ماهنامه مثلث شماره 155

‫تحرک در اردوگاه دکتر‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوپنجاه وپنجم‪ 25/‬اذر ماه‪ 88/1391‬صفحه‪2000/‬تومان‬ ‫علی اکبر والیتی به نامزدی در انتخابات‪92‬‬ ‫نزدیک می شود‬ ‫گفت وگو با مهدی چمران درباره انتخابات ‪84‬‬ ‫و نامزدی در انتخابات ‪92‬‬ ‫ابادگران را‬ ‫خودمان‬ ‫بهوجوداوردیم‬ ‫در شرایط فعلی به وحدت اصولگرایان زیاد امیدوار نیستم‬ ‫اصالح طلبان با گزینه واحد در انتخابات شرکت می کنند‬ ‫احمدی نژاد برای انتخابات ‪ 84‬با من مشورت کرد‬ ‫نمی دانم شایعه نامزدی ام در انتخابات ریاست جمهوی از کجا امده است‬ ‫امیدواریم الریجانی‬ ‫نامزد شود‬ ‫گفت وگو با عضو ارشد فراکسیون‬ ‫رهروان والیت‬ ‫مخالفت با اصالح قانون انتخابات‬ ‫حق رئیس جمهور است‬ ‫گفت وگو با معاون سیاسی وزیر کشور‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫انقالب بولیواری و دشمنانش‬ ‫بررسی جمهوری پنجم ونزوئال به بهانه خداحافظی چاوز‬ ‫سبک زندگی؛ سیاست‪ ،‬فرهنگ و اقتصاد‬ ‫پرونده ای درباره سبک زندگی در گفت وگو با عبدالحسین خسروپناه‪ ،‬محمدرضا زائری‬ ‫امیر خوراکیان‪ ،‬ابراهیم فیاض‪ ،‬سیدمحمد قائم مقامی و مهدی لبیبی‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫اهمیت انگیزه و محتوا در انقالب ها‬ ‫در انقالباتی که در عالم واقع می شود یا در شورش ها یا‬ ‫در کودتاها‪ ،‬یکی اصل این شورش و انقالب و کودتا‪ ،‬یکی‬ ‫انگیزه اش‪ ،‬یکی محتوایش؛ اینها س��ه امری است که باید‬ ‫در ان توجه کرد‪ .‬خودش��ان‪ ،‬خود انقالب��ات یا خود اینها‬ ‫ش��بیه به هم اند‪ ،‬یا شورش اس��ت یا کودتاست یا انقالب‪،‬‬ ‫صورتا مثل انس��ان ها می ماند که همه صورتشان مثل هم‬ ‫هست اما معناش��ان فرق با هم دارد‪ .‬انگیزه ها مهم است و‬ ‫محتواها‪ .‬گاهی وقت ها انگیزه خوب اس��ت‪ ،‬محتوا خوب‬ ‫نیس��ت‪ ،‬گاهی وقت ها محتوا خوب است‪ ،‬انگیزه درست‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14 - 21‬‬ ‫کارت زرد برای اقای وزیر‬ ‫فرجام قانون جنجالی‬ ‫مخالفت حق رئیس جمهور است‬ ‫انتخابات بعد از دی ماه‬ ‫نقد و نظر‬ ‫‪22 - 27‬‬ ‫غم و شادی شریف‬ ‫نسل چهارم جنگ های امریکا علیه جهانیان‬ ‫رویاهای نئو عثمانیست در داخل و خارج‬ ‫بازی های پیچیده و غیر قابل پیش بینی‬ ‫سبکزندگی‬ ‫‪56-73‬‬ ‫تقلیدغیرعقالنی‪،‬بزرگ ترینتهدید‬ ‫خطرات شیوع فردگرایی و لذت طلبی‬ ‫سنت گرایی و خردمندی‬ ‫رابطه سیاست و اقتصاد با سبک زندگی‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫نیست‪ .‬ممکن است یک نفر حاال ‪ -‬حاال نسبت به یک نفر‬ ‫عرض می کن��م ‪ -‬یک نفر ادم با یک انگیزه خوبی بخواهد‬ ‫یک کار خوبی به نظر خودش انجام بدهد و او بد باشد‪ ،‬این‬ ‫ادم مصاب اس��ت لکن کارش خالف است‪ .‬یک اشخاصی‬ ‫می ش��ود که یک کارهای خوبی انجام می دهند با انگیزه‬ ‫بد‪ .‬مثال یک کسی کشف یک چیزی می کند و انگیزه اش‬ ‫بد اس��ت برای این کار و کارش خوب است‪ ،‬یک وقت هم‬ ‫هر دویش خوب هستند‪ .‬انقالب فرهنگی هم همین جور‬ ‫اس��ت که یک انقالب است که تحول است از یک حالی به‬ ‫حالی دیگر‪ ،‬نه پیش��برد همان چیزی که هست‪ .‬چنانچه‬ ‫انقالب جمهوری اس�لامی در کل هم همین طور است‪،‬‬ ‫یک انقالب شد توسط مردم‪ ،‬یک انگیزه انقالب بود و یک‬ ‫محتوای انقالب‪ .‬امیدوارم که انگیزه انقالب در مردم الهی‬ ‫باشد‪ .‬اما در انقالبات ممکن است که ما انقالب بکنیم‪ ،‬یک‬ ‫حکومت��ی را برداریم‪ ،‬یک حکوم��ت دیگر برای خودمان‬ ‫درست کنیم‪ ،‬خودمان می خواهیم به یک نوایی برسیم‪،‬‬ ‫کار نداریم ببینیم چه بشود‪ .‬این چه محتوایش خوب باشد‪،‬‬ ‫چه محتوایش بد باش��د برای ما فای��ده ندارد‪ ،‬برای اینکه‬ ‫می خواهد تشکیل بدهد وقتی انگیزه اش این است که فقط‬ ‫به دستش بیاید یک قدرتی‪ ،‬بخواهند قدرتمند باشند‪ ،‬او‬ ‫سابقی بوده‪ ،‬ما ان قدرت را از او بگیریم‪ ،‬خودمان بگیریم‪.‬‬ ‫این با او نسبت به اصل مس��اله انگیزه فرقی ندارد؛ یعنی‪،‬‬ ‫یک حکومتی رفته اس��ت‪ ،‬یک حکومت دیگری هم امده‬ ‫است‪ ،‬هر دویشان هم مثل هم هستند‪ ،‬مثل سایر کودتاها‬ ‫می ماند که در دنیا واقع می شود‪ ،‬این فرقی با هم ندارد‪ .‬یک‬ ‫وقت این است که یک قیام می شود‪ ،‬یک نهضتی می شود‬ ‫برای یک کار خوبی اما الهی نیست‪ .‬از باب اینکه کار خوب‬ ‫است برای ملتمان خدمت بکنیم‪ ،‬کار خوب است‪ ،‬فالن‪ ،‬به‬ ‫این ممکن است ارج بدهد‪ ،‬اما ان که مقصود است‪ ،‬نیست‪.‬‬ ‫ان که مقصود اس��ت این است که انسان در کارهایش‬ ‫چه در تشکیل حکومتش‪ ،‬چه در انقالب فرهنگیش‪ ،‬چه‬ ‫در انقالبات دیگرش نظرش این باشد که یک کار الهی کرده‬ ‫باشد‪ ،‬ان پیش خدا ارزش دارد مثل انبیا‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪28 -41‬‬ ‫تحرکات جدید در اردوی دکتر‬ ‫امیدوارم الریجانی نامزد شود‬ ‫احتمال احیای جبهه متحد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪41-55‬‬ ‫فتنهعلیهاسالمگرایان‬ ‫محاکمه در خیابان‬ ‫اجتماع پراکنده‬ ‫انقالب اخوان‬ ‫ورزش‬ ‫‪74 -77‬‬ ‫طبق زمان بندی می روم‬ ‫تغییرات در فدراسیون پرحاشیه‬ ‫من برای جنگ ساخته نشده ام‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬مصطفی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬ش��اهین فتحیان ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬فاطمه سیف‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی‪ -‬مهدی ابراهیمی‬ ‫و نیوشا ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد سرخ خواه ‪ -‬محمد شکرالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار‪ -‬مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫دکتر غالم حسن تقی نتاج ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‬ ‫مهندس صدوقی‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫سید عارف علوی ‪ -‬رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬محسن صاحبی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫درخبرنامهاینهفتهسخنانحضرتایت اهللخامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اسالمیدردیدار صدهاتنازاستادان‪،‬‬ ‫نخبگانواندیشمندانشرکت کنندهدراجالسجهانی«اساتیددانشگاه هایجهاناسالموبیداریاسالمی» درج‬ ‫شده است‪.‬گزارش هایی درباره اصالح قانون انتخابات و کارت زرد مجلس به وزیر اموزش و پروش از بخش های‬ ‫خبرنامهاینهفتهاست‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫کارت زرد برای اقای وزیر‬ ‫فرجام قانون جنجالی‬ ‫مخالفت حق رئیس جمهور است‬ ‫‪14‬‬ ‫گزارش‬ ‫خبرنامه‬ ‫رهبر معظم انقالب در دیدار میهمانان اجالس اساتید و بیداری اسالمی‪:‬‬ ‫رهبر معظم انقالب با بیان اینکه دشمنان از کلمه بیداری‬ ‫اسالمی می ترس��ند و س��عی می کنند این کلمه به کار نرود‪ ،‬‬ ‫فرمودند‪« :‬انها از اسالمی که در توده مردم امتداد عملی دارد در‬ ‫هراس هستند‪ ».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب‬ ‫اسالمی در دیدار صدها تن از استادان‪ ،‬نخبگان و اندیشمندان‬ ‫شرکت کننده در اجالس جهانی «اساتید دانشگاه های جهان‬ ‫اسالم و بیداری اسالمی» ضمن تبیین اهمیت عنوان «بیداری‬ ‫اسالمی»‪ ،‬تحلیلی جامع در خصوص جایگاه اسالم‪ ،‬شریعت‬ ‫اسالمی‪ ،‬مردم در کشورهای انقالب کرده و اسیب ها و خطرات‬ ‫پیش روی انها ارائه کردند‪.‬ایشان با اش��اره به نقش خواص و‬ ‫اندیشمندان جامعه در س��عادت و نجات ملت ها تاکید کردند‪:‬‬ ‫«از این منظر‪ ،‬اجالس «اس��اتید دانشگاه های جهان اسالم و‬ ‫بیداری اس�لامی» از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪».‬رهبر‬ ‫انقالب اسالمی ش��رط اصلی نقش افرینی اساتید‪ ،‬نخبگان‬ ‫و فرزانگان برای حرکت جامعه به سمت س��عادت و نجات را‬ ‫اخالص‪ ،‬شجاعت‪ ،‬هوشیاری‪ ،‬کار و تالش و نبود طمع دانستند‬ ‫و خاطرنشان کردند‪« :‬بیداری اسالمی و رسوخ این بیداری در‬ ‫امت اسالمی‪ ،‬حادثه بزرگی است که امروز دنیا با ان مواجه و‬ ‫در برخی کشورها نیز منجر به انقالب و تغییر رژیم های فاسد‬ ‫ش��ده اس��ت‪».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای بیداری اسالمی را‬ ‫عمیق و گسترده خواندند و با اشاره به هراس دشمنان از عبارت‬ ‫«بیداری اسالمی» افزودند‪« :‬انها تالش بسیاری می کنند تا‬ ‫عنوان «بیداری اسالمی» برای حرکت عظیم کنونی در منطقه‬ ‫به کار نرود‪ ،‬زیرا دشمنان از بروز اسالم حقیقی و واقعی به شدت‬ ‫وحشت دارند‪».‬ایشان تاکید کردند‪« :‬انها از اسالم برده دالر‪،‬‬ ‫اسال ِم غرق در فساد و اشرافی گری و اسالمی که در توده مردم‬ ‫امتداد ندارد‪ ،‬نگران نیستند ولی از اسالم عمل و اقدام‪ ،‬اسالم‬ ‫توده مردم‪ ،‬اسالم توکل بر خدا و اسالم ُحسن ظن به وعده الهی‬ ‫به لرزه می افتند‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی خاطرنشان کردند‪« :‬ما‬ ‫معتقدیم حرکت عظیم کنونی یک بیداری حقیقی اسالمی و‬ ‫دارای امتداد است که به این اسانی ها هم منحرف نخواهد شد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای در تبیین علت «اسالمی» نامیدن‬ ‫این بیداری افزودند‪« :‬شعارهای اسالمی مردم در انقالب های‬ ‫منطقه و نقش معتقدان به اس�لام در شکل گیری اجتماعات‬ ‫گسترده و س��اقط کردن رژیم های فاسد‪ ،‬همه موید این است‬ ‫که این حرکت‪ ،‬اسالمی است‪».‬ایشان دلیل دیگر بر اسالمی‬ ‫بودن این حرکت را‪ ،‬رای مردم به اسالمگراها در انتخابات این‬ ‫کشورها دانس��تند و تاکید کردند‪« :‬امروز اگر در بیشتر مناطق‬ ‫دنیای اسالم‪ ،‬یک انتخابات ازاد و خوب برگزار شود و رهبران و‬ ‫سیاسیون اسالمی در وسط میدان باشند‪ ،‬مردم به اسالمگراها‬ ‫رای خواهند داد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی در ادامه‪ ،‬برخی نکات را در خصوص‬ ‫حرکت ها و انقالب های منطقه متذکر شدند‪.‬اسیب شناسی این‬ ‫حرکت ها و انقالب ها به خصوص در مصر‪ ،‬تونس و لیبی اولین‬ ‫نکته ای بود که حضرت ایت اهلل خامنه ای به ان اشاره کردند و‬ ‫گفتند‪« :‬در کنار اسیب شناسی باید هدف های این انقالب ها‬ ‫نیز تبیین شوند زیرا اگر هدف ها مشخص نباشند‪ ،‬سردرگمی‬ ‫ به وجود خواهد امد‪».‬ایشان‪« ،‬رهایی از شر سلطه جهانی» را‬ ‫یکی از هدف های بیداری اسالمی برشمردند و تاکید کردند‪:‬‬ ‫«این موضوع باید با صراحت اعالم شود‪ ،‬زیرا هرگونه تصوری‬ ‫مبنی بر اینکه استکبار جهانی به سردمداری امریکا ممکن است‬ ‫با حرکت های اس�لامی کنار بیاید‪ ،‬خطا است‪».‬رهبر انقالب‬ ‫اسالمی افزودند‪« :‬هرجا که اسالم و اسالمگراها باشند‪ ،‬امریکا‬ ‫با همه وجود تالش خواهد کرد تا انه��ا را از بین ببرد و البته در‬ ‫ظاهر هم لبخند خواهد زد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه انقالب های‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫دشمنانازکلمه«بیداریاسالمی»می ترسند‬ ‫منطقه باید حد فاصل خود را با استکبار جهانی مشخص کنند‪،‬‬ ‫خاطرنشان کردند‪« :‬ما نمی گوییم انان به جنگ استکبار بروند‪،‬‬ ‫اما اگر حد فاصل خود را نیز مش��خص نکنن��د‪ ،‬فریب خواهند‬ ‫خورد‪».‬ایشان با اشاره به استفاده استکبار جهانی از ابزار پول‪،‬‬ ‫سالح و علم برای تسلط بر جهان افزودند‪« :‬با وجود این ابزارها‪،‬‬ ‫یکی از مش��کالت بزرگ کنونی دنیای غرب‪ ،‬نداشتن فکر و‬ ‫اندیشه نو برای ارائه به بشریت است در حالی که دنیای اسالم‪،‬‬ ‫دارای ایده نو و نقشه راه است‪».‬رهبر انقالب اسالمی‪ ،‬اسالم را‬ ‫دارای نقشه راه و اندیشه های جدید دانستند و خاطرنشان کردند‪:‬‬ ‫«این موضوع‪ ،‬نقطه قوت دنیای اس�لام اس��ت که ب ا ترسیم‬ ‫هدف ها بر پایه این اندیشه ها‪ ،‬دیگر سالح‪ ،‬پول و علم غرب‪،‬‬ ‫همچون گذشته تاثیرگذاری نخواهند داشت‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای یکی دیگر از هدف های مهم‬ ‫بیداری اسالمی را محوریت اسالم و شریعت اسالمی برشمردند‬ ‫و افزودند‪« :‬تالش گسترده ای در جریان است تا اینگونه وانمود‬ ‫شود که شریعت اسالمی با پیشرفت‪ ،‬تحول و تمدن سازگاری‬ ‫ندارد‪ ،‬در حالی که اس�لام جوابگوی همه نیازهای انسان ها و‬ ‫برای همه قرن ها و همه دورا ن پیشرفت بشریت است‪».‬ایشان با‬ ‫اظهار تاسف فراوان از برخی جریان های متحجر که با سخنان و‬ ‫اقدامات خود زمینه ساز شکل گیری تصور سازگار نبودن اسالم با‬ ‫پیشرفتمی شوند‪،‬خاطرنشانکردند‪«:‬انچهمهماست‪،‬تفکری‬ ‫است که جوابگویی اس�لام به نیازهای بشریت را قبول داشته‬ ‫باشد‪».‬رهبر انقالب اسالمی‪ ،‬نظام سازی را یکی دیگر از اهداف‬ ‫بیداری اسالمی دانستند و با اشاره به برخی تجربه های تاریخی‬ ‫منطقهشمالافریقاکهبهدلیلنبودنظام سازیباشکستمواجه‬ ‫شدند‪ ،‬افزودند‪« :‬اگر در کش��ورهای انقالب کرده ‪ ،‬نظام سازی‬ ‫نشود و مبنای مس��تحکمی به وجود نیاید‪ ،‬خطر انها را تهدید‬ ‫خواهد کرد‪».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای یکی از مس��ائل مهم‬ ‫‪15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫در انقالب های منطقه را حفظ پشتیبانی های مردم برشمردند و‬ ‫تاکیدکردند‪«:‬قدرتحقیقیدردستمردماستوهرجاکهمردم‬ ‫همدلویکصدا‪،‬پشتیبانرهبرانومسئوالنخودباشند‪،‬امریکا‬ ‫وبزرگترازامریکاهیچغلطینمی توانندبکنند‪».‬ایشانباتاکیدبر‬ ‫لزوم حفظ مردم در صحنه افزودند‪« :‬روشنفکران‪ ،‬نویسندگان‪،‬‬ ‫شاعران و به ویژه علمای دین نقش مهم و برجسته ای دارند و‬ ‫باید با تشریح اهداف انقالب ها و موانع و دشمنان انها‪ ،‬مردم را‬ ‫اگاه و با بصیرت نگاه دارند‪».‬رهبر انقالب اسالمی تربیت علمی‬ ‫ی و فناوری‪ ،‬برای قدرتمند شدن را از‬ ‫ جوانان و پیش��رفت علم ‬ ‫جمله مسائل بسیار ضروری برای کشورهای اسالمی به ویژه‬ ‫کشورهای انقالب کرده دانستند و خاطرنشان کردند‪« :‬این کار‪،‬‬ ‫امکان پذیر است و تجربه عملی و موفق ان‪ ،‬جمهوری اسالمی‬ ‫ایران اس��ت‪».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای افزودند‪« :‬ایران‪ ،‬قبل‬ ‫ی قرار‬ ‫از پیروزی انقالب اسالمی در رده های بسیار پایین علم ‬ ‫داشت‪ ،‬اما اکنون به برکت اسالم و انقالب در رتبه های علمی‬ ‫ باالی دنیا قرار دارد و امار مراکز علمی و معتبر بین المللی‪ ،‬این‬ ‫ی را تایید می کند‪».‬ایش��ان تاکید کردند‪:‬‬ ‫حرکت شتابان علم ‬ ‫«باید این تجربه موفق‪ ،‬در کشورهای اسالمی ادامه پیدا کند‬ ‫و دنیای اسالم به مرحله ای برس��د که در جایگاه مرجع علمی‬ ‫ دنیا ق��رار گیرد‪».‬رهبر انقالب اس�لامی خاطرنش��ان کردند‪:‬‬ ‫«نظام اسالمی در ایران اثبات کرد که می توان براساس اسالم‬ ‫و ش��ریعت اس�لامی‪ ،‬به ش��تاب و جایگاه علمی باال رسید‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای ‪ ،‬وحدت را یکی از مسائل اساسی و‬ ‫مورد نیاز دنیای اسالم دانستند و افزودند‪« :‬غرب و امریکا تالش‬ ‫دارندتاتحتعناوین«شیعهوسنی»‪«،‬قومیت ها»و«ملیت ها»‬ ‫میان مسلمانان ایجاد اختالف کنند‪ ،‬بنابراین همه باید هوشیار‬ ‫باشند و مسائل را با این دید‪ ،‬مورد بررسی قرار دهند و نسبت به‬ ‫انها موضع گیریکنند‪».‬ایشانباتاکیدبراینکهباوجودتالش ها‬ ‫و توطئه های جبهه استکبار‪ ،‬دنیای اس�لام در حال پیشروی‬ ‫است‪ ،‬خاطرنشان کردند‪« :‬یکی از نش��انه های این پیشروی‪،‬‬ ‫جنگ هش��ت روزه اس��ت که یک طرف ان فلسطینی های‬ ‫ساکن در یک منطقه بسیار کوچک جغرافیایی به نام غزه قرار‬ ‫داشتند و در طرف دیگر‪ ،‬دولت صهیونیستی مدعی قوی ترین‬ ‫ارتش جهان که هنگام اتش بس‪ ،‬طرفی که ش��رط گذاشت‪،‬‬ ‫فلسطینی های غزه بودند‪».‬رهبر انقالب اسالمی افزودند‪« :‬ایا‬ ‫‪ 10‬سال پیش چنین اتفاقی باورکردنی بود؟»حضرت ایت اهلل‬ ‫خامنه ای گفتند‪« :‬افرین بر فلس��طینی ها‪ ،‬افرین بر حماس و‬ ‫جهاد اسالمی و گردان های مبارز فلسطینی در غزه که از خود‬ ‫اینگونه شجاعت نشان دادند‪».‬ایش��ان افزودند‪« :‬من به سهم‬ ‫خود از همه مبارزان فلسطینی به خاطر این فداکاری‪ ،‬تالش و‬ ‫صبر تشکر می کنم‪».‬رهبر انقالب اسالمی جنگ هشت روزه‬ ‫غزه را یک درس مهم برای مردم فلس��طین و همچنین همه‬ ‫مسلمانان دانستند و تاکید کردند‪« :‬جنگ غزه نشان داد که اگر‬ ‫همه با هم متحد باشند و در س��ختی ها صبر کنند‪ ،‬وعده الهی‬ ‫مبنیبرفرجواسانی‪،‬بعدازسختی‪،‬محققخواهدشد‪».‬حضرت‬ ‫ایت اهلل خامنه ای به موضوع بحرین نیز اشاره کردند و افزودند‪:‬‬ ‫«متاسفانه در قضیه بحرین‪ ،‬شاهد سکوت دنیای اسالم هستیم‬ ‫که ناشی از نگاه غلط به این موضوع است‪».‬ایشان خاطر نشان‬ ‫کردند‪« :‬نگاه برخی به قضیه بحرین‪ ،‬از دریچه مسائل مذهبی‬ ‫اس��ت و بر همین اس��اس دفاع از ملتی که ضد یک حکومت‬ ‫فاسد قیام کرده‪ ،‬جایز شمرده می شود‪ ،‬مگر انکه همچون مردم‬ ‫بحرین‪ ،‬شیعه باشند!» رهبر انقالب اسالمی تاکید کردند‪« :‬نگاه‬ ‫صحیحبهقضایایمنطقه‪،‬نگاهبراساسطراحیدشمنوابزارها‬ ‫و حیله های اوست‪».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه‬ ‫موضع ایران در قضیه سوریه‪ ،‬از همین دیدگاه ناشی می شود‪،‬‬ ‫افزودند‪« :‬جمهوری اس�لامی ایران با ریخته شدن یک قطره‬ ‫خون از هر مسلمانی‪ ،‬مخالف است‪ ،‬اما مقصران وضعیت کنونی‬ ‫در سوریه‪ ،‬کسانی هستند که ان را به جنگ داخلی و تخریب و‬ ‫برادرکشی کشانده اند‪».‬ایشان در پایان خاطرنشان کردند‪« :‬همه‬ ‫خواسته های ملت ها بایداز روش های متعارفو به دوراز خشونت‬ ‫براورده شوند‪g».‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪16‬‬ ‫کارت زرد برای اقای وزیر‬ ‫جنبش عدالتخواه دانشجویی یک دستگاه بخاری نفتی به صورت نمادین‬ ‫تقدیم حاجی بابایی کرد‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫این هفته مجلس شورای اسالمی وزیر اموزش و پرورش و‬ ‫مسئوالن اموزشی را ب رای پاسخگویی درباره حادثه اتش سوزی‬ ‫در مدرسه دخترانه شی ن اباد از توابع پی رانشهر در استان اذربایجان‬ ‫غ ربی به صحن علن��ی فراخواند‪ .‬مرتض��ی حاج ی بابایی که‬ ‫به دنبال این ماجرا به خاطر سوال سه نماینده اصفهان و ته ران‬ ‫بزاده) به صحن علنی‬ ‫(حسن کامران‪ ،‬فاطمه الیا و زهره طبی ‬ ‫یکشنبه گذشته مجلس رفته بود‪ ،‬نتوانست نمایندگان را قانع‬ ‫کند و با اولین کارت زرد نمایندگان روبه رو شد‪.‬این سه نماینده‬ ‫از وزیر ام��وزش و پرورش در خصوص علت عدم اس��تخدام و‬ ‫جذب معلوالن قبول شده در ازمون استخدام ‬ ‫ی سال ‪ 89‬سوال‬ ‫کرده بودند‪.‬با کشته شدن یکی از مصدومان حادثه اتش سوزی‬ ‫روستای شی ن اباد‪ ،‬جنبش عدالتخواه دانشجویی اعالم کرد در‬ ‫حرکتی نمادین یک عدد بخاری نفتی به وزیر اموزش و پرورش‬ ‫اهدا م ی کند تا اتاق خود را با این بخاری گرم کند‪ .‬این جنبش‬ ‫اقدامش را «اعتراض به این واقعه که ناش��ی از ب ی عدالتی در‬ ‫بهره مندی از امکانات اموزشی» است اعالم کرد‪.‬‬ ‫نمی توان هر معلولی را استخدام کرد‬ ‫وزیر اموزش و پرورش با بیان اینکه ش��رایط اس��تخدام‬ ‫معلمان به طور کامل مش��خص شده اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬ب رای‬ ‫استخدام معلوالن باید از دولت مجوز گرفت‪ ،‬از این رو اقدامات‬ ‫من از سر غفلت نیست بلکه ب راساس قانون عمل م ی کنم‪».‬‬ ‫وی با بیان اینک��ه وزارتخانه اموزش و پ��رورش اقدام به‬ ‫استخدام کارمند نکرده‪ ،‬بلکه اقدام به استخدام معلم و نیروی‬ ‫متخصص کرده اس��ت‪ ،‬افزود‪« :‬بنده وزیر ام��وزش و پرورش‬ ‫هس��تم‪ ،‬از این رو باید ب ر اساس قانون و ش��رایط موجود نیرو‬ ‫استخدام کنم‪ .‬به همین دلیل در رابطه با جذب نیروی معلول‬ ‫در وزارتخانه هیچ قانونی به وزارتخانه اموزش و پرورش ابالغ‬ ‫نشده است‪».‬‬ ‫حاج ی بابایی با بیان اینکه وزارت اموزش و پرورش با تمام‬ ‫توان و قدرت اقدام به استخدام معلوالن کرده است‪ ،‬یاداور شد‪:‬‬ ‫«من ب رای استخدام معلوالن باید از دولت مجوز بگیرم‪ ،‬از این‬ ‫رو اقدامات من از سر غفلت نبوده است‪ ،‬بلکه من و وزارتخانه ام‬ ‫ب راساس قانون عمل کرده ایم‪ ».‬این عضو هیات دولت دهم با‬ ‫اعالم اینکه یکی از معلمان استخدامی در ازمون اخیر همان‬ ‫معلمی بوده که در مدرسه حادثه دیده پی رانشهر مشغول به کار‬ ‫است‪ ،‬گفت‪« :‬به طور حتم نم ی توان هر فردی را که معلول است‬ ‫ب رای اموزش کودکان و دانش اموزان استخدام کرد‪ ،‬از این رو باید‬ ‫ب رای استخدام تخصص اولویت داشته باشد‪».‬‬ ‫کارت زرد مجلس‬ ‫پس از ارائه گزارش حاج ی بابایی‪ ،‬فاطمه الیا که سوال را‬ ‫قرائت کرده بود‪ ،‬اعالم کرد از توضیحات وزیر اموزش و پرورش‬ ‫قانع نشده و به همین جهت رئیس مجلس از نمایندگان جهت‬ ‫روشن ش��دن اقناع یا عدم اقناع نمایندگان رای گیری کرد که‬ ‫نمایندگان با ‪ 98‬رای موافق‪ 87 ،‬رای مخالف و ‪ 21‬رای ممتنع از‬ ‫مجموع ‪ 227‬نماینده حاضر اعالم کردند که از توضیحات وزیر‬ ‫شو پرورش قانع نشدند‪.‬‬ ‫اموز ‬ ‫بناب راین طبق قانون وزیر اموزش اولین کارت زرد خود را از‬ ‫مجلس دریافت کرد و در صورتی که تع داد کارت زردهای وزیر به‬ ‫سه عدد برسد وی توسط مجلس استیضاح خ واهد شد‪.‬‬ ‫البته فاطمه الیا در این خصوص افزوده بود‪« :‬دو س��ال‬ ‫است که پیگیر این موضوع هستم ولی وزیر اموزش و پرورش‬ ‫به شوخی گرفته و با جدیت با این موضوع برخورد نم ی کند‪».‬‬ ‫حاجی بابایی‪ :‬مطالب رسان ه را تکذیب می کنم‬ ‫وزیر اموزش و پرورش با اش��اره به اینکه برخی مسائل‬ ‫نسبت داده شده به وی در رسانه ها صحت ندارد‪ ،‬گفت‪« :‬همان‬ ‫موقع در محل مدرسه اتش گرفته حاضر شدم و امروز نیز اموزش‬ ‫و پرورش اماده ه ر گونه کمک به دانش اموزان ب رای بهبود انها‬ ‫و بازگشت به جامعه اس��ت‪».‬وزیر اموزش و پرورش در تشریح‬ ‫این موارد افزود‪« :‬در رسانه ها عنوان شد که من با تاخیر زیاد به‬ ‫محل حادثه رفتم‪ ،‬در حالی که من در تبریز به خدمت تک تک‬ ‫بیماران رسیدم و به جمع بندی کالن در این خصوص با حضور‬ ‫کارشناسان در شب حادثه پرداختم‪».‬‬ ‫وی همچنین درخصوص مطالب نس��بت داده شده در‬ ‫رسانه ها به وی افزود‪« :‬برخی دوستان از من نقل قول کرده بودند‬ ‫که ش��خص من در روز حادثه در پاسخ به سواالت خب رنگاران‬ ‫درخصوص علل وقوع این حادثه گفته ام که شما خب رنگاران باید‬ ‫یدادید‪ ،‬در حالی که من تنها درپاسخ به یک‬ ‫زودتر به من اطالع م ‬ ‫خب رنگار خانم که اصرار به گرفتن پاسخ داشت با مزاح گفتم که‬ ‫یدادید و مسائلی که در‬ ‫شما با این اصرار باید پیش از اینها خبر م ‬ ‫این خصوص به من نسبت داده شده است را تکذیب م ی کنم‪».‬‬ ‫اش��اره حاج ی بابایی به نقل قولی است که از وی منتشر‬ ‫شده بود‪ .‬او به خب رنگاری که از او در مورد اتش سوزی و برکناری‬ ‫مدیرکل اموزش و پرورش اذربایجان غ ربی س��وال کرده بود‪،‬‬ ‫م ی گوید ‪« :‬شما چی؟ شما را برکنار کنیم یا نه؟ اگر به موقع خبر‬ ‫م ی دادید‪ ،‬مواظب مدرسه شی ن اباد پی رانشهر باشید‪ ،‬این اتفاق‬ ‫روی نم ی داد؟!»‬ ‫معلم کالس اشتباه کرد‬ ‫با این وجود ی��ک روز بع��د از حضور وزی��ر در مجلس‬ ‫موس ی الرضا ثروتی‪ ،‬نماینده مردم بجنورد اعالم کرد‪ ۱۵« :‬نفر‬ ‫از نمایندگان خواستار اس��تیضاح وزیر اموزش وپرورش بوده و‬ ‫طبق هماهنگ ی های انجام شده قسم یاد کردند تا اخرین گام‬ ‫پای استیضاح وزیر بمانند‪».‬ثروتی گفت‪« :‬قرار است نشستی‬ ‫با حضور ‪ ۱۵‬نفر از نمایندگان که ب رای استیضاح وزیر قسم یاد‬ ‫کردند‪ ،‬برگزار شود تا با مرور دوباره متن استیضاح وزیر اموزش‬ ‫وپرورش‪ ،‬ان را نهایی کرده و به هیات رئیسه مجلس تحویل‬ ‫دهند‪ ».‬ثروتی با تاکید بر شش ماهه پایان عمر دولت گفت‪:‬‬ ‫«وزیر اموزش وپرورش گمان م ی کند چون به پایان عمر دولت‬ ‫دهم زمان زیادی باقی نمانده‪ ،‬بناب راین پای هیچ استیضاحی در‬ ‫میان نخ واهد بود‪».‬او با بیان اینکه‪ ۱۵‬نفر از نمایندگان مجلس‬ ‫تصمیم به استیضاح وزیر اموزش وپرورش دارند‪ ،‬یاداور شد‪« :‬این‬ ‫تع داد از نمایندگان قسم یاد کردند به هیچ عنوان امضاهای خود‬ ‫را پس نگی رند‪ ،‬البته برخی از نمایندگان درخ واست کردند تا زمان‬ ‫بیشتری ب رای بررسی بیشتر استیضاح به انها داده شود‪».‬‬ ‫یک کشته و سه مصدوم‬ ‫به دنبال اتش س��وزی بخاری نفت��ی در کالس چهارم‬ ‫مدرسه دخترانه انقالب اسالمی روستای شی ن اباد پی رانشهر‪،‬‬ ‫‪ 30‬نفر مصدوم و از این تع داد‪ ۲۸ ،‬تن انان راهی بیمارس��تانی‬ ‫در ارومیه شدند‪ .‬اما عصر روزی که وزیر به مجلس رفت یکی‬ ‫از دانش اموزان حادثه دیده بر اثر ش��دت جراحات در ناحیه ریه‬ ‫فوت کرد‪.‬وزیر اموزش و پرورش در پی درگذشت سیالن یگانه‪،‬‬ ‫دانش اموز سانحه دیده پی رانشهری نیز پیام تسلیت صادر کرد‪.‬‬ ‫در متن پیام حمیدرضا حاج ی بابایی‪ ،‬وزیر اموزش و پرورش امده‬ ‫است‪« :‬با کمال تاسف اطالع یافتم‪ ،‬دختر دلبندم سیالن یگانه‪،‬‬ ‫این گل نوشکفته از میان ما پر کشید و به دیار معبود شتافت‪.‬‬ ‫فقدان این فرزند عزیزم‪ ،‬داغی ب��زرگ بر دلم نهاد و باعث اندوه‬ ‫فراوان و حزن عمیق اینجانب شد‪ .‬انشاءاهلل این نوگل معصوم‬ ‫در ج وار رحمت واسعه الهی ارام گیرد‪ ،‬گرچه او با رفتنش تمامی‬ ‫ معلمان‪ ،‬دانش اموزان و ملت عزیز ای ران را عزادار کرد‪».‬‬ ‫چندی پیش نیز هفده دانش اموز مدرس��ه ای در خوی‬ ‫بر اثر گاز گرفتگی راهی بیمارستان ش��دند‪ .‬اتش سوزی سال‬ ‫گذشته در دبیرستان شبانه روزی چابهار‪ ،‬مرگ چهار دانش اموز‬ ‫تیزهوش سیستانی را به همراه داشت‪ .‬ابان ماه دو سال پیش‬ ‫بود که اتش سوزی مدرس ه شبانه روزی در چاه رحمان نصرت اباد‪،‬‬ ‫موجب مرگ یک دانش اموز و مصدومیت چهارده تن دیگر شد‪.‬‬ ‫اما این تنها بخشی از امار سوانحی است که در مدارس‬ ‫کشورمان در یکی‪ ،‬دو سال اخیر رخ داده و این در حالی است که‬ ‫هنوز افکار عمومی‪ ،‬ماجرای تصادف اتوبوس اردوی راهیان نور‬ ‫دانش اموزان بروجن��ی را فراموش نکرده اس��ت؛ رخدادهایی‬ ‫که همه انگش��ت ها را به س��وی مدیریت موج��ود در عرصه‬ ‫شو پرورش نشانه م ی برد‪ .‬این درحالی است که چندی است‬ ‫اموز ‬ ‫عملیات گاز رسانی به این منطقه به پایان رسیده بود و شرایط‬ ‫رسم عذرخواهی این نیست‬ ‫خبرنامه‬ ‫عامل اتش سوزی بخاری «ارج»‬ ‫همچنین رئیس س��ازمان نوسازی‪ ،‬توس��عه و تجهیز‬ ‫مدارس کشور در مجلس و در توضیح این ماجرا گفت‪« :‬معلم‬ ‫کالس مجاور که ‪ 33‬دانش اموز داش��ت به کمک خدمتگزار‬ ‫مدرس��ه ب رای کمک به دانش اموزان محل حادث��ه م ی اید و‬ ‫بخاری را به جل��وی در کالس منتقل م ی کنن��د ولی بخاری‬ ‫به دلیل سوختگی دست‪ ،‬از دست ش��ان م ی افتد و نفت کف‬ ‫کالس پخش م ی ش��ود و دانش ام��وزان در کالس محبوس‬ ‫به دنبال استیضاح‬ ‫اتش در دبستان‬ ‫صب��ح ‪ 24‬دی م��اه ‪ 1383‬بخاری یک��ی از کالس های‬ ‫مدرس��ه ای در لردگان اتش م ی گی��رد و از انجایی که بخاری‬ ‫در ورودی کالس قرار داشت ‪ ۱۳‬دانش اموز معصوم در مقابل‬ ‫چشمان بهت زده سایر هم مدرسه ای های خود که از داخل حیاط‬ ‫مدرسه و از پشت پنجره ها نظاره گر فاجعه داخل کالس بودند‪،‬‬ ‫زنده زنده در اتش س��وختند‪.‬بعدها معلم کالس که بین ‪ 85‬تا‬ ‫‪ 90‬درصد دچار سوختگی شده بود‪ ،‬ب رای معالجه به المان اعزام‬ ‫شد و پرونده مقصران حادثه به دستور رئیس وقت قوه قضائیه‪،‬‬ ‫ایت اهلل شاهرودی در جریان رسیدگی قرار گرفت‪.‬‬ ‫زمستان ‪ 86‬نیز استان فارس ش��اهد دو اتش سوزی در‬ ‫مدارس بود؛ اولین مورد در شهرستان سروستان رخ داد و حادثه‬ ‫دوم در دبستان ش��هید رحیمی درودزن از توابع مرودشت که‬ ‫هشت دانش اموز در ان دچار سانح ه سوختگی شدید شدند‪.‬‬ ‫این حادث��ه زمانی رخ داد که دانش ‏اموزان دختر و پس��ر‬ ‫هشت ساله مدرسه ‏ای در روس��تای «درودزن» دور تنها چراغ‬ ‫عالءالدین کالسشان حلقه زده بودند تا گرم شوند که به دلیل‬ ‫ت یکی از انها‪ ،‬چراغ واژگون و کالس دچار حریق شد‪.‬‬ ‫شیطن ‬ ‫تالش دانش ‏اموزان ب رای خاموش کردن اتش بی ‏نتیجه‬ ‫مانده و حتی موجب شعله ‏ورتر شدن اتش شد‪ .‬در این حادثه دو‬ ‫پسروششدخترکالسدچارسوختگیشدندوباگذشتبیش‬ ‫از دو هفته‪ ،‬هنوز تع دادی از انان در بیمارستان بستری بودند‪.‬‬ ‫خبر اتش ‏سوزی این مدرسه‪ 15 ،‬روز بعد از وقوع‪ ،‬توسط‬ ‫«نیازی»‪ ،‬رئیس سازمان بازرسی کل کشور اعالم شده بود‪.‬‬ ‫حامد قادرم��رزی‪ ،‬نماینده ق��روه به دنبال ای��ن واقعه با‬ ‫نوشتن نامه ای به وزیر اموزش پرورش گفت‪« :‬اقای وزی ر! رسم‬ ‫عذرخواهی اینگونه نیس��ت‪ .‬مگر نم ی دانی ک��ه «ادب اداب‬ ‫دارد»‪ .‬من به عنوان یک مس��ئول قانونگذاری به جای شما و‬ ‫همه مدی ران و مسئوالن اجرایی ذی ربط «شرمنده ام»‪ .‬شرمند ه از‬ ‫اینکه مدارس ما هر سال با شروع فصل سرما قربانی م ی گی رند‪،‬‬ ‫هر سال در یک استان! اما گویا جان انسان در برخی استان ها‬ ‫گرانبهاتر از برخی دیگر از استان هاست که در مقابل ح وادثی این‬ ‫یربط متفاوت است‪.‬‬ ‫چنین تلخ و مشابه برخوردهای مسئوالن ذ ‬ ‫از رئی س جمهور و وزی ران و صدا و س��یما و‪ ...‬نسبت به‬ ‫حوادث مش��ابه برخورد مش��ابهی صورت نگرفت‪ .‬واقعا من‬ ‫اگر جای شما بودم اس��تعفا م ی دادم‪ .‬شاید استعفای شما اغاز‬ ‫و تلنگری باش��د که بخواهیم پایان دهیم بر تکرار حوادث و‬ ‫هزینه های انسانی از این قبی ل‪.‬‬ ‫نم ی دانم ایا با عذرخواهی شما زیبایی و لطافت دختران‬ ‫معصوم در اتش سوخته ش��ی ن اباد به انها برگردانده م ی شود‬ ‫یا نه؟ به این فکرم که ایا این دخت��ران در اینده چه خاطره ای از‬ ‫مدرسه‪ ،‬مکان مقدس اموختن در ذهن شان خطور خ واهد کرد؟‬ ‫به نظر شما با این صدمات جسمی اعتماد به نفس ان دختران‬ ‫در اینده چقدر خ واهد بود؟ ایا به این فکر کرده اید که شما و سایر‬ ‫مدی ران ذی ربط چقدر مزاحم زندگی این دختران و خانواده های‬ ‫انها ش��ده اید؟جناب اقای وزی ر! ایا فکر نم ی کنید که اموزش و‬ ‫پرورش ما عالوه بر ضعف در مدی ریت‪ ،‬ضعف در محتوا هم دارد؟‬ ‫ایا به نظر شما نباید در مدارس ما هدف‪ ،‬تربیت انسان سالم با‬ ‫مهارت های الزم ب رای زندگی باشد؟ عالوه بر خواندن و نوشتن‬ ‫مهارت هایی از قبیل بهداشت ش��خصی‪ ،‬محیط و خانواده‪،‬‬ ‫شیوه های مناسب دفاع و مقابله با حوادث و بالیای انسانی و‬ ‫طبیعی از قبیل اتش سوزی‪ ،‬سیل‪ ،‬زلزله‪ ،‬تصادف‪ ،‬جراحت و‪...‬‬ ‫حرف اخ��ر اینکه اق��ای حاج ی بابایی مطمئن باش��ید‬ ‫استعفای شما به صالح کشور و نظام تعلیم و تربیت و خودتان‬ ‫است‪ .‬استعفای شما شاید تلنگری باشد ب رای اصالح امور اموزش‬ ‫و پرورش و هشداری باشد ب رای مدی ران دیگر که با تدبیر سعی‬ ‫کنند دیگران را در اتش ب ی تدبیری خود نسوزانند‪g».‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫وزیر اموزش و پرورش در تشریح مسائل روز حادثه گفت‪:‬‬ ‫«اشکالی که وجود داشته است‪ ،‬نفتی که سرایدار به داخل بخاری‬ ‫ارج م ی ریزد از کن��ار به بیرون ریخته و از ابتدای روش��ن کردن‬ ‫بخاری‪ ،‬اتشی در کنار بخاری به وجود م ی اید‪».‬‬ ‫وزیر اموزش و پرورش تصریح ک��رد‪ 150« :‬هزار کالس‬ ‫درس به اضافه‪ 50‬هزار اتاق جانبی دیگر از بخاری نفتی شرکت‬ ‫«ارج» اس��تفاده م ی کنند‪ ».‬وی افزود‪« :‬معلم کالس که خانم‬ ‫بوده ب رای کم��ک گرفتن به کالس روبه رو م��ی رود و از معلم‬ ‫کالس روبه رو که اقا بوده طلب کمک ب رای خاموش کردن اتش‬ ‫م ی نماید‪».‬حاج ی بابایی تصریح کرد‪« :‬معلم که دانش اموزان‬ ‫را مانند بچه خ��ود م ی داند‪ ،‬ب رای کمک ب��ه کالس که در ان‬ ‫بخاری اتش گرفته م ی اید‪ .‬این معلم با جانفشانی سعی بر بردن‬ ‫بخاری به بیرون از کالس م ی کند تا وق��ت و زمان بچه های‬ ‫شو پرورش با اشاره به اینکه باید از‬ ‫کالس هدر نرود‪».‬وزیر اموز ‬ ‫همان ابتدا کالس تخلیه م ی شد‪ ،‬گفت‪« :‬این اقا ب رای برداشتن‬ ‫بخاری به کالس امده اس��ت اما حین بیرون ب��ردن بخاری‪،‬‬ ‫دست معلم اقا س��وخته و بخاری جلوی در از دست وی افتاده‬ ‫و اتش در جل��وی در ورودی کالس به وجود امده اس��ت‪».‬وی‬ ‫ادامه داد‪« :‬این دانش اموزان صورت و دستش��ان اسیب دیده‪،‬‬ ‫اما این اسی ب دیدگی ناشی از اتش مستقیم نبوده است‪ .‬بلکه‬ ‫در اثر تجم��ع گاز و دود داغ در داخل کالس بوده که صدماتی‬ ‫به دس��ت و صورت انها وارد کرده است‪».‬حاج ی بابایی با تاکید‬ ‫بر اینکه کالس دچار اتش سوزی نش��ده‪ ،‬افزود‪« :‬تابلو اسیب‬ ‫ندیده است و در کامال سالم است‪ ،‬یعنی کالس در اتش سوزی‬ ‫از بین نرفته اس��ت‪».‬وی تصریح کرد‪« :‬اگ��ر دانش اموزان از‬ ‫کالس بیرون م ی رفتند مش��کل پیش نم ی امد و معلم باید‬ ‫از همان ابتدا بچه ها را از کالس بیرون م ی ب��رد‪ ،‬در حالی که‬ ‫با جانفشانی س��عی بر خاموش کردن اتش کرده است‪».‬وزیر‬ ‫اموزش و پرورش همچنین افزود‪« :‬فضل الهی بود که خطری‬ ‫که پزشکان پی ش بینی م ی کردند که ناشی از ورود دود به ریه‬ ‫بوده است‪ ،‬رفع ش��ده اس��ت‪».‬حاج ی بابایی تصریح کرد‪« :‬از‬ ‫شو پرورش اعالم کرد ه ر گونه هزینه بازگشت‬ ‫لحظه اول اموز ‬ ‫این دانش اموزان به زندگی و اجتماع در هر جای دنیا که باشد را‬ ‫پرداخت م ی کند‪.‬وی ضمن اب راز همدردی با خانواده های این‬ ‫دانش اموزان گفت‪« :‬من تحسین م ی کنم مادران و پدران این‬ ‫بچه ها در بیمارستان را که در همان ابتدا با کمال احترام و توجه‬ ‫برخورد کردند که این مساله مسئولیت ما را هزار ب رابر م ی کند‪».‬‬ ‫م ی شوند‪ .‬نفت‪ ،‬کف کالس و اتش م ی گیرد اما دانش اموزان با‬ ‫کمک اهالی از کالس خارج م ی شوند‪ ».‬در گزارش اتش نشانی‪،‬‬ ‫عامل اتش سوزی بخاری نفتی شرکت ارج گزارش شده است‪.‬‬ ‫الریجانی در این هنگام با قطع سخنان رئیسی‪ ،‬گفت‪« :‬اینکه‬ ‫مشخص است که هنگام اتش س��وزی عامل «بخاری» بوده‬ ‫است‪ .‬صحبت از این است که چرا چنین اتفاقی افتاد؟ رئیسی در‬ ‫ادامه افزود‪« :‬اینکه کالس درس دستگیره نداشته‪ ،‬صحت ندارد‪،‬‬ ‫ضمنا سقف کالس درس ترکیبی از تیرچه فوالدی و اجر است‪».‬‬ ‫رئیس سازمان نوسازی‪ ،‬توسعه و تجهیز مدارس کشور تصریح‬ ‫کرد‪« :‬گازرسانی و استفاده مستقیم از ان در کالس های درس‬ ‫در کل دنیا ب ر اساس مقررات ملی ساختمان انجام م ی شود‪ .‬ب رای‬ ‫استق رار سیستم حرارت مرکزی در ‪ 150‬هزار کالس درس و ‪50‬‬ ‫هزار اتاق جانبی در اموزش و پرورش نیازمند یک هزار میلیارد‬ ‫تومان بودجه هستیم‪».‬‬ ‫ب رای تعویض بخاری های نفتی با گازی وجود داشت‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫در ادامه نمایندگان با ‪ 162‬رای موافق‪ 19 ،‬رای مخالف‬ ‫و ‪15‬رای ممتنع از ‪ 223‬نماینده حاضر در جلسه‪ ،‬با این اخطار‬ ‫موافقت کردند‪ .‬سپس رئیس مجلس با استفاده از اختیارات‬ ‫ائی ن نام��ه ای خود م��اده ‪ 7‬طرح اص�لاح قان��ون انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری را حذف کرد‪.‬‬ ‫بر اس��اس طرحی که کلیات ان ‪22‬اذر ماه به تصویب‬ ‫نمایندگان مجلس رسید‪ ،‬احراز شرط «رجل مذهبی بودن»‬ ‫کاندیداهای ریاس��ت جمهوری را مس��تلزم تایی��د ‪ ۲۵‬نفر از‬ ‫اعضای مجلس خبرگان رهبری و حصول شرط رجل سیاسی‬ ‫بودن را مستلزم تایید ‪ ۱۰۰‬تن از نمایندگان مجلس شورای‬ ‫اسالمی دانسته است‪.