ماهنامه مثلث شماره 144
ماهنامه مثلث شماره 144
ماهنامه مثلث شماره 144
خاتمی :فعال نمی ایم
واکنش رئیس جمهور سابق
به اصرار نزدیکان
هفته نامه خبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوچهل وچهارم 8/مهر 92/1391صفحه2000/تومان
چرا مهدی هاشمی
به ایرانامد؟
گزارش ها و تحلیل های مثلث درباره بازگشت
فرزند هاشمی رفسنجانی از لندن به تهران
حاشیه های سفر
به نیویورک
تحلیلی بر تغییر لحن دولت
در قبال امریکا
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
تردید ناطق نوری ،تصمیم پور محمدی
اخرین اخبار از
جناحراستاصولگرایان
گاهی لبخند ،گاهی اخم
بر روابط
مرسی – اوباما چه می گذرد؟
چگونه قیمت دالر را پایین بیاوریم؟
گفت وگوبامصباحیمقدم
در باره راه های کاهش قیمت ارز
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
اجتناب از اختالف
ش��ما میدانید دارید چه میکنید؟ میدانید دارید چه ضرری
به خودتان و به کش��ور خودتان میرسانید؟ شما میبینید که االن
در ایران که یک وحدت کلمه ـ فی الجمله ـ پیدا ش��ده است چطور
لرزانده است همه تختها و تاجها را و همه ابرقدرتها را؟ همه به دست
وپاافتادهاند؟اینرامیبینید؟میبینیدکهاالندرایرانکهجناحها
با هم نزدیک ش��دند یک قدری ،دانشگاه با روحانیت نزدیک شده،
روحانیت با دانشگاه نزدیک شده ،بازار با دانشگاه و با روحانیت یکی
شدهاندـدرصورتیکهبازاختالفاتِ فیالجملهایهستوبعدعرض
خبرنامه
12 - 27
تردید ناطق نوری ،تصمیم پورمحمدی
خاتمی :فعال نمی ایم
تغییر شرایط کاندیداتوری در انتخابات
پیشنهادشریعتمداری؛ سخنگویهسته ای
نقدونظر
28-33
مسلمانی در اروپا و مساله انتخاب هویت
عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد
حرکتانتخاباتی
روزمرگی دست و پایمان را بسته است
سیاست
34 - 47
چرا مهدی هاشمی به ایران امد؟
اتهامات چه بود؟
تصمیمپدر
هاشمی و خانواده اش
داستان یک بازداشت
واکنش رئیس جمهور سابق
به اصرار نزدیکان
هفتهنامهخبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوچهلوچهارم 8/مهر 92/1391صفحه2000/تومان
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
چرا مهدی هاشمی
به ایرانامد؟
گزارشها و تحلیلهای مثلث درباره بازگشت
فرزند هاشمیرفسنجانی از لندن به تهران
حاشیههای سفر
به نیویورک
تحلیلی بر تغییر لحن دولت
در قبال امریکا
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
مثلث
خاتمی :فعال نمیایم
تردید ناطقنوری ،تصمیم پورمحمدی
اخرین اخبار از
جناحراستاصولگرایان
گاهی لبخند ،گاهی اخم
بر روابط
مرسی – اوباما چه میگذرد؟
چگونه قیمت دالر را پایین بیاوریم؟
گفتوگوبامصباحیمقدم
در باره راه های کاهش قیمت ارز
شماره پیامک3000411711 :
میکنمـشمامیبینیدکهاالنیکوحدتفیالجملهایکهدرایران
پیداشدهاست،امریکاراانجامتزلزلکردهوشورویراانجامتزلزل
کرده؛ و این قلدرها هم در خود ایران به دست و پا افتادهاند و همین
ادمکشی هاوهمینتشبثاتیکهاینمردمیکندبرایهمیناست
کهمیبیندکهمردمباهممجتمعشدهاندوچهبکنیمکهایناجتماع
رفعبشود،چهبکنیمکهبههمبزنیماینرا!
افاتاختالفوتفرقه
شما بدانید که این کارهایی را که میکنید یا از دستغیر دارید،
اتّبا ِعازغیرمیکنیدودیگرانشماراوادارمیکنندبهاینطورکارها،
برایاینکهاینوحدتیکهاالندرایرانپیداشده[و]دراینجناحهای
خارجی،کهاینهاهماشخاصموثریهستند،درخارجهستند،در
اینها هم اگر یک وحدتی پیدا بشود ضرر زیاد میشود برای خارج،
دنب��ال این افتادند که جناح داخل را به یکجور با هم مخالف کنند،
جناح خارج را هم به یکجور با هم مخالف کنند ،اینها را هم با انها با
یکجور دیگر مخالف کنند .شما میدانید که دارید به نفع دیگران
فعالیت میکنید[و]خودتان متوجه نیس��تید؟ میدانید که این
مخالفت امروز در یک وضعی که ایران واقع شده است ،در یک وضع
حساسیکهبینموتوحیاتاالنایرانواقعشده،اینمخالفتهای
شما با هم چه ضرری به این نهضت اسالمی ایران میزند؟ اگر شما
با هم اجتماع کنید ،ای��ن جبهههای مختلفی که دارید ،هر دهتای
شما ،صدتای شما با هم جمع شدید یک اسمی روی ان گذاشتید،
این اس��مها را کنار بگذارید و همه با هم بش��وید و یک اسم داشته
باشید ،و اتفاق کلمه داشته باشید ،همان طوری که میبینید ایران
متزلزل کرده است این ابرقدرتها را ،این قدرت شما هم در خارج به
ایران ُمنْضَ م میشود و بیشتر انها متزلزل میشوند لکن انها از شما
میخواهنداالناستفادهکنند.
اقتصاد
66 -73
سکوت در هیاهو
وزیر به بانک مرکزی تسلط ندارد
حسینی با پرداخت نقدی یارانه مخالف بوده است
تقابل یا هماهنگی پنهان؟
بین الملل
48-64
لحنمتفاوت
حرکت به سمت دیپلماسی متعادل
باد مخالف در کاخ تزار
ورزش
74 -79
شکست طرح کودتا علیه کفاشیان
ایت اللهی :برکناری کفاشیان شایعه است ،باور نکنید
هر روز قرار است برکنارشوم
ادعای یکی از مخالفان علی کفاشیان
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :مصطفی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعضای تحریریه و همکاران :زهیر توکلی -ش��اهین فتحیان -شاهده یوسفی
یاس��ین سیف االس�لام -امی��د کرمانی ه��ا -زه��ره دیان��ی -فاطمه میرزایی
ش��یما غفاری -فاطمه کریم خان -زهرا راد -عاطفه کربالئی -محمد تاجیک
حسین غالمی -شادی خوشکار خیری -حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی -مهدی ابراهیمی
و نیوشا ملک نیازی
تصحیح :ژیال شاکری -داوود جوکار
حروفچینی :داود حشمتی
امور اداری :محمد شکرالهی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
انفورماتیک :شهرام رحمتی
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -مهندس واعظی -دکتر ایت اله ابراهیمی
دکتر غالم حسن تقی نتاج -حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری
مهندس صدوقی -مهندس مهرداد نصرت پور -حسین مجاهدی
حاج اقاتوکلی -هادی انباردار -سید عارف علوی -رضا راستی
ابراهیم صفرلکی -دکتر زارعیان -علیرضا حس��ن زاده
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
خبرنامه
در خبرنامه این هفته سخنان مقام معظم رهبری در دیدار کارگزاران حج درج شده است .گزارش هایی درباره
اخرین تحوالت انتخاباتی اصولگرایان و اصالح طلبان و اصالح قانون انتخابات ریاست جمهوری درج شده
است .همچنین گزارش هایی در حوزه های مختلف به همراه مرور رسانه ها از بخش های خبرنامه این هفته
است.
خبرنامه
مثلث شماره144
تردیدناطقنوری ،تصمیمپورمحمدی
پاسخ جدید سپاه به تهدیدها
خاتمی :فعال نمی ایم
گزینه یاران سابق احمدی نژاد کیست؟
12
خبرنامه
رهبر معظم انقالب اسالمی:
حضرت ایت اهلل خامنه ای ،رهبر معظم انقالب اسالمی
دوش��نبه گذش��ته در دیدار کارگزاران حج ،با اشاره به اهانت
انجام گرفته به پیامبر عظیم الشان اسالم(ص) و تجلی عظمت
شخصیت ان حضرت در چشم دوستداران و حتی دشمنان،
حج امس��ال را دارای موقعیتی خاص و متفاوت از سال های
گذشته ارزیابی و تاکید کردند« :تبلور زیبا و عظیم اتحاد امت
اسالمی به واسطه وجود مقدس خاتم االنبیاء(ص) و اظهار تنفر
و خشم عمیق همه مسلمانان از جبهه استکبار ،باید در حج که
مرکز تجمع مسلمانان از سراسر دنیاست ،خود را نشان دهد و
این ،معنای واقعی برائت از مشرکین است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای ،اقدام مس��تکبران و عوامل
انها در اهانت به درگاه قدسی پیامبر رحمت ،عزت و کرامت
را نشان دهنده عمق دش��منی و بغض و کینه جبهه استکبار
ب��ا پیامبر اس�لام(ص) دانس��تند و افزودن��د« :موضعی که
سیاستمداران غربی در قبال این اهانت بزرگ اتخاذ کردند،
هیچ تفاوتی با موضع دشمنی نداشت».
ایش��ان خاطرنش��ان کردند« :قضیه اهانت به پیامبر
اسالم(ص) و موضعگیری سردمداران جبهه استکبار ،چهره
واقعی انان و محور اصلی تقابل جبهه حق و باطل را اش��کار
کرد و مشخص شد اساس دشمنی مستکبران با اصل اسالم
و وجود مقدس خاتم االنبیاء(ص) است».
رهبر انقالب اس�لامی با اش��اره به خروش یکپارچه و
عظیم مس��لمانان در کشورهای اس�لامی و حتی در اروپا و
امریکا ،در مقابل این اهانت افزودند« :حرکت جوشان دنیای
اسالم در اظهار ارادت به پیامبر اسالم(ص) و ابراز تنفر عمیق
از دشمنان ،صحنه عجیب و بس��یار مهمی است که نشانگر
ظرفیت بزرگ تحرک امت اسالمی است».
حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای ،وج��ود مق��دس
خاتم االنبیاء(ص) را محل تالقی همه مسلمانان اعم از مذاهب
و فرقه های مختلف دانستند و خاطرنش��ان کردند« :در این
عرصه ،شیعه و سنی و معتدل و تندرو ،دیگر موضوعیتی ندارد
و همه با دل و جان به صحنه امده اند؛ زیرا پیامبر اسالم(ص)
محور و قطب عقاید الهی و اسالمی هستند».
ایشان استمرار تبلور ارزشمند وحدت حول شخصیت
عظیم نبی مکرم اس�لام(ص) و ابراز تنفر از دشمنان ایشان
را در حج ،ضروری و مه��م خواندند و تاکید کردند« :برائت از
مشرکین یعنی همه مسلمانان احساس کنند که در مقابل یک
دشمن قرار دارند و از عمق وجود نسبت به او برائت بورزند».
رهبر انقالب اسالمی با اش��اره به مقام شامخ و بسیار
واالی حضرت خاتم االنبیاء(ص) و درودهای خاص خداوند
و مالئک الهی به ایشان افزودند« :مسلمانان باید پای سخن
پیامبر(ص) یعنی توحید ،اسالم و قران بایستند و حج را مظهر
اظهار عشق و ارادت به ان حضرت کنند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای ،امت اسالمی را به هوشیاری
در قبال توطئه خطرناک ایجاد اخت�لاف در صحنه عظیم و
یکپارچه خروش مسلمانان ،فراخواندند و خاطرنشان کردند:
«دشمنان دین و مستکبران بدانند که امت اسالمی با وجود
مذاهب مختلف و برخی تفاوت های نظ��ری و عقیدتی ،در
مقابل انها یکپارچه و متحد هستند».
ایشان تاکید کردند« :نباید گذاشت که جبهه استکبار
با حربه ایجاد اختالف ،خود را از خش��م امت اسالمی نجات
دهد».
مثلث شماره144
حج امسال موقعیتی خاص و متفاوت دارد
رهبر انقالب اسالمی در بخش دیگری از سخنان خود،
حج را فریضه ای سرش��ار از یاد و ذکر خدا دانستند و افزودند:
«حج یکی از بهترین و ش��اید بی نظیر ترین فرصت ها برای
تعمیق یاد خدا و خشوع و تضرع در مقابل پروردگار است».
حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای همچنی��ن زائ��ران
بیت اهلل الحرام را به تعمیق ارتباط قلبی با مسلمانان کشورهای
مختلف از طریق تکیه بر مشترکات و اظهار محبت و رعایت
اداب و اخالق اسالمی توصیه کردند.
در ابت��دای ای��ن دی��دار حجت االسالم والمس��لمین
قاضی عس��گر ،نماینده ولی فقیه و سرپرس��ت زائران ایرانی
بیت اهلل الحرام در س��خنانی با اش��اره به انتخاب شعار «حج،
عزت ،همبستگی و مسئولیت اسالمی» برای حج امسال و
همچنین اقدامات انجام گرفته در طول عمره ۹۰-۹۱گفت:
«برگزاری ۹۷همایش در مکه و مدینه ب��ا حضور جوانان و
قشرهای تحصیلکرده جهان اس�لام ،برگزاری ۲۱همایش
برای زائران و علمای اهل تس��نن ،جلس��ات هم اندیشی با
نخب��گان و ش��خصیت های علمی و فرهنگی کش��ورهای
اسالمی ،برگزاری محافل قرانی ،برگزاری جلسات اموزشی
برای عمره گزاران و حجاج و تولید ده ها عنوان کتاب جدید از
جمله اقدامات فرهنگی است».
اقای حسینی ،وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی سخنانی
درخصوص ح��ج و جایگاه ان و همچنی��ن ویژگی های حج
امس��ال بیان کرد .سپس حجت االس�لام موسوی ،رئیس
سازمان حج و زیارت نیز گزارشی از اقدامات و خدمات اجرایی
برای حدود ۷۵هزار زائر ایرانی که در قالب ۴۴۹کاروان عازم
حج هستند ،ارائه کردg .
13
رویداد
فقط اقلیتی از مسیحیان اسالم ستیز هستند
گفت وگوی مثلث با فواد ایزدی
فواد ایزدی ،کارشناس ،معتقد اس�ت که فیلم موهن امریکایی با هدف مقابله مس�یحیت با اسالم ساخته شده
است .او مسیحیان را سه گروه می داند که تنها یک اقلیت اسالم ستیز از میان انها به مقابله با اسالم می پردازند .ایزدی
می گوید :اعتراضات ،واکنش ها و تظاهرات ها نباید خشونت امیز باشد ؛ هرچند ممکن است به خشونت کشیده شود.
2
ایا می توان هدف از س�اخت فیلم ه�ای موهن یا
انتشار کاریکاتور و مطالب توهین امیز به ساحت
پیامبر و دین اسالم را به نوعی در راستای نظریه
جنگ تمدن ها تعریف کرد؟
lنظریه جن��گ تمدن ها ،نظریه ای اس��ت که در
کشور امریکا از پیروان قابل توجهی برخوردار است .عده ای
از این پیروان افراد س��کوالری هس��تند ک��ه عالقه مند به
استیالی غرب و امریکا در جهان اسالم هستند و بر همین
اس��اس مانع اصلی خود برای رس��یدن به این مهم را دین
اس�لام می دانند .از این جهت نیز معتقدند که تمدن غرب
باید در تقابل با اسالم باشد تا بتوانند این استیال را در جهان
اسالم ایجاد کنند.
تعدادی دیگ��ر از این پیروان نیز مس��یحی هس��تند
(مسیحیان صهیونیس��م) که انها نیز در کنار بحث استیال
یکسری گرایش های دینی نیز دارند.
مجموعه ای از افرادی که به دنبال مقوله اسالم ستیزی
هستند و در این خصوص نیز سابقه زیادی دارند ،درپی تهیه
این فیلم بودند و از همان ابتدای س��اخت این فیلم به دنبال
شرایطی بودند که بعد از انتش��ار در دنیا نسبت به این فیلم
تنش ایجاد شود .بر اساس اسناد موجود نیز سازندگان پیش
از این اعالم کرده بودند که به دنبال س��اخت فیلمی هستند
که در نهایت همان بازخوردها و واکنش هایی را که پس از
انتش��ار کاریکاتورهای موهن انجام می شد ،دریافت کنند.
بر همین اس��اس به نظر می اید که ساخت و تولید این فیلم
کامال هدفمند بوده است.
س��ازندگان این فیلم از ابت��دای این پ��روژه بدنبال
ایجاد تن��ش و درگیری در دنیای اس�لام بودند و بر همین
اساس کامال حساب ش��ده و با هدف فعالیت کردند .بدون
ش��ک این افراد کسانی هس��تند که اگر به صورت مستقیم
مرتبط با رژیم صهیونیستی نباشند ،اما عالقه مند به مباحث
صهیونیستی هس��تند و در نهایت به دنبال ایجاد شرایطی
هس��تند تا پیروان دین مس��یحیت در مقابل اس�لام قرار
گیرند ،همانطور که این جری��ان را برای دولت امریکا انهم
با همراهی و پشتیبانی رژیم صهیونیستی انجام دادند .انها
با تمهیدات و فعالیت البی اس��رائیل در امریکا توانس��تند
دولت این کش��ور را در مقابل جهان اس�لام ق��رار دهند و
به طورکلی این دسته عالقه مند هستند که این اتفاق برای
جهان مس��یحیت نیز بیفتد و همانطور که امریکا در مقابل
دنیای اسالم قرار گرفت ،این بار کل مسیحیت (دومیلیارد
مسیحی) در مقابل جهان اسالم قرار گیرد تا به نوعی همان
نظریه جنگ تمدن ها نیز اتفاق بیفتد.
این نوع رفتارها و س��اخت این دست فیلم ها اتفاقاتی
هدایت ش��ده اس��ت ،چرا که اگر چنین نکنند ممکن است
مشخص شود که نظریه جنگ تمدن ها غلط است ،بنابراین
به نظر می اید که این افراد در نظر دارند با فش��ار به نظریه
جنگ تمدن ها اصالت دهند.
ایا هم�ه پیروان دی�ن مس�یحیت با ای�ن تقابل
موافقند یا اینکه افراد افراطی مس�یحی به دنبال
جنگ ادیان و تمدن ها هستند؟
خبرنامه
مثلث شماره144
lبه طورکلی پیروان دین مسیحیت را می توان به
سه دسته تقسیم کرد ،یک اقلیت اسالم ستیز هستند که به
مقابله با اس�لام می پردازند .طیف دوم هم اقلیت هستند،
اما روابط انها با مس��لمانان خوب اس��ت و در برخی مقاطع
نیز با مسلمانان هماهنگ هستند .به عنوان مثال مجموعه
مسیحی که در امریکای جنوبی هستند ،از این دست افراد به
شمار می روند .در امریکا هم گروه هایی هستند که مسیحی
هستند و در بس��یاری از حوزه ها به ما نزدیک ،اما این افراد
اقلیت محسوب می شوند.
اما گروه دیگر اکثریت بسیار بزرگی است که نسبت به
ی دارند .اطالعاتی هم که در اختیار این
اسالم اطالعات کم
افراد هست حاصل تالش رسانه هایی است که در راستای
اسالم س��تیزی فعالیت می کنند؛ مانند رس��انه هایی که در
دست صهیونیست ها است یا همین هالیوودی که اقدام به
ساخت چنین فیلم های موهنی می کند.
که بعضا اطالعات غلطی است؟
lبل��ه ،اطالعات غلطی اس��ت و تاثی��ر بدی هم
دارد .ب��ه هرحال این اکثری��ت اطالعات زی��ادی ندارند و
اطالعات کمی هم که در اختیار دارند غلط است ،بنابراین
بعد از مدتی بخشی از این اکثریت با این اطالعات به سمت
اسالم ستیزی می روند.
در مقابله با این تحرکات و این نوع فعالیت ها چه
اقداماتی را باید در دستور کار قرار داد؟
lباید برای رسیدن به اهداف روی مباحث شناختی
فعالیت ویژه ای داشته باشیم .گروه های ذکر شده را بیشتر
بشناس��یم .با گروه اول که همان اقلیت های اسالم س��تیز
هستند به عنوان دش��من اشنا ش��ویم ،چرا که اصوال ما در
حوزه دشمن شناسی ضعیف هستیم و وقتی اتفاقات اینگونه
رخ می دهد ،به نوعی س��ورپرایز می ش��ویم و نمی دانیم که
چه کسانی پشت این مباحث هس��تند .چراکه اشراف الزم
را نس��بت به دش��من و فعالیت های انها ایجاد نکرده ایم و
نمی دانیم که دشمنان اسالم و مسلمین چه کسانی هستند
و چگونه رفتار می کنند .ام��ا در خصوص گروه دوم نیز باید
با انها روابط بیش��تر و بهتری برقرار کنیم .ما بس��یاری از
گروه های مسیحی را نمی شناسیم و شاید بهتر باشد بگوییم
انطور که باید دوستان و دشمنان را نمی شناسیم یا شناخت
کمی داریم.
14
در کن��ار این دو گروه باید نس��بت به گروه س��وم نیز
برنامه و شناخت داشته باشیم .همانطور که اسرائیل و البی
صهیونیسم برای این جمعیت برنامه دارند و فعالیت می کنند،
ما هم باید نس��بت به انها حس��اس باش��یم و از دیپلماسی
عمومی بهره ببریم که متاسفانه در این خصوص نیز ضعیف
هستیم و برنامه خاصی برای این جمعیت نداریم.
طالبانیسمامریکایی
دالیل مخالفت غرب با اسالم ناب محمدی چیست؟
غیر از این مباحث ش�ناختی در بعد رس�انه ای و
تبلیغات�ی چه برنام�ه و کارکردهای�ی را می توان
لحاظ کرد؟
lاوال ک��ه جوامع اس�لامی هنگام وق��وع چنین
اهانت هایی باید به سمت نزدیک شدن به تعلیمات حضرت
رس��ول (ص) حرکت کنند .بای��د حضرت رس��ول را بهتر
بشناس��یم ،ضمن اینکه در حوزه تبلیغ و ارائه چهره واقعی
پیامبر در داخل و در جوامع خارجی باید فعالیت الزم را داشته
باشیم .نکته دیگر اینکه وقوع این نوع اتفاقات باید به وحدت
بیشتر مسلمانان کمک کند.
باید شناخت را از دشمن بیشتر کرد ،ضمن اینکه نباید
این نوع مس��ائل و اتفاقات باعث ایجاد تنش بین اس�لام
ومسیحیت شود و باید به س��مت کم کردن تنش ها حرکت
کنیم .از دولت های غربی نیز باید بخواهیم که این افراد را
مجازات کنند ،چون طبق قوانین موجود در غرب می توان با
این نوع مسائل برخورد کرد.
نوع واکنش مسلمانان نس�بت به این وقایع باید
چگونه باشد؟
lدر ی��ک دوره ای در ای��ران بح��ث گفت وگوی
تمدن ها مطرح ش��د که اص��وال بحث غلطی هم نیس��ت،
اما گفت وگ��و باید در موضع قوی انجام ش��ود نه در موضع
ضعف ،تا مفید واقع شود .این گفت وگو لزوما باید با دولت ها
صورت گیرد.
اما به طور کلی باید دیپلماس��ی عموم��ی را پیاده کرد
و برای این منظور بای��د برای جهان در قالب مس��حیت و
امریکا به ش��کل روشن و مش��خص برنامه داشت ،چرا که
اگر چنین نش��ود ،در مواقع مواجهه با چنی��ن رویدادهایی
متضرر می شویم.
درصورتی که دیپلماسی عمومی فعالی داشته باشیم،
هنگام وقوع این رویدادها از سوی گروه های کوچک اولین
گروه هایی که ب��ه مقابل��ه بر می خیزند و فعال می ش��وند،
مسیحی ها هس��تند .اما امروز چنین اتفاقی نمی افتد ،چون
تعامل و اگاهی رسانی الزم را نداش��ته ایم ،بنابراین در این
مواقع مسیحیان یا همراهی می کنند یا سکوت.
این در حقیقت یعنی اینکه مقداری مقصر ما هستیم
که کمتر فعالیت کردیمg .
خبرنامه
در مباحث نظری و منطقی به طور مشخص ایران
باید چ�ه مباحثی را ب�رای مقابله ب�ا نظریه جنگ
تمدن ها در نظر بگیرد؟
پشت پرده س��اخت فیلم موهن امریکایی عمیق تر از
موضوع نظریه جنگ ادیان و تمدن ها است .این نوع رفتارها
نس��بت به ارزش ها و مقدس��ات یک دین در حوزه کالمی
بیشتر مورد بررسی قرار می گیرد هرچند سیاستگذاری های
داخلی انها نیز مهم و قابل بحث اس��ت.انچه در راس��تای
س��اخت این نوع فیلم های موهن مورد هدف است ،بیشتر
جنگ بر س��ر امامت اس��ت؛ یعنی مطرح می کنن��د که ایا
پیامبران فقط رس��ول بوده اند یا پیامبران امام بوده اند؟ فرق
این دو در چیست؟ اگر گفته شود که پیامبران تنها در نقش
رس��ول در جوامع حاضر بودند به این معنی است که پیامی
را اوردند و پس از ان دیگر پیگیر ان نشدند و این پیام نیز به
مرور زمان رها شد .بنابراین تحلیل و تفسیر و عمل روی این
پیام بر عهده بشر اس��ت و پیامبران نقشی در قبال توضیح و
تفسیر پیام های خود ندارند( .در اینجا مباحثی از جمله اینکه
می گویند خداون��د در نظام خلقت هیچ نقش��ی ندارد و تنها
خالق بوده است مطرح می ش��ود) در چنین ساختاری پیامبر
نقش امامت و به نوعی هدایت پیام ارائه شده را برای جامعه
بشری بر عهده ندارد.در حال حاضر نیز داستان همین است،
اروپایی ها مطرح می کنند که پیامبری ب��ا ارائه پیامی امد و
کتابی نیز معرفی کرد که البته تفسیر هر دو بر عهده ما است
که این همان مباحث مرتبط با فراماس��ونری و ملی گرایی
مذهبی که در پادشاهی خالصه می شود را با خود به همراه
اورده است.توهین کنندگان به مقدسات ادیان اینگونه مطرح
می کنند که پیامبران افرادی عادی از جامعه بوده اند ،ضمن
اینکه به لحاظ ساختار انس��انی و رفتاری پیامبران را در این
قالب تحلیل می کنند .انها معتقدند که پیغمبر ما نس��بت به
حضرت مسیح از درجه روحانیت پایین تری برخوردار است،
پس در س��اختار نظری خود ،پیامبر را بر اساس بینش خود
تصویر می کنند.
در شرایط کنونی ،دنیای مسیحیت به بدنبال این است
که طی ساختاری مطرح کند که پیامبر اسالم اصوال فرد دینی
نبوده است .بر همین اس��اس نیز روحانیت حضرت مسیح و
روابط حضرت محمد (ص) را به سخره گرفته است.
به نظر می اید که کاراکتره��ای موجود در فیلم موهن
امریکایی بر گرفته از ش��خصیت های موجود در کتاب ایات
شیطانی اس��ت .البته در کاراکترهای جدید موجود در فیلم
سعی شده تا گریزی هم به طالبانیسم زده شود تا انجا که در
گریم این شخصیت ها نیز شکل و شمایل «بن الدنی» دیده
می ش��ود؛ ریش های بلند و عمامه های طالبانی .سازندگان
فیلم موهن با این ش��خصیت پردازی ها در نظر دارند مطرح
کنند که پیامبر اس�لام ریشه های طالبانیس��م دارد و شبیه
«بن الدن» بوده است.
با چارچوب قراردادن ریش��ه های طالبانیس��م مطرح
می کنند که اسالم دین طالبانی و بن الدنی است و بر همین
اساس پایه ان روابط مادی است و تنها هدف برای جلوگیری
از رش��د اس�لام و در راس ان پیامبر (ص) در جوامع غربی
مثلث شماره144
lاصوال اعتراضات ،واکنش ها و تظاهرات ها نباید
لزوما خشونت امیز باشد ،هرچند عموما جایی تظاهرات به
خشونت کشیده می شود که دولت ان کشور با حرکت های
مردمی هماهنگ نیست .بر همین اساس در چنین جوامعی
دولت ه��ا در مقاب��ل اعتراض��ات و واکنش ه��ای مردمی
ایس��تادگی می کنند و در نهایت مردم را وادار به واکنش و
ارائه خشونت می کنند.
درای��ن راس��تا دولت های اس�لامی باید بخش��ی از
خواس��ت ها و نظرات مردم را تمکین کنند .به عنوان مثال
در برخی کشورهای اسالمی پس از ساخت این فیلم موهن
مردم خواستار اخراج سفیر امریکا شدند که این امر از سوی
دولت ها محقق نش��د .به نظر می اید در چنین مباحثی هم
مردم باید دولت های خود را مجبور کنند که برخی اقدامات
را انجام دهد و هم اینکه دولت ها با خواس��ت مردم همراه
شوند.
1
ابراهیم فیاض /کارشناس و استاد دانشگاه
مرجع ق��رار دادن چنین دینی است.کلیش��ه های موجود در
غرب مطرح می کند که مس��لمانان افرادی متدین و ایمانی
هستند و از عقالنیت بویی نبرده اند .انها بر این اعتقادند که
افرادی که با ایمان هس��تند هیچ چیز از خوشی ها برای خود
ندارند .یا اینکه افرادی رها هستند ،به نوعی افرادی سکوالر
تلقی می شوند که در همه چیز سکوالر عمل می کنند .همه
خوش��گذرانی های دنیوی را برای خود لحاظ می کنند.این
اتفاقات برای خراب کردن اسالم رخ می دهد ،چراکه اسالم
دین معتدلی اس��ت .ظهور اس�لام در میانه سکوالریسم،
بی اخالقی با رهبانیت مسیح راه سوم را در پیش گرفت که
هم عقالنیت ،معنویت و ایمان در کنار هم در زندگی جوامع
بشری وجود داشته باشد.با امدن اسالم دیگر جنگ غریزه و
فطرت ،جنگ معنویت و مادیت ،جنگ عقالنیت و دین از بین
رفت ،چرا که همه این موارد در اسالم دیده شده است .اصوال
اسالم دین اعتدال است ،اس�لام دین متفکران و خصوصا
زنان است .بعد از ظهور اسالم و گذر زمان و رشد و گسترش
اسالم به جوامع مختلف و گرایش افراد مختلف به دین مبین
اسالم به خصوص مذهب ش��یعی و البته در کنار ان مذهب
سنی ،ان بخش از دنیای غرب که در ستیز و تخاصم با رشد
اسالم اس��ت در نظر دارد با رفتارهای مختلف دین اسالم را
مورد هجمه قرار دهد.
ما اصوال در تعریف پیامبران ،بحث امامت را هم لحاظ
می کنیم و معتقدیم که امامت نیز در س��یره پیامبران وجود
داشته است .همانطور که بعد از نبوت حضرت ابراهیم خداوند
متعال مقام امامت را به او داد و از انجا حکمت ابراهیمی شکل
گرفت.انچه امروز در دنیای غرب علیه اسالم درجریان است
رواج دین های انحرافی و نشان دادن انها به عنوان مظهر دین
است .انها ادیان را به شکل طالبانیسم معرفی می کنند و پس
از فعالیت روی مبانی دین های انحرافی مطرح می کنند که
به دلیل غیر عقالنی بودن چنین ادیانی باید انها را از بین برد.
اما اگر دین تبدیل به امامت شود باالترین تحرک دینی
در جه��ان رخ می دهد .ضمن اینکه می ت��وان مظهر چنین
حرکتی را حضرت ابراهی��م (ع) در نظر گرفت و نام ان را نیز
حکمت ابراهیمی گذاش��ت که البته این مهم امروز در ایران
محقق شده اس��ت .نظام امامتی امروز در قالب والیت فقیه
در ا یران محقق شده است.والیت فقیه در زمان غیبت همان
مفسر قران و ادامه عترت است و ساختار و نظام حکومتی ان
نیز به گفته امام خمینی (ره) می تواند ت��ا انجا پیش رود که
حتی والیت فقیه به نس��بت مصالح مردم ،احکام اولیه را در
مقاطعی تعطیل کند.نظریه و تئوری ساختاری امامت در کنار
قران این نیس��ت که مانند ادیان انحرافی (طالبانیسم) تنها
ظاهر کتاب مقدس را در دست گیرد و عنوان کند که هرکس
مخالف این ظاهر است پس مشرک است و باید کشته شود.
این همان کاری است که طالبان با مسلمانان انجام می دهد.
پیروان ادیان انحرافی در قبال زنان نیز به همین شکل عمل
می کنند ،هیچ حق انس��انی و اجتماعی برای زن در جوامع
قائل نیستند ،این درحالیست که ساختار فقه شیعه باتوجه به
اینکه بزرگ ترین مبدا امامت را شخصیت برجسته حضرت
زه��را (س) می داند ،به وجود زن احت��رام می گذارد.موضوع
مهم و نکته برجسته در مباحث نظری پیرامون ساختار امامت
این است که مسلمانان باید به سمت نشر این ساختار در دنیا
ان هم به ش��کل صحیح و اصولی حرکت کنند تا بتوانند با
ساختاری که اسالم س��تیزان برای پیروان خود نشر داده اند،
مبارزه کنندg .
15
گزارش ها
تردید ناطق نوری ،تصمیم پورمحمدی
2
اخرین اخبار از جناح راست اصولگرایان
خبرنامه
این روزها اصولگرایان کاندیداهای احتمالی بسیاری
دارند؛ از شیخ علی اکبر ناطق نوری و مصطفی پورمحمدی
تا علی اکبر والیتی ،سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف .اینها
اما تمام کاندیداهای اصولگرا نیس��تند؛ چه انکه چهره های
دیگری همچون غالمعل��ی حدادع��ادل ،منوچهر متکی،
علی الریجانی ،محس��ن رضایی ،مهدی چم��ران و حتی
محمدرض��ا باهنر ،یحیی ال اس��حاق و محم��د نهاوندیان
نام هایی هس��تند که تاکنون احتم��الکاندیداتوری انها در
انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری یازدهم ازکمپی��ن انتخاباتی
اصولگرایان مطرح شده است.
حاال اما صحنه رقابت در حال ش��فاف ش��دن است؛
کاندیداهای احتمالی پیرامون حضور یا عدم حضور خود به
اظهارنظر می پردازند و احزاب اصولگرا گزینه های موردعالقه
خود را معرفی می کنند.
مثلث شماره144
علی اکبر ناطق نوری؛ امدن یا نیامدن؟
داس��تان تایی��د و تکذی��ب کاندیدات��وری علی اکبر
ناطق نوری یکی از مهمترین تحوالت انتخاباتی اصولگرایان
در هفته های اخیر اس��ت؛ او ک��ه روزگاری رئیس مجالس
چهارم و پنجم بود ،دوم خرداد 76در رقابتی سنگین شکستی
سخت را از س��ید محمد خاتمی پذیرا ش��د تا جناح راست از
ریاست دولت محروم بماند .ش��یخ در زمستان 83زمانیکه
شورای هماهنگی نیروهای انقالب اسالمی را سازماندهی
می کرد تا اصولگرایان با یک کاندیدای واحد پای در انتخابات
ریاست جمهوری نهم بگذارند ،رسما اعالم کرد که دیگر در
هیچ انتخاباتی نامزد نخواهد شد .او اما از لفظ «ان شاءاهلل»
اس��تفاده کرد تا بتواند در صورت نیاز وارد گود ش��ود .امروز
شاید همان روزی باشدکه شیخ احساس کردهکه حضورش
می تواند در انتخابات مفید و مثمر ثمر واقع شود.
اگرچه مسئول دفتر علی اکبر ناطق نوری حضور او در
انتخابات یازدهم را تکذیب کرده ،اما سایت سفیر که رسانه
نزدیک به این چهره روحانی اس��ت ،چنی��ن گفت وگویی را
تکذیب کرد.
حاال حضور ش��یخ در انتخابات در هاله ای از ابهام قرار
دارد؛ یاران شیخ هر چقدر در س��ال منتهی به انتخابات 76
به طور علن��ی از او حمایت می کردن��د و حضورش را قطعی
16
می دانس��تند اما امروز در شک و تردید هس��تند یا حداقل از
اظهارنظر رسمی و علنی در این خصوص امتناع می ورزند.
جدیدترین خبرها از این حکایت می کنن��د که ناطق نوری
برای ورود به عرصه تردیدهای��ی دارد و از فاز رایزنی و البی
سیاسی وارد فاز اجرایی نشده و هنوز در حال تصمیم گیری
است .
مصطفی پورمحمدی؛ رقیب سرسخت حامیان دولت
این روزها تمام ش��واهد از امدن پورمحمدی حکایت
دارد .او که زمانی در ساختمان بلند خیابان فاطمی سکاندار
وزارت کشور دولت نهم بود ،حاال سه سالی است که ریاست
سازمان بازرسیکل کشور را برعهده دارد؛ جایی که می تواند
نقاط ضعف دول��ت را بشناس��د و از انه��ا در تجربیات خود
بهره بگیرد .پورمحمدی هفته گذش��ته در حاشیه بازدید از
حوزه علمیه حض��رت ولی عصر(عج) بن��اب از حضور خود
در انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم خبر داد« :حضور در
صحنه انتخابات یک تکلیف اس��ت .اگر تقدیر الهی باشد و
فضا ایجاب کند ،به عنوان سرباز والیت کاندیدای انتخابات
ریاس��ت جمهوری خواهم ش��د و وقتی وارد صحنه شدیم
برنامه های خود را ارائه خواهیم داد».
او همچنین ویژگی های رئیس جمهور شایس��ته را نیز
برشمرد؛ انجا که گفت« :رئیس سازمان بازرسیکل کشور
تاکیدکردهکه هرکس��ی بخواهد رئیس جمهور ش��ود ،باید
وضعیت داخلی کش��ور را تغییر دهد .هر کسی بخواهد وارد
این عرصه ش��ود ،وضع حاکم را باید اص�لاح کرده و بهبود
بخشد و این یک انتظار عمومی است و مردم چنین توقعی را
از رئیس جمهور اینده خود دارند».
رئیس سازمان بازرس��ی همچنین گفته است« :باید
تالش کنیم با انتخاب افرادیکه شایس��تگی الزم را دارند،
سرنوش��ت خوبی را برای خود و کش��ور خود رق��م بزنیم و
کسانی که شایس��تگی الزم را برای این امور ندارند ،انها را
کنار بزنیم».
پورمحمدی اضافه کرد« :ما می خواهیم منشا تحول
باشیم و باید ببینیم که این تحول امکان پذیر هست یا نه؟!
به خصوص بنده که گرایش��م قانونگرایی جدی است و باید
بسترهای الزم ان فراهم باشد».
البت��ه اظه��ارات پورمحم��دی س��اعاتی بع��د از
س��وی نهاد متبوعش تکذیب ش��د .س��ازمان بازرسی کل
کش��ور در اطالعیه ای اع�لام نام��زدی پورمحمدی برای
انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری 92را تکذیب ک��رد« :اعالم
نامزدی حجت االسالم والمس��لمین مصطفی پورمحمدی
ب��رای حض��ور در انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری س��ال92
کذب اس��ت ...خبر منتش��ره س��ایت ها در رابط��ه با اعالم
نام��زدی حجت االسالم والمس��لمین پورمحم��دی برای
ریاست جمهوری در نشست اس��اتید و طالب حوزه علمیه
بناب درست نیست و موضع ایشان برای اعالم کاندیداتوری
با گذشته تغییری نکرده است».
با وجود این تکذیب انچه نامزدی پورمحمدی را تا حدود
زیادی قطعی می کند اظهارات او در یک جلس��ه خصوصی
است« :برخی از دوس��تان اعالم کرده اند که نمی ایند و من
با قدرت وارد عرصه انتخابات می ش��وم .باتوجه به اشنایی
با مس��ائل دولت و تجربه ریاست س��ازمان بازرسی رقیب
سرسختی برای کاندیدای حامیان دولت خواهم بود».
این اظهارات نش��ان از ان دارد که ع��زم پورمحمدی
برای نامزدی در انتخابات اینده جدی است و او خود را یکی
از مهمترین رقیبان نامزد حامیان دولت می داند.
علی الریجانی؛ در حال بررسی
علی الریجانی هم یکی دیگ��ر از نامزدهای احتمالی
انتخابات ریاست جمهوری یازدهم اس��ت؛ هرچند خودش
می گوید برنامه ای ندارد« :من امیدوارم که افراد توانمندی
وارد عرصه رقابت شوندکه از تجربیات خوبی برخوردار باشند
وکسانی وارد اداره کشور شوند که نگاه معتدل عدالت خواهانه
را دنبال کنند .درکشور ما باید اس��تعدادهای داخلی شکوفا
شود و عقالنیت اسالمی حاکم باشد تا بتواند هدایت جامعه
را پیش ببرد».
نام او از این جهت بر س��ر زبان ها افتاده اس��ت که در
انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم کاندیدای نهایی ش��ورای
هماهنگی بود و در انتخابات دهم نیز زمزمه هایی در خصوص
احتمال کاندیداتوری اش شنیده می شد .البته شرایط امروز
علی الریجانی با ش��رایط ان دوره بسیار متفاوت است؛ چه
انکه الریجانی پیش از انتخابات ریاست جمهوری نهم دوره
ریاستش بر سازمان صداوسیما را پایان یافته می دید و در پی
ان بود که بتواند به موقعیتی مناسب دست یابد .او اما در ان
انتخابات شکست خورد و دبیری شورای عالی امنیت ملی در
دولت نهم را عهده دار شد.
الریجانی امروز اما موقعیت بهتری دارد .او حاال برای
دومین دوره متوالی ریاست مجلس را به دست اورده و جای
چه کسی کاندیدا می شود؟
با تمام این تفاسیر ،هنوز مشخص نیست که کدام یک
از این چهره ه��ا کاندیدای اصولگرای��ان در انتخابات اینده
خواهد بود .حتی ممکن اس��ت چند نفر از میان این افراد در
جمع کاندیداهای نهایی باشند و فقط تعداد معدودی از انها
از کاندیداتوری انصراف دهند .این همان پیش بینی حس��ن
غفوری فرد است که می گوید« :اصولگرایان با پنج یا شش
کاندیدا وارد انتخابات می ش��وند و هیچ ک��دام از کاندیداها
انصراف نخواهند داد ».البته اشاره غفوری فرد به کاندیداهای
طیف های مختلف اصولگراست که هر یک به دنبال معرفی
کاندیدای اختصاصی خود هستند؛ اما هر چه هست اکنون
زمان مناسبی برای اعالم نامزدی داوطلبان احتمالی نیست.
کاندیداه��ای احتمالی هنوز حرف های خود را در جلس��ات
خصوصی بر زب��ان می اورند و فعالیت های خ��ود را به طور
نامحس��وس پیگیری می کنند .فعال باید صب��ور بود تا فضا
شفاف تر شود.
به نظر می رس��د جناح راس��ت اصولگرای��ان از میان
سه گزینه مصطفی پورمحمدی ،علی الریجانی و علی اکبر
ناطق ن��وری به انتخ��اب نهایی دس��ت بزند گرچه ش��اید
پورمحمدی تا اخر در صحنه بماند ام��ا از میان الریجانی و
ناطق نوری به نظر یک نفر به صحنه می اید ،البته تصمیم این
دو فرد به حضور اصالح طلبان هم بستگی داردg .
خبرنامه
پورمحمدی در یک جلسه خصوصی
گفته است :برخی از دوستان اعالم
کرده اند که نمی ایند و من با قدرت
وارد عرصه انتخابات می شوم .باتوجه
به اشنایی با مسائل دولت و تجربه
ریاست سازمان بازرسی رقیب
سرسختی برای کاندیدای حامیان
دولت خواهم بود
جدیدترین خبرها از این حکایت
می کنند که ناطق نوری برای ورود
به عرصه تردیدهایی دارد و او
از فاز رایزنی و البی سیاسی وارد
فاز اجرایی نشده و هنوز در حال
تصمیم گیری است
محمدرضا باهنر؛ اقای البی نمی اید
محمدرضا باهنر پارلمانتاریست است؛ برخالف برادر
بزرگت��رش محمد جواد که ی��ک دولتمرد ب��ود .باهنر حاال
هفتمین دوره حضور در مجل��س را تجربه می کند و در این
مدت به قدری تجربه سیاسی کسب کرده است که او را اقای
البی بنامند و خودش نیز به چنین لقبی افتخارکند.
باهنر همیش��ه ی��ک پ��ای تصمیمات پش��ت پرده
اصولگرایان است .در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری،
در تحوالت داخلی مجلس و اتفاقاتی که درون جریان های
اصولگرا رخ می دهد همیشه ردپایی از باهنر دیده می شود.
او می گوید« :سیاست بدون البی جلو نمی رود .چاره ای
جز البی نیس��ت .البی جزء الینفک سیاست است{ .وقتی
چیزی به نفعم نیس��ت و می خواهم موضوع را سنگ قالب
کنم} سعی می کنم زمین بازی را عوض کنم تا حساسیت ها
کاهش پیدا کند .مثال در جایی که الزم اس��ت دست به یقه
ش��وم ،س��عی می کنم کل قضیه را دور بزنم تا مشکل حل
شود».
باهنر درب��اره انتخابات اینده ه��م تحلیل های جالبی
دارد .نای��ب رئی��س مجلس نه��م ،درباره احتم��ال حضور
هاشمی رفس��نجانی در انتخابات اینده ریاس��ت جمهوری
می گوید« :من فکر می کنم مصلحت نیست که اقای هاشمی
وارد میدان شود .ایشان جایگاه ویژه خودشان را داشته و باید
جایگاه خود را حفظ کنند .نیروها هم زیاد هس��تند که دارند
فعالیت می کنند .ما در این دوره کمبود کاندیدا نداریم بلکه
اضافی هم داریم .می شود مدیریت و حمایت کرد تا انتخابات
خوبی داشته باشیم».
او درب��اره احتم��ال ورود ناطق ن��وری ب��ه انتخابات
ریاس��ت جمهوری اینده هم اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت:
«اقای ناطق از شخصیت های سابقه دار و خوشنام مملکت
مثلث شماره144
خود را روی صندلی قوه مقننه بس��یار محکم می بیند و بعید
است برای راهیابی به ساختمان پاستور موقعیت فعلی خود
را به خطر بیندازد.
در عین ح��ال نمی ت��وان احتمال کاندیدات��وری او را
به کلی نفی کرد؛ چه انکه الریجانی همیش��ه در دقیقه 90
تصمیم های غافلگیر کننده ای اتخاذ می کند.
است ،حال یک مدتی ایشان خود را از مسائل سیاسی به دلیل
یکسری تالمات روحی و بعضی مس��ائلی که در شان خود
نمی دانست کنار کشید ،اما اقای ناطق قابل طرح است».
باهنر همچنین از احتمال غافلگیری در انتخابات اینده
نیز سخن به میان اورده است.
او در جلس��ه ای خصوصی نی��ز تحلیل های��ی درباره
انتخابات به زبان اورد ،اما با لحنی صریح تر.
نایب رئیس مجلس علی اکبر ناطق ن��وری را بهترین
گزینه اصولگرایان در انتخابات این��ده معرفی کرد و با بیان
اینکه علی اکبر ناطق نوری ،عل��ی الریجانی و خودم را برای
ریاست جمهوری الیق می دانم رس��ما اعالم کرد« :هر سه
نفر ما رای نداریم ».او از برنام��ه احمدی نژاد برای دوقطبی
کردن انتخابات سخن گفت و پیش بینی کرد که به احتمال
زیاد نامزد پیش��نهادی احمدی نژاد و ی��ک اصالح طلب به
مرحل��ه دوم انتخابات راه پیدا می کنن��د .باهنر همچنین در
این نشس��ت درباره حدادعادل ،باقری لنکرانی و والیتی نیز
اظهارنظر کرد« :معتقدم غالمعلی حدادعادل ش��رایط الزم
را برای ریاست جمهوری ندارد و کامران باقری لنکرانی هم
رای نخواهد اورد .دکتر والیتی هم مدیر بسیار خوبی است
اما به درد ریاست جمهوری نمی خورد».
نایب رئیس مجلس البته هفته گذشته در اظهارنظری
رس��می اعالم کرد که قص��د کاندیدات��وری در انتخابات
ریاس��ت جمهوری اینده را ندارد .دفت��ر محمدرضا باهنر ،با
اشاره به اعالم برخی رسانه ها مبنی بر کاندیداتوری وی در
انتخابات ریاست جمهوری اینده این خبر را تکذیب کرد.
این اطالعیه پس از ان منتش��ر شد که روزنامه ایران،
ارگان رسمی دولت در خبری از کاندیداتوری محمدرضا باهنر
در انتخابات اینده خبر داد .دفتر باهنر در واکنش به این خبر
نوشت« :متاسفانه روزنامه ایران امروزه جایگاه رفیع خود را
از ارگان رسمی دولت جمهوری اسالمی ایران به مرتبه بسیار
نازل س��خنگویی یک فرقه تنزل داده که اصالح این امر به
عهده دولتمردان است .در همین راستا نشریه فوق با کنار هم
قرار دادن چند شنیده واقعی و خودساخته غیر واقعی مقدمات
تخریب همه کسانی که در معرض نامزدی ریاست جمهوری
دوره یازدهم می باش��ند را کلید زده و از شگرد تفرقه بنداز و
حکومت کن اس��تفاده می نماید و به زعم خود جاده را برای
کاندیداتوری شخص مورد نظرش صاف می نماید».
این بیانیه همچنی��ن نامزدی باهنر را رس��ما تکذیب
کرد« :این دفتر ضمن تکذیب ش��کل و محتوای خبر فوق
اعالم می دارد که اکثری��ت افرادی که در مظ��ان نامزدی
ریاست جمهوری اسالمی هس��تند مورد احترام اقای باهنر
بوده و ایشان مانند سنوات گذش��ته با رعایت ادب و احترام
نسبت به همه انها بررسی سیاسی انتخابات را با گروه های
و گرایش های مختلف اغاز کرده و با هدایت خداوند متعال
و توجه ائمه معصومین(ع) بر ای��ن باوریم که در این دوره از
انتخابات ان ش��اءاهلل منافع و مصالح ملی زیر س��ایه اسالم
عزیز و تحت رهکردهای مقام معظم رهبری تامین خواهد
شد .ضمنا وی نامزدی خود را در انتخابات پیش رو تکذیب
می کند».
موقعیت امروز الریجانی با سال 84
بسیار متفاوت است .او حاال برای
دومین دوره متوالی ریاست مجلس
را به دست اورده و جای خود را روی
صندلی قوه مقننه بسیار محکم
می بیند و بعید است برای راهیابی به
ساختمان پاستور موقعیت فعلی خود
را به خطر بیندازد
17
پاسخ سپاه به تهدیدها
سردار جعفری از متفاوت بودن جنگ احتمالی اینده با دفاع مقدس سخن می گوید
5
خبرنامه
«جن��گ رخ خواهد داد؛ ام��ا اینکه کجا و کی باش��د،
معلوم نیست .انقالب اسالمی مرز ندارد و تجربیات ما تنها
متعلق به ما نیس��ت؛ بلکه ما باید تجربیات��ی را که در طول
انقالب و به ویژه هشت سال دفاع مقدس به دست اوردیم،
به روز کنیم و به دیگران نیز انتقال دهی��م ».این اظهارات
سردار محمدعلی جعفری ،فرمانده کل س��پاه بار دیگر او را
مورد توجه رسانه ها قرار داد.
او که در مراس��م افتتاح دومین نمایش��گاه تخصصی
توانمندی ه��ای بهداری در رزم نیروهای مس��لح س��خن
مثلث شماره144
بازتاب
می گفت ،بر امادگی و به روز بودن این مجموعه برای مقابله
با جنگ احتمالی اینده نیز تاکید کرد.
سردار جعفری البته بر این موضوع تاکید کرد که زمان
در حال گذر است و شرایط به شدت متغیر و متحول می شود
و اگر جنگی رخ دهد ،دیگر جنگ هشت ساله با ان شرایطی
که ما در مظلومیت قرار داشتیم ،نخواهد بود.
فرمانده کل س��پاه همچنین از توانمندی ها و تجربه
نیروهای مسلح نیز س��خن به میان اورد« :امروز نیروهای
مس��لح ما به ویژه س��پاه از توانمندی ها ،تجهیزات و تجربه
چمران کاندیداتوری اش را رد نکرد
گزارش سایت مثلث از اخرین واکنش ها به یک گمانه انتخاباتی
«در مورد کاندیداتوری با من رایزنی نشده است»؛ این
واکنش مهدی چمران است به همه اخبار و احتماالتی که
در مورد کاندیداتوری او در روزهای اخیر مطرح شده است.
به گزارش پایگاه اطالع رسانی مثلث ،رئیس شورای
ش��هر تهران به خبرنگاران گفته است« :اینکه دولت از من
به عنوان کاندیدای خود برای ریاست جمهوری دولت دهم
حمایت می کند ،خبری ندارم و هیچ رایزن��ی با من در این
خصوص نشده است».مهدی چمران درباره انتشار اخباری
مبنی بر کاندیداتوری وی برای ریاست جمهوری دولت دهم
و حمایت دولت کنونی برای حض��ور در انتخابات ،تصریح
کرد« :اطالع��ی از این مس��اله ندارم».وی ب��ا بیان اینکه
نش��نیدم که دولت کنونی از من برای حض��ور در انتخابات
اتی حمایت کند ،تاکید کرد« :اینکه ایا به عنوان کاندیدای
ریاست جمهوری بیایم یا نه فعال اظهارنظر نمی کنم».رئیس
شورای عالی استان ها در پاسخ به اینکه ایا می توان امیدوار
18
بود که به عنوان کاندیدای ریاس��ت جمهوری حضور داشته
باشد ،گفت« :پاسخی برای این موضوع ندارم چراکه خبری
از این ش��ایعات ندارم».رئیس شورای ش��هر تهران درباره
حضورش به عنوان کاندیدای ش��ورا ها ،تاکی��د کرد« :من
به مردم و ش��ورا ها نیاز دارم و تالش خود را برای انس��جام
شورا ها انجام می دهم».وی در پاسخ به اینکه اگر کاندیدای
ریاس��ت جمهوری نشوید برای ش��ورا ها کاندیدا می شوید،
گفت« :در این زمینه فعال هستیم و حتی فعالیت هایمان را
نیز شروع کردیم».
چمران می اید؟
هفته نامه مثلث در شماره اخیر خود در تحلیلی درباره
احتمال حضور مهدی چمران در انتخابات ریاست جمهوری
نوش��ته بود« :اگر اسفندیار رحیم مش��ایی نخواهد یا نتواند
از افراد حاضر در انتخابات 92باش��د ،چه کسی به جای او
هشت س��ال دفاع مقدس در عرصه های س��خت افزاری و
نرم افزاری برخوردار است .در روزی که دست ما خالی بود،
انها نتوانستند کاری انجام دهند ،چه رسد به امروز».
او با تاکید بر اینکه کسی جرات حمله به ایران را ندارد،
اظهار کرد« :جنگ رخ خواهد داد اما اینکه کجا و کی باشد
معلوم نیست .انقالب اسالمی مرز ندارد و تجربیات ما تنها
متعلق به ما نیس��ت ،بلکه ما باید تجربیات��ی را که در طول
انقالب و به ویژه هشت سال دفاع مقدس به دست اوردیم،
به روز کنیم و به دیگران نیز انتقال دهیم».
جعفری س��خنانش را اینگونه ادامه داد« :لکه ننگ و
غده سرطانی ،یعنی اسرائیل با ما سر جنگ دارد اما اینکه کی
جنگ رخ دهد معلوم نیس��ت .اکنون تنها راه مقابله را جنگ
می دانند ،اما انقدر احمقند که ارباب های انها باید جلوی شان
را بگیرند ».او با تاکید بر امادگی س��پاه برای مقابله با جنگ
احتمالی اینده خاطرنشان کرد« :اگرکاری را شروع کردند،
نقطه نابودی و اتمام ماجرای انهاست .این اتفاق باالخره رخ
خواهد داد؛ چراکه انقالب با این شتاب که به سمت اهدافش
حرکت می کند ،برای انها قابل تحمل نیست و باالخره روزی
شرایط جنگی را به وجود خواهند اورد».
فرمانده کل سپاه از وقوع این جنگ در هر حالتی سخن
به میان اورد« :حت��ی اگر عقالنیت هم به خرج داده ش��ود
اما این حادثه رخ می دهد .همه می دانن��د که با قدرت نظام
جمهوری اسالمی و به ویژه در فرصت سی ساله ای که پس از
انقالب به وجود امد ،نمی توانند مقابله کنند اما تضمینی برای
این عقالنیت وجود ندارد و ممکن است کارشان به جنون و
دیوانگی برسد».
س��ردار جعفری همچنین تاکید کرد« :م��ا باید برای
جنگی اماده شویم که ماهیت ان با ماهیت جنگ هشت ساله
کامال متفاوت است و هنر در این است که ما بتوانیم متناسب
با جنگی که در اینده در پیش داریم خود را تطبیق دهیم .ما
باید با پایه و اس��اس قرار دادن تجربیات دفاع مقدس برای
جنگ اینده اماده شویم ،چراکه ماهیت ان بسیار متفاوت با
جنگ گذشته خواهد بود».
از طیف حامیان دول��ت وارد کارزار انتخابات خواهد ش��د؟
فردی که نزدیک به محمود احمدی نژاد باش��د؛ حرف های
او را پذیرفت��ه و امی��ن و حافظ دس��تاوردهای مورد عالقه
احمدی نژاد در دوره ریاست جمهوری نهم و دهم باشد .این
خصوصیات اما تمام فاکتورهایی نیس��ت که حامیان دولت
می خواهند .او باید چهره ای رای اور باشد و البته تا انجا که
ممکن اس��ت انها را از تابلوی حمایت از جریان های مورد
انتقاد در دولت دور کند .به بیان دیگر فردی باشد که ارایی
را از طیف های دیگر اصولگرا یعن��ی بخش متدینین حتی
س��نتی ها کس��ب کند و البته با حجم کمتری از اعتراضات
منتق��دان احمدی نژاد مواجه ش��ود .اگر مش��ایی یا نیکزاد
نامزدهای موردنظر حداکثری دولت باشند اما طیف راست
به گزینه های مهم دیگری ه��م می تواند فکر کند ».مثلث
ادامه داده بود« :اخبار رسیده به مثلث حکایت از ان دارد که
این چهره سیاسی کسی نیس��ت جز مهدی چمران؛ فردی
که همراه اصلی و یار دیرین احمدی ن��ژاد در انتخابات 84
بود .چهره ای که دوش��ادوش محمود احمدی نژاد در اکثر
برنامه های او حضور می یافت و از جمله معدود چهره های
سیاس��ی بود که در س��ال 84و از میان کاندیداهای متعدد
به حمایت از او پرداخت».خبر می رس��د که او یعنی مهدی
چمران با پیشنهاد برخی حامیان دولت برای کاندیداتوری
در انتخابات مواجه شده اس��ت .مهدی چمران رئیس فعلی
شورای ش��هر تهران فردی اس��ت که مورد قبول و احترام
بخش های مهمی از اصولگرایان است .او فاصله زیادی با
همه حواشی دولت در سال های اخیر داشته و منتقدان دولت
بی طرفی معنا ندارد
دو گزینه پیش روی امریکا و اسرائیل
ام��ا س��ید محمد صادق الحس��ینی ،کارش��ناس امور
استراتژیک در واکنش به این خبر که تهران و دمشق تصمیم
گرفته اند سیاست «لبه پرتگاه» را کنار نهند ،گفت« :سیاست
لبه پرتگاهی که ایران در س��ال های اخی��ر دنبال می کرده،
دیگر نمی تواند طی ماه های اینده ادامه یابد ،به ویژه پس از
انکه رهبر معظم انقالب اخیرا بیش از پیش از نفوذ و قدرت
رهبری مذهب��ی خویش و اختیارات قانونی ش��ان به عنوان
واکنش ها به احتمال کاندیداتوری چمران
این اخبار و احتماالت البته با واکنش هایی نیز روبه رو
شد .نایب رئیس کمیسیون شورا ها در این مورد گفته است:
«چمران و قالیب��اف در انتخابات دولت ده��م قطعا مقابل
هم ق��رار نمی گیرند و تخریبی از س��وی چم��ران متوجه
شهردار تهران برای ریاس��ت جمهوری نیست .دولت حق
دارد کاندیدایی را انتخاب کند که تفکرش را ادامه دهد اما
به نظر من ،دولت ،اقای چم��ران را به عنوان کاندیدای خود
انتخاب نمی کند .اقای چمران در مسائل شهری و خدمات
شهرداری ها تخصص دارند اما ریاست جمهوری فرا تر از این
مسائل و مباحث داخلی است و بیشتر در بخش بین الملل و
استراتژیکی و تصمیمات جهانی و در بخش اقتصاد و ...تبحر
می خواهد .به اعتقاد من چمران احساس می کند اصالحاتی
در این سیس��تم باید به وجود اید ک��ه می خواهد کاندیدای
ریاست جمهوری ش��ود اما بعید می دانم به توصیه دولت به
این عرصه وارد شود بلکه بر اساس مشاوره های دوستانش
قصد ورود دارد».کولیوند ابراز عقیده کرده اس��ت« :دولت
کاندیدای خاص خ��ود را دارد و قطعا در اینده نزدیک ان را
معرفی می کند ،اما ممکن است از این تکنیک ها در استانه
انتخابات برای تخریب س��ایر نامزدهای انتخاباتی استفاده
خبرنامه
سخت می توانند به او مانند برخی دیگر از چهره های دولت
برچس��ب الصاق کنند .چمران گزینه ای است که می تواند
مورد حمایت بخش هایی از طیف چپ اصولگرایان هم قرار
گیرد؛ طیف هایی مانند جبهه پای��داری و برخی طرفداران
گفتمان سوم تیر ،حتی طیف راست اصولگرایان هم اگر چه
شاید چمران گزینه دلخواهش��ان نباشد ،اما انقدر ها نسبت
به او مانند سایر چهره ها منفی نیستند .به بیان دیگر چمران
اگر از سوی سنتی ها حمایت نشود تخریب هم نمی شود.
مثلث در ادامه نوش��ته ب��ود« :رقیبی س��خت برای
کاندیداهای مطرح اصولگرا»؛ این شاید بهترین تفسیری
است که می توان برای کاندیداتوری احتمالی مهدی چمران
به کار برد .اما ایا او خواهد پذیرفت ک��ه نامزد این طیف از
اهالی سیاست ایران باشد؟ ایا او در صورت حضور می تواند
ارای بخش های مختلف اصولگرا را به همراه حامیان دولت
کس��ب کند؟ ایا او همان الترناتیو است؟ پاسخ کلیدی این
اس��ت« :چمران اگر چه گزینه خوبی است برای دریافت و
کسر رای از سبد ارای کاندیداهایی همچون حدادعادل یا
کامران باقری لنکرانی ،اما بی ش��ک در اینکه او کاندیدای
نهایی محمود احمدی نژاد باش��د تردیدهایی وجود دارد .او
شاید گزینه مناسبی برای کاستن از ارای برخی کاندیداها
بر صدر ائتالفی از میان طیفی از ابادگران و حامیان دولت
قرار گیرد؛ ائتالفی با همان عن��وان رایحه خوش خدمت یا
نامی جدید ،اما الترناتیو اصلی ش��اید کس دیگری باش��د.
مهدی چم��ران البته فردی ارام و منطقی اس��ت که بدون
محاسبه وارد میدان نمی شود .گرچه شاید تشکل ابادگران
ج��وان او را مهیای حض��ور در انتخابات کند ،ام��ا او بدون
پش��توانه های الزم وارد عرصه نخواهد شد .تجربه موفق
او در مدیریت شورای شهر می تواند ضمانت مناسبی برای
تصمیم گیری های اینده مهدی چمران باشد».
شود».در واکنش��ی دیگر علیرضا محجوب ،دبیرکل خانه
کارگر در این خصوص گفته اس��ت« :در برخوردهایی که
در جلسات با اقای چمران داشته ایم بنده معتقدم نمی توان
به ایش��ان انگ دولتی یا ضددولتی زد .باید از کاندیداتوری
چهره نو و س��ازنده ای مثل اقای چمران ب��رای انتخابات
ریاس��ت جمهوری اس��تقبال کرد و نباید از این مساله ایراد
گرفت .در واقع هر ک��س حق کاندیدا ش��دن در انتخابات
را دارد اما این مردم هستند که تش��خیص می دهند به چه
کس��ی رای بدهند و در رای دادنش��ان هم��ه جوانب را در
نظر بگیرند».به موازات این اس��تقبال اما صادق زیباکالم
معتقد است که چمران هیچ شانس��ی برای پیروز شدن در
انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم ندارد.زیباکالم تاکید
می کند« :چمران فاقد پایگاه مردمی در سطح کشور است.
در واقع ایشان به عنوان رئیس ش��ورای شهر تهران نه تنها
چهره شاخص و مهمی نبوده بلکه تحرک و کار مشخصی
از ایشان دیده نش��ده ،بنابراین بنده معتقدم چمران حتی در
تهران هم نمی تواند رای قابل توجهی به دست اورد چه رسد
به شهرستان ها».زیباکالم ادامه می دهد« :بعید به نظر می رسد
مجموعه احمدی ن��ژاد و جبهه پایداری ب��رای کاندیداتوری
اقای چمران س��رمایه گذاری کنند و ایشان نامزد جدی دولت
در انتخابات اینده باش��د .زیرا چمران چهره و شخصیت بارز و
شاخصی نیست که بتواند در هیبت رئیس جمهور ظاهر شود،
مگر اینکه ما به دنبال تز پوتین -مدودف باشیم ،یعنی مهندس
چمران در یک دوره چهارساله رئیس جمهور شود تا در سال 96
مجددا احمدی نژاد نامزد ریاست جمهوری شودg ».
پاسخ غیرقابل تصور ایران
سردار محمد پاکپور ،فرمانده نیروی زمینی سپاه از دیگر
نیروهای نظامی بود که به تهدیدات علیه ایران پاسخ داد .او
با بیان اینکه نیروهای مس��لح کش��ورمان امروز در امادگی
کامل به سر می برند ،پاسخ نظام مقدس جمهوری اسالمی
و هرگونه تهدید احتمالی را خارج از تصور دشمنان دانست.
پاکپور توانمندی ه��ای نیروی زمینی س��پاه در تمام
حوزه های ماموریتی را مطلوب توصیف کرد و گفت« :نیروی
زمینی سپاه با تکیه بر توان و دانش بومی متخصصان خود
در تامین ادوات و تجهیزات رزم زمینی و موشکی در جایگاه
مطلوبی قرار گرفته و به خودکفایی رسیده است».
فرمانده نیروی زمینی س��پاه درخص��وص برگزاری
رزمای��ش امریکا و 24کش��ور دیگ��ر در خلیج ف��ارس نیز
اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت« :ما هر رزمایشی را برای خود
تهدید تلقی نمی کنیم و با هوشیاری و امادگی کامل هرگونه
تهدید احتمال��ی را به طور قاطع و غیرقابل تصور دش��منان
پاسخ خواهیم داد».
مثلث شماره144
در کنار این سخنان فرمانده کل سپاه ،سخنان سردار
حاجی زاده ،فرمانده نیروی هوا فضای سپاه هم توجه رسانه ها
را به خود جلب کرد .او از عدم بیطرفی کشورهای منطقه در
جنگ احتمالی علیه ایران سخن گفت و پیش بینی کرد که
این درگیری به جنگ جهانی سوم تبدیل خواهد شد.
سردار امیرعلی حاجی زاده با بیان اینکه در صورت بروز
جنگ هیچ کش��ور بیطرفی در منطقه وجود نخواهد داشت،
گفت« :جمهوری اسالمی ایران پایگاه های امریکا در منطقه
را خاک این کشور می داند و با درگیر شدن کشورها این جنگ
به جنگ جهانی سوم تبدیل می شود».
او همچنی��ن از همکاری امریکا و اس��رائیل در جنگ
احتمالی علیه ایران س��خن گفت« :اصوال جنگ بین ایران
با رژیم صهیونیستی یا امریکا را به صورت مستقل نمی توان
تصور ک��رد؛ یعنی هر ک��دام از این دو طرف ش��روع کننده
جنگ باش��د ،دیگری نیز وارد جنگ خواهد ش��د .ما امریکا
و رژیم صهیونیس��تی را کامال در کنار هم می بینیم و اصال
نمی توانیم متصور ش��ویم ک��ه رژیم صهیونیس��تی بدون
پشتیبانی امریکا چنین جنگی را اغاز کند ،به همین دلیل در
صورت بروز جنگ قطعا ما با هر دو طرف وارد جنگ شده و
حتما با پایگاه های امریکا درگیر خواهیم شد».
حاجی زاده ادامه داد« :در صورت بروز چنین شرایطی
اتفاقاتی می افتد که قابل کنترل و مدیریت نیست و ممکن
اس��ت این جنگ به جنگ جهانی س��وم تبدیل شود ،یعنی
ممکن اس��ت کش��ورهایی به نفع ایران یا علیه ایران وارد
جنگ شوند».
فرمانده نیروی هوا فضای سپاه با اشاره به سناریوهای
متع��دد و غیرقابل تص��ور ای��ران در صورت ب��روز جنگ،
تاکید کرد« :در صورت اغاز جن��گ ،پایگاه های امریکا در
کشورهای اطراف ما و داخل کشورهای همسایه هدف قرار
خواهند گرفت و حتی از طرف مردم داخل این کشورها حتما
تهدید خواهند شد».
او همچنین تاکید کرد« :نباید این گونه تصور کرد که
در صورت بروز جنگ ،کش��ورهای منطق��ه اعالم بیطرفی
می کنند .ما قطعا این پایگاه ها را ه��دف قرار می دهیم ،زیرا
ما این پایگاه ه��ا را جزو خاک امریکا می دانی��م و نه قطر یا
بحرین و افغانس��تان .این پایگاه ها از نظر ما حکم سرزمین
و خاک امریکا را دارد و اگر درگیر ش��ویم قطعا این پایگاه ها
را خواهیم زد».
فرمان��ده کل قوا ب��رای اداره انچه کارشناس��ان ان را اداره
بحران ها نامیده بودند ،استفاده می کنند».
او گفت« :با اینکه نمی توان در دنیای سیاست از قطعیت
و حتمیت سخن گفت ،با این حال ناظران نزاع ایران و امریکا
که عرصه اسرائیلی و فلس��طینی را نیز دربرمی گیرد ،تاکید
می کنند که این نزاع سرانجام به دو امر منتهی خواهد شد؛
نزاع ایران و امری��کا به زودی یا منجر ب��ه جنگ منطقه ای
شدیدی خواهد شد که بازتاب های ان سراسر جهان را خواهد
گرفت یا اینکه یالتای جدیدی را موجب خواهد شد که در این
صورت امریکا وادار می شود به معادله ای تن در دهد که در
پایان جنگ جهانی دوم در قبال طرف های پیروز به ان تن
داد و اجازه داد ،نظام نوین چند قطبی در جهان شکل گیرد».
صادق الحسینی در بخشی دیگر از اظهاراتش همراهی
ایران ،س��وریه و ح��زب اهلل در مقابله با جن��گ احتمالی را
پیشنهاد کرد« :جمهوری اس�لامی ایران ،سوریه ،حزب اهلل
لبنان و نیروهای مقاوم��ت در منطقه مجبور خواهند ش��د
نهایتی غافلگیرکننده برای امریکا رسم کنند که با سیاست
لبه پرتگاهی که ان را تاکنون در قبال امریکا و اس��رائیل در
منطقه دنبال می کردند ،تفاوت بسیار دارد».
او در بخش��ی دیگر از س��خنانش از راه هایی که رهبر
معظم انقالب پیش روی امریکا و اسرائیل قرار داده اند سخن
به میان اورد« :کسانی که در چند ماه اخیر فرمایش های مقام
معظم رهبری را دنبال کرده باشند ،به ویژه فرمایش هایی که
درباره رویارویی با رژیم صهیونیس��تی و امریکا ایراد شدند،
به راحتی می توانند دریابند که رهبر انقالب ،امریکا و اسرائیل
را در برابر دو گزینه قرار داده اند؛ یا ش��رایط مورد نظر ایران
برای گفت وگو و مذاکره را بپذیرند یا اینکه از مخفیگاه های
خود برای جنگ خارج ش��وند و این بدین معناست که ایران
می خواهد ،قواعد بازی را تغیی��ر دهد و زمینه را برای یالتای
جدیدی فراهم کند که در ان امریکا ایران را نه به عنوان یک
قدرت منطق��ه ای ،بلکه به عنوان یک ق��درت فرامنطقه ای
بپذیرد یا در غیر این صورت ایران ،دشمن را به درک واصل
کندg ».
19
در واکنش به اصرار نزدیکانش؛
خبرنامه
خاتمی :فعال نمی ایم
مثلث شماره144
این روزه��ا اردوگاه انتخاباتی اصالح طلبان ابس��تن
حوادث بسیاری است .یک روز خبر انصراف محمدرضا عارف
از کاندیداتوری در سایت ها و روزنامه ها انتشار می یابد و روز
دیگر حضور سید محمد خاتمی در رسانه ها خبرساز می شود.
اما نمی توان انکار کرد که اصالح طلبان هنوز شرایط مناسبی
ب��رای ورود به عرصه رقاب��ت برای ورود ب��ه عرصه قدرت
رسمی ندارند .انها هنوز گرفتار بحرانی هستند که برای خود
ایجاد کردند .هرچند سه سال از حوادث سال 88می گذرد ،اما
ترکش های این حوادث هنوز دامنگیر اصالح طلبان است و
نمی توان به همین سادگی از حضور این جریان سیاسی در
انتخابات اینده سخن گفت.
خاتمی می اید؟
هفته پیش روزنامه مغرب که منتسب به جریان نزدیک
به هاشمی رفسنجانی است ،خبر حضور خاتمی در انتخابات
را منتشر کرد .این روزنامه در خبریکوتاه که تیتر «خاتمی
در انتخابات شرکت می کند» بر باالی ان خودنمایی می کرد،
به نقل از میرزا بابا مطهری نژاد ،رئیس ستاد انتخابات حزب
مردم ساالری نوش��ت« :طرح مناسک حزب مردم ساالری
فعال در دست بررسی است و تا عید غدیر این فرصت وجود
دارد که طی نشستی نتیجه ان اعالم خواهد شد .با این حال
اگر خاتم��ی بیاید ،این طرح منتفی اس��ت .خاتمی در بحث
انتخابات فعال است .وی با گروه های مختلف دیدار می کند
که این دیدارها یکسری به درخواست دیگران است تا از وی
درخواست کنند در انتخابات حضور یابد و یکسری را هم خود
وی برای مشاوره برگزار می کند؛ ما برداشتی نداشتیم که وی
به این جمع بندی رسیده که نیاید؛ برعکس ما می گوییم که
وی فعال است».
این روزنامه همچنین در یادداشتی که در صفحه اول
خود منتش��رکرد ،زبان به گالی��ه از تخریب ها علیه خاتمی
20
گشود و تلویحا از احتمال نامزدی او در انتخابات خبر داد.
تنها اظهارنظر قابل اعتن��ا در خصوص حضور خاتمی
در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم ،اظهارات محمدرضا
تابش نماینده اصالح طل��ب اردکان در مجلس بود .او که از
قضا خواهر زاده خاتمی هم هست ،در این باره گفت« :اقای
خاتمی به عنوان یک شخصیت دلسوز نظام و اسالم و انقالب
دغدغه حضور مردم در انتخاب��ات را دارد .در مقطع کنونی
هر چه حضور مردم در انتخابات بیش��تر باشد ،برای کشور
تعیین کننده تر خواهد بود ،ولی باید به هر حال لوازم حضور هم
فراهم شود .اقای خاتمی نگران برخی برخوردها هم هست،
ولی صراحتا هم اعالم کرد که حاضر است برای گناه ناکرده
عذرخواهی کند تا جو و شرایط طوری شود که مملکت از این
وضعیت نجات پیدا کند و با حضور و مشارکت مردم جو خوبی
در کشور حاکم شود».
او در عی��ن حال در خص��وص گزینه ه��ای مطرح از
س��وی اصالح طلبان برای حضور در انتخابات اینده اظهار
داشت « :ممکن است برخی افراد موضع خود را مطرح کنند،
ولی هنوز تش��کل اصالح طلبان و موثری��ن در این جریان
تصمیمی در این رابطه نگرفته اند».
تابش همچنین گفته اس��ت« :افراد موث��ر در جریان
اصالحات در مورد این مس��اله که ایا موانع برای حضور در
انتخابات برطرف ش��ده یا نه و اینکه ایا تضمینی وجود دارد
تا بتوانند کاندیداهای خود را وارد عرصه کنند ،به جمع بندی
نرسیده اند و بر همین اساس اگر از کاندیدایی هم سخن به
میان می اید ،نشات گرفته از رایزنی های فامیلی و خانوادگی
و درونی است».
البته خبرهای رس��یده به خبرنگار مثلث حکایت از ان
دارد که اطرافیان خاتمی خواهان کاندیداتوری او در انتخابات
اینده هستند ،اما او به شخصه تمایلی به حضور در انتخابات
ندارد و موضع فعلی او در مقابل اص��رار نزدیکانش مبنی بر
نیامدن است.
داستان انصراف عارف چه بود؟
خبر احتمال نامزدی س��ید محمد خاتمی در انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم در حالی منتشر شد که اخیرا برخی
رسانه ها از انصراف محمدرضا عارف از کاندیداتوری سخن
به میان اوردند.
قدرت اهلل علیخانی ،مشاور پارلمانی مجمع تشخیص
مصلحت که سابقه نمایندگی مجلس را نیز در کارنامه خود
دارد ،در گفت وگویی با س��ایت خبر انالین در پاسخ به اینکه
به جز محمد رضا عارف ایا ش��خصیت اصالح طلب دیگری
وارد عرصه انتخابات می شود ،اظهار داشت« :انطور که من
اطالع پیدا کرده ام ،ظاهرا اقای عارف از حضور در انتخابات
منصرف شده است».
او درباره دلیل این تصمیم هم گفت« :ایشان شخصیت
محترمی هس��تند و خودش��ان این تصمیم را گرفته اند و تا
جاییکه از دوستان مطلع پرس��یده ام از حضور در انتخابات
منصرف شده اند».
علیخانی البته گفته است« :ما نیرو زیاد داریم ،نگران
نباشید! کس��ی را وارد صحنه می کنیم که اوال نظام قبولش
داشته باشد و از فیلتر شورای نگهبان هم بتواند بگذرد .فردی
می اید که 80درصد اصالح طلبان قبولش داش��ته باش��ند.
یکباره دیدی��د همه را غافلگیرکردیم و حت��ی اصولگرا ها را
شکست دادیم».
البته سخنان محمد زارع فومنی ،دبیرکل جبهه مردمی
اصالحات نش��ان از ان دارد که همه طیف های اصولگرا از
انصراف یا حذف عارف رضای��ت ندارند« :محمدرضا عارف
به عنوان نامزد احتمالی و مورد تائی��د اصالح طلبان مطرح
است .به صالح خاتمی ،هاش��می رفسنجانی و ناطق نوری
نیست که در انتخابات ریاست جمهوری اتی نامزد شوند».
ی اصالحات همچنین به دیدارهای
دبیرکل جبهه مردم
خود با شخصیت های مطرح در انتخابات از جمله محمدرضا
عارف اشاره کرد و گفت« :اخبار منتشر شده مبنی بر انصراف
عارف از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری کذب محض
است».
علی اکب��ر اولی��ا ،نماینده ی��زد در مجلس هش��تم از
دیگ��ر چهره های اصالح طلب��ی بود که انص��راف عارف از
کاندیداتوری در انتخابات اینده را رد کرد.
او در ای��ن خصوص چنین گفت« :اق��ای عارف هنوز
تصمیم جدیدی نگرفته و در حال بررسی است و تصمیمی
برای اینکه بررسی ها را متوقف کند یا به طور کلی از انتخابات
منصرف شود ،نگرفته است».
این نماینده اصالح طلب مجلس هش��تم همچنین از
دیدار خاتمی با عارف اظهار بی اطالعی کرد.
البته خبرهای پشت پرده حاکی از ان است که خاتمی
با عارف دیدار کرده و از او خواسته که در انتخابات سال اینده
کاندیدا نش��ود؛ چراکه ش��رایط برای اصالح طلبان مناسب
نیس��ت و احتمال پی��روزی در انتخابات ب��رای این جریان
سیاسی بسیار اندک است.
چهره جدید اصالح طلبان کیست؟
طرح استیضاح وزیر ورزش اعالم وصول شد
اعالم وصول طرح اس��تیضاح وزی��ر ورزش و جوانان
یکی از مهمترین تحوالت در رابط��ه میان دولت و مجلس
بود .هیات رئیسه مجلس طرح اس��تیضاح محمد عباسی را
در نشس��ت علنی چهارشنبه گذش��ته اعالم وصول کرد .او
حاال باید در صحن علنی مجلس حضور یابد تا پاسخگوی
نمایندگان باشد.
اس��تیضاح عباس��ی 20محور دارد ک��ه از جمله انها
می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-1نحوه ع��زل و نصب ها و چگونگ��ی انتقال افراد از
سایر دستگاه ها به وزارتخانه
-2چگونگی هزینه یک درصد اعتبار دس��تگاه ها به
استان ها ،نحوه تخصیص انها
-3انگیزه دخالت در امور فدراسیون ها و تغییرات غیر
اصولی انها
-4میزان کمک به باش��گاه های حرفه ای برابر ماده
۱۳برنامه
-5نحوه اجرای احکام برنامه پنج��م در امر ورزش و
جوانان
-6علت مسافرت های غیر ضروری به خارج و داخل و
چگونگی اجرای همایش ها ،سمینار ها و کنگره ها
-7علت بی توجهی به مس��ائل جوان��ان و نوجوانان
به طوری که مسائل ورزشی در روی دیگر امور جوانان سایه
افکنده است.
-8علت بی توجهی به مسائل فرهنگی ورزش
خبرنامه
پایان وزارت عباسی؟
مثلث شماره144
قدرت اهلل علیخانی هنگامی که خبر از انصراف عارف
داد اعالم کرد که اصالح طلبان با کاندیدای طالیی می ایند:
«ما نیرو زیاد داریم ،نگران نباش��ید! کس��ی را وارد صحنه
می کنیم که اوال نظام قبولش داشته باشد و از فیلتر شورای
نگهبان هم بتوان��د بگذرد .ف��ردی می اید ک��ه 80درصد
اصالح طلبان قبولش داش��ته باش��ند .یکباره دیدید همه را
غافلگیر کردیم و حتی اصولگرا ها را هم شکست دادیم».
پس از این سخنان علیخانی بود که محمد زارع فومنی با
باشگاه خبرنگاران به گفت وگو نشست و از کاندیدای طالیی
اصالح طلبان سخن گفت؛ کاندیدایی که به گفته او چهره ای
جدید است« :اولویت ما انتخاب یک اصالح طلب میانه رو،
معتقد به نظام و چارچوب دار است ،که بتواند به خوبی با قانون
اساسی کار کند».
دبیرکل جبهه مردمی اصالحات با بی��ان اینکه ورود
بزرگان اصالحات در انتخابات باع��ث تنش های زیادی در
این عرصه خواهد ش��د ،گفت« :باید از تجربیات کسانی که
سال ها کار کرده اند ،مثل اقایان خاتمی ،هاشمی و ناطق نوری
استفاده ش��ود؛ اما این افراد باید اجازه دهند نیروهای جدید
و پرانرژی که ق��درت و توان اداره کش��ور را دارند به عرصه
انتخابات ورود پیدا کنند».
او س��پس اعالم کرد« :اصالح طلبان یک کاندیدای
طالیی دارن��د که ب��ه وقتش معرف��ی خواهند ک��رد .اکثر
اصالح طلبان در مورد ای��ن کاندیدای طالیی به جمع بندی
رسیده اند .شک نداشته باش��ید این کاندیدای طالیی یک
چهره جدید خواهد بود».
شاید بتوان از گزارش یک س��ایت اینترنتی وابسته به
اعضای حزب مشارکت درخصوص این کاندیدای طالیی
به نتیجه رسید.
کیهان در تحلیل وضعیت اصالح طلبان با نقل از یک
سایت اپوزیسیون به بررسی وضعیت کاندیداهای احتمالی
جریان اصالحات پرداخت .این س��ایت سید محمد خاتمی
را نسبت به کاندیداتوری بی میل نش��ان داد و از استراتژی
«حضور حداقلی اصالح طلبان در انتخابات اینده» س��خن
به میان اورد.
این سایت در گزارش خود چنین نوشت« :درحالی که
چهره های ش��اخص جریان اصالحات همچون سیدمحمد
خاتمی نس��بت به انتخابات ریاس��ت جمهوری سال اینده
برخورد سردی نشان داده اند و از مواضع رهبران جنبش سبز
نیز خبر جدیدی منتشر نشده ،تالش برخی افراد منتسب به
اصالح طلبان برای ورود به انتخابات ادامه دارد».
