ماهنامه مثلث شماره 142
ماهنامه مثلث شماره 142
ماهنامه مثلث شماره 142
عارضه ارزی
چرا بازار ارز ملتهب شد
هفته نامه خبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوچهل ودوم 25/شهریورماه 92/1391صفحه2000/تومان
چالش های اردوغان
ایا سه گانه اصالح طلبان
تشکیل می شود؟
انتقاد داخلی از حزب عدالت و توسعه
شدت گرفته است
نامزد نهاییکیست؟
جناح راست اصولگرایان کدام نامزد را انتخاب می کند؟
گزار ش ه�ا و مصاحب ه های�ی درب�اره
اصولگرایان س�نتی و انتخابات 92
حسنغفوری فرد درگفت وگوبامثلث
والیتی و ناطق نوری
جدی ترین گزینه ها
برخی دچار
سوء تفاهم شدند
گفت وگو با مصطفی کیایی
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
این کرسی گرفته شده است
در کمپین اوباما چه می گذرد؟
از چاله به چاه
میلیاردرهاازلبنانشکستخوردند
از نیمه تعطیل به تعطیل
گفتارهایی درباره تعلیق روابط ایران -کانادا
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
وظیفه نویسندگان در اصالح اخالق جامعه
من نمیرس��م که همه مجالت را بخوانم ،ام��ا گاهی میبینم که
بعضی ها انح��راف دارند .خود انها که مدعی هس��تند ک��ه ما در راه
اس�لام قدم برمیداریم ،باید بدانند که این قلم ها بسیاری شان با اسم
اس�لام است و نه برای اس�لام .این عهد بزرگی اس��ت به دوش شما؛
مسئولیتی بزرگ است و بدانید که یک روز از باب این مسئولیت سوال
خواهد ش��د و انوقت چیزی پنهان نخواهد ماند ،دل ش��ما علیه شما
شهادت میدهد ،دست شما علیه ش��ما شهادت میدهد ،خود اعضا
بر ضد انسان ،اگر خالف کرده باشد ،شهادت میدهند .خصوصا شما
که نش��ریهای برای جوان ها منتش��ر میکنید ،باید بدانید که اگر دو
هزار مجله چاپ کنید الاقل ،پنج هزار نف��ر این مجله را میخوانند و
خبرنامه
14 - 27
روز داغ بنغازی
طرح مبهم
سکوت «الهام » شکست
افراطی گری در اتاوا
نقدونظر
28-31
از نیمه تعطیل به تعطیل
منطق ایرانی در دیپلماسی
ایران ،محور مبارزات واشنگتن
مالحظاتی بر خاموشی فانوس دریایی
سیاست
32 - 47
والیتی و ناطق نوری جدی ترین گزینه ها
روزهای مهم یک ائتالف
ائتالف 14گانه راست گرایان
با گفتن مصادیق خود را محدود نمی کنیم
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
طرح جلد :مرتضی عبدالحسینی
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
مثلث
مخاطبان عزیز ،عذر ما را در افزایش قیمت مجله به دلیل باالرفتن قیمت کاغذ بپذیرند
یک عده کثیری ان را مطالعه میکنند .اگر تیراژ روزنامهای دویست
هزار باش��د ،پانصد هزار نفر ان را مطالعه میکنند؛ اگر انحراف باشد،
پانصدهزار نفر را منحرف میکند و این مس��ئولیت کوچکی نیست.
این غیر از معصیتی است که در خانه است؛ ان هم معصیت است ،اما
نه به بزرگی این .هرچه تیراژ شما بیش��تر باشد ،باید بیشتر توجه به
اصالح ان بکنید .انها که میگویند [برای] تیراژ بیشتر ،توجه بیشتر
مردم ،هرچه میخواهیم مینویسیم ،اشتباه میکنند .انها مسئولیت
ی که در کوچه و محالت و کارخانه
بیشتر دارند .همانطوری که مردم
و صحرا مشغول فعالیتاند مردم سالمی هستند ،نویسندهها باید فکر
کنند که ای��ن جمعیت این محیط را بهوج��ود اورده و ما در پناه این
جمعیت های میلیونی منش��ور درست کردهایم.در زمان سابق ،شما
یک س��طر نمیتوانس��تید بیرون بدهید .و اینکه حاال نشریه منتشر
میکنید از برکت این مردم اس��ت .پس ،ش��ما و همه ما مرهون این
جمعیت هستیم .انها هم اس�لام میخواهند و مملکتی را که قواعد
اسالمی پیاده شود .باید مردم را به این راه دعوت کرده و منحرفین را به
راه راست هدایت کرد .باید فساد انها را به طور سالم با برهان از بین برد،
نه با جنگ و جدال .نشریه ،بسیار خوب است و در صورتی که محتوای
ان محتوای اموزنده باشد و دس��ت اندر کاران ان متعهد باشند ،این
نشریه راس همه امور میشود .انسان اگر انصاف داشته باشد ،باید به
ی که قلم ها را برای اینها ازاد گذاشتهاند ،از قلم و قدمش
خاطر مردم
استفاده کند .و دیانت هم اقتضای همین را میکند .ما باید نشریاتمان
مفید باشد و اخالق جامعه را اصالح کنیم.
ن
در پنجاه سال اخیر ،زحماتی کشیده شد برای انحراف جوانان .ا
همه مراکز فساد و نشریات فاسد و ازاد گذاشتن منکرات ،همه برای
این بود که صدای ملت در نیاید .اما انچه کردند ،برایشان اثر نداشت.
انها که دیدند تبلیغاتش��ان انگونه نبوده که اسالم را کنار بزند ،حاال
بیشتر در صدد هس��تند که اسالم را کنار بگذارند ،سرانشان در خارج
مشغول فساد هستند و قلم هایشان از خارج مایه میگیرد .باید همه
دست به دست هم بدهید و این مملکت را در دست بگیرید و [در] دامن
امریکا و ش��وروی ندهید که باز ما چند صد سال در دام انها بیفتیم و
انها [که] متصدی امور هستند و نویسندهها ،گویندهها و روشنفکرها
بیدار شوند و ببینند که چه بودهایم ،چه شدهایم و چه باید بشویم .باید
همه دست به دست هم بدهیم و کار بکنیم.خدا به شما توفیق بدهد تا
انچه را به عن��وان امانت به ما داده صرف در راه او بکنیم .خداوند همه
شما را موفق و موید بکند.
الل و برکاته
والسالم علیکم و رحمه هّ
اقتصاد
48 -52
عارضه ارزی
چه کسی مسئول است؟
جو روانی یا دست های پنهان
قرار بود دالر 1226تومان باشد
بین الملل
54-63
چالش های اردوغان و رفقا
بی توجهی به اقلیت ها
تقال برای ماندن
یاری پنهان
ورزش
70 -77
از چاله به چاه
باید اختیارات کی روش کم شود
معماری که ناگهان بی تفاوت شد
مصائبمحافظه کاریکارلوس
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :مصطفی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعضای تحریریه و همکاران :زهیر توکلی -ش��اهین فتحیان -شاهده یوسفی
یاس��ین سیف االس�لام -امی��د کرمانی ه��ا -زه��ره دیان��ی -فاطمه میرزایی
ش��یما غفاری -فاطمه کریم خان -زهرا راد -عاطفه کربالئی -محمد تاجیک
حسین غالمی -شادی خوشکار خیری -حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی -مهدی ابراهیمی
و نیوشا ملک نیازی
تصحیح :ژیال شاکری -داوود جوکار
حروفچینی :داود حشمتی
امور اداری :محمد شکرالهی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
انفورماتیک :شهرام رحمتی
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -مهندس واعظی -دکتر ایت اله ابراهیمی
دکتر غالم حسن تقی نتاج -حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری
مهندس صدوقی -مهندس مهرداد نصرت پور -حسین مجاهدی
حاج اقاتوکلی -هادی انباردار -سید عارف علوی -رضا راستی
ابراهیم صفرلکی -دکتر زارعیان -علیرضا حس��ن زاده
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :رواق
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
خبرنامه
در خبرنامه این هفته گزارش هایی درباره مرگ سفیر امریکا در لیبی ،ماجرای توهین به ایت اهلل مصباح یزدی
و اخرین تحوالت انتخاباتی اصالح طلبان درج شده است .همچنین گزارش هایی در حوزه های مختلف به
همراه مرور رسانه ها از بخش های خبرنامه این هفته است.
خبرنامه
مثلث شماره142
یادداشت جنجالی
پیشنهاد تشکیل مثلث وفاق ملی
طرح مبهم
افراطی گری در اتاوا
14
خبرنامه
مثلث شماره142
روز داغ بنغازی
سفیر امریکا در لیبی کشته شد
کشته شدن سفی��ر امریکا در لیبی بی ش��ک یکی از
مهترین اخبار هفته گذشته است.
سفیر امریکا در این کشور به همراه سه تن از کارکنان
کنسولگری امریکا در شهر بنغازی لیبی ،در پی حمله ای که
به خاطر خشم از ساخت یک فیلم امریکایی و ضداسالمی
انجام شد ،کشته شده اند .به گفته وزیر داخلی لیبی ،کریستوفر
استیونز ،سفی��ر امریکا در لیبی روز سه شنب��ه (۲۱شهریور،
۱۱سپتامبر) ب��ر اثر استنش��اق دود کشته ش��د .گروهی از
ی که در ان به
تظاهرکنندگان برای ابراز خش��م خود از فیلم
پیامبر اسالم ،حضرت محم��د (ص) توهین شده ،ساختمان
کنسولگری را به اتش کشیده بودند.
استیونز از ماه مه و از زمان بر عهده گرفتن سمت خود
به عنوان سفیر امریکا ،در طرابلس ،پایتخت لیبی بوده است.
ظاهرا هنگامی که تظاهرکنندگان خشمگین به کنسولگری
حمله کردن��د ،وی برای یک دیدار کوت��اه در بنغازی به سر
می برد .انگونه که رسانه های بین المللی روایت کرده اند یک
کارگر کنسولگری نیز در جریان این حمله کشته شد.
واکنش اوباما به مرگ سفیر امریکا
در پی کشت��ه شدن سفی��ر امریکا در لیب��ی ،اوباما بر
افزایش تدابیر امنیت��ی در سفارتخانه های امریکا در سراسر
جهان تاکید کرده است.
«باراک اوباما» حمله راکتی به کنسولگری امریکا در
شرق لیبی را که سبب کشته شدن چهار امریکایی از جمله
سفیر این کش��ور در بنغازی شد ،محکوم ک��رده و خواستار
افزایش تدابیر امنیت��ی در سفارتخانه های امریکا در سراسر
جهان شد .پنتاگون نیز اوای��ل روز چهارشنبه گذشته اعالم
کرد که ب��ا وزارت خارجه همکاری می کند ت��ا دستور اوباما
مبنی بر افزایش تدابیر امنیتی در سراسر جهان اجرا شود.
هزاران تن از مردم مصر نیز در مقابل سفارت امریکا در
قاهره جمع شده ،از دیواره��ای ان باال رفتند و پرچم امریکا
را پایین کشیدند و همچنین اخ��راج سفیر امریکا از قاهره را
خواستار شدند.
طرابلس از واشنگتن عذرخواهی کرد
در تحولی دیگر لیبی از واشنگتن به سبب مرگ سفیر
و سه تن از کارکنان امریکای��ی در حمله ای به کنسولگری
امریکا در بنغ��ازی در شرق لیب��ی ،عذرخواهی کرد .محمد
المقریف ،رئیس کنگره ملی عمومی لیب��ی (باالترین نهاد
سیاسی کشور) در کنفرانسی خبری گفت« :ما از دولت و ملت
امریکا و کل جهان به سبب انچه اتف��اق افتاد ،عذرخواهی
می کنیم».
درخواس�ت انگلیس ب�رای افزایش تدابی�ر امنیتی
در بنغازی
در ادامه این تحوالت وزیر امور خارجه انگلیس بر لزوم
افزایش تدابیر امنیت��ی در بنغازی و شناسایی عامالن حمله
به کنسولگری امریکا در لیبی تاکی��د کرد« .ویلیام هیگ»
همچنین حمله راکتی به کنسولگری امریکا در شرق لیبی را
که سبب کشته شدن چهار امریکایی از جمله سفیر این کشور
در بنغازی شد ،محکوم کرد.
هیگ اف��زود« :مقامات دول��ت لیبی بای��د اقدامات
فوری را برای افزای��ش تدابیر امنیتی به خصوص در بنغازی
و شناسای��ی عاملین چنی��ن حمالتی انجام دهن��د ».وزیر
امور خارجه انگلیس گفت« :انگلیس اماده است تا به مقامات
لیبیایی برای برقراری ثب��ات و امنیت در این کشور و تحقق
خواسته های مردم کمک کند».
هزینه فیلم اهانت امیز را چه کسانی تامین کردند
خبرگزاری فرانسه به نقل از سازن��ده این فیلم موهن
نوشته است ک��ه هزینه ساخ��ت این فیلم را ص��د یهودی
پرداخت کرده اند .روزنامه فایننش��ال تایمز هم نوشت سام
باسیل 54-ساله -سازنده و کارگردان فیلم اهانت امیز بدون
افشای هویت شخصی می گوید« :ب��رای ساخت این فیلم
پنج میلیون دالر از صد یهودی کمک گرفته ام».
درهمین حال صدها معترض مصری نیز هفته گذشته
در اعتراض به توهین ب��ه پیامبر گرامی اسالم (ص) در یک
فیلم سینمایی امریکایی به سفارت ان کشور در قاهره حمله
کرده و پرچم این کشور را پایین کشیدند .پرچم امریکا روز
سه شنبه گذشته به خاطر سالگ��رد حمالت یازدهم سپتامبر
نیمه افراشته بود اما معترضان پس از اینکه از دیوار سفارت
امریکا باال رفتند ،پرچم را به اتش کشیدندg .
15
گزارش
سایت
توهین کننده به
ایت اهلل مصباح یزدی
فیلتر شد
خبرنامه
یادداشت جنجالی
مثلث شماره142
انتقادات فراوان نسبت به حمله شدید یک سایت به ایت اهلل مصباح یزدی
2
زم��ان چندان��ی از یادداش��ت جنجال برانگی��ز علی
عسگری نمی گذشت که این بار یادداشت توهین امیز یک
سایت حامی دول��ت خبرساز شد و واکنش ه��ای متفاوتی
را برانگیخت .مهمترین ویژگی ای��ن یادداشت ،توهین به
شخصیت ایت اهلل محمدتقی مصباح یزدی ،رئیس موسسه
اموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) و از روحانیون ساکن قم
بود؛ وی یکی از اعضای برجسته و تاثیرگذار مجلس خبرگان
رهبری هم هست .انتشار ای��ن دو یادداشت واکنش های
بسیاری را به همراه داشت و چهره های سیاسی و رسانه های
منتسب به جبه��ه پایداری این یادداشت ه��ا را توهین امیز
دانستند.
محتوای یادداشت علی عسگری چه بود؟
عل��ی عسگ��ری ک��ه روزگ��اری نماین��ده مشه��د
در مجل��س هفتم ب��ود و ای��ن روزه��ا در قام��ت مشاور
پارلمان��ی مرک��ز تحقیق��ات استراتژی��ک مجم��ع
تشخی��ص مصلحت نظ��ام فعالیت ه��ای سیاس��ی خود
را پیگی��ری می کن��د ،ب��ا انتش��ار مطلب��ی در روزنام��ه
مغرب که به تازگ��ی به جرگ��ه رسانه ها پیوست��ه ،به طور
غیر مستقیم ایت اهلل مصباح یزدی را م��ورد انتقاد قرارداد.
عسگری که در انتخابات مجلس نه��م بخت خود را برای
نمایندگی مردم پایتخت ازم��ود ،شکستی را تجربه کرد .او
در این یادداش��ت از یکسو به تقدی��س هاشمی رفسنجانی
پرداخت و از سوی دیگر شخصی��ت ایت اهلل مصباح یزدی
را زیر سوال برد .عسگری البت��ه در یادداشت خود نامی از
ایت اهلل مصباح ی��زدی نبرد ،اما با تاکید ب��ر «خطر استبداد
عوام» با طرح این نکته که «عامیان بی عقل و شعور مربوط
به اردوگاه عوامی استبداد عوامی اس��ت که پذیرای حق و
حقانیت نیست» نوش��ت« :در سال های اخی��ر و در مقطع
16
التهاب سیاسی پیش امده در کشور به وسیله سرحلقه های
جریان تحجر و مخالفان تفکر امام خمینی (ره) بازسازی و
به جریان افتاد؛ نفوذ فرهنگی انان در حوزه و مراکز فرهنگی
حساس دیگر ،بسط پیدا کرد و طرح مطالبات دینی در شکل
افراطی ،التهابات اخی��ر را سبب شد ».او در بخشی دیگر از
یادداشت خود چنین نوشت« :نوع رفتار و شکل موضع گیری
حضرات انقالبی نما که خود را صاحب بصیرت دینی دائمی
می دانند ،ثابت کننده این مطلب است که انها حسرت والیت
دوران شاه را در سر می پرورانند[ .اینان] روزی احمدی نژاد را
برای ایجاد التهاب و تخریب ،مائده اسمانی معرفی می کنند
و جهت پیروزی قهری و کامل او توصیه ب��ه دعا و روزه و
نذری می کنن��د و روزی او را در دام جریان انحرافی دیده و
اسیر سحر ساحران می دانند ».این جمالت از سوی حامیان
ایت اهلل به توهین علیه او تعبیر شد و واکنش های بسیاری را
برانگیخت .حتی برخی دیگر از اصولگرایان نیز از این اقدام
انتقاد کردن��د .علیرضا زاکانی ،دبیرک��ل جمعیت رهپویان
یکی از شاخص ترین افرادی بود که از این اقدام انتقاد کرد.
او در گفت وگویی با سایت خبری مشرق صراحتا اعالم کرد
که توهین به ایت اهلل مصباح ی��زدی را نمی پذیریم .زاکانی
همچنین گفت که یادداشت عسگری تطهیر اصحاب فتنه
بود.
«انسان کامل» چه نوشت؟
«شبک��ه خب��ری انس��ان کام��ل» ک��ه از مدع��ی
حمایت از اسفندی��ار رحیم مشایی اس��ت و تالش می کند
دیدگاه های رئیس دفت��ر رئیس جمهور را تروی��ج کند ،در
مطلبی توهین امیز نسبت های ناروای��ی را متوجه ایت اهلل
مصباح ی��زدی ک��رد .ای��ن سای��ت در مطلب��ی ک��ه تیتر
«خانه نشینی به سبک عالمه دهر؛ چرا قطب فرقه منحرفان
از احمدی نژاد در اجالس خبرگان شرکت نکرد؟» بر پیشانی
ان خودنمایی می ک��رد ،اهانت های ناروای��ی را به ایت اهلل
مصباح یزدی نسبت داد .این سایت ب��ا انتشار متنی بدون
امضا بی سابقه ترین توهین ها را ب��ه ایت اهلل مصباح یزدی
نسب��ت داد .نویسنده ای��ن مطلب ،تالش ک��رده ایت اهلل
مصباح یزدی را با هاشم��ی رفسنجانی مقایسه کند و علت
عدم شرکت او در اجالس اخیر خبرگان را اعتراض به حمایت
رهب��ری از دولت در جریان دی��دار هیات دول��ت با ایشان
عنوان کن��د .البته این توهین به گون��ه ای دیگر در سایت
صریح نیوز هم تکرار شد .این سایت در یادداشتی با عنوان
«فحاشی بی سابقه به مشایی به بهان��ه اهانت یک سایت
به ایت اهلل مصباح» چنین نوش��ت« :نکته دیگری که البته
حائزاهمیت بسیار است این که پس از شوک سنگین تحمیل
شده بر مدعیان انحراف دولت ناش��ی از بیانات رهبری در
دیدار هفته دولت ،از یکسو این جریانات الزم دیدند با یک
عملیات سنگین رسانه ای به بهانه مطلب ناپسند این سایت،
سیاهی لشکرهای خود را از شوک بیرون اورده و دوباره به
میدان حمله به دولت خدمتگزار بفرستند ».
عذرخواهی انسان کامل
پس از انتش��ار این یادداشت ه��ا بود ک��ه عبدالرضا
سلطانی ،مدیرمسئول سایت انسان کامل در اطالعیه ای که
در صفحه نخست سایت تحت مدیریت خود منتشر کرد از
انتشار این مطلب عذرخواهی کرد« :از خداوند منان و رحیم
در محضر رهبر عالیق��در جمهوری اسالمی ایران حضرت
امام خامنه ای و م��ردم شریف ایران ،باب��ت اینکه با اشتباه
خود دشمنان در کمین نشسته دول��ت و نظام را خوشحال
کرده ام ،عذر تقصیر طلب می نمایم و امیدوارم خداوند همه
ما را در پناه خود از گزند جهل جاه�لان و بغض حاسدان،
مصون ب��دارد ».او یک روز پ��س از ق��رار گرفتن مطلب
توهین امیز علیه ایت اهلل مصباح یزدی روی خروجی سایت
انسان کامل نوش��ت« :روز گذشته مطلب��ی روی خروجی
سایت انسان کامل قرار گرفت که بازتاب های ناخوشایندی
را در پی داشت .نویسنده ج��وان یادداشت فوق الذکر که به
خیال خود قصد داشته جهت گیری اشتباه منتقدان دولت را
نقد کند ،از دایره انصاف خارج شده و با به کار بردن الفاظی
غالمحسین الهام که از اعضای هیات
موسس جبهه پایداری بوده
اعالم کرده است که عضویت در
شورای مرکزی جبهه پایداری را نمی
پذیرد .او علت این مساله را مشغله
زیاد کاری عنوان کرده است
برخی رسانه ها خبر دادهاند که
کامران باقری لنکرانی از شورای
مذهبی جبهه پایداری جدا شده
است .این خبر اما با تکذیب برخی
منابع نزدیک به جبهه پایداری مواجه
شده است
مهدی کوچک زاده از اعضای شاخص
جبهه پایداری ،یادداشت توهین امیز
سایت منسوب به حامیان دولت را
محکوم کرده و البته از محمود
احمدی نژاد خواسته است از این
روند اعالم برائت کند
انتخابات پایداری ها
خبرنامه
اتفاقی دیگر در خصوص جبهه پایداری که زیر سایه
توهین به ای��ت اهلل مصباح ی��زدی قرار گرف��ت ،انتخابات
درونی این جبهه بود .براین اس��اس هیات موسس جبهه
پایداری براس��اس دستورالعمل اساسنام��ه این جبهه15 ،
عضو شورای مرکزی ای��ن جبهه را انتخ��اب کرده است.
در کنار این افراد پنج عض��و علی البدل نیز انتخاب شده اند.
قرار است پ��س از معرفی اعضای ش��ورای مرکزی ،هیات
موسس عم�لا از تصمیم گیری های جبه��ه پایداری کنار
برود .اساسنامه جبهه پایداری ،هی��ات موسس را مسئول
انتخاب شورای مرکزی کرده بود و این هیات طبق اساسنامه
اعضا را انتخاب کرده که توسط سخنگو معرفی خواهد شد.
صادق محصول��ی ،مرتضی اقاتهران��ی ،علی اصغر زارعی،
سیدمحم��ود نبوی��ان و کام��ران باقری لنکران��ی از جمله
اعضای هیات موسس جبهه پایداری هستند .در عین حال
غالمحسین الهام ،عضو هیات موس��س جبهه پایداری به
مثلث شماره142
نامناسب و بعضا زننده ،به ساحت عالم فرهیخته و بزرگوار
عالمه مصباح ی��زدی تعرض داشته اس��ت ».سلطانی که
در ماجرای ورود نیروه��ای دادستانی به ساختمان روزنامه
ایران با انان درگیر شد و چندی بعد حک��م اخراج خود را از
علی اکبر جوانفکر دریافت ک��رد ،همچنین بر دولتی نبودن
این مطلب و عدم وابستگی نیروهای این سایت به اسفندیار
رحیم مشایی تاکید ک��رد .او با اشاره ب��ه یادداشت موهن
سایت تحت مدیریت خ��ود همچنین اع�لام کرده است:
«گرچه اعضای تحریریه انسان کامل ،به مواضع یک سال
و نیم گذشت��ه عالمه مصباح یزدی و تع��دادی از شاگردان
ایشان نقد داشته اند ،ام��ا هرگز به خود این اج��ازه را نداده
و نمی دهیم که ب��ه ساحت واال و جایگ��اه کامال مشخص
ایشان تعرض داشته باشیم .انتش��ار خبر روز گذشته عالوه
بر انکه یک اشتباه دشمن شادکن ب��ود ،نوع موضع گیری
حقیقی اعضای تحریریه سای��ت را زیرسوال برد .اینجانب
با اعتراف ب��ه جایگاه رفیع علم��ی عالمه مصباح یزدی و با
احترام به روش و منش ایشان در برخورد با دوست و دشمن،
از این عالم وارسته که توسط مقام معظم رهبری به صفاتی
چون علم ،بصیرت و صفا مزین شده اند ،طلب پوزش کرده
و امیدوارم ان عالم فرزانه از قص��ور اینجانب به بزرگواری
درگذرند .منتها باید یاداور شد که ای��ن عذرخواهی منافی
برخی اختالف نظرها در ح��وزه مواضع سیاس��ی مابین ما
و ایشان نیست ،اما این اختالف نظر هرگ��ز باعث نخواهد
شد که ما پا را از دایره انصاف به خارج نهاده و این موضوع
را به محملی ب��رای توهین به ایشان تبدی��ل کنیم؛ اتفاقی
که در کمال تاث��ر و تاسف به قوع پیوس��ت و ما را شرمسار
ایشان کرد ».انتشار این یادداشت با واکنش های تندی از
سوی حامیان ایت اهلل مواجه شد .سایت هایی همچون رجا،
بی باک ،صراط و خبرنامه دانشجویان ایران به شدت از این
اقدام حامیان دولت انتقاد کردن��د؛ انتقاداتی که به مسدود
شدن سای��ت انسان کامل منجر شد .یک��ی از صریح ترین
انتق��ادات از سوی مهدی کوچ��ک زاده از اعضای شاخص
جبهه پایداری صورت گرف��ت .او در یادداشتی در وبالگ
شخصی خود چنین نوشت« :انها که به رغم برگزیدن تابلوی
«انسان کامل» برای معرفی خود در نوشتاری موهن ،عدم
پایبندی خود به اخالق اسالمی و انسانی را اشکار ساخته اند
و در پوشش جان فدا و تبعیت از رهبر فرزانه انقالب و نایب
بر حق انسان کام��ل و تمسک به فرمایش��ات ایشان و به
بهانه حمایت از رئیس جمهور پرکار ،ساده زیست و انقالبی،
به فیلسوف مجاهد حض��رت ایت اهلل مصباح یزدی هتاکی
کرده و منج�لاب ذهن و روحشان را ب��ر صفحه ریخته اند
خوب است بگویند خوانندگ��ان هرزنامه انان دم خروس را
باور کنند یا قسم حضرت عباس را .اقایان! اگر شما حقیقتا
تابع رهبری و والیت هستید ایا نشنیده اید ،امام خامنه ای که
شما با تمسک به بخشی از فرمایشات ایشان در حمایت از
دولت ،به مطهری زمان هتاک��ی و اهانت کرده اید در مورد
این عالم مجاهد فرموده اند« :بن��ده هم به سهم خودم قدر
اقای مصباح را می دانم .واقع��ا می دانم که ایشان در کشور
و برای اسالم چ��ه وزنه ای هستند و حق��ا و انصافا ما امروز
نظیر ایشان را – حاال به این تعبیر بگوییم – خیلی نادر نظیر
اقای مصباح ممکن است وجود داشت��ه باشد ،با این وزانت
ی و احاطه و وسعت و با این اگاهی و بینش
ی و عمق علم
علم
و صفا ...این سه جهت در ایش��ان جمع است؛ هم علم ،هم
بصیرت به معنای حقیقی کلمه و هم صفا .این سه تا با هم
در وجود ایشان خیلی ارزشمند است .خداوند متعال انشاء اهلل
وجود ایشان را برای ما و انقالب محفوظ بدارد و وجود ایشان
را سالم بدارد تا همه بتوانند از برکات ایشان استفاده نمایند».
او همچنین از محمود احمدی نژاد خواست از این روند ابراز
برائت کن��د« :شایسته اس��ت رئیس جمهور م��ورد عنایت
رهبری عزیز که بنا به تائید ایشان حافظ ارزش های انقالبی
است و دعوت کننده به انسان کامل است ،نسبت به اعالن
برائت از این بی اخالقی ها که هیچ نسبتی با مهرورزان تابع
انسان کامل ندارد تعلل و تردید نفرمایند».
دلیل مشغله کاری از حضور در ش��ورای مرکزی این جبهه
خودداری کرده اس��ت .درحالی که برخ��ی اعضای جبهه
پایداری از نهایی شدن لیست اعضای شورای مرکزی این
جبهه خب��ر می دهند ،اخباری مبنی بر ع��دم تکمیل لیست
مذکور در برخی رسانه ه��ا منتشر شده اس��ت .انگونه که
خبرگزاری ف��ارس خبر داده ،قرار اس��ت دو خانم به همراه
اعضای هیات موسس پایداری و البته افرادی نظیر «میثم
نیلی»« ،ای��ت اهلل رجبی»« ،محمدناصر سق��ای بی ریا»،
«علیرضا پناهیان» و «سعید قاسم��ی» در لیست شورای
مرکزی جبهه پایداری ق��رار گیرند ،ولی هن��وز پاسخ این
افراد به این دعوت مشخص نش��ده و تاکنون فقط پناهیان
مخالفت خود را برای حضور در این شورا اعالم کرده است.
از سوی دیگر کام��ران باقری لنکرانی برخالف خبر منتشر
شده در برخ��ی رسانه ها هن��وز از شورای مرک��زی جبهه
پایداری استعفا نکرده و زهره طبیب زاده یکی از گزینه های
خانم برای لیس��ت 15نفره پایداری اس��ت .در همین حال
یک عضو ارشد جبهه پایداری می گوی��د« :جبهه پایداری
از مهرماه به سمت و سوی بررسی بحث ریاست جمهوری
می رود ».سید علی محمد بزرگ��واری عضو جبهه پایداری
درباره ائتالف دولت با جبهه پایداری بر سر یک کاندیدای
مشترک گفت« :در صورتی که دول��ت از جریان انحرافی
جدا شود جبهه پای��داری قطعا با ان ائت�لاف خواهد کرد،
زیرا ما بدنه دول��ت و وزرا را قبول داریم ام��ا از انجایی که
مخالف جری��ان انحرافی بودیم تصمیم ب��ه تشکیل جبهه
پایداری گرفتیم ».وی افزود« :همانط��ور که اشاره کردم
دولت باید جری��ان انحرافی را از خود ج��دا کند و براساس
اساسنام��ه و مرامنامه جبه��ه پایداری عم��ل نماید در این
صورت ما با انها ائتالف خواهیم ک��رد ».بزرگواری درباره
حمای��ت از کاندیدات��وری حدادعادل تاکید ک��رد« :اقای
حدادعادل خودشان ،خودش��ان را مط��رح کردند ما قصد
حمایت از کاندیداتوری ایشان را نداریم ».وی سعید جلیلی
را یکی از گزینه های احتمالی جبهه پایداری خواند و افزود:
«البته جبهه پایداری هن��وز درباره کاندیداها تصمیم گیری
نکرده است اما سعید جلیلی نیز یک��ی از موارد مورد بحث
ماست ».عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس کاندیداتوری
الریجانی را نامشخص دانست و ادام��ه داد« :ایشان هنوز
رسما اعالم نکرده اند که ایا قصد کاندیداتوری در انتخابات
ریاست جمه��وری یازده��م را دارند یا خی��ر «.عضو جبهه
پایداری در پایان گفت« :جبهه پایداری از مهرماه به سمت
و سوی بررسی بحث ریاست جمهوری می رودg ».
17
رویداد
اجماع تا ان موقع نرسند به شخصه کاندیدای مطلوب خود را
معرفی خواهم کرد ».وی تاکید ک��رده کاندیدایی که معرفی
می شود قطعا تائید صالحیت خواهد شد».
خاتم�ی و کواکبی�ان کاندی�دای احتمال�ی جبه�ه
اصالح طلبان
در تحولی دیگ��ر مجید محتشم��ی ،سخنگوی جبهه
اصالح طلبان از جلس��ه انتخاباتی این جبهه ب��رای انتخاب
کاندیدای ریاست جمهوری تا عید غدیر خبر داده و گفته است:
«کاندیدای ریاست جمه��وری جبهه اصالح طلبان تا یک ماه
اینده مشخص می شود و جبهه اصالح طلبان مستقل از شورای
هماهنگی جبهه اصالحات عمل می کن��د ».دبیرکل حزب
ازادی ،در پاسخ به این سوال که ایا مصطفی کواکبیان کاندیدای
جبهه اصالح طلبان است گفت« :کواکبیان و محمد خاتمی از
گزینه های این جبهه برای انتخابات ریاست جمهوری هستند».
ویهمچنیندر پاسخ به اینکهایاجبههاصالح طلبان کاندیدای
خود را به شورای هماهنگی معرفی می کند یا اینکه خود مستقل
وارد انتخابات می شود؟ تصریح ک��رد« :جبهه اصالح طلبان
متشکل از 20حزب اصالح طلب اس��ت درحالی که شورای
هماهنگی 16حزب را شامل می شود؛ بنابراین ما به طور مستقل
عملخواهیمکرد».سخنگویجبههاصالح طلبان،خاطرنشان
کرد« :البته کاندیدای جبهه اصالح طلبان می تواند کاندیدای
شورای هماهنگ��ی هم باشد و ش��ورای هماهنگی هم روی
گزینه ریاست جمهوری ما به نتیجه برسد .پیش از این مصطفی
کواکبیانگفتهبوددرصورتیکهسید محمدخاتمیکاندیداشود
حزب مردمساالری از او حمایت خواهد کرد».
خبرنامه
پیشنهاد تشکیل مثلث وفاق ملی
مثلث شماره142
اصالح طلبان مردد میان انتخاب گزینه ای حداکثری و حداقلی
فاطمه میرزایی
ایا اصالح طلبان در انتخابات پیش رو شرکت می کنند؟
کاندیدا ی��ا کاندیداه��ای احتمالی ان��ان چه کسانی هستند؟
سواالتی از این دست هنوز در حالی ک��ه کمتر از یک سال به
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری زم��ان باقی مانده است،
هنوز بدون جواب است .نامعلوم بودن پاسخ این سواالت البته
به پنهان کاری اصالح طلبان مربوط نمی شود ،بلکه مهم ترین
دلیلش اختالف نظر چهره ها و طیف ه��ای این جریان است.
مهرعلیزاده ،معاون سابق سیدمحم��د خاتمی در زمان دولت
هشتم و البته از کاندیداهای اصالح طلبان در زمان انتخابات
سال 84در جدیدترین اظهارنظرش می گوید« :اصالح طلبان
باید تن به نامزدی گزینه ای بدهند که قدرت کشاندن حجم
عظیمی از مردم به پای صندوق ه��ای رای را داشته و با اجماع
روی ان گزین��ه وی را با روحیه باالیی ب��ه صحنه انتخابات
بفرستند .اگر اصالح طلبان بر روی گزین��ه واحدی به اجماع
برسند که خودش رای پایه داشته باشد طرفداران اصالح طلبان
دوباره فعال می شوند».
مهرعلی��زاده در پاس��خ به سوال��ی مبنی ب��ر محوریت
اصالح طلبان در انتخابات سال ۹۲گفت��ه است« :با تجزیه و
تحلیل درست می توان به محوریت اصالح طلبان پی برد که
محوریت اصل��ی اصالح طلبان سید محم��د خاتمی است».
وی همچنین از ت�لاش عده ای ب��رای اختالف ان��دازی در
بین اصالح طلب��ان خبر داد و اف��زود« :خیلی ها می خواسته و
می خواهند بین بزرگان اصالح طلبان اختالف افکنی کنند ،اما
18
هیچ اختالفی بین بزرگان اصالحات وجود نداشته و همسویی
واقعی در این جبهه در جریان است ».وی با بیان اینکه وضعیت
اصالح طلبان در این دوره از انتخابات طوری نیست که برخی
افراد ساز جدایی بزنند ،تصریح کرده اس��ت« :داشتن پایگاه
اجتماعیقوی،توانمندیفرددرتجزی هو تحلیلمسائلوتوانایی
در مدیریت بحران در عرصه های مختلف باید از گزینه نهایی
اصالح طلبان باشد ».رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی انسجام
فعلی اصالح طلبان را بیشت��ر از دو انتخابات گذشته دانست و
اضافه کرد« :در شرایط کنونی اصالح طلبان به باالترین حد
انسجام رسیده اند و کامال در جهت سیاست کلی نظام حرکت
می کنند ».وی با بیان اینکه امکان اجماع کامل بین نیروهای
اصالح طلب فراهم شده است ،ادامه داده است« :تاکنون هیچ
فردی به تنهایی جلو نرفته و نام��زدی را مطرح نکرده است،
بنابراین انسج��ام اصالح طلبان عملی اس��ت ».مهرعلیزاده
با اشاره به اینک��ه اصالح طلبان به یک گزین��ه و نامزد واحد
می رسند ،متذکر شد« :احتمال اینکه اصالح طلبان چند نامزد
انتخاباتی معرفی کنند کمتر بوده و چون هدف اصالح طلبان
پیروزی در انتخابات سال اینده ریاست جمهوری است ،بنابراین
تنها یک نامزد انتخاباتی معرفی می کنند».
ضرب االجل عبداهلل نوری به اصالح طلبان
اما سایت مشرق خبری جدید درباره اخرین تحوالت در
میان اصالح طلبان منتشر کرده است .این سایت نوشته است:
«عبداهلل نوری در جلسه ای با انتقاد از سر درگمی و تعلل بیش
از حد اصالح طلبان در معرفی کاندیدای ریاست جمهوری گفته
است« :من تا ابان صبر می کنم ،اگر اصالح طلبان به وحدت و
ایا خاتمی می تواند کاندیدا شود؟
در حالی که این روزها اخبار ض دو نقیضی از تالش برخی
طیف ه��ا و شخصیت های اصالح طلب ب��رای کاندیداتوری
سید محمد خاتمی مطرح است اکنون بسیاری از تحلیلگران
و رصد گران مسائل سیاسی به دنبال پاسخ این سوال هستندکه
در صورت وقوع چنین رویدادی با چه شرایطی روبه رو خواهیم
بود و ایا اساسا صالحیت خاتمی برای انتخابات پیش رو تائید
می شود؟
سردار یداهلل جوانی در مصاحب��ه ای که با واکنش های
متفاوتی روبه رو شده است ،چنین می گوی��د« :خاتمی با این
سابقه و پیشینه نمی تواند کاندیدای ریاست جمهوری شود؛ وی
کارنامه سیاهی دارد .در واقع خاتمی با چه رویی می تواند بگوید
می خواهم کاندیدای ریاست جمهوری شوم؟ سال ها باید بگذرد
تا وی وفاداری خود به نظام اسالمی را ثابت کند ،چرا که وی
طی سال های گذشته فقط بی وفایی اش به نظام را ثابت کرده
است ».وی در پاسخ به این سوال که اقای خاتمی در صورت
عذرخواهی از ملت ایران ایا می تواند کاندیدای ریاست جمهوری
شود؟ گفته است« :خاتمی حلقه برانداز نظام جمهوری اسالمی
است؛ وی با جریان برانداز همراهی نکرده ،چرا که خود او اصل
جریان برانداز است .عناصری که از جبهه مشارکت و سازمان
مجاهدین ت�لاشکردند تا میرحسین موس��وی را به عرصه
انتخابات بیاورند جزو متهمان ردیف اول حوادث پس از انتخابات
هستند .یعنی بیانیه هایی کهصادرمی کردندبه دنبالپیاده سازی
یک نوع سناریو بودند ،نه اینکه موسوی دچار توهم شده باشد و
ادعای تقلب در انتخابات را مطرح کرده باشد.
حتی بعدها بحث مهندس��ی انتخاب��ات را راه انداختند
و این هم یک م��دل از فریب مردم بود بنابرای��ن جریان دوم
خرداد با مردم صادقانه صحبت نکردند .قبل از سال 87شروع
کردند زمزمه هایی نبست ب��ه ایجاد شبهه به نتیجه انتخابات
و بعد کم کم به همین بهانه کمیته صیان��ت از ارا شکل دادند.
بنابراین انها با امادگی افکار عمومی و کشاندن هواداران خود
به خیابان ها در مناطق شمالی تهران شعار تقلب را راه انداختند
و شعار اگر تقلب شود ایران قیامت می شود را رمز موفقیت خود
برمی شمردند .یا در روز جمع��ه در لحظات پایانی رای گیری،
سردارجوانیمیگوید:خاتمیبااینسابقهوپیشینه
نمیتواندکاندیداشود
عبداهللنوریگفتهاست:اگراصالحطلبانتاابانبهوحدت
نرسندکاندیدایمطلوبخودرامعرفیمیکنم
خبرنامه
خاتمی:دنبالتفاهمبراینجاتازوضعیتفعلیهستم
اما سید محمد خاتمی نی��ز در جدیدترین اظهارنظرش
گفته است دنبال تفاهم برای نجات از وضعیت فعلی است.
او در دیداری اخیرا گفته اس��ت« :معتقد هستیم راهی
روشن برای همه ما وجود دارد؛ پایبندی به قانون اساسی .اما نه
به این معنا که قانون اساسی وحی منزل است ،حتی خود قانون
هم اصالح و تغییر ان را پیشبینی کرده است .اما این قانون،
ظرف یکبار مصرفی نیست که ان را دور انداخت .باالخره جامعه
مبنای عمل مشترک میخواهد .من معتقدم راه درست پایبندی
همه افراد ،به قانون اساسی (البته تمام قانون) است.
در این جامعه اگر بخواهیم این اصل را بپذیریم و واقعا به
ان عمل کنیم ،بسیاری از این تنشها و مشکالت از بین خواهد
رفت .البته الزمه پایبندی به قانون اساسی و رفع تنش عبارت
است از بازشدن فضای سیاسی طبق همین اصول و در چارچوب
قانون اساسی تا احزاب و تشکل ها بتوانند ازادانه فعالیت کنند و
تشکلی چون انجمن اسالمی از برگزاری یک نشست عادی
محروم نباشد.
ن ترتیب به سمت تحول بنی��ادی در جامعه پیش
به ای
خواهیم رفت که جلوی سقوط ارزشها گرفته میشود .به نظر
من اگر همه برای این امور تالش کنی��م و به تفاهم برسیم،
نه اینکه همدیگر را حذف کنیم و در مقابل ما خواستار حذف
دیگران نیستیم بلکه درصدد داشت��ن تفاهمی برای نجات از
این وضعیت هستیم و به دنبال جست وجوی راهی برای تفاهم
و تعامل بر این اساس ،امری مبارک خواهد بود و به خصوص
بازشدن فضا و امنیت فعالی��ت در دانشگاه از اولویت برخوردار
است».
مثلث شماره142
موسوی با خبرنگاران مصاحبه می کند و می گوید که براساس
گزارش های سراسر کشور من رئیس جمهور هستم و مسئوالن
مراقب باشند و در شمارش ارا دقت کنند و این مشخص بود که
این یک سناریوی از پیش طراحی شده بود ».وی در پاسخ به
اینکه ایا اصالح طلبانی که به نوعی در حوادث پس از انتخابات
سرمنشا بودند ،می توانند با اعالن ب��ه صحنه سیاسی کشور
بازگردند؟ گفته است« :در خص��وص اعالن برائت ،دو بحث
مطرح است؛ اینکه طرف اعالن برائت کند و بخواهد کاندیدای
ریاست جمهوری شود یا اعالن برائت کنند تا در مسائل سیاسی
فعال شون��د .قطعا مطرح کنندگ��ان اعالن برائ��ت به گزینه
دوم توجه دارند ،یعنی کسانی که فعالیت های بعد از فتنه 88
متوقف شد در صورتی که اعالن برائت کنند ،می توانند مجددا
فعالیت های سیاسی داشته باشند ،ولی اگر قصد کاندیدا شدن در
ریاست جمهوری دارند قطعا شورای نگهبان چنین اجازه ای به
انها نخواهد داد .زمانی اصالح طلبان می گفتند جبهه مشارکت
«بین العباسین» است یعنی از عباسی عبدی تا عباس دوزدانی
در ان وجود دارد .یعنی جبهه گسترده ای است ،قطعا شورای
نگهبان رفتار جناحی نخواه��د داشت و دقت بیشتری خواهد
کرد و به کسانی که واقعا لیاقت حضور در عرصه سیاسی کشور
را داشته باشد مجوز خواهد داد؛ همانطور که در بحث انتخابات
نهم دیدی��م .چرا که سیاست نظام جمه��وری اسالمی ایران
جذب حداکثری و دفع حداقلی است .مردم به هر حال پیشینه
اصالح طلبان را اینگونه می بینند که انها در مسیر مردم نبوده اند
و با بیگانگان هم پیاله شدند .اینکه چرا اعالن برائت نمی کنند
به خاطر این است که فکر می کنند ب��ا اعالن برائت ،مختصر
پایگا ه خود را نیز از دست خواهن��د داد .قطعا کسی که مارک
براندازی برپیشانی وی خورده نباید توقعی از نظام جمهوری
اسالمی ایران داشته باشد و این در تمام دنیا یک اصل و قاعده
است و کسی می تواند وارد ساختار نظ��ام شود که ان را قبول
داشته باشد.اقای خاتمی زمانی به عن��وان رئیس قوه مجریه
به جای اینکه دنبال حل مشکالت م��ردم باشد به فکر رفتن
به این دانشگاه و ان دانشگاه و دادن شعار ازادی بود که ما در
پی ان ،فتنه کوچک کوی دانشگاه را داشتیم و بعد از ان فتنه
بزرگ 88را».
پیشنهاد تشکیل مثلث وفاق ملی برای انتخاب کاندیدا
در تحولی دیگر محمدرضا خباز ،عضو شورای مرکزی
حزب اعتم��اد ملی با بی��ان اینکه هاشم��ی رفسنجانی نباید
کاندی��دای ریاست جمهوری شود ،گفته اس��ت« :باید مثلثی
توسط هاشمی رفسنجانی ،ناطق نوری و سید محمد خاتمی
به منظور ایجاد وفاق ملی و انتخاب فرد اصلح برای انتخابات
ریاست جمهوری تشکی��ل شود ».محمدرضا خب��از در مورد
برنامه ها و اقدامات اصالح طلبان ب��رای انتخابات 92گفت:
«تاکنون اصالح طلبان هیچ نشست مشترک انتخاباتی نداشتند
و هیچ تصمیمی اتخاذ نشده اس��ت چراکه شرایط هنوز تغییر
نکرده است ».وی همچنین در واکنش به اخبار و پیشنهاداتی
مبنی برکاندیداتوری هاشم��ی رفسنجانی در انتخابات گفت:
«هاشمی باید سکاندار انتخابات ریاست جمهوری 92باشد و
مجموعه ای از نیروهای دلسوز نظام را دور هم جمع کند تا با
هماهنگی وی یک فرد باسابقه و پخته در سیاست به عنوان
کاندیدا به مردم معرفی شود ».باید مثلثی متشکل از خاتمی،
هاشمی و ناطق نوری که مورد حمایت تمام گروه های سیاسی
باسابقه و مقام معظم رهبری نیز هستند تشکیل و تمام نیروهای
انقالب را ب��رای انتخاب��ات دور هم جمع کنند ،ت��ا انتخابات
باشکوهی داشته باشیم».
نماینده مردم کاشمر در مجلس هشتم ،در پاسخ به این
سوال که ایا منظورتان شکل گیری دولت و وحدت ملی است،
گفت« :ط��رح دولت وحدت ملی مربوط به ی��ک دوره زمانی
خاص بود که فقط در همان زمان تاریخ مصرف داشت ».وی در
ث هاشمی ،ناطق نوری و خاتمی گفته است« :این
توضیح مثل
سه شخصیت که مورد احترام تمامی گروه ها هستند ،می توانند
لیدری احزاب در زمان انتخابات را به عهده بگیرند و با جمع بندی
از شرایط عمومی کشور وفاق ملی ایجاد کنند که نتیجه اش
حضور گسترده و با شکوه مردم در انتخابات خواهد شد ».خباز با
بیان اینکه وفاق ملی نیاز امروز جامعه ماست ،افزود« :این مثلث
اگر به صحنه بیاید با هم افزایی که با یکدیگر دارند می توانند
با هماهنگی دیگر نیروها و شخصیت های انقالبی فردی والیی
و متعهد را برای ریاست جمهوری انتخاب کنند تا خسارت های
گذشته را دیگر شاهد نباشیم».
تکذیب جلسه مشترک کارگزاران و مجمع روحانیون
محمدرضاخبازپیشنهادتشکیلمثلثوفاقملیباحضور
هاشمیرفسنجانی،ناطقنوریوسیدمحمدخاتمیراداده
است
در رویدادی دیگر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران
با بیان اینکه این حزب به صورت جدی وارد مباحث انتخاباتی
نشده است ،خبر برگ��زاری جلسه انتخابات��ی مشترک میان
این حزب و مجمع روحانی��ون مبارز را تکذی��ب کرده است.
یداهلل طاهرنژاد ،در واکنش به اخباری مبنی بر برگزاری جلسه
انتخاباتی حزب کارگزاران با مجمع روحانیون مبارز گفته است:
«تاکنون کارگزاران هیچ جلسه انتخاباتی نداشته و به صورت
جدی وارد مباحث انتخاباتی نشده است ».وی ضمن رد برخی
شایعات پیرامون حزب کارگ��زاران مبنی بر ایجاد دو دستگی
میان طیف اصفهانی ها و طیف کرمانی ها گفت« :کارگزاران
تاکنون جلسات جدی برای انتخابات نداشته است که منجر
به دو دستگی شود ».طاهرنژاد شورای هماهنگی اصالحات را
محور برنامه های انتخاباتی اصالح طلبان معرفی کرد و افزود:
«تمام تصمیمات جریان اصالحات برای انتخاباتی اتی تنها از
سوی شورای هماهنگی جبهه اصالحات صورت می گیرد و
هر تصمیم و اقدامی که از سوی سایر گروه های اصالح طلب
برای انتخابات انج��ام شود باید در نهای��ت از کانال این شورا
عبور کند ».عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی
تصریح کرد« :فعالیت های��ی که در اغلب گروه ه��ا و احزاب
اصالح طلب انجام می شود پراکنده است و این فعالیت ها باید
برای تصمیم گیری نهایی به ش��ورای هماهنگی برود ».وی
در عین حال در پاسخ به این سوال که باتوجه به اقداماتی که
برخی گروه های اصالح طلب برای انتخابات انجام داده اند ایا
هماهنگی در این جریان وجود دارد؟ گفت« :هماهنگی کامل
در میان اصالح طلبان وجود دارد حتی بیشتر از اصولگراهاg».
19
گزارش ها
جنجال
21میلیارد تومانی
جدال میان مصطفی پورمحمدی
و دولت
طرح مبهم
چهار کشور مهم منطقه در قاهره با یکدیگر گفت وگو کردند
خبرنامه
مثلث شماره142
مصر باالخره نخستین حرکت خود را در مورد سوریه
انجام داد و بدون دعوت کردن از قطر و با حضور نمایندگان
چهار کشور ایران ،مصر ،ترکیه و عربستان نشستی را به این
منظور برگزار کرد.
هر چند محمد المرسی ،رئیس جمهور مصر دو بار پیش
از این قول داده بود که طرحی برای پایان بحران سوریه دارد،
اما موضع گیری های وی علی��ه سوریه باعث شد تا بسیاری
به این باور برسند که وی هیچ طرح��ی ندارد و دعوت برای
تشکیل نشستی در این مورد به همین دلیل است.
در ای��ن نشس��ت «شوق��ی اسماعیل» مع��اون وزیر
امور خارجه مصر در امور کشورهای عربی« ،ناصر البریج»
قائم مق��ام وزارت خارجه عربستان« ،عم��ر اوهون» سفیر
سابق ترکیه در دمشق و «حسین امیر عبداللهیان» معاون
وزیر امور خارج��ه ای��ران در امور عرب��ی و افریقایی شرکت
داشتند.
وزارت امور خارجه مصر نی��ز در بیانیه ای تاکیدکرد که
این نشس��ت در راستای طرح ابتک��اری «محمد المرسی»
رئیس جمهور مصر که در اجالس سازمان همکاری اسالمی
در جده مطرح کرده بود ،برگزار می شود.
المرسی در ای��ن اج�لاس خواستار تشکی��لکمیته
چهارجانبه متشکل از ای��ران ،عربستان ،ترکیه و مصر برای
توقف خونریزی ها در سوریه و ارائه راهکار سیاسی به منظور
تحقق خواسته های ملت سوریه برای انتقال به یک جامعه
دموکراتیک شده بود.
«نزیه النجاری» معاون سخنگوی رسمی وزارت خارجه
مصر نیز در بیانیه ای پیش از برگزاری این نشست اعالم کرد
که در این نشست دیدگاه ها درباره تحوالت اوضاع فاجعه امیز
سوریه و راهکارهای الزم برای توقف خونریزی ها و تحقق
خواسته های ملت سوریه بررسی خواهد شد ،به ویژه اینکه در
صورت عدم دستیابی به راهکاری برای حل بحران سوریه
پیامدهای منفی ان همه را درگیر خواهد کرد.
وی افزود که مصر سعی خواهد کرد از این نشست به
نتیج ه و توافقی در خصوص چندین اصل اعم از توقف فوری
20
خشونت ها ،حفظ وحدت سوریه و حاکمیت و تمامیت ارضی
ان ،مخالفت با دخالت نظامی خارجی در سوریه و ارائه راهکار
سیاسی با مشارکت همه طیف های مل��ت سوریه به منظور
تحقق خواسته های ملت دست یابد.
در همی��ن راستا مع��اون عرب��ی و افریق��ای وزارت
امور خارجه بعد از شرک��ت در نشست قاه��ره بیانیه وزارت
خارجه مصر در خص��وص سوریه را راه ح��ل متوازنی برای
برون رفت از بحران سوریه دانست.
حسین امیر عبداللهیان توقف ف��وری خشونت،حفظ
وح��دت سوریه ،حاکمی��ت و تمامیت ارض��ی و مخالفت با
هر گونه مداخله خارجی در سوری��ه را از نکات و محورهای
مهم دستورکار مصر ذکر کرد و بر لزوم گفت وگوی ملی بین
دولت و معارضان تاکید ک��رد .معاون وزیر خارجه همچنین
پیشنهاد مصر ب��رای برگ��زاری دور دوم گفت وگو در سطح
وزرای خارجه را گام مثبتی در جهت پیشبرد نقاط مشترک
حل بحران سوریه توصیف کرد.
امیر عبداللهیان ب��ا انتقاد از کنترل نش��دن مرزهای
کشورهای همسایه ،ارس��ال سالح و کارب��رد ان از جانب
گروه های مسلح ناشناس و فاق��د مسئولیت ،راهکار سوریه
را صرفا سیاسی دانست و اضاف��ه کرد« :نگاه غیر واقع بینانه
برخی طرف ها به اوضاع سوریه و انتظ��ارات غیر واقع بینانه
از اقای کوفی عنان ماموریت وی را با مشکل مواجه کرد».
وی همچنین با تاکید بر لزوم تداوم طرح کوفی عنان
از تالش های اقای اخصر ابراهیمی به عنوان نماینده جدید
سازمان مل��ل حمایت کرد و اف��زود« :ما به عن��وان رئیس
دوره ای عدم تعهد در نشست حضور داریم و مایلیم ایده های
مختلفی را که برخی از سران عدم تعهد درباره برون رفت از
وضع کنونی و به عنوان راهکار سیاسی ارائه داده اند ،مطرح
و پیگیری کنیم و اضاف��ه شدن برخی طرف ه��ای موثر و
ظرفیت های جدید به نشست از جمله ایده اضافه شدن عراق
به عنوان رئیس دوره ای اتحادیه ع��رب و ونزوئال به عنوان
عض��و تروئیکای جنب��ش عدم تعهد می توان��د ابتکار اقای
المرسی را با موفقیت همراه سازدg ».
«این شخص در زمانی که در دولت مشغول به کار بود
و پیش از انکه از دولت طرد شود ،حدود 21میلیارد تومان که
با سود متعلق به ان به بیش از 30میلیارد تومان بالغ می شود،
به ط��ور غیر قانون��ی از وزارتخانه خارج ک��رده و تاکنون که
چهارسال از ان تاریخ می گذرد ،عودت نداده است» .همین
جمله محمد رضا رحیمی کافی بودکه رسانه ها و البته چشم ها
و گوش ه��ای بسیاری به دنب��ال فرد مورد نظ��ر معاون اول
احمدی نژاد بگردند؛ فردی که رحیمی به او اتهامی سنگین
بسته و البته اکنون در میان مجادالت لفظی با وزرای سابق
ی در توصیف این شخص
نامش به میان امده است .رحیم��
البته این را هم اضاف��ه کرده بود...« :شخص��ی که در جمع
دانشجویان دولت را زیر سوال برده است ،کسی که در جمع
دانشجویان یکطرفه صحبت کرده و دولت را متهم می کند ،در
واقع به دنبال تعاون در نیکی و تقوا نیست ،بلکه به دنبال گناه
و الودگی است و زهر در کام دانشجویان و جامعه می ریزد».
اما این فرد چه کسی بود و چه واکنشی به اتهام معاون
اول احمدی نژاد نشان داده است؟
در می��ان هم��ه گمانه زنی هایی که ص��ورت گرفت،
سکوت «الهام »
شکست
گفت و گوی پرحاشیه غالمحسین
الهام با ارگان رسانه ای دولت
گفت وگوی هفته گذشته غالمحسین الهام سخنگوی
سابق دولت و مشاور فعلی محم��ود احمدی نژاد انگونه که
خودش روایت می کند نوعی شکستن سکوت این حقوقدان
سابق شورای نگهبان تلقی می شود .او می گوید« :شکستن
این سکوت هزینه های بسیاری به هم��راه خواهد داشت و
می افزاید مطمئن است که پس از انتش��ار این گفت وگو به
خیلی برچسب ها از جمله انحرافی بودن متهم خواهد شد».
او در این مصاحبه گفته است« :در گذشته گفته ام االن
هم می گویم در اینده هم خواهم گفت که دولت احمدی نژاد
بیشترین فشارها و هجمه ها را پس از انقالب متحمل شده
است».
دکتر الهام از تالش سیاسی��ون شکست خورده در 84
گفت که بسیار سعی کردند بگویند احمدی نژاد و گفتمانش
یک دروغ بود ،اما غافل از اینک��ه احمدی نژاد یک حقیقت
واقعی برای انقالب است .الهام معتقد است که حضور در کنار
احمدی نژاد و حمایت از او در شرایط فعلی یک وظیفه است
و او برحسب این وظیفه در کنار رئیس جمهور حضور دارد .او
همچنان تاکید می کند احمدی نژاد امروز همان احمدی نژاد
سال 84است.
او در پاسخ به اینکه کدام کاندیدا در اینده اقبال خواهد
داشت گفته است« :این مسیر باید ادامه پی��دا کند و اگر در
این مسیر شخصی بیاید که بتواند ان را قویتر و روبه کمال
ادامه دهد و م��ردم هم به وی اعتماد کنن��د و او هم توانایی
جلب اعتماد مردم را براساس ای��ن گفتمان داشته باشد ،ان
وقت موفق خواهد بود ،اما اگر جریانی بخواهد این گفتمان
را تخطئه کند و ان را ناکام معرف��ی و از ان عبور کند ،مورد
استقبال مردم قرار نخواهد گرفت».
اگر ما به دنب��ال انتخابات گست��رده ،عمیق و پرشور و
مردمی هستیم و می خواهیم در برابر جهان هم اعتبارمان را
تقویت کنیم و دشمن را هم به عقب برگردانیم ،کما اینکه در
84و 88چندین گام به عقب برگرداندیم ،باید در انتخابات
سال 92این مسیر را ادامه دهیم.
به بیان دیگر ادمی از جنس احمدی ن��ژاد می تواند در
انتخابات 92موفق باشد که در واقع در همین حد هم متوقف
نمانده باشد و گام های بلندتری را بتواند به جلو بردارد.
وی افزوده است« :مردم به دنب��ال تغییرات روبه جلو
هستند .مشکالتی برای مردم وج��ود داشته مثل گرانی ها
که عمدتا هم ریشه های خارجی (تحریم) دارد و در واقع یک
بخشی هم ناشی از ناهمگرایی قوای کشور بایکدیگر است.
اگر این ظرفیت ها باهم ترکیب می شدند ،می توانستند این
مشکالت را حل کنند ،با این اوص��اف مردم از این وضعیت
به عقب بر نمی گردند که به دنبال کسی مخالف احمدی نژاد
باشند! همان احمدی نژاد را می خواهند با ظرفیتی که بتواند
یک امیدی را به سمت بهبودی وضعیت ایجاد کند ،البته من
نمی خواهم انتقاد کنم که این وضعیت ناشی از کارکرد دولت
است ،این شرایطی است که به خصوص در سایه عدم تعامل
کافی و کامل قوای کشور بایکدیگر ایجاد شده است .با این
تفاسیر اگر یک نفر همان شعار و گفتمان احمدی نژاد را بگیرد
و کامل کند ،قطعا مردم به او اقبال خواهند داشت ،اما ایا پیدا
خواهد شد؟»
وی تاکید کرده است« :برگرداندن این شرایط به قبل از
سال 84به نظرم امکانپذیر نخواهد بود ،مگر با اقداماتی نظیر
انقالب های رنگی که طیف خاص��ی با مطالبات لیبرالی که
اصوال مطالبات طبقات اشرافی است ،بتوانند مردم را حذف
کنند ،چرا که انتخابات در غیاب مردم می تواند به یک انقالب
رنگی بینجامد! اما انتخابات با حضور مردم قطعا این مجال
را از انها خواهد گرفت و انتخابات با مردم وقتی ممکن است
که کسی از جنس مردم و براساس گفتمان اسالم ناب ،بتواند
پرچمدار این گفتمان باشد».
وی افزوده است« :در 88به بعد بخشی از انتقادات از
سوی حامیان سابق احمدی نژاد صورت می گرفت .ممکن
است بر این منتقدان از جهات��ی انتقاداتی وارد باشد ،ممکن
است تندرویهایی کرده باشند یا خ��ود انها دچار اشتباهاتی
در درک واقعی��ت شده باشند و ممکن اس��ت برخی مسائل
خصلتی در برخ��ی از انها رخنه کرده باش��د ،ولی بخشی از
انتقادات دلسوزانه بود .این امر اضافه شده است به طیف های
مخالف از س��ال !84برخی عالئم هم ص��ادر می شد که در
هویت گفتمانی دولت تشکیک ایجاد می کرد .در دور دهم
بتدریج در عرصه های اقتص��ادی اف��راد ورود کردند که از
جنس تفکر احمدی نژاد نیستند! ولی حاال احمدی نژاد یا از بد
حادثه به انها پناه برده یا دارد اینها را تست می کند یا کار را به
مدیران میانی سپرده است یا اینکه نظرش این است که انها را
می تواند در چارچوب سیاست های خودش استخدام کند! من
البته فکر می کنم احتمال اخر صحیح تر است».
الهام تاکید کرده است«:اق��ای احمدی نژاد اعتماد به
نفس ویژه ای دارد که می توان��د مجموعه همکارانش را در
جهت سیاست های خود به کار بگیرد و از انها استفاده کند،
اما این به نظر من کامل جواب ن��داده است نه در دولت نهم
و نه در دول��ت دهم!باالخره ساختار قانون��ی کشور هم این
است که کابینه هویتی جدا از رئیس جمه��ور دارد و یکی از
مشکالت رئیس جمهور هم در بح��ث ساختاری این است
که نظام ما ریاستی نیست که رئیس جمهور سیاست هایش
تعیین کننده باشد ،چرا که کابینه خودش استقالل دارد ،کابینه
خودش در برابر مجلس پاسخگوست .تعیین کابینه کامال در
اختیار رئیس جمهور نیست بنابراین اگر این کابینه کامال از
نظر درونی معتقد به ارزش های رئیس جمهور نباشد در عمل
موفق نخواهند بود .اینها موجبات مشکالتی را فراهم کرد و
فشارهایی را اضافه کرد ام��ا غلبه بحث ،یعنی برخوردهایی
که با دولت میشد ،تجلی همان اعتراضات 84است!» g
خبرنامه
است« :براساس اطالعات کسب ش��ده در دوران مسئولیت
پورمحمدی در وزارت کشور در یک فقره مبلغ 10/5میلیارد
تومان ب��رای ورود 500دستگاه اتوب��وس از چین به صورت
غیرقانونی و بدون اخذ هرگونه ضمانت و با اصرار شخص وزیر
به فردی فاقد صالحیت های الزم به نام «کاووس .ی .س» که
گفته می شود اخراجی یکی از وزارتخانه های حساس کشور
بوده و با اقای پورمحمدی در ارتباط است ،پرداخت شده که
به دلیل ماهیت غیرقانونی و ابهام الود این پرداخت ،نه اتوبوسی
از چین وارد شد و نه پول به بیت المال بازگشت .البته ابتدا قرار
براین بوده ک��ه واردات 2000دستگاه اتوب��وس به این فرد
سپرده شود که در نهایت ب��ه 500دستگاه محدود می شود و
متاسفانه به رغم پیگیری های ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی
تاکنون پاسخی از سوی رئی��س کنونی سازمان بازرسی کل
کشور در این خصوص داده نشده است!
مصطفی پورمحمدی هنوز واکنشی به این اتهامات جدید
نشان نداده استg .
مثلث شماره142
مصطفی پورمحمدی ،وزیر سابق کابینه محمود احمدی نژاد
که حاال رئیس بازرسی ک��ل کشور است ب��ه همه گفت که
منظور رحیمی کیست .او در پاسخ به اظه��ارات معاون اول
ی وامی بوده
ی اقای رحیم
رئیس جمهور گفت« :م��ورد اتهام
که به کارکنان وزارت کشور پرداخت شده است .در زمانی که
مسئولیت وزارت کشور را بر عهده داشتم به بیش از سه هزار نفر
از کارکنان این وزارتخانه وام پرداخت کردم که وام گیرندگان
باید طی ی��ک دوره زمان��ی ان را برگشت می دادن��د .بعد از
اینکه وزارت کش��ور را رها کردم ،وزیر بع��دی باید در جهت
بازپس گیری ان اقدام می کرده است ».وی افزود« :بنده سه ماه
بعد از پرداخت این وام به کارکن��ان و کارمندان ،وزارتخانه را
ترک کردم و مسئوالن بعدی باید پاسخگو باشند ».وی با ابراز
تاسف از حضور حاشیه سازان در دولت تاکید کرد« :در زمان
حضورم در دولت ما همیشه یار دولت بودیم نه بار دولت ،اینکه
می گویند اخراجی ها ،خودم ه��م ان را درک نمی کنم ».این
اما پایان ماجرا نبود .روزنامه ایران ،ارگان رسانه ای دولت در
گزارش هفته پیش به این ماجرا پرداخت و البته اتهامات جدید
را نیز به رئیس سازمان بازرسی وارد کرد .ایران نوشت« :پس
از انکه معاون اول رئیس جمهور در جشنواره تعاونی های برتر
کشور ،بدون ذکر نام شخصی خ��اص ،به تخلف 21میلیارد
تومانی یک��ی از وزرای اخراجی دولت اش��اره کرد ،مصطفی
پورمحمدی ،وزیر اسبق کشور بالفاصله و در واکنشی شتابزده
خود را مرجع ضمیر سخنان رحیمی معرفی و تالش کرد به
این اتهامات پاسخ دهد ».روزنامه ایران ادامه داد«:ادعای وزیر
اسبق کشور مبنی بر اینکه موارد مطرح شده از سوی رحیمی
مربوط به پرداخت وام به بیش از سه هزار نفر از کارکنان این
وزارتخانه است و مسئوالن بعدی بای��د ان را بازپس گیری
می کردند ،در حالی است که براساس اطالعات به دست امده،
اقای پورمحمدی با تغافل اشکار ،موضوع را از مجرای اصلی
خود خارج کرده اس��ت ».ارگان رسانه ای دول��ت ادامه داده
21
گزارش
انتقاد رسانه های داخلی کانادا از بسته شدن سفارت در ایران
افراطی گری در اتاوا
داوود حشمتی
خبرنامه
روابط تهران و اتاوا به تیر گ��ی گرایید .کانادا را در واقع
نه یک کشور ک��ه یک فرمان��داری کل باید قلم��داد کرد.
فرمانداریی که تحت حاکمیت ملکه انگلیس سالیان درازی
است ک��ه اداره می شود .حاکمی��ت و دولت فعل��ی کانادا را
می توان یک دولت مانده در بین دو کشور امریکا و انگلیس
دانست .اتاوا از یکسو چشم به واشنگتن و سیاست های ان
دارد و تالش می کند تا خود را تاب��ع امریکا نشان دهند و از
سوی دیگر به خاطر سابقه مستعمرگی مجبور است تا سیاست
هایش را با لندن هماهنگ کند .بد نیست بدانیم که وابستگی
کانادا به انگلستان ت��ا بدانجاست که هر سال��ه در روز تولد
ملکه الیزابت ،اتاوا از جمله کشورهایی است که در ان پرچم
انگلستان به احتزار در می اید.
هفت��ه گذشته دول��ت کانادا ب��ه ص��دور اطالعیه ای
روابط دیپلماتیک خود با تهران را ب��ه حالت تعلیق در اورد.
تصمیمی که به اعتقاد بسی��اری برگرفت��ه از فشار سیاسی
دو دولت امریک��ا و انگلیس از یک س��و و اسرائیل از سوی
دیگر است.
«جان بیرد» وزیر امور خارجه کانادا با صدور بیانیه ای
اعالم کرد« :کانادا سفارت خود در ای��ران را تعطیل کرده و
اعالم می کند که دیپلمات های ایرانی حاضر در این کشور را
به رسمیت نمی شناسد و به همین دلیل دیپلمات های ایرانی
باید کانادا را ترک کنند».
همچنین حمایت ایران از سوریه به عنوان یکی از اعضای
مقاومت ،ادامه برنامه هست��ه ای صلح امیز جمهوری اسالمی
و موضع تهران در قب��ال رژیم صهیونیستی از دالیل کانادا
برای قطع روابط دیپلماتیک با تهران اعالم شد.
در واکن��ش به ای��ن اق��دام نسنجی��ده وزارت خارجه
کان��ادا ،سخنگ��وی وزارت خارجه کشورم��ان اعالم کرد:
«تعطیلی سفارت کانادا در تهران از سوی این دولت در ادامه
سیاست های ضد ایرانی دولت کان��ادا و واکنش شتاب زده
نسبت به شکست اشکار ان دولت در قبال برگزاری موفق
اجالس سران غیر متعهدها در تهران ارزیابی می شود .دولت
فعلی کانادا به رهبری اقای «استفان هارپر» با سیاست های
افراطی در حوزه سیاست خارجی شناخته می شود .اقدامات
متعدد و خصمانه این دولت علیه ملت ایران و جامعه ایرانی
مقیم کانادا مانند بستن بخش روادید سفارت کانادا در تهران،
مثلث شماره142
22
مسدود کردن حساب های ایرانیان مقی��م این کشور و منع
انتقال پول برای دانشجویان ایرانی در کان��ادا از جمله این
سیاست ها بوده است».
وی اف��زود« :رفتارهای خصمانه دول��ت نژاد پرست
فعلی درکانادا در حقیقت دنباله روی از سیاست های دیکته
شده صهیونیستی و انگلیسی است .دولت کانادا در این راستا
تالش گسترده ای برای عدم برگزاری اجالس سران جنبش
غیر متعهدها در تهران انجام داد که با بی اعتنایی کشورها و
شخصیت های بین المللی با شکست روبه رو شد».
به عالوه اقای صالحی ،وزیرام��ور خارجه کشورمان
معتقد است که «ام��دن بان کی مون به ای��ران و شرکت او
در اجالس سران غیرمتعهده��ا در تهران ،خش��م کانادا را
برانگیخت» .ایران همچنین اعالم ک��رد واکنش در خور و
مناسب به این اقدام افراط��ی و عجوالنه دولت کانادا نشان
خواهد داد.
دولت محافظه کار استفان هارپر
براساس امار ،دولت محافظه کار کنونی کانادا کمترین
حمایت مردمی را در بین دولت های یک دهه گذشته دارد.
عالق ه مقامات فعلی کانادا به اسرائیل تا ان حد است که
به گزارش نشریه گلوب اند میل« ،جان برد» وزیر امورخارجه
دولت کانادا در طول اخرین سفر یک هفته ای خود به اسرائیل
با ورود به هر محفلی این جمله را تکرار می کرد که اسرائیل
در جهان ،دوستی بهتر از کانادا ندارد.
این نشریه می افزاید« :وی انق��در در ابراز عالقه خود
به اسرائیل افراطی عمل می کند ک��ه سرانجام وزیر اقتصاد
رژیم صهیونیستی به مزاح خطاب به وی می گوید که من فکر
می کنم ،کانادا حتی بیشتر از خود ما ،اسرائیل را دوست دارد!»
گفتن��ی است ک��ه در پی قطع رواب��ط ای��ران و کانادا
«شیمون پرز» با صدور بیانیه ای مراتب قدردانی و خرسندی
این رژیم را از این اقدام اتاوا ابراز داشت.
پرز با ذوق زدگی زیاد ،در این بیانیه ضمن درخواست از
دیگر کشورها برای الگو گرفتن از کانادا و قطع رابطه با ایران،
می گوید« :کانادا یکبار دیگر ثاب��ت کرد که اخالق باالتر از
مصلحت گرایی است».
از اقدامات جدی��د و افراطی دولت کان��ادا می توان به
قطع تم��ام درخواست های مهاجرت به کان��ادا به هر شکل
به جز برای دانشجویان رشته دکتری اشاره کرد .دولت اتاوا
این کار را با قول کاهش بیک��اری و پشتیبانی از احساسات
ناسیونالیستی داده که اقدام��ات بدیعی در تاریخ تشکل این
مستعمره بریتانیا قلم��داد می شود .این اق��دام اخیرا باعث
گسترش احساس��ات ضدکانادایی در شه��ر کبک نیز شده
است.
در همین راستا دولت کانادا از مدتی پیش صدور روادید
برای مسافران ای��ران را در تهران تعطی��ل و ان را به کشور
ترکیه منتقل کرده بود .از دیگ��ر اقداماتی که موجب خشم
و نارضایتی ایرانیان ساکن کانادا شد می توان به بسته شدن
حساب های ایرانی��ان ساکن این کشور اش��اره کرد .دولت
ن هارپر» در یک اق��دام ناگهانی حساب های بانکی
«استفا
ایرانیان مقیم کانادا را مسدود کرد .این عمل سبب اعتراض
و خشم بسیاری از اتباع ایرانی کانادایی شد که سالیان درازی
را در ان کشور گذرانده بود .تا انجا که تعداد کثیری از انها با
امضای طومارهایی از دولت کانادا شکایت کرده و خواستار
رسیدگی به این موضوع شدند.
بنابر اعالم وزارت خارج��ه کشورمان وزیر امور خارجه
کشور« ،جان بیرد» وزی��ر خارجه کانادا پی��ش از برگزاری
اجالس سران کشورهای عدم تعهد در تهران در نامه ای به
بان کی مون اعالم می کند در اجالس تهران حضور نمی یابد
و در تماسی ب��ا کشورهای دیگر نیز ان��ان را نسبت به عدم
شرکت در اجالس عدم تعهد ترغیب می کند .به این ترتیب
می توان نتیجه گرفت که رفتار عجوالنه وزارت خارجه کانادا
ی کردن ایران»
به دنبال عصبانیت از شکست سیاست «منزو
است که توسط دولت های امریکا ،انگلیس و اسرائیل دنبال
می شود.
همچنین ب��ه اعتق��اد برخ��ی ای��ن اقدام��ات برای
منحرف ک��ردن افکار عموم��ی داخل کان��ادا از مشکالت
اقتصادی است ک��ه خانواده ه��ای کانادای��ی را درگیر خود
کرده است.
سایت ایرانیان مقی��م کانادا «ایرانت��و» در این رابطه
می نویسد« :گزارش تحلیلی نشریه «مودیز» هشدار می دهد
که بیش از 20درصد احتمال ان م��ی رود که کانادا ،به علت
ریسکی که در خارج از مرزهای کشور وجود دارد و همچنین
به دلیل بدهی هایی که سر به اسمان می زند ،دوباره به دوران
رکود بازگردد.
مارک هاپکینز نویسنده این گزارش می گوید« :اکنون
نسبت بدهی به درامد ،به رکورد تاریخی 150درصد رسیده،
و از همی��ن رو ابزارهای زی��ادی برای مقابله ب��ا یک افت
اقتصادی دیگر در دسترس نیست .اقتصاد ،اکنون به شدت
بر افزایش بی رویه مصرف خانوارها تکیه داشته و در صورت
وقوع هر گونه محدودیت در مصرف ،احتماال اقتصاد به مرز
یک رکود دیگر نزدیک خواهد شد».
انتقاد رسانه ها به دولت
این اقدام دولت افراطی کان��ادا سبب انتقاد رسانه ها و
مطبوعات کانادا شد .تنها پس از یک روز از اعالم قطع روابط
سیاسی کانادا با ایران ،رسانه ها در تحلیل و بررسی این اقدام
و سنجش جوانب و پیامدهای ان اقدام کردند ،کاری که به
انتشار مطالبی در انتقاد از دولت این کشور انجامیده.