‬‬ ‫مطابق ماده ‪ 7‬این طرح‪« ،‬مدیر و مدبر» بودن کاندیداها‬ ‫در صورتی تایید م ی ش��ود که یا سابقه ‪ ۸‬س��ال نمایندگی‬ ‫مجلس را داشته باش��ند یا در س��مت های وزارت‪ ،‬معاونت‬ ‫رئی س جمهوری یا سمت های هم تراز اجرایی مانند فرماندهی‬ ‫نیروهای مسلح خدمت کرده باش��ند و عالوه بر همه اینها‪،‬‬ ‫«‪ ۱۰۰‬تن از مقامات موضوع ماده ‪ ۷۱‬قانون مدیریت خدمات‬ ‫کشوری» هم مدیر و مدبر بودن فرد را تایید کرده باشند‪.‬‬ ‫مقامات موض��وع م��اده ‪ ۷۱‬قانون مدیری��ت خدمات‬ ‫کش��وری عبارتن��د از‪« :‬روس��ای س��ه ق��وه‪ ،‬مع��اون اول‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬نواب رئیس مجلس شورای اسالمی و اعضای‬ ‫شورای نگهبان‪ ،‬وزرا‪ ،‬نمایندگان مجلس شورای اسالمی و‬ ‫معاونین رئی س جمهور‪ ،‬استانداران‪ ،‬سف را و معاونین وزرا‪».‬‬ ‫مخالفت دولت با طرح‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫فرجام قانون جنجالی‬ ‫نمایندگان مجلس بند هایی از اصالح قانون انتخابات را حذف کردند‬ ‫پس از بررس��ی های طوالنی س��رانجام هفته گذشته‬ ‫مجلس شورای اسالمی با تصویب ماده ‪ 4‬طرح اصالح قانون‬ ‫انتخابات‪ ،‬برگ��زاری انتخابات را بر عهده وزارت کش��ور قرار‬ ‫داد که زیر نظر هیات اجرایی مرکزی انتخابات عمل خواهد‬ ‫کرد‪ .‬از طرف دیگر مجلس ماده جنجالی طرح اصالح قانون‬ ‫انتخابات را که انتقادات زیادی داشت‪ ،‬حذف کرد‪.‬‬ ‫نمایندگان مجلس شورای اس�لامی در ادامه بررسی‬ ‫طرح اصالح قانون انتخابات ریاس��ت جمهوری در جلس��ه‬ ‫علنی روز یکشنبه مجلس‪ ،‬ماده ‪ 4‬این طرح را که بررسی ان ‪4‬‬ ‫جلسه وقت مجلس را گرفت‪ ،‬به تصویب رساندند و در نهایت‬ ‫با ‪ 138‬رای موافق و ‪ 13‬رای ممتنع از ‪ 226‬نماینده حاضر‪ ،‬با‬ ‫ماده ‪ 4‬این ط��رح مبن ی بر اصالح م��اده ‪ 31‬قانون انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری موافقت کردند‪.‬‬ ‫این در حالی است که این ماده پی ش تر مورد اعتراض‬ ‫ش��دید وزارت کش��ور قرار گرفته ب��ود‪ .‬به اعتق��اد دولت و‬ ‫وزارت کشور برگزاری انتخابات بر عهده این وزارتخانه است‬ ‫و نظارت بر ان نیز بر عهده شورای نگهبان قرار دارد‪ .‬برخی‬ ‫مخالفان این طرح معتقدند تشکیل هیات اجرایی اقدامی در‬ ‫جهت موازی کاری با ش��ورای نگهبان است و تشکیل این‬ ‫هیات ورود به حوزه وظایف نظارتی این شوراست‪.‬‬ ‫ماده جنجالی حذف شد‬ ‫در کنار تصویب ماده ‪ 4‬ط��رح اصالح قانون انتخابات‪،‬‬ ‫ماده‪ 7‬این طرح به کلی حذف ش��د ت��ا جنجال ی ترین ماده‬ ‫باعث رد طرح در شورای نگهبان نشود‪ .‬نمایندگان مجلس‬ ‫‪18‬‬ ‫در جلس��ه علنی سه ش��نبه در ادامه رس��یدگی به جزئیات‬ ‫طرح اصالح قانون انتخابات ریاس��ت جمهوری وارد بررسی‬ ‫ماده ‪ 7‬این طرح که اصالح ماده ‪ 35‬قان��ون فعلی انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری است‪ ،‬شدند‪.‬‬ ‫بعد از ورود به بررسی این ماده‪ ،‬حجت االسالم علیرضا‬ ‫سلیمی‪ ،‬نماینده محالت و دلیجان در اخطاری با استناد به‬ ‫اصل ‪ 115‬قانون اساس��ی‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬این اصل در مقام‬ ‫ویژگ ی ه��ا و خصوصیات رئی س جمهور ش��رایطی را مطرح‬ ‫کرده است‪».‬وی افزود‪« :‬در ماده ‪ 7‬این طرح اصالحاتی انجام‬ ‫شده و یک سری مطالب به شرایط ذکر شده ب رای کاندیداهای‬ ‫ریاس��ت جمهوری در اصل ‪ 115‬قانون اساس��ی‪ ،‬مواردی را‬ ‫اضافه کرده اس��ت که به نظر م ی رس��د این ماده باتوجه به‬ ‫تصریح اصل ‪ 115‬قانون اساس��ی که شرایط حصری دارد‪ ،‬با‬ ‫این اصل قانون اساسی مغایر است‪».‬در ادامه علی الریجانی‪،‬‬ ‫رئیس مجلس در پاسخ به اخطار سلیمی‪ ،‬گفت‪« :‬نظر شورای‬ ‫نگهبان در تفسیر قانون اساسی مطرح است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬با توجه ب��ه اینکه نظر ش��ورای نگهبان‬ ‫این اس��ت که شرایط ذکر ش��ده در اصل ‪ 115‬قانون اساسی‬ ‫ب رای کاندیداهای ریاس��ت جمهوری حصری است‪ ،‬معتقدند‬ ‫ش��رایطی که در این اصل امده فقط همین موارد باید ب رای‬ ‫کاندیداها مطرح باش��د‪ ،‬از انجایی که در ماده ‪ 7‬طرح اصالح‬ ‫قانون انتخابات ریاست جمهوری یک س��ری شرایط اضافه‬ ‫شده‪ ،‬ش��ورای نگهبان معتقد اس��ت این ماده خالف قانون‬ ‫اساسی اس��ت‪ .‬باتوجه به اینکه باید نظر شورای نگهبان را‬ ‫تامین کنیم‪ ،‬بناب راین اخطار وارد است‪».‬‬ ‫در شرایطی که طرح اصالح قانون انتخابات با حمایت‬ ‫جدی علی الریجانی و نمایندگان عضو فراکسیون «رهروان‬ ‫والیت» در مجلس در حال بررس��ی اس��ت‪ ،‬اما این طرح با‬ ‫مخالفت های گس��ترده ای در خارج از مجلس روبه رو شده‬ ‫است‪ .‬بس��یاری از فعاالن سیاس��ی و کارشناسان نسبت به‬ ‫اجرای این طرح انتقاد دارند‪.‬‬ ‫یک��ی از انتق��ادات وارده ب��ه ط��رح مجل��س تعیین‬ ‫محدودیت سنی و ش��رط مدرک تحصیلی است که با نظر‬ ‫مخالف کارشناس��ان روبه رو شده اس��ت‪ .‬ماده ‪ 7‬نیز از مواد‬ ‫جنجالی ب��ود که با تصمیم مجلس باع��ث فروکش کردن‬ ‫بخشی از اعتراض ها شد‪.‬‬ ‫اما بزرگتری��ن منتقد ط��رح اصالح قان��ون انتخابات‪،‬‬ ‫محمود احمدی نژاد اس��ت‪ .‬وی ‪ 12‬اذر ماه در یک همایش‬ ‫دولتی درباره قانون اساسی کش��ور این طرح را مغایر قانون‬ ‫اساسی دانست و گفت‪« :‬برخی دوستان شوخی م ی کردند‬ ‫و م ی گفتن��د ک��ه در طرح‪ ،‬اس��م ف��ردی ک��ه م ی خواهند‬ ‫رئی س جمهور ش��ود را هم بگذارند‪».‬احمدی نژاد نسبت به‬ ‫محدود کردن رئیس جمهور نسبت به کس��انی انتقاد کرد‬ ‫که به گفته او«خیال م ی کنند که زمان قاجار است و استبداد‬ ‫حاکم است‪ ».‬رئی س جمهور‪ ،‬همچنین قانونگذاری مجلس‬ ‫به شیوه ای که ناقض قانون اساسی باشد را مردود دانسته و‬ ‫گفته است‪« :‬نم ی توان با تفسیر یا تکیه بر قوانین عادی یا‬ ‫با مصلحت‪ ،‬اصول قانون اساسی را تغییر داد؛ در این صورت‬ ‫دیگر قانون اساس��ی الزم نیس��ت‪».‬احمدی نژاد افزوده بود‪:‬‬ ‫«اینکه با قوانین عادی‪ ،‬نماینده مجلس را به نماینده اقلیت‬ ‫مردم تبدیل کرده و سپس با نماینده اقلیت بخواهیم نماینده‬ ‫اکثریت مردم را کنترل کنیم‪ ،‬این شدنی نیست‪ .‬نباید احراز‬ ‫صالحیت و شرایط ریاست جمهوری را در دست عده ای قرار‬ ‫داد که مردم و قانون اساسی چنین اختیاری به انها نداده اند‪».‬‬ ‫بر این اس��اس و در نهایت با مصوبه مجلس ماده ‪31‬‬ ‫قانون انتخابات ریاست جمهوری به شرح زیر اصالح شد‪:‬‬ ‫م��اده ‪ -31‬وزارت کش��ور مجری برگ��زاری انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری اس��ت و زیر نظر هی��ات اجرایی مرکزی‬ ‫انتخابات با ترکیب اعضای ذیل اقدام م ی نماید‪:‬‬ ‫‪ -1‬وزیر کش��ور (به عنوان رئیس هی��ات) ‪ -2‬یکی از‬ ‫اعضای هیات رئیس��ه مجلس شورای اس�لامی با انتخاب‬ ‫مجلس (بدون حق رای) ‪ -3‬دادس��تان کل کش��ور ‪ -4‬وزیر‬ ‫اطالعات ‪ -5‬تعداد ‪ 7‬نفر از شخصی ت های دینی‪ ،‬سیاسی‪،‬‬ ‫فرهنگی و اجتماعی به عنوان معتم��دان مردمی به ترتیب‬ ‫مقرر در تبصره ‪ 1‬و ‪ 2‬این ماده‪.‬‬ ‫تبصره ‪ - 1‬وزیر کش��ور حداقل چهار م��اه قبل از روز‬ ‫برگزاری انتخابات ‪ 30‬نفر از شخصی ت های مذهبی‪ ،‬سیاسی‪،‬‬ ‫فرهنگی و اجتماعی کش��ور را به هی��ات مرکزی نظارت بر‬ ‫انتخابات معرف��ی م ی نماید و با رعایت تبص��ره ‪ 2‬این ماده‬ ‫پس از تایید هیات مرکزی نظارت حداکثر ظرف یک هفته‬ ‫جلس ه ای با حضور حداقل دو سوم معتمدان مذکور تشکیل‬ ‫م ی دهد که ضمن ان ‪ 7‬نفر از معتمدان موضوع بند ‪ 5‬با رای‬ ‫مخفی و اکثریت نسبی به عنوان عضو اصلی و ‪ 4‬نفر عضو‬ ‫علی البدل به ترتیب ارا انتخاب م ی شوند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -2‬چنانچه هیات مرکزی نظارت به هر دلیلی‬ ‫کل یا تعدادی از معتمدان پیش��نهادی را تایی��د نکرد‪ ،‬وزیر‬ ‫کش��ور موظف اس��ت به تعداد دو ب رابر مورد نیاز افراد واجد‬ ‫شرایط دیگری را به هیات مرکزی نظارت پیشنهاد کند‪ .‬هیات‬ ‫مرکزی نظارت حداکثر ظرف ‪ 24‬ساعت نظر خود را کتبا اعالم‬ ‫م ی نماید‪ .‬در هر صورت نظر هیات مرکزی نظارت ب رای وزیر‬ ‫کشور الزم االتباع است‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -3‬هیچ یک از اعضای هیات اجرایی مرکزی‬ ‫انتخابات نباید کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری باشند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -4‬اولین جلس��ه هیات اجرایی با دعوت وزیر‬ ‫کشور تش��کیل م ی ش��ود و دبیر س��تاد انتخابات کشور با‬ ‫پیشنهاد وزیر کش��ور و تایید هیات اجرایی مرکزی انتخاب‬ ‫م ی گردد‪ .‬مس��ئولیت دبیری هیات اجرایی مرکزی بر عهده‬ ‫دبیر ستاد انتخابات است‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -5‬نایب رئیس هیات اجرایی انتخابات با رای‬ ‫اکثریت و از بین اعضای هیات اجرای��ی مرکزی انتخابات‪،‬‬ ‫انتخاب م ی شود‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -6‬تصمیمات هیات اجرایی مرکزی انتخابات‬ ‫نباید موجب تداخل در وظایف و اختیارات نظارتی ش��ورای‬ ‫نگهبان در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری شود‪ .‬در غیر‬ ‫این صورت باطل و هرگونه اقدامی در این جهت ممنوع است‪.‬‬ ‫مخالفت حق رئیس جمهور است‬ ‫گفت وگوی مثلث با معاون سیاسی وزیر کشور درباره اصالح قانون انتخابات‬ ‫‪2‬‬ ‫اقای مرتضوی! لطفا نظ�ر خودتان را درباره قانون‬ ‫جدید انتخابات مجلس بفرمایی د‍؟‬ ‫‪ l‬ببینید قبل از اینکه ماده ‪35‬قانون انتخابات حذف‬ ‫شود ما معتقد بودیم این طرح اصالح قانون انتخابات نیست‪،‬‬ ‫بلکه اصالح قانون اساس��ی اس��ت‪ .‬اصالح قانون اساس��ی‬ ‫سازوکار خودش را دارد‪ ،‬بناب راین اگر اقایان احساس م ی کنند‬ ‫قانون اساسی نیاز به بازنگری دارد باید س��از و کار خودش را‬ ‫پیش بب رند و به بازنگری قانون اساسی اقدام کنند‪ .‬اینکه ماده‬ ‫‪35‬حذف ش��د بازهم معتقدیم این مصوبه مجلس با اصول‬ ‫قانون اساس��ی مغایرت دارد‪ .‬در واقع نظر دولت کارشناسانه‬ ‫است و به دنبال استبداد رای نیست‪ .‬اساس کار این طرح روی‬ ‫مواد ‪ 31‬و ‪ 35‬است‪.‬‬ ‫این مغایرت با چه اصولی از قانون اساس�ی دیده‬ ‫م ی شود؟‬ ‫‪ l‬رئی س جمهور منتخب بال واسطه ملت است که‬ ‫با پش��تیبانی ‪25‬میلیون رای مردم انتخاب شده است‪ .‬ب رای‬ ‫مگر نمایندگان مجلس منتخب مردم نیستند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬نمایندگان مجلس هم منتخب مردم هستند‪.‬‬ ‫درواقع نبای��د از اظهارنظرهای یکدیگر ناراحت ش��ویم‪ ،‬زی را‬ ‫اظهارنظر نه تنها حق رئی س جمه��ور و نمایندگان مجلس‬ ‫است بلکه حق هر ای رانی است و هر کسی م ی تواند اظهارنظر‬ ‫کند‪ .‬رئی س جمهور یک شخص حقیقی و حقوقی است که‬ ‫قانون اساس��ی تکالیفی را ب ر عهده وی گذاشته است که در‬ ‫اجرای قانون اساس��ی وظیفه دارد تذکر قانون اساسی بدهد‬ ‫و اظهار کند این حق رئی س جمهوراس��ت‪ ،‬البته مجلس هم‬ ‫حق دارد قانون تصویب کند و اظهارنظر دیگری داشته باشد‬ ‫بناب راین ما باید در یک فضای ارام به اظهارنظر یکدیگر احترام‬ ‫بگذاریم نه اینکه ب ر اشفته شویم و نسبت به اظهارات یکدیگر‬ ‫خرده بگیریم‪.‬‬ ‫دقیقا در خصوص موضع گیری اقای احمدی نژاد‬ ‫همین موضوع مطرح شد که ایش�ان از تصویب‬ ‫این قانون ناراحت شده است؟‬ ‫‪ l‬همانط��ور که ع��رض ک��ردم این حق مس��لم‬ ‫اقای دکتر احمدی نژاد اس��ت که اظهارنظر کند و اخطار قانون‬ ‫اساسی بدهد‪ .‬بخش اعظمی از مخالفت های ما با این قانون‬ ‫جدید هم نشات گرفته از دغدغه های اقای رئی س جمهور است‪.‬‬ ‫برخی م ی گفتند از انجایی که دولت ب رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری کاندیداهای خاصی را درنظر دارد‪،‬‬ ‫بنابراین با تصویب این قانون مخالف است‪ ،‬شما‬ ‫این موضوع را قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬مغایرت هایی ب��ا اص��ول ‪110 ،99 ،60 ،57‬و ‪118‬‬ ‫قانون اساسی دارد که دولت با اس��تناد به این دالیل با قانون‬ ‫جدید انتخابات مخالف است‪.‬‬ ‫‪ l‬برخی هم این اتهامات را به مجلس وارد م ی کردند‪،‬‬ ‫از نظر شما به عنوان یک خب رنگار صحت داشت؟‬ ‫‪ l‬طبق قانون مجلس مکلف نیس��ت نظر دولت را‬ ‫جلب کند‪ .‬ما هم قبول داریم مجلس قانونگذار است و در مقام‬ ‫قانونگذاری در حدود وظایف قانونگذاری م ی کند‪ .‬ما به عنوان‬ ‫نماینده دولت نقطه نظ رات مشورتی خود را به نمایندگان انتقال‬ ‫م ی دهیم‪ ،‬اما وقتی یک طرح یا الیحه ای به تصویب مجلس‬ ‫رسید باید به ش��ورای نگهبان برود‪ .‬اگر شورای نگهبان ان‬ ‫قانون را تایید کرد در ان زمان ب رای اجرا ان قانون ابالغ م ی شود‪،‬‬ ‫بناب راین باید منتظر باشیم و ببینیم نظر شورای نگهبان در‬ ‫‪ l‬این اتهامات به هیچ وجه صحت ندارد‪ .‬گاهی اوقات‬ ‫ب رای اینکه شان یکسری از مبانی مطلوب و اظهارنظرهای‬ ‫کارشناس��انه را تنازل دهند با حرف حق مقابله و ان را سبک‬ ‫م ی کنند تا با انگیزه های سیاس��ی مخل��وط کنند درحالی‬ ‫که به هیچ وجه اینگونه نیس��ت‪ .‬البته بنده هم نباید چنین‬ ‫اظهارنظری را مطرح کنم که مجل��س از تصویب این طرح‬ ‫انگیزه سیاس��ی دارد‪ ،‬زی را مجلس و رئی س جمهور هر کدام‬ ‫جایگاه ویژه ای دارند که جایگاه هر دو با ارزش است‪ ،‬بناب راین‬ ‫نباید به هیچ وجه وارد این مباحث شود‪g .‬‬ ‫فکر م ی کنی�د مجل�س در اصالح قان�ون جدید‬ ‫انتخابات نظر دولت را تامین خواهد کرد؟‬ ‫خبرنامه‬ ‫زهره دیانی‬ ‫خصوص این قانون چیست‪.‬‬ ‫رئی س جمهور نس�بت به اصالح قانون انتخابات‬ ‫واکن�ش تن�دی نش�ان دادند ک�ه موج�ب انتقاد‬ ‫بس�یاری از نمایندگان مجلس شد‪ .‬نظر شما در‬ ‫خصوص این واکنش رئی س جمهور چیست؟‬ ‫رئی س جمهور بودن یک ش��رط الزم وجود دارد و یک شرط‬ ‫کافی‪ .‬التزام به قانون اساسی و سوگند یادکردن ب رای پاسداری‬ ‫از قانون اساسی از این شروط است‪ ،‬بناب راین هر جا احساس‬ ‫کند قانون اساسی نادیده گرفته م ی شود حق دارد تذکر بدهد‬ ‫و اظهارنظر کند‪ .‬مگر م ی شود گفت رئی س جمهور اظهارنظر‬ ‫نکند‪ .‬اقای رئی س جمهور منتخب مردم است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫سید صولت مرتضوی‪ ،‬معاون سیاسی وزیر کشور در گفت وگو با مثلث تاکید می کند‪« :‬مصوبه مجلس اصالح قانون‬ ‫انتخابات نیست بلکه اصالح قانون اساسی است‪ ».‬وی می گوید‪« :‬به دلیل مغایرت هایی که طرح جدید با اصول ‪،57‬‬ ‫‪ 110 ،99 ،60‬و ‪ 118‬قانون اساسی دارد دولت مخالف قانون جدید انتخابات است‪ ».‬مرتضوی با رد نگرانی دولت از‬ ‫تصویب قانون جدید انتخابات به دلیل داشتن کاندیدای خاص تاکید می کند‪« :‬این اتهامات به هیچ وجه صحت ندارد‪،‬‬ ‫گاهی اوقات برای اینکه شان یک سری از مبانی مطلوب و اظهارنظرهای کارشناسانه را تنازل دهند با حرف حق مقابله‬ ‫و ان را سبک می کنند تا با انگیزه های سیاسی مخلوط کنند‪ ،‬درحالی که به هیچ وجه اینگونه نیست‪».‬‬ ‫تبصره ‪ -7‬جلسه هیات اجرایی مرکزی انتخابات با ‪9‬‬ ‫نفر رسمی است و مصوبات ان با رعایت تبصره ‪ 6‬این ماده با‬ ‫رای حداقل ‪ 7‬نفر از اعضا قابل اجراست‪.‬‬ ‫تبص��ره ‪ -8‬نتیج��ه ش��مارش ارای انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری پس از تایید این هیات به وس��یله وزیر‬ ‫کشور اعالم م ی شود و تایید نهایی صحت انتخابات ب ر عهده‬ ‫ش��ورای نگهبان اس��ت‪.‬تبصره ‪ -9‬هی��ات اجرایی مرکزی‬ ‫انتخابات وظایف ستاد انتخابات کشور را در چارچوب قوانین‬ ‫و مقررات مش��خص م ی کند‪.‬تبصره ‪ -10‬وزارت کش��ور با‬ ‫تصویب هیات اجرایی مرکزی انتخابات‪ ،‬م ی تواند مامورانی‬ ‫ب رای بازرس��ی و کنترل جری��ان انتخابات به ط��ور ثابت یا‬ ‫سیار به شهرستان ها‪ ،‬بخش ها و ش��عب ثب ت نام و اخذ رای‬ ‫اعزام کند‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس��د با حذف م��اده ‪ 35‬و برخی اصالحات‬ ‫در م��اده ‪ 31‬تا ح��دود زیادی خواس��ته های دول��ت براورده‬ ‫ش��ده و ش��ورای نگهبان ه��م طبیعتا ب��ا ای��ن تغیی رات‬ ‫موافق است‪g .‬‬ ‫لطفا شما به این سوال پاسخ بدهید‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫چهره ها‬ ‫عکس های خبری‬ ‫حضور احمدی نژاد در جلسه‬ ‫مجمع پس از انتقادات اخیرش‬ ‫مورد توجه رسانه ها قرار گرفت‬ ‫انتخابات بعد از دی ماه‬ ‫منوچهر متکی‬ ‫منوچهر متکی از جمل��ه چهره هایی اس��ت که اخبار‬ ‫ضدو نقیض درباره حضورش در انتخابات ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫در هفته گذشته‪ ،‬باعث ش��د مورد توجه رسانه ها قرار گیرد‪.‬‬ ‫رسانه ها از او نقل کرده بودند که سخنرانی های انتخاباتی اش‬ ‫را به بعد از دی ماه موکول کرده است‪ .‬این در حالی است که‬ ‫دفتر او در اطالعیه ای تصریح کرده است‪ ،‬متکی در خصوص‬ ‫محمود احمدی نژاد به‬ ‫ایت اهلل جنتی نامه داد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫رایزنی محمد رضا عارف‬ ‫و علی اکبر ناطق نوری‬ ‫مرتضیاقاتهرانیوعلیمطهری‬ ‫درصحنعلنیمجلس‬ ‫تکذیب نامزدی سید حسن‬ ‫سید حسن خمینی‬ ‫سید حس��ن خمین��ی ح��د اق��ل در دو انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری گذش��ته از جمله چهره هایی بوده که در‬ ‫کاندیداتوری اش گمانه زنی هایی ص��ورت گرفته و در واقع‬ ‫پتانس��یل حضور در انتخابات اتی را داراست‪ .‬نام او از ماه ها‬ ‫پیش به عنوان یک گزینه مه��م و تاثیرگ��ذار در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم مطرح ب��وده و برخی چهره های‬ ‫سیاس��ی نیز نس��بت به حضور او ابراز تمایل کرده اند‪ .‬اما در‬ ‫این میان طی هفته گذشته دو تن از چهره های اصالح طلب‬ ‫فایل صوتی‬ ‫مهدی هاشمی‬ ‫مهدی هاش��می فرزند هاشمی رفس��نجانی‪ ،‬رئیس‬ ‫مجمع تش��خیص مصلحت اس��ت که پس از بازگشت به‬ ‫کشور مدتی است در بازداشت به س��ر می برد‪ .