ندای سبز ازادی همچنین با رصد وضعیت کاندیداهای
احتمالی اصالح طلبان ادام��ه داد« :اولین افرادی که در بین
نیروهای منسوب به جریان اصالحات به بررسی حضور خود
به عنوان کاندیدا پرداختند ،مجید انصاری و محمدرضا عارف
از معدود اصالح طلبان حاضر در مجمع تشخیص مصلحت
نظام بودند .انصاری خیلی زود و با دریافت پالس های منفی
از درون جریان اصالحات و تحلیل سیاس��ی خود از شرایط
عمومی کشور ،کناره گرفت و وارد البی های مرسوم نشد .هر
چند او در صورت رس��یدن اصالح طلبان به موقعیت معرفی
کاندیدا ،خود را یکی از ش��انس ها می داند .عارف اما در این
بین فعال ماند .او که با واکنش سرد اصالح طلبان نسبت به
اش��تیاقش برای کاندیداتوری مواجه شد ،در برخی محافل
اعالم کرد که منتظر دعوت اصالح طلبان نمی ماند و به عنوان
کاندیدای مستقل خواهد امد .شاید عارف بر این اعتقاد بود
که برخی اصالح طلبان به ناچار از او حمایت خواهند کرد .اما
اعالم امادگی او تکان چندانی به نیروهای اصالح طلب در
دفاع از کاندیداتوری مع��اون اول دولت خاتمی نداد .اخرین
خبرها نیز حاکی اس��ت که عارف از حض��ور در این عرصه
پشیمان ش��ده و به دوس��تان نزدیک خود گفته که عطای
کاندیداتوری را به لقایش می بخشد».
این سایت ،اسحاق جهانگیری را جدی ترین کاندیدا در
عرصه البی ها معرفی می کند« :اما جدی ترین کاندیدایی که
تاکنون در عرصه البی ها فعال اس��ت ،اسحاق جهانگیری،
وزیر اس��بق صنعت در دولت اصالحات و از اعضای حزب
کارگزاران سازندگی است؛ حزبی که مدت هاست به عنوان
یک تشکل سیاس��ی ،بروز و ظهوری نداش��ته و در نتیجه
جهانگیری را نمی توان یک کاندیدای حزبی دانست .او در
بین بدنه جریان اصالحات نیز چهره اولویت داری نبوده و از
دید برخی می تواند گزینه ای خوب برای حاکمیت باش��د تا
جریان اصالحات را در قام��ت رقیبی از پیش باخته ،بی خطر
و مشروعیت بخش به میدان رقابت راه دهد و هوادارانش را
دچار ریزش وسیع کند .اخرین موضع گیری که از جهانگیری
در محافل نقل شده این که اگر کل جریان اصالحات درباره ام
به اجماع برس��ند و از من بخواهند ،خواهم امد و اگر بگویند
نیا ،نمی ایم».
این س��ایت از محمدعلی نجفی به عنوان جدی ترین
رقیب جهانگیری یاد کرده اس��ت« :جهانگیری البته یک
رقیب پنهان دارد؛ محمدعلی نجفی که هم در بین نزدیکان
خاتمی و هم نزدیکان عبداهلل نوری صاحب وجهه اس��ت.
نجفی که س��ابقه وزارت در کابینه های هاش��می و خاتمی
را دارد در ص��ورت حضور و نامزدی ،ش��انس رای اوری به
مراتب بیشتری نس��بت به جهانگیری دارد ،هر چند برخی
معتقدند ،رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه و عضو فعلی
شورای شهر تهران ،در فضای س��رد فعلی و غلبه گفتمان
عدم ش��رکت ،خود را نمی س��وزاند و نامش را س��ر زبان ها
نخواهد انداخت».
ای��ن پای��گاه اینترنت��ی در خص��وص اس��تراتژی
اصالح طلبان در انتخابات اینده ،حضور کاندیدای حداقلی
را استراتژی اصلی این جریان دانس��ته است« :در صورت
ورود جریان اصالحات به انتخابات ،کاندیدای حداقلی معنا
خواهد یافت که فعال شانس چندانی برای وقوع ندارند .در
غیر این صورت و با اختیار کردن گزینه هایی چون تحریم،
عدم شرکت و با حضور حداکثری با کاندیدایی قدرتمند ،خود
به خود همه این گزینه ها به بایگانی خاطرات سیاسی سپرده
می شوند .ادامه حبس و حصر سران جنبش سبز که به نظر
می رسد موضع انان با ارزیابی شان از زمان انتخابات مجلس
نهم تغییر و تفاوت��ی معنادار پیدا نکرده باش��د و نیز موضع
زندانیان همچنان کفه ترازو را به س��وی «عدم ش��رکت»
سنگین کرده و می کندg ».
-9علت بی توجهی به ورزش و امور جوانان و نوجوانان
روستایی ،عشایری و مناطق محروم
-10علت عدم حمایت از بخش خصوصی و علت در
انتخاب انتخابات فدراسیون ها به ویژه فوتبال
محمد عباسی در واکنش به این اقدام نمایندگان گفته
است« :مقوله استیضاح به عنوان فرایند قانونی در ایین نامه
مجلس امر نامطلوبی نیست».
وزیر ورزش اضافه کرده اس��ت« :اسیتضاح به معنای
روشن شدن ابهامات اس��ت و اگر این موضوع موجب شود
ابهامات برطرف شود کار مناسبی خواهد بود و اگر در شرایط
فعلی مهم ترین مشکل کشور مربوط به بحث ورزش است،
خوب است بررسی های الزم انجام شود تا نواقص برطرف
شود».
سید مهدی هاشمی نماینده تهران و از اعضای جبهه
پایداری گفته است« :فراکسیون ورزش موافق این موضوع
نیست».
عباسی باید پس از تعطیالت مجلس راهی بهارستان
شود تا پاسخگوی سواالت نمایندگان باشدg .
21
خبرنامه
مثلث شماره144
گزینه یاران سابق احمدی نژاد کیست؟
روایت محصولی از استراتژی جبهه پایداری در انتخابات ریاست جمهوری
علی حاجی ناصری
1
«جبه��ه پای��داری هن��وز درب��اره انتخاب��ات
ریاس��ت جمهوری اینده تصمیمی نگرفته است»؛ این
ش��اید مهم ترین خبر درب��اره فعالیت ه��ای انتخاباتی
حامی��ان س��ابق دولت باش��د ک��ه اکنون زی��ر پرچم
ایت اهلل مصباح یزدی فعالیت می کنند و خود را داعیه دار
گفتمان سوم تیر می نامند.
در هفته های اخیر ،اخبار رسانه ها مبنی بر انشقاق
در جبهه پایداری ب��ا واکنش تند اعض��ای این جبهه
مواجه ش��د؛ اختالفی که براس��اس روایت رس��انه ها
بر سر کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری اینده ایجاد
شده است.
انگونه که خبرگزاری اریا روایت کرده است ،شاخه
تهران به دنبال حمایت از کاندیدای حامیان دولت است
و ش��اخه قم نظر ایت اهلل مصباح ی��زدی را در این باره
صائب می داند .حاال تم��ام اتفاقات مرب��وط به جبهه
پایداری زیر سایه این اخبار و تحوالت قرار گرفته است.
وقتی محصولی تکذیب می کند
بدون شک گفت وگوی تفصیلی صادق محصولی
با خبرگزاری ف��ارس اخب��ار بس��یاری از درون جبهه
پایداری را نمایان کرد .او که روزگاری از یاران نزدیک
محمود احمدی نژاد ب��ود ،این روزها ت�لاش فراوانی
22
می کند تا خود را مستقل از او نشان دهد.
نام ص��ادق محصول��ی در ماه های ابتدای��ی فعالیت
دولت نهم در رس��انه ها مطرح ش��د؛ انجا که علی سعیدلو
گزینه موردنظر محمود احمدی نژاد نتوانس��ت رای اعتماد
نمایندگان مجلس هفتم را کسب کند .اما بخت با محصولی
یار نبود؛ چ��ه انکه مخالفت بهارس��تانی ها ب��ا او به قدری
شدید بود که ترجیح داد عطای وزارت را به لقایش ببخشد.
نمایندگان می گفتند که محصولی نمی تواند فرد مناس��بی
برای وزارت نفت باش��د .او اما بعدها وزیر کشور دولت نهم
و جانشین مرحوم علی کردان ش��د تا برگزار کننده انتخابات
ریاست جمهوری دهم باشد؛ اما این ازمون برای محصولی
کوتاه مدت بود .او در دولت دهم نیز مدتی وزارت را تجربه
کرد .حضور در وزارتخانه ثروتمند رف��اه و تامین اجتماعی
اخرین همکاری رسمی محصولی و احمدی نژاد بود .او پس
از خروج از دولت به یاران س��ابق احمدی نژاد پیوست تا در
قالب جبهه پایداری در انتخابات مجلس نهم حیات سیاسی
خود را ادامه دهد .البته جبهه پایداری توانست تنها در برخی
حوزه ها کاندیداهای موردنظر خود را راهی مجلس نهم کند.
حاال حدود یک سال پس از شکل گیری جبهه ای که
می خواست حافظ گفتمان سوم تیر 84باشد ،اختالفات در
درون این جبهه نمایان شده است.
محصولی درباره انش��قاق در جبهه پای��داری چنین
می گوید« :باید گفت این تخریب ها قبال هم بوده و باز هم
خواهد بود .در مراس��م افتتاحیه و اع�لام موجودیت جبهه
پایداری که ششم مرداد سال گذشته برگزار شد ،بنده خطاب
به حضار گفت��م تخریب هایی همچ��ون تخریب هایی که
برای برگزار نشدن ان جلس��ه افتتاحیه و اعالم موجودیت
صورت گرفت ،با شدت بیشتری ادامه خواهد داشت .درباره
ان جلس��ه برخی مدعی ش��دند که ایت اهلل مصباح به ان
جلسه نمی اید و حتی برخی دیگر ادعا کردند حضرت اقا به
ایت اهلل مصباح گفته اند که به این جلسه نروید .موضوعات
مختلفی در راس��تای تخریب جبهه پایداری مطرح کردند
که بعدا مشخص ش��د همه اینها دروغ بوده است .من انجا
گفتم که این تخریب ها ش��روع کار است و بدانید که از این
به بعد این تخریب ها با شتاب بیشتری ادامه خواهد داشت
که همینطور هم شد».
او معتقد اس��ت« :برخی گروه ها س��عی دارند فضا را
به خاطر انتخابات به سمت سیاسی ش��دن ببرند ،بنابراین
درصددند رقیب خود را از طری��ق تخریب از صحنه بیرون
کنند .بحث انش��قاق جبهه پایداری نیز از این نمونه هاست
در حالی که هیچ انشقاقی در جبهه پایداری صورت نگرفته
و این س��اخته و پرداخته اذهانی است که یا اطالع ندارند یا
اطالع دارند اما مریض هس��تند .تخریب های ناجوانمردانه
برخی گروه های سیاس��ی به دلیل احساس ضعف و گیجی
این گروه ها در مقابل هیمنه گفتمانی جبهه پایداری است».
یار دیرین احمدی نژاد تقس��یم جبه��ه پایداری به دو
شاخه تهران و قم را هم شایعه می داند« :این بیان یک نوع
اجحاف در حق تمام دوس��تان جبهه پایداری است ،چراکه
صادق محصولی از پایه گذاران جبهه
پایداری به خبرهایی که درباره تشکل
متبوعش منتشر شد پاسخ داد؛
از انشعاب تا شورای فقهی.
دانس��ت .او در عین حال به وج��ود اختالفاتی در
جبه��ه متبوعش اش��اره و اذعان ک��رد« :بدیهی
اس��ت در جبهه پایداری که کاری جمعی اس��ت
مثل هر حرکت جمعی دیگر ،اختالف س��لیقه ها و
اختالف نظرهایی وجود داشته باشد ،اما جنس این
اختالف نظرها از جنس این داستانس��رایی هایی
که نوش��ته اند نیس��ت .ایا دو نفر را می توان یافت
که در تمام امور به یک ش��کل فک��ر کنند .با این
فرض ،وجود اختالف نظر در هر کار جمعی از جمله
در جبهه پایداری طبیعی اس��ت اما خوش��بختانه
جنس اختالف نظره��ا در جبهه پای��داری از این
نوع داستانسرایی های پرداخته شده نیست ،بلکه
اختالف نظرها در راستای افزایش ظرفیت ها برای
دفاع بهتر و بیشتر از اصول و ارمان های امام راحل
و امام خامنه ای است».
رس��ایی همچنین گفته اس��ت که نامش از
س��وی اعضای جبهه پایداری در شورای مرکزی
قرار نگرفته است.
او همچنین پشت پرده انتشار چنین اخباری
را روی کار اوردن دولت وحدت ملی دانست و البته
به اعضای جبهه پای��داری توصیه کرد که مراقب
تصمیمات خود باشند« :در انتخابات مجلس نهم
که این جبهه توانست تنها از حوزه انتخاباتی تهران
16نماینده از لیس��ت انتخاباتی خود را به مجلس
بفرس��تد ،اگر کمی درس��ت تر عمل می شد ،قطعا
نتیجه بهتری به دس��ت می امد .اکنون همانطور
که ای��ت اهلل مصب��اح تاکی��د کرده اند ،دوس��تان
پایداری قطع��ا باید برای کار جمعی خود به س��از
و کار تشکیالتی ای برسند که ظاهرا ان را تدوین
کرده اند و بر اس��اس ان باید جمع��ی را به عنوان
شورای مرکزی انتخاب و به بدنه اجتماعی همسو
با خ��ود معرفی کنند .بدیهی اس��ت که ش��ورای
مرکزی لیست انتخاباتی نیس��ت که بتوان ان را
از 22چه��ره امتحان پس داده و شناخته ش��ده در
کنار چهره های گمنام و ناش��ناخته که هیچ سابقه
ذهنی در نگاه مخاطب ندارد تشکیل داد .شورای
مرکزی باید مجموعه ای از چهره هایی باشند که
در کوران تالطم های سیاس��ی مانند دوره فتنه و
مانور دادن های حلقه انحراف ،امتحان پس داده اند
تا بتوانند اعتماد افکار عمومی را جلب کنند .در این
بزنگاه ها اگر فارغ از برخ��ی نگاه ها تصمیم گیری
ش��ود ،قطعا فضا برای س��ایت های خبری بیمار
فراهم نخواهد شدg ».
خبرنامه
رسایی :انشعابی نیست
حمید رس��ایی یکی دیگر از اعض��ای جبهه پایداری
که اخیرا اخباری مبنی بر کنار گذاش��ته ش��دن او و مهدی
کوچک زاده از این جبهه منتشر شد ،عضو دیگر این تشکل
سیاس��ی بود که به خبر انش��قاق در جبهه پایداری واکنش
نشان داد .او در یادداشتی با عنوان « پشت پرده خبرسازی
درباره جبهه پایداری چیس��ت؟» این ماجرا را خبرس��ازی
دست اندرکاران یک سایت خبری و یک عضو حزب موتلفه
پاسخ پایداری
مثلث شماره144
دوس��تانی که در این جبهه حضور دارن��د همگی حضرت
ایت اهلل مصباح و حض��رت ایت اهلل خوش��وقت را در مقام
راهنما ،معلم و به عنوان کسی که هدایتگر مجموعه است،
انتخاب کردن��د .بنابراین ای��ن تحلیل ها و ش��ایعات انقدر
سطحی است که مورد تمسخر افراد عاقل قرار می گیرد .اما
باالخره وقتی هیچ دس��تاویزی ندارند ناچارند .کسی که در
حال غرق شدن است به هر دستاویزی چنگ می زند و حتی
برای نجات خود به خس و خاشاک نیز متوسل می شود .این
تحلیل ها انقدر بی ریشه است که نیازی به تکذیب ندارد».
او درباره چهره هایی همچون نیکزاد و الهام از یکسو و
سعید جلیلی ،باقری لنکرانی و حدادعادل از سوی دیگر که
احتمال نامزدی انها در انتخاب��ات وجود دارد نیز اظهارنظر
کرد؛ انجا که گفت« :این مسائل ساخته اذهانی است که یا
نادانند یا مریضند و چنین موضوعاتی به هیچ عنوان صحت
ن��دارد .بحث در م��ورد مصداق های ریاس��ت جمهوری در
جبهه پایداری صورت نگرفته تا چه برس��د به اینکه عقاید
مختلفی مطرح شده باش��د .جبهه پایداری اینگونه نیست
که هرکس در ان نظر ش��خصی خود را اعم��ال کند ،بلکه
مجموعه ای گفتمانی است بنابراین وقتی تصمیمات باتوجه
به چارچوب های گفتمان صورت می گیرد همه ان را اولی بر
نظر شخصی خود می دانند».
محصولی هنگامی که با سوالی درباره شورای فقهی
جبهه پایداری مواجه شد نیز چنین گفت« :ما به دنبال تدوین
الگویی نو برای اساس��نامه جبهه بودیم تا تش��کیالت مان
را بر مبن��ای این الگوی مش��خص س��ازماندهی کنیم .ما
ضمن توجه به اسیب شناس��ی احزابی که در داخل کش��ور
هس��تند و برخی به انحراف دچار ش��ده اند متوجه ش��دیم
وقتی به دنبال کار گفتمانی و ارزشی هس��تیم باید در عین
اینکه از اثرات و فواید مثبت تشکیالت بهره مند می شویم و
نمی خواهیم در دام گرفتار کننده احزاب غربی بیفتیم ،باید
الگوی حضرت امام راحل را که برای جمهوری اس�لامی
ارائه دادند و مورد استقبال مردم کش��ور نیز قرار گرفت ،در
جبهه پایداری پیاده کنی��م ...بنابراین همانطور که حضرت
امام(ره) برای مراقبت از عدم انطباق قوانین با شرع مقدس،
شورای نگهبان را پیش بینی کردند ،ما هم در جبهه پایداری
تصمیم گرفتیم برای پیش��گیری از انحراف و عدم تخطی
از شرع و دچار نشدن به کج روی های فکری ،شورای فقها
را پیش بینی کنیم که تقریبا کارک��ردش در جبهه پایداری
مثل شورای نگهبان در جمهوری اسالمی است .یعنی سه
نفر از فقه��ای اگاه ،بصیر و والیتمدار که اش��راف کامل بر
مسائل دارند ،نظارت و کنترل بر تمامی امور جبهه پایداری
را برعهده گرفتند و تذکرات انها برای همه ارکان مجموعه
الزم االجراست و این امر به صورت تدوین شده در اساسنامه
پیش بینی شده است».
وزیر س��ابق دولت درباره اس��تراتژی جبهه پایداری
در انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم گفته است« :ورود
گفتمانی به انتخابات از لوازم خردورزی و عقالنیت در مقطع
کنونی انقالب اسالمی است .نگاه ما این است که در بحث
انتخابات یک نگاه منطقی باید حاکم باشد .افراد اصولگرا و
جریانات واقعی این گفتمان در صحنه عمل می توانند خود را
در مقاطع حساسی مثل انتخابات نشان دهند .وقتی در چنین
وضعیتی مدعیان اصولگرایی بر اس��اس شخص محوری یا
بدون توجه به ارزش ها به انتخابات ورود کنند مردم از انها
ارزیابی مثبتی نخواهند داشت .ورود گفتمانی به انتخابات
به معنای ع��دم ورود مصداقی به انتخابات نیس��ت ،بلکه
مصداق ها و اولویت ها در چارچوب گفتمان قابل مطرح شدن
است .معتقدیم باید نامزد ،گروه های مدافع وی و برنامه ها و
عملکرد قبلی انها را نسبت به شاخص های گفتمانی مدنظر
قرار داد و امتیازی متناسب با ان مقایس��ه و نتیجه ان داد.
البته توانایی سیاس��ی و اعتقادی یک نام��زد باید همراه با
توانایی اجرایی و تدبیر وی برای ان جایگاه باشد ...در نگاه
گفتمانی ما به دنبال این نیس��تیم که حتما برنده انتخابات
باشیم بنابراین با مراکز قدرت و ثروت پیوند نمی خوریم بلکه
اصل حرکت ،تالش در مسیر الهی و انجام تکلیف است .ما
در نگاه گفتمانی به تشویق ها و تاییدها یا حتی تخریب ها و
تقبیح های گروه های قدرت و ثروت اهمیت نمی دهیم ،بلکه
توجه به نیازها و مطالب��ات حقیقی مردم و حرکت در جهت
رفع این نیازها به دور از دعواهای سیاسی و حواشی در وفاق
با تمام نیروهای دلسوز نظام مدنظر ماست .برداشت ما این
اس��ت که اگر بتوانیم مجموعه ای از افراد خدوم و دلسوز را
که دارای سوابق مدیریتی و انقالبی خوبی هستند بر اساس
شاخص های گفتمانی داشته باش��یم می توان برنامه های
مناسب و سازگار با گفتمان انقالب اسالمی ارائه داد ،چراکه
هدف باید حاکمیت اسالم باش��د تا از این طریق بتوان در
جهت بس��ط گفتمان عمل کرد و در نهایت ه��م در موقع
مناس��ب یکی از این مصادیق را به عنوان نامزد پیشنهادی
معرفی کرد .افراد دلس��وزی که به دنب��ال تدوین برنامه ها
بر مبن��ای گفتمان انقالب اس�لامی و اجرای انها باش��ند
می توانند ما را به س��رانجامی که مورد نظر نظام و مطلوب
مردم عزیزمان است برسانند».
23
دیدار در
مراسمپرچم
خوش و بش احمدی نژاد و قالیباف
توجه رسانه ها را به خود جلب کرد
تغییر شرایط کاندیداتوری در انتخابات
ایا انتخابات یازدهم با قانون جدید برگزار می شود؟
خبرنامه
مجلس نهم عزم خود را برای اصالح قانون انتخابات ریاست جمهوری جزم کرده است .در سال های اخیر خصوصا در مجالس
هفتم و هشتم طرح هایی برای اصالح قانون انتخابات ریاست جمهوری مطرح شد ،اما هیچ یک به نتیجه نرسید .در فاصله کمتر از
10ماه تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری یازدهم حاال مجلس نهم تالش دارد این قانون را اصالح کند.
در حالی که رئیس کمیس��یون ش��وراهای مجلس با اطمینان می گوی��د که طرح اص�لاح قانون انتخابات ب��ه انتخابات
ریاست جمهوری 24خرداد 92می رسد ،اما سخنگوی همین کمیسیون معتقد است که این طرح دو فوریتی شامل انتخابات یازدهم
ریاست جمهوری نخواهد شد.
دخیل عباس زارع زاده ،سخنگوی کمیسیون شوراها گفته است« :این طرح به هیچ عنوان شامل انتخابات ریاست جمهوری
92نخواهد شد ».نماینده مهریز با اشاره به بررسی طرح دو فوریتی اصالح قانون انتخابات گفت« :این طرح ،یک طرح کلی درباره
ی ابعاد مورد بررسی قرار داده است».
انتخابات در ایران است و اصل قانون انتخابات را در تمام
او با تاکید بر اینکه «انتخابات یازدهم ریاس��ت جمهوری ش��امل طرح اصالح قانون انتخابات نخواهد شد و این طرح هیچ
ارتباطی به انتخابات خرداد 92ندارد» ،گفت« :این طرح بسیار کلی است و بررسی ان در مجلس مدت زمان زیادی طول خواهد
کشید؛ ممکن است نمایندگان به فوریت ان رای ندهند که در این صورت طرح بعد از انتخابات اتی در صحن علنی بررسی خواهد
شد ».سخنگوی کمیسیون شوراها گفت« :مباحث مربوط به وضعیت سنی و نحوه تبلیغات نامزدهای انتخابات از جمله مواردی
است که در طرح اصالح قانون انتخابات مورد بررسی قرار گرفته است».
زارع زاده با تاکید بر اینکه طرح اصالح قانون انتخابات یک طرح ملی و بزرگ است که نیاز به بررسی دقیق و کارشناسی دارد،
گفت« :باتوجه به اینکه چند ماه بیشتر به انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده ،ممکن است این طرح حتی تا قبل از انتخابات نیز
به تصویب نرسد و البته اگر تصویب هم شود انتخابات خرداد 92را شامل نخواهد شد».
این در حالی است که رئیس کمیس��یون ش��وراها و امور داخلی مجلس گفت« :با اتمام بررس��ی و اصالح قانون انتخابات
ریاست جمهوری در کمیسیون ،این قانون در انتخابات اینده اجرا خواهد شد».
امیر خجسته اظهار داشت« :اصالح قانون انتخابات ریاست جمهوری در سه بخش صورت می گیرد؛ قوانینی که مندرس و
کهنه شده اند مثل مدرک تحصیلی که پیش از این خواندن و نوش��تن پیش بینی شده بود ،قوانینی که ابهام دارند مثل شرط رجل
سیاسی و مذهبی برای کاندیداهای ریاست جمهوری که شاخص های مشخصی ندارد و قوانین پیشگیرانه که از به مخاطره افتادن
امنیت ملی کشور در زمان تبلیغات و انتخابات جلوگیری می کند و نیاز است که به قوانین فعلی افزوده شود».
وی افزود« :قرار است در کمیسیون ش��وراها در تمام زمینه ها قانون انتخابات ریاست جمهوری را اصالح کنیم و ان را مورد
بازنگری قرار دهیم تا این قوانین به روز شوند».
خجسته درباره اظهارات سخنگوی کمیس��یون متبوعش مبنی بر اینکه این طرح برای ریاست جمهوری ۹۲نیست ،گفت:
«اقای زارع زاده در جریان موضوع نبودند و بر همین اس��اس چنین مطلبی را گفتند .طرح را قطعا به انتخابات ریاس��ت جمهوری
خواهیم رساند».
محمدجواد کولیوند ،عضو کمیسیون شوراها و نماینده کرج هم با تاکید بر اینکه «قرار نیست قانون انتخابات تغییرات اساسی
داشته باشد» ،تصریح کرده است« :اصالح تنها 3یا 4ماده قانون 94ماده ای انتخابات امری طبیعی است و نباید طوری تصور شود
که نمایندگان قصد دارند کل قانون را اصالح کنند».
از جمله اصالحاتی که در این قانون ایجاد ش��ده ،می توان به تغییر سن نامزدها ،مدرک تحصیلی کاندیداها ،احتمال حضور
بانوان در قامت نامزد انتخابات ریاست جمهوری و تعیین شاخص های رجال سیاسی و مذهبی اشاره کرد .قرار است این طرح به
زودی در صحن علنی مجلس بررسی شود.
مثلث شماره144
24
برافراش��ته ش��دن بزرگ ترین و بلندترین پرچم
جمهوری اسالمی ایران بهانه ای شد برای خوش و بش
محمود احمدی نژاد و محمدباقر قالیباف؛ ش��هرداران
س��ابق و فعلی تهران که یکی ردای ریاست جمهوری
بر تن دارد و دیگری سودای ریاست جمهوری در سر.
ان گونه که منابع رسمی اعالم کرده اند ،ارتفاع برج
پرچم 150متر و مساحت پرچم 1000متر است .سامانه
نگه دارنده و باالبر پرچم ،دوربین ضدلرزش ،دس��تگاه
هواس��نج ،صاعقه گیر و چراغ هش��دار هواپیما از جمله
تجهیزات به کار رفته در این پرچم اس��ت؛ پرچمی که
سومین پرچم بزرگ دنیا محسوب می شود.
این مراسم در قسمت غربی باغ موزه دفاع مقدس
واقع در بزرگراه حقانی برگزار ش��د .پس از ادای احترام
احمدی نژاد به شهدای گمنام ،با نواختن سرود جمهوری
اسالمی ایران بلندترین پرچم ملی توسط نیروهای ستاد
مشترک ارتش تا محل استقرار برج حمل و پس از ان در
حضور رئیس جمهور به اهتزاز درامد.
محمود احمدی ن��ژاد در این مراس��م گفت« :از
ش��هردار تهران و همکاران ایش��ان و بنی��اد حفظ اثار
ارزش ه��ای دف��اع مقدس ب��ه خاطر این ایده تش��کر
می کن��م ».رئیس جمه��ور تاکید کرد« :پرچم نش��انه
به هم پیوس��تگی و وحدت یک ملت است ضمن انکه
پیشنهاد شریعتمداری؛
سخنگوی هسته ای
انتقاد مدیر مسئول کیهان
از فریدون عباسی
حسین شریعتمداری ،مدیرمسئول روزنامه کیهان این
بار پیکان انتقاد خود را به سوی رئیس سازمان انرژی اتمی
نشانه رفت.
پس از انکه فریدون عباس��ی ،مع��اون رئیس جمهور
و رئیس س��ازمان انرژی اتمی در اظهارنظ��ری اعالم کرد
که ای��ران در برخی مواقع اطالع��ات نادرس��تی در اختیار
اژانس ق��رار داده ،با انتقاد مس��تقیم ش��ریعتمداری مواجه
ی که اژانس بین المللی ان��رژی اتمی اعتراف
ش��د« :در حال
می کند در بازرس��ی های همه جانبه و نزدیک به 10س��اله
خود از تاسیسات هسته ای جمهوری اس�لامی ایران هیچ
نش��انه قابل اعتنایی به دس��ت نیاورده اس��ت که حاکی از
انحراف فعالیت هسته ای صلح امیز کشورمان به سوی تولید
سالح اتمی -DIVERSION-باش��د و به همین علت در
تالش است دست خالی خود از نش��انه های فنی و حقوقی
را با بهانه جویی های غیرقانونی و پاس دادن پرونده به بستر
سیاسی -ارس��ال به شورای امنیت س��ازمان ملل -جبران
کند .ب��رادر عزیزمان اق��ای دکتر فریدون عباس��ی دوانی،
امده است .مخصوصا که خیلی وقت بود این افراد
در کنار یکدیگر حضور پیدا نکرده بودند و با هم به
یک موضوع مشترک لبخند نزده بودند! اما واقعیت
ان است که وقتی که این مسئوالن صرف کرده اند
برای اهتزاز بزرگ ترین پرچم ایران بوده است».
این س��ایت ادامه داد« :رهبر معظم انقالب
اس�لامی در دیدار س��ال 89خود با هی��ات دولت
فرمودند که در زمینه هاى فرهنگى ،دنبال کارهاى
تش��ریفاتى و ویترینى نباش��ید .نمایش دادن کار
فرهنگى ،نه اینکه فایده اى ن��دارد؛ ضرر هم دارد.
در زمینه فرهنگ باید دنب��ال کارهاى محتوایى و
اصیل و واقعى رفت که امروز نیاز عمده کشور هم
این است ».به زعم رجانیوز ،مخاطب تاکید صریح
حضرت اقا بر ع��دم انجام کارهای تش��ریفاتی و
ویترینی در حوزه فرهنگ فقط هیات دولت نیست
و تمام مسئوالن کشور خاصه کسانی که دستی در
کارهای فرهنگی دارند باید به این امر دقت داشته
باشندg .
خبرنامه
ریاست محترم سازمان انرژی اتمی کشورمان در اظهاراتی
غیرمنتظره و تعجب اور بی انکه بدانند -یا خدای نخواسته
بخواهند -نیاز مبرم 5+1و اژانس بین المللی را برای ادامه
کینه توزی علیه فعالیت هسته ای صلح امیز کشورمان تامین
کرد! اقای فریدون عباس��ی در مصاحبه با روزنامه سعودی
و عرب زبان الحیات -چاپ لندن -که در حاش��یه نشس��ت
عمومی اژان��س بین الملل��ی انرژی اتم��ی در وین صورت
پذیرفته بود ،ادعا کرد جمهوری اس�لامی ایران در «برخی
از مواقع اطالعات نادرس��تی»! را در اختیار اژانس قرار داده
است».
شریعتمداری بخش هایی از این مصاحبه را نیز منتشر
کرد :رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در این مصاحبه
گفته اس��ت؛ «گاهی اوقات م��ا اطالعات غلط��ی منتقل
می کردیم ،چون چاره دیگری برای گمراه کردن جاسوسان
خارجی نداش��تیم .گاهی خودم��ان را ضعی��ف و گاهی نیز
قوی تر از انچه واقعا بودیم جلوه داده ایم! ...هفت سال پیش
تهران متوجه شد که ماموران اطالعاتی سازمان جاسوسی
بریتانی��ا -ام.ای -6.اطالعاتی را در م��ورد ایرانی هایی که
در چارچوب برنامه های هسته ای ایران با اژانس همکاری
داش��ته اند ،جمع اوری کرده اند .دانشمندان هسته ای ایرانی
نیز که بعدها از سوی جاسوسان صهیونیست به قتل رسیدند
در میان همین افراد بودند».
مدیرمسئول کیهان در ادامه نوشت« :اظهارات اقای
دکتر عباسی همان گونه که انتظار می رفت ،بالفاصله بعد از
انتشار ،بازتاب بسیار گسترده ای یافت و با استقبال امیخته
به ذوق زدگی فراوان امریکا ،اسرائیل و متحدان اروپایی انها
روبه رو شد .چرا که متاس��فانه در اظهارات بی اساس رئیس
محترم سازمان انرژی اتمی کشورمان ،نیاز خود را به صورت
یک امتیاز دریافت کرده بودند!»
او با طرح این سوال که جناب دکتر عباسی از طرح این
ادعا چه انگیزه ای داشته و در جغرافیای سخن خویش کدام
یک از منافع ملی کش��ورمان را دنبال می کرده است؟ ادامه
داد« :بازرس��ان اژانس در بازرس��ی های 10ساله خود هیچ
نشانه ای از انحراف در برنامه هسته ای صلح امیز کشورمان
به دست نیاورده اند و دقیقا به همین علت ،از یکسو پرونده را
به بستر سیاسی کشانده اند تا نیازی به شواهد فنی و حقوقی
نداشته باشند -اعتراف البرادعی -و از سوی دیگر برای ادامه
چالش ،این بهانه را پیش کش��یده اند که جمهوری اسالمی
ایران در ارائه اطالعات الزم به اژانس صادق نبوده اس��ت!
و پاسخ منطقی و حقوقی ما ،این بوده و هست که اژانس
مطابق اساس��نامه بر یافته های بازرسان خود تکیه دارد،
نه اطالعات ارائه ش��ده از سوی کش��ور تحت بازرسی و
دقیقا به همین علت اس��ت که اطالعات ارائه شده نیز
راس��تی ازمایی -VERIFICATION -می ش��وند
تا صحت و سقم ان معلوم ش��ود و اکنون درحالی که
اژان��س عالوه بر بازرس��ی های پی درپ��ی ،اطالعات
ارائه شده از س��وی ایران را نیز راس��تی ازمایی کرده و
خالف قابل اعتنای��ی در ان ندیده ،اقای
دکتر عباس��ی می فرمایند که در
برخی از موارد اطالعات غلط
هنگام ورود رئیس جمهور ،قالیباف به
استقبال احمدی نژاد رفت و با در اغوش
گرفتن او و روبوسی ،وی را برای حضور در
مراسم همراهی کرد
مثلث شماره144
به عنوان نش��انه فرهنگ ،مطالب��ات و ارمان های ملت نیز
شناخته می شود».
احمدی ن��ژاد با بیان اینک��ه در پرچم ای��ران این نماد
وحدت به خوبی دیده می ش��ود ،اظهار داش��ت« :در پرچم
مقدس جمهوری اسالمی ایران ارمان ها ،فرهنگ و اندیشه
بلند ملت ایران به خوبی دیده می شود ،از این رو معتقدم که
ما می توانیم با قاطعیت اعالم کنیم پرچم ایران یگانه پرچم
توحید اس��ت ».رئیس جمهور افزود« :علت اصلی این امر
ان اس��ت که در پرچم ما نماد توحید و عدالت به خوبی دیده
می شود ».احمدی نژاد افزود« :معتقدم باید توحید و عدالت
در تک تک زندگی مردم متجلی شود .ضمن انکه باید برای
عدالت نیز کار کرد .باید عدالت را به خوبی در جامعه مستقر
کنیم ».وی همچنین ارزش های اصلی یک پرچم را توحید
و عدالت دانس��ت و گفت« :اگر پرچم می خواهد همیش��ه
برافراش��ته بماند ،باید به عدال��ت و توحید توج��ه ویژه ای
داشته باشد ».محمدباقر قالیباف ،شهردار تهران نیز در این
مراسم شهدا را انسان های صالح و مصلحی توصیف کرد که
توانستند مصداق واقعی منتظران در این مقطع زمانی باشند.
او با بیان اینکه مدیریت شهری توفیق اهتزاز دراوردن
بزرگترین پرچم نظام اسالمی را بر سر مزار شهدای گمنام و
باغ موزه دفاع مقدس دارد ،گفت« :پرچم ایران پرچمی است
که منطق ان شهید است؛ پرچمی است که امیخته به عشق
عقالنیت و دیانت است و ش��هدا نیز بر این مبنا راه زندگی و
مرگ خود را انتخاب کردن��د ».وی ادامه داد« :امروز پرچم
جمهوری اسالمی ایران ایین ه عقالنیت دینی است».
قالیباف خاطرنشان کرد« :امروز پرچم ایران که در هر
کجا به اهتزاز درمی اید ،مهم ترین عامل نشان دادن حق و
حقیقیت ،صفا و صداقت ،اگاهی و سازندگی و نماد استقالل
و ازادی است».
این مراسم با حاشیه هایی نیز همراه بود .احمدی نژاد
که میهمان وی��ژه این مراس��م ب��ود در ابتدای مراس��م با
شهردار تهران روبوس��ی و احوالپرسی کرد .به محض ورود
رئیس جمهور ،قالیباف به اس��تقبال احمدی نژاد رفت و با در
اغوش گرفتن او و روبوس��ی ،وی را برای حضور در مراسم
همراهی کرد .پ��س از به اهتزاز در ام��دن کامل این پرچم،
احمدی نژاد به همراه قالیباف برای بازدید از پله ها باال رفتند
و از نزدیک شاهد برافراشته شدن پرچم بودند .در پایان این
مراسم نیز احمدی نژاد به میان شهروندان تهرانی رفت و با
انها به گپ وگفت پرداخت .با وجود بازتاب مثبت این خبر در
رسانه ها به دلیل خوش و بش گرم قالیباف و احمدی نژاد که
رقابت انها از سال 84تاکنون به داستانی ادامه دار تبدیل شده
است ،اما س��ایت رجانیوز از برگزاری این مراسم انتقاد کرد.
ارگان مجازی جبهه پایداری با اشاره به حضور مقام های ارشد
کشوری و لشکری در این مراس��م چنین نوشت« :شنیدن
خبر حضور همزمان این تعداد مس��ئول لشکری و کشوری
در یک مراس��م در وهله اول این تصور را در ذهن مخاطب
ایجاد می کند که احتما مراسمی بس��یار مهم برگزار شده و
دس��تاوردی بزرگ برای نظام جمهوری اس�لامی به دست
به اژانس داده ایم!»
شریعتمداری با اشاره به اظهارات عباسی مبنی بر
اینکه ارائه اطالعات غلط برای گمراه کردن جاسوسان
خارجی بوده ،در بخش��ی دیگر از یادداشت خود نوشت:
«وقتی می فرمایند برخی اطالعات ارائه شده غلط بوده
است ،س��خنگوی وزارت خارجه امریکا نیز به خود حق
می دهد بگوید از کجا معلوم اطالعات��ی که اکنون ارائه
می شود ،نادرست و گمراه کننده نباشد؟!»
مدیرمس��ئول کیهان پیش��نهاد کرد که اظهارنظر
درخص��وص پرون��ده هس��ته ای برعهده مس��ئول تیم
هسته ای یا سخنگوی تیم باشدg .
25
مرور رسانه ها
عکس های خبری
چراغانیحرممطهر
حضرت امام رضا(ع)
رسانه ها در هفته ای که گذشت
استانداران جدید می ایند؟
یاسین سیف االسالم
جلسهمجمعتشخیص
مصلحتنظام
هر سال اول مهر همزمان با امدن نسیم ها و رنگ ها،
مدرس��ه ها هم می ایند و همه بچه هایی که برای اولین بار
ان حیاط ب��زرگ و نیمکت ها و طبقه ه��ای چوبی را تجربه
می کنند .همه اینها هست ولی اینها همه ان چیزی نیست که
خاطره ها و یاد ها را با خود به روز های دور می برد .یک چیز
دیگر هم هست؛ جنگ :بزرگداشت حماسه ای که جانفشانی
یک ملت را برای یک دین به نمایش می گذارد .هفته دفاع
مقدس مهم ترین ویژگی هفته گذشته بود و با حال و هوای
خاصی که داشت فضای خبری کشور را نیز متاثر کرده بود.
اما این باعث نش��د تا رخداد هایی مانند بازداش��ت مهدی و
فائزه هاش��می ،موضعگیری های فرمانده سپاه پاسداران و
سفر رئیس جمهور به نیویورک موضوعاتی خبر ساز نباشند.
به ویژه بازگشت مهدی هاشمی که پس از بازداشت خواهرش
صورت گرفت و قرار بود به تعوی��ق بیفتد .او یک روز پس از
ورود به تهران از سوی دادس��را احضار و بازداشت شد؛ این
خبری بود که بالفاصله پس از انتش��ار در صدر رسانه های
داخلی و خارجی قرار گرفت.
خبرنامه
ان سوی هیاهو
مثلث شماره144
علی اکبر والیتی در حاشیه دیدار
با هیات پارلمانی سوریه
روزنامه کیهان فض��ای خبری ایجاد ش��ده پیرامون
بازداش��ت مهدی و فائزه هاش��می را دس��تمایه س��رمقاله
خود کرده و نوشته است« :رس��انه های بیگانه و نوچه های
نش��ان دار انها ،از این ماجرا با عن��وان حرکتی علیه ایت اهلل
هاشمی رفس��نجانی یاد می کنن��د که تضعی��ف و تخریب
شخصیت ایش��ان را نش��انه رفته اس��ت! برخی از مدعیان
اصالح��ات و اصحاب فتن��ه 88نیز با همین س��از همصدا
شده اند و از سوی دیگر ،توده های مردم و کسانی که دل در
گرو اسالم و انقالب دارند ،این اقدام را نشانه و نماد «عدالت»
مورد انتظار از دس��تگاه قضایی کش��ور می دانن��د ».در این
یادداشت همچنین امده اس��ت« :بازداشت مهدی هاشمی
بعد از بازگشت به ایران در پی اسناد و شواهد فراوانی صورت
گرفته که از مجرم بودن او حکایت می کند .بنابراین وظیفه
قانونی و تعریف شده دس��تگاه قضایی کشور که در تمامی
نظام های حقوقی و قضایی دنیا نیز به کار گرفته می ش��ود،
بازداشت و محاکمه اوست».
جنجال جنگ
توکلی و باهنر در صحن علنی
مجلس
26
روزنامه وطن امروز در س��رمقاله خود ب��ه قلم مهدی
محمدی تحلیل��ی ارائه داده که بر اس��اس ان ایجاد فضای
جنگ��ی پیرامون ایران در راس��تای روی کار ام��دن دوباره
اصالح طلبان رخ داده اس��ت .در این یادداش��ت امده است:
«دیروز که به عادت همیشگی مشغول خواندن مطالب منابع
داخلی و خارجی بودم ،ناگاه یک هماهنگی بسیار درس اموز
توجهم را جلب کرد .ابتدا مقاله ای خواندم از نیویورک تایمز
که در ان بدون هرگونه پرده پوشی و مجامله تاکید شده بود
هدف نهایی همه فش��ارهایی که اکنون غ��رب به رهبری
امریکا و با صحنه گردانی اسرائیل بر مردم و نظام ایران وارد
می کند ،روی کار امدن مجدد اصالح طلبان در ایران است».
یادداش��ت نویس وطن امروز ادامه داده« :نوشته دیگری از
سعید حجاریان دیدم که از مسیری کامال مشابه با مسیری که
نیویورک تایمز رفته -و در واقع می توان ان را دیدگاه محافلی
درون دولت امریکا و جامعه اطالعاتی این کشور دانست -به
نتایجی ک مو بیش مشابه با ان رسیده است».
تغییرات دولت
تغییر استاندار البرز که در هفته گذشته رخ داد ،موضوع
گزارشی اس��ت که در روزنامه تهران امروز به چاپ رسیده
است .در این گزارش امده است« :تغییر استاندار استان البرز
بار دیگر پرونده رکورد دولت دهم در این تغییرات را باز کرد
و بار دیگر به شائبه انتخاباتی بودن این اقدام دامن زد .شاید
جدی ترین و نخس��تین انتقاد وارد ش��ده به احمدی نژاد در
رابطه با تغییر پی در پی مدیران و استانداران بود که صدای
نمایندگان مجلس را نیز بلند کرد؛ با این حال برخی از انان
نیز معتقدند این حق رئیس جمهور اس��ت و نمی توان از این
کار جلوگیری کرد ».تهران امروز ادامه داده« :استارت این
تغییرات با تغییر استاندار قم اغاز شد با اینکه پیش از این نیز
ش��اهد این تغییرات بودیم؛ اما این بار و این جا به جایی برای
احمدی نژاد کمی گران ت مام ش��د تا جای��ی که غالمعلی
حدادعادل در واکنش به این تغییرات اظهار کرد که هشت
سال است که عادت کرده ایم؛ تصمیم گیری ها در دولت اقای
احمدی نژاد غیرقابل پیش بینی است».
زنان و کاندیداتوری ریاست جمهوری
دلخوری از خاتمی
غالمحس��ین کرباس��چی ،دبیرکل حزب کارگزاران
خبرنامه
خودسانسوری مجلس
نماین��دگان مجل��س هفته گذش��ته ب��ا دو فوریت و
یک فوریت با طرح استفس��اریه ماده 115ائین نامه داخلی
درخصوص روند صدور و قرائت بیانیه ها در مجلس مخالفت
کردند .روزنامه ایران در این باره نوش��ته است« :در صورت
تصوی��ب نهایی این استفس��اریه چنانچه بی��ش از نیمی از
نمایندگان بیانیه ای را امضا کنند متن ان بیانیه باید از تریبون
مجلس قرائت ش��ود .این در حالی است که در شرایط فعلی
بیانیه ها قبل از قرائت باید توسط هیات رئیسه تایید شوند».
در گزارش ایران به نقل از حمید رسایی طراح این طرح
امده است« :این موضوع یکی از حقوق نمایندگان است که
می توانند درخصوص مسائل ملی و بین المللی و مناسبت های
خاص اعالم موضع کنند ،اما به رغ��م این ماده قانونی اخیرا
یک بخشنامه از س��وی یکی از اعضای هیات رئیسه صادر
ش��د که طبق ان باید قبل از صدور بیانیه متن ان به رویت
هیات رئیسه برسد!»
بازداشت دو مدیرمسئول
سه ش��نبه گذش��ته روزنام��ه اصالح طل��ب ش��رق
کاریکاتوری در صفحه اخر درج کرد با واکنش های بسیاری
مواجه ش��د .جمعی از نمایندگان با انتشار بیانیه ای به انتشار
این کاریکاتور اعت��راض کردند 150 .نماین��ده این نامه را
امضا کردند و کاریکاتور منتشر ش��ده را «موهن» خواندند.
سید محمد حسینی ،وزیر ارشاد هم در واکنش به انتشار این
کاریکاتور گفت« :با تشکیل جلسه فوق العاده هیات نظارت
نسبت به توقیف روزنامه «ش��رق» اقدام خواهیم کرد ».او
روز چهارشنبه در حاشیه جلس��ه هیات دولت با بیان اینکه
شاهد بودم در هفته دفاع مقدس روزنامه شرق کاریکاتوری
منتشر کرد که توهینی به رزمندگان دفاع مقدس محسوب
می ش��د ،اظهار کرد« :این کاریکاتور در رسانه های بیگانه و
سایت های ضد انقالب انتشار گسترده ای داشت که نشان از
نوعی هماهنگی دارد ».س��اعاتی پس از این اظهارات وزیر
ارشاد ،رسانه ها خبر دادند« :روزنامه شرق توقیف شد ».علت
توقیف این روزنامه «انتش��ار کاریکاتوری توهین امیز علیه
رزمندگان اسالم» اعالم ش��د .همچنین مهدی رحمانیان،
مدیرمسئول این روزنامه نیز به دادسرای عمومی و انقالب
تهران احضار و س��پس قرار بازداش��ت برای وی صادر شد.
عالوه بر بازداشت رحمانیان ،کاریکاتوریست روزنامه شرق
هم برای ادای توضیحات به دادس��را احضار ش��د .البته در
ساعات پایانی روز چهارشنبه در حالی که اغلب خبرگزاری ها
از بازداش��ت مهدی رحمانیان و انتقال او به زندان اوین خبر
داده بودند ،مدیر مسئول روزنامه شرق در گفت وگویی کوتاه
به خبرگزاری مهر گفت« :فعال بازداشت نشده ام ».او سپس
با خبرگ��زاری فارس گفت وگو کرد و از بازداش��ت خود خبر
داد؛ «با حکم بازپرس شعبه نهم دادسرای فرهنگ و رسانه
بازداشت شدم و در حال حاضر عازم زندان اوین هستم ».در
تحولی دیگر در عرصه رسانه ها ،علی اکبر جوانفکر مدیرعامل
خبرگزاری جمهوری اس�لامی و موسسه مطبوعاتی ایران
از سوی نیروهای دادستانی تهران دس��تگیر و روانه زندان
اوین شد.
س��ایت ش��بکه ایران این خبر را با تیت��ر «همزمان با
سخنرانی رئیس جمهور در سازمان ملل ،جوانفکر بازداشت
شد» منعکس کرد .قهرمان شجاعی ،وکیل جوانفکر هم به
این ماجرا واکنش نشان داد؛ انجا که گفت« :به حکم دادگاه
احترام می گذاریم ،اما بازداشت موکلم همزمان با سخنرانی
رئیس جمهور در مجمع عمومی س��ازمان مل��ل را اقدامی
شایسته نمی دانمg ».
اشپیگل
پرونده ای
درباره دوران
هلموتکهل
منتشرکرد
مثلث شماره144
روزنامه ارمان به نقل از خجس��ته ،رئیس کمیسیون
ش��وراها از احتمال قانونی ش��دن کاندیداتوری زنان برای
انتخابات ریاست جمهوری خبر داد .در این مطلب امده است:
رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با بیان اینکه
طرح اصالح قانون انتخابات ریاست جمهوری با 120امضا
به هیات رئیسه ارائه خواهد شد ،گفت« :این طرح در جلسه
روز چهارشنبه هفته جاری مجلس اعالم وصول می شود».
امیر خجس��ته اظهار کرد« :طرح اصالح قان��ون انتخابات
ریاست جمهوری با قید یک فوریت یا به صورت عادی تقدیم
هیات رئیسه می شود ».در این خبر اضافه شده« :وی در مورد
تغییرات اعمال ش��ده در قانون انتخابات ریاست جمهوری
گفت که عمده تغییرات در خصوص شرایط تحصیلی و سن
کاندیدا هاست ».خجسته در پایان نیز این احتمال را داد که در
این قانون شرایطی برای حضور خانم ها به عنوان کاندیدای
انتخابات ریاست جمهوری در نظر گرفته شود.
س��ازندگی در گفت وگو با روزنام��ه اعتم��اد تصریح کرده
اس��ت« :اقای خاتمی شخصیت دوست داش��تنی هستند.
من هم دلخوری شخصی ندارم ،ولی ممکن است به برخی
عملکردها انتقاد داش��ته باش��م .من به نوع عملکرد ایشان
در دوره ریاس��ت جمهوری منتقدم ».کرباسچی درباره این
پرسش که «اگر اصالح طلبان روی کاندیدای خاصی مثل
خاتمی اجماع کنند ایا ش��ما حمای��ت می کنید؟» می گوید:
«من اصوال معتقد نیستم که افرادی که یک بار در این سمت
حضور داشتند دوباره به صحنه بیایند ،چه اقای خاتمی ،چه
رفسنجانی و چه احمدی نژاد .هنوز کشور در قحط الرجالی فرو
نرفته که از این چهره ها دوباره اس��تفاده کنیم ».وی در این
مصاحبه ،این قضاوت را که گریه اش در فیلم تبلیغاتی کروبی
برای انتخابات« ،شو» بوده تکذیب کرده و گفته است« :از
نگاه من واقعیت بود .من هنرپیشه نیستم که شو اجرا کنم.
انسان عواطف دارد و تحت تاثیر واقع می شود».
هفته نامه تایم
پیشنهادهای
بیل کلینتون
برای تغییر
دنیا را بررسی
کرده است
هفته نامه پنجره
پرونده ای را
درباره رابطه
تفکرات پوپر و
سروش منتشر
کرد
هفته نامه اسمان
د رشماره اخیر
خود احتمال
کاندیداتوری
دکتر والیتی را
بررسی کرده
است
27
نقد و نظر
مسلمانی در اروپا و مساله انتخاب هویت
شرح ،نقد و بررسی ایده یورواسالم دکتر طارق رمضان
1
پیش سخن
نقدونظر
امروزه بیش از 18میلیون مسلمان در اروپا زندگی می کنند
که عمدتا در اروپای مرکزی و غربی ساکن اند .حضور این توده
عظیم جمعیتی در اروپا ،عالوه بر انکه بافت فرهنگی جوامع
اروپایی را متنوع کرده اس��ت ،در ذات خود خبر از حضور یک
ایده ،فکر و اندیشه مذهبی و دینی متفاوت نیز دارد .جامعه اروپا
سال ها در حال مبارزه برای حذف دین از نهادهای اجتماعی خود
بود و قوانین متعددی را برای حذف دین (به شکل موثر ان) از
سیاست و اجتماع تصویب کرد که از ان جمله می توان به قوانین
ضد مذهب زاییده از انقالب س��ال 1789فرانس��ه اشاره کرد؛
قوانینی که به گفته «فیلیپ وینتر» ،یکی از رهبران راستگرای
افراطی بلژیک «جوی های خون در اروپا به راه افتاده تا تصویب
و تضمین شوند».
این قوانین همچنین مستند حذف نهاده ها و نهادهای
دینی از سطح جامعه نیز بوده اند و اکنون حضور مسلمانانی که
به عنوان «هم میهنان مسلمان» در این کشورها حاضر نیستند
از اصول و مبانی و احکام خود ،در جامعه دست بردارند و حتی
راضی نمی ش��وند مظاهر ان را نیز از رفتار و حضور اجتماعی
خود حذف کنند ،مشکالت را برای میزبانان و میهمانان فراهم
اورده و تهدیدی برای این قوانین تلقی می شود .بر این حضور
عقیدتی و مذهبی ،مشکالتی را که ناشی از «تلقی نادرست»
غرب از اسالم اس��ت نیز باید افزود .هراس افسار گسیخته ای
که غرب (و به نوعی سیاستمداران ان) از رشد و حضور نوعی
اس�لام بنیادگ��را ( )Fundamental Islamدارد ،بر دامنه
این مشکالت افزوده است .تحریکات اجتماعی ،برخوردهای
ناشایست با مهاجران مسلمان ،تصویب و الغای پی در پی قوانین
و مقررات علیه مسلمانان ،ایجاد محدودیت در حقوق اساسی
مانند ازادی ،اموزش و پ��رورش و مانند ان ،چالش های مهم
دیگری است که مهاجران مسلمان ساکن در غرب مسیحی با
انها روبه رو هستند .این نکته زمانی اهمیت بسیار مضاعفی پیدا
می کند که توجه کنیم «مسلمانان امروز اروپا دیگر میهمانانی
نیستند که روزی به میهن خویش در کشورهای اسالمی باز
خواهند گشت ،بلکه اروپائیانی به شمار می روند مومن به دین
اسالم ،که همواره به عنوان بخشی از بافت اجتماعی و سیاسی
اروپا باقی خواهند ماند» .از منظر یک مورخ ،ممکن است وجود
مشکالتی این چنینی ،امری توجیه پذیر باشد و به این نکته اشاره
شود که همواره و در دوران طوالنی حضور مسلمانان در جوامع
غیر مسلمان ،چنین مسائلی وجود داشته است؛ اما نباید تردید
کرد که سلس��له ای از حوادث ،از اندیشه احیای جهانی اسالم
مثلث شماره 144
28
که در سال های دهه هفتاد ،نخست در خاورمیانه و سپس در
میان مسلمانان غربی رونق یافت ،گرفته تا حوادثی نظیر واقعه
11سپتامبر و بمبگذاری های لندن و ...که منسوب به مهاجران
مسلمان در غرب است ،بر مسائل میان جامعه غربی و جامعه
مسلمان ساکن غرب تاثیر منفی فراوان گذاشته است .واژه های
جدیدی نیز که در سال های اخیر وارد ادبیات سیاسی جهانی
شده ،به خودی خود ،حکایتگر این تغییر دیدگاه است؛ واژه هایی
نظیر« :اس�لام بنیادگرا»« ،اس�لام جهادی»« ،بنیادگرایی
اسالمی»« ،اسالم هراسی» و مانند انها .هر یک از این واژگان،
روایتگر بخشی از دیدگاه هایی است که در قبال حضور و زندگی
مسلمانان در اروپا و غرب وجود دارد؛ حضوری که امروزه و در
پیامد تخریب چهره اسالم از دو سوی «جنبش های افراط گرای
مس��لمان نظیر طالبان و القاعده» و «سیاست های مغرضانه
سیاستمداران غربی» ،در عرصه تنگی از جامعه اروپا ،مسلمانان
را گرفتار تضادها ،تشویش ها ،اضطراب ها و دغدغه های فراوان
کرده است .اکنون حضور یک مسلمان در اروپا ،حضور ازاد و
بدون مشکلی نیست؛ «اظهار مسلمانی» در اروپا ،به خصوص
در چند سال اخیر ،بیشتر به «دردسر انداختن خود» است تا اظهار
دینی که زمانی در پیش زمینه فرهنگ��ی و دموگرافیک اروپا
به عنوان دین دوم پس از مسیحیت ،حضوری فعال و پررنگ
داشته است .اما با محدودیت ها و مضیقه هایی که امروز ،برای
مسلمانان ساکن اروپا و غرب وجود دارد ،چه باید کرد؟! ایا باید
از اسالم به معنای واقعی ان دست شست یا باید در مبارزه ای
مداوم ،با بنیادهای عقیدتی ،سیاس��ی ،اجتماعی و شهروندی
اروپا و نیز تلقی های بس��یار غلط ان��ان از اموزه ها و بنیادهای
اسالم روزگار گذراند؟ ایا راه سومی وجود ندارد؟! اکنون زندگی
مسلمانان در اروپا با یک پرسش جدی مواجه است« :چگونه با
حفظ مسلمانی در اروپا زندگی ارامی داشته باشیم؟!» اندیشه و
ایده «یورواسالم» یا «اسالم اروپایی» از این پرسش بنیادین
زاییده شده است و امروزه در شمار یکی از نظریات پرطرفدار،
پرمخالف و چالش برانگیز در میان مسلمانان غربی و اروپایی
درامده اس��ت .نوش��ته حاضر ،روایتی از این ایده نوین است و
اگرچه بسیاری ،این «ایده» را در قامت یک «تئوری» موفق
در تعامل بین اسالم و اروپا می بینند و ارزیابی می کنند ،اما به
نظر می رسد این ایده ،در عین اهمیت ،شمول و گستره مصداقی
وسیعش ،برای نامیده شدن به عنوان «تئوری» نیازمند تقویم
بیشتر باشد .روایت حاضر از این ایده ،بدون هیچ گونه قضاوت
سلبی یا ایجابی ،می کوشد تصویری باشد از این ایده مشهور و
مطرح ،بر اساس گفته های طراح ان؛ «دکتر طارق رمضان».
شما چه می خواهید؟!
دکتر «ط��ارق رمض��ان» تاکی��د دارد «نخس��تین»
و «اصلی ترین» پرسش��ی که س��اکنان اصلی ق��اره اروپا از
مسلمانان دارند ،این است که« :ش��ما چه می خواهید؟» انها
همچنین دوست دارند بدانند که ایا مسلمانان درصددند انها
را از دین اصلی خود رویگردان س��ازند و در دیدی بدبینانه تر،
از دین مس��یحیت به دین اسالم بکش��انند یا انکه خواهان
حضوری مسالمت امیز در کنار انان در زیست بوم اجتماعی و
فرهنگی اروپا هستند؟! در فرض نخست ،روایت مسلمان کردن
مسیحیان و اسالمیزه کردن اروپا یا حداقل ایجاد جریان های
فکری و عقیدتی در میان جامعه مس��یحی به نفع اموزه های
اس�لام ،که در ذهن اروپائی ان جای گرفت��ه ،همان روایتی
اس��ت که امروزه سیاس��تمداران غربی با برجسته کردن ان،
تحذیر و منع فراوانی از ان می کنن��د و از ان با عنوان تبلیغ و
ترویج «اسالمگرایی» یا «بنیادگرایی» یاد می کنند و مستند
به ان ،در تبلیغ علیه مسلمانان ،حمالت به انان و به راه انداختن
جریان های ضد اس�لامی و ضد مهاجران مس��لمان تالش
فراوان می کنند .اما در فرض دوم ،حضور مسالمت امیز ساکنان
مس��لمان اروپا در کنار اروپائیان بومی ،یک خواست عمومی
است که باید برای حصول به ان ،تالش های فراوانی صورت
گیرد تا دیوار بلند بی اعتمادی -که اتفاقات س��الیان اخیر بر
بلندای ان افزوده است -فرو ریزد و یک نوع تلفیق اجتماعی،
سیاسی و اقتصادی (فارغ از انگاره های انحصاری ادیان) بین
مسلمانان و سایر اروپائیان ایجاد شود .به هر یک از دو بخش
این پرسش نخستین اروپائیان و لوازم و تبعات ان ،از منظر ایده
«یورو اسالم» نگاهی جداگانه می اندازیم.
.1اسالمی سازی اروپا
«طارق رمضان» معتقد اس��ت که در فضای سنگین و
دشواری که اکنون بین اس�لام و اروپا حاکم است و بر اساس
تبلیغات روز افزون علیه مسلمانان ،بسیاری از ساکنان این قاره
معتقدند که مسلمانان مهاجر که اکنون بخشی از توده جمعیتی
اروپا هستند ،مقصد پنهانشان «اسالمی کردن اروپا»ست .وی
تاکید دارد بسیاری کسان را دیده است که معتقدند مسلمانان در
پی فراهم ساختن جامعه ای هستند که اموزه های اسالمی در
ان حاکم باشد و اسالم «دین غالب» .در ان به همین دلیل ،به
مسلمانی و مسلمانان به عنوان یک «تهدید» می نگرند و اگر
چه دین ،امروزه در زندگی اجتماعی اروپائیان حضور پر رنگی
ندارد ،اما این هراس را دارند که روزی فرا برسد که اموزه های
نقدونظر
مساله بحران هویت
«طارق رمضان» معتقد است که اساسا باید «مسلمان
ساکن اروپا» برای خود هویتی منحصر به فرد و تعریفی خاص
داشته باشد ،در حالی که اکنون چنین نیست .وی تاکید دارد که
بر اساس دیدگاه غلطی که ایجاد شده ،مسلمان اروپایی در یک
بحران ناخواسته هویتی گرفتار می اید .اگر شما یک مسلمان
س��اکن اروپا باش��ید ،برای اینکه دیدگاه بدبینانه هم میهنان
اروپایی خود را از بین ببرید ،ناگزیرید به یک سلس��له اعمال و
رفتارهای «اعتمادساز» دست بزنید تا انها شما را به عنوان یک
تهدید بالقوه نگاهنکنند.اگربخواهیدبهصورتکاملویکدست
با جامعه اروپایی و ارزش ها و عرف ها و قوانین انها در ایید« ،باید
احساس کنید حقیقتا اروپایی هس��تید» و لوازم و تبعات ان را
ارزش داوری های دینی در
بپذیرید .اینجاست که باید برخی
ی ـ اجتماعی اروپائیان را
مورد قوانین ،عرف ها و مقوالت فرهنگ
.2یورو اسالم
اما چه باید کرد تا مس��لمان اروپای��ی از بحران هویت و
مش��کالت و تبعات ان برهد و بتواند به عنوان شهروند عادی
اروپا به زندگی روزمره خود ،بدون مشکالت موجود ادامه دهد.
ایده ای که «طارق رمضان» در این مورد ارائه می دهد ،اندیشه
و تزی اس��ت که خود وی ـ انگونه که در فراز باال اشاره شد ـ
بدان نام «اس�لام اروپایی» ( )Euro Islamمی دهد و تاکید
می کند که باید بین «اسالم اروپایی» و «اسالم در اروپا» تفاوت
گذاشته شود« .یورو اس�لام» که اکنون به عنوان یک تئوری
مطرح در میان متفکران جوان تر مس��لمان در غرب رواج پیدا
کرده و حول ان ،بحث ها و نظرهای فراوانی انگیخته شده ،بر
این بنیاد استوار است که مسلمان ساکن اروپا ،در کنار «هویت
مس��لمانی» که به صورت اصیل برای خود قایل اس��ت ،باید
«هویت اروپایی بودن» را نیز برای خود اصیل بداند و بکوشد
که هر دوی این مفاهی��م را به نفع دیگری معتدل س��ازد .به
زعم وی ،اسالم اروپایی ،یک هویت جدید است که می تواند
در کنار مفاهیمی مثل «اسالم افریقایی» و «اسالم اسیایی»
مطرح شود و همان سان که التزامات اسالم افریقایی با التزامات
اسالم اسیایی متفاوت است ،اسالم اروپایی هم التزاماتی داشته
باشد منحصر به خود« .رمضان» اعتقاد دارد که اسالم ،دینی با
الف .تالش برای درک متقابل و درک خویش
«رمضان» معتقد است یک مسلمان اروپایی باید بداند
که در چه محیط��ی می زید و چه فرهنگی بر جامعه زیس��تی
هم میهنان غیر هم کیش او حاکم است .او می گوید« :بحث و
تحلیل درباره اسالم و مسلمانان در اروپا ،باید حول محور تعریف
و درکی باشد که انها از خود و جامعه خود دارند و اینکه چگونه
به خود و جامعه خود ،به عنوان اروپایی و اروپا می نگرند» و تاکید
می کند که « :اگر کسی به من به عنوان یک مصری (نسل دوم)
زاده شدهدر ژنو می اندیشد ،نخست بایدببینددرموردنقشخودم
در جامعه ای که در ان زندگی می کنم ،چگونه می اندیش��م».
این درک متقابل از خود و جامعه ،اگر فراگیر ش��ود ،بسیاری از
سوء تفاهمات را که پایه اصلی دشمنی ها و کج سلیقگی هاست از
بین می برد و از سوی دیگر ،سبب می شود که فرد در یک فضای
اجتماعی همس��از ،به بهبود و ارتقای جامعه خود در همه ابعاد
و کمک به هم میهنان خویش(فارغ از عقاید مذهبی) تالش
درخور نماید .البته این اندیشه زمانی امکان پذیر است که فرد،
خود را «عضو جدا» یا به اصطالح «تافته جدا بافته» از جامعه
نداند و جامعه نیز تلقی غریبگی از او نداشته باشد.
ب .گفت وگ�وی ارزش ه�ای جهانی اسلام و غرب با
یکدیگر
مثلث شماره 144
اسالم به صورت پر رنگ در جامعه اروپایی برجسته شود و در
بلند مدت به عنوان قوانین نانوشته عقیدتی ،اجتماعی ،فرهنگی
یا عرف های موجه ،در زیست بوم انها سر بر اورد و جامعه انها را
مجددا «دین ساالر» نماید .این تلقی ،بخش نظری و مفهومی
اصطالحی با عنوان «اسالم هراس��ی» نیز هست که امروزه
به عنوان لغتی رایج در ادبیات گفت وگوی اروپا و اس�لام مورد
اس��تفاده قرار می گیرد .به باور «رمضان» از چش��م غربی ها
نشانه هایی مبنی بروجود اینتلقیدر بنیاد اصلی فکر مسلمانان
اروپا وجود دارد .تاکید بر «تظاهر کامل ب��ه اعمال عبادی در
جامعه» ،در قالب پوشش ،نماز ،روزه و حتی گاه امر به معروف و
نهی از منکر در برخی محله های پر جمعیت مسلمانان ،یکی از
همین نشانه هاست .نشانه دیگر ،نپذیرفتن عرف های اجتماعی
و قوانین جامعه است .فی المثل در کش��وری مثل فرانسه که
حدود شش میلیون مسلمان دارد ،نپذیرفتن نحوه پوشش رایج
قانونی و اصرار و ابرام بر حضور در جامعه با جلوه ای از حجاب که
مطابق دستورات شریعت اسالم است ،از سوی اقلیتی خاص از
روشنفکران و صاحب نظران مسلمان ،نشانه دیگری است که
گمان می رود نوعی مقابله با قوانین رایج در ان نهفته اس��ت و
رنگ و بوی مقاومت تا زمان تغییر ان قوانین از انها بر می خیزد.
تاکید بر برگزاری مراسم خاص عبادی ،مقاومت در برابر فرهنگ
اموزشی ،انجام عملیات خرابکارانه و تهدیدکننده و مانند انها ،در
باور اروپائیان بومی ،می تواند نشانگر ان باشد که حداقل بخش
زیادی از مسلمانان ساکن اروپا ،در پی اسالمیزه کردن جامعه
اروپایی و حاکم س��اختن اموزه های عبادی ،شریعتی و مدنی
اسالم در جامعه هستند .به باور این اروپائیان ،این «خواست»
و «هدف پنهانی» مس��لمانان اروپاس��ت و اگر چ��ه قوانین و
عرف های لیبرال و سکوالر در جامعه ،هیچ گاه اجازه حاکمیت
این دیدگاه ها را نخواهد داد ،اما این تلقی به عنوان «تهدیدی
همیشگی» بنیادهای مدنی اروپا را دلمشغول نگه خواهد داشت
و انها را در یک درگیری مداوم به چالش خواهد کشید« .طارق
رمضان» و بسیاری متفکران مسلمان روشنفکر ساکن غرب،
اعتقاد دارند که اگر چه این باور و تلقی ،ممکن اس��ت از سوی
مسلمانان اروپا تمسخرامیز و خنده اور تلقی شود ،اما عقیده ای
است که متاسفانه بخش مهمی از دیدگاه اروپائیان نسبت به
مسلمانان را تشکیل می دهد و برای زدودن ان از اذهان اروپایی،
تالشی بسیار جدی الزم اس��ت و اگر چه حقیقت ان است که
مسلمانان اروپا دوست دارند در جامعه ای ازاد بتوانند به حدود
و مقیدات خود و اوامر و منهیات شریعت خود ،پایبندی کنند و
قصد اسیب و زیان به عرف دینی اروپا را ندارند ،اما این خواست
با «سوء تعبیر» یا «سوء تفاهم» موجود ،دچار فرو بستگی هایی
است که به زمان زیادی برای گشایش انها نیاز است« .رمضان»
تاکید می کند (و تاکید درستی اس��ت) که انچه مسائل اصلی
عبادی مسلمانان به شمار می اید ،در اثر همین طرز تلقی اشتباه
به «تهدید اروپا» تبدیل شده است؛ در حالی که نباید اینچنین
باشد و یک مس��لمان اروپایی ،باید مانند هر مسلمان دیگری
بتواند به مسائل اصلی عبادی خود در گستره شریعتش بپردازد.
که به عنوان یک مسلمان به ان قائلید ،کنار بگذارید .شما بیش
از انکه فکر کنید «یک مسلمان در اروپا» هستید ،باید بیندیشید
و به خود بقبوالنید که یک «مسلمان اروپایی» هستید یا یک
«اروپایی مسلمان» .اروپایی بودن و در عین حال مسلمان بودن،
با مسلمان بودن و در اروپا زندگی کردن تفاوت های عمیقی دارد
و هر یک از این مفاهیم ،گس��تره ای مفصل و وسیع از لوازم و
تبعات را در پی دارد که ملتزم ش��دن به هر یک ،مشکالت و
پیامدهای ثانویه ای را برای فرد به همراه می اورد.
«رمضان» معتقد است که مشکل اصلی امروز مسلمانان
در اروپا ،گرفتاری در «بحران هویت»ی اس��ت که از همین
مبنای مهم ریشه می گیرد .مسلمانان امروزی ساکن اروپا که
به مفهوم خاص «نسل های دوم و س��وم» ساکنان مسلمان
اروپا شمرده می شوند ،هنوز نتوانسته اند خود را از گزند و چنبره
این بحران هویت برهانند .اعتقاد به یک سلسله اصول و قواعد
که جزو التزامات اولیه و ثانویه مسلمانی است ،از یک سو و لزوم
همساز ساختن خود با جامعه اروپایی که برخی یا بسیاری از ان
التزامات (خاصه التزامات ثانویه) را نفی می کند ،از سوی دیگر،
دس��تمایه ایجاد بحران هویتی ش��دید بین مسلمانان ساکن
اروپاست .مس��لمان اروپایی امروز ،خواه ناخواه در این بحران
گرفتار است که کدام یک از هویت های خود را بر دیگری مرجح
سازد« :هویت مسلمانی» اش را یا «هویت شهروندی اروپا» را.
«طارق رمضان» یاداوری می کند که زمانی که کتاب «مسلمان
اروپایی بودن» را نوشته و منتشر ساخته ،مسلمانی به او مراجعه
کرده و گفته است بهتر بود اسم کتاب را «مسلمان بودن در اروپا»
می گذاشت .اما او پاسخ داده است که اتفاقا در انتخاب این عنوان
دقت داشته و این عنوان ،نشانگر هویتی است که او ،خانواده،
فرزندان و همه همانندانش در اروپا باید بپذیرند .این «هویتی
تازه» است و «قبول واقعیتی» که اگر مسلمانان ان را بپذیرند و
به ان ملتزم شوند ،زمینه رفع بسیاری سوء تفاهمات خواهد بود.
او با ذکر این مثال ،سعی در تفسیر بحران هویتی دارد که جامعه
مسلمان ساکن اروپا با ان دست به گریبان است؛ بحران هویتی
که فشاری سنگین را بر عقاید و منش ها و کنش های مسلمانان
در اروپا وارد می سازد .درست شبیه فشاری که خود کشورهای
اروپایی در پروسه عضو شدن در اتحادیه اروپا متحمل می شوند
و ناگزیر در بحران از دست دادن بسیاری هویت های بومی و
فرورفتن در هویت بزرگتری به نام «اتحادیه اروپایی» دست و
پا می زنند .با این تفاوت که بحران اخیر ،تا حد زیادی اجتماعی
و سیاسی است و تصمیم گیرندگانی هم در رده سیاستمداران
دارد ،اما بحران هویت مس��لمانان ،بحرانی درونی ،انفس��ی و
شخصی است.
ابعاد جهانی است و تکیه بر همین بعد از اسالم ،می تواند موجد
بسیاری از دیدگاه های تازه در اموزه ها و گرایش های اسالمی
باش��د .او صراحتا می گوید« :نباید تصور کنیم مسلمانان افراد
بسته ای هستند که نمی توانند در جوامع غیر دینی ادغام شوند.
اثار فلسفی مسلمانان در قرون وسطی (حداقل) موید نادرست
بودن این طرز تفکر از اسالم است ».تنها نکته ای که در نظر او
اهمیت دارد ،این است که مسلمان ساکن در اروپا ،به هویت خود
به عنوان یک «هویت دو بعدی اصیل» بنگرد و تالش کند هر
دو بعد ان را برای زیستن بهتر و اسان تر و همپوشی و همزیستی
مسالمت امیز با غیرهم کیشان خود تبدیل نماید.
او برای تعدیل این اصالت ه��ای دوگانه ،راهکارهایی را
ارائه می دهد:
رمضان ب��ه جد عقیده دارد که اس�لام جزئ��ی از تاریخ
اروپاس��ت .او صراحتا می گوید« :بسیار مهم است که به خاطر
داشته باش��یم اروپا س��رزمینی با تاریخ متعلق به خود است و
اس�لام نیز ،برخالف نظر برخی ،جزئی از این تاریخ محسوب
می شود .میراث اسالم در ذهن و اندیشه اروپایی جا دارد و الزم
است همواره این نکته را گوشزد کنیم ».این اعتقاد به ضمیمه
اعتقاد عمومی به جهانی بودن ایین اسالم ـ که مورد پذیرش و
تاکید رمضان نیز هست ـ او را به این اندیشه رسانده که برای رفع
سوء تفاهمات ،باید ارزش های جهانی اسالم و غرب (اروپا) با هم
گفت و گو کنند .او اعتقاد دارد اروپائیان باید بعد جهانی اسالم
را فارغ از بعد بومی ان بپذیرند و ارزش های جهانی اس�لام را
به چوب «نس��بیت گرایی ارزش ها در دوران مدرن» نرانند .او
می گوید« :اگر اروپائیان می خواهند بدانند چرا مسلمانان خواهان
س��ازش با این محیط جدید زندگی خویش(یعنی کشورهای
اروپایی)اند ،الزم اس��ت از این بعد دوگانه اس�لام (احترام به
ارزش های ملل دیگر و اخذ ارزش های خوب از انها و در عین
حال داشتن ارزش های جهانی) اگاهی داشته باشند .علت عدم
درک این نکته ،نادیده گرفتن بعد دینی اسالم است .به خاطر
همین است که عموما تصور می کنند مس��لمانان به دو زبان
سخن می گویند و مقصد نهانی و پنهانی شان ،اسالمی کردن
اروپاست ».تاکید بر این نکته که اسالم از روز نخستین تا امروز،
هرگاه در هر جامعه ای وارد شده ،به ارزش های مثبت انها احترام
گذاشته و در چارچوب مقیدات خود ،انها را پذیرفته ،نکته مهمی
است که در بعد جهانی اسالم ،مورد تاکید «رمضان» است.
ج .تغییر تلقی فرد مسلمان از اسالم
در مقابل« ،رمضان» معتقد است این تعبیر که «تعریف
مسلمانی مشخص است» ،تعبیر ناسازواری است .به زعم وی،
تعریف واژه «مس��لمان » اگر محدود و مقید به عمل به اداب
دینی شود ،تعریفی نادرست است و اسالم ،صرفا عمل به اداب
29
و عبادات نیست .وی تصریح می کند« :بسیاری از تحلیلگران،
بینمسلمانانیکهبهادابدینیخویشعملمی کنندوکسانی
که این چنین نیستند ،تفاوت قایل می شوند ،ولی به نظر من،
این دیدگاهی نادرست و قایل ش��دن به یک دوگانگی کاذب
ن ـ صرف نظر از اینکه تا چه اندازه به اصول
اس��ت ».مس��لما
مذهبی خویش مومن و پایبند است -کسی است که «احساس
کند مسلمان است» .این بخش از دیدگاه «رمضان» که اتفاقا
چالش برانگیزترین بخش نظریه وی است ،تاکید دارد که برای
همزیستی و همس��انی با جامعه اروپایی ،فرد مسلمان نباید از
اینکه بخشی از اصول خود را وانهد ،هراسی داشته باشد .وی
تاکید می کند که این قدرت وانهادن ،بخشی از هویت جدیدی
است که فرد مسلمان پیدا می کند و وی ان را «یورو اسالم» نام
گذارده است .اینکه فرد مس��لمان پاره ای از هویت خویش را
وانهد یا تعدیل کند ،قسمتی از تز دکتر «طارق رمضان» است
که به شدت مخالفت برخی را برانگیخته است .او به خصوص
تاکید دارد که چون ما در بسیاری از موارد نص صریح نداریم و بر
فقه و «اموزه های تدوینی ثانویه» تکیه داریم ،می توانیم انها را
به نفع هویت جدید «شهروندی اروپا» تعدیل کنیم تا ان هویت
دو بعدی ،که پیش از این ذکری از ان رفت ،حاصل شود .البته
او اعتقاد دارد که در این تعدیل« ،اولویت ها» هم اهمیت دارند.
او می گوید« :مسلمانان باید بین مسائل اساسی و ثانوی تفاوت
قایل شوند .در برخورد با اصول ،الزم است بدانیم ثابت و متغیر یا
اصل و فرع کدامند .همه چیز در حال تغییر است و مسلمانان باید
خود را با این تحوالت وفق دهند .عقالنیت مورد تاکید اسالم،
حکممی کندکهمسلمانانباحفظایمانواصولمبناییخویش
با محیط سازگار شوند« ».رمضان» از جمله ،مساله عبادات را از
مسائلی مانند مسائل اجتماعی اسالم جدا می داند و معتقد است
که در مسائل ثانویه ،می توان تعدیل خوبی به نفع بعد دوم هویت
مسلمان اروپایی به عمل اورد.
جمع بندی:
ایده ای برای رفع سوء تفاهم
با تاکید بر اینکه این نوشته در پی نقد و قضاوت در مورد
تئوری یا ایده «یورو اس�لام» نیس��ت ،باید گفت که به نظر
می رسد ایده «اسالم اروپایی» ،بیشتر در پی بازخوانی سلسله ای
از اتفاقات ،اصول ،س��وء تفاهمات و برداشت ها برای رسیدن
به نقطه ای است که یک فرد مسلمان س��اکن اروپا بتواند به
هویتی دو بعدی ـ که هر دو بعد ان اصالت برابر دارندـ برس��د.
اینکه تئوریسین این ایده معتقد است «انچه باعث تضاد میان
اسالم و غرب شده ،بیش از انکه متکی بر واقعیات باشد ،زاییده
برداشت های نادرست است» ،نش��ان می دهد که ایده «یورو
اس�لام» می کوش��د فارغ از همه نتایج وضعی مترتب بر ان،
زمینه ای را برای رفع سوءتفاهمات میان جامعه مسلمان ساکن
اروپا و اروپائیان بومی فراهم اورد؛ سوءتفاهماتی که در هر دو
سو ،به سختگیری ها و کج سلیقگی هایی منجر شده و زندگی
اقلیت مسلمان ساکن اروپا را ،با سختی و دشواری روبه رو ساخته
است .اینکه همواره مس��لمانان بپندارند چون غرب به لحاظ
علوم روز مسلط اس��ت ،قصد تحمیل ارزش های خود را (هم)
بر مس��لمانان دارد که منجر به از بین رفتن اصول مسلمانی و
نسخ دین انها می شود و از دیگر سو ،غرب بپندارد که مسلمانان
در پی از بین بردن ارزش های غربی اند و قصد تسلط عقیدتی
بر اذهان غربیان و اسالمیزه کردن اروپا را دارند ،سوء تفاهمی
است که «یورو اسالم» می کوشد در رفع ان راهکار عملی ای
باشد .بر اساس این ایده ،بهترین راه حل ان است که مسلمان
ساکن اروپا ،برای خود هویتی جدید قایل باشد که مثال مسلمان
ساکن افریقا یا خاورمیانه با ان بیگانه است؛ هویتی که یک بعد
ان مسلمانی و عمل به اموزه های اس�لام است و یک بعد ان
شهروندی اروپا .این هویت دو بعدی ،باعث می شود که هر دو
سوی قضیه ،ظن برخورد تمدنی را (که به تعبیر طارق رمضان
«بیشتربرخوردجهالت هاستتاتمدن ها»)بااموزه هاییکدیگر
واصولیکدیگرمنتفیبدانندوبکوشندبهیکمصالحهواجماع
فی الجمله برای زندگی مسالمت امیز برسند .به زعم «رمضان»
و سایر مدافعان ایده «یورو اسالم» ،اگر این ایده محقق نشود،
سطح تنش های بین مسلمانان ساکن اروپا و بومیان اروپایی
هر روز توسعه بیشتری خواهد یافت و به سطحی خواهد رسید
که فضای زندگی در اروپا که اکنون به عنوان یک واحد سیاسی
معتبر در سطح جهان خود نیز به دنبال هویتی تازه است ،برای
مس��لمانان فضای مناس��بی نخواهد بود و محیطی خواهد
بود سرش��ار از رویارویی های عقیدتی ،اجتماعی ،فرهنگی،
سیاسی و اقتصادی .متضرر اصلی نیز در این فضا ،نه اروپائیان،
ی که دوست تر
که ساکنان مس��لمان اروپا خواهند بود؛ کسان
داشتند «مسلمان س��اکن اروپا» خوانده شوند تا «مسلمان
اروپایی»؛ این چالشی است که اینده اسالم در اروپا ،قطعا ان
را درک خواهد کردg .