در نخستین واکنش انتقادی ،روزنامه «تورنتو استار»
اقدام به انتشار اظه��ارات سفیر سابق کان��ادا در ایران کرد
و به نقل از وی ،تصمیم دولت این کش��ور در قطع روابط با
ایران را زیر سوال برد.
«جان ماندی» ،دیپلمات بازنشست��ه کانادایی که در
سال ۲۰۰۷به عنوان سفیر در ایران خدمت می کرده ،اظهار
داشته« :پایان دادن روابط با ایران ،می تواند یک گام اشتباه
استراتژیک باشد که نق��ش کانادا را به عن��وان یک بازیگر
لو فصل مساله هسته ای ایران از میان
جهانی در موضوع ح
می برد».
ایران هراسی در میان مقامات کانادایی
روزنامه «کلگری هرالد» کانادا نیز در
یک نظرسنجی از مردم این کشور تقاضا
کرده نظراتشان را درباره تصمیم قطع
روابط دیپلماتیک با جمهوری اسالمی
ایران اعالم کنند.
این روزنامه کانادایی همچنین ذیل این
خبر ،سوالی را از مخاطبان خود پرسیده که
ایا باتصمیم دولت کانادا درباره تعطیلی
سفارت این کشور در ایران و اخراج
دیپلمات های ایرانی موافق هستید؟
در پاسخ به این سوال 55درصد از
شرکت کنندگان بر مخالفت خود با تصمیم
اتاوا تاکید ورزیده اند.
خبرنامه
«ایروین کوتلر» وزیر دادگست��ری قبلی کانادا که در
حال حاضر عضو پارلمان این کشور اس��ت از جمله افرادی
که با همکاری تعدادی از ایرانیان طرفدار جنگ علیه ایران
برای وضع تحریم های بیشتر علیه ای��ران فعالیت می کند.
روزنامه «جروسلم پست» در تاریخ 27جوالی ۲۰۱۰در این
رابطه می نویسد« :ایروین کوتلر» برای اعمال تحریم های
بیشتر علیه ایران با اقای بانکی مون ،دبیرکل سازمان ملل و
رهبران دولت و پارلمان امریکا ،المان ،اتریش ،اسرائیل و چند
کشوردیگر مالقات کرد و از انان خواست قدم های موثرتری
علیه ایران بردارند».
او همچنین با انتشار بیانی��ه ای خواستار برخورد شدید
با ایران شد .امضاء کنندگان این بیانی��ه ایروین کوتلر ،فواد
عجمی ،سعدالدین ابراهیم ،نازنین افشین جم ،پیام اخوان،
عباس میالنی ،الی ویزل ،الدن برومن��د ،الن دورشوویتز،
رامین جهانبگلو هستند.
«کیم پیترسون» سردبی��ر نشریه اینترنتی «دسیدنت
ویس» در م��ورد ایروی��ن کوتلر می نویس��د« :کوتلر عضو
تو هفت��م فوریه ۲۰۱۱
پارلمان کبک کان��ادا در تاریخ بیس
در کنیسه یهودیان در «کوت سن��ت لوک» سخنرانی کرد
و از دولت کان��ادا خواست هرچ��ه زودتر علی��ه خطر ایران
اقدام کند».
در پای��ان سخنرانی ،فیل��م تبلیغات��ی «ایرانیوم» به
نمایش در امد .فیلم «ایرانی��وم» برای تحریک مردم غرب
به ایران ستی��زی توسط «صندوق کالری��ون» ساخته شد.
صندوق کالریون توسط یک فیلمساز اسرائیلی – کانادایی
در سال ۲۰۰۶تاسیس شد که پروپاگاندای صهیونیست ها،
مثلث شماره142
وی همچنین در این باره گفته اس��ت« :این یک گام
مهلک است که نمی ت��وان به اسان��ی از ان بازگشت ...من
بنا به تجربه خود ،می دانم که [پ��س از قطع روابط با ایران]
اگاهی یافتن از اینکه در این کشور چه می گذرد ،بسیار بسیار
دشوار است».
نکته جالب توجه در این زمین��ه اعتراف این دیپلمات
سابق کانادایی به جمع اوری اطالع��ات که شاید بتوان ان
را جاسوسی سفارت کانادا از ای��ران نیز نامید .وی در همین
زمینه با اشاره به موضوع هسته ای ایران ،یکی از دالیل اشتباه
بودن تصمیم کانادا را اینطور بیان می کند« :هم اکنون جامعه
جهانی به اطالعات بیشتری درباره ایران نیاز دارد ،نه کمتر».
به این ترتیب روشن می شود ک��ه دولت کانادا با وجود اینکه
اقدامات کنسولی خود را از ایران خارج و به ترکیه انتقال داده
بود ،چرا همچنان سفارت خود را در تهران بازنگه داشته بود
و همانطور که «ماندی» اشاره می کند «جامعه جهانی» یک
منبع اطالعاتی خود را از دست داده است.
اما از سوی دیگر ،روزنامه «ونکوور سان» نیز با انتقاد از
تصمیم دولت کانادا ،هشدار داده که این کار می تواند روابط
این کشور با روسیه را «پیچیده» کن��د .این روزنامه با اشاره
به روابط نزدیک روسیه با ایران و همچنین سوریه ،نوشته:
«اقدام دولت کانادا می تواند از این لحاظ پیامدهایی برای این
کشور به همراه داشته باشد» .
اما شاید بتوان گفت ،انتقاد روزنامه «گلوب اندمیل» از
اقدام دولتش در قطع روابط با ایران ،از سایر انتقادات تند تر
است .تحلیلگر این روزنامه در مطلبی با بررسی این اقدام ،ان
را به مانند «شلیک به پای خود» ارزیابی کرده است.
نویسنده ای��ن مطلب اش��اره می کند ک��ه بی گمان،
دالیل متعددی در س��ردی روابط میان ای��ران و کانادا بود
که می توانست بر روابط دیپلماتیک دو کشور تاثیر بگذارد؛
اما دالیلی که «جان برد» ،وزیر ام��ور خارجه این کشور به
ان اشاره کرده ،در بر گیرنده هی��چ یک از این دالیل نیست.
در حقیقت ،انچه از اظهارات «ب��رد» برمی اید این است که
کانادا ،روابطش را با ایران قطع کرده ،صرفا چون از این کشور
خوشش نمی اید!
از سوی دیگر ،برخی از روزنامه ه��ای کانادایی نیز به
بررسی پیامدهای این تصمیم دول��ت کانادا بر زندگی اتباع
ایرانی حاضر در این کشور و یا اف��راد دارای تابعیت دوگانه
ایرانی ـ کانادایی پرداخته اند.
سایت خبری «کانادا» ضمن اشاره به موضوع تعطیلی
سفارت ،نوشته این کار موجب بروز مشکالتی فراوان برای
دانشجویان ایرانی حاضر در کانادا می شود؛ در حالی که این
افراد هیچ گونه نسبتی با سیاس��ت و تمایلی نیز برای درگیر
شدن در موضع گیری های سیاس��ی دولت کانادا علیه ایران
ندارند.
این سایت خبری با انتشار مصاحبه هایی از شماری از
ایرانیان مقیم کانادا ،تالش کرده ابعاد این موضوع را به نحو
روشن تری نمایان سازد.
این بخش از پیامدهای تصمیم دولت کانادا تا اندازه ای
جدی است که حتی «سی .بی .سی نیوز» ،خبرگزاری رسمی
این کشور نی��ز نتوانسته از پرداختن ب��ه ان خودداری کند و
تصمیم دولت این کش��ور را دارای پیامده��ای جدی برای
ایرانیان مقیم کانادا دانسته است.
روزنامه «کلگری هرالد» کانادا نیز در یک نظرسنجی از
مردم این کشور تقاضا کرده نظراتشان را درباره تصمیم قطع
روابط دیپلماتیک با جمهوری اسالمی ایران اعالم کنند.
این روزنامه کانادایی همچنین ذیل این خبر ،سوالی را
از مخاطبان خود پرسیده که ایا باتصمیم دولت کانادا درباره
تعطیلی سفارت این کشور در ای��ران و اخراج دیپلمات های
ایرانی موافق هستید؟
در پاسخ به ای��ن سوال 55درص��د از شرکت کنندگان
بر مخالفت خود با تصمیم اتاوا تاکید ورزیده اند.
به این ترتیب ،همان گونه که از اغ��از گمان می رفت،
تصمیم دولت کانادا بدون هیچگونه پشتوانه تحلیلی و دقیق
و تنها بر پایه منافع موقتی و تحت تاثیر البی های اسرائیلی
انجام گرفته و به هیچ عنوان منافع ملی ،اتباع و یا دست کم
ساکنین کانادا در ان لحاظ نشده است .تجلیل های کم سابقه
مقامات رژیم صهیونیستی و جامعه یهودیان امریکا ،می تواند
به خوبی نشان دهنده انگیزه اصلی دول��ت کانادا از این کار
خود باشد.
«ایش هاتورات» ( ،)Aish HaTorahکه با اسرائیلی های
شهرک نشین در رابطه اند را پوشش رسانه ای دهد.
«کیم پیترسون» همچنین پس از اطالع از سخنرانی
کوتلر با کم��ال تعج��ب از او می پرسد« :تهدی��د دولت به
قوم کشی؟ اسرائیل بیش از ۶۰سال مشغول قوم کشی مردم
فلسطین است .کدام «خطر تروریسم» مد نظر اقای کوتلر
است؟ تروریسم اصلی توسط موساد در ایران پیاده می شود.
بو شتم علیه مردم ایران صحبت می کنید؟ ایا
شما درباره ضر
تو کشتار فلسطینی ها در زمین های اشغالی توسط پلیس
کش
و افراد نظامی اسرائیل را مد نظ��ر دارید؟ شما به عنوان یک
صهیونیست ایدئولوگ چگونه می توانید چنین حرف هایی را
بر زبان بیاورید در حالی که این گفته ها زیبنده اسرائیل است.
اسرائیل سالح هسته ای دارد در حالی که ایران را به «تالش
برای دست یافتن به سالح هسته ای» متهم می کنند».
از طرف دیگر در این زمینه بای��د به نازنین افشین جم
اشاره کرد که همسر ایرانی االصل پیتر مک کی ،وزیردفاع
کاناداست .رسانه های غرب تالش می کنند که از او یک فعال
حقوق بشر معرفی کنند .اما در واقع همسر وزیر دفاع کانادا
شهرت و جایگاه کنونی خود را مدیون چندسالی فعالیت در
ی است.
خوانندگی و مانکن
افشین جم روابط خوب��ی با الب��ی صهیونیستی دارد
و با استف��اده از این شرایط ضرب��ه زدن به جایگاه جمهوری
اسالمی ایران از هر طریقی را در دستورک��ار خود قرار داده
است.
او با حضور در کنفرانس «تد ایکس» می گوید« :مایلم
از نگرانی های خود در سرزمین مادری و کشور محل تولدم
سخن بگویم ،نقض حقوق بشر ک��ه در انجا اتفاق می افتد،
اگر در انجا زندگ��ی می کردید ،بیشتر شما ،ت��ا به حال مرده
بودید،شما را اعدام می کردند یا الاقل اینکه ،زندانی شده یا
شکنجه می شدید».
افشین جم با استفاده از مناسباتش با البی صهیونیستی،
پیش از اینکه دولت استفان جوزف هارپر ،نخست وزیر کانادا
به تعطیلی سفارت کشورش��ان در اتاوا اق��دام کند ،در یک
موضع گیری تند ،خواست��ار قطع روابط دو جانب��ه میان دو
کشور شده بود و با طرح این ادعا که سفارت ایران در کانادا
می کوشد به بهانه های فرهنگی به تبلیغات سیاسی بپردازد
بر تعطیلی قطع مناسبات تاکید داشت.
افشین جم با متهم ک��ردن دیپلمات ه��ای ایرانی در
اتاوا به حضور در کنفرانس ازادی ه��ای مدنی در تورنتو (در
۲۸مارس گذشته) و ضبط سخنرانی وی در این کنفرانس،
اعضای کادر دیپلماتیک ای��ران در اتاوا را به طور تلویحی به
تهدید برای قتل خود متهم کرد!
دیدار همسر وزیر دفاع کانادا با مقامات رژیم صهیونیستی
را می ت��وان از الب��ی صهیونیست��ی در زمین��ه س��ازی
اتخاذ مواضعی از سوی وی علیه نظام جمهوری اسالمی و
ارائه مشی به دولت محافظه کار «هارپر» دانست.
نازنین افشین جم فروردین ماه گذشته از مواضع ایران
در قبال سران تل اویو به شدت انتقاد کرده بود و یازدهم ماه
مارس گذشته طی گفت وگوی اختصاصی با شبکه رادیویی
«سالم تورنتو» در پاسخ به این سوال که به نظر وی احتمال
وقوع جنگ علیه ایران چقدر است؟ گفت« :درون خوشبین
من به من می گوید تمام اینها صرفا برای بازدارندگی است،
و باید ایران را با روش های دیگر تحت فش��ار قرار دهیم تا
شرایط برای جنگ فراهم نشود».
همسر وزیر دف��اع کانادا ک��ه در گفت وگ��و با شبکه
«سی بی سی» ،گفت «:اتاوا با تاکید بر اینکه به دنبال بستن
سفارت ای��ران در این کش��ور است گفته ب��ود« :من دنبال
راه هایی هستم که بتوانم به نظام ایران ضربه بزنم».
وی که در سال 2009میالدی در فیلم «رویای مونا»
در نقش یک بهایی ظاهر شده بود تصریح کرد که نظراتش
را عینا به همسرش منتقل می کندg .
23
24خرداد 92
زمان انتخاب رئیس جمهور جدید
جدی ترین خبر درباره انتخابات ریاست جمهوری اع�لام زمان برگزاری ان
است .براساس اعالم وزارت کشور این انتخابات 24خرداد سال اینده برگزار خواهد
شد .رئیس ستاد انتخابات کشور نیز با اشاره به اطالعیه شماره یک صادره شده برای
انتخابات مجلس اظهار داشته است« :استعفای نامزدها از مشاغل خود صرفا ناظر
بر انتخابات میان دوره ای مجلس اس��ت و در ریاست جمهوری کسی نیاز به استعفا
ندارد ».رئیس ستاد انتخابات کش��ور تصریح کرد« :این استفتائی��ه صرفا ناظر بر
انتخابات میان دوره ای مجلس است و شرایط انتخاب شوندگان در انتخابات شوراها
و ریاست جمهوری را وزارت کشور در زمان مناسب ،از سوی ستاد انتخابات کشور
اعالم می کند ولی باید گفت در انتخابات ریاست جمهوری ،ضرورتی به استعفا برای
اشخاص حقوقی نیست».
وی درباره زمان ثبت نام نمایندگان مجلس ،افزود« :انتخابات میان دوره ای
مجلس به دلیل اینکه باید همزمان با انتخاب��ات ریاست جمهوری و شوراها برگزار
شود .ما را مقداری زودتر وارد گود انتخابات کرد؛ چراکه قانون گذار گفته انهایی که
می خواهند داوطلب نمایندگی شوند باید شش ماه قبل از ثبت نام استعفا دهند و ما
ناگریز بودیم ای��ن اطالعیه را زودهنگام بدهیم و تاری��خ انتخابات را هم مشخص
کنیم ».مرتضوی درب��اره زمان ثبت نام نامزدهای انتخاب��ات ریاست جمهوری نیز
تصریح کرد« :ثبت نام نامزدهای ریاست جمهوری در سال 92خواهد بود که زمان
دقیق تر ان بعدا اعالم می شود؛ همچنین زمان ثبت نام برای انتخابات میان دوره ای
مجلس ،شوراها و یک حوزه ای که انتخابات مجلس خبرگان در ان برگزار می شود
در سال 92خواهد بودg ».
علی فالحیان؛
اصالحات تمام شد
خبرنامه
مثلث شماره142
وزیر اطالعات دولت سازندگی با بیان اینکه «کسانی که در فتنه نقش داشتند
نباید در انتخابات شرکت کنند» ،گفته است که اصالحات تمام شد.
علی فالحی��ان ،وزیر اطالع��ات دول��ت سازندگی ب��ا اشاره ب��ه انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم ،می گوی��د« :در انتخابات اتی برنامه ه��ای نامزدها باید
محور باشد نه افراد.
وی در پاس��خ به سوالی درباره ت�لاش فتنه گران ب��رای بازگشت به عرصه
سیاسی کشور از طریق شرکت در انتخابات ریاست جمهوری اتی ،گفت« :کسانی
که در فتنه 88نقش داشتند ،قطعا نباید در انتخابات شرکت کنند ،چراکه عملکرد
بدی داشته اند؛ اصالحات تمام شده است ».وزیر اطالعات دولت سازندگی درباره
برخی اظهارنظرها مبنی بر نامزدی هاشمی رفسنجان��ی در انتخابات ،92تصریح
کرد« :من این موضوع را از اقای هاشم��ی رفسنجانی نشنیده ام ،اما به نظرم ،باید
جوان ها در انتخابات 92نامزد شوند ».وی همچنین درب��اره نامزدی خودش نیز
گفت« :من گفتم جوان ه��ا در انتخابات شرکت کنند ،م��ن 62سال دارم و جوان
نیستم».
علی اکبر صالحی؛
کاندیدا نمی شوم
علی اکبر صالحی ،وزیر امور خارجه می گوید« :برنامه ای برای کاندیداتوری
ریاست جمهوری ندارم ».این سخنان علی اکبر صالحی در حالی مطرح شده است که تا
پیش از این اخبار و تحلیل های متفاوتی از احتمال حضور در عرصه انتخابات سال اینده
وجود داشت.
حبیب اهلل عسگراوالدی؛
واکنش به اظهارات احمدی نژاد
حبیب اهلل عسگراوالدی ،رئیس جبه��ه پیروان خط
ام��ام(ره) و رهبری به اظهارات اخی��ر محمود احمدی نژاد
واکنش نشان داده است .او با بیان اینکه اقای احمدی نژاد،
انچه می ماند خط نظام و اصولگرایی است گفته است« :اقای
رئیس جمهور ،طبق قانون اساسی شما با همه توفیقاتش،
دو دوره بیشتر نمی تواند بماند».
وی تصریح کرده است« :اگ��ر به خاطر داشته
باشید در دوره دوم ریاست جمهوری ایت اهلل هاشمی
رفسنجانی ،برخی از کارگزاران می خواستند که در
قانون ریاست جمهوری تجدید نظر شود که وی
برای یک دوره دیگر بماند و در ان زمان نیز من
موضع گیری مناسبی انجام دادم که قانون اساسی
را نمی توان با احساس��ات و عواطف پیش برد».
عضو ش��ورای مرکزی ح��زب موتلفه اسالمی
در ادام��ه گفته است« :اگر منظ��ور احمدی نژاد
این است که خ��ط وی و دولت ،خط نظام است
و ادامه می یابد ،این مساله می تواند درست باشد؛
نباید گذاشت که تصور شود اق��ای احمدی نژاد و
دوستانشان می خواهند ی��ک دوره دیگر بمانند».
وی اف��زوده است« :دول��ت شما در ط��ول مدت
عمر خود کارهای بسیار خوب��ی انجام داده که این
به خاطر پایبندی ب��ه اصول ،ارمان ه��ا ،انقالب و
ارزش های انقالب اسالمی بوده و با این اظهارنظر
که می خواهید بمانید زیر سوال می رود».
عسگر اوالدی با بیان اینکه بگذارید مردم برای
دور بعد رئیس جمهور خود را انتخاب کنند ،اظهار داشته
است« :برخی دوستان اقای احمدی نژاد نظر دارند که
دولت وی هشت سال نیست ،بلکه بیست سال ایشان
می ماند و مردم در خصوص این اظهارنظرها سوال
دارندg ».
ایت اهلل هاشمی شاهرودی؛
حل اختالف تفسیر قانون اساسی
ایت اهلل هاشمی شاهرودی ،رئیس هیات عالی حل اختالف قوا می گوید« :اختالفاتی که در تفسیر برخی
قوانین و اصول قانون اساسی وجود داشت ،حل شده و هماهنگی خوبی بین قوا برقرار است ».سید محمود
هاشمی شاهرودی درباره راهکارهای رفع اختالف میان مسئوالن نظام گفته است« :توصیه ما برای وحدت،
همان فرمایشات همیشگی امام (ره) و راهکارهایی است که همیشه مقام معظم رهبری بر ان تاکید دارند».
وی افزود« :الحمدهلل اکنون وضعیت قوای سه گانه و مسئوالن عالی نظام خوب است و می توان گفت تقریبا
هماهنگی خوبی میان انها وجود دارد و مشکل خاصی نیست ».ایت اهلل هاشمی شاهرودی تصریح کرده
است« :برخی اختالفات قانونی در تفسیر برخی قوانین عادی و اصول قانون اساسی وجود داشت که در هیات
عالی حل اختالف بررسی و بحمداهلل حل شده است و مشکلی نداریم ».رئیس سابق قوه قضائیه در خصوص
شرایط حضور همه اقشار مردم و گروه های مختلف سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نیز ،اظهار
داشته است« :حضور گروه ها و نیروهای انقالب در صحنه انتخابات اینده موضوع مهمی است ».ایت اهلل
هاشمی شاهرودی خاطرنشان کرد« :حتما مردم ما در انتخابات اینده پای صندوق های رای حاضر می شوند و
انشاءاهلل همه شرایط برای حضور گروه های گوناگون سیاسی در انتخابات اینده وجود داردg ».
24
هیالریکلینتون:
برای ایران ضرب االجل تعیین نمی کنیم
با وج��ود ت�لاش رژیم صهیونیستی مبنی ب��ر تعیین
ضرب االجل از سوی امریکا برای ایران ،هیالری کلینتون
می گوید که امریکا برای ایران ضرب االجلی تعیین نمی کند
و همچنان مذاک��ره را بهترین رویکرد ب��رای پیشگیری از
دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای می داند.
در حالی که هیالری کلینتون ،وزیر امور خارجه امریکا
در تازه ترین اظهارات��ش گفت که تحریم ه��ای اقتصادی
در حال افزایش فش��ار بر ای��ران است؛ بنیامی��ن نتانیاهو،
نخست وزیر رژیم صهیونیستی هفت��ه گذشته گفته بود که
تحریم ها پیشرفت ه��ای هسته ای ای��ران را اهسته نکرده
است؛ زیرا ایران «شاهد یک خط قرمز روشن از جانب جامعه
بین المللی نیست».
کلینت��ون در پاسخ به ای��ن سوال که ای��ا دولت اوباما
شجاعی کیاسری؛
جلسه انتخاباتی فراکسیون رهروان با الریجانی
تالش برای برگزاری انتخابات ازاد در سوریه
محمود احمدی نژاد ،رئیس جمهور در دیدار با یکی از رهبران ارشد حماس با
اشاره به تحوالت سوریه گفته است« :باید تالش شود تا مسائل در کشور سوریه با
تفاهم ،همکاری و دوستی حل شده و مردم بتوانند انتخاباتی ازاد برگزار کنند ».محمود
احمدی نژاد پدر دیدار محمود الزهار ،از رهبران ارشد حماس با بیان اینکه مساله و حقوق
مردم فلسطین همواره از دغدغه های اصلی ملت ایران بوده و هست ،اظهار داشته است:
«فلسطینیان هرچه زودتر به حقوق کامل خود رسیده و در سرزمین و خانه های خود
زندگی کنندg ».
خطوط قرمز روشنی را برای ایران تعیین می کند یا به وضوح
پیامدهای شکست در مذاکرات با قدرت های جهانی را بیان
می کند؟ گفت« :ما ضرب االجل تعیین نمی کنیم ».وی ادامه
داد« :ما با دقت بسیار زیاد بر کارهای انها نظارت می کنیم».
کلینتون گفت« :ما متقاعدیم که زمان بیشتری برای
تمرکز بر این تحریم ها و انج��ام هر کاری که می توان برای
اوردن ایران بر س��ر میز مذاکراتی با حسن نی��ت انجام داد،
وج��ود دارد ».کلینتون هفته گذشته به چی��ن و روسیه رفته
بود تا با سران این کشورها درباره موضع شان در قبال ایران
مذاکره کند.
وی افزود که ماه اینده در حاشیه اجالس ساالنه مجمع
عمومی سازمان ملل در نیوی��ورک نشست هایی در رابطه با
ایران برگزار خواهد شد .وزیر امور خارج��ه امریکا در پاسخ
به سوالی درباره فشارهای رژیم صهیونیستی مبنی بر تعیین
ضرب االجل ب��رای برنامه هسته ای ای��ران گفت« :امریکا
همواره گفته است که همه گزینه ها روی میز قرار دارد ،اما ما
به مذاکرات باور داریم و در عین حال فشار ناشی از تحریم ها
ترکیه الهاشمی را تحویل نمیدهد
صدور حکم اعدام برای طارق الهاشمی
دادگاه کیفری عراق،هفته گذشته با صدور حکمی غیابی ،طارق الهاشمی ،معاون اول
فراری رئیس جمهوری این کشور را به اعدام محکوم کرد.
«طارق الهاشمی» به اتهام دخالت در حمالت تروریستی تاکنون در سه نوبت به طور
غیابی محاکمه شده و تعدادی از محافظانش نیز به همکاری ب��ا او در این حمالت اعتراف
کرده اند.
قرار بود یک ماه پیش ،چهارمین جلسه این دادگاه برگزار ش��ود ،اما برای بار دوم این
جلسه دادگاه نیز به تاخیر افتاد و طی ان ،تنها به اظهارات پنج نفر از شاهدان و متهمان پرونده
هاشمی در دادگاه گوش داده شد؛ به طوریکه ازاین پنج نف��ر ،چهار نفر از محافظان هاشمی
بودند و یک نفر نیز مسئول جابه جایی بمب ها در مناطق مختلف بغداد بود .قاضی این دادگاه
اعالم کرده بود« :جلسه بعدی در تاریخ 9سپتامبر 2012برگزار خواهد شد و طی ان به سخنان
دادستان کل درباره این پرونده گوش داده می شود».
طارق الهاشمی چندم��اه پیش درپی صدورحکم بازداشت��ش از سوی دستگاه قضایی
عراق ،به منطقه کردستان گریخت و پس ازان به قطر ،عربستان و ترکیه رفت و هم اکنون در
استانبول به سر می برد .اینترپل حکم بازداشت وی را صادر کرده است .در جدیدترین تحول،
ی را رد کرد.
ترکیه درخواست عراق درباره طارق الهاشم
بر اساس گزارش ها نخست وزیر ترکیه درخواست عراق مبنی بر استرداد معاون فراری
رئیس جمهوری این کشور را رد کرده است .رجب طیب اردوغان درخواست دولت عراق مبنی
بر استرداد طارق الهاشمی معاون فراری رئیس جمهوری را به ان کشور رد کرد .این درخواست
عراق دو روز پس از محاکمه الهاشمی در دادگاه جنایی بغداد مطرح شد .طارق الهاشمی چند
ساعت پس از صدور حکم اعدام علیه وی ،با «احمد داوود اوغلو» وزیر امور خارجه این کشور
دیدار و گفت وگو کردg .
را افزایش می دهیم».
ویکتوریا نوالند ،سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز
اخیرا گفته است« :تعیین خط قرمز و ضرب االجل برای ایران
کمکی به حل مناقشه هسته ای این کشور نمی کند».
ویکتوری��ا نوالن��د ،سخنگ��وی وزارت خارج��ه
ایاالت متحده امریکابا اعالم خب��ر رد درخواست اسرائیل از
سوی امریکا مبنی بر تعیین خط قرمز برای برنامه هسته ای
جمهوری اسالم��ی گفته است« :رئیس جمه��وری امریکا
به طور شفاف اعالم کرده که اجازه دستیابی ایران به سالح
هسته ای را نخواهد داد».
پیش از این بنیامین نتانیاهو ادعا کرده بود که دو کشور
امریکا و اسرائیل هم اکنون در حال مذاکره درباره تعیین «خط
قرمز» اتمی برای جمهوری اسالمی ایران هستند.
نخست وزی��ر رژیم صهیونیستی گفته ب��ود که تعیین
دقیق مرزهای برنامه اتمی ای��ران باید هر چه زودتر روشن
شود .وی در حالی در مصاحبه خ��ود در خصوص مذاکرات
امریک��ا و اسرائیل درب��اره ایران صحبت ک��رد که مقامات
مثلث شماره142
محموداحمدی نژاد؛
ایمن الظواهری ،رهبر القاعده مرگ ابو یحیی اللیبی مرد شماره دو
این گروه را تائید کرده است .ایمن الظواهری در پیام تصویری که هفته
گذشته در اینترنت منتشر شد ،خبر مرگ ابو یحیی اللیبی را اعالم کرد،
اما به نحوه مرگ وی اشاره ای نکرد .نوار ویدئویی ایمن الظواهری ماه
رمضان گذشته ضبط شده است .مرد شماره یک القاعده در این پیام
جنگ با کسانی را که انها را صلیبی ها نامید ،خواستار شد .ابو یحیی اللیبی
یکی از بزرگترین طراحان القاعده بود و از حمالت سابق هواپیماهای
بدون سرنشین نجات یافته بود .امریکا و همچنین مسئوالن دستگاه
اطالعاتی پاکستان ژوئن گذشته اعالم کرده بودند که شاید ابو یحیی
اللیبی در حمله هواپیمای بدون سرنشین امریکا در منطقه شمال
وزیرستان پاکستان کشته شده باشد .مقامات یمن نیز از کشته شدن
سعید علی الشهری ،مرد شماره دو القاعده در شبه جزیره عربستان
خبر دادندg .
خبرنامه
سخنگ��وی فراکسیون ره��روان والیت
گفت« :در جلسه فراکسیون ره��روان با رئیس
مجلس بحثی در خص��وص کاندیداتوری اقای
الریجان��ی ب��رای انتخاب��ات ریاست جمهوری
مطرح نشد».
سید رمض��ان شجاع��ی کیاس��ری،
سخنگوی فراکسیون ره��روان والیت مجلس
شورای اسالمی با بی��ان اینکه جلسه فراکسیون
رهروان والیت با حضور علی الریجانی در محل
ساختم��ان مشروطه برگزار ش��د ،اظهار داشت:
«در این جلسه مباحثی در خصوص تشکیالت
درون گروهی و فعالیت ه��ای فراکسیون مطرح
شد ».شجاعی کیاس��ری ادام��ه داد« :در ادامه
جلسه نیز کار گروه های تخصصی فراکسیون مباحثی را مطرح کردند و بعد از ان هم اقای الریجانی
گزارشی در خصوص مباحث کالن کشور ارائه داد .سخنگوی فراکسیون رهروان والیت تالش این
فراکسیون را برای کاندیداتوری الریجانی تکذیب کرد ».سید رمضان شجاعی کیاسری ،سخنگوی
فراکسیون رهروان والیت درباره برنامه های این فراکسیون برای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم
گفت« :فراکسیون رهروان والیت در این جلسه به بررسی مباحث مربوط به ریاست جمهوری یازدهم
پرداخت ».وی با بیان این مطلب که اقای الریجانی رئیس مجلس نیز در این جلسه حضور داشتند
تاکید کرد ما در این جلسه وارد مصادیق انتخابات نشدیم .از این رو در جلسات اینده نیز این بحث را
ادامه خواهیم داد ».سخنگوی فراکسیون رهروان والیت تالش این فراکسیون را برای کاندیداتوری
الریجانی تکذیب کرد و افزود« :ما هیچ تالشی برای کاندیدا شدن اقای الریجانی نمی کنیم .در واقع
ایشان خودشان باید اعالم موجودیت کنند و بخواهند در انتخابات کاندیدا شود».کیاسری خاطرنشان
کرد« :فراکسیون رهروان والیت از هر کاندیدایی که برنامه بهتری ارائه دهد حتما حمایت خواهد
کرد حتی اگر این کاندیدا حدادعادل باشد».سخنگوی فراکسیون رهروان والیت خبر حمایت این
فراکسیون از قالیباف را نیز تکذیب کرد و افزود« :همانطور که گفتم ما هنوز تصمیمی درباره هیچ
یک از مصادیق کاندیداتوری در این فراکسیون اتخاذ نکرده ایمg ».
مرگ فرد دوم القاعده
ارشد امریکایی هیچ گونه عالئمی از اینکه امریکا و اسرائیل
توانسته اند اختالفات خود را در خصوص مساله ایران کاهش
دهند ،از خود نشان ندادند.
رویترز در این مورد نوشته اس��ت« :نتانیاهو در داخل
تل اویو نیز با مخالفت های شدیدی در ارتباط با اقدام نظامی
یکجانبه علیه ایران مواجه ش��ده و نظرسنجی های صورت
گرفته در تل اویو حاکی از ان است که اکث��ر اسرائیلی ها با
حمله نظامی اسرائیل به ای��ران بدون کمک امریکا مخالف
هستن��د.در تحول��ی دیگر وزیر دف��اع المان درب��اره حمله
اسرائیل به ایران هش��دار داده و ان را حرکتی «ناعاقالنه»
خوانده است.وزیر دفاع المان،ط��ی سخنرانی در کنفرانس
گفت وگوی اسرائیل و اروپا در برلین ،درباره بازتاب گسترده
حمله اسرائیل به ایران هشدار داد ».وی گفت« :مساله این
نیست که یک روز پس از حمله به ای��ران در تل اویو چه رخ
خواهد داد ،مساله این است ک��ه در جاهای دیگر جهان چه
پیش خواهد امد ».وی افزود که حمله علیه ایران به ظهور
هم پیمانان جدید با تهران خواهد انجامیدg ».
25
مرور رسانه ها
عکس های خبری
محمود احمدی نژاد و
ایت اهلل املی الریجانی پیش از
اغاز جلسه سران قوا
رسانه ها در هفته ای که گذشت
چراغ قرمز
یاسین سیف االسالم
علیالریجانیوهاشمی
رفسنجانیدرجلسهمجمع
تشخیصمصلحتنظام
خبرنامه
خبر تعطیلی سفارت کان��ادا در تهران خبری جنجالی
بود و توجه خیلی ها را از دوست و دشمن به خود جلب کرد.
اما جنجالی ت��ر از ان واکنش ها به سخن��ان رئیس جمهور
در گفت وگوی ویژه خبری در سه شنب��ه دو هفته قبل بود.
احمدی نژاد با سبک خاص خ��ود یک بار دیگر موضوعاتی
را مطرح ک��رد که از نگاه برخ��ی از تحلیلگ��ران مواضعی
قابل بحث به حساب می ام��د .به همین خاطر هفته گذشته
را می توان تا ح��د زیادی متاثر از گفت وگ��وی احمدی نژاد
ارزیابی کرد .موضوع دیگری که تقریبا موضوع به موضوع
همیشگی رسانه های کشور در طول نه ماه اخیر تبدیل شده
است ،بحث قیمت ارز و طال بود ک��ه دوباره برای چندمین
بار دچار نوسانات خبر ساز شد .افزایش قیمت ارز در بازار ازاد
متعاقب سخنان رئیس جمهور و همچنین اظهارنظر رئیس
کل بانک مرک��زی رخ داد و به عنوان واکنش ب��ازار به این
موضعگیری ها تحلیل شد .انچه ظاهرا به نظر می رسد ثبات
مقطعی بازار در حوزه کاالهای گوناگون است .شرایطی که
می تواند تهدید اصلی برای اینده اقتصادی کشور باشد.
کالن سرمایه داران
مثلث شماره142
غالمرضا اقازاده و محسنی اژه ای
درحاشیهجلسهمجمعتشخیص
مصلحت
روزنام��ه کیه��ان در سرمقال��ه ای ب��ه قل��م حسین
شریعتمداری به بررسی وضعیت بی ثب��ات بازار ارز و سکه
پرداخته اس��ت .شریعتم��داری شرایط موج��ود را ناشی از
مجموعه عوامل داخلی و خارجی می داند .در این یادداشت
ام��ده است« :شنب��ه شب -رادی��و فارسی زب��ان اسرائیل
که ب��ه نوشته «جروزالم پس��ت» و به نق��ل از «نیویورکر»
هولناک ترین ضربه را از اج�لاس تهران دریافت کرده بود
در یک تفسیر خبری -بخوانید پیام به ستون پنجم داخلی-
پیش بینی کرد که قیمت دالر طی دو ،سه روز اینده در ایران
«تا مرز 2300تومان و شای��د بیشتر از ان» افزایش خواهد
یافت! وی اضافه کرده« :نیروهای اطالعاتی و امنیتی که
شایستگی خود را بارها نشان داده اند و می دانیم از مفسدان
اقتصادی سرنخ های بسیاری کش��ف و ارائه کرده اند .پس
برخی از مراکز مسئول دیگر و یا زیرمجموعه های انها چرا
اقدامی نمی کنند؟! چرا کار را به کاردان ها نمی سپارند؟!»...
نا گفته های امنیتی
علی اکبر صالحی با حضور در
مجلس بهنمایندگان درمورد
اجالس عدم تعهد گزارش داد
26
روزنامه وط��ن ام��روز گفت وگوی��ی را ب��ا فرمانده
سپاه حفاظ��ت انصارالمه��دی منتش��ر ک��رده ک��ه در ان
سردارخوشن��واز به بررسی ابع��اد امنیتی اج�لاس تهران
پرداخته اس��ت .وی در این باره تصریح ک��رده« :برقراری
این امنیت مرهون تالش های ثمربخ��ش سپاه پاسداران
انقالب اسالم��ی و همکاری همه نهاده��ا و سازمان های
نظام��ی ،انتظامی و امنیت��ی است که ب��رگ زرین دیگری
را در ابع��اد حفاظت و امنیت در پرون��ده افتخارات این نهاد
مکتبی و مردمی رق��م زد ».این فرمانده سپ��اه ادامه داده
است« :دشمنان انق�لاب و نظام جمهوری اسالمی به هیچ
عنوان امنیت موجود در کشورم��ان را برنمی تابند ،از این رو
همه تالش خود را در ارائ��ه تصویری غیر واقعی از وضعیت
ایران نزد افکار عمومی دنی��ا و شرکت کنندگان در اجالس
غیرمتعهدها به کار بستند .در ابتدا ع��دم برگزاری اجالس
سران غیرمتعهدها در تهران را دنب��ال می کردند ،از زمانی
که این حربه ان��ان منجر به شکست شد ب��ه فکر تهدید و
تطمی��ع کشوره��ا در جلوگی��ری از ورود نمایندگانشان به
ایران افتادند».
اختالف سران
روزنامه تهران امروز در سرمقاله ای به طرح موضوع
اختالف می��ان سران ق��وا پرداخته و نوشته اس��ت« :بروز
مشک�لات در بین روسای ق��وا مساله ت��ازه ای نیست و از
ابت��دای انقالب تاکنون ب��ه دالیل مختلف��ی ممکن است
وجود داشته باشد .قانون اساسی برای مواقعی که اختالفی
بین دولت و مجلس رخ می دهد چاره اندیشی کرده و طبق
بند هفتم اص��ل 110قان��ون اساس��ی جمهوری اسالمی
ایران ،حل اختالف و تنظیم روابط قوای سه گانه از وظایف
و اختیارات رهبری شمرده شده اس��ت ».در این یادداشت
امده است« :انچه مسلم است اینکه نتیج ه وحدت و همدلی
چیزی جز سود نیست و هر اختالفی که میان مسئوالن باشد
دودش به چشم مردم و نظام می رود نباید اجازه داد که برخی
اختالف��ات قانونی در تفسیر برخی قوانی��ن عادی و اصول
قانون اساسی موجب اختالف در بین روسای قوا شود».
درباره قانون اساسی
تسلیحات هسته ای
سای��ت خب��ری تابن��اک گزارش��ی را از خبرگزاری
اسوشیتدپرس نقل کرده است که در ادامه فضاسازی غرب
خبرنامه
عذر خواهی باهنر
روزنامه ارمان به نقل از غالمحسین کرباسچی نوشته
است« :عذرخواهی باهنر را باید به ف��ال نیک گرفت .این
مطلب درباره عذرخواه��ی محمدرضا باهنر مطرح شده که
مدعی شده بود کرباسچی در انتخابات ریاست جمهوری به
میرحسین موسوی رای داده است ».کرباسچی ادامه داده
است« :در بازه زمانی یک هفته یا دو هفته پس از انتخابات
88در نوشتاری در سرمقاله روزنامه اعتماد ملی مبحث یاد
شده تکذیب شد که این مساله به صورت مستند و مکتوب
موجود است و م��ن در جوابیه اقای باهنر ک��ه اخیرا منتشر
شد نیز مجددا اشاره داشته ام که به چ��ه کسی رای داده ام
و امیدوارم که اق��ای باهنر نیز صراحتا اع�لام کنند که در
انتخابات یاد شده به چه کسی رای داده اند ».وی همچنین
تصریح ک��رده« :در انتخابات رای هر ف��رد مخفی است و
براساس رای مخفی نیز نمی توان علیه هیچ فردی مطالبی
را عنوان کرد که از ان استنباط جوسازی شود».
ناگفته های باهنر
سایت مشرق به نقل از محمدرضا باهنر نوشته است:
«چراغ قرمزی در مقابل اصالح طلبان برای ورود به عرصه
انتخابات نیست به شرط انکه کاندیداها مواضع خود در برابر
سران فتنه روشن کنند ».نایب رئیس مجلس مشکل اصلی
در جبهه اصالحات را رها کردن بعض��ی واژه ها در جامعه،
بدون در نظرگرفت��ن تعریف چارچوب ب��رای انها خوانده و
تاکید کرده است« :در چنین شرایطی هر کس برداشت خود
را از واژه مورد نظر خواهد داش��ت که این موضوع مصداق
بارز «هر کس��ی از ظن خود شد یار م��ن» می شود ».باهنر
تصریح کرده« :مثال اق��ای خاتمی جامعه مدن��ی را رها و
هرکسی ی��ک تعریفی برای ان ارائه ک��رد؛ یکی گفت این
واژه همان مدینه النبی است و دیگری مدینه فاضله ارسطو
و جامعه الئیک را مصداق عینی ان دانست .با این اوصاف
اوال اصالح طلبان اگر تکلیف خود را ب��ا سران فتنه روشن
کرده و موضع روشن و شفاف بگیرند و ثانیا اصالح طلبی را
در چارچوب قانون اساسی و قوانین موضوعه کشور تعریف
کنند ،می توانند فعال شوند».
جهان مجازی و
مطالبی درباره
پل رایان در
تایم این شماره
امده است
مثلث شماره142
کاظم انبار لوی��ی در سرمقال��ه ای در روزنامه رسالت
به سخن��ان رئیس جمهور درب��اره قانون اساس��ی واکنش
نشان داده و نوشته است« :م��ن سوال می کنم جناب اقای
احمدی نژاد شما یکبار اص��ل 45قانون اساس��ی را دقیق
خوانده اید؟ در پایان این اصل امده است ،تفصیل و ترتیب
استفاده از هر ی��ک (عواید حاصل از انف��ال) را قانون معین
می کند .این قانون چه قانونی است؟ چه کسی باید الیحه
ان را بنویسد و به مجلس بدهد؟ این درامد کجا باید احصاء
شود؟ مگر نه این است ک��ه در الیحه بودجه وفق اصل 52
قانون اساسی رئیس جمهور باید ان را تسلیم مجلس کند؟»
وی ادامه داده« :جناب اقای رئیس جمهور؛ طی کدام الیحه
در کدام سال دول��ت تاکنون مصادی��ق دوازده گانه مندرج
در اصل 45را در قالب بودج��ه احصاء کرده است تا تفصیل
استفاده از هریک در بودجه سنواتی موضوعیت پیدا کند».
علیه ایران تحلیل می شود .این سایت خبری نوشته است:
«یک روز پس از انکه یوکیا امانو ،مدیر کل اژانس بین المللی
انرژی اتمی با بیان اظهاراتی ای��ران را به عدم شفافیت در
برنامه هسته ایش متهم و نسبت به رسیدن به توافق با ایران
ابراز ناامیدی کرد ،چند تن از دیپلمات های اژانس ادعاهای
جدی��دی را علیه برنام��ه هسته ای ایران مط��رح کرده اند.
در گزارش تابن��اک همچنین امده است« :ب��ه نوشته این
خبرگزاری ،چند تن از دیپلمات های اژانس مدعی شده اند،
این نهاد اطالعاتی دارد ،مبنی ب��ر اینکه ایران فعالیت های
خ��ود در زمین��ه محاسبه ق��درت تخریب��ی کالهک های
هست��ه ای را توسعه داده و این ک��ار ،گامی به سوی ساخت
سالح به شمار می رود .به گفته ای��ن دیپلمات ها ،اطالعات
رسیده از سوی امریکا ،اسرائیل و دست کم یک کشور دیگر،
حاکی از ان است که چنی��ن تحقیقاتی در سه سال گذشته
توسط ایران انجام پذیرفته است.
سایت
عصر ایران
به ماجرای
اختالفات
امریکا و
رژیم صهیونیستی
پرداخته است
مجله نیوزویک
درباره شهرهای
مورد عالقه طبقه
متوسط برای
زندگی مطالبی
نوشته است
ابزار انتخابات
مجی��د انص��اری چه��ره شاخ��ص اصالح طلب در
یادداشتی در هفته نامه اسم��ان حضور جدی اصالح طلبان
در انتخاب��ات را من��وط به فراه��م شدن اب��زار این حضور
دانسته اس��ت .او در یادداشت خود که ب��ا انتقاداتی همراه
بوده نوشته است« :دسترس��ی جریانات سیاسی و مشخصا
اصالح طلبان به اب��زار تبلیغ��ات اعم از روزنام��ه ،سایت،
صدا و سیما ،تریبون های عمومی مثل نماز جمعه ،مساجد،
دانشگاه ها و نیز ابزارهایی نظیر اردوهای راهیان نور و طرح
بصیرت بسیج که عمدتا در استان��ه هر انتخابات با عناوین
مختلف به تبلی��غ برای یک کاندیدای خ��اص می پردازند،
بسیار محدود و در مواردی کامال محال است».
وی همچنین ادامه داده« :پس از انتخابات سال 88
حوادث تلخی اتفاق افتاد که باعث شد جمعی از عناصر فعال
در جبهه اصالحات مورد تعقیب قرار گیرند .محکوم شوند یا
در حصر قرار گیرند که برای ایجاد فضای پرنشاط انتخاباتی
الزم است این موانع برداشته شود تا انه��ا و طرفدارانشان
بتوانند در فضایی مناسب حضور دوب��اره خود را در عرصه
نشان دهندg .
مجله اشپیگل
به رابطه
سیاست
و تجارت
پرداخته
است
27
نقد و نظر
از نیمهتعطیل به تعطیل
مبادالت اقتصادی ایران و کانادا در سطح حداقلی بود
1
کاظم جاللی/عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
نقدونظر
روابط خارج��ی ایران و کانادا از س��ال ۱۹۵۵( ۱۳۳۳
میالدی) اغاز شد؛ گرچه در این مدت به دلیل عدم تاسیس
سفارت در ایران ،امور کنسولی توسط س��فارت بریتانیا در
تهران ص��ورت می گرفت ،ام��ا پس از بازدی��د یک هیات
دیپلماتیک کانادایی از ایران در س��ال ۱۳۳۷این کش��ور
سفارت خود را دو سال بعد در تهران تاسیس کرد .البته پس
از پیروزی انقالب اس�لامی ایران این سفارتخانه بسته شد
و در سال 1369دو کشور اقدام به بازگشایی سفارتخانه در
ایران و کانادا کردند و البته در سال 74سفرای بین دو دولت
رد و بدل شدند .طی سال های گذش��ته روابط دو کشور در
سطحی معمولی به سر می برد و حجم مبادالت چندان وسیع
به لحاظ اقتصادی میان دو کشور وجود نداشت ،ضمن اینکه
کانادا عموما در تائید و امضای بیانیه های حقوق بشری علیه
ایران پیشقدم بود.
اقدامات این چنینی و طرح مواضع ضد ایرانی از سوی
مقامات کانادا همچنان ادامه داشت تا اینکه 17شهریورماه
س��ال جاریکانادا به دلیل انچ��ه نگران��ی از تامین امنیت
دیپلمات های کش��ور خواند ،س��فارتش در تهران را رسما
تعطیل ک��رد و روابط دیپلماتیک با ای��ران را به حال تعلیق
در اورد .در این راستا دیپلمات های ایرانی حاضر در اتاوا نیز
محل ماموریت خود را ظرف پنج روز ترک کردند.
به نظر می اید که تعطیلی س��فارت کان��ادا در ایران
محصول فشارهای امریکا و به خصوص رژیم صهیونیستی
بر دولت کاناداس��ت .اصوال کش��ورهای غربی هم اوازی
خاصی در تبعیت از سیاس��ت های رژیم صهیونیستی دارند.
بدین معنا ک��ه رژیم صهیونیس��تی در حوزه های گوناگون
نفوذ زیادی بر انه��ا دارد .اصوال باتوجه ب��ه موفقیت ایران
در برگزاری شانزدهمین اجالس سران عدم تعهد در تهران،
صهیونیست ها و غربی ها تاب این موفقیت را نیاوردند و در
واکنشی ناگهانی و عصبی دست به چنین اقدامی از سوی
دولت کان��ادا زدند .هرچند دولت کان��ادا مدت ها بود روابط
سردی با ایران داشت که این مهم نیز محصول فشارهای
امریکا بود.باتوجه به اتخاذ مواضع مختلف از س��وی دولت
کانادا نسبت به سیاست های جمهوری اسالمی ایران به نظر
می امد که اراده کانادا بر قطع روابط بود .البته دولت کانادا در
کشورهای دیگر نیز سفارتخانه های خود را به دلیل مسائل
و مش��کالت مالی به حال تعطی��ل دراورد و از قبل هم در
خصوص سفارتخانه اش در تهران چنین اقدامی را انجام داده
بود و بعضا امور کنس��ولی مهاجران به سفارتخانه کانادا در
انکارا انتقال یافته بود .تعطیلی س��فارت کان��ادا در ایران،
مثلث شماره 142
28
نخست وزیر
محافظه کار کانادا
عنان اختیارکشورش
را به جریان های
افراطی امریکایی و
مقامات اسرائیلی داد
و سفارت کشورش در
تهران را تعطیل کرد.
سفارتی که مدت ها
نیمه تعطیل بود
بیش از هر چیز برای ان دس��ته از مردم کشور ما که به این
سفارتخانه مراجعه می کردند ،مشکل ساز می شود وگرنه ما
یک کشور نفت خیز هستیم و دولت ما از قطع رابطه با کانادا
ضربه نمی خورد.
کانادا قطع روابط دیپلماتیک با ایران را در دستورکار
خود قرار داد و در ادامه رس��انه های صهیونیس��تی با بزک
کردن و شکل و ش��مایل دادن به این تعلیق روابط تالش
کردند ت��ا موفقیت و پی��روزی ایران در برگ��زاری اجالس
عدم تعهد را تحت الشعاع قرار دهند.
در اصل قطع روابط تهران -اتاوا به دلیل مش��کالت
مالی و اقتص��ادی موجود در دولت کان��ادا رخ داد که امری
طبیعی اس��ت ،اما کانادایی ها این موض��وع را به نوعی در
مجامع رس��انه ای جلوه دادند که بتوانند با فروش این بسته
به صهیونیس��ت ها از حمایت بیش��تر انها برخوردار شوند و
شاید صهیونیست ها هم از این اتفاق اگاه باشند ،اما در عین
حال از این رفتار خرسند هستند؛ چرا که عمال توانستند یک
فضای تبلیغاتی را علیه جمهوری اسالمی ایران راه بیندازند.
اما انچ��ه در بحث تبعات و پیامده��ای حاصل از این
تعلیق روابط میان دو کش��ور ایران و کانادا مورد توجه قرار
می گیرد ،بعد اقتصادی اس��ت .در واقع جمهوری اسالمی
ایران به دلیل اینکه کش��وری نفت خیز است چندان از این
نوع قط��ع روابط متضرر نمی ش��ود ،چرا که پی��ش از اینکه
روابط میان دو کش��ور برق��رار بود ،ایران س��ود چندانی به
لحاظ اقتصادی و البته به لحاظ سیاسی نمی برد .چون حجم
مبادالت اقتصادی ایران با کان��ادا در حداقل میزان ممکن
بود؛ چیزی حدود 50میلیون دالر که رقم بس��یار پایینی در
مجموعه روابط و مبادالت اقتصادی جمهوری اس�لامی
ایران با کشورهای مختلف تلقی می ش��ود ،بنابراین از این
منظر هیچ ضرری متوجه ایران نخواهد بود.
پیامدها و ابعاد سیاس��ی و دیپلماتیک این قطع رابطه
نیز چندان موجب ضرر ایران نخواهد شد .چون پیش از این
به رغم اینکه کانادا ب��ا ایران روابط دیپلماتیک و سیاس��ی
داش��ت ،اما همواره مواضع این کشور در مجامع بین المللی
علیه ایران بود و بعضا مواضع خصمانه ای را نسبت به ایران
اتخاذ می کرد و عمدتا باعث و بانی قطعنامه هایی که علیه
جمهوری اس�لامی ایران در مباحث مربوط به حقوق بشر
از س��وی مجامع بین المللی صادر شده ،کش��ور کانادا بوده
است .بنابراین در تعلیق صورت گرفته به لحاظ سیاسی هم
هیچ اتفاق ویژه ای برای جمهوری اسالمی ایران نمی افتد،
مگر کانادا که از این پس رفتار خصمانه اش در بیان مواضع
و امضا و تائید بیانیه ه��ای حقوق بش��ری اش علیه ایران
بیشتر قابل توجیه است ،چون در این ش��رایط دیگر رابطه
سیاسی نیز با کشور ما ندارد.اما انچه از بیانیه وزارت خارجه
کانادا در راستای تعلیق روابط با ایران بر می اید ،اینکه انها
جمهوری اس�لامی ایران ر ا خطری ب��رای صلح و امنیت
بین الملل دانس��ته اند ،در حالی که جمهوری اسالمی ایران
در عراق و افغانستان و هر جای دیگر دنیا ،همواره به صلح
جهانی کمک کرده است .این نکته هم حائز اهمیت است؛
از انجا ک��ه امریکایی ها هم��واره از کانادایی ه��ا به عنوان
نیروهای اطالعاتی خود در مقابل ایران اس��تفاده کرده اند،
این قطع رابط��ه از این حیث هم ش��اید به نفع م��ا و البته
به ضرر دولت های کانادا و امریکا باش��د( .پس از اش��غال
س��فارت امریکا در تهران در ۱۳ابان ،۱۳۵۸سفارت کانادا
با درخواس��ت جیمی کارتر به مرکز فعالیت های اطالعاتی
سازمان سیا تبدیل شد .کن تایلر که از سال ۱۳۵۷تا ۱۳۶۰
س��فیر کانادا در تهران بوده گفته که وی عمال به مس��ئول
اطالعاتی شماره یک امریکا در ایران تبدیل شده بود).
در رخداد اخیر باتوجه به اظهارنظرها و اتخاذ مواضع
خصمانه و ضد ایرانی که از سوی کانادا بعضا لحاظ می شد
به نظر می اید که دستگاه های دیپلماس��ی کشورمان باید
این نوع حرکات را از قبل پیش بینی می کردند تا نس��بت به
رفتارهای اینگونه امادگی الزم را کسب کنند ،در این راستا
باید از ماه ها قب��ل اظهارنظرهای مس��ئوالن کانادایی در
وزارت خارجه رصد می شد که از این حیث یک مقدار ضعف
دستگاه دیپلماسی هم در این ماجرا دخیل بودg .
منطق ایرانی در دیپلماسی
ما از قطع رابطه با کانادا ضرر نمی کنیم
نقدونظر
2
دولت کانادا در راس��تای ابراز نگران��ی از عدم امنیت
دیپلمات هایش در جمهوری اسالمی ایران نسبت به تعطیلی
سفارتخانه این کشور اقدام کرد .این عملکرد نشانه تعلیق
روابط دیپلماتیک میان تهران و اتاواست .انچه در این منظر
حائز اهمیت است پیامدها ،تبعات و البته نتایج حاصل از این
قطع روابط است؛ اینکه کدام سوی ماجرا بیشتر از دیگری
ضرر می کند ،جمهوری اسالمی ایران که کشوری غنی و
صادرکننده نفت اس��ت یا کانادا که کش��وری است که در
دوران ریاضت اقتصادی به سر می برد؟
اما انچه از رفتار ش��تابزده و عجوالنه دولت کانادا در
تعلیق روابط با تهران به دست می اید اینکه این نوع تالش
برای قطع روابط بیش��تر برای خوش��امد صهیونیس��ت ها
صورت گرفت .به نظر می اید که پشت سر این قضیه البی
صهیونیست و انگلیسی ها باشند که البته ما صهیونیستی ها
را متولد تفکر توسعه طلبی های انگلیس می دانیم .کانادا با
این اقدام به نوعی در قالب ژس��تی سیاسی قرار گرفت تا از
این منظر رضایت و خشنودی س��ران رژیم صهیونیستی را
برای خود بخرد.
دولت کانادا با این اقدام عجوالنه در واقع بر عدم استقالل
کشورش صحه گذاشت و نش��ان داد که به تنهایی در ابعاد
دیپلماتیک و در عرص��ه بین الملل قادر ب��ه تصمیم گیری
نیست ،هرچند پیش از این نیز مشخص بود کانادا کشوری
اس��ت تحت مدیریت ،نظارت و قیمومیت یک فرماندار که
او نیز حکم خود را باید از دست ملکه بریتانیا دریافت کند.
به هر روی جمهوری اس�لامی ای��ران در گذر زمان
بارها و بارها این ن��وع قطع روابط و تعلی��ق فعالیت ها را از
س��وی کش��ورهای مختلف مالحظه کرده و چندان نیز در
فعالیت ها و ادامه حیاتش تاثیرگذار نبوده است و البته حاال
مثلث شماره 142
منصور حقیقت پور /نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی
که کشوری مانند کانادا دس��ت به چنین اقدامی زده ،ایران
به هیچ عنوان متضرر نمی ش��ود ،چرا که به لحاظ سیاسی
و اقتصادی مب��ادالت و رفت و امده��ای چندانی میان دو
دولت و دو کش��ور صورت نمی گرفت .ضمن اینکه دولت
کانادا همواره در مجامع بین المللی مختلف با اتخاذ مواضع
بعضا خصمانه علیه جمهوری اس�لامی ایران به خصوص
در مباحث حقوق بشری نشان داده که بیشتر به دنبال قطع
رابطه با ایران است .اما ش��اید تنها نگرانی دولت جمهوری
اسالمی ایران ،مهاجران ایرانی حاضر در کانادا باشند که از
این منظر برای انجام امور مختلف اداری ،کنسولی و شاید
رفت و امدها با مسائل و مشکالتی مواجه خواهند شد.
اصوال دولت ایران از منظر این قطع رابطه هیچ مشکلی
پیدا نخواهد کرد ،چرا که کانادا وزن��ی در دنیا ندارد ،کانادا
همواره یک کشور گوشواره ای بوده و برای حفظ استقالل و
شرایط خود در توازن بین المللی همواره اویزان قدرت های
بزرگ شده است.
انجام این اقدام به شکل شتابزده و عجوالنه از سوی
دولتمردان کانادایی نیز شاید نش��ان از حضور انها در یک
ش��رایط عدم تعادل و توازن باش��د ،چرا که ب��ه نظر می اید
بیش��تر برای راضی نگه داش��تن البی صهیونیسم و دولت
انگلیس دست به چنین اقدامی که برای کشورشان تبعات
منفی فراوانی را در پی دارد زده باش��ند .در بررس��ی چرایی
این ماجرا توجه به انچه در برگزاری ش��انزدهمین اجالس
س��ران عدم تعهد در تهران گذش��ت نیز حائز اهمیت است.
به نظر می رس��د ک��ه دس��تاوردها ،نتای��ج و موفقیت های
جمهوری اس�لامی ایران در جنبش عدم تعهد و همسویی
و همراهی 120کشور با ایران چندان به مذاق کشورهایی
نظیر کانادا خوش نیامد.
همگامی کش��ورهای عضو جنبش عدم تعهد و تائید
مواضع تهران در اجالس سران این جنبش و نتایج حاصل
ی سلطه
از این همگرایی دولت کانادا و سایر کشورهای حام
را از حالت تعادل و توازن خارج کرد و باعث شد تا دست به
اقدامات شتابزده اینگونه بزنند.
اما جمهوری اسالمی ایران همواره در بیان دیدگاه ها
و اتخاذ مواضع مختلف نش��ان داده که کش��وری عجول
و بی منطق نیس��ت و مانند کانادایی ها در ح��ال بی تعادلی
به سر نمی برد ،ایران کشوری مس��تقل است و تصمیمات
الزم را درون کش��ور خود و با نظر دولتمردان و سران نظام
اتخاذ می کند و از هیچ قدرت خارجی در راستای تصمیمات
مختلف به خصوص در عرصه بین المل��ل تبعیت نمی کند.
برهمین اس��اس نس��بت به تعلیق روابط کانادا ب��ا ایران و
تعطیلی سفارتخانه این کش��ور در تهران رفتاری عاقالنه و
منطقی را در پیش خواهیم گرفت.
البته قطعا مسئوالن و مقامات نظام جمهوری اسالمی
ایران در واکنش به این اقدام ابزارهای متعددی در دس��ت
دارند که این ابزارها را در زمان مقتضی خرج خواهند کرد.
به نظر می اید سرنوش��ت قطع روابط کان��ادا با ایران
به سرنوشت قطع روابط اتحادیه اروپا با تهران که قبال انجام
شده بود دچار شود .پیش از این نیز کشورهای عضو اتحادیه
اروپا به ش��کل دس��ت جمعی تصمیم به ترک ایران و قطع
روابط با تهران گرفتند ،اما بعدها با سرافکندگی و شرمساری
و البته با هزینه ای بیشتر به سمت ایران بازگشتند .برهمین
اساس کانادا باید بداند که برای بازگشت دوباره و از سرگیری
روابط دیپلماتیک با تهران در عرصه بین الملل باید هزینه ای
سنگین را متقبل شود.به هرحال جمهوری اسالمی ایران در
نظر دارد تا با پیش گرفتن منطق نسبت به این ماجرا رفتاری
عاقالنه از خود بروز دهد و بر پایه حفظ منافع ملی تصمیم
الزم را اتخاذ کند .بر همین اساس مجلس شورای اسالمی
جلسه اولیه ای را با مسئوالن وزارت خارجه برگزار کرد و در
همین راستا در حال همفکری با مسئوالن و مقامات مختلف
اس��ت .البته گزینه های مختلفی برای واکنش نشان دادن
به این ماجرا روی میز پارلمان موجود است که قطع ارتباط
متقابل یکی از این گزینه هاس��ت .قطعا به م��رور زمان بر
پایه عقالنیت و منافع ملی در شرایط متعادل نسبت به این
موضوع اقدام خواهد شد.
این نکته حائز اهمیت است که اگر جمهوری اسالمی
ایران دوباره با چنین رفتاری از سوی دیگر کشورها مواجه
ش��ود ،باز هم اتفاق خاصی در عرصه بین الملل برای ایران
نمی افتد .همانطور که از داش��تن ارتباط با انگلس��تان سود
چندانی نبرده بودیم و س��طح روابط را تقلیل دادیم و االن
ضرر نمی کنیم با دیگران نیز به همین شکل است ،چرا که
ایران کشوری مس��تقل ،قدرتمند و غنی است که به لحاظ
علمی نیز از بس��یاری از کشورها جلوتر اس��ت .در شرایط
اینگونه نیز دولت و ملت در کن��ار هم با تالش و همفکری
و همراهی و البته س��عه صدر از این مرحله نیز عبور خواهند
کردg .
29
ایران ،محور مبارزات واشنگتن
اوباما و رامنی سیاست خارجی خود را معطوف به تهران کرده اند
مهدی سنایی /نماینده مجلس
3
نقدونظر
انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری ایاالت متح��ده امریکا
در س��ال ۲۰۱۲پنجاه و هفتمین انتخابات ریاست جمهوری
در تاریخ این کش��ور خواهد بود .دو ماه دیگر مردم این کشور
برای انتخاب چهل و پنجمی��ن رئیس جمهور ایاالت متحده
امریکا پای صندوق های رای می روند .جدی ترین کاندیداهای
انتخابات این دوره ریاس��ت جمهوری امریکا ب��اراک اوباما،
رئیس جمهور فعلی از حزب دموکرات و می��ت رامنی از جمع
جمهوریخواهان هستند که رقابت های انتخاباتی خود را نیز
اغاز کرده اند .در این بین میت رامنی در بیشترین سخنرانی های
انتخابات��ی خ��ود هم��واره ب��رای زیرس��وال ب��ردن دوران
ریاست جمهوری اوباما از سیاست های او در قبال ایران و البته
شکست این سیاست ها در راستای مباحث هسته ای کشورمان
یاد می کند .به طور کلی تبلیغ��ات انتخاباتی در ایاالت متحده
امریکا و همین طور نطق های انتخاباتی در س��طوح مختلفی
قابل تحلیل است؛ ابتدا اینکه انتخابات در امریکا حزبی است
و دو حزب بزرگ جمهوریخواهان و دموکرات ها در این زمینه
فعالیت می کنند که طبیعتا دیدگاه هایش��ان را در همه مواضع
سیاس��ت داخلی و خارجی مطرح می کنن��د .در تبلیغات این
دوره نامزدهای انتخاب��ات امریکا ،نمی توان گفت که مواضع
میت رامنی مطلق مربوط به ایران اس��ت ،چ��را که او در همه
مسائل جاری سیاست داخلی و خارجی این کشور اظهارنظر
می کند .اما مباحث مربوط به ایران ،هم در داخل کش��ورمان
و هم از جانب رس��انه های مختلف به خصوص رس��انه های
صهیونیس��تی مورد توجه قرار دارد و بعضا به این مس��ائل و
اظهارنظرها دامن زده می شود .بنابراین تهدیداتی که مطرح
می شود بیشتر در سطح رسانه انعکاس و بازتاب داده می شود.
اما وجه دیگر تحلیل رقابت های داخی انتخابات امریکا میان دو
حزب جمهوریخواه و دموکرات هاست .جمهوریخواهان به دلیل
مواضع متفاوتش��ان با دموکرات ها از فضای ایران هراسی که
مجموعا در دنیا و امریکا به ان دامن زده شده ،استفاده می کنند.
انها از این فضای دشمنی و احساس خطری که از ایران در ذهن
جامعه امریکا ایجاد شده به نفع خود در رقابت های انتخاباتی
بهره برداری می کنن��د .بر همین اس��اس جمهوریخواهان با
اس��تفاده از ذهنیت افکار عمومی مردم امریکا سعی می کنند
با زیر س��وال بردن سیاس��ت های اوباما در عرصه بین الملل
و به خصوص در صحنه ای��ران انتقادات تن��دی را وارد کنند.
به همین دلیل رامنی در نطق های انتخاباتی خود عموما مطرح
می کند که باراک اوباما ،رئیس جمهوری ایاالت متحده امریکا
قادر به ایستادگی در مقابل جمهوری اس�لامی ایران نبوده و
سیاست های او در مباحث مربوط به انرژی هسته ای در مقابل
ایران شکست خورده است .این ماجرا به نوعی استفاده ابزاری
از فضای ایران هراسی است که امریکایی ها به ان دامن زده اند،
ضمن اینکه تالش های جمهوریخواهان و نوجمهوریخواهان
در یک دهه اخیر در این راس��تا بیش��تر بوده و به این فضای
دشمنی بیشتر دامن زده اند .یک زاویه دیگر تحلیل در مباحث
انتخاباتی ریاست جمهوری امریکا ،تاثیر البی صهیونیسم و
جامعه یهودیان در تحرکات و روندهای سیاسی در امریکاست.
این امر در شرایطی در انتخابات امریکا دخیل است که امروز
مثلث شماره 142
30
رسما به عنوان یک واقعیت پذیرفته شده است .اصوال هیچ یک
از نامزدهای انتخابات در امریکا نمی تواند بدون در نظر گرفتن
دیدگاه یهودیان و مواضع و نظرات رژیم صهیونیس��تی وارد
رقابت و صحنه شود که اگر احتماال چنین اتفاقی بیفتد قطعا
ان نامزد توفیقی کسب نخواهد کرد .بنابراین یکی از مسائل
اساسی برای هر کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری امریکا
حصول یک توافق نسبی با رژیم صهیونیستی و کسب رضایت
نسبی جامعه یهودیان در امریکاست .در همین چارچوب هم
باتوجه به رویکرد س��خت تری که جمهوریخواهان در اتخاذ
مواضع دارند ،میت رامن��ی نامزد این ح��زب تالش می کند
دیدگاه نزدیک تری به رژیم صهیونیس��تی عرضه کند .رامنی
سعی می کند با لحاظ کردن نظرات و دیدگاه صهیونیست ها
در راستای تحرکات انان قدم بر دارد .سفر معنی داری هم که
رامنی اخیرا به اسرائیل داشت ،بر همین اساس شکل گرفت؛
هرچند این باعث شرمندگی نظام سیاس��ی امریکاست؛ چرا
که نش��ان می دهد ،نامزد ریاس��ت جمهوری انها باید قبل از
انتخاب��ات و در دوره فعالیت های انتخاباتی به اس��رائیل برود
تا نظر اس��رائیلی ها را برای پیروزی در عرصه انتخابات جلب
کند .س��خنان میت رامنی ،مجموعا با این ابعاد و در این راستا
خطاب به مردم امری��کا و دنیای خارج عرضه می ش��ود ،اما
انچه حائز اهمیت است اینکه اهدافی که جمهوریخواهان و در
راس انها رامنی ترسیم کردند برای انها چندان قابل دسترسی
نیست .اوال برداشت انها از تاثیر بسیار زیاد فضای ایران هراسی
در جامعه امریکا کامال دقیق نیست ضمن اینکه تبلیغات انها
در راستای بزرگنمایی تهدید بودن ایران برای جامعه بین الملل
نیز غلط است .انها بعضا بین مردم امریکا و در کنار ان جامعه
بین الملل مطرح می کنند که ایران در ادامه فعالیت های اتمی
خود به دنبال دستیابی به سالح هس��ته ای است و البته تصور
می کنند که اظهارات انها در دنیا تبدیل به یک باور ش��ده که
این نیز برداش��ت ناصحیحی اس��ت؛ چرا که این نوع مواضع
بیشتر در میان رسانه های امریکا ،اسرائیل و رسانه های همسو
با انها نمود و بازتاب دارد .بنابراین تصور اینکه از این پس و در
ادامه رقابت های انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری امریکا
ممکن است ،سیاست سختی در مورد ایران اتخاذ شود و برخورد
زیادی با برنامه هس��ته ای ایران صورت گی��رد چندان تصور
درستی نیست و معلوم نیست برای میت رامنی جمهوریخواه
دستاوردی به همراه داشته باشد .ضمن اینکه باراک اوباما در
دوران ریاست جمهوری خود در چارچوب سیاست های خصمانه
امریکا علیه ایران حرکت کرده و بر همین اساس نیز تصمیمات
زیادی را در راس��تای تحریم های ش��ورای امنیت س��ازمان
ملل در مورد کش��ورمان اتخاذ کرده اس��ت .اوباما همواره در
تصمیم گیری ها و سیاست هایی که علیه ایران حضوری جدی
داشته و عالوه بر این تحریم های یکجانبه نیز سرلوحه سیاست
خارجی او بوده است .اما ش��اید گزینه نهایی پیش روی میت
رامنی تنها گزینه نظامی و اغاز جنگ علیه ایران باشد که باتوجه
به شرایط منطقه ای و قدرت سیاس��ی و نظامی ایران به نظر
می رسد تهدید نظامی علیه کشورمان به راحتی ممکن نیست.
عالوه بر این مردم امریکا هنوز برای اشتباهات دولتمردانشان
در جنگ ناعادالنه در عراق خسارات فراوانی را متحمل هستند
و شاید از تهیه موشک و بمب از محل مالیات انها برای جنگ
علیه کشوری دیگر برای جامعه امریکایی تصور شیرینی نباشد
و به همین دلیل هم هست که حمله به عراق به صورت جدی
زیر سوال است .بنابراین در مجموع به نظر می اید که اظهارات و
مواضع رامنی بیشتر از اینکه در یک فضای تحلیل اثر گذار باشد،
در فضای رسانه ای تاثیرگذار استg.
مالحظاتی برخاموشی
فانوس دریایی
همه معلم های من ؛ قسمت نهم
زهیر توکلی /نویسنده و شاعر
4
دبیرستان روزبه که من سالیان سال افتخار همکاری
با محسن افشار را در ان داشتم ،از معروف ترین و معتبرترین
مدارس غیردولتی تهران است .مجتمعی است عظیم در ده
ونک با سقف شیروانی قرمز که از باالی همین پلی که روی
چهارراه س��ئول زده اند ،منظره اش پیداس��ت .حرف ،حرف
می اورد و این خاطره را هم بگویم بد نیست .از انجا که ساعت
کاری این مجتمع تا بعد از ظهر است ،اشپزخانه ای برای کل
مجتمع و سلف سرویسی برای هریک از مقاطع تعبیه شده
اس��ت ،برای قریب هزار نفر دانش اموز و کارمند و معلم .در
دبیرستان ،این سلف س��رویس زیرزمین بود و کنارش یک
واحد برای شستشوی دست بعد از غذا شامل چند روشویی
و سه اتاق دیگر که یکی ازمایش��گاه مدرسه بود ،یکی یادم
نیست چه بود و سرانجام سومی اتاق استراحت دبیران بود،
وسیع با سقفی بلند و پنجره ای کوچک در ان نزدیکی های
سقف که به حیاط پشتی مدرسه باز می شد با پرده ای به رنگ
سبز س��یر و در نتیجه همه اینها ،اتاقی که جان می داد برای
خوابیدن .ش��ما باید معلم باش��ی و تا ظهر پای تخته س��یاه
ایس��تاده باش��ی و فک مبارک را یکریزجنبانده باش��ی و بر
30و چند نفر از اینده سازان که در تعلیم و تربیت این روزگار
کمتر بویی از ادب محضر استاد برده اند ،مبصری کرده باشی
تا بفهمی چنی��ن امکانی برای یک معلم چقدر دلچس��ب و
مغتنم اس��ت ،یعنی اینکه ولو در حد نیم ساعت سر بر بالش
بگذاری ،س��ری که اکنون در س��اعت دوازده و نیم بامداد،
دارد سوت می کش��د ،زیرا حدود پنج س��اعت صدایت توی
کله ات پیچیده است و بارها و بارها خشمت را فروخورده ای
و با متانت ،ح��واس این یک��ی را از قورمه س��بزی در حال
جوش خ��وردن در دیگ روی اجاق مطب��خ خانه پدری ،به
درس بازگردانده ای و ُدم ان یک��ی را چیده ای که انگارنمی
تواندپشت نیمکت ارام بنش��یند ،اما همیشه طلبکار است و
کافی است یکبار این نجابت را کنار بگذاری و صدایت باال
برود انوقت ...اری؛ بدین ترتیب در ان چهار س��الی که من
انجا بودم ،ش��یرین ترین چرت های زندگی ام را در ان اتاق
زده ام .نکته بس��یار بس��یار تکان دهنده ای که بعدا فهمیدم
این بود که ما در ان اتاق خواس��تنی ،در حقیقت الی دست
مرده ها و همنوا با انها که ب��رای ابد به خواب رفته اند ،چرت
نیمروزی می زدیم و البد ان همه ارامش��ی که خواب در ان
اتاق به ما هدیه م��ی داد ،وامی بود از ارام��ش مردگان ،زیرا
زمین ان مجتمع ،گورستان متروکه اهالی ده ونک بوده بود
و ظاهرا پس از طی یک مهل��ت قانونی از دفن اخرین مرده
(سی یا پنجاه سال؛ تردید از من است) گورستان متروکه در
اختیار زمین ش��هری قرار می گیرد و زمین ش��هری ان را با
شرایطی می فروش��د و ماجرای خرید ملک برای این بنای
عظیم که ارزومندم چراغش روش��ن بماند ب��ه یادگار برای
نسل های پس فرداها این گونه بوده است .هنوز هم که برای
تدریس فوق برنامه شعر و ادب به انجا می روم ،گاهی به ان
اتاق سر می زنم و قلقلکی ترسناک به دلم می افتد از حضور
نقدونظر
که از جانب ان چند جوان برای خان��واده روزبه ای ها صادر
می شده ،ان کیفرخواس��ت پیش گفته با فصاحت استثنایی
که یک الت خیابانی در لحظات دس��ت به یقه شدن از خود
نشان می دهد ،این بار نه برای دست اندرکاران مدرسه ،بلکه
برای دانش ام��وزان زیر چاقو رفته یک بار دیگر ایراد ش��ده
است« :فکر کرد ین کشکه؟ که راس��ت راست بیاین رو قبر
پدرای ما کار و کاسبی راه بندازین اون وقت ما هیچی؟ پس
سهم ما کو؟»
الکالم یجر الکالم ؛ از ان ات��اق می گفتم چون تصویر
محسن افش��ار را نقره ش��ده بر دلم می بینم که من و او دراز
به دراز در ان اتاق ،س��اعات مابین ناهار و نوبت بعد از ظهر را
می گذرانیم و من ناباورانه می بینم که اشکی از گوشه چشم
این مرد سرس��خت روی بالش رنگ و رو رفته چکیده است ؛
مرد سرسختی که گریه سهل اس��ت ،خنده اش را هم کمتر
کسی می دید و از ش��اگردانش بارها می شنیدم که« :یه چیز
میگه و رد میشه انگار نه انگار ؛ نیم ساعت بعد می فهمیم کجا
رو زده بوده و چه گنده ای گفته بوده و نه حتی لبخندکی گوشه
لبش» برادرم که اواخر دهه 60در دبیرستان شهید چیت چیان
شاگرد افشار بود ،می گفت که یک بار یکی از پسرحاجی های
مدرسه کالس را به بهانه ازمون گواهینامه رانندگی پیچانده
مثلث شماره 142
استخوان های مردگان در زیر پا یا در شکم ان ضلع دیوار اتاق
که زیر حیاط پشتی مدرسه است و ما را از خروارها خاک جدا
می کند که شاید هنوز بقایای اجداد ده ونکی ها در ان مدفون
باشد .حاال از ده ونکی ها برایتان بگویم و داستانی که بر سر
همین بقایای نیاکان به پا شد .مدرسه سال 1369تاسیس شد
و به سرعت کارش گرفت و چون ان سال ها هنوز این همه
مدرسه ممتاز برپا نشده بود ،شمار متقاضیان شرکت در ازمون
ورودی در برخی از سال ها به سه هزار نفر هم می رسید ؛ این
وس��ط ،تعدادی از ده ونکی ها پاپی مدرسه شده بودند با این
ادعا که شما باید برای ما س��همیه جداگانه ای در ثبت نام در
نظر بگیرید ( فکر کرد ین کشکه؟ که راست راست بیاین رو
قبر پدرای ما کار و کاسبی راه بندازین اون وقت ما هیچی؟
پس سهم ما کو؟) بسیار بسیار طبیعی بود که دست اندرکاران
مدرسه با لبخندی محترمانه به جای قهقهه ای طنین افکن با
این افراد روبه رو شوند و هرچه کم دردسرتر و بی سرصداتر
از کلنجار رفتن با انها اجتناب
کنند که یحتمل همین کار را
هم کردند .در این جا ماجرا از
نظر انها تمام ش��ده بود ،ولی
برای ده ونکی ها نه .دبیرستان
در کوچه ای واقع است که یک
سرش به خیابان شیخ بهایی
ش��مالی می خورد و از ان سر
به خیابانی ش��مالی -جنوبی
وصل می شود .انتهای شمالی
این خیابان بن بس��ت است؛
ب�� ِر بزرگراه نیای��ش و انتهای
جنوب��ی ،میدانچ��ه اصلی ده
ونک .در تقاطع کوچه مدرسه
با این خیابان ،ی��ک عمارت
قدیمی اس��ت ک��ه به عنوان
لوکیش��ن از مال��ک اج��اره
می ش��ود و فک��ر می کنم که
لوکیشن فیلم نس��ل سوخته
مرحوم رسول مالقلی پور هم
همین عمارت بوده است .در
ضل��ع جنوبی ای��ن عمارت و
درس��ت چند قدم بعد از اینکه
از کوچه مدرسه به این خیابان
قدم می گذاری��د ،یک پارک
نه چندان ب��زرگ با چنارهای
غول پیکر باالی دویست ساله هست که البته االن به پارک
بدل شده و ان سال ها بقایای یکی از باغ -عمارت های دوره
قاجار بود و هنوز بخش اصلی عمارت در ضلع ش��مالی باغ،
تخریب نشده بود .این باغ به باغ مستوفی (یا باغ مشیر ؟ تردید
از من است) شهرت داشت .حال چطور در اختیار شهرداری
بود نه میراث فرهنگی؟ من بی خبرم ولی به هر حال این پارک
ی بی پرچین و دیوار و محل
کنونی در ان زمان یک باغ قدیم
گو میش غروب
نه چندان امنی برای گذر بود که به ویژه از گر
به بعد ولی چون میانبر خوبی بود ،احیانا دانش اموزان دل به
دریا می زدند و برای رسیدن به پل مدیریت از ان رد می شدند،
زیرا ضلع غربی این باغ تقریبا مشرف به پل مدیریت است.
