ماهنامه مثلث شماره 146
ماهنامه مثلث شماره 146
ماهنامه مثلث شماره 146
ترس در
اردوی لیبرال ها
هفته نامه خبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوچهل وششم 22/مهر 92/1391صفحه2000/تومان
چرا اوباما از رامنی شکست خورد؟
معمای یک طرح
چرا ایده دولت وحدت ملی به نتیجه نمی رس�د؟
گزارش های خبری و تحلیلی مثلث به همراه
گفت وگوهایی با زهره طبیب زاده
و علیرضا محجوب
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
طرح تشکیل
دولت سایه برای 92
گفت وگو با قائم مقام جمعیت رهپویان
خداحافظی با
رییس قدرتمند
علی اصغر پورمحمدی از شبکه 3رفت
بازار ،دولت
و مردم
بر روابط بازار و دولت چه می گذرد؟
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
روز مهم ملت
حضرت امام خمینی(ره) در پانزده خرداد ماه س��ال 61
«یوماللهّ» 15خرداد را«پرتویی از عاش��ورا» دانسته و بیان
داشتند .…« :من خوف ان دارم که خدای نخواسته یک روز
یبهخودایندکهبادستامریکای
ملتهاودولتهایاسالم
جنایتکار،اسرائیلبهخواستهایظالمانهوجنایتکارانهخود
برسدوازمسلمینکاریساختهنشود.منطرفداریازطرح
خبرنامه
12 - 25
اصالح طلبان در دوگانه امدن یا نیامدن
دومین سوال از رئیس جمهور؟
جدایی ری از تهران؟
سیاست
30 - 41
رونمایی از یک طرح
می خواهند شرکت سهامی راه بیاندازند
باید از طرح دولت وحدت ملی استقبال کنیم
ورزش
70-77
یکشنبه عجیب اقای وزیر
خداحافظیبارئیس قدرتمند
جادوی چشم بادامی ها باطل می شود؟
صلح درخیابان فاطمی
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
مثلث
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
شماره پیامک3000411711 :
استقاللاسرائیلوشناساییاورابرایمسلمانانیکفاجعه
ی یک انفجار میدانم و مخالفت با
و برای دولت های اس�لام
ان را یک فریضه بزرگ اسالم میشمارم و به خداوند بزرگ
ازایننقشههاکهبهدستمسلماننماهابرایاسالمکشیده
میشودپناهمیبرم.
ملتبزرگایرانسالروز 15خردادراکهیوماهلل استزنده
نگهمیداردوافتخارقیامملتراکهبامشتگرهکردهوخون
طاهرخویشدرمقابلستمشاهیپهلویایستادوپایهاستوار
ی را ـ که سرنگونی قدرتمندترین جنایتکار
انقالب اس�لام
منطقهرادرپیداشتـ ریختازیادنمیبرد.واالن فداکاری
یراکهپایهگذاری
هاومجاهداتجوانانبرومندکشوراسالم
خروجازظلماتبهسوینوروازحقارتبهسویسرافرازیواز
اسارتبهسویاستقاللرانمودبزرگمیشماردوعاشورای
فریادزن«هیهاتمناالذله»و 15خردادودیگرایاماهلل راکهدر
پیداشتوازنورالهیعاشورافروغوازشمسجمالحسینی
گرمی واز پرتو هدایت او معرفت به وظیفه و از استقامت او در
مقابلباطلاستواریفراگرفت،ارجمندمیدارد.
خداوند تعالی این ملت را که از 15خرداد 42تا 22بهمن
57و از ان وقت تاکنون برای اقامه عدل الهی از هرچه داشته
است گذشته است ،و عزیزان برومند خود را که قامت رشید
و بلند انان چون ابدیت استوار و گرمی خونشان چون عشق
به جمال جمیل حق روحافزا بود ،به پای دوست به قربانگاه
فرستادند،بانورهدایتخودارشاد،وباجلوۀقدرتازلیخود
برومند و با بارقه روانبخش خود در احقاق حق و ابطال باطل
استوار و پایدار فرماید ،و این وحدت و صالبت را از انان سلب
عبادالل
هّ
ننماید« .و ال ح��ول وال قوه ا ّال باللهّ» .والس�لام علی
الصالحین».
بین الملل
42 -55
ترس در اردوی لیبرال ها
جدال سایه ها
یک حزب با 2جناح
اقتصاد
56-63
بازار سنتی و عصر مدرن
تضادطبقاتی
ایا همچنان بازار سنتی تعیین کننده است؟
جهانجدید
64 -69
رویاگرایینوعثمانی ها
چالش های عثمانی گریانکارا
ترکیهعلیهفلسطینی ها
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :مصطفی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعضای تحریریه و همکاران :زهیر توکلی -ش��اهین فتحیان -شاهده یوسفی
یاس��ین سیف االس�لام -امی��د کرمانی ه��ا -زه��ره دیان��ی -فاطمه میرزایی
ش��یما غفاری -فاطمه کریم خان -زهرا راد -عاطفه کربالئی -محمد تاجیک
حسین غالمی -شادی خوشکار خیری -حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی -مهدی ابراهیمی
و نیوشا ملک نیازی
تصحیح :ژیال شاکری -فرحناز حسابی
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
امور اداری :محمد سرخ خواه -محمد شکرالهی
انفورماتیک :شهرام رحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -مهندس واعظی -دکتر ایت اله ابراهیمی
دکتر غالم حسن تقی نتاج -حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری
مهندس صدوقی -مهندس مهرداد نصرت پور -حسین مجاهدی
حاج اقاتوکلی -هادی انباردار -سید عارف علوی -رضا راستی
ابراهیم صفرلکی -دکتر زارعیان -علیرضا حس��ن زاده
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
خبرنامه
درخبرنامه این هفته س�خنان مقام معظم رهبری در س�فر به خراسان شمالی درج ش�ده است .گزارش هایی
درباره اخرین تحوالت انتخاباتی اصالح طلبان ،طرح سوال از رئیس جمهور و جدایی ری از تهران به همراه اخبار
وگزارش هایی در حوزه های مختلف از دیگر بخش های خبرنامه این هفته است.
خبرنامه
مثلث شماره146
اصالح طلبان در دوگانه امدن یا نیامدن
دومین سوال از رئیس جمهور؟
جدایی ری از تهران؟
هاشمی :نامزد انتخابات نمی شوم
12
خبرنامه
مثلث شماره146
13
رهبر معظم انقالب در خراسان شمالی:
بر مشکالت غلبه می کنیم
خبرنامه
حضرت ایت اهلل خامنه ای چهارشنبه هفته گذشته وارد
فرودگاه بجنورد مرکز استان خراسان شمالی شدند.
انبوه مردم که از س��اعت ها منتظر ورود رهبر انقالب
بودند با خروج خودروی حامل حضرت ایت اهلل خامنه ای از
فرودگاه بجنورد ،دیگر سر از پا نش��ناختند و یکپارچه غرق
در شور شعف و شادی شدند و از همان ابتدا خودروی حامل
ایشان در میان انبوه جمعیت قرار گرفت.
اس��تقبالی که مردم باب الرضا(ع) به وی��ژه جوانان و
نسل سومی ها از رهبر انقالب اسالمی کردند ،صحنه های
کم نظیر و نابی را از عش��ق و دلدادگی مردم و نس��ل جوان
به نظ��ام اس�لامی و والی��ت را رق��م زد ،صحنه هایی که
دوربین های تصویر ب��رداری ،هی��چ گاه نمی توانند عمق و
عظم��ت ان را به تصویر بکش��ند .جمعیت انبوه اس��تقبال
کننده از حضرت ایت اهلل خامنه ای ،در طول مسیر فرودگاه
بجنورد تا ورزشگاه تختی به حدی بود که خودروی حامل
رهبر انقالب اس�لامی بارها از حرکت ایس��تاد ،به گونه ای
که در برخی مسیرها تا دقایقی ،به هیچ وجه امکان حرکت
وجود نداشت.
حضرت ایت اهلل خامنه ای پس از اس��تقبال پرشکوه
مردم که حدود دو س��اعت به طول انجامید ،وارد ورزشگاه
تختی بجنورد ش��دند و مورد استقبال جمع دیگری از مردم
قرار گرفتند که از س��اعت ها قبل ،در این ورزش��گاه منتظر
ورود رهبر انقالب اسالمی بودند.
حضرت ایت اهلل خامنه ای در جمع پرشور ده ها هزار نفر
از مردم بجنورد در ورزشگاه تختی ،با ارائه تحلیل جامعی از
حرکت صعودی ملت ایران به سمت قله پیشرفت همه جانبه
مادی و معنوی ،مواردی همچون وظیفه شناسی ،هوشیاری،
اماده به کار بودن ،نشاط و امید ،کار و تالش پیگیر ،وحدت
و همدلی و موقع شناسی به لحظه ملت و مسئوالن را ساز و
برگ ادامه حرکت پرشتاب دانستند و تاکید کردند« :به فضل
و توفیق الهی ملت ایران با تجربه و توانایی هایی روزافزون
خود ،از مشکالت عبور خواهد کرد و بار دیگر جبهه استکبار
را در حسرت شکست دادن این ملت خواهند گذاشت».
رهبر انقالب اسالمی هدف اصلی و کلیدی ملت ایران
را ،از ابتدای پیروزی انقالب اس�لامی تا کنون ،پیش��رفت
همه جانبه مادی و معنوی دانستند و افزودند« :این پیشرفت
الهام گرفته از منطق اس�لام و متفاوت از پیش��رفت تمدن
مادی غرب است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه پیش��رفت
مورد نظر غرب ،تک بعدی و تنها در جهت مس��ائل مادی
است ،خاطر نش��ان کردند« :پیش��رفت در منطق اسالمی،
دارای ابعاد مختلف مادی و معنوی است و شامل پیشرفت
در علم ،اخالق ،عدالت ،رفاه عمومی ،اقتصاد ،عزت و اعتبار
بین المللی ،استقالل سیاسی و تقرب به خدا می شود».
ایشان یکی دیگر از ویژگی های پیشرفت اسالمی را،
همه جانبه بودن ان ارزیابی و تاکید کردند« :در منطق اسالم
باید در دنیا ،به گونه ای برنامه ریزی کرد که افق ان ،نسل ها
و ده ها سال اینده را در بر بگیرد و در عین حال برای اخرت
نیز باید به گونه ای اماده بود که گویا فرصت بسیار اندکی تا
سفر اخرت باقی مانده است».
رهبر انقالب اس�لامی الزمه رس��یدن به پیش��رفت
اسالمی را شناخت نقاط قوت و ضعف ،داشتن برنامه ریزی
متناسب با ش��رایط ،رصد مرحله به مرحله حرکت به سمت
هدف مورد نظر و اگاه س��ازی مردم از نقشه راه و مشکالت
مثلث شماره146
14
و خطرهای پی��ش رو دانس��تند و افزودن��د« :این وظایف
به عهده نخبگان جامعه اعم از نخبگان سیاس��ی ،علمی و
دینی است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای بعد از تبیین مفهوم پیشرفت
اسالمی و لوازم مورد نیاز رسیدن به ان ،به بررسی حرکت
نظام اس�لامی در مسیر رس��یدن به پیش��رفت همه جانبه
اسالمی پرداختند.
ایش��ان در یک جمع بن��دی و قضاوت کل��ی از این
حرکت ،خاطرنشان کردند« :نظام اسالمی در طول 33سال
گذشته ،به طور مستمر حرکت پیش رونده و صعودی داشته
که البت��ه این حرکت با ف��راز و فرودهایی نی��ز همراه بوده
است».
رهبر انقالب اسالمی سپس به بیان ساز و برگ مورد
نیاز برای ادامه حرکت پرش��تاب تر به س��مت قله پیشرفت
پرداختند و تاکید کردند« :عزم راس��خ ،امید و نشاط ،کار و
تالش پیگیر و هوش��یاری از لوازم اصل��ی ادامه حرکت در
مسیر پیشرفت است که اگر ملتی این ساز و برگ را در اختیار
داشته باشد ،بر همه مش��کالت فائق خواهد امد و دشمنان
خود را به زانو در خواهد اورد».
حضرت ایت اهلل خامنه ای یکی از ضروریات بس��یار
مهم برای رس��یدن به پیشرفت را داش��تن ارزیابی دقیق و
منطقی و به درو از ش��عار زدگی از شرایط کش��ور دانستند و
افزودند« :ملت ای��ران از ابتدای پیروزی انقالب اس�لامی
در یک عرصه رویارویی با ش��بکه خبیث صهیونیستی قرار
دارد که برخی کشورهای غربی و در راس ان امریکا در این
شبکه قرار دارند و از هیچ دشمنی و کینه ورزی با این ملت
دریغ نمی کنند».
ایش��ان توانایی ها و فرصت های ملت ای��ران در این
عرصه رویارویی را برجس��ته خواندند و خاطرنشان کردند:
«نسل جوان پر انگیزه و با نشاط و دارای استعداد برتر ،عزم
و امید ،منابع طبیعی ارزش��مند و اساس��ی که میزان ان از
متوسط جهانی باالتر است ،اقلیم متنوع ،مسئوالن دلسوز،
نیروهای مسلح اماده و ش��جاع ،روحانیت فاضل و دلسوز،
دانشگاه های پر جمعیت ،میلیون ها دانش اموز و چشم انداز
بیست ساله ،امکانات و توانایی های برجسته ملت ایران است
که زمینه ساز غلبه بر همه مشکالت و حرکت پرشتاب برای
رسیدن به پیشرفت همه جانبه است».
رهبر انقالب اسالمی پیش��رفت های زیربنایی کشور
از جمله در زمینه خدمات مردمی ،دانش و فناوری و معنویات
را ممتاز خواندن��د و افزودن��د« :ثبات سیاس��ی جمهوری
اس�لامی ایران یکی دیگر از مهمترین زیربناهای اساسی
کشور است که با وجود روی کار امدن دولت های گوناگون
و دارای سالئق مختلف سیاسی و جناحی ،این ثبات از بین
نرفته است».
حضرت ایت اهلل خامن��ه ای به زیربناه��ای قانونی و
عملی اقتصادی نیز اشاره کردند و افزودند« :سیاست های
کلی اصل 44و پیش��رفت های زیربنایی اقتصادی به ویژه
در سد س��ازی ،س��اخت نیروگاه ها ،گسترش ش��بکه فیبر
نوری ،حمل و نق��ل و راه ه��ای ارتباط��ی و مواصالتی که
به دست متخصصان و زبدگان جوان کشور به دست امده ،از
زیربناهای مهم اقتصادی هستند».
ایشان نسل جوان پرنش��اط ،تحصیلکرده و شجاع را
یکی دیگر از ثروت های زیربنایی ملت ایران برشمردند و بار
دیگر تاکید کردند یکی از خطاهایی که در اواسط دهه هفتاد
انجام شد ،ادامه سیاست کنترل جمعیت بود که این اشتباه
باید جبران شود ،زیرا نسل جوان ،عامل اصلی پیش روندگی
کشور است.
رهبر انقالب اسالمی خاطرنشان کردند« :البته اجرای
سیاست کنترل جمعیت در اوایل دهه هفتاد کار صحیحی
بود اما ادامه ان از اواسط دهه هفتاد اشتباه بود و مسئوالن
کشور و از جمله رهبری در این اشتباه سهیم هستند و باید از
خداوند طلب عفو کنند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای بعد از برشمردن نقاط قوت
و توانایی های کش��ور ،به برخی مش��کالت و در راس ان،
باال رفتن قیمت ها و بیکاری اش��اره کردند و افزودند« :این
مشکالت ،مشکالتی اس��ت که همه مردم با ان دست به
گریبان هستند اما مش��کالت غیر قابل حلی نیستند ،زیرا
انقالب اسالمی در طول 33سال گذشته ،مشکالت بزرگتر
از این مسائل را پشت سر گذاشته است».
ایش��ان به برخی مش��کالت بزرگ و پیچی��ده بعد
از پیروزی انقالب اس�لامی از جمله ت�لاش برای ایجاد
درگیری های قومی در کش��ور ،راه اندازی جنگ تحمیلی
8س��اله ،و اعمال تحریم ها اش��اره و تاکید کردند« :ملت
ایران با ایس��تادگی و هوش��یاری از همه این مش��کالت
عبور کرد».
رهبر انقالب اسالمی در خصوص تحریم ها خاطر نشان
کردند« :مساله تحریم ها ،مساله جدیدی نیست و از ابتدای
پیروزی انقالب اس�لامی وجود داشته اس��ت اما دشمنان
تالش دارند ت��ا موضوع تحریم ه��ا را بزرگنمای��ی کنند و
متاسفانه برخی هم در داخل با انها هم زبان می شوند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای تشدید تحریم ها بر ضد ملت
ایران را در چند مرحله ،دلیل بی نتیجه بودن انها خواندند و
افزودند« :امریکا و برخی کشورهای اروپایی ،تالش دارند تا
این تحریم ها را به دروغ به موضوع انرژی هسته ای مرتبط
کنند در حالی ک��ه در ابتدای پیروزی انقالب اس�لامی که
تحریم ها شروع شد ،موضوع انرژی هسته ای به هیچ وجه
وجود نداشت».
ایشان علت اصلی عصبانیت جبهه استکبار را ،تسلیم
نشدن ملت ایران به برکت اس�لام و قران دانستند و خاطر
نشان کردند« :به همین دلیل است که انها با اسالم دشمنی
و به پیامبر اسالم (ص) توهین می کنند».
رهبر انق�لاب اس�لامی افزودن��د« :انها ب��ه دروغ
می گویند که اگر ملت ایران از انرژی هس��ته ای صرفنظر
کند ،تحریم ها برداش��ته می ش��ود درحالی که علت اصلی
اعمال این تحریم های غیر منطقی که نوعی وحش��یگری
نیز به حساب می اید ،بغض و کینه انها از ملت ایران است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند« :این تحریم ها
در واقع جنگ با یک ملت است اما به توفیق الهی ،دشمنان
در این جنگ هم مغلوب ملت ایران خواهند شد».
ایشان افزودند« :البته تحریم ها مشکالتی را به وجود
می اورن��د و برخ��ی بی تدبیری ه��ا هم ممکن اس��ت این
مشکالت را افزایش دهد اما این مشکالت ،مسائلی نیستند
که جمهوری اسالمی ایران نتواند انها را حل کند».
رهبر انقالب اسالمی با اش��اره به نوسانات اخیر ارز و
ریال و خوشحالی دشمنان ملت ایران ،خاطر نشان کردند:
«حدود دو یا سه س��اعت عده ای در دو خیابان تهران چند
سطل زباله را به اتش کشیدند و بالفاصله مسئوالن برخی
کشورهای غربی با کنار گذاشتن متانت دیپلماسی ،به ابراز
شرایط امروز مثل جنگ احزاب است
خبرنامه
رهبر معظم انقالب هرگونه تفکری را که روحانیت را
جدای از نظام اسالمی بداند ،سکوالریسم خواندند و تاکید
کردند« :حوزه های علمیه نمی توانند س��کوالر و نسبت به
نظام اسالمی بی تفاوت باشند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای رهبر معظم انقالب اسالمی
همچنین در دیدار علماء ،فضال ،روحانیون و طالب استان
خراسان شمالی ،با اش��اره به تفکیک ناپذیری روحانیت از
نظام اسالمی و فرصت عظیمی که پیروزی انقالب اسالمی
در اختیار روحانیت ،برای گس��ترش معارف دینی قرار داده
اس��ت ،تاکید کردند« :روحانیت و حوزه های علمیه باید با
تالش علمی مضاعف و مجهز شدن به معارف عمیق دینی
و اشنایی با اندیشه های نو و ارتباط مس��تمر با نسل جوان
به ویژه دانش��جویان ،در جهت خدمت به نظام اس�لامی و
تقویت ان حرکت کنند».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای با اش��اره ب��ه مخاطبان
گس��ترده و میلیونی روحانیون به واس��طه تش��کیل نظام
اس�لامی ،افزودند« :روحانیت و حوزه های علمیه سربازان
این نظام هس��تند و هیچ گاه نمی توانند خود را جدا از نظام
اسالمی تصور کنند».
ایش��ان هرگونه تفکری را که روحانی��ت را جدای از
نظام اسالمی بداند ،سکوالریس��م خواندند و تاکید کردند:
«حوزه های علمیه نمی توانند س��کوالر و نس��بت به نظام
اسالمی بی تفاوت باشند».
رهبر انقالب اسالمی با اشاره به فتوای مراجع محترم
تقلید مبنی بر حرام قطعی بودن تضعیف نظام ،خاطر نشان
پیامبر عظیم الشان اسالم(ص) اسوه روحانیت
ایشان با اشاره به وظایف سنگین روحانیت در شرایط
کنونی ،پیامبر عظیم الشان اس�لام(ص) را اسوه روحانیت
دانس��تند و خاطر نش��ان کردند« :امروز نیز همانند شرایط
جنگ احزاب در دوران پیامبر(ص) ،همه دشمنان ملت ایران
در سطح بین المللی و منطقه ای ،دس��ت به دست یکدیگر
داده اند ،تا ایستادگی و عزم راس��خ این ملت را بشکنند اما
همانگونه که در ان جنگ ،مومنان ب��ه خود ترس و تردید
راه ندادند ،ملت ایران هم با ت�لاش برای افزایش قدرت و
توانایی های خود ،در مقابل فشارها ایستاده است».
رهبر انقالب اس�لامی افزودن��د« :در جنگ احزاب
عده ای منافق و سس��ت ایم��ان ،مومنان را م��ورد عتاب و
خطاب قرار می دادند که چرا کوتاه نمی ایید و سیاست خود را
عوض نمی کنید اما یاران واقعی پیامبر(ص) در پاسخ به انها
می گفتند« :ما از این فشارها تعجب نمی کنیم و نمی هراسیم
و به راه خود ادامه خواهیم داد».
حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند« :فش��ارها تا
زمانیکه در مقابل خواسته دش��منان سر تعظیم فرود اورده
نشود ،ادامه خواهد داش��ت و تنها راه تاثیر نپذیرفتن از این
فشارها ،قدرتمند شدن در ابعاد مختلف است».
ایش��ان مصداق قدرتمند ش��دن روحانیت را ،درس
خواندن عالمانه و تعم��ق در معارف دینی با نیت رس��یدن
به مدارج برجس��ته علمی دانس��تند و خاطر نش��ان کردند:
«روحانیت در کنار کس��ب علم باید همواره مقید به تدین،
تهذیب اخالقی ،فرائض و نوافل ،و تالوت قران باشد».
رهبر انقالب اسالمی ارتباط صمیمی و با روی خوش،
با جوانان و پاسخگویی به سواالت و نیازهای فکری انان را
یکی از وظایف مهم روحانیون برشمردند و افزودند« :الزم
است روحانیون و ائمه جماعات ،کانون های فرهنگی مساجد
را با همکاری بسیج رونق بخشند و ضمن حضور تاثیرگذار
در مس��اجد و نمازهای جماع��ت ،معارف دین��ی و مناقب
السالم را برای مردم بیان کنند».
اهل بیت علیهم ّ
حضرت ایت اهلل خامنه ای در بخش دیگری از سخنان
خود با اشاره به استعداد خیز بودن اس��تان خراسان شمالی
و یاداوری جای��گاه برخی علمای برجس��ته ای��ن منطقه،
خاطرنش��ان کردند« :خراسان ش��مالی با چنین جایگاهی
زمینه تاس��یس یک ح��وزه علمیه کامل و دارای س��طوح
عالی را دارد ».ایش��ان علما و فضالی سراسر کشور به ویژه
خراسان شمالی را به هجرت از حوزه های علمیه قم و خراسان
و ش��هرهای بزرگ ،به مناطق خود توصیه کردند و افزودند:
«تنها راه ارتقاء کمی و کیفی حوزه های علمیه کش��ور طرح
هجرت است که باید به صورت عملی اجرا شودg ».
مثلث شماره146
خوشحالی کودکانه پرداختند اما باید از انان پرسید که وضع
اقتصادی ایران بدتر است یا کشورهای اروپایی که از حدود
یکسال پیش درگیر تظاهرات خیابانی هستند؟»
حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای خطاب به کش��ورهای
غربی تاکید کردند« :مشکالت ش��ما به مراتب پیچیده تر
از مشکالت ایران است ،زیرا اقتصاد شما قفل شده است».
ایش��ان افزودن��د« :امروز یک��ی از مس��ائل مهم در
انتخابات ریاس��ت جمهوری امریکا ،مش��کالت اقتصادی
مردم گرفتار ان و جنبش 99درصدی است».
رهبر انقالب اسالمی تاکید کردند« :بدانید جمهوری
اسالمی ایران با این مش��کالت از پا در نمی اید و به فضل
الهی بر مشکالت غلبه خواهد کرد و بار دیگر دشمنان را در
حسرت شکست دادن ملت ایران خواهد گذاشت».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای عمل ب��ه وظیفه از جانب
مردم و مسئوالن را الزمه غلبه بر مشکالت دانستند و تاکید
کردند« :یکی از وظایف مهم مردم حفظ هوشیاری و موقع
سنجی به لحظه است».
ایش��ان افزودند« :در تهران عده ای به نام بازاری به
خیابان امدند و اغتش��اش کردند اما بازاریان محترم سریعا
اعالمی��ه دادند و از انها اع�لام برائت کردند ک��ه این ،کار
درست و نشانگر هوشیاری بازاریان بود».
رهبر انقالب اس�لامی با یاداوری قضایای فتنه سال
،88خاطر نش��ان کردند« :بعد از انتخابات با عظمت سال
،88عده ای اظهار مخالفت کردند و عده ای هم به نام انها و
با سوءاس��تفاده از این فرصت ،اشوب و تشنج ایجاد کردند.
ان عده ای که به اس��م انها اش��وب ش��د ،باید همان موقع
اعالمیه می دادند و اعالم برائت می کردن��د ،اما این کار را
انجام ندادند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند« :هوش��یاری
و موقع سنجی لحظه ای» خصوصیت برجسته ای است که
مردم همواره باید به ان توجه داشته باشند و به محض توطئه
دشمن ،به صورت لحظه ای واکنش نشان دهند.
ایشان وظیفه مس��ئوالن را نیز حفظ اتحاد و همدلی،
برنامه ریزی ،رعایت ح��دود قانونی ،مسئولیت شناس��ی و
تقصیرها را به گردن هم نینداختن ،دانستند و تاکید کردند:
«در قانون اساس��ی نقش مجلس ،دول��ت ،رئیس جمهور و
قوه قضائیه مشخص شده است ،بنابراین همه مسئوالن باید
به وظایف قانونی خود عمل کنند و با یکدیگر همدل ،همراه
و هم زبان باشند».
رهبر انقالب اسالمی خاطر نش��ان کردند« :به لطف
خداوند کشور در این خصوص مشکلی ندارد ،زیرا مسئوالن
کشور اعم از روسای قوا و بدنه سه قوه ،دلسوز و عالقه مند
به سرنوشت کشور هستند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای افزودند« :البته ممکن است
اشتباهات یا خطاهایی هم وجود داشته باشد ولی همه این
اشتباهات قابل جبران هستند».
ایشان تاکید کردند« :مسیر ملت ایران ،مسیر مهمی
است که می تواند تاریخ جهان را متحول کند ،همان گونه که
اکنون تاریخ منطقه را متحول کرده است».
رهبر انقالب اسالمی حوادث منطقه را به زیان غرب
به ویژه امریکا و تهدیدی برای رژیم صهیونیستی خواندند
و با اشاره به یاوه گویی های مس��ئوالن رژیم صهیونیستی
افزودند« :البته این یاوه گویی ها ارزش جواب دادن را ندارد
ولی کشورهای اروپایی که به دنبال امریکا به راه افتاده اند،
بدانند که این همراهی عاقالنه و خردمندانه نیس��ت و یک
نوع حماقت است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای با اشاره به خاطره نه چندان
بد ملت ایران از بیش��تر کش��ورهای اروپایی تاکید کردند:
«البته ملت ایران از انگلیس ذهنیت بس��یار بدی دارد و به
همین علت ،به ان ،انگلیس خبیث گفته می شود».
ایش��ان افزودن��د« :کش��ورهای اروپای��ی بدانند که
همراهی با امری��کا نتیجه ای ج��ز منفور ش��دن نزد ملت
ایران ندارد».
رهبر انقالب اس�لامی در ادامه ،عالج اصلی و بنیانی
مشکالت اقتصادی کش��ور را حمایت از تولید ملی و کار و
سرمایه ایرانی دانستند و خاطر نشان کردند« :توجه به تولید
ملی موجب از بین رفت��ن گرانی ،ایجاد اش��تغال و تقویت
روحیه استغناء ملت ایران خواهد شد ،بنابراین مسئوالن باید
به موضوع تولید ملی توجه جدی کنند».
رهبر انقالب اس�لامی در بخش دیگری از سخنان
خود ،با ابراز خرسندی فراوان از س��فر به استان خراسان
شمالی به عنوان باب الرضا(ع) ،در روز زیارتی ان حضرت،
به بیان ویژگی ها و خصلت های برجسته مردم این منطقه
و ظرفیت ه��ای طبیع��ی و جغرافیایی خراس��ان ش��مالی
پرداختند.
حضرت ایت اهلل خامنه ای طبیع��ت زیبا و جاذبه های
فراوان گردش��گری ،مناب��ع طبیعی غنی و زمینه مس��تعد
کش��اورزی و دام��ی را از ویژگی ه��ای طبیع��ی اس��تان
خراسان شمالی برشمردند و افزودند« :دیانت ،سرزندگی و
شور و نشاط ،اماده به کار بودن ،غیرت مرزبانی ،استعدادهای
برتر و درخشان ،شجاعت و همزیستی مهربانانه و برادرانه
قومیت ه��ای مختلف ،از امتیازات برجس��ته مردم اس��تان
خراسان شمالی است».
پیش از سخنان رهبر انقالب اسالمی حجت االسالم
و المسلمین یعقوبی ،امام جمعه بجنورد به حضرت ایت اهلل
خامنه ای خیر مقدم گفت.
کردند« :در حالیکه سیاست سرویس های امنیتی دشمنان
نظام اسالمی اعم از امریکا ،انگلیس و رژیم صهیونیستی،
القاء وجود فاصله میان روحانیت و نظام است ،هیچ روحانی
نمیتواند خود را جدای از نظام اسالمی بداند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای نظام اسالمی را نیز مرتبط با
روحانیت دانستند و افزودند« :بدون حضور روحانیت ،انقالب
اسالمی ،هیچ گاه به پیروزی نمی رسید زیرا روشنفکران و
گروه ها و احزاب غیر اس�لامی ،توانایی و نف��وذ و مقبولیت
روحانیت را در سطح کشور نداشتند».
امروز نیز همانند شرایط جنگ احزاب در دوران
پیامبر(ص) ،همه دشمنان ملت ایران در سطح بین المللی
و منطقه ای ،دست به دست یکدیگر داده اند ،تا ایستادگی
و عزم راسخ این ملت را بشکنند
15
گزارش ها
اصالح طلبان دردوگانه
امدن یا نیامدن
نقش خاتمی در میان اصالح طلبان پررنگ تر می شود ؟
نقش خاتمی در جبهه اصالحات پررنگ تر می ش��ود.
او حاال بیش از گذش��ته در خصوص حض��ور اصالح طلبان
در انتخاب��ات 92به اظهارنظر می پ��ردازد و تالش دارد لیدر
اصالحات باشد.
خاتمی چه گفت؟
خبرنامه
رئیس جمهور سابق ایران هفته گذشته دو موضعگیری
مه��م داش��ت .او در ی��ک موضعگی��ری از حض��ور قطعی
اصالح طلبان در انتخابات س��خن گف��ت و در اظهارنظری
دیگر ،با تکیه بر «انتخابات ازاد» کلیدواژه اصالح طلبان در
انتخابات را تعیین کرد.
سید محمد خاتمی اخیرا در جلسه مجمع روحانیون ،کلید
واژه اصلی اصالح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری را
«انتخابات ازاد» اعالم کرده است.
خاتمی در این جلسه گفته است« :ما باید به نحوی وارد
انتخابات شویم که نظام زیاد بدش نیاید».
سید محمد موسوی خوئینی ها از اعضای تاثیرگذار مجمع
روحانیون نیز ب��ا حمایت از این تئوری خاتمی ،گفته اس��ت:
«هر چند اینها ما را به انتخابات راه ندهن��د ،اما از االن نباید
بگوییم رای ما را در انتخابات نخواهند خواند ،بلکه باید این را
بگذاریم برای بعد از انتخابات و بگوییم رای ما نخوانده اند».
خاتمی پ��س از این جلس��ه ،در دیداری که با عیس��ی
کالنتری ،وزیر کشاورزی دولت سازندگی داشت ،مهمترین
اولویت اصالح طلبان در شرایط کنونی را اجماع دانسته است.
این دی��دار به بح��ث و گفت وگو در خصوص ش��رایط
انتخاباتی اصالح طلبان اختصاص داشته است.
خاتمی در این دیدار با بیان این جمله که «مساله اصلی
در شرایط کنونی برای اصالح طلبان کاندیدا نیست بلکه اجماع
اصالح طلبان است» ،نشان داده است که این جریان سیاسی
برای حضور در انتخابات به تصمیم قطعی رسیده است.
رئیس جمهور سابق همچنین با بیان اینکه اصالح طلبان
برای تعیی��ن کاندی��دا عجله ای ندارن��د از احتم��ال توافق
اصالح طلبان با حاکمیت نیز سخن به میان اورده و بر ضرورت
حضور جهت بهره برداری از فضا ب��رای دور اینده انتخابات
ریاست جمهوری تاکید کرده است.
مثلث شماره146
ما برمی گردیم !
شاهد دیگر بر پررنگ شدن نقش خاتمی در انتخابات،
اظهارنظرهای ب��رادر او در گفت وگوی تفصیل��ی با روزنامه
اعتماد بود .محمدرض��ا خاتمی ک��ه روزگاری نایب رئیس
مجلس ششم و از چهره های تاثیرگذار در دوره اصالحات بود،
حاال از مرزبندی اصالح طلبان با براندازان س��خن می گوید؛
اظهارنظری که ش��باهت بس��یاری دارد به اظهارات چندی
پیش سید محمد خاتمی درخصوص مرزبندی اصالح طلبان
با جریان برانداز.
محمدرضا خاتمی بدون اشاره به مواضع ساختارشکنانه
حزب مشارکت در انتخابات س��ال 88و وقایع پس از ان به
روزنامه اعتماد چنی��ن گفت« :من این نکت��ه را می خواهم
صریحا اینجا اعالم کنم و این دندان طمع را از همه بکشم .من
اعالم می کنم که در هیچ زمانی اصالح طلبان برای براندازی
این نظام هیچ گونه اقدامی نخواهند کرد و مخالف جدی ان
هستند .اصالح طلبان تمام تالش شان را می کنند که این نظام
16
را اصالح کنند ،اما اگر نظام اصالح پذیر نبود و اصالح نشد وارد
فاز دیگری نخواهند شد».
او در عین حال تاکید کرده است« :اصالح طلبان با وجود
همه شرایط سخت و فش��ارهایی که وجود دارد ،هر انچه را
که برای اداره کشور الزم اس��ت ،نه تنها حفظ کرده اند ،بلکه
ان را پرورش و گس��ترش هم داده اند .اما اینطور نیست که
اصالح طلبان در خانه های خود نشسته باشند و دعا کنند بلکه
از تمام توان و امکاناتشان برای اینکه بتوانند این وضعیت را
تغییر دهند ،استفاده می کنند».
محمدرضا خاتمی همچنین با س��یاه نمایی ش��رایط
موجود کشور از شرایط نامطلوب و نیاز به اصالح طلبی سخن
گفته است« :به عقیده من شرایطی که به وجود امده ،نیاز به
اصالح طلبی را بیش از گذشته کرده است .وضعیتی که االن
کش��ور در ان به س��ر می برد ،مطلوب هیچ کس نیست .چه
انهایی که در درون حاکمیت هستند و چه منتقدان ،همه به
نامناسب بودن اوضاع اعتراف دارند .این بد بودن هم در یک
زمینه نیست که مثال بگوییم اوضاع سیاسی بد است ،چون به
همان میزان که اوضاع سیاس��ی بد است ،اوضاع اقتصادی،
اجتماعی و فرهنگی هم نگران کننده است ،به همین دلیل این
سیاست قابل ادامه دادن نیست و وضعیت فعلی نمی تواند دوام
پیدا کند .اما درباره اینکه چه راه حلی برای این مشکل داشته
باشیم ،به نظر من تجربه تاریخی به ما می گوید که باید سنگی
روی سنگ بگذاریم .یعنی نمی توانیم با نفی همه گذشته و
ش��روع از نقطه صفر ،به ارزوها و مطالبات خود برسیم .این
تجربه سنگینی بوده که ملت ایران در طول یک قرن گذشته
و به ویژه در طول سال های بعد از انقالب ان را ازموده است».
به عقیده او اینده به نفع اصالح طلبان است« :به نظر
من ،اگ��ر ما صبر و حوصله داش��ته باش��یم ،این��ده به نفع
اصالحات است ،مخالفان سرسخت اصالحات روز به روز
عده و ُعده ش��ان کمتر می شود ،توانش��ان کاهش می یابد،
قدرت سازماندهی و تشکیالت انها تحلیل می رود و مهمتر
از همه ایده و انگی��زه انها هم رنگ می ب��ازد .من معتقدم
حتی در درون حکومت کسانی هس��تند که بسیار در برابر
اصالحات سرسختی می کنند ،در کنار همان افراد ،نیروهای
دیگری هستند که در حال پذیرش این واقعیت هستند که
راهی جز اصالحات وجود ندارد و کم و بیش ما اثار و عالئم
این را می بینیم .به همین دلیل من خیلی امیدوارم به اینکه
اصالحات سرانجام نیکویی خواهد داشت .البته در عین حال
باز هم تاکید می کنم که نباید عجله داشت و فکر نمی کنیم
با یک انتخابات یا در عرض کمتر از چهار یا پنج س��ال ،ما
بتوانیم به نتیجه برسیم ،اما اینده از ان اصالح طلبان است.
باید به این نکته هم توجه کرد ک��ه اصالح طلبان در درون
کش��ور از قدرت فکری و ایده پردازی خوبی برخوردارند و
تجربه سازماندهی و انس��جام خوبی هم داشته اند که هنوز
هم این انس��جام کم و بیش وج��ود دارد .گفتمان غالب در
جامعه هم گفتمان اصالحات اس��ت .پس تردیدی نیست
که این گفتمان س��رانجام به نتیجه خواهد رسید و کار خود
را خواهد کرد».
محمدعلی نجفی؛ گزینه اصالح طلبان؟
در سوی دیگر ماجرا اما سایت افکار نیوز که از رسانه های
اصولگراس��ت ،خبری منتش��ر کرد که از مش��خص شدن
کاندیدای اصالح طلبان در انتخابات 92حکایت داشت.
ان گون��ه که در ای��ن خبر امده اس��ت ،چن��دی پیش
اصالح طلبان در خصوص معرفی کاندیدای ریاست جمهوری
به نتیجه رسیده اند.
این سایت خبری بر اساس «ش��نیده ها» نوشته است:
«چندی پیش اصالح طلبان به منظ��ور جمع بندی مبنی بر
انتخاب یک کاندیدا از جبهه اصالحات برای حمایت از وی در
انتخابات ریاست جمهوری دور هم جمع شدند».
این خب��ر ،محمدعل��ی نجف��ی را کاندی��دای نهایی
اصالح طلبان معرفی کرده است« :پس از بحث و بررسی های
مختل��ف جمع بندی این گ��روه به محمدعل��ی نجفی ختم
ش��ده و به اتفاق نظر اعضای حاضر در جلسه قرار بر حمایت
اصالح طلبان از وی در انتخابات ریاس��ت جمهوری پیش رو
گذاشته شده است».
نجفی از اعضای برجس��ته حزب کارگزاران سازندگی
بوده اما چند سالی است که دیگر در این حزب عضویت ندارد.
او که از مدیران ت��راز اول دولت های ش��هید باهنر ،ایت اهلل
مهدوی کنی ،میرحس��ین موسوی ،هاش��می رفسنجانی و
سید محمد خاتمی بوده اس��ت ،هم اکنون از اعضای شورای
شهر تهران است.
البته در انتخابات ریاست جمهوری نهم و دهم ،شایعاتی
مبنی بر نامزدی او به گوش می رسید اما این امر محقق نشد.
چندی پیش س��ایت خبری فاطر ،از انتشار پوسترهای
تبلیغاتی محمدعلی نجفی خبر داده بود.
این در حالی اس��ت که مرتضی س��جادیان از اعضای
شورای مرکزی حزب کارگزاران با اشاره به شرایط کارگزاران
برای حمایت از کاندیداهای انتخابات ریاس��ت جمهوری از
جمله معروف ترین های جناح اصالح طلب گفت« :کارگزاران
برای اغاز فعالیت های انتخاباتی در انتظار ورود کاندیداها به
عرصه است».
او تاکی��د ک��رده اس��ت« :ت��ا زمانیک��ه کاندیداهای
اصالح طلب معرفی نش��وند ،کارگ��زاران حداقل به صورت
جدی وارد مباحث انتخاباتی نخواهد شد».
سجادیان با بیان اینکه میل به حضور فعال در انتخابات
در گروه ها و احزاب سیاسی عاقالنه است و باید وجود داشته
باش��د ،گفت« :حضور کارگزاران در انتخاب��ات به مصادیق
بستگی دارد ،ممکن است کاندیدایی که شورای هماهنگی
جبهه اصالحات معرفی کند کارگزاران از ان حمایت نکند و
ممکن است هم حمایت کند».
او همچنین گفته اس��ت« :کارگزاران در بدو تاس��یس
تاکنون به دنب��ال ارامش و مصالح نظام بوده و قصد داش��ته
افرادی را معرفی کند که شایس��ته ،کارامد و همسو با نظام
باشند به همین دلیل شایعه می ش��ود که گارگزاران تشکلی
موسمی است؛ مطمئنا اگر کسی نباشد که این رویه را پی نگیرد
و اصلح نباشد کارگزاران از ان حمایت نخواهد کرد ،حتی اگر
معروف ترین فرد جناح اصالح طلب باشد».
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران همچنین در مورد
کاندیداتوری محمدرضا عارف و محمدعلی نجفی هم چنین
اظهارنظر کرد« :اگر عارف و نجفی قصد کاندیداتوری داشته
باشند ،باید برنامه هایشان را ارائه دهند و اگر برنامه های انان
مورد قبول کارگزاران ب��ود از انان حمای��ت خواهد کرد؛ اما
تاکنون کسی اعالم کاندیداتوری نکرده و هنوز اقای عارف
در تردید است که در انتخاب شرکت کند».
دفاع نجفی از هاشمی رفسنجانی
محمدعل��ی نجف��ی هفت��ه گذش��ته در گفت وگویی
با خبرگ��زاری اصالح طلب ایلن��ا ،به تمجید از ش��خصیت
هاشمی رفس��نجانی پرداخت« :ایت اهلل هاشمی رفسنجانی
مشاوری امین و صاحب نظر در مسائل کشور است که تاکنون
نیز مسئولیت های بزرگی در کشور داشته است .ضمن اینکه
ایشان حتی زمانی که مسئولیت نداش��ته باشند نیز همواره
طرف مشورت قرار می گیرند و با رهبری و گروه های سیاسی
خبرنامه
اصالح طلبان در انتخابات نخواهند بود
صادق زیب��ا کالم ،از تحلیلگران سیاس��ی که گرایش
اصالح طلبان��ه دارد البته نظ��ر متفاوت��ی دارد .او می گوید:
«اصالح طلبان در انتخابات یازدهم حضور نخواهند داشت».
زیباکالم در گفت وگویی با س��ایت خبری «نامه»،
انتخابات ریاس��ت جمهوری یازده��م را اینگونه توصیف
کرده است« :این انتخابات حائز دو ویژگی اساسی است،
اول؛ رقابت در این دور از انتخابات میان خود اصولگرایان
اس��ت ،دوم انک��ه اصالح طلب��ان ش��رکتی در انتخابات
نخواهند داشت یا غیر مس��تقیم از انها خواسته خواهد شد
وارد انتخابات نش��وند».
او با بی��ان اینکه احتم��ال رد صالحی��ت کاندیداهای
اصالح طلب در این دور از انتخابات وجود دارد ،تصریح کرد:
«معتقدم مسئوالن اجازه نخواهند داد تجربه دو خرداد ۷۶یا
۲۲خرداد ۸۸اتفاق بیفتد؛ از این رو اصالح طلبان راهی برای
ورود به انتخابات ندارند».
این تحلیلگر سیاس��ی رقابت در ای��ن دور از انتخابات
ریاس��ت جمهوری را رقابت بین اصولگرایان و مشخصا بین
مخالفان و طرفداران دولت می داند« :اصالح طلبان به عنوان
نیروی دارای جایگاه و پایگاه در بین مردم مطرح هستند ،خود
اصالح طلبان هم به دنبال عدم ش��رکت و تحریم انتخابات
مثلث شماره146
در سطوح مختلف به مذاکره می نشینند».
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سید محمد خاتمی
با بیان ای��ن ادعا که جری��ان اصالحات امروز از انس��جام و
یکپارچگ��ی برخوردار اس��ت ،تالش کرده ب��ا پنهان کردن
حمالت تند و رادیکال اصالح طلبان به هاشمی رفسنجانی
در دوران اصالحات از اعتقاد این جناح سیاسی سخن گفته و
ابراز عقیده کرده است «اقای هاشمی به عنوان مشاور مورد
اعتماد گروه های اصالح طلب محسوب می شود به گونه ای که
گمان می کنم در انتخابات ریاست جمهوری با وی مشورت
خواهند کرد».
نجفی در ادامه با اش��اره به واکنش ایت اهلل هاشمی در
برخورد با هجمه های صورت گرفته علیه خانواده و شخص
خود ،یاداور شد« :اقای هاش��می دارای ویژگی ای است که
ممکن است بسیاری افراد از ان محروم باشند و ان هم روحیه
ایستادگی باالی ایشان است به گونه ای که در جریان هفتم
تیر و بعد از انفجار س��اختمان ریاس��ت جمهوری توانست بر
اوضاع مسلط شود در حالیکه اگر او نبود تسلط بر اوضاع اصال
اسان نبود».
وی افزود« :به یاد دارم که ایشان پس از انفجار دفتر
ریاست جمهوری سریعا جلس��ه ای تشکیل داد ،تمامی وزرا
را دعوت کرد و راهکارهایی را برای اداره کشور و تسلط بر
اوضاع ارائه داد .مردم ان زمان می دانستند که رئیس جمهور
و نخست وزیر شهید شده اند اما انقالب هنوز روی پای خود
ایستاده و اگر اس��تواری ایش��ان نبود قطعا انقالب و نظام
اسالمی با مشکالت بیشتری مواجه می شدند».
این فعال سیاس��ی اصالح طلب با اش��اره به اظهارات
ایت اهلل هاشمی در واکنش به دستگیری فرزندانش مبنی بر
اینک��ه «فرزندان من نیز مث��ل همه مردم هس��تند و اگر بنا
است حکم قضایی در رابطه با انان اجرا ش��ود باید به زندان
بروند» گفت« :اقای هاشمی عالوه بر روحیه مقاومت داری
روح لطیفی اس��ت به نحوی که حتی این روحیه لطیف به او
اجازه نداد که در مسند قضا بنشیند .بنابراین طبیعی است که
به خاطر عاطفه پدری و روحیه لطیفی که دارد از زندانی شدن
فرزندانش��ان ناراحت باشند و با ش��ناختی که از ایشان داریم
وی قطعا نظام جمهوری اس�لامی را از فرزندانش��ان بیشتر
دوست دارند».
وزیر اموزش و پرورش دولت هاش��می ،درباره حضور
اصالح طلب��ان در انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری این��ده نیز
اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت« :اصالح طلبان هنوز به اجماع
مشخصی در خصوص نامزدی سید محمد خاتمی نرسیده اند
و همانطور که عرض کردیم در رابطه با مصادیق کاندیداتوری
صحبت هایی انجام نداده اند».
نیس��تند ،اما اصولگرایان هم نخواهند گذاش��ت چهره های
اصلی این جریان تایید صالحیت ش��وند و یا به شکلی دیگر
مانع ورودشان به انتخابات می شوند».
زیباکالم با نامطلوب خواندن وضعیت فعلی کشور در
عرصه سیاس��ی ،اقتصادی و اجتماعی ،وحدت و اشتی ملی
را توصیه کرده است« :در چنین شرایطی نیازمند یک حالت
وحدت و اشتی ملی هستیم تا این دوران را پشت سر بگذاریم
ولی متاسفانه از نتایج نامطلوب و ناهنجار حوادث سال ۸۸
به ودجود امدن روحیه و حالتی پر از تخاصم ،تنش و دشمنی
میان چهره ها و ش��خصیت های سیاس��ی بود .در ابتدا این
بغض و کینه ها میان اصالح طلب��ان و اصولگرایان بود ،اما
باتوجه به اینکه اصالح طلبان به طور کامل از صحنه سیاسی
و اجتماعی کشور حذف شدند ،این حالت امروز در درون خود
اصولگرایان کرد پیدا کرده است .دولت و مجلس ،چهره ها و
شخصیت های اصولگرا مبتال به این بغض و کینه شده اند».
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران همچنین خواستار
حضور چه��ره ای فراجناحی ب��رای برقراری اش��تی ملی
ش��ده اس��ت« :از دیدگاه من تنها ش��خصیتی که می تواند
این اش��تی ملی را به وج��ود اورده و حداقل��ی از اعتبار بین
اصولگرای��ان و اصالح طلب��ان را دارد اق��ای ناطق نوری
اس��ت .البته پذیریش چنین ش��خصیتی هم من��وط به ان
است که بپذیریم کش��ور واقعا نیازمند اشتی و وحدت ملی
است و وضعیت را عادی و خوب تصور نکنیم ».او همچنین
گفته اس��ت« :افرادی مثل اقای کواکبیان فقط خودشان،
خ��ود را اصالح طل��ب می دانند ام��ا واقعیت ان اس��ت که
بدنه اصالح طلبان ،نخبگان ،مردم و رس��انه ها این افراد را
اصالح طلب نمی دانندg ».
صادق زیبا کالم ،از تحلیلگران سیاسی که گرایش
اصالح طلبانه دارد البته نظر متفاوتی با دیگران دارد.
او می گوید« :اصالح طلبان در انتخابات یازدهم حضور
نخواهند داشت».
17
دومین سوال از رئیس جمهور؟
تعداد امضاهای سوال از رئیس جمهور به 102رسید
خبرنامه
روزی که الیاس ن��ادران نماینده اصولگ��رای تهران
گفت که «عدم پاس��خگویی وزیر اقتصاد به منزله سوال از
رئیس جمهور است» ،طرح دومین سوال از رئیس جمهور کلید
خورد؛ طرحی که نیازمند امضای یک چهارم نمایندگان است.
او این نظر را پس از مناظره لفظی با سید شمس الدین
حسینی در مجلس مطرح کرد؛ انجا که وزیر اقتصاد گفته بود
از پاسخ دادن معذورم.
پس از ان بود که بار دیگر علی مطهری دس��ت به کار
شد تا برای سوال دیگری از رئیس جمهور ،امضای نمایندگان
را جلب کند .این اقدام علی مطهری یاداور فعالیت های او در
اخرین روزهای سال 90و پس از برگزاری دور اول انتخابات
نهم بود که طرح سوال از رئیس جمهور را در مجلس هشتم
کلید زد؛ اتفاقی که پس از پاسخ احمدی نژاد انتقادات بسیاری
از نمایندگان را به همراه داشت.
سید رمضان شجاعی کیاسری ،نماینده ساری ،نخستین
نماینده ای بود که این خبر را به رسانه ها داد« :علی مطهری
نماینده تهران یکی از طراحان این طرح اس��ت که در حال
جمع اوری امضا از نمایندگان بود».
او با بیان اینکه این طرح به امضای بیش از 40نماینده
رسیده است ،اعالم کرد« :نمایندگان به دلیل نابسامانی بازار
ارز و دالر و عدم تزریق ارز به بازار و گرانی های اخیر تصمیم
گرفتند تا مجددا از رئیس جمهور سوال کنند».
تعداد امضاها اما به تدریج افزایش می یافت .چند روزی
از انتشار این خبر در رسانه ها نگذشته بود که محمد دامادی،
نماینده س��اری اعالم کرد که تعداد امضاها برای س��وال از
رئیس جمهور به 60امضا رسیده است.
او در عین حال با بی��ان این مطلب که ق��رار نبود این
موضوع رسانه ای شود ،گفت« :تصمیم بر این بود که سوال از
رئیس جمهور رسانه ای نشود ،چراکه درگیر فضا سازی ها نباشد
و ما نمی خواهیم یک کار سیاسی انجام دهیم .بلکه می خواهیم
به یک نتیجه مثبت برسیم؛ در جهت تعامل میان مجلس و
دولت ،اما اصل پاسخگویی را هم داشته باشیم».
این اظهارنظره��ا در حالی بود که باهن��ر ،نایب رئیس
مجلس اعالم کرد که س��وال از رئیس جمهور جدی نیست:
«فرایند س��وال از رئیس جمهور پیچیده تر از س��وال از وزیر
است و 73نفر از نمایندگان باید نامه درخواست را امضاء کرده
باشند و سواالت یک ماه در کمیسیون ها بررسی شود و وزرا
پاسخگوی سواالت باشند و اگر باز قانع نشدند رئیس جمهور
مثلث شماره146
18
به مجلس بیاید ،اما طرح سوال از رئیس جمهور را که اخیرا در
مجلس مطرح شده است جدی نمی دانیم».
اما حوادث برخالف تحلیل باهنر پیش می رفت؛ چراکه
برخی نمایندگان از قطعی شدن سوال از رئیس جمهور سخن
می گفتند .در این می��ان بود که هم جم��ع اوری امضا برای
سوال از رئیس جمهور ادامه داشت و هم طرح دومین سوال
از احمدی نژاد به طور رسمی تهیه شد .اینها خبرهایی بود که
محمد بیاتیان ،عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن
مجلس نهم و نماینده بیجار به رسانه ها داد.
سوال از رئیس جمهور البته مخالفانی هم دارد .عزت اهلل
ال عضو کمیسیون برنامه و بودجه در این خصوص
یوسفیان م
گفته است« :سوال از رئیس جمهور را یک بار تجربه کردیم
و نحوه پاسخ دادن را دیدیم؛ سوال از احمدی نژاد راه به جایی
نمی برد و تجربه نشان داده که سوال از رئیس جمهور نتیجه
مطلوبی نخواهد داشت».
زهره طبی��ب زاده از اعضای جبهه پای��داری و نماینده
ی نماینده محالت از دیگر
تهران و همچنین علیرضا س��لیم
مخالفان طرح س��وال از رئیس جمهور بودند؛ یکی این طرح
را سیاسی خواند و دیگری این اقدام را به نفع مردم ندانست.
اما سرانجام در روزهای ابتدایی هفته گذشته خبر رسید
که طرح سوال از رئیس جمهور به حدنصاب رسیده است.
خبرگزاری مهر به نقل از «یک امضا کننده طرح سوال
از رئیس جمهور» که نامی از او نبرد ،از امضای 93نماینده پای
این طرح خبر داد و گفت« :جمع اوری امضا برای طرح مذکور
همچنان ادامه دارد».
او گفته اس��ت« :طراحان این طرح به دنبال جمع اوری
امضا -ت��ا بی��ش از 100امضا -هس��تند ت��ا در صورتیکه
امضاکنندگان تحت فشار امضا خود را از طرح برداشتند ،طرح
مذکور نصاب الزم را برای ارائه به هیات رئیسه داشته باشد».
پ��س از ان بود که ن��ادر قاضی پور نماین��ده ارومیه به
حدنصاب رس��یدن امضاها برای س��وال از رئیس جمهور را
تایید کرد ،اما در عین حال گفت که تعداد امضاها به عدد 80
رسیده است.
محمد دامادی ،مس��ئول جمع اوری امضا برای سوال
از رئیس جمهور نیز گفت« :در حال حاضر 93امضا پای این
طرح وجود دارد که احتمال می رود این تعداد به بیش از 110
امضا افزایش پیدا کند».
سرانجام چهارشنبه گذشته ،رسانه ها خبر دادند که طرح
سوال از رئیس جمهور با 102امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس
شده است؛ طرحی که مسائل اقتصادی کشور به ویژه نوسانات
ارز محور اصلی ان است.
محمد دامادی ،نماینده س��اری و طراح اصلی سوال از
رئیس جمهور به فرارو گفته اس��ت« :طبق ایین نامه داخلی
مجلس نماینده دولت تا یک هفته وقت دارد به مجلس امده
و توضیحات مورد نظر را در کمیس��یون مربوطه ارائه دهد و
در صورتی که نمایندگان از این توضیحات قانع نشوند طرح
سوال به صحن علنی ارائه خواهد شد».
او تاکید ک��رد« :مجل��س به دنب��ال تعامل ب��ا دولت
اس��ت و به دنبال کار سیاسی نیس��ت .مجلس بنا به فرموده
مقام معظم رهبری به هیچ وجه به دنبال غوغاساالری نیست و
صرفا به دنبال رفع مشکالت مردم است و قصد دارد این سوال
را از رئیس جمهور محترم بپرسد تا در فضایی ارام و در راستای
قانون اساسی مشکالت را حل کنیم».
متن کامل سوال از رئیس جمهور به این شرح است:
هیات رئیسه محترم مجلس شورای اسالمی
با اهدای سالم
به استناد اصل 88قانون اساس��ی و مواد 196تا 197
ائین نامه داخلی مجلس شورای اسالمی به منظور رفع ابهامات
و تنویر افکار عمومی بدینوسیله سوال ذیل از رئیس جمهور
محترم که به امضای 102نفر از نمایندگان محترم رس��یده
است جهت ارجاع به کمیسیون مربوط تقدیم می شود.
سوال:
«جناب اقای دکتر احمدی نژاد ،رئیس جمهور محترم
با سالم و تحیت و ارزوی توفیق بیشتر برای جنابعالی
همانطور که مستحضرید در روزهای پایانی شهریور
ماه 1391قیمت ارز خارجی نوسانات شدید داشته که باعث
کاهش شدید ارزش پول ملی شد .به طوری که با خودداری
یک ماهه بانک مرکزی از تزریق ارز به بازار در روز سه شنبه
91/6/21دالر هن��گام صبح 2200توم��ان ،ظهر 2500
تومان و شب 2700تومان قیمت گذاری شد .نظر به اینکه
مسئوالن اقتصادی کشور پاسخ قانع کننده ای ارائه نکرده
و تلویحا نش��انی جنابعالی را به عن��وان تصمیم گیر اصلی
می دهند و از طرف��ی مطابق قانون پولی و بانکی کش��ور،
مس��ئول تنظیم و اجرای سیاس��ت ها و مقررات مربوط به
معام�لات ارزی ،بانک مرکزی جمهوری اس�لامی ایران
اس��ت و طبق بند 5ماده 10قانون برنامه چهارم توس��عه
اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی کشور ،ریاست مجمع بانک
مرکزی بر عهده رئیس جمهور قرار گرفته و همچنین تمام
مصوبات شورای پول و اعتبار ،کمیسیون اقتصادی دولت و
کارگروه ویژه تحریم باید به تائید جنابعالی برسد و نیز درباره
علل این اتف��اق و به طور کلی سیاس��ت دولت در خصوص
تنظیم بازار ارز توضیح بفرماییدg ».
در خاتمه سخنان خود از دولت وبه ویژهازشخصرئیس جمهور
درخواستکرددوستانخودراازاینامرنامیمونمنصرفکند.
ابتکار:انتخابشهردارغیرقانونیاست
جدایی ری از تهران؟
اختالف نظرها درمورد یک طرح جنجالی ادامه دارد
حسنبیادی،نایبرئیسشورایشهرتهرانباانتقادشدید
ازجداییریازتهران،ازرئیس جمهوردرخواستکردکهدوستان
خود را از این امر نامیمون منصرف کند تا افراد افراطی نامرئی و
بی مسئولیتاتشفتنهجدیدیراشعله ورنکنند.
به گزارش ایسنا او که در جلسه علنی شورای شهر تهران
سخن می گفت در نطق خارج از دستور خود با اشاره به موضوع
جدایی ری از تهران گفت« :شورای ش��هر برای بررسی جدایی
شهرری از تهران از استاندار درخواست کرد که در جلسه علنی
یا غیرعلنی شورا حضور پیدا کند اما این امر محقق نشد .شهرری
خاطر حفظ هویت فرهنگی و اجتماعی ،سالیان سال است که
از تهران جداست اما دلیل انکه از لحاظ علم جغرافیای شهری
و مسائل امنیتی و اجتماعی در داخل تهران قرار گرفته ،مسائل
شهری ان از طریق مدیریت شهری تهران به شکل منطقی و
خبرنامه
بیادی :رئیس جمهور دوستان خود را از این امر نامیمون
منصرفکند
تمناوفشارباعثبرگزاریجلساتمربوطبهریشد
مهدی چم��ران ،رئیس شورای ش��هر ته��ران هم در
واکنش به اظهارات ابتکار گفت« :در مجلس مکاتبات و طرح
دو فوریتی مطرح اس��ت تا طرح جدایی ری از مسیر قانونی
بازگردد .نمایندگان مجلس با بحث و نامه و فشار و تمنا مواجه
بودند تا جلسات مربوط به ری برگزار ش��د ».اما ابتکار که از
سخنان چمران قانع نشده بود بار دیگر بر موضع خود مبنی بر
واکنش رسمی شورای شهر درباره جدایی ری پافشاری کرد
که چمران خطاب به او گفت« :درباره اقدامات انجام شده بعدا
توضیحات الزم را به شما خواهم گفت .کارهایی در این زمینه
انجام شده که بیان ان نیم س��اعت وقت الزم دارد و در وقت
باقی مانده از جلسه نمی توان به ان پرداخت».
علیرضا دبیر ،عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران هم به
این موضوع اشاره کرد که قرار بود جمع بندی جلسات مشترک
مجلس و مدیریت ش��هری درباره جدایی ری توسط دکتر طال
ـ رئیس مجمع نمایندگان تهران اعالم ش��ود و اظهارات وی
فصل الخطاب باش��د اما هنگامی که از جلس��ات خارج شدیم
استانداری راسا مصاحبه کرد و از انتخاب شهردار برای ری سخن
گفت.دبیربابیاناینکهاینقبیلاقداماتاخالقینیستاظهار کرد:
«نمی دانم چ��را برخی تمایل دارند که فضا جنجالی باش��د ،اما
امیدوارمکهاظهاراتامروزنایبرئیس شورادقیقابررسیشود».
مثلث شماره146
در حالی که معاون اس��تانداری تهران از تعیین ش��هردار
یداد،حسینمظفرخبرازمنتفیشدناینطرحداد.
شهرریخبرم
رئیسمجمعنمایندگانتهراندراعالماخرینخبردربارهجدایی
ریازتهرانگفت«:درجلسهاخیریکهبرایتعیینتکلیفجدایی
ری از تهران برگزار شد به این جمع بندی رسیدیم که فعال بحث
جدایی متوقف شود ».حسین مظفر با اشاره به اخرین وضعیت
بررسی های انجام شده برای جدایی ری از تهران گفت« :اخیرا
جلسه ای در این رابطه برگزار شد که طی این جلسه مقرر شد که
جداییریازتهرانفعالمتوقفشود.دراینجلسهنمایندهوزارت
کشور و شهرداری تهران حضور داشتند اما نماینده استانداری
حضورنداشت».مظفرادامهداد«:همچنیندراینجلسهمقررشد
تامستنداتواسنادبیشترجهتبررسیارائهشودتاتصمیم گیری
نهایی در خصوص جدایی ری از تهران اتخاذ شود .در این جلسه
مقررشدبدونتصمیم گیریجمعیونظرکارشناسیتصمیمدر
مورد جدایی ری از تهران اتخاذ نشود».
اما از س��وی دیگر محمدرضا محمودی ،معاون عمرانی
استاندار تهران در گفت وگویی درباره علت برگزار نشدن مراسم
معارفه شهردار جدید شهر ری که قرار بود هفته گذشته برگزار
شود ،با بیان اینکه طرح جدایی ری از تهران منتفی نشده است،
گفت« :حکم شهردار جدید اماده است و منتظر امضای استاندار
تهرانهستیم».معاونعمرانیاستاندارتهرانتاکیدکرد«:پساز
امضایحکمشهردارجدید،مراسممعارفهرابرگزارخواهیمکرد».
صحیح اداره می ش��ود ».نایب رئیس شورای شهر تهران اظهار
کرد « :تجربه های س��الیان گذش��ته مبنی بر استقالل شورای
شهر های گوناگون چنین نش��ان می دهد که در هر شهری که
دخالت شهرداری ها از طریق مسئوالن سیاسی شهری صورت
گرفته ،نتیجه ناموفق بوده است ».بیادی خطاب به استانداری
گفت« :هدف اصلی شما تصاحب شهرداری منطقه یک است و
به دنبالانهستیدکهانجاراهممثلشهر قدس(قلعه حسن خان)
یدانیدکههزینه بی تدبیری هایشمارا
دراختیاربگیرید.ایاشمام
درجریانناهنجاری هایاقتصادیاخیردرشهرتهران،افرادخدوم
نیروی انتظامی وسازمان هایامنیتیپرداختمی کنند؟بنابراین
شما از انجام امور روزمره خود وامانده اید؛ اگر راست می گویید و
جراتداریدیککارنامهمشخصبدوناغراقبهمردماستانارائه
دهید،البتهبدونلحاظفعالیت هایمدیریتشهری».
بیادی در بخش دیگری از سخنان خود به این نکته اشاره
کرد که قبال فک��ر می کردم تنه��ا منافع ویژه خ��واران برای
زمین های کشاورزی و تغییر واتیکانیس��م است ،ولی اخیرا
به تحلیل هایی رس��یده ام که خدا کند صحت نداشته باشد.
وی ادامه داد« :به نظر می رسد اصرار برای جدایی شهرداری
منطقه 20از ش��هر ته��ران در حلقه ایجاد ی��ک ناهنجاری
اجتماعی و سیاس��ی اس��ت اما برای چه؟ و درخواست انها
چیست؟ و توسط چه کسانی طراحی و پیگیری می شود؟ اولین
احتمال این است که انهایی که فش��ار نامتعارف ،غیر منطقی
و غیر قانون��ی اعم��ال می کنند ش��اید به دنب��ال وارد کردن
مقام معظم رهبری به صحنه و اخذ حکم حکومتی برای لغو
جدایی ری باشند؛ اما ما به عنوان یک بسیجی به اندازه توان
ناچیزمان اقدام می کنیم و اجازه نمی دهیم که این اتفاق بیفتد
مگر اینکه خود معظم له این تصمیم را بگیرند ».وی تصریح
کرد« :طراحان بی س��لیقه این طرح فکر می کنند با جدایی
شهرداری منطقه 20از تهران و با جلوگیری از دفن زباله در
کهریزک و به دست گرفتن مدیریت بهشت زهرا(س) و ایجاد
یک مقابله فیزیکی و تصمیم گیری های احتمالی در شهرداری
لو نقل عمومی ،یک
تهران درباره قطع خدمات شهری و حم
قائله به وجود خواهد امد ».نایب رئیس شورای ش��هر تهران
همچنین در اظهارنظری مدعی ش��د« :به عبارتی سال 88
فتنه را در زمان انتخابات کلید زدند اما برای انتخابات س��ال
92چند ماه زودتر از موعد اتش این فتنه را ش��عله ور خواهند
کرد و نتایج شومی که از این طرح می گیرند قابل پیش بینی
است .اگرچه دعا می کنم که این تحلیل ها اشتباه باشد ».وی
همچنین معصومه ابتکار ،رئیس کمیته محیط زیس��ت
شورای شهرتهرانباانتقادازپیگیریبرایجداییری،گفت«:این
سوالدرکارنامهشورایسومباقیمی ماندکهایاتمامی تدابیرالزم
برای جلوگیری از جدایی ری که اتفاقی غیر مدیریتی ،اندیشیده
شد ».وی درخواست کرد که شورای شهر در قالب استفساریه ای
موضوعجداییریراازطریقمجلسدنبالوازانجلوگیریکند
ویااینکهدرقالبطرحیرسمالغوجداییریازتهرانراازمجلس
درخواست کند .این عضو شورا خاطرنشانکرد«:جلساترایزنی
کهبامجلسشورای اسالمیبرگزارشدهخوباست،اماازقبلهم
قابلپیش بینیبودکهاینجلساتبهنتیجهنمی رسد».ویباانتقاد
ازاینکهشورایشهر تهرانان گونهکهبایدبهموضوعجداییری
نپرداختهاست،گفت«:کارشناساناعتقاددارندکهانتخابشهردار
ریتوسطاستانداریغیر قانونیاست،مگراینکهاعضایشورای
شهر تهرانرابرایرییاکلتهرانصلبصالحیتکنند».ابتکار
با اشاره به بحث هایی درباره شکل گیری منطقه ازاد در شهر ری
اظهار کرد« :رسما هشدار می دهم که این منطقه ظرفیت الزم
برای تبدیل شدن به قطب اقتصادی را ندارد و چنین تصمیمی
می تواندبهفاجعهزیست محیطیمنجرشود».
ویادامهداد«:هم اکنوناستانتهرانبه رغماینکهتنها1/2
درصد مساحت کل کشور را دارد ،بیش از 30درصد فعالیت های
اقتصادیدرایناستانمتمرکزاست».
جدایی ری از تهران در خرداد۹۲
درعینحالسخنگویمجمعنمایندگانتهراناز«جدایی
شهر ری از تهران همزمان با برگزاری انتخابات چهارمین دوره
ش��وراها در خرداد »۱۳۹۲خبر داد .حسین طال درباره نشست
مجمع نمایندگان تهران اظهار داش��ت :در ابتدای این نشست،
دربارهموضوعاتمختلفمربوطبهکشورومجلسبحثوتبادل
نظرشد.وییکیازموضوعاتمطرحشدهدراینجلسهرا«انتزاع
قسمتشهریشهرستانریازتهران»عنوانکردوگفت:پس
ازارائهگزارشکمیته 5نفره،مجمعنمایندگانتهرانتوصیهکرد
این انتزاع در زمان برگزاری انتخابات شوراها باشد .طال تصریح
کرد:جداییریازتهرانمنتفینشدهبلکهاینموضوعبهتوصیه
مجمع نمایندگان به تعویق افتاده و شهردار ری بعد از انتخابات
اعضای شورای شهر در خرداد ،92انتخاب می شودg
19
رویداد
هاشمی :نامزد انتخابات نمی شوم
رئیس مجمع تشخیص مصلحت می گوید که نمی خواهد تجربه سال 84را تکرار کند
خبرنامه
این روزها اخبار مهمی در مورد هاشمی رفسنجانی مطرح
می ش��ود .چه اخباری که پیرامون او و تحرکات انتخاباتی اش
مطرح می شود و چه سخنرانی ها و مصاحبه ای که اخیرا انجام
داده است.
هاشمی رفسنجانی اوایل هفته گذشته مصاحبه ای را با
روزنامه اصالح طلب ارمان انجام داد که بازخوردهای فراوان
و البته متفاوتی داشت.
او در این مصاحبه از انچه در خصوص مسائل سیاسی
در ذهن دارد س��خن گفت��ه و البته ب��ه ماج��رای دیدارهای
انتخاباتی اش نیز اشاره کرده است.
مثلث شماره145
ریشه مشکالت اقتصادی
هاش��می در درب��اره از وضعیت اقتصادی و ش��رایط
نوس��انات و تالطم در بازار ارز و جهش قیم��ت دالر گفته
است« :در حال حاضر مثل گذشته در جریان مسائل کشور،
ان گونه که اتفاق می افتد ،نیستم .بیشتر از طریق رسانه ها
و گاه��ی از طریق بعضی مالقات ها مطالب��ی را می فهمم،
اما در مجم��وع فکر می کنم در ش��رایط کنونی ،هم ضعف
مدیریت و هم تحریم ها هر دو سهم دارند .البته بحثی هم
بین دولتی ها و اصولگراها هس��ت ک��ه بعضی ها می گویند
مدیریت اشکال دارد و بعضی ها می گویند که تحریم ها موثر
است .من تعجب می کنم که چرا انها بحث می کنند! هر دو
به ضررشان است .اگر تحریم را موثر بدانیم ،می گویند چرا
باید کاری کنیم که تحریم تا این حد برای ما موذی باش��د
و اگر مدیریت را بگوییم ،باالخره این مدیریت از کجا امده
است؟ بهتر این است که واقع بینانه تحلیل کنند و مردم در
جریان قرار گیرند و بفهمند که تقصیر و کوتاهی از کجاست.
من هر دو را موثر می دانم».
کاندیدا نمی شوم
او در مورد حضورش در انتخابات ریاس��ت جمهوری
سال اینده و بحث منع قانونی س��نی گفت« :قانونا تاکنون
هیچ منعی ندارد ،ولی من دیگر امادگی این کار را ندارم .در
دوره ای هم که امدم ،صد بار تاکید ک��ردم که ترجیح دارد
20
انسان جوان تر و تازه نفس��ی وارد شود و ما حمایتش کنیم.
شرایطی پیش امد که مجبور شدم خودم را نامزد کنم .وا ّال
برای من ان دوره اول کافی بود و بی��ش از این الزم نبود.
همه حرف های��م را هم زدم و طراحی های��م را اجرا کردم و
برنامه هایم را ریختم .بارها گفته بودم که نیازی نیست بیایم.
االن هم اگر یک رئیس جمهور توانا ب��ا ارای باال روی کار
بیاید ،من به عنوان یک مشاور تا اخر به او کمک می کنم».
قبال گفته بودم به اینجا می رسد
هاشمی رفس��نجانی به نوار صحبت هایی که نزد وی
و اقای یزدی است اش��اره می کند و می گوید قصد بیان ان
حرف ها و شلوغی در کش��ور را ندارد .وی می افزاید« :من
شرایط را می دیدم که همین می شود .همین که االن شده
است .چند سال قبل دو س��اعت و نیم با کمیسیون تحقیق
مجلس خبرگان بر سر همین افکارم و اینده کشور صحبت
کردم و ان نوار پیش من و اقای یزدی در دبیرخانه خبرگان
هست و پیاده هم شده اس��ت ،ولی نمی خواهم ان حرف را
بزنم و شلوغی در کشور به وجود بیاورم .نظر من همین بود
که به اینجا می رسد .صریح هم گفتم .در نامه ای هم که به
رهبری نوشتم ،که این مقدار از ان سوءاستفاده می شود به
اینجا می رسد .ولی وارد این دعواها نمی شوم .همین االن
خیلی حرف های بی اساس و کذب و تهمت در روزنامه ها یا
سایت ها و یا جاهای دیگر می نویسند ،اما ما می گذریم».
وی در پاسخ به این سوال که «ایا با اقای ناطق نوری
در رابطه با انتخابات جلسه ای داشته اید» می گوید« :همیشه
جلسه داریم .بعد از جلس��ه مجمع ،معموال چهار ،پنج نفر از
دوستان می مانند و با هم ناهار می خوریم و مسائل کشور و
راهکارها را مطرح و بحث می کنیم .این حرف را هم من به
اقای ناطق زدم و هم ایش��ان به من زدند .گفتم هنوز وضع
جسمی و سن ش��ما بهتر از من اس��ت و بیایید .ایشان هم
برعکس به من می گفت .اما همه حرف بود .گفتم که دیگر
نمی توانم بیایم و اقای ناطق هم عذرهایی داشت».
هاشمی اما با اشاره به حوادث پس از انتخابات معتقد
است شرایطی به وجود امده که نمی توانند این موضوعات را
با اقای خاتمی مطرح کنند.
دولت وحدت ملی
وی در رابطه با طرح دولت وحدت ملی و در پاسخ به این
پرسش که «علت بحث دولت وحدت ملی که مطرح کردید،
چه بود و چه دغدغه ای را شما مدنظر قرار دادید؟»
گفت« :من به همراه ان ،مسائل دیگر را هم گفتم .ما با
وحدت ملت پیروز شدیم و امریکا را بیرون کردیم و رژیم شاه را
شکستیم و هزار فامیل را سر جای خودشان نشاندیم .با وحدت
شر ان شورش های اول انقالب را که بسیار خطرناک
توانستیم ّ
بود ،از سر خودمان کم کنیم ،وا ّال اگر در ان دو سال اینها را ارام
نکرده بودیم ،مثل افغانستان و عراق می شدیم.
همین االن هم ما باید دست از این سیاسی بازی برداریم.
این چه چیزی است که خط کشیدند؟! اصالح طلب و اصولگرا،
هر دو اسم است .اینها اصالح را می خواهند و انها هم اصول را
قبول دارند .بر سر چیزی دعوا می کنند و کار را به اینجا رساندند
که می بینید.
من نمی گویم که حزب و رقابت نباشد .حزب و رقابت
باشد و شعار هم بدهد ولی انتخابات کنند و وقتی که یکی پیروز
شد ،همه پشت سر او باش��ند و کار کنند .اگر این کار را بکنیم،
امریکا مایوس می ش��ود .چون می داند در ان فضا نمی تواند
کاری بکند .مشکالتمان را هم حل می کنیم».
رفس��نجانی در ارتباط با جلس��اتش با رهبری توضیح
می دهد« :در سبک س��ابق چون کار روزانه داشتیم ،هفته ای
یک بار بود .االن دیگر الزم نیس��ت هفته ای یک بار باش��د.
تقریبا ماهی یک بار ادامه دارد .هر وقت هم حرفی داشته باشم،
محدودیتی ندارد .تلفن می کنم و می روم با ایشان حرف هایم را
می زنم .مشکلی در رابطه با هم نداریم .گاهی که عجله تر باشد،
با تلفن حرف می زنیم».
اشکاالتی به حکم فائزه داشتم
رفسنجانی باتاکید بر بدون تبعیض بودن قانون برای همه
در ارتباط با بازداشت فرزندانش می گوید« :من حتما می خواهم
بدون تبعیض باشد .واقعا هیچ فرقی ندارد و اجرای قانون باید
برای همه باشد و من به ان راضی هس��تم .نمی خواهم وضع
خاصی برای بچه های خودم در مقابل دیگران درس��ت کنم.
ولی می گویند و فکر می کنند که این طور نیست .فائزه شش ماه
محکوم شده بود ،گرچه من روی حکمش اشکال داشتم اما
باالخره محکوم شد و بایست می رفت ،دوره اش را می گذراند.
خودش را برای زندان ام��اده کرده بود که هر وقت خبر کنند،
برود ،البته ش��یوه بردن اشکال داش��ت .در زندان هم در حال
مطالعه و ترجمه است.
گزارش
مهدی با فرزندان دیگر فرقی ندارد
داوود حشمتی
«اگر با فحش به رئیس مجلس مشکالت اقتصادی حل
شود ما امادگی داریم که روزی دو جین فحش به ما بدهند».
اینپاسخعلیالریجانیرئیس مجلسبهسخنانهفتهگذشته
محمود احمدی نژاد در کنفرانس خبری بود که در ان به مصاحبه
رئیس مجلس و خبرگزاری فارس انتقاد کرده بود.
اما رئیس جمهوردر انگفت وگویخبریخود به مصاحبه
علی الریجانی واکنش تندی نشان داده و گفته بود« :رئیس
محترم مجلس به جای انکه پنج صفحه مصاحبه کنند و دولت
را متهم کند ،باید کمک کند .با یک سوم این ارز می توانیم کشور
را اداره کنیم به شرط اینکه همه کمک دهند و من فکر می کنم
این اتفاق بیفتد ،چون ما چاره ای نداریم جز اینکه همه به هم
کمککنیم».
یک روز پیش از ان علی الریجان��ی ،رئیس مجلس در
جریان بازدید از خبرگزاری ف��ارس مصاحبه مفصلی را با این
خبرگزاری انجام داد و در ان نسبت به مسائل اقتصادی انتقاداتی
رامطرحکردهبود؛ازجملهافزایشبیشازحدنقدینگی،وضعیت
تورم و افزایش نرخ سکه و ارز .وی بخشی از این مشکالت را به
تحریم ها مرتبط دانسته و بخش زیادی از ان را به رفتار دولت
در گذشته .او همچنین در ارتباط با هدفمندی یارانه ها گفته بود:
«مردم که دلشان نمی خواست 45هزار تومان در این جیبشان
بگذارند و سه برابر از جیب دیگرشان بردارند».
اما بخش مهمی از صحبت ه��ای الریجانی که موجب
واکنش دولت شد انجا بود که رئیس مجلس از «سیاست های
رابین هودی» انتق��اد کرده بود .رئیس مجل��س با بیان اینکه
هیچ وقت در اقتصاد روش ه��ای رابین هودی جواب نمی دهد
گفته بود 80« :درصد مسائل و مشکالت اقتصادی ما مربوط به
سیستم مدیریتی است».
الریحانی با طرح سوالی ادامه می دهد« :باید پرسید ایا
رشد نقدینگی در داخل کشور ،ربطی به تحریم ها داشته است؟
ش��ما نقدینگی را افزایش دادید ،اینکه بیشتر تسهیالت را به
مسکن مهر دادید ،چه ربطی به تحریم دارد؟ پس اشکال کار در
جای دیگری است که باید حل شود».
رئیس جمهور نیز در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اینکه
رئیس مجلس شورای اسالمی گفته است تحریم ها تاثیری در
اقتصاد کشور نگذاشته است ،نظر شما چیست؟ گفت« :البد
تصمیمات ایشان تاثیر دارد .بعضی افراد در زمان خوشی هستند.