نقدونظر
مقدمه چینی برای جنگ های صلیبی
ساخت فیلم موهن امریکایی نوعی سیاسی کاری بود
مثلث شماره 144
2
محسن غرویان /استادحوزه و دانشگاه
تمدن ها و ادیان مختلف بشری در دنیای امروز همواره
تالش می کنند ت��ا بر تعداد پی��روان خود بیفزاین��د و برای
رسیدن به این هدف در رقابت با دیگر ادیان سعی می کنند تا
تمدن های رقیب را از میدان به در کنند .دین مسیحیت نیز
از این امر مستثنی نیست؛ پیروان دین مسیح از قدیم االیام
چنین رقابتی را با دین مبین اسالم داش��ته اند .برخی از انها
همواره تالش می کنند که اس�لام و اموزه های دین بزرگ
اسالم را از میدان و عرصه رقابت خارج کنند و البته در ادامه
این حرکت ،مردم جهان و پیروان دیگر ادیان را به سمت دین
خود جذب و دعوت کنند .این رقاب��ت بین ادیان و تمدن ها
امری ع��ادی و روزمره و البته طبیعی تلقی می ش��ود.اما در
چنین ش��رایطی نکته ای که حائز اهمیت اس��ت ،این است
که باید در میدان رقابت بین ادیان و تمدن ها جانب انصاف
را رعایت کرد .در کارزار رقابت بی��ن ادیان انجا که به طرح
مبانی و اصول و ارزش های دین می پردازیم ،نباید به دروغ،
افترا ،تهمت و مطالب خالف واقع متوس��ل شویم .در دنیای
امروز رقبای دین اسالم و انهایی که به دنبال جذب پیروان
حداکثری برای دین و تمدن خود هس��تند چنین اعمالی را
س��رلوحه کار خود قرار می دهند؛ بعضی اوقات با توهین به
مقدس��ات و ارزش های ادیان دیگر به س��مت اهداف خود
حرک��ت می کنند ،در مقاطعی با س��اخت فیل��م موهن و در
دیگر اوقات با ترسیم کاریکاتور و طرح مباحث توهین امیز
به سوی مقصود خود حرکت می کنند.متاسفانه کسانی که
سازنده این فیلم موهن به پیامبر گرامی اسالم هستند انصاف
به خرج ندادند و در این راستا مطالب دروغ و سراسر تهمت
را به پیامبر (ص) متوج��ه کردند که اص��وال واقعیت ندارد،
بنابراین از راه توهین و دروغ س��ازی ،اعتقادات مس��لمین
30
جهان را مورد هجمه قرار دادند که البت��ه این امر نیز باعث
خشم و عصبانیت مس��لمانان و واکنش انها شده است .این
رس��م انصاف و مروت در برخورد با اموزه های دین اس�لام
و ارزش ها و مقدسات مس��لمانان از جمله توهین نسبت به
شخصیت پیامبر مکرم اسالم نیست .سازندگان فیلم موهن
امریکایی کمال بی انصافی را در ساخت و انتشار این فیلم روا
داشتند.نکته دیگر اینکه به هرحال رهبران سیاست جهانی
که امروزه به سرکردگی امریکا و البی صهیونیسم جهانی
فعالیت می کنند ،منافع و مقاصد خود را در جنگ بین ادیان
و تمدن های بزرگ عالم می بینن��د و از این طریق به دنبال
سرگرم کردن ملت ها ،دولت و حکومت ها هستند تا بتوانند به
اهداف و منفعت طلبی های خود از جمله فروش اسلحه برسند.
انها از طریق توهین به دیگر ادیان ،ملت ها را مشغول می کنند
و از ان سو به دنبال رسیدن به مقاصد مادی خود هستند .به
هرحال این نوع رفتار نوع��ی مقدمه چینی برای جنگ های
صلیبی است که البته سابقه این نوع جنگ ها بین دین اسالم
و مسیحیت نیز در طول تاریخ وجود داش��ته است و امروزه
نیز به نحو و شکل دیگری صهیونیس��ت ها و امریکایی ها
به دنبال مقدمه چینی و اماده کردن فضا برای درگیری های
اینچنینی هس��تند.اما انچ��ه در مباحث نظری مهم اس��ت
اینکه اندیشمندان و متفکران مسیحیت با متفکران دنیای
اسالم هماهنگ در راس��تای تعلیمات دینی هستند .در این
راستا حدود دوماه پیش در کشورهای ایتالیا ،فرانسه و هلند
همایش هایی برای گفت وگوی بین ادیان اسالم و مسیحیت
در بعد اخالق و معنویت از دیدگاه این دو دین برگزار شد که
اساتید عالم و اندیشمند و متکلمین دین مسیحیت نیز حضور
داش��تند .در این نشست ها مشاهده ش��د که این افراد اتفاقا
منصف و عاقل هستند .هیچگاه در طول مباحثی که در این
همایش ها مطرح شد به مقدسات ،ارزش ها ،قران و پیامبر
ما توهین نکردند ،ضمن اینکه بسیار عاقالنه و هوشمندانه
مطرح می کردند که پیروان ادیان اسمانی مانند مسلمانان و
مسیحیان باید دست به دست یکدیگر بدهیم تا در برابر موج
دین س��تیزی که در جهان در حال شکل گیری است مقابله
کنیم نه اینکه خود با یکدیگر مقابله و جدل کنیم ،چرا که در
دنیای امروز عده ای با اصل دین مشکل دارند.این حرکت ها
نظیر ساخت فیلم موهن ی ا ترسیم کاریکاتور توهین امیز که
جنگ و جدل و درگیری را در پی دارد ،در واقع بدست گروهی
از افراد مغرض سیاس��ی صورت گرفته است .در واقع نوعی
سیاسی کاری و سیاست بازی است ،اگر نه متفکرین ،علما و
اندیشمندان مسیحیت موضع اینگونه نسبت به اسالم ندارند.
انها اسالم را به عنوان یکی از ادیان بزرگ عالم می شناسند
و پیامبر اس�لام را مورد احترام ق��رار می دهند .ضمن اینکه
قران را یک کتاب اس��مانی دینی و م��ورد تکریم می دانند.
بنابراین این رفتارهای��ی که بعضا در مقابله با دین اس�لام
صورت می گیرد بیشتر ریشه ها و اغراض سیاسی دارد .این
نوع تحرکات از سوی افراد افراطی ،کم عقل و شارالتان در
عرصه سیاست و دنیای بین الملل صورت می گیرد ،چراکه
افراد متفکر و اندیش��مند عمدتا چنین مواضعی نس��بت به
ادیان مختل��ف ندارند.اما انچ��ه در نوع رفتار مس��لمانان و
پیروان دین اسالم نس��بت به تحرکات موهن و توهین امیز
مهم اس��ت اینکه مس��لمانان نباید در مواجه��ه و واکنش
نس��بت به این دروغ س��ازی ها و توهین ها علی��ه ارزش ها،
مقدسات و دین اس�لام دچار هیجانات شوند .به نظر می اید
برخوردهای واکنش��ی تند و خش��ن و رفتارهای هیجانی و
احساسی در مقابله با رفتار دین ستیزان پاسخ مناسبی نیست،
چرا که هر ماجرا و رویدادی که با منطق ،برهان و عقالنیت
مورد بررسی قرار گرفته بیش��تر بازخورد داشته است .پس
مسلمانان نیز بهتر است بجای استفاده از حرکات هیجانی
و خش��ن ،منطق و عقالنی��ت را س��رلوحه اعتراضات خود
قرار دهندg .
عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد
زهیر توکلی /نویسنده و شاعر
3
نقدونظر
قطعا دو بار در زمین فساد خواهید کرد و قطعا به سرکشی بسیار
بزرگی خواهید پرداخت».
(سوره مبارکه اسراء ( )17ایه شریفه )4
پس مرض اینها برتری جویی و برمنشی (کبر) است .با
انکه می فهمند و می دانند ،باز انکار می کنند و بر سر این انکار،
دشمنی هم نشان می دهند .یک بار عباس ابن عبد المطلب،
عموی حضرت پیامبر -صلی اهلل علیه و اله -به ابوجهل گفت
که تو خودت خوب می دانی که این برادرزاده من راست می گوید
که پیغمبر خداست؛ چرا این همه لجاجت می کنی؟ گفت که
اخر این نمی ش��ود! پرده داری کعبه که با شماست ،چاه زمزم
و سقایی حاجی ها که با شماس��ت ،چه و چه و چه با شماست
(و همه مناصب و مسئولیت های مقدس مربوط به کعبه را که
عهده داری انها افتخار محسوب می شد ،یکی یکی برشمرد)
حاال پیغمبر هم باید از بنی هاشم باشد؟ ()1
اگر امروز در قرن بیس��ت و یکم نواده های مس��یحیان
صلیبی ،گستاخی می کنند ،چرا من و تو باید تعجب کنیم؟ مگر
نیاکانشان چه کردند؟ فرمود« :الذین اتینهم الکتاب یعرفونه کما
یعرفون ابنائهم الذین خسروا انفسهم فهم الیومنون
کسانی که کتاب اسمانی به انان داده ایم ،همان گونه که
پسران خود را می شناسند ،او (پیامبر) را می شناسند ،کسانی که
به خود زیان زده اند پس ایمان نمی اورند».
(سوره مبارکه انعام ( )6ایه شریفه)20
و باز فرمود:
«الذین اتینهم الکتاب یعرفونه کما یعرفون ابنائهم و ان
فریقامنهملیکتمونالحقوهمیعلمون
کسانی که کتاب اس��مانی به انان داده ایم ،همان گونه
که پسران خود را می شناسند ،او (پیامبر) را می شناسند و مسلما
گروهی از ایش��ان حقیقت را نهفته می دارند و خودشان (هم)
می دانند».
(سوره مبارکه بقره ( ،)2ایه شریفه )146
در کتاب الطبقات الکبری نقلی امده است :از مسیحیان
نجران که بسیار جالب اس��ت .اینها به مدینه امدند و پیامبر را
دیدند و از او شنیدند انچه می بایست بشنوند ،ولی زیر بار نرفتند و
کار به مباهله کشید .مباهله یک جور درخواست از خداست برای
داوری؛ یک جور توافق است میان دو طرف دعوا مبنی بر اینکه
داوری را به خدا واگذار کنند و هر یک از دو طرف ،در محضر خدا
به عهده بگیرند که اگر دروغگوی این دعوا منم ،عذاب الهی
مرا بگیرد .حاصل ماجرا هم این شد که سر بزنگاه و در واپسین
لحظه هانجرانی هاکماوردندوبهاصطالحبریدندوحاضرشدند
که اعالم تابعیت کنند و «جزیه» (مالیات خاصی که اس�لام
تعیین کرده و اهل کتاب بابت حفظ و حراس��ت از حقوقشان
به عنوان یک اقلیت ان را به والی اسالم می پردازند) بدهند اینکه
چرا کم اوردند هم شنیدن دارد؛ وقتی از دور پنج تن ال عبا به دید
امدند که دارند به سر وعده می ایند تا مباهله کنند و «لعنت خدا را
بر دروغگویان قرار دهند» ،رئیس نجرانی ها رو کرد به جماعت
و گفت« :این گروهی که دارند به سمت ما می ایند ،این محمد
و برادرش و دخترش و دو نوه اش ،اینهایی که من می بینم ،اگر
دست به دعا بردارند نه از تاک نشان می ماند نه از تاک نشان؛ این
هیبت و این رعبی که به دل من افتاده ،خبر از جایی می دهد؛ تا
کار بیخ پیدا نکرده ،کوتاه بیاییم بهتر است».
القصه؛ در این کتاب امده است که اینها به سمت مدینه
رهسپار بودند و اسقفشان هم شخصی بود به نام ابو الحارث ابن
علقمه ابن ربیعه .در راه از سر اتفاق ،پای قاطر جناب اسقف لغزید
و او را به زمین انداخت؛ به زمین افتادنی .برادر جناب اس��قف،
شکرپاشیکرد و شاید برای خوشایند داداشی ،زبان را در دهن
اب نکشیده اش به گستاخی چرخاند و گفت« :فالنی به زمین
گرم بخورد ».اسقف نهگذاشت نهبرداشتوگفت«:بلکهخودت
به زمینگرم بخوری .بهیکپیامبرتوهینکردی.اینمردهمان
کسی است که عیسا مژده اش را داده و همان کسی است که
تورات خبر امدنش را گفته ».ب��رادری به برادر دیگر می گوید:
«کی جلوتو گرفته ! اگه راست میگی چرا بهش ایمان نمیاری؟
و جناب عالیجاه عالی مقدار ،اسقف واالتبار چنین پاسخ می دهد:
«شرفنا هوالء القوم و کرمونا و مولونا و قد ابوا اال خالفه
این قوم برای ما برتری و شرافت قائل بوده اند و ما را بزرگ
ی داشته اند و ما نسبت به ایشان حالت سروری داشتیم و
و گرام
حاال می خواهند این قاعده را برعکس کنند»)2(.
مقصود از این قوم ،مسلمانان است .پیش از بعثت حضرت
پیغمبر -صلی اهلل علیه و اله-یهودیان و مسیحیان شبه جزیره،
چون اهل کتاب بودند و یک تاریخ و تمدنی پش��ت س��ر خود
داشتند ،مورد احترام اعراب بت پرست شبه جزیره بودند و محل
مراجعه انها؛ ب��ه کاهنان اهل کتاب مراجع��ه می کردند برای
پرسش هایی که ذهن نیمه بدوی عرب جاهلی کنجکاو دانستن
پاسخشان بود مثل پیشگویی .اسقف نجران ،با وقاحت ،انگیزه
خود را برای برادرش بازگو می کن��د .او نمی خواهد این حالت
سیادت گونه ای که مس��یحیان نجران تاکنون بر اهل یثرب
داشته اند ،از دست برود و چشم تنگش نمی تواند ببیند که پیغمبر
اخر الزمانی که تورات و انجیل وعده اش را داده اند ،پیغمبر همین
کسانی باشد که یک عمر نجرانی ها به انها فخر می فروخته اند.
این است که فرمود:
«و جحدوا بها و استیقنتها انفسهم ظلما و علوا
با انکه دل هایشان بدان یقین داشت ،از روی ظلم و تکبر
ان را انکار کردند».
حتا در کتب تاریخ و تفس��یر امده اس��ت ک��ه یهودیان
شبه جزیره ،پیش از بعثت ان حضرت ،از روی نشانه هایی که
تورات داده بود ،به بت پرستان خبرش را داده بودند و حتی ان قدر
نش��انه های تورات درباره ان حضرت ،دقی��ق بود که به تعبیر
قران ،او را می شناختند به همان روشنی که ادمی فرزند خود
را می شناسد ،ولی وقتی که ان حضرت دعوتش را شروع کرد،
جا خوردند زیرا توقعشان این بود که ان پیغمبر که انتظارش را
می کشیدند،ازخودشانباشد(ناسالمتیخودشانراقومبرگزیده
یدانستند)ونهتنهاایننشدهبودبلکهازدلهمانجماعت
خدام
جاهلنیمه بدویکههمیشهانانرادرشانوموقعیتیپایین تراز
خود می دانستند ،ظهور کرده بود و همین باعث کتمان حقیقت
توسط انان شد:
« و لما جاءهم کتاب من عند اهلل مصدق لما معهم و کانوا
منقبلیستفتحونعلیالذینکفروافلماجاءهمماعرفواکفروا
به فلعنه اهلل علی الکافرین
و چون ان��ان را کتاب��ی -ق��ران -از نزد خ��دا امد که
تصدیق کننده چیزی است که با انهاست –تورات -و انان پیش
از این بر کافران (بت پرستان شبه جزیره) پیروزی می خواستند،
همین که انچه می شناختند ،بدیشان امد ،به ان کفر ورزیدند؛
پس لعنت خدا بر کافران باد».
(سوره مبارکه بقره ( ،)2ایه مبارکه)89
گفته اند می شود خوابیده را بیدار کرد ولی انکه خود را به
خواب زده است ،هرگز بیدار نمی شودg.
مثلث شماره 144
گفته اند« :عدو ش��ود س��بب خیر گر خدا خواهد»؛ حاال
حکایت ماست .دشمنان اسالم به پیامبر عزیز ما که درود خداوند
بر او و خانواده اش باد ،بی ادبی می کنند ،غافل از انکه
چراغی را که ایزد برفروزد
هر ان کس پف کند ریشش بسوزد
و چرا راه دور برویم؛ خود حضرت عزت در قران خبر داده
است که درد و مرض این نفرین شدگان چیست که فرمود:
« یریدون لیطفئوا نوراهلل بافواهه��م و اهلل متم نوره ولو
کره الکافرون
می خواهند نور خدا را با ده��ان خود خاموش کنند ،حال
انکه خدا گرچه کافران را ناخوش افتد ،نور خود را کامل خواهد
گردانید».
(سوره مبارکه صف ( ،)61ایه شریفه )8
و فرمود:
« و جحدوا بها و استیقنتها انفسهم ظلما و علوا فانظر کیف
کانعقبهالمفسدین
و با انکه دل هایشان بدان یقین داشت ،از روی ظلم و تکبر
ان را انکار کردند ،پس ببین فرجام فسادگران چگونه بود».
(سوره مبارکه نمل ( ،)27ایه شریفه)14
علویعنیبرتری؛اگرادمی برتریخودرابردیگرانبخواهد،
به ستم بر خود و دیگران (ظلم) و تباهی خود (فساد) و تباهکاری
روی زمین (افساد) می افتد .برتری خواهی ،صفت اتش است نه
صفت خاک .این اتش است که میل به باال دارد و سر جای خود
قرارنمی گیردودقیقابهخاطرهمیناستکهمی سوزدومی سوزد
تا وقتی که خودش را و هرچه را پیرامونش هس��ت ،به خاکستر
بنشاند ولی خاک ،افتاده اس��ت و دقیقا به خاطر همین افتادگی
است که خاک ،پذیرا و پذیرنده است و چون پذیرا و پذیرنده است،
سبز می شود و صد هزاران بوی خوش از دل خاک سر برمی اورد
و از این فراتر ،خاک را می بینیم؛ خاک افتاده زیر پا مانده بی تکان
و تنش را که مردار و مدفوع نه تنها او را نمی االیند ،توان باروری
او را می افزایند .کود به خاک می دهیم و او هیچ شکایتی نمی کند
بلکه می پذیرد و کیمیای پذیرش ،ان مردار و مدفوع را به گل ها و
میوه هاییهرچهبویاتروگواراتربدلمی سازد.
اتش ،رمز ابلیس اس��ت که خود را بزرگت��ر و برتر از ادم
شمرد ،کبر و علو صفت ابلیس است و چرا دوزخ از اتش است؟
زیرا تو با کبر و علو ،جنس ابلیس می شوی ،او از اتش است ،تو
هم از اتش می شوی.
و خاک ( تراب) رمز اولیای خداست که اصل جنس اولیا و
پدر اولیا ،موالی ما ،ابوتراب ،علی ابن ابیطالب است که سالم
خدا بر او و فرزندانش باد به ویژه ان مرد بزرگ که زیر سایه سبز
او اسوده ایم.
فرمود:
«تلک ال��دار االخره نجعلها للذین الیری��دون علوا فی
االرض و ال فسادا و العقبه للمتقین
ان س��رای اخرت را برای کس��انی قرار می دهیم که در
زمین ،خواستار برتری و فساد نیس��تند و فرجام (خوش) از ان
پرهیزگاران است».
(سوره مبارکه قصص ( ،)28ایه شریفه)83
می بینیم ک��ه این جا هم برتری خواه��ی (علو) و تباهی
(فساد) مثل ان ایه قبلی (و جحدوا بها )...با همند .در ایه ای دیگر
هم باز این دو صفت کنار همند:
«و قضینا الی بنی اسرائیل فی الکتاب لتفسدن فی االرض
مرتینو لتعلنعلواکبیرا
و در (کتاب اسمانی شان) به فرزندان اسرائیل خبر دادیم که
تکبر و خودپرستی ،ریشه توهین به پیامبران
پاورقی:
( )1این نقل را از ایت اهلل سید مرتضی خاتمی خوانساری
شنیده ام.
( )2میزان الحکمه ،ایت اهلل محمد محمدی ری شهری،
،1371چاپ دوم ،صفحه 616
31
نگاهی گذرا به فیلم «ضد گلوله»
کاری سالم و بی ادعا
عزیزاهللحاجی مشهدی/منتقدفیلمومدرسسینما
4
نقدونظر
به کار گیری درست و سنجیده عوامل اصلی و بنیادین
«امکانات بیانی» در هنر فیلمسازی ،با میزان خالقیت هر
فیلمس��از ارتباطی مستقیم دارد .بس��یاری از هنرهایی که
از گذش��ته های دور ،در دنیای هنر وجود داشته اند ،امروزه
نیز در قالب ظرفیت ه��ای بیانی تازه س��ینمایی ،در اختیار
فیلمس��ازان قرار دارند که کاربرد درس��ت و س��نجیده این
ظرفیت ها می تواند به س��ود کاری که خلق می شود ،تمام
ش��ود .تنها با این ش��رط که کارگردان و هنرمند فیلمساز،
در فیلم خود ب��ه تلفیق و ترکیب بهین��ه ای از این امکانات
بیانی دست یافته باشد و دس��تاورد نهایی کاری که بر پرده
س��ینما در معرض دید و قضاوت مخاطب��ان قرار می گیرد،
به کاری جذاب ،پرکش��ش ،س��الم و پرمحتوا و هنرمندانه
بدل شده باش��د .وجود هر گونه بی تناس��بی در فیلم ،از کار
ناقص دوربین و فیلمبرداری و رنگ و نور گرفته تا نقصان
در فضاسازی اثر که به مساله میزانس��ن و معماری سینما
مربوط می ش��ود و همچنین ،ریتم و ضرباهنگ نهایی کار
تدوین ش��ده ،که در مجموع با عنوان امکانات دیداری هنر
فیلمسازی ،با چش��م مخاطبان یک فیلم قابل رویت است،
بی تردید از میزان جذابیت و خالقیت و نواوری های موجود
در کار می کاه��د .همین کمداش��ت ها در دیگر بخش های
مربوط به ساختار یک فیلم س��ینمایی نیز درست به همین
مثلث شماره 144
ترتیب در صورت وجود نقصان و کمبودهایی در بخش های
امکانات نمایشی و روایتی و ش��نیداری(صوتی) یک فیلم
نیز به گونه ای مس��تقیم یا غیر مس��تقیم می تواند به سود یا
زیان یک اثر تمام ش��ود .مصطفی کیای��ی در دومین فیلم
سینمایی خود «ضد گلوله» -با نام اولیه «غیر مجاز!»– در
مقام یک کارگردان جوان کوش��یده تا ب��ه دور از هرگونه
س��طحی نگری و پرهیز از افتادن به ورطه فضاسازی های
سرشار از ریشخند و لودگی ادم های اصلی فیلمش ،کاری
س��الم ارائه دهد که اگرچه ممکن است در نگاه اول ،گاهی
نیز ما را به یاد فیلم هایی چون« :لیلی با من است» (ساخته
کمال تبریزی) و تا حدودی ،حتی به برخی فضاهای موجود
در فیلم« :اخراجی ها» (ساخته مسعود ده نمکی) بیندازد ،اما
از انجایی که به ادعای خود کارگردان ،در مراحل س��اخت
و تولید این فیلم هیچ گونه گوشه چش��می ب��ه این فیلم ها
نداشته ،باید اذعان داشت که در کلیت کار ،نوعی واقع گرایی
با بیان طنز دیده می شود که گاه حتی با برخی کلیشه های
معم��ول در فیلم های س��ینمای جنگ نیز به س��ادگی و با
ظرافت شوخی می کند و در فضای بیانی اثر رنگ و بویی از
ریشخند و تمسخر و توهین نیز دیده نمی شود .حفظ چنین
فضایی در فیلم که با ت�لاش فیلمنامه نویس و کارگردان،
به گونه ای ک��ه در عین حال که با این کلیش��ه ها ش��وخی
می شود ،فیلم ،هرگز به خط قرمز ارزش ها و مبانی اعتقادی
و باورهایمان نیز تنه نزند و با توسل به ترفند های نخ نما شده
امیخته به هجو و شوخی های سخیف از این خط قرمز ها هم
عبور نکند ،به تیز هوشی باالیی نیاز داشته که خوشبختانه
س��ازندگان «ضد گلوله» از عهده این کار دشوار برامده اند.
«مهدی هاشمی» با حضور در یکی از دشوارترین فضاهای
روزمرگی دست و پایمان را بسته است
چگونه غرب به مقدسات ما جسارت می کند
محمد افریده /تهیه کننده سینما
5
باز هم فیلم با مضامین توهین امیز به اس�لام حضرت
رسول(ص) پخش شده است .البته باید بدانیم که این کار ها و
این بی احترامی ها تازگی ندارد ،مسلما هم ادامه پیدا خواهد کرد.
به هر حال این جبهه ای که در مقابل اسالم ایجاد شده است ،
چنین تولیداتی را هم از خودش بیرون می دهد.
اینفیلمالبتهیکمحصولظاهریاست ،اینمسالهنباید
از قلم بیفتدکه این توهین ها مدام شکلشان تغییر می کند و هر
یدانیم که در چه شرایطی قرار
روز پیچیده تر خواهند شد .وقتی م
داریم باید خودمان را مرتب بازشناسی کنیم ،شکل دشمنی ها
علیه اس�لام مدام در حال تغییر است ،بنابراین باید خودمان را
برای مقابله با هر نوعی از این توهین ها اماده کنیم .حقیقت این
است که عده ای وجود دارندکه می خواهند چهره رحمانی پیامبر
اسالم(ص) و دین اسالم را مخدوش کنند ،باید بتوانیم برای
تبیین چهره پیامبر از همه امکاناتی که در اختیار داریم استفاده
کنیم ،تا بتوانیم یک مقابله موثر با این هجمه ها داشته باشیم.
احساس شخصی من در برابر انتشار چنین فیلم ها و مضامین
32
توهین امیزی این است که کسی در پشت ماجرا وجود دارد که
چنین اقداماتی را تشویق می کند ،از انها حمایت می کند و اصال
به دنبال چنین اقداماتی است و ان هم صهیونیسم جهانی است.
در واقع این جریان فکری تئوری ،ماموریت و نقشه ای دارد که
در مقابل جامعه اسالمی قرار بگیرد و تصویر جامعه اسالمی و
دین اسالم را در جهان مخدوش کند .علت این تصور من البته
مربوط می شود به اینکه چنین توهین ها و اقداماتی برنامه ریزی
شده اس��ت و هر چند وقت یک بار هم تکرار می شود و همین
مساله باعث می شود ما نتوانیم بپذیریم که تنها یک شخص
حقیقی پشت چنین ماجرایی قرار دارد .به نظر من جلوه جنگ
نرم در همین مساله قابل مشاهده است ،که البته همان طور که
گفتم این یکی از نمود های ظاهری و ساده ان است ،در حالی
که این مقابله قطعا نمود های پیچیده تری هم دارد .بیشتر از هر
چیز باید در این شرایط به دنبال کس��ب امادگی برای مقابله با
جلوه های پیچیده تر و پنهانی تر این جنگ نرم باشیم .در شرایط
فعلی باید از تمام ظرفیت ها برای معرفی و نمودار کردن چهره
واقعی اسالم و پیامبر رحمت و خوبی استفاده شود ،اما باید به این
مساله هم توجه کرد که برخورد با این توهین ها و اقدامات نباید
حالت عجوالنه ،منفعالنه و دم دستی پیدا کند .در واقع باید دقت
کنیم که مقابله با جنگ نرم باید به صورت ریشه ای انجام شود.
منظور من از برخورد درست و مقابله ریشه ای این است که باید
شرایطیکحرکتفرهنگیغیر فرمایشیفراهمشود.یعنیباید
بازیگری – به لحاظ بیان پرتضاد حس و حال چالش افرین
برای یک بازیگر -در سراس��ر فیلم ،حض��وری گرم وگیرا
دارد .حتی «مسعود کرامتی» نیز در کنار «ژاله صامتی» در
همین حال وهوای کاری ،یکی از متفاوت ترین نقش های
کم شمار و حضور کوتاه خود در اینگونه فیلم ها را به تماشا
گذاشته است.
گذش��ته از اینها ،فیلمنامه نوی��س «ضدگلوله» یکی
از مع��دود فیلمنامه هایی را ب��رای بازیگران ای��ن اثر اماده
کرده که به ویژه در نگارش زب��ان «گفت وگو»ی ادم های
فیلمنامه ،بسیار دقیق و درست و سنجیده عمل شده است.
اگرچه حذف نماهایی هرچند کوتاه در فصل پایانی این اثر
تصویر کهنس��الی ش��خصیت اصلی زن فیل��م ،با بازی«ژاله صامت��ی» – در نمای��ش همگانی ان به بخش��ی از
پیام اصلی فیلم لطمه زده ،با این همه «ضد گلوله» با وجود
کمداش��ت هایی در بخش های��ی از کار ،به عن��وان یکی از
کارهای بی ادعا و سالم ،می تواند طلیعه ای نیکو برای ساخت
فیلم های درخشان تر یک کارگردان جوان به حساب ایدg.
به مردم ،فیلمساز های خالق و جوانان فرصت داده شود .باید این
مساله را به گونه ای به بدنه جامعه اسالمی وصل کنیم تا این بدنه
باشد که در مقابل چنین اقداماتی یا اقدامات مشابهی که در اینده
صورت خواهد گرفت واکنش نشان بدهد.
باید این فرصت وجود داشته باشد که همه چهره ها و افراد
خالق بتوانند ایده هایش��ان را برای مقابله با این اقدامات بروز
دهندوعملیکنند.همان طورکهگفتماینیکمسالهسفارشی
نیست ،در واقع کار مقابله باید زیرساختی و اندیشمندانه باشد تا
نتیجهمطلوبحاصلشود.چیزیکهمسلماستاینکهکار های
عجوالنه و فرمایشی در چنین فضایی نمی تواند موثر واقع شود.
این طور کار ها اغلب تاریخ مصرف دارد و ما را در مقابله با جنگ
نرم به فضای مطلوب نمی رساند؛ بهتر است که کار مقابله با این
اقدامات به گونه ای باشد که ابعاد مختلف جامعه را در بر بگیرد و
همه مردم را درگیر کند .البته مسلم است که با انقالب اسالمی
یک سری اقدامات خیلی خوبی در این زمینه انجام شده و در
واقع این اقدام و اعمال مش��ابه ان نشان می دهد که دشمنان
ی هستند.
ما نگران تجلی همین ابعاد معرفتی انقالب اسالم
توجه به این نکته هم مهم است که ما نمی توانیم بگوییم تا امروز
برای مقابله با جنگ نرم و توهین های از جنس فیلم اخیر هیچ
اقدامی صورت نگرفته ،قطعا یک سری کار هایی انجام شده که
گاهی موثر و مبارک هم بوده است اما متاسفانه حجم این کار ها
با حجم اقداماتی که علیه ما انجام می شود همخوانی ندارد؛ قطعا
توانمندی های ما هم از انچه تا کنون بروز داده ایم بیشتر است.
ی اغلب انقدر در گیر مسائل روزمره و
اما متاسفانه جوامع اسالم
گذران زندگی هستند که گاهی دچار فراموشی می شوند.
به نظر می رسد این همه درگیری در زندگی روزمره دست
و پای ما را برای واکنش و اقدام درست وتاثیر گذار در برابر این
همه هجوم بسته استg.
حرکت انتخاباتی
چرا امریکا گروهک منافقین را از لیست تروریستی خود خارج کرد؟
مثلث شماره 144
6
بازی امریکا با برگ سوخته ای به نام منافقین ،چهره واقعی
اینکشوروهدفشبراینفاقسیاسیمیانملتهایازادهجهان
رابیشازپیش اشکارساخت.تصمیماخیرامریکابرایحذفنام
گروهک تروریستی منافقین از لیست سازمان های تروریستی
نشانمیدهدکهامریکادرادبیاتسیاسیخودازمقولهتروریسم
بادوتلقیمتفاوتتحتعناوینتروریسمحاللوتروریسمحرام
بهره برداری ابزاری می کند .در حالی که شان و منزلت سازمان
منافقین در مزدوری ب��رای رژیم دیکتاتوری ص��دام ،امریکا،
رژیم صهیونیستیودیکتاتورهایعربخالصهشده،امااقداماخیر
امریکادرحذفسازمانمنافقینازلیستسازمان هایتروریستی
جای بسی تامل دارد .ترور بیش از 12هزار شهروند بیگناه ایرانی،
قتل عام بیش از 280هزار شیعه و کرد عراقی ،جاسوسی اشکار
برای رژیم صدام ،جاسوسی علیه ایران برای رژیم صهیونیستی و
رژیمال سعودبخشیازکارنامهسیاهگروهکمنافقینراتشکیل
می دهد .تا پیش از این ،امریکا این گروهک را در راستای القاعده
و طالبان قرار داده بود ،اما ناگهان این کش��ور تحت فشار البی
صهیونیستی تصمیم به حذف این گروهک ضد بشری از لیست
گروه هایتروریستیگرفت.امااکنونسوالایناستکهایاواقعا
گروهکمنافقینازاهدافتروریستیخوددستکشیدهیااتفاق
جدیدی رخ داده که امریکا را ب��ه تجدید نظر درباره ماهیت این
گروهک واداشته است؟ قطعا سابقه فعالیت تروریستی سازمان
مجاهدین خلق «منافقین» در ترور مهندسان امریکایی شاغل
در شرکت نفت اهواز پیش از پیروزی انقالب اسالمی ،هرگز از
یاد و خاطره دولتمردان امریکا پاک نخواهد شد ،اما در حال حاضر
تصور امریکا این است که در این ش��رایط از وجود اعضای این
گروهک اواره برای پیشبرد اهداف خود علیه ملت ایران استفاده
کند.اتفاقاامریکاباایناقدامنه تنهاخدمتیبهاینگروهکمزدور
نکردهبلکهاینتصمیمبهمثابهبوسهمرگیاستکهنثارسازمان
منافقین می کند .اگر تا پیش از این برخی افراد ساده لوح تصور
می کردند که سازمان مجاهدین رویکردی ضد امپریالیستی دارد
نقدونظر
حسن هانیزاده/کارشناسمسائلبین الملل
باحذفاینسازمانازلیستگروههایتروریستیامریکاهویت
واقعی و مزدورانه این گروهک برای قدرتهای استعمارگر کامال
مشخص شد.سازمان منافقین از سال 1982پس از ترورهای
کور و به شهادت رساندن بیش از 12هزار تن از واالترین انسانها
در ایران ،به دلیل افزایش نفرت عمومی از عملکرد این سازمان
مقر خود را به عراق انتقال داد .فرار منافقین به عراق ،همکاری
تنگاتنگانهادرشکنجهاسرایایرانیومزدوریبرایحزببعث
نشان داد که گروهک منافقین حتی به کوچکترین ارزش های
اخالقیوملینیزپایبندنیست.درانسالرژیمدیکتاتوریصدام
بامصادرهبیشاز 50هزارهکتارازاراضیزراعیمردممستضعف
دیاله عراق ،پادگان موسوم به اش��رف را در اختیار این گروهک
تروریستی قرار داد .در طول 30سال گذشته این گروهک ضمن
ایجادپایگاههایجاسوسیدرمرزهایغربوجنوبایرانعالوه
برجاسوسیعلیهرزمندگاناسالمدرجبهه هایحقعلیهباطل
درچندعملیاتعلیهساکنانمهران،ایالم،سرپل ذهاب،سردشت،
هویزه و بستان در کنار سربازان ارتش بعث عراق نیز شرکت کرد.
همچنینشرکتگروهکمنافقیندرعملیاتانفالدرشمالعراق
و کشتار شیعیان جنوب عراق در عملیات انتفاضه شعبانیه سال
1991که منجر به قتل عام 150هزار تن از اهالی بصره ،ناصریه
و عماره شد ،کارنامه سیاهی از این گروهک در یاد و خاطره ملت
عراق ترسیم کرد .اما با س��قوط رژیم صدام در سال 2003ورق
برگشت و مردم عراق نظام جدید این کشور را برای اخراج و حتی
دستگیری و محاکمه رهبران مزدور این سازمان تحت فشار قرار
دادند.متاسفانهگروهکمنافقینپسازسرنگونیصدامبهجای
عذرخواهی از ملت عراق به خاطر اشتباهات گذشته خود درکنار
سازمان تروریستی القاعده و سلفی های عراق قرار گرفت و در
ایجادناامنی هادراینکشورنقشکامالتخریبیایفاکرد.
تا قبل از خروج نیروهای امریکا از عراق ،گروهک منافقین
زیر چتر حمایتی ارتش اشغالگر امریکا قرار داشت ،اما با خروج
نیروهای امریکایی ،فش��ار ملت عراق ب��ر گروهک منافقین
افزایش یافت .بنابراین دولت عراق به دلیل فشار داخلی و نفرت
مردم عراق از گروهک منافقین ناچار شد پادگان بدنام اشرف را
تعطیلودستوراخراجاعضایگروهکراصادرکند.ازانجاییکه
امریکا و غرب در طول سالهای اخیر از رهگذر تحریم اقتصادی
ایران نتوانس��ته اند ملت ایران را وادار به تس��لیم کنند بنابراین
صهیونیستهای مقیم امریکا به باراک اوباما فشار اوردند تا بار
دیگر از وجود گروهک منافقین علیه ایران استفاده کند .تصمیم
به حذف منافقین از لیست گروههای تروریستی امریکا در واقع
با فشار رژیم اسرائیل ،البی صهیونیستی و در استانه انتخابات
ریاست جمهوری امریکا صورت گرفت ،چرا که باراک اوباما در
موضوعهسته ایایران با رژیم اسرائیلاختالف نظرهایاساسی
دارد .هدف امریکا از این تصمیم ،دادن روحیه به عناصر و رهبران
بریده گروهک منافقین ،ایجاد فشار سیاسی و امنیتی بر ایران،
انتقال اعضای گروهک از عراق به س��وریه برای مقابله با نظام
ضدصهیونیستیبشاراسد،ایجادهمگراییمیانالقاعدهوسازمان
منافقینبرایپیشبرداهدافامریکادرمنطقهوایجادچترحمایتی
بین المللی برای این گروهک تروریستی است .تصمیم امریکا
جهتایجادچترحمایتیبی نالمللیبرایمنافقیندرحقیقتنفاق
سیاسی و نگاه دوگانه غرب و امریکا را نسبت به مقوله تروریسم
در جهان اشکار ساخت .در حالی که امریکا بیش از 10سال است
که موضوع مبارزه با تروریسم را در سطح گسترده ای در جهان
مطرح کرده و ملتهای منطقه به ویژه مردم عراق ،افغانستان
و پاکستان هزینه های بسیار سنگینی برای این سیاست های
امریکاپرداختکرده اند،تصمیماخیرامریکاتناقض هایبسیاری
را در سیاست های کلی این کشور در رابطه با این مساله اشکار
ساخت .از انجایی که سازمان منافقین در کشتار بیش از 12هزار
زن و کودک بیگناه در ایران و 280هزار عراقی نقش فعالی داشته
بنابراینخارج ساختن این سازمان ازلیستگروههایتروریستی
نشانه نقض اشکار منشور سازمان ملل توس��ط امریکا است.
هرچند از نظر ملت ایران ،سازمان منافقین یک گروهک مرده،
بی خاصیتوبرگسوخته ایدردستبازیگرانورشکستهغرب
ومنطقهتلقیمی شود،اماهردوملتایرانوعراقکهاسیبهای
زیادی از این گروهک تروریستی دیده اند پیرامون چرایی حذف
این سازمان از لیست سیاه امریکا شگفت زده شده اند .هنوز هیچ
توجیه قابل قبولی از سوی امریکا برای حذف منافقین از لیست
سیاه ارائه نشده و دو کشور ایران وعراق به ویژه خانواده شهدای
دو کشور که فرزندان انان توسط منافقین ترور شده اند می توانند
بر اساس قوانین بین المللی علیه اقدام امریکا اقامه دعوی کنند.
غرب اگر در مبارزه با تروریس��م صادق اس��ت باید رهبران این
سازمان را برای محاکمه تحویل دو دولت ایران و عراق بدهد تا
حسن نیتخودرادرخصوصتالشدرراستایریشه کنساختن
تروریسم برای جامعه جهانی ثابت کند .بسیاری از تحلیلگران
معتقدند باراک اوباما در استانه انتخابات ریاست جمهوری ناچار
شده برای کسب ارای البی صهیونیستی امریکا ،این تصمیم را
اتخاذ کند و این احتمال وجود دارد که پس از پیروزی در انتخابات
در تصمیم خود تجدید نظر کند .اما اگر البی صهیونیستی تصور
می کند که سازمان منافقین الترناتیو مناسبی برای جمهوری
اسالمی باشد سخت در اشتباه اس��ت ،زیرا این سازمان از نظر
ملت ایران منفورترین گروهک تروریستی به شمار می رود .باید
توجه داشته باشند سازمان منافقین پس از سرنگونی رژیم صدام
انسجام خود را از دست داد؛ زیرا طی سالهای اخیر شمار زیادی
از عناصر این گروهک تروریستی با پی بردن به ماهیت رهبران
منافقینازاینسازمانجداشده اند.برایندگزارشهایاطالعاتی
نشان میدهد که در طول یک دهه گذشته سازمان منافقین نه
تنها نتوانسته نیروی جوان جدیدی را جذب سازمان کند بلکه از
رهگذرتهدیدواعمالفشارنتوانستهحتیکادرهایقدیمی خود
راحفظکند.بنابراینازنظرجمهوری اسالمیتصمیماخیرامریکا
برایحذفسازمانمنافقینازلیستسازمانهایتروریستیتنها
یک«پروپاگاندای»انتخاباتیبرایحزبدموکراتتلقیمیشود
تا بتواند البی صهیونیس��تی را راضی کند .اقدام دولت عراق در
اخراج گروهک تروریستی منافقین از خاک عراق نشان میدهد
که دولت و ملت عراق هرگز حاضر نیستند به امریکا و غرب باج
بدهندوکشورخودراجوالنگاهاینگروهکتروریستیقراردهند.
با این حال نباید در اینده از تحرکات موذیانه گروهک منافقین
برای جمع اوری اطالعات س��ری از مراکز حساس هسته ای و
نظامی ایران غافل ماند زیرا رهبران ورشکس��ته این گروهک
برای اثبات مزدوری خود برای سیا و موساد هیچ گونه حد و مرزی
قائلنیستندg.
33
سیاست
روزهای مهم یک خانواده سیاسی
سیاست
مثلث شماره 144
چرا مهدی هاشمی
به ایرانامد
34
فاطمه میرزایی
1
بود؛ حاشیه هایی که البته اظهارات خواهر و برادرانش به ان
شدت بیشتری بخشید ».فاطمه هاشمی در پاسخ به سوالی
مبنی بر اینکه باتوجه ب��ه اعترافات متهمان ح��وادث بعد از
انتخابات در دادگاه چه اتهاماتی متوجه مهدی هاشمی است ،با
ادعای برخورد نادرست با زندانیان گفت« :مهدی واقعیت ها را
می گوید ».وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی دریافت حقوق
14میلیونی مهدی هاشمی ،دریافت این گونه حقوق ها را به
دیگران منتسب کرد و اظهار داشت« :پروین احمدی نژاد اه
در بساط نداشت ،اما ببینید االن چگونه دارد زندگی می کند».
حض�ور نماین�ده دادس�تان و مام�وران ناج�ا
در فرودگاه
مهدی هاشمی که ساعت ۱۹:۳۰ش��امگاه یکشنبه
گذش��ته با پرواز ش��ماره EK977هواپیمایی امارات از دبی
راهی تهران ش��ده بود ،س��اعت 21:24وارد فرودگاه امام
خمینی(ره) شد .فاطمه و یاسر هاشمی نیز مهدی را در این
سفر همراهی کردند و به رغم اعالم عدم استقبال ،محسن
هاشمی از وی اس��تقبال کرد .وکیل مهدی هاشمی همان
زمان به خبرنگاران گفت که موکلش در اتاق گذرنامه فرودگاه
امام خمینی (ره) ،در حال انجام مراحل اداری ورود به کشور
است .سیدمحمود علیزاده طباطبایی درباره علت حضور بیش
از یک ساعته مهدی هاشمی در فرودگاه امام گفت« :مهدی،
یاسر و فاطمه در اتاق گذرنامه در حال طی مراحل تشریفات
ورود به کشور هستند ».وکیل خانواده هاشمی رفسنجانی با
بیان اینکه مهدی هاشمی در فرودگاه بازداشت نشده و دلیلی
برای این کار وجود ندارد ،متذکر شد« :فردا برای ارائه توضیح
درباره مسائل مربوط به موکلم به دادسرا خواهیم رفت».
بازداشت متهم
خبر مهم روز دوشنبه گذش��ته هم این بود؛ مهدی در
دادس��را حاضر شد .محسن هاش��می صبح دوشنبه گذشته
با بی��ان اینکه برادرش در ش��رف بازداش��ت اس��ت ،گفت:
«احضاریه ای ک��ه برای ایش��ان (مهدی هاش��می) صادر
شده بود ،درس��ت نبود و بر همین اس��اس اصالح شد .وی
به دادس��رای امنیتی رفته است ».محس��ن هاشمی با بیان
اینکه قرار کفالت برای بازداش��ت احتمالی مهدی هاشمی
تهیه شده است ،گفت« :منتظر نظر دادسرای امنیتی درباره
مهدی هستیم».
او گفته ب��ود هنوز هیچ خب��ری از بازداش��ت یا عدم
بازداشت مهدی مطرح نش��ده و نیروهای دادسرای امنیتی
در حال گفت وگو با مهدی هستند .در صورتی که بازداشت
مهدی تائید شود و قرار کفالت پذیرفته نشود ،مهدی راهی
زندان خواهد شد .ساعاتی بعد اما خبری منتشر شد مبنی بر
اینکه بازپرس پرونده پس از انجام تحقیقات و تفهیم اتهام او
را با صدور قرار بازداشت موقت به زندان معرفی کرد.
دفاع فاطمه هاشمی از برادر
بازگشت مهدی هاشمی با حاشیه های فراوانی روبه رو
ایت اهلل چه گفت؟
ح��اال همه منتظ��ر واکن��ش پ��در بودن��د .او بارها از
واکنش ها به بازداشت مهدی هاشمی
در یکی از واکنش هایی که نسبت به بازگشت مهدی
هاشمی مطرح شد ،جانش��ین س��ابق نماینده ولی فقیه در
س��پاه گفت« :ش��اید االن بهترین فرصت ب��رای مهدی
هاش��می بود که باتوجه به زن��دان رفتن فائزه ،به کش��ور
بازگردد ».حجت االس�لام مجتبی ذوالنور اظهار داش��ت:
«ما قانونی در کش��ور داریم ک��ه اگر یک نف��ر از فرزندان
خانواده به س��ربازی رفت ،تا پایان خدمت نفر بعدی به ان
فرجه می دهند .بنابراین ش��اید االن بهترین فرصت برای
مهدی هاش��می باش��د که باتوجه به زندان رفتن فائزه ،به
کش��ور بازگردد .قوه قضائیه ش��اید به دلیل بازداشت فائزه
هاش��می در اج��رای حکم مهدی هاش��می تعل��ل و تانی
کنند بنابراین این ش��اید اس��تفاده از فرصت باشد چون اقا
مهدی که تا اخر عم��ر نمی تواند انجا بمان��د .باالخره یک
روزی باید برگردد یا او را برگردانند چون متهم است و جلب
قوه قضائیه برای او صادر شده است ».ذوالنور با بیان اینکه
در استانه انتخابات 92ریاس��ت جمهوری هستیم ،تصریح
کرد« :نقش مهدی هاشمی در س��ال 88را هرگز نمی توان
فراموش کرد بنابراین شاید یکی از اهداف ورود وی به کشور
نقش افرینی مجدد در عرصه انتخابات باش��د ».وی گفت:
«از طرف دیگر شاید ورود مهدی هاش��می از نظر سیاسی
به نفع اقای هاشمی رفس��نجانی تشخیص داده شده باشد.
به این معنا ک��ه ایت اهلل هاشمی رفس��نجانی به عنوان یک
شخصیت کشوری و پرسابقه نمی تواند نسبت به انتخابات
بی تفاوت باشد و باید دید اقای هاشمی در انتخابات گذشته
چه موضعی داش��ت و پیش بینی کرد که در انتخابات اینده
چگونه حرکت خواهد کرد که این را باید از رفتار و گفتار خود
او تشخیص داد ».ذوالنور با بیان اینکه هاشمی رفسنجانی،
پس��رش مهدی را نماینده خود در تشکیل کمیته صیانت از
ارا در اس��تانه انتخابات 88کرد ،گفت« :اقای هاشمی چند
وقت گذش��ته هم بحث انتخابات ازاد را مطرح کرد و القای
شبهه در سالمت انتخابات را به زبان اورد که مورد استفاده
رسانه های بیگانه قرار گرفت .پس پیش بینی می شود اقای
هاشمی در مورد انتخابات اینده ،بی موضع نیست ».او افزود:
«موضع ایت اهلل هاشمی تقویت کلی نظام و بی طرف است
و کار به هیچ یک از جناح های کش��ور ن��دارد که باتوجه به
س��ابقه ایش��ان در نظام ،توقع داریم همین مس��یر را برود.
اما هاشمی رفسنجانی در انتخابات س��ال 88این مسیر را
نرفت و در انتخابات س��ال 92نیز پیش بینی می ش��ود این
نباشد ».ذوالنور دومین مسیر ایت اهلل هاشمی در انتخابات
92ریاست جمهوری را حرکت به سمت اصولگراها دانست
و گفت« :اما ادبیات سیاس��ی اقای هاشمی تفاوت ماهوی
با مبانی اصولگرایی دارد و هیچ وقت مس��یر اصولگرایی بر
استفاده دش��منان انقالب و تکرار حرف بیگانگان نیست».
وی با تاکید بر اینکه اصالح طلبان در انتخابات 92سعی بر
قرار گرفتن در زیر چتر ایت اهلل هاش��می رفسنجانی دارند،
اظهار داشت« :ادبیات سیاسی ایت اهلل هاشمی رفسنجانی
نیز بیش از انکه ب��ه مواضع اصولگرایی نزدیک باش��د ،به
سیاست
تکذیب خبر بازداشت مهدی هاشمی
اما وکی��ل خانوادگ��ی هاشمی رفس��نجانی بالفاصله
ادعای فاطمه و یاسر هاش��می مبنی بر بازداشت برادرشان
مهدی در ف��رودگاه امام (ره) را رد کرد .او گفت« :با محس��ن
هاش��می تماس گرفتم ،به من گفت که مهدی با ماش��ین
دادسرا به س��مت منزل پدرش در جماران راهی شده است.
معاون دادستان با حضور در فرودگاه امام خمینی (ره) و ابالغ
احضاریه به مهدی هاش��می از وی تعه��د گرفت که ظرف
24ساعت خود را به دادسرا معرفی کند».از شب رفتن مهدی
ی توسط سایت بازتاب منتشر شده
هاشمی به خانه پدری فیلم
که در ان فیلم اکبر هاشمی رفسنجانی در گوش پسرش دعای
سفر می خواند .صدای اعضای دیگر خانواده نیز در این فیلم
شنیده می شود.
یاس ر هاشمی :مهدی بازداشت شد
یاسر هاشمی پس از خروج مهدی هاشمی از فرودگاه
با حضور در جمع خبرنگاران مدعی شد که برادرش بازداشت
شده است .یاس��ر هاش��می در خصوص وضعیت برادرش
به خبرنگاران گفت« :متهمان س��ه هزار میلیاردی در شهر
می گردند ،اما مهدی با افتخار به ایران بازگش��ته و بازداشت
شده است ».وی درپاس��خ به اینکه مگر از مهدی هاشمی
تعهد گرفته نش��ده که خود را ب��ه دادس��تانی معرفی کند،
جواب داد« :تا االن که ما اطالع داریم مهدی را بازداش��ت
کرده اند ».وی درخصوص گزارش کمیسیون اصل نود درباره
اتهامات مهدی هاشمی نیز هیچ پاسخی نداد .یاسر هاشمی
در خصوص نقش برادرش در حوادث پس از انتخابات بنا بر
اعترافات حمزه کرمی و مسعود باستانی نیز گفت« :مهدی
هیچ نقشی در این موضوع نداش��ته و االن نیز او را بردند و
با افتخار هم ای��ن کار را انجام دادند و مه��دی هم با افتخار
برگشت تا به مسائل پاسخ دهد».
مثلث شماره 144
ظهر روز جمعه ،برای چندمین بار یک خبر مهم روی
خروجی رس��انه ها قرار گرفت؛ مهدی هاش��می به کش��ور
بازمی گردد .این خبر البته پیش از ای��ن چند بار دیگر نیز در
دوره های مختلف مطرح ش��ده بود این ب��ار اما گویا جنس
این خبر متفاوت بود و برخی ش��واهد از احتمال بیشتر وقوع
ان خبر می داد .بر اس��اس این خبر قرار بود مهدی هاشمی
بعد ازظهر شنبه گذشته از دبی وارد تهران شود .در این میان
برخی رسانه ها به گمانه زنی درباره نحوه برخورد با پسر دوم
هاشمی رفسنجانی پرداختند؛ برخی از بازداشت او در فرودگاه
و انتقالش به زندان خبر می دادن��د و برخی دیگر از حضور او
در منزل پدری قبل از اغاز روند قضایی.شنبه به پایان رسید،
اما خبر مهم این روز ورود مهدی هاش��می ب��ه تهران نبود،
بلکه خبر مهم بازداشت خواهرش فائزه و انتقالش به زندان
برای اجرای حکم 6ماه زندانش بود .گروه هایی از معترضان
و منتقدان مهدی هاشمی که برای تجمع راهی فرودگاه امام
شده بودند وقتی دیدند خبری از بازگشت متهم پرونده حوادث
سال 88نیست ،همگی راه بازگشت به خانه در پیش گرفتند.
حاال با بازداش��ت فائزه خیلی ها بر این ب��اور بودند که
مهدی دیگر باز نمی گردد .شامگاه یکش��نبه گذشته اما باز
هم یک خبر مهم دیگر منتش��ر ش��د .فرزن��د دوم ایت اهلل
عزم بازگش��ت کرده بود .خبر البته در ابتدا به صورت شایعه
در برخی محافل سیاسی مطرح ش��د ،اما طولی نکشید که
انتشار تصاویری از او در فرودگاه دبی که به همراه فاطمه و
یاسر هاشمی در حال بازگشت به تهران بودند ،دیگر شکی
بر صحت این خبر باقی نگذاش��ت.مهدی هاش��می در این
تصاویر به خبرنگار بی بی سی فارسی گفت که حرف هایش
را در تهران خواهد زد .او به همین یک جمله بسنده کرد.حاال
باز مساله مهم این بود :ایا مهدی هاشمی بازداشت می شود؟
وکیل خانواده هاش��می پیش از اینکه پ��رواز دبی در
فردوگاه امام خمینی(ره) به زمین بنشیند به خبرنگاران چنین
گفت« :دستگاه قضایی قبال به مهدی هاشمی اخطار نداده
و قاعدتا وی نباید بازداشت شود.هیچ یک از اعضای خانواده
هاشمی برای اس��تقبال از مهدی به فرودگاه نمی روند و به
روال طبیعی مهدی مستقیم به منزل خود می رود».
علیزاده طباطبایی ب��ا تاکید بر اینک��ه منتظر تصمیم
دستگاه قضایی در خصوص موکلش هست ،متذکر شد« :اگر
مهدی هاشمی بازداشت نش��ود ،صبح برای توضیح درباره
مسائلی که درباره وی مطرح شده ،به دادسرا می رویم».
فرزندانش در برابر اتهام��ات دفاع کرده بود .ای��ن بار اما او
به گونه ای دیگر رفتار کرد .محس��ن هاش��می رفسنجانی
در پاسخ به س��والی درباره نظر ایت اهلل هاشمی رفسنجانی
درباره بازداش��ت مهدی و فائزه هاش��می ،گفت« :ایشان
می گوین��د ،بچه ه��ای م��ن مث��ل بچه ه��ای بقی��ه افراد
هس��تند و فرقی بین بچه های من با بچه مردم نیس��ت».
وی اف��زود« :نظر ایش��ان این اس��ت که نبای��د تبعیضی
صورت بگی��رد و باید ب��دون تبعی��ض با فرزندان ایش��ان
برخورد ش��ود ».محس��ن هاش��می با بیان اینکه ایت اهلل
هاشمی رفس��نجانی جویای ح��ال مهدی و فائزه اس��ت،
گفت« :ایش��ان از بازداش��ت مهدی و فائزه نگران نیستند؛
حاج اقا به این بحران ها عادت دارند».
35
مواضع اصالح طلبان نزدیک تر است».
سیاست
نظر شریعتمداری درمورد بازداشت
مهدی و فائزه
حسین شریعتمداری نیز از دیگر کسانی بود که نسبت
به این ماجرا واکنش نش��ان داد .او در کیهان نوشت« :تنها
تفاوت اقای مهدی هاشمی با سایر مجرمان فراری ان است
که ایش��ان فرزند یکی از مس��ئوالن عالی رتبه نظام یعنی
حضرت ایت اهلل هاشمی رفسنجانی است.
او نوش��ت «:این روزها ،بازگش��ت و بازداشت مهدی
هاشمی و دستگیری فائزه هاش��می که پیش از ان صورت
پذیرفته بود ،به یکی از مس��ائل جنجالی روز تبدیل شده و
حجم انبوهی از اظهارنظرهای متف��اوت و گاه متضاد را در
داخل و خارج کشور به دنبال داشته است .رسانه های بیگانه
و نوچه های نش��ان دار انها ،از این ماجرا ب��ا عنوان حرکتی
علیه ایت اهلل هاشمی رفس��نجانی یاد می کنند که تضعیف
و تخریب شخصیت ایش��ان را نشانه رفته اس��ت! برخی از
مدعیان اصالحات و اصح��اب فتنه 88نیز با همین س��از
همصدا شده اند و از سوی دیگر ،توده های مردم و کسانی که
دل در گرو اس�لام و انقالب دارند ،این اقدام را نشانه و نماد
«عدالت» مورد انتظار از دس��تگاه قضایی کشور می دانند و
در فاصله این دو نقطه ،اظهارنظرها و تفسیر و تحلیل های
دیگری نیز دیده و ش��نیده می ش��ود که نهایتا به یکی از دو
دیدگاه یاد شده نزدیک است.
از ای��ن روی ماجرای مورد اش��اره را می توان یکی از
مصادیق کالم -بخوانید هشدار -حضرت امیرعلیه السالم
تلقی کرد که ادامه ان به مخفی ماندن حقیقت و جابه جایی
پندارها و انگاره ها با «واقعیت» می انجامد و حال انکه راهکار
منطقی برای برون رفت از این ترافیک -به ظاهر -سنگین
در همان کالم حضرت امده است؛ کنار زدن پرده های اوهام
و مش��اهده واقعیت به گونه ای خالی از ابه��ام و در این باره
گفتنی هایی هست».
مثلث شماره 144
او در ادامه نوشت« :ایا دستگیری فرزند حضرت ایت اهلل
محمدی گیالنی که از قضا با دخالت خود ایش��ان صورت
پذیرفت و اعدام وی را در پی داشت ،اقدامی علیه شخصیت
ان بزرگوار ب��ود؟ و یا دس��تگیری فرزند مرح��وم ایت اهلل
مش��کینی ی��ا دس��تگیری منجر به اع��دام فرزن��د حجت
االسالم والمسلمین حسنی -از پیشگامان شجاع و برجسته
انقالب اسالمی -دستگیری و زندانی شدن فرزند حضرت
ایت اهلل خزعلی و ...که در تمامی این نمونه ها اس��تقبال ان
بزرگواران عزیز را نیز در پی داشت ،با هدف تضعیف و تخریب
انان صورت پذیرفته بود؟! و ایا این اقدامات به جایگاه رفیع
و بلندمرتبه انان ،کمترین اس��یب و خدش��ه ای وارد کرد؟!
این عزیزان بزرگوار کماکان در ش��مار اسوه های بلندمرتبه
و مردان خداجوی انقالب به ش��مار می این��د و برای ملت و
انقالب و نظام افتخارافرین بوده و هستند».
ش��ریعتمداری ادامه داد« :براس��اس یک خبر موثق،
بازگشت مهدی هاش��می به درخواست ش��خص ایت اهلل
هاشمی رفسنجانی و با اطالع ایشان از بازداشت و محاکمه
وی صورت گرفته اس��ت و ای��ن همراه��ی رئیس مجمع
تش��خیص مصلحت نظام دقیقا همان نکته ای اس��ت که
دشمنان بیرونی و برخی از دنباله های داخلی انان را به خشم
اورده است .یکشنبه شب گذشته -دوم مهرماه -بی بی سی،
شبکه دولتی انگلیس ،که می دانس��ت بازگشت و بازداشت
مهدی هاشمی ،رش��ته های انها را پنبه خواهد کرد ،ارزوی
خود را در قالب این خبر پخش کرد! که« :ورود اعالم ش��ده
مهدی هاشمی ،پس��ر اکبر هاشمی رفس��نجانی از دبی به
تهران می تواند دریای سیاست جمهوری اسالمی ایران را بار
دیگر متالطم کند»! و توضیح نداد که این تالطم در اردوگاه
نوچه های انگلیس پدید خواهد امد -که امد -یا در پهن دشت
ی ارزوی
سیاست مقتدرانه ایران اسالمی؟! بی بی سی ،هنگام
خود را بر باد رفته دید که ایت اهلل هاشمی رفسنجانی در دیدار
با برخی از اعضای ح��زب موتلفه اس�لامی تاکید کرد که
حساب فرزندان و عملکرد انها از حساب شخص وی جداست
برای مهدی رایزنی نکردم
گفت وگوی کوتاه مثلث با محسن هاشمی
2
محسن هاشمی ،مدیرعامل سابق مترو ،پسر ارشد ایت اهلل هاشمی رفسنجانی است .وی می گوید که
از وضعیت شخصی یا مراحل دادرسی مهدی هاشمی ،برادر خود اطالعی ندارد و تاکنون نیز با هیچ مسئولی
در قوه قضائیه در این باره رایزنی نکرده است.
امید کرمانی ها
اخرین اخباری که از بازپرس�ی برادرتان مهدی
هاشمی رفسنجانی در دادس�رای امنیت دارید،
چیس�ت؟ ایا وکی�ل (دکت�ر علی�زاده طباطبایی)
توانست ایشان را مالقات کند یا خیر؟
lمتاس��فانه من هیچ خبری ن��دارم .کامال بی خبر
هستیم.
یعنی ش�ما از برادرت�ان اقا مهدی هی�چ خبری
ندارید؟
lخبری ندارم .وقتی مهدی را انجا نگه داشتند ،چه
خبری می توانم داشته باشم .شما را تا به حال انجا نبر ده اند؟
خیر ،تاکنون به دادسرا احضار نشده ام.
حاج اقا (ایت اهلل هاشمی رفسنجانی) چطور؟
lاز خودشان سوال کنید.
ایش�ان نظری برای توصیه یا رایزنی با مقامات
قوه قضائیه دارند؟
lنمی دانم ،در جریان نیستم.
ام�ا در مصاحبه با یک�ی از خبرگزاری ها گفتید که
حاج اقا قصد هیچ توصیه یا رایزنی با مس�ئوالن
درباره اقا مهدی و فائزه خانم را ندارند.
lیک چیزی هایی گفت��م و انها هم یک تیترهایی
زدند ،اما نمی دانم در خبر چه چیزی درج شد.
lان ش��اء اهلل ش��ما را هم انجا می برند تا ببینید چه
اتفاقی می افتد.
در لحظاتی که اقا مهدی داشت خانه را به مقصد
دادس�را ترک می کرد ،چه صحبت هایی بین وی
و حاج اقا رد و بدل ش�د؟ یک فیلمی در رسانه ها
است ،ان صحبت ها چه بود؟
با مسئوالن قوه قضائیه رایزنی انجام دادید؟
چطور ش�د که اقا مهدی تصمیم به بازگش�ت به
این چ�ه دعایی اس�ت ک�ه ب�رای م�ن خبرنگار
می کنید؟
( lخنده) واقعا من االن خبری از برادرم ندارم.
36
lمن ای��ن کار را انجام ندادم .حاال اگر کس��ی این
کار را کرده ،نمی دانم .به ش��خصه تاکنون چنین کارهایی
نکرده ام.
lمن انجا نبودم.
و گفت در زمینه رسیدگی قضایی نیز ،فرزندان خود را متمایز
از سایر شهروندان نمی داند».
تصادفی نبود
حمیدرضا ترقی ،عضو ارشد حزب موتلفه اسالمی هم
با تاکید بر این مطلب که می خواهند فضای سیاسی کشور
را به نفع اصالح طلب��ان تغییر دهند ،گف��ت« :قطعا باتوجه
به اینکه در اس��تانه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم قرار
داریم ،بازگشت مهدی و بازداش��ت فائزه هاشمی تصادفی
نبوده اس��ت ».وی افزود« :در واقع جریان های سیاسی در
حال تصمیم گیری و شکل گیری ارایش انتخاباتی در کشور
هستند و براس��اس مصاحبه ای که اقای مهدی هاشمی با
بی بی سی انجام داده ،به نظر می رس��د ایشان به دنبال یک
فضای جدیدی در عرصه سیاس��ی است و می خواهد از این
فرصت برای تغییر فضای سیاسی کشور به نفع اصالح طلبان
اس��تفاده کند ».وی کاندیداتوری ایت اهلل هاش��می را بعید
دانس��ت و تاکید کرد« :اقای هاشمی رفس��نجانی کاندیدا
نمی شود که بخواهد از بازداشت فرزندانش استفاده انتخاباتی
کند ،اما همانطور که اشاره کردم ،می خواهند فضای سیاسی
کشور را به نفع اصالح طلبان تغییر دهند».
در همین راستا ابوالقاسم رئوفیان ،عضو جبهه پیروان
خط امام و رهبری هم با تاکید بر این مطلب که بازداش��ت
فرزندان ایت اهلل هاشمی خدش��ه ای به جایگاه و شخصیت
ایشان وارد نمی کند ،گفت« :مهدی هاشمی با علم به اینکه
احضار و بازداشت می شود ،به کش��ور بازگشت و خودش را
معرفی کرد .بنابراین این مساله گویای این حقیقت است که
وی امادگی پاسخگویی به سواالت و اتهامات را دارد و تسلیم
نتیجه هم خواهد بود ».وی افزود« :رسانه ها و برخی افراد
نباید به این مساله دامن بزنند و قبل از صدور حکم هیزم به
اتش بریزند و حکم صادر کنند .در واقع باید فضا را ارام نگاه
دارند و نخواهند برای رس��یدن به اهداف نامشروع سیاسی
خود برسندg ».
کشور گرفت؟
lنمی دانم به چه علت برگشت.
چرا بعد از سه س�ال اقا مهدی هاشمی به کشور
برگشت؟
lاحتماال عالقه داشته که به زندان بیفتد(خنده)g.
اتهامات چه بود؟
ی هاشمی؛ از پولشویی تا سندسازی در تبلیغات انتخاباتی
مهد
3
سیاست
دس�تور مهدی هاش�می برای سندسازی در
تبلیغات انتخاباتی
ی خاطرنشان کرد« :در انجا شرکت های تبلیغاتی
کرم
زیادی طرف قرارداد می شوند که این شرکت ها از دوستان
اقای مهدی هاش��می بودند و اماده ش��ده بودند در جهت
سندس��ازی در انتخاب��ات فعالیت کنند ک��ه از بیت المال و
سازمان بهینه سازی ،پول با سندسازی بگیرند و به مصرف
تبلیغات انتخاباتی برسانند .در نتیجه به دستور اقای مهدی
هاش��می ش��رکت های ذکر ش��ده با فاکتوره��ای جعلی و
سندس��ازی موظف ش��ده بودند برای تبلیغ��ات انتخابات
ریاست جمهوری کار کنند ».مدیر سایت جمهوریت تصریح
کرد« :به عنوان مثال ،ش��رکت نشر ذره 500میلیون تومان
پوستر مربوط به اقای هاش��می را چاپ کرد اما پولش را از
سازمان بهینه سازی گرفت ،به این صورت که اقای مهدی
هاشمی با توافق نشر ذره فاکتوری صوری صادر کرد ،مبنی
بر چاپ 200 هزار نس��خه از کتابپنج جلدی کودک یعنی
یک میلیون جلد کتاب و این فاکتور صوری به عنوان س��ند
اصلی تلقی ش��د و پولش را از سازمان بهینه سازی پرداخت
کردم و در اختیار نش��ر ذره قرار گرف��ت .در حالی که فقط
تعداد25 هزار از این کتاب چاپ شد ».وی افزود« :برخی از
فرهنگسازی و همین طور شرکت های تحت پوشش باعث
شد که متاس��فانه از این سازمان با فش��ار وی پول برداشته
و برای تبلیغات انتخاباتی پدرش هزینه ش��ود .هر چند وی
320 میلیون تومان هم برای کسانی که این کار را می کردند،
حق الزحمه در نظر گرفته بود .بنده به سهم خود اماده ام که ان
را به بیت المال برگردانم و ان را حرام می دانم ».متهم ادامه
داد« :ش��رکت هایی که فاکتور جعل می کردند ،خودشان هم
منافع داشتند زیرا این ش��رکت ها مهر و حیثیت خودشان را
می فروختند ».وی اضافه کرد« :بع��د از انتخابات وقتی که
پدرش شکس��ت خورد ،باز عملیات ادامه پیدا ک��رد و اقای
مهدی هاشمی رفس��نجانی از انجا رفت و مابقی طلب های
انتخاباتی هم پرداخت ش��د .در مجم��وع پول هایی که باید
صرف سازمان بهینه سازی مصرف سوخت می شد ،با روندی
که ذکر کردم و فش��ار وی صرف تبلیغات انتخاباتی پدرش
ی گفت« :چیزی که در حوزه من برداشت شد ،دو
شد ».کرم
میلیارد تومان برای تبلیغات انتخاباتی بود و در قسمت های
دیگر هم بود که احتماال اتفاقاتی افتاده که اگر بررسی شود،
منجر به نتیجه خواهد شد ».وی افزود« :اینک به انتخابات
دهم ریاس��ت جمهوری می پ��ردازم که منجر به اش��وب و
شورش شد و تخلفات مربوط به ان را توضیح می دهم .ابتدا
اقای مهدی هاشمی با من صحبت کرد تا یک کار رسانه ای
قوی را برای انتخابات راه اندازی کنیم .چن��د روز بعد ،اقای
دکتر جاسبی در جلس��ه ای به من گفت باید کاری کنیم که
هر کس رئیس جمهور می ش��ود ،احمدی نژاد رئیس جمهور
نش��ود ،زیرا دانش��گاه ازاد با دولت رابطه خوبی نداش��ت».
مثلث شماره 144
از متهمان حاضر در جلس��ه چه��ارم دادگاه متهمان
حوادث پس از انتخابات که سه ش��نبه سوم شهریور 1388
برگزار شد ،مس��عود باستانی ،سردبیر س��ایت جمهوریت و
حمزه کرمی ،مدیر سایت جمهوریت بودند که در اعترافات
خود به اتهامات مهدی هاش��می علیه نظام اش��اره کردند.
حمزه کرمی ،عضو حزب کارگزاران سازندگی ،مدیر سایت
جمهوری��ت ،از کارمندان دانش��گاه ازاد و نزدیکان مهدی
هاشمی رفسنجانی ،مس��ئولیت مطالب سایت جمهوریت
را که پس از انتخابات فیلتر ش��د به عهده مهدی هاش��می
دانست .وی مهدی هاشمی را به برداشت مبلغ دو میلیارد
تومان برای تبلیغات انتخاباتی هاشمی رفسنجانی از سازمان
بهینه سازی مصرف سوخت در انتخابات ریاست جمهوری
سال 1384متهم کرد.
کرمی همچنین پرسنل سایت جمهوریت را مسئول
تهیه شبنامه برای س��تاد میرحسین موسوی اعالم
کرد و ب��ه دریاف��ت 320میلیون توم��ان از بودجه
سازمان بهینه س��ازی اقرار کرد .کرمی در دفاعیات
خود گفت« :در تاری��خ 29خرداد 88 در راس��تای
اغتشاشات اخیر انتخابات ریاست جمهوری و به دلیل
فعالیت در س��ایت جمهوریت و س��تاد میرحسین
موسوی دستگیر ش��دم .باتوجه به اینکه اینجانب
مدیر اسمی س��ایت جمهوریت بودم و مدیر اصلی
سایت جمهوریت اقای مهدی هاشمی رفسنجانی
بود و ریش��ه تخلفات و مش��کالت ما به انتخابات
نهم ریاست جمهوری برمی گردد ،من ابتدا از محضر
دادگاه اجازه می خواهم که مس��ائل و مش��کالت
مربوط به انتخابات نهم را توضیح دهم و سپس به
انتخابات دهم بپردازم ».کرمی اظهار داش��ت« :از
سال82 من به سازمان بهینه سازی مصرف سوخت
رفتم و به عن��وان مدیر فرهنگس��ازی در ارتباطات
منصوب ش��دم .مدیرعامل س��ازمان مذکور اقای مهدی
هاشمی رفسنجانی بود و من در خالل کار متوجه شدم پدر
وی قصد کاندیداتوری در انتخابات84 را دارد و اصال فلسفه
دعوت به ان سازمان ،موضوع انتخابات بود».
ش��رکت های دیگر بودند که تحت عنوان انها پول پرداخت
ش��ده بود اما این شرکت ها اصال ثبت نش��ده بودند و وجود
خارجی نداشتند».
مهدی هاشمی معتقد به پولشویی بود
کرمی گفت« :اقای مهدی هاشمی معتقد به پولشویی
بود ،یعنی اعتقاد داشت به اینکه پول هایی که از این شرکت ها
اخذ می ش��ود ،باید به صرافی برود و در انج��ا تبدیل به دالر
و سپس تبدیل به ریال شود .یا یک س��ری وقت ها خودش
برای کارهای تبلیغاتی دالر می داد و می گفت ببرید به ریال
تبدیل کنید و س��پس تبدیل به دالر و دوباره تبدیل به ریال
کنید .وقتی حکمت این کار را از او می پرس��یدیم ،می گفت
با این کار دستگاه های مذکور نمی توانند به سادگی به منشا
پول ها دست پیدا کنند ».وی افزود« :به هر حال فشار مهدی
هاشمی به زیرمجموعه و همین طور اینجانب و پرسنل واحد
ی گفت« :ما هم س��ایت جمهوریت را به عنوان س��ایت
کرم
طرفداران هاشمی و با مدیریت ارشد اقای مهدی هاشمی و
سردبیری اقای محمدرضا نوربخش و سردبیر شیفت صبح
اقای ایرج جمشیدی و سردبیری شیفت عصر اقای مسعود
باستانی و پیمان مقدس و با همکاری تعدادی از نویسندگان
و خبرنگاران تشکیل دادیم ».متهم اضافه کرد« :چند روز بعد
اقای جاسبی اعالم کرد من از نظرم منصرف شدم و دستور
تعطیلی سایت را صادر کرد ،اما اقای مهدی هاشمی گفت که
سایت باید ادامه کار دهد و با ان مخالفت کرد».
وی گفت« :به دس��تور اقای مهدی هاشمی مجبور
شدیم س��ایت جمهوریت را ابتدا در مکان دانشگاه واقع در
خیابان بنی هاشم سپس در روزنامه فرهیختگان مربوط به
دانشگاه ازاد و با پول ،هزینه و پرسنل دانشگاه اداره کنیم.
س��ایت جمهوریت ابتدا مقرر بود یک س��ایتی باشد که از
کاندیدای موردنظر حمایت کند و یک نقد نرمی را به دولت
داشته باشد ،اما متاسفانه با فشارهای اقای مهدی هاشمی
و اطرافیان وی ،س��ایت مذکور یک س��ایت ساختارشکن،
تندرو و سایتی شد که نهادهای رسمی نظام را مانند شورای
محترم نگهبان ،وزارت کش��ور ،سپاه ،بس��یج و صداوسیما
تضعیف می کرد ».کرمی گفت« :سایت جمهوریت به نقل
اخبار غیرواقعی از ستاد میرحسین موسوی مبنی بر
وجود تقلب در انتخابات و تش��ویش افکار عمومی
می پرداخت .همین طور سایت جمهوریت خدمات
دولت در اس��تانه انتخابات را پول پاش��ی و حرکتی
تبلیغاتی معرفی می کرد و نس��بت به ان منفی بافی
داشت ».وی افزود« :س��ایت جمهوریت برخالف
مواضع رسمی نظام و واقعیت ،دائما شبهه تقلب در
انتخابات را تبلیغ و همچنین افزایش صندوق های
س��یار و موارد مش��ابه را به عنوان احتمال تقلب در
انتخابات ذکر می کرد و التهاب اجتماعی را افزایش
می داد».
اعترافات باستانی
مسعود باستانی ،روزنامه نگار و عضو تحریریه
س��ایت جمهوریت نیز در دفاعیات خود با اشاره به
سابقه فعالیت خود با س��ایت جمهوریت که مکررا
وی گرداننده اصلی این سایت را مهدی هاشمی رفسنجانی
اعالم می کرد ،گفت« :س��ایت جمهوریت زیر نظر مهدی
هاشمی رفسنجانی اداره می شد و من به عنوان عضو شورای
سردبیری ش��یفت بعدازظهر زیر نظر افرادی چون کرمی و
نوربخش کار می کردم».
این متهم با اش��اره به محورهایی که از س��وی مهدی
هاشمی رفس��نجانی مدیریت کالن س��ایت جمهوریت به
انها ارائه می ش��د ،گفت« :حمله به عملکرد چهارساله دولت
و تضعیف نهادهای قانونی کشور همچون شورای نگهبان،
سپاه پاسداران انقالب اسالمی ،نیروی مقاومت بسیج و نیز
نیروی انتظامی ،تضعیف ش��خص احمدی نژاد ،ایجاد شبهه
در انتخابات ،ارائه اخبار ض دو نقیض مبنی بر سوءاس��تفاده از
اموال دولتی و القای تقلب در انتخابات جزو محورهایی بود
که در راس��تای وحدت ش��کنی و ایجاد التهاب در جامعه ان
را در دستور کار داش��تیم ».وی با اشاره به گردانندگی سایت
جمهوریت توسط مهدی هاشمی رفسنجانی و نیز استقرار این
سایت در محل دانشگاه ازاد گفت« :دفتر این سایت در یکی
از دفاتر دانشگاه ازاد مستقر بود و مبالغی که به ما ارائه می شد
از طریق چکی از سوی دانشگاه ازاد بود ».باستانی با اشاره به
سندسازی ها و استفاده از امکانات دولتی در سایت جمهوریت
افزود« :سندسازی ها و اس��تفاده از امکانات این سایت مانند
ریاست مهدی هاشمی رفس��نجانی در سازمان بهینه سازی
بود ».وی سایت جمهوریت را اتاق جنگ روانی علیه مسئوالن
نظام دانست و گفت که در این سایت با درج اخباری نادرست و
نمایش ناکارامدی دولت نهم اقدام می کردیمg .
37
شکی نیست
که بازگشت
مهدی هاشمی
به دستور پدر و
با تدبیر او بوده
است
تصمیم پدر
چرا هاشمی رفسنجانی با بازگشت فرزندش موافقت کرد؟
سیاست
مصطفی صادقی
4
مثلث شماره 144
در می��دان سیاس��ت ،ه��رگاه رخدادی ب��ه وقوع
می پیون��دد ،انچ��ه ب��رای تحلیلگ��ران و رصدگ��ران
مسائل سیاس��ی مهمتر و بااهمیت تر اس��ت علت وقوع
«رخداد» اس��ت .بی ش��ک مهمترین رویداد سیاس��ی
هفته گذش��ته بازداش��ت و روانه زندان ش��دن دو فرزند
ایت اهلل هاشمی رفس��نجانی بود؛ اتفاقات��ی که با همه
حاشیه هایش در هفته گذشته تیتر نخست رسانه ها بود
و البته مهمترین موضوع برای نقل در محافل سیاسی.
در نگاه نخس��ت انچه اتفاق افتاد این بود که دختر
دوم اقای هاشمی رفسنجانی برای اجرای حکم قضایی
پرونده اش راهی زندان اوین شد و از دیگر سو پسر دوم او
نیز پس از ورود به کشور برای طی مراحل قانونی پرونده
اتهاماتش به بند دیگری از همان زندانی که خواهرش در
ان حضور دارد ،انتقال یافت .صورت مساله چنین است که
س مجمع تشخیص مصلحت نظام طی
هر دو فرزند رئی
فرایندی قانونی با چنین رخدادی مواجه شده اند؛ اما این
همه ماجرا نیست .همزمانی این دو اتفاق ،موضع متفاوت
ایت اهلل هاشمی رفسنجانی درباره بازداشت فرزندانش،
زمان وقوع ،نزدیکی به اغاز رقابت و تحرکات انتخاباتی و
مسائلی از این دست موجب شده که تحلیل ها و گمانه های
متفاوتی درباره این اتفاقات در محافل سیاسی و رسانه ای
مطرح باشد که بررسی انها می تواند فضای شفاف تری را
در اختیار ما قرار دهد.
-1نکته نخست همزمانی این دو رویداد است .فائزه
هاشمی برای اجرای حکم دقیقا در همان شبی بازداشت
شد که قرار به ورود مهدی هاشمی به کشور بود که البته
پس از بازداشت فائزه هاش��می ورود برادرش با یک روز
تاخیر صورت می پذیرد.
اما ایا این همزمانی دلیل خاصی دارد؟ اگرچه دختر
س مجمع تش��خیص مصلحت نظام اتهامی را
دیگر رئی
38
به دلیل این همزمانی متوجه برخی مسئوالن قضایی در این
مورد کرده ،اما اظهارات چندی پیش ایت اهلل املی الریجانی و
دیگر مقامات قضایی که وعده اجرای حکم فائزه هاشمی را
داده بودند و نیز بازداشت و اغاز اجرای حکم فردی که به جرم
هتاکی نسبت به فائزه محکوم شده بود و چند روز بعد بازداشت
علی اکبر جوانفکر برای اجرای حکم قضایی نشان از این دارد
که بازداشت فائزه هاشمی امری نبوده که یک شبه در مورد ان
تصمیم گیری شده باشد و نش��ان از تدبیر و درایت مسئوالن
قضایی دارد.
- 2نکته دوم نحوه ورود مهدی هاشمی به کشور است.
سیر اتفاقاتی که از لحظه ورود به فرودگاه دبی و بازگشت به
خانه پدری رخ داده ،از چند جهت قابل بررس��ی است .اولین
تصویر از فرزند اقای هاش��می در فرودگاه دبی توسط شبکه
خبری بی بی سی فارسی و درحالی از سوی این شبکه منتشر
شد که او به همراه یاسر و فاطمه هاشمی درحال ورود به سالن
فرودگاه است و البته خبرنگار این شبکه تنها خبرنگاری است
که از تصمیم مهدی هاشمی ،لحظه ورود او به فرودگاه و ...اگاه
است و این درحالی است که هیچ رسانه داخلی چه اصالح طلب
و چه اصولگرا از زمان این اتفاق خبری نداشت.
چنین اس��ت که مدیریت خبری این رویداد توسط این
شبکه صورت می گیرد .با ورود مهدی هاشمی به کشور البته
مانند ش��ب قبل از ان دیگر گروه های معترض و منتقد او در
فرودگاه حضور ندارند .خواهر و ب��رادران و نیز وکیل مهدی
هاش��می هدایت بحث خبری این رویداد را با اظهاراتشان در
اختیار می گیرند و اتفاقا برخی مواضع و سخنان قابل توجه نیز
از سوی انان بیان می شود .نگاهی دقیق به انچه در سطور فوق
امد نشان می دهد که نحوه انجام این تصمیم یعنی بازگشت
مهدی هاشمی توسط خانواده او کامال مدیریت شده و از پیش
تعیین شده بوده است.
و البته ش��بهه هایی نیز در این مورد وجود دارد که هنوز
پاسخی درباره انها داده نشده است؛ شبهه هایی از این قبیل که
بی بی سی از کجا خبر تصمیم مهدی هاشمی را به دست اورده
است؟ چرا بازگشت با تاخیر انجام شد و...
- 3زمان وقوع این رویداد البته بیش از هر نکته دیگری
در این ماجرا مهم به نظر می رس��د .مهدی هاشمی زمانی به
ایران بازگشت که محمود احمدی نژاد در سفر نیویورک به سر
می برد .اما این چه معنایی می تواند داش��ته باشد؟ شاید بتوان
اینگونه تحلیل کرد که با بازداش��ت مهدی و فائزه حاال نوک
پیکان اعتراضات و مطالبات از سمت خانواده هاشمی به دیگر
جهات نش��انه می رفت .حاال پس از بازداشت مهدی و فائزه
خیلی ها منتظر بودند ببینند س��ایر احکام صادره قضایی هم
ایا به مرحله اجرا می رسد؟ شامگاه چهارشنبه گذشته بازداشت
علی اکبر جوانفکر برای اجرای حکم قضایی ،ان هم در غیاب
محمود احمدی نژاد اتفاق مهم دیگری در این راستا بود.
- 4نکته دیگر نحوه مواجهه اقای هاشمی رفسنجانی
با این دو اتفاق است .او برخالف دفعات پیشین که اتهاماتی
متوجه فرزندانش می شد این بار با این جمله در این خصوص
واکنش نشان داده است« :فرزندان من فرقی با فرزندان مردم
ندارند».
این جمله دیگر شکی باقی نمی گذارد که بازگشت مهدی
هاشمی به دستور پدر و با تدبیر او بوده است .اما به واقع رئیس
مجمع تش��خیص مصلحت نظام از ای��ن تصمیم چه هدفی
داشته است؟
احتمال نخست این است که ا و ترجیح داده در برابر قانون
تمکین کرده و بنایش این باش��د که در زمان خودش یک بار
برای همیشه تکلیف این دو فرزندش مشخص شود .بر این
اساس فائزه هاشمی پس از شش ماه حبس به خانه بازخواهد
گشت و مهدی نیز پس از طی مراحل قانونی پرونده اش دوران
محکومیت احتمالی را سپری خواهد کرد.
