه های‬ ‫سخت را دارد شرایط به نفع ایران نیست و تحریم هایی به‬ ‫ایران تحمیل شد‪ .‬حضور بان کی مون در این شرایط به رغم‬ ‫مخالفت ها نشان می دهد که امکان ادامه مسیر دیپلماتیک‬ ‫درباره پرونده هس��ته ای ایران در سازمان ملل متحد وجود‬ ‫دارد‪ .‬ضمن انکه س��ازمان ملل متحد در س��ه س��ال اینده‬ ‫با کش��وری به نام ایران مواجه اس��ت که این کشور رئیس‬ ‫بزرگترین بلوک بین المللی بعد از سازمان ملل متحد است‪،‬‬ ‫امروز اقای بان کی مون‪ ،‬رئیس دیپلماس��ی دنیاست و وی‬ ‫نمی تواند رئیس جنبش غیرمتعهدها را نادیده بگیرد که این‬ ‫نش��ان دهنده جایگاه ایران در مذاکرات و مسائل مختلف‬ ‫بین المللی است‪ ،‬فارغ از این بحث تهران به لحاظ اعتقادی‬ ‫که به غیر متعهدها دارد سعی می کند جایگاه عملی جنبش‬ ‫نم را ارتقا ده��د و تقویت کند؛ مثال همین االن پیش��نهاد‬ ‫شکل گیری تروئیکا و فعال سازی ان در قبال سوریه راهکار‬ ‫ایرانی به حس��اب می اید ک��ه خیلی ها را در غ��رب نگران‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫ش��رکت المرس��ی در اجالس تهران هم از این نظر‬ ‫مهم است که به هر حال ش��کل حضور ایشان انتقادهایی‬ ‫را از س��وی غرب به دنبال داش��ت‪ ،‬هم اکنون مصر شرایط‬ ‫گذر از محافظه کاری در عرصه سیاس��ت خارجی را تجربه‬ ‫می کند و همین نوع حضور المرس��ی ب��رای ایران فرصت‬ ‫به حس��اب می اید چون مصری ها در شرایط نظام سازی و‬ ‫طرح ریزی برای بعد از انقالب به س��ر می برند و در چنین‬ ‫ش��رایطی نیازمند نگاه مثبت سیاس��ی امریکا و همکاری‬ ‫مالی و منطقه ای با کش��ورهای مرتجع همچون عربستان‬ ‫هستند‪ .‬بنابراین حضور المرسی در این سطح با معنی بود‪،‬‬ ‫ضمن انکه وی موضع گیری های مهمی قبل از شرکت در‬ ‫اجالس تهران داشت‪ ،‬مثال به نحوه برخورد شورای امنیت‬ ‫سازمان ملل متحد با ایران در موضوع هسته ای انتقاد کرد‬ ‫یا ایران را حلقه مفقوده تحوالت منطقه به ویژه در س��وریه‬ ‫خواند‪ .‬المرس��ی برخالف طرح های ارتجاعی منطقه ای و‬ ‫استکباری فرامنطقه ای‪ ،‬معتقد است که باید جایگاه ایران را‬ ‫در تحوالت دید و این نشانگر ان است که حضور محدود وی‬ ‫در اجالس تهران از لحاظ محتوایی قابلیت تحلیل باالیی‬ ‫دارد‪ .‬ضمن انکه به نظر من حضور المرسی در ایران اغاز دور‬ ‫تازه تنش زدایی بین تهران و قاهره است که در طول دوران‬ ‫بعد از انقالب اسالمی هیچ گاه چنین شرایطی فراهم نشد‪.‬‬ ‫درباره فرستاده روسیه‪ ،‬معتقدم انتظار از مسکو فراتر از‬ ‫این سطح حضور بود‪ ،‬متاسفانه روس ها در قبال ایران بعضا‬ ‫برخوردهای محافظه کارانه ای داشتند‪ ،‬این محافظه کاری‬ ‫حتی به تضعیف جای��گاه انها نزد تهران منجر ش��د‪ .‬فارغ‬ ‫از واقعیت یادش��ده‪ ،‬اجالس غیرمتعهدها از این نظر برای‬ ‫روس ها مهم بود که انها از زمانی که نظم دوقطبی جهان به‬ ‫هم ریخت‪ -‬همان نظمی که باعث شکل گیری غیرمتعهدها‬ ‫ش��د‪ -‬به دنبال تقویت مجامع بین المللی مخالف هژمونی‬ ‫غرب بودند‪ .‬مس��کو در سال های گذش��ته از غیر متعهدها‬ ‫به عنوان سازمانی برای نقد فضای هژمون و استیال طلبانه‬ ‫امریکا اس��تفاده کردند‪ ،‬بنابراین روس ها از اجالس تهران‬ ‫می توانستند استفاده بیشتری کنند‪ ،‬حضور اقای پوتین در‬ ‫ایران می توانست در یک چنین ش��رایط منطقه ای معنای‬ ‫خاصی داشته باشد و هژمون امریکا در فرامنطقه ای از سوی‬ ‫روسیه و در منطقه توسط ایران به چالش کشیده می شد‪ ،‬اما‬ ‫با این حال معتقدم حضور فرستاده ویژه روسیه را باید زمانی‬ ‫تفسیر کرد که موضع گیری روس ها در قبال تحوالت خاص‬ ‫منطقه ای مثل سوریه انجام می شود‪.‬‬ ‫کیم یونگ نام‪ ،‬رئیس کل پرزیدیوم‪ ،‬مجمع عالی خلق‬ ‫کره شمالی (رئیس کشور و رئیس مجلس) برای شرکت در‬ ‫شانزدهمین اجالس سران عدم تعهد به تهران امد که این‬ ‫حضور در قیاس با نوع حضوری که تا حاال پیونگ یانگ در‬ ‫اجالس های بین المللی داش��ته‪ ،‬باالترین سطح به حساب‬ ‫می اید‪ ،‬چون رهبر کره شمالی در این نوع اجالس ها شرکت‬ ‫نمی کند‪ .‬حضور هیات کره ای در این س��طح نشان دهنده‬ ‫ض غیر متعهد ها به حاکمیت غرب بر‬ ‫بخش دیگری از اعترا ‬ ‫سازمان های بین المللی است‪.‬‬ ‫نخست وزیر هند هم به اجالس تهران امد‪ ،‬هندوستان‬ ‫کش��وری اس��ت که به فکر ارتقای جایگاه بین المللی خود‬ ‫است‪ .‬هندوس��تان به داش��تن حق وتو و عضویت دائم در‬ ‫ش��ورای امنیت س��ازمان ملل متحد می اندیشد و مشخصا‬ ‫هندی ها برای اینکه بتوانند به چنین جایگاهی برسند نیاز‬ ‫به تقویت نهادهای غیر فعال دنیا مث��ل غیرمتعهدها دارند‪،‬‬ ‫دهلی نو می داند اگر غیر متعهد ها را تقویت کند در رسیدن‬ ‫به امال و ارزوهای خود گامی اساسی برداشته است‪ .‬جنبش‬ ‫نم هم اکنون ترکیب ش��ورای امنیت سازمان ملل متحد را‬ ‫نقد می کند و ان را ناعادالنه می خواند‪ ،‬بنابراین اگر هند این‬ ‫گفتمان را تقویت کند و ترکیب نهادهای حاکم بر س��ازمان‬ ‫ملل دستخوش تغییر شود‪ ،‬کشورهای دیگری می توانند به‬ ‫اعضای دائم شورای امنیت بپیوندند‪ .‬ان وقت شرایط عوض‬ ‫خواهد شد و امکان دارد اینجا اختالفاتی شکل گیرد که حل‬ ‫این اختالفات فراتر از توان غیر متعهد هاست‪.‬‬ ‫یک موضوع دیگر ش��رکت نخست وزیر جدید سوریه‬ ‫به جای بشار اسد در اجالس تهران بود‪ .‬از انجا که شرایط‬ ‫خاص امنیتی در این کش��ور حاکم اس��ت‪ ،‬بش��ار اس��د در‬ ‫اجالس تهران ش��رکت نکرد و حضور نخس��ت وزیر جدید‬ ‫س��وریه به لحاظ درگیری های داخلی این کش��ور بس��یار‬ ‫مهم اس��ت‪ .‬س��وری ها خیل��ی امیدوارند که بح��ران این‬ ‫کش��ور یک راهکار غیر متعهدی پیدا کند و این مساله چند‬ ‫دلیل دارد‪ ،‬دلی��ل اول انکه راهکار اتحادی��ه عرب‪ ،‬راهکار‬ ‫بدون بش��ار اس��ت‪ ،‬بنابراین دولت دمش��ق حتما راهکار‬ ‫غیرمتعهدی را ترجی��ح به راهکار اتحادی��ه عرب می دهد‪،‬‬ ‫بنابراین تالش داش��تند تا از حضورشان در اجالس تهران‬ ‫به بهترین شکل اس��تفاده کنند‪ .‬دوم انکه ریاست سه ساله‬ ‫ایران ب��ر غیر متعهده��ا تقویت کننده جایگاه کش��ورهای‬ ‫همراه جمه��وری اس�لامی ای��ران در نظ��م دیپلماتیک‬ ‫دنیاس��ت‪ ،‬س��وری ها تالش می کنند در قالب طرح ایران‬ ‫ک��ه از کانال تروئی��کای غیرمتعهدها دنبال ش��ود‪ ،‬ضعف‬ ‫پش��توانه دیپلماتیک خود را رفع کنند‪ ،‬ضمن انکه می دانند‬ ‫ایران دوس��ت راهبردی س��وریه اس��ت و تهران می تواند‬ ‫تقویت کننده جایگاه سوری ها در منطقه هم باشد‪ .‬نهایت‬ ‫انکه خ��ود هیات س��وری با توج��ه به بایکوت سیاس��ی و‬ ‫دیپلماتیک که علیه این کش��ور وج��ود دارد کمتر فضایی‬ ‫همچون اجالس ته��ران را پیدا می کند ک��ه در انجا بتواند‬ ‫مواضع خود را تشریح و برای تنش زدایی با کشورهای عربی‬ ‫و بازیگران غربی گام های عملی بردارند‪.‬‬ ‫درب��اره حضور محمود عب��اس در ته��ران باید گفت‬ ‫که این یک رفتار دیپلماتیک کم س��ابقه است‪ ،‬مشخصا از‬ ‫زمانی که یاسرعرفات برای ش��رکت در اجالس کنفرانس‬ ‫اسالمی در اذر سال ‪ 76‬به ایران امد دیگر رئیس تشکیالت‬ ‫خودگردان به تهران سفری نداش��ت و این نشان می دهد‬ ‫که در قالب س��ازمان های بین المللی برخی کش��ورها مثل‬ ‫ایران و تشکیالت خودگران مجبورند اختالفات خود را کنار‬ ‫بگذارند و وارد یک فضای دیپلماتیک تازه شوند‪ ،‬معتقدم از‬ ‫زمانی که مصر رس��ما اعالم کرد که در موضوع تحوالت‬ ‫خاورمیانه نگاه انتقادی نس��بت به فلس��طین دارد موضع‬ ‫ایران تقویت شد‪ .‬از طرفی ایران یک نگاه همراه با تساهلی‬ ‫نسبت به اخرین موضع مصر نشان داد که اعالم کرد معتقد‬ ‫است شرایط فلسطین باید با ش��رایط سال ‪ 1967‬میالدی‬ ‫مورد ارزیابی قرار گیرد‪ ،‬البته ایران طرح خودش را درقبال‬ ‫فلسطین دارد‪ ،‬طرح ایران طرح رفراندوم در سرزمین های‬ ‫اشغالی است که با سکوت تشکیالت خودگران مواجه شد‪.‬‬ ‫این طرح مترقی خیلی از ادعاهایی که می گویند جمهوری‬ ‫اسالمی ایران نقش منفی در تحوالت فلسطین ایفا می کند‬ ‫را زیر سوال می برد‪.‬‬ ‫در اخر مساله حضور نخس��ت وزیر عراق در اجالس‬ ‫اس��ت که به صورت اجتناب ناپذیر حتی توس��ط مخالفان‬ ‫ایران و عراق به عنوان کش��وری در جبهه ای��ران تعریف‬ ‫می شود‪ .‬حضور مالکی در ایران نش��ان دهنده همین نگاه‬ ‫اس��ت‪ .‬معتقدم ع��راق دوران محافظه کاری در سیاس��ت‬ ‫خارجی اش را دارد طی می کند و به دالی��ل داخلی نیازمند‬ ‫محافظه کاری در عرصه سیاس��ت خارجی اس��ت‪ ،‬ولی در‬ ‫نهایت این ایران‪ ،‬ع��راق‪ ،‬مصر و تونس هس��تند که دچار‬ ‫تحوالت انقالبی شدند و این کش��ورها در اینده می توانند‬ ‫جنبش غیرمتعهد و سازمان های بین المللی را از این حالت‬ ‫انفعالی خارج کنند‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫مانور بزرگ دیپلماتیک‬ ‫سطح بی سابقه اجالس عدم تعهد در تهران‬ ‫سیدحسین نقوی حسینی‪ /‬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی‬ ‫‪9‬‬ ‫سیاست‬ ‫جنبش عدم تعهد وسیع ترین مجمع بین المللی از لحاظ‬ ‫تعداد عضو بعد از سازمان ملل متحد اس��ت‪ .‬این جنبش از‬ ‫لحاظ توزیع اعض��ا در عرصه جهانی جای��گاه مهم و قابل‬ ‫اعتنایی دارد‪ ،‬چون از هر پنج ق��اره دنیا در این جنبش عضو‬ ‫هستند‪ .‬به عبارت دیگر سایر مجامع جهانی بیشتر شکل و‬ ‫قالبی منطقه ای دارند‪.‬‬ ‫اگر سطوح کارشناسان ارشد‪ ،‬وزرای خارجه و روسای‬ ‫عالی حکومت ها در شانزدهمین اجالس جنبش عدم تعهد با‬ ‫ادوار گذشته مقایسه ش��ود‪ ،‬معلوم می شود یکی از باالترین‬ ‫معدل های ش��رکت مربوط به اجالس تهران اس��ت و این‬ ‫نشان می دهد که جمهوری اسالمی ایران دارای یک جایگاه‬ ‫واالی دیپلماتیک در عرصه بین المللی اس��ت و کشورهای‬ ‫بسیاری در دنیا به سیاست خارجی تهران اعتماد و اطمینان‬ ‫دارند که با یک ارامش خاطر و نقطه امید برای حل مشکالت‬ ‫و مسائل بین المللی از طریق جنبش عدم تعهد پا به اجالس‬ ‫تهران گذاشتند‪ .‬بنابراین می توان گفت که تشکیل اجالس‬ ‫تهران یک مانور دیپلماتیک برای جمهوری اسالمی ایران‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫بان کی مون‪ ،‬دبیرکلی س��ازمان ملل متحد را برعهده‬ ‫دارد؛ این س��ازمان بزرگترین مجمع بین المللی با عضویت‬ ‫قریب به اتفاق کشورهای دنیاس��ت که در ماه های اخیر با‬ ‫بحران های مختلف جهانی رو به رو ش��د‪ .‬موض��وع پرونده‬ ‫هسته ای جمهوری اس�لامی ایران که مورد مناقشه ایران‬ ‫و غرب اس��ت از مهمترین ان بحران ها به حس��اب می اید‪.‬‬ ‫بان کی مون با حضور خ��ود در تهران پیام ه��ا و پیامدهای‬ ‫حائز اهمیتی را برای جامعه جهانی ارسال کرد‪ ،‬چراکه به رغم‬ ‫تالش هایی که صورت گرفت وی در ش��انزدهین اجالس‬ ‫جنبش عدم تعهد ش��رکت کرد‪ .‬امریکا و رژیم صهیونیستی‬ ‫تالش زیادی کردند که بان کی مون در این اجالس حضور‬ ‫پیدا نکند‪ ،‬اما همه ان تالش ها نقش بر اب شد‪ .‬صرف حضور‬ ‫او بدون توجه به مذاکرات‪ ،‬معنایش این است که ایران دارای‬ ‫منطق مذاکره است و برای مواضع خودش استدالالت قوی‬ ‫دارد و می تواند پاسخ جامعه جهانی را مستند و در چارچوب‬ ‫حقوق بین الملل بدهد‪ ،‬وگرنه هیچ گاه دبیرکل سازمان ملل‬ ‫متحد به تهران س��فر نمی کرد‪ .‬مقامات جمهوری اسالمی‬ ‫هنگام مذاکرات مواضع تهران را درباره مس��ائل مختلف به‬ ‫بان کی مون منتقل کردند و وی از ایران در قبال موضوعات‬ ‫و وقایع گوناگون جامعه جهانی مطلع شد که این می تواند در‬ ‫ایجاد نقاط مشترک بین جمهوری اسالمی ایران به عنوان‬ ‫رئیس جنبش عدم تعهد و سازمان ملل متحد بسیار با اهمیت‬ ‫باشد‪ .‬المرسی رئیس جمهور جدید مصر دومین شخصیتی‬ ‫اس��ت که با حضور در تهران نگاه جامع��ه جهانی را به خود‬ ‫معطوف کرد‪ .‬مصر در بین ممالک اسالمی به ویژه در منطقه‬ ‫خاورمیانه یکی از مهمترین و مورد توجه ترین کش��ورهای‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪44‬‬ ‫دنیاس��ت‪ .‬مقام معظم رهبری در جنبش بیداری اس�لامی‬ ‫به جایگاه مهم مصر اشاره کردند و حرکت مردم را ریشه دار‬ ‫خواندند و بر اندیش��ه های دینی انقالبی��ون مصری تاکید‬ ‫فراوانی کردند‪ .‬معتقدم مصر در حل مناقش��ات منطقه ای و‬ ‫بین المللی نقش فراوانی دارد‪ .‬بعد از اینکه اعالم شد جنبش‬ ‫عدم تعهد در تهران تشکیل می شود یکی از کشورهایی که‬ ‫توجه جهانی روی ان زی��اد بود و به لحاظ ش��رکت و عدم‬ ‫ش��رکت مقامات ان زی��ر ذره بین رس��انه های جهانی قرار‬ ‫گرفت مصر بود‪ .‬دش��منان جمهوری اسالمی به طور جدی‬ ‫س��عی کردند از حضور المرس��ی در تهران جلوگیری کنند‬ ‫تا این مس��اله منش��ا اختالف میان تهران و قاهره شود‪ ،‬اما‬ ‫اعالم حضور المرسی در اجالس یک فصل جدیدی از رابطه‬ ‫سیاس��ی میان تهران و قاهره را ورق زد؛ اعتبار شانزدهمین‬ ‫اجالس عدم تعهد را افزای��ش داد و نوید بخش روابط مثبت‬ ‫و خوبی بین جمهوری اس�لامی ایران و مصر شد که قطعا‬ ‫این اعالم روی مواضع س��ایر کش��ورهای اس�لامی مثل‬ ‫عربس��تان‪ ،‬ترکیه و قطر تاثی��ر مثبت می گ��ذارد و انها نیز‬ ‫می کوشند روابط س��ازنده ای با جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫برقرار کنند‪ .‬اعالم حضور المرسی از یک سو پیام اور وحدت‪،‬‬ ‫انسجام و دوستی میان کشورهای اسالمی و از طرف دیگر‬ ‫باعث ناامیدی امریکایی ها و اسرائیلی ها از عقب گرد اوضاع‬ ‫سیاسی مصر شد‪.‬‬ ‫محمودعباس شخصیت دیگری بود که حضورش در‬ ‫تهران از نگاه رسانه ها رصد می ش��د‪ .‬ایران درباره فلسطین‬ ‫همواره نق��ش تقویت کننده جبهه مقاوم��ت را ایفا کرد و از‬ ‫ابتدای پیروزی انقالب تاکنون ب��ا همه توان از حقوق ملت‬ ‫فلس��طین دفاع و برای استقرار کشور مس��تقل فلسطینی‬ ‫تالش کرد‪ .‬ای��ران در راه حف��ظ و تقویت جبه��ه مقاومت‬ ‫هزینه های س��نگینی پرداخت‪ ،‬به طوری که می توان گفت‬ ‫بخش��ی از لجاجت ها و تهاجماتی که علیه کشورما می شود‬ ‫به خاطر مواضع مل��ت و نظام جمهوری اس�لامی در قبال‬ ‫حقوق فلسطینی هاست‪ ،‬اگرچه در این سال ها از سوی غرب‬ ‫تالش ش��د که در بین گروه های فلسطینی انشقاق به وجود‬ ‫اید و جمهوری اس�لامی عامل ان معرفی ش��ود‪ ،‬اما رابطه‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران با گروه های فلس��طینی هیچ گاه‬ ‫تیره و تار نش��د و حضور محمود عباس‪ ،‬رئیس تش��کیالت‬ ‫بان کی مون با حضور خود در‬ ‫تهران پیام ها و پیامدهای‬ ‫حائز اهمیتی را برای جامعه‬ ‫جهانی ارسال کرد‪ ،‬چراکه به رغم‬ ‫تالش هایی که صورت گرفت‬ ‫وی در شانزدهین اجالس جنبش‬ ‫عدم تعهد شرکت کرد‪ .‬امریکا و‬ ‫رژیم صهیونیستی تالش زیادی‬ ‫کردند که بان کی مون در این‬ ‫اجالس حضور پیدا نکند‪ ،‬اما همه‬ ‫ان تالش ها نقش بر اب شد‪.‬‬ ‫خودگران فلسطین خط بطانی بر نقشه دشمنان بود‪ .‬شرکت‬ ‫نخست وزیر سوریه و بحران س��وریه در اجالس تهران نیز‬ ‫خالی از اهمیت نبود‪ ،‬باالخره این روزه��ا حال و هوای این‬ ‫کشور به س��وی ارامش پیش می رود و حضور نخست وزیر‬ ‫جدید سوریه در ایران به معنای تائید سیاست خارجی ایران در‬ ‫قبال حکومت دمشق بود‪ ،‬این حضور باعث ناامیدی دشمنان‬ ‫ملت سوریه از محاصره دیپلماتیک دولت دمشق شد‪ .‬اما با‬ ‫وجودی که انتظار می رفت از روس��یه هیاتی عالی رتبه به‬ ‫اجالس تهران بیاید‪ ،‬اما این طور نشد‪ .‬روس ها در ارتباط با‬ ‫بحران های منطقه ای از جمله بحران سوریه نقش کلیدی‬ ‫ایفا کردند و انتظار خیلی بیشتری از انها وجود داشت و ما فکر‬ ‫می کردیم در س��طوح خیلی عالی تری در جنبش عدم تعهد‬ ‫ش��رکت کنند به جهت اینکه این اجالس بهترین فرصت‬ ‫برای ایجاد هماهنگی بین مواضع مشترک کشورها در قبال‬ ‫بحران سوریه‪ ،‬موضوع فلس��طین‪ ،‬بحث مبارزه با تروریسم‬ ‫دولتی و دفاع از حقوق بشر بود‪ ،‬بنابراین انتظار می رفت که‬ ‫روس ها در سطحی خیلی عالی تر شرکت کنند‪ ،‬اما اینگونه‬ ‫نشد‪ .‬فکر می کنم که چنین برخوردی با اجالس عدم تعهد از‬ ‫سوی روس ها بدون سابقه نیست و قبال هم شاهد کوتاهی‬ ‫در سیاست خارجی روسیه در این زمینه بودیم‪.‬‬ ‫حضور نف��ر دوم حکوم��ت پیونگ یانگ ه��م در این‬ ‫اجالس به چشم می امد‪ ،‬کره شمالی یکی از کشورهایی است‬ ‫که تجربه مقابله با توطئه جهانی و مقابله فعال با ممنوعیت ها‬ ‫و تحریم های قدرت های س��لطه گر را در حوزه هس��ته ای‬ ‫دارد و شرکت هیات عالی رتبه ان در اجالس تهران بیانگر‬ ‫همسویی انها با جمهوری اسالمی ایران است‪ .‬کره شمالی‬ ‫کشوری موثر در جنوب شرقی اسیا به نمایندگی مردمی در‬ ‫اجالس تهران حضور یافت که در مقابل تحریم و تهدید های‬ ‫امریکا همواره مقاومت کردند و از حقوق خود ذره ای عقب‬ ‫ننشستند‪ .‬همچنین نخس��ت وزیر هند در باالترین سطح به‬ ‫پتانسیل های یک جنبش‬ ‫فرصت سه ساله ریاست عدم تعهد برای ایران‬ ‫‪10‬‬ ‫سیاست‬ ‫تقویت جنبش عدم تعهد‪ ،‬حمایت از استقالل کشورها در‬ ‫مقابل زورگویان و صاحبان قدرتی است که به طور برنامه ریزی‬ ‫شده مدیریت انسانی و مالی و راهبری را در اختیار دارند و به تعبیر‬ ‫رهبر هوشمند و فرزانه انقالب اسالمی ‪ ،‬اجالس نم می تواند‬ ‫ضربهمهلکیبر«نظامسلطه»واردکند‪.‬‬ ‫هر چند جنبش عدم تعه��د در س��ال ‪ 1961‬برای حفظ‬ ‫استقالل کشورهای در حال توسعه در مقابل نظام دو قطبی ان‬ ‫زمان یعنی نظام سلطه کمونیستی به سردمداری شوروی سابق‬ ‫و نظام سلطه سرمایه داری به رهبری امریکا شکل گرفت‪ ،‬با این‬ ‫حال با توجه به اهداف شکل گیری این جنبش‪ ،‬به رغم فروپاشی‬ ‫کشور شوروی‪ ،‬با وجود نظام سرمایه داری به رهبری امریکا‪،‬‬ ‫این جنبش هنوز هم فلسفه وجودی اش را حفظ کرده و تقویت‬ ‫ان به درستی حمایت از استقالل کشورها در مقابل نظام سلطه‬ ‫استکباریمحسوبمی شود‪.‬‬ ‫مهمترین اهداف تعیین ش��ده این جنبش که هم اکنون‬ ‫‪120‬کشور به عنوان عضو اصلی‪ 17 ،‬کش��ور به عنوان ناظر و‬ ‫‪ 10‬سازمان و تشکل بین المللی دارد عبارت است از‪ :‬حق تعیین‬ ‫سرنوشت‪ ،‬حاکمیت و استقالل ملی‪ ،‬عدم الحاق به پیمان های‬ ‫نظامیچند جانبه‪،‬استقاللعملکشورهایعضودرمقابلنفوذ‬ ‫بلوک بندی هایسیاسیقدرت هایبزرگ‪،‬مبارزهباامپریالیسم‪،‬‬ ‫نفی نژادپرس��تی و اش��غال خارجی‪ ،‬دموکراتیزه کردن روابط‬ ‫بین المللوهمکاریاقتصادیبر اساساصلبرابریحاکمیت‪.‬‬ ‫با توجه به همین اهداف برگزاری ش��انزدهمین اجالس‬ ‫ان در کشور ما و واگذاری ریاست جنبش برای سه سال اینده به‬ ‫جمهوری اسالمی ایران اهمیت ان را به خصوص در نزد انهایی‬ ‫که سال هاست تالش می کنند تا کشور و مردم ایران را به خاطر‬ ‫مواضع حق طلبانه اش در انزوا قرار دهند‪ ،‬صد چندان می نماید‪.‬‬ ‫ایا کشورهای ضعیف یا درحال توسعه خواهند توانست با‬ ‫اتحاد و همگرایی و تشخیص منافع خود‪ ،‬منش ازاد اندیشی را در‬ ‫پیش گرفته و در معادالت جهانی برای خود نقشی قایل شده و‬ ‫دربرابرقدرت هایبزرگوکشورهایقویانفعالیعمل نکنند؟‬ ‫این سوالی است که ملت های ازاد از حاکمان خود می پرسند‪.‬‬ ‫مردم دنیا ب��ه برابری انس��ان ها اعتقاد دارن��د و حضور‬ ‫مقتدرانه مسئوالن کش��ورها در این اجالس و اعتقاد حاکمان‬ ‫نیز به این اصل انس��انی ه��م در این راستاس��ت که ضروری‬ ‫می نماید تا جمهوری اس�لامی تالش خود را بیش��تر نماید‬ ‫و ح��س ازادی خواهی‪ ،‬ازاد اندیش��ی و براب��ری ملت ها را بین‬ ‫شرکت کنندگانتقویتنماید‪.‬خوشبختانهبه رغمتالشگسترده‬ ‫استکبار جهانی به س��رکردگی امریکا و متحد منطقه ای اش‬ ‫اسرائیل برای کم رونق کردن شانزدهمین اجالس کشورهای‬ ‫عضو جنبش در تهران‪ ،‬این اجالس چه از نظر تعداد هیات های‬ ‫ش��رکت کننده و چ��ه از لحاظ س��طح هیات ه��ا‪ ،‬باالترین و‬ ‫با اهمیت ترین اجالس در طول ‪ 50‬سال عمر جنبش به حساب‬ ‫می اید و این موفقیت بسیار بزرگی برای کشورمان است‪.‬‬ ‫با اینکه دیپلماسی سیاس��ت خارجی دولت در سال های‬ ‫اخیر با نوساناتی همراه بوده و نقاط ضعف و قابل انتقادی در ان‬ ‫مشاهده می شود‪ ،‬اما برگزاری شکوهمند این اجالس را می توان‬ ‫ازنکاتمثبتدیپلماسیخارجیارزیابیکرد؛چراکهباوجودهمه‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫اجالس تهران قدم گذاشت‪ ،‬همراه وی تیم ها و هیات های‬ ‫مختلف اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اجتماعی و سیاس��ی بودند که‬ ‫این نشان می دهد سیاست گذاری جمهوری اسالمی ایران‬ ‫مبنی بر کاهش ارتباط با حوزه اقتصادی غرب و انتقال این‬ ‫تعامالت اقتصادی به س��ایر حوزه های اقتصادی جهان از‬ ‫جمله شبه قاره هند جواب داده؛ به طوری که دهلی نو پیگیر‬ ‫این ارتباطات است‪ .‬در همین راستا باید یاداور شد که ارتباط‬ ‫عراق با اجالس تهران خوب و سازنده بود‪ ،‬حتی دولت بغداد‬ ‫در اجرا و برگزاری اجالس هم به ایران خیلی کمک کرد ‪.‬‬ ‫درباره سطح هیات ش��رکت کننده عربستان سعودی‬ ‫در شانزدهمین اجالس غیرمتعهدها معتقدم درجه ان قابل‬ ‫قبول بود‪ .‬به ویژه اینکه فرس��تاده ویژه مل��ک عبداهلل‪ ،‬قائم‬ ‫مقام وزارت خارجه این کشور است‪ ،‬در خبرها دیدم که وقتی‬ ‫اعالم شد قائم مقام وزارت خارجه عربستان در اجالس تهران‬ ‫شرکت می کند این شاهزاده سعودی اعالم کرد من به عنوان‬ ‫قائم مقام وزارت خارجه ش��رکت نمی کنم‪ ،‬بلکه به عنوان‬ ‫نماینده ویژه پدرم شرکت می کنم یعنی سطح و جایگاه هیات‬ ‫شرکت کننده را ارتقا داد و در این قالب معرفی کرد‪.‬او گفت‬ ‫من نماینده پادشاه عربستان هستم و سطح هیات عربستانی‬ ‫را ارتقا داد‪ .‬درکل اجالس تهران در هر سه بخش کارشناسان‬ ‫ارشد‪ ،‬وزارت خارجه و سران بسیار خوب و عالی بود‪ .‬با توجه‬ ‫به استقبالی که از سوی مجامع بین المللی غیر از کشورهای‬ ‫عضو از این اجالس صورت گرفت و با توجه به کیفیتی که‬ ‫در مذاکرات و برگزاری اجالس انجام شد و برنامه ریزی های‬ ‫بسیار خوبی که صورت گرفت و توجهی که جامعه جهانی به‬ ‫اجالس عدم تعهد داشت و به ویژه رسانه ها به طور جدی به‬ ‫ان پرداختند و شخصیت های برجسته جهانی مثل بان کی‬ ‫مون و المرسی به رغم فشارهای دشمن از ان استقبال کردند‬ ‫تحوالت خوبی را ب��رای اینده جنبش ع��دم تعهد در زمان‬ ‫ریاست ایران پیش بینی می کنم‪g .‬‬ ‫دکتر موید حسینی صدر‪ /‬دبیرکل شورای بین المجالس‬ ‫تخریب هاوشانتاژهایاستکباری‪،‬بیشترینهیات هادرباالترین‬ ‫سطح از کشورهای عضو در ان شرکت کرده اند و کشورهایی‬ ‫که نیامده اند‪ .‬قطع یقین می توان گفت که یا از امریکا امتیازاتی‬ ‫دریافت کرده اند یا وابستگی پنهان و اشکارشان به نظام سلطه‪،‬‬ ‫مانع از حضور انها در این اجالس ش��ده است‪ .‬اهمیت اجالس‬ ‫زمانی بیشتر اشکار می شود که می بینیم کشورهای سلطه گر‬ ‫تمام تالش خود را برای ناکامی این اجالس به کار می گیرند‪.‬‬ ‫برگزاری این اج�لاس در تهران‪ ،‬ضم��ن اینکه دریچه‬ ‫روشنی از ثبات‪ ،‬امنیت و پیشرفت کشورمان در مقابل دیدگان‬ ‫نمایندگانعالی رتبهبیشاز‪ 120‬کشورجهانمی گشاید‪،‬فرصت‬ ‫مناسبیهمبرایکارگزارانسیاستخارجیمافراهممی کندتابا‬ ‫دیپلماسیدقیقوحسابشده‪،‬سیاستتحریموبهانزواکشاندن‬ ‫کشورمان را کم رنگ و کم اثر سازند و حقانیت ما را در استفاده‬ ‫صلح امیز از انرژی هسته ای به اثبات رسانند و در راستای اعتالی‬ ‫تفکر استقالل طلبی در بین کش��ورهای عضو تالش نمایند‪،‬‬ ‫چرا که انچه مشخص است و هر انسان ازاده ای ان را به فراخور‬ ‫و گنجایش ادبیات خویش ابراز می دارد این است که مدیریت‬ ‫جهانی‪ ،‬ستمگرانه و به نفع زورمندان است و عادالنه و پیشرفته‬ ‫نیست و باید در معادالت جهانی بازنگری شود و امروز ملت های‬ ‫حق طلبوعدالت خواهمنتظرندتایکمدیریتوقاعدهمبتنیبر‬ ‫برابری انسان ها و عاری از سلطه در جهان حاکم شود‪.‬‬ ‫اما در رابطه با نام این جنبش یعن��ی «عدم تعهد» که در‬ ‫فرهنگمادرمقابلتعهدمی نشیندونوعیبی قیدیرامی رساند‬ ‫می توان نام ان را طوری تغییر داد که به معنای تعهد و التزام برای‬ ‫حفظ استقالل کشورها در مقابل نظام سلطه و ارتقای کرامت‬ ‫انسانی باشد یا در معنای فارسی ان به جای عدم تعهد‪ ،‬از تعهد‬ ‫اگاهانه برای حفظ اس��تقالل و ارزش های حاکم بر کشورها‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫با این حال باید برگزاری اجالس کشورهای عضو جنبش‬ ‫ی توان‬ ‫غیر متعهدها در کشورمان را به فال نیک گرفت و از تمام ‬ ‫و پتانس��یل ها برای اثبات حقانیت نظام جمهوری اسالمی و‬ ‫مواضع بر حق اش استفاده کرد و این نمی شود مگر با همکاری‬ ‫همه جانبه همه مسئوالن در همه قوای کشور و همدلی همه‬ ‫مردم با مسئوالن‪.‬‬ ‫به عنوان نکته پایانی به مس��ئوالن برگ��زاری اجالس‬ ‫توصیهمی کنم‪:‬‬ ‫‪ -1‬از پوشش و انتقال کامل اخبار اجالس غافل نشوند‪.‬‬ ‫‪ -2‬با پایان اجالس پیگی��ری مصوبات و توافقنامه ها به‬ ‫فراموشی سپرده نشود‪.‬‬ ‫‪ -3‬نکات مثبتی که در این اجالس ایجاد می ش��ود‪ ،‬باید‬ ‫تقویتشود‪.‬‬ ‫‪ -4‬همکاری همه جانبه اعضای جنب��ش عدم تعهد در‬ ‫حوزه هایمختلفمخصوصاانرژیمی تواندبهعنوانحربهقاطع‬ ‫نالمللیبهکارگرفتهشود؛درصورتیکه‬ ‫برایتنظیممعادالتبی ‬ ‫هماهنگیوهمکاریصاحبانمنابعانرژیکهخوشبختانهعضو‬ ‫جنبشهمهستنددرسطحمناسبیباشد‪.‬‬ ‫‪ -5‬در حوزه محیط زیست هم باید همکاری بین کشورها‬ ‫زیاد شود و نهایتا در زمینه تعامل دانش فنی و تجربیات علمی در‬ ‫حوزه هایمختلفکشورهایعضوجنبشبایدباهمکاریکامل‬ ‫و مساعدتمتقابل یکدیگر را یاری رسانند‪.‬‬ ‫کش��ورهای عضو جنبش تقریبا به طور کامل می توانند‬ ‫در صورت همکاری‪ ،‬دیدگاه ها و نیازه��ای متقابل یگدیگر را‬ ‫براورده سازند‪ ،‬بنابراین موفقیت این جنبش می تواند گام مهمی‬ ‫ در وارستگی فکری و معنوی و ازادی و استقالل مادی انها به‬ ‫حساب اید‪g.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫مکانیزم های تعادل قدرت در جهان‬ ‫فرصت ها و چالش های جنبش عدم تعهد‬ ‫محمدطاهر کنعانی‪ /‬استاد حقوق دانشگاه‬ ‫‪11‬‬ ‫سیاست‬ ‫چالشی که در راستای تصویب قواعد حقوقی سازمانی‬ ‫و هنجاری و الزامات ناشی از اراده اکثریتی به وجود می اید‪،‬‬ ‫لزوم تعادل قدرت اس��ت‪.‬همان طور ک��ه می دانیم؛ اعضای‬ ‫عدم تعه��د‪ ،‬مرکب از کش��ورهای بزرگ و کوچک اس��ت‪.‬‬ ‫کشورها از نظر جمعیت‪ ،‬مس��احت‪ ،‬رشد و توسعه سیاسی و‬ ‫اقتصادی و میزان توسعه یافتگی با هم تفاوت های فاحشی‬ ‫دارند‪ .‬از سوی دیگر قدرت های جدیدی از درون جنبش در‬ ‫حال بروز و بالندگی هس��تند‪ .‬این قدرت ها درحال تبدیل به‬ ‫نظام های سیاس��ی‪ ،‬نظامی و اقتصادی بزرگی هس��تند‪ .‬در‬ ‫نتیجه ممکن است‪ ،‬همان معضالتی که در نظام سازمان ملل‬ ‫متحد شاهد ان هستیم ‪ -‬همانند سیستم شورای امنیت و حق‬ ‫وتو و نابرابری های اعض��ای ملل متحد ‪ -‬به نوع دیگری در‬ ‫ترکیب جنبش پدید اید‪ .‬نکته دیگر لزوم تعادل و هماهنگی‬ ‫بین جنبش و سازمان ملل متحد است‪ .‬تضاد و تعارض بین‬ ‫این دو سازمان و عدم تعادل و هماهنگی تصمیمات‪ ،‬موجب‬ ‫بروز مش��کالتی در نظم جهانی و حتی ناکامی جنبش عدم‬ ‫تعهد می ش��ود‪ .‬دقیقا همین مشکالت به عالوه تفاوت های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬منافع ملی و سایر ناهمگونی ها سبب شده‬ ‫تاکنون اساسنامه و تکامل حقوقی در جنبش به وجود نیاید‪.‬‬ ‫حال چگونه می توان س��ازمانی به وجود اورد که هم تناسب‬ ‫قدرت و موقعیت کشورها درنظر گرفته شود و هم عدالت و‬ ‫برابری و عدم تبعیض رعایت شود‪ ،‬هم اینکه جنبش به سوی‬ ‫قدرتمند شدن و اثرگذاری در روابط بین الملل پیش برود‪ .‬در‬ ‫این رابطه راهکارهای زیر قابل ذکراست‪.‬‬ ‫‪ -1‬نقش افرینی‪ :‬چشم انداز اینده روابط بین المللی‬ ‫به گونه ای است که جنبش می تواند بس��یاری از نواقص و‬ ‫خالء های موجود در ساختار س��ازمان ملل متحد و شورای‬ ‫امنی��ت را برطرف س��ازد‪ .‬جنبش می تواند بر کش��ورهای‬ ‫متوسط و فقیر جهان تاثیر بگذارد و سازماندهی قدرتمندی‬ ‫در برابر قدرت سلطه گر جهانی به وجود اورد‪ .‬جنبش می تواند‬ ‫با ارائه راهکارهای ضمانت اجرادار از تصمیمات و اقدامات‬ ‫نظام س��لطه مانند منع توسعه س�لاح های هسته ای‪ ،‬رفع‬ ‫تبعیض های فاحش و ناعادالنه بین المللی‪ ،‬ترغیب به صلح‬ ‫پایدار‪ ،‬عاری سازی جهان از سالح های کشتار جمعی و الزام‬ ‫رژیم صهیونیستی به عضویت در ‪ NPT‬و مقابله با تجاوز و‬ ‫استفاده از زور در روابط بین المللی‪ ،‬اقدامات مفید و موثری‬ ‫برای سعادت همه ابنای بشر به عمل اورد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ماهیت حقوق�ی‪ :‬همانطور که از نامش معلوم‬ ‫است جنبش ‪ movement‬قالب سازمانی و اساسنامه و‬ ‫ساختار تش��کیالتی مدونی ندارد‪ ،‬اساسنامه ان به تصویب‬ ‫کشورهای عضو نرس��یده اس��ت‪ .‬اصول و قواعد الزام اور‬ ‫حقوقی برای ارکان سازمان وجود ندارد‪ .‬قواعد هنجاری و‬ ‫سازماندهی محکم و استواری همچون منشور سازمان ملل‬ ‫متحد ندارد و علت چیست؟ برخی چنین توجیه کرده اند که‬ ‫چون کشورهای غیرمتعهد دارای فرهنگ ها و منافع و نظام‬ ‫سیاسی و ایدئولوژی های مختلف هستند؛ تشکیل سازمان‬ ‫و تشکیالت و اساسنامه‪ ،‬ممکن است باعث نابودی جنبش‬ ‫ش��ود‪ .‬از این روی جنبش کماکان در حال��ت غیرحقوقی و‬ ‫بدون ساختار تشکیالتی الزام اور باقی مانده است‪.‬‬ ‫‪ -2‬تش�کیل س�ازمان بین المللی‪ :‬الزم است‬ ‫جنبش تبدیل به یک سازمان بین المللی شود‪.‬برای تشکیل‬ ‫سازمان الزم است اساسنامه ان به تصویب برسد و مجمع‬ ‫اجالس س��ران و دبیر کل و نظام تصمیم گیری اکثریتی به‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪46‬‬ ‫تصویب برسد‪ .‬این سازماندهی و تشکیالت و تبدیل ان به‬ ‫یک س��ازمان بین المللی قدرت کش��ورهای جهان سوم را‬ ‫در برابر قدرت نظام س��رمایه داری تقویت می کند و سبب‬ ‫می شود کشورهای فقیر و جهان سومی بتوانند توان سیاسی‬ ‫و اقتصادی خود را روی هم بریزند و در روابط سیاس��ی –‬ ‫اقتصادی جهانی تاثیرگذار باشند‪.‬‬ ‫‪ -3‬قواعد حقوق�ی تکمیلی‪:‬جنبش بیش از هر‬ ‫چیز باید با شعار همبس��تگی جهانی تا حدامکان و پرهیز از‬ ‫تقابل و تضاد تا حد امکان و نقش مکمل برای سازمان ملل‬ ‫به عنوان برادر بزرگ تر پیشرفت نماید‪ .‬بدیهی است ساختار‬ ‫سازمان ملل متحد برای تنظیم روابط بین الملل و حفظ نظم‬ ‫و جلوگیری از جنگ های خانمانس��وز و بسیاری نقش های‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی دیگر و حجم انباشته قواعد‬ ‫هنجاری بسیار مفید و موثر اس��ت‪ .‬با این وجود بسیاری از‬ ‫چالش ه��ای بین المللی نظیر جنایات رژیم صهیونیس��تی‪،‬‬ ‫نظامی گری ایاالت متحده و بس��یاری از اقدامات ظالمانه‬ ‫را مهار نکرده اس��ت‪ .‬حق وتوی قدرت های جهانی باعث‬ ‫بی اثر ش��دن اقدامات جامع��ه جهانی می ش��ود‪ .‬در چنین‬ ‫مواردی کش��ورهای عضو جنبش می توانند برای مقابله با‬ ‫هر ان چیزی که در روابط بین المللی به عنوان ظلم و ستم‬ ‫غیرقابل تحمل محسوب می ش��ود؛ اقدامات و راهکارهای‬ ‫موثر و با ضمانت اجرای ناشی از اتحاد و همبستگی مستقل‬ ‫جهان را به کار ببندند‪ .‬برای این مقصود الزم است که قواعد‬ ‫حقوقی این سازمان جنبه تکمیلی داشته باشد‪ ،‬یعنی سازمان‬ ‫عدم تعهد در طول سازمان ملل قرار گیرد‪ .‬زیرا تشکیل یک‬ ‫س��ازمان موازی و تضعیف س��ازمان ملل موجب می شود‬ ‫که حداقل صلح و ثب��ات نیم بند بین المللی نی��ز فروریزد‪.‬‬ ‫یعنی هرجا که س��ازمان ملل متحد از تصمیم گیری عاجز‬ ‫باشد‪ ،‬سازمان عدم تعهد قطعنامه ای مبنی بر تحریم کشور‬ ‫ستم پیش��ه یا همبس��تگی بین الملل در برابر اقدام ظالمانه‬ ‫تصویب نمایند‪.‬‬ ‫‪ -4‬تشکیل مقر دائمی‪ :‬جنبش عدم تعهد به دلیل‬ ‫فقدان سازمان و اساسنامه قانونی یک سازمان نیم بند خانه‬ ‫به دوش است که اس��تقرار حقوقی و فیزیکی نیافته است‪.‬‬ ‫به نظر می رسد در تصویب اساسنامه یکی از کشورها الزم‬ ‫ی سازمان را تاسیس و تامین نماید‪.‬‬ ‫است بپذیرد که مقر دائم ‬ ‫وجود یک سازمان ثابت و دائمی که مرکز دائمی ان نیز در‬ ‫خاک یکی از کشورهای جهان سوم باشد‪ ،‬موجودیت دائمی ‬ ‫و هویت و قدرت و اعتماد به نفس جدیدی به کش��ورهای‬ ‫عضو می بخش��د‪ .‬این کش��ورها می توانند در عرصه روابط‬ ‫بین المللی قدرت خود را به نحو مشروع اعمال نمایند‪.‬‬ ‫‪ -5‬نظ�ام اکثریت�ی‪ :‬وج��ود نظ��ام اجماع��ی‬ ‫‪ consensus‬تصمیمات‪ ،‬به دلیل عدم وجود اساس��نامه‬ ‫الزام اور است و تصمیمات باید با اجماع گرفته شود‪ .‬همین‬ ‫امر سبب کندی کار و عقیم شدن تصمیمات می شود‪ .‬یعنی‬ ‫کافی است یک کشور با یک تصمیم و قطعنامه بسیار مفید‬ ‫و ثمربخش مخالفت نماید تا ان راهکار مفید از دستور جلسه‬ ‫خارج شود‪ .‬به نظر می رس��د با تشکیل اساسنامه و سازمان‬ ‫حقوقی راهکارهایی برای تعادل تصمیمات اندیشیده شود‪.‬‬ ‫البته در ان سازوکار نیز کش��ورهای بزرگتر سهم بیشتری‬ ‫می خواهند مثال نمی توان توقع داش��ت کش��ور مصر با ‪80‬‬ ‫میلیون جمعیت با قطر یا امارات یک رای مس��اوی داشته‬ ‫باشند‪ .‬به همین خاطر به تناس��ب جمعیت‪ ،‬مساحت‪ ،‬درجه‬ ‫رش��د و توس��عه تعداد نمایندگان دارای حق رای هر کشور‬ ‫تغییر خواهد کرد‪g .‬‬ ‫گزارش تصویری‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫مصر در میانه غرب و شرق‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫دو مرسی‬ ‫نگاهی دیگر به سفر چند ساعته و سخنان محمد مرسی در تهران‬ ‫محمد مرسی پس از انقالب مصر بر ان شده است که سیاست خارجی کشورش را با‬ ‫تغییراتی مواجه کند‪ .‬تغییراتی که باعث می شود مصر این بار نه تماما در جبهه غرب که‬ ‫در میانه شرق و غرب قرار گیرد‬ ‫‪48‬‬ ‫سید کاظم فراهانی‬ ‫‪1‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫اجالس نم یا سران عدم تعهد مانیفست محمد المرسی‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری تازه مصر را اش��کار کرد؛ «اصالح در ساختار‬ ‫ی خالف پیش بینی های رایج‬ ‫شورای امنیت»‪ .‬این یعنی گام ‬ ‫که المرس��ی را ناگزیر به تبعیت از ایاالت متحده می دانستند‪.‬‬ ‫در این راستا برخی کارشناسان مصری معتقدند که سفر المرسی‬ ‫به ایران برای شرکت در اجالس عدم تعهد‪ ،‬سفر عادی نیست‪.‬‬ ‫این سفر از زمان انقالب اسالمی ‪.1979‬م نخستین سفر یک‬ ‫رئیس جمهور مصری به ایران به شمار می رود و طی این سفر‬ ‫رئیس جمهور مصر ریاست دوره ای عدم تعهد را به ایران تحویل‬ ‫خواهد داد‪ .‬مصر نه تنها یکی از موسس��ان ای��ن جنبش بوده‪،‬‬ ‫بلکه یک عضو رس��می ان در طول دهه ‪ 50‬و‪ 60‬و‪ 70‬بوده و‬ ‫نقش برجس��ته مصر در ان‪ ،‬جایگاهی درخور بدان داد‪ .‬اگرچه‬ ‫ایاالت متحده اش��کارا مخالفت خود را با سفر محمد المرسی‬ ‫رئیس جمهور مصر بعد از انقالب به ایران و شرکت در اجالس‬ ‫کشورهای عدم تعهد اعالم کرده‪ ،‬اما بی تردید حضور المرسی در‬ ‫تهران چیزی بیش از تقید به پروتکل این اجالس تلقی می شود‬ ‫و این فرصت برای وی فراهم امد تانشان دهد مصر بعد از انقالب‬ ‫سیاست خارجی جدید و مستقلی را در پیش گرفته است؛ امری‬ ‫که پیش از ان بس��یاری از کارشناسان غربی پیش بینی نکرده‬ ‫بودند و جسته و گریخته هش��دارهایی در خصوص گرایشات‬ ‫غیر غربی محمد المرسی داده بودند‪ .‬اسرا فواد احمد روزنامه نگار‬ ‫مصری یوم السابع می گوید‪« :‬شاید این اغراق نباشد که بگوییم‬ ‫با در نظر گرفتن انچه در مصر می گذرد‪ ،‬این تلقی وجود دارد که‬ ‫قبول دعوت ایران از سوی المرسی غرب را بار دیگر در شوک‬ ‫فرو برده و صرف بی اعتنایی المرسی به انچه باعث ناخوشایندی‬ ‫ایاالت متحده شده‪ ،‬مساله ای مهم تلقی می شود‪ ،‬زیرا دست کم‬ ‫در چند دهه اخیر عدم توجه به خواست غرب ان هم در موضوعی‬ ‫مرتبط با ایران سابقه نداشته است»‪ .‬هرچقدر حضور المرسی در‬ ‫ایران برای بسیاری ناخوشایند و نا متعارف باشد در چشم مردم‬ ‫مصر این اقدام دقیقا در راستای یکی از بدیهی ترین خواسته های‬ ‫انقالب است؛ خواسته ای که در ان هیچ سیاست دیکته شده ای‬ ‫از سوی کشورهای خارجی به وی‍ژه ایاالت متحده و کشورهای‬ ‫حاشیه خلیج فارس قابل قبول نیست؛ سخنانی که روز پنجشنبه‬ ‫گذش��ته در اجالس نم در تهران رنگ واقعیت به خود گرفت‬ ‫و رئیس جمهوری مصر خواستار اصالح ش��ورای امنیت شد‪.‬‬ ‫همین امر به گفته ناظران می تواند ته��ران و قاهره را در کنار‬ ‫هم قرار بدهد‪ .‬در این راستا حضور المرسی در ایران البته معنای‬ ‫دیگری هم برای مردم مصر دارد و ان اینکه از نظر مردم مصر‬ ‫سفر المرسی به ایران پیامی معناداری به برخی افراد همچون‬ ‫دکتر «سعد ابراهیم» استاد جامعه شناسی سیاسی و مدیر «مرکز‬ ‫مطالعات توسعه ای ابن خلدون» دارد‪ .‬وی پیش از برگزاری دور‬ ‫دوم انتخابات ریاس��ت جمهوری ادعا کرده بود برخی اعضای‬ ‫سرشناس اخوان المسلمین طی س��فری به ایاالت متحده به‬ ‫کاخ سفید اطمینان داده اند که محمد المرسی به ایران نزدیک‬ ‫نخواهد ش��د‪ .‬این خبر که تا چندی پیش دستمایه بسیاری از‬ ‫منتقدان اس��تقالل اخوان قرار گرفته بود اکنون اما پاس��خی‬ ‫روشن گرفته و هرچند ممکن است برای ناظران خارجی توقف‬ ‫چند ساعته المرسی در ایران اطمینان خاطری از حرکت توام با‬ ‫احتیاط او تلقی شود اما در داخل مصر صرف حضور وی عالوه‬ ‫بر معناهای پیش گفت��ه‪ ،‬فرصتی ب��رای ذوب کردن یخ های‬ ‫سوء تفاهم های گذشته و اغازی برای ایجاد رابطه جدید تلقی‬ ‫می شود‪ .‬عالوه بر غرب و برخی کشورهای منطقه‪ ،‬عمده ترین‬ ‫چالش داخلی المرسی طیف کم شمار اما با نفوذ «سلفیه» است؛‬ ‫جریانی که مخالف جدی رابطه با ایران ش��یعی است و رابطه‬ ‫با ایران را اغازی بر صدور تش��یع از سوی ایران تلقی می کند‪.‬‬ ‫حساسیت گروه های سلفیه به صدور تش��یع از سوی ایران به‬ ‫مصری که تاریخ ان در مقاطعی چندان بیگانه با این مذهب هم‬ ‫نیست‪ ،‬بی تردید در رویکرد المرسی به رابطه نزدیک با ایران تاثیر‬ ‫خواهد داشت‪ ،‬ضمن انکه برخی دیدگاه های حساسیت برانگیز‬ ‫از س��وی برخی محافل در ایران هم می تواند بر این روند تاثیر‬ ‫منفی بگذارد‪ .‬در محافل داخلی مصر‪ ،‬موضوع بحران سوریه از‬ ‫دیگر موضوعاتی است که به عنوان نقطه اختالف مصر و ایران‬ ‫و یکی از چالش های المرسی در نزدیکی بیشتر با ایران مطرح‬ ‫است؛ موضوعی که از سوی گروه اخوان المسلمین نیز عنوان‬ ‫ش��ده و برخی گروه های اس�لامگرای مصر در بیانیه ‪ 25‬اوت‬ ‫خود و درکنار مواردی چون موضوع عدم صدور تشیع‪،‬حس��ن‬ ‫همجواری با کشورهای حوزه خلیج فارس و همراهی با مصر‬ ‫در مقوله امنیت صحرای س��ینا (توجه به حساس��یت مصر در‬ ‫امد وش��د برخی گروه های فلس��طینی در این منطقه)‪ ...