‬اتهام اصلی‬ ‫او این است که در فتنه سال ‪ 88‬دارای نقشی محوری بوده‬ ‫است‪ .‬در هفته گذش��ته فایلی صوتی در اینترنت منتشر شد‬ ‫که به گفته برخی رس��انه ها می تواند این اتهام را نسبت به‬ ‫هاشمی اثبات کند‪ .‬در این فایل صوتی ‪ 20‬دقیقه ای فردی‬ ‫که گفته می ش��ود مهدی هاش��می اس��ت در گفت وگو با‬ ‫نیک اهنگ کوثر‪ ،‬کاریکاتوریست موضوعاتی را بیان می کند‬ ‫که مبین فعالیت جدی او علیه نظام جمهوری اسالمی بوده‬ ‫سابقه واژه اصولگرا‬ ‫مهدی کلهر‬ ‫مهدی کلهر‪ ،‬مشاور مطبوعاتی سابق رئی س جمهور‬ ‫است‪ .‬او دو سال پیش از س��مت خود کنار گذاشته شد و با‬ ‫ی که تصور م ی شد با احمدی نژاد دارد‪ ،‬پست‬ ‫وجود رابطه گرم ‬ ‫دیگری در اختیار نگرفت‪ .‬کلهر در هفته گذش��ته و پس از‬ ‫مدها دوری از فضای رسانه ای گفت وگویی را با روزنامه ارمان‬ ‫انجام داده و بار دیگر در صفحه مطبوعات ظاهر شده است‪.‬‬ ‫او در این گفت وگو اظهار داشته‪« :‬من قدیم ی ترین اصولگرا‬ ‫هستم‪ .‬قدیم ی ترین روزنامه نگار که به نفع انقالب اسالمی‬ ‫با محوریت امام خمین ی (ره) فعالیت م ی کرد‪ .‬اولین بار هم‬ ‫‪20‬‬ ‫است‪ .‬این فایل صوتی با واکنش های گسترده ای در محافل‬ ‫خبری و رس��انه ای مواجه شد‪ .‬رس��انه ها و افراد نزدیک به‬ ‫خانواده هاش��می صحت این فایل ضبط شده را زیر سوال‬ ‫برده و البته بس��یاری دیگر نیز هم در محافل سیاسی و هم‬ ‫در محافل رسانه ای خواستار اعالم موضع رسمی هاشمی‬ ‫رفسنجانی در این مورد شدند‪.‬‬ ‫یک��ی از س��یات ها نق��ل ک��رده اس��ت ک��ه اکب��ر‬ ‫هاشمی رفس��نجانی به این فایل صوتی واکنش نشان داده‬ ‫و ان را ساختگی خوانده اس��ت‪ .‬پیش از او محسن هاشمی‬ ‫درباره ای��ن موضوع تصریح کرده اس��ت‪« :‬م��ن به عنوان‬ ‫برادر بزرگ مهدی می گویم که او عالقه زیادی به نظام و‬ ‫کشورش دارد؛ بنابراین می توانم پاسخ شما را این گونه بدهم‬ ‫که نوار ساخته شده و مشکوک است‪.‬‬ ‫س��ازندگان این ن��وار‪ ،‬احتماال صداه��ای پراکنده از‬ ‫مهدی داش��تند و در بخش��ی هم به تقلید ص��دای مهدی‬ ‫پرداخته اند و در نهایت معجونی را به عنوان صدای ضبط شده‬ ‫مهدی تحویل این سایت ها داده اند‪».‬‬ ‫وی ادامه داده‪« :‬احتماال ساخت این نوار به اهدافی در‬ ‫پرونده ای بازمی گردد که به غلط در کانادا از سوی شخصی‬ ‫به نام بوذری برای مهدی ساخته شده بود که البته تنها برادر‬ ‫من در ان مطرح نبود و برخی مسئوالن دیگر هم بودند‪ .‬با‬ ‫پیگیری های مهدی‪ ،‬مشخص می شود ادعاهایی که علیه‬ ‫او مطرح شده‪ ،‬صحت نداشته و پرونده سازان به دنبال اهداف‬ ‫دیگری بوده اند‪g ».‬‬ ‫واژه اصولگرا توسط من مطرح شد‪ .‬اینکه یک عده بیایند و‬ ‫بگوید اصولگرا هستیم که نم ی شود پذیرفت‪ .‬اصولگرایی‬ ‫اعتقاد به عمل است‪ ،‬عمل به اصولی که مشخص است‪».‬‬ ‫وی همچنین تصریح کرده‪« :‬دو س��ال و خرده ای است که‬ ‫اقای احمدی نژاد را ندیده ام و اطالعی از مواضعش��ان ندارم‪،‬‬ ‫اما در مدت��ی که در دول��ت حضور داش��تم‪ ،‬برخی مواضع‬ ‫دولت را تحس��ین م ی کردم و به برخی مواضع دیگر انتقاد‬ ‫وارد م ی دانس��تم و انها را بیان م ی کردم که به مذاق برخی‬ ‫خوش نم ی امد‪ ».‬کلهر در مورد جریانات سیاس��ی کش��ور‬ ‫اضافه کرده‪« :‬هیچ اس��م متداولی می��ان اصولگراهای ما‬ ‫و اصالح طلب ما‪ ،‬پاس��خگوی نی��از امروز نیس��تند‪ .‬انچه‬ ‫م ی گویم این است که رودربایس��تی نکنید‪ .‬کاری که اقای‬ ‫حبی ب اهلل عسگراوالدی در سال های ‪ 41 – 40‬کردند که ما‬ ‫هنوز وامدار ایشان هس��تیم‪ ،‬اما اینکه اکنون‪ ،‬همان تفکر‬ ‫موثر است‪ ،‬جای سوال دارد‪».‬‬ ‫مهدی کلهر ته رانی فرزند می��رزا عبدالعلی ته رانی و‬ ‫ب رادر اقا مرتضی ته رانی و اقا مجتبی ته رانی از علمای تراز‬ ‫اول ته ران است‪ .‬کلهر در سال ‪ 84‬در مناظره تلویزیونی در‬ ‫ب رابر مرعشی حضور یافت و از محمود احمدی نژاد حمایت‬ ‫کرد‪ .‬بس��یاری او را برنده ان مناظره م ی دانند که در انتخاب‬ ‫احمدی نژاد موثر بوده است‪ .‬او درس��ال ‪ ۱۳۸۶‬کتابی به نام‬ ‫«نامه هایی به فرزندم درباره ازادی» منتشر کرد‪g .‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حض��ور وی را به عنوان نام��زد ریاس��ت جمهوری تکذیب‬ ‫کرده اند‪ .‬در این رابطه موس��وی بجنوردی در مراسم چهلم‬ ‫ایت اهلل انواری در پاس��خ به س��وال خبرنگاری ک��ه درباره‬ ‫سید حسن خمینی پرسید ایا او کاندیدای ریاست جمهوری‬ ‫می ش��ود‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬سید حس��ن خمین��ی کاندیدای‬ ‫ریاس��ت جمهوری نمی ش��ود‪ ».‬ع�لاوه بر ای��ن مصطفی‬ ‫کواکبیان‪ ،‬دبیرکل حزب مردم س��االری در جلسه پرسش‬ ‫و پاسخ دانشجویان دانش��گاه علوم پزشکی شهید بهشتی‬ ‫نیز حض��ور وی در انتخابات را تکذیب کرده و گفته اس��ت‪:‬‬ ‫«دیداری خصوصی درباره نامزدی سید حسن داشتیم که وی‬ ‫نامزدی در انتخابات اتی را نپذیرفت و به شدت حضور خود‬ ‫را به عنوان داوطلب کاندیداتوری دولت یازدهم رد کرد‪».‬‬ ‫چند ماه پیش ش��ایعاتی مبنی بر دی��دار احمدی نژاد با‬ ‫سید حسن خمینی منتش��ر ش��د و برخی این دیدار را دارای‬ ‫شائبه های انتخاباتی دانستند‪ .‬تحلیل انها این بود که دولت‬ ‫به فکر بهبود روابطش با چهره هایی نظیر سید حسن است و او‬ ‫را برای نامزدی در انتخابات تشویق می کند‪ .‬برخی گروه های‬ ‫اصالح طلب نیز باتوجه به تحلیل هایی که در تایید محبوبیت‬ ‫وی در جامعه وجود دارد‪ ،‬او را گزینه مناسبی برای بازگشت‬ ‫اصالح طلبان به قدرت می دانند‪g .‬‬ ‫لپوئن به‬ ‫سکوت سیاسی‬ ‫در فرانسه‬ ‫اشاره کرده‬ ‫است‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫کاندیداتوری خود س��خنی نگفته و تنها باتوجه به ش��رایط‬ ‫کشور‪ ،‬پاسخ به سواالت در مورد انتخابات را به بعد از دی ماه‬ ‫موکول کرده اس��ت‪ .‬در ای��ن اطالعیه امده اس��ت‪« :‬بدین ‬ ‫وسیله به اطالع می رساند همان طور که پیش از این نیز بارها‬ ‫در س��خنرانی های مختلف از جانب متکی مطرح شده بود‪،‬‬ ‫وی ورود زودهنگام به بحث تبلیغات انتخاباتی را مفید برای‬ ‫شرایط کنونی کشور نمی داند‪.‬‬ ‫متکی س��وم فروردین ‪‬۱۳۳۲‬در روستای گزشرقی از‬ ‫توابع شهرستان بندر گز زاده ش��ده و در سال ‪‬۱۳۵۵‬مدرک‬ ‫کارشناسی علوم اجتماعی خود را از دانشگاه ال امین بنگلور‬ ‫هندوس��تان دریافت کرده و دوره کارشناسی ارش��د روابط‬ ‫بین الملل را در سال ‪ ۱۳۷۱‬در دانشگاه تهران گذرانده است‪.‬‬ ‫منوچهر متکی وزیر خارجه دولت احمدی نژاد بود که به طور‬ ‫جنجال بر انگیزی از این پست عزل ش��د‪ .‬وی با پنج سال و‬ ‫چهار ماه طوالنی ترین سابقه وزارت در دو دولت احمدی نژاد‬ ‫را داراست‪ .‬متکی در بیست و دوم اذر ماه ‪ ۱۳۸۹‬در حالی که‬ ‫به منظور ابالغ پیام محمود احمدی نژاد در س��نگال به سر‬ ‫می برد‪ ،‬از سمت خود برکنار شد‪.‬‬ ‫در ان روزها گفته ش��د ک��ه متک��ی از رئیس جمهور‬ ‫سنگال و در دیداری رس��می خبر عزل خود را شنیده است‪.‬‬ ‫او در اعتراض به این رخداد‪ ،‬در مراسم تودیع وزارت خارجه‬ ‫ش��رکت نکرد و این اقدام رئیس جمهور را «غیر اسالمی و‬ ‫توهین امیز» خواند‪ .‬شیوه برکناری وی انتقادات گسترده ای‬ ‫را در سطح مسئوالن نظام باعث شد‪g .‬‬ ‫تایم یک‬ ‫سوژه ورزشی‬ ‫را بر روی‬ ‫جلد خود‬ ‫برده است‬ ‫روزنامه‬ ‫کیهان به‬ ‫تغییرات‬ ‫سیاسی‬ ‫در عربستان‬ ‫پرداخته‬ ‫است‬ ‫سایت الف‬ ‫در مطلبی به‬ ‫ماجرای‬ ‫اتش سوزی‬ ‫مدرسه‬ ‫دخترانه‬ ‫پرداخته است‬ ‫‪21‬‬ ‫نقد و نظر‬ ‫غم و شادی شریف‬ ‫نـقدونظر‬ ‫در پاسخ به برخی شبهات – قسمت سوم‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫زهیر توکلی‪ /‬نویسنده و شاعر‬ ‫در ادامه دو یادداش��ت پیش‪ ،‬ش��بهاتی دیگر را مطرح‬ ‫می کنم که ای��ن روزها زیاد می ش��نوم‪ .‬گفته می ش��ود که‬ ‫فرهنگ گذش��ته ایران یعنی ایران باستان‪ ،‬فرهنگ شادی‬ ‫بوده و پس از اسالم و به طور خاص‪ ،‬پس از صفویه‪ ،‬به خاطر‬ ‫غلبه تشیع‪ ،‬این همه عزاداری در کشور ما رواج یافته است‪.‬‬ ‫انهایی که دلسوزند‪ ،‬عنوان می کنند که ما فقط برای مراسم‬ ‫و ایین های سوگ اهل بیت‪ ،‬مایه می گذاریم ولی جشن های‬ ‫شاد ما مثل اعیاد فطر‪ ،‬قربان‪ ،‬غدیر‪ ،‬مبعث و نیز زادروزهای‬ ‫چهارده معصوم‪ ،‬به پرمایگی و تنوع ایین های سوگ نیست‬ ‫و باید فکری به حال این ش��رایط کرد‪ .‬در پاس��خ باید چند‬ ‫مقدمه طرح شود‪ .‬به نظر می رسد که در اینجا چند نکته با هم‬ ‫درامیخته اند و به اصطالح «خلط مبحث» شده است‪ .‬در این‬ ‫گفتار‪ ،‬یکی از این نکته های مغفول را مطرح می کنم که یکی‬ ‫از چند مقدمه الزم برای پاسخ به این شبهه خواهد بود و به‬ ‫علت قلت مجال‪ ،‬پاسخ به این شبهه در چند قسمت و پس از‬ ‫چند مقدمه‪ ،‬پی افکنده خواهد شد‪.‬‬ ‫فرض کنیم که همه این ادعاها درست باشد‪ ،‬یعنی‪:‬‬ ‫‪ -1‬فرهنگ ایران پیش از اس�لام‪ ،‬فرهنگ ش��ادی‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫‪ -2‬فرهنگ اس�لامی و به طور خاص‪ ،‬فرهنگ شیعه‪،‬‬ ‫غمزاست و با شادی میان ه چندانی ندارد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ایین های سوگ در شیعه و به ویژه عزاداری بر امام‬ ‫حسین – علیه السالم – نقش اصلی را در اندوه محور بودن‬ ‫فرهنگ شیعی دارد‪.‬‬ ‫به فرض که این سه ادعا هر سه درست باشد‪ ،‬پیش از‬ ‫همه این ادعاها که در قس��مت های بعدی این مقاله انها را‬ ‫بررسی خواهیم کرد‪ ،‬باید به یک سوال کلیدی بپردازیم‪ :‬ایا‬ ‫خود غم و شادی‪ ،‬بالذات و فی نفسه ارزشمند هستند؟‬ ‫‪22‬‬ ‫در پاسخ باید گفت که غم و شادی‪ ،‬دو حال از حاالت‬ ‫بشری اس��ت و هیچ یک به خودی خود‪ ،‬ارزش ذاتی ندارد‪.‬‬ ‫ارزش یا بی ارزش��ی غم و ش��ادی به عوامل و مولفه هایی‬ ‫وابسته است‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬بس��تگی دارد به اینکه از چ��ه چیزی غمگین‬ ‫یا ش��ادید؟ اتفاقا یکی از مالک های ارزیاب��ی افراد‪ ،‬همین‬ ‫اس��ت‪ .‬هرقدر ادمی بزرگتر باش��د‪ ،‬غم ها و شادی هایش‪،‬‬ ‫بامعناتر است‪ .‬اب حوض با نرمه نسیمی‪ ،‬اشفته می شود ولی‬ ‫دریا با تندباد‪ .‬دانش��مندی که چند سال بر سر یک پژوهش‬ ‫وقت گذاش��ته و اکنون پس از تالش��ی طاقت سوز توانسته‬ ‫پرتویی بر یک��ی از حیطه های تاکنون مبهم مانده مس��اله‬ ‫مورد بحث بیفکند‪ ،‬ش��اد و شورمند اس��ت و سرمایه گذاری‬ ‫نو ابدار‪ ،‬برنده ش��ده نیز از ش��ادی در‬ ‫که در ی��ک مزایده نا ‬ ‫پوس��ت نمی گنجد ولی تصدیق می کنید چقدر ش��ادی ان‬ ‫دانشمند‪ ،‬شریف تر است‪ .‬یک مثال دیگر‪ :‬در ادبیات فارسی‪،‬‬ ‫شادتر از فرخی سیستانی و غمگین تر از خیام کمتر شاعری‬ ‫پیدا می کنید‪ ،‬اما ب��از هم تصدیق بفرمایید که تا باش��د غم‬ ‫خیام اس��ت و تا باشد‪ ،‬ش��ادی فرخی وار نباش��د زیرا اولی‪،‬‬ ‫درد درک معمای هس��تی دارد که غمگین اس��ت و دومی‪،‬‬ ‫بابت مدح س��لطان غزنوی‪ ،‬در ش��اهدبازی و غالمبارگی و‬ ‫نوشخواری شاد است‪ .‬اساس��ا غم و شادی به سرشت ادمی ‬ ‫وابسته اس��ت؛ از روی غم ها و شادی های یک فرد می شود‬ ‫پی برد که ادم خوبی اس��ت یا ادم بدی اس��ت‪ .‬غم و شادی‬ ‫بین بدان و نیکان مش��ترک اس��ت ولی موض��وع ان فرق‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫ب – دیگر اینکه ارزش غم یا شادی‪ ،‬بستگی دارد به‬ ‫میزان خوداگاهی‪ .‬هرقدر شخص‪ ،‬رشدیافته تر باشد‪ ،‬اشراف‬ ‫و وقوف بیشتری بر حاالت خود دارد و به خاطر همین حاالت‬ ‫خود را اگاهانه تر می پذیرد و به همین سبب‪ ،‬غم یا شادی او‬ ‫را اسیر خود نمی کند و «یکپارچگی شخصیت» او را بر هم‬ ‫نمی زند‪ .‬چنین ش��خصی‪ ،‬ممکن است غمگین یا شاد شود‪،‬‬ ‫ممکن اس��ت او به غم یا ش��ادی خود دانا باشد ولی تالش‬ ‫دارد که این حال خود را هرچه شفافتر و واضح تر درون خود‬ ‫ادراک کند و ربط و نسبت ان را با سایر ادراکات و احساسات‬ ‫خود دریابد‪ ،‬مثال پسر عزیزی داشته و او را ناگهان در مرگی‬ ‫نامنتظر و فاجعه بار از دست داده؛ او هرگز پس از این داغ‪ ،‬ان‬ ‫شخص سابق نمی شود و از این پس‪ ،‬غم‪ ،‬میهمان همیشگی‬ ‫قلب اوست‪ ،‬ولی نکته ان اس��ت که او از همان ابتدا به رغم‬ ‫سنگینی کمرشکن مصیبتش‪ ،‬ان را پذیرفته است و اگرچه‬ ‫شدیدا با ان درگیر است‪ ،‬گریه خود را فرو نمی خورد و سعی‬ ‫نمی کند به زور ان را در نظر خود کم اهمیت جلوه دهد‪ ،‬بر خود‬ ‫تکلیف نمی کند که غمش را ندید بگیرد و خود را هرچه زودتر‬ ‫به فراموشی بزند و از طرف دیگر‪ ،‬سیرداغ و پیازداغ ان را هم‬ ‫زیاد نمی کند و به ان دامن نمی زند و مدام نیشتر برنمی دارد‬ ‫و سر زخمش را از نو باز نمی کند؛ برای او مهم این است که‬ ‫این غمی که به ان دچار امده اس��ت‪ ،‬او را اسیر خود نکند؛ او‬ ‫با غم می زید و ارام ارام ان را بازتعریف می کند؛ پیش از این‬ ‫مصیبت‪ ،‬او از غم درک و دریافتی داش��ت‪ ،‬ول��ی به ناگاه با‬ ‫رخداد ناگوار با چیزی روبه رو ش��ده است که اگرچه می داند‬ ‫اسمش غم اس��ت اما تاکنون در این ابعاد عظیم تجربه اش‬ ‫نکرده است‪ ،‬پس در این تجربه تازه و بس��یار دردناک‪ ،‬او از‬ ‫همان قدم اول‪ ،‬س��عی کرده «خوداگاهی» خود را از دست‬ ‫نده��د و در پرتو این خوداگاهی که از ان پاس��داری ش��ده‪،‬‬ ‫رفته رفته ان غم ناگهانی و ان پرس��ش دردال��ود فقدان‪ ،‬از‬ ‫ش��کل یک تجربه بیگانه و از هیات یک میهمان ناخوانده‪،‬‬ ‫به تجربه ای اشنا بدل می شود و او «داغ» را در خانه قلبش‪،‬‬ ‫در کنار سایر تجربه های زندگی و ادراکات و احساسات متاثر‬ ‫از انها‪ ،‬به عنوان یک��ی از اهل خانه می پذی��رد و روابط این‬ ‫عضو جدید خانه قلبش را با س��ایر اعضای خانه‪ ،‬سامان مند‬ ‫و سازوار می کند‪.‬‬ ‫تدوین استراتژی جدید غرب‬ ‫هیفا زنگنه‪ /‬تحلیلگر عراقی‬ ‫نـقدونظر‬ ‫به دنب��ال انتخ��اب پرزیدن��ت اوبام��ا ب��رای دور دوم‬ ‫ریاست جمهوری امریکا‪ ،‬وی قول داد که به سیاست صلح جویانه‬ ‫خود در سراسر جهان ادامه دهد و خطاب به ملت امریکا گفت‪:‬‬ ‫«یک دهه جنگ پایان یاف��ت»‪ .‬رویدادهای دهه اخیر نش��ان‬ ‫م ی دهد که دولت امریکا به دنبال حمله نظامی به افغانس��تان‬ ‫و ع راق و ادامه پش��تیبانی از جنگ رژیم صهیونیس��تی علیه‬ ‫فلسطینیان‪ ،‬درس عبرت خوبی اموخته اس��ت که ان را وادار‬ ‫کرده است از حمله علیه دیگران به طور مستقیم دست بکشد‪،‬‬ ‫اما ایا این بدان معنی است که امریکا از به کارگیری جنگ علیه‬ ‫دیگر حکومت ه��ا و ملت های مخالف سیاس��ت های امریکا‪،‬‬ ‫دست خواهد کش��ید و کوش��ش هایش ب رای به دست گرفتن‬ ‫تصمیم گیری های سیاس��ی و اقتصادی در سراس��ر جهان را‬ ‫کنار گذارده است؟ شاید روند سیاست امریکا در دوری جستن از‬ ‫جنگ در حکومت اوباما درباره ع راق و فلسطین این چنین باشد‬ ‫چون دولت اوباما در اقدام ی ب رای اج��رای قرارداد امنیتی میان‬ ‫ع راق و امریکا در اس��تانه بیرون اوردن نیروهای اشغالگر خود‬ ‫است‪ ،‬همچنین در کاهش حمله اخیر نیروهای اشغالگر علیه‬ ‫غزه نقش عمده ای بر عهده داش��ت؛ اگرچه این بهانه ای بود در‬ ‫جهت کوشش ب رای بازگش��ت به مذاکرات‪ .‬علت های درپیش‬ ‫گرفتن این روند که با رویکرد سیاسی امریکا که همواره خواستار‬ ‫و پیگیر گسترش امپریالیسم ب ر اساس دیدگاه ها و برنامه های‬ ‫نو محافظ��ه کاران اس��ت‪ ،‬همان��ا افزایش رویاروی��ی مقاومت‬ ‫ملت های ع راق‪ ،‬افغانس��تان و فلس��طین در ب رابر تجاوزگران‬ ‫امریکایی و صهیونیستی اس��ت که به افزایش هزینه های این‬ ‫جنگ ها انجامید‪ ،‬به گونه ای که واشنگتن پیش از این ان را باور‬ ‫نم ی کرد و در نتیجه به پیدایش بحران اقتصادی دش��وار برای‬ ‫مردم امریکا انجامید‪.‬‬ ‫در عین حال مسیر سیاست خارجی امریکا طی دهه اخیر‬ ‫و راهبرد امریکا در زمینه امنیت ملی که هر دو ب ر اساس «جنگ‬ ‫علیه تروریسم» استوار است‪ ،‬نشان م ی دهد که معنای واقعی‬ ‫«پایان جنگ» هم��ان «پایان جنگ های مس��تقیم نظامی»‬ ‫است که امریکا همس��و با ان باید ب رای خود جانشی ن هایی را‬ ‫فراهم اورد تا بتواند به روش تکنولوژی مدرن بر تس��لط خود بر‬ ‫مستعمره های قدیمی و جدیدش‪ ،‬ادامه دهد‪.‬‬ ‫شاید به کارگیری پهپادهای امریکایی در کنترل اسمان‬ ‫بعضی کش��ورها به خصوص ای ران‪ ،‬پاکس��تان‪ ،‬افغانس��تان و‬ ‫پیشرفته کردن انها ب رای به کارگیری ان در ترور افراد و نیز حمل‬ ‫موش��ک‪ ،‬یکی دیگر از پدیده های تحول در رویکرد امریکا در‬ ‫مورد جنگ نظامی است‪ .‬اما در عین حال واکنش سریع ایران‬ ‫در فرود اوردن این پهپادها‪ ،‬ماموریت های این جنگ افزار را دچار‬ ‫سردرگمی شدیدی کرده است‪ ،‬به خصوص که دیگر نم ی توان‬ ‫از انها در ماموریت های اس��مان های پی رامون ای ران اس��تفاده‬ ‫کرد‪ .‬یاد اور م ی ش��ود که تهیه این پهپاده��ا در اصل با هدف‬ ‫ترور شخصی ت ها و تفرقه انگیزی و زمینه سازی ب رای تحوالت‬ ‫سیاسی است‪ .‬ضمن اینکه در حال حاضر امریکاییان کوشش‬ ‫دارند بعضی گروه های مزدور را تحت عنوان «گروه های ورزیده و‬ ‫زبده» در کشورهای ع راق‪ ،‬افغانستان‪ ،‬پاکستان و‪ ...‬به کارگی رند‪.‬‬ ‫در این میان باید اش��اره کرد که پهپاد «ایوب» که به وس��یله‬ ‫حزب اهلل لبنان در اسمان فلسطین اش��غالی به پرواز در امد و از‬ ‫مواضع نظامی و اس��تراتژیک رژیم صهیونیستی عسکبرداری‬ ‫کرد‪ ،‬به امریکاییان هش��دار داد که نباید توانمندی های دیگر‬ ‫ملت ها را که زمانی تحت تس��لط اس��تعمار گران بودند‪ ،‬نادیده‬ ‫گرفت یا ب��دان اهمیت ن��داد‪ .