ماهنامه مثلث شماره 150
ماهنامه مثلث شماره 150
ماهنامه مثلث شماره 150
او و ما
هفته نامه خبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوپنجاهم 21/ابان ماه 88/1391صفحه2000/تومان
سوال در برابر سوال
تو گوی مثلث با احمد توکلی ،حسین طال ،مجتبی رحماندوست
گف
جالل یحیی زاده و حمیدرضا فوالدگر
ایا اوباما در دوره دوم ریاست جمهوری
به قدرت منطقه ای ایران اعتراف می کند؟
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
رسیدن به شیرینی از تلخی
گفت وگوباکارگردان«بغض»
اجالس مخالفان؛ خیمه شب بازی
درباره نشست مخالفان سوریه در دوحه
پوپولیست هاعلیهالیت ها
شیجینپینگ؛جانشینهوجینتائومی شود
گفت وگو
payamak@mosalas.ir
lسالم،س��ینمای مس��تقل تنهاراه نجات این
اشفته بازار سینماست .لطفابه ان بپردازید .هدف
درمیان حاشی ه ها گم است.
lخدایا من که دس��تم به اس��مانت نم ی رسد،
اما تو که دس��ت رحمتت به زمین م ی رسد عزت
عزیزانم را تا ع��رش کب ریایی خود بلند کن و هر
انچه ارزو دارند براورده ساز ،التماس دعا.
lدوس��ت عزیز که فرمودید نی��ازی به کوپن
نیست؛ انبارهایمان پر اس��ت .پ ربودن انبار تجار
چه دردی از ما فق را درمان م ی کند که باید هر روز
گ ران تر بخ ریم؟
lمسئوالن به جای انکه به فکر بهبود وضعیت
نابسامان معیش��تی مردم باشند در حال تنظیم و
انتشار نام ه های سرگشاده علیه یکدیگ رند.
گفت وگو
lهمه سیاسیون زمانی از احمدی نژاد حمایت
م ی کردن��د ام��ا چ را س��ال اخر دول��ت ،این همه
تخ ریب یکپارچه را علیه دولتش به راه انداختند؟
021-88171506-8
قان��ون را دور زد تا بتواند ثروت و قدرت بیش��تری را
از ان خود کند .اگر امروز هم بتوانیم قان ونمند باشیم
مطمئنا هی چ کس نخواهد توانس��ت م��ا را به زانو در
اورد.
lبه نظر م ی رسد بیشتر وقت مجلس این روزها به
مسائل جناحی و تسوی ه حساب های سیاسی م ی گذرد
و بهارستان از حال و روز مردم غافل مانده است.
lسالم مثلث عزیز! مثل کودکی که به انتظار پدر
م ی نشیند تا بیاید و درددل و مشکالتش را بگوید ،ما
هم چش��م امیدمان به شماس��ت و اگر با شما درددل
نکنیم چه بکنیم .در این روزهای سخت و تورم شدید
م��ردم به خاطر باور به انق�لاب مقاومت کرده اند ولی
برخی اقایان کم تحمل ش��ده اند .کم��ی از مردم یاد
بگی رند.
lه��م رئی س جمهور و هم نماین��دگان مجلس با
رای مس��تقیم خود ش��ما مردم بر س��ر کار امده اند،
پ��س اعت راض به نحوه عملکرد انان کم لطفی به نظر
خودتان و دیگ ران است.
مثلت شماره148
lب��ا تش��کر از مطالب خوب و پ��ر محتوای
خانم فهری.
lاین راهی که برخی مس��ئوالن در پیش گرفت ه اند،
به ترکستان م ی رود!
lس�لام ،بعد از چند سال رئی س جمهوری امد
ک��ه به فکر طبقه پایین جامعه اس��ت؛ ان قدر او
را تحت فشار م ی گذارند تا از کرده خود پشیمان
شود.
lلطف��ا این موض��وع را به م راجع رس��می منتقل
کنید؛ س��اعت رس��می کشور ب ر اس��اس نصف النهار
مش��هد است یا تب ریز؟! چون ته ران نصف النهار ندارد
و ساعت انالین رایانه ها دچار اشکال م ی شود.
lاقایان��ی که در مورد رئی س جمهور اظهارنظر
م ی کنند ،کمی هم به فکر کارهایی که ب رای مردم
انجام داده ،باش��ند .خیلی ب ی انصاف هستید .در
این چند سال مثل مرد به ام ریکا سفر کرد .ج راتی
که احمدی نژاد دارد کدام رئی س جمهوری داش��ته
است؟
lب��ا دقت به عک س ه��اى صفحه 20ش��ماره148
درمى یابیم که عک س ها داراى جهت و پیامند.
lدر ای��ام بزرگ و ش��کوهمند اعی��اد ق ربان و
غدی��ر ،از همه دلس��وزان نظام مق��دس جمهوری
اس�لامی و عاش��قان اس�لام و ای ران و امام راحل
و به پاس خون های مطهر ش��هیدان از هر جناح
و تفکر و س��لیقه که هس��تند و مسئوالن خدوم،
انتظار است در زیر سایه ولی امر و در خیمه پاک
والیت دس��ت در دست هم ب رای کشور و مردم و
همه مشکالت فکر اساسی بکنند.
lس�لام ،من همیشه از روزهای اول انقالب و
حت��ی ان روزهای جنگ ب ه عنوان دوران طالیی یاد
م ی کن��م .اخر ان روزها ادم ها خیلی با هم همدل
بودند هی چ کس دنبال این نبود که چگ ونه م ی شود
lب��ا کارشناس��ان و صاحبنظ ران گفت وگو کنید و
س��وال کنید رئی س جمهور دموک رات ب��ه نفع ای رانه یا
جمهوریخواه؟
موضوع هفته:
مخاطبان عزی��ز م ی توانند نظر خود را
ب رای انتشار ارسال کنند.
نظ رتان درباره س��وال از رئی س جمهور
چیست؟
3000411711
lس�لام! زمان جنگ ،ما کلی شهید و جانباز
داده ای��م بع��د از حدود ۳۳س��ال و با مش��کالت
اقتص��ادی فعل��ی و س��خنان رهبری و ش��هدای
هست ه ای ،ایا واقعا توجیه دارد کسی اقالم اساسی
م��ردم را احت��کار کند؟ عامالن بی��ش از یک تن
احتکار را در مقابل انبار یا مغازه اعدام کنید و با
ف ریاد بلند اعالم کنید این شیطان محتکر است.
lدر ای��ن عصر و زمانه ک��ه بعضی ،به جای
پرداختن ب��ه درد مردم ،به حاش��ی ه ها م ی پردازند،
برماس��ت که با مه ربانی ،رحم ،گذشت و عطوفت
نس��بت به یکدیگر ،از االم و دردهای هم بکاهیم
و ایمان داشته باشیم که در سایه رحم به مخلوق،
لطف خالق شامل حالمان م ی شود!...
lس��ال پایانی دولت ها ،سال انتخابات است؛
یعنی نیازهای اساسی کشور و مطالبات مردم در
اولویت نیست.
lاز بزرگ��ی پرس��یدم؛ زندگی خیلی س��خت
م ی گ��ذرد ،چ��ه بای��د ک��رد؟ گف��ت« :خ��ودت
م ی گوی��ی س��خت م ی گ��ذرد ،س��خت ک��ه
نم ی مان��د ،پس خدا را س��پاس ک��ه م ی گذرد و
نم ی ماند»...
lایا م ی دانید ۷۰درصد مردم به دلیل نداشتن
پدر کارمند با ش��غل رسمی یا کاسب چ ک دار ،از
خیر وام ازدواج م ی گذرند؟ ایا م ی دانید ۱۴ساعت
کار در روز ب��ا ماهی ۴۰۰تومان حقوق بدون بیمه
است؟
lاق��ای مطهری! طرح س��وال از رئی س جمهور
مش��کالت م��ردم را ح��ل نم ی کن��د .خودتان در
مجلس کارتان ش��ده است اس��تیضاح یا سوال از
رئی س جمه��ور .ایا تکالیف ش��ما در مجلس این
است؟
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
اسالم قوانین دارد
چرا باید اینطور بش��ود .چرا باید ضوابط نباش��د؟ اسالم
ضوابط دارد .اس�لام هرج و مرج نیس��ت که هر که هر کاری
بخواهد بکند .اسالم قوانین دارد.
روی قوانین باید عمل بشود .انها نه قوانین اسالم را عمل
میکنند و نه قوانی��ن دولت را عمل میکنن��د و هر چه ،هر
که هر کاری میخواهد میکن��د .هر که بدون اینکه اعتنایی
بکنند ،به رئوسش��ان اعتنایی بکنند ،به روسایشان احترامی
خبرنامه
10 - 23
او و ما
مصائب «الله»
«اصالح» کلید خورد
پایان یک جشن
اصغرزاده - 58اصغر زاده91
نقد و نظر
24 - 31
ت ما از فرمانده
روای
گفته خواهد شد ،ب ه دستان نیز هم!
دو گفت وگو و یک تصمیم
دنیای قبل از حج ،دنیای بعد از حج
سیاست
42-53
سوال در برابر سوال
نمی خواستیمابستراکسیونکنیم
احتمال می دهم سوال منتفی شود
از اجماع تا تکثر
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
مثلث
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
شماره پیامک3000411711 :
بکنند ،احترامی به اسالم بکنند ،بدون ضوابط ،بدون جهت،
اس��باب این میشوند که مردم بگویند که معلوم میشود که
قضیه ،قضیه اسالم نیس��ت .قضیه ،قضیه کمونیستی است.
حتی یکی از مراجع اینجا به من گفت مگر کمونیستی است
حاال! باید اینطور ما باشیم .وضع پاسدارهایی که میگویید
ما برای اسالم خدمت میکنیم ،باید تحت تاثیر کمونیست ها
واقع بشوند و همان کارهایی که کمونیست میکنند ،بکنند؟
نمیدانند اینها.
میخواهند که اس�لام را بش��کنند در ایران ،تا اینکه یک
وقت خدای نخواس��ته با یک کودتایی اینجا برگردد به یک
حالی بدتر از حال سابق .نمیدانند این را .عالقه ندارند واقعا
به اس�لام .نمیتوانم من بگویم که پاسبانی که دارد خدمت
میکند و شب و روز خدمت میکند عالقه ندارد .عالقه دارد،
ملتفت نیست که دارد چه میکند .یا دادگاهی که میخواهد
خدمت بکند ،عالقه ه��م دارد .یا کمیت��های که میخواهد
خدمت بکند ،عالقه دارد .لکن راه را درست نمیداند .ضوابط
درست معلوم نشده پیششان .خیال میکنند هر که هر طوری
دلش خواست عمل بکند .به مجرد اینکه انقالب شد دیگر من
هم باید پا بشوم هر کاری دلم میخواهد بکنم .انقالب شده.
یعنی انقالب شده ،از یک رژیم ظالم به یک رژیم عدالت.
رژیم عدالت معنایش این نیست که هر که هر طوری دلش
میخواهد عمل کند .یک قواعدی در اس�لام باید باشد .باید
قوانین اسالم باشد .نه بریزند مردم ،زن ها را ،زن و بچه مردم را
بیرون کنند از منزلشان .با اینکه من این را ،شاید ده دفعه گفته
باشم که بر فرض اینکه یک نفری جانی باشد ،مستحق قتل
باشد ،تمام اموالش باید مصادره بشود .لکن زن و بچهاش که
نباید گرسنه بمانند .خب ،به اندازه زن و بچهاش باید برایشان
بگذارند .مابقیاش را ببرند .معذلک کرارا برای من نوشتهاند،
گفتهاند که فالنی بیخود اموالش را گرفتهاند .حاال بیخودش
را من نمیدانم .اما امدهاند فرش از زیر پای ما کش��یدهاند و
ما را از منزلمان بی��رون کردهاند ،و چه کردهاند و ما ماندهایم
همین طوری .اخر این را عقل میپسندد؟ شرع میپسندد؟
انسانیت میپسندد که ما یک چنین کاری سر مردم در اوریم.
بین الملل
32 -41
رابین هود درکاخ سفید ماند
اوباماییدیگر
تداوم به جای تغییر
دیپلماسیبدیلتحریم
فرهنگ
62-67
بغض مهاجران
راضی هستم
یک فیلم قابل قبول
رسیدن به شیرینی از تلخی
ورزش
72 -77
ناگفته هایجلسهمحرمانه
جام جهانی می خواهی ،جام حذفی را تعطیل کن
فقط به خودش فکر می کند
عزیز محمدی :برگزار نشدن جام حذفی خودزنی
است
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :مصطفی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعضای تحریریه و همکاران :زهیر توکلی -ش��اهین فتحیان -شاهده یوسفی
یاس��ین سیف االس�لام -امی��د کرمانی ه��ا -زه��ره دیان��ی -فاطمه میرزایی
ش��یما غفاری -فاطمه کریم خان -زهرا راد -عاطفه کربالئی -محمد تاجیک
حسین غالمی -شادی خوشکار خیری -حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو و هانیه ربیعی اقدم
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی -مهدی ابراهیمی
و نیوشا ملک نیازی
تصحیح :ژیال شاکری -امیر عزیزی
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
امور اداری :محمد سرخ خواه -محمد شکرالهی
انفورماتیک :شهرام رحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -مهندس واعظی -دکتر ایت اله ابراهیمی
دکتر غالم حسن تقی نتاج -حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری
مهندس صدوقی -حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی -هادی انباردار
سید عارف علوی -رضا راستی -ابراهیم صفرلکی -دکتر زارعیان
علیرضا حسن زاده -فراز محمدی -علی کاشفی
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
خبرنامه
درخبرنامه این هفته در مقاله ای به بررسی علت انتخاب باراک اوباما ب رای ریاست جمهوری امریکا پرداخته شده
است.گزارشهاییدربارهاصالحقانونانتخابات،ماج رایفیلمالله،انتقالمهدیهاشمیبهبیمارستانبههم راه
مروررسانههاازبخش هایمختلفخب رنامهاینهفتهاست.
خبرنامه
مثلث شماره150
دیدار در بیمارستان
«اصالح» کلید خورد
اصغرزاده - 58اصغر زاده91
مصائب «الله»
10
سرمقاله
اووما
ایااوبامادردورهدومریاست جمهوری اشبهقدرتمنطقه ایایراناعتراف
می کندوایاامریکایی هاسوسیالیستشده اند؟
سعید اجورلو /سردبیر
در بخ��ش اول این مطل��ب ،ابتدا به طرح این س��وال
می پردازیم که ایا اوباما پس از پیروزی در دور دوم انتخابات،
در سیاست خارجه خاورمیانه ای اش حاضر است نقش و قدرت
منطقه ای ایران را بپذیرد؟ و در بخش دوم با طرح این سوال
که «ایا امریکایی ها سوسیالیست شده اند؟» دلیل شکست
رامنی را بحث می کنیم.
او و ما؛ ایا اوبام�ا به قدرت منطقه ای ای�ران اعتراف
می کند؟
خبرنامه
ساختارها سخن به میان اوردند و برخالف اومانیسم پنهان
در «ایدئولوژی المانی» از نقش فرد کاس��تند و ساختارها را
فربه تر نشان دادند .این گونه بود که گروهی از ساختارگرایان،
نقش دولت را در حمایت از طبقه مسلط ،نقشی پنهان ،نسبی
و بلندمدت دانس��تند و از داوری نس��بی دولت سخن گفتند.
برخی دیگر هم مانند اوفه رابطه این دو را به نفع دولت ارزیابی
کردند و گفتند دولت از سرمایه طبقه مس��لط برای پیشبرد
اهدافش استفاده می کند .درنهایت اما کار به جایی رسید که
«اس��تقالل نس��بی» دولت ذیل گفتمان ابزارگونگی دولت
دست باال را پیدا کرد و فضا برای باال اوردن نقش فرهنگ و
سیاست نزد افرادی مانند گرامشی مهیا گردید.
تحلیل قدرت در امریکا باتوجه به نظریه ساختارگرایی
و حتی مدل تصمیم گیری ،تا حدود زیادی واقعیت ها درباره
مثلث شماره150
تقریبا همه ما با این جمله اشنا هستیم که تصمیم گیری
در ایاالت متح��ده و خصوص��ا در حوزه سیاس��ت خارجی،
موضوع��ی فراحزب��ی اس��ت و
ارتباطی به تمایالت راس��ت و چپ
رئیس جمه��ور ن��دارد و ب��از با این
گزاره اشنا هستیم که ساختارهای
ق��درت در امری��کا تصمیم گیرنده
رابطه میان ایران – امریکاست .حاال
شاید زمان مناسبی است که به طور
جزئی تر مشخص کنیم که منظور
از س��اختارها چیس��ت؟ ایا منظور
از س��اختار اعضای س��نا یا مجلس
نمایندگان است یا اینکه وزارت دفاع
و مش��اوران امنیت ملی و سازمان
اطالعاتی و جاسوسی را هم شامل
می شود یا منظور ما از ساختار ،البی
ایپک یا البی اعراب در واش��نگتن
است که همواره برای رئیس جمهور
تصمیم می سازد .براساس نگرش
ساختارگرایانه ،تصمیمات سیاسی
در الی��ه ای از ش��بکه های پیچیده
از افراد و گروه ها ک��ه دارای منافع
اقتصادی و سیاس��ی هستند شکل
می گیرد .در ای��ن چارچوب نظری،
این ساختارها هستند که تصمیمات
ف��رد را تنظیم می کنن��د .در نگرش علمی به سیاس��ت هم
س��خن از مدل تصمیم گیری ب��ه میان امده اس��ت .در این
مدل فرد تصمیم گیرنده ،تصمیم خود را نه به تنهایی بلکه در
مواجهه با گروه ها ،افراد ،نهادهای مختلف و براساس برخی
محدودیت ها اتخاذ می کند.
مدل تصمیم گی��ری در واقع روی دیگر س��که نظریه
س��اختارگرایی یا تعبی��ری خوش بینان��ه از محدودیت های
تصمیم گیری است .به عبارتی دیگر اگر مدل تصمیم گیری
را از نتایج پوزیتیویستی کردن علم سیاست بدانیم و یکی از
مدل های گزینش عقالنی در کنار مدل فضایی و برخی دیگر
از روش ها ،انگاه ساختارگرایی را می توانیم تعبیر مارکسیستی
از محدودیت های تصمیم گیری تلقی کنیم .ساختار گرایی در
واقع برامده از نظریات مارکسیست های معاصر است؛ افرادی
مانند التوس��ر ،پوالنزاس ،کالوس اوف��ه و رالف میلیبند .در
نزاع پیرامون رابطه طبقه مس��لط و دولت ،مارکسیست های
ارتدوکس معتقد به تسلط طبقه مسلط بر دولت بودند و انگونه
که مارکس و انگلس به صراحت در مانیفس��ت کمونیست
می نویسند ،دولت را حافظ منافع بورژوازی می دانستند .برخی
شواهد و مصادیق مانند روی کار امدن روزولت در امریکا که
به منافع طبقات پایین جامعه می اندیشید یا باال امدن هیتلر
و حزب نازی در المان که اکثرا از طبقات پایین جامعه بودند،
مارکسیست ها را با این س��وال مواجه کرد که ایا بین طبقه
مسلط و دولت فقط رابطه شخصی می تواند وجود داشته باشد
و ایا نمی توان سخن از ساختارها گفت ؟
این گونه بود که س��اختارگرایان ب��ا تعدیل در نظریات
مارکس جوان و با الهام گرفتن از اثار متاخر مارکس از تسلط
تصمیمات باراک اوباما را روش��ن می کن��د .اوبامای ،2008
جوان تر بود ،ش��اداب تر ب��ود ،حرف های بزرگ ت��ر می زد و
وعده های عجی��ب و غریب می داد .او پس از راس��ت گرایی
افراطی بوش ،این فرصت را یافت که از منتهی الیه لیبرال های
امریکا به نقد نومحافظه کاران بپردازد .از س��د راست گرایان
حزب دموکرات که نمادش��ان خانواده کلینتون بود ،بگذرد و
تقریبا بدون دردسر مک کین را شکس��ت دهد .پس از ورود
به کاخ سفید اما هر قدر که زمان گذشت حرکت او از فرد به
ساختار شتاب بیشتری گرفت.
اوبام��ای ،2008خودش بود و خان��واده اش و احتماال
چند مشاورش ،اما هرچه زمان گذش��ت ساختار فربه تر شد؛
س��اختاری که از کنار اتاقش در کاخ سفید را شامل می شد تا
ساختمان مجلس نمایندگان که در اختیار جمهوریخواهان
قرار دارد تا قصرهای شیوخ خلیج فارس و تا دفتر راست گرایان
حزب لیکود در تل اویو و تا کارتل ها و بنگاه های اقتصادی در
سراسر امریکا؛ چه جمهوریخواه و چه دموکرات.
اوباما خیلی زود اسیر س��اختار شد و خیلی زود هم خود
را با س��اختار تطبیق داد .تصمیمات دولت او بر این اساس از
«استقالل نسبی» یا در حالت بدبینانه از «وابستگی نسبی»
برخوردار بود.
در ط��ول این چهار س��ال گاه��ی روی مرزها حرکت
کرد؛ ماند پیامش به مسلمانان در قاهره یا حمایت اجباری از
تحوالت عربی و ژست همراهی کردن با انقالب های منطقه
یا حمایت از تشکیل دولت فلسطینی براساس مرزهای ،1968
اما هرچه بود انگار فرد اوباما در ساختار حاکم بر اوباما مستحیل
شد و شعار تغییر او در اصالح طلبی
وعده داده اش ذیل ش��عار «تغییر»
به موان��ع س��اختاری برمی خورد و
خصلتی محافظه کاران��ه بر دولت
او حاکم می ش��د .تا جایی برخالف
مواضع حقوق بشری منافقین را از
فهرست تحریم خارج کرد و حاضر
ت نهادهای قدرت به
شد برای رضای
تحریم های شدید و غیرانسانی علیه
ایران تن دهد.
چهار س��ال دوم اما ب��رای او
متفاوت اس��ت .او احتم��اال هرچه
بیش��تر می تواند دس��ت به ریسک
بزند و تابوشکنی کند .شاید به اندازه
کافی توانسته میان ارمان خواهی و
واقع گرایی اش باالنس کرده باشد
و توازن حاصل از ای��ن دو خصلت
متضاد را بر رفتارش حاکم کند.
اوبامای جدی��د موانع فراوانی
پیش رو دارد .او از سویی همچنان
با س��اخت قدرت در ایاالت متحده
روبه روست ،از سوی دیگر شعارهای
متفاوتی از بهبود وضع اقتصادی و
اجتماعی مردمش تا شرایط بحرانی خاورمیانه را پیش روی
خود می بیند .ماندن درون ساختارها اوباما را تبدیل به بخشی
از مس��اله می کند نه فردی که وعده داده مساله را حل کند.
حاال وقت مناسبی است که درباره سوال ابتدایی بحث کنیم.
ایا اوبامای جدید می تواند سیاس��ت های امریکا را در
خاورمیانه حاکم کند و ایا او در خاورمیان��ه رقابت برد – برد
که اساس نظریه نورئالیسم اس��ت را جایگزین برد – باخت
رئالیستی خواهد کرد؟ و ایا اوباما در نهایت به قدرت منطقه ای
ایران اعتراف می کند؟
فرضیه حاکم بر این نوش��ته اما بر این گ��زاره متکی
است که اوباما در طول 4سال اینده به قدرت منطقه ای ایران
اعتراف خواهد کرد و قدم های عملی در این جهت برخواهد
داشت.
11
خبرنامه
در طرح مساله این نکته اشکار است که ایران و امریکا
هر یک دارای منافعی در منطقه هستند که با یکدیگر تضاد
دارد .تضاد منافع طبیعتا ادبیات قدرت س��خت و رئالیستی را
تقویت می کند؛ ان گونه که در دوره اول اوباما این تضاد منافع
به خوبی نمایان بود؛ از منامه تا دمشق می شد این دوگانگی
منافع را مش��اهده کرد .اوباما اما به دالیل فراوان در تالش
خواهد بود تا این معادله برد – باخت را به معادله نورئالیستی
تبدیل کند .از حجم و غلظت گفتمان قدرت در منطقه بکاهد
و گفتمان امنیت را جایگزین نماید.
واقعیت ان اس��ت که چه اوباما در قالب س��اختارهای
رس��می تصمیم بگیرد و چه تبدیل به اوبام��ای قویتری در
مقابل ساختارها شده باشد ،در هر دو صورت اکنون به خوبی
دریافته که هرگونه طرحی در خاورمیانه بدون اذعان به اقتدار
ایران در منطقه امکان پذیر نیس��ت .ان گونه که بوش پس��ر
دریافت و برای عب��ور از بحران در عراق ب��ه مذاکره با ایران
روی اورد .اکنون اما ش��رایط خاورمیانه به مراتب پیچیده تر
از چند سال گذشته است .جنبش های اسالمخواه در منطقه
سربراورده اند؛ حکومت های خودکامه عرب و متحد امریکا
در معرض بیداری و جنبش های اسالم گرایانه هستند؛ از جمله
در بحرین ،یمن ،اردن و کویت .مصر از متحد اسرائیل تبدیل
به نیروی بالقوه ای برای تهدید منافع این رژیم شده؛ هرچند
رئیس جمهورش لبخند و احترام تقدیم همتایش در تل اویو
کند .در سوریه حدود 2س��ال تالش و اشنگتن
برای برکناری بشار اسد به نتیجه نرسیده و محور
دوحه – انکارا – ریاض را دچار بحران منطقه ای
کرده .در لبنان دست باال با حامیان ایران است و
عراق به عنوان هم پیمان جدید ایران سر براورده.
در افغانستان ،امریکا نتوانسته طالبان را سرنگون
کند و همچنان احتمال بازگش��ت این گروه به
قدرت وجود دارد.
در روسیه ناسیونالیسم منتقد غرب بر سر
قدرت است و از همه اینها گذشته اقتصاد امریکا
به شدت وابسته به چین و مقروض به چین است.
محدودیت های سیاس��ت خارجی اوباما
در س��اختار هر قدر زیاد باشد بیشتر از مشکالت
منطقه ای واشنگتن نیست .پس اگر فرض کنیم
برد اوباما مقابل رامنی نشانه تعظیم ارمان های او
به واقع نگری حاکم بر ساختارهاست و نمایانگر
رابطه دو طرفه فرد – ساختار یا وابستگی نسبی
دولت اوست ،حاال باید منتظر باشیم که در 4سال
دوم ،این اعتماد حاصل شده میان طبقه مسلط –
ساختارها – و دولت اوباما به تغییرات در سیاست
خارجی اوباما منجر شود.
به عبارت دیگر بحران های اوباما در منطقه چاره ای برای
تسلیم او در برابر قدرت ایران باقی نمی گذارد .به احتمال زیاد
او دریافته که تشدید تحریم ها ،در ادامه ضمن شکسته شدن
تابوی تحریم برای ایرانی ها ،ممکن است به تغییر زمین بازی
منجر شود و حرکت ایران در را ه دستیابی به انرژی صلح امیز
هس��ته ای وارد مراحل تازه تری گردد .در عین حال طوالنی
شدن این روند و نتیجه نگرفتن از تحریم ها ،اوباما را با چالش
کارامدی تحریم ها مواجه کند و در نهایت اشتباه در زمان بندی
و خطای محاس��باتی فرصت هرگونه توافقی را از انان سلب
کند.پس اوباما باید هرگونه که شده س��اختارها را به سمت
تصمیمی جدید راضی کند؛ تصمیمی که محتوایش اعتراف
به قدرت منطقه ای ایران است.
در غیر این صورت او هرگز در خاورمیانه دس��تاوردی
نخواهد داشت .او باید به معادله ای غیر از برد – باخت تن دهد
چراکه ایران به هیچ وجه طرف بازنده این منازعه نخواهد بود.
در عین حال ادبیات تازه ای در ایران شکل گرفته مبنی
بر اینکه گفت وگو و مذاکره به معنای پایان مخاصمه نیست،
بلکه مذاکره روشی است برای کسب منافع که نشان از تلفیق
مثلث شماره150
12
میان منافع ایدئولوژیک و استراتژیک ایران دارد .با این حال اما
این فرض را که اوباما مرموزانه به دنبال سیاست های تهاجمی
علیه ایران خواهد بود را نمی توان نادیده گرفت.
اوباما ژانویه 2009مراسم تحلیف به جای می اورد .ایا
او که با چپ گرایی اغاز کرد ،بعد به محافظه کاری مبتال شد و
گرفتار ساختارها گردید ،اکنون از ساختارها می گریزد و سنت
چپ خود را به عرصه سیاست خارجی خاورمیانه می اورد؟
ایا امریکایی ها سوسیالیست شده اند؟
چرا مردم امریکا به رامن��ی رای ندادند؟ جامعه ای که
به محافظه کاری می ش��ناختیمش و از قدرت و قدمت سنت
س��رمایه داری و محافظه کاری اش س��خن ها شنیده بودیم
چرا از س��ال 2008به این سو ،دیگر به راس��ت گرایان و به
سرمایه داران اعتماد نمی کند؟ اگر جان مک کین پیر و فرتوت
بود برای نشستن در کاخ سفید و چهره او یاداور افتضاح بوش
پسر در 8س��ال ریاس��ت جمهوری اش ،اما میت رامنی قد و
قامتش که به کاخ سفید می خورد ،در مدیریت هم برای مردم
استانداردهایی متوسط داش��ت ،پس چرا او هم به سرنوشت
مک کین دچار شد؟ در جامعه امریکا چه اتفاقی افتاده که در بر
پاشنه چپ گرایی می چرخد؟
ایا امریکایی ها سوسیالیست شده اند؟
برای چپ های جدید در مکت��ب فرانکفورت؛ از ادورنو
جنبش وال استریت تا حدود زیادی به نفع اوباما بود
و مارکوزه گرفته تا هورکهایمر انقالب انارشیستی 1968در
فرانسه ،دلربا ،ش��ورانگیز و به اندازه زیادی امیدوارکننده بود
تا بتوانند حداقل ضربه ای کوچک به پیکر لیبرالیسم مسلط
بر غرب و جهان پس از جنگ جهانی دوم بزنند .دولت های
لیبرالی به مثابه لویاتان پیش روی چپ گراها جلوه می کرد و
انان را ناامید از گشایش ،از شورش طبقه ضعیف و انان را به
گوشه انزوا و محافل روشنفکری می کشاند .انان معتقد بودند
و هنوز برخی از انان معتقد هستند که «جوامع غربی» ،جوامع
برخوردار ند و کودن سازی و استعمار مردم این جوامع را در بر
گرفته .طبقه متوسط همان طبقه کارگرند که ارتقا یافته اند.
پول بیشتری در جیب شان گذاشته می شود و به همان نسبت
پول بیشتری از جیب شان برداشته می ش��ود .سرمایه داری
خود وظیفه این رد و بدل شدن سرمایه را به دوش می کشد.
بازارهای جهانی ،شهروندان ،انسانیت و طبیعت را بلعیده .اگر
لنین معتقد بود که «امپریالیسم اخرین مرحله سرمایه داری»
است ،زمانه به تئوری او هم رحم نکرده و جهانی سازی باالتر از
استعمار و امپریالیسم سرمایه های جنوب را به شمال می اورد.
حتی اگر تئوری والرشتاین هم از کشورهای نیمه پیرامون نام
برد ،اما نمی توان در نهایت شکاف بزرگ میان فقیر /غنی را
در دو سطح ملی و بین المللی نادیده انگاشت .اگر زمانی طبقه
ضعیف ملی قابل شمارش بود ،االن با طبقه ضعیف بین المللی
مواجهیم که نفس��ش در بند دس��ت های ضخیم و قدرتمند
سرمایه داری است.
کار به همین جا هم ختم نش��ده و طبقه متوسط هم در
چالشی عظیم میان نزول به طبقه پایین تر یا حفظ موقعیت
فعلی گرفتار امده.
رویای چپ های جدید اما در هزاره سوم تا حدودی رنگ
واقعیت گرفت .همه چیز از بحران بزرگ مالی ش��روع ش��د؛
فاجعه ای که بوش پسر باعث و بانی و سبب سازش شناخته
شد .بادکنک اقتصاد سرمایه داری ترکیده بود و این فاجعه ای
برای نومحافظه کارانی بود که در عصر تاچر و ریگان اقتصاد
کینزی را به کناری گذاشتند و سخن از دست نامرئی بازار ادام
اسمیت و نظم خودجوش هایک گفتند.
اوباما از طیف چ��پ لیبرال ها به میدان امد .نس��خه او
کینزی بود و این بدترین کابوس بود ب��رای محافظه کاران
امریکایی ،برای سرمایه داران و زمان زیادی طول نکشید که
تحوالت سیاسی در سطح نخبگان به سطح جامعه و خیابان
امد .تحولی که از پایین شروع شده بود دوباره به کف خیابان
بازگش��ت و جنبش وال اس��تریت علیه نظام س��رمایه داری
جان گرفت و لبخندی ب��ر صورت چپ گرای��ان و منتقدان
سرمایه داری نقش بست.
در چنی��ن صحن��ه ای جمهوریخواهان
امریکایی ب��ه می��دان رقابت با اوبام��ا امدند.
رقیب اصلی اما میت رامنی بود؛ کس��ی که در
سال 2008بازی را به هم حزبی اش مک کین
باخته ب��ود .او از طیف چ��پ جمهوریخواهان
به میدان می ام��د ،با گرایش های��ی متفاوت
ازنومحافظه کاران و تی پارتی با مواضعی نزدیک
به طیف راست لیبرال ها .نکته اما همین جا بود.
برای مردمی که در میانه فقر و غنا و برای ماندن
در وضعیت طبقه متوسط گرفتار چالش ها بودند،
گفتمان مطلوب گفتمان چپ گرایانه بود .پس
هژمونی با گفتمان حزب دموکرات بود .از همین
رو رامنی تالش کرد تا ذیل همین گفتمان اما
با نس��خه های محافظه کارانه و سرمایه داری
وارد شود؛ یک تناقض محض و بعد او در میانه
جنگ طلبی و س��رمایه داری جمهوریخواهان
چگونه می توانس��ت تعادل ایجاد کن��د؟ او نه
می توانست حرف از جنگ بزند و نه اعتماد طبقه
فقیر و متوسط را کسب کند .او همچنان در دام
جورج بوش گرفتار بود .او که با ادعای اقتصاد
به میدان امد نتوانس��ت توازنی میان وعده های اقتصادی و
سیاس��ی اش برقرار کند که برای مردم باورپذیر باشد .رامنی
خودش را شبیه اوباما کرد .پس چه دلیلی دارد مردم به نسخه
دوم اوباما رای بدهند؟ در نتیجه همان نسخه اولش را ترجیح
دادند .جنبش وال اس��تریت نمادی است از فقیر شدن بیشتر
مردم امریکا .از خطر نزول طبقه متوسط به سمت طبقه فقیر.
این گونه بود که اوباما نقطه تعامل محافظه کاری و چپ گرایی
گردید .انگار محافظه کاری امریکایی برای حفظ وضع موجود
از چپ گرایی اقتصادی اوباما می گذرد .انگار جنگ در جامعه
امریکا برای ماندن است نه باال رفتن .در این فضای گفتمانی
چه کسی می تواند در پس جنگ طلبی جمهوریخواهان کفایت
اقتصادی شان را جست وجو کند؟ و چه کسی می تواند ریسک
یک تغییر بزرگ را به جان بخرد؟بار اول رای به اوباما رای به
تغییر بود .این بار اما رای به او رای به محافظه کاری بود ،برای
ایستادن مقابل موج های س��رمایه داری .شکاف فقیر و غنی
هر روز گس��ترده تر می شود و این ش��کاف بین المللی امروز
صورتش را به طور واض��ح در جامعه امریکا نمایش می دهد.
رای به اوباما ایا نشانه ای از این واقعیت نیست که امریکایی ها
سوسیالیست شده اند؟ g
گزارش ها
جنجال پیرامون ساخت یک فیلم ادامه دارد
1
مصائب «الله»
خبرنامه
حاشیه های کارگردان فیلم
اما حاش��ی ه های س��اخت فیلم الله تنها ب��ه موضوع
فیلم محدود نشد و عوامل س��اخت ان نیز به حاشی ه های
ان افزودند .ب راساس گزارش ها س��اخت این فیلم را اسداهلل
نی ک نژاد ،کارگردان ای رانی مقیم امریکا در یکی از سفرهای
رئی س جمهور ب��ه نیویورک پیش��نهاد کرده ب��ود که مورد
موافقت قرار گرفت و فیلمنامه ان هم توس��ط وی نوش��ته
ش��د .موضوعی که باعث ش��د تعداد زیادی از مطبوعات از
جمله کیهان به ان اعتراض کنند .به نوشته کیهان ،اسداهلل
نی ک نژاد که در کارنام ه سینمایی خود سریال «پاییز صحرا»
و سوابق سینمایی مختصری دارد ،در دهه شصت به امریکا
مهاجرت کرده و وار د هالیوود شده است.
اعتراض بس��یاری از اصولگرایان و از جمله کیهان به
خاطر پیش��ینه هنری نی ک نژاد در هالی��وود و همکاری در
ساخت س��ریال «خاط رات کفش قرمز» است؛ مجموعه ای
که حاوی صحنه های اروتیک و ویژه بزرگساالن ساخته شده
است .به نوشته کیهان اقای نی ک نژاد تهی ه کنندگی تعدادی
از قسمت های ان را برعهده داشته.
اما رئیس سازمان سینمایی کشور در جوابی ه ای معیار
را «حال» افراد خواند و همکاری اس��داهلل نی ک نژاد با چنین
فیلم هایی را کامال غی ر مستقیم و تنها در بخش های فنی
پس از تولید و در نتیجه «نه چندان مهم» خواند.
همچنین علی مطهری نیز در ارتباط با موضوع ساخت
الله ،پروژه ای فاخر
علت ورود نماین��د گان به موضوع س��اخت یک فیلم
نیز نکته قابل توجهی اس��ت .چرا این تعداد از نمایندگان به
ساخته شدن یک فیلم اعتراض م ی کنند؟ این نکته ای است
که باید در نحوه تامین بودجه ساخت فیلم الله جس ت وجو
کرد .ب راس��اس اعالم سازمان س��ینمایی وزارت ارشاد ،فیلم
س��ینمایی الله جزو پروژه های فاخر این سازمان محسوب
م ی شود و ب راساس قانون ،بودجه مربوط به ساخت فیلم های
فاخر به صورت مستقل و از سازمان سینمایی و وزارت ارشاد،
توسط مجلس شورای اسالمی ارائه م ی شود.
«جمش��ید جعفرپور» عض��و کمیس��یون فرهنگی
مجلس در گفت وگویی در پاس��خ به این س��وال ک��ه ایا از
نظر کمیس��یون فرهنگی مجلس ش��ورای اسالمی فیلم
«الله» جزو فیلم های فاخر محسوب م ی شود یا خیر گفت:
«همان طور که تک تک اعضای کمیس��یون هم مصاحبه
کردند ،خیر .ما هیچ ضرورت��ی نم ی بینیم ب رای این فیلم در
ش��رایط کنونی بودجه فیلم های فاخ��ر را اختصاص دهیم.
مثلث شماره150
پس از خبر استعفای دسته جمعی عوامل تولید فیلم
پرحاش��یه «الله» در دو هفته گذش��ته ،این فیلم بار دیگر
خبرساز ش��د .با اعالم وصول طرح سوال ملی الیاس نادران
از وزیر ارش��اد در خصوص تولید این فیلم پای وزیر ارشاد به
صحن علنی کشیده م ی ش��ود .حاال اما معاونت سینمایی
وزارت ارش��اد م ی گوید« :تولید فیلم الله از اولویت سازمان
سینمایی خارج شده است».
فیلم الله به گفته ش��فیع اقا محمدیان ،رئیس مرکز
گسترش سینمای مس��تند و تجربی ،حول داستان زندگی
«الله صدیق» نخس��تین زن قهرمان ای رانی رالی اس��ت و
قرار بود با س��رمایه گذاری پنج میلیارد تومان��ی این مرکز و
همچنین س��رمایه گذاری احتمالی شرکت های امریکایی و
اروپایی ساخته شود.
از زمان انتش��ار این خبر واکنش های اصولگرایان به
ان اغاز شد .محمد باقری ،نایب رئیس کمیسیون فرهنگی
مجلس گفت« :باید مش��خص شود پش��ت پرده این پروژه
چیست که برخی در این حد ب رای اجرای ان اصرار دارند».
بیژن نوباوه ،از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نیز
پیشتر ،ضمن اشاره به «محتوای فمینیستی» فیلم ،اعالم
کرده بود مجلس به هیچ وجه زیربار س��اخت چنین فیلمی
نخواهد رفت .به گفته این نماینده مجلس «اگر دولت مصر
به ساخت این فیلم باشد ،مجلس از تمامی اختیارات قانونی
خود از جمله استیضاح استفاده خواهد کرد».
اقای نوباوه اف��زوده بود« :فیلمنامه این فیلم س��عی
دارد بگوی��د در جامعه ای ران محدودیت های بس��یاری ب رای
زنان وجود دارد که قهرمان فیلم به رغم انها در نهایت پیروز
م ی ش��ود ،در حالی که محدودیت های موجود در ای ران تنها
زاییده خلقت ،ذات و فیزیک زنان است؛ به عالوه این مساله
که در ای ران برخی زنان به کارهای مردانه م ی پردازند از س��ر
ناچاری است و مایه افتخار محس��وب نم ی شود که در مورد
ان فیلم ساخته شود».
این فیلم معتقد است «این فیلم عالوه بر اشکال در سابقه
کارگردان در حوزه محتوا هم دارای اشکال است .باتوجه به
اینکه کارگ��ردان فیلم الله پیش از این د ر هالیوود س��ازنده
فیلم ه��ای غی ر اخالق��ی بوده ،باید از گذش��ته خ��ود تبری
بجوید».
عوام��ل فیلم در اس��تعفای خ��ود دالی��ل ان را عدم
هماهنگ ی ها ،عدم پیش��رفت کار و همچنین نبود اینده ای
روش��ن ب رای تولی��د این فیل��م اع�لام کرده ان��د .علیرضا
تو گویی
سب ط احمدی ،تهی ه کننده این فیلم سینمایی در گف
ضمن تایید کناره گیری خود گفته بود« :در ش��رایط فعلی
به هیچ عنوان حاضر به صحبت نیس��تم و ش��اید در زمان
مناسب تری دالیل این اس��تعفا را توضیح بدهم ».به عالوه
گفته م ی ش��ود این اس��تعفا چند روز پیش از ان به معاونت
سینمایی ارائه شده بود اما جواد شمقدری از انها خواسته بود،
تا انتخاب تهی ه کننده جدید ان را رسانه ای نکنند.
یکشنبه گذشته و در پایان جلسه علنی مجلس شورای
اسالمی طرح سوال ملی الیاس نادران ،نماینده مردم ته ران
از وزیر فرهنگ و ارشاد اس�لامی در خصوص صدور مجوز
ساخت فیلم الله با هزینه سنگین در صحن علنی مجلس
اعالم وصول شد.
ما اولویت های��ی داریم که م ی تواند مهم تر از س��اخت فیلم
«الله» باشد ،البته فیلم «الله» ف ی نفسه فیلم بدی نیست
و اگر با بودجه های معمولی ب رای ان س��رمایه گذار پیدا شود
م ی توانند ان را بسازند ،اما اینکه ما بگوییم فیلم «الله» جزو
اولویت هاس��ت و ب رای ان در ردیف بودج��ه فیلم های فاخر
هزینه کنیم ،پاسخ اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در
این رابطه منفی است».
همچنین در این ارتباط علیرضا سجادپور درباره علت از
اولویت خارج شدن تولید فیلم سینمایی «الله» گفت« :فیلم
سینمایی «الله» اکنون در حال تولید است و دوستان هنوز
هم در حال ت�لاش ب رای تکمیل بودجه این فیلم از س��وی
سرمایه گذاران خارجی هستند».
وی در عین حال خاط ر نش��ان کرد« :در مورد «الله»
انچه مشخص شده این است که این فیلم به جشنواره فیلم
فجر امسال نخواهد رسید و ما هم ترجیح دادیم که ان را از
اولویت هایمان خارج کنیم و فعال بودج��ه و توجه مان را به
فیلم های دیگر معطوف کنیم».
همزمان با اع�لام خبر «از اولویت خارج ش��دن پروژه
الله» سجادپور خبر داد که س��اخت فیلم فاخر و میلیاردی
«سوادیکا» نیز از اولویت سازمان س��ینمایی خارج شده .او
درباره علت از دستورکار خارج شدن تولید «سوادیکا» توضیح
داد« :باتوجه به اقتصاد مقاومت��ی ،ما پول کافی ب رای تولید
فیلم سینمایی «سوادیکا» در اختیار نداریم؛ ضمن انکه این
فیلم در صورت تولید هم نم ی توانس��ت به جش��نواره فجر
امسال برسد .به همین دلیل تولید این فیلم فعال از دستورکار
ما خارج شده است».
پروژه فیلم فاخر «س��وادیکا» دومین پروژه میلیاردی
سازمان سینمایی کش��ور بعد از الله است که با هزینه 7/5
میلیاردی و به کارگردانی جمال ش��ورجه قرار بود س��اخته
ش��ود .نکته دیگری که این فیلم را در کانون توجه قرار داده
نام تهی ه کننده ان یعنی مرات هنر ب��ه مدیرعاملی روح اهلل
شمقدری ،ب رادر رئیس سازمان سینمایی کشور بود.
الله و سبک زندگی ایرانی
جواد ش��مقدری ،رئیس س��ازمان س��ینمایی نیز در
گفت وگویی درباره اینکه ایا فیلم «الله» مبتنی بر «سبک
زندگی اسالمی» اس��ت ،گفت« :ممکن اس��ت صد درصد
منطبق با س��بک زندگی اسالمی نباشد .ش��ما کدام فیلم
را م ی توانید بگویید که صد درصد ب راس��اس سبک زندگی
اسالمی است؟»
وی با اشاره به ای رادات مختلف درباره این فیلم افزود:
«فیلم «الله» نکاتی دارد که به نظر ما ب ی اش��کال اس��ت؛
باالخره ممکن است شما در هر فیلم ی که م ی خواهید کار
کنید ،بتوانید از ابعاد مختلف به ان ای راد بگیرید ،اما مهم این
است که جمع بندی و حاصل کار چیست؟»
رئیس سازمان سینمایی تاکید کرد« :هدف از ساخت
این فیلم بیشتر این بوده است که در مقابل همه فیلم هایی
که در خارج از کشور علیه ای ران و راجع به جایگاه زن در جامعه
ای رانی ساخته م ی شود مانند «سنگس��ار ثریا»« ،شرایط»،
«زنان بدون مردان» و ده ها فیلم دیگر پاس��خ دهد .ما فکر
م ی کنیم این فیلم م ی توان��د ان تصویر غلطی که در غرب
ساخته شده را تغییر بدهد».
شمقدری در عین حال تاکید کرد« :قطعا ما نم ی توانیم
ی س��بک زندگی اس�لامی را در بیاوریم اما این
در هر فیلم
نکته قطعا ب رای ما جدی است که در فیلم ،اموزه و تبلیغی
درباره س��بک زندگی امریکایی نباش��د».جواد شمقدری در
توضیح تهی ه کننده جدی��د پروژه الله نیز اف��زود« :در حال
حاضر هم تهی ه کننده سریال امام رضا(ع) مسئولیت کار را به
عهده گرفته است و خوش��بختانه او سوابق حضور در کارها
و پروژه های بزرگ را دارد .امیدوارم ایشان بتواند این کار را با
کمترین حاشیه و به نحو احسن به اتمام برساندg ».
13
طرح قانون انتخابات به صحن علنی مجلس رسید
2
«اصالح» کلید خورد
خبر بررسی طرح اصالح قانون انتخابات در کمیسیون
ش��وراها و امور داخلی کش��ور مجلس ش��ورای اس�لامی
واکنش های زیادی را به دنبال داشت .هنوز جزئیات زیادی
از ان منتشر نش��ده بود که گمانه زن ی ها در رابطه با ان اغاز
ش��د .این طرح که دوم ابان ماه در کمیس��یون نهایی شد،
ب رای قرائت به صحن علنی ارس��ال ش��د .این کمیسیون
در توضیح تغییر این قانون اورده اس��ت« :ح��دود دو دهه
در این قانون تغییری ایج��اد نگردیده ،تحوالت اجتماعی و
سیاسی و تجربیات به دس��ت امده در خالل این سال های
متمادی ،همچنین با بهره جس��تن از برخی قوانین س��ایر
کش��ورها ،تغیی راتی چن��د در این قانون را مناس��ب و بلکه
ضروری م ی داند».
از تغیی رات بحث ب رانگیز این قانون م ی توان به تشکیل
س��تاد مرکزی جریان انتخاب��ات زی ر نظر ش��ورای مرکزی
انتخابات و تشکیل ان شش ماه پیش از انتخابات ،تغییر در
شرایط کاندیداتوری از جمله تعیین حداقل و حداکثر سقف
س��نی و همچنین دارا بودن مدرک دکترا یا معادل حوزوی
ان ،تعیین رجل سیاس��ی بودن کاندیدا توس��ط 100نفر از
نمایندگان ،استعفای کاندیداها ش��ش ماه پیش از برگزاری
انتخابات و اصالح و تنظیم قوانین مرب��وط به مناظره ها و
رسانه ها اشاره کرد.
خبرنامه
واکنش ها و مخالفت ها
مثلث شماره150
در اولین واکنش ها وزیر کشور ،مصطفی محمد نجار
با ان مخالفت کرد و در حاشیه جلس��ه هیات دولت گفت:
«طبق قان��ون اساس��ی ،کار اجرایی ب ر عهده ق��وه مجریه
است و از 30سال گذشته نیز انتخابات توسط وزارت کشور
برگزار شده است .فکر نم ی کنم در این شرایط که در استانه
انتخابات هس��تیم مطرح کردن این گونه مباحث ضرورتی
داشته باش��د ».نجار همچنین خاطرنش��ان کرد« :نظر ما
به عنوان دولت این اس��ت که در این ش��رایط این موضوع
به مصلحت نیست و از س��وی دیگر با اصل تفکیک قوا و
همچنین نظارت شورای نگهبان مغایرت دارد».
الریجانی در واکن��ش به انتقادات اولیه مطرح ش��ده
اعالم کرد« :مطالبی را که برخی س��ایت ها درباره این طرح
و مسئولیت اجرا و بقیه امور انتخابات ریاست جمهوری در
این طرح بیان م ی کنند ،درس��ت نیست .برگزاری انتخابات
در دست دولت است ،ولی همان شوراهایی که در استان ها
به عنوان هیات اجرایی فعالیت م ی کنند در سطح ملی هم
مشابه همین شوراهای اجرایی استانی تشکیل م ی شود».
رئیس مجلس ش��ورای اس�لامی افزود« :این طرح
نظم معقولی را ب��ه انتخابات ریاس��ت جمهوری م ی دهد و
این مطالبی که در برخی از رس��انه ها نوش��ته م ی ش��ود با
ان چیزی که در مصوبه کمیس��یون دی��دم خیلی فاصله
دارد ،مخصوصا اینکه ادعا م ی ش��ود س��تادی گذاشتند که
انتخابات از دولت گرفته ش��ده اس��ت .اصال اینطور نیست
و این ،خالف واقع است .مسئولیت اجرای انتخابات در این
طرح برعهده وزارت کشور است و ب ر اساس همان شیوه ای
است که هم اکنون در استانداری ها اجرا م ی شود ».عباسعلی
کدخدایی در گفت وگویی پس از تصوی��ب نهایی طرح در
کمیس��یون با بیان اینکه ش��ورای نگهبان همواره درباره
طرح ه��ا و لوایحی ک��ه در دولت و مجلس مطرح اس��ت و
هنوز به تصویب نرسیده بررس ی های کارشناسی دارد ،گفت:
«شورای نگهبان ب رای بررسی طرح اصالح قانون انتخابات
ریاست جمهوری جلسات کارشناسی را با حضور نمایندگان
14
مجلس و مسئوالن وزارت کش��ور برگزار کرده است» .وی
تاکید کرد که نظر نهایی ش��ورای نگهب��ان درباره اصالح
قانون انتخابات منوط ب��ه مصوبه مجلس در صحن علنی
است .وی همچنین در جریان بازدید از نمایشگاه مطبوعات
در هفته گذشته مخالفت شورای نگهبان را در تعیین شرایط
حداقلی و حداکثری اینگونه بیان داشت« :قرار دادن شرایط
حداقلی و حداکثری ب رای کاندیداه��ا در طرح قانون اصالح
انتخابات مورد تایید شورای نگهبان قرار نخواهد گرفت».
وی همچنین افزود« :البته تا مصوبه نهایی مجلس بررسی
نشود نم ی توان نظر قطعی داد ،اما برداشت بنده باتوجه به
رویه شورای نگهبان این است که شورا با چنین اصالحی ه ای
که محدودیت های قانونی اعمال م ی کند ،موافقت نخواهد
کرد ».مصطفی پورمحمدی ،وزیر س��ابق کش��ور و رئیس
سازمان بازرس��ی کل کش��ور در این باره گفت« :زمانی که
بنده در وزارت کشور بودم قانون جامع انتخابات تدوین و به
تصویب رسید که بخشی از این قانون نیز در حال حاضر در
مجلس در حال بررسی است که اصالحات ان درون قانون
انتخابات ریاست جمهوری گنجانده شده است .البته اصالح
قانون انتخابات و به خصوص انتخابات ریاست جمهوری باید
زودتر از اینها اغاز م ی ش��د که این روند باید ادامه یابد ،زی را
بنده نیز به اصالح و بازنگری این قانون خوش بین هستم».
مخالفت با طرح استعفای کاندیداها
ی جنجالی
اما مجلس یکشنبه گذشته ١٤ابان ماه روز
را پشت سر گذاش��ت .عالوه بر اعالم وصول طرح سوال از
رئی س جمهور و اختالفات مربوط به ان 37 ،نفر از نمایندگان
مجلس شورای اسالمی در قالب طرحی دو فوریتی خواستار
تعمیم ش��رایط کاندیدات��وری انتخابات مجلس ش��ورای
اسالمی به انتخابات ریاس��ت جمهوری به لحاظ شرط لزوم
اس��تعفای کاندیداها به مدت ش��ش ماه پیش از انتخابات،
شده بودند که مجلس شورای اس�لامی با کلیات این طرح
مخالفت کرد.
ب راس��اس این طرح که با مخالفت قاط��ع نمایندگان
روبه رو شد ،قرار بود ماده 35قانون انتخابات ریاست جمهوری
اصالح ش��ده و تمام ی رده های مدیریتی غیر از وزرا و رئیس
مجمع تش��خیص مصلحت نظام و روس��ای قوا از ش��ش
ماه قبل از برگ��زاری انتخابات ریاس��ت جمهوری از تمامی
پس ت های دولتی اس��تعفا دهند .این طرح 28رده مدیریتی
لشکری و کشوری را نیز شامل م ی شد.
موافقان و مخالفان طرح
اب راهیم اقامحمدی ،نماین��ده خرم اباد از ط راحان این
طرح با بیان اینک��ه کاندیداهای ریاس��ت جمهوری باید از
شرایط یکس��انی برخوردار باش��ند ،گفت« :ب راساس ماده
20قانون انتخابات مجلس شورای اس�لامی کاندیداهای
مجلس باید شش ماه قبل از انتخابات از سمت و مسئولیت
خود اس��تعفا دهند تا شرایط یکسانی را با س��ایر کاندیداها
داشته باش��ند ».وی تصریح کرد« :از س��وی دیگر باتوجه
به ش��ائب ه هایی که این س��ال ها در خصوص بهره گیری از
امکانات دولتی از س��وی برخ��ی کاندیداها مطرح ش��ده و
شخصا نیز شاهد بودم که برخی کاندیداها در زمان انتخابات
تمام امکانات و پتانسیل س��ازمان تحت مدیریت خود را در
امر انتخابات به کار م ی گیرند و کار را رها م ی کنند ،ضروری
است کاندیداها در زمان تبلیغات انتخاباتی سر پست دولتی
خود نباشند».
نماین��ده خرم اب��اد ب��ا بی��ان اینک��ه کاندیداه��ای
ریاس��ت جمهوری بای��د فرصت کاف��ی ب رای س��اماندهی
برنامه های ریاس��ت جمهوری داشته باش��د ،اظهار داشت:
«کاندیداهای ریاس��ت جمهوری طبیعتا در مدت انتخابات
درگیر امور انتخاباتی م ی شوند و فرصت کافی ب رای پرداختن
به وظایفش��ان ندارند ،اما اگر در ان جایگاه نباشند و کسی
دیگر روی کار باشد هم کاندیداها به کار خود م ی رسند ،هم
کارهای کشور معطل نم ی شود ».موس��ی الرضا ثروتی ،از
دیگر موافقان دو فوریت��ی این طرح اظهار داش��ت« :وزرا،
معاونان وزرا و شخصی ت هایی که امکانات دولتی را در اختیار
دارند سفرهایی به استان ها داشته و با تشکیل کارگروه هایی،
زمینه تبلیغات انتخاباتی را به وج��ود م ی اورند .دولتمردان
باید برای شرکت در انتخابات ریاس��ت جمهوری همچون
نمایندگان مجلس شش ماه قبل از برگزاری انتخابات استعفا
دهند ،چون امکانات دولتی در اختیارشان است».
نماینده م��ردم بجنورد با تاکید بر اینکه باید ش��رایط
رقابت های انتخاباتی ب رای کاندیداهای ریاس��ت جمهوری
یکس��ان باش��د ،گفت« :ای��ن موض��وع ش��امل مقامات
کشوری و لش��کری م ی ش��ود .چنین ش��رایطی نیز ب رای
نمایندگان مجلس وجود دارد ،اما ب رای مرحله دوم انتخابات
ریاست جمهوری کاندیداها نیاز به استعفا ندارند».
وی تاکی��د ک��رد« :در م��اده 29قان��ون انتخاب��ات
مجلس ب رای جلوگیری از سوءاس��تفاده از امکانات دولتی
و جلوگیری از شائبه سفرهای انتخاباتی وزرا و معاونان وزرا
پی ش بین ی هایی شده است که طرح دو فوریتی درصدد تامین
این شرایط ب رای انتخابات ریاست جمهوری است».
ثروتی با اشاره به تبصره این ماده تصریح کرد« :مساله
شخص رئی س جمهور قبلی نیز در تبصره حل شده ،چرا که
در این تبصره مطرح شده که رئی س جمهور مرحله اول ب رای
کاندیداتوری بار دوم نیازی به اس��تعفا ن��دارد .همانطور که
نمایندگان یک دوره ب رای دوره بعد نیازی به استعفا ندارند».
علیپ��ور از مخالف��ان این طرح ام��ا معتق��د بود که
شخصی ت های مطرح ش��ده در این دوفوریت شمول کافی
را ندارند و عدالت رعایت نش��ده اس��ت .وی گفت« :چرا در
این اصالحیه برخی مقامات از جمله معاونان و مش��اوران
رئی س جمهور ،دبیر مجمع تش��خیص مصلح��ت نظام یا
شهرداران و بخش��داران و فرمانداران باید استعفا دهند ،اما
نماین��دگان و رئی��س مجلس یا رئیس مجمع تش��خیص
مصلحت نظام مشمول استعفا نشده اند؟ مگر م ی شود مقام
مافوق را مسثتنی نکرد و مقام پایی ن تر را مستثنی کرد؟»
وی با بیان اینکه ما ب راساس قانون اساسی موظف به
رفع تبعیضات ناروا هستیم ،خاطرنشان ساخت« :گفته شده
که برخی کاندیداها از امکانات دولتی بهره برداری انتخاباتی
م ی کنند ،در حالی که اگر رئی س جمهوری که بر سرکار است
بتواند کاندیدا شود به راحتی م ی تواند از مقام و جایگاه خود
در امر انتخابات استفاده کند و منعی ب رای او گذاشته نشده
است .ما نباید قانون را نسبت به شرایط فعلی تصویب کنیم
بلکه باید دورنمایی را در نظر بگیریم».
محمد دهقان از دیگر مخالف��ان این طرح نیز با بیان
اینکه شرایط کاندیداهای ریاس��ت جمهوری به روشنی در
اصول 116، 115و 117قانون اساس��ی امده اس��ت ،گفت:
«هر نوع محدودیت ایج��اد کردن ب��رای کاندیداها باید با
احتیاط صورت گیرد و هر تغیی راتی که قرار است در قانون
اعمال شود باید با فحوای قانون اساس��ی مغایرت نداشته
باش��د .افرادی که کاندیداهای ریاس��ت جمهوری م ی شوند
ب ی شک افراد برجست ه و مشغول به کارهای مهمی در کشور
هستند و محروم کردن کشور از خدمات رسانی انها به مدت
طوالنی کار درستی نیس��ت ».عضو هیات رئیسه مجلس
با بیان اینک��ه ماده 29قانون انتخاب��ات مجلس نیز دارای
ای راداتی است ،اظهار داشت« :نباید قانونی را که خود محل
اشکال است به ریاس��ت جمهوری تسری دهیم ».الهوتی،
نماینده مردم لنگرود نیز در دف��اع از دو فوریت این طرح در
مجلس اظهار داش��ت« :این اصل ش��ک و تردید به وجود
امده در جامعه را از بین م ی برد ،چ��را که همه مردم جامعه
ما امروز معتقدند که امکانات در جهت تصدی پس ت ها در
جریان های انتخاباتی استفاده م ی شود .امروز بحث فوریت
داریم و مخالفت ه��ا با این موضوع باید هنگام بررس��ی در
کمیسیون لحاظ شود».
اظهار نظر نمایندگان
واکنش اصالح طلبان
در میان اصالح طب��ان موس��وی الری ،عضو مجمع
روحانیون مبارز و وزیر کش��ور دولت اصالح��ات از اصالح
قانون انتخابات انتقاد کرد .او که با اعتماد گفت وگو م ی کرد
دراین باره بیان داش��ت« :در انتخابات پیش رو هنوز داوری
نم ی کنیم ،اگر حداقل هایی از رقابت واقعی وجود داش��ته
باش��د اصالح طلبان حتما در عرصه رقابت وارد م ی ش��وند.
اما متاسفانه انچه شاهد ان هس��تیم نه تنها ان دورنما به
چش��م نم ی اید ،بلکه ان اصالحاتی که قرار است در قانون
انتخابات ص��ورت پذیرد و به مجلس داده ان��د ،انتخابات را
وارد شیب تندی م ی کند .از یک س��و از لحاظ سنی ،ب رای
خبرنامه
برگزاری دوباره مناظره ها
برئیس کمیسیون شوراها و
محمداب راهیم رضایی ،نای
ی طرح اصالح موادی
امور داخلی مجلس با بیان اینکه بررس
از قانون انتخابات ریاس��ت جمهوری در این کمیسیون به
اتمام رسید ،گفت« :طبق مصوبه این کمیسیون ،مناظ رات
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری کما ف ی السابق زنده از
تلویزیون پخش م ی شود».
وی با بیان اینکه کمیسیون شوراها در مورد چگونگی
تبلیغات و ن��وع برخورد ب��ا تخلفات تبلیغات��ی ،مصوبات
و بررس��ی هایی خواهد داش��ت ،گفت« :نح��وه تبلیغات
کاندیداهای انتخابات ریاس��ت جمهوری همچون گذشته
اس��ت و هیچ تغییر و تحولی در ان رخ نداده ،به طوری که
همچون گذش��ته مناظ رات به صورت زنده از صداوس��یما
پخش م ی ش��ود ».وی با بیان اینکه چارچوب های مناظره
محدود نش��ده اس��ت ،افزود« :تنها تفاوت مناظ رات در این
است که صداوسیما موظف ش��ده که اگر در مناظره ای به
فردی اهانت شد به ان فرد زمان ب رای دفاع از خود را بدهد».
نایب رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس
خاطرنش��ان ک��رد« :همچنین طب��ق گذش��ته کاندیداها
م ی توانن��د برنامه ه��ای تبلیغاتی خود را ضب��ط کرده و در
اختیار صداوس��یما ب رای پخش قرار دهند ».رضایی با بیان
اینکه در مصوبه کمیسیون شوراها ،چگونگی رسیدگی به
تخلفات تبلیغاتی کاندیداها از طریق رسانه های الکترونیکی
و پیامکی نیز اضافه شده است ،اظهار کرد« :در قوانین فعلی
تنها رسیدگی به تخلفات کاندیداها در رسانه های گفتاری و
نوشتاری لحاظ شده که با مصوبه کمیسیون ،تخلفاتی که
از طریق سایت ها ،خبرگزاری ها و پیامک ها نیز انجام شود
مشمول قوانین رسیدگی به تخلفات انتخاباتی م ی شود».
به ع�لاوه دکتر رضا پورحس��ین ،مدیر فعلی ش��بکه
مس��تند که در جریان مناظره های کاندیداه��ای انتخابات
سال 88به چهره ش��ناخته ای ب رای همه مردم تبدیل شد ،
م ی گوید اگر اج��رای مناظره های انتخاب��ات پی ش رو به او
پیشنهاد شود ،قبول م ی کند .او همچنین درباره اینکه از وی
انتظار م ی رفت باتوجه به رشته ای که خوانده (روانشناسی)
در مناظره ه��ا تاثیرگذارتر باش��د ،گفت« :در ش��رایطی که
نامزدهای انتخاباتی داش��تند ،پذی ر ای این نکته نبودند که
بخواهند حرف کس دیگری را قبول کنند ،به همین دلیل
منطق ی تر بود که من به عنوان یک مجری بدون اظهارنظر
باقی بمان��م .در واقع بهتری��ن روش همین ب��ود که وارد
بحث های مناظر ها ی نامزدها و صحب ت های انها نشوم».
کاندیداها محدودیت قائل ش��ده اند ،از سوی دیگر از لحاظ
میزان تحصیالت؛ درباره رجل سیاسی بودن نیز شرایطی
مقرر شده است که پیچ کار در دست عده ای قرار م ی گیرد که
م ی خواهند انتخابات را مدیریت کنند؛ البته من بعید م ی دانم
مجلس ان را تصوی��ب کند و بعیدتر م ی دانم که ش��ورای
نگهبان ان را تایید کند ،چون علنا مخالف قانون اساسی و
موازین مردم ساالری است».
قائم مقام ح��زب اعتماد ملی نی��ز در واکنش به طرح
اصالح قانون انتخابات توس��ط نمایندگان مجلس شورای
اسالمی ،با بیان اینکه قانون انتخابات فعلی نیاز به تغییر
ندارد ،اب��راز عقیده کرد ک��ه طرح اصالح قان��ون انتخابات
مجلس تنها اختیارات ش��ورای نگهبان را محدود س��اخته
اس��ت ،نه دولت را و این طرح ب رای همیش��ه یک باند را در
قدرت حفظ م ی کند .رسول منتجب نیا افزود« :این طرحی
که از طرف نمایندگان مجلس ارائه ش��ده ،این سوال را در
ذهن ایجاد م ی کند که هدف ط راحان از ارائه چنین طرحی
چیست؟ ایا منظور خلع ید دولت و محدود کردن اختیارات
وزارت کشور است یا اطمینان به دس��ت اوردن از لیاقت و
کفای��ت کاندیداها؟» وی ش��رط تعیین صالحیت توس��ط
اکثریت نماین��دگان مجلس و 25نف��ر از اعضای خبرگان
را موجب محدودی��ت کاندیداها دانس��ت و گف��ت« :این
محدودیت ها هیچ توجیه قانونی ندارد و راهی م ی شود ب رای
باندبازی قانونی؛ یعنی این حزب بازی هایی که در کش��ور
وجود دارد را با تصویب این قانون نهادینه م ی کنیم».
منتجب نیا ادامه داد« :یک طی��ف و باندی که بتواند
در مجل��س حاکمیت و غلبه داش��ته باش��د اگ��ر بیاید در
مورد کاندیدای ریاس��ت جمهوری نظر دهد موجب بس��ته
شدن دس��ت مردم م ی ش��ود و طیف خاصی به جای مردم
تصمیم گیری خواهند کرد ،در حالی که نمایندگان که خود
برگرفته از رای مردم هس��تند نم ی توانند معیار و ش��اقول
تعیین صالحیت باشند ».محمود می رلوحی ،معاون حقوقی
و پارلمانی وزیر کشور دولت هشتم درباره طرح اخیر کمیسیون
شوراهای مجلس مبن ی بر اصالح قانون انتخابات نیز اظهار
کرد« :ب رای اینگونه اقدامات دیر ش��ده اس��ت .این اقدامات
روبنایی و ُم سکن است .اگر م ی خواهیم مشکالت حل شود
باید ب ر اساس قانون عمل کنیم ،ولی متاسفانه در سال های
اخیر شاهد برخی مسائل درباره انتخابات بوده ایم ».این فعال
سیاسی درباره تعیین محدوده سنی ب رای نامزدهای انتخابات
ریاس��ت جمهوری نیز گفت« :مشکل ما س��ن و سال افراد
نیست و تجربه نشان داده که هرچه فیلترها زیاد شده است،
عقبگرد کرده ایم .مهم این اس��ت که ب ر اساس قانون عمل
شود».می رلوحی یکی از عوامل موثر در جریان برگزاری یک
رقابت انتخاباتی سالم و مطلوب را وجود ناظر ب ی طرف خواند
و در عین حال خاط رنش��ان کرد« :نیازی به ناظر بی ن المللی
نیست .ظرفیت نخبگانی قابل توجهی در کشور وجود دارد .ما
م ی توانیم از ظرفیت نخبگان دانشگاهی ،مطبوعات و احزاب
و گروه های سیاسی استفاده کنیمg ».
مثلث شماره150
همچنین محسن کوهکن درگفت وگویی با یاداوری
ای��ن نکته که ب راس��اس قانون اساس��ی مج��ری برگزاری
انتخابات ریاست جمهوری ،قوه مجریه و نظارت بر انتخابات
نیز به عهده ش��ورای نگهبان است ،اظهارکرد« :به احتمال
قوی ش��ورای نگهبان با اجرای این ط��رح مخالفت خواهد
کرد».
ای��ن نماینده مجلس با اش��اره به اینکه اش��کاالت و
ای راداتی به قانون انتخابات وارد اس��ت که باید اصالح شود،
افزود« :این ای رادات باید به گونه ای اصالح ش��ود که شائبه
ایجاد نکند و باعث کم رنگ شدن نقش مردم نشود».
همچنین مهدی دواتگری ،عضو کمیس��یون امنیت
ملی و سیاس��ت خارجی مجلس در مخالف��ت با دو فوریت
اصالح ماده 35قان��ون انتخابات ریاس��ت جمهوری گفت:
«تمام��ی نمایندگان باید ب��ه وظیفه قانونگ��ذاری خود به
درستی عمل کرده و قانون نباید نس��بت به شرایط فعلی
تدوین ش��ود .ب راساس اعالم وزارت کش��ور زمان انتخابات
ریاست جمهوری 24خرداد س��ال اینده اعالم شده که مدت
کافی ب رای استعفای شش ماهه کاندیداها وجود دارد».
وی ادامه داد« :از جمله ش��رایط مص��رح در ماده 35
قانون انتخابات ریاس��ت جمهوری معاونان رئی س جمهور،
رئی��س و دبیر مجمع تش��خیص مصلحت نظام و س��ایر
مقامات در این طرح مش��مول اس��تعفای شش ماهه پیش
از انتخابات ریاس��ت جمهوری نم ی ش��وند .چطور ممکن
است که مافوق از این قانون مس��تثنی شود ،ولی معاونان
رئی س جمهور و دبی ران مجمع تش��خیص مصلحت شامل
این قانون نش��وند که باید در این زمینه تجدیدنظر شود».
احمد امی ر ابادی ،نماینده مردم قم و عضو ش��ورای مرکزی
فراکس��یون اصولگرایان رهروان والیت مجلس ش��ورای
اسالمی نیز در گفت وگویی ضمن مخالفت با طرح اصالح
قانون انتخابات ،گفت« :این طرح بین علما و دستگاه های
نظارتی اختالف خواهد انداخت».
وی افزود« :طرح جدید در دو قسمت تعیین مصادیق
رجال سیاسی و مذهبی ای راد دارد .در رجال سیاسی عنوان
کرده اند 150نفر از مسئوالن بعد از انقالب که وزیر ،استاندار
و سفیر بوده اند کاندیدای ریاس��ت جمهوری را تایید کنند،
باتوجه به اینکه برخی از قطار انقالب پیاده شده اند و حتی
برخی از انها در امری��کا و انگلیس حضور دارن��د و با نظام
مشکل دارند س��وال اینجاس��ت تاییدیه این افراد چگونه
م ی تواند اعتبار داشته باش��د؟ نکته دوم اینکه در این طرح
قید ش��ده 25نفر از خبرگان صالحیت ف��رد را تعیین کنند،
در حالی که برخی از اعضای مجالس خبرگان در دور اول و
دوم انقالب در حال حاضر مرجع تقلید هستند ،بناب راین در
صورتی که این مراجع این کاندیدا را تایید صالحیت کنند اما
شورای نگهبان بنابر دالیلی بخواهد ان فرد را رد صالحیت
کند ،قطعا این مس��اله مورد اعتراض ان ف��رد قرار خواهد
گرفت و در جامعه مشکل ایجاد خواهد کرد».
15
یک روحانی با چهره ای که نگرانی در ان موج م ی زند
و عبای ش��کالتی بر تن کرده از ماش��ین پیاده م ی شود و
همزمان مردم حاضر در حیاط بیمارستان از روی نیمکت ها
برم ی خی زند و س�لام م ی کنن��د .روحانی نگ��ران وارد البی
بیمارستان شده و به همراه محافظان خود یک راست سراغ
اسانس��ور م ی رود .یکی از همراهان دکم��ه طبقه چهارم را
م ی زند و پس از چند ثانیه اسانسور متوقف م ی شود.
شیخ بر سر یک دوراهی م ی رس��د :اتاق جراحی قلب
س��مت چپ و بخش قلب و عروق س��مت راست؛ سمت
راس��ت را انتخاب م ی کن��د .طبقه چهارم بیمارس��تان دی
تقریبا قرق ش��ده و مراجعان زی��ر لب نامی اش��نا را تکرار
م ی کنند« :هاشم ی رفس��نجانی اس��ت ،امده پس��رش را
ببیند« ».پس��رش» مهدی هاشمی اس��ت؛ فرزند همیشه
خبرس��از رئیس مجمع تش��خیص مصلحت نظام 43.روز
بازداش��ت در انف رادی گویا ب رای مهدی قابل تحمل نبوده؛
یک بار غش کرده و بار دیگر بیهوش شده .درد شدیدی در
ناحیه قفسه سینه و سمت چپ بدن دارد .انطور که وکیل او
گفته «یک پزشک معتمد در زندان مهدی را معاینه کرده و
تشخیص داده که فورا باید ب رای انژیوگرافی به بیمارستان
منتقل شود».
حاال پدر بر در چوبی اتاق شماره 403م ی کوبد و مردی
مسلح که از کاله تا پوتین سیاهپوش است و ماسکی سفید
بر دهان گذاشته ،در را باز م ی کند .هاشمی رفسنجانی وارد
م ی شود .پس��ر که تا پیش از این مغموم و افسرده با لباس
سفید بیمارستانی گوش��ه تخت بیمارس��تان خوابیده ،به
محض دیدن پدر از جا م ی پرد و او را در اغوش م ی گیرد .نقل
م ی کنند «مهدی» نورچشم ی و عزیز دردانه اکبر است؛ پدر
و پسر با هم خوش و بش م ی کنند و از احوال یکدیگر سراغ
م ی گیرند .هاشمی خوش��حال است و مهدی خوشحال تر.
اتاق شلوغ است؛ به جز این دو ،عفت مرعشی ،همسر اکبر
هاشمی نیز از صبح در بیمارستان باالی سر پسرش بوده.
فاطمه و یاس��ر دیگر فرزندان خانواده هاشمی ،عماد
پسر محس��ن ،فرشته همس��ر مهدی و مریم همسر یاسر
هم در اتاق هستند .به پزش��ک معالج اطالع م ی دهند که
«حاج اقا» ام��ده و م ی اید ک��ه گزارش��ی از وضعیت فرزند
به پدر بدهد« :ما اقدام��ات اولیه را انج��ام داده ایم .به نظر
م ی رسد نارسایی قلبی است و ایشان از همین ناحیه مشکل
دارند .نوار قلب گرفتیم و ازمایش های الزم را انجام دادیم تا
ببینیم نتایج چه م ی ش��ود .در هر صورت قدم بعدی انژیو
است ».یکی به شوخی م ی گوید« :دکتر جان مهدی بیدی
نیس��ت که با این بادها بلرزد ».گوینده خود مهدی است و
پدر م ی خندد .حاال به تعداد حاضران در اتاق افزوده ش��ده و
تقریبا جای سوزن انداختن نیست .هاشمی کنار تخت گوشه
سمت چپ م ی نشیند و به گپ و گفت با مهدی م ی پردازد.