احتمال دیگر که البته به جهت نزدیکی به زمان برگزاری
انتخابات ریاس��ت جمهوری و تحوالت پیرامون این رقابت
سیاسی پدید امده ،اینکه شاید این دو رویداد دلیل انتخاباتی
داشته باشد .در دنیای سیاست چنین است که سیاست ورزان
برای تصمیماتشان از قاعده هزینه -فایده بهره می جویند و
چنانکه فایده کاری بیش از هزینه اش باشد تصمیم به انجام ان
می گیرند .شاید به همین دلیل است که برخی تحلیلگران بر این
باور پای می فشارند که این اتفاق تاثیر قابل توجهی در انتخابات
ریاست جمهوری خواهد داشت .انها باورشان این است که از
کنار این دو رویداد با حرکاتی هماهنگ و مدیریت شده می توان
نسبت به تغییر فضای انتخاباتی و چرخش فضا به سمت و نفع
اصالح طلبان اقدام کرد .طرفه انکه هم فائزه و هم مهدی در
تقسیم بندی های سیاسی در جناح اصالح طلب قرار می گیرند و
پدر انها یعنی اقای هاشمی در 3سال گذشته اشتراکاتی با انها
داشته است .پس تالش خواهد شد این اتفاق یعنی به زندان
رفتن فرزندان اقای هاشمی با همه حاشیه هایش و البته انچه
در اینده احتم��اال رخ خواهد داد به نف��ع جریان اصالح طلب
تمام ش��ود؛ این گمانه البته با اظهاراتی از س��وی چهره های
اصالح طلب قوت بیشتری یافته است.
* ایا ایت اهلل عزم بازگشت به پاستور کرده است؟
رسیدن به پاسخ این سوال ان هم در این مقطع زمانی
البته امری ناممکن است .برخی تحلیلگران اما می گویند شاید
بازگشت مهدی هاشمی و بازداشت فائزه هاشمی از تصمیم
پدر برای کاندیداتوری حکایت داش��ته باشد .اقای هاشمی
نیک می داند که اگر این اتفاق رخ نمی داد ،ورودش به عرصه
انتخابات سخت تر می ش��د و او می بایس��ت پاسخ سواالت
فراوان��ی را درباره علت عدم اجرای قان��ون درباره فرزندانش
می داد.
به بیان دیگر این مساله به پاشنه اشیلی برای او تبدیل
می ش��د .حاال اما اگر او چنین تصمیمی داشته باشد می تواند
با فراغ بال بیشتری به این میدان پای گذارد؛ حال انکه شبهه
وجود مانع (س��ن) ب��رای کاندیداتوری او رد ش��ده و در طرح
اصالح قانون انتخابات نیز رد پای��ی از تالش برای تغییر این
بازگشت تامل برانگیز
گفت وگوی مثلث با پرویز سروری
بازگشت به پاستور؟
در تحلیل علت بازگشت مهدی
هاشمی می توان این گمانه را نیز
لحاظ کرد که اقای اکبر هاشمی
رفسنجانی بار دیگر عزم پاستور
کرده است
پرویز سروری ،قائم مقام جمعیت رهپویان انقالب اسالمی معتقد است که در جریان محاکمه مهدی
هاشمی 70میلیون چشم نظاره گر عملکرد قوه قضائیه است و این دس�تگاه بدون افراط و تفریط باید از
عرصه موفق خارج شود تا این کار الگویی برای اینده قرار گیرد.
ارزیابی شما از بازگشت اقای مهدی هاشمی به
ایران چیست؟
خانواده هاش�می (فاطمه ،محس�ن،
ت هاش�می) و وکیل
یاس�ر ،خانم عف
انها از بدو ورود اقای مهدی هاشمی
به ایران در اقدامی هماهنگ به همه
سواالت خبرنگاران یا رسانه ها جواب
lمن فکر نمی کنم که این موضوع امکان فرافکنی
داش��ته باش��د ،ممکن اس��ت ما به خاطر بعضی کوتاهی ها
در برخورد با مفاس��د اقتصادی به عملکرد مس��ئوالن نقد
جدی داشته باشیم ،اما دلیل نمی ش��ود که تخلفات دیگر را
تحت الش��عاع این قضیه قرار دهیم .سه سال است ایشان از
کشور خارج شده و نسبت به همه تاکیدات مسئوالن برای
بازگشت به کش��ور وقعی نش��ان نداد و برنگشت ،از طرفی
اتهاماتی به ایشان مطرح بود که باید پاسخ داده شود اینکه
دیگر مسائل را بهانه کنیم تا نسبت به این اتهامات رسیدگی
نشود ،منطقی نیست.
یکی از خواه�ران اقای مهدی هاش�می ادعایی
عجیب را در خصوص بازداش�ت فائزه هاشمی و
ارتباط ان با پرونده مهدی هاش�می مطرح کرده
است.سوال این است که مگر می شود قوه قضائیه
از یک طرف احضاریه بده�د و از طرفی به متهم
توصیه کند که به کشور برنگردد؟
سیاست
lنظام در مقابل یک امتح��ان تاریخی قرار گرفته
است .از یک طرف شعارهای انقالب بر ان تصریح دارند که
هیچ کس در مقابل قانون از امتیاز ویژه ای برخوردار نیست،
بنابراین اقای مهدی هاشمی باید در مقابل دادگاه قرار بگیرد
و انچه ُمر قانون در قبال وی اجرا ش��ود ،در چنین شرایطی
نظام هم نش��ان می دهد که در اجرای عدالت هیچ تمایزی
بین ملت نیست .نکته دوم قرار گرفتن شخص اقای هاشمی
مقابل یک امتحان بزرگ اس��ت ،یعنی امادگی داشته باشد
که فرزند ایشان در محکمه اسالمی محاکمه شود بدون انکه
هیچ تمایزی بین وی و شهروندان باشد .فارغ از این مباحث
ورود اقای مهدی هاش��می در چنین شرایطی حداقل قابل
بررسی و تامل است ،ایشان سه سال در خارج کشور حضور
داشت و به ایران برنگش��ت ،اما امروز مالحظه می کنیم که
به صورت خودخواسته وارد کشور شد؛ از این رو باید به این
سوال پاس��خ داد که ایا این کار براس��اس یک روند طبیعی
انجام شد و ایشان به این نتیجه رسید که برگردد یا بازگشت
ایشان براساس یک تحلیلی در کشور بود .باتوجه به غیبت
سه ساله اقای مهدی هاش��می و امتناع وی از بازگشت به
ایران و قرار گرفتن در محکمه اسالمی ،باالخره این مطرح
است که چه تحلیلی باعث ش��د ایشان به طور خوداختیاری
وارد کشور شود و خود را در معرض محاکمه قرار دهد ،این
موضوع قابل تامل است .امیدوارم اقای هاشمی در روندی
طبیعی براساس یک تحلیل که ادامه وضعیت قبلی
برای وی ش��رایط را بدتر می ک��رد ،تصمیم به
بازگشت گرفته باشد؛ البته نباید ساده انگاری
کرد ،شاید این کار به علت فشار اصالح طلبان
یا کسانی که از حضور مهدی هاشمی در ایران
نفع می بردند انجام شده باشد .رفتار بی بی سی
که گزارش لحظه به لحظه از مس��یر حرکت
مهدی هاش��می به ایران می داد قابل تامل
است و این سوال را در ذهن تقویت می کند
که چرا این اقدام اقای مهدی هاشمی برای
انگلیس��ی ها مهم بود؟ احس��اس می شود
اصالح طلبان و جری��ان انحرافی نیز از این
موضوع در جه��ت منافع خ��ود بهره برداری
کنن��د ،در کل باید ی��ک مقدار زم��ان بگذرد تا
روشن شود که این بازگشت به کشور براساس
چه تحلیلی بوده ،براساس یک روند طبیعی انجام
شد یا مبتنی بر یک پش��ت صحنه که ایشان با
ورود به کشور قطعه ای از پازلی طراحی شده را
تکمیل کرده بود.
می دهند و ی�ک موضع گیری ه�ای خاصی دارند.
خانم عفت هاشمی می گوید که نام پسر من را بلند
فریاد می زنند اما متخلف�ان اقتصادی را با حروف
اقتصادی خطاب می کنند ،ارزیابی شما چیست؟
مثلث شماره 144
ماده انتخاباتی وجود ندارد .حال اینکه ورود او به عرصه
انتخابات با چه واکنش هایی مواجه می ش��ود و س��پهر
سیاسی ایران چه تحوالتی را پیش رو خواهد داشت ،امری
است که بررسی و تحلیل ان خود نیاز به نوشتاری مفصل
و البته جداگانه دارد .پس در تحلیل این دو رویداد می توان
این گمانه را نیز لحاظ کرد که ایت اهلل عزم بازگش��ت به
پاستور کرده است.
اما می توان به این اتفاق��ات از زاویه ای دیگر هم
نگاه کرد .خانواده اقای هاشمی اگرچه در تمام سال های
دو دهه اخی��ر همواره خبرس��از بوده اند و حاش��یه هایی
پیرامون انها وجود داش��ته است ،اما از س��ال 84به این
سو باتوجه به تاکتیک انتخاباتی احمدی نژاد بیشتر درگیر
حواشی سیاسی شده اند .چه سخنرانی های داغ محمود
احمدی نژاد در سال 84و چه ان مناظره انتخاباتی معروف
همه و همه پر بود از انتقاد و اعتراض به شخص ایت اهلل و
البته خانواده اش .شاید در گمانه ای بتوان این را هم مطرح
کرد که حاال با زندانی شدن فائزه و مهدی فضا برای طرح
انتقادات و اعتراضات این خانواده مهیاتر از قبل باشد .انها
در هفته گذشته مصاحبه های فراوانی انجام داده اند و البته
مسائل مهم زیادی را نیز مطرح کرده اند .شاید حاال از این
فرصت برای یک حمله رو به جلو و پاک س��ازی فضای
پیشین بهره جویند .به دیگر سخن انکه شاید انها با یک
تصمیم جمعی به یک تدبیر سیاسی رسیده اند برای اعاده
حیثیت خانوادگی!
- 5درتحلیل ماجرای بازگش��ت مهدی هاشمی
می توان 2س��طح را مد نظر قرار داد .در سطح اول این
بازگش��ت و محاکمه مهدی هاش��می به عنوان متهم
حوادث بعد از انتخاب��ات 88ازس��ویی نمایانگر اقتدار
قوه قضائیه در اج��رای عدالت و از س��وی دیگر بیانگر
اعتقاد ایت اهلل هاشمی رفسنجانی به نهادهای قانونی
نظام است که در نقش او در بازگرداندن مهدی هاشمی
دیده می شود.
در س��طح دوم جریان های مخال��ف نظام مدنظر
هس��تند که خواهان اس��تفاده از خانواده هاشمی برای
بحران سازی می باشند .نگاه معتدالنه جریان اصولگرا
به موضوع و وارد نش��دن به فضای تند مسلما خواسته
جریان های مخالف نظ��ام را با مانع روب��ه رو می کند.
بی تردید برگزاری دادگاه مهدی هاش��می در ارامش و
براس��اس عدالت افتخاری بزرگ هم برای نظام و هم
برای ایت اهلل هاشمی رفسنجانی است که به نهادهای
نظام اعتماد کرد ه اس��ت و این موضوع می تواند فاصله
میان جریان های مخالف با اقای هاشمی را بسیار بیشتر
و بیشتر کند.
5
امید کرمانی ها
lاین را باید قوه قضائیه جواب دهد .من نمی توانم
االن درباره این اظه��ارات مطلبی بگویم اما به طور
طبیعی همه مسئوالن اعالم می کردند که مهدی
هاش��می باید برای حض��ور در دادگاه به کش��ور
برگ��ردد و دادگاه هر حکمی کرد گ��ردن بگذارد.
اینکه ق��وه قضائیه توصیه کرده باش��د که
ایشان االن نیاید منطقی جلوه نمی کند،
البته باید از مسئوالن قضائیه سوال
شود .من فکر می کنم مساله امروز
کش��ور درب��اره مهدی هاش��می
صرفا شخص ایش��ان نیست بلکه
امتحان بزرگی است که نظام باید
از ان سربلند بیرون بیاید بدون انکه
درباره این پرون��ده افراط و تفریطی
انجام شود ،چون این مساله می تواند
سرمش��ق خوبی برای اینده باشد تا
همه صاحب منصبان و مس��ئوالن و
خانواده انها بدانند که در حاش��یه امن
قرار ندارند و اگ��ر تخلفاتی انجام دهند
دس��تگاه قضا هیچ گونه اغماض��ی نمی کند،
بنابراین اگر موضوع به درس��تی مدیریت شود
و قوه قضائیه سربلند از قضیه بیرون بیاید ،من
فکر می کنم بازدارندگی زیادی درباره دیگران
ایجاد می شود ،چون ممکن اس��ت برخی ها در
وجود خودشان احساس امنیت کنند و فکر کنند
که چون منتسب به افراد صاحب منصب در نظام
هس��تند ،می توانند از این فرصت برای سوءاستفاده
بهره ببرند .البته قضاوتی درباره شخص اقای مهدی
هاشمی نمی کنم و قضاوت را به دادگاه واگذار می کنم،
39
اما می گویم اعمال قانون به صورت عادالنه می تواند نقطه
عطفی برای برقراری عدالت در کشور باشد و انشاء اهلل این
روند متوقف نشود و استمرار پیدا کند.
فکر می کنید اینکه فائزه هاش�می هیچ مقاومتی
برای بازداشت شدن از خود نشان نداد و مهدی
هاشمی به طور خودخواس�ته به کشور بازگشت،
پالس هایی از بسترس�ازی ب�رای کاندیداتوری
اق�ای هاش�می در انتخابات ریاس�ت جمهوری
اس�ت؟ چون بزرگ ترین انتقاد به اقای هاشمی
این بود که فرزندان ایش�ان به نوع�ی مصونیت
قضایی دارن�د که این نق�د دیگر نقض ش�د ،ایا
می ش�ود از این قضای�ا بهره ب�رداری انتخاباتی
کرد یا خیر؟
lیک��ی از تحلیل ه��ای موجود درباره بازگش��ت
مهدی هاشمی همین است .عده ای معتقدند برای تحرک
انتخاباتی همین مساله می تواند برای جریان اصالح طلب،
اقای هاشمی ،کارگزاران و کس��انی که به عنوان رقیب در
این انتخابات می خواهند حضور پیدا کنند تاثیرگذار باش��د،
چون این اقدام مهدی هاشمی که به طور خود معرفی انجام
شد ،به شکلی این بهانه را از دس��ت رقبا می گیرد ،یکی از
تحلیل هایی که از بازگش��ت مهدی هاش��می می شود ان
است که این کار کامال با نگاه انتخاباتی و استفاده انتخاباتی
انجام شد.
ش�ما گفتید این اقدام مهدی هاش�می به نوعی
توپ را به زمین رقبای اقای هاشمی رفسنجانی
انداخ�ت .ایا ام�دن مه�دی تاثیری ب�ر نامزدی
اقای هاشمی دارد؟
سیاست
lبله ،به عالوه اینکه جریان واگرا به شکلی معتقدند
که االن در داخل کشور محور تعیین کننده ای وجود ندارد و
بازگشت اقای مهدی هاشمی می تواند این محوریت را برای
انسجام اصالح طلبان ،کارگزاران و جریانات رقیب اصولگرا
ایجاد کند؛ یعنی معتقدند که مدارک و مستندات برای صدور
یک حکم قضای��ی دراز مدت کافی نیس��ت ،بنابراین حکم
سنگینی صادر نمی شود ،ثانیا ظرفیت مهدی هاشمی اوال این
بهانه را از دست رقبا می گیرد و ثالثا می تواند موجب انسجام
جریان رقیب اصولگرایان شود.
خودتان فکر می کردید اقای مهدی هاش�می به
کشور برگردد؟
lدر این ایام فکر نمی کردم این کار را انجام دهد و
شرایط را مناسب برای بازگشت او نمی دیدم ،برهمین اساس
معتقدم این کار مهدی هاشمی خیلی تامل برانگیز است .یک
تحلیل در گذش��ته این بود که اگر نظام تضعیف ش��ود ،این
مساله امکان پذیر می شود اما در نقطه مقابلش صورت گرفت؛
یعنی اجالس عدم تعهد انجام شد ،نظام یک اقتدار و بزرگی
در دنیا پیدا کرد و در این ش��رایط تحلیل قوی تر از بازگشت
اقای مهدی هاشمی بر نگاه انتخاباتی صحه می گذارد.
تحلیل های دیگر چیست؟
lجریان انحراف با این موضوع به دنبال دوقطبی
کردن انتخابات اس��ت تا با باالبردن توقعات مردمی از این
مساله به شکلی نظام را به چالش بکشد و فضای کشور را به
سوی یک فضای دوقطبی هدایت کند ،چون تصور می کند
که در فضای دوقطبی می توانند فرصت های جدیدی را در
انتخابات ریاست جمهوری و ش��وراها برای خود خلق کند.
از طرفی اصالح طلبان معتقدند با امدن مهدی هاشمی نه
تنها چهره انها را اصالح می کند بلکه انها می توانند از حربه
مظلوم نمایی استفاده کنند و با محور قرار دادن اقای هاشمی
جبهه متفرق خود را منس��جم و ظرفیت جدی��دی را تولید
کنند ،اما زمان روشن می کند که کدام دیدگاه قوی تر است.
انتظارتان از دستگاه قضا برای بررسی سریع این
پرونده چیست؟
مثلث شماره 144
lمردم بعد از سه س��ال توقع دارند ک��ه این پرونده
درگیر مراحل اداری نشود و با نگاه سرعتی تری تکلیف ماجرا
مشخص ش��ود .البته باید از افراط و تفریط جلوگیری کرد.
نباید توقعات اجتماعی را باال برد یا مطالبات بر حق را تضعیف
کرد .باالخره جریانات دانشجویی و مردم توقعاتی دارند .این
مدیریت جدی از طرف مسئوالن را می طلبد که به طور جدی
قانون را اعمال کنند ،یعنی مطالبات در بستر طبیعی و منطقی
قرار گیرد و توقعات مبتنی بر مطالبات تعدیل شود تا خدایی
نکرده در فضایی قرار نگیریم که نقطه ای چالشی برای نظام
اس��ت .در کل 70میلیون جفت چش��م دارند عملکرد قوه
قضائیه را رصد می کنند و منتظرند تا ببینندقوه قضائیه در این
رابطه چه عملکردی از خود نشان می دهدg .
مهدی به
پدرش گفت:
شما متهم
هستید نه من!
گفت وگوی مثلث با
وکیل مهدی هاشمی
6
دکتر س�ید محمود علیزاده طباطبایی ،وکیل
مهدی هاشمی رفسنجانی در گفت وگو با نشریه
مثلث از جریان بازگشت مهدی به کشور و مراحل
رسیدگی به اتهامات او می گوید.
اق�ای علی�زاده ،چه پروس�ه ای برای بازگش�ت
مهدی هاشمی رفسنجانی به کشور انجام شد،
ایا به لندن رفتید تا وی مجاب به بازگشت شود؟
lاواخر سال 88بود که احضاریه ای به درب منزل
سابق مهدی امد که اش��کاالت زیادی داشت؛ اسم مهدی
اشتباه نوشته ش��ده بود و به ادرس منزل سابق او رفته بود؛
در حالی که دس��تگاه امنیتی می دانس��ت مهدی هاشمی
رفسنجانی بیش از شش ماه است که از کشور خارج شده،
بنابراین اطالع ما از ان احضاریه نیز اتفاقی بود .فردای ان
روز من با احضاریه به دادس��را -بازپرس��ی شعبه -4رفتم
و بازپرس پرونده نیز اقای حاج محم��دی بود .انجا اعالم
وکالت کردم و به اقای بازپرس گفتم که مهدی به ش��کل
قانونی از کشور خارج ش��ده و هم اکنون در لندن تحصیل
می کند و این ادرس فعلی او اس��ت .طبق قانون اگر حضور
ایشان در کشور ضرورت دارد این مساله را به او ابالغ کنید
که بعدا اقای دادستان در یکی از مصاحبه هایش اعالم کرد
متهمانی که خارج هستند پروسه احضارشان ،خاص است
چون باید از طریق اداره کل رواب��ط بین الملل قوه قضائیه
نوشته ش��ود تا از انجا به سفارت منعکس ش��ود و متهم از
ان طری��ق مطلع و احضار ش��ود ،بنابراین اگر الزم باش��د
مهدی هاش��می را احضار می کنیم؛ اما هیچ اقدامی برای
احضار ایش��ان انجام نش��د .در ضمن باید یاداور شوم که
توصیه مسئوالن این بود که مهدی به ایران نیاید .مهدی
هم ترجیحش این بود که درسش را بخواند اگرچه دوست
داش��ت به ایران تردد داش��ته باش��د ،ولی به خاطر توصیه
مسئوالن و برخی بزرگان نظام ،اقای هاشمی هم می گفتند
که مهدی نیاید.
ایا توصیه ای برای عدم بازگشت مهدی هاشمی
وجود داشت؟
lاقای هاش��می می گفتند که برخی مسوالن نظام
نظرش��ان این اس��ت که صالح نیس��ت مهدی به کشور
برگردد .این عدم بازگشت ادامه یافت تا اینکه همین اواخر
درس مهدی تمام ش��د ،البته مشکالت دیگری هم درباره
پرونده علیه مهدی در کانادا بود که ان حل شد ،ولی وقتی
40
درس��ش به پایان رس��ید خانواده اش حاضر نبودند از ایران
بروند لندن زندگی کنند ،ضم��ن انکه مهدی هم در انجا با
یک مش��کل مواجه بود .در طول این سه سال مهدی هیچ
مصاحبه ای با رس��انه های خارجی نکرد و یک کلمه حرف
نزد .این همه در رس��انه های داخلی و خارجی حرف هایی
خالف واقع ضد او طرح شد ،توهین کردند ،افترا زدند اما هیچ
عکس العملی نشان نداد .مهدی می گفت «در خارج از کشور
با مخالفان و معاندان نظام نمی خواهم ارتباط پیدا کنم ،اما از
ان طرف فضایی در ایران ضد من در بین طرفداران انقالب
ساختند که انها می پرسند چرا به این مسائل جواب نمی دهم،
بنابراین هیچ دلیلی برای ماندن در خارج ندارم ».اما با این
وجود توصیه می ش��د که در خارج از کش��ور بماند تا تقریبا
یکی ،دو ماه پیش تصمیم جدی گرفت که به کشور بازگردد.
ایشان دو هفته قبل تصمیم قطعی را خودش گرفت و به دبی
رفت و از انجاروز یکش��نبه دوم مهر وارد ایران شد .به رغم
مخالفت هایی که با امدنش می شد او برگشت .همان شب
در فرودگاه به او اخطار شد تا ظرف 24ساعت خودش را به
دادسرای امنیت معرفی کند ،بنابراین روز دوشنبه ( 3مهر)
به اتفاق ایشان به دادسرای امنیت رفتیم.
روال بازداشت ایشان چگونه بود؟
lاصال چی��زی نگفتند و ما هی��چ اطالعی نداریم
باید خود مهدی را ببینم تا متوجه ش��وم که چه اتهامی را به
وی تفهیم کردند ،طبق قانون اول باید اتهام و دلیل اتهام را
تفهیم کنند بعد متهم پاسخ دهد.
در احضاریه سه س�ال پی�ش که ب�ه درب منزل
مهدی هاشمی ارسال شد دلیل اتهام درج نشد؟
lخیر ،ان احضاریه ای هم که در فرودگاه به مهدی
ابالغ کردند فقط نوشته شده بود برای رسیدگی به اتهامات
و نوع اتهامات به دادسرای امنیت مراجعه کند .درکل باتوجه
به اینکه دادسرای امنیت به این پرونده رسیدگی می کند باید
نوع اتهامات سیاسی باشد.
اتهامات اقای مهدی هاش�می مرب�وط به وقایع
سال 88است یا سال 84را هم شامل می شود؟
lقاعدتا وقتی دادس��رای امنیت رسیدگی می کند
دادس��رای امنیت حوزه صالحیتش رس��یدگی ب��ه جرائم
امنیتی -سیاسی است و اتهامات باید مربوط به وقایع پس از
انتخابات ریاست جمهوری سال 88باشد ،ولی مهدی تا روز
22خرداد در چارچوب قانون برای انتخابات فعالیت می کرد.
ما شاهد هستیم که اقای هاش�می هم گفتند که
فرزند من با دیگران فرقی نمی کند .نظر ایت اهلل
رفسنجانی در این باره چیست؟
lاقای هاشمی نظرش��ان این بود که هر کدام از
فرزندانشان در معرض اتهام قرار می گیرند مثل بقیه مردم
با انها رفتار شود ،اما رس��یدگی به اتهامشان عادالنه باشد.
ایش��ان هیچ وقت اعتقاد نداش��تند که بچه هایشان با بقیه
مردم فرق می کنند .بر همین اساس هر موقع اتهامی متوجه
فرزندانشان بود چنین موضعی داشتند .مهدی هشت مورد
متهم ش��د که تقریبا هفت مورد من وکالت��ش را برعهده
داشتم ،با وی به دادسرا و دادگاه رفتم و پس از طی مراحل
قضایی حکم برائ��ت گرفتیم چون هیچ ک��دام از اتهامات
مستند و دلیل نداش��ت و هرگز اقای هاشمی نه سفارش و
نه توصیه ای کردند و نه مهدی از حضور در مراجع قضایی
یا مراجع امنیتی ابایی داش��ت .زمانی مه��دی در ارتباط با
پرونده هایی که مطرح بود بیش از 6یا 7ساعت در وزارت
اطالعات بازجویی شد.
چه سالی؟
lقبل از سال ،88سال 86یا 87در ارتباط با پرونده
استات اویل بود ،البته مجلس ششم هم فعالیت گسترده ای
در این باره کرد .بعضی از دوستان در مجلس خیلی دلشان
می خواس��ت اتهام��ی را متوجه مه��دی کنن��د از این رو
اقای زنگنه را به صح��ن علنی قوه قانونگ��ذاری اوردند و
از او سوال کردند ،حتی کمیس��یون امنیت داخلی ایشان را
این پرونده مختومه شد؟
این اتهام مربوط به اخذ رشوه برای مشارکت در
ساخت فازهایی از پارس جنوبی بود؟
lبله ،بحث رشوه گرفتن بود که مختومه شد.
االن ش�خص ایت اهلل هاشمی رفسنجانی برای
اینده این پرونده نمی خواهند رایزنی کنند؟
lاقای هاش��می قطعا هیچ رایزن��ی نمی کند ،اما
خواس��ته من از اقای هاش��می این بود که ایشان به لحاظ
جایگاهی که قرار دارند توصیه ای به مقامات قضایی کنند
که مهدی بتواند از حقوق قانونی اش یعنی داشتن وکیل در
مراحل دادرسی برخوردار باشد ،ولی اقای هاشمی توصیه
نکرد یا اگر توصیه ای کردند موثر نبود چون در جلس��ه اول
دادرس��ی نگذاش��تند من به عنوان وکیل همراه مهدی در
جلسه بازپرسی باشم .حال انکه حق مسلم هر متهمی است
که در همه مراحل دادرسی وکیل همراه او باشد.
چرا س�فر اقای مهدی هاش�می از روز ش�نبه به
یکشنبه موکول شد؟
lدلیل خاصی نداش��ت .ایش��ان خودش تصمیم
گرفت .قرار بود شنبه (یکم مهر) به کشور بیاید ولی نمی دانم
شاید بلیت گیرش نیامده که به یکشنبه افتاد.
سیاست
ب�ه ش�ما گفتن�د در چ�ه ح�وزه ای اته�ام ب�ه
اقای مهدی هاشمی رفسنجانی وارد است؟
lخب دادسرا در رس��یدگی به پرونده ها صالحیت
عام دارد .بنابرای��ن به ان اتهامات هم می تواند رس��یدگی
کند؛ البته اگر اتهامات مالی مطرح باشد .این اتهامات مالی
مربوط به سال 84اس��ت ،مهدی به محض انتخاب اقای
احمدی نژاد به عن��وان رئیس جمهور از مس��ئولیت خود در
سازمان بهینه سازی استعفا داد .سوال ما این بود که خب هر
سال که حساب های مالی بسته می شود و حداکثر تا خرداد
سال بعد دیوان محاسبات به ان حساب ها رسیدگی می کند و
حساب های دولتی بسته می شود ،اگر اتهامی متوجه مهدی
بود از سال 84تا سال 88باید مطرح می شد؛ به چه دلیل بعد
از انتخابات امدند بعضی مسائل را مطرح کردند ان هم وقتی
که مهدی از ایران رفت .در اتهامات مالی مربوط به س��ال
84گفتند که مهدی برای تامین هزین��ه تبلیغات نامزدی
اقای هاشمی از سازمان بهینه سازی پول خرج کرده است.
مهدی همه اینها را رد می کند و به همین دلیل درخواستش
این است که محاکمه اش علنی انجام شود تا همه مردم در
جریان وقایع دادگاه قرار بگیرند.
lپرون��ده اس��تات اویل هم در مجل��س و وزارت
اطالعات مختومه اعالم ش��د و دس��تگاه قضایی هم وارد
رسیدگی نشد ،چون هیچ دلیل مستندی وجود نداشت.
یکسری پرونده مالی هم درباره مهدی هاشمی
مطرح اس�ت ،پس براس�اس صحبت ش�ما در
دادسرای امنیت به انها رسیدگی نمی کنند؟
اق�ای مه�دی هاش�می در جری�ان اعتراضات
دانشجویی که روز شنبه (یکم مهر) در فرودگاه
برگزار شد قرار گرفت؟
lبل��ه ،در جریان بود ولی خیلی نگ��ران ان قضیه
نبود ،چون می دانس��ت از این نوع عوامل همیشه در جیب
یک عده هستند و اینها را علم می کنند ،ولی خیلی این مساله
برای مهدی اهمیت نداشت.
مثلث شماره 144
lیکشنبه سوم مهر که به دادسرای امنیت رفتیم
طبق روال عمل نش��د ،چون امیدوار بودم حقی که از همه
متهمان سلب شده ،بتوان در این پرونده احیا کرد و ان حق
داشتن وکیل در همه مراحل دادرسی است .اصل 35قانون
اساس��ی صراحت دارد که در همه دادگاه ها اعم از دادسرا و
دادگاه متهمان می توانند وکیل داشته باشند و قانون حقوق
شهروندی هم به این مساله تاکید کرده است .قرار بر این بود
که در بازپرسی من حضور داشته باشم اما وقتی رفتیم انجا
اقای رئیس دادس��رای امنیت صحبتی با ما داشت و گفت
تصمیم من این است که بازپرسی بدون حضور وکیل انجام
شود .بنابراین به من اجازه حضور در بازپرسی را ندادند ،البته
ما اعتراض کردیم و این اعتراض به ایت اهلل املی الریجانی
هم منعکس ش��د .همان روز تا س��اعت پنج بعد از ظهر در
دادسرا حضور داش��تیم تا ان زمان بازپرس��ی ادامه داشت.
حدود ساعت پنج بعد از ظهر بود که به ما گفتند بروید برای
ادامه بازپرسی فردا صبح س��اعت هشت و نیم اینجا باشید.
ما هم فردای ان روز دوباره به دادسرای امنیت رفتیم تا اگر
اجازه دادند در جلسه حضور پیدا کنم ،چون حق مسلم متهم
اس��ت که با وکیلش مالقات کند و متوجه ش��ود تا تفهیم
اتهام چه بوده ،س��واالت چه بوده و ایش��ان چه پاسخ هایی
داده است.
بعد از روز انتخاب��ات هیچ فعالیتی نداش��ت و در این رابطه
همه حرف هایی که زده می شد و بعضا سایت ها می نوشتند
مهدی می گفت همه تهمت و افتراست.
خواست ،در اروپا نیز بررسی ش��د اما هیچ ردپایی از مهدی
در اس��تات اویل پیدا نش��د ،ام��ا حرف هایی مدیر ش��رکت
استات اویل زد که سال 83ش��کایت کردیم و هشت سال
طول کش��ید تا وی به عن��وان متهم به دادگاه اظهار ش��د.
تحقیقات برای صدور کیفرخواست تا سال 91طول کشید.
این پرونده چه وقت به سرانجام می رسد و حکم
قطعی درباره ان صادر می شود ؟
lتوقع ما از قوه قضائیه این است که سریع رسیدگی
کند و پرونده مراحل دادسرا را بگذراند و اگر اتهامی متوجه
مهدی است بفرستند دادگاه و دادگاه با یک قاضی بیطرف
به طور علنی برگزار ش��ود ،ن��ه انکه خدایی نک��رده قاضی
بخواهد با انگیزه سیاسی به پرونده رسیدگی کند .امیدوارم
سریع رسیدگی شود و قبل از عید به نتیجه برسد.
بعد از بازپرس�ی قرار وثیقه ب�رای اقای مهدی
هاشمی صادر می شود یا خیر ایشان در بازداشت
تا روز دادگاه باقی می ماند؟
lقطعا قرار وثیقه صادر می شود چون نمی تواند تا
روز دادگاه در بازداشت بماند .قانون صراحت دارد که اگر بیم
تبانی یا بیم فرار متهم بود وی در بازداش��ت بماند ،ولی نه
احتمال تبانی درباره مهدی وجود دارد و نه احتمال فرارش
اس��ت چون ایش��ان خارج کش��ور بود و با تصمیم شخص
خودش به کشور بازگشت ،بنابراین دلیلی برای ماندن وی
در بازداشت وجود ندارد.
اقای هاشمی با بازگشت وی موافق بود؟
lایشان از اول موافق بازگش��ت مهدی به کشور
بود .نظر مهدی این اس��ت که او متهم این پرونده نیست،
ش��بی که به ایران بازگش��ت به ش��وخی به پدرشان اقای
هاش��می رفس��نجانی گفت «متهم این پرونده من نیستم
شما هس��تید ».در کل امیدواریم که این طور نباشد و واقعا
اگر تخلفی از طرف مهدی صورت گرفت��ه به ان تخلفات
رسیدگی شودg .
41
سیاست
مثلث شماره 144
هاشمی و خانواده اش
7
مروری بر زندگی فرزندان خبرساز یک خانواده
«در خانواده ما هیچ چیز تحمیلی نیست .در مورد خود
من هم نبود .همیش��ه با انتخاب و ازادی کار کردیم .گاهی
پدرم سختگیری هایی می کرد .ما سختگیری نمی کنیم که
بچه ها چه ش��غلی انتخاب کنند .البته تا حدی که کار بدی
نکنند و مباح و عادی باش��د .از دور مواظبم که مسائل دینی
و عقاید و اعمال عبادی را رها نکنند .مثال به گونه ای ترتیب
می دهم که صبح ها برای نماز بیدار شوند .اما سعی می کنم
خودشان انتخاب کنند .احتیاجی به اوقات تلخی نداریم که
فضای عاطفی خانواده را به هم بزنیم .می دانند که اگر خالفی
از انها ببینم ،نمی گذرم .اینکه چگونه جبران کنند ،بستگی
به ش��رایط من دارد .بنابرای��ن مجموع��ه ای داریم که هم
مواظبت مرئی و غیرمرئی در ان هست و هم ازاد می شوند
و هر کاری که می خواهند – ولو با سلیقه من نسازد – دنبال
می کنند .مثال دلم می خواست یکی از بچه هایم طلبه شود.
اما انها انتخ��اب نکردند و من هم نگفت��م حتما بروید طلبه
شوید .معموال روحانیون معروف یکی از بچه هایشان را طلبه
می کنند تا وارث انها در ان بخش باش��ند .من به خودشان
واگذار کردم».
این روای��ت اکبر هاشمی رفس��نجانی از ح��ال و روز
خانواده ش��ش نفره اش اس��ت ،خانواده ای که حاال به تیتر
نخست رس��انه ها تبدیل ش��ده اند .یک دختر و یک پسر او
اکنون در دوبند مجزای زندان اوین حضور دارند؛ یکی برای
اجرای حکم صادر شده دادگاه و ان دیگری برای طی مراحل
بازجویی و بازپرسی .هاشمی رفس��نجانی سال های زیادی
پس از انقالب فرد دوم نظام اس��ت و حاال ه��م در جایگاه
42
مجمع تشخیص مصلحت نظام پست مهمی را بر عهده دارد.
اعض��ای خان��واده او البت��ه برخالف خیل��ی دیگر از
مس��ئوالن نظام تقریبا همواره مورد توجه رس��انه ها بوده و
خبر سازند .انها البته گاهی هم برای پدر دردسر ساز بوده اند؛
دردسرهایی که موجب شده ایت اهلل به دلیل مواضع خاصی
که در برابر اتهامات به فرزندانش اتخ��اذ می کند همواره با
نقدهایی مواجه باشد.
این بار اما گویا پدر رویه ای دیگر در پیش گرفته است.
علتش هر چه باش��د او اما این بار می گوید فرزندانش هیچ
فرقی با فرزندان مردم ندارند و باید قانون درباره انها نیز اجرا
شود .این در حالی است که محاکمه مهدی هاشمی حدود 3
سال پیش باید انجام می شد و حضور 3ساله مهدی هاشمی
در لندن و قطعا از برخی حساسیت ها و تفاوت ها در برخورد با
اتهامات برخی اعضای خانواده او حکایت دارد.
فاطمه هاشمی؛ دختری شبیه مادر
دختر بزرگ خانواده اس��ت .اگر چه به اندازه خواهرش
فائزه مصاحبه های سیاسی نمی کند اما هر گاه حرف سیاسی
زده خبرساز شده اس��ت .برخالف انچه ممکن است به نظر
برسد مواضع او گاهی به اندازه فائزه تند است .اما شاید یکی
از نکات مهم زندگی ش��خصی او و خواهرش فائزه ازدواج با
پسران ایت اهلل الهوتی است.
خیلی ها معتقدند که فاطمه از لحاظ عقیده شباهت
زیادی به مادرش عفت مرعش��ی دارد .او در مورد زندگی
خصوصی شان و حرف هایی که میان خانواده هاشمی رد
و بدل می ش��ود چنین می گوید« :ایشان (اقای هاشمی)
وقتی ما ناراح��ت می ش��ویم ایه های صابری��ن را برای
م��ا می خوانند و می گوین��د باید صبر کرد و همیش��ه هم
گفته اند ک��ه من هدفی را انتخاب ک��رده ام که در این راه
س��ختی های زیادی را باید تحمل کنم .م��ادر من خیلی
نس��بت به حمالتی که به پدر می شود ناراحت می شوند و
می گویند سی س��ال برای انقالب زحمت کشید و بیست
س��ال نیز قبل از انقالب در زندان بود یا فراری بود ،حاال
منصفانه نیست که اینگونه با ایش��ان برخورد شود .مادر
(به پ��در) می گوید چ��را مقاب��ل انتقادها واکنش نش��ان
نمی دهید و سکوت می کنید؟ و پدر می گوید که من صبر
می کنم .ناراحتی مادر بیشتر این است که خانواده ما این
همه به انقالب خدمت ک��رده ،اما چرا گاهی برخوردهای
بیرحمانه ای صورت می گیرد؟ در واقع م��ادر توقع ندارد
اینطور برخورد ش��ود(».مصاحبه با روزنامه ارمان)
فاطمه هاشمی فعالیت خود را در سال ۱۳۷۳در بنیاد
بیماری های خاص اغاز کرد .در س��ال ۱۳۷۷فدراس��یون
ورزش��ی بیماران خاص تاس��یس و تحت نظر فدراس��یون
ورزش های همگانی قرار گرفت .وی در سال ۱۳۸۴ریاست
این فدراس��یون را بر عهده گرفت ول��ی در تاریخ ۳۰مرداد
۱۳۸۸از این سمت اس��تعفا کرد .او در نامه استعفا انتقادات
تندی را مطرح کرد« .ب��ه دادگاه رفتم که ب��ه دارایی هایم
رسیدگی کنند ،گفتند بروید چون شاکی ندارید».
او در اظهارنظ��ر دیگ��ری گفت��ه اس��ت« :م��ا
خانواده هاش��می -خودمان را ب��ه دادگاه معرفی کردیم وگفتیم وضعیت زندگی و اموال ما را بررسی کنید،اما دادگاه
گفت شما چون شاکی ندارید نمی توان کاری انجام داد .این
ش��ایعات فقط برای زمین زدن پدرم است .پدرم نفوذ دارد و
برای اس��تقالل و ازادی ایران تالش زیادی کرده است اما
برخی با این شایعات می خواهند پدرم را خراب کنند».
وی در پاسخ به سوالی در رابطه با ثروت خاندان هاشمی
گفته است« :قوه قضائیه اموال پدرم را بررسی کرده و گفته
که نه تنها دارایی پ��درم افزایش نیافت��ه ،بلکه کاهش هم
داشته است».
سیاست
مثلث شماره 144
مواضع سیاسی فاطمه هاشمی
او در انتخابات سال 88حمایتش از موسوی را تبعیت
از یک تصمیم حزبی اعالم کرده بود ،اما همزمان گفته بود :
«وقتی در خانواده بحث می شود ایشان می گویند از وضعیت
موج��ود ناراضی اند و خواس��تار ایجاد تغییر در این ش��رایط
هستند .ایت اهلل هاشمی معتقدند که احتیاج به تغییرات زیادی
در سطح مدیریتی کشور داریم ».فاطمه هاشمی در مصاحبه
دیگری با ماهنامه نسیم بیداری گفته بود که ایت اهلل هاشمی
رفسنجانی در برخی موارد نباید کوتاه می امد.
در بخش هایی از این مصاحبه چنین امده بود:
lاقای هاشمی می گویند حکومت اسالمی بدون
رضایت و خواس��ت مردم تحقق پیدا نمی کند .اگر ش��ما
نگاه بکنید به حدیث و روایتی ک��ه در نماز جمعه معروف
خودش��ان در س��ال 88مطرح کردند ،همین مساله مورد
توجه ب��ود .اصال بحت والی��ت فقیه امام ه��م در همین
است .امام خمینی(ره) برنقش اساسی و محوری مردم در
تحقق حکومت تاکید فرموده اند .از دیگر مواردی که باید
اشاره کنم مالقات هایی است که ایشان با رهبری دارند.
ایت اهلل هاشمی می گویند که من باید مسائل و چیزهایی
را که در جامعه می بینم با ایشان در میان بگذارم و نظرات
خودم را بگویم و راه حل برای ان مس��اله پیدا کنیم ولی
نهایتا هدایت امور و رفع تمام ان مشکالت را از اختیارات
رهبری می بینند .یعنی می گویند ایشان ان قدرت را دارند
و می توانند که هر جا مساله ای پیش بیاید مدیریت بکنند
و ان مش��کل را حل کنند.
lدر مورد انتخابات سال 84یا مجلس ششم که وارد
شدند همیشه ما می گفتیم شما در انتخابات شرکت نکنید.
می گفتند من اگر ش��رایطی را ببینم که اتفاقاتی علیه نظام
ممکن است بیفتد یا مشکالتی با امدن افراد مختلف برای
نظام ایجاد ش��ود من س��عی خودم را می کنم .حاال انتخاب
نش��دم که نش��دم .ولی من باید این تعهدی را که نسبت به
خداوند و نسبت به مردمم دارم انجام دهم.
lاقای هاشمی در س��ه دهه گذش��ته همواره در
ساختار سیاسی و تصمیم گیری کشور حضور داشته است.
ایش��ان چه در منصب سیاس��ی باش��ند چه نباشند ،نقش
خودش��ان را ایفا می کنند .اتفاقا چند روز پیش صحبتی را
من از ایشان می خواندم که فکر می کنم ،می توانیم به ان
اشاره کنیم .ایت اهلل هاش��می در رابطه با ریاست مجلس
خبرگان اقای مهدوی کنی گفته بودن��د ،من در بعضی از
موارد کوتاه می امدم ولی اقای مه��دوی کوتاه نخواهند
امد .من فک��ر می کنم در جریاناتی که اتفاق افتاد ش��اید
در بعضی از جاها ایش��ان نباید کوتاه می امدند که منتهی
به این قضایا شود.
lهر چند که س��خن گفتن درباره پدر بسیار سخت
است ،اما من یک جمله بچگانه می گویم .او یکی از بهترین
باباهای دنیاس��ت و از نظر کلی اگر بخواهم در مورد ایشان
بگویم باید گفت ایشان سمبل صبوری ،صداقت و صالبت
هستند .مواضع فاطمه هاشمی همانند دیگر اعضای خانواده
با مخالفت ها و اعتراضاتی نیز از س��وی سیاس��یون و اهالی
رسانه مواجه است .اعتراضاتی که البته برخالف نظر فاطمه
هاشمی فقط به دلیل مخالفت منتقدان با پدرش نیست.
در خارج از کشور مشغول تحصیل بودم .از خانوده ام تقاضای
ازدواج با نوه خاله ام خانم اعظم هاشمی پور را داشتم .شرایط
جنگی کشور و حرمت ش��هدا اجازه نمی داد مراسمی داشته
باشم .قرار شد بدون مراسم و به س��ادگی عقد انجام شود و
همسرم به خارج از کشور بیاید .بنابراین با هماهنگی پدر با
حاج احمد اقا ،اعضای خانواده و بستگان نزدیک ،خدمت امام
رسیدند و در غیاب من ،پدر به وکالت از داماد و حضرت امام به
وکالت از عروس خانم ،صیغه عقد را جاری کردند و قران عقد
را هم امام به خط زیبای خود نگاشتند .این کار لطف بزرگی
بود که فقط با کمک احمداقا امکان پذیر شد».
محس��ن دارای مدرک کارشناس��ی ارش��د مهندسی
مکانیک از دانشگاه پلی تکنیک مونترال کاناداست و چندین
سال ریاست هیات مدیره و مدیرعامل شرکت متروی تهران
را بر عهده داشته اس��ت .او در گذشته در مشاغل گوناگونی
مانند رئیس دفتر مجمع تش��خیص مصلحت نظام ،رئیس
بازرسی ویژه ریاست جمهوری و عضو هیات مدیره سازمان
صنایع دفاع اشتغال داشته است .در زمان مدیریت او بود که
متروی تهران راه اندازی ش��د و تا ۱۳اس��فند ۱۳۸۹به طور
پیوسته عهده دار این س��مت بوده است .محسن هاشمی در
طول دو سال شهرداری محمود احمدی نژاد همچنان پست
خود به عنوان مدیرعامل مترو را حفظ کرد .احمدی نژاد البته
استعفای او را نپذیرفته بود.
محسن هاشمی رفس��نجانی همزمان یک موسسه
انتشاراتی به نام دفتر نشر معارف انقالب را اداره می کند
که ناشر کتب تخصصی تالیف وی و خانواده وی ،به ویژه
دوره خاطرات پ��درش از قبل و بعد از انقالب اس�لامی
اس��ت .او به زبان های فرانسه و انگلیس��ی تسلط داشته
و کتاب انالیز رایانه ای قالب های تزریقی ،توس��عه پاک و
ماجرای مک فارلین از تالیفات وی است .او در تاریخ ۱۳
اسفند ۱۳۸۹از سمت ریاس��ت هیات مدیره و مدیرعامل
ش��رکت متروی تهران کناره گیری کرد و شهردار تهران
محمد باقر قالیباف با اس��تعفایش موافق��ت کرد و او را به
سمت مشاور ش��هردار و عضو هیات مدیره منصوب کرد.
محسن هاش��می در نامه اس��تعفایش با بیان اینکه قطعا
قبول مس��ئولیت مجدد در این وضعیت به نفع توس��عه و
بهره ب��رداری از خطوط مت��رو نخواهد بود و با اش��اره به
اینکه برخی مش��کالت به وجود امده و ع��دم حمایت ها
از مترو ممکن اس��ت به دلیل حضور وی در مدیریت این
شرکت باشد ،اورده بود« :برای اینکه بیشتر از این مردم،
مس��افران و توس��عه مترو در فش��ار قرار نگیرند ،به رغم
اعتقاد به خدمت و اعتماد به ت��وان جنابعالی و همکارانم
خواهشمند است موافقت فرمایید فرد دیگری که امکان
ایجاد هماهنگی بیشتر خواهد داش��ت در راس مدیریت
این ش��رکت قرار گیرد».
البت��ه گاه��ی اظهارنظر ه��ای سیاس��ی را ه��م
می ت��وان در ان��دک مصاحبه ه��ای او یاف��ت .در یکی از
ای��ن مصاحبه ها که پ��س از حوادث س��ال 88منتش��ر
ش��د او ب��ه روزنام��ه اعتم��اد گف��ت« :نماز جمع��ه تیر
س��ال 88تاریخی ش��د و به نظ��ر من ش��بیه خطبه های
نخس��تین نماز جمعه هایی بود که اوایل انقالب توس��ط
ای��ت اهلل طالقان��ی ای��راد می ش��د .هم��ه اقش��ار در ان
نماز جمع��ه ش��رکت کردند؛ ه��م اصالح طلب��ان و هم
اصولگرای��ان و ه��م رادیکال ه��ای دو ط��رف در ای��ن
نم��از جمعه ش��رکت کردن��د .باتوجه به س��وابق ایت اهلل
هاشمی رفسنجانی در دوران مشکالت برای ایجاد وحدت
و ارامش در کش��ور؛ همه ام��ده بودند تا مواضع ایش��ان
را بش��نوند و البته هرکس��ی فراخور احوال خود دوس��ت
داشت سخنان ایش��ان را گوش دهد و ارامش پیدا کند...
ایت اهلل هاشمی سعی داشت تا دوباره وحدت را به جامعه
برگرداند .به همین دلیل در خطبه های نماز جمعه ان روز
ابتدا توضیحی درباره امام(ره) و اهمیت مردم داد و سپس
یکس��ری راه حل برای برون رفت از ش��رایط ارائه کرد».
در اس��تانه انتخابات مجلس نهم اما یک خبر مهم در
مورد او منتشر شد .روزنامه خراسان در خبری نوشت « :شنیده
شده یکی از نمایندگان اس��تان بوشهر در مجلس از محسن
هاشمی رفسنجانی برای کاندیداتوری از این منطقه دعوت
کرده و گفته اس��ت ظرفیت های الزم ب��رای حضور وی در
انتخابات مجلس را فراهم خواهد کرد».
این خبر ام��ا با واکنش تند محسن هاش��می روبه رو
شد .او در واکنش به این ش��ایعات در اطالعیه ای نوشت:
«در خصوص دعوت از این جانب برای کاندیداتوری در
اس��تان بوش��هر ضمن تکذیب مطلب فوق ش��ایان ذکر
اس��ت اینجانب در س��ال های اخیر هیچ گونه س��فری به
بوش��هر نداش��ته ،اما این خبرس��ازی ها نش��ان از نوعی
در هم گس��یختگی فکری و اش��وب اندیش��ه دارد که از
طرح اینجانب به عن��وان سر لیس��ت انتخاباتی در تهران
تا نمایندگی احتمالی در بوش��هر دنبال می گردد .مسیر و
هدفی که خبر سازان دنبال می کنند مسئولیت مسئوالن
محسن هاشمی رفسنجانی :فرزند تکنوکرات
او پسر ارش��د خانواده است .س��عی می کند خیلی وارد
مباحث سیاسی نشود ،اما نسبتش با ایت اهلل او را همواره در
کنار سیاست نگه داشته است .تا انجا که چندین بار احتمال
کاندیداتوری اش مطرح شده است .محسن هاشمی در مورد
زندگی شخصی و نحوه ازدواج اش می گوید« :در سال 1361
43
سیاست
انتخاباتی را دو چندان می نماید».
این اما پایان ش��ایعات درباره احتم��ال کاندیداتوری
او در انتخاب��ات مجلس نهم نبود .حاال ای��ن بار مصاحبه ها
و اظهارنظر های او موجب ش��د که بحث سرلیس��تی او در
انتخابات از جانب کارگزاران سازندگی به بحث غالب تبدیل
ش��ود؛ بحثی که البته این بار نیز با واکنش محسن هاشمی
مواجه شد.
او در پاس��خ به این س��وال که کاندیداتوری ش��ما در
انتخابات مجلس نهم قطعی اس��ت یا خیر؟ گفت که هنوز
در این باره تصمیم قطعی نگرفته است.
محسن هاشمی در پاسخ به این سوال که در صورت
کاندیداتوری ایا در لیست اصالح طلبان حاضر خواهید شد یا
خیر نیز گفت که اگر برای کاندیداتوری به جمع بندی برسد
در این باره تصمیم خواهد گرفت .او در پاس��خ به این سوال
که شایع شده شما به عنوان سرلیس��ت حزب کارگزاران در
انتخابات مجلس نهم حضور خواهی��د یافت ،گفت که این
موضوع کذب بوده و صحت ن��دارد .انتخابات مجلس نهم
برگزار شد اما خبری از کاندیداتوری محسن هاشمی نشد .او
حاال در ماجرای بازداشت برادر و خواهرش تقریبا تبدیل به
سخنگوی خانواده شده است.
مثلث شماره 144
یاسر هاشمی رفسنجانی؛ بازرگان جوان
یاسر هاشمی بهرمانی؛ او متولد ۱۳۵۰در تهران است.
کوچکترین فرزند ایت اهلل که برخالف براداران و خواهرانش
خیلی رسانه ای نیس��ت و البته اطالعات زیادی هم از او در
فضای سایبری وجود ندارد.
در ویکی پدیا در م��ورد او فقط همین چن��د خط امده
ک��ه البت��ه در مورد صح��ت و س��قمش نیز کس��ی چیزی
نگفته اس��ت« :بازرگان ایرانی و کوچک تری��ن فرزند اکبر
هاشمی رفسنجانی است .به نوشته ماهنامه فوربس وی یک
مزرعه پرورش اسب ۳۰هکتاری در لواسان در شمال تهران
دارد؛ جایی ک��ه هر هکتار زمین در ان ح��دود چهار میلیون
دالر قیمت دارد .وی همچنین یک ش��رکت بزرگ واردات
و صادرات را اداره می کند که در زمینه خریدوفروش غذای
بچه ،اب معدنی و ماش��ین االت صنعتی فعالی��ت دارد .وی
تحصیالت متوسطه خود را در دبیرستان نیکان و تحصیالت
44
دانشگاهی اش را در دانشگاه تهران و بلژیک گذرانده است».
با جس��تاری در خاطرات پدرش که از سیاس��یونی است که
خاطره نویسی می کند می توان به اطالعات دیگری در مورد
زندگی گذشته او دست یافت.
او در جایی از خاطراتش نوش��ته اس��ت« :تا ساعت
10صبح در من��زل مطالعه میک��ردم و عفت و مهدی و
فاطی عازم راهپیمایی بودند و یاس��ر کفنپوش ش��رکت
کرد .صب��ح زود هواپیماه��ای عراقی به نش��ان اجرای
تهدیدات به ته��ران تجاوز کردند ،ولی دفع ش��دند .خبر
رسید که 9فروند موشک اس��کاد هم به شهرهای غرب
و جنوب زدهان��د .تهدیدات برای ارعاب م��ردم به منظور
جلوگیری از ش��رکت در راهپیمایی زیاد است ،اما حضور
مردم در سراسر کشور بیسابقه است ».نکته جالب توجه
این است که به غیر از حضور وی در این راهپیمایی هنوز
مطالبی مشخص از حضور یاس��ر هاشمی در عرصه های
سیاسی کشور مشاهده نشده است( ».مربوط به خاطرات
دوران جنگ هاشمی رفسنجانی)
هاش��می اما خاطره دیگری هم از فرزندش نقل می
کند«:بعد از نماز تا س��اعت چهار بعد از ظه��ر ،با فرماندهان
نظامی درباره علت ع��دم موفقیت عملیات دیش��ب که به
قله ه��ای االغلو و دولبش��ک حمله ک��رده بودیم ،صحبت
کردیم .عصر به قرارگاه ش��هید داوراب��ادی در داخل خاک
عراق رفتیم که از رودخانه چومان مصطفی که نقطه مرزی
است ،حدود 15کیلو متر جلو تر بود .نماز مغرب را انجا خواندیم
و با فرماندهان سپاه درباره عملیات مذاکره کردیم .قرار بود با
محسن رضایی مذاکره کنیم ،ولی ایشان به خاطر مشکالت
جنگ به قرارگاه مقدم در ارتفاع گردرش رفته بود که تلفنی
قرار گذاشتیم ،فردا مذاکره کنیم.
به قرارگاه خودمان برگشتیم .برف می بارید .ساعت 10
شب رسیدیم .یاسر و امیر مهدی خوئینی ها ،همراه رحمانی
امده بودند .بچه ه��ا خواب بودند .گفتم بیدارش��ان کردند و
امدند .حالشان خوب است .در خط مقدم شرکت کرده و شش
اس��یر عراقی را با یک تفنگ خراب به عقب اورده بودند .با
عفت تلفنی صحبت کردیم .یاسر هم صحبت کرد .دیر وقت
خوابیدیم».
(منبع متن روز ش��مار :کتاب کارنامه و خاطرات سال
« ۱۳۶۶دفاع و سیاست» ،دفتر نشر معارف انقالب)
او اما برخالف ب��رداران و خواهرانش اصال سیاس��ی
نیست و کمتر مصاحبه ای از او در این مورد وجود دارد.
یاسر هاشمی رفس��نجانی در اس��تانه انتخابات سال
84از کاندیداتوری حس��ن روحانی ،رئیس مرکز تحقیقات
اس��تراتژیک ای��ن مجم��ع در انتخاب��ات دهمی��ن دوره
ریاست جمهوری خبر داده بود .این اظهارنظر سیاسی او البته
در مصاحبه با خبرنگاران مطرح نشد بلکه محمد علی ابطحی
این اظهارنظر را به نقل از وی و در سایت شخصی اش منتشر
کرده بود .ابطحی نوش��ته بود« :یاس��ر هاشمی رفسنجانی
گفت ک��ه روحانی تصمی��م قطع��ی گرفت��ه در انتخابات
ریاس��ت جمهوری اینده کاندیدا ش��ود اما حضور او در این
عرصه ،منوط به عدم کاندیداتوری سیدمحمد خاتمی است».
او ام��ا مهمتری��ن و ش��اید تنه��ا مصاحب��ه تفصیلی
سیاس��ی اش را با ویژه نامه ن��وروزی اعتماد انج��ام داد .از
بخش های مه��م این مصاحب��ه می توان ای��ن جمالت را
نقل کرد:
lانسان در س��یر تکاملی خود دیدگاه های متفاوتی
نسبت به خود و اطراف در مقایسه با گذشته پیدا می کند و این
مساله شامل اقای هاشمی هم می شود ،اما معتقدم هاشمی
در اصول تغییری نکرده است.
lاظهارنظرهای ما به عنوان خانواده اقای هاش��می
به ایش��ان هم هزینه وارد می کند ،به همی��ن دلیل باید در
اظهارنظرهای خود بیشتر دقت کنیم.
lکش��ور را با صدق��ه دادن و گدا پ��روری نمی توان
اداره کرد.
lاگر اقای هاشمی به جای حضور در انتخابات نهم
به هدایت بازی می پرداخت ،این برخوردها پیش نمی امد ،اما
ایشان بر اساس وظیفه اسالمی و انقالبی خود تشخیص داد
باید وارد شود .ایش��ان خیلی خوب می دانست پس از انتشار
نامه 18خرداد 88مورد تهاجم ق��رار خواهد گرفت ،اما نامه
را منتشر کرد.
lدر دوره اصالحات ع��ده ای خیلی به ح��اج اقا بد
کردند .خیلی از افرادی که زمانی مقابل پدر بودند به سمت
ایش��ان بازگش��تند ،حاال یا اش��تباه خود را پذیرفتند یا نفع
سیاسی داشتند.
سیاست
فائزه هاشمی؛ دختر خبرسازخانواده
در میان فرزندان هاشمی رفس��نجانی بی ش��ک این
مهدی و فائزه هستند که هر ازگاهی با اظهارنظر یا اقدامی
خبر ساز می شوند و البته برای پدر هم اسباب زحمت را فراهم
می کنند .فائزه هاش��می ،دختر دوم ایت اهلل که در انتخابات
مجلس پنجم رتب��ه دوم مجلس را به دس��ت اورد ،بعدها با
روزهای پرحاشیه
فائ��زه هاش��می از منتق��دان سر س��خت محم��ود
احمدی ن��ژاد در دوران دول��ت اول وی و مخصوص��ا در
اس��تانه انتخابات س��ال 88بود .انتقادها و اعتراض های
اش��کار و نهان او انقدر ب��اال گرفت که ب��ه چهره اصلی
مخالف دولت تبدیل ش��ده بود .ح��اال انگونه که حامیان
رئیس دولت نهم می گفتند ،فائزه هاش��می سمبل مبارزه
محم��ود احمدی نژاد ب��ا اقازاده ه��ا به ش��مار می رفت.
انتخابات تمام شد ،اما اعتراض های فائزه پایانی نداشت
و حاال اعتراضاتش که با حضور در برخی تجمعات حوادث
سال 88همراه ش��ده بود ،روزهای پرحاشیه ای را برای
او پدید اورد .کار به انجا رس��ید که دختر دوم ایت اهلل در
تجمعات روز ۳۰خرداد برای مدت کوتاهی دس��تگیر شد
و این البته پایان ماجرا نبود و او بار دیگر در روز ۱اس��فند
،۱۳۸۹در خیابان ولی عصر(ع��ج) باالتر از تقاطع فاطمی
بازداشت و مجددا ازاد ش��د .وی درحالی مدعی شده بود
ماجرای تاجیک و هاشمی
دختر دوم ایت اهلل گویی قرار اس��ت همیش��ه خبر ساز
باشد؛ او سوم اسفند ۱۳۸۹وقتی برای تشییع جنازه یکی از
بستگانش به حرم عبدالعظیم در شهر ری رفته بود ،با فریاد ها
و اعتراضات فردی به نام س��عید تاجیک مواجه شد .انتشار
فیلمی از این ماجرا که در ان سعید تاجیک الفاظ ر کیکی را
به فائزه هاشمی نسبت داده بود ،جنجال زیادی برانگیخت.
س��عید تاجیک در واکنش به اعتراض ها به فحاشی
علیه هاش��می در مصاحبه با یک س��ایت خارج از کشور
گفته ب��ود« :بگیرند ما را ،برخورد قهر امی��ز بکنند ،ببینند
بچ��ه حزب اللهی ها چ��ه کار می کنند .به دادس��تان هم
عرض ک��ردم که م��ن پای��م را از اینجا بی��رون بگذارم،
حیثیت برای هاش��می نمی گذارم .برای اطاعت از رهبر
جمهوری اس�لامی حاضرم وارد «کوه اتشفش��ان» هم
بشوم و مخالفان حکومت را «تکه تکه» کنم ».اما انتشار
فیلم مربوط به فائزه هاشمی در ش��اه عبدالعظیم انعکاس
زی��ادی در افکار عمومی داش��ت .به دنبال این مس��اله و
اعتراض های��ی که حت��ی در میان اصولگرای��ان و برخی
مقامات ص��ورت گرفت ،غالمحس��ین محس��نی اژ ه ای
دادستان کل کش��ور و س��خنگوی قو ه قضائیه گفته بود
سعید تاجیک بازداشت ش��ده و با قرار مجرمیت در زندان
به س��ر می برد .در حکم محکومیت تاجیک صادرش��ده
توس��ط ش��عبه 1089دادگاه عمومی جزایی تهران امده
بود« :نامبرده به اتهام توهین و فحاشی و استعمال الفاظ
رکیک به ایت اهلل هاش��می رفس��نجانی ،عض��و خبرگان
رهبری و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و ایجاد
مزاحمت نسبت به فائزه هاشمی با استعمال الفاظ رکیک
و توهین و فحاش��ی در ح��رم عبدالعظیم(ع) ش��هر ری و
اماکن اط��راف ان باب��ت توهین به ایت اهلل هاش��می به
تحمل چهار ماه حبس تعزیری و از بابت مزاحمت بانوان
(برای فائزه هاشمی) به تحمل چهار ماه حبس و ۵۰ضربه
ش�لاق تعزیری محکومیت یافته اس��ت».
اما چندی بعد باز هم همان سایت مصاحبه ای را منتشر
کرد که در ان س��عید تاجیک ادعا می ک��رد در محل کارش
حاضر است و در زندان نیست .او در این مصاحبه تقریبا تمام
انتقاداتش به هاشمی و دخترش را دوباره تکرار کرد .حاال اما
همزمان با بازداشت و اجرای حکم فائزه ،سعید تاجیک هم
مثلث شماره 144
lسر فائزه درد می کند برای دردسر .فعالیت سیاسی
دارد و پای نظرات خود می ایستد و حاضر به پرداخت هزینه
هم هست .تا جایی که من می دانم از حکم دادگاهش اصال
ناراحت نیست.
lبیش از انکه موضوع مهدی واقعی باش��د سیاسی
است ،اما جایی نش��نیدم که پدرم گفته باشند مهدی متهم
نیست و پاک است و همیشه گفته مهدی در وقت خود می اید
و به اتهامات پاسخ می دهد.
lنیامدن مهدی به ایران یک تصمیم سیاسی برای
جلوگیری از به سمت تنش رفتن کشور بود.
lاقای هاشمی چندین بار نس��بت به تغییر جاسبی
تصمیم گرفتند .دقیقا زمان اخرین تصمیم را به خاطر ندارم،
اما می دانم چند بار این تصمیم نهایی شد .ولی فضا همیشه
به سمتی می رفت که کسی جز جاسبی نمی توانست جلوی
موج های مخرب علیه دانشگاه ازاد را بگیرد.
lنظر اقای هاش��می این بود که فقط دکتر جاسبی
توان اداره دانش��گاه ازاد در فضای ملته��ب را دارد و از این
مجموعه صیانت کند.
lکسی که ریشه اس�لامی و انقالبی دارد نمی تواند
اقای هاشمی را خارج از انقالب ببیند یا طوری عمل کند که
خود را بی نیاز از مشاوره با ایشان بداند.
در جدیدترین تحول اما گویا حاال یاس��ر هاشمی این
روزها سیاس��ی ترین روزه��ای عمرش را تجرب��ه می کند.
انجا که نخس��تین تصاویر از او در کنار ب��ردارش مهدی در
فرودگاه دبی منتشر شد و البته ساعاتی بعد نیز تصاویری از او
دوشادوش بردارش مهدی و محسن و خواهرش فاطمه در
فرودگاه امام خمینی(ره) پخش شد.
او البت��ه به میان خبرن��گاران هم ام��د و در خصوص
بازگشت مهدی هاشمی به اظهار نظر پرداخت.
مواضع و حواشی بسیاری در میان سایر فرزندان مسئوالن
ن چهره ها تبدیل شد .پس از نمایندگی
به یکی از مشهورتری
او در سال 1375می توان گفت که عموم گفتارها یا رفتارهای
او مورد توجه رسانه های هر دوجناح موافق و مخالف وی قرار
گرفت؛ از دوچرخه سواری گرفته تا مصاحبه های جنجالی و
از مورد اهانت قرار گرفتن تا دستگیری در تجمعات خیابانی.
او متول��د ۱۷دی ۱۳۴۱در قم اس��ت و البته برخالف
خواهرش فاطمه چندین س��ال است که رس��ما وارد دنیای
سیاست شده و در میان افکار عمومی چهره ای اصالح طلب
به شمار می اید .او که در دوره پنجم مجلس شورای اسالمی
با رای باالیی نماینده مردم تهران شد ،درباره فعالیت هایش
در مجلس پنجم می گوید« :فعالیت های من در مجلس سه
بعد داشت؛ مس��ائل روز جامعه به خصوص مسائل سیاسی،
مسائل مربوط به زنان و مسائل مربوط به ورزش ».شرکت او
در انتخابات مجلس ششم اما با شکست همراه بود که باعث
کناره گیری او از سیاست برای دوره ای نسبتا طوالنی شد.
او در س��ال ۱۳۷۷اولین روزنامه مربوط به زنان یعنی
روزنامه زن را منتش��ر کرد که مدیریت مدیر مسئولی ان را
داش��ت .روزنامه زن اما بعد از مدتی هم اسباب دردسر برای
فائزه و هم موجبات حرف و حدیث های فراوانی برای پدر شد.
این نشریه به دلیل درج اخبار سیاسی ،نقد حجاب اسالمی،
حمایت از فمنیس��م ،چاپ کاریکات��وری از اروین پیرامون
دیه زنان و خبری درباره فرح پهل��وی ابتدا در بهمن ۱۳۷۷
به مدت دو هفته و ب��ار دیگر در ۱۷فروردی��ن ۱۳۷۸برای
همیشه توقیف شد.
فائزه هاشمی دارای مدرک دکترا در رشته حقوق بشر از
دانشگاه ازاد تهران ،هم چنین دارای دو مدرک فوق لیسانس
در رشته حقوق بشر و حقوق بین الملل و دو مدرک لیسانس
در رشته مدیریت از دانشگاه الزهرا (س)و رشته علوم سیاسی
از دانشگاه ازاد اسالمی واحد تهران مرکزی است.
که برای خرید لباس به میدان هفت تیر رفته که قبال هم
علت حضور خود در میان اغتشاشگران در خیابان ازادی
را خرید ساندویچ عنوان کرده بود.
پس از ان نیز فرزندش حسن الهوتی در بدو ورود به
ایران بازداشت شد .دادستان تهران درباره بازداشت الهوتی
گفته بود« :الهوتی با پذیرش تودیع وثیقه ۷۳میلیون تومانی
به دستور بازپرس و تایید دادس��تان تهران از زندان ازاد شد.
پرونده اتهامی حسن الهوتی با تکمیل تحقیقات به دادگاه
نیز ارسال خواهد شد».
در میان فرزندان هاشمی رفسنجانی بی شک این مهدی و
فائزه هستند که هر ازگاهی با اظهارنظر یا اقدامی خبر ساز
می شوند و البته برای پدر هم اسباب زحمت را فراهم
می کنند
45
برای اجرای احکام بازداشت شده است.
فائ��زه هاش��می ه��م پ��س از انتش��ار ای��ن فیلم در
مصاحبه ب��ا هم��ان س��ایت خ��ارج از کش��ور حرف های
تن��دی را مطرح ک��رد؛ س��خنانی ک��ه موجب ش��د او نیز
مانند س��عید تاجیک ب��ا حکم قضای��ی مواجه ش��ود .پس
از تش��کیل پرونده قضایی برای فائزه هاش��می ب��ه اتهام
مصاحب��ه ب��ا ای��ن س��ایت ،او در تاری��خ ۳دی در ش��عبه
۱۵دادگاه انقالب اس�لامی به ریاس��ت قاض��ی صلواتی،
محاکمه غیرعلن��ی و حکم دادگاه بدوی فائزه هاش��می در
۱۳دی ماه ،۱۳۹۰به ریاس��ت قاضی صلوات��ی به ریاحی
وکیل وی ابالغ شد .فائزه هاشمی برابر حکم دادگاه به جرم
فعالیت تبلیغی علیه نظام به شش ماه حبس تعزیری و ۵سال
محرومیت از فعالیت های سیاس��ی ،فرهنگی و مطبوعاتی
محکوم شد .اما همان زمان بود که برخی چهره های منتقد
هاشمی رفسنجانی در میان اصولگرایان با اشاره به انچه نفوذ
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در جمهوری اسالمی
می خواندند ،نسبت به اجرای حکم زندان دختر او ابراز بدبینی
کرده بودند .از جمله این افراد س��عید قاسمی ،از چهره های
انصار حزب اهلل است که گفته بود« :اگر چنین حکمی را برای
فائزه هاشمی بریدند و نصف روز این خانم در زندان بود ،من
ریشم را می تراشم».
سیاست
خروج ناگهانی ازکشور
یک ماه پیش اما خروج ناگهانی فائزه از کشور و سفرش
به لندن با واکنش های گس��ترده ای مواجه شد .اعالم یک
سایت مبنی بر خروج فائزه هاشمی رفسنجانی ،دختر رئیس
مجمع تش��خیص مصلحت نظ��ام از کش��ور واکنش های
متفاوتی نسبت به این مساله را به دنبال داشت .سایت خبری
«فرهنگ نیوز» با انتش��ار عکس و فیلمی مدعی ش��د که
دختر هاشمی رفسنجانی س��اعت 4:30صبح روز پنجشنبه
12مرداد از طریق فرودگاه امام خمین��ی (ره) از ایران خارج
شده است.
به دنبال انتشار این خبر بود که فائزه هاشمی در تماس
با یک روزنامه با اش��اره به علت خروج خود از کش��ور با رد
شایعه های منتشر ش��ده توضیح داد« :برای دیدن المپیک
راهی لندن شدم و با پایان المپیک به ایران باز می گردم».
به دنبال انتشار این خبر بود که «سید محمود علیزاده
طباطبای��ی» وکیل هاش��می ،درباره صحت خ��روج فائزه
هاش��می از کش��ور اظهار کرد« :وی برای یک سفرکاری
ایران را ترک کرده و با شروع سال تحصیلی جدید به ایران
برمی گردد».
وکیل هاش��می ادامه داد« :فائزه هاشمی ،مدیر گروه
حقوق دانش��گاه ازاد اس�لامی اس��ت و به زودی به ایران
بازمی گردد ».علیزاده طباطبایی در پاس��خ به این سوال که
چرا با وجود صدور حکم حبس برای فائزه هاشمی از سوی
قوه قضائیه ،حکم وی اجرا نشده ،اظهار کرد« :برای اجرای
حکم فائزه هاشمی چندین مرتبه اقدام شده ،ولی زندان خالی
وجود ندارد .هزاران محکوم به زندان در انتظار اجرای حکم
خود هس��تند و این در حالی اس��ت که زندان ها هنوز خالی
نش��ده اند ».به گفته وی ،محکومان بس��یاری هستند که با
وجود صدور حکم به قید وثیقه ازاد هس��تند و حتی خارج از
کشور تحصیل می کنند .وکیل هاش��می خاطرنشان کرد:
«فائزه هاشمی ممنوع الخروج نیس��ت و این مساله تنها در
مورد محکومان مالی مصداق دارد» .
محسن هاشمی رفسنجانی ،برادر بزرگ فائزه هم در
گفت وگویی دلیل و مقصد سفر خواهرش را دیدار با فرزندش
که در لندن به تحصیل مشغول است ،مرتبط می داند .او در
پاسخ به این س��وال که مگر خانم هاش��می ممنوع الخروج
نیس��ت؟ گفت« :قانونی رفته و مش��کلی ندارد و هیچ وقت
ممنوع الخروج نبوده و نیس��ت و احتمال می دهیم به خاطر
اینکه پسرش(حس��ن الهوتی) در لن��دن تحصیل می کند،
رفته تا به او سر بزند».
مثلث شماره 144
مهدی هاشمی
مهدی هاش��می اگرچه پس��ر دوم ایت اهلل هاشمی
رفسنجانی اس��ت اما او بیش از دو پس��ر دیگر سیاسی و
البته مورد توجه رس��انه ها است .او ۲۹شهریور ۱۳۴۸در
تهران به دنیا امد .فرزند چهارم اکبر هاشمی رفسنجانی
و عضو س��ابق هیات امنا و رئیس س��ابق مرکز تحقیقات
دانشگاه ازاد اس��ت .مهدی در گذشته مس��ئولیت هایی
را در وزارت نفت از جمله ریاس��ت س��ازمان بهینه سازی
مصرف سوخت بر عهده داشت .او هم چون برادر دیگرش
تحصیالت راهنمایی و دبیرس��تان را در مدرسه نیکان به
پایان برده اس��ت.
مهدی هاشمی تحصیالت خود را در رشته مخابرات در
دانشگاه تهران به پایان رسانده و کارشناسی ارشد مهندسی
انرژی را از دانشگاه صنعتی شریف و دکترای مهندسی منابع
انرژی را از دانشگاه ازاد اسالمی دریافت کرده است.
او با دخترعموی خود فرشت ه هاشمی ،ازدواج کرده و دو
پسر به نام های فواد و یاسین دارد.
نهمین دوره انتخابات ریاس��ت جمهوری نقطه عطف
ی در فعالیت های سیاسی مهدی هاشمی بود ،زمانی که
مهم
رسما مسئول کمپین تبلیغاتی پدرش در این رقابت ها شد .او
در این برهه مصاحبه های فراوانی انجام داد و البته اظهاراتش
جنجال هایی را نیز پدید اورد.
پایان انتخابات اما فرجام خوبی برای پدرش نداشت
و انها ناکام انتخابات شدند .پایان این انتخابات اما پایان
فعالیت های سیاس��ی مهدی نب��ود .او در زمان برگزاری
انتخابات خبرگان رهبری هم چون دوره پیش مسئولیت
کمپین انتخاباتی پدر را بر عهده گرفت و البته «کمیته ای
به نام صیانت از ارا» تش��کیل داد .پ��در در این انتخابات
پیروز ش��د و مه��دی برای ادام��ه فعالیت های سیاس��ی
تش��ویق .حاال یک انتخاب��ات مهم دیگ��ر در پیش بود.
محمود احمدی نژاد یعنی رقیب س��ابق پدر در دوره اول
ریاست جمهوری اش رو به اتمام بود و مهدی هاشمی این
بار به کمپین تبلیغاتی رقیب اصلی احمد ی نژاد پیوس��ته
بود .او البته این بار هم بنا داش��ت هم��ان کمیته صیانت
از ارا را تش��کیل دهد .تصمیمی که جنجال های فراوانی
در پی داشت .از مهدی هاشمی به عنوان نماینده پدرش
در این کمیته نام می بردند.گفته می ش��د ک��ه او یکی از
اعضای ش��ورای راهبردی تبلیغات رقیب اصلی محمود
احمدی ن��ژاد هم بوده ک��ه در حقیقت باالترین ش��ورای
گویا هرقدر فرزندان هاشمی رفسنجانی بزرگ تر می شدند
و بیشتر به سیاست ورود می کردند هاشمی هم بیشتر به
اصالح طلبان نزدیک می شد
46
تصمیم گی��ری در زمینه راهکاره��ای تبلیغاتی این نامزد
بود .در همین بره��ه زمانی بود که محم��ود احمدی نژاد
در ان مناظ��ره مع��روف انتخابات��ی اتهامات��ی را متوجه
مهدی هاش��می کرد .اتهاماتی که البته ب��ا اعتراض پدر
نیز مواجه شد.
پس از برگزاری انتخابات و شکست نامزد مورد حمایت
مهدی هاش��می ،حوادث مهمی در تهران رخ داد .حوادثی
که در طول تاریخ پس از انقالب بی س��ابقه بود .با فروکش
کردن التهابات پس ازانتخابات دادگاه متهمین حوادث پس
از انتخابات تشکیل شد .دادگاهی که در ان بارها نام مهدی
هاشمی از سوی متهمین برده ش��د و البته اتهامات فراوانی
نیز به او نسبت یافت.
این اتهامات البته با اعتراض مهدی هاشمی مواجه
ش��د .او اتهامات مطرح ش��ده در دادگاه را واکنش��ی به
شکایت رسمی خانواده هاشمی رفسنجانی از احمدی نژاد
دانس��ت و در بیانی��ه ای خواه��ان تخصی��ص وق��ت در
صدا و سیما برای پاسخگویی شد .زمان زیادی از برگزاری
انتخابات نگذش��ته بود که او به عن��وان رئیس دفتر هیات
امنای دانش��گاه ازاد اس�لامی جهت انچه ک��ه بازدید و
رس��یدگی دفاتر و شعبات دانش��گاه ازاد اسالمی خوانده
می شد به خارج از ایران رفت.
اتهام ها
در سال ۲۰۰۷مدیرعامل و چند کارمند شرکت نفتی
توتال توس��ط مقامات قضایی فرانس��وی به اتهام پرداخت
حدود ۶۰میلیون یورو رشوه به مقامات ایرانی برای مشارکت
در احداث میدان گازی پارس جنوبی بازداش��ت شدند و نام
مهدی هاش��می به عنوان فردی که بخش��ی از این مبلغ را
دریافت کرده مطرح ش��د .توتال در س��ال ۱۹۹۷به همراه
شرکت گازپروم روسیه و پتروناس مالزی در مناقصه احداث
این می��دان گازی پیروز ش��ده بود و در س��ال ۲۰۰۴پلیس
سوئیس متوجه شده بود که حدود 7/8میلیون یورو از اموال
شرکت توتال به حس��اب یک ایرانی مقیم س��وئیس واریز
شده که به گفته رسانه های فرانس��وی از کارمندان مهدی
هاشمی رفسنجانی اس��ت .این اتهامات البته بارها از سوی
خانواده هاشمی رد شد.
هاشمی و فرزندانش
هاشمی رفسنجانی گرچه در تمام سال های دهه 60
و 70و حتی میانه های دهه 80س��عی کرده بود در میانه دو
جناح راس��ت و چپ حرکت کند و به عن��وان تنظیم کننده
دو جناح رس��می کشور ش��ناخته ش��ود اما پس از حمالت
اصالح طلبان به او پس از پی��روزی خاتمی و بعدتر حمالت
حامیان احمدی نژاد پس از انتخابات ،84او س��نگین ترین
ضربه ها را از حرکت می��ان دو جناح دریاف��ت کرد .گرچه
بعدها رابطه او واصالح طلبان ترمیم ش��د و بسیاری گزینه
س��ید محمد خاتمی در انتخابات 84را هاشمی رفسنجانی
دانس��تند ،اما این انتخاب��ات 88بود که بی��ش از هر زمانی
هاشمی رفسنجانی را به اصالح طلبان نزدیک تر می کرد.
گویا هرقدر فرزندان او بزرگ تر می شدند و بیشتر به سیاست
ورود می کردند هاشمی هم بیشتر به اصالح طلبان نزدیک
می ش��د .گرچه فرزندان او عضو رسمی گروه های چپ گرا
نبودند اما از سال 84به بعد همس��و با اصالح طلبان حرکت
کردند که مصداق ان مصاحبه ها و رفتارهای فائزه و مهدی
هاشمی است.
فرزندان ایت اهلل هاشمی رفسنجانی در خالء حمالت
پس از س��ال 84به او رئیس مجمع تشخیص را بیش از هر
زمانی به سمت اردوگاه اصالح طلبان بردند .گرچه هاشمی
خود در برخی زمینه ها با اصالح طلبان اشتراکاتی دارد ،اما
گویا فرزندان او نه تنها این اشتراکات را تقویت کردند که راه
را برای بروز افتراق ها هم مسدود نگاه داشتندg .
س��عید تاجیک به جرم اس��تفاده از الفاظ رکیک و توهین به
هاشمی رفس��نجانی و ایجاد مزاحمت برای فائزه به ۸ماه
حبس و ۵۰ضربه شالق محکوم شده است.
عفت مرعش�ی و فاطمه هاش�می ب�ه مالقات
فائزه رفتند
روز دوش��نبه گذش��ته سرپرس��ت دادس��رای
امنیت��ی ب��رای مالق��ات خان��واده هاش��می ب��ا فائ��زه
هاش��می موافقت ک��رد .خان��واده هاش��می و وکیلش��ان
در ای��ن روز در حال��ی ب��ا فائ��زه در اوی��ن دی��دار کردن��د
ک��ه او ترجم��ه کتاب��ی را در زن��دان اغ��از ک��رده اس��ت.
عفت مرعشی ،مادر فائزه هاشمی پس از دیدار با دخترش در
جمع خبرنگاران گفت« :امروز با دخترم در زندان دیدار داشتم
و او حالش خوب بود».
طباطبایی ،وکیل خانواده هاشمی هم پس از این دیدار
گفت« :به همراه خانواده فائزه هاشمی به دیدار او در زندان
اوین رفتیم و موکل��م از روحیه خوبی برخ��وردار بود .او قرار
اس��ت کار ترجمه یک کت��اب را در دوران محکومیتش به
پایان برساند».
«فائزه هاشمی بازداشت و به زندان اوین منتقل شد»؛
این خبر در حالی روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت که
در شامگاه شنبه گذشته رسانه های سایبری برای درج خبر
بازداشت مهدی هاشمی اماده بودند و رسانه های مکتوب نیز
ساعات چاپ خود را به همین دلیل عقب انداخته بودند .حاال
روزنامه ها به جای عکس مهدی هاشمی دنبال عکس های
مناسب ارشیوی از دختر دوم هاشمی رفسنجانی بودند .خبر
بازداشت فائزه هاشمی نخستین بار از سوی سایت دادسرای
عمومی و انقالب تهران منتشر ش��د .این سایت اعالم کرد
که فائزه هاشمی بازداشت شد تا حکم محکومیتش اجرایی
شود .فائزه هاشمی پیش تر از سوی شعبه 15دادگاه انقالب
اسالمی تهران به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام به شش ماه
حبس محکوم ش��ده بود .در همین حال ،یک منبع مطلع به
«انتخاب» گفت« :روز شنبه صبح ماموران با تماس تلفنی
اعالم کرد ه که وی برای تحم��ل محکومیت باید خود را به
زندان اوین معرف��ی کند ».این منب��ع می افزاید« :ماموران
ساعت 11شب به منزل فائزه هاشمی رفته و او را برای اجرای
حکم بازداش��ت کردند ».این در حالی است که شنیده شده
فائزه هاشمی از طریق دخترش ضمن تماس با دادگاه ،اعالم
کرده بود که خود را به زودی معرفی خواهد کرد.
سایت رجا هم در این مورد نوش��ته است« :از انجا که
نامبرده از اجرای حکم اس��تنکاف ورزی��ده و خود را معرفی
نکرده بود بنابراین توسط ماموران ذی زبط و بر اساس حکم
قانونی روانه زندان شد».
دارند .زنانی که اتهامات امنیت��ی دارند در این بند نگهداری
می شوند و به زندان زنان در شهرری منتقل نخواهند شد».