اگر از پل مدیریت پشت به بلوار دریا بایستید ،ان سوی بزرگراه
چمران ،تپه ای می بینید .اندکی دورتر از ان یال تپه که مشرف
بر بزرگراه است ،قامت سر به فلک کشیده انبوهی از درختان
از دور پیداست ؛ این همان باغ قصه ماست که وقتی به منتها
الیه غربی ان می رس��ید ،کوچه های تنگی پدیدار می شوند
که بیرون از بافت سنتی ده ونک ساخته شده اند و روی یال
تپه قرار دارند و پایین پایشان مسیر جنوب به شمال بزرگراه
چمران جریان دارد .از یکی از این کوچه ها معبری پله پله به
کنار بزرگراه سرازیر می شود ،پله هایی که نامنظم و احتماال
توسط اهالی محل ساخته شده اس��ت و ان سال ها از شکم
تپه ،فاضالب بعضی از خانه های روی تپه بیرون می امد و از
جویی در کنار پله ها پایین می رفت و به خاطر همین ،باال که
می امدی یا پایین که می رفتی ،باید مراقب می بودی که از
روی بعضی از این پله های لیز خزه بسته یا اشکارا لجن الود
س��ر نخوری و کله پا نش��وی ؛ موش های بزرگ هم تا دلت
بخواهد .القصه؛ در یک��ی از غروب های زود از راه رس��یده
پاییز یا زمس��تان که یحتمل بچه ها به خاطر کار گروهی یا
کالس فوق برنامه بعد از تعطیلی مدرسه در ساعت سه و ربع
تا حوالی 5/5در مدرسه مانده بوده اند ،چند تایشان از همین
باغ رد می شده اند که با چند تن از جوانان غیور ده ونک روبرو
می شوند ،بحثی درمی گیرد که بنده از کم و کیف ان بی خبرم،
اما از نتیجه اش چرا؛ باخبرم و ان اینکه خیلی س��اده یکی از
بچه های مدرسه چاقو می خورد و چند روز به کما می رود و
اما این یکی بر س��ر زبان ها هس��ت که البالی حواله هایی
بود ان هم نه کالس هندسه تحلیلی یا جبر یا فیزیک را بلکه
کالس ادبیات را .مدرسه کنار خیابان ایران بود و ان سال ها
خیلی از حاجی های بازار هنوز کوچه ش��ان را از ان حوالی به
خیابان پاسداران و دولت نبرده بودند و البد مالحظه می کنید
که سال 1369یک نوجوان س��ال چهارم دبیرستان ماشین
زیرپا داشته باش��د ،چه نمود زننده ای از اختالف طبقاتی در
همان جامعه کوچک و محدود کالس و مدرس��ه درس��ت
می کند (کمتر از دو س��ال بعد ان پسرحاجی با همان ماشین
تصادف کرد و به رحمت خدا رفت ).می گفت که افشار وقتی
به اسم ان پس��رحاجی رس��ید ،با چند جمله مختصر و بدون
مکث و ب��ی ذره ای تغییر در لح��ن کالم ،ان چنان ان غایب
گستاخ را شست و کنار گذاشت که تا اخر سال کسی جرات
نداش��ت کالس افش��ار را بپیچاند و این را بگذارید کنار ان
یکی خاطره برادرم که می گفت روزی که طوطی و بازرگان
را درس داد ،س��خن را راند به تاویل های این قصه و گفت و
گفت تا جای��ی که زنگ خورد
و دفترش را برداشت و کالس
را به مقصد دفتر دبیران ترک
کرد ،ولی ما همچنان نشسته
بودیم که میخکوب که سحر
شده بودیم و رضا بوستان که
االن مش��اور وزیر بهداش��ت
است ،فریاد زد« :کیف کردم،
توی عمرم از هیچ کالس��ی
این جوری کیف نکرده بودم».
سرس��خت بود سرس��خت؛
مجتمع روزبه تعاونی مسکن
برای کارکنان تشکیل داده بود
و این پروژه به سرعتی بسیار
بیشتر از سایر موارد مشابه که
گاه دو دهه طول می کش��د تا
خانه را تحویل اعضای تعاونی
بدهند ،به سرانجام رسید و به
همین سبب همه جا شایع بود
و شاید تا هنوز هم این شایعه
به ق��وت خود باقی باش��د که
روزبه به معلمان��ش خانه هم
می دهد .یک بار قسط محسن
افش��ار عقب افتاده بود .یکی
از کارمن��دان اداری -مال��ی
مجتمع ،غاف��ل از اینکه با چه
کسی طرف اس��ت ،از س��اختمان اداری به دبیرستان امده
بود به دفتر دبیران و در اس��تانه در اتاق ایس��تاده در حضور
همگان افشار را خطاب قرار داده که« :اقای افشار ! قسطتون
عقب افتاده ،نمی خواین بدین؟» مناعت طبع یک معلم ایجاب
می کند که در چنین موقعیتی ،در برابر مامور موسسه ای که
دارد چنین خدمتی به او می کند ،با نیشخندی نرم و دوستانه
بگوید« :فالنی! نگران نباش .قبل از اینکه به خاطر دیرکرد
من چک های مدرسه برگشت بخوره ،درستش می کنم تا اخر
ماه ان شاء اهلل» البته امروزه روز ،اس��تاندارد عزت نفس یک
معلم انقدر پایین امده است که شاید کثیری از معلمان در چنین
موقعیتی دستپاچه شوند و به تته پته بیفتند که« :چشم اقا! اخر
همین ماه ! ببخشید دیگه! معلمیه و هزار درد بی درمون»...
ولی می دانید محسن افشار چه کرد؟ س��رش را باال گرفت و
مستقیم به طرف چشم دوخت و گفت« :شما می دانید این جا
دفتر دبیران دبیرستان روزبه است؟» طرف یک لحظه وارفت
و گفت که بله و بالفاصله جواب شنید« :پس اگر دبیر نیستید
و کارمند اداری -مالی موسسه هستید از دبیرستان بفرمایید
بیرون و ب��دون هماهنگی با روابط عمومی دبیرس��تان وارد
دفتر دبیران نشوید ».این است که می گویم محسن رفت و از
مشاهده روزانه خیلی چیزها راحت شدg ...
31
سیاست
سیاست
مثلث شماره 142
32
بازگشت اصولگرایان سنتی
والیتی و ناطق نوری
جدی ترین گزینه ها
تو گو با حسن غفوری فرد درباره گزینه های جبهه پیروان در انتخابات92
گف
1
انچه از شواهد و قرائن فضای سیاسی این روزها می توان دریافت این اس�ت که گروه ها ،احزاب و تشکل های
سیاسی فعالیت های خود را در استانه انتخابات ریاست جمهوری شدت بخشیده اند .بسیاری از انان عنوان می کنند
که هنوز وارد بررسی مصادیق نشده اند و فعال واکاوی و بازبینی شرایط موجود را در دستور کار قرار داده اند .برخی از
انان از تالش برای تدوین سازوکارهای ورود به انتخابات سخن می گویند و برخی دیگر از برگزاری کنگره در اینده
نزدیک خبر می دهند .جبهه پیروان خط امام و رهبری که با ائتالف 14تشکل به وجود امده است نیز از این ماجرا مستثنی
نیست .اینکه این طیف سیاسی که از ان به عنوان جناح راست اصولگرایان یاد می شود از چه سازوکاری برای انتخابات
پیش رو استفاده خواهد کرد و اینکه چه فردی کاندیدای انان خواهد بود ،از جمله موضوعاتی است که در گفت وگوی
مثلث با حسن غفوری فرد بررسی شده است.
امید کرمانی ها
هم اکنون در فضای سیاسی کش�ور انچه بیشتر
نمود دارد رقابت زیر پوستی گروه های سیاسی و
کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری
است .ارزیابی شما از این رقابت انتخاباتی چراغ
خاموش چیست؟
یعن�ی می گویی�د احتم�ال دارد در همین فرصت
کوتاه ع�ده ای از نامزده�ا به دنبال بیان مس�ائل
شعاری بروند تا موجی ایجاد شود و انها را از رقبا
پیش اندازد؟
lهمین مساله است ،کاندیداها در یک ماه امکان
اینکه برنامه ش��ان را به طور دقیق بیان کنند و مردم بررسی
کنند و س��واالتی که دارند از انها بپرس��ند ،نیست .بنابراین
نامزدها ش��عارهای کلی و ارمانی سر می دهند به طوری که
وقتی بررسی شود شعارهای کاندیدای پیروز با سال اخر دوره
ریاس��ت جمهوری وی خیلی فرق می کند .مثال ش��عارهای
احمدی نژاد در سال 84با حرف های ایش��ان در سال 91یا
شعارهای انتخاباتی اقای خاتمی در دوم خرداد 76با سخنان
وی در س��ال 84متفاوتند .باز در این دوره ها خیلی تبلیغات
شد ،اما دوره های قبل از سال 76این طور تبلیغات نمی شد.
زمان انتخابات ریاس��ت جمهوری بنی صدر و شهید رجایی
تبلیغات کمی انجام شد ،زمان مقام معظم رهبری که می توان
گفت اصال تبلیغاتی نبود ،اما زمان اقای هاشمی رفسنجانی
هم تبلیغات کمی شد ،اما وقتی ش��عارهای اقای خاتمی در
سال 76و اقای احمدی نژاد در 84بررسی شود با حرف های
انها در اواخر دوره ریاست جمهوری شان متفاوت است ،چون
ش��عارهای ارمانی کم کم جای خود را به حرف های واقعی
و حتی مصلحت گرایانه می ده��د ،بنابراین فرصت کافی نه
برای فکر کردن کاندیدا هست و نه تهیه سخنرانی پرمحتوا
و برنامه های دقیق و بیان اینها و مردم هم وقت کافی برای
مطالعه ندارند .موقعی که کاندیدا ش��ده بودم کس��ی به من
lدر ایران انتخابات حزبی وجود ندارد.
جناح ها نیز منفعل عمل می کنند؟
lجناح ها نیز همین طورند .اقای احمدی نژاد اصال
افتخارش این است که به هیچ حزب و گروهی وابسته نیست.
این را به عنوان ارزش می دانند .انتخابات اقای احمدی نژاد به
هیچ عنوان انتخابات حزبی نبود ،و سایر اقایان هم هیچ کدام
حزبی نبودند .فقط اق��ای خاتمی بود ک��ه اصالح طلبان و
کارگزاران ان روز امدند ایش��ان را عل��م کردند و رای اورد،
بنابراین مردم یک مق��دار توجه به اف��راد می کنند .احزاب
و گروه ها و جناح ها نیز بیش��تر از انکه دنبال برنامه باش��ند
می گردند ببینند چه کاندیدایی زمینه رای بیشتری دارد.
یعن�ی می گویی�د جناح ه�ای سیاس�ی کش�ور
می ایستند تا لحظه اخر ببینند چه کاندیدایی رای
غالب را دارد تا از وی حمایت کنند؟
lبله ،همین اس��ت که موجب می ش��ود یک نوع
تشتت رخ دهد .در انتخابات سال 84اقای والیتی و دیگران
بودند .قرار بود اصولگرایان تصمی��م بگیرند ،اینقدر معطل
کردند ک��ه اقای والیتی مس��تقل عمل ک��رد .دیگران هم
همین طور و هیچ طیف اصولگرایی عمال از کس��ی به طور
کامل حمایت نکرد.
سیاست
سال 80را می گویید؟
lخیر ،سال 60من از مسافرت رسیدم .به من گفتند
همین االن باید بیایی که تا نیم ساعت دیگر ضبط فیلم تمام و
بعد برای پخش در همان شب اماده شود .البته در ان دوره من
بیشتر برای شور دادن به رقابت ها امده بودم .این را می خواهم
بگویم که در یک ماه فرصت برای کار تبلیغاتی نیست.
چرا در عرصه سیاسی کشور جناح ها و تشکل های
سیاس�ی اینقدر دس�ت به عصا حرکت می کنند و
بیشتر انها دنبال نامزدها می روند تا انکه نامزدها
نیاز به تشکل های سیاسی را احساس کنند؟
مثلث شماره 142
lدر هر ح��ال انتخابات مجلس نهم تمام ش��د که
در ان عمده رقابت بی��ن اصولگراها ب��ود ،چراکه هم تعداد
ش��رکت کنندگان اصالح طلب کم بود و ه��م نیروهایی که
از این جریان به صحنه امدند ش��انس زیادی برای انتخاب
شدن نداش��تند ،بنابراین عمده رقابت بین اصولگراها شکل
گرفت .در انتخابات هیات رئیس��ه مجلس نیز همین شکل
از رقابت رقم خورد و اق��ای الریجانی و اق��ای حدادعادل
که هر دو اصولگرا هس��تند و هر دو سابقه یک دوره ریاست
مجلس را داش��تند ،برای قرار گرفتن در کرس��ی ریاست با
هم رقابت کردند .اکنون که رقابت های پارلمانی تمام ش��د،
بازی و رقابت بعدی بر سر ریاس��ت جمهوری است .به نظر
می اید که قانون انتخابات ریاست جمهوری یک مقدار باید
تغییر پیدا کن��د تا فرصت کاندیداها ب��رای معرفی و فعالیت
انتخاباتی طوالنی تر ش��ود ،باتوجه به انکه قرار اس��ت یک
انتخاب ملی در کل کشور انجام شود عمال طبق قانون باید
اول کاندیداها ثبت نام کنند ،بعد شورای نگهبان صالحیت
انها را تایید کرده و بعد ش��روع به تبلیغ��ات انتخاباتی کنند.
تبلیغات انتخابات ریاس��ت جمهوری مراحل خاص خودش
را دارد؛ چاپ پوس��تر و بنر یک صورت مس��اله است و اماده
کردن متن س��خنرانی و س��فر به اقصی نقاط کشور از دیگر
اقداماتی اس��ت که کاندیداهای ریاست جمهوری باید برای
ان برنامه ریزی کنند .از این رو در فاصله یک ماه نمی ش��ود
همه این کارها را کرد و بعد هم وارد فاز اجرا شد؛ پس به طور
طبیعی مقداری تخلف های انتخاباتی رخ می دهد ،یعنی افراد
بدون پرچم و نماد مشخص از یک سال ،یک سال و نیم قبل
از انتخابات یکس��ری فعالیت ها را اغاز می کنند که به موتور
روشن -چراغ خاموش مصطلح است ،اما در کشورهای غربی
همچون امریکا هیچ محدودیتی نیست و هر کس خواست
می تواند تبلیغات کند ،بنابراین عمال از یک س��ال قبل کار
نامزدها به طور رسمی شروع می ش��ود و انها با برنامه ریزی
به ایاالت مختلف می روند تا انکه شش ماه قبل از انتخابات
ریاست جمهوری ،کنگره تشکیل می شود و این کنگره از بین
نامزدها یک نفر را انتخاب می کند ،اما در کشور ما عمال فقط
بعد از تایید ش��ورای نگهبان تبلیغات امکان دارد که فرصت
یک ماهه کافی نیست که نامزدها هم تبلیغات کنند و هم فیلم
بسازند و هم به سایر کارهای خود برسند ،همین ساخت فیلم
یک ماه یا دوماه طول می کشد .من خودم دو مرتبه کاندیدای
ریاست جمهوری شدم؛ یکبار ساعت 12به من گفتند که فردا
فیلمت می خواهد از تلویزیون پخش ش��ود ،به همین خاطر
تا ساعت 3 ،2نصف ش��ب به طور خواب الود جلوی دوربین
نشستم تا باالخره فیلم تهیه ش��د .دفعه اول که بد تر از این
بود چون از مس��افرت تازه به تهران رسیدم که گفتند همین
االن باید جلوی دوربین قرار بگیری که تا چند س��اعت بعد
روی انتن برود.
گفت این شعار را مطرح کن که می خواهی سه میلیون نفر را
استخدام کنی .خب اگر این را می گفتم خیلی ها به من رای
می دادند ،چون معلوم اس��ت ش��عار حقیقی و عملی نیست.
ممکن است جوی ایجاد شود برخی باور کنند ،اما این مساله
اعتماد مردم را به نظام کم می کند .سرمایه اصلی نظام اعتماد
مردم است اگر کسی با طرح شعارهای ارمانی سوار موج شود
و بر صندلی ریاست جمهوری در پاستور تکیه زند اما بعد برنامه
دیگری را پیش بگیرد ،اعتم��اد مردم از بین می رود .اگر این
اتفاق رخ دهد مشارکت سطحش خیلی کاهش پیدا می کند و
مردم دیگر انگیزه ای برای حضور در صحنه ها ندارند.
فک�ر می کنید ش�ورای هماهنگ�ی و جبهه متحد
اصولگرایان در چنین دوره ای تشکیل شود؟
lاز مس��ئوالن جبهه متح��د اصولگرای��ان اقای
علیرضا زاکانی بعد از انتخابات مجلس نهم بالفاصله اعالم
کرد که این جبهه کارش تمام شد.
چه زمانی؟
lیک ماه بعد از انتخابات در جلس��ه ای که ما هم
بودیم و ایشان را دعوت کردیم برای توضیح ،ایشان اعالم
کرد که دیگر چیزی به نام جبهه متح��د اصولگرایی وجود
ندارد .ای��ن مکانیزمی بود که ب��رای انتخابات مجلس نهم
اعمال ش��د ،انتخابات مجلس نه��م با انتخابات ریاس��ت
جمهوری کامال فرق می کند .انتخاب��ات مجلس باید برای
290نفر نماینده انتخاب ک��رد .گروه های مختلف می توانند
با هم معامله کنند.
یکدست و هماهنگ نبود؟
lاصال نبود.
حتی بین نامزدهای سی نفره لیست تهران جبهه
متحد اصولگرایان رقابت وجود داشت؟
lبله ،همین طور اس��ت .در همین لیس��ت تهران
جبهه متحد باز گروه های مختلف رفتند و گروه بندی کردند.
موتلفه رفت برای خودش گروه تبلیغ درست کرد .هر کدام از
اضالع حتی خود افراد ،همین لیست 30نفره به چند لیست
پنج نفره ،شش نفره و س��ه نفره تبدیل شد .یعنی اضالع به
تصمیم خودش��ان هم پایبند نبودند متاسفانه .فرمولش هم
شایسته س��االری بود یا نبود واردش نمی شوم ،چون بحث
مجلس نیست اما این مکانیزم دیگر برای ریاست جمهوری
جواب نمی دهد.
33
ش�ورای هماهنگ�ی چ�ه؟ ایا براس�اس اس�یب
شناسی ش�ورای هماهنگی س�ال 84نمی شود
یک سازوکاری تعریف شود؟
lش��ورای هماهنگ��ی ک��ه مدت هاس��ت از بین
رفته اس��ت متاس��فانه (خنده) ،یعنی جبهه متحد جایگزین
شورای هماهنگی شد .بنابراین ش��ورای هماهنگی وجود
ندارد .شاید چیزی به نام ش��ورای هماهنگی درست کنند،
اما س��ازوکارش جدید خواهد ب��ود و دیگر مثل س��ال 84
نخواهد بود .ای��ن جبهه متح��د هم عمال اع�لام کرد که
دیگر وجود ندارد و اگر هم وجود داش��ته باش��د مکانیزمی
نیس��ت که ب��رای ریاس��ت جمهوری جواب ده��د ،چون
باید ی��ک نفر انتخ��اب ش��ود .در مجل��س باید س��ی نفر
انتخاب می ش��دند که وقتی س��هیمه یک گروه در تهران
کم می ش��د ب��ه س��همیه اش در مش��هد یا دیگر ش��هرها
اضاف��ه می کردند .اکن��ون در کل کش��ور یک نف��ر برای
ریاس��ت جمهوری معرفی می ش��ود ،بنابرای��ن خیلی بعید
است که بتوان روی وی توافق کرد ،خیلی بعید می دانم که
اصولگرایان بتوانند به نتیجه واحد برسند و یک نفر را به عنوان
کاندیدای اصلی اصولگرایان معرفی کنند.
اینکه گفته شد شورای هماهنگی نیروهای انقالب
احیا ش�ود از ای�ن منظر بود ک�ه بانی این ش�ورا
اقای ناطق نوری بود ،هم اکنون زمزمه های حضور
ایشان اس�ت با این اوصاف ممکن است دوباره
ایشان برای احیای این تشکیالت پا جلو بگذارد؟
lاالن بیش از 20اسم در اصولگرایان مطرح است.
برخی اصولگرایان دنبال اقای ناطق هستند.
یعنی جریان هایی از اصولگرایان به دنبال نامزدی
اقای ناطق نوری هستند؟
سیاست
lبل��ه ،از اصولگرایان تعدادی دنب��ال اقای ناطق
هستند ،خود ایش��ان هم – نمی گویم برای کاندیدا شدن-
تمایل دارد .یک عده هم دنبال هاشمی رفسنجانی هستند.
مثلث شماره 142
از اصولگرایان؟
lبله ،همین طور است ،مثال دیروز برای من پیامک
امد که فالن فرد از اقای هاش��می رفس��نجانی درخواست
کردند که به صحنه بیاید.
موتلفه چه تصمیمی دارد؟
lموتلفه هنوز بحث مصداقی را شروع نکرده است.
اما یک طیف از این حزب گرایش به اقای هاشمی
دارند؟
lبل��ه ،ای��ن گرای��ش وج��ود دارد ،اما ن��ه برای
ریاست جمهوری .بحث اقای هاش��می و ریاست جمهوری
االن مطرح نیس��ت ولی در داخل معتقد ب��ه گرایش هایی
به اقای هاش��می است .ایش��ان نزد کل موتلفه چهره قابل
قبولی هس��تند که در داخ��ل انقالب و چارچ��وب رهبری
تعریف می شود.
درباره اقای ناطق تصمیم موتلفه چیست؟
lهمی��ن را عرض می کنم ک��ه در عین حال االن
بیش از 20اس��م میان اصولگرایان مطرح است .بعضی ها
بیش��تر و بعضی ها کمتر مطرح هس��تند .برای اقای ناطق
هم حتما در بین موتلفه کسانی هستند که حمایت می کنند،
منتها هنوز اقای ناطق و اقای هاشمی رفسنجانی هیچ کدام
هیچ سیگنال ،نش��انه و عالمتی که نش��ان دهد عالقه به
کاندیداش��دن دارند نش��ان نداده اند ،دفتر اقای هاش��می
رفس��نجانی اعالم کرده که نظر ایشان را بعدا خواهند گفت
که از چه کس��ی حمایت می کنند ،اق��ای ناطق هم ممکن
است از کسی حمایت کند اما اینکه خودشان وارد شود هنوز
مطرح نیست.
اق�ای باهنر در مصاحب�ه ای اعالم ک�رد نام اقای
ناطق نوری ب�رای انتخابات ریاس�ت جمهوری
مطرح است ،جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری
به ان س�و حرکت می کن�د؟ یعنی نی�م نگاهی به
34
اقای ناطق دارد؟
lمرحله اول این اس��ت که اقای ناطق نوری خود
عالقه ای به ش��رکت کردن در انتخابات دارد یا خیر ،ایشان
بعد از انتخابات ریاس��ت جمهوری 76گفتند دیگر در هیچ
انتخاباتی ش��رکت نخواهم کرد و تا االن ه��م روی حرف
خودشان ایس��تادند ،همیش��ه عالقه بوده که ایشان برای
ریاس��ت جمهوری یا مجلس حضور پیدا کند حتی در دوره
دوم اقای احمدی نژاد هم یک گروه هایی به ش��دت از اقای
ناطق خواهش برای حضور کردند ،اما ایشان هیچ نشانه ای
از اینکه عالقه برای کاندیداتوری دارند نشان ندادند ،اما در
موتلفه مخصوصا برای این دوره گروه های خوبی هستند که
بخش عمده ای عالقه به حضور اقای ناطق در صحنه دارند.
ش�ما گفتید مدل هماهنگ�ی جبهه متح�د دیگر
مصداق گذش�ته را ندارد .ای�ت اهلل مهدوی کنی
گفتند حداقل گروه های اصولگ�را بیایند روی دو
نفر ائتالف کنند ،ایا منظورش�ان این ب�ود که دو
ائتالف بزرگ شکل گیرد تا از تکثر جلوگیری شود؟
lمن فرمایش ایت اهلل مهدوی کنی را نشنیدم.
یک درخواستی را هم اقای عسگراوالدی داشتند
که طیف های اصولگ�را روی حداقل گزنیه ها وارد
میدان شوند.
lمنتها در انتخابات مجلس نهم هم این بحث بود
که به جای 30نفر 40 ،نفر را معرفی کنند .در یکی از استان ها
نیز به جای پنج نفر شش نفر را معرفی کردند ،برای اینکه یک
مقدار هم افراد عالقه بود مردم قدرت انتخاب داشته باشند
و هم اینکه سعی ش��ود هر مقدار ممکن است جذب بیشتر
شود و دایره اصولگرایی گسترش بیشتری پیدا کند .به طور
طبیعی وقتی یک نفر کنار گذاشته شود حامیان وی هم کنار
می روند ،این فکر حتی در مجلس نهم هم بود که حداقل در
مرحله اول یک مقدار بیشتر معرفی کنند بعد در مرحله نهایی
بعد از نظر سنجی به لیست قطعی برسند ،اینجا هم ممکن
اس��ت در مرحله اولی دو نفر معرفی شوند نه اینکه دو گروه
شوند و در داخل رقابت کنند ،این نقض غرض است .منظور
این است که کل اصولگرایان به این توافق برسند که ما این
دو نفر را معرفی می کنیم ،مث�لا عده ای دنبال دکتر والیتی
هستند و عده ای دنبال ناطق نوری .مثال بگویند ما والیتی
و ناطق نوری را معرفی می کنیم ه��ر کدام از اصوگرایان به
هر کدام از این دو نامزد ر ای دادند از نظر ما مش��کلی ندارد،
این موجب می شود که یک مقدار دایره اصولگرایی و دایره
جذبش بیشتر خواهد ش��د اما من شخصا فکر می کنم حتی
با این مکانیزم هم مشکل حل نخواهد شد ،یعنی بگوییم دو
نفر ،شاید مشکل بیشتر شود.
یعنی می گویید مثل سال 84خواهد شد؟
lبل��ه ،ه��م اکن��ون حداقل پنج ،ش��ش نف��ر از
اصولگرایان کاندیدا خواهند شد و هیچ کدام به نفع دیگری
کنار نخواهند رفت.
یعنی می گویید مثل سال 84خواهد شد؟
lبله ،در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم حداقل
پنج ،شش نفر از اصولگرایان کاندیدا می شوند که هیچ کدام
به نفع دیگری کنار نخواهند رفت .ما می گوییم انتخاب دو یا
سه نفر موجب نمی شود که اصولگرایان به وحدت برسند .من
برای انتخابات ریاست جمهوری امکان رسیدن به وحدت را
میان طیف های اصولگرا خیلی خیلی کم می دانم همچنان
که در رقابت سیاسی سال 84و 88انها نتوانستند به این مهم
دست پیدا کنند.
اقای والیتی را شما مطرح کردید .ایشان سال 84
گفت اگر اقای هاشمی در صحنه بیاید من نمی ایم
و همین اتفاق هم افتاد ،حاال اگر اقای ناطق نوری
کاندیدا ش�وند ،اقای والیتی در صحنه می ماند؟
االن ش�رایط حضور وی چگونه است؟ بعضی ها
می گویند که اق�ای والیتی انتظ�ار دارد که طیف
کثیری از اصولگرایان از وی دع�وت کنند .ایا در
فضای کنونی احتمال دارد که طیف های اصولگرا
بیایند از کسی دعوت کنند؟
lمن سخنگوی ایشان نیس��تم ولی سال 84من
گفتم از میان اقایان والیتی ،الریجانی و هاشمی رفسنجانی
باید یک نفر کاندیدا شود اما متاسفانه هر سه شرکت کردند.
اما اقای والیتی به نفع اقای هاشمی رفسنجانی
کنار کشید؟
lخیر تا اخر بود .وقتی یک ماه اخر احس��اس کرد
شرایط مناسب نیس��ت از رقابت انصراف داد و این کار را به
نفع کسی نکرد .همچون اقای محسن رضایی که وی هم
در حمایت از نامزد دیگ��ری کنار نرفت .بر همین اس��اس
معتقدم زمانی که اقای والیتی از ادامه راه منصرف شد یک
مقدار دیر بود چون تش��تت میان طیف های اصولگرا اتفاق
افتاد .اگر اق��ای والیتی می ماند وقتی ش��ورای هماهنگی
نیروهای انقالب به تصمیم نهایی می رس��ید بعد می گفت
من به تصمیم ش��ورا احت��رام می گذارم و کنار می کش��م،
شاید مشکل اصولگرایان بهتر حل می شد ،اما وقتی اعالم
انص��راف داد که عمال دیگ��ر ش��ورای هماهنگی تصمیم
نهایی را اعالم نک��رد و گروه های مختل��ف نامزد مطلوب
خود را معرف��ی کردند .البته م��ن فکر می کنم ک��ه انتظار
اقای والیتی انتظار درس��تی بود ،س��ابقه اش کامال خوب
بود .بر همین اس��اس اعتقاد داشت که ش��ورای هماهنگی
نیروهای انقالب باید خیلی سریع تر نتیجه گیری و حمایت
از ایش��ان را اعالم کند ،من می گویم اگر ی��ک مکانیزمی
تشکیل شود که از اقای ناطق یا اقای والیتی دعوت کند و
هر کدام دعوت نش��دند از دیگری حمایت کنن��د -به این
معنا که اگر اق��ای ناطق به صحنه امد حتم��ا اقای والیتی
از وی حمایت کند یا اگر اقای والیتی از س��وی ان مکانیزم
انتخاب شد اقای ناطق نوری از وی حمایت کند -تاثیرگذار
خواهد بود.
پس از صحبت های ش�ما این ط�ور نتیجه گیری
می ش�ود که ذهن جبه�ه پیروان خط ام�ام(ره) و
رهبری روی دو گزینه اقایان والیتی و ناطق نوری
می چرخد؟
lای��ن دو ،گزینه ه��ای ج��دی جبه��ه پی��روان
خط امام(ره) و رهبری هس��تند ،اما هنوز مش��خص نیست
که به صحنه می ایند .البته نام اف��راد دیگری هم در جبهه
مطرح است.
مثل اقایان متکی و پورمحمدی؟
lاخیرا چون گفتند بزرگترین مشکل کشور مساله
اقتصاد اس��ت وزنه اقتصادی��ون همچ��ون نهاوندیان و ال
اسحاق مقداری س��نگین تر از افرادی مثل اقایان متکی و
پورمحمدی شده است .من فکر می کنم اگر اقای ناطق نوری
یا اقای والیتی تمایل نشان دهند جبهه پیروان جبهه پیروان
خیلی سریع به طرف انها خواهد رفت.
اگر موافقید بحث طیف های دیگر را باز کنیم .فکر
می کنید جبهه پایداری تمای�ل پیدا کند با یکی از
دو طیف تحولخواه یا جبهه پیروان خط امام(ره) و
رهبری ائتالف کند؟
lهمان موقع ک��ه در مجلس هش��تم بودم خیلی
تالش کردم پایداری به جبهه متحد بپیوندد .حتی یکی دو
بار هم من مصاحبه کردم و گفتم امیدوارم جبهه پایداری به
طیف های دیگر اصولگرا ملحق شود ،منتها انها رسما گفتند
چنین امیدی نداشته باشید ،االن که فاصله زیادتر شده است
ضمن انکه مساله ریاست جمهوری امکان وحدت را خیلی
کمتر می کند ،این امکان وجود داشت که در انتخابات مجلس
پایداری بگوید به من سهم دهید و با یک سهمیه کم یا زیاد
با دیگر طیف ها همراهی کند ،اما در بحث ریاست جمهوری
که دیگر بحث س��هم مطرح نیست چون قرار است یک نفر
انتخاب شود بنابراین احتمال پیوستن جبهه پایداری به سایر
طیف های اصولگرا کامال منتفی است.
ایثارگران چطور؟
lایثارگ��ران نیز هم اکنون به پای��داری نزدیک تر
هس��تند به عالوه انکه جبهه پایداری اعالم کرده که وارد
بحث مصداق خواهد شد و کاندیدا معرفی می کند ،بنابراین
حتما انها کاندیدای خود را خواهند داشت.
شما گفتید ایثارگران به س�مت پایداری متمایل
شده ،ایا احتمال دارد این دو به ائتالف برسند؟
lمن فکر می کنم احتمال انکه ایثارگران با پایداری
روی یک نامزد به توافق برسد ،وجود دارد ،ولی بعید می دانم
هیچ کدام از اینها با جبهه پی��روان خط امام(ره) و رهبری به
توافق برسند.
احتمال غافلگیری در انتخابات سال 92مثل سال
84و 76وجود دارد؟
انتخابات سال 92را مثل سال 84می بینید یا مثل
88؛یعنی دو قطبی می ش�ود یا ارا بی�ن نامزدها
پخش خواهد شد و رقابت به دور دوم می کشد؟
lمن فکر می کنم که به س��ال 84نزدیک تر باشد
یعنی حتما از اصولگرایان پنج ،ش��ش نفر در صحنه رقابت
می مانند .از اصالح طلبان هم احتم��اال یکی دو نفر خواهند
بود .فک��ر می کنم احتمال توزیع ارا زیاد اس��ت که بر همین
اساس امکان دو مرحله ای شدن انتخابات تقویت می شود.
اگر اصالح طلبان تک نامزدی بیایند احتمال دارد
نامزد انها یک پای مرحله دوم باشد؟
lمن فکر می کنم قدری مشکل است که به وحدت
برس��ند ،اگر این اتفاق بیفت��د و رای اصولگرای��ان توزیع و
lمن پنجاه س��ال اس��ت ک��ه وارد کار سیاس��ی
ش��دم ،از س��ال 41و بعد هم 15خرداد ،42بع��د از انقالب
هم فعالیت��م را ادامه دادم .اینکه نظام توانس��ت در س��ی و
چهار س��ال به این قدرت و اقتدار برس��د و همان شعارهای
اوای��ل انق�لاب حفظ ش��ود و رهب��ری همان ش��عارهای
ام��ام (ره) را مط��رح می کنن��د و م��ردم هن��وز ب��ه همان
ش��عارها اقبال دارن��د و اص��ول انقالب ه��م کوچکترین
تغییری نک��رده خیلی مهم اس��ت .ام��ام (ره) فرمودند که
فلس��طین پاره تن اس�لام اس��ت و رهبر معظ��م انقالب
هم در اجالس تهران از فلس��طین نام بردن��د ،ان روز امام
می فرمودند که جمهوری اس�لامی نه یک کلمه بیش��تر و
نه یک کلمه کمتر ،رهب��ری و مردم برهمی��ن اصل تاکید
می کنند.ان موقع عدالت جزو اصول اصلی انقالب بو ،اکنون
هم همینطور است .امام (ره) به ساختار حاکم بر جهان مثل
سازمان ملل گالیه و اعتراض کرد .مقام معظم رهبری هم در
فرمایش اخیرشان همین را فرمودندکه این ساختارها معیوب
است بنابراین شعارهای اصلی انقالب هیچ تغییری نکرده اند.
در هیچ انقالبی در جهان سراغ نداریم که بعد از چندی تغییر
محتوا در اصول انها رخ نداده باش��د ،اما در ایران شعارهای
انقالبی پررنگ تر شده اس��ت ،مردم با همان شور و هیجان
در انتخابات ریاست جممهوری 88شرکت کردند و مشارکت
باالی 40میلیون نفر بود .این نش��ان می دهد جامعه شکل
انقالبی خودش را حفظ کرده اس��ت این نوید بخش اس��ت
برای کسانی مثل من که عمرشان را برای انقالب گذاشتند.
نکته دوم در هر حال اقتدار نظام به واسطه حضور مردم است،
باالترین قدرت نظام پشتوانه مردمی است .خوشبختانه این
شعار هم در دنیا جا افتاد .بعد از اجالس تهران همه گفتند که
اقتدار جمهوری اسالمی به بمب هس��ته ای نیست ،بلکه به
اتحاد مردم با رهبری است بنابراین بزرگ ترین امید ما این
است که این اقتدار ،وحدت و یکپارچگی در انتخابات اینده 92
اتفاق بیفتد .مردم با شور و هیجان بیایند و در انتخابات شرکت
کنند ،هر کس��ی را مردم انتخاب کنند تا ان موقع که وی در
چارچوب قانون اساسی باشد مورد تائید نظام هم است .برای
ما فرق نمی کند در انتخابات اقای ناطق باش��د یا والیتی یا
دیگری .مهم برگزاری انتخابات سالم است تا دوباره وحدت
خودمان را به دنیا نشان دهیم و با قدرت بتوانیم راه انقالب
را ادامه دهیمg .
سیاست
lنگاه کلی نظام این اس��ت که همه کسانی که در
مرزهای داخل کش��ور زندگی می کنند و به قانون اساس��ی
و والیت فقی��ه اعتقاد دارند ح��ق فعالیت سیاس��ی دارند و
می توانند کاندیدا ش��وند یا کاندیدا معرفی کنند ،بنابراین از
نظر نظام تکنوکرات هایی مثل جهانگیری و نجفی یا حتی
خاتمی و عارف هر کدام بخواهند مشکلی برای کاندیداتوری
در عرصه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم ندارند .من فکر
می کنم اصالح طلبان به اینکه به نامزد واحد برسند نزدیک تر
باش��ند ،اینکه بعضی گفتن��د از نامزدی اصولگ��را حمایت
می کنند منظورشان اقایان ناطق یا هاشمی رفسنجانی بود
که هیچ کدام از این دو بزرگوار معلوم نیست کاندیدا شوند .اگر
اقایان والیتی ،نهاوندیان یا اقای پورمحمدی نامزد ش��وند
بعید است اصالح طلبان از اینها حمایت کنند .االن وزنه اقای
عارف در اصالح طلبان قوی تر است مثل اینکه وی کارهایش
را شروع کرده و در بین اصالح طلبان و اصولگرایان معروف تر
باشد و االن هم کامال در چارچوب نظام کار می کند و عضو
شورایعالی انقالب فرهنگی است که این مساله به وی کمک
می کند .فکر می کنم اصالح طلبان در نهایت به طرف عارف
بروند .بعید می دانم خاتمی وارد ش��ود چون بعد از فتنه سال
88اعتراض های تندی به ایشان شد .احتمال اینکه اقایان
جهانگی��ری یا نجفی ه��م بتوانند در داخ��ل اصالح طلبان
محل اجماع نظر شوند نیز کم است .در کل معتقدم وحدت
اصالح طلبان روی اقای عارف شکل می گیرد.
اگر صحبتی در اخر دارید بفرمایید؟
مثلث شماره 142
lبله ،در این دو دوره کامال نتایج دقیقه نود تعیین
کننده اس��ت .در انتخابات اول ریاس��ت جمهوری بنی صدر
مدت ها برنامه ری��زی کرده بود و کامال پیش بینی می ش��د
که انتخاب ش��ود ،چون جزو ش��ورای انقالب هم بود ،بعد
از وی اقای شهید رجایی کامال مش��خص بود که انتخاب
می شود .بعد از ش��هید رجایی کس��ی در ریاست جمهوری
مقام معظم رهبری ش��ک نداشت .بعد از ایش��ان هم اقای
هاشمی رفس��نجانی اینقدر مطمئن بود ک��ه دور دوم یک
رقیب برای خود تراش��ید و اقای احمد توکل��ی را اوردند و
حتی به اق��ای توکلی هم گفت «به صحن��ه رقابت بیایید و
هزینه های تبلیغات شما را من تامین می کنم ،بیایید و تبلیغ
کنید و هرچه می خواهید بگویید ».اقای هاشمی این کار را
نه برای گرم کردن عرصه رقابت بلکه برای ورود جدی اقای
توکلی انجام داد .در سال 76چنین تصوراتی هم برای اقای
ناطق نوری می شد ،اما نتیجه ش��مارش ارا برای ما تعجب
اور ب��ود چون برخی دوس��تان چند روز قب��ل از انتخابات با
اقای خاتمی صحبت کردند .ایش��ان می گفت امیدواراست
دو میلیون رای بیاورد که خیلی بد نشود ،اما با اختالف زیاد
پیروز رقابت در س��ال 76ش��د .دور دوم هم مس��لم بود که
اقای خاتمی انتخاب می شود ،اما سال 84دوباره غافلگیری
دیگری رخ داد چون تا روز های اخر نظرس��نجی ها نش��ان
می دادند که اقای احمدی نژاد در میان هشت نامزد شانس
اخر است این نشان می دهد که لحظات اخر تعیین کننده بود
و مردم به شعارهای اقای احمدی نژاد همچون رجایی ثانی
عالقه نشان دادند .دور دوم اقای احمدی نژاد هم مشخص
بود ایش��ان رای می اورد .در زمان حاضر ه��م انچه تا االن
می بینیم احتمال غافلگیری وجود دارد ،اما این احتمال کمتر
از سال 76یا 84است .چون هم اکنون نامزدهای اصولگرا
20نفر هستند و بعید است کسی خارج از اینها بیاید و مطرح
شود .البته انتخابات مجلس هم همین طور است .انتخابات
مجلس اول چند م��اه بعد از رئیس جمهور ش��دن بنی صدر
برگزار ش��د ،اما ترکیب صد در صد علی��ه بنی صدر بود چون
وقتی عدم کفایت وی به رای گذاشته شد فقط یک نفر با ان
مخالفت کرد ،ایت اهلل یزدی در مجلس چهارم نایب رئیس
بود ،اما در دوره بعد رای نیاورد یا اقای کروبی رئیس مجلس
سوم بود اما در مجلس چهارم رای نیاورد .مجلس پنجم هم
یک دس��ت اصولگرا بود ،اما مجلس ششم کامال ترکیب به
دس��ت رقیب افتاد ،در مجلس هفتم اصولگرایان می گفتند
کاری کنیم که اصالح طلبان دو سوم رای نداشته باشند چون
فکر می کردند اگر این اتفاق بیفتد اصالح طلبان برای تغییر
قانون اساسی گام برمی دارند ،اما مجلس هفتم یکپارچه دست
اصولگرایان افتاد .شوراها هم همین طور بود .شورای اول کال
اصالح طلبان حاکم بودند ،اما شورای دوم و سوم کامال این
طرفی شد بنابراین نتایج دقیقه نود همیشه احتمالش است
ولی فکر می کنم این اتفاق در انتخابات ریاس��ت جمهوری
اینده احتمالش کمتر شد.
است؟ برخی گزینه اقای خاتمی را مطرح می کنند.
برخ�ی دنب�ال تکنوکرات هایی مث�ل جهانگیری
و عارف هس�تند .ع�ده ای از انها ه�م می خواهند
از نامزدی اصولگ�را حمایت کنند .ن�گاه نظام به
فعالیت انتخاباتی اصالح طلبان چگونه است؟
پخش شود احتمال انکه مرحله دوم بین دو نامزد اصولگرا و
اصالح طلب رقابت ادامه پیدا کند وجود دارد.
در انتخابات
ریاست جمهوری
یازدهم حداقل
پنج ،شش نفر
از اصولگرایان
کاندیدا می شوند
که هیچ کدام به نفع
دیگری کنار نخواهد
رفت
فکر می کنید اصالح طلبان وضعیت شان چه طور
35
جناح راست اصولگرایان با کدام نامزد وارد می شود؟
اگر طیف هایی مانند موتلفه ،جامعه اسالمی مهندسین و دیگر گروه های سنتی تحت ائتالف جبهه پیروان امام و رهبری را جناح راست
اصولگرایان بدانیم ،این گمانه هر روز جدی تر می شود که این طیف عزم ورود به عرصه انتخابات سال 92را کرده است .طیفی که نزدیک به
چهره هایی چون علی اکبر ناطق نوری ،علی الریجانی ،حبیب اهلل عسگر اوالدی و محمدرضا باهنر است ،اکنون نامزدهایی متعدد را برای ورود
به عرصه مشاهده می کند .از میان نامزدهایی چون علی اکبر والیتی ،علی اکبر ناطق نوری ،علی الریجانی ،مصطفی پور محمدی،
منوچهر متکی و حتی چهره های جوان تری چون محمد نهاوندیان کدام یک وارد عرصه می شوند؟
سیاست
مثلث شماره 142
36
2
مصطفی صادقی
علی اکبر والیتی
چهره ای نام اش��نا که البت��ه وجه��ه دیپلماتیک اش
به سبب س��الیان متمادی حضورش در کسوت وزیر خارجه
و پس از ان مشاورت مقام معظم رهبری در امور بین اللمل
بر وجهه سیاس��ی اش ارجحیت دارد.این دیپلمات 67ساله
اصالتا ش��میرانی اس��ت و انگونه که خود روایت می کند از
کودکی عالقه فراوانی به خواندن کتاب های تاریخی داشته
اس��ت .او که از مردان سیاست روزگار ماس��ت ،در اهمیت
مطالع��ات تاریخى براى حرف��ه سیاس��تمدارى مى گوید:
«هر کسى که بخواهد سیاس��ت را خوب بفهمد ،باید تاریخ
بداند .اگر تاریخ نداند ،راه به جایى نمى برد ».نکته جالب در
مورد او این اس��ت که در س��ال 1343در کنکور سراسرى
رتبه 49کش��ورى را به دس��ت اورد و در رش��ته پزش��کى
دانشگاه تهران پذیرفته ش��د.والیتی دوره تخصص اطفال
را در مرکز طبى کودکان دانش��گاه ته��ران و فوق تخصص
بیمارى هاى عفون��ى را در دانش��گاه جان هاپکینز امریکا
گذران��د .او پس از پیروزى انقالب اس�لامى ،مدتى معاون
وزارت بهدارى بود ،در دوره اول مجلس به نمایندگى مردم
تهران انتخاب شد و سپس به مدت 16سال ،در دوره هاى
ریاست جمهورى حضرت ایت اهلل خامنه اى و اقای هاشمى
رفس��نجانى ،به عنوان وزیر خارجه حضور داش��ت و از این
حیث ،پرسابقه ترین وزیر جمهورى اسالمى به شمار مى اید.
پس از دوم خ��رداد ،1376با انکه خاتم��ى -رئیس جمهور
وقت -س��لیقه و دی��دگاه وى را براى عضوی��ت در کابینه
مى پس��ندید کمال خرازی جای او نشست و والیتی راهى
دفتر مقام معظم رهبرى شد و مش��اور بین الملل ایشان شد.
هم اکنون نیز در این س��مت حضور دارد.اگ��ر چه او نیز در
انتخابات سال 84از جمله افرادی بود که کاندیداتوری اش
را اعالم ک��رد و در کنار چه��ار چهره اصولگ��رای دیگر به
ش��ورای هماهنگی نیروهای انقالب اسالمی پیوسته بود،
اما اندکی بعد با مس��جل ش��دن حضور هاشمی رفسنجانی
سیاست
دنبال مدل جبهه متحد نیستیم
در این میان اما حبیب اهلل عس��گر اوالدی نیز حرفی
چه کسی کاندیدا می شود؟
اگر از مباحث چگونگی ورود جناح راست اصولگرایان
به انتخابات بگذریم ،حاال باید به این فکر کنیم که چه کسی
کاندیدای اصلی انها در انتخابات سال 92خواهد بود.
در این میان اگر چه حبیب اهلل عس��گر اوالدی اذعان
می کند که 25چهره بالقوه اصولگرا اماده ورود به این عرصه
هس��تند ،اما از میان این افراد بی ش��ک برخی به اصطالح
چهره ترند و شانس رای اوری بیش��تری دارند.از میان تمام
گزینه هایی که خ��ود به جهت صبغه و س��ابقهکار حزبی از
این طیف به شمار می روند ،می توان به پنج گزینه مطرح و
اصلی رسید ؛ علی اکبر ناطق نوری ،منوچهر متکی ،مصطفی
پورمحمدی ،علی اکبر والیتی و علی الریجانی.
مثلث شماره 142
ایا باز هم باید منتظر تشکیل یک لویی جرگه از سوی
اصولگرایان جناح راست باشیم؟ ایا این طیف سیاسی قرار
است چیزی ش��بیه ش��ورای هماهنگی نیروهای انقالب
یا مثال مدلی مانن��د 8+7یعنی انچه در انتخابات پیش��ین
مجلس تجربه شد ،را در پیش بگیرند؟
کدام کاندی��دا از می��ان اف��راد مطرح طیف س��نتی
اصولگرایان نهایتا راه پاستور را در پیش خواهد گرفت؟
این س��واالت اگر چه هنوز هیچ پاسخ روشنی ندارند،
اما هر چه هست یک مساله قطعی است؛ اصولگرایان سنتی
عزم پاس��تور کرده اند.ح��اال در همین راستاس��ت که عضو
جبهه پیروان خط ام��ام و رهبری از اغ��از فعالیت انتخاباتی
این جبهه خبر داده اس��ت.احمد کریمی اصفهانی ،دبیرکل
جامعه اسالمی اصناف و بازار و عضو جبهه پیروان خط امام
و رهبری با بیان اینکه جبه��ه پیروان هیچ مصداقی را برای
انتخابات اتی ریاست جمهوری در نظر نگرفته ،اظهار داشته
اس��ت « :طبق براوردهایی که داش��تیم 32نامزد احتمالی
ب��رای انتخابات اتی وج��ود دارند ،بنابراین م��ا می خواهیم
برنامه ه��ا و سیاس��ت های نامزدهای اصولگرا را بررس��ی
کنیم و سپس به مصداق برس��یم ».وی با بیان اینکه جبهه
پیروان خط امام و رهبری در جلسه هفته گذشته خود ،بحث
بر سر انتخابات ریاست جمهوری را کلید زده است ،افزوده:
«بررسی ویژگی های رئیس جمهور اینده ،شرایط انتخابات
اتی و سیاس��ت های مدنظر جبهه پیروان برای انتخابات از
جمله مواردی است که نشان می دهد برنامه مطالعاتی انها در
جبهه پیروان اغاز شده است ».کریمی اصفهانی در پاسخ به
سوالی درباره زمان دیدار اعضای جبهه پیروان با نامزدهای
احتمالی گفت« :هنوز زمان بندی مشخصی از سوی جبهه
پیروان ب��رای انتخابات اتی معین نش��ده ،چرا که فعال تنها
بحث های مطالعاتی اغاز شده اس��ت ».وی گفته است که
جبهه پیروان خط امام و رهب��ری از بین نامزدهای احتمالی،
تنها نامزدهای اصولگرا را مورد بررسی قرار خواهد داد.انچه
مشخص است تفاوت ارا در مورد نحوه ورود به انتخابات در
میان سنتی ها تنها به تشکل های چهارده گانه جبهه پیروان
خالصه نمی ش��ود .حال انکه حتی برخ��ی خبرها از تفاوت
اندیشه در میان اعضای اصلی برخی تشکل ها و احزاب بزرگ
این مجموعه از جمله جامعه اسالمی مهندسین و حتی موتلفه
روایت دارد.ایت اهلل مهدوی کنی که اکنون در قامت و نقشی
قرار دارد که روزگاری علی اکبر ناطق نوری ان جایگاه را در
اختیار داشت -یعنی محوریت بخشی از اصولگرایان -حاال
و در حالی که کمتر از یک سال به انتخابات ریاست جمهوری
مانده در پاس��خ به اینکه باتوجه به پیش رو بودن انتخابات
توصیه ش��ما به جناح اصولگرا چیس��ت؟ و ایا فکر می کنید
وحدت بین نیروهای اصولگرا حاصل می ش��ود؟ می گوید:
«من کلمه وحدت را به کار نمی برم و از کلمه ائتالف استفاده
می کنم .وحدت به معنی یکی شدن است که این امکان پذیر
نیست .به هر ترتیب اختالف س��لیقه وجود دارد و باید این را
پذیرفت اما برای رسیدن به اهداف اصلی باید اشتراکاتمان
را بیشتر کنیم .توصیه من در انتخابات مجلس نیز همین بود
اما برخی متاس��فانه عمل نکردند .م��ن نمی گویم فردی را
مش��خص کنید و بگویید این اقا کاندیدا باشد بلکه انها که
صالحیت دارند باید به میدان بیایند و همه حتی کاندیداهای
دیگر نیز این موضوع را قبول می کنند ».ایت اهلل مهدوی کنی
با بیان اینکه نمی خواهم به کاندیدای خاصی اشاره کنم ،ادامه
داده اس��ت« :پیش��نهاد می کنم حداقل روی دو نفر ائتالف
کنند .البته اگر بخواهیم در ای��ن موضوع حرف های ارمانی
بزنیم طور دیگری می شود».
از جنس س��خنان ایت اهلل مهدوی کن��ی را مطرح می کند
و می گوید« :قصد احی��ای جبهه متح��د را نداریم ».او در
عین حال تاکید می کند« :در حال حاض��ر حدود 25نامزد
برای انتخابات ریاس��ت جمهوری برای اصولگرایان وجود
دارد و اگر منفردان و اصالح طلبان نیز به ان اضافه ش��وند
حدود 40نامزد وجود دارد که ما فقط یک نفر را می خواهیم
انتخاب کنیم ».عس��گر اوالدی با اش��اره به تجربه جبهه
متحد اصولگرایان تصریح کرده است« :در ازمایش جبهه
متحد اصولگرایان مخلصانه عمل شد ،اما دیدیم که برخی
سعی کردند ما را محاصره کنند و بعدا متوجه شدیم در این
محاصره بسیار حساب ش��ده عمل کرده بودند ».وی ادامه
داده اس��ت« :در حال حاضر جبهه متح��د اصولگرایان که
برای انتخابات مجلس بود ،وجود ندارد و ما به عنوان جبهه
پیروان خط امام و رهبری و موتلفه اسالمی قصد نداریم ان
را احیاء کنیم ،اما قصد داریم طبق نظر ایت اهلل مهدوی کنی
به ائتالف جدید اصولگرایان توفیق پیدا کنیم».
در انتخاب��ات ترجی��ح داد از نامزدی انص��راف دهد .حاال
هشت سال از ان زمان گذشته و بار دیگر نام این دیپلمات
با تجربه در کنار اس��امی کاندیداهای احتمال��ی دیگر قرار
گرفته اس��ت.وجهه او البته این بار سیاس��ی تر از گذش��ته
اس��ت ،چرا که در انتخابات مجلس نه��م از اعضای کمیته
س��ه نفره جبهه متحد بود.والیتی در پاسخ به سوالی که ایا
نامزد انتخابات ریاست جمهوری خواهید شد؟ اظهار داشته:
«در ح��ال حاضر قصد ن��دارم در این خص��وص اظهارنظر
کنم».
والیتی در حاش��یه اجالس علم��ی عدم تعهد هم در
پاس��خ به س��والی درباره احتمال کاندیدات��وری اش برای
ریاس��ت جمهوری از س��وی برخ��ی جریانات ،ب��ا اکتفا به
لبخندی و بعد از اندک��ی تامل گفت« :ح��اال اجازه بدهید
برویم .بعد ببینیم چه می ش��ود».اما در میان��ه اخبار ضد و
نقیضی که درباره احتمال کاندیداتوری این چهره سیاسی
مطرح و قابل اشاره است ،مطالب یکی از سایت هاست که
البته حاش��یه های متفاوتی را در پی داشت .سایت «پارس
دیلی نیوز» ۱۸مرداد در گزارشی نوش��ته بود«:لورا روزن،
خبرنگار معروف واش��نگتن که ب��ه وزارت خارجه امریکا
بس��یار نزدیک اس��ت ،با نقل قول از عباس ملکی می گوید
که والیتی احتماال کاندیدای ریاست جمهوری اینده است
و این شخصیت «پراگماتیست» در ماه ژوئن سال اینده با
امریکا به سازش می رس��د؛ زیرا حاکمیت دوست ندارد که
مردم ایران به خاطر تحریم های اقتصادی ،تحت فش��ار و
مضیقه باش��ند« ».لورا روزن» خبرنگاری است که بیشتر،
اخبار پشت پرده وزارت خارجه امریکا را منتشر می کند .وی
با محافل طرفدار مماش��ات با حکومت ایران بسیار نزدیک
اس��ت و با انان هم��کاری می کند .وی مقال��ه ای در مورد
کاندیداتوری والیتی منتش��ر کرد و از یک دیپلمات سابق
ایرانی که درحال حاضر فعالیت اکادمیک دارد و مش��اور و
دوست نزدیک والیتی هم بوده اس��ت ،نقل قول کرد .این
دیپلمات که نخواس��ته نامش در مقاله درج شود کسی جز
«عباس ملکی»( ،دیپلمات ایرانی و معاون وزیر امور خارجه
ایران) نیست که به گفته این روزنامه اکنون در دانشگاه «ام.
ای.تی» مشغول به کار شده اس��ت.این خبر اما با واکنش
عباس ملکی و تکذیبیه وی مواجه ش��د .علی اکبر والیتی،
اما گرچه حامیان زیادی از میان جناح راس��ت اصولگرایان
دارد اما به واسطه مواضع اش در میان س��ایر اصولگرایان
هم هواخواهانی دارد و کمتر م��ورد انتقاد دیگر طیف های
اصولگراس��ت .برهمین اس��اس او ب��رای ورود به عرصه
انتخابات تنها به حمایت راست گرایان سنتی اکتفا نخواهد
کرد و منتظر اقبال بقیه طیف های اصولگرا خواهد ماند .او
در صورت نامزدی کمتر مورد انتقاد اصالح طلبان قرار می
گیرد و احتماال نامزدی او هاشمی رفسنجانی را از اردوگاه
اصالح طلبان به کمپین اصولگرایان خواهد اورد .والیتی از
معدود اصولگرایان نسل اول است که مورد اعتماد نسل دوم
اصولگرایان قرار د ارد .با این اوصاف ایا علی اکبر والیتی به
صحنه انتخابات وارد خواهد شد؟
مصطفی پورمحمدی
اگ��ر در ده��ه 60-70مصطف��ی پورمحم��دی ب��ه
دلیل حض��ورش در وزارت اطالعات به عن��وان یک چهره
امنیتی ش��ناخته می ش��د ،حاال اما پس از ماج��رای وزارت
کش��ور و جدایی از دولت محمود احمدی ن��ژاد همه او را به
اظهارنظرهای سیاسی اش می شناسند .اظهاراتی که البته
به جهت حضورش در کس��وت ریاست س��ازمان بازرسی
کل کش��ور اهمیتی مضاعف دارد.او از جمله وزرای سابق
محمود احمدی نژاد اس��ت که اکنون به جرگ��ه منتقدان و
مخالفانش پیوسته اس��ت .پورمحمدی 53ساله متولد قم
اس��ت .او مقدمات و س��طح عالی (فقه ،اصول و فلسفه) را
در قم ،خارج فقه و اصول را در مشهد ،قم و تهران به پایان
37
سیاست
رسانده است.
پورمحمدی در س��طح چهار فقه و حقوق اس�لامی
(معادل دکت��را) در حوزه علمی��ه تحصیل کرده اس��ت.او
در فاصله س��ال های 1358تا 1365دادس��تان انقالب در
استان های خوزستان ،هرمزگان و خراسان بود.پس از ان در
سال 1366معاون وزیر اطالعات شد .سه سال بعد ارتقای
مقام یافت و در سمت جانشین وزیر اطالعات قرار گرفت و
در سال 1370رئیس اطالعات خارجی شد.
او البته از سال 1379تاکنون به تدریس علوم سیاسی
در دانش��گاه امام صادق (ع) مشغول اس��ت .پور محمدی با
ورود محمود احمدی نژاد به پاس��تور راهی ساختمان مهم
میدان فاطمی ش��د تا س��کان هدایت وزارت کشور دولت
نهم را به دس��ت گیرد؛ وزارت��ی که البته خیل��ی برای این
وزیر خوش فرجام نب��ود .اگر چه او تنها وزی��ری نبود که با
حکم محم��ود احمدی ن��ژاد از کابینه دولت نهم جدا ش��د،
اما متفاوت از س��ایرین حرف های مهم��ی را پس از ترک
پستش مطرح کرد.چندی نکش��ید که او راه قوه قضائیه را
در پیش گرفت و در مسند سازمان بازرسی کل کشور قرار
گرفت؛ پس��تی مهم که مصطفی پورمحمدی از طریق ان
می تواند بر کارهای دولت نظارت کند.حاال پورمحمدی از
افراد خبرس��از این روزهای دنیای سیاست و رسانه هاست.
احتمال کاندیداتوری اش در انتخابات اینده ،نگارش نامه به
مقام معظم رهبری در ماجرایی که به ستاد فراقوه ای مشهور
شد و نیز اخیرا مجادالتش با محمد رضا رحیمی ،معاون اول
محمود احمدی نژاد همه و همه موجب شده او از افراد مطرح
این روزها باشد.
او اخیرا گفته است« :بنده هیچ گاه حضور در انتخابات
ریاس��ت جمهوری را نفی نک��رده ام ولی ب��ه وقتش اعالم
خواهم کرد و االن وقتش نرس��یده اس��ت ».پورمحمدی
همچنین در پاس��خ به س��وال دیگری مبنی ب��ر اینکه ،از
انجایی که عضو جامعه روحانیت مبارز هستید ممکن است
از طرف این جامعه کاندیدا ش��وید؟ تاکنون در این راستا از
س��وی جامعه روحانیت بحثی مطرح شده است؟ می گوید:
«تاکنون صحبت رسمی صورت نگرفته است ».وی درباره
اینکه ایا به حضور در انتخابات فکر می کنید یا خیر؟ گفت:
«من یک مدیرعالی کشور هستم و مدیران عالی کشور به
همه چیز فکر می کنند و موضوع انتخابات ریاست جمهوری
و کاندیدات��وری هم ش��امل ان می ش��ود ».پورمحمدی
درباره معرفی تیم هم��راه خود (کابین��ه) در صورت اعالم
کاندیداتوری خاطرنشان کرده است« :هر زمان که درباره
حضور یا عدم حضورم اعالم نظ��ر کردم ،مطمئنا تیم کابینه
موردنظر را هم معرفی می کنم».نکته قابل توجه در مورد او
این است که حبیب اهلل عسگر اوالدی اخیرا به رسانه ها چنین
گفته« :اقای پورمحمدی شخصیت خوبی است ،اما ما هنوز
تصمیم نگرفته ایم».
مثلث شماره 142
منوچهر متکی
منوچهر متکی مدرک کارشناس��ی عل��وم اجتماعی
خود را از دانشگاه ال امین بنگلور هندوستان دریافت کرده
و دوره کارشناسی ارش��د روابط بین الملل را در سال ۱۳۷۱
در دانشگاه تهران گذرانده اس��ت .متکی به زبان انگلیسی
(مکالمه و ترجمه) مس��لط بوده و با زبان های اردو و ترکی
استانبولی نیز اشنایی دارد.
او ریاس��ت س��تاد انتخاباتی تهران منتخب شورای
هماهنگی نیروهای انقالب اس�لامی ک��ه علی الریجانی
بود را در نهمین دوره انتخابات ریاس��ت جمهوری به عهده
داشت.
منوچهر متکی پس از انقالب در بخش های مختلف
وزارت امورخارجه دارای پس��ت های مهم��ی بود.وی تنها
وزیر باقیمانده از طیف سنتی های اصولگرا در کابینه محمود
احمدی نژاد بود که البته برکناری اش توسط رئیس دولت نه
38
تنها به سوژه نخست رسانه های داخلی تبدیل شد و حرف و
حدیث های فراوانی را در پی داشت ،بلکه در عرصه خارجی
نیز به سبب نحوه برکناری اش ان هم در یک سفر خارجی و
حین انجام ماموریت با پوشش فراوانی مواجه شد.
او اگر چه در ماجرای مجادالت و حوادث س��ال 88از
جمله وزرا و اف��رادی بود که تمام ق��د در حمایت از محمود
احمدی نژاد حاضر ش��د و حتی مصاحبه ه��ای تندی را نیز
انجام داد اما فرجام خوبی در کابینه بعدی رئیس دولت دهم
نداشت.گویا ماجرای اختالف انها انقدر گسترده شده بود که
حتی منوچهر متکی حاضر به مالقات با احمدی نژاد پیش از
سفر خارجی اش نیز نشده بود.
حاال اما هر چه هس��ت این دیپلمات 59س��اله که از
چهره های منتقد دولت است و اخیرا در جمع امضا کنندگان
نامه معروف به س��تاد فراق��وه ای نیز قرار گرفت��ه از زمره
افرادی اس��ت که احتمال معرفی اش به عن��وان کاندیدای
ریاست جمهوری از سوی سنتی های اصولگرا مطرح است.
علی الریجانی
نام برادران الریجانی اگرچه از ابتدای انقالب تاکنون
به س��بب س��مت هایی که در ان قرار داش��ته اند ،همواره
مطرح بوده ،اما چند سالی اس��ت که برادران الریجانی به
افرادی موثر در سیاس��ت ما تبدیل ش��ده اند .در صدر انها
یک برادر در س��مت ریاس��ت قوه مقننه ق��رار دارد و برادر
دیگر قاضی القضات اس��ت.حاال اما علی الریجانی که در
انتخابات س��ال 84کاندیدای منتخب ش��ورای هماهنگی
نیروهای انقالب بود بار دیگر باتوجه به نزدیک ش��دن به
زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در صدر توجهات
و احتماالت قرار گرفته اس��ت .خیلی ها معتقدند او این بار
نیز کاندیدا خواهد ش��د.الریجانی 55س��اله فرزند مرحوم
ایت اهلل حاج میرزا هاشم املی از علمای برجسته حوزه های
علمیه نجف و قم و مرجع تقلید اس��ت و البته داماد اس��تاد
شهید ایت اهلل مرتضی مطهری.
الریجانی در سال 1358در رش��ته ریاضیات و علوم
کامپیوتر در مقطع لیسانس از دانشگاه صنعتی شریف با رتبه
اول فارغ التحصیل شد.سپس به پیش��نهاد و توصیه استاد
ش��هید مرتضی مطهری تغییر رش��ته داد و فوق لیسانس و
دکترای خود را در رشته فلسفه غرب از دانشگاه تهران اخذ
کرد .علی الریجانی در زمینه ه��ای مختلف دارای تالیفات
علمی است که از جمله ان سه کتاب در زمینه فلسفه کانت
و 15مقاله پژوهشی در موضوعات مختلف علمی است .او
پس از پیروزی انقالب به پیش��نهاد و توصیه اس��تاد شهید
مرتضی مطهری به س��ازمان صدا و س��یما رفت و به عنوان
مدیرکل برون مرزی و دفتر مرکزی خبر سازمان صدا وسیما
مش��غول به کار ش��د .در س��ال های 1360و 61به عنوان
رئیس سازمان صدا و سیما انتخاب شد .در فاصله سال های
61تا 70الریجانی س��مت هایی چون معاونت وزارت کار
و امور اجتماعی ،معاون وزارت پس��ت و تلگ��راف و تلفن،
معاونت وزارت س��پاه و جانشین ستاد کل س��پاه پاسداران
انقالب اسالمی را به عهده گرفت.در سال 1370به عنوان
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی انتخاب شد و تا سال 1372در
این وزارتخانه ماند .سپس در سال 1373با حکم مقام معظم
رهبری به عنوان رئیس س��ازمان صدا و سیمای جمهوری
اس�لامی ایران منصوب ش��د و ت��ا س��ال 1383به مدت
10سال مدیریت این سازمان را به عهده داشت.الریجانی
که به عنوان نماینده مقام معظم رهبری در ش��ورای عالی
امنیت ملی مشغول به فعالیت بوده ،از سال 1384و با اغاز
به کار دولت نهم ،دبیر شورای عالی امنیت ملی شد ،اما در
28مهر ماه سال 1386از این سمت استعفا داد.
علی الریجانی پ��س از ان راه بهارس��تان را در پیش
گرفت و با پیروزی در انتخابات مجلس از حوزه انتخابیه قم
راهی پارلمان شد و البته به جای غالمعلی حدادعادل بر صدر
مجلس هشتم نشست؛ سمتی که البته در پارلمان جدید نیز
همچن��ان ان را بر عه��ده دارد.او اگرچه امروز ب��ا انتقادات
طیف هایی از اصولگرایان مواجه اس��ت ام��ا ترجیح داده تا
با اقدامی جدید و با تشکیل یک فراکسیون جدید که البته
اعضایش فقط از اصولگرایان نیستند متحدان جدیدی را در
پارلمان برای خود یافته و خیلی هم در میان اصولگرایان به
اصطالح دستانش بسته نباش��د.برخی منتقدان اصولگرای
الریجانی می گویند در ماجرای حوادث سال 88او انگونه
که باید واکنش نشان نداده است.خودش بارها این اتهام را
رد کرده و البته برادرش ایت اهلل املی الریجانی نیز اخیرا در
جمع دانشجویان چنین گفته است« :او-علی الریجانی -در
زمانی که اصالح طلبان در کشور شلنگ انداخته بودند برای
رهبری س��ینه س��پرکرد و البته حاال یکدفعه شده ساکتین
فتنه!؟»
ایت اهلل املی الریجانی با اش��اره ب��ه اینکه برادرش
فردی صبور اس��ت ،گفته اس��ت« :برخی تهمت ها به وی
زدند و در شهر او حتی در مساجد چه تخریب ها که علیه وی
انجام دادند ،اما من دفاع شخصی نمی کنم اما حیف می دانم
که نیروهای معتقد و انقالبی به این شکل تخریب شوند».
اخرین اخبار از میان اصولگرایان س��نتی این است که او از
جمله افراد صاحب شانس برای نامزدی در انتخابات است.
در همین حال اما س��ید رضا اکرمی ،عضو جامعه روحانیت
درباره او چنین می گوید« :اقای الریجانی کاندیدا نمی شود
و در مجلس خواهد ماند و جای به این خوبی را رها نخواهد
کرد».علی الریجانی اما درباره احتمال کاندیداتوری اش در
انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده گفت« :برنامه ای برای
این موضوع ندارم».
علی اکبر ناطق نوری؛شیخ می اید؟
ش��اید ان هن��گام ک��ه ب��رای اولی��ن ب��ار احتمال
کاندیدات��وری او مطرح ش��د خیلی ها این مس��اله را جدی
نگرفته و اخبار و تحلیل ه��ای موجود را از جمله گمانه های
انتخابات پنداشتند.
هفته نامه مثلث درگزارش ها و تحلیل هایی از احتمال
ورود این چهره سیاسی به انتخابات سال 92خبر داد و البته
نوش��ت که اصالح طلبان نیز متمایل به کاندیداتوری او در
انتخابات هستند .براس��اس این تحلیل ،اصالح طلبان به
دلیل شرایطی که پشت سرگذاش��ته اند و معاالت سیاسی
پیش رو شاید ترجیح دهند که از یک نامزد اصولگرای -به
لحاظ مشی سیاسی -نزدیک به خود اس��تفاده کنند.چنین
اس��ت که برخ��ی معتقدند علی اکب��ر ناطق ن��وری رقیب
پیش��ین س��ید محمد خاتمی در س��ال 1376اکنون شاید
حتی مورد حمای��ت خاموش اص�لاح طلبان ق��رار گیرد.
اکنون که با نزدیک شدن به نیمه دوم سال 91فعالیت های
انتخابات��ی افزایش قاب��ل توجهی یافته ،به نظر می رس��د
احتمال کاندیداتوری ش��یخ نیز افزای��ش قابل توجهی پیدا
کرده اس��ت.حال انکه در همین راس��تا اخبار متفاوتی هم
از رایزنی های علی اکبر ناطق نوری با چهره های سیاس��ی
مطرح شده است.
اما ایا به واقع او کاندیدای انتخابات 92خواهد بود؟
علی اکبر ناطق نوری پس از انکه در سال 76نتوانست
کاندیدای اصالح طلبان را شکست دهد ،در سال 84یعنی
درست 8س��ال بعد تالش فراوانی کرد تا نامزدی از میان
اصولگرایان را با ساز و کار شورای هماهنگی وارد ساختمان
پاس��تور کند .ماجرا اما انقدر ها هم س��اده نبود .اگر چه او
توانس��ت پنج چهره مطرح اصولگرا را دور یک میز نشانده
و با انها به مذاکره بپردازد ،اما ش��یخوخیتش فرجام خوشی
نداشت؛ داستانی که موجب ش��د او سکوت پیشه کرده و از
بازنشستگی اش بگوید.حاال اما شیخ گویا این بار خود عزم
پاستور کرده است .همه شواهد و اخبار نیز احتمال حضورش
را بسیار پررنگ کرده استg .
و بازاریان و کانون اس�لامی فارغ التحصیالن شبه قاره هند
است .انها البته اگر چه اکنون در قالب جبهه پیروان خط امام و
رهبری فعالیت می کنند ،اما نوع مواضع ،عملکرد و خط مشی
افراد ش��اخص انها موید این مطلب اس��ت که اندیشه های
متفاوت و گوناگونی در میانش��ان حاکم اس��ت .چنین است
که می توان براساس همین معیارها به این نتیجه رسید که
افرادی چون سید مرتضی نبوی مدیر مسئول روزنامه رسالت،
کاظم انبارلویی رئیس مرکز سیاسی موتلفه و حمید رض ا ترقی
از اعضای ارش��د حزب موتلفه از طیف چپ جبهه پیروان به
ش��مار می روند و نزدیک تر به نواصولگرایان محسوب می
شوند و چپ گرایی انها را می توان در مرزبندی جدی شان
با اصالح طلبان مش��اهده کرد .از دیگر سو شخصیت هایی
همچون علی الریجانی و حبیب اهلل عسگر اوالدی دبیرکل
جبهه پیروان و دبیرکل موتلفه اس�لامی نیز از طیف میانه
جبهه پی��روان به حس��اب می ایند .در طیف راس��ت جبهه
پیروان نیز از شخصیت هایی چون محمد نبی حبیبی دبیرکل
موتلفه ،اسداهلل بادامچیان قائم مقام موتلفه و محمد رضا باهنر
دبیرکل جامعه اسالمی مهندس��ین می توان نام برد .همین
تقسیم بندی های غیررسمی است که موجب شده در مسائل
مختلف و البته انتخابات پیش رو حرف و حدیث های متفاوتی
در میان اصولگرایان سنتی حاکم باشد.