چهره او دیگر مانند پیاده شدن از ماشین «نگران» نیست،
ارامش دارد و م ی خندد ،با بقیه صحبت م ی کند و انها را هم
دلداری م ی دهد .مهدی به پدر م ی گوید« :ما صبر را از شما
یاد گرفتیم» و پدر هم پاسخ م ی دهد که «توکل به خدا».
هاشم ی رفس��نجانی نیم س��اعتی را در کن��ار
پس��ر م ی نش��یند و نزدیک س��اعت 11ب��ا او خداحافظی
م ی کن��د و از ات��اق ش��ماره 403بیمارس��تان دی خ��ارج
م ی ش��ود .س��اعت به ش��ش بعدازظهر م ی رس��د و رفت و
امده��ا ادام��ه دارد تا اینک��ه بنز س��ورمه ای رن��گ حدود
همان س��اعت ها دوباره وارد حیاط بیمارس��تان م ی ش��ود؛
هاش��می رفس��نجانی در راه بازگش��ت از مجمع به منزل
تصمیم م ی گیرد ب��ه مالقات فرزن��د ب��رود .او م ی داند در
زندان نم ی تواند به مالقات مهدی برود و بیمارس��تان فعال
غنیمت استg.
اسالمی ای ران حضور داشته است.او در سال 1325در اصفهان
متولدشدوتحصیالتخودرادردورهدبیرستاندررشتهریاضیبا
دریافت دیپلم در سال 1344به پایان رساند و سپس تحصیالت
خود را در رش��ته عمران ادامه داده و از دانشگاه امی ر کبیر درجه
کارشناسی ارش��د را در رش��ته عمران اخذ کرد.اولین سمت
دولتی سعیدی کیا پس از پیروزی انقالب اسالمی مدیرکلی
راه و ترابری استان هرمزگان در سال های 1359- 1360بود.
مس��ئول کارگاه احداث راه اهن بافق-بندر عباس قطعه یک
در بندرعب��اس و معاون نوس��ازی راه اهن ،مدی��رکل خط و
ابنیه راه اهن «همزمان» سمت های بعدی سعیدی کیا بود.
سعیدی کیا در دولت میرحسین موسوی در سال های 64تا
68و در دولت اول هاشم ی رفسنجانی در سال های 1368تا
1372س��کانداری وزارت را هو ترابری را نیز ب ر عهده داشت .او در
همینمقامدرمجلسچهارماستیضاحشدواگریکرایبیشتر
م ی اورد به وزارت برم ی گشت ،اما از مجموع 242نف ر 121،نفر به
او رای اعتماد دادند و سعیدی کیا از ادامه کار در کابینه هاشمی
باز ماند .همچنین تا قبل از انحالل وزارت جهاد س��ازندگی در
دولت اول خاتمی در س��ال های 76تا 79مسئولیت این
وزارتخانه را ب ر عهده داشت .قائم مقامی بنیاد مستضعفان
و جانبازان انقالب اس�لامی در بخش اقتصادی و رئیس
دانشکده مهندس��ی راه اهن ،مشاور رئی س جمهور ،رئیس
بنیاد مسکن انقالب اسالمی ،رئیس شورای علمی مرکز
و رئیس هیات اسناد پژوهشکده س��وانح طبیعی ،رئیس
کار گروه تخصصی زلزله و لغزش الیه های زمین ،نماینده
رئی س جمهور و مس��ئول اجرایی بازس��ازی و دبی ر ستاد
راهبردی و سیاس��ت گذاری بم از جمل��ه فعالی ت های
دیگر س��عیدی کیا در این حوزه محسوب م ی شود .وی
در دولت اول محمود احمدی نژاد در سال 1384تا 1388
مسئولیت وزارت مسکن و شهرسازی را ب ر عهده داشت.
عضویت در ش��ورای عالی فنی ،عضو اصلی ش��ورای
مرکزی س��ازمان نظام مهندس��ی و کنترل ساختمان و
رئیس س��ازمان نظام مهندسی اس��تان ته ران از جمله
مهم ترین فعالی ت های علمی وی محس��وب م ی شود.
سعیدی کیا متاهل و دارای سه فرزند استg .
دیدار در بیمارستان
مهدی هاشمی دوران خارج از زندان را سپری می کند
خبرنامه
ماجرای بازداشت مهدی هاشمی که پس از ورودش به
ای ران صورت گرفت ،همچنان خب ر ساز است.
فرزند اکبر هاشم ی رفس��نجانی این ب��ار گویا حالش
نامساعد ش��ده و ب رای پیگیری وضعیت پزشک ی اش راهی
بیمارستان دی ش��د؛ اتفاقی که مورد توجه رس��انه ها قرار
گرفت و البته با حضور پدر و س��ایر اعضای خانواده اش در
بیمارستان همراه شد.
وکیل مهدی هاش��می درباره این دیدار گفته اس��ت:
«ایت اهلل رفس��نجانی با حضور در بیمارس��تان و عیادت از
مهدی ،با وی به صحبت درباره شرایط زندان پرداخت.
در زمان مالق��ات ای��ت اهلل رفس��نجانی و فرزندش
بنده هم حضور داش��تم که مهدی هاش��می توضیحاتی
در خصوص نحوه بازجویی و ش��رایط بازداشتش به پدرش
ارائه داد».
مهدی هاشمی در این دیدار شرایط بازجویی و نحوه
ان را مثبت ارزیابی نکرد و گالیه خود را به پدرش اب راز داشت.
وکیل مهدی هاش��می ادام��ه داد« :ایت اهلل رفس��نجانی
اقداماتی که الزم باشد را در این خصوص انجام و به مقامات
ذیربط اطالع خواه��د داد ».علی زاده گفت« :روز سه ش��نبه
دکتر ناظری ،پزشک معالج مهدی هاشمی اعالم کرده بود
که مهدی باید انژیو شود ،اما متاس��فانه این اتفاق نیفتاد و
ایت اهلل رفسنجانی این موضوع را با مسئوالن قضایی نیز در
میان خواهد گذاشت».فاطمه هاشمی رفسنجانی ،خواهر
مهدی هاشمی نیز در این مورد گفت« :پزشک مهدی بعد از
معاینه وی به این نتیجه رسید که به دلیل اسی ب های جدی
ریوی دوره جنگ باید پیش از انژیوگرافی تس ت های ریوی
انجام شود».اما کامل ترین گزارش را روزنامه اعتماد در این
مورد چاپ کرده است.
این روزنامه این رویداد را اینگونه ش��رح داده اس��ت:
«مرس��دس بنز قدیم��ی س��ورمه ای رنگ به هم��راه چند
خودروی دیگر وارد حیاط بیمارس��تان دی م ی ش��ود ،همه
کنجکاوند بدانند چه کس��ی درون این ماش��ین نشس��ته.
تعدادی مرد قوی هیکل پیاده م ی شوند و در را باز م ی کنند.
مثلث شماره150
یک کاندیدای جدید
ایا سعیدی کیا نامزد
انتخابات 92است؟
هفتهگذشتهیکخبرگزاریبااستنادبهدیدارهایاخیر
و پ ی درپی محمد سعیدی کیا خبر از احتمال کاندیداتوری
وی ب رای انتخاب��ات دوره یازدهم ریاس��ت جمهوری داد.
فارس نوش��ت« :برخی مناب��ع از دیدارهای پ��ی در پی و
احتمال کاندیداتوری محمد سعیدی کیا در انتخابات اینده
ریاست جمهوری خبر م ی دهند».محمد سعیدی کیا ،وزیر
مسکن دولت اول محمود احمدی نژاد قصد دارد کاندیدای
انتخاباتریاست جمهوریسال 92شود.درهمینراستاوی
هفته گذشته با ایت اهلل جوادی املی ،ایت اهلل ممدوحی و
ایت اهلل مقتدایی دیدار داشت و قرار است دیدارهای دیگری
نیز داشته باشد .سعیدی کیا یکی از دولتمردانی است که
از س��ال 60تاکنون در کابینه تمام دولت های جمهوری
16
خبرنامه
گزارش یک جشن
نمایشگاه مطبوعات شنبه گذشته با برگزاری مراسم
اختتامیه رسما به پایان رسید
محمدجعفر محمدزاده ،معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد
و رئیس این نمایش��گاه در س��خنانی با مط��رح کردن این
سوال که «همچنان جای این س��وال باقی است که ما که
هس��تیم؟» گفت« :ما مجموعه ای از کسانی هستیم که
ب رای مردم حرف م ی زنیم و اتفاقات و رویدادها را به چشم و
گوش مردم نزدیک م ی کنیم».
معاون امور مطبوعاتی وزیر ارشاد افزود« :اهالی رسانه
در این ملک متنعم که هزاران سال گفت وگو و همزیستی
را در تاریخ خود ثبت کرده ،حتما اصحاب نخبه این کش��ور
هستند؛ کسانی که چون ب رای مردم محترم و مهم هستند،
حرف هایشان شنیدنی اس��ت و فقط شنیدنی نیست بلکه
باورکردنی است».
رئیس نمایش��گاه نوزدهم مطبوعات و خبرگزاری ها
اضافه کرد« :این یک واقعیت است که اصحاب رسانه مهم
هستند و این جایگاه را مردم به انها عطا کرده اند».
وی با اشاره به شعار نمایش��گاه امسال «رسانه؛ کالم
صادقانه ،نگاه منصفانه» گفت« :این شعار تنها یک توصیه
اخالقی نیست ،بلکه هویت ما در گرو تحقق این شعار است
و باید بدانیم که بهره این شعار در درجه اول ب رای اصحاب
رسانه و خود رسانه هاست».
محم��دزاده تاکید ک��رد« :جامعه ما از م��ا صداقت و
درس��تی م ی طلبد و چون م��ا را از خودش م ی دان��د ،از ما
م ی خواهد صادقانه از پشت بام رسانه ،خبرها را منتقل کنیم،
پس ما باید در این کار صادقانه عمل کنیم».
معاون امور مطبوعاتی و اطالع رسانی وزارت فرهنگ
و ارشاد اسالمی گفت« :مردم فقط گروه کوچکی نیستند که
با ما هستند؛ یک خبر وقتی مخابره م ی شود ،دیگر متعلق
به خبرنگار نیست ،بلکه متعلق به همه مردم است و مالک
واقعی ان همه مردم هستند».
او یاداور شد« :باید بیش از این صداقت را پیشه کنیم
و ب رای دلخوشی بخشی از مردم ،بخش دیگر را نرنجانیم و
در تحلی ل هایمان نگاه منصفانه داشته باشیم».
محمدزاده گفت« :ما باید عدالت و انصاف را سرلوحه
کارمان قرار دهیم و شرافت خبرنگاری را با تجمل و رفاقت
با گروه های ثروت و قدرت عوض نکنیم و نگذاریم در صنف
ما ش��غلی با ارزش تر از خبرنگار صادق وجود داشته باشد و
بدانیم که اصل صداقت و انصاف اموزه ای برخاسته از نظر
مردم متمدن ای ران اسالمی است».
رئیس نمایشگاه نوزدهم در پایان گفت« :به نظر من
این نمایشگاه ،نمایشگاه موفقی بود و علت اصلی ان هم
مثلث شماره150
نوزدهمین نمایشگاه مطبوعات به کار خود پایان داد
حضور مردم بود و به تعبیر علیرضا خمسه نمایشگاه نوزدهم
نمره 20گرفت».
سیدمحمد حس��ینی ،وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
نیز در این مراس��م گف��ت« :در ای��ن دوره ش��اهد حضور
گسترده تر رسانه ها بودیم و فعالیت حدود 300غرفه بیشتر
از دوره قبل ،نش��انگر اهمیتی اس��ت که رس��انه ها به این
نمایشگاه دادند».
وی اس��تقبال بیش از یک میلیون نفر از نمایش��گاه
نوزدهم مطبوعات را نشاندهنده این مساله دانست که «هر
می زان به عالیق مردم اهتمام بیشتری داشته باشیم ،مردم
هم استقبال بیشتری از ان به عمل خواهند اورد».
حسینی با اش��اره به برگزاری نشس ت هایی با موضوع
انتخابات ریاست جمهوری س��ال 1392گفت« :هر چند ما
بحث درباره انتخابات را در مقطع فعلی زودهنگام م ی دانیم،
ولی گفت وگوهای جدی در این زمینه الزم است».
وزیر ارشاد ادامه داد« :بحث هایی هم که در نمایشگاه
در این باره صورت م ی گرفت ،کمک م ی کرد به شفاف شدن
فضا و همچنین به فردی که م ی خواهد رئی س جمهور شود؛
او االن م ی تواند تش��خیص دهد که چ��ه ویژگ ی هایی باید
داشته باشد و چه تیمی را همراه خود به صحنه بیاورد».
او همچنین ابراز امیدواری کرد ،رس��انه ها به مساله
سبک زندگی که مد نظر رهبری است ،توجه بیشتری داشته
باشند .وزیر ارشاد در ادامه یاداور شد« :باید مسائل مرتبط با
مطبوعات بیش از پیش شکافته شود».
حسینی با اشاره به اقدام اخیر معاونت مطبوعاتی در
صدور مجوز ب رای 10خبرگ��زاری جدید گفت« :انتظار ما از
این خبرگزاری ها که تا کنون پایگاه خبری بوده اند ،بیش از
17
خبرنامه
گذشته است».
حس��ینی گفت« :ما باور داری��م که بازت��اب اخبار و
رویدادهای نمایشگاه مطبوعات در سطح جامعه ،توجه به
مطبوعات را بیشتر م ی کند».
وی ادام��ه داد« :همیش��ه در دولت تاکید داش��ته ایم
که ارتباط بیش��تری با خبرنگاران وجود داش��ته باشد؛ اگر
دس��تگاه های اجرایی پش��ت صحنه اقدام��ات دولت را در
معرض دید خبرنگاران بگذارند ،بسیار موثر خواهد بود».
وزیر ارش��اد همچنی��ن گف��ت« :مس��ئوالن در ایام
نمایش��گاه مطبوعات دیدند که جامع��ه مطبوعاتی انها را
زی ر ذره بین دارن��د و جامعه باید نقش افرینی نمایش��گاه را
در ارتباط و پیوند خوب مطبوعات و جامعه مد نظر داش��ته
باشد».
در پایان این مراسم برترین های نوزدهمین نمایشگاه
بی ن المللی مطبوعات و خبرگزاری ها در بخش کتاب سال
مطبوعات ای ران ،غرفه ها و مس��ابقه عکاس��ی شهروندی
معرفی شدند.
کتاب «سواد رس��انه ای؛ درامدی بر شیوه یادگیری و
سنجش» نوشته علی طلوعی به عنوان برترین کتاب سال
مطبوعات ای ران معرفی شد .مهدی توکلی ،فضل اهلل طالبی
و ش��هال س��ه رابی نیز به عنوان نف��رات اول و دوم بخش
مسابقه عکاسی شهروندی معرفی شدند.
در این مراسم برترین غرفه های این دوره از نمایشگاه
نیز به شرح زیر معرفی شدند:
بخ��ش روزنامه ها :دنی��ای اقتص��اد ،فرهیختگان و
پرسپولیس.
بخش خبرگزاری ها :قدس ،ابنا و پانا.
بخش استان ها :کردستان ،خوزستان و سمنان.
بخش نش��ریات ادواری :باغ نظر ،پی��ک توانا ،صبح
قریب ،امین جامعه و بچه های بشری.
بخش پایگاه های اطالع رس��انی :موسسه پژوهشی
انقالب اسالمی ،جام نیوز و نسیم.
بخش نشریات دانشجویی :دانشگاه فردوسی مشهد،
دانشگاه لرستان و دانشگاه شهی د بهشتی.
بخش بی ن الملل :افغانستان ،اردن و ونزوئال.
مثلث شماره150
حال و هوای نمایشگاه در روزهای پایانی
نمایش��گاه مطبوعات نوزدهم در روزهای پایانی خود
پذی رای جاماندگانی بود که ت�لاش م ی کردند در این روزها
از فرصت باقیمانده ب رای اش��نایی با رس��انه های مورد نظر
خود استفاده کنند .س��ه روز پایانی نمایشگاه مصادف شده
بود با تعطیالتی که به عی د سعید غدیر م ی رسید ،از این رو
نمایشگاه روزهای شلوغ تری را پشت سر گذاشت.
در روز عی د غدی��ر ه��م نوای «ی��ا علی ی��ا علی» و
شعرهایی در وصف مناقب امی رالمومنین(ع) از گوشه و کنار
نمایشگاه به گوش م ی رسید.
البت��ه اتفاقات سیاس��ی ه��م در این روزه��ا کمتر از
روزهای پیش نبود .روز پنجشنبه محمد نوری زاد که با عفو
رهبرمعظم انقالب از زندان ازاد ش��ده است ،وارد نمایشگاه
ش��د و پس از انکه به غرف��ه س��ایت های اصولگرا نزدیک
شد با اعتراض این اهالی رسانه ها مواجه شد و در نهایت با
شعارهای مخالفت امیز گروهی از حاضران مجبور به خروج
از نمایشگاه شد.
میهمانان نمایش��گاه هم کمتر از روزهای گذش��ته
نبودند .روز پنج شنبه علی الریجانی رئیس مجلس ساعتی
را میهمان نمایش��گاه نوزده��م بود .عالوه بر او محس��ن
مهرعلی زاده معاون سی د محمد خاتمی ،غالمعلی حدادعادل
رئیس مجل��س هفتم و رئی��س فراکس��یون اصولگرایان
مجلس نهم و همچنین رامین مهمانپرس��ت س��خنگوی
دستگاه دیپلماسی در بازدید از نمایشگاه مطبوعات دقایقی
کوتاه میهمان غرفه مثلث بودند.
18
روز جمع��ه مصطف��ی پورمحمدی ،رئیس س��ازمان
بازرسی کل کش��ور در بازدیدی نسبتا طوالنی از نمایشگاه
از غرفه مثلث نی��ز بازدید کرد .در ای��ن بازدید محمد جعفر
محمدزاده هم او را همراهی م ی کرد.
اصغ��ر ابخضر رئیس ش��ورای هماهنگ��ی تبلیغات
اس�لامی ،عزیزی رئیس کمیس��یون اجتماعی مجلس و
حسین قدیانی روزنامه نگار اصولگرا هم از دیگر میهمانان
غرفه مثلث در این روزها بودند.
کارگاه های اموزشی در حاشیه نمایشگاه
در این روزها همچنین چهره های سیاسی و رسانه ای
با برگزاری نشس ت های خبری و کارگاه های اموزشی به بیان
نظ رات خود پرداختند.
محمد جعفر محم��دزاده ،معاون مطبوعاتی ارش��اد
و رئی��س نمایش��گاه نوزده��م در یکی از این نشس��ت ها
گفت« :اداب نوش��تن ،اداب تحقیق ،اداب صحبت کردن
و اطالع رسانی در حوزه رس��انه باید مورد توجه بیشتر علما
و فقهای حوزه ق��رار گیرد ».او همچنی��ن گفت« :تهذیب
رسانه یک حقیقت و نیاز امروز جامعه ماست و در این حوزه
اندیشمندان دینی باید فعالی ت های خود را گسترش دهند».
محم دزاده افزود« :ریشه فقه رسانه در قران است و تدوین ان
باید در دستورکار قرار گیرد».
وی ادامه داد« :وزارت ارش��اد ب راس��اس رسالت خود
س��اماندهی فضای مج��ازی را در دس��تورکار ق��رار داده و
کار ثبت س��ایت ها و پای��گاه مج��ازی رس��انه ها در حال
انجام است».
معاون مطبوعاتی ارش��اد با اش��اره به تع��داد و تنوع
مطبوعات در نمایش��گاه نوزدهم گف��ت« :در حال حاضر
5300نشریه در کشور منتشر م ی شود و امید است باتوجه به
تعامل مثبتی که بین رسانه و مردم انجام م ی شود نشریات با
پشتوانه صداقت و انصاف خود ،اعتماد مردم را به رسانه های
داخلی بیشتر کنند».
صالح اس��کندری ،دبیر سیاس��ی روزنامه رسالت هم
در یکی دیگر از این نشس��ت ها گفت« :امروز پدیده هایی
مانند فی س بوک به مثابه یک تهدید عم��ل م ی کند و اگر
دلسوزان در این عرصه وارد نش��وند تهدیدات جدی متوجه
نظام خواهد شد».
او گفت« :اگرچه پدی��ده فی س بوک مواقعی به عنوان
تهدید عمل کرده اما استفاده جنبش بیداری اسالمی از شاخ
افریقا تا س��واحل جنوبی خلی ج فارس از این پدیده به عنوان
ابزاری ب رای گس��ترش جنبش انقالبی و بیداری اس�لامی
استفاده کرد».
دبیر سیاسی روزنامه رس��الت ادامه داد« :در وضعیت
اختناق حاکم بر کشورهای عربی نظیر بحرین ،این رسانه
به عنوان ابزاری ب رای خنثی کردن سانسور توسط انقالبیون
مورد استفاده قرار گرفت».
وی یاداور شد« :در مورد ش��بکه های اجتماعی مانند
فی س بوک باید پشت پرده این سایت ها به مردم اطالع داده
شود».
اس��کندری ب��ا انتق��اد از برخ��ی رویه ه��ای حاک��م
بر رس��انه های رس��می حاکم بر کش��ور گفت« :ما نباید
مخاطبان خ��ود را منفعل ف��رض کنیم و باید با ش��ریک
کردن مخاطبان در اطالع رس��انی ص��دای واقعی مردم در
رسانه ها باشیم».
محمد صادق زمانی ،دبیر اجتماع��ی روزنامه جوان از
دیگر سخنرانان این نشس��ت ها بود .او در اظهاراتی گفت:
«انتشار اخبار و رویدادهای مختلف با تمامی جزئیات ب رای
مخاطبان یکی از رسالت های مطبوعات است ،اما بررسی
پیامدهای مختلف خبر مهم ت��ر و ضروری تر از بیان صرف
ان در جراید است که باید بیش��تر از بیان اخبار به ان توجه
شودg».
خبرنامه
مثلث شماره150
19
اصغرزاده - 58اصغر زاده91
پخش یک مناظره جنجالی از تلویزیون
داوود حشمتی
2
خبرنامه
تا پیش از انکه هفته گذشته اب راهیم اصغرزاده روبه روی
حس��ین ش��ریعتمداری مقابل دوربین «دیروز ،امروز ،فردا»
نشسته و خبرساز شود ،چند سالی بود که از او چه در محافل
سیاسی و چه رس��انه ای خبری نبود .اما این مناظره و شرایط
انجام ان در روزهای حساس کنونی -به ویژه بحث رابطه با
امریکا – ان قدر مهم بود که او را دوباره در سطح اول رسانه ها
مطرح کند .محمد اب راهیم اصغرزاده متولد 1334از خانواده ای
متوسط و مذهبی در روستای «خنگ» بیرجند به دنیا امد.
اصغرزاده از پیش از انقالب فعالی ت های سیاسی خود را
با ورود به دانشگاه اغاز کرد .او که در دبیرستان با اندیشه های
دکتر شریعتی اش��نا ش��ده بود ،پس از انقالب نیز از فعاالن
جنبش دانشجویی و از پیشتازان ان بود.
او ابتدا در رش��ته برق دانشگاه صنعتی شریف (اریامهر
سابق) قبول شد ،ولی با مدرک مهندسی صنایع از این دانشگاه
فارغ التحصیل شد و بعدها تحصیالت خود را تا مقطع دکترا
در رشته علوم سیاسی در دانشگاه ته ران ادامه داد .وی که در
تحصیل دانشجوی ممتازی بود ،در مبارزات دانشجویی نیز
مبتکر سب ک های مبارزاتی خاص خود بود .وی در ان دوران
هرچند روابط گستر ده ای با گروه های خارج از دانشگاه داشت،
اما هرگز جذب هیچ گروهی نشد و استقالل خود را حفظ کرد.
او دارای سه فرزند است و همسرش (طاهره رضازاده) نیز یک
دوره نمایندگی در مجلس ششم را در کارنامه خود دارد.
نام او اما بیشتر با نقش افرین ی اش در ط راحی تسخیر
سفارت امریکا گره خورده است و از ان پس وی به عنوان یک
چهره سرشناس چه در سطح داخلی و چه بی ن المللی مطرح
شد .او که به همراه تع دادی از همفکران ،اتحادیه دانشجویان
پیرو خط امام را شکل داده بودند در ١٣ابان ماه 1358با حمله
به سفارت امریکا در ای ران 66 ،دیپلمات امریکایی در ته ران را
گروگان گرفتند .گروگانگیری که ٤٤٤روز به طول انجامید .در
جریان اشغال سفارت ،کارمندان سفارت تالش کردند مدارک و
اطالعات محرمانه را از بین بب رند ،اما ای رانیان توانستند بخشی
از ان اطالعات را بازیافت کنند و حدود ۷۰سند محرمانه توسط
ای ران منتشر شد .بسیاری از ان اسناد مربوط به فعالی ت های
مخفیانه سیا در ای ران م ی شد.
اصغرزاده در دوران نخس ت وزیری شهید رجایی پیشنهاد
مثلث شماره150
20
پست وزارت امورخارجه را رد کرد .اندکی بعد در جبهه جنگ
حاضر ش��د و در عملیات ازادس��ازی منطقه بازی دراز نقش
فرماندهی داشت .همچنین او در تاسیس نهادهای فراوانی
نقش افرین ب��ود .پایه گذاری دفتر تحکی��م وحدت به عنوان
تاثی ر گذار ترین تشکل دانشجویی و جهاد سازندگی از جمله
فعالی ت های وی در نهاد سازی محس��وب م ی شود .بعدها او
معاون سیدمحمد خاتمی در وزارت ارشاد شد .او در انتخابات
مجلس دوم به همراه دفتر تحکیم وحدت در مقابل جامع ه
روحانیت مبارز قرار گرفت ،اما نتوانس��ت به مجلس راه پیدا
کند ،ولی در دوره سوم مجلس به عنوان نماینده مردم ته ران به
ترئیسه مجلس نیز حضور داشت.
پارلمان راه یافت و در هیا
اصغرزاده در دوران حضورش در مجلس سوم از جمله
نمایندگان تاثیرگذار در تصمیم گیری های کالن به حساب
م ی امد .وی همچنین ط راح تش��کیل هیات های دوس��تی
پارلمانی بین کش��ور ها ب��ود و در این دوران به ریاس��ت دو
هیات دوس��تی پارلمانی ای ران و فرانس��ه و ای ران و چین نیز
انتخاب ش��د .مواضع اصغرزاده در انتقاد از برنامه پنج س��اله
اول دولت هاشم ی رفس��نجانی و مقاومت هایش در مقابل
وزارت اطالعات ان دوران ب��ه وزارت فالحیان از نقاط عطف
حضور وی در مجلس بود .اصغرزاده ۲۴ساعت پس از پایان
دوره نمایندگی در مجلس سوم با حکم دادستان انقالب ان
دوران بازداشت شد؛ هرچند وی تجربه یک دوره کوتاه زندان
پیش از انقالب را نیز داشت .وی که در ابتدای انقالب در مقام
قائم مقام فرهنگی با س��ید محمد خاتمی در روزنامه کیهان
پیشرو همکاری داشت بعدها با سی د محمد موسوی خوئین ی ها
نیز در راه اندازی روزنامه سالم نقش��ی اساسی ایفا کرد .اکثر
اصالح طلبان از جمله کسانی هس��تند که با وی وارد عرصه
مطبوعاتی ش��دند.اصغرزاده پس از ازادی از زندان یک دوره
طوالنی را به حاش��یه رفت و در س��ال ۷۱به هم��راه برخی
دوستان خود مانند س��عید حجاریان وارد دوره علوم سیاسی
دانشگاه ته ران شد .وی در استانه انتخابات ریاست جمهوری
سال ۷۶به دوستان خود پیوس��ت تا خاتمی را در رسیدن به
ریاست جمهوری یاری کند.
س��پس اصغ��رزاده در انتخابات میان��دوره ای مجلس
پنجم نیز از ح��وزه انتخابیه ته ران کاندیدا ش��دکه به همراه
بهزاد نبوی از س��وی ش��ورای نگهبان رد صالحیت شد .در
پی ردصالحی ت های ان دوره در ۱۱اسفند همان سال ،اولین
تظاه رات دانشجویی علیه نظارت استصوابی با دعوت دفتر
تحکیم وحدت برگزار ش��د که س��رو صدای زیادی به همراه
داشت.
همراهی اصغ��رزاده ب��ا اصالح طلب��ان دوام چندانی
نیافت .پس از ان گردهمایی دانشجویی دیگری در دانشگاه
پل ی تکنیک ترتیب داده شد .میتینگ و سخنرانی اصغرزاده در
مقابل سفارت امریکا به مناسبت ۱۳ابان نیز اخ رین راهپیمایی
دانشجویان دفتر تحکیم وحدت به این مناسبت بود .اصغرزاده
ان روز ب رای اولی ن بار از برداشتن دیوار ب ی اعتمادی بین ای ران
و امریکا سخن راند .این جدایی اصغرزاده پس از گردهمایی
پارک الله در س��ال ۷۷که با انتقاد از خاتمی و اصالح طلبان
همراه بود ،به اوج خود رس��ید و در نگاه برخی تحلیلگران از
ان به بعد «ب رادر بد» اصالح طلبان ن��ام گرفت .اصغرزاده در
ان س��خنرانی ،تئوری عبور از خاتمی را مطرح کرد که انتقاد
دوستان س��ابقش را به همراه داش��ت .برخالف انتظار ،او با
تشکیل حزب مشارکت به این حزب نپیوست و راه خود را با
حزب همبستگی ادامه داد .اصغرزاده در رابطه با تئوری عبور
از خاتمی بعدها توضیح داد« :من در مورد مسائل استراتژیک
جبهه اصالحات ش��عارهایی را از جمله شعار عبور از خاتمی
مطرح کردم ،اما منظورم این نبود که ما یک فضای رادیکال
را بر مملکت حاکم کنیم ،بلکه منظور این بودکه باید پروژه
اصالحات تبدیل به یک نگرش فرایندی و یک اندیشه پایدار
در جامعه شود .ب رای این نهادینه شدن ،احتیاج به پشتیبانی
حقوقی ،قانونگذاری و دفاع از حقوق گروه های عامی وجود
داش��ت و باید این اتفاق م ی افتاد ،ولی هر روز که م ی گذشت
جبهه اصالحات نشان م ی داد که قادر به حمایت از طرفداران
خود نیست و ان گروه ها را از دست م ی داد».
وی در اولین شورای شهر ته ران با ارای باالیی انتخاب
شد و در مقطعی سمت نایب رئیس شورا و ریاست گروه های
تخصصی را برعهده داش��ت .فعالی ت های او در شورای اول
شهر ته ران منجر به سقوط دو شهردار ته ران شد .در سال ۸۰
به عنوان رقیب وارد مبارزه انتخاباتی با سی د محمد خاتمی شد.
هرچند شورای نگهبان وی را رد صالحیت کرد ،اما این حضور
او باعث شد تا دوستان دیروز ،وی را مورد حمله قرار دهند .پس
از سال 80او به دبیرکلی حزب همبستگی که خود از جمله
موسسان ان بود ،رسید.
در ماجرای افزایش قیمت فروش تراکم در شهر ته ران
درگیری بین اصغرزاده و س��ایر اعضای ش��ورای ش��هر باال
گرفت و در مقابل خواس��ته طیفی که حجاریان ،عطریانفر،
فروزش و ...را شامل م ی ش��د که خواستار برگزاری غیرعلنی
جلس��ه و بدون حضور خبرنگاران بود ،اصغ��رزاده به همراه
تعدادی دیگر از اعضا اصرار داشتند که جلسه باید به صورت
برئیس شورا یک
علنی برگزار ش��ود .اصغرزاده به عنوان نای
جلسه غیررسم ی تش��کیل داد و گفت« :از حاال به بعد تمام
جلسات شورا علنی اس��ت .اعتبار این جلسه شورا هم که به
صورت غیررسمی برگزار م ی شود ،به مردم است ،پس بیش
از هرجلس��ه ای اعتبار دارد ».از سوی دیگر عطریانفر ،رئیس
شورای شهر ته ران او و همراهانش را متهم به سیاسی کاری و
«کار انتخاباتی» م ی کردند .عطریانفر در همان جلسه اعالم
کرد« :اعضایی که امروز جلسه غیررس��می تشکیل دادند،
به دنبال مقاصد تبلیغاتی و انتخاباتی هستند».
اصغرزاده همچنین در مصاحب ه ای همان زمان در این باره
گفت« :ان بخش از اصالح طلبان که کرس ی های قدرت را در
اختیار گرفتند ،عالوه بر انکه دچار محافظه کاری شده اند ،به
نوعی معتقدند باید ب رای م��ردم تصمیم بگی رند .در دوره دوم
ریاست جمهوری اقای خاتمی 14 ،میلیون نفر در انتخابات
شرکت نکردند .این تعداد بعدها اعتراض خود را توسعه دادند
به گونه ای که چند حادثه مهم بعد از انتخاب دوم خاتمی رخ
داد؛ کارگران ،معلمان یا حتی دانشجویان در بین شعارهایشان،
اقای خاتمی و دولت ایش��ان را هدف قرار دادند ،من بارها در
شورای شهر فریاد زدم اگر ما اصالح طلب هستیم ،نباید اجازه
مناظره با شریعتمداری
خبرنامه
اما پنجشنبه گذشته اب راهیم اصغرزاده در ب رنامه «دیروز،
امروز ،فردا» با موضوع چرایی عدم رابطه میان ای ران و امریکا
مقابل حسین شریعتمداری ،مدیرمسئول روزنامه کیهان قرار
گرفت .شریعتمداری در جواب این حرف اصغرزاده که مذاکره
بستگی به شخص مذاکره کننده ان دارد ،گفت« :این حرف
غلطی است .مذاکره بستگی به شرایط و مختصات زمان دارد
و مذاکره یک تعریف کالسیک دارد و ان این است که طرفین
مذاکره کننده ابتدا باید کف مذاکره را تعیی��ن کنند و بعد به
سقف ان برسند».
اصغرزاده با اشاره به اشغال النه جاسوسی گفت« :موج
بزرگی در کشور ایجاد شد و این موج این اقدام دانشجویی را
تبدیل کرد به اقدام انقالبی که در ان ما حذف شدیم که دیگر
اختیار و اداره ان از دست ما خارج شده بود و ما دانشجویان در
این کار نقش بوعزیزی در تونس را داشتیم که خودش را اتش
زد و انقالب در کشورهای افریقایی صورت گرفت ».او افزود:
«اشغال سفارت امریکا باعث اعتماد ملت و وحدت عمومی
شد ،اما اشغال سفارت انگلیس نه تنها موجب استقبال مردم
نشد ،بلکه موجب تفرقه شد و خسارت به کشور وارد ساخت که
االن هم جریمه اش را م ی پردازیم ».سپس وقتی شریعتمداری
در مورد رفتارهای دولت های گوناگون در انقالب به موضوع
بن ی صدر اشاره م ی کرد ،مجری گفت« :منظور ٢٥سال اخیر
اس��ت» و اصغرزاده افزود« :منظور دولت هاشمی ،خاتمی و
دولت اقای شریعتمداری اس��ت ،چون ایشان با تمام وجود از
دولت احمدی نژاد حمایت کرد».شریعتمداری نیز در پاسخ به
اصغرزاده گفت« :از هر حقی باید دفاع کرد و غیر از این باشد
گروه گرایی و قبیله گرایی م ی شود .وقتی از کسی دفاع م ی کنی
ب رای اینکه خوب اس��ت و اگر ان فرد از خط اصلی برگش��ت
باز هم بخواهی��م از ان دفاع کنیم این م ی ش��ود گروه گرایی
و قبیله گرایی».اصغرزاده در ارتباط با انتقادات ش��ریعتمداری
گفت« :اینکه بگوییم دولت خاتمی و هاشمی در جهت رابطه
با امریکا حرکت کردند ،این نوع تفکر را توهم توطئه م ی دانم
و این یک بیماری است و از طرف دیگر نیز بخواهیم بگوییم
که اگر با امریکا رابطه داشته باشیم همه مشکالت مان حل
م ی شود این نوع تفکر نیز ساده اندیشی است ،لذا باید بین سیاه
و س��فید و بد و خوب دیدن یک راه حل منطقی پیدا کنیم و
اینکه بخواهیم دائما بگوییم این دولت ها (خاتمی و هاشمی)
با امریکا بستند و امریکا دائما به دنبال توطئه در ای ران است
این یک شوخی است».وی با بیان اینکه بین مذاکره و رابطه
یو
گام های متعددی اس��ت ،گفت« :اینکه م ی گویند هاشم
خاتمی مقدمات فروش کشور را فراهم کرده اند اینها انگ هایی
اس��ت که روزنامه کیهان زده بود و هنوز هم م ی زند .من هم
کیهانی بودم ،ام��ا زمانی که من و اق��ای خاتمی در کیهان
بودیم مردم صف م ی کشیدند تا این روزنامه را بخرند ،اما االن
نم ی دانم تی راژ این روزنامه چقدر است .ای کاش این روزنامه در
میدان توپخانه نبود و در میدان ازادی و رفاقت بود که ادبیات
ان یک مقدار دوستانه تر زده م ی شد .ایا با دولت احمدی نژاد
هم همین کار را کردید؟»
در ادامه این گفت وگوی تلویزیونی اصغرزاده گفت« :این
تفکر که دشمن را یکپارچه ببینیم یعنی اوباما ،جورج بوش،
مثلث شماره150
دهیم شورا شکست بخورد .ش��وراها در واقع تبلور حکومت
مردم ساالری بود که متاسفانه دچار شکست شد».
او همچنین در ارتباط با اختالفات شورای شهر گفت:
«بارها خواس��ته اند بگویند این افراد منافع ش��خصی دارند.
زندگی ،شش عضو ش��ورا را «ش��خم» زده اند ،اگر یک سند
م ی یافتند تا حاال ابروی م��ا را برده بودند .من از جلس��ه ای
امده ام ک��ه در ان به من گفتند تو دیگر ح��رف نزن ،به جای
ان هرچه م ی خواهی بگیر .انس��ان تا یک جایی توان دارد و
م ی تواند مقاومت کند ».ماجرای اختالفات ان قدر باال گرفت
که خبر توزیع شب نامه علیه طیف اصغرزاده در شهر پیچید
و انها از وزارت اطالعات خواس��تند موضوع را پیگیری کند.
اختالفات انها در نهایت منجر به انحالل ش��ورای شهر شد.
پس از انحالل شورا وی فعالی ت های عمومی خود را کاهش
داد.اصغرزاده بعدها و در اس��تانه انتخابات ریاست جمهوری
سال 84با اعالم «حضور پردامنه افکار نظامی در این میان
و ب ی تفاوتی فرهیخت��گان ،نخبگان و روش��نفکران ای رانی،
اخرین دس��تاوردها در عرصه بی ن المللی را به چالشی اشکار
فراخوانده است ».او همچنین در بیانی ه ای رسما کاندیداتوری
خود را ب رای انتخابات دوره نهم اعالم کرد .اصغرزاده در همان
ایام در نشس��تی دانشجویی و در پاس��خ به پرسش یکی از
دانشجویان ،تسخیر النه جاسوس��ی را اعتراض دانشجویی
به رژیم گذش��ته و امریکا تلقی کرد و یاداور شد« :اگر ان کار
را نم ی کردیم انقالب شکس��ت م ی خورد ،ولی من مسئول
پیامدهای ان حادثه نیستم؛ ه ر چند باید وزیر خارجه امریکا از
ای ران عذرخواهی م ی کرد .بنده در کل مخالف تاثیر ان حرکت
در طوالنی شدن روند مذاکرات و روابط هستم .من معتقدم باید
با شجاعت در مقابل امریکا از منافع ای ران حمایت کرد و بسیار
محترمانه و مقتدرانه پای میز مذاکره برویم .باز هم م ی گویم
اگر ان حادثه اینده کش��ورمان را تیره و ت��ار م ی کند ،از مردم
عذرخواهی م ی کنم ،باتوجه به اینکه تسخیر النه جاسوسی
بجا بود و ملت هم در ان زم��ان حمایت کردند ».اما بار دیگر
صالحیت او ب��رای حضور در این عرصه از س��وی ش��ورای
نگهبان رد ش��د .اصغرزاده در اعتراض به این امر خطاب به
سیدمحمد خاتمی ،رئی س جمهور وقت خواست تا «به عنوان
مجری قانونی اساس��ی تن به برگزاری انتخاباتی دهد که در
ان معیارها و اس��تاندارد های ازادی و حقوق بشر رعایت شده
باشد ».او همچنین در جایی دیگری گفت« :رئی س جمهور
به عنوان مجری قانون اساسی و وزارت کشور به عنوان مجری
انتخابات باید انتخاباتی ازاد را برگزار کنند».یک سال بعد نیز
تشکل مطبوع او ،یعنی حزب همبستگی دچار تفرقه و جدایی
ش��د و کمیس��یون ماده 10احزاب اعالم کرد در صورتی این
حزب قانونی است که هر دو طیف هیات موسس در کنگره
ان شرکت کنند .برخی از اعضای موسس این حزب ازجمله
راه چمنی در نامه نگاری هایی با وزارت کشور از اختالفاتشان با
اصغرزاده دبیرکل حزب سخن گفته بودند .اصغرزاده در استانه
انتخابات شورای شهر در سال 85بار دیگر به صحنه امد ،اما
این بار گفت که «تجربیات گذشته به او اموخته که از این پس
دیگر در جبهه اصالحات فعالیت نکند».
او که از دبیرکلی حزب همبس��تگی اس��تعفا داده و از
اصالحات جدا ش��ده بود معتق��د بود اصالح��ات نم ی تواند
پاسخگوی مطالبات مردم باشد و سخنانش دیگر در جبهه
اصالحات پژواکی ندارد .بناب راین م ی خواهد با دیگر گروه های
خارج از اصالحات یک حزب تشکیل دهد .وی ادامه م ی دهد:
«ما احتیاجی به برداش��تن مجدد بیرق اقای خاتمی و دادن
شعارهای حزب مشارکت و مجاهدین انقالب نداشته و اساسا
به این شعارها اعتقاد نداریم .اینکه دست روی دست بگذارم
و جبهه اصالحات را نقد کرده و منتظر باش��م که انها از من
دعوت به عمل اورند که یا ارام باشم و نقد نکنم و یا به جبهه
اصالحات بپیوندم ،من از چنین دعوتی اس��تقبال نم ی کنم.
خودم با پای خودم از حزب همبس��تگی و جبهه اصالحات
بیرون امدم تا حرف های جدید را مطرح کنم و پتانسیل جدید
از گروه های جامعه را ازاد کرده و اگ��ر نتوانم این کار را بکنم،
یزند».
سیاستمداری تنها هستم که حرف خود را م
او در پاسخ به این سوال که حال که از جبهه اصالحات
هم بیرون امده اید ،ممکن است روزگاری به اردوگاه اصولگرایان
پناه ببرید؟ گفت« :من دیدگاه های خ��ودم را دارم و زمین زیر
پایم سفت است و پا روی زمین شل محافظه کاران نم ی گذارم،
اما محافظه کاری را ب رای این کشور یک چرخ لنگر م ی دانم.
محافظه کاران اگر ق��ادر بودند زیر پای خود را س��فت کنند،
ب ر اساس بر سر عقل امدن محافظه کاری باید اقای الریجانی
یا اقای قالیباف را به ریاست جمهوری م ی رساندند».
ی و خاتمی و هر کس��ی که مطابق میل ما
نتانیاهو ،هاشم
نم ی اندیشد در یک صف و جبهه هس��تند ،این تفکر ،تفکر
ب راندازانه و انقالب مخملی است و این تفکر خط رناک است .ایا
شعار جذب حداکثری این است؟ جیم شارت چه کسی است؟
مگر ما افراد خالق ،اندیشمند و متفکر کم داریم که از خارج
بیایند به ما دستور بدهند؟»
وی همچنی��ن در م��ورد دش��منی اس��رائیل گفت:
«مهمترین چیزی که در مقابل اس��رائیل که ما ان را دشمن
ذاتی خودمان م ی دانیم نیاز داریم ،موشک نیست؛ بلکه ب رای
جنگیدن باید نرم افزار نیز داشته باش��یم تا این موازنه قدرت
ایجاد شود».وی افزود« :مملکت را نم ی شود با تصورات کیهان
اداره کرد و تصور م ی کنم که برداشت های اقای شریعتمداری
از صحب ت های رهبری درست نیست و زمانی که یک دولت
م ی خواهد در مقابل دشمن بایستد باید از پتانسیل همه احاد
جامعه اس��تفاده کند ».او همچنین در م��ورد نقش ای ران در
انتخابات امریکا گفت« :ما م ی توانیم از ش��کاف میان انان
استفاده کنیم ،چرا که البی نقش مهمی در انتخابات امریکا
دارد و ای ران هم م ی تواند با سورپ رایزی در مورد انتخابات امریکا
تاثیرگذار باشد؛ البته این بس��تگی به هنر دولتمردان دارد».
اصغرزاده تصریح کرد« :من باید پاسخگوی جوانی باشم که
م ی گوید چرا سفارت امریکا را اشغال کرده اید و ما را بدبخت
کرده اید .من باید ثاب��ت کنم که اگر ای��ن کار را نم ی کردیم
وضعیت ما بدتر از امروز بود .اگر بگوییم مذاکره کال بد است
این بینش دایی جان ناپلئونی است .ما باید ب ر اساس واقعیت
حرف بزنیم» اصغرزاده در پایان گف��ت« :وقتی م ی خواهیم
تمدن سازی کنیم باید قادر باش��یم به چالش ها پاسخ های
جدید بدهیم .اگر پاس��خ ها تکراری باشد در جا خواهیم زد و
این نوع نگرش شما یعنی بن بست و انقالب مخملی علیه
تفکر انقالب».
حسین ش��ریعتمداری نیز در برنامه دیروز ،امروز ،فردا
صحب ت های اصغرزاده را که گفت در مفاد قرارداد الجزایر عدم
دخالت امریکا در مسائل ای ران مورد تایید قرار داده شده است
را مورد انتقاد قرار داد و گف��ت :اقای بایدن طرحی را م ی دهد
که بع دا فاش م ی شود ،منافقین م ی توانند در گروه تروریستی
باشند و به فعالی ت های خود ادامه دهند و اینکه امریکا ی ی ها
با چنین تصمیماتی بر مفاد پیمان الجزایر پایبند هس��تند
را من قبول ندارم همانطور که برخ��ی از امریکایی ها ان را
قبول نداش��تند.وی در ادامه به فتنه 88اش��اره کرد و افزود :
این حرکت توس��ط س��ه ضلع امریکا ،اس��رائیل و انگلیس
ط راحی شده بود و چرا اقایان (اصالح طلبان) در پی انکار این
عمل بر نیامدند و انتظار مردم و رهب��ری از انها این بود که
وقتی اسرائیل اصالح طلبان را سرمایه خود دانست ،موضع
م ی گرفتند و صف خود را از صف فتنه گران و این س��ه ضلع
جدا م ی کردند.
ش��ریعتمداری در ادامه در پاسخ به س��والی مبنی بر
اینکه اش��تراکات و تفاوت های دولت های هاشمی ،خاتمی
و احمدی نژاد را در قبال امریکا چه م ی دانید ،اظهار داش��ت:
این بحث بسیار گسترده است؛ دولت س��ازندگی که دولت
بعد از جنگ بود در همان موق��ع اقای مهاجرانی که معاون
حقوقی رئیس جمهور بودند یادداشتی بر این محوریت که
باید با امریکا رابطه مس��تقیم برقرار کنیم منتشر کرد وی
افزود :دولت اصالح��ات هم از ابتدا نم ی خواس��ت با امریکا
ارتباط برقرار کند ولی تالش هایی از سوی روزنامه نگاران که
از مشاوران رئی س جمهور وقت بودند صورت گرفت که سعی
در ایجاد رابطه با امریکا داشتند که مصداق صحب ت های بنده
یکی از دوستان اقای اصغرزاده است که از جاسوس امریکایی
رسما عذرخواهی م ی کند .ش��ریعتمداری ادامه داد :خاتمی
در نشست ساالنه که در نیویورک برگزار شد طرح گفتگوی
تمدن ها را مطرح کرد که بالفاصله مورد تایید در سازمان ملل
قرار م ی گیرد ولی متاسفانه در همان سال امریکای ی ها ما را
جزو محور شرارت قرار م ی دهندg .
21
مرور رسانه ها
عکس های خبری
محمدعلینجفیهفتهگذشتهبا
هاشمی دیدار کرد
رسانه ها در هفته ای که گذشت
قهرمان دوران معاصر
یاسین سیف االسالم
سخنرانی علی الریجانی در
مجلسکارگری
خبرنامه
مثلث شماره150
رایزنی وزیر خارجه اسبق و وزیر
خارجه دولت دهم
رای گیری انتخابات امریکا در
چادر های بدون برق نیویورک
نامه جنج��ال ب ر انگیز محمود احمدی ن��ژاد به رئیس
قوه قضائیه و پاس��خ املی الریجانی ب��ه وی ،اگر چه در دو
هفته گذشته در صدر اخبار کش��ور قرار داشت ،اما تاثی رات
ان همچنان در فضای سیاس��ی کش��ور احساس م ی شود.
مهم ترین پیامد این نامه نگاری ها افزایش احساس ضرورت
ب رای وحدت و همدلی مسئوالن عالی کشور در برهه زمانی
کنونی بود؛ موضوعی که با اشاره رهبر معظم انقالب اهمیتی
دوچندان یافت و حتی سران قوا نیز در اطالعی ه هایی حمایت
خود را از رویه عدم طرح اختالف��ات در اذهان عمومی اعالم
کردند؛ نامه هایی که این بار از س��وی روسای قوای مقننه و
قضائیه از یک سو و رئی س جمهور از سوی دیگر و در حمایت
از بیانات رهبری منتشر شدند .رخداد مهم دیگری که رسانه ها
را در هفته پیش به خود مش��غول کرد ،بحث طرح سوال از
رئی س جمهور در مجلس ش��ورای اس�لامی بود .گروهی از
نمایندگان مجلس چندی پیش این طرح را به هیات رئیسه
ارائه داده بودند ،اما فراکسیون اصولگرایان باتوجه به فضای
ایجاد شده پس از س��خنرانی مقام معظم رهبری ،طرح این
موضوع را ب ر خالف ضرورت های موجود ارزیابی کردند ،به هر
حال طرح سوال از احمدی نژاد از س��وی هیات رئیسه اعالم
وصول شد.
شایعه مذاکره
روزنامه کیهان در س��رمقاله خود به شایع ه ای پرداخته
که پی رامون مذاکرات هس��ته ای ای ران و غرب شکل گرفته
بود .یادداشت نویس کیهان در این رابطه نوشته است« :دو
هفته پی��ش روزنامه نیویورک تایمز پ��روژه ای را کلید زد که
طی روزهای بعدی تداوم یافت .این روزنامه مدعی بود ای ران
و امریکا ب رای اولین بار توافق کرده اند به صورت مس��تقیم
درباره برنامه هس��ته ای مذاکره کنند .هفته گذشته نیز چند
رسانه امریکایی بدون هیچ سندی و به طور هماهنگ شایعه
کردند اقایان عل ی اکبر والیتی ،اصغر حجازی و حسین طائب
به نمایندگی از رهبری ای ران روز اول اکتبر (10مهر) در قطر با
فرستادگان اوباما مذاکره کرده اند ».کیهان این شایعه را یک
عملیات روانی دانسته و نوشته است« :عملیات روانی جدید
امریکا در استانه سالگرد تس��خیر النه جاسوسی شیطان
بزرگ در ته ران و مقارن با چند ماه اعتراض توفنده ملت های
مسلمان علیه سفارتخانه های ایاالت متحده در سراسر جهان
کلید خورده است».
راهکار دیگر
به گ��زارش خبرگزاری مه��ر ،دبیرکل ح��زب موتلفه
اس�لامی درباره طرح س��وال از رئی س جمهور ،از نمایندگان
خواس��ته مطالبات خود را از راه های دیگری پیگیری کنند.
حبیبی تصریح کرده« :دو سوالی که در پرسش نمایندگان
مطرح شده س��واالت مردم نیز هس��ت و از باب روشنگری
هم مفید ،اما این س��وال در فضایی مطرح ش��ده است که
قابل تامل اس��ت .مقام معظم رهبری در واکنش نسبت به
22
هفته نامه
تایم و
انتخابات
امریکا
نامه های س��ران قوا در س��خنرانی روز 13ابان فرمودند که
اختالفات را نباید علنی کرد و به میان مردم کش��اند ».وی
همچنین ادامه داده است« :از جمله راه های پیدا کردن پاسخ
ان پرسش که نتیجه عملی هم داشته باشد ،اجرای ماده 24
و نیز بند«ه» ماده 23قانون دیوان محاسبات بود .اجرای این
قانون از طریق تعامل قوا زیر س��قف گفت وگو عملی است
و نمایندگان سوال کننده باید این راه را انتخاب م ی کردند تا
اختالفات ب ی جهت میان مردم و رسانه ها کشیده نشود».
پذیرش شکست
روزنامه ته ران امروز درباره موضوع جنجالی امضاها در
طرح سوال از رئی س جمهور در مجلس شورای اسالمی نوشته
اس��ت« :در ادامه گمانه زن ی هایی که درباره تعداد امضا های
طرح سوال وجود داشت ،یکی از نمایندگان عضو فراکسیون
اصولگرایان در اعتراض به عملکرد نامناس��ب هیات رئیسه
درباره قرائت طرح سوال عنوان کرد که علی مطهری در حالی
که تع داد امضاهای طرح از حد نصاب خارج شده بود پنج امضا
که در اختیار داشت را به ان اضافه کرد تا اعالم وصول شود.
هر چند علی مطهری درباره این مس��اله اظهارنظری نکرده
اس��ت ».در این گزارش همچنین امده اس��ت« :تعدادی از
نمایندگانی که روز یکش��نبه در اعتراض ب��ه اعالم وصول
طرح س��وال از رئی س جمهور صحن مجلس را ترک کردند
به همراه برخی دیگر از نمایندگان از جمله روح اهلل عباسپور
و قاسم جعفری به دنبال تهیه طرح استیضاح هیات رئیسه
هستند ،این افراد عملکرد نامناس��ب هیات رئیسه مجلس
در اعالم وصول طرح سوال را دلیل اصلی پیگیری این طرح
عنوان کرده اند».
پشیمان نیستیم
موضع گیری های چهره های شاخص اصالح طلب در
خصوص انتخابات اتی از موضوعات مهم رس��انه ها در این
روز هاس��ت .روزنامه وطن امروز در این رابطه نوش��ته است:
«جریان فتنه اکنون احس��اس اعتماد به نف��س می کند یا
الاقل چنین ادعایی دارد .عیبی هم ندارد .در واقع از کسانی
که جز دلداری دادن به خود و امید به موفقیت پروژه دشمن
بستن مشغله دیگری ندارند ،جز این هم نباید انتظار داشت
که خیلی زود با دروغی فریفته شوند که خود ساخته اند .علت
چیست؟» سرمقاله نویس وطن پاس��خ خود را اینگونه داده
است که« :ظاه را علت این است که این جریان حس می کند:
1ـ دولت برخاسته از اصولگرایی اکنون در چشم مردم سخت
ناکارامد شده اس��ت و 2ـ ادعای جریان فتنه در حال درست
از اب درامدن اس��ت و افکار عمومی به تدریج به این حس
نزدیک می شود که انچه این جریان در سال 88می گفت نه
فتنه ،بلکه عین بصیرت بوده است».
فتنه جدید
تعداد امضاها
به گزارش روزنامه اعتماد ،نماینده ول ی فقیه در س��پاه
گفته است« :ما از رئی س جمهوری دفاع م ی کنیم که گفتمان
رهبری را دنبال کرد ،علت اینکه بسیاری از علما و روحانیون
و اصولگرایان از احمدی نژاد حمایت کردند ناش��ی از حرکت
ایش��ان در چارچوب انقالب ب��وده ،اما ممکن اس��ت امروز
تغییری دیده باش��ند و از جایگاه حمایت ی شان عقب نشینی
کنند ».سعیدی ادامه داد « :اقای احمدی نژاد منشا خدماتی
بودند .ایشان بحث انرژی هس��ته ای را دوباره فعال کردند تا
اینکه امروز م ی توانیم غن ی س��ازی 20درص��د انجام دهیم،
اما توقع داشتیم که ایشان همانند دوره نهم در چارچوب ها
حرکت کنند و رهنمودهای مقام معظم رهبری را جامه عمل
بپوش��انند ».وی همچنی��ن افزوده اس��ت« :م��ن به اقای
احمدی نژاد گفتم که شما م ی توانستید قهرمان تاریخ معاصر
ای ران شوید ،اما نشد ،البته دالیلش را باید از ایشان پرسید .ما از
حمایت های مان از ایشان پشیمان نیستیم ،اما گله مندیم».
جعفر شجونی در گفت وگو با سایت جهان نیوز گفته
است« :در هیچ جای دنیا با شرایطی خوبی که در ای ران است،
به سراغ دولت وحدت ملی نم ی روند .این طرح در زمان بحران
در یک کشور مطرح م ی شود ».وی همچنین درباره برخی
چهره های سیاسی که به صورت تلویحی یا مستقیم از کوتاه
امدن در مقابل فش��ارهای غرب و مذاکره با امریکا س��خن
م ی گویند ،خاطر نش��ان کرده« :اینکه انان از رابطه با امریکا
سخن م ی گویند اب به اسیاب دشمن م ی ریزند و از این طریق
م ی خواهند خود را باال بکشند ولی ملت ذات و اهداف انان را
شناخته است ».شجونی همچنین درباره تهمت های معاون
پارلمانی یکی از نهادها علیه عالمه مصباح یزدی نیز تاکید
کرده است« :این شخص باید شالق بخورد زی را به ایت اهلل
عالمه مصباح یزدی جسارت کرده استg ».
سربازهای
جنگی در مجله
نیوزویک
خبرنامه
افراد مراقب باشند
فاطمه الیا ،نماین��ده مجلس در گفت وگ��و با فارس
هشدار داده مسئوالن کش��ور ب رای حفظ وجهه خود مراقب
باش��ند .او گفته است« :مس��ئوالن مراقب باش��ند تا زمان
انتخاب��ات با غفلت ناخواس��ته ج��زو مصادی��ق خائن قرار
نگیرند ».وی ادامه داده اس��ت« :مقام معظم رهبری بحث
اختالف سلیقه و اختالف نظر بین مسئوالن را امری طبیعی
برشمرده اند ،اما مسئوالن نیز باید رضایت الهی ،رفاه ،وضعیت
معیشتی و ارامش جامعه را نیز همواره مدنظر داشته باشند».
الیا ادامه داده« :ابالغ هشدار مقام معظم رهبری به سران قوا
حامل این پیام بود که اگر اختالفات رس��انه ای شود ،نه تنها
مشکلی حل نخواهد شد ،بلکه احساس��ات مردم نیز مورد
روزنامه رس��الت در س��رمقاله خود در واکنش به طرح
موضوع مذاکره با امریکا نوشته است« :انچه موجب شگفتی
است ،ان است که در شرایطی این چنین که صحنه مبارزه
علیه دشمن و به نفع ملت ای ران است ،هر از گاهی زمزمه های
شومی توسط برخی خواص ب ی بصیرت به گوش م ی رسد و
پیشنهاد پذیرش شکست و عقب نشینی در ب رابر امریکا -
البته در قالب های فریبنده -را س��ر م ی دهد ».در ادامه این
یادداشت امده است« :ش��اید مخاطب اصلی سخنان مقام
معظم رهبری به مناسبت روز سیزدهم ابان ،همین گروه سوم
باشند که ایشان در این سخنرانی بر ضرورت «ایستادگی در
ب رابر دشمن»« ،وحدت»« ،بصیرت» و «توکل بر خدا» تاکید
فرمودن��د .چرا که ایس��تادگی در ب رابر دش��من ،رمز پیروزی
است ».سرمقاله نویس رسالت تاکید کرده است« :پیدایش
اخت�لاف در جبهه خودی و تردی��د در حقانی��ت راه ،عامل
تضعیف روحیه ایستادگی و زمینه ساز بروز خستگی است.
بناب راین دش��من همواره از دامن زدن به اختالفات به عنوان
یک راهبرد استفاده کرده است».
مثلث شماره150
علت اعتماد به نفس
سوءاستفاده قرار م ی گیرد ،ازاین رو ایشان مسئوالن را از این
کار منع و به انها هشدار دادند».
اکونومیست
و سوالی
درباره
رئیس جمهور
اینده امریکا
بیمار
امریکایی
روی جلد
اشپیگل
23
نقد ونظر
جلد متعلق به
حاج قاسم سلیمانی
مورد استقبال
مخاطبان نمایشگاه
مطبوعات قرار گرفت
نـقدونظر
مثلث شماره150
روایت ما از فرمانده
درباره بازتاب های نصب تصویر حاج قاسم سلیمانی در غرفه مثلث
مصطفی شوقی /دبیر گروه جهان جدید
این نوشته روایتی است از انچه در نمایشگاه مطبوعات
دیده ام .این یک سوال اساس��ی است .یک دغدغه درونی و
ش��اید هم یک مجادله ذهنی برای اینکه چه کسی راست
24
می گوید؟! داستان از انجا شروع شد که برای غرفه هفته نامه
مثلث قرار ش��د تصوی��ر جلد های برگزی��ده در غرفه نصب
ش��ود .اتفاقا ان روز در مجله بودم ،از میان حدود 100جلد
با یکی از دوس��تان جلده��ای منتخ��ب را برمی گزیدیم .تا
رسیدیم به ش��ماره -136تصویر جلد ان هفته مثلث حاج
قاس��م س��لیمانی بود -س��ر به زیر و محجوب می نمایاند،
تصویر در یکی از مراس��م بیت رهبری گرفته شده که او در
ان ش��رکت کرده بود .قرار ش��د این تصویر نیز در مجلدات
برگزیده ای باش��د که در غرفه به نمایش در می اید .روز اول
در اشفته بازار نمایش��گاه وقتی به غرفه امدم دیدم خیلی از
کسانی که روی پیش��خوان مثلث قرار گرفته اند ،از صاحب
تصویر می پرسند؛ مخصوصا تیتری که مثلث برگزیده بود؛
«فرمانده زنده است».
این تا روز اخر نمایش��گاه وجود داش��ت ،به طوری که
خیلی از مراجعه کنندگان خواهان نسخه ای از این جلد مثلث
بودند؛ شمار زیادی از شماره 136مثلث با عکس حاج قاسم
نـقدونظر
مثلث شماره150
به امار واحد فروش توسط مراجعه کنندگان خریداری شده
بود؛ از روز اول این سوال که چرا همه از حاج قاسم می پرسند
را از خود س��وال کنندگان می پرسیدم و حاال شاید نتیجه ان
پیش روی شماست.
قاسم سلیمانی؛ چهره ای که بیشتر از اینکه ما ایرانی ها
درباره او بنویسیم ،رسانه های امریکایی نوشته اند و ما به ان
استناد کرده ایم .کرمانی ها ش��اید بدانند که قاسم سلیمانی
کیست ،چه انکه دهه ش��صتی های کرمانی ،فرمانده لشکر
استان خود را می شناس��ند و با روحیات او اشنا هستند؛ جدا
از روایت های��ی که برخی رس��انه های داخل��ی و خارجی از
فرمانده واحد برون مرزی سپاه پاس��داران انقالب اسالمی
س��اخته اند اس��ت ،قاس��م س��لیمانی فرمانده ای زب��ده در
لشکر خمینی (ره) ؛ این را نویس��نده این سطور نمی گوید،
یکی از دوس��تان او در زمان جنگ می گوید و اینکه قاس��م
سلیمانی بچه «رابر» کرمان و فرمانده لشکر خط شکن 41
ثاراهلل است .با او وقتی همکالم شدم که چین و چروک های
روی صورت��ش ش��یارهای یک دس��تی را روی ص��ورت
افتاب سوخته اش انداخته بود ،او می گفت قاسم (خودمانی تر
از هر کسی) بیشتر از اینکه واشنگتن پست بنویسد و فالن
ژنرال امریکای��ی تعریفش را بکنند ،بچه کوهس��تان های
رابر است .روایت این همرزم س��ابق حاج قاسم که اسمش
را نمی گفت ش��اید یک روایت صادقانه باش��د.روز دوم بود،
شاید .پیرمردی امد ،افتاب سوخته تر از قبلی (چرا دوستان او
اینقدر زیر افتاب می مانند ،این چه خصلتی است؟!) نگاهی
به عکس انداخت و خیلی عصبانی گفت این عکس را از کجا
اورده اید؟ با خنده گفتم که امنیتی اس��ت! نمی توانم بگویم.
گویی که دارم برایش کری خوانی می کنم ،از کیف مندرس و
کوچکش دوربینی را در اورد و بی مقدمه و امرانه گفت که اینا
رو ببین .ماندم! بیش از 50عکس از حالت های مختلف؛ قاسم
سلیمانی روی مبل ،حاج قاسم در حیاط الی گل ها ،سلیمانی
در حال سخنرانی در جمعی ناش��ناخته و حاج قاسم در خانه
شخصی اش ...خنده ام گرفته بود .گفتم جدا این عکس ها را
خودت گرفته ای؟ و با غرور سرتکان داد .گفتم می شود چند
تایی را بدهی به ما .جدی ش��د و انگار دزدی به سرمایه اش
دست درازی کرده باش��د ،س��ریع دوربین را جمع کرد و در
کیفش گذاش��ت .دیدم راهی برای به دس��ت اوردن دلش
نیست .وقتی بی خداحافظی داش��ت می رفت ،گفتم که این
عکس را می شود در سایت رهبری پیدا کرد .سری تکان داد
و رفت میان جمعیت و گم شد .یعنی او از دوستان حاج قاسم
بود؟ کس و کارش بود؟ کیس��ت که راه به خانه فرمانده ای
دارد که همه امریکا به دنبال او هستند و برای سرش جایزه
گذاشته اند؟ او چه کسی بود؟
همان روز ،پسری با دوستش امد یا هم دانشگاهی اش.
کوله به پشت ،روی پیشخوان مثلث داش��ت مجله را ورق
می زد ،به بعض��ی از جلد ه��ا ریز ریز می خندیدن��د .در این
خنده بازی ،اما وقتی روی دیوار غرفه به عکس نگاه کردند،
روی حاج قاسم قصه ما زوم ش��دند .رفیقش گفت که اون
اقاهه که س��رش پایینه کیه که زنده اس؟! (اش��اره به تیتر:
فرمانده زنده است) به جای من ،پسر گفت که همون قاسم
س��لیمانیه دیگه .همونی که نوری زاد ت��و VOAگفت در
موردش .دیدم بح��ث دارد ضد انقالبی می ش��ود .گفتم که
شما می شناس��یدش؟ همان پس��ر گفت که می گن بابای
امریکا رو دراورده تو عراق! البته انگار شهید شده! شما زدید
که زنده است!
این هم یک ن��گاه بود؛ از نظر بی بی س��ی ،وی او ای و
رادیوفردا .از دید انها سلیمانی فرمانده یک گروه میلیشیایی
است که دارد علیه غرب مبارزه می کند و هر چه رخ می دهد
در منطقه زیر سر اوست ،اما یک چیز مسلم بود که خیلی ها
حاج قاسم سلیمانی را از روی بی بی سی ،وی او ای و رادیوفردا
می شناسند .این هم یک نگاه دیگر!
روزی بعد اما پدر و دختری امدند .پدر بیش��تر به این
کارمندهای خوب می ماند و دختر البته ش��ر و شور جوانان
امروزی را داشت .یک راست امدند در غرفه و سراغ عکس
او .انگار دختر پیش از اینک��ه بیایند یک مدتی با پدر کلنجار
رفته بود که سوالش را بپرس��د .گفت که «راست می گویند
امریکایی ها دنبال او هس��تند و او س��رکرده همه نیروهای
ضدامریکایی است؟» پدر انگار ش��رمنده بود از این سوال،
البته بیش��تر به محافظه کاری اش می مان��د .گفتم« :از نظر
امریکایی ها ما دو جور مس��لمان داریم؛ مسلمان خوب که
کار ندارد مثال به فیلمی که ضد پیامبرش س��اخته می شود
و مسلمان بد که ضد انهاس��ت ».پدر که دوست داشت زود
بپیچد گفت که خیلی ممنون ام��ا دختر گفت «می گویند او
در سوریه کشته ش��ده ،چرا انجا؟!» گفتم« :او زنده است».
بعد یک منبر رفت��م در مورد موقعی��ت ژئوپلتیکی ایران در
منطقه و رابطه اش ب��ا امریکا و غرب .از اش��تباهاتی که در
سیاست خارجی وجود دارد و اینکه متخصص نیستند و ...و
این دانشجوی ارتباطات (همان دختر) نیز می گفت« :من به
حاج قاسم احترام می گذارم اما در چارچوب مرزهایم ».و من
می گفتم« :مرز ما کجاست؟ اینکه برویم با امریکا ببندیم و
هیج »...حرفم را رد کرد!
جوانان ما خیلی عاقل هستند و اگر پایش بیفتد از دین و
کشورشان دفاع می کنند .او وقتی داشت می رفت ،می گفت:
«اگر باهاش مصاحبه کردید به قاسم س��لیمانی بگویید ما
بهشان افتخار می کنیم ،اما بد نیست بدانیم چه رخ می دهد
در اطرافمان ».منبر نمی خواهم بروم ،خیلی بد نیس��ت که
دوستان و اقایان ،جوانان را اقناع کنند.
در روز دیگری از نمایش��گاه اما میهمانی از عراق امد.
او می گفت داش��ته از راهرو رد می ش��ده که عکس قاس��م
س��لیمانی را دیده؛ ایش��ان یکی از مش��اوران نخست وزیر
عراق بود که شاید راضی نباشد در اینجا اسمش را بگوییم.
سکوت کرده بود و دوستی که مترجمش بود سراغ مجله ای
را گرفت ک��ه عکس حاج قاس��م روی اوس��ت .وقتی به او
دادی��م دوس��ت مترجم/روزنامه ن��گار ما از ق��ول او گفت:
«فکر نمی ک��ردم مجالت ایرانی عکس «حاج قاس��م» ما
را بیندازن��د ».به او گفتم «حاج قاس��م انها؟» پاس��خ ،تنها
خنده ای بلند بود...
خیلی ها امدند و س��راغ این عکس را گرفتن��د و از او
گفتند؛ خیلی ها تعریفش را کردن��د ،مثل اصغر که ظاهرش
انقالبی نبود اما چپ می زد که می گفت باید امریکا را نابود
کنیم .می گفت ما س��رباز فرمانده ایم یا محمد رضا نامی که
بوی ادکلنش برای مدتی ماند در غرفه مثلث پیچید و خیلی
منطقی می گفت وجود او الزم است .البته بعضی ها هم بودند
که می گفتند نیازی به این کارها نیست و نکته جالب مردی
میانس��ال بود که می گفت که بازار ارز و سکه را مثل عراق،
افغانستان و سوریه و لبنان بدهیم حاج قاسم درستش کند.
این خودش بحث مفصلی بود میان دو نفر که از مثلث شروع
شد و شاید در جام جم تمام شد...
اما ما روزنامه نگاران در مورد حاج قاسم چه می گوییم؟
از خیلی ها پرس��یدم؛ اینکه چرا این عک��س اینقدر خواهان
دارد .جمع بندی حرف��ه ای بحث ما این بود ک��ه خیلی ها او
را نمی شناس��ند و هرچ��ه ش��نیده اند از روی منابعی ناقص
اس��ت و اینکه نیاز است او را بشناس��ند .جمع بندی انقالبی
موضوع اما دفاع از اوست که تهدیدهای دشمن را در عمق
استراتژیک منطقه خنثی می کند و چه بسا تاکنون تهدیدهای
زیادی را از بین برده باش��د و جای پای انقالب اس�لامی را
در منطق��ه محکم ک��رده ،اما همین نتیجه گی��ری انقالبی
می گفت نبای��د از جای پ��ای خودمان در داخ��ل نیز غافل
باشیم .نتیجه گیری احساسی ،سیاسی و دپپلماتیک نیز شد
که بس��یاری از مردم به خصوص جوانان از داشته های خود
غافل هس��تند و س��رمایه های اجتماعی خود را نمی دانند.
این روزها س��ریالی در مورد شهید حس��ن باقری افشردی
از ش��بکه اول پخش می ش��ود ،یک نگاه منطق��ی و عاری
از هر گون��ه بزرگنمای��ی به یک��ی از اس��طوره های بزرگ
دفاع مقدس؛ البت��ه با تاخیری 30س��اله .با ای��ن حال من
خیلی ها را دیده ام که حتی به نظام هم نقد داشته اند ،اما او ر
ا می ستایند.
در مورد قاس��م س��لیمانی ه��م یک عک��س در یک
نمایشگاه بازخوردی عجیب داشت .ایا قرار است بعد از 30
سال دیگر او را مورد ارزیابی قرار دهیم؟ یا اینکه همین چند
گزارش ناقص رسانه ها و پژوهشکده های امنیتی امریکایی
که خط اطالعاتی و امنیتی خود را دنب��ال می کنند را برای
مردم – جوانان -کشورمان ترجمه کنیم و بعد به تعریف های
مشکوک انها دلخوش کنیم؟یک چیز دیگر و تمام .دوستی
بود که وقتی حسن تهرانی مقدم شهید شد به من می گفت
خیلی با او فوتبال بازی ک��رده ام ،خیلی ادم متخصصی بود،
شخصیت جالبی داشت ،ش��هادت حقش بود و ...نمی گویم
حلقه های حفاظتی و امنیتی را از دور اینها برداریم اما راستی
جامعه ما بعد از شهادت حسن تهرانی مقدم چه گفت؟! رفتن
او کم خسارتی داشت؟ او کمتر از قاسم سلیمانی است برای
دکترین نظامی ایران؟ حرف اساس��ی همه کس��انی که در
نمایش��گاه مطبوعات سراغ قاسم س��لیمانی امدند این بود
که چرا روایت ایرانی از قاسم س��لیمانی وجود ندارد؛ ما او را
نمی شناسیم ،او را ستایش می کنیم به خاطر فرماندهی اش
برای کشور ،به خاطر خطرهایی که از سرمان دور کرده ،اما
ما او را نمی دانیمg .
25
نگاهی به وارونگی فرایندهای اطالع رسانی در کشور
گفته خواهد شد ،ب ه دستان نیز هم!
فرشاد مهدی پور /کارشناس سیاسی
نـقدونظر
رئیس جمهوری و دیگر روس��ای قوا ،اگر بخواهند به
دس��تورات صریح رهبری در باب حفظ ارامش کشور عمل
کنند ،ایران حتما روزهای بهتری را در یک ساله اینده خواهد
دید ،اما به هر روی نامه نگاری هایی بر سر بازدید از زندان اوین
و به درازا کشیده شدن بحث در باب اختیارات رئیس جمهور،
س قوه قضائیه را به پاس��خگویی ای محکم و غیرمترقبه
رئی
تب سیاس��ت در کش��ور ،باال رفت .این یادداشت
واداشت و ِ
بنای گفت وگو در چند و چون این رویداد را ندارد و می خواهد
از منظری رسانه ای ،ماجرا را بازخوانی کند.
رس��انه ها ،جس��ته و گریخته خبر داده بودند که اقدام
رئیس دولت برای بازدید از زندان اوین ،پس از بازداشت مشاور
مطبوعاتی اش ،ناکام مانده و انتظار هم می رفت در این باره،
اقداماتی از سوی وی صورت بگیرد؛ کما اینکه این بازداشت،
هم زمان با سخنرانی ساالنه رئیس جمهور در مجمع عمومی
س��ازمان ملل انجام ش��ده بود و وی به محض بازگشت به
تهران در پاویون سیاسی فرودگاه مهر اباد ،به این امر واکنش
نشان داده و بعد از ان خواس��ته بود که به بازدید اوین برود و
این رویداد ،میسر نشده بود .نامه رئیس دولت در این اوضاع و
احوال ،نامنتظره نبود و اگر چه حتما خارج از عرف و روندهای
جاری تلقی می ش��د و اما و اگرهایی درمورد لحن ان وجود
داشت ،اما با این همه ،به جز روزنامه های جریان های هوادار
دولت و اصالح طلبان ،دیگران ای��ن نامه را یا در صفحه اول
خود ،جای ندادند یا اگر دادند ،با تخفیف و محدودسازی همراه
بود .خبرگزاری ها هم ،جز در یک مورد ،محتوای تفصیلی ان
را از طریق سامانه های پیامکی خود بازنشر نکردند و فردا روز،
این موضوع را در اولویت پیگیری خبری خبرنگارانشان قرار
ندادند .یعنی ،اصل خبر در همه رسانه ها منتشر و تالش شد
مثلث شماره150
به ماجرا دامن زده نشود ،ولی رسانه ملی ،به طور کلی خبر را
نادیده گرفت و تنها به پخ��ش گزارش هایی از زبان مردم در
باب اهمیت اتحاد مسئوالن همت کرد .گویی اب از اب تکان
نخورده .این اتفاق چند روز بعد و مصادف با انتشار نامه رئیس
دستگاه قضا هم تکرار شد.