وی افزود« :پس از بازداش��ت فائزه هاشمی از سوی
دادس��تانی ،او به بند امنیتی زندان اوین منتقل ش��د و دوره
محکومیت خود را در این بند سپری می کند».
غالمحس��ین اس��ماعیلی ،رئیس س��ازمان زندان ها
درباره اینکه شنیده می شود در زندان امکانات خاصی برای
فائزه در نظر گرفته ش��ده اظهار داشت« :تمام این حرف ها،
شایعه و جوسازی است .ما امکانات خاص و ویژه برای کسی
اختصاص نداده ایم».
وی ادامه داد« :در حال حاضر در زندان اوین فقط زنانی
که به خاطر جرایم امنیتی محکوم هس��تند ،حضور دارند و
بقیه در ش��هرری نگهداری می ش��وند .در این وضعیت هم
به دلیل محدود بودن ماموران نمی توانی��م یک خانم را به
تنهایی نگهداری کنیم ».رئیس سازمان زندان ها تاکید کرد:
«فائزه هاشمی هم به طور طبیعی با بقیه زندانیان نگهداری
می شود و همان وضعیتی که برای سایرین وجود دارد ،برای
این فرد هم مهیاست ».اسماعیلی با بیان اینکه ما با فائزه هم
مانند بقیه رفتار می کنیم ،درباره اینکه ایا ممکن است فائزه
هاشمی مشمول عفو و بخشودگی شود ،گفت« :در زمینه عفو
و بخشودگی ،استثنائاتی وجود دارد که جرائم امنیتی مشمول
استثنائات اس��ت و این مجرمان مش��مول عفو نمی شوند.
هرچند تش��خیص این موضوع با مقامات قضایی است و ما
فقط مجری احکام و قانون هستیم».
مشمول عفو نمی شود
رئیس س��ازمان زندان های کشور نیز پس از بازداشت
فائزه هاش��می به خبرنگاران گفت« :فائزه هاش��می به بند
امنیتی زنان زندان اوین منتقل ش��ده است ».غالمحسین
اسماعیلی در این باره گفت« :هنوز بند امنیتی زنان در زندان
اوین وجود دارد که تعداد مح��دودی زندانی در انجا حضور
حکم ف�رد توهین کنن�ده به فائزه هاش�می هم
اجرا شد
همزمان با بازداش��ت فائزه هاش��می ،برخی سایت ها
گزارش دادند ک��ه حکم محکومیت فرد هت��اک به خانواده
هاشمی رفسنجانی اجرا و س��عید تاجیک برای طی دوران
محکومیت راهی زندان اوین ش��د .بر اس��اس این گزارش،
مثلث شماره 144
8
فائزه هاشمی برای اجرای حکم روانه زندان شد
سیاست
داستان یک بازداشت
ماجرای سعید قاسمی
اما دس��تگیری فائزه یک حاش��یه هم داش��ت و ان
وعده ه��ای متقاب��ل ح��اج س��عید قاس��می و ای��ت اهلل
املی الریجانی بود که هر دو در جمعی دانش��جویی مطرح
ش��ده بود .ماجرا از انجا ش��روع ش��د که بعد از صدور حکم
هش��ت ماه زندان و 50ضربه ش�لاق برای عامل اهانت به
فائزه هاشمی ،در اسفند ماه سال ۹۰سعید قاسمی در جمع
دانشجویان بسیجی دانش��گاه علوم پزشکی مشهد گفت:
«اگر چنین حکمی را برای فائزه هاشمی بریدند و نصف روز
این خانم در زندان بود من ریشم را می تراشم!»
اما ایتاهلل صادق املی الریجان��ی هم چندماه پس
از سخنان قاسمی در سیزدهمین نشس��ت ساالنه اتحادیه
انجمنهای اس�لامی دانشجویان مس��تقل دانشگاههای
سراسر کشور در واکنش به س��خنان وی گفت« :شنیدهام
یکی از دوس��تان بیان داشته اس��ت که اگر نیمروز فالنی را
به زندان بیندازند ،ریشش را خواهد تراشید .من به ان عزیز
میگویم که مطمئن باش��ید چند وقت دیگر که محاسنتان
بلندتر میشود ،قطعا باید همه انها را بتراشید!»
سعید قاس��می ،اما طی یادداش��تی به مسائلی که این
روزها پیرامون او وماجرای تراش��یدن محاسنش در صورت
بازداشت فائزه مطرح شده پاسخ داد .او در یادداشتش نوشت :
«پس از اقدام انقالبی اما بسیار دیرهنگام قوه محترم قضائیه
درخصوص بازداشت یکی از سران کذایی فتنه ( 88به رغم
س��رباز کردن زخم کهنه ان و زنده ش��دن تمامی خاطرات
تلخ ان ایام) انقدر خوش��حال شدم که قصد ان کردم تا طی
مراسمی رس��می در یکی از دانش��گاه های تهران به وعده
خوی��ش جامه عمل بپوش��انم .در روزهای س��خت جنگ
که بار ها و بار ها در عمق خاک عراق ،تا س��لیمانیه و حلبچه
می رفتم ،حاضر نبودم حتی از خوف لو رفتن و اسارت بدست
دشمن به محاسن خود دست بزنم .تنها یک بار توفیق! این
امر نصیبم شد.
او ادامه می دهد :دیروز نقل محافل بچه های حزب اهلل
این بود؛ حاجی! نتراش! حاجی دیگر بتراش!! و برخی دوستان
که حاجی! حیف ریش های تو که برای دخترک ساندویچ خور
به عاریت رود؟!
قاسمی با اش��اره به اتفاقات اخیر می پرسد :اگر به این
قضایا ساده انگارانه نگاه نکنیم و درست تحلیل کنیم و در پی
ان باش��یم که بدانیم در زیر پوست شهر چه خبر است ،واقعا
تقارن میان این بازداشت ها به چه معناست؟ ایا باید منتظر
فتنه جدیدی باش��یم؟ ایا این جماعت برای سال 92برنامه
جدیدی در دست اقدام دارند؟ g
47
بین الملل
دیپلماسی نیویورکی
بین الملل
مثلث شماره 144
محمود احمدی نژاد در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت« :امده ایم تا
با هم اندیشی ،زندگی بهتری را برای جامعه بشری و ملت هایمان فراهم کنیم»
48
سخنرانی اخر
1
محمود احمدی نژاد در اخرین سال دولتش به نیویورک رفت
بین الملل
دیدارها و گفت وگوها
احمدی نژاد در اولین دیدار خود در ش��امگاه یکشنبه
گذش��ته به وقت محلی با ایرانیان مقیم امری��کا از تاریخ و
درخشش فرهنگ ایران سخن گفت.
رئیس جمهور فرهنگ ایرانی را سرش��ار از عش��ق و
محبت دانست و ادامه داد« :نامگذاری ایام در فرهنگ ایرانی
یکی از جلوه گاه های تجلی ویژگی های منحصر به فرد این
فرهنگ است؛ انجا که اغاز فصل دانایی اموختن مهر نامیده
شده یا نوروز که از زیباترین سنت های بشری برای بازگشت
به خود و باالترین نوید برای روزی است که انسان ها طعم
انسانیت واقعی را خواهند چشید».
احمدی نژاد با اشاره به فرهنگ ایرانی اسالمی اشاره
کرد« :فردوسی به درستی دریافت که باید فرهنگ ایرانی،
اسالم را احیا و حفظ کند ،به گمانم داستان ارش کمانگیر،
قصه خود فردوسی است که مرزهای فرهنگی ملت ایران
مثلث شماره 144
صبح ش��نبه اول مهرماه محمود احمدی نژاد در راس
هیاتی بلند پایه و پرتعداد برای شرکت در شصت و هفتمین
مجمع عمومی س��ازمان ملل ب��ا بدرقه رس��می علی اکبر
والیتی ،مش��اور مقام معظم رهبری و محمدرضا رحیمی،
مع��اون اول رئیس جمهور ته��ران را به مقص��د نیویورک
ترک کرد.
او در استانه عزیمت به نیویورک ،مقر دائمی سازمان
ملل متحد در گفت وگو به خبرنگاران با بیان اینکه این سفر
به منظور تش��ریح مواضع ملت ایران درباره مس��ائل مهم
بین المللی و تبیین کارهایی که باید برای عبور از ش��رایط
نامناسب فعلی انجام ش��ود صورت می گیرد ،گفت« :نگاه
و فرهنگ و باورهای ملت ایران همواره جهانی و انس��انی
بوده است».
احمدی ن��ژاد با بیان اینکه حض��ور در مجمع عمومی
س��ازمان مل��ل عمدتا ب��ه منظور ت�لاش ب��رای اصالح
س��اختارهای معیوب اداره جهان ص��ورت می گیرد ،گفت:
«در کنار این موضوع دیدارهای دو جانبه ای خواهیم داشت
که به منظور اصالح مناس��بات جهانی و گس��ترش روابط
دوجانبه و منطقه ای صورت خواهند گرفت و مصاحبه هایی
با رس��انه های مختلف انجام خواهیم داد که تالش شده تا
حداقل از هر قاره یک رس��انه مهم در این بخش از برنامه
قرار داده شوند».
هواپیمای رئیس جمهور پس از سوخت گیری و توقف
کوتاه در جزایر قناری صبح روز یکش��نبه دوم مهرماه وارد
نیویورک شد.
در این س��فر علی اکبر صالح��ی وزیر ام��ور خارجه،
مرضی��ه وحی��د دس��تجردی وزی��ر بهداش��ت ،درمان و
اموزش پزش��کی ،عل��ی نیکزاد وزی��ر راه و شهرس��ازی،
لط��ف اهلل فروزنده مع��اون پارلمان��ی ،س��ید مجتبی ثمره
هاشمی مشاور ارشد رئیس جمهوری و حمید بقایی معاون
اجرایی ریاس��ت جمهوری ،محمود احمدی نژاد را همراهی
می کنند .اسفندیار رحیم مشایی رئیس دفتر رئیس جمهور،
سیدحسن موسوی رئیس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع
دستی و گردش��گری و غالمحس��ین الهام مشاور حقوقی
رئیس جمهوری از دیگر همراهان رئیس جمهوری در جریان
این سفر هستند.
تعداد همراهان رئیس دولت دهم مانند سال گذشته
بیش از 100نفر بود و ای��ن موضوع موج��ب انتقاداتی در
مجلس ایران و حواشی برای دولت شد.
را با اثر احیاگر هویت این ملت تعیین و اعالم کرد هر جا که
عشق ،محبت و پاکی وجود دارد ،انجا ایران است».
رئیس جمهور با اشاره به برچیده شدن بساط مدعیان
و قلدران که سررشته دنیا را در دست گرفته اند ،گفت« :در
اینده نزدیک دیگر اثری از انها نخواهد بود .باید کس��ی در
راس امور قرار گیرد که خود عین عدالت ،پاکی و کمال باشد
و همه را به سعادت برساند».
وی در پایان از همه ایرانیان خواس��ت تا ویژگی های
فرهنگی ایرانی را در خود حفظ ک��رده و ارتقا دهند و هر جا
که هستند سفیران شایسته ای برای ترویج فرهنگ ایرانی
باشند».
پ��س از ان بعد ازظه��ر یکش��نبه گذش��ته محم��ود
احمدی نژاد ب��ا بان کی مون دبیرکل س��ازمان ملل دیدار و
گفت وگو کرد.
وی با اش��اره به تهدیدهای رژیم صهیونیس��تی علیه
دیگر ملت ها اظهار داشت« :مس��اله مهمتر از این تهدیدها
مدیریت حاکم بر جهان و چارچوب های برامده از ان است
که اجازه می دهد عده ای اینگونه عم��ل کنند و باید چنین
مدیریتی هر چه سریع تر اصالح شود».
رئیس جمهور با اش��اره ب��ه طرح مباح��ث مربوط به
تحوالت سوریه در اجالس سران جنبش عدم تعهد اظهار
داشت« :درگیری ها در سوریه باید هر چه سریع تر متوقف
ش��ده و همگان به اغاز روند گفت وگو براساس عدالت بین
طرف های مختلف در سوریه کمک کنند».
بان کی مون دبیرکل سازمان ملل نیز در این دیدار با
تقدیر و تجلیل از جمهوری اسالمی ایران به خاطر برگزاری
موفقیت امیز اجالس س��ران جنبش عدم تعهد در تهران از
برنامه ها و مالقات های خود در حاشیه این اجالس به نیکی
یاد کرد و گفت« :مالقات بنده با رهبر معظم انقالب اسالمی
مالقاتی ویژه و به یاد ماندنی بود».
بان کی مون در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره
به صحبت های مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی
بر اینکه مساله هس��ته ای ایران از راه گفت وگو قابل حل و
فصل است ،تصریح کرد« :مساله با راهکارهای فنی قابل
لو فصل است ».همچنین او «تهدید دیگر ملت ها از سوی
ح
هرکسی و به هر بهانه ای را غیرقابل قبول» دانست.
وی همچنین در دیدار ب��ا رهبران ادی��ان ابراهیمی
و گروه ه��ای اجتماعی امریکا از نق��ش رهبران مذهبی در
اس��تقرار نظام جدید جهانی و تاثیرگذاری بسیار مهم ان در
این روند سخن گفت و تفاوت های کوچک را در سایه هدف
بزرگتر که همانا استقرار عدالت است بی رنگ بیان کرد.
ریاست جمهوری پیش از ظهر دوشنبه و در حاشیه سفر
خود در دیدار با جمعی از نخبگان امریکایی در پاسخ به اینکه
چگونه می توان چارچوبی برای نزدیک کردن ایران و امریکا
به یکدیگر ایجاد کرد ،گفت« :شرایط موجود در روابط بین
ایران و امریکا به ضرر هر دو کش��ور و ش��اید به ضرر همه
دنیاس��ت ،اما برای بهبود ان باید نگاهی به سیر تحوالتی
که روابط را به وضعیت امروز رسانده ،داشته باشیم و به این
نکته توجه کنیم که ایاالت متحده از ابتدای پیروزی انقالب
اسالمی همواره در مقابل ایران ایستاده است».
اما نکته مهمی که او در دیدار با نخبگان امریکا مطرح
کرد در ارتباط با «تفاهم بین دو کشور» ایران و امریکا بود
که در داخل ایران نیز با واکنش هایی مواجه شد .احمدی نژاد
در این رابطه گفت« :جمهوری اسالمی ایران امادگی دارد تا
چنانچه دولت امریکا قدمی برای ایجاد تفاهم بین دو کشور
49
بردارد ،در ذهنیت منفی خود نسبت به امریکا تامل کرده و
کمک کند تا سریع تر روابط دو کشور بهبود یابد».
وی با بیان اینکه از دولتمردان امریکا انتظار می رفت
که از انقالب اس�لامی ملت ای��ران که با ش��عار ازادی به
پیروزی رس��یده ب��ود اس��تقبال و حمای��ت کنن��د ،افزود:
«امریکایی ها در مقابل ،ملت ایران را تحت فشار قرار داده و
تحریم های متوالی علیه ایران اعمال کردند و اگر چه ایران
همواره از این تحریم ها با موفقیت عب��ور کرده ،اما در نظر
داشته باشید که اگر روابط دو کشور به جای تقابل بر تعامل
متکی بود ،چقدر مسائل به نفع دو کشور تمام می شد».
رئیس جمهور تصور کسانی که خیال می کنند ،ایران
بر اثر تحریم ها در هم خواهد شکست را غلط توصیف کرد
و گفت« :این تحریم ها فقط ذهنیت منف��ی مردم ایران را
نسبت به امریکا تشدید می کند».
احمدی نژاد در پاسخ به سوال یکی از نخبگان مبنی بر
اینکه چرا ایرانیان اسرائیل را رژیم صهیونیستی می نامند و
ان را به رسمیت نمی شناس��ند ،اظهار داشت« :این سوال
مهمی است که به رسمیت نش��ناختن رژیم صهیونیستی از
سوی ایران چه ربطی به رابطه ایران با امریکا دارد؛ ایران،
امریکا را به رسمیت می شناس��د و معتقد است می توانیم با
یکدیگر رابطه داشته باشیم ،اما موضوع به رسمیت شناختن
یا نشناختن رژیم صهیونیستی هیچ ارتباطی به روابط ایران
و امریکا ندارد».
مصاحبه با رسانه های بین المللی
بین الملل
احمدی نژاد پیش از برگزاری اجالس با رس��انه های
امریکای��ی و بین الملل��ی مصاحبه های��ی با ش��بکه های
تلویزیون��ی ( CNNس��ی .ان .ان) و س��ی بی اس امریکا،
المیادی��ن لبن��ان( NHK ،ان .اچ .ک��ی) ژاپ��ن و روزنامه
واش��نگتن پس��ت انج��ام داد و در ان به تش��ریح مواضع
جمهوری اسالمی در مورد مس��ائل مختلف به ویژه مساله
هسته ای ،سوریه و جنبش عدم تعهد پرداخت.
دکتر محمود احمدی نژاد صبح دوش��نبه گذش��ته به
وقت محلی در جلسه با مدیران رسانه ای امریکا دیدار کرد.
در این دیدار هاشمی ثمره و الهام رئیس جمهور را همراهی
می کردند.
رئیس جمهور در پاسخ به پرسش خبرنگار المانیتور با
تاکید بر اینکه جمهوری اسالمی ایران به دنبال دخالت در
مسائل سوریه نیس��ت ،اظهار داشت« :ملت سوریه باید ان
طور که می خواهند درباره مسائل کشورشان تصمیم بگیرند.
تصور می کنم ترکی��ه با ایده تش��کیل گفت وگوی ملی به
منظور حل خشونت ها در سوریه موافق باشد».
احمدی ن��ژاد در ادامه در پاس��خ به س��وال خبرنگار
سی.ان.ان مبنی بر ادعای رژیم صهیونیستی برای حمله به
تاسیسات هسته ای ایران ،اظهار داشت« :اصوال تهدیدات
رژیم صهیونیس��تی درباره ایران را جدی نمی گیریم ،ایران
کشور بزرگی است و همیش��ه امادگی دفاع از خود را دارد.
هر چند که جمهوری اسالمی ایران در اوج امادگی قرار دارد
و این ادعا را جدی نمی گی��رد اما با این وجود اگر اتفاقی رخ
دهد تمام معادالت منطقه زیر و رو خواهد شد».
مثلث شماره 144
احمدی نژاد در ادامه در پاسخ به س��وال خبرنگار این
ش��بکه درباره انتخابات اینده ریاس��ت جمهوری امریکا و
اظهارات یک��ی از نامزدهای انتخاباتی این کش��ور درباره
ایران ،خاطر نشان کرد« :انتخابات امریکا یک مساله داخلی
در این کش��ور بوده و جمهوری اسالمی ایران هیچ دخالتی
در ان نخواهد داشت؛ ضمن اینکه هیچ عالقه ای نیز درباره
اظهارنظر در این خصوص نداریم.
مردم امریکا می خواهند تا با سایر ملل ارتباط دوستانه
و مسالمت امیزی داشته باش��ند ،اما اگر دولت های متوالی
امریکا به خواس��ت ملت خود تن ندهند س��رانجام تسلیم
انان خواهند شد».
رئیس جمه��ور همچنین ب��ا ش��بکه های ( PBSپی.
ب��ی.اس) و ( CBSس��ی.بی.اس) امری��کا ب��ه ص��ورت
اختصاص��ی گفت وگو کرد .او ب��ا بیان اینکه امروز س��ران
رژیم صهیونیس��تی س��ایر ملت ها را به راحتی و بدون هیچ
مانعی تهدید می کنند ،بر لزوم محکوم و کنترل کردن این
روند از س��وی دولت امریکا ،تاکید کرد و گفت« :حاکمیت
امریکا باید در رفتارهای خود نس��بت به ملت ایران و سایر
ملت ها تجدیدنظر کرده و این گون��ه رفتار را اصالح کند تا
مشکالتشان حل شوند».
به گزارش پایگاه اطالع رس��انی دولت ،رئیس جمهور
با تاکید ب��ر لزوم توقف کش��تار و درگیری ها در س��وریه و
زمینه س��ازی برای ایجاد روند گفت وگو ،تفاهم و برگزاری
انتخابات ازاد در این کش��ور ،اظهار داشت« :ایران دیدگاه
روشنی درباره مسائل و تحوالت سوریه داشته و معتقد است
مردم این کش��ور حق برخورداری از ازادی ،عدالت ،احترام
و انتخاب را دارند».
احمدی نژاد در پاس��خ به این س��وال خبرنگار شبکه
(سی بی اس) که ایا از س��وی ایران به سوریه سالح ارسال
می ش��ود؟ اظهار داشت« :اگر س��وریه بخواهد سالح تهیه
کند ،دوستان بسیار زیادی در عرصه بین المللی دارد که قبل
از ایران این کار را انجام می دهند؛ ای��ران روابط تاریخی و
بسیار نزدیکی با سوریه دارد و معتقد است هر کسی در هر
یک از طرف های درگیر کش��ته شود یکی از دوستان ایران
بوده است».
احمدی نژاد در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ایا امروز
و در دوره رئیس جمهور فعل��ی امریکا روابط ایران و امریکا
بهتر از قبل اس��ت یا نه؟ تصریح کرد« :نمی خواهم سخنی
بگویم که به هر ترتیب در انتخابات امریکا که امری داخلی
است ،دخالت کرده باشم .ایران گام های بلندی برای تبدیل
تقابل بین ایران و امریکا به تعامل برداشته که یکی از انها
در عرصه مس��اله هسته ای بوده اس��ت .این مساله دیگر از
روال منطقی خود خارج شده و به روالی خسته کننده تبدیل
شده و اگر امریکایی ها اراده کنند که این مساله تمام شود،
کمک بزرگی به تفاهم خواهد بود».
همچنی��ن رئیس جمه��ور در مصاحبه ب��ا تلویزیون
المیادین لبنان در پاسخ به این سوال که ایا امسال انتقادات
خود به عملکرد نهادهای قدرت و ثروت جهانی در اداره دنیا
را از جایگاه رئیس جنبش عدم تعهد بیان خواهید کرد؟ گفت:
«مشکالت امروز در دنیا در حقیقت مشکل همه ملت ها بوده
احمدی نژاد « :جمهوری اسالمی ایران امادگی دارد
تا چنانچه دولت امریکا قدمی برای ایجاد تفاهم
بین دو کشور بردارد ،در ذهنیت منفی خود نسبت به
امریکا تامل کرده و کمک کند تا سریع تر روابط دو
کشور بهبود یابد»
50
و نظام حاکم بر جهان که ریشه بسیاری از مشکالت است،
همه ملت ها را تحت تاثیر قرار داده است».
در ادام��ه مصاحبه ه��ا و گفت وگوها با رس��انه های
بین المل��ی احمدی نژاد در مقابل دوربین ش��بکه تلویزیون
( NHKان .اچ .کی) ژاپن قرار گرفت و در پاس��خ به سوالی
درباره مباحث موجود در خصوص احتمال بستن تنگه هرمز
از سوی ایران نیز با تکرار مواضع پیشین اظهار کرد« :ایران
همواره مدافع برقراری امنیت در تنگه هرمز بوده و در طول
تاریخ این وظیفه مهم را با موفقیت انج��ام داده و هیچ گاه
تهدیدی برای امنیت تنگه هرمز نبوده است».
دیدارهای دوجانبه
دکترمحمود احمدی نژاد در حاش��یه مجمع عمومی
س��ازمان ملل با س��ران برخی کش��ورها ااز جمل��ه «رالف
گنزالوس» نخست وزیر «سنت وینسنت» و «گرنادینس»،
رئیس جمهور کومور و پادشاه سوازیلند دیدار و گفت گو کرد.
پادشاه سوازیلند در این دیدار خواستار گسترش بیش از پیش
همکاری های اقتصادی بین دو کشور شد.
احمدی نژاد نیز در دیدار رئیس جمهور کومور با تاکید
بر روابط دوس��تانه میان ایران و کومور بر لزوم گس��ترش
همه جانبه همکاری های دو کشور تاکید کرد.
احمدی نژاد همچنین در دیدار با رئیس جمهور بولیوی
با ابراز رضایت از سطح مطلوب روابط دو کشور ،از همراهی
این کشور در برگزاری ش��انزدهمین اجالس سران جنبش
عدم تعهد در تهران تش��کر کرد و گفت« :باید هر چه زودتر
س��اختارهای الزم برای عملیاتی ک��ردن اهداف جنبش را
طراحی و اجرایی کنیم».
رئیس جمهور با ستایش مواضع عدالتخواهانه بولیوی
در عرص��ه بین الملل��ی و حمایت و همراهی این کش��ور با
ملت های مستقل افزود« :ایران و بولیوی همواره مانند دو
برادر در کنار هم خواهند بود».
«اوا مورالس» رئیس جمهور بولیوی نیز در این دیدار
با تبریک برگزاری موفق اجالس س��ران جنبش عدم تعهد
در تهران ،حمایت خود از مصوبات این اجالس و همراهی
کشورش در تالش برای تحقق اهداف جنبش عدم تعهد را
مورد تاکید قرار داد.
زنده باد بهار
محم��ود احمدی نژاد در س��خنرانی خ��ود در مجمع
عمومی س��ازمان ملل متحد با بی��ان اینک��ه «امده ایم تا
با هم اندیش��ی ،زندگی بهت��ری را برای جامعه بش��ری و
ملت هایمان فراهم کنیم» ،س��خنرانی خود را اینطور اغاز
کرد« :من از سرزمین ایران ،سرزمین شکوه و زیبایی ،علم
و فرهنگ و مهد فلسفه و عرفان ،دیار مهر و نور و سرزمین
دانشمندان ،حکیمان ،فیلسوفان و عارفان و ادیبان ،سرزمین
بوعلی سینا ،فردوسی ،مولوی ،حافظ ،عطار ،خیام و شهریار
و به نمایندگی از س��رزمینم به نمایندگی از ملت بزرگ و از
پایه گذاران تمدن بش��ری و از میراث داران ارجمند جهانی
به نمایندگی از مردمانی اگاه ،ازادی خواه ،دوس��تدار صلح،
مهرب��ان و صمیمی که طع��م تلخ تجاوزه��ا و جنگ های
تحمیلی را کشیده و عمیقا قدرشناس ثبات ،صلح و ارامش
هس��تند در جمع ش��ما خواهران و برادران از سراسر جهان
حضور یافته ام تا برای بار هشتم در ماموریت خدمتگزاری به
مردم شایسته کشورم به جهانیان نشان دهم که ملت شریف
ایران همچون گذش��ته تابناک تاریخی اش اندیشه جهانی
دارد و از هرگونه تالش و مجاهدت برای تحکیم و توسعه
صلح و ثبات و ارامش در جهان که تنها از طریق همفکری
و همکاری و مدیریت مشترک میسر است استقبال کرده و
ان را مهم تلقی می کنم».
احمدی نژاد با بیان اینکه «طی هفت س��ال گذش��ته
از چالش ها و راه های برون رفت و افق اینده جهان س��خن
بین الملل
گفته ام و امروز می خوا هم از منظر دیگری به ان بپردازم»،
گفت« :از نظر اقتصادی فقر در حال گس��ترش است و 18
کشور قدرتمند دنیا 60تریلیون دالر بدهی دارند که بازگشت
نیمی از ان هم می تواند فقر را ریشه کن کند».
رئیس جمه��ور در ادام��ه خاطرنش��ان ک��رد« :در
ح��وزه امنی��ت ،اس��تانداردهای چندگان��ه و تحمی��ل
جن��گ و ناامن��ی و بس��ط س��لطه مراکز حس��اس جهان
را شاهدیم.
مس��ابقه اتمی و تسلیحاتی رایج ش��ده و قدرت های
زورگو با ازمایش های تس��لیحاتی مدرن زب��ان به تهدید
ملت ها می گشایند و می خواهند دل ملت ها را با این کار خالی
کنند .رژیم صهیونیستی و صهیونیس��ت های بی فرهنگ
از نمونه بارز این اقدامات تلخ اس��ت که مل��ت ما را تهدید
می کنند .امروز بر روابط بین الملل بی اعتمادی حاکم است و
حتی کسانی که هزاران تن سالح انبار کرده اند نیز احساس
امنیت نمی کنند».
احمدی نژاد در ادامه س��خنرانی خود در سازمان ملل
گفت« :ادم ها شایسته وضعی که در ان قرار داریم نیستند و
خداوند نیز چنین وضعی را برای انسان نمی خواهد .مقصر
جل��وه دادن ملت ها ،اعمال زش��ت اقلیت حاک��م را توجیه
می کند ولی چنین ادعاهایی نمی تواند توجیه کننده استمرار
نظام ظالمانه فعلی باشد».
رئیس جمهور در ادامه سخنان خود در مجمع عمومی
س��ازمان ملل متح��د اظهار ک��رد« :مدیریت نظ��م امروز
حاکم بر جهان ویژگی هایی دارد که بای��د مورد توجه قرار
گیرد».وی در تش��ریح ای��ن ویژگی ها گف��ت« :مدیریتی
مبتنی بر تفکر م��ادی و غیرمتعهد ب��ه ارزش های اخالقی
بر اس��اس خودخواهی ،فریب و نفرت ش��کل گرفته است.
این مدیریت بر اساس درجه بندی انس��ان ها ،تحقیر برخی
ملت ها و تضییع حقوق دیگران و س��لطه طلبی پایه گذاری
شده است».رئیس جمهور در تشریح ویژگی های نظم حاکم
بر جهان ام��روز گفت« :نظم حاکم ام��روزی ،تبعیض الود
و بر اس��اس بی عدالتی است .سوال این اس��ت که چه باید
کرد و راه برون رفت کدام اس��ت؟ ش��کی نیست که جهان
نیازمند اندیشه و نظم جدیدی اس��ت؛ نظمی که انسان در
ان به عنوان برترین مخلوق خداوند از ابعاد مادی و معنوی
برخوردار باش��د و به جای تحقیر و درجه بندی انس��ان ها و
ملت ها ،به دنبال احیای کرامت و پذی��رش حرمت ادمیان
و کمال و سعادت همگانی باش��د».وی تاکید کرد« :امروز
روز ملت هاست و خواس��ت و اراده انها تعیین کننده جهان
فردا اس��ت؛ بنابراین شایسته اس��ت همه با هم به خداوند
توکل کنیم و با تمام توان در برابر اقلیت زیاده خواه بایستیم
تا منزوی شوند و دس��ت انها از مراکز قدرت تصمیم ساز در
تعیین سرنوشت ملت ها کوتاه ش��ود».احمدی نژاد با اشاره
به تبعیض در ساختار سازمان ملل ادامه داد« :سازمان ملل
متعلق به ملت هاس��ت و از این رو وجود تبعیض بین اعضا
اهانت بزرگی به ملت ها محسوب می شود .وجود تبعیض و
انحصار در سازمان ملل به هیچ صورت و در هیچ اندازه ای
پذیرفتنی نخواهد بود».
وی در ادام��ه گفت« :جنب��ش عدم تعه��د به عنوان
بزرگ ترین نهاد بین المللی پس از مجمع عمومی سازمان
ملل با درک اهمیت پرداختن ب��ه موضوع مدیریت جهانی
و با فهم عمیق نس��بت به نقش مدیریت ناصحیح در بروز
بحران ها و مشکالت موجود گسترده در جهان شانزدهمین
اجالس خود را در تهران با شعار «مدیریت مشترک جهانی»
برگزار کرد.
در این نشست که با حضور بسیار فعال و پرشور روسا
و نمایندگان محترم بیش از 120کش��ور جهان برگزار شد
بر ضرورت مشارکت جدی و موثر همه ملت ها در مدیریت
مسائل جهانی تاکید شد».
وی ادامه داد« :او می اید تا همه فرزندان سیاه ،سفید،
س��رخ و زرد حضرت ادم را پ��س از یک تاری��خ و جدایی
به خانه برگرداند و کامش��ان را به وصال جاودانه ش��یرین
سازد .ظهور منجی و مس��یح نه از طریق جنگ و زور ،بلکه
از مس��یر بیداری اندیش��ه و توس��عه مهر در همگان اینده
همیشه روشن بشر را با طلوع خورشید پرفروغ و بی غروب
اگاهی و ازادی رقم خواهد زد و در تن یخ زده جهان ش��ور
خواهد رسید».
رئیس جمهور با بیان اینکه «او بهار را به جان ادمیت و
جهان بشریت هدیه خواهد کرد» ،اظهار کرد« :او خود بهار
است و با امدنش به زمستان وجود بش��ر در زنجیر جهل و
فقر و جنگ پایان می بخش��د و فصل ش��کوفتن انسان را
فریاد می زند».
احمدی نژاد در پایان گفت« :بهاری که اختصاص به
هیچ نژاد ،منطقه و بخش��ی از جهان ندارد و به زودی همه
س��رزمین ها را فرا خواهد گرفت .او بهار همه عدالت طلبان
و پیروان راس��تین ادیان الهی اس��ت و بیایی��د با همکاری
و همدلی ب��رای امدنش راه بگش��اییم و از فیض وجودش
جامعه بشری را سیراب کنیم».رئیس جمهور ایران اسالمی
سخنرانی خود را با این شعار به پایان رساند« :زنده باد بهار،
زنده باد بهار و زنده ب��اد بهار».نوع مواض��ع دکتر محمود
احمدی ن��ژاد در خصوص رابط��ه با امریکا ب��ا انتقادهایی
در داخل مواجه ش��د .تعدادی از نماین��دگان در این رابطه
اعتراض کردندg .
مثلث شماره 144
لحن متفاوت
رژیم صهیونیستی بازنده دیپلماسی هسته ای اوباما در قبال ایران
دکتر علی بیگدلی/کارشناس بین الملل
2
محم��ود احمدی ن��ژاد ،رئیس جمه��وری ای��ران در
هش��تمین حضور خود در مجمع س��االنه عمومی سازمان
ملل ،ط��ی دی��دار و گفت و گو ب��ا ش��خصیت ها و محافل
دانش��گاهی جامعه امریکا به رایزنی و بی��ان نقطه نظرات
جمهوری اس�لامی ایران پرداخت .در این میان ،گفت وگو
با رس��انه های مختل��ف جه��ان از مهم تری��ن برنامه های
رئیس جمهور در جریان این س��فر بود و طرح دیدگاه رابطه
با امریکا از س��وی احمدی ن��ژاد مورد توج��ه ویژه محافل
غربی قرار گرف��ت .رئیس جمهوری ای��ران در گفت وگو با
یکی از شبکه های ژاپن درباره رابطه ایران و امریکا گفت:
«در طول 33سال گذش��ته روابط امریکا با ایران خصمانه
بوده و خاطرات خوبی از دخالت های امریکا در امور داخلی
ایران در ذهن ملت ایران وجود ن��دارد ،اما معتقدم این فضا
نمی تواند برای همیشه ادامه پیدا کند و این شرایط باید در
جایی پایان پذیرد ».جدای از ای��ن اظهارنظر یکی دیگر از
همراهان احمدی نژاد در نیویورک نی��ز اعالم کرده بود که
«اگر امور دست من بود ش��رایط را برای مذاکره مستقیم با
امریکا فراهم می کردم» .در چنین ش��رایطی صحبت های
رئیس جمهوری ایران حاوی یک پیام جدید است .می توان
گفت از زمانیکه رژیم صهیونیستی فشارش را روی ایران و
ایاالت متحده افزایش داده ،شاهد مالیمت هایی از جانب
امریکا بوده ایم و این کشور نشان داده به طور کامل مقهور
رژیم صهیونیستی نیست .این مسائل نشان دهنده این است
که ش��اید ایران در پش��ت این پرده نمایش ،دست به یک
دیپلماسی پنهان زده و به گونه ای در حال زمینه چینی برای
انجام مذاکرات اس��ت .خط قرمز تعیین نکردن برای ایران
به وس��یله امریکا و اطاعت نکردن این کشور از تهدیدات
رژیم صهیونیس��تی بیانگ��ر نرمش هایی از س��وی ایاالت
متحده اس��ت .در این شرایط محتمل اس��ت طی چند ماه
گذشته دست به یک دیپلماس��ی پنهانی وجود داشته باشد
که توانس��ته وضعیت را به اینجا برس��اند .ام��ا در کل اگر
بخواهیم س��خنان رئیس جمهوری ای��ران را طی چند روز
نخست اجالس مورد ارزیابی قرار دهیم ،متوجه می شویم
که تفاوت چندانی با گذش��ته نداش��ته اس��ت و مهم ترین
بخش این س��خنان به همین اش��ارات به ای��االت متحده
باز می گردد .بنابراین صحبت پیرام��ون مدیریت جهانی و
برخی اظهارنظرها و رفتاره��ای دائمی احمدی نژاد در این
سفر دیگر چندان جای بحث ندارد .باید توجه داشت اکنون
باراک اوباما در استانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد
و مایل است فضا را در کش��ورش ارام کند تا باعث ریزش
ارایش نشود ،بنابراین صحبت های رئیس جمهوری ایران
به نف��ع رئیس جمهوری امری��کا نیز خواهد ب��ود و موجب
خواهد شد تا برخی اقلیت های مسلمان نیز به سمت اوباما
گرایش پیدا کنند ،البته به صورت متقابل .وی اندکی از ارای
صهیونیست ها را در این فضا از دست خواهد داد ،ولی برخی
اقلیت های دیگر مانند سیاهپوستان ،مسلمانان و اقلیت های
اسیایی جایگزین خواهند ش��د .به طور کلی می توان گفت
امریکا پیش از ایران سیاست تعامل را در پیش گرفته بود و
ایران را در موضعی قرار داد که دس��ت به یک عمل متقابل
بزند .زمان��ی که هی�لاری کلینتون ،وزیر خارج��ه امریکا
اعالم کرد که خط قرم��زی برای ایران قائل نمی ش��ویم،
این سخن بسیار جای بحث داشت .این سخن برای ایران
و رژیم صهیونیس��تی خیلی حائز اهمیت بود و نشان داد که
اوباما از رفتاری که اس��رائیل با رقیب��ش یعنی میت رامنی
انجام داده خیلی راضی نیست .یعنی مقداری از انچه امروز
شاهد ان هستیم به روابط میان امریکا و رژیم صهیونیستی
بازمی گ��ردد .درواقع به دلیل اینکه بنیامی��ن نتانیاهو رفتار
بسیار دوس��تانه و صمیمانه ای با رقیب جمهوریخواه اوباما
یعنی رامنی داشت ،این امر باعث شد اکنون اوباما نسبت به
ایران مواضع مالیم تری اتخاذ کند .در این ش��رایط که هر
دو طرف یعنی هم طرف ایرانی و هم طرف امریکایی برای
هم سیگنال های مثبت فرس��تاده اند ممکن است در اینده
روابط دو کش��ور به گونه دیگری پیش برود اما تمام این ها
منوط به برگزاری انتخابات در امریکاس��ت .این انتخابات
از دو جهت هم برای خود امریکایی ه��ا اهمیت دارد و هم
برای ایران .برای امریکا از ان جهت که این کشور اکنون در
شرایط سخت بحران اقتصادی قرار دارد و برای ایران از ان
جهت که در حال مذاکره درباره پرونده هسته ای اش است.
در حقیقت این احتمال وجود دارد که تمامی این صحبت ها و
سیگنال ها از جانب امریکا تنها جنبه انتخاباتی داشته باشند
و با برگزاری انتخاب��ات ورق برگردد ،بنابرای��ن باید پس از
انتخابات امریکا به تحلیل موضع این کشور در قبال پرونده
هسته ای ایران و همچنین بحث حقوق بشر پرداختg .
51
احمدی نژاد و نیویورک؛ 7سال
1384
lسخنرانی پیرامون مساله هسته ای ایران
lپیشنهاد تشکیل کمیته ای ویژه برای تهیه و
ارائه گزارش جامع پیرامون تدوین راهکارهای
عملی خلع سالح کامل
1386
l
l
درخواست بازدید از محل حمالت ۱۱سپتامبر
سخنرانی درباره واقعه هولوکاست در دانشگاه کلمبیا
1385
lاشارهبهمسالهشکل گیریرژیمصهیونیستی
lمطرح کردن مساله هولوکاست و برانگیختن
واکنشرسانه ها
سنت ماه مهر
مروری بر حضور احمدی نژاد در اجالس ساالنه سازمان ملل
3
بین الملل
حضور در اجالس س��االنه س��ازمان مل��ل متحد در
اوایل مهرماه به یکی از سنت های س��االنه دولت محمود
احمدی نژاد بدل شده است؛ درس��ت مانند سخنرانی های
نوروزی .روسای جمهور پیش از او اما این رویه را نداشتند.
حضرت ایت اهلل خامن��ه ای در ٨س��ال ریاس��ت جمهوری
خود تنها یکبار و در س��ال 1366به مجمع س��ازمان ملل
رف��ت .ایت اهلل هاش��می رفس��نجانی یکبار و در س��ال70
و س��یدمحمدخاتمی نی��ز یکس��ال پس از نشس��تن روی
کرسی ریاست جمهوری در سال ٧٧به سازمان ملل رفت.
محمود احمدی نژاد اما هر س��اله در اغاز مهر عزم نیویورک
برای حضور در س��ازمان ملل می کند .امسال اخرین سالی
اس��ت که او به اتفاق هی��ات همراه عازم نیویورک ش��د .از
همان س��ال های اولیه ،حضور رئیس جمهور در س��ازمان
ملل مورد توجه بود .اما س��خنرانی وی در دانشگاه کلمبیا
در مقابل دانشجویان بیشترین توجهات را به خود معطوف
داشت .با این حال سال 91اخرین دوره حضور او به عنوان
رئیس جمه��ور در مجم��ع عموم��ی اس��ت .رئیس جمهور
هش��تمین و اخرین س��فر خ��ود را اول مهرماه ب��ه اتفاق
هیات ١٤٠نفری همراه به س��مت نیویورک اغ��از کرد .او
در مصاحبه ای پیش از این سفر گفت« :این سفر به منظور
تشریح مواضع ملت ایران درباره مسائل مهم بین المللی و
تبیین کارهایی که باید برای عبور از شرایط نامناسب فعلی
انجام شود ،صورت می گیرد».
مثلث شماره 144
اولین سفر
تنها س��ه ماه پس از انتخ��اب محم��ود احمدی نژاد
او راهی نیویورک ش��د .پیش از س��فر به نیوی��ورک اقای
رئیس جمهور خبر از ارئه یک پیش��نهاد هسته ای داده بود
و به همین خاطر همه منتظر این پیشنهاد هسته ای بودند.
سیاستمداران ،رسانه ها و افکار عمومی جهانی منتظر بودند
که رئیس جمهور جدید ایران راه حل جدیدی را پیش روی
موضوع هسته ای کشورمان باز کند .پیشنهاد وی تشکیل
کمیته ای ویژه ب��رای تهیه و ارائه گ��زارش جامع پیرامون
تدوین راهکارهای عملی خلع سالح کامل بود.احمدی نژاد
گفت که باید با تش��کیل یک کمیته در خصوص چگونگی
انتقال مواد و تکنولوژی و تجهیزات ساخت سالح هسته ای
به رژیم صهیونیس��تی برخالف معاهده NPTبررسی شود
و راه ه��ای عملی برای عاری س��ازی خاورمیانه از س�لاح
هسته ای را ارائه نماید.پیش��نهاد احمدی نژاد اما با واکنش
منفی کشورهای غربی روبه رو شد .جک استراو ،وزیر وقت
52
امور خارجه انگلس��تان در اظهارنظری پیش��نهاد ایران را
«ناامید کننده» و «ناسودمند» خواند .کاندولیزا رایس ،وزیر
خارجه پیشین امریکا از اظهارنظر درباره ان خودداری کرد
و «فیلیپ دوست بالزی» وزیر امورخارجه ان زمان فرانسه
نیز گفت که پیشنهاد ایران او را متقاعد نکرده است.اگرچه
این سفر در امریکا حاش��یه نداشت اما انتش��ار فیلم دیدار
احمدی نژاد و ایت اهلل جوادی املی و حاشیه های مربوط به
مساله «هاله نور» حاشیه هایی را برای او به همراه داشت.
سفر دوم؛ به چالش کشیدن هولوکاست
س��ال 1385احمدی ن��ژاد که ب��رای دومی��ن بار به
س��ازمان ملل متحد س��فر کرده بود در س��خنرانی اش به
مساله ش��کل گیری رژیم صهیونیستی اش��اره کرد .اگرچه
در این س��خنرانی رئیس جمهور صراحتا مساله هولوکاست
را زیر س��وال نبرد ،اما با مطرح کردن این موضوع واکنش
رسانه ها را برانگیخت.او در سخنان خود ضمن وارد دانستن
انتقادهایی به ساختار سازمان ملل و شورای امنیت ،خواستار
اصالحات جدی در ساختار و ایین کار شورای امنیت شد.
سفر سوم؛ دانشگاه کلمبیا
س��ومین س��فر رئیس جمهور به س��ازمان ملل یکی
از موفق تری��ن س��فرهای او ب��ود .احمدی ن��ژاد در ای��ن
س��فر از مقام��ات ش��هر نیویورک خواس��ت ک��ه از محل
خرابه ه��ای برج ه��ای دوقلو دی��دن کن��د .در همین حال
بس��یاری از اعضا و نماین��دگان کنگره و س��نا و همچنین
نامزده��ای ریاس��ت جمهوری ان دوره امری��کا همچون
باراک اوبام��ا ،هیالری کلینت��ون ،فرد تامپس��ون ،رودی
جولیان��ی ش��هردار نیوی��ورک و فرمان��دار می��ت رامنی با
گرفتن مواض��ع هماهنگ ب��ه درخواس��ت بازدید محمود
احمدی نژاد از محل حمالت 11س��پتامبر واکنش نش��ان
دادن��د .در نهای��ت مقام های ش��هر نیویورک درخواس��ت
محمود احمدی ن��ژاد را برای بازدی��د از محل حمالت 11
س��پتامبر 2001در این شهر رد کردند .س��خنگوی پلیس
نیوی��ورک درخواس��ت اقای احمدی ن��ژاد ب��رای بازدید از
محل برج های مرک��ز تجارت جهانی ک��ه در جریان حمله
تروریستی یازدهم سپتامبر فروریخت را به دالیل امنیتی و
همچنین بسته بودن محل به روی بازدیدکنندگان به خاطر
در جریان بودن عملیات ساختمانی رد کرد.
اما این تنها اتفاق حاش��یه افرین ان سفر نبود .اعالم
خبر س��خنرانی رئیس جمهوری ایران در دانش��گاه کلمبیا
1387
lمصاحبه با «لری کینگ» و اعالم این مساله که
مابا یهودی هامشکلینداریم،اماصهیونیست ها
دین ندارند
lبرگزاری تجمعات سیاسی و اعتراضی در حاشیه
سفر
lندادن ویزا به هیات اعزامی ایران از جانب امریکا
باعث بروز جنجال های وسیعی در سطح جامعه امریکا شد.
«ریچارد بولیت» پروفس��ور تحقیقات خاورمیانه و یکی از
پایه گذاران این دعوت ،دلیل حمایت خود از این دعوت را دو
چیز عنوان کرد :اول اینکه پرسش و پاسخ و روبه رو شدن با
رهبران دنیا( ،به خصوص رهبران مخالف که از زمان حضور
فیدلکاسترو تا به حال بی س��ابقه بوده است) خود اموزش
مناسبی به شمار می رود و دوم اینکه لغزش به سوی جنگ
که در رس��انه ها ش��دت یافته ،کاهش یابد .برخی مقامات
امریکایی از جمله رئیس شورای شهر نیویورک از دانشگاه
کلمبیا خواستند این سخنرانی را لغو کند .موافقان و مخالفان
س��خنرانی احمدی نژاد ،در گفت وگو با شبکه های مختلف
تلویزیونی امریکا گزارش لحظه به لحظه از جلوی دانشگاه
کلمبیا می دادند .یکی از دانشجویان دانشگاه کلمبیا در پاسخ
سوال خبرنگاران گفت« :طبق ازادی بیان که قانون اساسی
امریکا ان را تضمین کرده ،احمدی ن��ژاد هم باید بتواند به
بیان اظهارات خود بپردازد».اگرچه فش��ارها بر مسئوالن
دانشگاه کلمبیا مانع برگزاری مراسم سخنرانی احمدی نژاد
نش��د ،اما رئیس دانش��گاه هنگام معرف��ی احمدی نژاد ،به
رئیس جمهور ای��ران توهین ک��رد .در پایان س��فر یکی از
بزرگ ترین مراسم اس��تقبال از رئیس جمهور انجام گرفت
و روس��ای قوه قضائیه و مقننه به همراه مقامات کشوری و
لشکری به استقبال محمود احمدی نژادرفتند.
مشکل ما با صهیونیست هاست
رئیس جمهور در س��ال 87نیز به نیویورک سفر کرد؛
گرچه برخ��ی از منتقدان داخل��ی او اع�لام می کردند که
ضرورت ن��دارد رئیس جمهور هر س��اله به نیویورک س��فر
کند و او در جواب منتقدان خود این س��فرها را در راس��تای
گسترش دیپلماس��ی عمومی و اس��تفاده از تریبون مجمع
عمومی سازمان ملل در جهت تبیین سیاست های جمهوری
اسالمی ایران در عرصه بین الملل و انتقاد به ساختار حاکم
در جامعه بین المللی عنوان کرد.ش��صت و سومین اجالس
سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد (مهرماه )1387
چهارمی��ن حضور احمدی نژاد در س��ازمان مل��ل در قامت
رئیس جمهوری ای��ران در نیویورک را رقم زد .بس��یاری از
گروه های سیاس��ی ضد انقالب در جریان این س��فر اقدام
به برگزاری تجمعات سیاس��ی و اعتراض��ی کردند .اما این
حاش��یه اصلی این س��فر نبود .دولت ایاالت متحده امریکا
در اقدامی عجیب به هیات اعزامی از ای��ران ویزا نداد .این
مطلب را رئیس جمهور در مصاحب��ه با لری کینگ ،مجری
مشهور ش��بکه تلویزیونی CNNاعالم کرد .احمدی نژاد
همچنین در این مصاحبه گفت که ما با یهودی ها مشکلی
نداریم ،اما صهیونیست ها دین ندارند .انها ماسک دینداری
به چهره می زنند .او همچنین در پاس��خ به این پرسش که
« ایا فکر می کنید رژیم صهیونیستی به شما حمله می کند؟»
گفت« :در مورد انها نیز همین طور است؛ انها کوچکتر از ان
هستند که بخواهند این اقدام را انجام بدهند».
1388
lسخناناحمدی نژادباواکنشمنفیهیات هاینمایندگی
دولت های غربی در مجمع عمومی مواجه شد
lصحبت پیرامون پرونده هسته ای ایران ،اینده روابط
ایران و امریکا و امکان گفت وگو و مذاکره
تحقیقات درباره 11سپتامبر
احمدی نژاد در س��ال 89با پیش��نهاد جدی��دی که با
واکنش های فراوانی در عرصه بین المللی مواجه ش��د ،در
ش��صت و پنجمین اجالس مجمع عمومی س��ازمان ملل
متحد حضور پیدا کرد و ضمن طرح این پیش��نهاد که سال
2011با عنوان «خلع س�لاح اتمی انرژی هسته ای برای
همه و سالح هس��ته ای برای هیچ کس» نامگذاری شود
از مجمع عمومی س��ازمان ملل متحد خواست که در مدت
یک سال نس��بت به اصالح و نهایی کردن ساختار سازمان
ملل متحد اقدام کند .احمدی نژاد در بخش��ی از س��خنان
خود با اشاره به واقعه یازده سپتامبر و بیان اینکه این واقعه
همه جه��ان را تحت تاثیر ق��رار داده اس��ت ،گفت« :چند
سوال اساسی بدون پاس��خ در این ارتباط مانده و پیشنهاد
می شود که س��ازمان ملل متحد درباره یازده سپتامبر یک
گروه حقیقت یاب مس��تقل مش��خص کند تا بعدها عده ای
اظهارنظر درباره ان را ممنوع نکنند ».او همچنین به اشغال
سرزمین فلسطین توسط صهیونیست ها اشاره کرد و اظهار
داشت« :اگر از ابتدا به جای رسمیت دادن به اشغالگری ،حق
حاکمیت ملت فلسطین به رسمیت شناخته می شد ،دیگر ما
امروز ش��اهد این همه جنایت نبودیم .پیشنهاد روشن ما در
مورد مساله فلسطین بازگشت اوارگان فلسطینی به سرزمین
خویش و مراجعه به ارای عمومی همه مردم فلسطین برای
اعمال حاکمیت و تعیین نوع حکومت خود است ».وی پس
از بازگش��ت از نیویورک و در مصاحبه خبری اعالم کرد که
اگر امریکا مدارکی در ارتباط با دخالت تروریست ها در حادثه
یازده س��پتامبر در اختیار دارد ،می بایس��ت در اختیار هیات
حقیقت یاب سازمان ملل متحد قرار دهد تا جمیع کشورها در
مبارزه با تروریسم شرکت کنند و نه انکه امریکا یک طرفه
قضاوت کند و خود به بهانه وجود چند تروریس��ت در عراق
و افغانستان به این کشورها حمله نظامی کند .احمدی نژاد
در سفر خود به نیویورک برنامه های متعددی برای مصاحبه
با خبرنگاران خارج��ی داش��ت .او در مصاحبه های خود با
رس��انه های امریکایی گفت ک��ه در صورت ب��روز جنگ
بین ایران و امریکا این جنگ حد و مرزی نخواهد داش��ت.
او در مصاحب��ه ای با ش��بکه ABCامریکا اع�لام کرد که
سکینه محمدی اشتیانی هرگز به سنگسار محکوم نشده و
رسانه های امریکایی تحت تاثیر خبر جعلی و تبلیغات منفی
دولتمردان این کشور قرار گرفتند.
اعتراض به قران سوزی
در س��ال 89نیز که مانند س��ال جاری ش��اهد انجام
اقداماتی زشت و ضدانس��انی علیه اس�لام و مسلمانان از
جمله قران س��وزی بودیم ،احمدی نژاد باتوجه به این واقعه
نس��بت به این موضوع واکنش نش��ان داد و اظهار داشت:
«قران کتاب اسمانی و معجزه جاوید پیامبر اسالم است و
مثلث شماره 144
رفتار غیر دیپلماتیک غرب
احمدی نژاد در دوم مهرماه سال 88نیز برای پنجمین
بار و در حالی که برای بار دوم به عنوان رئیس جمهور ایران
انتخاب ش��ده بود ،در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به
ایراد سخنرانی پرداخت و همانند سخنرانی های قبلی خود
با تاکید بر ناکارامد بودن و ناعادالنه بودن س��اختار سازمان
ملل متحد اظهار داشت« :این ساختار باید اصالح و تبدیل
به سازمانیکارامد و مردمی ش��ود ».وی در بخش دیگری
از صحبت های خود با بیان اینکه ایجاد تحول اساس��ی در
وضعیت کنون��ی جهان غیر قابل اجتناب اس��ت ،افزود« :ما
خواهان برپایی یک نظام نوین در عرصه جهانی هس��تیم و
این تغییر و تحول باید در حیطه نظری ،عملی و در ساختارها
و روش ها به صورت اساسی و بنیادین صورت بگیرد؛ چراکه
ممکن نیس��ت با موانع فکری موجود جامعه بشری را پیش
برد».مهمترین حاش��یه این س��فر رئیس جمه��ور در حین
س��خنرانی احمدی نژاد اتفاق افتاد .چند هیات دیپلماتیک،
محل برگزاری اجالس را هنگام سخنرانی احمدی نژاد ترک
کردند .اینکه دولت های غربی و همسو با رژیم صهیونیستی
س��الن را ترک کنند .احمدی نژاد در س��خنان خ��ود در این
اجالس به برگ��زاری انتخابات ریاس��ت جمهوری چند ماه
قبل در ایران نیز اشاره کرد و گفت« :اکنون که ملت ایران با
پشت سرگذاشتن انتخاباتی بسیار باشکوه و کامال ازاد ،فصل
نوینی را برای شکوفایی ملی و تعامالت گسترده جهانی رقم
زده و با رای قاطع بار سنگین مسئولیت را بر دوش اینجانب
نهاده ،اعالم می کنم ک��ه ملت بزرگ و تمدن س��از ایران و
نظام جمهوری اسالمی ایران به عنوان یکی از مردمی ترین
حکومت های مترقی جهان اماده است تا با استفاده از همه
ظرفیت های فرهنگی ،سیاس��ی و اقتصادی خ��ود و برپایه
راه حل های انس��انی در یک برنامه عادالن��ه و احترام امیز
جمعی ،در جهت رفع نگرانی ها و چالش های جامعه بشری
مشارکت فعال و تاثیرگذار داشته باشد».
بشریت را به یگانه پرستی ،عدالت ،عشق به مردم ،ابادانی
زمین ،تفکر و تعقل و دفاع از مظلومان و مبارزه با ستمگران
دعوت می کند .از پیامبران الهی نظیر نوح ،ابراهیم ،اسحاق،
یوسف ،موس��ی و عیس��ی (ع) به نیکی نام می برد و انان را
تصدیق می کند ولی متاسفانه مشاهده می کنیم که عده ای
اقدام به س��وزندان قران می کنند تا این حقایق و معارف را
بسوزانند ،اما باید دانست این حقیقت سوختنی نیست و قران
جاودانه است چون خدا و حقیقت جاودانه است .این اقدام و
هر اقدامی که موجب تعمیق شکاف ها و فاصله بین ملت ها
شود ش��یطانی است و باید با هوش��مندی از غلتیدن در دام
شیطان احتراز کرد و من به نمایندگی از ملت ایران به همه
کتب اسمانی و پیروان انان احترام می گذارم».
وی همچنی��ن در ادامه صحبت های خود پیش��نهاد
دیگری را نیز مطرح کرد و در این راستا گفت« :همان طور
که قب�لا اعالم کرده ایم ما حاضریم در ی��ک مناظره ازاد و
جدی با دولتمردان امریکا در همین صحن و به طور شفاف
دیدگاه خود را در مورد مسائل مهم جهان به شما عرضه کنیم
و همین جا پیشنهاد می شود برای تحقق گفت وگوی سازنده
همه ساله کرسی مناظرات ازاد در صحن مجمع برپا شود».
بین الملل
لری کینگ برنام��ه را به بهانه پخ��ش تبلیغات قطع
می کرد و حدود چه��ار بار این برنامه یک س��اعته به بهانه
پخش تبلیغات قطع ش��د .این اظهارات وی نیز با واکنش
رسانه های غربی روبه رو شد .رئیس جمهور ایران در سخنان
خود در شصت وسومین مجمع عمومی سازمان ملل ضمن
تش��ریح مواضع جمهوری اس�لامی ایران در قبال مسائل
منطق��ه ای و بین المللی به تش��ریح برخ��ی از جنایت های
رژیم صهیونیس��تی پرداخت و گفت« :در فلس��طین بیش
از 60سال اس��ت که شاهد کش��تار و تجاوز توسط عده ای
صهیونیس��ت جنایتکار و اش��غالگر هس��تیم .با جمع اوری
عده ای از نقاط مختلف دنیا در س��رزمین دیگران و با اواره
کردن و به اس��ارت گرفته مردم اصلی س��رزمین و با دروغ
و کش��تار حکومت درس��ت کرده اند .با اعالم قبلی ،تجاوز،
اشغال و ترور می کنند و شورای امنیت هم نمی تواند کاری
کند؛ چرا که در بس��یاری از موارد تحت فشار دو ،سه قدرت
زورگو قرار دارد».
1389
lپیشنهاد نامگذاری سال 2011با عنوان
«خلع سالح اتمی ،انرژی هسته ای برای همه و
سالح هسته ای برای هیچ کس»
lپیشنهادتشکیلیکگروهحقیقت یاب
مستقلدربارهیازدهسپتامبر
lتاکیدبربهرسمیتشناختنحقحاکمیت
ملت فلسطین
1390
lپیشنهاد تامین سوخت الزم برای
راکتور تحقیقاتی تهران توسط غرب در
ی سازی اورانیوم با غنای
ازای توقف غن
20درصد در ایران
lمطرح کردن مجدد مباحثی چون
مدیریتجهانی ،نظامعادالنهجهانیو
جنایاتصهیونیست ها
زیر سایه سیاست داخلی
رئیس جمه��ور در ادامه دیپلماس��ی عمومی خود که
به عنوان یک��ی از مهم تری��ن اولویت های دولت��ش ان را
پیگیری می کند ،در سال 90نیز در حالی که شاهد بیداری
اس�لامی در کش��ورهای منطقه بودیم ،برای ش��رکت در
شصت و شش��مین مجمع عمومی س��ازمان ملل متحد به
نیویورک سفرکرد و در سخنان خود با تاکید بر اینکه جهان
اکنون بی��ش از هر زمان دیگری ش��اهد بیداریگس��ترده
در سرزمین های اس�لامی ،در اس��یا ،اروپا و امریکاست و
هر روز بر دامن��ه تحوالت عدالت طلبان��ه و ازادی خواهانه
افزوده می شود ،از امادگی کشورمان برای تحقق این امر در
راستای اراده جمعی جهان خبر داد .احمدی نژاد در سخنان
خود با طرح این پرس��ش که ایا گل دموکراسی و ازادی از
موش��ک ها و بمب های نیروهای ناتو ش��کوفا خواهد شد؟
به بحران اقتص��ادی حاکم در عرصه جهانی اش��اره کرد و
اظهار داش��ت« :اگر فقط نیمی از هزینه های نظامی دولت
امریکا و متحدانش در ناتو صرف رفع مشکالت اقتصادی
ملت هایشان شود ،ایا اثری از بحران اقتصادی باقی خواهد
ماند؟ با پرداخت این مق��دار به ملت های فقیر چه نتیجه ای
حاصل می ش��د ».این س��فر یک حاش��یه داخلی داشت و
بر عکس سفرهای قبلی که حواشی ان از سوی رسانه های
خارجی منعکس می شد این بار رس��انه های داخلی به این
حاش��یه پرداختند و ان همراهان رئیس جمهور در این سفر
بود .در فهرس��ت اس��امی همراهان رئیس جمهور در سفر
نیویورک ،عالوه بر احمدی نژاد و خانواده برخی از نزدیکان
وی نیز در س��فر نیویورک حضور داشتند .از جمله همسران
برخی معاونان و مشاوران رئیس جمهورg .
53
تعامل یا تقابل؛ کدام یک؟
تحلیلی بر لحن دیپلماتیک احمدی نژاد در برابر امریکا
4
مهدی مطهرنیا /کارشناس مسائل بین الملل
بین الملل
به نظر می رسد سفر هشتم محمود احمدی نژاد برای
سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را می توان
بیشتر در چارچوب سفر وی به نیویورک بازخوانی کرد .این
برداشت از انجا ناشی می شود که رئیس دولت دهم در دیدار
با نخبگان امریکایی ضمن انتقاده��ای موجود بر عملکرد
امریکا به این گزاره حیاتی توجه کرده اس��ت که« :شرایط
موجود در روابط بین ایران و امریکا به ضرر هر دو کش��ور و
شاید به ضرر همه دنیاست ،اما برای بهبود ان باید نگاهی
به سیر تحوالتیکه روابط را به وضعیت امروز رسانده است،
داشته باش��یم و به این نکته توجه کنیمکه ایاالت متحده از
ابتدای پیروزی انقالب اس�لامی هم��واره در مقابل ایران
ایستاده است ».او افزوده است که ...« :جمهوری اسالمی
ایران امادگی دارد ت��ا چنانچه دولت امری��کا قدمی برای
ایجاد تفاهم بین دو کش��ور بردارد در ذهنی��ت منفی خود
نس��بت به امریکا تامل کرده وکمک کند تا سریع تر روابط
دو کش��ور بهبود یابد »...رئیس جمهور ایران در این س��فر
جدای از نقدهای صریح نس��بت به سیاس��ت های امریکا،
که قبال نیز بارها به انها اشاره ش��ده ،از دکترین «تعامل»
با امریکا به جای «تقابل» با امریکا س��خن به میان اورده
اس��ت .این مطلب تا ان��دازه فراوانی فضای
گفتمانی حاکم بر این سفر را تحت الشعاع
قرارداده است.
بررسی س��فرهای هفتگانه محمود
احمدی ن��ژاد ب��ه نیوی��ورک هم��واره با
حاش��یه هایی همراه بوده که متن سفرها
را با چالش روبه رو س��اخته است .از بحث
مش��هور به «هاله ن��ور» و «س��خنرانی
در دانش��گاه کلمبیا» گرفته ،ت��ا انچه در
مورد پاس��خ احتمالی او در ارتباط با تعداد
همراهان و پاسخ وی به مجلسیان ایران
در س��فر اخیر ،مطرح ش��ده اس��ت؛ اینها
نمونه های بارزی از این سویه گیری است.
از اینها که بگذری��م ،محور اصلی و
برجس��ته متن س��خنان رئیس جمهور در
چند س��ال اخیر «مدیریت اینده جهان»
بوده اس��ت .در س��ال های گذش��ته این
محوریت بر نقد معطوف ب��ه نفی امریکا
در س��پهر مدیریت جهانی متکی بود .اما
این بار س��خن از مش��ارکت ب��ا امریکا در
مدیریت اینده جهان به صورت زیرپوستی
قابل پیگیری و ردیابی است .این نکته از
سوی رئیس جمهور مطرح شده است که:
«...دیگر زمان ان گذش��ته که کش��وری
بخواهد دنیا را ب��ه تنهای��ی اداره کرده و
دیگران از او تبعیت کنن��د .باید با تعامل و
همکاری همگانی امور را پیش برد و ایران
و امریکا باید بر همین مبنا مشکالت خود
را حل و فصل کنند »...بیان این سخن در
زمانی که سیاست خارجی ایران سال ها بر
مبارزه با امریکا به عنوان سردمدار جهانی
سلطه تمرکز داش��ته ،این پرسش را پیش
می اورد که ایا این بی��ان نوعی تعدیل از
مواضع گذشته است ،یا اینکه بیانی جدید
مثلث شماره 144
54
در اشکار س��ازی بیش��تر موضعی قدیمی؟ اینجاست که با
یاداوری برخورد با کس��انی که در این س��ال ها با استخدام
ادبیاتی متعدد از حل و فصل مس��ائل موج��ود میان ایران
و امریکا ،س��خن گفته اند و هریک با مقاومت های رسمی
و غیررسمی روبه رو ش��ده اند ،درمی یابیم که این نکته بیان
موضع جدیدی اس��ت که باید در انتظار مواضع رس��می و
غیررسمی اینده در برابر ان باقی بمانیم .اما از این مجرای
تحلیلی ک��ه بگذریم ،باید ب��ه برداش��ت ها و فرپندارهای
احتمالی پی��ش روی چنین موضع گیری ای توجه داش��ته
باشیم .سناریوها یا فرپندارهای زیر را می توان در این زمینه
اینگونه بیان کرد:
-1فرپندار دگرگونی بزرگ :در این نگرش برداش��ت
حاکم ان است که گفتمان سیاسی ایران از نفی امریکا خارج
و به ترغیب بازنگری سیاس��ت های خود نسبت به امریکا
روی اورده است .س��ویه گیری مذکور ،ناشی از قدرتمندی
ای��ران در صحنه جهان��ی و هم وزنی ایران در وزن کش��ی
جهانی در برابر امریکاست.
-2فرپندار معامله ب��زرگ :در این فرپن��دار ایران بر
ان است که با تکیه بر دس��تاوردهای سه دهه گذشته خود
در چارچوب وزن به دست امده در س��ایه انقالب اسالمی
به معامله ب��ا امری��کا روی اورد .در این نگ��رش ایران در
مبارزه با امریکا به دس��تیابی به اهدافی می اندیشیده که به
قدرت افزایی ایران در معادالت منطقه ای و به تبع ان ابعاد
بین المللی می انجامد.
-3فرپندار عقب نشینی بزرگ :این نگرش اینده نگرانه
بر این برداش��ت متکی اس��ت که ایران برای ورود به یک
عقب نش��ینی بزرگ ناش��ی از افزایش س��طح فشارهای
بین المللی برخاسته از تحریم های س��نگین موجود تحت
مدیریت ایاالت متحده امریکا ،می اندیش��د و موضع گیری
جدی��د رئیس جمهور ایران ،ان ه��م در نیویورک مقدمه ای
براین عقب نشینی است -4 .فرپندار عقب نشینی تاکتیکی:
محور اصلی این برداشت ان است که ایران تحت فشارهای
رو به افزایش تحریم ها و تهدیدهای موجود بر ان است که با
فضاسازی ضروری در استانه ورود به انتخابات دولت اینده
جمهوری اسالمی ایران زمینه پرور فضای تنفسی کوتاهی
برای بازافرینی صحنه رودررویی با امریکا باشد .ایران با دارا
بودن ساختار سیاس��ی تعریف شده و موضع گیری صریح و
اشکار رهبری نظام جمهوری اسالمی ایران در صحنه های
گوناگون به ویژه در صحن اجالس شانزدهم غیر متعهدها،
به روش��نی نمایانگر ایس��تادگی ایران در برابر تحریم ها و
تهدید های امریکا بوده است -5 .فرپندار سویه گیری دولتی
در برابر موضع گیری حکومتی :فرپندار دیگری وجود دارد
که در ان رویکرد احمدی نژاد در نیویورک نه ناشی
از یک تصمیم گیری کالن محورانه حکومتی،
بلکه ناشی از تصمیم گیری رئیس دولت دهم در
فضای ناشی از واگرایی ها و انتقادهای درونی
و فضاس��ازی برای مدیریت فشارهای بیرونی
به نفع هواداران خود در استانه انتخابات اینده
ریاست جمهوری در ایران است.
انچه در این ارتباط اهمیت دارد ان است
که «نقد فعاالنه» ،باید منتهی به «کنش های
پیش برنده» ،ش��ود .این در حالی است که در
سال های گذشته س��فر احمدی نژاد به مجمع
عمومی س��ازمان ملل متحد ،اکن��ده از «نقد
فعاالنه» ،بوده است و این به نوبه خود در حجم
پر معن��ا و پر پهن��ای نقدهای موج��ود توقعات
را در الیه ه��ای گوناگ��ون حیات سیاس��ی در
ابعاد داخلی ،منطق��ه ای و بین الملل��ی افزوده
است .اکنون این پرس��ش مطرح است که ایا
مناس��ب و متناس��ب با این حج��م از انتقادات
فعاالنه« ،کنش های پیش برانه» ،برای مدیریت
جامعه جهانی انجام پذیرفته است؟ هم اکنون
تمامی جهان بیش از گذشته از عدالت و صلح
جهانی سخن به میان می اورند .امریکایی ها،
اروپایی ها ،چینی ها ،روس ها ،ترک ها ،مصری ها
و ...همگی ب��ا غلظت های متف��اوت و ادبیات
متنوع بیان کننده همین معنا هس��تند .هرکدام
دیگ��ری را ب��ه کارش��کنی در ای��ن راه متهم
می کنند .این در حالی است که کسانی در اخر
این امر پیروز می دانند ک��ه تعریفی عملیاتی از
این معان��ی در صحنه بین الملل��ی از خود ارائه
دهند .ایا تعامل به جای تقابل با امریکا به دنبال
ارائ��ه تعریف��ی عملیاتی از این شعارهاس��ت؟
ش��عارهای انبوه اگر به ش��عور عملیاتی تبدیل
نش��وند گریبانگیر اینده حرکت های فعاالنه و
تهی شدن انتقادهای فعاالنه هستندg .
برای حل و فصل مسائل کشورها و تاکید روی شعار عدالت
و معنویت به عنوان ضرورت و نیاز جدی امروز بش��ریت از
جمله مسائلی است که هر س��اله رئیس جمهوری ایران به
انها می پردازد .به نظر می رسد احمدی نژاد با مطرح کردن
این گونه مسائل توانسته افکار عمومی کشورها و ملت ها را
تحت تاثیر خودش قرار دهد و به مرور یک همگرایی نسبی
میان ملت ها و کشورهای عضو س��ازمان ملل با جمهوری
اسالمی در مسائل کلی و اینده جهان پدید بیاورد.
ایا این رویکرد دولت ایران تاکنون نتیجه ای نیز
داشته است؟
حرکت به سمت دیپلماسی متعادل
5
گفت وگو با حمیدرضا ترقی
lموفقی��ت ای��ران در تصوی��ب بیانی��ه جنب��ش
عدم تعهد توس��ط بیش از 120کش��ور عضو سازمان ملل
از اثار و نتای��ج این همگرایی با اهداف کالن و ش��عارهای
کلی جمهوری اس�لامی در این س��ال ها تلقی می شود .در
مجموع می توان گف��ت اگرچه رئیس جمه��وری ایران در
دیپلماسی عمومی از ابزار ش��خصیت ها ،احزاب و مجلس
اس��تفاده چندانی نکرده ولی خودش به تنهایی توانسته از
این فرصت ها برای گسترش دیپلماسی عمومی جمهوری
اسالمی و انتقال پیام ملت ایران بهره برداری های مناسبی
بکند .این در حالی اس��ت ک��ه دیگر کش��ورها از ابزارهای
ذکر شده مانند احزاب ،ش��خصیت ها و مجلس شان نهایت
استفاده را در این مجمع می کنند.
هشتمین و اخرین سفر محمود احمدی نژاد به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل در کسوت
رئیس جمهور ایران ما را بر ان داشت تا گفت وگویی با حمیدرضا ترقی ،کارشناس مسائل سیاسی انجام دهیم و نظر
وی را پیرامون دستاوردهای هفت سفر پیشین رئیس جمهوری ایران جویا شویم .ترقی معتقد است که احمدی نژاد
همواره تالشش بر این بوده گفتمان جدیدی را در عرصه بین المللی ،دنبال کند .به باور این کارشناس ،دیپلماسی دولت
نهم بسیار تهاجمی تر از دولت دهم بود و دولت فعلی یک دیپلماسی متعادل را در پیش گرفته است .البته باید این مساله
را در نظر داشت که اقتضای امروز جمهوری اسالمی ایران به دلیل مسئولیتی که در ریاست جنبش عدم تعهد دارد نیز
این است که نگاهش به مسائل جهانی تر باشد و با سعه صدر بیشتری مواضعش را اتخاذ کند تا هم این جایگاه حفظ
شود و هم برای کشورهای جهان قابل پذیرش باشد.
پ�س می ت�وان گف�ت ع�دم اس�تفاده از برخی
ش�خصیت های سیاس�ی و حزبی در این مجمع
یک نقطه ضع�ف برای دیپلماس�ی دول�ت تلقی
می شود؟
را ابرقدرت ها بر نظام بین الملل حاکمکرده اند و شکس��تن
این نوع چارچوب ها گام مهمی در تابوش��کنی نس��بت به
نقد عملکرد قدرت های سلطه گر جهان به ویژه کشورهایی
اس��ت که دارای حق وتو در ش��ورای امنیت هستند و از ان
سوءاستفاده می کنند.
در کل جمه�وری اسلامی ای�ران تا چ�ه میزان
توانسته از فرصت های این چنینی بهره ببرد؟
رئیس جمه�وری ای�ران ج�دای از ای�ن مجمع،
هفت بار تاکنون در مجمع عمومی س�ازمان ملل
حض�ور یافت�ه و س�خنرانی کرده ان�د .گفتمان و
سخنان احمدی نژاد طی این سال ها چگونه قابل
تحلیل است؟
lطی سال هایی که محمود احمدی نژاد به عنوان
رئیس جمهوری ایران از این تریبون اس��تفاده کرده ،یعنی
از سال ،1384همواره تالش��ش بر این بود گفتمان جدیدو
انقالبی در عرصه بین المللی ارائه کند.
برخورده��ای تند با ای��االت متحده امری��کا و دیگر
قدرت های یکجانبه گرای جهان نیز در زمره همین گفتمان
ایدئولوژیک می گنج��د .طبیعتا این نوع س��خن گفتن در
مجامع بین المللی در درجه نخس��ت ،شکستن ساختارهای
دیپلماسی مرسوم حاکم بر مناسبات جهانی است و ثانیا عبور
از چارچوب هایی است که نوعا در دیپلماسی بین الملل مورد
توجه و تاکید قدرت های بزرگ و کشورهای عضو سازمان
ملل قرار دارند .البته شایان ذکر است که این نوع مناسبات
ایا حضور رئیس جمهوری ایران در مجمع عمومی
س�ازمان ملل و بی�ان دیدگاه ها و نظ�رات از این
تریب�ون جهانی تنها فرصت ای�ن اجالس برای
کشور ماست؟
lباید توجه داش��ت به موازات این س��خنرانی ها
و بیان مواضع در مجم��ع عمومی س��ازمان ملل ،محمود
احمدی نژاد ابتکاراتی نیز در حاش��یه این اجالس داش��ته
اس��ت .وی تالش کرده در حاش��یه این مجمع عمومی از
ظرفیت های رسانه ای دنیا که معموال در این نوع مراکز جمع
هستند و مستقیما می توانند پیام مسئوالن نظام جمهوری
اس�لامی را به دنیا منتقل کنند اس��تفاده کند و همچنین با
رخنه در مجام��ع و محافل امریکایی اعم از دانش��گاه ها و
قشرهای مختلف مخصوصا یهودیان مخالف با صهیونیسم
در واقع یک افشاگری نسبت به ماهیت امریکا و پشت پرده
صهیونیسم داشته باشد.
هدف رئیس جمهوری ایران از این گونه اقدامات
و سخنان چیست؟
lمنعکس کردن حقوق از دس��ت رفته ملت ایران
یا ظلم هایی که طی این س��ال ها به ملت فلسطین اعمال
شده ،ارائه شعارهای جدید در عرصه بین المللی مانند مبارزه
جهانی با تروریسم و سالح های کشتار جمعی ،ارائه راه حل
ایران برای حل مش��کل فلسطین ،تش��کیل جبهه جهانی
همبستگی برای صلح و انتقاد از عملکرد اژانس بین الملل
انرژی اتمی به عنوان عامل امریکا و قدرت های س��لطه گر
جهانی و دیگر موضوعات مانند ناکارامدی شورای امنیت
بین الملل
lپس از انقالب اس�لامی ایران ،تریبون سازمان
ملل محلی برای رساندن پیام انقالب اسالمی به جهانیان
از جانب مسئوالن نظام جمهوری اسالمی قرار گرفت .طی
این سه دهه روسای جمهوری کشور ما سعی کردند از این
تریبون هم برای رساندن صدای انقالب به جهان استفاده
کنند و هم دیدگاه ها و تحلیل های خودش��ان را نس��بت به
مناسبات بین المللی بیانکنند .همچنین پیگیری حق مسلم
مردم جمهوری اس�لامی ایران در مجمع عمومی سازمان
ملل متحد نی��ز تاکنون یکی از کارکرده��ای حضور در این
اجالس بوده است.
مثلث شماره 144
ارزیابی ش�ما از حضور ای�ران در مجمع عمومی
س�ازمان ملل و اس�تفاده از تریب�ون این مجمع
جهانی چیست؟
lباید توجه داشت اگر این دیپلماسی تلفیق می شد
و از شخصیت های موثر در جهان ،برخی احزاب ،گروه های
سیاس��ی داخلی و مجلس نیز در این زمینه استفاده می شد
قطعا سرعت برد ان در انتقال پیام نظام جمهوری اسالمی
به ملت ها و کشورها بسیار بیشتر می شد.
lقطعا این گونه س��فرها و سخنرانی ها در پیشبرد
برخی اهداف جمهوری اس�لامی ایران موثر بوده اس��ت.
چراکه تاکنون همواره در این نوع سفرها ،ما شاهد تشنگی
رس��انه های بین المللی برای شنیدن و پخش صحبت های
رئیس جمهوری ایران بوده ایم .این موارد بیانگر ان اس��ت
که اوال س��خنان و پیام های جمهوری اسالمی طرفداران
بس��یاری در جهان دارد و ثانیا جاذبه ها و نواوری های این
پیام ها به گونه ای است که جهان را متوجه خودش می کند و
تحت تاثیر قرار می دهد .همچنین چون سخنرانی در مجمع
عمومی سازمان ملل متحد یک امر فرهنگی تلقی می شود
نمی توان به سرعت اثار و نتایج ان را ارزیابی کرد .اما به طور
قطع به لحاظ فرهنگی و تحول در بینش و نگاه دولت ها و
ملت ها نسبت به جمهوری اسالمی در طوالنی مدت تاثیر
قابل توجهی خواهد داشت.
با در نظر گرفتن هفت سال حضور احمدی نژاد در
مجمع عمومی سازمان ملل ایا می توان گفت که
دیپلماسی وی طی این سال ها تغییر کرده است؟
lبه نظر می رس��د دیپلماس��ی دولت نهم بس��یار
فعال و تهاجمی بود ،ولی در دیپلماس��ی دول��ت دهم این
حالت تهاجمی خیلی به چشم نمی خورد .یعنی دولت دهم
یک دیپلماس��ی متعادل را در پیش گرفته و اقتضای امروز
جمهوری اس�لامی ایران به دلیل مسئولیتی که در ریاست
جنبش عدم تعهد دارد نیز این است که نگاهش به مسائل
جهانی تر باشد و با سعه صدر بیشتری مواضعش را اتخاذ کند
تا هم این جایگاه حفظ ش��ود و هم برای کشورهای جهان
قابل پذیرش باشد .در واقع اکنون مواضع احمدی نژاد باید
به گونه ای باش��د که ب��رای دیگر کش��ورهای جهان قابل
پذیرش باشدg .
55
بین الملل
بین الملل
مثلث شماره 144
56
مدودف علیه پوتین
باد مخالف درکاخ تزار
1
مدودف از رئیس جمهوری روسیه انتقاد کرد
بین الملل
مثلث شماره 144
در س��ال 2008زمانی که دیمیتری مدودف به عنوان
رئیس جمهور روس��یه انتخاب ش��د ،همه می دانس��تند که
رئیس واقعی همان نخست وزیری اس��ت که همچنان در
کاخ کرملی��ن باقی مانده اس��ت .در حقیقت زم��ام امور در
زمان ریاست جمهوری مدودف نیز به طور کامل تحت نظر
پوتین بود .اما ش��اید تنها گام مخالفی که مدودف نس��بت
به پوتین برداشت ،توسعه روابط روس��یه با غرب بود؛ او از
زمانی که به عنوان رئیس کاخ کرملین فعالیتش را اغاز کرد
به گونه ای وارد عرصه ش��د که روابط روسیه با غرب نسبت
به دوره پوتین بهبود یابد .حتی به عقیده برخی کارشناسان،
مدودف همچنین تالش هایی کرد که از زیر س��ایه پوتین
خارج ش��ود ،اما قدرت رئیس جمهور جودوکار روسیه بیش
از ان بود که مدودف بتواند کاری از پی��ش ببرد .در نهایت
نیز با پایان دوران ریاس��ت جمهوری مدودف مجددا پوتین
وارد کرملین شد و به طور مس��تقیم امور را برعهده گرفت.
اما روسیه ،کشوری که با دارا بودن حق وتو در سازمان ملل
در عرصه جهانی همواره نامش مطرح بوده ،چندی اس��ت
به دلیل اعتراضات مردمی با مش��کالتی چند روبه رو شده
اس��ت؛ مش��کالتی چون برگزاری تظاهرات اعتراض امیز
مردمی پ��س از انتخابات دوما و ریاس��ت جمهوری در این
کش��ور تا انتقاد اخیر نخس��ت وزیر یعنی دیمیتری مدودف
از پوتی��ن .در حقیقت پ��س از انتخابات دوما و س��پس نیز
ریاست جمهوری در این کش��ور و متهم کردن حزب حاکم
در روسیه یعنی حزب «روسیه واحد» به تقلب در انتخابات،
اعتراضات در این کش��ور ش��کل ج��دی به خ��ود گرفت.
معترضان معتقدند که دولت فعلی روسیه غیرقانونی است
و باید اس��تعفا دهد .کمتر از یک ماه پیش نیز هزاران نفر از
مردم روس��یه پس از برگزاری تظاهراتی در مسکو با صدور
بیانیه ای خواه��ان اس��تعفای دولت «والدیمی��ر پوتین»
شدند .تظاهرات کنندگان که اکثرا از اعضا و هواداران حزب
«جمهوریخواهان مردمی» و جنبش «جبهه چپ» بودند،
در بیانی��ه خود تاکید کردن��د که دولت روس��یه غیرقانونی
است و باید استعفا کند .مخالفان دولت روسیه در بیانیه ای
همچنین خواستار برگزاری انتخابات پیش از موعد دومای
روسیه و ریاست جمهوری ش��دند .در این بیانیه بر ضرورت
ازادی همه زندانیان سیاس��ی از جمله افراد دس��تگیر شده
در جری��ان تظاه��رات و ناارامی ماه مه گذش��ته در میدان
بالوتنی مسکو و نیز ازادی سه عضو گروه موسیقی «پوسی
رایوت» که به جرم اقدام خالف قانون در کلیس��ای جامع
مسکو به دو سال زندان محکوم شده اند ،تاکید شده است.
مخالفان دولت روس��یه همچنین خواهان ازادی برگزاری
اجتماع��ات و نیز کاه��ش تعرفه های خدم��ات اب و برق
ش��دند« .الکس��اندر بلوف» یک ملی گرای افراطی روس
در این تظاهرات گفت که مس��تبدان باید سرنگون شوند و
روسیه ازاد خواهد شد و سپس فریاد زد« :میهن یا مرگ».