روزهای مهم یک ائتالف
تشکل های 14گانه
جبهه پیروان خط امام و رهبری جمعی متشکل از حزب
موتلفه اسالمی ،جامعه اسالمی مهندسین ،جامعه اسالمی
دانشجویان ،جامعه اسالمی دانش��گاهیان ،جامعه اسالمی
پزشکان ،جامعه اسالمی کارمندان ،جامعه اسالمی کارگران،
جامعه اسالمی فرهنگیان ،جامعه اسالمی ورزشکاران،جامعه
اس�لامی نمایندگان ادوار مجلس،جامعه زینب(س)،جامعه
پی��روان زینب(س)،اتحادیه انجمن های اس�لامی اصناف
مثلث شماره 142
سیاس��ت ایران تا دو دهه پس از انق�لاب همواره در
دو جناح خالصه می ش��د ؛ دو جناحی ک��ه روزگاری از انان
به عنوان راس��ت و چپ ن��ام می بردند و امروز ه��م البته به
صورت کلی با عناوین اصولگرا و اصالح طلب مش��هورند.
در دو دهه نخست اگرچه در میان انان اندیشه های متفاوتی
وجود داش��ت ،اما هنگامه انتخابات که فرا می رسید غالبا با
ائتالف و پیوندی س��نتی در برابر یکدیگر صف ارایی کرده
و به رقاب��ت می پرداختند .این قاعده البت��ه عمرش به دهه
سوم نرسید .سید محمد خاتمی ،فردی که از میان چپ های
دیروز و اصالح طلبان امروز به ریاست جمهوری رسیده بود
ی که زمان رفتنش فرا رسید ،گویا ماجرای رقابت های
هنگام
سیاس��ی در ایران با فصل جدیدی روبه رو ش��د .در استانه
انتخابات ریاست جمهوری سال 84اگر چه در ابتدا بار دیگر
اصولگرایان و اصالح طلبان برای تکرار رقابت سال های دور
اماده می ش��دند ،این بار اما هر دو جناح ب��ا تغییراتی روبه رو
بودند .جناح اصالح طلب در هشت سال حضورش در قدرت
انقدر متکثر شده بود که حاال نامزدهای متعددی را اماده ورود
به عرصه ریاست جمهوری می دید .از دیگر سو اصولگرایان
که س��الیان دور از قدرت را تجربه کرده بودند بار دیگر عزم
بازگش��ت کرده و برای رس��یدن به صندلی برجای مانده از
سیدمحمد خاتمی به رقابت درونی پرداختند .به بیان دیگر
در س��ال 84دیگر رقابت فقط میان دو جناح سیاسی نبود،
بلکه این بار وسعتی بیش��تر یافته و به درون جناح ها تسری
یافتند .در این میان اصولگرای��ان نیز به طیف های متفاوت
با اندیش��ه های گوناگون تبدیل ش��دند .از میانشان افرادی
برخاستند که از نس��ل دوم اصولگرایان به شمار می امدند و
البته حرف های جدید داشتند .اینچنین ش��د که چهره ها و
گروه های قدیمی تر و نس��ل اول اصولگ��را به رغم اختالف
عقیده های موجود به یکدیگر نزدیک تر و متحد تر ش��دند.
هش��ت س��ال پیش از ان و هنگامی که چپ ها قدرت را در
اختیار داشتند ،گروه 18گانه جبهه اصالحات را شکل دادند.
سیاستمداران راس��ت هم پس از مدتی با تجمیع گروه های
سیاس��ی خود زیر چتر جبهه ای جمع ش��دند که 14تشکل
سیاسی اصولگرا را با خود همراه داشت .وضعیت اصولگرایان
اما با پی��روزی محمود احمدی نژاد رخس��اری دیگر یافت و
گویا بخش بندی ها نیز شفاف تر و واضح تر شد .انها بی شک
فاصله شان با دولت منتخب بیشتر از نواصولگراها بود؛ هر چه
می گذشت هم البته این مساله روشن تر می شد .چنانکه در
برخی مواقع انها حتی در قامت منتقد دولت عمل می کردند
و البته محمود احمدی نژاد در برخ��ی مواضعش به انتقاد از
انان پرداخت .حاال گویا رقابت ها و تفاوت اندیشه ها در میان
اصولگرایان چنان شده بود که نس��ل جدید انان بی پرده بر
این باور پای می فش��ردند که تاریخ مص��رف اصولگراهای
نسل نخست تمام ش��ده و جامعه دیگر اقبالی به این طیف
نشان نخواهد داد .طیفی که از سوی رقبایشان اصولگرایان
سنتی نامیده می شوند؛ عنوانی که البته مورد انتقاد چهره های
نسل نخس��ت اس��ت .چنین اس��ت که وقتی خبرنگاری از
اسداهلل بادامچیان سوال می کند که چرا در انتخابات مجلس
نهم اصولگرایان س��نتی با اقبال مردم مواجه نش��دند؟ وی
می گوید«:اصولگرایان س��نتی را قبول ندارم .منظور شما از
اصولگرایان سنتی چیس��ت؟ این چه اصطالحاتی است که
به کار می برید ».حاال اما هر چه هس��ت امروز و در اس��تانه
انتخاباتی دیگر ای��ن احزاب و گروه ه��ای 14گانه بار دیگر
مساله انتخابات را در دس��تورکار خود قرار داده و در مرحله
تعیین مصداق هستند.
سیاست
3
گروه های 14گانه جبهه پیروان ورود به انتخابات را کلید زدند
حزب موتلفه اسالمی
موتلفه اس�لامی از ائتالف س��ه هی��ات مذهبی پیرو
حضرت امام در منزل ایش��ان ،تش��کیل ش��د .این تشکل
اسالمی که با نام های هیات های موتلفه اسالمی ،جمعیت
هیات های موتلفه اس�لامی ،حزب موتلفه اسالمی و ...نیز
شناخته می شود ،در ش��کل گیری و هدایت قیام ۱۵خرداد
۱۳۴۲نقش داش��ت .پس از پیروزی انقالب ایران ،برخی
از اعضای ان در شورای انقالب اس�لامی عضویت یافتند.
با شکل گیری حزب جمهوری اسالمی ،این تشکل فعالیت
خود را درون این حزب دنب��ال کرد و با تعطیلی فعالیت های
حزب جمهوری اسالمی ،به فعالیت های سیاسی خود ،با نام
جمعیت موتلفه اس�لامی ادامه داد.موتلفه اسالمی در دی
ماه س��ال ۱۳۸۲در هفتمین مجمع عمومی خود به «حزب
موتلفه اسالمی» تغییر نام یافت .حبیب اهلل عسگر اوالدی،
دبیرکل پیشین حزب موتلفه اسالمی معروفترین شخصیت
این حزب در حال حاضر اس��ت و دبی��رکل فعلی این حزب
محمدنبی حبیبی اس��ت .قائم مقام او اس��داهلل بادامچیان،
س دفتر
نماینده مردم تهران در مجلس هش��تم اس��ت .رئی
سیاسی حزب موتلفه اسالمی هم کاظم انبارلویی ،سردبیر
روزنامه رسالت است .بخشی از هیات موتلفه در فعالیت های
تجاری ش��رکت می کند و در بازار تجاری مشغول است و از
ان به بورژوازی س��نتی یاد می ش��ود .به نام موتلفه بازار یا
بخش اصناف جمعیت موتلفه در بازار تهران شناخته می شود
و قوی ترین ش��اخه موتلفه اس��ت .هر چند موتلفه در زمینه
سیاسی دولت گراست ولی از نظر اقتصادی مخالف کنترل
کام��ل وزارت بازرگان��ی و وزارت اقتص��اد و دارایی بر همه
فعالیت های تجاری و مبادالت اقتصادی است .حزب موتلفه
در انتخابات ریاس��ت جمهوری ایران س��ال 76از علی اکبر
ناطق نوری ،در انتخابات ریاست جمهوری سال 84از علی
الریجانی و در انتخابات ریاست جمهوری ایران سال 88از
محمود احمدی نژاد حمایت کرد .از چهره های موثر موتلفه
اسالمی ،می توان به س��یدمحمد حسینی بهشتی و مرتضی
مطهری (نماین��دگان امام) ،رجایی ،باهن��ر ،مهدی عراقی،
حاج مهدی بهادران و الجوردی ،اندرزگو ،امانی ،اس�لامی،
احمد شهاب ،درخشان و ...اش��اره کرد .از میان چهره های
سیاسی فعلی نیز می توان از حبیب اهلل عسگراوالدی ،اسداهلل
بادامچیان ،محمدنبی حبیبی ،حمیدرض��ا ترقی ،علی اکبر
پرورش ،توکلی بینا ،کاظم انبارلویی ،حسین انواری و فاطمه
رهبر نام برد .ارگان رسمی این حزب هفته نامه «شما» است.
39
اس��داهلل بادامچیان ،قائم مق��ام موتلفه اکنون و در اس��تانه
انتخابات ریاست جمهوری سال 92می گوید« :موتلفه عالوه
بر اینکه نامزد خود را از بین همه نامزدهایی که مطرح هستند
معرفی خواهد کرد ،خودش هم یک موتلفه ای برجس��ته را
که با تکیه بر برنامه و تیم قوی بتوان��د دهه چهارم انقالب
را مدیریت کند ،معرف��ی خواهد ک��رد ».وی تصریح کرده
اس��ت« :مبنای ما تاکنون بر این بوده که فردی برجسته را
از موتلفه مطرح کنیم ،اما اینکه تا االن روی یک ش��خص
خاص نظر داده باش��یم ،بحثی نش��ده اس��ت .در واقع ما به
جای اینکه بگوییم اقای فالن��ی می گوییم یک موتلفه ای.
همه احزاب تقریبا دارند ب��ه راه موتلفه می ایند یعنی بر تیم،
برنامه و گفتمان تاکید دارند ،هرچند ما امیدواریم در نهایت
همه احزاب به اجماع برسند ،ولی روند در پیش گرفته شده
نیز به عقیده من خوب است ».بادامچیان البته در واکنش به
انتقادات چهره های اصولگرا به تشکل متبوعش می گوید:
«موتلفه از همه تشکل ها جوانگراتر است؛ اما نه اینکه برود
جوان اس��تقراض کند .ما از درون خود از بخش نوجوان به
بخش جوان و از جوان به مسئولیت می رسانیم ،معاونت های
حزب اکثرا جوان هس��تند ،اما برای اداره کشور باید دید چه
کسی بهتر توان مدیریت دارد ،در بین مردم نفوذ دارد و مردم
به حرف��ش اعتماد می کنن��د .افرادی چون اقای س��روری
که می گوین��د موتلفه باید جوان معرف��ی می کرد ،خب چرا
ایثارگران به جای اقای سروری یک جوان را معرفی نکرد؟»
سیاست
جامعه اسالمی مهندسین
بع��د از موتلف��ه اس�لامی قدیمی تری��ن و البت��ه
تاثیرگذارترین تشکل جبهه پیروان بی شک جامعه اسالمی
مهندسین است؛ تشکلی که در صدرش نایب رئیس مجلس
نهم ،هش��تم و هفتم را دارد؛ محمد رضا باهنر .البته اعتبار
این تشکل سیاس��ی تنها به حضور محمد رضا باهنر ،برادر
نخست وزیر ش��هید خالصه نمی ش��ود و نگاهی به اسامی
افراد عض��و این ح��زب از اثرگذاری این تش��کل اصولگرا
حکایت دارد .جامعه اس�لامی مهندس��ین البته امس��ال با
تغییرات مهمی روبه رو ش��ده است .اواس��ط تیرماه بود که
با اعالم اعض��ای ثابت و علی البدل دهمین دوره ش��ورای
مرکزی جامعه اسالمی مهندسین مش��خص شد و اسامی
چهره هایی چون مرتضی نبوی و حس��ن غفوری فرد دیگر
به چش��م نمی خورد .در این انتخابات این اف��راد به عنوان
اعضای اصلی شورای مرکزی انتخاب شدند« :محمدرضا
باهنر ،محمد ناظمی اردکانی ،احمد نیک فر ،مهدی زاهدی،
علی بحرین��ی ،بهادر ولی زاده ،نعمت اهلل ت��وان ،حمیدرضا
فوالدگر ،محمد حس��ین عرب پور ،صاح��ب حجتی ،جبار
کوچکی نژاد ،تورج حاج رحیمیان ،محمد عسگری ،علیرضا
جوانمردی ،سیدیاس��ر بنی هاش��می ،محمدمهدی مفتح،
علی محمد بدیع��ی ،نق��ی ابراهیمی س��نایی ،محمدجعفر
فلسفی ،حمیدرضا خصوصی ثانی ».تغییر قابل توجه دیگر
در این دوره ،حضور محمدمهدی مفت��ح ،عضو علی البدل
دوره نهم در میان اعضای اصلی شورای مرکزی دوره دهم
و تنزل غالمحس��ن امیری به جایگاه اعض��ای علی البدل
شورای مرکزی جامعه اسالمی مهندس��ین است .مهدی
اسماعیلی ،رسول حامدیان و محمدعلی شایسته نیا نیز سه
نفر دیگری هستند که از عضویت اصلی در شورای مرکزی
نهم به جایگاه علی البدل در دوره دهم س��قوط کرده اند .به
نظر می رسد تفاوت اندیش��ه ها و ارا در این تشکل سیاسی
این تغییرات را رقم زده است.
مثلث شماره 142
جامعه اسالمی کارمندان
جامعه اس�لامی کارمندان از تشکل های قدیمی این
جبهه است .تش��کلی که البته دبیرکلش یعنی کمال الدین
س��جادی در انتخابات مختلف بس��یار فعال عمل می کند
و از افراد مطرح جلس��ات جبهه پیروان اس��ت .او در استانه
40
این انتخابات نیز تش��کل متبوعش را فعال کرده است .در
جدیدترین اظهارنظر دبیرکل جامعه اس�لامی کارمندان از
رایزنی ،گفت وگو و دیدار اعضای تشکل متبوعش با افرادی
که در مظان کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری اینده
هستند ،خبر داده است .س��یدکمال الدین سجادی بااعالم
این خبر اظهار کرده است« :شورای مرکزی جامعه اسالمی
کارمندان و دفتر سیاس��ی جامعه در حال مش��خص کردن
راهبردها و ش��رایط جامعه در مس��یر منتهی ب��ه انتخابات
ریاست جمهوری اینده است .ما در حال بررسی این موضوع
هستیم که یک کاندیدای ریاست جمهوری برای دوره اینده
باتوجه به تحوالت جهانی ،منطق��ه ای و ویژگی های فعلی
جامعه ایران در ابعاد سیاسی ،فرهنگی و اقتصادی و امنیتی
باید چه ویژگی هایی داشته باشد ».وی با بیان اینکه در این
مس��یر نقاط ضعف و قوت دولت های قبلی را احصا خواهیم
کرد ،گفت« :هم اکنون حدود 30تا 36نفر از افراد هستند که
امادگی کاندیداتوری ریاس��ت جمهوری اینده را دارند و ما
در این راستا کسانی که برنامه داشته باشند و مسائلی چون
چشم انداز 20و پنج ساله و اصول مهم قانون اساسی را مورد
توجه قرار دهند و برای اداره کشور کادر قوی داشته باشند ،را
مدنظر قرار می دهیم .نهایت سعی مان این است که با جبهه
پیروان خط امام و رهبری هماهنگی داشته باشیم و با همدلی
کارها را پیش ببریم».
اتحادیه انجمن های اسالمی اصناف و بازار
این تش��کل سیاس��ی نزدیکی و ش��باهت بسیاری با
موتلفه اس�لامی دارد .در زم��ان انتخابات فعال و در س��ایر
مواقع نی��ز صاحب نظر و عقیده اس��ت و س��عی می کند ان
را ب��روز دهد.دبیرکل��ش احمد کریمی اصفهانی اس��ت که
اظهارنظرهای او غالبا خبرساز است .در جدیدترین اظهارنظر
او با بیان اینکه «تشکل متبوعش در مسیر منتهی به انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم همگام با جبهه پیروان خط امام و
رهبری گام برمی دارد» ،گفته اس��ت« :یقین��ا به تنهایی در
این راستا تصمیمی نمی گیریم ».وی در ادامه با بیان اینکه
«نداشتن وابستگی به بیگانگان باید از جمله مشخصه های
رئیس جمهور اینده کش��ورمان باش��د» ،تاکید کرده است:
«وجود استقالل فکری در یک کاندیدا بسیار مهم و ضروری
است ».کریمی اصفهانی ادامه داده است« :در همین راستا
جبهه پیروان خط امام و رهب��ری وارد مراحل اولیه مباحث
مربوط به انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده ش��ده و راجع
به ویژگی هایی که یک رئیس جمهور باید داش��ته باش��د و
همچنین برنامه و تیم موردنظر او و عملکردی که در گذشته
و حال داشته و در ادامه اشکاالتی که در دوره های مختلف
وجود داشته است ،بحث و بررسی می کند».
جامعه اسالمی دانشگاهیان ایران
یکی از تش��کل های جبهه پیروان،جامعه اس�لامی
دانش��گاهیان ایران اس��ت؛ تش��کلی با دبیرکل��ی «علی
عباسپورتهرانی فرد» .علی عباسپور تهرانی ،استاد دانشکده
مهندس��ی برق دانش��گاه صنعتی ش��ریف در گروه قدرت،
رئیس کمیس��یون اموزش و تحقیقات دوره ه��ای هفتم و
هشتم مجلس شورای اسالمی و عضو شورای عالی انقالب
فرهنگی است .او برادر حسن عباس پور و برادر همسر عبداهلل
جاسبی است.
در جدیدترین موضع گیری دبیرکل و قائم مقام جامعه
اس�لامی دانش��گاهیان اعالم کردند که جامعه اس�لامی
دانش��گاهیان در عرص��ه انتخابات اتی ریاس��ت جمهوری
و ش��ورای ش��هر فعاالنه تر از انتخابات های پیش��ین ظاهر
می شود .علی عباسپورتهرانی فرد ،دبیرکل جامعه اسالمی
دانش��گاهیان ایران در س��ی و چهارمین نشست سراسری
جامعه اسالمی دانش��گاهیان ایران ،اوضاع سیاسی کشور
را حس��اس خوانده و با تاکید بر ض��رورت وحدت و همدلی
گفته است« :جامعه اسالمی دانشگاهیان ایران در انتخابات
ریاست جمهوری اتی و شورای شهر حضور فعال تری خواهد
داشت .دانش��گاهیان کشور طیف گس��ترده ای از جامعه را
تش��کیل می دهند که ظرفیت ها و توانمندی های بسیاری
در بسترهای مدیریتی کشور دارند و امیدواریم در انتخابات
ریاس��ت جمهوری و شورای ش��هر ش��اهد حضور اثرگذار
شخصیت های دانشگاهی باشیم».
جامعه اسالمی دانشجویان
جامعه اسالمی دانشجویان در سال 1368به منظور
ایجاد پایگاهی برای فعالیت فرهنگی و سیاس��ی نیروهای
حزب اللهی در دانش��گاه ها تاس��یس ش��د .اعضای هیات
موسس این تشکل دانشجویی شامل محمدنصر اصفهانی،
مهدی فضائلی ،امیرحس��ین درخش��ان ،محمد مرادیان و
س��هالنی بودند که پس از برگزاری یک جلس��ه سخنرانی
کاندیداها در انتخابات میان دوره ای مجلس س��وم در تاالر
ابن سینای دانشگاه تهران اعالم موجودیت کردند .در سال
۱۳۸۴و در جریان انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری
ایران ،جامعه اس�لامی دانش��جویان به عنوان تنها تشکل
رس��می از محمود احمدی نژاد اع�لام حمایت کرد .محمد
پهلوان کاش��ی در حال حاضر دبیرکلی این اتحادیه سیاسی
دانش��جویی را به عهده دارد .از اعضای شاخص و قدیمی
این تش��کل می توان این افراد را نام ب��رد :مهدی فضائلی
مدیرعامل س��ابق خبرگزاری فارس و مدیر کنونی سروش
رسانه ،کامران باقری لنکرانی وزیر سابق بهداشت ،درمان
و اموزش پزش��کی ،محمود عباس زاده مشکینی مدیرکل
سابق سیاس��ی وزارت کش��ور و دبیر کمیس��یون ماده ۱۰
احزاب ،سید احس��ان قاضی زاده هاش��می مدیرکل سابق
مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی ،سید امیرحسین
قاضی زاده هاش��می نماین��ده م��ردم مش��هد و کالت در
دوره های هش��تم و نهم ،س��ید عبدالصال��ح جعفری عضو
هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مشاور محمود
احمدی نژاد در ش��هرداری تهران،میثم نیل��ی ،مجدالدین
معلمی مدیرکل فرهنگی نهاد کتابخانه های عمومی کشور،
جبار کوچکی نژاد نماینده مردم رش��ت ،محسن منصوری
فرماندار ورامین ،ابوالحس��ن فقیه رئیس س��ابق س��ازمان
بهزیستی کل کش��ور و رئیس کنونی سازمان هالل احمر،
مهدی احمدی نژاد فرزن��د محمود احمدی ن��ژاد و عباس
درویش توانگر سردبیر سابق خبرگزاری فارس.
کانون اسالمی فارغ التحصیالن شبه قاره هند
کان��ون اس�لامی فارغ التحصیالن ش��به قاره هند در
سال 1359و توس��ط جمعی از پیش��تازان حرکت اسالمی
دانش��جویان ایرانی در هند پس از مراجعت به کش��ور و در
تهران تاسیس شد .متعاقب تصویب قانون فعالیت احزاب،
کانون مجوز رسمی فعالیت را از وزارت کشور دریافت کرد.
شهیدان جواد سرافراز (از شهدای 7تیر) ،علیرضا توسلی (از
شهدای جنگ تحمیلی) منوچهر متکی ،عباسعلی تسنیمی،
مهدی نبی زاده و محمدمهدی اخوندزاده از جمله موسسان
کانون در سال 1359در تهران هستند .در حال حاضر عالوه
بر تهران شاخه های کانون در 12استان کشور فعال است.
منوچهر متکی ،وزیر خارجه س��ابق اکن��ون دبیرکل جدید
کانون اسالمی فارغ التحصیالن شبه قاره هند است .شنبه
اخر هر ماه اعضای این تش��کل عضو جبهه پیروان تشکیل
جلس��ه می دهند .جامعه اسالمی ورزش��کاران به دبیرکلی
غفوری فرد ،جامعه اس�لامی نماین��دگان ادوار مجلس به
دبیرکلی محسن کوهکن ،جامعه زینب ،جامعه پیروان زینب
به دبیرکلی محمد زاده ،جامعه اسالمی پزشکان به دبیرکلی
شهاب الدین صدر ،جامعه اس�لامی فرهنگیان به دبیرکلی
عزت اهلل دهقانو جامعه اسالمی کارگران به دبیرکلی علیرضا
صابر از دیگر تشکل های جبهه پیروان هستندg .
ائتالف 14گانه
راست گرایان
جامعه زینب(س)
این تشکل نزدیک به موتلفه
اسالمی است .دبیرکل پیشین
این حزب مریم بهروزی بود که
سال گذشته درگذشت.
درپی در گذشت بهروزی،
و دخترش دبیرکل جامعه
زینب(س) شد.
جامعه اسالمی دانشجویان
جامعه اسالمی دانشجویان
نیز سابقه ای طوالنی در
جبهه پیروان دارد .این
تشکل که دبیرکلی اش
بر عهده محمد پهلوان است
در سال 84از کاندیداتوری
محموداحمدی نژاد حمایت
کرده بود.
حزب موتلفه اسالمی
این حزب با دبیرکلی
محمد نبی حبیبی
قدیمی ترین عضو جبهه
پیروان است .از مهمترین
چهره های موتلفه
می توان به بادامچیان،
ترقی و انبارلویی اشاره
کرد.
جامعه اسالمی دانشگاهیان ایران
علیعباسپور تهرانی،دبیرکلیاینتشکلرابرعهدهدارد.
جامعه اسالمی کارمندان
از تشکل های باسابقه جبهه پیروان
است.دبیرکلش یعنی کمال الدین
سجادی در انتخابات مختلف بسیار
فعال عمل کرده و از افراد مطرح
جلسات جبهه پیروان است.
اتحادیه انجمن های
اسالمی اصناف و بازار
اینتشکلسیاسی
نزدیکیوشباهت
بسیاریباموتلفهاسالمی
دارد .دبیرکلش احمد
کریمی اصفهانیاست
کهاظهارنظرهایاوغالبا
خبر سازاست.
سیاست
جامعه اسالمی مهندسین
ازتاثیرگذارترینتشکل های
جبههپیروانودبیرکلش
محمد رضا باهنراست.از
چهره هاینام اشنایجامعه
اسالمیمهندسینمی توان
به محمدناظمی اردکانی،مهدی
زاهدی ،حمیدرضا فوالدگر و جبار
کوچکی نژاد اشاره کرد.
جامعه اسالمی فرهنگیان
دبیر کلیاینتشکلبر عهده
عزت اهلل دهقان است .بادامچیان،
رئوفیان،کریمی فیروز جاییومنیره
نوبخت از اعضای شناخته شده این
تشکلهستند.
مثلث شماره 142
جامعه اسالمی کارگران
علیرضاصابر،دبیرکلاینتشکل
است.
جامعه اسالمی پزشکان
دبیرکلیاینتشکلعضوجبههپیروان
برعهدهشهاب الدینصدراست.
جمعیت پیروان حضرت زینب (س)
اینتشکلاگرچهتشابهاسمی
باجامعه زینب(س) دارد ،اما خود یک
تشکلسیاسیمجزاوعضوجبهه
پیروان است .فهیمه خان محمدزاده،
دبیرکلاینتشکلاست.
جامعه اسالمی
نمایندگان ادوار مجلس
دبیر کلیجامعهاسالمی
نمایندگانادوارمجلس
بر عهدهمحسنکوهکن،
نمایندهسابقمجلساست.
جامعه اسالمی ورزشکاران
اینتشکلعضوجبههپیروان
اکنون با دبیرکلی غفوری فرد اداره
می شود .او به مدت چهارسال
رئیسسازمان تربیت بدنیبوده
است.
کانون اسالمی فارغ التحصیالن شبه قاره هند
این کانون در سال 1359تاسیس شد.
شهیدان جواد سرافراز (از شهدای هفت تیر)،
علیرضاتوسلی(ازشهدایجنگتحمیلی)،
منوچهرمتکی،عباسعلیتسنیمی،مهدی
نبی زاده و محمدمهدی اخوندزاده از جمله
موسسان کانونهستند.درحالحاضر
منوچهرمتکیدبیرکلاینکانوناست.
41
با گفتن مصادیق خود را محدود نمی کنیم
تو گوی مثلث با اسداهلل بادامچیان
گف
4
اسداهلل بادامچیان ،قائم مقام حزب موتلفه اسالمی از فعاالن کهنه کار عرصه سیاسی کشور است .وی انتخابات
ریاست جمهوری 92را متفاوت از ادوار گذشته می داند و معتقد است که مردم دیگر به افراد ناشناخته و ازمون نداده
اقبال نمی کنند.
امید کرمانی ها
گروه های مختلفی از اصولگرایان در اس�تانه
انتخابات ریاس�ت جمهوری فعالی�ت خود را
به صورت چ�راغ خام�وش ش�روع کردند ،از
انجا که شما مس�ئول انتخابات حزب موتلفه
اسلامی هس�تید ،بفرمائی�د این ح�زب چه
برنام�ه ای ب�رای ورود ب�ه عرص�ه انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم پیش گرفته است؟
سیاس��ی در صحنه حضور دارند .فارغ از این بحث ،اکنون
موتلفه قصد ندارد بگوید کدام افراد را مدنظر دارد .اول تیم،
گفتمان و برنامه نامزدها را بررس��ی می کند ،بعد از گزینش
افراد ،نظرسنجی انجام می دهد تا براساس رتبه بندی حاصله
با شخصیت ها صحبت شود که ایا انها برنامه اعالمی خود را
مطرح و دنبال می کنند یا خیر؛ این مراحل که طی شد مطابق
وظیفه شرعی نامزد برتر را معرفی می کند.
خبرهای�ی مبن�ی ب�ر امادگ�ی اقای�ان متک�ی،
پورمحمدی ،ناطق نوری ،نهاوندیان ،ال اسحاق
و والیتی برای حضور در عرصه انتخابات مطرح
است ،ایا موتلفه در این باره ارزیابی داشته است؟
به تدریج شخصیت های سیاسی تکلیف حضور یا عدم حضور
خود را در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم روشن می کنند.
برخی شاید به این تشخیص می رسند که ظرفیت رای اوری
ندارند و کنار می کش��ند .برخی نیز ش��اید خ��ود را اصلح بر
دیگران بدانند و تا اخر در عرص��ه رقابت بمانند .در کل باید
باتوجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه تصمیم گرفت.
نمی گذاریم اینقدر دیر شود که جامعه نتواند انتخاب کند و در
مقابل شتابزده هم عمل نخواهیم کرد.
خبرهای�ی درباره نام�زدی اق�ای ناطق نوری در
انتخابات ریاس�ت جمهوری ش�نیده می ش�ود و
اقای باهنر هم این مس�اله را تایید کرده اس�ت،
ای�ن باعث نمی ش�ود ک�ه س�ازوکاری همچون
شورای هماهنگی نیروهای انقالب بین طیف های
اصولگرا یا اکثریت این طیف ها تعریف و طراحی
شود؟
lاز نظ��ر احتم��االت در عالم سیاس��ی همه چیز
ممکن است.
ب�ه نظ�ر ش�ما چ�ه مدل�ی ب�رای وح�دت میان
اصولگرایان شکل می گیرد؟
سیاست
lدر فضای باز و ازاد نظ��ام اینکه همه گروه ها
صحبت از حض��ور در انتخابات می کنند ب��ه نظر پدیده
خوبی است؛ چراکه انتخابات یک وظیفه
بزرگ ش��رعی اس��ت و هر اندازه بیشتر
مورد توجه مردم باش��د و مردم درباره ان
بررسی کنند و نظر دهند در استحکام نظام
و در تشخیص صحیح تکلیف شان در رای
دادن به افراد و حضور گسترده شان موثر
اس��ت .پیش بینی می کنم انتخابات دوره
اینده ریاس��ت جمهوری بس��یار پرشور و
پرنشاط باشد .حضور گسترده مردم در این
پیچ مهم تاریخی می تواند نقش محوری
ای��ران را در تحوالت منطق��ه و جهان به
بهترین نحو تقویت کند .در این بین موتلفه
اسالمی طبق وظیفه خود در گام نخست
سعی دارد فضای مطلوبی بر رقابت سیاسی
پی��ش رو حاکم ش��ود تا به ج��ای تنازع،
درگی��ری ،اختالفات ،حرمت ش��کنی ها،
ب��ه روی هم چنگ زدن ها و دعوا بر س��ر
قدرت ،فضا به س��مت برگزاری انتخابات
ای�ت اهلل مهدوی کنی گفتن�د گروه های
ارزشگرایانه ،اصولگرایانه و اسالمی رجعت
بادامچیان می گوید :اکنون موتلفه قصد ندارد بگوید کدام افراد را مدنظر دارد
اصولگرا بیایند روی دو نفر ائتالف کنند؟
کند .به همین علت سیاس��ت موتلفه این
ایا منظورش�ان این بود که دو ائتالف بزرگ
ش��د که ابتدا تیم کاری ،گفتمان و برنامه
شکل گیرد تا از تکثر جلوگیری شود؟
lهمه را بررس��ی می کنی��م .االن ب��ه مصداقی
اقتصادی ،سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی نامزدها بررسی
lرهکرد های ایت اهلل مهدوی راهگشاس��ت و در
ش��ود تا با حفظ حرمت افراد ،تن��ازع روی برنامه ها قرار
نرسیده ایم ،اما در حال بررس��ی هستیم که در کنار افراد یاد
نهایت هم هرچه جلو برویم فضا بیشتر روشن می شود .اگر
گیرد .در این حالت مش��خص می شود که کدام گفتمان
شده یک موتلفه ای هم قرار داده شود.
منعی برای رقاب��ت اصولگرایان پیش نیام��د ،چرا جامعه از
برتر ،کدام برنامه کارامد و کدام تیم تواناس��ت؛ بنابراین
ان ی�ک موتلف�ه ای منظورتان اقای ال اس�حاق
رقابت بین خوبان برخوردار نشود تا مردم هرکه را می خواهند
بداخالقی های سیاسی به حداقل ممکن می رسد.
است؟
انتخاب کنند .گاهی خطری پیش می اید که مصلحت نظام
ایا ب�رای تحق�ق ای�ن برنامه ها مذاک�رات با
lبیان مصداق را در حال حاضر زود می دانم.
ایجاب می کند که همه گروه های اصولگرا مجبور به حمایت
نگفتی�د ک�ه موتلف�ه چ�ه زمان�ی وارد مص�داق
کاندیداهای مختلف را هم شروع کردید؟
از یک فرد می ش��وند ،چون در غیر این صورت شاید فردی
lموتلفه 50سال س��ابقه فعالیت دارد و در این
می ش�ود؟ اذرم�اه ،دی م�اه ،قبل از س�ال 92یا
غیر مطلوب سر کار بیاید ،باید زمان بگذرد تا شرایط و اوضاع
بعد از ان؟
مدت سالمت ،پاکی ،درس��تی و در خط والیت و مردم
بیشتر بر همگان روشن شود.
lقطع��ا بع��د از 24خ��رداد 92نیس��ت (خنده)،
بودن خود را ثابت کرده است .موتلفه بعد از کنگره مهرماه
یک نقدی به جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری
با هدف رسیدن به یک جامعه نمونه اسالمی بررسی های
معتقدم در ش��رایط کنونی معلوم کردن مص��داق محدود
وارد می ش�ود که دوره فعالیت نیروهای ان تمام
کردن خودمان اس��ت .بنابراین می گذاریم همه بحث ها و
خود را اغاز می کند و در کنار سایر نامزدها یک موتلفه ای
ش�ده و دیگر اقبال�ی به انها نیس�ت .مث�ال هم
گفت وگو ها مطرح شود.
را نیز قرار خواهد داد.
مثلث شماره 142
اق�ای عس�گراوالدی گفتن�د ک�ه 25نام�زد
اصولگرا در صحنه انتخابات هس�تند ،از این
تعداد چند نفر مدنظر موتلفه است که از میان
انها یک نفر انتخاب شود؟
lغیر از تیم اصولگرایان 10-15نفر شخصیت
اصالح طلب هم نام شان مطرح است که جمعا 40فعال
42
اکث�ر فع�االن سیاس�ی معتقدن�د ک�ه اذرم�اه
مرزبندی ه�ا میان طیف ه�ای مختلف سیاس�ی
کش�ور برای ورود به انتخابات ریاست جمهوری
یازدهم شفاف می شود ،نظر شما چیست؟
lدر اینکه هرچه زمان می گذرد فضای سیاس��ی
کشور روشن تر و ش��فاف تر می شود ش��کی نیست،چرا که
lباالخره وحدت یکی از اصول است ،اما باید دید
چگونه می خواهیم به وحدت برس��یم .یک راه این اس��ت
که روی ف��ردی اصلح اجماع کنی��م .یعنی
شایسته ترین از میان شایستگان را برگزینیم
و از وی حمایت کنیم .این یک وظیفه شرعی
و سیاس��ی در نظام جمهوری اسالمی است
که موتلفه خ��ود را به ان ملت��زم می داند .اما
اگر نامزد اصلح نبود و همه صالح و در عرض
هم بودند ان موقع یک موتلفه ای صالح که
متکی به یک تش��کل سراس��ری ،مردمی،
خوش س��ابقه ،مبارز ،انقالبی ،پ��اک ،مورد
اعتماد امام ،رهبری و مراجع است امتیاز دارد.
به عبارت دیگر اگر شرایط وظیفه ای شد که
همه گروه های اصولگرا موظف ش��وند روی
یک نامزد که احتمال رای اوری بیشتری دارد،
اجماع کنند وگرنه مصالح کش��ور خدشه دار
می شود ،ان موقع موتلفه به وظیفه خود عمل
می کند ،در غیر این ص��ورت یک موتلفه ای
قوی و دارای گفتمان و برنامه و تیم مشخص
را حمایت خواهد کرد.
می اورند ک�ه کاندیدای این جبه�ه در انتخابات
ریاس�ت جمهوری س�ال 84بیش از ی�ک و نیم
میلیون رای نیاورد و در این دوره هم چنین میزان
رایی برای نامزد این طی�ف از اصولگرایان قابل
پیش بینی است ،چه پاسخی به این نقد دارید؟
lاصولگرای��ان در س��ال 84چند گزینه داش��تند؛
اقای الریجانی منتخب شورای هماهنگی نیروهای انقالب
بود ،اما رای نیاورد .این دلیلی بر نفی یک فرد یا طیف سیاسی
نمی شود .مردم در انتخابات ریاست جمهوری کس دیگری
را ترجیح دادند ،ام��ا در انتخابات مجلس به اقای الریجانی
اقبال کردند و ایشان رئیس مجالس هشتم و نهم شد .در کل
هر زمانی شرایط خاص خود را دارد.
احتمال دارد که جبهه پی�روان با طیف تحولخواه
مکانیزمی ش�بیه جبه�ه متحد را طراح�ی کند یا
اینکه تجربه مجلس نهم نشان داد که اینها دیگر
قابلیت جمع شدن ندارند؟
دوران سنتی ها به پایان نرسیده
تو گوبا احمد کریمیاصفهانی
گف
5
کریمی اصفهانی در گفت وگ�و با مثلث ترکیب 8+7را برای ایجاد وحدت بین اصولگرایان س�ازوکار مناس�بی
نمی داند و تاکید می کند« :در حال حاضر تصمیم نداریم غیر از ساز و کار جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری به شکل
دیگری به انتخابات ریاس�ت جمهوری ورود پیدا کنیم ».با دبیرکل جامعه انجمن های اسلامی اصناف و بازار درباره
اخرین تحوالت انتخابات گفت و گو کرده ایم.
lهم ام��کان دارد که طیف ه��ای اصولگرا دوباره
دور هم جمع شوند و هم ممکن است رقابتی اصولگرایانه با
حضور نامزدهای متعدد شکل بگیرد.
زهره دیانی
lهنوز زود است .باید جلو برویم ببینیم چه کسانی
مطرح هستند و شرایط و اوضاع دنیا ،منطقه و کشور چگونه
رقم می خورد.
به عنوان اولین س�وال بفرمایید ایا ممکن اس�ت
اصولگرایان بار دیگر ب�ا ترکیب 8+7به انتخابات
ریاست جهوری یازدهم ورود پیدا کنند؟
کدام را محتمل تر می دانید؟
اقای غفوری ف�رد می گوی�د نظر جبه�ه پیروان
خط ام�ام(ره) و رهب�ری نظ�رش روی اقای�ان
ناطق نوری و والیتی اس�ت ،به طوری که هر یک
از این دو ش�خصیت سیاس�ی برای نامزدی در
انتخابات ریاس�ت جمهوری اعالم امادگی کنند
جبهه به همان سمت می رود ،نظر شما چیست؟
lنمی خواه��م اظهارنظری در این زمینه داش��ته
باشم.
بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 76و 84
یک غافلگیری در عرصه سیاسی کشور به وجود
امد ،چ�ون کس�انی پی�روز انتخابات ش�دند که
کمترین شانس را داشتند ،ایا تکرار این تجربه ها
را ممکن می دانید؟
lنوع غافلگیری ها متفاوت اس��ت .به نظر می اید
فضای جامعه به کس��ی که ازمون پس داده اقبال می کند.
م��ردم به کس��ی رای می دهند ک��ه برای رفع مش��کالت
اقتصادی کشور همچون نوسانات بازار ارز و سکه ،معضالت
گرانی و بیکاری برنامه ارائه کند و فردی شناخته شده در این
زمینه ها باشد .بنابراین جامعه به فردی که تازه تحصیالت
خود را تمام کرده ،جوان اس��ت یا تجربه کار اجرایی ندارد،
اقبال نمی کند.
ش�رایط اصالح طلبان را ب�رای ورود ب�ه عرصه
انتخابات ریاست جمهوری چگونه می بینید؟
lانها اکنون چند بخش ش��دند .یک عده از انها بر
مواضع سابق محکم پافش��اری می کنند ،چون معتقدند در
انتخابات رای نمی اورند ،دس��ته دیگر ت��رک عرصه رقابت
سیاسی پیش رو را مساوی با انزوای بیشتر می دانند ،بنابراین
می کوش��ند هر طور ش��ده با نامزدی اختصاصی به صحنه
بیایند .دسته دیگر نیز قائل به حمایت از یک نامزد اصولگرا
هستند .البته بین این سه دس��ته گرایش های مختلفی نیز
وجود دارد ،ام��ا در کل می توان گفت که هن��وز به تصمیم
روش��نی نرس��یدند .من معتقدم جریان اصالحات دیگر در
ایران پایگاه اجتماعی ندارد.
انتخابات متعدد گذشته همین را نشان داد ،به طوریکه
تنها هشت اصالح طلب به مجلس نهم راه یافتند .بنابراین
اگر اصالح طلبان بر گفتمان قبلی اصرار کنند ،موقعیتی در
جامعه پیدا نمی کنند مگر اینکه اسم شان را عوض کنندg .
lما بنا داریم با س��از و کار جبهه پی��روان خط امام و
رهبری در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم حضور پیدا کنیم،
بنابراین حرکت خود را بر همین اس��اس و با همین ساز و کار
اغاز کرده ایم .البته اگر چنانچه در اینده فضایی برای وحدت
بیشتر باز شد ،طبیعتا این کار انجام می شود اما در حال حاضر
تصمیم نداریم غیر از س��از و کار جبهه پیروان خط امام(ره) و
رهبری به شکل دیگری به انتخابات ریاست جمهوری ورود
پیدا کنیم.
یعنی به عقیده ش�ما حتی ش�ورای هماهنگی هم
برای ب�ه وح�دت رس�اندن اصولگرای�ان جواب
نمی دهد؟
lهمانطور که می دانید ش��ورای هماهنگی خیلی
قدیمی اس��ت و بازگش��ت به ان در حال حاضر با این شرایط
ممکننیست.
ش�ما چ�ه راه�کاری ب�رای ب�ه وحدت رس�یدن
اصولگرایان ارائه می دهید؟
lببینید ،در حال حاضر برای ایجاد وحدت زمینه ای
را به غیر از جبهه پیروان امام و رهبری نمی بینیم .در این جبهه
مقتدر 14تشکل جاندار حضور دارند که وضعیت خوبی دارند
و با هم متحد هس��تند و هیچ کدام به تنهای��ی فعالیتی انجام
نمی دهند ،البته همانطور که اشاره کردم اگر در اینده فضایی
باز شد شاهد ایجاد وحدت بیشتری بین اصولگرایان خواهیم
بود .در غی��ر این صورت این جبهه به تنهای��ی کار خودش را
پیش می برد.
با ای�ن توضیحات ما ش�اهد حضور چند گ�روه از
اصولگرایان در انتخابات اینده خواهیم بود؟
lدر انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری یازدهم مجموع
اصولگرایان شش الی هفت گروه می شوند .یعنی ایثارگران و
جمعیت رهپویان ،جبهه پایداری بخشی از اصولگرایان هستند،
بخش دیگری از اصولگرایان به صورت انفرادی وارد انتخابات
می شوند و گروهی هم به تبعیت از اقای قالیباف قصد ورود به
انتخابات را خواهند داشت ،البته در بین اصولگرایان افراد مدعی
اصولگرایی نیز حضور دارند .این دسته از اصولگرایان در اطراف
دولت هستند و حتی احمدی نژاد هم از انها حمایت می کند،
lدر حال حاضر نمی توانیم پیش بینی کنیم که کدام
یک از این گروه ها به ما نزدیک هس��تند ،البته اگر گروه های
دیگر اصولگرایان قص��د مذاکره با جبهه پی��روان خط امام و
رهبری را داشته باشند ما با انها مذاکره خواهیم کرد.
ام�ا برخ�ی از هم طیف�ان ش�ما معتقدن�د دوران
اصولگرایان س�نتی تمام ش�ده و به نوعی دیگر
مقبولیت و محبوبیتی نزد مردم ندارند ،نظر شما در
این خصوص چیست؟
lاین نظریه مساله جدیدی نیست که اقایان مطرح
می کنند و البته به طور مکرر هم به انها پاسخ داده شده .در واقع
اینها قصد تخریب دارند و گم��ان می برند با تخریب دیگران
به بازس��ازی خودش��ان کمک می کنند که این رفتار بسیار
بدی است ،بنده باید یاداور ش��وم اگر قرار است سنتی ها کنار
گذاشته شوند اسالم از 1400س��ال قبل روی کار امده است،
پس ما باید بگوییم اسالم سنتی است .یقینا ما به سنتی بودن
و پایبندی به اسالم و ارزش های اسالمی خود افتخار می کنیم.
بنابراین اگر برخی فکر می کنند م��ا ارزش ها و اصل خودمان
را فراموش کنیم کامال غلط و اش��تباه فکر می کنند .ما باید از
سازوکارهای روز استفاده کنیم اما نباید همه اصول و افکار خود
را فراموش کنیم ،مثال رئیس جمهور ترکیه در مصر می گوید
حکومت ما حکومت س��کوالر خواهد بود زیرا اسالم جوابگو
نیست ،در حالی که ما معتقدیم امروز انسانیت با فاصله گرفتن
از سنت ها از اصلش دور شده و با بحران های زیادی مواجه شده
است ،یعنی انسان به همان اندازه که از اسالم فاصله گرفته به
همان اندازه هم انسانیتش تنزل پیدا کرده است.
مثلث شماره 142
lشبیه سال 92می دانم .چرا که شرایط 9ماه اینده
با سال 88و سال 84متفاوت خواهد بود.
پس ترکیب و مدل مورد نظر ش�ما برای حضور در
انتخابات اینده چیست؟
به غیر از جبهه پیروان خط امام و رهبری کدام یک
از گروه های اصولگرا به شما نزدیک تر هستند؟
سیاست
شما انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را شبیه
سال 88می بینید که فضا میان دو نامزد دو قطبی
شد یا مثل سال 84خواهد بود که ارا میان نامزدها
پخش می ش�ود و نهایتا دو نامزد ب�ه مرحله دوم
می روند؟
lمس��لما باتوجه به مس��ائلی ک��ه در انتخابات دور
قبل اتفاق افتاد ،اصولگرایان با ش��کل و ترکیب جبهه متحد
وارد انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم نخواهند ش��د ،زیرا
فضای موجود تشکیل چنین ترکیبی را ایجاب نمی کند .البته
گالیه هایی هم از قبل اصولگرایان نسبت به یکدیگر دارند .در
واقع در انتخابات مجلس نهم کارهای دور از انتظاری انجام
ش��د ،از این رو امروز بنا نداریم با همان ساز و کارهای گذشته
وارد انتخابات شویم.
البته این مساله چیز تازه ای نیست و حتی در زمان هاشمی هم
شاهد چنین مساله ای بوده ایم ،یعنی همان کارگزاران .در واقع
در هر دوره ای به طور طبیعی اطراف دولت یک قدرتی به وجود
می اید که از نظر نفرات ،مسائل مالی و رانت های دولتی تالش
می کنند اطراف دولت را پوشش دهند .در زمان خاتمی نیز با
نام مشارکت این افراد اطراف دولت حلقه زدند و دیدیم که هر
دو گروه کارگزاران و مشارکت شکست خوردند ،زیرا بعد از پایان
کار دولت حضور این افراد در اطراف دولت بی معنی می شود،
بنابراین اصولگرایان اطراف رئیس جمهور هم سرنوشتی بهتر
از کارگزاران و مشارکتی ها پیدا نمی کنند.
یعنی میگویید سعی می کنند با این شعارها رقبای
خویش را از میدان به در کنند؟
lمتاس��فانه اینه��ا به گفتن این س��خنان بس��نده
نمی کنن��د ،یعنی همانطور ک��ه در دولت نهم و دهم ش��اهد
بودیم تخریب افراد به بدترین شکل از نظر اخالقی و اسالمی
صورت می گرفت ،در حالی که افراد ب��رای معرفی خود باید
داشته هایشان را رو کنند ،به عقیده بنده این تخریب کنندگان
نه دارای منطق هستند و نه اصول کلی و کاملی دارند بنابراین
چون چیزی از خود ندارند ،سعی می کنند نداشته های خود را
به داشته تبدیل کنند.
نظر ش�ما درباره کاندیدات�وری گزینه هایی چون
ناطق ن�وری و هاشمی رفس�نجانی در انتخاب�ات
ریاست جمهوری یازدهم چیست؟
43
lبنده و مجموعه جبهه پی��روان خط امام و رهبری
هیچ کدام تصمیم نداریم درباره مصداق ها صحبت کنیم ،زیرا
برخی از سازوکارها از قبل اشتباه بوده.شس در واقع اینکه اول
به مصداق برسیم و سپس درباره برنامه و تیم کاندیداها بحث
کنیم کامال غلط است.
نامزد نهاییکیست؟
پس برنامه کاری شما برای انتخابات اینده چگونه
است؟
lدر حال حاضر ما در جبهه پیروان خط امام و رهبری در
حال جمع بندی هستیم تا به کلیات برسیم .برنامه ما این است
که اول به بررس��ی ویژگی ها بپردازیم .به عبارت دیگر قوای
متفاوتی در نظام ما حضور دارند ،بنابراین اولین چیزی که الزم
است مورد توجه قرار گیرد تعامل قوا با یکدیگر است؛ البته با
حفظ استقالل .یعنی هر یک از قوا بتوانند به صورت منطقی
با قوای دیگر صحبت کنند بدون انکه دخالتی در کار یکدیگر
داشته باشند زیرا تداخل هر قوه در قوه دیگر خالف قانون است،
اما متاسفانه در دولت نهم و دهم شاهد قانون گریزی قوه مجریه
در مسائل متعدد بوده و هستیم .در واقع وقتی قانونی تصویب
می شود باید از سوی قوه مجریه اجرا شود و اگر غیر از این عمل
شود یعنی رئیس جمهور برخالف سوگند خویش عمل کرده
است .البته ممکن اس��ت قوه مجریه قانونی را نپسندد ،اما
اعتراض به ان قانون راهکاری دارد که باید اعمال ش��ود،
یعنی می توان در قال��ب یک الیحه دیگ��ر ان قانون را در
مجلس مطرح کرد تا ش��ورای نگهبان و در نهایت مجمع
تش��خیص مصلحت نظام ان را مورد بازبینی قراردهند ،اما
دولت نمی تواند وقتی قانونی تصویب شد اجتهاد شخصی و
فردی را مالک عمل قرار دهد ،زیرا عدم اجرای ان قانون،
خالف قانون اساسی است.
سیاست
یعنی ش�ما مهمترین ویژگ�ی رئیس جمه�ور را
احترام به نظر جمع و پرهیز از اعمال نظرات فردی
می دانید؟
مثلث شماره 142
lبله ،ما معتقدیم رئیس جمهور نباید مجتهد باشد زیرا
اجتهاد در کار به نظام لطمه می زند .در واقع رئیس جمهور اینده
نباید به صورت انفرادی کار کند ،زیرا در کشور ما خرد جمعی
حاکم است .حتی مقام معظم رهبری هم یک بازوی مشورتی
چون مجمع تش��خیص مصلح��ت نظام برای خ��ود تدارک
دیده اند ،بنابراین ما باید الگو بگیریم و از مش��ورت با دیگران
استفاده کنیم.
از نظر شما مهمترین خصیصه ای که یک دولت باید
داشته باشد چیست؟
lدولت باید در برابر تمام معضالت پاسخگوی ملت
باشد .در حالی که ما می بینیم دولت امروز ما به جای انکه به
سواالت پاسخ دهد سوال مطرح می کند .در اکثر مصاحبه های
رئیس جمهور دیده می ش��ود به جای انکه ایشان به سواالت
پاسخ دهند ،سوال طرح می کنند .به عنوان مثال اگر از ایشان
سوال شود که چرا وضعیت ارز اینگونه شده است می گویند ما
هم می گوییم بگویند چرا وضعیت ارز اینگونه ش��ده است؟!
(حال معلوم نیست چه کسی باید بگوید!) بعد می بینیم برخی
روزنامه ها اع�لام می کنند یک گروه سیاس��ی باعث به هم
ریختگی ارز شده ،در حالیکه هیچ عقل سلیمی این مساله را
نمی پذیرد .به عنوان مثال وقت��ی کال 7میلیارد دالر صادرات
غیرنفتی در دست مردم است و از سوی دیگر متجاوز از 100
میلی��ارد دالر در اختیار دولت قرار دارد مگر می ش��ود گروه یا
جریانی بتواند اخالل ایجاد کند ،بنابراین اینها مسائل خالف
واقعیت است که مطرح می شود.
بنابراین همانطور که اشاره کردم به عقیده بنده مشکالت
ما نشات گرفته از تصمیمات فردی اس��ت .از این رو ما برای
انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم سعی می کنیم همه این
مس��ائل را در تایید مصادیق به بحث بگذاریم و بررسی کنیم
س��پس حمایت خود را از کاندیدای مناسب اعالم می کنیم.
در پایان تاکید می کنم ما موافق رئیس جمهوری هستیم که
پاسخگوی مردم باشدg .
44
فرصت ها و محدودیت های جناح راست اصولگرایان برای تصمیم گیری
سعید اجورلو
6
سیاست ،بازی دنباله داری اس��ت و سیاسیون هر قدر
بیش��تر صبوری به خرج دهند و هر اندازه بیشتر بر شرایط
بازی مسلط باش��ند بهتر می توانند نس��بت خود را با قدرت
حفظ کنند.
چه انان که به دنبال کس��ب قدرتند ،چ��ه انان که در
پی حفظ انند و چه انان که به دنبال افزایش قدرت هستند.
چراکه قدرت لغزان اس��ت و غلتان .ارام و ق��رار ندارد پس
رام کردنش تدبیر می خواهد و کیاست .از همین روست که
سیاست دنباله دار می شود و صبوری طلب می کند.
اینگونه اس��ت ک��ه از روزهای میانی س��ال های 87
که سخن از دولت وحدت ملی گفته ش��د تا امروز و قبل از
انتخابات س��ال ،1392برای برخی راست گرایان سنتی در
همچنان بر همان پاشنه می چرخد.
ان زمان که اصالح طلبان هنوز درحال و هوای قدرت
بودند ،احزاب ش��ان پایدار بود ،چهره هایشان درون نظام و
با چالش اپوزیسیون شدن مواجه نش��ده بودند در پاسخ به
دعوت علی اکبر ناطق ن��وری برای ائتالف بر گزینه وحدت
ملی روی ترش کردند و ص��ورت برگرداندند و البته عمده
اصولگرایان هم به حکم منطق حمایت از رئیس جمهوری
مس��تقر را بر رفتن به ائتالفی نامان��وس ترجیح دادند و راه
حمای��ت از احمدی نژاد پیش گرفتند .ای��ده ناطق نوری که
منطقا حمایت جناب هاشمی رفس��نجانی را همراه داشت
اما راه به جایی نبرد .هرچند نشس��تن عل��ی الریجانی بر
بلندترین صندلی بهارس��تان خود اغازی برای طرح شیخ
بود .برگزاری همایش مش��روطه و حضور افراد مختلف از
عزت اهلل س��حابی گرفته تا س��یدمحمد خاتمی و هاشمی
رفسنجانی گرچه سایه ای از طرح وحدت ملی بود اما عاقبت
در حد یک جلسه رسمی باقی ماند و نتوانست عرصه قدرت
عینی را دگرگون کند.
دولت وحدت ملی در عمل ح��اوی برامدن چهره ای
میانه رو از جناح راس��ت با حمایت تلویح��ی اصالح طلبان
بود؛ چهره ای که می توانست ش��یخ حسن روحانی باشد یا
علی اکبر والیتی یا حتی علی اکبر ناطق نوری.
مش��هور اس��ت که زمانی قبل از انتخابات سال ،88
خاتمی به ناطق نوری پیشنهاد نامزدی در انتخابات می دهد
و بعدتر س��عید حجاریان هم در میزگردی جمع شدن دور
ناطق نوری را به اصالح طلبان پیشنهاد می کند.
اصالح طلبان اما هنوز غره تر از ان بودند که با کارت
جناح راس��ت بازی کنند و با دوگزینه وارد صحنه شدند اما
طنز سیاس��ت انجا ش��کل گرفت که برخی طراحان دولت
وحدت ملی ،تلویحا از نامزد اصالح طلبان حمایت کردند که
دقیقا عکس طرح اولیه اشتی ملی بود.
چه انکه ق��رار ب��ود اصالح طلبان جانب ی��ک نامزد
اصولگرا را بگیرند نه انکه کار برعکس شود که شد و اینجا
بازی سیاست را اصالح طلبان از راست گرایان طراح اشتی
ملی بردند.
سیاس��ت بازی دنباله داری اس��ت و ق��درت غلتان و
لغزان .جناح راست اصولگرایان پس از انتخابات 88حالت
تدافعی به خود گرفت .علی اکبر ناطق ن��وری که زخمی از
مناظره 13خرداد همراه داشت س��کوت پیشه و به نامه ای
کوتاه اکتفا کرد .علی الریجانی گاها منتقدانش را بی پاسخ
نمی گذاشت اما ائتالفش با فراکسیون حامیان دولت ترک
برداشته بود و از تندی زبان منتقدانش در امان نبود .گرچه
به رسم سیاست ورزان زبده او صبوری پیشه کرد تا گذشت
زمان ،روزگار را تغییر دهد.
گفتمان مسلط بر جناح راست اصولگرایان اما همچنان
طرح دولت وح��دت ملی بود ک��ه در بطن خ��ود ائتالف با
اصالح طلب��ان میانه رو ب��رای مدیریت کش��ور را به مثابه
راهبرد/راه��کار مورد توجه ق��رار م��ی داد .اینگونه بود که
راست گرایان س��نتی به واسطه س��ال ها سیاست ورزی و
حضور مس��تمر در بطن سیاس��ت ایران این ب��ار به همراه
طیف ه��ای جدی��دی از اصولگرایان که هم��گام با دولت
نبودند جبهه متحد اصولگرایان را مدیریت کردند .هرچند
در الیه های زیرین این ائتالف رقابتی پنهان برای ریاست
مجلس میان حامیان علی الریجانی و غالمعلی حداد عادل
شکل می گرفت.
انتخاب��ات که تمام ش��د ،راه برای ای��ده وحدت ملی
راس��ت گرایان س��نتی هموار ش��د ت��ا بتوانند با تش��کیل
فراکسیونی ش��به اصولگرا که نمادی از همان طرح اشتی
ملی بود حول ش��خصیت علی الریجانی کار سیاس��ت را
پیش برند.
گویا این ایده س��ال 87بود که ه��ر روز رنگی تازه به
خود می گرفت؛ ایده ای که قرار بود از پاس��تور اغاز شود راه
به بهارستان برد تا سیاست ورزی جناح راست اصولگرایان
رونق تازه ای بیابد.
یارگیری فراکسیون تازه تاسیس از نمایندگان مستقل
و معدود اصالح طلبان مجلس نهم ام��ا انگونه که از قرائن
برمی اید بازگش��تی به مجلس پنجم و ش��کافی است که
زمانی میان راست گرایان روی داد.
در این میان اما حس��اب برخی از راست گرایان سنتی
را باید جدا دانس��ت .افرادی مانند اقا مرتضی نبوی ،کاظم
انبارلویی و حمیدرضا ترقی که هرچند در میان جناح راست
اصولگرایان کم تعدادند اما می شود میان انها و طیف راست
س��نت گرایان تفکیک قائل ش��د .این گروه قائل به دولت
وحدت ملی نیس��تند و گرچه همچنان به نهادهای س��نتی
راست پایبند هس��تند اما در برخی مواضع از جمله سیاست
خارجی به نواصولگرایان که در تشکل هایی مثل ایثارگران،
رهپویان و پایداری حضور دارن��د قرابت هایی دارند .ضمن
انکه بر مرزبن��دی با اصالح طلبان اص��رار می ورزند .حتی
می توان از احمد توکلی به عنوان فصل مشترک تحولخواهان
با طیف چپ اصولگرایان سنتی نام برد.
تح��رکات انتخاباتی جناح راس��ت اصولگرایان اما در
دو س��طح فردی و تشکیالتی مدتی اس��ت که جدی شده
اس��ت .در س��طح فردی برخی اینگونه روای��ت کردند که
اقای ناطق نوری در جلسه ای با خاتمی از عزمش برای ورود
به انتخابات سخن گفته و در س��طح تشکیالتی هم پس از
پیروزی الریجانی در انتخابات هیات رئیس��ه تشکل هایی
مانند جامعه اسالمی مهندسین و حزب موتلفه کار جدی را
برای 92شروع کرده اند.
مدل مورد نظر اما همچنان بر مبنای دولت وحدت ملی
پیش می رود؛ به ترتیبیکه فردی مانند علی اکبر ناطق نوری
از جانب راست گرایان سنتی نامزد ش��ود ،حمایت تلویحی
هاشمی رفسنجانی را همراه داشته باشد و از جانب اصالح
طلبان هم مورد انتقاد قرار نگیرد .مبنای منطقی این طرح
سیاست
هم تلفیق قدرت عینی راست گرایان با استفاده از پتانسیل
اجتماعی اصالح طلبان فرض ش��ده اس��ت .به گونه ای که
اصالح طلبان بدنه اجتماعی خود را به نفع نامزد راست گرایی
که توانایی چانه زنی در قدرت را داش��ته باشد بسیج کنند تا
خالء بدنه اجتماعی راس��ت سنتی توس��ط بدنه اجتماعی
اصالح طلبان پر شود.
در ای��ن می��ان البت��ه باید گفت مش��خص نیس��ت
اصالح طلبان بتوانند ارای بدنه نزدیک به خود را س��امان
دهند و از دیگرسو اصالح طلبان بتوانند از توانایی چانه زنی
راست گرایان سنتی برای بازگشت به قدرت استفاده کنند .در
این میان البته تردیدهایی هم در میزان قدرت چانه زنی جناح
راست اصولگرایان هم وجود دارد .پس قابل پیش بینی است
که اصالح طلبان همان گونه که در 88از پتانس��یل برخی
راست گرایان به سود خود اس��تفاده کردند در 92هم یا راه
سکوت در پیش می گیرند یا اینکه راه را برای طیف رادیکال
خود باز می کنند که نتیجه اش عدم توافق با راس��ت گرایان
سنتی و برهم خوردن طرح دولت وحدت ملی خواهد بود.
هرچه هست گویا جناح راس��ت اصولگرایان بیشتر از
قبل از طیف چپ اصولگرایان جدا شده اند تا حتی برخی از
اصولگرایان انان را به جای اصولگرایان سنتی ،راست سنتی
بنامند که نوعی عریان گویی سیاسی تلقی می شود.
زمان اما برای جناح راس��ت اصولگرایان به س��رعت
می گذرد و انان بای��د از راهکارهای گوناگون پیش رو یکی
را انتخاب کنند.
در س��طح تحلی��ل ف��ردی ،ان��ان چهر ه های��ی
تکنوکرات مانن��د محمد نهاوندیان را دارن��د و درعین حال
افراد ب��ا تجربه ای چ��ون ناطق ن��وری و الریجانی .گرچه
علی اکبر والیت��ی به واس��طه مواض��ع اش و نزدیکی اش
به طیف ه��ای مختلف اصولگ��را را نمی توان مس��اوی با
اصولگرایان سنتی دانس��ت اما انها در محاسباتشان برای
انتخابات از نامزدی او هم سخن به میان می اورند.
انها افراد دیگ��ری چون منوچه��ر متکی و مصطفی
پورمحمدی را هم مورد نظر دارند .در نهایت در سطح تحلیل
فردی شاید علی اکبر والیتی گزینه مطلوبی برای انها باشد
چراکه تاکنون نامزد انتخابات ریاس��ت جمهوری نش��ده و
چهره ای جدید در این عرصه محس��وب می شود و در عین
حال معتمد اهالی سیاست در جناح های مختلف هم هست.
در عین حال ناطق ن��وری هم به لح��اظ مواضع جدیدش
می تواند چهره جذابی برای سنتی ها باشد.
در سطح تحلیل تشکیالتی و گروهی میل راست گرایان
سنتی بیشتر به سمت علی اکبر ناطق نوری و علی الریجانی
است و این دو فرد را به خود نزدیک تر می بینند.
در س��طح تحلیل س��اختاری اما وضعی��ت علی اکبر
والیتی بهتر از بقیه نامزدهاست .او به واسطه نوع مواضعش
شرایط مساعدی برای ورود به س��طح اول قدرت اجرایی
کشور دارد و مورد اعتماد اکثر طیف های اصولگراست .این
درحالی است که ش��اید علی الریجانی چه در سطح قدرت
عینی و چه در سطح بدنه اجتماعی برای رسیدن از قوه مقننه
به قوه مجریه موانعی پیش رو دارد.
همین گونه اس��ت وضعیت حجت االسالم علی اکبر
ناطق نوری که در س��طح تحلیل س��اختاری کار اس��انی
نخواهد داشت.
راست گرایان س��نتی اما برای ورود به قدرت درحال
انتخاب استراتژی هس��تند .ایا انها باید به ائتالفی پنهان با
اصالح طلبان میانه رو روی اورند؟ ایا باید با گزینه حداکثری
خود مانند علی الریجانی و ناطق نوری وارد میدان ش��وند
یا اینک��ه باید به گزین��ه ای مانند علی اکب��ر والیتی رجوع
کنند؛ هرچند که والیتی مس��اوی با راست سنتی نیست و
شخصیتی فراتر از راست گرایان سنتی دارد.
سیاست ،بازی دنباله داری استg .
مثلث شماره 142
45
lدر حد گمانه زنی است.
جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری صحبتی در این
باره کرده است؟
lفقط در حد اینکه موضوع را بررسی کند و تحلیل
مشخصی از شرایط کشور بدهد وارد بحث شده ولی هنوز وارد
مصداق نشده است.
موتلفه چط�ور؟ اقای حبیبی گفتند ک�ه این حزب
می خواهد نامزد اختصاصی معرفی کند؟
lاین مساله جزو پیشنهاداتی است که هنوز قطعی
نش��ده ولی فعال موتلفه روی تیم و برنامه کار می کند ،بعد با
اولویت موتلفه ای بودن نامزد مدنظر وارد مصداق می شود.
موتلفه هماهنگ ب�ا جبهه پی�روان خط امام(ره) و
رهبری عم�ل می کند یا انکه مس�تقل وارد عرصه
انتخابات می شود؟
lبا جبهه پیروان خط ام��ام(ره) و رهبری هماهنگ
عمل می کند .به رغم هماهنگی با جبهه روی نظرات کامل
و جامع خود نیز کار می کند تا با دس��ت پر در جلسات مذاکره
و مشورت وارد شود.
موتلف�ه چه زمان�ی م�دل ورودش را ب�ه عرص�ه
انتخابات نهایی می کند؟
lبعد از انکه کنگره ان برگزار شد.
زمان کنگره چه روزی خواهد بود؟
13 lمهرماه برگزار می شود.
بعد از ان مدل انتخاباتی اش نهایی می شود؟
lخیر تازه بعد از ان موتلفه وارد تنظیم مدل انتخاباتی
خواهد شد ،چون شورای مرکزی جدید انتخاب می شود ،باید
خط مشی جدید تعریف شود ،یک مقدار نیاز به تامل دارد.
سیاست
احتم�ال دارد دبی�رکل موتلفه در کنگ�ره مهرماه
عوض شود؟
مثلث شماره 142
lخیلی چیزها ممکن است ،اما این مساله بستگی به
ترکیب شورای مرکزی جدید دارد.
باید ازگذشته عبرت بگیریم
گفتوگو با حمیدرضاترقی درباره نحوه ورود اصولگرایان سنتی به انتخابات 92
7
حمیدرضا ترقی ،مع�اون بین الملل حزب موتلف�ه قائل به بازنگری در نگاه راس�ت س�نتی به عرصه
سیاسی کشور اس�ت و می گوید باید این نگاه تغییر کند وگرنه ش�رایط برای نامزد این طیف در انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم بهتر از سال 84نخواهد شد.
امید کرمانی ها
از زمان�ی ک�ه تکلیف هی�ات رئیس�ه مجلس نهم
مش�خص ش�د همه گروه های اصولگرا اشکار و
پنهان برای انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری زمینه
چینی می کنند .ارزیابی ش�ما از فضای سیاس�ی
کشور چیست؟
ی است و
lدر حال حاضر عمدتا بیشتر اخبار گمانه زن
هنوز خود نامزدها به طور قطعی نظر خودشان را درباره اینکه
ایا وارد عرصه انتخابات ریاس��ت جمهوری می ش��وند یا خیر
اعالم نکردند .گروه های سیاس��ی هم بیشتر به دنبال تدوین
برنامه و مشخص کردن تیمی هستند که ان تیم بتواند اداره
کشور را در اینده به عهده بگیرد ،بنابراین در حال حاضر یک
ارایش مشخص سیاس��ی برای انتخابات نداریم و نکته دوم
اینکه تشکل ها و احزاب سیاسی هنوز به دنبال تدوین برنامه و
تحلیل شرایط اینده کشور هستند و بعضی از نامزدها چون از
قبل تصمیم خودشان را برای ورود به عرصه انتخابات گرفتند
فعالند ،اما بقیه هنوز تصمیم روشن و شفافی نگرفتند.
46
lحاال باالخره بحث روی جابه جایی افراد بستگی
به شورای مرکزی اینده و دبیرکل دارد .طبیعتا ممکن است که
برخی مسئوالن تغییر کنند.
نوع تغیی�رات در ش�ورای مرکزی ح�زب موتلفه
چگونه خواهد بود ،ایا تغییر نس�لی رخ می دهد یا
شرایط سنی اعضا همچون گذشته خواهد بود؟
lبیشتر گرایش به سمت جوانگرایی و کیفی تر کردن
شورای مرکزی است ،البته این مساله همبستگی به بدنه حزب
دارد که انها در این فرایند چگونه عمل می کنند.
اقای عس�گراوالدی اعلام کردند ک�ه 25نامزد
اصولگرا در صحنه حضور دارند .از این تعداد چند
نفر مد نظر جبه�ه پیروان خط ام�ام(ره) و رهبری
هستند؟
ح�زب موتلف�ه از س�ال 84ب�ه این ط�رف دچار
دوگانگی احمدی نژاد -هاشمی شد ،فکر می کنید
در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم این مساله
روی حرکت این حزب تاثیرگذار باشد؟
lخود اقای عسگراوالدی باید در این رابطه صحبت
یعنی این تغییر رویه را ناشی از تحوالت شورای
مرکزی موتلفه می دانید؟
lراجع به کسی هنوز در جبهه پیروان خط امام(ره) و
رهبری بحثی انجام نشده است.
این تعداد نامزد اصولگرا را تائید می کنید؟
کنند.
خبرها حاکی از ان است که اقای بادامچیان مسئول
انتخاب�ات حزب موتلفه ش�دند ،اینطور که ش�ما
می فرمایید احتمال تغییر ایشان هم وجود دارد؟
ن�ام اف�راد متفاوت�ی همچ�ون اقای�ان جلیل�ی،
حدادعادل ،پورمحمدی ،ناطق نوری ،رفسنجانی،
رضایی ،قالیباف و ...مطرح می ش�ود ،حضور انها
چقدر جدی است؟
lبرای انتخابات ریاس��ت جمهوری اف��راد فراوانی
مطرح شدند که بعضا در محافل مختلف خبری نام انها مطرح
شده است.
ایا افراد یادشده خودشان اعالم امادگی کردند یا
نام انها یک گمانه زنی بیش نیست؟
lخیر ،فکر نمی کنم در رقابت سیاسی پیش رو موتلفه
درگیر چنین مساله ای شود.
lبله ،تغییر ش��ورای مرکزی باعث می شود که یک
ط مشی در حزب کاهش
مقدار اختالف نظرها برای اتخاذ خ
پیدا کند.
مدل اتحاد اصولگرایان ب�رای انتخابات مجلس
نهم 8+7و در سال 84شورای هماهنگی نیروهای
انقلاب بود ،ام�ا هیچ ک�دام از اینها به س�ر منزل
مقصودیکهپیش بینیمی شدنرسید،فکرمی کنید
در انتخابات ریاس�ت جمهوری یازدهم سازوکار
وحدت در قالبی جدید طراحی شود؟
انچه مسلم است متناس��ب با هر مرحله یک سازوکار
پیش بینی می شود ،هم اکنون چنین سازوکاری مشخص نشده
ولی با انتخابات قبلی متفاوت خواهد بود.
مدل جامعی از وحدت را شاهد خواهیم بود یا انکه
مدل جزیره ای میان طیف های اصولگرا از وحدت
بروز و ظهور می کنند؟
lوحدت به طور طبیعی میان دو جریان اصولگرا یعنی
جبهه متحد و جبهه پایداری شکل خواهد گرفت.
از نظ�ر ش�ما طی�ف ایثارگران ب�ا جبه�ه پیروان
خط امام(ره) و رهبری کنار خواهد امد؟
lاالن نمی توان در این رابطه جواب قطعی داد .باید
پیش برویم تا ببینیم درباره مصداق به چه جمع بندی می رسیم.
صحبتی بین طیف تحولخواه و راست سنتی شده
است؟
lخیر هیچ صحبتی نشده است.
در مجل�س نه�م دو ائتلاف متض�اد را از طی�ف
ایثارگ�ران و رهپوی�ان دیدیم به طوریک�ه قبل از
انتخابات شاهد ائتالف تحولخواهان راست سنتی
بودیم و بعد در انتخابات هیات رئیسه این ائتالف
از میان رفت.
lان انتخابات اصال شرایطش متفاوت بود و تعداد
نامزد زیاد ،االن هر طیفی یک نامزد بیش��تر ن��دارد بنابراین
رس��یدن به نتیجه و راهکار و س��ازوکار متفاوت خواهد بود،
اسیب شناسی هم شده و مش��کالتی که داشتیم مورد دقت
قرار گرفته است.
lدر عرص��ه رقاب��ت انتخابات مجلس یکس��ری
مشکالتی بود ،اما همه اش مربوط به وحدت خود جبهه نبود،
بلکه عوارضش ناشی از بیرون و تاثیرات بیرونی بود.
مثال چه تاثیرات بیرونی؟
lرد صالحیت اقای سیدشهاب الدین صدر ،دبیرکل
جامعه اسالمی پزشکان ربطی به جبهه نداشت که گله اش را
از جبهه داشته باشد.
اما اقای س�جادی که هفت سال سخنگوی جبهه
بود ولی نامش در فهرست تهران قرار نگرفت؟
lاینکه نام ایشان در لیست تهران نیامد مقصر جبهه
نبود ،نمایندگان جبهه دفاع خود را از وی انجام دادند باالخره
رسیدن به یک ائتالف انتخاباتی نیاز به ان دارد که طرف ها
یکس��ری امتیاز بدهند تا در مقابل پاره ای امتیازها را بگیرند،
در انتخابات مجل��س نهم ائتالف میان 38گ��روه بود ،نه در
13گروهی که در جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری عضویت
لو فصل شد و دیگر جنبه
دارند ،البته اینها مسائلی است که ح
اختالفی ندارد.
جبهه پی�روان در انتخاب�ات پی�ش رو واحد عمل
خواهد کرد؟
lخیر ،هنوز هیچ ورودی به مصادیق نشده است.
موتلفه را گفتید ،اما جبهه چه زمانی می خواهد مدل
خودش را نهایی کند؟
lجبهه در مرحله تحلیل شرایط و تنظیم برنامه است،
اما به این زودی ها فکر نمی کنم به مصداق برس��د .با توجه به
اینکه انتخابات ریاس��ت جمهوری 24خرداد ماه خواهد بود
به نظر می رسد اواخر امسال نامزد جبهه پیروان معلوم شود.
یک نق�دی از جان�ب برخی طیف ه�ای اصولگرا
به راست سنتی وارد می ش�ود ،انها می گویند اگر
جبهه پیروان خط ام�ام(ره) و رهبری در نگاه خود
به عرصه سیاسی کشور بازنگری نکند گزینه ای
که برای نامزدی در انتخابات ریاس�ت جمهوری
یازدهم انتخ�اب می کند ارای وی بیش�تر از ارای
اقای الریجان�ی در س�ال 1/5( 84میلیون رای)
نخواهد شد ،نظر شما چیست؟
lقطعا همین طور است ،قطعا باید متناسب با شرایط
روز تصمیم گرفت و گزینه را براساس مطالبات و نیاز سنجی
جامعه مش��خص کرد ،به عبارت دیگر باید از گذشته عبرت
گرفت ،همه انها در نتیجه کار تاثیر خواهد داشت.
اق�ای عس�گراوالدی از طیف ه�ای اصولگ�را
درخواستی داشتند که با کمترین تعداد نامزد وارد
صحنه رقابت شوند ،فکر می کنید انها چقدر به این
درخواست جواب مثبت دهند؟
lفکر کنم باز هم با تکثر رو به رو خواهیم بود.
یعنی ما انتخاباتی مثل سال 84را تجربه خواهیم
کرد؟
lبله.
یعنی همان شرایط رخ می دهد و انتخابات به
دور دوم می کشد؟
lبله ،قطعا انتخابات به دور دوم می کشد.
صحبت از نامزدی اق�ای ناطق نوری در انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم است ،ایا راست سنتی
از ایشان حمایت خواهد کرد؟
lمن راجع به هیچ مصداق��ی اظهار نظر نمی توانم
بکنم ،چون هر نظر مثبت یا منفی تبعاتی دارد.
تبعاتش چیست؟
lباالخره پیش بینی است؛ االن نمی خواهم نسبت به
کسی موضع بگیرم .همه شخصیت ها قابل احترام هستند ولی
راجع به هیچ کس اظهار نظری ندارم.