من احترام زیادی برای ایشان قائلم ،اما ایشان حتما خبر دارند
که چقدر فروش نفت کاهش پیدا ک��رده و بانک مرکزی چه
مشکالتی در جابه جایی ارز دارد».
احمدی نژاد همچنین گفت« :همراه با بیرونی ها فریاد
می زنند که دولت ناتوان است و همان سخنان را تکرار می کنند.
ان کسانی که امروز به افزایش نقدینگی انتقاد می کنند ،در عین
حال تصمیم می گیرند که بانک ها معوقات خود را پنج س��ال
دیرتر بدهند و با این کار مبادالت را دچار رکود می کنند و همین
کارشان به مفهوم افزایش نقدینگی اس��ت ،یعنی انها وقتی
تصمیمی می گیرند و تبعات ان به وجود می اید ان را به گردن
دولت می اندازند».
احمدی نژاد در ادامه افزود« :از سیاست های دولت انتقاد
می کنند که این سیاست ها به نفع مردم نیست ،در حالی که تمام
سیاست های ما به نفع مردم است و دلیلی ندارد که ما سیاستی
علیه مردم داشته باشیم .می گویند این دولت می خواهد دولت
اینده را نیز در اختیار داشته باشد ،یا اینکه می خواهد کارهایی کند
که برای دولت بعدی مشکالت بیشتری ایجاد شود .از همان
ابتدا که طرح هدفمندی یارانه ها اجرا ش��د ،مخالفت کردند با
اینکه دو ریال به جیب مردم برود ،مشکل دارند .اینکه بیش از
این درصد کمی از مردم از 70الی 80درصد یارانه ها اس��تفاده
می کردند و امروز با هدفمندی یارانه ه��ا می خواهیم از جیب
مصرف کنندگان بیشتر به انها که کمتر مصرف می کنند پول
بریزیم ،انتقاد می کنند .این در حالی است که هیچ پول جدیدی
وارد بازار نش��ده که می گویند این طرح نقدینگی ایجاد کرده
است».
یک روز بعد اما خبر امد که علی الریجانی در نشس��تی
خبری به سخنان رئیس جمهور پاسخ خواهد داد .در این خبر
امده بود« :برای پاسخ به س��خنان محمود احمدی نژاد ،علی
الریجانی ،رئیس مجلس شورای اسالمی تا چند ساعت دیگر
قرار است خبری با اصحاب رس��انه برگزار کند ».اما تنها یک
ساعت بعد این نشست خبری لغو شد.
پس از لغو این نشست خبری پاسخ الریجانی به محمود
احمدی نژاد تا جلس��ه علنی مجلس به تاخیر افتاد .در جلسه
روز یکش��نبه 91/7/16علی الریجانی در پاسخ تذکر یکی از
نمایندگان از درک درس��ت مجلس را افتخار دانسته و گفت:
«این افتخاری است که مجلس درک درستی از شرایط دارد.
مجلس جلسات مختلفی با دولت به صورت علنی و غیر علنی
برای پیگیری مسائل مردم گذاشت که تمامی اقدامات از سر
دردمندی بود .نگاه مجلس نگاهی طبیبانه به حل مسائل بود».
الریجانی خاطر نشان کرد « :حال اینکه در مصاحبه ای
مطالبی را به مجلس و رئیس مجلس گفته و تحقیر ش��ده یا
فحشی داده شود ،خیلی شما نگران نباش��ید اگر با فحش به
رئیس مجلس مشکالت اقتصادی حل شود ما امادگی داریم
که روزی دو جین فحش به ما بدهند ،صبح و ظهر و ش��ب تا
مشکالت اقتصادی را حل کنند .شما خیلی نگران نباشد».
الریجانی در پایان تاکید ک��رد« :ما به این چیزها عادت
کرده ایم ولی وقت خود را صرف حل مسائل کنید .این اخطار را
جزو مصادیق اخطار برای رای گیری نمی دانم».
روزنامه ایران نیز در ارتباط با موضوع انتقاد رئیس مجلس از
رئیسدولتنوشت«:شاهدیمکهجوحاکمبرمجلسبرتخطئه
و تخریب دولت و رئیس جمهور پیش می رود و دغدغه معیشت
مردم نه در عمل که فقط در نطق ها و سخنرانی های پرطمطراق
علیه شخص دوم کشور به چشم می اید .اهانت به رئیس جمهور
به بهانه های مختلف این روزه ا ترجیع بند نطق های جنجالی
نمایندگان را تشکیل می دهد».
این روزنامه معتقد اس��ت که مصاحبه علی الریجانی با
خبرگزاری فارس تقابل با دولت بود و در همین رابطه محمد
سلیمانی ،نماینده مجلس و عضو کمیسیون صنایع در مصاحبه
با خبرنگار این روزنامه درباره مصاحبه رئیس مجلس موضوع
اتخاذ سیاست های رابین هودی می گوید« :اگر سران قوا قرار
باشد همه حرف هایشان را به درون رسانه ها بکشند دیگر سنگ
روی سنگ بند نمی شود .هر حرفی را نمی شود با انجام مصاحبه
مطرح کرد ،به ویژه از مس��ئوالن انتظار می رود در به کار بردن
تعابیرشان دقت بیشتری به خرج دهند .من البته گالیه خودم از
فارس را پیش از این مطرح کردم .انها نباید وارد مصاحبه ای با
چنینفضاییمی شدندیاحداقلبایدبخش هاییازاینمصاحبه
را تعدیل می کردند یا اصال باتوجه به شرایط کشور ان مصاحبه
را منتشر نمی کردند.
روح مصاحبه اقای الریجانی با فارس مقابله با دولت بود.
هرکسیکهاینمصاحبهرامی خواندبهوضوحمتوجهمی شدکه
رئیس مجلس وارد یک فضای مقابله گرانه با دولت شده است در
حالی که انتظار این است که مجلس و دولت در همه بخش ها
در کنار یکدیگر باشند و با هم تعامل کنندg».
خبرنامه
معیار باید قانون باشد
هاشمی همچنین در مورد راهکار پرشور شدن انتخابات
اتی معتقد است« :راهکار را قانون می دانم .قانون اساسی باید
واقعا معیار انتخابات باشد .ان کسانی که صالحیت دارند ،حق
نامزدی داشته باشند و انتخابات هم سالم انجام شود و نظارت
درس��ت انجام ش��ود .گروه ها و جبهه های مشخص سلیقه
خودشان را بر قانون تحمیل نکنند .در ان صورت هر کسی را
که مردم بیشتر قبول دارند ،سرکار می اید ممکن است افکار
عمومی هم اشتباه کند ،اما کمتر از افراد اشتباه می کند .در ان
صورت مردم پشتیبان نظام می مانند .من این گونه می بینیم».
هاشمی در ارتباط با بحث تشکیل نهاد فراقوه ای برای
نظارت بر اجرای انتخابات گفت« :البته این قابل بحث است.
به مجمع امد ،ولی مشکالتی پیش امد و بحث ان متوقف شد،
اگر به مجمع بیاید ،ان موقع بحث می کنیم و هر چه مصلحت
بود ،می گوییم .روی این قضیه هنوز به موضعی نرسیده ایم و
بحث جدی نکردیم .باالخره بای��د انهایی که ناظر و مجری
هستند ،اعتماد مردم را جلب کنند و متهم نشوند که برای گروه
خودشان کار می کنند».
هاشمی رفس��نجانی در پایان با تاکید بر اینکه «راهکار
اعتمادسازی را تنها از طریق رهبری» می بیند در این باره بیان
کرد« :اگر تصمیم بگیریم ،این اتفاق می افتد .البته من االن
راهکارها را از طریق رهبری می بینم .در این ش��رایط غیر از
ایشان کسی نمی تواند مسائل را به مسیر برگرداند .ما هم حاضر
هستیم در خدمت ایشان -اگر بخواهند -کمک کنیم .باید به
مسیری که از اول بودیم ،برگردیمg ».
علی الریجانی به سخنان احمدی نژاد واکنش نشان داد
مثلث شماره145
وی در رابطه با موضوع یادداشت های شبانه اش در مورد
بازداشت فرزندانش بیان داش��ت« :بین این دو بازداشت یک
شب فاصله بود .شبی که می خواستند فائزه را ببرند ،مشکالتی
بود .فردای ان روز هم مهدی امد .بنا بود که از فرودگاه سریع
او را به خانه بیاورند که همدیگر را ببینیم ،س��اعت ها در انجا
معطل کردند و دیر اوردند .ولی بد نبود ،ساعت دو وارد خانه شد.
احوالپرسی هایمان را کردیم .بایستی فردا می رفت وقت کمی
داشتیم .یک مقدار از اینها را در خاطرات می نویسم».
وی ادامه داد« :ان چیزهایی که صبر را از من می گیرد،
چیزهایی است که به انقالب ،کشور و مردم اسیب می رساند.
این موضوع صبرم را می گیرد .بنابراین همیشه سعی می کنم
در اینجا چیزهایی را بگویم .بقیه مسائل برای هر انسانی پیش
می اید .البته مادر مثل من نیست؛ احساسات مادر خیلی رقیق تر
اس��ت و حق هم دارد .من به او هم نمی توانم بگویم که بیش
از این صبر کن .همان قدری که صبر دارد ،صبر می کند .هر
موقع هم ندارد ،ابراز احساس��ات می کند .به هر حال این صبر
سازنده اس��ت .ما در قران که نگاه می کنیم ،صبر بر مصائب،
جزو عوامل انسان سازی است .انسان با مقاومتی که در مقابل
حوادث می کند و صبر می کند و داد و بیداد نمی کند و به افالک
بد نمی گوید ،خودش را مقاوم می کند .مقاومت انسان از صبر
می زاید ،بنابراین صبر می کنم».
هاشمی در رابطه با اظهارنظر اخیر فاطمه هاشمی در را
با موضوع سکوتش توضیح می دهد« :الفاظ ان یادم نیست اما
به همین مضمون گفتم .البته این مطلب از زمان مبارزه با رژیم
س��ابق در خانواده ما مطرح بوده ،ولی مضمون ان همیشگی
است .وقتی حوادث این گونه شد ،گفتم در اینجا ناچارم بعضی
از حقایق را بگویم و کار کنم ،ممکن است به شما هم اسیب
برساند .به انها اخطار کردم که بدانند .انها هم نمی ایند چیزی
را بر من تحمیل کنند .نظراتی دارند و به نظرات خودشان عمل
می کنند ،من هم به وظیفه ام عمل می کنم .این مضمون را من
به بچه ها گفته ام».
پاسخ بهارستان به پاستور
21
ایت اهلل املی الریجانی؛
هشدارهای ارزی
چاوز؛
فقط از بشار حمایت می کنیم
رئیس جمهور ونزوئال تاکید کرد که فقط از دولت قانونی در سوریه به ریاست بشار اسد حمایت
می کند« .هوگو چاوز» در نخستین کنفرانس مطبوعاتی پس از اعالم پیروزی مجدد در انتخابات
ریاست جمهوری اظهار داشت« :چرا از دولت بشار اسد درحالی که همچنان حکومت قانونی این کشور
است حمایت نکنیم؟ از چه کسی حمایت کنیم؟ تروریست ها و کسانی که به دنبال شورای انتقالی
هستند؟ ..کسانی که مردم را در هر مسیری می کشند؟» چاوز تاکید کرد« :درک نمی کنم که چگونه
بعضی از دولت های اروپایی با تروریست ها همسو می شوند و حکومت قانونی (سوریه) را به رسمیت
نمی شناسند ،ولی ما بدون شک به حمایت از حکومت قانونی در سوریه ادامه می دهیم و خواستار صلح
در این کشور هستیم ».رئیس جمهوری ونزوئال اظهار داشت« :تالش مخالفان مسلح برای براندازی
بشار اسد بحرانی از قبل برنامه ریزی شده است ».چاوز امریکا را بزرگترین قدرت مسئول در بحران
سوریه دانست و در مقابل از موضع روسیه و چین که مانع از صدور سه قطعنامه در شورای امنیت
ضد نظام سوریه شد ،تمجید کردg .
خبرنامه
رئیس قوه قضاییه با اخط��ار به اخاللگران بازار ارز گفت« :دس��تگاه
قضایی به هی��چ وجه تحمل نخواهد کرد که عده ای س��ودجو در ش��رایط
موجود ،با ایجاد التهاب در بازار ارز موجب فش��ار به مردم شوند و قطعا این
افراد شناسایی می شوند و برخورد قاطعانه با سودجویان و اخاللگران ارزی
ادامه خواهد داشت».
ایت اهلل املی الریجانی در جلسه مس��ئوالن عالی قضایی با تاکید بر
اینکه طبق بررسی های انجام شده ،عده ای از س��ودجویان و اخاللگران با
اس��تخدام افرادی و گماردن انها در مراکز خرید و ف��روش ارز ،قیمت دالر
را ساعت به ساعت از طریق این افراد و به صورت کاذب افزایش می دادند،
گفت« :دستگاه قضایی در چنین شرایطی قطعا با سودجویان برخورد خواهد
کرد و عالوه بر رسیدگی قاطع به جرایم دستگیرشدگان اخاللگر در بازار ارز،
شناسایی سایر اخاللگران نیز ادامه دارد».
رئیس دستگاه قضایی با اشاره به اینکه البته میزان تاثیر اخاللگران در
التهاب بازار ارز باید به صورت دقیق کارشناسی شود ،به تبیین دالیل التهاب
در بازار ارز پرداخت و عالوه بر وجود اخاللگران و س��ودجویان ،عدم وجود
سیاست های ارزی منطقی ،معقول و منظم ،افزایش نقدینگی و سوق داده
نشدن نقدینگی به سمت تولید و همچنین تحریم ها و فشارهای خارجی را
عوامل دیگر ایجاد التهاب در این بازار برشمرد.
املی الریجانی با تقدیر از فعالیت های دول��ت در تامین ارز مورد نیاز
کاالهای اساس��ی مردم ،گفت « :عالوه بر تامین کاالهای اساس��ی مردم
نیازهای دیگری از جمله تامین ارز مورد نیاز دانشجویان نیز وجود دارد که
دولت باید با سیاستی معقول ،منطقی و منظم نسبت به تامین این نوع نیازها
هم اقدام کند».
رئیس قوه قضاییه تحریم ها و فش��ارهای خارجی را عامل دیگری در
ایجاد التهاب بازار ارز برش��مرد و با بی س��ابقه خواندن چنین تحریم هایی
علیه کشور و ملتی مستقل گفت « :دولت تالش فراوانی برای کم اثر کردن
تحریم ها کرده و وضع فعلی فروش نفت با وجود تحریم های بی سابقه اسان
به دس��ت نیامده اس��ت ».ایت اهلل املی الریجانی تصریح کرد« :فشارها و
تحریم های صورت گرفته علیه ایران انصافا بی س��ابقه اس��ت اما بحمداهلل
هم تالش های خوب��ی از جانب دولت صورت گرفته و ه��م اینکه ملت ما،
ملت اب دیده و ازموده ای است و با این تحریم ها استقالل ،هدف ،انگیزه و
نشاطش را از دست نخواهد داد و هرگز سر تسلیم مقابل فشارهای ظالمانه
فرود نخواهد اوردg ».
حبیب اهلل عسکراوالدی؛
انتقاد از دولت
مثلث شماره146
حبیب اهلل عسکراوالدی با تاکید بر لزوم توجه به تحزب در کشور اظهار کرد« :جمهوریت بدون تحزب امکان
ندارد ».دبیرکل جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری در جمع طرفداران حزب موتلفه اس�لامی ،با اشاره به ایاتی از
قران کریم به ویژه ایه پایانی س��وره ال عمران گفت« :امام(ره) فرمودند اگر مسلمانان تنها همین یک ایه را عمل
می کردند ،بزرگ ترین تشکیالت اسالمی عالم را داشتند که این ایه برای تشکیالتی شدن انسان ها باالترین سرمایه
را ارائه می کند».وی با اشاره به دستاوردهای بشر در اداره حکومت اظهار کرد« :در بین نظام هایی که در تاریخ بشر از
جمله نظام های فردی ،قبیله ای ،نژادی ،سلطنتی ،موروثی و ...حاکم بودند ،جمهوریت اخرین دستاورد حکومتی بشر
است« .جمهور» یعنی اکثریت رای مردم .زمانی که ما جمهوریت را قبول کرده ایم باید تحزب
را هم قبول کنیم ،وگرنه دچار نارسایی می شویم ،زیرا درست است که مجموعه مردم و
جمهور از فرد و افراد کمتر اشتباه می کنند اما این طور نیست که اشتباه نکنند .ممکن است
کسانی برای شخصی که رئیس جمهور است صحنه سازی کنند و فریب هایی تنظیم و
نیرنگ هایی بکار ببرند و او را فریب دهند ،مگر انکه حزبی باشد .حزبی که چهار شرط
خودسازی ،همدیگرسازی ،ارتباط تشکیالتی و تقوا را طبق ایات قران عمل کند ،کمتر
اشتباه می کند».
دبیرکل جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری تصریح کرد« :تحزب در کشور ما
قبل از انقالب سابقه خوبی نداشت و احزاب با اهداف گوناگونی تاسیس شدند که
شاید یکی از متشکل ترین انها حزب مخفی استعماری با نام فراماسونری بود که
در فراموشخانه ها افراد را متشکل می کردند و بعد از ان حزب توده بود که از نظر
حزبی ،حزب توده دقیق ولی وابسته به بیگانگان بود ».وی در ادامه« ،با اشاره
به نظرات مقام معظم رهبری درباره تحزب گفت« :ایت اهلل العظمی خامنه ای
در س��ال ها پیش در جمع اعضای ش��ورای مرکزی حزب موتلفه اس�لامی
فرمودند حزب باید تولید اندیشه و اندیشه را کانال کشی کند و به اقصی نقاط
کشور برساند و این اندیشه تولید شده انسان ها را مجهز کند».عسکراوالدی
همچنین از برخ��ی مواضع رئیس جمه��ور درباره تحزب انتقاد ک��رد و انها را
مغایر با جمهوریت دانس��ت و افزود« :اقای احمدی نژاد از جمله کسانی است
که مجموعه ه��ای اصولگرا او را معرفی کردند اما بع��دا گفت به حزبی بدهکار
نیستم».این عضو مجمع تش��خیص مصلحت نظام اضافه کرد« :در انتخابات
ریاست جمهوری اینده باید مواظب باشیم که رئیس جمهور باید ریشه اجتماعی
و تشکیالتی داشته باش��د .یک رئیس جمهور نمی تواند با احزاب و جامعه ارتباط
نداشته باشدg ».
عضو جبهه پیروان:
مستقل عمل نمی کنیم
دبیرکل جامعه اصنافو بازار گفت«:تمامی تشکل هایزیرمجموعه جبهه پیروان به صورتیکپارچهدر انتخابات
اینده فعالیتمی کنندوورودمستقل ندارند ».احمد کریمی اصفهانی در گفت وگویی با اشاره به اینکه این تشکل تمام
فعالیت های خود را برای ورود به انتخابات ریاست جمهوری در چارچوب جبهه پیروان خط امام و رهبری انجام می دهد،
گفت« :جامعه اصنافو بازار بهصورتمستقل در انتخابات ریاست جمهوریوشوراهایشهرهیچگونه فعالیتی انجام
نمی دهد و تنها در راستای سیاست های کلی جبهه پیروان وارد عمل می شود .قرار است تمامی تشکل های زیرمجموعه
جبههپیروان بهصورتیکپارچهدر انتخابات اینده فعالیتمی کنند».کریمی اصفهانی تصریح کرد«:به طورحتمدر
اینده ای نزدیک با تدوین سیاست های راهبردی جبهه پیروان برای انتخابات ریاست جمهوری سال 92تکلیف تمام
تشکل هایزیرمجموعهاینجبههمشخصخواهدشدg».
22
مجلس شورای اسالمی؛
مرحله دوم هدفمندی متوقف شد
مجل��س هفته گذش��ته در مصوب��ه ای مرحل��ه دوم
هدفمندی یارانه ها را لغو کرد.نایب رئیس مجلس با اش��اره
به نواقص اج��رای مرحله اول هدفمن��دی یارانه ها ،دالیل
قوه مقننه ب��رای جلوگیری از اجرای مرحل��ه دوم این طرح
را برش��مرد و تاکید کرد« :دولت معتقد ب��ود افزایش قیمت
فراورده های نفتی باید سریع تر و سنگین تر باشد که طبیعتا
مردم تحت فش��ار قرار می گرفتند».محمدرضا باهنر نایب
رئیس مجلس در یک گفت وگوی زنده تلویزیونی با اش��اره
به طرح مجلس برای توقف مرحله دوم هدفمندی یارانه ها
گفت« :گام اول هدفمندی به خوبی انجام شد ،اما در مورد
حمایت
حوزه از حوزه
سعید جلیلی؛
تکذیب ادعای نیویورک تایمز
روابط عمومی حوزه هنری اعالم کرد 300« :تشکل جبهه
فرهنگی انقالب اس�لامی بیانیه ح��وزه علمیه امام مهدی (عج)
را در حمایت از اقدام انقالبی و به موق��ع حوزه هنری در پخش
نکردن فیلم های غیرارزش��ی امضا کردند».
این تشکل ها با امضای بیانیه حوزه علمیه امام مهدی (عج) در
حمایت از تحریم فیلم های غیرارزشی توسط حوزه هنری ،حمایت
قاطع خود را از این بیانیه اعالم کردند.
متن بیانیه حوزه علمیه امام مهدی (عج) به این شرح اس��ت:
بس��م اهلل الرحمن الرحیم
خون پاک صده��ا هنرمن��د فرزانه در جبهه های عش��ق و
ش��هادت و ش��رف و عزت ،س��رمایه زوا ل ناپذیر ا ن گونه هنری
اس��ت که باید به تناس��ب عظم��ت و زیبایی انقالب اس�لامی،
همیشه مش��ام جان زیباپس��ند طالبان جمال حق را معطر کند».
امام خمینی (ره)
واکنش به فیلیپ هاموند
سردار وحیدی در واکنش به اظهارات وزیر دفاع انگلیس گفت« :طرح جامع با هزینه های میلیاردی انگلیس برای
دستیابی به سالح جدید هسته ای جنون امیز است یا فعالیت های صرفا صلح امیز هسته ای ایران؟» در پی سخنان اخیر
فیلیپ هاموند ،وزیر دفاع انگلیس که گفته بود فشار بر ایران را به خاطر برنامه هسته ای جنون امیزش به حدی افزایش دهید
که بقاء نظام از سوی خود مردم کشور مورد تهدید قرار گیرد ،ما قطعا می توانیم این درد و رنج را به مراتب افزایش دهیم؛
سردار احمد وحیدی در واکنش به این اظهارات با اشاره به تاریخچه دولت انگلستان که با استعمار و استثمار ،دخالت در امور
داخلی ملت ها و کودتای نظامی علیه دولت های مستقل و ازادیخواه گره خورده است ،گفت« :ایا اقدامات دولت انگلستان
که دارای بیش از 200کالهک هسته ای استراتژیک و بیش از 64پرتاب کننده استراتژیک ،سومین کشور ازمایش کننده
سالح های هسته ای ،دارای 2/3میلیون مترمکعب زباله هسته ای و طرح جامع با هزینه های میلیاردی برای دستیابی به
سالح جدید هسته ای جنون امیز است یا فعالیت های صرفا صلح امیز هسته ای ایران؟» وی افزود« :کمک های پنهانی و
خالف معاهده عدم اشاعه هسته ای انگلستان برای تجهیز رژیم جنایتکار و غاصب صهیونیستی به سالح هسته ای که در
حال حاضر با داشتن بیش از ده ها کالهک هسته ای خطر جدی برای صلح و امنیت منطقه و جهان است ،جنون امیز است
یا برنامه های کامال صلح امیز هسته ای ایران؟» وحیدی در ادامه گفت« :وزیر دفاع انگلیس با این اظهارات جنون امیز دست
خود را رو کرد و نشان داد ادعاهای انان علیه برنامه هسته ای ایران صرفا یک بهانه است و هدف انان به اعتراف صریح
خودشان ایجاد فشار و درد و رنج به ملت ازاده و بزرگ ایران است .این اظهارات نشان دهنده خوی استکباری و ضد انسانی
حاکمان انگلستان است» .وزیر دفاع تصریح کرد« :این گونه اظهارات جز افزایش نفرت ملت ایران از زمامداران انگلیس و
افزایش اتحاد و همبستگی انان برای مقابله با اهداف سلطه جویانه استکبار جهانی و برداشتن گام های بلند برای استقالل
و خودکفایی کامل در همه حوزه ها پیامد دیگری ندارد ».وحیدی در پایان گفت« :شایسته است وزیر دفاع انگلیس به جای
این گونه اظهارات سخیف و بی مایه به فکر کاهش االم و درد و رنج مردم انگلستان به خصوص مردم استقالل طلب ایرلند
شمالی و رفع اشغال از جزایر متعلق به دیگران باشدg».
بیشتر می شود ،اظهار داشت« :هدفمندی یارانه ها یک سکه
دو رو اس��ت که یک طرف ان درامد و در س��وی دیگر ان
هزینه ها قرار دارد و برای اینکه درامد بیشتر باشد ،باید قیمت
فراورده های نفتی افزایش یابد و دولت معتقد بود این افزایش
باید سریع تر و سنگین تر باش��د که طبیعتا مردم تحت فشار
قرار می گرفتند».نایب رئیس مجل��س با بیان اینکه اوضاع
تورم و افسارگسیختگی موجود باعث ش��ده که مقداری از
اعتماد از دس��ت برود ،گفت« :درامدهای ما در بخش اول
هدفمندی کفایت هزینه ها را نداد و بخش��ی از پولی که به
مردم داده شد ،با استقراض از بانک مرکزی بود که خود این
کار نقدینگ��ی را افزایش می دهد و ت��ورم را افزون می کند.
در طرحی که برای توقف مرحل��ه دوم هدفمندی داده ایم،
در صورت تصویب نهایی گفته ایم که فعال در س��ال 91نه
خبرنامه
اجرای فاز دوم ب��ا دولت اختالف نظر داری��م؛ چرا که دولت
معتقد ب��ود ،گام دوم را باید بلندتر و س��نگین تر برداش��ت و
می گوییم باید این قضیه اهسته تر حرکت کند .ما در بخش
اول هدفمندی معتقد بودیم که قانون به صورت دقیق اجرا
نش��ده ،به این معنا که هدفمندی یارانه ه��ا درامدی ایجاد
می کرد که قرار بود این درامد 50درص��د به صورت نقدی
یا غیر نقدی به اقتصاد خانوار 30 ،درص��د به بخش تولید و
20درصد به طرح های عمرانی که از این رهگذر گرانتر تمام
می ش��وند ،تزریق ش��ود؛ اما دولت به دلیل اینکه حساسیت
بیش��تری روی اقتصاد خانوار داش��ت ،پرداخت به خانوار را
به گونه ای اغ��از کرد که تقریب��ا همه این درام��د را بلعید و
متاسفانه تولید در این رهگذر ضربات زیادی خورد»..باهنر در
پاسخ به این سوال که ایا تورم با اجرای مرحله دوم هدفمندی
وزیر دفاع؛
مثلث شماره146
این روزها که همزمان با والدت باس��عادت حضرت امام رضا
(ع) اس��ت ،یاداور حماس��ه بزرگ ملت ایران در مبارزه با استکبار
جهانی به مزدوری صدام بعثی اس��ت ،مردم انقالبی ایران با ایجاد
نظ��ام جمهوری اس�لامی تحولی ب��زرگ را در عرصه سیاس��ت و
حکومت در س��طح منطقه ای و جهانی رقم زدند و این درخت تناور
امروز در بیرون مرزهای کشور اسالمی مان در حال شکوفایی است
و نتیجه ان اضمحالل قدرت های اس��تکباریاس��ت.
بر همی��ن اس��اس ،سیاس��تگذاران حوز ه هنری س��ازمان
تبلیغات اس�لامی جای درس��تی را هدف گرفته اند .حوز ه هنری
تحری��م فیلم هایی را در دس��تورکار قرار داده اس��ت که جریان
روش��نفکرنمای وطن��ی تولی��د و نمای��ش انه��ا را از مهمترین
دغدغه ه��ا و اولویت ه��ای کاری خ��ود می دان��د.
اما با دقت در فرمایشات امام المسلمین ،رهبر شجاع انقالب
اس�لامی (دام عزه) که تاکید ب��ر لزوم تقوی��ت ارزش های دینی و
ملی در اثار س��ینمایی را بارها در دیدار با کارگردانان سینما مطرح
کردند ،دغدغه ها و اولویت های دیگری برداش��ت می ش��ود.
م��ا معتقدیم تنه��ا به هنری بای��د پرداخت که راه س��تیز با
جهانخواران ش��رق و غرب در راس انان امریکا و صیهونیس��م
جهانی را بیاموزد.
حوزه علمیه ام��ام مهدی (عج) ضمن تش��کر از س��ازمان
تبلیغات اس�لامی و ح��وزه هنری از ای��ن اقدام خداپس��ندانه و
انقالب��ی و همچنی��ن در راس��تای حف��ظ ارز ش های اس�لامی
حمای��ت قاطع خ��ود را از اقدام عمل��ی و به موقع ح��وزه هنری
در حفظ و پایداری از کی��ان فرهنگی نظ��ام اعالم می دارد و از
مس��ئوالن امر می خواهد رهکردهای حض��رت اما م (ره) و مقام
معظم رهبر ی (دا م عزه) را درباره احراز صدور مج��وز به فیلم ها
مد نظر ق��رار دهند .از مردم ش��ریف ایران به ویژه تش��کل های
فرهنگی ،دین��ی و مردمی خواهان تحریم فیلم های غیرارزش��ی
و عامه پس��ند هس��تیمg».
سعید جلیلی ،دبیر شورای عالی امنیت ملی در گزارشی از اخرین وضعیت مذاکره هسته ای با گروه ،5+1در
جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام ادعای مقامات امریکایی در مورد پیشنهاد موسوم به طرح 9گام جمهوری
اسالمی ایران را تکذیب کرد و اظهار داشت« :هیچ گونه پیشنهاد جدیدی خارج از چارچوب مذاکرات 5+1در اجالس
اخیر سازمان ملل متحد مطرح نشده و ادعای برخی رسانه های امریکایی در این خصوص بی اساس است ».پیش از
این روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به قلم توماس فردریک با تاکید بر اینکه ایران تحت هیچ شرایطی با تعلیق
فعالیت غنی سازی اورانیوم در این کشور موافق نیست ،نوشته بود« :بسیاری از مقامات امریکایی و هم پیمانان این
کشور بر این باورند که تعلیق فعالیت های هسته ای در ایران با بررسی و برنامه های دقیق امکان پذیر و گزارش ها
در خصوص احتمال تعویق فعالیت هسته ای ایران را بی اساس عنوان کرد».یک مقام نظامی امریکایی که خواست
نامش فاش نشود در این خصوص اظهار کرد« :با توجه به برنامه ریزی های دقیق و حساب شده ایران در برابر تحریم
نفتی و اقتصادی ،این تحریم ها را به سمت و سوی تعلیق سوق داده است ».این روزنامه در ادامه می نویسد ،مقامات
ایرانی به منظور حل مساله هسته ای این کشور با غرب ،یک طرح 9مرحله ای به امریکا پیشنهاد داده اند که بر اساس
ان در ازای لغو کامل تحریم ها علیه ایران ،فعالیت غنی سازی اورانیوم به تدریج به حال تعلیق دراید ،اما امریکا این
طرح را نپذیرفته و ان را عملی نشدنی خوانده است.بر اساس این طرح که مبنی بر طرح پیشنهادی ایران به اتحادیه
اروپا در ماه جوالی است ،در ازای لغو بخش��ی از تحریم ها ،ایران فعالیت یک یا دو س��ایت غنی سازی اورانیوم را
متوقف خواهد کرد.پس از ان و زمانی که مرحله نهم فرا رسد ،غرب باید تمامی تحریم های اعمالی علیه ایران از
جمله تحریم های صادرات نفت و بانک مرکزی جمهوری اس�لامی ایران را لغو کرده و در ازای ان ایران ،فعالیت
غنی سازی اورانیوم با غلظت متوسط در تاسیسات فردو را متوقف خواهد کرد .یک مقام اگاه در دولت اوباما مدعی
شد که طرح 9مرحله ای ایران اینکه ایران به دنبال ساخت سالح هسته ای نرود را تضمین نمی کند .این مقام اگاه
تصریح کرد که از ما خواسته شده تا تحریم هایی را لغو کنیم که سال ها برای تصویب دوباره ان زمان برده می شود،
اگر ما بتوانیم کشور ها را (برای این امر) راضی کنیمg .
افزایش روی قیمت فراورده ها داش��ته باشیم و نه افزایشی
روی پرداخت به مردم؛ ما متاسفیم که می خواهیم این کار را
انجام دهیم .اما فکر می کنیم که چار ه دیگری نیست چراکه
اکنون افزایش قیمت ها انچنان فش��اری به مردم تحمیل
کرده که درحال مختل کردن اقتصاد خانوار اس��ت و اکنون
اصال فرصت مناسبی برای اینکه ریسک یا شوک دیگری به
اقتصاد خانوار وارد کنیم ،نیستg ».
23
مرور رسانه ها
عکس های خبری
سخنرانیمحمود احمدینژاد
در مجلس دانش اموزی با
واکنش هایی روبرو شد
رسانه ها در هفته ای که گذشت
نامه اقای رئیس جمهور
یاسین سیف االسالم
نمایندگان مجلس
از استیضاح وزیر ورزش
منصرفشدند
خبرنامه
مثلث شماره146
براورد اوض��اع کش��ور و بازتاب ان در رس��انه ها
احتماال از میان برداشت های گوناگونی که وجود دارد ،تا
حد زیادی می تواند بیانگر باقی ماندن اقتصاد و به ویژه
معیش��ت عمومی در صدر موضوع��ات خبری تا اطالع
ثانوی باشد .در هفته ای که گذشت ضمن انکه رسانه ها
موضوعات گوناگونی برای پرداختن داشتند ،اما خبرها از
وضعیت قیمت ارز و طال و متعاقب ان تحلیل ها مبنی بر
تاثیر این بازار بر تورم و چگونگی معیش��ت مردم تقریبا
تنها خط خبری ای بود که نه تنها در رسانه های عمومی،
که در گفت وگوهای کوچه و بازار ،ب��ا تاکید قابل توجه
به چشم می خورد.
در این میان موضعگیری های مسئوالن و منتقدان
نیز قابل توجه بود .در فضای رس��انه ای انچه بیشتر به
چشم می خورد مطالبه اصالح وضع موجود از دولت بود.
نکته ای که به وضوح می توانس��ت بیانگ��ر ناکارامدی
اشکار نهادهای اقتصادی کش��ور در اداره امور و کنترل
حوزه تحت تکفلشان محسوب شود.
بازار اشفته
رایزنیمحمد رضاباهنربا
غالمعلی حداد عادل
درصحنعلنیمجلس
ازادی گروگان های ایرانی که
در لیبی بودند
روزنامه کیه��ان در س��رمقاله ای که ب��ا موضوع
بررسی وضعیت اقتصادی کشور نگاش��ته شده ،اورده
است« :اشفته بازار هفته گذشته از مدت ها قبل اغاز شده
و دست کم نزدیک به 10روز پیش از انکه به اوج برسد،
نشانه های اولیه خود را نشان داده بود.
بنابراین س��وال این اس��ت که در فاصله یاد شده،
مراکز قضایی ،امنیتی و اطالعاتی کشور چه می کردند؟ و
غیبت و انفعال انها با کدام توضیح منطقی و قانونی ،قابل
قبول خواهد بود؟! انتظار ان بود که مراکز مورد اشاره با
مشاهده اولین نشانه ها دست به کار شوند و واقعه را قبل
از وقوع ان ،عالج کنند که نکردند!»
س��رمقاله نویس کیهان ادام��ه داده« :این روزها،
همزمان با برخورد مراجع ذیرب��ط با اخاللگران بازار ارز
که فقط یکی از گام های ضروری اس��ت ،برخی از افراد
و جریانات سیاس��ی که ت��ا چند روز قبل از اش��فتگی و
نابسامانی اخیر به شدت ابراز نگرانی می کردند ،به ناگاه
زبان به گالیه گش��وده و به مالمت در کام می چرخانند
که «فضا را امنیتی نکنید»!
ارای خاموش
روزنامه رس��الت در یادداش��تی به بررسی ارتباط
موفقی��ت در انتخاب��ات و ارای به اصط�لاح خاموش
پرداخته و نوشته اس��ت« :یکی از ضعف های ساختاری
دوم خردادی ها در دهه گذشته ناتوانی در بسیج مستمر
پایگاه اجتماعی بوده است.
این در حالی است که اصولگرایان همواره از وضع
بهتری در این زمینه برخوردار بوده و توانسته اند در مواقع
مهم ظرفیت های اصولگرایی در کشور را تجمیع کنند».
24
یادداش��ت نویس رس��الت ادامه داده« :ای��ن قوت و ضعف
در بین دو بازیگر اصلی کش��ور موج��د نیم نگاهی از جانب
دوم خردادی ها به ارای به اصطالح خاموش ش��ده بود .در
انتخابات مختلف گروه های اصالح طلب با نش��انه گرفتن
مرکز طیف رای خاموش به طرح ش��عارها و سیاست هایی
می پردازند که البته به غیر از یک مورد (انتخابات دوم خرداد
)1376در بیشتر اوقات این تیر انتخاباتی به هدف نخورد».
این یادداشت تاثیر ارای خاموش را ناتوان در تاثیرگذاری در
نتیجه نهایی انتخابات ارزیابی می کند.
تحریک اصالح طلبان
حیات خانواده هاشمی
در حال��ی که حضور رس��انه ای هاشمی رفس��نجانی
افزایش یافته است ،مجتبی زارعی از چهره های نزدیک به
دولت در گفت وگو با روزنامه ایران ،حیات سیاسی خانواده
هاشمی را وابسته به وجود بحران در کشور دانسته است .وی
تصریح کرده« :اگر یک محققی به خصوص از سال 88به
بعد ادبیات این خانواده را رصد کند ،می بیند همه افراد این
خانواده (که من اس��م نمی برم ،چرا که تراز انقالب را پایین
خبرنامه
شرکت های وزارت اطالعات
علی یونس��ی در ادامه اظهارنظره��ا پیرامون اوضاع
اقتصادی کش��ور از تعطیل کردن 100ش��رکت اقتصادی
وابسته به وزارت اطالعات در دوره وزارتش خبر داده است.
روزنامه تهران امروز به نقل از وی نوش��ته است« :در اولین
جلس��ه پس از انتخاب به عنوان وزیر اطالعات دولت اقای
خاتمی ،در حضور رهبر انقالب حاضر شدیم و ایشان تاکید
کردند که فعالیت های اقتصادی وزارت اطالعات را تعطیل
کنیم .یعنی هنوز وارد وزارتخانه نشده بودم که این موضوع
از بنده خواسته شد .بعد هم دولت و اقای خاتمی نیز از بنده
حمایت کردند چرا که این موضوع مطالبه دولت نیز بود».
یونسی ادامه داده« :این ش��رکت ها در تمام بخش ها
فعال بودند و از رانتی که برایش��ان ایجاد می ش��د استفاده
می کردند .م��ا نیز برای جلوگی��ری از سوء اس��تفاده از این
رانت ها خواس��تار تعطیلی فعالیت های اقتص��ادی وزارت
اطالعات ش��دیم و البته از همه مهمتر ما می خواس��تیم با
مفاس��د اقتصادی مبارزه کنی��م و این اقدام بای��د در عین
بی طرفی صورت می گرفت».
وکیل هاشمی
س��یدمحمود علیزاده طباطبایی ،وکی��ل خانواده
هاش��می در گفت وگو با فارس درب��اره وضعیت مهدی
هاشمی گفته است« :از روزی که مهدی بازداشت شده،
هیچ کس او را ندیده است».
وی ادامه داده« :تاکنون هیچ درخواس��تی برای
در نظر گرفتن تس��هیالت ویژه برای مالقات مهدی با
خانواده اش نداش��ته ایم و هیچ تس��هیالتی هم برای ما
در نظر گرفته نشده است و خروج مهدی از زندان برای
مالقات شایعه است».
وی همچنین تصری��ح ک��رده« :االن هفته دوم
تحقیقات تمام ش��ده و ما همچنان منتظریم که اعالم
کنند تحقیقات به صورت کامل تمام ش��ده اس��ت ،اما
با وجود مراجع��ات مراجعه مکرر به دادس��رای امنیت،
پاسخی به ما نمی دهند و با ما هم مانند دیگران برخورد
می کنند و هیچ فرقی با دیگران نداریم».
علیزاده طباطبایی با اش��اره به خبر برخی سایت ها
درباره «ابراز رضای��ت خانواده هاشمی رفس��نجانی از
نحوه برخورد دس��تگاه قضا با مهدی و فائزه هاشمی»
گفته است« :اقای هاشمی گفتند انتظار داریم با مهدی
طبق قانون رفتار کنند و اگر دیدیم روال غیرقانونی طی
می شود ،حتما عکس العمل نشان می دهیم».
دنیای پس از
مرگ ،موضوع
اصلی این
شماره هفته
نامه نیوزویک
است
مثلث شماره146
در قضای��ای اخی��ر اقتص��ادی برخ��ی چهره ه��ای
اصالح طلب نی��ز اقدام ب��ه موضعگیری کردن��د .روزنامه
وطن امروز در یادداش��تی ب��ه این رویک��رد اصالح طلبان
واکنش نش��ان داده و نوش��ته اس��ت« :روزهای اخیر که
نابسامانی های اقتصادی به مدد مدیریت ضعیف دولت باال
گرفت «بوی کباب» دوباره ش��امه اصالح طلبان س��ابق و
فتنه گران دیروز را نوازش داد».
در این یادداشت همچنین امده است« :اصالح طلبان
و فتنه گ��ران خوب می دانن��د ورود به بازی ق��درت در این
مرحله حساس به منزله شروع بازی باخت -باخت است اما
امیدشان به این است که با ثبت نام در فهرست قدرت خواهان
خود را در نظر مردم «پاکباز» جلوه دهند و به نظام نیز اعالم
کنند «ما مرتکب اش��تباه نش��دیم» ،مردم خطا کردند که
احمدی نژاد را به نظام تحمیل کردن��د و عواقبش را هم در
چهار سال گذشته چشیدند« .بازگش��ت به گذشته» یعنی
حذف برهه تاریخی هش��ت س��ال فتنه گری و اماده شدن
برای کلید زدن «فتنه ای جدید»!
می اورد) تالش کردند در این س��ه س��ال اخیر بگویند
جامعه با بحران مواجه است .حال الزم نیست که بگوییم
این خان��واده از این ادبی��ات چه اس��تفاده ای می کنند.
تحلیلگران و ملت شریف ایران ملتفت هستند».
وی با اشاره به این نکته که به نظر بنده در زیست
و ب��وم ایرانیان پس از انق�لاب بحران وجود نداش��ته،
خاطرنشان کرده است« :بلکه مواقعی از تاریخ انقالب
وجود دارد که ملت همواره به س��وی کم��ال ان را طی
کرده است .منتها این خانواده ان را در قالبی به نام بحران
طرح بندی می کنند!»
مناظره
انتخاباتی
اوباما و رامنی
پرونده اصلی
این هفته
هفته نامه تایم
است
اشپیگل
پرونده
این شماره
خود را به
بحران یورو
اختصاص
داده است
نامه رئیس جمهور
هفته گذش��ته نامه ای در رس��انه ها منتشر شد که
احمدی نژاد از دستگاه های مختلف دولتی خواسته بود تا
به دخالت نمایندگان مجلس در امور اجرایی پاسخ مثبت
ندهند .سایت تابناک با انتشار این خبر از تاخیر هفت ساله
در صدور این دستور انتقاد کرده و نوشته است« :همین
باج دادن های دس��تگاه های اجرایی به اصحاب قدرت،
نهادهای دیگر را هم به فساد می کشد.
اگر دولت ،این بخشنامه را که به حق از سوی برخی
بخشنامه ضدفساد نامیده شد ،هفت سال پیش صادر و
اجرای ان را با جدیت پیگیری ک��رده بود و به نهادهای
دیگر در مورد اختیارات خود باج نداده بود ،اکنون وضع
این گونه نبود».
گزارش نویس تابن��اک تصریح کرده« :اگر دولت
این کار را هفت سال پیش انجام داده بود ،نه تنها ریشه
بس��یاری از مفاسد خش��کانده می ش��د ،بلکه برخی از
صاحبان قدرت نیز نمی توانس��تند با نگاه های قومی و
منطقه ای و فارغ از اثرگذاری ملی به نهادهای تاثیرگذار
راه یابدg ».
گزارش
روزنامه کیهان
از بازداشت
اخاللگران ارزی
25
نقد و نظر
نقدونظر
مثلث شماره 146
بی پیرایه در محضر خدا
گزارش و تصاویر خبرنگار اعزامی مثلث به سرزمین وحی
علیرضا بهرامی/دبیر فرهنگ مثلث
1
هر سالموسمحجکهفرامی رسد،سرزمینحجازبه عنوان
دیار وحی حال و هوای خاص تری به خ��ود می گیرد .درواقع
مناسک حج ابراهیمی مس��لمانانی را از اقصاء نقاط جهان ،با
نمادهاوزبان هامختلفبهنقطه ایهمگرامی سازدتادوشادوش
یکدیگر ،از هر تیره و طبقه ای ،منیت خود را بشکنند تا با یک
بازیافت روحی ،به دی��ار خود بازگردند و موجبات اس��تحکام
شجره طیبه اسالم را بیش از پیش فراهم سازند.
سفر به س��رزمینی که زمانی ابراهیم (ع) و دیگر گاهی
محمد امین (ص) در ان به پیامبری و هدایت پرداختند ،غزوه های
مشهوری در ان واقع شده و فرزندان و نوادگان رسول اکرم (ص)
در ان تاریخ اس�لام را ش��کل داده اند ،به خودی خود جذابیت
دارد؛ خاصه انکه زائری نخستین تجریبات خود را در مواجهه
با مهمترین و سرنوشت سازترین مساجد دنیا ،یعنی مسجدالنبی
و مسجدالحرام سپری می کند .این روزها مدینه النبی با حضور
روزافزون زائرانی از کش��ورهای مختلف جهان ،شور و شوق
26
خاصی یافت��ه و به ویژه در اطراف مس��جدالنبی (ص) ،حضور
زائرانیازنژادهایمختلفباپوشش هایمتنوع،بسیارچشمگیر
است .انچه در این میان و به ویژه در فضای داخلی مسجدالنبی
بیشتر به چشم می اید ،حضور پررنگ تر زائرانی از کشورهای
افریقایی و شبه قاره هند است.
نمازهای جماعت پنجگانه ه��م که با جدیت خاصی در
مسجد پیامبر (ص) اقامه می شوند ،از رونق خاصی برخوردارند
و زائران یادش��ده تمام تالش خود را ب��رای حضور در فضای
مسقف مسجد هنگام برگزاری نماز جماعت به کار می گیرند.
این تالش البته گاه با سختی هایی ،به ویژه برای زائران سالمند،
همراه می ش��ود که با حضور ماموران ایجاد نظم و نیز استقرار
واحد پزشکی در فضای مسجدالنبی ،در جهت کنترل تبعات
ان تالش می شود.
همچنین فروشگاه های اطراف مس��جدالنبی که مورد
مراجعه زائران خارجی برای تهیه سوغات قرار می گیرند ،هنگام
اقامه اذان در نوبت هایی از نماز پنجگانه که با زمان فعالیت انها
تالقی دارد ،بالفاصله بسته می ش��وند و متصدیان انها برای
پیوستن به صفوف نمازگزاران در مسجدالنبی می شتابند و در
پایان نماز دوباره حجره خود را برای کسب و کار می گشایند.
حضور زائران ایرانی نیز در این فضا با لباس های متمایز
در حال خواندن نماز و قران کریم مشهود است .در سال های
گذشته ،زائران ایرانی بخش��ی از زمان خود را در فروشگاه ها و
برای تهیه سوغاتی صرف می کردند که امسال به نظر می رسد
با شرایط افزایش قیمت ارز ،فراغت بیشتری از این مساله برای
زائران ایرانی حاصل شده است.
چه حس��ی خواهید داش��ت وقتی یک لحظه خود را در
وضعیتی ببینید که این امکان برای شما فراهم شده تا در محلی
نماز بخوانید که زمانی پیامبر عظیم الشان اسالم (سالم اهلل علیه)
در ان فضا در ش��بانه روز چند بار نماز خوانده ،نفس کش��یده،
سخنرانی کرده ،لبخند زده ،در برابر حق تعالی اشک ریخته و
خاک را به قدوم مبارکش مزین ساخته است؟
فضای مس��جدالنبی (ص) ،به وی��ژه ب��رای زائری که
نخستین بار است این فضا را تجربه می کند ،از چنان گیرایی و
حیرتی برای انسان برخوردار است که تا مدتی و شاید تا چندبار
حضور ،چندان قدرت تفکری برای او باقی نمی گذارد.
بخشی از حس حیرت بش��ری که به هر زائری هنگام
ورود به مکان مقدسی مانند مسجد پیامبر (ص) دست می دهد،
بیشتر به دلیل عظمتی اس��ت که در تصور ذهنی هر مسلمان
تحت تعلیم��ی از اوان کودکی ش��کل گرفت��ه و به ویژه برای
جوامعی مانند ایران ،به دلیل سال ها در صف نوبت انتظار ماندن
که گاه به انتظارهای ربع قرنی ( 25س��اله) هم رسیده ،چنان
دشواری دسترسی خود را نمایانده است که در ابتدا و در ضمیر
ناخوداگاه مان ،باورمان نمی شود به این مکان ویژه پا نهاده ایم.
خالصه انکه محو گنبد س��بز و مناره هایی که از بچگی
در تصاویر نورانی مدینه النبی (ص) دیده ایم و نیز حس پیش تر
تجربه نشده اقامه نماز در این مسجد خاص چنان اتمسفری در
اطراف مغز ایجاد می کند که شاید تا چند نوبت اساسا فرصت و
توان اندیشیدن به دیگر ابعاد و دارایی های این مسجد مشهور
در جهان را چندان نمی یابیم .شاید پس از چندین و چند نوبت
زیارت و در ابعاد مختلف مسجد قرار گرفتن ،رفته رفته کشف این
شنیده های پیشین مان را که مزار پیامبر عظیم الشان اسالم نیز
در این مسجد قرار گرفته و این جست وجو که ایشان در کدام
محل یا نقاط مش��خصی نماز می گذارده اند ،به دستور ذهنی
تبدیل می شود.
اگر از یک فرد دارای مطالعه در این زمینه یا شخصیتی
روحانی سوال کرده باشید ،نشانی هایی که نسبت به موقعیت
دروازه های مختلف مس��جد و نیز گنبدهای س��بز و نقره ای
داده اند ،شما را به نقطه ای از مسجد رهنمون می کند که هرچه
جلوتر می روید ،دسترس��ی به ان دشوارتر می ش��ود .اساسا در
اس��تانه برگزاری نمازهای جماعت ،گسیل شدن به این نقاط
مورد نظر تقریبا امری محال اس��ت و شاید چندبار تالش هم
نتیجه ای جز سختی جس��مانی به همراه نداشته باشد؛ اما اگر
به خوبی راهنمایی شده باشید ،حدود نیمه شب مناسب ترین
زمان برای چنین قصدی است .در واقع ،حدود زیر گنبد نقره ایی،
دو سازه محراب گونه و در میان انها ،منبری قرار دارد که لذت
محمدرضا تقی دخت/پژوهشگر اندیشه سیاسی
2
بسیار دش��وار اس��ت که ش��ما مدت زیادی را به عنوان
مسلمان در غرب ساکن نبوده باشید و بخواهید در مورد وضعیت
مسلمانان در اروپا و محدودیت ها و موانع زندگی انها ،اظهارنظر
کنید .درک این واقعی��ت که در اروپا ،به خصوص در س��الیان
اخیر ،اسالم با خشونت و افراط گرایی مرتبط دانسته می شود،
جز با تجربه عینی محدودیت های زندگی یک مس��لمان در
غرب امکان پذیر نیست.حدود 18میلیون مسلمان ساکن اروپا
کهشاملسهنسلمهاجرهستند،با وجودسال هاسکونتدراروپا
(به خصوصنسل هایاولودوممهاجران)،همچنانبایکعنوان
مشابهخواندهمی شوند«:خارجی ها»واینعنواندرواقعیتیریشه
دارد که دشواری های زندگی مسلمانان اروپا در ان نهفته است .با
انکهبنابرامارهایرسمی،بیشازچهار درصدجمعیتامروزاروپا
مسلمانندوجمعزیادیازاینمسلمانان،حتیدراروپابه دنیاامده اند
یا بخش اعظم عمر خود را در اروپا زیس��ته و تحصیل و تجارت
کرده اند،اماهمچنان«غریبه»شمردهمی شوندوشهرونداروپایی
دانسته نمی شوند .این روند ،به خصوص با افزایش تعداد جمعیت
مسلماناندراروپاتشدیدمی شودودرنگاهساکناناروپانهبرتعداد
هموطنانمسلمان،کهبرتعداد«خارجی ها»!افزودهمی شودوانها
این موضوع را خطری برای هویت اروپا می دانند؛ خطری که
احساس کردن ان ،هر روز بر محدویت های اجتماعی مسلمانان
در اروپا می افزاید .مجله «تایم» در شماره ویژه ای که با عنوان
«بحران هویت اروپا» در فوریه 2005منتشر کرد ،یک واقعیت
مهم را رونمایی کرد :افزایش احزاب ضد مهاجرت و ضد اسالم
و جمعیت های مرتبط با انها در کش��ورهای اصلی اروپا مانند
فرانسه ،بلژیک ،هلند ،المان و انگلیس .این واقعیت که در سال
خارجی ها!
،2005غرب به استناد امار رسمی بدان معترف شد ،اکنون سایه
سنگینی بر زندگی مسلمانان اروپا انداخته است .اروپاییان بنابر
قول مشهور ،نگران رشد فزاینده تعداد ساکنان مسلمان اروپا و
ترس از استحاله فرهنگشان هستند ،چیزی که جریان مستمر
مهاجرت به این کشورها ان را تقویت می کند.
اما باید پرسید که اکنون یک مهاجر مسلمان ساکن در
اروپا ،چگونه با این موج مخالف باید کن��ار بیاید؟! واقعیت ان
است که جریان مداومی از مخالفت ها ،محدودیت ها و ازارها،
زندگی عادی را از شهروندان مس��لمان اروپا سلب کرده و انها
را در تنگناهای جدیدی قرار داده اس��ت .نمونه های رس��می
این محدودیت ،وضع قوانین مخال��ف با جریان عادی زندگی
مسلمانان است .مثال در هلند ،بنابر امار رسمی تعداد کل زنانی
که از «برقع» استفاده می کنند ،کمتر از 50نفر بوده است ،اما
قانون منع استفاده از برقع ( )2006به استناد حضور همین تعداد
اندک شمار ،جامعه مس��لمانان هلند را که جمعیتی نزدیک به
یک میلیون نفر دارد ،دچار خش��م و چالش جدی کرد .مشابه
همین قانون ،قانون جریمه 150یورویی استفاده از «روبند»
در بلژیک است.این گونه اعالم جرم ها علیه مسلمانان و اساسا
نام نهادن این گونه اعمال به نام «جرم قانونی» و تمهید جریمه
و تعزیر برای ان ،بیشتر نوعی سلب اسایش روانی از مسلمانان
اس��ت تا تامین ازادی های مش��روع در جوامع اروپایی«.دفتر
نظارت بر نژادپرستی و خارجی ستیزی اروپا» که یکی از مراکز
متعدد و معتبر بررسی وضعیت مهاجران ساکن اروپا است ،در
گزارش سال 2006خود تصریح می کند« :مسلمانان اروپا به
اشکال مختلف مورد بی عدالتی قرار می گیرند و شرایطی وجود
دارد که انها را برای دس��تیابی به کار و شرایط اموزشی برابر با
دیگران ،دچار محدودیت های جدی می نماید».
اصرار بر قوانین رایج و قائل نشدن استثنا برای مسلمانان
نقدونظر
نیم نگاهی به وضعیت مسلمانان در اروپا
حتی در موارد خاص ،باعث بروز رفتارهای خاصی از مسلمانان
می ش��ود که مجدد ،این رفتارهای جدید ،مستمسک قوانین
و محدودیت های تازه ق��رار می گیرد .مثال در کش��ور المان،
(که نزدیک به ی��ک میلیون دانش اموز مس��لمان دارد) یکی
از اموزش های اجباری دوره دبس��تان ،اموزش «شنا» است.
بسیاری از خانواده های متدین و مذهبی ،حاضر نیستند دختران
خود را در این کالس های رسمی مختلط شرکت دهند ،اما نظام
اموزشوپرورشالمان،حاضربهقائلشدنهیچاستثناییبرای
دانش اموزانمسلماننیست.اینجاستکهخانواده هایمسلمان
به راه های دیگری نظیر تهیه گواهی پزشکی برای مرخصی و
غیبت از این کالس ها روی می اورند تا محدودیت های بعدی
متوجه شان نشود.
کالس های اموزش ازاد روابط جنسی در المان ،بلژیک،
سوئد ،هلند ،انگلس��تان و ...نیز از همین سنخ است و ضرورت
حضور دانش اموزان در انها ،خانواده های مسلمان را در تنگناهای
جدی قرار می دهد .نمونه های دیگری مثل نخوردن گوشت
خوک که در سرویس اصلی تغذیه دانش اموزان است و موارد
مشابه ،نمونه های عادی و رایج سختی های زندگی مسلمانان
در اروپاست .بر همه اینها باید برخوردهای ناعادالنه اموزشی،
صنفی ،اقتصادی و اجتماعی با مسلمانان را افزود که توان روحی
مسلمانان اروپا را به شدت می کاهد.این محدودیت ها و اعمال
انها ،حتی گاهی تا اصلی ترین طبقات جامعه مس��لمانان نیز
پیش می رود .مثال قانونی که امامان جماعت مسلمان ساکن
فرانسه را مجبور می کند زبان فرانسوی ،تاریخ فرانسه و تعلیمات
اجتماعی بیاموزند ،در حقیقت این پیام را دارد که وعظ و خطابه
یک مسلمان باید اوال به زبان فرانسه ادا شود و ثانیا مغایرتی با
حقوق ،تاریخ و اجتماعیات فرانسه نداشته باشد و وجوه مختلف
ان تعدیل ش��ود« .دومینی��ک دوولیپن» در س��ال 2004در
مصاحبه ای با مجله «لوپاریزین» گفته بود «این تصمیم به این
دلیل است که وعظ به زبان خارجی ،فرانسویان را با کشورشان
بیگانه می کند )!(».قانون منع اس��تفاده از حجاب اسالمی در
فرانسه نیز ،براساس چنین بنیادهای نظری ضعیفی که حاکی
از عدم شناخت مسلمانان اس��ت ،جنجال برانگیخت« .انگال
مرکل» ،صدر اعظم فعلی المان نیز در مصاحبه با مجله «تایم»
مثلث شماره 146
قرار گرفتن در برابر جایگاه محراب و منبر پیامبر اکرم (ص) را با
یک تونل نور و خنکایی که احساس می کنید ،به سمت صورت
شما روانه می کند و در عمق وجود ،تسری می دهد .حال اگر در
عزیمت سانتی متر به سانتی متری که انجام می دهید ،یک جای
خالی برای اقامه چند رکعت نماز و راز و نیاز بیابید که این حس
لذت صدچندان می شود.
در مجاورت این مکان فضایی حدود 30-40متری با
مفتول های فوالدی س��بزرنگی که قدیمی به نظر می رسند،
محصور شده و چند ش��رطه و مامور انتظامات در اطراف ان
مراقبند که کس��ی توقف در برابر ضریح نداشته باشد .دقت
چشمی اما نگاه را روانه می سازد به داخل این ضریح ،جایی
که یک مکعب مستطیل بزرگ با پارچه ای سبز پوشانده شده
و مزار پیام اور رهایی انسان ها طبق شواهد و روایات تاریخی
در داخل ان قرار دارد .اینجا در واقع منزل پیامبر (ص) بوده که
در فاصله نزدیکی به مسجد مدینه قرار داشته است .احساس
اینکه زمانی برگزیده ترین انسان روی زمین از دری چوبی در
این مکان بیرون می امده ،کوچه ای باریک را می پیموده و پس
از اندکی به جایی می رسیده که خطابه های سرنوشت سازی
در ان صورت گرفته یا فکر کردن به لحظاتی که فرشتگان
خدا ش��یون کنان برای انتقال روح پرش��ان و منزلت ایشان
بال هایش��ان را خم کرده بودند ،یا تصور زمانی که علی (ع) و
مردان بنی هاشم پیکر پاک ایشان را غسل و کفن می کردند،
حس بغض الود غیر قابل توصیفی اس��ت ک��ه باید خدا عمر
باعزت دهد و شخصا تجربه یا تکرارش کنیدg .
27
گفته بود« :باید این واقعیت را بپذیریم که خارجی ها ،خارجی
هستند .ایده جامعه چندفرهنگی ،نمی تواند به موفقیت برسد و از
ابتدامحتومبهشکستبودهاست.مابایدفراموشنکنیمکهچند
فرهنگ گرایی با همگرایی تفاوت اساسی دارد (تایم ،ویژه نامه
بحران اروپا)«».رنان ویتکه» ،فعال حقوق زنان و مردم شناس
المانی نیز تاکید دارد که« :دشوار است بعد از سال ها مبارزه برای
برابری حقوق زنان در اروپا ،اج��ازه دهیم زنانی در این جامعه،
داوطلبانه خود را دچار محدودیت کنند ».این دس��ت تلقی ها،
ی است که اموزه های اسالم به هیچ وجه خطری برای
در حال
جامعه اروپا محسوب نمی شود ،بلکه ان چه می تواند خطری
برایغربباشد،تهدیدهویتمسلماناناست .این همهدرحالی
است که بنابر امارهای رسمی ،هر روز بر تعداد مسلمانان در اروپا
افزوده می شود .در مراسمی که در دسامبر 2005به مناسبت
«یکصدمین سال جدایی کلیس��ا و دولت در فرانسه» برگزار
شد ،یکی از نگرانی های ابراز شده ،افزایش تعداد مسلمانان و
کاسته شدن از تعداد گروندگان به ایین مسیحی بود .بنا بر امار
ارائ هشده در این مراسم ،در چهار سال اخیر شمار مبلغان مسیحی
به نصف رسیده و با انکه دولت بر اساس قانون جدایی دین از
کلیسا پذیرفته است هر سال کمک مالی فراوانی در عوض عدم
دخالتکلیسادرامور ،برایتقویتبنیادهایدینیکلیسابهبکند،
اما همچنان رشد مسیحیت در برابر اسالمگرایی منفی است.در
المان نیز ،بنابر گزارش شماره فوریه 2007مجله «اشپیگل» ،از
ژوئیه 2004تا ژوئن 2005بالغ بر چهار هزار نفر مسلمان شده اند.
این گزارش که نمایه ای است از تحقیقی که توسط «مرکز ارشیو
اسالمی المان» انجام شده است ،رشد تعداد المانی هایی را که
به اسالم گرویده اند ،در این دوره ،چهار برابر سال های قبل نشان
اوباما ،لورنس جدید عرب ها؟
امریکا به دنبال جعل انقالب های عربی
ابراهیم الشیخ /تحلیلگر عرب مقیم لندن
3
نقدونظر
همه داستان لورنس عربستان را می دانند که چگونه
اغاز شد و به پایان رس��ید .امروز اما ما بار دیگر با ان روبه رو
هس��تیم .برای اینکه امریکا و غرب تاریخ را جعل نکرده و
ادعا نکنند که خودشان انقالب عربی را برنامه ریزی کردند
و به اجرا در اوردند و خودش��ان بودند ک��ه ملت ها را از جور
رژیم های س��لطه گر و مزدور نجات دادن��د و اگر نبودند ان
رژیم ها همچنان به س��رکوب ملت هایشان ادامه می دادند،
در اینجا جنبه هایی از موضوع را مطرح می کنیم.
این مساله روشن اس��ت که چگونه و از کجا اغاز شد.
یک جوان تونسی از روس��تای بوزید در 17دسامبر 2010
خود را به اتش کش��ید ،چون پلیس چهار چرخه ای که با ان
روزی خود را به دست می اورد مصادره کرده بود؛ این رویداد
به برپایی تظاهرات و اعتراض هایی علیه بیکاری و سرکوب
و فساد انجامید و کم کم به اعتراض های خیابانی تبدیل شد
و سپس با درخواست ازادی و اصالحات سیاسی گسترش
یافت تا رئیس جمهور تونس پا به فرار گذارد .این تکرار برای
این اس��ت تا به اوباما بگوییم انچه به وقوع پیوست چنین
بود و به هیچ وج��ه نمی توان ادعا کرد ک��ه «بوعزیزی» با
اتش زدن خود ،نقش��ه و طرح امریکا برای ازادی ملت ها
را به اجرا گذارد.
پ��س از ان ،اعتراض ها به خیابان ه��ای مصر و لیبی
و یمن و بحرین نیز کش��یده ش��د .رژیم های این کشورها
گمان نمی کردند که با چنین اعتراض ها و تظاهراتی روبه رو
شوند ،چون هریک خود را از خطا و از تغییر و تحول به دور
گمان می کردند و هنوز هم بعضی رژیم های عربی خود را
این چنین گم��ان می کنند .امریکا و غرب مس��ئول تمامی
روند س��رکوب و س��تم و نبود عدالت اجتماعی و برابری در
کشورهای عربی هس��تند ،چون غرب شریک این رژیم ها
در س��رکوب ملت هایشان بوده و هس��ت و سکوت امریکا
و غرب در برابر این اوضاع ناگوار به علت منافع مش��ترکی
اس��ت که ان رژیم ها با امریکا و غرب داشتند.
سردمداران عرب برای تامین منافع امریکا
و غرب کار می کردن��د و امریکا و غرب نیز
در برابر ان ،ستمگری و دیکتاتوری اینان
مثلث شماره 146
28
را نادی��ده می گرفتن��د .چند دس��تگی که ام��روزه در میان
ملت ها و سردمداران عرب ش��اهد هستیم به اعتماد اعراب
به سیاس��ت های انگلیس باز می گ��ردد .انگلیس عرب ها را
به عنوان ابزاری ب��رای مبارزه با ترک ه��ای عثمانی به کار
گرفت و ق��ول و وعده های��ی دروغین درباره اس��تقالل به
ان��ان داد تا به منافع��ی در جهان عرب دس��ت یابد .ازادی
عرب ها از تس��لط ترک ها همچنان که در تاریخ شایع است
با کوشش های یک افسر انگلیس��ی به نام لورنس صورت
گرفت که بعدها به نام لورنس عربس��تان ش��ناخته شد ،اما
پس از سال ها این توطئه فاش شد و جهان عرب در قرارداد
سایکس بیکو میان فرانسه و انگلیس تقسیم شد و انگلیس
در عین حال متعهد ش��د که کش��وری را برای یهودیان در
س��رزمین فلس��طین برپا کند .بعد هم خود یهودیان با یک
توطئه لورنس را در یک حادثه رانندگی جعلی در حومه لندن
به قتل رساندند .پس از تمامی این رویدادها به نظر می رسد
که اعراب همچنان از تاریخ ،درسی فرا نگرفته اند و همچنان
از کشورهاییکمک و یاری می طلبند که خود باعث بدبختی
اعراب به شمار می ایند .البته در عین حال انقالب های عربی
فرصتی بود تا غرب بار دیگ��ر در جهان عرب دخالت کند و
می توان گفت که علت تمامی این تحوالت ادامه حکومت
رهبران خودکامه عرب بود که برای همه و از جمله امریکا و
می دهد .با این همه ،یک مسلمان ساکن فرانسه ،به «هانری
استیر» ،گزارشگر «بی بی س��ی» گفته بود« :انچه مسلمانان
امروز در غرب بدان نی��از دارند ،س��خنرانی و نظریه و تئوری
نیست .ان چه ما نیاز داریم اعمالی است که دیدگاه منفی راجع
به مسلمانان را از بین ببرد .واقعیت های زندگی ما نظریه نیستند.
ما هر روز با واقعیت هایی در زندگی روزمره رو به روییم که جزو
الینفک زندگی ماست .اموزش ،خرید ،کار ،تجارت و مانند ان.
محدودیت های ما در همین هاست .اروپاییان در زندگی روزمره
ما محدودیت ایجاد می کنند ،ما در این بخش دچار مش��کل
هس��تیم .برای ما مفهوم «خارجی» یک تئوری نیست ،یک
واقعیت است که در همه جا با ان رو به روییم :در مدرسه ،محل
کار ،فروشگاه ،اداره ،مترو و حتی گاهی در خانه های خودمان...
برای زدودن این مفهوم باید کاری کردg».
غرب ثابت شد که این سردمداران را به جز با بکارگیری زور
نمی توان برکنارکرد.
از س��ویی درخواس��ت هایی برای دخالت بیگانگان،
روند انقالب های عربی را دگرگون س��اخت و بعضی از این
ملت های عرب گمان کردند که بیگانگان ش��ریک ازادی
انان هس��تند و این چنین بود که امریکا و غرب ادعا کردند
خودشان باعث ازادی ملل عرب هس��تند و باید هزینه این
روند از نفت اعراب پرداخت شود و در عین حال عرب ها باید
در برابر انها سر فرود اورند .در این میان کسی نمی داند و به
یاد ندارد که غرب و حکومت امریکا برای نجات عرب ها از
سردمداران خود به ملل عرب کمک کرده باشند ،ولی چنین
ادعاهایی مطرح شده تا بعضی گروه ها و به ویژه گروه های
اس�لامگرای افراطی و حتى میانه رو گمان کنند که غرب
و امریکا دوس��تان انها و یاران حکومت هایش��ان هستند و
هدف امریکا و غرب فقط روابط دوستانه است نه چیز دیگر.
اما انچه غرب و به ویژه امریکا توقع ان را نداش��تند این بود
که پس از نمایش فیلم اهانت امیز به اس�لام ،اتش خش��م
و اعتراض علیه امری��کا چنان باالگرفت ک��ه امریکاییان
درباره ادامه پشتیبانی خود از رژیم های خود فروخته عربی
تجدید نظرکرده اند.
اوباما کوش��شکرده بود روابط نوینی را با کشورهای
انقالبی برقرار ک��رده و ادعا نماید که هوادار دموکراس��ی و
ازادی در این کشورهاست و کوش��ش کرد خود را به عنوان
نجات دهنده این کشورها جلوه گر سازد .این مساله تا انجا
پیش رفت که خود را قهرمان جهان عرب دانس��ت و چنان
برای بعضی عنوان کرد که اوست که عرب ها را از قیدوبند
اسارت نجات داده و شایسته و سزاوار جایزه نوبل است.
ام��ا وی در ای��ن زمینه موفق نش��د ،چون خ��ود را به
محافظت از امنیت رژیم صهیونیستی و اعطای کمک های
مادی و نظامی به ان پایبند دانست؛ به گونه ای که همچنان
بر عرب ها برتری داش��ته باش��د .البته اوباما فراموش نکرد
در برنامه ه��ای انتخاباتی خ��ود بیت المق��دس را به عنوان
پایتخت اس��رائیل معرفی کند ،ولی فراموش کرد که زمانی
قول داده بود یک دولت فلسطینی نیز برپا دارد .این در حالی
اس��ت که صهیونیس��ت ها همچنان به احداث شهرک های
صهیونیست نشین در فلسطین اشغالی به خصوص در کرانه
باختری ادامه می دهند.
در نتیجه می توان گفت که تحول و تغییری که در جهان
عرب به وقوع پیوست و همچنان ادامه دارد در حقیقت خواسته
ملل عرب بوده و با بس��ته بندی هایی که روی ان نوشته شده
ساختامریکاصورتنگرفتهاستوانقالب عربیواقعیتحقق
خواهد یافت و کشورهای عرب از یمن و اردن و بحرین و...
همه انقالب های خود را با تکیه به توانمندی های خود
به ثمر خواهند رساند و خواهند توانست رژیم های
کنونی خودکامه را سرنگون سازند و از پیروی
از امریکا و غرب نجات یابندg.
ریشه های افراط گرایی
روحانیون سلفی چه اموزش می دهند؟
دکتر کمال هلباوی /اندیشمند مصری
4
نقدونظر
مثلث شماره 146
طی ماه های اخیر افزایش پدی��ده افراط گرایی دینی
و مذهبی توجه مرا جلب کرده اس��ت؛ این همان اس��ت که
قران کریم می فرماید« :در دین خود افراط نکنید» (ال تغلو
فی دینکم ) .افراط گرایی دینی را امروزه به نام های بسیاری
می شناسند که نش��ان دهنده دوری از میانه روی است و این
درحالی است که قران کریم می فرماید« :شما را ملتی میانی
قرار دادیم» (وجعلناکم امه وس��طا ) و میانه روی بخشی از
رویکردهای خداوند است همچنانکه می فرماید« :شب و روز
را دو نشانه قرار دادیم( .و جعلنا اللیل و النهارایتین).
هرگونه افراط گرایی ،نوعی انحراف به ش��مار می اید،
البته با درجه های مختلف ،تا انجا که بعضی از این افراطیون
برادران دینی مس��لمان خود را متهم ب��ه ارتکاب معصیت
می نمایند .معصیت های فک��ری و عقیدتی گاهی بعضی از
احکام شرعی را باطل می س��ازد و مرتکبان به ان فراموش
می کنند که انچه بر باطل استوار باشد خود نیز باطل است .در
حالی که حکم شرعی صحیح را به هیچ وجه نمی توان باطل
کرد .پیامبر اکرم (ص) می فرماید« :حمل می کنند این علم
(علم دین) را از انسان های عادل هر نسلی که دور می کنند
از ان تحریف غلوکنندگان و نس��بت دادن انسان های باطل
و تاویل جاهالن» (یحمل هذا العل��م من کل خلف عدوله،
ینفون عنه تحریف الغالی��ن ،وانتح��ال المبطلین ،وتاویل
الجاهلین) .دانش صحیح درباره مسائل شرعی ،خود پیامد
پایبندی به میانه روی و دوریگزیدن از افراط و تفریط است.
افراطیون افراد نادانی هستند که همه چیز را با نظرات اشتباه
خود تحریف می کنند.
چندی پیش در دیداریکه با یکی از دوستانم داشتم،
جوانی را ن��زد او یافتم که ریش های بلند و زیبایی داش��ت.
دوست من از ریش ان جوان در ش��گفت بود و برای اینکه
وی را بیازماید از او پرسید نماز مغرب چند رکعت است! این
را گفت و چنان با این جوان درگیر بحث و گفت وگو شدند که
ساعت ها به طول انجامید .پس از ان دوست من علت پرسش
خود را عنوان کرد و دانستم که این جوان در شرکت او مشغول
به کار بوده که البته در ان هنگام دیندار نبوده اس��ت .خدا را
س��پاس گفتم که این جوان را به راه راس��ت هدایت فرموده
است .سپس دوس��تم گفت متاس��فانه این جوان بر اساس
گفته ها و اموخته ه��ای روحانیونی که از انها پیروی می کند
گاهی مسائلی را عنوان می نماید که مشکوک و سوال بر انگیز
اس��ت و مرا به فکر وا می دارد و بیم ان دارم که این جوان به
گمراهی برود! دانس��تم که ان جوان بر اساس اموخته های
بعضی روحانیون وارد مرحله افراطی گری شده که از جمله
گفته های تعجب اور انان اینکه شیعیان دین ندارند ...وی این
سخنان را چنان عنوانکرد که خواست برایمان وانمود سازد
که می تواند در مسائل دینی مباحثه و گفت وگوکند!
با وجود خوش��حالی م��ن از روی اوردن این جوان به
دین اسالم ،از برنامه اموزشی و مرجعیتی که او از ان پیروی
می کند ،نگران شدم .درباره اصول ایمان از این جوان پرسیدم
که او یک پاسخ کلی و دور از علم به من داد .سپس دوستم
از این جوان س��وال کرد چگونه می گویی شیعیان مسلمان
نیستند؟ و ان جوان پاسخ داد که بله چون یهودیان دین دارند
و مسیحیان نیز دین دارند که البته کافر گشتند ،اما شیعیان
در اصل دین ندارند!
این گفته را من هیچ گاه قبال نش��نیده بودم و در هیچ
یک از کتاب ه��ای پیش��ینیان نخوانده بودم که ش��یعیان
دین ندارند! ش��گفتی من بیش��تر برای این بود که چگونه
یک انس��ان که مدعی مس��لمانی اس��ت و خ��ود را دیندار
معرفی می کند درباره کس��ی که گفته اس��ت ال اله اال اهلل
واشهد ان محمدا رسول اهلل ،می گوید دین ندارد؟ و در عین
حال دیدگاه وی درباره اهل کتاب نی��ز تعجب انگیز بود .در
این فکر فرو رفتم که چه کس��انی این اموزه ها را به جوانان
ما اموخته اند و مشخص است که جامعه ما در مصر پیش از
انقالب از چنین کسانی به دور بود.
در اینجا بود که ضرورت اموزش صحیح برای جوانان
برایم نمایان ش��د که البته این در کنار مسائل سیاسی است
که در این دوران همه مردم درگیر ان هستند .ماجرای این
جوان مرا به یاد برنامه ای در شبکه مصری «الناس» انداخت
که من در گفت وگویی با ان از یکی از شخصیت های سیاسی
و مذهبی گرانقدر معاصر ایران ستایش کردم که بالفاصله
پ��س از پایان برنامه یک��ی از همان جوان ها ب��ا من تماس
گرفت و به م��ن گفت چگونه از این فرد س��تایش می کنی،
درحالی که همه می دانند که ...من از ان جوان پرس��یدم چه
کس��ی کلیدهای بهش��ت و دوزخ را به تو داده است و به تو
گفته که درباره بهشتیان و دوزخیان قضاوت کن؟ ان جوان
منظور مرا نفهمید و من گفتم که پیامبر اکرم (ص) در یک
حدیث فرموده است « :هرکس که اش��هد ان ال اله اال اهلل و
اشهد ان محمدا رسول اهلل را بگوید ،خداوند وی را بر اساس
کردارهایش وارد بهشت می کند» (من شهد اال اله اال اهلل وان
محمدا رسول اهلل وان عیسى نبی اهلل ،وان الجنه حق وان النار
حق ،ادخله اهلل الجنه على ما کان علیه من عمل).
من از ان کسانی هستم که معتقدند مسلمانان یک امت
هستند و در عین حال نیکو ترین امت نیز می باشند (خیر امه
اخرجت للناس) و ما باید برای تحقق مفاهیم قران در زندگی
خودمان کوشش کنیم و از جمله ان تحقق موضوع وحدت
امت اسالمی است و من در این راه از هرگونه کوشش برای
تقریب میان مذاهب اسالمی کوتاهی نمی کنم ،به خصوص
میان چهره های مذهبی تسنن و مذهب شیعه دوازده امامی.
ش��اید برای دیگران قابل توجه باش��د ک��ه اینجانب
در کنفرانس بین الملل��ی تقریب مذاهب اس�لامی که روز
2012/9/29در لندن برگزار شد شرکت کردم و مقاله ای با
عنوان« :نقش تقریب در تحقق صلح اجتماعی» ارائه کردم.
در این اجالس گروهی از نخبگان ،دانشمندان و اندیشمندان
اهل تسنن وشیعیان در یک محیط پر از تفاهم و تمدن حضور
داش��تند و حاضران درباره مس��ائل گوناگونی به تبادل نظر
پرداختند از جمله یکی از مهمتری��ن مباحث ما نمودارهای
وحدت اس�لامی در رفتار و س��خنان امام علی (ع) و رسول
اکرم (ص) و هویت امت متحد اس�لامی و نقش تقریب در
تحقق صلح اجتماعی بود.
تقریب میان مذاهب اسالمی همچنان که در دعوتنامه
برای شرکت در کنفرانس امده بود می تواند گره های بسیاری
را که مانع وحدت اس�لامی اس��ت بگش��اید و دروازه های
نوین گفت وگو را باز نماید و موانعی را ک��ه در راه گفت وگو
و موضعگیری های یکس��ان و مش��ترک قرار دارند از میان
بردارند ،در حالی که همه می بینیم که امت در سایه درگیری
و تناقض ،تمامی فرصت های همزیستی و صلح اجتماعی را
ی کنفرانس های پنجگانه
از دست داده اس��ت .تاکنون تمام
تقریب میان مذاهب اس�لامی که از سوی این مرکز برگزار
شده است بر اهمیت فراهم ش��دن فرصت با هدف تقریب
و از میان برداش��تن تفرقه و دوری میان مس��لمانان تاکید
کرده است.
به عقیده من گفت وگو یکی از راه های برتر در تقریب
و تفاهم است و ما مسلمانان می توانیم از این راه بر تفرقه و
دوری که میان امت ما افزایش یافته ،پیروز شویم و با ان به
مبارزه با عوامل تفرقه و خطر های مشترک روبه رو شویم و
به پیروزی برسیم.
اینجانب در سخنرانی خود در اجالس تقریب در لندن
درباره پیامدهای مثبت تقریب سخن گفتم و افزودم که البته
ی و مذهبی
ممکن است در میان مسلمانان اختالف های علم
و نیز شکاف هایی وجود داشته باشد که البته اشکالی ندارد،
چون همگی از یک امت هستیم.