سازمان پلیس مس��کو ش��مار تظاهرات کنندگان را حدود
14هزار نفر اعالم کرد برخی منابع خبری روسی تعداد افراد
حضور یافته در این اعتراض مخالفان دولت روسیه را بیش
از 50هزار نفر اع�لام کردند .البته این ام��ار کمتر از اولین
راهپیمایی مخالفان پوتین بود که تعداد ش��رکت کنندگان
به 100هزارنفر رسید .الکسی ناوالنی بالگ نویس مخالف
دولت روسیه ،سرگئی اودالتسوف رهبر جنبش جبهه چپ،
«میخاییل کاسیانف» نخس��ت وزیر اسبق روسیه و «گری
کاسپاروف» قهرمان اس��بق ش��طرنج جهان و از رهبران
مخالفان دولت روس��یه در بی��ن تظاهرات کنندگان بودند.
این تظاهرات در میان تدابیر شدید امنیتی و با حضور صدها
نفر از ماموران پلیس و نیروهای وزارت کش��ور برگزار شد
و ماموران پلیس ضدش��ورش مس��کو مجهز به تجهیزات
ویژه و نیز سگ های پلیس��ی در اکثر خیابان های مسکو و
ایس��تگاه های قطار زیرزمینی پایتخت روسیه مستقر شده
بودند .روسیه بعد از شکل گیری این اعتراض ها و به قدرت
رسیدن پوتین جریمه ش��رکت در راهپیمایی بدون مجوز را
افزایش داد .از ای��ن اعتراضات مردمی ک��ه بگذریم ،انتقاد
نخست وزیر یعنی مدودف از هم حزبی خود پوتین نیز اقدام
تقریبا غیرمنتظره ای در روسیه به شمار می رود .هفته گذشته
نخست وزیر روس��یه در حرکتی بی س��ابقه از شیوه برخورد
پویتن با رهبران تجاری این کش��ور انتق��اد کرد .دیمیتری
مدودف کمی بعد از انتش��ار نیش و کنای��ه پوتین از دولت
پیشین روس��یه ،از رئیس جمهور فعلی روس��یه انتقاد کرد.
پوتین وزرای کابینه پیشین را به عمل نکردن به دستورات او
متهم کرده و از برنامه مالی انها انتقاد کرده بود .مدودف در
سخنرانی که طی یک گردهمایی اقتصادی در شهر سوچی
در کناره دریای سیاه انجام شد ،به ماجرایی در سال 2008
اشاره کرد .پوتین در ان زمان نخس��ت وزیر بود و قول داده
بود برای مالک بیلیاردر تولیدات فلز و ذغال سنگ «مشل»
که به دلیل بیماری نتوانسته بود در یک جلسه کاری شرکت
کند« ،یک دکتر و یک دادستان بفرستد ».این ماجرا یکی
از شدیدترین حمله های پوتین علیه یک شخصیت قدرتمند
اقتصادی است که سبب شد تا سهام ان شرکت سقوط کند.
البته انتقاد مدودف از پوتین برای بار نخس��ت نیست و این
امر پیش از این نیز س��ابقه داشته اس��ت ،همچنانکه سال
گذشته مدودف در کسوت رئیس جمهوری روسیه ،از پوتین،
نخس��ت وزیر این کش��ور ،به خاطر اظهارنظر درباره جنگ
لیبی انتقاد کرد .درواقع دیمیتری مدودف از اظهارات پوتین
که طی ان قطعنامه شورای امنیت برای دخالت نظامی در
لیبی را فراخوان برای جنگهای صلیبی خوانده بود ،انتقاد
کرد .مدودف با انتقاد از این موضع گیری پوتین گفت« :در
هیچ ش��رایطی اس��تفاده از عباراتی همچ��ون جنگ های
صلیبی که اساس��ا به برخورد تمدن ها منجر می شود ،قابل
پذیرش نیست ».در این رابطه نظر شعیب بهمن ،کارشناس
مسائل روس��یه را نیز جویا ش��دیم .وی می گوید« :در حال
حاضر نمی توان برپایه انتقادی که م��دودف از پوتین کرده
نتیجه گیری کرد و اینگونه نش��ان داد ک��ه در حزب حاکم
اختالفاتی رخ داده است .البته ایجاد اختالف در حزب حاکم
مس��اله دور از ذهنی نیس��ت ،ولی تا به حال هیات حاکمه
به خوبی توانسته خودش را نش��ان دهد و پوتین و مدودف
نیز طی این سال ها با هماهنگی و انسجام توانسته اند با هم
کار کنند ».بهمن معتقد اس��ت« :مخالفتهایی که اکنون
علیه والدیمیر پوتی��ن ،رئیس جمهور روس��یه وجود دارد،
ادامه همان مخالفتهایی است که از زمان انتخابات دوما
و ریاست جمهوری در این کش��ور شکل گرفت ».مخالفان
همچنان معتقدند که فضای سیاسی روسیه غیردموکراتیک
اس��ت و تمرکز قدرت در دس��ت عده ای خاص است که به
رهبری پوتین عمل می کنند .همچنین وضعیت اقتصادی
و بح��ران اقتصادی که در س��ال های اخیر گس��ترش پیدا
کرده نیز مزید بر علت ش��ده اس��ت .معترضین روی شعار
اصلی خودشان که «روس��یه بدون پوتین» است پافشاری
می کنند و به دنبال کناره گی��ری رئیس جمهور یا برگزاری
یک انتخابات دیگر بدون حضور پوتین هستند.
اما اکنون مس��اله اینجاس��ت که ای��ا اعتراض های
اینچنینی در کش��وری مانند روس��یه تاثیرگذار خواهد بود
یا خیر .والدیمی��ر پوتین به عن��وان رئیس جمهوری پرکار
ش��ناخته می ش��ود که اقتصاد روس��یه را از بحران ش��دید
دهه ۱۹۹۰به ثبات و رش��د قابل توجه در قرن بیست و یکم
هدایت کرده اس��ت ،بنابراین باتوجه به این ویژگی ها قطعا
موافقان وی در روس��یه از مخالفانش بیش��تر خواهند بود.
کارشناس روس��یه در این رابطه توضیح می دهد« :به چند
دلیل مخالفت ه��ا در حدی نیس��ت که به جایی برس��د و
چشم انداز روشنی داشته باشد .نخس��تین دلیل ان به بدنه
اجتماعی مخالفان بازمی گردد ،چرا ک��ه اکثر افرادی که در
روسیه مخالفین را تشکیل می دهند ،طبقه متوسط رو به باال
و معموال طرفدار لیبرال دموکراسی به شیوه غربی هستند.
همچنین این افراد بیشتر قشر تحصیلکرده و تکنوکرات ها را
در برمی گیرند .به همین دلیل می توان گفت قشر محدودی
در روس��یه مخالفین را شامل می ش��وند .دلیل دیگری که
می توان برای به نتیجه نرس��یدن اعتراضات مخالفین ذکر
کرد این اس��ت که گروه های مختلفی از راس��ت تا چپ در
زمره معترضی��ن قرار دارند؛ گروه های��ی که هیچ همگونی
باهم ندارند .همین مساله باعث می شود به رغم اینکه هدف
و نقطه اش��تراک تمام انها این اس��ت که پوتین بر سر کار
نباشد بازهم موفق به سرانجام رساندن هدف شان نشوند،
زیرا انها در موارد بس��یار دیگری با هم اختالف نظر دارند و
برقراری اتحاد میان شان کار مش��کلی است .در انتخابات
ریاست جمهوری پیش��ین نیز ش��اهد بودیم با وجودی که
تمام این احزاب و گروه ها مخالف حضور پوتین در انتخابات
بودند ،ولی با این حال نتوانستند بر سر یک نامزد مشترک
به توافق برسند .در طرف دیگر ماجرا باید به این مساله نیز
توجه کرد که این احزاب و گروه ها توانایی بسیج توده ها را
ندارند و این یک ضعف س��اختاری اس��ت که اغلب احزاب
را شامل می ش��ود .انها جانش��ینی برای پوتین ندارند و در
واقع کسی را سراغ ندارند که مورد قبول نخبگان و احزاب
سیاسی باشد.
بنابراین پوتین داخل روسیه فردی قدرتمند محسوب
می شود که روسیه را از نابس��امانی های دهه 90نجات داد
و وارد مرحله جدیدی ک��رد .در این مرحله جدید ایده ایجاد
ابرقدرتی شوروی سابق مطرح است .به همین دلیل برای
اکثریت روس ها ،پوتین همچنان یک فرد محبوب محسوب
می ش��ود و تظاهراتی که علیه وی برپا می شود نیز اصوال
محدود استg .
مدودف کمی بعد از انتشار نیش و کنایه پوتین از
دولت پیشین روسیه ،از رئیس جمهور فعلی روسیه
انتقاد کرد.پوتین وزرای کابینه پیشین را به عمل
نکردن به دستورات او متهم کرده و از برنامه مالی
انها انتقاد کرده بود
57
تقابل واقعی یا ساختگی؟
انتقادات نخست وزیر علیه رئیس جمهور جنبه تبلیغاتی دارد
بهرام امیراحمدیان /کارشناس مسائل روسیه
2
بین الملل
چندی اس��ت ک��ه تح��والت در روس��یه خوش��ایند
رئیس جمهوری این کشور نیست .والدیمیر پوتین که برای
سومین بار در کس��وت رئیس جمهور وارد کرملین شده این
بار اعتراضاتی را از جانب مردم ش��اهد است که شاید به این
زودی ها فروکش نکند .در واقع می توان گفت جرقه اعتراضات
اخیر مردمی در این کشور از زمان انتخابات دوما زده شد؛ همان
وقت که حزب «روسیه واحد» به ریاست پوتین به تقلب در
انتخابات متهم ش��د .اما به دنبال این اعتراضات گسترده ،نه
تنها به این اعتراضات پاس��خ قانع کننده ای داده نشد ،دولت
نیز برخورد خیلی سختی با مخالفان داشت و به شدت انها را
سرکوب کرد .در ان زمان دیمیتری مدودف ،رئیس جمهور و
پوتین در مقام نخست وزیر بود .با این اوصاف این مخالفت ها
فروکش نکرد و همچنان ادامه پیدا کرد .پس از ان نیز شاهد
انتخابات ریاس��ت جمهوری و تداوم مخالفت برخی افراد و
گروهها بودیم .حتی برخی ش��خصیت های برجس��ته مانند
گورباچف اعالم داش��تند که این انتخابات باید باطل و از نو
برگزار شود .یعنی شائبه تقلب در انتخابات ریاست جمهوری
حتی از مجلس نیز بیشتر بود .باید توجه داشت که نظام روسیه
پارلمانی نیست و ریاستی اس��ت ،رئیس دولت نیز به واسطه
پارلمان انتخاب نمی شود ،به همین خاطر مردم روی انتخابات
ریاست جمهوری بیشتر تکیه کرده اند .در انتخابات دوما نیز
بحث بر سر این بود که حزب «روسیه واحد» اکثر کرسی ها
را به دست اورده ،ولی چون دولت از طریق مجلس و پارلمان
انتخاب نمی ش��ود ،بنابراین این انتخاب��ات خیلی مهم نبود.
انتخابات ریاست جمهوری چون مستقیما از طریق رای مردم
تعیین می شود ،بیشتر تاثیرگذار و مهم است .اما مساله مهم تر
این اس��ت که اقای والدیمیر پوتی��ن دو دوره رئیس جمهور
روسیه بود و همین مساله حساسیت های زیادی را برانگیخت.
چرا که اگر در روس��یه رسم اس��ت رئیس جمهوری دو دوره
ریاست کند ،پس چرا مدودف به این صورت عمل نکرد .حتی
برخی معتقدند که به مدودف فش��ار اوردند تا دیگر کاندیدا
نشود .در دوره دوم ریاست جمهوری پوتین بحث بر سر این بود
که قانون اساسی را طوری تغییر دهند که وی بتواند مادام العمر
رئیس جمهور بماند ،مانند انچه در قزاقستان ،ترکمنستان و
جمهوری اذربایجان اتفاق افتاد .پوتی��ن در ان زمان اعالم
کرد که حاضر نیس��ت به خاطر شخص وی قانون اساسی را
تغییر دهد و دم از قانونمدار بودن می زد .اما در نهایت پوتین
نتوانست دوری از قدرت را تاب بیاورد و با برگزاری انتخابات
دوباره سکاندار اصلی امور در کشورش شد .اکنون اتفاقی که
در روسیه پیش امده این است که جامعه تحصیلکرده روسیه
که خواهان دموکراسی و ازادی بیشتری در کشورشان هستند
معترضند که ایا در این کشور شخص دیگری نبوده که پوتین
دوباره رئیس جمهور شده است.
انها اعتقادش��ان بر این اس��ت که پوتین اگ��ر توانایی
ان را داش��ت که جامعه را خوب اداره کند ،در دو دوره ای که
رئیس جمهور بود این کار را می کرد .بنابراین مشکالت روسیه
همچنان پابرجاست و مردم و نخبگانی که احساس می کنند
به ازادی و خواس��تههای دموکراتیک خودش��ان دست پیدا
نکرده اند ،با سرکوب از س��وی دولت و فضای بسته تر مواجه
شده اند .حتی در برهه فعلی برخی احزابی را که از خارج حمایت
می شوند ،شناسایی کرده اند و به همین خاطر دولت روسیه فضا
را بسته تر کرده است .قوانینی در دوما تصویب شده که ازادی
احزاب را محدودتر کرده است و رسانه ها نیز در کنترل شدید
مثلث شماره 144
58
قرار دارند؛ شاخص هایی که مغایر با روح دموکراسی است.
بحث دیگری که این روزها موجب شده انتقادات علیه
پوتین در برخی رسان هها بازهم خبرساز شود ،انتقاد مدودف از
رئیس جمهور است؛ در واقع نخست وزیر از روش تعامل پوتین
با رهبران تجاری انتقاد کرده است .اکنون انتقاد مدودف علیه
پوتین دو حالت دارد؛ نخس��ت اینکه بخواهند به نوعی فضا
را خیلی دموکراتیک نش��ان دهند و بگویند که فضا به قدری
ازاد اس��ت که نخس��ت وزیر به راحتی از رئیس جمهور انتقاد
می کند .البته این قبیل انتقادات س��اختگی در روسیه سابقه
دارد و پیش از این نیز م��دودف و پوتین در برخی موارد علیه
هم به نقد برخاسته اند .حالت بعدی هم این است که مدودف
می خواهد به صورت ظاهری نشان دهد با رئیس جمهور در
یک جبهه قرار ندارد و هدفش این است که به نوعی خودش
را در جبهه جامعه معترض و مخالف با پوتین نشان دهد که
می توان گفت انتقادی که مدودف از پوتین دارد عمدتا جنبه
تبلیغاتی دارد تا جنبه عملی .زیرا اکنون پوتین ،رئیس جمهور
است و مدودف ،نخست وزیر وی .این دو تن ،یک تیم تشکیل
داده اند و از اوایل کار پوتین نیز با هم هماهنگ بوده اند .حتی
می توان تعبیر کرد که اینگونه صحبت ها جنبه فرافکنی دارد
و می خواهند به نوعی مردم را سرگرم کنند .پوتین و مدودف
باهم همکار و شریک هستند و در قدرت نیز کامال هماهنگ
عمل می کنند .م��دودف برای اینکه انتخ��اب دوباره پوتین
وجهه قانونی داشته باش��د ،یک دوره رئیس جمهور می شود
و سپس دوباره کرملین را به پوتین می س��پارد تا وی با طی
کردن مراحل قانونی به راحتی بتواند به کارش ادامه دهد .در
واقع مدودف تنها به عنوان یک واسطه وارد ماجرا می شود و
حتی در دور دوم انتخابات نیز شرکت نمی کند .البته چون هم
مدودف و هم پوتین از یک حزب یعنی حزب «روسیه واحد»
بودند و جزو روسا و گردانندگان اصلی حزب نمی توانستند از
یک حزب برای ریاست جمهوری کاندیدا شوند .بنابراین به
صورت توافقی دوباره پوتین کاندیدا و وارد کرملین ش��د .در
حقیقت با در نظر گرفتن این سابقه همکاری ،چطور می توان
پذیرفت که پوتین و م��دودف از یکدیگر انتقاد بکنند یا علیه
هم حرکت کنند؛ شک و تردید پیرامون انتقادهای جاری نیز
از همین جا نشات می گیرد .با این اوصاف پس از این پوتین
با تنش های بیش��تری در عرصه داخلی مواجه خواهد ش��د.
همچنین سیاس��ت خارجی که وی در پیشگرفته بیشتر در
جهت رویارویی با جوامع دیگر به ویژه غرب و امریکاست .این
در حالی است که روس ها معتقدند کشورشان نباید رودرروی
کشورهای دیگر قرار بگیرد ،زیرا روسیه در بسیاری از حوزه ها
از جمله در حوزه اقتصاد و نظامی امکان رویارویی با غرب را
ندارد .روسیه با چالش های دیگری نیز مواجه است؛ از جمله
بحث جامعه مدنی ،ازادی احزاب ،انتخابات ،توسعه مناطق
کمتر توسعه یافته روسیه در بخش اسیایی و ...بنابراین اکنون
دولت باید هم و غمش روی مس��ائل داخلی باشد نه مسائل
خارجی ،زیرا مشکالت داخلی روسیه روی سیاست خارجی
نیز تاثیرگذار خواهد بود.
اکنون دوره ریاس��ت جمهوری جدید والدیمیر پوتین
هفت ساله اس��ت و گمان نمی رود که اعتراضات معترضین
نسبت به سیاست های پوتین به این زودی ها فروکش کند.
تداوم این تظاهرات نیز سبب خواهد شد که مخالفان ،تشکل
بیش��تری پیدا کنند و ب��رای یک هدف مش��ترک گام های
محکم تری برای وحدت بردارند؛ وادار کردن پوتین به استعفا،
همان هدف مشترک معترضین خواهد بود .البته ممکن است
دولت هر ازگاهی با تصویب و اج��رای برخی قوانین یا حتی
برخوردهای فیزیکی در اعتراض ها وقفه ایجاد کند ،اما باید
توجه داشته باش��د که گروه های معترض ،ارام ارام در حال
شکل گیری هستند و در اینده قدرت شان نیز افزایش خواهد
یافت .همچنین از خارج نیز گروه هایی هستند که معترضین
داخلی را هدایت و کمک می کنند .البته معترضین را نمی توان
صددرصد وابسته به خارج یا صددرصد ملی تعریف کرد ،چرا که
گروههای متفاوتی اص��وال در این نوع اعتراضات ش��رکت
می کنند و به این موضوعات باید با تعمق بیش��تری پرداخته
ش��ود .برکنار شدن یا نشدن پوتین بس��تگی به این موضوع
دارد که مخالفان تاچه حد بتوانند پیش روند و تش��کل داشته
باشند و همچنین نوع و میزان برخورد دولت با معترضین به
چه صورت باشد.
محیط بین الملل نیز یک فاکتور تعیین کننده دیگر در
وقایع روسیه است؛ یعنی باید ببینیم دولت پوتین تا چه میزان
در برابر سازمانهای بینالمللی ،مس��اله حقوق بشر و دیگر
موارد می تواند ایستادگی کند .شاهد بودیم که این موضوعات
یعنی قدرت گیری نیروها در داخل و نقش جامعه جهانی نقش
بس��زایی در تحوالت اخیر کش��ورهای عربی خاورمیانه در
جریان بیداری اسالمی داشتند .روسیه نیز باید متوجه باشد
که ممکن است فاکتورهای خارجی روی تحوالت داخلی اش
اثرگذار باشدg .
نگاهی دیگر
بین الملل
امریکا
مثلث شماره 144
رئیس جمهورترسو
بررسی ویژگی های فردی و شخصیتی باراک اوباما
جیمی رنو/مترجم :ازاده کشوردوست
بس��ته کمکی 787میلیارد دالری که باراک اوباما در
نخستین ماه اس��تقرارش در کاخ سفید امضا کرد ،بی تردید
شکستی سیاسی بود .این بسته شامل کاهش 95درصدی
مالیات کارگران امریکایی ،تزریق پول به بخش های درمان،
اموزش ،انرژی ،زیرساخت ها و همچنین کمک به انهایی
که مستقیما از بحران بزرگ ضربه خورده اند عمل به تئوری
اقتصادی کینزی بود :هزینه کردن دالرهای عمومی برای
پاسخ به تقاضای بخش خصوصی .اما پس از یک سال تعداد
کس��انی که فکر می کردند این بسته به اشتغال زایی کمک
کرده ،کمتر از ان هایی بود که باور دارند الویس پریس��لی
زنده اس��ت .جمهوریخواهان هم ان را بس��ته پف کرده ای
نش��ان دادند حاوی هرانچ��ه دولت اوباما نبای��د می کرد و
به غلط کرده و زیر س��ایه اش جنبش سیاس��ی تی -پارتی
را علم کردند.
نزدیک به چهار س��ال بعد الیحه ترمی��م اقتصادی
اوبام��ا و بهب��ودی سس��ت اقتص��اد در پ��ی ان در قل��ب
تالش های انتخاباتی او برای دور دوم است .از نظر رقیب او
میت رامنی -این بس��ته اس��راف دولتی بزرگی بوده کهبدهی های امریکا را به مرز انفجار رسانده و امریکایی ها را به
سر کار بازنگردانده است ،نشانی از بی بندوباری لیبرالیستی،
س��رمایه داری ،رفیق بازی ها و طرحی غیر عملی محصول
خیال و رویاست .اما از نظر اوباما طرح او امریکا را از بحران
بزرگ دیگری نجات داده ،در کوتاه مدت کابوس را از س��ر
اقتصاد امریکا پرانده و در بلندمدت زمین��ه را برای احیای
رقابت و ثبات در عرصه این اقتصاد بزرگ فراهم اورده است.
در این میان لیبرال های بدخلق می گویند این طرح به اندازه
کافی بزرگ نبوده چون اوباما بسیا ر ترسوست و حاال بیکاران
امریکا باید تاوان سستی رئیس جمهور را بپردازند.
اما جایی که بحث از بهبود واقعی باش��د ،واقعیات به
نفع اوباما هستند.
شواهد مفصلی وجود دارد که این بسته محرک واقعا
موجب حرکت در اقتصاد بوده و از سقوط ازاد و شکل گیری
موج دوم رکود جلوگیری کرده است .مشاوران و پیشگویان
ارشد اقتصاد امریکا ،مانند Economy.com , IHS Global
Insight JPMorgan Chase , Goldman Sachsو
همچنین دایره بودجه کنگره تایی��د می کنند که این طرح
تولید ناخالص داخلی (شاخص رشد یا پسرفت) را دو درصد
افزای��ش داده و 2/5میلیون ش��غل ایجاد ک��رده یا نجات
داده اس��ت .این مفهوم ایجاد یا نجات دس��تمایه شوخی و
طعنه های بسیاری بوده اس��ت .اوباما در جشن شکرگزاری
سال 2009فقط توانسته ش��غل چهار کارگر ترک را نجات
دهد .و این یعنی بدون طرح او بی��ش از 2/5میلیون بیکار
برجای می ماند .البته همان طور ک��ه منتقدان اوباما از چپ
و راس��ت می گویند نرخ بیکاری 8درص��دی واقعا افتضاح
اس��ت .اما از انجا که هیچ راهی برای س��رهم کردن یک
الترناتیو کورکورانه برای اقتص��اد امریکا وجود ندارد ،عمال
هیچ مدرکی هم در کار نیست که نش��ان دهد طرح نجات
اوباما واقع��ا عملیات نجات��ی را کلید زده باش��د .اما برخی
چیزها نش��انه های دیگری در خود دارند .رکود در س��ه ماه
اخر س��ال 2008ش��دت گرفت و بیکاری در فوریه 2009
به اوج رس��ید .اما تصویب طرح محرک اقتص��ادی در ماه
فوریه به رشد سه ماهه بی س��ابقه ای طی 25سال گذشته
منجر شد .ضمن انکه رشد نرخ اس��تخدام هم رکورد رشد
سه ماهه را طی 30سال گذشته شکست.از همان زبان بود
که محرک کینزی به فوتبالی سیاسی تبدیل شد .اما درست
قبل از انتخاب اوباما همه از این می گفتند که وقتی اقتصاد
به رخوت می رود دول��ت می تواند و باید ب��ا تزریق پول به
اقتصاد ،خواه با کاهش مالیات یا هزینه کردن بیشتر ،مایه
رشد اقتصادی شود و شغل تازه ایجاد کند .در اوایل 2008
همه نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه از طرحشان برای
اختصاص چنین بودج��ه ای می گفتن��د؛ از قضا طرح میت
رامنی از همه بزرگ تر بود .قوی ترین اس��تدالل هم برای
چنین طرحی کشورهای اروپایی همچون اسپانیا و بریتانیا
بودند که با شروع رکود ،ریاضت اقتصادی را برگزیدند و در
بحران تازه ای غرق شدند .از نظر سیاسی این خیلی بد است
که رئیس جمهور بگوید اقتصاد بد بدون بسته کمکی بسیار
بدتر از این می ش��د .و به نظر می رس��د گفتن اینکه بحران
59
بین الملل
ناشی از خطاهای اقتصادی طوالنی و سرسخت خواهد بود،
بیشتر از سر عجز است؛ اما متاسفانه این یک واقعیت است.
در ژانوی��ه 2009تیم گ��ذار از بح��ران رئیس جمهور
تازه وارد گزارشی منتشر کرده که در ان هشدار می داد بدون
بسته کمکی یا محرک اقتصادی نرخ بیکاری ممکن است
به مرز 9درصد برسد ،درحالی که اجرای چنین طرحی نرخ
بیکاری را زیر 8درصد نگه خواهد داشت؛ گافی سیاسی که
پس از رسیدن نرخ بیکاری به 10درصد (به رغم اختصاص
بسته محرک اقتصادی) بحث های بسیاری برانگیخت .این
گزارش پر بود از هشدارهایی در مورد «خطاهای مهلک»
احتمالی و امثال ان .اما ح��اال هیچ کس ان خطاها را به یاد
ندارد .نویس��ندگان این گزارش همچنی��ن در یک پاورقی
اورده بودند ک��ه «برخی تخمین می زنند ن��رخ بیکاری در
صورت عدم اجرای طرحی برای نجات به بیش از 11درصد
برسد» ،اما کسی این پاورقی را هم به یاد ندارد .تنها چیزی
که همه می دانند این اس��ت که نرخ بی��کاری هنوز باالی
8درصد اس��ت ،چون جمهوریخواهان م��دام ان را تکرار
می کنند.
پیش بینی نرخ هش��ت درصدی بیکاری اشکارا یک
اش��تباه بود و این گزارش به قدر کافی بدبین نبود ،اگرچه
به درستی پیش بینی کرده بود که طرح نجات می تواند نرخ
بیکاری را حدود دو درصد کاهش دهد .همان موقع هم اوباما
و مشاورانش می دانستند که این طرح به تنهایی نمی تواند
ش��غل تمامی بیکاران را به انه��ا بازگرداند .لری س��امرز،
عالی ترین مشاور اقتصادی اوباما در نامه ای به رئیس جمهور
گفته بود که برای پر کردن شکاف بیکاری به چیزی حدود
1/8تریلیون دالر نیاز است و بودجه 850میلیارد دالری فقط
برای جبران کمتر از نصف ان کافی اس��ت و نمی تواند نرخ
بیکاری را به وضع عادی ان پیش از شروع بحران بازگرداند.
هرچه باشد اوباما می دانسته که دو دو تا می شود چهار.
مثلث شماره 144
تالش ناکافی اوباما
درحالی که جمهوریخواه��ان طرح نجات را دیوانگی
بزرگ دولت می خواندند ،لیبرال های بیشتری به رهبری پل
کروگمن ،ستون نویس نیویورک تایمز و برنده نوبل اقتصاد
ان را به طرز مضحکی کوچک می دانستند.
اما انچه دس��ته دوم می گویند یک واقعیت است :اگر
این طرح وسیع تر و بودجه اش بیشتر می بود ،بیش از هشت
میلیون شغلی که در دوران رکود از دست رفت احیا می شد.
کاهش بیش��تر مالیات پول بیش��تری به رگ های اقتصاد
تزریق می کرد.
مشاغل عمومی بیشتر موجب اشتغال بیشتر کارگرانی
می ش��د که پس از تعطیلی صنایع بیکار شده بودند .کمک
بیش��تر به ایاالت فرماندارها را وانمی داش��ت که با هدف
جبران کس��ری بودجه و افزایش مالیات ،اخراج معلمان و
کارگران و کاهش بیمه درمان و دیگر خدمات عمومی طرح
نجات را خنثی کنند.
نتیجه ان شد که کاهش هزینه ها و افزایش مالیات ها
در ایاالت پولی را که اوباما به اقتص��اد تزریق کرده بود ،از
ان خارج کرد و نرخ بیکاری در دوران ریاس��ت جمهوری او
افزایش یافت.
با این حال لیبرال ها معتقد نیس��تند که تزریق بودجه
ناکافی گناه کبیره اوباما بوده است .به هر حال ترتیب دادن
چنین عملیات نجاتی –که هزین��ه نهایی اش 831میلیارد
دالر براورد شد -کار بزرگی بوده است .دالیل دیگری هم
در دفاع از اوباما وجود دارد .در سپتامبر 2008پیشنهاد یک
بسته کمکی 56میلیارد دالری با رای منفی دو دموکرات در
سنا در نطفه خاموش شد.
بعد از س��رگردانی مرگبار بازار که واکنش��ی از سوی
کنگره را ضروری ساخت 387 ،اقتصاددان برجسته متمایل
به چپ پای نام��ه ای را امضا کردند که ب��ه کنگره تصویب
60
بودجه ای نهایتا 300ت��ا 400میلیارد دالری را پیش��نهاد
می کرد .حتی در ژانویه 2009نانسی پلوسی دموکرات گفت
که هیچ پیش��نهاد باالی 600میلیارد دالری را نمی پذیرد.
حاال هم حزبی های اوباما بودند که رودرروی طرح نجاتش
ایستاده بودند .جمهوریخواهان هم عزمشان را جزم کرده
بودند که با طرح اوباما مخالفت کنن��د .او برای گریختن از
شکستی سخت در ابتدای راه به 60رای موافق در مجلس
س��نا نیاز داش��ت .ال فرانک��ن ،نماینده دموک��رات درگیر
بازشماری ارا در مینه سوتا بود ،بنابراین اوباما نیازمند رای
موافق دست کم دو جمهوریخواه بود.
س��ه س��ناتور میان��ه روی جمهوریخ��واه ،اولمپی��ا
اسنو ،س��وزان کالینز و ارلن اس��پکتر ،به همراه دموکرات
محافظه کار ،بن نلسون ،اعالم کردند تا وقتی قانع نشوند ،به
این طرح اری نمی گویند ،درحال��ی که همگی متفق القول
بودند که هزینه ان نباید از 800میلیارد دالر بیش��تر باشد.
در ان روزها تقریبا همه بر این ب��اور بودند که بیش از انچه
باید پول در اختیار داشته اس��ت و به گفته بایرون دورگان،
س��ناتور دموکرات از داکوتای مش��الی« ،جایی برای طرح
بزرگتری نبود».
برخی منتقدان عملکرد اوباما معتقدند وقتی موج اول
کمک ها برای تقویت پایه های لرزان اقتصاد کافی نبود ،او
باید هرچه در توان داشت به کار می بس��ت تا کنگره و سنا
بودجه بیشتری در اختیارش بگذارند .مشاوران اوباما اشتباه
دیگری مرتکب شدند و سرسختی نمایندگان سنا و کنگره
را دس��ت کم گرفتند .س��امرز که کمتر به اشتباهی اعتراف
می کند ،تصدیق کرد که ان زمان اش��تباه می کرده و حق
با رقیبش پل کروگمن بوده که مدام هش��دار می داد بودجه
ناکافی موجب بدنامی طرح نجات می شود.
اوباما پس از نبردهایی سخت در نهایت موفق شد در
قالب چند طرح جداگانه 700میلی��ارد دالر دیگر از کنگره
لجباز به غنیمت ببرد؛ کاری که هرگز اس��ان نبود .اسنو و
کالینز همچنان مخالف بودند .حتی وقتی جمهوریخواهان
با تاخیر بسیار بودجه ای برای نجات معلم ها تصویب کردند،
این دو تنها به مدل کوچک ت��ر ان رای مثبت دادند .دولت
اوباما دو ماه با توس��ل به هر حیله ای تالش کرد تا توانست
رای مثب��ت دو جمهوریخ��واه را برای تصوی��ب بودجه ای
42میلیارد دالری با هدف کاهش مالیات کسب و کارهای
کوچک به دست اورد.
میراث طرح نجات اوباما
انتقاد دیگر مخالفان اوباما این اس��ت که طرح او اگر
هم اثری داش��ته باش��د ،گذرا خواهد بود و میراثی برجای
نخواهد گذاش��ت .این بزرگ ترین سوء برداش��ت از برنامه
احیای اقتصاد امریکا و تجدید سرمایه گذاری این برنامه نه
تنها چاره ای کوتاه مدت برای حل بحران بود ،بلکه مبنای
تحولی مثبت در بلندمدت هم شده است.
این طرح بخش های بس��یاری را از حالت احتضار به
زندگی بازگردانده ،شغل های بسیاری را نجات داده و مقاطع
به یادماندنی متعددی داشته است .بالفاصله پس از شروع
بحران در س��ال 2008صنایع انرژی های برگش��ت پذیر
تقریبا به اغما رفت .اما اوباما با تصویب بودجه ای 90میلیارد
دالری و تقبل 100میلی��ارد دالر بدهی اضافه توانس��ت
به وعده اش مبنی بر افزایش دوبراب��ری منابع انرژی های
برگش��ت پذیر طی دوره اول��ش عمل کن��د .اصالحات در
بخش های اموزش و درمان هم به دگرگونی های شگرفی
منجر شد.
از جمله انها صرف 27میلیارد دالر برای کامپیوتری
شدن سیس��تم قلم و کاغذ بخش بهداشت و درمان بود که
ازمایش های اضافی را حذف ک��رد و خطر مصرف داروی
اش��تباه از س��وی بیماران را کاهش داد (چ��ون دیگر هیچ
پزش��کی با خط بدش نس��خه نمی نوش��ت) .به اینها باید
اختصاص هش��ت میلیارد دالر به ش��بکه راه اهن و هشت
میلیارد دالر به شبکه پرسرعت اینترنت را هم اضافه کرد.
برخی منتقدان گاه از این می گویند که طرح اوباما پس
از پایان موعود بحران اقتصادی پسماند و ضایعاتی برجای
می گذارد و برخی مشاغل که امروز الزمه گذار امروزند ،فردا
نابود می ش��وند .اما این همه میراث ان نیست :امریکا خانه
بیش��ترین و بزرگ ترین کارخانه های فعال ب��ا انرژی باد یا
خورشید خواهد بود ،به عالوه بهبود مصرف سوخت و قطار
سریع السیری که در کمتر از سه س��اعت از لس انجلس به
سان فرانسیسکو می رود و سهم امریکا از تولید خودروهای
الکتریکی که در ابتدای دوران اوباما یک درصد بود تا سال
2015به 40درصد می رسد.
هدررفتن بودجه
برخی تحلیلگران و کارشناس��ان هش��دار داده اند که
5درصد این بودجه بر اثر رانت یا هر نوع تقلب و ش��یادی
به ه��در خواهد رف��ت ،اما بازرس��ان کمت��ر از 10میلیون
دالر را گزارش کرده ان��د؛ یعنی 0/001درص��د .این واقعا
غیرمنتظره بود .رال دیوینی ،ناظر ش��ناخته ش��ده فدرال و
مدیر دفتر پاسخگویی و شفافیت طرح نجات اقتصادی در
این مورد می گوید« :ما هرگ��ز هنگام نظارت وارد مقوالت
سیاسی نمی شویم .با این حال هر دموکرات ،جمهوریخواه،
کمونیست یا هر کس دیگری خواهد پذیرفت که واقعا هیچ
تقلب یا فساد عمده ای رخ نداده است».
از نظر جمهوریخواهان شکست عملیات نجات اوباما
نتیجه بی کفایتی و بی بندوباری مالی است .این طرح شامل
300میلیارد دالر کاهش مالیات ها بود و عجیب اس��ت که
این همان چیزی بود که جمهوریخواهان می خواستند .بسته
کمکی کسری بودجه را افزایش داد – این اصلی ترین نقطه
اقتصادی کینزی است -اما تاثیرش در بلندمدت هرگز با اثر
کاهش مالیات های جورج بوش ،جنگ در عراق و افغانستان
و بازار ازهم پاشیده دوران رکود نیست .طرح نجات در همه
بخش ها از خرد تا کالن عرصه را برای رقابتی فراهم کرد
که نتیجه اش تنها به کیفیت بستگی دارد.
بس��یاری اوباما را رئیس جمهور کم جراتی می خوانند
که ترجیح می دهد کوت��اه بیاید تا در پ��ی رویاهایش برود؛
کسی که حاضر نیس��ت برای مصالحه با جمهوریخواهان
مصالحه ناپذی��ر تالش کند .ام��ا در حقیقت ط��رح نجات
اقتصادی او روش��ن س��اخت که او همان است که خودش
می گفت :تکنوکراتی چپگرا ،متمایل به میانه ،عملگرا و اهل
گفت وگو و صلح ،مش��تاق تجربه کردن و در جست وجوی
موفقیت های بزرگ .برنامه او گواهی است بر اینکه او دولت
بهتر را ب��ر دولت بزرگتر ترجیح می ده��د و به رغم صحبت
از گل و بلب��ل در جریان مب��ارزات انتخابات��ی اش می داند
بودجه ای که از سد کنگره نگذرد ،مایه هیچ تغییری نخواهد
بود.طرح محرک اقتصادی اوباما خالص ترین عصاره پیام او
بود؛ باور به تغییر .طرح او به نجات اقتصاد از فاجعه و ایجاد
تغییراتی منجر شد که امریکا را با وضعیتی بهتر اماده رقابت
در قرن بیست و یکم می کند.
مقص��ود اوبام��ا از صحب��ت درب��اره ان��رژی پاک،
مدارس بهتر ،بهبود درمان و مالی��ات عادالنه نه فقط بیان
ضرورت هایی اخالقی ،بلکه تاکید بر پیش نیازهای احیای
امریکا و حرکت رو به جلوی ان اس��ت .او هشدار می دهد
که باید از صنایع پاک حمای��ت کرد ،کودکان را برای عصر
اطالعات اماده کرد و مهار هزینه های سربه اسمان کشیده
بهداشت و درمان را به دس��ت گرفت .طرح او در این مسیر
است و در برخی موارد قدم های بزرگی برداشته است .طرح
نجات اقتصادی اوبام��ا امروز نقطه عط��ف و جبهه اصلی
مدعیان فتح کاخ سفید است ،اما امریکا را به جلو و به سوی
تحقق وعده تغییر می راندg .
منبع :فارین پالیسی
امریکا
«میت» مسیحی نیست
امریکایی ها در مورد رامنی چگونه فکر می کنند؟
جیمی رنو/مترجم :ازاده کشوردوست
بین الملل
مثلث شماره 144
س��ردبیر پایگاه اینترنت��ی «مورمون تین��ک» بعد از
نوش��تن مقاالت انتقادی درباره «میت رامن��ی» کاندیدای
جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری امریکا گفت
که مورد تکفیر قرار گرفته اس��ت« .دیوید توئد» 47ساله،
دانشمند ،داستان نویس و یک مورمون نسل پنجمی ،سردبیر
پایگاه «مورمون تینک» اس��ت؛ یک مجله اینترنتی که از
بحث علمی درباره تاریخ این مذهب هم از منظر منتقدان و
هم از دیدگاه معتقدان واقعی به ان حمایت می کند .توئد که
همواره نقش خود به عنوان یک مورم��ون را به خوبی بازی
کرده ،تاکنون اخطار یا تذکری از رهب��ران مقدس دریافت
نکرده بود ،ولی به نظر می رسد نوشتن مجموعه ای از مقاالت
انتقادی درباره میت رامنی طی هفته گذشته ،چشم انداز اینده
او به عنوان یکی از اعضای کلیسای مورمون را به شدت تیره
کرده است .توئد می گوید که یکشنبه گذشته اسقف ،رئیس
و دو مسئول اجرایی کلیس��ا او را به دفاتر کلیسای مورمون
فلوریدا در اورالن��دو برده و برای نزدیک به یک س��اعت از
این نویسنده درباره مقاالتش بازجویی کرده و در نهایت به
او گفتند« :بس کن برادر توئد» .رهبران مورمون برنامه ای
را برای تکفیر توئد به دلیل «ارتداد» در تاریخ 30س��پتامبر
برنامه ریزی کرده بودند ،ولی س��خنگوی کلیسای مورمون
به نیوزویک گفت که کلیسا در این باره اظهارنظری نمی کند.
توئد در مصاحبه ای اختصاصی با نیوزویک گفت که در جریان
این بازجویی احساس می کرد که مورد حمله قرار گرفته ،به
حاشیه رانده شده و روی هم رفته بسیار مضطرب و عصبی
بوده است .به گفته توئد؛ چهار مسئول کلیسا از او به دلیل عدم
افشای هویتش در مطالبی که در پایگاه اینترنتی و همچنین
وبالگ شخصی خود منتشر کرده بود به شدت انتقاد کرده و او
را به طور شفاهی تنبیه کرده اند .توئد که همواره در مقاالتش
تنها نام کوچک خود را استفاده می کند ،همچنین گفت که
مسئوالن کلیسا از او پرسیده بودند که اگر چیزی برای پنهان
کردن ندارد ،به چه دلیل هویت خود را فاش نکرده است .این
نویسنده همچنین گفت« :به انها گفتم که دقیقا به دلیل چنین
مسائلی بود که هویت خود را پنهان کردم؛ ببینید شما چقدر
سریع به من دسترس��ی پیدا کردید .می دانم که بسیاری از
اعضای کلیسای مورمون نمی خواهند زندگی شخصی شان
اس��یب ببیند .اگر عضو گروهی خاص در کلیسای مورمون
نباشید ،طرد خواهید شد ».توئد از رهبران کلیسا پرسید که
چگونه بعد از ارسال مقاالت با این سرعت موفق به شناسایی
او شده اند ،ولی انها به او پاسخی ندادند .توئد می گوید که با
این وجود یک مسئول داخلی کلیسا به او گفته است که یکی
از عوامل مرکز اطالعات و تحقیقات دفاعی هوادار مورمون ها
(که بسیاری از اعضای ان اساتید دانشگاه «بیرگهام یانگ»
هستند) مسئوالن کلیسا در شهر «سالت لیک سیتی» را از
این مساله اگاه کرده و رهبران محلی دینی را در جریان قرار
داده است .توئد در ادامه این مصاحبه گفت« :انها در جریان
بازجوی��ی بارها از من پرس��یدند که با چه اف��راد دیگری در
پایگاه اینترنت��ی mormornThinkکار می کنم .ولی من
پاسخی ندادم ».وضعیت توئد نخستین بار چند روز قبل و در
یک پایگاه گفت وگوی الکترونیکی توسط «استیو بنسون»
کاریکاتوریست و برنده جایزه «پولیتزر» فاش شد .بنسون که
پیش از این یک مورمون بود در سال 1993میالدی و همان
سالی که موفق به دریافت جایزه پولیتزر شد ،از عضویت در
این گروه کناره گیری کرد .او در حال حاضر یکی از منتقدان
کلیس��ای مورمون به شمار می رود .بنس��ون در گفت وگو با
نیوزوی��ک در این باره گف��ت« :برخوردی که انه��ا با دیوید
داشتند ،باتوجه به منش و رویکردهایی که کلیسای مورمون
در گذشته داش��ته ،چندان غیرمتعارف نبود .من نیز در سال
1993میالدی و بعد از ترک کلیسای مورمون ،بازجویی های
مش��ابهی را تجربه کرده ام .نمی خواس��تم بهانه تکفیر را به
انها بدهم و در عین حال دیگر تمایلی نداش��تم که عضو ان
سازمان باشم ».توئد به عنوان سردبیر MormonThinkماه
گذشته میالدی مقاله ای تحت عنوان «خدای میت رامنی:
چرا عده ای معتقدند او مسیحی نیس��ت» نوشته بود و هفته
گذش��ته نیز چندین گزارش درباره تاریخ سیاس��ی رهبری
کلیسای مورمون و این مس��اله که ایا کلیسا می تواند رامنی
را تحت تاثیر قرار دهد یا خیر منتش��ر کرده بود .او همچنین
در وبالگ خود چندین مطلب انتقادی شدید علیه کلیسای
مورمون چاپ کرده بود .ظاهرا همین مطالب انتقادی بود که
رهبران کلیس��ا را دور هم جمع کرده بود تا به این اقدام توئد
واکنش نشان دهند .توئد در این باره گفت« :زمانی که انها
من را به دفتر کلیس��ا منتقل کردند ،گفتند شیوه ای که من
خودم را به تصویر کش��یده ام باعث ناراحتی انها شده است.
انها از این مساله که من در یک وبالگ منتقد کلیسا مطلب
می نوش��تم ناراحت بودند .مرتبط کردن این مساله با میت
رامنی نیز به م��ذاق انها خوش نیامده ب��ود .در این مقاالت
مطالبی را درباره کلیس��ا و برخی جزئیات محرمانه که انها
تمایلی نداشتند کس��ی درباره ان صحبت کند ،مطرح کرده
بودم ».این نویس��نده همچنین در تالش برای مصالحه با
رهبران کلیس��ا وبالگ خود را تعطیل ک��رده و حتی برخی
مطالب را از روی پایگاه اینترنتی MormonThinkحذف
کرد ،ولی ظاهرا این اقدام ها نظر مسئوالن کلیسا درباره مرتد
بودن او که به معنای نادیده گرفتن باورهای مذهبی ،سیاسی
یا برخی اصول بنیادین اس��ت را تغییر نداد .تکفیر احتمالی
توئد گمانه زنی های زیادی را در میان اعضای فعلی و سابق
کلیسای مورمون به دنبال داشته است .به گفته بنسون؛ مردم
به شدت عصبانی بوده و هواداران توئد تصمیم دارند در تاریخ
29سپتامبر به نش��انه حمایت از او در محوطه خارجی معبد
اورالندو تجمع کرده و شمع روشن کنند .توئد در ابتدا تمایلی
به صحبت کردن درباره این مساله نداشت ولی در نهایت به
این نتیجه رس��ید که مردم باید درجریان اتفاقاتی که پشت
دیوارهای کلیس��ای مورمون می افتد ،قرار بگیرند .او تاکید
می کند که کلیس��ا نباید اجازه چنین رفتارها و برخوردهایی
را داشته باش��د و بعد از ان نیز به ارامی از صحنه خارج شده
و با هیچ اقدام قضایی رو به رو نش��ود .او با تاکید براینکه این
رویه انها را تش��ویق می کند که تاکتیک های فعلی خود را
ادامه دهند ،گفت« :انها باید با مخالفان برخوردی مسئوالنه
داشته باشند .معتقدیم که این مقاله باعث توقف اقدام های
تنبیهی علیه من می شود .با این وجود احساسات من درباره
عضویت در این سازمان به سرعت در حال تغییر است .حتی
اگر انها به اقدام های خود ادامه دهند ،دیگر اسیب چندانی به
من وارد نخواهد ش��د ».توئد که در رشته فیزیک و بیولوژی
ملکولی تحصیل ک��رده و در فعالیت ه��ای تحقیقاتی خود
برای تحلی��ل و ارزیابی س��اختار مواد از نور و لیزر اس��تفاده
می کند ،همین رویکرد علمی و تحلیلگرانه را در سمت خود
به عنوان سردبیر MormonThinkنیز در پیش گرفته است؛
پایگاهی اینترنتی که «نگاهی بی طرفان��ه به مورمون ها»
دارد .این مجله اینترنتی که حدود هش��ت س��ال از فعالیت
ان می گذرد مطالب متنوعی درباره تاریخ کلیس��ا ارائه کرده
که لزوما در برنامه اموزشی رس��می گنجانده نشده ،ولی به
اعتقاد توئد ،مطالبی «دقیق و صحیح» اس��ت .توئد از حدود
چهار سال قبل فعالیت خود را در پایگاه MormonThink
اغاز کرده و می گوید که اخیرا از او خواسته شده بود که سمت
سردبیری این مجله اینترنتی را بر عهده بگیرد .به گفته توئد
این درخواس��ت پس از ان صورت گرفت که سردبیر سابق
به دلیل رو به رو ش��دن با «واکنش ها و فشارهای» مشابه از
جانب رهبران کلیسا از سمت خود استعفا داده بود .به گفته
توئد دلیل استعفای سردبیر سابق این پایگاه اینترنتی بیش
از انکه به تکفیر شدن مربوط باشد ،به مشکالت خانوادگی
ارتباط داشته اس��ت .او همچنین تاکید می کند که رهبران
کلیسا استعفای سردبیر پیشین را در سکوت کامل نگه داشته
بودند و تمایلی نداشتند که کسی درباره MormonThink
چیزی بداند.
در نهایت به توئد گفته ش��ده اس��ت ک��ه وبالگی که
اداره می کرده ،در ح��ال حاضر در اختیار اف��راد دیگری قرار
دارد .او معتقد اس��ت ک��ه یک گ��روه مدافع مورم��ون این
وبالگ را در اختیار دارند و در این باره می گوید« :اگر نگاهی
به این وب�لاگ بیندازید متوجه می ش��وید ک��ه انها منتقد
MormonThinkهستند ».توئد همچنین می گوید که
به رغم بازجویی ناخوشایند چند روز قبل ،تمایلی به اسیب زدن
به اعتبار عمومی رهبران کلیسا در فلوریدا ندارد ،چرا که معتقد
اس��ت انها به عنوان ماموران مقرهای رهبری در سالت لیک
فعالیت می کنندg.
منبع :نیوزویک
61
لبخند و کمی هم اخم
به امریکا
مصر
توضیحات رهبر جدید مصر در مورد شرایط الزم
برای روابط ایاالت متحده و اعراب
رضا اقازاده
بین الملل
محمد المرسی ،رئیس جمهور جدید اسالمگرای مصر،
در استانه سفر خود به ایاالت متحده تاکید کرد که اگر امریکا
خواهان پایان دادن به چندین دهه خش��م فروخورده اس��ت،
بایستی رویکرد خود در مورد جهان عرب را به طور اساسی تغییر
داده ،احترام بیشتری برای ارزش های ان قائل شده و به تشکیل
یکدولتفلسطینیکمککند.
محمد المرسی ،رهبر س��ابق اخوان المسلمین و اولین
رئیس جمهور انتخابی مصر طی ی��ک فرایند دموکراتیک ،در
یک مصاحبه 90دقیقه ای با نیویورک تایمز در پی معرفی خود
به جامعه امریکا و تجدیدنظر در وضعیت روابط میان کشورش و
ایاالت متحده پس از سرنگونی حسنی مبارک ،متحد خودکامه
ولی قابل اعتماد امریکا است.
المرسی معتقد اس��ت که ترمیم روابط با جهان عرب و
احیای اتحاد با مصر که مدت های مدید شالوده ثبات در منطقه
بوده است ،بستگی به تصمیم واش��نگتن دارد .اگر واشنگتن
خواس��تار احترام مصر به معاهده اش با رژیم اس��رائیل است،
بایس��تی خود نیز به تعهداتش در پیمان کمپ دیوید مبنی بر
خودمختاری فلسطین پایبند باشد .ایاالت متحده باید به تاریخ
و فرهنگ جهان عرب ،حتی زمانی که در تضاد با ارزش های
غربی است ،احترام بگذارد.
او همچنین انتقاد واشنگتن در مورد عدم اقدام به موقع در
محکومکردن معترضانی که پس از انتشار ویدئوی توهین امیز
به پیامبر اسالم ،از دیوار س��فارت امریکا باال رفته و پرچم این
کش��ور را اتش زده بودند را رد کرده و گفت« :ما برای پرهیز از
واکنش های انفجاری بالفاصله وارد عمل نشدیم ،ولی مطمئنا
با عناصر خشونت طلب در میان تظاهرات کنندگان «قاطعانه»
برخورد می کنیم ».وی با اشاره به اینکه کارکنان سفارت هرگز
در معرض خط��ر نبودند ،گفت «هرگز نمی توانی��م از این نوع
خشونت چشم پوش��یکنیم ،ولی برخورد با وضعیت بایستی
عاقالنه باشد».
سفر روز یکش��نبه گذشته اقای المرس��ی برای شرکت
در اجالس مجمع عمومی س��ازمان ملل به نیویورک در زمان
حساسی انجام شد .وی از یک سو در داخل مصر با فشارهای
سیاسی برای اثبات اس��تقالل خود و از سوی دیگر با خواست
غرب مبنی بر اطمینان بخش��ی درخصوص باقی ماندن مصر
به عنوان یک متحد باثبات ،حتی تحت حکومت اسالمگرایان
روبه رو است.
محمد المرسی 61ساله ،که دیوارهای دفتر کارش هنوز
هم مزین به نقاشی های دریایی به جامانده از حسنی مبارک بود،
گفت که ایاالت متحده نباید از مصر انتظار داشته باشد که طبق
انتظارات امریکا عمل کند؛ «اگر بخواهید عملکرد مردم مصر را
با استانداردهای فرهنگ المانی یا چینی یا امریکایی بسنجید،
مثلث شماره 144
62
یبگیرند،
جاییبرایقضاوتنمی ماند.وقتیمصری هاتصمیم
به احتمال زی��اد این تصمیم برای ایاالت متحده خوش��ایند و
مناسب نیست و البته وقتی امریکایی ها تصمیمی بگیرند ،برای
مصر مناسب و خوشایند نخواهد بود» .وی اظهار کرد که موضع
مصر نسبت به غرب خصمانه نیست ،ولی مانند زمان حسنی
مبارک ،فرمانبردار نخواهد بود.
وی گف��ت« :دولت ه��ای امری��کا ،در اص��ل ب��ا پول
مالیات دهندگان امریکایی ،با پشتیبانی از دولت های دیکتاتور
ی و حمایت از اس��رائیل در برابر
در مقابل مخالفت های مردم
فلسطینی ها اگر نگوئیم نفرت ،حداقل بیزاری مردم منطقه را
به جان خریده اند».
المرسی پیش تر تصمیم داشت در زمان اقامتش در امریکا
با اوباما در کاخ سفید مالقات کند ،ولی به گفته معاونان هر دو
رئیس جمهور ،با استقبال سردی روبه رو شد .المرسی با اگاهی
از پیچیدگی های سیاس��ی مالقات با یک رهبر اسالمگرای
مصر برای اوبام��ا در انتخابات اتی امریکا از درخواس��ت خود
صرف نظر کرد.
س��کوت وی در برابر اعتراضات مقابل سفارت امریکا،
موجب تماس تلفنی پرتنش از سوی اوباما شد .اوباما طی یک
مصاحبه تلویزیونی اعالم کرد که از نظر وی در حال حاضر مصر
اگر دشمن نباش��د ،هم پیمان و متحد هم محسوب نمی شود.
المرسی در پاسخ این سوال که به ایاالت متحده به چشم یک
متحد نگاه می کند یا نه ،با لبخندی که مشخصا در واکنش به
سخنان اوباما بود به انگلیسی جواب داد« :این بستگی به تعریف
شما از متحد دارد ».با این همه اضافه کرد که پیش بینی می کند
دو کشور «دوستانی واقعی» برای یکدیگر باشند.
مصاحبه در کاخی انجام ش��د که سه دهه پیش حسنی
مبارک مراسم تحلیف خود را در ان برگزارکرده بود؛ جهانی دور
از مزرعه دلتانیل ،جایی که رئیس جمهور جدید بزرگ شده است
یا سلول های زندانی که به دلیل نقشش در اخوان المسلمین در
انجا حبس شده بود .سه ماه پس از ادای سوگند ،چشمگیرترین
تغییر در دفتر ریاست جمهوری ،لوح نوشته ای است که روی میز
قرار دارد و ایه ای از قران روی ان حک شده است« :بترسید از
روزی که در ان به سوی خدا بازگردانده می شوید».
المرسی ،با اندامی چهارشانه و ریش اصالح شده و مرتب،
مدرک دکترای خود را اوایل دهه 1980در رش��ته علم مواد از
دانشگاه کالیفرنیای جنوبی کس��ب کرده است .او که در مقام
جدیدش با اعتماد به نفس سخن می گفت ،از میزان رضایت
مردمی 70درصدی خوشحال بود و زمانی که سرحال می امد،
زبانش از عربی به انگلیسی تغییر می کرد.
وی که تا چندماه پیش در داخل یا خارج از مصر چندان
ش��ناخته ش��ده نبود ،دومینگزینه اخوان المسلمین به عنوان
کاندیدای ریاس��ت جمهوری ،پ��س از رد صالحیت «خیرات
شاطر» بود .در شب انتخابات ،ژنرال هایی که پس از سرنگونی
حسنی مبارک بر مس��ند قدرت بودند ،در بیانیه ای بسیاری از
اختیارات نهاد ریاست جمهوری را به نفع خود مصادره کردند.
ولی اقای المرسی در ماه گذشته با بازپس گرفتن همه
اختیارات اجرایی از ژنرال ها ،تحلیلگران را حیرت زده کرد .در طی
مصاحبه زمانی که مترجم گفت که ژنرال ها «تصمیم گرفتند»
از سیاست خارج شوند ،المرسی بالفاصله جمله وی را اصالح
کرده و با تاکید بر اینکه خودش انها را برکنار کرده به انگلیسی
گفت« :نه ،نه ،اینطور نبوده که انها «تصمیم بگیرند» چنین
کاری بکنند .این اراده مردم مصر بود که از طریق رئیس جمهور
منتخبتجلییافت».
«رئیس جمهور جمه��وری عربی مص��ر ،فرمانده کل
نیروهای مسلح است .مصر اکنون یک دولت مدنی واقعی است،
نه یک کشور تئوکراتیک و نه یک کشور نظامی؛ بلکه کشوری
دموکراتیک ،ازاد ،دارای قانون اساسی ،قانونمند و مدرن است».
او اضافه کرد« :ما براس��اس انتخ��اب و اراده مردم مصر رفتار
می کنیم ،نه چیز دیگر .روشن است؟»
او اوباما را به خاطر حرکت «سریع و قاطعانه» در حمایت
از انقالب های عربی تحس��ین کرد و گفت که معتقد اس��ت
امریکایی ها از «حق مردم منطقه برای برخورداری از ازادی های
مش��ابهی که خود از ان برخوردارند» حمایت کردند .اعراب و
امریکا
مشروعیت استورم تورموند
مشکل تبعیض نژادی در حزب جمهوریخواه
نویسنده:جردنمایکلاسمیت/مترجم:میالدقاریحیدری
بین الملل
چه بر س��ر حزب حامی حقوق مدنی امده است؟ چرا
تعداد بس��یار اندکی از امریکایی ه��ای افریقایی تبار از انها
حمایت می کنن��د؟ در یک کتاب جدید ای��ن تحلیل مطرح
ش��ده که «اس��تورم تورموند» (سیاس��تمدار امریکایی که
48س��ال به عنوان س��ناتور فعالیت کرد) ب��ا حمایت خود
از تبعیض ن��ژادی ،تغیی��ری ج��دی در س��از و کار ح��زب
جمهوریخواه ایجاد ک��رده و در ارتباط با مس��ائل نژادی و
قومی مشروعیتی مسموم را وارد حزب جمهوریخواه کرده
که تبعات ان تا امروز باقی مانده است.
در کنوانسیون ملی جمهوریخواهان تنها دو درصد از
هیات ها را امریکایی های افریقایی تبار تش��کیل می دادند.
در کمیته ملی دموکرات ها این رقم ب��ه بیش از یک چهارم
کل اعضا می رسید؛ ناتوانی محافظه کاران در جلب حمایت
ی -افریقایی ها همچنان مساله ای مرموز و پیچیده
امریکای
اس��ت .با این همه حزب جمهوریخواه ،حزب حقوق مدنی
است.
حداقل این مس��اله ای بود که «کوین ویلیامس��ون»
سردبیر مجله محافظه کار «نشنال ریویو» اوایل سال جاری
میالدی در نشریه خود مطرح کرده بود.
او در شماره ماه مه در گزارش صفحه اول خود تاکید
کرده بود که این دموکرات ها هستند که همواره حزب حقوق
مدنی بوده اند .او در این باره نوشته بود« :دموکرات ها اجازه
داشتند افرادی مانند «بول کانر» (کمیسیونر امنیت عمومی
االباما در دوران جنبش حقوق مدنی امریکا) را با سخنوری
و ش��یوایی تمام دفن کنند؟ وابس��تگی دراز م��دت انها به
سازمان های افراطی نژاد پرستانه مانند «کو کلوس کالن»،
ی از قوانین
مخالفت صریح و بی پروایی انها با هر بخش مهم
حقوق مدنی طی یک قرن گذشته قابل انکار نیست».
ای��ن مقال��ه به ش��دت م��ورد انتق��اد ق��رار گرفت و
مخالف��ان ،ان را «غیرتاریخی و عجی��ب» ارزیابی کردند.
ویلیامسون برای اتمام حجت این حقیقت را مطرح کرد که
دموکرات های ایالت های جنوبی به دلیل مواضع این حزب
در قبال مس��ائل نژادی ،به حزب جمهوریخواه پیوس��تند.
جمهوریخواهانی که از صداقت بیشتری برخوردار هستند
از جمله «رامش پونورو» از کارکنان «نشنال ریویو» به طور
داوطلبانه مطالبی درباره ناکام��ی جمهوریخواهان درکنار
امدن با تاریخ منتشر کردند .با این وجود دیدگاه ویلیامسون
همچنان مهمترین دیدگاه در میان حزب راست است.
برای برطرف شدن هرگونه تردید درباره اسطوره هایی
که جمهوریخواهان امریکا به ان ب��اور دارند ،باید به کتاب
«امریکای اس��تورم تورموند» مراجعه ک��رد؛ کتابی که بر
مبنای تحقیقات گسترده توسط «جوزف کرسپینو» استاد
تاریخ دانشگاه «اموری» نوشته شده است.
این سناتور کهنه کار ایالت کارولینای جنوبی نماینده
مس��یری بود ک��ه بس��یاری از دموکرات ه��ای ایالت های
جنوبی در دهه 1960میالدی در ان قدم گذاش��تند .زمانی
که دموکرات ه��ا به دش��منی دیرینه خود ب��ا حقوق مدنی
امریکایی های افریقایی تب��ار در دهه 1940میالدی پایان
دادن��د ،تورموند و حلقه نزدیکانش به ح��زب جمهوریخواه
پیوستند.
کرس��پینو در این کتاب نوشته اس��ت که تورموند در
بحبوحه انق�لاب حقوق مدن��ی از حزب دموک��رات خارج
ش��ده و در س��ال 1964به «بری گلدواتر» کمک کرد در
پنج ایالت کلیدی جن��وب امریکا به پیروزی برس��د؛ او در
حقیقت سردمدار یک تحول تاریخی بودکه طی ان بسیاری
از سفیدپوس��ت های ایالت های جنوبی ب��ه حامیان حزب
جمهوریخواه تبدیل شدند.
تورموند زمان��ی حزب دموک��رات را ت��رک کرد که
«هری ترومن» سی و س��ومین رئیس جمهوری امریکا از
قانونگذاران خواس��ت تا اسنادی که توس��ط کمیته حقوق
مدنی برای تضمین این حقوق ارائه ش��ده است را اجرایی
کنن��د .در میان م��واردی که مطرح ش��ده ،بر ل��زوم پایان
تبعیض های اقتصادی ،تبعیض زدای��ی از تمامی امکانات
عمومی ،تاس��یس دفات��ر منطقه ای بخش حق��وق مدنی،
تصویب قانون ضد مجازات و ایجاد کمیسیون های دائمی
حقوق مدن��ی در هر ایالت ب��ر نظارت بر حق��وق مدنی نیز
تاکید ش��ده بود .تورمون��د در واکنش به ای��ن اقدام حزب
«راس��ت های دموکرات» را تاس��یس کرد که عمدتا به نام
حزب «دیکسیکرات» شناخته می شود.
او در نخس��تین س��خنرانی خود به عنوان رئیس این
حزب گفته بود« :به اندازه کافی سرباز در ارتش وجود ندارد
تا مردم ایالت های جنوبی را وادار به پایان دادن به تبعیض
نژادی و پذیرفتن سیاهپوست ها در تئاترهای ما ،استخرهای
ما ،کلیساها و خانه های ما کند».
شاید این نخس��تین گام در ش��روع یک بازی بود که
می توانست تقریبا تمامی س��اکنان ایالت های جنوبی را به
هواداران حزب جمهوریخواه تبدیل کند .کتاب «امریکای
استورم تورموند» به طور منصفانه و بی طرف بر این مساله
نظارت دارد که عامل نژادی ،تنها دلیل موجود نبوده است.
تورمون��د و س��اکنان ایالت ه��ای جنوب��ی امریکا از
دموکرات ه��ا ف��راری بودند .بس��یاری از اف��رادی که قرار
بود به محافظ��ه کاران بپیوندن��د (اکثر انها هن��وز خود را
لیبرال می دانستند) تحت تاثیر اندیشه های ضدکمونیستی
جنگ س��رد ،سیاس��ت های ضدکارگری ،باورهای مذهبی
محافظه کاران و مخالفت با گروه های لیبرال کلیسا ،انتقاد از
فعالیت های قضایی و نظامی گری بیش از اندازه قرار داشتند.
شاید نگرانی درباره جنایت های روزافزون و همچنین نگه
داشتن قوانین در حد یک شعار نیز روی این مساله بی تاثیر
نبوده باشد .تمامی این مسائل در اذهان بسیاری از ساکنان
ایالت های جنوبی که تحت تاثیر تورموند قرار داش��تند ،با
مساله نژاد در هم امیخته شده بود.
دهه 60میالدی ،دهه تغییراتی مه��م در ایالت های
مثلث شماره 144
امریکایی ها دارای «یک هدف مش��ترک» هستند؛ «زندگی
ازادانه در سرزمین خود ،براس��اس اداب و رسوم و ارزش های
خود به ش��یوه ای دموکراتیک و عادالنه» .او اضافه کرد که به
«یک همزیستی مسالمت امیز» امیدوار است و در عین حال
اعالم کرد که امریکایی ها «مسئولیت ویژه ای» در قبال مردم
فلسطین دارند ،زیرا ایاالت متحده پیمان صلح کمپ دیوید در
سال 1978را امضا کرده است .براساس این پیمان نیروهای
اسرائیلیبایستیازکرانهباختریوغزهخارجشدهوفلسطینی ها
خودمختاری کامل داشته باشند؛ «تا زمانی که صلح و عدالت
برای مردم فلس��طین محقق نشده باش��د ،معاهده همچنان
اجرانشده باقی می ماند».
المرسی درحالی که به ریشه داشتن در اخوان المسلمین
گروه مذهبی و منزوی که مخالف اصلی حس��نی مبارک وحاکم فعلی بر فضای سیاس��ی مصر -می بالید ،گفت« :من
در میان اخوان المسلمین بزرگ ش��دم و اصول خود را نزد انان
فراگرفتم .سیاس��ت را با اخوان المس��لمین اموختم و یکی از
رهبران این گروه بودم».
وی پس از رسیدن به ریاست جمهوری این گروه را ترک
کرد ،ولی همچنان یکی از اعضای حزب سیاسی ان است .او
همچنین اضافه کرد که «مطلقا هیچ تضادی» بین وفاداری اش
به اخوان المسلمین و س��وگندش برای حکومت از جانب همه
مردم ،از جمله اقلیت های مسیحی یا دیگر گروه های سکوالر
نمی بیند.
رئیس جمهور مصر تاکید کرد« :من استقاللم را با اتخاذ
اقدامات صحیح برای کشورم ثابت می کنم .اگر مورد خوبی از
اخوان المسلمین ببینم ،از ان بهره می گیرم و اگر مورد بهتری
نزد حزب وفد ـ قدیمی ترین حزب لیب��رال مصرـ ببینم ،از ان
بهره خواهم گرفت ».او به ط��ور مکرر قول داد که حقوق برابر
ش��هروندی را برای همه مصریان ،فارغ از مذهب ،جنسیت یا
طبقه اجتماعی رعایت کند .ولی همچنان معتقد بود که نه یک
زن و نه یک مسیحی هیچ یک رئیس جمهور مناسبی [برای
مصر] نخواهند بود؛ اس��تداللی که یک ب��ار در دوران رهبری
اخوان المسلمین از سوی وی اعالم شده بود.
وی گفت« :ما درباره ارزش ه��ا ،اعتقادات ،فرهنگ ها،
تاریخ و واقعیت حرف می زنی��م» .وی همچنین تصریح کرد
که نظردادن درباره موضع اس�لام در خصوص واجد شرایط
بودن برای ریاس��ت جمهوری به عهده علمای مسلمان است
نه او و همچنین موضوع قوانین مدنی ،فارغ از دیدگاه های او یا
اخوان المسلمین ،مساله دیگری است.
المرس��ی تاکید کرد« :من مانع ازکاندیدا شدن یک زن
برای انتخابات ریاست جمهوری نمی ش��وم .این موضوع در
قانون اساس��ی وجود ندارد ،ولی اگر می خواهید از من بپرسید
که ایا به یک کاندیدای زن رای می دهم یا نه ،مس��اله کامال
فرق می کند» .او همچنین مش��تاق بود تا به عنوان یک فارغ
التحصیل دانش��گاه کالیفرنیای جنوبی از فرهنگ امریکایی
بگوید .او به یاد می اورد که صبح ها اخبار جهان را از باربارا والترز
می شنیده و شب ها از والتر کرونکیت و با لبخندی ادامه می دهد
که «زندگی همین است!».
اما مرس��ی دوگانگی هایی هم از خود نشان می دهد .او
تحسین خود درباره عادات کاری امریکایی ها ،وقت شناسی و
مدیریت زمان انها را به سادگی بروز می دهد ولی وقتی مترجم
می گوید که اقای المرسی در ایاالت متحده «چیزهای زیادی
اموخته است» وی به سرعت حرف مترجم را قطع می کند و به
انگلیسیمی گوید«:ازنظرعلمی!»ویهمچنینبهمشکالتش
با باندهای تبهکاری و خش��ونت های خیابانی لس انجلس و
همچنین تاسفش از عرف و عادات بی بندوبارانه جنسی غرب،
زوج هایی که بدون ازدواج با همدیگر زندگی می کنند و انچه
وی ان را «رستوران های برهنه» می نامید مانند رستوران هوترز
اشاره کرد .او تصریح کرد« :من این سبک زندگی را نمی پسندم،
ولی این جامعه و شیوه زندگی انهاستg».
نیویورک تایمز
63
بین الملل
جنوبی امریکا بود .در س��ال های 1964و 1965میالدی
«لیندون جانسون» رئیس جمهوری دموکرات وقت امریکا
قدرتمندترین طرح حقوق مدنی را اراده و امضا کرد .در سال
1964می�لادی «بریگلدواتر» کاندی��دای جمهوریخواه
انتخابات ریاست جمهوری امریکا علیه این طرح رای داد و
به این ترتیب چهره راس��ت های دموکرات بیش از همیشه
اشکار شد.
این بار نیز کسی که در چارچوب اس��تانداردها عمل
می کرد ،تورموند بود که کمپینی ج��دی را برای نمایندگی
محافظه کاران اغاز کرده بود.
جمهوریخواهان در ایال��ت کارولینای جنوبی و چهار
ایالت جنوب��ی دیگر به پیروزی رس��یدند و ب��ه این ترتیب
بهترین نتیجه برای این حزب از زمان تغییر در س��از و کار
ان کسب شد.
گلدواتر متحمل شکست سنگینی شد ،ولی «ریچارد
نیسکون» رئیس جمهوری اسبق امریکا پیشگام استراتژی
جنوبی شد .کرسپینو به طور متقاعدکننده ای تاکید می کند
که نام نادرس��تی برای این اس��تراتژی انتخاب شده است
چرا که در ابتدا قرار بود راهکاری برای تعصب ش��هروندان
امریکایی هم در ایالت های جنوبی و هم در کمربند جنوب
و جنوبی غربی این کشور پیدا کند.
قرار بود با در پیش گرفتن طرح هایی از جمله مخالفت
با تفکی��ک ن��ژادی در م��دارس و اتوبوس ه��ا ،حمایت از
حقوق ایالت ه��ا و اولویت دادن به نظ��م و قانون هواداران
بیشتری برای حزب جمهوریخواه جلب شود« .لی اتواتر»
استراتژیست جمهوریخواه که پیروزی «جورج بوش» پدر
در انتخابات ریاست جمهوری سال 1988میالدی با توسل
به مساله تبعیض نژادی را تضمین کرده بود ،تاکید کرده که
تمرکز بی��ش از اندازه روی تبعیض نژادی در اواس��ط دهه
60میالدی نتایج معکوسی به دنبال داشت ،بنابراین ممکن
است راهکارهایی ارائه شود ولی عملکردکلی به حدی مجرد
و انتزاعی بوده که اکنون مس��ائلی مانن��دکاهش مالیات ها
مطرح می شود.
در حقیق��ت تمامی مس��ائلی که درب��اره ان صحبت
می شود ماهیت اقتصادی داشته و نتیجه غیرمستقیم ان این
است که سیاهپوست ها بیش از سفید ها اسیب می بینند .این
استراتژی عملکرد درخشانی داشته است .امروز دموکرات ها
مثلث شماره 144
توان رقابت با جمهوریخواه��ان در ایالت های جنوبی را در
خود نمی بینند .اکثریت قریب به اتفاق ساکنان این ایالت ها
که زمانی دموکرات بوده اند ،جمهوریخواه شده اند.
اگر اعض��ای ح��زب جمهوریخواه اس��تورم تورموند
با جمهوریخواه��ان امروز هیچ اش��تراکی نداش��تند ،این
دس��تاوردها تنها در صفح��ات تاریخ می مان��د ،اما واقعیت
این اس��ت که این اش��تراک بین انها وجود دارد .زمانی که
«نیوت گینگریچ» رئیس پیشین مجلس نمایندگان امریکا
و کاندیدای سابق جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری
این کش��ور در س��ال 2012می�لادی از «ب��اراک اوباما»
رئیس جمهوری فعلی این کشور به عنوان «کوپن غذا» یاد
می کند ،در حقیقت همان روی��ه ای که حزب جمهوریخواه
در دهه 60میالدی در قبال مس��ائل نژادی داشته را زنده
کرده است.
زمانی که «اندرو بریبارت» ناش��ر امریکایی و منتقد
روزنامه «واشنگتن پس��ت» س��خنرانی «ش��رلی شرود»
رهب��ر امریکایی– افریقایی را دس��تکاری می کن��د تا او را
فردی نژادپرست معرفی کند ،در حقیقت به همان اسطوره
قربانی شدن سفیدپوست ها توس��ط سیاهپوست ها متوسل
شده اس��ت .بخش عمده این افکار متعصبانه و سرسختانه
بیش از هر گروه یا زیرگروه سیاسی دیگر ،متعلق به اعضای
جنبش «تی پارتی» اس��ت .حدود 65درص��د اعضای این
جنبش معتقدند که امریکایی ه��ای افریقایی تبار به اندازه
کافی سختکوش نیستند.
بسیاری از چهره هایکلیدی و نخبگان جمهوریخواه
امریکا نه تنها با این عقاید نژادپرستانه مخالفتی ندارند بلکه
ان را تائید هم می کنند .با این وجود «راش لیمباف» مجری
منتقد رادیو تندترین مواضع ن��ژادی را در میان چهره های
برجس��ته امریکا دارد .تصویر ارائه ش��ده توسط او ،برخورد
خش��ونت بار گروهی سیاهپوس��ت با سفیدپوس��تان منتقد
اوباماست.
واقعیت این است که راستگرایان امریکایی معتقدند
که تبعیض نژادی وجود دارد ولی همواره علیه سفیدپوست ها
شکلگرفته است« .ویکتور دیویس هانسون» ستون نویس
مجل��ه نش��نال ریویو نی��ز از سفیدپوس��ت ها به عن��وان
«طعمه نژادی» یاد کرده است.
این توهم ها در س��از وکار واقعی جه��ان ،پیامدهایی
ملموس دارد .هرچند بخش عمده مخالفت با باراک اوباما
به مساله نژادی مرتبط نیست ،ولی به طور قطع بخشی از ان
به این مساله ارتباط دارد.
احکام زندان سفت و س��خت ،قوانین مربوط به مواد
مخدر ،خشونت پلیس و امار باالی فقر مسائل مهم اجتماعی
هس��تند که بیش از هر چیز زندگی اقلیت ه��ا و گروه های
حاش��یه ای را تحت تاثیر قرار می دهد و دلیل ان نیز نادیده
گرفتن این مسائل توسط جمهوریخواهان است.
در حقیقت این گ��روه وجود چنین مش��کالتی را رد
می کنند و زمانی هم که ان را می پذیرند ،خود امریکایی های
افریقایی تبار را مس��بب اصل��ی این مش��کالت می دانند؛
گروهی که هر روز اس��یب پذیرتر ش��ده و هر چه بیش��تر
در باتالق بحران فرو م��ی رود .نادیده گرفتن مش��کالت
رنگین پوستان توسط حزب جمهوریخواه ریشه ای تاریخی
دارد .در این مس��اله که جمهوریخواهان امریکا بعد از دهه
50میالدی در مورد مساله نژادگرایی عملکرد پررنگ تری
چ تردیدی وجود ندارد .حزب جمهوریخواه
داشته اند جای هی
به طور قطع در ارتباط با این مس��ائل پیشرفت چشمگیری
داشته است.
زمانی که «ترنت الت» در سال 2002میالدی گفت
که اگر اس��تورم تورمون��د راه خود را می کش��ید و می رفت
هیچ کدام از این مشکالت به وجود نمی امد ،محافظه کاران
او را از س��مت رهبری جمهوریخواهان در سنا عزل کردند.
محبوبیت «کاندولی��زا رایس» وزیر خارجه س��ابق امریکا
و «هرمان کین» نامزد س��ابق جمهوریخ��واه در انتخابات
ریاس��ت جمهوری س��ال 2012میالدی نش��ان می دهد
که هنوز ه��م در حزب جمهوریخواه جای��ی برای اقلیت ها
وجود دارد.
به رغم موض��ع نامناس��ب در برابر مس��ائل نژادی،
نمونه ه��ای دیگری نی��ز از پیش��رفت اقلیت ه��ا در حزب
جمهوریخ��واه وج��ود دارد .در نهایت می ت��وان گفت که
حتی اگر این حزب ،ح��زب مورد نظر تورموند نباش��د ولی
در نهایت از اندیش��ه های او منفک نخواهد ش��د .شاید اگر
جمهوریخواهان این مس��اله را بپذیرند ،تع��داد کمتری از
هیات های اقلیت در ترکیب کنوانس��یون این��ده انها وجود
داشته باشدg .
منبع :نیوزویک
جهموریخواهان در استراتژی
انتخاباتی خود با طرح مسایل
نژادی توانسته اند ارای
ایالت های جنوبی امریکا را
از ان خود کنند .این دقیقا
یاداور همان استراتژی ای
است که جمهوریخواهان
کهنه کار در دهه 1960
به ان پایبند بودند
64
65
اقتصاد
روزگار اقای وزیر
سکوت
در هیاهو
وزیر اقتصاد از دیروز تا امروز
1
اقتصاد
پس از علی اردالن ،ابوالحسن بنی صدر ،حسین نمازی،
محمد جواد ایروانی ،محسن نوربخش ،مرتضی محمدخان،
حسین نمازی ،طهماسب مظاهری ،س��ید صفدر حسینی،
داوود دانش جعف��ری و حس��ین صمصامی ،ش��مس الدین
حس��ینی س��کان وزارت اقتصاد را در دس��ت گرفت .او از
گمنام ترین مدیران دولت احمدی ن��ژاد بود که به کابینه راه
پیدا کرد .شاید علت رای اوردنش هم همین بود .با این حال
سوابق او در حوزه اقتصاد واقعا ناشناخته است یا دست کم در
حد وزیر اقتصاد نیست.
حس��ینی تقریبا در اکثر دولت ها مدیریت کرده است.
او مدیر پیشین حوزه ریاس��ت سازمان سابق برنامه و بودجه
در دولت س��ازندگی ،مدیرکل روابط عمومی وزارت نیرو در
دوره اصالحات و کش��تی گیر س��ال های دور دانشگاه های
کشور است.
او پیش از وزیر شدن ،دبیر کارگروه تحوالت اقتصادی
بود .بنابر اعتقادکارشناس��ان ،ش��مس الدین حسینی دارای
مزیتی نس��بت به صمصامی نبود و حتی در مقایسه علمی
از ان جهت که فارغ التحصیل مقطع دکترای دانشگاه ازاد و
ی فارغ التحصیل دانشگاه شهید بهشتی طعنه هایی از
صمصام
رقیب هم دریافت می کرد .اما ظاهرا نمایندگان منش و روش
حسینی را بر صمصامی که می گفتند در دفاع از اندیشه های
اقتصادی احمدی نژاد انعطاف ندارد ،بیشتر پسندیدند.
بنابراینکس��ی که تا قبل از انتصابش به س��مت دبیر
کارگروه تحوالت اقتصادی یکی از گمنام ترین چهره های
اقتص��ادی و رس��انه ای بود ،قص��د عزیمت به س��اختمان
ی پرسر و صدا که با حمایت های
باب همایونکرد تا صمصام
معنوی معاون اول (پروی��ز داوودی) از دبیریکمیس��یون
اقتصادی دولت س��ودای وزارت اقتصاد داش��ت ،مدتی را با
ارامش سپری کند.
یکی از سوال های پیش روی نمایندگان برای رای دادن
به حسینی ،گمنامی او بود .بعد از برکناری داوود دانش جعفری
و سرپرستی صمصامی در وزارت اقتصاد رایزنی های زیادی
جهت معرفی وزیر جدید اقتصاد ش��روع شد ،اما در روزهای
مثلث شماره 144
66
پایانی مهلت محمود احمدی نژاد برای معرفی وزیر جدید وی
سید شمس الدین حسینی را به عنوان وزیر به مجلس معرفی
کردکه موجب تعجب همگان شد چرا که نام وی در هیچ یک
از گمانه زنی ها مطرح نشده بود.
سید شمس الدین حس��ینی دکترای تخصصی اقتصاد
بخش عمومی دارد .در دوره دکترا ش��اگرد جمشید پژویان،
استاد دانش��گاه عالمه طباطبایی و در دوره لیسانس هم از
شاگردان دکتر مهدی تقوی ،استاد صاحب کرسی دانشگاه
عالمه طباطبایی بود.
سوابق مدیریتی
حس��ینی مراتب ترقی را 10به یک طی کرد .س��ابقه
کار اجرایی حسینی به مرکز پژوهش های مجلس در ابتدای
دهه 70برمی گردد؛ زمانی که او در دفتر بررس��ی اقتصادی
مرک��ز پژوهش ها به عن��وان سرپرس��ت فعالی��ت می کرد.
تو امدهای او به کمیسیون بودجه سبب اشنایی حسینی
رف
با برخی نزدیکان حمید میرزاده شد و این اشنایی فرصتی شد
تا در سال های 74تا 76به عنوان مدیر حوزه ریاست سازمان
برنامه و بودجه ادامه فعالیت دهد .در ان زمان میرزاده ریاست
سازمان را برعهده داشت و با همکاری برخی از اقتصاددانان
اصولگرا همچون نجفی علمی ،محمد خوش چهره و ...کار
تدوین ایران 1400را اغاز کرده بود.
حسینی در ان زمان در این کارگروه نیز نقشی ایفا کرد.
ایران 1400قرار بود مسیر کشور را به گونه ای تبیین کند که
کشور تا ان زمان(سال )1400در رده کشورهای توسعه یافته
به شمار اید .این توسعه یافتگی امیخته با الگوی اقتصادی
اسالمی بود به همین دلیل کارگروه های تخصصی ایجاد شد
که هر کدام قرار بود «حیات طیبه» ایران را ترس��یم کنند.
«حیات طیبه» در طرح ایران 1400حد نهایت تکامل برای
کشور بود که طراحان ان ادعا داش��تند با برنامه طرح ریزی
این طرح بود با فرمان احمدی ن��ژاد باید خود را اماده دفاع از
تصدی وزارت اقتصاد می کرد تا در کنار دبیرگروهی تحوالت
اقتصادی ،عنوان وزیر امور اقتصادی را نیز در کارنامه کاری
خود ثبت کند.
سوابق علمی
شده تا سال 1400می توان به ان دست پیدا کرد.
پس از انکه محمدعلی نجفی هدایت سازمان برنامه را
برعهده گرفت ،حسینی مدیرکلی روابط عمومی وزارت نیرو
را در دست گرفت و طی سال های 77تا 81در این وزارتخانه
در مسندهای مختلف فعالیت کرد .پس از اغاز به کار دولت
دوم خاتمی ،به وزارت بازرگانی رفت و در مجموعه معاونت
برنامه ری��زی وزارت بازرگانی به عنوان مدی��رکل مطالعات
اقتصادی مشغول به کار شد.
با پایان دولت اصالحات ،حس��ینی درون دولت ماند
و پ��س از انتصاب عبدالرض��ا مصری به عن��وان وزیر رفاه،
عهده دار معاونت هدفمند کردن یارانه و رفاه اجتماعی شد.