‬قابل توجه اینکه‪ ،‬ای��ران نه تنها‬ ‫توانس��ته خود نمونه هایی از ای��ن پهپادها (ایوب) را بس��ازد‪،‬‬ ‫بلکه تاکنون پهپاده��ای امریکایی را به کنت��رل خود دراورده‬ ‫و از تکنول��وژی ان بهره ب��رداری کرده اس��ت‪ ،‬درحالی که خود‬ ‫امریکاییان تاکن��ون نتوانس��ته اند به تکنول��وژی کنترل این‬ ‫پهپادها دست یابند‪.‬‬ ‫ی به کارگیری نیروهایش‬ ‫دولت امریکا کوشش دارد به ارام ‬ ‫را به طور گس��ترده کاهش دهد و به جای ان بعضی گروه های‬ ‫مزدور را جانشین سازد و ادعا نماید که این گروه ها داخلی هستند‬ ‫و واشنگتن در این ماجراها دخالتی ندارد و تنها در حال نظارت‬ ‫بر اوضاع اس��ت‪ .‬بهترین نمونه و مثال برای این رویکرد اوضاع‬ ‫کنونی سوریه است که بسیاری از اعضای گروه های القاعده به‬ ‫گمان اینکه در حال نبرد با نیروهای صهیونیستی در فلسطین‬ ‫اشغالی هستند‪ ،‬در سوریه حضور دارند و مطابق طرح های امریکا‬ ‫و اسرائیل عمل م ی کنند‪.‬‬ ‫این تحول ب��ا امضای قراردادهای امنیت��ی و راهبردی با‬ ‫دولت های هم پیم��ان و مزدور صورت م ی گی��رد تا به اصطالح‬ ‫هدف های امنیت ملی استراتژیک راس��تگرا «مارک هلز» که‬ ‫‪ 10‬س��ال پیش ان را مطرح کرد‪ ،‬تحقق یابد؛ یعنی یک س��ال‬ ‫پس از رویداد ‪ 11‬س��پتامبر‪ .‬وی گفت‪« :‬چ��ه در داخل و چه در‬ ‫خارج امریکا اوض��اع را این گونه پایان خواهی��م داد؛ انها علیه‬ ‫تکنولوژی ما»‪ .‬و اگر «قدرت نرم» را نیز بر ان بیفزاییم و باتوجه‬ ‫به رویکردهای سیاس��ی جامعه و نیز جامعه مدنی و اموزش و‬ ‫اقتصاد‪ ،‬خواهیم دید که باید بس��یاری از تحوالت جهان عرب‬ ‫را مورد بررس��ی دقیق قرار دهیم‪.‬ع راق خود نمونه ای است که‬ ‫در این زمینه شایسته بررسی اس��ت تا به روند تحول استراتژی‬ ‫امریکا و توانمندی نظامی ان و تکیه بر فعالی ت های دس��تگاه‬ ‫اطالعاتی ان‪ ،‬دس��ت یابیم‪ .‬نخس��تین موضوع در اینجا وجود‬ ‫یک پایگاه یا به اصطالح دژی به نام سفارت امریکاست که بیش‬ ‫از ‪ 2000‬دیپلمات در ان مش��غول فعالیت هستند و ارتباط های‬ ‫گسترده ای با بیگانگان غیر دیپلمات دارند‪ ،‬از جمله نگهبانان‪،‬‬ ‫محافظان‪ ،‬خب ر چینان و‪ ...‬و در عین ح��ال بیش از ‪ 300‬خودرو‬ ‫زره پوش ویژه عهده دار حفاظت از ان هستند و کارکنان سفارت‬ ‫را جابه جا م ی کنند‪ .‬هزینه ساالنه س��فارت امریکا در بغداد بالغ‬ ‫بر ش��ش میلیارد دالر اس��ت که یکدهم هزینه ساالنه جنگ‬ ‫افغانستان اس��ت که صرف تس��لیحات نم ی گردد‪ ،‬بلکه برای‬ ‫جنب ه های دیگری به کار گرفته م ی ش��ود‪« .‬اس��تیون گراهام»‬ ‫نویسنده برجسته انگلیس��ی در کتاب خود «شهرهایی تحت‬ ‫محاصره‪ :‬حضور نظامی جدید در شهرها» م ی گوید که حمله‬ ‫به ع راق و محاصره غزه ثابت کرد که حضور نظامی در شهرها‬ ‫یا «تمدن نظامی نوین» بر روش های و تکنولوژی هدفگیری‬ ‫اشخاص و ساختمان ها در مناطق جنگی استعمار گرایانه‪ ،‬تکیه‬ ‫دارد‪ ،‬بدین معنی که با به کار گیری س�لاح های کشتار جمعی‪،‬‬ ‫ش��هرهای پ ر جمعیت تبدیل به صحنه جنگ م ی شوند و این‬ ‫وضعیت ب ر خالف روش های گذشته به کار گرفته شده در جنگ‬ ‫ویتنام است که در ان هنگام شهرها به ندرت مورد حمله هوای‬ ‫یا زمینی قرار م ی گرفتند‪ ،‬در حال ی که اکنون نخس��تین هدف‬ ‫همین شهرهای بزرگ و پر جمعیت م ی باش��ند تا مردم ان که‬ ‫«دشمن» هستند‪ ،‬پراکنده گردند و حضور نظامی در ان اسانتر‬ ‫شود‪ .‬در اینجا مفهوم «دش��من» همان ملت هایی هستند که‬ ‫علیه سیاست های سلطه گری امپریالیستی باشند و نه انگونه که‬ ‫دولت امریکا بعضی سازمان های دست نشانده خود را به عنوان‬ ‫تروریست عنوان م ی نماید‪ .‬شاید بتوان این اندیشه های نظامی‬ ‫نوین را با واژه ه��ای نوینی مطرح کرد از جمله «نس��ل چهارم‬ ‫جنگ ها» یا «درگیری هایی با شدت کم» که ان را هم اکنون در‬ ‫ع راق شاهد هستیم‪ .‬ما از تحلیلگران خود و منطقه خواستاریم‬ ‫این روند را ب ر اس��اس پیامدهای تحوالت «بهار عربی» یا شاید‬ ‫بگفته بعضی صاحب نظ ران «بهار غ ربی» مورد بررسی و تحلیل‬ ‫قرار دهند تا بدین نتیجه دست یابیم که اوباما از تبلیغ برای این‬ ‫روند به اصطالح «پایان جنگ» چه منظوری دارد؟‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫ج – سوم اینکه ارزش ش��ادی یا غم‪ ،‬بستگی دارد به‬ ‫اینکه در گذار از ان‪ ،‬چه رفتاری پیش��ه می کنی؟ چگونه غم‬ ‫یا شادی را ابراز می کنی؟ مس��اله این است که نوع واکنش‬ ‫نشان دادن ما در برابر غم یا شادی‪ ،‬تعیین کننده است؛ مثال‬ ‫گاهی یک نوع خاصی از ابراز شادی‪ ،‬در ان ساعت‪ ،‬شادی را‬ ‫شدیدا لذت بخش تر می کند ولی سپس بالفاصله پس از این‬ ‫فرایند‪ ،‬نوعی خالء و مالل شدید جای ان را می گیرد؛ مثال در‬ ‫دانشگاه قبول شده ای و یک میهمانی برگزار می کنی و در ان‬ ‫میهمانی س��خت عیش و طرب می کنی و می گویی‪« :‬این‬ ‫هم از عمر شبی بود که حالی کردیم» ولی بنده به مشاهده‬ ‫حال کسانی که فردای ان بزم شبانه دیده ام شان‪ ،‬دریافته ام‬ ‫که حال فردای اینان خوب نیست‪ ،‬نه فقط به خاطر سردرد و‬ ‫خماری بلکه حس من این بوده که اینها پس از چنین بزم های‬ ‫ش��بانه ای‪ ،‬به گونه ای از کرختی و مالل و در نهایت به یک‬ ‫جور غیظ شدید اماده انفجار دچار می شوند زیرا در ان بزم‪ ،‬با‬ ‫انواع روش های غافل شدن از زمان و رهایی از فکر کردن‪،‬‬ ‫به شادی خود دامن زده بودند یا از غم خود گریخته بودند و‬ ‫حال که به جریان طبیعی زندگی بازگشته اند و مجبورند در‬ ‫زمان حال به سر برند و با واقعیت مواجه شوند‪ ،‬درد شدیدی‬ ‫می کشند‪ .‬مثالی دیگر؛ زیاد دیده ام کسانی را که «غم بازی»‬ ‫می کنند؛ ای��ن عب��ارت را از روی اصط�لاح «خون بازی»‬ ‫ساختم و در این کار تعمدی داشتم‪ .‬برخی از معتادان تزریقی‪،‬‬ ‫سرنگ حاوی ماده مخدر در رگشان فرو می برند ولی ان را‬ ‫یکباره خالی نمی کنند بلکه به دفعات خونش��ان را به داخل‬ ‫س��رنگ می کش��انند و دوباره ارام ان را به داخل رگش��ان‬ ‫پمپاژ می کنند و از این کار‪ ،‬لذتی چن��د برابر می برند‪ ،‬به این‬ ‫نوع از عمل می گویند «خون بازی»‪ .‬مبتالیان و معتادان به‬ ‫«غم بازی» زیاد دیده ام و به خصوص در میان کس��انی که‬ ‫با متون ادبی یا عرفانی س��ر و کار دارند‪ ،‬این غم بازی شایع‬ ‫است‪ .‬در پدیده غم بازی‪ ،‬فرد به مفهوم بالینی کلمه افسرده‬ ‫اس��ت ولی به جای پذیرفتن این عارضه‪ ،‬این اختالل و این‬ ‫بیماری (هرچه می خواهید اسمش را بگذارید) چون ذهنش‬ ‫از توجیهات زیبای ادبی و فلس��فی و عرفانی برای غمگین‬ ‫بودن‪ ،‬انباشته اس��ت‪ ،‬با ربط دادن افسردگی اش با ذهنیات‬ ‫زیبا‪ ،‬پرمعنی و شکوهمندش‪ ،‬خود یک جور خلسه تخدیراور‬ ‫دست می یابد و در نتیجه هرگز به دنبال درمان افسردگی اش‬ ‫نمی رود‪ ،‬حتی شاید متوجه نشود که افسرده است‪ .‬اگر عرفا‬ ‫در متون عرفان��ی اصیل از درد دم می زنن��د‪ ،‬اصال این درد‪،‬‬ ‫یکجور مشترک لفظی اس��ت با دردی که ما در عرف زبان‬ ‫به کار می بریم‪ .‬دکتر شفیعی کدکنی در شرح اثار عطار‪ ،‬درد‬ ‫را در متون عطار‪ ،‬عبارت از تمام نش��دن حوصله و ظرفیت‬ ‫س��الک و قابلیت دائما نو ش��ونده او ب��رای پذیرش حقایق‬ ‫الهی می داند‪ .‬می بینیم که این درد اصال ربطی به استعمال‬ ‫روزمره درد ندارد اگرچه ممکن است در برخی منازل سیر و‬ ‫سلوک‪ ،‬نمود این درد طلب‪ ،‬نمی باشد که حال سالک در ان‬ ‫منزل است نه مقام او‪ ،‬ولی در منازل واالتر‪ ،‬چه بسا درد طلب‪،‬‬ ‫نیرومندتر باشد ولی اصال هیچ نمودی از غم در سالک نبینی‪.‬‬ ‫نشان به ان نشان که عرفا عموما افرادی ازاد‪ ،‬رها‪ ،‬بی خیال‬ ‫و بی باکند‪ .‬پس بروز غم و شادی و شیوه تخلیه ان‪ ،‬در تعالی‬ ‫بخش��یدن به ان یا در انحطاط ان تاثیر مستقیم دارد و نکته‬ ‫ان است که از روی شکل و شیوه ابراز غم و شادی‪ ،‬می شود‬ ‫به جنس ان پی برد‪ ،‬یعنی غم و ش��ادی هرچه ش��ریف تر و‬ ‫انسانی تر و فرهیخته تر باشد‪ ،‬خود به خود نمودی متمایز از‬ ‫خود به جا می گذارد‪.‬‬ ‫خالصه انکه غم و ش��ادی ذاتا ارزشمند نیستند که ما‬ ‫بتوانیم با اس��تناد به انها یک فرهنگ را بکوبیم و فرهنگی‬ ‫دیگر را بستاییم‪ .‬باید دید جوهره غم و شادی در هر فرهنگی‬ ‫چیس��ت و کارکردهای ان در ان فرهنگ چیس��ت تا بشود‬ ‫قضاوتی منصفانه ارائه کرد‪ .‬در قس��مت های بعدی‪ ،‬س��ایر‬ ‫ادعاهایی که پیکره این ش��بهه را س��اخته بررس��ی خواهد‬ ‫شد‪g .‬‬ ‫نسل چهارم جنگ های امریکا علیه جهانیان‬ ‫‪23‬‬ ‫رویاهای نئو عثمانیست در داخل و خارج‬ ‫همسایگان ترکیه منتقد سیاست های خاورمیانه دولت اردوغان‬ ‫شاپور سلیمی ‪ /‬دانشجوی دکترای علوم سیاسی‬ ‫نـقدونظر‬ ‫کمالیس��م ایدئولوژی مس��لط بر جامعه ترکیه‪ ،‬از زمان‬ ‫شکل گیری جمهوری ترکیه در سال ‪ 1923‬تا همین چند دهه‬ ‫پیشبودهاست‪ .‬اصولمحوریانریشهدرافکاروسیاست های‬ ‫عملی مصطفی کم��ال (‪ )1881 – 1938‬به عنوان بنیانگذار و‬ ‫رئیس جمهور این کشور تا سال ‪ 1983‬دارد؛ این اصول شامل‬ ‫‪ – 1‬جمهوریخواهی ‪ -2‬ناسیونالیسم ترکی ‪ – 3‬سکوالریسم‬ ‫‪ – 4‬دولت محوری ‪ – 5‬انقالبی گری (تاکید بر اصالحاتی که‬ ‫هدفش تغییر بنیادین و سریع بود) و‪ – 6‬پوپولیسم می شد که در‬ ‫قانون اساسی این کشور نیز درج و تاثیراتش تا به امروز ملموس‬ ‫است(‪.)1‬اصولراهنماوکلیدیفوق‪،‬نقشمهمیدرساماندهی‬ ‫اوضاع ترکیه در حوزه های مختلف از لحاظ داخلی و خارجی تا‬ ‫همین اواخر داشته است‪.‬‬ ‫کمالیسم از لحاظ داخلی به دنبال ساخت دولت – ملتی‬ ‫همگونباهویتقومیترکیوادغامهویت هایمتکثراقلیت ها‬ ‫در ان با اتخاذ سیاس��ت های افراطی و توجیهات پوپولیستی‪،‬‬ ‫مدرنیزاسیون چندگانه کشور و تبدیل ان به یک ملت مدرن و‬ ‫غربی‪ ،‬به حاشیه راندن اسالم و کشاندن ان به حوزه خصوصی و‬ ‫نادیده گرفتن وجه اسالمی هویت ترکیه بود و از لحاظ سیاست‬ ‫خارجینیز‪،‬اولویترابهبرقراریروابطحسنهباکشورهایغربی‬ ‫می داد و بر هویت غربی (اروپایی) ترکیه پای می فشرد؛ بر همین‬ ‫اساس پیوستناینکشوربهاتحادیهاروپا‪،‬براینخبگانسیاسی‬ ‫کمالیست از اولویت های سیاست خارجی شان بود‪ .‬اما جایگاه‬ ‫برجسته اسالم در ترکیه و تاریخ این کشور و نضج گرفتن بیش‬ ‫از پیش اسالمگرایی در دهه‪ ،90‬بین المللی شدن مساله کردها و‬ ‫تعمیق شکاف فوق در داخل‪ ،‬مساله علوی ها‪ ،‬گرایش به سمت‬ ‫اقتصاد بازار و گفتمان دموکراسی‪ ،‬کمالیس��م را در دهه ‪ 90‬با‬ ‫چالش های جدی مواجه ساخت و زمینه های افول ایدئولوژی‬ ‫فوق که حامل عناصر غیردموکراتیک بود و در جامعه ترکی نیز‬ ‫رخنه ریشه داری کرده بود‪ ،‬فراهم گشت‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫ظهورگفتماننئوعثمانیسم‬ ‫بعد از پیروزی حزب عدالت و توسعه (‪ )AKP‬در انتخابات‬ ‫‪ ،2002‬نخبگان سیاسی این جریان به رهبری اردوغان و مشاور‬ ‫ارشدشداووداوغلوکهبعدهابهوزارتامورخارجهنیزرسید‪،‬مبدع‬ ‫یک گفتمان سیاسی جدیدی در سیاست داخلی و خارجی ترکیه‬ ‫گشتندکهبرخیازصاحبنظرانومحافلاکادمیکعمدتاازان‬ ‫تحت عنوان «نئوعثمانیسم» یاد می کنند‪ .‬البته برخی دیگر نیز‬ ‫از اصطالح «پست کمالیست ها» جهت تعریف جریان سیاسی‬ ‫فوقاستفادهمی کنند؛ازدیدانهاتفاوتاینجریانباکمالیست ها‬ ‫‪24‬‬ ‫به اصول بر نمی گردد‪ ،‬بلکه اینها فقط دست به انطباق کمالیسم‬ ‫با شرایط جدید داخلی و بین المللی زده اند و در این راستا جرح و‬ ‫تعدیل هاییدرکمالیسمایجادکرده اند‪.‬‬ ‫اگرچهاشتراکاتقابل توجهیبیندوگفتمانسیاسیفوق‬ ‫وجوددارد‪،‬امانبایدمنکرتفاوت هاینئوعثمانیسمکهمنتقدجدی‬ ‫برخیسننکمالیستیوتابوهایانودرپیش گیرندهسیاست ها‬ ‫و رویه های نوینی در عرصه داخلی و خارجی بوده است‪ ،‬شد‪ .‬این‬ ‫تفاوت ها چنان برجسته است که تمایزات را به سادگی اشکار‬ ‫می سازند؛ از جمله می توان به تمایل و اشتیاق نئوعثمانیست ها‬ ‫در حزب عدالت و توسعه به گذشته و میراث اسالمی در دوران‬ ‫امپراتوری عثمانی اش��اره کرد؛ این عالقه خودش را در قالب‬ ‫اقدامات متعددی در خالل یک دهه اخیر نشان داده است و به‬ ‫احیایگرایشوعالقهبیشازپیشمردمترکیهنسبتبهگذشته‬ ‫ومیراثامپراتوریعثمانیمنجرگشتهاست؛مثالفیلم هاییکه‬ ‫یاداور شکوه ان امپراتوری بوده ‪ ،‬با استقبال بی نظیری از سوی‬ ‫افکار عمومی ترکیه مواجه شده است(‪.)2‬‬ ‫ازسویدیگرهمزیستیمسالمت امیزهویت هایمذهبی‬ ‫– قومی متعدد در امپراتوری عثمانی را‪ ،‬نئوعثمانیست ها الگوی‬ ‫مناسبیبرایحلوفصلمسائلمرتبطباتکثرقومی–مذهبی‬ ‫که ترکیه با ان مواجه بوده و هست می دانند؛ به همین دلیل انها‬ ‫برعکس کمالیس��ت ها هویت کردی را کمتر به مثابه تهدید‬ ‫می نگرند و در خالل یک دهه اخیر تالش هایی برای حل مساله‬ ‫کردها نموده و تساهل بیشتری نسبت به ناسیونالیسم کردی‬ ‫داشته اند‪ .‬همچنین تاکید بر بعد اسالمی هویت ترکیه‪ ،‬تفسیری‬ ‫مالیم تر از سکوالریسم‪ ،‬کاستن از غلظت ملی گرایی ترکی و‬ ‫تالش هایی در جهت تعمیق و نهادینه کردن دموکراسی را در‬ ‫کارنامه خود دارند‪.‬‬ ‫تفاوت های این دو گفتمان سیاس��ی در حوزه سیاس��ت‬ ‫خارجی عیان تر اس��ت؛ نئوعثمانیس��ت ها و تئوریسین های‬ ‫این جریان‪ ،‬به ویژه داوود اوغلو که اس��تاد روابط بین الملل در‬ ‫دانشگاه های ترکیه و مالزی بوده و هست‪ ،‬به نقد رویکرد غالب‬ ‫در سیاست خارجی ترکیه در ادوار پیشین پرداخته و ان را فاقد‬ ‫توازن بر شمرد ه است که تاکیدش بیش از حد بر اروپای غربی‬ ‫و ایاالت متحده امریکا ب��وده و از توجه به منافع ملی ترکیه در‬ ‫کشورهای دیگر به ویژه خاورمیانه غافل بوده است؛ او بر این نظر‬ ‫است که برخالف قدرت های بزرگ دیگر‪ ،‬در ‪ 80‬سال اخیر بعد‬ ‫از بنیانگذاری جمهوی ترکیه در ‪ ،1923‬رابطه با دولت هایی که‬ ‫قبال از ایاالت سابق عثمانی در شمال افریقا و خاورمیانه بوده اند‬ ‫نادیده گرفته شده است؛ نیازهای ترکیه امروز ایجاب می کند که‬ ‫به ایفای نقش بیشتری در این مناطق مبادرت ورزد (‪.)3‬‬ ‫انعطاف پذی��ری و اعتماد به نفس در سیاس��ت خارجی‬ ‫و تاکید همزمان بر مناس��بات حس��نه با غرب و جهان اسالم‬ ‫از دیگر ویژگی های گفتمان نئوعثمانیس��م اس��ت‪ .‬به همین‬ ‫خاطر ما ش��اهد در پیش گرفتن یک دیپلماسی فعال از سوی‬ ‫رهب��ران این جری��ان در رابطه با غ��رب و به وی��ژه در پیوند با‬ ‫کش��ورهای ع��رب و مس��لمان بوده ایم که هدف��ش تبدیل‬ ‫ترکیه به بازیگری تاثیرگ��ذار در عرصه سیاس��ت بین الملل‬ ‫و قدرتی مح��وری در خاورمیانه و جهان اس�لام بوده اس��ت‪.‬‬ ‫در راس��تای سیاست «صفر کردن مش��کالت با همسایگان‪،‬‬ ‫« ‪ » Zero Problems With Neighbours‬تا قبل از انقالبات‬ ‫عربی‪ ،‬این کشور سعی کرد به حل و فصل مسائلی که با دول‬ ‫همسایه داشت مبادرت ورزد و به عادی سازی و تعمیق روابط‬ ‫با انها بپردازد که می توان به ارمنستان‪ ،‬روسیه‪ ،‬سوریه‪ ،‬عراق‪،‬‬ ‫ایران و کشورهای دیگر مسلمان اشاره کرد؛ همچنین سعی کرد‬ ‫با میانجی گری در مناقشات مختلف در منطقه به نقش افرینی‬ ‫در معادالت سیاس��ی بپردازد که نمونه ان در مساله هسته ای‬ ‫ایران‪ ،‬گفت وگوهای صلح اسرائیل با سوریه و فلسطینی ها و‪...‬‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫نئوعثمانیست هایترک‪،‬روابطدوستانه ایدرابعادمختلف‬ ‫باکشورهایعربوشمالافریقابرقرارکرده اند‪.‬سیاستجدیدی‬ ‫نیز در خصوص مساله فلس��طین اتخاذ نمودند که متفاوت از‬ ‫رویکرد کمالیس��ت ها به این مس��اله بود‪ .‬در این راستا پس از‬ ‫انتخابات‪ 2004‬و پیروزی حماس‪ ،‬رابطه حسنه و نزدیکی با این‬ ‫جنبش برقرار کردند که مورد انتقاد شدید امریکایی ها و اسرائیل‬ ‫قرار گرفت‪ .‬در سال‪ 2007‬نیز انکارا میزبان گفت وگوهای صلح‬ ‫مابین محمود عباس و شیمون پرز بود‪ .‬اهمیت مساله فلسطین‬ ‫جدا از حلقه های اسالمگرایانه نئوعثمانیست ها‪ ،‬بیشتر با تثبیت‬ ‫جایگاه این کشور در جهان اسالم ارتباط دارد‪ .‬به دنبال انتقادات‬ ‫شدید اردوغان از اسرائیل در جنگ غزه در سال‪ 2008‬و اجالس‬ ‫داووس در س��ال ‪ 2009‬که اردوغان به حمایت از فلسطینی ها‬ ‫پرداخت‪ ،‬رابطه ترکیه با اسرائیل تیره شد و با رویداد کشته شدن‬ ‫‪ 9‬تبعه ترکیه از سوی اسرائیل در حمله به کشتی های کاروان‬ ‫ازادی‪ ،‬این روابط وارد مرحله تنش امیزی شد‪ .‬با امتناع اسرائیل‬ ‫از پوزش و پرداخت غرامت به قربانیان‪ ،‬ترکیه مجبور به کاهش‬ ‫روابط سیاسی و نظامی اش با این کشور شده‪ ،‬اما به طور کامل‬ ‫مراوداتش را نگسسته است‪ .‬در جریان انقالبات در کشورهای‬ ‫عربی نیز ترکیه سعی کرد به نقش افرینی در تحوالت بپردازد و‬ ‫چنانچه از سخنان اردوغان در مصر پدیدار شد‪ ،‬ترکیه را به مثابه‬ ‫مدلیبرایکشورهایعربیمطرحکردکهاینمسالهتامدت ها‪،‬‬ ‫مجادالتوسیعیرادرمطبوعاتغربیوجهانعرببرانگیخت‪.‬‬ ‫نقشفعالوهمه جانبهترکیهدرتحوالتجاریوسیاست هایش‬ ‫درمنطقههماهنگباغربوبه ویژهباایاالتمتحدهامریکابوده‬ ‫است؛بههمینخاطرامریکایی هانیزازایفایچنیننقشفعالیاز‬ ‫سویترکیهبه عنوانیکمتحدمنطقه ایاستقبالکردهوعمدتا‬ ‫به حمایت از ان پرداخته اند‪.‬‬ ‫دس�تاوردها و ناکامی های نئوعثمانیس�ت ها در داخل‬ ‫و خارج‬ ‫از لحاظ داخلی‪ ،‬نئوعثمانیست ها در سه انتخابات پی در پی‬ ‫توانستند از سال ‪ 2002‬تا به امروز قدرت سیاسی را به انحصار‬ ‫خود در اورند؛ رجب طیب اردوغان بعد از اتاتورک‪ ،‬تنها شخصی‬ ‫است که سه دوره متوالی در این کشور رئیس جمهور بوده است‪.‬‬ ‫این موفقیت در صحنه سیاسی ترکیه با توجه به اینکه همواره از‬ ‫ناحیه احزاب اپوزیسیون مورد چالش جدی قرار گرفته اند‪ ،‬حاکی‬ ‫از پایگاه مردمی این جریان در میان مردم ترکیه دارد‪.‬‬ ‫موفقیت های اقتصادی در خالل یک دهه اخیر و تالش‬ ‫برای نهادینه کردن دموکراسی از طریق کاهش قدرت نظامیان‬ ‫در سیاست‪ ،‬روایت مالیم از سکوالریسم‪ ،‬تالش برای تدوین‬ ‫و تصویب یک قانون اساسی جدید‪ ،‬تساهل قابل توجه نسبت‬ ‫به هویت و ناسیونالیس��م ک��ردی در ترکیه و طرح گش��ایش‬ ‫کردی برای حل این مساله‪ ،‬تعامل و مشاوره با نهادهای جامعه‬ ‫مدنی و‪ ...