‬ان را‬ ‫در میان پیش ش��رط های برقراری رابطه با ای��ران گنجاندند‪.‬‬ ‫صرف نظر از انکه این دغدغه ها ت��ا چه حد واقعی یا غیر واقعی‬ ‫است‪ ،‬محمد المرسی با چنین حساسیت هایی در برخی محافل‬ ‫مصری مواجه است‪ ،‬اما روی خوشبینانه این ماجرا ان است که‬ ‫اخوانی ها در مسائلی چون حمایت از مقاومت لبنان(حزب اهلل)‬ ‫و فلس��طین(حماس) دیدگاه ه��ای نزدیکی به ای��ران دارند و‬ ‫وجه غالب در میان این نیروها برقراری رابط��ه با تمام اجزای‬ ‫امت اس�لامی اس��ت‪ ،‬اما انان نیز‪ -‬همچ��ون برخی محافل‬ ‫سیاسی مصری‪ -‬با در نظر گرفتن شرایط کنونی منطقه‪ ،‬رابطه‬ ‫حسنه توامان با ایران و کشورهای عربی خلیج فارس را مساله‬ ‫ی تلقی می کنند که نیازمند دقت و ظرافت فراوانی است‪.‬‬ ‫مهم ‬ ‫انچه تاکنون گفته ش��د در مورد بیم و امیدهای رابطه میان دو‬ ‫دولت مصر و ایران بود‪ ،‬اما نباید از خاطر برد که نوع نگرش دو‬ ‫ملت صاحب تمدن و تاریخ نیز در نزدیکی بیشتر دو کشور تاثیر‬ ‫بس��زایی دارد‪ .‬با وجود قطع رابطه دو کش��ور در طول سه دهه‬ ‫گذشته و بسیاری برداشت های غلط که طی این مدت عامدانه‬ ‫در برخی محافل ترویج شده تا نوعی نگرانی نسبت به ایران و‬ ‫ایرانی را تشدید کند‪ ،‬اما نمی توان به این واقعیت بی اعتنا بود که‬ ‫از دیرباز ارتباطات سیاسی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی عمیقی بین دو‬ ‫ملت برقرار بوده‪ .‬با وجود چنین پیوندهایی متاسفانه باید پذیرفت‬ ‫که دوری دو مل��ت از یکدیگر تصورات گاه اغراق ش��ده و گاه‬ ‫کامال نادرستی از یکدیگر را ایجاد کرده و در مواردی به دوری‬ ‫نیز انجامیده و تصویر مخربی که رسانه های رژیم سابق در برخی‬ ‫اذهان ایجاد کرده اند هنو زهم می تواند به عنوان چالشی جدی‬ ‫مانع نزدیکی دو ملت شود و مقوالتی چون بحث شیعه و سنی‬ ‫و نظایر ان را برجسته تر کند که این مساله با افزایش رفت و امد‬ ‫نخبگان علمی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اصحاب رسانه و نیز مردم عادی به‬ ‫تدریج رنگ خواهد باخت‪ ،‬چرا که تجربه شخصی سفر به ایران‬ ‫بعد از انقالب مصر نشان داده که اشنایی با مردم ایران و درک‬ ‫نزدیکی شگفت انگیز فرهنگ و دیدگاه های دو ملت ریشه دار‬ ‫مصر و ایران‪ ،‬بیش از هرچیز دیگری می تواند نوید بخش اینده ای‬ ‫روشن در نزدیکی دو کشور باشد‪ .‬گذاری کوتاه بر انچه که در‬ ‫سفر کوتاه مدت مرسی در تهران گذشت به خوبی این نتیجه را‬ ‫نمایان می س��ازد که رئیس جمهور اسالمگرای مصر نزدیکی‬ ‫عقیده فراوانی در محورهای مهم مسائل جهانی با ایران دارد‪.‬‬ ‫انجا که محمد المرسی اندکی بعد از سخنان رهبر معظم انقالب‬ ‫به انتقاد از رژیم نامش��روع صهیونیستی پرداخته و برای اولین‬ ‫بار پس از حضور در مسند ریاست جمهوری بر این رژیم جعلی‬ ‫تاخته است‪ .‬از دیگر سو این نکته نیز قابل توجه و مهم است که او‬ ‫دیدگاهی همسان با ایران دارد در اهمیت تغییر مدیریت جهانی‪.‬‬ ‫او شفاف و صریح گفت که سازمان ملل متحد ساختاری نامناسب‬ ‫دارد او از زورگویی قدرت های بزرگ انتقاد کرد و همچون ایران‬ ‫از لزوم مشارکت همه کشورها در مدیریت جهانی سخن به میان‬ ‫اورد‪ .‬او البته در ماجرای سوریه دیدگاه هایی دارد که به واقعیت‬ ‫و حقیقت نزدیک نیست و البته قرابت هایی دارد با مواضع غرب‪.‬‬ ‫امری که به نظر می رسد که به علت کم تجربگی او در عرصه‬ ‫حاکمیتی باشد‪ .‬او هنوز مدت زمان زیادی نیست که بر کرسی‬ ‫ریاست جمهوری تکیه زده و در معادالت سیاسی جهانی راهی‬ ‫زیادی دارد تا بهتر و درست تر تصمیم گیری کند‪ .‬به هر روی به‬ ‫نظر می رسد حضور مرسی در ایران و س��خنان او نوید بخش‬ ‫دنیای بهتری برای ایران و جهان اسالم است‪g .‬‬ ‫‪49‬‬ ‫ی عربی‬ ‫از اهرام مصر تا جمهور ‬ ‫گاهی دوست گاهی دشمن‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تخت جمش��ید و اهرام مصر نمادهایی از دوران گذشته‬ ‫ایران و مصر‪ ،‬تا پیش از انقالب اسالمی بسیار به هم نزدیک‬ ‫بود‪ .‬تا انجا که ایران از اولین کشورهایی بود که پس از استقالل‬ ‫مصر در سال ‪ ١٣٠٠‬شمسی در قاهره سفارت خود را برپا کرد‪.‬‬ ‫این دو کشور که یکی دروازه ورود به اسیا و دیگری دروازه ورود‬ ‫ت بسیار مهم استراتژیکی برخوردارند‬ ‫به افریقاست‪ ،‬از موقعی ‬ ‫که به راحتی نمی توان از ان گذشت‪.‬‬ ‫وجود دولت نامشروع اس��رائیل در میانه این دو کشور‬ ‫هم از نظر موقعیت جغرافیایی و هم از حیث روابط دو کش��ور‬ ‫همیش��ه به عنوان یک مان��ع و عاملی ب��رای برهم خوردن‬ ‫روابط این دو کشور حائز اهمیت است‪ .‬در تاریخچه مناسبات‬ ‫ایران و مصر‪ ،‬عامل «گرایش به صهیونیس��م » همواره یک‬ ‫عنصر بازدارنده و تخریبی بوده اس��ت ‪ .‬این پدیده را می توان‬ ‫در جدایی حکومت جمال عبدالناص��ر و حکومت پهلوی به‬ ‫دلیل اتحاد محمدرضا با اسرائیل و فاصله جمهوری اسالمی از‬ ‫حکومت مصر به دلیل پیمان کمپ دیوید و ارتباط مصری ها با‬ ‫صهیونیست ها به روشنی مشاهده کرد‪ .‬تنها پیش از تاسیس‬ ‫اس��رائیل بود که رویکرد سیاس��ی دو کش��ور ایران و مصر‬ ‫با یکدیگر همس��ویی داشت و پادش��اهی بودن هر دو سبب‬ ‫تحکیم پیوند انها شده بود‪ .‬تا انجا که «عباس پاشا» خدیو مصر‬ ‫در پیام تسلیت درگذشت ناصرالدین شاه به مظفرالدین شاه وی‬ ‫را «زینت افزای سریر تاجداری» می خواهد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫اغاز روابط‬ ‫سال های جنگ جهانی اول و مبارزه مردم هر دو کشور با‬ ‫سلطه انگلیس ها‪ ،‬پیوند میان دو ملت ایران و مصر را افزایش‬ ‫داد‪ .‬اوج این مبارزات را می توان در حرکت ازادی خواهانه مردم‬ ‫ایران علیه قرارداد ‪ ۱۹۱۹‬ـ منعقده بین وثوق الدوله و انگلیس ـ‬ ‫ی در مصر نیز‬ ‫مشاهده کرد‪ .‬معاصر با همین حرکت ازادیخواه ‬ ‫مبارزات مردمی علیه سلطه انگلیس وجود داشت که نهایتا در‬ ‫‪. ۱۳۰۰‬ش به استقالل مصر انجامید‪ .‬پس از ان ایران و مصر‬ ‫روابط دیپلماتیک خود را برقرار کردند‪ .‬از دیگر دالیلی که روابط‬ ‫ایران و مصر را گسترش داد ازدواج محمدرضا پهلوی ـ ولیعهد‬ ‫وقت ایران ـ با فوزیه ‪ -‬دختر ملک فواد و خواهر ملک فاروق‬ ‫پادشاه مصر ‪ -‬در اسفند ‪ ۱۳۱۷‬بود ‪.‬‬ ‫قطع روابط اولیه‬ ‫عبدالناص��ر در تابس��تان ‪.۱۳۳۹‬ش در پ��ی نط��ق‬ ‫شدیداللحنی علیه حکومت ش��اه ‪ ،‬دستور قطع رابطه سیاسی‬ ‫با تهران را به دلیل هم پیمانی شاه با اشغالگران صهیونیست‬ ‫صادر کرد‪ .‬او در نطق خود ش��اه را همدس��ت صهیونیست ها‬ ‫نامید و این همدس��تی را مغایر با ارمان کش��ورهای عربی و‬ ‫اس�لامی خواند‪ .‬به دنبال ان شیخ ش��لتوت‪ ،‬رئیس دانشگاه‬ ‫االزهر نیز ط��ی تلگرامی به ش��اه اقدام وی را در شناس��ایی‬ ‫سیاسی رژیم صهیونیستی و ایجاد رابطه سیاسی با این رژیم‪،‬‬ ‫خیانت به مس��لمین نامید و از وی انتقاد کرد‪ .‬چند س��ال بعد‬ ‫عبدالناصر با اعمال نفوذ در اتحادیه عرب دس��ت به تغییر نام‬ ‫خلیج فارس زد‪ .‬تیر گی این روابط تا انجا پیش رفت که ش��اه‬ ‫حتی قیام ‪ 15‬خرداد ‪ ،1342‬به رهبری امام خمینی را به ناصر‬ ‫نس��بت داد‪ .‬این درحالی بود که ناصر نیز همچون شاه ایران‬ ‫اسالم س��تیز بود و دوران او اس�لامگرایان اخوان المسلمین‬ ‫به حاشیه رانده ش��دند‪ .‬از جمله رهبر ان «عمر تلمسانی» در‬ ‫اوایل حکومت ناصر به زندان افتاد و تا زمان مرگش ‪ ۱۷‬سال‬ ‫‪50‬‬ ‫در زندان ماند؛ س��ید قطب متفکر بزرگ اس�لامی مصر‪ ،‬نیز‬ ‫به دار اویخته شد و اقدامات خش��ن دیگری علیه مسلمانان‬ ‫مبارز و اندیشمند مصری به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫روابط مصر با تهران ‪ ۱۰‬سال قطع بود‪ .‬شهریور ‪،۱۳۴۹‬‬ ‫یک ماه پیش از م��رگ ناصر و هنگامی که س��ادات در دوره‬ ‫بیماری منجر به فوت ناصر زمام امور را به دس��ت گرفته بود‪،‬‬ ‫رابطه دو کشور مجددا برقرار شد‪ .‬سادات در پاییز ‪. ۱۳۵۴‬ش در‬ ‫ناباوری ملت های مسلمان به اسرائیل سفر کرد‪ .‬شاه ایران بعد‬ ‫از کارتر دومین رئیس کشوری بود که این سفر را مورد حمایت‬ ‫قرار داد‪ .‬شاه از مشوقان س��ادات در این سفر و در تالش های‬ ‫قاهره برای صلح با صهیونیس��ت ها بود‪ .‬به همین دلیل سفر‬ ‫س��ادات به بیت المقدس که یکس��ال بعد ص��ورت گرفت و‬ ‫همچنین پیمان کمپ دیوید که متعاقب ان در امریکا منعقد‬ ‫شد‪ ،‬از ابتدای شکل گیری تا مراحل نهایی ان‪ ،‬مورد حمایت شاه‬ ‫قرار داشت ‪ .‬این رابطه تا پایان دوران رژیم پهلوی ادامه داشت و‬ ‫تا انجا پیش رفت که شاه و انورسادات خارج از روابط دیپلماتیک‬ ‫به عنوان دوستان صمیمی بین المللی در کنار هم قرار داشتند‪.‬‬ ‫قطع روابط به دنبال فرمان امام (ره)‬ ‫س��فر س��ادات به بیت المقدس و س��پس انعقاد پیمان‬ ‫کمپ دیوی��د مقارن ب��ا وقوع انقالب اس�لامی ای��ران بود‪.‬‬ ‫از این رو با پیروزی انقالب‪ ،‬روابط تهران با قاهره در اعتراض‬ ‫به انعقاد ای��ن معاهده قطع ش��د‪ .‬جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫دو ماه پس از پیروزی انقالب و ‪۹‬سال پس از بازگشایی مجدد‬ ‫مناس��بات تهران و قاهره ‪ ،‬روابط خود را با مصر به دستور امام‬ ‫خمینی (ره ) قطع کرد‪.‬فرمان امام خمینی به فاصله پنج هفته‬ ‫بعد از امضای پیمان کمپ دیوید میان انورسادات‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫وقت مصر و مناخم بگین‪ ،‬نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی‬ ‫صادر شد‪ .‬حکم امام به این شرح بود؛‬ ‫«جناب اقای دکتر ابراهیم یزدی‪ ،‬وزیر امور خارجه ‪:‬‬ ‫با درنظر گرفتن پیمان خائنانه مصر واسرائیل و اطاعت‬ ‫بی چون و چرای دولت مصر از امریکا و صهیونیس��م ‪ ،‬دولت‬ ‫موقت جمهوری اسالمی ایران قطع روابط دیپلماتیک خود را‬ ‫با دولت مصر بنماید‪».‬‬ ‫روح اهلل الموسوی الخمینی‬ ‫به دنبال صدور این فرمان روابط ای��ران و مصر به طور‬ ‫کامل قطع و تاکنون نیز در سطح عالی بازگشایی نشده است‪.‬‬ ‫شاه فراری ایران که مدت ها در میان کشورهای دیگر‬ ‫س��رگردان مانده بود‪ ،‬به دعوت محمد انور س��ادات به مصر‬ ‫رفت و در انجا درگذشت‪ .‬انور س��ادات مراسم تدفین رسمی‬ ‫برای ش��اه مخلوع ایران برگزار کرد که موجب خش��م ملت‬ ‫انقالبی ایران ش��د‪ .‬او اجازه داد تا ش��اه ایران در مسجدی در‬ ‫ش��هر قاهره دفن ش��ود‪ .‬دو س��ال بعد در روز ‪ ۱۴‬مهر ‪۱۳۶۰‬‬ ‫(‪ ۶‬اکتبر ‪ )۱۹۸۱‬و در سالگرد جنگ رمضان در مصر‪ ،‬انور سادات‬ ‫در یک رژه نظامی به دست چهار اسالمگرای مصری عضو‬ ‫جهاد اسالمی‪ ،‬مصر ترور ش��د‪ .‬هنگامی که واحدهای ارتش‬ ‫و نظامیان کش��ور مصر در براب��ر انور س��ادات رژه می رفتند‪،‬‬ ‫«خالد اس�لامبولی» به هم��راه چند همفکرش ب��ه جایگاه‬ ‫مخصوص حمل��ه کرد‪ .‬در ای��ن حمله عالوه بر انور س��ادات‬ ‫رئیس جمهور مص��ر‪ ،‬پن��ج نفر دیگ��ر از مقام��ات مصری‬ ‫نیز کش��ته ش��دند و ‪ ۲۸‬نفر از جمله ‪ ۱۴‬افس��ر امریکایی نیز‬ ‫زخمی ش��دند‪ .‬خالد اسالمبولی به همراه س��ه تن از عامالن‬ ‫ ترور دس��تگیر و روانه زندان ش��دند‪ .‬برای اولین بار او و سایر‬ ‫متهمان در قفس های فوالدی در دادگاه ش��رکت می کردند‪.‬‬ ‫وی طی جلس��ات محاکمه خود انگیزه اش از قتل انور سادات‬ ‫را‪ ،‬بس��تن پیمان صلح میان مصر و اس��رائیل اع�لام کرد‪.‬‬ ‫سرانجام خالد اس�لامبولی فروردین ‪ ۱۳۶۱‬به جرم «ترور و‬ ‫قتل رئیس جمهور» به اعدام محکوم شد‪ .‬پس از ان جمهوری‬ ‫اسالمی به خاطر یادمان این شهید خیابان وزرای سابق را به نام‬ ‫او «خالد اسالمبولی» نامگذاری کرد‪ .‬این نامگذاری سبب شد‬ ‫تا دولت مصر پس از سال ها اعتراض به ان را ادامه دهد‪.‬‬ ‫ش برای برقراری رابطه مجدد‬ ‫تال ‬ ‫مصر با داش��تن بی��ش از ‪ ٧٠‬میلیون جمعی��ت یکی از‬ ‫ن کش��ورهای جهان اس�لام اس��ت‪ .‬حضور ابراهه‬ ‫مهمتری ‬ ‫استراتژیک «کانال سوئز» و قرار داشتن دانشگاه «االزهر»‬ ‫که در ان از ‪ ١٢٠‬کشور جهان دانشجو حضور دارند و همچنین‬ ‫ارتباطات خوب این کش��ور با جهان عرب تاثیرگذاری ان را‬ ‫بیشتر کرده است‪ .‬در دوران ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی ‬ ‫ت تنش زدایی مناسبات خارجی تالش هایی‬ ‫و به دنبال سیاس ‬ ‫برای از س��رگیری روابط ایران و مصر ص��ورت گرفت‪ .‬بین‬ ‫اق��ای خاتمی و مبارک دی��داری یک س��اعته در ژنو صورت‬ ‫گرفت و بسیاری از مسائل حل و فصل شد‪ .‬پس از این دیدار‬ ‫ی در تهران گفت‪ « :‬با وجود اشتراک نظر در مورد‬ ‫اقای خاتم ‬ ‫موضوع هایی همچون مساله فلسطین و بحران عراق‪ ،‬دو کشور‬ ‫همچنان در دیگر موارد با یکدیگر اختالف نظر دارند‪ ».‬قرار‬ ‫شد تا برای برطرف شدن اختالفات وزاری خارجه با یکدیگر‬ ‫گفت وگو کنند‪ .‬دیدارهای دیپلماتی��ک و ارتباطات فرهنگی‬ ‫تالش داشت تا یخ قطع ارتباط ‪ ٢٤‬س��اله ایران و مصر را اب‬ ‫کند‪ .‬حجت اهلل جودکی‪ ،‬رایزن فرهنگی سابق ایران در مصر‬ ‫با اش��اره به اینکه زمانی قرار ش��د که ایرانی ها به مکان های‬ ‫زیارتی مصر بروند‪ ،‬گف��ت‪« :‬من به یاد دارم ک��ه بعد از دیدار‬ ‫اقایان مبارک و خاتمی در ژنو دیپلمات های دو کش��ور فعال‬ ‫شدند و نکته جالب این اس��ت که در ان زمان وزارت فرهنگ‬ ‫مصر یک کت��اب به زبان فارس��ی چ��اپ کرد ک��ه مناقب‬ ‫اهل بیت فی مصر نام داشت که به معنی مکان های زیارتی‬ ‫اهل بیت در مصر بود و این فقط ب��ه درد ایرانی ها می خورد و‬ ‫در تیراژ وس��یع چاپ شد‪ » .‬س��ید محمد خاتمی‪ ،‬بعدها برای‬ ‫شرکت در اجالس بین المللی «دنیای اسالم و جهانی شدن»‬ ‫به مصر سفر کرد و در ان سخنرانی های متعدد و دیدارهایی از‬ ‫جمله با مبارک داشت‪ .‬او یکس��ال و نیم پس از پایان دولتش‬ ‫در مصر به عنوان رئیس مرکز گفت وگوی تمدن ها با مبارک‬ ‫دیدار کرد‪ .‬صادق خ��رازی در خاطراتش از دی��دار خاتمی و‬ ‫مبارک در مصر می گوید‪« :‬حسنی مبارک سر میز صبحانه به‬ ‫اهمیت تمدن و فرهنگ ایران اشاره و از ان تجلیل کرد‪ .‬وی با‬ ‫انتقاد از روند دموکراسی سازی بیگانگان در منطقه یاداور شد‪،‬‬ ‫کشورهای مسلمان منطقه باید با همبستگی در برابر مشکالت‬ ‫و چالش های موجود مانع از دخالت های دیگران شوند‪ ».‬اقای‬ ‫ی نیز در ان دیدار با دعوت از مبارک افزوده بود‪« :‬هر موقع‬ ‫خاتم ‬ ‫بیایید در ایران از شما استقبال می کنند‪ .‬شما کمی هم نسبت به‬ ‫مصالح شیعه‪ ،‬سنی و برخی از تندروها حساس باشید‪ .‬دوستانتان‬ ‫را نصیحت کنید‪ .‬با دوستی و تفاهم می توان بر مشکالت فائق‬ ‫امد‪ ».‬اما یکی از ش��روط مصر برای برق��راری مجدد روابط‬ ‫دیپلماتی��ک تغییر نام خیابان خالداس�لامبولی ب��ود و برای‬ ‫همین دولت خاتمی در سال ‪ 1382‬از شورای شهر تهران که‬ ‫در دس��ت اصالح طلبان بود خواس��ت ت��ا نام خیاب��ان را به‬ ‫«انتفاضه» تغییر دهد‪ .‬شورای شهر تهران رای به تغییر نام این‬ ‫خیابان داد‪ ،‬اما بعدها شهردار تهران محمدباقر قالیباف اعالم‬ ‫کرد که هیچ گاه مصوبه ای به این مضمون به شهرداری ابالغ‬ ‫نشده اس��ت‪ .‬اما گروهی که خود را جبهه فرهنگی حزب اهلل‬ ‫می نامیدند‪ ،‬با ارسال بیانیه ای نسبت به امکان تغییرنام خیابان‬ ‫«خالد اسالمبولی» ش��دیدا واکنش نشان دادند‪ .‬واکنش این‬ ‫گروه نسبت به اظهارات یکی از اعضای شورای شهر تهران بود‬ ‫که به گفته بیانیه گروه‪ ،‬اصل نامگذاری خیابان خالد اسالمبولی‬ ‫را اقدامی نسنجیده و شتابزده نامیده بود‪ .‬این گروه حتی تهدید‬ ‫کرد که در صورت اجرایی شدن مصوبه تغییر نام حق مقابله‬ ‫را برای خود محفوظ می داند‪ .‬محمود احمدی نژاد که اندکی‬ ‫پس از ان شهردار تهران بود در دیدار اعضای ستاد پاسداشت‬ ‫شهدای نهضت جهانی اس�لام گفت‪« :‬خط کلی شهرداری‬ ‫حساسیت نسبت به تغییر نام شهدا در شهر است‪ .‬گروه های‬ ‫دلسوز نظام و انقالب باید به کار خود ادامه و بر ادامه راه شهیدان‬ ‫تاکید داشته باشند‪ ».‬با برداشته نشدن تصویر خالد اسالمبولی و‬ ‫نام وی از خیابان‪ ،‬الشرق االوسط به نقل از منابع مطلع مصری‬ ‫مدعی شد حسنی مبارک‪ ،‬رئیس جمهور مصر در نشست گروه‬ ‫هشت کشور اسالمی در بهمن ‪ 1383‬شرکت نخواهد کرد و به‬ ‫جای خود‪ ،‬احمد ماهر را اعزام خواهد کرد و دلیل خود را برداشته‬ ‫نشدن نام خیابان خالد اسالمبولی عنوان کرده است‪.‬‬ ‫دایر کردن سفارت در یک روز‬ ‫محمود احمدی نژاد ک��ه در دوران ش��هرداری خود با‬ ‫حمایت از گروه هایی که در تجمع در مقابل ساختمان شورای‬ ‫شهر مانع از ورود مبارک به تهران شده بودند‪ ،‬سه سال بعد در‬ ‫اردیبهشت ماه س��ال ‪ ٨٦‬و در دوران اول ریاست جمهوری از‬ ‫عالقه خود و امادگی ایران برای برقراری رابطه با مصر سخن‬ ‫گفت که بازتاب های زیادی داشت‪ .‬احمدی نژاد گفت‪ « :‬ایران‬ ‫و مصر دو کشور واقعا با تمدن و با فرهنگ و دارای نقش مهم و‬ ‫موثر در جهان اسالم هستند‪ .‬دو ملت یکدیگر را دوست دارند و‬ ‫به یکدیگر عالقه مند هستند و ما هم که نماینده ملت هستیم‪،‬‬ ‫باید منعکس کننده خواسته های انها باشیم‪ .‬ما اماده هستیم تا‬ ‫اگر همین امروز دولت مصر اعالم امادگی کند‪ ،‬سفارتمان را‬ ‫در ان دایر کنیم‪ ».‬وی تاکید کرد‪ « :‬این نهایت حسن نیت ملت‬ ‫ایران اس��ت‪ .‬ما با هیچ ملتی کدورتی نداریم و اگر با بعضی ها‬ ‫مثل رژیم صهیونیستی اصوال رابطه ای نداریم‪ ،‬برای این است‬ ‫که انها را اساسا مشروع نمی دانیم و به رسمیت نمی شناسیم‪».‬‬ ‫اما حس��نی مبارک‪ ،‬رئیس جمهوروقت مصر پس از اطالع از‬ ‫دعوت محمود احمدی نژاد در نشست ساالنه سران اتحادیه‬ ‫عرب در شهر دوحه قطر‪ ،‬از حضور در ان خودداری کرد‪ .‬یک‬ ‫سال بعد در تیر ‪ ،۱۳۸۷‬فیلم مستندی به نام اعدام فرعون که‬ ‫توسط هواداران ستاد پاسداشت شهدای نهضت جهانی اسالم‬ ‫و به تهیه کنندگی فروز رجایی فر‪ ،‬دبیر کل این ستاد ساخته شده‬ ‫بود از صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران پخش شد‪ .‬این‬ ‫برنامه به زبان عربی با زیر نویس فارسی و به مدت ‪ ۶۲‬دقیقه‬ ‫تولید شده و به بررسی چگونگی ترور انور سادات‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫اسبق مصر می پرداخت و در ان از انور سادات به خاطر اشتی با‬ ‫اسرائیل به عنوان یک «خائن» یاد شده بود‪ .‬وزیر وقت فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی ایران محمدحسین صفار هرندی ارتباط این‬ ‫فیلم با دولت ایران را رد ک��رد‪ .‬دولت مصر به پخش این فیلم‬ ‫از تلویزیون ایران شدیدا اعتراض کرد و در واکنش دفتر شبکه‬ ‫عرب زبان «العالم» را که متعلق به صدا و سیمای جمهوری‬ ‫اسالمی است‪ ،‬با دخالت پلیس قاهره پلمب کرد‪.‬بحران ناشی‬ ‫از فیلم «اعدام فرعون» به مجلس ش��ورای مصر نیز کشیده‬ ‫شد‪ ،‬این مجلس از مقامات ایران خواست که به منظور اثبات‬ ‫حسن نیت برای برقراری دوباره روابط میان دو کشور‪ ،‬نمایش‬ ‫فیلم یاد شده را متوقف سازند‪.‬همچنین مسابقه دوستانه میان‬ ‫تیم ملی فوتبال ایران و تیم ملی فوتبال مصر نیز توسط مقامات‬ ‫مصری لغو شد ‪.‬‬ ‫روزگار التحریر‬ ‫رهبری جمهوری اسالمی در خطبه های نماز جمعه که‬ ‫دکتراحمدبخشی‪ /‬استاددانشگاهوکارشناسمسائلافریقا‬ ‫‪3‬‬ ‫سیاست خارجی هر کش��ور متاثر از عوامل گوناگون‬ ‫داخلی و خارجی مانند فرهنگ مل��ی‪ ،‬موقعیت جغرافیایی‪،‬‬ ‫وضعیت اقتص��ادی‪ ،‬س��اختار نظام سیاس��ی‪ ،‬کنش دیگر‬ ‫بازیگران‪ ،‬هویت دولت ها و برداشت دیگر واحدهای سیاسی‬ ‫از این هویت و‪ ...‬است‪ .‬به طور حتم‪ ،‬هر نوع تغییر در ساختار‪،‬‬ ‫عوامل یا کارگزاران سیاسی‪ ،‬باعث ظهور سویه های هویتی‬ ‫متفاوت از رژیم قبلی می گردد که بر سیاس��ت خارجی نیز‬ ‫تاثیر گذار خواهد بود‪ .‬تحوالت اخیر در شمال افریقا و تغییر‬ ‫رژیم های سیاسی در کشورهای تونس‪ ،‬مصر و لیبی در کنار‬ ‫تغییراتی در ساختار سیاسی این کشورها‪ ،‬با توجه به مطالبات‬ ‫انقالبی‪ ،‬موج��ب تغییرات و بازنگری در سیاس��ت و روابط‬ ‫خارجی این کش��ورها گردید‪ .‬با توجه ب��ه وزن ژئوپلتیکی‪،‬‬ ‫موقعیت جغرافیایی‪ ،‬سابقه فرهنگی‪ ،‬تاریخی و تاثیر گذاری‬ ‫جنبش اخوان المسلمین‪ ،‬نقش کشور مصر در این تغییرات‬ ‫پررنگ اس��ت‪ ،‬به طوری که ب��روز نش��انه هایی از تغییر در‬ ‫سیاست خارجی این کش��ور‪ ،‬تاثیرات گسترده ای بر سطوح‬ ‫داخلی‪ ،‬منطقه ای و حتی بین المللی داشته است‪.‬‬ ‫با ش��روع تحوالت در ژانوی��ه‪ ،2011‬نش��انه هایی‬ ‫از اعتراض به سیاس��ت خارج��ی رژیم مبارک ب��روز کرد و‬ ‫تجمع کنن��دگان در میدان التحری��ر قاه��ره در کنار دیگر‬ ‫هموطنانشان‪ ،‬در کنار بحران حکومتداری مبارک‪ ،‬سیاست‬ ‫خارجی وی را نشانه گرفتند و سیاست خارجی این رژیم را‬ ‫عامل اصلی بحران هویت خود اعالم کردند‪ .‬انان بازنگری‬ ‫در روابط با غرب و حتی قطع روابط با رژیم صهیونیستی را‬ ‫جزو مطالبات خود برشمردند‪ .‬با سقوط رژیم مبارک‪ ،‬ورود‬ ‫این کشور به عصر پسا مبارک و ورود اخوان المسلمین تحت‬ ‫عنوان عدالت و ازادی در عرصه سیاسی و رقابت فشرده با‬ ‫شورای نظامیان‪ ،‬سرانجام کاندیدای این جنبش با نام محمد‬ ‫المرس��ی پیروز عرصه انتخابات گردید‪ .‬با ورود المرسی به‬ ‫نوعی غلبه سیاس��ت تغییر بر تداوم(در صورت پیروز شدن‬ ‫نظامیان) در کشور مصر اتفاق افتاد‪ .‬محمد المرسی‪ ،‬هر چند‬ ‫که به نقش و نفوذ نظامیان در عرصه سیاست و اقتصاد مصر‬ ‫اگاه��ی دارد‪ ،‬در ابتدا‪ ،‬با نظامیان همراه��ی کرد و تعدادی‬ ‫از اعضای کابینه ش��ورای نظامیان از جمله طنطاوی را در‬ ‫هیات دولت خود وارد کرد‪ .‬اما از همان ابتدا مش��خص بود‬ ‫که این همراهی به صورت مصلحت��ی و موقتی خواهد بود‬ ‫و پیش بینی می شد افرادی با سابقه فعالیت با رژیم سابق و‬ ‫عقایدی متضاد می توانند برای دولت مشکل ساز باشند‪ .‬این‬ ‫افراد برای مدتی کوتاه‪ ،‬در حدود شش ماه در دولت مشغول‬ ‫به کار شدند‪ ،‬اما المرسی با حادثه صحرای سینا و همچنین‬ ‫خنثی ک��ردن کودتا‪ ،‬طنطاوی و رئیس س��ازمان اطالعات‬ ‫مصر را باز نشس��ته کرد تا تهدیدات و تاثی��رات انان را در‬ ‫سیاستگذاری به حداقل برساند‪.‬‬ ‫المرس��ی با تحدید حوزه فعالیت نظامی��ان‪ ،‬به نوعی‬ ‫نش��ان داد که با تاثی��رات و دخالت های انان در سیاس��ت‬ ‫بین الملل‬ ‫سیاست خارجی المرسی چه سمت و سویی دارد‬ ‫خارجی اشناست و از س��وی دیگر در صدد تعدیل و موازنه‬ ‫در سیاست خارجه کشور اس��ت به نوعی که می توان از ان‬ ‫به دیپلماس��ی اضافه کردن ن��ام ب��رد؛ به ترتیبی که ضمن‬ ‫حفظ و بازنگری (نه قطع رابط��ه) روابط خارجی رژیم قبلی‬ ‫که متاثر از سیاس��ت های دوره جنگ س��رد‪ ،‬روابط با بلوک‬ ‫غرب و جهان عرب‪ ،‬جنگ های اعراب و اسرائیل و معاهده‬ ‫کمپ دیوی د بود به نحوی روابط خود را با نگاه به ش��رق نیز‬ ‫تنظیم نماید‪ .‬هر چند که در تنظیم سیاست خارجی این کشور‬ ‫موقعی��ت جغرافیایی‪ ،‬وضعی��ت اقتصادی‪ ،‬ت��داوم دریافت‬ ‫کمک های خارجی‪ ،‬جذب س��رمایه گذاری خارجی‪ ،‬احیای‬ ‫نقش منطقه ای‪ ،‬ایفای نقش به عن��وان یک قدرت در حال‬ ‫ظهور و تنوع بخشی به سیاست خارجی این کشور چراغ راه‬ ‫سیاستگذاران است و مصر درصدد است تا در روابط خارجی‬ ‫خود با کشورها‪ ،‬ضمن تالش برای افزایش منافع ملی خود‬ ‫به این اهداف نیز دسترسی پیدا کند‪.‬‬ ‫المرسی در راس��تای اطمینان بخشی به جهان عرب‪،‬‬ ‫حل مش��کالت اقتصادی و همچنین تالش برای تقویت و‬ ‫تداوم روابط دوران رژیم قبلی‪ ،‬اولین سفر خود را به عربستان‬ ‫س��عودی انجام داد تا از ای��ن طریق به ب��رادر بزرگ جهان‬ ‫اعراب یعنی عربس��تان‪ ،‬عالئمی را ارسال کند که از طرفی‬ ‫به کمک این کشور در بازس��ازی مصر جدید و تداوم حضور‬ ‫مهاجران مصری در این کشور نیازمند است و از سویی این‬ ‫اطمینان را بدهد که انقالب مصر‪ ،‬توس��ط اخوان المسلمین‬ ‫که نقش مادر را در جنبش های اس�لامی جهان اهل سنت‬ ‫بازی می کنند‪ ،‬به این کش��ور صادر نخواهد ش��د‪ .‬زیرا نزد‬ ‫حاکمان عربستان‪ ،‬المرسی به عنوان یک اسالمگرای سنی‬ ‫که با انتخاباتی دموکراتیک بر س��رکار امده اس��ت‪ ،‬سیستم‬ ‫سیاسی عربستان سعودی را به چالش می کشد‪ .‬اما این نکته‬ ‫ضروری اس��ت که انتخاب رئیس جمهور جدید مصر‪ ،‬برای‬ ‫عربستان سعودی‪ ،‬ترس تاریخی را باز تولید کرده است که‬ ‫ناشی از مطرح شدن مصر با رهبری فکری اخوان المسلمین‬ ‫در عرصه منطقه ای و جهان عرب به عن��وان قدرت رقیب‬ ‫و همچنی��ن احتمال یارگی��ری جدید این کش��ور با رقبای‬ ‫منطقه ای عربستان است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫بازگشت به عصر «ناصر»‬ ‫به زبان عربی خوانده ش��د اعتراضات مردم مصر را «بیداری‬ ‫اسالمی» خواندند‪« :‬حوادث امروز ش��مال افریقا برای ملت‬ ‫ایران معنی خاصی دارد‪ .‬این همان چیزی اس��ت که همیشه‬ ‫به عنوان حدوث بیداری اسالمی به مناسبت پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی گفته می شود‪ ».‬رهبرمعظم انقالب‪ ،‬از حسنی مبارک‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری مص��ر‪ ،‬به عنوان «نوکر امری��کا» یاد کرد و‬ ‫گفت‪« :‬در تحلیل ها س��عی می کنند عامل اصلی این قیام ها‬ ‫نادیده‪ ،‬گرفته شود و اشاره به مسائل اقتصادی و غیراقتصادی‬ ‫می کنند که البته این مس��ائل در حوادث اخیر موثر است‪ ،‬اما‬ ‫عامل اصلی این حرکت عظیم مردم در تونس و در اوج ان در‬ ‫مصر‪ ،‬احساس تحقیری است که در مردم به خاطر وضعیت‬ ‫سرانش��ان و نوکری انها نس��بت به امریکا به وج��ود امد‪».‬‬ ‫وی افزود‪ « :‬این حرکت مردم مس��لمان مص��ر از نماز جمعه‬ ‫و مساجد شروع شد و شعارها ‪ ،‬شعارهای اهلل اکبر است و مردم‬ ‫ش��عارهای دینی می دهند و قوی ترین جریان مبارز در انجا‬ ‫جریان اسالمی اس��ت و می خواهند این ذلت را از روی خود‬ ‫ل در بین ملت ها و‬ ‫پاک کنند‪ ،‬اما غربی ها نمی گذارند این تحلی ‬ ‫افکار عمومی عالم رواج پیدا کند‪ ».‬پس از پیروزی انقالبیون‬ ‫مصر محمد المرسی‪ ،‬نماینده اخوان المسلمین با شکست «‬ ‫احمد شفیق» که از سران رژیم سابق مصر بود‪ ،‬در مصاحبه ای‬ ‫اختصاصی با یک خبرگزاری داخلی «خواستار گسترش روابط‬ ‫تهران و قاهره ش��د و ان را باعث توازن راهبردی در منطقه‬ ‫دانست‪ ».‬حاال امید ان می رود که با حضور المرسی به بهانه‬ ‫شرکت در اجالس سران عدم تعهد در تهران برخالف خواست‬ ‫و نظر صهیونیست ها این دو کشور بزرگ و تاثیرگذار اسالمی‬ ‫به هم نزدیک شوند‪g .‬‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫المرس��ی‪ ،‬همچنین روابط خود را با ترکیه گس��ترش‬ ‫داده و س��عی دارد در کن��ار حفظ س��رمایه گذاری ترکیه در‬ ‫کشورش‪ ،‬بتواند سیاست عملگرایانه را با این کشور پیگیری‬ ‫نماید‪ .‬هر چند عده ای از کارشناس��ان‪ ،‬مص��ر را دنباله روی‬ ‫اس�لامگرایان در ترکی��ه می دانند‪ ،‬اما به نظر می رس��د که‬ ‫مصر خود با توج��ه به س��وابق تاریخ��ی و فرهنگی‪ ،‬مدل‬ ‫جدیدی از اسالم سیاس��ی را عرضه خواهد کرد؛ در ضمن‬ ‫اینکه مصر دارای ظرفیت بیشتری نس��بت به ترکیه برای‬ ‫حل مسائل جهان اسالم از جمله جهان عرب است‪ .‬هر چند‬ ‫که همسویی هایی نیز در سیاس��ت های دو کشور مشاهده‬ ‫می گردد‪ .‬دولت جدید مص��ر در رابطه با لبن��ان نیز معتقد‬ ‫است که رابطه مصر با لبنان باید حس��نه و مستحکم باشد‬ ‫و این رابطه با دولتی که حزب اهلل یکی از احزاب ان اس��ت‬ ‫تنظیم می ش��ود؛ یعنی رابطه به طور کلی خواهد بود‪ .‬یا در‬ ‫مورد سوریه‪ ،‬نیروهای اخوان دو کشور‪ ،‬برای سوریه بدون‬ ‫اسد تا حدودی به توافق رس��یده اند (که در اینجا با برداشت‬ ‫ایران فرق می کند) هر چند که در طرح مصر برای س��وریه‬ ‫موضوع دخالت های خارجی رد می شود و تنها ابزار سیاسی‬ ‫و دیپلماتیک مطرح می شود‪.‬‬ ‫مصر در رابطه با رژیم صهیونیستی‪ ،‬نگاه واقع گرایانه‬ ‫در پیش گرفته اس��ت؛ محم��د المرس��ی از طرفی درصدد‬ ‫راضی نگه داش��تن بخش��ی از م��ردم برای قط��ع رابطه با‬ ‫مصر و یا حداقل تجدید نظر در مفاد ق��رارداد کمپ دیوید‬ ‫و برقراری رواب��ط با دولت اس��ماعیل هنیه و بازگش��ایی‬ ‫مرز رفح است (ش��اید تحوالت صحرای سینا در این راستا‬ ‫تفسیر ش��ود‪ ،‬اما مصر اعالم کرده است که این سیاست ها‬ ‫در چارچوب سیاس��ت داخلی اس��ت و ما همچنان به مفاد‬ ‫قرارداد‪ 1979‬پایبند می باشیم) اما از س��وی دیگر‪ ،‬با توجه‬ ‫به جبر جغرافیایی و س��ابقه جنگ های متعدد با این رژیم و‬ ‫همچنین مشکالت سیاس��ی و اقتصادی در داخل و مرحله‬ ‫گذار کش��ورش در تالش اس��ت تا تضادهای خود را با این‬ ‫رژیم در سطوح رس��انه ای داشته باش��د و جنبه عمل به ان‬ ‫نبخش��د تا از این طریق با تداوم سیاست های صلح طلبانه‬ ‫بر مش��کالت داخلی خود فائق ای��د و کمک ها و همچنین‬ ‫اعتماد ایاالت متحده را در راستای سیاست تعادل و موازنه از‬ ‫دست ندهد‪ .‬اما روابط ایران و مصر را باید با توجه به هویت‬ ‫جدید مصر پس از مبارک و همچنی��ن عالقه طرفین مورد‬ ‫بررسی قرار داد‪ .‬جمهوری اسالمی ایران با برداشت ادراکی‬ ‫خود‪ ،‬تحوالت ش��مال افریقا را در تداوم انقالب اس�لامی‬ ‫می داند و از این طریق با این کش��ورها از جمله مصر درک‬ ‫بین االذهان��ی را باز تولید کرده اس��ت تا از ای��ن طریق و‬ ‫وارد کردن این کش��ور بتواند گفتمان خ��ود را تقویت کند‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگر مصر‪ ،‬ضمن اس��تقبال از برقراری روابط با‬ ‫یک سری مش��کالت مواجه اس��ت که به تدریج با پررنگ‬ ‫کردن سیاس��ت تعادل در روابط خارجی می تواند برای رفع‬ ‫انها اقدام کند‪ .‬مصر در تحقق سیاست هایش با موانعی به نام‬ ‫امریکا و عربستان در خارج و سلفی ها در داخل مواجه است و‬ ‫همچنین نگاهش به محور مقاومت از جمله لبنان‪ ،‬حزب اهلل‬ ‫و س��وریه با ایران تضاد دارد‪ .‬به نظر می رسد ایران و مصر‬ ‫می توانند از فرصتی به نام جنبش عدم تعهد و عضویت دو‬ ‫کشور در تروییکای این سازمان در موضوعات منطقه ای از‬ ‫طریق مراودات و طرح مشکالت از حداقل ها شروع کرده‬ ‫و سپس دامنه ان را گس��ترش دهند‪ .‬هر چند ممکن است‬ ‫فرایندی زمان بر باشد‪ ،‬برای نمونه طرح پیشنهادی محمد‬ ‫المرس��ی برای حل بحران س��وریه می تواند اغازی بر این‬ ‫موضوع و گشایش روابط دو جانبه باشد‪.‬‬ ‫س��فر رئیس جمه��ور مص��ر ب��ه پک��ن نی��ز خ��ود‬ ‫دلیلی بر تاکید بر سیاس��ت جدید مصر اس��ت ت��ا از طریق‬ ‫سیاست موازنه و همچنین تنوع بخش��ی‪ ،‬سیاست خارجی‬ ‫خود را از یکجانبه گرایی رهایی بخشد و از سوی دیگر بتواند‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫عبور ازکمپ دیوید‬ ‫چالش های نهادینه سازی نظام مدنی‬ ‫‪4‬‬ ‫حسن هانی زاده‪ /‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫تشکیل یک نظام مدنی به دور از تاثیر‪‎‬گذاری نظامیان‬ ‫مصری و ترسیم س��ازوکارهای قانونی برای ورود مصر به‬ ‫یک مرحله کامال دموکراتیک بخشی از چالش‪‎‬هایی است‬ ‫که دولت محمد المرس��ی با ان مواجه اس��ت‪ .‬کشور مصر‬ ‫به عنوان بزرگترین کش��ورعربی به لحاظ ساختار جمعیتی‬ ‫در طول ‪ 6‬دهه گذش��ته همواره با نفوذ فوق‪‎‬العاده نظامیان‬ ‫و اربابان ق��درت مواجه بوده و به رغم داش��تن ظرفیت‪‎‬های‬ ‫سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی نتوانسته الگوی مناسبی برای‬ ‫تاس��یس یک نظام مردمی ایجاد کند‪ .‬دلی��ل این امر وجود‬ ‫عوامل بازدارنده سیاس��ی و اجتماعی مانند دخالت نظامیان‬ ‫در س��اختار ق��درت‪ ،‬عقب ماندگی اجتماعی مصر و فس��اد‬ ‫گسترده نخبگان سیاسی و اقتصادی است‪ .‬از سال ‪ 1952‬که‬ ‫افسران ازاد به رهبری ژنرال محمد نجیب و سرهنگ جمال‬ ‫‪52‬‬ ‫عبدالناصر در یک کودتای نظامی قدرت را در اختیار گرفتند‬ ‫تا س��ال ‪ 2011‬نظامیان مصر همچنان قدرت را در دس��ت‬ ‫داشتند‪ .‬حضور برخی اش��خاص که از بدنه نیروهای مسلح‬ ‫بیرون امده اند مانند ژنرال محمد نجیب‪ ،‬جمال عبدالناصر‪،‬‬ ‫انور سادات و حسنی مبارک در ساختار قدرت به جامعه مصر‬ ‫فرصت تش��کیل نهادهای مدنی را نداد‪ .‬هر چند در دوران‬ ‫حاکمیت ‪ 18‬ساله جمال عبدالناصر بر مصر‪ ،‬قشر کم درامد و‬ ‫کشاورزان توانستند وضعیت معیشتی خود را بهبود بخشند‪،‬‬ ‫اما از انجایی ک��ه نظامیان نقش مهمی در س��اختار قدرت‬ ‫داشتند بنابراین احزاب سیاس��ی و نهادهای مدنی مصر به‬ ‫مرور جایگاه سیاس��ی خود را از دست دادند‪ .‬محمد المرسی‬ ‫تنها رئیس جمهوری است که مس��تقیما با رای مردم مصر‬ ‫به عنوان نخستین رئیس جمهور غیرنظامی به قدرت رسید‪،‬‬ ‫اما سوال اینجاست که ایا المرسی خواهد توانست بر مبنای‬ ‫اصول متعارف دموکراتیک فض��ای غیرمدنی مصر را تغییر‬ ‫دهد؟ قطعا رئیس جمهور منتخب مصر با چالش‪‎‬های داخلی‬ ‫و خارجی زیادی مواجه خواهد شد اما با توجه به برخورداری‬ ‫از یک کاریزمای سیاسی و اجتماعی باال‪ ،‬وی احتماال خواهد‬ ‫توانست به مرور بر مشکالت داخلی و خارجی غلبه کند‪ .‬در‬ ‫ابعاد داخلی موضوع تلفیق سنت و مدرنیته و ایجاد وفاق میان‬ ‫اسالمگرایان س��نتی و لیبرال ها و همچنین واگرایی میان‬ ‫مسیحیان قبطی و اسالمگرایان افراطی از جمله مشکالتی‬ ‫رهیافت های سیاسی متفاوتی اتخاذ کند‪ ،‬تا حدودی کشور‬ ‫را از دایره سیاسی و نظامی خارج کرده و موضوع اقتصاد را‬ ‫وارد مذاکرات خود با دیگر کشورها نماید تا از طرفی مشکل‬ ‫فوری بحران اقتصادی‪ ،‬بیکاری و کمبود س��رمایه گذاری‬ ‫خارجی را بر طرف کرده و از س��وی دیگر به توس��عه پایدار‬ ‫دس��ت یابد و بتواند از طریق رش��د اقتصادی به الگویی در‬ ‫عرصه منطقه ای و به ویژه جهان عرب تبدیل گردد‪.‬‬ ‫می توان سیاس��ت محم��د المرس��ی را عملگرایانه و‬ ‫معطوف به احیای سیاس��ت خارجی مبتنی بر عدم تعهد در‬ ‫راستای مطرح ش��دن به عنوان یک کش��ور در حال ظهور‬ ‫تعریف کرد‪ .‬زیرا این کارگزار جدید مصر با ش��ناخت کامل‬ ‫از ژئوپلتیک فرصت‪ ،‬درصدد است تا سیاست خارجی خود‬ ‫را در عرص��ه منطقه ای و بین المللی به عن��وان مهم ترین و‬ ‫تاثیر گذارترین کشور عرب احیا کند و مانع از تهدیداتی شود‬ ‫که در اثر انزوای منطقه ای این کشور به ویژه پس از قرارداد‬ ‫کمپ دیوید‪ ،‬دچارش شد و کشورهای دیگر در جامعه عرب‬ ‫این نقش را بازی کردند‪ .‬و نکته اخر اینکه اگر چه تغییراتی‬ ‫در سیاست خارجی مصر پس از مبارک مشاهده می شود‪ ،‬اما‬ ‫باید گفت که این سیاس��ت با توجه به موقعیت ژئوپلتیکی‪،‬‬ ‫جبر جغرافیایی و همچنین جنبه رفورمیستی انقالب و حفظ‬ ‫سیاست های نگاه به غرب همچنان از تداوم برخوردار است‬ ‫و همچنین به دلیل ماهیت اسالمی با توجه به ساختار و بافتار‬ ‫جامعه مصر و جنبش اعتراضی به سیاست های رژیم مبارک‬ ‫و اتخاذ سیاست موازنه و نگاه به ش��رق جنبه تغییر مثبت و‬ ‫دیپلماسی اضافه کردن به خود گرفته است‪ .‬شاید سیاست‬ ‫خارجی مصر جدید را در این جمله محمد المرس��ی بتوان‬ ‫خالصه کرد که‪« :‬ای هموطنان ب��ا کمک یکدیگر مفهوم‬ ‫جدیدی از روابط خارجی با تمامی قدرت های خارجی ایجاد‬ ‫خواهیم کرد و دست خود را به س��وی تمامی کشورها دراز‬ ‫خواهیم کرد‪g ».‬‬ ‫اس��ت که در مقوله اجتماعی و سیاس��ی روند دولت سازی‬ ‫محمد المرسی را کند می کند‪ .‬مسیحیان قبطی مصر بیش‬ ‫از ‪ 12‬در صد از جمعیت ‪ 80‬میلیونی این کش��ور را تش��کیل‬ ‫می دهند و تمامی ابزارهای اقتصادی‪ ،‬فناوری هس��ته ای و‬ ‫پزشکی را در اختیار دارند‪ .‬طبیعی است این مجموعه نسبت‬ ‫به تس��لط اس�لامگرایان بر اهرم‪‎‬های قدرت دغدغه هایی‬ ‫دارند و هی��چ گاه نیز ای��ن نگرانی‪‎‬ها و دغدغه‪‎‬ه��ا را پنهان‬ ‫نمی کنند‪ .‬درگیری‪‎‬های پراکنده میان مس��یحیان قبطی و‬ ‫اسالمگرایان در طول سال های اخیر نشان می‪‎‬دهد که این‬ ‫دو گروه نمی توانند بدون یک مشارکت منصفانه در قدرت‬ ‫با هم به صورت مس��المت امیز زندگی کنند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫بر اساس گزارش رس��انه های غربی نزدیک به ‪ 60‬در صد از‬ ‫اقتصاد ملی مصر در اختیار اقلیت مسیحیان قبطی است که‬ ‫خروج احتمالی این سرمایه ها می تواند پیامدهای اقتصادی‬ ‫شکننده ای برای مصر به همراه داشته باشد‪ .‬بنابراین در این‬ ‫خصوص محمد المرسی در سیاست داخلی خود مجبور است‬ ‫به اصطالح «عصا را از وسط» بگیرد تا یک بحران مذهبی‬ ‫و قومیتی در مصر به وجود نیاید‪ .‬هر چند زمینه یک برخورد‬ ‫مذهبی میان اس�لامگرایان و مسیحیان قبطی مصر تقریبا‬ ‫وجود ندارد اما امریکا‪ ،‬غرب و رژیم صهیونیستی در اینده از‬ ‫این گزینه برای ایجاد ناامنی در مصر استفاده خواهند کرد‪.‬‬ ‫در سیاست خارجی نیز رئیس جمهوری منتخب مصر با یک‬ ‫سلسله چالش‪‎‬های منطقه‪‎‬ای و بین المللی مواجه است زیرا‬ ‫قدرت‪‎‬هایی مانند غرب و امریکا به دلیل وجود مرز مشترک‬ ‫میان مصر و فلس��طین اش��غالی در حقیقت این کش��ور را‬ ‫حیاط خلوت خ��ود تلقی می کنن��د‪ .‬کمک مال��ی امریکا و‬ ‫غرب به مصر که س��االنه به بیش از چهار میلیارد دالر بالغ‬ ‫می شود موجب شده تا این کش��ور در سیاست‪ ‎‬خارجی خود‬ ‫به ویژه در مورد امنیت رژیم صهیونیس��تی از سیاس��ت های‬ ‫امریکا و غ��رب تبعیت کن��د‪ .‬بنابراین امری��کا و غرب که‬ ‫بین الملل ‬ ‫فراز و فرود یک رابطه‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫نسبت به سیاست مصر با اس��رائیل حساسیت فوق العاده ای‬ ‫از خود نشان می دهند مایل نیس��تند تا مصر به منبع تهدید‬ ‫رژیم صهیونیس��تی تبدیل ش��ود‪ .‬موافقتنام��ه کمپ دیوید‬ ‫که از نظر اس�لامگرایان لکه ننگی در تاریخ مصر به ش��مار‬ ‫می رود باید بر اساس منافع ملی مصر تعدیل شود‪ ،‬زیرا این‬ ‫موافقتنامه در شرایط غیرمس��اوی و ناعادالنه بر ملت مصر‬ ‫تحمیل شده اس��ت‪ .‬بسیاری از اس�لامگرایان از هم اکنون‬ ‫محمد المرسی را تحت فشار قرار داده اند تا موضوع بازنگری‬ ‫در بندهای ناعادالنه این موافقتنامه و ضرورت تجدید نظر در‬ ‫موافقتنامه کمپ دیوی��د را در مجامع بین المللی مطرح کند‪.‬‬ ‫حوادثی که ط��ی هفته های اخیر در صحرای س��ینا رخ داد‬ ‫زنگ خطری برای محمد المرس��ی تلقی می شود تا از این‬ ‫حوادث رمزگش��ایی و در روابط مصر با اسرائیل تجدید نظر‬ ‫کند‪ .‬در بعد منطقه ای نظام جدید مصر همواره باید به گونه ای‬ ‫عمل کند که از محیط عربی خود فاصله نگیرد‪ ،‬بلکه به رغم‬ ‫وجود پاره ای مش��کالت سیاس��ی باید با این محیط نوعی‬ ‫سازگاری داشته باشد‪ .‬از جمله کش��ورهایی که در مقایسه‬ ‫با سایر کشورهای عربی نگاه کامال متفاوتی نسبت به مصر‬ ‫جدید دارند عربستان و قطر هس��تند؛ این دو کشور تالش‬ ‫می کنند تا نقش تاثیرگذار خود را در عرصه‪‎‬های داخلی مصر‬ ‫حفظ کنند‪ .