جناح های سیاس�ی ،چرا اینقدر منفعل عمل
می کنند .یعنی فضا را باز می گذارند که کاندیداها
بر هم غلبه کنند ،بعد پشت سر کاندیدای قوی تر
قرار می گیرند؟ چرا بعد از سال ها ،احزاب کشور
این قدرت را در خود نمی بینند که از یکس�ال قبل
برای پیروزی نامزد مش�خص خود بسترسازی و
برنامه ریزی کنند؟
lمی��زان تعیین کنندگ��ی جناح های سیاس��ی در
اگر اینطور که می فرمایید سهم تاثیرگذاری احزاب
و جناح های سیاسی در انتخابات 20درصد باشد
دوباره ش�اهد یک ن�وع فردگرای�ی خواهیم بود.
این باعث نمی ش�ود که یک غافلگیری در عرصه
سیاسی کشور همچون سال 86و 76رخ دهد؟
lالبته ممکن اس��ت چنین چیزی رخ دهد ،اما فکر
نمی کنم در واقع این مساله مدیریت نشود ،قطعا قابل مدیریت
کردن است تا فضا به سمت فردگرایی نرود.
باالخ�ره غافلگی�ری رخ می ده�د ی�ا کاندیدایی
مشخص حائز اکثریت ارا خواهد شد؟
lکاندیدایی که مورد اتفاق بیش��تر گروه ها باشد به
نظر من رای می اورد.
یعنی کاندیدایی خواهد بود ک�ه اجماع طیف های
اصولگرا روی وی 80 ،70درصدی باشد؟
80 ،70 lدرصد که بعید اس��ت ولی حداقل 60 ،50
درصد روی یک نام��زد 40 ،30 ،درصد روی فرد دیگر اجماع
خواهند کرد.
سیاست
lاطالعی از این مسائل ندارم.
وقتی به جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری نگاه
می شود یک تش�تت در ان مشهود است که اقای
باهنر از ان تعبیر به پس لرزه های بعد از انتخابات
مجلس نهم کردند ،هم جامعه اسالمی پزشکان
اختالف درونی دارد و هم اقای سجادی سخنگوی
جبهه و دبیرکل جامعه اسالمی کارمندان نیز هنوز
گویا از این ناراحت اس�ت که نامش در فهرست
ته�ران ق�رار نگرفت ،چ�ه کاری ب�رای بازیافت
انسجام در این تشکیالت انجام شده است؟
وارد مصداق هم شدند؟
مثلث شماره 142
اینطور که به نظر می اید طی�ف ایثارگران به دنبال
کاندیدات�وری اق�ای حدادع�ادل در انتخاب�ات
ریاست جمهوری یازدهم است ،حتی اقای نجابت
گفتند که ایثارگ�ران از مهرم�اه ورود مصداقی به
قضیه می کند ،از طرفی خبرها حکایت از ان می کند
که اقای فدایی در حال فعال کردن ستادهای اقای
حدادعادل اس�ت ،بنابراین ائتالفی بین راس�ت
سنتی و طیف تحولخواه شکل نخواهد گرفت؟
lبله ،اتفاق نظر خواهند داشت.
معادالت سیاس��ی کش��ور حداکثر 20درصد اس��ت ،عمده
نقش را جریان های ذی نفوذ به وی��ژه روحانیت و طیف های
تاثیرگذار و قوی فرا حزبی دارند ،بنابراین به نظر می رسد که
نباید چنین انتظاری داشت .مضاف بر اینکه جامعه و کشور ما
بیش از انکه تشکل گرا باشد فردگراس��ت ،بنابراین افراد به
لحاظ جایگاه اجتماعی و سیاسی شان تعیین کننده هستند نه
احزاب و تشکل های سیاسی بنابراین تا این فرهنگ در جامعه
متحول نشود و گرایش به سمت برنامه محوری ،تیم محوری
وجمع محوری نرود چنین انتظاری نمی توان داشت که احزاب
مثل کش��ورهای غربی بتوانند چنین نقشی ایفا کنند .همین
که در این دوره تشکل ها به س��مت برنامه محوری می روند
و تالش می کنند اول برنامه تهیه و بعد تیم کاری مشخص
کنند ،این یکی از عالئم این رشد و بلوغ سیاسی است و باید
این روند تقویت شود.
شانسی را برای یک فرد اصالح طلب قائل هستید
یا خیر؟
lخی��ر ،تاکنون که هیچ شانس��ی ب��رای انها قائل
نیس��تم چون انها هیچ فردی را که بتوانند وارد عرصه رقابت
کنند ندارند.
انها روی گزینه های مختلف�ی مثل خاتمی و
جهانگیری نظر دارند ،فکر می کنید این گزینه ها
امکان ورود به عرصه انتخابات را داشته باشند؟
lگزینه های حداکثری انها همچون اقای خاتمی
که صالحیت شان بعید است تائید شود .گزینه های حداقلی نیز
زمینه رای ندارند.
شما ش�رایط را همچون سال 84پیش بینی
کردید؛ اگر اصالح طلبان روی ی�ک نامزد اجماع
کنن�د و اصولگرایان متفرق به صحن�ه بیایند این
احتمال ندارد که نامزد جریان اصالحات یک پای
مرحله دوم انتخابات شود؟
lخیلی بعید است .حتی اگر به مرحله دوم بکشد نامزد
اصالحات به این مرحله راه پیدا نمی کندg.
جامعه و کشور ما بیش از انکه تشکل گرا باشد
فردگراست ،بنابراین افراد به لحاظ جایگاه اجتماعی و
سیاسی شان تعیین کننده هستند ،نه احزاب و تشکل های
سیاسی ،بنابراین تا این فرهنگ در جامعه متحول
نشود و گرایش به سمت برنامه محوری ،تیم محوری و
جمع محوری نرود چنین انتظاری نمی توان داشت که
احزاب مثل کشورهای غربی بتوانند نقش ایفا کنند
47
اقتصاد
پرواز ارزی
اقتصاد
مثلث شماره 142
عارضه ارزی
1
عب��ور دالر از م��رز 2600توم��ان؛ روی��دادی ک��ه
هفته گذشته بازار ایران را تحت تاثیر خود قرار داد.
این البته نخستین بار نبود که قیمت ارز با یک جهش
حباب گونه مواجه شد؛ چه اینکه دی ماه سال گذشته نیز دالر
یک جهش ٨٠٠تومانی را تجربه کرده و درحالی که تنها چند
بار این ارز توانسته بود از مرز دو هزارتومان پا را فراتر بگذارد،
اما پس از چن��دی با بازگش��ت ثبات به ب��ازار و جمع اوری
نقدینگی بازار توسط بانک مرکزی که با پیش فروش سکه
انجام شد ،در مرز ١٨٠٠تومان ارام و قرار گرفت.
حاال اما این بار دالر رکوردی جدید را برای خود ثبت
کرده است؛ بهایی که هیچ گاه تجربه نشده بود.
نوسانات بازار ارز البته مدت هاس��ت که هم دغدغه
مدیران اقتصادی اس��ت هم مورد نقد کارشناسان و اهالی
اقتص��اد.در میان هریک نیز به س��بب اندیش��ه متفاوتش
48
چرا بازار ارز ملتهب شده است؟
راهکاری مختص ب��ه خود برای درمان ای��ن بیماری تازه
دارند.
رسیدن دالر به 3000تومان جنگ روانی است
چند روز قبل از جهش قیمتی ارز ،محمود احمدی نژاد به
سخنان منتقدان سیاست های اقتصادی واکنش نشان داده و
راهکار هایش را برای بهبود اوضاع ارائه کرده بود .احمدی نژاد
که در یک گفت وگوی تلویزیونی زنده با مردم سخن می گفت
در پاسخ به سوالی مبنی بر مطرح شدن شایعه رسیدن قیمت
دالر به مرز سه هزار تومان اظهار داشته بود« :این موضوع نیز
در ادامه همان جنگ روانی است؛ هرچند فروش نفت در حال
حاضر با مشکالتی روبه رو اس��ت ،اما شرایط این طور نیست
که عده ای دارند به مردم تحمی��ل می کنند ».رئیس جمهور
در مورد التهاب ایجاد شده در بازار ارز و برخی انتقادها نسبت
به راه ان��دازی بورس ارز گفت��ه بود« :اقتصاد ای��ران اقتصاد
قدرتمندی بوده و در حال حاضر مهمترین کاری که باید انجام
شود ،از بین بردن التهاب اس��ت ».احمدی نژاد با بیان اینکه
سال گذشته در کشور 60میلیارد دالر واردات و 53میلیارد دالر
صادرات داش��تیم ،ادامه داده بود« :عده ای به واسطه التهاب
ایجاد شده ارز گرفت ه و انبار کرده اند؛ البته تعداد این افراد کم
است ولی باالخره اثر می گذارد و موجب بروز تقاضای کاذب
در بازار می شود».
انتقاد از مسئوالن اقتصادی
وی البته انتقاداتی را به برخی مسئوالن دولتی نیز مطرح
کرده و با بیان اینکه این امر به خاطر یک جنگ روانی سنگین
و بعضی عملکردهای غلط است ،تصریح کرده بود« :هدف
تطهیر دولت نیست ،چراکه بعضی همکاران دولت نیز با اینکه
احمدی نژاد در پاس��خ به س��والی مبنی بر اینکه یک
مس��ابقه ای در تجهی��ز منابع بی��ن بانک ها جری��ان یافته
که برای پیش افت��ادن در ان س��ود س��پرده ها را افزایش
می دهند و در نتیجه نمی توانند وام و تسهیالت با سود پایین
به تولیدکنندگان بدهند که ای��ن در افزایش قیمت ها موثر
است ،چه زمانی این مسابقه پایان خواهد یافت؟ خاطرنشان
کرده بود« :این روش در سیستم بانکداری ما را در حلقه های
بی انتها گرفتار می کند .سال گذشته هنگامی که به امریکای
جنوبی سفر کرده بودیم ،بازار ارز را به هم ریختند و گفتند که
مشکل از پایین بودن سود بانکی است و باید باال برود و فضا
را طوری پیش بردند که اگر من مخالفت می کردم مسئول
همه مشکالت شناخته می ش��دم ،بنابراین با افزایش سود
بانکی موافقت کردم ،اما پرس��ش اینجاست که ایا مشکل
حل شد و قیمت ارز پایین امد؟»رئیس جمهور اضافه کرد:
«به نظر من این ش��یوه بانکداری حتما برای اقتصاد کشور
مضر است».
جلسه سران قوا با موضوع ارز
اما روز دوشنبه گذشته همزمان با تداوم افزایش قیمت
ارز ،سران قوا نیز جلسه مشترکی تشکیل دادند .جلسه ای که
بنا به اعالم حاضرانش موضوع ارز از مباحث اصلی اش بوده
است.ایت اهلل املی الریجانی پس از پایان این جلسه با اشاره
به این مطلب که درباره نرخ ارز و مس��ائل و مشکالت ناشی
از ان میان س��ران قوا بحث و تبادل نظر ش��د ،به خبرنگاران
گفت« :امیدواریم این مساله س��امان پیدا کند و با راهکاری
که رئیس جمهور در نظر می گیرد ش��اهد ساماندهی در این
بخش باشیم».
ایت اهلل املی الریجانی در پاس��خ به این س��وال که
برای کاهش نرخ ارز چه تصمیمی اتخاذ شده است ،گفت:
«من نمی توانم بگویم چه تصمیمی گرفته شده است ،زیرا
اجرای تصمیمات به عهده رئیس جمهور اس��ت و ایش��ان
باید با دستگاه های مس��ئول هماهنگی های الزم را انجام
دهند».محمود احمدی نژاد نیز وقتی میان خبرنگاران امد
در مورد افزایش قیمت سکه و ارز گفت« :من نگفتم قیمت
ارز کاه��ش می یابد ،ول��ی تالش��مان را می کنیم وضعیت
اقتصاد
وقتی در امری�کای مرکزی ب�ودم ب�ازار ارز را به هم
ریختند
روز ارزی پارلمان
اولین جلس��ه پارلمان هم در اغاز هفت��ه با موضوع ارز
اغاز شد .در نخستین تحول این احمد توکلی نماینده تهران
بود که در نطق میان دستورش به ماجرای افزایش بی سابقه
ارز پرداخ��ت و البت��ه انتقادات تندی را نس��بت ب��ه دولت و
سیاست های اقتصادی اش مطرح کرد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه با انتقاد از شدت گرفتن
افت ارزش پول ملی در ماه های اخیر گفته بود« :روز ش��نبه
گذش��ته قیمت ارز به ۲۳۰۴تومان رسید و یکی از دالیل ان
عدم ارائه ارز به بازار از جانب بانک مرکزی است».
توکلی با اش��اره به اینکه نزدیک به دو هفته است که
ارز به بازار عرضه نمی ش��ود ،تاکید کرده بود« :در شش روز
گذشته ۱۴۴تومان بر قیمت دالر اضافه شده و این به معنی
گران ش��دن اجناس��ی از قبیل روغن نباتی ،یونجه ،ش��یر و
گوشت است».
اما محمود بهمنی در واکنش ب��ه افزایش قیمت ارز و
سکه در پاسخ به این سوال که قیمت ارز تا کی و چقدر افزایش
خواهد یافت گف��ت« :این قیمت ها نمی تواند تداوم داش��ته
باشد».رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که ایا
اظهارات اخیر اقایان توکلی و مصباحی مقدم را در خصوص
اینکه بانک مرکزی از یک هفته پیش تزریق دالر را قطع کرده
است تایید می کنید؟ گفت« :ما همچنان به کاالهای اساسی و
ضروری ارز می دهیم اما دیگر برای واردات محصوالتی چون
مبل و عروسک ارز نخواهیم داد».
وی اظهار داش��ت« :در چند ماه اخیر برای کاالهایی
گش��ایش اعتبار ش��د که امروز وارد کش��ور می ش��ود ،اما
وارد کنندگان به رغم اینک��ه ان را ب��ا ارز 1226تومان وارد
می کنند ،با قیمت ارز ازاد به مردم می فروشند.
وقتی وارد کننده کاالیی را ب��ا ارز مرجع وارد و با قیمت
ارز ازاد می فروش��د ،بانک مرکزی نمی تواند به این شیوه ارز
مرجع پرداخت کند ،بنابراین اگر کاالیی با ارز 1226تومان
وارد می شود ،با همان نرخ باید به فروش برسد.نباید وارد کننده
همان کاالیی که با ارز مرجع وارد کشور می کند ،ضربدر ارز
ازاد کند و به مردم بفروش��د .اگر می خواهد این کار را انجام
دهد ،باید مابه التفاوت ان را بپردازد یا اینکه باید توسط وزارت
صنعت ،معدن و تجارت ،کنترل های بس��یار دقیقی بر نحوه
واردات کاالها به کش��ور اعمال شود .وزارت صنعت ،معدن،
تجارت باید کنترل کند که کاالیی با ارز مرجع وارد می شود،
به کجا می رود و چگونه به فروش می رسد ،بنابراین انها باید
نظارت های خود را فعال کنند و نباید اجازه دهند هر کسی که
ارز مرجع درخواست کند در اختیاش بگذارند ،سپس هر جایی
که وارد کننده دلش خواست ،کاال را بفروشد و اینجاست که
باید نظارت ها اعمال شود تا زمانی که بتوانیم قیمت کاالها
را در بازار اصالح کنیم».بهمنی ادامه داد« :اگر وارد کننده ای
می خواهد کاالی وارداتی را با نرخ دالر ازاد بفروشد ،باید بیاید
و پول ان را بده��د ،چون ما نمی توانیم مناب��ع مردم و حق و
حقوق جامعه را به یک عده خاص بدهیم و رانت ایجاد کنیم.
می خواهیم نرخ مرجع ارز را فقط به کاالهای اساس��ی
بپردازیم و اگر امروز وارد کننده ای بیاید و درخواست ارز مرجع
بدهد ،ما به وی می گوییم یا باید کاالی وارد شده را با همان
نرخ به مردم بفروشد و در غیر این صورت ،باید ما به التفاوت
و اختالف ارز مرجع و ارز ازاد را به خزانه بپردازد ،چون بانک
مرکزی نمی تواند بررسی کند که کاالی وارداتی به چه قیمتی
فروخته ش��ده و چقدر بوده و چگونه به دست مصرف کننده
می رسد».
بهمنی گفت« :برای کنت��رل بازار برنام��ه داریم و به
زودی اعالم می کنیم».او در عین حال گفت« :با روند کنونی
افزایش قیمت س��که ،در اینده نزدیک برنامه بسیار مدونی
مثلث شماره 142
به انها هش��دار داده شده بود ،اش��تباه کردند؛ من بارها گفته
بودم که این روش را اصالح کنند ولی این کار را نکردند و بعد
موقعی متوجه شدند که ما یک مقدار ضربه خوردیم.
قسمتی از مشکالت اقتصادی ایجاد شده ناشی از فشار
دش��من بود؛ البته باندهایی نیز در داخ��ل امدند و فقط برای
اهداف سیاس��ی و اقتصادی بازار را دچار مشکل کردند و بعد
دولت را مورد هجمه قرار می دهند؛ البته مشخص است که
لو نیم اخیر
این افراد چه کسانی هستند .البته در این یک سا
دولت دستش بسته بود ،اما باالخره دستش باز می شود و این
افراد را شناسایی کرده و جلوی انها را می گیرد و به ملت معرفی
می کند».احمدی نژاد افزوده ب��ود« :دولت در حال مدیریت
شوک هایی که به بازار ارز و سکه وارد شده ،است».
احمدی نژاد در پاس��خ به این سوال که با توجه به حجم
درامد ارزی کش��ور و از ان مهم تر حجم اقتصاد کشور نباید
نوسانات قیمت ارز اینگونه روی قیمت کاالها تاثیر بگذارد،
تصریح کرد« :سال گذشته فش��ارهای زیادی به دولت وارد
اوردند که کشاورزی کشور از بین رفت و واردات کشاورزی
زیاد شده است تا از ورود خوراک دام ممانعت شد .توجه داشته
باشید که ما 40سال است که خوراک دام وارد می کنیم و اگر
چه طراز صادرات کشاورزی ما مثبت است ولی باالخره همه
نیازها در داخل تولید نمی شوند».
رئیس جمهور ادامه داد« :س�� رو صداهایی به پا کردند و
پنج و شش ماه واردات این دس��ت کاالها با وقفه مواجه شد
و حتی بعضی واردکنندگان اصلی به خاطر فش��ارهایی که
به انها وارد ش��د ،از ادامه کار منصرف شدند؛ احضاریه هایی
صادر شد و فش��ارهای زیادی وارد ش��د که هم ه اینها موثر
هستند .جو اقتصادی پارس��ال جو مطلوب و صحیحی نبود؛
ان هم به بهانه تخلفی که در یک جا انجام ش��ده است .خب
وقتی تخلفی می شود به ان رسیدگی می شود که البته هنوز ما
متوجه نشده ایم که نتیجه رسیدگی چه شد ،البته واقعیت برای
ما روشن است ولی باالخره باید قضایا روشن شود .اینکه دولت
را مدام متهم کرده و علیه او جوس��ازی کنند درست نیست و
جوسازی که به بهانه ان علیه فعاالن اقتصادی شد ،صد برابر
ان حادثه بود».رئیس جمهور تصریح ک��رد« :یکی دیگر از
سیاس��ت های ما این اس��ت که معوقات بانکی باید برگردد.
بسیاری از صنایع که به بانک بدهکار هستند ،امالک و اموال
و سهامی دارند که با ازاد کردن انها می توانند معوقات بانکی را
پس بدهند ،یا برخی از بانک ها از بانک مرکزی اضافه برداشت
کردند ،که به انها گفته شد اگر این پول ها برای صنعت هزینه
شده است ،مشکلی نیس��ت ،اما اگر به عده ای واگذار شده تا
ارز و سکه بخرند ،این کار غلطی است و باید این منابع به هر
طریق به بانک بازگردد».
صعود ارزی
هفته گذش��ته اما اغاز خوبی برای بازار نب��ود .ابتدای
هفته گذش��ته ارز و به دنب��ال ان طال به یکب��اره با صعودی
بی سابقه و البته حباب گونه در قیمت ها مواجه شد .قیمت های
روی تابلوی صرافی انقدر زود به زود و لحظه ای تغییر می یافت
که بسیاری از صرافی ها ترجیح دادند جای قیمت را روی تابلو
خالی نگه دارند.کار تا انجا پیش رف��ت که حتی قیمت دالر
انگونه که رسانه های رسمی روایت می کردند حتی به 2600
تومان نیز رسید.مس��ئوالن اقتصادی نیز البته مانند دی ماه
سال 90ترجیح دادند سکوت پیشه کنند.
بهتر شود».
ت
سکوت رئیس کل شکس
محمود بهمنی وقتی رئیس کل
بانک مرکزی شد از لحاظ سیاسی هم
خیلی ها به ماندگاری اش امیدوار نبودند
با این حال و با وجود تنش های متعدد
در شرایط بانکی و ارزی کشور او هنوز
سکان دار این حوزه باقی مانده است
49
درباره پیش فروش سکه خواهیم داش��ت .اگرچه هم اکنون
سکه های پیش فروش ش��ده را تحویل می دهیم اما اگر قرار
باشد قیمت سکه باالتر از قیمت واقعی باشد برای از بین بردن
حباب ناچاریم مجدد سکه تزریق کنیم».
ی
وزیر اقتصاد ؛ اعالم تدابیر جدید ارز
اقتصاد
در تحولی دیگر در هفته گذشته سخنگوی اقتصادی
دولت ذخایر ارزی کشور را بی سابقه اعالم کرد و گفت« :ارز
کاالهای اساسی همچنان با نرخ مرجع تامین می شود و برای
کاالهای غیر اساسی نیز ارز بیشتری تخصیص داده خواهد
شد».وی افزود« :به طور قطع با افزایش عرضه ارز نرخ ان در
بازار نیز تعدیل خواهد شد .با اقبالی که بخش خصوصی نشان
داده که ارز خود را در شبکه تجاری وارد کند ،عرضه و تقاضا
همدیگر را کشف می کنند.
از سال گذشته و پس از التهاب های بازار مسیر حرکت
به س��ویی طراحی ش��د که عالوه بر ثبت و ضبط واردات و
صادرات تخصیص ها هم ثبت شود که موفق بوده است.
حتی برای جلوگیری از رانت و ویژه خواری بازار موازی
برای کاالهای غیر اساس��ی نیز ش��فاف خواهد ش��د و باید
مشخص ش��ود چه اش��خاصی ارز می خرند و می فروشند».
حسینی گفت« :البته جنس این نظارت از نوع مداخله نخواهد
بود ،بلکه بیشتر از جنس مدیریتی است ».سخنگوی اقتصادی
دولت گفت« :در روزهای گذشته قدری عرضه بانک مرکزی
و بخش خصوصی در پی افزایش نرخ ارز کم شد و در عرضه
کالن ارز و حتی برای معامله ارزه��ای خرد که نزد افراد بود،
قیمت ه��ای کاذب تعیی��ن می ش��د ».وی همچنین برخی
محدودیت ها را یکی دیگ��ر از علت ه��ای افزایش بی رویه
قیمت ارز دانست و گفت« :خوش��بختانه این محدودیت ها
برطرف شده است».
حس��ینی ذخایر ارزی بانک مرکزی را بهتر از هر زمان
گذش��ته اعالم کرد و گفت« :هیچ گاه در تاریخ کشور بانک
مرکزی به اندازه امروز ذخایر ارزی نداشته ،اما تاکید و سیاست
ما بر این اس��ت که ذخایر ارزی کش��ور که حاصل انباشت
سال ها در کشور اس��ت ،صرف نیازهای جاری نشود ».وزیر
امور اقتصادی و دارایی ذخایر ارزی کش��ور را پشتوانه کشور
دانست و گفت« :سیاست این است که حتی المقدور از میزان
ی از ان ذخایر برای تامین نیازهای جاری استفاده شود».
کم
سخنگوی اقتصادی دولت گفت« :البته وقتی ما از اخالل در
بازار ارز صحبت می کنیم به این معنی نیست که همه فعاالن
به دنبال بورس بازی و سفته بازی هس��تند اما برخی تالش
می کنند ،اینگونه القا کنند ».حسینی اظهار داشت« :به رغم
اینکه واردات همه کاالهای اساسی با نرخ ارز مرجع صورت
می گیرد و این روند ادامه خواهد داشت؛ گاهی مطرح می شود
که به کاالهای اساس��ی دیگر ارز مرجع داده نمی شود و این
همان عملیات روانی است که خوشبختانه هر موقع این وضع
پیش امده ،مجموعه مدیریت کشور موفق شده بر ان فائق
اید و این بار هم موفق خواهیم شد».
وزیر امور اقتصادی و دارایی به هموطنان توصیه کرد:
«انهایی که حرفه ای نیس��تند وارد این بازارها نش��وند چون
غیر حرفه ای ها در این بازارها لطمه می بینند».
اقای حسینی گفت« :حتی در مواقعی که قیمت ها در
بازار سهام نوسان جدی دارد توصیه کرده ام با هیجان و عجله
س��هام نخرند و با عجله هم از بازار خارج نشوند و انهایی که
این کار را کردند ،دچار خسران شده اند چون با هیجان امدند
و با هیجان رفتند».وی افزود« :نرخ های ارز و س��که که این
روزها شنیده می شود با هیچ فرمول اقتصادی منطبق نیست و
صحبت های بیشتر را در اینده به هموطنان خواهم گفت و باز
هم توصیه می کنم انهایی که حرفه ای نیستند با هیجان وارد
نشوند تا زیان نبینند».
سخنگوی اقتصادی دولت تصریح کرد« :نوسان هایی
که در روزهای اخیر شاهد هستیم به طور مشخص در هفته
مثلث شماره 142
50
اخیر مشابه نوسان هایی است که تقریبا در زمستان سال 1390
اتفاق افتاد و قیم��ت ارز و به دنبال ان نرخ س��که بهار ازادی
افزایش پیدا کرد و این روند افزایشی به گونه ای بود که نگرانی
فراوانی ایجاد کرد ،اما بعد از یک سلسله اقدامات که در جهت
مقابله با مجموعه اختالل های خارج و داخل کشور صورت
گرفت ،ان روند و فرایند تغییر کرد».حس��ینی گفت« :البته
اینکه چرا چنین چیزی پیش امده و سیاس��ت ها و برنامه ها
برای مقابله با ان شامل چه مواردی خواهد بود به گفت وگوی
گسترده ای نیاز دارد که در گفت وگویی زنده این موارد را هفته
اینده توضیح می دهم».س��خنگوی اقتصادی دولت افزود:
«یک سلسله تصمیم هایی را مناسب با مواجهه هایی که در
اقتصاد شکل می گیرد تنظیم کردیم که اجرا می کنیم».
روزهای داغ بهارستان
ی را برگزار کرد؛
سه شنبه گذشته مجلس جلس��ه مهم
جلسه ای که البته به صورت غیر علنی برگزار شد.پیش از اغاز
این جلسه غیر علنی احمد توکلی بار دیگر به انتقاد از ماجراهای
ارزی پرداخ��ت .او به ابوترابی فرد ،نای��ب رئیس مجلس که
ریاست جلس��ه ان روز را در غیاب الریجانی برعهده داشت
خرده گرفت که چرا در نطق اغازین مجلس هیچ اش��اره ای
به تحوالت ارزی نکرده است .احمد توکلی با اشاره به انچه
او کاهش ۵۵درصدی ارزش پول مل��ی در یک هفته اخیر و
افزایش نرخ ارز می خواند از نایب رئیس مجلس خواس��ت تا
نسبت به این مساله مهم و حساس اقتصادی روز اعالم موضع
کند و موضوع در مجلس مورد بررسی قرار گیرد».
احمد توکلی گفت« :اطالعاتی که در اختیار همکاران
قرار دادم نش��ان می دهد که دولت تعمدا ارز توزیع نمی کند،
ش��ما باید انقدر به موضوع اهمیت می دادید که در این باره
اعالم موضع کنید یا جلس��ه را غیرعلنی کنید .گرچه امدن
وزیران از انجا که اختیاری ندارند ،تاثیری ندارد .این نش��ان
می دهد تعمدی در کار است و باید دید علت چیست که دولت
ارز توزیع نمی کند .در عرض ۷روز ۵۵درصد ارزش پول کم
شده است».
گزارشی از جلسه اضطراری مجلس
درباره ارز
چه کسی مسئول است؟
2
دوشنبه ش��ب نمایندگان مهم��ان دول��ت بوده اند و
سه شنبه صبح دولتی ها به بهارس��تان امده اند .موضوع اما
یکی بود؛ ارز و سکه و قیمتی که باال می رود.
تعطیلی چهارشنبه کشو ر باعث شد مجلس ،جلسه اش
را یک روز زودتر برگزار کند و در حالی که هنوز خبری از این
میهمانی درز نکرده است ،میزبان تیم سیاستگذاری اقتصاد
کالن دولت باش��د تا گرانی دوباره ارز و س��که در میزبانی
میهمان خبرساز شود.
البته میزبان ش��رط ادب نگه داش��ته و بع��د از تغییر
دس��تورکار جلس��ه برای میهمان داری ،صحن را غیرعلنی
اعالم کرده ،تا هر ک��ه هر توضیحی ک��ه می خواهد بدهد؛
بلکه دس��ت های پنهان ب��اال رفتن قیمت ارز و س��که هم
مشخص شود.
میهمان ها اما همه دعوت قبول نکرده بودند ،در حالی
که مجلس خواسته بود حسینی وزیر امور اقتصاد و دارایی و
بهمنی رئیس کل بانک مرکزی در جلس��ه حاضر باشند ،اما
بهمنی نیامد تا صدای مجلس��ی ها در صحن غیر علنی تنها
به گوش وزیر برسد.
با این حال ،میزبان با توپ پر امده بود ،در پایان جلسه
علنی دهقانی ،عضو هیات رئیس��ه مجل��س اعالم کرد که
مصباحی مقدم ،توکلی ،نادران و قادری از کمیسیون برنامه و
بودجه ،بحرینی و پورابراهیمی از کمیسیون اقتصادی ،مسعود
میرکاظمی رئیس کمیس��یون انرژی و حمیدرضا فوالدگر
رئیس کمیسیون تولید ملی بر پیگیری نظارت بر اجرای اصل
جو روانی یا
دست های پنهان
پاسخ تند وزیر اقتصاد به توکلی
اما سایت وابس��ته به ارگان رس��انه ای دولت در بیان
جزئیاتی از جلس��ه غیر علن��ی مجلس به مصاحب��ه با یک
نماینده پرداخته و از قول عبدالوحید فیاضی نوش��ته اس��ت:
«در جلسه غیرعلنی وزیر اقتصاد در پاس��خ به احمد توکلی
که به جای پرداختن به مسائل اقتصادی به انتقادات تند علیه
رئیس جمهور ،دولت و وزراء روی اورده بود ،گفت :من برای
پاسخ به سواالت سیاسی به مجلس دعوت نشده ام ،مسئولیت
من مربوط به امور اقتصادی است ،نه واکاوی مسائل سیاسی
و مشکالت شخصی شما با رئیس جمهور».
با پنج درصد دالر موجود در کشور هم
می شود بازار دالر را مدیریت کرد
روزهای ارام پایان هفته
اما پایان هفته گذشته بازار روزهای ارام تری را سپری
کرد .قیمت ارز و س��که متوقف و البته با اندکی کاهش هم
روبه رو شد .با ارام ش��دن اوضاع البته رس��انه ها نیز فضای
بیش��تری ب��رای بررس��ی و واکاوی انچه در ابت��دای هفته
گذش��ته بود پیدا کردند .برخی به نقد دولت و سیاست های
اقتصادی اش پرداختند و برخی نیز از عوام��ل موثر خارج از
دولت در اتفاقات بازار ارز سخن گفتند .در این میان تحلیلی
هم وجود داش��ت که از احتمال برکن��اری محمود بهمنی به
س��بب تفاوت دیدگاه هایش با محمود احمدی نژاد حکایت
داش��ت .اختالفی که البته محمود احمدی نژاد دیگر ابایی از
نمایان شدنش ندارد .تا انجا که در مصاحبه تلویزیونی اش نیز
به راحتی می شد شواهدی از ان را یافت.اما ایا ممکن است با
برکناری رئیس کل بانک مرکزی و البته تغییر تیم اقتصادی
دولت مواجه باشیم؟ این سوالی است که باید برای رسیدن به
پاسخ ان منتظر گذر زمان باشیمg .
محمدحسن نژاد/عضوکمیسیوناقتصادیمجلسنهم
3
این روز ها دوباره ش��اهد این هس��تیم که قیمت دالر
باال می رود و س��که را هم تحت تاثیر خودش قرار می دهد،
باال رفتن قیمت ارز های خارجی در داخل یک کشور به معنی
کاهش ارزش پول ملی است .وقتی قیمت ارز خارجی در کشور
افزایش پیدا می کند ،معنی اش این است که تولید داخلی ان
کشور کم شده و برای خرید مقدار مشخصی از کاال باید ارز
بیشتری پرداخت شود .منتها این یک روند تدریجی است.
باال رفتن قیم��ت ارز های خارجی چیزی نیس��ت که
مختص ما باش��د ،در همه جای دنیا قیمت ارز های خارجی
تغییر می کند ،اما باتوجه به انچه گفته ش��د ،نرخ رشد قیمت
ارز و در واقع س��قوط ارزش پول ملی می تواند مثال س��االنه
10درصد باشد.
این در حالی است که مش��اهده می کنیم که در یک
روز در بازار ارز تهران قیمت دالر 15درصد باال رفته است ،
یا در همین چند روز گذش��ته ارزش پول ملی ما تحت تاثیر
نوس��ان های دالر 30تا 40درصد نس��بت به چند روز قبل
کاهش پیدا کرده اس��ت ،این یک رون��د طبیعی و منطقی
نیست.
عده ای در توجیه این وضعیت جو روانی را به عنوان علت
معرفی می کنند ،البته جو روانی نمی تواند بر قیمت دالر و سکه
در بازار بی تاثیر باشد ،اما حتما دالیل دیگری هم وجود دارد
که یکی از انها سوء مدیریت ارزی در کشور است.
اگر نگاهی به پست ریاست کل بانک مرکزی در نقاط
مختلف دنی��ا بیندازی��د ،می بینید افرادی که در این پس��ت
قرار می گیرند معموال س��الی چهار بار مصاحبه می کنند ؛ ان
وقت در مصاحبه هایش��ان هم حرف ه��ای جدی و منطقی،
با دالیل و مدارک مستند می زنند و اقتصاد تمام دنیا را تحت
تاثیر قرار می دهند.
اما متاسفانه در کشور ما پس��ت مدیر کل بانک مرکزی
تبدیل به یک پست رسانه ای شده است .مدیر کل بانک مرکزی
هر روز با یک دستورالعمل جدید و یک بخشنامه تازه ظاهر
می شود و حرف های جدید می زند.
در واقع مدیر کل بانک مرک��زی به جای مدیریت مالی
کش��ور بیش��تر فضا را متش��نج می کند ،البته همان طور که
گفتم این دید که افزایش قیمت دالر ناشی از جو روانی است
تنها یک��ی از احتمال های موجود اس��ت و البته یک احتمال
خوشبینانه هم هست.
نگاه بدبینانه به وضعیت اقتصادی کشور این را نتیجه
می دهد که بگوییم عده ای مشغول به هم زدن بازار هستند ،
و یک عده دیگر هم هستند که از این فضای متشنج به وجود
امده حد اکثر اس��تفاده را می کنند و از این اب گل الود ماهی
خودشان را می گیرند.
البته این مساله قطعی و یقینی اس��ت که قیمت دالر
نمی تواند به همین صورت باال برود و به زودی سقوط خواهد
کرد .اما در این میان مس��اله مدیریت بازار ارز نباید فراموش
بشود.
صراحتا می گویم که حتی با پنج درص��د از ان دالری
که در اختیار مدیران اقتصادی فعلی ماس��ت می ش��ود بازار
دالر را مدیریت کرد و قیم��ت دالر را در همان 1500تومان
نگه داشت .اما متاسفانه شاهد این مدیریت الزم نیستیم.
دولتی ها می گویند در س��ال جاری ب��ه دالیلی حجم
دالر کاهش یافته اس��ت ،سوال من این اس��ت که خب ،ان
در امد های دالری س��ال قب��ل کجاس��ت؟ دالر هایی که
در س��ال قبل و س��ال های قبل از واردات و صادرات نفتی و
غیر نفتی عاید کشور شده بود کجاست؟ دالری که از صادرات
خصوصی و دولتی نصیب کش��ور ش��ده ،کجاست که با ان
نمی توان بازار دالر را مدیریت کرد؟
حجم ذخایر ارزی کشور به راحتی با یک حساب و کتاب
سرانگشتی قابل محاسبه اس��ت ،اما حتی به این هم نیازی
نیست .اقای ترکان چندی پیش در مصاحبه ای اعالم کرده اند
که حجم ارزی که در طول عمر دولت های نهم ودهم عاید
کشور شده اس��ت چیزی درحدود یک صد هزار میلیارد دالر
است ،این پول کجاست که نمی ش��ود با ان بازار دالر کشور
را سامان داد؟
البته عده ای در این وضعیت معتقد هس��تند که اتاق
بازرگان��ی هم در نوس��ان های اخیر نقش داش��ته اس��ت ،
صحبت هایی که بر سر بورس ارز مطرح شد و واکنش های
اتاق بازرگانی را به دنبال داشت هم در متشنج کردن بازار ارز
بی تاثیر نبوده است .با این وجود در حالی که خیلی ها عقیده
داشتند که برگزاری اجالس سران کشور های عضو جنبش
عدم تعهد در تهران باید بتواند قیم��ت دالر را کاهش دهد
یا حداقل ثابت نگه دارد ،شاهد وضعیت دیگری هستیم.
برخی هم در این موقعیت به تش��نج پی��ش امده در
روابط ایران و کانادا اش��اره می کنند و ان را در نوسان های
اخیر بازار دالر موثر می دانند ،اما خب ،باید بررسی شود که
حجم مبادالت ما با کانادا چه مقدار بوده است و ایا این حجم
مبادالت می تواند چنین نوسان و افزایش قیمتی را در بازار
ایجاد کند ،یا مساله از جای دیگری ناشی شده است.
به هر حال به نظر می رسد تصور تاثیر شدید قطع روابط
با کانادا با ایران بر قیمت دالر منطقی نیست.
همان طور که گفتم اگر بخواهیم خوشبینانه به شرایط
نگاه کنیم این افزایش شدید در روز های گذشته ناشی از یک
جو روانی اس��ت ،اما نگاه بدبینانه ای هم وجود دارد که تاثیر
دست های پنهان را در وضعیت بازار دالر مد نظر دارد.
البته این دس��ت های پنهان در جایی خ��ارج از بانک
مرکزی قرار دارند .اما نمی شود به این سوال با اطمینان پاسخ
داد که ایا بانک مرکزی واقعا نمی تواند این دست های پنهان
را مدیریت و کنترل کند ،یا اینکه نمی خواهد این کار را انجام
دهد؟ g
اقتصاد
44قانون اساسی ،سخنران های جلسه غیر علنی خواهند بود.
اما تنها نماین��دگان اقتصادی در این جلس��ه صحبت
نکردند ،خوانده شدن اسم محسنی ثانی از کمیسیون امنیت
ملی مجلس نشان داد که بهارستان برای باال رفتن قیمت ارز
شانی بیشتر از یک ماجرای اقتصادی صرف قائل شده است.
هنوز خب��ری از س��خنرانی ها بیرون نیام��ده بود که
ابراهیم نکو ،یک عضو هیات رئیس��ه کمیس��یون اقتصادی
مجل��س در گفت وگو با ایس��نا اظهار کرد ک��ه عزل فوری
مدیران ناکارامد از بدنه پولی کش��ور تنه��ا راه برای بهبود
وضعیت بازار ارز خواهد ب��ود .در این بین باید برای به تعادل
رسیدن ،شوکی به بازار وارد شود تا بتوان شاهد نتیجه بخش
بودن اقدامات بود.
خبر بعدی که از صحن غیر علنی خارج ش��د ،مصاحبه
تاج گردون ،نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بود
که در جمع خبرنگاران بر لزوم ورود هر چه سریع تر دولت به
بازار و تزریق ارز تاکید کرد.
تاج گردون به نبود بهمنی در جلس��ه هم اشاره کرد و
گفت که با وجود نوسان های اخیر ،بانک مرکزی هنوز اقدام به
گشایش اعتبار ارزی نکرده که نتیجه ان بروز این نوسان ها
در بازار ارز است.
غالمرضا مصری ،س��خنگوی هیات رئیس��ه هم در
واکنش به نبودن بهمنی در جلسه مجلس گفت« :مجلس
می خواهد بداند چ��را در هفته های اخیر ارز ب��ه بازار تزریق
نش��ده اس��ت ،اما در این مورد باید رئیس کل بانک مرکزی
توضیح دهد که در هفته اینده دوب��اره از او دعوت خواهیم
کرد».مصری در ادامه به اظهارات وزیر اقتصاد اشاره کرد و
گفت که طرح هایی مثل بورس ارز یا ارز چند نرخی توس��ط
وزیر مطرح شده اس��ت ،اما مدیریت بازار موردنظر مجلس
اس��ت که باید از طریق راهکار بورس یا راهکار های دیگر
محقق شود.
سخنگوی هیات رئیس��ه البته حرف های تند تری هم
زده و در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در مورد اظهارات
رئیس جمهور و وجود دس��ت های پنهان در بازار ارز تصریح
کرد که اگر فک��ر کنیم جایی باالت��ر از حاکمیت وجود دارد
که می تواند در بازار تغییر به وجود اورد موظفیم به س��رعت
جلوی ان را بگیریم.مصری همچنین با بیان اینکه مجلس
در زمینه برخورد با اخاللگران بازار ارز جدیت دارد گفت که
اگر رئیس جمهور نمی خواهد ش��خصا وارد موضوع ش��ود و
دست های پشت پرده را عیان کند مس��تنداتش را در اختیار
مجلس قرار دهد تا مجلس در ای��ن مورد اقدام کند.ندیمی،
س هم بعد از مصری در میان
عضو کمیسیون اقتصادی مجل
خبرنگاران قرار گرفت تا صراحتا اع�لام کند که بورس ارز
از نظر اقتصادی رویکرد مثبتی نیس��ت و قیم��ت ارز را باز
هم باالتر می برد.این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس از
فرصت یک هفته ای مجلس به دولت برای کنترل بازار خبر
داد و گفت که در صورتی که دول��ت نتواند بازار را در کنترل
بگیرد ،مجلس خ��ود از لحاظ تقنینی وارد می ش��ود.بخش
عمده ای از تیر های انتقاد ندیمی هم سیستم بانکی و مدیریت
اقتصادی را نشانه رفته بود .ندیمی البته صراحتا اظهار کرد
که کس��ی به دنبال تغییر رئیس کل نیست ،اما حضور رئیس
کل بانک مرکزی در پست ریاست شورای پول و اعتبار مورد
انتقاد است ،وزیر اقتصاد باید این پست را در اختیار بگیرد تا
بتواند در مورد سیاستگذاری های پولی کشور توضیح دهد.
معاون وزیر اقتصاد و دارایی چندی پیش گفته بود که
مدیریت قیمت ارز ازاد تنها در دست پنج نفر است که همه
انها هم در خ��ارج از ایران زندگی می کنن��د .ندیمی در این
مورد می گوید « :اینکه رئیس کل بانک مرکزی می گوید که
تزریق بازار ارز به صورت محدود و در دست دو گروه خریدار
و فروشنده ارز اس��ت ،این موضوع را به بازار القا می کند که
گروه های دیگر از بازار ارز بهره مند نیستند .اما اعتقاد ما این
است که موضوع ارز موضوعی اقتصادی ،سیاسی و
امنیتی است و نباید تنها ان را امنیتی بدانیم.
باال و پایی��ن رفتن قیم��ت ارز به معنی
تغییر ارزش پول ملی اس��ت ،چه پنج نفر
در خارج از کش��ور این بازار را مدیرت
کنن��د ،چه بانک مرکزی مس��ئولیت
ان را به عهده داش��ته باش��د ،باید
راهی اندیشیده ش��ود تا جلوی
س��قوط ازاد ارزش پ��ول ملی
را بگیردg ».
مثلث شماره 142
51
lما در سال اخر دولت دهم به سر می بریم و دولت
هم اص��رار دارد که خ�لاف مصوبه هیات تطبی��ق قوانین
طرح های موسوم به مهر ماندگار را اجرایی کند ،در حالی که
بودجه مورد نیاز اجرای این طرح ها در بودجه نیامده است .در
واقع دولت می خواهد با اجرای این طرح ها امار بدهد که مثال
این تعداد بیمارستان و س��د و غیره در این مدت ساخته شده
و بعد از انها اس��تفاده تبلیغاتی بکند .بنا بر این دولت به دنبال
کاهش هزینه ها نیست و این نوسان های نرخ دالر هم برای
دولت در امد زایی دارد.
در بودجه سال ،90قیمت دالر هزار و 50تومان مصوب
شده بود .این رقم در بودجه سال جاری به هزار و 226تومان
افزایش یافت و قرار شد نرخ دالر به صورت شناور مدیریت
شده باشد ،یعنی تلورانسی در حدود 40-50تومان باالتر یا
پایین تر از قیمت مصوب در بودجه .با این حال اخرین قیمتی
که من برای دالر دارم دو هزار و 460تومان است.
چطور قیمت دالر به این رقم رسیده است؟
lاین نرخ دالر به معنی ان اس��ت که دولت کنترل
بازار را رها کرده است .این نوع مدیریت کامال بر خالف شعار
اقتصاد مقامتی است.
چه اتفاقی خواهد افتاد؟
تحلیل عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هشتم
4
قرار بود دالر 1226تومان باشد
اقتصاد
محمدرضا خباز ،نماینده چهار دوره مجلس شورای اسالمی ،از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس هشتم و عضو
هیات تطبیق قوانین مجلس معتقد است که دولت توانایی کنترل بازار ارز را دارد و نوسان های بازار ارز ناشی از ناتوانی
دولت نیست ،بلکه یک سری مسائل دیگر بر این نوسان ها موثر افتاده است.
مثلث شماره 142
نوسان های ارزی ،کم کم تبدیل به یک سناریوی
تکراری می شود .تقریبا هر چند ماه یک بار شاهد
ی�ک افزایش قیم�ت در بازار ارز هس�تیم ،ش�ما
افزایش قیمت فعلی را چطور ارزیابی می کنید؟
lبه نظر می رس��د افزایش فعلی قیمت ارز یکی از
مسائلی اس��ت که دولت خودش به ان دامن می زند .در واقع
دولت اگر بخواهد می تواند بازار ارز را کنترل کند ،اما واقعیت
این است که دولت به دنبال کنترل بازار ارز نیست و نتیجه ان
این می شود که شاهد این نوسان ها در بازار ارز هستیم.
یعنی می گویید دولت قصد کنترل ندارد،چرا دولت
نباید به دنبال کنترل بازار ارز باشد؟
lقیمت فروش نفت در چند وقت اخیر تقریبا به نصف
کاهش یافته است .وقتی در امد ناشی از فروش نفت کاهش
پیدا می کند ،باید هزینه های سرباری دولت کم شود تا دولت
بتواند هزینه های ضروری را جبران و کشور را اداره کند .با این
وجود مشاهده می ش��ود که به جای صرفه جویی مدام شاهد
افزایش هزینه هستیم .در حالی که اصراف و تبذیر در اسالم
منع شده است.
خب این مس�ائل چه تاثیری ب�ر افزایش قیمت
ارز دارد؟
lوقتی در امد دولت کاهش پیدا می کند و هزینه ها
کم نمی ش��ود ،دولت باید در امد مورد نیاز خودش را از راهی
جبران کند .نتیجه ،نوسان و افزایش قیمت در بازار ارز است .ارز
هم که کامال در اختیار دولت است .اگر دولت تزریق ارز به بازار
را متوقف کند با وجود تقاضای ثابت یا تقاضایی که افزایش پیدا
می کند طبیعتا قیمت هم در بازار باال می رود.
اتفاقی که در بحران اخیر ارزی رخ داده این اس��ت که
دولت باید ان 10میلیون دالری را که موظف اس��ت تزریق
کند ،تزریق نکرده که نتیجه ان افزایش قیم��ت در بازار ارز
است.
در واقع این ابتدایی ترین اصل اقتصاد است که عرضه و
52
تقاضا باید با هم هماهنگ باشند و وقتی چنین اتفاقی نمی افتد
این نوسان ها هم پیش می اید.
بعد دولت ارز را با قیمت باال تر به صرافی ها می دهد و از
این طریق درامد زایی می کند.
مس�ائل خارجی مث�ل محدودیت هایی ک�ه برای
جابه جایی پ�ول برای ما ایجاد ش�ده اس�ت هم
می تواند در این مورد تاثیرگذار باشد؟
lنمی ش��ود ادعا کرد ک��ه تحریم ها ب��ر اقتصاد ما
بی اثر بوده اس��ت .به هر حال خرید نفت ما کاهش پیدا کرده
که اولین نتیجه اش کاهش در امد های دولت اس��ت و دولت
هم باید این کاه��ش در امد را از یک راه��ی جبران کند .در
حالی که منطقی تر این است که برای مدیرت شرایط دولت
باید هزینه هایش را کاهش دهد تا بتواند پرداخت هزینه های
اصلی را مدیریت کند.
چرا این صرفه جویی اتفاق نمی افتد؟
نمایندگان
مجلس در دوره
های اخیر همواره
منتقد سیاست
های اقتصادی
دولت بوده و بر
این اعتقادند که
مبنای انتقادهایشان
دور بودن تصمیم
های قوه مجریه از
اصول کارشناسی
اقتصادی است
lدر چنین شرایطی هیچ کس جرات نمی کند اقدام
به س��رمایه گذاری کند .حتی فروشنده هم در وضعیت فعلی
ترجیح می دهد کاالی را نفروش��د .چون می داند که اگر این
کاال فروش برود ،اجناس بعدی را بای��د با نرخ دالر باالتری
خریداری کند و این به صرفه نیست.
برخی هم به تاثیر قطع روابط با کانادا بر نوس�ان
قیمت دالر اش�اره می کنند ،نظر شما در این مورد
چیست؟
lواقعیت این است که افزایش قیمت دالر چند روز
قبل از مساله قطع رابطه با کانادا اغاز شده بود.
البته دولت کانادا یکی از اقمار امریکاست؛ رفتار دولت
کانادا یک رفتار غیر منطقی و غیر اصولی بود که خودشان هم
مجبور به برگشت از ان خواهند بود .اما همان طور که گفتم
افزایش قیمت دالر قبل از مس��اله کانادا اغاز ش��ده بود .کار
دشمنان ما این است که کشور ما را بی ثبات جلو دهند؛ اما ما
نباید با سیاست های غلط به این مساله دامن بزنیم.
در بحران ه�ای ارزی مکرر به نقش دس�ت های
پنهان اشاره می ش�ود .شما معتقد به وجود چنین
دست هایی هستید؟
lمن در تمام 7-8سال گذش��ته به این مساله تاکید
داشته ام که دست های پنهانی در اقتصاد وجود دارند .اما این
دست های پنهان از خودشان به وجود نیامده اند ،بلکه حاصل
یک سری سیاست های غلط اقتصادی بوده اند.
مثال چه سیاست هایی؟
lیکی از انها همین مساله نقدینگی است .در حالی
که نقدینگی در دس��ت بخش خصوصی باید کنترل ش��ود،
می بینیم که در طول سال های گذشته پنج برابر شده است.
در ابتدای دولت نهم نقدینگی در دست بخش خصوصی
70هزار میلیارد تومان بود .این رقم االن به 350هزار میلیارد
تومان رسیده است .خب این به معنی ان است که نقدینگی
کنترل نشده و مشخص است که نقدینگی در دست بخش
خصوصی مانند سیل عمل می کند .یک روز در ارز خرابی به
بار می اورد و روز دیگر در بازار طال و مس ،یک روز هم بورس
ماشین را به راه می اندازد.
دولت در ش�رایط فعلی چه کاری می تواند انجام
دهد؟
lنباید مش��کالت اقتصادی را به گ��ردن دیگران
انداخت .البته اخاللگران بازار را محکوم می کنیم ،اما سوال
این اس��ت که دولت کجاس��ت؟ مدیرت چنین شرایطی از
راه های علمی و درست امکان پذیر است و دولت اگر بخواهد
می تواند بازار را مدیریت کندg .
بین الملل
اپوزیسیون علیه پوزیسیون
بین الملل
مثلث شماره 142
با اغاز تحوالت سوریه حکومت اردوغان از نقش یک دولت میانجی عدول کرد و به اردوگاه دولت های غربی و عربی پیوست
چالشهای اردوغان و رفقا
مخالفت با حزب عدالت و توسعه در ترکیه شدت گرفته است
1
داوود حشمتی Dheshmati@gmail.com /
حزب عدالت و توسعه ( )AKPس��ال گذشته توانست
برای بار سوم پیروز انتخابات شده و همچنان قدرت را در دست
داشته باشد .این حزب که به اس�لامگرایی در ترکیه شهرت
داش��ت به مرور با نزدیک ش��دن به غرب و خصوصا امریکا
تالش کرد تا در تحوالت منطقه طور دیگری نقش افرینی
کند .حزب عدالت و توسعه در سال های اولیه حکومت اردوغان
تالش می کرد ت��ا از خود نقش یک دول��ت «صلح طلب» و
«میانجی» را به نمایش بگذارد .اما رفته رفته از این نقش خود
فاصله گرفت و به مرور نقش دیگری را در تحوالت بازی کرد.
دولت ترکیه پس از فشارهای زیاد داخلی و خارجی به ناتو اجازه
داد تا در خاک کش��ورش «سپر دفاع موش��کی» را برپا کند.
54
اگرچه دولت اردوغان تالش بس��یاری کرد تا در مقابل این
امتیاز ،مساله عضویت کشورش در اتحادیه اروپا را به سرانجام
رسانده و ارزوی دیرینه پیوستن به قاره سبز را محقق کند ،اما
اروپا حاضر نشد حتی برای پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا
تاریخ مشخصی را معین کند .دوره سوم زمامداری اردوغان و
حزبش در ترکیه اما با چالش های جدیدی همراه بود .اگر احمد
داوود اوغلو ،وزیر خارجه و خالق تئ��وری «نوعثمانی» -که
به دنبال گسترش قدرت و نفوذ کش��ورش در میان ممالک
امپراتوری عثمانی بود – روزگاری از طریق «میانجی گری»
و حل اختالفات بین کش��ورها تالش می کرد تا کشورش را
مطرح کند ،پس از انکه حزب حاکمش به خواس��ته ناتو تن
داد ،دگرگون شد .پس از ان بود که ترکیه که به همراه ناتو در
افغانستان حضور داشت ،وارد جنگ با لیبی شد .همچنین با
حمایت از فعالیت مخالفان مسلح رژیم سوریه عمال به بازوی
کشورهایی تبدیل شد که قصد براندازی مسلحانه رژیم بشار
اسد را داشتند؛ ترکیه مرزهای خود را روی سربازان معروف به
«ارتش ازاد» س��وریه باز کرد .همچنین برخی عملیات های
تروریستی در شهرهای مختلف ترکیه و انفجارهایی که منجر
به کشته و زخمی شدن تعدادی از شهروندان می شود ،موجی
از مخالفت با دولت را به وجود اورده است .از دیگر سو علویان
که اقلیت مذهبی درصدی مقیم ترکیه هستند نیز مدتی است
از رفتارهای دولت ناراضی اند .انها معتقدند که دولت اردوغان
با همکاری و هماهنگی امریکا نسبت به علویان این کشور
ض مذهبی می زند .اگرچه اردوغان دو س��ال
دس��ت به تبعی
پیش به همراه علی اکبر والیتی در مراسم عاشورای حسینی
علویان ترکیه شرکت کرد ،اما رفته رفته نشان داد که این حضور
از س��ر صدق و صفا نبوده .این موضوع تا انجا پیش رفت که
در ماه گذشته علویان با برپایی یک گردهمایی بزرگ در شهر
ازمیر نسبت به سیاس��ت های تبعیض امیز دولت او دست به
اعتراض گسترده زدند؛ انها حتی معتقدند که دولت نسبت به
سربازان علوی رفتاری تبعیض امیز دارد .کمال قلیچدار اوغلو،
رهبر حزب مخالف دولت اردوغان معتقد اس��ت که حزب او
(جمهوری خلق) هیچ وقت مانند ح��زب « AKPدروغگو و
بین الملل
«عبدل لطیف ش�نر» که پیش از این در دولت اردوغان
سمت های معاوت نخس�ت وزیر و وزارت را برعهده داشت
امروز با خروج از دولت به یکی از منتقدان جدی دولت تبدیل
شده است.
کم�ال قلیچداراوغل�و رهب�ر ح�زب «جمهوری خلق»
همزمان رهب�ری مخالفان دول�ت را در پارلمان این کش�ور
برعه�ده دارد او و حزب�ش از منتقدان اصلی سیاس�ت های
خارجی دولت اردوغان به ویژه در مسئله سوریه است.
حزب «حرک�ت مل�ی» ب�ه رهب�ری دول�ت باغچه لی
یک�ی از منتق�دان اصلی دول�ت در زمین�ه مس�ائل داخلی و
همچنی�ن موض�وع قومیت ه�ا و کرده�ای ای�ن کش�ور
است.
مثلث شماره 142
نامرد» نیست که یک روز با دولتی ادعای دوستی و صمیمیت
کند و در عین حال «خنجر را در پشت خود» پنهان کرده و به
او نزدیک شده تا در موقع لزوم در پشت او فرو کند .اشاره رهبر
مخالف دولت ترکیه به دوگانگی برخورد نخست وزیر و دولت
ترکیه با حکومت سوریه است .چرا که پیش از این تحوالت،
اردوغان با سفرهای متعدد و ارتباطات گسترده مالی و تجاری
با سوریه تالش داشت تا خود را به عنوان یک کشور دوست
به سوریه نزدیک کند .حزب رقیب در ترکیه معتقد است دولت
در زمینه س��وریه با «تزویر» و «دروغ» عمل کرده است .در
چند ماه گذش��ته تعداد زیادی از اصحاب رسانه و خبرنگاران
به بهانه های مختلف بدون اینکه بازداشت شوند با شکایت
مستقیم یا فش��ار دولت به قوه قضائیه و دادگاه ها فراخوانده
ش��ده اند .حجم این فراخوان ها موجب ش��ده تا بخش��ی از
مطبوعات دست به خود سانس��وری زده و از بیان مشکالت
خودداری کنند .رهب��ر مخالفان که این مطال��ب را در یک
نشست خبری بیان می کرد ،افزود« :دولت اردوغان به بهانه
حمایت از مردم س��وریه در واقع به تروریست های القاعده و
پ.ک.ک کمک می کند ».پیش از ای��ن اردوغان در مقابل
مخالفانی که به اعضای کابینه او انتقاد می کردند و حتی از انها
به خاطر فسادهای مالی شکایت کرده بودند ،گفته بود« :اجازه
نمی دهم همکارانم قربانی شوند؛ من از انها حمایت میکنم».
مخالفان دولت ترکیه معتقدند که قوانین فعلی توان برخورد
با اردوغان و اطرافیان��ش را ندارد و او اج��ازه نمی دهد که با
اطرافیانش برخورد شود ».قلیچدار اوغلو در این رابطه می گوید:
«نخس��ت وزیر هر خطاییکه می خواهد انجام می دهد ،هر
خالفی را مرتکب می شود و هر قدر بخواهد دزدی کند ،دزدی
می کند و افراد و نزدیکان خ��ودش را محافظت می کند .انها
دارای یک مصونیت ابدی هستند .قوانین ،توانایی برخورد با
ت برای انها کارایی ندارد».
انها را ندارد و مقررا
رهبر مخالفان دولت در یک سخنرانی که به مناسبت
سالگرد تاسیس حزبش توس��ط اتاتورک انجام داد انتقادات
زیادی را نیز به سیاس��ت خارجی این کش��ور وارد می کند.
وی معتقد است که دولت ترکیه در شرایط انزوا قرار دارد و از
همین روست که به سیاست های پرخاشگرایانه روی اورده
است .وی اظهار داشت« :در سیاس��ت خارجی در شرایطی
هس��تیم که در دنیا دیده نمی ش��ویم و تنها ماندیم .دیگر از
سیاست های تنش زدایی و به حداقل رساندن چالش ها خبری
نیست .از همین روست که دولت به سیاست پرخاشگرایانه
روی اورده و با همسایگان خود وارد چالش شده تا بلکه دیده
ش��ود .دیگر در ایران ،عراق و س��وریه هیچکس را نمی توان
یافت که به حرف های اردوغان گوش کند و او را به حس��اب
بیاورد« ».م��راد یتکین» تحلیلگر روزنام��ه «حریت» نیز با
اشاره به تماس تلفنی اش با یکی از مقامات تصمیم گیرنده در
حوزه سیاست خارجی ترکیه معتقد است ناامیدی مقامات ترک
از هم پیمانانش در ناتو و شورای امنیت سازمان ملل انقدر زیاد
شده که دیگر دولتمردان ترکیه در اظهاراتشان مستقیما به ان
اشاره می کنند« .مراد یتکین» اظهارات این مقام ترک را نشانه
ناامیدی مقامات ترک از هم پیمانانش در ناتو و شورای امنیت
خوانده و می نویس��د« :مقامات ترک با این حال در تالشند تا
حمایت های امریکا و دیگر متحدانش��ان را در قبال بحران
س��وریه جلب کنند ،اما رفتار امریکایی ها و دیگر کشورهای
غربی حکایت از ان دارد که انها حاضر نیستند وارد درگیری
دیگری در منطقه شوند حداقل تا انتخابات ریاست جمهوری
امریکا».
«فاروق لوگولو» از نمایندگان مخالفان دولت در مجلس
این کشور نیز در مورد سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه
در مصاحبه با روزنامه «جمهوریت» بیان می کند« :خاطرات
دوران جنگ طلبانه بوش هنوز در ذهن مردم ما زنده است که
چطور اردوغان با انها همراهی می کرد .مردم به خوبی به یاد
دارند که فش��ارهای مخالفان باعث شد تا از ورود به جنگ با
کشورهای همسایه از جمله عراق دوری کنند AKP .از بوش
خیلی چیزها از جمله هوچی گری را اموختند.
همچنین رهبران و سیاستمداران حزب AKPدر مورد
سوریه سیاست اشتباهی را دنبال کردند .دو سال قبل اردوغان
در میدان اصلی ش��هر «غازیان تب» خطاب به اس��د گفتند:
«برادرم اس��د» امروز وسیله ای در دس��تانکشورهای دیگر
برای ضربه زدن به دولت سوریه شده است .این درحالی که
سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب تالش می کنند تا مساله
سوریه را به طور مسالمت امیز و از طریق مسائل دیپلماتیک
حل کنند ،اما ترکیه با حمایت کش��ورهای مخالف س��وریه
تالش می کند تا درگیری سوریه را بیشتر به سمت خشونت
پیش ببرد ».از سوی دیگر بسیاری از مخالفان و احزابی مانند
حزب حرکت ملی MHPبه رهب��ری «دولت باغچه لی» و
نس��بت به تغییراتی که دولت قصد دارد در سیستم اموزش
و پرورش ایجاد کند ،هشدار دادند .دولت قصد دارد تا مراکز
اموزش س��نتی را در ترکیه جمع کند و همچنین اموزش را
برای کودکان بیش از 5/5س��ال اجب��اری کند .دولت اعالم
کرده بود کس��انی که فرزندان خود را در این سن به مدرسه
نفرستند «ناقص العقل» هستند .مخالفان معتقدند که حزب
حاکم با به کاربردن این جمالت به خانواده ها و مادران ترک
اهانت کرده اس��ت« .عثمان گوروت��رک» نماینده مجلس
و عضو ح��زب جمهوری خل��ق در نطقی اعتراضی نس��بت
به سیاس��ت های ترکیه در مجلس گفت« :سیاس��ت ترکیه
در قبال سوریه شکس��ت خورده اس��ت ».او با عنوان اینکه
سیاست دولت رجب طیب اردوغان ،نخس��ت وزیر ترکیه در
قبال س��وریه خصمانه اس��ت ،افزود« :این سیاست تشدید
تنش و تبلیغ جنگ افروزی ،غیر قابل اعتماد و متغیر ،ترکیه را
به وضعیت کشوری تبدیل کرده که دوستی و نزدیکی با ان
خطرناک باشد و کسی به انکارا اطمینان نکند ».همزمان با
فشار دولت بر علویان و حتی بستن یکی از عبادتگاه های این
اقلیت مذهبی در اس��تانبول ،دولت تالش می کند تا با دادن
امتیازهایی به کردهای جدایی طلب انها را کنترلکند؛ امری
که با واکنش منفی مخالفان رو به رو شده است .دو سال پیش
نیز نوار صوتی از دیدار نماینده ویژه اردوغان و عضو سازمان
اطالعات این کشور با «عبداهلل اوجاالن» رهبر جدایی طلبان
پ.ک.ک منتشر شد که به دنبال ان «هاکان فیدان» رئیس
سازمان اطالعات این کشور در مقابل این پرسش قرار گرفت
که «چرا با کسانی که شهروندان ترک را به وسیله ترور به قتل
می رسانند ،مالقات می کنند؟»
«احسان اوزکس» نماینده ش��هر استانبول در واکنش
به این گفته اردوغان که «وقایع س��وریه شبیه کربالست»
از او س��وال کرد« :اقای اردوغان اگر کشتار در سوریه مشابه
کربالست ،یزید این ماجرا کیست؟ ایا یزید این ماجرا کسی
نیست که در عراق ،افغانس��تان و فلسطین از خون مسلمین
سیراب نمی شود؟ ایا کسی نیست که با این قدرت ها همکاری
می کن��د؟» او ادامه می دهد« :مقایس��ه فرزن��دان امریکا و
جگرپاره پیامبر برای رئیس یک کشور اسالمی یک غفلت
بزرگ مذهبی نیست؟»
او می افزاید« :از نخست وزیر سوال می کنم که در پروژه
خاورمیانه بزرگ نقشتان چیست؟ ایا شما در خون های ریخته
شده در خاورمیانه نقش نداشتید؟ ایا به سوریه سالح منتقل
نکردید؟»
«احس��ان اوزکس» نماینده مجلس این کشور با طرح
این پرسش که «ایا انفجاری که در ش��هر افیون روی داد با
پروژه انتقال سالح به سوریه ارتباطی نداشت؟» دولت را به
چالش می کشیده و تالش دارد تا توجه افکار عمومی مردم
را نسبت به س�لاح از ترکیه به سوریه جلب کند .برخی منابع
معتقدند که انفجار مذکور نه به صورت اتفاقی بلکه توس��ط
یک تیم اطالعاتی و عملیاتی صورت گرفت��ه .در ان محل
نگهداری و انتقال سالح هایی که قرار بوده به سوریه منتقل
ش��ود تا علیه رژیم بشار اسد به کار گرفته ش��ود ،از بین رفته
است« .عبدالطیف شنر» از وزرای دولت اردوغان که زمانی
هم در پست معاونت نخست وزیری خدمت می کرد ،پس از
خروج از حزب عدالت و توسعه امروز به یکی از منتقدان این
حزب تبدیل شده و با اعالم این مطلب که در برخی گناهانی
که این حزب مرتکب ش��ده دخیل بوده و ش��ب و روز برای
بخش��ایش به درگاه خداوند دعا می کن��د ،می گوید« :تمام
اتفاقات و مشکالتی که برای مذاهب و اسالمگرایان در زمان
نخست وزیری بلند اجویت وجود داشت امروز نیز وجود دارد.
اما ان روز در تمام مساجد نسبت به اجویت اعتراض می شد.
اینکه امروز این اتفاق رخ نمی دهد ،دلیلش ان است که دولت
ساالنه نیم میلیارد دالر به طور غیرقانونی در میان انها پخش
می کند ».احزاب مخالف در ارتباط با انفجاری که در یک انبار
مهمات پایگاه نظامی در شهر «افیون» صورت گرفت و در
ان بیش از ٣٠نفر از نیروهای نظامی کش��ته شدند دولت را
مقصر می دانند .انها معتقد هستند که این انفجار نه یک اتفاق
در اثر سهل انگاری بلکه در اثر یک خرابکاری بوده و به وسیله
یک دستگاه کنترل از راه دور منفجر ش��ده است .در همین
زمینه «بولنت ارنج» معاون نخست وزیر و از افراد نزدیک به
اردوغان این ادعا را تائید و رد نکرد .بلکه ان را به روشن شدن
کام��ل نتیجه تحقیقات ارت��ش واگذار ک��رد .او گفت که در
اطالعیه اولیه ارتش گفته شده که این یک اتفاق بوده و هنوز
مشخص نیست که این اتفاق در اثر چه رخ داده.
پیش از ای��ن نی��ز در جریان ق��رار دادن «س��پر دفاع
55
بین الملل
موشکی» در ترکیه ،مخالفان این تصمیم دولت را به باد انتقاد
گرفته بودند .رهبران حزب مخالف خواستار جسارت بیشتر
ترکیه در مقابل تصمیمات «ناتو» بودند .کمال قلیچدار اوغلو
ان زمان با تندی در مقابل این سخن اردوغان که ترکیه عضو
ناتو است و باید به تصمیمات ان عمل کند ،گفته بود« :ترکیه
را تو اداره می کنی یا ناتو».
از س��وی دیگر اردوغ��ان تالش می کند ت��ا با تقویت
حزبش جایگاه ریاس��ت جمهوری را همچنان در اختیار خود
نگه دارد .م��ردم ترکیه در س��ال 2014در انتخابات محلی و
ریاس��ت جمهوری و در س��ال 2015در انتخابات پارلمانی
شرکت خواهند کرد«.فاروق چلیک» وزیر کار و امور اجتماعی
ترکیه پیش از این خبر داده بود ک��ه رجب طیب اردوغان در
انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در سال 2014نامزد خواهد
شد.وی می افزاید« :دوره عبداهلل گل ،ریاست جمهوری فعلی
ترکیه در س��ال 2014به پایان می رسد و این اقدام پس از ان
صورت می گیرد که حزب حاکم عدالت و توسعه قانون انتخاب
رئیس جمهور را اصالح کرد و به مناقشه در مورد مدت زمان
قانونی ریاست جمهوری پایان داد .عبداهلل گل رئیس جمهور
فعلی ترکیه رقیب اردوغان نخواهد شد و حتی اگر نامزد شود
نیز به نفع اردوغان کناره گیری خواهد کرد».روزنامه حریت
دیلی نیوز در همین رابطه می نویسد« :حزب عدالت و توسعه در
پی اغاز رقابت ها برای انتخابات محلی و تغییر زمان انتخابات
اس��ت که قرار بود مارس 2014تا اکتبر 2013برگزار شود.
حزب عدالت و توسعه اعالم کرده است که به دلیل مالحظات
برای ش��رایط اب و هوایی در زمستان رقابت های انتخاباتی
را اغاز کرده اس��ت ،اما بدون ش��ک نگرانی درباره انتخابات
ریاست جمهوری که پیش بینی می شود اگوست 2014برگزار
شود ،دلیل اصلی این تصمیم است.حزب حاکم ترکیه تالش
می کند تا حتی االمکان زمان زیادی میان دو انتخابات محلی
و ریاست جمهوری وجود داشته باشد ،زیرا بر این موضوع واقف
است که نتیجه انتخابات محلی بر انتخابات ریاست جمهوری
تاثیر می گذارد.تنها با اصالح قانون اساس��ی می توان زمان
انتخابات ترکیه را تغییر داد و حزب عدالت و توسعه در تالش
برای پیروزی در انتخابات محل��ی و قرار دادن گزینه دلخواه
خود بر مسند پست ریاست جمهوری اس��ت.اردوغان برای
تقویت حزبش تصمیم دارد تا حزب صدای ملت HASرا که
ریشه های اسالمگرایی داشته و در واقع میراث دار حزب رفاه
نجم الدین اربکان ،اولین نخست وزیر اسالمگرای حاکمیت
الئیک ترکیه اس��ت ،با حزب عدالت و توس��عه ادغام کند تا
به این وس��یله موجب تقویت پایگاه اجتماع��ی خود در بین
اسالمگرایان شود.
انطور که به نظر می رس��د رهبر حزب ص��دای ملت،
«نومان کورتولوش» و بیشتر اعضای ان نیز نبست به ادغام
این دو حزب بی میل نیست .اردوغان برای این ادغام از انها
خواست تا طی مدت زمانی کوتاهی موافقت یا مخالفتشان را
اعالم کرده و تصمیمشان را بگیرند.
«نوم��ان کورتول��وش» در ی��ک اظهارنظ��ر در این
رابطه هفته گذش��ته گفت« :حاکمیت به یک خون تازه نیاز
دارد تا ترکیه و دول��ت را پیش ببرد .ما در ای��ن مورد در حال
تصمیم گیری هستیم ».او در جواب این سوال که ایا در مورد
رهبری حزب اینده نیز تصمیم گیری شده یا نه گفت« :هنوز
راجع به موضوع دبیرکلی حزب مشترک بحث و تصمیم گیری
نشده اس��ت ».باتوجه به بیماری سرطان اردوغان که ظاهرا
پیشرفت زیادی داشته این حزب تالش می کند تا با فرستادن
او به کرسی ریاس��ت جمهوری و جایگزین کردن چهره ای
جدید در مقام دبیرکلی و نخست وزیری دست به بازسازی خود
بزند .اگرچه در میان گزینه های دبیرکلی نومان کورتولوش،
رهبر حزب صدای ملت از شانس کمتری برخوردار است ،اما
برای بازسازی چهره حزب عدالت و توسعه در میان مردم فرد
مناس��بی اس��ت که در کنار «بولنت ارنج» و «عبداهلل گل»
می تواند جزو گزینه ها قرار گیردg .
مثلث شماره 142
56
گفت وگوباحسنالسجردیدربارهموقعیتداخلیحزبعدالتوتوسعهدرترکیه
2
بی توجهی به اقلیتها
حزب عدالت و توسعه ترکیه که در ابتدای امر با وعده وعیدهای فریبنده و مردم پسند روی کار امد ،اخیرا ان روی
دیگرش را نیز به نمایش گذاشته است .سیاست های حزب حاکم پیرامون اقلیت به ویژه کردها ،عدم تحقق سیاست
به صفر رساندن مشکالت با همس�ایگان ،تعمیم نگاه منطقه ای به نگاه جهانی و نداشتن پتانسیل الزم در این مسیر
و مسائل دیگر باعث ش�ده که حزب رجب طیب اردوغان این روزها بیش از پیش در مظان اتهام قرار گیرد و اعتراض
گسترده مخالفان را موجب شود .در این رابطه گفت وگویی با حسن السجردی ،کارشناس مسائل ترکیه انجام دادیم.
وی معتقد است که مسیر نگاه ترک ها در سایه نگاه های اوغلو به ویژه از سال 2008که وی تفکر استراتژیک عمیق را
مطرح کرد از منطقه به دیدگاه جهانی سوق داده شد و در این فضا باتوجه به اینکه ترک ها بنیه ،امکانات و استعدادهای
الزم را ندارند هزینه های زیادی را متحمل شدند و خواهند شد .السجردی می گوید« :فشارهایی که اکنون دولت علیه
کردها و علویها دارد ،نشان دهنده ان است که شعارهای دولت محقق نشده است».
در حال حاضر حزب عدالت و توسعه ترکیه دیگر
مانند گذشته مورد حمایت اغلب اقشار و گروه ها
نیست .به نظر شما مهمترین نقدهایی که اکنون
به این حزب وارد می شود چه نکاتی است؟
lح��زب عدال��ت و توس��عه باتوجه ب��ه مجموعه
سیاس��ت هایی که اقای رجب طیب اردوغ��ان در دور دوم
نخس��ت وزیری اش مطرح کرد ،یعنی بحث های مرتبط با
توس��عه ،حقوق اقلیت ها ،نقش افرینی ترکی��ه در منطقه و
فضای بین المللی و همچنین مباحث مربوط به موضوع نگاه
ترکیه و ترکیه جدید این ذهنیت را به وج��ود اورد که ترکیه
عالقه مند است به نوعی یک فضای جدید را تجربه کند که
در این فضای جدید ،ترک ها همدلی و همسویی بیشتری با
کشورها ،ملت ها و دولت ها خواهند داشت؛ از طرف دیگر همه
متصور بودند که کشور ترکیه استقالل یا خوداتکایی بیشتری
در نگاه های کالن خواهد داشت .از همه مهمتر اینکه ترکیه
در فضای اقتصادی جدید تالش می کند ب��ه دلیل منافع و
مصالح اقتصادی یک رفتار همراه با احتیاط و حسابگری از
خودش به نمایش بگذارد .انچه که در طول سالهای گذشته
و در دوران دوم نخست وزیری اردوغان انجام شده این است
که این دوران از یک س��و برای ترکیه توفیق��ات اقتصادی
داش��ته و فضای کس��ب و کار را رونق بخش��یده و از سوی
دیگر حزب عدالت و توسعه براساس نگاه اقای اوغلو تالش
کرده بحث احیای نگاه عثمانی را مطرح کند یا در سیاس��ت
خارجی خودش به دنبال ان باشد؛ اما مجموعه براوردها در
حال حاضر برخی نکات تاریک و مساله دار را در پرونده حزب
عدالت و توسعه نشان می دهد .نکته اول این است که مسیر
نگاه ترک ها در سایه نگاه های اوغلو به ویژه از سال 2008که
وی تفکر استراتژیک عمیق را مطرح کرد از منطقه به دیدگاه
جهانی سوق داده شد و در این فضا باتوجه به اینکه انها بنیه ،
امکانات و استعدادهای الزم را ندارند ،هزینه های زیادی را
نقدی بر عملکرد سیاسی و اقتصادی حزب عدالت و توسعه
تمامیت خواهی حزبی
3
ماکان عیدی پور/کارشناس مسائل ترکیه
ترکیه که چندی اس��ت داعیه دار مخالف��ان حکومت
بشار اسد شده ،این روزها خود نیز شاهد برخی مخالفت ها و
اعتراض هاست .کمتر از یک ماه پیش بود که شهر غازی انتپ
در جنوب شرق ترکیه شاهد انفجار قوی یک خودرو بود که
ی شدند؛ همزمان با شدت
بر اثر ان 9تن کشته و 64نفر زخم
گرفتن ناامنی و درگیری ها در ترکیه ،انتقاد مقام های مسئول
احزاب مخالف در این کش��ور علیه سیاست های اتخاذ شده
از سوی مقام های حزب عدالت و توس��عه در امور داخلی و
خارجی نیز ش��دت گرفته اس��ت .باید توجه داشت در حال
حاضر انتقادهایی که در داخل ترکیه به حزب عدالت و توسعه
بازمی گردد خیلی مسائل اقتصادی را شامل نمی شود؛ چرا که
وضعیت اقتصادی در این کشور به گونه ای نیست که حزب را
دچار مشکالت جدی کند .مساله ای که واضح است این که
ی که رای اورد نشان داد پیروز شدنش
این حزب در دور دوم
تنها بیانگر روی کار امدن یک حزب اس�لامگرا نیس��ت،
بلکه تثبیت روند یک تحول جدی در س��اختار ترکیه است.