سرانجام محمود احمدی نژاد ،شمس الدین حسینی را به دلیل
مطالعاتی که در حوزه یارانه داش��ت به عنوان دبیرکارگروه
تحول اقتصادی انتخاب کرد تا طرح نقدی کردن یارانه ها را
برای دولت نهم عملیاتی کند .او در حالی که در تدارک اجرای
اقتصاد
مهمترین اقدامات
شاید مهمترین اقدام دولت احمدی نژاد در حوزه اقتصاد،
اجرای قانون هدفمندی یارانه ها بود؛ قانونی که پایه های ان
را جمشید پژویان ،استاد شمس الدین حسینی گذاشت .او که
ابتدا به ش��دت از این اقدام دفاع می کرد ،در میانه راه اعالم
کرد که هدفمندی مورد نظر او ای��ن چیزی نبوده که دولت
احمدی نژاد اجرا کرده است.
پژویان انقدر به اجرای هدفمندی یارانه ها اعتقاد داشت
که در جریان مناظره با فرشاد مومنی گفته بود« :چنانچه این
طرح اجرا نشو د ترجیح می دهم خودکشی کنم و ادامه این راه
مثلث شماره 144
او در س��ال 68مدرک کارشناس��ی خود را از دانشگاه
عالم��ه طباطبایی در رش��ته اقتصاد بازرگانی کس��ب کرد.
حسینی در سال 71از دانش��گاه تهران در رشته کارشناسی
ارش��د علوم اقتصادی فارغ التحصیل شد و وارد کار اجرایی
شد .بین دوره کارشناسی ارش��د تا اخذ دکترای حسینی یک
وقفه نسبتا طوالنی به وجود امد.
حسینی س��ال 84توانس��ت در رش��ته اقتصاد بخش
عمومی /بین الملل م��درک دکترای خ��ود را از واحد علوم و
تحقیقات دانش��گاه ازاد کس��ب کند و در همین دانشگاه به
تدریس مشغول شود.
استاد راهنمای او جمشید پژویان بود و او به تبع استاد
خود مطالعات متعددی در زمینه یارانه ها داشت.
در نیم��ه س��ال 89خب��ر عضوی��ت او در دانش��گاه
عالمه طباطبایی به عنوان هیات علمی به گوش رسید .این
اتفاق در حالی بود که تا پیش از ان سوابق تدریس او بیشتر
در دانشگاه ازاد دیده شده بود .گفته می شد که حداکثر سابقه
تدریس او به عنوان اس��تاد مدعو دانشگاه ازاد اسالمی بوده
است .با این وجود ظاهرا او در دانش��کده امور اقتصادی نیز
تدریس کرده است.
مهدی تقوی اس��تاد او بوده که هم اکنون در دانشگاه
عالمه طباطبایی تدری��س می کند .او که ام��روز چندان با
عملکرد شاگرد درس خوان پیشینش موافق نیست ،می گوید:
«وقتی یک نفر وزیر می ش��ود ،پس از بازگشت به دانشگاه
ی می گیرد.
بدون توجه به س��وابق قبلی ،درجه اس��تاد تمام
در واقع من که االن 42سال اس��ت تدریس می کنم استاد
تمامم ،ولی کسی که 40سالش شده و وزیر است ،می تواند
با بازگشت به دانشگاه ،هم رتبه من باشد».
شمس الدین حسینی هشت کتاب با عناوین بازار شکر
با تاکید بر سیاست های حمایتی ،الیحه قانون رقابت ،مبانی
نظری و تجربه کشورها ،تورم؛ دالیل و راه های مهار ان در
اقتصاد ایران ،امار س��خن می گوید ،ایران اباد؛ هشت سال
تالش مقدس(The Flourishing Iran ،ایران روبه رشد)،
مجموعه مقاالت گردهمایی بررسی مساله فقر و فقرزدایی
در جمهوری اسالمی (دو جلد) تالیف کرده است.
را نبینم ».و حتی به این حد هم اکتفا نکرد بلکه رو به حضار
انها را خطاب قرار داد و جمله اش را اینگونه کامل کرد« :حتی
باید دسته جمعی خودکشی کنیم!»
با این وجود او در ادامه از منتق��دان اصلی هدفمندی
یارانه ها شد .گرچه او ش��اید به حمایت هایش از اجرای این
طرح ،ریاست شورای تازه تاسیس رقابت را بر عهده گرفت؛
شورایی که کمترکسی از جزئیات اقدامات ان اطالع دارد.
در دوره وزارت شمس الدین حسینی ،کشور بیشترین
درامدهای نفتی ،بیشترین نرخ تورم در دولت احمدی نژاد،
بیشترین نرخ های بیکاری ،بیش��ترین نرخ های طال و ارز،
بزرگترین سوءاس��تفاده بانکی تاریخ ایران ،فرار مدیرعامل
بزرگترین بانک دولتی و کمترین رشد اقتصادی (نیم درصد
در سال )87را تجربه کرد.
او در جریان سوءاس��تفاده بانکی س��ه ه��زار میلیارد
تومانی کارش به استیضاح کشید .استیضاح سید شمس الدین
حس��ینی ،وزی��ر اقتص��اد دولت ده��م در تاریخ سه ش��نبه
۱۰ابان ۱۳۹۰انجام شد .با این وجود البی های او با رسانه ها
و نماین��دگان مجلس تا جایی رس��ید که عل��ی الریجانی
به عنوان رئیس مجلس در دفاع از او سخن گفت .از مجموع
۲۴۵نماینده حاضر در جلسه۲۴۴ ،نفر در رای گیری شرکت
کردند که ۱۴۱نماینده به این استیضاح رای مخالف دادند،
۹۳نفر هم موافق اس��تیضاح بودند و ۱۰نفر هم رای ممتنع
دادند.
دیگر اقداماتی که در دوره حس��ینی کلید خورد ،سایر
بخش های طرح تحوالت اقتصادی مانند اصالح پول ملی،
اصالح نظام گمرکی ،اصالح نظ��ام مالیاتی و اصالح نظام
توزیع بود ،اما تاکنون هیچ کدام از انها به نتیجه مش��خصی
نرسیده اند.
در روزهای اوج قیمت دالر ،حسینی چندبار جور رئیس
کل بانک مرکزی را کشید و به مجلس رفت ،اما برای بار دوم
وقتی تابستان امس��ال به مجلس فراخوانده شد ،ترجیح داد
توجه ها را به حمی��د بهمنی جلب کند و با اس��تناد به قانون
اعالم کند که مدیریت بازار ارز جزو وظایف او نیست.
روزهای اوج و افول
حس��ینی تا نیمه س��ال 90در اوج بود .او به طور پیاپی
در جمع خبرنگاران حاضر می ش��د و به س��واالت انها پاسخ
می داد .انتصاب او به عنوان سخنگوی اقتصادی دولت دهم
باعث شد که دست کم شش ماه یک بار جلسات سخنگو را
برگزار کند .او حتی در برگزاری این نشست ها انقدر خبره شده
بود که می دانست چطور در ان جلسات ،لیوان اب را بنوشد تا
عکاسان از او عکس های پیاپی بگیرند .با این وجود پس از رو
ش��دن اختالس بانکی بزرگ ،او دیگر هرگز نشست خبری
سخنگوی اقتصادی دولت را برگزار نکرد و ترجیح داد کمتر
در جمع خبرنگاران حاضر ش��ود .حتی در حاشیه همایش ها
نیز کمتر به پاسخگویی حاضر شد و تالش کرد اقداماتش را
در سکوت پیش ببرد .او اکنون دوران سختی را طی می کند
و بیشتر منتظر اس��ت تا دوره مدیریتش تمام ش��ود .این در
حالی اس��ت که هم اکنون دو کارت زرد به دلیل قانع نشدن
نمایندگان مجلس از پاسخ به سواالتشان دریافت کرده و شاید
منتظر است با دریافت کارت سوم ،دوباره استیضاح شودg .
حسینی در همه دولت ها مدیریت کرده است .او مدیر پیشین
حوزه ریاست سازمان سابق برنامه و بودجه در دولت سازندگی
مدیرکل روابط عمومی وزارت نیرو در دوره اصالحات و
کشتی گیر سال های دور دانشگاه های کشور است
67
فاطمه کریمخان
اقای تاج گردون! در م�ورد عملکرد وزیر اقتصاد
در مدت اخیر....
lمی خواهید مثبت بزنید یا منفی؟
چیزی را که ش�ما بگویید را می خواه�م ،مثبت و
منفی اش با شما.
lبعضی ها این روز ها می خواهند وزیر را بیندازند ،یا
می خواهند خیلی سفت و سخت او را نگه دارند...
می خواهم نظ�ر ش�ما را در مورد عملک�رد وزیر
بدانم .شما فکر می کنید چه اتقافی باید بیفتد؟
lخب من از کسانی هس��تم که به نسبت موافق
عملکرد وزیر و ش��خص اقای حسینی هس��تم و در جلسه
س��وال از وزیر هم اخطار قانون اساس��ی دادم که سوال به
وزیر ربطی ندارد.
مثلا در همی�ن م�ورد س�وال از وزی�ر اقتصاد ،
نظر ش�ما در مورد جلس�ه هفته گذشته مجلس
چیست؟
lدر مورد جلسه چهارشنبه گذشته ،همان طور که
در صحن هم گفتم ،س��والی که مطرح ش��د به وزیر ربطی
نداشت .درست است که برخی استناد می کنند که هر یک
از وزیران باید در مورد هر انچه در دولت تصویب می ش��ود
پاسخگو باش��ند ،اما اصل 137قانون اساسی که تذکر من
بر مبنای ان ب��ود هم می گوید که هر ی��ک از وزرا در مورد
همه تصمیم های دولت باید پاس��خگو باشند ،اما خب این
نمی تواند کار ایی خاصی داشته باشد.
سوال از وزیر را چطور ارزیابی می کنید؟
اقتصاد
lاز نظر من سوال اقای نادران از وزیر اقتصاد مغایر
با اصل 137قانون اساس��ی بود .اما به ه��ر حال مجلس از
گفته های اقای حسینی قانع نشد و به وی کارت زرد داد.
مثلث شماره 144
چرا مجلس از پاسخ وزیر قانع نشد؟
lببینید ،رایی ک��ه مجلس به وزی��ر اقتصاد داد و
در واقع کارت زردی که نش��ان داد ،بیش��تر از انکه به وزیر
اقتصاد و عملکردش یا نحوه پاس��خگویی اش در مجلس
مربوط باش��د ،به دلیل فضای عمومی جامعه است .به هر
حال اقای وزیر اقتصاد سخنگوی اقتصادی دولت هم هست
و اگر مجلس رای به قانع شدن از پاسخ وزیر اقتصاد می داد
به معنای ان بود که مجلس از وضعیت کنونی اقتصاد کشور
راضی است و به ش��رایط فعلی قانع شده است .در واقع این
رای به وزیر نبود ،بلکه رای به وضعیت اقتصادی کشور بود.
وزی�ر اقتص�اد از ان وزرای�ی اس�ت که زی�اد به
مجلس رفت و امد می کند ،اگر بخواهید عملکرد
او را ارزیابی کنید چه می گویید؟
lواقعی��ت این اس��ت که وزی��ر اقتص��اد به رغم
کاس��تی های موجود از جمله وزرای معقول دولت اس��ت و
نکته منفی چندانی در کارش وجود ندارد.
اما وضعیت اقتصاد کشور...
lبل��ه ،اما هم��ه چی��ز ه��م ب��ه او بر نمی گردد.
وزیر اقتصاد در مورد خیلی از مسائل اساسا مسئولیتی ندارد.
گفت وگوی مثلث با غالمرضا تاج گردون
وزیر به بانک مرکزی تسلط ندارد
lعیب عموم��ی دولت این اس��ت که یکس��ری
تصمیمات ف��وری می گیرد و بعد هم ف��وری انها را عوض
می کند ،جابه جایی های فوری انجام می دهد که دردسر ساز
هس��تند .اما در حیطه فعالی��ت وزیر اقتصاد ای��ن اتفاق ها
کم ترافتاده است.
غالمرضا تاج گردون ،عضو هیات رئیسه کمیس�یون برنامه و بودجه مجلس است و پیش از ان ،یک
اقتصاددان .وی می گوید که دوستی 15ساله با وزیر اقتصاد دارد که این روز ها زیاد به مجلس رفت و امد
رفتو امد وزیر اقتصاد در مورد خیلی از مسائل اقتصادی کشور
می کند ،اما تاکید می کند که با وجود این همه
تصمیم گیر نیست.
lوزی��ر اقتصاد جابه جایی ه��ای کم تری در حوزه
فعالیت خ��ودش ایجاد کرده ،معموال ه��م در جابه جایی ها
تخصص را مورد نظر قرار داده است .ضمن اینکه تخصص
او ه��م ب��ه کارش می اید ،به هر ح��ال وزیر فعل��ی اقتصاد
2
68
چه چیزی باعث می شود که بگویید وزیر اقتصاد
از وزرای معقول دولت است؟
یعنی چه اتفاقاتی؟
تحصیالتی در زمینه اقتصاد دارد.
اما وضعیت اقتصادی...
lوزیر اقتصاد حداقلی ،حداکثری نیست .در خیلی
از موارد ،اشکال هایی که مطرح می شود در حوزه اختیارات
او نیست.
همان ط�ور که ش�ما هم اش�اره کرده ای�د ،وزیر
اقتصاد فعلی تحصیالتش هم در حوزه کاری اش
اس�ت ،ایا وزیر اقتص�اد یک چهره دانش�گاهی
است؟
lبا وج��ود تحصیالت مرتبط وجهه دانش��گاهی
وزیر اقتصاد غالب نیس��ت و او به هر حال یک استاد ممتاز
دانش��گاهی نبوده و هیچ وق��ت هم در این م��ورد ادعایی
نکرده است.
با وجود تحصیالت مرتبط و حضور در دانشگاه ها ،
وزی�ر اقتص�اد عملا ارتب�اط خاص�ی ب�ا بدن�ه
کارشناس�ی اقتصاد کش�ور ن�دارد ،در حالی که
انتظ�ار می رفت بتوان�د از این بدنه کارشناس�ی
برای مدیریت وضعیت اقتصاد کش�ور اس�تفاده
کند.
اقتصادی دولت را خیلی قبول ندارند .حتی کس��انی که در
ابت��دای دولت نهم از همی��ن بدنه کارشناس��ان اقتصادی
جزو دوس��تداران دولت بودند هم در ح��ال حاضر چندان با
سیاست های اقتصادی دولت میانه خوبی ندارند.
ام�ا وزی�ر اقتص�اد می توانس�ت از ای�ن بدن�ه
کارشناسی برای مدیریت شرایط استفاده کند؟
lببینید ،خیلی از تصمیم ه��ای اقتصادی را وزیر
اقتصاد نمی گیرد .به همین جلسه سوال از وزیر نگاه کنید ،
اگر مجلس مطمئن بود که تصمیم��ات اقتصادی منجر به
وضعیت موجود توس��ط وزیر اتخاذ شده ،مطمئن باشید که
ان وقت برخورد با او برخورد اس��تیضاحی بود .این مس��اله
نشان می دهد که مجلس هم می داند که نقش وزیر اقتصاد
چیست وگرنه استیضاح وزیر حتمی بود.
اینک�ه می گویی�د وزی�ر در خیل�ی م�وارد
تصمیم گیرنده نیست ،چه معنایی می دهد؟
lمثال در مورد مس��اله ارز ،ما می دانیم که وزیر بر
بانک مرکزی مسلط نیست.
یعنی وزی�ر اقتصاد ب�ا رئیس کل بان�ک مرکزی
درگیر است؟
lبله ،وزیر می توانست این ارتباط را بر قرار کند ،اما
خب این کار را نکرده است.
lاین را من درگی��ری نمی دانم .ام��ا وزیر به بانک
مرکزی تسلط ندارد.
lخب ،بخش عمده ان بر می گردد به اینکه دولت
این تمایل را ندارد که با بدنه کارشناس��ان اقتصادی ارتباط
موثر داشته باشد .ضمن اینکه جو عمومی کارشناسان این
رشته هم مخالف سیاست های دولت هستند و این اقدامات
lغالب وزرای قبلی هم به بانک مرکزی تس��لط
فکر می کنید چرا این اتفاق نیفتاده است؟
چ�را این اتفاق افتاده اس�ت؟ تس�لط نداش�تن
به بانک مرکزی یک مس�اله عموم�ی برای همه
وزرای اقتصاد اس�ت یا صرفا این وزیر خاص به
دالیل خاص این تسلط را ندارد؟
خاصی نداشته اند ،البته یکی ،دو نفری بوده اند که این تسلط
را داشته اند اما غالبا این تسلط وجود نداشته است.
و مش�کالت امروز اقتصادی کش�ور را ناش�ی از
همی�ن موض�وع می دانید ی�ا مس�اله دیگری در
میان است؟
lبه هر جهت ،اگر وزیر اقتص��اد بر بانک مرکزی
تسلط داشته باشد ،یا اینکه عملکرد انها هماهنگ باشد این
برای مدیریت اقتصاد کشور مناسب تر است.
ش�ما می گویید این ناهماهنگی در م�ورد اغلب
وزرای اقتص�اد و روس�ای بانک مرک�زی وجود
داش�ته ،پس چه اتفاقی افتاده که این دفعه این
همه مشکل به وجود امده؟
lچرایی ان را نمی دانم ،اما دخالت هایی که برخی
افراد می کنند در این مساله بی تاثیر نبوده و نیست.
برخی مخالفان اقای حسینی می گویند که وزیر
اقتصاد چهره ای نزدیک به اصالح طلبان اس�ت،
نظر شما در این مورد چیست؟
lمن حدود 15س��ال اس��ت که اقای حسینی را
می شناسم و احساس نمی کنم که او تمایالت اصالح طلبانه
داشته باشد .البته شاید دوستانی داشته باشد که اصالح طلب
هستند اما خودش تمایالت اصالح طلبانه ندارد.
در مجم�وع عملک�رد اق�ای حس�ینی را در دوره
وزارتش چطور ارزیابی می کنید؟
lمن به این س��وال قبال پاس��خ داده ام ،نیازی به
تکرار نیستg .
اقتصاد
حسینی با پرداخت نقدی یارانه مخالف بوده است
مثلث شماره 144
وقتی اقتصاد رنگ سیاست می گیرد
حمیدرضا نصیری نژاد
3
همزمان با کلید خوردن ط��رح هدفمندی یارانه ها در
زمان وزارت شمس الدین حسینی ،مقاله ای از او منتشر شده
که بر اساس ان ،او در س��ال 1384با پرداخت نقدی یارانه
مخالفت کرده بوده است.
بنابراین نوش��ته ،وزیر اقتصاد دولت دهم که در حال
حاضر رئی��س کارگروه طرح تحول اقتصادی هم هس��ت،
پیش از انتص��اب خود به مق��ام وزارت از جمل��ه مخالفان
پرداخت نقدی یارانه های سوخت بوده است.
حسینی در این مقاله که کار مش��ترکی بوده است با
«امین مالکی» و در همایش «کالبد ش��کافی حمایت ها در
اقتصاد ایران» در مهرماه 84ارائه ش��ده ،طرح نقدی شدن
یارانه های حامل های انرژی را رد کرده است.
وی با اش��اره به معیارهای انتخاب نظ��ام حمایت و
روش های پرداخت یارانه به توضیح انواع روش ها (نقدی،
کاالیی ،قیمت��ی و کاال برگی) پرداخته و س��پس نگاهی به
تجربه ایران از 1327به بعد داشته است.
حس��ینی در بخش تجربه ایران به نخس��تین تجربه
پرداخت یارانه نقدی اشاره کرده و نوشته است« :نخستین
تجربه در پرداخت یارانه نقدی در کشور به برنامه دوم توسعه
باز می گ��ردد که از جمله می ت��وان به تبدی��ل یارانه مرغ و
تخم مرغ به نقدی و سپس حذف کامل این یارانه اشاره کرد
که تجربه کامال ناموفقی به حساب می اید».
او در مقاله خود با پذیرش اصالح روش پرداخت یارانه ها،
نکته مهم در این خصوص را توجه به معیارهایی در اصالح و
جایگزینی نظام موجود دانسته و نوشته است« :به عنوان مثال
پیش��نهاد پرداخت یارانه نقدی همگانی برای کاالیی چون
سوخت ،بدون بررسی و توجیه الزم مبنی بر اثر بخشی ان بر
بهبود معیارهای کارایی ارائه شده است».
وی افزوده اس��ت« :چنین نظامی فاصل��ه زیادی از
معیارهای هدفمندی داشته ،نظام اجرایی مشخصی ندارد
و بر اساس مطالعات انجام نگرفته و با اثرات جانبی
منفی شدیدی به صورت افزایش تورم و کاهش
رفاه اقشار اسیب پذیر همراه است و بالطبع با
فشارهای سیاس��ی و عدم پذیرش اجتماعی
مواجه خواهد بود».
حس��ینی در این مقاله که اعتماد ملی
منتش��ر کرده نتیجه گرفته اس��ت« :به این
ترتیب اص�لاح روش پرداخ��ت یارانه موجود
در حوزه های مختل��ف باید ب��ا ارزیابی اثرات
اصالحات صورت گرفته و بر بهبود معیارهای
کارایی روش پرداخت یارانه صورت پذیرد و به
این رویکرد به عنوان راهنمای اصالح نظام یارانه
توجه شودg ».
حسینی در حالی در مسند وزارت اقتصاد نشست که
تحصیالتش را در دانشگاه ازاد انجام داده بود و مدافع
تئوری های علمی محسوب می شد.
69
گفت وگو با استاد وزیر اقتصاد در دانشگاه؛
تقصیرحسینی نیست
4
مهدی تقوی معتقد است که شرایط کنونی اقتصاد کشور تقصیر وزیر یا رئیس جمهور نیست .به اعتقاد او
زیرساخت های اقتصاد کشور مدت هاست تخریب شده و نمی توان با اقدامات لحظه ای ان را ساماندهی کرد.
به گفته او ،دانش اموختگان این روزهای دانشگاه ها نیز توان علمی مناسبی ندارند و به دلیل توسعه بی رویه
دانشگاه ها از کیفیت انها کاسته شده است .او پیشنهاد می کند که برای برون رفت از این وضعیت ،مطالعه
دانشجویان بیشتر و فعالیت انها جدی تر شود تا در دراز مدت ،اقدامات عملیاتی مناسب تری برای بهبود
وضعیت اقتصاد کشور به جریان بیفتد .البته تقوی کسوت استادی برخی از مدیران و برنامه ریزان فعلی اقتصاد
کشور را داشته و برخی اظهارات او را بی ارتباط با این موضوع توصیف نمی کنند .دکتر تقوی با این حال خود را
منتقد درجه یک طرح هدفمندسازی یارانه ها می داند .خبرنگار مثلث درباره دوره عملکرد
شمس الدین حسینی ،وزیر کنونی امور اقتصادی و دارایی با استاد او گفت وگو کرده است.
را اصالح کرد.
حمیدرضا نصیری نژاد
اقای دکتر تقوی! می دانم که شما از جمله اساتید
اقای شمس الدین حسینی در دانشگاه بوده اید.
مثل دکتر جمش�ید پژویان که ایشان هم بارها از
وزیر اقتصاد تعریف کرده است .با این حال االن
انتقاداتی به شخص وزیر اقتصاد وارد شده است.
به خصوص در موضوع هدفمن�دی یارانه ها این
انتقادها بیشتر شد .شما از عملکرد اقای حسینی
در وزارت اقتصاد چه تحلیلی دارید؟
اقتصاد
lاز دی��دگاه من ش��مس الدین حس��ینی در این
وضعیت مقصر نیس��ت .حتی اقای احمدی نژاد هم مقصر
نیست .مشکل اقتصاد ایران ساختاری است .اینکه در یک
مقطع کوتاه نرخ ارز در کشور دو برابر شده ،نشان می دهد که
این اقتصاد بیمار است.
مثلث شماره 144
به هر حال ایش�ان وزیر اقتصاد اس�ت .نمی شود
گفت که هیچ بخشی از وضعیت کنونی کشور به
او مربوط نیست.
lمن معتقدم هر ک��س دیگری هم ب��ه جز وزیر
اقتصاد کنونی بود ،چندان اتفاق خاصی رخ نمی داد .کشور
از س��ال ها پیش با این مشکل روبه رو ش��ده است .از زمان
ورود درامد نفت به بودجه کش��ور ،تورم س��اختاری ایجاد
شده و االن هم نمی ش��ود در یک فاصله کوتاه این سیستم
برخی منتقدان معتقدند وزارت اقتصاد هدفمندی
یارانه ها را اجرا نکرده است.
lمن خودم از منتقدان درج��ه یک این طرح بودم
و هس��تم .از دیدگاه من اینکه ما بخش��ی از درامد کشور را
به عنوان یارانه روی کاالها پرداخت کنیم کار غلطی نیست.
به هر حال این س��رمایه و ثروت ملی است و ما هم ان را به
مردم می پردازیم.
اما نکته این است که نباید همه پول نفت را در این راه
خرج کنیم .انچه اشتباه است این که ما در ایران پول نفت را
سرمایه گذاری نکردیم .پول نفت خرج درامد جاری دولت
شده است.
انچه در کشور ما انجام شد این بود که پول نفت را به
اصطالح بین مردم تقسیم کردند ،اما به ان خانواده فقیری
که هش��ت تا بچه داش��ت و پدر خانواده هموضعیت خوبی
نداشت ،االن ماهی 500هزار تومان یارانه پرداخت می شود.
پدر هم این پول را خرج امورات��ش می کند .بنابراین نتیجه
این هدفمندی چندان هم مناسب نبود.
هدفمندی یعنی اینکه پول کشور به سمت تولید و علم
هدایت شود ،نه اینکه س��هم تولید از این منابع حذف شود.
انچه در ایران رخ داد ،هدفمندی نبود ،بلکه هدر دادن منابع
به شکلی دیگر بود.
االن ارزیابی ش�ما از ش�مس الدین حسینی در
نگاهی به روابط بهمنی و حسینی
5
تقابل یا هماهنگی پنهان؟
«من را از پاسخ به این سوال معذور کنید»؛ این پاسخ
شمس الدین حسینی در جایگاه وزیر اقتصاد به نمایندگانی بود
که او را به دلیل نوسان های اخیر ارز به مجلس احضار کرده
بودند .او معتقد بود که سوال در این حوزه به او ارتباطی ندارد،
بلکه رئیس کل بانک مرکزی باید در این باره پاسخگو باشد.
این در حالی است که حسینی در روزهای پایانی سال
گذشته ،جور بهمنی را در این باره کشیده بود و حتی یک بار
هم به جای او استیضاح شده بود .این نخستین تقابل عیان
سخنگوی اقتصادی دولت با رئیس کل بانک مرکزی بود.
بهمنی شاید در روزهای تصویب قانون بودجه 90که
نمایندگان قصد داش��تند رئیس کل بانک مرکزی را با ارائه
طرحی به گرفتن رای اعتماد از مجل��س مجبور کنند ،این
روزها را پیش بینیکرده بود که به شدت با ان طرح مخالفت
70
کرد .او ان روزها گفت که با این کار استقالل بانک مرکزی
زیر س��وال خواهد رف��ت و در صورت تصویب ان ،اس��تعفا
خواهد داد.
محمود بهمنی از همان شروع نوسان های ارزی ،وزیر
اقتصاد را در تصمیم گیری هایش دخیل نمی کرد .حتی هرگز
این دو در کنار هم ظاهر نشدند تا به مسائل حوزه پولی و مالی
کشور پاسخ بدهند.
با این وجود وزی��ر اقتصاد به گفته خ��ودش به خاطر
مصالح کش��ور همواره از سیاس��ت های بانک مرکزی دفاع
می کرد .او حتی ی��ک بار در دفاع از ط��رح بانک مرکزی در
افزایش نرخ ارز مرجع ،با اعالم درستی این سیاست گفته بود
که بانک مرکزی باید ابتدا قیمت را به بازار ازاد نزدیک کند و
سپس بر ان مسلط شود!
کابینه چیست؟
lبه نظر من سایر وزرا هم چندان از او بهتر نیستند.
یکی دیگر از اقدامات او در دوره وزارتش ،دامن
زدن به موضوع خصوصی سازی بوده است .این
روند را تاکنون چطور می بینید؟
lبدترین نوع خصوصی س��ازی انجام شده است.
وقتی پربازده ترین کارگاه ها در ایران هم اکنون کامال متوقف
شده اند ،یعنی که خصوصی س��ازی در ایران ناموفق انجام
شده اس��ت .البته نه اینکه اصل خصوصی سازی چیز بدی
است ،اما روشی که انجام شده ،کامال غلط است.
در ایران بزرگترین کارخانه ها به کس��انی واگذار شد
که از مدیریت چیزی نمی دانس��تند و اغلب ه��م دولتی یا
شبه دولتی بودند.
کارخانه بزرگی مانند کفش ملی که یک روز تولیدات
ان به اروپا صادر می شد ،االن تعطیل است .بنابراین اوضاع
خصوصی سازی در ایران واقعا ناگوار است.
اقای دکتر! ولی این کارها را شاگردان خود شما
کرده اند.
lبه هر حال دانش��جویان دوره جدی��د هم کمتر
درس خوان بودند و هم کمتر امکانات داشتند .از سوی
دیگر توسعه اموزش عالی در کشور باعث شد کیفیت
ان کم شود .ضمن اینکه بعضی اشکاالت ساختاری
است و به افراد ربطی نداردg .
این در حالی بود که بسیاری از اقتصاددانان خبره معتقد
بودند این اقدام دلیل محکمی برای عدم تسلط بانک مرکزی
بر بازار ارز است.
به نظر می رس��د بانک مرک��زی به ریاس��ت محمود
بهمنی هم اکنون اب��زار خوبی برای پی��اده کردن تفکرات
رئیس جمهور اس��ت .به دلیل انکه این نهاد کامال خارج از
نظارت مجلس است و حداکثر اقدامی که نمایندگان مردم
درباره ان می توانند انجام بدهن��د ،طرح تحقیق و تفحص
اس��ت؛ کاری که در نهایت نتیجه ای جز ارائه یک گزارش
است.
بهمن��ی از زمان ریاس��تش ب��ر بانک مرک��زی همه
خواس��ته های احمدی نژاد را پیاده س��ازی کرد .او نرخ سود
بانکی را کاهش داد و باعث شد حجم زیادی از سپرده های
مردمی به طرف بازار س��که و ارز هدایت شود .این در حالی
بود که ظاهرا اعضای شورای پول و اعتبار با کاهش نرخ سود
موافق نبودند .بهمنی بارها از کاهش این نرخ دفاع کرده بود
و حتی وقتی در اخرین تصمیم ،افزایش نرخ س��ود را ابالغ
کرد ،رئیس جمهور در تلویزیون رسما مخالفت خود را با این
اقدام اعالم کرد.
بخشی از بحران ،روانی است
حمایت از تولید ملی ،چاره مدیریت قیمت ارز
نهاشمی /رئیسکمیسیونصنایعمجلسهشتم
حسی
6
اقتصاد
مثلث شماره 144
انچه باعث ایجاد ثبات اقتصادی در قیمت ارز می شود،
مدیریت هوش��مند تیم اقتصادی دولت اس��ت ،اما این همه
نوسان در بازار ارز نش��ان می دهد که تیم اقتصادی دولت از
روش های صحیحی برای کنترل اقتصاد کش��ور اس��تفاده
نمی کند ،چرا که اگر چنین چیزی وجود داش��ت ش��اهد این
نوسانات اشکار در بازار ارز کشور نبودیم.
در حال حاضر البته شاهد ان هستیم که تیم اقتصادی
دولت یکس��ری راهکار هایی را برای کنت��رل اقتصاد به کار
می گیرد ،ام��ا این روش ها بای��د قبل از ب��روز عارضه به کار
گرفته می شد.
در واقع اگر تیم اقتصادی دولت در جریان نوسان های
ارزی اخیر هوشمندی بیشتری از خودش نشان می داد شاید
اصال دچار چنین نوسان های شدیدی نمی شدیم.
البت��ه در بح��ث مدیری��ت اقتص��ادی کش��ور
مقام معظم رهبری به مساله وحدت و انسجام داخلی هم اشاره
کرده اند که اگر وجود داشته باشد اجازه بروز اثرات روانی که
ب ر نوسان های ارزی تاثیر می گذارد را نمی دهد.
اگر تیم اقتص��ادی دولت به این مس��اله توجه کند و به
س��مت عدم وحدت حرکت نکند ،می تواند ای��ن عارضه را
مدیریت کند.
از طرف دیگر حمایت از تولید هم می تواند در کنترل بازار
ارز موثر باشد .ارز الزم باید به سیستم تولید کشور تزریق شود با
وجود اینکه مدیران اقتصادی مدام مصاحبه و تاکید می کنند
که کمبود ارز وجود ندارد با این حال شاهد تزریق ارز الزم حتی
به صنایع دارای اولویت هم نیستیم.
در حالی که اگر صنایع دارای اولویت برای دریافت ارز
مشخص شوند و ارز مورد نیاز به انها تزریق شود ،عمال تاثیر
ش��ایعاتی که در مورد کمبود ارز و محدود بودن منابع ارزی
دولت وجود دارد هم از بین می رود و این جو روانی برای خرید
ارز کاهش پیدا می کند.
نکته دیگری که در مورد مدیریت ارز در کش��ور وجود
دارد این اس��ت که مس��ئوالن باید متوجه باش��ند که ارز را
نمی شود با حرف و بخشنامه مدیریت کرد ،بازی های کالم
ی
و دستوری نمی تواند مسائل اقتصادی را حل کند .الزم است
در مدیریت اقتصاد یک روال منطقی وجود داشته باشد تا اثرات
روانی مسائل مختلف مالی را کنترل کند.
با این وج��ود توجه به این نکته هم ضروری اس��ت که
تاکید بر اثرات روانی به معنی این نیست که نوسان های ارزی
تنها ناشی از مسائل روانی است.
ب��ه ه��ر ح��ال فش��ار های خارج��ی ،تحریم ه��ا و
محدودیت هایی که در مورد جاب��ه جایی پول وجود دارد هم
در نوسان های ارزی بی تاثیر نیس��ت .اما چه بخواهیم و چه
نخواهیم بخش��ی از بحران های ارزی هم ناش��ی از مسائل
روانی اس��ت .وقتی تنها در یک روز قیمت دالر از یک ثبات
نسبی در حدود قیمتی دو هزار و 200تومان به دو هزار و 400
و دو هزار و 600تومان می رس��د ،این به ان معنی اس��ت که
بخشی از این بی ثباتی ها روانی است.
مسائلی مانند بسته شدن سفارت ایران در کانادا و قطع
روابط با این کشور که با تهدید به تحریم های شدید تر از طرف
یک کشور اروپایی همراه بوده هم در افزایش یک باره قیمت
دالر بی تاثیر نبوده است.
با این همه به نظر می رسد اگر ان تزریق ارز به سیستم
تولید کشور اتفاق می افتاد ،شاید اثرات تمام مسائل خارجی و
داخلی بر قیمت ارز این همه شدید نمی شد.
در حال حاضر متاسفانه شاهد هستیم که حداقل حمایت
از تولید داخلی صورت می گیرد .در س��الی که «تولید ملی و
حمایت از کار و سرمایه ایرانی» نام گرفته مشاهده می کنیم
که تولید با مشکالت بسیار زیادی درگیر است و در وضعیت
خوبی به سر نمی برد.
البته عوامل دیگ��ری از جمله دس��ت های پنهان در
سیس��تم اقتصادی کش��ور هنوز هم وجود دارد و مشاهده
می کنیم که بعد از گذش��ت 33س��ال از انقالب اس�لامی
هنوز هم واردات در اولویت ق��رار دارد و از مجموع بیش از
پانصد میلیارد دالر درامد ارزی دولت اقای احمدی نژاد در
هفت سال ابتدایی ان بیش از چهارصد میلیارد دالر صرف
واردات کاال ش��ده و این برای اقتصاد کش��ور در حکم یک
فاجعه است.
در همین س��ال جاری مش��اهده می کنیم که با وجود
نامگذاری امسال به نام « تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه
ایرانی » در همان ابتدای سال 24میلیارد دالر برای واردات
اختصاص یافته است .چنین مسائلی با سیاست های کالن جور
در نمی اید ؛ ضمن اینکه با اهداف اقتصاد مقاومتی هم که مورد
تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته همخوانی ندارد.
باید به این مساله توجه داش��ت که واردات بالی جان
تولید و اقتصاد ملی ماست .اقتصاد ملی به معنی تولید قدرتمند
اس��ت .تولید ملی قدرتمند ،یک اقتصاد ملی قدرتمند ایجاد
می کند که نتیجه اش افزای��ش ارزش پول ملی اس��ت .اما
وقتی از تولید ملی حمایت نمی شو د ،ارزش پول ملی این گونه
دستخوش تغییر می شود.
مس��اله دیگری که این روز ها در مورد مدیریت بازار
ارز پیش امده بورس ارز و حاش��یه های ان است که به نظر
من این ای��ده نمی توان��د در مدیریت ب��ازار ارز موثر بیفتد ،
چرا که بورس ارز به معنی تنظیم قیمت بر اس��اس عرضه و
تقاضاست ،اما اگر قرار باشد کسی در بورس ارز نفوذ کند و در
ان دخالت کند ،این سیستم نمی تواند جوابگو باشد .در واقع
دولت نمی تواند با ب��ورس ارز عرضه و تقاضا یا حتی قیمت
ارز را مدیریت کند.
مس��اله ای ک��ه در مدیریت اقتصادی کش��ور بس��یار
مهم اس��ت ،موضوع مراجعه به بدنه کارشناس��ی اقتصادی
کش��ور اس��ت .مش��ورت در هیچ کج��ا چیز بدی نیس��ت؛
پیامبر اس�لام(ص) هم در موارد مختلف با اصحاب خودش
مش��ورت می کرد .در حال حاضر ما اس��اتید و کارشناس��ان
اقتصادی بسیاری داریم که خانه نشین شده اند و کسی به انها
مراجعه نمی کند در حالی که تیم اقتصادی دولت می تواند با
مشورت گرفتن از این بدنه کارشناسی مسائل مختلفی را که
پیش می اید برطرف کند.
به هر حال بدنه کارشناسی کشور می تواند راهکار هایی
را به تیم اقتصادی دول��ت ارائه دهد که اگر از انها اس��تفاده
صحیح صورت بگیرد امکان کنترل این افزایش های جهشی
قیمت ارز به وجود خواهد امدg .
با این وجود تقابل بهمنی با دیدگاه های اقتصادی دیگر
وزرا نیز نمایان اس��ت .او بارها با اظهارات مهدی غضنفری
وزیر صنع��ت ،معدن و تج��ارت برای تخصی��ص اعتبار به
واحدهای تولیدی مخالفت کرده اس��ت .بهمنی که در دوره
ریاستش بزرگترین اختالس تاریخ ایران در سیستم بانکی
رخ داد ،یک بار با عصبانیت اعالم کرد که نمی تواند با کامیون
در کارخانه ها پول خالی کند .غضنفری ،نیز در پاس��خ به او
گفت که اتفاقا از کامیون های پول بانک مرکزی به نفع تولید
استقبال می کند.
صدور تعداد زیادی بخشنامه ارزی در یک سال اخیر،
بزرگترین نقطعه ضعف محمود بهمنی در بانک مرکزی است
که نه تنها تاثیری در تعدیل نرخ ارز نداشته ،بلکه به شدت ان
را افزایش داده و بازار را نامتعادل کرده است.
با این وج��ود بهمنی که ش��ایعه اس��تعفایش چند بار
مطرح شده ،همچنان بر سر کار خود هست؛ بودنی که برای
اولین بار در تاریخ فعالیت بانک مرکزی کار را به جایی کشاند
قو تفحص از
که نمایندگان مردم را ب��ه تصویب طرح تحقی
بانک مرکزی مجبور کرد؛ گر چه بعید است اجرای این طرح
به دوره مسئولیت بهمنی کفاف بدهدg .
71
مصباحی مقدم هرچند
در کسوت یک
روحانی در مجلس
حاضر بوده ،اما همواره
به عنوان یک چهره
فعال در حوزه اقتصاد
مطرح بوده که به
ویژه در ایام تصویب
لوایح بودجه ،نقش
پررنگی داشته است
اگر طرح ما اجرا شود نرخ دالر
به 2000تومان نزدیک می شود
اقتصاد
7
گفت وگو با غالمرضا مصباحی مقدم درباره طرح جدید دولت و مجلس
مثلث شماره 144
غالمرضا مصباحی مق�دم بهتری�ن دوران مدیریت ارزی کش�ور در زمان ریاس�ت جمهوری محمود
احمدی نژاد را برای سال 2006میالدی می داند ،چراکه ذخایر ارزی و طالی کشور به شدت افزایش پیدا
کرد .رئیس کمیسیون برنامه و بودجه محاس�بات مجلس حاضر نشد نام رئیس بانک مرکزی در ان زمان
را بگوید ،اما ورق زدن تاریخ نش�ان می دهد که س�کان هدایت مدیریت ارزی و ریالی کشور در ان دوران
به دست طهماسب مظاهری بود.
اوایل زمستان س�ال گذش�ته بود که بازار ارز یک
نوس�انی را تجربه ک�رد و بع�د از ان اندکی ثبات
بر بازار حاکم ش�د ،اما چندی پیش دوباره تعادل
عرضه و تقاضا به هم ریخت و شاهد سیر صعودی
در قیمت انواع ارز بودیم .به نظر شما این نوسانات
ناشی از چیست؟
lنوس��انات نرخ ارز از اذر س��ال گذشته شروع شد،
موقعی که امارات متح��د عربی تحت فش��ار بانک مرکزی
امریکا تبدیل ارزهای ایران را به درهم متوقف کرد؛ در چنین
شرایطی مدیریت ارزی کشور باید عرضه و تقاضا را مدیریت
می کرد -همین کاری که االن می خواهد انجام ش��ود -اگر
چنین کاری را سال گذشته می کردند ،ما شاهد نوسانات نرخ
ارز و پیدایش ش��کاف بین نرخ مدنظر بان��ک مرکزی و بازار
ازاد نمی بودیم .از س��ال 79تا اذر 90نرخ ارز تک نرخی بود
و فسادی در دوگانگی نرخ ارز وجود نداشت .نرخ ارز خودش
را با سایر خدمات و کاالها هماهنگ می کرد و به طور مالیم
افزایش می یافت؛ به عبارت دیگر ت��ورم داخلی به نوعی بر
تورم خارجی اثر می گذاش��ت؛ گرچه برخی ایراداتی داشتند
ولی ق��درت مالی بانک مرکزی پاس��خگوی رف��ع نیازهای
ارزی کشور بود ،اما ان ش��وک که در اذر 90وارد شد بانک
مرکزی را دس��تپاچه کرد و این نهاد از عرضه ارز به بازار کم
کرد و خود این کم کردن عرضه به بازار باعث تش��دید تقاضا
و پیدایش مابه التفاوت بین نرخ ارز بانک مرکزی (ارز مرجع)
و ارز بازار ازاد شد .به دنبال ان دالل ها به قضیه ورود کردند،
بعد نرخ ارز بر س��که و طال تاثیر گذاشت .در چنین شرایطی
مرد م ترجیح دادن��د منابع مالی خود را تبدیل ب��ه ارز کنند تا
قدرت خرید خود را برای روز مبادا در اینده حفظ یا کار داللی
72
کنند .تولید کنندگان هم ترسیدند و برای واردات مواد اولیه در
ماه های بعد رویه احتیاطی پیش گرفتند و ارز را نگه داشتند
ی را تجربه می کند
تا در روزی که نمی دانند بهای ارز چه رقم
از ذخایر خود بهره گیرند .همه اینها دالیلی شد که اوضاع را
تشدید و شکاف را بین نرخ ارز مرجع و ارز ازاد افزایش داد تا
جایی که قیمت دالر از 1050تومان به 2000تومان رسید،
البته مدتی روی 1800تا 1900نوس��ان داش��ت و باالخره
تولیدکنندگان ،واردکنندگان و مس��افران از این بازار نیازهای
خود را تامین می کردند ،اما یک باره با توقف تزریق ارز به بازار
ازاد مواجه ش��دند .وزیر اقتصاد و دارایی در جلسه چهارشنبه
29شهریور صحن علنی مجلس تاکید داشت که عرضه ارز
به بازار در این مدت متوقف نشد .این حرف درستی است ولی
عرضه ارز برای کاالهای اساس��ی ،دارو و ثبت س��فارش ها
متوقف نش��د ،ولی عرضه ارز به بازار برای پاس��خگویی به
تقاضای بازار متوقف شد .خود این توقف بر فعالیت دالل ها
افزود و دوباره به حس��اب انکه نرخ ارز در اینده افزایش پیدا
می کند ،انتظارات تورمی باال رفت .البته برخی اظهار نظرهای
نادرست هم به این قضیه دامن زد؛ مثل اینکه بعضی ها گفتند
قیمت ارز تا 3500تومان باال می رود .این مطالب که از طریق
روزنامه ها بازتاب پیدا می کرد در بازار فرعی ارز اثرگذار شد.
اینکه می گوییم بازار فرعی منظور این نیست که بازار اصلی
همین بازار است ،چون این بازار تقاضاهای بسیار محدودی را
پاسخ می داد .بسیاری از متقاضیان ارز که ارز حسابی و اساسی
می خواس��تند از این بازار ارز خود را تامی��ن نمی کردند .انها
(تولید کنندگان) دست نگه داش��ته بودند تا ارامش به بازار ارز
برگردد تا براساس ثبت سفارش هایی که انجام دادند از بانک
مرکزی ارز مرجع بگیرند .در مجموع از انجا که معامالت بازار
فرعی در حد چند ده هزار دالر اس��ت ،نمی شود این را مبنای
واقعی قیمت ارز قرار داد .به هر حال خود اینکه بانک مرکزی از
پایان ماه مبارک رمضان تا االن ارز به بازار عرضه نکرد ،تقاضا
هم تشدید شد و همین مساله سبب شد تا قیمت ارز در بازار
فرعی باال رود و تولید کنندگان قیمت کاالهای خودشان را
براساس این قیمت غلط شکل بدهند و انتظارات تورمی هم
در جامعه ایران تشدید شود تا اینکه دولت و مجلس طی چند
جلسه نشستند و به جمع بندی رسیدند که مساله عرضه ارز از
طریق بازار بورس مطرح شود که این پیشنهاد مورد موافقت
رئیس جمهور قرار نگرفت و به همین خاطر یکی ،دو هفته هم
در مدیریت بازار وقفه افتاد.
چرا رئیس جمهور موافقت نکرد؟
ی مناقش��ه کردند و مس��ئوالن اتاق بازرگانی
lبرخ
تهران واکنش منفی نشان دادند .گفتند چنین اقدامی موجب
تشدید افزایش تقاضا و تشدید نرخ ارز می شود و این وضعیت
را بدتر می کند ،گرچه این حرف کارشناسی نبود اما اثر خود را
گذاشت .به هر حال راهکار دیگری دنبال شد که همین به تایید
تیم منتخب دولت و مجلس رسید و قرار شد ارز از طریق این
بازار عرضه شود.
منظورتان همان دو درصد زی�ر قیمت بازار فرعی
است؟
lبله ،پیش بینی می شود که به این وسیله رانتی که
پدید امده از بین برود .فسادی که از دو نرخی شدن قیمت
ارز حاصل شد هزاران میلیارد تومان حقوق و پول مردم را
به جیب عده ای سرازیر کرد که نمی دانیم چه کسانی هستند
و این ضعف مدیریت ،دیر اقدام کردن و دست روی دست
گذاشتن مایه تاسف اس��ت .االن امیدواریم با مدیریتی که
موافقت ش��ده ،نس��بت به ارز انجام شود ش��اهد متعادل
ش��دن قیمت ارز در بازار باش��یم که تاثیرگذار روی ثبات
اقتصادی ،ثبات نرخ ارز ،ثبات تصمیم گیری اس��ت ،چون
اگر ثبات نباشد تولیدکنندگان ،صادرکنندگان و واردکنندگان
نمی توانند درست تصمیم بگیرند و سرمایه گذاری مناسب
انجام نمی ش��ود که اینها اثر بدی بر مجموعه تولید کشور
می گذارد.
شما درباره شروع التهاب بازار ارز گفتید و فرمودید
که به هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا از انجا کلید
خورد .دول�ت ان موقع چه کار می توانس�ت بکند
که نکرد؟
lهمین کاری که االن انجام می دهد.
یعنی سیاست کنونی برای مدیریت بازار را همان
موقع پیش می گرفت؟
lبرنامه پنجم درباره نرخ ارز تکلیف به نرخ ش��ناور
مدیریت ش��ده کرده که همان وقت می توانس��ت مبنا قرار
گیرد .همین هم که االن انجام می ش��ود به نوعی نرخ شناور
مدیریت شده است ،به جای اینکه ارز را مطابق روزهای قبل
عرضه کنند به یک باره طی چند روز عرضه را کاهش دادند.
خب این مساله ،تقاضا را تشدید و بازار را ملتهب می کند.
همان موقع به دولت پیشنهاد دادید که چه کاری
برای برون رفت از این وضعیت انجام دهد؟
lبله ،همان موقع پیشنهاد دادیم ،اقای دکتر بهمنی به
مجلس دعوت شد ،اما به جلسه علنی نیامد .در جلسه کمیسیون
اصل نود مجلس ،خطاب به وی گفتم «وقتی نرخ ارز یک مرتبه
حالت جهشی پیدا می کند شبیه رفتار اسب چموشی است که
صاحب اسب سعی می کند با سرعت باالتری خودش را به ان
برساند تا مهار بزند .حاال شما برای مهار قیمت ارز ،قیمت باالتر
را بدهید ولی به همان قیمت عرضه کنید ،مطمئن باشید که
بازار ارام می ش��ود ،یعنی اگر قیمت 1800تومان است شما
بگویید 2000تومان .هرکس هر چق��در ارز می خواهد بیاید
بگیرد بعد یک ب��اره تقاضا فروکش خواه��د کرد ،چون همه
کس��انی که ارز خریدند به امید روزی که قیمت ها باالتر رود
می ایند می فروش��ند و وقتی فروختند عرضه ارز افزایش پیدا
کرده و قیمت مهار می ش��ود ».جالب اینکه اخیرا هم رئیس
بانک مرکزی این مفهوم را به کار گرفته ،پس معلوم می شود
که امری پذیرفته شده و واقعی است.
ان موقع در مقابل پیش�نهاد شما دکتر بهمنی چه
استداللی اورد؟
lاستداللی نیاوردند و بحث جدی ای نکردند.
بیشتر به روزمرگی گذشت؟
از چشم رئیس جمهور می بینید؟
lخیر ،نمی توان��م قضاوت کنم اما ش��اهد بودیم
ضعف مدیریت ارزی بر کش��ور حاکم اس��ت .ما روزی در
این دولت مدیریت ارزی خیلی قوی تری داش��تیم ،شما به
دالرهای موجود در دست مردم نگاه کنید ،همه اش برای
سال 2006است ،ان وقت چه کسی مدیریت ارزی کشور
را داشت؟ در 2006ذخایر نقدی ارز و طالی کشور به شدت
افزایش پی��دا کرد ،هم اکن��ون هم که ارز به ب��ازار عرضه
می کنیم برای س��ال 2006اس��ت .بعد از ان دیگر خبری
نیست .البته اخیرا شنیدم که باز واردات ارز مقداری صورت
گرفته که برای سال 2011و 2012است.
ان سال مدیریت دست چه کسی بود؟
lاین یک عالمت س��وال باقی بماند تا خوانندگان
ان را کشف کنند.
ش�ما گفتید تحریم امریکا محدودیت هایی برای
تبدیل ارز ای�ران در ام�ارات ایجاد ک�رد ،اثر این
محدودیت چقدر بود؟
lمسلما تحریم ها تاثیرگذار است.
رس�انه های غربی می گویند بانک مرکزی دالری
نداش�ت که به بازار تزریق کند ،چه جوابی به انها
می دهید؟
lحرف بسیار غیرکارشناسی است .االن ذخایر ارزی
بانک مرکزی باالست ،چون ذخایر ارزی ایران در حساب های
خارجی باالی صد میلیارد دالر اس��ت ،حتی مرکز ای ام اس
ایا ِی به این
(صندوق بین المللی پول) ،بانک جهانی و س��ی
ایا ِی روی اقتصاد و ذخایر ارزی
واقعیت صحه می گذارند .سی
کشورها کار می کند و ان را به کنگره و رئیس جمهور امریکا
گزارش می دهد .س��ی ای ا ِی گزارش کرده که ذخایر ارزی
ایران 108میلیارد دالر است پس یک اعتراف از ناحیه انهاست
lبله همین طور اس��ت ،چون یکی از مسائل اقدام
به هنگام است .در جنگ اگر یک ساعت دیر تر نیروها عملیات
را شروع می کردند دشمن ان عملیات را خنثی می کرد .اقدام
به هنگام مهم است .نباید گذاشت یک ساعت تاخیر بیفتد چه
برسد به اینکه سه هفته تا یک ماه تاخیر بیفتد .مگر برای مرغ
و شیر و لبنیات غیر این بود که فاصله زیادی بین بروز مشکل
و تصمیم برای حل گرانی ایجاد ش��د ،این فاصل��ه زمانی و
دیر اقدام کردن مشکل افرین می شود.
هدفمن�دی یارانه ها نی�ز تاثیرگ�ذار ب�ود؟ چون
برخی کارشناس�ان و اف�راد صاحب نظر همچون
اقای توکلی مس�اله نوس�انات بازار ارز را ربط به
هدفمندی یارانه ها می دهند؟
lاصل هدفمندی یارانه ها نباید دارای چنین اثاری
می بود .ما هم وقتی مطالعه می کردیم که تصمیم گیری کنیم
همه ابعاد را که دیدیم به این رس��یدیم که نباید بیش از 10تا
15درصد افزایش نرخ تورم ناشی از هدفمندی یارانه ها داشته
باشیم.
تورم در بهای خرید کاالها یا تورم در قیمت ارز؟
lخیر ،بهای ارز بحث ما نبود ،اصال ارز را ما به عنوان
پارامتر بسیار مهم در اقتصاد تلقی نمی کردیم که بخواهد به
هم بخورد.
اما خورد؟
lتورم بخش ارز ربطی به هدفمندی یارانه ها ندارد.
اما اقای توکلی اعتقاد دارد که نرخ دوگانه ارز باعث
شده دولت پول جمع کند تا یارانه های نقدی را در
ماه های اینده افزایش دهد؟
lدیدگاه های ایشان دارد غلط مطرح می شود ،انچه
lاین همان رویکرد اس��ت .منته��ا وضعیتی که در
بازار وجود دارد این طور نیست .ارزی که به بازار داده می شود
میانگین وزنی ان نرخ های 2400و 2500تومان نیست چون
اگر به طور میانگین روزانه 100میلی��ون دالر به بازار عرضه
می ش��ود فقط 5-2میلی��ون دالر ان در ب��ازار فرعی معامله
می شود .به بیان دیگر این طور نیس��ت که کل 100میلیون
دالر با قیمت مندرج در روزنامه ها داد و ستد شود بنابراین اگر
معادل وزنی معامله ارز پایین تر از این اس��ت ،پس برای مهار
بازار کفایت می کند که با این میانگین وزنی کار کنیم و تعیین
نرخ دو درصد زیر قیمت بازار فرعی ارز به معنای روند کاهشی
است .خود این به بازار سیگنال می دهد که ببینید که ارز مورد
نیاز را می توانید از طریق بازار رسمی تامین کنید ،پس انهایی
که ارز عمده می خواهند دیگر به بازار فرعی مراجعه نمی کنند
و تقاضا در بازار کاهش پیدا می کند ،وقتی کاهش پیدا کرد بازار
از نرخی اثر می پذیرد که بانک مرکزی اعالم می کند ،بنابراین
نتیجه مثبت است.
مثلث شماره 144
lوزیر اقتصاد چه سلطه ای بر بانک مرکزی دارد؟
بنابراین بیشتر بحث ارز را معطوف به عدم توجه
دولت به اجرای قان�ون برنامه پنج�م و ضعف در
قدرت تصمیم گیری بانک مرکزی می دانید؟
ای�ن دو درصد زی�ر قیمت ب�ازار فرع�ی را دولت
هم می خواه�د اجرا کند .بعضی ه�ا می گویند این
همان ازاد سازی و شناورس�ازی قیمت ارز است،
درحالیکه ش�ما می گویید بن�ا به کنترل ب�ازار ارز
دارید ،در ثانی سال گذشته پیشنهاد کردید برای
این کار دول�ت یک درصدی باالت�ر از بازار فرعی
قیمت تعیی�ن کند ،ام�ا در حال حاض�ر می گویید
درصد زیر قیمت بازار فرعی تعیین قیمت شود تا
هر که هرچقدر ارز نیاز داشت از بانک مرکزی (بازار
مرجع) تامین کند ،ایا این دو روش یک نوع رویکرد
را دنبال می کند؟
اقتصاد
lبله.
ای�ن مس�اله را از چش�م چه کس�ی می بینی�د؛ از
وزارت اقتصاد یا رئیس بان�ک مرکزی که قدرت
تصمیم گیری نداشت؟
که ما کمبود ارزی نداریم و این رقم نسبت به تاریخ ارز در ایران
بی سابقه است .همین شرایط برای ذخایر طال هم وجود دارد.
پس مساله ذخیره ها نیست ،البته این ذخیره ها در حساب های
خارجی بانک مرکزی اس��ت ،ولی ذخیره نقدی بانک مرکزی
هم قابل توجه است ،منتها احتیاط می کنند می گویند که «در
شرایط تحریم هستیم و در این شرایط نباید چوب حراج به ارز
کشور بزنیم» .درست است ما در شرایط تحریم مشکل انتقال و
جابه جایی ارز داریم اما با این وجود این انتقال صورت می گیرد
و شاهد ان هستیم که طی پنج ماه اول سال حداقل 25میلیارد
دالر واردات به کشور داشتیم .واردات بدون تخصیص ارز که
امکان پذیر نیست .از انجا که در سال گذشته 62میلیارد دالر در
طول سال واردات داشتیم ،معنایش این است که تفاوت اساسی
با سال گذش��ته نداریم .البته بنا نداریم در شرایط تحریمی و
شرایطی که باید احتیاط کنیم هرچه بخواهیم واردات را افزایش
دهیم .باید مدیریت واردات داش��ته باشیم .سال گذشته مقام
معظم رهبری فرمودند مدیریت واردات باید داشت و هرچیزی
به ویژه کاالهای بی کیفیت ،میوه ،عروسک و اسباب بازی وارد
نشود ،بنابراین نمی خواهیم به اندازه سال های گذشته واردات
داشته باشیم ،اما در عین حال ارزش واردات چهار ماه اول سال
در قیاس با چهار ماه اول سال گذشته افزایش هم داشته است.
خب این نشان می دهد امریکایی ها و اروپایی ها خیال می کنند
تحریم ها جواب داده و ما را دچار مش��کل و بحران کرده ،اما
خطا می کنند .این گزارش ها را نباید مالک عمل قرار دهند و
متصور باشند که یک کم فشار را بیشتر کنند مساله هسته ای
ایران تحت تاثیر قرار می گیرد .این از ان خطاهایی است که انها
بارها نسبت به ملت ایران مرتکب شدند ،چون سفارتخانه در
کشور ما ندارند اطالعات را از متن جامعه نمی توانند بگیرند و
اطالعات غلط به انها داده می شود ،بنابراین غلط هم تحلیل
می کنند .نتیجه اش هم این می شود که دلشان خوش است که
این روند می تواند منجر به اثر بخشی فشارها روی تصمیمات
دولت و ملت ایران شود.
مهم است اصل اثرگذاری اجرای قانون هدفمندی یارانه هاست
که ایا انتظار بود چنین تورمی بر ان مترتب شود یا خیر؟ پاسخ
من خیر است اما نوع عملکرد و چگونگی عملکرد موجب شد
که نقدینگی زیادی به جامعه تزریق ش��ود .ان نقدینگی زیاد
که باالی 50هزارمیلیارد تومان باشد اثر تورمی را روی جامعه
گذاشت .ان اثر تورمی طبعا تضعیف پول ملی را هم به دنبال
داشت که بر اثر تشدید تقاضای ارز برای ذخیره کردن سرمایه
در قالب ارز به وجود امد .منتها چنین تقاضاهایی منتظر یک
جرقه ،تصمیم غلط و یک تاخیر در اقدام یا اجرای تصمیم است
تا فرصت طلبان از وضعیت پیش امده سوءاستفاده کنند.
ای�ن ط�رح در دراز م�دت ج�واب می دهد ی�ا در
کوتاه مدت؟ رس�انه های خارج�ی می خواهند جا
بیندازند که این طرح اگر هم جواب دهد نتیجه اش
در بلند مدت نمایان خواهد شد ،نظر شما چیست؟
lخیر ،من تصور می کنم به زودی روند کاهشی اش
را نشان خواهد داد.
یعنی روند کاهشی اش می رود روی 2000تومان؟
lبه تدریج.
رئیس جمهور چه نظری دارد؟
lایشان به این سازوکار رضایت دادند.
تا 9ماه اینده که دولت دس�ت ایش�ان اس�ت ایا
کمرکزی به این راهکار پایبند خواهد ماند؟
بان
lحتی من دیدم که ایشان نظرش این است که عالوه
بر کاالهای گروه س��ه ،چهار و پنج ،سایر کاالها هم در صف
پرداخت ارز به همین نرخ قرار گیرند که پیش بینی می شود انها
را نیز به تدریج اضافه کنند تا کم کم همه تقاضاها در این قالب
قابل پاسخگویی باشد .بعد هم وقتی این روش موفقیت خودش
را نشان دهد حتی استفاده از بازار سرمایه و بورس می تواند در
دستورکار قرار گیرد.
بازار بورس را در چه افقی می بینید؟
lبعد از یک تجربه که ب��رای دولت اطمینان خاطر
بیاورد و این روش جا بیفتد و کامال مشکالتش دیده و برطرف
شود ،زمینه مساعد برای بازار عرضه ارز مهیا می شود تا همانجا
برای پاسخگویی به تقاضاها کسب قیمت شودg.
73
ورزش
شکست پروژه تغییر
شکست طرح کودتا
علیه کفاشیان
تحرکات مخالفان رئیس فدراسیون فوتبال؛بدون نتیجه
ورزش
مثلث شماره 144
علی کفاشیان با وجود مخالفانش همچنان به ماندن در مصدر فدراسیون اطمینان دارد.
74
1
اسفند ماه 1390علی کفاشیان با کشمکش های فراوان
توانس��ت با پیروزی در مجمع انتخاباتی فدراسیون فوتبال،
ریاست دوباره خود در فوتبال ایران به مدت چهار سال دیگر را
جشن بگیرد .اما اخبار منتشر شده در طول چند هفته گذشته،
حکایت از این دارد که شاید وی به زودی باید ساز خداحافظی
کوک کند و با دنیای مدیریت در فوتبال خداحافظی کند .گویا
تعداد زیادی از اعضای مجمع عمومی فوتبال ایران دست به
دس��ت هم داده اند تا با برگزاری مجمع عمومی به صورتی
کامال قانونی ،رای به کنار رفتن کفاش��یان از سمت ریاست
فدراسیون فوتبال بدهند .سمتی که برای او هزینه های کمی
به دنبال نداشت.
کفاشیان چگونه دوباره رئیس شد؟
ورزش
مثلث شماره 144
15اس��فند ماه 1390؛ س��الن کمپ تیم ه��ای ملی
فوتسال؛ مجمع انتخابات فدراس��یون فوتبال کاندیداهای
ریاس��ت فدراس��یون هر کدام با نمایندگان خود وارد سالن
می شدند .حسین قریب با در دس��ت داشتن چند برگه کاغذ
از خ��ودروی امین ن��وروزی دکتر معروف اس��تقاللی پیاده
شد تا وارد سالن ش��ود .پشت س��ر او علی نظری جویباری
مدیرسابق روابط عمومی باشگاه استقالل هم دیده می شد.
اکثر خبرنگارانی که در راهروی محل پذیرایی از میهمانان
در حال گرفتن کارت های شناسایی خود بودند ،خودشان را
برای پوشش اخبار پیروزی مدیرعامل سابق باشگاه استقالل
در انتخابات اماده کردند .قریب با چهره ای خندان و خیالی
راحت وارد س��الن برگزاری مجمع شد اما خوشحالی او چند
ساعتی بیشتر دوام نداشت .تالش ها برای پیدا کردن علی
کفاشیان نتیجه ای نداد اما کمی ان سوتر کفاشیان در کنار
محمد عباسی و حمید سجادی ایس��تاده و در نزدیکی دفتر
اکادمی ملی فوتب��ال ایران دارد با وزی��ر ورزش و معاونش
اخرین حرف ها را در رابطه ب��ا چگونگی برگزاری انتخابات
مطرح کرد .ایا کفاش��یان ب��رای کناره گی��ری از انتخابات
از س��وی مدیران وزارت ورزش و جوانان تحت فش��ار قرار
گرفته است؟ چه لزومی دارد نیم ساعت مانده به اغاز مجمع
کفاشیان با وزیر ورزش جلسه برگزار کند؟ اینها ابهاماتی بود
که علی کفاشیان برای اینکه پاس��خی به ان ندهد از درب
پشتی سالن کمپ تیم ملی فوتس��ال به همراه وزیر ورزش
وارد محل برگزاری مجمع انتخاباتی ش��د .با این حال همه
از کناره گیری کفاش��یان از انتخابات سخن می گفتند .علی
کفاشیان از مدت ها قبل به مدیران وزارتخانه قول داده بود که
از انتخابات کناره گیری کند .اینکه قبل از برگزاری انتخابات
این کار عملی شود اما ثبت نام عزیز محمدی برای انتخابات
ریاست فدراسیون تمام معادالت را بر هم زد .کفاشیان از چند
روز قبل به مدیران وزارت ورزش اعالم کرده بود در صورتی
که از انتخابات فدراسیون فوتبال کنار بکشد ،عزیزمحمدی
در انتخابات فدراسیون پیروز می شود و با استفاده از این بهانه
که مدیران وزارت ورزش اصال نمی خواستند عزیزمحمدی
دوباره نقشی در فدراسیون فوتبال داشته باشد ،حضورش در
انتخابات را قطعی کرد و این یعنی نهایت تیزهوشی!
گویا کفاش��یان قبل از برگزاری مجمع در جلسه اش
با وزیر ورزش اعالم کرده بود ک��ه احتماال انتخابات به دور
دوم کش��یده می ش��ود و در دور دوم که عزی��ز محمدی به
صورت اتوماتیک از گردونه رقابت حذف می ش��ود ،او رسما
کناره گیری اش را اعالم می کن��د .همین ضمانت کافی بود
تا وزارت ورزش کمی ارام تر اتفاقات روز مجمع را دنبال کند.
علی کفاش��یان به هر بهانه ای که بود ،از فش��ار برای
کناره گیری از انتخابات فرار کرد .با ای��ن حال وزیر ورزش
اعالم کرد که رای سفید به داخل صندوق می اندازد .به دنبال
وزیر ورزش حمید سجادی و سایر اعضای مجمع به ترتیب
نام و حروف الفبا به جلوی صندوق رفتند .حمید سجادی و
مدیران وزارتخانه منتظر بودند تا علی کفاشیان کناره گیری
خود را اع�لام کند اما ای��ن اتفاق رخ نداد .علی کفاش��یان،
محمد حسین قریب و عزیزمحمدی هر کدام به ترتیب ،39
23و 11رای اوردند .به این ترتیب عزیز محمدی از گردونه
رقابت کنار رفت .همچنین با شمارش ارا ء مشخص شد هیچ
رای س��فیدی به داخل صندوق انداخته نش��ده است و این
ادعای وزی��ر ورزش مبنی بر بیطرفی را زیر س��وال می برد.
علی کفاشیان با گفتن این خبر که انتخابات به دور دوم کشیده
ش��د و البته چند طعنه ابدار ،از خجال��ت رقیبش درامد« :ما
رای گیری دوم را انجام می دهیم اما مدنظر داشته باشید قریب
فرد توانمندی است و به ایشان هم رای بدهید .من در دور دوم
انتخابات هستم و توصیه ام به خاطر مصلحت فوتبال است.
من باز هم می گویم که به ایش��ان رای بدهید» .رای گیری
دور دوم اغاز ش��د .باز ه��م اعضا از جای خود بلند ش��دند و
به ترتیب اراء خ��ود را داخل صندوق انداختن��د .در این بین
حمید سجادی دارد به مهدی تاج و عزیز محمدی حرف هایی
می زند (بعد ها در برنامه نود مشخص شد که سجادی به نواب
رئیس سابق فدراسیون فوتبال تاکید کرد که انها به کفاشیان
بگویند او نمی تواند رئیس شود و باید کنار بکشد).
لحظاتی بعد علی کفاش��یان با 49رای دوباره رئیس
فدراس��یون فوتبال ش��د .در این بین همه می گویند وزارت
ورزش از کفاشیان که خودش استاد برگزاری مجامع است
رودس��ت خورد تا به این ترتی��ب گزین��ه وزارت ورزش در
انتخابات فدراسیون فوتبال رای نیاورد.
تالش ب�رای ابطال انتخابات ریاس�ت فدراس�یون
فوتبال
«انتخابات فدراس��یون فوتبال به صورت غیر قانونی
برگزار شده و علی کفاشیان برای ریاست در این مجموعه منع
قانونی دارد»؛ این خبری بود که صبح روز سه شنبه 16اسفند
م��اه 1390روی خروجی تم��ام س��ایت ها و خبرگزاری ها
قرار گرف��ت و فوتبال ای��ران را با چالش جدی��دی رو به رو
کرد .از انجایی که مدیران س��ازمان بازرس��ی کل کش��ور
چند روز قبل از برگزاری انتخابات نس��بت ب��ه غیر قانونی
بودن حضور افراد بازنشسته در انتخابات اخطار داده بودند،
علی کفاشیان و همکارانش بدون توجه به این اخطاریه ها با
استناد به اساسنامه فدراسیون فوتبال ،رسما مجمع انتخاباتی
فدراسیون فوتبال را در تاریخ مقرر یعنی 15اسفند ماه برگزار
کردند .جالب اینجا است که سازمان بازرسی از مدیران وزارت
ورزش هم به خاطر اینکه در انتخابات حضور پیدا کردند ایراد
قانونی گرفت .به دنبال انتشار این اطالعیه ،علی کفاشیان در
روزهای ابتدایی سکوت اختیار کرد و سایت رسمی فدراسیون
فوتبال فقط با انتشار جوابیه ای چهار بندی رسما بر این نکته
تاکید کرد که اطالعیه سازمان بازرس��ی کل کشور به این
دلیل که طبق اساس��نامه فدراس��یون فوتبال که به مصوبه
هیات دولت هم رسیده است ،این مجموعه نهاد غیر دولتی
به حساب می اید و انتخابات به صورت قانونی برگزار شد .اما
این پایان ماجرا نبود.
سازمان بازرس��ی این بار با فش��ار اوردن به مدیران
وزارت ورزش و جوان��ان خواس��تار ابط��ال انتخاب��ات
فدراس��یون فوتب��ال و اس��تعفای مدیران بازنشس��ته این
75
ورزش
اینده ای نزدیک غالمرضا بهروان که گزینه نایب رئیس دوم
بودند در رابطه با علت ع��دم برگزاری مجمع برای انتخاب
مجموعه ش��د .تا جای��ی که محمد عباس��ی ک��ه دقایقی
فدراسیون فوتبال هم هست و از حامیان کفاشیان به حساب
نایب رئیس دوم اینگونه اعتراف کرده اس��ت« :می ترسم
بع��د از پایان انتخاب��ات فدراس��یون در جم��ع خبرنگاران
می اید به همراه ششگالنی رئیس هیات فوتبال اذربایجان
خودم را ه��م بردارند ».هرچند در اساس��نامه فدراس��یون
گفته بود «:س��ازمان بازرس��ی کل کش��ور نباید انتخابات
شرقی نتوانند دوباره در انتخابات هیات فوتبال استان های
فوتبال امده اس��ت که در صورت عدم انتخاب نواب رئیس
فدراس��یون فوتب��ال را تحت الش��عاع ق��رار ده��د و ما از
خود رای بیاورند و به این ترتیب حامیان کفاشیان در مجمع
انتخاب اف��راد م��ورد نظ��ر مجم��ع حمای��ت می کنیم»
در انتخاب��ات رئیس فدراس��یون حداکثر ی��ک ماه فرصت
عمومی یکی یکی کنار می روند .در این بین گفته می شود
بع��د از چن��د روز ب��ا ی��ک عقب نش��ینی عجی��ب اعالم
دارد تا انتخابات مج��دد برگزار کند ،اما با گذش��ت چیزی
مدی��ران وزارت ورزش و جوانان ه��م حمایت های الزم را
ک��رد«:وزارت ورزش و جوان��ان تاب��ع قانون اس��ت و اگر
حدود هفت م��اه از این اتفاق ،علی کفاش��یان هنوز مجمع
از اقدامات این مدیران باش��گاهی انج��ام می دهند .گفته
تشخیص داده شود کهکفاشیان نمی تواند رئیس فدراسیون
عمومی فدراس��یون فوتب��ال را برگزار نکرده اس��ت .البته
می شود مالک باشگاه ملوان و اس��تیل اذین یکی از اولین
فوتبال بماند ،به وظیف��ه قانونی خود عم��ل می کند» .در
تاریخ برگزاری مجمع در این چند ماه بارها و بارها از سوی
نفراتی اس��ت که برگه درخواس��ت مجمع فوق العاده برای
اخرین روزهای س��ال 1390بحث گرفتن مجوز از هیات
مدیران فدراسیون فوتبال تغییر کرد و طبق گفته یک منبع
برکناری کفاش��یان را امضا کرده اس��ت .باتوجه به شرایط
اگاه در فدراس��یون فوتبال ،نتایج ضعی��ف تیم ملی و حجم
دولت برای ادامه فعالیت کفاش��یان در فدراس��یون فوتبال
زیاد انتقادات به وضعیت تیم ملی تاثیر بسیار زیادی در این
مطرح شد و همان طور که پیش بینی می شد در نهایت این
فعلی فوتبال ایران باید ماجرای تالش مدیران در رابطه با
اتفاق داشت .در حال حاضر مدیران فدراسیون فوتبال رسما
خبر در رس��انه ها انتشار یافت که کفاش��یان برای مدیریت
برکناری کفاشیان را جدی گرفت .به ویژه حاال که مشکالت
فوتبال باعث شد تا ریاست جمهوری هم چند روز قبل نسبت
اعالم کرده اند مجمع عمومی را اواخر مهرماه و بعد از بازی
در فدراسیون فوتبال مجوز یک س��اله دریافت کرده است؛
به ش��رایط بحرانی فوتبال ایران
مجوزی ک��ه هی��چ وقت در
ابراز نگرانی کند و خواس��تار این
رابطه با جزئیات ان خبری در
رسانه ها منتشر نشد و هنوز هم
شود که همه دست به دست هم
معلوم نیست ایا در حال حاضر
بدهند ت��ا فوتبال ک��ه از اهمیت
ویژه ای نزد مردم برخوردار است
کفاش��یان واقعا مجوز هیات
به موفقیت برس��د وتیم ملی به
دولت را دریافت کرده اس��ت
جام جهانی ب��رود .این موضوع
یا نه؟ ولی از همان فردای روز
نشان می دهد مقامات عالی رتبه
انتخابات فدراسیون فوتبال تا
اجرایی کشور هم اتفاقات فوتبال
کنون همواره ش��ایعاتی مبنی
ای��ران را رص��د می کنن��د و در
بر اینکه مقام��ات عالی رتبه
جری��ان مش��کالت پیرامون ان
خواس��تار تغیی��ر و تحوالت
قرار دارند .حاال باید دید تالش
کالن مدیریت��ی در فوتب��ال
اعضای مجم��ع در روزهای اتی
کش��ور هس��تند و از مدیران
برای برکنار کردن کفاش��یان به
وزارت ورزش و جوان��ان
کجا می رس��د؟ ایا کفاش��یان به
خواس��ته اند تا این تغییرات را
انها هم رودس��ت خواه��د زد یا
انجام بدهند به گوش می رسد؛
تغییراتی که خیلی ها می گویند
این بار مدیران مخالف کفاشیان
با برکناری علی کفاش��یان از
با حمایت وزارت ورزش رس��ما
ریاس��ت فدراس��یون فوتبال
در مجم��ع عمومی فدراس��یون
اغاز می شود و اینگونه دستور
فوتبال که اواخر مهر ماه برگزار
می شود موضوع برکناری رئیس
مقام��ات عالی رتب��ه اجرایی
فدراسیون را رس��ما مطرح و ان
در رابطه با رس��یدگی به وضع
تالش برخی از باشگاه ها برای تشکیل مجمع فدراسیون فوتبال در طول کمتر از چند روز ناکام ماند.
بحرانی فوتبال کشور عملیاتی
را عملی خواهند ک��رد .مدیریت
می شود .البته تا کنون هیچ خبر
فوتبال ایران ابستن حوادث بسیار زیادی
ایران مقابل کره جنوبی برگزار می کنند .در چنین شرایطی
رسمی در این رابطه از س��وی مدیران اعالم نشده است اما
اس��ت .ش��اید اگرتیم ملی نتواند از بازی با کره جنوبی در
چند نفر از مدیران باش��گاه های لیگ برت��ری با جلوداری
تجربه نشان داده در فوتبال ایران باید کوچک ترین شایعات
تهران نتیجه خوبی بگیرد ،این بار رس��ما خود کفاشیان از
کار برکنار ش��ود و این نکته ای اس��ت که خود او هم از ان
مدیرعامل یکی از باش��گاه های تهرانی تالش خود را اغاز
را هم جدی گرفت و به همین دلی��ل باید گفت امروز علی
اگاهی کامل دارد.
کرده اند تا مقدمات برکناری کفاش��یان را با گرفتن امضای
کفاشیان روی لبه تیغ قرار دارد .حتی اگر خودش هم بگوید
اعضای مجمع فراهم کنند .بر اس��اس اخرین اخبار منتشر
که کسی او را برکنار نمی کند.
متن نامه مدیران برای برگزاری مجمع فوق العاده
ش��ده تا کنون چیزی حدود 20امضا علیه علی کفاشیان از
این نامه به شرح زیر است:
ناکامی فوتبال ادامه دارد
بین اعضای مجمع جمع اوری ش��ده اس��ت و جالب اینجا
در حال حاضر به دنبال نتایج ضعی��ف تیم ملی در راه
«همانگونه که مستحضر هس��تید فوتبال کشور هم
است که در طول چند ماه گذشته ،مدیران وزارت ورزش و
جوانان نیز در جریان برگزاری مجامع انتخاباتی هیات های
رس��یدن به جام جهانی و به دنبال ش��ایعاتی در طول چند
در بعد ملی و هم در بعد باش��گاهی در وضعیت نامناس��ب
و نگران کننده ای به س��ر می برد که مهمترین ان دغدغه و
فوتبال چند استان از جمله هرمزگان ،خراسان و اذربایجان
ماه گذش��ته در این رابط��ه که عمر مدیریت کفاش��یان در
دل نگرانی کارشناسان ،مس��ئوالن و اهالی فوتبال از نتایج
فدراسیون فوتبال به پایان سال 91نمی رسد ،خبری مبنی
غربی و ...شرایطی را فراهم کردند تا گزینه مد نظر خودشان
نگران کننده تیم مل��ی فوتبال بزرگس��االن در رقابت های
بر اینکه شماری از مدیران عامل باشگاه های لیگ برتری
ریاست هیات فوتبال استان مربوطه را با حمایت اداره کل
مقدماتی جام جهانی که با امتیازات کس��ب شده صعود به
ورزش و جوانان ان اس��تان به دس��ت بیاورند .ضمن اینکه
در تالش هستند تا با جمع کردن امضای دو پنجم اعضای
جام جهانی 2012برزیل در هاله ای از ابهام قرار داده اس��ت
زمزمه هایی در رابطه با احتمال کنار زدن هادی ایت اللهی
مجمع با برگزاری مجمع فوق العاده علی کفاشیان را مجبور
و همچنین موارد متعدد دیگر از جمله نابس��امانی وضعیت
نایب رئیس اول فدراسیون فوتبال از ریاست هیات فوتبال
به استعفا ازریاست فدراسیون فوتبال کنند مطرح شده است.
تیم ملی فوتسال کشور که در رقابت های جام جهانی برزیل
استان فارس هم شنیده می ش��ود و گویا مدیران اداره کل
در این بین مدیران رده باالی فدراسیون فوتبال در واکنش
حاضر خواهد بود نیز مزید بر علت خواه��د بود که ذکر ان
ورزش و جوانان اس��تان فارس با دس��ت گذاش��تن روی
به شایعه برکناری کفاشیان از ریاس��ت فدراسیون فوتبال
در این مق��ال نمی گنجد و الزم اس��ت در فرصتی مقتضی
بازنشسته بودن ایت اللهی در تالش هستند تا اجازه ندهند
می گویند« :هی��چ کاری نمی توانند بکنند و اخرش هیچی
مورد بحث و بررس��ی قرار بگیرد .امضاکنندگان ذیل که از
او دوباره ریاست هیات فوتبال اس��تان را بر عهده بگیرد.به
نمی ش��ود» .اما عدم برگزاری مجمع عمومی فدراسیون از
اعضای رسمی مجمع فدراسیون فوتبال می باشیم باتوجه
دنبال این مسائل ،گفته می شد دراینده ای نزدیک هم قرار
سوی کفاشیان باعث شده تا ش��ایعات در رابطه با برکناری
به وضعیت فعلی فوتبال کش��ور و نحوه اداره فدراس��یون
است در جریان انتخابات هیات فوتبال استان های مازندران
این مدیر از سمت ریاست فدراسیون فوتبال قوت بگیرد .در
فوتبال ،اینده ای مبهم را پیش روی فوتبال ایران می بینیم
و اذربایجان ش��رقی گزینه های مد نظ��ر وزارت ورزش و
این رابطه گفته می شود علی کفاش��یان در حاشیه سفر به
و چشم انداز روشن و مثبتی را برای پیشرفت و جهش رو به
جوانان جای مدیران فعلی را بگیرند .به این ترتیب شاید در
مالزی در جمع مدیران باش��گاه های ایرانی که در کنارش
مثلث شماره 144
76
ورزش
جلوی فوتبال ایران متصور نیستیم .اینجانبان اعتقاد راسخ
داریم که جناب اقای کفاشیان و مجموعه مسئوالن تحت
مدیریتش از هیچ کوششی برای اعتالی فوتبال ایران دریغ
نکرده اند لیکن تالش هایش��ان جوابگ��وی ظرفیت باالی
فوتبال ایران و نیازهای ان نیست و پیشرفت فوتبال عزمی
جدی تر و راسخ تر را می طلبد ،بنابراین یقین داریم مسئولیت
مهم و خطیر اداره فدراس��یون فوتبال در این برهه حساس
باید به افرادی کاردان تر و صالح تر سپرده شود .به عرضتان
می رسانیم همانطور که در مجمع ریاست فدراسیون فوتبال
در مورخ 1390/2/15بدون توجه به فش��ارهای جانبی و به
صورت دموکراتیک و مس��تقل صالح را انتخاب ریاس��ت
فعلی تشخیص داده و رای به ریاست ایشان دادیم ،در مقطع
فعلی نیز به دالیل متعددی که در مجمع رسمی بیان خواهد
ش��د ،این حق را بر خود قائل هستیم و وظیفه خود می دانیم
به عنوان نمایندگان جامعه فوتبال به استناد بند 2و 3ماده 29
اساسنامه فدراسیون فوتبال ج.ا.ا درخواست برگزاری مجمع
فوق العاده نماییم .بنابراین مقتضی است در اجرای صحیح
اساسنامه و اجرای قانون در اس��رع وقت نسبت به تشکیل
مجمع فوق العاده اقدام و مراتب را به اعضای مجمع گزارش
دهند .همچنین براساس ماده 26بند 9اساسنامه فدراسیون
فوتبال مسئوالن موظف بودند مجمع عمومی عادی را ظرف
مدت یک ماه برگزار نمایند که این اقدام را انجام نداده اند و
بر همین اساس فعالیت سرپرست فعلی غیرقانونی است.
در پایان الزم اس��ت یاداوری ش��ود که خ��دا را گواه
می گیریم این اقدام تنها به دلیل افزایش نگرانی و نارضایتی
جامعه فوتبال از اینده این رشته پرطرفدار بوده و هرگز امیال
و غرض های شخصی در ان دخیل نیست و تنها منافع ملی
فوتبال کشور و اصالح امور در این تصمیم دخیل است».
اگر دوپنج��م اعضا این نامه را امضا کنند فدراس��یون
فوتبال باید مجمع فوق العاده را تشکیل دهد.
پشت پرده اصرار برای برکناری علی کفاشیان
در حالی که برخی از مدیران عامل باش��گاه های لیگ
برتری با تالش بی وقفه قصد تش��کیل مجم��ع فوق العاده
فدراس��یون فوتبال را دارند ،یک مدیر با س��ابقه در فوتبال
کش��ورمان تاکید می کند که به مخالفان کفاش��یان ادرس
غلط داده شده است.