‬در زمره تالش های نئوعثمانیست ها از لحاظ داخلی‬ ‫حامیان دولت چگونه به اینده پیش رو می نگرند؟‬ ‫فرشاد مهدی پور‪/‬دانشجوی دکترای سیاست گذاری فرهنگی‬ ‫رئیس جمهوری ایران را نه به اعتبار سمت حقوقی اش‪ ،‬بلکه براساس شخصیت حقیقی اش می توان دارای خصایصی‬ ‫دانست که شناخت ان ویژگی ها‪ ،‬ممکن اس��ت کار تحلیل رفتارهای غیرمنتظره او را اسان تر کند‪ .‬به ویژه انکه این شناخت‬ ‫پیشینی‪ ،‬رفته رفته تکمیل شده و روز اولی که او بر سر کار امده‪ ،‬تنها نشان ها و نش��انه هایی در این باب وجود داشت و نه این‬ ‫همه اماره و قرینه‪.‬‬ ‫اولین و مهم ترین زیرساخت نظری وی را باید در فرایندهای تحصیلی ایشان جست وجو کرد و انچه بعضا به عنوان نگاه‬ ‫مهندسی وار به قضایا و مسائل خوانده می شود‪ .‬توصیف این نگاه را می توان در این مثال درخشان دریافت که اگر درختی با مثال‬ ‫ل انکه در چنان شرایطی‪،‬‬ ‫‪ A‬واحد کود‪ 10A ،‬محصول می دهد‪ ،‬با ‪ 10‬برابر کردن کود‪ ،‬محصول نیز ‪ 10‬در ‪ 10A‬خواهد شد‪ ،‬حا ‬ ‫اصال درختی برجا نخواهد ماند که محصولی بدهد‪ .‬این پیش فرض درونی شده‪ ،‬نمونه های عملی خود را در ماجراهایی نظیر‬ ‫سیاستگذاری های کالن طرح تحول اقتصادی نشان می دهد؛ جایی که مکرر تصریح می شود توزیع پول میان مردم‪ ،‬هدفی‬ ‫اصلی است و مردم انقدر پول خواهند داشت که نمی توانند درباره خرید ان برنامه ریزی کنند! و البته اقتصاد حوزه روشنی برای‬ ‫بررسی این انگاره ذهنی است‪ ،‬چرا که با عدد و رقم می شود به خوبی صحت و سقم داعیه ها را به داوری نشست‪ ،‬اما تداوم این‬ ‫نگاه را در حوزه فرهنگ و سیاست‪ ،‬کمی سخت تر می توان پی گرفت؛ چرا که اثار تاخیری این بخش ها مانند حلقه هایی است‬ ‫که گرداگرد یک شیء به اب افتاده ایجاد می شود و شاید تا زمانی بس طوالنی هم تداوم یابد؛ مانند پیامدهای مناظره انتخاباتی‬ ‫‪ 13‬خرداد ‪ 88‬یا مخالفت با گشت های ارشاد یا فراخوانی ورود زنان به ورزشگاه ها‪ .‬سینما و انچه این روزها در ان می گذرد و‬ ‫فاصله میان شعارها و پندارها نیز‪ ،‬باز موید چنین جهت گیری هایی است و روشن است که تصور اولیه این نبوده که سهل گیری‬ ‫و اسان روشی‪ ،‬به بی بند و باری و اشوب و نزاع منتهی می شود ‪ -‬کما اینکه شده است‪.‬‬ ‫این مقدمه نسبتا طوالنی از برای ان بود که اگر دولت در چند ماهه اخر حیات خود‪ ،‬دست به کار موج گسترده ای از تغییرات‬ ‫در ستاد اصلی اش می ش��ود‪ ،‬این جابه جایی ها را هم می توان در شکلی جزئی و موردی بررس��ی کرد و از ان نتایجی مرتبط با‬ ‫برنامه ریزی برای انتخابات و امثالهم اس��تخراج کرد و هم در نمایی کلی تر‪ ،‬انها را به همین خصلت اولیه مهندسی ربط داد و‬ ‫در ان وجود نوعی نگاه برای پیچیده سازی محیط سیاسی را پی گرفت‪ .‬چرا؟ چون جریانات منتقد دولت (در میان اصولگرایان‬ ‫و دوم خردادی ها)‪ ،‬مدت هاس��ت که ذهن ش��ان درگیر اینده دولت کنونی است و اینکه چه نقش��ی در اتیه جمهوری اسالمی‬ ‫ایفا خواهند کرد‪ :‬طیفی را که (در قبال دولت) می توان انها را تندرو نامید‪ ،‬چند سالی است که پروژه بنی صدریزاسیون را کلید‬ ‫زده اند و در میان همه حرف ها و اقدامات‪ ،‬تحقق همین پیش فرض را جست وجو می کنند‪ ،‬گروهی را که می شود منتقد میانه نام‬ ‫داد و در حدس و گمان میان اشکال و انحرافند و گروه هایی مدافع و توجیه گر که درصدد تئوریزه کردن خستگی اند و فشارهای‬ ‫ناشی از منتقدان را دلیل ناکارامدی می دانند‪ .‬این جریان ها‪ ،‬تحلیل روند عملکرد انتخاباتی دولت را با اما و اگر به پیش می برند و‬ ‫عمدتا بر این باورند که دال مرکزی همه این تغییرات بازسازی ایده مدودف ‪ -‬پوتین است و براین اساس برنامه انتخاباتی شان‬ ‫سازمان داد ه شده‪ ،‬حال انکه به نظر می رسد رئیس دولت نشان داده است که همواره امادگی درهم ریختن پیش بینی ها را داشته‬ ‫و دارد‪ .‬نمونه اخیر این بحث‪ ،‬گفت وگویی است که در باب تعریف نظری بیداری اسالمی در اجالسیه دوشنبه گذشته تهران‬ ‫رخ داد و اگر چه کلیدواژه مذکور به کار گرفته شد‪ ،‬اما محتوای تبیین شده به شکلی قابل توجه ذیل همان عنوان بیداری انسانی‬ ‫جای می گرفت‪ .‬در این جا از سویی دهان منتقدان دوخته شد که چرا این واژه به کار گرفته نمی شود و از سوی دیگر‪ ،‬حرف هایی‬ ‫به عنوان بیداری اسالمی گفته شد که چندان ارتباطی با گفتمان رسمی جمهوری اسالمی نداشت و موضوع حتما پیچیده تر شد‪.‬‬ ‫این پیچیدگی را می توان راهبردی میان مدت تلقی کرد که ضمن سرگرم سازی رقبا و حریفان‪ ،‬کار برنامه ریزی را اسان تر‬ ‫کرده و هدف را دست یافتنی تر می سازد‪ .‬از این روست که حرکتی مانند طرح سوال از رئیس جمهور می بایست متوقف شود تا‬ ‫امکان ایجاد زمین تازه ای برای منازعه و مجادله را محدود سازد و شرایط را غیرقابل کنترل نکند؛ شرایطی سخت و دشوار که‬ ‫عبور از انها نیازمند تدبیر و تامل افزون تری است‪g .‬‬ ‫نـقدونظر‬ ‫یادداشت ها‪:‬‬ ‫‪1 –Six arrows: The tenets of Kemalism, Los Angeles‬‬ ‫‪times, sanuary 15, 1991.‬‬ ‫همچنیندرموردکمالیسمنگاهکنیدبه‪:‬‬ ‫‪Omer taspinar, Turkeys Middle East politicies.‬‬ ‫‪Between Neo-ottmanism and Kemalism, Carnegie‬‬ ‫‪Endowment For international Peace, number 10,‬‬ ‫‪September 2008. P.4-9‬‬ ‫‪2- suna cagaptay and soner cagaptay, ottomania all‬‬ ‫‪the rage in turkey, Todays zaman, Aprill, 2012.‬‬ ‫‪3 – omer taspinar,Ibid, p.14‬‬ ‫– ‪4 – Michael Rubin, Turkey and Democracy, Euro‬‬ ‫‪atlantic quarterly, march 2008.‬‬ ‫‪5 – A muslim Democracy in action , the Economist,‬‬ ‫‪feb 17, 2011.‬‬ ‫بازی های پیچیده و غیر قابل پیش بینی‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫محس��وب می ش��ود‪ .‬اما همچنان فرایند دموکراتیزاسیون در‬ ‫ترکیه با چالش های جدی مواجه اس��ت که می توان به موانع‬ ‫حقوقی (قانون اساسی کنونی)‪ ،‬مساله کردها‪ ،‬علوی ها و نقض‬ ‫گس��ترده حقوق و ازادی های فردی‪ ،‬اینده مبهم رابطه دین و‬ ‫دولت‪ ،‬ضعف فرهنگ سیاس��ی دموکراتیک‪ ،‬حضور ملموس‬ ‫ناسیونالیسم افراطی ترکی در صحنه سیاس��ی این کشور و‪...‬‬ ‫اشاره کرد‪ .‬حل و فصل مسائل فوق‪ ،‬نیاز به زمان و نهادینه شدن‬ ‫مبانی دموکراتیک در این کشور دارد‪ ،‬برای همین است که در‬ ‫این س��ال ها برخی از ناظران در غرب‪ ،‬رویکرد خوشبینانه ای‬ ‫نسبت به اینده دموکراسی در این کشور نداش��ته اند(‪ .)4‬البته‬ ‫برخی از صاحبنظ��ران و مطبوعات غربی‪ ،‬به پیش��برد فرایند‬ ‫دموکراتیزاسیون از سوی حزب عدالت و توسعه و سیاست هایی‬ ‫که در خالل این یک ده��ه در پیش گرفته اش��اره می کنند و‬ ‫نگرش بدبینانه منتقدان را واقعگرایانه نمی دانند و حتی طرح‬ ‫«مدل ترکیه» برای کشورهای منطقه را چندان شگفت انگیز‬ ‫نمی دانند(‪.)5‬‬ ‫نئوعثمانیست ها در عرصه سیاس��ت خارجی مانند روال‬ ‫گذشته‪ ،‬روابط با غرب بهویژه ایاالت متحدهو پیوستن به اتحادیه‬ ‫اروپا را در زمره اولویت های سیاست خارجی خود قرار دادند و در‬ ‫اینراستاگام هایبیشترینیزبرداشته اند‪.‬اماشایدمهمترین گام‬ ‫انها تبدیل ترکیه به یک بازیگر برجسته در خاورمیانه و جهان‬ ‫اسالم بود؛ بازیگری که همه جا حضور و نقش افرینی می کند‬ ‫و دارای ظرفیت باالی قدرت چانه زنی اس��ت‪ .‬این دیپلماسی‬ ‫فعال نه تنها دستاوردهای زیادی به لحاظ تجاری و اقتصادی‬ ‫و افزایش پرستیژ این کشور در منطقه داشته است و حوزه منافع‬ ‫ملی ان را بسیط کرده بلکه اهمیت این کشور را نزد کشورهای‬ ‫اروپایی و ایاالت متحده نیز افزایش داده است‪ .‬اما سیاست های‬ ‫جاه طلبانه نئوعثمانیست ها در راس��تای گسترش حوزه نفوذ و‬ ‫رویکرد قیم مابانه انها در جهان اس�لام و خاورمیانه همواره از‬ ‫ناحیه رقبای این کش��ور مورد چالش و با واکنش تندی مواجه‬ ‫شده است؛ به عنوان مثال سیاست خارجی تهاجمی این کشور‬ ‫و متحدان منطقه ای و بین المللی اش از سوی ایران و متحدان‬ ‫فرامنطقه ای این کشور از قبیل چین و روسیه به چالش کشیده‬ ‫شده یا سیاس��ت های اتخاذ شده در قبال اس��رائیل به قیمت‬ ‫تحقیر این کشور (جریان س��فیر ترکیه در اسرائیل و تهاجم به‬ ‫کشتی های کاروان ازادی و کشتن‪9‬تبعه ترکیه و امتناع اسرائیل‬ ‫از پوزش) تمام شد و در جنگ‪ 8‬روزه اخیر نیز به رغم تالش های‬ ‫زیاد‪ ،‬این کشور نتوانس��ت به میانجی گری طرفین و برقراری‬ ‫اتش بس موفق گردد و این نق��ش را مصر و ایاالت متحده ایفا‬ ‫کردند‪ .‬بنابرای��ن در منطقه ای که بازیگ��ران عمده ای حضور‬ ‫دارند و درگیر رقابت ش��دیدی جهت گسترش حوزه نفوذ خود‬ ‫می باشند‪ ،‬ادعاهای جاه طلبانه نئوعثمانیست ها‪ ،‬همانطور که‬ ‫پیش بینی می شد با مخالفت ها و چالش های عمده ای از سوی‬ ‫رقبای این کش��ور در خاورمیانه و جهان اس�لام مواجه شده و‬ ‫خواهد شد‪g.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫افزایش قدرت حوثی ها‬ ‫تحلیلی درباره افزایش نفوذ گروه «انصاراهلل» در یمن‬ ‫دکتر مضاوی رشید ‪ /‬تحلیلگر عربستانی مقیم لندن‬ ‫نـقدونظر‬ ‫حوثی های یمن (شیعیان) در حال حاضر صنعا پایتخت‬ ‫این کشور را پر از پوسترها و شعارهای ضد امریکایی کرده اند‪.‬‬ ‫دیپلمات های غربی و اسالمی س��نی مذهب از این حضور‬ ‫گسترده شیعیان در پایتخت شگفت زده شده اند‪ ،‬در حالی که‬ ‫در دوران علی عبد اهلل صالح‪ ،‬رئیس جمهوری سابق‪ ،‬شیعیان‬ ‫فقط حق داش��تند در مناطق دور افتاده زندگ��ی کنند‪ .‬یک‬ ‫دیپلمات عالیرتبه غربی می گوید‪« :‬اینان از یک استراتژی‬ ‫گسترده برای گسترش قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردار‬ ‫هستند‪ ».‬تحلیلگران و دیپلمات ها عقیده دارند که پیدایش‬ ‫حوثی ها (شیعیان) یمن را به صورت یک صحنه کشمکش‬ ‫ایران از یکسو و از سوی دیگر غربی ها و رژیم های عربی که‬ ‫از پشتیبانی غرب برخوردار هس��تند‪ ،‬دراورده است و مورد‬ ‫کش��مکش‪ ،‬همان ادعای رژیم صهیونیستی و غرب درباره‬ ‫برنامه هسته ای ایران اس��ت که ایران همواره این ادعاها را‬ ‫رد کرده است‪.‬‬ ‫حکومت های ع��رب خلیج فارس و روحانیون س��نی‬ ‫مذهب‪ ،‬ایران را متهم می کنند که از شیعیان در کشورهای‬ ‫خلیج فارس پش��تیبانی می کند و در عین ح��ال دولت یمن‬ ‫ادعا کرد که یک ش��بکه جاسوس��ی ایرانی را در این کشور‬ ‫کشف کرده‪ ،‬اما به نظر می رسد که این موضوع در چارچوب‬ ‫موضع گی��ری حکومت های منطقه در برابر تهران اس��ت و‬ ‫فقط مصرف سیاس��ی دارد چون کش��ورهای سنی مذهب‬ ‫خلیج ف��ارس‪ ،‬هم��واره همه ش��یعیان را جاسوس��ان ایران‬ ‫می نامند‪.‬‬ ‫شیعیان زیدی بخش بزرگی از ساکنان صنعا‪ ،‬پایتخت‬ ‫ی ان‬ ‫یمن را تش��کیل می دهند‪ ،‬به خصوص در بخش قدیم ‬ ‫و این مکان‪ ،‬پایگاه مهمی برای حوثی های ش��یعه به شمار‬ ‫می اید و این ش��یعیان همان واژه های «شیطان بزرگ» و‬ ‫«استکبار جهانی» را درباره امریکا به کار می برند و در عین‬ ‫حال خواستار تحریم کاالهای امریکایی و اسرائیلی هستند‬ ‫که در بازارهای صنعا یافت می گردد‪ .‬سه ماه پیش و به دنبال‬ ‫حمله تظاهر کنندگان به سفارت امریکا در صنعا‪ ،‬شعارهای‬ ‫ضد امریکایی در خیابان های صنعا افزایش یافت و در عین‬ ‫حال نیروهای امنیتی اجازه دادند تظاه��رات اعتراض امیز‬ ‫در خیابان ها برگزار ش��ود‪ .‬البته گروهی از مردم که س��اکن‬ ‫بخش قدیمی صنعا هستند‪ ،‬خواس��تار گسترش ازادی ها و‬ ‫مطرح شدن احساسات مردم هس��تند‪ ،‬بدون انکه درگیری‬ ‫یا زد وخورد روی دهد‪ .‬در عین حال‪ ،‬حکومت کنونی یمن در‬ ‫نظر دارد حوثی ها را در گفت وگوهای ملی ش��رکت دهد که‬ ‫هدف از ان دستیابی به نظام حکومتی گسترده است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر بعضی از اهل تسنن از ان بیم دارند که‬ ‫حوثی ها نظام حکومتی امامت زیدی ها (گروهی از شیعیان)‬ ‫را دوباره در این کشور زنده کنند‪ .‬زیدی هایک هزار سال در‬ ‫یمن حکومت کردند تا انکه بر اثر ی��ک کودتای نظامی در‬ ‫سال ‪ 1962‬سرنگون شدند‪ .‬در این میان بعضی از اهل تسنن‬ ‫که خود نیز مدعی هس��تند از نوادگان پیامبر اسالم هستند‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫ایا مرسی مصدق دوم خواهد شد؟‬ ‫زمینه های قدرت گرفتن نظامیان در مصر فراهم می شود‬ ‫نزار حسین راشد ‪ /‬تحلیلگر اردنی‬ ‫اگر اوضاع سیاس��ی کنونی مصر را با دقت مورد‬ ‫بررسی قرار دهیم‪ ،‬خواهیم دید بعضی صحنه های ان‬ ‫معمولی نیست و دارای نشانه هایی از رویدادهای دهه‬ ‫‪ 1950‬است که در ان هنگام تظاهراتی همانند همین‬ ‫به اصطالح تظاهرات مردم��ی در مصر‪ ،‬محمد مصدق‬ ‫نخست وزیر ایران را سرنگون ساخت‪.‬‬ ‫مصدق‪ ،‬همان کسی بود که ش��اه ایران را تحت‬ ‫فشار گذاش��ت و نفت ایران را ملی اعالم کرد‪ .‬سال ها‬ ‫پیش یکی از افس��ران ض��د اطالع��ات انگلیس فاش‬ ‫س��اخت که عامل تظاهرات تهران که به س��رنگونی‬ ‫مصدق انجامید کس��ی نبود جز ش��عبان جعفری یکی‬ ‫از الت های تهران که با همکاری و پشتیبانی سازمان‬ ‫ضد اطالعات انگلیس ان تظاهرات را به راه انداخت که‬ ‫به دخالت یکی از افس��ران ارتش به نام زاهدی انجامید‬ ‫و همی��ن نظامی کودتاچ��ی‪ ،‬نخس��ت وزیری ایران را‬ ‫برعهده گرفت‪.‬‬ ‫اس��تعمارگران تغیی��ر عم��ده ای در راه و روش و‬ ‫عملکرد خود نمی دهن��د‪ ،‬درصورتی که ناوهای جنگی‬ ‫ناکام بمانند‪ ،‬همواره «اسب تروایی» وجود دارد‪ ،‬اما انها‬ ‫این بار برای گمراه کردن دیگران‪ ،‬دس��ت به کار شدند‬ ‫‪26‬‬ ‫و مابقی ماجرا اماده انجام اس��ت‪ .‬یکی از افس��ران ارتش را‬ ‫به عنوان نجات دهنده به جلو خواهند فرس��تاد و بقیه ماجرا‬ ‫هم روشن است‪.‬‬ ‫به نظر نمی رسد پیامدهای جنگ غزه‪ ،‬به عنوان انگیزه‬ ‫واقعی این رویدادهای مصر باشد چون غرب از رویکرد مصر‬ ‫به طور کل��ی اظهار رضایت نکرد و در ای��ن زمینه اظهاراتی‬ ‫مبنی بر نگرانی همزمان از س��وی مقامات المان وانگلیس‬ ‫و امریکا مطرح گردید‪ ،‬اما انچه بر نگرانی ها بیش��تر افزود‪،‬‬ ‫دوری پرزیدنت المرسی از خواسته های مردم بود و گویی او‬ ‫در یک سو و مردم در سوی دیگر قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫نمی ت��وان پیش بینی کرد پرزیدنت المرس��ی چگونه‬ ‫اوضاع را در اختیار خواهد گرفت‪ ،‬اگر چه هر اقدامی که وی‬ ‫بدان دست خواهد زد‪ ،‬به عنوان نماد خودکامی و دیکتاتوری‬ ‫شناخته خواهد ش��د‪ ،‬چون پیرامون وی‪ ،‬دشمنان بسیاری‬ ‫هس��تند و به نظر می رس��د که اینان از نهادهای قدرتمند و‬ ‫هم پیمان برخوردار هستند که می توانند صحنه را در اختیار‬ ‫بگیرند و علیه اخوان المسلمین دست به عملیات بزنند‪.‬‬ ‫پیام درباره حمله به نهادهای دولتی و به اتش کشیدن‬ ‫انها بسیار روشن است‪ ،‬اما در این میان هیچ یک از مخالفان‬ ‫در برابر این تهدید اظه��ار نارضایتی نکردن��د و گویی این‬ ‫تصمیم از سوی انان اتخاذ ش��ده و در این باره اختالف نظر‬ ‫وجود ندارد‪ .‬همین س��کوت نش��انه همدس��تی انان است‪.‬‬ ‫به نظر می رس��د اقدامات نابخردانه «گروه های کور»‪ ،‬مصر‬ ‫ازحوثی ها طرفداری می کنند و اینان با تقس��یم جامعه این‬ ‫کشور به دو گروه شیعه و سنی مخالفند‪.‬‬ ‫ام��ا زیدی ها که علی عب��د اهلل صال��ح و قبیله االحمر‬ ‫جزو انان اس��ت با این روش مخالف هس��تند‪« .‬احمد عز»‬ ‫امام جماعت یک مس��جد در بخش قدیمی صنعا می گوید‬ ‫که حدود ‪ 30‬ت��ا ‪ 40‬درصد از م��ردم پایتخ��ت از حوثی ها‬ ‫ه��واداری می کنند چون اندیش��ه های ان��ان افراط گرایانه‬ ‫نیست‪ .‬تحلیلگران عقیده دارند که حوثی ها دارای انگیزه های‬ ‫به دس��ت گرفتن قدرت سیاس��ی و اقتصادی در شمال این‬ ‫کشورند‪ .‬اینان پس از جنگ داخلی ‪ 1994‬در عرصه سیاسی‬ ‫این کشور ظاهر شدند و به س��رعت همانند حزب اهلل لبنان‬ ‫قدرت یافتند‪ .‬حوثی ها در گذشته بیشتر در استان «صعده»‬ ‫نزدیک مرز عربستان س��عودی زندگی می کردند‪ .‬در حال‬ ‫حاضر حوثی ها خود را «انصاراهلل» می نامند و گویی این نام را‬ ‫از نام «حزب اهلل» فراگرفته اند و یک شبکه تلویزیونی به نام‬ ‫«مسیره» از بیروت برنامه های انان را پخش می کند‪.‬‬ ‫در عی��ن ح��ال حوثی ها دش��منان خود را م��زدوران‬ ‫عربستان سعودی می دانند‪« .‬علی عمادی» یکی از رهبران‬ ‫«انصار اهلل» در صنعا می گوید‪« :‬اندیش��ه وهابیت ‪ 50‬سال‬ ‫پیش از عربستان وارد یمن ش��د‪ ،‬در حالی که حوثی ها بیش‬ ‫از یکهزار س��ال اس��ت که در یمن زندگ��ی می کنند‪ ».‬وی‬ ‫می افزاید‪« :‬جنبش حوثی ها یک جنبش مقاومت اس��ت و‬ ‫شعار ان روشن است که همانا مبارزه با سلطه گری و استکبار‬ ‫جهانی است که ایاالت متحده امریکا‪ ،‬سردمدار ان است‪».‬‬ ‫در عین حال «عل��ی عمادی» ب��ا بازگرداندن قدرت‬ ‫زیدیه در یمن اظهار مخالفت می کند و می گوید که حوثی ها‬ ‫در قیام علیه علی عب��د اهلل صالح مش��ارکت کردند و دارای‬ ‫دیدگاه های سیاسی ویژه ای برای یک حکومت غیر نظامی‬ ‫هستند که حقوق و ازاد ی ها و برابری را برای همه تضمین‬ ‫و رعایت کند‪.‬‬ ‫را به س��وی صحنه های خونی��ن خواهد کش��اند و قربانیان‬ ‫افزایش خواهند یافت‪ ،‬این همان چیزی است که بعضی از‬ ‫گروه ها خواستار ان هستند تا نشان دهند پرزیدنت المرسی‬ ‫شکست خورده و ناتوان اس��ت و در نتیجه اشوب گسترش‬ ‫خواهد یافت و این دروازه ای خواهد بود تا یک نجات دهنده از‬ ‫میان نظامیان ظهور کند و ادعا نماید که برای نجات مردم و‬ ‫کشور اقدام کرده است‪.