به هر روی باز هم صدا و س��یما در را به روی این خبر
بس��ت و خبرگزاری ها و روزنامه ها هم با همان دست فرمان
پیشین ،کار بازنش��ر خبری رویداد را در پیش گرفتند .یعنی
اگر کسی می خواست از میان روزنامه ها و سایت های خبری،
به جزئیات این ماجرا دس��ت پیدا کند ،می توانس��ت ،اما این
سوژه ،موضوع اول رسانه ها نبود.تا انکه رهبر معظم انقالب،
چهارشنبه گذشته در سخنانی تاریخی ،حد هشدار خود در باب
ی ساختن اختالفات سران قوا را به خیانت ،ارتقا
حرام بودن علن
دادند و فرمودند« :نه اینکه این نامه نگاری ها خیلى مهم باشد؛
نه ،صد تا نامه بنویسند؛ کار خودشان را بکنند ،اختالفات را به
میان مردم نکشانند ،چیزهاى جزئى را مایه جنجال ،هیاهو و
استفاده تبلیغاتى دشمن و خوراک تبلیغاتى رادیوهاى بیگانه و
تلویزیون هاى بیگانه نکنند ،صد تا نامه بنویسند؛ نامه اهمیتى
ندارد».
یعنی همه انچه رسانه ملی کوشیده بود نادیده بگیرد و
به ان بی توجهی کند ،یکباره برای مخاطب رمزگشایی شد؛
مخاطبی که دیگر تنها چشم و گوش خود را بسته تلویزیون
داخلی نک��رده و هم از ام��واج ماهواره ای بهره مند اس��ت و
هم فیبرهای نوری .در ماجرای مش��ابه 11روز خانه نشینی
(که باز هم س��یما چیزی نگف��ت) ،کیهان با تیت��ر تاریخی
«رئیس جمهوری به ریاس��ت جمهوری برگش��ت» ،خبر و
موضع خود را به خوانندگانش رساند ،اما در این حد هنرنمایی
نیز از رس��انه ملی دیده نش��د؛ در واقع تلویزیون به هر دلیل
ترجیح می دهد چشمان خود را بر مهم ترین و حساس ترین
رویدادهای سیاست داخلی ببندد و حواس مخاطبانش را به
بگیر و ببندهای اخبار خارجی ،پرت کند .اقدامی که چون با
نوعی بی اعتمادی و ایجاد فاصله همراه شده ،در مورد اخبار
بین الملل هم ممکن است ،موفقیت امیز نباشد.
مضیقه ها و بس��ته بودن دست مدیران رس��انه برای
اقدامات متهورانه ،نه در رسانه های ایران امری غریب است و
نه در جهان و کدامین رسانه است که بی توجه به سیاست های
باالدستی اش ،خبر رس��انی کند ،اما تجرب ه نشان می دهد که
همواره ب��رای گفتن هر خبری ،راه هایی وج��ود دارد و دیگر
دوره در بستن بر حقایق گذشته است.
در همین روزه��ا ،بی.بی.س��ی روزگار س��ختی را در
بی ابرویی تجرب��ه می کند ،اما هر کس��ی می تواند ببیند که
چگونه خود را در این رسوایی اخالقی وقیحانه ،به اب و اتش
می زند تا اعتماد از دست رفته را بازیابد .خود سیما در ماجرای
تنش در بازار چند هفته قبل ،خبر را به شکلی نه چندان مطلوب
ارائ��ه داد و همین خود س��راغازی برای شکس��تن بندهای
درونی نامناسب شد و اندکی از فشار روانی جامعه ،با گسترش
اطالع رسانی در قبال بازار سرمایه ،مهار شد .خبری که رهبر
کشور ،مصلحت می دانند در باب ان سخن بگویند و موضع
بگیرند و خط را نشان دهند ،خبری نیست که بتوان با اهسته
سخن گفتن پنهانش کرد و ان را از مقابل چشمان مخاطب
کنار برد.
رسانه ،مسئول است و این مسئولیت در محو همه چیز
نیست ،بلکه تخفیف دادن اصل موضوع ،به حاشیه راندن ان
در کنار دیگر سوژه ها ،برجسته س��ازی عناصری مطلوب در
خبر و ده ها تکنیک دیگر را می توان به کار بست و این دایره
بسته را شکست.
صدا و سیما ،تنها رسانه فراگیر جمهوری اسالمی برای
گفت وگو با ایرانیان و جهانیان اس��ت ،تابوه��ای نامربوط و
منسوخ را در عصر دیجیتالیزه شدن باید به دور ریخت ،تا بتوان
وظیفه را به درستی انجام داد.
دوستان در پرده می گویم سخن
گفته خواهد شد به دستان نیز هم g
دو گفت وگو و یک تصمیم
وقتی نتانیاهو و باراک یک حرف را می زنند
زهیر اندراوس/تحلیلگر فلسطینی
در یک همزمانی بی سابقه وجالب و پس از دوره ای
از سکوت درباره برنامه هسته ای ایران ،بنیامین نتانیاهو،
نخست وزیر رژیم صهیونیس��تی در مصاحبه ای با روزنامه
فرانس��وی پاری ماچ و در عین حال ب��اراک ،وزیر امنیت
اس��رائیل در گفت وگویی با روزنام��ه دیلی تلگراف چاپ
لندن اظهاراتی درباره برنامه هس��ته ای ایران بیان کردند
و جالب اینکه با وجود همزمانی این دو گفت وگو ،نتانیاهو
و باراک این گفت وگو ها را با روزنامه های غیر اس��رائیلی
انجام داده اند.
در این زمینه روزنام��ه صهیونیس��تی معاریو به نقل
از دیلی تلگراف نوش��ت که باراک فاش کرده اس��ت ایران
هش��ت ماه پیش مقداری از الومینیوم غنی شده خود را به
فعالیت های صلح امیز اختصاص داد و در نتیجه ،این اقدام
26
ایران به منزله یک تحول به ش��مار می اید که اس��رائیل را
وادار کرد از اقدام برای حمله نظامی علیه تهران خودداری
نماید! باراک ای��ن تصمیم مقامات مس��ئول ایرانی را یک
اقدام بازدارنده عنوان کرده اس��ت و ان را رسیدن به لحظه
سرنوشت س��از خوانده و افزود ایران اگر چنین تصمیمی را
اتخاذ نمی کرد ،اوضاع به گونه ای ناگوار تغییر می یافت و در
استانه انتخابات ریاست جمهوری ایاالت متحده امریکا به
اوج خود می رسید.
باراک اضافه کرده که تصمیم گی��ری تهران در این
مورد زمینه را برای به تعویق انداختن لحظه سرنوشت ساز
فراهم کرده و ان را برای هشت تا 10ماه به تعویق انداخته
است .باراک در پاسخ به پرسشی پیرامون علت اتخاذ چنین
تصمیمی از سوی ایران ،گفت« :دست کم سه گونه تحلیل
و تفسیر در این زمینه وجود دارد؛ نخست :مطرح بودن حمله
احتمالی اس��رائیل یا امریکا ،دوم :اق��دام دیپلماتیک ایران
برای جلوگیری از بحرانی ش��دن اوضاع پیش از انتخابات
ریاست جمهوری امریکا تا بتوانند از وقت و فرصت بیشتری
استفاده نماید و سوم :این روش برای این است که به اژانس
انرژی هسته ای وانمود کند که به تعهدات خود پایبند است
و ان را به اجرا می گذارد».
بنا ب��ه گفته ب��اراک تحریم ه��ای اقتص��ادی علیه
جمهوری اس�لامی ایران و فعالیت ه��ای دیپلماتیک علیه
تهران تاکنون نتوانسته است این بحران را حل وفصل نماید
و وی هشدار داده در نتیجه ممکن است رژیم صهیونیستی
و هم پیمانانش طی س��ال اینده تصمیم��ی درباره حمله به
تاسیسات هسته ای ایران اتخاذ می نمایند.
در این میان اما نکته قابل توج��ه اینکه دنیس راس،
مشاور س��ابق باراک اوباما در امور خاورمیانه روز سه شنبه
در گفت وگویی ب��ا روزنامه صهیونیس��تی هاارتص اظهار
کرده بود؛ سال اینده یعنی سال 2013به منزله سال تعیین
سرنوشت پرونده هسته ای ایران به شمار می اید .در همین
زمینه نتانیاهو ،نخست وزیر رژیم صهیونیستی اظهار داشت
کش��ورهای عربی از هرگونه حمله احتمالی اسرائیل علیه
تاسیسات هسته ای ایران سود خواهند جست.
نتانیاهو و جبهه عربی او در برابر ایران
سحنان نخست وزیر اسرائیل با روزنامه«پاری تاچ» چه بود؟!
نـقدونظر
وی در عین حال در گفت وگویش با روزنامه فرانسوی
پاری ماچ گفت��ه که حمل��ه احتمالی تل اویو علی��ه برنامه
هسته ای ایران نه تنها تهدیدی برای امنیت و ثبات منطقه
خاورمیانه به شمار نمی اید بلکه به سود عرب ها نیز خواهد
بود و این کوششی اس��ت از س��وی نتانیاهو برای به دست
اوردن پشتیبانی اعراب در حمله نظامی علیه ایران.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی در این گفت وگو اضافه
کرده که به دنبال حمله علیه ایران ،سراسر منطقه را ارامش
فرا خواهد گرفت(!) به خصوص که نه تنها عرب ها از ایران
دل خوش��ی ندارند ،بلکه بعضی رژیم ه��ای عرب منطقه و
همچنین بیش��تر اعراب عقیده دارند ک��ه در اختیار گرفتن
سالح هسته ای از سوی ایران همان طور که برای اسرائیل
خطر به شمار می اید برای عرب ها نیز خطرناک است.
از س��وی دیگر یوس��ی ملمان ،کارش��ناس امنیتی
اس��رائیل که قبال در روزنامه هاارتص مشغول به کار بود و
هم اکنون در س��ایت خبری WALLAمشغول به کارشده
است ،اظهار داشته که درباره انجام گفت وگوهای هسته ای،
سخنان بس��یاری مطرح می گردد که البته انجام دادن ان
بهتر از نبود ان است که البته در عمل صورت نمی گیرد ،مگر
اینکه واشنگتن به تهران بگوید «دیگر از بازی با شما خسته
شده ایم ،شما در حال دس��تیابی به سالح هسته ای هستید.
گمان می کنید ما زندگی ش��ما را بیم��ه خواهیم کرد .پس
بدانید که بمب برای شما هم فاجعه خواهد بود»...
وی در عین حال افزوده که البته راه های دیپلماتیک
برای مطرح کردن این سخنان وجود دارد و ما ممکن است
ایران را بمباران نکنیم و دس��ت به اقدامات دیگری بزنیم!
البته رئیس جمهور امریکا باید به ایران بگوید« :ما به ش��ما
حمله خواهیم کرد چون هم امریکا و هم اسرائیل نمی توانند
ایران هسته ای را تحمل کنند».
وی در عین حال افزوده که امری��کا می تواند برنامه
هس��ته ای ایران را به گونه ای برای مدت��ی طوالنی از کار
بیندازد چون دانش هسته ای ایران را نمی توان از میان ببرد
و نمی توان تمامی دانش اندوخته های جمهوری اس�لامی
ایران را از میان برداش��ت و نیز نمی توان س��انتریفیوژهای
هسته ای را نابود کرد یا تمامی دانشمندان هسته ای ایران
را به قتل رساند.
چون همه این دانش��مندان می دانند که دستگاه های
مختص هسته ای چگونه ساخته می شوند که البته همه ما
دست کم یکی ،دو سال از این موضوع دور هستیم.
امریکاییان ممکن اس��ت صدها موشک و هواپیما را
در حمله به ایران به کار گیرند که البته هواپیماهای اسرائیلی
در میان انها خواهند بود ،اما پ��س از ان چه اتفاقی خواهد
افتاد؟ ممکن است همانند بازی دومینو رویدادهایی اتفاق
افتد که برای هیچ کس قابل پیش بینی نیس��ت و مش��کل
همین جاست! و ممکن است تحوالتی روی دهد که به سود
هیچ کس نخواهد بود حتی امریکا و اسرائیل! g
عبد الباری عطوان /سردبیر روزنامه القدس العربی
مثلث شماره150
فراخوان نتانیاهو ب رای برگ��زاری انتخابات زودرس در
اس��رائیل در نیمه دوم ماه ژانویه اینده بدین معنی است که
طی این دوره زمانی تا برگ��زاری انتخابات ،موضوع حمله به
ای ران مطرح نیس��ت ،اما وی در عین حال برنامه هسته ای
ای ران را برجسته ترین بحث در تبلیغات انتخاباتی خود قرار
داده است.
نتانیاهو در حقیقت برنامه هسته ای ای ران را بهانه ای
ب رای سخنگویی از س��وی اع راب قرار داده است .وی تاکید
م ی کند که نگران منافع اع راب و امنی��ت ملی انان در ب رابر
ای ران است و این بدین معنی اس��ت که هرگونه حمله علیه
ای ران نه تنها از دیدگاه منافع اسرائیل ی هاس��ت ،بلکه منافع
اع راب نیز در ان مطرح است.
به گفته ای دیگر؛ ب ر اساس اظهارات نتانیاهو ،اسرائیل و
اع راب و به خصوص عرب های خلیج فارس در ب رابر ای ران در
یک سنگر قرار گرفته اند .این دیدگاه را نتانیاهو در گفت وگوی
اخیر خود با مجله «پاری ماچ» فرانسوی بیان کرد و افزود در
صورتی که علیه ای ران حمله ای انجام ش��ود پنج دقیقه بعد
سراسر خاورمیانه را ارامش فرا خواهد گرفت .وی افزوده که
جمهوری اس�لامی ای ران محبوبیتی در جهان عرب ندارد.
کسی نم ی داند نتانیاهو چگونه به این نتیجه رسیده است؟
ایا همه پرسی محرمانه ای در 22کش��ور عربی در این باره
صورت گرفته است؟ ایا پاکستان و ترکیه نیز به گفته نتانیاهو
ش��امل ان ناراضیان از ای ران م ی باش��ند چ��ون وی تمامی
خاورمیانه را عنوان کرده است یا اینکه وی پیام هایی از سوی
تمامی سران و حکومت های ع ربی در این زمینه دریافت کرده
است؟ البته بعضی از رهب ران عرب و به خصوص کشورهای
خلیج فارس از برنامه های هس��ته ای ای ران احساس نگرانی
م ی کنند و عقیده دارند که دستیابی ای ران به سالح هسته ای
خطری ب رای انان به شمار م ی اید.
اما ما چنین عقیده ای نداریم و همچنین کش��ورهای
عرب ش��مال افریقا و س��ودان و یمن و ع راق و فلس��طین
و مصر و س��وریه و لبنان نیز چنین موضع��ی درباره برنامه
هس��ته ای ای ران احس��اس نم ی کنند و معتقدند که برنامه
هسته ای ای ران صلح امیز اس��ت و نه تنها ب رایشان خطری
در بر ندارد بلکه باعث تقویت جایگاه منطقه ای و بی ن المللی
انان در ب رابر رژیم صهیونیس��تی م ی گردد و این خود علت
اصلی چنین دیدگاه ستیزه جویانه ای از جانب تل اویو در ب رابر
جمهوری اسالمی ای ران است .بیشتر اع راب (ناچارم بگویم
بیشتر اع راب چون واقعیت دارد ) و نیز پاکستان موجودیت
صهیونیس��تی را خط��ری ب��رای دو جهان عرب و اس�لام
م ی دانند ،چون تنها موجودیتی است که تاکنون بارها علیه
همسایگانش دس��ت به حمالت نظامی زده و در عین حال
دارای کالهک های هسته ای است و همچنان خاک اع راب
را در اشغال خود دارد.
بیش��تر کش��ورهای عربی خواس��تار روابط حسنه با
ای ران اس�لامی هس��تند ،چون این روابط ب ر اس��اس اصل
همس��ایگی و احترام متقابل و خ��ودداری از دخالت در امور
داخلی یکدیگر استوار است .به خصوص 21کشور ع ربی و نیز
فلسطین سفارتخانه هایی در ته ران دارند و سفارتخانه های
شش کش��ور عرب خلی ج فارس از بزرگترین سفارتخانه های
عرب در ته ران به شمار م ی ایند و همچنین سفارت فلسطین
که پیش از انقالب اسالمی ای ران سفارت رژیم صهیونیستی
بود.
باید بدانیم که نتانیاهو س��خنگوی اع راب نیس��ت و
نم ی تواند هم باشد تا نقشه های تجاوزگرانه خود علیه ای ران
را با چنین اظهاراتی عنوان کند و ادعا نماید که از پشتیبانی
اع راب برخوردار است .اما ایا شایس��ته نیست که دست کم
یکی از اع راب اظهارات نتانیاه��و را مورد تکذیب و اعتراض
قرار دهد؟ پس کمی تاریخ را ورق بزنیم و ببینیم چه کسی
دشمن اع راب است؟!
مگر این رژیم صهیونیس��تی نبود که در س��ال 1981
راکتور هس��ته ای ع راق را م��ورد حمله ق��رار داد ،همچنین
اسرائیل چند سال پیش تاسیس��ات هسته ای الولید سوریه
را در نزدیکی دی ر الزور مورد حمل��ه قرار نداد؟ همچنین مگر
هواپیماهای اس��رائیل یک هفته پیش تاسیسات نظامی
در حومه خرطوم ،پایتخت سودان را مورد حمله قرار ندادند و
سالم به پایگاه های خود بازنگشتند ،در حال ی که رادارهای چند
کشور عرب از جمله مصر و عربستان سعودی انها را نادیده
گرفتند! م��ا همگی م ی دانیم که رژیم صهیونیس��تی خطر
بزرگی ب رای دو جهان عرب و اسالم به شمار م ی اید .همین
اسرائیل اس��ت که اکنون خاک اع راب و مسلمانان و اماکن
مقدس انان را همچنان در اشغال خود دارد و نوار غزه را نیز
در محاصره خود قرار داده و هر روز دست به حمله علیه غزه
م ی زند و فلسطینیان بیگناه را به خاک و خون م ی کشد ،در
حال ی که اع راب خاموش و شاید کور و کر باشند .در عین حال
رژیم صهیونیستی ب ر خالف قوانین بی ن المللی شهرک هایی
در بی ت المقدس ،نخستین قبله گاه مسلمانان برپا م ی کند
و کس��ی توجهی بدان ندارد؛ نه اع راب و نه مس��لمانان! ما
امیدواریم ان روز فرا نرسد که سردمداران عرب در یک سنگر
به همراه اسرائیل در ب رابر ای ران یا هر کشور مسلمان دیگری
قرار گیرند ،چون جایگاه اع راب همان اس��ت که باید درکنار
ای ران در یک س��نگر در ب رابر رژیم صهیونیستی تجاوزگر و
ستمگر باشندg .
27
اجالس مخالفان؛ خیمه شب بازی
اجالس دوحه برای مخالفان اسد دستاوردی نخواهد داشت
حسین شیخ االسالم /کارشناس بین الملل
نـقدونظر
اجالس مخالفان بش��ار اس��د در دوحه قطر به منظور
تجمی��ع و هماهنگی گروه ه��ای معارض برگزار ش��د .این
اجالس در حالی برگزار شد که اخی را خانم کلینتون ،وزیرخارجه
ایاالت متحده امریکا از عملکرد ش��ورای ملی س��وریه اب راز
ناخشنودی کرد .از نظر خانم کلینتون افراد حاضر در شورای
ملی سوریه اشخاصی هستند که اشنایی چندانی با صحنه
سوریه ندارند؛ این افراد بعضا س��ال های طوالنی را خارج از
سوریه به سر برده اند ،بر همین اساس در جریان کم و کیف
حوادث و قضایای موجود در سوریه نیستند .امریکا از صرف
بودجه های کالن ب رای اقدامات ش��خصی این افراد گالیه
دارد چراکه به زعم وزیر خارجه ایاالت متحده ،افراد حاضر در
شورای ملی سوریه ،مبالغ دریافتی از امریکا را در فعالی ت های
سیاس��ی خرج نکرده اند .البته به نظر م ی اید با تشکیل این
اجالس و تغیی راتی که در تیم معارض مورد حمایت امریکا
انجام م ی ش��ود ،باز هم این دور باطل ش��کل گیرد و دوباره
بودجه های کالن به افرادی اختصاص یابد که تنها به فکر
مطامع شخصی خود هستند.
انچه م ی توان در خصوص تیم تشکی ل دهنده شورای
ملی و معارضان سوری گفت اینکه این افراد از پایگاه و جایگاه
الزم در میان مردم سوریه برخوردار نیستند و با جمع کردن این
افراد در اجالسی نظیر نشست دوحه قطر نیز تغییر در این
سیستم ایجاد نم ی شود.
اما چرا در دوحه؟
با توجه به اینکه نشس��ت قبلی معارضان س��وری در
اس��تانبول ترکیه برگزار ش��د ،به نظر م ی اید این بار ترک ها
چندان تمایلی ب رای پیش��قدم ش��دن در صحنه س��وریه از
خ��ود نش��ان نداده ان��د .از رفتار
ترک ه��ا مش��خص اس��ت که
عالقه ای ب��ه هزینه کردن ب رای
س و نشس ت هایی
تشکیل اجال
در راس��تای ایج��اد وح��دت و
هماهنگ��ی ب��رای گروه ه��ای
مخال��ف بش��ار اس��د دی��ده
نم ی ش��ود .ترک ها م ی دانند با
تش��کیل چنین نشس ت هایی
دچار اشتباه م ی ش��وند ،چرا که
این گردهمای ی ها باعث م ی شود
تا روابط می��ان ترکی��ه و دیگر
کشورها مخدوش شود ،ضمن
اینکه اختالفات موجود بین افراد
گروه های معارض بیش��تر از ان
چیزی است که نشان م ی دهد.
اینکه گروه ه��ای مخالف
به دنبال ایجاد انسجام ،وحدت
و هماهنگی میان افراد خود در
دوحه قطر هستند ،خود نشان از
اختالف و عدم انس��جام است.
به نظر م ی اید تش��کیل چنین
نشس ت هایی و تجمیع این افراد
مخالف دولت بش��ار اسد ،بیش��تر ب رای نش��ان دادن یک
خیمه شب بازی است ،چرا که این افراد هرچند از طی ف های
مختلف هستند پایگاه روشن و مثبتی در سوریه ندارند.
مثلث شماره150
28
افراد حاضر در این گروه های معارض که در نشس��ت
قطر ش��رکت کرده اند جزو معارضان اصلی دولت بشار اسد
نیستند؛ به عنوان مثال گروه «تنس��یق» که به نوعی گروه
هماهنگ کننده اس��ت ب رای اجالس دوحه دعوت نش��ده و
طبیعی است شرکت کنندگان همان افرادی هستند که تحت
حمایت و پشتیبانی امریکا حرکت م ی کنند .امریکا از طریق
این افراد به دنبال حفظ مناف��ع و پیاده کردن مواضع خود در
سوریه است چراکه این گروه ها گوش به فرمان دستورات و
خواست های امریکا هستند.
عملیات مس��لحانه یکی از دستورالعمل های جدی و
جزو مطالبات مهم این گروه هاست هرچند تاکنون هی چ یک
از عملیات های مس��لحانه انها نتیج��ه الزم را ب رای انها در
پی نداشته است و بعدها نیز نتیجه ای در بر نخواهد داشت.
گروه های معارض حاضر در دوحه قطر ،در راستای سیاست
تخریب سوریه در نظر دارند امنیت منطقه را نیز برهم زنند.
انها به دنبال کاهش توانای ی های ارتش و ملت سوریه هستند
چراکه ارتش و ملت س��وریه در اقدامات ضداسرائیلی موفق
ظاهر شده اند .همه این اتفاقات به منظور جلوگیری از حرکت
و اینده مقاومت دولت و ملت سوریه در مقابل اسرائیل انجام
م ی شود .انها درصدد هستند سوریه را به صحنه جنگ داخلی
و درنهایت تجزیه س��وق دهند که تاکن��ون در هیچ یک از
اقدامات خود موفق نبوده اند.
به هرحال نشس��ت دوحه قطر و عدم استقبال ترکیه
از برگزاری این نوع نشس ت ها از یک سو اتفاق خوبی است
چرا که نشان م ی دهد ترکیه از این ماجرا فاصله گرفته است.
از سوی دیگر نیز یک شکس��ت بزرگ ب رای خانم کلینتون
به حس��اب م ی اید چراکه خود ش��خصا اعالم م ی کند که
بعضی از افراد حاضر در ش��ورای ملی س��ال ها در س��وریه
نبوده اند یا به دنبال صرف بودجه های امریکا ب رای مصارف
شخصی بوده اند .احساس م ی شود به دلیل این اشتباهات
بزرگ در صورت ی ک��ه دولت اینده ایاالت متح��ده امریکا در
دست دموکرات ها باش��د ،جایی ب رای خانم کلینتون وجود
نداشته باشد؛ ضمن اینکه امریکای ی ها در تحقق وعده هایی
ک��ه تاکنون ارائه ک��رده بودند نی��ز چندان موف��ق نبودند.
امریکای ی ها در راستای مسائل حقوق بشری ،عدم دخالت
در امور داخلی کشورها و همچنین عدم حمایت از تروریسم
وعده های زی��ادی را مطرح کرده بودند ،ام��ا انگونه که باید
محقق نش��د .انها همه این وعده ه��ا را در قضیه و بحران
س��وریه زیرپا گذاش��تند .امریکای ی ها عمال در امور داخلی
سوریه دخالت رسمی کردند و در عین حال از تروریس ت ها
به شکل اش��کار حمایت کردند .در حال حاضر نیز نگران
هستند و نم ی دانند اینده اعمال و اقداماتی که انجام دادند
چه م ی ش��ود؛ این خود یک شکس��ت بزرگ ب رای سیاست
خارجی امریکا در منطقه خاورمیانه بود.
به هرحال در اجالس دوحه قط��ر مخالفان یک فرد یا
یک شورا را ب رای رهبری معارضان تعیین م ی کنند که باتوجه
به اختالفات و عدم انسجام و وحدت میان گروه های مخالف،
چندان به نظ��ر نم ی اید این امر محقق ش��ود؛ ضمن اینکه
اگر هم به نتیجه برس��ند ،محصول اجالس ،چندان پایدار و
مستحکم نخواهد بود.
پیشتر نیز مخالفان ،افراد و گروه های مختلفی را ب رای
رهبری تعیین کردند و بعد از مدتی انها را برکنار کردند .اصوال
با این نوع اقدامات نم ی توانند با دولت سوریه بجنگند .دولت
بش��ار اس��د ،حکومتی باثبات و پایدار اس��ت و تاکنون نیز
توانسته در مقابل توطئه های اسرائیل پایدار و مقاوم بایستد؛
بناب راین گروه های مخالف نم ی توانن��د با روش هایی که در
نظر دارند مقابل ملت و دولت سوریه بایستند.
چندان به نظر نم ی اید نتیجه مطلوبی از این اجالس
بیرون بیاید ،اصوال برگزاری چنین نشس ت هایی بیشتر ب رای
خوش امد رژیم صهیونیس��تی
و س��ردمداران امری��کا صورت
م ی گی��رد و ب��ه نوع��ی
خیمه شب بازی است؛ از سویی
نیز حضور در دوح��ه قطر ب رای
تجمیع معارضان ،بیش��تر ب رای
کس��ب ث��روت از مناب��ع مالی
قطری هاست.
اما نق��ش ای��ران؟ اصوال
جمهوری اس�لامی ای ران وقت
خ��ود را در ب��ازی امریکای��ی و
اسرائیلی با حضور شاهان عرب
تل��ف نم ی کند .ای��ن یک بازی
است که از سوی همان افرادی
ک��ه ش��ورای ملی را تش��کیل
دادن��د و خ��ود به شکس��ت ان
اعتراف کردند ،ص��ورت گرفته
است .به طورکلی تا وقتی که از
ارسال اسلحه ،جنگ ،خونریزی،
ب راندازی و دخالت در امور داخلی
کش��ورها حمایت و پشتیبانی
ش��ود ،هیچ نتیج��ه ای حاصل
نم ی شود .با اس��لحه و جنگ و
حمایت از تروریس��م نم ی توان حکومت کرد؛ ضمن اینکه
اعتقاد و یک نظم اجتماعی مردم ساالر از لوله تفنگ و ماشین
مواد منفجره بیرون نم ی ایدg .
جنگ سوریه فرسایشی شده است
گردهمایی مخالفان بی نتیجه است
حسین ریوران /کارشناس بین الملل
نـقدونظر
مثلث شماره150
گردهمایی مخالفان دولت س��وریه از چهارم نوامبر در
دوحه پایتخت قطر ،تحت اتحادیه عرب در حالی برگزار شد
که مجلس ملی سوریه ،متشکل از چند حزب و گروه مخالف
بشار اسد ،بزرگ ترین تشکل مخالفان رژیم سوریه نیز در ان
شرکت کردند .این اجالس در ش��رایطی برگزار م ی شود که
هیالری کلینتون ،وزیرخارجه امریکا اخی را ناخرس��ندی خود
را از فعالیت «شورای ملی س��وریه» اب راز کرده بود .کلینتون
عملکرد این گروه را مورد انتقاد قرار داد و گفت که «شورای
ملی سوریه» نتوانسته گروه های گوناگون مخالف رژیم اسد
را متحد کند ،الیه های مختلف ملت را در ب ر گیرد و به عنوان
نماینده حقیقی مردم س��وریه اعتبار کس��ب کند.به گفته
خانم کلینتون ارگان رهبری جنبش سوریه باید نه در دست
دولتمردان تبعیدی ،بلکه در دست مبارزان واقعی باشد «که
در جبهه جنگ با رژیم مبارزه م ی کنند و کشته م ی شوند».
به عبارت دقی ق تر این مجل��س در تجمیع معارضان
موفق نبوده و خود گروهی در کنار دیگر گروه های مخالف
شده است .بر پایه این تشکیک در مورد مجلس ملی سوریه،
قطری ها مصر ش��دند تا اجالس��ی ب رای ایجاد اتحاد میان
گروه های معارض تشکیل دهند.
البته قطر ب ر اساس انگیزه هایی دست به چنین اقدام ی
زد .باتوجه به اینکه در طرح مصر ب رای حل بحران س��وریه
قطر حذف ش��ده بود و تنها ای ران ،ترکیه ،مصر و عربستان
دعوت ش��ده بودند ،قطری ها خود دست به کار شدند و ب رای
مطرح کردن خود از یک طرح و خواس��ت امریکایی حمایت
کردند و درصدد تجمیع معارضان سوری ب ر امدند.
بر همین اس��اس انچه در قطر تحت عنوان اجالس
مخالفان برگزار شد ،تنها ب رای هدایت و ایجاد انسجام میان
معارضان اس��ت .اما پیش از تش��کیل چنین اجالس��ی دو
اتفاق رخ داده است؛ اول اینکه الوروف ،وزیر خارجه روسیه با
حضور در قاهره با اخضر اب راهیمی نماینده ویژه سازمان ملل
در س��وریه و نبیل العربی ،رئیس اتحادیه عرب در خصوص
حل بحران سوریه مذاکره داشته اس��ت .از دیگر سو در امان
پایتخت اردن نی��ز برخی گروه ها گرده��م امدند و تصمیم
گرفتند در راستای ایجاد وحدت میان معارضان گروه جدیدی
تشکیل نشود ،بلکه مجلس ملی گسترش یابد و به نوعی
تجمیع معارضان در س��اختارهای ملی و نه در ساختارهای
جدید انجام شود.
این حواشی در راستای تش��کیل اجالس دوحه رخ داد
و همه اینها خود نش��ان از عدم هماهنگی و وحدت اس��ت،
ضمن اینکه قرائن و ش��واهد نش��ان م ی دهد که گروه های
شرکت کننده در اجالس دوحه چندان به دنبال ایجاد وحدت
و تجمیع همه گروه های مخالف نبوده اند.
به هرحال بخش��ی از گروه ه��ا جمع ش��ده اند و البته
تصمیم نهایی نیز انجام نش��ده ،اما قرار است همین افراد
چند اقدام را در دس��تورکار قرار دهند؛ قرار است تعداد نف رات
مجلس ملی به 300یا 400نف��ر افزایش یابد تا در برگیری و
جامعیت بیشتری داشته باشد ،ضمن اینکه این گروه ها در
نظر دارند تا یک کابینه انتقالی و هیات اجرایی ایجاد کنند.
در این راستا برنامه هایی نیز مطرح شده از جمله جمع اوری
سالح های کیفی ب رای تحرک نظامی .بناب راین انچه در این
اجالس در حال تحقق اس��ت ،به منظور گفت وگو با نظام و
همراهی صورت نم ی گیرد بلکه تنها ب رای سرنگونی یا یک
حرکت ب راندازی علیه نظام انجام م ی شود .ضمن اینکه تمام
این تحرکات تحت حمایت و پش��تیبانی امریکا و غرب ی ها
صورت م ی گیرد ،چرا که اساسا اظهارنظر وزیرخارجه امریکا
مبنای تشکیل این اجالس بود.
اما انچه مهم اس��ت اینکه به نظر م ی اید موضوعات
مطرح ش��ده در ای��ن اجالس چن��دان قابل تحقق نباش��د
چراکه مجلس ملی با محدودیت های که پی ش تر داش��ته
است ،دچار مشکل ش��ده و انش��عاباتی در ان رخ داده است
و سوءاستفاده های ملی نیز در این مجلس به وقوع پیوسته
است .به شکلی که کردها از این مجلس خارج شدند و اخی را
نیز درگیری که میان معارضان و ارتش ازاد سوریه در اشرفیه
و شیخون صورت گرفت ،منجر به کشته شدن معارضان شد
که اینها همه نش��ان دهنده وجود اختالف نظر درون ساختار
معارضان است.
اما نقش ای ران در حل بحران س��وریه قابل تامل است
و حتما از جای��گاه و نقش پررنگ��ی برخوردار اس��ت؛ البته
جمهوری اسالمی ای ران در بحران سوریه تنها و تنها با یک
گروه از معارضان ارتباط دارد که انها نیز هیات هماهنگی ملی
را تشکیل م ی دهند .به طوریکه این هیات اخی را در نشستی
که در دمشق برگزار شد از سفیر ای ران نیز ب رای حضور دعوت
به عمل اورد .بر همین اساس دولت ای ران با این گروه ارتباط
سیاس��ی دارد اما با گروه هایی که در ب راندازی و س��رنگونی
دولت بشار اس��د مش��ارکت دارند ،هی چ گونه رابطه ای ندارد.
بناب راین در تصمیم گیری ها و نشس��ت های هماهنگی این
گروه ها نیز حائز نقش و جایگاه نیستند .انچه در دوحه اتفاق
افتاد نیز بر همین پایه اس��ت ،ای ران با نشس ت های اینگونه
ارتباطی برق��رار نم ی کند و تنها با بخش��ی از معارضان که
به دنبال ب راندازی نیستند مرتبط م ی شود.
اما انچه از برگ��زاری اجالس دوحه به دس��ت م ی اید،
اینکه تجمیع ،وحدت و انسجام ب رای این گروه از معارضان
بعید به نظر م ی رس��د .ضمن اینکه حتی اگر چنین اتفاقی
نیز رخ دهد در عم��ل تفاوتی وجود دارد ،چ��ون راهبردها و
ایدئولوژی ها متفاوت است .چرا که در حال حاضر گروه های
مختلف مخالف در سوریه فعال هستند ،از جمله القاعده یا
گروه های اخوانی که جدای از معارضان با دستورکار متفاوتی
نقش افرینی م ی کنند.
البته این اولین بار نیست که ب رای ایجاد وحدت تالش
صورت م ی گیرد ،چرا که تاکنون بارها تالش ب رای هماهنگی
و ایجاد انس��جام بین گروه های مخالف صورت گرفته که
نتیجه نداده اس��ت .در حال حاضر نیز این گروه ها در مقابل
یک ازمون جدید با همین موضوع قرار گرفته اند که به نظر
نم ی اید نتیجه ای داشته باشد.
در ح��ال حاضر در صحنه س��وریه ،جن��گ به مرحله
فرسایشی رس��یده و در جنگ فرسایشی نیز هی چ کدام از دو
طرف قدرت الزم را ندارند .در این حالت دو طرف حالت ایستا
پی دا م ی کنند .البته اخی را تحولی جزئی نیز رخ داده و ان اینکه
نیروهایی که از ارتش جدا شده و به مخالفان پیوسته بودند در
حال بازگشت به بدنه دولت هستند و مورد عفو عمومی قرار
م ی گیرند .تا کنون صدها نفر در چنین شرایطی برگشته اند
و این نش��ان م ی دهد که تجربه هماهنگی ب��ا معارضان با
دیدن همه پ راکندگ ی ها و مسائل مشابه تجربه تلخی است.
مجموع این مس��ائل ش��اید زمینه ای را ب رای توافق و عبور
از بحران و افزایش پذیرش نظام ش��کل دهد ،البته تا کنون
چنین چیزی انجام نش��ده اس��ت و معارضان فعلی موافق
چنین مساله ای نیس��تند .به عبارتی معارضان فعلی دنبال
ب راندازی هستند ،اما وقتی جنگ فرسایشی م ی شود راهی جز
گفت وگو باقی نم ی ماند ،چون ادامه جنگ یعنی ادامه وی رانی
و نابودی و در حال حاضر نیز شرایط به گونه ای است که باید
گفت وگو صورت گیرد .باید به دنبال تشکیل دولت انتقالی،
برگزاری انتخابات و قرار دادن م��ردم به عنوان مرجع اصلی
تصمیم گیری در سوریه بود ،نه اینکه راه حل های برون رفت
از بحران از بیرون به سوریه تحمیل شودg .
29
دنیای قبل از حج ،دنیای بعد از حج
در وصف تنها بودن ،میانه انبوه جمعیت
ایت اهلل محمدمهدی هادوی تهرانی*
نـقدونظر
بحث حج که خداون��د در قران ب��رای ان بدون بیان
مصادیق ،تعبیر منافع را ذکر کرده ،منفعت های بیش��ماری
دارد که ه ر چه ما در ابعاد گوناگون ان تامل کنیم ،بخش��ی
از این منافع را م ی توانیم کشف کنیم .حج ،هم منافع فردی
دارد و هم منافع اجتماعی .حج در بعد فردی عبادتی کامل
است که تمام شئون عبادی در ان تحقق پیدا کرده است.
در کنار ای��ن ویژگی ،به دلیل انکه ح��ج در یک زمان
و مکان مش��خص انجام م ی شود ،ش��رایط خاصی را ایجاد
م ی کند که این شرایط در اشکال دیگر عبادات معموال پیدا
نم ی شود .حضور جمع زیادی از مردم در یک نقطه ازدحامی
ایجاد م ی کند و این ازدحام اثاری دارد ،فش��اری که جمعیت
ایجاد م ی کند ،برخوردهایی که در این بستر صورت م ی گیرد
و ...همه ازمون هایی ب رای یک مومن است که می زان صبوری
او و خلق و خوی او تجربه شود که ایا واقعا تحمل سخت ی ها را
دارد و امادگی دارد ب رای خواهر و ب رادر دینی خود از راحتی خود
بگذرد .بناب راین حج ازمون صبر و اخالق است.
از س��وی دیگر حج فرصتی اس��ت ب رای با خدا بودن و
تقرب ال ی اهلل؛ تقرب در ظرفی پر از جمعیت ،پر از هیاهو و پر
از عواملی که ما را از خ��دا و توجه به مفاهیم متعالی ممکن
مثلث شماره150
است غافل کند .انسانی که بتواند در صحنه پ ر هیاهوی حج
به ارامش��ی درونی برس��د و ارتباط خود را با خدا حفظ کند،
م ی تواند در صحنه پ ر هیاهوی زندگی بعد از حج ،این تقرب
را نگاه دارد و این حالت معنوی را حفظ کند .این بخش��ی از
منافع فردی حج بود و ه ر چه تام��ل کنیم م ی توانیم منافع
دیگری را نی��ز بیفزاییم .از س��وی دیگر ح��ج تجمع بزرگ
مسلمانان اس��ت که اثاری هم از حیث اجتماعی دارد .حج
فرصتی اس��ت ب رای مس��لمانان ب رای طرح مشکالتی که
ه ر یک از انان در سرزمین خود ،با ان مواجهند و جس ت وجوی
راه حل ب رای انها .حج ظرفی است ب رای ارتباط فرهیختگان
جهان اسالم تا یکدیگر را بشناسند و با هم ارتباط و دوستی
پیدا کنند ت��ا در پرتو این ارتباط به تصمیم س��ازی بپردازند.
همچنین ،حج فرصتی اس��ت ب رای رف��ع کدورت های بین
مس��لمانان؛ فضای حج ،فرصتی اس��ت ب��رای اینکه این
کدورت ها به دوستی تبدیل ش��ود .فضای ب رادرانه حج این
ام��کان را فراهم م ی کند تا دش��من ی ها به دوس��تی تبدیل
شود .اگر حجی با چنین شاخصه هایی تحقق پیدا کند که
انس��ان ها بیایند و در این صحنه پ ر غوغا به ارامش معنوی
دست پیدا کنند؛ به ذکر و به یاد خدا برسند ،انسان ها بیایند
و در این صحنه ،صبرش��ان و سعه صدرش��ان و حلمشان و
تواضعشان و ایثارشان به منصه ظهور برسد و در انها ملکه
شود و مسلمانان دشمن ی ها را کنار بگذارند و اختالفات ملی،
مذهبی و قومی و قبیله ای را در پرتو ایمان به خدا و رس��ول
و قران از بین ببرند و اگر ما مس��لمانان بیاییم در این فضا
مش��کالت خود را با هم مطرح کنیم و به راه حل مناس��ب
دس��ت یابیم و اگر فرهیختگان جهان اس�لام در اینجا به
راه حل سازمان یافته برسند؛ دنیای قبل از حج با دنیای بعد
از حج متفاوت خواهد بود .البته افس��وس و صد افسوس،
بسیاری از این منافع ب رای بسیاری از افراد که در حج هستند،
حاصل نم ی شود .بخشی به خاطر غفلت شخصی فرصت ها
را از دست م ی دهند و جز پوس��ته ای از حج ب رایشان حاصل
نم ی شود .بخش��ی هم به خاطر موانعی است که دشمنان
نم ی گذارند بس��یاری از منافع اجتماعی حج انگونه که باید
حاصل شود .جمهوری اس�لامی ای ران با شعار احیای حج
ی که توسط امام احل (ره) مطرح شد ،به دنبال این بوده
اب راهیم
تا جای ممکن منافع فردی و اجتماعی حج را محقق و بستر
را ب رای بیشتر منافع زائران ایجاد کند؛ چه ب رای زائران ای رانی و
چه ب رای زائران غی ر ای رانی .همه تالش های بعثه ای ران چه در
گذشته و چه اکنون در همین ارتباط بوده است.
ش��عارهای جمهوری اس�لامی و پیام های امام راحل
و مقام معظم رهبری ب��رای حج ،در داخل و خ��ارج از ای ران،
مالقات های رس��می و غیررس��می کارگ��زاران جمهوری
اسالمی ،همه ب رای دستیابی به این هدف بوده تا منافع حج
حاصل شود .البته هر فرد مسلمان در حد توان خود مسئول
است ب رای دستیابی به منافع حج تالش کند .ازمون اخالقی و
معنوی حج فرصتی است ب رای بازشناسی خود و خودشناسی
و هر که خود را بشناسد ،خدا را شناخته است .از این فرصت
باید اس��تفاده کنیم و با خودشناسی به خداشناسی برسیم و
ان شاءاهلل حج اغازی ب رای حیات تازه ،حیات طیبه و حیاتی
مبتنی بر ارزش های اس�لامی ب رای احاد مسلمانان و ب رای
امت اسالمی باشدg .
*رئیسهیاتعلمی بی ن المللبعثهمقاممعظم رهبری
ورود به صراط مستقیم
همه به دنبال یک هدف مشترک
حجت االسالم دکتر محمد جواد ابوالقاسمی*
درب��اره ظرفی ت ه��ای بی ن الملل��ی ح��ج ب��ا ن��گاه
مخاطب شناسانه به موضوع هایی م ی پردازم.
موض�وع نخس�ت :در دان��ش ارتباط��ات بحثی با
عنوان «جامع ه شناس��ی م��کان» وج��ود دارد .در این موضوع
ب رای اثرگذاری ب��ر مخاطب و پای��داری گفت وگوه��ا ،غیر از
موضوع های معنوی و پی رامونی که در این زمین��ه وجود دارد،
بی��ان م ی دارند که جغ رافی��ای گفت وگو و م��کان مالقات در
اثرگذاریبرمخاطبنقشمهمی م ی تواندداشتهباشد.سرزمین
حجاز به دلیل سابقه وحی و س��ابقه حضور پیامبر اکرم (ص)
در مدینه و وجود خانه خدا در مکه مکرمه و س��ایر مشاعر،
شرایطی دارد که جمع ش��دن در ان و دیدار در ان م ی تواند
موجب پایدار ش��دن حرف ها و مواضع ش��ود .اگر به خاطر
بیاورید م ی بینید پدران و مادرانی که شاید پنجاه سال قبل
به حج رفته اند ،همچنان از خاط رات حج خود تعریف م ی کنند
و هنوز هم این خاط رات ب رای مخاطب خسته کننده نیست.
موض�وع دوم :در اثرگ��ذاری؛ وج��ود همگن��ان،
هم گروه ها و همقطاران انس��ان از جایگاه مه��م و ویژه ای
برخوردار است .وقتی انس��ان در جمعی وارد م ی شود ،خود
30
این ورود و حضور م ی تواند باعث تقویت باورها شود .مثال در
احزاب از همین فرمول استفاده م ی شود ،چون حضور افراد در
یک حزب موجب تقویت باورهای حزبی انها م ی شود .وقتی
انس��ان ها با هم در یک جا جمع م ی شوند ،خود این اجتماع
یک هم افزایی را در ان جمع ایجاد م ی کند.
موض�وع س�وم :یکی از عوامل مهم در اثر گذاری،
وحدت هدف اس��ت .انس��ان هایی که در حرمین شریفین
اجتماع م ی کنند ،به دنبال یک هدف مش��ترک هستند و ان
قرب به خداوند اس��ت .با توجه به انچه بیان شد ،افرادی که
در این مکان های شریف جمع م ی شوند ،م ی خواهند به خدا
برسند .در عرفان گفته شده است که راه های رسیدن به خدا
بسیار است و تنها نکته ای که وجود دارد ،مسابقه در یافتن
صراط مس��تقیم و س��الم ترین و کوتاه ترین راهی است که
انس��ان را به خداوند نزدیک م ی کند .شاید بتوان گفت یکی
از ظرفی ت های ب ی بدیل حرمین شریفین ،اجتماع تجربه های
عبودیت و خداگرایی اس��ت .انس��ان ها در اینجا با گروه ها،
طوایف و رنگ های مختل��ف که همه به دنب��ال خداوند و
عشق به رسول گرامی اس�لام (ص) هستند ،اشنا م ی شوند
و م ی توانن��د نحوه عبودیت خود را نش��ان دهن��د .در اینجا
تجربیات جهان اسالم در موضوع عبودیت متمرکز م ی شود.
هرچند صراط های مختلفی ب رای رسیدن به خدا وجود
دارد ،ولی قران مجید بر صراط مستقیم تاکید م ی کند .اغلب
دعاها مستحب است ،ولی دعایی که بر هر مسلمان واجب
است ،هدایت شدن به سمت صراط مستقیم است و هر روز
بارها در نماز م ی گوید« :ما را به صراط مستقیم هدایت کن».
جامعه اسالمی به دنبال صراط مستقیم است .حال با وجود
صراط های متنوعی که در جوامع اس�لامی وجود دارد ،این
صراط مستقیم کجا باید حاصل شود؟ چگونه م ی توان وارد
ان جاده الهی شد؟
صحنه حج باتوج��ه به ظرفی ت های س��ه گانه ای که
اشاره شد ،یکی از بهترین جاهایی است که م ی تواند زمینه
وارد شدن به صراط مس��تقیم را فراهم س��ازد؛ انسان هایی
که سابقه ای بیش��تر در عبودیت دارند ،جمع م ی شوند تا به
نزدیک ترین راه مورد نظر پیامبر اکرم(ص) برسند.
پیروان اهل بیت(ع) ب��ه خوبی م ی توانند ب��رای ارائه
اموزه ها و بیان مع��ارف اهل بیت (ع) از ای��ن ظرفیت بزرگ
الهی استفاده و در مقابل تجربیاتی که از دیگر ملل م ی توانند
دریافت کنند ،با گفتار و رفتار شایسته خود ،تجربه هایشان را
به دیگر مسلمانان ارائه دهند و خاطره خوشی ب رای حج گزاران
دیگر ملل فراهم س��ازند؛ خاطره ای ک��ه در فضای ملکوتی
دریافت شده و تا اخر عمر فراموش نخواهد شدg .
* معاون بی ن الملل پیشین بعثه مقام معظم رهبری
بین الملل
بین الملل
مثلث شماره 150
32
اوباما؛ 4سال دیگر
برای چهار
سال دیگر
بین الملل
مثلث شماره 150
33
سوسیالیسمامریکاییبرمحافظه کاریحزبجمهوریخواهپیروزشد
رابین هود درکاخ سفید ماند
1
سارا مرادخانی
بین الملل
«شما اینجایید و سربازان ما درکشورهای دیگر هستند
تا امنیت ما را حفظ کنند .این کاری است که سیاست انجام
م ی دهد .پس انتخابات مهم اس��ت .برقراری دموکراسی در
کشوری با 380میلیون جمعیت سخت و دشوار است چرا که
ه ر کسی نظر مجزایی دارد و ما باید به عنوان رئی س جمهوری
تصمیم گیری کنیم که هر تصمیم م��ا م ی تواند جنجالی
باشد.
این جدل ها و بحث ها همواره وجود داش��ته اس��ت.
ما به عنوان یک کش��ور و یک خانواده خواهان ان هستیم
ک��ه کودکانمان در بهترین م��دارس و ب��ا بهترین معلمان
ام��وزش ببینند و بهترین فناوری را داش��ته باش��یم ».این
اولین س��خنانی اس��ت که باراک اوباما ،چهل و پنجمین
رئی س جمهور امریکا پس از انتخابات بر زبان راند.
«کمپین سیاس��ی کوچک و تا حدی احمقانه است،
اما وقتی با دشمنان خود خارج از عرصه سیاست گفت وگو
م ی کنید متوجه م ی شوید که انها نیز همانند شما به دنبال
ایجاد فرصت هایی ب رایکشور هستند».
ایا اوباما دل درگرو گفت وگو با دش��منان خیالی خود
خارج از مرزه��ای جغ رافیایی ایاالت متح��ده دارد؟ پنجاه و
هفتمین انتخابات ریاس��ت جمهوری امریکا ب رای انتخاب
چهل و پنجمین رئی س جمهور این کشور در حالی برگزار شد
که «باراک حسین اوباما»ی دموکرات در رقابتی تنگاتنگ
با «میت رامن��ی» جمهوریخواه به پیروزی دس��ت یافت و
عنوان اولین رئی س جمهور سیاهپوست این کشور را باز هم
از ان خود کرد .اکنون کاخ سفید به مدت چهار سال میزبان
حقوقدان سیاهپوست است که باید بعد از انتخابات هفت
میلیارد دالری امریکا بر «مشکالت اقتصادی» این کشور
که در سال های اخیر افزایش یافته و منجر به خیزش مردمی
«وال استریت» شده ،فائق اید.
«س��ی .ان .ان» در گزارش��ی نوش��ت« :مش��کالت
اقتصادی پاش��نه اش��یل انتخابات امریکاس��ت ».اکنون
بده ی های امریکا بیش از 16تریلیون دالر اس��ت و این راه
دشواری ب رای ساکن سیاه خانه سفید واشنگتن است .اوباما
که از دوره های قبل وارث جنگهای روسای جمهور با توهم
مبارزه با تروریسم در خاور دور است ،اکنون عالوه بر ع راق
و افغانستان در داخل نیز با مش��کالت عدیده ای که ریشه
اقتصادی دارند ،روبه روست .هزینه های انتخاباتی هنگفت،
توفان سندی که بسیاری از تحلیلگران ان را در تغییر مسیر
انتخابات بسیار موثر م ی دانند از جمله مسائلی استکه باید
در این دوره انتخابات ایاالت متحده به ان توجه کرد.
مثلث شماره 150
چرا اوباما پیروز شد؟
م یتوان گفت پی��روزی رئی سجمه��ور امریکا ب رای
دومین دور متوالی نتیج��ه دو حادثه بود؛ نخس��ت ایجاد
اشتغال ب رای 171هزار نفر که خیلی در انتخابش تاثیرگذار
بود و دیگری موفقیت وی در کمک رسانی به توفانزدگان،
اما جدای از دالیل پیروزی اوباما ،دالیل شکست رامنی نیز
حائز اهمیت اس��ت؛ درحقیقت رقیب جمهوریخواه اوباما
به دلیل ایجاد برخی فاصلهها و نسب تهای طبقاتی ،تع دادی
از رایدهندگان را از خود دور کرد.
همچنی��ن وی در رابطه ب��ا زن��ان جبههگیریهای
دوس��تانهای نداش��ت و به همین خاطر بیش��تر ارای زنان
به صن��دوق اوباما رف��ت؛ کم تجربگی رامنی در مس��ائل
34
بی نالمللی نیز موجب شد او خیلی توفیق نداشته باشد .در
دوره های قبل ،جنگ طلبی ج��ورج بوش موجب مخدوش
ش��دن چهره امری��کا در جهان ش��د و این مس��اله نیز در
پیروزی اوبامای دموکرات و نیز عدم اعتماد مردم به رامنی
جمهوریخواه تاثیر داشت.
عالوه ب��ر جنگهای��ی که دبلی��و ب��وش در دوران
ریاست جمهوری با هزینههای انس��انی و اقتصادی فراوان
بر امریکا تحمیل کرد ،سیاستهای اقتصادی نادرست وی
نیز سبب بحران اقتصادی شدید در این کشور شد؛ بحرانی
که بر وضعیت اقتصادی اکثر خانواره��ای امریکایی تاثیر
گذاشت .عالوه بر این ،جنگ های دولت بوش در خاورمیانه
در زندگی مردم امریکا ،تاثیرگذار بود .سیاس��ت های رامنی
کم وبیش همان سیاس��ت های یکجانب ه گرایانه بوش بود
و همین موجب م ی شد که مردم امریکا ،اعتماد چندانی به
رامنی پیدا نکنند.
البته برخی کارشناس��ان نی��ز برخالف ای��ن عقیده
معتقدند که رامنی به دلیل فاصله گرفتن از سیاس��ت های
محافظ��ه کاران ،ش��انس پی��روزی در این انتخاب��ات را از
دس��ت داد .به گفته این دس��ته از افراد ،می��ت رامنی طی
مبارزات انتخاباتی بعضا با فاصله گرفتن از سیاس��ت های
محافظه کاری تالش م ی کرد خود را به اوباما نزدیک نشان
دهد تا بتواند بدین طریق ارای مردم را جلبکند.
این در حالی اس��ت که طرف��داران جمهوریخواهان،
همین سیاس��ت ها همواره برای انتخ��اب رئی س جمهور،
مدنظرشان اس��ت و به همین خاطر به کاندیدایی که حتی
اندکی ه��م از اصول و عقاید حزبش فاصل��ه بگیرد ،خیلی
اقبال نشان نخواهند داد.
در س��طح دولت فدرال ،رئی س جمه��ور از طریق یک
سیس��تم دو مرحله ای انتخابات از یک سو توسط مردم و از
سوی دیگر توس��ط هیات های انتخابی موسوم به الکترال
کالج ب رای چهار س��ال برگزیده م ی ش��ود .نتایج انتخابات
ریاست جمهوری امریکا توس��ط مجموعا 538رای الکترال
کالج در سراسر این کشور تعیین م ی شود و کاندیدایی که
بتواند 270رای الکترال کالج را به خود اختصاص دهد ،پیروز
انتخابات خواهد بود .هرکاندیدایی که بتواند ارای بیشتری
را در یک ایالت کس��ب کند ،تمام ارای الکترال ان ایالت را
از ان خود م ی کند.
ب ر اس��اس درصد ارای ریخته ش��ده تا چهارشنب ه شب
رامنی 48/2و اوباما نیز 50/2درصد ارا را از ان خود کرده اند.
1/166درصد ارا نیز به کاندیداهای مس��تقل تعلق گرفته
است .درواقع طبق اخرین شمارش ارا اوباما 303رای الکترال
کالج و رامنی 206رای را به خود اختصاص دادند .رامنی در
این دور از رقابت ها در ایاالت کلیدی کارولینای ش��مالی و
ایندیانا پیروز شد؛ این در حالی است که اوباما در سال ۲۰۰۸
در این دو ایالت پیروز ش��ده بود .باراک اوباما ،همچنین در
چندین ایالت در شمال شرقی کشور پیروز شد و میت رامنی
نی��ز در ایالت های محافظ��ه کار جنوب که به طور س��نتی
طرف��دار جمهوریخواهان هس��تند ،برنده ش��د .همچنین
دموکرات ها توانس��تند کنترل خود بر س��نا را حفظ کنند و
مجلس نماین��دگان همچنان در کنت��رل جمهوریخواهان
خواهد بود.
جالب است بدانید ایالت اوهایو از سال 1964همواره
به کاندیدایی رای داده اس��ت که در انتخابات پیروز ش��ده
اس��ت .عالوه بر این ،تا به حال هیچ نامزد جمهوریخواهی
بدون پیروزی در اوهایو راهی کاخ س��فید نش��ده است .دو
نامزد اصلی در انتخابات امریکا و گروه های هوادار انها ،هر
کدام حدود 90میلیون دالر صرف تبلیغات انتخاباتی در این
ایالت کرده اند.
باراک اوبام��ا در دو ایال��ت کلیدی ویسکانس��ین و
نیوهمپشایر پیروز ش��د و در دو ایالت میشیگان که محل
تولد رامنی و همسرش اس��ت و پنسیلوانیا که میت رامنی
امید به کسب پیروزی داشت نیز بیشترین رای را به دست
اورده است .همچنین رامنی در ایالت ماساچوست که سابقا
فرماندار ان بود نیز شکست خورد!
دو رقیب پس از انتخابات چه گفتند؟
«بهترین ها در انتظار امریکاست» ،باراک اوباما بعد از
پیروزی در انتخابات در جمع هواداران خود سخنرانی اتشین
خود را با این جمله اغاز کرد.
وی در ادامه س��خنانش نوید اینده ای بهتر را به مردم
داد و گفت« :من به شما گوش م ی دهم .به حرف های شما،
مشکالت ش��ما و این بار با انگیزه بیشتری وارد کاخ سفید
م ی شوم .امشب شما به عمل و نه سیاست ،رای دادید .من
با رهب ران هر دو حزب همکاری م ی کنم تا با مش��کالتی از
جمله کس��ری بودجه ،تغییر در سیس��تم مهاجرت و موارد
دیگر مقابله کنیم .کارهای زیادی باق ی مانده اس��ت .نقش
شهروندان ما ب رای ایجاد دموکراسی به پایان نرسیده است.
کارهایی وجود دارد که باید ب��ا کمک یکدیگر انجام دهیم.
نکته اساسی این است که اتحاد ش��اخصه امریکاست و ما
را از سایر کشورها مس��تثنی م ی کند .ما این را به نسل اتی
منتقل م ی کنیم و این امریکا را بزرگ م ی کند و موجب عزت
کشور م ی شود».
رامنی :برای اوباما دعا م ی کنم
میت رامنی ،نام��زد جمهوریخواه که ب��ه گفته اوباما
پس از انتخابات ،تلفنی پیروزی وی را ب��ه او تبریک گفته
نیز با ای��ن جمالت در جم��ع هوادارانش س��خنرانی کرد:
«دعا م ی کنم ک��ه رئی س جمهور ،کش��ورمان را با موفقیت
اداره کند .این تجربه بس��یار بزرگی در زندگی من بود .من
از همه حمایت کنن��دگان بانیان مالی و همه کس��انی که
در حوزه های انتخاباتی جمهوریخواهان تالش کرده و رای
دادند سپاسگزاری م ی کنم .این حمایت ها مایه دلگرمی ما
بود تا این راه را تا اینجا طی کردیم .هرکس که برنده شود با
تکیه بر اصول جامعه امریکا باید در همه عرصه ها کشور را
به پیش ببرد .من به امریکا و مردم امریکا باور دارم».
ایران و رئی س جمهور بعدی امریکا
پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امریکا در
اخرین مناظره تلویزیونی اوبام��ا و رامنی 47بار نام ای ران بر
زبان این دو رقیب انتخاباتی جاری شد و این مساله حکایت
از عمق توجه و نیز اهمیت و جایگاه ای ران در سیاست های
اینده رئی س جمهور و نیز دولت امریکا دارد .در این مناظره
لیبی ،ای ران ،سوریه و خاورمیانه بیشترین کلمات دو کاندیدا
را تشکیل م ی دادند.
رامنی جمهوریخواه که همواره ح��زب متبوعش به
جنگ طلبی ش��هره بوده و معموال روس��ای جمهوری که
از این حزب وارد کاخ س��فید ش��ده اند یا جنگی را اغاز کرده
یا جنگ ه��ای قبلی را ادام��ه داده اند ،اوبام��ا را به عملکرد
«ضعیف» و «منفعالن��ه» در مقابل ای��ران متهم کرد ،اما
باراک اوباما با دفاع از رویکردهای خود در قبال ای ران ،گفت
که ش��دیدترین تحریم ها علیه این کشور توسط دولت وی
اعمال شده است.
ه��ر دو کاندیدای انتخابات ریاس��ت جمهوری امریکا
ی گزینه های دیگر را به در پیش گرفتن
تاکید کردند که تمام
اقدام نظامی علیه ای ران ترجیح م ی دهند .این در حالی است
که هی چ کدام از کاندیدا ها ب رنامه جدیدی را ب رای روبه رو شدن
با ای ران ارائه ندادند.
اما ب��از هم ب��ا قاطعی��ت نم ی تواند پی رام��ون اینده
روابط ای ران و امریکا س��خن گفت .ش��اید اوبام��ا که این
دور دیگر دور اخر اقامتش در کاخ س��فید اس��ت ،در قبال
ای ران رویکرد دیگ��ری را در پیش بگی��رد .به ه ر حال باراک
اوباما طی چهارسال نخس��تیکه درکاخ سفید بود مجبور
بود به گونه ای پی��ش رود که ارای مردم��ی را ب رای دور دوم
انتخابات ریاست جمهوری از دس��ت ندهد ،اما اکنون دیگر
سدی پی ش روی رئی س جمهور دموکرات نیست و شاید وی
در قبال ای ران و کش��ورهای دیگر رویه ای متفاوت با پیش
لس انجلس تایمز
این روزنامه ب��ا تیتر «دوب��اره اوباما» به اس��تقبال
پیروزی نام��زد دموکرات ها رفته و با انتش��ار ارای الکترال
انتخابات ریاس��ت جمهوری و همچنین تعداد کرس ی های
مجالس سنا و نمایندگان ،به نوعی سعی در ارائه تصویری
کلی از وضعیت دو حزب دموک��رات و جمهوریخواه دارد.
حاال سنا و ریاست جمهوری در دست حزب دموکرات ولی
مجلس نمایندگان همچنان در اختیار حزب جمهوریخواه
استg .
مثلث شماره 150
واشنگتن تایمز
این روزنامه با تیتر «اوباما دومین دوره را پیروز م ی شود»
به استقبال پیروزی اوباما رفته است .هرچند در کنار عکس
شادمان و خندان اوباما در دفتر یکی از ستادهای انتخابات ی اش
در شیکاگو ،ستون های کناری را به در دست گرفتن مجلس
سنا توسط دموکرات ها و نیز اکثریت جمهوریخ واهان در کنگره
اختصاص داده و در کنار اش��اره به هزین��ه دو میلیارد دالری
برگزاری انتخابات به ادامه مشکالت اوباما در مقابل کنگره ای
با اکثریت جمهوریخواه م ی پردازدg .
نیویورک تایمز
این روزنامه با تیتر «شب اوباما» ،مطلب صفحه اصلی
خود را به وقایع نگاری سه شنبه ش��ب اختصاص م ی دهد و
م ی نویس��د که میت رامنی حتی پس از اعالم نتیجه اولیه
انتخابات در ساعت 11:20ش��ب حاضر به پذیرش شکست
خود نبود و همچنان اخبار را در ایالت هایی که امید به کسب
اکثریت ارا داش��ت دنبال م ی کرد و همچنان به ارای فلوریدا
و اوهایو امید داش��ت .این روزنامه در ادامه به نقش پررنگ
جوانان ،زنان ،اقلی ت های قومی افریقایی و اسپانیای ی تبار در
پیروزی اوباما م ی پردازدg .
یوس ای تودی
این روزنامه با تیتر «اوباما پیروز م ی ش��ود» ،تصویری
از اوباما در کنار همس��ر و دو دخترش در شیکاگو و در میان
هوادارانش را پس از اعالم پیروزی منتشر و به پیروزی اوباما
در اغلب ایالت های صنعتی جنوب غرب امریکا و شکس��ت
سیاست تبلیغاتی رامنی اش��اره م ی کند .سپس به مراسم
جش��ن پیروزی اوباما در س��اعت یک بامداد روز چهارشنبه
م ی پردازد و از قول وی خطاب به رامنی م ی نویسد« :ما شاید
سرسختانه مبارزه کرده باشیم ولی تنها دلیلش ان است که
عاشق اینکشوریمg ».
بین الملل
واشنگتن پست
تیتر «اوباما پیروز م ی شود» و تصویری از اوباما و صورت
اش��ک الودش در اخرین فعالیت انتخاباتی دوشنب ه ش��ب در
ایالت ایووا ،جایی که چهارسال پیش موجب پیروزی او شد ،در
صفحه اول روزنامه واشنگتن نقش بست .این روزنامه با اشاره
به تالش های ناموفق رامنی ب رای تخریب وجهه فعالی ت های
اقتصادی اوباما ب��ه منظور پی��روزی در انتخابات ،به کاهش
می زان بیکاری به کمتر از هشت درصد ب رای اولین بار پس از
سال 2008اشاره م ی کند و بهبود نسبی وضعیت اقتصادی در
یک سال اخیر را از دالیل ناکامی رامنی م ی داندg .
از انتخاب��ات را در پیش بگیرد .همچنی��ن روابط امریکا با
رژیم صهیونیستی نیز در دور جدید ریاست جمهوری اوباما
بس��یار جای بحث و بررس��ی دارد؛ چراکه دیگر خصومت
«بنیامین نتانیاهو» و باراک اوباما کامال مش��هود است .تا
جایی که پس از اع�لام پیروزی اوبام��ا ،نتانیاهو در پیامی
بسیار کوتاه پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری و ادامه
حضورش در کاخ سفید را تبریک گفت .نتانیاهو که برخالف
رس��م معمول ،در دوره مبارزات انتخاباتی در امریکا علنا به
حمایت از «میت رامنی» نام��زد جمهوریخواهان پرداخت،
در پیام خود اورده است« :من به همکاری با رئی س جمهور
اوباما ادامه م ی دهم تا از حصول منافع��ی که ب رای تامین
امنیت شهروندان اسرائیلی حیاتی است ،اطمینان یابم».
بس��یاری بر این عقیده اند که جانبداری اش��کار نتانیاهو از
رقیب اوباما م ی تواند به چالش��ی جدید در روابط اسرائیل و
امریکا بدل ش��ود ،اما برخی کارشناسان نیز معتقدند روابط
میان امریکا و رژیم صهیونیس��تی به گونه ای نیس��ت که
خصومت افراد روی ان تاثیرگذار باشد ،بلکه ایاالت متحده
ب رای رابطه با این رژیم سیاست های کالنی دارد که حال هر
رئی س جمهوری ،چه دموکرات و چه جمهوریخواه روی کار
بیاید ،انها را دنبال خواهد کردg .
هرالد
این روزنامه نیز با تصویر خندانی از اوباما در اوایل بامداد
چهارشنبه در شیکاگو اخبار انتخابات را پوشش م ی دهد و مانند
باقی روزنامه های صبح چهارشنبه در امریکا از جشن و شادمانی
دموکرات ها در ش��یکاگو هم��راه با اوبام��ا و ناامیدی و یاس
جمهوریخواهان م ی نویسد .سپس به پیروزی غافلگیرکننده
دموکرات ها در مجلس س��نا و در اختیار گرفتن اکثریت این
مجلس م ی پردازد و مجلس نمایندگان را همچنان بزرگترین
مانع اوباما بر سر اجرای طرح هایش م ی داندg .
35
بین الملل
مثلث شماره 150
اولین رئیس جمهور سیاهپوست امریکا خط مشی های خود را تغییر می دهد
اوبامایی دیگر؟
مهدی مطهرنیا /تحلیلگر و اینده پژوه سیاسی
2
زمانی که خیل ی ها بر این اندیش��ه بودند که همه چیز
دست به دست هم داده بود تا این بار کاخ سفید می زبان یک
رئی س جمهور دیگر شود و بر ان بودند که اوضاع اقتصادی
امریکا ،لحظه های دش��واری را م ی گذراند .کسر بودجه به
وضعیت ب ی س��ابقه رس��یده و جنگ در ع راق و افغانستان
به طرف بن بست رفته اس��ت ،در افغانستان ،نظام سیاسی
غرق در فس��اد روی کار امده ،پس از حمله امریکای ی ها رو
به سقوط است و اطمینان کافی از دوام و امنیت ان در اینده
وجود ندارد؛ روابط با جهان اسالم کما کان دچار چالش و تنش
است ،در سوریه امریکا به تنگنا درافتاده است ،در قاهره پرچم
امریکا به اتش کش��یده ش��ده ،در لیبی خون سفیر امریکا
جاری شد؛ منازعه اسرائیل و فلس��طین به قوت خود باقی
است و پرونده هسته ای ای ران نیز به یک گره کور بدل شده
است که در حال تبدیل شدن به یک چالش جدی است.
با وج��ود انکه بس��یاری م ی گفتن��د اوبام��ا دیگر ان
جذابی ت های زیبای ی ش��ناختی و عاطف��ی و حتی اخالقی
چهار س��ال پیش را ندارد ،احساسات بس��یاری از کسانی
36
که م ی خواس��تند ب رای نخس��تین بار ،اولین رئی س جمهور
افریقای ی تبار مسلمان زاده کنیایی را در امریکا تجربه کنند،
در چهار س��ال گذش��ته به خصوص با بحران اقتصادی که
امریکا با ان دس��ت و پنجه نرم کرد ،نیز اش��باع شده است
و در نهایت تمام��ی برگ های بازی اوباما به پایان رس��یده
اس��ت؛ اوباما پیروز ش��د .این پیروزی ب ی تردید دشوار بود.
م ی توان گزینه های بسیاری را در این پیروزی دخیل دانست
که از مدیریت بحران توفان س��ندی گرفته تا نحوه کارزار و
انتخاب شعارهای انتخاباتی را در ب ر م ی گیرد .اما به نظر من
نم ی توان نقش یک چیز را در این پی��روزی نادیده گرفت:
«قدرت فهم مردم امریکا در انتخاب رئی س جمهورمناسب
ب رای بافت های موقعیتی متفاوت».
اوباما نشان داد که سزاوار حمایت و اعتماد دوباره مردم
امریکاس��ت .او یک تنه این همه عوامل منفی را با قدرت
کالم و سحر سخن و فن بیان خنثی کرد .اوباما با منطق و
روشن سخن گفت ،مشکالت را به میان گذاشت ،تهدید ها را
واقعی نشان داد و تا حدودی به ناکام ی ها و ناتوانایی خود نیز
اعتراف کرد و در همین حال ملت امریکا به خوبی فهمید
که امریکا در این دنیای پرتالطم ،نیازمند رئی س جمهوری
پیش��رو در اعتدال گرایی هوشمندانه اس��ت تا امریکای پر
مساله را ب ی محابا وارد مساله های چند مجهولی غی ر قابل
کنترل ننماید.
چهار س��ال پیش ک��ه اوباما ب��رای بار نخس��ت به
رئی س جمهوری رسید بسیاری از تحلیلگران تقلی ل اندیش
که علم سیاست را در حد و اندازه های یک علم دست چندم ی
م ی نگرند بیان داش��تند که او ترور خواهد ش��د و س��اختار
سیاسی پیچیده امریکا او را از صحنه خارج خواهد ساخت.
در امریکا ،س��ارا پلین نومحافظ��ه کار و هم فکرانش
جنبش «میهمانی چایی» یا همان ت ی پارتی را علیه او راه
انداختند و نومحافظه کاران بنیادگرای مسیحی – یهودی
شکست و مرگ او را در مراسم یکشنبه کلیسا های خود از
خدایشان درخواست کردند.
تل اویو بر ان ش��د او رای نی��اورد ،ولی او توانس��ت
یهودیان نیویورک نش��ین را به طرف خود جلب نماید .انها
جنبش وال اس��تریت را خطری ب رای او و نظام سرمایه داری
تحت مدیریتش دانس��تند! ولی پس از ی��ک هفته با وجود
توفان سهمگینی که م ی تواند بسیاری از دولت های اقتدارگرا
را با چالشی جدی روبه رو سازد ،انتخاباتی بزرگ را در 50ایالت
بزرگ و کوچک برگزار کردند.
چهار سال پیش بود که گفتم اوبامائیسم در راه است
و او به تعبیر چین ی ها که بح��ران را یک فرصت خطرناک
م ی دانند؛ ب رای ای ران و کشورهای هدف امریکا یک «فرصت
خطرناک» اس��ت .امروز م ی گویم« :اوبام��ا خطرناک ترین
فرصتی است که در صورت عدم مدیریت اینده ان م ی تواند
شگفت ی های بسیاری را بر کشورهای هدف امریکا در دوره
دوم ریاست جمهوری اش دیکته کند».
با وجود ای��ن منظومه ای از پرس��ش هایی چون ،چه
عواملی موجب پیروزی اوباما و شکس��ت میت رامنی شد؟
رویکرد ای��االت شگفت ی س��از و تاثیر ان بر پی��روزی اوباما
چه بود؟ پی��روزی جمهوریخواه��ان در انتخابات مجلس
نمایندگان و حفظ اکثریت نمایندگان دموکرات چه پیامدی
ب��رای جبهه بندی ق��درت در امری��کا خواهد داش��ت؟ چه
تمایزی میان سیاس��ت های مطرح می��ان کاندیدای پیروز
و شکس ت خورده وجود داش��ت که موجب پیروزی اوباما بر
رامنی شد؟ مطرح اس��ت .اما مهم ترین پرسش ب رای ما این
است که دکترین اوباما در حوزه سیاست خارجی و به شکلی
برجسته تر در قبال خاورمیانه و به ویژه ای ران چه خواهد بود؟
در اغاز باید اذعان داش��ت که پیروزی اوباما با فاصله
دو درصدی رای مردمی و دو س��وم کارت ه��ای الکترال از
اهمیت قابل درنگی برخوردار اس��ت .این پیروزی را باید در
ساحت گفتمان سیاسی ،پیروزی لیب رالیسم نو تعدیل گرایانه
روش��نفکرانه اوبامائیس��تی ،در براب��ر نولیبرالیس��م
نو محافظه کارانه توده گرای رادیکالیس��تی دانست .نظریه
لیب رالیس ت های نو در ابعاد سیاسی قابل درنگ است .این
دسته از پنداشته پردازان لیب رالیست بر این باور بودند که نظام
سرمایه داری در نقطه ای که غی ر قابل اجتناب است با بحران
مواجه خواهد شد و تنها راه حلی که وجود دارد ان است که
دولت نقش خود را انجام دهد و بدون دس��ت دراز کردن به
ازادی های اقتصادی لیب رالیستی ،رس��الت حمایت گرایانه
سیاس��ی خود را ب رای حفظ قدرت اقتصادی به میان اورد و
در امور فعاالنه دخالت نماید .به این ترتیب لیب رالیسم های
نو ،نقش تعادلی در صورت وجود بح��ران را ب ر عهده دولت
گذاشتند.
به موازات اغاز دوره نخس��ت ریاست جمهوری اوباما،
امریکا به خوبی در یافت که برخورد با ای ران بدون مدیریت
اینده «ناامنی کنترل ش��ده» ،در خاورمیانه ،م ی تواند ترکی
غیر قابل کنترل ب رای امریکا در هارتلن��د نو به وجود اورد؛
چراکه حمل��ه به ای��ران در مق��ام مقاوم تری��ن بافت متن
خاورمیانه م ی تواند لرزه های مهیب��ی را در منطقه ایجاد و
اوضاع را از کنترل خارج نماید .خاورمیانه به مثابه یک سطح
چوبی اماده خ راطی محسوب م ی شود که اگر در ان خ راط،
ب ی محابا اره را به «گره چوب» ،نزدیک کند کل چوب یعنی
خاورمیانه ترک خواهد خورد و ای ران بزرگترین گره خاورمیانه
است که به هیچ وجه نم ی توان ب ی محابا به ان نزدیک شد.