کم ش��دن اختیارات ارتش ،ع��زل و نصب هایی که صورت
گرفت و در نهایت محکم تر ش��دن جای پ��ای حزب حاکم
باعث ش��د گروه ها و مراکز قدرت دیگری ک��ه در ترکیه و
سیاست این کشور حضور دارند حساسیت بیشتری نسبت به
جایگاه حزب حاکم پیدا کنند و موضوع را صرفا در چارچوب
رقابت های انتخاباتی نبینند؛ انها به چشم یک مساله دنباله دار
و دراز مدت به حزب حاکم نگاه می کنند .وضعیت و جایگاه
بسیاری از گروه ها و مخالفان دولت اکنون به خطر افتاده و
سیاست خارجی دولت ترکیه به گونه ای است که تبعات جدی
برای این کشور خواهد داشت .بسیاری در داخل ،ترکیه ای را
قبول دارند که هزینه های امنیتی اش را به گردن اسرائیل و
متحدان غربی اش می انداخت .بنابراین اکنون برخی بر این
باورند که ترکیه اگرچه هنوز هزینه گزافی نپرداخته ،ولی از
این پس در موقعیتی قرار می گیرد که باید مسئولیت اقدامات
و سخنان دولتمردانش را به عهده بگیرد.
یکی از مس��ائلی که طی ماه های اخیر موجبات انتقاد
از حزب حاکم را فراهم اورده موضع گیری ترک ها نس��بت
به تحوالت س��وریه اس��ت .موضع ترکیه در قبال مس��اله
س��وریه و تحوالت این کش��ور یک موضع غیرمحتاطانه و
غیرمحافظه کارانه ب��ود .این موضع گی��ری در هر صورت
می تواند ترکیه را به تقابل بکشاند و روابط این کشور با برخی
کش��ورها مانند ایران و روس��یه را تحت تاثیر قرار دهد .این
اقدام ترکیه نوعی شوک به ژئوپلتیک منطقه وارد کرد ،چرا
که دولت ترکیه در حال ترسیم خطوط جدیدی است که در
ان ایران را به هیچ وجه به عنوان یک کشور دوست و شریک
امنیتی در منطقه نمی بیند .این رویکرد نش��ان داد که ترکیه
از بس��یاری دیگر از کش��ورها بیش��تر نگران قدرت گرفتن
ی که در حزب عدالت
متحمل شدند و خواهند شد .نکته دوم
و توسعه وجود دارد این اس��ت که این حزب در گذشته شعار
حمایت ،هواخواهی مردم و توجه به طبقات زیرین اجتماعی
را مطرح می کرد و خاس��تگاه خودش را از انتخابات شهر و
روس��تا اغاز کرد تا به اینجا رسید .اما در حال حاضر بسیاری
بر این باورند که به جهت چیدمان سیاس��ی در ترکیه توجه
حزب عدالت و توسعه به مس��ائل اجتماعی کمتر شده و در
حال حاضر تالشش حفظ قدرت است و نه پاالیش ان برای
حمایت و پشتیبانی از گروه های حزبی مختلف.
در نهایت هنوز کردها به عنوان یکی از مسائل مهم و یکی از
دغدغه ها نزد سیاستمداران مورد توجه هستند.
یک�ی از ن�کات برجس�ته در ح�زب عدال�ت و
توس�عه بحث مربوط به صفر کردن مشکالت با
همسایگان اس�ت؛ حزب اردوغان ظاهرا در این
زمینه نیز خوش ندرخش�ید .ارزیابی شما از این
مساله چیست؟
ایران اس��ت .تاکنون اغلب کش��ورها ترکیه را دوست ایران
می دانس��تند ،اما این کشور با سیاس��ت های اخیرش نشان
داد که نس��بت به قدرت گرفتن ایران خیلی نگران اس��ت،
حتی بیش از عربس��تان و در این راس��تا حاضر است دست
به هرکاری بزند تا ایران را محدود کند و به کش��ور ما ضربه
بزند .هم��واره تاکید کرده ام ،ترک ها بع��د از موضعی که در
برابر فلسطین گرفتند دیگر هیچ گاه روی ارامش را نخواهند
دید و همچنین مس��اله کردها و نگاه های داخلی قدرت در
ترکیه عواملی هس��تند که می توانند توس��ط گروه هایی که
از خارج می خواهند به ترکیه ضربه بزنند مورد اس��تفاده قرار
گیرد .بس��یاری در غرب و منطقه ،منافع شان حکم می کند
که ترکیه و حزب حاکم ان را بی ثبات کنند .به عنوان نمونه
رژیم اس��رائیل و هم پیمانان ان از رویکار امدن یک حزب
اسالمگرا در یک کشور الئیک و کشوری که سال های سال
در قلب جهان اسالم به عنوان متحد انها به شمار می رفت و
به عضویت ناتو درامده نگران هستند و در پی فرصتی اند تا
دولت اردوغان را تضعیف کنند.
در حقیقت مس��اله کردها ،مساله ای اس��ت که ترکیه
نه تنها ان را حل نکرد ،بلکه با تحرکاتی که در سال های اخیر
داشت و با موضع فعلی نسبت به س��وریه و به تبع ان تیرگی
روابطش با ایران باعث خواهد ش��د ،این موضوع به زودی
به عنوان یک موضوع جدی و اولویت امنیتی مطرح شود.
بنابراین در شرایط فعلی انگیزه برای تحریک داخل از
بیرون به اندازه کافی وجود دارد و در داخل هم انگیزه برای
مخالفت با حزب حاکم بسیار اس��ت .حزب عدالت و توسعه
به نوعی با دورخیزی که برای تصرف و چیرگی بر تمام ارکان
قدرت در ترکیه برداش��ته مقداری در مس��اله سهم دهی و
مماشات با رقبای سیاسی تند برخورد کرده است.
اکنون گروه های مختلفی در ترکی��ه حضور دارند که
با سیاس��ت های حزب حاکم موافق نیستند .در حال حاضر
گروه های سنتی ترک که این کشور را یک کشور الئیک با
فرهنگ اتاتورک می بینند ،اقشاری هستند که هنوز در جامعه
حضور دارند .ارتش نیز همچنان به عنوان یک طبقه اجتماعی
در این کشور جایگاه دارد .همچنین طبقه متوسط و مرفهی
در ترکیه هستند که حاصل رشد اقتصادی 30-20درصدی
اخیر این کش��ور هس��تند و نگاه به غرب دارند .این گروه ها
احساس می کنند که نزدیکی به غرب و اتحادیه اروپا منافع
بیشتری برایشان دارد و تحرکات خودشان را خواهند داشت.
مقصود این نیس��ت که این گروه ها خواهند توانست دولت
ترکیه را ساقط کنند ،ولی در هر حال می خواهند موجودیت
ایا می ت�وانگفت که مس�اله کردها ب�رای حزب
حاکم تبدیل به یک چالش شده است؟
مخالفت های�ی که با ح�زب عدالت و توس�عه در
پارلمان انجام می شود بیش�تر در چه حوزه هایی
است؟
ایا عملک�رد اقتصادی دولت اردوغ�ان هیچ گونه
جای نقدی ندارد؟
lباید توجه داشت ترکیه روابط اقتصادی متعددی
با کش��ورهای منطقه و بیرون دارد و در حال حاضر تالش
دارد بحث های اقتصادی را هم به سمت کشورهای غربی و
هم کشورهای شرقی ببرد و این رویکردش نوسان دارد .در
مجموع نوسانات اقتصادی که جامعه ترکیه با ان مواجه است
نیز مخالفان را به نقد علیه حزب حاکم واداشته استg .
بین الملل
lدر حقیقت یکی از مسائل مهمی که دولت اکنون
به عنوان مناقش��ه به ان نگاه می کند موضوع کردهاس��ت؛
دولت در انتخابات پارلمانی گذش��ته شرایطی را فراهم اورد
که احزاب کرد توانس��تند رای مناس��بی در پارلمان کسب
کنند؛ یعنی برخی از انها وارد پارلمان شدند و برخی دیگر نیز
گفت وگوهایی با دولت داشتند .اما به رغم تمام اقدامات دولت
برای مناطق کردنشین بازهم برخی معتقدند که دولت توجه
جدی به موضوع کردها و دادن امتیازات الزم به انها ندارد.
lمهمترین بخش مجموعه اختالفاتی که بین حزب
عدالت و توسعه و گروه های مخالف حال چه کمالیست ها و
چه دیگر گروهها وجود دارد بحث سیاس��ت خارجی است.
در حال حاضر مهمترین مح��ل اختالف نظر حزب عدالت
و توس��عه با گروههای رقیب روی بحث سیاس��ت خارجی
است؛ بحث های مرتبط با عراق ،سوریه ،بحرین و ...بسیاری
معتقدند مجموعه اتفاقات و اتخاذ خط مشی ای که ترکیه در
نگاه حزب عدالت و توسعه نسبت به اقلیت ها در
داخل کشور به چه صورت است؟
مثلث شماره 142
lترکیه یک جامعه چند نژادی است که مجموعهای
از نژادهای ترک مانند ترک های اناتولی ،مسیحیان ،کردها
و گروههای دیگر را در بر می گیرد .بنابراین یکی از مواردی
که مخالفان در رابطه با حزب عدالت و توسعه روی ان مانور
می دهند بحث مربوط به اقلیت هاست .فشارهایی که اکنون
دولت علیه کردها و علویها دارد ،نشان دهنده ان است که
شعارهای دولت محقق نشده است .در حال حاضر دولت در
حوزه وعده ها و قول و قرارهایی که پیش از این داده بود دچار
برخی چالش ها شده است.
lدر حقیق��ت چرخش دول��ت عدالت و توس��عه در
سال های اخیر از ش��عارهای مهم گذش��ته مانند صفرکردن
مشکالت با همسایگان ،توجه به منطقه و شرق ،فاصله گرفتن
از اروپا و توجه به اندیشههای اسالمی از جمله نکاتی است
که در شرایط فعلی به عنوان برخی از مالحظات و موانع راه
حزب عدالت و توسعه نام برده می شود .در نهایت انچه شاید
خیلی مهم باش��د اینکه حزب عدالت و توسعه به رغم تمام
تالش ها ،برنامه ریزی ه��ا و فضای مناس��ب هواخواهی و
محبوبیتیکه درگذشته داش��ته برخی رفتارهایش در داخل
جامعه ترکیه توسط مردم ،گروه ها ،احزاب و فرقه ها مورد نقد
قرار گرفته است .مجموعه این عوامل سبب شده که مقداری
از فضای اوج محبوبیت این حزب و این مجموعه سیاس��ی
کاسته شود.
ماه های اخیر داشته با فضایی که قبال حزب عدالت و توسعه
در ان رای اورد و اصطالحا در ان فضا تمرکز و توجه مردم را
جلب کرد ،متفاوت است .همچنین بحث مربوط به مسائل
حقوقی اقلیت ها نی��ز در پارلمان باعث ب��روز اختالفاتی با
حزب حاکم شده است .بسیاری از احزاب بر این باورند حزب
اردوغان به دلیل محبوبیتی که کس��ب ک��رده و یکه تازی
میدان انتخابات ،دچار غرور سیاسی شده و بسیاری از احزاب
دیگر را به حساب نمی اورد؛ به خصوص احزابی مانند کردها،
س��کوالرها و لیبرال ها که به عنوان نیروی معارض شناخته
می شوند .مجموعه نگاه ها روی این موضوع متمرکز شده که
حزب عدالت و توسعه در شرایط فعلی یکه تاز میدان سیاست
ش��ده و به دیگر احزاب و گروه ها توجهی ن��دارد .همچنین
بحث حقوق سازمانهای مختلف مانند رسانهها و حوزه نشر
دانشگاهها نیز مورد توجه و نقد جدی بسیاری از فعاالن حوزه
سیاست به ویژه احزاب و گروه ها قرار دارد .احزاب و گروه های
سیاسی بر این باورند که به دلیل اشراف و تسلطی که حزب
حاکم ترکیه بر مراکز قدرت دارد ،در یک پروسه 10ساله امده
و تالش دارد رقبا را از میدان به در کند .در ترکیه فعلی شرایط
فعالیت سیاسی بر رقبا جهت اینکه بتوانند چرخش نخبگان
و جابه جایی نخبگان را شکل دهند ،وجود ندارد .بنابراین در
این شرایط دولت توسط گروه های مختلف به انحصارطلبی و
جلب توجه به وسیلههای گوناگون متهم می شود.
خودش��ان را ثابت کنند و هر روز بای��د منتظر تحرکات
بیشتری از جانب اپوزیسیون باشیم .تمامیت خواهی حزب
حاکم چه در صحنه سیاس��ت بین الملل و چه در صحنه
سیاست داخلی قطعا گریبان این حزب را در اینده خواهد
گرفت .اکنون انگیزه مخالفان برای ابراز عقیده بس��یار
بیشتر شده است .دور نخستی که حزب عدالت و توسعه
روی کار امد ،پس از س��رکوب هایی که اس�لامگرایان
همواره در ترکیه متحمل شده بودند و اتفاقاتی که برای
دولت های اسالمی مانند اربکان افتاده بود همه احساس
می کردند دیگر می بایس��ت برای تسکین افکار عمومی
هم که شده به چنین حزبی یک فرصت بدهند .اما در دوره
دوم دیگر این مس��اله وجود ندارد ،زیرا همگان شاهدند
خیزی که حزب عدالت و توسعه برداشته خیزی نیست که
به راحتی در اینده قابل کنترل باشد .اکنون حزب عدالت
و توسعه از منتخب اکثریت مردم به یک رقیب جدی در
عرصه سیاسی تبدیل شده اس��ت .ماهیت ترکیه از یک
کشور تحت س��لطه ارتش ،با قوانین الئیک و با نگاه رو
به اروپا در حال تبدیل شدن به کشوری تحت حکومت
یک حزب است.
حزب عدالت و توسعه یکسری اصول برای خودش
ترس��یم کرده که از انها پیروی می کن��د ،اما عملگرایی
نیز فاکتوری است که در سیاس��ت های این حزب جای
خودش را دارد .حزب حاکم ترکیه یک حزب قدیمی است
و اساسا جنبش های اسالمی مدرن در ترکیه قدمت کافی
دارند .در شرایط کنونی اگر فشارها بر حزب حاکم افزایش
یابد این حزب به ناچار باید امتیازاتی به مخالفان بدهد و
ائتالف هایی انجام دهد .اما در هر صورت با شرایطی که
این حزب پدید اورده هر روز بای��د منتظر مخالفت های
بیشتر با سیاست های عدالت و توسعه بودg .
57
بین الملل
پروژه اعتمادسازی
بین الملل
مثلث شماره 142
تقال برای ماندن
کنوانسیون حزبی دموکرات ها بدون شور و نشاط انتخاباتی برگزار شد
1
امیرعلی ابوالفتح/کارشناس مسائل امریکا
برگ��زاری کنوانس��یون های ملی از س��وی احزاب در
ایاالت متحده امریکا یکی از بخش های مهم روند انتخابات
ریاست جمهوری در این کشور قلمداد می شود .از انجایی که
احزاب بزرگ در امریکا شعب ایالتی دارند و بعضا میان شعب
ایالتی یک حزب ،اختالفاتی بروز می کند ،سران حزب چنین
تصمیم گرفتند که در س��ال برگزاری انتخابات کنوانسیونی
برگزار کنند که در ان ضمن معرفی نامزد حزب برای شرکت
در انتخاب��ات ،برنامه های ح��زب طی چهار س��ال اینده نیز
مطرح شود .بنابراین کامال طبیعی است که کنوانسیون های
ملی دو حزب جمهوریخ��واه و دموکرات با س��خنرانیهای
پرش��ور برخی از چهرههای سرش��ناس حزبی همراه شود و
همچنین مباحثی مطرح و بیانیه نهایی حزب که دستور العمل
58
و راهکاری است برای مش��کالت پیش روی امریکا تبیین
ش��ود؛ این بیانیه س��پس در رس��انه ها منتشر می ش��ود .در
کنوانس��یونی که حزب دموکرات اخی��را در ایالت کارولینای
ش��مالی برگزار کرد ،جدای از اینکه رس��ما ب��اراک اوباما به
عنوان نامزد حزب معرفی شد و این سمت را پذیرفت تالش
شد تصویری از عملکرد چهار ساله دولت اوباما به هواداران
حزب و رای دهندگان ارائه ش��ود .طی این کنوانسیون سعی
شد نوعی اعتمادسازی بین رای دهندگان و حزب برقرار شود
تا انها تشویق ش��وند که در انتخابات پیش رو یک بار دیگر
به اوباما رای دهند و حزب دموکرات را عهده دار س��کانداری
ایاالت متح��ده امریکا ق��رار دهند .در عین ح��ال در خالل
سخنرانیهای سخنرانان این کنوانس��یون برنامههایی که
مدنظر دموکراتهاست نیز مورد توجه قرار گرفت .در درجه
نخست مسائل اقتصادی و چگونگی تامین یک زندگی بهتر
برای امریکایی ها توسط حزب دموکرات مطرح شد؛ مسائل
اجتماعی ،موضوعات سیاس��ت خارجی و مسائل امنیتی که
به طور مستقیم و غیرمستقیم بر معیشت مردم تاثیر دارد نیز
در این سخنرانی ها مورد توجه قرار گرفت .اما می توان گفت
شاه بیت سخنرانی باراک اوباما و دیگر سخنرانان این مجمع
این بود که وضعی��ت کنونی ایاالت متح��ده امریکا با وجود
مش��کالت و گرفتاری ها به گونه ای حرکت ک��رده که مردم
امریکا می توانند یک بار دیگر به دولت اوباما و شخص وی
اعتماد کنند و به او رای دهند .باراک اوباما نیز تاکید داشت که
مردم بیش از انکه به گذش��ته نگاه کنند و مشکالت گذشته
را مورد توج��ه قرار دهند بای��د اینده را مدنظ��ر بگیرند .وی
عنوان کرد که به جامعه اعتماد دارد و مطمئن است که ملت
می توانند مشکالت پیش روی خودشان را حل کنند .این فراز
از صحبت های اوباما با فرازهایی از س��خنرانی میت رامنی،
رقیب جمهوریخواه اوباما در کنوانس��یون جمهوریخواهان
قابل مقایسه اس��ت .رامنی تاکید داشت که دولت اوباما یک
انحراف از مسیر جامعه امریکا بوده ،جامعه باید از این مسیر
انحرافی بازگردد و نگاهی به گذش��ته داش��ته باشد؛ به زعم
جمهوریخواهان ،دوران ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش
به مراتب بهتر از دوران باراک اوباما بوده اس��ت .در مقایسه
کنوانس��یون حزبی دموکرات ها و جمهوریخواهان می توان
گفت نگاه به اینده در صحبتهای اوباما خیلی پررنگ بود ،این
در حالی است که در صحبتهای میت رامنی بیشتر به گذشته
توجه می شد .درکنار مباحث اقتصادی ،موضوعات سیاست
خارجی نیز در صحبت های رئیس جمه��وری فعلی امریکا
مورد توجه قرار گرفت .هرچند که اوباما هیچ وعده ای مبنی بر
اینکه جنگ ها را پایان دهد یا حضور نظامی امریکا را در خارج
یو
از کشور کاهش دهد ،نداد .اما برایند سیاست های اعالم
اعمالی دولت اوباما چنین ذهنیتی را متصور می کند که وجود
اوباما در راس مقام اجرایی ایاالت متحده امریکا ش��اید این
کشور را برای سروسامان دادن به مشکالت ناشی از جنگ ها
اماده کند و این ذهنیت را در میان رای دهندگان به وجود اورده
که ادامه دولت اوباما ،ش��رایط امنیتی بهتری را برای جامعه
امریکا به وجود می اورد .بحث خاورمیانه نیز در همین فضای
کلی قابل تفسیر است و همان راهکارهایی که تاکنون توسط
دولت اجرا شده در س��خنرانی اوباما و دیگر مقامات امریکا
در رابطه با این بحث به چش��م خورد .اما نکته ای که ش��اید
بیشتر مورد توجه رسانه ها قرار گرفت این بود که درکنار این
سخنرانی ها ،سران حزب به این نتیجه رسیدند که در بیانیه
حزب تغییراتی ایجاد کنند؛ در نسخه اولیه بیانیه اشاراتی به
پایتختی بیت المقدس برای اسرائیل نشده بود ،در حالی که در
سال 2008این مساله به صراحت عنوان شد که بیت المقدس
یک شهر واحد و پایتخت ابدی اسرائیل اس��ت ،اما در سال
2012دوباره این مس��اله نادیده گرفته شد .در این شرایط با
فشاری که البی اسرائیل در امریکا وارد کرد حزب دموکرات
این نکته را مورد توجه قرار داد و اعالم کرد که بیت المقدس،
پایتخت اسرائیل است .شاید تنها نکته حائز اهمیت در جریان
سه روز کنوانسیون حزب دموکرات در قبال مباحث خاورمیانه
و به خصوص مسائل اسرائیل و فلس��طین این بود که حزب
مجبور ش��د بپذیرد که نکته بیت المقدس را در س��ند نهایی
خودش اجرا کند .به هر حال حزب دموکرات به طور س��نتی
از حمایت باالتر یهودی��ان امریکا برخوردار اس��ت و پایگاه
قوی تری در میان جریان های اس��رائیلی -صهیونیستی در
داخل امریکا دارد و با اعمال فش��اری که از جانب البی های
اسرائیل صورت گرفت ،حزب دموکرات در نهایت این نکته را
پذیرفت .اشاره نکردن به نام بیت المقدس در سند گردهمایی
ملی حزب دموکرات ،انتقادهایی را چ��ه در درون این حزب،
چه در بین جمهوریخواهان و چه در اسرائیل به دنبال داشت.
در رابط��ه ب��ا جمهوریخواهان ش��ایان ذکر اس��ت که انها
بدون اینکه وارد مناقش��ه ای ش��وند از ابتدا در س��ند نهایی
حزب خودش��ان بحث پایتختی بیت المق��دس را درج کرده
بودن��د .از دیگر ن��کات قابل توج��ه در کنوانس��یون حزبی
دموکرات ها س��خنرانی بیل کلینتون و حمای��ت وی از اوباما
بود .بیل کلینت��ون یک چهره خ��اص و محب��وب در میان
دموکرات های امریکاست .بس��یاری از دموکرات ها و حتی
برخی از غیرمتعصبین جمهوریخ��واه نیز معتقدند که دوران
ریاس��ت جمهوری بیل کلینتون دوران طالیی اقتصاد بود.
انها شاخص های مختلفی را مطرح می کنند که شامل بحث
اشتغالزایی ،فرصت های گسترده س��رمایه گذاری ،کاهش
کس��ری بودجه و ...می شود .این مس��اله که بیل کلینتون از
اوباما در کنوانس��یون دموکرات ها حمایت کرد ،از این جهت
حائز اهمیت اس��ت که رئیس جمهوری ک��ه کارنامه موفق
اقتصادی داش��ته از یک رئیس جمهور مستقر حمایت کرده
است .ضمن اینکه نباید فراموش کرد که چهار سال پیش زوج
کلینتون ،یعنی بیل کلینتون و هی�لاری کلینتون رودرروی
اوباما قرار گرفته بودند و یک س��ری مناقشات رسمی میان
بیل کلینتون و اوباما وجود داشت .این در حالی است که این بار
کلینتون برای حفظ رئیس جمهوری دموکرات در کاخ سفید
تمام قد از اوباما حمایت کرد .اما تمجید و تعریف کلینتون از
اوباما بدین معنا نیست که تمامی مردم امریکا نیز ضرورتا به
دیدگاه کلینتون در قبال رئیس جمهور کنونی اعتقاد داش��ته
باشند .مردم امریکا بیش از انکه به سخنان پرشور کلینتون
توجه داشته باشند ،به وضعیت اقتصادی و معیشتی خودشان
توجه دارند .بنابراین حمایت کلینتون از اوباما در کنوانسیون
حزب دموکرات تاثی��ر چندانی بر دی��دگاه جمهوریخواهان
نخواهد داش��ت و مهمتر از ان وضع اقتصادی و معیشتی و
همچنین عملکرد اوباما طی این چهار س��ال در این رابطه و
برنامه های اینده وی است .کنوانسیون اخیر حزب دموکرات
از انجایی که تقریب��ا هیچ فردی در درون ح��زب دموکرات
با اوباما رقابت نکرد ،از شور و نش��اط معمول برخوردار نبود.
ش��اید به همین دلیل در روزهای برپایی این کنوانسیون ،به
جز سخنرانی ها و انتشار برنامه کاری حزب دموکرات ،اتفاق
خاص دیگری رخ ندادg .
بهدنبال ارای خاموش
بین الملل
2
فواد ایزدی درگفت وگو با مثلث
مهمترین ش�عارها و اهداف دو حزب دموکرات و
جمهوریخواه از برگزاری کنوانس�یون های اخیر
چه بود؟
lمهمترین مس��اله ای که در کنوانس��یون حزب
دموکرات دنبال ش��د ،مقابله با هجمهای بود که یک هفته
قبل از ان جمهوریخواهان در کنوانس��یون خودش��ان علیه
دموکرات ها در پی��ش گرفتند .محور اصل��ی حمالت علیه
اوباما در این کنوانسیون مباحث اقتصادی بود ،یعنی طرف
مقابل این مساله را مطرح می کرد که رئیس جمهوری فعلی
کاخ س��فید در حوزه اقتصاد موفق نب��وده و به وعده هایش
عمل نکرده اس��ت ،پس اگ��ر رامنی به کاخ س��فید راه یابد
وضعیت اقتصادی م��ردم بهتر خواهد ش��د .دموکرات ها در
پاس��خ به این مباحث چند نکته را مطرح کردند؛ نخس��ت
اینک��ه مش��کالت اقتص��ادی در زم��ان جمهوریخواهان
اغاز ش��د؛ نکته ای که توس��ط بیل کلینتون مطرح شد .در
حقیقت به عقیده دموکرات ها حزب رقیب مسبب مشکالت
اقتصادی اس��ت و انها در تالشند مش��کالت به وجود امده
توس��ط جمهوریخواهان را حل و فصل کنند که این مساله
قطعا زمان بر خواهد بود .ح��زب دموکرات برای ثابت کردن
سخنانش امار و ارقامی را نیز ارائه کرد .از جمله باراک اوباما
بیان داشت زمانی که وی رئیس جمهور شد امریکا هر ماه به
صورت میانگین 800هزار شغل از دست می داد ،در حالی که
اکنون این روند متوقف ش��ده و وی توانسته تا حدودی این
وضعیت بحران شغلی را سامان دهد .اوباما زمانی که در سال
مثلث شماره 142
با برگزاری کنوانس�یون حزبی دموکرات ها و جمهوریخواهان و معرفی کاندیداهای نهایی این دو حزب ،رقبای
کارزار انتخاباتی امریکا ،رامنی و اوباما خودشان را بیش از پیش برای مبارزات انتخاباتی اماده می کنند .فواد ایزدی،
کارشناس مسائل امریکا در گفت وگویی به بررسی کنوانسیون دو حزب اصلی امریکا پرداخت .وی معقتد است که در
کنوانسیون دموکرات ها بیشتر به هجمه های تبلیغاتی که از جانب جمهوریخواهان متوجه انها شده بود پاسخ داده شد
و مهمترین محور در هر دو اجالس نیز بحث اقتصادی بود .چرا که اکنون باتوجه به مش�کالت اقتصادی که در امریکا
وجود دارد ،مسائلی چون سیاست خارجی برای مردم اولویت دوم دارد.
2008روی کار امد کشور با یک ش��وک اقتصادی روبه رو
بود ،اما به گفته هم حزبی های وی ،او طی این چهار س��ال
به گونه ای عمل کرده که این وضعیت بدتر نشود.
ایا در چنین س�خنرانی هایی مس�ائل سیاس�ت
خارجی نیز مد نظر قرار می گیرد؟
lبای��د توج��ه داش��ت ک��ه مح��ور مه��م برای
هم دموکرات ها و هم جمهوریخواهان مباحث اقتصادی بود.
اما در این حوزه نکته ای که شاید قابل توجه باشد عدم استفاده
از کلمه «جنگ» توس��ط رامنی اس��ت .یکی از خبرنگاران
امریکایی این مساله را رصد کرده و به این نتیجه رسیده که
از سال 1952یعنی از 60سال پیش ،این نخستین باری است
که یک کاندیدای حزب جمهوریخواه در اجالس حزبی شان
از این کلمه استفاده نکرده است .این مساله بیانگر ان است
که جامعه امریکا حتی در میان نخب��گان جمهوریخواه نیز
تحمل پذیرش یک جنگ دیگ��ر را ندارند .هم رامنی و هم
اوباما در سخنرانی ش��ان به ایران نیز اشاره کردند ،اما در حد
یک جمله .اکنون باتوجه به مشکالت اقتصادی که در امریکا
وجود دارد دغدغه های سیاست خارجی برای مردم اولویت
دوم را دارد .به همین خاطر کاندیداهای ریاست جمهوری نیز
بیش از انکه به مس��ائل فرامرزی بپردازند ،تالش شان این
بود که برنامه هایی که برای اقتصاد و بهبود معیش��ت مردم
دارند ارائه دهند.
امریکا یک سیس��تم دوحزبی اس��ت .بدین معنا که احزاب
دیگری هم در امری��کا وجود دارند ،اما سیس��تم اجازه ارائه
نظرات ب��ه احزاب دیگ��ر را نمی ده��د و روی این دو حزب
تمرکز دارد .از این جهت سیستم هر دو حزب را برای ترویج
افکارش��ان حمای��ت می کند ،ب��ه صورتی که رس��انه های
امریکایی که خصوصی هم هستند در خدمت هر دو حزب
اس��ت و برای پوش��ش اخبار و برنامه های انها کامال اماده
اس��ت .این در حالی اس��ت که احزاب س��وم نیز کاندیدا و
برنامه هایی دارند ،اما به طور کلی بایکوت می ش��وند و اگر
خبری هم راجع به انها انتشار یابد بیشتر جنبه نقد دارد .پس
این نکته را باید مدنظر داش��ت که سیستم سرمایه ساالر در
امریکا مروج سیستم دو حزبی است و معتقد است که یکی از
این دو حزب در نهایت باید به قدرت برسند.
lدر واقع سیس��تم س��رمایه داری و نظام حاکم در
lبه دلیل تبلیغات گس��ترده ای که از جانب احزاب
ایا اح�زاب س�وم در امریکا نیز ام�کان برگزاری
چنین کنوانسیون هایی را دارند؟
این اجالس ها تاچه ح�د می توانند در جلب ارای
مردم موثر باشند؟
59
دموکرات و جمهوریخواه و همچنین رسانه ها انجام می گیرد،
به طور س��نتی پس از این اجالس محبوبیت هر کاندیدایی
3-4درصد افزایش می یاب��د .البته اگ��ر تحلیل ها را مورد
بررس��ی قرار دهیم مش��اهده می کنیم که طی ای��ن دور از
رقابت ها محبوبی��ت کاندیداها مانند گذش��ته رش��د 3-4
درصدی را نداشته است.
جدال شمال و جنوب
جدال طبقه متوسط و ثروتمندان بر سر ماندن یا رفتن اوباما
دلیل این عدم رشد محبوبیت کاندیداها چیست؟
lش��اید یکی از دالیل ای��ن امر این باش��د که در
انتخابات پیش��ین عده ای ش��عارهای اوباما را باورکردند و
بحث تغییر را پذیرفتن��د .اما بعد از مدتی متوجه ش��دند که
فریب خورده اند و رئیس جمهوری س��اکن کاخ س��فید این
شعارها را بیش��تر برای مصالح انتخاباتی و تبلیغاتی مطرح
کرده بوده است.
با توجه به این سرخوردگی فکر می کنید که شرکت
مردم در انتخابات به چه صورت باشد؟
بین الملل
lبه نظر می رسد درصد شرکت کنندگان امریکایی
در انتخابات سال 2012نسبت به س��ال های گذشته کمتر
باشد .به صورت میانگین تقریبا 50درصد از جمعیت امریکا
در انتخابات ریاست جمهوری که مهمترین انتخابات است،
ش��رکت می کنند .در دوره قبل ب��ه دلیل حض��ور اوباما که
رنگین پوست است تعداد شرکت کنندگان نیز زیاد بود و برخی
افراد که در انتخابات شرکت نمی کردند نیز در انتخابات سال
2008حضور یافتند .بخش قابل توجهی از جمعیت امریکا
با ساختار سیاس��ی کشورشان و سیس��تم دو حزبی مشکل
دارند و به همین خاطر در انتخابات ش��رکت نمی کنند .شعار
کسانی که در انتخابات ش��رکت می کنند نیز این است که از
بین دو شیطان ،شیطانی که شیطنتش کمتر است را انتخاب
می کنند!
دو حزب اصلی فعالیت هایش�ان بیشتر در کدام
ایاالت خواهد بود؟
مثلث شماره 142
lباید توجه داش��ت در امری��کا در تمامی ایاالت
تبلیغات یکسان نیست .چرا که یکس��ری از ایالت ها به طور
س��نتی به جمهوریخواهان رای می دهن��د و برخی ایاالت
نیز به دموکرات ه��ا .به همی��ن خاطر مث�لا در ایاالتی که
به طور س��نتی به جمهوریخواه��ان رای می دهند دیگر نه
خود جمهوریخواهان تبلیغ می کنند و ن��ه دموکرات ها .چرا
که جمهوریخواهان می دانند که در انجا رای خواهند اورند
و دموکرات ها نیز اگاهند که در ای��ن ایاالت رایی ندارند .اما
یک سری ایاالت هستند که ارای شان مشخص نیست ،مانند
فلوریدا ،پنسیلوانیا و...این ایاالت گاهی به جمهوریخواهان
رای می دهند و گاهی به دموکرات ها؛ بنابراین تمرکز این دو
حزب برای تبلیغات نیز در همین ایاالت است .همچنین چون
سیستم انتخابات در امریکا مستقیم نیست و بحث الکترال
کالج وجود دارد رای مردم به صورت مستقیم به کاندیدا داده
نمی شود و یکسری افراد دیگری در ماه دسامبر یعنی یک ماه
پس از انتخابات در اجالسی رئیس جمهور را تعیین می کنند.
با توج�ه ب�ه برق�راری کنوانس�یون دو ح�زب
جمهوریخواه و دموک�رات ،در زم�ان باقی مانده
عمده فعالی�ت این دو ح�زب روی چ�ه مواردی
متمرکز خواهد شد؟
lاکنون تا انتخابات امریکا که در تاریخ ششم نوامبر
برگزار می شود ،تقریبا دو ماه باقی مانده است .اتفاقی که از این
به بعد می افتد این است که فعالیت های انتخاباتی گسترده تر
می ش��ود .تخمین زده ش��ده که بین هفت تا هش��ت هزار
میلیون دالر هزینه انتخابات سال 2012شود که 60درصد
از این هزینه ای که جمع اوری می ش��ود ،ص��رف تبلیغات
رادیو -تلویزیون می ش��ود .از هم اکنون تا روز انتخابات در
امریکا شاهد سه مناظره میان رامنی و اوباما و یک مناظره
نیز میان معاونان یعنی بایدن و رایان خواهیم بود .بنابراین در
امریکا سیستم به صورت کامال مدیریت شده مردم را هدایت
می کند که به یکی از این دو حزب رای دهندg .
60
3
دکتر علی بیگدلی -کارشناس مسائل بین الملل
کنوانسیون دو حزب اصلی ایاالت متحده امریکا ،یعنی
جمهوریخواهان و دموکرات ها هر چهار سال یکبار و تقریبا دو
ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود .طی این
اجالس نمایندگان هر دو حزب و اعضای کنوانسیون ها دور
هم جمع می شوند تا سیاست های عمومی شان را مشخص
و تبیین کنند .در این کنوانس��یون رئیس جمهوری س��اکن
کاخ سفید هم از برنامه های گذش��ته اش حمایت می کند و
هم برنامه های این��ده اش را ارائه می دهد .همچنین وی اگر
مورد انتقاد حزب رقیب قرار گرفته باشد ،دالیل ناکامی اش
را نیز مطرح می کند .باراک اوبام��ا ،رئیس جمهوری کنونی
امریکا از هوادارانش خواسته برای اتمام کار ،چهار سال دیگر
به او فرصت دهند؛ این گونه صحبت ه��ا قطعا در جلب نظر
رای دهندگان تاثیرگذار خواهد ب��ود .با توجه به اظهارنظرها
و برنامه هایی که اوباما مطرح کرده به نظر می رس��د که وی
بتواند دوباره سکانداری امور را در دس��ت بگیرد .در رابطه با
رای دهندگان در امریکا باید گفت که در این کش��ور چندین
اقلیت وج��ود دارند که تعیین کننده ارای ریاس��ت جمهوری
هستند .نخس��ت اقلیت صهیونیس��تی که قدرت فرهنگی،
اقتصادی و سیاس��ی باالیی در ایاالت متحده دارد .دیگری
اقلیت سیاهپوس��تان و بعدی نیز اقلیت اسیایی که ایرانیان،
کره ای ،چینی ها و ...را شامل می ش��ود .در انتخابات گذشته
امریکا این گروه ها با رویکرد باالیی موافق اوباما بودند و به
وی رای دادند؛ در حقیقت اوباما چیزی حدود 76درصد ارا را
در انتخابات پیشین کسب کرد .اما در این دور از انتخابات این
ارا در برخی اقلیت ها مانند اقلیت های صهیونیستی کاهش
خواهد یافت ،چرا که رژیم صهیونیستی و امریکا بر سر حمله
به ایران اختالفاتی دارن��د که همین ام��ر موجب دلخوری
یهودیان از اوباما شده اس��ت .این در حالی است که از جهت
عملکرد سیاس��ت خارجی ،جمهوریخواهان بیشتر به درون
نگاه می کنند ،ولی دموکرات ها نگاه ش��ان بیشتر به خارج از
امریکاس��ت .از دیگر س��و چون جمهوریخواهان از طبقات
باالی جامعه هس��تند و در ش��مال امری��کا زندگی می کنند
نوعی نگاه زیردستی به تمام دنیا دارند .باید مدنظر داشت که
جمهوریخواهان به نسبت دموکرات ها خشن ترند و امریکا را
قدرت برتر دنیا می دانند.
اما اوباما طی این کنوانسیون بر دو محور بیش از دیگر
محورها تاکید داشت؛ اوباما در کنوانسیون حزبی دموکرات ها
با اس��تناد بر دوره اقای بیل کلینتون دو مساله مهم را مطرح
کرد؛ نخست اینکه اعالم کرد از ثروتمندان مالیات بیشتری
خواهد گرفت تا خرج طبقه متوسط بشود .دوم اینکه تالش
خواهند کرد تا از منابع نفتی داخل بیشتر استفاده کند و از ورود
نفت خریداری شده جلوگیری نماید .در واقع در امریکا در زمان
ایزنهاور قرار بر این ش��د که چاه های نفت امریکا را ببندند و
نفت ارزانتر را از خاورمیانه وارد کنند .اما بعدها به این نتیجه
رسیدند که اگر این کار را بکنند صنعت و تکنولوژی نفت نیز
متوقف خواهد شد .به همین خاطر در حال حاضر 50درصد
نفت از داخ��ل و 50درصد از خارج تامین می ش��ود ،اما امروز
اوباما به این نتیجه رس��یده که میزان مصرف نفت داخلی را
افزایش دهد .ایرادی که برخی بر این تصمیم اوباما گرفتند این
بود که افزایش برداشت از منابع داخلی باعث الودگی محیط
خواهد شد ،اما رئیس جمهوری کنونی امریکا اعالم داشته که
می توان به گونه ای الودگی محیط را رفع کرد .به گفته اوباما
این گونه اقدامات جلوی افزایش بی رویه میزان بیکاری را نیز
خواهد گرفت .بنابراین شعار اصلی اوباما روی دو محور استوار
بود؛ نخست اخذ مالیات بیشتر از ثروتمندان و سپس استفاده
بیشتر از منابع داخلی.
در رابطه با سیاست خارجی و جنگ هایی که امریکا در
انها حضور دارد باتوجه به اینکه پیم��ان نظامی وجود دارد و
معین شده که امریکا در چه سالی از این کشورها خارج خواهد
شد ،دیگر صحبت خاصی نشد .فقط اوباما اعالم کرد باتوجه
به اینکه قول داده است ،نیروها را سر موعد مقرر از افغانستان
خارج خواهد کرد.
وی با تاکید برکشتن بن الدن گفت که این مبارزه را تا
پایان ادامه خواهند داد .اما انچه در کنوانسیون حزب دموکرات
خیلی جلب توجه کرد رفتار فردی و خانوادگی باراک اوباماست.
این رفتار وی روی اقشار میانی جامعه تاثیر بسزایی دارد ،یعنی
طی این کنوانسیون تالش ش��د اوباما را یک مرد فمینیست
و خانواده دوس��ت که تم��ام موفقیتش در خان��واده خالصه
شده نشان دهند .رفتار اوباما با همسرش برای امریکایی ها
به عنوان یک الگو در نظر گرفته ش��ده و این رفتارها قطعا در
جلب ارای بخش��ی از جامعه خیلی اثر گذار خواهد بود .چهره
اوباما یک چهره غیراشراف زاده و از طبقات میانی و محروم
جامعه است .میشله اوباما در س��خنانش پیرامون سرنوشت
خود و همسرش به مسائلی اشاره کرد که نش��ان داد وی از
یک خانواده کامال فقیر اس��ت .سخنرانی میشله اوباما و بیل
کلینتون در موفقیت حزب دموکرات بسیار موثر خواهد بود.
البته باید توجه داشت که دیگر روسای جمهوری امریکا نیز در
گذشته چنین اقداماتی انجام داده اند ولی اوباما و همسرش تنها
زوجی هستند که سیاهپوستند و به این مقام رسیده اند .انها از
این امتیاز بهره الزم را گرفتند .باید توجه داشت که اوباما چهره
نسبتا مناسبی نزد طبقات میانی جامعه دارد .جامعه امریکا یک
جامعه کامال طبقاتی است و یک سری خطوط نامرئی میان
اقشار جامعه کشیده شده است .این طبقه بندی به این صورت
است که اقش��ار مرفه و ثروتمند جامعه به جمهوریخواهان
رای می دهند.
درواقع به طور سنتی جمهوریخواهان خاستگاه سیاسی-
اقتصادی شان شمال امریکاست .شمال امریکا یک منطقه
ی بانک ها ،بیمه ه��ا ،کارخانه های
صنعتی اس��ت که تمام��
اتومبیل سازی و بقیه ثروت های صنعتی را در خود جای داده
است .در قس��مت جنوب امریکا یعنی از خط میانی به سمت
جنوب به دلی��ل ابرفت هایی که در این قس��مت وجود دارد،
این منطقه تبدیل به یک منطقه بسیار حاصلخیز کشاورزی
شده است .بنابراین طبقه میانی جامعه که بیشتر به کارهای
کشاورزی و دامداری اشتغال دارند اغلب به دموکرات ها رای
می دهند .همچنین انواع جمعیت در جنوب بیشتر متراکم شده
و به همین خاطر حزب دموکرات رای بیشتری خواهد داشت.
در جامعه امریکا یک قش��ر نازکی وج��ود دارند که ثروتمند
هستند ،اما اکثریت جامعه را طبقه متوسط تشکیل می دهند؛
اقشار متوسطی که بیشتر به سمت رئیس جمهور دموکرات
مایل هستندg .
نگاهی دیگر
امریکا
یاری پنهان
چرا باراک اوباما به کلینتون نیاز دارد؟
مترجم :اشکان دوستار /نیوزویک
بین الملل
منجر به بدترین بحران اقتص��ادی از زمان رکود اقتصادی
ش��ده را کنار بگذارد؛ وی همچنین می تواند تصمیماتی که
رئیس جمهور اوباما برای بازس��ازی این اقتصاد نابس��امان
به سمت توسعه و نه از اوج قدرت به اوج ذلت اتخاذ کرده را
معتبر و قانونی بسازد ،زیرا خود کلینتون نیز همان تصمیمات
را اتخاذ کرد».
برای ی��ک رئیس جمهور و یک حزب ک��ه باید راهی
برای پیروزی در انتخابات پیدا کنند ،جائیکه میزان بیکاری
تقریبا باالی هشت درصد ثابت باقی می ماند و اکثریت عموم
مردم متصدی اداره و کنترل اقتصاد را مردود می ش��مارند،
مثلث شماره 142
اوباما به بیل کلینتون نیاز دارد و به اعتراف رئیس جمهور
اوباما ،رئیس جمهور اسبق امریکا ،بیل کلینتون در کنوانسیون
ملی دموکرات ها در ش��ارلوت نقش مهمی در حوزه سیاست
داخلی ایفا کرد .باید توجه داش��ت در حزب دموکرات نسبت
به رئیس جمهور اس��بق امریکا هیچ پیام اور اقتصادی برتر
دیگری وجود ندارد و همچنین اوباما به کلینتون نیاز مبرمی
دارد.
«کلینتون به طرز فوق العاده ای در سخنرانی
پیرام��ون اقتصاد موث��ر اس��ت و امریکایی ها را به
یاد دوران کامیاب��ی و پررفاه گذش��ته می اندازد».
این مطل��ب را هووارد ولفس��ان ،معاون ش��هردار
نیویورک و مش��اور ارش��د سابق س��ناتور هیالری
راده��ام کلینت��ون ،رقی��ب اوبام��ا در پس��ت
ریاست جمهوری امریکا در سال 2008اعالم کرد.
دیگر مشاور ارشد کلینتون اضافه کرد« :او بهترین
س��خنران در حزب ،مس��تقل و به طور گسترده ای
عامه پسند اس��ت ».با وضعیت بد اقتصادی مسلط
بر مردم ،میزان باالی امار بیکاری و بازار راکد و در
جایی که رئیس جمهور اوباما در حال تقالس��ت که
رای دهندگان دودل را قانع سازد که او طرح هایی در
س��ر دارد که اوضاع را بهتر می کند ،این کار عرصه
را برای کلینت��ون تنگتر و س��خت تر می کند؛ در
جایی که فکر اقتصادی رای دهن��دگان مخصوصا
برخی سفید پوستان افراطی به واسطه کمربند زنگ
زده ای است که طبیعتا انها را به سمت انتخاب حزب
دموکرات سوق می دهد.
به طور خالصه رئیس جمهور اوباما و تیم او به
خوبی می دانند که به بیلکلینتون نیاز دارند و برای
حفظ اعتبارشان اجازه نمی دهند که کشمکش های
گذش��ته انها را به مسیری بکش��اند که به ضرورت
ان اعت��راف نماین��د .نقش حمای��ت اقتص��ادی و رهبری
ش��عاردهندگان حامی اوباما همان چیزی است که کلینتون
به طور ذاتی با ان اشناس��ت و در طول هش��ت سال از سال
1990در نگهداش��تن اقتصاد ملت ثابت ق��دم بوده و در ان
مدت در رس��اندن پیام ه��ای اقتصادی حزب خود دس��ت
داشته است.
کلینتون به طور منظم مش��اوره دهن��ده اوباما در امور
اقتص��ادی در ط��ول این مدت ب��وده و به طور مش��خصی
حرف هایش را کامال مستقیم و رک زده که این امر به اقتباس
یک تباین در مورد این مساله با فرماندار سابق ماساچوست
میت رامنی ارتباط دارد.
این کلینتون بود که به طور مثال با شرح طرح اقتصادی
رامنی مثل ج��ورج بوش و در اث��ر تعقیب ان بدان دس��ت
پیدا کرد .خطی که ه��م رئیس جمهور اوبام��ا و هم معاون
وی جو بایدن به این نتیجه رس��یدند که در سخنرانی های
معما گونه شان از ان استفاده بکنند.
مشاور کلینتون در مورد وی می گوید« :رئیس جمهور
اسبق ،کلینتون می تواند سیاس��ت های اقتصادی که مازاد
رک��ورد او را به کس��ری بودجه بی س��ابقه ای تبدیل کرده و
توانایی کلینتون در طرح کردن بحث و استدالل اقتصادی
و مخصوصا ساختن شرایطی علیه رامنی از اهمیت باالیی
برخوردار است .اثر نمادین قرار دادن کلینتون در چنین نقش
ترفیع داده شده ای همان چیزی اس��ت که هر دو طرف ان
را بی اهمیت جلوه می دهند ،اما در بی��ن هر دو گروه ،حزب
دموکرات و انتقاد نویسان سیاس��ی ،این مساله پنهان و گم
نمی ماند.کلینتون به وضوح در طول مبارزات اولیه انتخاباتی
س��ال ،2008ازرده و مغش��وش ش��ده بود ،چرا که تصور
می کرد اوباما در برابر موفقیت او در سیاست در دهه نود قدم
بر می دارد و در موارد متعددی اجازه داد که خشمش
بروز پیدا کند ،به ویژه در روی��داد کارولینای جنوبی.
متحدان کلینتون به این نکته اشاره کردند که چنین
چیزهایی برای یک مدت طوالنی نمی تواند مخفی
بماند و باالخره اش��کار می شود و اش��اره کردند که
رئیس جمهور اسبق نه تنها در کنوانسیون سال 2008
در حمایت از اوباما صحبت کرد ،بلکه حضوری منظم
در جریان جمع اوری کمک های مالی برای اوباما در
اولین حضورش در دفت��رکار به عنوان رئیس جمهور
نیز داشت.با وجود تمام چیزهایی که گفته شد ،بعضی
از افراد وجود خواهند داش��ت که تصمیم می گیرند
کلینتون را به طور برجس��ته ای به عنوان یک تالش
توس��ط تیم اوباما به نمایندگی برگزینن��د تا نهایتا با
اعتراف به اینکه ،انها به«بوبا» نیاز دارند ،زخم های
ی بهبود یابند.
قدیم
با توجه به سر باالیی جاده اقتصادی که اوباما
به منظور پی��روزی در دور دوم در دو م��اه باید از ان
صعود کند ،او ب��ه تمام کمک هایی ک��ه می تواند از
دیگران دریافت کند ،نیازمند اس��ت .یک موقعیت
عجیب و غریب برای سیاستمداری که به عنوان یک
هنرمند تک خوان یا ت��ک اواز ،جایگاه و مقام خود را
ساخته است.
قرار دادن کلینت��ون در چنین نق��ش حیاتی،
شناخت واقعیت سیاس��ی جدید اوباماست .امروز دیگر سال
2008و شرایط حاکم بر ان وجود ندارد و از ان گذشته ،تیم
اوباما امیدوار اس��ت که راهی برای قرار دادن بهتر بازیکنان
خود در این زمینه در لحظات پایانی مبارزات انتخاباتی پیدا
کند« .مو الیتی» ،مش��اور دموکرات و دس��تیار سابق رقیب
ریاس��ت جمهوری هیالری کلینتون گف��ت« :کلینتون در
صحنه فقط به منزله نشانه ای از وحدت حزب نیست ،بلکه
به منزله نش��انه ای اس��ت که همه ما را هیج��ان زده ،اتش
درونمان را شعله ور و همه ما را برای پیش��روی بهتر در راه
هدف مشترکمان اماده می سازدg ».
61
امریکا
این کرسی گرفته شده است
کمپین اوباما چگونه تبلیغ میکند؟
جان اولن /مترجم :اشکان دوستار /تایم
بین الملل
ش��مایل نگاری «اوباما» به این دلیل اهمیت دارد که
تقریبا غیرممکن اس��ت بتوان تصور ک��رد «میت رامنی»
الهام بخش و القا کننده شور و شوق مردمی است.
کاروان کنوانسیون دو هفتگی در حال حاضر در حال
استراحت است و تامپا و شارلوت در معرض توجه و دید مردم
نیستند .پس چگونه این دو کنوانسیون در کنار هم و نزدیک
به یکدیگر دیده ش��ده و مقایسه ش��د؟ گاهی اوقات بعضی
کلیشه ها به طور واقعی مصداق پیدا کرده و گرد هم می ایند.
جمهوریخواهان با یک رون��د فکری از پیش تصمیم گرفته
شده که اصال انعطاف پذیر نیست ،همسو می شوند در حالی
که دموکرات ها عاشق می شوند.
محافظه کاران در وهل��ه اول با چش��م انداز کنار زدن
رئیس جمهور اوباما متحد شده اند ،در حالی که الاقل در بین
هم پیمانان لیبرال عش��ق و عالقه به او دیده می شود و قویا
ادامه دارد.
بر اساس انچه در رس��انهها انعکاس داده شده به طور
قطع این انتخابات یک انتخابات امیدوارکننده است و نوید
تغییر را دارد .دو ستاد مبارزات انتخاباتی در تالشند که به هر
روش ممکن سمپاتی هایشان را به رای دادن علیه گروه دیگر
تهییج کنند .تثبیت اوضاع و برنامه های سیاسی مثبت اساسا
در تلویزیون وجود خارجی نداشته؛ جایی که اکثر امریکایی ها
اخبار مربوط به ستاد مبارزات انتخاباتی را از نظر می گذرانند.
نامزدی پ��ل رایان به بازگش��ت میت رامن��ی در بین
سمپات ها قدرت بخشیده و اعتبارات سیاسی ستاد مبارزاتی
وی را در بهتر یا بدتر شدن ان تقویت کرده است .سخنرانان
با دقت انتخاب ش��ده جناح راس��تی کنوانس��یون ،از طرف
دیگر به عنوان کرسی قضاوت 2016ش��ناخته شده اند که
رئیس جمهور اوباما را با یک حالت حزن انگیز بلیغ مورد انتقاد
قرار دادند؛ س��ندی که با هدف ارائه اجازه به رای دهندگان
میانه رو به تیم انها یک شانس دیگر می دهد.
اما محدودیت هایی در استیناف یک دستورکار منفی
اساسا وجود دارد که بیشتر از پش��تیبانی کردن از چشم انداز
رئیس جمهور میت رامن��ی گروه و حزب دیگ��ر را از میدان
خارج می کند .همانطور ضربت ضعیف یک س��ویه خارج از
تامپا نشان می دهد که هواخواهی با حرارت هنوز انقدر منتشر
نشده که رای دهندگان را به نوسان دربیاورد.
این مقایسه در ش��ارلوت واضح بود« :دموکرات ها در
مسیر کنوانسیون برانگیخته نش��ده اند تا بیشتر علیه حزب
دیگر گام بردارند و صرفا به کاندیدای خودشان رای بدهند».
مثلث شماره 142
62
صرف نظر از این انتخابات ،فلسفه خوشبینی اوباما در
مبارزات انتخاباتی س��ال 2008بسیار مش��کل است که در
ذهن وی در انتخابات جدید نیز مجسم شد .اگر همانطوری
که ماریو کومو گفت« :تو با ش��اعری مبارزه می کنی ،اما در
حکومتداری با یکنواختی و بی لطافت��ی و عاری از لطف».
واژه یکنواختی و عاری از لطف ارائه ش��ده توس��ط دستگاه
دولتی اوباما بسیار غیر الهام بخش بوده ،مخصوصا در مقابل
افت اقتصاد اهسته رو و کند؛ سخنرانی نامزدی هوشیارانه و
نه بیش از حد رئیس جمهوری اوباما در اصل این حقیقت را
تصدیق می کند.
اما با بررسی حاشیه کنوانس��یون شارلوت ،من شدیدا
تحت تاثیر واقع ش��ده بودم و این به واسطه به تصویرکشی
فوق العاده اوباما و نه صرفا به واس��طه پش��تیبانی تصویری
فوق العاده از او بود که توس��ط مجموعه ای از تی شرت های
چاپی منقش به تصویر او ،دکمه ها ،نقاش��ی ها ،پوس��ترها و
کتاب های کودکان پشتیبانی می شد.
پوسترهایی وجود داشتند که بر بردباری اوباما داللت
می کردند ،تقویم ها و از قرار معل��وم کتاب های کودکان که
توسط خود انها منتشر شده بود؛ «من هرچیزی که بخواهم
می توانم باش��م» تی ش��رت هایی با جمله چاپ شده «این
کرسی گرفته شده است» و لیستی از 10دستاورد مهم اوباما
تا به امروز که می شود گفت به اندازه کافی پرزور و موثر بوده
که دفتر کار ارتباطات کاخ سفید بتواند یک یا دو چیز حداقل از
ان بیاموزد .نوعی از نقاشی های رنگ روغن از رئیس جمهور
که در نسخه های محدودی چاپ شده بود وجود داشتند که
اوباما را در کنار مارتین لوترکینگ ،نلسون ماندال و مالکوم
نشان می داد.
منحصر به فردترین تصوی��ر از رئیس جمهور و بانوی
اول کاخ س��فید که انها را سوار بر اس��بی به همراه کینگ،
محمدعلی و باب مارلی و دیگران به هفت ش��یوه باش��کوه
نشان می داد .یک مجسمه عظیم ش��نی از رئیس جمهور و
حتی یک نگارخان��ه به میزبانی حزب ب��ا نیمی از موجودی
خودشان که عقیده و نظر اوباما را تلخیص می کرد نیز وجود
داشت (به عالوه یک در بطری غول پیکر از جنس موزائیک
و با تصویر جک��ی کندی) به همراه یک س��ی دی به ارزش
هفت دالر در مورد اوباما نیز وجود داشت.
به طور سرجمع،اثر ان حقیقی و در مورد خاصی احمقانه
بود ،اما غیر عادی نبود و به سمت مکتب تفکر هویتی منحرف
و گمراه نشد تا انجایی که احس��اس عمیق طرفدارانش را
منعکس می کند .یک موازنه ربط دار اش��کار با ابراز عالقه
جامعه کاتولیک ایرلندی برای ج��ان اف کندی وجود دارد،
همانطوری که او اولین رئیس جمهور انان بود و اوباما همیشه
جایگاهی ش��بیه به ان در بنی��ادی محکمتر ب��رای جامعه
امریکایی های افریقایی تبار مقرر خواهد داشت؛ جایگاهی
که افتخار و میهن پرستی در یک نقطه تالقی به هم می رسند
و نسل های اینده را در خدمت ب ه عموم الهام می بخشند.
چنین براورد می گردد که نقطه روشن دیگر در تباین،
تنوع تف��اوت بین تامپا و ش��ارلوت ب��ود .جمهوریخواهان
مراقب بودند که یک مجموعه گوناگون قطعی از سخنرانان
برجسته و نخس��تین ش��امل مارکو روبیو ،برایان سندوال،
سوزانا مارتینز ،نیکی هلی ،تد کروز ،و ارتور دیویس را از بین
دیگران پیشنهاد کنند .برخالف کلیشه ها ،جمهوریخواهان
در واقع مجموع��ه ای متنوع تر از فرمانداران را نس��بت به
دموکرات ها ،در حال حاضر به رخ می کشند که بسیار قابل
توجه اس��ت ،اما نمایندگان به طور نامتناس��بی مس��ن تر و
ثروتمند تو حتی بیش��تر از اضافه کردن طبقه هبه کننده به
معادله هستند.
در می��ان دموکرات ها ،تنوع نماین��ده احتماال باالتر از
حد متوسط ملی در این نقطه بود ،اما تنوع در سن و درامدها،
در نژاد و قومیت نیز اش��کار بود .امار اجتماعات انس��انی به
منزله سرنوشت انهاس��ت و کنوانسیون وابسته به حکومت
ملی خیلی بیش��تر ش��بیه به امریکای قرن 21اس��ت .این
یک خبر فوری نیست ،بلکه یاداوری دیگری از ندای امداد
رسانی و توسعه جمهوریخواهی است که وعده حصول ان
در اینده ای نزدیک به مردم داده ش��ده و این حرکت نه تنها
در شرایط به کارگیری نامزدی بلکه در جهت کمک به حوزه
انتخاباتی نیز به سمت جلو در حرکت است.
به طور کلی تصویرکش��ی اوباما نه فقط به عنوان یک
چیز جال��ب ،بلکه به عنوان یک مس��اله قاب��ل توجه و مهم
برجسته شد ،زیرا تقریبا غیرممکن است که تصور کنیم که
میت رامنی این نوع شور و شوق مردمی را به انها القا می کند.
به س��ادگی قرار گرفتن ن��ام رامنی در مع��رض جوک های
مختلف مردم در مورد زبان بازی و حیله گری او این واقعیت
را که عشق قابل خریداری نیست را خاطر نشان می کند.
هفته گذش��ته دمو کرات ها تالش زی��ادی کردند که
فاصله ایجاد ش��ده هواخواهی با حرارت در کنوانسیونشان
را ب��ه حداق��ل ممک��ن برس��انند و ان فق��ط به واس��طه
س��خنرانی های بانوی اول انها بوبا و اقای بایدن نبود .خود
یک نامزد ریاس��ت جمهوری به منزله ی��ک چهره تاریخی
است که با واقعیت های حاکم در عرصه جهانی قدم گذاشته و
الهام بخش بسیاری از مردم در راهی است که سیاستمداران
متاس��فانه به طور متوس��ط در انجام ان متعهد نیس��تند .در
انتخابات پیش رو عامل خونس��ردی اوباما به مقدار کمی به
امار انتخاباتی اش اضافه می کندg .
امریکا
مکث کوتاه
پل رایان خود را برای مناظره اماده می کند
نویسنده :فلیشیا سانمز /واشنگتن پست
ابعاد خارجی رقابت محافظهکاران و لیبرالها
خودنمایی امریکایی ها درخصوص حقوق بشر در چین
با فشارهای فراوان جای خود را به نگرانی برای بهبود کسب
و کار و رفاه اجتماعی داده اس��ت .تایم می نویس��د؛ اوباما در
سخنرانی خود در کنگره ملی دموکرات ها ،بر نقش قدرت های
اسیایی در مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۲تاکید کرد .به گزارش
تایم ،در ادامه این س��خنرانی اوباما با اشاره به تجربه ناکافی
میت رامنی ،رقیب جمهوریخواه خود درخصوص سیاست به
او گفت« :شما نمی توانید برای دیپلماسی با پکن اماده باشید،
تا قبل از اینکه نتوانید مس��ابقات المپیک را بدون توهین به
دوستان نزدیک تان تماشا کنید ».بر اساس این گزارش؛ بیش
از هر موضوع دیگر بحث اوباما درب��اره چین مانند صحبت
درخصوص یک موضوع داخلی ب��ود .اوباما همچنین درباره
دانشمندان و مدیرانی که از چین بیرون امده اند نیز صحبت
کرده و گفته اس��ت« :امریکا باید سیستم اموزش و پرورش
خود را به گونه ای تقویت کند تا ش��رکت ها به دنبال کارگران
چینی نباش��ند ».چین در انتخابات ریاست جمهوری امریکا
یک هدف عادی بوده؛ اگرچه به اعتقاد بسیاری ،قابلیت تبدیل
شدن به یک هدف در عرصه سیاست خارجی را نیز دارد که
البته به متوس��ط رای دهندگان این کش��ور بستگی خواهد
داشت .در انتخابات سال های گذش��ته مساله حقوق بشر در
چین از اهمیت باالیی برخوردار بوده و کاندیداها برای کسی
رقابت می کردند که با انها همصدا باشد .در انتخابات سال های
گذش��ته ،بیل کلینتون ،جورج H.Wرا مورد انتقاد قرار داد.
بوش نیز در سال ۱۹۹۲کمپینی برای تسکین قصابان پکن
ایجاد کرد ،اما ان انتخاب در نهایت به نگرانی های اقتصادی
تبدیل شد .این در حالی است که در انتخابات امسال ،چین به
خودی خود به یک نگرانی اقتصادی برای امریکا بدل شده
و نه تنها کشوری که شش هزار مایل با ایاالت متحده فاصله
داشته باشد .در همین حال ،یکی از اقتصاد دانان چینی بر این
باور است« :موضوع خوب و جالب توجهی که در انتخابات این
دوره ریاست جمهوری امریکا وجود دارد ،ان است که این بار
چین تنها به عنوان یک سیاست خارجی مطرح نشده است».
او گفته است« :همچنین این مساله ،به یک موضوع داخلی
در ایاالت متحده تبدیل شده به طوری که رابطه مستقیمی با
ب و کار امریکا دارد».
شکوفایی اقتصاد و فضای کس
از س��وی دیگر ،رامنی و معاون اجرایی اش پل رایان ،از
هم اکنون چین را وارد مبارزات انتخاباتی خود کرده اند .رایان ماه
گذشته به هوادارانش در اوهایو گفته بود ؛ «اوباما گفته ،ممکن
است برای مالقات به چین بیاید به جای اینکه انها با او مانند یک
معضل رفتار کنند ».کمپین انتخاباتی رایان ،دولت اوباما را متهم
کرده که بیش از ارزش پول این کشور از چین ادعای طلب حق
کرده ،به طوری که صاحب نظران اقتصادی بر این باورند که این
بین الملل
مساله چین
مثلث شماره 142
چگونه یک کاندی��دای معاونت باید خ��ودش را برای
رویارویی در مقابل بایدن ،معاون رئیس جمهور و سیاستمداری
با تجربه زیاد که به واس��طه توانایی اش در سخنوری مشهور
است ،جلوی چشم میلیون ها نفر اماده نماید؟ برای پل رایان،
نامزد معاونت ریاست جمهوری از حزب جمهوریخواه بحث و
مناظره با بایدن به معنی افزایش زمان صرف شده در اتاقهای
هتل و خواندن کتابهای ضخیم است؛ کتاب های ضخیمی
که به گفته دستیارانش وی در یک کوله پشتی به جای کیف
سامسونت حمل می کند تا با خواندن انها در جلسات توجیهی
کم نیاورد .بع��د از دو بار تیت��ر روزنامه ها ش��دن ،جمع اوری
اعانه پشت درهای بس��ته در کالیفرنیا و بازدید از دفتر مرکزی
گوگل برای میزبانی انالین یک «پاتوق» با داوطلبان س��تاد
مبازرات انتخاباتی ،رایان از مبارزات انتخاباتی به مدت یک روز
دس��ت می کش��د تا با مش��اورانش تبادل نظر مخفیانه ای در
پرتلند – اورگان داشته باشد؛ محل اولین روز اماده سازیهای
مناظ��ره ای او طب��ق گفت��ه دو نف��ر از مش��اوران رامنی که
ب��ا وی س��فر می کنند نی��ز همی��ن م��کان اس��ت .معاون
رئیس جمه��ور «جو بای��دن» ب��االی 30س��ال در مجلس
س��نای ایاالت متح��ده خدمت ک��رده اس��ت ،دو ب��ار برای
احراز مقام ریاس��ت جمهوری مب��ارزه کرده و در چهار س��ال
گذش��ته نیز به عنوان معاون رئیس جمهور هم��راه اوباما بود.
او یکی از با تجربه ترین مناظره کنندگان در زندگی سیاس��ی
امریکاست و ما قطعا این چالش را به اسانی تلقی نمی کنیم؛
این مطلب را یکی از مشاورانی که مجاز نبود به صورت عمومی
اماده سازیهای بحث و مناظره رایان را مطرح نماید ،به شرط
مخفی ماندن نامش بیان کرد .رایان و بایدن در تاریخ 11اکتبر
در کالج مرکزی دنویل – کنتاک��ی با یکدیگر مناظره خواهند
داشت .یک روز کامل اماده سازی که انتظار می رود با یک مکث
کوتاه برای تماشای بازی ورزشی متوقف بشود به احتمال زیاد
روی موضوعات مناظره و سواالت بیشتر از خدمت به مردم و
به عنوان بحثی مسخره تمرکز خواهند کرد .رایان از قبل وقتی
را در نظر گرفته که متناس��ب با بعضی از جلسات مطالعه او در
دنباله فرایند اماده سازی مناظره باشند .براساس گفته یکی از
اجودان های مخصوص ،وی یکش��نبه گذشته در زادگاهش
جینز ویل ،ویدئویی از مناظره سال 2008بایدن به عنوان نامزد
معاونت ریاس��ت جمهوری در مقابل فرماندار اسبق االسکا،
س��ارا پالین را تماش��ا کرد .رایان همچنین کتاب های خاص
توجیهی که توسط تیمی از مشاوران ستاد مبارزات انتخاباتی
در طول کنوانسیون گرداوری ش��ده را مورد مطالعه قرار داده
و تالش می کند به مش��اوران خود در مورد استراتژی مناظره
ی خود را در بهبود شرایط مناظره ارائه دهد .یکی
نظرات تفهیم
از جلس��ات مطالعاتی بعداز ظهر روز جمعه گذشته بود ،وقتی
که بعد از یک تجم��ع مبارزات انتخاباتی در اس��پارکز – نوادا،
رایان بیشتر از دو س��اعت را در هتل هایت در نزدیکی «رنو»
گذراند و نشست مخفیانه ای با مشاورانش داشت؛ مانند «میت
رامنی» که هفته گذشته در ورمونت پنهان شده بود و خودش
را برای رویارویی روزهای اینده در مقابل رئیس جمهور اوباما
اماده می کرد ،انتظار می رود ک��ه رایان برای کمپ مناظره ای
خودش در زمانی قبل از مناظره اصلی سر تسلیم فرود بیاورد،
هرچند ک��ه در مورد زم��ان و مکان ان هن��وز تصمیم گیری
نشده اس��ت .س��تاد مبارزات انتخاباتی هنوز اعالم نکرده که
چه کسی نقش بایدن را در جلسه مناظره ای اماده سازی رایان
بازی خواهد کرد .هفته گذش��ته در مصاحبه کانال تلویزیونی
فاکس نیوز ،رایان گفت که «نقطه مقابل وی شخصی خواهد
بود که کار خود را خوب بلد است ».دستیاران رایان این عقیده
را که سیاست خارجی ناحیه ای است که او به طور خاصی نیاز به
تمرکز روی ان خواهد داشت را رد کردند .رایان به عنوان رئیس
کمیته بودجه مجلس نمایندگان و فردی برای درک مس��ائل
وابسته به بودجه فدرال شناخته شده است .اما وی در رابطه با
مسائل سیاست خارجی کمتر اشنایی و تبحر دارد و بایستی با
حریفباتجربه تریبهنامبایدن،کسیکهبه عنوانرئیسکمیته
روابط خارجی مجلس سنا کار کرده است روبه رو شود .یکی از
دستیاران رایان چندین فاکتور را عامل برتری وی معرفی کرده
است؛ از جمله تجربه سفر خارج از کشور رایان به مدت 14سال
به عنوان عضو کنگره ،ابتکار عملش در این رابطه که می تواند
500بیلیون دالر در اعتدال کاهش هزینه های دفاعی به دولت
کمک کند و همچنین نظارت وی بر هزینه های دفاعی با توجه
به اینکه «درصد اختصاص داده شده بودجه فدرال برای امنیت
ملی و امنیت کشور بسیار باالست ».رایان کسی است که یک
ماه قبل وارد میدان مبارزات شد و برای پیشبرد سیاست خود و
توسعه ان در مناظره و بحث ماه اکتبر در حال تمرین است .یکی
از دستیاران رامنی در رابطه با مناظره پیش رو می گوید« :تمرکز
بیشتر روی این مساله اس��ت که به جای تبدیل شدن به یک
متخصص در مورد این مسائل چگونه برای مناظره روی این
مسائل خودشان را اماده کنند ».دستیار رامنی معتقد است که
«او خیلی می داند و در مورد خیلی چیزها می داند ».پس این یک
خط مشی و جریان لحظه ای نیست که چگونه در یک میدان
سیاسی خاص باهوشتر شویم ،بلکه این دقیقا همان چیزی
است که در مورد مناظره با ش��خصی که واقعا یک مناظره گر
باتجربه است ،فکر می کنیمg .
اقدام می تواند موجب تضعیف کاذب فعالیت های تجاری پکن
شود .بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده هستند که رایان
جلوی تهاجم به چین را گرفته و منتقد سیاست های اوباما در این
بارهاست.همچنینسخنگویفعلیکاخسفیدنیزدرپیش بینی
نتیجه اتی انتخابات امریکا گفته است« :تصور من این است که
اوباما در حال حاضر در حالت دفاعی قرار گرفته است ».باراک
اوباما در سخنرانی خود عنوان کرد که دولتش رویکرد سختی
را در مقابل چین در پیش گرفته است« :ما دوباره قدرت را برای
صلح از س��ر می گیریم و به نفع کارگرانم��ان در مقابل چین
خواهیم ایستاد».
تایم می نویسد« :به نظر می رسد که این گفته اوباما اشاره
داشته باش��د به هفت موردی که او در خصوص شیو ه تجارت
چین با سازمان توسعه تجارت جهانی مطرح کرده بود که شامل
ش��کایت از تعرفه روی یکی از بزرگترین شرکت های وسایل
نقلیه موتوری ایاالت متحده امریکا بوده است ».سخنرانی اوباما
در مقابل چین دو روز پس از بازگشت هیالری کلینتون از سفر
خود به چین به عنوان منشی کابینه اتفاق افتاد .سفر هیالری
کلینتون به چین در س��ال ۲۰۰۹ب��ا بحث هایی در خصوص
بی اهمیت جلوه دادن همکاری های امریکا و چین در خصوص
مسائلی چون گسترش همکاری های اقتصادی همراه بود که
با شدت گرفتن اختالفات پکن با همسایگانش بر سر مسائل
ارضی از جمله جنوب دریای چین و جزی��ره ،Diaoyuاین
بی میلی ها نیز شدت گرفت.
پسازاینسفرها،هیالریکلینتونازسویرسانه هامورد
انتقاد قرار گرفت .این رسانه ها در حالی که کلینتون را «دردساز»
خوانده بودند او را به تخریب فضا و مسبب بی اعتمادی متقابل
میان امریکا و چین متهم کرده بودندg.
63
فرهنگ
فرهنگ
مثلث شماره 142
64
ضدگلوله
برخی دچار سوء تفاهم شدند
گفت و گو با مصطفی کیایی،کارگردان «ضدگلوله»
1
می شود گفت مصطفی کیایی که قبال «بعد از ظهر سگی سگی» را ساخته بود ،کارگردان جوانی است که اسمش به
تازگی در فیلم های بلند مطرح شده است .او سال 88فیلم اولش را ساخت و سال گذشته در دوره ای که شرایط اکران را
فیلم سوزی توصیف می کردند ،به سالن های سینما راه یافت .فیلم اول کیایی در زمره کمدی های سوپرمارکتی توصیف شد
که تنها از انبوه بازیگران کارهای طنز همچون رضا عطاران ،مجید صالحی ،علی صادقی و بهاره رهنما سود می برد .فیلم
داستان مهندس جوانی بود که ایده های نو و اینده سازانه ای دارد ،اما وقتی با بی توجهی های مدیر کارخانه مواجه می شود
تصمیم می گیرد خودش دست به کار شود .این دست به کار شدن که با حرکتی شبه تروریستی اغاز می شود ،درنهایت به
گروگانگیری منجر می شود و باقی قضایایی که در اثاری با فیلمنامه ها و کارگردانی ضعیف و کلیشه ای مواجه می شویم.
بعدازظهر سگی که در گیشه هم فیلم چندان موفقی از اب درنیامد در دید منتقدان به عنوان فیلمی تعریف شد که طنز پیش
و پا افتاده ان نه یک کار مفرح از اب درامده نه حرف خاصی در متن و عمقش برای گفتن دارد .کیایی که حاال دومین فیلم بلند
سینمایی اش رادر فضای جنگ ساخته ،در دفاع از « ضدگلوله» که برای چندمین بار نگاه طنزامیزی به جنگ و ادم هایش
دارد ،حرف می زند .چه منتقدان و چه مخاطبان به طور نسبی نشان دادند که نسبت به دومین کار بلند یک سینماگر جوان
مواجهه بهتری دارند تا اثر قبلی اش .این در حالی است که شاید فیلم قبلی او از نظر مولفه های بازارپسند از ابزار و وسایل
بیشتری برخوردار بود .البته کیایی که مدعی است به کار با سوپراستارها اعتقادی ندارد نشان داده که کال در ساخته هایش
تمایل دارد از بازیگران شناخته شده و حتی چهره اس�تفاده کند .به هر حال خودش معتقد است که ضدگلوله فیلم خوبی
از کار درامده و در کل راضی است ،اما مگر می شود راضی بود و انتقاد نداشت؟
در مورد فیلم حرف زیاد زده شده است ،خود شما
هم خیلی جا ها صحبت کرده اید ،در مجموع فیلم
را چطور دیده اید؟
نظر منتقد ها چطور بود؟
باتوجه به اینکه این جزو کارهای اول شماست،
تعامل شما با تهیه کننده چطور بود؟
lتا جایی که مربوط به کارگردانی می شود همه چیز
مربوط به من بود.