‬عربس��تان و قطر به دلیل کمک های اقتصادی‬ ‫کالن به مصر تالش دارند ت��ا جایگاه خود را در عرصه های‬ ‫اجتماعی و سیاسی مصر مانند دوران حسنی مبارک محفوظ‬ ‫نگه دارند‪ .‬این دو کش��ور در طول ماه های اخیر به ویژه پس‬ ‫از سرنگونی رژیم حسنی مبارک حدود ‪ 7‬میلیارد دالر برای‬ ‫حفظ ارزش پول ملی مصر در اختیار بانک مرکزی این کشور‬ ‫قرار داده اند‪ .‬طبیعی است این کمک های مالی می تواند تاثیر‬ ‫خود را بر سیاس��ت خارجی مصر باقی بگ��ذارد و به رویکرد‬ ‫سیاسی این کش��ور در روابط منطقه ای و بین المللی جهت‬ ‫خاصی بدهد‪ .‬یکی از مسائلی که در اولویت سیاست خارجی‬ ‫محمد المرس��ی قرار دارد موضوع روابط مصر و جمهوری‬ ‫اسالمی ایران است‪ .‬این روابط که در طول بیش از سه دهه‬ ‫گذشته همواره تحت تاثیر جریان های سیاسی منطقه ای و‬ ‫بین المللی قرار داشته بس��یاری از ظرفیت های اقتصادی و‬ ‫سیاسی دو کشور را به هدر داده است‪ .‬مصر و ایران به عنوان‬ ‫دو قطب سیاس��ی و فرهنگی مهم منطق��ه از ظرفیت های‬ ‫باالیی برای تشکیل یک بلوک مشترک اسالمی – عربی‬ ‫برخوردار هستند‪ .‬سرمایه گذاری های ایران در مصر می تواند‬ ‫در فضایی کامال طبیعی و به دور از تاثیر گذاری های امریکا‬ ‫و غرب صورت گیرد اما متاس��فانه با اینکه ای��ران از دیرباز‬ ‫روابط اقتصادی گس��ترده ای با مصر داشته‪ ،‬این روابط تاثیر‬ ‫مثبت خود را بر روابط سیاسی باقی نگذاشته است‪ .‬بنابراین‬ ‫در چنین فضایی تاکنون مصر به دلیل فشار امریکا و برخی‬ ‫کشورهای عرب منطقه نتوانسته گام های قابل قبولی برای‬ ‫بهبود روابط خود با ایران بردارد‪ .‬تیرگی روابط مصر و ایران‬ ‫تنها می تواند منافع رژیم صهیونیستی و امریکا را تامین کند‬ ‫بنابراین رژیم اس��رائیل هم��واره در دوران حاکمیت رژیم‬ ‫حس��نی مبارک نقش فوق العاده ای در بحران س��ازی های‬ ‫سیاس��ی میان جمهوری اس�لامی و مصر ایفا کرده است‪.‬‬ ‫اکنون مصر و ایران در برابر یک تحول بزرگ سیاس��ی قرار‬ ‫دارند‪ ،‬زیرا حضور محمد المرسی‪ ،‬رئیس جمهوری مصر در‬ ‫اجالس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در تهران‬ ‫فضای دلپذیری برای تعامل سیاسی و فرهنگی میان ایران‬ ‫و مصر ایجاد می کند‪ .‬این فضا می تواند زمینه مناسبی برای‬ ‫گس��ترش همکاری‪‎‬ه��ای منطق��ه ای در چارچوب جنبش‬ ‫عدم تعهد و سازمان همکاری‪‎‬های اسالمی ایجاد کند و راه‬ ‫را برای ارتقای سطح روابط سیاس��ی دو کشور هموار سازد‪.‬‬ ‫بنابراین اگر رهبران جدید مص��ر اراده الزم را برای عبور از‬ ‫تنش های سیاس��ی میان ایران و مصر از خود نش��ان دهند‬ ‫برطرف کردن عوام��ل بازدارنده فراروی روابط دو کش��ور‬ ‫به سادگی امکان پذیر خواهد بود‪g .‬‬ ‫دوستی یا دشمنی ؟‬ ‫بررسی سه دهه روابط ایران و مصر‬ ‫‪1‬‬ ‫سیدعبداالمیرنبوی‪/‬پژوهشگرارشدمرکزمطالعاتخاورمیانه‬ ‫روابط ایران و مصر در سه دهه اخیر‪ ،‬فراز و نشیب های‬ ‫زیادی را پشت سر گذاشته و بیش از انکه متاثر از ویژگی های‬ ‫مشترک دو کشور باش��د‪ ،‬از تحوالت منطقه ای و جهانی اثر‬ ‫پذیرفته است‪ .‬در حالی که هر دو کشور از پیشینه غنی تمدنی‬ ‫و فرهنگی برخوردارند و ویژگی های برجس��ته ژئوپلتیکی‬ ‫دارند‪ ،‬رویدادهایی چند س��بب ش��ده‪ ،‬روابط دو کش��ور در‬ ‫بیشتر مقاطع این س��ه دهه تنش الود و حتی بحرانی شود‪.‬‬ ‫به نظر می رسد مهمترین عامل در این زمینه‪ ،‬امضای پیمان‬ ‫کمپ دیوید توس��ط انورس��ادات‪ ،‬رئیس جمهور وقت مصر‬ ‫(شهریور ‪ )1357‬باشد؛ تحولی که نه تنها چون زلزله ای در‬ ‫جهان عرب ب��ود‪ ،‬بلکه تا زمان کناره گی��ری مبارک (بهمن‬ ‫‪ )1389‬نیز بر روابط ای��ران و مصر س��ایه انداخت‪ .‬درواقع‪،‬‬ ‫امضای این پیمان موجب خ��روج قوی ترین ارتش عربی از‬ ‫جبهه مبارزه با اسرائیل و شکل گیری روابط راهبردی مصر‬ ‫با ایاالت متحده ش��د‪ .‬اندکی بعد در همان سال (دی ‪)1357‬‬ ‫محمدرضا پهلوی توسط سادات در خاک مصر مورد استقبال‬ ‫قرار گرفت‪ .‬از این‪‎‬رو تحت تاثی��ر این دو رویداد که با فاصله‬ ‫اندکی رخ داد‪ ،‬روابط دو کشور که به تیرگی گرائیده بود‪ ،‬در‬ ‫اردیبهشت ‪ 1358‬به صورت رسمی قطع شد‪ .‬اگر چه ایران در‬ ‫قطع روابط پیشگام شد‪ ،‬ولی نباید از یاد برد که مصر نیز نظام‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سیاس��ی جدید ایران را به دخالت در امور داخلی کشورهای‬ ‫عربی متهم می کرد و می کوش��ید با معرفی ایران به عنوان‬ ‫دش��من مش��ترک اعراب‪ ،‬انزوای خود در جهان عرب را به‬ ‫نوعی جب��ران کند‪ .‬پذی��رش مجدد محمدرض��ا پهلوی در‬ ‫خاک مصر تا زمان مرگ (مرداد ‪ )1359‬و همچنین موافقت‬ ‫با استفاده از دو پایگاه هوایی این کشور برای عملیات امریکا‬ ‫علیه ایران در واکنش به حادثه گروگانگیری (اردیبهش��ت‬ ‫‪ )1359‬پیام��دی ج��ز تعمی��ق اختالفات موجود نداش��ت‪.‬‬ ‫درحقیقت رابطه جدی سیاسی دو کشور ایران و مصر جدای‬ ‫از روابط فرهنگی و تمدنی و عالیق مشترک فرهنگی انها‬ ‫در دوره معاصر از زمان پهلوی دوم اغاز ش��ده است‪ .‬پس از‬ ‫تغییراتی که در سیاس��ت خارجی مصر در دوره س��ادات به‬ ‫وقوع پیوس��ت و همچنین رویکرد ایران به جهان خارج در‬ ‫چارچوب سیاست مس��تقل ملی‪ ،‬روابط دو کشور وارد دوره‬ ‫جدیدی شد‪ .‬بهبود روابط به خصوص از ان جهت جلب توجه‬ ‫می کرد که رواب��ط ایران و مصر در دوره ریاس��ت جمهوری‬ ‫جمال عبدالناصر به تیرگی گرائیده ب��ود و اتهامات متقابل‬ ‫دو کشور سبب ش��ده بود روابط این دو قدرت منطقه ای به‬ ‫ش��دت کاهش پیدا کند‪ .‬انور س��ادات با تغییر نگاه مصر به‬ ‫جهان خارج در صدد بود مس��یر جدیدی را در برابر مصر باز‬ ‫کند‪ .‬ایران نیز تالش داش��ت در چارچوب سیاست مستقل‬ ‫ملی روابطش را با تمامی کشورها چه غربی و چه شرقی در‬ ‫یک حالت متوازن ترسیم کند‪ .‬بهبود روابط سبب شد ایران‬ ‫دست به سرمایه گذاری اقتصادی در مصر بزند و همچنین‬ ‫رفت و امد نخبگان سیاس��ی و اقتصادی دو کشور افزایش‬ ‫یابد‪ .‬اما همچنان که ذکر شد در س��ال ‪ 1979‬و همزمان با‬ ‫وقوع انقالب ایران‪ ،‬روابط دو کش��ور به شدت کاهش پیدا‬ ‫کرد؛ این امر از س��ویی به دلیل پذیرش پهلوی دوم توسط‬ ‫انور سادات بود و از سوی دیگر به انعقاد قرارداد کمپ دیوید و‬ ‫اغاز فرایند صلح میان اعراب و اسرائیل بازمی گشت‪ .‬نخبگان‬ ‫جدید ایران از سویی خواهان اس��ترداد محمدرضا پهلوی و‬ ‫محاکمه وی بودند و از س��وی دیگر خواه��ان انزوای مصر‬ ‫به عنوان اغازگر فرایند صلح اعراب و اسرائیل‪ .‬البته بالفاصله‬ ‫پس از این جریانات انزوای مصر در جهان عرب اغاز ش��د‬ ‫و اتحادیه عرب و کش��ورهای عربی به س��ردمداری عراق‬ ‫توانستند حلقه انزوای مصر را تکمیل کنند؛ انزوای این کشور‬ ‫تا ابتدای دهه ‪ 1990‬و جنگ دوم خلیج فارس ادامه داشت‪.‬‬ ‫اغاز تهاجم عراق به خاک ایران (‪ 31‬شهریور ‪ )1359‬و‬ ‫شروع جنگی دامنه دار فرصت مناسبی را برای احیای حضور‬ ‫مصر در جهان عرب پدید اورد‪ .‬در واقع‪ ،‬هدف مصر ان بود‬ ‫که از هر فرصتی برای بازگشت به صفوف کشورهای عربی‬ ‫و به خصوص اتحادیه عرب بهره برداری کند و اینک جنگ‬ ‫تحمیلی توسط عراق چنین فرصتی را فراهم اورده بود‪ .‬ترور‬ ‫انور سادات در اکتبر ‪ 1981‬فاصله ایران و مصر را به حداکثر‬ ‫ممکن رس��اند‪ ،‬به خصوص انکه نام خیابان��ی در تهران به‬ ‫خالد اس�لامبولی تغییر یافت‪ .‬این ترور توسط اسالمگرایان‬ ‫مصری و در واکنش به برنامه ها و اقدامات داخلی و خارجی‬ ‫سادات‪ ،‬به ویژه در رابطه با اسرائیل صورت گرفت‪ ،‬اما از سوی‬ ‫حکومت مصر تالش شد این اقدام متاثر از ایدئولوژی یا حتی‬ ‫فعالیت های جمهوری اسالمی ایران معرفی شود‪ .‬از این رو‬ ‫عراق در ط��ول جنگ از حمایت های اش��کار و پنهان مصر‬ ‫برخوردار شد‪ .‬با این حال‪ ،‬وقوع چند رویداد در فاصله زمانی‬ ‫کوتاهی سبب ش��د نش��انه هایی از تنش زدایی در روابط دو‬ ‫کشور اشکار شود‪ .‬نخستین حادثه‪ ،‬پایان جنگ تحمیلی در‬ ‫سال ‪ 1367‬و موافقت ایران با ازادی اسرای مصری بود که با‬ ‫استقبال قاهره مواجه شد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬اشغال کویت توسط‬ ‫عراق (‪ )1369‬و محکو م کردن ان توسط ایران و مصر سبب‬ ‫نزدیکی مواضع دو کشور در قبال این اقدام عراق شد‪ .‬مجموع‬ ‫این حوادث زمینه را برای بهبود روابط تسهیل کرد تا جایی‬ ‫که به گشایش دفتر حفاظت منافع در تهران و قاهره (‪)1370‬‬ ‫انجامید‪ .‬اگرچه برنامه دیدار هاش��می رفسنجانی و حسنی‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪54‬‬ ‫مبارک در خالل کنفرانس سران اسالمی در سنگال (‪)1991‬‬ ‫به دلیل غیبت مبارک برگزار نشد‪ ،‬خواست هر دو کشور برای‬ ‫مهار امواج بحران در خاورمیانه موجب همسویی نسبی در‬ ‫این دوره می ش��د‪ .‬تالش ایران برای بهره گیری از جایگاه‬ ‫طبیعی و تاریخی خود در منطقه و کاهش س��وءتفاهم های‬ ‫موجود ب��ا کش��ورهای عرب��ی در دوره ریاس��ت جمهوری‬ ‫اقای خاتمی نیز ادامه پیدا کرد‪ ،‬چنانکه دیدارها و جلس��اتی‬ ‫میان مسئوالن دو کش��ور در س��طوح مختلف برگزار شد‪.‬‬ ‫تاسیس انجمن دوستی میان دو کش��ور (‪ )1378‬و حمایت‬ ‫مصری ها از پیوستن ایران به گروه ‪ )1379( 15‬ثمره سیاست‬ ‫ایران در این دوره بود‪ .‬بی تردید‪ ،‬دیدار خاتمی و مبارک در ژنو‬ ‫(اذر ‪ )1382‬نقطه عطفی در این روند محس��وب می ش��ود‪،‬‬ ‫به گونه ای که بسیاری از موارد اختالفی مورد بحث و بررسی‬ ‫قرار گرفت و برای رفع انها تصمیم گیری شد‪ .‬به دنبال این‬ ‫دیدار‪ ،‬احمد ماهر‪ ،‬وزیر امور خارج��ه مصر‪ ،‬در بهمن ‪1382‬‬ ‫برای شرکت در نشست کشورهای اسالمی به ایران امد‪.‬‬ ‫جالب اینجاس��ت که با تغییر دولت در ایران (‪)1384‬‬ ‫و در نتیج��ه دگرگونی اولویت های سیاس��ت خارجی‪ ،‬نگاه‬ ‫تهران به مص��ر تغییر نکرد و اتفاقا اقدامات بیش��تری برای‬ ‫بهبود روابط انجام ش��د‪ .‬گذشته از سفر‪ ،‬رئیس مجلس وقت‬ ‫به مصر (‪ ،)1386‬اعالم امادگی احمدی نژاد در همین سال‬ ‫برای برقراری روابط و بازگشایی سریع سفارتخانه های دو‬ ‫کشور اقدامی ابتکاری بود که با پاسخ درخوری مواجه نشد‪.‬‬ ‫همچنین دیدارهای الریجانی از قاهره در قامت دبیر شورای‬ ‫عالی امنیت ملی (‪ )1385‬و به عنوان رئیس مجلس (‪)1388‬‬ ‫نتوانست موجب ذوب شدن یخ ها شود‪ .‬در نهایت‪ ،‬سفر بقایی‪،‬‬ ‫معاون رئیس جمهور و رئیس س��ازمان میراث فرهنگی‪ ،‬در‬ ‫مهرماه ‪ 1389‬نیز به دلیل عدم تمایل جدی طرف مصری اثر‬ ‫چندانی بر روابط نگذاشت‪.‬‬ ‫دالیل و اهداف ایران‬ ‫ایران برای بهب��ود روابط با مصر طی س��ال های اخیر‬ ‫دالیل و اهداف مهمی داشته است‪ .‬در تش��ریح این دالیل و‬ ‫اهداف ابتدا باید به جایگاه فرهنگی مصر در جهان عرب و نیز‬ ‫حضور موثر این کشور در روند صلح اعراب و اسرائیل توجه کرد؛‬ ‫در این روند‪ ،‬مصر یک وزنه غیر قابل انکار بوده است‪ .‬بنابراین‬ ‫بهبود روابط با این کش��ور می توانست بر روند صلح‪ /‬مقاومت‬ ‫در منطقه اثر بگذارد‪ .‬به عنوان نمونه‪ ،‬مبارک در س��ه سال‬ ‫پایانی حکومت خود فش��ارهای زیادی بر حزب اهلل لبنان و‬ ‫دولت اس��ماعیل هنیه وارد کرد‪ .‬از نظر ایران‪ ،‬بهبود روابط‬ ‫می تواند ضمن کاهش چنین فشارهایی‪ ،‬از ابزارهای نفوذ و‬ ‫دخالت غرب در منطقه بکاهد‪.‬‬ ‫دوم انک��ه‪ ،‬ایران س��عی دارد نگرانی دنی��ای عرب از‬ ‫تهدیدی به نام ایران را از طریق بهبود روابط کاهش دهد‪ .‬در‬ ‫واقع‪ ،‬اگر تصویری از ایران در دنیای عرب وجود دارد مبنی‬ ‫بر اینکه ایران درحال تبدیل ش��دن به یک هژمونی اس��ت‬ ‫یا برنامه هس��ته ای ایران یک تهدید علیه اعراب به ش��مار‬ ‫می رود‪ ،‬این تصویر از طریق بهب��ود روابط از میان برود و در‬ ‫عین حال امکان و احتمال تشکیل ائتالفی عربی علیه ایران‬ ‫کاهش یابد‪ .‬بنابراین‪ ،‬گسترش و تعمیق روابط با مصر گامی‬ ‫در این مسیر بوده است‪.‬‬ ‫نگاه مصر‬ ‫به رغم هم��ه تالش ه��ا‪ ،‬روابط دو کش��ور ت��ا زمان‬ ‫کناره گیری مبارک‪ ،‬به س��طح قابل قبولی نرسید و ارتقای‬ ‫روابط اقتصادی نتوانست موانع موجود را حتی به طور نسبی‬ ‫برطرف س��ازد و به برقراری روابط سیاسی بینجامد‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد عوامل زیر‪ ،‬در این زمینه‪ ،‬به عنوان مانع عمل کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ -1‬روابط مصر و ایاالت متحده از زمان امضای پیمان‬ ‫کمپ دیوید در سال ‪ ،1978‬برای هر دو طرف حالت راهبردی‬ ‫و ش��به ائتالف پیدا کرده اس��ت‪ .‬صدور اعالمیه دوستی دو‬ ‫کشور در زمان ریاست جمهوری کلینتون (ژوئیه ‪ )1999‬نیز‬ ‫تاکیدی بر این وضعیت بود‪ .‬مصری ها در سه دهه اخیر به چند‬ ‫دلیل نیازمند تداوم این روابط بودند‪ :‬اهمیت کمک س��االنه‬ ‫امریکا با توجه به وضعی��ت متزلزل اقتصادی و بحران های‬ ‫ناشی از ان‪ ،‬بحران های سیاسی داخلی و نیز احساس نا امنی‬ ‫از سوی اسرائیل که به رغم امضای پیمان صلح همواره وجود‬ ‫داشته است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬با توجه به جایگاه مهم سیاسی و‬ ‫فرهنگی مصر در خاورمیانه عربی‪ ،‬سیاست های امریکا در‬ ‫این منطقه بدون همراهی مصر تسهیل نمی شود‪.‬‬ ‫در نتیجه‪ ،‬مصر ضمن انکه مساله ایران و موضوعات‬ ‫مرتبط با ان (برنامه هس��ته ای‪ ،‬اختالف ب��ا امارات‪ ،‬نفوذ در‬ ‫عراق و لبنان‪ ،‬رابطه با سوریه و‪ )...‬را بخشی از پازل بزرگتری‬ ‫به نام خاورمیانه و پویایی های ان می دید‪ ،‬ان را در پرتو روابط‬ ‫راهبردی خود با ایاالت متحده تفسیر می کرد و نمی خواست‬ ‫به سادگی حمایت ان کشور را از دست بدهد‪.‬‬ ‫‪ -2‬اختالفات دو کشور به طور معمول به روابط مصر‬ ‫با اسرائیل نیز برگردانده می شود و اینکه مصر‪ ،‬چه در زمان‬ ‫س��ادات و چه در دوره مبارک‪ ،‬همواره می کوش��ید س��ایر‬ ‫کشورهای عربی را پای میز مذاکره بکشاند‪ .‬این استدالل‪،‬‬ ‫بی بهره از واقعیت نیست چنان که در خالل بحران غزه‪ ،‬مصر‬ ‫عمال در کنار اسرائیل قرار گرفت و البته همین امر واکنش‬ ‫توده های عربی را به دنبال داشت‪.‬‬ ‫همچنین دس��تگیری سامی ش��هاب یا اعالم احداث‬ ‫دیواری فوالدی توس��ط مصر برای جلوگیری از کمک به‬ ‫فلسطینی ها نشان می دهد نظام سیاسی مصر برای تقویت‬ ‫روند صلح با اسرائیل و تضعیف جریان مقاومت در منطقه تا‬ ‫چه اندازه جدی بوده است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬اسرائیل از دیرباز با‬ ‫بزرگنمایی مسائل مربوط به ایران‪ ،‬به ویژه برنامه هسته ای‪،‬‬ ‫در پی ش��کل دهی به ائتالف��ی علیه ایران اس��ت‪ ،‬از این رو‬ ‫کوچک ترین تحوالت روابط ایران و خاورمیانه عربی را زیر‬ ‫نظر دارد و مانع تراشی می کند‪ .‬روش��ن است که این نکته‪،‬‬ ‫مساله کوچکی نیس��ت و روابط ایران و مصر را همیشه و به‬ ‫شدت تحت تاثیر قرار داده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬عامل دیگری نیز به نظر می رس��د در جلوگیری از‬ ‫نخبگان جدید مصر در کوتاه مدت و میان مدت احتماال رشد‬ ‫همکاری های اقتصادی و گسترش روابط فرهنگی میان‬ ‫ایران و مصر را به گونه ای پی خواهند گرفت که فرصتی‬ ‫برای ارتقای جایگاه منطقه ای مصر باشد‪ .‬این رویکرد‬ ‫اگرچه روابط رسمی با ایران را وارد مرحله ای تازه می کند‬ ‫در نهایت محتاطانه است‬ ‫محافظه کاری عربی‬ ‫سیر تحول روابط ایران و مصر از ناصر تا المرسی‬ ‫جعفر قنادباشی‪/‬کارشناس مسائل افریقا‬ ‫‪2‬‬ ‫نخستین ارتباطات سیاسی میان ایران و مصر‬ ‫انگونه که نوش��ته های ه��ردوت‪ ،‬تاریخ نویس یونانی‬ ‫تصریح دارد؛ س��وابق روابط سیاس��ی بین ایران و مصر‪ ،‬به‬ ‫اوایل حکومت سلسله هخامنشی و زمان پادشاهی کوروش‬ ‫(‪ ۵۲۹-۵۵۹‬پیش از میالد) باز می گردد و این زمانی اس��ت‬ ‫که وی با ارسال پیامی از امالیس‪ ،‬پادشاه مصر می خواهد تا‬ ‫چشم پزشکی را به دربار او در پاریس اعزام کند‪ .‬امالیس این‬ ‫درخواست کوروش را اجابت می کند و چشم پزشک مصری‬ ‫بعد از سفر به ایران تا زمان کمبوجیه در دربار هخامنشی باقی‬ ‫می ماند‪ .‬با این حال روابط حس��نه میان ایران و مصر نیز به‬ ‫علت شیوه های کشورگش��ایانه کمبوجیه (فرزند و جانشین‬ ‫کوروش) دیری نمی پاید و با بهانه هایی که ظاهرا مربوط به‬ ‫رد درخواست وی برای ازدواج با یک شاهزاده خانم مصری‬ ‫است‪ ،‬به لشکرکشی ایران به مصر (در سال‪ 524‬قبل ازمیالد)‬ ‫و تبدیل این کشور به والیتی از ایران می انجامد‪ .‬به هر ترتیب‬ ‫از انجا که به احتمال بس��یار زیاد‪ ،‬درخواست کوروش برای‬ ‫اعزام چشم پزشک مصری به ایران نیز‪ ،‬با توجه به نیازهای‬ ‫خانوادگی صورت گرفته‪ ،‬می توان گفت که روابط دوستانه و‬ ‫سپس روابط خصمانه دو کشور تحت تاثیر اتحاد و اختالف‬ ‫میان خانواده‪‎‬های سلطنتی دو کشور‪ ،‬جنبه عملی پیدا کرده‬ ‫و عواملی چون نیازهای اقتص��ادی و مقتضیات جغرافیایی‪،‬‬ ‫ایدئولوژیکی و‪ .....‬در پیدایش ان نقشی نداشته است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روابط سیاس��ی ای��ران و مصر در مقایس��ه ب��ا روابط‬ ‫کشورمان با دیگر کشورهای جهان‪ ،‬از قدمت بسیار زیادی‬ ‫برخوردار است و درهمین حال‪ ،‬از اغاز تاکنون‪ ،‬مسیر بسیار‬ ‫پرافت وخیز و پرتحولی را که ب��ا هیچ یک از روابط دوجانبه‬ ‫میان کشورها ش��باهتی نداش��ته و ندارد‪ ،‬طی کرده است‪.‬‬ ‫چنانکه از نظر قدمت و س��ابقه تاریخی‪ ،‬روابط دو کش��ور از‬ ‫دوران هخامنشی (زمان کوروش) اغاز شده و از لحاظ میزان‬ ‫و نوع روابط‪ ،‬سیکلی طوالنی از دوستانه ترین روابط (وصلت‬ ‫خانوادگی می��ان خاندان حاک��م؛ ازدواج محمد رضا پهلوی‬ ‫با فوزیه‪ ،‬دختر ملک فواد) تاخصمانه تری��ن روابط (در زمان‬ ‫جنگ تحمیلی ی��ا دوران محاصره غ��زه ) را به تناوب طی‬ ‫کرده است‪ .‬با این حال‪ ،‬اینگونه افت وخیز در روابط سیاسی‪،‬‬ ‫هیچ گاه به روابط میان دوملت ایران و مصر سرایت نکرده و‬ ‫نگرش احترام امیز ملت های دوکشور را نسبت به یکدیگر‪،‬‬ ‫دچار تغییرات پردامنه و ناگهانی نساخته است‪ .‬این درحالی‬ ‫است که در مراحل مختلف تاریخی‪ ،‬عوامل و عناصر بسیار‬ ‫متفاوت راهبردی‪ ،‬ایدئولوژیکی و مقوالت ناشی از ماهیت‬ ‫حکومت های دو کشور یا ناشی از شرایط منطقه ای و جهانی‬ ‫بر روابط سیاس��ی ایران و مصر س��ایه انداخته و متناسب با‬ ‫قوت و پتانسیل خود‪ ،‬مناس��بات دیپلماتیک دو کشور را در‬ ‫مسیر بسیار پرتحولی (و از این دیدگاه بی بدیلی) قرارداده اند‪.‬‬ ‫مروری بر تاریخچه روابط ایران و مصر نش��انگر ان اس��ت‬ ‫که مسیر مناسبات دو کشور در اغلب مراحل‪ ،‬از کانال های‬ ‫متعارف روابط دوجانبه میان کشورها عبور نکرده و دوستی‬ ‫یا خصومت میان دو کشور در بس��یاری از موارد متناسب با‬ ‫منافع ملی و اهداف حیاتی و ضروری ش��کل نگرفته است؛‬ ‫بلکه همواره عواملی فراتر از تحوالت و جریان های داخلی‬ ‫(همانند شرایط ناش��ی از جنگ سرد یا ناش��ی از تمهیدات‬ ‫مورد نظر قدرت های بزرگ) یا عواملی خردتر از منافع کالن‬ ‫ملی (همانند مناس��بات خانوادگی میان خاندان پادش��اهی‬ ‫دو کش��ور) تعیین کننده روابط ای��ران و مصر بوده اس��ت‪.‬‬ ‫بدین ترتیب می توان ب��دون لحاظ کردن دقی��ق ترتیبات‬ ‫زمانی‪ ،‬مراحل مختلف زیر را برای تشریح سیرتحول روابط‬ ‫دوکشور قائل بود؛ مراحلی که در بسیاری از موارد با یکدیگر‬ ‫همپوشانی دارند و در مواردی‪ ،‬در روابط طویل المدت میان‬ ‫دو کشور تکرار شده اند‪.‬‬ ‫• روابط ایران و مصر در سایه دوستی و دشمنی (اتحاد‬ ‫و اختالف) میان خانواده های سلطنتی دو کشور‬ ‫• روابط ایران و مصر در س��ایه ضدیت یا همراهی با‬ ‫استعمار غرب (انگلیس و سپس امریکا)‬ ‫• رواب��ط ایران و مصر در س��ایه مناس��بات دوجریان‬ ‫ایدئولوژیکی پان عربیسم‬ ‫• روابط ایران و مصر در س��ایه وحدت یا تفرقه میان‬ ‫مذاهب اسالمی (مناسبات شیعه و سنی)‬ ‫• روابط ایران و مصر در سایه تضادهای ماهوی میان‬ ‫نظام های دموکراتیک و غیر دموکراتیک‬ ‫• روابط ایران و مصر در سایه کشمکش های میان دو‬ ‫قطب جهانی در دوران جنگ سرد‬ ‫• روابط در سایه تمهیدات مورد نظر امریکا و اسرائیل‬ ‫بعد از کمپ دیوید یا واقعه یازده سپتامبر‬ ‫• روابط ایران و مصر در س��ایه ضدی��ت یا گرایش به‬ ‫اسالمگرایی‬ ‫پیداس��ت که در این فهرس��ت‪ ،‬عوام��ل همگرایی و‬ ‫واگرایی میان ایران و مصر‪ ،‬به همراه هم و در کنار یکدیگر‬ ‫لحاظ شده و ریشه های صور متفاوت و متضادی که روابط دو‬ ‫کشور پیدا کرده‪ ،‬به نمایش در امده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫بهبود روابط دو کشور در این س��ال ها موثر بوده و اتفاقا این‬ ‫عامل در نحوه سیاستگذاری مصری ها و نه ایرانی ها‪ ،‬ریشه‬ ‫دارد‪ .‬اگر تحوالت روابط دو کش��ور در دو دهه اخیر بازبینی‬ ‫ش��ود و نحوه سیاس��تگذاری و مدیریت این تحوالت مورد‬ ‫بررسی قرار گیرد‪ ،‬به این جمع بندی می رسیم که مشکل و‬ ‫مانع اساسی ان بوده که پرونده روابط همواره با نگاه امنیتی‬ ‫مصری ها همراه بوده اس��ت‪ .‬به تعبیر دیگ��ر‪ ،‬تالش مداوم‬ ‫ایران برای بهب��ود روابط با مص��ر ـ در دولت های مختلف‬ ‫پس از جنگ ـ قری��ن موفقیت نب��وده اس��ت‪ ،‬از ان رو که‬ ‫نخبگان امنیتی و نظامی مصر تمایلی به این امر نداشتند و‬ ‫دیدگاه های وزارت امور خارجه ان کشور هم اثری نداشت‪.‬‬ ‫به عنوان نمون��ه‪ ،‬تمای��ل و تالش های احم��د ماهر‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه س��ابق مصر که در مهر ‪ 1389‬درگذشت‪ ،‬برای‬ ‫برقراری روابط با ایران هیچ گاه به نتیجه نرس��ید‪ .‬در نتیجه‬ ‫تا زمانی که مسائل دو کشور متاثر از نگاه امنیتی مصری ها‬ ‫بود‪ ،‬این نکته روشن به نظر می رسید که انان امادگی ارتقای‬ ‫روابط دو جانبه را ندارند و بهانه هایی مانند پشتیبانی ایران از‬ ‫گروه های اسالمگرای فلسطینی‪ ،‬حمایت از حکومت سودان‬ ‫یا حتی نام خیابان خالد اسالمبولی را تکرار می کنند‪ .‬اخرین‬ ‫شرط حکومت مبارک برای از سرگیری روابط‪ ،‬ارائه فهرستی‬ ‫‪ 66‬نف��ره از اتباع این کش��ور‪ ،‬مته��م به جرائ��م امنیتی و‬ ‫درخواست تسلیم انان توسط ایران در ابان ‪ 1389‬بود‪.‬‬ ‫جالب اینجاس��ت که اس��تقبال مصری ها از گسترش‬ ‫روابط با ایران‪ ،‬طی این سال ها‪ ،‬در مقاطعی رخ داد که بحرانی‬ ‫در منطقه خاورمیانه یا روابط این کشور با اسرائیل پدید امده‬ ‫یا مشکالت اقتصادی مصری ها شدت گرفته است‪ .‬در حالت‬ ‫نخست‪ ،‬مصر تالش کرده نگرانی های خود را با بهره برداری‬ ‫از جایگاه مهم منطقه ای ایران کاهش دهد و در حالت دوم‪،‬‬ ‫به دنبال استفاده از بازار ایران و کسب درامد بوده است‪.‬‬ ‫بدون توجه به این متغیرها‪ ،‬همچنان که نگارش تاریخ‬ ‫روابط دو کش��ور در دهه های اخیر ممکن نیست‪ ،‬نمی توان‬ ‫درک درستی از روند روابط دو کش��ور در اینده نزدیک پیدا‬ ‫کرد‪ .‬مرور این متغیرها نش��ان می دهد برق��راری روابط دو‬ ‫کشور در این سال ها بیش از انکه به افراد و تغییر انان در مصر‬ ‫گره خورده باشد‪ ،‬نیازمند تغییراتی اساسی و جدی در حوزه‬ ‫سیاس��تگذاری ان کشور بوده اس��ت‪ .‬حال‪ ،‬به نظر می رسد‬ ‫کناره گیری مبارک‪ ،‬ش��رایط مناس��بی را برای بازنگری در‬ ‫سیاست های این کشور پدید اورده است‪.‬‬ ‫اگرچه اغلب رهبران و فعاالن انق�لاب فوریه ‪2011‬‬ ‫در ماه های اخیر از بهبود روابط با ایران استقبال کرده اند‪ ،‬اما‬ ‫به نظر می رسد تحقق کامل این مساله نیازمند زمان است‪.‬‬ ‫ش��اید مهمترین عامل اثرگذار در این مسیر‪ ،‬از سویی تداوم‬ ‫قابل انتظار روابط نزدیک با غرب و از سوی دیگر نیاز اقتصاد‬ ‫ضعیف مصر به س��رمایه گذاری های جدید عربستان‪ ،‬قطر‬ ‫و امارات متحده عربی باش��د‪ .‬در واقع‪ ،‬وضعیت اقتصادی و‬ ‫سیاسی مصر به گونه ای است که ایجاب می کند بهبود روابط‬ ‫با تمامی کشورها‪ ،‬از جمله ایران در دستور کار قرار گیرد‪ ،‬در‬ ‫عین انکه متحدان این کش��ور را نگ��ران نکند‪ .‬ضمن انکه‬ ‫این روند بهبود که بر اس��اس ایجاد توازن میان چند رقیب‬ ‫منطقه ای صورت می گیرد‪ ،‬نقش ی��ک موازنه گر را به مصر‬ ‫می بخشد‪.‬‬ ‫در نتیجه نخبگان جدید مصر در کوتاه مدت و میان مدت‬ ‫احتماال رش��د همکاری های اقتصادی و گس��ترش روابط‬ ‫فرهنگی میان دو کش��ور را به گونه ای پ��ی خواهند گرفت‬ ‫که فرصتی ب��رای ارتقای جای��گاه منطقه ای مصر باش��د‪.‬‬ ‫این رویکرد‪ ،‬اگرچه روابط رس��می با ایران را وارد مرحله ای‬ ‫تازه می کن��د‪ ،‬در نهایت محتاطانه اس��ت و موجب رنجش‬ ‫ایاالت متح��ده و کش��ورهای ح��وزه جنوب��ی خلیج فارس‬ ‫نمی شود‪ .‬این سیاس��ت همچنین سبب می شود چانه زنی با‬ ‫دیگر کشورها‪ ،‬به ویژه اسرائیل‪ ،‬برای کسب امتیازات سیاسی‬ ‫و اقتصادی از انها تسهیل شود‪g .‬‬ ‫روابط ایران و مصر در قرون اولیه اسالمی‬ ‫بعداز ظهور اس�لام و تروی��ج تقربیا همزم��ان تعالیم‬ ‫اس�لامی در دو کش��ور ایران و مصر‪ ،‬زمینه های مساعدی‬ ‫برای رفت و امد ها و تبادالت فرهنگی دوجانبه فراهم شد؛‬ ‫به ویژه انکه با افزایش فشارهای خلفای اموی و عباسی به‬ ‫خاندان علوی‪ ،‬بسیاری از س��ادات (فرزندان و نوادگان ائمه‬ ‫علیه الس�لام)‪ ،‬برای رهایی از جور و ستم های حکومتی‪ ،‬از‬ ‫موطن خود مهاجرت کرده و ای��ران و مصر را برای اقامت و‬ ‫سکونت برگزیدند‪.‬‬ ‫در ای��ن ح��ال‪ ،‬برپای��ی تقریب��ا همزم��ان حکومت‬ ‫س��لجوقیان در ایران و فاطمیون در مصر‪ ،‬زمینه همسایگی‬ ‫مجدد دو کشور را فراهم س��اخت و باوجود برخی اختالفات‬ ‫میان فرقه اسماعیلیه مصر با دیگر فرقه های شیعی‪ ،‬سبب‬ ‫ش��د تا مش��ترکات تازه ای مبتنی بر عالقه من��دی به اهل‬ ‫بیت (ع)‪ ،‬بین ایران و مصر ایجاد شود‪.‬‬ ‫البت��ه همزمان با ای��ن تحول مهم فرهنگ��ی‪ ،‬وقوع‬ ‫جنگ ه��ای صلیب��ی و حرکت های ب��زرگ مس��لحانه و‬ ‫تعصب امیز (و البته نژاد پرستانه اروپاییان) علیه جهان اسالم‬ ‫نیز باعث شد تا موضع مشترک و جهت گیری مشابه و کلیدی‬ ‫دیگری در ایران و مصر به وجود ای��د و به تبع ان‪ ،‬تبادالت‬ ‫فرهنگی نزدیک تری بین مردم دو کش��ور ص��ورت گیرد؛‬ ‫امری که باتوجه قلمرو گس��ترده ایران در دوران سلجوقی‬ ‫‪55‬‬ ‫و قلمرو گس��ترده مصر در دوران فاطمیون‪ ،‬می توانست در‬ ‫نهایت به تشکیل امت واحده اس�لامی بینجامد‪ ،‬ولیکن در‬ ‫عرصه عمل و بنا به برخی از علل حاشیه ای‪ ،‬هیچ گاه امکان‬ ‫وقوع پیدا نکرد‪.‬‬ ‫روابط ایران و مصر در دوران عثمانی‬ ‫بین الملل‬ ‫هرچند قرار گرفتن مصر در میان مجموعه کشورها و‬ ‫سرزمین های تابع حکومت عثمانی و سپس تشدید اختالفات‬ ‫میان این حکومت و سلسله صفوی در ایران‪ ،‬زمینه مساعدی‬ ‫را برای دامن زدن به اختالفات مذهبی فراهم کرد؛ ولیکن‪،‬‬ ‫عواملی همانند بدبینی مردم مصر نس��بت به سیاست های‬ ‫دولت عثمانی و همچنین عالقه مندی ان��ان به اهل بیت‪،‬‬ ‫از افتادن جامعه مصر در ورطه اختالف��ات مذهبی و اظهار‬ ‫دشمنی با شیعیان جلوگیری کرد‪ .‬بنابراین در دوران حاکمیت‬ ‫عثمانی‪ ،‬نه تنها فرصت برقراری روابط میان ایران و مصر از‬ ‫میان نرفت‪ ،‬بلکه به موازات پیشرفت هایی جدید در عرصه‬ ‫امکانات مواصالتی و ارتباطی‪ ،‬تبادالت اقتصادی و تجاری‬ ‫دو کشور‪ ،‬گسترشی نس��بی را (به طور مثال خرید و فروش‬ ‫تنباکوی صادراتی ایران) تجربه کرد‪.‬‬ ‫در واقع در دوران حاکمیت عثمانی بود که دولت ایران‬ ‫در سال ‪1234‬شمس��ی مطابق با ‪1855‬میالدی (براساس‬ ‫عهدنامه دوم «ارزروم») برای نخستین بار مامور موقتی را‬ ‫با عنوان «مصلحت گذار» به قاهره فرستاد و سپس در سال‬ ‫‪ 1261‬شمس��ی مطابق با ‪1882‬میالدی‪ ،‬سفارت ایران در‬ ‫استانبول (مرکز عثمانی) در واکنش به اختالفات پدید امده‬ ‫بین تجار ایرانی و گمرکات مصر (بر سر تنباکوی صادراتی‬ ‫ایران)‪ ،‬حاجی محمدصادق خان را با عنوان «مصلحت گذار»‬ ‫بعدی به قاهره اعزام کرد‪.‬‬ ‫شروع روابط سیاسی جدید (به سبک امروزی)‬ ‫ایران و مصر‬ ‫اس��تقالل مصر و رهایی این کشور از چنگال استعمار‬ ‫انگلیس را باید س��راغاز روابط سیاس��ی جدید و به س��بک‬ ‫امروزی ای��ران و مصر دانس��ت‪ .‬دولت ایران س��وم بهمن‬ ‫سال ‪1300‬شمسی (ژانویه ‪ )1922‬و بالفاصله بعد از اعالم‬ ‫اس��تقالل مصر (در اخرین س��ال های حکومت احمدشاه)‬ ‫سرکنسولگری خود را در قاهره به س��فارت ارتقا داد؛ امری‬ ‫که بنا به نوشته برخی از مورخان نتیجه واکنش های دوکشور‬ ‫در قبال اس��تعمار انگلی��س و تحکیم پیونده��ای دو ملت‬ ‫ایران و مص��ر در نتیجه جن��گ جهانی اول بود‪ .‬براس��اس‬ ‫این نوش��ته ها‪ ،‬هر دو کش��ور در اواخر قرن نوزدهم و اوایل‬ ‫قرن بیس��تم میالدی مورد تهدید و ازار انگلیس��ی ها بودند‬ ‫و با یکدیگر احس��اس همدردی می کردند‪ .‬چنانکه بعضی‬ ‫از متفکران مخالف اس��تبداد قاجار در دوران مشروطه نیز ‪،‬‬ ‫برای فعالیت های فکری خود در قاهره اقامت داشتند‪ .‬به هر‬ ‫ترتیب درپی ارتقای روابط دو کشور‪ ،‬در سال ‪1303‬شمسی‬ ‫(‪1925‬میالدی)‪ ،‬سفارت مصر در تهران هم تاسیس شد و‬ ‫زمینه انعقاد اولین قرارداد مودت و دوس��تی میان دو کشور‬ ‫را در ‪ ۱۳۰۷‬شمس��ی فراهم کرد‪ .‬روابط سیاس��ی بر اساس‬ ‫اشتراکات س��اختاری در حکومت های دو کشور و عملیات‬ ‫سرکوبگرانه مشابه علیه اعتقادات اسالمی شکل گرفت‪.‬‬ ‫بعد از گشایش س��فارتخانه های دوکش��ور در قاهره‬ ‫و تهران‪ ،‬روابط ایران و مصر به س��رعت به روابطی بس��یار‬ ‫ی تبدیل ش��د؛ امری که باید ان را ناشی‬ ‫دوس��تانه و صمیم ‬ ‫از دوعامل مختلف دانس��ت‪ :‬ابتدا مش��ابهت س��اختارهای‬ ‫حکومتی که نتیجه وجود رژیم پادشاهی و سلطنتی در ایران‬ ‫و مصر بود و همگرایی دوجانبه را تقویت می کرد‪ .‬جالب انکه‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫المرسی و تیم سیاست‬ ‫خارجی اش تصمیم‬ ‫دارند در دوره جدید‬ ‫روابط رسمی تهران و‬ ‫قاهره را وارد مرحله‬ ‫جدید و نوینی کنند ‪.‬‬ ‫در این مرحله ضمن‬ ‫برقراری روابط رسمی‬ ‫دیپلماتیک با تهران‬ ‫تعامل دوجانبه و‬ ‫استراتژیک با ایاالت‬ ‫متحده امریکا نیز حفظ‬ ‫خواهد شد‬ ‫با انقراض حکومت پادشاهی در مصر (‪1331‬شمسی) و روی‬ ‫کارامدن نظامیان چپگرا (ب��ه رهبری ژنرال محمد نجیب و‬ ‫جمال عبدالناصر)‪ ،‬روابط ایران و مصر نیز با س��رعت رو به‬ ‫تیرگی نهاد و اما عامل دوم در همگرایی دو کشور‪ ،‬هم‪‎‬جهتی‬ ‫و همسویی حکومت پادشاهی مصر (ملک فواد و ملک فاروق)‬ ‫و حکومت پادش��اهی ایران (رضاخان) در سرکوب جریان‬ ‫اسالم خواهی بود‪.‬‬ ‫روابط سیاس�ی براس�اس وصل�ت خانوادگی میان‬ ‫پادشاهان دو کشور‬ ‫عالوه بر مشابهت های ساختارهای سیاسی دو کشور‬ ‫و عزم یکسان حکومت های س��لطنتی ایران و مصر برای‬ ‫سرکوب جریانات اس�لام خواهانه‪ ،‬یکی از عوامل دیگری‬ ‫که (به طور موقت) به تحکیم روابط تهران و قاهره انجامید‪،‬‬ ‫ازدواج محمدرض��ا پهلوی(ولیعه��د وقت ای��ران) با فوزیه‬ ‫(خواهر ملک فاروق پادش��اه مصر) در اس��فند ‪ ۱۳۱۷‬بود ؛‬ ‫وصلتی که بیش از ‪ ۱۰‬سال به طول نینجامید و به متارکه ای‬ ‫منجر ش��د که روابط مصر و ایران را به س��رعت در مسیر‬ ‫تیرگی قرار داد‪.‬‬ ‫رواب�ط سیاس�ی بر اس�اس نف�ی سیاس�ت های‬ ‫سلطه گرانه انگلیس‬ ‫در مس��یر روابط پر افت و خیز ایران و مصر‪ ،‬سفر ابان‬ ‫ماه سال ‪ ۱۳۳۰‬مصدق نخست وزیر کشورمان به قاهره نیز‬ ‫در گسترش و تحکیم روابط دو کشور‪ ،‬به صورت عاملی موثر‬ ‫عمل کرد و تاثیرات سوء متارکه شاهزادگان ایران و مصر را‬ ‫از میان برد؛ به ویژه انکه در ش��رایطی سفر مصدق صورت‬ ‫گرفت که حکومت سلطنتی مصر اخرین ماه های حیات خود‬ ‫را می گذراند و در همان حال قضایای مربوط به کانال سوئز و‬ ‫ی با سیطره طلبی دولت لندن می رفت تا‬ ‫مخالفت های مردم ‬ ‫به درگیری نظامی میان انگلیس و مصر بینجامد‪.‬‬ ‫نزدیک شدن به شرق‬ ‫با روی کار امدن جمال عبدالناصر و دوستانش در مصر‪،‬‬ ‫این کشور از صف کشورهای هم جهت با غرب خارج شد و به‬ ‫بلوک شرق پیوست؛ امری که سبب شد روابط ایران و مصر‬ ‫مجددا به سردی گراید‪ .‬در این حال همسویی های حکومت‬ ‫پادش��اهی ایران با امریکا و رژیم صهیونیس��تی و تش��دید‬ ‫خصومت ها میان قاهره و تل اویو‪ ،‬این روند را تش��دید کرد‬ ‫تا انکه سرانجام در تابستان ‪۱۳۳۹‬شمسی جمال عبدالناصر‬ ‫با نطق شدیداللحنی علیه حکومت شاه ‪ ،‬دستور قطع رابطه‬ ‫سیاسی با تهران را صادر کرد‪ .‬اما این قطعی روابط نیز‪ ،‬مدت‬ ‫زیادی به طول نینجامید و بعد ازگذشت ‪ 10‬سال و با عاملیت‬ ‫سادات مجددا برقرار شد‪.‬‬ ‫قطع روابط سیاسی تحت تاثیر وقوع انقالب اسالمی‬ ‫در ایران‬ ‫انعقاد پیم��ان کمپ دیوید‪ ،‬ان هم همزم��ان با وقوع‬ ‫انقالب اسالمی ایران‪ ،‬زمینه قطع مجدد روابط ایران و مصر‬ ‫را برای مدتی طوالنی(‪33‬س��ال) به وج��ود اورد‪ .‬در واقع در‬ ‫اعتراض به انعقاد این پیمان ننگین بود که حضرت امام(ره)‬ ‫خطاب به وزیر امورخارجه وقت‪ ،‬دستورالعمل قطع رابطه با‬ ‫مصر را صادر کردند؛ «جناب اقای دکتر ابراهیم یزدی وزیر‬ ‫امور خارجه ! با درنظر گرفتن پیمان خائنانه مصر و اسرائیل و‬ ‫اطاعت بی چون و چرای دولت مصر از امریکا و صهیونیسم ‪،‬‬ ‫دولت موقت جمهوری اسالمی ایران روابط دیپلماتیک خود‬ ‫را با دولت مصر قطع نماید‪ ».‬بنابراین ایران و مصر همواره در‬ ‫طول تاریخ روابط پرفراز و نشیبی را سپری کرده اند و اکنون‬ ‫که محمد المرسی‪ ،‬رئیس جمهوری اسالمگرای مصر روی‬ ‫کار امده نیز احتماال باید ش��اهد فرازی دیگ��ر در روابط دو‬ ‫کشور باشیم‪g .‬‬ ‫‪56‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫امریکا‬ ‫موج نارضایتی‬ ‫چرا اوباما باید کاخ سفید ر ا ترک کند‬ ‫ازاده کشوردوست ‪ /‬نیوزویک‬ ‫در ش��رایطی ک��ه ح��دود دو م��اه ت��ا انتخاب��ات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا باقی مانده است‪ ،‬یکی از پرسش ها‬ ‫این اس��ت که دلیل ترس «پ��اول رایان» نام��زد معاونت‬ ‫کاندی��دای جمهوریخواه��ان در این انتخابات چیس��ت؟‬ ‫ش��اید دلیل اصلی ای��ن ترس خل��ف وعده ه��ای «باراک‬ ‫اوباما» رئیس جمه��وری فعلی امریکا بوده و واضح اس��ت‬ ‫که چش��م اندازهایی که جمهوریخواهان برای اینده ترسیم‬ ‫کرده اند‪ ،‬تنها روزنه امید باقی مانده است‪.‬‬ ‫«نیال فرگوسن» یک روز پس از پیروزی اوباما در کتاب‬ ‫خود تحت عنوان «در طرح بزرگ تاریخ» نوش��ت که چهار‬ ‫دهه‪ ،‬انقدر هم زمانی طوالنی نیس��ت؛ با این وجود در این‬ ‫زمان کوتاه امریکا از ترور «مارتین لوترکینگ» به ستایش‬ ‫اغراق امیز باراک اوباما رسیده است‪ .‬اگر این طیف تحوالت‬ ‫را امیدوارکننده ندانیم‪ ،‬قطعا رویکردی غیرمنصفانه داشته ایم‪.‬‬ ‫فرگوس��ن که فعالیت به عنوان مش��اور «جان مک کین»‬ ‫کاندیدای جمهوریخواهان در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫سال ‪ 2008‬امریکا را در سابقه خود دارد‪ ،‬ویژگی های برجسته‬ ‫رقیب انتخاباتی او را غیرقابل انکار می داند؛ «فصاحت کالم‪،‬‬ ‫رفتار خونس��رد و تغییر ناپذیر و س��ازماندهی کمپینی بدون‬ ‫اشتباه‪».‬‬ ‫با این وجود پرسشی که طی چهار سال اخیر پیش روی‬ ‫امریکا قرار داشت این نبود که در سال ‪ 2008‬کدام کاندیدا‬ ‫بهتر بود‪ ،‬بلکه پرسش��ی که باید به ان پاسخ داده شود‪ ،‬این‬ ‫اس��ت که ایا کاندیدای پیروز به وعده های خود عمل کرده‬ ‫است یا خیر‪ .‬حقیقت این اس��ت که پاسخ این پرسش منفی‬ ‫است‪.‬‬ ‫اوباما در مراسم ادای س��وگند ریاست جمهوری وعده‬ ‫داده بود که نه تنها فرصت های شغلی جدیدی ایجاد می کند‪،‬‬ ‫بلکه زمینه رش��د را نیز فراهم خواهد کرد‪ .‬او وعده س��اخت‬ ‫جاده‪ ،‬پل‪ ،‬ش��بکه های برق و خطوط دیجیتال و همچنین‬ ‫تقویت تجارت و پیوند دادن شهروندان امریکایی با یکدیگر‬ ‫را داده بود‪ .‬او متعهد شده بود که علم را به جایگاه اصلی خود‬ ‫برگردانده و فناوری نوین را ب��رای ارتقای کیفیت خدمات‬ ‫بهداشتی و پایین اوردن هزینه ان به کار می گیرد‪ .‬اوباما وعده‬ ‫داده بود که س��از و کار فعالیت مدارس و دانشگاه ها را برای‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫عملی شدن نیازهای مقطع زمانی جدید تغییر می دهد ولی‬ ‫در عمل به تک تک این تعهدات ناموفق بوده است‪.‬‬ ‫اوباما در اوایل سال جاری میالدی طی سخنانی گفته‬ ‫بود که عملکرد بخش اقتصاد‪ ،‬مناس��ب و قابل قبول است‪.‬‬ ‫هر چند وضعیت ب��ازار بورس نس��بت به زم��ان روی کار‬ ‫امدن اوباما در س��ال ‪ 2009‬میالدی بهتر اس��ت ولی تعداد‬ ‫فرصت های کاری بخش خصوصی هن��وز چهار میلیون و‬ ‫‪ 300‬هزار شغل از میزان بیش��ینه ان در ژانویه سال ‪2008‬‬ ‫میالدی کمتر است‪ .‬در این میان از سال ‪ 2008‬میالدی‪ ،‬سه‬ ‫میلیون و ‪ 600‬ه��زار امریکایی به طور متناوب به طرح بیمه‬ ‫از کارافتادگی تامین اجتماعی اضافه ش��ده اند و این یکی از‬ ‫روش هایی است که باعث پنهان ماندن نرخ واقعی بیکاری‬ ‫در جامعه می شود‪.‬‬ ‫اوباما در سال مالی ‪ 2010‬و نخستین سالی که بودجه‬ ‫کشور را ارائه کرد‪ ،‬رش��د ‪ 3/2‬درصدی در سال ‪ ،2010‬رشد‬ ‫‪ 4/0‬درصدی در سال ‪ 2011‬و رش��د ‪ 4/6‬درصدی در سال‬ ‫‪ 2012‬را پیش بینی کرده بود ولی رشد حقیقی‪ 2/4 ،‬درصد در‬ ‫سال‪2010‬میالدی و ‪ 1/8‬درصد در سال ‪ 2011‬بود‪ .‬همچنین‬ ‫تعداد اندک��ی از پیش بینی ها حاکی از ان اس��ت که میزان‬ ‫رشد در س��ال جاری میالدی بیش از ‪ 2/3‬درصد خواهد بود‪.‬‬ ‫همچنین پیش بینی شده بود که نرخ بیکاری تا مقطع زمانی‬ ‫جاری به ‪ 6‬درصد برسد ولی متوس��ط نرخ بیکاری تا امروز‬ ‫‪ 8/2‬درصد بوده اس��ت‪ .‬در این میان می��زان درامد واقعی‬ ‫خانوارها نسبت به ماه ژوئن س��ال ‪ ،2009‬بیش از ‪ 5‬درصد‬ ‫کاهش یافته است‪ .‬حدود ‪ 110‬میلیون تن نیز در سال ‪2011‬‬ ‫میالدی از خدمات رفاهی استفاده کرده اند که این خدمات‬ ‫عمدتا در حوزه دارو و غذا بوده است‪.‬‬ ‫در حقیقت امریکا به کش��وری ‪ 50- 50‬تبدیل ش��ده‬ ‫است؛ نیمی از جمعیت مالیات می پردازند و نیمی دیگر از مزایا‬ ‫و خدمات اس��تفاده می کنند‪ .‬به همه این خبرهای نه چندان‬ ‫خوش��ایند‪ ،‬باید افزایش بیش از انتظار بده��ی فدرال را هم‬ ‫اضافه کرد‪ .‬بر مبنای بودجه سال ‪ ،2010‬میزان بدهی امریکا‬ ‫قرار بود در مقایس��ه با تولید ناخالص داخلی از ‪ 67‬درصد به‬ ‫کمتر از ‪ 66‬درصد در س��ال جاری میالدی برسد ولی دفتر‬ ‫بودجه کنگره اعالم کرده اس��ت که این می��زان بدهی به‬ ‫‪ 70‬درص��د تولید ناخالص ملی خواهد رس��ید‪ .‬ب��ا این حال‬ ‫نابسامانی مالی‪ ،‬در چارچوب نس��بت بدهی بر درامد به طور‬ ‫شفاف تری مش��خص خواهد ش��د‪ .