مخالفان علی کفاش��یان البته با شعارهای جالبی وارد
عمل شده اند تا رئیس فدراس��یون فوتبال را کنار بزنند .انها
می گویند می خواهیم کفاش��یان را کنار بزنی��م تا فضا برای
پیش��رفت فوتبال باز ش��ود .مخالفان کفاش��یان همچنین
ادعا می کنند که در ص��ورت کنار رفتن رئیس فدراس��یون
فوتبال روح دموکراس��ی در فدراسیون حاکم خواهد شد ،اما
اینها شعارهایی اس��ت که محقق شدن یا نشدن ان معمای
پیچیده ای نیس��ت .به خصوص اینکه وضعیت به هم ریخته
فوتبال ایران بارها در معرض چنین تغییرهایی قرار گرفته ،اما
هرگز درمان موثری واقع نشده است .یکی از اعضای مجمع
فدراسیون فوتبال که حاال ش��دیدا تالش می کند دیگران
را راضی به امضای تش��کیل مجمع فوق العاده کند ،گفت:
«خیال اقایان راحت باش��د که دنبال ریاست ،پست و مقام
در فدراسیون فوتبال نیستم ».در همین حال یکی از مدیران
با سابقه فوتبال کشورمان که نخواست نامش فاش شود در
گفت وگو با مثلث تاکید کرد« :در حال حاضر مسئولیت یک
باشگاه با من اس��ت .باش��گاهی که طرفدار دارد و می تواند
حرف های زیادی در لیگ برتر داشته باشد و چون قرار است
نقشه راه بعضی از دوستان را زیر سوال ببرم ،اجازه بدهید فقط
این اطالعات را در اختیارتان قرار بدهم تا مطرح ش��دن نام
من در این گفت وگو باعث بروز برخی مشکالت نشود».
وی ادامه داد« :متاسفانه دوستان و همکاران بنده نگاه
ساده ای به وعده ها دارند .همیشه وعده هایی مبنی بر حاکم
کردن روح دموکراسی در فدراس��یون فوتبال وجود داشته
است .شاید اینبار وزارت ورزش که همه می دانیم در انتخابات
ریاس��ت فدراس��یون فوتبال اتفاقا بیطرف نبود ،از مخالفان
حمایت کند تا به سمت تش��کیل مجمع فوق العاده کشیده
شوند .در ان مجمع هم البد قرار است پرونده علی کفاشیان
به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال بسته شود تا به قول برخی
اقایان روح دموکراسی در فوتبال حاکم شود ،اما این نهایت
ساده اندیشی است و جز این معنی دیگری ندارد».
این مدیر با سابقه که چهره ای رسانه ای هم به حساب
می اید تاکید کرد« :وزارت ورزش به صورت غیر مستقیم از
این حرکت دفاع می کند .البته انها ظاهرا س��کوت کرده اند،
اما منتظرند ببینند عاقبت کار چه خواهد شد .من خبر ندارم.
واقعا اطالع دقیقی ندارم شاید حتی به مخالفان کفاشیان که
برای برگزاری مجمع و برکناری کفاشیان پیشقدم شده اند
وعده هایی داده شده که به حضور محمد دادکان در فوتبال
بی ارتباط نیست ،اما باز هم تاکید می کنم که به اقایان ادرس
غلط داده ان��د و انها باید بدانن��د که در ص��ورت کنار رفتن
کفاش��یان این دادکان نیس��ت که رئیس بعدی فدراسیون
فوتبال خواهد بود».
این مقام اگاه حرف هایش را اینگونه به پایان رس��اند:
«بهتر است اقایان قبل از اینکه این فوتبال را با بی اطالعی
خود به خاک سیاه بنشانند کمی فکر کنند .در اینکه دادکان
چهره موجهی است ش��کی وجود ندارد ،اما ایا اگر کفاشیان
کنار برود او رئیس خواهد شد؟ من این طور فکر نمی کنم .پس
بهتر است فوتبالی ها بازی نخورند .بیشتر نمی توانم توضیح
بدهم ».به نظر می رسد پای یک ادرس غلط در میان است.
مخالفان کفاش��یان مدعی ایجاد تغییرات در فضای فوتبال
کشورمان هستند .این در حالی اس��ت که مدیران بی طرف
و با س��ابقه نظر دیگری دارند و تاکید می کنند که شاید این
اقدام اغازی برای تنش ها و ناکامی های بیش��تر در فوتبال
ایران استg .
مثلث شماره 144
مخالفان کفاشیان اهل مذاکره نیستند
ایت اللهی :برکناری کفاشیان شایعه است ،باور نکنید
2
هادی ایت اللهی ،نایب رئیس اول فدراسیون فوتبال
در رابطه با خبر تالش چند تن از مدیران باش��گاه های لیگ
برتری و دسته اولی برای برکناری کفاشیان ،واکنش جالبی
از خود نش��ان می دهد .گویا نف��ر دوم فوتب��ال ایران خیلی
مطمئن است که کس��ی نمی تواند کاری کند که کفاشیان
هفت ماه بعد از انتخاب مجدد به عنوان رئیس فدراسیون از
کارش برکنار شود.
ایت اللهی در این باره می گوید« :م��ن هم این اخبار
منتشر شده را در رسانه ها خوانده ام .اگر یادتان باشد در دوره
قبلی ریاست علی کفاش��یان ،بعد از حذف تیم ملی از صعود
به جام جهانی تا روزه��ای اخر حرف در رابط��ه با برکناری
کفاش��یان و روی کار امدن افراد مختلف مطرح بود .اما این
خبرها هیچ وقت به واقعیت تبدیل نشد .االن هم من مطمئنم
که به همین راحتی نمی توانند کفاشیان را از کار برکنار کنند.
ضمن اینکه ما در فدراس��یون فوتبال خیلی خوب می دانیم
که چه افرادی دارند در کار مدیریت فدراسیون با انتشار این
اخبار و خوراک دادن خبری به بعضی رس��انه ها کارشکنی
می کنند .به هر حال وقتی فدراس��یون فوتبال حاضر نشد به
خواسته بعضی افراد تن بدهد ،پیش بینی می کردیم که همان
اقایان دست به انجام چنین کارهایی بزنند .ولی واقعیت امر
اینجاس��ت که ما دس��ت انها را خوانده ایم و کار خودمان را
می کنیم».
ایت اللهی در پاسخ به این سوال که ایا نسبت به تالش
این مدی��ران که می خواهن��د با برگ��زاری مجمع مقدمات
برکناری کفاشیان را فراهم کنند ،احساس خطر نمی کنید؟
گفت« :حقیقت امر اینجاست که این اقایان دارند به فوتبال
ایران به خاطر منافع شخصی خود خیانت می کنند .ما همیشه
گفته ایم اعضای مجمع ایرادی اگر به کارها دارند و نارضایتی
دارند بیایند در فدراسیون فوتبال و بنشینیم همه چیز را حل
و فصل کنیم .اما این عده که تعداد انها کم است مثل اینکه
اهل مذاکره نیستند .هرچند که ما به انها کاری نداریم .تالش
ما این است که تا هر وقت که س��ر کار هستیم کارمان را به
درستی انجام بدهیم و به فوتبال ایران خدمت کنیم».
نایب رئیس اول فدراس��یون فوتب��ال صحبت هایش
را با اش��اره به تغییر و تح��والت ایجاد ش��ده در هیات های
فوتبال چند استان که گفته می شود از سوی مدیران وزارت
ورزش کلید خورده ،اینگونه پاس��خ می دهد« :در بعضی از
استان ها زمان برگزاری مجامع انتخاباتی فرارسید و با حضور
اقای کفاشیان انتخابات برگزار شد .در هر انتخاباتی هم یک
نفر رای می اورد و رئیس می شود .مشکلی از این بابت از نظر
ما وجود ندارد .اما اینکه می گویند گزینه های وزارت ورزش
و جوانان در انتخابات هیات های فوتبال رای اورده اند را هم
قبول ندارم .واقعیت اینجاست که اگر اعضای مجمع مخالف
اقای کفاشیان بودند به ان شکل قاطع وی را به عنوان رئیس
فدراسیون فوتبال انتخاب نمی کردند».
ایت اللهی در ادامه با اشاره به انتخابات هیات فوتبال
اس��تان فارس و اخباری ک��ه در رابطه با ای��ن موضوع که
بعضی ها در تالش هس��تند تا اجازه ندهند او دوباره رئیس
هیات فوتبال استان فارس ش��ود می گوید« :من همه چیز
را می دان��م .اما رقاب��ت را انجام می دهم و مش��کلی ندارم.
به شخصه چس��بیده به جایی نیستم .بعضی ها اصال دوست
ندارند من دوباره رئیس هیات فوتبال فارس شوم .برای اینکه
این اتفاق نیفتد هم همه کار کرده اند و از یک گزینه خاص
حمایت می کنند .بنده همه چیز را به خدا واگذار کرده ام .چیز
دیگری نمی توانم بگویم ».ایت اللهی در پایان این جمالت
را به زبان م��ی اورد و صحبت هایش را به پایان می رس��اند:
«ما خیلی خوب می دانیم که دوس��تان دارن��د چه کارهایی
انجام می دهند .بدون تردید هر وقت الزم باشد مسائل را با
مردم درمیان می گذاریم .ضمن اینکه تاکید می کنم شایعه
برکناری کفاشیان را اصال جدی نگیریدg ».
77
اقای کفاش�یان! طبق اساس�نامه ش�ما یک ماه
بع�د از انتخاب�ات فدراس�یون ،باید ب�ا برگزاری
مجمع عموم�ی فدراس�یون فوتب�ال ،انتخابات
نایب رئیس دوم خ�ود را انج�ام می دادید .قبول
دارید فدراس�یون فوتبال در ای�ن زمینه تخلفی
انجام داده است؟
lبحث تخلف نیس��ت .ما در همان مهلت قانونی
که در اساس��نامه داش��تیم نایب رئیس دوم فدراسیون را به
اعضای مجمع معرفیکردیم .اق��ای بهروان در حال حاضر
دارند کارش��ان را به عنوان سرپرست کمیته مسابقات انجام
می دهند و ما هم بر همه چیز نظارت داریم.
یعنی قبول ندارید که تخلف کرده اید؟
lتخلف را قبول ندارم ،ام��ا قبول دارم که برگزاری
مجمع با تاخیر زیادی انجام شده اس��ت .ما قبل از برگزاری
مجمع عمومی باید مجمع سازمان لیگ را برگزار می کردیم و
حسابرسی مالی این مجموعه انجام می شد تا گزارش جامعی
برای اعضای مجمع عمومی فدراسیون فوتبال اماده کنیم.
اما این بهانه ها توجیه خوبی نیست .قبول ندارید؟
lواقعا قصد نداریم بهانه بیاوریم .جایی که اشتباه
می کنیم صادقانه می پذیریم .ضمن اینکه در این مدت سر
ما خیلی شلوغ بود و درگیر مسابقات تیم ملی بودیم .از طرفی
برای صدور پروانه حرفه ای باشگاه ها مهلت کمی داشتیم که
شرایط باشگاه ها و ورزش��گاه ها را به استانداردهای مد نظر
کنفدراس��یون فوتبال اسیا برس��انیم .با این حال االن هیچ
مشکلی نیست.
هیچ مشکلی نیست یعنی چه؟
ورزش
lیعنی مجم��ع عمومی فدراس��یون فوتبال اواخر
مهر ماه برگزار می شود.
مثلث شماره 144
بع�د از انتخابات پرس�روصدای اس�فند ماه90
در طول چند ماه گذش�ته شاهد یکس�ری تغییر
و تح�والت در راس هیات ه�ای فوتب�ال بعضی
استان ها بوده ایم .ایا فش�اری برای این تغییر و
تحوالت وجود داشته است؟
lخیر .بحث فشار نیست .زمان برگزاری انتخابات
هیات های هر استان که فرا برسد ما ان را برگزار می کنیم .در
هر انتخاباتی هم یک سری افراد کاندیدا می شوند و اعضای
مجمع عمومی به کاندیدای مورد نظر خود رای می دهند .در
نهایت یک نفر به عنوان رئیس انتخاب می ش��ود .ما در این
مدت انتخابات هیات های فوتبال اس��تان های اذربایجان
غربی ،هرمزگان ،خراسان و...را برگزار کردیم .در این رابطه
هیچ مشکل خاصی وجود ندارد.
این روزها اخباری در رس�انه ها مبن�ی بر ائتالف
علیه شما منتش�ر ش�ده اس�ت .اینکه بعضی از
مدیران عامل باشگاه های لیگ برتری در تالش
هس�تند تا با جمع ک�ردن امضا اعض�ای مجمع
عمومی فدراس�یون فوتبال را مجاب به برکناری
شما بکنند .نظر خودتان چیست؟
واکنش کفاشیان به ائتالف چند باشگاه لیگ برتری علیه خودش
3
هر روز قرار است برکنارشوم
با خیالی راحت حرفش را می زند .انگار قرار نیست او هیچ وقت تغییر کند .همیشه می خندد .حتی اگر بشنود توطئه
یا طوماری علیه او درکار است .با تمام این حرف ها که خیلی ها می گویند مدیریتش اصال به درد فوتبال ایران نمی خورد،
همچنان بدون رقیب به کارش به عنوان نفر اول فوتبال ایران ادامه می دهد .او تکیه بر صندلی زده که مدت ها ست اخبار
زیادی در رابطه باعزلش در رسانه ها و محافل ورزشی شنیده می شود ،اما این مدیر بی توجه به این مسائل همچنان
دارد کار خودش را می کند .علی کفاشیان همچنان می خندد! حتی زمانی که بعد از پایان بازی تیم ملی نوجوانان ایران
با یمن ،با کت و شلوار سورمه ای که بر تن داشت ،پاسخگوی سواالت خبرنگار مثلث بود.
78
lج��دا؟ می خواهن��د برکن��ارم کنند؟ م��ن چیزی
دراین باره نشنیده ام! (می خندد)
اما گفته می شود این افراد تاکنون حدود 20امضا
از اعضای مجمع برای تغییر و تحوالت مدیریتی
راس فدراس�یون فوتبال جم�ع اوری کرده اند و
ی برای ساماندهی وضع
همچنان کار خود را اقدام
فوتبال کشور می خوانند .نظر خودتان چیست؟
20 lامضا؟ چه قدر زیاد! (باز هم خنده) من خودم
فکر نمی کنم چنین اخباری صحت داشته باشد .زیاد هم به
این مس��ائل توجه نمی کنم و کارهای بس��یار مهم تری در
فدراسیون دارم که باید به ان برسم.
یعنی از فعالیت های این مدیران که عضو مجمع
هستند احساس خطر نمی کنید؟
lدر چهار س��ال گذش��ته که ریاس��ت فدراسیون
فوتبال را بر عهده داش��تم ،هر روز یک داستان جدید برای
ما درست می کردند که قرار اس��ت برود و برکنارش کنند و
استعفا بدهدو ...کار ما در فدراسیون شده بود تکذیب کردن
این اخبار و شایعات .بعدها دیگر عادت کردیم و االن هم به
همین دلیل است که به شما می گویم چیزی نشنیده ام .چون
واقعا خبری نیست .در واقع چهار سال است که هر روز قرار
است برکنار شوم.
پس خیالتان راحت است که برکنار نمی شوید؟
lتغییر و تحوالت مدیریتی در فدراسیون فوتبال به
همین راحتی ها که فکرش را می کنید انجام نمی شود.
چرا؟
lچون اگر فیفا متوجه شود دخالتی درکار فدراسیون
انجام می ش��ود ،باز هم فوتب��ال ایران را تعلی��ق می کند و
مشکالت زیادی سر راه فوتبال ایران قرار می گیرد.
فقط همین؟
lاین خودش اتفاق کمی نیست ،ضمن اینکه االن
تیم ملی بازی های حساسی را در مقدماتی جام جهانی پیش رو
دارد و مطرح کردن این اخبار اص�لا به صالح فوتبال ایران
نیست .من به دالیلی روشن این حرف را می زنم و می گویم
که کسی نمی تواند من را برکنار کند.
مجمع که حتما این توانایی را دارد؟
lبله ،مجمع حتما می تواند اما ان هم شرایط خاص
خودش را دارد .این درس��ت اس��ت که تنها مجمع عمومی
فدراس��یون فوتبال این اختیار را دارد که ریاست را از رئیس
فدراسیون بگیرد اما ان هم راهکار قانونی خودش را دارد.
چرا این شایعات در مورد ش�ما به دفعات مطرح
می شود؟ واکنش خود شما فقط لبخند است؟
lهمه ما یک روز می اییم و یک روز می رویم .من
که بارها گفته ام فعال در این فوتبال هستم .نه؟ (می خندد)
ام�ا اتفاق�ات غیر مترقب�ه در فوتبال م�ا زیاد رخ
می دهد .نه؟
lشما مطمئن باش��ید هیچ خبری نیست و کسی
نمی تواند من را برکنار کند .انتخابات فدراسیون فوتبال اسفند
ماه سال گذشته در سالمت کامل برگزار شد و اعضای مجمع
به بنده و دوس��تان اعتماد کردند و ما دوباره مامور شدیم به
فوتبال ایران خدمت کنیم .حقیقت امر اینجاست که وقتی
این مس��ئولیت را قب��ول کرده ایم باید تا وقتی که هس��تیم
کارمان را درست انجام بدهیم .من به شما اطمینان می دهم
که ذره ای نگران نیستم و در حال حاضر فقط به رسیدگی به
امور فدراسیون و فوتبال ایران فکر می کنم.
ام�ا در برخ�ی رس�انه ها ام�ده که ممکن اس�ت
مجمع عمومی اتی فدراس�یون فوتبال به مجمع
فوق العاده برای برکناری شما تبدیل شود.
lهمان طور که گفتم مجمع عمومی فدراس��یون
فوتبال اواخر مهر ماه برگزار خواهد ش��د .دس��تور جلسه ما
هم مشخص اس��ت و ما انتخابات نایب رئیس دوم ،بررسی
مشکالت باشگاه ها و بررسی گزارش مالی ساالنه فدراسیون
فوتبال را در دستور جلسه داریم .از همین جا اعالم می کنم در
ادعای مخالفان علیکفاشیان
درودگر :کفاشیان مقاومت هم کند باالخره برکنار می شود
4
یکی از باشگاه هایی که در ائتالف علیه علی کفاشیان
نقش مهمی ایفا کرده ،ملوان بندرانزلی است .این را صادق
درودگر با صراحت اعالم می کند .مدیرعامل ملوان بندرانزلی
با تائید موضوع تالش برخی مدیران باشگاه ها برای برگزاری
مجمع فوق العاده فدراسیون فوتبال تاکید کرد که عدم تغییر
بینش علی کفاشیان ممکن است به قیمت برکناری او تمام
شود .درودگر در رابطه با تالش برخی مدیران باشگاه ها برای
برگزاری مجمع فوق العاده فدراسیون فوتبال می گوید« :این
موضوع صحت دارد و بنده نیز در نامه ای که در اختیارم قرار
گرفت این ط��رح را امضا و به عنوان نماینده باش��گاه ملوان
بندرانزلی خواس��تار برگزاری این مجمع فوق العاده شدم.ما
در این مجمع فوق العاده به دنبال اصالح برخی ساختارهای
فدراسیون فوتبال و مهم تر از همه بینش موجود حاکم بر این
فدراسیون هس��تیم .مطمئنا اگر فرایند با دموکراسی همراه
باشد نتیجه خوبی از این مجمع خواهیم گرفت اما اگر همچون
گذشته فضا براساس اصول دموکراسی نباشد قطعا نتیجه ای
در بر نخواهد داش��ت».او در پاسخ به این س��وال که شنیده
می شود بحث برکناری علی کفاشیان و انتخاب یک رئیس
جدید برای فدراسیون فوتبال هم در این مجمع مطرح خواهد
ش��د ،می گوید« :موضوع برکناری شخص نیست .همانطور
که گفتم ما می خواهیم بینش حاک��م را تغییر دهیم ،هر چند
ممکن اس��ت در برخی کمیته ها هم تغییرات��ی ایجاد کنیم.
من نمی توانم بگویم کفاشیان بهترین یا بدترین گزینه برای
فدراسیون فوتبال است .مطمئنا اگر فدراسیون فوتبال در زمان
صفایی فراهانی و محمد دادکان با یک ساختار اصولی پیش
می رفت به خاطر بینش بسیار خوب انها به فوتبال کشور بود».
درودگر تاکید می کند« :همه ما انتظار داشتیم کفاشیان
در دوره دوم ریاس��تش بر فدراسیون فوتبال ساختار جدیدی
را بر این فدراس��یون حاکم کند ،اما عدم معرفی دبیرکل این
پس قضیه جمع کردن امضا چه می شود؟
( lمی خندد) خیلی به این موضوع عالقه مند شده اید!
ببینید ،طبق قانون اگ��ر هم به فرض مث��ال چنین چیزی
وجود داش��ته باش��د در نهایت درخواس��ت اعضای مجمع
باید به خود ما که مدیریت فدراسیون را بر عهده داریم ارائه
بشود و بررسی این درخواست برای تغییر و تحوالت با خود
ماست .اگر دوس��تان ما اطالع کافی از قوانین و اساسنامه
داشته باشند ،دیگر این قدر درباره برکناری ما مطلب و خبر
نمی نویسند.
ش�ما واقعا از تالش مالک باش�گاه لیگ برتری
و دوس�تانش ب�رای برکن�ار کردنت�ان چی�زی
نشنیده اید؟
lنه .مهم هم نیست .ما فعال هستیم و تا جایی که
من می دانم و خبر دارم چنین امضایی جمع نشده است! به هر
حال فدراسیون فوتبال شرایط خاص خودش را دارد و تمام
اتفاقات باید بر اساس اساسنامه باشد .ضمن اینکه فیفا همیشه
روی مدیریت فدراسیون های عضو خود زوم کرده و همه چیز
را زیر نظر دارد .من به ش��نیدن این اخبار حاش��یه ای عادت
کرده ام و االن هم مطمئنم هیچ خبری نیست و اوضاع ما خدا
را شکر امن و امان است و به شدت درگیر کارهای فدراسیون
و فوتبال ایران هستیمg .
ورزش
اما مثل اینکه بعضی از مدیران هستند که بدشان
نمی ای�د مقدمات برکن�اری ش�ما را فراهم کنند.
قبول ندارید؟
دستور جلسه مجمع عمومی فدراسیون فوتبال هیچ بندی در
رابطه با برکناری بنده وجود ندارد و نخواهد داشت!
مثلث شماره 144
lنه ،در واقع این شایعات را اصال جدی نمی گیرم.
متاس��فانه یکی از دالیلی که باعث می شود این اخبار خیلی
زود در رسانه ها بازتاب پیدا کند و خیلی ها ان را جدی بگیرند،
عدم اطالع درست از قوانین و اساسنامه فدراسیون فوتبال
است.
مجمع حتما می تواند اما ان هم شرایط خاص خودش را
دارد .این درست است که تنها مجمع عمومی فدراسیون
فوتبال این اختیار را دارد که ریاست را از رئیس فدراسیون
بگیرد اما ان هم راه کار قانونی خودش را دارد
فدراسیون به هیات رئیسه برای تایید او و بی نظمی های بسیار
زیاد موجود در برگزاری مسابقات لیگ و مهم تر از همه برخورد
بسیار ضعیف فدراسیون فوتبال با صدا و سیما بر سر حق پخش
تلویزیونی نشان داد که کفاشیان رو به جلو که حرکت نکرده
هیچ ،دنده عقب هم رفته است».
او می گوید« :متاسفانه بسیاری از باشگاه های ما امروز
با فدراسیون فوتبال بر سر برنامه ریزی لیگ برتر مشکل دارند
و هر یک ب��ه نوعی علیه برنامه ری��زی موجود موضع گیری
می کنند .مطمئن باشید اگر نگاه و بینش کفاشیان به فوتبال
کشور تغییر نکند این مخالفت او با برکناری اش مواجه خواهد
ش��د .بی تردید زمانی که پدر یک خانواده نتواند فرزندان ان
خانواده را به خوبی هدایت کند مشکالت بسیار زیادی برای
خودش به وجود خواهد اوردg ».
79
سایه افتاب
نگاهی به زندگی شمس تبریزی
به مناسبت روز مولوی
دیـــدار
تو مانن��د مرغ خانگی هس��تی که زی��ر وی ،در میان
چندین تخم مرغ ،یکی دو تخم مرغابی نیز نهاده باش��ند.
جوجگان چون به درایند ،همه به سوی اب
می روند .لیکن مرغابی ،روی اب می رود و
مرغ ماکیان و جوجگان دیگر همه برکنار
اب فرو در می مانند.
اکن��ون ای پ��در! م��ن ان جوج��ه
مرغابی ام که مرکبش دریای معرفت است.
ظن و حال من این است:
اگر تو از من��ی؟ یا من از ت��و؟ درا در
این اب دریا!
و اگر نه برو بر مرغان خانگی...
پدر ش��مس تنها با حیرت و تاثر ،در
پاسخ فرزند می گوید:
«با دوس��ت چنین کنی ،به دش��من
چه کنی؟»
هش��تم مهرماه روز مولوی اس��ت،
بزرگمرد ادب و عرفان ایران که جایگاهش
را انکار نش��اید .قاع��ده این اس��ت که به
مناس��بت این روز به دنی��ای جالل الدین
محمد بلخی بپردازیم ،ام��ا به احترام خود
موالنا و شاید به خواس��ته خود به مرشد او
می پردازیم ،به شمس تبریزی که انچنان
بر دنی��ای موالنا س��ایه افکنده اس��ت که
نمی توان شمس را از موالنا جدا کرد .انچه
در ابت��دای متن امده اس��ت،گفت وگویی
میان ش��مس در کودکی و پدرش است...
در همی��ن کالم مختص��ر می ت��وان او را
ش��ناخت ،همو که چون مرغابی بر دریای
معرفت زد و افتابی شد که سایه دارد،دنیای
پارادوکس��یکال ش��مس تبریزی را با هم
مرور می کنیم؛ مردی که موالنا در موردش
می گوید:
شمس تبریزی گشاید راه شرق
چون شوی بسته دهان و رازدان
مثلت شماره144
80
شمس تبریز کیست؟
تقریبا از ش��مس تبریزی هیچ چیز به صورت روشن
معلوم نیست .انچه در مورد او می گویند ،امیزه ای از افسانه
وحقیقت است؛ افسانه هایی انچنان شیرینکه برای خیلی ها
از هزار حقیقت دلنشین تر است و حقیقت هاییکه شمه ای از
زندگی افسانه گون و منحصر به فرد او را به تصویر می کشد.
درباره پدر و مادر شمس تبریزی ان قدر می دانیم که او در
مقاالت انه��ا را به نازک دلی و مهربان��ی توصیف می کند و
اینکه انها ش��مس تبریزی را نازپرورده کرده بودند« :این
عیب از پدر و مادر بود که مرا چنین به ناز براوردند ».شمس
تبریزی در جایی درباره پدر خود می گوید« :نیک مرد بود...
اال عاشق نبود ،مرد نیکو دیگر است و عاشق دیگر ...پدر از
من خبر نداشت .من در شهر خود غریب ،پدر از من بیگانه،
دلم از او می رمید .پنداشتمی که بر من خواهد افتاد .به لطف
س��خن می گفت ،پنداش��تم که مرا می زند ،از خانه بیرون
می کند ».از کودکی او شاید چند روایت وجود دارد تا نشان
داده شود که از همان ابتدا با دیگران تفاوت داشته ،یکی را
در شروع مطلب خوانید و دومی را در سور بعدی
«مرا گرفتند به خردکی - :چرا دلتنگی؟ مگر جامه ات
می باید یا سیم (نقره)؟
گفتم��ی :ای کاش��کی ای��ن جام��ه نیز ک��ه دارم،بستندی!»
از انچه در دسترس است چنین برمی اید که شمس را
از نوجوانی به زنبیل بافی عارف به نام س��له باف تبریزی در
زادگاهش تبریز می سپارند .ش��مس از او چیزهای فراوانی
یاد می گیرد .لیکن به مقامی می رسد که درمی یابد سله باف
نیز دیگر از تربیت او عاجز است .شمس برای جست وجوی
خویش ،رنج سفرهای طوالنی را بر خود هموار می دارد .در
این سفرها به س��یر افاق و انفس نایل می گردد تا جایی که
صاحب دالن او را ش��مس پرنده و بداندیش��ان او را شمس
افاقی لقب داده اند .ش��مس در سفرهای خود به ماجراهای
تلخ و ش��یرین بس��یار برخورد می کند .گرسنگی می کشد.
به خاطر امرار معاش می کوش��د تا کارگری کند اما به سبب
ضعف بنی��ه و الغری چش��مگیرش او را ب��ه کارگری هم
نمی برند.
ش��مس تبریزی در ۲۶جمادی االخر ( ۶۴۲معادل 6
دسامبر 1244میالدی و 16اذر 623هجری خورشیدی)
به قونیه رس��ید .وقتی ش��مس به قونیه امد ،چهار سالی از
مرگ اولین مربی موالنا ،س��ید برهان الدین محقق ترمذی
می گذشت .موالنا فرزند س��لطان العلما و مفتی شهر است،
اما دیدار شمس اتش به جانش زد .تا انجا که از عالمی باوقار
تبدیل به عاشقی ش��وریده شد .با دیدار ش��مس تبریزی،
مولوی لباس عوض کرد ،درس را یک سو نهاد و اهل وجد
و شاعری شد.
برای مردم قونیه مخصوصا پیروان موالنا تغییر احوال
او و رابطه میان او و شمس تبریزی تحمل ناکردنی بود .عوام
و خواص به خشم امدند ،مریدان ش��وریدند و همگان کمر
به کین او بستند .شمس تبریزی بعد از 16ماه در ۲۱شوال
۶۴۳بی خبر قونیه را ترک کرد .اندوه و مالل مولوی در ان
ایام بی کرانه بود.سرانجام نامه ای از شمس تبریزی رسید و
معلوم گشت که او در شام است.
مولوی فرزند خود س��لطان ولد را ب��ا 20تن از یاران
برای بازاوردن او فرستاد .شمس تبریزی در ۶۴۴با استقبال
باش��کوه به قونیه بازگش��ت .محفل مولوی غرق ش��ور و
شادی و وجد و سماع شد .اما ش��ادمانی ها دیری نپایید .باز
اتش کینه و تعصب باال گرفت و رنج ها و ازارها به ش��مس
تبریزی رسید.
او با همه عشق و عالقه ای که به صحبت
موالنا داشت ،تصمیم به ترک قونیه گرفت .به
موالنا می گفت« :سفر کردم امدم و رنج ها به من
رس��ید که اگر قونیه را پر زر کردندی به ان کرا
نکردی ،اال دوس��تی تو غالب بود ...سفر دشوار
می اید ،اما اگر این بار رفته شود چنان مکن که
ان بار کردی».
در س��ال ۶۴۵ش��مس تبریزی بی ان که
کس��ی اگاه ش��ود ،قونیه را رها کرد و راه سفر
در پی��ش گرف��ت .مول��وی بی تاب م��دام در
جست وجوی خبری از شمس تبریزی بود.
بارها کس��انی ب��ه او م��ژده می دادند که
شمس تبریزی را در شام دیده اند و او مژدگانی ها
می داد .ب��ا همین خبرها بود که ب��ه امید یافتن
ش��مس تبریزی دو بار به ش��ام س��فر کرد ،اما
نشانی از او نیافت.
شمس تبریزی به سلطان ولد گفته بود و
چند بار این سخن را مکرر کرده که این بار بعد
از ناپدید ش��دن به جایی خواهد رفت که کسی
نشانی از او نیابد.
درباره مقصد سفر واپسین شمس تبریزی
از قونیه ،در منابع موجود چیزی نیامده اس��ت،
ام��ا در منابع قدیمی م��زار او را در ش��هر خوی
نشان داده اند .موالنا تا اخرین لحظه شمس را
فراموش نکرد ،در اخرین ش��عرش که در بستر
مرگ بر لبش جاری گش��ت بی��ان می کند که
ش��مس را به خواب دیده و ش��مس خبر وفات
او را داده است:
در خواب دوش پیری درکوی عشق دیدم
با دست اشارتم کرد که عزم سوی ما کن
گر اژدهاست بر در ،عشق است چون زمرد
از برق ان زمرد ،این دفع اژدهاکن.
مکتوب
سنگ محک یوسا
ماریو بارگاس یوس��ا ،نویس��نده سرش��ناس
و برن��ده جایزه ادب��ی نوبل از پ��رو ،مجموعه ای از
مقاله هایش را ک��ه در طول 50س��ال همکاری با
روزنامه ها منتشر شده بود ،در قالب یک کتاب منتشر
کرد .این کتاب که یوس��ا ان را «س��نگ محک»
نامیده ،مجموعه ای از اثار روزنامه نگاری او از سال
1962تا 2012است .یوس��ا که از زمانی که خیلی
جوان بود شروع به همکاری با روزنامه ها کرد ،این
مجموعه س��ه جل��دی را که نش��ان دهنده فعالیت
50ساله اش است ،رونماییکرد .این کتاب که بیش
از 4500صفحه دارد ،شامل مقاله های یوسا است و دو سوم مطالب ان پیش از این درکتاب های
سیاسی یوسا منتشر نشده بود.
یوسا در این باره گفت که فعالیت روزنامه نگارانه برایش یک ضرورت زندگی بوده و غذای کار
ادبی ام را فراهم کرده است .او افزود« :بیشتر اثار ادبی اش را برمبنای دستاوردهای روزنامه نگاری ام
خلق کرده ام .وقتی ش��روع به روزنام��ه نگاری کردم ،این ح��وزه با ادبیات بس��یار نزدیک بود و
نویسندگان بزرگ اسپانیایی زبان با روزنامه ها همکاری می کردند ،اما امروز تکنولوژی این روند
را تغییر داده و همه کارها تخصصی شده است».این مقاله ها به نوعی زندگینامه خودنوشت یوسا
نیز هست ،چون تاریخ نگاری 50س��ال زندگی تاریخی ادبیات اسپانیایی زبان و امریکای التین
را در برمی گیرد .یوسا سال ها با روزنامه ال پایس همکاری کرده است و هنوز یک ستون در این
روزنامه معتبر اسپانیایی زبان دارد.
اجرای نمایش سیمرغ با کارگردانی کیومرث مرادی و بازیگری پیام دهکردی از
روز چهارشنبه 8شهریور ماه ،91در تاالر چهارسو در مجموعه تئاترشهر اغاز شده است.
در نمایش «سیمرغ» که برداشتی از کتاب «منطق الطیر» عطار نیشابوری است ،محمد
چرمشیر به عنوان نمایشنامه نویس و فرهاد مهندس پور به عنوان دراماتورژ با کیومرث
مرادی همراهی کرده اند .س��ایر بازیگران این نمایش عبارتند :از ن��ازگل نادریان ،ایه
کیان پور ،امیر جنانی و محسن رستگار...
شیخ عطار در این داستان ،دنیا را از کابوس و اش��فتگی شروع می کند و در پایان
ی می رساند .روندی که داستان پیدا می کند ،در نهایت همه چیز
هم ماجرا را به یک نظم
به یک وحدت ،انسجام و یکی شدن می رسد .با اجرای این نمایش ،داستان با سه روند
مختلف نشان داده می شود؛ اول ،داستانی که شیخ عطار گفته ،دوم ،داستانی که چرمشیر
داستان اصلی را وارونه کرده و سوم داستانی که مرادی از روال متن اصلی ماجرا تبعیت
کرده است .در این میان کاراکترها و تمام تکه های ماجرا از پرندگان گرفته تا قصه ها و
داستان های دیگر به مرور سعی می شوند همچون در قاب عکس گرد هم ایند ،اما این
گرداوری طوری است که مرکز ثقل انسجام در طول نمایش از بین می رود و به مرداب و
کابوس تبدیل می شود .در واقع این وارونگی که مرادی برای متن چرم شیر در نظر گرفته،
دچار مشکل شده است .نمایش «سیمرغ» از 8شهریور ،ساعت 20در تاالر چهارسو در
مجموعه تئاترشهر روی صحنه است.
کتاب «تنگه های راهبردی جهان» به تازگی از سوی نشر اجا منتشر شده است .این اثر
در دیدار اخیر مقام معظم رهبری از فارغ التحصیالن دانشگاه های اجا به ایشان تقدیم شد.
تنگه های جهان ،به وی��ژه گلوگاه های اقیانوس هند ش��امل «هرم��ز»« ،ماالکا» و
ش محوری در انتقال کاال و انرژی ایفا می کنند و محدودیت عبور و مرور
«باب المندب» نق
در انها باعث کاهش س��رعت و گاه ناامنی می شود .کاهش س��رعت در نقل و انتقال کاال و
ناامنی در مسیر ان نه تنها منافع کشورهای صاحب کاال یا مصرف کننده را به خطر می اندازد
که گاه این ناامنی مس��یرها و خطوط کشتیرانی ،مورد اس��تفاده ابزاری قدرت های بزرگ و
اس��تکباری جهان قرار می گیرد .این کتاب به قلم «امیر دریادار دکتر حبیب اهلل سیاری» و
«حسین خانزادی» دانش��نامه ای جامع از وضعیت ابراه های جهان و نقش دریا در تحوالت
اقتصادی و سیاسی است.
ای��ن کت��اب مطالب��ی مانن��د «اهمی��ت دریان��وردی در ای��ات ق��ران و بیان��ات
مقام معظم رهبری»« ،معرفی تنگه های بین الملل��ی و حاکمیت بر ابراه های بین المللی»،
«حقوق بین الملل دریاها» و «قوانین حاکم بر ابراه ها در عبور انواع ش��ناورها ،کشتی های
تجاری ،جنگی» را در بر دارد« .گذرگاه های حوزه جغراسیاسی (ژئوپولتیکی) اقیانوس هند»،
«گذرگاه های حوزه جغراسیاسی دریای مدیترانه» و «گذرگاه های حوزه جغراسیاسی اقیانوس
اطلس» به عنوان بخش های سه گانه این کتاب هستند .کتاب «تنگه های راهبردی جهان»
به صورت مصور ،در 300صفحه ،با شمارگان 1500نسخه و در قطع وزیری از سوی نشر اجا
(انتشارات ارتش جمهوری اسالمی ایران) منتشر شده است.
نمایش
دیـــدار
نمایش
سیمرغ
چندی قبل خبر مرگ عطا بهمنش پخش شد ،اما این خبر خیلی زود تکذیب شد،
این روز ها خبر هایی از این دس��ت بسیار پخش می شود؛ مش��کلی که حتی نمونه های
خارجی ان هم دیده می شود .ایزابل النده ،نویسنده سرشناس شیلیایی که خبر مرگش به
جنجالی ترین خبر روز تبدیل شده بود ،این خبر را تکذیب کرد.
او به ش��وخی گفت« :البته من مردم ،اما از خنده! ش��ایعات به س��رعت نور سفر
می کنند ».در حالی که ایزابل النده در حال اماده شدن برای حضور در نمایشگاهی در
نیویورک بود ،یک خبر جعلی درباره مرگ او در اس��پانیا منتشر شد .خبر درگذشت خانم
النده که برنده جایزه ملی ادبیات 2010است ،از خبر نادرستی که به وزیر اقتصاد اسپانیا
داده شده بود ،منتشر شد .در پیامی که از س��وی این وزیر پخش شد ،امده بود« :دولت
اس��پانیا اکنون خبری مبنی بر درگذش��ت ایزابل النده دریافت کرد».به گفته روزنامه
«پنج روز» ،نویسنده این اکانت جعلی باید از ایتالیا باشد.خانم النده به عنوان سخنگوی
دهمین کنفرانس زنان قدرت در انستیتو امگای نیویورک شرکت می کند .سه ساعت پس
از اعالم زنده بودن خانم النده در صفحه اجتماعی خودش ،اکانت وزیر اقتصاد اس��پانیا
به این شکل تغییرکرد« :این اکانت جعلی از سوی تومازو دبندتی روزنامه نگار ایتالیایی
ارسال شده بود».
مکتوب
«تنگه هایراهبردیجهان»
کتاب «شرق در برابر غرب» نوشته دیمیتری ش�لاپنتوف به فارسی منتشر شد.
شالپنتوف در این اثر با ارائه مستندات به نظریات غالب غربی که شکست ایران از یونان
را به پیروزی دموکراسی بر اس��تبداد تعبیر می کنند ،می تازد و نظریه ای جایگزین ارائه
می کند .این اثر در کنار ارائه گزارش��ی از جنگ های ایران و یونان در عهد هخامنشی،
زندگی «تمیستوکل» فرمانده سپاه یونان را نیز شرح می دهد.
اما در مطالعه این کتاب تنها با داستانی تاریخی روبه رو نیستیم ،بلکه «دیمیتری
شالپنتوف» نویس��نده کتاب ،نظریه های تاریخی غالب در غرب را به چالش می کشد؛
نظریه هایی که پیروزی یونان بر ایران در یکی از جنگ های معروف را به منزله پیروزی
دموکراسی بر استبداد شرقی می دانند .وی نظریه ای جایگزین را طبق مستندات تاریخی
عرضه می کند .شالپنتوف نظریه ای را درباره دالیل شکست ایران از یونان ارائه کرده که
کامال عکس نظریات غالب در غرب است .طبق نظریات تاریخی رایج در غرب ،پیروزی
یونان بر ایران در واقع پیروزی دموکراسی بر استبداد ایران باستان بود ،اما نویسنده این
اثر با استدالل هایی نشان داد که این نظریات چندان قابل اطمینان نیستند .دموکراسی و
استبدادی که این نظریه پردازان به ترتیب برای یونان و ایران باستان در نظر می گیرند،
برخالف انچه انان تصور می کنند دموکراسی و استبداد مطلق نبود.
مثلت شماره144
رویداد
تکذیب خبر مرگ نویسنده
مکتوب
شرق در برابرغرب
«باندراس»درنقشپیکاسو
انتونیو باندراس ،بازیگر اسپانیایی تبار س��ینما در فیلم « ۳۳روز» در قالب پابلو پیکاسو
نقاش برجسته اسپانیایی ظاهر می شود .باندراس می گوید« :بازی در نقش شخصیت های
واقعی کار سختی است و من مایلم با بازی در این نقش ها ،توان بازیگری ام را محک بزنم».به
گفته این بازیگ��ر ،بازی در نقش ادم ه��ای واقعی چالش ویژه ای برای ی��ک بازیگر فراهم
و جنبه های پنهان هنر بازیگری وی را اش��کار می کند.قبل از این گفته ش��ده بود کارلوس
سائورا فیلمساز قدیمی سینمای اسپانیا ،پس از مدت ها دوری از دنیای سینما 33« ،روز» را
کارگردانی می کند.قصه فیلم به بخشی از زندگی پیکاسو می پردازد که طی ان شاهکار هنری
خود گوئرنیکا را خلق کرد .این تابلو درباره تخریب و ویرانی شهر گوئرنیکا است.این شهر در
سال 1937توسط ارتش نازی -و در حالی که جنگ داخلی در اسپانیا ادامه داشت -از بین
رفت و به صورت یک مخروبه درامد.
به گفته باندراس« ،پیکاسو شخصیتی است که از همان دوران کودکی تاثیر زیادی روی
من گذاشت .این شخصیت مدت زمانی طوالنی مثل یک سایه همراهم بود و من همیشه او را
پس می زدم .محل تولدم همان جایی است که او به دنیا امد و احساس می کنم من باید نقش
او را جلوی دوربین بازی کنم 33« ».روز» محصول مشترک دو کشور فرانسه و اسپانیا است
و کلید فیلمبرداری ان تابستان اینده در دو شهر پاریس و گوئرنیکا زده می شود.
قبل از این قرار بود یکی از بازیگران جوان سینمای فرانسه در نقش پیکاسو بازی کند.
این فیلم با هزینه ای شش میلیون یورویی (حدود هشت میلیون دالر) جلوی دوربین می رود.
81
کاراگاه عادل
راز مسمومیت بازیکنان
پرسپولیسچیست؟
دیـــدار
داستان مثل داستان های اگاتا کریس��تی می ماند ،با
همان فضا ،با همان کشش ،با همان تعلیق و البته با همان
س��وال های به ظاهر بدون جواب .فقط می ماند یک کاراگاه
باهوش مثل هرکول پوارو یا خانم مارپل که بتواند تکه های
پازل را درکنار هم بگذارد و با کالم ارامش خود رازها و معماها
را پر کند .ایا عادل فردوسی پور می تواند جای این کاراگاه را
پر کند؟ او که کار یک کاراگاه را خوب ش��روع کرد .وقتی در
برنامه نود دو بطری اب را از میان پالستیک بیرون کشید،
چیزی ش��بیه یک کاراگاه کارکش��ته بود که به جنگ یک
داستان جنایی می رود .داستانی که راز این روزهای فوتبال
ماست.همه چیز از میانه میدان مشخص بود .معلوم بود که
بازیکنان پرس��پولیس دارای حال طبیعی نیستند ،مشکلی
وجود داشت که حتی در صحنه های تلویزیونی هم مشخص
بود .میثم نقی زاده روی زمین تکل زد و دیگر توان بلند شدن
نداش��ت .محمد نوری در کنار زمین مثل بیمارها حاضر بود
و پزشکان او را معاینه می کردند .روایت های پس از بازی از
این هم جالب تر اس��ت .نقی زاده ،هافبک جوان پرسپولیس
می گوید« :توپ را چهار تا می دیدم و نمی دانس��تم کدام را
باید بزنم .پس از بازی یک ساعت و نیم بی هوش بودم .خدا
می داند به دنبال فیلم بازی کردن نیستم .به خدا اصال نمی دانم
چه کسی گل دوم را وارد دروازه پرسپولیس کرد و اصال بازی
مثلت شماره144
بازی
حماسهالواتان
چگونه گذشت» .حکایت محمد نوری بسیار جذاب تر است.
او می گوید« :من االن هم خوب به خاط��ر نمی اورم که در
نیمه دوم چه اتفاقی افتاد و متوجه این مساله نبودیم که دچار
مشکل شده ایم ،تا به کادر فنی بگوییم ما را تعویض کند».
یکی از دوستان نزدیک نوری گفته است« :او می گفت فقط
به هوش امدنش در رختک��ن را یادش می اید و هیچ چیزی
از نیمه دوم یادش نیست .حتی وقتی به او گفتم یک شوت
باری به هر جهت به سمت دروازه سپاهان زدی ،گفت« :مگر
من ش��وت هم زدم؟» نوری اواخر ب��ازی از امید ابراهیمی
پرس��یده بازی چند چند اس��ت که او جواب داده – 2هیچ.
بعد محمد می پرس��د کی گل زدیم؟ چون اصال نمی دانسته
که پرس��پولیس گل خورده است ».س��ایت رسمی باشگاه
پرسپولیس فیلمی را منتشر کرده اس��ت که در ان وضعیت
بازیکنان پرسپولیس اصال مساعد نبوده؛ بازیکنانی که همه
به یک نکته اصرار دارند« :هیچ چیز را به خاطر نمی اورند».
علت چیست؟
فضا بس��یار پیچیده اس��ت .علت بیحال��ی بازیکنان
چیست؟ تئوری های بسیاری در این بین مطرح شده است.
دقایقی پس از امدن خبر ،ش��یرینی یا کیک فاسدی که در
بازی ه��ای رایانه ای «ارش کماندار» و «حماس��ه الواتان» توس��ط موسس��ه فرهنگی و
اطالع رسانی تبیان وارد بازار شدند.
دو ب��ازی رایان��ه ای «ارش کماندار» و «حماس��ه الواتان» توس��ط موسس��ه فرهنگی و
اطالع رسانی تبیان تولید شده اند .این دو بازی در ژانر اکشن به تازگی برای عرضه وارد بازار شدند.
در خالصه داستان «ارش کماندار» امده است« :دشمن زمانی که همه اهالی برای انجام
مراسم سالیانه روس��تا را ترک کرده اند به انجا حمله کرده و روستا را اشغال می کند .ارش با خود
فکر می کند که باید با دشمن مبارزه کند .او به یاد می اورد که مادربزرگش قبال داستان قهرمان
افسانه ای ایران ،ارش کمانگیر را برای او تعریف کرده بود».
بازی «حماس��ه الواتان» نیز روایتگر نبرد دلیرانه رزمندگان اس�لام در مقابل نفوذ عناصر
معاند با نظام جمهوری اسالمی ایران است .قصه بازی رایانه ای «حماسه الواتان» در ارتفاعات
جنگل های انبوه 1777متری الواتان کردستان اتفاق می افتد.
س��ال 1361ش��هید «محمود کاوه» فرمانده عملیات تیپ ویژه ش��هدا با جمعی دیگر از
همرزمانش ،اقدام به ازادسازی و پاکسازی این مناطق از حضور عناصر ضد انقالب می کنند.
در این بازی ازادسازی منطقه الواتان طی هشت مرحله نبرد سخت و مداوم رزمندگان اسالم
صورت می گیرد.این بازی رایانه ای به سبک تیراندازی اول شخص پیاده سازی شده و برای ساخت
ان ضمن استفاده از تجربیات ارزنده همرزمان شهید کاوه به ویژه «حاج مجید ایافت» تالش شده
تا در بازسازی ساختمان ها و پیاده سازی اقلیم واقعی منطقه ،فضایی واقعی ،ملموس و منطبق با
حال و هوای جنگ خلق شود.
82
مکتوب
رختکن پخش ش��ده بود را علت ماجرا دانس��تند ،اما خیلی
زود این فرضیه جای خود را به فرضیه های جدید داد .یکی
از مس��موم بودن هوای رختکن گفت ،یک س��ایت از جای
س��وزن روی درب بطری های اب خبر داد و ...اما در نهایت
تمام تئوری ها روی دو گزینه متمرکز ش��د؛ یکی اب درون
بطری هایی که باشگاه س��پاهان در اختیار تیم پرسپولیس
قرار داده بود و دیگ��ری بطری هایی ک��ه درون ان مکمل
ریخته ش��ده بود .ایراد از کدامیک از این دو است؟ باید صبر
کرد و دید جواب ازمایش بطری هایی که عادل فردوسی پور
به ازمایشگاه سپرده است ،چه می ش��ود؟ در فوتبال جهان
سوال هایی وجود دارد که هیچگاه پاسخ درستی در مورد ان
پیدا نشده است .به عنوان مثال در فینال جام جهانی ،1998
رونالدوی برزیلی ب��ه هیچ وجه با بازی های قبل ش��باهت
نداشت .در مس��ابقات مقدماتی 2002تیم ملی ایران مقابل
بحرین ،بازیکنان تیم ملی ای��ران در زمین به گونه ای عمل
کردند که تا به همین امروز داس��تان کش��ک بادمجانی که
قبل از مسابقه به بازیکنان داده شده از رازهای فوتبال ملی
ماست .اما این بار شاید یک کاراگاه نگذارد رازی به مجموعه
معماهای تاریخ فوتبال اضافه شود ،کاراگاه کارش را شروع
کرده؛ کاراگاه عادل.
اعضای یک پیکر
رمان «اعضای یک پیکر» نوشته پی یر بوالو و توماس نارسژاک با ترجمه عباس اگاهی
توسط انتشارات جهان کتاب منتشر شد .این رمان بیست و دومین رمان از مجموعه «نقاب»
است که توسط جهان کتاب منتشر می ش��ود و تاکنون کتاب های «چشم زخم»« ،زنی که
دیگر نبود»« ،ماده گرگ ها»« ،اخر خط»« ،سرگیجه» و «چهره های تاریکی» در قالب این
مجموعه به قلم بوالو و نارس��ژاک با ترجمه اگاهی راهی بازار نشر شده اند«.دلواپسی های
مگره»« ،به خاطر بلیندا»« ،اسوده بخواب ،کاترین!»« ،مگره از خود دفاع می کند»« ،تردید
مگره»« ،پاکو یادت هست؟»« ،جاسوس��ی که از سردسیر امد»« ،شکیبایی مگره»« ،این
ریمولدی ابله»« ،زود برو ،دیر برگرد!»« ،مگره و سایه پشت پنجره»« ،مار اوکیناوا»« ،تلفن
به مرد مرده» « ،سفر مگره» و «عکس فوری» را که به تازگی چاپ شده است ،عنوان بیست
و یک کتاب دیگر مجموعه «نقاب» هستند.رنه میرتیل ،تبهکار خطرناک و سابقه دار سرانجام
به دام پلیس می افتد .حکم دادگاه برای وی اعدام با گیوتین اس��ت .میرتیل پیش از اجرای
حکم ،با ابراز ندامت از گذشته خونبار خود ،خواستار اعطای اعضای بدنش به افراد اسیب دیده
و نیازمند پیوند عضو می ش��ود .انتون مارک جراح اهل چک و پناهنده به فرانسه ،مسئولیت
این کار را به عهده می گیرد.نویسندگان انگیزه نوشتن این رمان را اولین عمل جراحی قلب
توسط پروفسور بارنار ،جراح مشهور افریقای جنوبی می دانند .رمان «اعضای یک پیکر» در
سال 1965برنده جایزه بهترین اثر «طنز سیاه» شده و امروز همچنان یکی از باالترین شمار
اظهارنظر خوانندگان را در صفحات وب دارد.این کتاب با 176صفحه ،شمارگان هزار و 100
صفحه و قیمت 5هزار و 500تومان منتشر شده است».
_____
قاب
مسجدالنبیمدینه
1
2
تجمعدانشجویانمقابلسفارتفرانسه
نمایشگاه یادبود شهدای دفاع مقدس
3
4
افتتاحیهجشنوارهبینالمللیفیلممقاومت
دیـــدار
مثلت شماره144
کشفیات وزارت اطالعات ازخرابکاری هسته ای و دفاعی
5
6
رونمایی از خودرو زرهی هویزه
دیدار تیم های فوتبال رسانه ورزش و منتخب 98
7
8
دیدار تیم های فوتبال نوجوانان ایران و یمن
83
بازا ر
مدیرعامل موسسه مالی و اعتباری مهر:
استقرار بانکداری اسالمی به توزیع عادالنه ثروت
در جامعه می انجامد
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره144
مراسم تودیع و معارفه مدیرکل شعب موسسه مالی و
اعتباری مهر استان اصفهان با حضور مدیر عامل موسسه
مهر برگزار ش��د .به گزارش روابط عمومی موسسه مالی و
اعتباری مهر اس��تان اصفهان ،دکتر غالمحسن تقی نتاج
– مدیر عامل -در این مراس��م ضمن گرامیداش��ت هفته
دفاع مقدس گفت« :استان اصفهان با توجه به ظرفیت های
بالق��وه و بالفعلی ک��ه دارد از اهمیت و جای��گاه ویژه ای در
مجموع��ه مهر برخوردار اس��ت ک��ه خوش��بختانه به نحو
مطلوبی از این ظرفیت ها بهره برداری ش��ده است ».نتایج
خاطر نش��ان کرد« :نیروی انس��انی توانمند و متخصص
یکی از سرمایه های اصلی این موسسه است و به کارگیری
و هدایت و توزیع این سرمایه باید به گونه ای مدیریت شود
تا همه بخش ه��ای این مجموعه مردم��ی از ان بهره مند
شوند ».وی در ادامه با تاکید بر اجرای بانکداری اسالمی در
کشور ،اظهار کرد« :بانکداری اسالمی در نظام بانکی کشور
نهالی نوپاست که برای باروری نیازمند پردازش و مراقبت
شیعی ،مدیرعامل تعاونی اعتبار گروه صنعتی ایران خودرو شد
در حکمی از س��وی مهن��دس میر جواد س��لیمانی،
رئیس هیات مدیره تعاونی اعتب��ار کارکنان گروه صنعتی
ایران خ��ودرو ،محمود ش��یعی به عن��وان مدیرعامل این
شرکت تعاونی منصوب ش��د .مهندس میرجواد سلیمانی
قائم مقام مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو در مراسم
تودیع و معارفه مدیرعامل ش��رکت تعاون��ی اعتبار گروه
صنعتی ایران خودرو به نقش و جایگاه این تعاونی اش��اره
کرد و گفت« :باتوجه به واگذاری سهام بانک پارس��یان ،تبدیل تعاونی اعتبار به یک موسسه
پولی و مالی از اهم برنامه هاست ».وی افزود « :خرید شرکت ایمن خودرو از طرح هایی است
که نشان از توسعه و بالندگی تعاونی اعتبار دارد ».مهندس سلیمانی با اذعان به اینکه شرکت
تعاونی اعتبار کارکنان گروه صنعتی ایران خودرو از ش��رکت های پیش��رو و معتبر در س��طح
کشور است ،افزود« :کسب عنوان ش��رکت برتر در پنج دوره متوالی نشان از توانمندی های
این تعاونی است که با جابه جایی صورت گرفته این روند موفقیت ادامه خواهد یافت ».رئیس
هیات مدیره ش��رکت تعاونی اعتبار کارکنان گروه صنعتی ایران خودرو از مجموعه مدیران و
کارکنان این شرکت تعاونی خواس��ت با مدیرعامل جدید همکاری و تعامل داشته باشند .در
ادامه این مراسم راثی ،مدیرعامل سابق تعاونی اعتبار گروه صنعتی ایران خودرو ضمن تشکر
از حمایت های مهندس سلیمانی در مدت فعالیت 26ماهه خود در این شرکت گفت« :در این
مدت موفقیت های زیادی را در س��ایه تالش همکاران و رهکرد ه��ا و حمایت های بی دریغ
مدیریت ارشد گروه صنعتی ایران خودرو به دست اورده ایم ».در ادامه مهندس محمود شیعی،
مدیرعامل جدید تعاونی اعتبار کارکنان گروه صنعتی ایران خورو ضمن تشکر از اعتماد مدیریت
ارش��د گروه گفت« :با توجه به جایگاه شرکت تعاونی اعتبار ،این ش��رکت باید برای دستیابی
به برنامه های توس��عه ای گام های تازه ای بردارد ».وی تاکید کرد« :رسیدن به موفقیت های
بزرگ در سایه تالش و همکاری کارکنان شرکت میس��ر خواهد بود ».گفتنی است ،محمود
شیعی دارای مدرک مهندسی مکانیک است و بیش از 30سال سابقه کار در حوزه های مختلف
صنعت کشور دارد .در سوابق نامبرده می توان به معاونت برنامه ریزی و سیستم مگاموتور ،مدیر
تولید موتور سازی ایران خودرو ،مدیرعامل شرکت ایسیکو ،مدیرعامل شرکت یاتاقان بوش،
عضو هیات مدیره قطعات محوری خراسان ،عضو هیات مدیره محور سازان کوشا و مدیرعامل
و عضو هیات مدیره باشگاه پیکان اشاره کردg .
84
است و چنانچه این مهم اجرایی شود بی شک موجب عدالت
اجتماعی و توزیع عادالنه درامد و ثروت در جامعه می شود».
نتاج حذف ربا از تمامی عملیات های بانکی را مولفه اصلی
بانکداری اسالمی دانس��ت و افزود« :تمامی افراد فعال در
حوزه بانک ها و دس��تگاه های مرتبط باید با تعامل سازنده
غبار ربا را از صحن��ه زندگی اجتماع��ی و اقتصادی حذف
کنند ».وی با بیان این که متاس��فانه بانکداری اسالمی به
اشتباه معادل قرض الحس��نه تعریف می شود ،تصریح کرد:
«برخی تصور می کنند اگر تمام نظام بانکی به قرض الحسنه
تبدیل شود ،انوقت بانکداری اسالمی یا نظام پولی اسالمی
در کشور مستقر شده اس��ت ،اما این برداشت به طور کامل
نادرست است ».مدیرعامل موسس��ه مالی و اعتباری مهر
ادامه داد« :در ش��رایط خوش بینانه 10درصد فعالیت های
پولی و بانکی کش��ور را قرض الحس��نه ها در بر می گیرند و
بر اس��اس خط قرمزهای موجود به هی��چ عنوان نمی توان
س��پرده های انتفاعی مردم را در بخش ه��ای غیر انتفاعی
به کار گرفت ».نتایج توزیع سود بانک ها میان ذی نفعان را
یکی از تفاوت های اصلی نظام مالی اسالمی با بانک های
متع��ارف خوان��د و تاکید ک��رد« :در بانک ه��ای متعارف،
اصلی ترین تمکین برای سپرده گذاران و سهام داران است،
اما در نظام بانکی اس�لامی حتی تسهیالت گیرندگان هم
ذی نفع محس��وب می ش��وند ».مدیر عامل موسسه مالی
و اعتباری مهر خاطر نش��ان کرد« :بانک ه��ا با پایبندی به
اصول اخالق اسالمی ،امانت دارای و تضمین اصل سپرده ها
و ارج نهادن به مشتریان می توانند به تعهدات خود در قبال
ذی نفعان به نحو مطلوب تری عم��ل کنند ».وی در پایان
مدیر کل سابق موسسه مهر استان اصفهان را یکی از عوامل
موفقیت مجموعه مهر در استان دانس��ت و افزود« :از این
مدیر موفق در سنگری دیگر اس��تفاده خواهیم کرد و برای
مدیریت جدید نیز ارزوی سربلندی و موفقیت داریمg».
معاون وزیر ارتباطات:
پست بانک گسترده ترین شبکه بانکی کشور است
پس��ت بانک ایران ب��ا 14ه��زار و 500ش��عبه و
دفترخدمات بانکی ش��هری و روس��تایی گسترده ترین
شبکه بانکی کشور است که خدمات نوین و الکترونیکی
را به صورت لحظ��ه ای( )on lineب��ه هموطنان ارائه
می کند .بنابر اعالم مدیریت ش��عب اس��تان کرمانشاه،
مهندس شریف زاده ،معاون توسعه مدیریت ،هماهنگی و
امور پشتیبانی وزارت ارتباطات در مراسم افتتاح اداره کل
ارتباطات و فناوری اطالعات این استان ضمن بیان این مطلب گفت« :دولتی ماندن اکثریت
سهام پست بانک موجب ش��د این بانک طبق روال گذش��ته به خدمت رسانی خود در مناطق
محروم و روستایی با قدرت بیشتری ادامه دهد تا هموطنان این مناطق از خدمات ان محروم
نش��وند ».وی افزود« :برای مرزبانی الکترونیکی کشور و مجهز ش��دن کشور به مدرن ترین
ابزارها و علوم جدید و رش��د و بالندگی در تمامی ابعاد ،تاس��یس اداره کل ارتباطات و فناوری
اطالعات در استان ها برای پرکردن خالء موجود ضروری استg ».
انتقال حساب مالیات بر ارزش افزوده به دفاتر پست بانک
طبق توافقات حاصله بین مسئوالن استانداری و پست بانک استان چهارمحا لو بختیاری،
حس��اب مالیات بر ارزش اف��زوده دهیاری های این اس��تان ب��ه دفاتر روس��تایی این بانک
منتقل می ش��ود .طبق توافقات حاصله بین مس��ئوالن اس��تانداری و پس��ت بانک اس��تان
چهارمحال و بختیاری ،حس��اب مالیات بر ارزش اف��زوده دهیاری های این اس��تان به دفاتر
روستایی این بانک منتقل می شود .مسئوالن مربوطه توافق کردند ان دسته از دهیاری هایی
که در دفترخدمات بانکی پست بانک روستای مربوطه حساب ندارند نسبت به افتتاح حساب
اقدام کرده تا ام��کان واریز وجوه مالیات بر ارزش افزوده به حس��اب های انان فراهم ش��ود.
همچنین مقرر شد دفتر امور روستایی استانداری موضوع انتقال وجوه واریزی دولت به حساب
دهیاری های سراسر استان را از بانک ملی به پست بانک پیگیری و قطعی کند .گفتنی است؛
درحال حاضر پس��ت بانک باتوجه به وجود دفاترخدمات بانکی متعدد در س��طح روس��تاها و
شهرهای استان به عنوان گسترده ترین شبکه بانکی محسوب می شودg.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور:
تقویت روحیه خودباوری از مهم ترین دستاوردهای
دفاع مقدس است
به مناسبت هفته دفاع مقدس رئیس س��ازمان پدافند
غیر عامل کشور در بین کارکنان موسسه مالی و اعتباری مهر
به ارائه سخنرانی پرداخت .به گزارش اداره کل روابط عمومی
موسسه مالی و اعتباری مهر ،س��ردار دکتر جاللی – رئیس
سازمان پدافند غیر عامل کشور – با طرح این پرسش که چرا
باید این هفته را گرامی بداریم ،گفت« :مقام معظم رهبری این
جنگ را یک گنج می دانند که همواره باید به ان پرداخته شود،
از این رو برای درک دستاوردهای ان باید به تاریخ جنگ های
300س��اله قبل از ان رجوع ش��ود که در اکثر انها ما بخشی
از خاک و اس��تقالل خود را از دس��ت داده ایم ».دکتر جاللی
با اشاره به وضعیت کش��ور در جنگ های اول و دوم جهانی،
خاطر نش��ان کرد« :در ان دوران حکومت ایران ذلیالنه ترین
مواضع را اتخاذ کرد ،طوری که خاکمان توس��ط س��ه کشور
بیگانه اشغال و حکومتی دست نشانده مستقر شد و فجایع و
وقایع دردناکی رخ داد که بنا بر امار غیررسمی 10میلیون نفر
از مردم کشورمان در طول این دو جنگ به دالیل متعددی از
قبیل قحطی ،گرسنگی و بیماری جان خود را از دست دادند».
وی با تبیین ویژگی های روزه��ای اغازین جنگ گفت« :در
شرایطی که انقالب اسالمی ایران نهالی نوپا بود و مسئوالن
ان از تجربه مدیریتی کالن برخوردار نبودند و ساختار نیروهای
نظامی از هم گسیخته و ناهماهنگ بود ،دشمن تصور می کرد
می تواند در این وضعیت اه��داف خود را پیاده و ش��ش روزه
تهران را تصرف کند ،اما انها از مولفه ه��ای اصلی قدرت در
ایران که همان رهبری حکیمانه حضرت امام(ره) و مقاومت
مردمی بود غافل بودند ».دکتر جاللی با تش��ریح چگونگی
ورود نیروهای مردمی به کارزار دفاع مقدس ،اظهار کرد« :در
دوران ریاست جمهوری بنی صدر ،سه عملیات نظامی طراحی
شد که هرسه به شکست انجامید ،پس از ان وی اعالم کرد
که امکان ادامه جنگ وجود ندارد ،اما امام(ره) فرمودند برای
ما بن بس��تی وجود ندارد و ملت این بن بس��ت را می شکنند،
در این شرایط با مداخله سپاه و بس��یج و متعاقب ان پیروزی
در عملیات شکس��ت حصر ابادان این باور به وجود امد که ما
می توانیم دشمن را از خاک خود بیرون کنیم ».جاللی افزود:
طرح بخشودگی جرایم مطالبات بانک انصار اعالم شد
ارائه سه خدمت جدید از طریق اینترنت بانک اقتصادنوین
ب��ه منظ��ور افزای��ش رضایت مندی مش��تریان،
بان��ک اقتصادنوین خدم��ات جدیدی از طری��ق درگاه
اینترنت بان��ک ارائه می کند .به گ��زارش روابط عمومی
بانک اقتصادنوین ،از این پس س��ه خدمت فروش شارژ
سیم کارت های اعتباری ،پرداخت اقساط شرکت لیزینگ
و کمک های مردمی از طریق اینترنت بانک اقتصادنوین
به مش��تریان ارائه می شود .براین اس��اس مشتریان این
بانک از این پس می توانند با بهره مندی از اینترنت بانک اقتصادنوین نس��بت به خرید ش��ارژ
خطوط اعتباری تلفن همراه اپراتورهای همراه اول و ایرانسل ،پرداخت اقساط شرکت لیزینگ
اقتصادنوین و کمک های مردمی به مراکز بهزیس��تی ،کمیته امداد و زلزله زدگان اذربایجان
اقدام کنند .الزم به ذکر است بانک اقتصادنوین موفق شده در حوزه امنیت خدمات الکترونیکی
نیز به موفقیت های چش��مگیری دس��ت یابد ،به عنوان مثال چندی پیش در خدمت اینترنت
بانک اقتصادنوین کیبورد مجازی ایجاد ش��د که این کیبورد ضریب امنیت تراکنش های این
خدمت را در حد استانداردهای بین المللی قرار داده .ضمن اینکه در نسخه جدید اینترنت بانک
اقتصادنوین چهار حالت رمز عبور طراحی شده است .همچنین در راستای ایجاد امنیت بیشتر،
در خدمت اینترنت بان��ک اقتصادنوین ثبت رمز دوم برای انتقال وجه الزامی اس��ت .عملکرد
فوق العاده اینترنت بانک اقتصادنوین موجب شد هیات داوری پنجمین کنفرانس بین المللی
بانکداری الکترونیکی خدمت اینترنت بانک اقتصادنوین را به عنوان برترین خدمت بانکی در
این بخش در کشور معرفی کند .مشتریان اینترنت بانک اقتصادنوین برای اگاهی از جزئیات
خدمات قابل ارائه این خدمت و چگونگی استفاده از این خدمات می توانند به سایت اینترنتی
این بانک به ادرس www.enbank.irمراجعه کنندg .
بهره برداری از سه طرح ملی با مشارکت بانک صادرات
پروژه انتقال برق خراس��ان جنوبی به شهرس��تان
زاهدان با مشارکت و سرمایه گذاری این بانک با مجموع
سرمایه گذاری 370میلیارد ریال مشتمل بر ساختمان ها
و تاسیس��ات کنترل الکترونیکی و مکانیکی و همچنین
ترانسفورماتور و راکتورهای 25مگاواتی به بهره برداری
رسیده اس��ت .با ش��روع به کار این پروژه استان سیستان
و بلوچس��تان از ناحیه ش��مال و از طریق استان خراسان
جنوبی ،به شبکه سراسری برق متصل می ش��ود .از انجایی که نیروگاه های تولید برق استان
با استفاده از سوخت فس��یلی در حال فعالیت هستند ،پس��ت های انتقال برق مورد نظر نقش
قابل توجهی در صرفه جویی سوخت و ثبات و پایداری استان و جلوگیری از قطع ان در فصول
مختلف سال دارند .بر اساس این گزارش سد زیردان سومین سد بتنی غلتکی ایران است که
از 150کیلومتری ش��مال غرب چابهار روی رودخانه کاجو احداث ش��ده است .حجم دریاچه
پشت سد حدود 200میلیون متر مکعب است که مشکل اب شهرهای چابهار ،کنارک و اراضی
کش��اورزی منطقه را برطرف می نماید .همچنین این بانک به منظ��ور حمایت از بخش های
تولیدی با اختصاص 100میلیارد ریال تسهیالت در پروژه احداث کارخانه سیمان سیستان در
زمینی به وسعت 70هکتار واقع در کیلومتر 65جاده زاهدان – زابل با ظرفیت تولید ساالنه یک
میلیون تن سیمان خاکستری مشارکت کرده ،در حال حاضر عالوه بر تامین نیاز منطقه نقش
قابل توجهی در صادرات این محصول به بازارهای خارجی از جمله کشور افغانستان دارد و از
این رهگذر زمینه اشتغال حدود 500نفر را فراهم کرده استg .
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره144
بانک انص��ار از اج��رای طرح بخش��ودگی ش��ش
درص��د جریمه تاخی��ر مطالب��ات مع��وق خب��ر داد .به
گ��زارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات بان��ک انصار ،به
میمنت ایام والدت باس��عادت حض��رت معصومه (س) و
حضرت امام رضا علیه السالم ،مش��تریانی که نسبت به،
به روزرسانی اقس��اط تاخیری یا تسویه دیون معوق خود
اقدام نمایند ،از مزایای طرح مذکور بهره مند خواهند شد.
الزم به ذکر است؛ زمان تعیین شده جهت اجرای طرح و استفاده از مزایای ان ،تا پایان مهرماه
سال جاری اعالم شده است .مش��تریان بانک انصار می توانند با مراجعه به شعب بانک انصار
در سراسر کشور ضمن تسویه بدهی معوق خود از این فرصت بخشودگی استفاده نمایندg.
«صدام در ابتدا می گفت که این جنگ عرب و عجم است و من
هم سردار قادسیه ام ،اما حضرت امام(ره) با تدبیری حکیمانه
صحنه جنگ را عوض کردند و اع�لام کردند که این جنگ،
جنگ بین اسالم و کفر و سالح ما اهلل اکبر است .این خط مشی،
مساله را از حالت قومیتی خارج و تهدید ها را به فرصت تبدیل
کرد به صورتی که ارزش های اسالمی حاکم بر جنگ شدند و
ترس از جنگ و مرگ و وحشت جای خود را به ادای تکلیف و
شهادت طلبی داد .رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور ،هشت
سال دفاع مقدس را دارای برکات فراوانی دانست و ادامه داد :
«ترسیم چهره واقعی اسالم ناب محمدی با محوریت شخص
امام(ره) و تبیین تفاوت های ان با اسالم امریکایی ،خودباوری
و باور اینکه می توان با تکیه بر ایدئول��وژی در مقابل تمامی
قدرت های زور گوی دنیا ایس��تاد از مهمترین دستاوردهای
دوران دفاع مقدس بود ».جاللی در پایان ابراز داش��ت« :اگر
به موضوع دفاع مق��دس و درس های ان به درس��تی توجه
ی حوزه ها می توان از تجربیات ان بهره برداری
شود ،در تمام
کرد و بر همه ماس��ت ک��ه تمام��ی دس��تاوردهای ان را به
نسل جوان کشور منتقل کنیمg».
بانک تجارت به 2700دانشجو کارت هدیه می دهد
بانک تجارت در نظر دارد به قید قرعه به 2700نفر
از دانشجویان دارنده تجارت کارت جوان ،کارت هدیه سه
میلیون ریالی اهدا کند .تمامی دانشجویان دانشگاه های
کشور که از دارندگان تجارت کارت جوان هستند با داشتن
حداقل ۲۰۰هزار ریال در ۹۰روز متوالی در این جشنواره
ش��رکت داده می ش��وند .بنابر این خبر ،زم��ان برگزاری
قرعه کشی به مناسبت ایام دهه فجر در بهمن ماه ۹۱بوده
و دانشجویان دارنده تجارت کارت جوان می توانند تا تاریخ ۱۵دی ماه سال جاری به ازای هر
۱۰۰هزار ریال تراکنش الکترونیکی در هر روز یک امتیاز و به ازای هر ۵۰۰هزار ریال میانگین
موجودی در هر ماه پنج امتیاز کسب کرده و در این قرعه کشی شرکت کنند .بانک تجارت با
برگزاری این جشنواره در نظر دارد با تشویق دانشجویان به استفاده از بانکداری الکترونیکی
فرهنگ استفاده از این روش بانکداری را توسعه دهدg.
85
معاون بازاریابی و فروش ایران خودرو اعالم کرد
رانا در موعد مقرر تحویل مشتریان می شود
دومین خودرو ملی ایران خ��ودرو به نام رانا طبق موعد
مقرر و بدون هیچ گونه تاخیری تحویل مشتریان داده می شود.
مهندس عبداله بابایی ،معاون بازاریابی وفروش ایران خودرو
با بیان این مطلب گفت« :تمام تمهیدات الزم در زمینه تولید،
تامین قطعات و خدمات پس از فروش خودرو رانا انجام شده
است و این خودرو طبق موعد تعیین شده هنگام پیش فروش
خودرو درمهرماه سال جاری به مشتریان گرامی تحویل داده
می شود ».وی با بیان اینکه درسال جاری قرار است 30هزار
دستگاه خودرو رانا تولید و روانه بازار شود ،تاکید کرد« :تولید
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره144
عرضه 10درصد محصوالت ایران خودرو به صورت سفارشی
مصریان ،مدیر ارتباطات و امور بین الملل ایران خودرو شد
شرکت خودروهای سفارش��ی با همکاری سازمان
فروش ایران خودرو از ابتدای سال جاری تاکنون 11هزار
دستگاه رهیاب چند منظوره به مشتریان عرضه کرده که
تا پایان سال به بیش از 50هزار دستگاه افزایش می یابد.
محس��ن پورس��عیدی ،مدیرعامل ش��رکت خودروهای
سفارشی ایران خودرو – اپکو -با بیان این مطلب اظهار
داش��ت« :سیس��تم رهیاب خودرو افزون بر کارکردهای
اصلی شامل تشخیص موقعیت مکانی و هدایت بهینه کاربر از لحاظ زمان و مسافت باقیمانده
تا مقصد ،با داش��تن چهار گیگابایت حافظه داخلی امکاناتی از قبیل ارتباط با بلوتوث و پخش
فایل های صوتی و تصویری برای راننده و همراهان را فراه��م می کند ».وی افزود« :رهیاب
چند منظوره یا «مولتی رهیاب» اپکو با داشتن اطالعات کامل 160شهر و جاده های بین شهری،
کامل ترین پوشش جغرافیایی نقش��ه های موجود ناوبری ایران را داراست ».پورسعیدی تعداد
نمایندگی های اپکو در سراسر ایران را 80نمایندگی مجاز عنوان کرد که بر اساس برنامه ،تا پایان
امسال به 150افزایش خواهد یافت .مدیرعامل اپکو کیفیت ارائه خدمات ،میزان رضایتمندی
مشتریان و حجم فروش بر اساس برنامه را مبنای اصلی ارزیابی و رتبه بندی نمایندگی های اپکو
دانست و گفت« :رشد کمی و کیفی نمایندگی های مجاز ،از موارد مهم در چشم انداز پنج ساله
ایران خودرو و حرکت در مسیر طراحی ،تامین ،تولید ،فروش و خدمات پس از فروش در حوزه
خودروها و قطعات سفارشی ،از ماموریت های این شرکت است ».وی تصریح کرد« :براساس
چش��م انداز پنج س��ال اینده 10 ،درصد از محصوالت ایران خودرو به صورت سفارشی عرضه
می شود و این شرکت 30درصد بازار قطعات سفارشی خودرو را هدف گذاری کرده استg».
ط��ی حکم��ی از س��وی مهن��دس نج��م الدین،
مدیرعامل گ��روه صنعتی ایران خ��ودرو ،علی مصریان
مدیر ارتباطات و امور بین الملل این گروه صنعتی شد .در
بخشی از این حکم امده است« :انتظار دارد با بهره گیری
از تمام امکانات ،قابلیت ها و توانایی ها درس��اماندهی و
انسجام امور در مدیریت مزبور به نحوی اقدام نمایید که
چش��م انداز ،اهداف و برنامه های شرکت دراین مدیریت
به منصه ظهور برسد .همچنین امید است با اتکال به خداوند متعال و با هماهنگی و همکاری
قائم مقام ها ،معاونان ،مدیران و س��ایر دست اندرکاران درس��طح گروه صنعتی ایران خودرو
در نیل به اهداف و انجام امور محوله موفق باشید.گفتنی اس��ت ،علی مصریان پیش از این
به عنوان رئیس اداره اطالع رسانی گروه صنعتی ایران خودرو فعالیت می کرد و از خردادماه
سال جاری سرپرستی مدیریت ارتباطات و امور بین الملل این گروه صنعتی را بر عهده داشت.
وی فارغ التحصیل مهندس��ی نرم افزار کامپیوتر اس��ت و بیش از هفت سال س��ابقه فعالیت
مطبوعاتی در رس��انه های مختلف کش��ور داردg.
افتتاح نمایندگی فروش و خدمات پس از فروش سایپا در اوکراین
به دنبال استقبال گس��ترده مردم اوکراین از خودرو
تیبا در نمایشگاه بین المللی خودرو در این کشور ،شرکت
س��ایپا با همکاری ش��رکت تاس��کو دو مرک��ز فروش و
خدمات پس از ف��روش خودروهای خود را در ش��هرهای
کی یف و خارک��ف افتتاح کرد .این مراکز با حضور س��فیر
جمهوری اسالمی ایران در اوکراین ،معاون صادرات گروه
خودروسازی سایپا و عضو هیات مدیره شرکت سایپاکاشان
و همچنین مقامات وزارت بازرگانی اوکراین و شهردار ش��هر خارکف راه اندازی شد .در حاشیه
مراسم افتتاح این مراکز ،قاسمی س��فیر ایران در اوکراین در گفت وگو با س��ایپانیوز با اشاره به
ظرفیت های موجود برای همکاری های اقتصادی و تجاری میان دو کشور ایران و اوکراین اظهار
داش��ت« :حضور موفقیت امیز خودرو تیبا در بازار اوکراین باتوجه به مزایای ان موجب افزایش
سطح همکاری اقتصادی میان جمهوری اسالمی ایران و اوکراین خواهد شد ».وی ضمن اشاره
به روند رو به رشد صادرات در گروه خودروسازی سایپا خاطرنشان کرد« :سایپا با معرفی خودرو تیبا
توانسته نظر مشتریان اوکراینی را به خود جلب کند و باتوجه به ویژگی های این خودرو و ظرفیت
بسیار باالی نیاز خودرو اقتصادی در بازار اوکراین امیدواریم در اینده شاهد تردد تعداد بیشتری از
این خودرو در خیابان های اوکراین باشیم ».قاسمی در خاتمه گفت« :افتتاح این دو مرکز فروش و
خدمات پس از فروش سایپا در اوکراین می تواند بستر الزم برای گسترش صادرات خودروهای
تولید ایران را به اوکراین فراهم کرده و موجب گسترش همکاری اقتصادی و صنعتی میان دو
کشور شود ».همچنین محس��ن جوان ،معاون صادرات گروه خودروسازی سایپا نیز با اشاره به
برنامه ریزی های ویژه سایپا برای توسعه بازار اوکراین ،تاکید کرد« :سایپا قصد دارد از بازار کشور
اوکراین برای گشایش بازارهای جدید در اروپا اس��تفاده کند ».وی افزود« :خودرو تیبا به زودی
در پنج شهر دیگر اوکراین و همچنین چهار کشور دیگر منطقه CISعرضه خواهد شدg».
86
دومین خودرو ملی ایران خودرو به نام رانا در س��ه ماهه اخر
س��ال جاری به روزانه 300دس��تگاه در روز می رسد که این
میزان بیش از پیش فروش این خودرو به مش��تریان است.
معاون بازار یابی و ف��روش ایران خ��ودرو مزایای خودروی
رانا را توس��عه یک پلتفرم جدید برای ایران خودرو در توسعه
صادرات ،دستیابی به استاندارد ایمنی سه ستاره و استاندارد
االیندگی یورو 4و 5و مجهز به کیسه هوای سرنشین و راننده
و ترمز ضد قفل عنوان کرد و اظهار داش��ت« :این خودرو در
جهت عرضه در بازار داخلی و بین المللی درکالس ابعادی C
و به صورت چهار در سدان صندوق دار تولید و عرضه می شود».
بابایی افزود« :بعد از اخذ قیمت از سازمان حمایت از تولید و
مصرف کننده دعوت نامه ارسال و مراحل تحویل این خودرو
به مردم عزیز اغاز می شودg ».
تولید روزانه رانا به 300دستگاه افزایش می یابد
تولید دومین خودرو ملی ایران خودرو به نام رانا در س��ه ماهه اخر س��ال ج��اری به روزانه
300دستگاه می رسد که این میزان بیش از پیش فروش این خودرو به مشتریان است.دکتر حسین
نجاری ،قائم مقام مدیرعامل ایران خودرو با بیان این مطلب گفت« :هم اکنون تولید این خودرو
روزانه 50دستگاه اس��ت که هر هفته 50دس��تگاه تولید روزانه ان افزایش می یابد ».وی افزود:
«تدابیر الزم برای خرید قطعات استراتژیک رانا اندیش��یده شده و اقدامات الزم صورت پذیرفته
است ».قائم مقام مدیرعامل ایران خودرو تصریح کرد« :خودروی رانا ،در راستای توسعه برند ملی
و پلتفرم های ایران خودرو طراحی شده است و استاندارد های روز دنیا در زمینه االیندگی ،ایمنی،
دوام و کیفیت را تامین می کند ».وی با اش��اره به اینکه خودرو رانا دوستدار محیط زیست است،
خاطر نشان ساخت« :درسال تولید ملی قرار است بیش از 30هزار دستگاه رانا تولید شودg ».
مهندس مدنی:
تالش سایپا برای رفع دغدغه نیروی انتظامی
مدیرعامل گروه خودروسازی س��ایپا گفت« :سایپا
تمام تالش خود را به کار خواهد گرف��ت تا در زمان ایجاد
ش��ده دغدغه پلیس را در مورد نصب ایربگ برطرف کند.
نصب کیس��ه هوا روی خودروهای ایکس 100اغاز شده
است و در حال حاضر مشکلی در خصوص نصب این قطعه
روی خودروها وج��ود ندارد .مهندس س��عید مدنی اظهار
داش��ت« :از نگاه و توجه ویژه نی��روی انتظامی خصوصا
سردار احمدی مقدم به تولید ملی و درک مشکالت سایپا تشکر می کنیم .قطعا هدف پلیس اجرای
قانون در راستای تامین امنیت بیشتر شهروندان است که این موضوع از اهداف و سیاست های
مهم شرکت سایپا نیز هست ».مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا افزود« :نصب کیسه هوا روی
خودروهای ایکس 100اغاز شده اس��ت و در حال حاضر مشکلی در خصوص نصب این قطعه
روی خودروها وجود ندارد ».مدنی تصریح کرد« :هم اکنون 20درصد تولیدات ایکس 100سایپا
مجهز به کیسه هوا هستند و تمام تالش سایپا بر ان خواهد بود تا با توسعه ساخت داخلی ایربگ و
رفع موانع تا پایان سال صددرصد خودروهای تولیدی مجهز به کیسه هوا شوندg».