باید اذعان کن��م که با پروای همین مه��م بود که بر
این نکته پای فش��ردم که امریکای ی ها با «قدرت هوشمند
و دکترین گسترش دموکراسی هدایتی» در جایگاه نهمین
دکترین امنیتی امریکا ،بر ان ش��دند در سه سطح عرصه را
بر ای ران تنگ نمایند:
-1در عرصه بی ن المللی با اسالم ه راس��ی رادیکال و
معرفی ای ران به عنوان پایگاه اصلی فکری و عملیاتی ان.
-2در عرص��ه منطق��ه ای ب��ا ایرا ن هراس��ی و
برجسته س��ازی ان در قالب تالش ای ران ب رای رس��یدن به
قدرت هس��ته ای و تاری��خ قدرت یابی ای��ران در منطقه در
بستر تبارشناس��ی تاریخ منطقه ای ای ران در چارچوب یک
امپ راتوری منطقه ای.
-3در عرصه داخل��ی با حکومت گری��زی و در قالب
رودررویی نخبگان حکومت��ی ،واگرایی و رودررویی رهب ران
انقالبی ،فشارهای اقتصادی و متاس��فانه استفاده از برخی
شکاف ها در مدیریت جامعه ملی در سطوح گوناگون حیات
اجتماعی و...
در این گستره بود که زمینه های پیاده سازی «جنگ
نامتعادل» و رهبری ان توسط باراک اوباما فراهم شد .ارکان
پنج گانه این جنگ را در جایی دیگر باز گشوده ام اما سه رکن
اساسی این جنگ عبارتند از:
-1کنش رسانه ای:
-2جنگ روانی:
-3جنگ نظامی:
مثلث شماره 150
کنش رسانه ای زمینه پرور و زمینه ساز اغاز جنگ روانی
است .در این منزلگه تالش م ی شود که دستگاه تصمیم ساز
در کش��ور هدف دچار اختالل در سیاس��ت گذاری هدفمند
شده و بدین ترتیب زمینه ها و ش��رایط مناسب ب رای ایجاد
ائتالف و همبستگی علیه بازیگر رقیب در سطوح گوناگون
فراهم اید.
در این بیان به واقع جنگ روانی ادامه دهنده عملیات
رسانه ای به هدف ایجاد واکنش منفی علیه تصویر مجازی
به دست امده از کنشگر رقیب در کنش رسانه ای است.
نمودار الگوی جنگ نامتعادل
در چنی��ن الگوی��ی رقیب کنش��گر Aبا سیاس��ت
اس��ی ب پذیری مجازی ب��رای خود ،قدرتش را اس��ی ب پذیر
نش��ان داده و قدرت های همس��و با خود را به همراهی در
جهت برخورد با قدرت بزرگ شده Bفرا م ی خواند؛ در ضمن
رقیب را در بافت انح��راف اطالعاتی و اش��تباه در ارزیابی
دقیق قرار م ی دهد .از سوی دیگر با بزرگنمایی قدرت رقیب
در چارچوب «ق��درت مجازی» ،از طریق کنش رس��انه ای
همگرایی در می��ان اردوگاه خودی را افزای��ش و زمینه پرور
اجماع بین نیروهای دور و نزدیک با دیدگاه های خود و نگران
از قدرت یابی قدرت کشور هدف م ی شود.
در ای��ن گس��تره ،امری��کا ب��ا کن��ش رس��انه ای و
سوء بهره برداری از ش��عارهای تند انقالبی بعضی از عناصر
و ع��دم همگرایی میان نخب��گان انقالب��ی و حکومتی و
واگرای ی های ناش��ی از رودرروی ی های پس از 22خرداد ،در
داخل به واگرای��ی از درون روی اورد و همگرایی از برون را
علیه ای ران در دو سطح منطقه ای و بی ن المللی ایجاد کرد.
امریکای ی ها با سخنرانی اوباما مبن ی بر امکان استفاده
از بمب های اتمی محدود ش��ده علیه ای ران و کره ش��مالی
ورود به س��طح دوم از ارکان جنگ نامتع��ادل را کلید زدند
و با تش��دید رودرروی ی های جناح��ی در انتخابات مجلس
شورای اس�لامی و در صورت عدم مدیریت ملی انتخابات
اینده ریاس��ت جمهوری و امکان تزاید شکاف های موجود
در ان؛ ام��کان دارد در فض��ای اینده حرک��ت ،کلید زدن به
تحرک روانی جدی��دی را علیه ای ران به ازمای��ش گذارند و
با ارائه «پیش��نهاد بزرگ»ی به ای ران و رد یا قبول احتمالی
ان از سوی ای ران این کش��ور را در بافت موقعیتی «کیش و
مات» قرار دهند و به موازات ان با عبور ناوهای امریکایی،
انگلیسی و فرانسوی در پ ی فروش حجم باالیی از تسلیحات
بین الملل
در این س��طح کنش��گر برتر بر ان اس��ت ک��ه با در
دیدداش��ت جایگاه رقیب در اف��کار عمومی در دوس��طح
نخبگان و توده ها با استفاده از رسانه های جمعی و مدیریت
انها ،بازیگر هدف را در مرکز فعالی ت های رسانه ای قرارداده
و از این مسیر ،تصویری مجازی مناسب و متناسب با اهداف
خود از بازیگر رقی ب ترسیم نماید.
زمانی که تعارض بین دو بازیگر در سطح واقعی بودن
خود و مجازی بودن رقیب صورت م ی پذیرد؛ در حقیقت اقدام
نظامی علیه واقعیت وجودی کنشگر رقیب و حقیقت قدرت
کنشگر حمله کننده صورت م ی پذیرد .در چنین وضعیتی
کنشگر عمل کننده با قدرت حقیقی خود به قدرت مجازی و
بزرگنمایی شده رقیب در قالب ائتالف در الیه های گوناگون
برخورد م ی کند .نتیجه انک��ه تالش م ی کند با مدت زمانی
کمتر و هزینه ای به مراتب کمتر از زمان واقعی ان با تلفاتی
پایی ن تر به اهداف نظامی خویش نائل اید.
تهاجمی به خاورمیانه برام��ده و هدف اصلی خود در ایجاد
فضای مناسب برای دستیابی به تس��لط بر «نوهارتلند»،
یعنی ف�لات ای��ران و خلیج ف��ارس را به عن��وان «اولویت
استراتژیک» خود و زمینه س��ازی ب رای رسیدن به «اولویت
استراتژیک» خود یعنی کنترل بیشتر اسیا و تسلط احتمالی
کامل بر ان را فراهم س��ازند .امری��کا در دوره دوم اوباما به
خروج هدفمند از مناطق بحرانی چون افغانس��تان و تالش
جدی تر برای دس��تیابی به اجم��اع بیش��تر جهانی علیه
کشورهای جدید هدف ،روی م ی اورد.
امریکا و متحدانش در پی ان ب ر م ی ایند که با استفاده
از قوانین جوجیتس��و رقیب را به تحرک وادارند و از نیروی
انباشته وی در ب رابر خود به نفع خویش در پرتاب ان استفاده
کنند .در امتداد همین معناست که با ایجاد فشار بیشتر بر
کمر مقاومت در سوریه وارد عمل خواهند شد .اینجاست که
زدن یک جرقه از سوی اسرائیل ی ها به این محیط عملیاتی،
امکان انفجاری مهیب دور از انتظار نخواهد بود.
در حالی که در کنار جوجیتس��و ،بر ان خواهند ش��د
تا با فضاسازی مناس��ب ،زمینه های بازی «اتل ،متل» را با
ای ران فراهم س��ازند تا در حوزه چانه زن ی ه��ای دیپلماتیک
احتمالی؛ پا ورچی ن های جدیدی را در بحران سیاسی میان
خود و ای ران مدیریت نمایند .در این حالت است که اگر ای ران
وارد چانه زنی جدی با امریکا ش��ود ،زمینه های ایدئولوژیک
و قدرت نرم حاصل از انچه مبارزه با امپریالیسم جهانی به
رهبری امریکاس��ت را از دس��ت خواهد داد و اگر پیشنهاد
معامل��ه بزرگ امری��کا را نپذی��رد ،زمینه اجم��اع جهانی و
منطقه ای بیشتر علیه ای ران را فراهم خواهد اورد.
اینجاست که تدبیر دیگری باید اندیشد .اوبامای دور
دوم بس��ی خطرناک تر از دوره اول اس��ت .او با تجربه تر و
در عین حال ،مطمئن تر عمل خواهد ک��رد .اینده با وجود
س��یگنال های موجود و پیش��ران هایی که قابل مشاهده
است ،ابس��تن رویداد های مهم ی اس��ت .به هر حال اسرار
ازل را نه من دانم و نه تو .اما ،باالترین سر یا راز الهی «خرد
انسانی» است که به عنوان واالترین خلقت الهی شایسته
عقاب و پاداش شده است .مراقب باشیم که بخردانه عمل
کنیم و فراموش نکنیم که سیاس��ت ،عرصه سختی است
ک��ه توانمندی های بس��یار باالیی طلب م ی کن��د و به یاد
بسپاریم که:
کار هرکس نیس��ت خرمن کوفتن /گاو نر م ی خواهد
و مرد کهن g
الگوی جنگ نامتعادل
Aبراورد است راتژیک اولیه از کشور مهاجم
Bبراورد است راتژیک اولیه از کشور هدف
Bبراورد است راتژیک مجازی از کشور هدف
Cفضای جنگ روانی
Dفضای جنگ نظامی
کنش رسانه ای Aضد B = E
37
امیرعلی ابوالفتح در گفتوگو با مثلث؛
ش�اهد تغییراتی در سیاس�ت های دولت امریکا
خواهیم بود؟
تداوم به جای تغییر
3
باراک اوباما در کاخ س�فید ماندگار شد و چهار س�ال دیگر س�کان رهبری ایاالت متحده را بر عهده گرفت ،اما
اکنون که اوباما برای دومین بار به این سمت انتخاب شده و ب ه عنوان چهل و پنجمین رئی س جمهوری ایاالت متحده
شناخته ش�ده اس�ت ،این س�وال پیش م ی اید که ایا وی طی این چهار سال همان سیاس�ت های پیشین را تداوم
خواهد بخش�ید یا در قبال تحوالت داخلی و خارجی ،رویکرد دیگری اتخاذ خواهد کرد .در همین رابطه گفتوگویی
با امیرعلی ابوالفتح ،کارشناس مسائل امریکا ،انجام دادیم .وی م یگوید از انجایی که در امریکا دولت و قوه مقننه
تغییر چندانی نکردهاند ،نم یتوان انتظار داشت که در سیاس�تهای اتی دولت اوباما نیز تفاوتهای خاصی ایجاد
شود ،اما در رابطه با مساله هس�تهای ایران ،وی بر این باور اس�ت که اوباما به دلیل نزدیک شدن به زمان انتخابات
چون نم یخواست دچار مشکلی در عرصه سیاست خارج یاش ش�ود ،سعی کرد از حساسیت این مساله بکاهد و
ان را از اولویت خارج کند .اگر این تحلیل پذیرفته ش�ود م یتوان انتظار داش�ت که با پایان یافتن فصل انتخابات و
اطمینان رئی سجمهوری امریکا از اینکه در دور بعدی انتخابات حضور ندارد ،شاهد یک سری موضع گیریهای تند
از جانب امریکای ی ها علیه ایران باشیم.
در ابت�دا کم�ی پیرامون دالی�ل پی�روزی مجدد
«باراک اوباما» کاندیدای حزب دموکرات و شکست
«می ت رامنی» ،نام�زد جمهوریخواه�ان توضیح
دهید.
بین الملل
lپیروزی ب��اراک اوباما در ای��ن انتخابات در وهله
نخس��ت بازم ی گردد به مجموعه ای که حزب دموکرات و
نامزدش را در بر م ی گیرد .یعنی بخشی از این مساله متوجه
نامزد پیروز است و بخشی از ان متوجه نامزد شکس ت خورده.
منطق و تجربه سیاسی نش��ان م یدهد قاعدتا در شرایطی
که رکود اقتص��ادی همچنان ادامه دارد و ن��رخ بیکاری نیز
باالست ،رئی س جمهور س��اکن کاخ سفید شکست بخورد.
اما ش��خصیت سیاس��ی اوباما و ط��رح موضوعاتی نظیر
بیمه درمانی و کمک به فق را و افراد اس��ی بپذیر در جامعه
باعث شد توجهات به نامزد حزب دموکرات همچنان ادامه
پیدا کند .ضم��ن اینکه ارتباطی که اوباما ،تیم و س��تادش
با جوانان در ش��بکههای اجتماعی برق��رار کردند ،از جمله
مواردی بود که کمک ک��رد وی ارای خود را تقریبا در اغلب
ایالت ها حفظ کند .البته بخش��ی از پیروزی ب��اراک اوباما
نیز به ش��خص می ت رامنی باز م ی گردد؛ رامنی ،ش��خصی
نبود که بتواند اجماعی را در جناح راس��ت ایجاد کند .شاهد
بودیم که رقابت های ش��دیدی ط��ی انتخابات درون حزبی
جمهوریخواهان شکل گرفته بود و این مساله نشان م ی داد
که میت رامنی ،نامزد اکثریت قریب به اتفاق جناح راس��ت
به خصوص طرفداران ت ی پارتی نیس��ت .در حقیقت رامنی
مثلث شماره 150
ب رای نامزدی ح��زب جمهوریخواه بیش از ح��د لیب رال به
نظر م یرسید ان هم در حالی که ش��رایط سیاسی امریکا
به ش��دت چندقطبی ش��ده بود .همین مس��ائل باعث شد
نارضایت ی هایی نس��بت به رامنی ایجاد ش��ود .البته رامنی
در هفته های اخر بسیار تالش کرد که مواضع خودش را به
جناح راست نزدیک تر کند؛ مسالهای که گرچه م ی توانست
موجب موفقیت وی شود ،اما نشان دهنده تزلزل در مواضع
او نیز ب��ود .رامنی طی مب��ارزات انتخابات��ی به طور مداوم
دیدگاه هایش را تغییر داد و همین مساله در هفته اخر بسیار
مورد توجه و تاکید حزب دموکرات و نام��زد ان قرار گرفت.
اوباما و «جو بایدن» معاون وی ،بارها به این موضوع اشاره
کردند که رامنی در دیدگاه هایش ثابت قدم نیست.
همچنین نامزد جمهوریخواهان بیش از اندازه ثروتمند
است و اگر رئی س جمهور م ی شد ،ثروتمندترین رئی س جمهور
تاریخ امریکا لقب م ی گرفت .گرچه در جامعه امریکا ثروتمند
بودن یک ارزش است ،اما مردم عادی خیلی عالقه ندارند که
یک فرد ثروتمند به عنوان رئی س جمهورشان شناخته شود.
مردم ایاالت متحده بیش��تر ترجی ح شان بر این است افرادی
که از طبقه پایین توانسته اند به باال راه پیدا کنند در چنین
سمت هایی قرار بگیرند .این مس��ائل باعث شد که اوباما
با وجود رک��ود اقتصادی حاکم بر جامع��ه امریکا مجددا در
انتخابات پیروز شود.
ایا ب ه دنبال انتخاب مجدد ب�اراک اوباما ب ه عنوان
چه�ل و پنجمین رئی س جمهور ای�االت متحده،
lباید توجه داش��ت در امریکا دولت تغییر چندانی
نکرده و قوه مقننه نیز تغییری را شاهد نبوده است؛ به همین
خاطر در رابطه با بحرانهای داخلی و خارجی دولت امریکا
نیز تغییر چندانی را ش��اهد نخواهیم بود .درواقع سیاست
خارج��ی ایاالت متحده امریکا متاث��ر از انتخابات یا ترکیب
حزبی در این کشور تغییر چندانی نم ی کند .در واقع اصول
سیاست خارجی این کش��ور بر مبنای منافع ملی و امنیت
ی است که ب رای خودشان تعریف کرده اند .بناب راین تفاوت
مل
کالنی در راهکارهایی ک��ه جمهوریخواهان یا دموکرات ها
ارائه م ی کنند دیده نم ی ش��ود و شاید تنها در مسیر رسیدن
به ان اهداف یک سری تغیی رات تاکتیکی را ه ر کدام از این
دو حزب بخواهند دنبال کنن��د .بناب راین یک جابه جایی در
کاخ سفید تاثیر چشمگیری به خصوص پی رامون موضوعات
حس��اس بی ن المللی ب رای امریکا ایج��اد نم ی کند .اما اگر
بخواهیم ب ر اس��اس شعارهای مطرح ش��ده توسط دو حزب
اصلی امریکا قضاوت داش��ته باش��یم باید گف��ت در مورد
دموکرات ها قضاوت راحت تر است چراکه این حزب نزدیک
به چهار سال است که حکومت را در اختیار دارد و سیاست
خارجی توس��ط رئی سجمهور اجرا م ی ش��ود؛ هرچند نقش
کنگره نیز در تدوین سیاست خارجی غیرقابل انکار است .در
واقع همان مسائلی که پیش از این در دولت باراک اوباما ،در
رابطه با درگیریهای داخلی و خارجی وجود داشت ،همچنان
ادامه خواهد داشت .نحوه تعامل باراک اوباما با چین از جمله
اصل یترین مسائلی است که در دولت باراک اوباما پیگیری
خواهد شد چرا که چین عالوه بر اینکه در عرصه اقتصادی
یک شریک استراتژیک ب رای ایاالت متحده است ،یک تهدید
فزاینده در عرصه سیاس��ی-امنیتی نیز برای امریکاست؛
به گونه ای که م یتواند تهدیداتی را متوجه منافع ملی امریکا
به ویژه در منطقه شرق اسیا کند.
ب�ا انتخاب مج�دد «والدیمیر پوتین» به س�مت
ریاس�ت جمهوری روس�یه ،به ج�ای «دیمیتری
مدودف» شاهد سرد شدن روابط روسیه با ایاالت
متحده بودیم؛ ایا این سردی روابط همچنان ادامه
خواهد داشت؟
lبدون شک در ارتباط با روسیه و امریکا مناسبات
نه چندان گرم همچنان ادامه خواهد داشت و م یتوان انتظار
داشت طی چهار سال اینده روس ها به سمت تقویت بنیه
اقتصادی و نظامی خودش��ان حرکت کنند .در این صورت
همزمان با این اتفاق ،س��هم خواهی انها از نظام بی ن الملل
نیز افزایش خواهد یافت و به هر حال این مساله م یتواند
تنش ها و اصطکاکهای بیشتری را میان امریکا و روسیه
ایجاد کند.
رویکرد دولت اوباما در قبال برنامه هسته ای ایران
به چه صورت خواه�د بود؟ ایا ممکن اس�ت وی
نحوه تعاملش را تغییر دهد؟
lدر عرصه منطقه خاورمیان��ه چگونگی تعامل و
برخورد با ای ران هسته ای جزو اولویت های هسته ای دولت
دوم ب��اراک اوباما خواهد ب��ود .یک تحلی��ل در این رابطه
این م یتواند باش��د که دولت امریکا اخی را ب��ه دلیل نیاز به
حفظ ارامش ،بحث هس��تهای ای ران را از اولویت خارج کرد
و حساس��ی تها را نیز به این مساله کمتر کرد .زی را به دلیل
نزدیک ش��دن به زمان انتخابات اوباما نم یخواس��ت دچار
مش��کلی در عرصه سیاس��ت خارج یاش ش��ود .اگر این
تحلیل پذیرفته ش��ود م یتوان انتظار داش��ت که با پایان
یافتن فصل انتخابات و اطمین��ان رئی سجمهوری امریکا
از اینکه در دور بعدی انتخابات حضور ندارد ،شاهد یکسری
موضع گیریه��ای تند از جان��ب امریکای ی ه��ا علیه ای ران
باشیم .چراکه به هر حال طی ماه های گذشته به کرات در
رسانهها عنوان شد که اسرائیل نسبت به مواضع امریکا در
38
قبال برنامه هستهای ای ران ناخرسند است .به همین دلیل
امریکای یها برای جلب رضایت رژیم صهیونیستی هم که
شده شاید مواضع تندتری را در قبال ای ران دنبال کنند.
ایا افغانس�تان و خروج نیروه�ای خارجی از این
کشور ،در دولت جدید ایاالت متحده نیز همچنان
به مثابه دغدغ�ه ای برای رئی س جمه�ور خواهد
بود یا حساسی ت ها نسبت به این موضوع کمتر
شده است؟
lخروج نیروهای خارجی از افغانستان در تابستان
2014یعنی یک س��ال و نیم دیگر ،همچنان دغدغه بزرگی
ب رای دولت امریکا خواهد بود .دغدغه از ان جهت که ایا در
دوران پس از خروج نیروهای خارجی ،دولت افغانستان ،توان
ایستادن روی پای خود را دارد یا اینکه طالبان یک بار دیگر
ب ر افغانستان مسلط خواهند ش��د .در این صورت هر انچه
امریکای ی ها طی یک دهه گذش��ته به لحاظ جانی و مالی
پرداخت کرده اند ،از دست خواهد رفت و م ی تواند اسی ب های
اساس��ی امنیتی به منافع امریکا وارد کند؛ اسی ب هایی که
متوجه دولت مستقر در کاخ سفید یعنی دولت باراک اوباما
خواهد شد.
مساله بحرانی دیگر در خاورمیانه مساله سوریه
اس�ت؛ مواضع دولت جدی�د اوبام�ا در قبال این
مساله چگونه خواهد بود؟
lفصل انتخابات امریکا که بگذرد خیلی از مسائل
در این کش��ور تغییر خواهد کرد ،حال چه در داخل امریکا
و چه در خارج امریکا .حتی اگر این فرض را در نظر بگیریم
که نتانیاهو طرفدار پیروزی رامنی بوده که من به شخصه
خیلی معتقد به این تحلیل نیستم ،اما به ه ر حال دولت ها،
همکاریشان را با حکومتهای مستقر دنبال م یکنند .باید
توجه داشت که روابط میان امریکا و اس��رائیل یک روابط
استراتژیک اس��ت و فارغ از مس��ائل حزبی و جناحی عمل
م ی کند .حتی اگ��ر دلخوریهایی هم میان نخس��ت وزیر
رژیم صهیونیس��تی و باراک اوباما وجود داشته باشد .به هر
حال دولت اسرائیل باید با دولت امریکا همکاری کند و بعید
به نظر م ی رسد که فضای سیاس��ی زمان انتخابات بتواند
بر روابط طرفین تاثیرگذار باش��د .ضمن اینکه به هر حال
انتخابات اسرائیل نیز در پیش است و مشخص نیست که
در اینده همچنان دولت نتانیاهو در اسرائیل سر کار باشد.
شاید تغیی رات احتمالی که در اسرائیل پیش بیاید این فضا
را نیز تغییر دهد .همچنین همکاریهای امنیتی-نظامی
اوباما با اس��رائیل به گونه ای بوده که حت��ی در زمان جورج
بوش جمهوریخواه نیز تجربه نش��ده اس��ت .در واقع حتی
در زمان بوش نیز ش��اهد بودیم که برخی از خواس��تههای
رژیم صهیونیستی محقق نم یش��د ،اما دولت اوباما خیلی
بیشتر تالش م یکرد که این خواستهها را محقق کندg .
بین الملل
باتوجه به اینکه اخیرا روابط باراک اوباما و بنیامین
نتانیاه�و ،نخس�ت وزیر رژی م صهیونیس�تی رو
به تیرگی نهاده ب�ود و حتی نتانیاه�و در اقدامی
سنت شکنانه از کاندیدای جمهوریخواه حمایت
کرد ،به نظر شما روابط این دو دولت به چه سمت
پیش خواهد رفت؟
دیپلماسی بدیل تحریم
انتخاب اوباما و تاثیر ان بر روابط ایران و امریکا
صادق زیباکالم/استاد دانشگاه تهران
4
مهمترین نکته ای که پی��روزی اوباما برای ما ایرانیان
در بر دارد نحوه تعامل و تاثیر این پیروزی بر اینده روابط میان
ایران و امریکاست .بسیاری می پرسند که ایا پیروزی مجدد
اوباما و راهیابی او به کاخ سفید باعث بهتر شدن روابط میان
ایران و امریکا خواهد شد یا انکه بر عکس دشمنی میان دو
کشور از این هم بیشتر خواهد شد؟ به راستی ایا اوبامای دور
دوم با اوبامای دور اول تفاوتی برای ایران نخواهد داش��ت؟
بگذارید با یک نکته مثبت مساله را شروع کنیم؛ اینکه میت
رامنی انتخاب نش��د راهیابی او به کاخ سفید قطعا وضعیت
میان ای��ران و امریکا را از این هم که هس��ت بدتر می کرد.
او در تمام دوران مبارزات انتخاباتی اش عمده ترین انتقادی
که به اوباما وارد می کرد ،در قبال ایران بود .او معتقد بود که
اوباما با ایران جدی نبوده اس��ت ،با ایران مماشات می کند و
خطر ایران هسته ای را دستکم گرفته است؛ اوباما هم البته
پاسخ می داد که این گونه نیست و او به هیچ وجه خطر ایران
هسته ای را دستکم نگرفته ،اما معتقد است که راه رویارویی
با ایران ،برخورد مسلحانه و راه حل نظامی نیست چراکه این
گزینه باعث پیش افتادن و ق��درت یافتن جریانات تندرو در
ایران است.
راه حل او برای جلوگیری از هس��ته ای ش��دن ایران،
تحریم های بیش��تر بود .او معتقد بود که تحریم ها توانسته
مشکالت بسیاری برای ایران ایجاد نماید و در صورت ادامه
تحریم ها وضعیت ایران بدتر نیز خواهد ش��د .بنابراین او به
همان سیاس��ت تحریم ها ادامه خواهد داد با این تفاوت که
تحریم ها و فش��ارهای اقتصادی و تجاری علیه ایران را در
دور دوم حضورش در کاخ سفید بیشتر خواهد کرد .احتمال
اینکه اوباما در چهار سال بعدی تسلیم فشار اسرائیل و البی
قدرتمند یهودی ها در امریکا ش��ود خیلی اندک اس��ت و او
همچنان در مسیر تحریم های بیشتر حرکت خواهد کرد.او
احتماال تالش خواهد کرد تا صادرات نفت ایران از این میزان
هم کمتر شود .عراق به سرعت دارد به تولیدکننده جایگزین
ایران در اوپ��ک تبدیل می ش��ود و قریب به ی��ک میلیون
بش��که ای را که ایران امروز صادر می کند عراق و عربستان
به راحتی می توانند جبران نمایند .بنابراین این اقدام اوباما در
جهت کاهش بیشتر صادرات نفت ایران خواهد بود .در عین
حال جلوی نق��ل و انتقال های مالی را هم بیش از گذش��ته
خواهد گرفت .می ماند رویکرد ته��ران در قبال اوبامای دور
دوم؛ ما چه سیاس��ت و تدبیری ظرف چهار سال بعدی باید
داشته باشیم؟ یک رویکرد این است که به دشمنی با امریکا
و به اهتزاز دراوردن پرچم امریکاستیزی همچون 33سال
گذشته ادامه دهیم.
منتها این س��وال مطرح اس��ت ک��ه ای��ا منافع ملی
میهن مان نباید برای ما م�لاک و میزان باش��د؟ ایا منافع
ملی ای��ران اس�لامی اقتضا می کن��د که م��ا همچنان به
دش��منی با امریکا ادامه دهیم؟ به نظر می رس��د که تنش
و دش��منی ب��ا ایاالت متح��ده ،ب��ه تدریج دارد دس��ت کم
میان برخ��ی اصولگرای��ان با معی��ار و م�لاک منافع ملی
سنجیده می شود.
اگر این روند که اخیرا شکل گرفته در اینده تداوم یابد
و شمار بیش��تری از اصولگرایان حاکم ،دش��منی با امریکا
را در کنار هزینه مالی که این دش��منی ب��ر منافع ملی مان
وارد می کند ،قرار دهند ،این احتم��ال می رود که تعداد انان
که خواهان تداوم دش��منی با امریکا هس��تند رو به کاهش
رود .البته برخی گروه ها مخالف��ت و مقابله خواهند کرد ،اما
باید به انها یاداوری کرد ک��ه در برابر ده ها م��ورد از منافع
ملیمان که ظرف 33س��ال گذش��ته به دس��ت اورده ایم،
دارند این ش��رایط را ایجاد می کنند و این مس��اله به نفع ما
نخواهد بودg .
مثلث شماره 150
lپی رامون تحوالت س��وریه و اینده سوریه به نظر
م ی رس��د امریکای ی ها ب��ه موفقی ت هایی که مدنظرش��ان
بوده ،دست پیدا نکرده اند و انتظاراتش��ان در این رابطه که
نظام سیاسی «بشار اسد» برکنار شود ،محقق نشده است.
ضمن اینکه خطر رش��د افراط گرای��ی و فعالیت گروه های
خشن تروریستی در میان مخالفان نظام بشار اسد به شکل
جدی مطرح شده و نوعی تناقض ایجاد کرده است .درواقع
از یک طرف حمایت از گروههای ضداس��د و از طرف دیگر
فعالیت گروههای افراط��ی در بین این گروهها باعث ایجاد
این تناقض شده است .این مساله اگر نگوییم بن بست اما
امریکا را با یک مشکل عمده و اصلی مواجه کرده است.
39
بین الملل
مثلث شماره 150
40
ردیف
نام ایالت
تعداد الکترال
اوباما
رامنی
1
کالیفرنیا
55
58درصد
39درصد
2
کانتیکت
7
91درصد
41درصد
3
کلمبیا
3
59درصد
7درصد
4
دالویر
3
71درصد
40درصد
5
هاوایی
4
57درصد
28درصد
6
ایلینویز
20
61درصد
41درصد
7
ماساچوست
11
61درصد
38درصد
8
مریلند
10
56درصد
37درصد
9
مین
4
58درصد
40درصد
10
نیوجرسی
14
63درصد
41درصد
11
نیویورک
29
53درصد
36درصد
12
اورگن
7
63درصد
44درصد
13
رودایلند
4
67درصد
35درصد
14
ورمونت
3
58درصد
31درصد
15
واشنگتن
12
91درصد
43درصد
16
میشیگان
16
54درصد
46درصد
17
مینه سوتا
10
53درصد
45درصد
18
نیومکزیکو
5
53درصد
43درصد
19
نوادا
6
52درصد
46درصد
20
پنسیلوانیا
20
52درصد
47درصد
21
کلرادو
9
51درصد
47درصد
22
فلوریدا
29
50درصد
49درصد
23
ایووا
6
52درصد
47درصد
24
نیوهمپشایر
4
52درصد
47درصد
31
االباما
9
38درصد
61درصد
25
اوهایو
18
50درصد
48درصد
32
ارکانزاس
6
37درصد
60درصد
26
ویرجینیا
13
51درصد
48درصد
33
جورجیا
16
45درصد
53درصد
27
ویسکانسن
10
53درصد
46درصد
34
ایداهو
4
32درصد
66درصد
28
اریزونا
11
43درصد
55درصد
35
ایندیانا
11
44درصد
54درصد
29
کارولینای شمالی
15
48درصد
51درصد
36
کانزاس
6
38درصد
60درصد
30
االسکا
3
42درصد
55درصد
37
کنتاکی
8
38درصد
61درصد
بین الملل
مثلث شماره 150
38
لوئیزیانا
8
40درصد
59درصد
45
کارولینای جنوبی
9
44درصد
55درصد
39
میسوری
10
44درصد
54درصد
46
داکوتای جنوبی
3
40درصد
58درصد
40
می سی سی پی
6
44درصد
55درصد
47
تنسی
11
39درصد
60درصد
41
مونتانا
3
42درصد
56درصد
48
تگزاس
38
41درصد
57درصد
42
داکوتای شمالی
3
39درصد
59درصد
49
یوتا
6
25درصد
73درصد
43
نبراسکا
5
38درصد
61درصد
50
ویرجینیای غربی
5
36درصد
62درصد
44
اوکالهاما
7
33درصد
67درصد
51
وایومینگ
3
28درصد
69درصد
41
سیاست
داستان یک طرح
سوال در برابر سوال
اختالف نظرها درباره سوال از رئیس جمهور وارد فاز جدیدی شده است
1
سیاست
مجلس نهم این ب��ار با ت�لاش ب رای طرح س��وال از
رئی س جمهور خبرس��از ش��د .این در حالی بود که پیش از
این مجلس هش��تم در اخرین روزهای عمر خود نتوانسته
بود در س��وال از رئی س جمهور موفق عمل کن��د؛ چه انکه
محمود احمدی نژاد به سبک و س��یاق منحصر به فرد خود
و با چاشنی شوخی و خنده به سواالت مجلسیان پاسخ داد
تا نمایندگان این سخن رئی س جمهور در س��ال 89را به یاد
بیاورند« :مجلس دیگر در راس امور نیست».
اگر در روزهای پایانی س��ال 90موضوعاتی همچون
عزل حیدر مصلحی وزی��ر اطالعات ،نحوه اج��رای قانون
هدفمند کردن یارانه ها ،نحوه برکناری منوچهر متکی وزیر
سابق امور خارجه ،در راس امور نبودن مجلس ،علت انتقاد از
برخی مجریان قانون عفاف و حجاب و نظری ه ترویج مکتب
ای ران به جای مکتب اسالم از سوی اسفندیار رحیم مشایی،
رئی س دفتر رئی س جمهور موضوع سوال از احمدی نژاد بود ،اما
این بار ساکنان جدید ساختمان بهارستان نوسانات بازار سکه
و ارز را موضوع سوال از رئی س جمهور قرار داده اند.
مثلث شماره150
جدال بر سر امضاها
تالش ها ب رای طرح دومین س��وال از رئی س جمهور از
زمان اغاز نوسانات شدید در بازار سکه و ارز اغاز شد .هنگامی
که افزایش قیمت ارز در بازار ازاد سبب شد تا قیمت کاالهای
اساسی دچار افسار گسیختگی شدید شود ،علی مطهری از
نمایندگان شاخص منتقد دولت بار دیگر دست به کار شد تا
نمایندگان را ب رای امضای طرح دومین سوال از رئی س جمهور
متقاعد کند.
اما در این میان راه ب��رای او چندان هم��وار نبود؛ چه
انکه بارها اخباری مبنی بر احتمال منتفی شدن سوال دوم
منتشر م ی ش��د اما مطهری بار دیگر با رسانه ها به گفت وگو
م ی نشست و این اخبار را تکذیب م ی کرد .این اخبار گاهی تا
حدی جدی م ی شد که دولت ی ها نیز سوال از رئی س جمهور
را غیرقاب��ل طرح م ی دانس��تند .لطف اهلل فروزن��ده ،معاون
پارلمانی رئی س جمهور ش��اخ ص ترین چهره دولتی بود که
از منتف ی شدن سوال از احمدی نژاد سخن گفت .او چند روز
پیش از اعالم وصول طرح سوال از رئی س جمهور با اشاره به
انصراف 40نماینده مجلس از این طرح گفت« :موضوع سوال
از رئی س جمهور از نظر ما منتفی است ».فروزنده در حاشیه
جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره طرح سوال از
رئی س جمهور اظهار کرد 40« :نفر از نمایندگان امضای خود
را پس گرفته اند ک��ه ما ان را به هیات رئیس��ه ارائه کردیم و
ب ر اس��اس ماده 212ایی ن نامه مجلس ،س��وال از حد نصاب
یک چهارم خارج شده و از نظر ما موضوع منتفی است».
وی ادامه داد« :ب ر اساس بررس��ی های ما ،هیچ کدام از
42
نمایندگانی که امضای خود را پ��س گرفته اند ،مجددا امضا
نکرده اند و امیدواریم با تمهیداتی که در مورد ارامش فضای
کشور ش��ده ،هیات رئیس��ه مجلس این موضوع را مدیریت
کند ».معاون پارلمانی رئی س جمهور خاطرنش��ان کرد« :ما
طبق جلس��ات مش��ترک میان دولت و مجلس م ی توانیم
مس��ائل را حل و فصل کنیم و نیازی نیست برخی مسائل
به صحن برده ش��ود و بازتاب های رسانه ای و اجتماعی پیدا
کند».
نمایندگان چه م ی پرسند؟
اما نماین��دگان در دومین س��وال خود چه نوش��تند؟
یکش��نبه گذش��ته در حالی که علی الریجانی سخنانی در
حمای��ت از رهنمودهای رهب��ری مبنی ب��ر ارامش فضای
عمومی بی��ان ک��رد ،به ط��ور غیرمنتظره ای متن س��وال
نمایندگان مجلس نهم از رئی س جمهور که 77امضا در زیر
ان به چشم م ی خورد ،به این شرح قرائت شد:
«جناب اقای دکتر احمدی نژاد ،رئی س جمهور محترم
با سالم و تحیت
همان طور که مستحضر هستید ،از اسفند ماه ۱۳۹۰
تا امروز ،خصوصا در ش��هریور ماه و نیمه اول مهرماه ،۱۳۹۱
قیمت ارز خارجی نوسان زیادی داشته که باعث کاهش شدید
ارزش پول ملی گردیده است ،به طوری که پس از خودداری
یک ماهه بانک مرکزی از تزریق ارز به بازار ،در روز سه شنبه
۹۱/۶/۲۱دالر هنگام صبح ۲۲۰۰تومان ،ظهر ۲۵۰۰تومان
و ش��ب ۲۷۰۰تومان قیمت گذاری شد و در روز ۹۱/۷/۱۱نیز
به نزدیک ۴۰۰۰تومان رسید .این امر باعث افزایش شاخص
تورم ت��وام با رکود اقتصادی ش��ده و فعاالن اقتص��ادی را از
برنامه ریزی ب رای کار خود بازداشته است .نظر به اینکه وزیر
امور اقتص��ادی و دارایی خود را از نظر حقوقی پاس��خگوی
مسائل ارزی نم ی داند و رئیس کل بانک مرکزی نیز از حضور
در مجلس خودداری ورزیده و به طور کلی مسئوالن اقتصادی
کشور تلویحا نشانی جنابعالی را به عنوان تصمیم گیر اصلی
م ی دهند و از طرفی مطاب��ق قانون پولی و بانکی کش��ور
مس��ئول تنظیم و اجرای سیاس��ت ها و مقررات مربوط به
معامالت ارزی ،بانک مرکزی جمهوری اسالمی ای ران است و
طبق بند ( )۵ماده ( )۱۰قانون ب رنامه چهارم توسعه اجتماعی،
اقتصادی و فرهنگی کش��ور ریاس��ت مجمع بانک مرکزی
ب ر عهده رئی س جمهور قرار گرفته و همچنین تمام مصوبات
شورای پول و اعتبار ،کمیسیون اقتصادی دولت و کار گروه
ویژه تحریم باید به تایید جنابعالی برس��د ،مستدعی است
درباره علت تعلل دولت در تصمیم گیری در خصوص تنظیم
بازار ارز و رهاس��ازی ان در مدت مذکور توضیح بفرمایید .در
چنین شرایطی که موجودی ارز خارجی کشور باید با رعایت
سیاست
مثلث شماره150
43
دقیق اولویت ها تخصیص یابد ،چرا کارهایی برخالف این
تدبیر صورت گرفته است؟ مثال در ش��ش ماه اول سال ،۹۱
مطابق اس��ناد گمرک ،تعداد ۱۵۷۰۰خودروی خارجی با ارز
مرجع وارد شده یا در اثر سختگیری در تعیین قیمت تضمینی
خرید گندم و صرف نکردن این قیمت ب رای کشاورزان ،بخشی
از گندم تولیدی به صورت خوراک دام مصرف شده و بخشی
نیز به کشورهای همس��ایه قاچاق گردیده است و در نتیجه
دولت ۲/۵میلیارد دالر صرف واردات گندم کرده اس��ت .ایا
این قبیل کارها با اقتصاد مقاومت��ی مورد نظر رهب ر انقالب
سازگار است؟»
سیاست
تشکیک در امضاها
البته انچه در این میان بسیار بحث ب رانگیز شد ،تعداد
امضاهایی بود که زیر نامه تقدیم شده به هیات رئیسه قرار
داش��ت؛ جدالی که حتی پس از تقدیم نامه به هیات رئیسه
نیز ادام��ه یافت .برخ��ی نمایندگان حام��ی رئی س جمهور
همچون روح اهلل حس��ینیان معتقد بودند که تعداد امضاها
کمتر از ح��د نصاب الزم ب رای طرح س��وال از رئی س جمهور
اس��ت ،اما ط راحان س��وال با انتشار اس��امی امضا کنندگان
این طرح ثابت کردند که تعداد امضاها ب رای طرح س��وال از
رئی س جمهور کافی اس��ت .علیرضا منادی سفیدان ،عضو
هیات رئیسه مجلس با اشاره به اب راز تردید برخی نمایندگان
نسبت به حد نصاب داشتن سوال از رئی س جمهور ،گفت که
هیات رئیسه تصمیم گرفته اس��امی امضاکنندگان سوال را
منتشر کند« :با اقایان باهنر و الریجانی به این نتیجه رسیدیم
که اسامی 76نفری که پای س��وال از رئی س جمهور را امضا
کردند منتشر کنیم؛ اگرچه تعدادی از امضاکنندگان خواستار
عدم انتشار اسام ی شان شده اند».
او با اش��اره به اینکه اس��امی امضاکنندگان س��وال از
رئی س جمهور به همراه س��وال ،یکشنبه گذش��ته به دفتر
محمود احمدی نژاد ارسال ش��ده ،ادامه داد« :البته ما قانونا
موظف هستیم که متن سوال را 48س��اعت پس از قرائت
در صحن چاپ و منتش��ر کنیم ،اما به دلی ل تردیدهایی که
متاسفانه برخی نمایندگان ایجاد کرده اند تصمیم بر این شد
که اسامی امضاکنندگان هم منتشر شود».
ای��ن عض��و هیات رئیس��ه مجل��س ی��اداور ش��د:
«تشکی ک هایی که برخی دوستان ایجاد م ی کنند در مورد
امضای س��ه ،چهار نفر از نمایندگان است که م ی گویند انها
امضاهایشان را پس گرفته اند ،اما این افراد به ما مراجعه کرده
و گفته اند که امضاها را پس نگرفته ایم ».اشاره به حرف های
روح اهلل حسینیان بود که پیش از اعالم وصول طرح سوال از
رئی س جمهور چنین گفته ب��ود« :تردیدهایی درباره نصاب
داش��تن س��وال از رئی س جمهور تا زمان اعالم وصول وجود
دارد ».او البته بر مخالفت خود و جری��ان متبوعش با طرح
س��وال از رئی س جمهور نیز تاکید کرد؛ انجا که گفت« :بعد
از س��خنان مقام معظم رهبری اس��تنباط ما این اس��ت که
اس��تراتژی رهبری وحدت قوای س��ه گانه اس��ت ،بناب راین
با هرگون��ه اقدامی که وضع را متش��نج کن��د ،مخالفیم».
حسینیان با اش��اره به تجربه طرح س��وال از رئی س جمهور
در مجلس هش��تم اظهار ک��رد« :س��وال از رئی س جمهور
چه مش��کلی را از مردم حل م ی کند؟ مگر م��ا این تجربه را
نداشتیم که قبال نمایندگان س��وال کردند و رئی س جمهور
حرف های خودش را زده و رفته ،چه مشکلی از مردم حل شده
که تاکید م ی کنیم سوال باید مطرح شود؟» نماینده ته ران
تصریح کرد« :در این موقعیت به احت��رام رهبری ،مجلس
باید تصمی��م خردمندانه تری م ی گرفت و الاق��ل این امر را
به تاخی��ر م ی انداخت ،به همین جهت بود که فراکس��یون
تصمیم گرفت با س��وال مخالفت کند و قرار است بیانی ه ای
در مخالفت با سوال از رئی س جمهور صادر کند ».اما پس از
انکه بحث بر سر تع داد امضاها باال گرفت ،نمایندگان اسامی
امضاکنندگان طرح را منتشر کردند؛ نمایندگانی که اغلب انها
مثلث شماره150
44
از اعضای فراکس��یون رهروان والیت بودند .محمد دامادی
نماینده س��اری ،عوض حیدرپور نماینده ش��هرضا ،فتح اهلل
حس��ینی نماینده قصر ش��یرین و گیالنغرب ،س��ی د هادی
نزاده
حسینی نماینده قائمشهر و سوادکوه ،عب دالکریم حسی
نماینده نقده و اشنویه ،عل ی محمد احمدی نماینده دهلران،
بهروز نعمتی نماینده اسداباد ،سی د شریف حسینی نماینده
اهواز ،علی مطهری نماینده ته��ران ،حبیب برومند نماینده
پارس اباد و بیله س��وار ،امی��د کریمیان نماین��ده نریمان و
سرواباد ،سی د حسین دهدش��تی نماینده ابادان ،محمدرضا
محسن ی الئی نماینده سبزوار ،الیاس طاهری نماینده اقلید،
غالمرضا نوری نماینده بس��تان اباد ،نادر قاض ی پور نماینده
ارومیه ،یونس اس��دی نماینده اصالح طلب مشکین ش��هر،
محمدجواد نظری مهر نماینده بندرترکمن ،احمد س��جادی
نماینده فریم��ان و س��رخس ،محمدتقی توکل��ی نماینده
الیگودرز ،کمال الدین پیرموذن نماینده اصالح طلب اردبیل،
سی د رمضان ش��جاعی کیاسری نماینده س��اری ،غالمرضا
تاجگردون نماینده اصالح طلب گچساران ،علیرضا محجوب
نماینده اصالح طلب ته��ران ،منصور حقیقت پ��ور نماینده
اردبیل ،ناصر صالحی نس��ب نماینده دش��ت ازادگان ،علی
نعمت چهاردولی نماینده مالیر ،حس��ین امی��ر خامگانی
نماینده زرند ،مسعود پزش��کیان نماینده اصالح طلب تبریز،
روح اهلل بیگی ئیالنلو نماینده میاندواب ،شاهی ن دژ و تکاب،
رسول خضری نماینده سردش��ت و پی رانشهر ،محمد باقری
بناب��ی نماینده بناب ،سی د احس��ن علوی نماینده س��نندج،
محمدعلی اسفنائی نماینده فریدونشهر ،جواد هروی نماینده
قائنات ،سی د عبدالکریم هاش��می نماینده میناب ،رودان و
جاس��ک ،حامد قادر مرزی نماینده ق��روه و بانه ،محمد باقر
شریعتی نماینده بهبهان ،احمد بخشایش اردستانی نماینده
هللزاده نماینده فردوس و طبس،
اردس��تان ،محمدعلی عبدا
عباس صالح��ی نماینده تفرش و اش��تیان ،موس��ی الرضا
ثروتی نماینده بجنورد ،عابد فتاحی نماینده ارومیه ،اسماعیل
جلیلی نماینده مسجدس��لیمان ،محمد حس ن نژاد نماینده
مرند و جلف��ا ،حمیدرضا عزیزی فارس��انی نماین��ده اردل و
فارسان ،عباس رجایی نماینده اراک ،محمد عل ی پور نماینده
ماکو و چالدران ،جواد جهانگیرزاده نماینده ارومیه ،سی د باقر
حس��ینی نماینده زابل ،حلیمه عالی نماینده زابل ،محمود
نگهبان سالمی نماینده خواف و رشتخوار ،حسین تامینی
لیجائ��ی نماینده نماینده رش��ت ،عبداهلل س��امری نماینده
خرمشهر ،مراد هاشم زهی نماینده نهبندان و سربیشه ،ساالر
مرادی نماینده سنندج ،عطاءاهلل حکیمی نماینده رودبار ،امیر
خجسته نماینده همدان ،سی د ناصر موسوی الرگانی نماینده
فالورجان ،محمد قسیم عثمانی نماینده بوکان ،محمدحسین
قربانی نماینده استانه اش��رفیه ،سی د حسین نقوی حسینی
نماینده ورامین ،مهدی دواتگری نماینده مراغه و عجب شیر،
عباس قائید رحم��ت نماینده دورود و ازن��ا ،یعقوب جدگال
نماینده چابهار ،ناصر عاشوری قلع ه رودخانی نماینده فومن و
شفت ،سی د حمیدرضا طباطبایی نائینی نماینده نائین ،ایرج
عبدی نماینده خرم اباد ،منص��ور ارام ی نماینده بندرعباس،
عبدالکریم رجبی نماینده مینودشت ،احمد شوهانی نماینده
ایالم ،جلیل جعفری بنه خلخالی نماین��ده خلخال و کوثر،
محمد اب راهیم محبی نماینده سنقر کلیائی ،حسین گروسی
نماینده شهریار و شهر قدس ،محمد اشوری تازیانی نماینده
بندرعباس و محمد س��عید انصاری نماینده ابادان نام هایی
بودند که امضای انه��ا زیر نامه س��وال از رئی س جمهور به
چشم م ی خورد.
یکشنبه جنجالی مجلس
ام��ا یکش��نبه گذش��ته روزی خبرس��از ب��رای
بهارستان نش��ینان بود؛ چه انکه اعالم وصول طرح سوال از
رئی س جمهور با خروج گروه��ی از نمایندگان و تالش ب رای
ابستراکس��یون جلس��ه علنی مجلس مورد توجه رسانه ها
قرار گرفت.
یکش��نبه گذش��ته هنگامی که اولین جلسه صحن
علنی مجلس بعد از تعطیالت تشکیل شد ،علیرضا منادی
س��فیدان ،عضو هیات رئیس��ه مجلس اعالم کرد سوال از
احمدی نژاد که با 102امضا تقدیم هیات رئیسه شده اکنون
77امضا دارد .اعالم وصول انجام شده بود که زمزمه مخالفت
رهبر معظم انقالب با سوال از رئی س جمهور در صحن علنی
پیچید .اینگونه بود که عده ای از نمایندگان به هیات رئیسه
تذکر دادند و خواستند از طرح سوال خودداری شود .اما علی
الریجانی ،رئیس مجلس اعالم کرد که دس��توری از سوی
مقام معظم رهبری در این مورد نرسیده است ؛ او تاکید کرد
که مجلس ب ر اس��اس ضابطه عمل م ی کند .البته پیش از
اعالم وصول نامه سوال از رئی س جمهور ،جمعی از نمایندگان
رایزن ی های خود ب رای منتفی شدن سوال از رئی س جمهور را
اغاز کردند .با اغاز جلسه علنی مجلس ،رایزنی رئیس و دیگر
اعضای شاخص فراکسیون اصولگرایان ب رای منتفی شدن
طرح سوال از رئی س جمهور قوت گرفت .غالمعلی حدادعادل،
رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس همراه با برخی دیگر
از اعضای شاخص این فراکس��یون با نمایندگانی که طرح
سوال از رئی س جمهور را امضا کرده بودند ،رایزنی م ی کردند.
حجت االسالم حسین سبحان ی نیا ،عضو هیات رئیسه
مجلس در این خصوص گفت« :ممکن اس��ت نمایندگان
باتوجه به مالحظات جدیدی که دارند سوال از رئی س جمهور را
منتفی کنند .اما این اتفاق رخ نداد و سوال اعالم وصول شد».
بالفاصله پس از قرائت س��وال بحث ه��ا در مجلس
باال گرفت؛ تع��دادی از اعضای فراکس��یون اصولگرایان از
جمله غالمعل��ی حدادعادل ،رئیس فراکس��یون در جایگاه
هیات رئیس��ه حاضر ش��دند و با ابوتراب ی ف��رد ،نایب رئیس
تو گو کردند.
مجلس گف
مهدی کوچک زاده ،نماینده ته ران در تذکری به علی
الریجانی رئیس مجلس گفت« :اقای رئیس! انسان عاقل
الزم نیس��ت مثل بچه های کوچک دس��تور بگیرد .بنده و
چهار نفر دیگر از نمایندگان از بیان��ات رهبر معظم انقالب
م ی فهمیم که تمایل ایشان به طرح سوال از رئی س جمهور در
شرایط فعلی نیست ».کوچک زاده در ادامه تذکر خود گفت
که در مجلسی که خالف میل رهبری رفتار کند ،نم ی ماند و
تهدید کرد که خود و همفکرانش جلسه علنی را ترک خواهند
کزاده گفت« :اگر شما
کرد .اینگونه بود که الریجانی به کوچ
و دوستانتان از مجلس خارج ش��وید قطعا خالف ایی ن نامه
عمل کرده اید ».در حالی که الریجانی هشدار م ی داد که اگر
فراکس��یون اصولگرایان مجلس م ی خواهد ابستراکسیون
فراکس��یونی کند ،خالف ایی ن نامه عمل کرده است ،یاداور
شد« :دس��توری از طرف مقام معظم رهبری به ما نرسیده و
اگر کسی بگوید رسیده همی ن جا اعالم م ی کنم خالف واقع
س��خن گفته و اگر مجلس را ترک کنید خالف قانون عمل
کرده اید ».با وجود تذکر الریجانی ،کوچک زاده جلسه علنی
کزاده ،جواد کریمی قدوسی،
را ترک کرد .پس از خروج کوچ
ترئیسه گفت:
عضو کمیسیون امنیت ملی در تذکری به هیا
«بهتر بود سوال در جلسه غیرعلنی قرائت م ی شد تا ارامش
جامعه حفظ شده و هیجان کاذب به جامعه وارد نشود».
ابوتراب ی فرد اما در پاسخ به این تذکر از الریجانی دفاع
کرد و گفت« :انچه همه ما به ان اتفاق نظر داریم و ریاست
مجلس و هیات رئیس��ه نیز به ان توج��ه دارد التزام عملی
به مقام معظم رهبری و فرمایشات ایش��ان است ».ابوترابی
همچنین تصریح کرد« :رئی س مجل��س همانطور که باید
از ایی ن نامه داخلی حراست کرده و به ان عمل کند ،سوگند
خورده باتوجه به تش��خیص خود طب��ق ایی ن نامه موضوع
سوال از رئی س جمهور را مطرح و سواالت را قرائت کند و در
این رابطه ب راساس متن صریح ایی ن نامه عمل کند ».تذکر
بعدی را حمید رسایی مطرح کرد .او گفت« :سوالم این است
که چرا در قرائت سوال از رئی س جمهور تعجیل شد؟» رسایی
در عین حال مدعی شد که برخی امضاها صحت ندارد .اما
ابوتراب ی فرد در پاسخ وی گفت که عل ی القاعده هیات رئیسه
ب راساس ایی ن نامه این موضوع را قرائت کرد و بر همین مبنا
پس از یک هفته از طرح سوال از کمیسیون مربوطه چنانچه
هنوز حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس از سوال خود
منصرف نشده باش��ند ،باید این موضوع احراز شود بناب راین
صحبت شما در این زمینه درست اس��ت و در حالی که این
موضوع وجود داشت باید اعالم م ی شد که امیدوارم بررس ی ها
در همین راستا باشد.
علی مطهری م ی گوید از بیان ناگفته های
احمدی نژاد در مجلس استقبال م ی کنیم
سیاست
مثلث شماره150
حاشی ه های جذاب تر از متن
پس از قرائت س��وال و پایان جلس��ه علنی مجلس،
راهروها و حضور نمایندگان در جم��ع خبرنگاران با روزهای
قبل تفاوت داش��ت .حجت االس�لام احمد س��الک ،عضو
هیات رئیسه فراکس��یون اصولگرایان مجلس رسما اعالم
کرد که «برنامه فراکس��یون اصولگرایان ای��ن بود که این
ابستراکس��یون را انج��ام دهند که ب��ه دلیل اع�لام اقای
الریجانی ،این برنام��ه به هم ریخت ».س��الک همچنین
اقدام الریجانی را زیر س��وال بردن اصولگرایان دانس��ت و
گفت که بعد از اعالم الریجانی در م��ورد غی ر قانونی بودن
ابستراکسیون برنامه فراکس��یون هم به هم خورده است.
علیرضا زاکانی ،عضو فراکس��یون اصولگرایان مجلس نیز
در حاشیه برگزاری جلسه علنی یکشنبه گذشته با حضور در
جمع خبرنگاران پارلمانی در خصوص اتفاقی که در جلسه
علنی پی رامون طرح سوال از رئی س جمهور افتاد ،توضیحاتی
ارائه کرد .عضو شورای مرکزی اصولگرایان گفت« :به نظر
مجموعه فراکسیون اصولگرایان مجلس اتفاقی که رخ داد
پاسخ در خور و شایسته ای پس از هشدارهای رهبری نبود».
زاکانی گفت« :طرح این س��وال مش��کلی را رفع نم ی کند،
بلکه به اعتقاد فراکسیون اصولگرایان این سوال منشاء یک
اختالف است و بیشتر جنبه سیاسی دارد ».وی افزود« :اگر
رئیس مجلس م ی خواستند مانع انجام این سوال شوند مانند
استیضاح وزیر ورزش که برخی را صدا و توصیه کردند امضای
خود را پس بگیرند در این مورد هم وقتی با تالش مجموع
فراکسیون اصولگرایان 43امضا از این طرح پس گرفته شده
بود ،م ی توانس��تند توصیه کنند تا چهار یا پنج امضا از این
طرح کم ش��ود .اگر اراده هیات رئیس��ه مجلس معطوف به
رفع مشکل باشد پس گرفتن امضا سخت نبود ،اما به نظر
اراده هیات رئیس��ه و اراده فراکسیونی در بخشی از مجلس
بر پیگیری س��وال بود ».نماینده ته ران در مجلس با بیان
اینکه س��وال از رئی س جمهور حق نمایندگان است و کسی
نف ی کننده ان نیست ،گفت « :اما پاسخ سوال از رئی س جمهور
مشخص بود و چیزی نبود که پاسخ ان را ندانیم .در جلساتی
که بین دو قوه تشکیل شد همه موضوعات مشخص بود و
ابعاد مختلف موضوع باز شد .از این جهت چون اصل موضوع
مشخص بود بناب راین راه حل معطوف به همدلی مسئوالن
در این موارد است .از این نظر فراکسیون اصولگرایان راه های
بهتری در نظر داش��ت که یکی از انها اس��تفاده از ظرفیت
ماده 236ایی ن نامه داخلی مجلس اس��ت که اگر مشکلی
باشد کمیسیون های تخصصی یا حتی 10نفر از نمایندگان
م ی توانند درخواست رسیدگی دهند».
زاکانی گف��ت« :این راه م ی توانس��ت ب��دون تنش و
التهاب باش��د ،از این نظر اتفاقی که امروز افتاد رافع مشکل
نیست ،بلکه مشکلی را بر مشکالت خواهد افزود .این باعث
تعجب بود که پس از بیانات مقام معظم رهبری وقتی رئیس
مجلس به عنوان اولین نفر نامه نوش��ت و باعث افتخار شد
این اتفاق در مجلس رخ دهد .بهتر بود که مجلس هم همین
مس��یر را دنبال م ی ک��رد ».عضو فراکس��یون اصولگرایان
مجلس گفت« :ما تجربه سوال از رئی س جمهور را در مجلس
هشتم داریم که چه اس��ی ب هایی وارد کرد و نتیجه نداشت.
ما اش��کال را اش��کال قابل اعتنایی م ی دانیم اما این مسیر
ب رای حل مشکل را درست نم ی دانیم ».زاکانی درباره تالش
فراکسیون اصولگرایان ب رای ابستراکسیون در جلسه مجلس
نیز گفت« :طبق تصمیمی که گرفته شده بود دوستان تالش
داشتند تعداد امضا کنندگان سوال را کم کنند ،حتی برخی از
ترئیسه مراجعه کردند
اعضای فراکسیون اصولگرایان به هیا
و درخواست کردند تا زمان پایان صحن علنی فرصت صحبت
با نمایندگان را ب رای پس گرفتن امضاها داشته باشند و منطق
خود را با انها در میان بگذارند تا امضای انها را پس بگیرند.
ترئیسه مجلس اعالم وصول این طرح را در دستورکار
اما هیا
گذاشت و ان را قرائت کرد».
وی ادامه داد« :نظر عمومی فراکس��یون اصولگرایان
خروج از مجلس نبود و م��ا ان را اعالم نکردی��م .ما وظیفه
خود م ی دانستیم که از راه های راحت تری موضوع را پیگیری
کنیم .ما دنبال التهاب و تنش نیستیم .شاید برخی دوستان
درباره ابستراکس��یون اظهارنظر کرده باشند و درون صحن
مجلس نظ راتشان را بیان کردند ،اما ما به عنوان فراکسیون
اصولگرایان اولویت مان کم کردن امضاهای این طرح بود».
زاکانی گفت« :اقای الریجانی تاکید داشتند که راجع
به این موضوع مق��ام معظم رهب��ری نظ��ری نداده اند که
کامال درس��ت اس��ت .ایش��ان هیچ نظری درباره سوال از
رئی س جمه��ور اعالم نکردن��د ،اما ب راس��اس منطق و فهم
درست از شرایط فعلی پیگیری طرح سوال از رئی س جمهور را
به عنوان یک مسیر نادرست م ی دانیم ».وی افزود« :بناب راین
تالش کردیم که دوس��تان را قانع کنیم که اس��تنباط ما از
فرمایشات مقام معظم رهبری این است که مشکالت کشور
را نم ی شود با دنبال کردن مسیرهایی منجر به شکاف ،حل
کرد ».نماینده مردم ته ران تاکید کرد« :کش��ور نیاز به کار و
تالش دارد و در س��ال پایانی دولت باید تالش کنیم کمتر
شاهد مشکالت باش��یم ».روح اهلل حس��ینیان ،عضو دیگر
فراکس��یون اصولگرایان نیز در اظهاراتی با اش��اره به ترک
جلسه علنی از سوی برخی نمایندگان در زمان قرائت سوال
از رئی س جمهور ،خاط رنشان کرد« :نظر فراکسیون بر این بود
که اگر خواستند سوال را قرائت کنند مجلس را ترک کنند ،اما
اعضا در عمل انجام شده قرار گرفتند و سوال یک باره اعالم
وصول شد».
وی همچنین اضاف��ه کرد« :برخی دوس��تان مدعی
هس��تند که برخی امضاها پس گرفته ش��ده ،ام��ا مجددا
شمارش شده و در واقع سوال از نصاب افتاده است ولی با این
حال اعالم وصول شده ،بناب راین فراکسیون اصولگرایان بر
مخالفت با سوال تاکید دارد».
حسینیان همچنین گفت« :دوس��تان م ی گویند که
س��وال از نصاب افتاده بود ،اما اعالم وصول ش��ده ،بعضی
امضاها پای سوال وجود داشت که امضاکنندگان ان م ی گفتند
ما امضاهایمان را پس گرفتیم ».وی اظهار کرد« :زمانی که
سوال در کمیس��یون مربوطه طرح م ی ش��ود و نمایندگان
رئی س جمهور پاسخ م ی دهند ،ممکن است کسانی از پاسخ ها
قانع شوند و امضای خود را پس بگی رند ».نماینده ته ران گفت
که جای تردید وجود دارد که سوال از رئی س جمهور تا زمانی
که اعالم وصول شده نصاب داشته یا خی ر .او همچنین تاکید
کرده است که طرح سوال فراکسیون او را در عمل انجام شده
قرار داده است ،همچنین برخی امضاها پس گرفته شده اما
مجددا شمارش شده و در واقع س��وال از نصاب افتاده است؛
مساله ای که مطهری صراحتا ان را رد کرده و گفته است که
طبق ایین نام��ه امکان تغییر امضاها بع��د از تحویل ان به
هیات رئیسه در زمان مقرر وجود ندارد.
در حالی که اعضای فراکس��یون اصولگرایان ،یکی از
یکی ناراض ی تر از جلس��ه خارج شدند ،کاظم جاللی ،رئیس
فراکس��یون رهروان والیت ،بعد از جلس��ه علنی گفت که
ابستراکسیون را کار درستی نم ی داند و تاکید کرد که دخالتی
در رابطه با س��وال هم نداش��ته اس��ت .با این حال سوال از
رئی س جمهور را حق نمایندگان م ی داند .رئیس فراکسیون
علیرضا زاکانی معتقد است که سوال از
رئی س جمهور مسیر درستی ب رای حل مشکالت
نیست
مهدی کوچک زاده در زمره افرادی بود که
جلسه روز یکشنبه مجلس را در اعت راض به
اعالم وصول سوال از رئی س جمهور ترک کرد
45
سیاست
کزاده گفت« :هر کس��ی
رهروان والیت در مورد اقدام کوچ
ب ر اس��اس وظیفه اش عمل و فکر م ی کند ولی به نظر بنده
بهتر است که جو مجلس را در فضای ارام نگه داریم و تاکید
کرد که نمایندگان وظایف خود را انجام م ی دهند و قرار نیست
ما در وظایف نمایندگی همدیگر را مورد تهدید قرار دهیم یا
مجلس را از اکثریت بیندازیم».سی د رمضان شجاع ی کیاسری،
سخنگوی فراکس��یون رهروان والیت هم بعد از این جلسه
اعالم کرد که این فراکس��یون تصمیم گرفت��ه به موضوع
سوال وارد نشود.
عل��ی مطهری با اش��اره ب��ه واکنش احمدی ن��ژاد در
مورد طرح س��وال ،در جمع خبرنگاران گفته است« :از طرح
ناگفته های رئی س جمهور در مجلس اس��تقبال م ی کنیم».
مطهری همچنین با اش��اره به اصالح ایی ن نامه تاکید کرده
است که این بار ،مانند مجلس هشتم ،دست احمدی نژاد باز
نیست ،چرا که نمایندگان م ی توانند صحبت کنند و در مورد
قانع شدن یا نشدن رای گیری کنند .او همچنین در اظهاراتی
جداگانه که سایت خبرانالین ان را منتشر کرد ،در خصوص
علت مخالف��ت فراکس��یون اصولگرایان با طرح س��وال از
رئی س جمهور اظهارنظر کرد و به انتقادات تندی از غالمعلی
حدادعادل ،رئیس این فراکس��یون پرداخت سوال مجلس
هش��تم از رئی س جمهور هم برکات زیادی داش��ت .مردم به
حقایق زیادی دس��ت پیدا کردند .رئی س جمهور اعتراف کرد
که چهار قانون را اجرا نکرده و در یک مورد گفت که اساس��ا
قانونی را که به مجمع تش��خیص مصلحت رفته باشد اجرا
نم ی کنم ،و در ش��ش س��وال دیگر نیز به گونه ای از زیر بار
پاسخ گریخت .اینها را مردم فهمیدند .ایا این کم دستاوردی
بود؟ مدت طرح سوال یا سواالت از طرف نمایندگان منتخب
سوال کنندگان حداکثر سی دقیقه و مدت پاسخ رئی س جمهور
حداکثر یک ساعت اس��ت ،اما طرفین م ی توانند وقت خود
را به دو بخش تقس��یم کنند .در این صورت همه س��واالت
و پاس��خ ها در بخش اول وق��ت هر ی��ک از دو طرف بیان
م ی شود و در بخش دوم ابهامات سوال کنندگان و پاسخ های
رئی س جمهور مطرح م ی شود .بعد درباره پاسخ رئی س جمهور
به هر یک از سواالت به صورت جداگانه رای گیری م ی شود؛
اگر اکثریت نمایندگان حاضر در جلسه از پاسخ رئی س جمهور
به سوالی قانع نشده باشند و موضوع مورد سوال ،نقض قانون
یا استنکاف از قانون محسوب ش��ود ،سوال به قوه قضائیه
ارسال م ی شود .با وجودی که سوال کنندگان مطمئن هستند
که خدش��ه ای در امضای باالی حدنصاب وجود ندارد ،اما در
جدیدترین تحول دکتر حدادعادل اعالم کرده است که هیات
رئیس ه حاضر نیست قسم افرادی را که گفته اند امضای خود
را پ��س گرفته اند باور کند .ضمن اینکه رئیس فراکس��یون
اعالم کرده که راه حل ایی ن نامه ای ب رای منتفی شدن سوال
پیدا م ی کند.
نکته قابل تامل در ماجرای یکشنبه جنجالی مجلس
به دو رقیب ریاست مجلس هشتم و نهم بازم ی گردد .در یک
سو علی الریجانی قرار داشت که به واسطه اصرار فراکسیون
رهروان والیت ترجیح داد نظ رات این فراکسیون نزدیک به
خود را در خواندن سوال مورد توجه قرار دهد .درحالی که دکتر
الریجانی شاید م ی توانس��ت کمی در خواندن سوال تاخیر
بیاندازد تا برخی نمایندگان قانع ش��وند و سوال نپرسند .در
س��وی دیگر اما دکتر حداد عادل قرار داش��ت که سعی کرد
مانع سوال از رئیس جمهور شود تا به ارامش فضای کشور
ترئیسه ترجیح داد که زمینه یک
کمک کند اما در نهایت هیا
جدال کالمی وسیع اغاز گردد .با این حال اقدام فراکسیون
اصولگرایان در جلوگیری از ابستراکس��یون تحت اداره اش
نش��ان از رعایت قواعد بازی داشت .در واقع هنوز وقت ب رای
ابستراکس��یون وجود دارد و م ی تواند به عنوان اقدام نهایی
مورد نظر قرار گیرد .انچه مهم اس��ت رعای��ت قواعد بازی
است .هرچند به سود ما نباشد .مصلحت فعلی کشور ارامش
و سکوت است نه جنجالg .
مثلث شماره150
46
نمی خواستیمابستراکسیونکنیم
2
گفت وگوی مثلث با حسین طال
حسین طال که روزی فرماندار تهران بود و امروز ردای وکالت مردم همین شهر را در قوه قانونگذاری بر تن کرده،
درباره اجرایی شدن طرح سوال از رئیس جمهور معتقد است« :شرایط زمانی برای این کار مناسب نیست ،اما اکنون
راهکار جلوگیری از بروز هرگونه تنش در فضای سیاسی ان است که بخشی از جلسه سوال غیرعلنی باشد».
هیات رئیسه مجلس یکشنبه 14ابان طرح سوال
از رئیس جمهور را با 76امضا اعالم وصول کرد،
اما این اق�دام با انتقاد بعض�ی نمایندگان مواجه
شد ،شما در این رابطه چه نظری دارید؟
lدر ابتدای مصاحبه بای��د بگویم که روی تعداد
76امضای طرح سوال از رئیس جمهور بحث وجود دارد،
لکن با همه این اوص��اف باید گفت ک��ه در قانون برای
نماین��دگان مجل��س ابزار نظارتی تعریف ش��ده اس��ت،
اما اختالف س��ر این اس��ت که از ابزار نظارتی در اختیار
نمایندگان چه زمانی باید اس��تفاده ک��رد ،اگر هم اکنون
از ابزار نظارتی س��وال در قب��ال رئیس جمهور اس��تفاده
شود ایا جواب مطلوب حاصل می ش��ود؟ ایا فواید سوال
از رئیس جمهور بیش��تر اس��ت یا مضرات ان؟ پاسخ این
پرسش ها باتوجه به ش��رایط کش��ور و توصیه های مقام
معظم رهب��ری -که همواره به نق��ش نظارتی مجلس و
در عین حال ارام نگه داشتن فضای سیاسی کشور تاکید
دارند -مشخص است .این ،ما نمایندگان هستیم که باید
تدبیر کنیم چه راهی درس��ت است و با انجام ان موجبات
ارامش سیاسی کشور را فراهم کنیم .به نظر می رسد اگر
نمایندگان در یک جلسه غیر علنی از رئیس جمهور دعوت
می کردند و ایش��ان به س��واالت بحق نمایندگان پاسخ
می داد بهتر بود چون اگر سوال کنندگان قانع می شدند که
موضوع تمام بود ،اما اگر به هر علتی نمایندگان راضی و
قانع نمی شدند و احساس می کردند باید موکالن و مردم
هم در جریان صحبت های رئیس جمهور قرار بگیرند ،ان
وقت گام دوم را بر می داش��تند .استنباط من این است اگر
این راه طی می شد ،شاید سوال کنندگان موفق تر بودند.
اقای طال! ش�ما گفتید برای انکه فضای سیاسی
کش�ور ملتهب نش�ود ،دع�وت از رئیس جمهور
برای پاسخگویی به س�وال نمایندگان را در یک
جلسه غیر علنی مجلس بهتر می دیدید .برخی در
مقابل این استدالل می پرس�ند مگر قرار است با
حضور رئیس جمهور در صحن علنی مجلس چه
اتفاقی بیفتد؟
طبق ایین نامه داخلی مجلس اگر طرح س�وال از
رئیس جمهور در صحن علنی نه�اد قانونگذاری
قرائت ش�ود ،دیگر امکان اضافه ی�ا حذف امضا
از ان وج�ود ندارد؛ س�وال اینجاس�ت اکنون که
برخی نمایندگان از جمله ش�ما طرح سوال را به
نفع کش�ور و نظام نمی دانند ،چه راه بازگشتی را
پیشنهاد می دهند؟
lمن فکر می کنم بهترین راه ان است که قسمتی
از جلسه سوال غیرعلنی باشد.
یعنی ط�رح س�وال نماین�دگان و پاس�خگویی
رئیس جمه�ور در یک فض�ای غیرعلن�ی انجام
شود؟
lبله ،وزرای اقتصادی دولت همچون شمس الدین
حس��ینی وزیر امور اقتص��اد و دارایی ،خلیلی��ان وزیر جهاد
کشاورزی و مهدی غضنفری وزیر صنعت ،معدن و تجارت
چندین مرتبه به مجلس شورای اسالمی دعوت شدند درباره
موضوعات مختلف در جلس��ات غیرعلنی پاسخ دادند و این
اتف��اق می تواند در زمان ط��رح س��وال از رئیس جمهور نیز
تکرار شود.
س�وال کنندگان از رئیس جمه�ور می گوین�د
قصد شفاف س�ازی در حوزه اقتصادی کش�ور را
دارند چراکه برخ�ی وزرا وقتی مورد س�وال قرار
می گیرند از خود سلب اختیار می کنند و بهتر است
lکس��انی که امضا کردند احس��اس می کنند این
سوال را باید از خود رئیس جمهور بپرسند که این کار را هم
می خواهند انجام دهند .اگر با نظر انها موافق بودم که طرح
سوال را امضا می کردم.
ایا این اقدام باعث شفاف سازی فضای اقتصادی
کشور می شود؟
lایا وقتی در یک خانواده مشکلی پیش امد راه حل
و مسیر شفاف سازی ان است که اعضای خانواده وسط کوچه
و جلوی انظار مردم ،مسائل خود را فریاد بزنند؟
خانواده ایران بی�ش از 70میلی�ون نفر جمعیت
دارد ،س�وال من از ای�ن منظر بود که م�ردم باید
قضاوت کنند؟
lایا رادیوی مجل��س را فقط 70میلی��ون ایرانی
می ش��نوند؟ اگر کس��ی با هدف شفاف س��ازی در مسائل
اقتصادی کشور توضیحاتی بدهد و دشمنان از صحبت های
وی برداشت کنند که تحریم ها موثر واقع شده ،ان وقت چه
اتفاقی می افتد؟ یا رئیس جمهور باید بگوید هیچ مش��کلی
نیست که نماینده راضی نمی شود یا اگر واقعیات را به زبان
اورد ،امکان سوءاستفاده دشمن وجود دارد .بنابراین معتقدم
باید طرح سوال از رئیس جمهور در یک جلسه غیرعلنی باشد
تا در فضای خانواده جمهوری اسالمی مدل سازی شود و ما
نمایندگان متوجه شویم که بعضی چیزها قابل انجام است
و بعضی کاره��ا چنین قابلیتی را ندارن��د .قدرت های بزرگ
هم اکنون همه اقدام های ایران را درباره دور زدن تحریم ها
رصد می کنند و هر راهی باز می ش��ود س��ریع جلوی ان را
می گیرند.
ایا این درست اس��ت که هرچه داریم به طور علنی
مط��رح کنیم؟ اگ��ر در یک خان��ه ای مش��کل اقتصادی
رخ دهد نبای��د ان را فری��اد زد چون بدخواهان خش��نود
می ش��وند ،هیچ وق��ت نباید راه را برای خش��نود ش��دن
دش��من باز کرد .نماینده حق س��وال دارد ،اما ایا صالح
است که مشروح جلسه را دشمن بشنود؟ به همین خاطر
می گویم باید ش��یوه ای به کار گرفته شود که هم حقوق
نمایندگی و مردم در انجا اس��تیفا ش��ود و هم موضوعات
امنیتی و امنیت ملی؛ به عبارت دیگر نه به نظام خدش��ه
بیفت��د و نه به وظای��ف نمایندگی .در واق��ع از نگاه دیگر
می خواهم بگویم مثال اگر به احکام اس�لام عمل کنیم
خیلی از مش��کالت ما در حوزه اقتص��اد مقاومتی و عمل
به ان مرتفع می ش��ود ،مثل جلوگیری از اس��راف ،پرهیز
از چش��م و هم چش��می ،احتکار و ...امروز برخی اقش��ار
اس��یب پذیرتر و برخ��ی ثروتمندتر ش��دند ،این مس��اله
حکای��ت از ان دارد که بای��د نظام اقتص��ادی و درامدی
کشور اصالح ش��ود ،کدام حقوقدان گفته قیمت دالر هزار
تومان است...؟
همی�ن مس�ائل را اگ�ر رئیس جمهور بیای�د و در
صحن بگوید چه اشکالی دارد؟
lاینها چیزی نیستند که رئیس جمهور بگوید ،همه
بر این مس��ائل اگاهند ،چند س��ال پیش مدیران اقتصادی
معتق��د بودند که باید قیمت دالر به روز ش��ود ،اما نمی ش��د
سه ش�نبه 16ابان مجلس درباره نح�وه قرائت
ط�رح س�وال از رئیس جمه�ور در صح�ن علنی
جلسه غیرعلنی داشت ،ایا منتقدان هیات رئیسه
از توضیحات ارائه شده قانع شدند؟
lبحث کامال داخلی بود و مربوط به مدیریت داخلی
مجلس بود.