درگیری زیادی با تهیه کننده نداشتید؟
lنه ،عادت من درکار این است که همه پیشنهاد ها
را می ش��نوم و در نهایت خودم تصمیم می گیرم .چون فکر
می کنم که با این روش کارمنسجم تری تولید خواهد شد.
چیزهای زی�ادی در مورد ش�باهت ای�ن فیلم با
«لیلی با من است» گفته ش�ده ،نظر شما در این
مورد چیست؟
lاین حرف ها برای این گفته می ش��ود که هر دو
فیلم در فضای جنگ و جبهه ساخته شده است ،در حالی که
در واقع این دو فیلم هیچ شباهتی به هم ندارند و هیچ ربطی
هم به هم ندارند.
تا جایی ک�ه می دانم فضا ه�ای دیگری هم برای
اینکه جریان قصه در انه�ا اتفاق بیفتد مورد نظر
بوده اس�ت ،اما در نهایت فض�ای جنگ انتخاب
شده ،چرا با وجود همه سختی هایی که پرداختن
به فضای جنگ دارد بازهم این ریس�ک را کرده
و فضای جنگ را انتخاب کردید؟
lعلت این بود که مرگ و خط��ر در فضای جنگ
خیلی خیلی پررنگ تر از هر فضای دیگری است .به همین
دلیل هم بود که ما فضای جنگ را انتخاب کردیم.
خیلی ها در مورد فیلم گفته اند که تکراری اس�ت
و تجربه ه�ای دیگری در این فضا وجود داش�ته
است ؛ فکر نمی کنید پرداختن این گونه به موضوع
lباید دست تولیدکننده را باز تر بگذارند .اگر امکان
بیشتری برای کار وجود داشته باشد می شود کار های بسیار
زیاد و متفاوتی تولید کرد و از فضای طنزی که در ان زمان
وجود داشته استفاده کرد.
این چیزی اس��ت که خود رزمنده ها هم به ان اشاره
می کنند ،در اکثر خاطرات می توانید ان فضای طنزی را که
من به ان اشاره کردم ببینید ،اما الزمه همه اینها این است
که دست تولید کننده را باز تر بگذارند.
چه ج�ور موانع�ی بر س�ر راه پرداخت�ن ب�ه این
موضوعات وجود دارد؟
lخب متاس��فانه برخ��ی متولیان این ط��ور کار ها
تنگ نظر هستند و دید مثبتی به کار هایی که در این حوزه
انجام می شود ندارند.
به جای اینکه ب��ه کل کار توجه کنند جزیی و موردی
نگاه می کنند ،مفهوم را در نظر نمی گیرند و این حساسیت ها
جلوی کار های خوب را می گیرد.
ظاهرا این نگاه ها گریبان شما را هم گرفته است،
بخشی هایی از فیلم را حذف کرده اند...
lبله ،چند دقیقه ای از فیلم راحذف کرده اند.
چند دقیقه؟
lحدود پنج دقیقه ،در سکانس اخر.
اعتراض نکردید؟
lچرا ،اعتراض ه��م کردیم ،اما چ��ون این اتفاق
قبل از جشنواره افتاد ،فرصت بسیار محدود بود ،باید طوری
برخورد می کردیم که فیلم به جشنواره برسد و عمال مجبور
شدیم که حذف ها را قبول کنیم.
با این وجود باز هم عده ای در سایت هایش�ان به
فیلم تاخته اند .عده ای فیلم را غیر ارزشی می دانند
و ان را توهین به دفاع مقدس ارزیابی می کنند.
lانهایی که چنین حرف های��ی می زنند باید برای
حرفشان دلیل بیاورند ،می گویند این فیلم درمورد روحانیت
خوب عم��ل نکرده اس��ت ،بگویند کدام س��کانس و کدام
موضوع بوده که از ان این تعبیر و برداشت می شود؟ کسانی
که این حرف ها را می زنند منظور دیگری دارند .روحانیت هم
در جریان جنگ مانند باقی مردم حضور داشته است ،مانند
باقی مردم لباس جبهه پوشیده و مانند باقی مردم جنگیده
است .روحانیت اتفاقا در جنگ تافته جدا بافته نبوده اند.
وارد شدن به ساخت یک پروژه با موضوع دفاع
مقدس ،معموال کاری اس�ت که با حمایت دولتی
اغاز می ش�ود در حالی که پروژه شما خصوصی
اس�ت ،این مس�اله کار را برای ش�ما سخت تر
نکرد؟
lچرا ،ش��رایط س��اخت فیل��م جنگ��ی در بخش
خصوصی دشوار اس��ت ،متاس��فانه از نظر مادی نه از نظر
معنوی حمای��ت چندانی از پروژه انجام نش��د که اینکار را
برای ما سخت تر هم کرد.
به هر حال پروژه ه��ای دفاع مقدس بیشترسفارش��ی
ساخته شده اند ،اما در اینکار چون فیلمنامه مورد تائید انها
نبود ،هیچ حمایتی هم از ما انجام ندادند.
مثلث شماره 142
lمنتقد ها از همان اکران جشنواره ای ارتباط خوبی
با فیلم گرفته بودند؛ نقد ها هم تا جاییکه دیده ام بیشتر مثبت
بوده ،اما از همه اینها مهم تر اینکه م��ردم از فیلم ما راضی
هستند و با استقبال خوبی رو به رو شده است.
با این حال باز هم گفته می شود که بسیاری از این
فضا ها قبال تجربه شده است؟
اما فقط این موضوع نبود ،یک ع�ده هم گفته اند
فیلم شامل مسائلی است که به تعبیر انها روایت
مناسبی از روحانیت نداشته است.
فرهنگ
lاگر منظورتان از ارزیابی ،فروش فیلم است ،باید
بگویم فروش از هفته دوم خودش را باال کش��یده ،می شود
گفت که از وضعیت راضی هستم؛ مردم هم تا جایی که من
دیده ام راضی بوده اند.
کافی باشد؟
lفضای جنگ هن��وز این ظرفی��ت را دارد ،هنوز
داستان های بسیاری را می شود در این فضا ساخت .نیرو های
مردمی که در جبهه حاض��ر بودند هر ک��دام از یک فضای
فرهنگی خاص خودشان امده اند و ترکیب اینها در کنار هم
ان هم در ش��رایط جنگ و خطر مرگی که هر لحظه تهدید
ان وجود دارد ،ظرفیت های خیلی زیادی را برای داستان و
فیلم ایجاد می کند.
lمن در این مورد صحبت نمی کنم .در واقع ان قدر
گفته ام و حرف زده ام که فکر می کنم توضیح دوباره بی معنی
است .انهایی که چنین اعتراض هایی می کنند اصال فیلم را
نفهمیده اند ،به مفهوم فیلم توجه نمی کنند .بعضی ها در مورد
فیلم دچار سوء تفاهم ش��ده اند ،اصال حرفی را که ما زده ایم
نفهمیده اند .ما اینجا تاکید کرده ایم که شهادت یک فیض
است و این چیزی نیس��ت که نصیب هر کسی بشود ،اما باز
چنین حرف هایی می زنند .خب معنی اش این است که اصال
فیلم را نفهمیده اند.
یعنی شما برای حمایت به نهاد ها مراجعه کردید،
اما به نتیجه نرسیدید؟
lبله ،م��ا کار را به چند ج��ا بردیم ،ام��ا انها برای
حمایت از کار شرط هایی داشتند ،اما من این شرط ها را قبول
نکردم و گفتم همین طرح را می سازم .این شد که عمال از
کار ما حمایتی نشد.
ساختن فیلم جنگی دشواری های خودش را دارد،
برای شما چگونه تجربه ای بود؟
lبرای من تجربه خوبی بود ،چون ش��خصا کسی
هستم که دوست دارم چیز های مختلف را تجربه کنم و این
هم تجربه خوبی بود.
انقدر خوب بود که برای ادام�ه کارتان بخواهید
یک بار دیگر به سراغ یک پروژه جنگی بروید؟
lش��اید باز هم به این فضا بپردازم ،اما الزمه اش
این است که فضا مناسب تر باشد ،شاید اگر یک فضای بهتر
شکل بگیرد طرح دیگری هم در مورد جنگ بسازم.
منظورتان از بهتر شدن فضا چیست؟
lتا زمانی ک��ه اجازه بروز خالقی��ت در این حوزه
نباشد ،کارکردن سخت است .اینکه اجازه استفاده ازخالقیت
وجود ندارد باعث می شود که سینمای دفاع مقدس متوقف
شود ،با این ش��رایط نمی توانیم انتظار داشته باشیم که این
سینما پیشرفت کند ،به خاطر همین شرایط است که شاهد
فیلم های درخشان در این حوزه نیستیمg .
65
فرهنگ
نگاهی به فیلم ضد گلوله و حواشی اش
مثلث شماره 142
2
هنوز حرفی برای گفتن هست
س��ینمای جنگ��ی ما ک��ه از هم��ان اوایل س��ینمای
دفاع مقدس نامیده ش��د ،دارای حاش��یه هایی ب��وده از این
دس��ت که کدام اثارش به اینگونه س��ینما لطمه های در حد
خیانت وارد می کنند .از همان روزی که فیلم «برزخی ها» با
حضور چهره هایی از سینما ساخته شد ،این بحث مطرح شد
که این فیلم با نگاهی ابزاری ،دفاع از وطن را دستمایه فیلمی
با همان حال و هوای فیلمفارس��ی کرده تا برخی چهره های
سرش��ناس ان را برای ادام��ه حیات س��ینمایی تطهیر کند.
پس از ان ،در دهه 60که بخش��ی از رویک��رد هنری و ادبی
رس��می به جنبه های حماسی و ایجاد ش��ور و روحیه در نزد
مردم توجه داشت ،اثاری چون «کانی مانگا» و «عقاب ها»
با حضور هنرپیشه هایی چون سعید راد صف های طویلی در
برابر سالن های سینما شکل داده و رکورد شکن شده بودند.
همچنین بحث هایی مطرح شد که ناخالصی هایی به عرصه
ارزش های انقالب و جنگ وارد شده است.
مبنای چنی��ن ارزیابی هایی صرفا مقایس��ه ب��ا اثاری
نیست که بیشتر لحن شعاری داشتند تا هنری ،بلکه حضور
چهره هایی جوانی بود که از اس��تعدادهای سرمایه های این
حوزه محس��وب می ش��دند .درواقع اثاری که امثال ابراهیم
حاتمی کیا و رسول مالقلی پور در ان سال ها ارائه می کردند،
معیاری بود که بسیاری با اتکا به انها دیگر خروجی های این
حوزه را ارزیابی می کردند .این روند ادامه داشت تا انکه کمال
تبریزی که سابقه ساخت اثار اکران نشده ای را داشت ،فیلم
سینمایی «لیلی با من است» را با دستمایه طنز ساخت؛ فیلمی
که از ابتدا با مقاومت هایی مواجه بود ،اما در نهایت اثر ارائه شده
که مانند بس��یاری اثار دیگر این حوزه پایان بندی منطبق با
ارزش های انقالب و دفاع مقدس داشت و نیز میزان استقبال
66
مردمی به یک اثر دفاع مقدسی که پس از مدتی دست می داد،
در نهایت راهی را برای دیگر فیلمسازان باز کرد که البته معبر
ان پیش تر با برخی سکانس ها و کاراکترها در فیلم های دفاع
مقدسی دیگر و نیز یک سریال تلویزیونی باز شده بود .پس
از ان ساخت فیلم هایی چون «پیک نیک در میدان جنگ» در
این عرصه چندان به چشم نیامد .ساخت فیلم های اخراجی های
یک و دو مسعود ده نمکی هم انقدر تحت تاثیر توجه ها به حضور
او در مدیوم سینما و جنبه های سیاسی ان معطوف شد که به
اصل طنز بودن ان اثار در عرصه دفاع مقدس توجه نداشت.
پس از این کارنامه عمال کم ش��مار ،این بار نوبت فیلمس��از
جوانی به نام مصطفی کیایی بود که با س��اخت دومین فیلم
سینمایی اش در این گونه ،توجه ها را به خود جلب و اذهان را
به اینده حضور فیلمساز با استعداد و جوانی در سینمای کشور
امیدوار کند.
در معرف��ی مصطفی کیای��ی می توان اش��اره کرد که
متولد سال 1355در ش��هر کرج است .او فعالیت هنری خود
را از سال 1373در مرکز اموزش فیلمسازی اداره فرهنگ و
ارشاد اسالمی اغاز کرد و از سال 1376همزمان با تحصیل
در رشته فیلمسازی در دانشگاه به عنوان دستیار کارگردان در
مجموعه های تلویزیونی و سینمایی به کار مشغول شد .کیایی
پس از اتمام دوران تحصیل در سال ،1381به عنوان نویسنده،
کارگردان و تدوینگر در برنامه های تلویزیونی فعالیت خود را
ادامه داد و در این مدت برنامه های زیادی برای ش��بکه های
مختلف تلویزیونی ساخت .این تجربه اندوزی در نهایت منجر
به ان شد که مصطفی کیایی در سال 1386درخواست پروانه
ساخت فیلم «بعدازظهر سگی س��گی» را به اداره نظارت و
ارزشیابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی ارائه کند ،اما موفق
به اخذ پروانه ساخت نشد .با تعویض تهیه کننده در سال 1388
پروانه این فیلم سینمایی را اخذ کرد و اولین فیلم بلند سینمایی
خود را جلوی دوربین برد .او با همین فیلم هم بس��یاری را به
اینده فیلمسازی خود امیدوار کرد ،اما ساخت فیلم «ضدگلوله»
که خودش دوست داشت نام «غیرمجاز» را بر ان بگذارد ،اما
مسئوالن وزارت ارش��اد چنین نظری نداشتند ،مهر تاییدی
شد بر این مدعا.
خودش می گوی��د« :در زم��ان تولید فیلم س��ینمایی
«بعداز ظهر سگی سگی» که در ان زمان اقای رضا رخشان،
فیلمبردار ان بود ،ایده ای یک خطی را از خاطره ای که شنیده
بود تعریف کرد و گفت موقعیت خوبی برای فیلمنامه است.
ابتدا از این ایده استقبال نکردم چرا که همیشه به دنبال نوگرایی
هستم .رخشان گفت حاال که کار نمی کنی حداقل فیلمنامه
ان را برایم بنویس .شروع به نگارش فیلمنامه کردم و در طول
نگارش فهمیدم که فیلمنامه خوب جلو می رود.
در نوشتن فیلمنامه سعی کردم طراحی موقعیت در ان
به طور کامل شکل گرفته باشد .هنگامی که نگارش فیلمنامه
تمام شد ،تهیه کننده خوشش امد ،فیلمنامه را دادم .در ان زمان
هنوز پروانه نمایش «بعدازظهر سگی سگی» را نگرفته بودم
و نمی توانستم درخواست پروانه نمایش دیگری داشته باشم
و دوستان نیز در ساخت فیلم عجله داشتند که به کمک یک
کارگردان دیگر پروانه ساخت گرفتند .اما رخشان گفت بهتر
است خودت این فیلمنامه را کار کنی .در ان زمان می خواستم
فیلمنامه «اقازاده ها» را با جعفری جوزانی کار کنم و به دلیل
س��فر جوزانی به امریکا فاصله ای افتاد و در این میان پروانه
ساخت گرفته شد و تولید فیلم را اغاز کردیم».
به هر حال س��اخت فیلمی طنز در ح��وزه دفاع مقدس و
مهم تر از ان س��اخت فیلمی در حوزه دف��اع مقدس در بخش
خصوصی ،جسارت هایی در خود داش��ت که وجه ریسکی ان
را بس��یار پررنگ می کرد .درنهایت نمایش فیلم در سی امین
جش��نواره فیلم فجر منتقدان و روزنامه نگاران را با خود همراه
کرد و با حمایت انها بود که در نهایت این فیلم در اکران عید فطر
به پرد ه س��ینماها راه یاف��ت .هرچند این اک��ران در جریان
اختالف اخیر حوزه هن��ری و وزارت ارش��اد از ترکش های
ان بی نصیب نب��ود ،اما درحالی که این فیل��م جزو فیلم های
مشکل دار برای اکران محسوب می ش��د ،موفقیتی اولیه را
در خود داش��ت .در ادامه هم وقتی مخاطبان سینما تاکنون
حدود 500میلیون تومان فروش را برای ان رقم زدند ،نه تنها
برای دس��ت اندرکاران ان خبری خوش به ش��مار می رفت،
بلکه هم برای س��ینمای دفاع مقدس و هم طرفداران ایجاد
تنوع و خالقیت های جسورانه در این حوزه نیز تا همین حاال
یک موفقیت بوده اس��ت .به ویژه انکه طرفداری منتقدانی با
پیشینه نزدیکی به ارزش های انقالب و غیرروشنفکرانه رایج،
فضا را برای مقابله مخالفان سخت کرد .ضمن انکه بخشی از
انرژی این طیف به حاشیه های دیگری چون «گشت ارشاد»
و «زندگی خصوصی» و غیره جلب ش��ده و درنهایت چندان
مقابله ای با ان دیده نمی شود ،اما همچنان بحث هایی مطرح
است که بیش از انکه به این اثر نظر داشته باشد به این نوع نگاه
به جنگ تحمیلی هشت ساله معطوف است.
مهدیهاشمیپسازسال هافعالیتدرسینمااولین
نقشجنگی اشرادرحالیایفاکردکههمسرشهم
گماننمی کردبپذیرد ،اماحاالهمهخوشحالند.
اولین تجربه جنگی مهدی هاشمی
ژالهصامتیهرچندسال هاپسازتلهتئاتردومرغابیدرمه
همچنانبازییکنواختوهمیشهاشناییراایفامی کند ،امادر
ضدگلولهتحسینبسیاریرابرانگیختهاست.
فرهنگ
مثلث شماره 142
در بررس��ی عوام��ل تاثیرگ��ذار در موفقیت نس��بی
«ضدگلوله» از نقش بازیگران ان نمی شود غفلت کرد .مهدی
هاش��می این روزها با «ضد گلوله» به عن��وان اولین تجربه
جنگی و دفاع مقدسی اش به روی پرده سینماها امده است.
هاشمی بازیگری که در سال 58با «زنده باد »...خسرو
س��ینایی فعالیت بازیگری اش را اغاز کرد ،رفته رفته با بازی
در مجموعه «سلطان و ش��بان» (داریوش فرهنگ)۱۳۶۰،
و فیلم های «م��رگ یزدگرد» (به��رام بیضای��ی،)۱۳۶۱ ،
«بگذار زندگ��ی کنم» (ش��اپور قری��ب )۱۳۶۵ ،و «خارج از
محدوده»(رخش��ان بنی اعتماد )۱۳۶۶ ،به یکی از بازیگران
شناخته شده تبدیل شد که در ادامه با حضور در اثاری چون
«زرد قناری»« ،ش��کار خاموش»« ،ناصرالدین ش��اه اکتور
سینما»« ،دو فیلم با یک بلیط»« ،همسر» « معجزه خنده»،
«روزگار قریب» «هیچ»« ،اقا یوسف» و «الزایمر» به عنوان
یک بازیگر گزیده کار مطرح شد.
این بازیگر س��ه فیلم «مصائب چارلی»« ،تلفن همراه
رئیس جمهور» و «خانه پدری» را اماده اکران دارد که هرکدام
بنا به دالیلی هنوز موفق به اکران عمومی نشده است.
ی در «ضد گلوله» مصطفی کیایی برای اولین
هاش��م
بار در یک فیلم جنگی حاضر ش��ده و نقش مردی حدود 50
ساله را که در تهران مشغول قاچاق نوارهای لس انجلسی و
فیلم های ویدئویی است بازی می کند .اواسط دهه 60و اوج
دوران جنگ در اثر یک اتفاق درمی یابد که توموری در س��ر
دارد و تا دو ماه دیگر بیشتر زنده نخواهد ماند و به انگیزه شهید
شدن راهی جبهه می شود .او در جبهه هم سر نترسی دارد ولی
در میانه اوردگاه خوف تمام وجودش را فرامی گیرد .درنهایت
اما نکته ای که اتفاقا در طرفداری برخ��ی منتقدان تند و تیز
بسیار تاثیر داشته نتیجه گیری و پایان بندی فیلم است که با تم
شعاری تحول ادم های مساله دار در حوزه دفاع مقدس تمام
نمی شود .طرفداران این پایان بندی با نگاه ارزشی معتقدند که
این یعنی جبهه جای هر کس نیس��ت و جنگیدن و شهادت
برای ارمان ها هم همی��ن طور .کارگردان فیلم س��ینمایی
«ضد گلوله» یکی از دالیل انتخاب بازیگران این فیلم را بازی
زنده انها دانسته و گفته که بازی سوپراستارها را قبول ندارد.
کارگردان ضدگلوله می گوید« :زمان انتخاب بازیگران
برایم مهم بود کسی که انتخاب می کنم ،نقش را بازی نکند
و خودش باش��د .خیلی از بازیگران توانای سینمای ایران به
معنای واقعی بازی می کنند و هیچ وقت در فیلم ها خودشان
نیس��تند .ترجیح من این بود که از میان بازیگرانی گروهم را
انتخاب کنم که نقش را شبیه زندگی واقعی بازی می کنند و به
همین خاطر هم بازیگران این فیلم از میان تئاتری ها انتخاب
شده اند .من بازی سوپراستارها را قبول ندارم چون در فیلم ها
خودشان نیستند».
او البته در جایی هم گفته که می خواسته از رضا عطاران
که این روزها با فیلم موفق «خوابم می اد» در سینماها حضور
دارد استفاده کند« :در فیلمنامه شخصیت «سلیم» 35ساله
بود و گزینه اول ،اقای هاشمی نبود ،وقتی سن شخصیت را در
فیلم باال بردیم اقای هاشمی را انتخاب کردیم و پیشنهاد بازی
را به وی دادیم .پیشنهاد اولم به یک بازیگر بود که به دالیل
مالی به توافق نرسیدیم .اصوال اعتقاد دارم باید همه چیز در
سینما متناسب باشد .قرار نیست در فیلم 600میلیون تومانی،
200میلیون تومان را برای دستمزد یک بازیگر پرداخت کرد.
س��پس رضا عطاران انتخابم بود که وی کار جدیدی را اغاز
کرد .سپس با باال بردن سن ش��خصیت «سلیم» در فیلم از
مهدی هاشمی درخواس��ت قبول نقش را کردیم .زمانی که
فیلمنامه را به گالب ادینه دادم ،مهدی هاش��می در س��فر
بود که ایشان گفت اقای هاش��می بعید است قبول کند ،که
خوش��بختانه بعد از خواندن فیلمنامه از سوی اقای هاشمی،
شانس اوردیم و وی نقش را قبول کرد.
در طول فیلم و بعد از ساخت فیلم و حتی زمان اکران ان،
ی کار تو را
رضا عطاران به من زنگ می زد و می گفت «هاشم
باال می برد» و همیشه به طنز می گفت که من باعث شدم فیلم
تو بهتر شود .اما خانم صامتی انتخاب اولم بود .زمان نگارش
فیلمنامه وی در ذهنم بود .در انتخاب مسعود کرامتی هم بعد
از انتخاب هاش��می به دنبال وی بودیم .جن��س بازی وی را
دوست دارم .حکایت پرویز و سلیم را دوست داشتم؛ چرا که دو
ادمی هستند که به دالیل مختلف به هم می رسند .در کل این
ارتباط را به سمت نوعی وسترن بردم».
بازی بازیگران دیگر فیلم همچون مسعود کرامتی که
موافقان و مخالفانی داشته ،بازی ژاله صامتی که هرچند مانند
دیگر نقش افرینی هایش شده اما بیشتر طرفدار دارد تا مخالف
و نیز برادر کارگردان فیلم در مجموع بازی های یکدستی را در
این فیلم به نمایش گذاشته اند.
ایا ضدگلوله یک هجو است؟
مسعودکرامتیعروسک گردان ،بازیگر ،کارگردانوغیره ،در
ضدگلولههمانلحنورفتارهمیشگیبازی هایشرادارد ،اما
درنقشیکمجنونعاشقبازیهمسنگیداشتهاست.
این فیلم در جشنواره فجر سال گذشته نامزد پنج رشته
شد و توانس��ت دو جایزه را کس��ب کند .مصطفی کیایی در
پاس��خ به اظهارنظرهایی که «ضد گلول��ه» را فیلمی هجو
می دانند این گونه پاس��خ می ده��د که« :این فیل��م به هیچ
عنوان هجو نیست و ما در این فیلم در هیچ صحنه ای شوخی
اضافه ای نداشته ایم .کس��انی که فیلم را سطحی می دانند با
نگاهی س��طحی فیلم را دیده اند ،در حالیکه «ضد گلوله» پر
از موقعیت های طنز اس��ت که به هیچ وجه لودگی نیستند و
در حقیقت لودگی به فضای خنداندن تماشاگر به هر قیمتی
می گویند که در این فیلم اینگونه نیس��ت .ضمن انکه شاید
به خاطر فضای جنگ باش��د ک��ه برخی این فیلم را ،ش��بیه
«اخراجی ها» و «لیلی با من اس��ت» می دانند ،ولی این فیلم
از نظر مضمون هیچ ش��باهتی ب��ه ان دو فیلم ن��دارد .فرق
«ضدگلوله» با فیلم «لیلی با من است» این است که در این
فیلم کاراکتر اصلی به جبهه می رود تا کشته شود .اما در لیلی
با من است ش��خصیت اصلی می رود که کش��ته نشود .این
انگیزه ها باعث می شود تا س��یر درام فیلم از این نقطه شکل
بگیرد .زمانی که این فیلمنامه را می نوش��تم س��عی کردم تا
فیلم های مشابه دیگر را رها کنم و فکرم به سراغ فیلم های
دیگر نرود .سعی کردم براساس موقعیتی که در داستان خودم
طراحی شده ،فیلمنامه را بنویسم .معتقدم وقتی موقعیت کلی
را طراحی می کنیم باید قصه خ��ود را بگوید و در این صورت
است که فیلمنامه مستقل می شود .تالش این بود که قصه
را س ر راست و درس��ت بگویم تا این فیلم به فیلم هایی با این
موضوع گرایش پیدا نکند .سعی کردیم تا صحنه های دهه 60
را طبق ذهنیات خود نسبت به ان زمان بازسازی کنیم .ریتم
کندی که در فضای دهه 60در فیلم وجود دارد برای تلقین
هر چه بیشتر این فضاست ،اما در فضای جنگ سعی کرده ام
ریتم ها را تند کنیمg ».
67
دقیقا چه چیز هایی از فیلم حذف شده است؟
lیکس��ری دیالوگ ها و یک پالن بعد از جشنواره
از فیلم حذف شد.
قبل از جشنواره چطور؟
lقبل از جشنواره دقیقا یک س��کانس کامل را از
فیلم در اوردند که به نظر خود من سکانس بسیار خوبی بود،
اما خب تشخیص دادند که نباشد.
اسم فیلم هم تغییر کرده است؟
lدر ابتدا اسم فیلم « بزن بریم بهشت » بود ،اما بعد
تغییر کرد و به همین عنوان « ضد گلوله» رسیدیم.
انتقاد های�ی هس�ت ب�ه اینک�ه داس�تان فیل�م
مش�ابه های زی�اد دیگری ه�م دارد ،ع�ده ای از
لیلی با م�ن اس�ت به عنوان س�لف ای�ن فیلم یاد
می کنند .چرا فضایی را انتخاب کردید که قبال هم
تجربه شده بود؟
lاحساس من این است که وقتی اعتقاد دارید که
کاری درست اس��ت باید ان را انجام دهید.این فیلم سناریو
دارد ،توانایی جذب تماشاگر دارد و عام و خاصی که تا اینجا
فیلم را دیده اند ان را دوست داشته اند.
اما طرح شما یک طرح تجربه شده است...
lحاال چه اش��کالی دارد که یک سناریوی جنگی
دیگر هم س��اخته ش��ود؟ وقت��ی قصه خوب باش��د ارزش
سرمایه گذاری را دارد و این طرح و قصه خوب بود.
با این وجود سرمایه گذاری روی یک طرح تجربه
ش�ده ،می تواند به نوعی خطر کردن باشد .طرح
قصه را چه کسی نوشته است؟
فرهنگ
lطرح قصه مال من است .بعد ان را به اقای کیایی
دادم که بنویسد ،انصافا هم خوب نوش��ت و من در نهایت
نس��بت به کل کار حس خوبی دارم که امیدوارم همان طور
که تا امروز خوب فروخته از این به بعد هم خوب بفروشد.
مثلث شماره 142
...و چرا این طرح را با کارگ�ردان تازه کاری مثل
کیایی اجرا کردید؟
گفت وگو با رضا رخشان
3
دوست دارم روی لبه تیغ راه بروم
« ضد گلوله» فیلمی است که تا همین جا هم انتقاد های زیادی را به جان خریده است .وقتی رویکرد طنز به فضای
جنگ دیگر تازگی سال های قبل را ندارد ،همین می شود که به ضد گلوله از یک طرف می گویند طرح تکراری دارد ،یک
گروه دیگر هم البته هس�تند که رویکرد و نتیجه گیری فیلم را توهین امیز می دانند و از همان ابتدا صدای اعتراضشان
بلند شده است .با این حال رضا رخشان تهیه کننده فیلم از همه چیز راضی است و تاکید می کند که فروش فیلم روز به
روز بهتر خواهد شد.
در این وضعیت نامناسب اقتصاد و اکران ،طبیعی
است که اولین سوال از هر تهیه کننده ای ارزیابی
فروش فیلمش باشد .تا این جا از فروش راضی
بودید؟
lفروش فیلم تا اینج��ا خوب ب��وده ،از این جا به
بعد را هم باید صبر کنیم و ببینیم ک��ه چه پیش می اید .اما
جمع بندی من تا این جا این است که هفته به هفته فروش
بهتر می شود.
اوضاع فروش شهرستان ها چه طور؟
lاکران شهرس��تان با فاصله از ته��ران به تازگی
شروع شده ،امیدوارم که در شهرستان هم خوب فروش کند.
فروش جوابگوی هزینه ها بوده؟
lامیدواریم که باشد.
در مجموع چقدر هزینه تولید شد؟
68
lدر مجموع 600میلیون تومان تمام شد.
این برای یک فیلم خصوصی ریس�ک نیس�ت؟
کم پیش می اید ک�ه پروژه ه�ای دفاع مقدس را
بخش خصوصی تهیه کند .این پروژه ها معموال
دولتی هستند...
lبرای م��ن قصه مهم بود .چون قصه را دوس��ت
داش��تم فیلم را تهیه کردم و فکر هم می کنم که چیز خوبی
از کار در امده است.
می گویند حجم اصالحیه هایی که به فیلم خورده ،
بخش زی�ادی از بار انتق�ادی و اجتماعی فیلم را
برداشته .در مجموع فیلم چقدر اصالحیه خورده؟
lخیل��ی نب��ود ،ش��اید بش��ود گف��ت ک��ه حتی
اصالحیه های کمی هم دامن ما را گرفته است .در مجموع
شاید به یک دقیقه هم نرسد.
lمن و کیایی قبال هم با هم کار کرده بودیم .فیلم
«بعد از ظهر س��گی س��گی» کیای��ی را هم ق��رار بود من
تهیه کنم .حت��ی کار را هم با هم ش��روع کردی��م ،اما بعد
مشکالتی پیش امد و تهیه فیلم را به جبران فیلم سپردیم،
که البته خوب هم از کار در امد و نتیجه راضی کننده بود.
در مورد انتخاب بازیگر هم شما موثر بودید؟
lدر مورد بازیگر ها هم با هم تعامل کردیم ،باالخره
چند نفر به س��لیقه من و چند نفر به سلیقه کیایی امدند؛ اما
در ان مورد هم تحمیل و اجب��اری در کار نبود ،بلکه کامال
تعاملی بود.
همچنان صحب�ت از ش�باهت های بس�یار زیاد
طرح داستان شما و «داستان لیلی با من است»
وجود دارد...
lالبته صحب��ت در مورد ش��باهت ای��ن فیلم به
فیلم های دیگری هم مطرح بوده است ،خیلی هم زیاد گفته
شده ،اما من وقتی طرح را تهیه می کنم اصال به این چیز ها
فکر نمی کردم .جرق��ه ای به ذهن من زد که می توانس��ت
در هر فضای دیگری هم اجرا شود.
مثال در چه فضایی؟
lمثال می ش��د طرح را در یک فضای پلیسی اجرا
کرد .ولی احساس کردیم که جنگ می تواند قدرت بیشتری
به فیلم بدهد؛ ضمن اینکه همان جرقه ای هم که گفتم در
فضای جنگ زده شد.
چرا فضای جنگ؟
lخب ،چرا فضای جنگ نه؟
واقعیت این اس�ت ک�ه خیلی چیز ها را می ش�ود
در فضای جنگی قرار داد که در فضای پلیسی هم
می توان�د اتفاق بیفتد .اصل ماجرا این اس�ت که
قرار است یک نفر به سمت مرگ حرکت کند ،حاال
این در هر فضایی می تواند اتفاق بیفتد.
lاما یک سری حساسیت هایی روی جنگ و فضای
جنگی وجود دارد که روی فضا های دیگر کم تر اس��ت ،یا
اصال وجود ندارد...
نمی ش��ود این ط��ور فکر ه��ا را وارد کار ک��رد .حتما
حساسیت های بیش��تری روی فضای جنگی وجود دارد و
این مساله قابل انکار هم نیست ،اما این اخالق من است که
دوست دارم روی لبه تیغ راه بروم.
این کار را برای شما سخت تر می کند...
lکار را س��خت تر می کند ،اما من از این س��ختی
اس��تقبال می کنم .دوس��ت دارم روی لبه تیغ راه بروم و در
مورد فضا هایی که روی انها حساسیت وجود دارد کار کنم.
ولی عده ای هستند که فیلم را توهین به ارزش ها
می دانند و این ناشی از همان حساسیت هاست...
lمن هم این حرف ها را شنیده ام ،اما اصال قبولش
ندارم .این فیلم بهترین فیلم جشنواره شده است ،هنوز کسی
را ندیده ام که از سالن س��ینما بیرون بیاید و بگوید که فیلم را
دوست نداشته است .همین که فیلم جایزه های زیادی گرفته
و مردم هم از تماشای ان راضی هستند کافی است .البته ان
سکانس خیلی خوبی را که در انتهای فیلم بود ،در اورده اند که
اگر باقی می ماند رضایت مردم از فیلم باز هم بیشتر می شد.
برخی هم گفته اند فیلم دفاع مقدس را زیر سوال
برده است...
lمش��کل خاصی در این زمینه وجود نداشت .من
کال معتقدم ک��ه فیلم باید خودش بتواند بفروش��د.هر چند
تبلیغات و پخش و مسائلی از این دست هم مهم هستند ،اما
فیلم باید خودش این ظرفیت را داشته باشد که بتواند گیشه
را به دست بیاورد.
حاال فیلم توانسته است گیشه را به دست بیاورد؟
lخب ،هنوز باید به فیلم فرصت داد تا خودش را به
مخاطب بشناساند .مدیر سینمای ازادی به من می گفت که
در روز های اول اکران تنها با 15بلیت فروخته ش��ده انجام
می ش��د ،اما حاال س��الن های اکران کامال پر می شوند .این
یعنی فیلم کم کم خودش را به مخاطبش معرفی می کند و
فروشی که در ابتدا کم بود ،افزایش پیدا می کند.
صحبت هایی هم هست در مورد اینکه فیلم هایی
که همزمان ب�ا کاله قرم�زی اکران ش�ده اند یا
بعد از ان اکران خواهند ش�د ش�انس اورده اند،
چون کاله قرمزی مردم را به س�ینما می کش�اند
و این ب�رای فیلم ها یک موقعیت اس�ت که بهتر
بفروشند...
lنمی شود از این به عنوان ش��انس یاد کرد .ما نه
می توانی��م بگوییم اکران همزمان با کاله قرمزی ش��انس
است ،نه می توانیم بگوییم این برای فیلم یک ضرر محسوب
می شود.
ممکن بود که مثال فیلم را قبل از کاله قرمزی اکران
کنند و بهتر بفروشد ،ممکن هم بود که این اتفاق نیفتد .در
«ضدگلوله» بیش از انتظار ها بود
بازی خوب بازیگران
مسعود نجفی
4
کارگ��ردان «ضدگلوله» ت��ازه کار اس��ت .باید بگویم
به عنوان دومین کار کیایی انتظار چنین فیلمی را نداشتم ،در
واقع فیلم خیلی خوب از کار درامده است.
ش��اید یکی از دالیلی که فیلم خ��ارج از انتظار ها بود
همین داستان خیلی خوب و پرکشش فیلم باشد .البته عده ای
می گویند که داستان فیلم شباهت هایی با «لیلی با من است»
دارد ،اما من شخصا چنین تصوری ندارم.
عالوه بر داستان خیلی خوبی که فیلم دارد ،بازی های
خیلی خوب از جمله بازی مهدی هاش��می هم جلب توجه
می کند .ش��نیده ام که قبل از دعوت از مهدی هاشمی برای
این نقش ،صحبت از رضا عطاران بوده است .باید بگویم که
به جز مهدی هاش��می هیچ کس دیگری نمی توانست این
نقش را به این خوبی در بیاورد.
مهم ترین ویژگی فیلم این اس��ت که برخالف س��ایر
کار هایی که در حوزه دفاع مقدس ساخته می شود ،پایان بندی
این فیلم به هیچ عنوان قابل پیش بینی نبود و این یک نکته
مثبت خیلی قوی برای این فیلم است.
موسیقی فیلم هم از نقاط قوت است ،وقتی فیلم را در
جشنواره دیدم احساس کردم که موسیقی پایانی فیلم خیلی
خوب معنی را منتقل می کرد .البته ش��نیده ام که در نسخه
نمایش عمومی موس��یقی پایانی فیلم تغییر کرده اس��ت،
امیدوارم که این تغییر ضربه ای به فیلم نزده باشد .اما به هر
حال اینکه پایان بندی فیلم شعاری و فرمایشی نیست نکته
مثبتی است.
همچنین باید بازی خیلی خوب ژاله صامتی در نقش
همس��ر مهدی هاش��می را هم در نظر گرف��ت .البته باقی
بازیگران هم بسیار خوب ظاهر ش��ده اند ،هم بازیگری که
در نقش فرمانده بازی می کند ،با وج��ود اینکه فکر می کنم
بازیگر تازه کاری هم هست ،نقش را خوب اجرا کرده و هم
مسعود کرامتی که بعد از سال ها در یک فیلم سینمایی حاضر
شده است.
در مورد بازی ها باید قدرت بازیگران را در نظر گرفت،
اما این هم نکته مثبتی است که کارگردان با وجود تازه کار و
جوان بودن خیلی خوب از پس بازیگر ها برامده است.
اینها نش��ان می دهد ک��ه کیایی به رغ��م اینکه اولین
حضور هایش را در فضای س��ینمایی تجربه می کند ،قدرت
یعنی اکران همزمان با کاله قرمزی روی گیش�ه
شما تاثیرگذار نیست؟
lمن این را قبول ندارم که بگویید اکران همزمان
فیلم با کاله قرمزی خوب است یا بد .دوست دارم اگر فیلم
خوب اس��ت خودش بفروش��د و اگر خوب نیست خودش
زمین بخورد.
از شما خواسته شد که باتوجه به فضا راکد اکران
فیلم را در این زمان اکران کنند؟
lنه ،صرفا ی��ک اتفاق ب��ود .گفتن��د همزمان با
کاله قرمزی در اکران عید فطر ق��رار بگیرد و خوب همین
اتفاق هم افتاد و البته یک مقداری هم این ایراد وارد است
که اگر االن امکان اکران فراهم نمی شد دیگر زمان مناسبی
برای اکران باقی نمی ماند.
در مجموع از زمان اکران راضی هستید؟
lبه هر حال زمان مناسبی بود ،ما به خاطر هزینه ها
اکران عید و تابستان را از دست دادیم و اگر حاال هم اکران
نمی شد مشخص نیست که چه زمان دیگری برای اکران
باقی می ماند.
ظاهرا از همه چیز راضی هستید؟
lبله ،امیدوارم که فیلم هم بتواند جایگاه خودش
را به دست بیاوردg .
مثلث شماره 142
اعتراض ه�ای دیگ�ری ه�م هس�ت ،ع�ده ای
نوش�ته اند که فیل�م ش�ان روحانی�ت را در نظر
از فضا های�ی ک�ه در اختیار اکران گذاشته ش�ده
راضی هستید؟
یعنی این همزمانی اکران...
lه��ر اتفاق��ی ممک��ن ب��ود بیفت��د .ممک��ن
ب��ود زم��ان بهتری ب��رای اک��ران دراختی��ار م��ا بگذارند
و فیل��م بهت��ر بفروش��د ،ممک��ن ب��ود اک��ران عی��د
را ب��ه م��ا بدهن��د و فیل��م رک��ورد بهت��ری در گیش��ه
به دست بیاورد یا اینکه اکران تابس��تان را به ما می دادند و
فیلم رکورد خوبی نمی زد .به هر حال اینها چیز هایی نیست
که بشود این طور در موردش اظهارنظر کرد.
فرهنگ
lببینید من این فیلم را دوس��ت دارم ،بار ها ان را
در سینما های مختلف و با ادم های مختلف دیده ام .در همه
اکران هایی که من حضور داش��ته ام مردم فیلم را دوس��ت
داشته اند ،خانواده دفاع مقدس هم فیلم را دوست داشته اند.
تصور می کنم که بیشتر از من کسی این فیلم را ندیده است و
در تمام اکران ها هم دیده ام که مردم راضی بوده اند.
نگرفته است...
lاصال چنین چیزی را قبول ندارم .فیلم اصال به
فریاد گروهی توهین نکرده اس��ت .همه چیز در فیلم وجود
دارد .تصور می کنم انهایی که چنی��ن حرف هایی در مورد
فیلم می زنند اصال ان را نفهمیده اند.
هر صورت اکران نش��ان می دهد که فیلم باید خودش این
ظرفیت و توانایی را داشته باشد که گیشه را به دست بیاورد.
هدایت بازیگران را دارد ،چون با وجود قدرت بازیگران ،نقش
کارگردان هم خیلی موثر است.
به غیر از بازی ها ،صحنه ه��ای جنگی فیلم هم خیلی
خوب از اب درامده است .در مجموع فیلم این قدرت را دارد
که پیام خودش را خیلی کم رنگ و ظریف منتقل کند.
اینکه فیلم ش��عارزده نیست نش��ان می دهد که دفاع
مقدس و س��ینمای دفاع مقدس هنوز هم جای کار دارد ،با
وجود اینکه عده ای تصور می کنند که فیلم ساختن در مورد
دفاع مقدس به پایان رس��یده و حاال دیگر بای��د به زندگی
رزمنده ها بعد از جنگ و تا دوران امروز پرداخته ش��ود ،این
فیلم به خوبی نش��ان داد که جنگ و س��ینمای جنگ هنوز
جای کار دارد.
نکته دیگ��ری که بع��د از اکران عموم��ی این فیلمی
در مورد ان صحبت شده ،ش��ائبه توهین امیز بودن فیلم به
رزمندگان و دفاع مقدس است؛ باید تصریح کنم که به نظر
من این فیلم اصال توهین امیز نیست.
سوال من این است که چرا عادت کرده ایم که همه جا
رزمندگان را یک عده انس��ان های خشک و رسمی معرفی
کنیم ،در صورتی که واقعا چنین چیزی نبوده اس��ت ،به هر
حال در میان رزمندگان هم ادم هایی خارج از کلیشه و فرم
بوده اند و این فیلم به خوبی به انها پرداخته است.
«ضد گلول��ه» نش��ان داده ک��ه جن��گ و فض��ای
درگیری های ان چقدر خوب می تواند ادم ها را متحول کند.
در این فیلم می بینیم که ش��خصیت اصلی چطور در جریان
اتفاقاتی که برایش رخ می دهد متحول می شود .حاال شاید
این تحول یک تح��ول کلی و عظیم نب��وده ،اما به هر حال
شخصیت اصلی فیلم تغییر کرده است .این تغییر تحت تاثیر
فضای جنگ بوده استg.
69
ورزش
باخت تاریخی
ورزش
از چاله به چاه
مثلث شماره142
میلیاردرها حریف لبنان نشدند
70
ورزش
مثلث شماره142
71
1
ورزش
ش��اگردان کارلوس کی روش در سومین بازی مرحله
نهایی راهیابی به جام جهان��ی برزیل یک رکورد جدید ثبت
کردند؛ رکوردی که نه تنها به نفع فوتب��ال ایران نبود بلکه
به ش��دت نگرانی ها در مورد این رشته ورزش��ی را افزایش
داد .تیم ایران در ادامه دور دوم از مرحله گروهی رقابت های
مقدماتی جام جهان��ی ۲۰۱۴در منطقه اس��یا ،مقابل لبنان
شکست خورد .اما نکته اصلی انجا بود که این برای نخستین
بار در تاریخ فوتبال ایران اس��ت که این تی��م مغلوب لبنان
می شود و حتی گلی که در این رقابت دریافت شد اولین گل
ملی لبنانی ها به ایران است .در ترکیب ایران مهدی رحمتی،
حسین ماهینی ،هادی عقیلی ،پژمان منتظری ،پژمان نوری
( -۴۶احسان حاج صفی) ،جواد نکونام ،علی کریمی ،محمد
نوری ،محمدرضا خلعتبری (-۶۸محمد غالمی) ،مس��عود
شجاعی و کریم انصاری فرد ( -۴۶محمد قاضی) به میدان
رفتند .کارلوس کی روش در ش��رایطی از شجاعی استفاده
کرد که پس از ماه ها مصدومیت ،هنوز در بازی های رسمی
برای باشگاهش به میدان نرفته است .محمد نوری و کریم
انصاری فرد هم در پرسپولیس نیمکت نشین هستند .با این
حال ،عملکرد سایر بازیکنان نیز چندان مطلوب تر از انها نبود.
بعد از چند حمله جسته و گریخته از دو تیم و در دقیقه
۲۸بازی ،این «روداعنت��ر» مدافع پیش تاخته لبنانی بود که
با استفاده از تعلل دفاع و اش��تباه رحمتی توانست اولین گل
تاریخ فوتبال لبنان به ایران را به ثمر رساند .بازیکنان ایران
هم در ادامه مسابقه به نمایشی بدون برنامه و احساسی روی
اوردند .درگیری لفظی برخی بازیکنان از جمله علی کریمی
با محمد نوری و سردرگمی در مقاطعی که ایران صاحب توپ
می شد ،حاکی از فقدان انسجام در زمین بود .حمالتی که از
جانب ایران در ادامه بازی صورت گرفت ،منجر به فتح دروازه
لبنان نشد و موقعیت های جواد نکونام و قاضی که جایگزین
انصاری فرد شده بود هم از دس��ت رفت .زمین خوردن های
مکرر بازیکنان لبنان هم به کند شدن و توقف مداوم جریان
بازی می انجامید .البته در نیم��ه دوم فرصت های تیم ایران
بیشتر بود اما یکبار هم دروازه لبنانی ها باز نشد و مدافعان این
تیم در چند نوبت توپ را در استانه ورود به دروازه دفع کردند.
ایران با این شکست عالوه بر اینکه اولین باخت تاریخ
خود مقابل لبنان را تجربه کرد ،سه امتیاز حساس را از دست
داد تا چهار امتیازی باقی بماند .لبنان ه��م که تا قبل از این
بازی فقط یک امتیاز داش��ت ،حاال هم امتیاز ایران ش��ده.
لبنانی ها قبل از بازی با ایران ،در بیروت و دیداری دوستانه
با سه گل مغلوب استرالیا شده بودند .تیم ایران با این نتیجه
کار خود را برای صعود به جام جهانی دشوار کرد .داور بازی
به پژمان نوری و محمد نوری از ایران کارت زرد نشان داد.
عدم پخش زنده تلویزیونی مسابقه از صداوسیمای ایران هم
موضوعی بود که به ش��دت بینندگان تلویزیونی را عصبانی
کرد ،البته شاید در مجموع باید گفت که انها دیدن یک بازی
اعصاب خرد کن را از دست دادند.
در دیگر بازی این گروه ،کره جنوبی در ازبکس��تان با
نتیجه ۲-۲متوقف شد تا حاال ازبکس��تان هم با روحیه ای
مثلث شماره142
72
بهتر برای صعود به جام جهانی ،به رقابت های خود ادامه دهد.
در جدول رده بندی ،کره جنوبی با ۷امتیاز صدرنشین
اس��ت .ایران ،قطر و لبنان چهار امتیازی هس��تند که ایران
با تفاضل گل بهتر در رده دوم ق��رار دارد .ضمن اینکه لبنان
هم یک بازی بیشتر انجام داده اس��ت .در ادامه رقابت های
این گ��روه ،ای��ران روز ش��انزدهم اکتبر یعن��ی ۲۵مهر ،در
حس��اس ترین ب��ازی اش و در ورزش��گاه ازادی میزب��ان
کره جنوبی اس��ت .قطر هم در دوحه به مصاف ازبکس��تان
خواهد رفت.
حاشیه های خود ساخته
اما قبل از دیدار ایران و لبنان هم حاشیه های همیشگی
برای تیم ملی فوتبال وجود داشت .مهمترین موضوع تصمیم
بازیکنان تیم ملی برای عدم مصاحبه با رسانه های گروهی
بود .این موضوع در دی��دار تدارکاتی ایران و اردن هم دیده
شد؛ جایی که علی کریمی حتی حاضر نشد با دوربین صدا و
سیما صحبت کند .این تصمیم مدتی قبل و بعد از بازی های
المپیک گرفته شد و بازیکنان فوتبال با اعالم اینکه رسانه ها
به مصاحبه های انان محتاج هس��تند و نه این بازیکنان به
رس��انه ها ،تصمیم گرفتند تا با خبرن��گاران صحبت نکنند.
جالب انکه این تصمیم مورد حمای��ت کارلوس کی روش،
سرمربی تیم ملی هم قرار گرفت .از سوی دیگر در حالی که
بازیکنان مدعی بودند این تصمیم اختیاری است ،اما خبر ها
حکایت از ان داش��ت که بازیکنان بزرگ ت��ر تیم طوماری
را جمع کرده و از ملی پوش��ان امضا گرفته اند تا با رسانه ها
صحبت نکنند .به ه��ر حال همزمان با رکورد ش��کنی ها و
موفقیت های کاروان پ��ار المپیک ایران تی��م فوتبال هم
رکورد شکنی کرد و با نخستین شکست تاریخ مقابل لبنان
نشان داد این بازیکنان حق دارند تا این اندازه مغرور باشند و
خود را تافته جدا بافته بدانند.
اینبار ،خبرنگاران تحریم کردند!
نمایندگان رس��انه های ایران از جمله خبرگزاری ها و
روزنامه ها که به لبنان رفته اند ،با اجتناب از حضور در محل
کنفرانس خبری از انجام گفت وگو با بازیکنان تیم ملی فوتبال
ایران خودداری کردند .در واقع بعد از بازی خبرنگاران حاضر
نشدند به کنفرانس ذون بروند و تنها در اتاق نشست خبری
برای صحبت های کی روش حاضر شدند.
فحاشی به کی روش
فضای کنفرانس خبری کی روش هم بی حاشیه نبود
و یکی از خبرنگاران لبنانی به کی روش فحاشی کرد و به او
گفت« :خفه شو» .این موضوع واکنش خبرنگاران ایرانی و
جدال لفظی کی روش با او را در پی داش��ت و بر حاشیه های
این بازی اضافه کرد .ضمن انکه بعد از پایان بازی خبر حضور
تعدادی از بازیکنان در صفحات خود در شبکه های اجتماعی
که به نوعی نشان دهنده بی تفاوتی انها بود هم به شدت جلب
توجه کرد.
سرانجام یک شایعه چند ساعته
تنها ی��ک روز پس از ناکام��ی تیم ملی براب��ر لبنان،
نزدیکان امیر قلعه نویی فرصت خوب��ی پیدا کردند تا باز هم
در مانور رس��انه ای و تبلیغاتی ،امیر قلعه نویی را جدی ترین
گزینه جانشینی کی روش برشمرند .وکیل سرمربی استقالل
در تماس با چند خبرگزاری به انها گفت که فدراسیون فوتبال
مذاکراتی برای هدایت تیم ملی با امیر قلعه نویی داشته است.
واکنش قلعه نوی��ی به این خبر نیز در ن��وع خود جالب توجه
بود .او نه تنها این خب��ر را تکذیب نکرد ،بلک��ه تاکید کرد:
«فعال در مورد این موضوع ح��رف نمی زنم»؛ اظهارنظری
که بیش از پیش بازار ش��ایعه را به نف��ع وی داغ می کرد اما
تنها چند ساعت طول نکشید که فدراس��یون فوتبال رسما
در این م��ورد واکنش نش��ان داد و تاکید ک��رد که کارلوس
کی روش ت��ا جام جهانی تیم ملی فوتبال ای��ران را همراهی
خواهد کرد .در بیانیه فدراس��یون فوتبال امده « :فدراسیون
فوتبال قاطعان��ه از کارلوس ک��ی روش و کادر فنی تیم ملی
فوتبال حمایت می کن��د ».همچنین مدی��ر روابط عمومی
فدراسیون فوتبال با بیان این مطلب اظهار کرد« :فدراسیون
به طور کامل از کارلوس کی روش ،سرمربی تیم ملی حمایت
می کند .فدراس��یون فوتبال تا پایان جام جهانی با کی روش
قرارداد دارد».
وی افزود« :م��ا منتظریم که ک��ی روش و کادر فنی
تیم ملی به ایران بازگردند تا نشس��تی با انها داشته باشیم و
درباره مس��ائل مختلف صحبت کنیم تا تصمیم بگیریم در
اینده تیم ملی برای رس��یدن به موفقیت چه روندی را باید
پیش بگی��رد ».حس��ینی در ادامه گف��ت« :از طرف دیگر
صحبت هایی که مبنی بر مذاکره فدراسیون فوتبال با برخی
مربیان اس��ت را قویا تکذیب می کنیم .در ضمن متاس��فانه
برخی خبرنگاران لبنانی پس از ب��ازی ایران مقابل این تیم
به کی روش توهین کرده اند .مشخص است که رسانه های
کشور جنبه برد را نداشته اند و فدراسیون هم ضمن تقبیح این
عمل از طریق AFCاین موضوع را دنبال می کند».
این شایعه در حالی یک روز ذهن برخی رسانه ها را به
خود مشغول کرد که برخی از رس��انه ها نیز با تکراری بودن
چنین تاکتیک های تبلیغاتی ،امی��ر قلعه نویی و نزدیکانش
را سخت مورد انتقاد قرار دادند .این ش��ایعه هر چه نداشت
لطفش به برخی واکنش ها در مورد موضوع س��رمربیگری
ی در مصاحبه ای تاکید کرد
استقالل بود ،وقتی پرویز مظلوم
که حاضر است در صورت جدایی قلعه نویی به استقالل بیاید
و سرمربی ابی ها ش��ود .وی گفت« :اگر استقالل پیشنهاد
بدهد درباره اش فکر می کن��م ».این اولین بار نیس��ت که
موضوع س��رمربیگری قلعه نویی در تیم ملی مطرح می شود
و فدراسیون فوتبال هم بالفاصله نسبت به ان موضع گیری
می کند .هر چند پیش از اینها یک بار نزدیکان وی در جوی
رس��انه ای تاکید می کردند که امیر قرار است سرمربیگری
پاختاکور ازبکستان را بر عهده بگیرد و مذاکرات جدی هم در
این زمینه داشته است اما این خبر هم در ان مقطع از سوی
باشگاه پاختاکور تکذیب شدg .
باید اختیارات کی روشکم شود
اینده تیم ملی روشن نیست
پرویز مظلومی /مربی فوتبال
2
ورزش
کشور دیگری شده و با بستن قرارداد تیم ملی را رها می کند
و به امارات می رود .س��وال های بی جواب زی��ادی در مورد
تیم ملی فوتبال ایران وجود دارد و من پیشنهاد می کنم در گام
اول کمیته فنی تشکیل شده تا در مورد اتفاقاتی که در تیم ملی
می افتد ،بررسی دقیق صورت بگیرد .هنوز وقت تیم ملی ایران
تمام نشده است .هنوز پنج بازی باقی مانده و تیم های دیگر
هم امتیاز باالیی ندارند .برای مثال تیم ملی قطر چهار امتیاز
دارد .ولی کره را باید از حاال تیم برنده بدانیم .چرا که این تیم
دو بازی خارج از خانه داشته و از این تعداد بازی هفت امتیاز
کسب کرده است .با برد عجیب تیم ملی لبنان ،کی روش باید
به خود بیاید و برای حل مشکالتی که ذکر شد فکری اساسی
کند ،در غیر این صورت ب��رای تیم ملی اینده خوبی پیش رو
نخواهد بودg .
مثلث شماره142
متاس��فانه هرچقدر در مورد تیم ملی فوتبال اظهارنظر
می کنیم ،هی��چ فایده ای ندارد؛ چون گوش ش��نوایی وجود
ندارد .امروز در ایران اختیار تمام و کمال تیم ملی به کی روش
داده شده اس��ت .نباید تا این حد از دستورات او پیروی شود.
در هیچ کجای دنیا لیگ و جام حذف��ی را تعطیل نمی کنند.
تیم ملی فوتبال ایران امروز از لحاظ کیفی با مشکالت بسیار
زیادی مواجه اس��ت .بازی با ازبکس��تان و قطر نمونه های
اصلی در ای��ن زمینه بود .در ب��ازی برابر قطر م��ا در مقابل
10هزار نفر مس��اوی کردیم و بازی برابر لبنان هم از نظر
من یکی از ضعیف ترین بازی های تاریخ فوتبال ایران بود.
ما در مقابل این تیم برابر تی��م رنکینگ 124بازی را واگذار
کردیم .این تیم حرفی برای گفتن نداشته و در فوتبال محلی
از اعراب ندارد.
بعد از ناکامی های قبلی ،ما منتظر بودیم که کمیته فنی
تشکیل شده و کارشناسان ایرانی نظر بدهند .ولی ایا کمیته
فنی تشکیل شد؟ ایا کی روش اجازه داد کسی در این مورد
نظر فنی بدهد؟ کی روش به حرف هیچ کدام از کارشناسان
ایرانی تواجه نداشته و کسی را در حد خود نمی داند .کی روش
تفکر مثبتی نس��بت به مربی��ان ایرانی نداش��ته و دائما هم
جواب مربیان را می دهد و براب��ر انها قرار می گیرد ،در حالی
که کارشناسان با هدف کمک به تیم ملی فوتبال اظهارنظر
می کنند.
از تمام این موارد گذشته همه شاهد بازی تیم ملی ایران
در برابر لبنان بودند .در این بازی ما نه تاکتیک دیدیم و نه در
تیم هماهنگی وجود داشت .من به شخصه مخالف اردوهای
طوالنی مدت و تعطیلی باش��گاه ها به خاطر تیم ملی فوتبال
هستم .این شرایط به درد فوتبال ایران نمی خورد .کی روش
توجهی به ش��رایط بازیکنان نداشته و لیست تیم ملی کامال
ایراد دارد .او بازیکنان نااماده یا ذخیره باشگاه ها را در لیست
تیم ملی جای می دهد .برای مثال در لیست کنونی تیم ملی
می توانم به سه نفر اشاره کنم که دقیقا چنین شرایطی دارند.
مثال مسعود شجاعی یکی از بازیکنان خوب تیم ملی ایران
است ،ولی امروز شرایطش وجود نداش��ت تا بعد از دو سال
فیکس بازی کند .این کار لطمه به تیم ملی و بازی شجاعی
اس��ت .بهترین تایم اس��تفاده از این بازیکن در این شرایط
نیم ساعت است.
کی روش دائما در تیم مل��ی نف��رات را تغییر می دهد
و نتوانس��ته به ترکیب ثابتی برس��د .او بارها و بارها ترکیب
تیم ملی را عوض کرده است .با این شرایط در تیم ملی اینده
درخش��انی نمی بینم و فکر نمی کنم موفقیت بزرگی با این
مش��کالت عدیده امروز در انتظار ما باشد .من این حرف ها
را از روی دلسوزی می زنم و امیدوارم که به کسی برنخورد
ولی باید این حقیقت را پذیرفت که برای موفقیت تیم ملی در
درجه اول باید اختیارات کی روش کم شود .او باید در حیطه
اختیارات خود فعالیت کرده و نباید اختی��ارات تام و تمام به
او داده ش��ود .متاسفانه طبق سیاس��ت گذاری هیات رئیسه
فدراس��یون فوتبال دس��ت او در هر زمینه ای که به فوتبال
ایران مربوط می شود باز گذاشته ش��ده است .با این شرایط
من بعید می دانم تیم ملی ایران بتواند به مسابقات جام جهانی
راه پیدا بکند.
مشکل تیم ملی در چند نقطه جدی است .برای مثال
بدنس��از تیم ملی به دنبال قرارداد جدیدی که داش��ته راهی
بدون شور و بدون هیجان
چرا مردم به تیم ملی احساس خوبی ندارند؟
3
امیر حاج رضایی/کارشناس فوتبال
گرچه مربی در فوتبال رکن مهمی است ،ولی همه چیز
مربی نیست .مسائلی مانند ارکان مدیریت ،سرمایه گذاری و
برنامه ریزی ،ارکان گمشده فوتبال ایران هستند .کی روش
مربی بزرگی در س��طح فوتبال دنیاس��ت و مردم او را روی
نیمک��ت تیم های افس��انه ای درجه یک دنی��ا دیده اند ولی
بحثی که در اینجا مطرح است این که ایا مردم از عملکرد او
در تیم ملی فوتبال ایران رضایت دارند؟ من تصور نمی کنم
چنین باشد .علت اینکه مردم با تیم ملی فوتبال ایران احساس
راحتی نمی کنند ،چند دلیل اصلی دارد .در درجه اول خروجی
تیم ملی فوتبال ایران از سال 2008بسیار ضعیف بوده است.
تیم ملی فوتبال ایران در این مدت زمانی هیچ گونه موفقیتی
نداشته ،ما س��ال ها از راهیابی به المپیک بازمانده ایم .مردم
مدت هاست منتظر حضور تیم ملی فوتبال ایران در مسابقات
جام جهانی هس��تند .نتایجی که تیم ملی ایران کسب کرده،
به هیچ وجه برای مردم قابل قبول نیست .من دوست ندارم
حرف های��ی را بر زبان بی��اورم که بوی ناامی��دی می دهد،
ولی به عنوان ی��ک کارش��ناس و منتقد فوتب��ال باید همه
واقعیت ها را مورد بررس��ی قرار بدهم .نتایج تیم ملی نشان
می دهد در این شرایط به س��ختی می توان ارزوی تیم ملی
فوتبال برای حضور در جام جهانی را ب��راورده کرد .مردم از
فوتبال حمایت نمی کنند چون نمی توانند با این رشته ای که
هیچ گونه موفقیتی به دست نمی اورد همذات پنداری کنند .در
مسابقات المپیک دیدیم که در رشته های دیگر ورزشکاران
با چه رش��ادتی به مدل طالی المپیک رس��یدند یا چند روز
پیش تیم ملی والیبال ایران موفق شد به لیگ جهانی راه پیدا
کند .به همین دلیل تالش تیم ملی فوتبال در ش��رایطی که
دستمزدها قابل مقایسه نیست برای مردم نتیجه ای نداشته و
بدون جذابیت است ،چون فوتبال کوچکترین شادی به مردم
نمی بخشد.من بازی کره جنوبی و قطر را در دوحه از نزدیک
تماشا کردم .در این بازی نه تنها نتیجه بازی بلکه تمام ابعاد
فنی ،مالکیت توپ ،خلق موقعیت و ایجاد فشار روی حریف
کامال یکطرفه و به س��ود کره ای ها بود.ام��ا در مورد بازی
ایران و قطر ،می توان گفت در این بازی ما شانس نداشتیم
چون هیچ خطری را برای حریف خلق نکردیم .بازی ایران
کامال راکد ،ارام و در س��طح پایینی بود .م��ن به جای مردم
قضاوت نمی کنم ،ولی چیزی که می بین��م نارضایتی تمام
عالقه مندان به فوتبال است .کی روش چند روز قبل در یکی
از مصاحبه های مطبوعاتی اش عنوان کرده بود که س��طح
کیفی بازیکنان ایرانی پایین اس��ت .تا زمان��ی که او مربی
تیم ملی است باید نظرش را محترم شمرد .ولی او در تالش
است تا با اضافه کردن بازیکنان دورگه تا حدودی سطح کیفی
بازیکنان را باال ببرد .هفت هفته از مسابقات لیگ برتر فوتبال
گذش��ته و بازی ها هیچ هیجانی ندارد و حتی تماشای بازی
مهمی مثل دربی بیشتر به یک شکنجه شبیه است.
میلیاردها ری��ال هزینه در فوتب��ال در تیم هایی مانند
استقالل و پرس��پولیس بدون خروجی است .تیم ایران چند
سال است که ستاره ای کشف نکرده است .ستاره های ایرانی
مانند کریم باقری ،علی کریمی و مه��دی مهدوی کیا هم
اخرین سال های بازی خود را می گذرانند .لیگ ایران باید به
تولید بازیکن برسد .فوتبال ایران زاینده نیست .نباید منتظر
معجزه در فوتبال ایران باشیم .فقط کار و تالش شبانه روزی
مش��کالت را حل می کند و امیدوارم با هزینه های گزاف در
سال های اینده شاهد یک خروجی خوب باشیمg .
73
معماری
که ناگهان
بی تفاوت شد
چرا کارلوس کی روش تغییر کرد؟
کارلوس کی روش که با هیاهوی
فراوان سرمربیگری تیم ملی را قبول
کرد ،حاال تا حدود زیادی از شعارهای
روزهای نخست خود فاصله گرفته
است .او فعال در قبال منتقدان بی تفاوتی
پیشه کرده است.
ورزش
4
میالد حجت االسالمی
مثلث شماره142
فروردین 1390که کارلوسکی روش هدایت تیم ملی
فوتبال ایران را پذیرفت برای خانواده فوتبال اتفاقی بس��یار
هیجان انگیز بود .سرمربی اسبق تیم ملی پرتغال و رئال مادرید
و البته دستیار الکس فرگوسن در منچس��تر یونایتد مرد اول
تیم ملی ایران ش��ده بود و این برای تیمی که می خواس��ت
حضور در جام جهانی 2014برزیل را اس��تارت بزند ،بس��یار
رویایی بود .اما در یک س��ال و اندی که از فعالیت این مربی
گذشته در روحیات و خلقیات او تغییرات زیادی پیش امده و
مرد پرتغالی به مرور از حرف ها ی ارمانی خود فاصله گرفته
اس��ت .اکنون منتق��دان او نگران ان هس��تند که کی روش
به جای تحول فوتب��ال ایران خودش متحول ش��ده و دیگر
ان هاله موفقیت روزهای نخست دور سرش دیده نشود .هر
چند که تیم ملی ایران همچنان با کی روش امید زیادی برای
حضور در جام جهانی دارد و زمان مناسبی برای قضاوت کردن
نیست ،اما ایا تنها خواسته فوتبال ایران از اوردن مربی چون
کی روش ،رفتن به جام جهانی بوده است؟ ایا همان اندازه که
خولیو والسکو توانس��ت روح تازه ای از موفقیت و حرفه ای
ش��دن را به جان والیبال ایران بدمد ،همت��ای پرتغالی او در
تیم ملی فوتبال هم تاثیرگذار بوده است؟ حتی اگر تیم ایران
با کی روش به جام جهانی برود ،فردای پس از رفتن این مرد
پرتغالی چه دستاورد دیگری غیر از این را می توان از برکات
حضور او در فوتبال ایران برشمرد؟ شاید برای یافتن پاسخ این
سوال ها ابتدا باید به سراغ صورت مساله برویم؛ اینکه کی روش
در این یک س��ال و چند ماه چه بود و چه شد ،چه گفت و چه
می خواست و اکنون چه می گوید و چه می خواهد؟
او یک فرشته بود
کی روش در مقام یک فرشته نجات به فوتبال ایران امد
و سودای بزرگی در سر داشت .او در نخستین نشست خبری از
س ترابیان ،نماینده فدراسیون فوتبال ایران
رویاهایی که عبا
74
ترسیم کرده بود سخن گفته و البته رویایی که از قول فوتبال
ایران به او گفته شد تنها رس��اندن ایران به جام جهانی بود و
البته کی روش در ان زمان مسئوالنه اعالم کرد که رسیدن
به این رویا اسان نخواهد بود .کی روش در نخستین نشست
خبری خود همچنین باشگاه ها ،مربیان و رسانه ها را به یاری
فراخواند و کمک انها را در موفقیت تیم ملی ضروری عنوان
کرد ،جالب انکه همین ی��اران کمکی به م��رور درکار او به
نقاط تقابل و اختالف نظر تبدیل شدند .همچنین کی روش
با تصمیم خودش نظارت بر تیم ه��ای پایه را برعهده گرفت
و به خصوص در مورد تیم امید ک��ه برای راهیابی به المپیک
تالش می کرد ،حسابی سنگ تمام گذاشت تا مشخص شود
حتی اگر رویای فوتبال ایران هم نباشد او بدش نمی اید که
منشا تحول و تاثیرگذاری در فوتبال کشورمان شود؛ نگاهی
که هر چه از کارکی روش در ایران گذشت و فشارها افزایش
یافت از عمقش کاسته شد.
می خواست متحول کند ،متحول شد
تنها یکی ،دو هفته مانده به فاجعه حذف تیم امید ایران
به دلیل اشتباه مبتدیانه در بازی با عراق و در حالی که کی روش
ماه دوم کارش در ایران را پشت س��ر می گذاشت ،نخستین
انتقاد سفت و سخت خود را از فدراس��یون انجام داد .اردوی
تیم امید در اوکراین لغو شد تا کارلوس حسابی ناراحت شود و
در ان مقطع بگوید «:من امده ام که فوتبال ایران را دگرگون
کنم و حاضر نیستم خودم عوض بشوم .بنابراین امیدوارم این
اتفاقی که افتاده است دیگر تکرار نشود .ما باید با هم کار کنیم
و همه باید در برنامه ه��ای تیم های ملی همکاری کنند ».او
وعده داد که فوتبال ایران با نهاد اماتوری نمی تواند این مربی
حرفه ای را به زانو دراورد و او خواهد توانست غول بی خیالی و
بی برنامگی فوتبال ما را شکست دهد .اما این روزها بسیاری
معتقدند که کارلوس بزرگ هم خواسته یا ناخواسته در فوتبال
ایران حل ش��ده و به این نتیجه رس��یده که وقتی خودشان
نمی خواهند من باید برای انها چه کار کنم .اما ایا این فرایند
برامده از بطن فوتبال ایران بود یا کی روش انقدرها که رویاساز
قوی بود در عمل توانمند نبود .به این موضوع خواهیم پرداخت
اما پیش از ان عملکرد کی روش را در مرحله نخست راهیابی
به دور نهایی جام جهانی بررسی می کنیم.
شجاع دل
روزه��ای اولکارلوس ک��ی روش ،روزه��ای خوب و
امیدوار کنن��ده ای ب��ود .تی��م ای��ران در مرحل��ه نخس��ت
ت�لاش ب��رای راهیابی به ج��ام جهان��ی از پ��س اندونزی
و بحری��ن به خوب��ی برام��د .برتری ب��ا ش��ش گل مقابل
بحرین؛ تیمی که هم��واره گربه س��یاه فوتبال ای��ران بوده
بس��یار دلچس��ب بود و اندونزی هم در دو ب��ازی هفت گل
از ش��اگردان ک��ی روش دریاف��ت ک��رد .البت��ه تس��اوی
یک -یک مقابل بحرین و توقف در دو بازی رفت و برگشت
مقابل قطر کمی زنگ خطر را به صدا دراورد .هرچند که در
بازی رفت مقابل قطر در دوحه ،ایران به قول قطبی با دل شیر
بازی کرد و تس��اوی در بازی برگش��ت به نوعی به حساب
تس��اهل بازیکنان تیم ملی برای حذف بحرینی ها گذاش��ته
شد .ترکیب تیم ایران در بازی های این مرحله کامال تهاجمی
بود و بازی های قابل قبول همه را به کی روش امیدوار کرده
بود .اما کارلوس جدید در راه بود .لغو بازی های تدارکاتی منجر
به مرخصی های طوالنی مدت این مربی شد و از سوی دیگر
انتقادهای او از شرایط فدراسیون فوتبال رنگ جدی تری به
خود گرفت .هر چن��د در زمان انتخابات فدراس��یون فوتبال
به طور تلویحی از کفاشیان طرفداری کرد ،اما مشخص بود
کی روش از اوضاع ناراضی است .یکی از نخستین قربانیان
نارضایتی کی روش عباس ترابیان ،سرپرست تیم ملی بود که
در جریان سفر به بحرین و اندونزی حسابی سرمربی تیم ملی
را ناراضی کرد و در واقع همان نماینده ای که پای کی روش را
به فوتبال ایران بازکرد خودش از سوی این مربی برکنار شد .در
ادامه هم درگیری لفظی میان کی روش و عزیزمحمدی باال
گرفت .به خصوص بعد از کنار رفتن عزیزمحمدی از فدراسیون
فوتبال و زمانی که او در مقام رئیس اتحادیه باشگاه ها عنوان
کرد که سرمربی تیم ملی در جریان تصمیمات کنفدراسیون
فوتبال اسیا برای تغییر برنامه های لیگ قهرمانان اسیا نیست
که این موضوع واکنش شدیدی را از سوی کی روش در پی
داشت و او مدتی را به جنگ لفظی با عزیزمحمدی گذراند.
وارونگی
ورزش
همه منتقدان کی روش
همواره حلقه اتحاد مربیان وطنی در مقابل مربی خارجی
در فوتبال ایران پیوس��ته تر اس��ت و به نظر می رسد به مرور
مثلث شماره142
بی تردید کارلوس کی روش در سال 91بسیار متفاوت از
سال قبلش بود .هرچند همچنان مرخصی رفتن های طوالنی
مدت ادامه داشت اما در برخی رفتارهای او تغییرات بیشتری
دیده می ش��د .او دیگر در مورد انتقادات س��کوت نمی کرد ،با
مطبوعات وارد چالش می شد و بی پروا به همه چیز می تاخت،
از زمین کمپ گرفته تا سایر مس��ائل و به عنوان نمونه وقتی
دیده می شد که کی روش با مدیر باشگاهی چون فتح اهلل زاده
ی شده یا وقتش را روی
وارد کش��مکش طوالنی مدت کالم
جدال با رس��انه ها و مصاحبه برای پاس��خ به مربیان مختلف
می گذارد ،مشخص شد که کی روش برخالف ارزویش تن به
حاشیه های فوتبال ما داده است .تیم ایران در نخستین بازی
مرحله نهایی راهیابی به جام جهانی در خانه ازبکستان میهمان
بود .در این دیدار دیگر خبری از تیم جسور و تهاجمی کی روش
نبود؛ ترکیبی جدید که با خوش شانسی تمام بازی را با استفاده از
غفلت بازیکنان ازبک ،اشتباهات داوری و درخشش دروازه بان
تیم ملی به سود خود خاتمه داد .از همین جا بود که انتقادها از
تیم ایران اغاز شد ،اما بازی ایران با قطر در تهران بود که دیگر
شبهه ها در مورد کارلوس کی روش را افزایش داد .کی روش
باز هم با ترکیبی دگرگون به مصاف قط��ر رفت و دقیقا همان
بازیکنانی که در بازی قبل ایران و قطر این تیم را در ازادی به
زحمت انداخته بودند این بار از سوی او نیمکت نشین شدند و
بعد از ان هم یک مرخصی طوالنی مدت دیگر برای کی روش.
چه بر سر این مربی و تیمش امده؟ این سوال نگران کننده ای
است که هنوز باقی مانده است .ورود مربیان و بازیکنان پرتغالی
به فوتبال ایران هم یکی از حاش��یه هایی بود که در مورد مرد
پرتغالی مطرح شد و او هم در این باره ترجیح داد سکوت کند.
ائتالف تازه ای از منتقدان و مخالف��ان در میان فوتبالی های
ایران شکل گرفته است ،اما نباید فراموش کرد که هر کدام از
این مخالفان یا منتقدان خود زاویه نگاه متفاوتی دارند .مسلما
نمی شود اس��م از مخالفت اورد و یادی از محمد مایلی کهن
نکرد که البت��ه او کال با مربی خارجی مخالف اس��ت و فرقی
نمی کند که این مرب��ی مصطفی دنیزلی باش��د یا کارلوس
کی روش .بعد از دو بازی نخست ایران در مرحله نهایی راهیابی
به جام جهانی برزیل مقابل ازبکستان و قطر که اتفاقا همزمان با
ناکامی تیم ملی والیبال در رسیدن به المپیک 2012بود ،محمد
مایلی کهن به شدت هم کی روش و هم والسکو را مورد تهاجم
قرار داد .او مسئوالن ورزش را به اهمال در زمان عقد قرارداد
با مربیان خارجی متهم کرد و از کفاشیان پرسید« :چه معنی
دارد که کی روش بعد از بازی های مرحله نخس��ت انتخابی
جام جهانی 60روز تمام به مرخصی رفته و حتی جواب تلفن
کفاشیان را هم نداده است ».او معتقد است عیار کی روش در
دو بازی ایران مقابل ازبکستان و قطر واضح شده ،اما رسانه ها
و منتقدان فقط چون این مربی خارجی و اس��مش کی روش
است با او مدارا می کنند ،در حالی که اگر مربی ایرانی بود ،معلوم
نبود چه بالیی س��ر او می اوردند ».گروهی دیگر از منتقدان
کی روش کال با برنامه ریزی های او مشکل دارند .یکی از این
منتقدان که البته اکنون دیگر کی روش از انتقادهایش خالص
شده ،پرویز مظلومی بود که در زمان هدایت تیم استقالل یکی
از ایراد گیران درجه یک سرمربی تیم ملی بود و در زمان هیچ
اردویی نبود که داد انتقاد سر ندهد .او معتقد بود که برنامه ریزی
کی روش به خصوص برای تشکیل اردوها و بازی های دوستانه
مناسب نیس��ت و بازیکنان را فرس��وده می کند .البته جدایی
ی هم به معنای پایان انتقادات او نیس��ت و پرویز خان
مظلوم
در اس��تانه بازی ایران و لبنان بار دیگر تاکید کرد که تیم ملی
تحت هدایت کی روش انتظارات را براورده نکرده اس��ت ،اما
خب از بخت کی روش اکنون نیمکت استقالل در اختیار امیر
قلعه نویی اس��ت که اتفاقا به حمایت از کی روش اعتقاد دارد.