کس��انی که از این اختالف ها اگاه��ی دارند به خوبی
می دانند ک��ه این اختالف ها س��اختگی هس��تند و به مرور
بر شکاف میان مس��لمانان افزوده اس��ت تا انجا که گاهی
اختالف های شخصی و قبیله ای در پیدایش این اختالف ها
نقش برجسته ای داشته اند .البته هرچه دانش دینی صحیح
بیشتر و بهتر شود این اختالف ها کمتر می شود و امت بیشتر
به سوی وحدت و یکپارچگی گام بر می دارد ،بنابر این تقریب
میان مذاهب اسالمی موضوعی است پسندیده و یک وظیفه
به شمار می اید و نسل های نوین باید بدان توجه نمایند.
ما باید تاریخ اسالمی را از نادانی ها و مسائل ناگوار پاک
سازیم .هر مسلمان باید برای وحدت مسلمانان و پایبندی به
قران کریم و سنت پیامبر و اهل بیت پیامبر(ص) که همواره
در کنار پیامبر بودند و پس از وی اسالم را استوار نگذاشتند،
گام بردارد .همچنانکه خداوند فرمود« :همگی به ریسمان
خداوند پایبند باشید و تفرقه انگیزی نکنید» (واعتصموا بحبل
اهلل جمیعا وال تفرقوا) و ریس��مان خداوند همانا قران کریم
است .اما متاسفانه بعضی از جوانان امروزی که اسالم را به
وسیله بعضی از مردان سلفی می اموزند راه دیگری می روند
که از ان بوی فتنه و دو دستگی بر می خیزد .فراموش نکنیم
که رهبران چهار مکتب تس��نن همگی از شاگردان امامان
تشیع بودند .پس چگونه می توان گفت که شیعیان مسلمان
نیستند؟ یعنی رهبران تسنن در مکتب غیر مسلمانان اموزش
دیده اند؟! g
هرگونه افراط گرایی ،نوعی انحراف به شمار می اید ،البته
با درجه های مختلف ،تا انجا که بعضی از این افراطیون
برادران دینی مسلمان خود را متهم به ارتکاب معصیت
می نمایند .معصیت های فکری و عقیدتی گاهی بعضی از
احکام شرعی را باطل می سازد و مرتکبان به ان فراموش
می کنند که انچه بر باطل استوار باشد خود نیز باطل است
29
سیاست
طرح نافرجام
رونمایی از
یک طرح
1
موافقان و مخالفان ایده دولت
وحدت ملی چه میگویند؟
سیاست
طرح دولت وحدت ملی بار دیگر کلی��د خورده و حاال
انتخابات 92اوردگاه این طرح است .اگرچه چندی است که
برخی اصولگرایان و البته اصالح طلبان از طرح دولت وحدت
ملی -که به زعم بس��یاری هاشمی رفس��نجانی مبدع ان
است -سخن می گویند و از ان حمایت می کنند ،اما این بار
چنین طرحی بس��یار جدی تر از س��ال 88مطرح می شود و
اصالح طلبان و برخی طیف های اصولگرا با جدیت بیشتری
طرح دولت وحدت ملی را دنبال می کنند.
ش��اید مطرح ش��دن نام ایت اهلل هاشمی رفسنجانی
برای کاندیداتوری در انتخابات ریاس��ت جمهوری ازمونی
برای این طرح در س��طح نخبگان سیاسی کشور بود و حاال
با اظهارنظر صریح رئیس مجمع تش��خیص مصلحت نظام
مبنی بر عدم تمایل برای کاندیداتوری در انتخابات ،حامیان
این طرح از مختصات ان س��خن می گویند و منتقدان زبان
به نقد گشوده اند.
مثلث شماره 146
هاشمی می اید ،هاشمی نمی اید
در اولین روزه��ای ش��هریور ماه ،روزنام��ه ارمان در
ویژه نامه ای نام هاشمی رفسنجانی را برای کاندیداتوری در
انتخابات ریاست جمهوری اینده مطرح کرد .این خبر اگرچه
به سرعت در تمام رسانه ها بازتاب یافت و هاشمی را به عنوان
گزینه ای جدی برای انتخابات معرفی کرد ،اما از سوی دفتر
هاشمی رفسنجانی و حامیان او تکذیب شد.
ماجرا ام��ا به همین جا ختم نش��د .روزنام��ه ارمان بار
دیگر در خبری که یازدهم مهر امس��ال منتشر کرد از دیدار
خصوصی هاشمی رفس��نجانی با ناطق نوری و توصیه شیخ
به ایت اهلل خب��ر داد؛ به گونه ای که ای��ت اهلل صراحتا گفته
بود که «بی واهمه وارد صحنه انتخابات ریاس��ت جمهوری
خواهم شد».
اما گفت وگ��وی یکش��نبه گذش��ته ای��ن روزنامه با
هاشمی رفسنجانی گرچه حکایت از عدم تمایل هاشمی برای
حضور در انتخابات داشت اما در عین حال حاوی ابهام هایی
هم بود .او در این گفت وگو چنین گفت« :درباره کاندیداتوری
30
در انتخابات ریاست جمهوری اینده ،قانونا تاکنون هیچ منعی
ندارد .ولی من دیگر امادگی این کار را ندارم ،در دوره ای هم
که امدم ،صد بار تاکید کردم که ترجیح دارد انسان جوان تر و
تازه نفسی وارد شود و ما حمایتش کنیم .شرایطی پیش امد
که مجبور شدم خودم را نامزد کنم .واال برای من ان دوره اول
کافی بود و بیش از این الزم نبود .همه حرف هایم را هم زدم و
طراحی هایم را اجرا کردم و برنامه هایم را ریختم .بارها گفته
بودم که نیازی نیست بیایم .االن هم اگر یک رئیس جمهور
توانا با ارای باال روی کار بیاید ،من به عنوان یک مش��اور تا
اخر به او کمک می کنم».
او البته محتوای خب��ر دیدارش با ناطق ن��وری را نیز
تکذیب کرد؛ انجا که گفت« :با اقای ناطق نوری ،همیش��ه
جلسه داریم .بعد از جلس��ه مجمع ،معموال چهار ،پنج نفر از
دوستان می مانند و با هم ناهار می خوریم و مسائل کشور و
راهکارها را مطرح و بحث می کنیم .این حرف را هم من به
اقای ناطق زدم و هم ایش��ان به من زدند .گفتم :هنوز وضع
جسمی و س��ن ش��ما بهتر از من اس��ت و بیایید .ایشان هم
برعکس به من می گفت ،اما همه حرف بود .گفتم که دیگر
نمی توانم بیایم و اقای ناطق هم عذرهایی داشت».
رونمایی از طرح دولت وحدت ملی
چن��د روزی از اغ��از فص��ل پاییز نگذش��ته ب��ود که
هاشمی رفس��نجانی پس از مدت ها مس��کوت ماندن طرح
دولت وحدت ملی ،بار دیگر این طرح را مطرح کرد .او در هفته
دفاع مقدس در دیداری که با جمعی از رزمندگان و ایثارگران
دوران جنگ داش��ت ،ایجاد وفاق ملی ،فضای باز سیاسی،
توجه به خواست مردم ،اجرای کامل قانون اساسی و سیاست
تنش زدایی را از زمینه های مناسب خروج از ناکارامدی های
فعلی دانست.
هاشمی رفسنجانی در این دیدار هنگامی که با سوالی
مبنی بر ارائه راهکار جهت خروج از وضعیت فعلی مواجه شد،
این گونه اظهارنظر کرد« :ایجاد وفاق و وحدت ملی ،فضای باز
سیاسی ،توجه به خواست مردم ،اجرای کامل قانون اساسی،
سیاست تنش زدایی و حل مش��کالت بین المللی از لوازم و
سیاست
زمینه های مناسب خروج از ناکارامدی های فعلی است .در
این مسیر می توانیم با مبنا قرار دادن سیاست های کلی مورد
تایید رهبر انقالب و تدوین برنامه های کارشناسانه و ایجاد
دولت وحدت ملی به پیشرفت و سربلندی کشور و نظام که
خواست رهبر معظم انقالب نیز هست ،تحقق ببخشیم».
بدین ترتیب او از طرح دولت وحدت ملی رونمایی کرد.
پس از این سخنان هاشمی رفسنجانی ،موج اظهارنظرها در
این خصوص اغاز شد.
اما این تنها اظهارنظر هاشمی رفسنجانی درباره دولت
وحدت ملی نبود؛ چه انکه او چندی بعد در دیداری با اعضای
ش��ورای مرکزی انجمن اسالمی مدرس��ین دانشگاه ها ،به
تش��ریح طرح دولت وحدت ملی پرداخت« :وحدت ملی نه
به معنای ادغام نیروها و س��هم خواهی های گروهی ،بلکه
به عنوان فراهم کردن زمینه حضور همه وفاداران به انقالب
و قانون اساسی اس��ت .اگر زمینه مشارکت فعال و عادالنه و
برابر همه سالیق فراهم شود ،انچه با انتخاب قانونی و ازاد
مردم به دست می اید ،مورد پذیرش و حمایت همه خواهد بود
واکنش روزنامه ایران ،پاسخ جمهوری اسالمی
روزنامه ایران ،ارگان رس��می دولت ،دوشنبه گذشته
در واکنش به اظهارات هاش��می رفس��نجانی درخصوص
دول��ت وحدت مل��ی ،در مطلب��ی ب��ه اعتراض ش��دید به
هاشمی رفسنجانی پرداخت و اتهاماتی را به او نسبت داد.
این روزنام��ه در این مطلب که تیتر «رفس��نجانی به
ریاست جمهوری نمی اندیشد؛ س��ودای هاشمی» بر باالی
ان خودنمای��ی می کرد ،این ط��رح را در راس��تای برکناری
احمدی نژاد از مس��ئولیت های خود تفس��یر کرد« :این تیم
(هاش��می و مردان و همراه��ان او) گویا این بار پ��ا را فراتر
نهاد ه و رسما به فکر مکانیزم برکناری رئیس جمهور ایران از
مثلث شماره 146
و پس از ان ناکارامدی ها کاهش می یابد و روند پیشرفت و
توسعه هموار خواهد گردید».
یکش��نبه گذش��ته نیز روزنام��ه ارم��ان هنگامی که
گفت وگوی تفصیلی خود را با اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس
مجمع تشخیص مصلحت نظام منتش��ر کرد ،وجود سوالی
درخصوص طرح دولت وحدت مل��ی در این گفت وگو جلب
توجه می کرد.
خبرنگاراینروزنامهدراینگفت وگوازهاشمی رفسنجانی
پرس��یده بود« :بحث دولت وحدت ملی را به عنوان یکی از
راهکارهای اصلی برای خروج از وضعیت فعلی مطرح کردید.
خیلی ها موضع گرفتند که ما در شرایط غیرعادی نیستیم که
بخواهیم چنین بحث هایی مط��رح کنیم .علت بحث دولت
وحدت ملی که مطرح کردید ،چه بود و چه دغدغه ای را شما
مدنظر قرار دادید؟»
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ گفت:
«من به همراه ان ،مسائل دیگر را هم گفتم .ما با وحدت ملت
پیروز شدیم و امریکا را بیرون کردیم و رژیم شاه را شکستیم و
هزار فامیل را سر جای خودشان نشاندیم .با وحدت توانستیم
شر ان ش��ورش های اول انقالب را که بسیار خطرناک بود،
از سر خودمان کم کنیم ،واال اگر در ان دو سال اینها را ارام
نکرده بودیم ،مثل افغانستان و عراق می شدیم .جنگ با ان
عظمت را که همه دنیای ش��رق ،غرب و ارتجاع پشت سر
صدام بودند و هر چه پول و امکانات خواس��ت به او می دادند
با وحدت مردم حل کردیم و هر چه خواستیم مردم به میدان
امدند و هیچ کوتاهی نکردند .این مش��کالت را هم تحمل
کردند و دم برنیاوردند .در دوران سازندگی مشکالتی داشتیم
که از جنگ باقی مانده بود ،مردم صبر کردند ،اوارگان صبر
کردند تا خانه هایشان را بسازیم .با صبر و همراهی مردم همه
توطئه های خارجی را خنثی کردیم .من همان حرف را دارم.
همین االن هم ما باید دست از این سیاسی بازی برداریم .این
چه چیزی است که خط کشیدند؟! اصالح طلب و اصولگرا،
هر دو اسم است .اینها اصالح را می خواهند و انها هم اصول
را قبول دارند .بر س��ر چیزی دعوا می کنند و کار را به اینجا
رساندند که می بینید .من نمی گویم که حزب و رقابت نباشد.
حزب و رقابت باشد و ش��عار هم بدهد ولی انتخابات کنند و
وقتی که یکی پیروز شد ،همه پشت سر او باشند و کار کنند.
اگر این کار را بکنیم ،امریکا مایوس می شود ،چون می داند
در ان فضا نمی تواند کاری بکند .مش��کالتمان را هم حل
می کنیم».
مسئولیت های خود هستند .پیشنهاد تشکیل ستاد فراقوه ای
که نخس��تین بار از س��وی احمد توکلی و تیم همراهش در
مجلس مطرح ش��د و در ادامه با نامه وزرای س��ابق دولت
احمدی نژاد بر ان تاکید ش��د را باید بخش جدی این ماجرا
قلمداد کرد ».پایگاه اطالع رس��انی هاش��می نی��ز در این
خصوص تصریح می کند« :نسخه برخی وزیران برکنار شده
دولت برای س��پردن قدرت اجرایی به مجمع تش��خیص را
حساب شده ارزیابی می کنیم ،اما معتقدیم تنها راه برون رفت
از این ش��رایط ،حضور فردی باتجربه و کارکشته بر سکان
اجرایی کشور است!» پیش��نهادی که با استقبال سیاسیون
و برخی نمایندگان مجلس نیز مواجه ش��ده است .اسماعیل
جلیلی ،عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه
رئیس جمهور صراحتا در نشس��ت خبری خ��ود اعالم کرد
دولت توان مدیریت بازار را ن��دارد! می گوید« :ما نیاز داریم
کمیته ای فرادولتی برای تکلیف ک��ردن به دولت یا گرفتن
مدیریت اقتصاد از دولت تشکیل شود ،تا در اقتصاد به ثبات
و تعادل برسیم».
ارگان دولت در ادامه نوشت« :انچه که مسلم است ،این
است که هاش��می قصد حضور دارد ،ان هم حضوری جدی
و تاثیرگذار! هاش��می در حالی که امام خامن��ه ای بارها مهر
تایید بر کارنامه ه��ای کاری دولت های نهم و دهم نهاده اند
و احمدی نژاد را شخصی دانسته اند که انقالب و گفتمان ان
را به ریل اصلی برگردانده است ،صریحا می گوید« :باید به
مس��یری که از اول بودیم ،برگردیم ».وی ش��اید فراموش
کرده که در سال 84و 88نتوانست ارای مردمی که امروز از
مشکالتشان سخن می گوید را به خود جلب کند ،حال چگونه
از بازگشت به گذشته ان هم در مسیری که او تعیین می کند،
دم می زند! رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ظاهرا به
ریاست جمهوری نمی اندیش��د ،بلکه به جایگاهی فرای از
قوه مجریه فکر می کند .او در سودای جدیدی است».
اما یک روز پ��س از ان ،روزنامه جمهوری اس�لامی
که از رس��انه های نزدیک به هاشمی رفس��نجانی اس��ت،
در مطلبی پاس��خ روزنامه ای��ران را داد« :نهادهای امنیتی
امریکا با افراطیون داخل ایران برای ضربه زدن به ایت اهلل
هاشمی رفسنجانی هم داستان شده اند .همزمان با تبلیغات
وس��یع افراطیون داخل��ی مبنی بر اینکه ایت اهلل هاش��می
رفسنجانی قصد دارد در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم
کاندیدا ش��ود ،بنیاد ش��ورای امنیت امریکا نی��ز اعالم کرد
امریکا و غرب از ورود اقای هاشمی رفسنجانی به انتخابات
ریاست جمهوری اس��تقبال می کنند .هر چند وی ده ها سال
بخشی از حکومت جمهوری اسالمی ایران بوده است .به رغم
اینکه ایت اهلل هاشمی رفسنجانی طی یک ماه اخیر چند بار
قصد کاندیدا ش��دن در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم
را تکذیب کرده ،این خبر بنیاد ش��ورای امنیت امریکا نوعی
همراهی اشکار با افراطیون داخل ایران برای تخریب چهره
ایت اهلل هاشمی رفسنجانی محسوب می شود».
چهره های نزدیک به هاشمی چه گفتند؟
صادق زیباکالم ،استاد دانشگاه تهران در این خصوص
می گوید« :بنده معتقدم هاشمی رفسنجانی ،والیتی را برای
دولت وحدت ملی مناس��ب نمی داند زیرا والیتی از قدرت و
چند روزی از اغاز فصل پاییز نگذشته بود که هاشمی رفسنجانی
پس از مدت ها مسکوت ماندن طرح دولت وحدت ملی ،بار دیگر
این طرح را مطرح کرد .پس از سخنان هاشمی رفسنجانی،
موج اظهارنظرها در این خصوص اغاز شد
31
سیاست
توانای الزم برخوردار نیس��ت که بتواند در جامعه اشتی ملی
به وجود اورد».
او درباره علت دیدار هاش��می و والیتی معتقد اس��ت:
«از حاال تا 24خرداد هاش��می فرصت دارد ب��ا گزینه های
ریاست جمهوری نشست برگزار کند ،بنابراین والیتی نیز یکی
از نامزدهای مطرح است بنابراین این نشست دلیل نمی شود
که والیتی کاندیدای دولت اشتی ملی باشد».
این تحلیلگر مس��ائل سیاس��ی تاکید کرد« :والیتی
فردی معتدل و میانه رو است اما ایشان توان به وجود اوردن
دولت اش��تی ملی را ندارد .چون فرد نیرومندی نیس��ت .در
واقع والیتی ،الریجانی ،س��عید جلیلی ،متکی و امثال اینها
هیچ کدام نمی توانند جامعه امروز ما را به س��مت و س��وی
اش��تی ملی پیش ببرند؛ زیرا تحقق این امر مستلزم حضور
فردی است که در بین اصولگرایان و اصالح طلبان از اعتبار
برخوردار باشد».
وی درباره چگونگی تاثیر گذاری هاشمی در انتخابات
می گوید« :مهمترین قس��متی ک��ه هاش��می می تواند در
انتخابات تاثیر گذار باشد این اس��ت که فکر تشکیل دولت
اشتی ملی را به همه خصوصا به مخالفان بفهماند».
زیباکالم همچنان کاندیداتوری هاشمی در انتخابات را
بعید می داند« :بنده فکر نمی کنم ایشان در انتخابات کاندیدا
ش��وند البته باید دید ش��رایط چگونه پیش می رود .هاشمی
به دنبال این اس��ت که کاندیدا چه اصالح طلب باش��د و چه
اصولگرا ،ما به سمت و سوی دولت اشتی ملی حرکت کنیم.
بنابراین مهم این است که از بین گزینه های مطرح که مورد
نظر نخبگان سیاسی هستند مش��خص شود کدام یک دید
عمیق تری نسبت به مس��ائل دارند و قادر خواهند بود دولت
اشتی ملی را تحقق بخشند».
اس��تاد دانش��گاه تهران تاکید کرده اس��ت« :هر روز
که می گذرد ضرورت اش��تی ملی نیز بیش��تر می شود ،زیرا
مدت هاست ما از مشکالت و مسائل اقتصادی عبور کرده ایم
و دچار بحران ش��دید اقتصادی ش��ده ایم ،در واقع عالوه بر
مشکالت اقتصادی مدت هاست در عرصه اجتماعی ،سیاسی
و بین المللی با بحران مواجه ایم .بنابراین ما به رئیس جمهوری
نیاز داریم که بتواند سیاست های معتدل و تنش زا را جایگزین
بسیاری از سیاس��ت هایی کند که در هفت سال گذشته به
غلط اعمال شده اس��ت .حال مهم نیست این رئیس جمهور
اصالح طلب یا اصولگرا باشد».
محمدرضا خباز ،عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی
نیز در این خصوص ابراز عقیده کرد« :به دلیل شرایط بسیار
ناگواری که سیاست های دولت بر مردم تحمیل کرده طبیعتا
عالقه مردم به اصالح طلبان افزایش یافته اس��ت از این رو
اگر شرایط برای برگزاری انتخابات راحت و ازاد فراهم شود
تا چهره های مطرح اصالح طلب بتوانند به صحنه وارد شوند.
در این صورت امید داریم باز هم اصالح طلبان رای بیاورند».
او در ای��ن خص��وص دو گزین��ه را ب��رای حض��ور
اصالح طلبان مط��رح کرد که در صورت ع��دم تحقق انها،
اصالح طلبان ب��ه طرح دول��ت وحدت مل��ی روی خواهند
اورد« :یکی از پی��ش فرض های ما این اس��ت که یکی از
شخصیت های مطرح اصالح طلب به صحنه انتخابات وارد
شود اما اگر این گونه نشد باید اصالح طلبان در مجموعه ای
گردهم ایند و از بین خودشان یک چهره شاخصی را انتخاب
کنند تا افراد دیگر این طیف گرد او جمع شوند .از این طریق
اصالح طلبانی که احس��اس ناامیدی می کنن��د و به نوعی
منزوی هستند هم وارد صحنه می شوند و انتخابات پرشور
برگزار خواهد شد .اما اگر دو گزینه اول به هر دلیلی تحقق پیدا
نکرد ،بنده معتقدم اصالح طلب��ان از یک چهره اصولگرایی
که انها را قبول داشته باشد و دعوت به حضور در انتخابات و
همکاری کند قطعا حمای��ت خواهند کرد که در این صورت
دولت وحدت ملی رخ می دهد».
این عضو حزب اعتماد ملی تاکی��د کرد« :اگر مثلثی از
مثلث شماره 146
32
خاتمی ،هاشمی و ناطق نوری تشکیل شود دولت وحدت ملی
تحقق پیدا می کند و زمینه حضور و فعالیت همه گروه ها در
انتخابات فراهم می شود .یک شخصیت اصالح طلب معتدل
یعنی خاتمی و یک ش��خصیت اصولگ��رای معتدلی چون
ناطق نوری و یک شخصیت فراجناحی مورد قبول نظام که
در امور نقش مهمی دارد یعنی ایت اهلل هاشمی رفسنجانی؛
مجموعه این سه بزرگوار که مورد تایید امام و رهبری بوده و
هستند و محبوبیت فوق العاده ای در بین مردم دارند ،می توانند
یا از بین خودش��ان یکی را انتخاب کنند یا اینکه شخصیت
دیگری را انتخاب و ان فرد را وارد صحنه کنند تا انتخابات
پرشور برگزار شود».
مسعود پزشکیان ،وزیر بهداش��ت دولت خاتمی یکی
دیگر از اصالح طلبانی بود که در این خصوص اظهارنظر کرد.
او درباره ورود هاشمی رفس��نجانی به انتخابات گفت:
«فردی چون ایت اهلل هاشمی رفسنجانی می تواند در جهت
رفع مشکالت مفید باشد ،در واقع کسانی که در این انقالب
استخوان خرد کرده اند و تالش کرده اند اگر قرار باشد کاری
در جهت رفع مشکالت شود ،باید این افراد وارد صحنه شوند
تا کمک کنند».
نماین��ده تبری��ز در عی��ن ح��ال درباره ط��رح دولت
وحدت ملی از سوی هاشمی رفسنجانی اظهار بی اطالعی
کرد.
انتقادات اصولگرایان
در این میان طیف هایی از اصولگرایان انتقادات تندی
را نسبت به این طرح وارد کردند.
سید رمضان شجاعی کیاسری ،سخنگوی فراکسیون
رهروان والیت درباره تاثیرگذاری هاشمی رفس��نجانی در
انتخابات گفت« :اقای هاش��می تاکنون در همه انتخابات
تاثیر گذار بوده اند و کسی منکر این اثرگذاری نیست».
وی افزود« :ممکن است در انتخابات ریاست جمهوری
یازدهم ورود هاش��می به انتخابات تش��کیالتی تر باش��د.
البته ایشان می تواند به گرم ش��دن فضای انتخابات کمک
کند و همه از ورود هاش��می به انتخابات استقبال می کنیم.
هاشمی رفسنجانی شخصیتی اس��ت که متعلق به انقالب
اس��ت؛ بنابراین حضور ایش��ان می تواند فضای انتخابات را
داغ تر و انتخاب مردم را دقیق تر کند».
نماینده س��اری تاکید کرد« :انچه مس��لم است این
اس��ت که اقای هاش��می یا خودش��ان یا گزینه ای را برای
کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری خواهند داشت،
بنابراین باید دید در انتخابات معادالت چگونه پیش می اید و
چه کسانی کاندیدا می شوند تا سپس درباره پیروزی هاشمی
یا کاندیدای ایشان نظر داد».
او در خصوص نزدیک ش��دن والیتی به هاشمی نیز
گف��ت« :همانطور که گفتم هاش��می یا خ��ودش می اید یا
گزینه ای دارد؛ بنابراین هر کس را شورای نگهبان تایید کند،
صالحیت کاندیداتوری دارد».
شجاعی کیاسری اظهار داشت« :اگر هاشمی بخواهد
والیتی را برای دولت وحدت ملی مطرح کند ،حتما با ایشان
همخوانی دارد».
سید حس��ین نقوی حس��ینی ،عضو دیگر فراکسیون
رهروان والیت و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست
خارجی نیز درباره تشکیل دولت وحدت ملی گفت« :تئوری
دولت وحدت ملی در جبهه بندی های سیاسی تعریف شده
اس��ت ،اما جایگاه قانونی در عرصه انتخابات ندارد و معنا دار
نیست».
او تش��کیل دولت وح��دت مل��ی را دیدگاه سیاس��ی
و حزبی دانس��ت و گفت« :تئ��وری دول��ت وحدت ملی در
جبهه بندی های سیاسی تعریف شده است ،اما جایگاه قانونی
در عرصه انتخابات ندارد و معنا دار نیس��ت .بنابراین ممکن
است گروه های سیاسی بر س��ر تئوری دولت وحدت ملی و
کاندیدای این تئوری بایکدیگر توافق کنن��د اما غیر از این
کس��ی نمی تواند در حوزه قانونی انتخابات چنین تئوری را
عملیاتی کند .در واقع گروه ها و احزاب می توانند این تئوری ها
را در جایگاه حزبی نه قانونی مطرح کنند».
به گفته ای��ن چهره نزدیک به عل��ی الریجانی ،طرح
دولت وحدت مل��ی در چارچوب قانون انتخاب��ات ما معنا دار
نیس��ت ،اما در حوزه فعالیت های مدنی و اح��زاب و گروه ها
معنادار است».
حجت االسالم حسین ابراهیمی ،عضو جامعه روحانیت
مبارز یکی دیگ��ر از چهره های اصولگرا بود ک��ه به انتقاد از
حضور هاش��می در انتخابات پرداخت« :بنده بعید می دانم
اقای هاش��می در صورت حضور در انتخابات موفق به اخذ
رای از سوی مردم شود ،زیرا فضا برای حضور ایشان مناسب
نیست».
این نماینده سابق مجلس گفته است« :اقای هاشمی
تجربیات خوبی دارد ام��ا باید پذیرفت در دوره ایش��ان هم
ما مش��کل داش��تیم .در واقع اواخر دولت هاش��می همین
شرایطی که االن داریم در ان زمان نیز وجود داشت ،بنابراین
نمی توانیم بگوییم با عوض شدن فرد همه چیز عوض شود».
در این میان ،انتقادات طیف هایی از اصولگرایان لحنی
گزنده تر داشت که اعضای جبهه پایداری مطرح ترین افراد
این طیف بودند .س��ید علی محمد بزرگ��واری ،عضو جبهه
پایداری با تاکید بر اینکه اقای هاشمی دیگر همچون گذشته
که بتواند موج افرینی کند تاثیرگذار نیست ،گفت« :کسانی
که در جریان فتنه 88پشت سر میرحسین موسوی و کروبی
بودند می خواهند از نام و نشان هاشمی استفاده کنند».
وی افزود« :از انجایی که هاشمی هنوز پایگاهی دارد،
بنابرای��ن می خواهند از تاثیرگذاری هاش��می در همین حد
استفاده کنند اما هاشمی دیگر نمی تواند موج افرینی کند».
این نماینده مجلس تصریح کرد« :هاشمی نمی تواند
موازنه قوا را بر هم بزند ،بنابراین ایش��ان سخن عاقالنه ای
مطرح کرده اند که گفته اند در انتخابات کاندیدا نمی ش��وند،
واقع خودش می دان��د اینکه عده ای تحریک��ش کنند تا در
انتخابات حضور پیدا کند تاثیری در پیروزی ایشان ندارند».
وی با اظه��ار بی اطالعی از حمایت والیت��ی از طرح دولت
وحدت ملی ،درباره حمایت هاش��می از ناطق گفت« :اینها
همه کسانی هستند که در انتخابات 88جاده خاکی رفته اند
بنابراین می خواهند در انتخابات اینده با هم هماهنگ شوند
تا بلکه پیروز شوند».
بیژن نوباوه اما در اظهارنظری متفاوت گفت« :هاشمی
فردی نیست که ارزش های انقالبی را فراموش کرده باشد».
این عضو جبه��ه پایداری به تاثیرگذاری هاش��می در
انتخابات اذعان کرد« :بنده قبول ندارم اقای هاشمی به دنبال
تکرار ماجرای سال 88باشد ،اگرچه ممکن است ایشان در
بین مردم محبوبیت گذشته را نداشته باشد اما در حد و اندازه
خودش در انتخابات اینده تاثیرگذار خواهد بود و برای حضور
مردم در انتخابات می تواند نقش بسزایی بازی کند».
نماینده تهران در عین حال تصریح کرد« :هرچه تکثر
کاندیدا داشته باش��یم امکان جذب ارای بیشتری خواهیم
داشت».
او با تاکید بر اینکه ما نیازی به دولت وحدت ملی نداریم
تاکید کرد« :ما جامعه یک دس��تی داری��م و در حال حاضر
انسجام ملی ما خوب است؛ اما از طرفی به یک دولت کارگرا
نیاز داریم که منافع ملی را به خوبی بشناسد و بتواند به خوبی
کار کند».
این عضو جبهه پایداری درباره تشکیل مثلث خاتمی،
ناطق ن��وری و هاش��می ب��رای تحقق دول��ت وحدت ملی
اظهار داش��ت« :بنده این نظ��ر را قب��ول ندارم ،زی��را این
س��ه ش��خصیت نفوذ انچنانی در جامعه ندارند ک��ه بتوانند
تعیین کننده باشند».
پرویز س��روری ،قائم مق��ام جمعیت رهپویان انقالب
اسالمی هم در اظهارنظری صریح ،طرح دولت وحدت ملی
را مغایر با مصالح نظام دانست و گفت« :ایده تشکیل چنین
دولتی عالمت و چراغ سبزی است به دشمنان که وضعیت
ایران در حالت بحرانی قرار دارد».
او با اش��اره به ترکیب دولت وحدت ملی گفت« :انتظار
می رود منظور از دول��ت وحدت ملی ترکیب��ی از گروه های
مختلف در کابینه باشد ،اما ترکیب اصولگرایان با کسانی که
رویکرد براندازانه داشتند و در فتنه 88در صف سلطنت طلبان،
منافقان و دشمنان خارجی نظام قرار گرفتند ،تحقق عملی
نخواهد داشت و هیچ نقطه مشترکی میان انان وجود ندارد».
حمایت موتلفه؟
همزمان با این انتق��ادات از طرح دول��ت وحدت ملی
هاشمی رفسنجانی بود که حزب موتلفه اسالمی اعالم کرد
از این طرح حمایت می کند.
محمدجواد ارین من��ش ،عضو ش��ورای مرکزی این
ح��زب اصولگرای س��نتی ضمن حمایت از طرح هاش��می
برای تش��کیل دولت وحدت ملی ،گفت« :امروز که با انواع
توطئه ها ،تهدیدهای نظامی ،تحریم های گسترده اقتصادی
و جنگ نرم مواجه هس��تیم برای برون رفت از مش��کالت
کنونی چاره ای جز وحدت و همگرایی ملی نداریم».
او همچنی��ن تاکید کرد« :ه��ر گاه در برابر توطئه های
دشمنان و مخالفان انقالب اسالمی با رمز وحدت و همدلی
پیش رفتیم موفق بودیم و اگ��ر تفرقه در بین صفوف به هم
فش��رده مردم رخنه کند ،اس��یب پذیر خواهیم بود؛ بنابراین
امروز که با انواع توطئه ها ،تهدیدهای نظامی ،تحریم های
گسترده اقتصادی و جنگ نرم مواجه هستیم برای برون رفت
از مش��کالت کنونی چاره ای جز وح��دت و همگرایی ملی
نداریم ».عضو ش��ورای مرکزی موتلفه اسالمی در تعریف
دولت وحدت ملی گفت« :در دولت وحدت ملی ،جریان های
سیاس��ی منافع و مصالح ملی ایرانی و اسالمی را بر منافع و
ن ترجیح می دهد و به عبارت
مصالح فردی و گروهی خودشا
دیگ��ر گروه ها به خاطر حف��ظ منافع کلی نظ��ام اختالفات
جزئی را کن��ار می گذارند و از همه ظرفیت های مناس��ب بر
حول محوریت والیت فقی��ه ،قانون اساس��ی و ارمان های
انقالب اسالمی استفاده می کنند».
وی با بیان اینکه کسی که می خواهد وحدت را برقرار
کند ،باید فراجناحی فکر کند ،گفت« :این فرد نباید به گروه
خاصی تعلق داشته باش��د و از تمام نیروهای توانمند داخل
نظام که معتقد به ارمان های امام(ره) ،رهبری ،شهدا و قانون
اساسی هستند ،استفاده کند و بین تمام نیروها برای رسیدن
به یک هدف مشترک هماهنگی ایجاد می کند».
این در حالی بود که محمدنبی حبیبی ،دبیرکل حزب
موتلفه اس�لامی تصریح کرد که حزب متبوعش در شرایط
فعلی ضرورتی برای مطرح کردن طرح دولت وحدت ملی از
سوی سیاسیون را احساس نمی کند.
حسن غفوری فرد از اعضای جبهه پیروان خط امام و
رهبری نیز در واکنش به اس��تفاده برخی افراد و گروه های
سیاس��ی از واژه دولت وحدت ملی ،گفت« :ای��ن افراد باید
تعریف خود را نیز از دولت وحدت ملی مش��خص کنند؛ اگر
منظور ائتالف میان اصالح طلبان و اصولگرایان است بدانند
که فاصله میان ای��ن دو جریان انقدر زیاد اس��ت که امکان
رسیدن به یک نقطه نظر مشترک وجود ندارد».
این نماینده سابق مجلس تاکید کرد« :اگر اصولگرایان
بتوانند به این راه حل برسند و یک دولت وحدت ملی متشکل
از تمام گروه های اصولگرا را تشکیل دهند ،این دولت کامال
عملی استg ».
سیاست
خصوصا در جریان فتنه مشخص ش��ده است .کمتر کسی
است که نقش ایشان را در جریان فتنه سال 88نداند ،بنابراین
ایشان اول باید بگویند می خواهند با چه کسانی وحدت کنند،
اگر منظور هاش��می فتنه گرانی اس��ت که امنیت نظام را به
مخاطره انداختند و خیابان ها را به صحنه جنگ و اش��وب و
درگیری تبدیل کرد سوال اینجاست که نظام چگونه می تواند
با چنین کس��انی وحدت داشته باش��د ،اما اگر منظور ایشان
وحدت میان نیروهای مثبت نظام است الزم است یاداوری
کنم که نیروهای مثبت نظام همیش��ه ب��ا یکدیگر وحدت
داشته اند یعنی کسانی که حاضرند در چارچوب نظام فعالیت
کنند یا تحت عنوان اصالح طلب یا باعنوان اصولگرا حتی با
تشکیل جبهه از انها استفاده ش��ده است .بنابراین همانطور
که اشاره کردم اگر منظور اقای هاش��می وحدت با کسانی
است که در خیابان ها شیشه شکس��تند و اموال بیت المال را
غارت کردند و ان صحنه ها را ایجاد کردند ،نظام نمی تواند
با این دشمنان وحدت ایجاد کند و این وحدت به این شکل
امکان پذیر نیس��ت ،بنابراین بنده نمی دانم منظور ایشان از
وحدت چیست.
مثلث شماره 146
برخی از هم طیفان شما معتقدند قهری نبوده که
بخواهد اشتی و وحدتی صورت گیرد؛ ایا شما با چنین
نظری موافقید؟
میخواهند شرکت سهامی راه بیاندازند
گفت وگو با عضو جبهه پایداری
2
زهره طبیب زاده ،عضو ارشد جبهه پایداری می گوید که طراحان ایده دولت وحدت ملی دنبال ایجاد پایگاه در بین مردم
هستند.اومی گویدهاشمیرفسنجانیاصولگرانیست.بااوکهازمنتقدانطرحدولتوحدتملیاستگفتوگوکردیم.
زهره دیانی
نظ�ر ش�ما درب�اره ط�رح پیش�نهادی اق�ا
ی
هاشمی رفس�نجانی ،یعن�ی تش�کیل دول�ت
وحدت ملی چیست؟
به عقیده بن��ده این طرح یک بحث قدیمی اس��ت ،در
واقع این گونه مس��ائل در زمان انتخابات به گونه ای دوباره
مطرح می شود.
یعنی مطرح شدن این طرح تنها به دلیل انتخابات
ریاست جمهوری است که پیش رو داریم؟
ببینید کس��انی که این مس��ائل را مط��رح می کنند از
انجایی که در بین م��ردم وجهه ای ندارند ،بنابراین س��عی
می کنند از وجهه جریانات مختلف سیاس��ی استفاده کنند و
یک شرکت سهامی به وجود اورند تا از این طریق یک طرفی
برای خودشان ببندند.
ایا اقای هاش�می ه�م در قالب ای�ن تعریفی که
داشتید قرار می گیرد؟
مواضع اق��ای هاش��می در طول دوره های گذش��ته
نه ،اتفاقا به نظر بنده قهر بوده .بنده با نام افرادی چون
کروبی ،خاتمی یا میر حس��ین موس��وی کاری ندارم بلکه
معتقدم جریان فتنه 88یک جریان امریکایی -اس��رائیلی
بود که اتفاقا ما با انها جنگ داریم و نمی توانیم با انها وحدت
داشته باشیم ،زیرا اینها ارتباط گفتمانی را با مسئوالن نظام
زیر پاگذاشتند و گفتند ما نمی توانیم با کسی صحبت کنیم و
تالش کردند با شیشه شکستن و به خیابان ریختن صحبت
کنند ،بنابراین ما با این افراد چگونه می توانیم صحبتی داشته
باشیم .جنگ را نظام شروع نکرد ،تاکنون چندین انتخابات
برگزار کرده ایم بنابراین دلیلی نداشت که چنین اتفاقاتی رخ
دهد .به عقیده بنده از انجایی که سابقه انقالب های مخالفی
در گرجس��تان و اوکراین و ....جواب داده بود می خواس��تند
حکومت ای��ران را هم با ی��ک حرکت کامال حساب ش��ده
و با هدایت امریکا س��اقط کنند ،بنابراین م��ا نمی توانیم با
سازمان های اطالعات جاسوس��ی امریکا وحدت کنیم ،اگر
نظر هاش��می افرادی چون مهدی هاشمی است ،انقالب با
این افراد وحدت نمی کند.
ب�ه عقیده ش�ما ط�رح وحدت مل�ی در راس�تای
بازگشت اصالح طلبان به قدرت است؟
33
اصالح طلبان در گذشته هم در قدرت حضور داشته اند،
اگر هاشمی قصد تطهیر کردن اصالح طلبانی چون خاتمی
یا تاج زاده که در زندان هس��ت را دارد یا فتنه گران . 88بنده
معتقدم این وحدت تحقق نخواهد یافت اما اگر منظورشان
اصالح طلبانی اس��ت که در چارچوب نظام فعالیت می کنند
االن در مجلس هم حضور دارند و هر چه دلشان می خواهد
به س��پاه و رئیس جمهور و ...می گویند اما اگر منظورش��ان
اصالح طلبانی اس��ت که در زندان هس��تندباید بگویم قرار
نیست دوباره برگردند و فتنه جدیدی ایجاد کنند.
یعنی اقای هاشمی در تالش اس�ت تا میان این
افراد و دیگران اشتی برقرار کند؟
به نظر من هاش��می بیشتر س��نگ خودش را به سینه
می زند زیرا ایشان نماینده برخی جریان های منتقد در کشور
است و این جریان ها امید دارند در پوشش اقای هاشمی به
فعالیت خود ادامه دهند بنابراین اگر ایشان یا کسی با تفکر
ایشان وارد میدان رقابت شود یقینا تمامی معارضین با نظام
در پوشش این کاندیدا رای خواهند داد و کسانی که تا به حال
یکبار ه��م در انتخابات ش��رکت نکردند و شناس��نامه های
انها س��فید بوده اس��ت ،همچون انتخابات دور قبل که به
موس��وی رای دادند این بار نیز اقای هاش��می و طرفداران
ایشان و همه اصالح طلبان سردمدار این جریان خواهند بود
و دیگر انتخابات را تحریم نخواهند کرد ،زیرا بنده در ماهیت
هاشمی ،خاتمی و دیگر اصالح طلبان فرقی قائل نیستم ،در
واقع بنده هاشمی را اصولگرا نمی دانم زیرا معتقدم مهم شعار
دادن نیست.
پس ریاس�ت ایش�ان را ب�ر مجمع تش�خیص
مصلحت نظام با حک�م رهبری چگون�ه ارزیابی
می کنید؟
سیاست
ای��ن موض��وع جداگان��ه ای اس��ت .کس��ی ک��ه
محارب��ه ب��ا نظ��ام ایج��اد ک��رده و ب��ه قص��د محاربه
ب��ه خیاب��ان ریخت��ه ،حکمش مش��خص اس��ت .ش��ما
فک��ر می کنید میرحس��ین موس��وی و کروب��ی به قصد
محاربه ب��ا نظ��ام نیامدن��د؟ جنبش س��بز دقیق��ا برای
س��اقط کردن نظام بود ،ای��ن مصلحت ه��ای کل نظام
اس��ت اما مردم در 9دی چی��ز دیگری می خواس��تند که
مقام معظم رهبری شخصا جلوی این مس��اله را گرفتند
زیرا در ان ش��رایط خاص به مصلحت نظام نبود که اینها
محاکمه شوند .در مورد اقای هاشمی هم بر اساس تشخیص
ی اتخاذ
به جا و حکیمانه مقام معظ��م رهبری چنین تصمیم
شده است.
مثلث شماره 146
با این اوصافی که فرمودید به نظر شما یک چهره
اصولگرا می تواند وحدت ملی را ایجاد کند؟
ببینید این موضوع بستگی دارد به اینکه اصولگرایان
چگونه با یکدیگر تفاه��م کنند و مس��ائل جناحی و فردی
خودش��ان را بر مصالح جامعه برتری ندهند .االن به لحاظ
سیاسی شرایط پیچیده ای داریم یعنی اگر فضا مانند مجلس
نهم باش��د قطعا این گونه نخواهد ش��د یعن��ی اصولگرایان
چندین جریان مختلف رامطرح کنند و اراء بین اصولگرایان
شکسته شود و بعد یک اصالح طلب با همان 15میلیون رایی
که داش��تند و البته با تدارک امریکایی ها بازهم خواهند امد
خصوصا اینکه تحریم ها زمینه ای است برای انتخابات .92
در واقع ضد انقالب ها برای تاثیر گ��ذاری در انتخابات اینده
بسیج شده اند ،اما اگر هوش��یاری میان اصولگرایان باشد و
مقداری از اصول خودش��ان منعطف ش��وند البته شاید بنده
خیلی ایده الیست باشم که این گونه سخن می گویم اما امید
دارم اصولگرایان انعط��اف به خرج دهن��د و از ایده ال های
خودش��ان پایین تر بیایند و با درنظر گرفتن ش��رایط جامعه
یک اصولگرایی که مورد توافق همه باشد را انتخاب کنند.
به نظر ش�ما چنین چهر ه ای در بین اصولگرایان
حضور دارد؟
انشاءاهلل که چنین چهره ای پیدا شودg .
34
باید از طرح دولت وحدت ملی
استقبالکنیم
گفت و گو با نماینده اصالح طلب مجلس
3
علیرضا محجوب ،نماینده اصالح طلب مجلس می گوید که در شرایط فعلی اجرای طرح دولت وحدت ملی ضروری
است .با او در مورد ضرورت اجرای چنین ایده ای ،گفت وگوی کوتاهی انجام داده ایم.
زهره دیانی
به نظر شما شرایط جامعه ما به گونه ای است که به
تشکیل دولت وحدت ملی مورد نظر اقای هاشمی
نیاز داشته باشیم؟
lاقای هاشمی از دلسوزان نظام است بنابراین باید
از این طرح استقبال کرد و از منظر دلسوزی برای نظام به ان
نگریسته شود ،زیرا در این صورت پیام مثبت و وحدت بخشی
خواهد داشت ،اما اگر با س��وء ظن به این موضوع نگاه کنیم
نتایج عکس خواهیم گرفت ،کسانی که با این طرح مخالف
هس��تند از موضع س��وءظن به این طرح نگاه می کنند هر
حسن ظنی با س��وءظن می تواند پاس��خ عکس به ما بدهد،
بنابراین بنده معتقدم باید محتوا و کلیات این پیام دلسوزانه را
دریافت و این کلیات را حفظ کنیم.
همانطور ک��ه می بینیم درحال حاضر برای س��وال از
رئیس جمه��ور نمایندگانی که به دولت نزدیک تر هس��تند
مشغول جمع اوری امضا هس��تند ،بنابراین چنین موضعی
ضرورت دارد ،حال هر ک��س می تواند برای خودش تحلیلی
داشته باشد.
از نظر ش�ما چهرهایی چ�ون اقای�ان والیتی یا
ناطق نوری می توانند نقش�ی دراین طرح داشته
باشند؟
lهنوز اقای هاشمی کسی را مطرح نکرده اند؛ بعید
می دانم ایشان درباره فرد خاصی نظری داشته باشد ،قطعا اگر
ایشان بخواهد فردی را انتخاب کنند با مطالعه خواهد بود.
خود اقای هاش�می می تواند ب�رای تحقق دولت
وحدت ملی گزینه مناسبی یا به عبارتی کاندیدای دولت
وحدت ملی باشد؟
lبعید می دانم ایش��ان اصال قصد کاندیداتوری در
انتخابات را داشته باشند.
به نظ�ر ش�ما ممک�ن اس�ت چه�ره ای از می�ان
اصولگرایان بپذیرد در این چارچوب قرار گیرد؟
علیرضا محجوب را می توان
از موافقان طرح دولت وحدت ملی
قلمداد کرد
lبه هر حال هر کس در انتخابات پیروز شود باید این
قالب را طی کند و در چارچ��وب وحدت ملی فعالیت کند ،در
واقع این به نفع کشور است و ضرورت یک طرفه ای نیست.
برخی معتقدن�د قهری انجام نش�ده که بخواهد
اشتی صورت گیرد ،شما با این نظر موافقید؟
lماهم دوست داشتیم این طور بود ،یعنی خوب بود
که این گونه باش��د ولی واقعیت این است کسانی که چنین
ادعای دارند ممکن است خودشان هم فردا قهر کنند و برخی
از مواضع هم طیفانشان عامل قهرشان شود ،در واقع نزدیکی
بیشتر هیچ وقت زیانی ندارد.
به نظر شما عامل این قهر چه کسی است؟
مجموع شرایطی که پیش امد این فضا را به وجود اورد.
به نظر ش�ما چه کس�ی چنین فضایی را به وجود
اورده است؟
lنمی توان فردی را مقصر دانست و به افراد برچسب
زد .ما نباید از گذشته سخن بگوییم زیرا وقتی از وحدت سخن
می گوییم بهتر است از اش��تباهاتی که قاعدتا وجود داشته
عبور کنیم.
منظ�ور ش�ما از ای�ن اش�تباهات بیش�تر در چه
زمینه ای است؟
lمنظور شما بیشتر اش��تباهات کرداری است؟ اگر
بخواهیمدقیقشویمیعنیمی خواهیمشعلهجدیدیازاختالفات
را شعله ور کنیم پس بهتر است وارد این مقوله نشویم.
به عن�وان اخری�ن س�وال بفرمایی�د ش�ما قبول
دارید طرح تش�کیل دول�ت وحدت ملی به منظور
بازگرداندن اصالح طلبان به قدرت است؟
lاین طرح ب��رای هر جریانی ض��رورت تام تلقی
می شود .این برداشت درباره طرح تشکیل دولت وحدت ملی
همان سوءظنی است که در ابتدای سخن گفتم ،در حالی که
اگر بخواهیم حقیقت این طرح را درنظر بگیریم هرکس��ی
با هر خط و مش��ی بخواهد حکوم��ت کند بای��د با وحدت
پیش برودg .
طرح به یک ماه نکش��ید و در میانه جنجال های سیاسی و
رسانه ای که حکایت از سر میز نشستن رقبای پیشین داشت
این اکبر هاشمی رفسنجانی بود که س��عی کرد همه ماجرا
را البته ان گونه که تمایل داشت به رس��انه ها اعالم کند .او
گفت« :این طرح را اول اقای ناطق نوری مطرح کرد که جزو
اصالح طلبان نیست .بعد هم اقای الریجانی مطرح کرد که
او هم جزو اصالح طلبان نیست .بعد هم جامعه روحانیت مبارز
با خواست عسکراوالدی ،باهنر و حبیبی به میدان امد .فقط
وقتی اقای کرباسچی ان را قبول کرد ،موج برگشت و گفتند
اصالح طلبان این را مطرح کرده اند؛ در حالی که اصالح طلبان
با این طرح مخالف هس��تند؛ چرا که این طرح به این معنی
است که رئیس جمهور اصولگرا و کابینه مشترک باشد ،این
طرح اقای ناطق اس��ت؛ ان را وارونه نکنی��د ».به هرروی
صحنه سیاس��ی برای انتخاب��ات دهم ریاس��ت جمهوری
به گونه ای دیگر رقم خورد و باردیگ��ر محمود احمدی نژاد
ردای ریاست جمهوری را برتن کرد.
چرا ایده دولت وحدت ملی به نتیجه نمی رسد؟
«تش��کیل دولت وحدت مل��ی»؛ این ط��رح اکنون
مهمترین دغدغه برخی از اهالی سیاس��ت شده است .انقدر
جدی که حامیانش ترجیح داده اند از همین حاال که 9ماه به
انتخابات زمان مانده زمینه ه��ا را برای پیدایش چنین مدلی
اماده کنند؛ از مطرح کردنش توسط اکبر هاشمی رفسنجانی
تا معرفی برخی گزینه ه��ای احتمالی به عنوان رئیس دولت
وحدت ملی .اما عمر رویای تشکیل چنین دولتی بیشتر از این
دو سال طی شده دهه 90است.طرفه انکه پیش از این نیز
برخی سیاسیون تالش هایی را هر چند ناکام برای تغییر فضا
و ارایش سیاسی کشور انجام داده بودند.
ماجرای دولت وحدت ملی
اگر همواره در دوره های مختلف پس از انقالب دوجناح
موسوم به راس��ت و چپ به رقابت در انتخابات می پرداختند
نتیجه انتخابات نهم ،اما شرایط ،چینش و جاگیری نیروهای
سیاسی را بسیار تغییر داد .فاصله گیری محمود احمدی نژاد
از برخی چهره های تا پیش از ان موثر جناح راست ،رنجش
برخ��ی چهره های ای��ن جن��اح از برخی مواضع و مس��ائل
مطرح شده از سوی دولتمردان و نیز جداشدن اصالح طلبان
از بدنه قدرت و تالش برای یافتن راه بازگشت ،موجب قربت
رقبای پیشین به یکدیگر شد.
در این میان پس از خروج علی الریجانی از ش��ورای
امنیت ملی او اولین کس��ی بود که کلید یک طرح جنجالی
را زد .او گفته بود« :پایبندی به وحدت ملی یک نیاز اساسی
برای کش��ور اس��ت .اگر حتی کش��ور بتواند تئوری دولت
وحدت ملی را دنبال کند به نفع ماست ،اگر در گذشته هم این
اقدام انجام می شد ،نتایج خوبی برای ما داشت .دستیابی به
مثلث شماره 146
4
مصطفی صادقی /دبیر سیاست مثلث
دولت وحدت ملی ملزوماتی دارد ،یکی از ملزومات ان شاید
این باشد که قوانینی تهیه شود تا همه جریان های سیاسی
به هر میزان که مقبولیت مردمی دارند ،بتوانند در اداره کشور
سهیم باشند ».و این چنین بود که داستان دولت وحدت ملی
اغاز شد .زمان زیادی نگذش��ت که علی الریجانی بر صدر
پارلمان هشتم نشس��ت و ش��اید همین رئیس قوه شدنش
موجب شد سودای پیگیری دولت وحدت ملی را کنار بگذارد.
اگر چه که او در اغاز مجلس هشتم همایشی در مجلس
برگزار ک��رد مرکب از بس��یاری از افراد با س�لایق مختلف
سیاسی که بسیاری ان را سراغازی دیگر برای دولت وحدت
ملی ارزیابی کردند اما او دیگر هیچ گاه شاید به جهت سیل
انتقادات پیگیر این داستان نشد .اما واژه «دولت وحدت ملی»
را همه به نام علی اکبر ناطق نوری می شناسند .هم او بود که
سوم شهریور 87در مصاحبه ای ابراز امیدواری کرده بود تا «با
تشکیل دولت وحدت ملی ،کشور هدایت و فردی مورد قبول
مقام معظم رهبری و معتقد به اصول انقالب انتخاب شود».
همین مصاحبه کافی بود تا جنجال رس��انه ای بزرگی
ایجاد شود .حاال همه از این طرح به عنوان یک استراتژی از
سوی منتقدانی مرکب از اصالح طلب و اصولگرا برای عبور
و گذار از احمدی نژاد تعبیر می کردند.
هر چه زمان می گذش��ت جزئیات بیشتری از تالش ها
برای تحق��ق این تئ��وری روش��ن می ش��د.مطرح بود که
اصالح طلبان از بازیگران این طرح خواهند بود و در این برهه
حتی عنوان ش��د که رایزنی هایی با سید محمد خاتمی شده
است .کمی بعد اما سیدمحمد خاتمی این خبر را تکذیب کرد
و در حاشیه کنگره سازمان مجاهدین انقالب به خبرنگاران
گفت« :با اقای ناطق نوری دوست اس��ت و هر از گاهی با او
دیدارهایی دوس��تانه دارد ،اما به هیچ وجه س��خنی از طرح
تش��کیل دولت وحدت ملی به میان نیامده است ».عمر این
سیاست
معمای یک طرح
بازگشت به طرح شیخ
اما حاال پس از گذشت چند سال چه شده است که باز
برخی از اهالی سیاست در پی اجرای چنین طرحی افتاده اند؟
چگونه شده است که برخی برانند رقبای سیاسی سال های
پس از انق�لاب را در یک دول��ت موتلف کرده و جانش��ین
احمدی نژاد را این بار نه از رقابت چپ و راست ،که از ائتالف
انها بر صندلی ریاست پاستور نشانند؟
جستاری در شرایط سیاسی کش��ور و انچه که از سال
88به این سو بر جناح ها و گروه های سیاسی گذشته می تواند
تصویری روشن تر از علت طرح مجدد دولت وحدت ملی و
میزان موفقیت چنین مدلی در انتخابات را در اختیار ما قرار
دهد .در سطح نخس��ت تحلیل ،انچه که بر فضای سیاسی
امروز حاکم گشته چنین است که در میان اصولگرایان هنوز
وحدت نظ��ری در خصوص نامزده��ای انتخابات 92میان
هیچ کدام از طیف های مختلفش به وجود نیامده اس��ت؛ و
این البته رخدادی جدید نیس��ت؛ چه اینکه در س��ال 84نیز
اصولگرایان با چنین شرایطی مواجه بودند .هم کاندیداتوری
چهره های نام اش��نا با حمایت گروه های سیاسی اصولگرا و
هم کاندیداتوری چهره هایی که قرابت هایی با اصولگرایان
داشتند و البته با همین تابلو وارد انتخابات شدند .اکنون نیز
تقریبا همان چهره ها البته به همراه افراد دیگری گویا سودای
پاستور را در سر دارند .در سوی دیگر میدان نیز اصالح طلبان
با شرایط سیاسی پیچیده ای روبه رو شده اند .اگر انان در ادوار
پیشین انتخابات ریاست جمهوری همگی عزمشان را برای
حضور در مهمترین رقابت سیاسی نظام جزم بود امروز اما به
چند دسته تقسیم شده و هر یک نظری متفاوت دارند .عده ای
بر انند که مش��ارکتی در انتخابات نداش��ته باشند و عده ای
دیگر نیز به فکر مشارکت سیاسی در این رقابت مهم هستند.
اما در سطح دوم تحلیل ،باید با واکاوی دقیق تر ارایش
سیاسی فعلی ،زمینه ها و جایگاه مطرح شدن دولت وحدت
ملی را بررسی کرد .واقعیت این است که اصالح طلبان اکنون
با یک چندگانه سیاسی مواجه اند؛ اگر در نگاه نخست انها به
دو دسته کسانی که قائل به حضور یا عدم حضور در انتخابات
هستندقابل تقس��یم بندی باش��ند ،اما در نگاهی دقیق تر با
چهار اندیشه متفاوت در میان اصالح طلبان مواجه ایم.
در میان افرادی که اعتقاد به حضور در انتخابات دارند
یک عده بر این باورند که باید با نامزد حداکثری در انتخابات
حضور یافت ک��ه در صورت تایید صالحیت شانس��ی برای
ورود به پاستور داشته باشد .برخی دیگر اما بر این عقیده اند
که می بایست فردی از میان چهره های نسل دوم اصالحات
همچون عارف ،جهانگیری یا نجفی را روانه رقابت کرد تا هم
اصالح طلبان با اتیکت تحریم انتخابات مواجه نشوند و هم
اینکه در شرایط خاص بتوانند سهمی از دولت اینده نیز هر
چند در رده بسیار پایین داشته باشند .اما در طیف معتقدان به
35
سیاست
عدم حضور نیز دو گرایش قابل مشاهده است.
یک گرایش این اس��ت که تحت هیچ شرایطی نباید
مشارکت و س��همی در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری
داشت .گرایش دیگر این است که می بایست بدون معرفی
کاندیدا و حضور مستقیم در انتخابات یعنی چیزی شبیه «نه
تحریم نه مشارکت» انتخابات مجلس نهم ازاین رقابت عبور
کرد .انها البته به این مس��اله فکر می کنند که با یک نامزد
اصولگرا که بیشترین تجانس را باانها داشته باشد ،ائتالفی
غیررسمی داشته باشند.
شاید چنین است که سید محمد خاتمی در جلسه ای گفته
است« :گرایش ما این است که از یک اصولگرای منتقد حمایت
کنیمیاخودمانکاندیداداشتهباشیمکهاحتمالانضعیفاست
و باید در نهایت از یک اصولگرای منتقد حمایت کنیم .البته ما از
اصولگرایان به اندازه کافی ضربه خ��ورده ایم ولی این حمایت
ما یک حمایت حداقلی اس��ت و پس از دریافت تضمین های
کافی خواهد بود .ما فکر می کنیم گرفتن ریاس��ت جمهوری با
این شرایط توسط اصالح طلبان منطقی به نظر نمی رسد ولی
نباید به صورت کامل انتخابات را تحریم کنیم ».این قس��م از
اصالح طلبان دقیقا همان افرادی هستند که از انها به عنوان
یکی از موتلفان اصلی دولت وحدت ملی یاد می شود.بخش
اعظمی از اعتراضات و انتقادات به طراحان ایده دولت وحدت
ملی نیز گویا به همین بخش از ائتالف معطوف می شود .این
طیف دقیقا همان افرادی هس��تند ک��ه در ماجراهای وقایع
سال 88یا اعالم برائت نکردند یا اینکه همچنان بر مواضع
سه سال گذشته خود استوارند .چنین است که تصمیم گیران
و تصمیم سازان اصلی اصولگرایان به شدت مخالف تشکیل
دولت ائتالفی با این بخش از اصالح طلبان هستند .به بیان
دیگر بدنه ای که قرار است از اصالح طلبان به دولت وحدت
ملی الصاق شود ان بخشی نیست که هنوز در ساختارهای
قدرت رس��می حضور دارد یا اینکه بنا دارد با اعالم برائت از
انچه در سال 88رخ داد به تداوم سیاست ورزی اش بپردازد؛
بلکه دقیق��ا همان ضلعی از اصالح طلبان اس��ت که نه تنها
اعتقادی به اعالم برائت ندارد ،بلکه شروطی را نیز برای بازگشت
به ساختار رسمی قدرت متصور است .پس چه دلیلی برای احزاب
و گروه های ریش��ه دار اصولگرا وجود دارد که به چنین اتحاد و
ائتالف تاکتیکی بیاندیشد .بی ش��ک در همین راستاست که
چهره های مطرح اصولگرا شفاف و دقیق به مخالفت با چنین
اتحادی تاکید کرده دارند.
مثلث شماره 146
روزهای سرنوشت ساز اصولگرایان
واقعیت این اس��ت که طیف های��ی از اصولگرایان در
سال هایی که دولت محمود احمدی نژاد بر سر کار بوده است
با نوع نگاه متفاوت رئیس دولت از عرصه سیاست ورزی در
قوه مجریه دور ش��ده و اگر چه دولت ی��ک دولت اصولگرا
به ش��مار می امد اما خبری از حضور انان در مناصب اجرایی
نبود.
و این البته تمام ماجرا نب��ود؛ غیر از این که از انها برای
حضور در یک دولت منس��وب به اصولگرایان دعوت نشده
یا پس از دعوت هر یک به دلیلی از دولت جدا ش��دند؛ یک
مساله مهم دیگر نیز وجود داشت و ان نگاه منتقدانه و البته
معترضانه محمود احمدی نژاد به این طیف از اصولگرایان بود.
انجا که انتقادات تند و تیزش به شیخ علی اکبر ناطق نوری،
مصطفی پورمحمدی ،منوچهر متک��ی ،علی الریجانی و...
بارها و بارها علنی و غیر علنی مطرح شده است.
اوضاع چنان شده اس��ت که محمود احمدی نژاد پس
از گذش��ت زمان از «رفیق اصولگرایان» که همنشینشان
در جلسات جامعه اسالمی مهندس��ین و گعده نشینی های
«یاس» بود به «رقیب اصولگرایان» تبدیل شد؛ رقیبی که
البته دیگر بنایی نداشت با انان بر سر هیچ میزی بنشیند.
او که روزی با حمایت برخی راستگرایان بر مخالفت ها
فائق امده و راهی «بهشت» شده بود در مناظره معروف سال
36
88برای ماندن در «پاستور» تاکتیک انتخاباتی اش ،انتقاد
تند و تیز از رئیس مجلس پنجم شد.
حاال اما برخی رفقای س��ابق و رقب��ای امروز فرصتی
پیش رو دارند برای پاس��خ به محم��ود احمدی نژاد که البته
ش��اید فرجامش به پاستور ختم ش��ود .اما ورود به انتخابات
بدون داشتن پش��توانه و حمایت سیاسی بی شک سخت و
ناممکن به نظر می رسد.
شاید به همین دلیل است که برخی چهره های سیاسی
اصولگرا به فکر ائتالفی فراجناحی برای کم ش��دن میزان
ریسک شکس��ت و البته افزودن به تنوع ارا سبد انتخاباتی
به وسوسه انتخاب ش��دن به عنوان نامزد اصلی طرح دولت
وحدت ملی افتاده ان��د .اما در میان چهره ه��ای موجود چه
کسانی هستند که گمانه هایی درباره انها برای لیدری دولت
وحدت ملی مطرح است؟
علی اکبر ناطق نوری ،علی اکبر والیتی ،علی الریجانی
و حسن روحانی چهار چهره ای هستند که اکنون بیشترین
گمانه ها در مورد دولت وحدت ملی حول انها می چرخد.
اما وقتی نام وحدت ملی ب��ه میان می اید اولین فردی
که رصدگران و تحلیلگران مسائل سیاسی به ان می اندیشند
علی اکبر ناطق نوری اس��ت؛ طرفه انکه هم او بود که برای
نخس��تین بار چند س��ال پیش از عزمش برای اجرای چنین
پروژه ای خبر داد .حاال پس از چند سال وقتی بار دیگر گمانه
حضور او در انتخابات مطرح ش��ده احتمال اینکه او در قالب
چنین طرحی پا به میدان رقابت گذارد بیش از همیشه مطرح
شده اس��ت .فارغ از اینکه در چند ماه اخیر اخبار متفاوتی در
مورد شرط و شروط او برای حضور در انتخابات مطرح شده
او اما گویا قصدی برای بازگش��ت به عرصه سیاست ورزی
رسمی ندارد .جدیدترین خبر در مورد او این است که تمایلی
برای کاندیداتوری نداشته و گفته اس��ت که سال 76با ان
همه حمایت اصولگریان نتوانسته راهی پاستور شود حاال که
تنوع سالیق در میان اصولگرایان حاکم شده شرایط بسیار
سخت تر است.
او به برخی رفقای اصولگرایش گفته است که بنا ندارد
یکی از چهره های انتخابات 92باشد.
این خبر البته شباهت های فراوانی دارد با انچه که اخیرا
اکبر هاشمی رفسنجانی در موردش مطرح کرده است .انجا
که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته در جلسه با
ناطق نوری به او پیش��نهاد کاندیدات��وری داده اما نپذیرفته
اس��ت .علی اکبر ناط��ق ن��وری می داند ائتالف ب��ا رقبای
سال های دورش او را از دوس��تان اصولگرایش دور خواهد
کرد .بی گمان او ترجیح می دهد همچن��ان در همان قالب
اصولگرایی اش باقی بماند .اما دیگر چهره ای که از او به عنوان
نامزد احتمالی دولت وحدت ملی نام می برند علی الریجانی
است .تحلیلگران سیاسی بر این باورند که هر چه قدر احتمال
کاندیداتوری ناطق نوری کمتر شود باید روی کاندیداتوری
علی الریجانی حساب بیشتری باز کرد.
او ح��اال در مجل��س ه��م ائتالف های��ی ب��ا برخی
اصالح طلبان دارد ت��ا انجا که یکی از انتق��ادات وارده به او
از سوی اصولگرایان نوع تعامالتش با اصالح طلبان است.
این چنین اس��ت که برخ��ی می گویند او کاندی��دای دولت
وحدت ملی خواهد بود .اما اخبار جدیدحکایت از ان داردکه
او نیز «قصد کاندیداتوری ندارد .سایت مثلث هفته گذشته
در خبری در این مورد نوشته بود« :دکتر علی الریجانی در
جلسه ای گفته است :فعال نظر شخصی من این است که در
انتخابات اتی ریاست جمهوری کاندیدا نشوم ».وی افزوده
است« :قصد من بیشتر کمک کردن به راه اندازی سازوکار
وحدت اصولگرایان است .شنیده ام کمیته ای در این رابطه از
سوی برخی دلسوزان نظام در حال فعالیت است.راه اندازی
سازوکار 8+7یا 6+5همانند انتخابات مجلس نهم و پیش
از ان به نظر منطقی می رسد اما باید مکانیزم کار به گونه ای
باشد که کار از دس��ت تش��کل های اصولگرا بیرون نرود و
نامزد مناسبی از س��بد انها برای انتخابات ریاست جمهوری
بیرون بیاید».
از دیگر س��و ،دکت��ر علی اکب��ر والیتی که س��ال ها
وزیر امور خارجه اکبر هاشمی رفسنجانی بوده است هر چه
زمان می گذرد احتمال کاندیداتوری اش افزایش می یابد.
انچنان که برخی اخبار از محافل سیاسی از دیدارهای
انتخاباتی او حکایت دارد .گویا او قصد دارد س��فری هم به
شهر قم داشته باشد .دکتر والیتی البته همواره زاویه هایی با
اصالح طلبان داشته است .زاویه هایی که انها را پس از وقایع
سال 88شفاف و واضح بیان کرده است.
حاال س��وال اصلی این اس��ت که طراحان ایده دولت
وحدت ملی اگر به کاندیداتوری دکتر والیتی می اندیش��ند
چگونه می خواهند به اتحاد او و ان بخشی از اصالح طلبان
برسند که در تمام این س��الها رودرروی یکدیگر بوده اند .ایا
دکتر علی اکبر والیتی حاضر است با طیف معترض انتخابات
س��ال 88ائتالف کند؟ پاسخ این سوال ش��اید از هم اکنون
مشخص باشد .اما دیگر چهره ای که می توان در مورد او در
این باب به گمانه پردازی پرداخت دکتر حسن روحانی است.
سیاست ورز تکنوکراتی که قرابت های زیادی با اکبر هاشمی
رفسنجانی دارد و البته در استانه هر انتخاباتی نامش به عنوان
کاندیدای احتمالی مطرح بوده است.
او البته در ماه های اخیر از گمانه زنی های سیاسی دور
بوده و تقریبا کمترین خبر انتخاباتی در موردش منتشر شده
است .دکتر حس��ن روحانی گرچه انتقاداتی به دولت نهم و
دهم دارد اما تا حدود زیادی س��عی کرده که م��رز خود را با
اصالح طلبان حفظ کند و در عین حال از معتمدان هاشمی
رفسنجانی باشد.
از انچه امد می توان به این نتیجه رس��ید که نه زمینه
برای اجرای طرح وحدت ملی مهیاس��ت و نه اساس��ا انقدر
تجانس بین اصولگرای��ان و اصالح طلبان ب��ه وجود امده
است که با هم بر سر یک میز بنشینند .واقعیت این است که
اصولگرایان اکنون به پیروزی در انتخابات «بدون ائتالف»
با اصالح طلبان می اندیشندg .
بدنه ای که قرار است از اصالح طلبان به دولت وحدت ملی
الصاق شود ان بخشی نیست که هنوز در ساختارهای
قدرت رسمی حضور دارد یا اینکه بنا دارد با اعالم برائت
از انچه در سال 88رخ داد به تداوم سیاست ورزی اش
بپردازد؛ بلکه دقیقا همان ضلعی از اصالح طلبان است که
نه تنها اعتقادی به اعالم برائت ندارد بلکه شروطی را نیز
برای بازگشت به ساختار رسمی قدرت متصور است
سیاست
موتلفه جدید؟
5
دهمین مجمع عمومی حزب موتلفه اسالمی با شعار
«پیش به س��وی دولت و جامعه نمونه اس�لامی با گفتمان
رهبری» در حالی برگزار شد که هیچ خبری به جز سخنرانی
محمدنبی حبیبی و حبیب اهلل عسکراوالدی از این نشست
منتشر نشد .عالوه بر این خبرگزاری فارس نیز حاشیه هایی
را از نشست حزب موتلفه منتشر کرد.
دهمین مجمع عمومی حزب موتلفه اس�لامی که در
مجتمع فرهنگی ادینه برگزار ش��د ،کمتر از نشس��ت های
دیگر این حزب میهمان داشت .حجت االسالم محمدحسن
رحیمیان نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید ،محمدرضا باهنر
نایب رئیس مجلس و دبیرکل جامعه اس�لامی مهندس��ین،
منوچهر متکی وزیر س��ابق امور خارجه ،یحیی ال اسحاق،
محسن رفیق دوست رئیس اسبق بنیاد مستضعفان ،حسن
غفوری ف��رد و محمد بنای��ی نمایندگان س��ابق مجلس از
مهمترین مهمانان مجمع عمومی حزب موتلفه اس�لامی
بودند.
ویژگی های رئیس جمهور اینده از نگاه حبیبی
محمدنبی حبیبی ،دبیرکل حزب موتلفه اس�لامی در
دهمین مجمع عمومی این حزب ،طی سخنانی از عملکرد
تشکل متبوعش در سه ساله گذشته به اعضای استانی حزب
موتلفه اسالمی گزارش داد.
او در ابتدای سخنانش با اشاره به حضور حزب موتلفه
اس�لامی در انتخابات مجلس نهم گف��ت« :جریان فتنه و
انحراف تالش خ��ود را برای بهره ب��رداری از این انتخابات
به کار گرفته بودند ام��ا توان و قدرت نظام اس�لامی اجازه
عملی ش��دن توطئه های انها را نداد؛ حزب موتلفه اسالمی
نیز با حضوری فعال در انتخابات مجلس تمام ظرفیت خود
را در خدمت جبهه متحد اصولگرایان که با محوریت جامعه
روحانیت و جامعه مدرسین بود ،قرار داد».
دبیرکل حزب موتلفه اس�لامی با بیان اینکه اکثریت
قاطع نامزدهای جبهه متحد اصولگرایان موفق به کس��ب
رای اعتماد از مردم در انتخابات مجلس نهم شدند ،تصریح
کرد« :با اطمینان می توانم بگویم که حزب موتلفه اسالمی
شدیدا به برنامه محوری تکیه دارد .حزب موتلفه مطالعاتی را
درباره برنامه بودجه ساالنه کش��ور ،برنامه های اقتصادی و
دیگر ساختارهای اقتصادی و سیاسی کشور انجام داده است
و در حقیقت یک تشکل برنامه محور است».
حبیبی با بیان اینکه حزب موتلفه اسالمی چشم اندازی
پانزده س��اله را برای فعالیت های خود ترس��یم کرده است،
افزایش توان عقیدت��ی و توانمندی مدیریت��ی و همچنین
تالش برای حل مشکالت را از جمله محورهای چشم انداز
15ساله تشکل متبوعش دانست.
او با بیان اینکه برخی مدعی هستند که حزب موتلفه
مسیر حضور زنان را در این تشکل هموار نکرده است ،گفت:
«اکن��ون 95خانم در مراکز اس��تانی و 55خان��م در مراکز
شهرستانی حزب موتلفه اسالمی به عنوان مسئول انتخاب
شده اند و بیش از 550جلسه نیز درباره موضوعات مختلف
برگزار کرده اند؛ س��ال ،75تنها پنج درصد از اعضای حزب
موتلفه را خانم ها تشکیل می دادند این در حالی است که این
رقم در سال 81به 11درصد رس��ید و هم اکنون نیز در حال
افزایش است».
حبیبی با تاکید براینکه حزب موتلفه اسالمی در حال
تالش برای علمی تر کردن فضای حزب موتلفه است ،گفت:
مثلث شماره 146
در دهمین مجمع عمومی موتلفه چه گذشت
«اکنون تعداد اعضای حزب موتلفه که دارای مدرک لیسانس
و فوق لیسانس هس��تند در حال زیاد شدن است و ما تالش
ی را در حزب موتلفه افزایش بدهیم».
داریم حضور افراد علم
او با تش��ریح مطالبات حزب موتلفه از دولت در حوزه
سیاست داخلی گفت« :ما نسبت به حفظ اموال بیت المال،
شایسته ساالری ،بهره گیری از افراد متخصص در حوزه های
مختلف و تخصیص ندادن امور اجرایی به دوستان و اشنایان
تاکید داریم و معتقدیم که مشکالت اقتصادی باید با درایت
دولت و اس��تفاده از نیروهای متخص��ص اقتصادی حل و
فصل شود ».حبیبی با تاکید بر اینکه وظیفه دولت نظارت و
برنامه ریزی در حوزه اقتصاد است ،گفت « :این که دولت بقال
یا نجار باشد برای فضای اقتصادی کشور افت است ،چراکه
الزم اس��ت دولت به وظیفه خود که برنامه ریزی و نظارت
است ،توجه داشته باشد».
دبی��رکل حزب موتلفه اس�لامی ب��ا بی��ان اینکه حل
مشکالت معیش��تی انتظار مردم از دولت است ،خاطرنشان
کرد« :کاهش ارزش پول ملی و سفته بازی و دالل بازی در
حوزه ارز ذهن مردم را مشغول کرده است ،بر همین اساس
ما انتظار داریم مس��ئوالن مربوطه نسبت به حل مشکالت
اقتصادی مردم اقدام نمایند».
حبیبی با انتق��اد از انچه زمزمه های رابط��ه با امریکا
خواند ،افزود« :اکنون زمزمه هایی درباره رابطه با امریکا به
گوش می رسد در حالی که این زمزمه ها خالف تصمیمات
ملی و کالن نظام است».
دبیرکل حزب موتلفه در ادامه گفت« :ما معتقدیم هیچ
تغییری در سیاست ها و رفتارهای ضد ایرانی امریکا مشاهده
نشده ،بلکه دشمنی امریکا با ملت ایران به شکل اقتصادی
37
ان افزایش پیدا کرده است».
او با اشاره به برگزاری اجالس غیرمتعهدها در تهران و
ریاست ایران بر این جنبش ،اظهار داشت« :اکنون که ایران
ریاست جنبش غیرمتعهدها را بر عهده دارد ،انتظار داریم ایران
قدرت های زورگو در شورای امنیت را به رسمیت نشناسد».
حبیبی در بخش��ی از س��خنانش به موضوع انتخابات
ریاست جمهوری اینده نیز اشاره کرد؛ انجا که گفت« :حزب
موتلفه ت�لاش می کن��د رئیس جمهوری در ایران س��رکار
بیاید که عالوه ب��ر مزیت های دولت های گذش��ته توانایی
حل مش��کالت اقتصادی و معیش��تی مردم را داشته باشد.
رئیس جمهور اینده باید به استقرار عدالت در کشور اهتمام
داشته باشد و برنامه محور بوده و همراه با سعه صدر بصیرت
نیز داشته باشد».
سیاست
دبیرکل سابق حزب موتلفه چه گفت؟
حبیب اهلل عسکراوالدی .دبیرکل سابق حزب موتلفه
اسالمی و دبیرکل جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری دیگر
سخنران دهمین کنگره حزب موتلفه اسالمی بود.
او با اش��اره به ای��ه ای از ق��ران کریم مبنی ب��ر اینکه
حزب خداپسند حزبی اس��ت که به والیت خداوند ،حضرت
رسول(ص) و کسانی که ایمان اوردند ،معتقد باشد یاداور شد:
«هر حزبی این سه والیت را داشته باشد ،حزب اهلل است».
عس��کراوالدی با تاکید بر اینکه بنده 2روز را یوم اهلل
می دانم ،تصری��ح کرد 30« :تی��ر 1331و 15خرداد 1342
یوم اهلل به شمار می ایند که واقعا در ان روز مردم سه والیت
را پذیرفتند».
او به تظاهرات اخیر بازاریان اشاره کرد و گفت« :فریاد
این اعتراض ،فری��ادی بود که بای��د به ان اعتنا ش��ود و از
رئیس جمهور ،دولت ،قوه قضایی��ه و مجلس می خواهیم به
این فریاد اعتراض توجه کنند».
دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری با تاکید بر اینکه ما
در حزب موتلفه اسالمی مفتخر هستیم که امام(ره) ما را هدایت
می کرد ،یاداور شد« :امام ان زمان وقتی متوجه شدند که ما دارای
حزب،حوزهوشاخهمرکزیهستیم،فرمودند،بایداکثریت،اقلیت
را قانع کنند نه ضایع و اکنون می بینیم اکثریت کشورهای غربی
اقلیت را خفه می کنند و اجازه اظهارنظر به انها نمی دهند؛ موتلفه
اسالمیباکندیپیشمی رفت،چرا کهمی خواستسفارشامام
خمینیراعملیکند».
وی ادامه داد« :پس از امام(ره ) خدمت مقام معظم رهبری
رسیدیم و بنده به ایش��ان گفتم که امام(ره) از اغاز ما را مدد
فرمودند و تا اخرین لحظه حیات با ایش��ان در ارتباط بودیم
اما امروز والیت با شماس��ت و اگر ش��ما بفرمایید موتلفه را
فراموش خواهیم کرد ،اما ایش��ان فرمودند خیر ،بنده از ابتدا
به تش��کل و تحزب عالقه مند ب��ودم و االن نیز عالقه مند
هستم و شما همان س��متی که از امام(ره) داشتید ،از جانب
بنده نیز دارید».
عس��کراوالدی بر همی��ن اس��اس ب��ه فرمایش��ات
مقام معظم رهب��ری در رابطه با تحزب اش��اره و اضافه کرد:
«ایشان دو س��وال را مطرح کردند ،اول اینکه ایا نظام پیر و
فرسوده و از کار افتاده خواهد شد؟ و دوم این بود که اگر پیری
و فرسودگی نظام اجتناب ناپذیر است ،راه عالج و برون رفت
از ان و حفظ طراوت نظام چیست؛ از این رو ما باید در مجمع
عمومی راجع به این دو سوال صحبت کنیم».
دبیرکل سابق حزب موتلفه اسالمی بر همین اساس
به سامان دادن چشم انداز حزب اشاره و تصریح کرد« :این
چش��م انداز ما را در ش��رایط جدیدی قرار می دهد و ما باید
به سرعت به سمت اجرایی کردن ان حرکت کنیم».
او با تاکید بر اینکه ارمان انقالب اس�لامی کندشدنی
نیست ،اظهار داشت« :نشانه ان خود امام خمینی(ره) است؛
باید جوانگرای��ی و توجه به جوانان در ح��زب صورت گیرد.
برخی رسانه ها این مس��اله را خوب منتقل کردند ،اما برخی
مثلث شماره 146
38
نیز به حاشیه رفتند».
عسکراوالدی ادامه داد« :نزدیک به 10سال است که
جوانگرایی شروع شده و هیات اجرایی ان غیر از دبیرکل همه
جوان هستند ،همچنین 30درصد شورای مرکزی را جوانان
تشکیل می دهند».