‬بر مبنای امار صندوق‬ ‫بین المللی پول‪ ،‬ای��ن میزان از ‪ 165‬درصد در س��ال ‪2008‬‬ ‫میالدی به ‪ 262‬درصد در سال جاری میالدی رسیده است‪.‬‬ ‫در میان اقتصادهای پیش��رفته جهان‪ ،‬تنها ایرلند و اس��پانیا‬ ‫اماری بدتر از این را در کارنامه خود دارند‪.‬‬ ‫نه تنها محرک ه��ای مالی بعد از تح��والت اقتصادی‬ ‫سال ‪ 2009‬میالدی حذف ش��دند‪ ،‬رئیس جمهوری امریکا‬ ‫هیچ اقدامی نیز برای کاهش فاصل��ه درامد و هزینه انجام‬ ‫نداد‪ .‬حتی طرح اصالح��ات درمانی اوباما نی��ز مانع هزینه‬ ‫در برنامه های بهداشتی نمی ش��ود‪ .‬این هزینه ها از بیش از‬ ‫‪ 5‬درص��د تولید ناخال��ص ملی در س��ال جاری ب��ه حدود‬ ‫‪ 10‬درصد در س��ال ‪ 2037‬میالدی خواهد رس��ید‪ .‬با اضافه‬ ‫کردن هزینه های رو به رشد امنیت اجتماعی‪ ،‬به مبلغی معادل‬ ‫‪ 16‬درصد تولید ناخالص ملی طی ‪ 25‬سال اینده می رسیم‪.‬‬ ‫این مبلغ تنها اندکی کمتر از متوسط هزینه تمامی برنامه ها‬ ‫و فعالیت های فدرال‪ ،‬مس��تقل از پرداخت های سود خالص‬ ‫طی ‪ 40‬سال گذشته بوده اس��ت‪ .‬در چارچوب سیاست های‬ ‫رئیس جمهوری فعلی امریکا میزان بدهی در س��ال ‪2037‬‬ ‫میالدی ب��ه ‪ 200‬درصد تولید ناخالص ملی خواهد رس��ید؛‬ ‫این افزایش بدهی ها میزان رش��د را حت��ی از حد کنونی نیز‬ ‫محدودتر خواه��د کرد‪ .‬جدیدترین ارزیاب��ی از اختالف بین‬ ‫ارزش خال��ص بدهی های دول��ت ف��درال و ارزش خالص‬ ‫درامدهای فدرال ‪ 222‬تریلیون دالر است‪.‬‬ ‫احتماال هواداران رئیس جمه��وری دموکرات امریکا‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪58‬‬ ‫می گویند که اوباما مسئول عملکرد ضعیف اقتصادی امریکا‬ ‫نیست‪ .‬انها انگشت اتهام را به سوی رئیس جمهوری سابق‬ ‫یا مشاوران اقتصادی او‪ ،‬حتی وال استریت و اروپا و در واقع‬ ‫هر چیزی غیر از ش��خص رئیس جمهوری نش��انه خواهند‬ ‫رفت‪ .‬بخش��ی از این موضع گیری‪ ،‬درست و منصفانه است‪.‬‬ ‫پیش بینی اینکه بعد از سال ‪ 2008‬میالدی چه سرنوشتی در‬ ‫انتظار اقتصاد امریکاست‪ ،‬دش��وار بود‪ .‬با این وجود به لحاظ‬ ‫قانونی می توانیم اوباما را برای اشتباهات سیاسی چهار سال‬ ‫گذشته سرزنش کنیم‪ .‬در هر حال این وظیفه رئیس جمهوری‬ ‫اس��ت که بخش اجرایی را به طور صحیح و کارامد مدیریت‬ ‫کند و این دقیقا همان بخش��ی اس��ت که ش��اهد بیشترین‬ ‫ی در ان بوده ایم‪.‬‬ ‫شکست و ناکام ‬ ‫تیم اقتصادی اوباما روی کاغذ‪ ،‬بیش��تر شبیه یک تیم‬ ‫رویایی بود‪« :‬لری سامرز»‪« ،‬کریس��تینا رومر»‪« ،‬اوستان‬ ‫گولسبی»‪« ،‬پیتر اورسزاگ»‪« ،‬تیم گایتنر» و «پاول ولکر»‪.‬‬ ‫با این وجود‪ ،‬اوباما نتوانست از این ذهن های برتری که برای‬ ‫مشاوره دادن انتخاب کرده بود‪ ،‬به درستی استفاده کند‪.‬‬ ‫پنج س��ال از زمان اغاز بحران اقتصادی گذشته است‬ ‫ولی مشکالت اصلی همچنان به قوت خود باقی است‪ .‬امروز‬ ‫تنها ‪ 10‬موسسه مالی بزرگ و بانفوذ امریکا مسئول ‪ 75‬درصد‬ ‫از کل دارایی های مالی هستند که تحت مدیریت این کشور‬ ‫قرار دارد‪ .‬بزرگ ترین بانک های امریکا همچنان با بندهای‬ ‫پیمان «بازل ‪ »III‬درباره نحوه مدیریت سرمایه ها‪ ،‬حداقل‬ ‫‪ 50‬میلیارد دالر فاصله دارند‪.‬‬ ‫مساله مهم دیگری که طی چهار سال ریاست جمهوری‬ ‫اوباما وج��ود داش��ت‪ ،‬مس��اله مراقبت های درمان��ی بود‪.‬‬ ‫هیچ تردیدی وجود ندارد که این سیس��تم به اصالحات نیاز‬ ‫داشت ولی طرح حمایت از بیماران و مراقبت مقرون به صرفه‬ ‫که در سال ‪ 2010‬میالدی ارائه شد‪ ،‬هیچ گرهی از نواقص‬ ‫کلیدی این سیس��تم باز نکرد‪ .‬در واقع اوبام��ا در چارچوب‬ ‫رقابت های درون حزب��ی دموکرات ها و در زم��ان رقابت با‬ ‫«هیالری کلینتون» با همین طرح مراقبت های بهداشتی‬ ‫که بعدها ارائه کرد‪ ،‬مخالفت کرده بود‪ .‬ش��اید این طرح که‬ ‫امریکایی را مجبور به انتخاب بی��ن دو گزینه خرید بیمه یا‬ ‫جریمه شدن می کند‪ ،‬بیش��تر مرهون تالش های «نانسی‬ ‫پلوسی» رئیس سابق مجلس نمایندگان امریکا باشد که ان‬ ‫را در کنگره ارائه کرد‪ .‬با این وجود این طرح‪ ،‬تنها یک شکست‬ ‫سیاسی نبود‪ .‬نظرسنجی ها به طور پیوسته نشان می داد که‬ ‫تنها اقلیت اندکی از مردم از عملکرد کنگره امریکا رضایت‬ ‫دارند و این مس��اله دلیل اصلی پیروزی جمهوریخواهان در‬ ‫انتخابات کنگره در س��ال ‪ 2010‬میالدی بود‪ .‬اوباما متعهد‬ ‫ش��ده بود که این طرح حتی یک س��نت هم به بودجه مالی‬ ‫امریکا تحمیل نخواهد کرد ولی ارزیابی های کارشناس��ان‬ ‫نشان می دهد که این طرح طی س��ال های ‪ 2012‬تا ‪2020‬‬ ‫میالدی هزینه ای معادل ‪1/2‬تریلیون در بر خواهد داشت‪.‬‬ ‫سوء مدیریت اقتصادی و سیاست های نادرست مالی‬ ‫طی چهار سال گذشته‪ ،‬پیامدهای ژئوپلتیک زیادی به دنبال‬ ‫داش��ته اس��ت‪ .‬بانک جهانی پیش بینی کرده است که رشد‬ ‫اقتصادی امریکا در سال ‪ 2012‬میالدی تنها دو درصد باشد‪.‬‬ ‫رشد اقتصادی چین چهار برابر و رشد اقتصادی هند‪ ،‬سه برابر‬ ‫این رقم است‪ .‬صندوق بین المللی پول نیز پیش بینی کرده‬ ‫است که تولید ناخالص داخلی چین تا سال ‪ 2017‬میالدی از‬ ‫تولید ناخالص داخلی امریکا بیشتر شود‪.‬‬ ‫در این میان وضعیت نابس��امان اقتص��ادی‪ ،‬کاهش‬ ‫شدید بودجه دفاعی امریکا را به دنبال داشته است و این در‬ ‫شرایطی است که امنیت و ثبات بیشتر در جهان و به ویژه در‬ ‫منطقه خاورمیانه در افق های بسیار دور دستی قرار دارد‪ .‬شاید‬ ‫یکی از بزرگ ترین اشتباهات رئیس جمهوری نادیده گرفتن‬ ‫چالش های بالقوه ای باش��د که امنیت این کش��ور را تهدید‬ ‫می کنند‪.‬او در رویکردی که با یک استراتژی منسجم فاصله‬ ‫زیادی دارد‪ ،‬بر این باور اس��ت که تنها با سفر به کشورهای‬ ‫مختلف و تاکید بر اینکه با «جورج بوش» رئیس جمهوری‬ ‫سابق امریکا تفاوت زیادی دارد‪ ،‬رس��الت خود را انجام داده‬ ‫اس��ت؛ ش��اید اعطای زودهنگام جایزه نوبل به اوباما باعث‬ ‫تقویت هر چه بیشتر این احساس در او شده است‪.‬‬ ‫اوباما در س��خنرانی خود در توکیو در ماه نوامبر س��ال‬ ‫‪ 2009‬می�لادی گفته بود ک��ه در جهانی به هم پیوس��ته‪،‬‬ ‫نیازی نیست که برایند قدرت صفر باش��د‪ ،‬کشورها نباید از‬ ‫موفقیت یکدیگر هراس داشته باش��ند‪ .‬امریکا نباید نگران‬ ‫قدرت گرفتن چین باش��د و از طرف دیگر پیشرفت‪ ،‬اقتدار و‬ ‫اینده روش��ن چین می تواند منبع قدرت برای جامعه جهانی‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫با این وجود سیاست امریکا تا پاییز سال ‪ 2011‬میالدی‬ ‫بار دیگر به سمت منطقه پاسفیک متمایل شد که به عنوان‬ ‫نمون��ه ای از ان می توان به اس��تقرار نیروها در اس��ترالیا و‬ ‫سنگاپور اشاره کرد‪ .‬از دیدگاه پکن هیچ کدام از این رویکردها‬ ‫اعتبار نداشتند‪.‬‬ ‫اوباما همچنین در س��خنرانی خود در قاهره در تاریخ‬ ‫چهارم ماه ژوئن سال ‪ 2009‬میالدی گفته بود که با استناد‬ ‫به این حقیقت که امریکا و اسالم نیازی به رقابت با یکدیگر‬ ‫ندارند‪ ،‬به دنبال گش��ودن فصل��ی جدی��د در روابط مصر و‬ ‫امریکاست‪ .‬با این وجود اوباما در سیاست خاورمیانه ای خود‬ ‫عملکرد مناسبی نداشته اس��ت‪ .‬او در روابط ایران و امریکا‬ ‫هیچ تغییری ایجاد نکرد‪ ،‬در قبال س��وریه نیز موضع گیری‬ ‫قابل قبولی نداش��ت و در ارتب��اط با لیبی ب��ه نوعی فریب‬ ‫خورد و به دخالت در مس��ائل داخلی این کشور روی اورد‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری امریکا در تحوالت مصر س��عی کرد هر دو‬ ‫س��وی جریان را حفظ کند؛ از یک طرف «حسنی مبارک»‬ ‫رئیس جمهوری س��ابق ای��ن کش��ور را ب��ه کناره گیری از‬ ‫قدرت تش��ویق کرده و از ط��رف دیگر بر ل��زوم انتقال ارام‬ ‫و مس��المت امیز قدرت تاکید می کرد‪ .‬نتیج��ه این رویکرد‪،‬‬ ‫یک فضاحت در حوزه سیاس��ت خارجی امریکا بود؛ نه تنها‬ ‫نخبگان مصر از خیانتی که به نظر می رس��ید به انها ش��ده‬ ‫وحشت زده بودند‪ ،‬بلکه گروه اخوان المسلمین به عنوان طرف‬ ‫پیروز این جری��ان نیز نیازی به تش��کر و قدردانی از امریکا‬ ‫نمی دید‪ .‬اسرائیل و عربستان سعودی به عنوان نزدیک ترین‬ ‫هم پیمانان امریکا در منطقه خاورمیانه نیز به این رویکردها‬ ‫با بهت و حیرت نگاه می کردند‪.‬‬ ‫رای دهندگان امریکایی باید بین دو گزینه دست به انتخاب بزنند‪.‬‬ ‫انها می توانند به اوباما رای داده و اجازه دهند سیاست اشفته و‬ ‫نابسامان وی ادامه پیدا کرده و امریکا به نسخه ای از اروپا با رشد‬ ‫اقتصادی اندک‪ ،‬نرخ بیکاری باال‪ ،‬بدهی های در حال افزایش و زوال‬ ‫ژئوپلتیک رو به رو شود یا خواستار تغییری واقعی شوند‬ ‫نویسنده‪ :‬الکس کالین‪ /‬منبع‪ :‬نیوزویک‬ ‫به نظر می رس��د مجموع��ه ای از گاف ه��ای مختلف‪،‬‬ ‫ای��ن روز ه��ا بخش��ی جدایی ناپذی��ر از کمپی��ن انتخاباتی‬ ‫جمهوریخواهان ش��ده اس��ت؛ گاف هایی متن��وع که از هر‬ ‫حوزه ای‪ ،‬نکته ای را شامل می شود‪.‬‬ ‫یکی از این م��وارد «گاف اکین» ب��ود؛ زمانی که یک‬ ‫سیاستمدار موضعی عجیب و کامال مضحک اتخاذ کرد که‬ ‫تنها نشان از جهل عمیق‪ ،‬لجاجت ایدئولوژیک یا هر دوی انها‬ ‫داشت‪ .‬یکی دیگر از این گاف ها‪« ،‬گاف کینسلی» بود که یک‬ ‫سیاس��تمدار در جریان ان به طور ناخواسته طرز تفکر خود را‬ ‫بر مال کرد‪ .‬این مساله زمانی که این قبیل موضع گیری های‬ ‫ی��ک سیاس��تمدار هدفمند ب��وده و تنها باعث ش��رمندگی‬ ‫حلقه داخلی ش��ود‪ ،‬کمی متفاوت است و ش��اید بتوان ان را‬ ‫«گاف رامنی» نامید‪.‬‬ ‫رامنی اخیرا در جمع گروه��ی از حامیان مالی ثروتمند‬ ‫خود گفته بود که «تجارت های کالن در بس��یاری از موارد‪،‬‬ ‫عملکرد مناس��بی دارند»‪ .‬شاید بخش��ی از دلیل این مساله‬ ‫این باشد که بسیاری از شرکت های بزرگ راهکارهایی برای‬ ‫ذخیره دارایی های خود از طریق شناس��ایی مکان هایی که‬ ‫مالیات کمتری دریافت می کنند‪ ،‬پیدا کرده اند‪ .‬فارغ از بخش‬ ‫مضحک گاف های اخیر‪ ،‬سخنان رامنی درباره مالیات نشان‬ ‫از ضعف و عدم پختگی سیاسی او داشت‪ .‬این موضع گیری‬ ‫همچنین به نوعی یاداور وضعیت ش��خصی خ��ود رامنی و‬ ‫سپرده گذاری های گسترده جهانی او است – از برمودا گرفته‬ ‫تا س��وازیلند و کیمن – که به این سیاستمدار ثروتمند اجازه‬ ‫می دهد کیلومتر ها دور از س��واحل امریکا با فرار از پرداخت‬ ‫مالیات‪ ،‬ثروت سرمایه گذاران را چند برابر کند‪ .‬این سخنان در‬ ‫عین حال یاداور گاف اوباما در ماه ژوئن گذشته نیز هست که‬ ‫طی ان گفته بود «بخش خصوصی عملکرد مناسبی دارد»؛‬ ‫سخنانی که برخی جمهوریخواهان از جمله رامنی از ان برای‬ ‫انتقاد شدید از سیاس��ت های اوباما در حوزه اقتصاد استفاده‬ ‫کردند‪ .‬با همه اینها شاید سخنان رامنی انقدر ها هم بیراه نباشد‪.‬‬ ‫«تجارت های کالن» در شرایطی که روند بهبود اقتصادی‬ ‫امریکا بس��یار کند اس��ت‪ ،‬خوب بوده اس��ت و شرکت های‬ ‫بزرگ از اس��تراتژی های فرار از مالیات‪ ،‬منافع زیادی کسب‬ ‫کرده اند‪ .‬واقعی بودن این مسائل به همراه مصداق داشتن ان‬ ‫در رویکردهای حرفه ای خود رامنی انها را به لحاظ سیاسی‬ ‫س��می تر می کند‪ .‬در وهله نخست الزم اس��ت به این مساله‬ ‫بپردازیم که عملکرد تجارت های بزرگ تا چه حد «خوب»‬ ‫است‪ .‬واضح اس��ت که احیای اقتصادی بخش خصوصی به‬ ‫مراتب سریع تر از بخش عمومی صورت می گیرد‪ .‬در بخش‬ ‫خصوصی نیز‪ ،‬تجارت های کالن وضعیت بهتری نسبت به‬ ‫کسب و کارهای کوچک تر دارند‪ .‬برای روشن شدن مساله در‬ ‫زیر تصویر شاخص صنعتی «داو جونز» ارائه شده که شامل‬ ‫‪ ۳۰‬ش��رکت از بزرگ ترین ش��رکت های امریکاس��ت‪ .‬در‬ ‫این تصویر ش��اخص های کوچک و متوس��ط داو جونز که‬ ‫نشان دهنده تجارت های کوچک تر اس��ت نیز نمایش داده‬ ‫شده است‪ .‬طی شش ماه گذشته در اختیار داشتن تجارت های‬ ‫بزرگ ت��ر به معن��ای دس��تاوردهای بزرگ تر در ب��ازار بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬تجارت های بزرگ همچنین در جذب نیرو و میزان‬ ‫استخدام بعد از رکود اقتصادی نیز عملکرد بهتری داشته اند‪.‬‬ ‫تجارت های کالن در ایجاد ثبات برای اقتصادهای نامطمئن‬ ‫نیز موفق تر عمل می کنند‪ ،‬چرا که ذخایر گسترده تر‪ ،‬نیروی‬ ‫کار سازگار تر و شبکه های توزیع گسترده تری دارند‪ .‬همانطور‬ ‫که رامنی تاکید کرده تجارت های ب��زرگ به طور موثرتری‬ ‫می توانند از پرداخت مالیات فرار کنند؛ بسیاری از انها با انتقال‬ ‫مقرهای خود به خارج از کشور از زیر بار پرداخت مالیات شانه‬ ‫خالی می کنند‪ .‬شرکت های صنعتی «اکس��نتور»‪« ،‬فاستر‬ ‫ویلر»‪« ،‬تیکو» و «کوپر»‪ ،‬برمودا را محل فعالیت خود اعالم‬ ‫کرده اند‪ .‬پیچی��ده بودن نظام مالیاتی در امریکا باعث ش��ده‬ ‫شرکت های چند ملیتی برای جلوگیری از پرداخت مالیات بر‬ ‫درامد تا حد ممکن تجهیزات و امکانات خود را به خارج از این‬ ‫کشور منتقل کنند‪.‬‬ ‫این س��از و کار همچنین باعث می ش��ود شرکت های‬ ‫شناور و موسسات سرمایه گذاری جایگزین در خارج از کشور‪،‬‬ ‫سرمایه های خارجی را جذب کرده و مانند رامنی از پرداخت‬ ‫مالیات فرار کنند‪.‬‬ ‫این معادالت پیچیده بوده و فرا تر از سا زو کار شرکت های‬ ‫محلی است‪ .‬در همین راستا متخصصان خبره به کار گرفته‬ ‫ش��ده و میزان پول نقد در دس��ترس نیز قابل توجه است‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که «شبکه عدالت مالیاتی» در سال ‪۲۰۱۰‬‬ ‫میالدی دریافت که ‪ ۲۱‬تا ‪ ۳۲‬تریلیون دالر متعلق به بخش‬ ‫خصوصی که برای فرار از پرداخت مالیات به خارج از امریکا‬ ‫منتقل شده اس��ت‪ 1/12 ،‬تریلیون دالر توس��ط بانک های‬ ‫چند ملیتی مدیریت می شود‪ .‬چهار شرکت بزرگ حسابرسی‬ ‫«پرایس واترهاوس کوپرز»‪« ،‬دلویت»‪« ،‬ارنست اندی انگ»‬ ‫و «کی پی ام جی» بررسی حس��اب های مالی خارج از کشور‬ ‫را بر عهده دارند‪ .‬این موسس��ات و بخش حسابرس��ی در هر‬ ‫شرکت‪ ،‬میلیارد ها دالر را در فرایند مربوط به پرداخت مالیات‬ ‫احیا می کنند‪ .‬دقیقا به همین دلیل است که بخش های مرتبط‬ ‫با موسسه های بزرگ کمترین میزان موثر ممکن مالیات در‬ ‫خارج از کشور را می پردازند‪ .‬این میزان برای تولید کنندگان‬ ‫صنایع الکترونیک ‪ 8/7‬درصد‪ ،‬ب��رای بانک ها ‪ 11/3‬درصد‬ ‫و تولیدکنندگان محصوالت ش��یمیایی ‪ 13/1‬درصد است‪.‬‬ ‫به تمامی انها ابالغ ش��ده که نرخ موثر مالیات شرکت های‬ ‫امریکایی به کمتری��ن میزان خود از س��ال ‪ ۱۹۷۲‬میالدی‬ ‫رسیده است؛ ‪ 12/1‬درصد‪.‬‬ ‫ولی ایا گاف های رامنی به او اسیب خواهد رساند؟ اسناد‬ ‫محرمانه مالی که اخیرا افشا شده نشان می دهد که کی‪ ،‬چرا‬ ‫و چگونه یک تجارت بزرگ با انتقال میلیون ها دالر به خارج‬ ‫از کشور برای پرداخت مالیات کمتر‪ ،‬ذخیره قابل توجه پول را‬ ‫این همان چیزی است که رامنی روی ان‬ ‫به دنبال داش��ته و ‬ ‫تاکید می کرد و وعده اصالح ان را داده است‪ .‬رامنی بار ها بر‬ ‫لزوم تسهیل ساز و کار مالیاتی امریکا تاکید کرده و دست کم‬ ‫با توجه به تجربه ای که دارد‪ ،‬می داند درباره چه چیزی صحبت‬ ‫می کند‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫منبع‪ :‬نیوزویک‬ ‫پیشگویی ها‬ ‫و گاف های‬ ‫اقای رامنی‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫امریکا تحت ریاس��ت جمهوری ب��اراک اوباما به یک‬ ‫ابرقدرت در زمینه عقب نشینی تبدیل ش��ده است‪ .‬تعجبی‬ ‫ندارد که ‪ 46‬درصد امریکایی ها و ‪ 63‬درصد چینی ها معتقدند‬ ‫که چین در حال حاضر جایگزین امریکا به عنوان ابرقدرت‬ ‫جهانی شده یا در نهایت جایگزین این کشور خواهد شد‪.‬‬ ‫واقعیت این است که اوباما در تش��ریح دستاوردهای‬ ‫چهار س��اله دولت خود‪ ،‬ح��رف چندانی ب��رای گفتن ندارد‪.‬‬ ‫او اکنون در ش��رایطی قرار گرفت��ه که باید هر چه بیش��تر‬ ‫ب��ا ح��س کینه جویی خود دس��ت و پنج��ه نرم کن��د‪ .‬طی‬ ‫روزهای اخیر مطالب زیادی درب��اره «پاول رایان» نماینده‬ ‫ایالت ویسکانس��ین در کنگره امریکا منتش��ر ش��ده است؛‬ ‫سیاس��تمداری که میت رامنی وی را به عن��وان معاون خود‬ ‫انتخاب کرده اس��ت‪ .‬ش��اید او یکی از معدود سیاستمداران‬ ‫امریکایی باش��د که درباره بحران مالی کش��ورش صادق‬ ‫است‪ .‬طی چند سال گذشته مس��یری که رایان در رسیدن‬ ‫به چشم اندازی روشن برای امریکا طی کرده‪ ،‬تکامل یافته‬ ‫اس��ت‪ ،‬ولی مس��ائل کلیدی کامال روشن و ش��فاف است؛‬ ‫جایگزینی سیستم مراقبت بهداشتی با ساز و کاری مشخص‬ ‫برای اف��رادی که در حال حاض��ر کمتر از ‪ 55‬س��ال دارند‪،‬‬ ‫بازنگری در برخی برنامه های غذایی و دارویی‪ ،‬کاهش نرخ‬ ‫مالیات برای تزریق توان جدید به بخش خصوصی امریکا‪.‬‬ ‫او به دنبال اش��اعه ریاضت نیس��ت بلکه درصدد گسترش‬ ‫رش��د اقتصادی اس��ت و به نوعی می توان گفت هیچ کدام‬ ‫از سیاس��تمداران در واش��نگتن به اندازه او درک مناس��بی‬ ‫از چالش های اص�لاح مالی ندارند‪ .‬یک��ی از نکات مهم در‬ ‫ارتباط با رایان این اس��ت که او یاد گرفته که سیاست‪ ،‬هنر‬ ‫امکان پذیر بودن است‪ .‬با این وجود باید منتظر بمانیم و ببینیم‬ ‫که ایا شهروندان امریکایی اماده پذیرش این تغییرات مالی‬ ‫پیشنهادی رایان هستند یا خیر‪ .‬ذائقه سیاسی مردم امریکا‬ ‫به شدت متغیر است‪ .‬میزان محبوبیت مردمی اوباما به کمتر‬ ‫از ‪ 49‬درصد رس��یده ولی در عین حال نتیج��ه جدیدترین‬ ‫نظرس��نجی ها نش��ان می دهد که رئیس جمه��وری فعلی‬ ‫امریکا همچن��ان اختالف خود با رقی��ب جمهوریخواهش‬ ‫را حفظ کرده اس��ت‪ .‬ارای اوبام��ا ‪50/8‬و ارای رامنی ‪48/2‬‬ ‫درصد است و به نظر می رسد رئیس جمهوری فعلی در کسب‬ ‫ارای الکترال از بخت بیشتری برخوردار است‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫انتخاب رایان به عنوان معاون رامنی در تغییر این معادالت‬ ‫چندان موثر نبوده است‪ .‬رامنی با این انتخاب دست به یک‬ ‫ریسک سیاسی بزرگ زد‪ ،‬چرا که بسیاری از مردم امریکا با‬ ‫دید ه تردید به اصالحات پیش��نهادی رایان نگاه می کنند‪ .‬با‬ ‫این وجود هنوز هیچ چیز مشخص نیست‪.‬‬ ‫مساله مهم دیگر در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫پیش رو این است که شاید میت رامنی بهترین گزینه ممکن‬ ‫برای ورود به کاخ سفید نباش��د‪ ،‬ولی به طور قطع رویکرد او‬ ‫برای در اختیار گرفتن سمت ریاست جمهوری امریکا چه در‬ ‫حوزه اقتصادی و چه در ح��وزه اجرایی مبتنی بر تجربه بود و‬ ‫این دقیقا همان چیزی است که اوباما در عملکرد خود طی‬ ‫چهار سال گذشته از ان بی بهره بود‪ .‬در حقیقت تصمیم رامنی‬ ‫برای انتخاب رایان به عنوان معاون خود‪ ،‬نخستین نشانه از‬ ‫این بود که فردی خطرپذیر اس��ت که خالف اوباما در برابر‬ ‫چالش هایی که امریکا را تهدید می کنند‪ ،‬سر فرود نخواهد‬ ‫اورد‪ .‬در نهایت می توان گفت ک��ه رای دهندگان امریکایی‬ ‫باید بین دو گزینه دس��ت به انتخاب بزنند‪ .‬انها می توانند به‬ ‫اوباما رای داده و اجازه دهند سیاست اشفته و نابسامان وی‬ ‫ادامه پیدا کرده و امریکا به نسخه ای از اروپا با رشد اقتصادی‬ ‫اندک‪ ،‬نرخ بیکاری باال‪ ،‬بدهی های در حال افزایش و زوال‬ ‫ژئوپلتیک رو به رو ش��ود یا خواس��تار تغییری واقعی شوند؛‬ ‫تغییری که به چهار س��ال ناکارامدی اقتص��ادی و افزایش‬ ‫وحشتناک استقراض پایان داده و بنیان مالی ایمنی را برای‬ ‫امنیت ملی امریکا تضمین کند‪g .‬‬ ‫اظهارنظرهای اقتصادی کاندیدای‬ ‫جمهوریخواه انتخابات امریکا‬ ‫‪59‬‬ ‫دوئل انتخاباتی‬ ‫مترجم‪ :‬بهاره محبی‬ ‫بین الملل‬ ‫«رقاب��ت منف��ی»؛ ای��ن اصطالحی اس��ت که‬ ‫کارشناسان درباره روش رقابتی س��تادهای انتخاباتی‬ ‫دموکرات ه��ا و جمهوریخواه��ان ب��ه کار می برند‪ ،‬به‬ ‫این معنی که میزان تبلیغ��ات منفی که هر طرف برای‬ ‫تخریب دیگری به کار می گیرد‪ ،‬چنان زیاد اس��ت که‬ ‫گاه حتی ب��ا دادن اطالع��ات غلط ذه��ن مخاطب را‬ ‫نس��بت به کاندیدای حری��ف به ه��م می ریزند‪ .‬گرچه‬ ‫بس��یاری معتقدند که حجم تبلیغات منفی رقبا نسبت‬ ‫به یکدیگر نس��بت ب��ه انتخابات های گذش��ته به طرز‬ ‫چش��مگیری افزایش یافته اما واقعیت این اس��ت که‬ ‫این تبلیغات یا به اصط�لاح «چوب الی چرخ یکدیگر‬ ‫گذاشتن» تنها به این دوره زمانی و این انتخابات محدود‬ ‫نمی ش��ود‪« .‬مایکل گرونوالد»‪ ،‬ستون نویس هفته نامه‬ ‫امریکایی «تایم» با اشاره به کتاب خود «حزب منفی»‬ ‫در مطلبی با عنوان «حزب منف��ی‪ :‬جزئیات تازه درباره‬ ‫توطئه جمهوریخواهان برای مانع تراشی برای اوباما»‬ ‫اورده اس��ت‪« :‬در این کت��اب برخ��ی گزارش هایم را‬ ‫درباره توطئ��ه جمهوریخواهان با هدف مانع تراش��ی‬ ‫برای باراک اوباما حت��ی پیش از اینک��ه وی وارد کاخ‬ ‫سفید ش��ود‪ ،‬فاش کرده ام‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬می توانم به‬ ‫جلس��ه های محرمانه ای به ریاس��ت «اریک کانتور»‪،‬‬ ‫نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان (در دس��امبر‬ ‫‪ 2008‬میالدی) و «میچ مک کونل»‪ ،‬رئیس نمایندگان‬ ‫اقلیت مجلس س��نا‪ ( ،‬اوایل ژانویه ‪ )2009‬اش��اره کنم‬ ‫که در ان اس��تراتژی «مقاومت بدون وقف��ه» در برابر‬ ‫رئیس جمهوری دموک��رات در اوج بحران اقتصادی را‬ ‫در پیش گرفتند‪».‬‬ ‫«جورج وونی ویچ»‪ ،‬سناتور س��ابق ایالت اوهایو‪،‬‬ ‫در این باره گفته است‪« :‬اگر او (اوباما) موافق چیزی بود‬ ‫ما باید با او مخالفت می کردیم‪».‬‬ ‫گفته ش��ده که برخی منابع مطل��ع جمهوریخواه‬ ‫در مجلس سنای امریکا در نخس��تین روزهای کاری‬ ‫دولت جدید درباره «اس��تراتژی نه» این حزب در قبال‬ ‫رئیس جمه��وری دموک��رات امریکا با «ج��و بایدن»‪،‬‬ ‫معاون اول او صحبت کرده و به وی هشدار داده بودند‪.‬‬ ‫جمهوریخواه��ان تا انج��ا پیش رفتند ک��ه حتی برای‬ ‫اجرای کارشکنی های خود در برابر دولت اوباما‪ ،‬با یکی‬ ‫از مشاوران وی نیز پنهانی گفت وگو کردند‪.‬‬ ‫مای��کل گرونوال��د در این باره می نویس��د‪« :‬من‬ ‫(کتابم) را با صحنه ای اغاز کردم که ان را نقطه عطف‬ ‫دوران اوباما می دانم‪ ،‬زمانی که رئیس جمهور دستش را‬ ‫برای همکاری به س��وی جمهوریخواه��ان دراز کرد و‬ ‫محافظه کاران ان را پس زدند‪».‬‬ ‫«جان بینر»‪ ،‬رئی��س نماین��دگان جمهوریخواه‬ ‫مجلس نمایندگان امریکا‪ ،‬بیس ‬ ‫ت و هفتم ژانویه ‪2009‬‬ ‫نشست هفتگی خود را با این اطالعیه اغاز کرد؛ «اوباما‬ ‫در نخستین دیدار خود از کنگره قصد دارد با نمایندگان‬ ‫جمهوریخواه درباره برنام��ه ترمیم اقتصادی گفت وگو‬ ‫کند‪ .‬خب! ما چشم به راه دیدار با رئیس جمهور هستیم‪».‬‬ ‫و در پایان این دیدار نه چندان مطلوب‪ ،‬بینر الیحه‬ ‫تحرک اقتصادی ‪ 815‬میلیارد دالری که دموکرات های‬ ‫مجلس نمایندگان به تازگی ارائه کرده بودند را پس زد‪.‬‬ ‫بینر انتقاد کرد که این طرح بسیار پرهزینه‪ ،‬زمان بر و با‬ ‫تمرکز بر دغدغه های دموکرات ها طرح ریزی شده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪60‬‬ ‫او در صفحه خود در یوتیوب از جمهوریخواهان خواست که‬ ‫در همان طبقه اول مجلس‪ ،‬ان را به سطل اشغال بیندازند!‬ ‫بینر نوشته بود‪« :‬این هم یک طرح مالی دیگر واشنگتن‬ ‫است که دست وپا گیر و بی فایده اس��ت‪ .‬امیدوارم هرکسی‬ ‫که اینجاست به من ملحق ش��ود و به این الیحه رای منفی‬ ‫بدهد‪».‬‬ ‫پ��س از ان بود که کارکن��ان دفتر کانتور اس��تراتژی‬ ‫«عقبگرد» را طرح‪‎‬ریزی کردند‪ .‬در این طرح این شایعه که‬ ‫‪ 50‬تن از نمایندگان جمهوریخواه احتماال به طرح اوباما رای‬ ‫مثبت خواهند داد‪ ،‬دهان به دهان منتشر شد‪« .‬راب کولینز»‪،‬‬ ‫کارمند وقت دفتر کانتور‪ ،‬معتقد بود‪« :‬در این حالت اوباما با‬ ‫تصور تسلیم جمهوریخواهان به انتظار رای گیری می نشیند‪.‬‬ ‫اگر چه حتی این طرح ممکن است به از دست رفتن رای چند‬ ‫نماینده جمهوریخواه که تصور می کنند باید همراه با جماعت‬ ‫حرکت کنند و رای مثبت به طرح بدهند‪ ،‬تمام ش��ود اما در‬ ‫مجموع این ترفندی برای شکست اوباماست‪».‬‬ ‫گفته شده زمانی که نشست اغاز شد‪ ،‬کانتور استراتژی‬ ‫خود را تغییر داد و اعالم کرد رای هیچ یک از جمهوریخواهان‬ ‫را از دست ندادند و شرایط باید دوباره سنجیده شود‪.‬‬ ‫اما این اولین و اخرین باری نبود که جمهوریخواهان‬ ‫تالش کردند تا مانع کار دولت برامده از حزب رقیب شوند‪.‬‬ ‫الیحه افزایش حقوق پزشکان‪ ،‬الیحه اشتغال زایی و‪...‬‬ ‫نیز طرح هایی بودند که باراک اوباما بارها رقبای جمهوریخواه‬ ‫ی تالش می کنند ت��ا مانع از‬ ‫خ��ود را متهم کرد با کارش��کن ‬ ‫تصویب و اجرای انها شوند‪.‬‬ ‫بایدن ه��م اخی��را با اش��اره ب��ه نشس��ت محرمانه‬ ‫جمهوریخواهان در مراس��م تحلیف ب��اراک اوباما با هدف‬ ‫کارش��کنی و نابودی رئیس جمهوری جدید‪ ،‬از تالش انان‬ ‫برای به نتیجه نرسیدن طرح ها و لوایحی که به گفته او به نفع‬ ‫مردم امریکاست‪ ،‬به شدت انتقاد کرده است‪.‬‬ ‫اشاره بایدن به نشست محرمانه در شب مراسم تحلیف‬ ‫اوباما‪ ،‬در واقع اش��اره به کتاب «روبرت دراپر» بود‪ .‬خبرنگار‬ ‫امریکایی مجل��ه نیویورک‪‎‬تایمز در این کتاب از تش��کیل‬ ‫کمپینی علیه نخستین رئیس جمهوری سیاهپوست امریکا‬ ‫اخرین هشدار‬ ‫گفته شده که برخی منابع مطلع جمهوریخواه‬ ‫در مجلس سنای امریکا در نخستین روزهای‬ ‫کاری دولت جدید درباره «استراتژی نه» این‬ ‫حزب در قبال رئیس جمهوری دموکرات امریکا‬ ‫با «جو بایدن»‪ ،‬معاون اول او صحبت کرده و به‬ ‫وی هشدار داده بودند‬ ‫پرده برداشته است؛ کمپینی که نطفه ان در شب مراسم‬ ‫تحلیف وی در یک میهمانی خصوصی شام در واشنگتن‬ ‫بسته شد‪.‬‬ ‫دراپ��ر در کتاب خود ب��ا عن��وان «درون مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا؛ نپرس چه کار خوبی انجام داده ایم»‬ ‫نوشته است‪« :‬فهرست میهمانان ان شب که در مجموع‬ ‫‪ 15‬نفر بودند‪ ،‬ش��امل اریک کانتور‪ ،‬کوین مک کارتی‪،‬‬ ‫نماینده کالیفرنیا‪« ،‬پل رای��ان» که هم اکنون به عنوان‬ ‫کاندیدای معاون اول میت رامنی انتخاب شده و‪ ...‬بود‪.‬‬ ‫انها س��اعت ها نه تنها درباره نحوه بازگشت به قدرت‬ ‫بلکه درباره روش های «چوب گذاشتن الی چرخ دولت‬ ‫اوباما» صحبت کردند‪».‬‬ ‫دارپر در این کت��اب به نق��ل از مک کارتی در ان‬ ‫شب اورده اس��ت‪« :‬اگر مانند اقلیت و اپوزیسیون رفتار‬ ‫کنی‪ ،‬همان طور اقلیت و اپوزیس��یون باقی می مانی‪ .‬ما‬ ‫باید تک تک لوایح و طرح هایی را که ارائه می کنند‪ ،‬به‬ ‫چالش بکشیم‪».‬‬ ‫گفته ش��ده ک��ه بس��یاری از جمهوریخواهان از‬ ‫جمل��ه «نی��وت گینگری��چ»‪ ،‬کاندی��دای انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ‪ 2012‬میالدی که از رقابت با میت‬ ‫رامنی کنار کشید‪ ،‬معتقد هس��تند که در این میهمانی‬ ‫خصوصی بذر انتخابات ریاست جمهوری ‪ 2012‬کاشته‬ ‫شد‪.‬‬ ‫وب س��ایت «پولیتیکال کارناوال» درباره تقابل‬ ‫جمهوریخواهان با دولت اوباما و «استراژی نه» انها به‬ ‫طرح های دولت بدون توج��ه به نقاط مثبت و منفی ان‬ ‫و بدون توجه به منافع ملی این کش��ور می نویسد‪« :‬در‬ ‫شرایطی که بسیاری از امریکایی ها می خواهند اوباما را‬ ‫بهتر بشناسند‪ ،‬چرا افراد و رسانه ها درباره وجود کمپینی‬ ‫علیه او صحبت نمی‪‎‬کنند؟ ایا تمام این داس��تان بازی‬ ‫شطرنج باراک اوباما نیست؟ ایا مطرح شدن وجود چنین‬ ‫کمپینی در شرایطی که کمتر از دو ماه مانده به انتخابات‬ ‫ک ترفند سیاسی از جانب دموکرات هاست؟‬ ‫ی ‬ ‫اگر چنین باشد اوباما بازنده اصلی این بازی است‪.‬‬ ‫چرا که او باید بدان��د اجازه داده ت��ا جمهوریخواهان با‬ ‫طرح ها و لوایحی که می توانس��ت منافع امریکایی‪‎‬ها‬ ‫را تامین کند‪ ،‬مخالفت کنند و اکنون که زمان انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری فرا رسیده‪ ،‬تصمیم گرفته در برابر انان‬ ‫ایستادگی کند‪g ».‬‬ ‫منبع‪ :‬نیویورک تایمز‬ ‫فرهنگ ‬ ‫ماندگار‬ ‫شمقدری‬ ‫کتاب‬ ‫دوران‬ ‫یک‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫چهار سال و سه سال با شمقدری‬ ‫ایا جواد شمقدری تغییر کرده است؟‬ ‫‪62‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مهسا جمشیدیان‬ ‫دولت و فرهنگ‬ ‫وقتی شمقدری برای ریاست سینما حکم گرفت‬ ‫شمقدری از دکتر محمد حس��ینی‪ ،‬وزیر فرهنگ و ارشاد‬ ‫اسالمیدولتدهم‪،‬درمهرماه‪ 88‬حکممعاونتسینماییوزارت‬ ‫ارشاد را گرفت‪ .‬هرچند پیش از ان به عنوان یکی از گزینه های‬ ‫تصدی وزارتخانه ه��م از او یاد می ش��د‪ .‬علیرضا س��جادپور‬ ‫که یکی از مدی��ران و نزدیکان جواد ش��مقدری در دوران‬ ‫مدیریتش بوده و هس��ت‪ ،‬در همان روزهای که شمقدری‬ ‫حکم معاونت س��ینمایی را گرفت‪ ،‬پس از اولین جلس��ه ای‬ ‫که شمقدری با سینماگران داش��ت‪ ،‬مصاحبه کرد‪ .‬او گفت‪:‬‬ ‫«جمعی از س��ینماگران که بیشتر در حیطه سینمای ارزشی‬ ‫و دفاع مقدس مشغول به کارهس��تند‪ ،‬در این جلسه حضور‬ ‫داشتند‪ ».‬سجادپور نامی از سینماگران حاضر در جلسه نبرد‪،‬‬ ‫اما از همان روزهای نخست کامال پیش بینی می شد با توجه‬ ‫به قرابت و نزدیکی سجادپور با ش��مقدری‪ ،‬او حتما یکی از‬ ‫مدیران زیرمجموعه ش��مقدری خواهد بود‪ .‬س��رانجام هم‬ ‫پست مدیر اداره کل نظارت و ارزشیابی (مدیریت بر پروانه‬ ‫نمایش و ساخت) به سجادپور رسید‪ .‬مهم ترین مبحثی که‬ ‫جواد شمقدری در مراسم معارفه اش بدان اشاره کرد‪ ،‬تشکیل‬ ‫ش��ورایعالی س��ینما به ریاس��ت رئیس جمهور بود‪ .‬او اظهار‬ ‫امیدواری کرد با پیگیری وزیر ارشاد این اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫اولویت اول شمقدری با توجه به اینکه مهر ماه حکمش‬ ‫را گرفته بود و تا بهمن ماه کمتر از چه��ار ماه باقیمانده بود‪،‬‬ ‫این بود که برای دبیر جشنواره فیلم فجر‪ ،‬مدیری را معرفی‬ ‫کند‪ ،‬بنابراین معرفی دبیری جش��نواره فیل��م فجر از اولین‬ ‫حکم هایی بود که جواد ش��مقدری داد‪ .‬او در حکمی مهدی‬ ‫مسعودش��اهی را به عنوان دبیر بیست و هشتمین جشنواره‬ ‫فیلم فجر معرفی کرد‪.‬‬ ‫اما اولین مدیری که شمقدری معرفی کرد‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫بنیاد سینمایی فارابی بود‪ .‬او س��ید احمد میرعالیی را که در‬ ‫دهه ‪ 70‬در فیلم «بربال فرش��تگان» با او همکاری داشت‬ ‫به عنوان مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی معرفی کرد و مجید‬ ‫شاه حسینی‪ ،‬مدیرعامل پیشین انجا را برکنار کرد‪ .‬شمقدری‬ ‫در معارفه میرعالیی بر رفع مشکالت حوزه تولید تاکید کرد و‬ ‫ی که بدان اشاره کرد این بود که تفکیک‬ ‫از جمله مباحث مهم ‬ ‫عناوین فیلم ها به فرهنگی‪ ،‬معناگرا ما را به بیراهه می کشاند‬ ‫و از پس این واژه ها ممکن است رانت خواری هایی به وجود‬ ‫بیاید‪ .‬میرعالیی هم از این س��خن گفت که برای حضور در‬ ‫فارابی ش��رط گذاش��ته و تاکید کرد بر اینکه در سینما همه‬ ‫به یک اندازه حق دارند و باید بیت المال برای همه باشد‪.‬‬ ‫مدیر بعدی که با فاصله بیشتری در ابان ماه معرفی شد‪،‬‬ ‫شفیع اقامحمدیان برای مدیریت بر مرکز گسترش سینمای‬ ‫فرهنگ‬ ‫جواد ش��مقدری در دوران حضورش به عنوان مشاور‬ ‫هنری رئیس جمهور در گفت وگویی اذعان داشت‪« :‬دولت‪،‬‬ ‫فرهنگ را مقول ها ی مهم تر و فراتر از سیاستمداری می داند‪».‬‬ ‫او همچنی��ن معتقد بود‪« :‬متاس��فانه در ح��ال حاضر هنر و‬ ‫فرهنگ در جایگاه واقعی و اصیل خود قرار ندارد‪ ،‬چون طی‬ ‫سال های گذشته کارهای چندانی برای ارتقای فرهنگ و هنر‬ ‫انجام نشده است‪ ،‬چنان که خیلی از کارها روی زمین مانده و‬ ‫این دو مقوله تحت تاثیر دیگر مقوله ها قرار گرفته اند‪ .‬ولی در‬ ‫حال حاضر در دولت نهم کم کم این اراده به وجود امده که‬ ‫تحول عظیمی در این ارتباط به وج��ود اید و این مقوله را به‬ ‫غایت مطلوب خود برساند‪ .‬البته این راهی طوالنی است‪».‬‬ ‫شمقدری در ان مقطع گفته بود‪« :‬دولت نهم در حوزه‬ ‫هنر و س��ینما با یک مخروبه کامل روبه رو شد و اکنون نیز‬ ‫وضعیت این دو حوزه را مش��اهده می کنی��م؛ مثال وضعیت‬ ‫خانه س��ینمای ایران مش��خص نیس��ت و می بینید که چه‬ ‫تنش هایی در این مکان که یک مکان تخصصی است وجود‬ ‫دارد که بعضا این چالش ها متاثر از جریان سازی ها و ناشی از‬ ‫تجربیات ناموفق گذشته است‪».‬‬ ‫ش��مقدری همچنین انتقاد داش��ت که تقریبا نیمی از‬ ‫مدیران وزارت ارشاد با تفکر دولت قبلی در وزارتخانه فعالیت‬ ‫می کنند‪ .‬او در مقطع چهار ساله اش در سمت مشاور هنری‬ ‫در مهر ماه سال ‪ 85‬از عضویت در هیات امنای بنیاد سینمایی‬ ‫فارابی هم استعفا کرد‪ .‬شمقدری در متن استعفایش صراحتا‬ ‫انتقاد کرد که انگیزه و قبول عضویت در هیات امنای فارابی‬ ‫به این امید بود که این معاون��ت می تواند در یک همکاری‬ ‫تنگاتنگ‪ ،‬فعال و موثر با سینماگران به بحران ها و مشکالت‬ ‫این حوزه خاتمه دهد‪ ،‬ولی تصویر دیگری رقم خورد‪.‬‬ ‫اما واکنش شمقدری پس از جشنواره فیلم فجر سال‬ ‫‪ 85‬ب��ه جعفری جلوه ـ مع��اون وقت س��ینمایی ـ را نباید از‬ ‫یاد ببریم‪ .‬پس از حواشی که در جش��نواره فیلم فجر درباره‬ ‫داوری ها به وجود امد و انتقادات تندی را به دنبال داش��ت‪،‬‬ ‫جعفری جلوه به عنوان معاون وقت سینمایی از سینماگران‬ ‫خواس��ت که این تحول بزرگ را به بازی نگیرند و چند روز‬ ‫بعد جواد ش��مقدری به عنوان مش��اور هنری رئیس جمهور‬ ‫در نوشتاری‪ ،‬انتشار متن از س��وی معاون وقت سینمایی را‬ ‫غیرمعقول دانست و صراحتا درباره داوری ها به انتقاد پرداخت‬ ‫تو پنجمین جش��نواره فیلم فجر‬ ‫و نوش��ت‪« :‬ان چه در بیس ‬ ‫رخ داد‪ ،‬به خوبی نش��ان داد که بعضی قهر این دو را بیشتر‬ ‫تو سوی داوری ها و رویکردهای مدیریت‬ ‫طالب هستند‪ .‬سم ‬ ‫پنهان و اش��کار جش��نواره مبین این حقیقت تلخ است و در‬ ‫اوج این ناداوری‪ ،‬فیلم «مینای ش��هر خاموش» مرکز توجه‬ ‫قرار می گیرد؛ فیلمی که نه تنها با ارمان های مردم نس��بتی‬ ‫ندارد‪ ،‬که صریحا به خواس��ت مردم و حضور قهرمانانه انها‬ ‫در راه رسیدن به قلل افتخار توهین می کند و از سوی دیگر‪،‬‬ ‫ایران کنونی را سرزمینی زلزله زده معرفی می کند که دیگر‬ ‫برای ایرانیان ان س��وی اب ه��ا هیچ جاذب��ه و نقطه امید و‬ ‫پیوندی ندارد و اصرار دارد بگوید هرچه هست‪ ،‬غارتگری و‬ ‫دزدی و ‪ ...‬است‪ .‬فیلمی که از ارزش های هنری کم بهره است‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫برای کسانی که سال هاس��ت اتفاقات سینمای ایران‬ ‫را دنب��ال می کنند اختالف میان جواد ش��مقدری و علیرضا‬ ‫سجادپور با مدیران حوزه هنری بر سر اکران فیلم هایی که‬ ‫از سوی طیف های ارزشی با اعتراض روبه رو شده اند وقتی‬ ‫جالب تر می شود که ش��مقدری و کابینه اش موافق اکران‬ ‫این فیلم ها باشند‪ .‬ش��مقدری ازتوفان شن و هیات اسالمی‬ ‫هنرمندان و منتقد س��ینمای دوم خرداد ت��ا اوایل دهه ‪،90‬‬ ‫راه فرهنگ تا سیاس��ت را پیموده تا منتقد سینمای مرحوم‬ ‫سیف اهلل داد و خانه س��ینما‪ ،‬خود در معرض انتقاد دوستان‬ ‫سابق اش قرار گیرد هرچند برخی از دیگر دوستانش همچنان‬ ‫کنارش باشند‪ .‬ایا جواد شمقدری در این سال ها تغییر کرده‬ ‫و اگر پاس��خ مثبت اس��ت این تغییرات به کدام سمت بوده‬ ‫است؟ س��وال هایی که در این پرونده مثلث در گفت و گو با‬ ‫کارشناسان در پی یافتن پاسخ اش بودیم‪.‬‬ ‫جواد ش��مقدری ‪ 53‬س��اله‪ ،‬اهل مشهد اس��ت‪ .‬او که‬ ‫حاال سه سالی است در راس س��ینمای کشور حضور دارد‪،‬‬ ‫پیش از این در دولت نهم چهار سال به عنوان مشاور هنری‬ ‫رئیس جمهور فعالیت می کرد‪ .‬او هر دو فیلم تبلیغاتی محمود‬ ‫احمدی نژاد را در انتخابات ریاست جمهوری کارگردانی کرد و‬ ‫چند سالی هم پیش از سمت های رسمی اش‪ ،‬به عنوان عضو‬ ‫هیات امنای هیات اسالمی هنرمندان فعال بود و به واسطه‬ ‫ان هیات‪ ،‬بعضا انتقادات تندی را به وضعیت سینمای ایران‬ ‫وارد می کرد‪ .‬جواد ش��مقدری به عنوان فیلم ساز در کارنامه‬ ‫س��ینمایی اش فیلم های «توفان شن»‪« ،‬بربال فرشتگان»‬ ‫و «افتاب عشق» را دارد‪ .‬بررسی حضور و تاثیر او بر فعالیت‬ ‫فرهنگی‪ ،‬هنری کشور در ش��رایطی که بعضا انتقاداتی این‬ ‫روزها به مدیریت س��ینمای کش��ور مطرح می ش��ود‪ ،‬حائز‬ ‫اهمیت است‪ .‬هفته نامه مثلث در این نوشتار مروری دارد بر‬ ‫دوره حضور شمقدری به عنوان مشاور هنری رئیس جمهور‬ ‫و دوره مدیریت اش بر س��ینمای کش��ور‪ .‬جواد ش��مقدری‬ ‫به عنوان مش��اور هنری رئیس جمهور در ابان ماه سال ‪84‬‬ ‫از محمود احمدی نژاد حکم گرف��ت‪ .‬او در دوران حضورش‬ ‫به عنوان مش��اور هنری رئیس جمهور همچنان به اقتضای‬ ‫مسئولیت و سابقه فعالیتش بیشتر پیگیر مسائل سینما بود و‬ ‫کمتر در سایر رشته های هنری ورود پیدا می کرد‪ .‬شمقدری‬ ‫در میان انتقاداتی که به مس��ائل روز سینما داشت‪ ،‬به عنوان‬ ‫مشاور هنری رئیس جمهور در شهریور ماه ‪ 87‬در نامه ای که‬ ‫به محمدحس��ین صفارهرندی‪ ،‬وزیر وقت فرهنگ و ارشاد‬ ‫اسالمی نوشت‪ ،‬نسبت به فیلم هایی که بدون پروانه نمایش‬ ‫در داوری های جشن خانه س��ینما حضور دارند‪ ،‬انتقاد کرد و‬ ‫خواست که محمدرضا جعفری جلوه (معاون وقت سینمایی)‬ ‫نسبت به این موضوع پاسخ مناسب بدهد‪.‬‬ ‫اما س��فر هی��ات رس��می اکادمی اس��کار ب��ه ایران‬ ‫هم حاش��یه ای پررنگ ت��ر از متن برای مش��اور هنری وقت‬ ‫رئیس جمه��ور ش��د‪ .‬این هی��ات به دع��وت اهالی س��ینما‬ ‫و در راس ان خان��ه س��ینما ب��ه ای��ران س��فر ک��رده بودند‪.‬‬ ‫جواد شمقدری در برابر این سفر در ان مقطع اینگونه موضع‬ ‫گرفت که «مسئوالن سینمایی تنها موقعی حق دارند با اعضای‬ ‫ن هالیوود جلسه رسمی داشته باشند‬ ‫اکادمی اسکار و سینماگرا ‬ ‫که انها به خاطر توهین ه��ا و افتراهایی که به ملت ایران در‬ ‫طول ‪ 30‬سال گذشته روا داشته اند‪ ،‬عذرخواهی کنند‪».‬‬ ‫ن هالیوود و اکادمی ‬ ‫او در عین حال گفته بود‪« :‬مسئوال ‬ ‫اس��کار چون به ایران امده اند‪ ،‬میهمان ما هس��تند و قطعا‬ ‫از میهمان ن��وازی ایرانیان نیز برخوردار خواهند ش��د و این‬ ‫میهمان نوازی جلوه ای کوچک از شکوه و عظمت فرهنگ و‬ ‫تمدن ایران اسالمی است‪ ،‬اما روحیه میهمان نوازی ما مانع از‬ ‫این نیست که بخواهیم انها از ملت ایران عذرخواهی کنند‪».‬‬ ‫در دوران حضور ش��مقدری به عنوان مش��اور هنری‬ ‫رئیس جمهور همچنی��ن بای��د از مناظ��ره تاریخی اش در‬ ‫س��ه برنامه تلویزیونی با محمدمهدی عس��گرپور به عنوان‬ ‫مدیرعامل خانه س��ینما یاد کرد‪ .