‬‬ ‫اکنون بعضی دعوت به دوری از یک جنگ خانگی را‬ ‫عنوان می کنند‪ .‬این دعوت به گونه ای است که نشان می دهد‬ ‫اکثریت همین دیدگاه را دارند‪ ،‬در حالی که باید همه از چنین‬ ‫احتمالی اظهار تنف��ر و دوری کنند‪ .‬در عی��ن حال گروهی‬ ‫نیز از طریق وس��ایل ارتباط جمعی و به خصوص شبکه های‬ ‫ماهواره ای‪ ،‬در حال پیام رسانی برای ارتش هستند که بیایید‬ ‫و ما را نجات دهید‪ .‬تمامی این عملکردها همانند پاش��یدن‬ ‫بنزین بر اتش است‪.‬‬ ‫در این میان احمد شفیق (معاون مبارک) به گونه ای با‬ ‫به کارگیری دالر و نفت سخن گفت که اب دهان بعضی ها را‬ ‫راه انداخت! تمامی این تحوالت و اقدامات همانند وضعیتی‬ ‫است که در دوران حکومت مصدق در ایران به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫اخوان المسلمین در کوشش��ی برای برقراری خردمندی بر‬ ‫جامعه در حال وقت گذرانی هستند تا ش��اید گذشت زمان‪،‬‬ ‫اوضاع را بهبود بخشد‪ .‬انها گمان می کنند این تظاهرات چند‬ ‫روزی بیشتر دوام نخواهد یافت و به اصطالح تظاهر کنندگان‬ ‫خسته خواهند شد‪ ،‬به خصوص که جیب ها خالی است‪ ...‬اما‬ ‫گویی که بعضی در حال پول رسانی هستند‪.‬‬ ‫البت��ه تاریخ مص��ر فاقد چنین کس��انی نیس��ت و در‬ ‫ده��ه ‪« 1920‬محم��د محم��ود» سیاس��تمدار مصری که‬ ‫نخست وزیری این کش��ور را برعهده داشت قانون اساسی‬ ‫را لغو ک��رد و پارلمان را منح��ل کرد‪ ،‬حال ای��ا مردم مصر‬ ‫عبد الباری عطوان‪ /‬سردبیر القدس العربی‬ ‫باالخره و پس از انتظاری طوالنی‪ ،‬محمد المرسی‬ ‫به درخواست بسیاری‪ ،‬در برابر مردم قرار گرفت و با انان‬ ‫به صراحت سخن گفت و سعی کرد راه حل هایی برای‬ ‫پایان دادن به بحران کنونی که مصر را در برگرفته است‬ ‫ارائه دهد‪ ،‬اما ش��اید بتوان گفت او در سخنانش بنزین‬ ‫بیشتری بر اتش ریخت و بهانه را به دست مخالفانش‬ ‫داد تا به حضور خود در خیابان ها و تظاهرات علیه وی و‬ ‫حکومتش ادامه دهند‪ .‬گویی مردم مصر در انتظار یک‬ ‫سخن از المرسی بودند که همانا لغو یا به تعویق انداختن‬ ‫بیانیه قانون اساسی بود؛ همان بیانیه ای که این بحران‬ ‫را به وجود اورده اس��ت‪ .‬مردم مص��ر همچنین منتظر‬ ‫دعوت المرس��ی برای برقراری گفت وگوی گس��ترده‬ ‫میان گروه های عمده سیاس��ی و جوانان انقالبی برای‬ ‫دستیابی به اشتی ملی و تهیه نقش��ه راه اینده بر اساس‬ ‫توافق وهمزیس��تی بودند‪ .‬پرزیدنت المرس��ی ان واژه‬ ‫سحر امیز را که می توانس��ت علت پیدایش بحران را از‬ ‫میان بردارد‪ ،‬بر زبان نیاورد و از یک عقب نشینی کوچک‬ ‫در زمینه لغو ماده ششم این بیانیه که تصمیم گیری های‬ ‫رئیس جمهور را مورد مصونیت قرار می دهد و از مخالفت‬ ‫با ان جلوگیری می نماید‪ ،‬خ��ودداری کرد‪ .‬این موضع‬ ‫المرسی باعث شد بسیاری از نخبگان سیاسی مخالف یا‬ ‫حتى بعضی از بی طرفان یا هواداران رئیس جمهور دچار‬ ‫نا امیدی شوند‪ .‬مجمع پژوهش های اسالمی وابسته به‬ ‫االزهر و نیز مفتی مصر و گروه بس��یاری از روحانیون‬ ‫غیر عضو در جنبش اخوان المسلمین یک تقاضای رسمی‬ ‫را تقدیم المرسی کردند و طی ان خواستار عقب نشینی‬ ‫وی از بیانیه قانون اساسی شدند تا شرافتمندانه به این‬ ‫بحران پایان دهد‪.‬‬ ‫انها از وی خواس��تند این بیانیه را برای مدتی به‬ ‫تعویق بیندازد تا از روند خونری��زی جلوگیری نمایند و‬ ‫مصر را از بحران نجات دهد و ش��کاف عمیق به وجود‬ ‫امده در وحدت ملی را بازسازی کند‪ ،‬اما رئیس جمهور با‬ ‫اصرار بر موضع خود‪ ،‬این فرصت را برباد داد‪.‬‬ ‫***‬ ‫بله‪ ،‬بیانیه موقت قانون اساس��ی بالفاصله با انجام‬ ‫همه پرسی درباره قانون اساس��ی از میان خواهد رفت‪ ،‬اما‬ ‫بحران اصلی در اینجا نیست‪ ،‬بلکه علت اصلی این است که‬ ‫وی به مبارزه در برابر مخالفان غیر نظامی لیبرال خود اصرار‬ ‫دارد‪ ،‬درحالی که همین بیانیه قانون اساس��ی او‪ ،‬به وحدت‬ ‫و همبستگی مخالفانش انجامید‪ ،‬درحالی که در گذشته‪،‬‬ ‫انها از یکدیگر بیشتر تنفر داش��تند تا از اخوان المسلمین‪.‬‬ ‫ما با پرزیدنت المرس��ی درباره گروه سوم موافق هستیم‬ ‫که هم اینک میان تظاهر کنندگان رخنه کرده و دست به‬ ‫خرابکاری و تحریک مردم زده اند و پشت درهای بسته اقدام‬ ‫بهتوطئهمی نمایند‪.‬بله!مااقرارمی کنیمکهبعضینیروهای‬ ‫داخلی و بیگانه با هزینه های میلیونی برای از میان برداشتن‬ ‫انقالب مردمی مصر و برقراری اش��وب کوشش کرده و‬ ‫می کنند و می خواهند رژیم س��رکوب و فساد و موروثی را‬ ‫دوباره روی کار اورند‪ ،‬اما در عین حال درباره فراهم کردن‬ ‫فرصت ها و بهانه ها برای این توطئه گران هدف های خود و‬ ‫نههمهان‪،‬موافقنیستیم‪.‬‬ ‫دعوت برای گفت وگو که پرزیدنت المرسی ان را‬ ‫به عنوان همسویی با درخواست مخالفان وبه خصوص‬ ‫عمرو موس��ى‪ ،‬عنوان کرد‪ ،‬امیدواریم از سوی مخالفان‬ ‫با وجود تمامی موضعگیری های گذشته مورد قبول قرار‬ ‫گیرد و با ش��رکت در این گفت وگو دیدگاه های خود را با‬ ‫ش��جاعت بیان کنند تا به یک توافق مناسب که نجات‬ ‫کشور را از حمام خون باعث می ش��ود‪ ،‬برسد‪ .‬تظاهرات‬ ‫مسالمت امیز حق مش��روع و قانونی است‪ ،‬اما هیچ کس‬ ‫نمی تواند مان��ع رخنه توطئه گ��ران رژیم س��ابق میان‬ ‫تظاهر کنندگان و تحریف این خواسته های مسالمت امیز‬ ‫و نیز بحرانی کردن اوضاع و روی اوردن به سمت درگیری‬ ‫و حمام خون که تاکنون هفت شهید و بیش از یک هزار‬ ‫زخمی برجای گذاشته است‪ ،‬گردد‪.‬‬ ‫پرزیدنت المرسی ش��اخه زیتون را به سوی قضات‬ ‫مصر دراز کرد و روحیه صلح جویی را از خود نشان داد و‬ ‫تاکید کرد که پشتیبان ازادی ها و حقوق ملت و نهادهای‬ ‫دولتی است اما نمی دانیم این سخنان میان قضات مصر‬ ‫واکنش مثبت خواهد داش��ت یا نه؟ به خصوص که این‬ ‫قضات دچار اختالف هس��تند‪ .‬از یک س��و شورای عالی‬ ‫قضات با نظارت بر همه پرسی درباره پیش نویس قانون‬ ‫اساس��ی‪ ،‬موافقت کرده و از س��وی دیگر باشگاه قضات‬ ‫(سندیکای قضات) با ان مخالفت کرده و همچنان در برابر‬ ‫رئیس جمهور و بیانیه قانون اساس��ی وی‪ ،‬موضع گیری‬ ‫مخالف اتخاذ کرده اس��ت‪ .‬ما از سرنوشت دردناک مصر‬ ‫و انقالب قدرتمند ملت ان‪ ،‬بی��م داریم‪ ،‬به خصوص که‬ ‫رویدادهای کنونی نشان می دهد که خون مردم شرافتمند‬ ‫این کشور مورد تهدید قرار گرفته و همه و همه اینها تنها‬ ‫به علت رقابت برای دستیابی به قدرت است‪.‬‬ ‫***‬ ‫پرزیدنت المرس��ی با خشونت و تخریب نهادهای‬ ‫دولتی و عمومی و به اتش کشیدن ساختمان های احزاب‬ ‫مخالفت کرد‪ .‬خشونت اگر اغاز شود که نشانه هایی از ان‬ ‫را در برابر کاخ ریاس��ت جمهوری و دیگر اماکن دیدیم‪،‬‬ ‫می تواند همگان را بدون استثنا به اتش و نابودی بکشد‪.‬‬ ‫مخالفان وهرچند خواسته هایشان بر حق باشد و در عین‬ ‫حال هرچند موضع گیری های انان مشروع باشد‪ ،‬باید با‬ ‫خردمندی و تفکر گام بردارند و از تنش و خش��ونت دور‬ ‫بمانند چون نتایج بس��یار وحش��تناکی را در پی خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫کس��ی با حق درخواس��ت لغو بیانیه قانون اساسی‬ ‫و کوش��ش برای دس��تیابی به یک قانون اساسی مورد‬ ‫توافق همه مخالفتی ندارد‪ ،‬همچنین کسی با درخواست‬ ‫کناره گیری رئیس جمهور انتخابی که در نتیجه انتخابات‬ ‫بسیار س��الم برگزیده ش��د‪ ،‬موافق نیس��ت چون این به‬ ‫س��ود مخالفان نیز نخواهد بود‬ ‫و ش��اید بخش گسترده ای‬ ‫از ملت مصر را علیه انان‬ ‫بشوراند‪ .‬چه درست گفت‬ ‫دکتر عبد المنعم ابو الفتوح‬ ‫و در حقیقت چه خردمندانه‬ ‫بود ک��ه وی بعضی پیام ها و‬ ‫ش��عارهای جبهه نجات ملی‬ ‫را که مخالف پرزیدنت‬ ‫المرس��ی است‪،‬‬ ‫مورد انتقاد قرار‬ ‫داد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫اماده هس��تند کشورش��ان را تحویل دیگران بدهند و‬ ‫ستیزه جویی میان خود را بر س��تیزه جویی با بیگانگان‬ ‫ ترجیح داده اند؟ اگر چنین باش��د بدین معنی خواهد بود‬ ‫که این مردم سند بردگی خود را در برابر بیگانگان امضا‬ ‫کرده اند‪ ،‬درحالی که انقالب این مردم با هدف نجات از‬ ‫چنین وضعیتی بود‪g .‬‬ ‫واژه سحرامیز بحران مصر‬ ‫نـقدونظر‬ ‫گفتنی است که دولت یمن توانست در سال های اخیر‬ ‫و به ویژه در سال ‪ 2009‬و با کمک عربستان سعودی جنبش‬ ‫حوثی ها را در صعده س��رکوب کند‪ .‬در ای��ن میان حوثی ها‬ ‫برای به دس��ت گرفتن امامت مساجد دو اس��تان عمران و‬ ‫حجه در شمال صنعا در ماه سپتامبر با سلفی ها درگیر شدند و‬ ‫بسیاری از ان بیم دارند که این روند به صنعا برسد‪« .‬محمد‬ ‫بامطرف» از هواداران حزب سوسیالیست یمن و از مخالفان‬ ‫علی عبد اهلل صالح می گوی��د‪« :‬اینچنین س��خنانی را ما در‬ ‫دوران رئیس جمهور سابق نمی توانس��تیم بر زبان بیاوریم‪.‬‬ ‫حوثی ها اکن��ون از ازادی عمل بیش��تری برخوردارند و در‬ ‫نمایشگاه کتاب صنعا که سال جاری در پایتخت برگزار شد‪،‬‬ ‫کتاب ها و سی دی های خود را عرضه کردند و در عین حال‬ ‫نقش برجسته ای در قیام سال گذشته علیه علی عبد اهلل صالح‬ ‫برعهده داشتند‪».‬‬ ‫از س��ویی حزب اصالح که در حکومت انتقالی کنونی‬ ‫ش��رکت دارد از ان بی��م دارد که هدف حوثی ها تس��لط بر‬ ‫تمام��ی اس��تان های ش��مالی یمن ت��ا پی��ش از برقراری‬ ‫گفت وگوهای ملی اس��ت‪« .‬محمد قحطان» س��خنگوی‬ ‫حزب اص�لاح می گوید‪« :‬حوثی ها در ح��ال عرض اندام در‬ ‫خیابان ه��ای پایتخت هس��تند و در عین حال با س��لفی ها‬ ‫درگیر می ش��وند‪ .‬ما خواهان تش��کیل یک حزب سیاس��ی‬ ‫ب��رای حوثی ه��ا هس��تیم‪ ،‬ام��ا نمی خواهیم نس��خه دوم‬ ‫حزب اهلل باشند‪».‬‬ ‫این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند‬ ‫که این روندی که قحطان از ان بیم دارد در حقیقت در حال‬ ‫پیدایش است‪ .‬یک تحلیلگر سیاسی به نام «عبدالغنی اریانی»‬ ‫می گوید‪« :‬اوضاع کنونی باعث شد حوثی ها از مناطق خود به‬ ‫دیگر مناطق و از جمله پایتخت راه یابند‪ .‬اینان پایبند به اصل‬ ‫امامت هستند اما گمان نمی رود که بخواهند اینچنین نظامی‬ ‫را در کشور برقرار سازند‪g ».‬‬ ‫کاش علت بحران را از میان بر می داشت‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست‬ ‫گفت وگو‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مهدی چمران که در سال های اغازین دهه هفتم زندگی اش قرار دارد به شدت مراقب است تا گفته هایش مقابل‬ ‫خبرنگاران یک مجله سیاسی برای او و فضای سیاست جنجال درست نکند‪ .‬در مقابل این سوال که ایا نامزد انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری می شود هم خونسردی اش را از دس�ت نمی دهد و بسنده می کند به اینکه مایل نیستم در این باره‬ ‫سخن بگویم و سخن هم نگفت و این سوال همچنان باقی است که ایا او نامزد انتخابات ‪ 92‬می شود؟ گرچه رد نکردن‬ ‫این موضوع و موکول کردن به اینده خودش اماره ای است برای شایعه های بعدی‪ .‬با او درباره نقش اش در شورای شهر‪،‬‬ ‫نوع مدیریت احمدی نژاد و قالیباف ‪ ،‬تکثر ارا در شورای شهر و مسائل روز سیاست گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫‪28‬‬ ‫گفت وگو با مهندس مهدی چمران‪ ،‬رئیس شورای شهر تهران‬ ‫ابادگران را خودمان به وجود اوردیم‬ ‫ابادگران را خودمان به وجود اوردیم و این طور نبوده که حمایت انها موجب پیروزی ما شود‬ ‫نمی دانم شایعه نامزدی ام در انتخابات ریاست جمهوی از کجا امده و نمی خواهم در این باره اظهارنظر کنم‬ ‫در شرایط فعلی به وحدت اصولگرایان زیاد امیدوار نیستم‬ ‫اصالح طلبان با گزینه واحد در انتخابات شرکت می کنند‬ ‫احمدی نژاد برای انتخابات ‪ 84‬با من مشورت کرد‬ ‫اگر ش�ورای ش�هر را پارلمان مدیریت شهری‬ ‫بدانیم و شورای ش�هر تهران را مهم ترین شورا‬ ‫در میان ش�وراهای کش�ور بشناس�یم‪ ،‬نس�بت‬ ‫ش�ما با ش�هردار ته�ران به عنوان ف�رد منتخب‬ ‫شورای شهر چگونه است؟ از س�ال ‪ 82‬تاکنون‬ ‫چه رابطه ای میان شما و ش�هردار منتخب وجود‬ ‫داشته است؛ تعاملی بوده یا نظارتی یا انتقادی؟‬ ‫‪ l‬همان طور ک��ه خودتان هم می گویید‪ ،‬ش��هردار‬ ‫منتخب شورای شهر است؛ یعنی قوه مجریه چنین پارلمانی‬ ‫است و قاعدتا باید روابط نزدیک و صمیمانه ای برقرار باشد تا‬ ‫شهر به خوبی اداره شود‪ .‬این روابط‪ ،‬روابط خانوادگی نیست‪،‬‬ ‫بلکه یک رابطه بر مبنای ضرورت اجتماعی است‪ .‬الزمه اداره‬ ‫اجتماع و مدیریت شهری این است که بتوانیم با یکدیگر به‬ ‫خوبی کار کنیم‪ .‬ای��ن جریان باید دوطرفه باش��د؛ بنابراین‬ ‫تدوین‪ ،‬تصویب و نظارت بر اجرای قوانین و همچنین نظارت‬ ‫بر عملکرد شهرداری ها اصلی ترین وظیفه ماست و باید انها‬ ‫را دنبال کنیم‪ .‬تمام سعی و تالش خود را به کار گرفته ایم تا‬ ‫این نظارت‪ ،‬قانونگذاری و نگرش به کار شهری و شهرداری‬ ‫به خوبی اجرا شود‪ ،‬اغماض نداش��ته باشیم و کوچک ترین‬ ‫مسائل را دنبال کنیم؛ منتها با روش صحیح‪ ،‬عاقالنه و بدون‬ ‫اگر بخواهیم میان شهردار قبلی و شهردار فعلی‬ ‫مقایس�ه کنیم‪ ،‬ایا می توان گفت که این رابطه با‬ ‫شورای شهر دچار دگرگونی شده است؟‬ ‫‪ l‬دچار دگرگونی نش��ده و بر همان سبک و سیاق‬ ‫سابق است؛ اما هر فردی دارای شخصیت‪ ،‬منش و رفتارهای‬ ‫خاصی اس��ت که قاعدتا با تغیی��ر افراد روش ه��ا نیز دچار‬ ‫دگرگونی هایی شده است‪.‬‬ ‫ایا می توانیم این طور نتیجه گیری کنیم که رابطه‬ ‫اقای احمدی نژاد با شورای شهر در زمان حضور‬ ‫ایشان در شهرداری با ش�ورای شهر نزدیک تر‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬قاعدتا همین طور است؛ اما در عین حال اگر امروز‬ ‫بخواهیم بگوییم چنین رابطه ای وجود ندارد‪ ،‬حرف درستی‬ ‫نیس��ت‪ .‬در هر صورت من نمی توانم در این زمینه قضاوت‬ ‫چندانی داشته باشم‪.‬‬ ‫با نزدیک ش�دن به ایام انتخابات‪ ،‬شورای شهر‬ ‫هم اهمیت بیش�تری پیدا می کند‪ .‬با وجود اینکه‬ ‫کارکرد شورا چندان سیاس�ی نبوده‪ ،‬اما حمایت‬ ‫ابادگ�ران از اق�ای احمدی ن�ژاد در انتخاب�ات‬ ‫ریاس�ت جمهوری نهم ‪ -‬جمعیتی که برخاس�ته‬ ‫از انتخابات ش�ورای ش�هر دوم و مجلس هفتم‬ ‫بود ‪ -‬اهمی�ت فوق العاده این جری�ان را به ذهن‬ ‫متبادر می کند‪ .‬شاید بخش عمده ای از ان مربوط‬ ‫به مقبولیت شما در میان جریانات مختلف سیاسی‬ ‫و مردم باش�د؛ اما مهم این اس�ت ک�ه ببینیم در‬ ‫انتخابات اینده‪ ،‬شورای شهر به چه نحوی عمل‬ ‫می کند‪ .‬ایا شما موافق هستید که باز هم با عنوان‬ ‫جمعیت ابادگران ‪ -‬که شاید نزدیک ترین جبهه‬ ‫سیاسی به ش�ورای شهر اس�ت ‪ -‬از فرد خاصی‬ ‫حمایت کنید؟‬ ‫‪ l‬ما ابادگران را خودمان به وجود اوردیم؛ نه اینکه‬ ‫ابادگران بیاید و از ما حمایت کند‪ .‬ما ابادگران را پایه گذاری‬ ‫کردیم و هنوز هم همان افراد و نیروهایی که در شورای شهر‬ ‫‪ l‬نمی دانم؛ در این برهه زمانی هنوز خیلی زود است‬ ‫که در این باره صحبت کنیم‪.‬‬ ‫در شورای ش�هر باتوجه به اینکه قرار است ‪31‬‬ ‫نفر انتخاب شوند ایا بنای ش�ما بر این است که‬ ‫با اصولگرای�ان ائتالف کنی�د یا م�دل دیگری را‬ ‫مدنظر دارید؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬انتخ��اب اعض��ای ش��ورای ش��هر ب��ر مبنای‬ ‫برداشت های سیاسی بوده؛ منتها س��عی ما و کمک خداوند‬ ‫بزرگ بر این بوده که در مس��ائل تخصصی شهری مسائل‬ ‫سیاسی را دخالت ندهیم‪ .‬خوشبختانه تاکنون هم در این مسیر‬ ‫توفیق بسیار زیادی داش��ته ایم‪ .‬نه تنها در مسائل تخصصی‬ ‫بلکه در اداره شهر و اداره شورا جایگاهی برای مسائل سیاسی‬ ‫قائل نبوده ایم؛ اگرچه مس��ائل سیاسی جای خود را دارد‪ ،‬اما‬ ‫انچه در ش��ورا برنامه ریزی و دنبال می شود‪ ،‬نیازمندی های‬ ‫واقعی شهر به دور از هرگونه مسائل سیاسی است‪.‬‬ ‫‪ l‬تعامل هم هست‪ ،‬اما اگر تعامل به اجرا منجر نشده‬ ‫باشد‪ ،‬تذکر داده ایم و سوال کرده ایم؛ حتی برخی مدیران در‬ ‫صحن شورا حاضر شده اند‪ ،‬عملکردشان به شدت زیرسوال‬ ‫رفته و درخواست کرده ایم که تغییر کنند‪ .‬در هر مساله ای هم‬ ‫انتقاد داشته ایم مطرح کرده ایم؛ منتها با سند و مدرک تا برای‬ ‫دوستان مان در شهرداری قابل قبول باشد‪.‬‬ ‫در انتخابات ریاس�ت جمهوری چطور؟ ایا در ان‬ ‫عرصه ه�م وارد مصداق ها خواهید ش�د و از فرد‬ ‫خاصی حمایت خواهید کرد؟‬ ‫‪ l‬م��ا فکر می کنیم در ش��ورای ش��هری که وجود‬ ‫دارد‪ ،‬هس��ته مرکزی‪ ،‬مرکزیت تشکل ش��ورا هستند‪ ،‬اما‬ ‫قاعدتا دیگ��ران را به همکاری صمیمان��ه دعوت می کنیم‪.‬‬ ‫البته بحث در خصوص ائتالف در این انتخابات با انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری و مجلس تفاوت دارد و من نیاز چندانی به‬ ‫حرکت ها و بحث های سیاس��ی در انتخابات ش��ورای شهر‬ ‫نمی بینم؛ چراکه م��ردم در انتخابات ش��وراها کاندیداهای‬ ‫موردنظر خود را راحت تر انتخاب می کنند و س��عی می کنند‬ ‫به اف��رادی رای بدهند که در مس��ائل ش��هری و مدیریت‬ ‫شهری توانمند و شناخته شده باش��ند‪ .‬حتی ما می بینیم که‬ ‫برخی هنرمندان و ورزشکاران هم در این عرصه وارد میدان‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫شورای ش�هر س�وم از لحاظ تنوع در گرایش ها‬ ‫و سلایق سیاس�ی ب�ا مجل�س هفتم و هش�تم‬ ‫تفاوت های بسیاری دارد؛ اصالح طلب‪ ،‬اصولگرای‬ ‫منتق�د و اصولگ�رای حامی دول�ت در این ش�ورا‬ ‫حضور دارند و شما هم از س�ال ‪ 82‬تاکنون شورا‬ ‫را اداره می کنید‪ .‬اداره ش�ورای شهر سوم با این‬ ‫سالیق چه دشواری هایی دارد؟ اگرچه این شورا‬ ‫به عنوان سیاس�ی ترین شورای کش�ور شناخته‬ ‫می ش�ود‪ ،‬اما در عم�ل کارکرد سیاس�ی چندانی‬ ‫نداشته و در خارج از شورا چنین برداشتی بسیار‬ ‫کمرنگ است‪ .