ش�ما ب�ه هم�راه 20نماین�ده دیگ�ر صح�ن
علنی مجل�س را بع�د از قرائ�ت طرح س�وال از
رئیس جمهور (یکش�نبه 14اب�ان) ترک کردید،
ایا هدف ابستراکسیون بود یا تصمیمی شخصی
گرفتید؟
lاول باید روشن کرد که ابستراکسیون چه زمانی
انجام می شود.
وقت�ی ی�ک اقدام�ی خلاف نظ�ر ی�ک ع�ده از
نمایندگان در مجلس رخ دهد انها جلسه را ترک
می کنند ،این طور نیست؟
سیاست
کدام حالت را محتمل تر می بینید؟
lدر سوال پرسیده شد مگر با حضور رئیس جمهور
در صحن علنی مجلس قرار است چه اتفاقی بیفتد ،جواب در
دل سوال وجود دارد ،اما در کل امیدوارم نتیجه طرح سوال به
نفع کشور و نظام باشد.
رئیس جمهور در این باره توضیح بدهد ،نظر شما
چیست؟
این کار را همزمان با هدفمندی قیم��ت حامل های انرژی
و اصالح نظام مالیاتی و گمرک��ی انجام داد ،انجام همه این
کارها پروسه ای طوالنی را می طلبد.
lزمانی ک��ه بخواهن��د درباره طرح ی��ا الیحه ای
رای بگیرند و ع��ده ای مخال��ف این رای گیری باش��ند ،از
صحن خارج می شوند تا جلس��ه از نصاب بیفتد و رای گیری
انجام نش��ود ،بنابراین از انجا که برای قرائت طرح سوال از
رئیس جمهور نیاز به رای گیری نیست ،پس ابستراکسیون
معنا ندارد.
مثلث شماره150
lچند حالت وج��ود دارد ،یکی این اس��ت که
اقا ی رئیس جمهور تش��ریف بیاورند ،نمایندگان سوال
کنند و رئیس جمهور ه��م مطالب خود را بگوید و بدون
هی��چ مش��کلی موض��وع مرتفع ش��ود ،اما نکت��ه حائز
اهمیت این است که یک قسمت از س��وال نمایندگان
ب��ه ح��وزه اقتص��ادی مخصوصا نوس��انات ب��ازار ارز
برمی گردد و قس��متی از این موضوع هم ب��ا تحریم ها
مرتبط اس��ت ،بنابراین ایا می ت��وان همه توضیحات را
در بلندگ��و و تریب��ون ازاد مجلس بیان ک��رد؟ از انجا
ک��ه بخواهیم و نخواهیم دش��من هم ب��ه رادیو گوش
می دهد ،احتمال دارد بعضی پاس��خ ها قانع کننده نباشد
و ش��رایط جامعه و وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور
نیز به گونه ای اس��ت که خیل��ی از این موضوع نتیجه ای
نگیریم.
حالت دوم این است که رئیس جمهور به مجلس بیاید
مطالب خود را بیان کند ،ولی صحبت های وی خارج از قاعده
باشد یا صحبت ها به گونه ای دیگر بیان شوند ،ان طوری که
نمایندگان نپسندند؛ در این وضعیت دو اتفاق محتمل است؛
یا نمایندگان سکوت می کنند یا پاسخ های متقابل می دهند
که در این حالت ش��اید مجلس نتواند شان خودش را کامل
حفظ کند ،ضمن انکه فقط دش��من از این مناقشه دو طرفه
س��ود می برد؛ به همین خاطر می گویم اگ��ر موضوعات در
جلس��ه غیر علنی مطرح می ش��د و خیلی از پاسخ هایی که
ممکن است از بلندگوی ازاد قابل طرح نباشد بیان می شد،
شاید قانع کننده تر هم بود.
اگر روزی قرار باشد از امکان ابستراکسیون استفاده
شود ،پرقدرت انجام می شود .بنابراین 21نفری که
از صحن علنی مجلس خارج شدند نمی خواستند که
جلسه از نصاب بیفتد
برخی سایت ها اسم شما را جزو کسانی اوردند که
از جلسه علنی مجلس خارج شدند ،پس شما به
چه علت صحن مجلس را ترک کردید؟
lسایت ها دنبال جنجال هستند و می خواهند درباره
مساله ای سر و صدا کنند تا دو روزی دورش بچرخند.
پس شما با هدف ابستراکس�یون خارج نشدید،
البته این س�وال برای ش�فاف س�ازی اس�ت نه
جاروجنجال؟
lهمان طور ک��ه گفتم اصل کار ،ابستراکس��یون
نبود .برخی دوس��تان در جریان مذاک��رات مجلس ممکن
است نظراتی داشته باش��ند ،اما وقتی می بینند دیدگاه های
انها در تصمیم گیری لحاظ نش��د ،به نشانه اعتراض جلسه
را ترک می کنند.
چنی��ن اتفاقی روز یکش��نبه هفت��ه گذش��ته رخ داد،
نمایندگانی در اعتراض به قرائت طرح سوال از رئیس جمهور
جلسه را ترک کردند ،اما قصدشان ابستراکسیون نبود ،بلکه
می خواستند ناراحتی خود را به این مساله نشان دهند .در کل
اگر روزی قرار باش��د از امکان ابستراکسیون استفاده شود،
پرقدرت انجام می شود.
بنابراین 21نفری که از صح��ن علنی مجلس خارج
شدند نمی خواستند که جلسه از نصاب بیفتد .درباره خود هم
بگویم که ان روز من تا سه دس��تور دیگر در صحن حضور
داش��تم ،کما اینکه در خبر س��ایت ها نیز امد که 21نماینده
همزمان جلسه را ترک نکردند و عده ای از انها تا نیم ساعت
پس از قرائت س��وال رئیس جمهور در صحن علنی حضور
داشتندg .
47
احتمال می دهم سوال منتفی شود
سید جالل یحیی زاده در گفت وگو با مثلث
3
علی حاجی ناصری
حجت االسالم سی د جالل یحی ی زاده عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس در گفت وگو با مثلث ضمن مخالفت
با ابستراکسیون کردن نمایندگان م ی گوید« :این کار چندبار در مجلس ششم اتفاق افتاد تا مجالس بعدی هم ادامه
پیدا کرد و تا مرز ابستراکس�یون هم پیش رف�ت ،البته یک بار هم در مجلس هش�تم این کار انجام ش�د .ب ه هرحال
ابست راکسیون ازسوی هرکسی اتفاق بیفتد ،مردم ،مجلس و نظام ان را نم ی پسندند ».وی تاکید م ی کند« :ابست راکسیون
روش پسندیده ای برای برخورد با تخلفات هیات رئیسه نیست ».یحی ی زاده معتقد است« :نباید احمدی نژاد را عصبانی
کرد ،زیرا ممکن است ایشان در صحب ت هایش مسائلی را مطرح کند که البته خیلی هم مبتنی بر اعتقاداتش نباشد».
اقای یحی�ی زاده! باتوجه به اینکه ش�ما یکی از
مخالفان س�وال از رئی س جمهور هس�تید لطفا
دالیل این مخالفت را مطرح کنید.
سیاست
lدر شرایط فعلی باتوجه به فضاییکه درکشور وجود
دارد و موضع گیری هایی که اخی را روسای قوا با نامه نگاری
مقابل یکدیگر داش��تند ب��ه نظر من ای��نکار به هیچ وجه
به مصلحت نیس��ت .ش��اید در یک فضای ارام ،منطقی و
عقالنی این امر کامال موجه بود و س��وال از رئی س جمهور
یکی از مهم ترین مسائل روز کش��ور محسوب م ی شد.اما
باید توجه داشته باشیم نوس��انات ب ی رویه و خالف نرخ ارز
قبل از اینکه س��وال از رئی س جمهور مطرح ش��ود ،مراحل
خودش را طی کرده بود .یعنی در ابتدا از وزیر سواالتی شد
و در این راستا توضیحاتی از وی خواسته شد ،بناب راین طبق
قانون خود ایشان هم مش��خصکرد این موضوع در حیطه
مدیریت بانک مرکزی اس��ت؛ در واقع یک تقابل قانونی در
مسئولی ت هایی که وزارت اقتصاد باید داشته باشد و باتوجه
به قوانین دیگ��ر در حیطه کاری بانک مرک��زی وجود دارد
دیده شد .با این حساب چون بانک مرکزی هم در این زمینه
پاسخ مناسب و الزمی نداد احساس شد که همه موضوعات
بر م ی گردد به خود ش��خص رئی س جمه��ور .طبیعتا با طی
شدن ان پروسه و گذراندن راه درست و منطقی نمایندگان
به سمت سوال از رئی س جمهور پیش رفتند .تا این جایکار
این مساله طبیعتا روش درست ،اصولی ،منطقی خودش را
داش��ت ،اما همانطور که اش��اره کردم در فضایی که شاهد
نامه پ راکن ی هایی ازسوی رئی س جمهور و در ادامه پاسخ های
مثلث شماره150
رئیس قوه قضائیه بودیم ،بناب راین احس��اس م ی ش��ود در
شرایط فعلی برخی از روسا در موضع گیری های خود تعادل
و منطق الزم را به شکلی از دست داده اند ،با این حساب و به
خاطر همین نکته و باتوجه به تاکید مقام معظم رهبری بر
پرهیز از اختالفات و همچنین پاسخگویی و حمایت سران
سه قوه از نظ رات رهبری احس��اس م ی کنم درحال حاضر
دیگر جایی ب رای س��وال نیس��ت ،زی را جامعه به دنبال این
است که ببیند روسای سه قوه واقعا به این امر پایبند هستند
یا به صورت ش��عاری این موارد را مطرح کرده اند ،در واقع با
طرح این مباحث ما در مسائلی که نباید رخ دهد تاثی ر گذار
خواهیم بود ،در حالی که موظفیم سروصداهای ب ی جهتی
که با ان نامه نویس ی ها ایجاد شده بود را بخوابانیم تا ادامه
پیدا نکند .البته سران قوا هم اعالم امادگیکرده اند که این
فضای فعلی تغییرکند بناب راین انج��ام دوباره این اقدامات
موجب م ی شود به یک شکلی روسای قوا در دامی انداخته
شوند که خودمان هم خواهان افتادن انها در ان دام نیستیم.
از این رو من معتقدم در این شرایط و با این توجیه انجام این
سوال مناسب نبود.
باتوجه به گران ی های موج�ود و نارضایتی مردم
از این وضعیت ایا نباید ب ه گونه ای پاس�خ مردم
داده شود؟
lبنده هم معتق��دم گران ی ها یک��ی از معضالت
کشور و مملکت اس��ت اما باتوجه به تجربه ای که داشتیم
فکر م ی کنم اگر تعامل��ی کار کنیم دولت هم مصمم تر در
این مسائل ورود پیدا کند .بناب راین اگر به شکل غیر سوال
به سمت و سوی رفع مش��کل پیش برویم دولت هم کمتر
در موضعی م ی افتد که نتیجه نامطلوب در س��طح اقتصاد
بازار برجای بگذارد.
درباره ابستراکس�یونی که قرار ب�ود در مجلس
انجام شود ،با این کار موافق بودید؟
lخوشبختانه این ابستراکسیون انجام نشد ،بنده با
این کار مخالف بوده و هستم .به هر حال انچه درباره اعالم
وصول سوال از رئی س جمهور اتفاق افتاد مقداری با شتاب و
عجله بود ،درحالی که م ی توانست با تامل بیشتری صورت
بگیرد .در واقع اگر این طرح نصاب الزم را نداش��ت از ابتدا
نباید مطرح م ی شد.
ای�ا فراکس�یون اصولگرایان با ابستراکس�یون
م ی توانس�تند به ه�دف خود ک�ه لغو س�وال از
رئی س جمهور بود ،برسند؟
lخیر ،ابستراکسیون عالج کار نبوده و نیست .این
کار چندبار در مجلس ششم اتفاق افتاد تا مجالس بعدی هم
ادامه پیدا کرد و تا مرز ابستراکسیون هم پیش رفت ،البته
یک بار هم در مجلس هشتم این کار انجام شد .به هرحال
ابستراکسیون از سوی هرکسی اتفاق بیفتد ،مردم ،مجلس و
نظام ان را نم ی پسندند .زی را بنده معتقدم این کار یک روش
پسندیده ب رای برخورد با تخلفات هیات رئیسه نیست بلکه
باید با روش های گفتمانی و منطقی پیش برویم.
احتمال م ی دهید س�وال از رئی س جمهور منتفی
شود؟
lمن احتمال زی��ادی م ی دهم این موضوع منتفی
ش��ود ،زی را در ارتباط با تعداد امضاها تردید وج��ود دارد .در
واقع م ی ش��ود چون تعداد زیادی از نمایندگان امضای خود
راپس گرفته اند ،اما دوباره چند نفر اضافه ش��ده اند که البته
چگونگی الحاق این امضا ها خودش جای بحث دارد .فضای
کشور به گونه ای است که ما در برخورد با مردم م ی بینیم انها
بیشتر تاکید بر رفع مشکالت ،گران ی ها،ارز و مسائل مربوط
به بازار س��که که در زندگی همه تاثیر نامطلوبی گذاشته،
دارند .در واقع موکالن ما سوال از رئی س جمهور را در شرایط
فعلی منطقی نم ی دانند ،بناب راین این احتمال وجود دارد که
امضاها پس گرفته شود.
اما گفته م ی ش�ود نمایندگان دیگ�ر نم ی توانند
امضاهای خود راپس بگیرند؟
lچنین چیزی نیس��ت .اگر این امر صورت پذیرد
سوال از رئی س جمهور منتفی م ی شود.
اگر رئی س جمهور در مجلس حض�ور پیدا کند،
از نظر ش�ما پاس�خ قانع کننده ای به نمایندگان
م ی دهد؟
lاگر ش��رایط به این ش��کل پیش برود ش��اید ما
رئی س جمهور را عصبانی کنیم و ایشان در صحب ت هایش
مس��ائلی را مطرح کند ک��ه البت��ه خیلی ه��م مبتنی بر
اعتقاداتش نباشد .یعنی در موضعی قرار بگیرد که سخنانی
را مطرح کند .در واقع هر فردی م ی تواند این رفتار را داشته
باش��د .به عقیده من این مس��اله طبیعی اس��ت ،از این رو
در فضای موجود باید مقداری فش��ارها را کاهش بدهیم و
از عصبانی کردن یکدیگ��ر پرهیز کنی��م .به عنوان مثال
حتی در یک مسابقه ورزش��ی هم م ی بینیم فردی در خط
میانی بیش��ترین وظیفه ای ک��ه ب ر عهده دارد این اس��ت
که یک حال��ت تخریبی بگی��رد تا ارامش و انس��جام تیم
مقابل را برهم بریزد .در حالی که این رفتارها در ورزش هم
پسندیده نیست بناب راین ما هم در این بازی سیاسی نباید
از این روش ها اس��تفاده کنیم .بنده معتقدم طرح این سوال
بیش از انکه به دنبال ارائه پاسخ کافی و مکفی باشد بیشتر
موجب م ی ش��ود برخی از مس��ئوالن دولتی و چه بسا خود
رئی س جمهور را هم در موضعی وارد کنیم که شاید خودش
هم خیلی اعتقادی به ان موضعگیری ها نداشته باشد و ان
هم مناسب نیستg .
48
سوال ،بی نتیجه است
روایت حمیدرضا فوالدگر از یکشنبه جنجالی مجلس
4
حمیدرضا فوالدگر ،عضو فراکس�یون رهروان والیت مجلس ش�ورای اسلامی در گفت وگو با مثلث س�وال از
رئیس جمهور را به مصلحت نمی داند و تاکید می کند« :ما رویه احمدی نژاد را هم در پاس�خگویی دیده ایم .از این رو
سوال از رئیس دولت کمکی به حل مشکالت نمی کند ».اما این نماینده مجلس در عین حال معتقد است« :نباید سوال
از رئیس جمهور را خط قرمز و دست نیافتنی قلمداد کرد ».فوالدگر اقدام برخی از نمایندگان فراکسیون اصولگرایان
مجلس برای ابستراکسیون را تنش زا می خواند و می گوید« :اگر اینها می خواس�تند به عنوان حفظ ارامش و وحدت
چنین اقدامی انجام دهند خودشان با این کار به تنش و تشنج دامن می زدند».
اقای فوالدگر! به عنوان اولین سوال نظرتان را در
خصوص سوال از رئیس جمهور بفرمایید.
روح اهلل حسینیان می گوید که در نصاب
امضاهای سوال از رئیس جمهور تردید وجود
دارد
lبن��ده معتق��دم این س��وال در
ح��ال حاضر نتیج��ه ای در ب��ر نخواهد
داش��ت ،زی��را در ماه های اخ��ر دولت
احمدی نژاد قرار داریم .از س��وی دیگر
ما رویه احمدی نژاد را هم در پاسخگویی
دیده ایم ،در واقع مردم مش��کالت اقتصادی عمیقی دارند
البته این سوال هم اقتصادی است ،اما با سوال مشکلی حل
نمی شود .بنابراین باتوجه به توصیه مقام معظم رهبری بر
پرهیز مسئوالن از اختالفات ،بنده سوال از رئیس دولت را
کمکی در جهت حل مشکالت نمی دانم.
ابوترابی فرد معتقد است که هیات رئیسه
در اعالم وصول طرح سوال از رئیس جمهور
ایین نامه ای عمل کرد
پس صحبت�ی که در خص�وص تغیی�ر ایین نامه
داخلی مجلس مطرح اس�ت مبنی بر اینکه دیگر
احمدی نژاد نمی تواند مثل گذش�ته به س�واالت
پاسخ دهد ،چیست؟
lمنظور از تغییر ایین نامه مربوط به افزایش مدت
زمانی اس��ت که به نمایندگان داده می شود تا صحبت های
خود را مط��رح کنند ،یعنی بر اس��اس تغیی��رات مندرج در
ایین نام��ه نمایندگان در دو نوب��ت می توانند صحبت کنند
و نه یک نوبت .همچنی��ن نمایندگان در پای��ان می توانند
عنوان کنند که از پاس��خگویی رئیس جمهور قانع شده اند
یا خیر .درواقع این تفاوتی اس��ت ک��ه در ایین نامه صورت
گرفته است.
ش�نیده ها حاکی از ان است که با تغییرات جدید
در ایین نام�ه در صورت قانع نش�دن نمایندگان
lچند نفر از نمایندگان این مساله را مطرح کردند،
اما خود این موض��وع نقض غرض بود
یعنی اگر اینها می خواس��تند به عنوان
حفظ ارامش و وح��دت چنین اقدامی
انجام دهند خودش��ان به تنش و تشنج
دامن می زدند.
سیاست
یعنی در شرایط فعلی با سوال
از رئیس جمه�ور ،مجل�س
می توان�د ب�ه نتیج�ه مطلوبی
برسد؟
نظر شما در خصوص ابستراکسیون نمایندگان
مجلس در اعت�راض به س�وال از رئیس جمهور
چیست؟
مثلث شماره150
lبنده معتقدم س��وال از رئیس جمهور حق طبیعی
نمایندگان است و نباید ان را خط قرمز کرد ،به گونه ای که
همیشه دس��ت نیافتنی باش��د .باالخره نمایندگان مجلس،
نمایندگان مردم هستند که می خواهند از مسئوالن اجرایی
کشور س��وال کنند ،اما باید دید ایا س��وال از رئیس جمهور
به این معناس��ت که مصالح کش��ور را در نظر نگیریم .بنده
معتقدم بای��د ای��ن مصلحت اندیش��ی ها را در نظر گرفت.
دو هفت��ه پیش ه��م که ای��ن بحث ها
مطرح نش��ده بود گفته بودم س��وال از
رئیس جمه��ور ح��ق مجلس اس��ت و
برخالف برخی اف��راد که ان را به نوعی
خط قرمز و دست نیافتنی قلمداد می کنند
مجلس باید از حربه نظارتی خود استفاده
کند.
رئیس دولت از مجلس کارت زرد می گیرد؟
lبله ،پس از اعالم و رای گی��ری که در خصوص
قانع شدن یا نشدن نمایندگان صورت می گیرد ،اگر چنانچه
نمایندگان از پاس��خ رئیس جمهور قانع نشوند به وی کارت
زرد داده می شود.
چه کس�ی از ای�ن ابستراکس�یون
جلوگیری کرد؟
lصحبت هایی از سوی اقای
حدادعادل صورت گرفت که این مساله
منتفی شد ،البته موضوع فراگیری نشد،
اقای کوچک زاده در تذکر خود عنوان
کرد که یک ی��ا دو ت��ن از نمایندگان
پیشنهاد ابستراکسیون را داده اند اما این
موضوع در حد همه اعضای فراکسیون
اصولگرایان مطرح نشد و فقط دو یا سه
نماینده این پیش��نهاد را مطرح کردند
که بعد هم موضوع جمع شد.
ایا امکان دارد بار دیگر ش�اهد ابستراکسیون از
سوی فراکسیون اصولگرایان مجلس باشیم؟
lبعید است ،چون خود این مساله تنش زاست.
امکان دارد س�وال از رئیس جمه�ور در مجلس
انجام شود؟
lنمی دانم،زی��را زمزمه هایی مبنی ب��ر کم بودن
امضاها شنیده می شود.
با توجه ب�ه تغییر ایین نامه ایا اق�ای احمدی نژاد
این بار پاسخ قانع کننده ای به مجلس می دهد؟
lهمانطور که گفتم س��وال از رئی��س دولت حق
مجلس اس��ت ،اما بنده ان را به دالیل ذکر شده بی نتیجه
می دانم.
در پای�ان بفرمایی�د چه پیش�نهادی ب�رای حل
مشکالت فعلی دارید؟
lبه نظر من به جای مطرح کردن موضوع سوال
از رئیس جمهور بهتر اس��ت یک س��ری اقدام��ات نظارتی
پیش گیرانه انجام دهیم تا در ماه های اخر تصمیمات بهتری
اتخاذ شودg .
49
پیش بینی مجتبی رحماندوست از فرجام طرح سوال از رئیس جمهور
انجام نمی شود
5
مجتبی رحماندوس�ت که از چهره های ش�ناخته ش�ده در میان اصولگرایان اس�ت می گوید که موافق سوال از
رئیس جمهور نیست .او پیش بینی کرده است که سوال از رئیس جمهور انجام نمی شود.
علی حاجی ناصری
اق�ای رحماندوس�ت! ش�ما مواف�ق س�وال از
رئیس جمهور هستید یا مخالف ان؟
lنه؛ بنده موافق نیستم.
چرا مخالف هستید؟
lعل��ت مخالف��ت م��ن نوع پاس��خی اس��ت که
رئیس جمهور در مرتبه گذشته به مجلس دادند که به نوعی
هم وهن دولت بود و هم وهن مجل��س .البته عبارت وهن
محترمانه ترین عبارتی اس��ت که می توانم در این خصوص
به کار بب��رم .از انجایی که پاس��خ رئیس جمهور به س��وال
نمایندگان مجلس هش��تم هم وهن دولت بود و هم وهن
مجلس و نمایندگان ،از این رو بنده طرح س��وال از ایشان را
صالح نمی دانم .با ان نوع برخوردی که اقای احمدی نژاد در
دور قبل با س��وال نمایندگان کرد ،بنده موافق نیستم که بار
دیگر از ایشان سوال شود.
سیاست
علت مخالفت ش�ما فقط ب�ه علت ن�وع برخورد
اقای رئیس جمهور است یا همچون برخی دیگر
از نمایندگان به نوعی مصلحت اندیشی نیز قائل
هستید؟
مثلث شماره150
lهمین استدالل نوعی مصلحت اندیشی است .ما
از رئیس جمهور و وزیران کابینه سوال می کنیم تا به گونه ای
نظارت مجلس را بر دولت و قوه مجریه اعمال و تقویت کنیم.
سه شنبه گذش��ته بنده از وزیر جهاد کشاورزی سوال کردم.
سه سوال پرسیدم و اقای خلیلیان هم پاسخ داد .این پرسش و
پاسخ را موثر می دانستم؛ به همین علت سوال را مطرح کردم
و از انها نگذشتم ،اما نوع برخوردی که شخص رئیس جمهور
با سوال در دور قبل داش��ت ،من را به این باور می رساند که
نحوه پاسخگویی ایشان متناسب با شئون دولت ،مجلس و
نمایندگان نیست .بنابراین ،این هم نوعی مصلحت اندیشی
است که من به علت این نوع برخورد و این مدل پاسخگویی،
موافق طرح سوال از ایشان نیستم.
البته غیر از مسائلی که شما به انها اشاره کردید،
برخی نمایندگان معتقدند که به دلیل شرایط فعلی
کشور و توصیه رهبر معظم انقالب مبنی بر وحدت
قوا و پرهیز مسئوالن از علنی کردن اختالف نظرها
بهتر اس�ت س�وال از رئیس جمهور انجام نشود
و در همین راس�تا تالش هایی برای منتفی شدن
طرح سوال از رئیس جمهور انجام دادند .به نظر
شما این نوع برداشت تناقضی با نظارت مجلس
بر دولت ندارد؟
lاینها اس��تنباط های ش��خصی افراد اس��ت و من
هم معتقد به این نگاه نیس��تم که برخی با استناد به سخنان
رهبر معظم انقالب می گویند که اگر سوال کنیم به گونه ای
وحدت را خدش��ه دار کرده ایم ،بنابراین طرح سوال مخالف
دیدگاه ایشان است؛ یا دیگری می گوید اگر رهبر
معظم انقالب اظهارنظر دقیق نکرده اند
دلیلی ندارد که ایشان را مخالف انجام
سوال از رئیس جمهور بدانیم و سوال
حق مجلس اس��ت .من با این نوع
50
تحلیل ها در شرایط فعلی -حداقل در خصوص سوال از اقای
احمدی نژاد -موافق نیستم؛ به دلیل اینکه وقتی حضرت اقا
اظهارنظر صریحی در این رابطه نداشته اند ،حق نمایندگان
این اس��ت که از حق قانونی خود در س��وال از رئیس جمهور
استفاده کنند .شرایط هم به گونه ای نیس��ت که اگر از اقای
احمدی نژاد س��وال کنی��م ،مغایر با مصالح ملی باش��د .نظر
شخصی بنده هم همین است؛ گرچه این نظر شخصی را در
اظهارنظرهایم تاثیر نمی دهم ،اما برداشت شخصی من این
است که س��وال از رئیس جمهور مغایر با صحبت های اخیر
رهبر معظم انقالب نیست .وقتی ایشان اظهارنظر صریحی
در این باره نداشته اند طبیعی اس��ت که هر یک از نمایندگان
برداشت ها و استنباط های متفاوتی از نظر ایشان داشته باشند؛
برخی نظر ایشان را موافق سوال از رئیس جمهور می دانند و
برخی مخالف ان ،اما بنده شخصا فکر نمی کنم که هیچ یک
از این برداشت ها در شرایط فعلی جای استناد داشته باشد .ما
اگر بدانیم که این کار با نظر رهبر معظم انقالب مغایرت دارد،
به هیچ وجه این کار را انجام نمی دهیم؛ نیازی هم نیست که
ایشان صراحتا در این خصوص اظهارنظر کنند .در واقع ما اگر
استنباط کنیم که مجموعا نظر ایشان مخالف طرح سوال از
رئیس جمهور است ،این طرح را متوقف می کنیم ،اما مساله
این اس��ت که در صحبت های رهبر معظ��م انقالب نه تنها
تصریحی نمی بینیم ،بلکه اینطور هم اس��تنباط و استشمام
نمی کنیم که ایشان مخالف چنین کاری هستند .با این حال
باز هم تاکید می کنم علت اصلی مخالفت من با سوال از اقای
احمدی نژاد این است که نوع برخورد ایشان را با شئون دولت و
رئیس جمهور از یک سو و مجلس و نمایندگان از سوی دیگر
متناس��ب نمی بینم و از این رو مدل حضور رئیس جمهور در
مجلس و نحوه پاسخگویی ایشان به نمایندگان را وهن دو قوه
مجریه و مقننه می دانم و موافق سوال از رئیس جمهور نیستم.
یعنی شما معتقدید که ممکن است باز هم همان
س�ناریو در طرح س�وال از رئیس جمه�ور تکرار
شود؟
lاحتمال تکرار همان نوع برخورد وجود دارد؛ چرا که
ایشان تغییر خاصی در جهت برخورد خود با نمایندگان اعمال
نکرده اس��ت و از این رو تکرار همان برخورد بسیار محتمل
است.
شما شخصا چه استنباطی از نظرهبرمعظم انقالب
در خصوص این مساله دارید؟
lاستنباط خاصی ندارم؛ چرا که همان طور که عرض
کردم رهبر معظم انقالب نه صراحتا اظهارنظری در این باره
داشته اند و نه استنباط من این است که با صحبت هایی که
ایشان به تازگی داش��تند می توان اینگونه برداشت کرد که
مخالف سوال هستند یا موافق ان .بنده نمی خواهم استنباط
ش��خصی خودم را بگویم چراکه «اذا ج��اء االحتمال ،بطل
االس��تدالل»؛ اگر من بگویم احتمال دارد نظر حضرت اقا
این باش��د و طرف دیگر بگوید که احتمال دارد نظر ایشان
گونه دیگری باشد ،به دلیل اینکه مبنای استدالل ،احتماالت
است ،نمی توان به چنین استدالالتی استناد کرد .احتماالت
یعنی نظر من ،برداشت من و استنباط و استدالل من؛ چنین
برداشت هایی نظر ،تصریح یا اشاره اقا نیست .وقتی برداشت
و استنباط و اس��تدالل من از دیدگاه اقا باشد ،دیگر طرفین
احتمال نمی توانند اس��تدالل کنند .به بیان دیگر نمی توان
بر اس��اس احتمال ها اس��تدالل کرد .در هر ص��ورت نگاه
ش��خصی من این اس��ت که به دلیل این نوع برخورد ،طرح
سوال را به صالح نمی دانم.
به هر ح�ال برایند نظ�رات نماین�دگان می تواند
در این خصوص تاثیر گذار باش�د .شما به عنوان
یکی از نمایندگان م�ردم در مجلس این نظرات
را چگونه می بینید؟
lدر مجلس هیچ گاه کلیت تحقق پیدا نمی کند بلکه
همواره اکثریت در رای گیری ها مبنای تصمیم گیری است.
ی مشخص می شود که رای گیری از میان
اکثریت هم هنگام
نمایندگان انجام شود .البته این مسائل از ان دست مسائلی
نیستند که در معرض رای نمایندگان گذاشته شود و رئیس
مجلس از نمایندگان بخواهد استنباط خود را از سخنان رهبر
معظم انقالب درباره طرح سوال از رئیس جمهور بیان کنند و
رای گیری انجام شود و نظر اکثریت مجلس مشخص شود.
بنابراین کلی��ت در این موضوع یا موضوعات مش��ابه دیگر
هیچ گاه تحقق نمی یابد و الزمه مش��خص ش��دن اکثریت
در این موضوع هم قرار گرفتن ان در دستورکار نمایندگان
است .البته همان طور که عرض کردم این مورد از ان دست
موضوعاتی نیست که در دستورکار مجلس و در معرض رای
نمایندگان قرار گیرد.
ش�ما حتی از صحبت های غیررسمی نمایندگان
هم در این خصوص به برداشتی نرسیده اید؟
lاین نوع برداشت هایی که میان نمایندگان وجود
دارد احتمالی است و به صرف احتمال نمی توان اظهارنظری
قاطع و استدالل کرد؛ چرا که احتمال ،پایه استدالل را سست
می کند.
اقای الریجانی در جلسه علنی سه شنبه گذشته
مجلس گفت که با رهبر معظم انقالب درباره طرح
س�وال از رئیس جمهور صحبت کرده و ایش�ان
فرموده اند نظری در این خصوص ندارند .انتشار
این نظر چه تاثیری روی جو کلی مجلس و نظرات
نمایندگان داشته است؟
lهیچ گاه جو کلی مجل��س را از یک نماینده جویا
نشوید؛ این مساله هرگز به این صورت قابل استخراج و قابل
اس��تناد نیس��ت .بعد از صحبت های اقای الریجانی ،من با
یکی از نماین��دگان صحبت ک��ردم و او می گفت
که همین صحبت اقا ب��ه معنای عدم مخالفت
ایشان است و سوال از رئیس جمهور می تواند
مطرح ش��ود .من گفتم که نه! این برداشت
شخصی شماست .ممکن است ایشان نظر
دیگری داشته باشند .ش��اید نظر حضرت اقا بر این باشد که
تصمیم گیری دراین خصوص را به نمایندگان ارجاع دهند.
وقتی ایش��ان می فرمایند که نظر خاصی ندارند ،یعنی واقعا
نظر خاصی ندارند .چرا ما باید «نظر خاص��ی ندارند» اقا را
این گونه تفسیر کنیم که ایش��ان تلویحا موافق طرح سوال
هستند؟ نباید بگویند که وقتی ایشان می گویند نظر خاصی
ندارند یعنی موافق هستند یا مخالف .راه تشخیص استنباط
نمایندگان از این فرمایش��ات رای گیری از تمام نمایندگان
مجلس است که البته چنین کاری عملی نیست و موضوعی
هم نیست که بتوان ان را با رای گیری مشخص کرد.
اق�ای احمدی نژاد اعالم ک�رده «ناگفته ها»یی را
در جلسه سوال از رئیس جمهور بیان خواهد کرد؛
شما فکر می کنید که ایشان این بار چه مسائلی را
در مجلس مطرح خواهد کرد؟
lمن فردی را به شما معرفی می کنم که ناگفته ها
را از او بپرسید.
گفت وگوی مثلث با دکتر احمد توکلی:
lاقای احمدی نژاد! اوال ناگفته ها را باید از کس��ی
جویا ش��د که می گوید من ناگفته هایی دارم .در ثانی روش
اداره یک کش��ور اعتقادی و اعتمادی این نیست که وقتی
یک قوه می خواه��د از حق خ��ود در نظارت بر ق��وه دیگر
استفاده کند ،طرف مقابل بگوید که من ناگفته هایی درباره
قوه سوال کننده دارم .هنگامی که از طرف یکی از قوا اعالم
می شود که می خواهد از یکی دیگر از قوا سوال کند و طرف
مقابل هم بگوید که اگر سوال کنید من هم مسائلی را افشا
خواهم کرد ،این مبنای اداره کشور توحیدی نیست و اگر در
نظام جمهوری اسالمی به جایی برسیم که گروهی به گروه
دیگر بگوید که می خواهید این مسائل را درباره شما بگوییم
و طرف مقابل هم بگوید می خواهید ما هم ان مسائل دیگر را
درباره شما مطرح کنیم ،من این را مبنای اداره کردن کشور
توحیدی نمی دانم.
دکتر احمد توکلی که در دو دوره گذش�ته مجلس رئیس مرک�ز پژوهش های مجلس بود ،ای�ن روزها با فراغت
بیشتری به طرح های اقتصادی مورد نظر خود م ی پردازد .او حاال انتقادات خود را صری ح تر از گذشته نسبت به اقدامات
دولت مطرح م ی کند و البته انتقاداتش بیشتر روی اقدامات اقتصادی دولت متمرکز است .او که این روزها در مرخصی
استعالجی به سر م ی برد ،دقایقی کوتاه با خبرنگار مثلث گفت وگو کرد تا صراحتا اعالم کند که شان و جایگاه مجلس
در سوال از رئی س جمهور باید حفظ شود .احمد توکلی که به گفته خود از ابتدا موافق سوال از رئی س جمهور نبوده ،بر
این عقیده است که تالش برای خنثی کردن سوال از رئی س جمهور مفید نیست؛ چرا که هم به دلیل حفظ دموکراسی
و مردم س�االری و هم به دلیل حفظ ارزش و جایگاه مجلس ،طرح سوال بس�یار هم مفید خواهد بود .او در عین حال
صرف نظر کردن از سوال از رئی س جمهور را باعث هتک حرمت مجلس و پایین امدن شان ان م ی داند .توکلی در این
گفت وگو استنباط خود از نظر مقام معظم رهبری درباره طرح سوال از رئی س جمهور را نیز بیان م ی کند.
نباید منصرف شویم
چه کسی؟
lدر خصوص وزرا این کار مفید بوده و از ان استفاده
هم شده است ،اما در مورد رئیس جمهور فرض کنید که چنین
هم بشود .ما رئیس جمهوری را بر س��ر کار داریم که قریب
به هشت ماه از دوره مس��ئولیتش باقی مانده و کلیت نظام
جمهوری اسالمی هم که قرص ،محکم ،ثابت و استوار است.
همان گونه که قران کریم می فرماید« ،اصلها ثابت و فرعها
فی السماء» .نظام ما ریش��ه عمیقی دارد که مبتنی بر خون
شهدا و تفکرات امام خمینی(ره) است .فکر کنید در این نظام
رئیس جمهوری پیدا شود که در ماه های پایانی مسئولیتش از
او سوال شود و با ان مدلی که دیدیم پاسخ دهد و نمایندگان
قانع نش��وند و پاسخ را به کمیس��یون های تخصصی ارجاع
دهند و باز هم او سرکارش باش��د؛ ایا اتفاق می افتد؟ به هر
حال اقای احمدی نژاد تا چند ماه دیگ��ر رئیس جمهور این
کشور است g .
اقای دکت�ر توکل�ی! ای�ن روزها بحث س�وال از
رئیس جمهور میان نمایندگان بس�یار داغ است؛
شما در این خصوص چه نظری دارید؟
lمن از ابتدا موافق سوال از رئیس جمهور نبودم ،اما
حاال که این طرح اعالم وصول شده ،طبیعتا حق نمایندگان
اس��ت که طرح را ب��ه رئیس جمه��ور ابالغ کنن��د و اقای
احمدی نژاد هم موظف است ظرف یک ماه به مجلس بیاید
و پاسخگوی نمایندگان باش��د .من به رئیس جمهور توصیه
می کنم که هن��گام حضور در مجلس نبای��د همچون دفعه
گذشته رفتار کند ،بلکه باید چنان سخن بگوید که سوگندی
که برای حفظ مردم س��االری یاد کرده لطمه نبیند؛ مضافا
انکه این بار موضوع سوال سیاسی نیست؛ بلکه به زندگی و
معیشت مردم مربوط است .اگر ایشان بخواهد رعایت حال
مردمی را که از مهرورزی بدانان سخن می گوید بکند ،باید
از هرگونه برانگیختن التهابات و احساسات بپرهیزد و به طور
منطقی و مستدل پاسخ نمایندگان را بدهد .زیرا نمایندگان
در پی ان هستند که در ضمن پرسش و پاسخ از رئیس جمهور
ضعف هایی که موجب نصف ش��دن ارزش پول ملی ش��ده
اس��ت معلوم گردد .بنابراین پرس��ش نمایندگان التهاب اور
نیست .بلکه این نحوه پاسخگویی و برخورد احتمالی اقای
احمدی نژاد است که همه را نگران کرده است .نمایندگان و
دلسوزان نگران این هستند که به گونه ای برخورد شود که به
جای اینکه خیری به مردم برسد ،دودش به چشم انها برود.
ایا هنوز هم مخالف طرح س�وال از رئیس جمهور
هستید؟
lمن االن ت�لاش ب��رای خنثی کردن س��وال از
رئیس جمه��ور را مفی��د نمی دان��م؛ چراکه ب��ه دلیل حفظ
دموکراسی و مردم ساالری و ارزش و جایگاه مجلس طرح
سوال را بسیار هم مفید ارزیابی می کنم .صرف نظر کردن از
سیاست
البته باتوجه به اصالحیه ای که در ایین نامه داخلی
مجلس انجام ش�ده که نمایندگان پس از پاسخ
رئیس جمه�ور ب�ه س�وال رای گی�ری می کنند و
در صورت قانع نش�دن ان را به کمیس�یون های
تخصصی ارجاع می دهند ،می توان نسبت به ،به
نتیجه رسیدن این موضوع امیدوارتر از قبل بود.
علی حاجی ناصری
سوال از رئیس جمهور هم باعث هتک حرمت مجلس و هم
باعث پایین امدن شان ان می ش��ود .اگر دقت کنید متوجه
می شوید که کم شدن امضاهای طرح سوال از رئیس جمهور
موجب استهزای مردم ش��ده اس��ت؛ در حالی که ما باید به
رئیس جمهور فشار بیاوریم تا رفتار درستی را در پیش گیرد.
مثلث شماره150
پیش بینی شما از فرجام این ماجرا چیست؟
lسوال احتماال انجام نمی ش��ود اما در نهایت اگر
بر فرض هم سوال مطرح ش��ود ،باتوجه نوع برخوردی که
اقای احمدی ن��ژاد در دور قبل با س��وال کنندگان داش��ت،
نمی توان انتظار داشت که این سوال به نتیجه قابل توجهی
برس��د .در دور قبل به دلیل نوع برخ��ورد رئیس جمهور چه
اتفاقی افتاد؟ هیچ! کدام یک از گام هایی که به ازای س��وال
نظارتی قرار بود برداشته ش��ود ،به نتیجه رسید و به حاصل
ی در جهت استفاده
مناسبی رسید؟ من این طرح سوال را گام
نظارتی مجلس بر رئیس جمهور تلقی نمی کنم.
6
نظر ش�ما درب�اره ابستراکس�یون فراکس�یونی
که از س�وی برخی نمایندگان عضو فراکس�یون
اصولگرایان مجلس مطرح شد ،چیست؟
lبا چنین اقداماتی به شدت مخالفم؛ چراکه التهابات
سیاسی را تش��دید می کند و من چنین موضوعی را به ضرر
منافع مردم می دانم.
اقای الریجانی هفته گذشته در سخنانی در صحن
علنی مجلس اعالم کرد رهبر معظم انقالب اعالم
کرده ان�د که نظ�ری در خص�وص طرح س�وال از
رئیس جمهور ندارند؛ اس�تنباط ش�ما از اظهارات
مقاممعظمرهبریچیست؟
lاستنباط من بر خالف برخی نمایندگان و همکارانم
در مجلس این اس��ت که نهی مقام معظ��م رهبری متوجه
اینگونه اقدامات قانونی نیس��ت .در موضوع طرح س��وال از
رئیس جمهور هم نمایندگان به وظیفه و تکلیف قانونی خود
عمل می کنند ،اما مساله ای که در این میان حائز اهمیت است
نوع برخورد با طرف مقابل است .رهبر معظم انقالب نسبت
به کش��اندن اختالفات به میان مردم و تحریک احساسات
انها هش��دار داده اند .به بیان دیگر ایشان کارهای تحریکی
را منع کرده اند نه کارهای تبیین��ی را .اگر نمایندگان درباره
کاهش ارزش پول ملی سوال کنند به نفع مردم است؛ البته
ما به دنبال مطرح شدن التهابات بازار ارز در کمیسیون های
تخصصی بودیم و این راهکار را مناس��ب تر می دانستیم ،اما
وقتی اقای الریجانی به عنوان رئیس مجلس گفت که رهبر
معظم انقالب اعالم کرده اند درباره طرح سوال نظری ندارند،
ما هم نظر اکثریت مجلس را پذیرفتیمg .
51
گزارش
سیاست
مثلث شماره150
از اجماع تا تکثر
7
اختالف نظر اصالح طلبان در مورد نحوه حضور در انتخابات
جدال فکری و نظ��ری اصالح طلبان گوی��ا با نزدیک
ش��دن به زمان برگزاری انتخابات در حال افزایش ا ن هم به
صورتی محسوس است .اخباری که از درون جلسات و حتی
برخی سخنان علنی و غی ر علنی این طیف به گوش م ی رسد
گویای این است که انها اکنون و در شرایطی که زمان ب رایشان
به سرعت م ی گذرد ،هنوز نتوانس��ته اند به وحدت نظری در
خصوص انتخابات س��ال اینده برس��ند .این البت��ه درحالی
است که رایزن ی ها و جلس��ات مذاکره انها به صورت فشرده
ادامه دارد.در مهمترین تحول می��ان اصالح طلبان م ی توان
به افزایش تحرکات سیاسی و همچنین بیان اظهارات جدید
از سوی سی د محمد خاتمی اش��اره کرد .سی د محمد خاتمی
در جدیدترین اظهاراتش گفته اس��ت که هیچ وقت اعتقادی
به وقوع تقلب در انتخابات س��ال 88نداش��ته است .خاتمی
م ی گوید ،به میرحسین موسوی گفته که در انتخابات سال 88
تقلب نشده است .این اولین باری است که خاتمی وقوع تقلب
در انتخابات را به صراحت رد م ی کند.رئیس دولت اصالحات
طی سخنانی که به تازگی منتشر شده است ،گفته« :من نباید
پاسخگوی عملکرد موسوی و کروبی باشم».خاتمی گفته:
«من شنبه پس از انتخابات به دیدن میرحسین موسوی رفتم
و به او گفتم ممکن است تخلفی در انتخابات صورت گرفته
باشد ،اما تقلبی که رای تو را عوض کرده باشد ،اتفاق نیفتاده
است .من مطمئنم که شما رای نیاورده ای».
ان طور که س��ایت مش��رق گزارش داده ،رئیس بنیاد
باران اعالم کرده« :من واژه انتخابات ازاد را قبول ندارم ،ب رای
همین در مصاحب ه ای که با یکی از س��ایت ها داش��تم تنها
از واژه انتخاب��ات اس��تفاده کرده ام ».پی��ش از این عل ی اکبر
52
موسوی خوئین ی ها دبیرکل مجمع روحانیون و از چهره های
برجسته اصالح طلب اخی را در دیدار با اعضای شورای مرکزی
انجمن اسالمی دانشگاه ته ران و علوم پزشکی ته ران با بیان
اینکه «اگر انتخابات ازاد در کار باشد ،م ی توان به ان فکر کرد»،
گفته بود« :باید شخصی ت هایی مثل اقای مهندس موسوی و
جناب اقای کروبی بتوانند در صحنه انتخابات حاضر شوند ،اما
اگر قرار باشد از میان نامزدهای انتخابات و حامیانشان یکی
به کرسی ریاست جمهوری برسد و دیگران یا در حبس باشند یا
در حصر ،این معنای انتخابات ازاد نبوده و قابل قبول نیست».
محم د رضا عارف؛ تدوین برنامه اقتصادی
در این میان محمد رضا عارف که از جمله افرادی است
که تاکنون از نام��زدی خود در انتخابات خبر داده اس��ت نیز
تحرکات سیاسی خود را دو چندان کرده است .سایت مثلث
در این مورد نوشته اس��ت او در دیدار با تنی چند از مسئوالن
اقتصادی و بانکی دوره اصالحات ،با تاکید بر عزم راسخ خود
ب رای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ،گفته است« :هدف
بنده از حضور در صحنه انتخابات ،حفظ گفتمان اصالح طلبی
و گرم نگه داش��تن تنور انتخابات توسط این جریان در داخل
نظام اس��ت ».او در این دیدار تاکید کرده که مشکل کشور
مباحث اقتصادی و مس��اله ارز اس��ت و از این مدی ران سابق
اقتصادی خواسته اس��ت که ب رای او در این زمینه برنامه ای
تدوین کنند .محمد رضا عارف همچنی��ن در مصاحب ه ای با
خبرگزاری اصالح طلب ایلنا با اش��اره به نح��وه حضورش در
انتخابات اتی ریاس��ت جمهوری گفته است« :من همچنان
در حال بررسی این موضوع هس��تم که به عنوان کاندیدا در
انتخابات ش��رکت کنم یا خیر .اگر حضور م��ن در انتخابات
قطعی شود ،به س��رعت اعالم خواهم کرد ،ولی هنوز در این
مورد به نتیجه ای نرس��یده ام».عارف گزینه مناس��ب ب رای
کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری را فردی دانسته که
بتواند مشکالت و مسائل پی ش امده را حل کند و درک مناسبی
از شرایط فعلی داشته باشد .وی در این مورد تاکید کرده است:
«حضور حداکثری مردم ب رای ما مهم است و همچنین کسی
باید بر سر کار بیاید که توانایی حل مشکالت را داشته باشد
و بتواند با دنیا ارتباط خوبی برقرار کند».این فعال سیاس��ی
اصالح طلب در خصوص ش��رکت کاندیداه��ای اصولگرا در
انتخابات ب رای حل مشکالتی که دولت اصولگرا پدید اورده
نیز تصریح کرد« :نگاه من به انتخاب��ات نگاهی فراجناحی
اس��ت .من معتقدم ما نباید به انتخابات نگاه جناحی داشته
باشیم .کس��ی باید بیاید که بتواند مش��کالت را حل کند،
مشکالتی که طی سالیان انباشته ش��ده و اکنون در مسیر
اشتباهی قرار گرفته اس��ت ».رئیس هیات مدیره بنیاد باران
ضمن تاکید بر نگاه فراجناحی به انتخابات گفت« :ش��رایط
کشور در حال حاضر ایجاب م ی کند نگاه ما فراجناحی باشد و
جناح ها به سمت فردی بروند که بتواند مشکالت را حل کند
چرا که ادامه وضع موجود نگران کننده است و در نهایت مردم
تصمیم گی رنده اند و انها هستند که کاندیدای مورد نظر خود را
انتخاب خواهند کرد».
موسوی الری؛ جایگاه اصالح طلبان
عبدالواحد موسوی الری ،وزیرکش��ور دولت اصالحات
و از اعضای ارش��د مجمع روحانیون مبارز نیز هفته گذشته
در مصاحب ه ای تفصیلی به بیان شرایط جدید اصالح طلبان
پرداخت .او در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفت« :اگر جایگاه
اصالح طلبان را در حوزه افکار عمومی در نظر بگیریم ،به نظر
من امروز شرایط اصالح طلبان در بهترین حالت است ،یعنی
امروز اصالح طلبان در میان افکار عمومی بهترین جایگاه را
دارند .مردم تازه متوجه شدند ان روش های اصالح طلبانه ای
که در عرصه های گوناگون اقتصادی ،اجتماعی ،بی ن الملل
و ...در هشت سال دولت اصالحات به کار گرفته شده بود ،هم
معیشت مردم و هم عزت انان را تضمین کرده بود .شاید اگر در
سال 84که دولت جدید روی کار م ی امد ،عده ای معتقد بودند
این افرادی که امده اند بهتر عمل م ی کنند؛ اما تجربه این هفت
سال دولت جدید ،مش��خص کرد اصالح طلبان هم در تدبیر
امور موفق تر بودند و هم تکی ه گاه کارشناسی انها قوی تر بود
ی و سیاسی جمهوری اسالمی
و هم توسعه اقتصادی ،فرهنگ
در این دوره شتاب قابل قبولی داشت .بناب راین امروزه در افکار
عمومی جایگاه اصالح طلبان بهترین جایگاه اس��ت ،اما اگر
منظور جایگاه انان در قدرت است ،باید بگویم اصالح طلبان
ن ندارند».
هیچ سهمی در ا
وی افزوده اس��ت« :در مورد انتخابات پی��ش رو هنوز
داوری نم ی کنیم؛ ش��اید ش��رایط بهتر از مجلس نهم باشد،
ش��اید مجموعه دس��تگاه های نظارت و اجرا ب رای انتخابات
فرصت تنفسی بهتری به وجود اورند که سلیقه های مختلف
امکان حضور پیدا کنند؛ اگر این ش��ایدها عملی شود حتما
اصالح طلب ها حضور پی دا م ی کنند؛ یعنی اگر حداقل هایی از
رقابت واقعی وجود داشته باشد اصالح طلبان حتما در عرصه
رقابت وارد م ی شوند».
رایزن ی های اصالح طلبان در مورد انتخابات
قدرت اهلل علیخانی ،عضو فراکسیون اقلیت در مجلس
هشتم خبر داده است « :اصالح طلبان هنوز مشغول رایزنی در
مورد گزینه های احتمالی ب رای ریاس��ت جمهوری هستند».
قدرت اهلل علیخانی تاکید کرده اس��ت« :اصالح طلبان حتما
با قدرت در انتخابات شرکت خواهند کرد».وی درباره برگزاری
انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم و اغ��از صف بندی های
انتخاباتی گفت« :فعال میدان در اختیار اصولگرایان اس��ت
و ان قدر هم کاندی��دا دارند که برخی از انه��ا در صف انتظار
قرار دارند ،اما ش��خصا امیدوارم که ریاست جمهوری به انها
نرس��د».این عضو فراکس��یون اقلیت در مجلس هش��تم،
درباره وضعیت اصالح طلبان ب رای انتخابات ریاست جمهوری
یازدهم گفت« :اصالح طلبان هنوز در این مورد به جمع بندی
نرسیده اند ،اما رایزن ی ها در مورد انتخابات ادامه دارد».علیخانی
در پاسخ به این سوال که گزینه های مطرح اصالح طلبان چه
ی خودداری کرد و گفت:
کسانی هستند ،از اش��اره به اس��ام
«اصالح طلبان هم گزینه های زیادی را در دست بررسی دارند
که هم از فیلتر شورای نگهبان عبور کنند و هم نظام انها را
قبول داشته باش��د ».وی همچنین تاکید کرد اصالح طلبان
حتما با ق��درت در انتخابات حاضر خواهند ش��د .علیخانی
در مورد طرح مس��اله دولت وحدت ملی از س��وی هاش��می
رفس��نجانی نیز اظهار کرد« :باید بگویم که در مورد دولت
وحدت ملی خلط مبحث به وجود امده است».وی با اشاره به
سخنان جدید هاشم ی رفسنجانی درخصوص دولت وحدت
ملی نیز گفته است« :منظور ایت اهلل رفس��نجانی از دولت
وحدت ملی ان بود که همه دلسوزان نظام در صحنه حاضر
ش��وند و این در چارچوب جمهوری اسالمی است که تعریف
سیاست
کواکبیان :اجماع ،خودکشی سیاسی است
نظر اکبر هاشم ی رفسنجانی درباره اجماع اصالح طلبان
در انتخابات اینده ،البته مخالفانی نیز دارد .در همین راس��تا
مصطف��ی کواکبیان ،دبی��رکل حزب مردم س��االری ،اجماع
اصالح طلبان روی یک کاندیدای غی راصالح طلب در انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم را خودکشی سیاسی دانسته است.
وی با بیان اینکه ما یا کاندیدا نخواهیم داش��ت یا حتما یک
کاندیدای اصالح طلب معرفی خواهیم کرد ،افزود« :مگر نخبه
اصالح طلب کم داریم؟ درست است که شاید برخی دوستان
تمایل نداشته باشند کاندیدا ش��وند و هرچند بارها گفته ایم
اگر اقای خاتمی کاندیدا ش��ود حتما از او حمایت م ی کنیم،
اما مفهوم این حرف این نیس��ت که بگوییم ی��ا خاتمی یا
هیچ کس .این تفکر که بگویند اصالح طلبان باید روی یک
کاندیدای اجاره ای اجماع کنند ،انحراف ی ترین تفکر است».
وی افزوده اس��ت« :هن��وز همه اصالح طلب��ان اعالم
نکرده اند که م ی خواهند وارد عرصه انتخابات ش��وند و ما در
حال بسترسازی هس��تیم تا این اتفاق بیفتد .اگر ُمر قانون
انتخابات دقیقا اجرا ش��ود ،نوعی عدالت تبلیغاتی ب رای افراد
محتمل الورود وجود داشته باشد و اینطور نباشد که صداوسیما
ب رنامه های خود را فقط ب رای یک جریان خاص تدارک ببیند،
همچنین هیچ گونه تخلفی از قانون انتخابات انجام نگیرد و
کواکبیان :اق�ای خاتمی! تکلی�ف اصالحات را
روشن کنید
سایت مثلث هفته گذش��ته در خبری نوشت« :چندی
پیش مصطفی کواکبیان در نشستی با سی د محمد خاتمی،
به وی گفته اس��ت :زودتر تکلیف اصالحات را روشن کنید.
باالخره م ی خواهید بیایید یا نه؟ میدان دار م ی ش��وید یا نه؟
اصالح طلب��ان االن بالتکلیفند و از این باب��ت ضربه ای که
م ی خوریم ،بیش��تر از ضربه رقیب (اصولگرایان) است .البته
اکنون شکاف بین اصولگرایان زیاد شده ،انها به چهار طیف
جدا از هم تقس��یم ش��ده اند و به هی چ وجه نم ی توانند با هم
ائتالف کنند .دولت ی ها ،سنت ی ها ،پایداری و منتقدان دولت .با
این وضعیت ،اصالح طلبان باید وارد شوند؛ یا شما باید محور
جریان باشید یا اقای هاشم ی رفسنجانی .به جز شما دو نفر
فرد دیگری نم ی تواند اجماع اصالح طلبان را به دس��ت اورد.
واقعا اگر قصد ورود ندارید ،بگذارید همین طرح مناسک را اجرا
کنیم ،یعنی یک مجمع اصالح طلب از سراس��ر کشور جمع
شوند و یک اجماع کلی را به وجود اورند ».ب ر اساس این گزارش
سی د محمد خاتمی در پاسخ گفته است« :ما مشکالتی داریم،
ما باید مطمئن شویم ایا نظام م ی خواهد که وارد صحنه شویم
یا خیر؟ اگر نظام به ما اجازه ندهد ،تمام طرح ها و ب رنامه هایمان
دردی از ما دوا نم ی کند ،چون اختالف بین ما خیلی زیاد شده و
به این راحتی و با یک یا دو جلسه ،اجماع صورت نم ی گیرد».
اصالح طلبان فعالیت انتخاباتی نداشته اند!
س��خنان قدرت اهلل علیخانی در حالی منتشر شده که
داریوش قنبری نیز که از چهره های اصالح طلب اس��ت ،در
اظهاراتی متف��اوت ،چنین گفته اس��ت« :جناح اصالح طلب
تاکنون تحرکات انتخاباتی خاصی نداشته است و بحث هایی
که تاکنون درم��ورد انتخابات به اصالح طلبان نس��بت داده
شده ،بحث هایی اس��ت که جناح مقابل در رسانه های خود
منعکس کرده اند .درحالی که اصالح طلبان در مجموع در این
زمینه مواضع چندانی نداشته اند ».وی همچنین م ی افزاید:
«اگر اصالح طلبان در لحظات پایانی هم تصمیم به حضور
در انتخابات بگیرند و چهره مناس��بی را کاندیدای خود قرار
دهند ،قطعا م ی توانند نتیجه را به س��مت خود تغییر دهند،
شخصی ت هایی مثل سی د محمد خاتمی م ی توانند تاثیر بسیار
زیادی در اجماع اصالح طلبان داشته باشند ».این نماینده سابق
مجلس با اشاره به کاندیداتوری خاتمی و هاشمی م ی گوید:
«نقش ش��خصی ت های کلیدی همچون اق��ای خاتمی و
ایت اهلل هاش��می را نباید نادیده گرف��ت .در کل من معتقدم
موفقیت اصالح طلبان در گرو حضور چنین شخصی ت هایی
در انتخابات پی ش روس��ت ».قنبری ادامه م ی دهد« :تفاوتی
نم ی کند که این ش��خصی ت ها خ��ود کاندیدا ش��وند و یا از
چهره هایی که در انتخابات حضور دارند حمایت کنند ،اما اگر
خودشان کاندیدا شوند تاثیر بسیار زیادی در مشارکت مردم در
انتخابات خواهند گذاشت ».وی با بیان اینکه حضور خاتمی
موجب اجماع ب ی نظیر اصالح طلبان در انتخابات خواهد شد،
تاکید کرد« :در این صورت انچه در دوم خرداد ۷۶پدید امد ،به
شکل وسی ع تری در خرداد ۹۲نیز اتفاق خواهد افتاد».
سران ضعف داشتند
محمد علی نجفی این روزها اظهارات مهم ی را مطرح
م ی کند .اظهاراتی که به خوبی نمایانگر عقاید سیاسی طیف
نزدیک به او درباره انتخابات سال اینده است.
او گفته است« :ما از این هشت سال بهره کمی بردیم؛
البته یکی از ضع ف های اصالحات ،سران این جریان هستند
و من خودم را عضوی از این سران م ی دانم تا انتقاد به خودم هم
وارد شود .انها نسبت به مسئولیتی که برعهده دارند ،احساس
مسئولیت کافی نداش��تند؛ البته شاید فش��ارها ،کمبودها و
نارسای ی ها موجب ش��د فعالیت انها این طور شود و تالشی
که ب رای سازماندهی فکری و س��ازمانی اصالحات الزم بود،
انجام نشد .اصالح طلبان باید اگر شرایط شان مناسب باشد،
کاندیدای حداکثری را به صحن��ه بیاورند و همه از او حمایت
کنند ،البته رای اوردن یا نیاوردن بستگی به رای مردم دارد و در
غیر این صورت معتقدم اصالح طلبان نباید از کاندیدای دیگری
حمایت کنند ».نجفی که با روزنامه ارمان گفت وگو کرده ادامه
داده است« :اصالح طلبان یک طیف هستند و خودم را عضوی
از این طیف محس��وب م ی کنم .در اصالح طلبان تفکرات و
دیدگاه های مختلف وج��ود دارد و در راس هرم اصالح طلبان
نم ی توانید بگویید نظ رات اقایان موسوی خوئین ی ها ،عب داهلل
نوری وس��یدمحمد خاتمی با هم یکی است چون در برخی
موارد نظ راتشان مشابه و در برخی موارد دیگر متفاوت است.
یدانم و طی این سال ها که حضور
خودم را قطعا اصالح طلب م
سیاسی در کشور داش��تم ،مواضعم روشن است .البته شاید
برخی مواضع که مورد تایید اصالح طلبان است را تایید نکنم
یا برخی موارد مثال انچه درمورد دوم خرداد در این گفت وگو
مطرح کردم را برخی اصالح طلبان قبول نداش��ته باشند ،اما
خودم را اصالح طلب م ی دانم و س��عی کردم در قالب مش��ی
اصالح طلبی حرکت کنم؛ درعین حال ممکن است اعتراض
یا انتقادی که برخی به بنده م ی کنند ،درست باشدg ».
مثلث شماره150
هاشمی :اصالح طلبان اجماع کنند
ام��ا مجموع��ه ای از گروه های مختل��ف اصالح طلب
هفته گذش��ته به دی��دار اکب��ر هاشمی رفس��نجانی رفتند.
مجید محتش��می ،دبیرکل ح��زب ازادی ک��ه جزئیات این
دیدار را به رس��انه ها اعالم کرده ،گفته اس��ت« :در این دیدار
هاشم ی رفس��نجانی بر حضور منس��جم اصالح طلبان در
انتخابات با کاندیدای مشخص تاکید کرد».
به گفته وی ،هاشمی بر ایجاد همدلی و انتخابات رقابتی
و ازاد تاکید کرده و خواستار حضور همه گروه ها ،سالیق و احاد
مردم در انتخابات ش��ده است .محتشمی در پاسخ به سوالی
مبنی بر اینکه نظر ایت اهلل هاش��می در این خصوص طرح
پیشنهادی این جبهه ب رای انتخابات تحت عنوان «مناسک»
چه بوده است؟ گفت« :طرح مناسک از سوی سخنرانان جلسه
مطرح شد ،ولی رئیس مجمع تشخیص مصلحت بر حضور
منس��جم اصالح طلبان در انتخابات با کاندیدای مشخص
تاکید کرد ».محتشمی همچنین گفته است« :به زودی جبهه
اصالح طلبان در ادامه دیدارهای انتخاباتی خود با سی د محمد
خاتمی دیدار خواهند کرد».
از امکانات دولتی به نفع فعالی ت های انتخاباتی استفاده شود،
در این صورت شرایط ورود به عرصه انتخابات فراه م خواهد
بود ».کواکبیان در عین حال گفته است« :اجرای طرح دولت
ائتالفی در صورت وجود ش��رایط مناس��ب بین طی ف های
مختلف سیاسی ،در زمان پس از انتخابات ریاست جمهوری
یازدهم مناسب است .من طرفدار دولت ائتالفی هستم ،ولی
نم ی شود قبل از انتخابات ائتالف کرد ،بلکه باید اجازه بدهیم
انتخابات به خوبی پیش برود و بع��د ،طیف پیروز در صورت
تمایل م ی تواند از نخبگان بخش های مختلف کشور ولو با
تفکرات سیاسی متفاوت ،استفاده کند».
م ی شود .وحدتی که اقای رفس��نجانی به ان اشاره کرده اند،
وحدت دلسوزان نظام است تا بتوانند دست به دست هم کشور
را از وضعیت فعلی نجات دهند».
53
بین الملل
بین الملل
مثلث شماره 150
54
خانه تکانی در چین
تغییر پشت دیوار چین
شی جینپینگ؛ جانشین هو جین تائو می شود
مترجم :ازاده کشوردوست
1
بین الملل
شی کیست؟
از دیدگاه کشورهای ثروتمند ش��اید کار کردن تحت
استق راض و ب ی ثباتی سیاسی چندان منطقی به نظر نرسد.
اقدام «دنگ ش��یائوپینگ» مبن ی بر از سرگیری اصالحات
اقتصادی در س��ال 1992میالدی منجر به رشد اقتصادی
خارق العاده چین ب رای مدت دو دهه ش��د .طی چهار س��ال
گذشته و تحت رهبری «هو جی ن تائو» رئی س جمهوری فعلی
چین رشد اقتصادی این کش��ور در مقیاس دالر چهار ب رابر
شده است .طی این مدت ش��بکه امنیت اجتماعی فراهم
شده که هر چند ممکن اس��ت ابتدایی باشد ولی 95درصد
ش��هروندان چینی تحت پوش��ش ان ق��رار گرفته اند .این
شبکه امنیت اجتماعی که برخی مراقب ت های بهداشتی را
نیز شامل م ی شود ،در سال 2000میالدی تنها 15درصد از
شهروندان چینی را تحت پوش��ش قرار م ی داد و در سراسر
جهان ،چی��ن به لحاظ جای��گاه و قدرت نف��وذ در رتبه دوم
قرار دارد.
مثلث شماره 150
«ش��ی جینپینگ» سیاس��تمدار برجس��ته به زودی
رئی س جمهور چین ش��ده و باید بتواند سیاست های خود را
با مسیری که این کشور در گذشته طی کرده ،همسو کند.
بالفاصل��ه بع��د از هجدهمی��ن کنگ��ره ملی حزب
کمونیست چین که هشتم ماه نوامبر در پکن اغاز م ی شود،
چندین مرد که لباس های تیره بر تن دارند و احتماال یک زن،
وارد فرش قرمز یک اتاق در سالن بزرگ مجمع خلق شده و
با خبرنگاران بی ن المللی گفت وگو خواهند کرد .در راس این
افراد ،شی جینپینگ که اخی را به عنوان رئیس جدید حزب
انتخاب شده و در ماه مارس اینده سمت ریاست جمهوری را
ب ر عهده م ی گیرد ،قرار خواهد داشت .پشت سر او نیز اعضای
جدی��د کمیته دائم ی دفتر سیاس��ی چین ک��ه بدنه اصلی
ساختار سیاسی این کشور به شمار م ی رود ،خواهند ایستاد.
لبخند انها خش��ک و تصنعی بوده و ایس��تادن انها کامال
عصا قورت داده خواهد بود .در هر حال به نظر نم ی رسد که
مدیریت سطوح و رتب ه بندی ،تفاوت چندانی با عدم قطعیتی
که در اداره عملی امور کشور وجود دارد ،داشته باشد.
ش��ی به عنوان حاکم قدرتمندتری��ن اقتصاد جهان،
رویکرد رهب��ران قبلی چین مبنی بر ت�لاش ب رای ترکیب
رش��د اقتصادی با ثبات سیاس��ی را دنبال خواهد کرد .این
سیاست روزبه روز دشوارتر م ی شود .کاهش رشد اقتصادی،
فساد و هزاران مشکل اجتماعی باعث سرخوردگی عمیق
مردم چین و نگرانی مقام های اینده این کش��ور شده است.
در مس��یر مقابله با این چالش ها ،ش��ی م ی تواند مس��یر
فعلی تالش ب رای کاه��ش نارضایت ی ها را دنب��ال کرده یا
اقدام هایی انج��ام دهد که منجر به از دس��ت رفتن کنترل
حزب کمونیست ش��ود .در واقع اینده چین با پاسخ به این
پرسش مشخص خواهد شد :ایا شی این شجاعت و بصیرت
را دارد که متوجه باشد ثبات و چشم انداز روشن کشورش در
اینده مس��تلزم این است که وی در سیاس��ت های گذشته
تغیی راتی را ایجاد کند؟
تا همین چند وقت پیش قدرت اقتصادی شهروندان
چینی با چنان س��رعتی در حال رش��د بود که دغدغه های
دیگری غیر از نحوه اداره امور کشورش��ان پیدا کرده بودند
ولی چین امروز ب��ا مجموعه ای از تهدیده��ا رو به رو بوده و
شرایط به حدی پیچیده اس��ت که یکی از مجالت رسمی
وضعیت این کشور را «قفل شده مانند دندان سگ» توصیف
کرده است .قشر فقیر چین به لحاظ ناب رابری ،فساد ،تخریب
محی ط زیس��ت و زمی ن خواری توس��ط مقام های رس��می
کشوری شرایط دش��واری را تجربه م ی کند .طبقه متوسط
نیز از الودگی مواد غذایی به ش��دت عصبانی بوده و تالش
کرده دارای ی های خود را با س��رمایه گذاری در خارج از کشور
و تالش ب��رای دریافت گذرنامه خارجی حف��ظ کند .طبقه
ثروتمند و مرفه هم ب رای کسب ثروت و قدرت بیشتر مبارزه
کرده است .متخصصان و پژوهش��گران در کنف رانس اخیر
دولت ،وضعیت کلی چین را به اختصار چنین بیان کرده اند:
ب ی ثبات در الیه های زیرین ،افسرده و ناراضی در الیه های
میانی و غیرقابل کنترل در الیه های باالیی.
زمانی ح��زب کمونیس��ت م ی توانس��ت مخالفان را
کنترل کند ولی امروز مردم عادی در محافل عمومی دست
به اعتراض م ی زنند .انه��ا کتاب هایی درب��اره موضوعات
ممنوعه نوشته و از طریق رسانه های جدید اجتماعی درباره
مسائل روز اظهارنظر م ی کنند .شکایت هایی که زمانی تنها
به طور محلی و منطقه ای مطرح م ی ش��د ،امروز گسترش
پیدا کرده و در ابعاد کشوری برگزار م ی شود.
یکی از مش��اوران ارش��د اقتص��ادی طی گزارش��ی
محرمانه هشدار داده بود که اگر رهب ران چین در کنترل این
نارضایت ی ها مدیریت مناس��بی نداشته باشند ،ممکن است
با «واکنش های زنجیره ای که م ی توان��د قیام اجتماعی یا
انقالب خشونت امیز را در پی داشته باشد» مواجه شوند.
ب رای رس��یدن به این باور که چین باید طی یک دهه
اینده تغییر کند ،نیازی نیست معتقد باشیم که این کشور
در اس��تانه انقالب قرار دارد« .ون جیابائو» نخس��ت وزیر
چین بارها تاکید کرده که پیشرفت این کشور غیرمتوازن،
جهت دار و غیرپایدار است .هفته گذشته مجله «کیوشی»
که رس��انه اصلی نظری حزب کمونیست به شمار م ی رود،
از دولت خواس��ته بود تالش خود را روی «بازسازی نظامی
سیاسی» متمرکز کند .شی جینپینگ خود را «مردی ب رای
مردم» معرفی کرده و حزب کمونیس��ت چی��ن نیز تاکید
م ی کند که او نماینده توده مردم است ،ولی روی کارامدن این
سیاستمدار ،شایسته ساالری مورد ادعای برخی ناظ ران غ ربی
نیست .حزب کمونیست چین که از مدت ها قبل مشروعیت
ایدئولوژیک خود را از دس��ت داده و به لحاظ اقتصادی نیز تا
حدی ب ی اعتبار شده ،به فرصت جدیدی ب رای اثبات وفاداری
شهروندان نیاز دارد.
یک نفس عمیق بکشید
ش��ی م ی تواند دوره حاکمیت خود را با اعطای قدرت
بیش��تر به مردم اغاز کند .سیس��تم مالکی��ت ارضی باید
خصوصی شده و مردم چین باید احساس کنند که سیستم
قضایی کش��ور پاس��خگوی نارضایت ی ها و مشکالت انها
55
بین الملل
خواهد بود .همچنین باید ب رای خانواده های مهاجر روستایی
همان سیس��تم اموزشی و بهداش��تی که در شهرها وجود
دارد ،فراهم شود .شی باید به طور هم زمان ب رای خارج کردن
قدرت از قبضه حزب حاکم تالش ک��رده و نظام بانکداری
دولتی را وارد سیس��تم رقابتی کند .بازاره��ای مالی باید به
کنش های اقتصادی پاسخ دهند نه به اعمال کنترل توسط
مقام های رسمی .یک رسانه ازاد نیز در تالش ب رای مقابله
با فساد ،کلیدی خواهد بود .قدم گذاشتن در این مسیر ب رای
«چپ » های چین که نگاهی تکبرامیز به غرب داش��ته و
روی تفکر اصلی حزب کمونیس��ت مبنی ب��ر در انحصار
داشتن قدرت تاکید م ی کنند ،بسیار س��نگین خواهد بود.
حتی بسیاری از «راست »های لیب رال نیز که خواستار تغییر
هستند ،شاید نظامی رادیکال تر از الگوی تک حزبی لیب رال
س��نگاپور را نپذیرند .ش��ی ب رای بازگردان��دن اعتماد مردم
به حزب کمونیس��ت باید روی اصالحات عمیق سیاس��ی
تمرکز کند.
ش��اید این تحوالت غیرمحتمل به نظر برسد ولی در
دهه 80میالدی هم کمتر کسی مانند دنگ حرف از رهبری
منتخب بعد از س��ال 2050میالدی م ی زد و م ی توانس��ت
تغیی راتی که این کشور ش��اهد ان بوده است را تصور کند.
«ژو رونگجی» که پیش از ون جیابائو نخس��ت وزیر چین
بود ،تاکید کرده که انتخابات رقابتی باید به س��طوح باالتر
نیز گسترش پیدا کند؛ «هر چه زودتر بهتر».
هر چند حزب کمونیست چین از ان زمان با محدود کردن
رشد جامعه مدنی ایجاد تغیی رات سیاسی را دشوارتر کرده است،
یدانند ،م ی توانند نگاهی
افرادی که این تحوالت را غیرممکن م
به وضعیت تایوان داشته باشند که روندی مشابه را اگرچه تحت
رهبری حزب ضدکمونیستی «کومین تانگ» طی کرد .این
روزنامه در نهایت اب راز امیدواری کرده که اصالحات سیاس��ی،
حزب کمونیس��ت را نزد دادگاه موجه جلوه ده��د که بارزترین
نمود ان ازادی زندانیان سیاسی اس��ت .بر مبنای این رویکرد
جدید ،دیگر ب رای ب ر عهده گرفتن س��مت های رسمی ،نیازی
به عضویت در حزب کمونیست نخواهد بود و کمیته های این
حزب در وزارتخانه ها برچیده م ی شوند.
بر این اس��اس ق��درت نهادهای تبلیغات��ی در اعمال
سانسور محدود شده و کمیسیون مرکزی ارتش که وظیفه
حفاظت از کمونیس��ت را نیز بر عهده دارد ،منحل م ی شود.
تردیدی وجود ندارد که ش��ی از در پی��ش گرفتن این رویکرد
امتناع خواهد کرد .کاندیداهای مستقل باید تشویق شوند تا
ب رای کنگره خلق – پارلمان های محلی که در تمام سطوح
دولتی فعالیت می کنند -مبارزه کنن��د .انها باید این ازادی را
داش��ته باش��ند تا به رای دهندگان بگویند که چه طرز فکر و
اعتقادی دارند .باید ب رای تعیین رهب ران دولتی چارچوب زمانی
تعیی ن شده و این روند به طور مرحله ای و قدم به قدم طی شود
تا رای دهندگان پیش از مش��ارکت در انتخابات کشوری ،رای
دادن و مشارکت در دیپلماسی را در سطوح پایی ن تر منطقه ای
و اس��تانی تجربه کنند .حزب کمونیست چین داستان های
زیادی ب رای تعریف کردن دارد .این حزب به رغم اشتباهات زیاد،
ثروت و امیدی را فراهم کرد که نس ل های قبلی حتی تصور
ان را هم نم ی کردند .اصالحات ش��جاعانه ،باعث محبوبیت
حزب کمونیست در میان ش��هروندان عادی م ی شود .شی
در لحظه ای سرنوشت ساز به کمک چین م ی اید؛ زمانی که
تندروها همچنان لزوم تغیی رات سیاسی را انکار کرده و تاکید
م ی کنند که کشور م ی تواند با اعمال زور به مسیر خود ادامه
دهد .گزینه شی ب رای هرکس دیگری هم سنگین خواهد بود.