‬مناظره ای که مرور برخی‬ ‫مباحث مطرح شده در ان و همچنین مرور حواشی و اتفاقاتی‬ ‫که در ماه های اخیر برای خانه سینما افتاد‪ ،‬حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫مناظره ای که در س��ه برنامه «دو قدم مانده به صبح»‬ ‫در سال ‪ 87‬با اجرای فریدون جیرانی به روی انتن رفت و با‬ ‫پیشنهاد تشکیل گروهی برای اسیب شناسی سینمای ایران‬ ‫تمام شد‪ ،‬پیشنهادی که هیچ گاه عملی نشد و هر سال عمق‬ ‫اختالفات هم بیشتر شد‪ .‬شمقدری در ان مناظره از عسگرپور‬ ‫صراحتا پرسید که خانه س��ینما در رابطه با سینما چه نقشی‬ ‫داشته و چه برنامه ای دارد؟‬ ‫و از جذب مخاطبین جشنواره نیز کامال عاجز مانده است‪ ،‬به‬ ‫یمن بیانیه های خود به عنوان بهترین فیلم کاندیدا می شود‬ ‫و سیمرغ ویژه دریافت می کند»‪.‬‬ ‫او ک��ه در این دوره مش��ی انتقادی نس��بت به وزارت‬ ‫فرهنگ وقت پیش��ه کرده بود این گونه س��خن می گفت؛‬ ‫«واق��ع این اس��ت گروهی که تم��ام موجودیت سیاس��ی‪،‬‬ ‫اقتصادی و نیم بضاعت هنری ش��ان در گرو اس��تمرار روند‬ ‫سابق است و به شکل س��خاوتمندانه هنوز در زوایای متعدد‬ ‫حوزه تصمیمات و سیاس��ت گذاری س��ینمایی کشور خانه‬ ‫کرده اند‪ ،‬مصم��م هس��تند اجازه ندهن��د این رون��د جدید‬ ‫راه رشد طبیعی خود را طی کند‪.‬‬ ‫در بهار امید و ش��کوفایی فطرت ها‪ ،‬بستری مهیا شد‬ ‫و به رغم میل بادهای مس��موم‪ ،‬در زیر ب��ارش مهرورزی و‬ ‫عدالت گس��تری جوانه های رویید و قد علم کرد و سینمای‬ ‫ای��ران‪ ،‬خودجوش تحول��ی را تجربه کرد‪ ،‬اما ب��ه وقت درو‬ ‫(جش��نواره فیلم فجر) به داس های نامهربانی زیر و زبر شد‬ ‫و حسرت را بر جان باغبانان نشاند‪ .‬این تجربه تلخ داوری و‬ ‫مدیریت جشنواره است که تالش کرد ارمان ها را قربانی و‬ ‫وابستگی ها را تجلیل کند‪».‬‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مستند و تجربی بود‪ .‬تاخیر در معرفی مدیریت مرکز گسترش‬ ‫اما به دلیل برگزاری جش��نواره س��ینما حقیقت بود‪ .‬محمد‬ ‫افریده این دوره از جش��نواره را برگزار ک��رد و پس از پایان‬ ‫جشنواره مدیریت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را‬ ‫به اقامحمدیان سپرد‪.‬‬ ‫اما مدیرعام��ل انجمن س��ینمای جوان و موسس��ه‬ ‫رسانه های تصویری یک سال بعد معرفی شدند‪ 27 .‬تیر ماه‬ ‫سال ‪ 89‬تقریبا ‪ 9‬ماه از مدیریت جواد شمقدری بر سینمای‬ ‫ایران می گذش��ت‪ ،‬که هاش��م میرزاخانی برای مدیرعاملی‬ ‫انجمن سینمای جوان و محمدرضا عباسیان برای موسسه‬ ‫رس��انه های تصویری حکم گرفتند‪ .‬ناصر باکیده و ابراهیم‬ ‫داروغه زاده به عنوان مدیران پیشین این دو نهاد تودیع شدند‪.‬‬ ‫البته در همان مقطع مهدی مسعودشاهی که در اولین‬ ‫سال مدیریت شمقدری دبیری جشنواره فیلم فجر را برعهده‬ ‫داشت‪ ،‬به عنوان مدیر موسسه جشنواره حکم گرفت‪ .‬بنابراین‬ ‫دو سال پیاپی مسعودشاهی‪ ،‬دبیری جشنواره فجر را برعهده‬ ‫داشت‪ .‬اما در جشنواره س��ی ام بدون اینکه تکلیف موسسه‬ ‫جشنواره ها معلوم شود‪ ،‬البته تاکنون نیز معلوم نشده است‪،‬‬ ‫محمد خزاعی به عنوان اولین دبیر غیردولتی سینمای ایران‬ ‫حکم گرفت‪.‬‬ ‫خزاعی ب��ا اینکه پیش بینی می ش��د امس��ال در دوره‬ ‫یو یکم جش��نواره فجر هم دبی��ری را دوب��اره برعهده‬ ‫س�� ‬ ‫بگیرد‪ ،‬حکمی نگرفت و شمقدری به محمدرضا عباسیان‪،‬‬ ‫مدیرعامل موسس��ه رس��انه های تصویری حک��م دبیری‬ ‫جش��نوار ه فیلم فجر را داد‪ .‬جواد شمقدری مدیری است که‬ ‫در سه سال مدیریتش بر سینمای کشور مدیرانش تغییری‬ ‫نکردند‪ ،‬البته شاید بعضا عناوین انها تغییر کرده باشد‪.‬‬ ‫از دیگر اف��رادی که با ش��مقدری هم��کاری کردند‬ ‫می توان از سعید رجبی فروتن به عنوان مدیر شبکه نمایش‬ ‫خانگی و بابک خانیان به عنوان مش��اور معاونت سینمایی و‬ ‫امور اجرایی نام برد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫شورایعالی برای سینما‬ ‫تشکیل شورایعالی سینما در زمان مدیریت شمقدری‬ ‫بر س��ینمای کش��ور از جمله اتفاقات مهم تاریخ سینمای‬ ‫ایران بود‪ .‬به هرح��ال وقتی باالترین مقام اجرایی کش��ور‬ ‫(رئیس جمهور) در راس این شورا می نشیند‪ ،‬باید امید داشت‬ ‫که تصمیمات مهمی برای سینمای کشور گرفته شود‪.‬‬ ‫شورایعالی س��ینما درحالی پس از بیش از یک سال از‬ ‫مدیریت جواد شمقدری بر س��ینمای کشور تشکیل شد که‬ ‫این شورا قرار بود اولین جلسه خود را تا پایان سال ‪ 88‬تشکیل‬ ‫دهد‪ .‬جواد شمقدری‪ ،‬معاون سینمایی وزیر ارشاد در مراسم‬ ‫معارفه اش در مهرماه سال ‪ 88‬گفته بود‪« :‬با اقای احمدی نژاد‬ ‫صحبت ک��ردم و ایش��ان قول دادن��د در همه جا ی��ار و یاور‬ ‫سینمای ایران باشد و پیش��نهاد دادم ش��ورایعالی سینما با‬ ‫ریاست ایشان هر شش ماه یک بار برگزار شود و در این مقطع‬ ‫که سینما بزرگ ترین پدیده برای نظام است که به ان احتیاج‬ ‫داریم مشکالت ان را مرتفع کنیم و امیدوارم با پیگیری های‬ ‫دکتر حسینی این پیشنهاد عملی شود‪».‬‬ ‫در اولین روزهای اس��فند ماه سال گذشته در حالی که‬ ‫نزدیک به ش��ش ماه از صحبت های شمقدری گذشته بود‪،‬‬ ‫اسفندیار رحیم مشائی‪ ،‬رئیس کمیس��یون فرهنگی دولت‬ ‫تشکیل چنین شورایی را امری مثبت ارزیابی کرده و در عین‬ ‫حال گفت‪« :‬شورایعالی سینما ایده خوبی است‪ ،‬اما در دولت‬ ‫مطرح نشده است‪».‬‬ ‫وی در پاس��خ به پرس��ش خبرن��گاری مبنی بر اینکه‬ ‫شمقدری‪ ،‬معاون سینمایی وزیر ارشاد در مراسم معارفه اش‬ ‫اعالم کرده بود‪ ،‬ش��ورایعالی س��ینما قرار اس��ت به ریاست‬ ‫رئیس جمهور تشکیل ش��ود و ایا چنین اتفاقی افتاده یا نه؟‬ ‫گفت‪« :‬چنین چیزی در دولت مطرح نشده و ممکن است ایده ‬ ‫اقای شمقدری باشد که تالش کند این جلسات را تشکیل‬ ‫‪64‬‬ ‫جواد شمقدری در دوران حضورش به عنوان مشاور هنری‬ ‫رئیس جمهور در گفت وگویی اذعان داشت‪« :‬دولت‪ ،‬فرهنگ را‬ ‫مقول ها ی مهم تر و فراتر از سیاستمداری می داند‪ ».‬او همچنین‬ ‫معتقد بود‪« :‬متاسفانه در حال حاضر هنر و فرهنگ در جایگاه واقعی‬ ‫و اصیل خود قرار ندارد‪ ،‬چون طی سال های گذشته کارهای چندانی‬ ‫برای ارتقای فرهنگ و هنر انجام نشده است‪ ،‬چنان که خیلی از‬ ‫کارها روی زمین مانده و این دو مقوله تحت تاثیر دیگر مقوله ها‬ ‫قرار گرفته اند‪».‬‬ ‫دهد‪ ،‬ولی چنین چیزی به رئیس جمهور منتقل نشده یا من‬ ‫مطلع نیستم؛ گرچه پیشنهاد خوبی به نظر می رسد‪».‬‬ ‫چندی پس از انتشار این خبر جواد شمقدری بار دیگر‬ ‫اعالم کرد‪« :‬امیدوارم تا قبل از پایان سال؛ شورایعالی سینما‬ ‫با حضور رئیس جمهور تشکیل جلسه بدهد‪».‬‬ ‫با این حال‪ ،‬اولین جلس��ه شورایعالی س��ینما تا تیرماه‬ ‫‪ 89‬به تعویق افت��اد‪ .‬در اخرین روز تیرم��اه ‪ 89‬بود که وزیر‬ ‫فرهنگ و ارشاد اسالمی پس از خروج از جلسه هیات دولت‬ ‫اظهار داشت‪« :‬امروز اقای ش��مقدری گزارشی از وضعیت‬ ‫سینمای ایران و اقداماتی که در طول این ‪ 9‬ماهه اخیر انجام‬ ‫ش��ده و سیاس��ت گذاری هایی که صورت گرفته ارائه دادند‬ ‫و برنامه های اتی را توضیح دادند و مش��کالت و مباحث را‬ ‫مطرح کردند‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬تش��کیل شورایعالی س��ینما که بحث ان‬ ‫مطرح شده بود‪ ،‬مورد موافقت رئیس جمهور قرار گرفت و این‬ ‫گام خوبی و بی سابقه ای در مورد سینمای کشور است و این‬ ‫شورا به ریاست رئیس جمهور تشکیل خواهد شد و به زودی‬ ‫اعضای شورایعالی سینما مشخص خواهد شد‪».‬‬ ‫پس از این س��خنان بود که جواد شمقدری بار دیگر از‬ ‫تشکیل اولین جلسه این شورا در ‪ 10‬روز اینده خبر داده بود‪،‬‬ ‫اما تا شهریور ماه خبری از تش��کیل اولین جلسه شورایعالی‬ ‫نبود تا اینکه در شهریور ماه سید محمد حسینی‪ ،‬وزیر فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی بدون نام بردن از اعضای شورایعالی سینما‪،‬‬ ‫خبر داد ک��ه رئیس جمهور به عنوان رئیس این ش��ورا‪ ،‬وزیر‬ ‫فرهنگ و ارشاد اسالمی‪ ،‬رئیس کمیسیون فرهنگی دولت‪،‬‬ ‫رئیس سازمان صد او سیما‪ ،‬رئیس سازمان تبلیغات اسالمی‪،‬‬ ‫نماینده صنوف س��ینما و تشکل های مس��تقل سینمایی و‬ ‫پنج نفر از سینماگران معتبر و ش��ناخته شده کشور و معاون‬ ‫سینمایی وزیر فرهنگ و ارشاد اس�لامی اعضای این شورا‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫نهایتا ‪ 9‬دی ماه س��ال ‪ 90‬اولین جلس��ه شورایعالی‬ ‫سینما به ریاس��ت احمدی نژاد و نایب رئیس��ی وزیر ارشاد‬ ‫برگزار ش��د‪ .‬همچنین در اولین جلس��ه مس��عود ده نمکی‪،‬‬ ‫محسن علی اکبری‪ ،‬ش��هریار بحرانی‪ ،‬احمد نجفی و داوود‬ ‫میرباقری به عنوان پنج سینماگر و جمال شورجه به عنوان‬ ‫نماینده تشکل های مستقل شرکت کردند‪ .‬ضمن انکه مسعود‬ ‫جعفری جوزانی که به عنوان نماینده صنوف برای شرکت در‬ ‫جلسات شورایعالی سینما انتخاب شده بود به دلیل مسافرت‬ ‫در این جلسه شرکت نکرد‪.‬‬ ‫سینمایی که سازمان دار شد‬ ‫جواد شمقدری در استانه جشنواره فیلم فجر سی ام از‬ ‫وزیر ارشاد به عنوان رئیس س��ازمان سینمایی حکم گرفت‪.‬‬ ‫مراسم اغاز به کار سازمان سینمایی در بهمن ماه ‪ 90‬همزمان‬ ‫با برگزاری جشنواره فیلم فجر در محل برج میالد برگزار شد‬ ‫و همچنان این سازمان بدون داشتن مکانی مجزا در محل‬ ‫همان معاونت س��ینمایی قبلی در وزارت ارش��اد فعالیتش‬ ‫را ادامه می دهد‪ .‬ش��اید بت��وان گفت‪ ،‬فقط عن��وان معاونت‬ ‫سینمایی به سازمان سینمایی تغییر کرده است‪.‬‬ ‫جواد شمقدری پنج ماه بعد یعنی ‪ 9‬مرداد ماه به مدیران‬ ‫سازمان سینمایی حکم داد‪ .‬او علیرضا سجادپور را به عنوان‬ ‫معاون امور اثار س��ینمایی‪ ،‬جلیل عرفان منش را به عنوان‬ ‫مع��اون ام��ور فعالیت های س��ینمایی و س��معی وبصری‪،‬‬ ‫سعید رجبی فروتن را به عنوان مدیر کل حوزه ریاست و روابط‬ ‫عمومی و امور بین الملل منصوب کرد‪.‬‬ ‫قانونی بودن س��ازمان س��ینمایی با توجه به اینکه در‬ ‫مجلس ش��ورای اس�لامی تصویب نشده اس��ت‪ ،‬از جمله‬ ‫مباحثی است که جای چالش و بحث و نظر است‪ .‬البته امید‬ ‫می رود با توجه به فرصت محدود باق��ی مانده از عمر دولت‬ ‫دهم‪ ،‬این سازمان برای کارهای بر زمین مانده سینما کاری‬ ‫اجرایی بکند‪.‬‬ ‫سینمایی بدون نیاز به خانه‬ ‫حکم انحالل خانه سینما از سوی وزارت ارشاد‪ ،‬دی ماه‬ ‫سال ‪ 90‬به این تشکل صنفی رسید‪ .‬با شکایت هیات مدیره‬ ‫خانه س��ینما به دیوان عدالت اداری این حکم نقض شد‪ ،‬اما‬ ‫همچنان خانه سینما تعطیل است‪.‬‬ ‫در ادامه چالش های میان معاون سینمایی با خانه سینما‬ ‫که از ابتدای دوره فعالیت ش��مقدری اغاز شده بود چند ماه‬ ‫پیش از حکم انحالل خانه سینما‪ ،‬شمقدری در مصاحبه ها و‬ ‫گفت وگوهای مختلفی عنوان کرد که تغییری در اساسنامه‬ ‫خانه سینما ایجاد شده که این تغییر به تصویب وزارت ارشاد‬ ‫نرس��یده است و خانه س��ینما بر اس��اس این تغییر در شکل‬ ‫جدیدی مدیریت می شود‪ ،‬در حالی که قانون مشخص کرده‬ ‫هرجای فرهنگی باید تغییراتش مورد تائید ارشاد قرار بگیرد‬ ‫و نمی شود عده ای سرخود ان را تغییر داده و کار کنند و شک‬ ‫نداریم که این تشکیالت غیر قانونی است‪.‬‬ ‫اما اهالی خانه س��ینما این تغییر را به سال های قبل تر‬ ‫مربوط می دانستند و حتی حاضر بودند برای جلوگیری از بسته‬ ‫شدن خانه سینما‪ ،‬دوباره مجمع عمومی تشکیل بدهند ولی‬ ‫تاکنون به انها این فرصت داده نشده است‪.‬‬ ‫پس از حکم انحالل خانه سینما که این روزها با عنوان‬ ‫تعطیلی این تشکل صنفی مطرح است‪ ،‬دولت در یک اقدام‬ ‫بی سابقه خودش کمیته س��اماندهی صنوف س��ینمایی را‬ ‫متشکل از پرویز شیخ طادی‪ ،‬پوران درخشنده و‪ ...‬به ریاست‬ ‫حسین زندباف تش��کیل داد و از صنوف سینمایی خواست‬ ‫برای ثبت قانونی شان اقدام کنند‪ .‬عده ای از صنوف این کار‬ ‫را کردند و برخی با این دیدگاه که صنوف شان قانونی است‪،‬‬ ‫به این درخواست پاسخی ندادند‪.‬‬ ‫از جمله اقدامات مقطعی کمیته س��اماندهی می توان‬ ‫به عیدی‪ ،‬ارزاق ماه رمضان‪ ،‬مسکن مهر به سینماگران که‬ ‫کمتر سابقه داشته است‪ ،‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫بحران در اکران‬ ‫یک��ی از چالش ه��ای اساس��ی دوران مدیریت جواد‬ ‫ش��مقدری حاش��یه های اکران ب��ود‪ .‬عید نوروز س��ال ‪91‬‬ ‫سینماهای ش��هرداری و حوزه هنری در اعتراض به اکران‬ ‫این دو فیلم «گش��ت ارش��اد» و «زندگی خصوصی» را از‬ ‫پرده پایین اوردند ‪.‬اکران پر حاشیه سال ‪ 91‬در حالی با توقف‬ ‫نمایش دو فیلم «گشت ارشاد» و «خصوصی» در سینماهای‬ ‫حوزه هنری و شهرداری اغاز شد که همچنان با عدم اکران‬ ‫فیلم های چون «خواب��م می اد»‪« ،‬نام��زد امریکایی من»‪،‬‬ ‫«پس کوچه های ش��مرون» در س��ینماهای ح��وزه هنری‬ ‫ادامه دار شده است و البته این روزها همزمان با اکران عید فطر‬ ‫که مهم ترین مقطع تاریخی اکران پس از عید نوروز است‪،‬‬ ‫چالش ها وارد مرحله تازه ای شده است‪.‬‬ ‫رئیس حوزه هنری در مقطع توق��ف اکران فیلم های‬ ‫نوروزی بدون نام بردن از فیلم خاص��ی اعالم کرد‪ ،‬حداقل‬ ‫‪ 15‬فیلم در نوبت اکران امس��ال در سینماهای حوزه هنری‬ ‫به نمایش درنخواهند امد‪ .‬و این روزها در ادامه این چالش‪،‬‬ ‫سینما «ازادی» که متعلق به شهرداری و حوزه هنری است‪،‬‬ ‫از سرگروهی حذف شد و سینماهای شهرداری و حوزه هنری‬ ‫هم اعالم کردند تا تکلیف سینمای ازادی معلوم نشود‪ ،‬فیلم‬ ‫جدیدی اکران نمی کنند‪ .‬شورای صنفی نمایش هم معتقد‬ ‫ی مثل «کاله قرمزی‬ ‫است‪ ،‬حوزه هنری باید بگوید مثال فیلم ‬ ‫و بچه ننه» جزو فیلم های ارزشی انها به حساب می اید یا نه؟!‬ ‫تازه ترین خبرها اما از توافق میان معاونت سینمایی و‬ ‫حوزه هنری و شهرداری تهران حکایت می کنند‪.‬‬ ‫دردسرهای «الله»‬ ‫‪2‬‬ ‫تو گو با جمال شورجه درباره مدیریت جواد شمقدری‬ ‫گف ‬ ‫بر سینمای ایران‬ ‫جمال شورجه از جمله تهیه کنندگان و کارگردانان س�ینمای ایران است که از او به عنوان فیلمسازی‬ ‫ارزش�ی یاد می ش�ود‪ .‬او در کارنامه کاری اش تجرب�ه کارگردان�ی فیلم هایی مانند «‪ 33‬روز»‪« ،‬حماس�ه‬ ‫مجنون»‪« ،‬باش�گاه س�ری»‪« ،‬وعده دیدار» و تهیه کنندگی «نفوذی» و چند فیلم دیگر را دارد‪ .‬ش�ورجه‬ ‫که در سینما از دوستان جواد شمقدری به ش�مار می رود‪ ،‬از دو سال قبل به عضویت شورایعالی سینما به‬ ‫ریاست محمود احمدی نژاد درامد و در انتخابات اخیر جامعه صنفی تهیه کنندگان ایران به عنوان یکی از‬ ‫اعضای هیات مدیره انتخاب شد‪ .‬البته او در مقطعی معتقد که شورایعالی سینما را ترک کند‪ ،‬اما این اتفاق‬ ‫نیفتاد و پس از مدتی به جلسات بازگشت‪ .‬جمال ش�ورجه در گفت وگو با «مثلث»‪ ،‬دوران مدیریت جواد‬ ‫شمقدری در معاونت سینمایی و پس از ان در سازمان سینمایی را «مثبت و رو به تعالی» ارزیابی می کند‬ ‫و به پرسش هایی درباره عملکرد سه ساله شمقدری پاسخ می دهد‪.‬‬ ‫اقای شورجه! شما یکی از فیلمسازانی هستید که‬ ‫عالوه بر فعالیت در سینمای ایران‪ ،‬در عرصه های‬ ‫تصمیم گیری سینمایی (مانند شورایعالی سینما)‬ ‫هم فعالی�ت می کنی�د‪ .‬االن دیگر س�ه س�ال از‬ ‫مدیری�ت اقای ش�مقدری بر س�ینمای کش�ور‬ ‫می گ�ذرد‪ .‬ای�ن س�ه س�ال را چگون�ه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫در مباح�ث دیگ�ر چط�ور؟ به عن�وان مث�ال در‬ ‫سالن س�ازی‪ .‬م�ا در ش�رایطی هس�تیم ک�ه‬ ‫می خواهی�م س�الی ‪ 300‬فیل�م در بخش ه�ای‬ ‫مختلف بسازیم‪ ،‬اما تعداد س�ینماهای مان برای‬ ‫اکران یک سوم از این فیلم ها هم کفایت نمی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬واقعا باید بگویم حساسیت های اقای شمقدری‬ ‫و تعدادی از معاونان ش��ان برای س��اخت و تجهیز سالن ها‬ ‫از طریق موسسه سینماش��هر قابل توجه است‪ .‬این حجم‬ ‫بازس��ازی س��الن ها و تجهیز امکانات نمایش فیلم حقیقتا‬ ‫در دوره های قبل سابقه نداشته و شاید بتوان گفت در دوره‬ ‫اقای ش��مقدری به اندازه دو دوره گذشته کار ساخت سینما‬ ‫اعم از ساخت مجتمع های سینمایی و تجهیز سالن ها انجام‬ ‫اما هنوز هم با انچه در دنیا مرسوم است‪ ،‬فاصله‬ ‫داریم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬در دوران س��ه س��اله اقای ش��مقدری در پست‬ ‫معاونت سینمایی و در حال حاضر ریاست سازمان سینمایی‬ ‫کشور‪ ،‬تحوالت قابل توجهی در س��ینمای ما به وجود امده‬ ‫که از چند بعد قابل بررسی است‪.‬‬ ‫یکی از این تحوالت تش��کیل س��ازمان س��ینمایی‬ ‫به جای معاونت س��ینمایی اس��ت ک��ه ان را به س��ازمانی‬ ‫مس��تقل تر‪ ،‬گس��ترده تر و با امکانات و بودجه متمرکزتری‬ ‫تبدیل کرده اس��ت‪ .‬این یکی از تحوالتی اس��ت که شاید‬ ‫عزیزان معاونت های قبلی س��ینمایی ه��م دنبالش بودند‬ ‫اما نتوانس��تند محققش کنند‪ .‬تحول مهم دیگر‪ ،‬تش��کیل‬ ‫ش��ورایعالی سینماس��ت که در راس ان اقای احمدی نژاد‬ ‫حضور دارند ک��ه تاکنون چندین جلس��ه برای بررس��ی و‬ ‫رسیدگی به مشکالت عمده سینماگران تشکیل داده است‪.‬‬ ‫االن این شورا به کار خود ادامه می دهد و مشکالت و‬ ‫معضالت کالن سینما با شخص دوم کشور که جناب اقای‬ ‫رئیس جمهور اس��ت بالفاصل��ه مط��رح‪ ،‬تصمیم گیری و‬ ‫دستورش صادر می ش��ود و به این صورت پشت در اتاق ها‪،‬‬ ‫کمیسیون ها و جلسات معطل نمی شود‪.‬‬ ‫در واقع به نظرم تشکیل این شورا و سازمان سینمایی‬ ‫از جمل��ه فراز های مهم دوران سه س��اله اقای ش��مقدری‬ ‫در پست معاونت سینمایی بود که به همت ایشان به نتیجه‬ ‫رسید‪.‬‬ ‫شده که بسیار قابل توجه است‪.‬‬ ‫االن واقعا با توجه ب��ه حجم تولیدات زی��ادی که در‬ ‫سال داریم‪ ،‬تعداد س��الن های مان محدود است‪ .‬بخشی از‬ ‫سالن ها هم که مس��تهلک هستند و موسس��ه سینماشهر‬ ‫با مدیریت اقای مس��چی س��عی می کنند انه��ا را از جهت‬ ‫تجهیزات نمایشی و رفاهی به روز کنند که مجموعا اقدامات‬ ‫تاثیرگذاری بوده است‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬م��ا هنوز کامال به روز نش��ده ایم و ش��اید با‬ ‫سینماهای پیش��رفته دنیا خیلی فاصله داش��ته باشیم‪ ،‬اما‬ ‫حجم کارهایی که انجام ش��ده و همتی ک��ه در این بخش‬ ‫مصروف می ش��ود‪ ،‬مهم اس��ت‪ .‬می دانم که در دستور کار‬ ‫اقای شمقدری ساخت تعداد زیاد س��الن سینما به صورت‬ ‫دیجیتال و با بودجه های کمتر در اکثر نقاط متمرکز تهران و‬ ‫شهرستان ها وجود دارد‪ .‬این کار می تواند خیلی به سینمای‬ ‫ایران کمک کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫در شرایطی که سینمای ایران با چالش های مختلفی‬ ‫مواجه اس��ت‪ ،‬پروژه میلیاردی «الله» (درباره الله صدیق‬ ‫قهرمان اتوموبیلرانی ایران) که قرار اس��ت ب��ه کارگردانی‬ ‫اسداهلل نیک نژاد کارگردان و تهیه کننده ایرانی مقیم کالیفرنیا‬ ‫ساخته شود‪ ،‬دردسرهایی را برای شمقدری به همراه داشت‪.‬‬ ‫انتقادات به ساخت فیلم با بودجه شش‪ ،‬هفت میلیاردی‬ ‫باعث شد‪ ،‬جواد شمقدری به کمیس��یون فرهنگی مجلس‬ ‫شورای اسالمی فراخوانده شود‪ .‬پس از جلسات مختلف هنوز‬ ‫این پروژه در کمیس��یون فرهنگی در حال بررس��ی است و‬ ‫ان طور که در رسانه های عنوان می شود‪،‬قرار است فیلم نامه‬ ‫ان اصالح ش��ود‪ ،‬اما همچنان ش��نیده های حاکی است که‬ ‫نمایندگان کمیسیون فرهنگی قانع نشدند‪.‬‬ ‫پروژه الله از مورد انتقاد حسین شریعتمداری هم قرار‬ ‫گرفت و س��رمقاله دوم مرداد ماه روزنام��ه کیهان را به خود‬ ‫اختصاص داد‪ .‬در این سرمقاله که انتقادات تندی را به ساخت‬ ‫پروژه الله مطرح کرده بود‪ ،‬نسبت به موضوع فیلم و کارگردان‬ ‫ان که سابقه خوشایندی در هالیوود نداشته است‪ ،‬انتقاد شده‬ ‫است‪ .‬جواد شمقدری هم در یک اقدام بی سابقه به سرمقاله‬ ‫حسین شریعتمداری پاسخ داد‪ .‬رئیس سازمان سینمایی در‬ ‫این نامه از پروژه الله و شخص اسداهلل نیک نژاد دفاع کرد و‬ ‫در بخش هایی از ان صراحتا خطاب به شریعتمداری نوشت‪:‬‬ ‫«اقای شریعتمداری به اطراف خود نگاه کنید که با چه کسانی‬ ‫در حمله به الله و اقای نیک نژاد همسنگر شده اید‪ ،‬ایا انان‬ ‫را می شناس��ید؟ ایا می دانید بعضی از این اف��راد تا مدت ها‬ ‫بعد از س��خنرانی رهبر معظم انقالب اسالمی در نماز جمعه‬ ‫در خصوص انتخابات ‪ ۸۸‬همچنان در کنار فتنه گران س��بز‬ ‫ایستاد ه بودند و شال سبز می پوشیدند‪».‬‬ ‫جواد شمقدری گرچه قبل از انتخابات ‪ 84‬هم اثاری را‬ ‫تولید کرده بود‪ ،‬اما فیلم موفق اش درباره محمود احمدی نژاد‬ ‫در انتخابات نهم ریاس��ت جمهوری و پیروزی نامزد مورد‬ ‫نظرش او را در راس س��ینمای ای��ران ق��رار داد‪ .‬او در این‬ ‫مدت به واس��طه برخی پروژه ها مثل فیلم«الل��ه» با انتقاد‬ ‫اصولگرایان مواجه شده ولی همواره سعی کرده که رابطه اش‬ ‫را با گذشته اش قطع نکند‪ .‬ایا او موفق بوده است؟ ‪g‬‬ ‫حمایت شمقدری و سجادپور از‬ ‫سینمای ساده پسند با عقل جور درنمیاید‬ ‫یک�ی از ش�عارهای اق�ای ش�مقدری هن�گام‬ ‫ورودشان به دفتر معاون سینمایی وزارت ارشاد‪،‬‬ ‫فراهم کردن امکان اکران بین المللی بخش�ی از‬ ‫فیلم های سینمای ایران بود‪ .‬اما این امکان هنوز‬ ‫عملی نشده است‪.‬‬ ‫‪ l‬در شورایعالی سینما دستور ساخت فیلم های فاخر‬ ‫که قابلیت عرضه بین المللی داش��ته باشند‪ ،‬داده شد‪ .‬سابق‬ ‫بر این ش��اید به اکران فیلم ها در خارج از کشور اصال فکر‬ ‫نمی کردیم و تنها معدود فیلم های جشنواره ای که نوعا هم‬ ‫مغایر با اهداف کالن نظام بودند‪ ،‬با مقاصد خاصی توس��ط‬ ‫مدیران جش��نواره ها اکران محدود می ش��دند‪ ،‬اما اکنون‬ ‫پیگیری جدی ای می شود که ما فیلم هایی در حد استاندارد‬ ‫از نظر کارگردانی و هنری داشته باشیم تا بتوانیم در صحنه‬ ‫اکران بین المللی حضور پیدا کنیم‪.‬‬ ‫به همین دلیل هم ساخت حداقل ‪ 10‬فیلم فاخر قابل‬ ‫عرضه بین المللی در طول سال تصویب شد‪ .‬شاید ما بسیار‬ ‫کمتر ش��اهد این گونه کاره��ا در دوره ها قب��ل بوده ایم اما‬ ‫در دوره جدی��د این امر به ش��کل جدی و مس��تمر در حال‬ ‫پیگیری است‪.‬‬ ‫س�اخت فیلم توس�ط چه اف�رادی؟ وقت�ی خبر‬ ‫ساخت یک فیلم فاخر (یا حتی غیر فاخر) منتشر‬ ‫می ش�ود‪ ،‬برخی یا اشکالی به س�ابقه کارگردان‬ ‫می گیرند یا کم تجربگی اش یا‪ ....‬به عبارت دیگر‬ ‫می خواهم بگویم در دوره اقای ش�مقدری ما باز‬ ‫‪65‬‬ ‫جمال شورجه‬ ‫همواره یکی از‬ ‫چهره های ارزشی‬ ‫سینمای ایران‬ ‫شناخته شده‬ ‫است‪ ،‬از دوره‬ ‫اصالحات تا زمانی‬ ‫که در اعتراض‪ ،‬از‬ ‫حضور در جلسات‬ ‫شورایعالی سینما‬ ‫سر باز زد‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫هم نتوانس�تیم فیلمساز ش�اخص که با ایشان‬ ‫همسو باشد را به شکل جدی وارد سینما کنیم‪.‬‬ ‫‪ l‬در هر ص��ورت فیلم های این س��ینما را همان‬ ‫س��ینماگرانی که وجود داش��تند‪ ،‬می س��ازند‪ .‬نباید خیلی‬ ‫اغراق شده انتظار داشته باشیم‪ ،‬وقتی اقای شمقدری امد‬ ‫یکسری َملَک از اسمان بیایند و فیلم بسازند‪ .‬مدیریت ها‬ ‫وظیفه اسان سازی و رفع موانع فیلمسازی را بر عهده دارند‬ ‫تا فیلمس��ازان راحت تر اثرش��ان را تولید کنند‪ ،‬اما در هر‬ ‫صورت این فیلمسازان همان هایی هستند که در دوره های‬ ‫قبل هم بودند‪.‬‬ ‫یعنی در تربیت فیلمساز مشکل داشتیم؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ .‬متاس��فانه م��ا در ای��ن بخ��ش دچ��ار‬ ‫نقصان های��ی ب��وده و هس��تیم‪ .‬م��ا در ای��ن ‪ 30‬س��اله‬ ‫نتوانس��ته ایم ی��ک جری��ان فک��ری منطب��ق ب��ا‬ ‫اه��داف کالن نظ��ام مق��دس جمه��وری اس�لامی‬ ‫در حوزه س��ینما تربیت کنیم تا سکان دار بخش عمده ای‬ ‫از تولید فیلم ها باشد‪ .‬البته این نقص تنها به وزارت ارشاد‬ ‫باز نمی گردد‪ ،‬چرا که ش��اید وزارت ارش��اد خیلی امکان‬ ‫پرورش نیرو نداش��ته باشد‪ .‬هرچند س��ازمان هایی مانند‬ ‫انجمن س��ینمای جوان در پرورش نیرو فعالیت می کنند‪،‬‬ ‫اما تنها اغ��از کار را برعه��ده دارد‪ .‬در واقع اصل موضوع‬ ‫پرورش نیرو را باید در اموزش عالی‪ ،‬حوزه هنری سازمان‬ ‫تبلیغات اسالمی که امکانات زیاد اموزشی مانند دانشکده‬ ‫سوره را در اختیار دارد‪ ،‬دانشکده صدا و سیما و‪ ...‬جست وجو‬ ‫کرد‪ .‬نیروه��ا باید در چنی��ن فضاهایی تربیت ش��ود‪ .‬در‬ ‫این میان‪ ،‬اموزش��گاه های س��ینمایی که مجوز خود را از‬ ‫وزارت ارش��اد دریافت می کنند هم می توانند موثر باشند‬ ‫اما در چنین اموزش��گاه هایی دانش��جو نمی تواند از نظر‬ ‫اکادمیک ام��وزش الزم را ببین��د‪ .‬در هر ص��ورت ما به‬ ‫علل مختلف نتوانس��ته ایم به تعداد الزم نیروهای همسو‬ ‫‪66‬‬ ‫و همفکر با ش��مقدری در این سه س��اله تربیت کنیم‪ .‬البته‬ ‫یک دوره سه س��اله خیلی کوتاه اس��ت که بخواهیم افراد‬ ‫هم تربیت ش��وند و هم اثار قابل قبولی ارائ��ه کنند‪.‬اکنون‬ ‫همان فیلمس��ازانی که در دوره های قبل از اقای شمقدری‬ ‫هم حضور داش��تند‪ ،‬ح��دود ‪ 70‬درصد اثار س��ینمای ما را‬ ‫سر و شکل می دهند‪.‬‬ ‫باور برخی بر این بود که حضور اقای ش�مقدری‬ ‫در راس هرم مدیریت س�ینمایی کش�ور باعث‬ ‫می ش�ود س�ینمای ما کامال به س�مت فیلم های‬ ‫ارزشی برود و حتی گاهی برخی از این هم جلوتر‬ ‫می رفتند و ب�رای این�ده تولید فیلم های�ی جز با‬ ‫مضمون ارزشی ابراز نگرانی می کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬من نمی گوی��م باید همه اث��ار ما دینی‪،‬‬ ‫اعتقادی و معنوی باشد‪ ،‬بلکه باید بیش از نیمی از فیلم های‬ ‫سینمایی ما با اهداف کالن نظام همسو و همگرا باشند‪ ،‬در‬ ‫حالی که امروز این طور نیست‪ .‬چون فیلمساز‪ ،‬تهیه کننده و‬ ‫نویسنده ای که عمیقا این باور را احساس کند‪ ،‬کمتر داریم‪.‬‬ ‫االن بخش عمده ای از فیلم های ما تجاری هستند‪.‬‬ ‫تجاری بودنش اشکال دارد یا عمده بودنش؟‬ ‫‪ l‬عمده بودنش‪ .‬من ساخت اینگونه فیلم ها را تقبیح‬ ‫نمی کنم‪ ،‬چرا که این فیلم ها متعلق به سینمای بدنه هستند‪.‬‬ ‫همانطور که در مطبوعات روزنامه ها و مجالت عامه پسند‬ ‫وجود دارد‪ ،‬طبیعتا در س��ینما هم باید فیلم های عامه پسند‬ ‫وجود داشته باش��د‪ ،‬اما اکنون تعداد انها زیاد است‪ .‬البته اگر‬ ‫ما بتوانیم همین سینمای عامه پسند را هم به سمتی هدایت‬ ‫کنیم که در انتهایش دارای پیام مثبت و خوبی باشد‪ ،‬باز هم‬ ‫چند قدم رو به جلو برداشته ایم‪.‬در کل استنباط من نسبت به‬ ‫دوران مدیریت اقای ش��مقدری مثبت است و فکر می کنم‬ ‫در دوران ایش��ان گام های بلندی در جهت رش��د و تعالی‬ ‫سینما برداشته شده که قابل تقدیر و توجه است‪ .‬هر چند در‬ ‫ماه های اخیر‪ ،‬س��ینما با معضالتی روبه رو بوده که انها هم‬ ‫علل مختلفی داش��تند و باید در مجال دیگر مفصل درباره‬ ‫انها صحبت کرد‪ ،‬اما بخشی از این معضل ها به همان مثلث‬ ‫کارگردان‪ ،‬تهیه کننده و نویسنده باز می گردد که بعضا همان‬ ‫سینماگران سال های دور ما هستند و متاسفانه از سوی نظام‬ ‫هم وسایلی فراهم نشده که این سینماگران بتوانند چند پله‬ ‫از نظر فکری‪ ،‬دانشی‪ ،‬بصیرت‪ ،‬علم و اگاهی باالتر بروند‪.‬‬ ‫بنابراین ما نه تنها نتوانستیم نیروهای جدید مطابق با‬ ‫اهداف کالن نظام جمهوری اسالمی تربیت کنیم‪ ،‬بلکه از‬ ‫هدایت غیر مستقیم س��ینماگران با سابقه هم غافل ماندیم‪.‬‬ ‫شاید بخشی از مش��کالت اخیر امسال سینمای ما ناشی از‬ ‫این امر باشد و همین موضوع بهانه ای را دست برخی افراد‬ ‫و نهاد ها داد که شاید حق داشتند و شاید هم حق نداشتند‪.‬‬ ‫یکی از مش�کالتی ک�ه در دوران مدیریت اقای‬ ‫شمقدری دیده می ش�د‪ ،‬حواشی بسیار پیرامون‬ ‫فعالیت های ش�ان بود‪ .‬به عنوان مثال برای اغاز‬ ‫به کار شورایعالی سینما و سازمان سینمایی که‬ ‫به عنوان ش�اخصه های دوران مدیریت ایشان‬ ‫ذکر کردی�د‪ ،‬برخورد های بس�یار متفاوتی دیده‬ ‫می ش�د‪ .‬ش�اید همین امر سبب ش�ده برخی از‬ ‫س�ینماگران معتقد باشند حواش�ی باعث کندی‬ ‫فعالیت های این دو نهاد تاسیس شده؟‬ ‫‪ l‬همان طور که خودتان اشاره کردید‪ ،‬اینها حواشی‬ ‫است‪ .‬بخش��ی از این حواشی کاذب است‪ .‬ش��اید برخی از‬ ‫افرادی که مدیریت اقای شمقدری را قبول و دوست ندارند‬ ‫این حواشی را دامن زدند و می زنند و مسائل را غلو می کنند‬ ‫تا ایشان و مدیرانش نتوانند به اهداف مدنظرشان برسند‪ .‬به‬ ‫نظرم این حواشی مقطعی و فصلی هستند و اقای شمقدری‬ ‫نباید خودش را خیلی درگیرش��ان می کرد و کند‪ .‬شاید اگر‬ ‫ایشان‪ ،‬روابط عمومی قوی ای داش��تند‪ ،‬می توانست همه‬ ‫به فیلم های غیر ارزش�ی پیش�ی می گیرد‪ .‬اما در‬ ‫این چند وقت‪ ،‬اعتراض جدی به ایش�ان شد که‬ ‫فیلم های غیر ارزش�ی بیش از فیلم های ارزشی‬ ‫تولید می شود‪.‬‬ ‫‪ l‬من این امار را قبول ندارم‪ .‬البته این بس��تگی به‬ ‫اس��تنباط از فیلم های ارزش��ی هم دارد‪ ،‬مثال حوزه هنری‬ ‫هم «کاله قرمزی» را ارزش��ی می داند و ه��م فیلم اقای‬ ‫مجیدی را ‪.‬‬ ‫فیل�م ارزش�ی مانن�د برخ�ی فیلم ه�ای اق�ای‬ ‫حاتمی کی�ا ی�ا مثلا «نف�وذی» ک�ه ش�ما‬ ‫تهیه کننده اش بودید‪...‬‬ ‫‪« l‬نفوذی» هم در دوران مدیریت جدید س��اخته‬ ‫شد‪ .‬در این سال ها هم از این دست فیلم های ارزشی مانند‬ ‫سال های قبل داشتیم‪ .‬شاید انتظار بر این بود که تعدادشان‬ ‫بیشتر ش��ود‪ ،‬اما اگر به لحاظ امار و ارقام بخواهیم مقایسه‬ ‫کنیم‪ ،‬فکر می کنم تعداد تولید فیلم های ارزش��ی نسبت به‬ ‫دوره های قبل کمتر نشده که شاید بیشتر هم شده باشد‪.‬‬ ‫ش�اید رش�د فیلم های س�ینمای بدنه و تجاری‬ ‫باعث می ش�ود که فیلم های ارزش�ی کمتر دیده‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫برگردیم ب�ه همان بح�ث تولید فیل�م‪ .‬همانطور‬ ‫که گفت�م خیلی ها فک�ر می کردند ک�ه در دوران‬ ‫اقای ش�مقدری که س�بقه اش به هیات اسالمی‬ ‫هنرمندان باز می گردد‪ ،‬فیلم های ارزش�ی نسبت‬ ‫‪ l‬این نوع فیلم ها قبال هم س��اخته می شد‪ .‬مگر ما‬ ‫عشق های مثلثی و‪ ...‬را در س��ال های قبل نداشتیم؟ اینکه‬ ‫امسال این موضوع را بزرگ می کنند به نظرم کمی مربوط‬ ‫به حرکت های سیاسی است‪ .‬در هر صورت اکنون سال اخر‬ ‫دوره اقای احمدی نژاد اس��ت‪ ،‬یعنی فعالیت های سیاس��ی‬ ‫در بحث های فرهنگی هم س��ایه انداخته است‪ .‬اگر ما امار‬ ‫فیلم های تولید شده در دوره های قبل را نگاه کنیم‪ ،‬می بینیم‬ ‫از این دست کار ها وجود داشته است‪ .‬البته باید این فیلم ها‬ ‫را بررسی و تحلیل کرد‪ .‬مثال ترویج تعدد زوجات باید تقبیح‬ ‫شود‪ ،‬نه اصل وجودی موضوع‪ .‬به هر جهت فکر می کنم این‬ ‫دست اماری که امسال توسط برخی پررنگ و به جریانات‬ ‫و حرکات ضد فرهنگی هم منتج ش��د‪ ،‬بخشی اش سیاسی‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬در زمینه شورایعالی س��ینما مشکلی داشتیم که‬ ‫باعث شد نتوانیم به بس��یاری از مصوبات شورایعالی دست‬ ‫پیدا کنیم و این مش��کل مربوط به تحریم ها بود‪ .‬کشور ما‬ ‫حدودا دو سال اس��ت که با تحریم های جدی روبه رو شده‬ ‫و مش��کل بودجه به لح��اظ تحریم ها خیلی جدی اس��ت‪.‬‬ ‫ش��اید دولت انطور که باید نمی تواند این را اعالم کند‪ ،‬اما‬ ‫این دولت توانس��ته کش��ور را با این تحریم های س��نگین‬ ‫و بی س��ابقه جلو ببرد‪ .‬دولت به ش��کلی جامع��ه و نظام را‬ ‫حرکت می دهد که تحریم ها خیلی به چش��م نیاید و مردم‬ ‫احس��اس انچنانی نکنند‪ .‬به نظر من واقعا ای��ن هنر مقام‬ ‫معظم رهبری و دولت اس��ت که در این ش��رایط‪ ،‬کشور را‬ ‫س��رپا و مطالبه گر در حقوق حق��ه خود نگه داش��ته اند‪.‬اما‬ ‫به هر صورت‪ ،‬یکی از مشکالتی که فراروی اجرایی شدن‬ ‫مصوبات شورایعالی سینما بوده‪ ،‬همین مشکالت ناشی از‬ ‫تحریم هاس��ت که االن هم ادامه دارد‪ .‬البته باید اشاره کنم‬ ‫که ش��ورایعالی کارهای کالنی در جهت رفاه سینماگران‬ ‫انجام داده اس��ت که به عنوان مثال می توان از اختصاص‬ ‫دو ه��زار واحد مس��کونی در پروژه مس��کن مه��ر یا حل‬ ‫مشکل مالیات سینماگران اشاره کرد‪ .‬در کل شورای عالی‬ ‫توانست اندک توجهی به س��ینماگران کند تا جایی که در‬ ‫خبرها خواندم برخی صنوف دیگر معترض ش��ده بودند که‬ ‫چرا باید اینقدر به سینمایی ها توجه شود‪.‬‬ ‫ب�ا ای�ن توصی�ف چ�ه اتفاق�ی می افت�د ک�ه در‬ ‫جشنواره فیلم فجر سال قبل با فیلم هایی روبه رو‬ ‫می ش�ویم ک�ه مضامین ش�ان هی�چ ارتباطی با‬ ‫اه�داف کالن نظ�ام‪ ،‬ارزش ها و‪ ...‬ن�دارد و حتی‬ ‫گاها ضد ارزش است؟ ش�ما بهتر از من می دانید‬ ‫که این تولیدات‪ ،‬بعضا موجب انتقادات شدیدی‬ ‫درب�اره سیاس�تگذاری های اقای ش�مقدری در‬ ‫حوزه سینما شد‪.‬‬ ‫اق�ای ش�ورجه! به عنوان پرس�ش پایان�ی اگر‬ ‫بخواهی�د مهمتری�ن نقط�ه ق�وت و مهمتری�ن‬ ‫نقطه ضعف اقای ش�مقدری در دوران مدیریت‬ ‫سینمایی ایشان را نام ببرید به چه چیزی اشاره‬ ‫می کنید؟‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫حواشی را پاسخگو باشد و مدیران را درگیر حواشی نمی کرد‪.‬‬ ‫در زمینه ش�ورایعالی س�ینما چطور؟ بسیاری از‬ ‫مصوبات کلیدی این ش�ورا هنوز مجال اجرا پیدا‬ ‫نکرده اند‪.‬‬ ‫‪ l‬فیلم هایی ک��ه در س��ینمای بدنه هم س��اخته‬ ‫می شوند‪ ،‬درس��ت اس��ت که برای عام جامعه و با رویکرد‬ ‫س��رگرمی تولید خواهند ش��د‪ ،‬اما اگر در همان ها هم دقت‬ ‫کنید‪ ،‬می بینید تهیه کننده و کارگردان خیلی سعی دارند در‬ ‫قالب یک کار سرگرم کننده پیامی هم به مخاطب بدهند‪.‬‬ ‫مثال اقای فرح بخش که فیل��م تجاری تهیه می کرد‪،‬‬ ‫می ای��د و در اولین تجربه ه��ای کارگردان��ی اش یک کار‬ ‫نیمه سیاس��ی می س��ازد‪ .‬یعنی عقبه «زندگی خصوصی»‬ ‫یک کار سیاسی است‪ .‬شاید بخش��ی از جبهه گیری ها هم‬ ‫به دلیل همین سیاس��ی بودن فیلم بود‪ .‬یا مثال اقای سعید‬ ‫سهیلی فیلمس��ازی اس��ت که کارهای سیاسی می کرده و‬ ‫می کند‪ .‬ایشان یک فضای نقد اجتماعی تندی را در مضمون‬ ‫فیلمش ق��رار می دهد که جامعه را نس��بت به مش��کالت‪،‬‬ ‫دروغ پردازی ه��ا و کاله برداری های��ی که با لب��اس قانون‬ ‫انجام می شود‪ ،‬انذار دهد که البته شاهد نمونه این اتفاقات‬ ‫در روز نامه ها هم هستیم‪ .‬این نوع سینما هم سینمایی است‬ ‫که پیام‪ ،‬مخاطب و فروش خاص خودش را دارد و در عین‬ ‫حال حرفی هم ب��رای گفتن دارد‪ .‬اگ��ر بخواهم صحبتم را‬ ‫با مث��ال دیگری تکمیل کن��م می توانم از فیلم س��ینمایی‬ ‫«کاله قرمزی و بچه ننه» که این روز ها فروش خوبی دارد‪،‬‬ ‫نام ببرم‪ .‬اکن��ون عامه مردم از این فیلم اس��تقبال می کنند‬ ‫و ش��ما می بینید در فضای کودکانه فیلم پی��ام اجتماعی و‬ ‫اخالقی پس��ندیده ای منتقل می ش��ود‪ .‬بنابراین سینمای‬ ‫بدنه و تجاری به این معنی نیست که هیچ پیامی را منتقل‬ ‫نکند‪ ،‬اما در کل اکنون فیلم های ارزشی با مضامین دینی‪،‬‬ ‫اعتقادی‪ ،‬دفاع مقدسی و‪ ...‬ساخته می شوند که حتی برخی‬ ‫از انها جزو پروژه های فاخر هس��تند‪ .‬به عالوه اینکه عقبه‬ ‫اقای شمقدری‪ ،‬سجادپور و تیم مدیریتی که ایشان داشتند‬ ‫و دارند اصال این اجازه را به انها نمی دهد که بخواهند خدای‬ ‫نکرده به سمت س��ینمای مبتذل و ساده پسند بروند‪ .‬اصال‬ ‫نگاه شان این تیپی نیست‪ .‬یعنی ما نمی توانیم باور کنیم که‬ ‫مثال اقای شمقدری یا سجادپور از سینمای مبتذل با تعبیر‬ ‫بدش (نه تعبیر کلیشه ای) حمایت کنند‪ .‬اصال با عقل جور‬ ‫در نمی اید‪ ،‬مگر اینکه احس��اس کنیم این دو نفر را جادو و‬ ‫جمبل شان کرده اند!‬ ‫‪ l‬نقاط قوت که اش��اره ش��د‪ ،‬اما ش��اخصه اصلی‬ ‫و مثب��ت اقای ش��مقدری و مدیران ش��ان‪ ،‬والیت مداری‪،‬‬ ‫والیت پذیری و ارزش مداری انها بوده اس��ت‪ .‬نقطه ضعف‬ ‫هم اگر بخواهم بگویم باید اول از خودم ایراد بگیرم‪ ،‬چون‬ ‫خودم خیلی اشکال دارم‪ .‬اما اگر بخواهم کاستی ها را بگویم‪،‬‬ ‫به نظرم کاستی اصلی کم ش��دن امکان ساخت فیلم های‬ ‫فاخر بوده که ان هم به دلیل مسائل مالی کل کشور ایجاد‬ ‫شده است‪ .‬این کاستی که به دلیل فشار های تحمیلی ایجاد‬ ‫شده‪ ،‬حرکت قطار سازمان س��ینمایی را کند کرده است‪ .‬ما‬ ‫اگر بخواهیم با این ظرفیت های مال��ی پیش برویم‪ ،‬خیلی‬ ‫کند به مقصد خواهیم رسید‪g .‬‬ ‫عقبه اقایشمقدری‪،‬سجادپور و تیم مدیریتی که ایشان‬ ‫داشتند و دارند اصال این اجازه را به انها نمی دهد که بخواهند‬ ‫خدای نکرده به سمت سینمای مبتذل و ساده پسند بروند‪ .‬اصال‬ ‫نگاه شاناینتیپینیست‪.‬یعنیمانمی توانیمباورکنیمکهمثال‬ ‫اقایشمقدرییاسجادپورازسینمایمبتذلباتعبیربدش‬ ‫حمایتکنند‪.‬اصالباعقلجوردر نمی اید‪،‬مگراینکهاحساس‬ ‫کنیم این دو نفر را جادو و جمبل شان کرده اند!‬ ‫‪67‬‬ ‫همه مردان مشاور رئیسجمهور‬ ‫کابینه جواد شمقدری چه کسانی بودند؟‬ ‫‪3‬‬ ‫این تقریبا یک عرف رایج اس��ت که ه��ر مدیری که‬ ‫در سمتی منصوب می ش��ود مدیران زیردست خود را تغییر‬ ‫داده و از طی��ف نزدی��ک فکری خویش برای س��مت های‬ ‫مرتبط استفاده کند اما شمقدری را مدیری می توان دانست‬ ‫که بیش��تر مدیران زیردس��ت او عالوه ب��ر نزدیکی فکری‬ ‫دوستی های قدیمی هم با او داشته اند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫علیرض�ا س�جادپورکه به عنوان مدی��راداره کل‬ ‫نظارت و ارزشیابی معاون سینمایی وزارت ارشاد از روزهای‬ ‫ابت��دای مدیریت ش��مقدری بر س��ینما در کن��ار او حضور‬ ‫داش��ته و دارد را ش��اید بتوان مهم ترین مدیر زیر مجموعه‬ ‫جواد شمقدری دانست‪ .‬سیدعلیرضا سجادپور متولد ‪1339‬‬ ‫تهران‪ ،‬فارغ التحصیل مهندسی عمران از دانشگاه امیرکبیر‬ ‫و سینما با گرایش فیلمنامه نویسی از دانشگاه هنر است‪ .‬وی‬ ‫فعالیت سینمایی را س��ال ‪ 1363‬با تهیهکنندگی و نگارش‬ ‫فیلمنامه «سرباز کوچک» اغازکرد‪.‬‬ ‫از فعالیت های او می توان به مدیریت واحد سناریوی‬ ‫حوزه هنری س��ازمان تبلیغات اس�لامی (‪،)1370-1366‬‬ ‫مدیر کل مرکز گسترش سینمای مس��تند و تجربی وزارت‬ ‫فرهنگ و ارشاد اس�لامی (‪ ،)1376-1374‬مدیریت طرح‬ ‫و برنامه سیمای شاهد (‪ ،)1372-1370‬تهیه کنندگی فیلم‬ ‫سینمایی و س��ریال های تلویزیونی‪ ،‬مدیر کل اداره فیلم و‬ ‫تلویزیون س��ازمان فرهنگی ‪ -‬هنری ش��هرداری تهران‪،‬‬ ‫مدیر فرهنگسرای هنر (ارسباران) و موسس و مدیر اجرایی‬ ‫هیات اسالمی هنرمندان اشاره کرد‪.‬‬ ‫نزدیک��ی س��جادپور و ش��مقدری ب��ه پی��ش از‬ ‫همکاری شان در وزارت ارشاد و به هیات اسالمی هنرمندان‬ ‫برمی گردد‪.‬‬ ‫س��جادپور از جمله مدیران نزدیک به جواد شمقدری‬ ‫است که ش��اید بتوان گفت در برخی موارد جانشین او هم‬ ‫هست‪ .‬خصوصا در اظهارنظرها درباره مسائل جاری سینما‬ ‫که گاها جواد ش��مقدری درب��اره انه��ا اظهارنظر نمی کند‬ ‫ولی س��جادپور کمتر پیش می اید ک��ه تمایلی به گفت وگو‬ ‫نداشته باشد‪.