دبیرکل جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری در ادامه
س��خنان خود به فرمای��ش مقام معظم رهب��ری در دیدار با
دانشجویان اش��اره و تصریح کرد« :ایشان موضوع تحزب
و نقش ان در نوسازی نظام سیاس��ی را متذکر شدند ،از این
رو تا زمانی که ما به نوس��ازی خود نپردازیم ،نمی توانیم در
نوسازی کشور شرکت کنیم؛ شرط نوس��ازی نظام سیاسی
کشور این است که با هر نوع گرایش به سکوالر فاصله گرفته
ش��ود؛ مردم از احزاب صفا ،کارامدی و اخالص می خواهند
و در این صورت اس��ت که می توان جلوی پیری و کهنگی
حزب را گرفت».
او با بیان اینکه اطمینان دارم ک��ه حزب موتلفه اینده
روشنی دارد ،افزود« :این حزب با انقالب تولد یافته و نفس
گرم امام(ره) و نهضت اسالمی را در خود دیده است ،از این رو
تا انقالب زنده اس��ت حزب هم زنده اس��ت؛ بنده نگرانی از
اینده حزب و نظام ندارم».عس��کراوالدی با تاکید بر اینکه
اگر انسان خود را خدایی کند ،کهنه نمی شود ،اظهار داشت:
«استکبارس��تیزی حزب موتلفه اج��ازه نمی دهد این حزب
موافق مذاکره ب��ا امریکا ش��ود؛ وقتی انها سیاس��ت های
استکباری خود را تغییر نمی دهند چرا ما وارد مذاکره شویم».
دبیرکل س��ابق حزب موتلفه اس�لامی تاکی��د کرد:
« استکبارستیزی با مداد نوشته نشده که بتوان با پاک کن در
سخنرانی سازمان ملل ان را پاک کرد».
او بر این نکته تاکید مذاکره در صورتی اس��ت که قبل
از ان امریکا ،تحریم ها ،تهدی��دات و محاصره خود را بردارد
وگرنه با این تحریم ها که دیکته نویس ان اسرائیل است و تا
بن دندان مسلح است ،جای مذاکره وجود ندارد .
عس��کراوالدی با بیان اینکه کار دست چند روشنفکر
امریکایی نیست ،بلکه در دس��ت صهیونیست ها قرار دارد،
افزود« :تا زمانی که انها دس��ت از تحریم ه��ا برندارند ،ما از
غنی سازی 20درصد دست برنمی داریم .اگر رهبری در رابطه
با مذاکره و غنی سازی اظهارنظری کنند ما تابع نظر ایشان
هستیم ».دبیرکل جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری پس
از سخنرانی در دهمین مجمع عمومی حزب موتلفه اسالمی،
به میان خبرنگاران رفت تا به س��واالت انها پاسخ دهد .او با
اشاره به مذاکره ایران با کشورهای ،5+1گفت که مشروط
به لغو تمام تحریم ها علیه ملت ایران ،میزان غنی سازی قابل
مذاکره است.
او ب��ا بیان اینک��ه جمهوری اس�لامی ای��ران موافق
معامله کردن نیس��ت مگر اینکه تحریم ها لغو شود ،افزود:
«تحریم هایی که علیه ملت ایران اعمال می شود دیکته شده
صهیونیست هاست .رژیم صهیونیستی در حالی تحریم های
ایران را به دیگران دیکته می کند که خودش حاضر نیست
در هیچ نشست جهانی درباره خلع ش��دنش از سالح اتمی
دست بردارد».
عس��کراوالدی همچنین گفت« :وحدت حول محور
مقام معظم رهبری وجود دارد و ما مطی ع ان هستیم».
عس��کراوالدی هنگامی که با س��والی درب��اره نظر
هاشمی رفس��نجانی برای تحقق دولت وحدت ملی مواجه
شد ،چنین پاسخ داد« :بنده دقیقا نمی دانم ایشان چه چیزی
را گفتند اما وقتی بحث وحدت ملی پیش می اید انعکاس ان
می شود عدم وحدت ملی .در حالی که ملت ما وحدت دارند و
در انتخابات با همه سالیق شرکت می کنند».
دبیرکل جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری در پایان
تاکید کرد« :اگر منظور از وحدت ملی ،وحدت با فتنه گران و
منحرفان است باید بگویم که انها وحدت را قبول ندارند».
حاشیه های یک نشست
دهمین مجم��ع عمومی ح��زب موتلفه اس�لامی با
حاشیه هایی نیز همراه بود .این نشست اگرچه میزبان تعداد
زیادی از خبرنگاران رس��انه های داخلی بود ،اما خبر زیادی
پیرامون ان منتشر نشد.
حمیدرضا ترقی ک��ه به عنوان مجری برنامه س��خن
می گف��ت از حبیب اهلل عس��کراوالدی به عنوان س��خنران
دهمین کنگره حزب موتلفه نام برد و دلیل اینکه سخنران از
بیرون حزب دعوت نشده را این دانست که همه انها احتمال
حضورشان به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری وجود
داشت و ممکن بود از ان برداشت هایی شود.
دیدار دبی��رکل و برخ��ی از اعضای ش��ورای مرکزی
ح��زب موتلف��ه اس�لامی ب��ا ای��ت اهلل نوری همدان��ی و
ایت اهلل علوی گرگان��ی که ی��ک روز پی��ش از این همایش
انجام شده بود هم به صورت کلیپ تصویری در این مراسم
پخش شد .نشریه الکترونیکی حزب موتلفه نیز در دهمین
کنگره حزب موتلفه اغاز به کار کرد؛ نشریه الکترونیکی این
حزب تا کنون 20نشریه را منتشر کرده و در روز برگزاری این
نشست به طور رسمی اغاز به کار کرد.
انتخاب اعضای شورای مرکزی موتلفه اسالمی
اعضای ش��ورای مرکزی دهمی��ن دوره حزب موتلفه
اس�لامی با رای اعضای مجمع عمومی انتخاب ش��دند که
6
گفت و گو با پرویز سروری درباره گزینه های رهپویان در انتخابات
پرویز سروری ،نماینده تهران در مجالس هفتم و هشتم و قائم مقام جمعیت رهپویان معتقد است که اسیب شناسی
گذشته و بحث بر سر برنامه ها می تواند موجب شکل گیری ائتالف میان گروه های مختلف اصولگرا شود .او که حاال تمام
پتانسیل خود را روی فعالیت های تشکیالتی جمعیت رهپویان متمرکز کرده ،از ادامه ائتالف جمعیت ایثارگران با تشکل
متبوعش سخن می گوید و در عین حال از عدم ورود تحولخواهان به مصادیق انتخابات ریاست جمهوری یازدهم سخن
به میان می اورد .سروری همچنین هشدار می دهد که انتخابات ریاست جمهوری نباید اصولگرایان را از انتخابات شوراها
غافل کند.
علی حاجی ناصری
اقای سروری! هفته گذشته در گفت وگویی
اعلام کردید ک�ه اقای�ان حدادع�ادل و قالیباف
گزینه های نهایی جمعیت رهپویان برای انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم هس�تند .بر اساس چه
سازوکاری به این دو نفر رسیده اید؟
lمصاحبه بنده به نوعی بد منتقل شد .بعد از انتشار
این مصاحبه با دوستان در این خبرگزاری صحبت کردیم ،انها
هم پذیرفتند و اصالح هم کردند .ولی به نظرم مطلب اصلی
باز هم به درستی منتقل نشد؛ به همین دلیل ما تکذیبیه ای را
ارسال کردیم تا ان را منتش��ر کنند .من در ان مصاحبه گفته
بودم ما در جلسات درونی خودمان هنوز به بررسی مصادیق
نرسیده ایم.
یعنی مصداق هایی که در این گفت وگو مطرح
شده اند مدنظر شما نیستند؟
lحاال عرض می کنم .گفتیم که دلیل این مساله هم
این است که ما به دنبال کاهش تکثرگرایی میان نامزدهای
اصولگرا و ایجاد رایزنی بین جریانات اصولگرا برای انسجام
و وحدت هستیم .اگر ما گزینه ای را معرفی کنیم طبیعتا این
مساله تضعیف می ش��ود .یعنی امکان البی گری و رایزنی با
گروه های دیگر کمتر خواهد ش��د .در اخر مصاحبه خبرنگار
گفت؛ در خبری اعالم ش��ده که گزینه های رهپویان اقایان
حدادعادل و قالیباف هس��تند .من عرض کردم که در زمان
مناسب بحث بر سر مصادیق ،ما تمام گزینه های اصولگرا را
بررسی خواهیم کرد و قطعا اقایان حدادعادل و قالیباف جزو
گزینه های مورد بررسی ما خواهند بود.
پس این دو نفر گزینه های نهایی شما برای
انتخابات ریاست جمهوری نیستند؟
lنه ،ما اصال به بررسی مصادیق نرسیده ایم .گفتیم
که ما حتما گزینه های مختلف را بررسی خواهیم کرد و قطعا
این دو گزینه هم در بررسی های ما قرار دارند.
بسیار خب! جلسات جمعیت رهپویان برای
انتخابات اینده در چه وضعیتی است؟
lدفتر سیاس��ی جمعیت رهپویان مدتی اس��ت که
مساله انتخابات ریاس��ت جمهوری را در دستورکار خود دارد
و به طور ج��دی موضوع انتخابات را بررس��ی می کند .اولین
بحث ما در جمعیت رهپویان این بود که ممکن است پررنگ
شدن موضوع انتخابات ریاست جمهوری ،موجب مغفول واقع
شدن انتخابات شوراها شود و اصولگرایان در فضای انتخابات
ریاست جمهوری غرق شوند و غفلت بزرگی از انتخابات شوراها
به وجود بیاید .همچنین برخی اخبار حکای��ت از ان دارد که
جریانات انحرافی و اصالح طلب به شدت در انتخابات شوراها
فعال هستند و معتقدند به دلیل عدم حضور شورای نگهبان
در این انتخابات ،فضا به شدت برای حضور انها در انتخابات
شوراها فراهم است .به همین دلیل ما دو خط تالش مستقل
را طراحی کردیم که یکی صرفا به انتخابات ریاست جمهوری
می پردازد و دیگری فقط به انتخابات ش��وراها .در ادامه این
بحث ،ما جلس��اتی را با جمعیت ایثارگران برگزار کردیم و در
نهایت یک ستاد هماهنگی که مشترکا اعضای دفاتر سیاسی
دو جمعیت در جلس��ات ان حض��ور پیدا می کنن��د و به طور
هماهنگ و مشترک سیاست های واحدی را در کل کشور برای
انتخابات شوراها و ریاست جمهوری دنبال می کنند ساماندهی
شد .این جلس��ات در حال حاضر به صورت مستمر تشکیل
می شود و اعضای جمعیت رهپویان و جمعیت ایثارگران به طور
منظم موضوع انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراها
را در دستورکار خود دارند.
نکته دیگر این اس��ت ک��ه ما در بررس��ی های خود به
این نتیجه رسیدیم که ورود زودهنگام به موضوع انتخابات
ریاست جمهوری و شوراها ممکن است کشور را در التهابات
سیاسی قرار دهد و این التهابات به طور مضاعف تشدید شود.
به همین دلیل استراتژی جمعیت ایثارگران و جمعیت رهپویان
بر اساس این مساله قرار گرفت که «برنامه» را اولویت نخست
خود ق��رار دهند و م��ا روی برنامه هایی که ب��رای انتخابات
ریاست جمهوری و انتخابات ش��وراها داریم کار کنیم؛ یعنی
بر خالف انتخابات گذشته که افراد نماد رویکردها بودند ،این
بار برنامه ها نماد رویکردها باش��ند و فردی که مورد حمایت
جمعیت ایثارگران و رهپویان قرار می گیرد باید نسبت به این
برنامه ها نظر مثبتی داشته باش��د .در واقع ما در این مرحله،
انتخاباتی برنامه محور را تعقی��ب می کنیم .عالوه بر این ،ما
در این مرحله به دنبال این هس��تیم که فرد مورد حمایت ما
برای ریاست جمهوری ،تیم اولیه خود را که شامل مسئوالن
وزارتخانه های مادر هستند مشخص کند تا مردم بدانند که
رئیس جمهور با کدام تی��م می خواهد کش��ور را اداره نماید.
معاون اول ،وزیر امور خارجه ،وزیر کشور ،وزیر اقتصاد و دیگر
وزارتخانه های مهم و حساس که تاثیرگذاری قابل توجهی
در ابعاد و عرصه های مختلف کشور دارند ،مشخص باشند.
از این جهت ،ما هم اکنون در دفاتر سیاسی جمعیت رهپویان
و جمعیت ایثارگران و در جلس��ات هماهنگی و مشترک دو
جمعیت ،موضوع برنامه ها و برنامه محور بودن این انتخابات را
در اولویت کار خود داریم و نهایتا تالش ما بر این است تا جایی
که ممکن است ،موضوع تعیین مصداق را به زمان مقتضی
خود موکول کنیم .البته قب��ل از معرفی گزینه ،ما رایزنی را با
گروه های اصولگرا اغاز و تالش خواهیم کرد که زمینه های
اشتراک مواضع را فراهم کنیم و از تکثر -خصوصا تکثر در
نامزدها -در حد توان خودم��ان جلوگیری کنیم .البته اگر به
نتیجه نرس��یم ،جمعیت ایثارگران و جمعیت رهپویان گزینه
موردنظر خود را معرفی خواهند کرد.
بنابراین ائتالف ش�ما با جمعی�ت ایثارگران
قطعی است؟
lبله.
با س�ایر طیف های اصولگرا چطور؟ ایا اقای
توکلی و اقای نادران که از زیر مجموعه های طیف
تحولخواهان اصولگرا هس�تند ،با شما همکاری
مثلث شماره 146
ایا دبیرکل تغییر می کند؟
نشست اخیر مجمع عمومی حزب موتلفه اسالمی در
حالی برگزار شد که زمزمه هایی از درون این حزب اصولگرا
مبنی بر تغییر دبیرکل از درون این حزب شنیده می شد.
براساس برخی اخبار ،افرادی در میان اعضای موتلفه
در شهرستان ها و همچنین در بین جوانان موتلفه که تاکنون
بیشتر نقش اجرایی در حزب داش��ته اند ،برای کاندیداتوری
جهت عضویت در شورای مرکزی موتلفه تمایل دارند.
حمیدرضا ترقی ،معاون بین الملل حزب موتلفه اسالمی
چندی پیش در گفت وگویی با همشهری انالین گفته بود:
«به طور طبیعی و با توجه به روند دموکراتیکی که در رابطه
با انتخاب اعضای شورای مرکزی حزب موتلفه وجود دارد،
هم از استان ها و شهرستان ها و هم در بین جوانانی که بیشتر
کاره��ای اجرایی را در حزب انج��ام می دهند ،عالقه مندی
برای ورود به شورای مرکزی بیشتر است».
وی افزود« :خصوصا کسانی که فرصت بیشتری برای
کار اجرایی در ح��زب دارند و اکنون تنها صرف ش��رکت در
جلسات ش��ورای مرکزی حضور پیدا می کنند ،عالقه مند به
داشتن حق رای یا مسئولیت در شورای مرکزی نیز هستند.
بنابراین این افراد بیشتر نظرشان است که به شورای مرکزی
حزب ورود پیدا کنند تا تصمیم ها بیشتر نزدیک به اجرا باشد».
ترقی در واکنش به اخباری مبنی ب��ر احتمال کاندیداتوری
ترقی برای دبیرکلی حزب موتلفه اسالمی گفت« :انتخاب
دبیرکل بر عهده شورای مرکزی بعدی است».
وی افزود« :چنین بحثی در این رابطه (دبیرکلی ترقی)
نشده که اصال بخواهم راجع به ان فکر کنم و درباره دبیرکل
بعدی باید شورای مرکزی اینده تصمیم بگیرد».
این عضو برجس��ته حزب موتلفه اسالمی خاطرنشان
کرد« :تصمیم خودم هم برای کاندیداتوری دبیرکلی حزب،
بستگی به این دارد که فضای شورای مرکزی اینده چگونه
باشد .اگر تکلیف باشد و شرایط برای کار اجرایی مناسب باشد
ممکن است نامزد هم بشویمg ».
طرح تشکیل دولت سایه برای 92
سیاست
در این دوره 23 ،درصد از اعضای اصلی و علی البدل شورای
مرکزی حزب تغییر یافتند.
روابط عمومی حزب موتلفه اسالمی در خبری که برای
رسانه ها ارسال کرد ،اعالم کرده اس��ت« :از میان 70نامزد
ش��ورای مرکزی حزب موتلفه س��ید مصطفی اقا میرسلیم،
محمد مه��دی اس�لامی ،محمدعلی امان��ی ،محمدکاظم
انبارلویی ،حسین انواری ،اس��داهلل بادامچیان ،علی بنایی،
پزش��کیان ،حمیدرضا ترقی و ابوالفضل توکلی بینا با کسب
اکثریت ارا به عنوان اعضای شورای مرکزی انتخاب شدند».
جعفر جوادی شجونی ،سید مهدی جوالیی ،ابوالفضل
حاجی حیدری ،محمد نبی حبیبی ،محمد خرسند ،سیداصغر
رخ صفت ،رضا رفیق دوس��ت ،علی عباس��پور تهرانی فرد،
حبیب اهلل عس��کراوالدی ،اسداهلل عس��کراوالدی ،حسن
غفوری فرد ،امیر فارس��ی نژاد ،حسن السجردی ،عبدالرضا
مصری و حسین همدانی نیز از دیگر افرادی هستند که موفق
شدند رای اعضای این حزب اصولگرای سنتی را برای حضور
در شورای مرکزی حزب موتلفه اسالمی کسب کنند.
همچنیناللهافتخاری،طیبهحاجی محمدیزدی،فاطمه
رهبر و سیده فاطمه فخر نیز زنانی هس��تند که برای حضور در
شورای مرکزی حزب موتلفه اسالمی حائز اکثریت ارا شدند.
براساس این گزارش ،صالح اس��کندری ،محمدرضا
اعتمادیان ،محمدحسن ذاکری ،نصر عزیزی و فضل اهلل فرخ
نیز به عنوان اعضای علی البدل شورای مرکزی حزب موتلفه
اسالمی انتخاب شدند .با توجه به برگزاری مجمع عمومی و
انتخاب اعضای جدید شورای مرکزی حزب موتلفه اسالمی
به نظر می رس��د که این حزب اصولگرای سنتی از این پس
به صورت جدی تر وارد مباحث انتخابات ریاس��ت جمهوری
اتی از جمله بحث مصادیق خواهد شد.
39
سیاست
دارند؟
lبله .می ت��وان گفت که ائت�لاف جریان رهپویان
و ایثارگ��ران و همین طور طیف جناب اق��ای دکتر توکلی از
معدود جریانات سیاسی در کش��ور بوده اند که در سال های
متوالی و انتخابات های گوناگون پیوسته توانسته اند در یک
جبهه منسجم و به دور از اختالفات حرکت کنند .چشم انداز
ما برای انتخابات اینده نیز همین است .جمعیت ایثارگران و
جمعیت رهپویان جلس��ات هماهنگی خود را اغاز خواهند
کرد .همچنین جلس��اتی را با برادر عزیزم��ان اقای دکتر
توکلی داریم که احس��اس ما بر این اس��ت که انش��اءاهلل
با مجموع��ه دفاتر اق��ای دکتر توکلی در کل کش��ور هم
زمینه های مشترک داریم و رفته رفته شعاع این هماهنگی
توسعه خواهد یافت .تالش ما بر این است که در انتخابات
همکاری میان گروه های اصولگرا را توس��عه دهیم.
غی�ر از گزینه هایی ک�ه در هفت�ه قبل مورد
تایید ش�ما قرار گرفتند ،چه گزینه های دیگری
مد نظر جمعی�ت ایثارگ�ران و جمعیت رهپویان
هستند که در جلسات ش�ما حداقل نامی از انها
بردهش�دهاس�ت؟
lهمان طور که عرض ک��ردم ما هنوز به تعیین و
بررسی مصادیق نرس��یده ایم .اگر هم من پاسخی به شما
بدهم ،پاسخ شخصی خواهد بود؛ چراکه جمعیت ایثارگران
و رهپویان بای��د این موضوع را اغاز کنند و ش��اخص ها و
معیارهایی را که برای انتخاب نامزد تعیین می ش��ود مورد
بررس��ی قرار دهند.
مثال چه معیارهایی؟
lکارام��دی ،صالحیت ها و مقبولی��ت را به طور
جدی مورد بحث و بررسی قرار می دهیم و مبتنی بر همین
ش��اخصه ها و معیارها ،همه گزینه هایی را که تا ان زمان
برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری باقی می مانند،
مورد بررس��ی قرار خواهیم داد.
باتوجه ب�ه اخباری ک�ه از مدت ها پیش در
رسانه ها مطرح می شود ،احتمال اینکه افرادی
از درون طی�ف تحولخ�واه در انتخاب�ات اینده
کاندی�دا ش�وند ،چن�دان دور از ذهن نیس�ت؛
اف�رادی همچ�ون اق�ای زاکانی ،اق�ای توکلی
و ...البت�ه اق�ای دکت�ر زاکان�ی در مصاحبه ای
که پی�ش از دور دوم انتخابات مجل�س نهم با
هفته نامه مثلث داشتند اعالم کردند که کاندیدا
نخواهند شد .ایا ممکن است جمعیت رهپویان و
ایثارگران به همراه دیگر تحولخواهان از فردی
که منتس�ب به این جریان اس�ت در انتخابات
این�دهحمای�تکنن�د؟
lاین مساله بس��تگی به این دارد که در اینده چه
افرادی تمایل به نامزدی در انتخابات ریاس��ت جمهوری
داشته باشند .تاکنون هیچ کدام از این عزیزان و دیگر افراد
عضو جریان تحولخواه نس��بت به نام��زدی در انتخابات
ریاست جمهوری اینده ابراز تمایل نکرده اند .اقای توکلی
که به طور رسمی اعالم کرده بودند که قصد کاندیداتوری
در انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری را ندارن��د .در عین حال
اگر هر ی��ک از این عزی��زان قصد نام��زدی در انتخابات
ریاست جمهوری را داش��ته باش��ند ،طبیعتا از گزینه های
مورد بررسی ما برای انتخابات اینده خواهند بود .این گونه
نیست که صرفا اگر فردی از جریانات ایثارگران و رهپویان
کاندیدا ش��ود ،کاندیدای مورد حمایت ما خواهد بود؛ بلکه
بر اساس معیارها و ش��اخصه هایی مطرح می شود ،کسی
که بیش��ترین امتیازات را از این معیارها کسب کند گزینه
جمعیت ایثارگران و رهپویان در انتخابات اینده خواهد بود.
به غی�ر از جمعیت ایثارگ�ران و طیف اقای
توکلی ،احتمال ائتالف شما با کدام یک از دیگر
گروه های اصولگرا بیش�تر اس�ت؟
مثلث شماره 146
40
lدر ش��رایط فعلی واقعا نمی توان به طور روشن
در این باره اظهار نظر کرد .طبیعتا ما نس��بت به انتخابات
گذشته اسیب شناس��ی خواهیم داش��ت و قطعا گذشته را
به عنوان چراغ روش��نی برای اینده تصوی��ر خواهیم کرد.
باالخره ما در گذش��ته با گروه های مختل��ف اصولگرایی
فعالیت های سیاس��ی مش��ترکی داش��تیم اما ب��ه تعبیری
می توان گفت که برخ��ی از این گروه ه��ا بی وفایی هایی
داش��تند و عمال به قول و قراره��ا و وعده هایی که برای
کار جمعی متصور بودی��م وفادار نماندند .نتیجه ان ش��د
که در انتخاب��ات مختلفی که در گذش��ته انجام ش��د ،ما
شاهد عدم رس��یدن به برخی اهداف ش��ده بوده ایم .قطعا
این اسیب شناس��ی ها راه را برای ما هموار خواهد کرد که
زمینه های جبهه مشترک را با دوستان و طیف های مختلف
اصولگرا فعال کنیم .البته قطعا وحدت به حدی ارزش��مند
است که در برخی جاها باید نس��بت به رفتارها و مواضعی
که موج��ب کدورت ه��ا و واگرای��ی می��ان اصولگرایان
ش��ده ،اغماض ش��ود .طبیعتا اگر در جایی احساس کنیم
که ض��رورت وح��دت و انس��جام اصولگرایان بیش��تر از
پرداختن به این موضوعاتی از این دست است ،ان موضوع
اولویت ما خواهد بود .اما االن ما در حال اسیب شناس��ی
انتخابات های گذش��ته هس��تیم که در انها ب��ا گروه های
مختلف اصولگرا همکاری داشتیم تا بر اساس انها بتوانیم
فضای اینده ،انس��جام و به تاویلی ائت�لاف با گروه های
مختلف اصولگرا را در دس��تورکار خود قرار دهیم.
پ�س از انتخاب�ات مجلس نه�م خصوصا
در انتخابات هیات رئیس�ه مجل�س و همکاری
فراکس�یونی ،ش�اهد رواب�ط نزدی�ک و گ�رم
تحولخواه�ان ب�ا جبه�ه پای�داری هس�تیم؛
رابطه ای ک�ه مناس�ب تر از رابطه ای�ن طیف با
دیگر گروه های اصولگراس�ت .ایا ممکن است
در انتخاب�ات اینده نی�ز تحولخواه�ان با جبهه
پایداری به تفاهم و توفقی برس�ند که منجر به
ائتالف این دو گروه شود یا بستگی به مصداقی
دارد که ش�ما معرفی خواهید کرد؟
lدر اینجا دو موضوع مطرح اس��ت .همان طور
ک��ه دیدید ،ما پی��ش از انتخاب��ات مجلس نه��م با جبهه
پایداری به وحدت نرسیدیم ،اما بعد از انتخابات توانستیم
در یک فراکسیون جای بگیریم و در کنار یکدیگر باشیم.
همه این مس��ائل مبتنی بر اهداف و چش��م اندازهایی بود
که وجود داش��ت .هر زمانی که این مواضع به هم نزدیک
ش��ده ،طیف های مختل��ف اصولگرا ب��ه یکدیگر نزدیک
ش��ده اند و هر زمانی که این مواضع از هم دور ش��ده و با
نشست ها ،البی گری ها و رایزنی ها امکان نزدیک کردن
ان اهداف و هماهنگی ها وجود نداشته ،واگرایی رخ داده
اس��ت .در انتخابات این��ده ،بحث اول ما برنامه هاس��ت؛
یعنی ما معتقدیم بای��د با گروه های مختل��ف اصولگرا بر
سر برنامه ها به نتیجه و توافق برس��یم .این مساله مهمی
است که ما اینده کشور را اینده ای مبتنی بر برنامه ترسیم
کنیم .گذشته انتخابات ریاس��ت جمهوری نشان داده که
صرفا تکی��ه روی افراد ما را به نتیجه نمی رس��اند و ما بعد
از انتخاب افراد شاهد پش��ت کردن به بسیاری از اصول و
برنامه هایی بودیم که منظور نظر اصولگرایی بوده اس��ت.
به همی��ن دلیل فک��ر می کنیم ک��ه در ابتدا بای��د با تمام
گروه ها و طیف های مختلف اصولگرا روی برنامه هایی که
رئیس جمهور اینده می خواهد برای اداره کشور ارائه کند
به نتیجه برسیم .در واقع نیازمند راهکارهای عملی برای
برون رفت از معضالت و مشکالتی که فراروی ماست و
چشم انداز روشنی که برای کشور ترسیم می شود ،هستیم.
تالش ما بر این است که در این برنامه ها از کلی گویی های
صرف پرهیز کنی��م و بتوانیم به طور کاربردی و روش��ن
برنامه های خ��ود را اعالم کنیم .به تعبیر روش��ن تر ،انچه
امروز تحت عنوان دولت سایه مصطلح است ،برنامه های
دولت اینده را به طور ش��فاف و روش��ن می��ان گروه های
اصولگرا مطرح خواهد کرد .طبیعتا با طیف های همچون
پایداری و دیگر طیف های اصولگرا ،مهمترین اولویت ما
برنامه ها خواهد بود .پس از ان مبتنی ب��ر این برنامه ها ،با
طیف های مختلف اصولگرا بر س��ر مصادیق وارد مذاکره
خواهیم شد و انشاءاهلل بتوانیم بر اساس چنین مکانیسمی
به نتیجه برس��یم .به همین دلیل در حال حاضر نمی توان
قضاوت روش��نی در خصوص اینده داشت؛ همان طور که
پیش بینی می کردند که اختالفات م��ا در زمان انتخابات
عامل استمرار اختالفات در اینده و خصوصا در انتخابات
هیات رئیس��ه مجل��س خواهد ش��د ،وضعی��ت فعلی هم
نمی تواند ما را به وضعیت روشنی در اینده هدایت کند .اما
در عین حال در اینده می توانیم هم بر اس��اس برنامه ها و
هم بر اساس مصادیق ،شاهد شکل روشنی از این ائتالف
در اینده باش��یم.
ایا این مس�اله فقط در م�ورد جبهه پایداری
صدق می کند یا در مورد دیگر طیف های اصولگرا
همچون راست س�نتی ،طیف رهروان والیت و...
هم صادق است؟
lتفاوتی ن��دارد .همه گروه ها را ع��رض کردم .اگر
این اتفاق روی ندهد ،دیگر ائتالف معنایی نخواهد داش��ت.
نمی توان صرفا با یک طیف ،ائتالف را در دستورکار قرار داد.
طبیعتا بررسی ائتالف با همه طیف های اصولگرا ،مبتنی بر
همان اسیب شناسی که عرض کردم صورت خواهد گرفت
و انش��اءاهلل زمینه ها برای کاهش تکثر گرایی در گزینه ها و
نامزدهای اصولگرا ،ایجاد وفاق ،وحدت و ائتالف میان این
گروه ها فراهم خواهد شد.
راه�کار جمعی�ت رهپوی�ان و تحولخواهان
برای کاه�ش تکثر گرایی در می�ان اصولگرایان
چیست؟ در حال حاضر اختالف نظری جدی میان
فراکس�یون اصولگرایان و فراکس�یون رهروان
والیت وج�ود دارد که ممکن اس�ت در انتخابات
ریاس�ت جمهوری این�ده ضربه جدی ب�ه کلیت
جریان اصولگرایی وارد کند .ایا ممکن اس�ت از
تجربه کاهش اختالفات تان با جبهه پایداری در
این مسیر استفاده کنید؟
lاگر دقت کرده باشید ،ما چند کار را به طور همزمان
انجام می دهیم .یکی بحث اسیب شناس��ی گذش��ته است
و دیگری بحث بررس��ی جدی برنامه هایی اس��ت که برای
دولت اینده متصور هستیم .با در نظرگرفتن این دو موضوع
با طیف ها و گروه های مختلف اصولگرا وارد بحث و مذاکره
خواهیم شد و راهکارهای مبتنی بر این دو موضوع را استخراج
خواهیم کرد و مورد بحث و همفکری قرار خواهیم داد.
یعنی اسیب شناسی گذشته و توافق بر سر برنامه های
دولت اینده می تواند منجر به ائتالف تحولخواهان با س��ایر
گروه های اصولگرا ش��ود ب��ود؟ چقدر به ش��کل گیری این
ائتالف ها خوشبین هستید؟
lبله .به نظ��رم زمینه چنی��ن .ائتالفاتی با چنین
مکانیسمی بسیار هموار خواهد بودg .
بین الملل
ماراتن سوسیالیست و سرمایه دار
ترس در
اردوی لیبرالها
چرا اوباما از رامنی شکست خورد؟
متن کام�ل مناظره اوبام�ا و رامنی ک�ه از نظر
مخاطبان تا حدود زیادی به س�ود رامنی پایان
یافت ،نش�ان از عمق بحران اقتصادی در غرب
به ویژه امریکا دارد .بح�ران اقتصادی امریکا
محور اصلی اولین مناظره انتخاباتی بود.
بین الملل
مثلث شماره 146
42
بین الملل
مثلث شماره 146
43
دوئل « دنور»
1
باخت اوباما درا ولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری امریکا
دانشگاه دنور ،چهارشنبه سوم اکتبر میزبان نخستین مناظره «باراک اوباما» ،رئیس جمهوری فعلی امریکا و «میت
رامنی» کاندیدای جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری اینده بود؛ رویارویی این دو حریف در میدان پرسش
و پاسخ ،عمدتا بر مسائل داخلی متمرکز بوده و در ان به طور مشخص به حوزه اقتصاد پرداخته شد .نظرسنجی که بعد از
این مناظره توسط پایگاه خبری «سی ان ان» انجام شد ،حاکی از ان است که بیش از 65درصد معتقدند که رامنی در این
مناظره چالشی تر و موفق تر ظاهر شده و اوبامای دموکرات که قدرت بیانی قوی داشته و همواره مسلط و قاطع به نظر
می رسد ،موضعی منفعالنه و گاه عصبی داشته است .در زیر متن کامل نخستین مناظره انتخاباتی سال 2010می اید:
مترجم :ازاده کشوردوست و رضا اقازاده
بین الملل
جیم لرر :از دانش�گاه «دنور» در شهر دنور ایالت
«کل�رادو» به ش�ما عصر به خی�ر می گوی�م .من «جیم
ل�رر» از برنام�ه «س�اعت خب�ر» ش�بکه «پی بی اس»
هستم و از حضور شما در نخس�تین مناظره انتخاباتی
ریاس�ت جمهوری س�ال 2012که بین ب�اراک اوباما
رئیس جمهوری فعلی و کاندی�دای دموکرات ها و میت
رامنی فرماندار سابق ایالت «ماساچوست» و کاندیدای
جمهوریخواهان برگزار می شود ،تشکر می کنم.
این مناظره و س�ه مناظره دیگ�ر (دو مناظره بین
کاندیداهای ریاست جمهوری و یک مناظره بین معاونان
این کاندیداها) با حمایت مالی کمیسیون مناظره های
انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود .مناظره 90
دقیقه ای حال حاضر به مسائل داخلی امریکا پرداخته و
چارچوب ان توسط کمیس�یون مناظره ها تعیین شده
است .این مناظره به شش بخش 15دقیقه ای تقسیم
شده و کاندیداها برای پاسخ به اولین پرسش دو دقیقه
زمان دارند و بع�د از ان مباحثه درباره س�ایر بخش ها
اغاز می شود .هزاران نفر پیش�نهادهای خود را درباره
موضوعاتی که تمایل داش�تند در این بخش ها مطرح
شود ،ارائه کرده یا پرس�ش هایی را از طریق اینترنت
یا س�ایر راه های ارتباطی ارس�ال کرده اند .سه بخش
از ش�ش بخش این مناظره به مس�اله اقتصاد و باقی
بخش ها به مسائلی مانند طرح مراقبت های بهداشتی،
نقش دولت ،حاکمیت و تاکید بر تفاوت ها ،موارد ویژه و
گزینه های پیش رو اختصاص خواهد یافت .هر کاندیدا
نیز در پایان دو دقیقه برای جمع بندی صحبت های خود
زمان خواهد داشت.
اف�راد حاضر در س�الن مناظ�ره ق�ول داده اند که
س�کوت را رعایت کرده و از فریاد کشیدن ،کف زدن و
سوت کشیدن و هر گونه اقدامی که در تمرکز کاندیداها
اختالل ایجاد کند ،خ�ودداری کنند .به این ترتیب همه
می توانی�م روی صحبت های کاندیداه�ا و مواضع انها
متمرکز شویم .ولی در این مورد یک استثنا وجود دارد
و ان هم همی�ن اکنون که می خواهی�م از رامنی و اوباما
استقبال کنیم( .حاضران کف می زنند).
اقایان رامنی و اوباما! به هر دوی ش�ما خوش�امد
می گویم .مناظره را با مساله اقتصاد و به طور مشخص
مس�اله فرصت های ش�غلی اغاز می کنیم .تفاوت های
عم�ده ش�ما درب�اره راهکارهای�ی ک�ه ب�رای ایج�اد
فرصت های شغلی جدید پیش�نهاد کرده اید ،چیست؟
هر کدام از شما دو دقیقه برای بحث فرصت دارد .پرتاب
سکه مشخص کرد که اوباما باید بحث را اغاز کند.
اوباما :جیم ،از فرصتی که در اختیار من گذاشتی تشکر
مثلث شماره 146
می کنم .از دانشگاه دنور برای میزبانی این مناظره و همچنین
از فرماندار رامنی نیز تشکر می کنم .مسائل بسیاری هستند
44
که تمایل دارم امشب به انها اشاره کنم ،ولی مهمترین انها
این اس��ت که من 20سال قبل (در چنین ش��بی) زمانی که
«میشل اوباما» به پیشنهاد من برای ازدواج پاسخ مثبت داد،
خوش��بخت ترین مرد روی زمین ش��دم( .خنده) از همین جا
سالگرد ازدواجمان را به میشل تبریک می گویم؛ ممکن است
سال های اینده مراسم سالگرد ازدواجمان مقابل 40میلیون
بیننده برگزار نشود( .خنده)
چهار س��ال قبل بدترین بح��ران مالی از زم��ان رکود
بزرگ را تجربه کردیم .میلیون ها فرصت شغلی از بین رفت،
صنعت خودروسازی در استانه سقوط قرار گرفت و نظام مالی
کش��ور به حالت تعلیق درامد .با انعطاف پذیری و عزم راسخ
ش��هروندان امریکایی ،مقابله با این چالش ها را اغاز کردیم.
طی 30ماه گذش��ته پنج میلیون فرصت ش��غلی در بخش
خصوصی ایجاد شده ،صنعت خودروسازی جانی تازه گرفته و
شاهد روندی رو به رشد در مسیر تامین مسکن بوده ایم ،ولی
همه می دانیم که همچنان کارهای زی��ادی پیش رو داریم.
بنابراین پرسش هایی که امشب مطرح می شود به وضعیت
گذشته ارتباطی ندارد ،بلکه روی مسیری که پیش رو داریم،
متمرکز است .فرماندار رامنی به تغییر نحوه پرداخت مالیات و
رویکرد وارونه کاهش مالیات اقشار پردرامد معتقد است ،ولی
من دیدگاه متفاوتی دارم .معتقدم که باید در بخش اموزش و
پرورش سرمایه گذاری شود .به اعتقاد من توسعه منابع جدید
انرژی در امری��کا از اهمیت زیادی برخوردار اس��ت .به این
ترتیب می توانیم نظام مالیاتی را تغییر داده و اطمینان حاصل
کنیم که از تجارت های کوچک و شرکت هایی که در امریکا
سرمایه گذاری کرده اند ،حمایت می شود .می توان بخشی از
این هزینه ذخیره شده را برای بازسازی امریکا – در شرایطی
که دو جنگ را پشت س��ر گذاش��ته ایم -صرف کنیم؛ به این
ترتیب می توانیم کس��ری بودجه خود را به شیوه ای متوازن
که اجازه این سرمایه گذاری های حیاتی را می دهد ،کاهش
دهیم .اکنون به عهده رای دهندگان امریکایی است که تعیین
کنند در کدام مسیر قدم بگذاریم .ایا تصمیم داریم بار دیگر
سیاس��ت های اقتصادی را انتخاب کنیم که امریکا را به این
هرج و مرج کشانده یا سیاست اقتصادی جدیدی را انتخاب
می کنیم که تاکید دارد عملکرد اقتصادی بهتر امریکا در گرو
عملکرد بهتر طبقه متوسط است .تمایل دارم در این مناظره
درباره این مساله گفت وگو شود.
لرر :فرماندار رامنی ،شما دو دقیقه زمان دارید.
میت رامنی :جیم از تو ممنون هستم ،باعث افتخار است
که اینجا در کنار تو هستم .همچنین از اینکه فرصتی دست داد
در کنار پرزیدنت اوباما باشم ،خوشحالم .از اینکه در دانشگاه
دنور هستم احس��اس بس��یار خوبی دارم و از میهمان نوازی
مسئوالن این دانش��گاه و همچنین کمیس��یون مناظرات
برای برگزاری این جلس��ات تقدیر می کنم .پرزیدنت اوباما،
سالگرد ازدواجتان را به شما تبریک می گویم و اطمینان دارم
بودن در اینجا در کنار من ،رمانتیک ترین شرایطی است که
می توانستید تجربه کنید( .خنده) تبریک.
مس��اله ای که مطرح شد ،مساله بس��یار مهمی است.
طی سال های گذش��ته فرصت دیدار با مردم در ایالت های
مختلف کشور را داشته ام؛زمانی که در شهر «دیتون» در ایالت
«اوهایو» بودم ،زنی بازوی من را گرفت و گفت که از ماه مه
بیکار شده ام ،ایا می توانید به من کمک کنید؟ «ان رامنی»،
همسرم روز گذشته در یک تجمع انتخاباتی در دنور شرکت
کرده بود و در انجا زنی که بچه به بغل داشت به او گفت که
همسرش در سه سال گذشته چهار بار مجبور به تغییر شغل
خود شده اس��ت؛ ش��غل هایی که نیمه وقت بوده اند .او اخیرا
از محل کار اخرش نیز اخراج شده و خانه شان را نیز از دست
داده اند .ایا می توانیم به ما کمک کنیم؟
پاسخ این است که بله ،می توانیم کمک کنیم ولی این
کمک مستلزم قدم گذاشتن در مسیری جدید است؛ مسیری
که با رویکردهایی که در حال حاضر در پیش گرفته می شود،
متفاوت است؛ این مسیر متفاوت ،مسیری نیست که پرزیدنت
اوباما از ان به عنوان رویکرد وارونه کاهش مالیات ثروتمندان
یاد کرده اس��ت .این کاری نیس��ت که من قصد انجام ان را
دارم .طرح من پنج بخش بنیادی��ن دارد :یک ،به ما در حوزه
انرژی استقالل می دهد؛ اس��تقالل انرژی امریکای شمالی.
محقق ش��دن این هدف ،چهار میلیون فرصت شغلی ایجاد
می کند .دو ،باعث رونق گرفتن بازرگانی به ویژه در امریکای
التین می شود .این رویکرد در صورت تقلب چینی ها عامل
بازدارنده ای برای انها به شمار می رود .سه ،اطمینان یافتن از
اینکه مردم ما توانایی ها و مهارت هایی که برای موفق شدن
به ان نیاز است و همچنین بهترین مدارس در جهان را دارند
البته اکنون با محقق ش��دن این هدف فاصله زیادی داریم.
چهار ،بودجه ای مت��وازن در اختیار ما ق��رار می دهد و پنجم
اینکه باعث قدرت گرفتن تجارت های کوچک می شود .این
تجارت کوچک است که باعث ایجاد فرصت های شغلی در
امریکا می شود .طی چهار سال گذشته ،فعاالن تجارت های
کوچک به این نتیجه رس��یده اند که امریکا ،جای مناس��بی
برای اغاز یک تجارت جدید نیست ،چرا که اغاز این روند به
اوباما :چهار سال قبل بدترین بحران مالی از زمان رکود بزرگ
را تجربه کردیم .میلیون ها فرصت شغلی از بین رفت ،صنعت
خودروسازی در استانه سقوط قرار گرفت و نظام مالی
کشور به حالت تعلیق درامد .با انعطاف پذیری و عزم راسخ
شهروندان امریکایی ،مقابله با این چالش ها را اغاز کردیم
پایین ترین میزان خود طی 30سال اخیر رسیده است .می دانم
که برای رش��د مجدد تجارت های کوچک و برای استخدام
افراد ،به زمان نیاز است .اکنون نگرانی من این است؛ مسیری
که در حال حاضر در ان قرار داریم ،مسیر موفقی نبوده است.
دیدگاهی که اوباما اکنون دارد ،کامال مشابه دیدگاهی است
که چهار سال قبل با ان وارد رقابت های انتخاباتی شد .او معتقد
است که یک دولت بزرگ تر بیشتر هزینه می کند ،مالیات های
س��نگین تری تعیین کرده و چارچوب های بیش��تری اعمال
می کند ،ولی این پاسخ صحیحی برای نیازهای امروز امریکا
نیست .من نیرویی که مجددا امریکا را به فعالیت وادار می کند،
احیا خواهم کرد .ممنون.
لرر :پرزیدنت اوباما! لطفا به طور مستقیم نظر خود
درباره مواضعی که فرماندار رامنی در قبال سیاست های
اقتصادی شما داشتند را بیان کنید.
اوباما :اج��ازه دهید که به طور مش��خص درباره انچه
لرر :هر دو شما به اختالفات نس�بتا زیادی اشاره
کردید .در این مرحله توجه خود را روی این اختالفات
متمرکز کرده و به طور خاص به این موارد می پردازیم.
ولی پیش از ان ،فرماندار رامنی! ایا در ارتباط با مسائلی
که پرزیدنت اوباما اکنون به ان اش�اره کرد ،پرس�ش
خاصی دارید؟
رامنی :بل��ه ،قطعا .می خواهم ط��رح اقتصادی خود را
بین الملل
تشریح کرده و مرحله به مرحله درباره ان توضیح دهم .اول
از همه باید تاکی��د کنم که تصمیمی ب��رای کاهش مالیات
پنج میلیارد دالری ندارم .برنامه من برای کاهش مالیات ها
تا این حد که پرزیدنت اوباما درباره ان صحبت کرد ،گسترده
نیس��ت .دیدگاه من این اس��ت که باید ب��رای مالیات طبقه
متوسط تسهیالتی در نظر گرفته شود ،ولی تصمیمی برای
کاهش مالیات شهروندان با درامد باال ندارم .اقشار پردرامد
در وضعیت فعلی اقتصادی هم شرایط خوبی دارند .برای انها
هیچ تفاوتی ندارد که شما رئیس جمهوری امریکا باشید یا من.
افرادی که در حال حاضر شرایط دشواری را تجربه می کنند،
شهروندانی با درامد متوسط هستند .سیاست های پرزیدنت
اوباما طبقه متوسط امریکا را دفن کرده است؛ انها در استانه
نابودی قرار گرفته اند .امریکایی های طبقه متوس��ط شاهد
کاهش درامد خود بوده اند ،این نوعی مالیات است و من ان را
مالیات اقتصادی می نامم.
در همین زمان ،هزینه بنزین در دوران ریاست جمهوری
پرزیدنت اوباما دو برابر شده است ،بهای برق و مواد غذایی نیز
افزایش داشته و هزینه مراقبت های بهداشتی برای هر خانوار
به دو هزار و 500دالر رسیده است .شهروندان طبقه متوسط
شرایط دش��واری را تجربه می کنند .س��نگ بنای طرح من،
انرژی و بازرگانی ،برنامه های اموزشی صحیح ،توازن بودجه
و کمک به تجارت های کوچک است.
ولی پرزیدنت اوباما به برخی مسائل اشاره کرد که تمایل
دارم درباره ان توضیح بدهم .مساله اول ،بحث اموزش است.
با پرزیدنت اوباما درباره کلیدی بودن اموزش و تاثیر مهمی
که روی اینده اقتصاد کش��ور دارد ،موافق هستم ولی برنامه
اموزشی ما در حال حاضر گزارش های خود را به هشت نهاد
متفاوت ارائه می کند .این مسیر هزینه ای چشمگیر در بر دارد.
باید این پول ه��ا را به ایالت ها بازگردان��ده و روندی در پیش
بگیریم که کارگران طی ان می توانند از اموزش هایی هدفمند
و مرتبط با مش��اغلی که به انها عالقه مند هستند ،بهره مند
شوند .مساله دوم ،مساله مالیات هاست .من و پرزیدنت اوباما
روی این مساله توافق داریم که مالیات ها باید کاهش پیدا کند.
من مالیات ها را هم برای ش��رکت ها و هم برای افراد حقیقی
کاهش خواهم داد ،ول��ی برای اینکه منبع درامدی داش��ته
باش��یم و دولت بتواند به فعالیت های خود ادامه دهد ،برخی
اعتبارها و معافیت ها را کاهش می دهیم تا منبعی برای تامین
مالی باشد .مساله سوم نیز مربوط به حوزه انرژی است .انرژی
مساله ای حیاتی بوده و پرزیدنت اوباما نیز به درستی اشاره کرد
که میزان تولیدات نفتی و گازی در دوران ریاست جمهوری او
افزایش یافته اس��ت .با این وجود افزایش تولیدات این حوزه
هیچ ارتباطی با سیاس��ت های اوباما نداش��ته است .افزایش
تولیدات گاز طبیعی و نف��ت در بخش خصوصی اتفاق افتاده
و ش��اهد افزایش این تولی��دات در بخش دولت��ی نبوده ایم.
اقای رئیس جمهور ،دولت شما تعداد مجوزهای قانونی را به
نصف کاهش داده است.
اگر م��ن رئیس جمه��وری امریکا ش��وم ،تع��داد این
مجوزها را دوبرابر می کنم .روی منابع نفتی سواحل االسکا
حس��اب ویژه ای باز کرده ،خط لوله انتق��ال گاز از کانادا را به
جری��ان می انداختم و به ط��ور هم زم��ان نیم نگاهی هم به
زغال سنگ داشتم .افرادی که در صنایع زغال سنگ امریکا
کار می کنند ،معتقدند که سیاست های شما اسیبی جدی به
این صنعت وارد کرده اس��ت .من می خواه��م بخش انرژی
امریکا و امریکای شمالی مستقل باشد .به این ترتیب می توان
فرصت های شغلی جدید ایجاد کرد.
و در پای��ان در ارتباط با کاهش مالیات ه��ا باید بگویم
که برنامه من کاهش گسترده مالیات ها و در پی ان کاهش
درامدهای دولتی نیست .سیاس��ت اصلی و اولویت من این
اس��ت که کاهش مالیات هایی که منجر به افزایش کسری
بودجه شود ،در دستورکار قرار نگیرد .هدف من این است که
دشواری هایی که خانواده های طبقه متوسط متحمل می شوند
را کاهش دهم .بنابراین به کار بردن هر گونه ادبیاتی در تضاد با
این سیاست ها ،به صراحت نادرست و غیردقیق است.
لرر :اقای رئیس جمهور شما بفرمائید.
مثلث شماره 146
معتقدم باید انجام ش��ود ،صحبت کنم .اول از همه باید نظام
اموزشی خود را ارتقا دهیم .در این زمینه و در راستای ترسیم
پیش��نهادهای هر دو ح��زب دموک��رات و جمهوریخواه به
پیش��رفت های بزرگی دس��ت پیدا کرده ایم ک��ه هم اکنون
تاثیرات خود را روی برخی از مراکز اموزشی که تعامل با انها
بسیار دش��وار است ،نش��ان داده اند .در حال حاضر برنامه ای
تحت عنوان «مس��ابقه به سمت اوج» در دس��تورکار است
که اصالحاتی در 46ایالت در سراس��ر کش��ور در ان لحاظ
شده اس��ت .از جمله این اصالحات ،باال بردن استانداردها و
ارتقای نحوه اموزش معلمان اس��ت .تصمیم دارم 100هزار
معلم ریاضی و علوم جدید استخدام کرده و بیش از دو میلیون
فرصت اموزشی در جامعه دانش��گاهی ایجاد کنم تا به این
ترتیب ش��هروندان ،مهارت های الزم برای ش��غل هایی که
هم اکنون برای انها فراهم اس��ت را به دست اورند .به مردم
تضمین می دهم که شهریه های اموزش��ی را برای جوانان
پایین نگه می دارم.در زمین��ه نظام مالیاتی ،ه��م من و هم
فرماندار رامنی روی این مساله اتفاق نظر داریم که نرخ مالیات
شرکت های بزرگ بسیار باالست ،بنابراین تصمیم دارم این
نرخ را به ویژه در بخش تولید کاهش داده و ان را به 25درصد
برسانم .از طرف دیگر با روند اعزام نیروی کار به خارج از کشور
که به دنبال ارائه مشوق به برخی از شرکت ها پررنگ تر شده،
مقابله می کنم .همچنین تصمیم دارم مالیات شرکت هایی که
در امریکا س��رمایه گذاری می کنند را کاهش دهم .در حوزه
انرژی نیز هم من و هم فرماندار رامنی معتقدیم که تولیدات
انرژی امریکا باید تقویت ش��ود .همچنین روی این مس��اله
اتفاق نظر داریم که تولیدات مسابقات نفت و گاز طبیعی از هر
زمان دیگری بیشتر ش��ده ولی من در عین حال بر این باورم
که باید نیم نگاهی هم به منابع انرژی اینده مانند باد ،انرژی
خورشیدی و سوخت های زیستی داشته باشیم و در این زمینه
سرمایه گذاری کنیم ،همه اینها امکان پذیر است .در شرایط
فعلی برای دستیابی به این هدف باید کسری بودجه را جبران
کنیم .یکی از مسائلی که اطمینان دارم امشب درباره ان بحث
خواهیم کرد ،چگونگی تعامل با نظام مالیاتی و تضمین کاهش
هزینه ها به شیوه ای مسئوالنه و همچنین دستیابی به منابع
مالی الزم برای انجام این سرمایه گذاری هاست.
این درس��ت همان جایی اس��ت ک��ه ما ب��ا یکدیگر
اختالف نظر داریم ،چرا که طرح اقتص��ادی رامنی ،کاهش
پنج میلیارد دالری مالیات هایی که پیش از این مشمول طرح
گسترش کاهش مالیات های بوش ش��ده بودند را پیشنهاد
می کند .دو تریلیون دالر دیگر نیز ص��رف هزینه اضافی در
ارتش می ش��ود و این در حالی اس��ت که نظامیان ما چنین
درخواس��تی مطرح نکرده اند .مهمترین پرس��ش هایی که
درباره این طرح مطرح می ش��ود اینکه این هزینه ها چگونه
تامین می ش��ود ،کس��ری بودجه چگونه جبران می ش��ود و
سرمایه گذاری های الزم چگونه بدون تحمیل هزینه اضافی
بر طبقه متوسط انجام می شود؟
رامنی :هزینه بنزین در دوران ریاست جمهوری پرزیدنت
اوباما دو برابر شده است ،بهای برق و مواد غذایی نیز
افزایش داشته و هزینه مراقبت های بهداشتی برای هر
خانوار به دو هزار و 500دالر رسیده است .شهروندان
طبقه متوسط شرایط دشواری را تجربه می کنند
اوباما :بیایی��د درب��اره مالیات ها صحب��ت کنیم زیرا
معتقدم که ای��ن بحث ،راهب��ردی خواهد بود .چهار س��ال
پیش و زمانی که روی همین سکو ایس��تاده بودم ،گفتم که
مالیات خانواده های طبقه متوسط را کاهش خواهم داد و این
دقیقا همان کاری اس��ت که انجام دادم .دولت من ،مالیات
خانواده های با درامد متوسط را تا سه هزار و 600دالر کاهش
داد .دلیل این مساله نیز این اس��ت که معتقدم امریکا زمانی
عملکرد بهتری خواهد داش��ت که عملکرد طبقه متوس��ط
بهتر باشد .با کاهش مالیات این خانواده ها ،پول بیشتری در
جیب های انها باقی می ماند و به عنوان مثال ش��اید تصمیم
بگیرند که یک ماشین بخرند .انها به طور قطع باتوجه به رکود
بی سابقه ای که شاهد ان بودیم ،در جایگاه بهتری قرار دارند.
انها می توانند برای فرزندش��ان که قصد ورود به دانشگاه را
دارد ،یک کامپیوتر جدید بخرند .این مساله به معنای ان است
که این خانواده پول بیشتری خرج کرده اند ،اقتصاد مشتریان
بیشتری داشته است ،کسب و کارها پرس��ودتر شده اند و در
نتیجه کارگران بیشتری استخدام کرده اند.
اکنون بهتر است به طرح پیش��نهادی فرماندار رامنی
برای کاهش پنج تریلی��ون دالری مالیات ها و هزین ه اضافی
دو تریلیون دالری در بخ��ش نظامی بپردازیم .او تاکید کرده
اس��ت که این کاهش درامد را از طری��ق کاهش اعتبارات و
معافیت ها تامین خواهد کرد .مس��اله این اس��ت که بیش از
صدبار از فرماندار رامنی خواسته اس��ت درباره سازوکار این
طرح توضیح دهد ولی او هرگز موفق به ترسیم ان نشده است.
جیم ،من در اینجا به یک نکته مهم اشاره می کنم .باتوجه به
اینکه ش��هروندان با درامد باال هم از معافیت ها و اعتبارات
ارائه ش��ده توس��ط دولت بهره می برند ،محدود کردن این
تسهیالت کمکی به تامین هزینه پنج تریلیون دالری ناشی
از کاهش مالیات ها و هزینه دو تریلیون دالری صرف شده در
45
بخش نظامی نخواهد کرد.
بررسی ها و مطالعات مستقل نشان داده است که تنها
راه تحقق وعده رامنی برای عدم کاهش کسری و همچنین
اضافه نشدن به ان ،تحمیل باری اضافی بر دوش خانواده های
طبقه متوسط است؛ یک خانواده طبقه متوسط امریکا که بچه
هم دارد ،مجبور است دو هزار دالر بیشتر هزینه کند.
این تحلیل من نیس��ت ،بلکه ارزیابی اقتصاددان هایی
است که این طرح را بررسی کرده اند .این نوع اقتصاد وارونه
که در چارچوب ان تنه��ا افراد متعلق به راس ه��رم ،رفاه را
تجربه می کنند؛ اقتصادی که ب��ار مضاعفی بر خانواده های
طبقه متوسط تحمیل می کند ،نسخه ای مناسب برای رشد
اقتصادی امریکا نخواهد بود.
لرر :بس�یار خب ،تفاوت ها در چیست؟ بیاید روی
مساله ها مالیات ها...
رامنی :ولی من به این مس��اله پرداختم .درست است،
درست است.
لرر :تفاوت ها در چیست؟
رامنی :تقریبا هر چیزی که پرزیدنت اوباما درباره طرح
بودجه من گفت ،نادرست بود.
لرر :بسیار خوب.
بین الملل
رامنی :اگر از من خواسته می ش��د از طرحی که اوباما
اکنون ان را توصیف کرد حمایت کنم ،هرگز نمی پذیرفتم .من
به دنبال کاهش پنج تریلیون دالری مالیات ها نیستم .انچه من
گفته ام این است که طرح کاهش مالیاتی که باعث افزایش
کسری بودجه شود را به اجرا نخواهم گذاشت .این بخش اول
است ،بنابراین اگر من تاکید کنم که طرح مورد نظرم کسری
بودجه را افزایش نخواهد داد ،هیچ اقتصاددانی نخواهد گفت
که طرح مالیات��ی رامنی باعث افزایش پن��ج میلیارد دالری
کسری بودجه می شود.
دوم اینکه سهمی که افراد حقیقی پردرامد می پردازند
را کاهش نخواهم داد .می دانم که ش��ما و معاونتان همواره
روی این مس��اله تاکید کرده اید و همچنین می دانم که این
مساله بین مردم به طور گسترده ای مطرح شده است ولی این
همه ان چیزی نیست که وجود دارد .ببینید ،من پنج پسر دارم
و عادت کرده ام که مردم حرف هایی می زنند که همیشه هم
درست نیست ولی بارها و بارها تکرار می شود و امیدوارند در
نهایت ان را باور کنم( .خنده) این مساله درست نیست ،قبول
دارید؟ من مالیاتی که توسط طبقه ثروتمند پرداخت می شود
را کاهش نخواهم داد.
سوم اینکه هرگز و تحت هیچ ش��رایطی مالیات طبقه
متوسط را افزایش نخواهم داد ،بلکه تالش می کنم مالیات
بر درامد این طبقه را کاهش دهم .اکنون شما به یک بررسی
استناد کردید .شش مطالعه و بررسی دیگر نیز انجام شده که به
تحقیقی که شما به ان اشاره کردید ،پرداخته و نتیجه گرفته اند
که این پژوهش کامال نادرست و از پایه و اساس اشتباه است.
همین امروز یک بررسی را مطالعه کردم که در ان مطرح شده
بود که شما قصد دارید مالیات طبقه متوسط را بین سه تا چهار
هزار دالر افزایش دهید .همه جا از این تحقیقات و مطالعات
وجود دارد .اکنون به مس��اله ای که در اخر به ان اش��اره شد،
می پردازیم؛ برنام��ه من برای کاهش نرخ ه��ا .تصمیم دارم
نرخ ها را کاهش داده و به طور هم زمان ،اعتبارات و معافیت ها
را کاه��ش دهم .به این ترتی��ب منبع مالی ک��ه به دنبال ان
هس��تیم تامین می ش��ود .اکنون فکر می کنید چرا نرخ ها را
کاهش می دهیم؟ دلیل این مساله این است که تجارت های
کوچک ،این نرخ ها را می پردازند 54 .درصد امریکایی ها در
تجارت هایی فعالیت دارند ،مالیات شرکتی روی انها اعمال
نشده و مالیات ش��خصی پرداخت می کنند .اگر این نرخ ها را
کاهش دهیم ،امکان استخدام افراد بیشتری فراهم خواهد
ش��د .اولویت مهم من ایجاد فرصت های شغلی جدید برای
شهروندان امریکایی است.
مثلث شماره 146
لرر :بس�یار خوب .این همان جایی است که از ان
46
اوباما :برنامه مالیاتی من نه تنها مالیات 98درصد خانواده های
امریکایی را کاهش داد ،بلکه باعث کاهش 18برابری مالیات
اقتصادهای کوچک نیز شد .با این وجود تاکید کرده ام که برای
افرادی با درامد بیش از 250هزار دالر در سال باید قوانین دوره
ریاست جمهوری «بیل کلینتون» اعمال شود
ش�روع کردیم .ایا درباره مطالبی که فرمان�دار درباره
طرح خود گفتند ،مطلب خاصی دارید؟
اوبام�ا :فرماندار رامن��ی به مدت 18م��اه روی طرح
مالیاتی تمرکز کرده اس��ت و اکنون تنها چن��د هفته پیش از
انتخابات ریاس��ت جمهوری می گوید که این پیشنهاد بزرگ
و قاطعنامه اهمیتی ندارد .جناب فرماندار ،حقیقت این است
که اگر به ش��یوه ای که توضیح دادید به دنبال کاهش نرخ ها
هستید ،مقابله با کس��ری بودجه و عدم اعمال فشار بر طبقه
متوس��ط ،مس��اله ای غیرممکن خواهد بود .ای��ن ریاضیات
است ،این منطق اس��ت .من و فرماندار رامنی درباره تشویق
اقتصادهای کوچک اتف��اق نظر داریم .برنام��ه مالیاتی من
نه تنها مالیات 98درصد خانواده های امریکایی را کاهش داد،
بلکه باعث کاهش 18برابری مالیات اقتصادهای کوچک نیز
شد .با این وجود تاکید کرده ام که برای افرادی با درامد بیش
از 250هزار دالر در سال باید قوانین دوره ریاست جمهوری
«بیل کلینتون» اعمال ش��ود؛ زمانی که 23میلیون فرصت
ش��غلی جدید ایجاد ش��د ،از کس��ری بودجه به مازاد بودجه
رسیدیم و این مساله تعداد زیادی از میلیونرهای امریکا را به
تکاپو انداخت .اهمیت این مساله است این است که در پیش
گرفتن چنین رویکردی نه تنها کسری بودجه را کاهش داده
و باعث ایجاد فرصت های شغلی جدید می شود ،بلکه امکان
س��رمایه گذاری هایی را فراهم می کند ک��ه در بخش های
اموزش و ان��رژی ضروری هس��تند .ما در عی��ن با یکدیگر
اختالف نظر هم داریم .این اختالف به تف��اوت تعریف ما از
تجارت های کوچک برمی گردد .بر مبنای طرح من ،مالیات
بر درامد 97درصد از تجارت ه��ای کوچک افزایش نخواهد
یافت .فرمان��دار رامنی می گوی��د که این س��ه درصد باقی
مانده ،ایجادکننده فرصت های ش��غلی هستند و تحت فشار
قرار گرفته اند .ولی برمبنای تعریفی که فرماندار رامنی ارائه
می دهد ،مجموعه ای عظیم از میلیونره��ا و میلیاردرها جزو
تجارت های کوچک به حس��اب می ایند« .دونالد ترومپ»
یک تجارت کوچک است؛ می دانم که دونالد ترومپ تمایلی
ندارد در هیچ چیزی خود را کوچک به شمار اورد .این همان
تعریفی است که از تجارت کوچک ارائه شده است :اگر درامد
تجاری دارید ،یک تجارت کوچک هستید .معتقدم که چنین
رویکردی به رشد اقتصادی امریکا کمکی نمی کند ،چراکه
در چارچوب ان ،تنها راه تامین هزینه ها بدون فشار بر طبقه
متوسط یا افزایش کس��ری بودجه ،کاهش چشمگیر بودجه
بخش هایی مانند اموزش اس��ت؛ بخش هایی که به رش��د
امریکا کمک می کنند .معتقدم که این یک اشتباه خواهد بود.
لرر :بسیار خب.
رامنی :جیم ،لطفا به من اجازه بده ک��ه مجددا به این
موضوع برگردم.
لرر :فقط برای ثبت کردن؟
رامنی :تجارت های کوچک که از ان حرف می زنیم؟
لرر :عذرخواهی می کنم .همانطور که همه متوجه
هستند ،اولین 15دقیقه ما به پایان رسیده است.
رامنی :این نوعی خوشگذرانی است ،اینطور نیست؟
لرر :درست است ،عالیست.
اوباما :همینطور است.
لرر :بسیار خب .مشکلی نیست .تا زمانی که شما
مشکلی نداشته باشید ،من نیز مخالفتی ندارم.
رامنی :خوب است.
لرر :از انجا که همچنان روی مبحث اقتصاد متمرکز
هستیم ،باز هم به مساله مالیات ها می پردازیم .بعد از ان
سراغ کسری بودجه و بسیار دیگری از مسائل می رویم.
جناب فرماندار ادامه دهید.
رامنی :اقای رئیس جمهور حق کامال با شماس��ت .به
97درصد تجارت ها مالیات بیش از 35درصد تعلق نمی گیرد،
انها مالیات کمتری می پردازند .ولی س��ه درصد باقی مانده،
تجارت هایی هس��تند که حدود نیمی از ش��هروندانی که در
تجارت های کوچک کار می کنند ،در انها فعالیت دارند .انها
تجارت هایی هس��تند که یک چهارم جامع��ه کاری امریکا
را دربرمی گیرند و برنامه شما این اس��ت که مالیات انها را از
35درصد به 40درص��د افزایش دهید .با م��ردی که در یک
تجارت بس��یار کوچک فعالیت داش��ت ،صحبت کردم و در
ایالت «سن لویی» در صنعت الکترونیک مشغول به کار بوده
و چهار کارمند دارد .این مرد گفت که او و پسرش مالیات هایی
که می پردازند ازجمله مالیات فدرال ،مالیات بر درامد ایالتی
و مالیات سوخت را محاس��به کرده و به این نتیجه رسیده اند
که حدود نیمی از درامد انها صرف پرداخت مالیات می شود.
برنامه شما این است که مالیات تجارت های کوچک موفق
را از 30درصد ب��ه 40درصد افزایش دهید .فدراس��یون ملی
تجارت های مستقل اعالم کرده است که این اقدام به معنای
از بین رفتن 700هزار فرصت ش��غلی است .من نمی خواهم
فرصت های شغلی را قربانی کنم .حفظ شغل ها اولویت اول
من است .در همین راس��تا کاری که انجام می دهم کاهش
نرخ مالیات و محدود کردن اعتبارات و معافیت هاست« .بولز
سیمپسون» نیز اندیشه مشابهی دارد .کاهش نرخ ها و محدود
کردن اعتبارات و معافیت ها برای ایجاد فرصت های شغلی
بیشتر ،چراکه هیچ چیز بیشتز از نیروی کار یک جامعه که پول
درمی اورند و مالیات می پردازند ،نمی تواند در دستیابی به یک
بودجه متوازن موثر باشد.
اوباما :جیم ،ممکن اس��ت بخواهی به مساله دیگری
بپردازی ولی می خواستم یک مساله را خطاب به مردم امریکا
عنوان کنم :اگر ش��ما معتقدید که می توانی��م مالیات ها را تا
پنج میلیارد تریلیون دالر کاه��ش داده و دو تریلیون دالر نیز
به بودجه دفاعی کشور اضافه کنیم و از طرف دیگر با محدود
کردن اعتبارات و معافیت ها می توانیم منابع مالی این طرح
را تامین کنیم ،ایده مالیاتی رامنی برای ش��ما کارساز خواهد
بود .ولی به اعتقاد من ،علم ریاضی ،حس مشترک و تاریخ ما
نشان داده این طرح نسخه مناسبی برای افزایش فرصت های
شغلی نخواهد بود .نگاه کنید .این طرح را امتحان کرده ایم.
هر دوی ای��ن رویکردها را امتحان کرده ای��م .رویکردی که
فرماندار رامنی از ان صحبت می کند همان طرحی است که
در سال های 2001و 2003ارائه شده بود .این مقطع زمانی را
در حالی به پایان رساندیم که کمترین نرخ رشد فرصت های
شغلی طی 50سال اخیر را تجربه می کردیم ،در شرایطی که
بودجه مازاد داشتیم با کسری بودجه رو به رو شدیم .همه اینها
باعث شدت گرفتن بدترین بحران مالی از زمان رکود بزرگ
شد .بیل کلینتون رویکردی که من از ان صحبت می کنم را
در پیش گرفت .در ان زمان 23فرصت شغلی جدید ایجاد شد،
از کسری بودجه به مازاد بودجه رسیدیم .تجارت و بازرگانی
عملکرد بسیار خوبی داش��ت ،بنابراین از بس��یاری جهات،
داده هایی دراختیار داریم که نش��ان می دهد این رویکرد به
احتمال قوی برای شهروندان امریکایی شغل و فرصت ایجاد
خواهد کرد .من معتقدم که اقتصاد زمانی بهترین عملکرد خود
را خواهد داشت که فشار مالیاتی طبقه متوسط کمرنگ تر شود
و این اقشار جامعه پولی در جیب خود داشته باشد.
رامنی :پرزیدنت اوباما اغازکننده این بخش بود بنابراین
فکر می کنم من باید حرف اخر را بزنم .بنابراین از این فرصت
استفاده می کنم.
بود.
لرر :شما در بخش بعد ،اغازکننده صحبت خواهید
رامنی :ولی اوباما اغازکننده صحبت های این بخش بود
و من باید اخرین حرف ها را در این بخش بزنم .اجازه دهید در
این باره اظهارنظر کنم.
لرر :روند مناظره به این ترتیب نیست.
کردید .این مساله بسیار مهم اس��ت .معتقدم که این مساله
تنها یک مساله اقتصادی نیس��ت .این یک مساله اخالقی
اس��ت .برای نس��ل من هزینه بیش��تر از درامد یک مساله
غیراخالقی است .مساله ای که درد و رنج زیادی را به نسل
بعدی منتقل می کند .میزان بدهی که همواره به ان اضافه
می شود نیز اخالقی نیس��ت؛ یک تریلیون دالر در سال ،این
مساله غیر اخالقی است .چگونه با این مساله تعامل می کنیم؟
از لحاظ ریاضی سه راهکار برای کاهش کسری بودجه وجود
دارد .راهکار اول ،افزایش مالیات هاست .روش دوم کاهش
هزینه هاست و روش سوم نیز رشد اقتصاد است ،چرا که اگر
افراد بیش��تری در یک اقتصاد در حال رش��د فعالیت داشته
باشند ،مالیات بیشتری پرداخته شده و هدف مورد نظر محقق
می ش��ود .پرزیدنت راهکار افزایش مالیات ها ر ا ترجیح داده
بین الملل
لرر :بسیار خب .بیایید ادامه دهیم ،بحث همچنان
درباره مساله اقتصاد اس�ت .اکنون به طور نظری وارد
بخش دوم ش�ده ایم .در این بخش به طور مش�خص
به کس�ری بودجه فدرال و بدهی ف�درال می پردازیم.
هر کدام از ش�ما دو دقیقه برای صحبت ک�ردن درباره
این مس�اله زمان دارید .فرماندار رامنی ،به دلیل اینکه
پرزیدنت اوباما بخش قبلی را اغاز کرد ،اولویت صحبت
در این بخش با شماست .پرسش مورد نظر این است:
اختالف نظر شما درباره راهکارهایی که در قبال مشکل
کسری بودجه در پیش می گیرید ،چیست؟
رامنی :خوب است ،خوشحالم که این پرسش را مطرح
است ،من درک می کنم .مشکل افزایش مالیات ها این است
که باعث کاهش نرخ رشد می شود .من تصمیم دارم هزینه ها
را کاهش داده و به طور همزمان از رش��د اقتصادی حمایت
کنم .چه چیزهایی را از هزینه ه��ا حذف خواهم کرد؟ اول از
همه تمامی برنامه هایی ک��ه در نتیجه این ازمایش طراحی
ش��ده اند را حذف خواهم کرد« :ایا این برنامه ان قدر مهم و
کلیدی هس��ت که ارزش قرض گرفتن از چین برای تامین
هزینه های مربوط به ان را داشته باشد؟» اگر این طور نباشد،
از شر ان راحت خواهم ش��د .برنامه مراقبت های بهداشتی
اوباما نیز در فهرست من قرار دارد .اقای رئیس جمهور من را
ببخشید .از این عبارات با تمام احترامم استفاده کردم.
اوباما :من این طرح را دوست دارم.
رامنی :بسیار خب ،بنابراین من از شر ان راحت خواهم
ش��د .معذرت می خواهم جیم ولی یارانه شبکه پی بیاس را
هم قطع می کنم .برنامه هایی نیز برای توقف چیزهای دیگر
دارم .شبکه پی بیاس و حتی تو را دوست دارم ،جیم ولی من
برای چیزهایی که قرار اس��ت برای تامین ان از چین اعتبار
مالی قرض بگیریم ،هزینه نخواهم کرد .این شماره یک بود.
ش��ماره دو ،برنامه هایی که در ح��ال حاضر عملکرد
خوبی دارند ولی می توانند در سطح کشوری عملکرد بهتری
داشته باشند را شناس��ایی کرده و در سطح کشوری مطرح
می کنم .شماره سه در تعداد کارمندان دولت تجدنظر کرده
و برخی نهادها و بخش ها را ب��ا یکدیگر ادغام می کنم .این
رویکردهایی اس��ت که باید برای رس��اندن امریکا به یک
بودجه متوازن در پیش گرفته شود .پرزیدنت اوباما گفته است
که کس��ری بودجه را به نصف رسانده اس��ت ولی متاسفانه
واقعیت این است که او این کس��ری بودجه را دو برابر کرده
است ،کس��ری بودجه های تریلیون دالری طی چهار سال
گذش��ته .پرزیدنت تا جایی که توانس��ته ،بده��ی عمومی
بر جای گذاشته است.
لرر :اقای رئیس جمهوری ،دو دقیقه.
اوباما :زمانی که به «اووال افیس» پا گذاشتم ،کسری
بودجه یک تریلی��ون دالری از من اس��تقبال ک��رد و همه
می دانیم که عوامل این کس��ری بودجه چ��ه بود :دو جنگ
که از کارت اعتباری خود برای انها استفاده کردیم .دو طرح
کاهش مالیاتی ک��ه هزینه ان تامین نش��د ،مجموعه ای از
برنامه ها که هزینه ای برای انها پرداخت نشد و بعد از ان یک
بحران اقتصادی گسترده .به رغم همه این دشواری ها تاکید
کردیم که الزم است طرح هایی اضطراری را برای تضمین
عدم مواجهه با یک رکورد در نظر بگیریم .مس��اله دیگری
که روی ان تاکید داش��تیم این بود که تمامی چیزهایی که
به پیش��رفت ما کمکی نمی کنند ،باید حذف شوند .بنابراین
77برنامه دولتی ،هواپیماهایی که نیروی هوایی س��فارش
داده بود ولی عملکرد خوبی نداش��تند 18 ،برنامه دولتی در
زمینه اموزش که به خوبی هدفمن��د بودند ولی به یادگیری
کودکان کمکی نمی کردند ،حذف شدند .با تقلب پزشکی و
تخلف در این حوزه به ش��دت برخورد کردی��م که این اقدام
باعث صرفه جویی ده ها میلیارد دالری ش��د .با دموکرات ها
مثلث شماره 146
رامنی :اجازه بدهید انچه قبال گفتم را تکرار کنم .من
طرفدار طرح کاهش پنج تریلیون دالری مالیات ها نیستم،
این برنامه و نقشه من نیس��ت .طرح من این است که هیچ
کاهش مالیاتی که منجر به افزایش کسری بودجه می شود،
اعمال نشود .این نکته اول بود .ممکن است باز هم بخواهید
به طرح کاهش پنج تریلیون دالری مالیات ها اشاره کنید ولی
این طرح من نیس��ت .نکته دوم؛ به تاریخ نگاه کنید .طرح
من به هیچ یک از طرح هایی که تا کنون امتحان ش��ده اند،
شباهتی ندارد .طرح من کاهش همزمان نرخ ها ،معافیت ها
و اعتبارات است ،بنابراین درامد خود را از دست نمی دهیم.
نرخ ها را پایین می اوریم تا شهروندان بیشتری مشغول به کار
شوند .اولویت من بازگرداندن مردم به کار است .انها در این
کشور رنج می برند.
ما درباره ش��واهد صحبت کردیم .به شاهد چهار سال
گذش��ته نگاه کنید که کامال غیرمعمول اس��ت 23 .میلیون
شهروند امریکایی از کارهای خود اخراج شده یا فعالیت خود
را متوقف کرده و دنبال شغل هستند .سرعت رشد اقتصادی
امروز نسبت به سال گذشته پایین تر است و سال گذشته نیز
بدتر از سال قبل از ان.
رامنی :برای نسل من هزینه بیشتر از درامد یک مساله
غیراخالقی است .مساله ای که درد و رنج زیادی را به نسل بعدی
منتقل می کند .میزان بدهی که همواره به ان اضافه می شود نیز
اخالقی نیست؛ یک تریلیون دالر در سال ،این مساله غیر اخالقی
است .چگونه با این مساله تعامل می کنیم؟ از لحاظ ریاضی
سه راهکار برای کاهش کسری بودجه وجود دارد .راهکار اول،
افزایش مالیات هاست .روش دوم کاهش هزینه هاست و روش
سوم نیز رشد اقتصاد است
47
و جمهوریخواهان امریکا برای خ��ارج کردن یک تریلیون
دالر از بودجه ملی احتیاطی همکاری کردم .این بزرگ ترین
کاهش در بودجه احتیاطی داخلی از زمان ایزنهاور بود .اکنون
همه ما می دانیم که الزم است کارهای بیشتری انجام شود
و در این راستا یک طرح کاهش کسری چهار میلیارد دالری
ارائه کرده ام .این طرح در یک پایگاه اینترنتی قرار داشته و
می توانید به تمامی امار و ارقام ارائه شده در ان نگاه کنید؛ چه
چیزهایی را کاهش می دهیم و چگونه کسب درامد می کنیم.
فرماندار رامنی پیش از این به کمیس��یون سیمپسون
بولز اشاره کرد .بسیار خب این همان راهکاری است که این
کمیسیون ـ که درباره چگونگی پیشرفت امریکا اظهارنظر
کرده است -به ما پیشنهاد انجام ان را به شیوه ای متوازن و
به همراه کاهش در درامدها و هزینه ها داده است .این یک
تفاوت عمده من و رامنی اس��ت .اجازه دهید صحبتم درباره
این مساله را تمام کنم ،زیرا شما دنبال تناقض هستید .زمانی
ت درون حزب��ی جمهوریخواهان از رامنی
که در جریان رقاب
پرسیده شد که ایا درامد یک دالر به ازای هر 10دالر کاهش
در هزینه ها را می پذیرد یا خیر ،پاسخ او منفی بود .اکنون اگر
چنین رویکرد نامتوازنی در پیش بگیرید ،به معنای ان است
که س��رمایه گذاری های ما در مدارس و بخ��ش اموزش را
هدر می دهید .به عبارت دیگر رامن��ی از طرح مراقبت های
پزش��کی و اجرای ان در ایالت ها صحبت کرده اس��ت ولی
سیاس��ت های او در عمل ب��ه معنای کاه��ش 30درصدی
هزینه ها در برنامه هایی است که ما برای کمک به کودکان
معلول و افرادی مس��نی که در خانه س��المندان نگهداری
می شوند ،تدوین کرده بودیم .این یک استراتژی درست در
حرکت رو به جلو نیست.
بین الملل
لرر :دو دقیقه شما به پایان رسید.
اوباما :عذرخواهی می کنم.
لرر :فرماندار ،نظر ش�ما درباره سیمپس�ون بولز
چیست؟ ایا از ان حمایت می کنید؟
رامنی :سیمپس��ون بولز ،رئیس جمه��وری باید از ان
مثلث شماره 146
استفاده می کرد.
لرر :منظور من این است که ایا شما از سیمپسون
بولز حمایت می کنید؟
رامنی :من طرح خودم را دارم که با سیمپس��ون بولز
تفاوت هایی دارد ،ولی به اعتقاد من رئیس جمهوری باید به
ان توجه می کرد .اگر می خواس��تید تغییراتی را در این طرح
ایجاد کنید ،باید ان را می گرفتید ،به کنگره می بردید و برای
ان مبارزه می کردید.
اوباما :این همان کاری اس��ت که ما انج��ام داده ایم.
تغییراتی در ان ایجاد کرده و ان را به کنگره فرستاده ایم ،یک
طرح چهار تریلیون دالری....
رامنی :ولی شما چهار سال رئیس جمهور بودید ....
اوباما :توازن...
رامنی :ش��ما برای مدت چهار س��ال رئیس جمهوری
بودید .شما گفته بودید که کسری بودجه را به نصف خواهید
رس��اند .اکنون چهار سال گذش��ته اس��ت و ما همچنان با
ی تریلیون دالری رو به رو هستیم .اگر شما بار دیگر
کسری ها
انتخاب شوید ،با بدهی تریلیون دالری رو به رو خواهیم شد.