البته این موافقت قلعه نویی هم طبق معمول در تزهای خود
او خالصه می شود و دلیلش ان است که قلعه نویی می خواهد
اثبات کند رسانه ها همیشه کارشان انتقاد است و فرق نمی کند
که قلعه نویی سرمربی تیم ملی باشد یا کی روش .قلعه نویی و
اس��تقالل این فصل هم منتقدان کمی ندارند و او در واقع در
سایه حمایت از کی روش می خواهد بگوید عده ای هستند که
کارشان فقط انتقاد است .از سوی دیگر منتقدانی هستند که
در اصل معتقدند کی روش به درد فوتبال وطنی نمی خورد ،اما
مشکل را از این مربی نمی دانند ،بلکه باور دارند ساختار فوتبال
ایران قابلی��ت کار به چنین مربیانی نمی ده��د .مانند خداداد
عزیزی که می گوید« :من مخالف حضور کی روش نیستم ،اما
می گویم در فوتبال ایران باید به مربی مثل کی روش پنج سال
زمان داد .او با وضعیت فعلی نمی تواند در فوتبال ایران موفق
ش��ود ،هرچند اعتقاد دارم اکنون وقت انتقاد نیس��ت و ایران
می تواند به جام جهانی برود».
علی دایی هم با خداداد هم فکر اس��ت و اعتقاد دارد با
وضع فعلی فوتبال ایران ک��ی روش بهتر از این نمی تواند کار
کند .او هنوز ه��م از اتفاقاتی که در زم��ان مربیگری اش در
تیم ملی رخ داده می گوید« :فدراس��یون م��ا برای بازی های
تیم ملی نمی توان��د هماهنگی خوبی انجام ده��د و امکانات
الزم را در اختی��ار کی روش بگ��ذارد ،مش��کل از این مربی
نیس��ت بلکه مش��کل از مدیریت فوتب��ال ایران اس��ت».
در این میان نظر دیگری هم وجود دارد و ان هم نکته ای است
که در همین گزارش به ان اشاره شد ،یعنی تغییر شخصیت خود
کی روش تحت تاثیر فوتبال ایران که به تازگی عبداهلل ویسی،
سرمربی تیم پیکان هم به ان اشاره کرده و گفته« :کی روش در
روزهای اول که به ایران امده بود ،طور دیگری رفتار می کرد
اما بعدها تغییر کرد و دید که چقدر توقعات باالست .به نظرم
کی روش برخالف روزهای اغاز کارش محتاط و دست به عصا
شده و ترس دارد .این مساله از تعویض های او و نحوه انتخاب
بازیکنانش مشخص اس��ت ».با این حال ویسی هم معتقد
است که باید به کی روش زمان داد تا او به مرور بازیکنان نامی
تیم ملی را کنار گذاشته و نفرات با انگیزه را برای اینده جایگزین
کند .اما واقعا کی روش تغییر کرده است؟ اگر دیدگاه منتقدان
بین المللی کی روش را مشاهده کنیم این بار متوجه می شویم
که این مربی در زمان هدایت تیم ملی پرتغال هم به احتیاط
بیش از اندازه متهم بود و اتفاقا ژوزه ،مربی فعلی پرسپولیس
دقیقا یکی از منتقدان او در همین زمینه بود .ژوزه و همفکرانش
معتقد بودند که کی روش مهمترین قابلیت تیم تکنیکی پرتغال
یعنی سرعت تیم را گرفته و با بازی محتاطانه به اصطالح تیم
را خفه کرده است .به هر صورت کی روش همچنان کار خود
را با وجود این انتقادها پیش می برد و اکنون باید منتظر جدال
چهارم تیم او مقابل کره جنوبی ماندg.
رابطه مکانیکی کی روش با فوتبال ایران
فاصلهگرفتنمردمازفوتبالیست هایپولدار
5
بهمن فروتن /کارشناس فوتبال
کم ش��دن محبوبیت تیم ملی ایران در سال های اخیر
یک مساله کامال روانی اس��ت .نه تنها در ایران بلکه در تمام
دنیا مرسوم اس��ت که مردم افراد پولدار و متمول و کسانی را
که در سطحی باالتر از جامعه قرار دارند ،دوست ندارند .دقیقا
چنین مساله ای با گذشت زمان و پولدار شدن بازیکنان فوتبال
در این رشته دیده می شود .برای مثال در فوتبال امروز جهان و
حتی ایران بازیکنان درامدهای بیشتری نسبت به مردم عادی
جامعه دارند .این در حالی است که در سالیان دور فوتبالیست ها
قش��ر فقیر جامعه بودند و به همین دلیل مردم انها را دوست
داشتند .در دنیای پسامدرن امروز دیگر فوتبالیست های متمول
مورد عالقه مردم عادی جامعه نیس��تند .کی روش در فوتبال
ایران سیس��تم های مختلفی را در پیش گرفت .او تالشکرد
فوتبال ایران را متحولکند و بارها سیس��تمش را عوض کرد
یا به جذب بازیکنان دورگه ایرانی خارج از کش��ور روی اورد،
ولی هنوز نتوانسته نتیجه ای که مد نظرش است را در فوتبال
ایران به دست بیاورد .به نظر من فوتبال ایران برای یک مربی
بزرگ مثل کی روش کوچک است .من احساس می کنم رابطه
کی روش با فوتبال یک رابطه کامال مکانیکی بوده و هیچ رابطه
احساسی برقرار نیس��ت .اگر قرار بود کی روش به فرض یک
کار اقتصادی انجام داده و ب��رای مثال لوله های نفت را به هم
بچسباند جنس کار محکم بوده و بعد از پایان کار هم همه از او
متشکر بودند .ولی نباید فراموش کرد که فوتبال در عین اینکه
یک ورزش خشن و محکم است ،بعد روانی باالیی داشته و یک
ورزش کامال احساسی اس��ت ،چون افراد با انها ارتباط برقرار
می کنند .کی روش در فوتبال ایران کامال بدون عاطفه رفتار
می کند .او پول خوبی از فدراسیون فوتبال ایران دریافت کرده
و در ازای ان پول هم براس��اس قراردادی که داشته کاری را
انجام می دهد .ولی در کنار ان نتوانسته با مردم ایران هیچ گونه
ارتباطی برقرار بکند .مردم ایران صرفا به مربی بزرگی چون
کی روش احترام می گذارند ،چرا که او تجربه حضور در تیم های
بزرگی مانند تیم ملی پرتغال ،منچستر یونایتد و رئال مادرید را
داش��ته ،ولی من با برنامه هایی که از این مربی دیده ام تصور
نمی کنم مدت زمان زیادی را در ایران بماند .اگر کی روش قصد
حضور بلند مدت در ایران را داش��ت ،به گونه دیگری برخورد
می کرد .برای مثال تجربیات بلند م��دت او در تیم های درجه
یک دنیا کالس درسی برای مربیان ایرانی است .باید ترتیبی
اتخاذ می شد تا این مربی در طول سال ها حضور خود در ایران
بتواند با مربیان ایرانی ارتباط برقرار کرده و انها را اموزش بدهد
ولی او هیچ تالشی در این زمینه نمی کند .از نظر من کی روش
یک مربی حرفه ای است که فقط برای کسب درامد به ایران
امده اس��ت .او مربی قهاری است که حساب شده عمل کرده
و می خواهد در مدت زمان حضور خ��ود در ایران درامد خوبی
داشته باشد .من دقیقا از مبلغ قرارداد او خبر ندارم ،ولی بدون
شک او با چهار یا پنج میلیارد پول به نسبت پولی که گرفته برای
ما موفقیت کسب نکرده است.
من به ش��خصه یکی از مربیانی بودم ک��ه از او حمایت
می کردم ،ولی با دیدن عملکرد و مناسب نبودن او برای ایران
امروز یکی از بزرگترین منتقدان این مربی هستم .او در ازای
پول عظیمی که از فوتبال ایران گرفته ،فوتبال خوبی به ما ارائه
نداده است .این قرارداد برای او فقط یک معامله بوده که بدون
شک ایران ضرر کرده اس��ت .در هر حال من تنها ارزویی که
برای تیم ملی ایران دارم حضور در جام جهانی استg.
75
ورزش
مثلث شماره142
76
باخت به لبنان کامال قابل پیش بینی بود
تبعات نبود همدلی و رفاقت در تیم ملی
حسین فرکی /مربی فوتبال
6
پیروزی لبنان به دلیل قدرت لبنان نبود ،بلکه به خاطر
عملکرد ضعیف تیم ملی ایران بود .باتوجه به شرایط تیم ملی
فوتبال و نتایجی که به دست می اید می توان به راحتی متوجه
شد که تمرکز کی روش در تیم ملی برهم خورده است .این
عدم تمرکز باعث تصمیماتی گرفته شود که به نفع تیم ملی
فوتبال نیس��ت .بهترین ضرب المثل برای تیم ملی فوتبال
ایران «از ماس��ت که برماست» اس��ت .ما خودمان فضایی
به کی روش دادیم که در نهایت اینطور نتیجه بگیرد .وقتی
سرمربی تیم ملی تمرکز خود را روی تعطیل کردن جام حذفی،
لیگ ایران و ...می گذارد بنابراین نمی تواند روی بازیکنانش
در تیم ملی فوتبال تمرکز کند .من به جرات می توانم بگویم
که باخت ایران با این حاشیه س��ازی های قب��ل از ان برابر
تیم ملی لبنان کامال قاب��ل پیش بینی بود .م��ن در بازی با
اردن هم کامال متوجه شدم که تیم ملی فوتبال ایران دیگر
تیم گذشته نیست .در این تیم ش��ادابی و نشاط و همدلی و
رفاقت وجود ندارد.
علت اصلی موفق نش��دن تیم ملی فوتب��ال هم دقیقا
همین مساله است .تا زمانی که تیم ملی فوتبال مانند گذشته
تیمی با نش��اط نباش��د که دران بازیکنان همه با هم رابطه
نزدیک داشته باشند ،نمی توانیم شاهد بهبود شرایط تیم ملی
فوتبال باشیم .مسئوالن فوتبال باید با دقت مشکالت فوتبال
را ریشه یابی کنند و منتظر کی روش نباشند تا شرایط تیم ملی
فوتبال را با نظر خود با هر تغییری که مدنظرش است ،عوض
کند .این اقدام��ات و دوری بازیکنان از هم باعث می ش��ود
تیم ملی تیمی بی روحیه و مرده باشد و در میادین بین المللی
هم نتیجه ای نگیرد .اگ��ر ما از حاال از مش��کالت تیم ملی
فوتبال جلوگیری نکنیم در دور برگش��ت بازی ها با حریفان
سخت تری مواجه می شویم و نمی توانیم به موفقیت برسیم.
در غیر این صورت با این شرایط کنونی نباید هیچ انتظاری
از تیم ملی داشت.
راه ح��ل مش��کالت کنونی تیم مل��ی فوتب��ال وفاق
کریم اعظمی
7
علیرضا مرزبان چند س��الی اس��ت که در کنار زالتکو
کرانچار با ای��ن مربی کروات هم��کاری می کن��د .او که در
تیم ملی صربس��تان و مونته نگرو هم در کنار کرانچار بود در
مورد تیم ملی ایران و مش��کالتی که در این تی��م وجود دارد
حرف های جالبی می زند .او معتقد است که
مشکل تیم ملیکارلوسکی روش نیست ولی
یکی از مش��کالت اصلی این تیم دستیاران
این مربی پرتغالی هستند که نمی توانند به
او کمک کنند.
مرزبان حرف های��ش را اینگونه اغاز
می کند« :به نظر من بحث اصلی کی روش
نیست ،بلکه دستیاران او هستند که نمی توانند
به این مربی کمک کنند و در واقع نقشی در
تیم ملی ندارند .انها نمی توانند تفکرات این
مربی را به بازیکنان القا کنند و این در حالی
است که دستیاران یک سرمربی نقش مهمی
در یک تیم دارند .انها باید با بازیکنان ارتباط
قوی داش��ته باش��ند ،روی بازی های لیگ
و عملکرد بازیکنان اش��راف کامل داش��ته
باشند و در انتقال حرف ها و تفکرات سرمربی
تبحر داشته باش��ند ،ولی در تیم ملی اینطور
نیست .دیگر االن هیچ تیمی در اسیا از ایران
نمی ترسد ،ولی ما باید گام های بلندی برداریم
و ش��هامت داشته باش��یم ،اگر یک پرنده از
مترسک بترسد مطمئنا از گرس��نگی می میرد .ما باید کاری
کنیم تا همه به تیم ملی ایران احترام بگذارند و دیگر مسائلی
مثل احتیاط و محافظه کاری را کنار بگذاریم».
مرزبان در پاس��خ به این س��وال که چرا تیم ما حتی با
کارلوس کی روش هم تغیی��ر نکرده ،می گوید« :م��ا باید از
لحاظ ساختاری یکسری تغییرات داشته باشیم .فوتبال ایران
بازیکنان بسیار خوب و باکیفیتی دارد ،ولی فکر می کنم در مورد
معیار انتخاب بازیکنان تیم ملی نکات مبهمی وجود دارد که باید
برای سرمربی روشن شود .به عنوان مثال تیم هایی مثل بارسلونا
و رئال مادرید براساس سیستمی که در تیم و باشگاه حاکم است
بازیکن جذب می کنند و ج��ذب بازیکن جدید برای انها یک
مثلث شماره142
گفت وگوباعلیرضامرزباندربارهمربیگریکی روش
معیار روشن و شفاف دارد .فکر می کنم در این مورد باید بیشتر
توضیح بدهم ».او ادامه می دهد« :من فکر می کنم تیم ملی در
معیار انتخاب بازیکنان مشکل دارد .ما یا باید براساس سیستم
و تاکتیکی که با ان بازی می کنیم بازیکنان را انتخاب کنیم یا
اینکه بازیکنان اماده را انتخاب کنیم و بر این اساس و باتوجه
به داشته هایمان ،تاکتیک و استراتژی تیم را مشخص کنیم.
متاسفانه هنوز مشخص نیست که معیار انتخاب چگونه و بر چه
اساسی است و این موضوع نوعی سردرگمی به وجود می اورد و
کار به جایی می رسد که وقتی فهرست تیم ملی اعالم می شود
حرف و حدیث های مختلفی به وجود می اید».
مرزب��ان ادامه می ده��د« :یکی از مش��کالت دیگر ما
این اس��ت که بازیکنان را خوب اماده نمی کنیم.
به عنوان مثال وقتی با لبنان بازی داریم مربیان باید
از مدت ها قبل انالیز کاملی از این تیم داشته باشند
و فیلم های مختلفی را در اختیار بازیکنان تیم ملی
قرار دهند .به عنوان مثال اگر قرار اس��ت احسان
حاج صفی به عنوان مدافع چپ بازی کند باید بداند
که بازیکن مقابلش چه خصوصیاتی دارد و ما بر
همین اساس باید تمرینات را به بازیکنان معرفی
کنیم .واقعا این یک س��وال مهم اس��ت که چرا
اطالعات تیم های حریف خیلی دیر به بازیکنان
تیم ملی می رس��د و فرصت زیادی وجود ندارد تا
کادر فنی تیم حریف را به بازیکنان معرفی کند».
مرزبان در قسمتی از حرف هایش می گوید:
«موض��وع دیگر به س��رمربی تیم مل��ی مربوط
می ش��ود .او باید از لحاظ شخصیتی بازیکنانش
را قوی کند و اعتم��اد به نفس انه��ا را باال ببرد.
تیم ملی ما حتی اگر از لحاظ درجه بندی و کیفیت
به س��ه تیم الف،ب و ج تقسیم ش��ود باید خیلی
راحت از تیم هایی مثل قط��ر ،بحرین ،اردون و...
عبور کنیم ،چون فوتبال ایران بازیکنان بس��یار
باکیفیتی دارد .من معتقدم نگرش کادر فنی تیم ملی به نحوه
انتخاب بازیکنان،نحوه انتخاب تاکتیک و استراتژی تیم باید تا
حدودی تغییر کندg».
ورزش
مصائبمحافظه کاریکارلوس
ملی اس��ت .از طرفی کس��ی نباید تیم ملی را تخریب کند.
کارشناسان اگر نظری ارائه می دهند به دنبال خراب کردن
کی روش در تیم ملی نباشند .بلکه راهکارهای سازنده ارائه
کنند .مس��ئوالن فدراس��یون فوتبال باید در جلسه هایی با
بازیکنان صحبت کرده و از انها درخواس��ت کنند که به طور
جزئی مشکالت خود را برطرف کنند.
در گذش��ته رئیس فدراس��یون فوتبال ف��ردی کامال
فوتبالی بوده و به تمام مش��کالت اگاه ب��ود .در زمان دکتر
دادکان هم��ه تصمیمات در فدراس��یون فوتب��ال حرفه ای
بوده و مدیران با اگاهی از ش��رایط دقی��ق تیم ملی تصمیم
می گرفتند .در ان دوره افرادی مانند ش��اهرخی ،سجادی،
برانکو و ...و تمامی اعضای هیات رئیسه فدراسیون فوتبال
افرادی فوتبالی بودند که با این رش��ته بزرگ شده و عمری
زندگی ک��رده بودند .به همین دلیل می توانس��تند به خوبی
بازیکنان و مش��کالت انها را درک کرده و ریشه یابی کنند.
عملکرد تیم مل��ی در ان زمان هم به طور قط��ع از عملکرد
ضعیف تیم ملی در بازی های امروز بهتر بود .علت اصلی ان
هم همدلی و رفاقت بین همه فوتبالی ها بود .فوتبال غیر از
اینکه یک رشته ورزشی است بر پایه رفاقت و همدلی بوده و
اگر اینطور نباشد جواب نمی دهدg .
77
سیمای
یک دفاع
هشت فیلم برترهشت سال
دفاع مقدس
دیـــدار
با شروع جنگ تحمیلی ،سینما هم به تبع از جامعه نگاه
ویژه ای به این مساله داش��ت و خیلی زود ژانری در سینمای
ایران متولد ش��د که «س��ینمای دفاع مق��دس» نامگذاری
ش��د .حتی با اتمام جن��گ تحمیلی هم این ژان��ر همچنان
به حی��ات خود ادام��ه داد .س��ینمای دفاع مق��دس صاحب
فیلم های بیشماری اس��ت که دارای ارزش فراوانی در تاریخ
سینمای ایران هس��تند .فیلم هایی که برای همه ما بخشی
زیبا از خاطرات س��ینمایی مان محسوب می ش��ود .به بهانه
س��ی و یکم ش��هریور ماه و اغاز هفته دفاع مقدس نگاهی
داریم به 8فیلم خاطره برانگیز سینمای دفاع مقدس .طبیعی
است که این لیست هم مثل هر لیست دیگری می توانست
فیلم های دیگری را هم در برگیرد و دایره فیلم های ارزشمند
سینمای دفاع مقدس بسیار بیشتر از این لیست است.
مثلت شماره142
۱ـ دیار عاشقان
علی که سرباز احتیاط است ،به جبهه فراخوانده می شود.
او که زندگی اش را در صلح و ارامش گذرانده مایل نیست به
خط مقدم اعزام شود .روزها را به کار در اشپزخانه می گذراند تا
انکه با دوست قدیمی اش ،مجتبی ،که بسیجی است ،رو به رو
می ش��ود .رابطه علی و مجتبی و بعد از مرگ مجتبی ،علی را
متحول می سازد .انچه در باال امد خالصه فیلم دیار عاشقان
است که در سال ۱۳۶۲به کارگردانی حسن کاربخش ساخته
ش��د .در این فیلم دو ستاره اتی س��ینمای ایران یعنی خسرو
شکیبایی و پرویز پرستویی بازی کردند.
۲ـ دیده بان
ارتباط خط کمین با نیروهای خودی توسط دشمن قطع
شده و احتمال سقوط منطقه بسیار زیاد است .مقابله و مقاومت
نیروها در مقابل دشمن نیازمند حضور دیده بان جهت هدایت
اتش سنگین اس��ت .عارفی برای پیوس��تن به خط کمین و
دیده بانی باید از مسیری عبور کند که زیر اتش شدید دشمن
قرار دارد...
دیده بان فیلمی ساده و بی تکلف از ابراهیم حاتمی کیاست
که در سال ۱۳۶۷ساخته شد .در همان سال ها حاتمی کیا فیلم
مهاجر را هم ساخته بود که هر دو فیلم مورد توجه قرار گرفت.
-۳پرواز در شب
یک گردان نیروهای ایرانی در محاصره ارتش دشمن
قرار می گی��رد و ارتباط ان با قرارگاه مرکزی قطع می ش��ود.
چهارنفر از رزمندگان گردان انتخاب می شوند تا برای درخواست
کمک خود را به قرارگاه برس��انند .از ان میان س��ه تن کشته
78
می ش��وند و یکی خود را به قرارگاه می رساند .فرمانده گردان
ی محاصره دشمن را
نیز برای تهیه اب اشامیدنی سربازان زخم
می شکند ،اما کشته می شود .قوای کمکی سر می رسند و پس از
مقابله با دشمن بقیه افراد گردان را نجات می دهند .این ساخته
رسول مالقلی پور یکی از زیباترین و ماندگارترین فیلم های
سینمای دفاع مقدس اس��ت .از دیگر اثار مرحوم مالقلی پور
می توان به سفر به چزابه و افق اشاره کرد.
۴ـ هور در اتش
بابا عقیل و پسرش رحمت راهی جبهه شده اند .رحمت
به خط مقدم منتقل ش��ده و بابا عقیل به علت کهولت سن
پشت جبهه مانده تا در انبار نان خدمت کند .بابا عقیل موقع
مراجعت برای رحمت پیغام می فرستد تا او را مالقات کند،
اما با شروع حمله دش��من رحمت فرصت نمی یابد به پشت
جبهه برود .بابا عقیل تصمیم می گی��رد به خط مقدم برود.
یک جوان بس��یجی به نام ناخدا موالیی با قایق موتوری با
او همراه می ش��ود ،اما هر بار مانعی در راه دیدار پدر و پسر
به وجود می اید.
ان دو وقتی تصمیم می گیرند به پشت جبهه بازگردند،
قایقشان خراب می شود و به ناچار با یک بلم معمولی حرکت
می کنند .مه غلیظ موجب می شود که ان دو گم شوند .بلم
انها وارد ابراهی می شود که در دو سویش نیروهای خودی
و دش��من قرار گرفته اند .با ش��روع درگیری موالیی به تیر
س��ربازان عراقی زخمی می ش��ود و پدر و پس��ر یکدیگر را
می یابند .هور در اتش را عزیزاهلل حمید نژاد در سال ۱۳۷۰
ساخته است.
۵ـ کیمیا
در اغاز جنگ تحمیلی ،همس��ر «رضا» باردار است و
باید مورد عمل جراحی قرار گیرد .رضا او را به بیمارس��تان
می رساند و خود به اسارت قوای دش��من در می اید .همسر
«رض��ا» حین عمل جراح��ی می میرد و «ش��کوه» جراح،
فرزند «رضا» را نجات می دهد .پس از گذشت 9سال ،وقتی
«رضا» از اسارت ازاد می ش��ود پی می برد که همه اعضای
خانواده اش را از دس��ت داده .حال او در جست وجوی تنها
بازمانده خود ،فرزندش اس��ت« .کیمیا» فرزند «رضا» نزد
«شکوه» در مش��هد زندگی می کند .مشکل اینجاست که
«شکوه» به طور کامل به «کیمیا» وابسته است ...کیمیا را
احمدرضا درویش در سال ۱۳۷۳ساخته است.
6ـ از کرخه تا راین
س��عید که بر اثر بمب های ش��یمیایی نابینا ش��ده به
همراه گروهی از همرزمانش ب��رای معالجه به المان اعزام
می شود .لیال ،خواهر سعید که سال هاست در المان با شوهر
المانی و پسرش��ان یوناس (یونس) زندگی می کند ،سعید
را در اسایشگاه می بیند .بین س��عید و یونس رابطه عاطفی
عمیقی برقرار می شود .یکی از همرزمان بسیجی سعید قصد
دارد پناهندگی کش��ور دیگری را بپذیرد و سعید و دوستان
دیگرش نسبت به عمل او معترض هستند .با کوشش های
پزشکان متخصص یکی از چشم های سعید معالجه می شود،
اما ازمایش هایی که روی او انجام می ش��ود روشن می کند
که او بر اثر گازهای شیمیایی مبتال به نوعی سرطان خون
شده است .همس��ر او در ایران زایمان می کند و سعید پس
از معالجه ای نافرجام می میرد و پس از مرگ او ،خواهرش
لیال عازم ایران می شود .این فیلم و فیلم اژانس شیشه ای از
بهترین فیلم ها در مورد بازماندگان جنگ است.
7ـ لیلی با من است
صادق مش��کینی فیلمبردار تلویزیون که بسیار زیاد
از جبهه و جنگ می ترس��د برای اینکه بتوان��د از صندوق
تلویزیون وام بگیرد تا خانه نیمه س��اخته اش را تکمیل کند
باید برای فیلمبرداری فیلمی مس��تند از اس��رای عراقی به
منطقه جنگی برود .صادق ش��بانه وصیت��ی تنظیم می کند
و فردا صبح به هم��راه اقای کمالی عازم منطقه می ش��ود
و صادق برای اینکه پایش ب��ه جبهه و منطقه جنگی و خط
مقدم نرسد حوادث عجیب و غریبی را رقم می زند.
8ـ اتوبوس شب
نوجوان رزمنده ای باید به تنهایی چندین اسیر عراقی را
به پشت جبهه منتقل کند ،اما در این کار با مشکالتی مواجه
می شود و به دالیل مختلف ،کسی با وی همکاری نمی کند
و مجبور می شود این کار را به تنهایی انجام دهد و در این راه
اتفاقاتی برایش پیش می اید .اتوبوس شب ساخته کیومرث
پور احمد در سال ۱۳۸۵ساخته شدg .
نمایش
به صدای زمینگوشکن
«فرهنگ و تمدن اسالم و ایران» عنوان کتابی است که به قلم هدایت اهلل ستوده
برای اشنایی با فرهنگ ،تمدن ،اندیشه های سیاسی و اجتماعی ایران پس از اسالم به
رشته تحریر درامده است.
«فرهنگ و تمدن اسالم و ایران» عنوان کتابی است که در دو بخش به تبار شناسی
فرهنگ و تمدن اسالم و ایران می پردازد .نگارنده در بخش نخست به شیوه های زندگی،
تمدن و دستاوردهای مردم ایران تا پیش از شکست ساسانیان پرداخته و در بخش دوم
ایران پس از ورود اسالم را شرح و بررسی می کند.
نگارنده در بخش��ی از مقدمه کتاب می گوید« :حمله اعراب به ایران در سال ۳۱
هجری ،سقوط فرمانروایی ۴۲۸ساله ساسانیان را در پی داشت .این امر موجب تحول
تاریخی مهمی در ایران و فروپاشی ساختار طبقاتی ان شد .با گرویدن بسیاری از ایرانیان
به دین اسالم ،فرهنگ مشترک ایرانی – اسالمی به وجود امد و زبان عربی ،زبان رسمی
شد ،ولی تمدن ایرانی از بین نرفت و حتی در اعراب نیز تاثیر گذاشت» .
این کتاب شامل ۱۰فصل است که نگارنده در تالش است تا بتواند به برانگیختگی
عالیق دانشجویان و عالقه مندان به مطالعه بیشتر در زمینه فرهنگ و تمدن اسالم و
ایران یاری رساند و ذهن و تفکر انان را برای پژوهش بیشتر بارور کند.
«فرهنگ و تمدن اسالم و ایران» در دو بخش و 10فصل تنظیم شده که بخش
اول شامل سه فصل اغازین کتاب اس��ت .نگارنده در فصل نخست به فرهنگ و شیوه
زندگی در جامعه براس��اس خاس��تگاه فرهنگ و ویژگی های ان در راستای هنجار ها،
تفاوت ها ،انباشت و اشاعه ،پس افتادگی ها و گسست های فرهنگی می پردازدg .
جالل تهرانی یک داستان کوتاه ،یک نمایشنامه کوتاه ،مقداری دیالوگ و تعدادی
شعر را با هم تلفیق کرده تا نمایش��نامه جدیدش را با نام «به صدای زمین گوش کن»
به صحنه ببرد.
متن این نمایش در طول تمرینی دو ماهه کامل شد و قرار است از اوایل شهریور
ماه در تاالر اصلی مولوی به صحنه برود.
هرچند تهرانی در نمایش های قبلی اش همچون «نفرتی تی»« ،تک سلولی ها»
یا «هی مرد گنده گریه نکن» از عناصر ش��عر و داس��تان بهره گرفته ب��ود در نمایش
جدیدش شعر و داستان به طور مستقل و بدون اینکه تالشی برای دراماتیک شدنشان
انجام ش��ود ،حضور دارند و این تفاوت عمده این پروژه با پروژه های قبلی اس��ت ،این
تفاوت تا انجا پیش رفته که قرار اس��ت در طول این اجرا صدای ضبط شده تعدادی از
شاعران معاصر را بشنویم که هر یک شعرهای خودشان را می خوانند.
در این اثر نمایشی ش��ش بازیگر پگاه خورطلب ،مجید اقا کریمی ،محمدصادق
س به ایفای نقش
ملکی ،ارش(علی) فالحت پیش��ه ،نجمه کاظم زاد ه و حمید خوشنوی
می پردازند.
نمایش به صدای زمین گوش کن به کارگردانی جالل تهرانی در تاالر مولوی به
روی صحنه می رودg .
مکتوب
در حریم الله ها
سینما
پر مخاطب ترینفیلمفرانسوی
کتاب «در حریم الله ها» نوشته حجت االسالم محمدحسین رحیمیان ،نماینده ولی فقیه
در بنیاد شهید انقالب اسالمی که به مروری بر رسالت بنیاد شهید در نظام اسالمی می پردازد،
از سوی نشر شاهد به چاپ چهارم رسیده است.
حجت االسالم محمد حس��ین رحیمیان ،در پیش گفتار این اثر تامین سعادت مردم را
مقصد اصلی برای دین اسالم و حکومت اس�لامی می داند و می نویسد« :از انجا که شهید،
تمام هستی خود را برای خدا و خدمت به دین و سعادت مردم نثار می کند ،باالترین منزلت
را نزد خداوند و مردم می یابد و ش��هید دادگان نیز در میان مردم از فضیلت واالیی برخوردار
می شوند».
وی ترویج فرهنگ شهادت و ایثار و ارج گذاری به مقام شهیدان و ایثارگران را مبنای
شکل گیری بنیاد شهید و امور ایثارگران می داند و معتقد است که بر همین اساس چگونگی و
شیوه ارائه خدمات به کار گرفته شده در این نهاد از اهمیت باالیی برخوردار است.
«در حریم الله ها» در چهار فصل «رابطه دین و حکومت اسالمی با مردم»« ،ارزش
شهادت ،شهید و ایثارگران»« ،بنیاد ش��هید و ایثارگران» و «سیاست ها و راهبرد ها در ارائه
خدمات» تالیف شده استg .
دیـــدار
مکتوب
فرهنگ و تمدن اسالم و ایران
باب وودوارد در کتاب جدیدش با عنوان «بهای سیاس��ت» ب��ه جزئیات نبردی
که تابستان س��ال پیش برای بدهی های دولتی بین کاخ سفید و کنگره جریان داشت،
می پردازد و در این کتاب پشت صحنه این زورازمایی شدید را برمال می کند.
در این کتاب اوباما به عنوان کسی که مدام در حال مذاکره با رهبران کنگره بود،
توصیف شده و این زمانی است که او سعی در تصویب الیحه ای داشت که می توانست از
نشان دادن کوتاهی دولت در بازپرداخت بدهی هایش جلوگیری کند.
تابس��تان س��ال پیش ج��ان بوه��ر ،س��خنگوی کاخ س��فید به عن��وان رهبر
جمهوریخواهان به دنبال تصویب یک طرح پیشنهادی بود که سقف بدهی های دولت
را افزایش می داد.
این کتاب ناامیدی اوباما را زمانی که او سعی کرد تا رهبران کنگره را متقاعد کند که
برنامه خود را عوض کنند ،ان هم در شرایطی که حتی هری راید ،رهبر سنا نیز پشت این
برنامه بود را نشان می دهد .او حتی گزارش می دهد که اوباما یک شب از بوهر خواست تا
با او به بحث بنشیند و از موافقت با این طرح دست بردارد.
سرانجام نیز اوباما تصمیم گرفت این طرح را وتو نکند و جمهوریخواهان نیز با دو
رای کمتر مجبور شدند کار را به نظر دموکرات ها واگذار کنند .باب وودوارد ،روزنامه نگار
و نویسنده کتاب های تحلیلی سیاسی و اقتصادی و یکی از دو روزنامه نگاری است که
دست رئیس جمهور نیکسون را در رسوایی واترگیت رو کردg .
رمان «خدمتکار» نوشته کاترین استاکت با ترجمه شبنم سعادت از سوی انتشارات
افراز منتشر شد.
کتاب «خدمتکار» نخستین رمان استاکت ،نویسنده امریکایی است که در سال
2009و پس از پنج سال تالش ان را منتش��ر کرده است .این رمان که در ابتدا نزدیک
به 60ناشر از انتشار ان سر باز زده اند ،داستان خدمتکاران سیاهپوستی را روایت می کند
که اوایل دهه 1960در شهر جکس��ون ایالت می سی سی پی در خانه سفید پوستان کار
می کردند.
رمان «خدمتکار» بعد از چاپ مورد اس��تقبال وس��یعی قرار گرفت و بالفاصله به
سه زبان و در 32کشور منتشر ش��د .ش��مارگان این کتاب تا ماه اگوست 2011از مرز
پنج میلیون نس��خه گذش��ت و به مدت 100هفته در فهرس��ت پرفروش های نشریه
نیویورک تایمز قرار داشت.
این کتاب دارای عناوینی همچون کتاب برتر س��ال 2009سایت امازون ،برنده
جایزه ایندیز چویس 2010و برنده بهترین کتاب ساینس مانیتور 2009است.
در بخشی از این کتاب امده است« :ایبیلین سینی نقره را جلویم می گیرد و به من
بیسکویت تعارف می کند .اس��تکان چای و یخم را پر می کند ،انگار که غریبه هستیم
همان طور که باید باشیم .از وقتی که بسته را به نیویورک فرستادم دو بار خانه اش رفته ام،
هر دو بار برای عوض کردن و دادن کتاب های کتابخانه».
«خدمتکار» با شمارگان هزار و 100نسخه از سوی انتشارات «افراز» منتشر شده
است .این کتاب 600صفحه دارد و قیمت ان 18هزار و 500تومان استg .
مثلت شماره142
مکتوب
بهایسیاست
مکتوب
خدمتکار
کمدی فرانس��وی «( »Intouchablesغیر قابل لمس ها) ب��ه کارگردانی الیویه
ناکاش و اریک تولدانو موفق شد رکورد «سرنوشت شگفت انگیز املی پولن» اثر ژان پی یر
ژونه را –که به مدت 10سال افتخار پرمخاطب ترین فیلم فرانسوی را در اختیار گرفته بود-
بشکند و با فروش کلی 23/1میلیون بلیت در خارج از مرزهای فرانسه ،عنوان پرفروش ترین
فیلم فرانسوی زبان در جهان را به دست اورد.
« »Intouchablesکه هنوز در انگلستان ،استرالیا و نیوزیلند به روی پرده نرفته،
تا ابتدای سپتامبر ۲۰۱۲موفق ترین فیلم به نمایش در امده در المان (با فروش 8/6میلیون
بلیت) ،اس��پانیا (2/48میلیون بلیت) ،ایتالیا ( 2/47میلیون بلیت) و کره جنوبی ( 1/7میلیون
بلیت) بوده است .در فرانسه نیز برای « »»Intouchablesحدود ۴۰میلیون بلیت سینما
فروش رفته است.
کمدی درام « »Intouchablesکه به همراه فیلم صامت «ارتیست» یکی از دو
محصول موفق سینمای فرانسه در سال گذشته بود ،اقتباسی از یک داستان واقعی است و
قصه زندگی نویسنده اشراف زاده ای به نام فیلیپ پوتزو دی بورگو را بازگو می کند که در اثر
سقوط با چتر معلول می شود و برای پرستاری از خود یک مرد جوان سیاهپوست را استخدام
لو ه��وا و ذائقه بازیگوش
می کند ...اریک تولدان��و و الیویه ناکاش این ای��ده جذاب را با حا
فرانسوی به عالی ترین وجه روایت کرده اند.
طنز شیرین و لحن شوخ و شنگ فیلمنامه و بازی های درخشان فرانسوا کلوزه و عمر
سی -که یکی از موفق ترین زوج های کمدی این سال های سینما را تشکیل می دهند -به
برجستگی های فیلم افزوده است .س��ی برای این نقش جایزه بهترین بازیگر نقش نخست
مرد را در جشنواره فرانسوی سزار ۲۰۱۲دریافت کردg .
79
شهریار شعر
27شهریور روز شعر و ادب فارسی
دیـــدار
به تقویم ما هنوز روز ۲۷ش��هریور ،روز ش��عر و ادب
فارسی اس��ت .زمزمه ها بلند شده است که
روز بزرگداشت استاد محمدحسین شهریار
ایا می تواند روز خوبی برای بزرگداشت شعر
و ادب فارسی باشد که درازنای تاریخش پر از
شاعران و ادیبانی است که این روزها عرصه
تاریخ را پش��ت سر گذاش��ته اند و جغرافیا را
مقهور قلم خویش کرده اند .نام ها بس��یارند
از روزی ک��ه رودکی بوی ج��وی مولیان را
با واژه ها تصویر کرد تا به امروز ش��اعران و
ادیبان سکوت نمی شناختند و همواره دنیا را
با کالم جاودانه کردند .این همان کاخ بلندی
است که فردوسی پی افکنده ،خیام و سعدی
و حافظ و مولوی و نظامی و صائب و ...در ان
دیرزمانی منزل کردند و قند شیرین پارسی
را در جهان گستراندند.
حتی اگر نیما بیای��د و فرم ها را در هم
بش��کند ،باز هم ش��عر فارس��ی می تواند در
این قالب نو هم جوالنگاه ش��اعرانی بزرگ
و خوش س��خن باش��د ...این که ایا روز ۲۷
ش��هریور روز خوبی برای روز ش��عر فارسی
هست یا نه ،بحثی جداگانه ،اما اینکه تقویم
ما روزی به نام روز ش��عرو ادب فارسی دارد،
خودش اتف��اق میمون و مبارکی اس��ت .در
تقویم ما ۸ش��اعر ،روز بزرگداش��ت دارند؛
۲۵فروردین روز عطار ۳ ،اردیبهش��ت روز
ش��یخ بهایی ۱۱ ،اردیبهش��ت روز سعدی،
۲۵اردیبهشت روز فردوسی ۲۸ ،اردیبهشت
روز خیام ۲۷ ،شهریار روز شهریار ۸ ،مهر روز
مولوی و ۲۰مهر روز حافظ۲۷ ...ش��هریور
هم ب��ه پیش��نهاد ی��ک نماینده س��ابق در
مجلس شورای اسالمی به نام روز شعر و ادب
فارسی نامگذاری ش��ده ...همین بهانه کافی
است تا نگاهی داشته باشیم به دنیای شعری و
زندگی محمدحسین بهجت تبریزی یا استاد شهریار.
مثلت شماره142
زندگی یک شهریار
فرزند اقا سید اسماعیل موسوی معروف به حاج میر اقا
80
خشکنابی در سال 1325هجری قمری (شهریور ماه 1286
هجری شمس��ی) در بازارچه میرزا نصراهلل تبریزی واقع در
چای کنار چش��م به جهان گشود .در س��ال 1328هجری
قمری که تبریز ابستن حوادث خونین وقایع مشروطیت بود،
پدرش او را به روستای قیش قورش��ان و خشکناب منتقل
کرد .دوره کودکی استاد در اغوش طبیعت و روستا سپری
ش��د که منظومه حیدربابا مولود ان خاطرات است .در سال
1331هجری قمری پدرش او را جه��ت ادامه تحصیل به
تبریز بازاورد و او نزد پدر شروع به فراگیری مقدمات ادبیات
عرب کرده و در سال 1332هجری قمری جهت تحصیل
اصول جدید به مدرسه متحده وارد شد و در همین سال اولین
شعر رسمی خود را سرود و سپس به اموختن زبان فرانسه و
علوم دینی نیز پرداخته و از فراگیری خوشنویسی نیز دریغ
نمی کرد که بعدها کتابت قران ،ثمره همین تجربت است.
در سیزده سالگی اشعار شهریار با تخلص بهجت در مجله
ادب به چاپ می رس��ید .در بهمن ماه 1299شمسی برای
اولین بار به تهران مس��افرت کرده و در سال 1300توسط
لقمان الملک ج��راح در دارالفنون به تحصی��ل می پردازد.
ش��هریار در تهران تخلص بهجت را نپس��ندیده و تخلص
شهریار را پس از دو رکعت نماز و تفال از حافظ می گیرد.
ش��هریار از بدو ورود به تهران با اس��تاد ابوالحس��ن
صبا اشنا شده و نواختن سه تار و مش��ق ردیف های سازی
موسیقی ایرانی را از او فرامی گیرد .او همزمان با تحصیل در
دارالفنون به ادامه تحصیالت علوم دینی می پرداخت و در
در سال 1313در زمانی که شهریار در خراسان بود ،پدرش
حاج میراقا خش��کنابی به دیدار حق می شتابد .او سپس در
سال 1314به تهران بازگش��ته و از این پس اوازه شهرت
او از مرزها فراتر می رود .شهریار ش��عر فارسی و اذری را با
مهارت تمام می سراید و در س��ال های 1329تا 1330اثر
جاودانه خود حیدربابایه س�لام را خلق و برای همیش��ه به
یادگار می گذارد.
منظومه حیدربابا تنها در جماهیر شوروی به 90درصد
زبان های موجود ترجمه و منتش��ر ش��ده اس��ت .در تیرماه
1331مادرش دارفانی را وداع گف��ت .در مرداد ماه 1332
به تبریز امده و با یکی از منس��وبین خود به نام خانم عزیزه
عمید خالقی ازدواج می کند که حاصل این ازدواج سه فرزند
به نام های شهرزاد و مریم و هادی است .در حدود سال های
1346شروع به نوشتن قران ،به خط زیبای نسخ کرده که
یک ثلث ان را به اتمام رسانده و دیوان اشعار فارسی استاد
نیز چندین بار چاپ و بالفاصله نایاب ش��ده است .در مدت
اقامت در تبریز موفق به خلق اثر ارزنده سهندیه در رمانتیک
ترکی می گ��ردد .در س��ال 1350باز به تهران مس��افرت
کرده و تجلیل های متعددی از ش��هریار ب��ه عمل می اید.
استاد ش��هریار به لحاظ اشتهار در س��رودن اشعار کم نظیر
در مدح امیرمومنان (ع) و ائمه اطهار علیه الس�لام به شاعر
اهل بیت (ع) ش��هرت یافته .او پس از یک دوره بیماری در
27ش��هریور ماه 1367دارفانی را وداع و در مقبره الشعراء
به خاک سپرده شد.
مسجد سپهس��االر در حوزه درس شهید سید حسن مدرس
حاضر می شد.
درس��ال 1303وارد مدرس��ه طب می ش��ود و از این
پس زندگی ش��ورانگیز و پرفراز و نش��یب او اغاز می شود.
شعر شهریار
شهریار پیرو حافظ است ،او شاعر غزل
سرودن است ،غزل هایی در اوج زیبایی که
در ان صنایع بدیعی به اوج می رسد .شهریار
ان چنان حافظ را دوس��ت م��ی دارد و به او
ارادت می ورزد که در شعری می گوید« :هر
چه دارم همه از دولت حافظ دارم» ،همچنین
بیش��تر غزل های او یا تضمینی از غزل های
حافظ اس��ت یا در همان سبک و همان وزن
و همان ردیف و قافیه سروده شده است؛ اما
میان ش��عر حافظ و ش��هریار تفاوت در این
اس��ت که ش��هریار دایره محدود لغات را در
دنیای کالس��یک ش��عر در هم شکسته و با
اس��تفاده از لغات ام��روزی در فرمی قدیمی
دایره بسته شعر کالسیک را شکسته است.
در اشعار او روحی شاعرانه موج می زند که بر
بال تخیلی پوینده و افریننده در پرواز است و
شعر او در هر زمینه که باشد از این خصیصه
بهره مند است.
او ب��ه نواوری ،گرایش��ی محس��وس
دارد .با همه انس با ش��عر اس��تادان پیشین،
به خصوص س��عدی وحافظ ،ازادیی که وی
در زبان ش��عر برای خود قائل شده و هر نوع
کلمه و ترکی��ب از زبان گفتار را در ش��عر به
کار برده ،حاکی از ان اس��ت که به اس��لوب
پیشینیان ،پایبند نمانده و خواسته است که از
تمام امکانات و توانایی های زبان بهره جوید.
شهریار برای اینکه تاثیر کالم و قدرت
بیان خود را به مراتب بیشتر و عمیق تر بسازد
از انواع صنایع بدیع با کمال مهارت استفاده
ک��رده و در نظم خود به تش��بیه ،اس��تعاره،
مجاز ،کنایه ،تعریض ،مبالغه ،تضاد ،تکریر،
تش��خیص و انطاق ،جناس ،خطاب ،ندا ،سوال ،استفهام و
غیره ،جا و اهمیت مخصوص داده است .نکته دیگر در شعر
شهریار تنوع اس��ت ،او به دو زبان و در چندین و چند قالب
شعری به استادی شعر می سرودg .
_____
قاب
مراسم عزاداری شهادت امام جعفر صادق (ع)
1
2
رونمایی از پوستر جشنواره فیلم کودک توسط ا رمیتا رضایی نژاد
گنجینه اسناد تاریخ اموزش و پرورش
3
4
نمایشگاهعکسفلسطینسرزمینپایدار
دیـــدار
مثلت شماره142
اجرای نمایش ساقی
5
6
رقابت های کشتی ازاد قهرمانی جوانان جهان در تایلند
ثبت جهانی گنبد قابوس در فهرست میراث جهانی
7
8
نشست خبری 53سال نقاشی خط در ایران
81
بازا ر
مدیرعامل موسسه مالی و اعتباری مهر:
نهاد های مالی اسالمی به دنبال ارتقای عدالت
و رفاه عمومی در جامعه هستند
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره142
مدیرعامل موسسه مالی و اعتباری مهر در همایش
بانک��داری اس�لامی ضم��ن ارائ��ه مقاله ای به بررس��ی
هنجارهای ی��ک نظام مال��ی اخالقی و ش��رایط نیل به
نظام مالی اخالقی ایده ال در حوزه بانکداری پرداخت .به
گزارش اداره کل روابط عمومی موسس��ه مالی و اعتباری
مهر ،دکتر غالمحس��ن تقی نتاج ،مدیرعامل موسسه در
بیست و س��ومین همایش بانکداری اسالمی که با محور
ارتباط متقاب��ل تحوالت اقتص��ادی در نظ��ام بانکداری
اسالمی به مدت دو روز در موسسه اموزش عالی بانکداری
بانک مرکزی برگزار شد ،ضمن تعریف اخالق کسب و کار
و اخالق در صنعت مالی به تش��ریح نظام مالی اس�لامی
پرداخت و گفت« :موضوع اخالق کس��ب و کار ،بررس��ی
ماهیت اجتماعی اخالقیات و بازخورد اثرات ان بر فضای
کسب و کار اس��ت ».وی با تبیین جنبه های مختلف نظام
مالی اس�لامی ،ادام��ه داد« :این نظام به عنوان بخش��ی
از مالیه جهانی اس��ت که س��ریعا در حال رش��د اس��ت و
دارایی ه��ای جهانی ان بال��غ بر 900میلیارد دالر اس��ت
که از نقطه نظر اخالق نهادهای مالی اس�لامی به واسطه
انطباقشان بر ش��ریعت عموما اخالقی قلمداد می شوند و
به دنبال ارتقای عدالت و رفاه در جامعه هس��تند ».نتاج در
ادامه با بیان عوامل فراموشی اخالق در صنعت بانکداری
به تفاوت دیدگاه دو نظام مالی اخالقی و متعارف اش��اره
کرد و افزود« :نظام بانکداری متعارف به واس��طه ماهیت
ربوی ان ،بده��ی ،رقابت ،کمیابی و توزی��ع نابرابر ثروت
را ترغی��ب می کن��د ،به عالوه وج��ود انگیزه ه��ای صرفا
س��ودجویانه باع��ث انح��راف ارزش ها از توس��عه ثروت
واقعی به ایجاد ثروت های غیر مولد و نجومی ش��ده است.
در مقابل ،ی��ک نظام بانک��ی مبتنی بر اخ�لاق ،رویکرد
واقع بینانه تری را نس��بت ب��ه ثروت واقعی و پ��ول اتخاذ
می کند و به دنبال حمایت از ارزش های افرادی اس��ت که
با این نظام بانک��ی تعامل دارن��د ».مدیرعامل بانک مهر
اقتصاد (موسس��ه مالی و اعتباری مه��ر) ،ازادی در انعقاد
قرارداد ،تاکید بر سود واقعی ،عدم وجود نااطمینانی مفرط
و ریسک پذیری غیرمعقول ،ممنوعیت دستکاری و دخالت
غیرمنصفانه در بازار ،ح��ق معامله در قیمت های عادالنه،
ش��فافیت اطالعات و مش��ارکت واقع��ی را از مهم ترین
قائم مقام و عضو هیات مدیره:
پست بانک بزرگترین و معتبرترین بانک دنیاست
پس��ت بانک بزرگترین و معتبرترین بانک دنیاست
که با ارائه خدمات متنوع خرده بانکی سابقه دیرینه ای در
عرصه های بین المللی دارد .مهندس فراهانی ،قائم مقام و
عضو هیات مدیره بانک در نشست مشترک با مسئوالن
و کارکنان منطقه دو تهران ضمن بیان این مطلب اظهار
داشت« :دس��تاوردها و عملکرد پست بانک در سال های
اخیر فارغ از یکسری مشکالت و چالش های فراوان قابل
دفاع است و مجموعه کارکنان ان با همدلی و همکاری به
نحو شایسته ای خدمات خرده بانکداری را در مناطق روستایی و محروم کشور ارائه می کنند».
قائم مقام پست بانک با اشاره به اس��تقبال کارکنان این بانک جهت کمک به مناطق زلزله زده
اذربایجان شرقی اظهار داشت« :مجموعه مدیران و کارکنان پست بانک افرادی سالم و دلسوز
هستند و با جلب رضایت خداوند امیدواریم نظم و س�لامت در بانک روز به روز نهادینه شود».
عضو هیات مدیره پس��ت بانک تصریح کرد« :حفظ حرمت و کرامت مشتریان وظیفه تک تک
کارکنان پست بانک است و باید توجه ویژه ای به ان داشته باشند ،چون این کار مهمترین عامل
حفظ و حراست بانک به حساب می اید ».وی عنوان کرد« :باید حمایت همه جانبه از واحدهای
اجرایی پس��ت بانک صورت پذیرد و واحدهای س��تادی نیز در خدمت اجرا باشند تا این بانک
به عنوان یک بانک پویا و پیشگام در عرصه خدمت رسانی روز به روز تقویت شودg ».
84
اصول و هنجارهای نظام مالی اسالمی برشمرد و تصریح
کرد« :اقتصاد دانان مس��لمان اخالق را در فلسفه اسالمی
مقدم و غالب بر اقتص��اد می دانند و نظام مالی اس�لامی
در برگیرنده نظ��ام مالی اخالقی بوده و بس��یار جامع تر از
ان اس��ت ».وی اصول ش��ش گانه ،اعتماد متقابل ،منافع
متقابل ،خوش نیتی ،مصالحه و اغماض در کس��ب و کار،
بهبود و اص��ل انحصار زدایی از موقعیت اف��راد را از جمله
اصولی دانس��ت که در نظ��ام بانک��داری اخالقی رعایت
می ش��وند و در ادامه دالیل توجیه رفتارهای غیر اخالقی
در فضای کس��ب و کار را تبیین کرد .نت��اج بازنگری و به
روز کردن قان��ون عملیات بانک��ی بدون ربا ب��ا رویکرد
اقتصاد مقاومتی ،اموزش کارکنان جهت اشنایی با مبانی
عملی��ات بانکداری اس�لامی ،فرهنگ س��ازی و اموزش
جامعه توسط نهادهای ذیربط ،توس��عه ابزارها و خدمات
بانکی جدید جهت رف��ع موانع تحقق اقتص��اد مقاومتی،
تقویت کمیت��ه فقهی در نظام بانکی کش��ور برای نظارت
بر اج��را و رفع موانع موجود در راس��تای اج��رای موازین
اخالقی و ش��رعی را از جمله راهکارهایی عنوان کرد که
نظام بانکی با اجرای ان می تواند فعالیت خود را با قوانین
شرع منطبق نماید.براساس این گزارش ،در بخش انتهایی
این مراسم ،دکتر محمود بهمنی ،مدیرکل بانک مرکزی؛
دکتر طهماسب مظاهری ،مدیرکل سابق بانک مرکزی؛
مجید قاسمی ،مدیرعامل بانک پاسارگاد؛ دکتر غالمحسن
تقی نتاج ،مدیرعامل موسس��ه مالی و اعتباری مهر (بانک
مهر اقتصاد)؛ دکت��ر مرتضی اله داد ،مدیر موسس��ه عالی
اموزش بانکداری اسالمی و دکتر پرویز عقیلی کرمانی در
میزگردی به جمع بندی بیست و سومین همایش بانکداری
اسالمی پرداختند .در این همایش دو روزه ،اعضای هیات
علمی حوزه و دانش��گاه ،صاحب نظران ،اندیش��مندان و
کارشناس��ان بانکی ب��ه موضوعاتی در خص��وص «نظام
حسابرس��ی و کنت��رل داخل��ی بانک ها و نظ��ارت بانک
مرک��زی»« ،محص��والت و خدم��ات نوی��ن بانک��ی»،
« نوس��انات بازارهای مال��ی » و «رابطه سیاس��ت های
اقتصادی و نظ��ام بانکی کش��ور» پرداختن��د .همچنین
نمایشگاه بانکداری اس�لامی در حاشیه این همایش دایر
بود که موسس��ه مال��ی و اعتباری مهر با ایج��اد غرفه ای
گس��ترده که مورد بازدید بس��یاری از مس��ئولین بانکی و
اقتصادی کش��ور نیز قرار گرفت ،اقدام��ات و فعالیت ها و
برنامه های اتی این مجموعه را در حوزه بانکداری بدون
ربا مفصال به اطالع بازدید کنندگان رس��اندg.
مدیرعامل بانک سینا:
بورس ارز ابزاری برای تعادل نرخ ارز است
مدیرعامل بانک سینا با اش��اره به سه عامل
افزایش قیمت ارز گفت« :به نظر نمی رس��د بورس
ارز اقدام مناسبی باشد ،زیرا ارز کاال نیست و ورود
ان به بورس بی معناس��ت ».عبدالناصر همتی در
مورد دالیل افزایش نرخ ارز اظهار داشت« :عوامل
متعددی در افزایش قیم��ت ارز تاثیرگذار بوده که
یکی از انها ناشی از مش��کالتی است که در نقل و
انتقال ارز به وجود امده است ».وی افزود« :در کنار
این عامل ،سیاست ارزی ،تناقضات و عملی نش��دن گفته های مسئوالن جو روانی افزایش
قیمت را تشدید کرده است ».به گفته وی ،عامل سوم افزایش قیمت ارز ،سفته بازی است که
عده ای به ان دامن می زنند تا بتوانند ارز هایی که در ماه های گذشته خریده اند را به فروش
برسانند .مدیرعامل بانک س��ینا در مورد بورس ارز گفت« :به نظر نمی رسد بورس ارز اقدام
مناسبی باشد زیرا ارز کاال نیست و ورود ان به بورس بی معناست ».وی با بیان این نکته که
همه متقاضیان واقعی ارز نمی توانند از این بازار نیاز خود را تامین کنند ،گفت« :در تمام دنیا
بازار فارکس و بورس ارز وجود دارد اما در خرید و فروش ارز های مختلف با یکدیگر و باتوجه
به نرخ سودها بازار ها ش��کل می گیرد ».همتی تاکید کرد« :باتوجه به این شرایط موفقیت
بورس ارز بعید اس��تg».
لو نقل ریلی
ضرورت توسعه حم
کاظم بروغنی
مشارکت کارکنان بانک انصار در جشن گلریزان ازادی زندانیان
کارکنان بانک انصار در اقدامی خداپس��ندانه
و خیرخواهانه ،ب��رای ازادی تع��دادی از زندانیان
نیازمن��د و محکومی��ن جرائم غیر عمد مش��ارکت
کردن��د .کارکنان بانک انص��ار در جریان برگزاری
جش��ن گلریزان ،کمک های نقدی خود را با هدف
ازادی و بازگش��ت زندانی��ان بده��کار در جرائ��م
غیر عمد به اغوش خانواده هایش��ان اه��دا کردند.
یاداور می شود؛ بانک انصار با هدف حمایت ارزشی
از برنامه های اجتماعی و فرهنگی و فعالیت های مسئوالنه در چند سال اخیر همکاری خوبی
با سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی در سراسر کشور داشته استg .
برگزاری قرعه کشی حساب های قرض الحسنه بانک رفاه
مراسم بیس��ت و شش��مین دوره قرعه کشی
حس��اب های قرض الحس��نه پس ان��داز بانک رفاه
با حضور اعضای هی��ات نظارت بر قرعه کش��ی و
جمعی از مدیران بانک رفاه برگزار ش��د .اس��ماعیل
اهلل گانی ،عضو هیات مدیره بانک رفاه گفت« :هدف
از برگزاری مراس��م قرع ه کش��ی ،ترغیب و تشویق
بیش��تر مردم به امر س��پرده گذاری قرض الحس��نه
اس��ت تا از این طریق نظام بانکی بتواند با پرداخت
تسهیالت قرض الحسنه به یاری افراد نیازمند جامعه بشتابد ».براساس این گزارش 91 ،فقره
کمک هزینه 250میلیون ریالی خرید واحد مس��کونی 191 ،فقره کمک هزینه 130میلیون
ریالی خرید خودرو 291 ،فقره کمک هزینه 100میلیون ریالی کارت هدیه رفاه خانواده391 ،
فقره کمک هزینه 60میلیون ریالی خرید سکه طال 491 ،فقره کمک هزینه 50میلیون ریالی
سفرهای زیارتی خانواده 591 ،فقره کمک هزینه 20میلیون ریالی خرید صنایع دستی ایرانی،
691فقره کمک هزینه تحصیلی 10میلیون ریالی و 791هزار جایزه نقدی 100هزار ریالی از
ی نهایی برندگان قرعه کشی هفتم مهرماه
جمله جوایز این دوره از قرعه کشی حساب ها بود .اسام
سال جاری هم زمان با میالد با سعادت امام رضا(ع) اعالم خواهد شدg .
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره142
قطار در هر کش��ور وسیله ای ایمن اس��ت .امار در حد
صفر سوانح ریلی ،وجود امکانات و خدمات متنوع در قطار،
تامین امنیت حریم افراد و خانواده ها در طول سفر ،ظرفیت
باالی جابه جایی مسافر با یک قطار (برابر با حداقل 20الی
30دستگاه اتوبوس یا 3الی 4فروند هواپیما) ،عدم وقفه در
حرکت حتی در شرایط جوی نامناس��ب ،تهیه بلیت قطار از
طریق اینترنت و مراکز فروش و امکان پیش خرید ان ،ارزانی
بهای بلیت (نرخ بلیت قطار ح��دود یک چهارم بهای واقعی
است) و سهمیه بندی مصرف سوخت موجب شده تا بسیاری
از مسافران ،قطار را برای سفر خود انتخاب کنند .در مجموع
یکی از ش��اخص های اصلی توس��عه یافتگی در هر کشور
وضعیت حمل و نقل ان اس��ت .توس��عه حمل و نقل اثرات
زیادی را در سایر بخش ها و زیر ساخت های هر کشور برجای
گذاشته و بر ارتقای متغیرهای مهم اقتصادی نظیر اشتغال،
تولید ،سرمایه گذاری و سطح اس��تاندارد زندگی و امنیت و
ابادانی جوامع تاثیر می گذارد .بر همین اس��اس بسیاری از
کشورهای پیشرفته برنامه توسعه ش��بکه های حمل و نقل
خود را بر مبنای گسترش خطوط ریلی و استفاده هر چه بیشتر
از قطار در مس��افرت های شهری و برون ش��هری طراحی
کرده اند .در کش��ور ما نیز طی س��ال های گذشته تحوالت
لو نقل مسافری چه به لحاظ زیر بنایی و
خوبی در عرصه حم
چه روبنایی انجام گرفته و حضور موثر بخش های خصوصی
نیز بر رونق این صنعت افزوده است .به طوری که راه اندازی
قطارهای ویژه س��بز ،س��یمرغ ،دلیجان و غزال از یکسو و
راه اندازی ترن ست های تندرو و ریل باس ها از سوی دیگر
توانسته راه اهن را از وضعیت سنتی به وضعیت مدرن تغییر
شکل داده و چشم انداز نوید بخشی را پیش روی هموطنان
گرامی بگشاید .با این حال طی تغییر و تحوالتی که با توجه
به واگذاری شرکت قطارهای مسافری رجاء از سوی دولت
به سازمان تامین اجتماعی بابت رد دیون در بخش مسافری
راه اهن ایجاد ش��ده ،ش��رکت رجاء دیگر دولتی محسوب
نمی شود و این در حالی اس��ت که قیمت بلیت ان همچنان
دولتی باق��ی مانده اس��ت.بنابراین با توجه ب��ه این رویکرد
توقع می رود قیمت بلیت قطارهای این شرکت واقعی شود.
به طوری که در مرحل��ه اول بلیت قطارهای ش��رکت رجاء
ابتدا نسبت به سایر شرکت های بخش خصوصی که مالک
قطار هستند همسان سازی شود و س��پس نسبت به واقعی
کردن قیمت بلیت گام برداش��ت .در راستای همانند سازی
الزم به ذکر است با اینکه دو قطار با یک سازمان و خدمات
مشخص یکی توس��ط بخش خصوصی از تهران به مشهد
می رود و قیمت بلیت ان بالغ بر 210هزار ریال اس��ت ،حال
اینکه قطار مش��ابه ولی در اختیار رجاء با فاصله بیشتر از قم
به مشهد مقدس حرکت می کند ،در حالی که قیمت ان تنها
126هزار ریال اس��ت .این در حالی است که بر اساس ماده
9قانون دسترسی ازاد به شبکه ریلی شرکت های مسافری
ریل��ی می توانند قیمت بلی��ت خود را رقابت��ی کنند .بخش
مسافری نه تنها در ایران بلکه در س��ایر کشورها نیز زیانده
اس��ت .با این حال در کش��ور ما در مقایس��ه با سایر شقوق
حمل و نقل نیز بخش ریلی در شرایط پایین تری قرار دارد.
اگر مقایسه ای بین سایر شقوق حمل و نقل(درون شهری و
برون شهری) با قطارهای رجاء داشته باشیم ،شاهد خواهیم
بود که قیمت بلیت قطارهای این شرکت باز هم ناچیز است.
(مثال :اگر قیمت کرایه تاکس��ی یا اتوبوس را با قیمت بلیت
قطار از ایستگاه راه اهن تهران تا مراغه با هم مقایسه کنیم
شاهد هستیم که قیمت بلیت این قطار 55هزار ریال بوده ،در
حالی که قیمت بلیت اتوبوس در همین مسیر حداقل دو برابر
این مبلغ است ،در حالی که هزینه تمام شده قیمت بلیت این
قطار با احتساب قیمت کشنده یا لکوموتیو و سایر هزینه های
مربوطه اعم از اس��تهالک ،راهبری و ...بسیار بیشتر از این
مبلغ است .با اینکه قیمت بلیت قطار تهران-ساری 30هزار
ریال بوده در حالی که با احتساب قیمت کشنده این قطار و
سایر هزینه ها قیمت واقعی ان بس��یار بیشتر از مبلغ مذکور
می شود یا اینکه قیمت بلیت قطار درود -اندیمشک با مسیر
حدود 250کیلومتری و صعب العبور تنها 5هزار ریال است ).با
توجه به روند موجود از دولت محترم انتظار می رود با توجه به
حساسیت این بخش و نظر به اقبال عمومی جهت سفر با این
وسیله ایمن ،سازوکارهای الزم را در راستای حمایت هرچه
بیشتر از این بخش اعمال کرده و اجازه دهد شرکت رجاء در
سال های اغازین فعالیت غیر دولتی خود امکان مانور بیشتر و
بهتری برای فعالیت خود داشته باشدg.
مدیرعامل بانک تجارت:
بورس ارز ابزاری برای تعادل نرخ ارز است
مدیرعامل بانک تج��ارت با بیان
اینکه بورس ارز یکی از راه های متعادل
ک��ردن قیمت ارز اس��ت ،گف��ت« :اگر
حجم مب��ادالت و تعداد عرضه کنندگان
و تقاضا کنندگان زیاد باش��د ،بازار ثبات
بیش��تری خواه��د داش��ت و هیجانات
کاهش می یابد ».محمد رضا رنجبر فالح
در مورد بورس ارز و انتقادات وارد بر ان
اظهار داشت« :بورس ارز یک ابزار است
و این واقعیت را باید بپذیریم که باید به سمت نرخ تعادلی ارز حرکت کنیم ».وی افزود« :هر
کدام از ش��اخص های تقاضای نقدینگی ،حجم نقدینگی ،تقاضای انباشته شده یا شاخص
برابری قدرت خرید را مد نظر قرار می دهیم به این نتیجه می رسیم که ارز باید به سمت نرخ
تعادلی حرکت کند ».مدیرعامل بانک تجارت تصریح کرد« :اینکه متعادل کردن قیمت ارز
با چه ابزاری انجام شود ،یکی از این سازوکارها می تواند بورس ارز باشد یا در روش دیگری
می توان از بازار بین بانکی اس��تفاده کرد ».وی در مورد اینکه برخی کارشناس��ان معتقدند
که ارز را نباید به عنوان یک کاال در نظر گرفت و با این اقدام بازار ارز دچار انتظارات تورمی
می ش��ود و به همین دلیل نباید ارز را در بورس عرضه کرد ،گفت« :اگر بورس ارز عمق پیدا
کند و حجم مبادالت و تعداد عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان زیاد باش��د و محدود به چند
بانک و صرافی نشود ،بازار ثبات بیشتری خواهد داش��ت و هیجانات کاهش می یابد ».وی
درباره اینکه ای��ا هم اکنون عرضه کننده و متقاضی در بازار ارز زیاد اس��ت؟ اظهار داش��ت:
«این اقدام گام اول برای حرکت به سمت رقابتی ش��دن بازار ارز است و در هر صورت این
رقابت سال ها در اقتصاد کش��ور ش��کل نگرفته و به دلیل حاکمیت نفت تنها بانک مرکزی
عرضه کننده ارز بوده است ».مدیرعامل بانک تجارت گفت« :قرار نیست بورس ارز یک بازار
سلف و اتی باشد و ارز در این بازار به صورت نقد معامله ش��ود؛ در تمام دنیا مردم و بنگاه ها
عرضه کننده ارز هستند و دولت ها نقشی در این امر ندارند ».رنجبرفالح افزود« :هم اکنون
صادرکنندگان غیر نفتی افزایش یافته اند و حجم صادرات غیر نفتی در سال های اخیر افزایش
یافته که این فرصتی اس��ت برای عرضه کنندگان واقعی ارز تا س��هم خ��ود را از بازار ارز در
مقایسه با بانک مرکزی افزایش دهندg ».
85
مهندس نجم الدین خبرداد
صدور 50درصد تولید ایران خودرو تا سال 1395
ایران خودرو براساس اس��تراتژی جهانی شدن ،قصد
دارد تا س��ال 1395ظرفیت تولید خودرو را به یک میلیون
و 200هزار دس��تگاه برساند و س��االنه حدود 50درصد ان
معادل 600هزار دستگاه خودرو را صادر کند .مهندس جواد
نجم الدین ،مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو با بیان این
مطلب گفت« :حدود یک سوم حجم صادرات ایران خودرو در
سایت های تولیدی در کشور های مختلف به ویژه کشور های
اس�لامی و بقیه نیز به صورت ص��ادرات خودرو های کامل
خواهد بود ».وی با بیان اینکه صادرات و ایجاد س��ایت در
خارج از کش��ور دش��واری های بس��یاری دارد ،خاطر نشان
ایران خودرو تبریز طالیی شد
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره142
ش��رکت ایران خودرو تبریز موفق به اخذ تندیس طالیی از همایش مل��ی کارافرینی و
ایجاد اشتغال در حفظ سرمایه های ملی شد .در همایش ملی کارافرینی و ایجاد اشتغال درحفظ
سرمایه های ملی که در محل مرکز همایش های صد او سیمای جمهوری اسالمی برگزار شد از
مهندس صادقیان ،مدیرعامل شرکت ایران خودرو تبریز به عنوان کارافرین نمونه سال 91تقدیر
شد .براساس این گزارش ،شرکت ایران خودرو تبریز در پنج ماهه نخست سال جاری 26هزار
و 200دستگاه وانت بار تولید و روانه بازار کرده است .این شرکت توانسته تمامی استاندارد های
مصوب و 36گانه س��ازمان ملی اس��تاندارد ایران را برای تولید وانت بار و با موفقیت طی کند.
همچنین برنامه تولید ایران خودرو تبریز در سال تولید ملی 120هزار دستگاه استg.
تابلوهای اصلی« بانک اینده» نصب شد
بانک اینده برای اولین بار تابلوهای اصلی خود را در ساختمان مرکزی بانک سابق تات
نصب کرد .در راس��تای مصوبات ش��ورای پول و اعتبار و تذکرات مکرر بانک مرکزی ،اولین
تابلوهای اصلی بانک اینده در محل ساختمان مرکزی بانک سابق تات نصب شد .در این تابلوها
نام انگلیسی بانک هم اصالح ش��ده و دیگر ترجمه ان به کار نرفته و همان اینده به انگلیسی
درج شده است .بر همین اساس قرار است کار نصب تابلوهای اصلی روی شعب این بانک هم
از روزهای اینده اغاز شود .بانک اینده از ادغام بانک تات و دو موسسه صالحین و اتی براساس
مصوبه شورای پول و اعتبار تشکیل شده استg.
س��اخت« :ایجاد یک س��ایت خارجی به اندازه یک سایت
داخلی با 10برابر ظرفیت زحمت زیادی دارد ،اما این مسیری
است که دنیا پیموده است ».مهندس نجم الدین خاطر نشان
س��اخت« :هریک میلیارد دالر صادرات ،دو میلیارد دالر به
درامد ناخالص داخلی می افزاید و 23هزار شغل دانش محور
ایجاد می کند ».مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو ،سه
رکن اصلی ب��رای تحقق ص��ادرات را الزام��ات اقتصادی،
سیاسی و فرهنگی عنوان کرد و خاطر نشان ساخت« :رسالت
ایران خودرو صف شکنی و تحقق اهداف چشم انداز 20ساله
اس��ت تا دیگران نیز به تبعیت از این شرکت حرکت کنند».
وی اف��زود« :ایران خودرو در پرتو همکاری های مش��ترک
با خودروس��ازان معتبر خارجی و بهره گیری از فناوری های
جدید در این بخش مهم از صنعت به سوی اینده ای هدفمند
که متضم��ن موفقیت های جدید اس��ت ق��دم بر می دارد».
مهندس نجم الدین تاکید کرد« :شرکت ایران خودرو همانند
خودروسازان معتبر جهانی برای نیل به هدف های راهبردی
خود در راس��تای حضور در بازارهای جهانی و دفاع از اعتبار
صنعتی ایران در قالب برنامه های استراتژیک فعالیت های
خ��ود را پیگیری کرده اس��ت ».وی اظهار داش��ت« :ایران
خودرو برای فراهم کردن زمینه های حض��ور در بازارهای
هدف صادراتی بسترهای مناسبی را ایجاد کرد که از جمله
انها ایجاد زنجیره قطعه سازان ،شکل دهی به مرکز طراحی
خودرو ،ارتقای ایمنی محصوالت و کاهش مصرف سوخت
و االیندگی های استg».
برگزاری جشنواره فروش ویژه تابستانی باشگاه مشتریان اپکو
باش��گاه مش��تریان اپکو در راس��تای ارائه خدمات
متمایز به اعضای وفادار این ش��رکت ،اقدام به برگزاری
اولین جش��نواره فروش ویژه کرده اس��ت .اپکو با هدف
تکریم هرچه بیش��تر و پرداختن تخصصی تر به تقاضای
مش��تریان خاص و طرفداران محصوالت اپشن به ارائه
تخفیف به مشتریان باشگاه خود نیز اقدام کرده است .این
گزارش حاکی است؛ این ش��رکت پس از ارزیابی کیفیت
و نوع تقاضای مش��تریان در راس��تای بهبود و اصالح خدمات و ارائ��ه محصوالت جدیدتر،
تصمیمات جدید در خصوص این مش��تریان گرفته و این هدف تا حدودی با تشکیل باشگاه
مشتریان محقق شده است .بنابر این گزارش ،در گام نخست برخی محصوالتی که تقاضای
بیشتری برای انها هست ،با تخفیف به مشتریان عرضه خواهد شد .براساس این طرح ،اپکو
به تمامی اعضای باشگاه مش��تریان خود 20درصد تخفیف در خرید دزدگیر تصویری اپکو،
کروز کنترل ،مولتی رهیاب اپکو ،انواع رینگ ،سنسور دنده عقب ،پاورویندوز و یخچال ارائه
می کند .این جشنواره از 19شهریور اغاز و تا دوم مهرماه به مدت دو هفته ادامه خواهد داشت.
اعضای باش��گاه مش��تریان اپکو می توانند با مراجعه به هریک از مراکز فروش در تهران و
سفارش تلفنی برای سایر شهرستان ها از خدمات و محصوالت در نظر گرفته شده با تخفیف
ویژه استفاده کنند .الزم به ذکر اس��ت اپکو طرح های دیگری را نیز برای مشتریان باشگاه
خود در نظر دارد که به تدریج اطالع رس��انی خواهد کردg .
قائم مقام مدیرعامل ایران خودرو در تولید اعالم کرد
تولید روزانه ایرانخودرو به 2800دستگاه رسید
با تدابیر اندیش��یده ش��ده در زمینه تامی��ن قطعات،
تولید روزانه ایران خودرو درشهریورماه به 2400دستگاه
می رس��د و این میزان تا پایان امس��ال ب��ه روزانه 2800
دس��تگاه افزای��ش خواهد یاف��ت .دکتر حس��ین نجاری،
86
قائم مقام مدیرعامل ای��ران خودرو در تولید ب��ا بیان این
مطلب گف��ت« :ایران خودرو با اگاه��ی از تحول فناوری
به عنوان یکی از جنبه های رشد اقتصادی ،خرید و انتقال
فناوری ،تضمین کیفیت و تولی��د محصوالت جدید را در
س��ال های اخیر محقق س��اخته اس��ت ».وی با اشاره به
اهنگ رش��د تولید در نیمه دوم س��ال جاری ،خاطر نشان
ساخت« :پارس و 405با موتور تی یو 5و تزئینات داخلی
جدید از دی ماه سال جاری به بازار می اید ».دکتر نجاری،
بهبود کیفیت تولی��دات ،اس��تفاده از فناوری های جدید،
توجه به ارتقای کیفیت قطعات تولید داخل و حرکت برای
تولید محصوالت جدید را از اهداف ش��رکت ایران خودرو
ذکر کرد .قائم مق��ام ایران خودرو از عرض��ه تندر 90دنده
اتوماتیک در نیمه دوم سال جاری خبر داد و اظهارداشت:
«در پنج ماه نخس��ت س��ال ج��اری بی��ش از 200هزار
دس��تگاه انواع خودرو تولید شد که ،405سمند،پژو پارس
و تندر 90از س��هم بیش��تری برخوردار بودند ».وی تولید
وان��ت در کالس ه��ای مختل��ف را از دیگ��ر برنامه های
ایران خودرو دانس��ت و افزود« :در کنار وانت پیکان که با
استانداردهای مصوب تولید می شود ،وانت تندر 90از نیمه
دوم سال جاری عرضه می ش��ود .همچنین وانت دیگری
براس��اس توانمندی گروه صنعتی ایران خ��ودرو درحال
طراحی اس��تg».