به طور قطع جه��ان از یک چین ب ی ثبات و ضعیف بیش��تر
م ی ترسد تا کشوری قدرتمند و باثبات .باید منتظر ماند و دید
که ایا نس��ل پنجم رهب ران چین م ی توانند اقتدار سیاسی و
اقتصادی چین را همزمان حفظ کنند یا اینکه ازادی اقتصادی
انها را به سوی اصالحات سیاسی سوق خواهد دادg .
مثلث شماره 150
منبع :اکونومیست
56
پوپولیست ها علیه الیت ها
محسن شریعتی نیا در گفت وگو با مثلث
2
با اغاز هجدهمین دوره کنگره حزب کمونیست چین ،در حرکتی ک م نظیر ،رهبر جدید برای چین انتخاب خواهد
شد .در حال حاضر رهبر چین «هو جی ن تائو» است که نزدیک به 10سال است بر این مصدر تکیه زده است ،اما قرار
است در مدت زمان برگزاری کنگره حزب کمونیست قدرت را به معاون خود «شی جینپینگ» واگذار کند .با برگزیده
شدن جینپینگ او رهبر پ ر جمعی ت ترین کشور دنیا خواهد شد .چین ،ب ه رغم نابرابری ها در توزیع ثروت ،به رشد خود
ادامه م ی دهد ،این در حالی است که نارضایت ی های عمومی در حال افزایش است و جوانان چینی صدای اعتراضشان
رساتر م ی ش�ود و در این راه بیش�تر به رس�انه ها ،به ویژه رس�انه های اجتماعی متوسل م ی ش�وند .در همین راستا
گفت وگویی با محسن شریعت ی نیا ،کارشناس مس�ائل چین انجام دادیم .وی معتقد است رهبری در چین شورایی
است ،به همین خاطر نم ی توان خیلی نقش مهمی به اقای شی جینپینگ یا هو جی ن تائو داد .در واقع پس از اینکه مائو
در چین درگذشت و رهبری به نسل دوم رهبران منتقل شد ،رهبری در چین به صورت شورایی درامد و به این صورت
دفتر سیاسی حزب ،تصمی م گیرنده است تا یک شخص.
مرجان محمدی
ابت�دا کم�ی پیرام�ون رهب�ر جدی�د چی�ن که
چهارش�نبه گذش�ته به س�مت ریاس�ت حزب
کمونیس�ت و همچنین ریاس�ت جمهوری این
کشور برگزیده شد ،توضیح دهید.
lاساس��ا در چین پیش از انکه رهب ران به ریاست
برسند یا رهبری حزب را در دست بگیرند ،چندان اطالعاتی
راجع به انها وجود ندارد و این دقیقا برخالف کشورهای ازاد
و کش��ورهای دموکراتیک اس��ت؛ چرا که در این کشورها،
رهب ران پیش از انکه پست را در دست بگیرند ب رای مردم تا
حدی شناخته شده هستند ،اما در کشوری مانند چین رهب ران
پس از انکه به قدرت م ی رسند به تدریج شناخته م ی شوند.
بناب رای��ن ان چیزهایی ک��ه راجع به اقای ش��ی جینپینگ
اکن��ون وجود دارد بیش��تر ح��دس و گم��ان و بحث هایی
اس��ت که در دورانی که وی معاون رئی س جمهوری بودند،
مطرح م ی ش��د .در واقع این مباحث ،برداش��ت هایی است
ک��ه در دوران معاونت از رفتار وی صورت گرفته اس��ت .اما
مهمترین مباحثی که راجع به وی مطرح اس��ت نخس��ت
این که جینپینگ مدیر اقتصادی قوی و مقتدری است و در
ش��انگهای و دیگر مکان ها مدیریت اقتصادی قوی داشته.
وی فرزند یکی از رهب ران نس��ل اول انقالب چین اس��ت و
به همین خاطر به اقازاده ای مش��هور است که م ی خواهد
حکومت را در دست بگیرد .نکته بارز دیگری که راجع به او
وجود دارد این که در امریکا تحصیل کرده است .به طور کلی
در رابطه با رهب ران نسل پنجم نکته ای که بسیار بارز است
این است که این افراد اساس��ا در انقالب چین هیچ نقشی
نداش��ته اند چون سن ش��ان به ان دوران قد نم ی داده است؛
بناب راین نس��لی هستند که انقالب ب رای ش��ان روایت شده
است تا اینکه در ان حضور داشته باشند.
کم ی هم در رابطه با جناحی که وی در ان حضور
دارد ،توضیح دهید.
lشی جینپینگ در واقع از جناح شانگهای حزب
کمونیست اس��ت؛ چراکه حزب کمونیس��ت دو جناح دارد،
یکی جناح نخب ه گرایان و دیگری جناح پوپولیس��ت ها که
مربوط به نقاط مرکزی چین هستند و تاکیدشان روی عدالت
اجتماعی است.
ایا ممکن اس�ت تغییرات در حزب کمونیس�ت
چین منجر به برخ�ی اقدامات اصالحی از جانب
این حزب شود؟
lحزب کمونیست پیوسته ب رای مدیریت کشوری
در حد و اندازههای چین و با اقتصادی به شکوفایی اقتصاد
چین ،در حال اصالح خودش است ،اما انچه مهم است این
اس��ت که ایا اصالحات سیاس��ی صورت خواهد گرفت یا
توصی ه های سیاس��ی در اینده مورد توجه واقع خواهد شد؟
تاکنون نش��انه هایی مبن ی بر اینکه رهب ران نسل پنجم به
اصالحات سیاسی روی اورده باش��ند ،دیده نشده است ،به
همین دلیل بعید اس��ت در اینده نزدی��ک بحث اصالحات
سیاسی به طور جدی مطرح شود.
ریاست شورایی
در کل ایا م ی توان گفت تغییر یک رهبر در چین
تغییرات عمده ای را در این کشور موجب شود؟
حزب کمونیست در چین حرف اول و اخر را می زند
lباید توجه داش��ت که رهبری در چین ش��ورایی
است ،به همین خاطر نم ی توان خیلی نقش مهمی به اقای
شی یا هو جی ن تائو داد .پس از اینکه مائو در چین درگذشت
و رهبری به نسل دوم رهب ران منتقل شد ،رهبری در چین به
صورت ش��ورایی درامد و به این صورت دفتر سیاسی حزب
تصمیم گیرنده است تا یک شخص .بناب راین این حالت که
یک فرد بخواهد در چین به تنهایی امور را مدیریت کند ،امر
دور از تصوری است .اکنون انچه اهمیت دارد رویکرد کلی
دفتر حزب است که رویکرد اینده چین را نیز رقم م ی زند.
رهبر جدیدی ک�ه در چی�ن روی کار بیاید با چه
چالش های عمده ای حال چ�ه در عرصه داخلی
و چه در عرصه سیاس�ت خارجی روب ه رو خواهد
شد؟
lاختالفات چین با ژاپن و دیگر کشورهایی که در
دریای چین جنوبی با این کشور اختالف دارند از سال 2010
به این س��مت تشدید شده است .در س��ال 2011که امریکا
نیز اس��تراتژی خود را تغییر داد و به س��مت ،اسیا متمایل
شد ،تنشهای س��اختاری در این منطقه نیز افزایش یافت.
رهب ران نسل پنجم نسبت به رهب ران نسل چهارم که چندان
با چالشهای س��رزمینی و رقابت های منطق��ه ای مواجه
نبودند ،خیلی بیش��تر با این چالش ها مواجه خواهند بود.
همین امر نیز توان انها را محک خواهد زد که ایا م ی توانند
همزمان بحران های تشدید شونده داخلی و رقابت های جدی
منطقه ای و بی ن المللی را در حوزه های نظامی و سیاس��ی
مدیریت بکنند یا خیر .البته در حالی که فضا ب رای رهب ران
نسل پنجم نسبت به رهب ران نسل چهارم پیچیده تر است
انها امکانات بیش��تری نیز ب رای مقابله با این فضا دارند؛ به
دلیل اینکه چین امروز بسیار ثروتمندتر و قدرتمندتر از چین
یک دهه پیش استg .
بین الملل
ایا ممکن اس�ت روابط چین با کشورهایی مانند
ژاپن ،هند و تایوان که اکنون دچار تش�نج است
در اینده بهبود یابد؟
3
در نظام اداره چین ،انتصابات توس��ط دفتر ش��ورای
مرکزی حزب انجام م یگیرد ،بناب راین شورای مرکزی حزب
در هر س��ال با مطالعاتی که دارد انتصابات مربوط به سال
اینده را تماما از پیش انجام م ی دهد و بعد یک جا در مراسم
کنگره س��االنه حزب که حدود ابان ماه تش��کیل م ی شود،
اعالم م یکند.
از جمله تصمیمات این ش��ورا نیز پیرامون انتصاب
وزرا ،نخس��ت وزیر ،رئی س جمه��وری و معاونان ان اس��ت.
امسال ب ر اساس قانون باید «ه و جین تائو» پس از 10سال
ریاست جمهوری ،جای خودش را به رئی سجمهوری جدید
بدهد؛ چراکه یک شخص حداکثر دو دوره 5ساله م ی تواند
در چین رئی س جمهور باشد.
معموال بقیه مقامات کش��وری نی��ز از میان معاونان
کسانی که دوره خدمت ش��ان تمام شده انتخاب م ی شوند.
زی را عالوه بر داشتن تجربیات ،شورای مرکزی حزب ،شناخت
کاملی نیز نسبت به عملکرد انها دارد .رئی س جمهوری اینده
چین نیز یکی از معاونان فعلی هو جی ن تائوس��ت و از سه
سال پیش تقریبا از نظر شورای مرکزی حزب ،صالحیتش
ب رای ریاست جمهوری تایید ش��ده بود .بناب راین جینپینگ
از همان زم��ان در حکم قائم مقام یا مع��اون رئی س جمهور
فعالیت م ی کرد .وی تمایالت زیاد و مشابهی با ه و جی ن تائو
در نوس��ازی علمی ،انس��انی و چند بعدی چی��ن دارد ،زی را
در برنامه های توسعه در کش��ورهای مختلف معموال یک
بعدی عمل م ی ش��ود ،اما ه و جی ن تائو نظریه ویژه ای را در
رابطه با توس��عه داد که این نظریه توس��ط معاون وی نیز
تایید شده است.
بناب راین ب رنامه توسعه در چین بسیاری از نقاط ضعفی
را که در کش��ورهای دیگر داشته است ،نداش��ته یا الاقل با
شدت بس��یار کمتری داشته اس��ت .اگرچه «ون جیابائو»
نیز اخی را گفت که در چین با برخی نقاط ضعف توس��عه به
دلیل عدم رعایت جنبه انس��انی توسعه برخورد شده است.
از جمله بحث سوءاستفاده از ثروت و موقعیت و همچنین
فاصله طبقات��ی .بناب راین رئی س جمهور این��ده چین ب رای
مردم و مقامات کامال شناخته شده اس��ت و از طرف دیگر
شخصی اس��ت که تجربه کامل کاری دارد و از پایی ن ترین
مقام اداری به تدریج مراحل را طی کرده تا به باالترین پست
رسیده است.
همچنین معاون رئی س جمهور در غیاب رئی س جمهور،
کنترل امور را برعهده داش��ته و بناب راین شخصی است که
بر تمامی دستگاه های حکومتی و سیاست ها کامال مسلط
اس��ت .با تغییر در کمیته رهبری حزب کمونیست چین و
همچنین به قدرت رسیدن جینپینگ برخی ادعا م ی کنند
که ش��اید چین در حال گام نه��ادن در مس��یر اصالحات
مثلث شماره 150
lهر رهبری ک��ه در چی��ن روی کار بیاید احتماال
همان سیاس��ت خارجی که تاکنون چین دنبال کرده ،دنبال
خواهد کرد .بناب راین بیش از انکه با تغییر در سیاست خارجی
چین مواجه باشیم با تداوم سیاست خارجی این کشور رو به رو
خواهیم شد .در حوزه اقتصادی طبیعتا انگیزه و دغدغه اصلی
رهبر جدید ،تداوم رشد باالی اقتصاد چین خواهد بود چرا که
رشد باالی اقتصادی چین مهمترین عامل مشروعیت بخش
به حزب کمونیست است و اگر این حزب نتواند رشد اقتصادی
چین را تداوم ببخش��د ،مش��روعیت این حزب دچار مشکل
خواهد شد و با درگیریها و تنشهایی در درون کشور مواجه
خواهد ش��د .بناب راین تمرکز رهب ران جدی��د خیلی با رهب ران
پیشین تفاوت نخواهد کرد و چینی که رهب ران م ی خواهند در
10سال اینده مدیریت بکنند ،قطعا خیلی پیچیده تر از چینی
خواهد بود که نس ل های قبل ان را مدیریت کرده اند.
دیدگاه پی رامون موفقیت یا عدم موفقیت این رهب ران
وج��ود دارد؛ برخی معتقدند ای��ن رهب ران چ��ون در امریکا
تحصیل کرده اند و دنیای جدیدی را م ی شناسند ،به راحتی
م ی توانند چالش ها را مدیریت کنند .برخی نیز معتقدند چون
اغلب رهب ران جدید ،فرزندان رهب ران نسل اول و دوم هستند
و در فضای گلخانه ای رشد کرده اند نم یتوانند چینی را که
به شدت به س��مت چالش و پیچیده تر شدن پیش م ی رود،
مدیریت کنند و احتماال میراث حزب کمونیس��ت را بر باد
خواهند داد .حال باید منتظر باش��یم و ببینیم کدام یک از
این دیدگاه ها بیشتر به واقعیت نزدیک است.
جواد منصوری /سفیر سابق ایران در چین
اس��ت ،اما باید توجه داش��ت که در چین حزب کمونیست
سیاس��ت گذاری م ی کند .بناب راین تمام��ی مقامات مجری
سیاست ها و قوانینی هس��تند که در کنگره حزب تصویب
م ی ش��ود؛ در واقع کمیته ه��ای حزبی ناظر ب��ر اجرای این
مصوبات هستند.
رئی سجمه��ور چی��ن تنه��ا م ی توان��د در کنگره و
کمیتههای حزبی ،نظ رات خود را ب رای اداره کشور بیان کند،
اما تصمیمگیرنده نهایی همان کنگره حزب اس��ت .به این
ترتیب جینپینگ تاحدودی ادامه دهنده راه رئی سجمهوری
پیشین خواهد بود ،اگرچه هو جی ن تائو نیز در سال های اخیر
بحث فضای باز را مط��رح و اجرا کرد ،البته ب��ا تایید حزب.
از جمله اقداماتی ک��ه جی ن تائو انج��ام داد ازادی مذهب،
برداشتن قید یک فرزندی و ازادی نسبی رسانه ها بود.
با این اوص��اف م ی توان گف��ت این سیاس��ت ادامه
پیدا خواهد کرد و متناسب با ش��رایط شاید مقداری توسعه
بیش��تر نیز در ازادی های اجتماعی داده شود .همچنان که
نخس��ت وزیر چین نیز چندی پیش گفت ما در اینده طبق
مقررات ،ازادی های سیاسی بیش��تری خواهیم داشت .در
حال حاضر چین با چند چالش مهم روبه روس��ت؛ نخست
مساله تفاوت بارز سطح زندگی و درامد است.
مناطقی از چین بسیار پیش��رفته هستند و مناطقی
بسیار عقب مانده و این مساله ب ر اس��اس نظریه ای بود که
سابق بر این «دن شیائوپینگ» داده بود .وی بر این باور بود
که مناطقی از کشور را باید توسعه داد تا لوکوموتیو توسعه
بشوند ب رای مناطق دیگر کش��ور .اما در عمل چنین نشد،
زی را سرمایه داران در واقع به تراکم سرمایه خودشان بیش از
بهبود وضعیت زندگی دیگران توجه داشتند.
در نتیجه مناطقی از کشور به می زانی که باید توسعه
یابد ،توسعه نیافت .این مساله یک چالش جدی است که
باوجودی که در سال های اخیر ب رای مواجهه با ان اقداماتی
انجام داده ان��د ،اما همچنان به صورت یک مس��اله مهم و
دغدغه اصلی در چین وجود دارد.
مشکل دیگر چین این است که در منطقه شرق اسیا
رقبایی هستند که در ب رابر این کش��ور صف ارایی کرده اند؛
کشورهایی مانند تایوان ،کره جنوبی ،ژاپن و حتی استرالیا.
این کشورها سر بخشی از جزایر این منطقه با چین اختالف
دارند .این اختالفات به صورتی اس��ت که ممکن اس��ت در
اینده به چالشی جدی ب رای چین تبدیل شود و حتی منجر
به جنگ در منطقه شود.
مقاومت امری��کا در ب راب��ر پیش��رفت های چین نیز
مشکل دیگری برای این کشور اس��یایی است .به عبارت
دیگر امریکا ،چین را به عنوان حری��ف اینده خودش تلقی
م ی کند و از این لحاظ ب رای این کشور مرتبا مشکل تراشی
م ی کن��د .البت��ه چین در ب راب��ر امری��کا یک رفت��ار ارام و
حساب ش��ده را در پیش گرفته و به این دلیل در چند سال
گذشته توانسته حرکت خودش را به س��مت توسعه روابط
اقتصادی ،علم ی و تجاری با امریکا باال ببرد.
اگرچه در بعد سیاسی و نظامی روابط دو کشور شاهد
توسعه کمتری بوده اس��ت .همچنین شایان ذکر است که
امریکا در رابطه با چین دچار نوعی تناقض است زی را برخی
از مقامات امری��کا معتقدند باید چین را به عنوان ش��ریک
بی ن المللی بپذیرن��د و برخی نیز چی��ن را به عنوان رقیب
بی ن المللی م ی شناس��ند .این مس��اله باعث م ی ش��ود که
بعضا رفتارهای متفاوتی از جانب امری��کا در رابطه با چین
دیده ش��ودg.
57
نگاهی دیگر
اروپا
رستاخیز رایش سوم
غروب مهاجران زیر سایه طلوع طالیی یونان
حسین موسوی
بین الملل
از پیامده��ای نگران کننده بحران اقتص��ادی یونان،
م ی توان ب��ه افزایش محبوبی��ت زهراگین ح��زب فراملی
«طلوع طالیی» اش��اره ک��رد .این حزب توس��ط «نیکوس
میکاییالک��وس» اداره م ی ش��ود؛ او ریاضیدانی کوچک ،با
ابروهایی ش��بیه برژنف و همیش��ه در هم گره خورده است
که در سال 1985این حزب را تاسیس کرد .او روز چهارشنبه
گذشته در طول گفت وگو با شبکه خصوصی «اسکایی» با
رد ادعای اینکه گفته م ی شد وی به دنبال فشار روی نیروهای
چپ یا راست و شروع جنگ های داخلی پس از جنگ جهانی
دوم بوده است ،گفت یونان مجبور است ب رای مقابله
با بحران اقتصادی متحد شود .او همچنین در طول
مصاحبه از سوال خبرنگار این شبکه که از پیوند او
با احزاب نازی پرس��یده بود ،براشفته م ی شود و ان را
نبش قبر مربوط به 20سال گذشته م ی داند .نیکوس
در این باره م ی گوید« :ما یک حزب مل ی گرا هستیم
نه نازی» .او م ی افزاید اهمیتی نم ی دهد که مکررا به
او گفته م ی شود که در پی پیاده کردن افکار نازیستی
خود اس��ت .او گفت م ی خواهد با فساد اقتصادی و
مهاجران غیرقانونی مبارزه کند و با رش��د اقتصادی
کشور را از شر بحران اقتصادی نجات دهد .او مدعی
شد حمایت از «طلوع طالیی» به رشد منجر م ی شود
چراکه حزب او فاسد نیست و با هویت های یونانی
پیوند خورده است .این در حالی است که «دیمیتری
پس��اراس» ،یک روزنامه نگار محق��ق در کتاب تازه
خود به نام «انجیل س��یاه طلوع طالیی» م ی گوید:
«هنوز نمادها ،شعار ها و سالم های نظامی این گروه
در اجتماعات شان انعکاسی از رایش سوم است» .او
م ی افزاید« :انها خود را یک حزب فراملی م ی دانند،
اما به راحتی با س��ایر گروه های راس��ت افراطی اروپایی در
ارتباط هستند .انها اشکارا یک گروه از نازیس ت ها هستند».
پس��اراس م ی گوید« :طلوع طالیی در اوایل دهه نود با موج
عظیم مهاجران البانیایی به این کش��ور خشم خود را علنا
اشکار کردند و موضعی ضد مهاجرت گرفتند و با شروع بحران
اقتصادی همواره این ترس وجود داشت که عدم اعتمادی که
به موسس��ات مالی در یونان اغاز ش��ده بود به نقاط دیگری
همچون جریان های سیاسی مالیم و بحث های اجتماعی
کشیده نشود».
با این حال باید گفت اینک��ه باید مهاجران غیرقانونی
را شناس��ایی کرد منحص��را عقیده طلوع طالیی نیس��ت.
بس��یاری از رهب ران سیاس��ی یونان نی��ز در ای��ن زمینه با
طلوع طالیی هم عقیده هس��تند .در این م��ورد م ی توان از
انتونیوس س��اماراس ،نخس ت وزیر 61س��اله یونان نیز نام
بزاده ای است که دانش اموخته
برد .اگرچه س��اماراس ،نجی
اقتصادی دانش��گاه هاروارد ب��وده و حزب طل��وع طالیی را
یک حزب نازی م ی داند ،ولی او نی��ز مهاجران غیرقانونی را
ظلم به جامعه یونانی م ی دان��د .او رهبر حزب محافظه کار
مثلث شماره 150
58
«نیو دموکراس��ی» اس��ت؛ یکی از س��ه حزبی که ائتالف
ش��کننده اداره دولت را از ماه ژوئن س��ال جاری میالدی بر
عهده دارند.
در اتن نزدی��ک 350هزار مهاج��ر غیرقانونی زندگی
م ی کنند و انتونیو س��اماراس و س��ایر جریان های سیاسی
مالیم اعتقاد دارند که انها باعث افزایش شیوع بیماری های
عفونی و جرم و جنایت در مرکز ش��هر هس��تند .ساماراس
همچنین نگران این اس��ت ک��ه تراکم فرزن��دان مهاجران
غیرقانونی ،کودکان یونانی را از مراکز مهدکودک خارج کند.
«ایلیاس پاناجیوتاروس» که نمایندگی حزب طلوع طالیی
در اتن را برعهده دارد از این نیز فراتر م ی رود و م ی گوید« :ما
م ی خواهیم هر فرزند غیریونانی را با لگد بیرون کنیم» .او
پیش از این از وزیر کش��ور یونان خواس��ته بود که اسامی
کودکانی که نام های خارج��ی دارند را در اختی��ار انها قرار
ده��د؛ موضوعی که هرگز م��ورد قبول وزیر کش��ور یونان
قرار نگرفت.
بس��یاری از مهاجران م ی گویند که یونان ی ها انها را به
چشم دشمن نگاه م ی کنند .در اتن ،بسیاری از دار و دسته های
اراذل این شهر ،ت ی ش��رت هایی م ی پوشند که به ارم «طلوع
طالیی» منقش است .ب ر اساس گزارش سازمان های حقوق
بشری انها در سال گذشته بارها به مهاجران حمله کرده اند.
بیشتر این دار و دسته های مهاجران که در زمره افراد بسیار
فقیر هستند م ی گویند که بارها با پنجه بوکس ،شیشه های
مش��روبات الکلی و خفاش های چوبی مورد ضرب و شتم
واقع ش��ده اند .ابوزید مبارک 28 ،س��اله و مهاجر مصری که
ماهیگیر است م ی گوید که با میله ضخیم اهنی مورد حمله
قرار گرفته اس��ت .او در این باره م ی افزاید« :در 20ژوئن ،در
حالی که خواب بودم نزدیک به 20نفر از مهاجمان در منزلم
را شکستند و وارد منزلم ش��دند و مرا مورد ضرب و شتم قرار
دادند تا به کما رفتم».
در ماه اگوست نیز دار و دس��ته دیگری از اراذل یونان
در مرکز شهر یک جوان نوزده ساله ع راقی را با چاقو مجروح
کردند« .عیس��ی احمد اوبولویی» داس��تانی مش��ابه این
جوان ع راقی را تجربه م ی کند .او اهل غناس��ت و توانست
در بهار س��ال جاری می�لادی از این حمله جان س��الم به
در ب��رد« .اوبولوی��ی» م ی گوی��د« :جوانی یونان��ی چاقو را
در ش��کم من فرو کرد و گفت از این کش��ور بی��رون برو».
او م ی گوید که ش��کم او به اندازه چهار این��چ در این حمله
شکاف برداشت .او م ی افزاید« :مثل بسیاری از شکایت های
مهاجران ،پلیس اتن به این موضوع نیز توجهی نکرد» .حتی
بس��یاری از مهاجران که تاکنون م��ورد حمله قرار
نگرفته اند م ی گویند که نظر یونان ی ها نسبت به انها
عوض شده است.
«جاگواندر سینگ» از سی ک های پنجاب هند
و تکنسین برق است که از 16سال پیش در حومه
اتن زندگی م ی کرده اس��ت و حاال او را به جای دیگر
فرستاده اند .او در یک شرکت کشتی رانی در اتن کار
م ی کرده است .او م ی گوید توانسته است به سرعت
در یک شرکت چوب بری شغل تازه ای پی دا کند و ب رای
چهار سال اینده نیز جواز کار از اداره کار یونان دریافت
کرد .او ب رای 12سال ،ب رای ساعت های طوالنی کار
م ی کرده و مالیات خود را ب رای سیستم تامین امنیت
اجتماعی یونان پرداخت م ی کرده است تا از همسر
و دو فرزند خود حمایت کند ،اما از یک سال گذشته
همه چیز فرق کرده است .او ش��غل خود را از دست
م ی دهد و تعداد کارکنان کارخان��ه از 130به 20نفر
تقلیل م ی یاب��د .او م ی گوید ب��ا نگاه های عصبانی
مواجه شده است زمانی که چک بیکاری از کارخانه
گرفته است .او م ی افزاید« :یونان ی ها ابتدا با ما بسیار
خوب بوده اند اما هم اکنون و در این چند ماه اخیر همه چیز
فرق کرده است .مردم ما را با نگاه های سرد بدرقه م ی کنند.
انها به ما «خسنوس» یا خارجی م ی گویند .انها م ی خواهند با
حزب طلوع طالیی ما را از سراسر یونان اخ راج کنند ».سازمان
دیده بان حقوق بش��ر م ی گوی��د که هر روز خش��ونت های
بیش��تری علیه مهاجران به ثبت م ی رسد و پلیس یونان به
انها توجهی نم ی کند.
«جان ایگالند» مدی��ر دیده بان حقوق بش��ر در اروپا
م ی گوی��د« :مقامات یون��ان به بهان��ه بح��ران اقتصادی
نم ی توانند این خش��ونت ها را نادیده بگیرن��د ».یونان مهد
تمدن اس��ت .اگر یونان را با ان صبغه فلسفه اومانیستی به
حال خود رها کنیم چگونه م ی توانیم انتظار داشته باشیم که
جایی مثل کنگو یا افغانستان نیز به پیشرفت دست یابد .او
م ی افزاید« :اروپا این موضوع را نباید به عنوان شکست تامین
امنیت در مرزهایش بداند ،بلکه انها باید ان را یک شکست
سیستماتیک در تامین حقوق بشر و رعایت حقوق اقلی ت ها
و مهاجران بدانندg ».
منبع :تایم
اسیا
انتقال قدرت در خفا
جین پینگ در چین همه کاره می شود
مترجم :رضا اقازاده
بین الملل
مثلث شماره 150
یک مرد چینی کنار صفحهای م یایستد که پرچم ملی
چین و نیروهای ش��ب ه نظامی پلیس را حین اجرای مراسم
پرچم ،در نزدیکی تاالر بزرگ خلق پکن به نمایش م یگذارد؛
تاالری که قرار است هجدهمین کنگره ملی حزب کمونیست
چین در روز هشتم نوامبر در ان برگزار شود .به روزنامهنگاران
خارجی مس��تقر در پکن ،کالههای بی س بال بژ رنگ مزین
به کلمات انگلیسی «مرکز مطبوعاتی هجدهمین کنگره
بی نالمللی حزب کمونیست چین» داده اند .در کنار این کالهها
یک کوله پشتی نیز به روزنامهنگاران دادهاند که برچسب ان
نش��ان م یدهد احتماال حدود 395یوان ،یا بیشتراز 60دالر،
قیمت داش��ته اند .همراه با کوله ،راهنمایی وجود دارد که به
انگلیسی نوشته است« :بندهای دو طرف باال و پایین ب رای
اوردن نقشه ،چتر ،تشک ،بطری اب ،کلید و تبر یخ استفاده
م یشوند» .این یعنی ،ما که ب رای پوشش اخبار هجدهمین
کنگره حزب کمونیست چین ثب ت نام کردهایم نیاز به استفاده
از نقشه و تبر یخ پی دا م یکنیم؟
البته بعید اس��ت؛ ولی باز هم نم یتوان ب��ا اطمینان
در این مورد نظر داد .س��ه روز پیش از اغ��از کنگرهای که هر
10س��ال یک بار ب رای انتقال رهبری برگزار م یش��ود و در
کشوری که مدعی اس��ت دومین اقتصاد بزرگ دنیاست،
ما تقریبا هیچ ایدهای از انچه م یگذرد ،نداریم .البته روند
کلی وقایع و حتی اینکه چه کس��ی رهبر حزب خواهد
بود ،پیچیدگی چندانی ن��دارد .از 8نوامب��ر ،بیش از 2
هزار نماینده دستچین ش��ده (به نمایندگی از حدود 82
میلیون عضو حزب کمونیس��ت) در تاالر بزرگ خلق
پکن دور هم جمع م یشوند تا حدود 200عضو کمیته
مرکزی را انتخاب کنند؛ کمیتهای که حداقل در ظاهر
25نفر عض��و کمیته اجرایی ح��زب و مهمتر از ان،
گروه قدرتمند کمیته دائمی را که بر چین حکومت
م یکنند ،برم یگزیند (احتمال بس��یار کمی ب رای
حضور یک زن در کمیته دائمی که انتظار م ی رود
شامل هفت مرد باشد ،وجود دارد).
ریاست کمیته دائمی برعهده دبیرکل حزب
کمونیس��ت اس��ت و همه منتظر هس��تند «هو
جی ن تائو» ،دبیر فعلی حزب ،در پایان کنگره ،مقام
خود را به «شی جینپینگ» واگذار و وی را مهمترین
فرد چین کند .همچنین پی شبینی م یشود که به
تدریج مقام ریاست کمیسیون نظامی مرکزی نیز به
جینپینگ واگذار ش��ود .ولی دبیرکلی ح��زب ،مقام به
مراتب مهمتری محسوب م یشود چراکه در چین ،قدرت در
دست حزب کمونیست است .با انکه چین در یک دهه اخیر و
تحت رهبری هوجی ن تائو ،شاهد توسعه اقتصادی بوده است،
درخواستها از «شی» ب رای انجام اصالحات در ساختار حزب
طی ماههای اخیر بیشتر شده است .همچنین به رغم امیدهای
اولیه ب رای ازادسازی سیاس��ی در دوره حکومت هوجی ن تائو،
حکومت قانون و تالش ب رای مبارزه با فساد در طول این دهه
ال
وضع چندان مطلوبی نداشتهاند« .هودپینگ» ،پسر لیب ر ِ
یکی از رهب ران سابق و اصالح طلب حزب کمونیست چین
(هو یائوبانگ) ،در سرمقاله یکی از روزنامههای اقتصادی پکن
هشدار م یدهد« :نم یتوان اصالحات را متوقف کرد ،نم یتوان
وعده ها را فراموش کرد».
پکن را ب رای اس��تقبال از رهب ران جدی��دش اب و جارو
کردهاند .خودروهای امنیتی در سراسر شهر چندین ب رابر بیش
از حد معمول است و فروشندههای خیابانی و دوره گردها به
طرز مرموزی ناپدید شدهاند .در حرکتی بسیار خندهدار ،وجود و
حضور انواع و اقسام وسایل هوایی و موجودات ـ از بالن گرفته
تا هواپیماهای کنترلی و کبوترهای اموزش دیده ـ در اسمان
شهر ممنوع شده است .به رانندگان تاکسی که پنجره عقب
خودرو انها به صورت دستی باال و پایین م یشود دستور داده
شده دستگیره پنجره را از کار بیندازند تا مبادا مسافران از داخل
پنجره اعالمی ههای ضددولتی بیرون بیاورند.
با وجود صدور این فرامین و اح��کام عجیب و غریب،
انتقال قدرت پش��ت درهای بس��ته اتفاق م یافتد .البته این
به معنای ب یخبری مردم از بیش��تر وقایع نیست .به گزارش
روزنامه دولتی «ش��ینهوا» ،روز چهارم نوامبر ،کمیته مرکزی
فعلی اخرین جلس��ه خود را برگزار کرد .چ��ه اتفاقی رخ داد؟
ب راساس گزارش منتشر شده در این روزنامه« :مجمع عمومی
به دقت و به صورت جامع ش��رایط فعلی را تجزیه و تحلیل
کرده و چندین موضوع مهم و مربوط به توسعه سوسیالیسم
با ویژگ یهای چینی تحت شرایط نوین ،اماده کردن مقدمات
پروژه عظیم ساختمان جدید حزب و اماده سازی کامل ب رای
نشست هجدهمین کنگره ملی حزب کمونیست را به طور
کامل مورد بحث و بررسی قرار داده است».
برئیس جدید ب رای کمیسیون مرکزی
همچنین دو نای
نظامی منصوب م یشوند که موجب د ر گرفتن انواع و اقسام
بحثها و تحلی لهای نظامی میان حدود هزار روزنامه نگار
خارجی حاضر در پکن م ی ش��ود.جالب است که اطالعات
بس��یار اندکی در مورد انچه واقعا طی کنف رانس اتی رخ
خواهد داد وج��ود دارد .راهنم��ای روزنامه نگاران اش��اره
م یکند که امیدوار اس��ت تنقالت سبک غ ربی در مرکز
خبری س��رو ش��ود ،ولی هیچ خبری درباره رویدادهای
اصلی وجود ن��دارد .بعدازظهر روز دوش��نبه گذش��ته،
روی راهنمای انالین کنگره تنها دو رویداد که به طور
مستقیم به نشس��ت مربوط م ی ش��وند در فهرست
وجود دارند« :یک میهمانی به صرف نوشیدنی ب رای
روزنامه نگاران در روز شش��م نوامبر و یک کنف رانس
خبری در روز بعد .مشخص است که کنف رانس روز
چهارشنبه نیز همانند اغلب کنف ران سهای خبری
در چین ،تنها یک کنف رانس نمایش��نامه ای است
که به روزنامه نگاران متفرقه اجازه س��وال پرسیدن
از سخنگوی کنگره داده نخواهد شد ».حتی زمان
اتمام کنگره هم مشخص نیست .هرچند بسیاری
حدس م ی زنن��د که کنگره روز پانزده��م نوامبر به
پایان م ی رسد« .یو شیائوسانگ» ،یک مقام اجرایی
در مرکز خبری کنگره ،دوشنبه گذشته به خبرنگار
مجله تایم م یگوی��د« :ما هیچ اط�لاع دقیقی از
جزئی��ات و ب رنامه زمان بن��دی هجدهمین کنگره
حزب کمونیست در اختیار نداریم» و تنها پیشنهاد وی
این است که روزنامهنگاران به عنوان یک راهنمای کلی
م ی توانند به ب رنامه زمان بندی کنگره های قبلی حزب رجوع
کنند .ولی بالفاصله هشدار م ی دهد که روزنامه نگاران نباید
دست به نتیجه گیری گس��ترده از کنگره های گذشته بزنند.
وی پیش از انکه گفت وگو تمام شود اضافه م ی کند «همه چیز
بستگی به این دارد که هجدهمین کنگره چقدر خوب برگزار
شود» .هرچند در مورد اینکه منظورش از «خوب» برگزار شدن
کنگره چیست هیچ جزئیاتی ارائه نم ی کند .خب رنگار «تایم»
با اشاره به نوشته روی کوله پش��تی اهدایی به روزنامه نگاران
م ی گوید نوش��ته روی کوله را باید تغییر دهن��د و به جایش
بنویسند «کسی که م ی شناسم به هجدهمین کنگره حزب
رفت و چیزی که نصیب من شد این کاله احمقانه بودg ».
منبع :تایم
59
اروپا
نفرت و تروریسم
اشتباهی که سارکوزی را به زیر کشید
نویسنده :بروس کروملی /مترجم :میالد قاری حیدری
بین الملل
اقدام «محمد م��راح» یکی از اعضای گ��روه القاعده
مبن ی بر کشتن هفت ش��هروند در ش��هر «تولوز» فرانسه،
درست در میانه انتخابات ریاست جمهوری این کشور در بهار
گذشته ،تاثیر زیادی روی روند رقابت های انتخاباتی داشته و
باعث نگرانی ش��دید درباره امنیت عمومی در فرانسه شد.
اکنون هشت ماه از زمانی که مراح در جریان درگیری با پلیس
کشته ش��د ،م ی گذرد ولی رویدادهای اخیر این گمانه زنی را
پررنگ کرده است که مسئوالن اطالعاتی و مقام های دولتی
در نحوه برخورد با او اشتباه کرده اند.
اخرین اظهارنظر درباره نح��وه برخورد با مراح ،اول ماه
نوامبر و در جریان مصاحبه رادیو «اروپای »1با «کلود گئان»
مشاور «نیکال سارکوزی» رئی س جمهوری سابق فرانسه و
وزیر کشور در زمان کشته ش��دن مراح مطرح شد .گئان نیز
در این مصاحب��ه به نوعی به شکس��ت در جریان محاصره
اپارتمان مراح توس��ط پلیس اذعان کرد.او در این باره گفت:
«زمانی که مراح ب رای یک مکالمه تلفن��ی اپارتمان خود را
ترک کرد -ظاه را با عبور از مس��یرهایی که با ان اش��نایی
داشت -پلیس در عملیات خود دچار اشتباه شد .جدای از ان،
مراح و اپارتمانش تحت نظارت پلیس قرار داشتند».
هنوز مشخص نیس��ت که مراح تصمیم داشته با چه
کس��ی تلفنی گفت وگو کند یا چرا به رغم اینکه م ی دانسته
منزلش تحت محاصره پلیس قرار داشته و نیروهای امنیتی
او را زنده یا مرده دستگیر خواهند کرد ،به اپارتمانش برگشته
است .واقعیت این اس��ت که مصاحبه رادیویی گئان و بیان
جزئیات بیشتر درباره کشته شدن مراح ،تنها پرسش هایی را
به فهرست بلند باالی مسائل مبهم و ب ی پاسخ این پرونده
اضافه کرده است .در واقع سخنان او به نوعی مواضع افرادی
که معتقد بودند یک ضعف و شکست اطالعاتی این امکان را
ب رای مراح فراهم کرده است که ازادانه حمالت خود را ط راحی
و اجرا کند ،تائید م ی کرد.
شاید همین گمانه زن ی ها باعث شد «فرانسوا اوالند»
رئی س جمهوری فرانس��ه اول ماه نوامب��ر در جریان دیدار با
«بنیامین نتانیاهو» نخس��ت وزیر رژیم صهیونیستی وعده
بدهد که پرونده مراح با دقت و جزئیات کامل بررسی خواهد
شد و تاکید کند که «درس های الزم» از این رویداد گرفته شده
است .اوالند این سخنان را در مراس��م یادبود چهار شهروند
یهودی که 19ماه مارس توس��ط م��راح در محوطه خارجی
مدرسه ای در شهر تولوز کشته شدند ،بیان کرد.
اوالند در مسیر تالش ب رای روش��ن کردن این فضای
غبارالود ،تنها نیس��ت« .نوئل مامر» یک��ی از قانونگذاران
فرانس��وی نیز در تاریخ دوم ماه نوامبر خواس��تار تش��کیل
یک کمیس��یون پارلمانی با مش��ارکت مقام های مسئول
از طی ف های مختلف سیاس��ی ش��د تا درباره نحوه برخورد
مثلث شماره 150
60
پلیس با مراح تحقیق کنند .هفته گذش��ته بازرسان پلیس
نتیجه تحقیقات مستقل خود درباره اینکه مراح از سال 2006
میالدی و زمانی که ب رای نخستین بار توجه سروی س های
اطالعاتی را جلب کرد ،چگونه تحت نظارت قرار داش��ت را
منتش��ر کردند .در این گزارش از «شکس ت های عینی» در
نظارت بر م��راح و تجزی ه و تحلی ل ه��ای وی ،به عنوان یک
تهدید یاد شده است .این گزارش و همچنین درز کردن برخی
اسناد اطالعاتی فرانسه در رسانه ها ،این تصویر را در اذهان
عمومی ترسیم کرده است که اژانس داخلی اطالعاتی این
کشور در پیگیری تماس ها و سفرهای خارجی مراح ـ از جمله
دو سفر او به پاکستان که نشانه تحکیم ارتباط با افراط گرایان
اس��ت -ناموفق عمل کرده است .اژانس اطالعاتی فرانسه
همچنین در پیگیری و ارزیابی فعالی ت های ش��بانه مراح و
تفسیر سفرهای او به پاکس��تان – که سفرهای توریستی
معرفی شده است -اشتباه کرده است و همه اینها در شرایطی
بود که مراح تالش م ی ک��رد با پنهان ک��ردن چهره اصلی
افراط گرای خود ،پروژه هایی مرگبار را پیش ببرد.
اخی��را روزنامه ه��ای فرانس��وی مطالب مرب��وط به
درز اطالع��ات از یک تحقی��ق قضایی که به درخواس��ت
خانواده های قربانیان م��راح و با تاکید ب��ر اینکه مقام های
مس��ئول ،در انجام وظیفه خ��ود موفق عم��ل نکرده اند را
منتشر کردند .در این گزارش های رس��انه ای به شواهدی از
مقام های اطالعاتی محلی در تولوز و تاکید مکرر انها روی
این مساله که مراح تهدیدی روزافزون ب رای امنیت عمومی
است ،اشاره شده اس��ت .مقام های اطالعاتی محلی تاکید
م ی کنند که بارها این مس��اله را به ناظ ران در س��طح ملی
یاداوری کرده اند .این هشدارها نشان م ی دهد که مقام های
اطالعاتی محلی تولوز توسط روسایشان در پاریس دست کم
گرفته ش��ده یا به طور کلی نادیده گرفته شده اند .بر مبنای
اطالعات فاش شده ،مقام های اطالعاتی تولوز تاکید م ی کنند
تحلیلگران ارشد در پاریس نه تنها با موضع گیری انها مبنی
بر اینکه مراح یک تهدید بالقوه به ش��مار م ی رود ،مخالفت
کرده اند ،بلکه در اوایل سال جاری میالدی و تنها چند هفته
پیش از انک��ه وی حمالت خود را اغاز کند ،دس��تور داده اند
نظارت بر او کاهش پیدا کند .مقام ه��ای اطالعاتی محلی
گفته اند که این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که بحث ها و
گفت وگوهایی درباره استخدام مراح به عنوان یک خبرچین
مطرح م ی شد .بر مبنای نتایج این تحقیق همین مسئوالن
محلی در تولوز گفته اند باتوجه به اینکه مراح در فهرس��ت
یکی از ش��ش مظنون اصلی فعالی ت های افراط گرایانه قرار
داشت ،بعد از کشته شدن نخستین قربانی در ماه مارس سال
جاری میالدی ،نخستین گزینه ای بود که به عنوان مسئول
این حادثه به ذهن انها رسیده است.
هم گئان و هم رئیس سابق سازمان اطالعات داخلی
فرانس��ه معتقدند که در جریان برخورد ب��ا مراح هیچ تهدید
جدی صورت نگرفته و هیچ خطر بالقوه ای نیز نادیده گرفته
بین الملل
نشده است .انها تاکید م ی کنند هرگونه تصمیم گیری اشتباه
نتیجه توانایی و استع داد خارق العاده مراح در به اشتباه انداختن
افراد و مخفی کردن ماهیت افراط گرایانه و نیات واقعی وی
بوده اس��ت .برخی نیروهای مقابله با تروریسم فرانسه نیز
م ی گویند که این مساله تا حدودی درست است ،اما دستکاری
و دخالت سیاس��ی نیز تا حدودی در ان س��هیم بوده است.
عده ای از انها به مجله «تایم» گفته اند که شکست در پرونده
مراح ،نتیجه خودداری مک��رر مقام های اطالعاتی پاریس از
رس��یدگی به درخواست های مس��ئوالن محلی تولوز ب رای
تعقیب قضایی این پرونده بوده است .بر مبنای قوانین مربوط
به ساختار ضدتروریستی فرانسه ،این روند مستلزم همکاری
نیروهای اطالعاتی و واحدهای پلیس در زمینه تحقیقات و در
پیش گرفتن اقدام های قضایی علیه فعاالن رادیکال مظنون
است .بر این اس��اس ،ابعاد قضایی ،محدودیت های قانونی
نظارت الکترونیک و تحقیقات فیزیکی مجاز را گسترش داده
و به قضات اجازه م ی دهد در جمع اوری شواهدی که در نهایت
به دادگاه ارائه م ی شود ،مشارکت داشته باشند.
بناب راین اگر در پیش گرفتن این مسیر ب ر اساس ساختار
مبارزه با تروریسم فرانسه ،رویکردی استاندارد است ،چرا هرگز
در مورد مراح اعمال نشد؟
برخی از اعضای حلقه داخلی این سیس��تم معتقدند
که عدم تمایل ب��ه پیگرد قضایی پرونده های تروریس��تی،
منعکس کننده نفرت شخصی نیکال سارکوزی از پیگیری این
پرونده هاست؛ مسیری که سارکوزی در ان قدم گذاشت ولی
در اصالحات مربوط به ارائه مجوز رهبری در روند تحقیقات
قضایی به دادس��تان هایی که به طور سیاسی انتخاب شده
بودند ،شکست خورد .در شرایطی که وفاداران به سارکوزی
در راس امور اطالعات داخل��ی و واحدهای پلیس قرار دارند،
مقام های امنیتی فرانس��ه م ی گویند رویکردها و تمایالت
رئی س جمهوری س��ابق که به پلیس و مس��ئوالن امنیتی
اجازه م ی داد شخصا ب رای مقابله با تهدیدهای امنیتی اقدام
کنند ،قابل درک به نظر م ی رس��د .ای��ن اژان س ها به راحتی
م ی توانستند از ارائه نتیجه بررس��ی ها به مقام های قضایی
ویژه خودداری کنند ،مگر اینکه در شرایطی خاص مجبور به
این کار م ی شدند .یکی از مقام های ارشد مقابله با تروریسم
فرانس��ه اخی را به مجله تایم گفت زمانی که س��ارکوزی در
حذف تحقیقات مستقل بدوی شکست خورد ،این تصمیم
در برخی س��طوح و تنها ب رای جلوگیری از ارجاع پرونده های
ترور سیاسی به قضات به استثنای موارد منع قانونی اتخاذ
شد .این دقیقا همان اتفاقی است که در ارتباط با مراح افتاد.
مشکلی که در ارتباط با نگه داشتن این موارد در مرکز قدرت
در پاریس وجود دارد این اس��ت که زمانی که تمام ماموران
مقابله با تروریس��م در یک روند مش��ارکت داده م ی شوند،
به دلیل دور شدن چش��م انداز و کاهش بحث و مناظره ها،
تمام تجربی��ات و دیدگاه های واگرا از بین م ی رود .مش��کل
دیگر این است که اگر اش��تباهی اتفاق بیفتد ،همانطور که
در مورد مراح اتفاق افتاد ،سرزنش ها و انتقادها در مرکز قدرت
قرار م ی گیرد .این همان اتفاقی است که اکنون در حال رخ
دادن است؛ هرچند دلیلی جدی و قابل استناد درباره ان وجود
نداشته باشد .عالوه بر ان مش��خص نیست که تحقیقات
مربوط به انگشت نگاری ،به اعتبار سارکوزی و دیگر رهب ران
محافظه کار ان زمان خدش��ه ای وارد کند ،ولی به طور قطع
یکی از مهمترین مسائل مربوط به پرونده مراح که در حال
حاضر روشن است ،مساله اعتماد مسئوالن مقابله با ترور در
فرانسه است.به عبارت دیگر شاید بتوان گفت پیش از پرونده
مراح و شکس��ت س��ارکوزی در انتخابات ریاست جمهوری
فرانس��ه ،هیچ پرونده ای غیر از در موارد اضط راری وارد روند
قضایی نم ی شد ،ولی امروز هر مس��اله ای به محض اینکه
موضوعیت پیدا کند ،در مسیر بررس��ی قضایی وارد خواهد
شدg .
منبع :تایم
مثلث شماره 150
61
فرهنگ
برای دهه شصتی ها
فرهنگ
مثلث شماره 150
در این فیلم بابک حمیدیان و باران کوثری در نقش دو جوان ایرانی چالش های
مهاجرت را به تصویر می کشند.
62
ض مهاجران
بغ
نگاهیبهنخستینتجربهفیلمسازییککارگردانجوان
1
شاهین فتحیان
فرهنگ
مثلث شماره 150
رضا درمیشیان نخستین فیلم س��ینمایی را که نام او
به عنوان کارگردانش درج ش��ده ،در 30س��الگ ی اش ساخت.
مسعود کیمیایی وقتی «قیصر» را ساخت 28ساله بود« ،گاو»
به عنوان دومین تجرب��ه کارگردانی داری��وش مهرجویی در
ی در 47سالگی با
30سالگ ی اش ساخته شد و عباس کیارستم
«خانه دوست کجاست؟» به شهرت رسید .پس سن کارگردان
به خودی خود عاملی تعیی ن کننده در می زان موفقیت یک اثر
هنری چون فیلم نم ی تواند باشد ،اما قطعا عامل تاثیرگذاری
است .درمیشیان هم تا چند سال پیش خب رنگار حوزه سینما
بود ،اما همانند بسیاری از فیلمسازان بنام امروز سینمای ای ران
که دیگر سابقه روزنامه نگاری شان فراموش شده ،مسیر کاری
و زندگ ی اش را به این س��مت تغییر داد و زیر ل��وای چند نام
مطرح سینمای کشور در حوزه سینما پلکید و نفس کشید.
درمیش��یان متولد 1360زمانی در حوالی 20سالگ ی اش به
سراغ فیلمسازان م ی رفت تا با انها مصاحبه بگیرد ،اما خیلی
زود جذب درون س��ینما شد و در س��ال 79مسئولیت روابط
عمومی فیلم های «بچه های بد» و «بهش��ت از ان تو»ی
علیرضا داوودنژاد و سپس در سال 81همین مسئولیت را ب رای
فیلم «صورتی» فریدون جی رانی برعهده گرفت.
سال 82در گروه کارگردانی فیلم «مالقات با طوطی»
داوودنژاد ج��ای گرف��ت و از ان پس هم به عنوان دس��تیار
کارگ��ردان ،ب رنامه ریز ،مش��اور و مجری ط��رح در فیلم های
«س��تاره ها»ی 1و2و« ،3پ��ارک وی»« ،من مادر هس��تم»
و «قص��ه پری��ا»ی فری��دون جیران��ی و «س��نتوری»،
«طه ران – ته ران» و «نارنج ی پ��وش» داریوش مهرجویی،
چرخ کار این افراد را به پی��ش راند .در واقع پس از اغاز تجربه
با داوودنژاد ،در همه کارهایی که جی رانی و مهرجویی انجام
داده اند ،نقشی ب رای او وجود داشته و حتی اگر این روزها قرار
باشد مثال خبری از مهرجویی گرفته شود یا درباره ادعای یک
مجری تلویزیون درباره پیشنهاد بازیگری در فیلم مهرجویی
مصاحب ه ای ب رای تکذیب انجام شود ،این کارها به واسطه و
توسط او انجام م ی ش��ود .در تجربه تئاتری هم که داریوش
مهرجویی پس از س��ال های اخی را داش��ت ،باز دس��تیاری و
مدیریت کار توسط درمیشیان انجام شد .کمترعکسی هم از
حضورهای این سال های مهرجویی وجود دارد که در میشیان
در پ س زمینه قاب ان نباشد .از این رو م ی توان گفت که این
خبرنگار دیروز حوزه س��ینما ،دهه 20زندگ ی اش را با حضور
در فیلم های ای��ن کارگردان ها ،عم�لا در کالس های درس
دانشگاه فیلمسازی به کسب مهارت پرداخت و پس از چند
تجربه فیلمنامه نویسی و ساخت فیلم کوتاه و مستند ،انقدر
اعتماد توانس��ت ب رای خود تامین کند ک��ه کارگردانی یک
فیلم بلند سینمایی به او سپرده ش��ود .ان هم تجربه ای که
در نخستین گام مس��تقل کارگردان ،باید در خارج از کشور با
مختصات خاص خودش ساخته شود و در همین نخستین
گام هم در فهرست اولیه 12فیلم ب رای انتخاب نماینده ای ران
در اسکار امسال قرار گیرد .البته برخی فیلم های دیگر حاضر
در این فهرست هم نخس��تین تجربه کارگردان هایشان در
مقام فیلم بلند بودند .این رخداد ب رای فیلم موجب شد اکران
ان قبل از ته ران در کاشان و چند وقت زودتر اغاز شود؛ چراکه
دست اندرکاران ان قصد داشتند تا در صورت جدی شدن بحث
انتخاب این فیلم ب رای معرفی به اکادمی اسکار ،مشکلی از
ی از جمله اکران در
نظر انطباق شرایطش با شروط این اکادم
کشور صاحب فیلم از طریق بلیت فروشی ،وجود نداشته باشد.
البته برخی افراد در نوش��ته ها و گفته هایش��ان فیلم
«بغض» را محصول مستقل درمیشیان نم ی دانند و معتقدند
حضور افرادی چ��ون غالمرضا موس��وی ،تهی ه کننده ،تورج
اصالنی ،فیلمبردار و حبیب رضایی ،مشاور انتخاب بازیگران
درکار تاثیر داش��ته اس��ت .از این منظر م ی توان گفت همه
فیلم ها محصول یک همکاری مش��ترک هس��تند و مثال
حضور داریوش مهرجویی به عنوان مشاور در این فیلم چیزی
نیست که اگر ذکر نش��ود ،پس حتما فیلم مستقل بوده و از
راهنمایی او در ساخت اثر کمک گرفته نشده است؛ کمااینکه
خود مهرجویی هم حتما از راهنمایی و مشاوره های بسیاری از
افراد و دوستان و همکارانش در ساخت فیلم هایش بهرهگرفته
است .با این حال نقش تورج اصالنی به عنوان پیشنهاددهنده
و مجری یک نوع خاص از فیلمبرداری در فیلم «بغض» قطعا
در حاصل کار نقش موثر و تعیی ن کننده ای داشته است.
خبرهای پیش تولید فیلم در سال 89منتشر و مرحله
اجرایی تولید ان در بهار سال 90اغاز شد .هرچند پیشنهاد و
انتخاب اولیه گروه س��ازندگان فیلم در لوکیشن داخل کشور
بوده ،اما در نهایت ظاه را مجوز ساخت فیلم به شرطی صادر
م ی شود که لوکیشن ان خارج از کشور در نظر گرفته شود .این
وضعیت ب رای فیلم «خیابان های ارام» کمال تب ریزی هم وجود
داشت که درنهایت به انتخاب کش��ور ارمنستان ب رای انجام
فیلمبرداری انجامید .ب رای «بغض» هم دیگر کشور همسایه،
یعنی ترکیه ،در نظر گرفته شد.
مراح��ل پایانی تولی��د فیلم یعنی تدوین ان (توس��ط
هایده صف ی یاری) در تابس��تان 90اغاز و در پاییز نام ان جزو
فیلم هایی برده م ی شد که ب رای نمایش اماده هستند .با فرا
رس��یدن دی ماه هم تهی ه کننده ان که ریاست شورای عالی
تهی ه کنندگان را هم برعهده داشته ،اعالم کرد فیلم با انجام
صداگذاری (توسط محمدرضا دلپاک) ب رای نمایش در جشنواره
فیلم فجر اماده م ی شود .در نهایت «بغض» در جشنواره س ی ام
به نمایش درامد و نمایش ناموفقی هم نداشت .در واقع پس
از ایام نمایشگاه و با باال گرفتن اختالف ها بی ن نهادی در زمینه
اکران فیلم ها و ذکر اعدادی به عنوان تع��داد فیلم هایی که
ب رای اکران در س��ینماهای حوزه هنری مشکل دارند بود که
گمانه زن ی ها اغاز ش��د؛ مبن ی بر اینکه «بغض» هم احتماال
جزو فیلم هایی قرار دارد که ب رای اکران در سینماهای مطرح و
تحت اختیار حوزه هنری و شهرداری مشکل خواهند داشت.
به ه ر حال در مردادماه اعالم ش��د فیل��م «بغض» در دومین
اکران پس از عید فطر در سینماها به نمایش درخواهد امد و
با اغاز مهرماه هم پی ش فروش بلی ت های ان اغاز شد .فیلم
در نهایت در سینماهای حوزه هنری و شهرداری همچون ازادی
و اس��تقالل ته ران به نمایش درامد و در مقاطعی ه م عنوان
پرفروش ترین فیلم حاضر در اکران را به دست اورد.
«بغض» اما در این مسیر در برخی جشنواره های خارجی
هم به نمایش درامده که از جمله انهاست :جشنواره فیلم دیدار
تاجیکستان ،جش��نواره مونترال و جشنواره بی ن المللی فیلم
ورشو .پوستر فیلم هم توسط رضا میرکریمی ،کارگردان مطرح
سینمای ای ران و خالق فیلم های «خیلی دور خیلی نزدیک»،
«یه حبه قند»« ،کودک و سرباز»« ،زیر نور ماه»« ،به همین
سادگی» و «اینجا چراغی روش��ن است» ط راحی شده است
که فارغ التحصیل رشته گرافیک از دانشکده هنرهای زیبای
ته ران بوده و این پوستر را در دو ش��کل فارسی و انگلیسی
ط راحیکرده استg .
63
که بخشی از ذهن جوانان نسل سوم ما را اشغال کرده است.
متاسفانه جوانان نسل سوم ما با یک نگاه غی ر واقعی
به مساله مهاجرت فکر م ی کنند ،ما تالش کردیم تا حدودی
به این مساله سراب مهاجرت بپردازیم.
فکر م ی کنید کارتان با این نیت کافی بوده است؟
lواقعیت این است که قرار نبوده کار ما کافی باشد.
هیچ کاری قرار نیست در مورد یک مساله کافی باشد .این
س��وژه ای بود که من و تیمیکه با ان کارکردم به ان عالقه
داشتیم .دیگران هم م ی توانند در این حوزه وارد شوند و از نگاه
خودشان کارهایی را تولید کنند .من اصال مدعی نیستم که
در این فضا یک اتفاق ایجاد کرده ایم .باید صبر کنیم و ببینیم
در درازمدت چه چیزی از این کار ها ته نشین م ی شود .نباید
این تصور وجود داشته باشد که همان چیزی که اراده کرده ایم
باید اتفاق بیفتد .باید صبر کنیم و اجازه دهیم زمان بگذرد.
در درازمدت م ی توانیم متوجه شویم که این کار یا کارهایی
مانند ان چه تاثیری داشته اند.
منظور من بیشتر این بود که ایا از نتیجه کاری که
انجام داده اید راضی هستید یا خیر؟
lخب باید منتظر باش��یم و بازخورد ها را بررس��ی
کنیم.
از روند تولید فیلم راضی بودید؟
فرهنگ
راضی هستم
2
گفت وگو با تهیه کننده «بغض» درباره فیلمی برای جوانان
مثلث شماره 150
هر کسی که از سالن سینما خارج ش�د ،یا خیل ی خیلی از فیلم راضی بود ،یا خیل ی خیلی ناراضی .انگار «بغض»
مخاطب حد وسط ندارد .این را البته تهی ه کننده اش هم که در ساخت این فیلم پشت سر هم ریسک کرده ،قبول دارد.
غالمرضا موسوی ،هرچند امیدوار نیست که حداقل سرمایه فیلم برگردد ،اما م ی گوید از نتیجه کار راضی است .این
تهی ه کننده و مدی ر تولید سرشناس سینمای ایران در این تجربه پشت سر کارگردان جوانی قرار گرفته که قرار است از
منظر یک ه م نسل ،راوی وضعیت جوانان باشد .درباره اخرین تجربه تهی ه کنندگی موسوی با او به گفت وگو نشستیم.
فروش فیلم ،ه�م از نظر اقتص�ادی و هم از نظر
قضاوت در مورد اینک�ه ایا فیلم مخاطب خودش
را پی�دا کرده یا نه ،مهم اس�ت .تا ای�ن جای کار،
فروش فیلم اخیر شما چطور بوده است؟
lشرایط سینما و اقتصاد ما به گونه ای پیش م ی رود
که تقریبا هم��ه فیلم ها تنها به 50درص��د ظرفیت فروش
خودشان م ی رسند .بخشی از این کاهش فروش مستقیما از
مسائل اقتصادی و اوضاع جیب مردم ناشی م ی شود و بخشی
هم تاثیر روانی همان مسائل اقتصادی است .در شرایطیکه
همه فیلم ها در نهایت به نصف ظرفی ت های فروش خودشان
م ی رسند ،م ی توانم بگویم فروش فیلم ما تا این جای کار بد
نبوده است .اما خب اگر شرایط عادی بود ،حتما م ی توانستیم
شاهد فروش بیشتری باشیم.
اگر در مورد رق م ها سوال کنم چطور؛ «بغض» تا به
حال چقدر فروخته است؟
lاخرین خب��ریکه م��ن دارم م ی گویند فروش در
س��ینما های ته ران حدود 200میلیون تومان بوده که البته
هنوز سرمایه گذاری فیلم را به ما ب رنگردانده است؛ ضمن انکه
بخشی از این درامد هم باید صرف اکران شود و به سینماها
پرداخت خواهد شد.
هزینه تولید فیلم چقدر تمام شده است؟
lبا توجه به اینکه فیلمبرداری در ترکیه انجام شد و
حدود 200هزار دالر با ن��رخ دالر 1130تومان در ترکیه هزینه
کردیم ،وقتی کار تمام شد حدود 480میلیون تومان هزینه
شده بود .اما االن هر قدر هم که فیلم بفروشد ،اگر بخواهیم
64
هزینه های دالری را کس��رکنیم ،مطمئن��ا وضعیت چندان
مناسبی پیش رو نخواهد بود.
اصال چرا تصمیم گرفتید فیلم را در خارج از کشور
فیلمبرداری کنید؟
lخب ،در زمینه س��اخت این داس��تان در داخل با
مش��کالتی رو به رو بودیم که در نهایت تصمیم به س��اخت
فیلم در خارج از کشور گرفته شد.
مثال چه مشکلی؟
lیکی از این مشکل ها س��وء تفاهم ی بود که اگر
فیلم را در داخل م ی س��اختیم ،تلقی سیاه نمایی در پس ان
ایجاد م ی شد .به همین دلیل با شورای تعاونی فیلمسازی به
این توافق رسیدیم که فیلم را در خارج از کشور تولید کنیم.
مراحل تولید فیلم در خارج از کشور چطور بود؟
lما در ابتدا با دو تهی ه کننده در تاجیکستان و ترکیه
وارد مذاکره ش��دیم .کار با تهی ه کننده ترک ه��م تقریبا وارد
مراحل جدی تری شده بود ،اما متاسفانه تهی ه کننده ترک از ما
یک سری انتظاراتی داشت که با شرایط داخلی ما هماهنگ
نبود .به همین دلیل تصمیم گرفتیم از خیر شراکت بگذریم
و فیلم را خودمان تولیدکنیم .باتوجه به اینکه فیلم در مورد
مهاجرت اس��ت تصور م ی کنم اتفاق خوب��ی در پرداخت ان
افتاده است.
اصال چرا به سراغ موضوع مهاجرت رفته اید؟
lدر واقع ،این فیلمنامه ،پیشنهاد اقای درمیشیان
بود .فیلمنامه ای همکه پیشنهاد شده بود کامل بود و من هم
با ان موافقت کردم؛ چون مساله مهاجرت ،موضوعی است
lاین فیلم کامال بدون همکاری دولتی ساخته شده
و باعث خوشوقتی است که بگویم سازمان سینمایی هیچ
کمکی به این پروژه نکرده .رئیس مرکز سینمای مستند در
زمانی که ما کار را اغاز کردیم اصال متوجه این نش��د که ما
به دنبال انجام چه کاری هستیم .زمانی هم که متوجه شدند
و فیلم را درک کردند ،دیگ��ر مدت ها بود از اغ��از کار پروژه
م ی گذشت.
تیم تولید همانی بود که انتظارش را داشتید؟
lبه گمان من گ��روه در این پ��روژه زحمت زیادی
کشیده است .فیلمبرداری در استانبول ب رای ما خیلی سخت
بود ،چون استانبول یک شهر توریستی است و هر طرف ان
را که نگاه م ی کنید عده ای توریست هستند که نم ی توانیم
تصوریش��ان را در فیلم داش��ته باشیم .بیس��ت و شش روز
فیلمبرداری مداوم در استانبول ب رای ما کار خیلی مشکلی
بود و این باعث م ی شود من از تیم همکارم در این پروژه واقعا
تشکر کنم.
فکر م ی کن�م حاال وقتش باش�د که بپرس�م کار
کردن با درمیشیان ب ه عنوان یک کارگردان تازه کار
که اولین فیلم بلندش را تجربه م ی کند ،برای شما
ریس�ک بزرگی نبود؟ کار با ی�ک کارگردان جوان
چطور بود؟
lمن قبال هم در کارهای اقای جی رانی با درمیشیان
به عنوان دستیار کارگردان و برنامه ریز همکاری کرده بودم،
او را م ی ش��ناختم و با توانای ی هایش اش��نا بودم .از نظر من
درمیشیان ،یک جوان اینده دار است که سینما را م ی شناسد
و نتیجه هم به هر حال ب رای کار اول خوب بود.
در تیزر فیلم و تبلیغات خیابانی ان گفته م ی شود
که «بغض» فیلم دهه شصت ی هاس�ت ،این دهه
شصت ی ها از کجا امده است؟
lواقعیت این است که این بیشتر یک شعار ب رای
تبلیغات فیلم بود ،بچه ها پیشنهاد کردند و من هم مخالفتی
نکردم ،این یک ایده تبلیغاتی بود و م��ن هم گفتم که اگر
دوست دارند اینطور باشد ،من مخالفتی ندارم.
این فیلم برای دهه شصت ی ها ساخته شده یا تنها
در مورد انها؟ ه�دف این بود که دهه ش�صت ی ها
مخاطب باشند ،یا سوژه کار؟
lفکر م ی کنم این سوالی است که پاسخ را باید از
تماشاگران گرفت .تماشاگران ،منتقدان ،روزنامه نگاران و در
کل مخاطبان فیل��م باید بگویند که ایا فیل��م در مورد دهه
ش��صت ی ها بوده یا ب رای انها .این ب رای من جالب نیس��ت
که خودم بگویم چه کاری را انج��ام داده ام ،جذابیت در این
اس��ت که مخاطبان بگویند چه برداش��تی داشته اند و مهم
هم همین است.
بگذارید سوالم را به ش�کل دیگری بپرسم ،شما
م ی خواس�تید با ای�ن فیلم روی دهه ش�صت ی ها
تاثیر بگذاری�د یا اینک�ه تنها یک�ی از این همه
دغدغ�ه ای را که بچ ه های نس�ل س�وم دچار ان
شده اند ،نمایش دهید؟
lمساله ای که از همان ابتدا ب رای من مهم بود این
بود که بگویم مهاجرت هایی هم هس��ت که ب ی س��رانجام
است ،مهاجرت های کور به امید بهشتی که هیچ وقت و در
هیچ کجا وجود خارجی نداشته ،با ب رنامه ریزی هاییکه اشتباه
از کار در م ی اید ،این همان س��وژه و موضوعی بود که مورد
توجه و عالقه من و گروهم قرارگرفته است .باقی ماجرا ها و
فو حدیث ها دیگر چندان اهمیتی ندارد.
حر
شاید یکی از چی ز هایی که این فیلم را از کارهای
دیگ�ر متمای�ز و متفاوت ک�رده ،به جز ریس�ک
شما در س�اخت فیلم در ترکیه و همکاری با یک
کارگردان که اولین تجربه بلند س�ینمای ی اش را
پشت سر م ی گذارد ،شکل خاص فیلمبرداری کار
است .چ ه چیزی باعث ش�د این نوع فیلمبرداری
را انتخ�اب کنید که در س�ینمای م�ا کمتر دیده
شده است؟
lتورج اصالن��ی ،فیلمبردار کار ،از ش��اخ ص ترین
فیلمبردار های ماست که به شدت اهل تجربه است و جرات
ان را هم دارد .یک سال و چند ماه قبل که در مورد همکاری
با هم صحبت م ی کردیم به من پیش��نهاد داد فیلمبرداری
را با دوربین 5Dکه یک دوربین عکاس��ی است اما قابلیت
فیلمبرداری هم دارد ،انجام دهیم .من کمتر از پنج ثانیه به
این پیش��نهاد فکر کردم و بعد هم فورا قبول کردم؛ چراکه
اصالنی از جمله ادم هایی است که من به او اعتماد و اعتقاد
داشته و دارم.
من شخصا احترام زیادی ب رای اصالنی قائل هستم ،به
هر حال او هم در کارش متخصص است ،همین را هم به او
گفتم و گفتم که از تجربه کردن یک ایده جدید نم ی ترسم.
با این حال اصالنی خودش یکی ،دو ماه بعد دوباره به دفتر
من امد و یک کار کوتاه ب رای من اورد که با نور شمع و همان
دوربینی که پیشنهادش را داده بود تصویربرداری کرده بود.
البته من به کار او اعتقاد داش��تم اما خودش اصرار داش��ت
پیشنهاد را یک بار تجربه کند و البته نتیجه کار فوق العاده
بود .فیلم کوتاهی که ب رای من نمایش داد ،فوق عالی بود و
دیگر هیچ جای شکی باقی نماند.
یعنی اینها برای چنین ریس�کی در ساخت یک
فیلم بلند کافی بود؛ صرفا یک فیلم کوتاه خیلی
خوب و وجود یک فیلمبردار تجرب ه گرا؟
lخب ،قبل از این فیلم ،فیلم «فصل کرگدن» هم
یکگپکوتاهبادههشصتی هایمخاطب
فاطمه کریمخان
نفر از دانشگاه های مختلفیکه ب رای گرفتن پذیرش انها اقدام
کرده صحبت م ی کند ،یکی از دو میلیون تومانیکه ب رای ازاد
شدن مدرکش الزم است و دیگری از حسرت فرصت از دست
رفته اش ب رای رفتن .این جوان دانشجو م ی گوید که دغدغه
مهاجرت را در تمام بچه هایی دیده که فقط به اشتیاق رفتن،
در کالس های زبانشان از کالس های دانشگاه شان منظم تر
حاضر م ی شوند و نیز بین دوستانی که با گران شدن هر روزه
دالر به غمشان اضافه م ی شود ،چون م ی بینند رفتن هر روز
سخت تر م ی شود.بحث ،فقط مساله مهاجرت نیست ،مساله
lبله ،این را خود ما هم احساس کرده ایم که برخی
از تماش��اگران خیلی با فیلمبرداری همراه م ی شوند و این
تکنیک ب رایش��انکش��ش ایجاد م ی کند ،در مقابل برخی
هم هس��تند که اصال ان را دوس��ت ندارند و فکر م ی کنند
سرگیجه اور و خسته کننده است .عده ای به دلیل حرکت زیاد
دوربین نم ی توانند با فیلم همراه شوند ،اما برداشت من این
اس��ت که انها که باتوجه به نوع فیلمبرداری با فیلم ارتباط
برقرار م ی کنند ،تعداد بیشتری را شامل م ی شوند.
برخورد منتقدان با فیلم شما چطور بوده؟ اوضاع
به کام بوده است؟
lفکر م ی کنم همین که فیلم «بغض» جزو یکی از
پنج انتخاب مجله فیلم در امده است ،نشان م ی دهد که نظر
منتقدان در مورد فیلم چه بوده است .به هر حال من از نتیجه
کار راضی هستمg .
پرداختن به مهاجرت در فیلم «بغض» است ،چیزی که نگین
م ی گوید ب رایش غریب و ناش��ناخته بوده است« :شاید تکرار
هر روزه این ماجرا باعث بغض کردن من بش��ود ،اما عجیب
اس��ت که با دیدن فیلم «بغض» هیچ حس نزدیکی با این
ماجرا نداشتم .جدا از بازی خوب بازیگران و فیلمبرداری خوبی
که م ی توانست فضایی جذاب را به من غالب کند ،پرداختن
به موضوع مهاجرت به روش «بغض» ب رای من این مساله را
غریب و ناشناخته کرده است ».دیدگاه دو دانشجوی پسر را هم
در این باره جویا م ی شوم؛ ش��ایان م ی گوید ادم هایی هستند
که این طرف حاضر نیس��تند دنبال هیچ کاری را بگی رند ،اما
خودشان را ب رای ظرفشویی و رساندن پیتزا در مملکت غریب
اماده م ی کنند .مجید فکر م ی کند که این فیلم باید در ای ران
ساخته م ی شد ،تا م ی توانست نزدیکی بیشتری ایجاد کند ،اما
ادامه م ی دهد که همین هم با وجود اینکه با شنیده های ما از
رفتن و مهاجرت کردن خیلی تفاوت داشته ،چیز خوبی از کار
درامده است.به بحث درون کافه که برگردیم ،بحث از
مهاجرت م ی گذرد و دوباره به ماجرای دهه شصت ی ها
م ی رسد .فرش��ته م ی گوید هیچ وقت فکر نم ی کند
یکی از ما دهه ش��صت ی های طبقه متوسط و حتی
پایین اجتماعی این همه یاغی و افسار گس��یخته
کاری کنی��م .او ادامه م ی دهد که ای��ن همه نگاه و
حرف و حدیث درمورد اعتیاد و متهم کردن به خیانت
و چی ز هایی مانند این کم کم دارد تکراری م ی ش��ود.
نگین حرف فرش��ته را ادامه م ی دهد و م ی گوید اگر
کس��ی واقعا م ی خواهد درباره دهه شصت ی ها فیلم
بسازد ،باید به دنبال چی ز های دیگری برود؛ چی ز هایی
که ملموس تر هستند.رها ،دوست دیگری که درسش
را تازه تمام ک��رده و کالس زبانش را س��ه بار در هفته ،هر بار
چهار س��اعت در روز م ی رود ،اینجا تازه وارد بحث ما م ی شود
و م ی گوید که چی ز هایی در این فیلم دهه ش��صت ی ها دیده
نشده« :این همه سر خوردگی ما توی این شه ر ها دیده نشده،
این همه ب ی اعتمادی به ما دیده نشده و عصبانیت ما از همه
چی ز های بدی که دور تا دورمان را گرفته ،دیده نشده است».رها
فکر م ی کند که ما دهه شصت ی ها ،به اندازه کافی به ب ی عقلی
متهم شده ایم و حاال شاید بیشتر احتیاج داشته باشیم کسی
از ما بپرسد «شما چه دردی دارید؟!» g
مثلث شماره 150
3
روی تراکت های تبلیغاتی فیلم نوش��ته اند« :فیلمی
ب رای دهه شصت ی ها» .تراکت ها را درست رو به روی دانشگاه
ته ران ،توی دس��ت بچه ها م ی ش��ود دید .کاغذهای قرمز با
عکس بابک حمیدیان و باران کوث��ری؛ بازیگر هایی که اگر
سن شناسنامه ای شان هم با دهه شصت گره نخورده باشد،
حداقل شبیه دهه شصت ی ها هستند .روی پرده سینما ،فیلم
درباره مهاجرت است ،دختر و پسری که شاید هم دهه شصتی
باش��ند ،درگیر اعتیاد و ب ی خانمانی و خیانت؛ درکشوری که
همه چیزش غریب اس��ت .روی تراکت های فیلم نوشته اند
«فیلم ب رای دهه شصت ی ها» اما دهه شصت ی ها در
این باره چه فک��ر م ی کنند؟ فرش��ته ،یکی از همان
دانشجو هاست که با چند نفر دیگر کنار ما نشسته
است و فیلم را تماشا کرده است .در میانه فیلم بار ها
دیده ایم که س��رش را گرفته میان دس��ت هایش ،یا
چش��م هایش را با کف دست پوش��انده .اواخر فیلم
هم سرگیجه اش ان قدر زیاد ش��ده که عطا را به لقا
بخشیده و توی خیابان منتظر دوستانش مانده است.