‬‬ ‫از جمل��ه حاش��یه های مه��م دوران حض��ور‬ ‫س��جادپور به عن��وان مدی��ری ک��ه ه��م پروانه س��اخت‬ ‫و نمای��ش فیلم ه��ای س��ینمای ای��ران ب��ا مدیری��ت‬ ‫او داده ش��د ع��دم حض��ور و غیب��ت چن��د روز ه اش‬ ‫در وزارت ارشاد بود‪.‬‬ ‫سجادپور در مقطعی که برخی س��ینماگران از جمله‬ ‫پگاه اهنگرانی در زندان اوین بازداش��ت ش��ده بودند‪ ،‬چند‬ ‫روزی در محل کارش حاض��ر نبود و ش��ایعه هایی درباره‬ ‫عدم حضور او مطرح شد‪ ،‬اما پس از چند روز در مصاحبه ای‬ ‫اعالم کرد که برای پیگیری مشکالت سینماگران به زندان‬ ‫اوین رفته بود‪.‬‬ ‫این مدیر سینمایی نزدیک به جواد شمقدری به تازگی‬ ‫در چ��ارت جدید س��ازمان س��ینمایی عنوان مع��اون امور‬ ‫فعالیت های سینمایی و سمعی و بصری را گرفته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫سید احمد میرعالیی؛او مدیرعامل بنیاد سینمایی‬ ‫فارابی ـ در دوران مدیریت جواد ش��مقدری اس��ت‪ .‬متولد‬ ‫‪ 1338‬دارای دیپل��م عل��وم تجربی اس��ت‪ .‬فعالیت هنری‬ ‫خود را با بازیگری‪ ،‬نویس��ندگی و کارگردانی تئاتر و فعالیت‬ ‫س��ینمایی خود با بازی در فیلم «پرچمدار» اغ��از کرد و از‬ ‫‪68‬‬ ‫دیگ��ر فعالیت های او در زمینه فیلمس��ازی‪ ،‬منش��ی گری‬ ‫صحنه‪ ،‬گویندگی فیلم‪ ،‬دس��تیاری کارگ��ردان و مدیریت‬ ‫تولید بوده است‪.‬‬ ‫میرعالیی ک��ه مدیر تولید فیلم «بر بال فرش��تگان»‬ ‫جوادشمقدری در سال ها قبل بوده است‪ ،‬در دوران مدیریت‬ ‫جواد شمقدری پس��ت مدیرعاملی بنیاد سینمایی فارابی را‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫جواد شمقدری برخالف سایر معاونان پیشین سینمایی‬ ‫وزارت ارش��اد از زمان حضورش در وزارت ارش��اد برگزاری‬ ‫جشنواره فیلم فجر را از فارابی و مدیریت ان خارج کرد و به‬ ‫مدیرانی خارج از حوزه مدیریت بنیاد سینمایی فارابی داد‪.‬‬ ‫این موضوع در مقاطعی باعث دلگی��ری مدیرعامل‬ ‫فارابی ش��ده اس��ت‪ ،‬اما او هیچ گاه صراحتا این دلگیری را‬ ‫اعالم نکرده است‪ .‬اما انچه اخیرا کامال واضح و اشکار اتفاق‬ ‫افتاد این بود که پس از حکم شمقدری به میرعالیی برای‬ ‫دبیری جش��نواره فیلم کودک‪ ،‬بالفاصل��ه او به محمدرضا‬ ‫عباسیان ـ مدیرعامل موسسه رسانه های تصویری ـ برای‬ ‫دبیر جشنواره فیلم فجر حکم داد‪.‬‬ ‫پس از انتشار این احکام بیش از دو هفته هیچ صحبتی‬ ‫درباره چگونگی و تاریخ دقیق برگزاری جشنواره کودک از‬ ‫سوی میرعالیی و بنیاد سینمایی فارابی مطرح نشد و حتی‬ ‫شایعاتی پیچید که میرعالیی استعفا داده است‪ ،‬اما سرانجام‬ ‫سکوت میرعالیی شکس��ت و او خبرهای اولیه چگونگی‬ ‫برگزاری جشنواره فیلم کودک را اعالم کرد‪.‬‬ ‫او سکوتش را بدون اینکه از حاشیه ها صحبتی بکند‪،‬‬ ‫شکست‪ .‬اما انچه ش��نیده می ش��ود حکایت از ان دارد که‬ ‫میرعالیی فعال قبول کرده است که جشنواره فیلم کودک را‬ ‫برگزار کند و پس از ان در حالی که احتماال اخرین ماه های‬ ‫مدیریت شمقدری بر سینماست‪ ،‬از مدیریت بنیاد سینمایی‬ ‫فارابی کناره گیری کند‪.‬‬ ‫اخت�لاف مدیری��ت میرعالیی و ش��مقدری فقط به‬ ‫دبیری جشنواره فیلم فجر خالصه نمی شود‪ .‬پس از برگزاری‬ ‫جشنواره فیلم فجر سال گذشته‪ ،‬میرعالیی در مراسم تقدیر‬ ‫از دست اندرکاران جش��نواره فجر در س��خنانی صراحتا از‬ ‫بی توجهی جش��نواره فیلم فجر به تولیدات بنیاد سینمایی‬ ‫فارابی به خصوص فیلم «ملکه» انتقاد کرد‪.‬‬ ‫هاش�م میرزاخان�ی؛ مدیرعامل انجمن سینمای‬ ‫جوان ایران در دوران مدیریت ش��مقدری بر سینماس��ت‪،‬‬ ‫البته او از جمله مدیرانی است که تقریبا با تاخیر معرفی شد‪.‬‬ ‫پی��ش از میرزاخانی‪ ،‬ناصر باکی��ده از دوران مدیریت‬ ‫جعفری جلوه به عنوان مدیرعامل انجمن س��ینمای جوان‬ ‫چن��د ماهی را ه��م مدیری��ت کرد‪ ،‬اما س��رانجام هاش��م‬ ‫میرزاخانی برای مدیریت بر انجمن س��ینمای جوان حکم‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫او از جمل��ه مدیران نزدیک به ش��مقدری اس��ت که‬ ‫عالوه بر مدیریت انجمن سینمای جوان‪ ،‬دو سال قبل حکم‬ ‫قائم مقام دبیری جشنواره فیلم فجر را هم گرفت‪.‬‬ ‫هاشم میرزاخانی متولد ‪ 1356‬است‪.‬‬ ‫تحصیالت��ش ان ط��ور ک��ه در بیوگرافی ه��ا ام��ده‬ ‫کارشناس��ی تولید س��یما و گرایش کارگردانی از دانشکده‬ ‫صدا و سیماست‪.‬‬ ‫تهیه کنندگی و کارگردانی چندین مجموعه تلویزیونی‬ ‫از جمله نجوا‪ ،‬دور و نزدیک‪ ،‬دست اورد‪ ،‬چندین فیلم مستند‬ ‫اجتماعی‪ -‬سیاسی و فیلم های کوتاهی چون عتیقه‪ ،‬رمان و‬ ‫قاب را در کارنامه خود دارد‪ .‬همچنین تهیه کننده و کارگردان‬ ‫شبکه اول‪ ،‬س��وم و سیما فیلم‪ ،‬مش��اوره فیلمنامه و تدوین‬ ‫چندین فیلم مستند بلند را در کارنامه اش دارد‪.‬‬ ‫میرزاخانی‪ ،‬عضو شورای فیلمنامه موسسه رسانه های‬ ‫تصویری‪ ،‬عضو ش��ورای براورد فیلم های نمایش خانگی‬ ‫دیجیتال‪ ،‬رئیس س��تاد ش��ورای تولید مناطق هشت گانه‬ ‫کشور و دبیر بخش فیلم جشنواره ملی حضرت علی اکبر(ع)‬ ‫را برعهده داشته است‪.‬‬ ‫فعال کردن دفاتر شهرس��تان های انجمن س��ینمای‬ ‫جوان از جمل��ه فعالیت های موث��رش در دوران مدیریتش‬ ‫است‪ ،‬اما بحث چگونگی دادن امکانات به فیلمسازان جوان‬ ‫و شرایط رشد استعدادهای جوان از جمله مباحثی است که‬ ‫نه تنها در ای��ن دوره‪ ،‬در دوره های قبل��ی هم جای بحث و‬ ‫بررسی دارد‪.‬‬ ‫شفیع اقامحمدیان؛ او مدیرعامل مرکز گسترش‬ ‫س��ینمای مس��تند و تجربی هم از جمله مدیرانی بود که با‬ ‫تاخیر معرفی شد‪.‬‬ ‫در اغاز مدیریت جواد ش��مقدری بر س��ینما‪ ،‬محمد‬ ‫افریده از مدیران دوره جعفری جلوه چند ماهی همچنان به‬ ‫عنوان مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی‬ ‫باقی ماند اما ب��ا برگزار کردن جش��نواره س��ینما حقیقت‪،‬‬ ‫دوره مدیریت افریده هم به پایان رس��ید و س��پس ش��فیع‬ ‫اقامحمدیان حکم گرفت‪.‬‬ ‫شفیع اقامحمدیان متولد ‪ 1338‬اردبیل است و انطور‬ ‫جواد شمقدری برخالف سایر معاونان پیشین سینمایی‬ ‫وزارت ارشاد از زمان حضورش در وزارت ارشاد برگزاری‬ ‫جشنواره فیلم فجر را از فارابی و مدیریت ان خارج کرد و به‬ ‫مدیرانی خارج از حوزه مدیریت بنیاد سینمایی فارابی داد‪.‬‬ ‫این موضوع در مقاطعی باعث دلگیری مدیرعامل فارابی شده‬ ‫است‪ ،‬اما او هیچ گاه صراحتا این دلگیری را اعالم نکرده است‬ ‫که در بیوگرافی اش امده فارغ التحصیل کارگردانی سینما و‬ ‫تئاتر از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است‪.‬‬ ‫وی فعالیت هن��ری را از س��ال ‪ 1361‬ب��ا همکاری‬ ‫در تلویزیون اغاز کرد و تعدادی فیلم کوتاه و خبری ساخت‪.‬‬ ‫اقامحمدیان سال ‪ 1367‬فعالیتش را در حوزه هنری‬ ‫سازمان تبلیغات اسالمی ادامه داد و دفتر تولید «بصیر فیلم»‬ ‫را تاسیس کرد‪ ،‬نخستین تجربه سینمایی او کارگردانی فیلم‬ ‫«راننده سفیر» در سال ‪ 1372‬بود‪.‬‬ ‫اقامحمدیان یکی از مدیران کم حاشیه شمقدری است‪،‬‬ ‫ولی از س��وی مستندس��ازان در مقاطع مختلف مورد انتقاد‬ ‫قرار گرفته بسیاری از مستندس��ازان در اظهارنظرهایشان‬ ‫مط��رح می کنند که بس��یاری از مستندس��ازان حرفه ای و‬ ‫پیشکس��وت در این دوره کمتر توانس��تند با حمایت مرکز‬ ‫گسترش فیلم بسازند‪.‬‬ ‫همچنی��ن در س��ال اول مدیری��ت اقامحمدی��ان‪،‬‬ ‫مستندسازان جشنواره سینما حقیقت را تحریم کردند‪ ،‬البته‬ ‫این تحریم سال بعد انچنان دوام نیاورد‪.‬‬ ‫محمدرضا عباس�یان؛ اوکه به عنوان مدیرعامل‬ ‫موسسه رسانه های تصویری در دوران مدیریت شمقدری‬ ‫بر سینما با تاخیر نس��بت به مدیران دیگر حکم گرفت‪ ،‬از‬ ‫جمله مدیران جوان این دوران است‪.‬‬ ‫او ب��ه تازگی پ��س از دبی��ری اولین جش��نواره فیلم‬ ‫ویدئویی تهران برای دبیری س��ی و یکمین جشنواره فیلم‬ ‫فجر هم حک��م گرفته اس��ت؛ دبیری که انتظ��ار می رفت‬ ‫دوباره از ان محمد خزاعی باشد‪ ،‬اما این بار قرعه گویا به نفع‬ ‫محمدرضا عباسیان رقم خورد‪.‬‬ ‫محمد خزاعی؛ در دوره مدیریت جواد ش��مقدری‬ ‫مدیران جدید‬ ‫ام��ا مدیرانی که ب��ه تازگی از جواد ش��مقدری حکم‬ ‫گرفتند‬ ‫ش��مقدری اواس��ط مرداد ماه مدیران چارت سازمان‬ ‫سینمایی را معرفی کرد‪.‬‬ ‫سیدعلیرضا سجادپور به عنوان معاون امور فعالیت های‬ ‫سینمایی و سمعی و بصری و جلیل عرفان منش به عنوان‬ ‫معاون امور اثار سینمایی و س��معی و بصری و سعید رجبی‬ ‫فروتن به عنوان مدیر کل حوزه ریاس��ت و روابط عمومی و‬ ‫امور بین الملل منصوب شدند‪.‬‬ ‫این اح��کام حکای��ت از ان دارد که دیگ��ر علیرضا‬ ‫سجادپور در سمت مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی فعالیت‬ ‫نمی کند‪.‬‬ ‫از ان جایی که این بخش زیر مجموعه ای از معاونت‬ ‫امور اثار است‪ ،‬جلیل عرفان منش این مسئولیت را به عهده‬ ‫خواهد داشت‪ .‬شوراهای پروانه ساخت و نمایش و همچنین‬ ‫امور نظارتی نیز زیرمجموعه معاونت اثار است‪.‬‬ ‫س��جادپور معاونت امور فعالیت های سینمایی شده‬ ‫که امور جش��نواره ها و همچنین موسس��ات تابعه سازمان‬ ‫سینمایی را برعهده دارد‪.‬‬ ‫دو مدیر معرفی شده سازمان سینمایی از مدیران قبلی‬ ‫ش��مقدری بودند‪ ،‬اما جلیل عرفان منش ک��ه متولد ‪1339‬‬ ‫شیراز است‪ ،‬مدیر جدید است‪.‬‬ ‫او فارغ التحصیل رشته تاریخ و مدیریت اموزشی است‬ ‫و دکترای پژوهش هنر دارد‪.‬‬ ‫عرفان منش تالیف و ن��گارش نمایش��نامه را هم در‬ ‫کارنامه کاری اش دارد‪.‬‬ ‫تالیف کتاب های همگام با امام رض��ا (ع) از مدینه تا‬ ‫مرو‪ ،‬کوروش و بازیابی هویت ملی‪ ،‬نامه شیراز‪ ،‬زندگینامه‬ ‫احمدبن موس��ی و‪ ...‬به انضمام نگارش فیلمنامه سینمایی‬ ‫روز موعود‪ ،‬سریال افتاب و زمین‪ ،‬مس��افر زمان‪ ،‬مستند‪-‬‬ ‫داس��تانی روایت انقالب‪ ،‬مجموعه های مس��تند سرزمین‬ ‫خاکس��تری و حدیث بیداری و انیمیشن سینمایی پابه پای‬ ‫افتاب‪ ،‬از جمله فعالیت های فرهنگی‪ -‬هنری اوست‪g .‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مدیران مقطعی شمقدری‬ ‫مهدی مسعودش�اهی؛ که هم ا کن��ون به عنوان‬ ‫یکی از اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم کودک‬ ‫فعال اس��ت‪ ،‬در روزهای اولیه مدیریت شمقدری به عنوان‬ ‫مدیر سازمان جشنواره های سینمای ایران حکم گرفت و دو‬ ‫سال هم دبیر جشنواره فیلم فجر بود‪ ،‬اما سال سوم فعالیتش‬ ‫بدون توجه به عنوان ریاست س��ازمان امور جشنواره ها به‬ ‫محمد خزاعی به عنوان اولین مدیر غیر دولتی سینما حکم‬ ‫داده شد‪.‬‬ ‫همچن��ان تکلیف س��ازمان امور جش��نواره ها که در‬ ‫ابتدای مدیریت ش��مقدری بر سینما مطرح شد‪،‬نامشخص‬ ‫است و گویا قرار است در سازمان سینمایی تعریف جدیدی‬ ‫شود‪.‬‬ ‫مهدی مسعود شاهی برخالف س��ایر مدیران دوران‬ ‫شمقدری از مدیران با س��ابقه عرصه فرهنگ و هنر کشور‬ ‫محس��وب می ش��ود که پیش از این به عن��وان مدیرعامل‬ ‫شرکت صبا‪ ،‬در حوزه انیمیشن‪ ،‬مدیرمرکز هنرهای نمایشی‪،‬‬ ‫مدیرعامل بنیاد رودکی و‪ ...‬بس��یاری دیگر از عرصه های‬ ‫مدیریتی و کارشناس��ی عرصه فرهنگ حضور فعال داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی همچنین از نخس��تین مدیران س��ینمایی کشور‬ ‫پس از انقالب اسالمی است و از موسس��ان و بنیانگذاران‬ ‫مرکز سینمای مستند و تجربی‪ ،‬بنیاد سینمایی فارابی و‪ ...‬در‬ ‫عرصه سینمای کشور به حساب می اید‪.‬‬ ‫شفیعاقامحمدیانیکیازمدیرانشمقدری‬ ‫بودهکهبه نظرمی رسدباروندذهنیاوچندان‬ ‫همخوانینداشته‪ ،‬اماهمچنانباقیماندهاست‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫سعید رجبی فروتن؛ مدیرکل دفتر همکاری های‬ ‫س��معی و بصری و نمایش های خانگ��ی وزارت فرهنگ‬ ‫و ارش��اد اس�لامی بود که به تازگی عنوان جدیدی از جواد‬ ‫شمقدری در سازمان سینمایی گرفته است‪.‬‬ ‫او از جمله مدیران صاحب نظر ش��مقدری بود که در‬ ‫بحث شبکه نمایش خانگی فعالیت های موثری داشته است‪.‬‬ ‫تنها یک بار از او حکم گرفت و ان هم حکم دبیری سی امین‬ ‫جشنواره فیلم فجر بود‪.‬‬ ‫خزاع��ی در مقطع��ی ک��ه پیش بین��ی می ش��د‪،‬‬ ‫س��ینماگران ب��ه خاط��ر برخ��ی سیاس��تگذار ی ها‬ ‫و رفتاره��ای مدی��ران س��ینمایی ب��ه جش��نواره‬ ‫فیل��م فج��ر نرون��د‪ ،‬گوی��ا ب��رای اش��تی فیلمس��ازان‬ ‫با جشنواره امد و تا حدودی هم این پروژه موفق بود ‪.‬‬ ‫محمد خزاعی ابتدا به عنوان فعال مطبوعاتی در عرصه‬ ‫سینما فعال بود و پس از ان چند فیلم تهیه کرد‪.‬‬ ‫خزاعی با تهیه کنندگی «پیک نیک در میدان جنگ»‬ ‫و «پشت پرده مه» در بیست و سومین جشنواره فیلم فجر‬ ‫حضور داشت که به خاطر «پش��ت پرده مه» نامزد بهترین‬ ‫فیلم شد‪.‬‬ ‫ام��ا تهیه کنندگ��ی «قالده ه��ای طال» ب��ه عنوان‬ ‫سیاسی ترین فیلم تاریخ س��ینمای ایران (حواشی اتفاقات‬ ‫سال ‪ )88‬از جمله فعالیت های مهم او بود‪ .‬البته دبیری اش‬ ‫بر جشنواره سی ام فجر باعث ش��د فیلمش نتواند در بخش‬ ‫رقابتی جشنواره شرکت کند‪.‬‬ ‫خزاعی به عنوان اولین دبیر غیردولتی سینمای ایران‪،‬‬ ‫دبیری جشنواره فیلم فجر را برعهده گرفت و با وجود اینکه‬ ‫پیش بینی می شد دبیری سی و یکمین دوره را هم برعهده‬ ‫بگیرد‪ ،‬اما شمقدری حکم را به نام عباسیان زد‪.‬‬ ‫او این روزها به عن��وان دبیر جش��نواره فیلم انقالب‬ ‫و دف��اع مق��دس فعال اس��ت؛ دبی��ری ک��ه از محمدرضا‬ ‫ش��رف الدین‪ ،‬مدیرعامل انجمن س��ینمای جوان حکمش‬ ‫را گرفته است‪.‬‬ ‫علیرضاسجادپوربه نظرمی رسدبرایهمیشه‬ ‫دوستوهمراهشمقدری بماندوالبتهیکمدیر‬ ‫برای او‬ ‫احمدمیرعالئیمتفاوت ترینرفتاروگفتاررا‬ ‫درمیانیارانشمقدریداشته‪،‬امابه نظرمی رسد‬ ‫به پایاندورانمدیریتاشنزدیکشدهاست‬ ‫‪69‬‬ ‫منافع خیلی ها قطع شده است‬ ‫‪4‬‬ ‫گفتاری از علیرضاسجادپور درباره کابینه سینمای ایران‬ ‫سیدعلیرضا سجادپور طی حضور جواد شمقدری در راس سینمای کشور نزدیک ترین شخص به او‬ ‫بوده که بارها ردپایش در اتفاقات و تصمیمات مهم س�ینمایی در دوران اخیر دیده شده است‪ .‬او بهترین‬ ‫کسی است که می تواند درباره سه سال اخیر به اظهارنظر بپردازد و از فعالیت های انجام شده دفاع کند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫همیشه گفته می شد بهتر است مس��ئولیت سینمایی‬ ‫برعهده کس��انی باش��د که کامال ب��ا این مقوله اش��نا بوده‬ ‫و با موضوع به صورت حرفه ای از نزدیک مواجه بوده باشند‬ ‫و بتوانند در تصمیماتشان این اشنایی با مقوله را مالحظه و‬ ‫رعایت کنند‪ .‬به طور طبیعی درباره تیم فعلی مدیریت سینمایی‬ ‫کشور می شود گفت حرفه ای ترین و نزدیک ترین تیم به این‬ ‫مقوله هستند و همه سینماگر بوده و پیش از گرفتن مسئولیت‬ ‫مدیریتی در عرصه سینما مش��غول بودند و بعضی ها حتی تا‬ ‫قبل از گرفتن مسئولیت مش��غول فعالیت های هنری بودند‪.‬‬ ‫یک بار دیگ��ر هم پیش امد که معاون س��ینمایی خودش از‬ ‫اهالی سینما باشد‪ ،‬اما در س��ایر موارد معموال اینگونه نبوده‬ ‫و در نزدیک ترین حالت از چهره ه��ای تلویزیونی بودند که‬ ‫می توان گفت فضای بین س��ینما و تلویزیون بسیار متفاوت‬ ‫است و فاصله زیادی وجود دارد و نمی شود سابقه تلویزیونی‬ ‫داشتن را کفایتی دانست تا ادم بتواند از عهده سینما هم براید‪.‬‬ ‫در دوره ای هم که مرحوم سیف اهلل داد مسئولیت سینمایی را‬ ‫برعهده داشت باز عمده تیمش افرادی بودند که نمی شد به‬ ‫انها سینمایی گفت‪ ،‬اما در دوره فعلی تمامی تیم چهره هایی‬ ‫دقیقا سینماگر بودند و بعد از مسئولیتشان هم شغلی جز سینما‬ ‫ندارند و همین موضوع به چند چیز منجر شد‪ .‬نخست اینکه‬ ‫زمانی ب��رای این تیم جه��ت مطالعه از دس��ت نرفت‪ ،‬چون‬ ‫معموال افراد نااش��نا به فضا ‪ ،‬زمان زی��ادی را جهت مطالعه‬ ‫و اشنا ش��دن با فضا از دس��ت می دهند و معلوم نیست این‬ ‫برای چهار سال مسئولیتش��ان کفایت کند یا نه؟ در جزئیات‬ ‫و تصمیم گیری های کلیدی و متکی به ظرفیت کار معموال‬ ‫کس��انی که با فضا اشنا نیستند‬ ‫اش��تباه می کنن��د‪ ،‬ام��ا این تیم‬ ‫زمان را از دست نداد و به محض‬ ‫مس��ئولیت گرفتن برنامه های‬ ‫کاری اش را اعالم ک��رد‪ ،‬چون‬ ‫از قبل به خاطر اینکه در فضای‬ ‫سینما حضور داشت‪ ،‬کاستی ها و‬ ‫نقاط ضعف و قوت را می شناخت ‪،‬‬ ‫نقاط کلیدی کاس��تی و بحران‬ ‫را می ش��ناخت‪ ،‬ب��رای همی��ن‬ ‫روی جاهایی دست گذاشت که‬ ‫کامال حس��اس و کلیدی بودند‬ ‫و ای��ن تیم می توانس��ت ادعای‬ ‫ریل گذاری ت��ازه را مطرح کند‪.‬‬ ‫این ادعا البته توسط برخی افراد‬ ‫با خش��م و عصبانیت مواجه شد‬ ‫و برخی هنوز هم نس��بت به این‬ ‫ریل گذاری به شدت حساسیت‬ ‫نشان می دهند و انتقاد می کنند‪،‬‬ ‫در حالیکه نمی دانم چ��را از این‬ ‫موض��وع ناراح��ت هس��تند و‬ ‫چرا وقتی جریانی در س��ال ‪62‬‬ ‫مسئولیت را گرفت و در سال ‪64‬‬ ‫رسما برنامه های ریل گذاری اش را اعالم کرد و حتی این تعبیر‬ ‫را به کار می بردند و تغییرات کالن��ی در رفتارهای مدیریت‬ ‫سینمایی کشور دادند و بس��یاری از سیاست ها را به زعم من‬ ‫منحرف کردند‪ ،‬چرا کسی هیچ وقت ایرادی به انها نگرفت؟‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪70‬‬ ‫چرا یک تیم مدیریت��ی بنابر مس��ئولیتش و موقعیت‬ ‫تاریخی و نیازهایی که ش��رایط روز ایجاد می کند اگر می اید‬ ‫و می خواهد ریل گذاری تازه کند برخی با خشم و عصبانیت‬ ‫با موض��وع برخورد می کنن��د؟ من این موض��وع را جز یک‬ ‫چیز نمی دانم و ان هم اینکه یا این اف��راد در رانت ها و منافع‬ ‫ریل گذاری قبلی سهیم و شریک بودند و هر نوع تغییری به‬ ‫ضرر منافع انها بوده که احتمال ان بسیاری باالست یا منافع‬ ‫سیاسی شان ایجاب می کرده همان ریل گذاری سابق باقی‬ ‫بماند تا بتوانند اهالی س��ینما و چهره های س��ینمایی را هر‬ ‫موقع که می خواهند مانند یک سرباز پیاده در خدمت منافع‬ ‫سیاسی شان به کار بگیرند و اهالی سینما از به کارگرفته شدن‬ ‫به عنوان یک سرباز سیاس��ی برای گروه ها و احزاب اسیب‬ ‫ببینند تا انها نفع شان را ببرند و به موقع هم کنار بکشند و سینما‬ ‫را اسیب دیده و اعتماد از دست داده رها کنند‪ ،‬این اتفاقی بود‬ ‫که بارها و بارها افتاده بود‪ .‬یکی از مهم ترین ریل گذاری هایی‬ ‫که تیم مدیریتی سینمای کشور در دو؛ سه سال گذشته انجام‬ ‫داد همین ایجاد تغییرات جدی در نگرش گروه ها و احزاب به‬ ‫سینما بود و این تیم فضا را به گونه ای طراحی مجدد کرد که‬ ‫دیگر این نگرش که به ان اشاره شد امکان و جا نداشته باشد‪.‬‬ ‫چون سینما به قدر کافی از این نگرش ها ضربه خورده و این‬ ‫هنر مهمتر و فراتر از این است که بخواهد ابزار دست گروه ها‪،‬‬ ‫احزاب و جناح های سیاس��ی قرار بگیرد‪ ،‬اما بارها و بارها این‬ ‫اتفاق افتاد و کسی نیامد تا ان را اصالح کند‪ .‬ما تالش کردیم‬ ‫موضوع را اصالح کنیم و یک��ی از راه هایش اصالح صنوف‬ ‫بود و جلوگیری از اینکه صنوف مبنای غیر قانونی شان تبدیل‬ ‫به اسباب دس��ت گروه های سیاسی ش��وند‪ .‬تغییر جدی در‬ ‫نگرش بین المللی س��ینمای ایران دیگر اتفاق مهمی است‬ ‫که انجام شد و معتقدم در این فضا به شدت تغییر ایجاد شده‬ ‫و هیچ کس نمی تواند ان را انکار کند‪ .‬اصوال در دو‪ ،‬سه سال‬ ‫اخیر نوع نگاه جشنواره های جهانی اساسا تغییر کرده و فیلم‬ ‫برای جشنواره ها س��اختن و به تعبیر دوستی فیلم گداگرافی‬ ‫ساختن برای خوشایند دیگران و ریختن ابروی نظام و مردم‬ ‫ایران که متاسفانه تا چند سال پیش ارزش تلقی می شد کامال‬ ‫در این دوره تبدیل به یک ضد ارزش ش��ده است و هیچ کس‬ ‫در فضای س��ینمایی حاضر و راغب نیست که به عنوان یک‬ ‫کارگردان جشنواره ای ساز شناخته شود‪ .‬بعضی ها می گفتند‬ ‫در صورت انجام این کار تمام اعتبار سالیان سینمایی ایران و‬ ‫همه زحمات ‪ 20‬سال گذشته هدر می رود که اگر هم اینگونه‬ ‫بود باز می ارزید‪ ،‬ما این کار را بکنیم و بهتر اس��ت بیگانگان‬ ‫ما را به خاطر فیلم های س��یاه نما نخواهند‪ .‬در عمل قاطعیت‬ ‫مدیریت سینمای کشور در تغییر سیاست های بین المللی با‬ ‫اینکه حضورمان را قطع نکرد دیدیم سال گذشته پربارترین‬ ‫سال موفقیت سینمای کشور را در طول تاریخ سینمای ایران‬ ‫داشتیم و جوایز جهانی توس��ط یک فیلم ایرانی درو شد که‬ ‫اخرین ان اس��کار بود و بعد از ‪ 50‬سال تالش به ایران رسید‬ ‫و برای اولین بار اس��کار در ویترین جوایز ایران جای گرفت؛‬ ‫جایزه ای که تنها یک بار توانس��ته بودیم ت��ا مرحله کاندیدا‬ ‫شدن پیش برویم و همان موقع هم به عنوان یک موفقیت و‬ ‫دستاورد از ان یاد شده بود‪.‬‬ ‫در رونق تولید ه��م تغییر نگرش ج��واب داد ‪ ،‬در تنوع‬ ‫بخشیدن به نیروهای س��ینما ‪ ،‬در ایجاد فرصت برای همه‪،‬‬ ‫رونق بخشیدن به ژانرها و گونه های سینمایی‪ ،‬در احیا کردن‬ ‫بس��یاری از گونه ها و ژانرها که کامال از دست رفته بودند یا‬ ‫بسیار کمرنگ شده بودند مانند کودک‪ ،‬دفاع مقدس‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و سیاسی که اصال وجود نداشت و در عرض دو سال به جایی‬ ‫رسید که بهترین و قوی ترین اثر سال یک فیلم سیاسی شد‪،‬‬ ‫ی که مستقیم در جهت منافع ملی عمل کرد و به‬ ‫ان هم فیلم ‬ ‫صورت کامال قدرتمندانه ش��فاف و صریح درباره مهمترین‬ ‫موضوع روز سیاسی ایران نظر داد و مطرح کرد که بسیار هم‬ ‫مورد استقبال قرار گرفت‪ .‬اینها نش��ان داد ریل گذاری ها در‬ ‫حال جواب دادن است و بدنه سینما هم با ان هماهنگی دارد؛‬ ‫به رغم مخالفت برخی افراد که بازمانده های قلیل نگاه های‬ ‫انحرافی در سینما هستند و در حال فید شدن‪.‬یکی از مهمترین‬ ‫پیچ های ما اص�لاح امور صنفی‬ ‫سینما بود و این گردنه به اتفاق‬ ‫خود سینمایی ها به خوبی در حال‬ ‫طی شدن است و تا یکی‪ ،‬دو ماه‬ ‫اینده شاهد خواهیم بود تمامی ‬ ‫صنوف جدی سینمایی به شکل‬ ‫قانونی اغاز به کار خواهند کرد‪.‬‬ ‫تغییرات تش��کیالتی سینمای‬ ‫کش��ور هم از اقدام��ات مهمی‬ ‫انجام شده اس��ت؛ ساختاری که‬ ‫سال ها صحبت می شد در شان‬ ‫سینمای کشور نیست و کسی به‬ ‫ان توجه نمی کرد‪ ،‬حتی در دوران‬ ‫اصالحات ک��ه تیم س��ینمایی‬ ‫کش��ور نزدیکی زیادی به دولت‬ ‫داش��ت باز این کار انجام نشده‬ ‫و االن تش��کیالت س��ینمایی‬ ‫برای نخستین بار ارتقا پیدا کرد‪،‬‬ ‫به گونه ای که از نظر تشکیالتی‬ ‫به یک س��ازمان مستقل تبدیل‬ ‫ش��د‪ .‬همچنین از نظ��ر ورود و‬ ‫حضور چهره اول اجرایی کشور‬ ‫در شورای عالی سینما که در این‬ ‫فاصله چندین جلسه برگزار و تصمیمات بسیار مهمی گرفته‬ ‫شد‪ .‬مس��اله بیمه های اجتماعی که دیگر رویای سینماگران‬ ‫شده بود بعد از دهه ها حل شد‪ .‬چیزی که یکی از چالش های‬ ‫مهم اهالی سینما بود‪ ،‬به یک روال قانونی و رسمی تبدیل و‬ ‫دولت عهده دار این وظیفه شد‪ .‬حضور و بروز چهره های جوان‬ ‫در ش��اخه های مختلف هم در این دوره خودش را نشان داد‪.‬‬ ‫حسی از بی عدالتی در س��ینما وجود داشت و اینکه جماعت‬ ‫مشخصی در سیستم مدیریت تولید و جوایز و جشنواره های‬ ‫خارجی رانت های ویژه دارند که در این دو‪ ،‬سه سال شکسته‬ ‫شد و همانطور که دیدید در دو س��ال پیش فیلمی به اسکار‬ ‫معرفی ش��د که کار اول یک جوان بود و جایگاه و باندی در‬ ‫سینما نداشت‪ ،‬اما به صرف اینکه کارش مناسب تشخیص‬ ‫داده شد انتخاب شد یا سال گذشته فیلمی انتخاب شد که به‬ ‫جریانات رایج متعلق نبود و توانست افتخارات بزرگی کسب‬ ‫کند و مدیریت سینمای کشور هم تالش اش را برای انتخاب‬ ‫و ارسال ان انجام داد‪.‬‬ ‫در طول س��ال های اخیر نگرش ما به بازاریابی جهانی‬ ‫تغییر کرد و این تنها حضور در چند جش��نواره روش��نفکرنما‬ ‫و سیاس��ت زده جهانی نبود‪ .‬حضور بین الملل��ی یعنی اکران‬ ‫گسترده گرفتن و ارزاوری که سال گذش��ته این اتفاق افتاد‬ ‫و مجموعه اثار سینمایی ایران در س��ال ‪ 90‬توانست رقمی‬ ‫ در حدود ‪ 15‬میلیون دالر فروش جهانی داشته باشد که این‬ ‫گام اول بود و به تنهایی از جمع فروش اثار ایرانی در ‪ 20‬سال‬ ‫گذشته بیشتر بود‪.‬‬ ‫در کن اخیر هم یک انیمیشن توانست در بازار جهانی‬ ‫مبلغ ‪ 6‬میلیون دالر به فروش رود که تا ‪ 10‬میلیون دالر قابل‬ ‫افزایش است‪ .‬این اتفاق نادری بود و هرگز هیچ فیلمی در هیچ‬ ‫بازار جهانی حتی به درصدی از این رقم هم نرسید و متاسفانه‬ ‫نگاه های مخالف و رس��انه های مافیایی ش��ان این مساله را‬ ‫پوشش ندادند‪ .‬متاسفانه امسال که باید ثمره کارمان را ببینیم‬ ‫و عرضه کنیم ب��ا تندترین برخوردهای سیاس��ی زده مواجه‬ ‫شدیم و نهادهای غیر دولتی به صرف داشتن چند سالن سینما‬ ‫چگونه اطراف یک مدیرخلوت شد‬ ‫‪5‬‬ ‫تو گو با کیوان کثیریان‬ ‫گف ‬ ‫کی�وان کثیری�ان منتق�د س�ینما و عضو هی�ات مدی�ره انجمن منتق�دان و نویس�ندگان س�ینمایی‬ ‫در س�ال های اخیر بارها دیدگاه خود را در مورد مدیریت دولتی س�ینما در قالب یادداش�ت هایی منتشر‬ ‫کرده اس�ت‪ .‬او به ضعف جدی در مدیریت‪ ،‬مدیران کنونی دولتی س�ینما معتقد است‪ ،‬به گونه ای با وجود‬ ‫شعارهای انان برای بهبود اوضاع سینما‪ ،‬به تعبیر او سینما این روزها وضعیت بسیار ناخوشایندی دارد‪.‬‬ ‫تو گویی با مثلث شیوه مدیریت جواد شمقدری را در مقام معاون امور‬ ‫این روزنامه نگار حوزه سینما در گف ‬ ‫سینمایی مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫نظر ش�ما در مورد ای�ن دفترچه چیس�ت؟ چقدر‬ ‫به دغدغه هایی که در ان س�ال ها مطرح می ش�د‬ ‫نزدیک بود و به ط�ور کلی برنامه ه�ا چقدر امکان‬ ‫عملی شدن داش�تند و متناسب با نیازهای سینما‬ ‫بودند؟‬ ‫‪ l‬عمال این برنامه های فضایی پشت میز نوشته شده‬ ‫بود و عملیاتی نبود‪ .‬مثل اینکه کش��ور را به مناطق چندگانه‬ ‫سینمایی تقسیم کنیم و س��ایر مواردی که به خودی خود بد‬ ‫نبود‪ ،‬اما برنامه هایی نبود که اصال قرار باشد اجرا شود و االن‬ ‫‪ l‬جریان از این قرار اس��ت که کسی که می نشیند‬ ‫و با برخی تئوری ها و اینکه اوضاع‪ ،‬چطور باش��د خوب است‬ ‫فکر می کند و این طور تصور می کند که اگر خودش وس��ط‬ ‫بیاید چه کارهای عظیمی که می تواند انجام دهد‪ ،‬از واقعیت‬ ‫دور می شود‪ .‬او وقتی وس��ط گود امد با واقعیت ها مواجه شد‪.‬‬ ‫دریافت که مدیریت چه ابعادی دارد و باید با نهادها و سازمان ها‬ ‫و سینماگران و نهادهای خارج از سینما سروکار پیدا کند‪ .‬بعد‬ ‫از این مرحله وقتی برنامه ای نباش��د و در مورد فیلم ایده ال‬ ‫تصویری وجود نداشته باشد مشکالت بیشتر می شود‪ .‬حتی‬ ‫فیلم های دوستان خود ایشان مورد قبول قرار نمی گیرد و مردم‬ ‫نیز فیلم های انان را نمی پسندند و در اینجا خود مسئوالن با‬ ‫سوال روبه رو می شوند که فیلم مورد قبول ما و سینمای مورد‬ ‫پسند ما چه مواردی است‪ .‬اینها در موجی افتادند که االن این‬ ‫امواج اوضاع سینما را هدایت می کند‪.‬‬ ‫به دلیل اظهار نظرهای ش�مقدری در مورد سینما‬ ‫پیش از مسئولیت گرفتنش به او انتقاداتی در میان‬ ‫سینماگران وجود نداشت‪ .‬اما به هر حال از انجا که‬ ‫کار سینماگران با مدیران کامال به هم مرتبط است‬ ‫همواره س�ینماگران به نوعی با مدی�ران ارتباط‬ ‫برق�رار می کنند‪ .‬ای�ن اتف�اق در دوران مدیریت‬ ‫شمقدری از س�وی غالب س�ینماگران رخ نداده‬ ‫است‪ ،‬دلیل ان چیست؟‬ ‫نو هنرمندان باهوش هستند و متوجه‬ ‫‪ l‬س��ینماگرا ‬ ‫اهداف مدیر می ش��وند و اینکه مدیر چقدر ب��ه بهبود اوضاع‬ ‫تمایل دارد‪ .‬حاال اگر می بینیم برخی از سینماگران به سمت‬ ‫مدیری که نسبت به ان انتقاد وجود دارد‪ ،‬می روند به این دلیل‬ ‫اس��ت که بودجه ای که قرار است دولت صرف سینما کند در‬ ‫اختیار ان مدیر قرار دارد‪ .‬بنابراین سود و منفعت مادی بعضی‬ ‫مدیران اط�راف ش�مقدری چقدر در ای�ن زمینه‬ ‫نقش داشتند؟‬ ‫‪ l‬زمانی که اقای ش��مقدری وارد ح��وزه مدیریت‬ ‫ش��د‪ ،‬به همان دلیلی که گفت��م برخی س��ینماگران متوجه‬ ‫شدند که خودشان را کنار بکش��ند‪ ،‬در این شرایط اتفاقی که‬ ‫افتاد این بود که ادم هایی که س�� ال ها در ان��زوا بودند و توان‬ ‫فیلم ساختن نداشتند یک دفعه جلو امدند‪ .‬این خلوت بودن‬ ‫اطراف شمقدری فرصتی شد برای این افراد که کنار او قرار‬ ‫بگیرند‪ .‬البته اینها به دلیل میزان قابلیت هایشان در این مدت‬ ‫نمی توانستند در سینما فعال باشند‪ .‬خود این مدیران ظرفیت ها‬ ‫و قابلیت های پایینی داشتند نتیجه این شد که کار به کاردان‬ ‫سپرده نش��د و بازوهای اجرایی ش��مقدری قوی نبودند‪ .‬در‬ ‫شورای صنفی‪ ،‬انجمن سینمای جوان و مرکز گسترش کار‬ ‫تصمیم گیری برعهده کس��انی قرار گرفت که ارجحیتی بر‬ ‫سینماگران مرتبط با خودش��ان نداشتند‪ .‬البته به هرحال این‬ ‫مدیران اس��م فیلمساز روی ش��ان بود‪ ،‬اما چه فیلمسازی؟ با‬ ‫چه جنس کارهایی؟ این افراد بعد از ‪ 30 ،20‬سال نتوانستند‬ ‫یک فیلم قابل قبول ارائه دهن��د‪ .‬مدیران حتی دولت نهم به‬ ‫مراتب قوی تر از مدیران دوره کنونی بودند‪ .‬جذب حداقلی و‬ ‫دفع حداکثری که در رویه مدیران فعلی وجود داش��ت و دارد‬ ‫باعث شد اطرافشان خیلی از ادم های کاردان خلوت شود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬مهمترین مساله برای اقای ش��مقدری معاونت‬ ‫سینمایی بود‪ .‬در چهار س��ال اول ریاست جمهوری محمود‬ ‫احمدی نژاد به هر دلیلی او معاون س��ینمایی نشد ودر تقسیم‬ ‫س��مت ها‪ ،‬نظر وزیر روی ایش��ان نبود و اقای جعفری جلوه‬ ‫این س��مت را گرفت‪ .‬اما ب��ه این دلیل ک��ه او فیلم تبلیغاتی‬ ‫رئیس جمهور را ساخته بود‪ ،‬سمت مشاور هنری را به دست‬ ‫اورد‪ .‬روشی که ایشان انتخاب کرد‪ ،‬برخالف روش معمول‪،‬‬ ‫همراهی با معاونت سینمایی نبود‪ ،‬بلکه شیوه انتقاد را پیش‬ ‫گرفت‪ .‬همواره این سوال مطرح بود که چطور مشاور هنری‬ ‫رئیس جمهور اینچنین با سیاست های سینمایی مخالف است‬ ‫و مگر چند جور سیاس��ت فرهنگی در مدیری��ت باید وجود‬ ‫داشته باشد؟ باالخره با شروع دولت دهم این سمت به اقای‬ ‫شمقدری رس��ید به نظر من اما برنامه ای برای سینما وجود‬ ‫نداشت‪ .‬بعد از اینکه ش��مقدری به این س��مت رسید و بعد‬ ‫ازچندین ماه سراغ برنامه ریزی و طراحی یک دفترچه رفت‪.‬‬ ‫یعنی به تغیی�ر رویه در عملکرد جواد ش�مقدری‬ ‫معتقد هس�تید؟ اینک�ه صحبت ه�ای قبلی اش و‬ ‫برنامه های�ش در مورد س�ینما اکنون تناس�بی با‬ ‫عملکردش ندارد‪.‬‬ ‫از سینماگران در این تعریف می ش��ود که به مدیران نزدیک‬ ‫شوند حتی اگر به توانایی شان اعتقادی نداشته باشند‪ .‬برخی‬ ‫هم اصولشان کامال مادی نیست و دورتر می ایستند و اکنون‬ ‫نیز برخی از سینماگران را داریم که سه سال است کار نکرده اند‬ ‫و گفتند ت��ا زمانی که اقای ش��مقدری در راس کار اس��ت‪،‬‬ ‫فیلمی شروع نمی کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫پی�ش از حض�ور ش�مقدری در مق�ام مدیری�ت‬ ‫دولتی س�ینما‪ ،‬او همواره یک�ی از منتقدان جدی‬ ‫سیاست های مدیریتی بوده و از کم توجهی نسبت‬ ‫به سینمای ارزشی انتقاد داش�ته‪ ،‬مشابه اتفاقی‬ ‫که ام�روز در دوره مدیریت او رخ می دهد‪ .‬با توجه‬ ‫به برنامه های�ی ک�ه او بعد از پذیرش مس�ئولیت‬ ‫ارائه داد‪ ،‬چقدر ای�ن موضوعات جزو دغدغه های‬ ‫او بوده اس�ت؟ همچنین به چه میزان مدیریت او‬ ‫در رس�یدن به این موضوعات و مس�ائل‪ ،‬هدایت‬ ‫شده است؟‬ ‫هم که به انها مراجعه می کنیم می بینیم که نه ضمانت اجرایی‬ ‫داشته و نه به اجرا در امده است‪.‬‬ ‫سعی کردند با زورگویی جلوی قانون و سیاست های سینمایی‬ ‫بایستند و تا می توانند فضای س��ینمای کشور را برهم بزنند‬ ‫و موضوع را بحرانی نش��ان دهند که با پایمردی و پافشاری‬ ‫مدیریت س��ینمای کش��ور این بحران از سرگذشت و االن‬ ‫می بینیم ناچار شدند به قانون تمکین کنند و مساله اکران با‬ ‫قدرت پیش می رود‪.‬‬ ‫این نوی��د را می دهم که به رغم کارش��کنی ها که فکر‬ ‫می کنم ادامه خواهد داش��ت س��ال اک��ران پر رونق و خوبی‬ ‫را داشته باش��یم‪ ،‬حتی بهتر از سال گذش��ته که در دهه اخیر‬ ‫بهترین بود‪ .‬ایده ال های ما خیلی بیشتر از اینها بوده و به خیلی‬ ‫چیزهایی که می خواس��تیم نزدیک نشدیم‪ ،‬اما اگر بخواهیم‬ ‫به طور نس��بی با انچه بوده قیاس کنیم‪ ،‬ممکن است بتواند‬ ‫برخی را راضی کند‪ ،‬اما خود ما راضی نیس��تیم و می شود در‬ ‫زمان باقیمانده خیلی بهتر از اینها جلو رفت‪g .‬‬ ‫رد کردن هم�ه دوره های قب�ل مدیریت�ی یکی از‬ ‫ویژگی های شمقدری بود‪ ،‬این نگاه چقدر در کار‬ ‫او تاثیر داشت؟‬ ‫‪ l‬مدیرانی همانند ش��مقدری که هم��واره مدیران‬ ‫پیش از خود را نف��ی و انکار می کنند‪ ،‬قطع��ا با چالش مواجه‬ ‫می شوند‪ .‬گویی اینها تصور می کنند تاریخ از سال مسئولیت‬ ‫خودشان ش��روع می ش��ود‪ .‬این مدیران می خواهند چرخ را‬ ‫از نو اخت��راع کنند و چون برای عملی ک��ردن همان نیمچه‬ ‫برنامه هایش��ان هم فرصت کاف��ی ندارن��د‪ ،‬از دور مدیریت‬ ‫خارج می ش��وند بی انکه کار مفیدی کرده باش��ند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل این مدیران همیشه برنده نمی شوند‪ ،‬چون نه مدیران‬ ‫قبلی را قبول دارند و نه خودش��ان برنام��ه ای ارائه می دهند‪.‬‬ ‫نتیجه مدیریت اینها در حوزه تولید تعدادی فیلم اس��ت که‬ ‫خود اقایان هم ان را قب��ول ندارند‪ .‬ما می بینی��م که در این‬ ‫روزها تولید خوابیده و اکران مریض اس��ت ولی می بینیم که‬ ‫مدیران می گویند در بهترین ش��رایط تولید و اکران هستیم‪.‬‬ ‫قلب واقعیت جزو ادبیات این مدیران ش��ده اس��ت‪ .‬مدیری‬ ‫که اعتما د به نفس داشته باشد منتقدانش را گرد هم می اورد‬ ‫تا نظرشان را بشنود واشکاالتش را برطرف کند‪g .‬‬ ‫‪71‬‬ ‫باشیم که با اس��تراتژی بتوانند یک تحول اساسی در سینما‬ ‫انجام بدهند و س��ینما را به نفع ش��عارهایی که حتی قبل از‬ ‫رسیدن به مدیریت اعالم می کردند جلو ببرند‪.‬‬ ‫اصلی ترین معضل و دغدغه چه بوده است؟‬ ‫‪ l‬فقدان اس��تراتژی س��ینمایی و نداشتن یک افق‬ ‫روش��ن حرکتی و اینکه چگون��ه س��ینمایی می خواهیم؟!‬ ‫اصلی ترین معضلی بود که همچنان بوده و هست بنابراین‬ ‫فقط شعار کفایت نمی کند‪.‬‬ ‫حتی در دوره اقای شمقدری؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این اس��ت ک��ه اقای ش��مقدری هم در‬ ‫دوره حضورشان بر مسند معاونت س��ینمایی و هم در دوره‬ ‫که به عنوان مش��اور هن��ری رئیس جمهور در س��اختمان‬ ‫ریاست جمهوری مس��تقر بودند طی س��خنرانی ها و اعالم‬ ‫موضع ه��ای مختلفی که درباره برخی مس��ائل س��ینمایی‬ ‫داش��تند‪ ،‬نش��ان دادند که به دنبال یک تح��ول زیربنایی و‬ ‫اساسی در حوزه سینما هستند‪ .‬به هرحال از انجایی که اقای‬ ‫شمقدری خودشان سینماگر و اشنا به مسائل صنفی و حقوقی‬ ‫و خیلی از مسائل دامن گیر سینماگران بود‪ ،‬این امید مضاعف‬ ‫می شد که با انتخاب ایش��ان به عنوان معاونت سینمایی‪ ،‬ما‬ ‫شاهد یک اتفاق انقالبی در حوزه سینما باشیم‪.‬‬ ‫این اتفاق انقالبی در سینما افتاد؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬به نظر من نیفتاد‪ .‬چون زیربنای سینمای ایران‬ ‫طوری ریخته شده که اگر کس��ی بخواهد در برنامه ریزی و‬ ‫سیاست گذاری ها متعادل جلو برود‪ ،‬هیچ اتفاقی که نمی افتد‪،‬‬ ‫تازه اوضاع بدتر هم می شود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫همه چیز قربانی مسائل سیاسی می شود‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪6‬‬ ‫گفت وگو با محمدتقی فهیم درباره مدیریت جواد شمقدری‬ ‫محمد تقی فهیم به عنوان کارشناس سینمای ایران که سال ها پیش تر به عنوان مسئول گروه فرهنگ‬ ‫و هنر روزنامه «کیهان» فعال بوده اس�ت‪ ،‬در ارزیابی چهار س�ال حضور جواد شمقدری به عنوان مشاور‬ ‫هنری رئیس جمهور و سه س�ال حضورش به عنوان معاون سینمایی وزارت ارش�اد‪ ،‬نقطه نظراتش را با‬ ‫مقایسه دوران مدیریت های سینمایی مختلف مطرح می کند‪.‬‬ ‫به نظ�ر ش�ما ای�ا اق�ای ش�مقدری در دوران‬ ‫مدیریت ش�ان بر سینما توانس�ته اند موفق عمل‬ ‫کنند؟‬ ‫‪ l‬س��ینمای ایران پس از انق�لاب ‪ -‬و خصوصا در‬ ‫دهه شصت ‪ -‬طوری پی ریزی شده که کمتر مدیری بعد از‬ ‫این توانسته نقش بسزایی در تغییرات مثبت به نفع سینمای‬ ‫بومی‪ ،‬فرهنگی و اس�لامی (به ویژه در زمینه فرمی) داشته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫چرا نتوانستند؟‬ ‫‪ l‬ناگفته نماند که در دوره اصالح��ات – البته نه با‬ ‫تو سوی سینمایی انقالبی و اسالمی ‪ -‬این اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫سم ‬ ‫یعنی به نفع سیاست های روش��نی که انها داشتند‪ .‬مدیران‬ ‫دوره اصالحات دارای استراتژی بودند‪ ،‬همانطور که در حوزه‬ ‫سیاست تکلیف شان مشخص بود و به دنبال نفی ارزش های‬ ‫انقالب بودند‪ ،‬در عرصه فرهنگ هم عملکرد موثری داشتند‪.‬‬ ‫به طور کلی انها عالقه مند بودند در مبنای انقالب تجدید نظر‬ ‫شود و تغییری بازدارنده در روند انقالبی جامعه به نفع فرهنگ‬ ‫غرب صورت بگیرد‪.‬‬ ‫به عب��ارت روش��ن همانطور ک��ه سیاس��ت مدیران‬ ‫اصالحات چه در حوزه داخلی و چه در حوزه خارجی روشن‬ ‫بود‪ ،‬در بدنه سینما هم این سیاس��ت ها در ظاهر و باطن به‬ ‫صورت روشن عمل می شد‪ .‬بنابراین مدیریت سینمایی در‬ ‫دوره اصالحات انطور که موظف شده بود توانست سینمایی را‬ ‫به کرسی بنشاند که دقیقا متناسب با سیاست های بخش های‬ ‫‪72‬‬ ‫دیگر این مدیریت بود و مجموعا س��ینما پیش��تاز و تریبون‬ ‫اعالم مواضع فرهنگی ان دولت شد‪.‬‬ ‫منظورتان این است که در دوره های بعدی میان‬ ‫حوزه مثال س�ینما و سیاس�ت های دیگ�ر دولت‬ ‫تناقض وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬تا حدودی‪ .‬مدیریت سینمای اصالحات توانست‬ ‫انچه ماموریتش بود را انجام بدهد و جامعه ایران را جامعه ای‬ ‫که نیازمند اصالحات اس��ت‪ ،‬نش��ان بدهد‪ .‬بنابراین شاهد‬ ‫بودیم در این راس��تا فیلم ه��ای متنوع��ی در گرایش های‬ ‫مختلف اقتصادی‪ ،‬سیاسی تولید ش��د‪ ،‬به خصوص در گونه‬ ‫اجتماعی که برخی ازانها در جهت نفی یا تجدیدنظر درمبانی‬ ‫انقالب جریان س��از بود‪ ،‬بعد از اینکه مدیریت های اصولگرا‬ ‫برصندلی ها نشس��تند ایا نباید در راس��تای سیاس��ت های‬ ‫انقالبی دولت ها عملکردی انقالبی می داشتند؟ مثال بازتاب‬ ‫سیاس��ت های ضد صهیونیس��تی و انقالبی رئیس جمهور‬ ‫در حوزه سیاست خارجی در س��ینمای ما در چند فیلم قابل‬ ‫شناسایی است؟ چند فیلم در زمینه چالش اصلی ما با دشمنان‬ ‫یعنی سیاست های هسته ای ساخته شد؟ چند فیلم در موضوع‬ ‫انقالب و عدالت اجتماعی و‪ ...‬ساخته شد؟