شما یک طرح چهار تریلیون دالری برای کاهش هزینه ها یا
دستیابی به یک بودجه متوازن پیدا کرده اید ،ولی همچنان
ی تریلیون دالری رو به رو هس��تیم .این روند،
با کس��ری ها
کامل و مطلوب نیست .اجازه دهید بار دیگر به عقب برگشته
و توضیح دهم که چرا از افزایش مالیات ها حمایت نمی کنم؛
مساله ای که ش��ما در عمل به ان اشاره کردید .شما در سال
2010گفته بودید که تصمیم دارم سیاس��ت های مالیاتی را
گسترش دهم .اکنون من تاکید می کنم که برنامه ای برای
افزایش مالیات ها ندارم ،زمانی که مانند شرایط فعلی ،رشد
اقتصادی کند بوده و با رکود رو به رو هستیم ،نباید مالیات را
برای هیچ گروهی افزایش دهید .رشد اقتصادی بسیار کند
48
ت درون حزبی جمهوریخواهان
اوباما :زمانی که در جریان رقاب
از رامنی پرسیده شد که ایا درامد یک دالر به ازای هر 10دالر
کاهش در هزینه ها را می پذیرد یا خیر ،پاسخ او منفی بود .اکنون
اگر چنین رویکرد نامتوازنی در پیش بگیرید ،به معنای ان است
که سرمایه گذاری های ما در مدارس و بخش اموزش را هدر
می دهید
ش��ده اس��ت و باید به عنوان یک حقیقت بپذیریم که رشد
اقتصادی امروز نس��بت به زمانی که ش��ما ان حرف ها زده
بودید ،به طور چش��مگیری کاهش یافته است .بنابراین اگر
شما هم به این مس��اله معتقدید ،نباید از افزایش مالیات ها
حمایت کنید .واقعیت این اس��ت که این تنها افراد ثروتمند
نیستند که مشمول مالیات های شما می شوند .شما از دونالد
ل ترومپ نیس��ت که به
ترومپ ن��ام بردید ،ای��ن تنها مایک
ش��ما مالیات می پردازد .تمامی تجارت هایی که یک چهارم
نیروی کار امریکا در استخدام انها هستند و این تجارت های
کوچک که مانند افراد حقیقی بر انها مالیات اعمال می شود
نیز مشمول طرح مالیاتی شما می شوند .ش��ما مالیات ها را
افزایش داده و فرصت های شغلی را از بین می برید .درست
به همین دلیل است که فدراسیون ملی تجارت های مستقل
اعالم کرده است که طرح شما 700هزار شغل را نابود خواهد
کرد .من نمی خواهم در این فضا شغل ها را نابود کنم.
می خواهم به یک نکته دیگر نیز اشاره کنم.
لرر :ابتدا به رئیس جمهور اجازه دهید به مسائلی
که اکنون مطرح شد ،پاسخ دهند.
رامنی :بسیار خب.
لرر :رئیس جمهور ،بفرمایید.
اوباما :قبال درباره این مسائل صحبت کرده ایم.
لرر :خیر .درب�اره این دی�دگاه که ب�رای کاهش
کس�ری بودجه عالوه بر کاهش هزینه ها باید به درامد
نیز فکر کرد.
اوباما :به طور قطع باید این درامد وجود داش��ته باشد.
فرماندار رامن��ی بود که لزوم در اختیار داش��تن این درامد را
رد کرد.
لرر :ایا ان....
رامنی :قطع��ا .درامدی ک��ه به ان معتقد هس��تم ،از
طریق کار کردن افراد بیش��تر ،دریافت دستمزدهای بیشتر
و به دنبال ان پرداخت مالیات های باالتر محقق می ش��ود؛
این راهکاری است که از طریق ان به رشد اقتصادی رسیده و
بودجه را متوازن می کنیم .ولی با طرح اعمال مالیات بیشتر بر
شهروندان و اخراج تعداد بیشتری از انها از کارشان ،هرگز به
این هدف نخواهید رسید .هرگز نمی توان با افزایش مالیات ها
به توازن بودجه دست یافت .به اسپانیا نگاه کنید ،این کشور
42درصد کل اقتصاد را در دولت هزینه می کند .امریکا نیز در
حال حاضر 42درصد اقتصاد را در دولت هزینه می کند .من
نمی خواهم امریکا در مسیر اسپانیا قرار بگیرد .می خواهیم
در مسیر پیشرفت قدم بگذاریم؛ مسیری که باعث می شود
تعداد بیشتری از امریکایی ها درامد باالتری کسب کنند.
لرر :اقای رئیس جمهوری ،شما می گویید که برای
تکمیل این روند در ابتدا باید ان را متوازن کرد.
اوبام�ا :اگر جدی و مصمم هس��تیم بای��د رویکردی
متوازن و مس��ئوالنه را در پیش بگیریم و این مس��اله تنها
در ارتباط با مالیات افراد حقیقی مطرح نیست .بیایید درباره
مالیات شرکت ها صحبت کنیم .حوزه هایی را معرفی کرده ام
که معتقدم با تغییر در انها می توانیم به طور عملی به اقتصاد
کمک کنیم .صنعت نفت کشور س��االنه چهار میلیارد دالر
در قالب خدمات رفاهی شرکت ها دریافت می کند .در واقع
می توان گفت که ای��ن صنایع خدمات��ی دریافت می کنند
که تجارت های کوچکی که فرماندار رامنی به انها اش��اره
می کند ،از ان بی بهره هس��تند .ایا کس��ی معتقد است که
شرکت «اکس��ون موبیل» نیاز به دریافت پول اضافی دارد،
در حالی که این شرکت به طور پیوسته کسب درامد می کند.
چرا نباید این ش��رکت و ش��رکت های مش��ابه از فهرست
دریافت کنندگان تسهیالت مالیاتی حذف شود؟ من معتقدم
که اگر یک ش��رکت بزرگ داشته باش��ید ،احتماال قادر به
پرداخت هزینه های ان هستید.
فرماندار رامنی درباره مالیات شرکت ها گفته است که
تصمیم دارد در یک مسیر غیردرامد زا ،تسهیالت ،اعتبارات
و معافیت ها را محدود کند .او مشخص نکرده است که این
تس��هیالت به طور مشخص چه هس��تند ولی با قاطعیت از
کاهش مالیات ش��رکت ها صحبت کرده است .بسیار خب،
من هم می خواهم همین کار را انجام دهم ولی به طور عملی
مشخص کرده ام که این روند چگونه صورت می گیرد .بخشی
از این برنامه این است که ش��رکت هایی که اقدام به اعزام
نیروی کار به خارج از کشور می کنند ،مشمول این تسهیالت
مالیاتی نمی شوند.
بنابراین اگر ی��ک رویکرد متوازن در پی��ش بگیریم،
تاثیرات ان باعث می ش��ود بتوانیم به جوان ها کمک کنیم
و به انها تضمین دهیم که می توانند وارد دانش��گاه ش��وند؛
همانطور که این روند در دوره ریاست جمهوری من در پیش
گرفته شده است .این به معنای ان است که برای معلمی که
با او در الس وگاس دیدار کردم ،ش��رایط متفاوتی رقم زده
می ش��ود .این معلم جوان به من گفت که 42دانش اموز در
کالسش هس��تند .طی دو هفته اول انها مجبور شدند روی
زمین بنشینند تا وضعیتشان مشخص شود .انها از کتاب هایی
اس��تفاده می کنند که 10س��ال اس��ت مورد اس��تفاده قرار
می گیرد ،این نسخه ای برای رش��د نیست .امریکا این گونه
ساخته نشده است.
بودجه کشور ،بازتاب دهنده گزینه های پیش رو است و
در نهایت باید تصمیم گیری کنیم .اگر دنبال هیچ درامدی
نباش��یم ،به معنای ان اس��ت که مجبوریم خیلی از حوزه ها
را به حال خ��ود رها کرده ی��ا تعلیق کنیم .اق��ای فرماندار،
شیوه کاهش مالیاتی که ش��ما از ان سخن می گویید باعث
به سختی افتادن مردم می ش��ود و از ان مهمتر ،به پیشرفت
کشور هیچ کمکی نخواهد کرد .همانطور که قبال هم تاکید
کرده ام زمانی که از انتقال برنامه مراقبت های بهداشتی به
ایالت ها صحبت می کنید ،در واقع به ط��ور بالقوه از کاهش
30درصدی این طرح سخن گفته اید .ممکن است این امار و
ارقام روی کاغذ چندان مهم به نظر نرسد ،ولی به عنوان مثال
خانواده ای با یک کودک مبتال به اوتیس��م را در نظر بگیرید
که به این طرح وابسته هستند؛ این یک مشکل بزرگ است.
فرماندارها افراد خالقی هس��تند؛ هیچ تردیدی درباره این
مس��اله وجود ندارد ول��ی این خالقیت به حدی نیس��ت که
بتوانند ضرر مالی 30درصدی طرح مهمی مانند مراقبت های
بهداشتی را جبران کند .در واقع اتفاقی که می افتد این است
که تعدادی از ش��هروندان از دریافت کمک های بهداشتی
محروم خواهند شد.
رامنی :جیم ،تا اینجا به مسائل زیادی پرداخته ایم؛ الزم
اس��ت از قبل پرداختن به مدارس ،برای طرح مراقبت های
بهداشتی زمان بیشتری بگذاریم.
ل�رر :بل�ه ،ب�ه ط�رح مراقبت ه�ای بهداش�تی
برمی گردیم.
رامنی :از صنعت نفت تا استفاده از تسهیالت مالیاتی و
لرر :بحث را پ�ی می گیریم .همچنان به مس�ائل
اقتص�ادی می پردازی�م ول�ی وارد ی�ک بخ�ش دیگر
می شویم .این بخش س�وم اقتصاد است .برای پاسخ
دادن دو دقیقه فرصت دارید .اق�ای رئیس جمهور ،ایا
بین ش�ما و فرماندار رامنی در زمین�ه امنیت اجتماعی
اختالف نظری وجود دارد؟
بین الملل
لرر :بیایید شروع کنیم.
رامنی :ولی رویکرد صحیح این اس��ت که به قدرت و
استعداد مردم متکی باشد نه به دولت فدرال.
لرر :همین مساله را ادامه می دهیم .اول فرماندار
رامنی ،شما دو دقیقه زمان دارید.
مثلث شماره 146
شرکت هایی که به خارج از کشور نیروی کار اعزام می کنند.
اجازه دهید به تک تک انها بپردازیم.
اول از همه ،وزارت انرژی اعالم کرده است که میزان
استفاده این کشور از تس��هیالت مالیاتی2/8 ،میلیارد دالر
در سال است .این یک رویکرد مالی اس��ت که برای مدت
100سال در پیش گرفته شده است.
اوباما :اکنون زمان ان رسیده است که به این رویکرد
پایان دهیم.
رامنی :ش��ما در مدت یک س��ال ب��رای انرژی های
سبز 90میلیارد دالر تس��هیالت مالیاتی فراهم کردید .من
هم انرژی های سبز را دوس��ت دارم ولی این میزان معادل
تسهیالت مالیاتی است که صنعت نفت و گاز طی 50سال
دریافت می کنند .شما از اکسون و موبیل نام بردید ،در عمل
این 2/8میلیارد دالر عمدتا به شرکت های کوچک می رسد
تا به فعالیت های خود ادامه دهند.
موضوع دوم ک��ه پرزیدنت اوباما به ان اش��اره کردند
این بود که ش��ما برای انتقال فرصت های شغلی به خارج از
کشور ،از کسری مالیات اس��تفاده می کنید .من برای مدت
25س��ال در زمینه تجارت فعالیت ک��رده ام و اصال متوجه
نمی شوم شما درباره چه چیزی صحبت می کنید .شاید الزم
باشد یک حسابدار جدید استخدام کنم ،ولی این دیدگاه که
ش��ما برای انتقال فرصت های ش��غلی به خارج از کشور از
تسهیالت مالیاتی استفاده می کنید ،قابل قبول نیست .انچه
به دنبال انجام ان هستم ،بازگرداندن پول از خارج از کشور
به امریکا است.
و در پایان ،مساله انتقال طرح مراقبت های بهداشتی
به ایالت هاست .مطمئن نیستم که غیر از این راهکار دیگری
وجود داش��ته باش��د ،من می خواهم هزینه ای��ن طرح را به
ایالت ها بازگردانم و بگویم که ش��ما همان میزان سال قبل
به عالوه توروم ایجاد ش��ده ،به عالوه یک درصد را دریافت
خواهید کرد و به این ترتیب می توانی��د پولی را که دریافت
می کنید به شیوه موردنظر خودتان مدیریت کنید.
و من به عنوان یک فرمان��دار به یاد م��ی اورم زمانی
که این پیش��نهاد توس��ط «تامی تامپس��ون» مطرح شد،
فرمانداران – جمهوریخواهان و دموکرات ها – گفتند که به
ما اجازه دهید این کار را انجام دهیم .با این رویکرد می توانیم
به ش��یوه ای موثرتر و بهتر از انچه دولت فدرال تعیین کرده
است ،از اقشار کم درامد حمایت کنیم.
یک��ی از ویژگی های مهم این کش��ور این اس��ت که
ایالت ها ،ازمایشگاه های دموکراس��ی هستند .الزم نیست
دولت فدرال تعیین کند که چه برنامه های اموزشی باید در
پیش گرفته شود و طرح های مراقبت بهداشتی باید چگونه
باشد .باید به ایالت ها اجازه دهیم که در این باره تصمیم گیری
کنند .در این مس��یر ،اگر یک ایالت با مش��کل رو به رو شود
می توانی��م وارد عمل ش��ده و ببینیم ای��ا می توانیم کمکی
انجام دهیم.
اوباما :معتقدم که در زمین��ه امنیت اجتماعی مواضع
تقریبا مش��ترکی داریم .امنیت اجتماعی به لحاظ ساختاری
دقیق و بی خطر اس��ت .معتقدم که در این حوزه باید همان
رویکردی ک��ه «رونالد ری��گان» و «تی��پ او نیل» رئیس
دموکرات مجلس در پیش گرفته بودن��د را ادامه دهیم ولی
ساختار اصلی ،بی نقض و سالم است.
ولی می خواهم درب��اره ارزش هایی که در پس امنیت
اجتماعی و طرح مراقبت های بهداش��تی قرار دارد ،صحبت
کرده و بعد از ان به برنامه بهداشتی بپردازم ،چراکه این مساله
در حال حاضر می تواند روی بحران کس��ری بودجه ما تاثیر
مهمی داشته باشد.
بسیاری از ش��ما می دانید که مادربزرگ من در بزرگ
کردن من نقش داشته است – هم پدربزرگ و هم مادربزرگم
پدربزرگم مدتی قبل درگذش��ته بود .مادربزرگم سه روزپیش از اینکه به عنوان رئیس جمهوری امریکا انتخاب شوم
درگذشت .او واقعا مستقل بود و با کار کردن زندگی خودش
را تامین می کرد .او تنها تحصیالت دبیرستانی داشت ،کارش
را به عنوان یک منشی اغاز کرد و در نهایت معاون یک بانک
محلی شد .او شیوه زندگی اش را خودش انتخاب کرده بود.
دلیل اینکه او می توانست مس��تقل باشد ،امنیت اجتماعی و
طرح مراقبت های بهداشتی بود .او تمام عمرش را کار کرد تا
توانست این پول را جمع کند .او می دانست که یک تضمین
اساسی وجود دارد .این همان مساله ای است که تصمیم دارم
چشم انداز ان را ترسیم کنم؛ مس��اله ای به نام حقوق .اینها
افرادی هستند که مانند مادربزرگ من به سختی کار کرده اند
و میلیون ها نفر هم هستند که روی ان حساب می کنند.
بنابراین رویکرد من این است که چگونه این سیستم
را در درازم��دت تقویت کنیم .در زمینه ط��رح مراقبت های
بهداش��تی هم��ان کاری را کردیم ک��ه وعده انج��ام ان را
داده بودیم .گفته بودیم که اگر موفق ش��ویم کس��ری های
طوالنی مدت را جبران کنیم ،هزینه ها را کاهش خواهیم داد
ولی برای انجام این کار بیایید بررسی کنیم که بخشی از این
پول کجا می رود .در چارچوب برنامه مراقبت های بهداشتی
موفق ش��دیم 716میلیارد دالر را با قطع پرداخت هزینه به
ش��رکت های مالی ،ذخیره کنیم .با تضمی��ن عدم پرداخت
هزینه اضافی به دالل ها و استفاده از این پول موفق شدیم
قیمت برخی اق�لام دارویی را به طور متوس��ط تا 600دالر
ی را برای فراهم
کاهش دهیم .همچنین قدم های بسیار مهم
کردن مراقبت های پیشگیرانه برای سالمندان برداشتیم که
در نهایت منجر به ذخیره پول در کل سیس��تم شد .بنابراین
رویکرد اصلی ما در طرح مراقبت های بهداش��تی ،کاهش
هزینه های بهداشتی است .در مورد امنیت اجتماعی ،نیاز به
تغییر ساختاری عمده ای نیست و همین ساختار می تواند در
اینده نیز ادامه داشته باشد.
رامنی :جیم ،سالمندان ما به این برنامه وابسته هستند.
می دانم هر زمان که درباره حق��وق صحبت می کنم مردم
نگران می شوند که قرار است اتفاق جدیدی افتاده و وضعیت
زندگی انها بدتر شود .پاسخ این است که نه من و نه پرزیدنت
اوباما هیچ تغییری را در مورد بازنشس��تگی یا افرادی که در
استانه بازنشستگی هستند ،درباره امنیت اجتماعی یا طرح
مراقبت های بهداشتی پیشنهاد نکرده ایم .بنابراین اگر شما
60سال یا حدود 60ساله یا مسن تر هس��تید ،دیگر نیازی
نیس��ت به ادامه صحبت ها گوش کنید ،ولی درب��اره افراد
جوان تر نیاز ب��ه برخی تغییرات وج��ود دارد .اکنون یاد یک
مساله افتادم .اینکه گفته بودم اوباما تغییری در وضعیت فعلی
بازنشستگان ایجاد نکرده است ،اشتباه کردم .او در واقع این
تغییر را در چارچوب مراقبت های بهداش��تی پیشنهاد کرده
است .او 716میلیارد دالر از هزینه این بخش را کاهش داده
است .حدود 15درصد از بیمارستان ها و خانه های سالمندان
اعالم کرده اند ک��ه در قالب تغییرات جدی��د ،بیماران طرح
مراقبت های بهداشتی را پذیرش نمی کنند .حدود 50درصد
از پزش��کان نیز گفته اند که بیم��اران ط��رح مراقبت های
بهداش��تی را ویزیت نخواهند کرد .این کاهش بودجه 716
میلیارد دالری باعث می شود حدود چهار میلیون تن از افرادی
که تحت پوش��ش برنامه مراقبت های بهداشتی قرار دارند،
از منافع ان بی بهره خواهند مان��د .نمی توانم درک کنم که
چگونه می توان این محدودیت را درباره افرادی که در حاضر
از طرح مراقبت های بهداشتی استفاده می کنند ،اعمال کرد.
ما نسخه بهتری ارائه خواهیم کرد :یک دالر در برابر هر
15دالر کاهش .انها به اندازه کافی باهوش هستند که متوجه
شوند این معامله خوبی نخواهد بود.
من تصمی��م دارم ای��ن 716میلی��ارد دالر را به طرح
مراقبت های بهداش��تی بازگردانم .معتقدم که این کاهش
بودجه برای تامین هزینه های اضاف��ی طرح مراقبت های
بهداشتی اوباما (اوباماکر) یک اشتباه بزرگ است.
در مورد جوان��ان نیز پیش��نهادهایی دارم که تضمین
می کند طرح مراقبت های بهداشتی و امنیت اجتماعی برای
انها تغییری نخواهد کرد.
لرر :اقای رئیس جمهور.
اوباما :اول از همه معتقدم که فرماندار رامنی باید طرح
خود را که می گوید تنها در اینده بر م��ردم تاثیر می گذارد را
ارائه کند .ذات این طرح این است که شما طرح مراقبت های
بهداشتی را به یک برنامه کوپنی تبدیل می کنید .این رویکرد،
حمایت از حق بیمه نام دارد ول��ی از ان به عنوان یک برنامه
کوپنی برداشت شده است.
لرر :و شما از ان حمایت نمی کنی؟
اوباما :از این طرح حمایت نمی کنم و اجازه دهید دلیل
ان را توضیح دهم.
رامنی :مجددا این مربوط به اینده است...
اوباما :متوجه هستم.
رامنی :من برای مدت 25سال در زمینه تجارت فعالیت کرده ام
و اصال متوجه نمی شوم شما درباره چه چیزی صحبت می کنید.
شاید الزم باشد یک حسابدار جدید استخدام کنم ،ولی این
دیدگاه که شما برای انتقال فرصت های شغلی به خارج از کشور
از تسهیالت مالیاتی استفاده می کنید ،قابل قبول نیست .انچه
به دنبال انجام ان هستم ،بازگرداندن پول از خارج از کشور به
امریکا است
49
رامنی ... :این طرح برای بازنشستگان فعلی نیست.
اوباما :بنابراین اگر بین 45تا 55سال سن دارید ،شاید
بخواهید گوش دهید ،چرا که روی شما تاثیر خواهد گذاشت.
این طرح که در ابتدا توس��ط «پاول رای��ان» ،نماینده
کنگره و معاون شما پیشنهاد ش��د ،بیان می کند که به افراد
سالمند یک کوپن داده می شود و انها بیمه درمانی را از بازار
خصوصی می خرند .مش��کل اصلی این است که از انجا که
این کوپن لزوما با تورم طرح مراقبت های بهداشتی هماهنگ
نیست ،برای س��المندان هزینه متوسطی معادل شش هزار
دالر در سال در بر خواهد داش��ت .بنابراین معتقدم که ارائه
این کوپن ها راهکار مناسبی نیست و این تنها نظر من نیست
و «ای .ای .ار .پی» بر این باور است که صرفه جویی ها ما در
چارچوب طرح مراقبت های بهداشتی باعث تقویت سیستم
و افزایش اعتماد به ان شده است.
لرر :ط�ی دقای�ق این�ده به ای�ن ط�رح خواهیم
پرداخت .ولی اقای فرماندار ایا شما از سیستم کوپن ها
حمایت می کنید؟
رامنی :انچ��ه از ان حمای��ت می کنم ع��دم تغییر در
وضعیت بازنشس��تگان فعلی و افرادی اس��ت که در استانه
بازنشس��تگی قرار دارن��د ،ول��ی ریس جمه��ور از کاهش
716میلیارد دالری بودجه این برنامه حمایت می کند.
لرر :در مورد تضمین چطور؟
بین الملل
رامنی :این اولین مساله اس��ت .مساله دوم اینکه من
می خواهم مطمئن ش��وم که ما خدمات درمانی را به همین
صورتی که هست حفظ کنیم تا جوانانی که قرار است بعدها
از این برنامه ها اس��تفاده کنند بین برنامه فعلی یا یک طرح
خصوصی حق انتخاب داشته باشند .انتخاب با انهاست .انها
این اجازه را دارند و بی هیچ هزینه ای حداقل دو برنامه پیش
روی خودشان خواهند داشت .بنابراین مجبور نیستند هیچ
پول اضافه ای بپردازند ،هی��چ 6000دالر اضافه ای در کار
نخواهد بود .این اتفاق نخواهد افت��اد .انها حداقل دو برنامه
خواهند داشت.
ضمنا اگر دولت بتواند ب��ه کارامدی بخش خصوصی
و حق بیمه ه��ای پیش��نهادی ان به کم هزین��ه ای بخش
خصوصی باشد ،مردم از اینکه تحت پوشش خدمات درمانی
سنتی قرار بگیرند استقبال خواهند کرد .یا می توانند از یک
طرح خصوصی به��ره بگیرند .نظر خود من این اس��ت که
ترجیح می دهم یک طرح خصوصی داش��ته باش��م .دولت
نمی تواند به من بگوید چه نوع مراقبت های پزشکی می توانم
برای خودم داشته باشم .ترجیح می دهم بتوانم یک شرکت
بیمه گر را انتخاب کنم .اگر از انها راضی نبودم می توانم سراغ
یک شرکت بیمه گر دیگر بروم .اجازه بدهید مردم خودشان
انتخاب کنند.
مس��اله دیگری که ما ب��رای نجات خدم��ات درمانی
بایستی انجام دهیم ،در نظر گرفتن امتیازهای بیشتر برای
انانی است که درامد کمی دارند و کم کردن برخی از امتیازها
برای افراد دارای درامد بیشتر اس��ت .ما باید مطمئن شویم
که این برنامه می تواند برای طوالنی مدت ادامه پیدا کند.
این طرحی است که من پیشنهاد می کنم و ضمنا این
ایده نه از جانب پاول رایان یا حتی سناتور وایدن ،که با پاول
رایان در نوشتن الیحه در مجلس سنا همکاری داشته ،بلکه
از جانب رئیس ستاد بیل کلینتون نیز مطرح شده است .این
ایده ای است که مدت های زیادی از مطرح شدنش می گذرد.
ایده ای مبتنی بر اینکه اجازه بدهید ببینیم می توانیم رقابت را
وارد دنیای خدمات درمانی کنیم تا مردم بتوانند بین طرح های
مختلف ان را که ارزانتر و بهتر اس��ت انتخاب کنند .من به
رقابت اعتقاد دارم.
اوباما :اگر بخواهم خیلی س��ریع ج��واب بدهم .اول
از همه ،تمام مطالعات نش��ان داده اند ک��ه خدمات درمانی
هزینه های اداری بسیار کمتری نسبت به بیمه های بخش
خصوصی دارد و به همین دلیل اس��ت که سالمندان عموما
مثلث شماره 146
50
اوباما :اقای رئیس جمهور گفتند که دولت می تواند
خدمات را با هزینه کمتر و بدون سود ارائه بدهد .اما
تجربه به من نشان داده است که بخش خصوصی معموال
می تواند یک محصول یا خدمات را با هزینه کمتری
نسبت به دولت ارائه بدهد
از ان رضایت دارند .و از طرف دیگر بخش خصوصی ناچار
است که سوداور باشد .این هیچ اشکالی ندارد .کار انها همین
است .بنابراین شما از یک طرف هزینه های اداری باالتری
دارید و از طرف دیگر باید سوداور هم باشید و اگر قرار باشد از
طریق انچه اقای رامنی پیشنهاد می کند پولی پس انداز کنید،
اتفاقی که می افتد این است که این پول باید از جایی تامین
شود و وقتی به سمت یک نظام تضمینی بروید ،سالمندان را
اسیر شرکت های بیمه گر می کنید و در طی زمان ،اگر خدمات
درمانی سنتی از بین رفته یا ضعیف شده باشند ،انها هیچ راه
جایگزینی نخواهند داشت .به همین دلیل است که AARP
اعالم کرده است که طرح شما اساس��ا باعث تضعیف نظام
خدم��ات درمانی خواهد ش��د و به همین دلیل اس��ت که از
رویکرد انتخابی ما حمایت می کنند.
نکته اخر اینکه :ما مجبوریم هزینه های مراقبت های
بهداشتی را کاهش بدهیم ،نه فقط خدمات درمانی را.
رامنی :اقای رئیس جمه��ور گفتند که دولت می تواند
خدمات را با هزینه کمتری و بدون سود ارائه بدهد .اما تجربه
به من نشان داده است که بخش خصوصی معموال می تواند
یک محصول یا خدمات را با هزینه کمتری نسبت به دولت
ارائه بدهد.
لرر :بس�یار خب .به طور مختصر ،نظر شما درباره
س�طح مقررات فدرال در زمینه اقتص�اد در حال حاضر
چیست؟ زیاد اس�ت؟ و از نظر شما اقای رئیس جمهور
ایا این مقررات باید بیشتر شود؟
رامن�ی :وجود مقررات ضروری است .شما نمی توانید
بدون مقررات یک بازار ازاد داشته باشید .به عنوان فردی که
فعالیت های تجاری دارد من باید مقررات را بشناسم .به انها
احتیاج دارم .نمی شود مردم در گاراژهای خود بانک بزنند و
وام بدهند .برای گردش چرخ های اقتصاد ش��ما به مقررات
احتیاج دارید .هر اقتصاد ازادی ،مقررات مناس��بی دارد .در
عین این احتمال وجود دارد که مقررات ،بیش از حد باشند.
لرر :فکر می کنید در حال حاض�ر مقررات بیش از
حد است؟
رامنی :در برخی زمینه ها ،بله.
لرر :در چه زمینه هایی؟
رامنی :انچه در م��ورد برخی از قوانین��ی که در زمان
ریاست جمهوری اقای اوباما تصویب شده اند اتفاق افتاده این
است که شما می بینید قوانین حالت مفرط پیدا کرده اند و این
به اقتصاد صدمه می زند .اجازه بدهید مثال بزنم .الیحه داد
ـ فرانک تصویب ش��د .در این الیحه بندها و مواردی وجود
داشت که فکر می کنم پیامدهای ناخواسته و زیانباری برای
اقتصاد ما داشته اس��ت .یکی اینکه در این الیحه پنج بانک
به عنوان اینکه «بزرگتر از ان هستند که ورشکست شوند»
به صورت موثری از سوی دولت فدرال تضمین شده اند .این
بزرگترین امتیازی است که به بانک های نیویورک داده شده
است .این لطف بیش از حد به انها ش��ده است ،در حالی که
122بانک کوچک از زمان تصویب این الیحه بسته شده اند.
لرر :ش�ما می خواهید الیحه داد ـ فرانک را فسخ
کنید؟
رامنی :خ��ب ،من این الیح��ه را فس��خ و جایگزین
می کنم .قرار نیس��ت ما همه قوانین را کنار بگذاریم .ش��ما
ناچارید مقررات داش��ته باش��ید و برخی از قسمت های این
الیحه هیچ مشکلی ندارند .شما نیاز به شفافیت دارید.
اوبام�ا :خب .فکر می کنم که این مثال خوبی اس��ت.
دلیل اینکه ما به چنین بحران اقتصادی دچار شده ایم رفتار
ناسنجیده در زمینه های گوناگون بوده است ،نه فقط در وال
استریت .متصدیان وام به کس��انی وام دادند که واقعا واجد
ش��رایط دریافت وام نبودند .مردم برای خریدن ،پول هایی
اس��تقراض کردند که از پس بازپرداخت انه��ا برنمی امدند.
کارگزارهایی که س��رمایه های کالنی را در جایی که نباید
س��رمایه گذاری کردند و حتی بانک هایی که به مقدار زیاد
از این راه پول به دس��ت می اوردند و برای به دس��ت اوردن
س��ودهای کالن و به رغم دانستن این مس��اله که این کار
موجب اس��یب پذیری کل سیس��تم می ش��ود ،چیزهایی را
عرضه می کردند که حتی خود بانکدارها به طور کامل درک
نمی کردند.
ما چه کردی��م؟ ما وارد عمل ش��دیم و س��خت ترین
اصالحات در وال اس��تریت از س��ال 1930به بعد را انجام
دادیم .ما به بانک ها اعالم کردیم که باید ش��روط و الزامات
سرمایه ای خود را بیشتر کنند .اعالم کردیم که نمی توانند در
چنین فعالیت های پرمخاطره ای که کل اقتصاد را در معرض
خطر قرار می دهد درگیر شوند و ضمنا در همین اثنا ،مطمئن
ی کمک هایی که به این بانک ها شده ،تا سنت
شدیم که تمام
اخر و با سود ان برگردانده می شود.
حاال اقای رامنی می خواهد الیحه داد ـ فرانک را فسخ
کند .به نظر می رسد که ما در این مورد که بازار برای فعالیت
به قوانین احتیاج دارد توافق هایی داریم ،ولی در گذشته اقای
رامنی فقط گفته بودند که می خواهند این الیحه را فس��خ
کنند .مساله اینجاست که ایا کسی از بین مردم معتقد است
که مشکل و مس��اله اصلی ما این است که قوانین زیادی بر
وال استریت تحمیل شده است؟ اگر اینطور فکر می کنید که
اقای رامنی کاندیدای شماست ،ولی اعتقاد من این نیست.
رامنی :ولی این واقعیت ن��دارد .ببینید ،ما ناچاریم که
برای وال استریت قوانین و مقرراتی وضع کنیم .این کاری
است که خود من هم انجام می دهم ،ولی هیچ گاه پنج بانک را
به این عنوان که «بزرگتر از ان هستند که ورشکست شوند»
از باقی بانک ها جدا نکرده و چک سفید امضا به انها نمی دهم.
این یکی از پیامدهای ناخواس��ته الیحه داد ـ فرانک است.
این موضوع به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته است .ما
باید این تبصره را حذف کنیم زیرا همه بانک های کوچک و
منطقه ای را از بین می برد .انها صدمه می بینند.
اجازه بدهید قانون دیگری در الیح��ه داد ـ فرانک را
مثال بزنم .ش��ما می گویید ما به افرادی رهن می دادیم که
واجد ش��رایط نبودند .این کامال درست اس��ت .این یکی از
دالیل بزرگترین فاجعه اقتصادی ما است ،بنابراین الیحه داد
ـ فرانک به درستی می گوید که رهن های ما بایستی مشروط
باشند و اگر رهنی بدهید که شرایط ان محقق نشده ،تاوان
سنگینی در پی خواهد داشت ـ البته مساله اینجاست که در
الیحه هرگز تعریفی از یک رهن مشروط ارائه نشده است.
دو سال گذش��ته و ما هنوز هم نمی دانیم شرایط الزم برای
یک رهن چیست.
بنابراین بانک ها برای پرداخت وام و رهن مردد هستند.
این روزها اگر می توانید یک رهن بگیرید .این به بازار مسکن
صدمه می زند ،چرا که در این الیحه قوانین الزم پیش بینی
نشده اند .مساله این نیس��ت که این الیحه به دلیل قوانین
دست و پاگیر مشکل دارد .گاهی مشکل اینجاست که انها
یک قانون شفاف ارائه نداده اند .من می خواهم مطمئن شوم
که ما به عملکرد بازار و تجارت خود صدمه نمی زنیم.
لرر :بس�یار خ�ب .فکر می کن�م اینجا ه�م تمایز
روش�نی بین دو کاندیدا وجود دارد .ح�اال اجازه بدهید
به بحث مراقبت های بهداشتی بپردازیم .موضوعی که
می دانم یک تفاوت مشخص دیگر وجود دارد و ان هم
الیحه مراقبت های پزشکی است .اول شما اقای رامنی.
شما می خواهید این الیحه را فسخ کنید .چرا؟
رامنی :مطمئنا .خب ،این موضوع هم تاحدی به تجربه
بین الملل
حتی اگر بخواهند نمی توانن��د از پس هزینه های تامین انها
برای کارمندان و کارگران خود برایند .فقط این نبود که هزینه
مراقبت های بهداش��تی بزرگترین محرک کس��ری بودجه
فدرال باش��د .این خانواده ها بودند که نگران ورشکستگی
خود در صورت بیمار شدن ش��ان بودن��د؛ میلیون ها خانواده
در سراسر کشور.
اگر از قبل دچار بیماری یا مشکل بودند احتمال داشت
که نتوانند خود را تحت پوشش بیمه قرار دهند و اگر پوشش
بیمه ای داش��تند ،این امکان وجود داش��ت که شرکت های
بیمه گر محدودیت ه��ای دلخواه خود را تحمی��ل کنند .در
نتیجه ،انها حق بیمه خود را پرداخت می کنند؛ کسی به شدت
مریض می شود ،حاال بیا و ببین ،بعد از این اتفاق باز هم پول
کافی برای پرداخت صورت حساب های خود را ندارند چون
شرکت های بیمه می گویند که س��قف پرداختی انها پر شده
است .بنابراین ما در کنار کار روی مساله اشتغال ،روی این
موضوع هم کار کردیم ،زیرا این موضوع بخشی از اطمینان
خاطر از امنیت خانواده های طبقه متوسط در این کشور است
و بگذارید بگویم که الیحه مراقبت های بهداشتی دقیقا چه
عملکردی داشته است .اول ،اگر بیمه سالمت داشته باشید به
معنی تصدی گری دولت نیست .شما می توانید بیمه خودتان
را داشته باشید.
می توانید پزشک شخصی خودتان را حفظ کنید ،ولی
شرکت های بیمه نمی توانند برای شما سنگ اندازی کرده و
ش��ما را بازی بدهند .نمی توانند محدودیت های دلخواهی
مادام العمر به ش��ما تحمیل کنند .انها ناچارند به شما اجازه
بدهند تا سن 26سالگی ،بچه خودتان را در طرح بیمه خود
بیاورید و اگر ش��رکت های بیمه بیش��تر از انچه واقعا برای
مراقبت هزینه می کنن��د صرف هزینه های اداری و س��ود
خودشان کردند ،می توانید از انها تخفیف بگیرید.
دوم ،اگر بیمه س�لامت ندارید ،ما یک طرح گروهی
برای شما تدارک می بینیم که این امکان را به شما می دهد
از نرخ های گروه که معم��وال 18درصد کمتر از هزینه های
یک طرح بیمه انفرادی است و اخرین نکته ای که می خواهم
بگویم این است که...
لرر :دو دقیقه شما تمام شد.
مثلث شماره 146
ش��خصی من برمی گردد .من در نیوهمپشایر بودم؛ خانمی
پیش من امد و گف��ت ،ببینید من نمی توان��م از پس هزینه
بیمه برای خودم یا پس��رم بربیایم .با ی��ک زوج در اپلتون،
ویسکانسن ،مالقات کردم و انها گفتند ما به فکر حذف بیمه
خود هستیم چون از پس هزینه ان برنمی اییم و تعدادی از
مشاغل کوچکی که با انها دیدار داشتم هم گفتند که قصد
دارند بیمه خود را قطع کنند چون نمی توانند هزینه های ان را
پرداخت کنند .هزینه مراقبت های بهداشتی ،بازدارنده است
و ما باید ای��ن هزینه را کم کنیم .متاس��فانه وقتی به الیحه
پیش��نهادی نگاه می کنید ،اداره بودجه کنگره اعالم کرده
است که این الیحه در سال 2500دالر بیشتر از بیمه متعارف
هزینه خواهد داش��ت .این هم به هزینه اضافه می شود .در
واقع ،اقای رئیس جمهور در زمان مب��ارزات انتخاباتی خود
در سال 2008اعالم کردند که تا س��ال 2012هزینه بیمه
را برای هر خان��واده تا 2500دالر کاه��ش خواهند داد ،در
حالی که این هزینه به همین مقدار افزایش یافته است .این
هزینه ها برای خانواده ها سنگین است و به انها صدمه می زند.
این یکی از دالیلی است که من این الیحه را نمی خواهم.
دلیل دوم این اس��ت ک��ه اجرای این قانون مس��تلزم
حذف 716میلیارد دالر از بودجه خدمات درمانی است .من
می خواهم این پول را برای سالمندان مان به خدمات درمانی
برگردانم .سوم اینکه ،این الیحه به یک کمیته غیرمنتخب
اختیار می دهد که به مردم بگویند در نهایت چه نوع درمانی
می توانند داشته باشند و من از این ایده خوشم نمی اید.
چهارم؛ تحقیقی از مشاغل کوچک در سطح کل کشور
انجام شده بود .در این تحقیق از افراد پرسیده شده که الیحه
مراقبت های بهداشتی چه تاثیری بر برنامه های استخدامی
شما خواهد داشت؟ و س��ه چهارم انها گفتند که این الیحه
باعث می شود ما شانس کمتری برای استخدام داشته باشیم.
من نمی دانم اق��ای رئیس جمهور چطور توانس��ته با وجود
میلیون نفری بیکار ،نرخ رو به رش��د بیکاری و یک بحران
اقتصادی فراگیر ،انرژی و انگیزه خود را دو سال تمام به جای
مبارزه برای ایجاد ش��غل برای مردم امریکا ،صرف الیحه
مراقبت های بهداشتی بکند.
و بهترین روش برای مراقبت های بهداش��تی همان
کاری است که در ایالت ما انجام می شود؛ تدوین طرحی در
سطح ایالت که متناسب با نیازهای ایالت است و بعد تمرکز
روی کاهش هزینه ها برای مردم به جای تحمیل یک حق
بیمه اضافی 2500دالری بر انها.
اوباما :خب ،چهارس��ال پی��ش و در زم��ان مبارزات
انتخاباتی ،من به نقاط مختلف سفر می کردم و شبیه همین
مکالمات را که اقای رامن��ی در مورد انه��ا صحبت کرد با
مردم داشتم و این فقط مشاغل کوچک نبودند که می دیدند
هزینه ها به صورت سرسام اوری درحال افزایش است و انها
اوبام�ا :نه .فکر می کنم قبل از اینکه شما وسط حرف
من بیاید من پنج ثانیه وقت داشتم (خنده) .جالب اینجاست
که این مدل ب��ه خوبی در ماساچوس��ت ج��واب می دهد،
فرماندار رامنی ،با هم��کاری دموکرات ه��ا در ایالت ،طرح
کامال مشابهی را پیاده کرده اند و در نتیجه مردم در این ایالت
تحت پوشش هستند .طرح باعث از بین رفتن مشاغل نشده
و حاال ما سیستمی داریم که در این سیستم امکان کاهش
هزینه ها وج��ود دارد ،به جای اینکه میلیونه��ا نفر را به حال
خود رها کنیم.
لرر :پنج ثانیه شما خیلی وقت است که تمام شده
اقای رئیس جمهور .ممنون اقای فرماندار .ممنون اقای
رئیس جمهور .مناظره بعدی بی�ن معاونین کاندیداها
[جو بایدن و پ�اول رایان] روز پنج ش�نبه 11 ،اکتبر در
کالج مرکزی دنویل برگزار می ش�ود .از شما متشکرم.
شب خوشg .
رامنی :در واقع ،اقای رئیس جمهور در زمان مبارزات
انتخاباتی خود در سال 2008اعالم کردند که تا سال
2012هزینه بیمه را برای هر خانواده تا 2500دالر کاهش
خواهند داد ،در حالی که این هزینه به همین مقدار افزایش
یافته است .این هزینه ها برای خانواده ها سنگین است و
به انها صدمه می زند .این یکی از دالیلی است که من این
الیحه را نمی خواهم
51
جدال سایه ها
ادبیات انتقادی رامنی کار دست اوباما داد
2
ابراهیم متقی /استاد دانشگاه تهران
بین الملل
مناظره کاندیدای ریاست جمهوری حزب دموکرات و
جمهوریخواه بعد از کنوانسیون حزبی نیوهمپشایر سوم اکتبر
2012برگزار گردید .بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که
موضوعات مطرح شده در مناظره انتخاباتی منجر به گسترش
هیجان اجتماعی ش��ده اس��ت .به طور کلی ،اگ��ر مناظره
انتخاباتی ماهیت جنجالی داشته باشد ،در ان شرایط امکان
بس��یج گروه های اجتماعی برای مش��ارکت در فرایندهای
انتخاباتی را در س��طح فراگیرتری به وجود می اورد .مذاکره
اکتبر 2012در ش��رایطی انجام گرفت که کاندیدای حزب
دموکرات و جمهوریخواه مبادرت به تدوین برنامه های حزبی
خود برای اینده اقتصادی و اجتماعی امریکا کردند.
اهمی��ت اولی��ن مناظ��ره انتخابات��ی کاندی��دای
ریاس��ت جمهوری امریکا در این اس��ت که به موضوعات
حزبی ،اجتماعی و اقتصادی می پردازد .طبیعی است که در
چنین شرایطی ،کاندیدای حزبی که دولت را در دست دارد
در ش��رایط تدافعی قرار می گیرد .در مناظره انتخاباتی چهار
سال گذشته نیز چنین فرایندی ش��کل گرفت .باراک اوباما
توانست بخش قابل توجهی از قالب های تحلیلی خود را در
ارتباط با مناظره انتخاباتی به رکود و بحران اقتصادی امریکا
مرتبط سازد .شاید یکی از اصلی ترین دالیل شکست جان
مک کین در انتخابات سال 2008را باید مشکالت اقتصادی
و محدودیت های امنیتی امریکا بعد از اشغال عراق دانست.
در مناظ��ره انتخاباتی 3اکتب��ر 2012نیز میت رامنی
تالش کرد تا از تاکتیک چهار س��ال گذش��ته باراک اوباما
در برخورد ب��ا کاندیدای حزب جمهوریخواه اس��تفاده کند.
میت رامنی از الگوی تهاجمی استفاده کرد .به عبارت دیگر
می توان این موضوع را م��ورد توجه قرار
داد که مش��کالت اقتصادی برای دولتی
که اداره امور عمومی را عهده دار اس��ت،
همواره یکی از چالش ه��ای رقابت های
انتخابات��ی در رون��د مناظ��ره کاندیدای
حزب دموکرات و جمهوریخواه محسوب
می ش��ود .اگر در مناظره اول ،موضوعات
اقتصادی و اجتماعی مح��ور اصلی طرح
مواض��ع کاندی��دای دو حزب محس��وب
می شود ،در دومین مناظره انتخاباتی که
در 16اکتب��ر 2012در نیوی��ورک برگزار
می ش��ود ،میت رامن��ی و ب��اراک اوباما
باید سیاس��ت های امنیتی خ��ود را تبیین
کنند .طبیعی اس��ت که در دومین مناظره
کاندی��دای ریاس��ت جمهوری امری��کا،
موضوعات��ی همانند امنی��ت خاورمیانه و
ایران از نقش محوری در مناظره انتخاباتی
برخوردار است.
مثلث شماره 146
-1تاثیر مناظره بر فرایند گرایش
انتخاباتی شهروندان امریکا
انتخابات ریاست جمهوری امریکا را می توان به عنوان
یک��ی از اصلی تری��ن دوران و مقاطع تاریخی دانس��ت که
موضوع ایران توسط رسانه ها ،نخبگان فکری و کارگزاران
اجرایی در ایاالت متحده مورد بررسی قرار می گیرد .هر یک
از کاندیداهای ریاست جمهوری امریکا دارای رویکرد خاصی
نس��بت به ایران هس��تند .چنین رویکردی تابعی از نگرش
سیاس��ی ،گرایش حزبی ،پشتوانه س��اختاری و تاثیرپذیری
52
کاندیدا از گروه های ذی نفوذ در برخورد با موضوعات بحرانی
و کشورهایی همانند ایران است .نه تنها جهت گیری حزب
دموکرات و جمهوریخواه در ارتباط با موضوعات اقتصادی
امریکا متفاوت اس��ت ،بلکه ادبیات کاندی��دای دو حزب در
روند رقابت های انتخاباتی نیز ماهیت تفکیک ش��ده داشته
اس��ت .ادبیات اقتصادی و امنیتی باراک اوباما و میت رامنی
را می توان در قالب س��نت های مین استریت ـ وال استریت
در امریکا دانست؛ سنت هایی که ش��کل متفاوتی از راهبرد
اقتصادی ـ امنیتی را منعکس می سازد.
می��ت رامن��ی ب��ر ای��ن ب��اور اس��ت ک��ه در دوره
ریاست جمهوری باراک اوباما ،اقتصاد و ارزش های راهبردی
امریکا تضعیف شده اس��ت .رامنی در مناظره دانشگاه دنور
واقع در غرب ایالت کلرادو از ادبی��ات تهاجمی در ارتباط با
شرایط اقتصادی امریکا بهره گرفت .طبق سنت های سیاسی
امریکا ،هریک از کاندیداها می توانند ضعف ساختاری ایاالت
متحده در دوران ریاست جمهوری کاندیدای رقیب را تبیین
و بزرگنمایی کنند ،به همین دلیل اس��ت که میت رامنی در
اولین مناظره انتخاباتی توانس��ت باراک اوباما را در شرایط
واکنشی قرار دهد .نامبرده تالش کرد تا اماری را در ارتباط
با فرایند افول اقتصادی امریکا ارائه دهد .موضوعاتی همانند
بیکاری ،کسر بودجه ،ابهام در سیاست مالیاتی و شرایط وخیم
اقتصادی را می توان در زمره موضوعاتی دانست که رامنی ان
را به عنوان دستاورد دوران اوباما نامید.
انالیز رویک��رد اقتصادی میت رامنی نش��ان می دهد
که نامب��رده در اولین مناظره انتخاباتی هی��چ گونه رویکرد
مش��خصی را برای بهب��ود امور اقتص��ادی امری��کا ارائه
نداده اس��ت .رامنی تالش کرد تا از ادبی��ات انتقادی برای
برجسته س��ازی مش��کالت س��اختاری اقتصاد امریکا در
دوران ب��اراک اوباما اس��تفاده کند .میت رامن��ی در ادبیات
تهاجمی خود این موضوع را مطرح کرد که در چهار س��ال
اول ریاست جمهوری باراک اوباما ،بدهی های دولتی دو برابر
شده است.
رامنی از وعده ه��ای انتخاباتی اوباما در س��ال 2008
اس��تفاده کرده و این موضوع را یاداور شد که اوباما به مردم
امریکا قول داده بود بدهی های ای��االت متحده را به نصف
کاهش ده��د ،در حالی که چنین بدهی هایی دو برابر س��ال
2008شده است .رامنی تالش کرد تا نشان دهد که افزایش
بدهی های اقتصادی دولت امریکا ،زمینه افزایش مخاطرات
سیاسی و امنیتی را برای نسل جدید امریکا به وجود می اورد.
موضوع دیگری که میت رامنی بر ان تاکید داش��ت،
مربوط به برنامه اوباما برای اصالحات در نظام درمانی امریکا
بوده است .اگرچه اوباما بر اساس ادبیات جامعه گرایانه خود
تالش کرد تا جلوه هایی از ارتقای موقعیت شهروندان برای
کس��ب خدمات دولت در حوزه تامین اجتماعی را منعکس
س��ازد ،اما واقعیت ان اس��ت که تنظیم چنین برنامه هایی
فش��ارهای اقتصادی بیش��تری را بر دولت امری��کا ایجاد
می کند .رامنی بر این اعتقاد است که سیاست درمانی باراک
اوباما منجر به شکل گیری چالش های اقتصادی جدید برای
ش��هروندان و جامعه امریکا خواهد شد .رامنی بر این اعتقاد
است که دولت امریکا باید از سیاس��ت های انبساطی برای
گسترش رونق اقتصادی در امریکا حمایت به عمل اورد .در
چنین شرایطی طیف گسترده تری از شهروندان امریکایی
به مطلوبیت های اقتصادی نایل می گردند.
-2تاثی�ر مناظ�ره انتخاباتی بر جای�گاه کاندیدای
ریاست جمهوری امریکا
مناظره انتخاباتی بخش اجتناب ناپذیر سیاست تبلیغاتی
حزب دموکرات و جمهوریخواه محسوب می شود .شهروندان
امریکایی از زم��ان مناظ��ره انتخاباتی کاندیداه��ا ،انگیزه
بیش��تری برای مش��ارکت در فرایند رقابت های انتخاباتی
ایاالت متحده پیدا می کنند.
در چنی��ن ش��رایطی ه��ر ی��ک از
کاندیداها ت�لاش می کنند ت��ا از ادبیاتی
اس��تفاده کنند که با روحیه جامعه امریکا
تطبیق و هماهنگی بیشتری داشته باشد.
فرهنگ کنش سیاس��ی امری��کا ماهیت
تهاجم��ی دارد ،بنابراین طبیع��ی به نظر
می رس��د که کاندیدای��ی از محبوبیت و
مطلوبیت موثرتری برخوردار می شود که
ی موثرتری
از ادبی��ات انتقادی و تهاجم��
برخوردار باشد.
ب��اراک اوبام��ا در ش��رایط قبل از
مناظره انتخاباتی از جایگاه مطلوب تری
در مقایس��ه با میت رامنی برخوردار بوده
اس��ت .به طور کلی ،گاف انتخاباتی میت
رامنی که در مراسم جمع اوری پول برای
رقابت های انتخاباتی ،در جمع حامیان خود
به هواداران اوباما توهین کرده بود و انان
را قربانیانی توصیف کرده بود که محتاج
کمک های دولتی هس��تند ،اثار منفی در
ارتباط ب��ا جایگاه انتخابات��ی رامنی به جا
گذاشته بود ،در حالی که مناظره انتخاباتی
توانست موقعیت رامنی را در ایاالت متحده ارتقا دهد .اگرچه
مناظره اول به عنوان پایان رقابت های انتخاباتی محسوب
نمی ش��ود ،اما باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد که اگر
مناظره انتخاباتی دوم میت رامنی و باراک اوباما در 16اکتبر
در نیویورک نیز دارای چنین نتایجی باشد ،طبیعی است که
موقعیت اوباما در انتخابات ریاس��ت جمهوری نوامبر 2012
سخت تر و شکننده تر خواهد شد.
-3چش�م انداز مناظ�ره دوم انتخابات�ی
اوباما ـ میت رامنی
بین الملل
یک حزب با 2جناح
مثلث شماره 146
دومین مناظره انتخاباتی عمدتا در ارتباط با موضوعاتی
مربوط به اقتصاد ،سیاس��ت و امنیت بین الملل خواهد بود.
عده ای از تحلیلگران بر این اعتقادند که موضوع مربوط به
امنیت خاورمیانه و الگوی کنش امری��کا در ارتباط با ایران
به عن��وان اصلی تری��ن موضوعات مناظره دوم محس��وب
می شود .اگر چه باراک اوباما به عنوان رئیس جمهور ایاالت
متحده دارای رویکردهای مشخصی نسبت به ایران است،
اما مواضع تبلیغاتی و انتخاباتی وی تابعی از شرایط عمومی
رقابت های انتخاباتی در ایاالت متحده محس��وب می شود.
رقابت های انتخاباتی در شرایطی برگزار می شود که بیشترین
فشارهای تبلیغاتی علیه کاندیدای رقیب مورد استفاده قرار
می گی��رد ،بنابراین به کارگی��ری ادبیات تبلیغات��ی اوباما را
می توان انعکاس دفاع از سیاس��ت عملی امریکا در برخورد
با ایران دانست.
رویکرد ب��اراک اوباما ب��رای تحریم ای��ران مبتنی بر
«اس��تراتژی چماق و هویج» اس��ت که بر دو محور اعمال
توامان تحریم و ارسال سیگنال هایی ،برای مذاکرات انتقادی
با گروه 5+1بنا ش��ده اس��ت .نامزدهای جنگ طلب امریکا
اذعان می دارند اعمال تحریم های جهانی ،ائتالفی و یکجانبه
امریکا نتوانسته روند بومی سازی دانش هسته ای را در ایران
متوقف کند و خواهان تغییر راهبرد امریکا از سیاست تهدید
و تطمیع ب��ه تقابل گرایی نظامی هس��تند .تاکید نامزدهای
جمهوریخ��واه بر تضعی��ف حداکثری وزارت دفاع و س��پاه
پاسداران ،بخشی از پازل هایی اس��ت که جمهوریخواهان
در راس��تای بسترس��ازی برای حمله به ایران در دستورکار
قرار داده اند.
شواهد یاد شده نشان می دهد که سیاست امنیتی رامنی
در برخورد با ایران ماهیت تهاجمی و افراطی دارد؛ نامبرده به
گروه نومحافظه کاران در ساختار سیاسی امریکا تعلق دارد .از
سوی دیگر ،نگرش رامنی را می توان در راستای فعال سازی
سیاست تهدید در ارتباط با جمهوری اسالمی ایران دانست،
در حالی که محور اصلی سیاست امنیتی و رویکرد اوباما را باید
در قالب دیپلماسی اجبار تبیین کرد .دیپلماسی اجبار ماهیت
نهادی و چندجانبه دارد ،در حالی که سیاس��ت تهدید دارای
جهت گیری یکجانبه و مقابله جویانه است.
میت رامن��ی از رویکرد تهدید به��ره می گیرد .ادبیات
سیاس��ی و امنیتی رامنی در مقابل��ه با ایران ،کش��ورهای
منطقه و حتی قدرت های بزرگ خواهد بود .چنین رویکردی
زمینه های الزم برای واکنش در برابر رهیافت امنیتی رامنی
را به وجود می اورد .در ش��رایط موجود ادبیات اوباما ماهیت
صلح جویانه تری در برخورد با ایران دارد ،در حالی که نتایج
چنین رویکردی مخاط��رات امنیتی زی��ادی را برای ایران
به وجود می اورد .نمونه ان را می توان در ارتباط با قطعنامه
1929ش��ورای امنیت س��ازمان ملل و الگوهای مبتنی بر
تحریم یکجانبه ایران دانست.
اگرچه مناظ��ره دوم از اهمیت قابل توجهی در بس��یج
افکار عمومی امریکا برخوردار اس��ت ،اما باید این موضوع
مورد توجه ق��رار گیرد که مناظره دیگ��ری نیز بین معاونان
کاندیدای ریاست جمهوری انجام خواهد شد .طبیعی است که
در این ارتباط جوزف بایدن از موقعیت ویژه ای در مقایسه با
معاون رامنی برخوردار است .الزم به توضیح است که تجربه
سیاسی و حزبی جوزف بایدن می تواند بخشی از مطلوبیت
کاندیدای حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری
امریکا را کاهش دهد .در شرایط موجود ،نشانه هایی از تعادل
در جایگاه اجتماعی اوباما ـ رامنی وجود دارد؛ طبیعی اس��ت
که چنین فرایندی تداوم چندانی نخواهد داشت .مناظره دور
دوم کاندیدای ریاست جمهوری امریکا 16اکتبر 2012و در
نیویورک نقطه عطف ارزیاب��ی موقعیت کاندیداها در فضای
انتخابات ریاست جمهوری نوامبر 2012استg .
فواد ایزدی در گفت وگو با مثلث
3
هفته گذشته نخستین مناظره میان کاندیداهای دو حزب اصلی امریکا یعنی دموکرات ها و جمهوریخواهان برگزار
شد؛ مناظره ای که طی ان به وضوح ،رامنی حالت تهاجمی و اوباما حالت تدافعی به خود گرفته بودند .در رابطه با این
مناظره و تاثیر ان روی نتیجه انتخابات گفت وگویی با فواد ایزدی ،کارشناس مسائل امریکا انجام دادیم .وی معتقد
است رامنی در این مناظره به خوبی توانست روی ناکارامدی های اوباما انگشت بگذارد و انها را برجسته کند و اوباما
نیز چاره ای جز پاس�خگویی به هجمه های رقیب جمهوریخواهش نداش�ت .به عقیده ایزدی نمی توان از روی نتایج
مناظره ها نتیجه انتخابات را پیش بینی کرد اما به طور کلی چون اکنون اوباما در نظرسنجی ها از رامنی پیشتاز است اگر
در دو مناظره بعدی خوب ظاهر شود و گاف ندهد امکان پیروزی اش باالست .این کارشناس همچنین با نقد سیستم
دوحزبی در ایاالت متحده می گوید در سیستم انتخاباتی این کشور هیچ جایی برای حزب سوم وجود ندارد و می توان
گفت در امریکا اصال دو حزب وجود ندارد ،بلکه یک حزب وجود دارد با دو جناح.
سعیده سادات فهری
ارزیابی شما از برگزاری نخس�تین مناظره میان
باراک اوباما ،کاندیدای دموکرات ها و میت رامنی،
کاندیدای جمهوریخواه�ان و مهمترین مباحثی
که میان این دو نفر مطرح شد ،چیست؟
lنخس��تین مناظره انتخاباتی در امریکا در حدود
یک س��اعت و نیم به ط��ول انجامید و مباح��ث اقتصادی
مختلفی میان دو کاندیدا به بحث گذاش��ته شد .فردی که
مس��ئول برگزاری مناظره بود مباحث مختلف��ی را مطرح
و س��پس به هر دو طرف زمان مش��خصی م��ی داد که در
ان زمان مش��خص باید در ان حوزه پاس��خگو می شدند.
به طور کل��ی می توان گف��ت رامنی در این مناظره بیش��تر
حالت تهاجمی و انتقادی نسبت به اوباما داشت و در مقابل
رئیس جمهوری فعلی نیز یک حال��ت دفاعی و توجیهی را
نسبت به سیاس��ت های خودش و انتقادات رامنی درپیش
گرفته بود .ازجمله مباحثی که طی این مناظره بدان پرداخته
شد بحث اشتغال ،سیاست دولت برای کسری بودجه ،میزان
بیکاری ،بیمه های درمانی و ...بود.
رامنی بیش�تر در چ�ه حوزه هایی اوبام�ا را مورد
انتقاد قرار داد؟
lباتوجه به اینکه بیشترین مش��کالتی که مردم
ایاالت متحده در ح��ال حاضر از ان رن��ج می برند در حوزه
اقتصادی است ،مهمترین مساله ای که در انتخابات امسال
مطرح شده نیز در همین حوزه است .کاری که میت رامنی
از ابتدای فعالیته��ای انتخاباتیاش تا ام��روز انجام داده
این اس��ت که روی ناکارامدیهای دول��ت اوباما در حوزه
اقتصادی تمرکز کرده است .در این مناظره نیز بحث اصلی،
سیاستهای داخلی بود و چون موضوع داخلی بود ،تمرکز
فعالیت ه��ای انتخابات��ی رامنی ،هجمه به سیاس��ت های
اقتصادی دولت بود .بنابراین در این مناظره نخست ،کاری
که رامنی انجام داد برجس��ته کردن برخی ناکارامدی های
53
رئیس جمهوری در حوزه های داخلی به ویژه اقتصادی بود و
کاری که باراک اوباما انجام داد نیز در حقیقت پاسخگویی
به هجمه های رامنی بود .اوباما یک س��ری قوانین در حوزه
بیمه اجرا کرده است که در امریکا قوانین جدیدی هستند،
یعنی سیس��تم درمانی امریکا در صورت اجرای کامل این
قوانین متحول خواهد شد .یکی از حوزه هایی که رامنی روی
ان تمرکز بسیاری داشت نیز همین موضوع ،یعنی سیستم
خدمات درمانی اوباما بود.
دیدگاه مردم امریکا نسبت به این مناظره به چه
صورت بود؟
lدر نظرس��نجی هایی که پس از مناظره انجام شد
اغلب افرادی که مناظره را مش��اهده ک��رده بودند ،معتقد
بودند رامنی پیروز این مناظره بوده است .البته این بدان معنا
نیس��ت که این افراد حتما به رامنی رای می دهند اما در هر
حال پیرامون این مناظره نظرشان بر ان بود که رامنی بهتر
از اوباما ظاهر شده است .حتی ممکن است در میان کسانی
که در پی مناظره اخیر رامنی را پی��روز این دوئل انتخاباتی
اعالم کردند ،دموکرات ها نیز حضور داشته باشند.
واکن�ش دو طرف مناظره نس�بت ب�ه انتقادات و
اتهاماتی که علیه یکدیگر وارد می کردند چگونه
بود؟
بین الملل
lهر دو طرف نس��بت به برخی اتهامات واکنش
نش��ان می دادند و بعضا انه��ا را نقد می کردن��د .به عنوان
نمونه اوباما مطرح ک��رد که سیاس��ت های مالیاتی رامنی
و در حقیقت تخفی��ف مالیاتی نتیجه اش این خواهد ش��د
که 5تریلیون دالر به کس��ری بودجه امریکا اضافه خواهد
ش��د .اما کاندیدای جمهوریخواهان این مس��اله را صریحا
رد و اع�لام کرد که سیاس��ت هایش اص�لا بدین صورت
نخواهد بود .از دیگر س��و رامنی بحث زیاد بودن مالیات ها
در ایاالت متحده را مطرح ک��رد و از خانواده ای مثال زد که
50درصد درامدش��ان را مالیات می دادن��د .وی معتقد بود
برای خانواده ه��ای امریکایی مالیات های��ی که به صورت
غیرمستقیم بر دوش شان اس��ت خیلی سنگین است؛ مانند
مالیات هایی که روی بنزین یا فروش کاالهاست.
مثلث شماره 146
به نظر شما این مناظره ها تا چه حد می تواند روی
نتیجه انتخابات تاثیرگذار باشد؟
lدر امری��کا قانون کل��ی وجود ن��دارد که بگوید
این مناظره ها تاثیرگذار خواهد بود یا خیر .طی س��الهای
گذش��ته که مناظره در امری��کا برگزار ش��ده و تاریخ ان به
زمان های دورتر می رس��د ،هیچگاه به طور ثابت مناظره ها
تاثیر مستقیم روی انتخابات نداش��ته است؛ مثال در برخی
س��ال ها تاثیرش ب��اال ب��وده و در برخی س��ال های دیگر
مناظره ها خیلی تاثیرگذار نبوده اس��ت .یکی از سال هایی
که گفته می ش��ود تاثیرگذاری مناظره باال بود به انتخابات
سال 1960بازمی گردد .انتخاباتی که میان جان اف کندی
و نیکس��ون برگزار شد .براس��اس مناظره های رادیویی دو
کاندیدا ،نظرس��نجی ها نش��ان می داد که نیکسون پیروز
انتخابات اس��ت اما در مناظره های تلویزیونی و زمانی که
مردم دو کاندیدا را دیدند نتیجه این ش��د که در واقع کندی
برنده مناظره شده اس��ت .یا در سال 2000که رقابت میان
الگور و بوش بود عده ای معتقدند که اگر نوع برخورد الگور
با بوش به گونه دیگری بود ،می توانست پیروز این رقابت ها
شود و شکست وی را مربوط می دانند به مناظره ای که انجام
داد .به همین خاطر نمی توان گفت به طور صددرصد مناظره
تاثیر باال یا پایینی دارد؛ در واقع اگ��ر فاصله کاندیداها زیاد
باشد و کاندیدایی که پیشتاز است گاف خاصی ندهد مناظره
خیلی تاثیرگذار نخواهد بود ،اما اگر اختالف کاندیداها کم
باشد مناظره می تواند روی نتیجه نهایی تاثیر داشته باشد.
دو مناظره بعدی به چه مسائلی اختصاص خواهد
یافت؟
lمناظره دوم باز به سیاس��ت داخل��ی اختصاص
54
خواهد یافت و مناظره اخر به سیاست خارجی .یک مناظره
نیز میان معاونان دو کاندیدا برگزار می ش��ود که هم مسائل
داخلی و هم مسائل خارجی را دربرمی گیرد .قطعا باتوجه به
ضعفی که اوباما در مناظره نخس��ت از خودش نشان داده
س��عی خواهد کرد در دو مناظره بعدی این مساله را جبران
کند و هدفش این اس��ت .از طرف دیگر باتوج��ه به اینکه
رامنی نیز در نظرسنجی ها و پیش از مناظره اول 3،4درصد
از اوباما عقب تر بود می داند که اگر نتواند در مناظره ها خوب
ظاهر شود احتمال پیروز ش��دنش کم خواهد شد ،بنابراین
رامنی نیز تمام تالشش را به کار خواهد گرفت.
ایا مناظ�ره ای که میان معاونان برگزار می ش�ود
نیز اهمیتی دارد؟
lمناظ��ره معاون��ان تاثی��رش خیل��ی کمت��ر از
رئیس جمهور اس��ت ولی در این حوزه نیز اگ��ر گافی داده
شود و حرف غیرمعمولی زده شود قطعا روی ارای کاندیدای
موردنظر تاثیر خواهد داشت.
به نظر ش�ما از لحاظ ویژگی های ش�خصیتی ،دو
کاندیدا در این مناظره چگونه ظاهر شدند؟
lبای��د توج��ه داش��ت ک��ه ب��اراک اوبام��ا در
حوزه س��خنوری از رامنی جلوتر اس��ت اما حالت��ی که در
سخنرانی های معمولی و به غیر از مناظره وجود دارد ،به این
صورت است که فرد از روی حافظه سخنرانی نمی کند ،بلکه
از روی یک متن نوشته شده صحبت هایش را اعالم می کند.
ام��ا در مناظره بدین صورت نیس��ت ،فرد بای��د فی البداهه
صحبت کند و سخنرانی اماده شده از پیش وجود ندارد؛ در
نتیجه واقعیت بیانی و ش��خصیتی اوباما در صورت نداشتن
متن از پیش نوش��ته ش��ده خیلی خوب و موفق نبود .البته
رامنی نیز در این حوزه خیلی قوی نبود اما به نظر می رس��د
که وی برای این مناظره ها تمرین های زیادی داشته و کل
مناظره را چندین بار با رقیبی که کارش بازی کردن نقش
اوباما بود ،تمرین کرده بود.
باید توجه داش��ت اوباما چهارس��ال رئیس جمهوری
ایاالت متحده بود و در انجا وضعیت بدین صورت است که
افراد اطراف رئیس جمهور طی دوران ریاست وی خیلی او
را به چالش نمی کش��ند .از این جهت می توان گفت باراک
اوباما به این نوع برخورد رامنی عادت نداشت.
انتقاداتی که پس از مناظره نخست بر اوباما وارد
اوردند بیشتر حول چه مسائلی بود؟
lیکی از مس��ائل و انتقاداتی که پ��س از مناظره
نخست مطرح ش��د این بود که چرا اوباما در حین صحبت
پایین را نگاه می کرده و مانند رامنی خیلی تش��نه درگیری
و بحث نبوده است.
البته باید توجه داش��ت ک��ه در امریکا روی مس��ائل
ظاه��ری مانند همی��ن موضوع ک��ه اوباما ،پایی��ن را نگاه
می کرده خیلی تاکید می ش��ود .دلیل این امر این است که
مسائل بس��یار مهمتری در رابطه با انتخابات وجود دارد که
به انها نمی خواهند بپردازند .به همین خاطر به این مسائل
جزئی بال و پر می دهند.
به نظر شما در نهایت ایا باراک اوباما نیز همچون
اغلب روس�ای جمه�وری امریکا ب�رای بار دوم
نیز ب�ه کاخ س�فید راه خواهد یافت؟ ی�ا به بیان
دیگر می ت�وان گفت چون اکن�ون رئیس جمهور
اس�ت احتمال پیروزی اش برای دور دوم خیلی
باالست؟
lدر چند دهه گذش��ته در میان روسای جمهوری
امریکا ،بوش پدر و کارتر یک دوره ای بودند .اقای نیکسون
برای بار دوم به کاخ س��فید راه یافت ام��ا در اوایل کارش
به دلیل بحث واترگیت اس��تعفا داد .اقای ف��ورد که پس از
نیکسون امد نیز در برابر کارتر شکست خورد .جانسون هم
که پس از ترور جان اف کندی رئیس جمهور ش��د به دلیل
جنگ ویتنام خودش برای بار دوم کاندیدا نشد .بنابراین طی
سال های گذشته افرادی را داشته ایم که به دالیل مختلف
ی��ک دوره ای بوده اند؛ اکنون مطابق نظرس��نجی ها ،اوباما
پیروز انتخابات خواهد شد اما هنوز یک ماه تا روز انتخابات
باقی مانده و اوباما نیز نشان داده در حوزه مناظره مشکالت
و ضعف هایی دارد که ممکن است روی نتیجه انتخابات اثر
بگذارد .در واقع اگر رئیس جمهوری کنونی امریکا در مناظره
دوم و س��وم نیز خوب ظاهر نش��ود و چند گاف دیگر بدهد
شانس رامنی را برای پیروزی باال خواهد برد.
ش�ما فکر می کنید اوباما بتوان�د در مناظره های
بعدی خوب ظاهر شود؟
lبه هرح��ال به دلیل بارز ش��دن ضع��ف اوباما در
مناظ��ره ،وی ب��رای مناظره های بعدی تالش بیش��تری
خواهد کرد و قطعا بهتر ظاهر خواهد ش��د ،ولی این مساله
که بتواند در حد ی��ک رئیس جمهوری ظاهر ش��ود یا خیر
مشخص نیست.
وضعیت رای دادن و رای دهندگان در ایاالت متحده
به چه صورت است؟
lدر عم��ل در ایاالت متحده تقریب��ا 50درصد رای
می دهند و 50درصد خیر .در سال 2008به دلیل رنگین پوست
بودن اوبام��ا درصد رای دهن��دگان نیز افزای��ش یافت ،اما
به طور معمول 50درصد رای می دهند .باید توجه داش��ت
که در میان این 50درصد بخشی هستند که به هیچکدام از
دو حزب اصلی تعلق خاطری ندارند و میان بد و بدتر یکی را
انتخاب می کنند .این افراد در حقیقت خیلی اهل رای دادن
نیستند ،اما مثال چون حس می کنند اگر رامنی بیاید اوضاع
خیلی بدتر می ش��ود به اوباما رای می دهند .برخی نیز واقعا
عالقه مند به رای دادن هستند و دوست دارند به فردی رای
بدهند که واقعا مورد قبول شان است .ایاالت متحده امریکا
برای افرادی که چنین سیستمی را قبول دارند باید انتخاب
دیگری را مدنظر داشته باشد تا بتوانند رای دهند .یعنی اگر
کاندیدای حزب سوم امکان مناظره نداشته باشد عقایدش
دیده و شنیده نمی شود .این در حالی است که نه تنها در حوزه
مناظره ،بلکه در اخباری که دارند نیز حزب سوم را پوشش
نمی دهند و این احزاب ایده هایش��ان اشکار نمی شود .این
روش را دوحزب اصلی امریکا ایجاد کرده اند و خواهان ان
هستند که سیستم همچنان دو حزبی باقی بماند.
چرا برای کاندیداهای دیگر امکان مناظره وجود
ندارد؟
lاین مساله در واقع یکی از معضالت در انتخابات
ریاست جمهوری ایاالت متحده اس��ت ،چرا که بسیاری از
افراد دیگری که با زحمت بسیار موفق به حضور در انتخابات
ش��ده بودند امکان مناظره برایش��ان فراهم نشد .به عنوان
نمونه کاندیدای حزب س��بز که در چندی��ن ایالت امریکا
توانست اسمش را در لیست کاندیداهای ریاست جمهوری
قرار دهد ،امکان مناظره نداش��ت .یعن��ی در امریکا روش
سیستم دوحزبی به طور کامل حکمفرماست و نظرات حزب
سوم هیچ گاه شنیده نمی شود.
در حال حاضر اختالفات اساس�ی میان دو حزب
اصلی امریکا بیشتر بر سر چه مسائلی است؟
lدر بس��یاری از حوزه های سیاسی دو حزب اصلی
امریکا نه تنها با هم اختالف نظر ندارند ،بلکه اشتراک نظر هم
دارند ،چراکه بعضا منابع مالی انها از همان یک درصدی هایی
تامین می ش��ود که بر سرشان بحث اس��ت .در این شرایط
بس��یاری معتقدند در امریکا اصال دو حزب وج��ود ندارد،
بلکه یک حزب وجود دارد با دو جناح .باید توجه داشت که
در اصول سیاس��ت خارجی جمهوریخواهان و دموکرات ها
باهم اختالفی ندارند و برخی احزاب و گروه های دیگر وجود
دارند که با انها هم نظر نیستند .این درحالی است که این دو
حزب به دیگر گروه ها اجازه ظهور و بروز نمی دهند ،چراکه
اگر نظرات مخالفشان را بیان کنند ممکن است مورد پسند
بخشی از مردم واقع شودg .
گرایش مردم امریکا به رامنی افزایش پیدا کرده است
4
هفته گذشته شاهد برگزاری مناظره میان رامنی و اوباما
در ایاالت متحده بودیم .ش��ایان ذکر است س��ابقه برگزاری
مناظره ه��ای تلویزیونی میان نامزدهای ریاس��ت جمهوری
امریکا به س��ال 1960بازمی گ��ردد که برای نخس��تین بار
مردم امریکا دو نامزد ریاس��ت جمهوری را به طور همزمان و
رودرروی هم در تلویزیون مشاهده کردند .این مناظره میان
ریچارد نیکسون ،معاون رئیس جمهوری وقت و سناتور جان
اف کندی برگزار شد .از سال 1964تا 1972دیگر مناظره ای
برگزار نشد و پس از ان تاکنون برای تمامی دوره های انتخابات،
مناظره برگزار می شد .اصول این مناظره ها بدین صورت است
که به طور سنتی 3مناظره میان کاندیداهای ریاست جمهوری
برگزار می شود و یک مناظره نیز میان نامزدهای پست معاونت
ریاست جمهوری .این مناظره ها برای بیان دیدگاه های نامزدها
و توانایی انها در پاسخگویی به سواالت اهمیت بسیار باالیی
دارد .این سواالت که از پیش تهیه شده توسط مجری پرسیده
می شود و برای هر سوال معموال حدود دو دقیقه وقت در نظر
می گیرند .هرکس ک��ه بتواند در ان وقت کوتاه و فش��رده به
بهترین نحو پاسخگو باش��د ،توانایی اش را برای اینکه بتواند
عهده دار باالترین مقام اجرایی ایاالت متحده باش��د نش��ان
داده اس��ت .در طول مدت 4دهه مناظ��ره در ایاالت متحده،
مناظره هایی بوده که تاثیرگذاری شان بسیار باال بوده و توانسته
ارا را تغییر دهد .به طور مثال در همان مناظره نخس��ت میان
نیکسون و کندی که تنها یک بخش هم بود رنگ لباس روشن
کندی که شادابی یک سناتور جوان را برای مردم تداعی کرد
مثلث شماره 146
امیر علی ابوالفتح /کارشناس مسائل امریکا
باعث شد تا ارا وی افزایش یابد و پیروز شود .بسیاری معتقدند
ان مناظره سرنوشت انتخابات ان سال را تغییر داد .با گذشت
زمان دیگر مناظره ای برگزار نشد که تا این اندازه تاثیرگذار باشد،
چرا که با گسترش رسانه های تصویری و ورود اینترنت ،بیان
دیدگاه ها صرفا از مناظره های تلویزیونی خارج شد و به گونه های
دیگر نیز کاندیداها موفق شدند نظرات شان را اعالم کنند .اما
هنوز یکی از نقاط کلیدی انتخابات ریاست جمهوری امریکا
همین مناظره ها هستند و اینکه مردم چه قضاوتی نسبت به
نامزدها داشته باشند .در رابطه با مناظره اخیری که میان میت
رامنی و باراک اوباما برگزار شد باید گفت که همیشه رایج بوده
پس از برگزاری مناظره هر دو اردوگاه خودشان را پیروز میدان
معرفی کنند .نظرس��نجی هایی که برگزار می شود نیز نشان
می دهد که کدام نامزد از نظر مردم موفق تر اس��ت .اکنون و
پس از برگزاری دور نخس��ت مناظره ها اغلب نظرسنجی ها
بدین صورت بوده که رامنی را به عنوان شخصی معرفی کرده
که با قابلیت باالتری توانسته ظاهر شود .از جمله دالیلی که
برای این قضیه می توان عنوان کرد این است که به هر حال
رامنی در مقام اپوزیس��یون اس��ت و راحت تر می تواند طرف
مقابل اش و فضای موجود را نقد کند .این در حالی اس��ت که
باراک اوباما کوله بار چهار ساله ریاست جمهوری را بر دوش
دارد که در این کوله بار ،هم موفقیت و هم ناکامی وجود دارد.
در واقع رئیس جمهوری کنونی در جایگاه مدافع وضع موجود
قرار می گیرد .رامنی به عنوان یک منتق��د این فرصت را دارد
که بس��یاری از سیاس��ت ها را مورد نقد قرار داده و شعارهای
جذاب تری را بیان کند .در حقیقت وی با دس��ت باز می تواند
برنامه هایی را ارائه دهد ،اما رئیس جمهوری به دلیل اینکه در
مقام اجرایی است نمی تواند چنین وعده هایی بدهد .بنابراین
قابل انتظار اس��ت نامزدی که عهده دار مسئولیت انتخابات
ریاست جمهوری نیست در یک مناظره ای که شیوه تهاجمی را
در پیش گرفته مورد استقبال قرار بگیرد؛ به خصوص باتوجه
به میزان نارضایتی که از وضع داخلی امریکا وجود دارد ،این
بین الملل
مناظره سیاه و سفید
گرایش به س��مت رامنی بیشتر دیده ش��د .از دیگر سو اوباما
به دلیل خستگی و فش��ردگی برنامه های انتخاباتی نتوانست
با روحیه باز در این مناظره شرکت کند و به همین دلیل اغلب
نظرسنجی ها رامنی را پیروز این مناظره اعالم کردند .البته با
ی که اکثریت گفته اند رامنی در این مناظره موفق تر بوده
وجود
اما میانگین نظرس��نجی هایی که پس از مناظره برگزار شده
نشان می دهد که همچنان اوباما حدود 2/5تا 3درصد از رامنی
جلوتر باشد .یعنی این نظرسنجی ها سبب نشده که در کلیت
انتخابات تغییری ایجاد شود و هنوز رامنی پشت سر اوباما قرار
دارد .در رابطه با مباحثی که در این مناظره مطرح شد باید گفت
که این مناظره نخست ،بیشتر حول مسائل داخلی بود و چون
مس��ائل اقتصادی اکنون در اولویت اس��ت بیشتر توجه ها به
اقتصاد بود .شایان ذکر اس��ت که اوباما عملکرد مثبت و قابل
قبولی در عرص��ه اقتصادی ندارد و ش��اخص های اقتصادی
موید این نیستند که در دوره چهار ساله ریاست جمهوری اوباما،
اقتصاد امریکا شکوفا شده است .این مساله به عنوان یک نقطه
ضعف از طرف تیم رامنی قلمداد شد و بیشترین انتقادات نیز
در همین زمینه بود .اکن��ون دو مناظره دیگر میان نامزدهای
ریاست جمهوری باقی مانده اس��ت .مناظره بعدی یا مناظره
دوم هم مسائل داخلی و هم سیاست خارجی را در برمی گیرد
و مناظره اخر به طور ویژه به سیاست خارجی اختصاص دارد.