م ی گوید سرگیجه ای که حرکت زیاد دوربین باعثش
بوده ،ازار دهنده اس��ت ،اما فیلم را دوست داشته؛ هر
چند فکر م ی کن��د این همه حرک��ت دوربین باعث
ش��ده خیلی جا ها خط داستان را از دس��ت بدهد .با
فرشته س��ر ش��وخی را باز م ی کنیم که گروه چند نفره شان
راهش را ب��ه طرف یک��ی از کافه های دور و بر س��ینما پیدا
م ی کند .جایی که می ش��ود درب��اره فیلم دهه ش��صت ی ها
حرف بزنیم.ثمین فکر م ی کند داس��تان فیل��م روان بوده و
خوب پیش رفته .او م ی گوید فیلم را دوس��ت داش��ته و فکر
م ی کند «بغض» راوی زخم ها و دغدغه های خودمان ،نسل
س��وم ی ها و دهه شصت ی هاس��ت .او فکر م ی کند «بغض»
ی دیدنی از سرگشتگ ی ها و سردرگم ی های نسل جوان
فیلم
است ،اما نم ی تواند ادعای «فیلم دهه شصت ی ها» را به راحتی
بپذیرد و م ی گوی��د« :ژاله و حامد فیلم «بغ��ض» به نظر او
چندان فاکتورها و نش��انه های مهم و دقیق نسل سوم ی ها
را ندارند .انه��ا م ی توانند یک��ی از میلیون ها ج��وان ای رانی
باشند ،اما نم ی توانیم به صراحت انها را نمایندگان نسل سوم
بدانیم».این دانشجو فکر م ی کندکه بغض م ی تواند دلنشین
باشد ،چون روایت صادقانه و تمیزی است از یک خط فکری
که شاید در ذهن نسل سوم ی ها و چهارم ی ها زیاد چرخ بزند.
شاید دو جوان این فیلم واقعا ب رای دهه شصتی بودن ،زیادی
دور از واقعیت هستند ،اما پرستو م ی گوید موضوع اصلی فیلم
بغض را هر روز در جمع دوستان خودش م ی بیند .هر زمانی
که یک جمعکوچک از دوستان دور هم جمع م ی شوند ،یک
اما شاید یکی از دالیل دوقطبی شدن مخاطبان
دقیقا همین باشد ،این شکل فیلمبرداری عده ای
را کاملا هم�راه م ی کن�د و ب�رای ع�ده ای دیگر
سرگیجه و کالفگی م ی اورد...
فرهنگ
شاید بغض کنم ،اما «بغض» برایم ناشناخته است
با همین تکنیک و دوربین روی دست فیلمبرداری شده بود.
البته لنزهاییکه در ان فیلمبرداری استفاده شده بود خیلی
حرفه ای تر ازکاری بودکه ما انجام دادیم ،اما خب بسیار هم
گران تر تمام م ی ش��د ،ما تنها با لنز های خ��ود دوربین کار
کردیم و نتیجه ان هم فوق العاده از کار در امده است.
65
ایا صرفا جوانی خود ش�ما دلیل این پرداختن به
دهه شصتی ها بوده یا مسائل دیگری هم هست؟
lببینید من به عنوان یک متولد دهه شصت در وهله
اول به خودم نگاه می کنم و اطراف خ��ودم را می بینم .پس
دوست دارم از نسل خودم حرف بزنم؛ از اینکه دارم در باتالق
دست و پا می زنم .از این همه پارادوکس ،این همه تضاد ،این
همه گیجی ،اینکه چرا کس��ی به فکر ما نیست ،اینکه چرا
اینده این قدر گنگ و مبهم است ،چرا این قدر همه چیز تلخ
است ...بغض داستان این تفکر است .متولدین دهه شصت؛
نسلی که فکر می کنم خیلی در حق شان جفا شده است .دهه
شصتی ها قربانی این جامعه شده اند .حامد و ژاله فیلم بغض به
انتها رسیده اند و امیدی برای اینده نمی بینند .مثل همه ما که
یک جور گیر افتاده ایم .نه جدی گرفته می شویم و نه فکری
برایمان می شود .روز به روز بیش��تر طرد می شویم .عده ای
برای فرار از واقعیت دست به خودویرانی نفس می زنند و به
اعتیاد روی می اورند تا در خماری به رویاها و ارزوهایش��ان
برسند .عده ای دیگر هم فرار را برقرار ترجیح داده و در رویای
اینده مهاجرت می کنند.
چرا فض�ای فیل�م را در یک کش�ور دوم انتخاب
کرده اید؟
فرهنگ
رسیدن به شیرینی از تلخی
گفت وگو با کارگردان «بغض»؛ فیلمی درباره مصائب جوانان
lچون در کش��ور خودم نمی توانم واقعگرا باشم و
قصه تلخ تعریف کنم .انقدر فضا امیدوار کننده و ش��اد است
که تو را با انگ س��اخت فیلم س��یاه نمایی از س��اخت فیلم
اجتماعی طرد می کنند .من می خواس��تم قص��ه غربت دو
ادم در مملکت خودشان را تعریف کنم که نتوانستم و برای
ساخت فیلم ناگزیر ش��دم به کش��ور دومی بروم و غربت و
تنهایی را در مهاجرت تعریف کنم .البته این را بگویم که تم
مهاجرت از ابتدا در فیلمنامه بود و حامد و ژاله می خواس��تند
از ایران بروند.
مهاجرت ،اعتیاد و روابط انسانی که شما به تصویر
کشیده اید ،شاید مسائلی باشند که قبال خیلی زیاد
به انها پرداخته شده است ،چرا باز به سراغ همین
مسائل رفته اید؟
مثلث شماره 150
4
رضا درمیشیان با «بغض» اولین کار بلند س�ینمایی اش را بعد از تجربه های دستیاری و برنامه ریزی در چند
کار فریدون جیرانی ،داریوش مهرجویی و علیرضا داوودنژاد تجربه کرده است .خودش سن و سال زیادی ندارد
و فیلمش را با این جمله روی پرده س�ینما اورده که «فیلم دهه شصتی هاس�ت» .می گوی�د دغدغه اش بعد از این
فیلم هم باز جوانان خواهند بود و مس�اله مهاجرت.
بغض اولین کار سینمایی بلند شماست ،چقدر از
نتیجه کار راضی هستید؟
lاز نتیجه اکران یا خود فیلم؟
هر دو؟
lاز خود فیلم که خیلی راضی هستم ،ولی از وضعیت
فعلی سینما که به این بازار اشفته و هرج و مرج اکران منجر
شده اصال راضی نیستم .راستش را بگویم در این شرایط اتش
زدن فیلم ها ،باز من شانس اوردم که سر گروهی داشتم و چهار،
پنج جا فیلمم به نمایش درامد .می دانید ش��رایط به گونه ای
است که همین که فیلمت اکران می شود باید خدا را شکر کنی.
ما را راضی به حداقل ها کرده اند و چاره ای هم جز این نداریم.
وقتی می بینی یک سینمادار با اینکه فیلمت می فروشد سانس
تو را به فیلم سلیقه خودش می دهد چه می توانی بگویی؟ یا
وقتی سینما فرهنگ یعنی سینمای دولت و فارابی فیلم من
را بی ارزش می داند و می گوید وقتی فیلم ارزشی دارم بیشتر از
یکی ،دو سانس به تو نمی دهم ،من دیگر چه می توانم بگویم؟
یا وقتی می بینم س��ینمایی که مدیریتش دست تهیه کننده
فیلمی است که خود معترض به انحصارطلبی و اکران نشدن
فیلمش در برخی سینماهاس��ت ،ان وقت خودش دست به
چینش سانس های س��ینمایش می زند و به فیلم من بیشتر
از یک سانس نمی دهد ،چه باید بگویم؟ شما جای من؛ نیمه
اول سال اصال فیلم اکران نمی شد ،اکران طلسم شده بود و
سینماها تشنه فیلم .طوری که در هر پردیس سه فیلم به زور
اکران بود ،اما حاال در هر پردی��س 14فیلم همزمان اکران
است .واقعا چه خبر شده است؟
66
به نظر شما راهکار چیست؟
lش��رایط اقتصادی به گونه ای شده که سینما دارد
از سبد خانواده ها خارج می شود .خانواده ها ترجیح می دهند
فیلم ها را در دی.وی.دی و در خانه ش��ان ببینند تا در سالن
سینما و متاسفم این را می گویم که این لذت تماشای جمعی
فیلم در پرده عریض دارد از بین می رود .ان وقت س��ینمادار
ما دارد سلیقه ای را به تماشاگر تحمیل می کند که با تماشای
فیلم مورد سلیقه او از سینمای ایران فراری شود! نمی خواهم
وارد مصداق ها شوم ولی ش��ما وقتی فالن فیلم را به خورد
تماش��اگر می دهید چه انتظاری دارید که دوباره به س��ینما
بیاید و فیلم ببیند؟
از این مس�ائل بگذریم ،همکاری با بازیگران در
نخستین تجربه سینمایی شما چطور بود؟
lخیل��ی خوب .باب��ک حمیدیان و ب��اران کوثری
بهترین انتخاب های فیل��م بودند و برای م��ن ،حامد و ژاله
فیلم بغض بدون باران و بابک معنای��ی ندارد .باران و بابک
بازیگران خالقی هستند و به شدت با انگیزه.
در تبلیغات فیلم تاکید ش�ده که فیلم بغض ،فیلم
بچه های دهه ش�صت اس�ت ،چرا بچه های دهه
شصت را انتخاب کرده اید؟
lچون خودم دهه شصتی هستم و ترجیح می دهم
درباره چیزهایی که برای خودم ملموس است فیلم بسازم.
این فیلم درباره بچه های دهه ش�صتی است ،یا
برای انها؟
lهر دو.
lببینید شما می گویید تکراری است ،من هم قبول
دارم ،ولی چرا کسی به فکر حل این مسائل تکراری نیست؟
ما باید تلنگر بزنیم تا کسی بیاید و ببیند که این دهه شصتی ها
پا در هوا مانده اند .ما باید همه این تلخی ها را نشان دهیم تا
به شیرینی برسیم.
مس�ائل دیگری هم در مورد دهه شصتی ها وجود
دارد که بخواهید ب�ه انها بپردازید ی�ا بعد از این
فیلم به سراغ سوژه های دیگری خواهید رفت؟
lفیلم بعدی من هم درباره مهاجرت است و باز هم
دهه شصتی ها .مهاجرت اصلی ترین س��وال جامعه ماست.
ماندن یا رفتن! g
«بغض»چگونه
شکل گرفت؟
روایت رضا درمیشیان
5
فیلمنامه اولیه ما در شورای پروانه ساخت رد شد .قصه
در تهران اتفاق می افتاد ،داستان پسری که دیوانه وار عاشق
دختری بود و به خاطر او دس��ت به دزدی می زد و ...گفتند
فیلمنامه سیاه نمایی اس��ت و می دانید که سیاه نمایی یعنی
سینمای اجتماعی خودمان! و گفتند نمی شود ،اما من کوتاه
نیامدم و با پافشاری زیاد از سوی ارشاد به ما پیشنهاد دادند
که فضای قصه را به قبل از انقالب و دوران ساواک ببریم
یک فیلم قابل قبول
4
کیوان کثیریان از بغض می گوید
«این فیلم نماینده خوبی برای سینمای نسل جوان ماست» .این را کیوان کثیریان می گوید که «بغض» را دوست
داشته و فکر می کند چون مهاجرت این روز ها پس ذهن خیلی از ادم ها هست ،پرداختن به ان حتما ضرورت دارد .در
این شماره از مثلث با او درباره این فیلم و مختصاتش به گفت وگو نشسته ایم.
در تبلیغات فیلم بغض مدام گفته م ی ش�ود که
این فیلم ،فیلم دهه شصت ی هاست؛ به نظر شما
ایا این فیلم در مورد دهه شصت ی ها ساخته شده
یا برای انها؟
فرهنگ
تا مجوز بگیریم .برای فرار از اضافه شدن ساواک به قصه ام
و تعدیل سیاه نمایی مورد نظر دوستان ،پیشنهاد دادم قصه
را در خارج از کش��ور کار کنم که خوشبختانه پذیرفته شد و
پروانه ساخت گرفتیم.
فیلمنامه اولیه ،غربت دو جوان در کشور خودشان بود؛
ادم هایی که در مملکت خودشان غریبند و تنها .می خواهند
از کش��ور بروند که در نهایت مکان این غرب��ت به خارج از
کشور منتقل و مهاجرت پررنگ شد .نگارش فیلمنامه سه
ماه طول کشید ،اما بازنویسی ان طوالنی بود .از ابتدا قصه
را برای باران کوثری نوشته بودم و نمی دانستم حامد فیلم
چه کسی است که با پیشنهاد درست حبیب رضایی ،بابک
حمیدیان وارد فیلم شد و االن که فیلم را می بینم باور دارم
کسی بهتر از بابک نمی توانس��ت این نقش را اجرا کند .زیر
نظر حبیب رضایی همراه باران کوث��ری و بابک حمیدیان
ش��روع کردیم به جلس��ات روخوانی ،تحلی��ل نقش و اتود
lبه نظر من فیلمب��رداری کامال با مضمون فیلم
و با کلیت ان هماهنگ��ی دارد .فیلم یک خصلت جوانانه و
پرتحرک دارد .موضوع ان که مهاجران و مشکالت انهاست،
بس��یار پ رالتهاب و پ ر افت و خیز اس��ت و حرکات دوربین با
ب ی تابی و با به این در و ان در زدن شخصی ت ها و بالتکلیفی
انها ،بسیار هماهنگ است.
داشته اند یا نه .این مساله که مخاطبان این فیلم را دوست
داش��ته اند یا نه ،م ی تواند با معیارهایی مثل فروش فیلم یا
چیزهایی مانند ان مش��خص ش��ود ،اما من به عنوان یک
مخاطب فکر م ی کنم فیلم به مس��ائل یک قش��ر بسیار
مهم پرداخته است .قهرمان های فیلم زیر 30سال هستند
و کشور را ترک کرده اند ،معن ی اش این است که احتماال در
داخل کشور اوضاع خوبی نداشته اند و دنبال شرایط بهتری
پس ذهن بس��یاری از جوان ها
بوده اند .مهاجرت ،این روزها ِ
و برخی افراد جامعه اس��ت ،بناب راین پرداختن به این مساله
م ی تواند ب رای همه جذاب باش��د .حرف این فیلم هم ب رای
جوانان م ی تواند قابل توجه باش��د و هم ب رای مس��ئوالنی
که موظف هس��تند ش��رایط مناس��ب زندگی را ب رای مردم
lمن ش��خصا فیلم را دوس��ت دارم .به نظرم این
فیلم نماینده خوبی ب رای سینمای نسل جوان ماست .ب رای
کار اول ،فیلم قابل قبولی اس��ت ،اما مثل هر فیلم دیگری
عی ب هایی هم دارد ک��ه م ی تواند در این��ده و در تجربیات
بعدی برطرف شودg .
زدن های مختلف .ماحصل این جلس��ات تاثیر مس��تقیمی
بر متن و کار گذاش��ت و لحظات فیلم زنده شد .نقش ها تن
بازیگران شد و سر صحنه دیگر تکلیف مان مشخص بود و
می دانستیم چه اتفاقی قرار است بیفتد.
البته فیلمب��رداری در اس��تانبول ویژگی های خاص
خودش را دارد ،ولی برای گ��روه جمع و جور «بغض» هیچ
کاری نشدنی نبود و سعی کردیم از نهایت وقت و امکانات
برای ساخت «بغض» استفاده کنیم .همه با هم یکی شده
بودیم برای س��اخت فیلم خوب .می خواستم به بطن شهر
بروم؛ کوچه پس کوچه ها .محله ها.
شاید بشود گفت نصف استانبول را پیاده روی کردیم،
ساعت ها پیاده قدم می زدیم تا در زمان محدودمان لوکیشن
را پیدا کنیم .درست است که لوکیش��ن های فیلم خیابانی
بود ،اما پیدا کردن خیابان ها و فضاهایی که قرار بود ابستن
فضای فیلم شود و البته هماهنگی و مجوزشان کار راحتی
نبود .برای فیلمبرداری براس��اس امکانات و جغرافیا س��ه
ش��هر را انتخاب کردیم ،دوشنبه در تاجیکس��تان ،پاریس
در فرانس��ه و اس��تانبول در ترکی��ه .در جمع بن��دی نهایی
ترکی��ه را انتخاب کردیم چ��ون پناهگاه مهاجران اس��ت.
برای فیلمبرداری «بغض» من کس��ی را می خواس��تم که
یاغی گری کند و «تورج اصالنی» این خصلت را داش��ت.
حین کار صحبت هایی داشتیم ،اصالنی پیشنهاد دو دوربین
را داد و «ج��واد جاللی» به عن��وان فیلمب��ردار دوم به کار
اضافه شد.
سینما برای من یعنی تجربه .به خاطر همین به سراغ
ادم هایی رفتم که با هم تجربه کنی��م .همه اعضای گروه
«بغض» خالق و تجربه گرا هستند .همه با انرژی و انگیزه
امدند و هدفی جز زبان سینما و ساخت فیلم خوب و رسیدن
به «گرامر و زبان سینما» نداشتیم؛ زبانی که بتوانیم فارغ از
دیالوگ با تماشاگر حرف بزنیمg .
مثلث شماره 150
lمن نم ی توانم از طرف مخاطبان صحبت کنم.
مخاطبان باید خودشان نظر بدهند که ایا این فیلم را دوست
فیلمب�رداری ای�ن کار با ی�ک دوربین عکاس�ی
انجام ش�ده و تحرک ان هم بس�یار زیاد است،
این چیزی است که شاید در س�ینمای ما کمتر
دیده شده باشد؛ ش�ما فیلمبرداری کار را چطور
ارزیابی م ی کنید؟
فیلمبرداری بغض گاهی ا ن قدر پرتحرک اس�ت
که بینن�ده را به س�رگیجه م ی اندازد ،نظر ش�ما
چیست؟
پس فکر م ی کنید این همه تاکید بر اینکه فیلم
بغض ،فیلم دهه شصت ی هاست ،چه دلیلی دارد؟
این فیلم چقدر م ی تواند برای بیننده ان احساس
خوبی ب ه وج�ود بی�اورد؟ منظورم این اس�ت که
مخاطبان چقدر فیلم را دوست خواهند داشت؟
lبه نظر من کار هم از نظر تکنیک و هم مضمون
موفق از اب در امده است .مضمون محوری فیلم ،قضاوت
و مهاجرت اس��ت که به عنوان دو عنصر پررنگ در قصه به
ان اشاره م ی شود .در حوزه فنی ،در فیلمبرداری و تدوین از
افراد درجه یک و کاربلد استفاده شده است .بازی های خوبی
هم در فیلم دیده م ی شود و کارگردانی هم قابل قبول است.
lبه هرحال ت��ورج اصالنی که فیلمب��رداری این
کار را به عهده داش��ته ،یکی از فیلمبرداران مطرح و به روز
سینمای ماست ،نتیجه کارش هم معموال خوب بوده است.
اصالنی کارنامه پرباری از تجربه های مختلف دارد و همواره
س��عی م ی کند این کارنامه را پربارتر ه��م بکند .عالقه مند
به تجربه های جدید اس��ت و با تکنولوژی های روز در حوزه
کار خودش هم اشناس��ت .اینکه او فیل��م را با یک دوربین
عکاسی ،فیلمبرداری کرده است ،نکته ای منفی نیست .او
شاید دلش بخواهد فیلم ی را با دوربین موبایل فیلمبرداری
کند ،این به ما مربوط نیست .انچه ما م ی بینیم نتیجه کار
است؛ ب رای ما مهم ان چیزی است که نمایش داده م ی شود
و من فکر م ی کنم تصاویر این فیلم و فیلمبرداری ان کامال
در خدمت فیلم بوده اند.
lمگ��ر اهمیتی ه��م دارد ک��ه فیلم ب��رای دهه
شصت ی ها باش��د یا در مورد انها؟ به نظر من یک اثر هنری
ازجمله یک فیلم نم ی تواند مخاطب خودش را انتخاب کند؛
نم ی تواند بگوید که ب رای چه کس��ی ساخته شده است .به
عقیده من با یک روند دموکراتیک ،هرکسی م ی تواند فیلم
را ببیند و هرکسی م ی تواند مخاطب فیلم باشد.
اما از حیث سوژه باتوجه به اینکه قهرمانان این فیلم
جوان ها هستند و مس��اله جوان ها به همه اعضای جامعه
از خود جوان ها گرفته تا والدین انها و مس��ئوالن فرهنگی،
اجتماعی و سیاس��ی مملکت ک��ه در مورد انه��ا تصمیم
م ی گیرند ،مربوط م ی ش��ود ،باید گفت مخاطب این فیلم،
همه هس��تند .به عقیده من حتی یک فیل��م کودک هم
نم ی تواند ادعا کند که مخاطب مشخصی دارد و تنها ب رای
کودکان ساخته شده است.
lمن فکر م ی کنم ب��ه هرحال اینه��ا ،تمهیدات
تبلیغاتی است و اش��کالی هم ندارد .در زمان نمایش فیلم
س��عی م ی ش��ود با جمالتی مانند انچه برای فیلم بغض
انتخاب شده است ،فیلم را توصیه کرد یا مردم را به دیدن ان
ترغیب کرد ،اما من شخصا به این مساله که فیلم درباره یا
ب رای دهه شصت ی ها باشد اعتقاد ندارم ،اما این فیلمی است
که سعی شده است توجه ویژه ای به جوانان دهه شصتی که
زیر 30سال هستند داشته باشد.
کشورشان فراهم کنند.
از نظر تکنیک و مسائل فنی چطور؟ نتیجه کار را
چطور ارزیابی م ی کنید؟
در مجم�وع جم ع بن�دی ش�ما در م�ورد فیل�م
بغض چیس�ت؟ فکر م ی کنید ب ه عنوان کار اول
درمیشیان قابل قبول بوده است؟
67
جهان جدید
جهان جدید
مثلث شماره 150
68
فتح علیه ائتالف حماس -اخوان
1
چرا ابومازن دست تسلیم را باال برد؟
جهان جدید
مثلث شماره 150
همه چیز از انتفاضه ش��روع ش��د؛ تاکتی ک ها تغییر
یافته ب��ود و باید فض��ای دیگری در مقاومت فلس��طینی
شکل م ی گرفت ،چه انکه فتح راه سازش را در پیش گرفته
بود؛ راهی که به گمان طرفداران س��ازش مسیری به سوی
تشکیل دولت فلسطینی بود.
فتح و حماس به لحاظ جایگاه اجتماعی /سیاس��ی
مهم ترین گروه های فلسطینی به حساب م ی ایند که دارای
قدمت فعالیت مس��تمر در صحنه فلس��طین و مبارزه در
قالب ها و شیوه های مختلف با رژیم صهیونیستی هستند.
فتح مهم ترین گروه عضو ساف سازمان ازادی بخش
فلسطین به شمار م ی رود؛ جنبش در سال 1965میالدی به
ریاست یاسر عرفات تاسیس شد .در واقع فتح مغز راهبردی
ساف بود و فرماندهی این سازمان را در اختیار داشت.
فتح در س��ال 1974برنامه های سیاس��ی خ��ود را با
گرایش ملی تدوین کرد و در س��ال 1988پس از سلس��له
دیداره��ا و گفت وگوهایی با مقام های عرب��ی منطقه ای و
بی ن المللی قطعنامه 242شورای امنیت سازمان ملل ناظر
بر تشکیل دو دولت اسرائیلی و فلسطینی را پذیرفت .فتح
پذیرفت که بند مرب��وط به «لزوم از بین رفتن اس��رائیل از
منشور ملی فلسطین مشروط به خروج رژیم اشغالگر قدس»
از سرزمین اشغالی 1967حذف شود؛ مساله ای که نزد دیگر
گروه های مقاومت به عن��وان خیانت به ارمان فلس��طین
مطرح شد .فتح در فرایند دولت س��ازی خود با قبول پیمان
اسلو حکومت خودگردان فلسطین را تشکیل داد.
این جنب��ش تا س��ال 2000می�لادی به ای��ن تعهد
پایبند بود ،اما زمانی که اریل ش��ارون ،نخس ت وزیر اسبق
رژیم صهیونیس��تی به مس��جداالقصی اهانت ک��رد و به
همراه 400چکمه پوش وارد این مسجد شد ،فتح عملیات
مسلحانه را از سر گرفت.
گردان ه��ای ش��هیدان االقصی ش��اخه نظامی فتح
از اغ��از قیام دوم مردم فلس��طین مش��هور ب��ه «انتفاضه
مس��جداالقصی» تاکن��ون ده ه��ا عملی��ات نظام��ی در
سرزمین اشغالی فلسطین ضد افراد و پایگاه های نظامیان
صهیونیس��ت انجام داده اس��ت .ش��اخه نظامی فتح یک
مجموعه یکدس��ت و واحد به فرماندهی ش��خص معین
نیس��ت ،بلکه مجموعه هایی متفاوت در مناطق مختلف
به خصوص کرانه باخت��ری را در برم ی گی��رد که م ی توانند
مستقل از همدیگر عمل کنند .با این حال در سال های اخیر
و پس از مرگ عرفات فتح بیشتر به عنوان نیرویی در داخل
تشکیالت خودگردان حل شد.
حماس اما گرایش اس�لامی مبتنی بر اندیش��ه های
اخوانی دارد و در باریکه غزه فعالی��ت م ی کند .این جنبش
در اغاز قیام ی��ا انتفاضه اول معروف به «قیام س��نگ» در
س��ال 1987به وسیله شیخ «احمد یاس��ین» تاسیس شد
و او تا زمان ش��هادت رهب��ری معنوی حم��اس را به عهده
داشت .حماس از ابتدا با پیمان اسلو مخالف بود ،اما پس از
درگذشت عرفات و به دلیل تغییر شرایط داخلی ،منطقه ای
و بی ن المللی اندکی تغییر مواضع داد و با میانجیگری مصر
اتش بس را پذیرفت و در انتخابات شهرداری ها در فلسطین
ش��رکت کرد .حم��اس در ان انتخاب��ات ک��ه در نیمه اول
سال 2005میالدی برگزار شد به پیروزی قاطع در باریکه غزه
دست یافت و در انتخابات مجلس قانونگذاری فلسطین نیز
که در نیمه دوم همان سال انجام گرفت ،اکثر کرس ی های
پارلمان را به دست اورد و دولت تشکیل داد.
گردان های ش��هید عزالدین قس��ام ش��اخه نظامی
حماس و «قس��ام» فرمانده مس��لمان س��وری بود که در
س��ال 1936میالدی در جنگ با صهیونیس ت ها در خاک
فلس��طین ش��هید ش��د .این گردان ها در اغاز دهه 1990
عملیات ش��هادت طلبانه را اغ��از کردن��د و تاکنون صدها
عملیات ضد صهیونیس��تی را در س��رزمین اش��غال شده
فلسطین انجام داده اند.
با این حال در س��ال های اخیر رابطه فتح و حماس به
دلیل فعالی ت هایی که هر دو علی��ه یکدیگر دارند هیچ گاه
حس��نه نبوده ،به صورتی که نخس��ت وزیر هنیه و ریاست
ابومازن یکی ب��ر غزه و دیگ��ری بر کرانه باختری توس��ط
هر دو گروه به رسمیت شناخته نش��ده است .درگیری های
فتح و حماس جدا از افتراق های ماهوی و تش��کیالتی به
درگیری های نظامی هم کش��یده است و حماس بارها فتح
را متهم کرده که با رژیم صهیونیس��تی ب رای ضربه زدن به
حماس هم پیمان است.
جنبش فتح و حم��اس به لحاظ اعتق��ادی ،دو قطب
معارض هم ش��ناخته م ی ش��وند .حماس جنبشی مذهبی
و نم��اد جریان انقالب ی گری اس��ت که همه اعتب��ار خود را
مرهون تفکرات مبارزاتی و مقاومت در ب رابر رژیم اش��غالگر
قدس است ،در حالی که جنبش فتح ،جنبشی الئیک است
و موقعیت امروز خود در س��رزمی ن های اش��غالی را در گرو
دیپلماسی س��ازش با رژیم صهیونیس��تی و تعامل با غرب
م ی بیند .از این رو تاریخ مناس��بات ۲۰ساله این دو جنبش
در رقابت و تضاد با یکدیگر سپری شد و ب ر خالف تصورات،
گذش��ت زمان تا امض��ای توافقنامه های متع��دد ،هیچ گاه
نتوانست از می زان اختالفات انها بکاهد.
وق��وع قیام ه��ای مردم��ی در کش��ورهای عرب��ی،
به خصوص تون��س و مصر که با پیروزی م��ردم و روی کار
امدن حکومت های جدید در این کشورها همراه بود ،باعث
اوج گی��ری احساس��ات ضد صهیونیس��تی و گرایش های
ضد اسرائیلی شد و کاهش نفوذ اسرائیل در کشورهای ع ربی
را به همراه داشت .خصوصا این امر در مصر که اولین کشور
عربی بود که اس��رائیل را به رسمیت ش��ناخت و با امضای
قرارداد کمپ دیوید ،عمال روابط دیپلماتیک خود با اسرائیل
را اغاز کرد ،به گونه قابل توجهی مشهودتر شد .اما با پیروزی
جنبش مردم مصر و سرنگونی حسنی مبارک ،متحد نزدیک
اسرائیل ،وزن این رژیم و طرف فلسطینی مذاکره با اسرائیل
یعنی فتح ،رو به ضعف نهاد و تشکیالت خودگردان هم با
تضعیف موقعیت در میان کش��ورهای متح��دش و هم با
احتمال قیام فلسطین ی ها روبه رو شد و در نتیجه راه تفاهم
و مذاکره با حماس را در پیش گرفته اس��ت .از سوی دیگر،
حماس نیز به علت عدم امکان براورده کردن خواست های
اقتصادی فلس��طینیان به خاطر فش��ارهای بی ن المللی و
محاصره غزه توسط مصر و اس��رائیل ،با نارضایتی داخلی
مواج��ه گردید؛ به ویژه که مردم فلس��طین از ش��کاف ها و
درگیری های این گ��روه با فتح خرس��ند نبودند .همین امر
سبب شد که دو گروه عمده فلس��طینی به سوی تفاهم و
توافق گام بردارند.
البته در این میان راه دش��واری پیش روست ،هر چند
حماس در این روزها با سفر امیر قطر و همراهی رژیم اخوانی
در مصر دست پی ش تری دارد ،اما در موازنه مساله فلسطین
فتح یک کفه مهم ترازوست .ش��اید به همین دلیل است
که ابومازن در گفت وگوی اخیر خود با شبکه دوم تلویزیون
فلسطین مواضع سازش��کارانه ای در استانه تشکیل دولت
فلسطین در پیش گرفته استg .
69
متنکامل گفت وگوی جنجالی ابومازن
کرانه باختری و غزه برای فلسطینیان
بقیه متعلق به اسرائیل
2
یک گفت وگو باعث شد رئیس خودگردان فلسطین به دلیل انچه خیانت به ارمان فلسطین نامیده می شد ،مورد انتقاد
محور مقاومت قرار گیرد .این گفت وگوی کوتاه در جهان عرب بازتاب های زیادی داشت ،به صورتی که خیلی از نخبگان
عرب و فلسطینی در مورد ان سخن گفتند .محمود عباس در بخشی از این گفت وگو گفته بود که «من خواهان بازگشت
به صفد برای زندگی نیستم ،ولی برای بازدید از این شهر اماده ام ».اما شاید انچه استراتژی عباس بود در این سخنان
نهفته است؛ جایی که او بیان داشته بود که «تا زمانی که من در قدرت هستم کنترل اوضاع را در اختیار دارم و اطمینان
می دهم انتفاضه سوم مسلحانه علیه اسرائیل در کار نیست .ما نمی خواهیم تروریسم یا زور را به کار گیریم ،ما نمی خواهیم
اسلحه در دست داشته باشیم .ما طرفدار اقدامات دیپلماتیک هستیم .ما می خواهیم سیاست را به کار گیریم و طرفدار
گفت وگو هستیم .ما خواهان به کار گیری مقاومت صلح امیز هس�تیم ».اما ابومازن به شبکه دوم رژیم صهیونیستی چه
گفت که اینگونه مورد انتقاد قرار گرفت .متن کامل سخنان او در پی می اید.
ش�ما که کودکی خود را در ش�هر صفد (در منطقه
الجلیل) گذراندید و با تاس�یس اس�رائیل در سال
1948از این شهر خارج شدید ،ایا مایل هستید بار
دیگر به این شهر بازگردید؟
جهان جدید
lمن خواهان بازگشت به صفد برای زندگی نیستم،
ولی برای بازدید از این شهر اماده ام .البته یک بار تا به حال از این
شهر بازدید کرده ام و بازهم می خواهم این شهر را ببینم البته نه
برای زندگی .این حق من است که صفد را بار دیگر به ببینم .به
عقیده من فلسطین امروزی همانا مرزهای 1968به پایتختی
قدس شرقی اس��ت و این وضعیت هم اکنون وجود دارد و باید
بماند .به عقیده من فلسطین همین است .من یک اواره هستم،
اما در رام اهلل زندگی می کنم .به نظر من فقط کرانه باختری و
غزه ،فلسطین را تش��کیل می دهند و بقیه شهرها و بخش ها
همان اسرائیل است .البته موضوع حق بازگشت فلسطینیان
باید با توافق اس��رائیل درباره تعداد فلسطینیانی که می توانند
بازگردند ،صورت بگیرد.
مثلث شماره 150
دیدگاه ش�ما درباره عضویت دولت فلس�طین در
سازمان ملل چیست؟
lما اماده هس��تیم درخواس��ت عضویت غیر دائم را
به سازمان ملل متحد تقدیم کنیم ،حتی اگر ایاالت متحده و
اسرائیل با ان مخالفت نمایند.
اگر با تحریم های ایاالت متحده و اسرائیل روبه رو
شوید ،چه کار خواهید کرد؟
lالبته پ��س از رای گیری در س��ازمان مل��ل درباره
عضویت دولت فلس��طین ک��ه امیدوارم به س��ود ما باش��د،
گفت وگوهای صلح را از سر خواهیم گرفت.
نظر ش�ما درباره اوضاع امنیت�ی در مناطقی که به
وسیله فلسطینیان در کرانه باختری اداره می شود،
چیست؟
lتا زمانی که من در قدرت هس��تم کنترل اوضاع را
در اختیار دارم و اطمینان می دهم انتفاضه سوم مسلحانه علیه
اسرائیل در کار نیست .ما نمی خواهیم تروریسم یا زور را به کار
گیریم .ما نمی خواهیم اسلحه در دست داشته باشیم .ما طرفدار
اقدامات دیپلماتیک هستیم .ما می خواهیم سیاست را به کار
گیریم و طرفدار گفت وگو هس��تیم .ما خواه��ان به کار گیری
مقاومت صلح امیز هستیم .من همواره با انتفاضه دوم مخالف
بودم و ان را اقدامی اشتباه دانستم و نباید ان را ادامه دهیم چون
مسلحانه است و من امروز نیز عقیده دارم که انتفاضه مسلحانه
نباید وجود داش��ته باش��د چون به کارگیری اسلحه ،خشونت
به شمار می اید و بازهم تکرار می کنم انتفاضه مسلحانه در دوران
حکومت من وجود نخواهد داش��ت .ما خواستار راه حلی برای
مساله فلسطین هستیم که بر اساس اصل دو دولت با مرزهای
س��ال 1967باش��د .حماس نماینده ملت فلسطین نیست و
اسماعیل هنیه موجودیت سیاسی نداردg.
حق بازدید جانشین ،حق بازگشت فلسطینیان
ابومازنبه دنبالعرفات
دکتر عبد الستار قاسم -استاد دانشگاه الجلیل
3
ابومازن واژه نوینی را در فرهنگ مقاومت فلس��طین
وارد کرد ک��ه همانا حق بازدید اس��ت .او معتقد اس��ت که
واژه حق بازگشت از دوران بسیار دور عنوان شده بود و باید
همزمان با روند عقب نشینی در برابر اسرائیل و کشورهای
غربی ،این واژه مورد تجدید نظر قرار گیرد .در این زمان حق
70
بازگش��ت دیگر ضرورتی ندارد چون رویدادها و تحوالت
فلسطین چنان دگرگون شده است که حق بازگشت دیگر
سودی ندارد و حق بازدید باید جای ان را بگیرد.
اما این حق بازگشت چیست؟ در سال 1988هنگامی
که شورای ملی فلس��طین ،اسرائیل را بر اس��اس قطعنامه
شماره 242شورای امنیت سازمان ملل متحد مور د شناسایی
قرار داد ،حق بازگش��ت را لغو کرد .البته این تصمیم ش��ورا
نامشروع است چون با اصول برپایی این شورا مغایرت دارد.
اعضای این شورا در ان هنگام باید محاکمه می شدند چون
با اصول ان مخالفت کردند؛ البته اوضاع در صحنه فلسطین
بسیار درهم پیچیده است و اعضای شورای ملی فلسطین با
اعضای شوراهای قانونگذاری عرب تفاوتی ندارند.
شناس��ایی اس��رائیل به معنی این اس��ت که سازمان
ازادیبخش و تمامی شوراهایی که از ان سرچشمه گرفته اند،
حق دخالت در امور اسرائیل را ندارند و نمی توانند اسرائیل
را با تمامی باف��ت جمعیتی که در ب��ر دارد وادار کنند گروه
دیگری از جمعیت غیر اسرائیلی را بپذیرد که مطابق قوانین
اس��رائیل نمی توانند تابعیت ان را داشته باشند؛ به خصوص
که اسرائیل عضویت سازمان ملل را نیز دارد.
محمود عباس کیست؟
مامور ویژه
4
اما قطعنامه 242شورای امنیت سازمان ملل نه تنها
حق بازگشت را نادیده گرفته اس��ت ،بلکه موجودیت ملت
فلسطین را نیز نادیده می گیرد.
این قطعنامه بر ضرورت شناسایی متقابل و همچنین
صلح میان کش��ورهای منطق��ه تاکید دارد ،اما شناس��ایی
جهان جدید
سازمان ازادیبخش فلس��طین را به هیچ وجه مطرح نکرده
اس��ت .اما اوارگان؛ ای��ن قطعنامه می گوید باید مش��کل
اوارگان حل وفص��ل ش��ود ،اما ب��ه صراحت نگفته اس��ت
اوارگان فلسطینی.
سوال اساسی اینجاست در مساله فلسطین کدام طرف
اواره شده اند؛ فلسطینی ها یا صهیونیست ها؟! به همین علت
است که اسرائیل می گوید یهودیان در کشورهای عربی باید
به سرزمین خود که همانا اسرائیل است بازگردند.
اما عرب ها در س��رزمین مقدس منظور فلسطینیان
اوارگانی هس��تند که باید به کش��ورهای عربی بازگردند.
باور می کنید؛ اقای عرفات زیر چنی��ن عهده نامه نگینی را
امضا کرده است.
در این میان اما قطعنامه 194شورای امنیت سازمان
ملل متحد نیز یک قطعنامه ضعیف به ش��مار می اید چون
از اسرائیل درخواست کرده است به فلسطینیان اجازه دهد
در اسرع وقت بازگردند که البته همچنان که می بینیم هنوز
زمان ان بازگشت فرا نرسیده است.
محمود عباس نخستین کسی نیست که موضوع حق
بازگش��ت را نادیده می گیرد .رهبری فلسطین از زمان های
بس��یار دور این حق را نادیده گرفته بود و تمامی انچه ملت
فلس��طین درباره حق بازگشت می ش��نید تنها شعارهایی
بودند که هیچ گاه اسرائیل را نترس��اند؛ ضمن اینکه تمامی
اقدامات ما در برابر اس��رائیل از قبیل عادی سازی روابط و
هماهنگی های امنیتی و در اغ��وش گرفتن ها ،در حقیقت
نش��ان دهنده این بود که ما مایل به بازگش��ت نیس��تیم و
نباید خودمان به خودمان دروغ بگویی��م .و اما درباره حق
بازدید؛ انچه عباس گفته است اینکه بسیاری هستند که به
سرزمین های فلسطین اشغالی در سال 1948سفر می کنند
که بیشتر انها برای دیدار از روستاها و یادگارهای خود سفر
نمی کنند ،بلکه برای بازدید از مراکز سیاحتی و گردشگری
صهیونیستی و خرید به انجا سفر می کنند.
پس ضرورت دارد از اس��رائیل بخواهیم عکس ها و
فیلم های ویدئویی از شهرها و روستاها و خانه هایمان را به ما
به فروش رساند! البته از اسرائیل می خواهیم همچنان مراکز
تفریحی و قمارخانه ها و کافه ها و مراکز تفریحی شبانه در
«ناتانیا» و تل اویو را در برابر ما باز نگه دارد تا بی وجدان های
ما ،خود و کرامت خود را در انها لجن مال کنند .این اس��ت
حق بازدیدی که عباس می خواهدg .
عبد القادر یاسین /تاریخ شناس فلسطینی
مثلث شماره 150
ارتباط بهائیان با یهودیت پ��س از مرگ رهبر انها
میرزا شوقی (نواده عباس افندی) صورت گرفت .در ان
هنگام ش��ورا ی عالی بهائیت در فلس��طین گرد امدند و
یک یه��ودی امریکایی به ن��ام «میس��ون» را به عنوان
رهبر بهائیان جه��ان انتخاب کردند و بهائیان کتاب های
بس��یاری درب��اره گردامدن صهیونیس��م در فلس��طین
نوش��تند.
عب��اس افن��دی رهبری��ت بهائی��ان را در اختی��ار
داشت و بارها به س��وئیس مس��افرت کرد و در اجالس
صهیونیس��ت ها در بال سوئیس در س��ال 1911شرکت
ک��ر.د
وی در ان هنگام کوشش کرد یک گروه از بهائیان
عرب طرف��دار صهیونیس��م را گ��رد هم اورد ت��ا برای
صهیونیس��م در فلس��طین تبلی��غ کنند .عب��اس افندی
همچنی��ن با ژن��رال انگلیس��ی «لنب��ی» هنگامی که از
فلس��طین دیدار کرد ،مالق��ات ک��رد و در نتیجه دولت
انگلی��س به وی نش��ان «س��ر» داد .در ان هن��گام پدر
محمود عباس ،رضا عبا س میرزا از بهائیان ایران بود که
به علت مخالفت ایرانی ها با فرقه بهائی ها از این کش��ور
فرار کرده بود و در ش��هر حیفا س��کونت داش��ت.
در این میان هم بعضی دیگ��ر از بهائیان فراری از
ایران در ش��هر صفد سکونت داش��تند و این وضعیت در
اغاز قرن بیس��تم با اغاز مهاجرت یهودیان به فلسطین
همزمان ش��د .در این هنگام یهودیانی که به فلس��طین
مهاجرت کردن��د از بهائی��ت طرفداری کردن��د و برای
ان تبلیغ می کردند .در این میان رض��ا عبا س میرزا ،پدر
محمود عباس در ش��هر صفد س��کونت یافت و محمود
فرزندش در 26مارس 1935در این ش��هر متولد ش��د.
پ��س از جن��گ 1948فلس��طین ک��ه به دنبال ان
یهودیان تمامی مردم فلسطین را از سرزمین خود راندند
و مسلمان و مسیحی و بهائی برایشان تفاوت نداشت ،بر
اثر ان محمود عباس در 13س��الگی به سوریه تبعید شد
و در اردوگاه های اوارگان فلس��طینی در سوریه سکونت
یافت و همچنان به بهائیت وفادار ماند و در سال 1960
ب��ه س��ازمان ازادیبخش فلس��طین (فتح) پیوس��ت و تا
رده های باالی س��ازمان خود را باال کش��ید.
همراه��ی او ب��ا صهیونیس��ت ها ب��ه صورتی بود
که گ��روه مقاومت فلس��طینی «ش��هدای االقصی» در
2003/8/31با ص��دور بیانیه ای خواس��تار پاکس��ازی
مقاومت فلس��طین از بهائی��ان گردید .در ای��ن بیانیه از
همراهی بهائیت با صهیونیست ها پرد ه برداری شده بود.
مس��تندات بس��یاری در مورد بهایی ش��دن عباس
وجود دارد ،به صورتی که ش��بکه تلویزیونی الجزیره در
2004/11/6گزارشی درباره بهائی بودن محمود عباس
(ابو مازن) پخش کرد .از سوی دیگر روزنامه « هارتس»
در 2003/6/10نوش��ت که محمود عب��اس (ابو مازن)
نمی تواند جانشین یاسر عرفات شود چون بهائی اس��ت.
اما این موض��وع رعایت نگردی��د و محمود عباس
به جانشینی عرفات برگزیده ش��د و با وجود انکه دوران
قانونی ریاست وی در 9ژانویه 2009به پایان رسید ،اما
اسرائیل تاکنون نتوانسته است شخص قابل اعتمادی را
برای جانش��ینی وی برگزیندg .
71
ورزش
مالقات ّسری
ورزش
مثلث شماره 150
ناگفته های جلسه محرمانه
پشت پرده مالقات کی روش -عباسی چه بود؟
مصطفی تاجیک
1
تقریب��ا دو هفته پیش ب��ود که برخی رس��انه ها خبر
نارضایت��ی ک ی روش را منتش��ر کردن��د .برخی رس��انه ها
در توضیح این خبر نوش��تند س��رمربی تیم مل��ی به دلیل
عقب افتادن پرداخت حقوقش از س��وی فدراسیون فوتبال
عصبانی اس��ت .او در این م��ورد گالیه های��ش را با علی
کفاشیان در میان گذاش��ت و رئیس فدراسیون فوتبال نیز
از وی خواس��ت تا کمی صبر کند .دلیل ب��ه تعویق افتادن
حقوق سرمربی تیم ملی اما روش��ن بود .با گران شدن دالر
دولتی فدارسیون فوتبال نتوانست حقوق ک ی روش را بدهد
72
و همین موضوع سبب نارضایتی او شد.
این ب ی تفاوت��ی در حالی س��رمربی پرتغالی تیم ملی
را بیش از هر زمان دیگری عصبانی ک��رده بود که هنوز از
برد ش��یرین ای ران ب رابر کره جنوبی مدت زیادی نگذش��ته
بود .رفتار فدراس��یون فوتبال از این حی��ث ب رای ک ی روش
حکم خلف وعده ب��ه خود گرفته بود که احس��اس م ی کرد
انها انگار ب��ه دلیل عبور از کره جنوبی ح��اال خود را به طور
حتم مس��افر جام جهانی دیده اند و به همین دلیل نسبت
به تعهدات خود کوتاهی کرده اند .شاید به همین دلیل بود
که در مصاحب ه های پس از پیروزی ب رابر کره جنوبی به طور
مرتب این پیام را به فدراسیون مخابره م ی کرد که تیم ملی
هنوز به جام جهانی نرفته اس��ت و حاال وقت مناسبی ب رای
جشن گرفتن نیست.
حقوق ک ی روش چگونه پرداخت م ی ش�ود؟
طبق قرارداد فدراسیون با ک ی روش ،فدراسیون موظف
اس��ت هر س��ه ماه یک بار مقداری از مبلغ قرارداد سرمربی
تیم ملی را به دالر به او پرداخت کن��د ،اما تاخیر در پرداخت
اخرین قسط ،ک ی روش را عصبانی کرد.
فدراس��یون پیش از این معموال مع��ادل ریالی مبلغ
مورد توافق را تهی��ه م ی کرد و با تبدی��ل ان به دالر دولتی
1100تومانی ،پول را به حساب کی روش واریز م ی کرد .این
بازی خوانیرفتارهایاوحاالدیگرخیلیکارسختی
است؛ رفتاری که با طنز و سیاست بیش از پیش به معما
شباهت دارد .شاید زمان زیادی الزم است ب رای شناختن
اقای کفاشیان!
اتفاق این بار هم افتاده و فدراس��یون مثل سابق پول مورد
نیاز را تهیه کرده اس��ت ،اما گویا به مس��ئوالن فدراسیون
اطالع داده اند که دالر دولتی 2500تومان اس��ت و انها باید
معادل این مقدار ،ریال تهیه کنند.
به همین س��ادگی هزینه ای بی��ش از دو ب رابر هزینه
سابق به فدراسیون تحمیل شده است .حاال علی کفاشیان
به دنبال راه حلی اس��ت که بتواند ب��ا دالر 1200تومانی این
قسط قرارداد ک ی روش را هم بپردازد .در فدراسیون فوتبال
حتی جلساتی ب رای حل این مشکل تشکیل شد ،اما نتیجه
خاصی نداشت و مس��ئوالن همچنان به دنبال رایزنی ب رای
حل و فصل این مشکل هستند.
ک ی روش کفاش�یان را دور زد؟
هنوز خیل ی ه��ا نتوانس��ته اند تحلیلی درب��اره رابطه
ک ی روش – کفاش��یان ارائه کنند .ایا این دو نفر با یکدیگر
هماهنگ هستند و در همه موارد سیاست های مشترکی را
دنبال م ی کنند؟ عده دیگری نیز پرسش متفاوتی را مطرح
م ی کنند؛ ایا ک ی روش به جایی رسیده که احساس م ی کند
ورزش
در جلسه ک ی روش با وزیر ورزش چه گذشت؟
ناهار خوران؛ ظاهرا جلس��ه محتوایش جز این نبوده
و البته ک ی روش م��ورد تقدیر قرار گرفته اس��ت ،اما ایا این
همه ان چیزی است که در جلس��ه ک ی روش با وزیر ورزش
گذشته اس��ت؟ تناقض اش��کاری که میان اظهارنظرهای
ک ی روش و کفاشیان وجود داش��ت ،نشان م ی داد محتوای
جلس��ه ک ی روش با وزیر ورزش تنها به ناه��ار خوردن ختم
نشده است .اتفاقاتی رخ داده که در صورت رسانه ای شدن ان
ممکن است اتفاقات دیگری هم رخ دهد و حاشی ه هایی ب رای
تیم ملی به وجود بیاید .جالب اینکه ک ی روش و کفاش��یان
حتی حرف های خودش��ان را نیز یک کاس��ه نکرده بودند؛
بناب راین ک��ی روش حرف هایی زد که رس��انه ها در پس ان
جلس ه ای محرمانه و خبرس��از م ی دیدند ،اما علی کفاشیان
این جلسه را فرصتی ب رای قدردانی از ک ی روش خواند؛ ب رای
ک ی روش یک فرایند خصوصی و ب رای رئیس فدراس��یون
فوتبال موقعیتی ب رای تقدیر «محمد عباسی» از سرمربی
تیم ملی! این تناقض اشکار باعث شد سرمربی تیم ملی با
سوال های متعددی درباره جلس��ه اش با وزیر ورزش روبه رو
شود ،اما ک ی روش ان قدر در دور زدن های درجا تبحر دارد که
باز هم حرفی به زبان نیاورد که مشکالتش دو چندان شود.
سیاست ک ی روش چه بود؟ چرا به مالقات وزیر ورزش
رفت؟ سیاس��ت س��رمربی پرتغالی تیم ملی ب رای ط راحی
مالقات با وزیر در س��طح اول و در روزهایی که فدراسیون
فوتبال ،نه پ��ول دارد و نه اعتبار ،به عدم پرداخت دس��تمزد
او و دس��تیارانش ربط پیدا م ی کرد و ک��ی روش البته طی
مصاحب ه ای این موضوع را اعالم کرد« :اگر مسئوالن ب رای
مثلث شماره 150
دیگر نم ی تواند مشکالتش را با فدراسیون فوتبال در میان
بگذارد و از انها بخواه��د که انها را حل کنن��د و به همین
دلیل سعی م ی کند خود را به وزیر ورزش نزدیک کند؟ اینها
پرسش هایی است که تاکنون نه رئیس فدراسیون فوتبال،
نه سرمربی تیم ملی و نه وزیر ورزش به ان پاسخ نداده اند ،اما
برخی اتفاقات م ی تواند این معما را رمز گشایی کند.
ش��اید ماج��را از روزی ش��روع ش��د که وزی��ر ورزش
احساساتی ش��د و بعد از بازی با کره جنوبی ،ک ی روش را در
اغوش کشید .شاید ک ی روش ان قدر با هوش بود که معنای
لبخندهای وزیر ورزش را متوجه ش��ود؛ یعنی قرار اس��ت از
این به بعد مس��ائل ک ی روش را عباسی حل کند .البته این
گمانه ای اس��ت که به طور حتم از س��وی مثلث ک ی روش،
کفاشیان و عباسی تکذیب خواهد شد ،اما کیست که نداند
ک ی روش به دالیل مختلف دل خوشی از فدراسیون فوتبال
ندارد .با همه این حرف ها اما ع��ده ای معتقدند ک ی روش با
کفاشیان هیچ مشکلی ندارد چون اش��کارا خود اوست که
همه تصمیماتش فورا اجرایی م ی شود .نمونه اشکار قدرت
حداکثری ک ی روش در فدراس��یون فوتب��ال انجایی ثابت
م ی شود که وقتی تصمیم م ی گیرد جام حذفی تعطیل شود
فدراسیون فوتبال بدون کوچکترین چان هزنی به این تصمیم
گردن م ی نهد و ان را م ی پذیرد.
حمایت امدند ،چرا پول نم ی دهند؟» اما این همه ماجرا نبود.
چه گذشته و اتفاقاتی چون جدایی برخی دستیاران سرمربی
تیم ملی نش��ان م ی دهد که او خیلی قائم به فرد نیست و
اتفاقا جاه طلبانه به ماموریت خودش م ی اندیشد.
نمونه های روش��نی در این باره وجود دارد؛ ک ی روش
از همان ابت��دای کار اجازه حضور مدی ر فن��ی را نداد ،مربی
ای رانی مد نظر فدراس��یون را نپذیرفت و س��مت سرپرستی
را از تیم ملی حذف کرد ،ان هم کس��ی (عب��اس ترابیان) را
که بیش��ترین نقش و تالش را در امدن ک ی روش داشت .او
در ادامه مدیر رس��انه ای تیم ملی را کنار زد .تنها کسی که
ک ی روش خ��ود را ملزم به پاس��خگویی در قبالش م ی دید،
رئیس فدراسیون بود که حاال کم کم اتفاقات تازه ای در حال
وقوع است .نکته مهم این است که وزیر ورزش هیچ گاه پس
از دوباره رئی س شدن کفاشیان ،او و همراهانش را به صورت
خصوصی مالقات نک��رد و همواره جلس��اتش را در قالب
نشس��ت با اهالی فوتبال برگزار کرد .این بار هم او سیاست
خودش را تغییر نداد اما ک ی روش از او خواست که جلس ه ای
خصوصی ترتیب دهد .این پیغام روشنی ب رای علی کفاشیان
بود .ک ی روش بدون کفاشیان در جلسه با رئیس خود شرکت
کرد و این معنایی جز عبور از کفاشیان نداشت.
این اتفاق ،رفتار وزارت ورزش با فدراس��یون فوتبال را
به محل س��وال تبدیل کرد .نزدیکان کفاشیان اعتقاد دارند
در شان فوتبال ای ران و ش��ان وزارتخانه نیست یک مربی
خارجی با عبور از رئیس فدراسیون متبوعش با وزیر نشست
و برخاست کند ،اما در س��وی مقابل عده ای هم م ی گویند
فدراس��یون فوتبال هم به دفعات مقابل وزارت ورزش قرار
گرفته است و این تقابل از روزی اغاز شد که عل ی کفاشیان
به رغم قراردادهای شفاه ی اش با وزارت ورزش ،در انتخابات
ریاست فدراسیون فوتبال ش��رکت کرد و اتفاقا گزینه مورد
نظر وزارت ورزش را کنار زد.
رئیس فدراس��یون فوتبال تاکید کرد یکی از اهداف
دیدار او و ک ی روش با محمد عباس��ی ،تقدیر وزیر ورزش از
سرمربی تیم ملی بوده اس��ت .علی کفاشیان گفت« :وزیر
ورزش از ک ی روش تقدیر و تشکر کرد و درباره مسائل مربوط
به اینده فوتبال و لیگ نظ رات ک ی روش پرس��یده ش��د».
گفته م ی شود ک ی روش در جلسه با وزیر هشدارهایی درباره
تیم ملی داده است؛ اینکه صعود به جام جهانی هنوز قطعی
نشده است و از سویی عدم تامین خواسته هایش باعث بروز
مشکالتی خواهد شد .گویا وعده هایی به سرمربی تیم ملی
داده ش��ده که او تصمیم گرفت درباره جزئیات جلس ه اش با
عباسی سخنی نگوید.
بعد از این جلسه ک ی روش در محاصره خب رنگاران قرار
گرفت ،اما اصال درباره جزئیات جلس ه اش با وزیر حرفی نزد.
وی گفت« :این جلس��ه محرمانه ب��ود ،بناب راین نم ی توانم
درباره اش چیزی بگویم».
کفاشیان هم با همین س��وال روبه رو شد ،اما ترجیح
داد درباره ان مثل همیش��ه پاسخگو باش��د .او در پاسخ به
این سوال که ایا وزیر ورزش قول حمایت مالی از فوتبال را
73
ورزش
داده تاکید ک��رد« :وزارت ورزش از قبل این قول را داده بود،
اما انها هم با مشکالت مالی دس��ت به گریبان هستند که
امیدوارم حل شود».
اما وزی��ر ورزش و جوان��ان از پرداخت پاداش س��خن
گفت و فض��ا را عوض کرد« :بالفاصله پ��س از بازی ای ران
و کره جنوبی از منظر تش��ویق ،پ��اداش بازیکنان و مربیان
تقدیم شان شد ».عباس��ی گفت« :ک ی روش نکات خوبی
مطرح کرد که از تجربه وی حکایت داشت و در جریان برخی
مباحث که از ن��گاه سیاس��تگذاری وزارت ورزش بود ،قرار
گرفت.به طور کلی جلس��ه مفیدی برگزار شد و از انجا که
ک ی روش بسیار مسلط تیم ملی را هدایت م ی کند و نیاز به
دلگرمی بود ،الزم بود این جلسه برگزار شود و تیم ملی مورد
حمایت قرار گیرد».
کفاش��یان ،ک ی روش و عباسی هر کدام به سهم خود
سعی داشتند جلسه را ب ی حاشیه نشان دهند ،اما یک مقام
اگاه درباره این جلسه به مثلث م ی گوید« :کارلوس ک ی روش
قصد داشت به دلیل مش��کالت مالی که همواره درباره ان
حساسیت داشته ،بیانی ه ای منتشر کند».
وی حتی قصد داشته در جلسه با وزیر ورزش با ژستی
طلبکارانه سخن بگوید ،اما علی کفاش��یان مانع م ی شود
که میان او و وزارت ورزش درگیری هر چند مختصر صورت
بگیرد .دلیل میانجیگری کفاش��یان روش��ن اس��ت .او دو
انتخابات در فارس و کرمانشاه برگزار کرده که در ان تخلفاتی
صورت گرفته اس��ت .همچنین ب ر خالف خواس��ته وزارت
ورزش و س��ازمان بازرس��ی کل کش��ور ،مجمع انتخابات
نایب رئیس دوم را با حض��ور بهروان برگزار ک��رده که این
موضوع هم مخالفت هایی به همراه داش��ته اس��ت .گفته
م ی شود ک ی روش و کفاش��یان با یکدیگر هماهنگ عمل
م ی کنند .بیانیه ک ی روش اماده بود؛ بیانی ه ای که از ان مفاد
مربوط به دش��منی ک ی روش با ژوزه منتشر شد نه بندهای
دیگری که به مشکالت او و تیم ملی برم ی گشت.
ک ی روش موقتا از انتش��ار بیانیه خ��ود به طور کامل
صرف نظر کرده و تنها مختصری از دلخوری اش نس��بت
به ژوزه مانوئل را رسانه ای کرده است ،اما اصال بعید نیست
در صورت ادامه مش��کالت او ش��اهد بیانی ه نویس��ی های
تازه ک ی روش باش��یم .ه ر چه هست او نش��ان داده که در
بیانی ه نویسی هم تبحر خاصی دارد .از طرفی علی کفاشیان
اصل ی ترین هدف خ��ود را صعود تیم ملی ب��ه جام جهانی
م ی دان��د .صعودی که م ی توان��د اعتبار از دس��ت رفته وی
به عنوان ی��ک مدیر مس��تقل و کارامد را تا ح��دودی به او
برگرداند .ب��ه همین دلیل حتی حاضر اس��ت جام حذفی را
به دستور ک ی روش منتفی کند و نس��بت به همه انتقادها
ب ی تفاوتی پیشه کند چون بقای خود در عرصه مدیریتی را
در صعود ای ران به جام جهانی م ی بیند.
فدراس��یون فوتبال باتوجه به گران شدن دالر حاال با
مش��کل تازه ای روبه روست .فدراس��یون نم ی تواند حقوق
ک ی روش را تامین کند .گفته م ی شود فدراسیون ب ی عالقه
نیست پس از قطعی شدن صعود تیم ملی به جام جهانی با
ک ی روش بر س��ر قطع همکاری به توافق برسد ،اما مشکل
اصلی اینجاست که سرمربی تیم ملی هرگز درباره مطالبات
مالی خود عقب نم ی نشیند و همین موضوع باعث شده تا
فدراس��یون پروژه توافق با ک ی روش را منتفی بداند .ش��اید
نزدیک شدن ک ی روش به وزیر ورزش همان حربه ای است
که علی کفاش��یان به کار برده تا حقوق این مربی از سوی
عباسی تامین شود .با این حساب دیگر چه فرقی م ی کند
که دیگران رابطه دوستانه س��رمربی تیم ملی با وزیر ورزش
را دور زدن رئیس فدراسیون بخوانند؟ کفاشیان نشان داده
از شرایط بحرانی خوب م ی تواند به نفع خودش بهره برداری
کند .شاید مساله ای در پشت پرده وجود دارد که هنوز کسی
از ان خبر ندارد .پرده ای که به رابطه سیاستمدارانه ک ی روش
و کفاشیان مربوط م ی شودg .
مثلث شماره 150
74
ورزش
معمای جام حذفی
شرط عجیب اقای کارلوس برای
رئیس فدراسیون فوتبال
جام جهانی
می خواهی
جام حذفی را
تعطیل کن
2
ورزش
مثلث شماره 150
تعطیالت طوالن��ی مدت لیگ برت��ر حاال صدای
اعتراض خیل ی ه��ا را باال برده اس��ت .اکثر باش��گاه ها
نه تنها به ای��ن دلیل ک ی روش و فدراس��یون فوتبال را
س��رزنش م ی کنند ،بلکه تعطیلی جا م حذفی نیز باعث
ش��ده تا فوتبال ی ها علی کفاشیان و روحیه خاص وی را
علت اصلی بروز چنین مش��کالتی بدانند؛ رئیس��ی که
به نظر م ی رس��د به طور کامل گوش به فرمان سرمربی
تیم ملی اس��ت تا با صعود ایران به جام جهانی بخشی
از اعتبار از دس��ت رفته اش در عرصه مدیریت ورزش را
بازس��تاند .قرار فوتبال ما ش��اید با ک ی روش این نبود؛
شعارهای دیگری در کار بود و س��خن از پ ی ریزی بنای
جدید فوتبال ایران بود اما هرقدر که بیش��تر گذش��ت
فوتبال ایران کمتر توانس��ت از توانای ی های این مربی
بهره ببرد .ش��اید مش��کالت مالی فدراس��یون ،دیرکرد
و بدقول��ی فدراس��یون در پرداخت حق��وق ک ی روش،
نبود امکان��ات کافی و ائت�لاف برخی مربی��ان داخلی
علیه کارلوس باعث ش��د ای��ن مرد پرتغال��ی نه تنها به
س��ازندگی در فوتب��ال ایران فک��ر نکند ،بلک��ه به طور
مرت��ب رفتارش ب��ا فدراس��یون ،رس��انه ها و مربیان را
تغییر دهد .او تا کنون چند بار از خس��تگی و یکنواخت
ش��دن روزهایش در فوتبال ای��ران و همچنین بدقولی
فدراسیون فوتبال سخن گفته اس��ت .حتی یک بار به
صراحت گفت ک��ه تیم ملی با ش��رایطی ک��ه م ی بینم
نم ی تواند به جام جهانی برود اما طولی نکشید که رویه
خودش را تغییر داد .اقای کارلوس به خوبی دریافت که
برای گرفتن قدرت در فدراس��یون فوتبال اصال نیازی
نیست که مش��کالتش را با رس��انه ها در میان بگذارد.
او تا زمانی با رس��انه ها از مشکالتش س��خن م ی گفت
که عزیز محمدی در فدراسیون فوتبال یکی از اعضای
هیات رئیسه بود .هنوز خیل ی ها نزاع رسانه ای ک ی روش
و عزیز محم��دی را فرام��وش نکرده اند که س��رمربی
تیم ملی عزیز محم��دی را فردی نااگاه خوان��د و البته
رئیس س��ابق س��ازمان لیگ نیز از خجالت وی درامد.
با جدای��ی عزیزمحمدی از فدراس��یون فوتبال ،بهروان
جانش��ین او ش��د .بهروان نیز یکی دو بار با ک ی روش
وارد درگیری لفظی ش��ده اس��ت ام��ا گوی��ا پادرمیانی
رئی��س فدراس��یون فوتبال باعث ش��د تا ای��ن دو نفر
ش��رایط را بهتر درک کنن��د و بدانند که در فدراس��یون
چه کسی قرار اس��ت با س��رمربی تیم ملی طرف شود.
ک ی روش ح��اال به خوب��ی م ی داند ب��رای عملی کردن
خواس��ته هایش اصال نیازی نیست پای مشکالت را به
رسانه ها بکشد؛ کافی اس��ت با علی کفاشیان به توافق
برسد .هرچند گفته م ی شود اصال پای توافق نیز در کار
نیست و س��رمربی تیم ملی به رئیس فدراسیون فوتبال
گفته اس��ت اگر م ی خواهی تیم مل��ی را در جام جهانی
برزیل ببینی بای��د جام حذفی را تعطی��ل کنی؛ پیغامی
که کفاش��یان بالفاصله ان را در قالب یک دس��تور به
باش��گاه ها ابالغ کرده است .برای فدراس��یون فوتبال
اهمیتی ندارد که همه باش��گاه ها مخالف برگزار نشدن
جام حذف��ی باش��ند .واکنش ک ی روش ام��ا در نوع خود
جالب توجه بود؛ س��رمربی تیم ملی فوتبال ایران درباره
شایعاتی که در انها گفته ش��ده بود ک ی روش خواستار
حذف بازی های جام حذفی از تقویم رقابت های فوتبال
کشور بوده است ،همه ش��ایعات را کنار زد و توپ را به
زمی��ن فدراس��یون انداخت .اگرچه وقت��ی ک ی روش در
ایران نبود و در مرخصی به سر م ی برد خسرو وال ی زاده،
مدیر رسانه ای تیم ملی به نقل از وی حرف هایی زد که
بعدها جنجال را بیشتر دامن زد« :اولویت برای فوتبال
ایران در س��ال جاری صع��ود تیم ملی ب��ه جام جهانی
اس��ت ،بنابراین رقابت های جام حذفی امس��ال برگزار
نخواهد ش��د .امس��ال به دلی��ل برگ��زاری رقابت های
انتخابی جام جهانی تقویم رقابت های باشگاهی ایران
به اندازه کافی شلوغ اس��ت که اگر جام حذفی را برگزار
نکنیم ،اتفاقی نم ی افتد و س��ال اینده م ی توان باتوجه
به 16تیمی ش��دن لیگ برتر ،رقابت های جام حذفی را
هم برگزار کرد ،اما قطعا در فص��ل 91 -92جام حذفی
برگزار نخواهد شد».
گویا اظهارنظر وال ی زاده بعدها به گوش ک ی روش
م ی رس��د و س��رمربی تیم ملی در این مورد به کفاشیان
هشدار م ی دهد که مدیر رس��انه ای تیم ملی نباید با این
حرف ه��ا او را رو در روی مربیان داخل��ی قرار م ی داد و
هرچه زودتر فدراس��یون باید این گاف را تصحیح کند.
این در حالی ب��ود که کارلوس ک ی روش ب��ا هماهنگی
نبی ،دبیرکل فدراس��یون فوتبال و بدون اطالع بهروان
اقدام به حذف جام حذفی کرده بودند .ش��اید به همین
دلیل بود که علی کفاش��یان ش��خصا وارد عمل شد و
در مصاحب ه ای گفت« :جام حذف��ی قطعا برگزار نخواهد
شد ».فشار انتقادات پس از این مصاحب ه شدت گرفت.
تقریبا همه باش��گاه ها طی یک��ی دو هفته اخیر در این
مورد به فدراس��یون هش��دار داده اند که تصمیماتش را
یک طرف��ه اتخاذ م ی کن��د و حقوق باش��گاه ها نیز باید
مورد احترام فدراس��یون قرار گیرد.
در چنی��ن ش��رایطی ک��ی روش ب��دون توجه به
اعتراض ه��ا ب��ه افزای��ش تع��داد اردوها و حساس��یت
رقابت های مقدماتی جام ملت های اسیا اشاره م ی کرد.
او از مس��ئوالن س��ازمان لیگ خواس��ت باتوجه به این
رقابت ه��ا که به تازگ��ی برنامه اش اعالم ش��ده ،برنامه
رقابت های لیگ برت��ر را تغییر دهند تا زمان بیش��تری
در اختی��ار تیم مل��ی قرار گی��رد ،اما بهروان در پاس��خ
ک ی روش ،ب��ه موضع گی��ری باش��گاه ها اش��اره کرد و
نگران ی اش بابت اعتراض مدیران و مربیان باش��گا ه ها
را به زبان اورد .گفته م ی ش��ود نبی ،دبیرکل فدراسیون
خیلی زود درباره حرف های بهروان واکنش نش��ان داده
و گفته است« :اولویت با تیم ملی است».
فش��ار انتقادات در حالی نس��بت به عدم برگزاری
جام حذفی هر روز شدت بیش��تری به خود م ی گیرد که
تناقض گوی��ی در فدراس��یون فوتبال بی��داد م ی کند.
کفاش��یان قاطعانه از برگزار نش��دن جام حذفی س��خن
م ی گوید ،در حالی که بهروان حرف دیگری م ی زند .در
این بین تقریبا همه باشگا ه ها از فدراسیون خواسته اند
رویه خ��ود را تغییر ده��د و تنها خواس��ته های منطقی
ک ی روش را اجاب��ت کند ،نه انجا که خواس��ته هایش به
لیگ فوتبال ای ران ضربه م ی زند.
امی��ر قلع ه نویی ،س��رمربی اس��تقالل ای��ن روند
را ه��م به ض��رر تیم��ش و هم به ض��رر فوتب��ال ملی
م ی داند« :اگر لیگی پویا و زنده داش��ته باش��یم ،به نفع
تیم ملی اس��ت زیرا هماهنگی بازیکنان در باشگاه ها به
تیم ملی هم سرایت م ی کند؛ به ویژه وقتی یک تیم چند
مل ی پوش داشته باشد .بنده در مدت زمانی که سرمربی
تیم ملی ب��ودم حتی یک بار هم لی��گ را تعطیل نکردم
چون معتق��دم تیم ملی خ��وب از دل لیگ خوب بیرون
م ی اید ».اکبرمیثاقیان ،س��رمربی الومینیوم هرمزگان
نیز نظراتی ش��بیه به قلع ه نوی��ی دارد و م ی گوید« :اگر
لیگ منظم برگزار شود هم باشگا ه ها متضرر نم ی شوند
و هم تیم ملی بهتر عمل م ی کند».
ابراهی��م قاس��مپور ،س��رمربی مس کرم��ان نیز
اینگون��ه اظهارنظ��ر م ی کن��د« :در طول ی��ک فصل
به خاطر این تعطیل ی ها مجبوریم چندین بار بدنس��ازی
کنیم و در واقع رون��د موجود ،لیگ م��ا را به یک لیگ
محل��ی تبدیل کرده اس��ت .ی��ادم هس��ت در فوتبال
محالت ه��م ه��ر وق��ت دلش��ان م ی خواس��ت بازی
م ی گذاش��تند و هر وق��ت هم دوس��ت داش��تند ان را
تعطی��ل م ی کردند ».ای��ن اعتراض��ات در حالی مطرح
م ی شود که ظاهرا گوش ش��نوایی در فدراسیون وجود
ندارد.
در این فضا برخی مربیان و مدیران باش��گاه ها نیز
از ترس اینکه به کارشکنی متهم نشوند سکوت اختیار
کرده اند و مربیان باش��گاهی نیز تنها به انتقادات ساده
و گالیه های نرم بس��نده م ی کنند!
با این وجود فدراس��یون در اخری��ن واکنش های
خود درباره جام حذف��ی اعالم کرده که ب��رای برگزاری
جام حذفی ش��رایطی دارد که اگ��ر باش��گاه ها بپذیرند
ان را برگزار خواهد کرد؛ ش��رایطی که به نظر م ی رس��د
باش��گا ه ها ان را نم ی پذیرند .رئیس فدراسیون فوتبال
ایران اخیرا با تاکید بر اینکه برگ��زاری جام حذفی هنوز
قطعی نیس��ت ،گفت« :هنوز تصمیم��ی برای برگزاری
جام حذفی گرفته نشده است .از یک طرف تیم ها اصرار
دارند این جام برگزار ش��ود و از طرف دیگر هم اولویت
فدراس��یون ،تیم ملی اس��ت .ما قطعا اج��ازه نم ی دهیم
زمانی ک��ه تیم مل��ی ب��ه بازیکنانش احتی��اج دارد این
بازیکنان در جام حذفی ب��ازی کنند ».وی افزود« :برای
همین قرار شد جلس ه ای را با باش��گاه ها برگزار کنیم و
ش��رایطمان را به انها بگوییم .اگر باشگاه ها شرایطمان
را قبول کردند ،جام حذفی برگزار م ی ش��ود؛ در غیر این
صورت ما هم قب��ول نم ی کنیم ک��ه جام حذفی برگزار
شود».
وی با بی��ان اینکه ب��ا جام حذف��ی لج نیس��تیم،
تاکید کرد« :م��ا مدافع مناف��ع و برنامه ه��ای تیم ملی
هس��تیم و ب��رای همی��ن در صورت��ی که باش��گاه ها
ب��ا ش��رایط م��ا موافق��ت کنن��د جام حذف��ی برگ��زار
م ی شود».
ش��اید این از طنز تلخ ماجراس��ت که کفاشیان با
همه این شرط و ش��روط باز هم قول صعود تیم ملی به
جام جهانی را نم ی دهد« :من به هی��چ عنوان تضمین
نم ی دهم که ب��ه جام جهانی برویم .ما تمام تالش��مان
را انجام م ی دهیم ،ام��ا تضمینی در این خصوص وجود
ندارد».
اما جالب ت��ر از همه اینه��ا اینکه گفته م ی ش��ود
ک ی روش برنامه خود را ب��ا علم به اینک��ه به طور قطع
جام حذف��ی حذف خواهد ش��د ،به فدراس��یون فوتبال
اعالم کرده استg .
گفته می شود اصال پای توافق نیز در کار نیست و سرمربی
تیم ملی به رئیس فدراسیون فوتبال گفته است اگر
می خواهی تیم ملی را در جام جهانی برزیل ببینی باید
جام حذفی را تعطیل کنی؛ پیغامی که کفاشیان بالفاصله ان
را در قالب یک دستور به باشگاه ها ابالغ کرده است
75
فقط به خودش فکر می کند
3
انتقاد شدید پورحیدری از کارلوس کی روش
تعطیلی لیگ برتر؛ این حاال اصل ی ترین دغدغه باشگاه هایی اس�ت که تا م ی خواهند به شرایط خوبی از لحاظ
تاکتیکی و بدنی برس�ند برنامه اردوهای تی م ملی تمام نقشه های ش�ان را نقش بر اب م ی کن�د .منصور پورحیدری،
مدیرفنی تیم اس�تقالل یکی از منتقدان جدی برنام ه ریزی سرمربی تی م ملی اس�ت .با او درباره شرایط فعلی اب ی ها
گفت وگو کردیم .متن مصاحبه مثلث با پورحیدری را م ی خوانید.
اق�ای پورحی�دری! ای�ن روزها بح�ث تعطیالت
طوالنی لیگ برتر که اتفاقا به دفعات هم رخ داده،
سوژه داغی است .در این مورد صحبت م ی کنید؟
lواقعا متاسفم .ما ک ی روش را به فوتبال ای ران اوردیم
که به بهترین شکل ممکن از او استفاده کنیم .خود من یکی از
افرادی بودم که اقدام فدراسیون را مثبت خواندم .در ان مقطع
همه ما منتظر یک مربی بزرگ بودیم که به تیم ملی بیاید و
تغیی رات جدی در فوتبال ما به وجود اورد .یادم هست که خود
فدراسیون تاکید م ی کرد که ک ی روش قرار است فوتبال ای ران
را معماری کند.