‬ ‫چرا این اتفاق نیفتاد؟‬ ‫‪ l‬مدیران دوره اصالحات همان طور که گفتم تکلیف‬ ‫و استراتژی شان روش��ن بود‪ ،‬اما بعد از ان متاسفانه به رغم‬ ‫تغییرات اساسی سیاسی و روی کار امدن نمایندگان جریان‬ ‫اصولگرا در حوزه سینما ما نتوانس��تیم شاهد مدیریت هایی‬ ‫منظورتان از تعادل چیست؟‬ ‫‪ l‬ببینید تع��ادل در حوزه مدیریت نیروی انس��انی‬ ‫علمی است و باید وجود داشته باشد‪ .‬اما تعادل در بخش تبیین‬ ‫سیاستگذاری ها‪ ،‬تعیین استراتژی‪ ،‬نقشه راه و افق و حرکت‬ ‫اینده نگرانه معنا پیدا نمی کند‪ .‬در این راستا تعادل وقتی ایجاد‬ ‫می شود که شما قاطعانه سیاست گذاری و اعالم موضع کنید‪،‬‬ ‫حاال برای پیشرفت این برنامه ها باید تامل با همه و در یک‬ ‫تعادل عدالت طلبانه به همه فرصت بدهید تا در زمینه های‬ ‫متاثر از استراتژی تعیین شده عرض اندام و فعالیت کنند‪.‬‬ ‫یعنی مدیری هر چقدر بتواند در مدیریت نیروی انسانی‪،‬‬ ‫تعادل به خرج بدهد و عدالت را در تعامل با طیف های مختلف‬ ‫سلیقه ای و حتی نگرش��ی که در چارچوب نظام جمهوری‬ ‫اس�لامی فعالیت می کنند‪ ،‬رعایت کند‪ ،‬کارسازتر است‪ ،‬اما‬ ‫چند برابر این کارکرد باید در برنامه ها و سیاست ها شفاف و‬ ‫متاثر از باورها و اعتقادات و سیاست های مدعی ان بکوشد‪.‬‬ ‫بی رودربایس��تی بگویم دربحث اس��تراتژی سینمای‬ ‫ایران – که هم پهلو با استراتژی انقالب باید باشد ‪ -‬اگر مبنا‬ ‫بر تعادل باشد و حرکت معمولی پیشه قرار گیرد و به عبارت‬ ‫روش��ن مدیری بخواهد در میانه جریان��ات فکری مختلف‬ ‫حرکت بکند و به قول معروف اهس��ته برود و بیاید که گربه‬ ‫شاخش نزند‪ ،‬یعنی عقبگرد‪ ،‬یعنی در جا زدن‪ ،‬در یک کالم یا‬ ‫زنگی زنگی‪ ،‬یا رومی رومی‪.‬‬ ‫اقای شمقدری چگونه بودند؟‬ ‫‪ l‬به نظرم هر مدیری که پ��س از جریان اصالحات‬ ‫امده‪ ،‬خواس��ته متعادل حرکت بکند و خواسته دل همه را به‬ ‫دس��ت بیاورد‪ .‬البته این دل همه را به دس��ت اوردن همان‬ ‫طور که گفتم در بخ��ش ارتباط و مدیریت نیروی انس��انی‬ ‫کارس��از اس��ت‪ .‬اما و متاس��فانه این گرایش به برنامه ها و‬ ‫سیاست گذاری ها تسری پیدا کرده است‪.‬‬ ‫در بخ�ش مدیری�ت نی�روی انس�انی دل هم�ه‬ ‫به دست امده است؟‬ ‫‪ l‬متاس��فانه خیر‪ .‬این اتفاق هم نیفتاده است‪ .‬چون‬ ‫سردرگمی در استراتژی و فقدان پاسخ روشن و اعالم شده‬ ‫مبنی بر اینکه ما چگونه سینمایی می خواهیم؟ و کدام سینما‬ ‫را باید تقویت کنیم اغتش��اش و انش��عاب در ارتباط ها هم‬ ‫به وجود می اورد‪ .‬مثال در دوره اصالحات مرحوم سیف اهلل داد‬ ‫امد و خیلی س��ریع اعالم کرد که کار سینمای دفاع مقدس‬ ‫تمام است و باید به س��مت فیلم های اجتماعی برویم‪ .‬روند‬ ‫سینمای ایران هم به سمتی رفت که جریان و موج ایجاد کرد‬ ‫اگر چه به دالیلی کم کم فروکش کرد و منجر به ریزش شدید‬ ‫مخاطبان ش��د‪ ،‬اما به هر حال ان دوره همان طور که گفتم‪،‬‬ ‫تکلیفش روشن بود و می دانستند چه سینمایی می خواهند‪.‬‬ ‫دقیقا انها چه سینمایی می خواستند؟‬ ‫‪ l‬انه��ا س��ینمایی‪ ،‬منتق��د حرکت ه��ای انقالبی‬ ‫می خواستند‪ .‬تکلیف مدیران سینمایی با حوزه فکری روشن‬ ‫بود و همه می خواس��تند به نوعی در بخش سیاس��تگذاری‬ ‫و اندیش��ه ای تا تولید بی تعادل جلو بروند‪ ،‬ب��رای انها حتی‬ ‫در مدیریت نیروی انس��انی هم تعادل معنا نداش��ت‪ ،‬برای‬ ‫همین هم به همین اقای ش��مقدری فرصت فیلمس��ازی‬ ‫نمی دادند یا در ان سال ها ما ش��اهد یک نمونه نبودیم که‬ ‫مثال در بخش های مهم فکری – تریبونی اصالحات یک‬ ‫متخصص اصولگرا بنشیند و‪ ...‬در حالی که ما می گوییم حاال‬ ‫شمای مدیر فعلی‪ ،‬در مدیریت نیروی انسانی تعادل به خرج‬ ‫بده اما در استراتژی تکلیف باید روشن باشد‪.‬‬ ‫ایا این تعادل است که بگوییم یک فیلم سینمای‬ ‫بدنه و یک فیل�م فالن و بهمان می س�ازیم‪ ،‬یک‬ ‫فیلم دفاع مقدسی هم می سازیم‪.‬‬ ‫اما در مدیریت اقای شمقدری به هرحال سازمان‬ ‫سینمایی شکل گرفت که به نظر دستاورد خوبی‬ ‫است!‬ ‫‪ l‬من خودم جزو کسانی بودم که از تشکیل سازمان‬ ‫س��ینمایی حمایت ک��ردم و فکر می کنم اتف��اق مهمی که‬ ‫در دوره مدیریت اقای ش��مقدری رخ داده اس��ت‪ ،‬تشکیل‬ ‫سازمان س��ینمایی بود‪ .‬به نظر من س��ازمان سینمایی باید‬ ‫کم و کاس��تی های که در بخش مدیریتی وجود داش��ته را‬ ‫برطرف بکند و به نفع یک س��ینمای ارزش��مند پیش برود‪.‬‬ ‫بنابراین این سازمان را از این جهت مورد حمایت قرار دادم تا‬ ‫شاید بتواند ان پی ریزی غلط مجموعه تشکیالت سینمای‬ ‫‪ l‬اقای شمقدری تالش های زیادی کرده است تا‬ ‫عملکردش متناسب با شعارهایشان باشد؛ هم دوره ای که‬ ‫به عنوان مشاور ریاست جمهوری فعال بودند یا حتی پیش از‬ ‫ان که به عنوان یک سینماگر ارزشی و عالقه مند فعال بودند‪.‬‬ ‫یکی از شعارهای ایش��ان در گرایش عدالت خواهانه‬ ‫بوده‪ .‬به نظرم در دوره اقای شمقدری مثال فرصت کار برای‬ ‫نیروهایی که ممکن بود به این زودی ه��ا نتوانند کار کنند‪،‬‬ ‫فراهم شد‪ ،‬یعنی بس��تری از طرف مدیریت اقای شمقدری‬ ‫فراهم ش��د که نیروهایی که به حس��اب نمی امدند‪ ،‬بتوانند‬ ‫فیلم بسازند‪.‬‬ ‫فیلم های قابل دفاعی هم توسط این گروه ساخته‬ ‫شد؟‬ ‫‪ l‬گرایش کیفی‪ ،‬بحث دیگری اس��ت که نیازمند‬ ‫تحلیل مفصل تری است‪ ،‬به هرحال به اثاری که ساخته شده‬ ‫است‪ ،‬نمی توان نمره باالیی داد‪.‬‬ ‫بحث ما معطوف به انتظاراتی اس��ت که می توانست‬ ‫عدال��ت را محقق بکن��د‪ ،‬خصوص��ا چگونگی اس��تفاده از‬ ‫بودجه های دولتی ک��ه باید در خدمت فیلم هایی باش��د که‬ ‫به نفع انقالب و جامعه ایران و مخاطب این سرزمین ساخته‬ ‫بشود‪.‬‬ ‫در این بخش هم ما ش��اهد یک مولفه ها و نشانه های‬ ‫روشنی نیستیم و همه چیز در این زمینه دست نخورده است‪،‬‬ ‫حاال ممکن اس��ت بعضی مهره ها جا به جا ش��ده باشند‪ ،‬اما‬ ‫مسیر خاصی طی نشده است‪.‬‬ ‫چرا مسیر خاصی طی نشده است؟‬ ‫‪ l‬چون استراتژی وجود نداش��ته و ندارد و همه به‬ ‫دنبال گذران وقت بودند و هس��تند‪ .‬مث�لا در یک مقطعی‬ ‫شاهد بودیم‪ ،‬اقای ش��مقدری شعار تولید ‪ 300‬فیلم در سال‬ ‫را دادند‪ ،‬یا بحث تشکیل بنیاد انیمیشن را مطرح کردند و‪...‬‬ ‫همان موقع معلوم بود که پشت این شعارها تحلیل فکر شده‬ ‫و کار کارشناسی شده نیست و قاطعیتی هم برای اجرای انها‬ ‫وجود ندارد‪ .‬مانند انچه در تشکیل سازمان سینمایی موجود‬ ‫بود‪ ،‬مثال تولید ‪ 300‬فیلم سازو کارهای خودش را دارد و بستر‬ ‫نمایشی خودش را می طلبد و‪ ...‬بنابراین خواهید دید که در‬ ‫اینده دستاوردی مانند سازمان سینمایی می ماند‪.‬‬ ‫حاال که بقیه مسائل عنوان شده نشان می دهد که‬ ‫فرصت نداشتند در یک برنامه ریزی متناسب این‬ ‫شعار را بدهند؟‬ ‫‪ l‬البته این هم نا گفته نماند که شاید اقای شمقدری‬ ‫خیلی دس��تاوردهای سینمایی داش��ته باش��ند‪ ،‬اما یکی از‬ ‫ضعف هایی که وجود دارد این است که این دستاوردهایش‬ ‫مکتوب و منتشر نشده است‪ .‬برای همین است که فرضا اگر‬ ‫کسی مثل من بخواهد یک تحلیل دقیق و اماری بدهد باید‬ ‫متکی به ذهن خودش باشد‪ ،‬چرا که اصال منبعی وجود ندارد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در دوره اصالحات هر س��اله عالوه‬ ‫بردفترچ��ه سیاس��ت گذاری ها‪ ،‬در قالب مطال��ب بولتنی و‬ ‫فرهنگ‬ ‫االن مدیریت دارد وقت می گذراند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬به نظر می اید به دلیل نداشتن استراتژی های‬ ‫تبیین ش��ده و اینکه مدیریت درگیر حاشیه های بیش از حد‬ ‫شده‪ ،‬دارد فرصت سوزی می کند‪.‬‬ ‫ش�عارها متناس�ب با عملکرد مدیریت سینمایی‬ ‫بوده است؟‬ ‫‪ l‬حوزهفرهنگوسینماازانجاییکهبهشدتسیاستزده‬ ‫است و جریان های مختلفی به دنبال پایگاه و تریبون برای‬ ‫اهداف سیاسی خودشان هس��تند‪ ،‬همه چیز قربانی مسائل‬ ‫سیاسی می شود‪ .‬این در حالی اس��ت که ما در حوزه خارج از‬ ‫فرهنگ باید دارای تریبون و احزاب مختلف سیاسی باشیم‬ ‫تا عقاید و دیدگاه های مختلف سیاسی بتوانند مسائل شان‬ ‫را انج��ا مطرح کنند ک��ه اتفاقا هم مفید اس��ت در حالی که‬ ‫همین روند در حوزه سینما و فرهنگ باعث ایستایی و تفرقه‬ ‫می شود‪ ،‬بنابراین حاشیه های پروژه «الله» و اختصاص این‬ ‫رقم در این ش��رایط سیاسی‪ -‬اقتصادی س��ینمای ما نشان‬ ‫می دهد که حوزه فرهنگ و هنر‪ ،‬به ش��دت به جریان های‬ ‫سیاسی الوده است‪.‬‬ ‫شاید خیلی از مدیران سینمایی در دلشان موافق چنین‬ ‫پروژه ای نباش��ند‪ ،‬اما از انجایی که تابع مدیریت های باالتر‬ ‫هستند و به نوعی باید سیاست های اعمال شده را پیش ببرند‪،‬‬ ‫بی توجه و بدون کارشناسی تاثیرات مختلف چنین پروژه هایی‬ ‫باعث می شوند که انشعاب به وجود بیاورند‪ .‬من موافق هستم‬ ‫که ما به پروژه های ب��زرگ و به اصطالح فاخر نیاز داریم‪ ،‬اما‬ ‫معتقدم این پروژه ها باید به دست بچه های ایرانی در داخل‬ ‫ساخته بشود‪.‬‬ ‫پروژه ای مثل «الله» که اینهمه انش��عاب ایجاد کرده و‬ ‫باعث دسته دسته شدن سینماگران می ش��ود و خودی ها را رو‬ ‫در روی هم قرار بدهد‪ ،‬واقعا می ارزد؟ مثال االن اقای شمقدری‬ ‫روبه روی اقای شریعتمداری ایستاده‪ .‬ایا می ارزد؟ و یا بدتر از‬ ‫همه حتی االن بسیاری از برو بچه های سینما نسبت به این‬ ‫پروژه حساسیت پیدا کرده اند‪ ،‬ایا می ارزد؟ انهم برای کسی‬ ‫که سال ها از ایران دور بوده اینگونه روبه روی هم بایستیم‪.‬‬ ‫این روند محیط فرهنگ و سینما را زیر سوال می برد‪.‬‬ ‫همه اقایان که در سیاس��ت فعال هس��تند می خواهند این‬ ‫اتفاقات را به نفع جریانی که ب��ه ان تعلق دارند‪ ،‬بهره برداری‬ ‫بکنند‪ .‬در حالی که اگر به گونه ای درس��ت مدیریت می شد‪،‬‬ ‫پروژه ای مثل «الله» می توانست بدون حاشیه ای تولید بشود‬ ‫و این همه رو در روی هم اتفاق نمی افتاد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪140‬‬ ‫‪ l‬خب‪ ،‬طبیعی است که با ذائقه سازی صورت گرفته و‬ ‫در وضعیت موجود‪ ،‬همچنان سلطه فیلم های دختر و پسری‬ ‫یا فیلم های کمدی سطحی حفظ می شود‪ ،‬بنابراین سینمای‬ ‫دفاع مقدس خود به خود به ی��ک بخش کوچک و غیرقابل‬ ‫تاثیر تبدیل می شود و هر چقدر هم تالش می کند‪ ،‬نمی تواند‬ ‫در بطن قرار بگیرد و با توج��ه به تولیداتی که انجام می دهند‬ ‫چون اساسا با یک استراتژی روشنی این فیلم ها تولید نشده‬ ‫است‪ ،‬خودشان هم مجبور می شوند‪ ،‬منتقد فیلم ها باشند‪.‬‬ ‫در زمینه س��ینمای انق�لاب هم ما بای��د تکلیف مان‬ ‫روشن بش��ود که قرار است به س��ینمای انقالب توجه ویژه‬ ‫بکنیم یا نکنیم؟! بنابراین حاال اگر پاس��خ مثبت اس��ت باید‬ ‫بخشی از فعالیت مدیریتی و انرژی زیر مجموعه ها را صرف‬ ‫برنامه ریزی برای تولید فیلم های انقالبی بکنیم‪ ،‬اما از انجایی‬ ‫که این سیاست ها روشن و با برنامه ریزی نبوده است‪ ،‬اتفاقی‬ ‫نمی افتد‪.‬‬ ‫بنابراین همان طور که شاهد هستیم می گویند بیایید‬ ‫فیلم انقالبی بسازید‪ ،‬اما وقتی می خواهد این شعار عملیاتی‬ ‫ش��ود محقق نمی ش��ود و طبعا در این مقطع فرصت طلبان‬ ‫و تاجران هس��تند که ورود پیدا می کنند و همچنین کسانی‬ ‫که به دنبال این هس��تند ک��ه در کوتاه تری��ن زمان ممکن‬ ‫و ب��ا بودجه های دولتی ب��ه االف و الوف م��ادی و فرهنگ‬ ‫غربی برسند‪ ،‬از این فرصت استفاده می کنند‪ ،‬چون در واقع‬ ‫همه کارها قرار است فی البداهه بگذرد و وقت پر بشود‪ ،‬در‬ ‫حالی که ما نباید با مدیریتی روبه رو باشیم که بخواهد وقت‬ ‫بگذراند‪.‬‬ ‫ایران را به نفع س��ینمای خوب پیش ببرد‪ ،‬بنابراین تشکیل‬ ‫سازمان س��ینمایی را باید به عنوان یک اتفاق ماندگار دوره‬ ‫اقای شمقدری نام ببریم‪.‬‬ ‫بروشوری عملکرد خود را منتشر می کردند‪.‬‬ ‫ایا مدیریت سینمایی می توانست از حاشیه های‬ ‫پروژه «الله» جلوگیری کند؟‬ ‫و حرف پایانی؟‬ ‫‪ l‬یکی از ضعف هایی که مدیریت اقای شمقدری‬ ‫باید ان را برطرف بکند این اس��ت که از عملکردش��ان امار‬ ‫و ارقام منتش��ر بکنند تا ما در تحلیل های خودمان علمی تر‬ ‫صحبت کنیم‪ .‬چون بدون تبیین استراتژی های سینمایی ما‬ ‫همینجور یومیه پیش خواهیم رفت و هر روز برای همان روز‬ ‫برنامه خواهیم داش��ت و به همین دلیل هم هست که چون‬ ‫اقای شمقدری اماری از فعالیت هایشان وجود ندارد مجبور‬ ‫است خودش بیاید از عملکرد خودش دفاع بکند‪ ،‬به هرحال‬ ‫این ضعف ها مشهود و روشن است و می تواند لطمه بزند‪.‬یک‬ ‫نکته قابل تامل تر این اس��ت که وقتی ما استراتژی نداریم‬ ‫اتفاقات ماندگار تاریخ س��ینمایی مان توس��ط دگراندیشان‬ ‫نوشته می شود‪ ،‬در حالی که در این چند سالی که اصولگراها‬ ‫مدیریت می کردند‪ ،‬می توانس��تند همتی بکنند که تاریخی‬ ‫نوشته شود که با واقعیت های تاریخ منطبق باشد‪g .‬‬ ‫بازتابسیاست هایضد صهیونیستیوانقالبیرئیس جمهوردر‬ ‫حوزهسیاستخارجیدرسینمایمادرچندفیلمقابلشناسایی‬ ‫است؟چندفیلمدرزمینهچالشاصلیمابادشمنانیعنی‬ ‫سیاست هایهسته ایساختهشد؟ چند فیلمدرموضوع انقالبو‬ ‫عدالت اجتماعی و‪ ...‬ساخته شد؟‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪74‬‬ ‫داستان یک کمیته‬ ‫رقابتمخفیانه‬ ‫برای ریاست‬ ‫میان علی ابادی و عباسی چه می گذرد؟‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪75‬‬ ‫رقابت مخفیانه برای ریاست‬ ‫میان علی ابادی و عباسی چه می گذرد؟‬ ‫محسن ذاکری‬ ‫‪1‬‬ ‫ورزش‬ ‫یک��ی از نزدی��کان وزارت ورزش روای��ت می کند که‬ ‫علی ابادی وقت��ی فهمید عباس��ی به تلویزی��ون رفته و در‬ ‫گفت وگوی��ی زنده ب��ه ارزیاب��ی کاروان ورزش نشس��ته‪،‬‬ ‫نزدیکانش از بچه های تلویزیون خواس��ته اند ک��ه او نیز به‬ ‫انتن پخش زنده برود‪ .‬او البته برای ادع��ای خود از یکی از‬ ‫مسئوالن تلویزیون گواهی می اورد‪ .‬مشابه همین اتفاق در‬ ‫گوانگجو رخ داد؛ اینکه وقتی محمد علی ابادی به تلویزیون‬ ‫می رفته‪ ،‬بالفاصله سعیدلو درخواست می کرده به تلویزیون‬ ‫برود و می رفته؛ رابطه ای خاص که در عین رفاقت ظاهری‬ ‫میان این دو رقابتی خاص را به جریان انداخته بود‪ .‬در لندن‬ ‫اما این مس��ابقه برخالف گوانگجو که س��عید لو بازی را راه‬ ‫انداخته بود‪ ،‬این علی ابادی بود که همه چیز را به نام خود سند‬ ‫زد‪ .‬شاید محمد عباسی که در یک سال وزارتش در ورزش‬ ‫خیلی به مسائل ریز ورزشی وزارتخانه ورود نکرده بود و یک‬ ‫مسابقه ورزشی را به طور کامل ندیده بود‪ ،‬در لندن می بایست‬ ‫وظایف خود را هر چند حداقلی انجام دهد‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫علی ابادی با هفت سال مدیریت در ورزش اعتماد به نفس‬ ‫باالیی برای خودپنداری هایش داشت‪.‬‬ ‫نگاهی به رابط��ه وزارت ورزش و کمیت��ه المپیک در‬ ‫یک س��ال اخیر ش��اید برخی از زوایای پنهان رقابتی که در‬ ‫جریان است را مشخص کند‪.‬‬ ‫وزیر ورزش تا قبل از س��فر لندن خیلی فرصت این را‬ ‫نداشت که کمیته ملی المپیک را درک کند؛ از نظر اهمیت‪ .‬او‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪76‬‬ ‫فقط شنیده بود که کمیته المپیک پایگاهی مهم و تاثیرگذار‬ ‫در تحوالت بین المللی است‪ .‬ش��اید به همین دلیل بود که‬ ‫علی اب��ادی و همکاران��ش در کمیته نقش خ��ود را بیش از‬ ‫این می پنداش��تند و فضای کار را در محیطی ارام و اس��وده‬ ‫می دیدند‪ .‬علی سعید لو با انس��داد مالی و برهم زدن شرایط‬ ‫کسب منابع مالی شرایط سختی را برای کمیته المپیک ایجاد‬ ‫کرده بود‪ ،‬اما وزارت ورزش حداقل در تعامل با فدراسیون های‬ ‫ورزشی بس��یار از بار کمیته المپیک کاست تا شرایط به نفع‬ ‫انها رقم بخورد‪ ،‬اما هیچ گاه محمد عباسی به مسائل کمیته‬ ‫المپیک ورود نکرد تا اینکه حتی در مجمع ساالنه کمیته که‬ ‫او برای اولین بار شرکت کرد‪ ،‬بیشتر از موضوعات اخالقی و‬ ‫فرهنگی ورزشی گفت تا موضوعات ورزش قهرمانی‪ .‬او به‬ ‫همین دلیل نزد بسیاری از مدیران ورزشی‪ ،‬انسانی اخالقی‬ ‫می نمود‪.‬‬ ‫اما تغییرات صورت گرفته در چند ماه مانده به المپیک‬ ‫در فدراس��یون های قایقران��ی و دوچرخه س��واری ورق را‬ ‫برگرداند‪ .‬در میان واکنش های اعتراضی شاید بیانیه هیات‬ ‫اجرایی کمیته ملی المپیک نشان از منازعه ای زودرس میان‬ ‫دستگاه دولتی ورزش و نهادی که با اینکه بودجه ای دولتی‬ ‫طلب می کند‪ ،‬اما خود را غیردولتی می داند‪ ،‬بود‪ .‬هیات اجرایی‬ ‫اما در بیانیه خود که روی سایت کمیته المپیک قرار نگرفت‬ ‫و تنها بعضی از خبرگزاری ها منتشر کردند‪ ،‬از جریان سومی ‬ ‫گفت که به دنبال اهداف خاصی هس��تند‪...« :‬خالف منافع‬ ‫ملی و رویه های بین المللی ارزیابی می گردد و به نظر می رسد‬ ‫با هدای��ت بخش��ی از وزارت ورزش و جوان��ان و با دالیل‬ ‫مشخص و غیر همراس��تا با مصالح ورزش کشور پیگیری‬ ‫می شود‪ ،‬مقرر ش��د مراتب به وزیر محترم ورزش و جوانان‬ ‫منعکس شده تا ضمن ابقای مدیران یاد شده حداقل تا پایان‬ ‫بازی های المپیک‪ ،‬به طور یقی��ن از تغییرات احتمالی بعدی‬ ‫نیز اجتناب گردد‪».‬‬ ‫این بخش کدام واح��د مرتبط ب��ا ورزش بود؟کمیته‬ ‫المپیک در بیانی��ه خود ب��دون اینکه انتق��ادی از وزیر کند‬ ‫به نظر می رسید که حمید س��جادی‪ ،‬دونده قهرمان سابق را‬ ‫که نتوانسته بود از خط رای اعتماد نمایندگان مجلس برای‬ ‫ورود به ساختمان وزارت ورزش بگذرد را مورد اتهام قرار داده‬ ‫بودند‪ .‬از نظر هیات اجرایی تغییرات صورت گرفته در راستای‬ ‫مهندسی انتخابات اینده کمیته ملی المپیک بود‪.‬‬ ‫تغییرات‪ ،‬تغیی��ر نیافت و تالش های بس��یاری که در‬ ‫حاش��یه ورزش برای منصرف ک��ردن وزارت خانه صورت‬ ‫گرفت راه به جایی نبرد تا نامه هایی تند میان فدراسیون های‬ ‫جهانی با وزارت ورزش به جریان بیفتد؛ نامه هایی که قبل از‬ ‫اینکه مدیران وزارت ورزش از ان مطلع شوند‪ ،‬رسانه ها ان را‬ ‫منتشر می کردند‪ .‬این موضوع باعث اشفتگی وزارت ورزش‬ ‫ش��د و حتی برخی از مدیران ان در گفت وگوهای دوستانه‬ ‫خود با برخی از خبرنگاران می گفتند که کمیته ملی المپیک‬ ‫عامل انتشار این نامه هاست‪ ،‬مساله ای که بیشتر به یک بازی‬ ‫پلیسی تبدیل ش��ده بود؛ همین باعث شد که متن به حاشیه‬ ‫رود چه انکه اصل ماج��را ورود کمیته المپی��ک به تقابل با‬ ‫وزارت ورزش بود‪.‬‬ ‫در لندن اما هر دو‪ ،‬وزیر ورزش و رئیس المپیک با یک‬ ‫هواپیما و در بخش بیزینس کالس به فرودگاه هیترو رسیدند‪.‬‬ ‫همه چیز خوب بود تا اینکه وزیر به تلویزیون رفت و وقتی با‬ ‫پرسشی در مورد سهم وی در پیروزی ها مواجهه شد‪ ،‬همان‬ ‫ماجرای قدیمی‪ .‬وزیر همین ک��ه نگفت کمیته المپیک هم‬ ‫سهامدار پیروزی هاس��ت مورد طعنه قرار گرفت‪ .‬گفت که‬ ‫پیروزی صاحب زیاد دارد و شکست تنها برای وزیر است‪.‬‬ ‫شاید اوج نقطه تقابل این دو عدم حضور وزیر در جلسه‬ ‫مهم کمیته بین المللی المپیک در لندن بود که برای بررسی‬ ‫تغییرات ورزش تش��کیل ش��ده بود‪ .‬وزیر به بهانه ترافیک‬ ‫به این جلس��ه نرفت تا بعد ها علی ابادی نامه ارسالی کمیته‬ ‫بین المللی که تغیی��رات اساس��نامه و عدم دخالت دولت در‬ ‫ورزش را درخواست کرده بود‪ ،‬تلویحا به این دلیل بداند‪« :‬ما‬ ‫نمی خواهیم زیر بار نام تعلیق برویم‪ ،‬اما وزارت ورزش کاری‬ ‫نکند ایران تعلیق شود! این برای ایران در سطح بین المللی‬ ‫خوشایند نیس��ت که بگوییم تعلیق شده ایم‪ ،‬اما واقعیت این‬ ‫اس��ت که پیش از المپیک ‪ IOC‬در نامه ای از ما خواس��ته‬ ‫بود که بالفاصله بعد از حضور در ش��هر لندن با حضور وزیر‪،‬‬ ‫بنده و اقای افشارزاده جلسه ای را برگزار کنیم تا ابعاد قضیه‬ ‫برای همه روشن تر شود‪ ،‬اما متاس��فانه جناب وزیر به دلیل‬ ‫انچه ترافیک خواند به جلسه نیامد‪ ،‬البته این نشست حدود‬ ‫دو ساعت طول کش��ید‪ ،‬اما انجا به ما اعالم کردند که باید‬ ‫اساسنامه ها را به تصویب ما می رس��اندید‪ ،‬ما هم توپ را در‬ ‫زمین انها انداختیم و گفتیم شما خودتان باید اساسنامه ها را‬ ‫می گرفتید و از هر فدراس��یونی که انتخابات برگزار می کرد‬ ‫اساس��نامه می خواس��تید‪ .‬در ان جلس��ه اخطار داده شد که‬ ‫اگر ش��رایط این طور ادامه پیدا کند باید زیر پرچم المپیک‪،‬‬ ‫تیم های ورزشی ما شرکت کنند و در صورت تداوم این جریان‬ ‫ممکن است این تعلیق شامل حال فوتبال هم بشود‪».‬موضع‬ ‫تند علی ابادی نشان از منازعه سخت در اینده دارد که محمد‬ ‫عباسی از مواضع خود کوتاه نمی اید‪ .‬باید نشست و اینده را‬ ‫نگاه کرد‪g .‬‬ ‫در گفت وگو با سید امیر حسینی مطرح شد‬ ‫هشدار های جدی ‪ IOC‬به وزارت ورزش‬ ‫‪2‬‬ ‫هشدارها جدی است‪ .‬عمق این مطلب را می توان از اخرین نامه مدیر ارتباطات کمیته بین المللی المپیک ‪IOC‬‬ ‫خطاب به محمد علی ابادی و بهرام افشارزاده‪ ،‬رئیس و دبیر کل کمیته ملی المپیک کشورمان دریافت؛ نامه ای در واکنش‬ ‫به برنامه تغییر روسای فدراس�یون های المپیکی و تالش برای تصاحب کمیته ملی المپیک از سوی دولتیان‪« ،‬کمیته‬ ‫بین المللی المپیک با ارس�ال نامه ای ویژه به کمیته ملی المپیک ایران‪ ،‬اعالم کرد تا اساسنامه ها اصالح و تائید شوند‪،‬‬ ‫هیچ انتخاباتی جنبه رسمی نخواهد داشت‪ .‬این نامه رسمی کمیته بین المللی المپیک که فراتر از یک هشدار باید تلقی‬ ‫شود‪ ،‬گویا در نظر وزارت ورزش چندان هم جدی نیست‪ ،‬چرا که با لبخند و نگاهی خوش بینانه مبنی بر اینکه با گفتمان‬ ‫و مذاکرات می توان سر و ته قضیه را جمع کرد انتخابات مجامع فدراسیون های خود را برگزار می کنند و فارغ از هر گونه‬ ‫واهمه ای مبنی بر تعلیق‪ ،‬هش�دارها را در حد یک تذکر در نظر می گیرند‪ .‬این در حالی است که صابون تعلیق قبال هم‬ ‫به تن ورزش کشورمان خورده و این بار جدی تر از گذشته به نظر می رس�د‪ ».‬این پیش فرض که هشدارهای کمیته‬ ‫بین المللی المپیک به مرحله اجرا درخواهد امد اعتقادی است‪ .‬امیرحسینی‪ ،‬دبیر پیشین کمیته ملی المپیک کشورمان به‬ ‫ان اشاره می کند‪« :‬حضور و تصدی گری در ایران در بحث ورزش قهرمانی و تغییر و جابه جایی روسای فدراسیون ها‬ ‫از جمله مواردی است که بارها به انها گوشزد شده‪ ،‬اما به رغم این تذکرات و هشدارها تغییر در رویه کار دیده نشده‬ ‫است‪ .‬به طور حتم با نادیده گرفتن این هشدارها و تاکیدات کمیته بین المللی المپیک لطمه زیادی خواهد خورد‪».‬‬ ‫دبیر پیشین کمیته ملی المپیک معتقد است‪« :‬حضور دولت در بخش ورزش قهرمانی بیشتر به ضرر انهاست تا‬ ‫منفعت‪ ».‬با او در خصوص چالش های کمیته ملی المپیک و انتخابات اینده این کمیته همکالم می شویم‪.‬‬ ‫امنه سلیمانی‬ ‫با توجه به این تعاریف رابط�ه دولت و کمیته ملی‬ ‫المپیک چگونه تعریف می شود؟‬ ‫‪ l‬در این رابطه کنگره های زیادی برگزار و مقاله های‬ ‫متعددی نوشته ش��ده است‪ .‬در یکی از س��مینارهایی که در‬ ‫این خصوص در مالزی برگزار شد‪ ،‬بر این موضوع تاکید شد که‬ ‫کمیته ها باید در استقالل کامل از حضور و دخالت دولت باشند‪.‬‬ ‫در این کنگره که نقطه نظرات ان به تصویب کمیته بین المللی‬ ‫المپیک هم رسید بار دیگر عنوان شد که حضور دولت و حتی‬ ‫همکاری انها اس��تقالل کمیته های ملی و فدراسیون های‬ ‫ملی را مخدوش می کند‪ .‬فدراس��یون های مل��ی به عنوان‬ ‫باالترین جمع فنی جهانی در کشورهای خود باید به صورت‬ ‫دموکراتیک اداره شوند‪.‬‬ ‫وزارت ورزش در این میان چه نقشی برعهده دارد؟‬ ‫تعریف های ذکر شده با انچه در عمل دیده می شود‬ ‫منافات دارد‪ .‬در این میان حضور دولت در ورزش‬ ‫قهرمانی به نفع ان است یا به ضرر ان؟‬ ‫و کدام دیدگاه صحیح تر فکر می کند؟‬ ‫‪ l‬به هر حال هر دو دیدگاه دالیل خاص خود را دارند‬ ‫که از هر دو طرف قابل پذیرش است‪ ،‬اما انچه در حال حاضر‬ ‫می توان پذیرفت این است که اگر انتخابات پس از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری باشد‪ ،‬با ارامش بهتری برگزار خواهد شد‪ .‬چرا‬ ‫که در اینده تغییراتی را شاهد هستیم و در پی ان افراد زیادی‬ ‫تغییر می کنند که نظرات خاص خود را وارد می کنند‪.‬‬ ‫در این بین با نامه ‪ IOC‬چه باید کرد؟ ایا هشدار‬ ‫کمیته بین المللی جدی خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬مطمئنا جدی اس��ت‪ ،‬وزارت ورزش هم نباید این‬ ‫موضوع را نادیده بگیرد‪ .‬به طور حتم نگاه خوش بینانه به این‬ ‫قضیه به ورزش کش��ورمان لطمه می زند‪ ،‬باید به این مساله‬ ‫توجه کنیم و نگذاریم تعلیق گریبانگیر ورزش کشورمان شود‪.‬‬ ‫ما قبال این موض��وع را تجربه کرده ای��م و از این بابت ضربه‬ ‫خورده ایم‪ ،‬حاال ب��ا توجه به تجربه قبلی نبای��د بگذاریم این‬ ‫شرایط یک بار دیگر سراغ ورزش ما بیاید‪.‬‬ ‫‪ l‬مطمئنا به ضرر دولت است‪ .‬چرا که انها را از اهداف‬ ‫خود دور می کند‪ .‬وزارت ورزش ب��ه عنوان نماینده دولت هر‬ ‫فصل پول های کالنی را به یکسری از باشگاه های خود تزریق‬ ‫می کند و زمان زیادی را صرف سر و سامان دادن به شرایط‬ ‫درگیری های پیش ام��ده می کن��د‪ .‬وزارت ورزش می تواند‬ ‫این کارها را به بخش خصوصی واگذار کند و به این ش��کل‬ ‫مشارکت مردم را بیش��تر کند‪ ،‬کما اینکه باشگاه های بزرگ‬ ‫مثل رئال و بارسلونا هم دولتی نیستند‪ .‬در برنامه سوم و چهارم‬ ‫توسعه هم به کاهش تصدی گری دولت تاکید شده بود‪ .‬با این‬ ‫شرایط ورزش کشورمان سوداور نیست‪.‬‬ ‫‪ l‬در تمام س��ی س��الی که در کنار جنبش المپیک‬ ‫فعالیت داشته ام‪ ،‬همواره گزینه های دولتی تاثیرگذار بوده اند و‬ ‫مطمئنا در انتخابات اینده کمیته ملی المپیک باز هم حضور‬ ‫این گزینه ها را خواهیم دید‪.‬‬ ‫‪ l‬چالش کمیته ملی المپیک تنه��ا به این موضوع‬ ‫ختم نمی شود که مثال روسای فدراسیون های ورزشی توسط‬ ‫وزارت ورزش جابه جا می ش��وند ک��ه در نهایت هم منجر به‬ ‫ارس��النامه ‪ IOC‬و احتمال تعلیق ورزش ما باشد‪ .‬این شاید‬ ‫یکی از چالش های کمیته باشد‪ .‬کمیته ملی المپیک جاذبه های‬ ‫خاص خود را دارد که برکسب کرسی های ان رقابت شدیدی‬ ‫بین افراد به وجود می اید؛ افرادی که بعضا در یک جناح و خط‬ ‫فکری ‪ -‬سیاسی یکسان هستند‪ ،‬اما با توجه به رضایت پیش‬ ‫امده اختالفاتی با هم دارند‪.‬‬ ‫کمیته های اجرایی باید در کمیت��ه ملی المپیک فعال‬ ‫باشند‪ .‬این کمیته ها باید مستقل باشند و با تصمیمات سازنده‬ ‫به دنبال نتایج درخشان باشند‪ .‬با وجود این کمیته های اجرایی‬ ‫قوی و با برنامه همواره شاهد درخش��ش ورزش کشورمان‬ ‫هستیم‪ ،‬مثل همین نتایجی که در المپیک لندن شاهد بودیم یا‬ ‫بازی های اسیایی گوانگجو‪ .‬این فعالیت ها باید هنگام استقالل‬ ‫باشد‪ ،‬زمانی که این کمیته اجرایی در خدمت سازمان ورزش‬ ‫بود دیدیم که چه نتایجی نصیب ورزش کشورمان شد‪ .‬ما حتی‬ ‫نتوانستیم رقابت های کشورهای اسالمی را برگزار کنیم‪g .‬‬ ‫فکر می کنید این ش�یوه حاکم‪ ،‬چالش کمیته ملی‬ ‫المپیک است؟‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪ l‬نامه ‪ IOC‬به کمیته مل��ی المپیک در واقع یک‬ ‫هشدار رسمی و جدی اس��ت و کمیته ملی المپیک به عنوان‬ ‫عضوی از ‪ IOC‬باید به اص��ول و قوانین کمیته بین المللی‬ ‫پایبند باشد‪ .‬به نظر می رس��د برای پاسخگویی به این سوال‬ ‫بایستی درباره کارکرد کمیته ملی المپیک طبق تعریف قوانین‬ ‫جهانی بیش��تر صحبت کنیم‪ .‬کمیته های مل��ی المپیک در‬ ‫کش��ورهای مختلف نمایندگان بین المللی ‪ IOC‬در کشور‬ ‫مربوطه هس��تند که وظیف��ه انها توس��عه و ترویج فرهنگ‬ ‫المپیک و تقوی��ت روحیه و س��وق دادن جوانان کش��ور به‬ ‫سمت ورزش اس��ت‪ .‬در واقع کمیته های ملی المپیک مروج‬ ‫ارزش ها به جوانان از طریق ورزش هستند‪ ،‬ماموریت بعدی‬ ‫کمیته های ملی المپیک این اس��ت که به عن��وان باالترین‬ ‫مرجع‪ ،‬معرفی فدراسیون های ورزشی به بازی های المپیک و‬ ‫اسیایی را برعهده دارد‪ .‬فدراسیون های ورزشی هم نمایندگان‬ ‫فدراس��یون های جهانی هستند که در کش��ور مربوطه خود‬ ‫به طور مستقل به مسائل مربوط به ورزش قهرمانی رسیدگی‬ ‫می کنند‪ .‬این نهادها به دور از اغراض مذهبی‪ ،‬نژادی‪ ،‬سیاسی‬ ‫باید فعالیت کنند‪ .‬با توجه به این تعاریف کمیته ملی المپیک و‬ ‫فدراسیون های ورزشی باید به طور مستقل از دولت به فعالیت‬ ‫خود بپردازند‪.‬‬ ‫‪ l‬در پاسخ به این سوال دو دیدگاه وجود دارد‪ .‬عده ای‬ ‫اعتقاد دارند که به نفع کمیته است که این وقفه پیش امده و‬ ‫در این زمینه عده ای از کارشناس��ان می گویند اگر انتخابات‬ ‫پیش از انتخابات ریاس��ت جمهوری باش��د چالش های بین‬ ‫دولت و کمیته به حداقل می رسد‪ ،‬اما دیدگاه مردم در مقابل‬ ‫این موضوع قرار می گیرد‪ .‬اعتقاد مخالفان تاخیر انتخابات هم‬ ‫این است که در دولت دهم با وجود اینکه مسئول کمیته ملی‬ ‫المپیک و وزارت ورزش از یک جناح و حزب حاکم هس��تند‬ ‫باز هم این رقابت ها وجود دارد و حت��ی تاثیر این رقابت ها را‬ ‫می بینیم‪ .‬در هر صورت باید نگران این بود که به اس��تقالل‬ ‫کمیته خدشه وارد نشود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫با توجه به نامه‪ IOC‬به کمیته المپیک و عدم حضور‬ ‫نمایندگان این کمیته در مجامع انتخاباتی به نظر‬ ‫می رس�د رابطه بین این کمیته و وزارت ورزش تا‬ ‫حدودی خدشه دار شده است؟‬ ‫‪ l‬دولت و وزارت ورزش می تواند در راستای توسعه‬ ‫سیاس��ت های خود به تامین زیرساخت ها کمک کند‪ .‬دولت‬ ‫می تواند از ورزش به عنوان ابزاری برای کاهش بزهکاری و‬ ‫ی و روحی‬ ‫کم کردن بیمارها و باال بردن سطح سالمت جسم ‬ ‫افراد جامعه کمک کند‪ .‬توسعه ورزش های همگانی می تواند‬ ‫س��ن مرگ و میر را در جامعه باالتر برده و ای��ن می تواند در‬ ‫س��ایه حمایت های دولت در راس��تای فرهنگ سازی برای‬ ‫ایجاد جامعه ای س��الم ایجاد ش��ود‪ .‬وزارت ورزش به عنوان‬ ‫نماینده دولت می تواند در این زمینه ه��ا عمل کند‪ ،‬نه اینکه‬ ‫باش��گاهداری کند و هزینه ه��ای میلیاردی خ��ود را صرف‬ ‫تیمداری و مسائلی از این دست کند‪.‬‬ ‫این یک چارچوب اصلی در کل دنیاست‪ .‬وزارت ورزش‬ ‫همچنین می تواند نیروه��ای الزم را برای به خدمت گرفتن‬ ‫فارغ التحصیالن تربیت بدنی فراهم کند و با کارافرینی این‬ ‫نیروها را به خدمت بگیرد‪.‬‬ ‫بحث انتخابات پیش امد‪ ،‬با توج�ه به اینکه همه‬ ‫خود را برای انتخابات کمیته اماده می کردند‪ ،‬این‬ ‫انتخابات به زمان دیگری موکول ش�د‪ ،‬این وقفه‬ ‫پیش امده به نفع کمیته است یا به ضرر ان؟‬ ‫در انتخاب�ات این�ده کمیت�ه ملی المپی�ک حضور‬ ‫دولتی ها را چطور می بینید؟‬ ‫برای اینکه کمیته ای پویا و مطابق با قوانین ‪IOC‬‬ ‫داشته باشیم چه باید کرد؟‬ ‫‪77‬‬ ‫همسایه ها علیه هم‬ ‫نگاهی به رابطه سازمان ورزش و کمیته ملی المپیک در سال های گذشته‬ ‫مرتضی برکتی‬ ‫‪3‬‬ ‫ورزش‬ ‫همه چیز از یک شیفتگی ش��روع می شود؛ حضور در‬ ‫المپیک اگر برای ورزشکاران یک افتخار است‪ ،‬برای مدیران‬ ‫یک سفرعادی نیست‪ ،‬بلکه س��فری تازه است‪ .‬اولین بار را‬ ‫نمی دانیم‪ ،‬اما اولین انتخابات برای رسیدن به جایگاه المپیک‬ ‫بعد از سفر اتن ش��کل گرفت‪ ،‬اما این هوشمندی نزد رئیس‬ ‫ورزش بود که خود نامزد نشودیا اینکه به او گفته شد که خود‬ ‫نامزد نشود چه انکه پیش از این رسم بود که رئیس ورزش‬ ‫رئیس المپیک باشد‪ ،‬اما از این زمان بود که دوگانه المپیک‬ ‫و دستگاه دولتی ورزش شکل گرفت‪ .‬باید نگاهی به پیشینه‬ ‫این دو بیندازیم‪.‬‬ ‫بعد از انقالب اولین رئیس ورزش‪ ،‬رئیس کمیته ملی‬ ‫المپیک هم بود‪ .‬شاه حسینی که از مبارزان قدیمی رژیم ستم‬ ‫شاهی بود و البته ورزشکاری حرفه ای در بسکتبال و راگبی‬ ‫بود‪ ،‬در دولت مهدی بازرگان سرپرست تربیت بدنی شد‪ .‬شاه‬ ‫حسینی ورزشکاری بود که باشگاهی به نام بوستان ورزش‬ ‫داشت که چهره های شناخته شده ای مثل برادران مشحون‬ ‫که در ورزش پشتاز بودند به عنوان مدلی فرهنگی به ورزش‬ ‫می نگریست‪ .‬شاه حس��ینی وقتی ابالغ ورزش را گرفت که‬ ‫از چند سال پیش به دلیل عدم ش��رکت در جشن های تولد‬ ‫شاه به همراه دیگر تیم های ورزش��ی در مراسم رژه امجدیه‬ ‫از ورود به اماکن ورزش��ی منع ش��ده بود و انطور که خود به‬ ‫مثلث می گوید؛ وقتی وارد ساختمان ورزش شدم‪ ،‬هیچ کس‬ ‫را نمی شناختم‪ .‬ابالغم را به فردی نش��ان دادم تازه متوجه‬ ‫شدند که من مسئول ورزش شده ام‪ .‬چند نفری دست به کار‬ ‫شدند و ابالغ من را تکثیر کردند و به دیوار زدند‪ .‬اینگونه بود‬ ‫که اولین رئیس ورزش پس از انقالب این ش��انس را داشت‬ ‫که از خود ورزش باشد و بس��یاری از ورزشکاران را بشناسد‬ ‫و همین باعث ش��د که ورزش در انقالب جایگاه خود را بعد‬ ‫شو قوس های اولیه تثبیت ش��ده بداند‪ .‬در این میان اما‬ ‫از ک ‬ ‫از انچه ک��ه رئیس کمیته مل��ی المپیک بر عهده ش��اهپور‬ ‫غالمرضا پهلوی برادر شاه بود‪ ،‬تش��کیالت المپیک ایران‬ ‫بدون رئیس مانده بود تا اینکه برای اولین بار به طور همزمان‬ ‫رئیس ورزش‪ ،‬رئیس کمیته ملی المپیک شد‪ .‬همین موضوع‬ ‫باعث شد که شاهپور غالمرضا پهلوی پرونده شکایت خود‬ ‫را به کمیته بین المللی المپیک ببرد‪ .‬شکایت او باعث تعلیق‬ ‫موقت ورزش ایران شده بود‪ .‬او به مقامات کمیته بین المللی‬ ‫المپیک گفته بود که مقام من را به زور گرفته اند‪ .‬شاه حسینی‬ ‫با یاداوری ان روزها به مثلث می گوید که «غالمرضا پهلوی‬ ‫رفته بود کمیته بین المللی المپیک و گفته بود که همچنان‬ ‫رئی��س کمیته المپیک ایران اس��ت‪ .‬ما هم اق��ای فکری و‬ ‫شکوهی را فرستادیم سوئیس تا بگویند وقتی نظام سیاسی‬ ‫ایران تغییر کرده معلوم است که اینها دیگر هیچ مسئولیتی‬ ‫ندارند‪ ».‬این اس��تدالل ایرانی ها مقامات کمیته بین المللی‬ ‫المپیک را مجاب می کند که شاه حسینی همانا رئیس کمیته‬ ‫ملی المپیک اس��ت‪ .‬با به پایان رس��یدن عمر ‪ 9‬ماهه دولت‬ ‫موقت و نخست وزیری رجایی‪ ،‬گرچه ش��اه حسینی مدتی‬ ‫برسر کار ماند‪ ،‬اما سرانجام او نیز کنار گذاشته شد تا شهریور‬ ‫‪ 59‬و مقارن با اغاز جنگ ایران و عراق‪ ،‬مصطفی داوودی که‬ ‫همکار شهید رجایی در اموزش و پرورش بود‪ ،‬رئیس جدید‬ ‫س��ازمان ورزش ش��ود‪ .‬مصطفی داوودی‪ ،‬رئیس جنجالی‬ ‫برای ورزش بود‪ ،‬لغو موقت اعزام تیم های ورزشی به خارج‬ ‫از کشور و ممنوعیت استفاده از ورزشکاران باالی ‪ 27‬سال در‬ ‫تیم های ملی‪ ،‬از جمله تصمیمات جنجالی داوودی در دوران‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫‪78‬‬ ‫ریاستش بر ورزش کش��ور بود‪ .‬او بعد از شاه حسینی‪ ،‬رئیس‬ ‫المپیک و ورزش همزمان با هم بود‪.‬‬ ‫او ن��زد بس��یاری از مدیران ورزش��ی ک��ه از اموزش‬ ‫و پرورش به ورزش وارد ش��دند‪ ،‬چهره ای درخش��ان است‪.‬‬ ‫سیدامیرحسینی یکی از انهاس��ت که بعدها دبیرکل کمیته‬ ‫ملی المپیک ایران ش��د‪ .‬او به مثلث می گوید که «مصطفی‬ ‫داوودی با بیش از چند دهه سابقه مدیریت ورزش کشور در‬ ‫فضایی مملو از سکوت از فدراسیون ناش��نوایان رفت اما او‬ ‫که بود و در قیاس با کدامین چهره‏ها باید در قبال فرجامش‬ ‫به قضاوت نشس��ت‪ .‬داوودی از مربیان خوش نام و متدین‬ ‫ورزش در پیش از پیروزی انقالب اس�لامی ایران بود و در‬ ‫مدارس اس�لامی علوی و کمال اش��تغال داشت که سابقه‬ ‫اشنایی اش با ش��هید رجایی از فعالیت‏های اموزشی اش در‬ ‫همین مدارس اس�لامی در دوران ستم شاهی ریشه گرفته‬ ‫بود‪ ».‬وقت��ی از امیرحس��ینی در م��ورد تندروی های حاج‬ ‫مصطفی داوودی می پرس��یم او توضی��ح جامعی می دهد‪:‬‬ ‫«در ان سال‏ها تقابل شدیدی میان س��ازمان تربیت بدنی‪،‬‬ ‫صد او سیما و دیگر رسانه‏ها همچون کیهان ورزشی و دنیای‬ ‫ورزش وجود داش��ت که برخی اقدامات نیروهای انقالبی و‬ ‫مطالبات و خواسته های ارزشی و تقابل ویژه اینها با هم‪ ،‬برای‬ ‫افزایش این انتقادات مزید بر علت شده بود‪ .‬تعلیق کمیته ملی‬ ‫المپیک‪ ،‬عدم پوشش رویدادهای ورزشی توسط صداوسیما‪،‬‬ ‫حضور نسل جدیدی از جوانان کم تجربه انقالبی در ورزش‬ ‫و وقوع جنگ تحمیلی و تحریم بازی های المپیک مسکو از‬ ‫سوی ایران از جمله مس��ائل مبتالبه ورزش در این دوران‬ ‫بود‪ .‬در س��ال های ‪ 1359‬تا ‪ 1362‬که داوودی در مدیریت‬ ‫س��ازمان تربیت بدنی خدمت کرد‪ ،‬به رغم دلگیری بسیاری‬ ‫از دوس��تان و هم دوره های قدیمش که انتظارات خاصی را‬ ‫از ایشان داشتند‪ ،‬فضای ان زمان اجازه استفاده از نیروهای‬ ‫ورزشی باتجربه قبل از انقالب را ایجاب نمی کرد و به همین‬ ‫دلیل در این دوران نسل جدیدی از نیروهای متدین‪ ،‬انقالبی‬ ‫و تحصیل کرده ورزش که عمدتا فارغ التحصیالن مدرسه‬ ‫عالی ورزش بودند‪ ،‬در بخش های مختلف مدیریتی ورزش‬ ‫کشور جذب شدند و بسیاری از انها منشا خدمات ارزنده ای‬ ‫در دوران دفاع مقدس وپس از ان در ورزش کشور شده اند‪».‬‬ ‫در این میان اما چالش تعلیق ورزش ایران یکباردیگر گریبان‬ ‫ورزش را گرفته بود‪ .‬کمیت ه بین المللی المپیک بعد از برکناری‬ ‫شاه حس��ینی یکبار دیگر کمیته ملی المپیک‪ ،‬را به رسمیت‬ ‫نمی ش��ناخت‪ .‬داوودی‪ ،‬افشارزاده و اس��ماعیل کدخدازاده‬ ‫اساسنامه جدید کمیته را تدوین کردند و به مجلس فرستادند‪.‬‬ ‫بعد از اینکه مجلس این اساسنامه را تائید کرد انها اساسنامه‬ ‫را به بادن بادن در س��وئیس بردند و تائیدی��ه رئیس کمیته‬ ‫بین المللی را گرفتند‪ .‬بعد هم در ایران انتخابات برگزار شد و‬ ‫داوودی برای چهار سال رئیس کمیته شد‪.‬‬ ‫رئیس بعدی ورزش‪ ،‬اما رئیس المپیک نشد‪ .‬اسماعیل‬ ‫داوودی شمس��ی‪ ،‬معاون امور انقالب نخست وزیر موسوی‬ ‫بدون اینکه ورزش را بداند به جای مصطفی داوودی نشست‪.‬‬ ‫او که این روزها به فعالیت غیر دولتی مشغول است در حالی‬ ‫که برای مدت طوالنی به یزد به خانه روستایی پدر رفته بود‬ ‫به صورت تلفنی با مثلث گفت وگو کرد‪ .‬او خود را عالقه مند‬ ‫به ورزش نمی دانس��ت‪ ،‬اما می گفت که در دانشگاه ورزش‬ ‫می کرده است‪ .‬داوودی شمس��ی که در تاریخ سیاسی ایران‬ ‫فردی خاص اس��ت‪ ،‬پیش از این «معاون سیاس��ی ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی‪ ،‬وزیر کشور (کابینه ش��هید رجایی) بود و بعد از‬ ‫ان معاون امور انقالب نخست وزیری‪ .‬در دوران ریاست دو‬ ‫ساله او وی هیچ ارتباطی با کمیته المپیک نداشت و داوودی‬ ‫رئیس بود‪ ،‬ام��ا در میانه راه ب��رای اولین بار ن��ام یک دکتر‬ ‫فیزیک هسته ای با ورزش پیوند خورد که گرچه وی وزیری‬ ‫از کابینه بود‪ ،‬اما با ورزش خود را پیوند زد؛ حسن غفوری فرد‪،‬‬ ‫دو س��ال رئیس کمیته المپی��ک ایران در حال��ی که رئیس‬ ‫ورزش فرد دیگری بود‪ .‬دوران دو ساله او دخیره ای شد برای‬ ‫حضورش در راس ورزش در کابینه نخست ایت اهلل هاشمی‬ ‫رفسنجانی‪ ».