یک مناظره نیز میان کاندیداهای معاونت ریاست جمهوری
برگزار خواهد شد که ان نیز هم سیاست خارجی و هم سیاست
داخلی را در بر خواهد گرفت .در عرصه داخلی دس��ت رامنی
خیلی بازتر از اوباماست و طرح هایی که مطرح می کند بسیار
جذاب تر از اوباماس��ت .به همین خاطر دموکرات ها امیدوارند
که در عرصه سیاس��ت خارجی بتوانن��د از قابلیت های دولت
کنونی اس��تفاده کنند .به هرحال کشته شدن اسامه بن الدن
در دوره ریاس��ت جمهوری اوباما یک نقطه قوتی اس��ت که
رای دهندگان در داخل بدان توجه خواهند داش��ت .همچنین
بحث خیزش های مردمی در خاورمیانه ،سرنگونی دیکتاتوری
مانند قذافی و برخی موارد دیگر از جمله عملکردهایی هستند
که اوباما می تواند روی انها تکیه کند و به عنوان نقطه قوت از
انها یاد کند .کم تجربگی تیم رامنی -رایان در عرصه سیاست
خارجی در مقابل تیم اوباما -بایدن کامال محسوس است؛ چرا
که بایدن در عرصه سیاست خارجی یک فرد کهنه کار است و
پیش از ورود به کاخ سفید به عنوان معاون رئیس جمهور ،رئیس
کمیته روابط خارجی سنا بود و از بانفوذترین چهره ها در عرصه
سیاست خارجی به شمار می رفت .اما انچه که مسلم است این
که برای مردم امریکا سیاست خارجی جزو اولویت ها نیست و
تنها ان بخش از سیاست خارجی که تاثیرگذار بر زندگی روزمره
شان باشد اهمیت دارد .در این رابطه می توان به مسائل مربوط
به مبارزه با تروریسم و جنگ های افغانستان و پاکستان اشاره
کرد؛ در غیر این صورت خیلی دغدغه مسائل خارجی دیگر را
ندارند .بحث مناظره ها را در حد خودش بای��د ارزیابی کرد و
نمی توان گفت که این مناظره ها در نهای��ت اوضاع را به نفع
رامنی پیش خواهد برد.
این مس��اله را نیز باید در نظر داشت که همزمان با این
مناظره ها دو اتفاق پیش امد؛ نخس��ت اینکه نرخ بیکاری در
ایاالت متحده به زیر هشت درصد کاهش پیدا کرد که به عنوان
یک نقطه قوت برای س��تاد انتخابات��ی دموکرات ها قلمداد
می شود و دیگر اینکه اوباما در ماه سپتامبر توانست حدود 180
میلیون دالر پول جمع اوری کند ک��ه بخش عمده ای از این
پول از کسانی رسیده که سال 2008به اوباما رای نداده بودند.
این مساله بیانگر ان است که گروهی از رای دهندگان مستقل،
حال به هر دلیلی تمایل بیشتری یافته اند که به اوباما رای دهند؛
این دو تحول می تواند جبران کننده مشکالتی باشد که اوباما
در مناظره نخست داشت .دو هفته اخر رقابت های انتخاباتی
در امریکا خیلی سرنوشت ساز است و ش��اید در این دو هفته
مشخص شود که ایا اوباما قادر خواهد بود در کاخ سفید بماند یا
اینکه جایش را به یک جمهوری خواه خواهد دادg .
55
اقتصادسیاسی
بازار کجای اقتصاد ایران ایستاده است؟
اقتصاد سیاسی
مثلث شماره 146
بازار سنتی و عصر مدرن
ایا کارکردهای اقتصادی و سیاسی بازار همچنان پابرجاست؟
1
دکتر احمد میدری /استاد دانشگاه
کارکرده��ای اجتماع��ی ،اقتصادی و سیاس��ی برای
هر طیف ،طبقه و قش��ری وجود دارد اما انچه در خصوص
کارکردهای اجتماعی ،سیاس��ی و اقتصادی قشر بازار مورد
بررس��ی قرار می گیرد ش��اید کمی با دیگر طبقات تفاوت
داشته باشد .بر اساس بررسی ها ،قشر بازار در بخش کارکرد
اقتصادی همواره مورد انتقاد بوده اس��ت .قش��ر بازار به طور
کلی در مبادالت اقتصادی هم��واره به دنبال منافع تجاری
خود می باشد و در این وضعیت منافع طبقات صنعتی کشور
را چندان در نظر نمی گیرد.
هرچن��د بازاریان به دلی��ل حضورش��ان در الیه های
اجتماعی و مردم��ی در مواقعی مورد احت��رام بوده اند ،اما در
عین حال به دلیل برخی کارکردهای اقتصادی و تجاری نیز
مورد انتقاد واقع شده اند و البته در مقاطعی نیز مورد برخورد
و رفتارهای تند دولت ها چه در رژیم پهلوی و چه بعدها قرار
گرفته اند.
در این راستا تلقی موجود در خصوص کارکرد اقتصادی
بازار باید مورد بررس��ی قرار گیرد تا روشن شود که انتقادات
موجود تا چه ان��دازه وارد اس��ت .از منظر منط��ق اقتصاد،
کارکردهای قش��ر بازار بیش��تر در تعریف یک واسطه بین
56
تولید کننده و مصرف کننده خالصه می شود .بازاریان از این
واسطه گری می توانند منابع سرش��اری را به دست اورند که
به دلیل سودهای حاصل ،بعضا مطرح می شود که بسیاری از
سرمایه های این طبقه حاصل شرایط خاص اقتصادی است.
اما در واقع وجود و اس��تمرار این قشر در حوزه اقتصاد
بیانگر کارکردهای مثبتی اس��ت .بازاریان با استفاده از نقش
واسطه ای به تولیدکنندگان و در کنار انان مصرف کنندگان
خدماتی را ارائه می دهد که کاال تنها از مجرای انها به دست
مشتری می رسد .این مهم بر اساس عوامل و موانعی حاصل
شده و تا زمانی که ش��ناخت کافی در خصوص کارکردها و
نقش بازار در حوزه اقتصاد حاصل نش��ده اس��ت ،نمی توان
قضاوت منصفانه ای در این خصوص داشت.
برای روشن ش��دن این مطلب باید تصریح داشت که
وجود هزینه سنگین مبادالت باعث شده تا بازار کارکردهای
اقتصادی اینچنین داشته باشد .منظور از هزینه مبادالت این
است که هرگاه مبادله بین دو شخص صورت می گیرد افراد
عالوه بر پولی که برای یک کاال پرداخت می کنند متحمل
هزینه های دیگری نیز می شوند.
به عن��وان مثال برای اج��اره یک اپارتم��ان عالوه بر
پرداخت اجاره بها باید زمانی را هم برای این منظور اختصاص
دهیم .این در حالیس��ت که اژانس ه��ای معامالت امالک
با جم��ع اوری اطالع��ات مربوط ب��ه این ح��وزه می توانند
به عنوان واس��طه این وقت را متقاضی بخرن��د ،چرا که اگر
اژانس های ام�لاک خدمات مثبت��ی را ارائ��ه نمی کردند،
عرضه کنن��دگان و البت��ه متقاضیان به س��مت انها حرکت
نمی کردن��د .به طورکلی بازاری��ان کارکرد مثبت��ی را برای
تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در اقتصاد کالن دارند ،اما
به هر روی برای کاهش دادن هزینه واس��طه گری در ایران
باید ابتدا هزینه مبادالت را پایی��ن اورد .عامل دیگری که
باعث ش��ده واسطه گری در اقتصاد رش��د کند این است که
اختالفات به سرعت بررسی نمی ش��ود ،به دلیل مشکالتی
که در بوروکراسی وجود دارد بازاری ها باید از معتمدین خود
برای معامالت استفاده کنند .به طورکلی رشد واسطه گری
بازار به ویژه بازار تهران در نظام اقتصادی ایران به طورکلی
نظام اداری ایران اس��ت و تا زمانیکه این مسائل تغییر نیابد،
نمی توان بازار را از صحنه اقتصاد ایران حذف کرد.
به هرحال با همه این اوصاف کارکرد بازار در سیس��تم
اقتصادی ایران در وضعیت کنونی مثبت اس��ت و اگر حذف
شود سیستم اقتصاد مختل می شود .اما از نظر کارکرد سیاسی
و اجتماعی ،به دلیل نقش مثبتی که قش��ر بازار در تحوالت
مربوط به انقالب مش��روطه و حتی بعد از ان داشت همواره
این تلقی وجود داش��ته که این قش��ر در برابر دولت مستقر
2
تضاد طبقاتی
بازار همواره جزو الینفک تاریخ تحوالت اقتصادی و سیاس�ی ایران بوده اس�ت .این درهم تنیدگی در اقتصاد
انچنان حدت و شدت دارد که بازار توانس�ته در طول تاریخ فعالیت های خود به ش�کل گیری طبقه خرده بورژوازی
در ایران کمک کند .با دکتر رضا مجیدزاده نویسنده و پژوهش�گر مسائل توسعه ایران گفت و گو کرده ایم که در پی
می اید؟
کارکردهای طبقه س�نتی (بورژوازی س�نتی) در
بازار به چه شکلی است؟
lاقتصاد ایران از نظر تاریخی چه در دوران باستان
و چه بعد از ان یک ماهیت عمدتا تجاری داشته است یعنی
وزن اصلی در اقتصاد ایران مبتنی ب��ر فعالیت های تجاری
بوده و یک چهارراه تجاری برای پیون��د مراکز مختلف به
یکدیگر بوده است.
به همین دلیل طبقه بورژوازی سنتی محور این سیستم
اقتصادی به شمار می رفته است ،یعنی نهاد مرکزی سیستم
تاریخی -اقتصادی ایران همین طبقه بازاریان بوده است.
بازاریان به لح��اظ ماهیتی عمدتا به عنوان طبقه متوس��ط
در بافت س��نتی به ش��مار می رفتند که ب��ا بازیگران مرجع
س��ازماندهی س��ازه های ذهنی که بقیه افراد جامعه بودند،
پیوند داش��تند ،مانند روحانیون که در کن��ار بازاریان ایفای
نقش کردند.
lمهمترین کارک��ردی که پیوند این دو قش��ر را
محکم می کرد این بود که هزینه های مبادالت را به واسطه
شبکه تجاری که به وجود امده بود کاهش می دادند ،چرا که
از منظر این پیوند اعتمادی نیز کسب شده بود.
حضور طبقه بازیگر مرجع یا روحانیت باعث می شده
که پیوند میان این طبقه سنتی بازار با دیگر طبقات اجتماعی
نیز محکم باشد ،اینها با طبقات فرودست یا فرادست به دلیل
این نوع ائتالف ارتباط محکمی داش��تند .به همین دلیل در
بس��یاری از موارد حتی محور تنظیم سیستم اقتصادی هم
به شمار می رفتند.
به ویژه بعد از ورود اسالم به ایران که حکومت ملی به
ان شکل وجود نداشته ،انجا دولت هایی در ایران بر سرکار
می ایند که پایبند وظایف کالسیک دولت نبودند و در واقع
تعهد چندانی به تامین امنیت برای مردم و تامین کاالهای
عمومی الزم برای مبادالت اقتصادی نداشتند.
کارکرد دیگ��ری که به لح��اظ تاریخی ای��ن طبقه
(بازاری��ان) تامین می کرد ب��ه نوعی تامی��ن کارکردهای
دولت که از انها غفلت داش��ت نیز بوده اس��ت .بنابراین
نهاد مرکزی اصلی هماهنگ��ی اقتصاد ایران در ان دوران
بازاری ها بودند.
ش��کل س��اختاری این بازارها در تهران ،یزد ،تبریز،
اصفهان و خراسان نشان می دهد که شرایط بین پیشه وران
و مصرف کنندگان را در یک فضای نزدیک به رقابتی تامین
می کردند .حتی شرق شناسان هم به این نتیجه رسیده اند که
ساختاری نزدیک به ساختار بازار رقابتی داشتند.
به طور عم��ده اصطکاکاتی که بی��ن طبقه بورژوازی
سنتی و عدم پایبندی ائتالف غالب و وظیفه کالسیک ان
بوده ،باعث می شد که نوسانات شدید به اقتصاد ایران وارد
شود و کل اقتصاد متضرر می شد.
در چه شرایطی س�ود حاصل از حضور بازاریان
نصیب اقتصاد می شد؟
lهرگاه حکومت تعهد معتب��ری در قبال بازاریان
اقتصاد سیاسی
در همان دوران بازاریان چه بهره و استفاده ای از
ائتالف با روحانیون می بردند؟
داش��ت ،بازار با رونق دادن ب��ه تجارت باعث می ش��د که
تولیدات داخلی نیز رونق بگیرد ،یعنی بورژوازی سنتی برای
پاگرفتن و رش��د بورژوازی صنعتی وارد میدان می شد و به
این امر کمک می کرد؛ البته اینها در شرایطی بود که بازار از
سوی حکومت هماهنگی می دید.
هرچند بازار از مجرای ایجاد رش��د و توسعه در بخش
صنعتی نیز منتفع می شد ،چراکه از این مجرا می توانست به
پیش��ه وران کمک کند تا محصوالت خود را عرضه کنند و
عالوه بر تضمین ،اشتغال خود نیز منتفع می شد.
بنابراین رون��ق صنایع داخلی به می��زان هماهنگی
حکوم��ت و پایبندی به تعه��دات او در قبال بازار بس��تگی
داشت.
به عنوان نمونه می ت��وان دوره نهضت ملی را عنوان
کرد؛ به لحاظ تعهدات معتبری ک��ه حکومت در ان مقطع
نسبت به کل طبقات اجتماعی لحاظ می کند ،دیده می شود
که طبقه بازار کم��ک می کند تا اقتصاد ای��ران بدون نفت
بتواند خ��ود را اداره کند .در ان دوران دیده می ش��ود که در
چنین شرایطی کارافرینانی نیز ظهور می کنند.
به لحاظ تاریخی طبقه بورژوازی س��نتی هم پایگاه
طراحی و هماهنگی فعالیت های اقتصادی به شمار می رود
که کمک کرده تا بورژوازی صنعتی و تجاری پیوند بخورند و
بتوانند حرکتی به فعالیت های خود دهند ضمن اینکه مبنایی
نیز برای تحوالت اجتماعی مهم بود.
مثلث شماره 146
ایس��تادگی می کنند .بر همین اس��اس این تص��ور به وجود
امد که قش��ر بازاری ،انقالبی و خواهان اصالحات بنیادی
در ایران هستند .بدون تردید در مقاطعی از تاریخ ایران این
قشر همین گونه بوده اند ،قشر بازار در ایران مانند دیگر اقشار
خواستار حاکمیت قانون است .قشر بازار در تمایالت سیاسی
اجتماعی احتماال مانند طبقات متوسط ایران خواهان اینقانونمندی است و جزو طبقات مترقی و اصالح طلب ایران
به حساب می اید .اما ایا با وجود تحوالت گوناگون ایا هنوز
نقش سیاسی بازار پابرجاست؟ پاس��خ برخی محققان ،این
است که به دلیل تغییراتی که در نظام اقتصادی ،اجتماعی و
سیاسی رخ داده به ویژه درحوزه اقتصاد می توان بازار را در واقع
یک قدرت در حال افول تلقی کرد ،چون عواملی که باعث
قدرت گرفتن یک قشر می شود بس��تگی به مجموعه ای از
ش��رایط از جمله انس��جام اجتماعی ،ارتباطات و پیوندهای
اقتصادی و میزان خودگردانی ی��ک طبقه دارد .این عوامل
بر اساس بررسی های انجام شده در بازار ایران کاهش یافته
است .دالیل کاهش این عوامل این است که پس از انقالب،
دولت توزیع بسیاری از کاالها چه در داخل و چه خارج را در
دست گرفت و باعث شد تا نقش تجار در این صحنه کمرنگ
ش��ود ،چراکه پیش از ان تجار ،خود کاال را وارد می کردند و
نسبت به پخش ان در شبکه درونی نیز اقدام می کردند که
این عملکرد باع��ث ایجاد پیونده��ای اجتماعی ،اقتصادی
و فرهنگی در طبقات مختلف و بازار ب��ود .حضور دولت در
تجارت خارجی و در توزیع کاالها در داخل در زمان جنگ بر
اقتدار و خودگردانی قشر بازار تاثیر منفی گذاشت .بدین معنا
که این قشر به دولت وابسته شد و برای امور تجاری باید از
دولت کاال را دریافت و بین مردم تقسیم کند .موضوع بعدی
انس��جام اجتماعی اس��ت .در طول چند دهه اخیر الگوهای
رفتاری این قشر کامال عوض شده است ،پیش از این قشر
بازار در نزدیکی محل کار خود س��کونت داشت ،بازاریان با
یکدیگر مسجد محل داش��تند و البته مراسم های مشترک
برگزار می کردن��د و بعضا پیوندهای خویش��اوندی بین هم
برقرار می کردند ،اما به تدریج طبقات بازاری الگوی سکونتی
مستقل از الگوی شغلی تعریف کردند .یعنی بازاریان در نقاط
مختلف زندگی می کنند و وقتی از بازار به سمت خانه حرکت
می کنند دیگر پیوندی با طبقات مختلف اجتماعی ندارند و در
این شرایط اشتراکات و فعالیت های اجتماعی نیز وجود ندارد.
در چنین شرایطی ارتباط بازار با روحانیت نیز مانند گذشته
نبود ،ضمن اینکه عالوه بر کاهش روابط با روحانیت ،ارتباط
بین بازاریان و طبقه محروم نیز رو به افول گذاشت.
همانطور که طبقه صنعتگ��ر ایران خیلی قبل تر پیوند
اجتماعی خود را با طبقات محروم قطع کرد ،قشر بازاری هم
پیوند خود را با گروه های اجتماعی گسسته است و قدرتی را
که در برهه های مختلف تاریخی ایران از قش��ر بازار شاهد
بودیم کاهش یافته و بر همین منوال نقشی که بعضا طبقه
بازار در اجتماع برخوردار بود را نیز نمی تواند به شکل مطلوب
بازی کند.
به هر روی کارک��رد اقتصادی این طبق��ه تا زمانی که
نظام اداری کشور نیازمند اصالح است ،موجب می شود که
هم بخش تولید و هم مصرف اسیب جدی ببینند؛ بر همین
مبنا باید به دنبال کاهش هزینه های مبادله در اقتصاد ایران
باشیم.
از نظر سیاس��ی و فرهنگی گرایش��ات مثبتی بر قشر
بازار حاکم است اما قدرت وجودی انها کاهش یافته است.
به طورکلی این عوامل پایدار اس��ت ،یعنی اگ��ر بازار در نظر
داشته باشد تا با الیه های مختلف اجتماع پیوند بخورد باید
ارتباطات اجتماعی نیز وجود داش��ته باشد که این ارتباطات
اجتماعی در ح��ال حاضر از بین رفته اس��ت و این مهم تنها
مختص قشر بازار نیست ،بلکه در شرایط شهرنشینی جدید
اصوال مفهومی به نام محله در ایران وجود ندارد ،چرا که اگر
هم بود از بین رفته استg .
بازار با ائتالف با گروه های بزرگ به اقتصاد ایران کمک کند
ب�ا ای�ن دو کارک�رد اصل�ی ک�ه ب�ازار در ح�وزه
سیاسی -اقتصادی داشت چه کمکی می توانند
به حوزه سیاست کنند یا این بخش چه جایگاهی
در تحوالت سیاس�ی اقتصادی می تواند داشته
باشد؟
lابتدا باید دید که سیس��تم سیاس��ی -اقتصادی
ایران و روند توس��عه اجتماعی ایران چ��ه مختصاتی دارد
و چه تغییراتی کرده اس��ت ،واقعیت این اس��ت که در دوره
جدید برای شناخت توسعه اجتماعی هش��ت مولفه را باید
درنظرگرفت.
سطح فناوری ،میزان تخصص گرایی و درجه تقسیم
کار ،س��ازه های ذهنی ،خاصی��ت جغرافیای اس��تراتژیک
سیاسی ،کیفیت حکمرانی ،میزان کنترل نظامیان ،ماهیت
س��ازمان و اندازه ،بازار مولفه هایی اس��ت که وقتی در یک
ساختار ریسمانی کنار هم قرار می گیرند مختصات توسعه
اجتماعی جامع��ه را تعیین می کنند ،چون ای��ن عوامل در
میزان دسترسی ش��هروندان بر حقوق حاکمیت تاثیرگذار
هستند.
هم��واره از نظ��ر تاریخی بی��ن کیفی��ت حکمرانی و
س��ازه های ذهنی و بازار یک عدم انطباق ش��دیدی وجود
داش��ته اس��ت و از این منظر کیفیت حکمرانی همواره به
س��مت عقب حرکت کرده و حرکت های روب��ه جلویی که
در مولفه های بازار و س��ازه های ذهنی ب��وده و در پیوند با
تخصص گرایی در نظر داشتند تا اقتصاد را روبه جلو بیاورند،
اما در عین حال ما شاهد هستیم که بعضا انرژی عقب برنده
ش��دیدی در مقابل گروه ه��ای مختلف ایجاد ش��ود .این
57
انرژی ها باعث می شود تا اگر قرار باشد ائتالفی بین طبقات
مختلف صورت گیرد بسته به این است که هزینه ائتالف ها
چه میزان خواهد بود.
بنابراین هزینه را به شدت افزایش می دهد که منجر به
این شده که هرکدام از این طبقات به صورت مجزا به دنبال
تامین منافع خود باش��ند .همه گروه ها االن در یک فضای
انزوا قرار گرفته اند.
در این فضای انزوا ایا بورژوازی سنتی این توان
را دارد که در حوزه سیاست گروه های دیگر را با
خود همراه کند؟
اقتصاد سیاسی
lدر اینجا ش��اخص های مختلفی مطرح می شود،
سطح ش��عاع اعتماد و میزان س��رمایه اجتماعی کشور در
مقایس��ه با دوره های تاریخی مختلف مهم است .بر اساس
امارها ش��عاع اعتماد به ش��دت در میان گروه های مختلف
کاسته شده است.
درواقع همسویی بین طبقات را به میزان کمی شاهد
هس��تیم؛ به این معنا که هزینه زیادی باید انجام ش��ود تا
طبقات کنار هم قرار بگیرند.
به عنوان مثال در همین بح��ث ارز اتفاقاتی که هفته
قبل رخ داد شاهد بودیم که تنها یک گروه خاص به تنهایی
وارد بازی شده و نتیجه بازی به دلیل قدرت چانه زنی طرف
مقابل این است که خواسته براورده نخواهد شد.
بنابراین در ش��رایط کنونی نمی توان گفت که طبقه
خاصی می تواند پیش��گام ش��ود تا طبقات دیگ��ر را با خود
همراه کند مگر اینکه فش��ار ش��رایط اقتص��ادی به حدی
افزایش یابد که افزایش این فشار خیلی بیشتر از هزینه ای
باش��د که گروه ها بخواهند برای کنار هم بودن تقبل کنند.
در درونم��ای اقتصاد ایران ب��ه نظر نمی اید که تا اواس��ط
س��ال 92چنین مبنایی برای کنار هم قرار گرفتن گروه ها
وجودداشته باشد.
ارتب�اط بورژوازی س�نتی با الیه ه�ای اجتماعی
چگونه است؟
مثلث شماره 146
lبا نگاهی به گذش��ته دیده می شود که بازیگران
مرجع نقش کلیدی را داشته و در شرایط حاضر بین بازیگران
مرجع هم دو دستگی هس��ت .این دو دستگی انرژی الزم
برای ائتالف را کاهش می دهد.
اگر این انرژی صرف یک طبقه خ��اص یا دیدگاه
خاص می ش��د نتیجه بیش��تری برای پیوند بین طبقات
به وجود می ام��د بنابراین با این وضعیت بعید اس��ت که
این طبقه بتوان��د حمایت های دیگ��ری را جلب کند ،اما
زمانی که فش��ارهای اقتصادی به حدی برس��د که قابل
تحمل نباشد شاید ائتالف با شکل و شمایل جدید ایجاد
شود .اما بازیگران بزرگی هس��تند که در کنار این طبقه
قرار می گیرند.
که بعضا قدرت را در دست دارند؟
بله حتی صاحب قدرت هم هس��تند .این س��ازمان ها
و قدرت ه��ای ب��زرگ را در ی��ک حالت��ی از دس��ته بندی
سیاسی می توان جزو طیف راس��ت معتدل میانه رو دید که
سیاست های تهاجمی و ریس��کی گروه دیگر را برنمی تابد،
چون هم خود این طبقه و هم اقتصاد متضرر می شود.
اما باید دید که ایا این گروه ه��ا می توانند برای خود
یک شبکه حامی سنگین تش��کیل دهند فکر می کنم که
مبنایی هس��ت که بازیگران بزرگ به س��مت این ائتالف
بروند که می تواند در سیاس��ت های اقتصادی باشد یا خود
سیاست را هم دربرگیرد ،اما اگر بازار صرفا به سمت حرکت
صنفی حرک��ت کند به نتیجه نمی رس��د .اما اگر به س��مت
ائتالف با دیگر طبقات حرکت کن��د ،می توانند دایره بزرگ
و قدرتمندی را دور خود ایجاد کنند ک��ه قدرت چانه زنی را
افزایش می دهند .این ائتالف مهم است ،چون وقتی بازار در
ایران تقویت شود مثل این است که انرژی بزرگی به اقتصاد
وارد می شودg .
58
بازار مرجع و بازار ازاد نباید
رقابت ارزی داشته باشند
گفت وگو با دبیرکل انجمن های اسالمی اصناف و بازار
3
احمد کریمی اصفهانی ،دبیرکل انجمن های اسالمی اصناف و بازار از سیاست های اقتصادی دولت گله مند است و
می گوید تنها یک همکاری جمعی می تواند راهکار برون رفت از این وضعیت باشد.
امید کرمانی ها
یک هفته از تجربه قیمت ه�ر دالر 3600تومان
می گ�ذرد و نرخ ارز روند کاهش�ی دارد به طوری
که امروز (یکشنبه 16مهر ماه )9هر دالر 2850
تومان مبادله ش�د ،با این تفاس�یر وضعیت بازار
چگونه است؟
lبه نظر من قیمت دالر روند کاهشی ندارد ،بلکه
دولت به تدریج قیمت ارز را باال می برد .طبیعی است که به
تبع این مساله بازار هم دچار نوس��ان قیمت شود .رویکرد
بخش اقتصادی دول��ت این بوده که می گ��ذارد قیمت ارز
سیر صعودی به خود بگیرد بعد از چند روز به نرخ چند درصد
پایین تر از قیمت س��قف مهر تایید می زن��د و ان را تثبیت
می کند ،این کار دولت به معنی قبول ک��ردن نرخ ازاد بوده
است؛ اگر این روال ادامه پیدا کند بازار مرجع و بازار ازاد در
یک مسابقه تعیین قیمت ارز قرار می گیرند به این شکل که
بازار قیمت می دهد و چند روز بعد بانک مرکزی ان را امضا
می کند ،این تزلزل در تثبیت نرخ ارز بس��یار بد و نامطلوب
اس��ت ،هیچ دلیلی ندارد که دولت قیمت نرخ ازاد ارز را مبنا
بگیرد و به ان اصالت دهد .ما معتقدیم که این کار درس��تی
نیست چون هیچ ارامشی را به بازار برنمی گرداند.
برخی می گوین�د عرضه دو نرخ�ی ارز یک رانت
به وجود م�ی اورد که پ�ول بیت الم�ال را به جیب
عده ای فرصت طل�ب می ریزد ،به عب�ارت دیگر
افراد ارز را ب�ه قیمت مرجع می گیرن�د و در بازار
ازاد می فروشند و میلیاردها تومان سود می کنند،
شما این مساله را رد می کنید؟
lما قیمت 1226توم��ان برای هر دالر را قبول
نداری��م ،کامال قبول داری��م زمانی ک��ه ارز دو نرخی در
دولت وجود داش��ته باش��د حتما رانت به وج��ود می اید
حتی اگ��ر بگوین��د ان را برای خری��د کاالهای خاص و
اساس��ی همچون دارو ص��رف می کنن��د .معتقدم دولت
بعد از ی��ک کار کارشناس��ی می تواند ی��ک قیمت معین
ش��ده را مبنای کار خود قرار دهد و اگر قرار اس��ت که از
برخی کاالهای اساس��ی و ضروری حمایت کند و ان را
کمتر از قیمت وارداتی بفروش��د ،می توان��د یارانه ریالی
به ان کاال اختص��اص دهد یا حتی خود دولت مس��ئول
واردات ان کاال شود ،اما متاسفانه نه تنها این طور عمل
نمی کنند ،بلکه در کنار دارو کاالهای دیگر هم با قیمت
هر دالر 1226تومان وارد کش��ور می ش��ود .این حرف
درس��ت اس��ت که ارز دو نرخی رانت به وج��ود می اورد
ولی قیمت ارز را بی حس��اب و کتاب باال بردن اس��اس
اقتصاد را به هم می ریزد وقتی اساس اقتصاد بهم ریخت
دیگر سنگ روی سنگ بند نمی ش��ود ،چون بنگا ه های
تولیدی کشور توان و کشش تحمل این قیمت ها را ندارد
و حتما ب��ا کمبود نقدینگ��ی در خرید م��واد اولیه مواجه
می ش��وند ،از طرفی رش��د نقدینگی در جامعه تش��دید
تورم را در پ��ی دارد ،اینه��ا همه حلقه ه��ای یک زنجیر
هس��تند که به یکدیگ��ر مرتبطند .باالخ��ره دولت باید
بگوید علت این اوضاع اقتصادی چیس��ت ،اینها یکی از
سلس��له بدبختی هایی اس��ت که به جامعه تحمیل شده،
تولیدکنن��دگان برای تهیه س��رمایه در گ��ردش معطل
دریافت تس��هیالت بانکی هس��تند ام��ا نقدینگی درون
جامعه همین طور رش��د فزاینده دارد ،چراکه دولت دائم
پول به جامع��ه تزریق می کند .یک��ی از محل های پمپاژ
پول نیز همی��ن پرداخت نقدی یارانه ها به مردم اس��ت.
امی��دوارم مرحل��ه دوم هدفمندکردن یارانه ه��ا به هیچ
عنوان پیاده نشود ،چون این کار به کلی اقتصاد کشور را
فلج می کند ،نقدینگی انقدر باال می رود که تورم افس��ار
گس��یختهمی ش��ود.
مجلس فوریت طرح توقف اجرای مرحله دوم را
تصویب کرد ،نظر شما چیست؟
lاین بهترین کاری بود که مجل��س انجام داد .باید
اجرای دور دوم این قانون متوقف می ش��د تا تورم قدری مهار
شود ،این بی نظمی هایی که مساله ارز به وجود اورد در طول سی
سال گذشته اصال سابقه نداشت .ظرف کمتر از یک سال دالر از
هزار تومان به سه هزار و خورده ای رسید .اگر قرار بود که قیمت
ارز واقعی ش��ود راهش این نبود ،باید به گونه ای عمل می شد
که اسیبی به جامعه نرس��اند ،امروز تولید کننده ،توزیع کننده،
صادر کننده ،واردکننده و مصرف کننده همه با هم از این وضعیت
متزلزل ناراحت هستند و عملکرد دولت را نقد می کنند .البته
عده ای می گویند قیمت باالی ارز برای صادرات کشور خوب
است ،غافل از اینکه صادرات نیز در شرایط بی ثباتی مولفه های
اقتصادصدمهمی بیند،چونفرصتبرنامه ریزیراازصادرکننده
می گیرد ،هر کاری برنامه ریزی می خواهد .این مساله ای است
که باید به ان دقت کرد.
ات�اق ارزی ک�ه هم اکن�ون مش�غول کار اس�ت
می تواند به ثبات در حوزه ارز کمک کند؟
lاتاق مبادالت ارزی ت��ا یک حد و حدودی می تواند
اثر داشته باشد .البته ما پایه گذاری قیمت ارز در این اتاق را قبول
نداریم،چوننحوهتصمیم گیریبه گونه ایاستکهبهباالرفتن
قیمت ارز کمک می کند نه به پایین امدن قیمت ان .در کل اگر
خوب مدیریت شود و طبق وعده مسئوالن ان ،روزانه به طور
منظم و بی وقفه حدود 170میلیون دالر ارز تحویل متقاضیان
دهد ،می تواند بخشی از مسائل را حل و تا حدی اعتماد از دست
رفته مردم را بازسازی کند ،اما همین هم نیازمند نظارت درست،
کارامد و دقیق است که متاسفانه اعمال نمی شود چون هنوز
قیمت ارز روند مالیم صعودی دارد .دیشب (شنبه 15مهر) جایی
بودیم ،مسئولی گفت قصد داریم قیمت ارز را 50تومان کاهش
بدهیم اما امروز در قیاس با قیمت 2650روز شنبه ،قیمت ارز
200تومان در بازار ازاد افزایش پی��دا کرد .از این اتفاق نتیجه
می گیریم که برنامه مدونی پیش رو نیست که منجر به تعادل
قیمت ها شود .همانطور که گفتم اگر در عرضه ارز وقفه نیندازند
و به قول هایی که می دهند عمل کنند فقط بخشی را از شرایط
اقتصادی را می توانند درست کنند ،اما اینکه اتاق ارز هر روز به
قیمت بازار فرعی رسمیت بدهد و به گرانی ارز مهر تایید بزند
نتیجه کارش فقط چوب حراج زدن ب��ه ارزش پول ملی ایران
خواهد بود ،از طرفی تقاضای کاذب هم در بازار درست می کند،
تقاضایی که دیگر قابل مهار نخواه��د بود چون همه مردم به
تکاپو می افتند که ریالشان را تبدیل به ارز و طال کنند ،بنابراین
این مسائل خیلی ظریف هستند .این طور نیست که اگر دقت
نشود مشکلی پیش نیاید اگر در یک قسمت درست عمل نشود
سایر قسمت ها نیز لطمه می خورند.
به غیر از مس�اله ارز ش�ما چه انتق�ادی به دیگر
سیاست های اقتصادی دارید؟
lتولی��د کاالهایی در دس��ت دولت اس��ت اما در
تحویل انها به موقع عمل نمی کند ،مثال دولت چند ماه است
که خودرو به بازار تحویل نداده ،ط�لا هم چنین وضعیتی
دارد اما هن��وز به وعده های گذش��ته عمل نک��رده .مکرر
قیمت گذاری می کند ،به عنوان مثال می گوید لبنیات را به
قیمت گذش��ته برمی گردانیم ولی پس از چند روز با تعیین
قیمتی باالتر افزایش بهای خرید کااله��ا را تایید می کند.
به نظر من س��ازمان اقتصادی دولت یک حالت جزیره ای
دارد ،احساسات شخصی در ان حاکم است و هنوز نتوانسته
اوضاع کنونی را س��امان دهد .یک نمون��ه اش در تحویل
فراورده های پتروشیمی است ،به فرض اگر قرار بود هر روز
700تن از یک فراورده را به جایی بدهد نصف ان را عرضه
می کند .این عرضه کم و تقاضای ثابت ،قیمت ان فراورده را
80تا 150درصد افزایش می دهد .در کل هر گوشه سیاست
دستگاه های اقتصادی رصد شود همین وضعیت وجود دارد
و تداوم این شرایط شدنی نیست.
یک بحث دولت این است که تحریم ها اثر داشته
و گذر از این شرایط نیازمند کمک همه دستگاه ها
است ،این علت را چقدر وارد می دانید؟
lاینکه تحریم های جهانی علیه م��ا وضع و اعمال
می ش��وند همه به اتفاق قبول داریم و ش��کی در ان نیس��ت
اما مواجهه با هر مش��کلی راه��کاری دارد و ان راهکار با خرد
جمعی به دست می اید و وقتی نهایی شد و به جمع بندی رسید
دولتمردان باید خود را موظف به اجرای ان بدانند و نعل به نعل ان
را عملیاتی کنند ،اینکه بعد از مدتی در تصمیم اتخاذ شده دخل و
تصرف کنند یا مولفه های ان را تغییر دهند یا هر جایی را دوست
دارند اجرا کنند و هر بخش را بدشان امد انجام ندهند ،نتیجه ای
حاصل نخواهد شد .متاسفانه وقتی با اجرای نادرست و ناقص
یک قانون اوضاع بدتر می شود به جای پذیرش مسئولیت ،همه
کاسهکوزه هاراسرمجلسمی شکنندومی گویندطرحماچنین
و چنان بود ،اما نمایندگان نگذاشتند که ان را اجرا کنیم ،وضعیت
این گونه می شود .امروز دشمن در اتاق اقتصادی خود مرتب
ایا چنین مدلی طراحی شد که دولت ان را اجرایی
نکرد؟
lمجل��س طرح تس��هیل فضای کس��ب و کار را
تصویب کرد ولی بعدا دولت جلوی اج��رای ان را گرفت و
گفت هرگز این کار را انجام نمی دهد ،حال انکه قوه مجریه
موظف به اجرای قوانین مصوب مجلس است اما یا قوانین را
اجرا نمی کند یا این قدر طول می دهند که از انجام ندادن انها
بدتر است ،دلیلش چیس��ت؟ اگر قانون درست اجرا می شد
این وضعیت االن وجود داش��ت؟ چرا یک قانونی براساس
خرد جمعی در مجلس تصویب می شود اما راحت از کنار ان
می گذرند و می گوید عمل نمی کنم ،در صورتی که موظف
به اجرای ان است؟
از مجلس چه انتظاری دارید؟
lیکی از کارهای مجلس نظارت بر حسن اجرای
قوانین اس��ت .اگر بر کارهای دولت نظارت درستی انجام
می شد شاید وضع به اینجا نمی کش��ید ،بنابراین از انجا که
مجلس در نظارت انطور که باید و شاید موفق عمل نکرد،
مقصر بخشی از وضعیت کنونی کشور است.
ایا قانونی بود که تصویب نکرد ی�ا دیر اقدام به
تصویب ان کرد؟
lما کمبود قانون نداریم؛ بیش��تر مش��کل اقتصاد
کشور مربوط به اجرا نکردن قانون است.
در کل ش�ما عدم نظارت مجلس ب�ر حوزه پولی
مالی کشور را مناسب نمی دانید؟
lعدم نظارت شامل همه قسمت ها می شود و فقط
مربوط به مسائل اقتصادی نیست ،منتها مباحث اقتصادی امروز
بیشتر به چش��م می اید که معتقدم در این قسمت هم نظارت
خوبی انجام نشد .هم اکنون اتاق مبادالت ارز وعده و وعید هایی
می دهد اما ایا بر وعده های ان نظارت می شود؟ قرار شده این
اقتصاد سیاسی
واقعا دولت باید چه تدبیری بیندیش�د ،پیشنهاد
عملی ش�ما به دول�ت ب�رای برون رف�ت از این
وضعیت چیست؟
ضد جمهوری اسالمی برنامه ریزی می کند و امیدوار است که
ناکامی های گذشته خود را جبران کند .اینجا سوال پیش می اید
که چه چیزی می تواند دشمن را ناکام کند و تو دهنی محکمی به
استکبار و امریکا بزند؟ معتقدم کار درست دسته جمعی قطعا
راهکار مقابله با توطئه های قدرت های جهانی است.
مثلث شماره 146
lاگر قرار باشد تحریم ها چماق شود و سر ما بخورد
باید گفت جاده ای که انقالب در ان 34س��ال اس��ت طی
طریق کرده هیچ گاه تسطیح یا صاف و هموار نبوده ،همیشه
تحریم ها وجود داشتند منتها شدت و رخوت انها در هر دوره
فرق می کرده .مقام معظم رهبری از چند س��ال پیش شعار
س��ال را اقتصادی انتخاب کردند و این هوش��یاری و دقت
ایشان را نشان می دهد اما دولت نتوانست در 5سال اخیر به
این شعارها جامه عمل بپوشاند و بستر تحقق انها را فراهم
کند ،اگر موفق به این کار می ش��د امروز ای��ن حوادث رخ
نمی داد ،اگر هوشیارانه عمل کرده بود امروز خیلی راحت تر
می توانست از شرایط تحریم عبور کند .رهبر معظم انقالب
امسال را به نام تولید ملی و حمایت از سرمایه و کار ایرانی
نامگذاری کردند ،خ��ب االن نزدیک به هفت م��اه از روز
نخست فروردین می گذرد .متاس��فانه وقتی از دولت سوال
می ش��ود ،پاس��خ را با طرح س��والی دیگر جواب می دهد.
دولتمردان بگویند در این ش��ش ماه برای رونق بخشیدن
به بنگاه ه��ای تولیدی چه کار کردند؟ اقتص��اد مقاومتی را
چگونه می خواهند عملیاتی کنند؟ مردم حق دارند بفهمند
چه مقدار از ش��عار سال محقق شده اس��ت ،اما دولت هیچ
گزارشی نمی دهد.
اتاق برای خرید کاالهای مندرج تا ردیف هشت ،روزانه 170
میلیون دالر تخصیص ارز دهند -البته قبال فقط تا ردیف 5بود-
اگر انجا شود خیلی مشکالت حل خواهد شد ،اما روز شنبه که
بانک مرکزی قیمت دالر را 2650تعیین کرده مسئول اتاق ارز
به ما وعده داد که فردا (یکشنبه 16مهر) قیمت دالر 50تومان
کاهش پیدا کند ،حال انکه در بازار ازاد 200تومان به بهای هر
دالر اضافه شد ،این روش کار بدترین حالت قضیه است چون از
مردم سلب اعتماد می کند.
قوه قضاییه باید چه کار کند؟
lقوه قضائیه اگر اس��ناد و مدارک��ی دارد می تواند
با اخاللگ��ران ب��ازار برخورد کن��د چون ای��ن کار موجب
التهاب زدایی می ش��ود ،اما وقتی اقدام دستگاه قضا موفق
خواهد بود که کس��ی در مقاب��ل کار ان عرضه اندام نکند.
باالخره در تمام دنیا متداول است که قوه قضاییه با مسئوالن
متخلف برخورد می کند ،وقتی اقای جوانفکر دس��تگیر شد
برخی مس��ئوالن دولتی اعتراض کردند این کارها جامعه
را ملتهب می کن��د .رئیس جمهور باید تحم��ل کند ،یا این
فرد محکوم می شود یا نمی شود .اگر محکوم شد باید دوره
محکومیت خود را بگذراند اما اگر تبرئه شد ازاد می شود ،این
در همه جای دنیا متداول اس��ت .مقاومت در مقابل احکام
دستگاه قضا شرایط را برای مس��ئوالن ان سخت می کند
و مانع می ش��ود از اینکه انها در حوزه وظایف خود محکم
و اس��توار قدم بردارند ،این تزلزل قطع��ا در نحوه برخورد با
اخاللگران اقتصادی نیز تاثیر می گذارد.
حضور ماموران امنیت�ی و انتظامی در بازار چطور
خواهد بود؟
lاین مس��اله بد در رسانه ها منتقل ش��د ،مردم و
کس��به بازار خودش��ان تقاضا کردند که برای تامین امنیت
نیروی انتظامی به انها کمک کند ما هم از نیروی انتظامی
تقاضا و خواهش کردیم که حضور داشته باشند تا اگر کسی
مانع کسب و کار بازاریان شد انها وارد عمل شوند و نگذارند
فرصت طلبان از ش��رایط کنونی به نفع دشمن بهره برداری
کنند .این چیزی بود که ما تقاض��ا کردیم و نیروی انتظامی
هم خواهش ما را پذیرفت و ب��رای امنیت مردم حضور پیدا
کردg .
59
حمیدرضا ترقی،
معاون بین الملل
حزب موتلفه اسالمی
منتقد سیاست های
اقتصادی دولت است
و می گوید دولت اگر از
توان بخش خصوصی
استفاده می کرد امروز
مردم این قدر به
سختی نمی افتادند.
اقتصاد سیاسی
مثلث شماره 146
دالالن سودجو می خواستند شرایط
اقتصادی را برهم بزنند
4
گفت و گوی مثلث با حمید رضا ترقی
حمید رضا ترقی عضو ارشد حزب موتلفه معتقد است نوسان دالر روی کاالهای اساسی اثری نداشته
ولی تاثیر فراوانی بر کاالهای لوکس داشته اس�ت؛ چرا که برای این کاالها باید هزینه زیادتری پرداخت
شود با او در مورد اتفاقات اخیر در بازار ارز گفت و گو کردیم
بعد از اتفاق های هفته گذش�ته در بازار ،قیمت ارز
روند کاهشی پیدا کرد ،به نظر شما وضعیت بازار به
سمت ثبات پیش می رود یا هنوز بال تکلیف است؟
lانچه که در چهارشنبه ( 12مهر) رخ داد یک هرج و
مرج اقتصادی بود که در سایه عدم نظارت و کنترل دستگاه های
اقتصادی دولت بر بازار به وجود امد و نشان داد که یک عده دالل
سودجو با راه انداختن جنگ روانی می خواستند شرایط اقتصادی
را رقم بزنند تا به حداکثر منافع شخصی در یک زمان بسیار کوتاه
برسند .در این اوضاع و احوال بود که برخی سر و صدای شان در
امد و مسئوالن وارد موضوع شدند چون نمی توانستند نسبت
به این مساله بی تفاوت باشند .برخورد قاطع با یکسری از عوامل
اختالل گر در بازار ارز که فضای کاذب ایجاد می کردند و جنگ
روانی راه می انداختند موجب شد که التهاب مصنوعی به وجود
امده بخوابد تا دولت در حالت فقدان التهاب بتواند با استراتژی
مبادله ارز از طریق یک مرکز مش��خص (اتاق مبادالت ارزی)
60
عرضه و تقاضا را در بازار مقداری تنظیم کند .البته دولت ابتدا با
احتیاط وارد شد و مقدار کمی دالر به بازار تزریق کرد که همین
مساله افزایش قیمت دالر را در پی داشت ،اما بعد با اصالح این
نقص اوضاع به سمتی رفت که امید است بهای دالر در کشور
به یک ثبات قابل قبول برسد و عرضه و تقاضا با هم همخوانی
داشته باشد .همان روزهای اول ما تاکید می کردیم که دولت
باید حجم باالتری از دالر برای تامین نیاز بازرگانان عرضه کند
تا شرایط دوباره تحت کنترل در اید که این اتفاق با کمی تاخیر
ی و طراحی های اس��تراتژیک در
افتاد .این روند به لحاظ علم
همه جا جواب داده و در خیلی از کشورها همین شیوه در حال
اجرا است .به نظر می رس��د اگر این روند ادامه پیدا کند و مرکز
مبادالت ارزی بتواند دالر مازاد مردم را به قیمت مناسب بخرد و
زمینه مبادله ان را با متقاضیان فراهم کند ،همچنین برای تامین
هزینه های کشور در سقف بودجه مصوب مجلس 50میلیارد
دالر را به ریال تبدیل کند پیش بینی می شود در اینده نه چندان
دور قیمت دالر به زیر دو هزارتومان تقلیل پیدا کند.
اصناف و بازار در بیانیه ای گفتند ما به دولت معترض
هستیم؛ شما بفرمایید انها به غیر از مساله دالر و ارز
به کدام سیاست های دیگر دولت معترضند؟
lیکی همین عدم اجرای تعهدات دولت نس��بت به
تامین و توزیع نامناس��ب ارز مورد نیاز تولیدکنندگان در کشور
است .اکنون گزارش های موجود حاکی از ان است که عده ای
مقداری زیادی عروسک با ارز دولتی به کشور وارد کردند ،در
حالیکه نیازهای اساس��ی و عمومی باید با این ارز تامین شود،
اختصاص ارز ب��ه این کاالهای لوکس و غیر ضروری نش��ان
می دهد که در توزیع و پرداخت ارز به واردکنندگان اولویت های
قانونی رعایت نشده است؛ حال انکه تولیدکنندگان برای تهیه
مواد اولیه مورد نیاز کارخانه های خود بسیار در مضیقه هستند،
از طرفی ورود کاالهای مشابه خارجی جز کاهش ظرفیت های
شغلی کشور تاثیر دیگری ندارد ،همین مساله نحوه توزیع ارز
نیز محل گله اصناف کشور است .نکته دوم انکه تقریبا تمام
ارز کشور در اختیار دولت است .ارزی که از محل فروش نفت
به دست امده و از طرق مختلف وارد کشور می شود اما قیمت
گذاری ب��ر ان در اختیار چهار صرافی در دبی یا داخل کش��ور
است ،این مساله برای مردم و بازاریان قابل قبول نیست .انها
نمی پذیرند که دولت توانایی الزم را برای کنترل بازار ارز ندارد.
مسئوالن اقتصادی متاسفانه برای مقابله با این مشکالت و حل
وفصلمعضالتوشرایطبحرانیاصالتوجهیبهنقطهنظرات
یا راه حل ها یا مشاوره های اصناف ،تجار و اتاق بازرگانی ندارد
و خودش تصمیم می گیرد بدون انکه از تجربیات استفاده کند.
انچه مسلم است مهمترین درگیری و تقابل اقتصادی دشمن
با دولت اس��ت؛ یعنی بخش خصوصی در مبادالت اقتصادی
با خارج کشور مشکلی ندارد ،چون طرف حساب انها بانک ها
و اقتصادی دولتی ایران است .اگر از ظرفیت بخش خصوصی
استفاده شود دولت با این مشکالت مواجه نخواهد شد ،حاال چرا
از این ظرفیت بخش خصوصی برای حل مشکالت استفاده
نمی شود یا کمتر به ان توجه می شود از جمله انتقاداتی است
که اصناف به دولت دارند .انها معتقدن��د می توانند دولت را در
این زمینه کمک کنند اما قوه مجریه از این ظرفیت اس��تفاده
نمی کند.نکتهدیگرهممربوطبهبعضیازواردکنندگانمافیایی
در کشور می شود که در رابطه با ورود بعضی از کاالها و اجناس
به گونه ای عمل می کنند که ضربه به تولید داخل کشور می زند
و نمی گذارند اصال تولید داخل رونق بگیرد و ما بی نیاز از خارج
شویم .در مورد اجناس مختلف از چادر مشکی بگیرید تا خیلی
از وس��ایل و کاالهای دیگر که می توان نیاز مردم را در داخل
تامین کرد مشروط به اینکه همان پول واردات صرف کمک
به تامین سرمایه در گردش تولیدکننده داخلی شود اما این کار
انجام نمی شود.
این مافیای واردات در داخل دولت است؟
lنه ولی از رانت های مختلف استفاده می کند و با نفوذ
در سیستم های دولتی برای جلوگیری از تولید داخلی و سوق
دادن ارزها به سمت واردات از خارج کشور تالش می کند.
نوسانات دالر چه تاثیری بر بازار می گذارد؟ پایین
و باال ش�دن قیمت ارز چقدر بر خری�د و فروش ها
اثر دارد؟
lشرعا قبل قبول نیست .انها با هر دالری اوردند باید
براساس نرخ قانونی با همان دالر جنس بفروشند .مجاز نیستند
که بیشتر از ان بفروشند هر وقت جنسی را با دالر گران تری تهیه
کردند سود ان را بر همان اساس قیمت باالتر محاسبه کنند اما
کجای شرع و کسب اسالمی چنین چیزی را مجاز دانسته که
اینها این طور عمل می کنند.
نوس�ان دالر روی می�زان س�فارش ی�ا حج�م
سفارش ها اثرگذاشته است یا خیر؟
lطبیعتا روی کاالهای اساسی اثری نداشته ولی روی
کاالهای لوکس غیر ضروری اثر داشته چون برای این کاالها
باید یک هزینه زیادتری بپردازند .بنابراین مصرف کاالهای
لوکس در کشور در همین دوران حدودا 40درصد کاهش پیدا
کرد و مردم اصال دنبال کاالی لوکس نیستند و کاالهای لوکس
خیلی از واردکنندگان روی دست شان مانده است .نکته دوم
اینکه واردات کاالهای لوکس کاهش پیدا کرده و به س��مت
شما می گویید نظارت مجلس کافی نبود یا قوانین
مجلس جامع و کامل نبود؟
lنه تنها نظارت کافی نیست ،بلکه قوانین راهگشا
و حالل مشکالت هم برای دولت تدوین نکرد بلکه قوانینی
تصویب کرد که چوب الی چرخ دولت گذاشت .از ان طرف هم
فضا را طوری کرد که مردم باالخره متوجه نشدند که مقصر چه
کسی است و در این قضیه کجای کار اشکال دارد.
شمامی گوییددراینقضیهمجلسهمبایدقوانینی
مصوب می کرد که دولت بتواند اجرا کند؟
lبله .حتی اگ��ر دیدند قانون��ی اش��کالی دارد باید
اصالحش کنند.
این جایگاه باید دست به ماشه باشد ،اینکه بگویند حاال جلسه
علنی نداریم قابل پذیرش نیست .در شرایط جنگی نمی شود
بگوییم شورای عالی دفاع روزهای شنبه فقط جلسه دارد و از این
شنبه تا شنبهدیگرچون شورای عالیدفاع نیستهیچکس نباید
از خاک کشور دفاع کند اینکه نمی شود.
در کل تدبیری که پیشنهاد می دهید چیست؟ برای
حل این مشکل به غیر از تعامل چه راهکار مصداقی
و عملیاتی را توصیه می کنید؟
lاالن مش��خص اس��ت که به هر حال ما در بخش
تصمیم سازی و تصمیم گیری حوزه اقتصاد ضعف داریم چون
از ظرفیت های تصمیم ساز قوی ،مطلع ،قاطع ،توانمند و کاردان
منظورتان طیف سنتی بازار است؟
lطیفی که عمر و تجربه را در اجرا گذرانده ،مشکالت
اجرایی کار را می داند تمام راه های عبور از بحران ها و مشکالت
و سدها و موانع را می شناسد ،این طور نیست که دولت انها را
نشناسد.
یعنی شما می گویید از شخصیت های اقتصادی با
تجربه استفاده شود؟
lبله ،عناصری که تجربه عملی فراوان دارند .اینها را
فراخوان کنند به همه در تصمیم گیری و تصمیم سازی میدان
دهند اگر این طور ش��ود بالفاصله می توان به همه مشکالت
غلبه کرد؛ نه اینکه طرف اصال چهار سال هم در حوزه اقتصاد
نبوده و معادالت بازار را نمی داند بعد سیاست اقتصادی می چیند
و بر همان اساس دولت عمل می کند .اصوال اگر بخش نظری
تجربه اجرایی نداشته باش��ند همیشه فاصله تصمیم گیری با
نتیجه عملی کار زیاد می شود .مجلس هم از این نقد مستثنی
نیست چون معیار نمایندگی را مقطع تحصیلی افراد قرار دادند
خب این فردی که کارشناسی ارش��د دارد سابقه اجرایی اش
چیست ،معلوم است که فردی که فقط سواد تحصیالت نظری
دارد برای عرصه اجرا نمی تواند تصمیم بگیرد چون به قانونی
رای می دهد که به درد اجرا نمی خورد و خسارت های زیادی را
هم به کشور تحمیل می کند ،باال بردن تحصیالت چه تاثیری
دارد ،به جای تحصیالت به دنبال کسی باشند که 5سال کار
اجرایی کرده تا بفهمد قانونی که می خواهد وضع کند منطبق
بر شرایط اجرایی است.
اقتصاد سیاسی
بعضی تجار با دالر 1260تومان جنس اوردند اما
االن می گویند برای اینکه دوباره ارز برای واردات
تامین کنن�د مجبورند جنس خود را ب�ه قیمت روز
بفروشند این صحبت های انها را وارد می دانید؟
مجلس چه وظیفه ای بر عهده دارد؟
lدر بخش نظارتی هم همینطور .همه اش که تعطیل
است وقتی هم که تعطیل نیست مثل اوپوزیسیون داد و فریاد
می کنند ،خوب باالخره راه حلتان چیس��ت؟ نمایندگان باید با
دولت بنشینند و مش��کل را حل کنند نه اینکه مشکالت را به
گردن دیگر دستگاه ها بیندازند .دولت بگوید چرا این قانون را
تصویب کردند که برای امور اجرایی کشور مشکل افرین شد؟
بعد مجلس هم در جواب توانایی مسئوالن دولتی را زیر سوال
ببرد و همین دور بیان ها ادامه داش��ته باشد بدون انکه باری از
روی دوش مردم برداشته ش��ود .این مورد قبول مردم نیست.
مردم معتقدند باید هر سه قوه دست به دست هم دهند متحد با
یک فرماندهی مشترک به جنگ اقتصادی دشمن بروند؛ اینکه
هر کسی بخواهد خود را بی گناه جلوه دهد و تقصیر را به گردن
دیگری بی اندازد درست نیست.
مثال چه کسانی وارد شوند؟
lخود دولت این افراد را می شناسد.
غیر از حوزه تصمیم گیری چ�ه تدبیر دیگری باید
اتخاذ شود؟
lاینها اگر وارد شوند با طرح راه حل های متعدد ،غلبه
بر مشکالت اسان می شود چون اینها برای غلبه بر مشکالت
راه حل دارند و می توانند راه حل و راهکار ارائه دهند راه هایی که
دولت نمی تواند به تنهایی برود.
مثلث شماره 146
lاین مساله نباید تاثیری در قیمت ها داشته باشد ولی
عده ای همراه با شایعات و جنگ روانی دشمن از طریق پیامک
زدن لحظه به لحظه برای قیمت دالر یک جو روانی به وجود
اوردند .این فضا موجب می شود که همه فروشندگان کاالهای
خود را با قیمت دالر تنظیم کنند اگرچه این مساله خیلی ارتباطی
با قیمت ارز ندارد ،انها تصور می کنند اگر قیمت دالر باال رفت،
باید جنس ریالی انها نیز افزایش پیدا کند که این اقدام واکنشی
روانی به نوسان بازار ارز است؛ حال انکه هیچ ربطی به ان ندارد.
مثال یک نفر برنج کشاورز گیالنی را کیلویی سه هزار تومان
خریده اما االن براساس افزایش بهای دالر می خواهد چهار هزار
تومان بفروشد .این کار هیچ مبنای اقتصادی ندارد .یک عده ای
از فضای روانی سوءاس��تفاده می کنند و قیمت ه��ا را دائم باال
می برند ،دولت هم متاسفانه در نظارت ضعیف است و نمی تواند
درباره هر کاالی وارداتی با ارز دولتی نرخ تعیین کند .البته اکنون
می خواهد این کار را انجام دهد سوال اینجا است که چرا از قبل
این کار را نکرد؟ این دالر را شش ماه پیش مگر به واردکننده
ندادند ،چرا از 6ماه پیش نرخ گذاری نکرد و االن می خواهد این
کار را بکند؟ وقتی تعداد زیادی ماش��ین و کاالی لوکس وارد
کشور شد و به قیمت دالر روز فروخته شد حاال مسئوالن اجرایی
به فکر قیمت گذاری افتادند.
کاالهای ضروری رفته این یکی از نکات مثبت این ش��رایط
است چون کاالهای مصرف و خرید کاالهای لوکس کاهش
پیدا کرد اما از بعد دیگر قدرت خرید قشر مستضعف و اسیب پذیر
جامعه به طور طبیعی پایین امده ،اگر دولت همزمان می توانست
قیمت کاالها را کنترل کند و جلوی فضای روانی کاذب را بگیرد
قطعا این فشار بر مردم وارد نمی شد ولی چون این اتفاق نیفتاد
متاسفانه نقطه مثبت این شرایط االن گم شده است .هیچ کس
دنبال این نیست که صادرات ما االن سوداور شده یعنی هر تولید
کننده ای که توانسته جنس خود را صادر کند قیمت تمام شده
کاالیش به نسبت به دالری که از بیرون می گرفت به یک سوم
تقلیل پیدا کرده است اما کسی روند صعودی صادرات و سیر
نزولی واردات را نمی بیند.
استفاده نمی شود .دولت باید به این ضعف اقرار کند که در این دو
بخشنیازمندبهکمکعناصرمتعهداست.اگربهاینظرفیت ها
اجازه ورود برای تصمیم س��ازی و تصمیم گیری دهد یکی از
مهمترین مشکالت اقتصادی کشور حل می شود.
اگر جمع بندی ای دارید بفرمایید؟
lاوال مسئوالن درباره مشکالت فرافکنی نکنند و هر
کسی قصوری در کار و عملکرد دارد بپذیرد و از ظرفیت های
توانمند تجربی جامعه در حل این مشکالت استفاده و استقبال
کند .رئیس جمهور هم درنشست مطبوعاتی گفت دست همه را
می بوسیمبیاییدکمککنید.ایناعالمامادگیبایدزمینه هایش
هم فراهم شود .باید این اقبالی که ایشان می کند در را هم باز
بگذارد تا دیگران بتوانند برای مساعدت بیایند.
باید راه برای استفاده از ظرفیت های تجربی باز باشد حتی
خود رئیس جمهور برای کمک دنبال افراد بفرس��تند و دعوت
کنند تا بشود بر مشکالت زود تر غلبه پیدا کرد و این فشاری که
بر مردم است کاهش پیدا کندg.
اگر این روند ادامه پیدا کند و مرکز مبادالت ارزی بتواند دالر
مازاد مردم را به قیمت مناسب بخرد و زمینه مبادله ان را با
متقاضیان فراهم کند ،همچنین برای تامین هزینه های کشور
در سقف بودجه مصوب مجلس 50میلیارد دالر را به ریال تبدیل
کند پیش بینی می شود در اینده نه چندان دور قیمت دالر به زیر
دو هزارتومان تقلیل پیدا کند.
61
ایاهمچنانبازارسنتیتعیین کنندهاست؟
5
گفت وگو با حجت اهلل میرزایی در رابطه با کارکردهای بورژوازی سنتی
حجت اهلل میرزایی ،کارشناس اقتصاد شهری و منطقه ای معتقد است که سهم بازار در روند تحوالت سیاسی و
اقتصادی ایران پس از پیروزی انقالب اسالمی کاهش یافته است .مهمترین دلیل افت و افول طبقه بازار سنتی در ایران
رشد و توسعه بازارهای مدرن و حضور پرشمار و پرتعداد بوروکرات ها و تکنوکرات ها در قدرت و نفوذ انها در میان طبقات
اجتماعی ایران بوده است .حجت اهلل میرزایی در گفت و گو با هفته نامه مثلث به تبیین کارکردها و دستور کارهای طبقه
بازار سنتی در ایران پس از پیروزی انقالب پرداخته است.
چگونگ�ی ش�کل گیری و رون�د تش�کیل ب�ازار
به خص�وص طبق�ه س�نتی ط�ی ادوار مختل�ف
دستخوش چه تغییراتی شده است؟
اقتصاد سیاسی
lبازار سنتی در ایران در گذشته تاریخی ایران یک
نهاد بسیار مهم و تاثیرگذار در حوزه های اقتصادی ،سیاسی و
اجتماعی بوده است .این نهاد پیوندهای پیچیده ،چندوجهی
و مس��تحکمی با حکوم��ت و رهبران مذهب��ی و همچنین
عامه مردم داشته و حتی س��اختار کالبدی شهرها و معماری
شهرهای سنتی ایران نیز در پرتو همین پیوندها شکل گرفت
و در تغییرات کالبدی و اقتصادی و اجتماعی شهرها نیز نقش
تعیین کننده ای داشت.
پیوندهای بازار با عامه مردم نیز به جز دا دو ستد مستمر و
روزمره عموما از مجرای مناسک و مراسم مذهبی ،نهادهای
خیریه و عام المنفعه و زورخانه ها و قهوه خانه ها تقویت می شد.
در دوره قاجار ،سیاست های نامناسب و تخریب کننده حکومتی
ازجمل��ه واردات کااله��ای خارجی ،باج س��تانی های مکرر
حکومت مرکزی و محلی و بی ثباتی های گسترده سیاستی،
ناامنی های زیادی برای تجار ،بازاریان و صنعتگران ایجاد شد
که شرح نسبتا مبسوطی از ان در اثار پژوهشی متعددی چون
کتاب «موانع تاریخی رشد س��رمایه داری در ایران» (تالیف
احمد اشرف) امده اس��ت .بازار س��نتی یکی از زیان دیدگان
اصلی این سیاس��ت ها بود ،روند تضعیف جایگاه بازار سنتی
و پیوندهای ان با حکومت در دوره قاجار اغاز ش��د و در دوره
پهلوی نیز ادامه یافت ،اما هیچ گاه پیوندهای ان با نهادهای
نظام اجتماعی و به ویژه با نهاد مذهب و عامه مردم کاهش پیدا
نکرد ،اگرچه ممکن است شکل ان دستخوش تغییراتی شده
باشد .با وجود نوسانات در همه شش یا هفت دهه گذشته بازار
نقش بسیار تعیین کننده ای در تحوالت سیاسی ،اجتماعی و
اقتصادی کشور داشته است.
مثلث شماره 146
در دوران کنون�ی و بع�د از انقالب چط�ور ایا این
تاثیرگذاری همچنان ادامه یافت؟
ی در کشور
lدر سه دهه اخیر به تدریج تحوالت مهم
رخ داده که از جمله ان توسعه بازارهای مدرن و افزایش سهم
انها در نظام اقتصادی ،گسترش بی سابقه شهرها و کاهش
نسبی مراودات مستقیم مردم با بازار ،شکل گیری نهادهای
صنفی و رس��ته ای تخصصی متعدد ،حض��ور بوروکرات ها و
تکنوکرات ها در طبقات اجتماعی ایران نیز باعث شده تا سهم
تعیین کننده ب��ازار در تحوالت سیاس��ی اقتصادی کاهش
یاب��د .اهمیت بیش از پی��ش نهادهای نظارت��ی و قانونی
و مهمتر از همه دس��تیابی دولت به نهاده��ای تاثیرگذار
مدرن ،میزان ات��کاء حکومت به بازار س��نتی را به تدریج
کاهش داده و با وجود انکه در برخی موارد سهمی مستقیم
و غیر مس��تقیم در ترکیب مدیران عالی کشور داشته و در
برخی بزنگاه های اقتص��ادی و اجتماعی به عنوان همکار
اس��تراتژیک در کنار دولت ب��وده ،اما واقعیت این اس��ت
که این رابطه س��یر نزولی داش��ته و نهادهای اقتصادی و
سیاس��ی بازار س��نتی رضایتی از این وضعیت ندارند .حتی
نقش پدرانه و تعیین کننده این نهادهای صنفی و سیاسی در
عملکرد همفکران و همسویان سیاسی خود در دو دهه اخیر
رو به تضعیف نهاده اس��ت .عالوه بر این تحوالت ،از طرف
62
دیگر درون خود بازار تحوالتی رخ داده که باعث شده تا این
نهاد انسجام و قدرت تشکل یابی سنتی خود را از دست بدهد و
کارکردهای اقتصادی و اجتماعی ان کاهش یابد .این کاهش
انسجام ناشی از خروج گروه هایی از بازاریان به عرصه تولید (با
بهره گیری از حمایت های گسترده دولتی در دو دهه اول بعد
از پیروزی انقالب) ،تغییر الگوی مکان یابی سکونتی و فعالیت
در بازاریان و جابه جایی های مکرر محل فعالیت انان ،منسوخ
شدن یا عدم تداوم برخی از مشاغل توسط فرزندان انان ،ورود
گروه های زیادی از جوانان فاقد س��ابقه خانوادگی بازاری به
بازار سنتی و اشغال فضاهای موجود ،تکثر و تعدد و جایگزینی
نهادهای خیریه ،اموزشی و مذهبی جدید با نهادهای وابسته
به بازار شکل گرفته است .یک عامل مهم دیگر تالش برای
عقب راندن رویکرد محافظه کارانه بازار در عرصه سیاست و
مذهب بوده است .مجموعه این عوامل خبر به کاهش یافتن
نقش بازار سنتی در اقتصاد ملی و تضعیف کارکردهای سیاسی
و اجتماعی ان شده است.
با این ش�رایط کارکردهای بازار سنتی در جامعه
امروز چگونه است؟
lباوجود تضعیف قابل توجه کارکردهای نهاد بازار
سنتی در مقایسه با گذش��ته ،همچنان در مقایس��ه با سایر
گروه ه��ای اجتماعی و اقتصادی همچ��ون تولیدکنندگان و
کارگران ،بازاریان متشکل ترین و منسجم ترین گروه شناخته
شده اند که همچنان از مجاری مختلفی در تحوالت سیاسی،
اجتماعی و اقتصادی نقش به سزایی دارد.
این مج�اری کجاس�ت؟ به طور مش�خص بازار
س�نتی چگون�ه در تح�والت سیاس�ی اقتصادی
تاثیرگذار است؟
lاول اینکه این نهاد (بازار س��نتی) از رس��انه های
همگانی مدرن و نشریات مختلف برخوردار شده است ،دوم
اینکه بازار همچنان پیوند خود را با روحانیت حفظ کرده است.
س��وم اینکه بازار سنتی توانس��ته بعضی از نهادهای
ملی خود مانند اتاق بازرگانی را نوس��ازی و فعال تر کند .اتاق
بازرگانی در حال حاضر یک نهاد اقتصادی بزرگ اس��ت که
توانسته برخی از لوازم حضور بلند مدت در اقتصاد مانند ایجاد
نهاد R&Dو ارتب��اط با بازارهای بین الملل��ی را ایجاد کند،
حزب س��نتی جریان اصولگرا را در اختیار دارد و در کنار این
حزب تشکل های متعدد دیگر نظیر جامعه اسالمی اصناف و
بازاریان نیز با ان همراهی دارند و به این بخش از بازار امکان
می دهد که به شکل حزبی و سازمان یافته وارد عمل شود .در
همین راستا بخش سنتی بازار تالش می کند با برخورداری از
برخی نهادهای اجتماعی و مذهبی نظیر حس��ینیه ها ،تکایا
و هیات ه��ای ع��زاداری اختصاصی ،خیریه ه��ا و همچنین
نهادهای اموزشی س��نتی پیوندهای اجتماعی خود را با بدنه
جامعه حفظ کند.
اگرچه این پیوندها نسبت به گذش��ته کاهش یافته
ام��ا در مجموع می ت��وان گفت که در مقایس��ه با س��ایر
گروه های اجتماعی ،ب��ازار همچنان تنها گروهی اس��ت
که سیاس��ت هایی که زیان یا هزینه هایی ب��رای این نهاد
دربرداشته باش��د را چندان بر نمی تابد .این بدان معناست که
گروه های کارگری ،کارفرمایان و صنعتگران یا بروکرات ها
و ...در مقایسه با بازار در مقابل سیاست های دولتی که منافع
و جایگاه ان��ان را به خطر می اندازد فاقد توان تش��کل یابی و
عکس العمل سیاسی و اجتماعی هستند ،اما بازار همواره با همه
منابع مادی و معنوی خود را برای دفاع از منافع به کار می بندد
و در مقاب��ل تضعیف مناف��ع عکس العمل نش��ان می دهد و
سیاست هایی که این منافع را با زیان مواجه کند یا هزینه های
اقتصادی ان را افزایش دهد را مورد اعتراض قرار می دهد.
یعنی بازار ب��ه عناوین مختلف در مواجه با سیاس��ت های
ضد منافع اقتصادی از همه توان خود برای تش��کل یابی و
عکس العمل مدنی اس��تفاده می کند.
بخش سنتی بازار بنا به شرایطی که شما تعریف
کردید هم�واره باتوج�ه به وجود ی�ک نماینده در
حاکمیت خواسته های خود را بعضا به شکل صنفی
مطرح می کرده اس�ت ،اما ایا باتوج�ه به اتفاقات
اخیر همچن�ان باید بر این رویکرد اصرار داش�ته
باش�د یا اینکه برای حف�ظ منافع ب�ا الیحه های
اجتماعی بیشتر پیوند می خورد؟
lاگر منشا اتفاقات اخیر را بازاری بدانیم ،این حرکات
بیش از انکه در دفاع از مناف��ع گروه های اجتماعی مختلف
باش��د در دفاع از منافع اقتص��ادی بازار رقم خ��ورد .در واقع
وضعیت موجود حلقه ای از یک زنجیره اقداماتی اس��ت که
منافع اجتماعی گروه های بی شماری را در طول هشت سال
اخیر با مخاطره مواجه کرده اس��ت .از جمله ،سیاس��ت های
حذف یارانه ه��ا ،سیاس��ت های تورمی ،رک��ود اقتصادی و
ازادسازی گسترده واردات و ...گروه های بی شماری از جمله
تولید کنندگان و مصرف کنندگان را متضرر کرده است .اما بازار
سنتی در هیچ یک از موارد فوق عکس العملی نشان نداد اما
در دو مورد یعنی وضع مالیات بر ارزش افزوده و نیز نوسانات
نرخ ارز واکنش نش��ان داد ،اما در هردو مورد هم تنها بخشی
از بازار فعال بود.
ب�ا ش�رایط فعل�ی و اوض�اع اقتص�ادی موج�ود
پیش بینی شما از ادامه فعالیت های بخش سنتی
بازار و چشم انداز بورژوازی سنتی چیست؟
lپیش بینی اینده این بخش از بازار به مجموعه ای
از اتفاقات بستگی دارد .یک بخش رفتار حاکمان و ابزارهایی
است که در مواجهه با بازار استفاده می کنند ،دیگری میزان
هوشمندی سیاسی -اجتماعی است که بازاریان در مواجهه
با سیاست های اتخاذ شده از خود بروز می دهند و سوم اینکه
تا چه میزان و چگونه پیوندهایی با سایر گروه های اجتماعی
برقرار خواهد کرد .بی تفاوتی بازار نسبت به منافع و زیان های
عامه مردم ،جای��گاه و نقش و اعتب��ار ان را بی��ش از پیش
مخدوش می کند و حتی ممکن اس��ت قدرت رهبری صنف
خود را نیز به گروه های جوان و فعال و دارای اندیشه های نو
واگذار کندg .
جهان جدید
عثمانی گری به شیوه اردوغان
جهان جدید
مثلث شماره 146
اردوغان با سیاست های جاه طلبانه اش تبدیل به بازوی سیاسی و امنیتی امریکا در
منطقه شده است.
64
رویاگرایی نوعثمانی ها
ایا ترکیه به سوریه حمله می کند؟
1
مصطفی شوقی
جهان جدید
مثلث شماره 146
گرجی زاده استانبولی در تبیین سیاست دهه دوم عدالت
و توسعه ارواح امپراطوری عثمانی را به مدد می گیرد گویی که
روح اسکندر مقدونی ترک ها را در خود حلول یافته است؛ جایی
که او وقتی با حرارت س��خن از ضرورت مقابله با حکومت
بشار اسد را فریاد می کشید خود را به محمد فاتح تشبیه کرد.
اما اردوغان ایا محمد فاتح ترکیه جدی��د از پس خرابه های
امپراطوری عثمانی است؟
10س��ال از دولتم��داری عدالت و توس��عه می گذرد؛
اسالم گرایانی که با طرحی دگر از پس تجربه اسالمگرایی
حزب رفاه و فضیلت برون امدند و میراث الئیسیته جمهوری
ترکیه را به چالش کش��ید؛ گویی تجربه رف��اه و فضیلت و
درس اموزی مکتب فت��ح اهلل گولن عدالت و توس��عه را نزد
ارتش حافظ جمه��وری اتاتورک تحفه ای دیگ��ر کرده بود
که برخورده��ای امرانه با اربکان هیچ گاه ب��رای انها تکرار
نشد .عبداهلل گل و اردوغان دو رهبر عدالت و توسعه ،گرچه
اموزه های اس�لامی را در ابتدای کار در س��رلوحه خود قرار
دادند و به جنگ نرمی با ارتش و اح��زاب الئیک پرداختند،
اما پس از فتح سنگر به سنگر پارلمان ،نخست وزیری ،بازار،
ریاست جمهوری و در این اواخر ارتش دهه خود را پایان یافته
دانستند و دهه دوم را طلب می کنند؛ ان طوری که اردوغان
ل و نقل استانبول وقتی بر سر زدن
این کارمند ساده اداره حم
ریش خود با رئیس اش مجادله ای س��خت کرد و اخراج شد
حاال برای احی��ای امپراطوری حتی دیگ��ر حجاب مطالبه
اصلی اش نیس��ت و به بیرون مرز ها نگاه می کند ،جایی که
جنگ بازی در س��وریه را طراحی و اجرا کرده است .پس با
حرارت می گوید که احیای عظمت عثمانی ها ضرورت است.
در نزد کسانی که در چهارمین کنگره عدالت و توسعه شرکت
کرده بودند او محمد فاتح عصر جدی��د ترکیه بود.اما محمد
فاتح با اردوغان تفاوتی اشکار دارد.
وقتی س��لطان محمد دوم در 14س��الگی به سلطنت
رسید ،پنی چری ها که س��ربازان مخصوص و کار امد جنگ
بودند به علت نبود جنگ به دلیل عیاش��ی سلطان سلیمان
پدر محمد دست به شورش برداش��تند؛ محمد تازه کار هیچ
نتوانست بکند تا پدر که عیش و نوش را به سلطنت ترجیح
داده بود و پس��ر را به جای خود گمارده ب��ود دوباره به تخت
بنشیند و ش��ورش را س��رکوب کند .اما محمد دوم بعد ها در
سلطنت دگرباره خود در جنگ کنستانتینوپل یا قسطنطنیه
اخرین دژ به جا مانده از امپراطوری مسیحیت را فتح کرد تا
فاتح نام گیرد و قسطنطنیه ،اسالمبول.
اردوغان اما کدام پنی چری را برای فاتح شدن در اختیار
دارد و کدام قسطنطنیه؟!
ارتش ترکیه معادل همان ینی چری عثمانی ها ،دومین
ارتش قدرتمند ناتو است .با سنت ینی چری ها در دولت جدید
ترکیه نیز گرچه تمام س��اختارهای گذشته عثمانی ها از بین
رفت ،اما با همان دقت پیگیری شد .نیرو های مسلح در همان
زمان اتاتورک که افس��ری از ینی چری ها بود تا کنون نقش
عمده ای را در سیاست این کش��ور ایفا کرده به صورتی که
خود حافظ جمهوری الئیسیته می داند .به همین دلیل بود که
ژنرال ها دولت غیر نظامی سلیمان دمیرل را در ۱۲سپتامبر
۱۹۸۰بر کنار کردند و قبل از کنترل شدید انتخابات عمومی
در نوامبر ،۱۹۸۳فعالیت های سیاس��ی را محدود س��اخته و
قانون اساسی جدید و چار چوب سیاس��ی نوین و جدیدی را
تدوین و احیاء کردند .این همان س��الی اس��ت که اردوغان
با ش��روع فعالیت سیاس��ی خود در حزب رس��تگاری برای
اولین بار طعم دخالت ارتش را چشید .بعدها مداخله ارتش در
کودتای سفید ۱۹۹۷علیه «نجم الدین اربکان» اردوغان را
که سودای رهبری بر سر داشت را به فکر نشاندن ارتش به
جای خود انداخت .ارتش به دلیل ساختار قومی ترکیه در طول
دوران جمهوری جدید مانع جدی به نام کردهای جنوب را
بر سرراه خود داش��ته و در طول 90س��ال اخیر در جنگ و
گریزی سخت به س��ر می برده ،به صورتی که در بسیاری از
مناطق جنوبی هنوز حالت فوق العاده بیش از 30سال است
که در جریان است.
با این حال عدالت و توسعه که تجربه سخت کودتاهای
ارتش را پشت س��ر داشت در چالش��ی بزرگ با ارتش به سر
می برد تا جایی که در سال 2003اوج بحران ارتش و دولت
عدالت و توس��عه با ماجرایی به نام «چک��ش» پیوند خورد.
بر اس��اس طرح چکش چند تن از ژنرال های ارتش در یک
گردهمایی و یا به اصطالح سمینار نظامی که در سال 2003
صورت گرفته ب��ا روی کار امدن حزب عدالت و به دس��ت
گرفتن دولت مخالفت کرده بودند و اظهار داش��ته که کودتا
تنها راه نجات از چنین حکومتی است.
ارتش اما در میانه توافقات دول��ت اردوغان با اتحادیه
اروپا ضربه ای دیگر خورد؛ جای��ی که به دنبال طرح احتمال
عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا و درخواس��ت های اتحادیه
اروپا برای کاهش نقش نظامیان در سیاست ،ترکیه اقداماتی
را برای تامین مالحظات اروپا در دستورکار خود قرار داد .بر
این اساس در سال ۲۰۰۴دبیری شورای امنیت ملی به یک
غیر نظامی سپرده شد .از سوی دیگر مهمترین نیروی نظامی
که در محدوده شهرها و راه ها کنترل را به دست داشت تغییر
ماهیت داده شد به صورتی که ترکیه می بایست ساختار نیروی
ژاندارمری خود را بازنگری و اصالح می کرد .بر این اساس
نیروی ژاندارمری ترکیه ظرف مدت حداکثر پنج سال از حیطه
فرماندهی نظامیان این کشور خارج و به وزارت کشور وابسته
شده و در راس فرماندهی ان به جای ژنرال های ارتش یک
نفر از تشکیالت پلیس قرار می گیرد.
اردوغان گویی انتق��ام دو حزب رف��اه و فضیلت را از
نظامیان می گرفت .او به کوچک سازی ارتش دست زد و انها
را به جای حضور در محافل سیاسی و اجتماعی محصور در
پادگان ها کرد تا جایی که ارتش با ضربه مهم دیگری دچار
شوک شد؛ مجلس ترکیه قانونی را تصوب کرد که به موجب
ان ام��کان محاکمه مدنی نظامیان را فراهم می ش��ود .این
قانون برای جلوگیری از نیات سوء کودتاچیان تصویب شده
بود ،طبق این قانون نظامیان نیز مشمول قوانین کیفری و
جزایی عمومی می شوند .این اما تنها اقدام عدالت و توسعه
نبود ،چه انکه در چند س��ال اخیر عزل نماین��دگان نظامی
از ش��ورای اموزش عالی و ش��ورای عالی رادیو و قرار دادن
نیروهای نظامی ترکیه تحت کنترل قضایی دیوان محاسبات
از دیگر اقدامات برای کاهش نقش نظامیان در سیاس��ت و
جلب نظر اتحادیه اروپا محسوب می شود.