اما این اتفاق رخ نداد؛ چرا؟
ورزش
lچون به نظر م��ن ک ی روش ی��ک تمرین دهنده
بزرگ است .او مربی بزرگی اس��ت؛ اصال در این مورد شکی
وجود ندارد ،اما به نظرم کوچ بزرگی نیس��ت .از این گذشته او
قرار بود به فوتبال ما فکر کند .قرار بود معمار فوتبال به هم
ریخته ای ران باشد ،نه اینکه خودش به مشکل تازه فوتبال ما
تبدیل شود.
دل پری دارید اقای پورحیدری!
مثلث شماره 150
lبل��ه ،واقعا ب رایم عجیب اس��ت ک��ه هیچکس
صدایش درنم ی اید .همه ب��ه ب رنامه ریزی ک ی روش اعتراض
دارند ،اما اعتراض خودش��ان را ش��جاعانه مطرح نم ی کنند.
احترام به تیم ملی و سرمرب ی اش جای خود ،اما احترام به ب رنامه
باشگاه ها نیز در جای خود مهم است .مگر باشگاه های ما کم
هزینه کرده اند که حاال اینط��ور باید چوب ب رنامه ریزی کامال
یکطرفه سرمربی تیم ملی را بخورند؟ ما نسبت به هواداران
خودمان باید پاسخگو باشیم .تا اینجای کار هم استقالل با
انبوهی از مشکالت توانسته به عشق هوادارانش خوب عمل
کند ،اما برنامه ریزی های غیرمنطقی ک ی روش واقعا شرایط
تیم هایی مثل استقالل را به هم ریخته است.
م ی خواهید بگویید تمرینات استقالل خوب انجام
نم ی شود؟
lوقتی همه بازیکنان را در اختی��ار نداریم و وقتی
چه��ار روز بعد از بازی تیم مل��ی باید به اصفه��ان برویم و با
رقیب اصل ی مان ،یعنی س��پاهان بازی کنی��م ،در حالی که
مهره های کلیدی مان را در تمرینات در اختیار نداشتیم ،دیگر
چه توقعی دارید که تیم هایی مثل استقالل دچار افت نشوند.
بحث من فقط استقالل نیست .من درباره حقوق باشگاه ها
یزنم.
حرف م
قب�ول داری�د فدراس�یون اصلا نم ی خواه�د
خواسته های منطقی باشگاه ها را درک کند؟
lهمینطور است .اصال سوال من از فدراسیون این
است که چرا نباید جام حذفی برگزار ش��ود؟ بیش از 45سال
در این فوتبال بوده ام ،اما چنین خواس��ته های یک طرفه ای
را تا به ح��ال ندیده بودم .جام حذفی ما باید تعطیل ش��ود .تا
اعتراض م ی کنیم که چ��را هرچه اقای س��رمربی تیم ملی
م ی گوید انجام م ی دهید ،م ی گویند
ک ی روش اینطور نم ی خواهد.
بل��ه ،ک��ی روش این طور
نخواس��ته ،اما طوری
برنامه ریزی کرده که
76
معنایش همین است؛ اینکه جام حذفی را تعطیل کنید.
اگر ش�رایط اینطور پیش برود چه مشکالتی به
وجود خواهد امد؟
lبه نظرم این طور که ک��ی روش تصمیم م ی گیرد
یک روز هم به باش��گاه ها اعالم م ی کنند لیگ برتر تعطیل
است.
فدراسیون مدعی است که همه این کارها را به این
دلیل انجام م ی دهد که ایران به جام جهانی برود،
نظر شما چیست؟
lهنوز که معلوم نیس��ت تیم ملی به جام جهانی
م ی رود یا خیر .بازی با ازبکس��تان را ببریم هم نباید قاطعانه
بگوییم که تیم ملی به جام جهانی م ی رود .از این گذشته من
فکر م ی کنم ک ی روش بیشتر از اینکه به لیگ ما و پیشرفت
فوتبال ما کمک کند فقط به خودش فکر م ی کند .این موضوع
ازاردهنده ای است .البته فدراسیون در رده های پایه به خوبی
از مربیان حمایت کرده است .من مخالف حمایت فدراسیون
از مربیان ملی نیستم ،اما یادمان نرود که باشگاه ها هم حق و
حقوقی دارند؛ همین.
به نظر ش�ما تی م مل�ی م ی توان�د ازبکس�تان را
شکست دهد؟
lبله ،چرا که نه .ما باید مثل بازی با کره جنوبی همدل
و متحد شویم و راه رس��یدن به جام جهانی را هموارتر کنیم.
در بازی قبل تنه��ا چیزی که به داد تیم ملی رس��ید ،غیرت
بازیکنان ،حمایت رس��انه ها و مردم بود و نه هیچ چیز دیگر.
امیدوارم ازبکستان را هم شکست بدهیم.
نقش مسائل فنی را نگفتید.
lنگفتم چون اعتقاد دارم مس��ائل فنی ما در بازی
با کره جنوبی هرگز تاثیرگذار نبود .هرچه بود مثلث رسانه ها،
مردم و بازیکنان بود.
به نظر م ی رس�د ک�ی روش را
قبول ندارید.
lاو مرب��ی بزرگ��ی
اس��ت ،اما این دلیل نم ی شود
که ما انتقاد نکنیم .ب رنام هریزی
او لیگ م��ا را زیر س��وال
برده استg.
عزیز محمدی:
برگزار نشدن
جام حذفی
خودزنی است
امیدوارم فدراسیون تا دیر نشده
تصمیم درستی بگیرد
4
عزیزاهلل محمدی ،رئیس اتحادی�ه فوتبال یکی
از مخالف�ان برگ�زار نش�دن جام حذفی اس�ت .البته
او اظهارات�ش را ب�ا احتیاط مط�رح م ی کند ک�ه مبادا
فدراس�یون فوتبال احس�اس کن�د اتحادی�ه فوتبال
قصد تقابل دارد .او در گفت وگو با مثلث تاکید م ی کند
اگ�ر جام حذفی برگزار نش�ود ،فوتبال ای�ران در لیگ
باشگاه های اسیا یک سهمیه (قهرمان جام حذفی) را
از دست خواهد داد.
اقای عزیز محمدی! بعض ی ها م ی گویند اتحادیه
فوتبال هی چ وقت نتوانس�ته نماینده خوبی برای
اهالی فوتبال باشد .نظر شما چیست؟
lمن نم ی دانم منظور شما از این بعض ی ها چیست،
اما باید بگویم ما تالش م ی کنیم اتحادیه فوتبال همکاری
خوبی با فدراسیون فوتبال داشته باشد.
یعنی قب�ول ندارید که نق�ش اتحادی�ه فوتبال
بازی کمتر از حداقل اس��تاندارد بی ن المللی انجام داده ایم و
این اصال خوب نیس��ت .در واقع در تم��ام دنیا و لی گ های
معتبر یک بازیکن حرفه ای با ش��رکت در لیگ و جام های
معتبر کش��ورش و لیگ قاره ای بین چهل تا شصت و پنج
بازی انجام م ی دهد .اماری که در فوتبال ای ران رعایت نشده
و اینجا باتوجه به 34بازی لیگ و پنج بازی حذفی در صورت
رسیدن به قهرمانی حذفی ،م ی شود 39بازی که پایی ن ترین
امار در تمام دنیاست .اماری که با بازی های لیگ قهرمانان
اسیا ب رای سه تیم به 45بازی م ی رسد .حاال با این وضعیت
م ی خواهیم جام حذفی را هم برگزار نکنیم .بنده خدا رویانیان
حق دارد که م ی نالد که چرا یک بازیک��ن که باالترین رقم
دستمزد را گرفته ،نصف این بازی ها را هم انجام نم ی دهد.
ایا AFCدر این باره هشداری داده است.؟
lنه ،اما کنفدراسیون فوتبال اسیا تاکید کرده که دو
سهمیه نخست فوتبال هر کشور قهرمان های لیگ برتر و
جام حذفی ان کشور هستند .اگر جام حذفی را برگزار نکنیم
یک سهمیه را با دست خودمان از دست داده ایم.
ایا س�همیه فوتبال ایران در لیگ قهرمانان اسیا
کم م ی شود؟
lاگر جام حذفی برگزار نشود ،بله ،اما من امیدوارم
فدراسیون تغییر ب رنامه بدهد .از سوی دیگر باید بگویم تمام
مدارک باش��گاه ها به صورت کامل و بدون ای راد ارسال شده
است .جای امیدواری زیادی هست که بتوانیم سهمیه فعلی
را حفظ کنیم.
اما شنیده م ی ش�ود که چند ورزش�گاه به خاطر
اسکوربورد مش�کل دارند و قرار است هند و اردن
هم صاحب سهمیه شوند.
lمن خودم شخصا بارها در این مورد صحبت کردم.
همین چن��د روز پیش هم گفتم که مخالف برگزار نش��دن
جام حذفی هستم ،اما بهتر است بیشتر از این بحث نکنیم.
چرا بحث نکنیم؟
lخب این طوری بهتر اس��ت .م��ن از وقتی که از
فدراسیون فوتبال جدا شدم سعی کردم چیزی نگویم .حاال
هم نم ی خواهم حرفی بزنم که مبادا حاشی ه ای پیش بیاید.
اما ش�ما رئیس س�ازمان لیگ بودی�د ،درضمن
همین حاال هم ب ه عن�وان رئیس اتحادیه فوتبال
باید خواسته های منطقی باش�گاه ها را پیگیری
کنید و حت�ی اگ�ر الزم ش�د مقابل فدراس�یون
بایستید .نظر شما چیست؟
lمن هیچ وقت ب��ه تقابل فک��ر نم ی کنم .وقتی
م ی ش��ود کارها را با تعامل حل کرد چرا باید تقابل یا نزاعی
پیش بیاید.
اما شما با فدراس�یونی طرف هستید که ب ه رغم
همه تخلفاتی که در هیات فوتبال استان ها انجام
شد ،باز هم اصرار دارد که انتخابات قانونی برگزار
شده اس�ت .در مورد جام حذفی نیز همین اندازه
از منطق دور شده و نم ی خواهد خواسته منطقی
باشگاه ها را بپذیرد.
lخواهش م ی کنم اجازه بدهید م��ن در این مورد
حرفی نزنم .اگر حرف بزنم م ی گویند عزیزمحمدی به دنبال
کارشکنی است و هنوز چشمش دنبال سازمان لیگ و پست
و عنوان و تشکیالت است .یک بار از سر دلسوزی به مسائلی
اش��اره کردم و درباره برنامه لیگ قهرمانان اسیا و تداخل ان
با تمرینات تیم ملی حرف زدم .چه اش��وب و سروصدایی به
lاگر تعارف داش��تم ک��ه نظرم را ب��ا این صراحت
نم ی گفتم .از این گذش��ته م��ن فکر م ی کن��م در روزهای
اینده تغیی راتی در این باره صورت بگی��رد .در واقع امیدوارم
فدراسیون جام حذفی را برگزار کند.
ایا ب ه عنوان اتحادیه باشگاه ها در جریان اعتراض
باشگاه ها به برگزار نشدن جام حذفی هستید؟
lبله ،همه باش��گاه ها اعتراض خ��ود را به صورت
کتبی تحویل اتحادیه داده و خواهان برگزاری ان شده اند .البته
شما این برنامه و تقویم بازی های لیگ را که در نظر بگیرید
متوجه خواهید شد که فدراسیون م ی تواند جام حذفی را برگزار
کند .تیم ملی پس از بازی با ازبکس��تان تا خرداد سال اینده
بازی ندارد .دو مسابقه مقدماتی جام ملت ها هم در بهمن ماه
س��ال جاری برگزار خواهد ش��د .به همین دلیل م ی شود با
اس��تفاده از فرصتی که پس از بازی با ازبکستان ایجاد شده
بازی های حذفی را برگزار کرد.
بیشتر توضیح م ی دهید؟
lمن پیشنهاد م ی کنم قرعه کش��ی جام حذفی را
ب رای لیگ یک انج��ام دهند تا بعد از هفت��ه 18یا 19لیگ
برتر ،بازی های جام حذفی اغاز شود .از طرفی 19اردیبهشت
بازی های لیگ برتر هم تمام م ی ش��ود و فرص��ت به اندازه
کافی هست که بازی های حذفی انجام شود.
اس�تانداردهای بی ن المللی هم همین موضوع را
تایید م ی کند که ما باید جام حذفی را برگزار کنیم.
lحتما همینطور اس��ت AFC .حداقل و حداکثر
بازی هایی که قرار است انجام شود را مشخص کرده است.
جالب اینکه حتی اگر جام حذفی را برگزار کنیم باز هم چند
مثلث شماره 150
ایا اتحادیه ب ه عنوان نماینده باشگاه های کشور،
اعتراضی ب ه عدم برگزاری جام حذفی کرده است؟
اما به نظر م ی رس�د ای�ن حرف ها بیش�تر جنبه
تعارف دارد.
ورزش
بعضی مواقع خنثی است و جهت گیری ندارد؟
ف خودمان
lنه ،اصال قبول ندارم .ما صددرصد وظای
را انجام م ی دهیم .اتحادیه دکور نیست.
پا ش��د .حاال بهتر اس��ت حرفی نزنم .در نهایت فدراسیون
باید در این مورد تصمیم بگیرد .دیگران هم نظر خودش��ان
را م ی گویند .مثل خود من که بارها گفت��ه ام مخالف برگزار
نشدن جام حذفی هستم.
lدرباره هند و اردن باید بگویم که انها مشکل زیادی
دارند و معلوم نیست صاحب سهمیه شوند .درباره ورزشگاه ها
هم ورزش��گاه تختی ته ران و غدیر اهواز مشکل اسکوربورد
دارند که با جور ش��دن ان؛ درجه Aم ی گیرند؛ درجه ای که
م ی تواند به افزایش امتیاز کمک کند .البته ورزشگاه راه اهن
و دستگردی هم مش��کل نور دارند .با این حال رک و راست
م ی گویم که اصال نم ی توان پی ش بینی کرد چه مش��کلی
ب رای سهمی ه بندی ایجاد م ی شود.
جالب اینجاست ورزشگاه گهر درود در شهر درود
که هنوز خیلی کار دارد تا تکمیل شود ،اسکوربورد
دارد ،اما ورزشگاه غدیر که جدیدالتاسیس است
معطل اسکوربورد مانده.
lاین را باید از اهوازی ها پرس��ید .البته اسکوربورد
نداریم که بخرند و نص��ب کنند .درب��اره گهری ها هم باید
بگویم که احتماال از قبل خرید و نصب کرده اند.
اقای عزیزمحمدی! ایا با رس�می ش�دن حضور
بهروان در سازمان لیگ باید جای خود را به ایشان
در کمیته لیگ قهرمانان AFCبدهید؟
lن��ه؛ اینطور نیس��ت .م��ن عضو کمیت��ه لیگ
قهرمانان هس��تم که ب رای یک دوره چهارس��اله باید باشم.
دوره ای که یک سال ان گذشته و سه سال دیگر مانده است.
اما ش�ایعه ش�ده که در چند جلس�ه اخیر ش�ما
ب ه عن�وان رئیس س�ازمان لیگ در جلس�ات ان
حضور پیدا کردید؟
lب رای AFCمهم نیس��ت که ما با چه عنوانی در
کمیته لیگ قهرمانان حضور داریم .گفتم که همه ما عضو
اجرایی ان هس��تیم؛ در ضمن امیدوارم تیم مل��ی بتواند با
شکست ازبکستان صعودش به جام جهانی را تا اندازه زیادی
قطعی کند .جدا از همه اختالف سلیقه ها همه ما امیدواریم
که تیم ملی بتواند همان طور که کره جنوبی را شکست داد،
ازبکس��تان را هم شکس��ت دهد .همه باید کمک کنیم و
مشکالت را با تعامل حل کنیم .همین بحث جام حذفی هم
با تعامل بیشتر حل خواهد ش��د .امیدوارم فدراسیون تا دیر
نشده تصمیم درستی بگیردg .
77
فارس��ی برگرداندند .اما از انجا که نیم��ی از کتاب به خامه
حجت االسالم سید محمدباقر موسوی همدانی ترجمه شده
بود ،به توصیه عالمه طباطبایی ،باقی مجلدات کتاب یک
بار دیگر به وسیله ایت اهلل موسوی همدانی به زبان فارسی
برگردانده شد تا کل تفسیر المیزان با یک قلم ترجمه شده
باشد.
میراث عالمه
24ابان روز بزرگداشت
عالمه طباطبایی است
دیـــدار
بیس��ت و چهارم ابان ماه در تقویم با دو نام ش��ناخته
می شود؛ اول روز کتاب و کتابخوانی و دوم روز بزرگداشت
ایت اهلل عالمه سید محمد حس��ین طباطبایی ...به مناسبت
همزمانی این دو اتفاق را به فال نیک می گیریم
و نگاهی خواهیم داشت به چند کتاب این عالمه
بزرگوار .عالمه طباطبایی و کتاب هایش نقش
عمده ای در احیای فلس��فه اس�لامی داشتند.
ایش��ان به بازگویی و ش��رح حکمت صدرایی
بس��نده نکرده ،به تاس��یس معرفت شناسی در
این مکتب می پردازد .همچنین با انتشار کتب
فراوان و تربیت ش��اگردان برجس��ته در دوران
مواجهه با اندیشه های غربی نظیر مارکسیسم
به اندیشه دینی ،حیاتی دوباره بخشیده ،حتی در
نشر ان در مغرب زمین نیز می کوشد .به همین
خاطر کتاب هایی که معرفی می ش��وند نقشی
غیر قابل انکار در تاریخ فلسفه اسالمی دارند.
مثلت شماره150
.1تفسیر المیزان
المیزان فی تفس��یر القران تالیف عالمه
سیدمحمد حس��ین طباطبای��ی اس��ت .ای��ن
تفسیر نخس��تین بار در ۲۰جلد به زبان عربی
منتشر شد .شیوه تفس��یر قران به قران عالمه
طباطبایی شیوه ای بی س��ابقه بوده است .وی
بنای تفس��یر ای��ات را کمک گرفت��ن از دیگر
ایات قران برای روشن کردن قصد و معنا قرار
داد .تفس��یر المیزان با س��بکی جدید و مطابق
نیازهای فکری ،کالمی ،فرهنگی و اجتماعی و
مقتضیات زمان نگارش یافته و حاوی نکته های
ن��اب و مطالب جال��ب و بدیع اس��ت و از زمان
تالیف و نشر نخستین مجلدات ان ،مورد توجه
عده کثی��ری از عالمان و پژوهش��گران جهان
اسالم قرار گرفت ...جمعی از فضال و مدرسین
حوزه علمی��ه قم از جمل��ه ایت اهلل ناصر مکارم ش��یرازی،
ایت اهلل محمدتقی مصباح یزدی ،حجت االسالم سید محمد
باقر موس��وی همدانی ،ایت اهلل عبدالکری��م بروجردی و...
به ترجمه تفس��یر المی��زان پرداخت��ه ،ان را در ۴۰جلد به
78
.2شیعه در اسالم
کتاب شیعه در اسالم یکی از اثار مفید و بسیار ارزشمند
مرحوم عالم��ه سیدمحمدحس��ین طباطبایی اس��ت .این
کتاب اساسا برای معرفی تشیع در مغرب زمین تالیف شده
چرا که اغلب مطالعات و تحقیقات اندیشمندان مغرب زمین
پیرامون شیعه عاری از تعصب و غرض ورزی نیست؛ چون
مصادر تحقیقی انان از اهل سنت یا از فرقه اسماعیلیه است.
این کتاب یک تحقیق جدید با هدفی تازه است که منظور
ان شناساندن شیعه و جوانب گوناگون ان به افرادی است
که با عالم فکری اسالمی و ش��یعی اشنایی ندارند و مایلند
از دیدگاهی کلی ،نظری جامع به این بخش مهم از اسالم
بیفکنند .این کتاب که توسط سید حسین نصر به انگلیسی
ترجمه شد ،نخس��تین کتاب در س��طح اکادمیک در مورد
تشیع است که توسط یک نگارنده ش��یعه برای مخاطبان
انگلیس��ی زبان نگاش��ته ش��ده .هدف حامیان ای��ن پروژه
(دانش��گاه کولگیت در نیویورک) ارائه دیدی اکادمیک از
تشیع از دیدگاه خود تشیع بود.
.3اصول فلسفه و روش رئالیسم
کتاب اصول فلس��فه و روش رئالیس��م یکی از اثار
فلسفی استاد بزرگوار ،عالمه طباطبایی است که مشتمل
بر چند جلد ب��وده و این کت��اب در مقام دف��اع از عقاید
الهیون و قائالن به ماوراء الطبیعه تالیف ش��ده است .این
کتاب یک معرفی اجمالی از فلس��فه اسالمی از سه قرن
و نیم پیش تاکنون اس��ت که متاس��فانه ان گونه که باید
هنوز درجهان معرفی نشده اس��ت و قهرا از طرف طبقه
جوان و تحصیلکرده های جدی��د خودمان نیز که معموال
اطالعاتش��ان در ای��ن زمینه ها از طرق اروپایی اس��ت،
توجهی که باید به ان نش��ده است .در این کتاب در عین
اینکه از تحقیقات گرانبهای هزار س��اله فلسفه اسالمی
استفاده شده اس��ت ،به ارا و تحقیقات دانشمندان بزرگ
اروپا نیز توجه کامل ش��ده اس��ت .این کتاب مشتمل بر
ی��ک دوره مختص��ر فلس��فه و در برگیرن��ده ۱۴مقاله
بااهمیت و پرارزش که با س��بکی زیبا و قابل فهم نوشته
شده است.
.4بدایه الحکمه
کتابی فلس��فی به زب��ان عربی تالیف محمدحس��ین
طباطبایی است .این کتاب در س��ال ۱۳۹۰هجری قمری
به عنوان متن درسی فلس��فه صدرایی تاالیف شده است و
توسط محمدعلی گرامی و علی شیروانی به فارسی ترجمه
شده است .بدایه الحکمه کتابی فلس��فی ،به زبان عربی از
تالیفات مرحوم عالمه طباطبایی است .بدایه الحکمه کتاب
مختصر و مفیدی اس��ت که ی��ک دوره از حکمت الهی در
ان گنجانده شده است و کتابی اس��ت کامال استداللی که
در ان جز دلیل و برهان یافت نمی ش��ود .نوش��تاری است
پیراسته از حشو و زوائد ،متین و استوار و به جرات می توان
گفت که مقامش در حکمت متعالیه همسان منزلت اشارات
بوعلی در حکمت مشاء اس��ت .عباراتش گرچه موجز است
اما مغلق نیس��ت ،در عین اختصار جامع اس��ت و مهمترین
عناوین و موضوعات و حکمت الهی را در بردارد .این کتاب
در واقع چکیده فلس��فه صدرایی موسوم به حکمت متعالیه
اس��ت که باتوجه به اخرین س��یر تکاملی ان تنظیم ش��ده
اس��ت .عالمه فقید کت��اب بدایه الحکمه را
به درخواست بعضی از نزدیکانش به منظور
تدریس فلسفه در حوزه های علمیه نگارش
کرده و هم اکنون به عنوان نخس��تین متن
درسی فلسفه برای جویندگان حکمت الهی
معروف است.
.5نهایه الحکمه
کت��اب نهایه الحکمه کتابی فلس��فی
و به زبان عربی ،از تالیف��ات مرحوم عالمه
سیدمحمدحس��ین طباطبایی است .عالمه
فقید کتاب بدایه الحکمه را به عنوان اولین
متن درس��ی برای جویندگان حکمت الهی
تالیف کردند و نهایه الحکمه را برای کسانی
که به خوبی بدایه را فرا گرفته و با مس��ائل
فلسفی اسالمی اش��نایی حاصل کرده اند،
نگاش��ته اند .در واقع اگر بدایه برای مرحله
ابتدایی فلس��فه اس��ت ،نهایه برای مرحله
پایانی ان تنظیم گردی��ده و در اکثر مراحل
نهایه الحکم��ه مباحث مفصل ت��ر از انچه
در بدایه الحکمه است بررس��ی گردیده اند.
یعنی اقوال و ارای بیشتری مطرح گردیده
و درباره برخی مس��ائل عمیق ت��ر مطالب
ذکر شده اند و به اش��کاالت نیز پاسخ های
دقیق تری داده شده اس��ت .دشواری فهم
مطالب نهایه الحکمه مربوط به همین موارد
است؛ یعنی سطح مسائل مورد بحث نهایه
باالتر از سطح بدایه است واال در اغلب موارد
عبارات نهای��ه گویاتر اس��ت .به طوری که
می توان از ان برای تبیین عبارات بدایه استفاده کرد .کتاب
نهایه الحکمه به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمی
نگارش یافت��ه و هم اکنون این کتاب بس��ان بدایه الحکمه
به عنوان متن درسی فلسفه معروف استg .
مکتوب
انتشار کتاب «دختر پیامبر »
کتاب «دختر پیامبر» اثر مکتوب ایت اهلل محمدعلی جاودان از س��وی موسس��ه
فرهنگی ایمان ماندگار به چاپ و نشر رس��ید« .دختر پیامبر» مروری بر زندگانی یگانه
دخت پیامبر اعظم ،حضرت صدیقه طاهره(س) بعد از رحلت رس��ول مکرم اسالم است
که در عین اختصار با نگاهی مد ّقانه و تحقیقی در دو فصل خاکس��پاری و مدفن توسط
ایت اهلل محمدعلی جاودان به زیور طبع اراسته شده است .این استاد فرزانه معتقد است که
این نوع نگرش به زندگانی حضرت زهرا سالم اهلل علیها برگرفته از روش تحلیلی عالمه
سید مرتضی عسکری(ره) در مقوله تاریخ اسالم و برگرفته از سلسله دروس حضرت عالمه
است .ایت اهلل جاودان در معرفی اثر خود می نویسد« :این رساله کوچک در ابتدا به عنوان
یک مدخل از فرهنگ فاطمی نوشته شد ،اما این مقدار از تفصیل ،مورد پسند واقع نشد و
چیزی بسیار کوچکتر از ان انتخاب شد و در واقع نکات و جوانبی داشت که از ان حذف شد
و این نوشته باقی ماند و اگر می خواستم انچه ارزو داشتم در ان بیاورم ،بسیار مفصل تر از
این می شد که هست .بنابراین به همین مقدار بسنده کردم و امید که به فضل و مرحمت
خدای عزوجل اندک فایده ای برای ان مقدر ش��ود و در بس��یار نا امیدی از خود و روزگار
می توانم اندک امیدی داشته باشم که روزی بتوانم به تکمیل این رساله موفق شومg ».
یادبود
درگذشت استاد خوش نویس
دکتر هان ،نویسنده شناخته شده اروپایی -اس��یایی که با نوشتن داستانی با الهام
از زندگینامه خود که در عین حال دربرگیرنده انقالب فرهنگی چین نیز بود ،به شهرت
رس��ید ،در خانه اش در لوزان سوئیس در 95سالگی درگذش��ت .هان سال ها به عنوان
پزشک کار کرد ،اما با مطالبی که برای مجله ها و روزنامه ها نوشت شناخته شد و با انتشار
کتاب هایش شهرتی جهانی یافت .بیشتر اثار این نویسنده دورگه درباره مسائل سیاسی
و تاریخی کشورهای اسیایی اس��ت .در نخس��تین کتاب وی که با عنوان «سرنوشت
شهر چانکینگ» در سال 1942منتشر شد ،جنگ چین و ژاپن را به عنوان محور اصلی
این داس��تان انتخاب کرده است« .خانه من دو در دارد» در س��ال 1980درباره میراث
نیمه چینی نیمه بلژیکی او نوشته شده است .او که اواسط دهه 30قرن بیستم از دانشگاه
ینچینگ پکن فارغ التحصیل شد ،در این دوره با بسیاری از رهبران نسل اول و دوم حزب
کمونیست چین همکالس��ی بود و بس��یاری از خاطراتش را در کتاب هایش نقل کرده
است .او با رمان «یک چیز خیلی باش��کوه» که سال 1952منتشر شد ،شهرتی جهانی
یافت .در این کتاب که با تمرکز بر زندگینامه خود او در اواخر دهه 40نوشته شده ،وی
درباره رابطه اش با خبرنگاری س��خن می گوید که یکی از نخستین خبرنگارانی بود که
در جنگ کره در سال 1950کشته شد .فیلمی که با اقتباس از این رمان با عنوان «عشق
چیز باشکوهی است» در سال 1955ساخته شد ،سه جایزه اسکار دریافت کرد و به عنوان
یکی از فیلم های ماندگار تاریخ سینما شناخته می شود .او زمانی گفته بود من به عنوان
یک اسیایی می نویسم تا زندگی مردمم را منعکس کنمg .
مکتوب
جان گریشام در راس پرفروش ها
جدیدترین کتاب جان گریشام ،نویسنده پرفروش امریکایی که با نام «قاچاقچی»
منتشر شده ،در راس فهرست پرفروش های پابلیشرز ویکلی جای گرفت .در فهرستی که
از سوی کتابفروشان زنجیره ای و مستقل امریکا منتشر شده ،کتاب داستانی «قاچاقچی»
جدیدترین اثر جان گریشام که هفته پیش با جلد سخت منتشر شد و همین هفته نسخه
کاغذی ان نیز منتشر می شود ،در راس فهرست پرفروش ها جای گرفت .این کتاب موفق
شد کتاب رولینگ با عنوان «خالء ناگهانی» را که از زمان انتشار پرفروش ترین کتاب در
بازار داستانی امریکا بود به رتبه دوم براند .این کتاب با قیمت 35دالر منتشر شده است.
در فهرست پرفروش ها نیلسون دمیل با کتاب «پلنگ» در مکان سوم و پاتریشیا کورنول،
جنایی نویس پرفروش نیز با کتاب «تخت استخوان» در مکان چهارم قرار دارد .جیمز
پترسون ،دیگر نویسنده اثار پرفروش امریکایی نیز مکان پنجم را با کتاب جدیدش با
عنوان «ان.وای.پی.دی س��رخ» در اختیار دارد .تام وولف با کتاب «بازگشت به خون»
در مکان ششم جای دارد و گیلیان فلین با کتاب «دختر از دست رفته» در مکان هفتم
است .دبی مکامبر مکان هشتم را با رمانی به نام «فرشتگان پشت میز» در اختیار دارد
و «زمستان جهان» نوشته کن فالت در مکان نهم است .اکارن کینگزبری نیز با کتاب
«پل» در مکان دهم پرفروش های امریکا ایستاده استg .
مکتوب
دیـــدار
یادبود
نویسنده چینی درگذشت
کتاب «هنر در نظر افالطون» نوشته س��عید بینای مطلق ،کتابی مختصر و مفید در باب
شرح نظریات افالطون درباره هنر است .نویسنده در این کتاب به شرح و تبیین همه رساله های
افالطون درباره زیبایی چون ایون ،فایدروس و ...می پردازد و در نهایت با زبانی س��اده ،ش��رح
مناسبی از اندیشه های افالطون درباره هنر را ارائه می دهد .این کتاب با وجود حجم مختصرش
یکی از بهترین منابع درباره این موضوع خاص است.
کتاب «هنر در نظر افالطون» کتابی کوچک و کم حجم درباره اندیشه ها و نگاه افالطون
به مقوله هنر است و دو فصل کلی دارد؛ «رویکرد افالطون به هنر» و «افالطون و شاعران».
الزم به تذکر اس��ت که درک دیدگاه افالطون درباره هنر و ش��عر باتوجه به تاثیر وی در
فلسفه و حکمت اسالمی کمک شایانی به تبیین زیبایی شناسی از منظر حکمای مسلمان خواهد
کرد .این مساله باتوجه به این نکته که علم زیبایی شناس��ی در ایران هنوز در ابتدای راه است،
اهمیت بسیاری دارد.
برای ورود به این مبحث ابتدا به شرح مفهوم هنر در یونان باستان و معانی سه گانه هنر از
منظر افالطون می پردازد .افالطون هنر را در ذیل سه مفهوم به کار می برد؛ هنر به معنای تخنه
(یا صنعت و دانش) ،هنر به معنای پوئسیس (تولید) و هنر به معنای میمسیس (تقلید) .میمسیس
که اساس هنر از منظر سقراط ،افالطون و ارسطو به حس��اب می اید ،در تمدن اسالمی توسط
مترجمان به محاکات ترجمه شده که از نظر برخی مفسران چون سیروس شمیسا ،بهترین ترجمه
نسبت به دیگر زبان هاست.
یکی از ویژگی های اساسی این کتابچه مختصر ،در تحلیل مناسبی است که نویسنده
از تمامی نوشتارهای فلس��فی افالطون درباره هنر ارائه داده است .بیش��تر منابع و مباحث
فلسفه هنر و زیبایی شناس��ی ،عموما از افالطون به عنوان فیلس��وف و حکیمی هنرگریز و
شعرس��تیز یاد می کنند و این مساله از س��وی این کتاب ها بیش��تر به کتاب دهم جمهوری
ارجاع داده می شودg .
مثلت شماره150
فتحعلی واشقانی در سال 1309در قریه واشقان از توابع فراهان اراک در خانواده ای کشاورز
چش��م به جهان گش��ود .او در مکتب خانه عالوه بر فراگیری قران کری��م و اموزه های دینی و
اخالقی ان روز به تمرین خوشنویسی پرداخت .استاد نخستین سرمشق را بر لوح چوبین با عبارت
«اول کارها به نام خدا» تعلیم کرد .س��پس در سال 1337نزد ش��ادروان استاد حسین میرخانی
در کالس های ازاد خوشنویس��ی به فراگیری خط نستعلیق مشغول شد .واشقانی در سال 1345
به عنوان مدرس خط نستعلیق در کالس های انجمن خوشنویس��ان به تعلیم هنر پرداخت و در
سال 1358به مقام استادی خوشنویسی دست یافت و پس از انقالب از سوی وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی به کسب درجه یک هنری نایل شد .واشقانی ضمن برگزاری کالس های اموزشی
به تاسیس انجمن های خوشنویسان در شهرهای مختلف کشور (استان مرکزی) اراک ،تفرش،
اشتیان ،ساوه ،مامونیه ،دلیجان ،محالت ،خمین ،شازند ،کمیجان( ،استان فارس) الر و ...اهتمام
ورزید.استاد در سال 1371به عنوان نماینده جمهوری اسالمی ایران جهت اشاعه هنر خوشنویسی
به کشور یمن رفت و سال 75نیز به همین منظور به کشور جمهوری اذربایجان سفر کرد .صالبت
در عین سادگی و استواری در عین ظرافت از ویژگی های ممتاز خط این خوشنویس است.برپایی
نمایشگاه های داخلی و خارجی و تربیت خوشنویسان بی شمار در طول سال های متمادی از دیگر
فعالیت های این استاد خوشنویس است .از مجموعه اثار ارزشمند ایشان می توان به کتاب های
مانایی چون کلک مشکین 1و ،2ایت مهر ،چشمه خورشید ،ترجمه کامل قران مجید ،جلی قلم،
دیوان حافظ شیرازی و مشق مشکین اشاره کرد .خانه صنایع دس��تی و نگارخانه مهمی در شهر
اراک به نام استاد «فتحعلی واشقانی فراهانی» نامگذاری شده .فتحعلی واشقانی فراهانی استاد
خوشنویسی ایران 12ابان در سن 82سالگی بر اثر پیشرفت بیماری سرطان درگذشتg .
مکتوب
هنر در نظر افالطون
ونسان ونگوگ؛ رویا و واقعیت
«ونسان ونگوگ؛ رویا و واقعیت» نوشته اینگو والتر ب ا ترجمه ساجده الهامی از سوی انتشارات
یساولی منتشر شد .در این کتاب سیر اتفاقات زندگی این هنرمند همراه با نقد اثار او امده است.
نویسنده المانی این کتاب ،اینگو والتر ،اگر در جایی به نقد اثری از ونگوگ می پردازد ،سیر
اتفاقات و حوادث زندگی این هنرمند هنگام افرینش ان اثر را نیز بیان می کند و این کتاب از این
منظر در نوع خود کم نظیر است.
کتاب اصلی همراه با تصاویری از نقاشی ها و حتی طراحی های خود ونگوگ بود که برخی از
این اثار در زمره اثار اصلی و مشهور این هنرمند نامدار هستند که تمام تصاویر متن اصلی به متن
ترجمه نیز منتقل و با کیفیتی مناسب منتشر شده اند.
انتشارات یساولی کتاب «ونس��ان ونگوگ؛ رویا و واقعیت» را با ترجمه ساجده الهامی در
96صفحه و با قیمت هشت هزار تومان منتشر کرده است.
ساجده الهامی مدرک کارشناسی طراحی صنعتی از دانش��گاه تهران دارد و این نخستین
کتاب منتشر شده ب ا ترجمه اوست.
گ ا ستون ،
ش هلندی نوشته ایرونی
ن ونگوگ ،نقا
ی ونسا
ی زندگ
کتاب «شور زندگی» ماجرا
یکی از مشهورترین متن ها درباره زندگی این هنرمند نقاش در سطح جهان است که پیش تر با
ترجمه محمد علی اسالمی ندوشن در ایران ترجمه و انتشار یافته استg .
79
پسریوش
21ابان ،سالروز تولد نیما یوشیج
دیـــدار
«بدون مباهات به دیگران ،امروز من پیش��رو شعر و
نثر هستم .کیستند این وجودهای خشکیده که در چاردیوار
شهر بزرگ شده اند .کدام یک از اینها که به تقلید قلم به دست
گرفته اند می توانند خیال مرا بش��کنند .احساس و خیال را،
اس��مان صاف ،ابرهای توفانی و تاریکی جنگل ها ،روشنی
قله ها و زندگانی ،یک طبیعت ساده به من داده است».
صاحب این جمالت را پدر شعر نوی فارسی خوانده اند.
پس��ر یوش را جس��ارتی بود که در هیچ یک از پیشینیان او
نبود و برای همین است که در تاریخ ادبیات ایران جایگاهی
جاودانه دارد ...نه اینکه ش��عر نو ،پیش از او وجود نداشت،
اما چاپ ش��عر افس��انه به عنوان مبدا در تولد ش��عر فارسی
گذاشته شده است ،پیش از نیما تالش هایی برای استفاده
از مفاهیم نو و شکستن قالب های کهنه انجام شده بود ،اما
نیما و شعر افس��انه اخرین مقاومت ها را فرو ریخت ...شعر
فارس��ی در همه دوران ،دارای قله هایی قابل اعتنا بود ،اما
در روزگار نیما دچار تکرار گذش��ته شده بود و حرف تازه ای
برای گفتن نداشت ...نیما توانست شعر کهن فارسی را که
در شمار پیشروترین ش��عرهای جهان بود ولی در چند قرن
اخیر کارش به دنباله روی و تکرار رسیده بود ،با شعر جهان
پیوند زند و بار دیگر جای واالی ش��عر فارسی را در خانواده
شعر جهان به ان بازگرداند ...شاید از نگاه نیما شعر فارسی
غریقی بود که در اب جان می باخت و او نمی توانس��ت در
ساحل شاد و خندان بماند ،پس دست به کار شد 21 ...ابان
ماه ،سالروز تولد نیما یوشیج اس��ت ،پدر شعر نو ...شاید این
روز را هم بتوان سالروز تولد شعر نو خواند ...نگاهی داریم به
زندگی و دنیای شعری نیما یوشیج...
مثلت شماره150
شروع نیما
علی اسفندیاری که بعدها به «نیما یوشیج» معروف
شد ،بیست ویکم ابان ماه سال 1276مصادف با 11نوامبر
1897در یکی از مناطق رشته کوه های البرز در منطقه ای
به نام ی��وش ،از توابع نور مازندران ،دیده به جهان گش��ود.
پدرش ابراهیم خان اعظام الس��لطنه متعلق ب��ه خانواده ای
قدیمی در مازندران بود و به کشاورزی و گله داری مشغول
بود .پدر نیما زندگی روس��تایی ،تیراندازی و اسب سواری را
به وی اموخت .نیما تا دوازده سالگی در زادگاهش روستای
یوش و در دل طبیعت زندگی کرد .نیما خواندن و نوش��تن
را در روس��تا فرا گرفت ولی دل خوش��ی ازمکتب نداشت.
11ساله بود که به همراه خانواده به تهران رفت و روبه روی
مسجد شاه که یکی از مراکز فعالیت مشروطه خواهان بود،
در خانه ای استیجاری ،مجاور مدرسه دارالشفا مسکن گزید
80
و در مدرسه عالی سن لویی مشغول تحصیل شد .در مدرسه
از بچه ها کناره گیری می کرد و ب��ه گفته خود نیما با یکی از
دوس��تانش مدام از مدرس��ه فرار می کرد و پس از مدتی با
تش��ویق یکی از معلم هایش به نام نظام وفا به شعر گفتن
مش��غول گش��ت و در همان زمان با زبان فرانسه اشنایی
یافت و شعر گفتن به سبک خراسانی را شروع کرد .پس از
پایان تحصیالت در مدرسه سن لویی ،نیما در وزارت دارایی
مش��غول کار ش��د ،اما پس از مدتی این کار را مطابق میل
خود نیافت و ان را رها کرد .دو سال بعد ،گرایش به مبارزه
مس��لحانه علیه حکومت قاجار یافته و اقدام به تهیه اسلحه
می کند .در همین سال هاس��ت که می خواه��د به نهضت
مبارزان جنگلی بپیوندد ،اما بعدا منصرف می شود .در سال
۱۳۰۵با عالیه جهانگیر ازدواج کرد تا به گفته خود از افکار
پریشان رهایی یابد .درست یک ماه پس از ازدواج ،پدرش
ابراهیم نوری درگذش��ت .در همین زمان چند شعر از او در
کتابی با عنوان خانواده سرباز چاپ شد .وی که در این زمان
به دلیل بیکاری خانه نشین شده بود ،در تنهایی به سرودن
شعر مشغول بود و به تحول در شعر فارسی می اندیشید ،اما
چیزی منتشر نمی کرد .در سال ۱۳۰۷خورشیدی ،محل کار
عالیه جهانگیر ،همسر نیما به امل انتقال پیدا کرد .نیما نیز
با او به این شهر رفت.
یک سال بعد انان به رشت رفتند .عالیه در اینجا مدیر
مدرسه بود و نیما را سرزنش می کرد که چرا درامدی ندارد.
او مدتی نیز در دبیرس��تان حکیم نظامی شهرستان استارا
واقع در مرز شوروی سابق به امر تدریس مشغول بود .علی
اسفندیاری در سال ۱۳۰۰خورشیدی نام خود را به نیما تغییر
داد .نیما نام یکی از اسپهبدان تبرستان بود و به معنی کمان
بزرگ است .او با همین نام شعرهای خود را امضا می کرد.
در نخستین سال های صدور شناسنامه ،نام وی نیما یوشیج
ثبت شده اس��ت .در اواخر عمر ،نیما به علت سرمای شدید
یوش ،به ذات الریه مبتال شده بود و برای معالجه به تهران
امد ،معالجات تاثیری نک��رد و در تاریخ 13دی ماه ،1338
نیما یوش��یج ،اغازکننده راهی نو در ش��عر فارس��ی ،برای
همیشه خاموش شد .او را در تهران دفن کردند؛ تا اینکه در
س��ال 1372طبق وصیتش ،پیکرش را به یوش برده و در
حیاط خانه محل تولدش به خاک سپردند.
شعر نیما
«چیزی که بیشتر مرا به این شیوه معتقد کرده است،
همانا رعایت معن��ی و طبیعت خاص هرچیز اس��ت و هیچ
حسنی برای ش��عر و ش��اعر باالتر از این نیس��ت که بهتر
بتوان��د طبیع��ت را تش��ریح کند و معن��ی را به طور س��اده
جلوه دهد».
نیما به زبان فرانس��وی مس��لط بود ،به همین خاطر
عالقه فراوانی به سمبولیس��ت های فرانس��وی داش��ت.
سمبولیس��ت ها در فرانس��ه زبان ش��عر را در هم ریختند و
کوشیدند شعرشان مانند موس��یقی با کمک وزن و اهنگ،
احساس��ات و عواطفی را که با زبان معمول نمی توان بیان
داشت ،به خواننده القا کنند .بدین ترتیب انها در شکل شعر
و در ترکیب و کاربرد کلمات و وزن شعر ،ازادی نامحدودی
برای خود قائل بودند .هدف در شعر ازاد ان است که شاعر
به همان نسبت که اصول خارجی نظم سازی کهن را به دور
می افکند ،هرچه بیشتر میدان را به موسیقی و کالم واگذارد.
در واقع در این سبک ارزش موسیقایی و اهنگ شعر در درجه
اول اهمیت قرار می گیرد« ..شعر ازاد» یکی از دستاوردهای
اساسی مکتب سمبولیس��م بود که توسط ورلن ،رمبو و…
در «عصر روشنگری» بنا نهاده شد و شاعران و نویسندگان
بس��یاری را با خود همراه کرد که نیما یوشیج نیز با الهام از
ادبیات فرانس��ه یکی از همراهان این مکتب ادبی شد .نیما
توانس��ت عقاید متفاوت و گاه متضاد برخی بزرگان ش��عر
فرانسه را یکجا در خود جمع کند و از انها به سود شعر فارسی
بهره گیرد .نیما همچنین تخیل و خیال پردازی را در شعر به
اوج خود رساند و شعر را در خدمت تخیل و توهم گرفت نه
تفکر و تعقلg .
_____
قاب
نمایشگاهسومیندوساالنهتذهیبهایقرانی
1
2
تشییع پیکر ایت اهلل سید کرامت اهلل ملک حسینی
تیاگو مسی پسر لیونل مسی در لباس بارسا
3
4
افتتاح باغ موزه قصر
دیـــدار
مثلت شماره150
مراسماختتامیهپنجمینجشنوارهترافیکورسانه
5
6
طبیعت پاییزی حاشیه زاینده رود
لیگ برتر ورزش زورخانه ای
7
8
دیدار دوستانه تیم های ایران و تاجیکستان
81
بازا ر
در دومین دوره جایزه مدیریت سالمت اداری؛
بانک انصار به عنوان سازمان پاک برگزیده شد
بانک انصار به عنوان اولین بنگاه اقتصادی کشور موفق
به کسب عنوان «سازمان پاک» ش��د .به گزارش اداره کل
بازاریابی و تبلیغات بانک انصار ،ایت ال��ه ابراهیمی در ایین
دومین دوره جایزه مدیریت س�لامت اداری طی سخنانی با
اشاره به توجه ویژه نهادهای بین المللی به موضوع سالمت
اداری از سال 1999گفت« :در کش��ور ما از سال 1382این
حرکت اغاز و نهایتا در سال 1390با مصوبه مجمع تشخیص
مصلحت نظام وارد مرحله جدیدی ش��د ».مدیرعامل بانک
انص��ار ضمن تش��ریح رهکردهای مقام معظ��م رهبری در
خصوص سالمت نظام اداری افزود« :بسیاری از ارمان های
کشور همچون تحقق حقوق شهروندی ،عدالت اجتماعی و
رشد و توسعه پایدار با استقرار این امر محقق می گردد و البته
مدیرعامل بانک پاسارگاد؛ چهره ماندگار بانکداری ایران
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره149
در ششمین جشنواره ملی مدیران و تولیدکنندگان
جوان ،دکتر مجید قاس��می ،مدیرعامل بانک پاس��ارگاد
به عنوان «چهره ماندگار بانکداری ایران» ش��ناخته شد.
ت علمی ششمین جشنواره ملی مدیران
بر اساس تایید هیا
و تولیدکنندگان جوان و به پاس ایثار ،فداکاری ،همت بلند
و تالش سترگ در راه توسعه و پیشرفت کشور ،مدیرعامل
بانک پاسارگاد به عنوان «چهره ماندگار بانکداری ایران»
معرفی شد و وزیر صنعت ،معدن و تجارت ،لوح تقدیر و تندیس جشنواره را به وی اهدا کرد .در این
مراسم ،دکتر غضنفری ،وزیر صنعت ،معدن و تجارت اظهارداشت« :بانک های کشور می توانند
در این فرصت ایجاد شده ،با حمایت از تولیدکنندگان ،در جهت توسعه تولید کشور موثر باشند».
گفتنی است؛ این جشنواره در تاریخ ۱۵ابان ۱۳۹۱در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما
و با مشارکت خانه صنعت ،معدن و تجارت جوانان ایران ،حوزه مشاوران جوان وزارتخانه های
صنعت ،معدن و تجارت و تعاون ،کار و رفاه اجتماعی برگزار ش��د .ش��عار این جشنواره اقتصاد
مقاومتی ،معنای واقعی کارافرینی در سال تولید ملی ،حمایت از کار و سرمایه ایرانی بوده و به
معرفی چهره های ماندگار صنعت ،معدن و تجارت ایران پرداخته استg .
فقدان چنین مدیریتی باعث بی اعتم��ادی مردم ،هدر رفتن
سرمایه ها و افزایش نابرابری درامدها و فقر و بی عدالتی خواهد
شد ».وی در پایان ضمن برشمردن محورهای سیاستگذاری
جهت استقرار نظام اداری سالم در بانک انصار ،به تشریح اهم
اقدامات ساختاری و عملیاتی بانک و کسب گواهینامه های
مرتبط پرداخت ».گفتنی اس��ت ،در مراسم اختتامیه دومین
دوره جایزه مدیریت سالمت اداری که با حضور نمایندگانی
از قوه مجریه ،قوه قضائیه ،مجلس شورای اسالمی ،مدیران،
معاون��ان و نمایندگان بیش از 80بن��گاه تولیدی ،صنعتی و
خدماتی در مجتمع فرهنگی شهید بهشتی تهران برگزار شد،
بانک انصار موفق به کسب جایزه مدیریت سالمت اداری در
باالترین سطح به عنوان «سازمان پاک» گردیدg.
بانک تجارت پیشرو در مدیریت سالمت اداری
در مراس��م اختتامی��ه دومی��ن دوره نظ��ام ارزیابی
سالمت اداری با حضور مقامات کش��وری و مدیران ارشد
دس��تگاه های اجرایی و بنگاه های اقتصادی کش��ور ،لوح
جایزه مدیریت س�لامت اداری در سطح سه پیشرو به این
بانک اهدا شد .به گزارش روابط عمومی بانک تجارت ،در
این مراسم دکتر نجابت ،ریاست امور سالمت اداری معاونت
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری به بیان
شاخص های جشنواره شهید رجایی پرداخت و افزود« :بهترین سالمت از روایات و عقل و تدبیر
حاصل می شود ».وی با اشاره به ماده های ۹۰ , ۱۳و ۹۱قانون سالمت اظهار داشت« :مدیران باید
تمامی مشکالت را اعالم کرده و موظف به نظارت بر عملکرد پرسنل زیرمجموعه خود هستند».
گفتنی است؛ بانک تجارت با هدف پاسخگویی سریع و مناسب به شکایات مطرح شده از سوی
مشتریان نسبت به استقرار و پیاده سازی سیستم رسیدگی به شکایات بر اساس استاندارد ISO
۱۰۰۰۲اقدام کرده است .جایزه مدیریت سالمت اداری با هدف شناسایی و تقدیر از سازمان های
موفق در حوزه زیرس��اختی و ارتقای سالمت اداری از س��ال ۱۳۸۹طراحی شده و در دوره دوم
برگزاری نیز از سازمان های برگزیده تقدیر شده استg .
در دومین گردهمایی سراسری کارکنان اعالم شد؛
تشریح الگوهای مشتری مداری بانک اقتصاد نوین
معرفی چهره های برتر سال 1390بانک اقتصادنوین
دومین گردهمایی سراسری کارکنان بانک اقتصادنوین در
سال 1391همزمان با روز عید سعید غدیر خم و دوازدهمین
سالروز اغاز به کار نخستین شعبه بانکداری خصوصی کشور
با حضور اعضای هیات مدیره ،مدیرعامل ،معاونان ،مدیران
امور ،روسای ادارات و معاونان مدیران امور ،معاونان ادارات،
روس��ا و معاونان دفاتر بانکداری ش��رکتی ،مدیران حساب
منتخب بانک��داری ش��رکتی و اختصاص��ی ،مدیران عامل
شرکت های وابسته ،مشاوران مدیرعامل ،سرپرستان مناطق،
به همراه معاون منطقه و روسای ش��عب بانک اقتصادنوین
برگزار شد .در این مراس��م عالوه بر بررسی وضعیت بانک،
چهره های برتر نخستین بانک خصوصی جمهوری اسالمی
ایران در سال ۱۳۹۰و شرکت های وابسته نیز معرفی شدند.
دکتر محمدهاشم بت ش��کن ،مدیرعامل بانک اقتصادنوین
82
نیز در این مراسم با شکرگزاری از خداوند متعال که به فضل
بی حس��ابش در س��ال «تمایز و تدبیر؛ ترانه تغییر» موجب
موفقیت طرح های نوین « »۹۱+۱و « »۹۱+۲ش��ده است،
گفت« :به پشتوانه وفاق و همت همکاران ،خوشبختانه این
طرح ها با موفقیت اجرا شد و نتایج حاصله موجبات اندیشیدن
به فراتر از انتظارت جهت تدوین طرح «عید تا عید» ()۹۱+۳
را مهیا کرد و امروز خرس��ندیم که با همدلی و تالش جمعی
خانواده بزرگ بانک اقتصادنوین دستیابی به نتایج این طرح
نیز در ش��رایط س��خت رقابتی حاصل و تجربه ای ارزنده و
قابل اتکا برای مجموعه ب��زرگ اقتصادنوین فراهم کرد».
وی گفت« :بدون تردید عرصه اقتصادی در ش��رایط حاضر
تحقق پاره ای از اهداف را با چالش مواجه کرده اس��ت ،لکن
رجای واثق دارم حمی��ت و اراده تک تک همکاران باالترین
س��رمایه در جهت نیل به اهداف تعیین ش��ده برای ماه های
پایانی سال اس��ت ».مدیرعامل بانک اقتصادنوین ادامه داد:
«اینک به یمن عید سعید غدیر خم و با توکل به حضرت حق
هم پیمان می شویم تا هم ش��ان با نام اولین بانک خصوصی
جمهوری اسالمی ایران نخستین بودن در «عملکرد» را نیز
ثابت نماییم ».وی در تش��ریح الگوهای «مشتری مداری»
به اهمیت نقش های همه ارکان بان��ک در تحقق این مهم
اش��اره کرد و گفت« :بانک باید در همه احوال امین مردم در
جذب سپرده ،وکیل مردم برای تجهیز و به کارگیری منابع،
شریک مردم در مش��ارکت های پایدار ،ضامن مردم جهت
تضمین تعهدات ،ناظ��ر مردم به منظور نظ��ارت بر مصرف
بهینه تسهیالت ،نماینده مردم جهت ارائه خدمات عمومی
بانک ،امانت دار مردم در امور مالی و مش��اور م��ردم در امور
برنامه ریزی کسب وکار باشد که همه این موارد موضوعاتی
است که توس��ط همکاران باید مورد توجه قرار گیرد ».دکتر
بت شکن همچنین به لزوم تبدیل مشتریان به مبلغان بانک از
طریق ارائه خدمات سریع و با کیفیت و ارتقای دائمی سالمت
مالی ارکان بانک اشاره کرد و گفت« :منتظر انجام اقدامات
عملی همه همکاران در جهت پیشبرد اهداف بانک هستم».
وی همچنین گفت« :اینجانب با استعانت از خداوند منان و
در چارچوب سیاس��ت های هیات مدیره محترم با همکاری
همه معاونان ،مدیران و روسای شعب وظیفه حفظ و صیانت
از کیان بانک را بر عهده داشته و همواره با تمام توان از تمامی
کارکنان متعهد ،ساعی و نو اندیش بانک حمایت کرده و به جد
از تمامی تالش های پیش��تازانه انان دفاع می کنیم .در عین
حال خاطر نش��ان می نمایم که کوچکترین دس��ت اندازی و
خدشه به اعتبار بانک غیرقابل بخشش و گذشت استg».
رئیس مرکز ICTبانک مهر اقتصاد خبر داد
امکانانتقالاینترنتیوجهازشبکهشتاب
رئیس مرکز فناوری اطالعات و ارتباطات بانک مهر
اقتصاد ،از امکان انتقال وجه اینترنتی از تمامی حسابهای
بانکی عضو شتاب به حسابهای این بانک از درگاه بانک
ملت خبر داد .به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد،
س��ید مهدی حس��ینی -رئیس مرکز فناوری اطالعات و
ارتباطات – در این رابطه گفت« :تا قب��ل از تبدیل نهایی
موسس��ه به بانک و پیوستن به شبکه ش��تاب و به منظور
ارج نهادن و پاسخگویی به نیاز مشتریان ،انتقال اینترنتی
وجه از حس��ابهای بانکی عضو ش��تاب به حس��ابهای
بان��ک مهر اقتص��اد از طری��ق وب س��ایت مجموعه مهر
( )WWW.MEBANK.IRامکان پذیر ش��د ».حسینی،
انتقال الکترونی��ک وجوه به جای حم��ل فیزیکی ان را از
مزایای این طرح عنوان کرد و اف��زود« :این روش موجب
افزایش امنیت در عملیات انتقال وجه ،جلوگیری از اتالف
وقت مشتریان و کاهش ترافیک تراکنشهای مالی شعب
می شود که پس از طرحهای پرداخت الکترونیکی اقساط
از طریق ،ATMاینترنت بانک و س��ایر خدمات بانکداری
الکترونیک بانک مهر اقتصاد راه اندازی ش��ده است ».وی
در پایان یاداور شد« :تا پیش از نهایی شدن تبدیل موسسه
به بانک مهر اقتصاد ،خدمات مشتریمدارانه این مجموعه
باعث می شود که مزیت رقابتی در برابر سایر بانکها ،حفظ
شودg».
رئیس هیات مدیره شرکت مخابرات ایران؛
مدیرعامل بانک مسکن تاکید کرد
رئیس هیات مدیره ش��رکت مخاب��رات ایران در
واکنش ب��ه تمدید دوره انحصار رایت��ل گفت« :تحریم
برای تمام اپراتورهاس��ت و باید تحریم ها را دور زد؛ ما
نیز با نامه نگاری اعتراض خ��ود را اعالم کرده و انتظار
اصالح مصوبه را داریم ».س��یدمصطفی سیدهاش��می
در گفت وگو با خبرنگار فن��اوری اطالعات خبرگزاری
فارس در واکنش به تمدید 15ماهه دوره انحصار رایتل
در ارائه خدمات نسل سوم اظهار داش��ت« :این اقدام دارای سه ایراد اساسی است ».رئیس
هیات مدیره ش��رکت مخابرات ایران افزود« :ایراد نخس��ت ،به وجود امدن انحصار و ایراد
دوم ،محروم کردن مردم از خدمات اس��ت ».وی ادامه داد« :ایراد س��وم نیز این است که
هم اکنون بس��تر برای اپراتورهای دیگر برای اینکه سریع تر برای ارائه خدمات نسل سوم و
باالتر تلفن همراه وارد عمل شوند ،مهیاست ».سیدهاشمی اظهار داشت« :اگر توجیه تمدید
دوره انحصار ،به دلیل بحث تحریم اس��ت که تحریم برای تمام اپراتورهاست نه فقط برای
یک اپراتور خاص ».رئیس هیات مدیره شرکت مخابرات ایران افزود« :موضوع تحریم برای
تمام اپراتورهاس��ت و باید تحریم ها را دور زد؛ همچنان که ما نیز هم اکنون برای ش��رکت
مخابرات ای��ران تحریم ها را دور می زنیم و تجهیزات را فراه��م می کنیم ».وی تاکید کرد:
«بنابراین انتظار ما این اس��ت که به این مصوبه اصالحیه وارد ش��ود ».سیدهاشمی گفت:
«در این زمینه ما اقدامات خ��ود را انجام می دهیم و با نامه ن��گاری ،اعتراض خود را به این
موضوع اعالم می کنیمg».
«باید اعتبارس��نجی الزم برای مش��تریان در زمان
پرداخت تس��هیالت انجام ش��ده و ظرفیت های اعتباری
مشتری به درستی بررسی شود ».مدیرعامل بانک مسکن
با بیان این مطلب ،بر جذب منابع و ایجاد تعادل در منابع و
مصارف تاکید کرد .قدرت اله ش��ریفی ،رشد منابع بانک تا
پایان مهر ماه سال جاری را در مقایس��ه با پایان اسفند ماه
س��ال گذش��ته 14 ،درصد عنوان و تاکید کرد« :در شرایط
رقابتی حال حاض��ر ،باید بر تالش خ��ود در جذب مناب��ع بیفزاییم ».وی انتقال حس��اب های
س��ازمان های دولتی از بانک های خصوصی و موسس��ات مالی به بانک های دولتی را فرصتی
برای جذب منابع دانست .شریفی با تاکید بر انجام کنترل و نظارت در شعب گفت« :عدم کنترل
و سرکشی مدیران به شعب باعث بروز اختالفات و مشکالت زیادی می شود ».مدیرعامل بانک
مسکن با اشاره به میزان وصول مطالبات از مدیران و کارکنان خواست تالش بیشتری در وصول
مطالبات و به خصوص مطالبات روستایی داشته باشند .رئیس هیات مدیره بانک مسکن بر رعایت
نسبت مصارف به منابع بانک تاکید کرد و یاداور شد« :باید تمامی مدیریت ها برای ایجاد تعادل
در این نسبت اهتمام داشته باشند ».ارائه ویژگی های مدیران از دیدگاه ایات و روایات اسالمی از
جمله مواردی بود که مدیرعامل بانک در پایان سخنان خود به ان پرداختg.
تحریم برای تمام اپراتورهاست
سرپرس��ت خان��واده دارای دی کارت ،می تواند
برای اعضای خانواده خود ،دی کارت خانواده دریافت
نمای��د .دی کارت به عن��وان ابزاری م��درن ،روز امد و
الکترونیک��ی ،امکان��ات منحص��ر به فرد ی��ک همراه
مدرن و قابل اعتم��اد را برای دارن��ده ان فراهم کرده
اس��ت .دی کارت خانواده یکی از انواع دی کارت ها به
حساب می اید که بنا به درخواس��ت سرپرست خانواده
دارای کارت اصلی ،ب��رای تک تک اعضای خانواده صادر می ش��ود و حداکثر پنج کارت به
هر خانواده تعلق می گیرد .کارت های صادره به نام افراد معرفی ش��ده صادر خواهد ش��د و
مبالغ تراکنش های مالی انجام ش��ده توس��ط کارت های مذکور از محل موجودی حساب
مرتبط با کارت اصلی سرپرست خانواده برداش��ت می شود .این کارت قابلیت خرید ،انتقال،
برداشت وجه و ....را دارد و مانند کارت های شتاب با استفاده از پذیرنده هایی مانندATM،
،POSخرید اینترنتی و دیگر درگاه های پرداخت الکترونیکی قابل اس��تفاده اس��ت .با این
تفاوت که سقف برداشت سایر اعضا ،توسط دارنده اصلی مشخص می شود .سقف برداشت
به صورت ماهانه و توس��ط صاحب حساب تعیین می ش��ود و صادر کننده می تواند برای هر
کارت س��قف برداش��ت جداگانه ای تعریف کند .از جمله مزیت های اس��تفاده از دی کارت
خانواده عدم نیاز به حمل ونقل فیزیکی پول ،صرفه جویی در زمان ،افزایش س��رعت و دقت
در عملیات پولی ،کاهش ریسک فقدان یا سرقت پول و افزایش ایمنی و نیز امکان پیگیری
هنگام سوءاستفاده های مالی است .الزم به ذکر است تمامی شعب بانک دی امادگی صدور
انی این کارت را دارندg.
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره149
عرضه دی کارت خانواده در شعب بانک دی
جذب منابع و ایجاد تعادل در منابع و مصارف
به شماره 20008018پیامک بزنید شماره شبا بگیرید
مشتریان محترم جهت انتقال وجه به سایر بانک های کشور نیازمند دریافت شناسه بانکی
ایران(شبا) هستند .مشتریان بانک ملی ایران می توانند با ارسال شماره حساب سیبا یا تسهیالت
متمرکز خود به شماره ۲۰۰۰۸۰۱۸کد شبای خود را دریافت کنند .بر این اساس مشتریانی که
قصد دریافت کد ش��بای حس��اب خود را دارند ،می توانند با ورود عدد صفر ،یک فاصله و شماره
حساب سیبای خود در متن پیامک و ارسال ان به شماره ۲۰۰۰۸۰۱۸شماره شبای خود را دریافت
کنند .همچنین مشتریان جهت دریافت کد شبای حساب تسهیالت متمرکز خود می توانند با ورود
عدد یک ،یک فاصله و شماره حساب تسهیالت خود در متن پیامک ،ان را به شماره ۲۰۰۰۸۰۱۸
ارسال کنند .شناسه حس��اب بانکی ایران که به اختصار «شبا» نامیده می ش��ود شماره ای ۲۴
رقمی اس��ت که یک حس��اب بانکی را به صورت منحصر به فرد در تمام نظام بانکی کش��ور
مشخص می کند که در حال حاضر در نقل و انتقاالت وجوه بین بانک ها از طریق سامانه ساتنا
ـ سامانه تس��ویه ناخالص انی ـ کاربرد دارد .گفتنی است امکان دریافت کد شبا از طریق سایت
اینترنتی بانک ملی ایران و تمامی شعب این بانک نیز برای مشتریان وجود داردg .
ارسال 780میلیون پیامک تبریک عید غدیر در شبکه همراه اول
مشترکین همراه اول با ارسال بیش از 780میلیون پیامک طی36ساعت ،عید سعید غدیرخم
را تبریک گفتند .روابط عمومی شرکت ارتباطات سیار ایران اعالم کرد« :همراه اولی ها طی 36
ساعت (از ساعت 12روز جمعه 12ابان تا ساعت 24روز شنبه 13ابان ماه) ،با ارسال 780میلیون
و 122هزار و 718پیامک ،عید غدیر را تبریک گفتند ».بر اساس این گزارش ،در بازه زمانی مذکور،
پیامک های ارسالی با ضریب موفقیت 97درصد به مقصد رسیده است .گفتنی است از دالیل عدم
موفقیت پیامک ارسالی می توان به پر بودن حافظه گوش��ی تلفن همراه مقصد ،خاموش بودن
گوشی تلفن همراه مقصد ،در دسترس نبودن مخاطب و ...اشاره کردg .
83
برای نخستین باردرجایزه ملی کیفیت ایران؛
باالترین جایزه کیفیت به ایران خودرو اعطا شد
در مراس��م اختتامیه نهمین دوره جای��زه ملی کیفیت
ایران ،گروه صنعتی ایران خ��ودرو ،در بین 19واحد صنعتی
ارزیابی شده ،پنج تقدیرنامه اشتهار به کیفیت سه ستاره ،دو
ستاره ،یک ستاره و اهتمام به کیفت و تندیس برنزین را برای
شش محصول در س��ال تولیدملی ،حمایت از کارو سرمایه
ایرانی به خود اختصاص داد .جایزه مل��ی کیفیت ایران هر
سال برگزار می شود و موسسات داوطلب در زمینه محصول و
فرایند های تولید توسط ارزیابان ،مورد بررسی قرار می گیرد و
براساس امتیازهایی که به دست می اورند در سطوح گوناگون
این جایزه را دریافت می کنند .در مراسم نهمین دوره جایزه
ملی کیفیت که روز 17ابان ماه سال جاری با حضور مهندس
تقی پور وزیر ارتباطات و فناوری اطالعات ،مهندس برزگری
رئیس سازمان ملی استاندارد ایران و صاحبان شرکت های
صنعتی در سالن همایش های صداوسیما برگزار شد ،گروه
صنعتی ای��ران خودرو چه��ار تقدیرنامه اش��تهار به کیفیت
و تندیس برنزی��ن جایزه ملی کیفیت ایران را کس��ب کرد.
در این گزارش امده اس��ت که ش��رکت ایران خودرو برای
نهمین سال پیاپی با رویکرد ارزش افرینی برای سازمان ،در
مراسم جایزه ملی کیفیت حضور یافته است .این شرکت با
معرفی پنج محصول به انجمن کیفیت ایران اقدام به ارزیابی
محصوالت خ��ود با هدف بهب��ود کیفیت ان کرده اس��ت.
محصوالت تندر ، 90موتور TU5 ،EF7و خدمات لجستیک
و مونتاژ مواردی بودند که در مراسم جایزه ملی کیفیت حضور
یافته و هریک موفق به دریافت تندیس برنزین و تقدیرنامه
شده اند .براساس این گزارش ،معاونت تندر 90ایران خودرو
برای اولین بار برای محصول تندر 90موفق به اخذ تندیس
برنزین شده است .این اولین تندیسی است که ایران خودرو
در جایزه ملی کیفیت دریافت می کند .معاونت نیروی محرکه
ایران خودرو برای موتور TU5موفق به دریافت گواهینامه
اشتهار به کیفیت سه ستاره شد .این محصول در سال گذشته
گواهینامه اش��تهار دو س��تاره دریافت کرده بود .همچنین
با وجود محدودیت های بین المللی
روندبومی سازیقطعاتشتابگرفت
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره149
قائم مقام مدیرعام��ل ای ران خ��ودرو اعالم کرد:
«با وجود محدودیت های بی ن المللی و فضای کسب و
کار صنعتی ،روند بوم ی سازی فناوری تولید و سرعت در
خودکفایی ساخت قطعات خودرو شتاب بیشتری گرفت
که این امر برگ ب رنده گروه صنعتی ای ران خودرو است».
مهندس میر جواد س��لیمانی ،قائم مق��ام مدیرعامل
ای ران خودرو در کیفیت و محصول با بیان این مطلب
گفت« :در سال تولید ملی ،استفاده بیش��تر از توان بخش صنعت قطع ه سازی کشور در
ط راحی و تولید محصول در دس��تورکار گروه صنعتی ای ران خودرو ق��رار گرفته که نمونه
بارز ان تولید رانا و دناست ».وی با اشاره به اینکه راهبرد ای ران خودرو افزایش ساخت داخل
محصوالت است خاط ر نشان ساخت« :تمام تمهی دات الزم ب رای تولید و ارائه خدمات پس از
فروش مطلوب به مشتریان انجام شده است ».مهندس سلیمانی در زمینه چشم انداز ای ران
1400افزود« :در این سند چشم انداز ،تولید ساالنه سه میلیون دستگاه خودرو در نظر گرفته
شده اس��ت که از این می زان 50درصد ان باید تولید خودرو با ب رند ای رانی باشد ».وی افزود:
«ب ر اساس استراتژی گروه صنعتی ای ران خودرو و مطابق با س��ند ای ران ،1400ای ران خودرو
ساالنه یک میلیون دستگاه خودرو تولید و 150هزار دستگاه صادر خواهد کرد ».قائم مقام
مدیرعامل ای ران خودرو دیگر طرح های توسع ه ای ای ران خودرو را ط راحی دو پلتفرم ،توسعه
قوای محرکه جدید و توسعه خودکفایی در ساخت قطعات عنوان کردg.
موتور EF7که یکی از دس��تاوردهای مه��م ایران خودرو و
حاصل زحمات کارشناسان و متخصصان این شرکت است
از دیگر محصوالتی است که برای نخستین بار در جایزه ملی
کیفیت امسال شرکت کرد و موفق به اخذ گواهینامه اشتهار
به کیفیت یک ستاره شده است .معاونت سیستم جامع تولید
برای خدمات برنامه ریزی ،تامین ،تولید و لجستیک موفق به
دریافت گواهینامه اشتهار به کیفیت دو ستاره شد .این معاونت
در سال گذش��ته گواهینامه اش��تهار به کیفیت یک ستاره
دریافت کرده بود .شرکت ایران خودرو خراسان برای خدمات
ی اشتهار
مونتاژ محصول گراندو یتارا موفق به دریافت گواه
به کیفیت سه ستاره شد .این محصول توانست چهار مرحله
ارتقا را هم زمان در اولین حضور خود ب��رای دریافت جایزه
ملی کیفیت ایران طی کند .همچنین ش��رکت ریخته گری
الومینیوم ایران خ��ودرو در این مراس��م گواهینامه اهتمام
به کیفیت را برای تولید س��ر س��لیندر موتور ایکس یو هفت
کسب کرد .گفتنی است؛ شرکت ایران خودرو اولین شرکت
صنعتی است که توانس��ته تندیس جایزه ملی کیفیت ایران
را به خود اختصاص دهدg .
هشداربهمشتریانگروهصنعتیایران خودرو
شرکت ایس��اکو به منظور جلوگیری از زیان های
جانی و مالی استفاده از قطعات تقلبی به مشتریان گروه
صنعتی ایران خودرو هش��دار داد که قطع��ات موردنیاز
خود را از ش��بکه نمایندگی ها و فروش��گاه های مجازو
با برند و هولوگرام این ش��رکت تامین کنن��د .فریدون
اقا بیگی ،معاون بازرگانی شرکت خدمات پس از فروش
ایران خ��ودرو با بیان این مطلب گف��ت« :پدیده فروش
قطعات تقلبی ،متاسفانه منجر به زیان های مادی و در برخی موارد معنوی غیر قابل جبرانی برای
مصرف کنندگان شده و همواره متقلبین و سودجویان جهت دست یابی به سود زیاد و سهولت
در فروش ،از برندهای کاالهای تولیدی معروف صاحبنام و معتبر سوءاستفاده می کنند ».وی
افزود« :فراهم کردن دسترسی تمام مشتریان محصوالت ایران خودرو به قطعات استاندارد
جزو وظایف ایساکو است و این امر با همکاری نمایندگی ها و فروشگاه های مجاز در سراسر
کشور انجام می ش��ود .این ش��رکت به طور مداوم تمام نیازهای بازار قطعات یدکی از جمله
قطعات ایمنی و مصرفی که مستقیما با جان و مال مردم سروکار دارد را تامین می کند ».معاون
بازرگانی ایساکو در ادامه با اش��اره به هزینه های باالی تحمیل شده به جامعه به خاطر ورود
قطعات غیر استاندارد گفت« :راه حل این موضوع توجه مشتریان هنگام خرید قطعات یدکی به
بسته بندی و هولوگرام سه بعدی ایساکو و سپردن خودرو به نمایندگی های مجاز سراسر کشور
جهت تعمیرات است ».اقابیگی تاکید کرد« :اگر مواردی مبنی بر تقلب در برند ایساکو مشاهده
کنیم ،از طریق مراجع قضایی با خاطی برخورد بسیار جدی خواهیم کردg».
مهندس مدنی تاکید کرد
ضرورت برنامه ریزی برای صادرات 25درصدی محصوالت
مدیرعامل گروه خودروسازی س��ایپا از عزم جدی این
گروه برای سرمایه گذاری با هدف صادرات 200هزار دستگاه
خودرو در س��ال 94خب��ر داد و گفت« :گروه س��ایپا همواره
صادرات را به عنوان س��رلوحه فعالیت های خود ق��رار داده و
قصد دارد با تالش بیش��تر در این حوزه خود را از لحاظ درامد
ارزی بی نیاز کند ».مهندس سعید مدنی در مراسم تجلیل از
84
دست اندرکاران صادرات در سایپا ضمن تاکید بر ضرورت ایجاد
راهکارها و برنامه های جدید در امر صادرات به عنوان فعالیت
اصلی گروه خودروسازی سایپا ،اظهار داشت« :صادرات برای
ما تبدیل به ابزاری جهت رونق اقتصاد و اعتالی نام کشورمان
در بازارهای خارجی شده اس��ت ».وی واقعی شدن نرخ ارز را
موجب بهبود فعالیت های صادراتی و صرفه جویی ارزی برای
سایپا دانست و افزود« :فضای کسب و کار در حوزه صادرات
به گونه ای چشمگیر بهبود یافته و نیاز به گسترش فعالیت ها در
این حوزه بیش از گذشته احساس می شود ».مدنی تصریح کرد:
«با ادامه روند رو به رشد فعلی ،در اینده نزدیک شاهد خودکفایی
ارزی در سایپا و ورود این شرکت به دورانی طالیی و درخشان
خواهیم بود ».وی توجه به روند در حال توس��عه و رو به رشد
کشورهای همجوار ایران و نیاز بازار این کشورها به خودروهای
تجاری را مورد تاکید ق��رار داد و گفت« :بای��د برای افزایش
داخلی سازی خودروهای تجاری و صادرات انها به کشورهای
همجوار برنامه ریزی کنیم ».مدنی افزود« :بسترسازی و ایجاد
زیرساخت های الزم ،گسترش شبکه خدمات پس از فروش از
بعد تعمیرات و تامین قطعات یدکی ،رعایت قیمت تمام شده با
تاکید بر سوداوری ،اموزش های نوین نیروی انسانی و استفاده
از شیوه های جدید بازاریابی ،ایجاد دپارتمان های تخصصی
صادرات و بهره گیری از نیروی متعهد و متخصص باید بیش از
گذشته مورد توجه قرار گیردg ».