‬سال ‪ 65‬نقطعه عطفی در تاریخ المپیک است‪.‬‬ ‫سید مصطفی هاشمی طبا‪ ،‬مهندس نساجی که وزیر صنایع‬ ‫در دولت های محمدجواد باهنر و میرحس��ین موسوی بود‪.‬‬ ‫در همین سمت نیز ریاس��ت کمیته ملی المپیک را برعهده‬ ‫داشت تا سه بار دیگر نیز این پس��ت را در اختیار داشته باشد‬ ‫و البته به صورت همزمان در دولت های هاشمی رفسنجانی‬ ‫و خاتمی ریاست ورزش و کمیته المپیک را با بهترین نتایج‬ ‫تاریخ ورزش ایران در المپیک پیوند بزند‪ .‬جایی که مدلی باشد‬ ‫برای روسای بعدی ورزش که به طمع ریاست المپیک و نوید‬ ‫اینده ای بهتری برای ورزش قدم بردارند‪.‬‬ ‫دوران نخست ریاست هاشمی طبا بر المپیک همراه با‬ ‫یک واقعه بزرگ بود‪ ،‬جای��ی که در جنگ نفت کش ها میان‬ ‫ایران و غرب؛ گروهی از دریانوردان اس��پانیایی به اس��ارت‬ ‫نیروهای نظامی ایران درامدند‪ .‬اما ای��ن چه فرصتی برای‬ ‫ورزش ایران بود؟! هاش��می طبا از س��امارانش برای حضور‬ ‫در تهران دعوت کرده بود‪ .‬رئیس قدرتمند کمیته بین المللی‬ ‫المپیک در گفت وگو با مقامات ایرانی خواس��تار ازادی این‬ ‫ملوانان شد‪ .‬دیداری که سعید فائقی‪ ،‬رئیس فدراسیون وقت‬ ‫وزنه برداری و از نزدیکان هاشمی در گفت وگو با مثلث برخی‬ ‫از زوایای ان را برای اولین ب��ار در میان می گذارد‪ .‬مهندس‬ ‫فائقی ک��ه ان روزها در وزارت صنایع هم��راه رئیس کمیته‬ ‫المپیک بود در ورزش هم به عنوان مشاور وی عمل می کرد‪.‬‬ ‫او می گوید‪« :‬س��امارانش به تهران ام��د و در دیدار با اقای‬ ‫هاشمی طبا موضوع ملوانان اس��پانیایی را بازگو کرد‪ .‬اقای‬ ‫هاشمی طبا قول داد که انها به زودی ازاد می شوند‪ .‬سامارانش‬ ‫باورش نمی ش��د و موضوع را خیلی جدی گرفته بود‪ .‬پس از‬ ‫چند روز انها ازاد شدند‪ .‬سامارانش از ان روز عاشق ایران شد‬ ‫و من و البته اقای هاشمی طبا‪ .‬من مطمئن هستم بسیاری از‬ ‫اتفاقات بعدی ایران در نهادهای بین المللی از جمله حضور‬ ‫مهندس هاش��می طبا در جمع رهبران جنب��ش المپیک و‬ ‫نمایندگ��ی در هیات اجرای��ی از ان موضوع نش��ات گرفته‬ ‫است‪ .‬سامارانش بس��یار به ایران کمک کرد‪ ».‬هاشمی طبا‬ ‫دو بار دیگر طعم ریاس��ت بر کمیته المپیک را چشید یکبار‬ ‫زمانی که رئیس ورزش بود و دیگر بار نیز سه سال از ریاست‬ ‫خود بر نهاد المپیک را بدون ریاس��ت و در دوره مهرعلیزاده‬ ‫پشت سر گذاشت‪ .‬هاشمی طبا را مدلی از مردان موفق المپیک‬ ‫می دانند‪ .‬او در زمان حضورش در سازمان وقت تربیت بدنی‬ ‫و وزارت بعدی ورزش‪ ،‬یک س��ری از قوانی��ن را برای خارج‬ ‫کردن المپیک از حضور دولت تدوی��ن کرد که البته با رفتن‬ ‫وی از نهاد حاکمیت ورزش این قوانین معلق ش��دند و البته‬ ‫به طور صفت و سخت تری در زمان مهرعلیزاده دخالت دولت‬ ‫در قانون گذاشته شد‪.‬اگر ریاست حسین محلوجی بر کمیته‬ ‫المپیک را دوران انتقالی بدانیم‪ ،‬اهمیت المپیک با ریاس��ت‬ ‫هاشمی طبا در ورزش ایران نمایان ش��د؛ جایی که بهترین‬ ‫نتیجه تا زمان المپیک برای کش��ورمان کس��ب شد و البته‬ ‫کمیته بین المللی المپیک نیز نقش و عمل خود را در حد یک‬ ‫نهاد تاثیرگذار و مهم باال برده بود و کش��ورها نیز به تبع ان‬ ‫نقش و عمل بیشتری به المپیک داده بودند‪ .‬در ورزش ایران‬ ‫اما هرم وارونه ای به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫سفر مهندس مهرعلیزاده‪ ،‬رئیس وقت ورزش به اتن‬ ‫در حالی که تشکیالت المپیک ایران در باالترین مرتبه خود‬ ‫در کمیته بین المللی المپیک قرار داش��ت و رئیس ان یعنی‬ ‫هاشمی طبا به عنوان عضو هیات اجرایی کمیته بین المللی‬ ‫شخصیت بزرگ بود‪ ،‬اما بعد از بازگشت او به تهران و تعیین‬ ‫زمان انتخابات شرایطی برای رفتن وی به صورت غیرطبیعی‬ ‫ش��مارش معکوس را اغاز کرد‪ .‬برکناری بیش از ‪ 25‬رئیس‬ ‫فدراسیون و البته تاس��یس فدراس��یون های ورزشی که تا‬ ‫دیروز انجمن بودند‪ ،‬ارای یاران مهرعلیزاده را باال برد‪ .‬در این‬ ‫میان اما حضور رضا قراخانلو به عنوان نامزد ریاست کمیته‬ ‫المپیک به جای رئیس جای تعجب بود‪ .‬در محافل ورزشی‬ ‫گفته می ش��د که مهرعلیزاده خود می خواسته رئیس کمیته‬ ‫المپیک ش��ود‪ ،‬اما ممانعت رئیس جمهور وقت س��ید محمد‬ ‫خاتمی و مشاوره های بیرون از ورزش که عمدتا از اعضای‬ ‫یک حزب سیاسی‪ ،‬دولت را به رضا قراخانلو یکی از اعضای‬ ‫شورایعالی ورزش و نویسنده س��ند چشم انداز ورزش کشور‬ ‫رس��اند‪ .‬قراخانلو‪ ،‬رئیس المپیک شد و گرچه هاشمی طبا در‬ ‫گفت وگو با مثلث از تقلب در انتخابات کمیته المپیک سخن‬ ‫می گفت‪ ،‬اما این تنها مشکل نبود؛ چه انکه نامه کمیته ملی‬ ‫المپیک ایران مبنی بر عدم حضور هاش��می طبا پست مهم‬ ‫ای��ران در کمیته بین الملل��ی المپیک را گرفت؛ مس��اله ای‬ ‫که قراخانلو بعدها در گفت وگوی خود با ویژه نامه س��ال ‪85‬‬ ‫روزنامه پاس جوان ان را مهمترین اشتباه خود دانست‪.‬‬ ‫چهار س��ال بعد در پکن نتیجه ای که کمیته المپیک‬ ‫ایران گرفت‪،‬بس��یاری را مجاب ک��رد که تی��م قراخانلو و‬ ‫کفاش��یان به عنوان رئیس و دبیر هیچ گاه م��رد این میدان‬ ‫نبوده اند؛ اما این همه ماجرا نبود‪ .‬چه انکه ریاس��ت سازمان‬ ‫ورزش به مهندس عمرانی رس��یده بود که سابقه ای بیش‬ ‫از ان وی ساخت چند مجموعه ورزش��ی برای جانبازان در‬ ‫المان بود‪ .‬وی زمانی به ریاست ورزش رسید که دولت نهم‬ ‫در ورزش شعار اصلی خود را ساخت و س��از اماکن ورزشی‬ ‫گذاشته بود و تا حدود بس��یار زیادی نیز این مهندس در ان‬ ‫زمینه موفق بود اما هرچه در ای��ن موضوعات موفق بود‪ ،‬با‬ ‫مشاورانش نتوانس��ت راه به مقصود برد‪ .‬محمد علی ابادی‬ ‫چهار سال به عنوان رئیس ورزش زمان از دست رفته بسیاری‬ ‫داشت او و فدراسیون فوتبال‪،‬او و استقالل و پرسپولیس‪،‬او و‬ ‫فدراسیون های مدال اور و‪ ...‬اما او هم مثل مهرعلیزاده زمانی‬ ‫به المپیک رفت که فهمید حضور در رویدادهای اینچنینی چه‬ ‫مزیتی است‪ .‬شاید به همین دلیل بود که صبر نکرد و در همان‬ ‫پکن روسای فدراسیون های ورزش��ی را به جلسه ای برای‬ ‫انتقاد از کمیته ملی المپیک دعوت کرد‪ .‬سه ماه بعد از المپیک‬ ‫زمانی وی نامزد ریاست شده بود که تنها یک سال دیگر به‬ ‫پایان چهار سال حضورش در ورزش مانده بود‪ .‬ذخیره ای که‬ ‫فکر می کرد اگر حضوری در دولت اینده نداشته باشد حداقل‬ ‫ورزش را خواهد داشت‪ .‬همین هم شد؛ علی ابادی در دولت‬ ‫دهم از مجلس برای وزارت نیرو رای نگرفت و برای وزارت‬ ‫نفت هم تنها سرپرس��تی چند ماهه بود‪ .‬اما همچنان رئیس‬ ‫المپیک ایران بود‪ ،‬حتی اگر با یار دیروزش علی س��عیدلو در‬ ‫شهرداری تهران که حاال رئیس ورزش شده بود در گوانگ‍جو‬ ‫روی در روی هم بایس��تند و صحنه ای عجیب را به نمایش‬ ‫بگذارند‪ .‬او اما رئیس کمیت��ه ملی المپیک ایران ماند تا علی‬ ‫سعید لو از ورزش برود و وزارت تازه تاسیس ورزش و جوانان‪،‬‬ ‫وزیرش محمد عباسی باشد‪ .‬او خود رئیس ورزش بوده‪ ،‬یک‬ ‫رئیس ورزش و یک وزیر را نیز در دوران ریاستش بر المپیک‬ ‫دیده؛ حاال خ��وب می داند که دوره اش تمام ش��ده‪ ،‬ش��اید‬ ‫به همین دلیل است که نام وزارت ورزش این روزها به عنوان‬ ‫ناقض حقوق و اس��تقالل ورزش در نامه کمیته بین المللی‬ ‫المپیک در رسانه ها مطرح شده است‪.‬‬ ‫تا تاری��خ یک ب��ار دیگر تک��رار ش��ود؛ از روز اول که‬ ‫شاه حس��ینی ریاس��ت ورزش و المپی��ک را بر عهده گرفت‬ ‫تا امروز همواره به دلی��ل نقش حداکثری نه��اد حاکمیتی‬ ‫ورزش(س��ازمان‪/‬وزارت ورزش) س��ایه تعلیق باالی س��ر‬ ‫ورزش است‪ .‬این داستان دو همسایه ناسازگار با هم است‪g.‬‬ ‫مسئولیت های متقابل دولت و نهادهای‬ ‫غیردولتی در ورزش‬ ‫دکتر حمید قاسمی ‪ /‬استاد دانشگاه‬ ‫حضورها باید در مرز مشخصی صورت بگیرد‪ .‬دولت به عنوان‬ ‫حامی مالی ناظر و هماهنگ کننده است‪ ،‬اما نباید به واسطه‬ ‫این حمایت در همه بخش ها حضورش را نشان بدهد‪ .‬دولت‬ ‫می تواند با مشارکت و تعامل در برابر سرمایه گذاری که صورت‬ ‫می گیرد از طرف مقابل خود ج��واب بخواهد‪ .‬وزارت ورزش‬ ‫به عنوان نماینده دولت دستگاه سیاست گذاری است که اعم‬ ‫کارهایش باید جامع باش��د‪ ،‬اما انچه در عمل می بینیم این‬ ‫اس��ت که دولت در هر ابعاد ورود پیدا می کند و در این زمینه‬ ‫هزینه های زیادی هم صرف می شود که در برخی مواقع این‬ ‫حضورها به ضرر وزارت ورزش و در واقع دولت است‪ .‬به نظر‬ ‫می رس��د‪ ،‬در این مقال باید به این موضوع هم اشاره داشت‬ ‫که بس��یاری از تعریف ها در کش��ور ما با انچه در دنیا وجود‬ ‫دارد متفاوت اس��ت برای مثال ما از المپیک چه می خواهیم‪،‬‬ ‫انچه در ورزش ما مش��خص است‪ ،‬کس��ب چند مدال است‬ ‫که فضای احساسی و هیجانی را برای مدتی در جامعه ایجاد‬ ‫کنند‪ .‬غرور ملی و هویت ملی که با اس��تناد به انها خوشحال‬ ‫می شویم‪ ،‬خوشحالی مقطعی‪ ،‬اما دیگر کشورها از المپیک چه‬ ‫می خواهند‪ ،‬صرف مدال مطرح نیست‪ .‬اولویت اول انها ارائه‬ ‫فرهنگ‪ ،‬محصوالت فکری و ایدئولوژی خاص خودش��ان‬ ‫است‪ .‬منکر این مساله نیس��تم که دولت می داند گزینه های‬ ‫مورد نظر خود را در ورزش به کار گیرد و با بودجه و هزینه هایی‬ ‫که انجام می دهد این حق برایش به وجود می اید‪ ،‬اما مشکل‬ ‫در اینجاس��ت که از چه افرادی و در کجا باید از انها استفاده‬ ‫کنیم‪ .‬بر اس��اس چه چارچوب و برنامه ریزی‪ .‬اگرچه در طول‬ ‫س��ال ها بارها این کلمه را ش��نیده ایم که فالن مدیر ورزش‬ ‫برنامه دارد و در عمل به ندرت برنامه ای از همان فرد ش��اهد‬ ‫بوده ایم و شاید اگر تغییرات و انتخاب ها بر اساس صالحیت ها‬ ‫و چارچوب هدفمند باشد با حمایت های مالی به عنوان مرجع‬ ‫اصلی سیاست گذاری ورزش ما هم به ایده ال ها برسد‪ .‬نمونه‬ ‫این رفتارها را در کشوری مثل چین هم شاهدیم که در ورزش‬ ‫بسیار قدرتمند اس��ت‪ .‬به طوری که در ورزش این کشور هم‬ ‫حضور دولت در انتخاب افراد وجود دارد و افرادی بر س��ر کار‬ ‫گمارده می شوند با برنامه ای طوالنی مدت و هدفمند که در‬ ‫برابر نتایج به دست امده باید پاسخگو باشند‪g .‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث شماره‪140‬‬ ‫همه جا صحبت بر سر این است که دولت باید حضورش‬ ‫در ورزش را کم کند‪ ،‬این در حالی اس��ت که هنوز بسترهای‬ ‫الزم برای انجام این کار فراهم نش��ده اس��ت‪ .‬در اینجا یک‬ ‫س��وال به وجود می اید‪ ،‬ایا ای��ن حضور ب��رای ورزش ایران‬ ‫تبعاتی دارد؟ حضوری که از سوی ‪ IOC‬به عنوان باالترین‬ ‫مرج��ع ورزش دنیا م��ورد تهدی��د قرارگرفته اس��ت‪ .‬برای‬ ‫پاس��خ گویی به این مطلب در ابتدا باید ب��ه بحث ورزش در‬ ‫ابعاد مختلف بپردازیم‪ -1.‬ورزش حرفه ای‪ ،‬باشگاه ها توسط‬ ‫بخش خصوصی اداره می ش��وند با یک طراز مالی مثبت که‬ ‫منجر به س��وداوری می ش��ود‪ .‬اصل در ورزش حرفه ای هم‬ ‫بیش��تر حول محوطه س��وداوری و گردش مالی می چرخد‪.‬‬ ‫موضوعی که در ورزش ایران کمتر دیده می شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬ورزش قهرمانی‪ ،‬همانطور ک��ه همه می دانند این‬ ‫بخش از ورزش برعهده کمیسیون ها و هیات هایی قراردارد‪.‬‬ ‫ی که‬ ‫در واقع این کمیس��یون ها ‪ NGO‬هایی هستند مردم ‬ ‫می بایست به صورت مس��تقل از دولت اداره شوند‪ .‬بحثی که‬ ‫کمیته بین المللی المپی��ک در ان تاکی��د دارد و بارها در این‬ ‫خصوص تذکراتی را به فدراس��یون های داخلی کش��ورمان‬ ‫داده ان��د و اما واقعیت امر این اس��ت که بررس��ی ها در دیگر‬ ‫کشورها هم نشان می دهد که در بسیاری از کشورها دولت‬ ‫در این بخش ورد پیدا می کند و دولت افراد تحت حمایت خود‬ ‫را در قسمت های مختلف قرار می دهد که این افراد تضمین‬ ‫کننده سیاست ها و خط فکری انهاست‪ ،‬اگرچه این موضع را‬ ‫نمی توان در بین تمام کشورها تعمیم داد‪ ،‬اما اگر بخواهیم از‬ ‫این شیوه مشابه در دیگر کشورها یاد کنیم باید به یک تفاوت‬ ‫عمده انها با خودما هم اش��اره کنیم و ان این است که افراد‬ ‫برگزیده هم در یک چارچوب خاص و برنامه ریزی شده عمل‬ ‫می کنند و این نکته نیز قابل ذکر است که این اتفاق در برخی‬ ‫از رش��ته ها صورت می گیرد که به لحاظ جنبه های سیاسی‬ ‫قابل توجه هس��تند‪ ،‬مثل فوتبال نه اینکه در تمامی رشته ها‬ ‫این حضور را ببینیم‪.‬‬ ‫در این بخش از ورزش انچه که در کشورمان می توانیم‬ ‫به ان اشاره کنیم عزل و نصب ها و انتخاب افرد بر اساس این‬ ‫صورت می گیرد که خ��ط فکری افراد با مس��ئوالن ورزش‬ ‫همسو باشد و نگاه سیاس��ی به طور جدی مالک اصلی بوده‬ ‫است‪ .‬همین امر باعث شده که ثبات مدیریت به حداقل برسد‬ ‫تا هر کس که به قدرت برس��د به دنبال گزینه های خود باشد‪.‬‬ ‫به همین دلیل هم نمی توانیم از ظرفیت های ورزش انطور که‬ ‫الزم است نتیجه بگیریم‪.‬‬ ‫‪ -3‬ورزش همگان��ی؛ ای��ن موضوع اس��ت که دولت‬ ‫می تواند در ان به خوبی ورود پیدا کند و از ان به نحو احس��ن‬ ‫استفاده کند‪ ،‬البته در کشورهای پیشرفته این بخش از ورزش‬ ‫هم به بخش خصوصی واگذار ش��ده اس��ت‪ .‬مثال در کشور‬ ‫المان ش��رکت های بیمه این بخش ورزش را برعهده دارند‪.‬‬ ‫تا با گس��ترش و ترویج ورزش همگان��ی به لحاظ اقتصادی‬ ‫هزینه ها را به حداقل برساند‪ .‬در این بخش دولت در برخی از‬ ‫کل شهرها کارهای خوبی را انجام داده است‪ ،‬اما در کل در این‬ ‫بخش هنوز هم فاصله زیادی با کشورهای پیشرفته داریم‪.‬‬ ‫‪ -4‬ورزش تربیت��ی؛ دول��ت می توان��د در این بخش‬ ‫بیشترین حضور را داشته باشد‪ ،‬در واقع هسته اولیه کار دولت‬ ‫در ورزش مربوط به مدارس‪ ،‬دانشگاه ها و مراکز تربیتی است‬ ‫و باید در ای��ن بخش انرژی مضاعفی صرف ش��ود‪ .‬دولت با‬ ‫شو پرورش‪ ،‬زیرساخت های‬ ‫س��رمایه گذاری در بخش اموز ‬ ‫الزم را ب��رای راگیر کردن و تروی��ج ورزش در جامعه فراهم‬ ‫می کند‪.‬حاال ب��ا توضیح بخش های مختل��ف ورزش به این‬ ‫موض��وع می پردازیم ک��ه در ای��ن بین مس��ئولیت دولت و‬ ‫کمیته ملی المپیک به عنوان دو نهاد ورزشی کشورمان کدام‬ ‫است‪ .‬اینکه دو نهاد در ورزش تصمیم می گیرد تنها مربوط به‬ ‫ایران نیست‪ ،‬در یک تحقیقی که در خالل بازی های اسیایی‬ ‫گوانگجو صورت گرفت این نتیجه به دس��ت امد که حداقل‬ ‫‪ 12-10‬کشور اس��یایی درگیر این موضوع اس��ت‪ .‬در واقع‬ ‫نمی توان گفت که در نتیجه گرفتن تیم های ورزش��ی کدام‬ ‫نهاد باید جوابگو باشد‪ .‬اگرچه در پیروزی ها هم دو نهاد خود را‬ ‫سهیم می دانند و در شکست ها هر یک مسئولیت را به دیگری‬ ‫واگذارمی کنند‪ .‬برای رسیدن به این س��وال که هر یک چه‬ ‫وظیفه ای دارند‪ ،‬باز هم باید به نکات ابتدایی این مطلب اشاره‬ ‫داش��ت‪.‬دولت می تواند در ورزش حضور داشته باشد‪ ،‬اما این‬ ‫از کارهای پایه ای تا حمایت های مالی‬ ‫‪79‬‬ ‫یک عروسک و‬ ‫سه نسل‬ ‫کاله قرمزی رکود گیشه سینماها‬ ‫را شکست‬ ‫دیـــدار‬ ‫کاله قرمزی و بچه ننه فیلمی اس��ت ک��ه با این ادعا‬ ‫روی پرده ها رفته اس��ت که قرار اس��ت مخاطب سینما را‬ ‫با گیشه اش��تی دهد‪ .‬ادعایی که با توجه به فروش بیش از‬ ‫یک میلیاردی ان در روزهای‬ ‫ابتدایی اک��ران‪ ،‬می توان ان را‬ ‫ادعایی نه چن��دان دور از واقع‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫س��ومین فیلم سینمایی‬ ‫از خان��واده کاله قرم��زی هم‬ ‫با اس��تقبال روبه رو ش��د تا باز‬ ‫این س��وال مطرح شود که در‬ ‫ای��ن داس��تان س��اده و بدون‬ ‫پیچید گی‪ ،‬در شیطنت های ان‬ ‫پسر بچه با چشم های لنگه به‬ ‫لنگه چه چیزی وجود دارد که‬ ‫به رغم قصه های دم دستی اش‬ ‫می تواند خانواد ه های معموال‬ ‫گری��زان از س��ینمای ایران را‬ ‫مج��اب کن��د درمقاب��ل پرده‬ ‫نقره ای بنشینند و خودشان را‬ ‫برای یک شکم سیر خندیدن‬ ‫ام��اده کنن��د‪ .‬راز فروش های‬ ‫قابل اعتن��ای کاله قرمزی به‬ ‫راستی چیست؟‬ ‫مثلت شماره‪140‬‬ ‫ستاره های عروسکی‬ ‫در سینمای ایران هر چه‬ ‫به عقب باز می گردیم‪ ،‬بازهم‬ ‫شاهد عروس��ک هایی هستیم‬ ‫که توانسته اند سایه بر محبوبیت بیندازند‪ ،‬شاید مشهورترین‬ ‫این عروسک ها همان باشد که یک الگو از سیاه بازی سنتی‬ ‫ایران است‪ .‬این همان چیزی است که به خیمه شب بازی‬ ‫مشهور اس��ت‪ .‬یک نمایش تاریخی که برخی مبدا ان را تا‬ ‫‪80‬‬ ‫زمان بهرام گور عقب می برند و گروهی ان را با کمدی دال‬ ‫ارته ایتالیایی از یک جنس می دانند‪ .‬ش��ما هم حتما از این‬ ‫عروس��ک هایی که صدای عروس��ک گردان با سوتک ادا‬ ‫می ش��د و صوتی نامفهوم داش��ت‪ ،‬خاطره دارید یا ال اقل با‬ ‫این نمایش اشنا هس��تید‪ .‬کودکان ایرانی در درازنای تاریخ‬ ‫شب های فراوانی را با این نمایش سر کرده اند و از قدیم برای‬ ‫نمایش های عروس��کی نام ها و اصطالحات��ی را می بینیم‪،‬‬ ‫مانند «خیال بازی»‪« ،‬بازی خیال»‪« ،‬شب بازی»‪« ،‬پرده‬ ‫بازی» و همه اینها گونه های نمایشی هستند که گاه نمایش‬ ‫سایه را معرفی می کنند و گاه نمایش خیمه شب بازی را‪...‬‬ ‫با اوج گیری پدیده ای به نام تلویزیون عروس��ک های‬ ‫بس��یاری بودند که در دل ک��ودکان ایرانی رس��وخ کردند‪،‬‬ ‫عروس��ک هایی که هرکدام به چش��م کودکان یک ستاره‬ ‫بودند‪ .‬اما ما از همه این ها با یک پرش بلند عبور می کنیم و‬ ‫به مدرسه موش ها می رسیم؛ نمایشی ساده و صمیمی که‬ ‫ناگهان چند ستاره موش س��یما را وارد خانه های ایرانی ها‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫عینکی‪ ،‬تپل‪ ،‬نارنجی‪ ،‬گ��وش دراز‪ ،‬خوش خواب و‪...‬‬ ‫موفقیت این مجموعه تلویزیونی به فیلم شهر موش ها منتج‬ ‫شد‪ ،‬فیلم فروش خوبی داشت و نش��ان داشت که این ژانر‬ ‫سینمایی می تواند برای سینمای ایران یک ژانر موفق باشد‪.‬‬ ‫شهر موش ها در واقع نیای کاله قرمزی محسوب می شود‪.‬‬ ‫در این فیلم عواملی حضور داشتند که در کاله قرمزی‬ ‫محوریت دارند‪ ،‬در ش��هر موش ها کپل عروس��ک گردانی‬ ‫به نام حمید جبلی داش��ت و دم باریک را ایرج طهماس��ب‬ ‫می گرداند‪.‬‬ ‫اما شباهت اصلی این دو فیلم بیشتر به خاطر ان است‬ ‫که هر دو‪ ،‬بع��د از یک نمایش موفق تلویزیونی‪ ،‬به س��ینما‬ ‫راه یافتند و گروه س��ازنده ب��رای معرفی نق��ش اول های‬ ‫پارچه ای خود کار س��ختی نداش��تند‪ .‬در فاصله میان شهر‬ ‫موش ها ت��ا کاله قرمزی ها چندین فیلم عروس��کی دیگر‬ ‫هم اکران ش��د؛ فیلم هایی مثل الو الو م��ن جوجو ام‪ ،‬گربه‬ ‫اوازه خ��وان‪ ،‬پات��ال و ارزو ه��ای کوچک و‪ ...‬ک��ه به رغم‬ ‫موفقیت نس��بی در گیش��ه نتواس��تند به اندازه این دو فیلم‬ ‫بدرخشند‪.‬‬ ‫تولد کاله قرمزی‬ ‫کاله قرمزی برای انهایی ک��ه در دهه هفتاد کودکی‬ ‫خود را پشت س��ر گذاش��ته اند‪ ،‬جزیی الینفک از خاطره ها‬ ‫به حساب می اید؛ عروسکی با شیطنت های معصومانه که‬ ‫وقت حرف زدن بیش از حد معمول به اقای مجری نزدیک‬ ‫می شد و با اشتباهاتی که از سر ندانس��تن بود تا بدجنسی‪،‬‬ ‫قصه های شیرینی می ساخت‪ .‬برنامه صندوق پست انچنان‬ ‫محبوب ب��ود که حتی بزرگس��االن نی��ز در گفت وگوهای‬ ‫روزانه خود‪ ،‬لهجه تو دماغی کاله قرمزی را تقلید می کردند‬ ‫یا همچون پس��ر خاله مدام جمالتی مثل نفت بخرم یا نون‬ ‫بخرم را تکرار می کردند‪ .‬اینگونه بود که وقتی در سال ‪۷۳‬‬ ‫فیلم کاله قرمزی و پسرخاله س��اخته شد‪،‬کمتر خانواده ای‬ ‫بود که ب��رای دیدن این فیل��م مقاومت کند‪ .‬در این س��ال‬ ‫فیلم کاله قرمزی و پس��رخاله در عرض حدود س��ه ماه با‬ ‫قیمت بلیت میانگین ‪ ۸۰‬تومان توانس��ت در اکران تهران‬ ‫به رقم ‪ ۱۷۱‬میلیون تومان دس��ت یابد که در زمان خودش‬ ‫مبلغ قابل توجهی بود‪ .‬برای س��اخته ش��دن قس��مت دوم‬ ‫فیلم های مجموعه کاله قرمزی هشت سال فاصله افتاد‪.‬‬ ‫کاله قرمزی و سروناز‪ ،‬طنازی های فیلم اول را نداشت اما‬ ‫حضور شخصیت کاله قرمزی کافی بود تا این فیلم پرفروش‬ ‫باش��د‪.‬کاله قرمزی و س��روناز با میانگین بهای بلیت ‪۵۵۰‬‬ ‫تومان موفق ش��د نزدیک به ‪ ۵۵۰‬میلیون تومان به عنوان‬ ‫پرفروش ترین فیلم سال هم دست یابد‪ .‬در نوروز سال های‬ ‫‪۸۸،۹۰‬و‪ ۹۱‬باز کاله قرمزی به تلویزیون بازگشت؛ ان هم با‬ ‫مجموعه ای از عروسک های جدید و محبوب‪ ،‬پسرعمه زا‪،‬‬ ‫فامیل دور‪ ،‬ببعی‪ ،‬اقوی همساده‪ ،‬جیگر و‪ ...‬با این چهره های‬ ‫تازه شرایط برای ساخته شدن قس��مت سوم کاله قرمزی‬ ‫مهیا شد؛ کاله قرمزی و بچه ننه‪.‬‬ ‫بچه ننه‬ ‫کاله قرمزی در س��ال ‪ ۹۱‬ب��ا خودش قرار گذاش��ته‬ ‫ک��ه هم��ه را راضی کن��د و همین‬ ‫بزرگتری��ن مش��کل فیل��م کاله‬ ‫قرم��زی و بچ��ه نن��ه محس��وب‬ ‫می ش��ود‪ .‬ای��ن فیل��م قرار اس��ت‬ ‫کودکان نسل قدیم را یاد نوستالژی‬ ‫خود بیندازد‪ ،‬پس بی دلیل نیس��ت‬ ‫که بی خ��ود و بی جهت پ��ای االغ‬ ‫عزی��ز به فیلم کش��یده می ش��ود‪،‬‬ ‫ش��وخی های قدیمی هنوز در فیلم‬ ‫رخ نمایی می کند بی انکه کودکان‬ ‫نسل تازه از ریشه ان با خبر باشند‪ .‬از‬ ‫طرفی برای راضی شدن نسل تازه‪،‬‬ ‫ش��وخی های تاز ه تری هم اضافه‬ ‫شده‪ ،‬ش��وخی های مدرن تر‪ ...‬پسر‬ ‫عم��ه زا دیگ��ر معصومیت ن��دارد‪،‬‬ ‫ش��یطنت هایش برنامه ریزی شده‬ ‫است و‪...‬‬ ‫خالص��ه کاله قرم��زی و‬ ‫بچه ننه فیلمی اس��ت که قرار است‬ ‫همه نسل ها را بخنداند و شاید برای‬ ‫همین است که تمام فیلم برای همه‬ ‫رده های سنی خنده دار نیست‪ .‬اما با‬ ‫وجود این‪ ،‬فیلمی است که توانسته‬ ‫رکود گیشه های سینمای ایران را‬ ‫بشکند و همین هم در جای خودش‬ ‫غنیمتی اس��ت‪ .‬حاال کودکانی که‬ ‫زمانی به پدر و مادر خود اصرار می کردند تا به عنوان جایزه‬ ‫انها را برای دیدن فیلم کاله قرمزی و پس��رخاله به سینما‬ ‫ببرند‪ ،‬حاال به کودکان خود و به خود جایزه رفتن به سینما‬ ‫می دهند‪g ...‬‬ ‫‫مکتوب‬‬ ‫یکی بود‪ ...‬سه تا نبود‬ ‫مکتوب‬ ‫گهوارهگربه‬ ‫‫کتاب داستانی «یکی بود‪ ...‬سه تا نبود» اثری درباره چگونه بودن در دوران غیبت‬ ‫ ‬ ‫به قلم مهدی کفاش منتشر شد‬‪.‬‬ ‫انگونه که خود نویسنده درباره کتابش گفته‪« ،‬یکی بود‪ ...‬سه تا نبود» به چگونه‬ ‫بودن در زمان غیبت امام زمان (عج) می پردازد و این موضوع طرح می شود که والیت‬ ‫حضرت مهدی (عج) هم اکنون به شکل غیرعلنی در حال انجام است و این هدایت و‬ ‫والیت در زمان حضور علنی خواهد شد‪.‬‬ ‫مهدی کفاش در پشت جلد کتابش نوشته است‪« :‬بودن یا نبودن؛ مساله این نیست!‬ ‫چگونه بودن‪ ،‬مساله این است‪ .‬غیبت‪ ،‬دیده نشدن است نه بودن‪ .‬فقط چگونه بودن است‬ ‫که فرق کرد‪ .‬سخت بود رسیدن به جایی که رد پاها‪ ،‬بوها‪ ،‬سایه ها‪ ،‬شانه ها همه حکایت از‬ ‫بودن داشت‪ ،‬اما قوانین حکم به نبودن می کرد‪ .‬گریز که پیشه کنی‪ ،‬هیچ کس نیست که‬ ‫دنبال چرایی اش برود؛ همه دنبال چه کسی هستند‪ ...‬گم که بشوی‪ ،‬قصه درست می شود‬ ‫برایت‪ .‬همه ما غیبت را کم تجربه کرده ایم و بعضی از ما غیب را اما دوس��ت نداریم که‬ ‫باور کنیم!» کتاب ‪ 208‬صفحه ای «یکی بود‪ ...‬سه تا نبود» در شمارگان ‪ 1100‬نسخه و‬ ‫با بهای ‪ 7300‬تومان از سوی نشر افراز راهی بازار شده است‪g .‬‬ ‫اجرای عمومی نمایش «کلمه‪ ،‬سکوت‪ ،‬کلمه» با مدت زمان ‪ 60‬دقیقه از دوشنبه ششم‬ ‫شهریورماه سال جاری ساعت ‪ 20‬در سالن استاد سمندریان مجموعه تماشاخانه ایرانشهر‬ ‫اغاز شد‬‪.‬‬ ‫ی کارگردان و بازیگر سینما و تئاتر بعد از پنج سال بار دیگر به عنوان کارگردان‬ ‫طهماسب ‬ ‫این نمایش به صحنه می اید‪.‬‬ ‫این نمایش فضایی کامال متفاوت و اپیزودیک دارد‪ .‬س ه نمایشنامه کوتاه از دیوی د ایوز‬ ‫با داستان های متفاوت در قالب یک نمایشنامه توسط فرهاد ائیش دراماتورژی شده است و‬ ‫تماشاچی داستان هایی را می بیند که ربطی به هم ندارند‪ .‬ایوز‪ ،‬نویسنده این نمایشنامه ها یک‬ ‫نویسنده معروف مدرن نیویورکی است که در دهه ‪ 90‬میالدی بسیار مطرح شد‪.‬‬ ‫او چند جایزه مهم گرفت و امروز نمایشنامه نویس��ی اس��ت که او را د ر کنار «بکت»‬ ‫و «پینتر» قرار می دهند‪ .‬مریم س��عادت ‪ ،‬رامین ناصر نصیر‪ ،‬س��عی د چنگیزیان‪ ،‬سینا رازانی‪ ،‬‬ ‫فرشت ه صدر عرفایی‪ ،‬شبنم فرشادجو‪ ،‬امیر حسین رس��تمی و فرها د ائیش بازیگرانی هستند‬ ‫که در نمایش کلمه‪ ،‬سکوت‪ ،‬کلمه ب ه ایفای نقش می پردازند‪ .‬مائده طهماسبی در مورد این‬ ‫کارمی گوید‪« :‬این نمایشنامه را سال گذش��ته به صورت سه نمایشنامه مجزا برای اجرا ارائه ‬ ‫داده بودم‪ .‬یعنی واریاسیو های مرگ تروتسکی‪ ،‬خواهش می کنم و کلمه‪ ،‬کلمه‪ ،‬کلمه‪ ،‬یک‬ ‫روز تصمیم گرفتم به جای اینکه سه نمایش کوتاه را اجرا کنم هرسه این متن ها را در قالب‬ ‫یک نمایش روی صحنه بیاورم‪ .‬این ایده را وقتی با فرهاد ائیش در میان گذاشتم به او گفتم‬ ‫این کار به دراماتورژی و اقتباس نیاز دارد تا ما بتوانیم یک نمایش ببینیم‪g ».‬‬ ‫رویداد‬ ‫ترمیموارونه‬ ‫یک زن سالمند با تالش برای ترمیم غیر قانونی یک نقاشی دیواری از مسیح‪ ،‬مقامات‬ ‫فرهنگی اسپانیا را شگفت زده کرد‪.‬‬ ‫این تابلو که «اینک ان مرد» نام دارد‪ ،‬اثر الیاس گارس��یا مارتینز است و از بیش از صد‬ ‫سال پیش بر دیوار کلیسای ‪Sannctuary of Mercy‬که در نزدیکی ساراگوسا به دیوار‬ ‫اویخته شده‪ ،‬بوده است‪.‬‬ ‫«اینک ان مرد» به تابلوهایی گفته می شود که مسیح در ان با تاجی از خار دیده می شود‪.‬‬ ‫گفته می شود سیسیلیا ژیمنز‪« ،‬ترمیم کننده» این نقاشی که بیش از هشتاد سال سن‬ ‫دارد از خراب شدن این اثر بر اثر رطوبت بسیار ناراحت ش��ده بوده و وظیفه خودش دانسته‬ ‫که ترمیمش کند‪.‬‬ ‫این خانم قلم مویش را برای ترمیم خرابی های حاصل از رطوبت به کار انداخت و روی‬ ‫نقاشی کار کرد‪ .‬مقامات فرهنگی اسپانیا می گویند این زن نیت خیر داشته و امیدوار بوده که‬ ‫این اثر را به درستی ترمیم کند‪.‬انتظار می رود تاریخ نگاران به زودی در کلیسا گرد هم بیایند تا‬ ‫تصمیم گیری کنند که با این نقاشی چه باید کرد‪ .‬این خانم سالمند به محض اینکه احساس‬ ‫کرد از عهده ترمیم این کار بر نمی اید با ماریا اوخدا‪ ،‬از مسئوالن فرهنگی دولت اسپانیا تماس‬ ‫گرفت‪.‬این نقاشی خیلی ارزشمند نیست ولی ارزش معنوی فراوانی برای مردم محلی دارد‪.‬‬ ‫نقاش مبلغی را به عنوان کمک برای مقامات محلی فرستاده و انها تصمیم دارند این‬ ‫پول را صرف مرمت این نقاشی بکنند‪g .‬‬ ‫سینما‬ ‫دیـــدار‬ ‫نمایش‬ ‫کلمه‪،‬سکوت‪،‬کلمه‬ ‫‫مجموعه شعر «مادرم ایران» سروده علیرضا‬ ‫طبایی با رویکرد میهنی منتشر شد‪‬.‬‬ ‫شعر نخس��ت این مجموعه «سیمای اریایی‬ ‫ایران» پاسخی اس��ت به دروغ پردازی هالیوود در‬ ‫ساخت فیلم «‪.»300‬‬ ‫دومین ش��عر ای��ن مجموعه یعن��ی «خلیج‬ ‫ف��ارس» ه��م همانطور ک��ه از نامش پیداس��ت‪،‬‬ ‫تصویرگر چهره اسمانگون و پرغرور خیلج فارس‬ ‫اس��ت و همچنین پاسخی اس��ت به تحریف های‬ ‫کش��ورهای غربی که در این باره ص��ورت گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬در ادامه این مجموعه ش��عرهای «ش��یر‬ ‫شترخواران»‪« ،‬بزرگ قبیله» و «مادرم‪ ،‬ایران‪»...‬‬ ‫امده اند‪ .‬علیرضا طبایی خود درباره کتاب «مادرم ایران» نوش��ته است‪« :‬انچه در این‬ ‫مجموعه گرد امده‪ ،‬پاس��خی اس��ت به نیاز مردمی که با برخورداری از پیش��ینه غنی‬ ‫فرهنگی ‪ -‬تاریخی و با میراثی ارزشمند از عرفان‪ ،‬اگاهی و ادب و داشتن گذشته ای که‬ ‫لحظه لحظه ان سرشار از دانش مردمی ها‪ ،‬حماسه ها و شکوه عرفانی ‪ -‬انسانی و نور و‬ ‫هنر است‪ ،‬به شکل مظلومانه و ناباورانه مورد هجوم تهمت ها و دستبرد و غرض ورزی‬ ‫دشمنان دور و نزدیک و ازمندی زراندوزان قرار گرفته و پاکی تاریخ و تمامیت سرزمین‬ ‫مادری انها را غبار نگرانی و تشویش پوشانده است‪g ».‬‬ ‫مثلت شماره‪140‬‬ ‫‫چاپ دوم ترجمه فارس��ی کتاب «گهواره گربه» اثر نویسنده معروف امریکایی‬ ‫ ‬ ‫کورت ونه گات جونیور منتشر شد‪‬.‬‬ ‫این کتاب را که مهت��اب کالنتری و منص��وره وفایی به طور مش��ترک ترجمه‬ ‫کرده اند‪ ،‬به تازگی نشر ثالث به بازار عرضه کرده است‪.‬‬ ‫«گهواره گربه» که در سال ‪ 1963‬در امریکا منتشر شده‪ ،‬رمانی است درباره یکی‬ ‫از مسائل مهم روز؛ نابودی جهان و زندگی به دست انسان‪.‬‬ ‫در این رمان نویسنده برای نوشتن کتابی درباره بمب اتم و سازنده ان به تحقیق‬ ‫و پرس وجو از نزدیکان سازنده بمب «فیلیکس هویینکر» می پردازد‪ .‬نکته جالب که در‬ ‫واقع می توان ان را ویژگی پست مدرنیستی کتاب دانست‪ ،‬حضور خود ونه گات و کتابش‬ ‫درون داستان است‪ .‬به عنوان مثال یکی از شخصیت های داستان در اواخر ان از کورت‬ ‫می پرسد‪« :‬کتابت را تمام کردی؟» و منظور از «کتابت» همین «گهواره گربه» است‪.‬‬ ‫طنز سیاه ونه گات و نگاه انتقادی اش از «گهواره گربه» رمانی جذاب و ژرف پدید‬ ‫اورده است‪ .‬اصوال ویژگی اثار ونه گات طنز سیاه و نگاه انتقادی اوست‪.‬‬ ‫او خود می گوید‪« :‬یکی از کاریکاتورهای محبوب من دو نفر را نشان می دهد که‬ ‫به دیوار شش متری سلول زندان زنجیر شده اند‪ .‬مچ دست و قوزک پاهایشان در زنجیر‬ ‫است‪ .‬باالی دیوار پنجره کوچکی است که حفاظ دارد و حتی یک موش هم نمی تواند از‬ ‫ان خارج شود‪ ».‬با این حال یکی از انها به دیگری می گوید‪ «:‬نقشه من این است که‪»...‬‬ ‫کتاب ‪ 360‬صفحه ای «گهواره گربه» از س��وی نش��ر ثالث به تازگی راهی بازار‬ ‫شده است‪g .‬‬ ‫مکتوب‬ ‫«مادرم ایران»‬ ‫اولین فیلم سه بعدی ایرانی‬ ‫فردی به اس��م اقای ادیب برای روزنامه ها مقاله می نویس��د‪ .‬در یکی از روزنامه ها در‬ ‫مورد وی مباحثی مطرح شده و او را اقای «الف» می نامند و از این به بعد به این نام مشهور‬ ‫می شود‪...‬‬ ‫ی که این روزها فیلمبرداری ان به‬ ‫این خالصه داستان فیلم اقای «الف» اس��ت‪ ،‬فیلم ‬ ‫نیمه رسیده است‪ ،‬البته شاید اهمیت این فیلم به این خالصه داستان نباشد‪ ،‬این فیلم اولین‬ ‫فیلم سینمای ایران اس��ت که قرار است به صورت سه بعدی ساخته ش��ود‪ .‬کارگردان فیلم‬ ‫علی عطش��انی در مورد این کار می گوید‪‬« :‬این فیلم که با سخت افزارهای ساخت داخل به‬ ‫مرحله تولید رسیده‪ ،‬بیش از چهار ماه پیش تولید داشته و پس از تست های نهایی و مطابقت‬ ‫با استانداردهای جهانی به مرحله فیلمبرداری رسیده است‪ .‬کل این فیلم به صورت سه بعدی‬ ‫فیلمبرداری می شود‪ ».‬در فیلم اقای «الف» بازیگرانی مثل پوریا پور سرخ‪ ،‬لیال اوتادی‪ ،‬مهران‬ ‫رجبی و‪ ...‬حضور دارند‪ .‬گفتنی است که این پروژه به عنوان اولین فیلم سینمایی سه بعدی‬ ‫ایرانی فیلمبرداری شده و به دو صورت سه بعدی و دی وی دی به مخاطبان ارائه می شود‪.‬‬ ‫نسخه سه بعدی برای مخاطبانی است که سیستم های نمایش سه بعدی را در خانه های خود‬ ‫داشته و به همراه یک نسخه از فیلم یک عینک نیز ارائه می شود‪ .‬در نسخه دی وی دی نیز حق‬ ‫انتخاب برای مخاطب در نظر گرفته شده است‪ ،‬به این صورت که مصرف کننده می تواند نوع‬ ‫نمایش فیلم به صورت دو بعدی یا سه بعدی را انتخاب کند‪g .‬‬ ‫‪81‬‬ ‫پایان اکشن‬ ‫تونی اسکات‪ ،‬کارگردان هالیوود‬ ‫خودکشی کرد‬ ‫دیـــدار‬ ‫پل وینست توماس‪ ،‬پل مشهوری است؛ یک پل معلق‬ ‫به طول ‪ ۴۶۰‬متر است که در سال ‪ ۱۹۶۳‬میالدی بازگشایی‬ ‫ش��د‪ .‬این پل از بندر لس انجلس در کالیفرنیای امریکا عبور‬ ‫می کند و سن پدرو در لس انجلس را به جزیره ترمینال متصل‬ ‫می کند‪ ...‬اما این روزها این پل دارای شهرت بیشتری است‪،‬‬ ‫چرا که ش��اهد اخرین روز خداحافظی یک کارگردان بسیار‬ ‫مش��هور بود‪.‬اری تنها این پل اس��ت که می تواند پای برگه‬ ‫گواهی فوت تونی اسکات را امضا کند‪ .‬حدود ساعت ‪ ۱۲‬و ‪۳۰‬‬ ‫دقیقه به وقت محلی دیده شده است که خودروی تویوتای‬ ‫قرمز رنگ خود را متوقف کرده و به داخل اب پرید‪ .‬خودکشی‬ ‫از پل وینست توماس اتفاق عجیب و غریبی نیست‪.‬این پل‬ ‫پیش از این در فیلم مرگ وزندگی در لس انجلس نشان داده‬ ‫شده بود و نقش اصلی را در اتفاقات برعهده داشت‪ ،‬بارها و‬ ‫بارها محلی بوده برای کس��انی که می خواستند به زندگی‬ ‫خود پایان دهند‪ ،‬محلی بوده ب��رای اخرین پرش زندگی‪...‬‬ ‫برای نمونه باید از الری اندرس��ن نام برد‪ ،‬قهرمان شیرجه‬ ‫امریکا که دارای داستانی کامال متفاوت بود‪ .‬او می خواست‬ ‫که رکورد شکنی کند‪،‬برای الری مدال برنز المپیک ‪1964‬‬ ‫کافی نبود‪ ،‬می خواس��ت از جایی بلند تر بپ��رد‪ ،‬از باالی پل‬ ‫وینست توماس‪ ،‬اما این رکورد هیچ وقت ثبت نشد‪ ،‬تیتر یک‬ ‫روزنامه ها این بود‪« :‬الری روی یک حادثه درگذشت»‪...‬اما‬ ‫بدون شک مش��هورترین قربانی پل وینست توماس‪،‬تونی‬ ‫اسکات است‪.‬‬ ‫مثلت شماره‪140‬‬ ‫تونی اسکات کیست؟‬ ‫به شکل طعنه امیزی اخرین فیلمی که از تونی اسکات‬ ‫اکران شد‪ ،‬پرومته بود‪ ...‬پرومته مجبور بود که تا ابد رنج دو‬ ‫کرکسی که در انتظار کبدش نشسته اند تا هرگاه که می رویند‬ ‫بخورند‪ ،‬اما پرومته هیچ گاه این فرصت را نداشت که بتواند‬ ‫از رنج رهایی یابد‪ ،‬ایا اگر این فرصت را داش��ت خودکش��ی‬ ‫می کرد؟کس��ی چه می داند‪ ...‬اما تونی اسکات کارگردان به‬ ‫خودکشی رسید‪ ،‬از روی پل پرید و تمام‪ .‬انها دوبرادر بودند‪،‬‬ ‫ریدلی و تونی‪ ...‬داستان ریدلی داستان بسیار مشهوری است‪،‬‬ ‫یک کارگردان مش��هور که بس��یاری او را با فیلم گالدیاتور‬ ‫می شناسند‪ .‬ریدلی اس��کات تا به حال س��ه بار نامزد جایزه‬ ‫اسکار شده است‪ .‬اما این کارگردان یک برادر کوچکتر دارد‬ ‫ ببخشید داش��ت –که درست هفت س��ال از او کوچکتر‬‫اس��ت‪ .‬انتونی دی‪ .‬ال‪ .‬تونی اس��کات ژوئن سال ‪ ۱۹۴۴‬در‬ ‫نورث شیلد انگلستان به دنیا امد‪ .‬برای اولین بار وقتی شانزده‬ ‫سالش بود در فیلم کوتاهی از برادرش به نام پسر و دوچرخه‬ ‫‪82‬‬ ‫به عنوان بازیگر شرکت کرد و پس از ان شروع به فیلمسازی‬ ‫کرد‪ .‬تونی اس��کات از جمله کارگردانان مش��هور سینما بود‬ ‫که در ژانر اکش��ن فعالیت می ک��رد‪ .‬وی همچنی��ن برادر‬ ‫کوچک ریدلی اس��کات‪ ،‬کارگردان معروف هالیوود‪ ،‬اس��ت‬ ‫و در نخس��تین فیلم او به نام «پس��ر و دوچرخه» که فیلمی‬ ‫ کوتاه بود نیز در س��ن ‪ ۱۶‬س��الگی ایفای نقش کرد‪ .‬تونی‬ ‫اسکات کار فیلمسازی را از اواخر دهه ‪ ۶۰‬میالدی اغاز کرد‬ ‫و با نخستین فیلم بلندش با نام «گرسنه» که در ان کاترین‬ ‫دنوو و سوزان ساراندون بازی می کردند‪ ،‬نامش مطرح شد‪.‬‬ ‫او با فیلم اکشن و بسیار پرفروش «تاپ گان» در سال ‪۱۹۸۶‬‬ ‫میالدی به عنوان فیلمس��ازی مط��رح جایگاهش را تثبیت‬ ‫کرد‪ .‬این فیلم با بازی تام کروز به نقش خلبان نیروی هوایی‬ ‫امریکا‪ ،‬نامزد چهار جایزه اسکار شد و ضمن دریافت جایزه‬ ‫اسکار بهترین ترانه‪ ،‬با فروشی نزدیک به ‪ ۳۵۰‬میلیون دالر‬ ‫در سراس��ر دنیا عنوان پرفروش ترین فیلم سال ‪۱۹۸۶‬را در‬ ‫اختیار داشت‪ ،‬تونی اسکات موفقیت در جذب تماشاگران را با‬ ‫فیلم بعدش «پلیس های بورلی هیلز ‪ »۲‬با بازی ادی مورفی‬ ‫ادامه داد‪«.‬انتقام» با بازی کوین کاس��تنر و انتونی کوئین‪،‬‬ ‫«روزهای تندر» با بازی تام کروز و نیکول کیدمن‪« ،‬طرفدار»‬ ‫با بازی رابرت دنیرو‪« ،‬دشمن حکومت» با بازی ویل اسمیت‪،‬‬ ‫«جاس��وس بازی» با ب��ازی براد پی��ت و راب��رت ردفورد و‬ ‫«دژاوو» با بازی دنزل واش��نگتن از دیگر فیلم های شناخته‬ ‫شده تونی اسکات هستند‪ .‬اخرین فیلم به نمایش درامده از‬ ‫تونی اس��کات «توقف ناپذیر» با بازی دنزل واشنگتن بود‬ ‫که در سال ‪ ۲۰۱۰‬اکران ش��د‪ .‬فیلم های پلیس بورلی هیلز‬ ‫‪ ،۲‬انتقام‪ ،‬روزهای تندر‪ ،‬دشمن کشور و توقف ناپذیر از دیگر‬ ‫اثار تونی اسکات هس��تند‪ .‬وی با هنرپیشه های صاحبنامی ‬ ‫چون تام کروز‪ ،‬جین هکمن‪ ،‬برد پیت و وال کیلمر همکاری‬ ‫ب هالیوود‪ ،‬حتی پنج‬ ‫داشت و با دنزل واشنگتن‪ ،‬بازیگر محبو ‬ ‫فیلم مشترک ساخت‪ .‬همچنین وی در عرصه کارگردانی و‬ ‫ساختن فیلم های تبلیغاتی نیز بسیار موفق بود‪ ،‬شاید انچه از‬ ‫نظر حرفه ای تونی اسکات را بیش از هرچیز ازار می داد‪ ،‬این‬ ‫بود که همواره زیر سایه برادر نامدارش یعنی ریدلی اسکات‬ ‫قرار داشت و به رغم فیلم های پرفروشی که در کارنامه دارد‪،‬‬ ‫هیچ گاه نتوانست از سایه برادر خارج شود‪.‬‬ ‫برداشت اخر‬ ‫ماموران پلیس لس انجلس وقتی به تلفن هایی که خبر‬ ‫از خودکشی می دادند‪ ،‬پاسخ می دانند‪ ،‬نمی دانستند این خبر‬ ‫فردا تیتر یک روزنامه ها می شود‪ ،‬مردمی هم که زنگ می زدند‬ ‫تا خبر خودکشی را بدهند هم نمی دانستند که شخصی که از‬ ‫خودرو پیاده شد و از باالی پل پایین پرید تونی اسکات معروف‬ ‫است‪ .‬تنها سه ساعت از خودکشی گذشته بود که جسد او از‬ ‫میان گل والی رودخانه بیرون امد‪ .‬حال س��وال اساسی این‬ ‫بود‪ ،‬اسکات چرا خودکشی کرده است؟ در ماشین او یادداشتی‬ ‫بود که هیچ کمکی به ماجرا نمی کرد‪ ،‬در این یادداشت فقط‬ ‫لیست چهره های سرشناس��ی ذکر ش��ده بود که می باید از‬ ‫مرگش اگاه شوند‪ .‬یادداشت دومی هم در محل کارش بود‪،‬‬ ‫یادداش��تی که بازهم هیچ کمکی نمی کرد‪ ،‬چراکه فقط یک‬ ‫پیام خصوصی برای نزدیکانش بود‪ .‬اما به راستی کارگردانی‬ ‫که از اخرین پروژه خود چند صدمیلیون دالر سود کرده چرا‬ ‫باید خودکشی کند؟‪ ....‬یک پیام ناشناس به شبکه ‪A.B.C‬‬ ‫معما را حل کرد‪ ،‬تونی اسکات از سرطان مغز غیر قابل عالج‬ ‫رنج می برد و همین مساله باعث شده بود که دچار افسردگی‬ ‫شود‪ .‬این خبر چند روز بعد توسط همسر اسکات تائید شد‪...‬‬ ‫پیرمرد که به تعبیر تام کروز کارگردان بزرگی بود با خالقیت‬ ‫بصری فوق العاده‪ ،‬برای لحظه خداحافظی هم کاری را پیشه‬ ‫کرد که در ان خبره بود‪ ،‬یک خداحافظی اکشن‪...‬‬ ‫این برداش��ت اخر بود؛ برداش��تی که در ان کات معنا‬ ‫نداشت‪،‬چرا که برای کات گرفته شده بود‪g .‬‬ ‫تونی اسکات از سرطان مغز غیر قابل عالج رنج می برد‬ ‫و همین مساله باعث شده بود که دچار افسردگی شود‪.‬‬ ‫پیرمرد برای لحظه خداحافظی هم کاری را پیشه کرد که‬ ‫در ان خبره بود؛ یک خداحافظی اکشن‪...‬‬ ‫_____‬ ‫قاب‬ ‫مسجد امام علی (ع) ‪ -‬هامبورگ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اوار برداری از مناطق زلزله زده‬ ‫نمایش«کلمه‪،‬سکوت‪،‬کلمه»‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫همایش اتومبیل های کالسیک در پیست ازادی‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلت شماره‪140‬‬ ‫جشنوارهمحلیماسوله‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫نمایشگاه صنایع دستی در حاشیه اجالس جنبش عدم تعهد‬ ‫احضاررانندگانپرخطر‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫علی دایی در لیگ خوب نتیجه می گیرد‬ ‫‪83‬‬