با این ش��رایط اما اردوغ��ان در قام��ت محمد فاتح ایا
می تواند قرا گیرد؟! ارتش در بدترین ش��رابط خود به جنگ
سوریه می رود ،بیش از 60درصد مردم ترکیه از وقوع جنگ
ناراحت هستند ،چه انکه در 10س��ال اخیر اقتصاد ترکیه در
باالترین سطح ثبات قرار داشته ،قومیت ها از علوی ها گرفته
تا کردها باتوجه به تبعیض های دولت مرکزی خود مانعی بر
سر این جنگ هس��تند و ...در این میان اما اردوغان در فکر
فتحی همانند قسطنطنیه استg .
65
چالش های عثمانی گری انکارا
جهان جدید
تحلیلی بر رابطه حزب عدالت با ارتش ترکیه
دکتر بشیر موسى نافع /شرق شناس مصری مقیم لندن
2
مثلث شماره 146
روز جمعه 21سپتامبر در ترکیه روز بسیار طوالنی
و خس��ته کننده ای بود؛ نه تنها خانواده ه��ا و نزدیکان
نظامیان متهم به کوش��ش برای کودتای نظامی علیه
دولت ترکیه بی صبرانه در انتظ��ار احکام دادگاه بودند،
بلکه تمامی موسس��ات دولتی و افکار عمومی در این
کش��ور نیز برای اطالع از احکام دادگاه دقیقه شماری
می کردند .این ماجرا در س��ال 2010اغاز شد و دادگاه
108جلسه تشکیل داده بود؛ درنتیجه شعبه دهم دادگاه
عالی جنایی 36تن از متهمان را تبرئه کرد و س��ه تن
از ژنرال های بازنشسته را به بیست سال حبس و بیش
از 320متهم دیگر را به حبس هایی از 16تا 18س��ال
محکوم کرد.
البته این احکام نهایی نیس��ت چ��ون متهمان از
حق تجدید نظر برخوردار هس��تند ،اما به طور کلی این
ماجرا از لحاظ گستردگی و اهمیت سابقه ندارد .ارتش
ترکیه که هم��واره بازیگر اصلی در تعیین سرنوش��ت
ترکیه نوین از هنگام وقوع نخستین کودتا علیه سلطان
عثمانی در س��ال 1908بوده و در ان هن��گام یکی از
ژنرال هایش جمهوری ترکیه را برق��رار کرد و در مقام
ریاست جمهوری ماند تا انکه درگذشت .از ان هنگام تا
سال 1960این ارتش طی چهار دهه همچنان دست
به کودتا می زد و گاهی به طور علنی یا مخفیانه در امور
دولتی و حکومتی دخالت می کرد ،این بار اما چهار تن از
ژنرال هایش برای دفاع از خود در برابر دادگاه غیر نظامی
حضور یافتن��د .انها به گونه ای از خ��ود دفاع کردند که
گویی دست زدن به کودتای نظامی علیه دولت انتخابی
مردم حق انها بوده و در نتیجه احکام سنگینی در مورد
انها صادر شد.
ماج��رای «چکش» که ن��ام رمز کودتاس��ت به
66
دو س��ال پیش باز می گ��ردد .ان موقع بعض��ی منابع برای
مطبوعات ترکیه فاش س��اختند که چند ت��ن از ژنرال های
ارتش در یک گردهمایی یا به اصطالح سمینار نظامی که
در سال 2003صورت گرفته با روی کار امدن حزب عدالت
و به دست گرفتن دولت مخالفت کرده و اظهار داشته بودند
که کودتا تنها راه نجات از چنین حکومتی اس��ت .نوارهای
ضبط شده ان گردهمایی نشان می دهد این توطئه گران از
همان روش توطئه س��ال 1980پیروی می کردند؛ از جمله
کار گذاشتن بسته های انفجاری در دو مسجد بزرگ بایزید و
سلطان احمد .بر اساس طرح این کودتا انها گمان می کردند
که با انفجار در زمان نماز جمع��ه زمینه برای دخالت ارتش
و س��رنگونی پنجاه ونهمی��ن حکومت جمه��وری فراهم
خواهد شد.
بعضی از افس��ران عالی رتبه ارت��ش ترکیه از عملکرد
اردوغان در براب��ر ارتش اظهار نارضایت��ی می کنند ،چون
ارتش اکنون به صورت بازیگری در دست دولت در امده و تا
اندازه ای اختیاری در دست ندارد .دولتی که ارتش را عثمانی
می نامد؛ به خصوص که اردوغان کوشش دارد ارتش را وارد
درگیری های مرزی با همسایگان خود کند.
باوجود انکه دس��تگاه قضایی ترکیه از س��ال 2008
پرونده این ماجرا را بررس��ی می کند ،پرونده دیگری وجود
دارد به نام « ارگنه کن» که اعضای ان در موسسات دولتی
رخنه کرده اند و با همکاری افس��ران عالی رتبه ارتش سعی
داشتند بعضی ش��خصیت ها را ترور نمایند که البته از سال
2002که حزب عدالت به قدرت رسید ،توانستند بعضی ها
را نیز ترورکنند.
احکام دادگاه نگرانی هایی را به ب��ار اورده تا انجا که
یکی از ژنرال ها اظهار داش��ت که محکومی��ت ده ها تن از
افسران ارتش در حقیقت پایان دوران ارتش در ترکیه است؛
به خصوص که بزرگان ارتش از دخال��ت و میانجیگری در
روند محاکمه خ��ودداری کرده اند و این خود نش��ان دهنده
تغییر در عملکرد ارتش ترکیه است .بعضی از افسران ارتش
نیز ان را مس��خره ترین محاکمات در کشور دانستند.
البته کس��انی هم هس��تند که این دادگاه را پاس��خی
انتقام جویانه از س��وی اردوغان به سرنگونی حکومت
«عدنان مندریس» در سال 1960دانسته اند.
از س��وی دیگر محاکمه این افس��ران از س��وی
محافلی مورد توجه و پش��تیبانی ق��رار گرفت که این
اقدام از سوی انها پیش بینی نمی ش��د .از جمله ژنرال
حلمی اوزکوک ،رئیس ستاد ارتش که در سال 2003
توطئه نافرجامی برای ت��رور وی صورت گرفت اظهار
داش��ته که نمی توان این محاکم��ه را ناعادالنه نامید.
این اظهارات به معنی ان بود که او از وقوع این توطئه
جلوگیری کرده است .اما ژنرال ایتاش ویلمن ،فرمانده
نیروی زمینی در س��ال 2003به صراحت اعالم کرد
که خود در برابر توطئه گران ایس��تادگی کرده اس��ت.
اظهارات این افس��ران برجس��ته نش��ان می دهد که
ماجرای کودت��ا صحیح بوده و احکام صادره از س��وی
دادگاه مبالغه امیز است.
فرماندهان ارتش ترکیه اکنون بیش��تر از نس��ل
قدیمی و از س��الخوردگان هس��تند ،به همین دلیل اما
اردوغان س��عی دارد جوانان را در مرات��ب فرماندهی
قرار دهد تا بیش��تر گ��وش به فرمان او باش��ند .قابل
توجه اینکه تمامی رهبران ح��زب عدالت به اصطالح
از دس��ت پروردگان نجم الدین ارب��کان بودند و دارای
احساس��اتی مخالف با نخبگان محاف��ل قدرتمند و به
اصطالح «مردم��داران خون ابی» ،عدالت و توس��عه
توانست 10سال قدرت را در اختیار داشته باشد و به نظر
می رسد که امروزه سعی دارد خط سیاسی ترکیه را تغییر
ده��د .در عین حال اردوغان با تمامی کوش��ش هایش
همچنان گوش به فرمان غرب و امریکاست.
از هنگام فروپاشی و س��قوط امپراتوری عثمانی
تمامی شخصیت ها و اندیش��مندان و سیاستمداران و
رهبران ارتش کوشش کردند تمامی نمادهای مربوط
به امپراتوری را از میان بر دارن��د ،اما این حزب عدالت
بود که سعی کرد بعضی از ان نشانه ها را زنده نگه دارد.
اعضای حزب عدالت خود را فرزندان کشاورزانی
می دانند که س��الیان س��ال ب��رای رفاه س��ردمداران
چشم ابی کوشش کرده اند و اکنون خواستار ان هستند
که خود قدرت را به تنهایی در دست بگیرند و به دور از
ارتش به تعیین سرنوشت کشور بپردازند.
فرماندهان کنونی ارت��ش نمی خواهند در اختیار
رهبران سیاس��ی قرار گیرند و در گرداب درگیری های
سیاسی گرفتار شوند .دو ازمون کودتا در 1960و 1980
برایشان نمونه ای از این مساله است .ناکامی کودتای
2003و بکارگیری حکومت های غیر نظامی در ترکیه
ممکن است پیامدهای دیگری داش��ته باشد از جمله
مخالفت مردم ترکیه با عملک��رد اردوغان و گروهش
برای بازگرداندن امپراتوری عثمانی ،هم چنانکه خود
و یارانش می خواهند .اصالح قانون اساسی که امکان
داد نظامیان در دادگاه های غیر نظامی محاکمه ش��وند
از دیگر امکاناتی اس��ت که به اردوغان فرصت برتری
در برابر ارتش داده اس��ت ،اما ایا ارت��ش ترکیه خواهد
توانس��ت به دور از قدرت و به صورت ابزاری در اختیار
حزب عدالت باقی بماند .این موقعیت ،ارتش ترکیه را که
قدرتمندترین ارتش ناتو در خاورمیانه به شمار می اید
با سرنوش��ت نامعلومی روبه رو کرده است .به خصوص
که ترکیه مدعی دموکراسی غربی در منطقه است ،اما
همچنان روابط ارتش با دولت نیازمند تجدید نظر است.
ایا اردوغان خواهد توانس��تد تمامی این نمادها
را از میان بردارد و ب��ار دیگر حکومتی عثمانی نما روی
کار اورد؟ g
سیاست های منطقه ای اردوغان باعث
مخالفت های داخلی می شود
محمد مهدی مظاهری درگفت وگو با «مثلث»
3
حمایت ترکیه از مخالفان مسلح اسد و متعاقب ان قدرت گیری حزب پ.ک.ک در مناطق کردنشین سوریه ،حزب
حاکم ترکیه را با چالش هایی مواجه کرده اس�ت که به نظر می رسد می تواند برای حزب اسالمگرای عدالت و توسعه
چالش افرین شود« .مثلث» در گفت وگو با دکتر محمد مهدی مظاهری ،کارشناس مسائل بین الملل،ضمن تحلیل مواضع
حزب عدالت و توسعه ،چالش های داخلی این حزب را مورد واکاوی قرار داده است.
با توجه به اینکه رویکرد دولت فعلی ترکیه دخالت در
امورسوریهو همراهی بامخالفان است،اینرویکرد
چهمشکالتیرادرداخلترکیهبرایاینحزبایجاد
کرده است؟
ترکیه علیه فلسطینی ها
اردوغان چگونه به سوریه نگاه می کند
صبحی غندور /رئیس مرکز گفت وگوهای عربی در واشنگتن
4
بیاییم با زبانی س��اده اوضاع س��وریه را مورد برررسی
قرار دهیم .تحوالت کنونی س��وریه به سود چه کسی است؟
مشخص است که وضعیت فعلی سوریه به نفع حکومت ان
است.
عرب ها نیز باید بدانند چنین اوضاعی به سود انان است
حتی کش��ورهایی که در حال حاضر کمک های ش��ایانی به
گروه های مسلح در سوریه به عمل می اورند .همچنین ترکیه
که اردوغان مدعی طرفداری از حقوق فلسطینیان است ،در
حال حاضر بزرگ ترین کمک ها را به مخالفان مسلح در سوریه،
محور اصلی مقابله با رژیم صهیونیس��تی به عمل می اورد و
به اصطالح با پول نفت عرب ها اسلحه به مخالفان دولت سوریه
می رساند تا این کشور را ناارام سازد.
حال ببینیم چه کس��ی از این اوضاع نا ارام در سوریه که
هم مرز با فلسطین اشغالی است و بخشی از سرزمینش به وسیله
دشمن در اشغال است ،بهره می برد .ساده ترین نتیجه گیری
این است که تنها سود این اوضاع را رژیم صهیونیستی می برد.
با پول عرب ها و کوشش ترک ها ،اسرائیل پیش می رود .با یک
نگاه انتقادی می توان این سوال را مطرح کرد که کدامیک از
ی یا
کشورهای عربی که تاکنون ش��اهد انقالب و قیام مردم
به اصطالح بعضی ،بهار شده اس��ت پیامدهایی به سود مردم
داشته و به قولی حکومت در اختیار مردم قرار گرفته است؟
رویدادهای مسلحانه لیبی که با دخالت های بیگانه همراه
بود و نیز رویدادهای مصر ،یمن و اردن ،همه و همه ،گونه ای
از رویارویی مردم با حکومت هاس��ت اما در ک��دام یک از این
کشورها ما شاهد تحوالتی به سود مردم این کشورها بودیم؟
اوضاع لیبی همچنان نا ارام است و گروه ها و افراد مسلح
همچنان در این کشور تاخت وتاز می کنند و علیه یکدیگر اقدام
lدولت اردوغان برای کاستن از التهابات داخلی مجبور
به تجدید نظر در برخی از سیاست های منطقه ای خویش است.
بی تردید با به خطر افتادن امنیت داخلی و بروز چرخه خشونت در
ی یکی از منابع سوداور
داخل کشور به دلیل انباشت مطالبات قوم
اینکشوریعنیصنعتگردشگریموردتهدیدقرارخواهدگرفت
و عدم تفاهم با کردها و س��نگین تر شدن حضور حزب مخالف
جمهوری خلق به کاهش جایگاه و وزن سیاسی جهت عدالت و
توسعهخواهدانجامید .بهنظرمی رسدکهپرستیژسیاسیاردوغان
به دلیل سیاست های تهاجمی داود اغلو در عرصه خارجی به ویژه
سوریه و رفتار متناقض با بحرین و عربستان در داخل تنزل پیدا
کرده .بنابراین حزب عدالت و توسعه تالش خواهد کرد که برای
حفظ قدرت بین مخالفان حزب از حربه تفرقه بینداز و حکومت
کن اس��تفاده کند .در این میان تمرکز بر ایجاد فاصله بین گروه
پ.ک.ک و بدنه اجتماعی کردها خواهد بود ،یعنی فقط با دادن
برخی از امتیازات اجتماعی و فرهنگی انان را از رسیدن به حقوق
سیاسی خویش باز م
یداردg.
جهان جدید
lاحزاب مخالف حزب عدالت و توسعه اعم از الئیک ها
و س��کوالرها در قالب حزب جمهوری خلق ( ،)CHPاس��اس
فعالیت هایخویشرابرقراریدموکراسیوازادی هایاساسیو
نظامتامین کنندهعدالتاجتماعیومبارزهبافقر،قرارداده اندواخیرا
همتوانسته انددرنظرسنجی هایانتخاباتیبهموقعیتمناسبی
نسبتبهحزبعدالتوتوسعهبرسند.
از سوی دیگر کردها نیز در استان های کردنشین در قالب
گروه پیکارج��وی (پ.ک.ک) از قدرت تعیین کنندگی در حوزه
سیاسی و اجتماعی برخوردارند .به نظر می رسد باتوجه به شرایط
منطقه و دخالت های اش��کار ترکیه در مس��ائل داخلی سوریه،
پ.ک.ک فرصت مناسبی یافته تا با سازماندهی مجدد خود را
به عنوان اپوزیسیون قوی در مقابل اردوغان و حزب وی مطرح
سازد.
حزب عدالت و توس�عه برای برون رفت از چالش
داخلیچهبایدبکند؟
مثلث شماره 146
گروه هایمخالفعدالتوتوسعهبیشتردرجریانات
سیاسیمثلحزبجمهوریخلقتعریفمی شوندیا
اینکهگروه هاییمانندپ .ک.ک؟
با توجه به اینک�ه پ.ک.ک در داخل س�وریه قدرت
نس�بی گرفته ،چقدر ممکن اس�ت ادامه تحوالت
سوریه،ترکیهراباچالش هایامنیتیمواجهکند؟
lموضوع سوریه توان اثرگذاری پ.ک.ک در تحوالت
داخلی و خارجی س��وریه را دوچندان کرده است .در هر صورت
سیاست های خصمانه انکارا علیه همسایه خویش یعنی سوریه
هزینه هایامنیتیزیادیرامتوجهامنیتومنافعملیترک هاکرده
است،سیاستزیرکانهدولتسوریهمبنیبراعطایخودمختاری
داخلی به کردهای سوریه ضمن کاستن از توان معارضان دولت
این فرصت را هم برای کردهای ترکیه فراهم کرده که به دنبال
مطالباتتاریخیوقومی خویشباشند.
اقایدکتر!ازنظرشماحزب عدالتوتوسعهوترکیه
درداخلکشورباچهچالش هاییمواجهاست؟
lبا گذشت یک دهه از توفیق حزب عدالت و توسعه
و دستاوردهای سیاسی و اقتصادی این حزب در عرصه داخلی
و خارجی ،به نظر می رسد که هنوز هم فضای سیاسی در ترکیه
دو قطبی است .به طوری که در انتخابات گذشته این مساله اثبات
ی از مردم ترکیه تداوم قدرت حزب عدالت و توسعه را
شد که نیم
بر نمی تابند .این در حالی است که این حزب سیاسی غالب ترکیه
عالوهبربحثخودمختاریکردهاونیزتعیینهویتمستقلان
باحزبجمهوریخلقبهرهبریکمالقلیچدار اوغلوبرسرمسائل
حقوقبشروازادی هایمدنیونیزسیاست هایمنطقه ایترکیه
به ویژه نسبت به سوریه دچار چالش جدی شده است .همچنین
برخی از اقدامات اردوغان مبنی بر تالش برای رسیدن به مقام
ریاست جمهوری پس از دوره عبداهلل گل ( )2014این استدالل
راتقویتمی کند کهویبادوریازمبانیدموکراسیبهجاه طلبی
یدارند
گرایشپیداکردهاست.همچنینمخالفیناردوغاناعالمم
کهویباقطعمذاکراتبامخالفانازجملهکردهاباابزارقوهقهریه
به دنبالاعمالمشتاهنیندرترکیهاست.اینامرمی تواندامنیت
داخلترکیهراباخطراتبیشتریمواجهسازدهمچنینبایداضافه
کرد که روزنامه نگاران منتقد دولت بدلیل انتقاد از سیاست های
دولتتوسطدادگاهقضائیهپروانهفعالیت شانباطلمی شودواین
در حالی است که نافرمانی های مدنی حتی به مراکز دانشگاهی
ترکیههمسرایتکردهاست.
lمخالفان سیاست های حزب عدالت و توسعه بر این
نظرند که سوریه بعد از بش��ار می تواند خطرات امنیتی زیادی را
متوجه انکارا سازد ،استقالل مناطق کردنشین سوریه از تبعات
طبیعی سقوط رژیم در سوریه است ،باتوجه به ارتباطات قومی
و تاریخی ،رهب��ران پ.ک.ک به عن��وان اصلی ترین مخالف
سیاست های اردوغان در داخل و منطقه می توانند از این فرصت
طالیی برای دستیابی به اهداف خویش یعنی جداسازی مناطق
کردنشین ترکیه استفاده کنند .از سوی دیگر ،در داخل خود حزب
عدالت و توسعه نیز برخی از سیاستمداران میانه رو مخالف تبدیل
ترکیهبه عنوانمامنامنبرایمعارضانسوریودرگیرینیابتیبا
ایرانبرسرمسالهسوریههستند.
می نمایند! در مصر با وجود روی کار امدن رئیس جمهور منتخب
مردم ،این شخصیت اسالمگرا متاسفانه تاکنون موضعگیری
مش��خصی درباره رژیم صهیونیس��تی اتخاذ نکرده است .در
ی همچنان غیر مسلحانه است اما
بحرین با وجود انکه قیام مردم
پیامدهای ناگواری برای مردم داشته و تظاهرکنندگان صلح جو
همواره با سرکوب نیروهای امنیتی به فرماندهی مستشاران
بیگانه روبه رو هستند .تظاهرات مردم یمن با وجود کناره گیری
علی عبد اهلل صالح ادامه دارد چون صالح همچنان از پشت پرده
کشور را اداره می نماید .تظاهرات اردن و به اصطالح کوشش
شاه این کشور برای اصالحات سیاسی نیز نتوانسته است روند
تظاهرات را ارام سازد .از س��ویی دولت ترکیه که به صورت
دوست و پشتیبان ملت فلسطین در امده است چنان اب را در
اسیاب صهیونیست های اشغالگر سرزمین فلسطین می ریزد
که به هیچ وجه باور کردنی نیست و بسیاری این تغییر موضع
دولت ترکیه را به سود مردم فلسطین می دانند .اما چگونه این
امر ممکن است؟! ما تنها شاهد هس��تیم که به جز تبلیغات و
گاهی سخنرانی های پر تب و تاب اردوغان ،مردم فلسطین چه
سودی از موضعگیری های ترکیه به دست اورده اند!؟
حال چ��ه نتیجه گیری از ای��ن اوضاع نا ارام به دس��ت
می اوریم.بهترین سود را اش��غالگران صهیونیستی به دست
67
ی به سرمی برند و
می اورند چون همس��ایگان انان در ناارام
همین به معنی ارامش سیاس��ی و امنیتی برای صهیونیست
است! مقصود از ارامش در اینجا برخورد رژیم صهیونیستی با
عرب ها و همسایگان است که اکنون تمامی کشورهای عربی
با ناارامی های داخلی روبه رو هستند .مهمترین و عمده ترین
مخالف صهیونیس��ت ها ،سوریه بود که بخش��ی از سرزمین
ان در اشغال دش��من اس��ت و عمده ترین جبهه رویارویی با
صهیونیست ها را بر عهده دارد و همواره اشغالگران از عملکرد
ان در هراس بودند ،اما اکنون خود عقب کشیده اند و ماموریت را
به گروه های مسلح داخلی در سوریه واگذار کرده اند که می توان
گفت عمده افراد این گروه های نه تنها از ش��هروندان سوریه
نمی باشند ،بلکه از دیگر کش��ورهای عربی وحتى غیر عربی
می باشند و البته با تزریق پول های نفت قطر و عربستان راهی
خاک سوریه می شوند .حال چه کسی انان را به خاک سوریه
راه می دهد؛ روشن است کسی نیست جز ترکیه .موضعگیری
ستیزه جویانه ترکیه در برابر سوریه در ظاهر و به ادعای خودش
به سود مردم سوریه است ،اما با اواره شدن هزاران تن از مردم
این کشور و ویران شدن ش��هرها ان چه کسی سود می برد؟
روشن است که نخستین سود را دشمنان مردم سوریه می برند،
حال این دشمنان هر که باشند.
غرب تحوالت س��وریه را ج��زوی از به اصطالح بهار
عربی معرفی می نماید کلمات فشرده اما این بهار کجاست؟
در تمامی کشورهای عربی بیداری مردم مسالمت امیز بوده و
هست اما اوضاع سوریه از همان اغاز مسلحانه بود.
تظاهرات هر روز مردم بحرین علیه حاکمان سلطه گر این
کشور همچنان ادامه دارد و مقامات امنیتی همچنان به سرکوب
تظاهر کنندگان ادامه می دهند و هر روز عده ای را بازداش��ت
می نمایند که در میان انها شخصیت های سیاسی و اجتماعی
به چشم می خورند و در میان انها نبیل رجب ،حقوقدان و مسئول
سازمان حقوق بشر این کشور و دخترش است ،اما هیچ کس
تاکنون لب به اعتراض نگشوده است به خصوص با کشته شدن
جوانان بحرینی که هر چند روز یک تن از انها به دست نیروهای
امنیتی به خاک وخون کشیده می شوند.
حال چ��را اوضاع بحرین مورد توجه کس��ی نیس��ت!؟
مش��خص اس��ت که پایگاه نظامی امریکا در خاک بحرین،
بزرگ ترین و مهمترین انگی��زه برای دور نگه داش��تن این
کشور از روند قیام عربی است و همواره مقامات این کشور از
دخالت های بیگانه در امور داخلی این کشور سخن می گویند
جهان جدید
مثلث شماره 146
اردوغان هم جنگ را می خواهد
وهم نمی خواهد
همه پیش فرض های منازعه ترکیه و سوریه
عبد الباری عطوان /سردبیر روزنامه قدس العربی
5
تنش مرزی میان س��وریه و ترکیه بر اثر بمباران دوطرفه
نیروهای دو کشور مساله ای اجتناب ناپذیر بود و دمشق و انکارا
سخن از کشته و زخمی شدن شهروندان خود می کنند .مقامات
ترکیه می گویند که نیروهای سوریه اغازگر گلوله باران به خاک
ترکیه و به خصوص استان یاتای بودند و در نتیجه انها دست به
اقدام متقابل زدند؛ اما مقامات س��وریه در این باره سکوت اختیار
کردند یا اینکه این مس��اله را تکذیبکرده ان��د و با خانواده های
قربانیان ابراز همدردی نشان داده اند .در اینجا با دو دیدگاه درباره
روند افزایش تنش میان سوریه و ترکیه روبه رو هستیم.
یکم :اینکه سوریه تعمدی ترکیه را مورد تعرض قرار داده
که این امر خود واکنش طبیعی به دخالت های ترکیه در سوریه و
طرفداری انها از گروه های مسلح در خاک سوریه است.
دوم :بعضی ازگروه های تروریستی سوریه ،خود اقدام به
گلوله باران روستاهای مرزی ترکیه می کنند تا این کشور را وارد
به جنگیکنند که خواستار ان نیست ،اما گروه های مسلح گمان
می کنند چنین جنگی به تضعیف و سقوط دولت سوریه و بشار
68
اسد خواهد انجامید.
از س��ویی نمی توان به طورقط��ع این دو دی��دگاه را پذیرفت،
چون نیروهای بی طرف بین المللی در مرز دوکشور حضور ندارند تا
دیدگاه قاطعی در این زمینه ارائه نمایند ،ولی درعین حال درخواست
روسیه از سوریه برای عذرخواهی از ترکیه بابت گلوله باران «روستای
اکجاکای» و کشته شدن یک زن و پنجکودک و نیز زخمی شدن ده ها
تن دیگر ،می تواند زمینه ساز جلوگیری از هرگونه تنش بیشتر میان
دو کشور باشد .اما گروه های مسلح سوریه این اقدام را به عنوان اقرار
به گلوله باران خاک ترکیه از سوی ارتش س��وریه می دانند .درحالی
که تحلیلگران معتقدند گروه های مس��لح خود دس��ت به این اقدام
زده اند تا درگیری نظامی را میان دمشق و انکارا به وجود اورند و در
نتیجه دولت سوریه را با بحران بین المللی روبه رو سازند .دمشق از
موضعگیری دولت ترکیه در هواداری از گروه های مس��لح در خاک
سوریه و کمک رسانی تسلیحاتی به انان بسیار ناراضی و نگران است،
به خصوصکه ترکیه خاک خود را در برابر گروه های مسلح تندرو که از
سوی کشورهای عرب خلیج فارس اعزام می شوند باز گذارده و خاک
خود را دروازه اصلی عبور اسلحه برای اقدامات خرابکارانه در خاک
سوریه قرار داده است .ادعاهای دولت سوریه در این باره بسیار صحیح
است و رجب طیب اردوغان خودش به این موضوع اقرار کرده و گفته
است که از گروه های مسلح مخالف دولت سوریه طرفداری می کند،
چون مایل است رژیم بشار اسد را سرنگون س��ازد ،اما در عین حال
گمان نمی کرد که چنین بهای سیاسی و امنیتی سنگینی برای این
اقدام پرداخت کند .به طور کلی مردم ترکیه خواستار جنگ و درگیری
با سوریه نیس��تند ،چون پیامدهای اقتصادی و انسانی خطرناکی را
! اما چه دخالتی روشن تر از وجود پایگاه نظامی بیگانه؟! و اگر
دخالت بیگانه وجود دارد چرا مانع ان نمی شوید یا به اصطالح
بعضی از نشانه های ان را عیان نمی نمایند؟
البته قیام و تظاهرات مردم عربستان نیز در حال حاضر
ادامه دارد اما رس��انه های غربی با پول نف��ت از مطرح کردن
اخبار ان خودداری می کنند .به عقیده بعضی از تحلیلگران این
تحوالت جهان عرب بخشی از یک طرح بسیار گسترده برای
پایمال کردن مساله فلسطین است که البته ممکن است نتایج
و پیامدهای ان طی یکی دو سال نمایان نگردد .اما نتیجه کلی
ان به سود صهیونیست ها خواهد بود ،از شمال افریقا گرفته تا
سوریه که هم مرز فلسطین است تا کشورهای خلیج فارسg.
برایشان در پی خواهد داشت ،به خصوصکه ارتش ترکیه درگیر
نبرد سهمگینی با افراد مسلح حزب کارگران کردستان در شرق
این کشور اس��ت و هر روز تعدادی از س��ربازان ترکیه طی این
درگیری ها کشته می شوند؛ بنابراین ارتش ترکیه خواستار جنگ
گس��ترده ای که توان ان را از بین ببرد نیس��ت .ازسویی سوریه
سعی دارد از این موقعیت ترکیه بهره برداری کرده و کوشش دارد
موقعیت حزب خلق ترکیه را که مخالف دخالت ترکیه در سوریه
است تحکیم بخش��د که یکی از این اقدامات مالقات پرزیدنت
بشار اسد با بعضی از س��ران این حزب اس��ت .گویی بشار اسد
کوشش دارد بگوید که او میان ملت ترکیه و اردوغان تفاوت قائل
است؛ یعنی با اولی دوست است و با دومی دشمن .اقای اردوغان
تاکنون کوشش کرده در دام تحریک های سوریه گرفتار نشود و
در این باره تاکید کرده که خواستار جنگ با سوریه نیست تا انجا که
دستور داده برق رسانی به سوریه دوباره از سر گرفته شود .با وجود
انکه اردوغان با معاون رئیس جمهوری ایران دیدار و تاکید کرد که
خواستار جنگ با سوریه نیست ،اما باردیگر اظهارات خود را تغییر
داد و در برابر مردم گفت که بعید نیست با سوریه وارد جنگ شود.
به نظر می رسد سخن اردوغان درباره جنگ ،اقدامی برای سرگرم
کردن مردم است و در عین حال ترساندن سوریه؛ به خصوص که
اردوغان به خوبی می داند هر گونه جنگی که با سوریه اتفاق بیفتد
ن تردید کشورش در ان بازنده خواهد بود و مهمترین پیامد
بدو
منفی چنین جنگی از میان رفتن تمامی دستاوردهای اقتصادی
ترکیه طی 10سال اخیر اس��ت .از سوی دیگر هم پیمانان غربی
ترکیه مایل هستند چنین جنگی اتفاق بیفتد چون به دنبال ان حزب
اردوغان سقوط خواهد کرد و باردیگر الئیک ها قدرت را در انکارا
به دس��ت خواهد گرفت .اروپا هم اکنون ترکیه را به وارد شدن در
جنگ با سوریه ترغیب می نماید و قصد دارد با اغاز درگیری های
دو کشور پشتیبانی خود را از انکارا قطع کرده تا اردوغان تنها در
برابر سوریه قرار گیرد و در نتیجه حزب وی قدرت را از دست بدهد.
به گونه ای دیگر پیامد هر جنگ میان سوریه و ترکیه برای غرب
قابل قبول است ،چون یا به سقوط بشار اسد خواهد انجامید یا به
سرنگونی اردوغان منجر خواهد شدg.
دولت ترکیه بر مرزهای
جنوب شرقی اش کنترل ندارد
6
گفت وگوی مثلث با سیامک کاکایی
حزب اسالمگرای عدالت و توسعه که سال هاست در ترکیه قدرت را در دست دارد ،مدت هاست درپی نقش افرینی
بیشتر در تحوالت منطقه ای است ،با این حال دخالت دولت ترکیه در تحوالت سوریه چالش هایی را برای حزب عدالت
و توسعه در عرصه داخلی پدید اورده است .مثلث در گفت وگو با سیامک کاکایی ،کارشناس مسائل ترکیه این چالش ها
را مورد واکاوی قرار داده است.
حزب عدالت و توس�عه در داخل ترکیه یک رقیب
سیاسی دارد که حزب جمهوری خلق است ،اما در
طول س�ال های اخیر این حزب دچار چالش های
دیگری در داخل ترکیه ش�ده است که شاید یکی
از عمده ترین انها مس�ائل مرتبط با کردها باشد.
به نظر شما مهمترین چالش های روبه روی دولت
ترکیه کدامند؟
دکترین سیاست خارجی اقای داوود اوغلو به صفر
رساندن مناقش�ات ترکیه با کش�ورهای همسایه
بود ،در صورتی ک�ه درحال حاضر دول�ت اردوغان
با همسایگانش مانند ایران ،س�وریه و عراق دچار
چالش های فراوانی است .به نظر شما این چرخش
مواضع چه عواقب�ی را برای حزب حاک�م ترکیه در
بر دارد؟
تغییر در اولویت های سیاست خارجی ترکیه پس
از حوادث منطقه بر اساس چه اصولی بوده است؟
lتغییر در اولویت های سیاس��ت خارج��ه ترکیه در
خاورمیانه مبتنی بر نوع تعریفی است که این حزب از منافع ترکیه
دارد .برهمین روند مقام های ترکیه معتقدند که باید در ارتباط
با سوریه بر همین مدار حضور داشته باشند و از روند تغییر نظام
سیاسی در سوریه حمایت بکنند ،به همین دلیل تغییر مسیر در
نگاه رهبران ترکیه نسبت به سوریه مشاهده نشده است .همین
طور به نظر می رسد که همسویی ترکیه با اروپا وامریکا در ارتباط
با خاورمیانه بسیار پررنگ تر از کشور های عرب است ،به ویژه در
ارتباط با سوریه حزب عدالت و توسعه در جبهه متخاصم سوریه
قرار گرفته که نشانگر این است بخش عمده نگرش های ترکیه
در خاورمیانه تابع سیاس��ت های کلی امریکا در قبال منطقه
است و نمی توان گفت به طور کامل ترکیه یک سیاست مستقل
را دارد .اگر چه انتقاد ها از این نگرش رو به افزایش است .باتوجه
به نوع تعریفیکه از منافع ملی و امنی��ت ملی ترکیه در ارتباط
با سیاست خارجی ش��ده دیدگاه حزب عدالت و توسعه حاکم
برسیاست خارجه این کشور است.
lحزب عدالت و توسعه در سه دوره انتخابات پارلمانی
این کشور موفق به کسب بیشترین کرسی ها در پارلمان شده و
در واقع با اقبال عمومی مواجه بوده است .ولی دست کم در یک
سال ونیم اخیر یک رشته عوامل داخلی و منطقه ای سبب شده
تا دامنه انتقادها به این حزب افزایش پیدا بکند ،به شکلی که
در داخل ترکیه احزاب جمهوری خلق و حرکت ملی تحرکات و
فعالیت های حزبی خود را در نقد اولویت های سیاست داخلی
و خارجی حزب عدالت و توسعه افزایش دادند .به این مفهوم
که تالش کردند از بستر مهیا شده برای انتقاد از حزب عدالت
وتوسعه استفاده کنند و راهی را برای اینده فعالیت های سیاسی
خود و نیز برگشت و حضور پر نفوذ تری در ساختار سیاسی ترکیه
همانند چند سال پیش از این داشته باشند .در این بین در دو سه
سال اخیر به موازات افزایش حمایت های ترکیه از مخالفان اسد
و تجهیز و ساماندهی انها در نزدیکی مرز این کشور با سوریه
و استان های مرزی ،اشخاصی مانند کمال قلیچدار اوغلو بیان
می کنند که مواضع اتخاذ شده به وسیله ترکیه عمال این کشور
را وارد بحران کرده و به عبارتی بحران را داخل مرزهای ترکیه
کش��انده اس��ت.این انتقادی بود که مخالفان حزب عدالت و
توسعه داشتند و این حزب را به نقد می کشیدند.
ایا این رویکرد حزب عدالت و توسعه در داخل این
کشور نیز منتقدانی را به خود اختصاص داده یاخیر؟
lطی چند سال اخیر در مناطق جنوب شرقی ترکیه
ناامنی ها وحوادث خشونت باری از قبیل انفجارها افزایش پیدا
کرده و در این شرایط حزب جمهوری خلق و رهبر ان کمال
قلیچدار اوغلو برخالف مواضع قبلی این حزب اعالم کرده که
دولت ترکیه و اردوغ��ان در صورتی که با حزب کارگران ترکیه
موسوم به پ.ک.ک ترکیه وارد مذاکره نشوند ترکیه در اینده
دچار بحران خواهد شد و این در شرایطی است که جمهوری
خلق و حزب حرکت ملی از مخالفان سرسخت هرگونه مذاکره
با کردها بوده اند و دادن امتیاز به کردها در چارچوب مرزهای
ملی ترکیه را به هیچ وجه به رسمیت نمی شناسند ،چه برسد به
اینکه بحث مذاکره با پ.ک.ک را مطرح بکنند .از طرفی دولت
ترکیه کنترل بر مناطق جنوب ش��رقی را از دست داده است.
به طور مجموع انچه اشاره شد نگرش هایی است که مخالفان
حزب حاکم ترکیه نسبت به شرایط کنونی ترکیه بیان می کنند.
سیامک کاکایی به تشریح وضعیت مخالفان حزب
عدالت و توسعه درون ساختار سیاسی ترکیه پرداخته
است.
lحزب عدالت وتوس��عه در ترکیه ت�لاش کرده تا
پایه های حزبی خود را به طرز سیستماتیک طرح کند و با توجه
به برنامه اصالحات سیاسی ،فرهنگی و اجتماعی که در ترکیه
به پیش می برد ،این انتظار را دارد تا نگاه ها به این حزب در اینده
همچنان محفوظ بماند .اردوغان و دولت ترکیه به نحوی این
مس��اله را مورد توجه قرار می دهند که ثبات نسبی در ترکیه را
نش��ات گرفته از برنامه های این حزب می دانند .در سیاست
خارجی هم از اصطالح «دولت پیش��تاز» استفاده می کنند و
معتقدند که باید فعاالنه در عرص��ه منطقه ای و خارجی یک
سیاست درگیرانه ای را داشته باشند و این ادعا را دارند که ترکیه
در حال دفاع از مسائل حقوق بشر در منطقه و از جمله سوریه
است .این کل نگرش حاکم در ترکیه است ،ولی درکل در داخل
منتقدان حزب حاک��م اعم از جمهوری خل��ق و حرکت ملی
تقویت شده اند و نارضایتی های خود را اعالم داشته اند ،ولی این
نارضایتی ها به حدی نرسیده که بتوانیم به این نکته برسیم که
چشم انداز فعالیت های اینده حزب عدالت وتوسعه در شرایط
کنونی دستخوش یک سری تغییرات عمده خواهد شد که این
حزب را به سمت انشعاب پیش ببرد ،مگر اینکه روند تحوالت
در منطقه به سمتی پیش برود که برنامه های خاصی که رهبران
ترکیه تعریف کردند محقق نشود .به این منظور که در داخل
این کشور بحران های سیاسی و اجتماعی تشدید شود .در این
وضعیت انتظار می رود که حزب عدالت و توسعه یا اینده این
حزب دستخوش تغییراتی شود یا اینکه اقبال عمومی نسبت به
ان کاهش پیدا بکند ،ولی در شرایط کنونی نشانه های عمیقی
برای چنین تغییراتی مشاهده نمی شودg.
جهان جدید
مواضعی که حزب عدالت و توسعه دارد تا چه اندازه
سبب تشکیل جناح های درون حزبی شده است؟
lدر داخل هم انتقادها از این حزب افزایش پیداکرده،
به نحوی که در حال حاضر جدای از مواض��ع ترکیه در قبال
س��وریه ،در واقع این کش��ور با عراق نیز دچار تنش ش��ده و
دخالت هایی که ترکیه در عراق دارد با انتقادهای شدید مقام های
عراقی مواجه است ،از طرفی نوع نگاهی که ترکیه به کردستان
عراق دارد و سفری که داووداوغلو به کرکوک انجام داد همگی
انتقاد ها را به ح��زب حاکم ترکیه افزایش داد .از س��وی دیگر
رویکرد ترکیه با ایران هم دستخوش تغییراتی شده که به خاطر
روند تحوالت اخیر در سوریه است .نگرش کلی ترکیه در منطقه
چالش هایی را در روابط ان با همسایگان ایجاد کرده .از طرفی
هم بحث عادی سازی روابط با ارمنستان و یونان هم در همان
با تمام این تعاریف چه اینده ای را برای این حزب
پیش بینی می کنید؟
مثلث شماره 146
با توجه به تجربه های تاریخی ،حزب حاکم ترکیه
تا چه حد در برقراری ثبات و امنیت در مرزهای این
کشور موفق بوده است؟
lیکی از مس��ائل اساس��ی که در رابطه با سیاست
خارجی ترکیه در یک س��ال اخیر مطرح شده عملکرد حزب
عدالت و توس��عه در قبال همس��ایگان ترکیه است که دامنه
انتقاد ه��ا را افزایش داده به این دلیل ک��ه پیش تر داوود اوغلو
تئوری موسوم به کاهش تنش باهمس��ایگان را اعالم کرد و
در چارچوب با این تئورری تالش ش��د که ترکیه بتواند روابط
تیره ش��ده یا اس��یب دیده خود را با تعدادی از همسایگانش
مانند ارمنستان ،یونان یا عراق کمتر کند و به مرور به سمت
تقویت این همکاری ها حرکت کنند .البته تحوالت خاور میانه
و شکل گیری انقالب هایی که در کشورهای مختلف انجام
گرفت عمال ترکیه را به س��متی س��وق داد ک��ه تغییراتی در
اولویت های سیاس��ت خارجی خود در خاورمیانه ایجاد کند.
البته در این بین تناقض یا دوگانگی هایی هم در این سیاست
وجود دارد ،چرا که نوع نگرش در ارتباط با مصر یا تونس با لیبی
متفاوت بود یا سکوتیکه در ارتباط با یمن و بحرین وجود داشت
و نیز جبهه گیری که در قبال مسائل سوریه داشت .ترکیه یک
سیاست یکسان یا همسانی ندارد.
نقطه صفر باقی ماند و تغییری حاصل نش��د .بنابراین به نظر
نمی اید این تئوری همانگونه که طراحی شده است پیش برود
و این در راس��تای همان انتقاد هایی است که مخالفان درباره
سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه دارند.
lباتوجه به تمام مس��ائلی که مطرح شد هنوز نقش
کاریزماتیک رجب طیب اردوغان ،نخس��ت وزیر ترکیه بر قرار
است و تابه حال انشعابی درون حزبی مشاهده نشده است.
69
ورزش
ورزش
مثلث شماره 146
یکشنبه عجیب اقای وزیر
درباره استیضاحی که به سرانجام نرسید
میالد حجت االسالمی
1
ماجرای اس��تیضاح وزیر ورزش و جوان��ان در مجلس
شورای اسالمی انقدر عجیب و پیچیده بودکه در نهایت هم
زوایای جزئیات ان مشخص نشد ،اما به هر حال در ظاهر انچه
گفته شد این بود که سامان دادن به نابسامانی های اقتصادی
و بحث دالر و بازار در نهایت س��بب ش��د تا نمایندگان قید
استیضاح محمد عباسی را بزنند .اما اینکه استیضاح چگونه
کلید خورد و در نهایت چه اتفاقاتی در این زمینه رخ داد خود
جای بحث و بررسی مفصل دارد.
اغاز یک استیضاح
در هفته اول مهرماه بود که تعداد امضاهای الزم برای
استیضاح وزیر ورزش به حد نصاب رسیده و اعالم وصول شد،
اما ماجرای این درخواس��ت چه بود؟ پیش از اغاز بازی های
المپیک بودک��ه ورزش ایران با تصمیم��ات وزارت ورزش و
70
جوانان برای تغییر در راس فدراس��یون هایی چون قایقرانی،
تیرو کمان ،دوچرخه سواری و ش��نا موجی از حاشیه را ایجاد
کرد اما در نهای��ت با موفقیت کاروان ای��ران در المپیک این
موضوع حداقل در میان افکار عمومی به دس��ت فراموشی
سپرده شد .از س��وی دیگر نامه های پیاپی از فدراسیون های
جهانی رشته های مختلف مبنی بر تعلیق چند رشته از جمله
در قایقرانی و ش��نا ،همچنین اخطاره��ایکمیته بین المللی
المپیک به کمیته ملی المپیک می رسید و تمامی این موارد
هش��دارهایی جدی در مورد خطرات احتمالی برای ورزش
کش��ور را در بطن خود داش��ت .همین موض��وع و پیگیری
نمایندگان ناراضی از تغییرات در فدراس��یون های ورزشی و
سیاست های وزیر در نهایت سبب شد تا پروژه استیضاح کلید
بخورد؛ ان هم استیضاحی که از ابتدا تناقض هایی در ان دیده
می شد .به عنوان نمونه از یک س��و برخی نمایندگان نسبت
به دخالت در امور فدراس��یون ها اعتراض داشتند و برخی از
بی توجهی وزیر به فدراسیون هایی چون ورزش زورخانه ای
که مشخص نمی کرد در نهایت وزیر باید در مورد فدراسیون ها
ی انجام دهد .جالب انکه برخی از موافقان استیضاح
چه اقدام
هم معتقد بودندکه استیضاح باید انجام ش��ود ،اما نباید رای
بیاورد تا صرفا وزیر هش��دار انها را جدی بگیرد .با این جمع
اضداد بود که در نهایت پروژه استیضاح وزیر کلید خورد.
جلسه ای که ناتمام ماند
روز یکشنبه ،ش��انزدهم مهرماه جلسه استیضاح وزیر
ورزش در ش��رایطی اغاز ش��د که از همان ابت��دا همه چیز
غیر قابل پیش بینی و س��ردرگم بود .این استیضاح با امضای
42نماینده یعنی کامران ،حاجی دلیگانی ،اسپنانی ،ابوالفضل
ابوترابی ،منصور بیدکانی ،عمرانی ،طباطبایی نایینی ،صرامی،
علوی ،نیره اخوان ،نعمتی ،چه��ار دولی ،طبیب زاده ،کریمی
قدوسی ،میرگلو بیات ،سید باقر حس��ینی ،پورمختار ،محمد
تقی توکلی ،جلیلی ،یحیی زاده ،م��رادی ،عثمانی ،خضری،
فتح اهلل حس��ینی ،دوگانی ،بش��یری ،عاش��وری ،جعفرزاده،
رحیم زارع ،اریایی نژاد ،حلیم��ه عالی ،برومندی ،علی محمد
احمدی ،بیاتیان ،قاسم عزیزی ،پیرموذن ،حسین زاده ،جوکار،
حسن نژاد ،ایرانپور ،حیدرپور و علی مطهری کلید خورده بود
که البته این تع��داد بعدا 41نفر اعالم ش��د و در همان صبح
جلسه با پس گرفتن 30امضا به نظر می رسید که استیضاح
از دس��تورکار مجلس خارج خواهد ش��د ،اما باتوجه به وجود
11امضای دیگر این جلسه همچنان رسمیت داشت و اغاز
شد .محمد عباسی همزمان با صحبت های جدی ترین نماینده
مخالفش یعنی کامران ،نماینده اصفهان در پش��ت تریبون
وارد صحن علنی مجلس ش��د ،در حالی که رئیس جمهور به
این جلس��ه نیامده بود و بهرام افشارزاده ،دبیرکل کمیته ملی
المپیک او را همراهی می کرد ،اما از این زمان به بعد اتفاقات
جالب تری رخ داد .در میان صحبت هایکامران و در شرایطی
که مصباحی مقدم ،رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از
ابتدای جلسه با اشاره به موضوعات اقتصادی نسبت به طرح
استیضاح وزیر ورزش در این شرایط اعتراض داشت ،با پس
گرفتن امضا از سوی حلیمه عالی ناگهان اعالم شد که جلسه
استیضاح منتفی شده است ،اما بالفاصله امضای دیگری از راه
رسید و باز هم کامران نطقش را از سر گرفت .استیضاح وزیر
ورزش و جوانان 20بند داشت که نقل و انتقاالت در وزارتخانه
و فدراسیون ها ،دخالت در امور بخش های مختلف مانند تعاون
و انتقال برخی از افراد به حوزه ورزش که هیچ کدام ورزش��ی
نیستند از جمله محورهای ان بود ،اما کامران تاکید خود را بر
مس��اله اقتصاد گذاش��ت و یاداوری کرد که وزارت ورزش و
جوانان در مورد اشتغال جوانان هم مسئول است ،اما در این
حوزه هیچ اقدامی انجام نمی دهد.
اقتصاد وارد می شود
پشت پرده چه بود؟
پس گرفته شدن این اس��تیضاح هم به اندازه مطرح
شدنش پر از ش��بهه و حاش��یه بود؛ بعد از جلس��ه کامران،
نماینده اصفهان ب��ا اطمینان در گفت وگ��وی زنده خبری
اعالم کرد که بحث اقتصاد دلیل اصلی نبوده و گویا عده ای
ش��بانه در خانه نمایندگان رفته و با انها صحبت کرده اند تا
امضاهایشان را پس بگیرند و حتی از این فراتر رفته و بحث
کنار امدن را مط��رح کردند .با این ح��ال نمایندگانی چون
مصباحی مقدم معتقدند تنها ضرورت تصمیم جدی درباره
مسائل اقتصادی بود که سبب شد وزیر ورزش از استیضاح
در امان بماند؛ این موضعی است که علی الریجانی ،رئیس
مجلس هم بر ان صحه می گذارد و بدین ترتیب باال رفتن
قیمت دالر وزیر ورزش را از استیضاح نجات دادg .
حسین گروسی /عضو فراکسیون ورزش مجلس
2
وزیر استیضاح نشد تا خیلی ها شمشیر را برای ما از رو
ببندند و بگویند مگر اوضاع ورزش خوب است که نمایندگان
با پس گرفتن امضاهای خود محمد عباسی را از استیضاح
فراری دادند .من فکر می کنم این انتقادها کمی ش��تابزده
انجام می گیرد.
وزیر ورزش استیضاح نشد و این اتفاق دلیلش این نبود
که ما از وضعیتی که ورزش کشور در ان قرار دارد ،رضایت
داریم؛ بلکه اقای وزیر تنها به این دلیل از استیضاح گریخت
که مش��کالت اقتصادی فعال مجال رسیدگی به ناکامی ها
در عرصه ورزش را نمی دهد.
ع��ده ای می گویند مگر تعلیق ورزش مش��کل کمی
اس��ت؟ خب ،با اطمینان باید بگویم که مشکل تعلیق را که
نمی توان با اس��تیضاح حل کرد .فرض کنی��م وزیر ورزش
استیضاح می شد و رای اعتماد هم نمی گرفت .چه تضمینی
وجود داش��ت که فردی غیر منطقی جای محمد عباسی را
نگیرد .فردی که بر فرض بیش��تر به منافع جناحی خودش
اهمیت می داد تا حل مش��کل تعلیق .چ��ه تضمینی وجود
داش��ت که با این ش��رایط فردی کاردان و توانا جای وزیر
را بگیرد ،هر چند این حرف ها ب��ه معنای دفاع از وزیر فعلی
نیست و به طور حتم ما دل خوش��ی از تصمیمات اقای وزیر
نداریم ،به خصوص درباره برخی عزل و نصب ها که می رود
تا ورزش کش��ورمان را ب��ه تعلیق بکش��اند .تاکید می کنم
که نگرانی های ما هن��وز ادامه دارد .البته از اقای عباس��ی
خواسته ایم که نقش��ه راه را برای ما روش��ن کند ،اما اصال
بعید نیس��ت که در صورت ادامه رون��د غیر منطقی ورزش
محمد عباسی را ظرف ماه های اینده دوباره برای استیضاح
به مجلس احض��ار کنیم .باز هم می گویم ک��ه ورزش ما از
سوء مدیریت رنج می برد و ما از کنار این مشکالت به سادگی
عبور نمی کنیم.
این را هم بگویم که م��ا س��ازمان تربیت بدنی را به
وزارتخانه تبدیل نکردیم که بخواهیم در امور ورزش دخالت
کنیم اما وقتی می بینیم ش��رایط ورزش در کش��ور به هم
ریخته و افکار عمومی سخت نگران اینده است باید وزیر را
بخواهیم تا درباره اقدامات و عملکرد مجموعه اش توضیح
بدهد .اما دوباره به این سوال برمی گردم که چرا وزیر ورزش
استیضاح نشد؟ باید بگویم دلیلش روشن است.
ما نگران این بودیم ک��ه وزیر فعلی کنار برود و فردی
جایگزین او شود که به هیچ وجه نتواند خواسته های منطقی
ما را اجرا کند و البته چون عنوان سرپرست را یدک می کشد
تا شش ماه نتوانیم درباره ماندن یا رفتنش تصمیم بگیریم.
هر چند عده ای ناجوانمردانه این اتهام را به ما وارد کردند که
تحت فشار خاصی امضاها پس گرفته شد .ابدا اینطور نبود.
انهایی که امضای خود را پس گرفتن��د اتفاقا با تامل
و تعقل دس��ت به این کار زدند و به نظرم منطقی ترین راه
ممکن را برگزیدند ،چون اساسا در ش��رایط فعلی و باتوجه
به مش��کالت اقتصادی فراوانی که گریبان مردم را گرفته،
مجلس باید در راستای حل این بحران گام بردارد و از دولت
توضیح بخواهد .یکی از سواالت ما از وزیر ورزش این بوده
و هس��ت که چرا باش��گاه های پرس��پولیس و استقالل به
بخش خصوصی واگذار نمی ش��وند؟چرا باید این دو باشگاه
از بودجه دولت ارتزاق کنند؟ این اصال قابل قبول نیست .در
همه جای دنیا همه باشگاه ها توسط بخش ها و شرکت های
خصوصی اداره و حمایت می شوند اما اینکه دولت نسبت به
این دو باشگاه به چشم فرصت های سیاسی نگاه کند هرگز
برای ما و مردم قابل قبول نیست.
بنابراین س��رخابی ها باید به بخش خصوصی واگذار
شوند و سهام انها نیز در اختیار هوادارانش قرار بگیرد .اکثر
باش��گاه های ما در حال حاضر مراحل خصوصی ش��دن را
به خوبی طی می کنند؛ اس��تقالل و پرسپولیس هم باید در
همین مسیر قرار بگیرند.
حتی اگر واگذاری کل س��هام فعال مقدور نیست باید
50درصد سهام ش��ان به بخش خصوصی واگذار ش��ود تا
امیدواری ها برای خصوصی شدن سرخابی ها تنها به رویایی
غیرواقعی تشبیه نشود.
با همه این حرف ها من اعتقاد دارم که س��وءمدیریت
در ورزش ما تعمدی نیست .مش��کالتی وجود دارد که باید
در سایه تعامل حل شود .نمایندگان مجلس در جریان اخیر
نش��ان دادند که به خوبی از مسائل پش��ت پرده ای که در
ورزش می گذرد باخبر هستند و تحلیل های واقعی و درستی
هم دارند.
اگر غیر از این بود وزیر ورزش ش��اید اس��تیضاح هم
می شد و حتی کنار می رفت اما به چه قیمتی باید این اتفاق
رخ می داد؟ به ای��ن قیمت که با این ریس��ک بزرگ منافع
ورزش کش��ور را به خطر بیندازیم .ضم��ن اینکه به اعتقاد
من باید در مورد وزیر و هر فرد دیگری که قصد داریم طبق
حقوق قانونی مان از او سوال یا توضیح بخواهیم باید جانب
انصاف و عدالت را رعایت کنیم؛ شتابزده قضاوت نکنیم و در
نهایت کاری انجام بدهیم که مصلحت ورزش کشور در ان
است نه مصلحت برخی افراد.
مجلس با لغو استیضاح عباسی به همه ثابت کرد که
هرگز بازیچه برخی جریان ها نیست و به طور مستقل به کار
و رسالت واقعی خودش در زمان مناسب عمل خواهد کرد .
ترجیح مجلس��ی ها به نظرم عاقالنه بود ،چرا که حل
مش��کالت اقتصادی امروز اصلی ترین خواسته مردم است
و ما باید در این مورد حساسیت های خاصی نشان بدهیم.
اگر مشکالت اقتصادی که مردم ما امروز با ان دست
به گریبان هستند در جای دیگری رخ می داد مطمئن باشید
اتفاقات به مراتب خطرناکی را شاهد بودیم ،اما مردم باتوجه
به پایبندی شان به نظام صبوری کرده و مشکالت را تحمل
می کنند.
هرچن��د تحمل انه��ا از وظیف��ه ما ک��م نمی کند .ما
وظیفه داریم نس��بت به احقاق حقوق م��ردم و انچه باعث
رش��د و پیش��رفت یا عقب ماندگی کش��ورمان خواهد شد
حساسیت های ویژه ای داشته باشیم.
به همین دلیل است که تاکید می کنم در صورتی که
وزیر ورزش نتواند انتظ��ارات را براورده کند احتمال احضار
دوباره او به مجلس وجود خواهد داشت .ما به نوبه خودمان
به وزیر ورزش این فرصت را دادیم که توانایی های خودش
را ثابت کند و از سوءمدیریتی که در برخی موارد داشته پرهیز
و پاره ای از تصمیمات نادرست را اصالح کند .امیدواریم او
قدر این فرصت را بداند وگرنه س��ایه استیضاح هنوز باالی
س��ر وزیر اس��ت و ما تنها برای مدتی برای حل مشکالت
اقتصادی اولویت هایی قائل شدیمg .
مثلث شماره 146
تذکر به وزیر به جای استیضاح
بخش پایانی این جلسه پرحاشیه هم تذکر نمایندگان
درباره ای��ن اتفاقات و صحبت ه��ای وزیر ورزش ب��ود .نادر
قاضی پور ،نماینده ارومیه در تذکر خ��ود گفت« :افرادی که
استیضاح را پس گرفته اند کار بدی کرده اند».علی پور ،نماینده
قائمشهر هم گفت« :در شرایط فعلی کش��ور ،هیات رئیسه
می توانس��ت باتوجه به ش��رایط اقتصادی کش��ور در مورد
استیضاح وزیر ورزش اولویت بندی مناس��بی انجام دهد».
اما جالب ترین اظهارنظر از سوی کامران صورت گرفت که
معتقد بود استیضاح لولو نیست و باید انجام می شد .در نهایت
نوبت به وزیر ورزش رسید که او هم بخشی از صحبت هایش
را به تعارف با نمایندگان و اینکه خود را مخلص انها می داند
اختصاص داد و از سوی دیگر وزارت ورزش و جوانان را یک
وزارت تازه تاسیس و نیازمند فرصت دانست .با این وجود در
دفاع از وزارتخانه خود خواهان ان ش��د ک��ه مردم ادعاهای
مطرح شده توسط کامران را باور نکنند.
وزیر ورزش شاید دوباره احضار شود
ورزش
دومین نماینده موافق استیضاح از شاهین شهر در حال
سخنرانی بود که ناگهان رئیس مجلس اعالم کرد که بار دیگر
با پس گرفتن امضا موضوع استیضاح از دستورکار خارج شده
و تنها به نمایندگان موافق استیضاح تا فردی به نمایندگی از
انها مدت پنج دقیقه با وزیر ورزش صحبت کند .این نماینده
محمد قسیم عثمانی بود که در مهمترین بخش صحبت هایش
موضوع پیشنهاد رشوه از سوی ارش میراسماعیلی به رئیس
فدراسیون اسیایی جودو را مطرح و اعالم کرد که به دلیل این
پیشنهاد جودو ایران تعلیق شده و همچنین به عباسی پیشنهاد
داد تا از سمتش استعفا دهد.
مصلحت اندیشی به جای استیضاح
71
ورزش
مثلث شماره 146
خداحافظی با رئیس قدرتمند
ورزش در شبکه سوم کمرنگ می شود؟
حسین قهار
با جدایی علی اصغر پورمحمدی از ریاست شبکه سوم
سیما ،سرنوش��ت برنامه نود و دیگر برنامه های ورزشی این
شبکه چه خواهد شد؟
بدون تردید این س��والی اس��ت که در طول یک هفته
گذشته ذهن اکثر اهالی فوتبال را به خود مشغول کرده است.
بدون شک رفتن این مدیر از شبکه سه سیما اتفاقی نیست که
بتوان به راحتی از میان ان گذشت .به ویژه حاال که خیلی ها
بر این باور هستند که رفتن پورمحمدی از ریاست شبکه سه،
72
ارتباط مستقیم با تاسیس شبکه ورزش و همچنین اختالفات
این مدیر با معاونت س��یما دارد .در این رابطه گفته می شود
معاونت سیما در تالش است تا با انتقال برنامه های ورزشی
شبکه های مختلف تلویزیون به شبکه ورزش ،شبکه سوم را
به الین اجتماعی ،فرهنگی و س��رگرمی ببرد .به دنبال این
اتفاقات خیلی ها منتظر هستند تا ببینند سرنوشت برنامه نود
و عادل فردوسی پور که مخالفان زیادی در شبکه سوم سیما
دارد ،چه می شود.
عادل در برنامه نود دوشنبه شب گذشته رسما ناراحتی
خ��ود را از جدایی پورمحم��دی روی انتن اع�لام کرد و به
تعریف و تمجید از مدیری پرداخت که در طول س��ال های
گذشته ،بیشتر اوقات از عادل مقابل مخالفان پربیننده ترین
برنامه س��یما ،دفاع کرده و فرصت را برای قدرت نمایی نود
و فردوس��ی پور فراهم کرده بود .اتفاقی که ش��اید به شدت
اختالفات افرادی که با فردوس��ی پور ارتب��اط خوبی ندارند
بیفزاید ،گرچه پورمحمدی برخی مواقع انتقاداتی هم ازعادل
بیان می کرد.
به هر صورت جدایی پور محمدی از شبکه سوم تا این
حد بر سرنوشت برنامه نود تاثیر گذار خواهد بود که بالفاصله
بعد از اعالم خبر جدایی پور محمدی از ش��بکه س��وم سیما،
شایعه حذف این برنامه پرمخاطب از این شبکه در رسانه ها
منتشر شد.
همان طور که اشاره شد در این سال ها هر بار که شایعه
تعطیلی برنامه نود رسانه ای می شد ،در نهایت این علی اصغر
پورمحمدی بود که با انجام یک مصاحبه حمایتی از برنامه نود
اعالم می کرد این برنامه با قدرت با اجرای عادل فردوسی پور
روی انتن خواهد رفت .حتی در زمان هایی که ناظران پخش
شبکه سه چندین بار روی انتن ،برنامه نود را به دلیل اختالفات
با فردوسی پور بدون خداحافظی این مجری و پخش تیتراژ
پایانی ،قطع کردند یا مقاطعی که دس��ت اندر کاران شبکه ،
وقت کافی را به عادل و همکارانش ب��رای پخش برنامه به
انها نمی دادند این علی اصغر پورمحمدی بود که در نهایت به
حمایت از همشهری خود می شتافت و از فردوسی پور حمایت
می کرد .حتی زمانی ک��ه برنامه نود ب��ا نهاد های مختلف و
نمایندگان مجلس و ...وارد چالش شدید می شد ،رئیس پیشین
شبکه سوم سیما از نود و تهیه کننده خبرسازش حمایت کرد و
همه این حمایت ها تاثیر بسیار زیادی در قدرت نمایی برنامه
نود در سازمان صد او سیما و بین مردم ایران داشت .حاال که
دیگر در طبقه باالیی دفتر برنامه نود در شبکه سوم سیما که
متعلق به ریاست شبکه سه است ،فرد دیگری بر مسند ریاست
خواهد نشس��ت ،هیچ کس نمی داند رئیس جدید سیاس��ت
رئیس جدید درباره برنامه 90چه خواهد بود.
اینک��ه رابطه ع��ادل فردوس��ی پور با زی��ن العابدین،
رئی��س جدید ش��بکه س��ه تا چ��ه حد خ��وب اس��ت هم
س��والی اس��ت که کس��ی جواب ان را به جز خ��ود این دو
نفر نمی دان��د .ام��ا واقعیت ام��ر اینجا اس��ت که ب��ا رفتن
پورمحمدی ،ش��خص فردوس��ی پور هم نس��بت به اینده
کاری برنام��ه ن��ود نگرانی ه��ای زی��ادی را در س��ر دارد.
حاال همه منتظر هستند تا ببینند سیاس��ت زین العابدین در
رابطه با برنامه نود چه خواهد بود .در رابطه با تغییرو تحوالت
مدیریتی در ش��بکه س��ه ،در طول روزهای گذشته شایعات
مختلفی هم در ارتباط با مشاجره لفظی شدید میان علی اصغر
پورمحمدی با دارابی ،معاونت سیما در حاشیه جلسه شورای
مدیران سیما ،در رسانه ها منتشر شد که هیچ یک از این اخبار
از سوی مقامات سیما تکذیب نشد و در نهایت هم در اقدامی
غیر قابل منتظره ،این دارابی بود که در حکمی زین العابدین
را که تازه دو سال اس��ت وارد شبکه سه ش��ده جانشین پور
محمدی کرد.
با توجه ب��ه روند اتفاقاتی که به ان اش��اره ش��د ،بدون
شک باید منتظر اتفاقات مهم در مدیریت شبکه سوم سیما و
دگرگونی اساسی در نحوه پخش برنامه های مختلف ورزشی
باشیم .تغییر و تحوالتی که شاید سیستم برنامه نود و عادل
فردوسی پور را هم تغییر دهد.
ی که مدیران صد او سیما قصد دارند
اگر این شایعه قدیم
تمام برنامه های ورزشی سیما را به شبکه ورزش منتقل کنند
صحت داشته باشد ،باید دید واکنش عادل فردوسی پور به این
اتفاق چه خواهد بود .به هر حال اکثر مردم تقریبا برنامه های
دوشنبه شب خود را طوری تنظیم می کنند که برنامه نود هم
در ان جایی داشته باشد؛ برنامه نودی که عادل فردوسی پور
روی انتن شبکه سه ان را اجرا می کند .البته در رابطه با برنامه
نود و تغییرات انجام ش��ده در شبکه س��ه ،باید دید واکنش
ع��زت اهلل ضرغام��ی ب��ه ح��وادث روزه��ای اخی��ر چ��ه
خواه��د ب��ود .ای��ن نکت��ه از انجای��ی خیل��ی مهم اس��ت
ک��ه گفت��ه می ش��ود ع��ادل فردوس��ی پور ب��ا رئی��س
س��ازمان صد او س��یما ه��م ارتب��اط بس��یار خوب��ی دارد و
به همین دلیل همه منتظر هس��تند تا ببینند سیاست رئیس
سازمان در رابطه با این تغییر و تحوالت چه خواهد بود.
در اوضاع فعلی البته ش��خص پورمحمدی یا مدیران
شبکه سه صحبتی در رابطه با سرنوشت برنامه نود و پخش
مستقیم مسابقات فوتبال در رسانه ها انجام نداده اند ،اما قطعا
فردوسی پور و عوامل برنامه نود و از همه مهمتر مردم منتظر
هس��تند تا ببینند نتیجه تغییرو تحوالت مدیریتی در شبکه
سوم سیما چه خواهد شد .ایا با رفتن پور محمدی باید منتظر
کم رونق شدن ورزش در این شبکه باشیم؟
این سوالی اس��ت که گذر زمان جواب ان را مشخص
خواهد کرد.
نام�ه 113هنرمن�د ب�ه ضرغام�ی در حمای�ت از
پورمحمدی
ورزش
مدیر جدید شبکه سه سیما کیست؟
مجید زین العابدین با حکم معاون سیما ،مدیریت شبکه
مثلث شماره 146
این نامه در حالی منتش��ر ش��د که همزمان مراس��م
تودیع اصغ��ر پورمحمدی با حضور علی دارابی در س��ازمان
صداوسیما در حال برگزاری بود .در پی تودیع مدیر شبکه سه
و معرفی جایگزین او ۱۱۳ ،تن از کارگردانان ،تهیه کنندگان،
نویس��ندگان ،خوانندگان و بازیگران تلویزیون و س��ینما در
واکنش به خداحافظی از علی اصغر پورمحمدی ،مدیر باسابقه
شبکه س��وم س��یما بیانیه ای در حمایت از او برای رسانه ها
ارسال کردند.
در این بیانیه امده است:
«بسمه تعالی
جناب اقای سید عزت اهلل ضرغامی
ریاست محترم سازمان صداوسیما
سالم علیکم
در شرایطی که این همه هجمه فرهنگی و در زمانه ای
که جنگ نرم اولین و اصلی ترین سالح ویرانگر دشمن است،
بر باور مردم س��رزمین مقدس ما و در این شرایط سخت که
اتحاد و همدلی برای مقابله با انواع تهاجم های طراحی شده
فرهنگی ،سیاسی و اقتصادی اس��اس ماندگاری و پیروزی
ماس��ت ،تودیع بی هنگام مدیریت دلس��وزی که رس��انه را
می شناسد و اعتماد اصحاب و کارگزاران هنر را با خود دارد
همه ما را دچار اندوه و یاس کرده است.
از شما که شناخت تان از یاران صدیق انقالب
و تش��خیص تان از توانای��ی مدی��ران رس��انه ملی
بی گفت وگو و بی نظیر است ،درخواست داریم تا
اجازه رفتن را به مدیری که در این عرصه
بی همتاس��ت ندهید و رسانه ملی
را از توانایی جن��اب اقای دکتر
علی اصغر پور محمدی محروم
نکنید.
داود میرباق��ری،
س��ید ضیاء الدی��ن دری،
س��یروس مق��دم ،کمال
تبریزی ،حس��ن فتحی،
بهروز افخمی ،همایون
اس��عدیان ،داری��وش
فرهن��گ ،احمد امینی،
فری��دون جیران��ی،
حسین س��هیلی زاده،
مازی��ار می��ری،
علیرضا طال��ب زاده،
پروی��ز ش��یخ طادی،
بی��ژن میرباق��ری،
محمدرض��ا اهن��ج،
مس��عود کرامت��ی،
امیر جعفری ،مهران مدیری ،سعید نعمت اهلل ،محمدحسین
لطیفی ،محمود فالح ،سعید س��لطانی ،امین تارخ ،داریوش
ارجمند ،جلیل سامان ،رضا عطاران ،مسعود بهبهانی نیا ،جواد
افش��ار ،جواد مزدابادی ،پوریا پورس��رخ ،پیمان قاسم خانی،
سعید اقاخانی ،حمید لوالیی ،دانیال حکیمی ،امراهلل احمد جو،
جابر قاسمعلی ،محراب قاس��م خانی ،سروش صحت ،بهنام
تشکر ،هومن برق نورد ،رامبد جوان ،مصطفی کیایی ،علیرضا
افخمی ،سعید جاللی ،علیرضا کاظمی پور ،حسن میرباقری،
مهرانه مهین تراب��ی ،منصور س��هراب پور ،دکتر محمدرضا
شجاعی ،مجید صالحی ،یوس��ف تیموری ،شهاب اکبری،
سید احمد کاشانچی ،محسن چگینی ،علی مسعودی ،علیرضا
قاسم خان ،فاطمه گودرزی ،خش��ایار الوند ،لعیا زنگنه ،مریم
کاویانی ،الهام غفوری ،مهران مهام ،ارمان زرین کوب ،سحر
دولتش��اهی ،امیرعباس پیام ،مهراوه شریفی نیا ،محمدرضا
ش��فیعی ،ایرج محمدی ،علی لهراس��بی ،حسن جوهرچی،
علی خودس��یانی ،سپند امیرس��لیمانی ،کمند امیرسلیمانی،
اس��ماعیل عفیفه ،مجید موالیی ،سعید شاهسواری ،مهدی
گلس��تانه ،اناهیتا جواهرچی ،امیر ن��وری ،همایون ایزدپناه،
احمد ساعتچیان ،شقایق دهقان ،بهاره رهنما ،منوچهر هادی،
شهرام شاه حس��ینی ،گالره عباسی ،س��ید مجید موسویان،
مسعود شاه محمدی ،بیژن بنفشه خواه ،حمید رضا شیروانیان،
سیاوش خیرابی ،حامد کمیلی ،ارش مجیدی ،عباس غزالی،
لیندا کیانی ،هادی مقدم دوست ،عطا عمرانی ،کامران تفتی،
پژمان بازغی ،سیامک صرافت ،مجید موالیی ،سعید سعدی،
علیرضا بذرافشان ،بهاره افشاری ،سام درخشانی ،داود هاشمی،
سید امیر پروین حسینی ،مهدی پاکدل ،بهنوش طباطبایی،
فتحعلی اویسی ،مهدی سلطانی».
سه سیما را بر عهده گرفت.
ی علی اصغر
علی دارابی معاون سیما ( 17مهر) طی حکم
پورمحمدی ،مدیر سابق شبکه سه را به سمت مشاور عالی
معاونت سیما منصوب کرد و مجید زین العابدین را جایگزین
پورمحمدی کرد.
مجید زین العابدین متولد سال 1356و تحصیالتش
کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی است.
س��وابق زین العابدین در حوزه های مختلف کاری طی
سال های اخیر به شرح زیر است:
قائم مقام شبکه سه سیما مدیرطرح و برنامه شبکه سه سیما سرپرست گروه معارف شبکه سه سیما مدیریت و اداره ش��ورای راهب��ردی ،اتاق های فکر،شورای مدیران و شورای براورد در شبکه سه
سرپرست گروه اجتماعی شبکه خبر جانشین سردبیر بخش خبری 20:30 تهیه کننده برنامه های سیاسی شبکه خبر دبیر شورای راهبردی شبکه خبر کارشناس اداره کل حقوقی سازمان کارشناس رسانه در معاونت فرهنگی ستاد احیای امربه معروف و نهی از منکر
کارش��ناس اداری در جامع��ه علمی��هحضرت امیر المومنین (علیه السالم)
قائم مقام بس��یج دانشجویی دانش��گاه ازاد اسالمیواحد تهران مرکز
مسئول بسیج دانشجویی دانش��کده حقوق و علومسیاسی
بازرس ویژه شورای نگهبان در انتخابات مجلس عضو هیات داوران بخش جنبی جشنواره فیلم فجرسال 81-82به نمایندگی از ستاد احیاء g
عادل فردوسی پور همچنان
سیاست سکوت را در پیش گرفته
است .اگرچه درباره جدایی
پورمحمدی نطق دراماتیکی
داشت اما هنوز درخصوص
موضوع قدرت گرفتن مخالفانش
اظهارنظری نکرده است
73
ورزش
جادوی چشم بادامی ها باطل می شود؟
مثلث شماره 146
نگاهی به اخرین وضعیت تیم ملی ایران پیش از بازی با کره جنوبی
میالد حجت االسالمی
دیدار بیست وششم تیم ملی ایران و کره جنوبی در بیست
و پنجمین روز مهرماه دیداری سرنوشت ساز و تعیین کننده
برای فوتبال ایران در مسیر رسیدن به جام جهانی است .تیم
پر فراز و نش��یب کارلوس کی روش هم روند سنتی دلهره و
اضطراب در مسیر رسیدن به جام جهانی را حفظ کرده و در
چهارمین دیدار با بیم و امیدهای زیادی به مصاف کره جنوبی
می رود که در س��ه بازی خود در این مرحله قدرتمند ظاهر
شده است.
فهرست پرماجرا
کارلوس کی روش برای این دیدار که ساعت 20روز
سه شنبه 25مهر در ورزشگاه ازادی برگزار خواهد شد ،ابتدا
28بازیکن را به اردوی تیم ملی فراخواند .دروازه ب ان های این
فهرس��ت عبارت بودند از مهدی رحمتی ،رحمان احمدی و
سوشا مکانی .برای خط دفاع نیز کی روش از حسین ماهینی،
جالل حس��ینی ،مهرداد پوالدی ،محمد نصرتی ،احس��ان
حاج صفی ،خس��رو حیدری ،پژمان منتظ��ری و مازیار زارع
دعوت کرد و در خط میانی هم محم��د نوری ،علی کریمی،
جواد نکونام ،امی��د ابراهیمی ،اندرانی��ک تیموریان ،پژمان
نوری ،میالد نوری و امید نظری در فهرست او جای گرفتند.
مهاجمان فهرست را هم محمدرضا خلعتبری ،محمد غالمی،
محمد قاضی ،کریم انصاری فرد ،اش��کان دژاگه ،مس��عود
شجاعی ،رضا قوچان نژاد ،جالل رافخایی و احمد حسن زاده
تشکیل دادند.
به نظر می رس��ید اعتراضات روی فهرست های قبلی
74
کی روش تا اندازه ای روی نفرات دعوت شده تاثیرگذار بود
و این بار دیگر نامی از بازیکنانی چون علیرضا حقیقی که در
روسیه سکو نشین است یا بازیکنانی چون غالمرضا رضایی
که البته مصدوم بود و هادی نوروزی وجود ندارد و در مقابل
بازیکنان جدیدی چون امید ابراهیمی ،میالد نوری ،جالل
رافخایی و احمد حسن زاده مورد توجه قرار گرفتند .هر چند در
مورد همین انتخاب ها هم صحبت کم نبود و به عنوان نمونه
دعوت از محمد غالمی به دلیل نیمکت نشینی این بازیکن
در تیم سپاهان تا اندازه ای تعجب برانگیز بود .البته در نهایت
همین تازه واردها در خط اصلی حذف قرار گرفتند و سرمربی
تیم ملی برای اعالم اس��امی 24بازیکن نهایی دیدار ایران
و کره جنوبی روی نام میالد نوری ،امی��د ابراهیمی ،جالل
رافخایی و محمد غالمی خط قرمز کش��ید تا بدین ترتیب
نصرتی ،حاج صفی و حسن زاده همچنان در این فهرست باقی
بمانند ،چراکه این سه بازیکن هم جزو گزینه های تازه واردی
بودند که امکان حذفشان وجود داشت.
فهرست جدید کی روش نشان می دهد که به احتمال
زیاد او تدابیر تازه ای در بازی با کره جنوبی بکار خواهد بست.
این بار او بازیکنان تازه واردی چ��ون قوچان نژاد و نظری را
به همراه دژاگه در اختیار دارد ،اما مشخص نیست دورگه های
تیم ملی برای این بازی می توانند از ابتدا در ترکیب قرار بگیرند
یا کی روش ترجی��ح می دهد تا بدنه اصلی تی��م را مطابق با
بازی های قبل حفظ کند .بی تردید در این دیدار اماده بودن
بازیکنانی چون خسرو حیدری ،اندرانیک تیموریان و محمد
قاضی دست سرمربی تیم ملی را باز خواهد گذاشت ،اما مهم
اینجاست که سرمربی پرتغالی در این دیدار چه ترفندی به
کار خواهد بس��ت .ابزارهای انتخابی او ب��ر توانمندی های
تهاجمی استوار اس��ت ،بنابراین باید دید کی روش می تواند
به احتیاط مرسوم میان مربیان پرتغالی خاتمه دهد و در این
دیدار حس��اس با توپ پر به میدان برود یا همان شیوه رخنه
محتاطانه همیشگی را به کار خواهد بست .به نظر می رسد
انتخاب اول برای کی روش شانس بیشتری خواهد اورد.
پیامی برای مانوئل
اما مورد توجه ترین بازیکن پس از اعالم فهرست جدید
بازیکنان تیم ملی ،علی کریمی بود؛ بازیکنی که مورد غضب
مانوئل ژوزه ،سرمربی پرسپولیس قرار گرفته و حتی از این تیم
کنار گذاشته شده ،اما کی روش او را به تیم ملی فراخوانده است.
مهمتر از این اتفاق دالیل تیرگی روابط ژوزه و کریمی است
که مستقیم به کارلوس کی روش مربوط می شود .هموطن
کی روش در پرسپولیس مدعی است که بعد از حضور کریمی
در اردوی تیم ملی رفتار این بازیکن عوض شده و کارلوس او
را علیه این مربی شورانده است .با این حال کی روش و کریمی
هر دو این موضوع را رد می کنند .به نظر می رس��د هر اندازه
که مانوئل بر کنار گذاش��تن کریمی اصرار دارد ،همان اندازه
کارلوس پای این بازیکن ایستاده و البته مدیرعامل پرسپولیس
ی گردن به حرف مانوئل گذاشته و
هم از یک سو در مورد کریم
از سوی دیگر به کی روش پیغام داده که با حرف های سرمربی
تیمش موافق نیس��ت و عذرخواهی می کند .به نظر می رسد
دعواهای قدیمی ژوزه و کی روش اکنون س��ر و کله اش در
فوتبال ایران پیدا شده و ادامه خواهد داشت.
امیدوار به دور گه ها
این برای نخستین بار است که تیم کی روش بازیکنان
لژیونر زیادی دارد؛ اش��کان دژاگه از فوالم به همراه مسعود
شجاعی و تیموریان از اوساسونا و الخریطات نفراتی هستند
که در تیم ایران و در ورزش��گاه ازادی به میدان رفته اند و به
میدان فرستادن انها برای کی روش اطمینان بخش خواهد
بود .رضا قوچان ن��ژاد بازیکن س��نت ترویدن بلژیک و امید
نظری از تیم انجل هولمز در سوئد تاکنون در تیم های خود
موفق بوده اند و هر دو بازیکن هم ویژگی های تهاجمی دارند؛
یعنی نقطه ای که اتفاقا دست کی روش پر است ،اما از سوی
دیگر این دو بازیکن به ش��دت زیر ذره بین قرار دارند .برخی
کارشناسان معتقدند اکنون وقت مناس��بی برای استفاده از
این بازیکنان نیست ،چراکه انها متعلق به فرهنگ دیگری
هستند و شاید در دیدار بزرگی چون بازی با کره جنوبی حتی
انها بیش از بازیکنان رقیب تحت تاثیر جو ورزشگاه ازادی
قرار بگیرند .برخی دیگر از منتقدان کی روش هم می گویند
وقتی بازیکنان جوان دیگری در لیگ برتر ایران هستند که
شایستگی حضور در فهرست کی روش را دارند ،چرا او سعی
می کند پای دورگه ها را به تیم ملی ایران باز کند.
صمیمیت از دست رفته
اتمسفر مثبت
تاریخچه کامل بازی های ایران و کره جنوبی:
lسال :۱۹۵۸ایران صفر -کره جنوبی ( ۵بازی های اسیایی – توکیو)
lسال :۱۹۹3ایران صفر -کره جنوبی ( ۳مقدماتی جام جهانی – دوحه)
lسال :۱۹۹۶ایران - ۶کره جنوبی ( ۲جام ملت های اسیا -دوبی امارات)
lسال :۱۹۷۰ایران صفر -کره جنوبی یک (بازی های اسیایی – بانکوک)
lسال :۲۰۰۰ایران یک -کره جنوبی ( ۲جام ملت های اسیا – تریپولی)
lسال :۱۹۷۱ایران صفر -کره جنوبی ( ۲بازی دوستانه – سئول)
lسال :۲۰۰۱ایران صفر -کره جنوبی یک (بازی دوستانه – قاهره)
lسال :۱۹۷۱ایران - ۲کره جنوبی صفر (بازی دوستانه – سئول)
lسال :۲۰۰۴ایران - ۴کره جنوبی ( ۳جام ملت های اسیا -جینان چین)
lسال :۱۹۷۲ایران - ۲کره جنوبی یک (جام ملت های اسیا – بانکوک)
lسال :۲۰۰۵ایران صفر -کره جنوبی ( ۲بازی دوستانه – سئول)
lسال :۱۹۷۴ایران - ۲کره جنوبی صفر (بازی های اسیایی – تهران)
lسال :۲۰۰۶ایران یک -کره جنوبی یک (مقدماتی جام ملت های اسیا – سئول)
lسال :۱۹۷۷ایران صفر -کره جنوبی صفر (مقدماتی جام جهانی – بوسان)
lسال :۲۰۰۶ایران - ۲کره جنوبی صفر (مقدماتی جام ملت های اسیا – تهران)
lسال :۱۹۷۷ایران - ۲کره جنوبی ( ۲مقدماتی جام جهانی – تهران)
lس��ال :۲۰۰۷ایران صفر -کره جنوبی صفر (در ضربات پنالتی کره با نتیجه چهار بر دو به
برتری دست یافت) (جام ملت های اسیا -کواالالمپور مالزی)
lسال :۱۹۸۲ایران یک -کره جنوبی صفر (بازی های اسیایی -دهلی نو)
مثلث شماره 146
با این ح��ال اتمس��فر حاکم پی��ش از ب��ازی ایران و
کره جنوبی بس��یار مثبت تر از دیدار با لبنان اس��ت و به نظر
می رس��د که همه بعد از شکست مقابل لبنان احساس خطر
داستان گربه سیاه ها
در سال های اخیر ذهنیت خاص فوتبالدوستان ایرانی
نسبت به تیم های عربی سبب شده که تیم هایی چون بحرین
یا عربستان را گربه سیاه فوتبال ایران بدانند ،اما اگر مجموع
رویدادهای بین المللی در دو دهه اخیر را بررسی کنیم در واقع
این کره جنوبی اس��ت که به معنی واقعی گربه سیاه فوتبال
ایران بوده است.
نخستین دیدار تیم های فوتبال ایران و کره جنوبی به
سال 1958و بازی های اسیایی توکیو بازمی گردد؛ جایی که
تیم ایران با پنج گل مغلوب کره ای ها شد و تا سال 1971دو
بار دیگر از این تیم شکس��ت خورد اما در این سال نخستین
بار ایران توانست با نتیجه دو بر صفر کره را در سئول شکست
دهد .اما در سال های بعد از انقالب فوتبال ایران و کره رقابت
نزدیکی را با هم داش��ته اند .از جام ملت های اسیا در دوحه
به س��ال 1988تا س��ال 2011که باز هم این رقابت ها در
دوحه برگزار شد ،تیم های ایران و کره جنوبی به غیر از سال
1992در این جام با یکدیگر مصاف داشته اند .در سال 1988
کره ای ها 3بر صفر پیروز ش��دند ،اما در سال 1996برتری
6بر 2فوتبال ایران سنگین ترین شکست را به حریف وارد کرد
و به نوعی انتقام شکست با پنج گل در نخستین رویارویی دو
تیم را گرفت .از اینجا بود که روند جالب بردهای یکی در میان
دو تیم اغاز شد و دو تیم از ان دوره تاکنون همواره در مرحله
ورزش
ش��اید انچه بیش از همه تیم کی روش را رنج می دهد
عدم صمیمیت در این تیم اس��ت .رفتار پر غ��رور بازیکنان
تیم ملی پیش از بازی لبنان و کارهایی چون تحریم رسانه ها با
شکست مقابل این تیم جایش را به بیانیه عذرخواهی از مردم
داد و مشخص ش��د که نگرانی ها بی دلیل نبوده است .این
شکست انتقادها را از تیم کی روش افزایش داد و وقتی شنیده
می شود دو بازیکن سرشناس تیم ملی که اتفاقا هم باشگاهی
هستند یعنی جواد نکونام و مهدی رحمتی رابطه خوبی ندارند
ی و محمد نوری هم دست کمی از
و از سوی دیگر علی کریم
این دو ندارند ،باید برای این فاصله گرفتن بازیکنان تیم ملی
از یکدیگر افس��وس خ��ورد .از دیگر حاش��یه های تیم ملی
کنار گذاشتن مدیر رس��انه ای تیم ملی بود .به نظر می رسد
چالش های کی روش با رس��انه ها ادامه دارد و این بار دامن
والی زاده را گرفته است ،ضمن انکه کی روش مخفیانه برای
چند رسانه پیغام فرس��تاده که به دلیل انتقادهایشان بعد از
بازی ایران با کره جنوبی بر ضد انها صحبت خواهد کرد.
کرده اند و با درک موقعیت دش��وار تیم ملی ،رسانه ها به طور
کامل در موضع حمایت از تیم ملی قرار گرفته اند و کارشناسان
هم سعی می کنند تا در این مقطع یا از تیم ملی حمایت کنند
یا حداقل سکوت کنند تا هم بهانه ای برای بازی ایران و کره
نباش��د و هم فضا برای این دیدار به طور کامل مساعد شود.
حتی انتظار می رود تماشاگران قهر کرده با فوتبال هم برای
این بازی حضور پر رنگی در ورزش��گاه داشته باشند و جواد
نکونام کاپیتان تیم ملی هم در تازه ترین گفت وگو خواستار
ان شده که تماشاگران روز دشواری را برای رقیب سرسخت
ایران رقم بزنند.
یک چهارم نهایی جام ملت ها به مصاف یکدیگر رفته اند .در
جام ملت های 2000لبنان کره با نتیجه 2بر یک پیروز شد،
اما در جام ملت های 2004در چین این ایران بود که توانست
کره ای ه��ای مغرور از چهارم��ی در جام جهان��ی را با بازی
خاطره انگیز 4بر 3شکست دهد .هر چند که این روند در دو
دوره اخیر جام ملت ها پای��ان یافت؛ در جام ملت های 2007
مالزی و 2011دوحه کره ای ها یکب��ار در ضربات پنالتی و
یکبار با نتیجه یک بر صفر تیم ایران را شکس��ت دادند .اما
در رقابت های مقدماتی جام جهان��ی حضور کره ای ها برای
ایران همواره بد یمن بوده اس��ت .پیش از انقالب دو تیم در
مقدماتی جام جهانی 1978با یکدیگر روبه رو شدند که هر
دو بازی به تساوی انجامید و البته در بازی های بعدی ایران
سهمیه حضور در جام جهانی را کسب کرد .اما بعد از انقالب
تیم ایران یکبار در مقدماتی جام جهانی 1994که به صورت
متمرکز برگزار ش��د با کره جنوبی مصاف کرد و با س��ه گل
شکست خورد .در جام جهانی 98که ایران به این رقابت ها راه
یافت کره جنوبی در گروه دیگر قرار داشت و در سال 2000
هم این کشور یکی از میزبان های جام جهانی بود و ایران هم
حذف شد .در سال 2006ژاپن در گروه ایران بود و شاگردان
برانکو توانستند ساده تر از همیشه به جام جهانی بروند ،اما در
مقدماتی س��ال 2010کره جنوبی باز هم در گروهی بود که
ای��ران در ان از صعود به جام جهانی بازمان��د .اکنون به نظر
می رسد دیدار بیست و ششم از هر نظر برای دو تیم پر اهمیت
است .تیم ایران می خواهد هم طلسم این بدیمنی کره ای ها
را بشکند و هم مسیرش برای صعود به جام جهانی را هموار
کند؛ اتفاقی که با شکس��ت کره در تهران بس��یار محتمل
خواهد شد .از سوی دیگر دو تیم در 25بازی گذشته هر کدام
9پیروزی را به دست اورده و 7دیدار هم مساوی شده است،
بنابراین برنده این دیدار بیش��ترین برد تاریخ بازی دو تیم را
هم در دست خواهد داشت .این بازی برای تیم ایران حکم
یک فینال تمام عیار را دارد که سرنوشت کارلوس کی روش و
شاگردانش در مسیر رسیدن به جام جهانی را تا اندازه زیادی
رقم خواهد زدg .
lسال :۲۰۰۹ایران یک -کره جنوبی یک (مقدماتی جام جهانی – تهران)
lسال :۱۹۸۶ایران یک -کره جنوبی یک (در ضربات پنالتی کره با نتیجه ۶بر ۵به برتری
دست یافت) (بازی های اسیایی – سئول)
lسال :۲۰۰۹کره جنوبی یک -ایران یک (مقدماتی جام جهانی – سئول)
lسال :۱۹۸۸ایران صفر -کره جنوبی ( ۳جام ملت های اسیا – دوحه)
lسال :۲۰۱۰کره جنوبی صفر -ایران یک (بازی دوستانه – سئول)
lسال :۱۹۹۰ایران یک -کره جنوبی صفر (بازی های اسیایی – پکن)
lسال :۲۰۱۱ایران صفر -کره جنوبی یک (جام ملت های اسیا -دوحه قطر)
75
ورزش
مثلث شماره 146
76
صلح درخیابان فاطمی
دشمنان قلعه نویی به مراسم ختم والده او رفتند
پای صحبت مو س��پیدان و قدیمی ه��ای ورزش که
می نشینی همه یک درد دل مشترک دارند و ان هم اینکه به
جای دشمنی در زمان حیات باید یار و یاور یکدیگر می بودند،
اما در فوتبال پر تنش ایرانی همواره بهانه ها برای دور شدن
از هم زیاد است و تنها زمان اتفاقات تلخ است که کدورت ها
کنار گذاش��ته می ش��ود و میتوان اهالی فوتبال را در کنار
یکدیگر مشاهده کرد.
شاید این موضوع پس از درگذشت مادر امیر قلعه نویی
و واکنش جامعه فوتبال نمود عینی واضحی داشت و اینکه
تقریبا هر روز تعداد زیادی از کس��انی که به دیدار سرمربی
استقالل می رفتند ،اگر دش��منان نگوییم حداقل منتقدان
او بوده اند که در این فرصت همدل��ی را به کدورت ترجیح
داده اند.
این مساله خودش می تواند حتی برای امیر قلعه نویی
هم تامل برانگیز باشد و او هم در مورد این همه منتقد به فکر
فرو رفته باشد .اما به واقع در سال های اخیر تعداد کسانی که
با قلعه نویی وارد چالش شدند کم نبود.
تراژدی مایلی کهن
پایان تلخ فرهاد
میان اتفاق تلخی که میان قلعه نویی و فرهاد مجیدی
افتاد ت��ا حضور این بازیک��ن در خانه امیر ب��رای همدردی
تنها چند روز فاصله بود .س��رمربی استقالل هر کاری کرد
نتوانست خاطرات به جا مانده از دوران گذشته را فراموش
کند و با وجود اصرارهای فت��ح اهلل زاده و تمایل فرهاد اجازه
غیر قابل تحمل
رابطه خانواده حجازی با امی��ر قلعه نویی انقدر تیره و
تار اس��ت که حتی اتفاقات تلخ هم نمی توان��د ان را تعدیل
کند .مرحوم ناصر حجازی در بیمارستان حتی حاضر نبود به
صورت امیر نگاه کند و اولین باری که امیر بر مزار حجازی
حاضر ش��د 16ماه بعد از فوت او و بدون اطالع خانواده اش
بود.
اتیال حجازی هیچ گاه دش��منی اش ب��ا قلعه نویی را
کتمان نکرده ،ام��ا امیر باتوجه به جای��گاه حجازی تالش
می کند تا در مقابل اتیال با احتیاط رفتار کند و بیشتر حرف ها
در مقابله ب��ا او از زبان اطرافیان امیر خارج می ش��ود .بعد از
فوت مادر امیر هم سایت ش��خصی مرحوم حجازی از قول
این خانواده تسلیت گفت ،اما به جای اسم امیر قلعه نویی از
سرمربی استقالل استفاده کرد .در این روزها بسیاری دیگر
هم برای تسلی به خانه یا مراس��م ختم مادر امیر قلعه نویی
رفتند .از جواد زرینچه و ش��اهرخ بیانی گرفت��ه تا محمود
فکری و علیرضا منصوریان که همه به نوعی دلش��ان با او
حداقل تا قبل از این اتفاقات صاف نبود.
البته اگ��ر از تمام انهایی که در تراکتورس��ازی تبریز
و س��پاهان اصفهان از مدیر گرفته تا بازیک��ن از قلعه نویی
کدورت در دل دارند را هم در نظر بگیریم مشخص می شود
که شاید فهرس��ت انهایی که قلعه نویی دلشان را رنجانده،
بس��یاری طوالنی تر از تعداد انهایی باش��د که حداقل این
روزها تصمیم گرفتند همدلی را جایگزین کدورت ها کنند،
ش��اید این اتفاقات برای قلعه نویی هم در مناسبات رفتاری
اینده اش درسی بزرگ باشدg .
ورزش
قهر در طباخی
از همان روزه��ای اول ام��دن واعظی اش��تیانی به
اس��تقالل مش��خص بود که امیر واعظ و امیر قلعه نویی در
حال تحمل یکدیگر هستند .استقالل نمی توانست دو منبع
قدرت داشته باش��د و به همین دلیل با وجود تمام ادعاهای
قلعه نویی مبنی بر خوردن کله پاچه های مش��ترک با واعظ
رقیب یا رفیق
امیر قلعه نویی و علی دای��ی جدی ترین الترناتیوهای
داخلی برای سرمربیگری تیم ملی هستند و البته از دو باشگاه
رقیب .شاید انچه در رابطه این دو نفر گذشته بیشتر نوعی
رقابت باشد تا دشمنی ،چراکه پس از جام جهانی و در دوره
رسیدن تیم ملی به قلعه نویی انقدر به دایی فشار وارد شد تا
تیم ملی را کنار بگذارد.
در نهایت او سرمربی سایپا شد و همان زمان بود که
مصاحبه معروف درباره اینکه قلعه نویی از پش��ت فنس ها
تمری��ن لورکوزن را دی��ده ،اتش اختالف می��ان این دو را
شعله ور س��اخت نه مراسم های اش��تی کنان صوری ،بلکه
چشم در چش��م ش��دن های این دو به عنوان مربیان لیگ
برتری اما در نهایت اجازه نداد ای��ن اختالف در ظاهر باقی
بماند؛ هر چند هنوز این رقابت میان این دو وجود دارد و حتی
بعد از بازی دو تیم در لیگ برتر امسال هم دایی و قلعه نویی
چند متلک را بین هم رد و بدل کردند .با این حال بعد از فوت
مادر قلعه نویی ،علی دایی به همراه برادرش محمد که او هم
کم و بیش با امیر اختالف دارد به منزل قلعه نویی رفتند که
این دیدار بسیار مورد توجه قرار گرفت و صحنه نوازش دایی
بر س��ر قلعه نویی یکی از صحنه های درام هفته های اخیر
فوتبال ایران شد.
مثلث شماره 146
شاید یکی از عجیب ترین دش��منان قلعه نویی را باید
محمد مایلی کهن بدانیم .او همواره منتقد جدی این مربی
بود و در مورد ماجراه��ای دوران مربیگ��ری این مربی در
اس��تقالل و فینال معروف جام حذفی باره��ا صحبت کرد.
بیانیه های معروف حاجی مایلی و لقب «گروهبان قندلی» را
کسی از یاد نبرده و حتی از دست دادن سرمربیگری تیم ملی
هم بهایی نبود که مایلی کهن هنگام انتقاد از قلعه نویی ابایی
از ان داشته باشد.
ریشه این همه اختالف و مشکل میان این دو هیچ گاه
مشخص نشد ،همانطور که مش��خص نشد چگونه امسال
ناگهان مایلی کهن بر سر تمرین استقالل حاضر شد و امیر
هم به گرمی از او استقبال کرد و اتفاقا این مربی در مراسم
ختم مادر قلعه نویی هم حاضر شد.
باز هم در پایان فصل اختالف این دو جدی تر از ان بود که
ادامه همکاری دهند.
اش��تیانی از بازیکن��ان مخالف امیر چ��ون جباری و
مجی��دی حمایت می ک��رد ،در حالی که قلعه نوی��ی انها را
نمی خواس��ت و حتی قدرت نمایی دوستان قلعه نویی بعد از
قهرمانی استقالل در فرودگاه مهراباد که امیر را روی دست
بلند کردند و مدیرعامل را در فرودگاه جا گذاشتند هم سبب
نشد که در نهایت زور سرمربی به مدیرعامل برسد و فترت
سه ساله قلعه نویی از استقالل سبب شد تا همین امروز کینه
متقابل میان این دو باقی باشد.
نداد تا این بازیکن به استقالل بیاید.
فره��اد مجیدی ه��م که رابط��ه پر فراز و نش��یبی با
قلعه نویی داشت و حتی جدایی اش از استقالل در نیم فصل
گذش��ته را بس��یاری مرتبط با زمزمه های امدن قلعه نویی
می دانند هم در نهایت از امروز و فرداهای امیر خسته شد و
بعد از یک مصاحبه تند با دنیای فوتبال وداع کرد؛ وداعی تلخ
برای هواداران ،اما بعد از انک��ه فرهاد به همراه فتح اهلل زاده
برای تس��لیت گفتن به خان��ه قلعه نویی رفت ع��ده ای به
بازگشت فرهاد امیدوار شدند.
هرچند فرهاد برای دوره مربیگری به انگلستان رفته
است و شاید در اینده مجیدی جوان س��ایه اش به صورت
مستقیم روی صندلی مربیگری قلعه نویی باشد.
77
ابهام در رم
ایا اخرین فیلم تارانتینو
در جشنواره رم اکران می شود؟
دیـــدار
ایا اخرین ساخته تارانتینو در جش��نواره رم به نمایش
در می اید؟ این سوالی است که این روزها در استانه برگزاری
این جشنواره ،بسیار پرسیده می شود .هفتمین دوره جشنواره
بین المللی فیلم رم 9تا 17نوامبر ( 19تا 27ابان) در پایتخت
ایتالیا برگزار می شود و مارکو مولر ،مدیر هنری این جشنواره
لیس��ت فیلم هایی که قرار است در جش��نواره برای عنوان
بهترین فیلم با هم رقابت کنند را اعالم کرد .در این لیست از
29کشور فیلم وجود دارد که در میان انها نام کارگردان هایی
مثل رومن کاپوال فرزند فرانس��یس کاپوال و تاکاشی میکه
کارگردان ژاپنی دیده می شود ،از طرفی تریلر اکشن «گلوله
به س��ر» تازه ترین س��اخته والتر هیل که سیلوستر استالونه
نقش اصلی ان را ب��ازی می کند ،برای اولین ب��ار در دنیا در
این دوره از جش��نواره رم نمایش داده می ش��ود و استالونه
هم در این رویداد حضور دارد اما انچه همه انتظار داش��تند
اتفاق نیفتاد .در این لیس��ت انتظار می رفت که نام کویتین
تارانتینو در لیست باشد ،تارانتینو که با سری فیلم های بیل را
بکش مشهور است در اخرین کار خود فیلمی ساخته که در
ان ژانر فیلم وسترن اسپاگتی است؛ ژانری که نگاه ویژه ای
به س��ینمای تاریخی دارد و کارگردانانی مثل سرجیو لئونه
در ان می درخش��یدند ،به همین خاطر اخرین فیلم تارانتینو
می تواند در جشنواره رم جایگاهی ویژه داشته باشد اما تا به
امروز نمایش این فیلم در هاله ای از ابهام قرار دارد .ایا فیلم
تارانتینو در بین سورپرایزهایی که قرار است جشنواره تا شروع
به کار ،به مخاطبان خود هدیه بدهد .مارکو مولر در این باره
مثلت شماره146
رویداد
می گوید« :فیلم تارانتینو تا به امروز در برنامه ما جایی ندارد،
اما عالقه مندان ب��ه تارانتینو به زودی ان را تماش��ا خواهند
کرد»...این جواب بر ابهام ماجرا افزود ،هنوز هم معلوم نیست
اخرین ساخته این کارگردان بزرگ به رم خواهد رفت یا خیر؟
فیلمی که تارانتینو ان را بسیار دوست می دارد.
جانگوی ازاد
این فیلم که نام انگلیس��ی ان Django Unchained
اس��ت قبل از هر چیز مش��کل ترجمه نام به فارس��ی دارد،
معنی تحت اللفظی این فیلم می شود جانگوی بدون زنجیر
ولی این اصطالحی اس��ت که در زمان برده داری در امریکا
مصطلح بود اما در فارسی برای این کلمه ،ترجمه ازاد داریم.
هرچند که تاکنون گزینه های بی شماری چون رها شده ،از
بند رس��ته و ...برای این فیلم برگزیده ش��ده است .ما طبق
انچه در ادبیات فارس��ی وجود دارد این فیلم را جانگوی ازاد
ترجمه می کنیم ،چراکه در فارس��ی در مقابل ب��رده ،ازاد را
داریم .فیلم ظاهرا الهام گرفته از یک وس��ترن اسپاگتی در
دهه ۱۹۶۰به نام «جانگو» است .داستان فیلم دو سال قبل
از جنگ داخلی امریکا حوالی ۱۸۶۰میالدی در جنوب این
کشور روی می دهد .داستان برده ای ازاد شده از بند (جانگو،
جیمی فاکس) اس��ت که به همراه «دکتر کینگ شالتز» (با
نقش افرینی کریس��توف والتز) – یک دندانپزش��ک سابق
اخرین اخبار فیلم مجیدی
کار فیلمبرداری فیلم محمد(ص) ساخته مجید مجیدی در روزهای پایانی است.
اس��ترانو ،فیلمبردار محمد(ص) که برنده چندین اسکار است عالوه بر فیلمبرداری در
روستای اللهیار قم (شهرک سینمایی نور) ،ش��اهرود ،عسلویه و کرمان بخش هایی از
ان را نیز در کشور هند فیلمبرداری کرده است .مجیدی برای فیلمبرداری فیلم خود که
هنوز اسمی برای ان انتخاب نکرده ،شش دوربین حرفه ای از هالیوود خریداری کرده
است.گفته می ش��ود هنگامی که مجیدی به این فیلمبردار ایتالیایی پیغام و این کار را
به او پیشنهاد می دهد ،استرارو در الجزایر به سر می برده و پس از دریافت پیام مجیدی
به او گفته که مشغول خواندن زندگی پیامبران الهی بوده و اتفاقا امروز ماجرای معراج
پیامبر اسالم(ص) را مطالعه می کرده و این دعوت را به فال نیک گرفته است .ب ا .ار.
رحمان ،اهنگساز سرشناس هندی که برای موسیقی «میلیونر زاغه نشین» برنده دو
جایزه اسکار (ترانه و موسیقی) شده و گفته می شود اخیرا به دین اسالم گرویده است،
موسیقی فیلم مجیدی را خواهد ساخت .همچنین شنیده شده یک ایتالیایی اسکار گرفته
نیز قرار است تدوین فیلم را انجام دهد .این فیلم سه ساعته که از کنار ان سریالی هم
ساخته خواهد شد ،پرهزینه ترین فیلم تاریخ سینمای ایران لقب گرفته استg .
78
نمایشگاه
المانی و ادمکش اس��تخدامی کنونی – برای نجات همسر
«جانگو» از دس��ت یک مزرعه دار جذاب ولی سادیس��می
(کالوین کندی ،لئوناردو دی کاپریو) ،رهسپار سفری طوالنی
در اعماق جنوب امریکا می شوند .کوئین تارانتینو در خصوص
ایده این فیلم گفت« :طرح فیلمنامه «جانگو از بند رس��ته»
نزدیک به ۱۳س��ال پیش به ذهن من خطور ک��رد .در این
فیلم برده ای از دست سفید پوستان فرار می کند و به کشتن
سفید پوس��تان می پردازد ».مکان فیلمبرداری این فیلم در
یک��ی از جنوبی ترین و س��ورئال ترین بخش ه��ای امریکا
فیلمبرداری شده است.
اکران جهانی «جانگو رها شده» که نخستین ساخته
«تارانتینو» پس از «حرام زاده های بی ابرو» است ۲۵ ،دسامبر
(اواس��ط دی ماه) خواهد بود .تارانتینو س��ال 1994با فیلم
«داس��تان عامه پس��ند» برنده جایزه نخل طالی جشنواره
کن شد و برای این فیلم اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی
را هم دریافت کرد« .س��گدانی» ،دو فیلم «بیل را بکش»
و «گراین��د ه��اوس» از دیگر س��اخته های اوس��ت .اگر از
عالقه مندان این کارگ��ردان هس��تید و می خواهید بدانید
قسمت سوم بیل را بکش چه می شود این خبر را هم داشته
باشید« :تارانتینو در مورد ساخت فیلم «بیل را بکش »۳گفت:
«مطمئن نیس��تم که این کار را ادامه ده��م اما این احتمال
وجود دارد که ۱۰سال بعد فیلمنامه ان را بنویسمg ».
عکس های جبلی در تورنتو
عکس های حمید جبلی که در ش��هر تورنتو به نمایش درامده مورد استقبال و توجه
کانادایی ها قرار گرفته اس��ت .این بازیگر که نزدیک به 40س��ال است عکاسی می کند،
تعدادی از اثارش را در بخش هنرهای تجسمی جشنواره «شش هفته با هنر ایران» در شهر
تورنتو کانادا به نمایش دراورده است .در این جشنواره ،عکس های حمید جبلی در بخشی با
عنوان «اینده در پس زمینه» که به هنرمندان پیشکسوت اختصاص دارد روی دیوار گالری
کویین رفته است .اثار این هنرمند فضایی فرا واقع گرا را به تصویر می کشند که بار عاطفی
و احساسی قوی انها بر تماشاگرانش��ان تاثیری ژرف می گذارد .از این روست که عکس ها
جبلی دل کانادایی ها را برده و از پر طرفدار ترین بخش های این جش��نواره به شمار می اید.
عکس های تکنیکی حمید جبلی ،فضایی رویایی و خیال انگیز دارند حمید جبلی عکاس��ی
را از سال 1352شروع کرده و ابتدا به کارهای البراتواری عالقه مند شده است .او بیش از
یک دهه تنها با استفاده از تکنیک های چاپ عکس ،اثاری را با دستگاه اگراندیسمان خلق
کرد و از سال ،1364هم زمان با کار در فیلم «شهر موش ها» به عکاسی از محیط واقعی نیز
روی اورد .عکاسی تکنیکی ،اجتماعی ،طبیعت ،تئا تر و فیلم از جمله شاخه هایی است که او
در انها کار کرده و اثار بی شماری را پدید اورده استg .
مکتوب
«سام ی یوسف» برای پیامبر اسالم می خواند
پس از انتش��ار فیلم توهین امیز به س��احت پیامبر و برخاستن مس��لمانان در دنیا،
خواننده های مسلمان در دنیا متحد شدند تا این حرکت را باهنر خود تقبیح کنند .موسسه
ی با نام «محمد رسول اهلل»
فرهنگی هنری «امیس »2000تصمیم گرفته اس��ت البوم
تولید و با حضور خواننده های معروف سراس��ر دنیا به ب��ازار عرضه کند.تاکنون حضور
«س��امی یوس��ف» در این البوم قطعی ش��ده و با صدرالدی��ن (تاجیکس��تان) ،فرهاد
(افغانستان) ،اشا سوییل (هندوستان) ،سپنتو لوسو (برزیل) صحبت هایی شده است ،اما
هنوز حضورشان قطعی نیست .در این میان رامی عصام ،خواننده مصری قطعه ای به نام
«سیدنا نبی» اماده کرده است که در این البوم قرار خواهد گرفت.
در البوم «محمدرسول اهلل» که شامل 25قطعه است خوانندگان معروف سراسر
دنیا ،هر یک با زبان و گویش خود شعری را برای حضرت رسول اکرم(ص) می خوانند و
در این البوم سه خواننده مطرح هم از ایران شعرهایی منتسب به حضرت محمد (ص)
را خواهند خواند.
مدیرعامل موسسه امیس ،2000مهدی میرزا بزرگ قصد انتشار این البوم را دارد.
پیش بینی می شود چنانچه این البوم در حد و اندازه های درست و استاندارد و با خوانندگان
مطرح جهانی وارد بازار موسیقی شود نه تنها می تواند در ایران با استقبال روبه رو شود،
بلکه وجه ای جهانی و ارزش��مند برای هنر ایران که به دفاع از دین اسالم برخاسته اند،
خواهد داشتg .
سینما
مثل یک عاشق
کتاب « 50کارگردان کلیدی تئاتر» نوشته مشترک شومیت میتر و ماریا شفتسووا
با ترجمه محمد سپاهی و معصومه زمانی منتشر شد .کتاب « 50کارگردان کلیدی تئاتر»
نوشته شومیت میتر و ماریا شفتسووا با ترجمه محمد سپاهی و معصومه زمانی با همت
نشر بیدگل منتشر شد.کتاب « 50کارگردان کلیدی تئاتر» به معرفی دیدگاه های نظری
و ش��یوه و طرز کار عملی برخی از مهمترین کارگردانان تئاتر جهان ،از اواخر قرن 19
نوزدهم تا اوایل قرن 21می پردازد .در این کتاب کار حرفه ای هنرمندانی چون کنستانتین
استانیسالوسکی ،برتولت برشت ،انتونن ارتو و یرژی گروتوفسکی ،در کنار افراد کمتر
شناخته شده ای چون اناتولی واسیلیی یف ،نیل ارمفیلد ،یوکیو نیناگاوا و پیتر سالرز مورد
بحث و بررسی قرار گرفت ه است.
این کتاب به عنوان یک کتاب کالسیک و یک مرجع دانشگاهی در سطح جهان،
شناخته شده است .نشر بیدگل کتاب « 50کارگردان کلیدی تئاتر» را با ترجمه محمد
س��پاهی و معصومه زمانی در 468صفحه و بهای 16هزار و 500تومان در دس��ترس
عالقه مندان قرار داده است .نشر قطره پیش تر کتاب دیگری از شومیت میتر را با عنوان
«شناخت نظام های تئاتر» با ترجمه مشترک میترا علوی طلب و عبدالحسین مرتضوی،
منتشر کرده است شومیت میتر ،در این کتاب به گونه ای ژرف و ستودنی در پی پر کردن
شکاف میان نظریه و عمل ،دستاوردهای اکادمیک و تجارب عملی را با بررسی و تدفین
در سه سرمشق و پارادیم اصلی تئاتر امروز -استانیسالوسکی ،برشت و گروتفسکی -
بهار می گیرد .او در این راه ،به ارزیابی دین پیتر بروک به این سه کارگردان و نظریه پرداز
بزرگ و سنجش نسبت میان انها می پردازدg .
نمایش
مرثیه وارثان ارثیه
نمایش «مرثیه وارثان ارثیه» نوشته خیراهلل تقیانی پور و کارگردانی جواد نوری از
16مهرماه در تماشاخانه «سنگلج» روی صحنه رفته است.
در «مرثیه وارثان ارثیه» که کاری از گروه تئاتر نقاب است ،اناهیتا همتی ،خسرو
احمدی ،سیاوش چراغی پور ،رضا پاپی ،جواد پورزند ،مصطفی ساسانی ،وحید نفر ،حسین
شفیعی ،سعید زارعی و حمید دربانی به عنوان بازیگر حضور دارند.
جواد نوری و خیراهلل تقیانی پور که پیش از این نمایش «پری» را در تماش��اخانه
سنگلج و سپس در پانزدهمین جشنواره نمایش ایینی -سنتی روی صحنه برده بودند ،با
همین نمایش راهی جشنواره کارتاژ تونس شدند.
جواد نوری درباره خالص��ه نمایش جدیدش چنین می گوی��د« :پس از فوت پدر
خانواده باغاتی و برگزاری مراسم چهلم مادر ،بازماندگان این خانواده تصمیم می گیرند
تا با کمک خان عموی خود ،ارثیه شان را تقس��یم کنند؛ اما هرکدام از وراث در این بین،
وصیتنامه ای از جانب خود رو می کند.
کارگردان نمایش «مرثیه وارثان ارثیه» درباره این اث��ر می گوید« :مرثیه وارثان
ارثیه» سومین نمایشی است که پس از «روزی گذر روزگاری» و «پری» در ژانر کمدی
و گونه نمایش ایرانی کارگردانی کرده ام و تمام تالش��م بر این بوده که تماشاچیان را با
لحظاتی سرشار از خنده و طنزی شادی اور همراه می سازد.
نمایش کمدی «مرثیه وارثان ارثیه» از 16تا 26ابان ماه س��اعت 19/30و مدت
زمان 75دقیقه در تماشاخانه سنگلج اجرا می شودg .
مکتوب
دیـــدار
مکتوب
50کارگردان کلیدی تئاتر
کتاب «تماشاگه راز» را انتش��ارات واحه به تازگی منتشر کرده است .این نوشتار نخستین
اثری است که با هدف انتشار دیدگاه های سینمایی شهید اوینی به صورت مستقل منتشر می شود
و توسط حسین معززی نیا گرداوری و تدوین شده است.
«تماش��اگه راز» که به ارای سینمایی ش��هید مرتضی اوینی درباره سینمای دفاع مقدس
می پردازد ،شامل تمامی مقاله ها ،نقد ها و گفت وگو های این شهید درباره دفاع مقدس است.
این نظرات پیش از این به صورت پراکنده در س��ایر اثار تالیفی درباره شهید اوینی منتشر
شده بود اما هدف از انتشار این مجموعه به صورت مستقل اشنایی سینماگران و عالقه مندان به
سینمای دفاع مقدس با دیدگاه های این شهید با مقوله دفاع مقدس به صورت مستقل و در قالب
یک کتاب بوده است.
در مورد نوع نگاه شهید اوینی به س��ینما این چند جمله را ذکر می کنیم« :پرده سینما قاب
اینه ضمیر خود ماست و بنابراین از این پس رفته رفته جلوه های خوداگاهی ما در این اینه ظاهر
خواهد شد و به محاکمات ان تحول فرهنگی که در باطن قوم ما رخ داده است ،خواهد پرداخت.
انچه را که باید اعتراف کرد این است که سایه منورالفکری قرن نوزدهم بر اذهان بسیاری
از روشنفکران و هنرمندان ما حجابی ظلمانی است که اجازه نداده تا انها بتوانند با «مردم» در سیر
تکاملی انقالب اسالمی همراهی کنند».
کتاب «تماشاگه راز» را انتشارات واحه در قطع رقعی و 176صفحه با شمارگان 500نسخه
و به بهای 65هزار ریال به تازگی روانه بازار نشر کرده استg .
مثلت شماره146
جدیدترین ساخته عباس کیارستمی از روز چهارشنبه هفته گذشته در سینماهای فرانسه
اکران خود را اغاز خواهد کرد.
فیلم «مثل یک عاشق» ساخته عباس کیارستمی از روز 10اکتبر ( 18مهر) در سینماهای
فرانسه به روی پرده می رود.
جدیدترین ساخته کیارستمی که در جشنواره کن یکی از نامزدهای دریافت نخل طال بود،
با بازی «رین تاکاناشی»« ،تاداشی اوکونو» و «ریو کاس» ،روایتگر داستان اشنایی ناگهانی یک
زن جوان و یک پیرمرد در توکیو است.
«مثل یک عاشق» که در شصت و پنجمین دوره جشنواره فیلم کن در سالن گرند لومیر نشان
داده شد ،منتقدان کن را به دو دسته تقسیم کرد .برخی ان را فیلمی ضعیف دانسته و برخی مثل
درک مالکوم و میشل سیمون ان را ستودند .این فیلم محصول ژاپن و فرانسه است و با بودجه ای
حدود پنج میلیون دالر ،پرخرج ترین فیلم این فیلمساز به شمار می اید.
این فیلم ،داستان یک دانشجوی جامعه شناسی (رین تاکاناشی) را روایت می کند که هزینه
تحصیل خود را از طریق کار به عنوان محافظ شخصی تامین می کند و تاراشی اوکونو نیز نقش
یک پروفسور میانسال را ایفا می کند.
«مثل یک عاشق» از روز شنبه ( 15سپتامبر) در سینماهای ژاپن اکران خود را اغاز کرده و
طبق برنامه از روز هشت نوامبر ( 18ابان) در سینماهای پرتغال نمایش خواهد یافتg .
مکتوب
تماشاگ هراز
دیگرتنهانیستی
«دیگر تنها نیستی» اثری از استفانو بنی است که با ترجمه محمدرضا میرزایی از سوی
انتشارات حرفه هنرمند راهی بازار کتاب شده است .این داستان ها از مجموعه «دستور زبان
خدا»ی این نویسنده گزینش شده اند که س��ال 2007در شهر میالن ایتالیا به چاپ رسیده
است .این کتاب از 10داستان کوتاه تشکیل شده است .موضوع اغلب داستان های این کتاب
مساله انسان و تنهایی اوست و مبازره انسان در مقابله با تنهایی هایش .در ساختار محتوایی
اغلب داستان های این کتاب ،به نگاه طنزامیز نویسنده نسبت با موضوعاتی که شاید چندان
با موضوع طنز س��ازگاری ندارند برمی خوریم .این نگاه در فضای داستانی «بنی» با عاقبت
نه چندان خوشایند داستان ها نوعی امیختگی دارند ،به طوری که شاید خواننده کمتر پس از
خواندن داستان ها به احساس مالل دچار شود.
در بخشی از داس��تان «دیگر تنها نیس��تی» این مجموعه می خوانیم« :اما خب دیگر
ان قدرها هم اشغال نیستم .خانه ای دارم که به من ارث رسیده ،ولی راحت است ،به عالوه یک
قلب پر شور و یک روح پاک .کتاب می خوانم ،خیلی هم زیاد ،مخصوصا کتاب های تاریخی.
در باب تاریخ ،سرزمین های جنگجویان ،چون رهبرانی مثل ناپلئون یا نلسون را دوست دارم.
به قول یک بابایی انها همیشه تنها هستند ،البته نه به تنهایی من .انها از مردم فاصله می گیرند،
به نوک یک قله یا دماغه یک کش��تی می روند و مرم از دور نگاهشان می کنند و می گویند:
ببینید چقدر تنها هستند ».استفانو بنی در سال ۱۹۴۷میالدی در بولونیای ایتالیا متولد شده
و نوشتن را با روزنامه نگاری اغاز کرده است .نخستین رمان این نویسنده ایتالیایی «زمین»
نام دارد که در سال 1983به چاپ رسید و در زمره ادبیات علمی -تخیلی قرار می گیردg .
79
فرا زمینی ها
توپ طال را نصف کنید
دیـــدار
زیبا ترین گل هفته در نیو کمپ به ثمر نرس��ید ولی کمتر
کسی بود که تلویزیون خود رابرای دیدن بازی پاری سن ژرمن
و مارس��ی هدر دهد تا ببیند زالتان ابراهیموویچ چگونه با
پش��ت پا توپ را به طاق دروازه مارس��ی می کوبد ...وقتی
ال کالسیکو باش��د نه جایی برای زالتان هست و نه جایی
برای دربی دال مادونینا در ایتالیا ...به ویژه ال کالس��یکویی
که با همیشه فرق می کرد ،بیش��تر از هر چیز به یک دوئل
شبیه بود.
ال کالس��یکوی این بار حال و هوای متفاوتی داشت.
همه چیز به��م ریخته بود .ن��ه از تیکی تاکای همیش��گی
خبری بود و نه از نظم حاکم بر تیم های اقای خاص اما دو
نفر بودند که از این بازی چیز دیگری می خواستند .این دو
تا حدی با هم مبارزه داشتند که طاقت برتری 10دقیقه ای
رقیب هم برایشان ممکن نیس��ت .در دقیقه 22رونالدوگل
زدودر دقیقه 29مسی جواب داد .در دقیقه 60مسی گل زد
و در دقیقه 65رونالدو جواب داد .از نوع بازی دو ابر س��تاره
فرازمینی می شد دانست انها اهمیت این بازی ویژه را خوب
می دانند .فرصتی برای سنجاق شدن به برگ های جاودان
تاریخ .دقیقا به همین دلیل هم بود ک��ه بازیکنان هرچه در
توان داش��تند ،گذاشتند ،بی کم و کاس��ت .حاال با مشاهده
مثلت شماره146
ال کالس��یکو کار انتخاب بهتری��ن بازیکن س��ال جهان
سخت تر از همیشه شد .ش��اید برای انکه در حق رونالدو یا
مسی اجحافی در این زمینه صورت نپذیرد ،جایزه بهترین
بازیکن س��ال جهان باید به هر دو انها اهدا شود .این دقیقا
همان چیزی است که اقای خاص می خواهد .حتی مورینیو
هم بعد از ال کالس��یکو به این نتیجه رس��یده که انتخاب
بهترین بین مسی و رونالدو شدنی نیست .مورینیو در پایان
بازی گفت« :هر دوی انها نمایش خیره کننده ای داشتند و
خوش درخشیدند .باید توپ طالی امسال به خاطر درخشش
پایاپای این دو بازیکن به هیچ کسی داده نشود .یک راه دیگر
هم وجود دارد .این جایزه را به هر دوی انها بدهید».
اقای خاص در ادامه و در خص��وص عملکرد دو تیم
افزود« :نتیجه ب��ازی بیانگر عملکرد دو تیم اس��ت .بازی
زیبایی بود و تماش��اگران از دیدن ان لذت بردند .این یک
حقیقت است و نباید کس��ی ان را انکار کند .نتیجه بازی تا
اخرین لحظات قاب��ل پیش بینی نبود .ت��ا به صدا در امدن
سوت پایان نمی دانستیم کدام تیم برنده این دیدار خواهد
شد».
البته تیتو نظر متفاوتی دارد .از دید او مس��ی بهترین
بازیکن دنیاست و بازهم بهترین بودنش را به اثبات رساند .او
شاید تسلیتی درکار نباشد
خبر مرگ ابوالفضل پور عرب تکذیب شد
دیگر باید به خبر درگذش��ت هم شک کرد.این روزها
خبرهای مش��کوک یکی پس از دیگری از راه می رس��ند و
غربال کردن ان چندان اس��ان نیس��ت.گاهی خوشبختانه
را می توان به خبرهایی س��نجاق کرد که در کمترین زمان
کل جامعه از ان اگاه ش��ده اند .گاهی سرعت پخش شدن
خبر ان چنان باالس��ت که تکذیب خبر ان هیچ گاه به پای
ان نمی رسد و هستند کسانی که بس��یاری مرگشان را باور
کرده ان��د و مردم وقتی انها را س��الم و س��رحال در خیابان
می بینند ،تعجب می کنند! در این سال ها علی دایی چندین
بار خبر درگذشت خود را تکذیب کرده است .احمد پور مخبر
و داریوش اسد زاده هم دچار این مساله شده اند ...چندی قبل
خبر مرگ عطا بهمنش چند س��اعتی ناراحت��ی را به جامعه
80
ایرانی تزریق کرد .خب��ری که خوش��بختانه خیلی زود به
خوشبختانه تکذیب شد ،رس��ید! این معضل خبرهایی که
بیش از اینکه تکذیب شود خیلی ها را دچار غصه می کند به
ایران محدود نیس��ت ،همین چند وقت پیش بود که ایزابل
النده ،نویسنده نامدار شیلیایی خبر مرگ خود را تکذیب کرد
و گفت« :البته من مردم اما از خنده! شایعات به سرعت نور
سفر می کنند ...».این روزها سرعت انتقال خبر به گونه ای
اس��ت که گاهی نزدیکترین افراد هم برای رهایی از تردید
مجبور ب��ه چک کردن می ش��وند ...اخرین ب��اری که خبر
درگذش��ت قالبی در جامعه رس��انه ای ایران پخش شد به
همین هفته قبل باز می گردد ...خب��ر این بود که ابوالفضل
پور عرب که زمانی سوپر استار سینمای ایران بود در گذشته
در این خصوص گفت« :مسی در تمرین تالش بسیار زیادی
دارد و طبیعی است که در چنین سطح باالیی ظاهر شود .او
همواره تالش می کند تا بهتر و بهتر شود .باصداقت بگویم
در طول زندگی ام بازیکنی بهتر از مسی ندیده ام .او بهترین
است و خوشحالم که چنین ستاره بزرگی را دارم».
س��رمربی کاتاالن ه��ا در خصوص ب��ازی هم گفت:
«امیدوار بودم که فاصله 8امتیازی را به 11امتیاز برسانیم.
با این حال از نتیج ه به دست امده رضایت دارم .می توانستیم
در این دیدار هر سه امتیاز را به دست اوریم و فاصله خود را
بیشتر کنیم ،اما از این تساوی هم خوشحال هستم .هر چند
که زیاد توپ و میدان را در اختیار نداشتیم اما عملکرد خوبی
داش��تیم .در خط دفاعی خوب کار نکردی��م و این به علت
مصدومیت های زیاد بازیکنان بود .البته نباید فراموش کنیم
که مهاجمان رئال س��رعت باالیی دارند و بارها از کناره ها
ما را اذیت کردند».
این اولین بار بود که مس��ابقه مثل فیلم های وسترن
بود .مسی و کریس هر چه داشتند رو کردند ،یکی تا توانست
دریب��ل زد و دیگری که ب��رای زدن قیچی برگ��ردان بلند
می شد و ریسک مصدوم شدن را به جان می خرید ،این یک
دوئل تمام عیار بود ...مثل فیلم های وسترنg .
است .خبری که چند س��اعت بیش��تر دوام نیاورد و توسط
فرزند پور عرب این گونه تکذیب ش��د« :پدرم به هیچ وجه
در این باره صحبت نمی کند ،چراکه ما هنوز اجازه نداده ایم
حتی از این شایعه مطلع شود».
اما ماجرا چگونه رخ داد؟ بهتر است از منبع خبر شروع
کنیم .احمد میرعالیی با اعالم خبر فوت سوپراس��تار دهه
هفتاد سینمای ایران ،ابوالفضل پورعرب ،در نشست یادبود
از مرحوم اردش��یر ایران نژاد ،مدیر تولید تهیه کننده سینما
همه را شوکه کرد .با خواندن مصاحبه احمد میرعالیی همه
چیز دستگیرمان می شود« :برگه ای به دستم رسید که روی
ان نوش��ته بود پورعرب به رحمت خدا رفت��ه و ما هم برای
اینکه از خدا برای او طلب امرزش کنیم خبر فوتش را اعالم
کردیم ،هیچ قصد و غرضی پشت این ماجرا نبوده و هدفمان
فقط یاد کردن از پورعرب بوده است .از خانواده این هنرمند
عذرخواهی می کنم که با انتشار این خبر باعث ناراحتی شان
شدم »...خوشبختانه این بار هم خبر تکذیب شد اما از این
پس قبل از فرستادن پیام تسلیت بهتر است کمی صبر کنیم.
شاید یک خوشبختانه در کار باشدg .
_____
قاب
ارمیتا رضایی نژاد در مراسم روز جهانی کودک
1
2
همایشملینکوداشتحمیدسبزواری
مراسم اختتامیه بیست و نهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران
3
4
جشنواره و نمایشگاه غذای سالم
دیـــدار
مثلت شماره146
کارلوس کی روش سرمربی تیم ملی فوتبال ایران
5
6
نمایشگاهرسانههایدیجیتال
کارناوالدرشکه ها
7
8
ارامگاه حافظ در روز حافظ
81
بازا ر
بانک اقدام کرده و مطابق با اخرین اس��تانداردهای جهانی و
دستورالعمل های بانک مرکزی و باتوجه به زیرساخت موجود
در شبکه مخابراتی کشور نسبت به پیاده سازی طرح ISMS
اقدام کرده است.
ارزیابیبانکداریالکترونیکیدربانک انصار
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره146
بانک انصار بعد از انجام مطالعات تطبیقی داخلی و خارجی
و با اتخاذ سیاست برون سپاری و ایجاد بستر مناسب در جهت
رشد و بومی سازی نرم افزار جامع بانکداری الکترونیک ،تمامی
خدمات نرم افزاری بانکداری الکترونیک را از ش��رکت های
داخلی کشور که مبتنی بر عقود اس�لامی است تهیه کرده و
لیکن با نظارت و حرکت متخصصان داخلی در مرزهای دانش
جهانی نسبت به تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ها اقدام کرده
و با پیگیری اموزش کارکنان و ایجاد فرهنگ مطالعه ،نسبت به
ارتقای مهارت های فنی انان اقدام کرده است.
خدمات شبکه پرداخت الکترونیکی
بانک انصار با حرکت در مرزهای استاندارد ارائه خدمات
مبتنی بر بانکداری الکترونیک حرکت کرده و با داشتن تمامی
خدمات موجود در سیس��تم بانکداری الکترونیک اقدام کرده
است ،از جمله کارت شهروندی جهت اس��تفاده شهروندان
به عنوان پرداخت های خرد با استفاده از تکنولوژی RFIDکه
در بانک انصار در حال ارائه اس��ت .تمامی خدمات بانکداری
مدرن شامل اینترنت بانک ،موبایل بانک ،تلفن بانک ،ایمیل
بانک SMS ،بانک ،و ...و خدمات بانکداری الکترونیک شامل
،ATMدستگاه های POSو دس��تگاه های وب کیوسک در
بانک انصار قابل ارائه است.
ابزارهای بانکداری الکترونیکی
بانک انصار از بهترین نرم افزار های موجود در سطح کشور
ی خدمات مبتنی بر کارت از قبیل
استفاده کرده که شامل تمام
اینترنت بانک ،موبایل بانک ،تلفن بانک ،و ...و نرم افزار های
ATMو POSو ...اس��ت .در زمینه سخت افزار نیز با استفاده
از برندهای شاخص توانسته خدمات مناس��بی را ارائه نماید.
همچنین با تجزیه و تحلیل و طراح��ی و تجهیز کانال های
ارتباطی مطابق با اخرین تکنولوژی و پروتکل های مخابراتی
کشور توانسته با ارتباطی امن و مستمر نسبت به ارائه خدمات
نرم افزاری و سخت افزاری در چارچوب بانکداری الکترونیک
به مشتریان بانک اقدام کند.
دستگاه های خودپرداز فعال
بانک انصار هم اکنون تعداد 940دستگاه خودپرداز که
شامل خودپردازهای مستقر در ش��عب و مراکز خرید و تعداد
35دستگاه خودپرداز سیار است دارد که پس از مقایسه با امار
خودپردازهای بانک های کشور ،بانک انصار در جایگاه دهم در
تعداد خودپردازها قرار می گیرد .بانک انصار هم اکنون دارای
تعداد 35هزار دستگاه کارتخوان فروشگاهی در مراکز مختلف
خدمات رفاهی و فروشگاهی کشور است که این تعداد تا پایان
سال 1391به 75هزار دستگاه افزایش خواهد یافت.
فرهنگ سازی استفاده از بانکداری الکترونیکی
راهبرده��ای بانک انصار در زمینه گس��ترش و ارتقای
فرهنگ مشتریان برای استفاده از خدمات مبتنی بر بانکداری
الکترونیک در چارچوب اطالع رسانی و تبلیغات عبارتند از چاپ
بروشور و کاتالوگ ابزارهای بانکداری الکترونیک و ارائه ان به
مشتریان در شعب و با گسترش تبلیغات هدفمند در رسانه های
جمعی در جهت استفاده مشتریان بانک انصار و عموم مردم از
خدمات مبتنی بر بانکداری الکترونیک.
تامین امنیت اطالعات مشتریان
بانک انصار در راس��تای تحقق اه��داف امنیتی خود در
بانکداری الکترونیک نسبت به تهیه طرح امنیت در ICT MP
قائم مقام کیفیت و محصول ایران خودرو اعالم کرد
رانا با موتورهای جدید در راه است
به منظور ایجاد تنوع سبد سوخت در رانا ،پروژه انطباق
این خودرو با خانواده موتور ای.اف .در ایران خودرو اغاز شده
که در فازنخس��ت ان ،موتور ای .اف 7.پایه گاز س��وز روی
رانا نصب می ش��ود .مهندس میرجواد س��لیمانی قائم مقام
مدیرعامل ایران خودرو در محص��ول و کیفیت ،با بیان این
مطلب ،گفت« :برای انطباق موتور ای .اف .7 .پایه گاز سوز
روی رانا تغییراتی در این خ��ودرو و عمدتا در محفظه موتور
ان ایجاد می شود ».وی طراحی مجموعه های اگزوز ،خنک
کاری ،ورودی هوا ،سیس��تم سوخت رسانی (گاز و بنزینی)،
82
کولر ،برق و الکترونیک را از جمله تغییرات رانا برای انطباق
با موتور ای .اف .7 .عنوان کرد و گفت« :نمونه های قطعات
جدید تولید شده و عمده ازمون های مرتبط با صحه گذاری
و تایید این خودرو به اتمام رسیده اس��ت ».سلیمانی از اغاز
هر چه زودت��ر فعالیت های مرب��وط به صنعتی س��ازی این
محصول خبر داد و گفت« :با برنامه ریزی به عمل امده ،زمان
تولید انبوه ای��ن محصول نیمه اول س��ال 92خواهد بود».
قائم مقام محصول و کیفیت افزود« :در س��ند پورتفولیوی
رانا ،به منظور تامین نیازهای بازار ای��ران و بازارهای هدف
افزایش کیفیت خدمات
دلیل عمده مشکالت قطعی سوئیچ بانک ها مربوط به
عواملی همچون عدم پوشش و کندی شبکه مخابراتی کشور و
عدم ارائه خدمات مخابراتی متناسب با کیفیت مورد نیاز عملیات
بانکی و درضمن تغییرات اجتناب ناپذیر در نرم افزار های بانکی
در جهت به روز رسانی ان و زمان بر بودن تغییرات باتوجه به
حساسیت سامانه های بانکی و ...اس��ت که البته بانک انصار
با اتخاذ ایجاد سایت ها و س��وئیچ های پشتیبان و ایجاد بستر
مخابراتی پشتیبان نسبت به حداقل رساندن قطعی ها اقدام
کرده است.
سامانه بانکداری متمرکز
بانک انصار از ب��دو فعالیت خود در ش��بکه بانکی پس
از اخذ مجوز از بانک مرکزی دارای سیس��تم بانکی متمرکز
( )Core Bankingبوده اس��ت .این مه��م در جهت افزایش
رضایت مندی مشتریان از طریق ارائه محصوالت و خدمات
متنوع و افزایش بهره وری عملیاتی و نیروی انسانی به دنبال
تصمیم اس��تراتژیک بانک انصار در ارتباط ب��ا طرح ریزی و
پیاده سازی نظام جامع بانکداری در موسسه در سال 1379و
پس از چند س��ال درخصوص تغییر در ش��یوه بهره گیری از
فناوری های نوی��ن رایان��ه ای به دنبال تدوین ط��رح جامع
اتوماسیون ،اقدام به برگزاری مناقصه کرد که در زمان خود یک
طرح بی نظیر و به موقع ،شجاعانه ،جامع و کلی نگر و واقع بینانه
بود که در صنعت بانکداری کشور در یک رقابت منطقی مطرح
گردید .در سال 1382سیس��تم های بانکداری خرد به عنوان
شعبه سیما افتتاح و اولین دستگاه خودپرداز موسسه در همان
سال نصب و راه اندازی گردید .در س��ال های 1382و 1383
بیش از 140باجه از شعب سیما در موسسه راه اندازی و اقدام
به ارائه خدمات متمرکز بانکی کرد و در اردیبهشت ماه سال
1389اطالعات تمامی شعب بانک انصار به سیستم متمرکز
تبدیل گردید.
طرح شاپرک
شبکه الکترونیک پرداخت کارتی (ش��اپرک) از طرف
شرکت خدمات انفورماتیک به عنوان متولی و اداره نظام های
پرداخت بانک مرکزی پیگیری می شود .شاپرک طرحی است
که هدف ان س��اماندهی پایانه های کارتخوان شبکه بانکی
کشور و فراهم کردن بستری در جهت نظارت موثر و مدیریت
کارا بر تراکنش های این شبکه است ،بنابراین بانک انصار از
طریق شرکت فن اوا با حضور و مشارکت فعال در طرح شاپرک
نسبت به پیگیری تحقق خواسته های خود اقدام کرده استg.
صادراتی ،طراحی و توس��عه موتور EF4س��ومین موتور از
خانواده EFو نصب ان روی رانا در برنامه ایران خودرو قرار
گرفته است ».وی مصرف سوخت پایین ،قابلیت دستیابی به
استاندارد االیندگی روز اروپا یورو 5و بهره مندی از فناوری
روز جهان را از ویژگی های این موتور عن��وان کرد و افزود:
«رانا با موتور ای .اف .4 .قابلی��ت صدور به بازارهای اروپایی
و اسیایی با استانداردهای باالی الودگی و مصرف سوخت
را خواهد داش��ت ».س��لیمانی از انجام تمامی فعالیت های
طراحی و توسعه موتور ملی 1400سی سی و انطباق ان روی
رانا توسط مهندسان و کارشناسان گروه صنعتی ایران خودرو
خبر داد و گفت« :با اتم��ام کارهای صحه گذاری و تطابق با
استانداردهای الزم ،رانا با موتور 1400سی سی نیز در نیمه
دوم سال 92به تولید خواهد رسیدg ».
معاون مدیرعامل ایران خودرو در طراحی و توسعه خبرداد
تولیدانبوه دنا در سال 92
نصب خطوط تولیددنا با فناوری روزجهانی روبه پایان
و ای��ران خودرواماده تولی��د انبوه این محصول اس��ت .نیما
مصلح،معاون مدیرعامل ایران خودرو در طراحی و توسعه با
بیان این مطلب ،اظهار داشت« :دانش و توان الزم برای تولید
انبوه قطعات این محصول نیز در زنجیره تامین ایران خودرو
وجود دارد که با حمایت از قطعه س��ازان ای��ن امر نیز محقق
خواهد شد ».وی گفت به دلیل نقش خودروسازی در اقتصاد
کالن ،بسیاری از پروژه های تحقیق و توسعه این صنعت در
کشورهای پیشرفته ،با حمایت دولت ها به اجرا در می اید .وی
دنا را از جمله محصوالت جدی��د ایران خودرو عنوان کرد که
روی پلتفرم ارتقا یافته س��مند طراحی و تولید شده و با موتور
ای .اف 7 .و سیس��تم مولتی پلک��س به ب��ازار عرضه خواهد
شد .مصلح ،تولید مدل های مختلف بر اساس یک پلتفرم را
رویکردی رایج در صنعت خودروس��ازی جهانی عنوان کرد.
معاون توسعه محصول ایران خودرو از تولید 10دستگاه دنا به
صورت نمونه برای ازمون های صحه گذاری خبر داد و گفت:
«پیش از این نیز پنج دستگاه دنا تولید و ازمون های ارزیابی
محصول روی ان انجام گرفته است ».وی افزود« :گیربکس
به کار رفته در دنا نیز تولید داخل است و نسبت دنده های ان
برای انطباق با موتور بر اساس دیفرانس��یل تغییر می یابد».
مصلح یاداور شد« :دنا با موتور ای .اف .7 .بنزینی و پایه گازسوز
به بازار عرضه خواهد شد و به منظور بهره گیری از سیستم کروز
کنترل ،فعالیت های کالیبراسیون موتور و طراحی و ساخت
قطعات مرتبط با این مجموعه نیز در دس��ت اقدام اس��ت».
معاون توس��عه محصوالت جدید ایران خ��ودرو اضافه کرد:
«در حال حاضر گیربکس دنا دستی اس��ت ،اما ایران خودرو
ارائه جدیدترین دستاوردهای رباتیک تام در نمایشگاه صنعت
تدارک گسترده ایساکو برای ارائه خدمات به رانا
مدیرعامل ایساکو از تدارک گسترده این شرکت برای ارائه خدمات و تامین قطعات رانا در
شبکه نمایندگی های مجاز خبر داد .علی نمکین با بیان این مطلب گفت« :قطعات یدکی مورد
نیاز خودروی رانا تامین شده و به محض ورود این خودرو به بازار در شبکه نمایندگی در دسترس
خواهد بود ».وی اظهارداشت« :ابزار مخصوص ارائه خدمات رانا در شبکه خدمات توزیع شده و
اموزش های فنی الزم در خصوص ارائه خدمات این خودرو ،به کارشناسان فنی و تکنسین های
ی نمایندگی های مجاز
نمایندگی های مجاز ایران خودرو داده شده است ».نمکین ادامه داد« :تمام
درخصوص ابزار مخصوص و دستگاه های عیب یاب خودروی رانا اموزش های الزم را دیده اند و
نرم افزار عیب یابی خودروی مذکور در دس��تگاه های عیب یاب اعمال شده است ».وی در پایان
گفت« :به دلیل اینکه رانا یک خودروی ملی است ،نمایندگی خاصی برای ان پایلوت نشده و تمامی
نمایندگی های مجاز ملزم به ارائه خدمات به این خودرو هستندg».
لو نقل ریلی
سیستم اطالع رسانی پیام کوتاه در حم
رمضان سعیدی
امروزه شاهدیم که س��ازمان های کشور به استفاده از
سرویس پیام کوتاه در تبلیغات و ارائه خدمات روی اور ده اند.
با این حال این تکنولوژی که بر پایه تکنولوژی تلفن همراه
استوار شده ،توانسته اس��ت جایگاه خود را در میان کاربران
باز کند .از س��وی دیگر کمتر کس��ی گمان می برد که این
تکنولوژی دارای چنین پتانس��یل هایی ب��رای کاربردهای
بازاریابی باشد .نکته جالب توجه امارها مقام اول استفاده از
ی هاست که این خود بیانگر ضرورت
پیام کوتاه توسط اسیای
توجه خاص ش��رکت های فعال در این محدوده جغرافیایی
اس��ت .این تکنولوژی برای اولین بار در کشورمان از سال
1383در اختیار کارب��ران قرار گرفت که در س��ال 1385
با مجهز ش��دن تمام خطوط تلفن همراه به س��رویس پیام
کوتاه روند استفاده از این تکنولوژی شتاب بیشتری گرفته
است .سیستم اطالع رسانی پیام کوتاه 3000139شرکت
لو نقل ریلی رجاء در اوایل سال 1388نصب و راه اندازی
حم
شده اس��ت و تاکنون 323624پیام کوتاه ارسال و 41102
پیام دریافت کرده است.
برخی از مزایای این سیستم به شرح ذیل است:
-1س��رعت اطالع رس��انی به گروه خ��اص به طور
مشخص ،به مس��افران قطار خاص بدین معنی که اپراتور
قادر خواهد بود پیام را به طور کنترل شده تنها برای گروهی
که شناسایی شده ارسال کند.
-2ارسال پیام ها برای افراد در موقعیت های متفاوت
در یک زمان.
-3هزینه پایین ان در مقابل دیگر رسانه ها.
-4امکان ارزیابی ،پیگیری و س��نجش اثربخش��ی
پیام ها .این تکنولوژی از این قابلیت برخوردار است که بتوان
سطح دسترسی و اثربخش��ی پیام های ارسالی را دقیق تر و
راحت تر از رسانه های دیگر مورد ارزیابی و بررسی قرار داد.
-5تعامل دو طرفه :این رس��انه بر خالف بس��یاری از
رسانه ها مثل تلویزیون و روزنامه و ...از این امکان برخوردار
است تا ارتباطی دو طرفه با مخاطب برقرار نماید.
-6ایجاد پایگاه داده ها جهت استفاده در نرم افزارهای
.CRM
اما در کنار تمام مزایایی که برای ان برشمردیم این
تکنولوژی دارای محدودیت هایی هم هست ،مثل واکنش
نامناسب افراد در مقابل پیام های ناخواسته؛ مثل بی تفاوتی
و ناراحتی ،دوم عدم پاس��خ به پیام ها ب��ه دلیل عدم اعتماد
به منبع ارس��ال پیام و در اخر محیط ناامن این س��رویس
به خصوص برای ارسال پیام های محرمانه .ارسال پیام های
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره146
تام ایران خودرو با معرفی دستاوردهای رباتیک و ارائه توانمندی های خود در سایر حوزه های
صنعتی از قبیل ،ریلی ،معدنی ،نفت ،گاز و پتروشیمی ،کنترل و ابزار دقیق و فناوری های ساختمان
در دوازدهمین نمایشگاه بین المللی صنعت ،حضور فعالی دارد.در این نمایشگاه تام برای نخستین
بار ایستگاه رباتیک هوشمند چسب زنی شیشه خودرو را با استفاده از سامانه بینایی ماشین ارائه
کرد ،همچنین ربات جوشکاری ( )Arc Weldingرا معرفی کرد .از مزایای منحصر به فرد ربات
چسب زنی شیشه خودرو که اخیرا با توان مهندسان داخلی گروه سیستم های رباتیک شرکت تام
و همکاری دانشگاه صنعتی شاهرود ،به عنوان یک اختراع به ثبت رسیده است ،می توان به حذف
سیستم های سنترینگ مکانیکی رایج ،توانایی تشخیص بدون محدودیت انواع شیشه و موقعیت
انها ،افزایش ظرفیت تولید و اپراتوری اسان اش��اره کرد .ضمنا این سامانه به قابلیت هایی نظیر
کنترل کیفی ساخت شیشه و کنترل کیفی پیش مونتاژ ،تجهیز شده استg .
برای تجهیز این محصول به گیربکس اتوماتیک برنامه دارد.
سیستم ترمز دیسکی است و با این محصول ،سیستم جدید
کنترل پایداری خودر و ای .اس .پی به مشتری معرفی خواهد
شد ».مصلح ،زمان تولید انبوه دنا را اوایل سال اینده ذکر کرد و
گفت« :بیشترین سرمایه گذاری دنا روی تریم داخل ان انجام
شده است ».معاون توس��عه محصوالت جدید ایران خودرو،
تیراژ و اتوماسیون باال ،دخالت کمتر نیروی انسانی در تولید و
صرفه جویی ارزی قابل توجه را از جمله ویژگی های دنا عنوان
کرد و گفت« :قالب های خط��وط تولید بدنه دنا با 11میلیون
دالر صرفه جویی ارزی ،توسط ش��رکت قالب های صنعتی
ایران خودرو تولید و به این ترتیب دانش بومی سازی قالب های
بزرگ بدنه در ایران ایجاد ش��ده که ب��ه ایران خودرو امکان
می دهد تا بدون نیاز به کارشناس��ان خارجی قالب های بدنه
و سایر اجزای خودرو های جدید را طراحی و تولید کند ».وی
انجام تمامی فعالیت های فوق در داخل کشور را از ویژگی های
منحصر به فرد پروژه دنا دانست و گفت« :این امر صرفه جویی
ارزی قابل توجهی را برای گروه صنعتی در پی داشته است».
وی یکبار دیگر تاکید کرد« :در کشورهای خارجی ،پروژه های
با فناوری جدید ،با مش��ارکت دولت ها به اج��را در می اید که
سرمایه گذاری مس��تقیم ،معافیت های مالیاتی و تعرفه های
گمرکی به ویژه در پروژه هایی که به مصرف سوخت ،الودگی
و ایمنی مربوط می شود ،از ان جمله استg ».
کوتاه تکی :ارس��ال پیام کوتاه حتی برای یک نفر ،قابلیتی
است که عالوه بر کاربرد در ارتباط شرکت با نیرو های خود،
در خارج از شرکت (مانند اژانس های فروش ،نمایندگی ها
و )...این قابلیت ارزش��مند را ایجاد می کند که بتوان برای
اطالع رسانی به موقع اقدام شود .ارسال پیام کوتاه گروهی:
ارس��ال گروهی این قابلیت را برای واح��د روابط عمومی،
برنامه ریزی قطاره��ا و مدیریت ارتباط با مش��تری ایجاد
می کن��د که بتوانن��د به گروه��ی از مس��افران ،نمایندگی
اژانس ،مدیران و ...سازمان که در قسمت اطالعات فردی
دسته بندی گردیده اند پیام خاصی را ارسال نمایند .یکی از
کاربرد های مهم این تکنولوژی در اطالع رسانی های سریع
به مخاطبان است .به عنوان مثال اگر برنامه حرکت قطاری
بعد از خریداری بلیت توس��ط متقاضیان سفر با قطار تغییر
کرد ،برای جلوگیری از معطلی های زیاد در ایستگاه و ...باید
به مسافران اطالع رسانی الزم انجام شود .به همین منظور
متقاضیان خرید بلیت باید در هنگام خرید بلیت ،شماره تلفن
همراه خود را برای انجام اطالع رس��انی های الزم حتما به
اپراتور فروش برای ثبت در سیس��تم فروش اعالم کرده و
ترجیحا از دادن شماره های ثابت یا شماره های اشتباه جدا
خودداری کنند .یکی دیگر از کاربردهای مهم سیستم پیام
کوتاه در شرکت های حمل و نقل ریلی ،انتقال نارسایی ها در
ارائه خدمات اعم از :نقص یا تخلف در فروش بلیت ،نقص یا
تخلف در ارائه خدمات داخل قطار و ...به شرکت مالک قطار
برای پیگیری سریع استg.
83
مدیر عامل موسسه مهر:
روابط عمومی ها نقش مهمی برای ایجاد
مفاهمه در سازمان ایفا می کنند
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره146
نشست هم اندیشی مدیران روابط عمومی موسسه
مالی و اعتباری مه��ر با حضور مدیرعامل این موسس��ه
در مرکز اموزش حضرت عبدالعظیم حس��نی(ع) برگزار
ش��د .به گزارش اداره کل روابط عمومی موسس��ه مالی
و اعتباری مه��ر ،دکتر نتاج ،مدیرعامل موسس��ه در این
مراسم با بیان اینکه روابط عمومی ها نقش مهمی برای
ایج��اد تفاهم بین س��ازمان خ��ود و مخاطب��ان بیرونی
جامعه ایف��ا می کنند ،گفت« :باتوجه به اینکه نخس��تین
اولوی��ت مجموعه مهر ب��ه کارگیری مناب��ع جمع اوری
شده در استا ن ها و مصرف انها در راستای رشد و توسعه
همان اس��تان اس��ت از اینرو روابط عمومی ها می توانند
با برق��راری ارتباط با فع��االن اقتص��ادی و ترغیب انها
برای همکاری و س��رمایه گذاری در اجرای این رویکرد،
تاثیر گذار باش��ند.
نت��اج روابط عموم��ی را حواس چندگانه س��ازمان
دانست و افزود« :شما دس��ت اندرکاران روابط عمومی
اگر ب��ا س��ایر بخش ه��ای س��ازمان در ارتباط باش��ید،
می توانی��د به درس��تی ایفای نق��ش کرده و ب��ا در نظر
گرفتن نوع فعالیتت��ان باید در صدد تقوی��ت روابط خود
با سایر الیه های س��ازمانی باش��ید ،چرا که از دل چنین
ارتباط��ی می توان به انع��کاس رویداده��ای مهمی که
برای مخاطبان داخلی و بیرونی س��ازمان جذابیت دارد،
پرداخت ».مدیرعامل موسس��ه مهر خط��اب به مدیران
رواب��ط عمومی گفت« :بای��د تالش کنید ت��ا موثرترین
عضو ش��بکه بانکی باش��ید و با شناس��ایی نق��اط قوت،
به طور مس��تمر با تمامی هم��کاران در ارتباط باش��ید و
انها را تش��ویق کنید تا ش��ما را از جزئیات امور در سایر
بخش های مجموعه اگاه س��ازند در ای��ن صورت حرف
جدیدی برای گفتن داری��د که ب��رای مخاطبان بیرون
س��ازمان نیز اهمیت و ارزش دارد».
وی با اش��اره به اقدامات صورت گرفته ده س��اله
اخیر در موسسه مهر برای اجرا و استقرار بانکداری بدون
رب��ا ،تصریح کرد« :تروی��ج بانکداری اس�لامی نیازمند
تالش بیش از پیش روابط عمومی بانک هاس��ت که در
وهله اول باید خود درک درس��تی از این مقوله پیدا کنند
و باتوجه به برداش��ت های متفاوتی ک��ه از این موضوع
وجود دارد ،می توانند با اس��تفاده از نظر کارشناسان طرز
تلقی یکس��انی از بانکداری بدون ربا به وجود اورده و به
پیاده س��ازی ان در کش��ور کمک کنند ».نتاج ادامه داد:
«انچه که موسسه مهر را از س��ایر بنگا ه های اقتصادی
متمایز می کند و ی��ک مزیت رقابتی برای ما محس��وب
می ش��ود ،بانکداری بدون رباس��ت که روابط عمومی ها
84
باید برای معرفی اقدامات صورت گرفته در این خصوص
برنامه ریزی داش��ته و عموم مردم را از کارهای صورت
گرفته در این حوزه با خبر س��ازند ».مدیرعامل موسسه
مالی و اعتباری مهر لزوما اس��تفاده از روش های تبلیغی
مرسوم و وسایل ارتباطی پر هزینه را تاثیر گذار ندانست و
افزود« :باید ابزارهای مناسبی که ما را با جمع بزرگتری
از سپرده گذاران در ارتباط قرار می دهند شناسایی شوند
که اس��تفاده از روابط عمومی الکترونیک و تولید اخبار با
نش��اط که بیا ن کننده حرفی نو و نکته ای جدید نیز باشد
از جمله این ابزارها به ش��مار م��ی رود ».وی در پایان با
تاکید ب��ر نقش مس��ئولیت های اجتماع��ی در کنار حفظ
منافع س��پرده گذاران و س��هامداران ،خاطر نشان کرد:
«ام��روز بنگاه های اقتص��ادی به این نتیجه رس��یده اند
که در کن��ار فعالیت ه��ای اقتصادی به مس��ئولیت های
اجتماعی نیز توجه داش��ته باش��ند ،چرا که ای��ن امر به
بقاء و پایداری بیش��تر انها می انجامد ».در ادامه ،ابراهیم
صفرلکی ،رئیس اداره کل روابط عمومی موسس��ه مهر
با اش��اره به کارکرده��ای متعدد رواب��ط عمومی گفت:
«یکی از مهم ترین کارکرده��ای روابط عمومی در یک
بنگاه اقتص��ادی ،مراقبت از س��رمایه های اجتماعی ان
بنگاه اس��ت که هشت میلیون س��پرده گذار و شش هزار
نفر نیروی انس��انی در مجموعه مهر بزرگترین س��رمایه
اجتماعی موسس��ه به ش��ما ر می رود».
رئی��س اداره کل روابط عموم��ی ،اموزش ،اطالع
رسانی هدفمند ،وحدت رویه در تبلیغات و توسعه روابط
عمومی الکترونی��ک را از محورهای این همایش عنوان
ک��رد و ادامه داد« :رواب��ط عمومی می تواند با ش��ناخت
سرمایه های اجتماعی و برقراری ارتباط موثر بین داخل
و خارج سازمان و معرفی محصوالت و خدمات به جامعه
هدف به خلق ارزش افزوده در س��ازمان کمک کند .وی
ارتقاء منزل��ت و حفظ جایگاه رواب��ط عمومی را از جمله
رویکردهای سال جاری دانست و افزود« :تقویت مهارت
و دانش ،تعامل ب��ا ذی نفعان ،ارتق��ای کیفیت تولیدات،
مدیریت زمان ،پرهیز از شتابزدگی ،کادر سازی ،توجه به
حوزه تبلیغات ،افزایش س��هم خبر و توجه ویژه به نشریه
مهر از جمله رویکرد های سال 91روابط عمومی موسسه
مالی و اعتباری مهر بش��مار می رود ».صفرلکی با بیان
اینکه روابط عمومی باید با تبیین و تش��ریح محصوالت
و خدمات در بازار رقابت به درس��تی ایف��ای نقش کند،
تصریح ک��رد« :بانکداری ب��دون رب��ا بزرگترین مزیت
رقابتی ما محس��وب می ش��ود و از اینرو باید با ش��ناخت
کانال های ارتباطی و معرفی اقدامات موسس��ه در زمینه
اجرا و استقرار بانکداری اسالمی ،به تقویت و شناساندن
موسس��ه مالی و اعتباری مهر(بانک مهر اقتصاد) اهتمام
ورزیم».
حمید رض��ا نجف پور ،مع��اون اعتب��ارات و تجهیز
منابع موسس��ه نیز در این نشست با اش��اره به چشم انداز
و ماموریت مجموعه مهر ،توس��عه بانکداری اسالمی را
اولین هدف اس��تراتژیک موسس��ه عنوان کرد و افزود:
«اعتماد افرین��ی از طری��ق اعمال حاکمیت ش��رکتی،
توسعه بازار داخلی و خارجی ،توس��عه خدمات به جامعه
هدف ،چابک س��ازی ،توسعه زیرس��اخت های سازمانی
و تقویت بانک��داری الکترونیک از اهداف اس��تراتژیک
موسسه به ش��مار می روند ».نجف پور با اش��اره به نقش
مش��ترک روابط عمومی و اعتبارات در پیاده سازی مدل
بازاریابی موسس��ه ،اظهار کرد« :بازاریابی در مجموعه
مهر ب��ا دو بال توس��عه ارزش و ش��ناخت ارزش حرکت
می کند بدی��ن صورت که رواب��ط عمومی با شناس��ایی
نیازه��ای مش��تریان و بکارگی��ری ابزارهای مناس��ب
ارتباطی می تواند محصوالت بهبود یافته را متناس��ب با
نیازه��ای ذینفعان به بهترین نحو ممک��ن ارائه کند و به
توس��عه ارزش کمک کند و معاونت اعتبارات نیز از دیگر
س��و با تحویل ارزش و تحقق خدمت و حفظ مش��تری،
ش��ناخت ارزش را در این م��دل دنب��ال می کند ».وی
توسعه نام و نشان موسسه ،تمرکز بر افزایش سهم بازار،
افزایش جذب مش��تریان ،افزایش وفاداری مش��تریان،
ارتقای ارزش مش��تریان و افزایش رضایت مش��تری را
از جمله مهم ترین نقش های رواب��ط عمومی و اعتبارات
در تحقق اهداف بازاریابی موسس��ه ذکر ک��رد و افزود:
«اگر بهترین محصول هم طراحی ش��ود ولی کانال های
ذیربط کار خود را به درس��تی انجام ندهن��د چرخه خلق
ارزش ناق��ص می ماند ».نج��ف پور طرح های باش��گاه
مش��تریان مهر ،سیستم جامع س��نجش و بهبود رضایت
مش��تریان ،کمیته تبلیغات تجاری و بانکداری اسالمی
را از مهم ترین اقدامات مشترک میان معاونت اعتبارات
و اداره کل روابط عمومی به منظ��ور برقراری تعامالت
اثربخ��ش در ح��وزه مباحث مش��ترک دانس��ت .معاون
اعتبارات موسس��ه در بخش دیگری از س��خنان خود با
تاکید ب��ر اهمیت و ض��رورت اجرا و اس��تقرار بانکداری
اس�لامی ،به بیان ویژگی ه��ای ان پرداخ��ت و انطباق
بر موازین ش��ریعت اس�لام ،ارتباط و پیوند میان بخش
واقع��ی اقتصاد با بخ��ش مالی ،براورده س��اختن تمامی
نیازهای بازار معامالت و مبادالت تجاری با به کارگیری
انواع عقود اس�لامی و رو ش های نوین مالی -اسالمی
و تقارن اطالع��ات در عملیات بانک��ی را از کارکردهای
بانکداری اسالمی دانس��ت .وی اجرای دقیق بانکداری
اسالمی را موجب ثبات بیشتر و کارایی باالتر نظام مالی
و اقتصادی دانس��ت و اف��زود« :ثب��ات در بخش عرضه
پولی ،مقاوم بودن در براب��ر عامل های بی ثباتی برون زا،
انعطاف مناس��ب در برابر ش��وک های واقع��ی اقتصاد،
برابری و همزمان��ی تعهدهای پرداخت ب��ا دریافتی ها،
ممنوعیت س��فته ب��ازی در نظام تامین مالی اس�لامی،
مشارکت در ریس��ک و ایجاد س��اختار انگیزشی قوی تر
در نظ��ام تامین مالی اس�لامی و توزی��ع عادالنه درامد
ملی و توس��عه اقتصادی از مزیت های نظ��ام بانکداری
اسالمی نس��بت به بانکداری متعارف به شمار می رود».
وی در ادام��ه با اش��اره ب��ه اقتص��اد مقاومت��ی از منظر
مقام معظم رهب��ری به تبیین برخی از ل��وازم تحقق ان
پرداخت و تصریح کرد« :اس��تقرار بانکداری اس�لامی،
بسترساز اقتصاد مقاومتی اس��ت از اینرو در شرایط فعلی
اهمیت اجرای ان بیش از پیش مش��خص می ش��ود که
موسسه مالی و اعتباری مهر نیز تا کنون اقدامات موثری
در این رابطه داشته استg».