‬در واقع انچه از این شورا برداشت‬ ‫می شود بیش�تر صبغه مدیریت ش�هری داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫ایجاد تنش‪ ،‬یعنی خیلی دوستانه و در عین حال محکم‪.‬‬ ‫یعنی می توانیم بگوییم که بیشتر به دنبال تعامل‬ ‫هستید؟‬ ‫هستند‪ ،‬قاعدتا در انتخابات ش��وراهای چهارم نیز به میدان‬ ‫خواهند امد؛ در عین حال فعالیت هایی همچون گزینش افراد‪،‬‬ ‫برنامه ریزی و چینش افراد را هم تا حدودی شروع کرده ایم‪.‬‬ ‫اصولگرایان پس از شکس�ت های پی در پی که‬ ‫از سال ‪ 76‬برای انها اغاز شد برای نخستین بار‬ ‫در انتخابات شوراهای دوم به پیروزی رسیدند و‬ ‫در شرایط فعلی هم اگر اصالح طلبان در خصوص‬ ‫انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری ب�ه جمع بن�دی‬ ‫نرس�یده اند‪ ،‬اما قطعا به این نتیجه رسیده اند که‬ ‫باید از طریق شوراها به قدرت بازگردند‪ .‬نمی توان‬ ‫همچون دوره های گذش�ته نگاهی ساده انگارانه‬ ‫نسبت به اصالح طلبان داشت و قطعا انها با قدرت‬ ‫و جدیت بیشتری وارد انتخابات شوراها خواهند‬ ‫شد‪ .‬از این زاویه با توجه به افزایش تعداد اعضای‬ ‫شورای شهر ائتالف با س�ایر جریانات اصولگرا‬ ‫اهمیت می یابد‪.‬‬ ‫‪ l‬سعی ما بر این اس��ت که از حمایت تمام مجامع‪،‬‬ ‫جمعیت ها و احزابی که تفکر انها تش��کیل شورایی کارامد‬ ‫است‪ ،‬اس��تفاده کنیم‪ .‬من روی اینکه دیگران چه می کنند‬ ‫حس��اب باز نکرده ام و چندان هم درب��اره ان فکر نمی کنم‪.‬‬ ‫به هرحال دیگران هم سیاس��ت ها و خط مش��ی ای دارند و‬ ‫‪29‬‬ ‫بر همین اساس حرکت می کنند؛ اما مساله موردنظر ما این‬ ‫است که یک ش��ورای معتقد‪ ،‬حرفه ای‪ ،‬مستقل‪ ،‬اینده نگر‬ ‫و توانمن��د روی کار بیاید و بتواند مش��کالت عظیمی را که‬ ‫تهران با انها رو به روست‪ ،‬رفع کند‪ .‬ما تجربه ناموفق شورای‬ ‫ش��هر اول را داریم و معتقدیم که شورای ش��هر نباید وارد‬ ‫جنجال های سیاسی شود‪.‬‬ ‫پس همچنان ش�عار ش�ما برای ش�ورای شهر‬ ‫«افراد سیاسی منهای سیاست» است‪.‬‬ ‫‪ l‬همه افراد سیاسی هس��تند و باید در سیاست کار‬ ‫کنند‪ .‬به قول مرحوم مدرس‪ ،‬سیاس��ت م��ا عین دیانت ما و‬ ‫دیانت ما عین سیاس��ت ماس��ت‪ .‬ما در این موضوع بحثی‬ ‫نداریم اما شما باید شورای ش��هر را با یک پزشک مقایسه‬ ‫کنید‪ .‬زمانی که یک بیمار به پزشک مراجعه و مشکل خود‬ ‫را مطرح می کند‪ ،‬پزشک هرگز از عقاید و تفکرات سیاسی او‬ ‫سوال نمی کند؛ بلکه مشکالت او را جویا می شود و برای رفع‬ ‫مش��کل بیمار‪ ،‬علم خود را به کار می گیرد‪ .‬شورای شهر هم‬ ‫باید همین طور عمل کند؛ اگر شورا بخواهد بر اساس تفکرات‬ ‫و مسائل سیاس��ی کار کند‪ ،‬تجربه ناموفق شورای شهر اول‬ ‫تکرار خواهد شد‪.‬‬ ‫ش�ما س�ال ها در حوزه ه�ای مختل�ف همچ�ون‬ ‫سیاس�ت‪ ،‬جن�گ و انقلاب اسلامی فعالیت‬ ‫داشته اید‪ .‬تحلیل کلی شما از فضای این روزهای‬ ‫سیاست چیست؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬من فک��ر می کنم که ما می توانس��تیم در فضای‬ ‫سیاس��ت داخلی بهتر از این باشیم‪ .‬متاس��فانه ما در فضای‬ ‫سیاسی کش��ور به جای تعامل‪ ،‬اصرار بر پاسخگویی و تقابل‬ ‫داریم‪ .‬این روند به ما اس��یب رسانده و اسیب می رساند‪ .‬شما‬ ‫می بینید که در این شرایط رهنمودهای مقام معظم رهبری‬ ‫می تواند حرکت س��از باش��د و برنامه ها را تعدیل و ارام کند‪.‬‬ ‫با توجه به محاصره اقتصادی و فشارهایی که از هر سو بر ما‬ ‫وارد می شود و تنگ تر شدن حلقه محاصره‪ ،‬انچه بیش از هر‬ ‫مساله دیگری اهمیت دارد‪ ،‬اتحاد و اتفاق است؛ یعنی همان‬ ‫اتحاد ملی و انس��جام ملی که رهبر معظم انقالب چند سال‬ ‫پیش به عنوان شعار سال مطرح فرمودند‪ .‬واقعا باید همین گونه‬ ‫باشد؛ اگر ما در درون اتحاد و انسجام داشته باشیم‪ ،‬می توانیم‬ ‫به خوبی به فشارهای سیاسی پاسخ دهیم و انها را دفع کنیم‪.‬‬ ‫اما انها به همین راه های نفوذ به درون ما و همچنین انشقاق ها‬ ‫و افتراق هایی که ممکن اس��ت ایجاد شود‪ ،‬چشم دوخته اند‪.‬‬ ‫البته راهی که انها برای نفوذ تدارک دیده اند بس��یار درست‬ ‫است‪ .‬من اخیرا به محله سابق خودمان در چهار راه سیروس و‬ ‫حسینیه سادات اخوی رفته بودم‪ .‬یادم امد که در روز ‪ 27‬مرداد‬ ‫دومنوستروس��یونی در خیابان بود که از خیابان سیروس رد‬ ‫می شد‪ .‬این دومنوستروس��یون را حزب توده را انداخته بود؛‬ ‫درست ش��ب ‪ 28‬مرداد و به قدری قدرت نمایی می کرد که‬ ‫همه مردم بهت زده و هراس��ان بودند که اگر شاه برود‪ ،‬ایران‬ ‫کمونیستی خواهد شد‪ .‬مردم نگران کمونیستی شدن ایران‬ ‫بودند؛ در چنین دلهره‪ ،‬هراس و دغدغه ای بود که کودتای ‪28‬‬ ‫مرداد اتفاق افتاد و ب ا سکوت مردم به راحتی و مانند اب خوردن‬ ‫کودتا کردند‪ .‬من همانجا نحوه ش��کل گرفت��ن ان را از کنار‬ ‫میدان‪ ،‬باال امدن و رفتنش را به خوبی شاهد بودم؛ اینکه چه‬ ‫کسانی بودند‪ ،‬چند نفر بودند و چگونه کودتا اتفاق افتاد‪ .‬چنین‬ ‫حرکتی شکل گرفت؛ به دلیل انشقاق و انفکاکی که ان روز‬ ‫هم در سران ما ‪ -‬یعنی مصدق و ایت اهلل کاشانی ‪ -‬به وجود‬ ‫امد و هم در میان مردم جامعه نفوذ کرد‪ .‬ما از این تجربه های‬ ‫سخت و تلخ باید درس عبرت بگیریم‪ .‬ممکن است جوان های‬ ‫امروز از این مسائل اگاهی نداشته باشند‪ ،‬اما ما که این ماجراها‬ ‫را به خاطر داریم‪ ،‬باید این مس��اله را به خوبی یاداوری کنیم‬ ‫که دشمن نشسته است تا راه نفوذی پیدا کند؛ مثل یک تیم‬ ‫فوتبال که باید از هر مسیری راه نفوذ به تیم مقابل را پیدا کند‪.‬‬ ‫این برای کشور ما بسیار مهم است که در شرایط فعلی صبر و‬ ‫تحمل خود را باالتر ببریم و بتوانیم با تفاهم و تعامل مشکالت‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪30‬‬ ‫خود را حل کنیم‪ .‬مش��کالت ما قابل حل است و حل ناشدنی‬ ‫نیست؛ ما به لطف الهی از شرایطی سخت تر از اینها هم عبور‬ ‫کرده و مش��کالت مان را حل کرده ایم‪ .‬ام��روز هم به لطف‬ ‫خداوند می توانیم این مش��کالت را حل کنیم؛ منتها به این‬ ‫شرط که با یکدیگر متحد و متفق باش��یم‪ .‬باید خودمان هم‬ ‫امادگی داشته باش��یم‪ ،‬وگرنه خداوند از کسی حمایت بیجا‬ ‫نمی کند؛ «والذین جاهدوا فینا لنهدینهم س��بلنا‪ ».‬اگر ما در‬ ‫مسیر الهی جهاد و کوشش نداشته باشیم‪ ،‬معلوم نیست خداوند‬ ‫طرق و سبل هدایت را در برابر ما قرار دهد‪ .‬ما این مساله را به‬ ‫وضوح می بینیم و در کشورهای دیگر هم شاهد ان هستیم‪.‬‬ ‫بنابراین فضای سیاس��ی را باید به فضایی ارام ‪ ،‬فضایی که‬ ‫منیت ها‪ ،‬دوئیت ها و کشمکش ها در ان کنار برود و به فضای‬ ‫خدمتگزاری تبدیل کنیم‪ .‬البته من معتقدم که همه به دنبال‬ ‫خدمت هستند و در این مساله شکی ندارم؛ اما مسیرهایی که‬ ‫برخی برگزیده اند ممکن است با راه اصلی تفاوت داشته باشد‪.‬‬ ‫ما با س�ه ش�خصیت متفاوت از مهندس چمران‬ ‫مواجه بوده ایم؛ مهندس چم�ران به عنوان برادر‬ ‫دکتر چمران‪...‬‬ ‫‪ l‬ان که همیشه هست و تنها افتخار من است‪...‬‬ ‫مهندس چمران در لباس بسیج‪...‬‬ ‫‪ l‬ان هم هنوز هست‪ .‬ما هنوز هم بسیجی هستیم‪.‬‬ ‫من به س��ربازی هم که رفتم ما را به عنوان س��رباز صفر به‬ ‫سربازی بردند‪ .‬در حالی که هشت س��ال در دانشگاه درس‬ ‫خوانده بودیم‪ ،‬اما با شرایط زندان و تبعید ما را به عنوان سرباز‬ ‫صفر به خدمت اعزام کردند‪ .‬ان زمان سرباز «صفر» بودیم و‬ ‫امروز بسیجی «صرف» هستیم‪.‬‬ ‫در دانشگاه چه رشته ای خواندید؟‬ ‫‪ l‬معماری دانشگاه تهران‪.‬‬ ‫جنبه سوم شخصیت شما ریاست شورای شهر‬ ‫تهران است‪ .‬شما خودتان کدام مهندس چمران‬ ‫را بیشتر می پس�ندید و ایا ما با مهندس چمران‬ ‫چهارم به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫مواجه خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬هم��ه اینها یکی اس��ت و ف��رق زیادی ن��دارد؛‬ ‫همان طور که عرض کردم انچ��ه می تواند برای من دارای‬ ‫ارزش و اعتباری باش��د‪ ،‬برادر ش��هید بودن اس��ت؛ ان هم‬ ‫ش��هید بزرگواری مثل ش��هید چمران‪ .‬نظیر ایشان کم پیدا‬ ‫می شود و شاید هم پیدا نشود‪ .‬ممکن است شما این حرف ها‬ ‫را غلو بدانید؛ اما به دلیل اینکه من محو در دست نگاشته ها‬ ‫و صحبت های او بودم و هستم و زندگی ام با تفکر و زندگی‬ ‫او عجین ش��ده‪ ،‬نمی توانم از انها جدا شوم‪ .‬این بزرگ ترین‬ ‫ارزش برای من اس��ت و بقیه مس��ائل ارزش چندانی ندارد؛‬ ‫فقط اگر در مسیر خدمت باشد ارزش دارد‪ .‬البته من از همان‬ ‫سال ‪ 62‬در دانشگاه تهران تدریس می کردم و هنوز هم ادامه‬ ‫دارد؛ این هم برای من ارزش است که انسان بتواند در مسیر‬ ‫اموزش کشور خود تاثیرگذار باشد‪ .‬همه اینها خدمت است؛‬ ‫خدمتی که اگر درست باش��د و مورد قبول الهی واقع شود‪،‬‬ ‫خدمت است اما اگر درست نباشد خدا می داند که عاقبت ما‬ ‫چه خواهد بود‪ .‬اما در زمینه حضور در انتخابات همان طور که‬ ‫عرض کردم هنوز زود است که بخواهیم اظهارنظر کنیم‪.‬‬ ‫البته ش�ایعه احتمال حض�ور ش�ما در انتخابات‬ ‫مدتی است که مطرح می شود‪.‬‬ ‫‪ l‬من نمی دانم این شایعه از کجا امده و نمی خواهم‬ ‫در این باره اظهارنظر کنم؛ به هر حال این مس��اله دنباله دار‬ ‫است‪.‬‬ ‫ایا گروه خاصی از شما دعوت کرده است؟‬ ‫‪ l‬اجازه دهید این صحبت ها پیش خودم بماند‪.‬‬ ‫در خصوص انتخابات شورای شهر چطور؟ ایا باز‬ ‫هم کاندیدا خواهید شد؟‬ ‫‪ l‬بحث و رایزنی در این باره را شروع کرده ایم‪ .‬من‬ ‫حضور در این عرصه را مس��ئولیت و وظیفه خود می دانم و‬ ‫باری است که باید به دوش بکشیم‪ .‬البته چند سال به دوش‬ ‫کشیده ایم و ان شاءاهلل هم خداوند و هم مردم از تحوالتی که‬ ‫در شهر به وجود امده‪ ،‬راضی باشند‪ .‬امیدوارم این تحوالت‬ ‫مثبت باشد و خداوند و مردم کمبودها‪ ،‬کاستی ها و اشتباهات‬ ‫را بر ما ببخشند‪ .‬خودمان هم بیکار ننشسته ایم؛ بلکه در جهت‬ ‫اصالح این اشتباهات و کمبودها تالش می کنیم‪.‬‬ ‫چه تصمیمی برای حضور در انتخابات ش�وراها‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬به عنوان نامزد ش��ورای ش��هر برنامه های مان را‬ ‫ش��روع کرده ایم‪ ،‬اما بای��د ببینیم در اینده چ��ه اتفاقاتی رخ‬ ‫خواهد داد‪.‬‬ ‫شما به عنوان رئیس شورای شهر‪ ،‬هم از جزئیات‬ ‫اختالفات میان دولت و شهرداری مطلع هستید و‬ ‫هم نقش تنظیم کننده و باالن�س کننده را در این‬ ‫اختالفات ایفا کرده اید‪ .‬مواضع ش�ما در مسائلی‬ ‫مانند استقالل شهر ری به نفع شهرداری بوده‪ ،‬اما‬ ‫در مساله تونل توحید با گروهی از اعضای شورا که‬ ‫به دنبال سوال از اقای قالیباف بودند همراه بودید‬ ‫یا حداقل موضع حمایت از ش�هرداری نداشتید‪.‬‬ ‫عموما تنظیم این گونه مسائل چه دشواری هایی‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬همان طور که اش��اره کردید من همیش��ه سعی‬ ‫کرده ام که نه فقط میان دولت و ش��هرداری‪ ،‬بلکه میان همه‬ ‫طرف های اختالف نقش هماهنگ کننده و انس��جامبخش‬ ‫داشته باشم‪ .‬اعتقادم بر این است که باید از تفرق بپرهیزیم‪.‬‬ ‫در این مورد هم تمام س��عی و تالش من بر این بود که پس‬ ‫از رس��یدن اق��ای احمدی نژاد ب��ه مقام ریاس��ت جمهوری‬ ‫چنین نقش��ی را ایفا کنم‪ .‬بعد از اینکه اق��ای احمدی نژاد به‬ ‫ریاست جمهوری رفتند‪ ،‬ما در اولین دیداری که با مقام معظم‬ ‫رهبری داشتیم ایشان روی این مس��اله تاکید کردند که تو‬ ‫ی را ب��ر دوش بگیری تا‬ ‫می توانی در ای��ن زمینه نقش مهم ‬ ‫برنامه ها به یکدیگر نزدیک شوند‪ .‬این برای من یک رهنمود‬ ‫غیرقابل انکار است و باید به ان عمل کنم‪ .‬همیشه تمام تالش‬ ‫خود را به کار گرفته ام که این وظیفه را به نحو احس��ن انجام‬ ‫دهم؛ همیشه س��عی کرده ام که از حق دفاع کنم‪ .‬برای من‬ ‫دولت یا شهرداری مطرح نیست؛ بلکه بحث همیشگی من‬ ‫حق و واقعیت بوده است‪ .‬جدا شدن یا نشدن شهر ری از تهران‬ ‫نفعی برای شهرداری ندارد؛ بلکه به نفع مردم است که چون‬ ‫این دو شهر به هم چسبیده اند با هم باشند‪ .‬حتی شاید از لحاظ‬ ‫‪ l‬من فکر می کنم که باید به یکدیگر نزدیک شوند‪.‬‬ ‫البته تکثر از این لحاظ که افراد زیادی خود را برای این کار‬ ‫اماده ببینند‪ ،‬ارزش دارد و بیانگر این اس��ت که در کشور ما‬ ‫شخصیت های فراوانی هستند که توانمندی اداره کشور را‬ ‫دارند‪ .‬از همین منظر ممکن است برخی معتقد باشند که تکثر‬ ‫خوب اس��ت‪ .‬اما زمانی که بحث انتخابات مطرح می شود‪،‬‬ ‫قاعدتا برای مردم س��هل تر و قابل دسترس��ی تر خواهد بود‬ ‫که ببینند این افراد توانس��ته اند با یکدیگر کن��ار بیایند و به‬ ‫افراد کمتری برسند تا کاندیداهای متعدد‪ .‬البته باز هم تکرار‬ ‫می کنم ما باید این مساله را مدنظر داشته باشیم که دشمنان‬ ‫ما ‪ -‬خصوصا صهیونیس��ت ها ‪ -‬همیش��ه در انتظار یافتن‬ ‫مسیرهای نفوذ به درون ما هستند و این راه نفوذ را باید بست‪.‬‬ ‫اگر بستن راه نفوذ این گونه باشد که ما بیاییم و سعی کنیم که‬ ‫این افراد متکثر هرچه بیشتر با یکدیگر متحد شوند‪ ،‬حتما باید‬ ‫این کار را انجام دهیم‪.‬‬ ‫پیش بینی شما چیست؟ ایا واقعا چنین وضعیتی‬ ‫در جریان اصولگرایان شکل خواهد گرفت؟‬ ‫‪ l‬در این ش��رایط من زیاد امیدوار نیستم‪ ،‬اما واقعا‬ ‫از خدا می خواه��م چنین امیدواری ای به وج��ود بیاید و این‬ ‫اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫در مورد اصالح طلبان و گرایش های مختلفی که‬ ‫میان انها وجود دارد‪ ،‬چگونه فکر می کنید؟‬ ‫‪ l‬ب��ه هر ح��ال انها ه��م ب��رای خ��ود روش ها و‬ ‫‪ l‬بله‪.‬‬ ‫با گزینه حداکثری؟‬ ‫‪ l‬من فکر می کنم به یک گزینه واحد برسند‪.‬‬ ‫طی�ف حامی�ان دول�ت چگون�ه وارد انتخاب�ات‬ ‫ریاست جمهوری خواهند شد؟‬ ‫‪ l‬به عقیده من انها هم در طیف اصولگرایان هستند‬ ‫و نمی توانند خود را از این طیف جدا کنند‪.‬‬ ‫اما نه اقای احمدی نژاد اصولگراها را قبول دارد و‬ ‫نه اصولگراها ایشان را‪...‬‬ ‫‪ l‬ما بحث لفظی نمی کنیم‪ .‬واقعیت این اس��ت که‬ ‫مردم چنین نگاهی دارند‪.‬‬ ‫ش�ما فکر می کنید ارای مردم تهران به س�مت‬ ‫کدام گفتمان خواهد رفت؟ ایا گفتمان اصولگرایی‬ ‫می تواند همچنان به ارای م�ردم تهران امیدوار‬ ‫باشد؟‬ ‫‪ l‬این مساله بستگی دارد به ش��رایط روز و افرادی‬ ‫که کاندیدا می شوند‪ .‬شرایط اقتصادی هم بسیار اهمیت دارد‪.‬‬ ‫بسیاری امید بسته اند که با سخت تر شدن شرایط اقتصادی‬ ‫و بردن بهره تبلیغاتی از این ش��رایط بتوانند راه نفوذی پیدا‬ ‫کنند‪ .‬اینها مهم است و باید دید تا ان زمان به توفیقی دست‬ ‫خواهند یافت یا نه‪.‬‬ ‫ش�اید چهره ها بیش�تر از گفتمان ه�ا تاثیرگذار‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫‪ l‬نه؛ من زیاد به این مس��اله معتقد نیستم‪ .‬مردم به‬ ‫چهره ها اعتماد دارند‪ ،‬ولی گفتمان ها هم خیلی مهم است‪.‬‬ ‫به هرحال اعتماد به چهره ها بر اس��اس اعتقادات و عملکرد‬ ‫انهاست‪.‬‬ ‫با توجه به اتفاقاتی که بعد از انتخابات ‪ 88‬رخ داد‪،‬‬ ‫برخی افراد در درون حاکمی�ت معتقدند که باید‬ ‫برای حضور اصالح طلبان در انتخابات شرایطی‬ ‫را تعیین کرد‪ ،‬اما گروهی هم در حاکمیت هستند‬ ‫که نظ�ر دیگری دارند‪ .‬ش�ما در این ب�اره چگونه‬ ‫فکر می کنید؟‬ ‫‪ l‬من فکر می کنم که باید بر اساس قانون رفتار شود‪.‬‬ ‫سلیقه ای نیست؛ باید ان گونه که قانون می گوید عمل کنیم‪.‬‬ ‫در انتخابات ‪ 84‬ش�ما از نزدیک تری�ن افراد به‬ ‫شما هم طرف مشورت ایشان قرار گرفتید؟‬ ‫‪ l‬بله؛ ایشان عموما با ما مشورت می کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫فک�ر می کنی�د اصولگرای�ان در انتخاب�ات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 92‬چه استراتژی ای را در پیش‬ ‫خواهند گرفت ت�ا بتوانند در عرص�ه قدرت باقی‬ ‫بمانند؟ به هر حال نمی توانیم این مساله را نادیده‬ ‫بگیریم که با چند گرایش در می�ان اصولگرایان‬ ‫مواجه هستیم‪.‬‬ ‫یعنی از نظر شما در انتخابات شرکت می کنند؟‬ ‫‪ l‬اقای احمدی نژاد از مدت ها قبل خودش را اماده‬ ‫کرده بود و مشورت هم زیاد می کرد‪ .‬ولی پیشنهاد من نبود‪.‬‬ ‫اقای قالیباف برای حضور در انتخابات ‪ 92‬با شما‬ ‫مشورت کرده است؟‬ ‫‪ l‬خیر‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫مالی نفع شهرداری در این باشد که شهر ری جزو تهران نباشد‪،‬‬ ‫منتها ما منافع مالی را درنظر نمی گیریم؛ بلکه منافع عمومی ‬ ‫مردم ‪ -‬هم مردم شهر ری و هم مردم تهران ‪ -‬در این است که‬ ‫این دو یک شهر یکی باشند‪ .‬البته مردم تهران و مردم شهر ری‬ ‫یکی هستند و ما نباید میان مردمی که قابل تفکیک نیستند‬ ‫خط تفرق و انشقاق بکشیم‪ .‬بنابراین همیشه سعی کرده ام با‬ ‫رعایت اصول و ادبیات انسانی‪ ،‬منطقی و قابل پذیرش صحبت‬ ‫کنم و هیچ گاه فراتر از این نبوده است‪ .‬در مالقات های دوستانه‬ ‫و حضوری هم همین گونه بوده و همین بحث ها را با همین‬ ‫طرق مطرح کردم‪.‬‬ ‫برنامه هایی دارند و راه هایی را دنب��ال می کنند که من فکر‬ ‫می کنم در نهایت به یک نتیجه واحد خواهند رسید‪.‬‬ ‫اقای احمدی نژاد بودید‪ .‬ایا ایشان شخصا به این‬ ‫تصمیم رس�ید که در انتخابات ش�رکت کند یا با‬ ‫شما هم مشورت کرد؟‬ ‫گویا هنوز در بر همان پاش�نه می چرخد و بعد از‬ ‫حدود ‪ 8‬سال همچنان شورای شهر و شهرداری‬ ‫تهران در قلب سیاست ایران قرار دارند‪.‬‬ ‫‪ l‬ما چ��ه در زمان اق��ای دکتر احمدی ن��ژاد و چه‬ ‫در زم��ان اقای دکتر قالیباف س��عی کردیم ب��رای پرهیز از‬ ‫سیاسی شدن شورا مساله انتخابات ریاست جمهوری را درون‬ ‫ش��ورا نیاوریم‪ .‬به همین دلیل تاکنون با اقای قالیباف هیچ‬ ‫صحبتی در این زمینه نداش��ته ایم‪ .‬ممکن است من نظرات‬ ‫رسانه ای را در این خصوص جمع اوری کنم‪ ،‬اما چه در شورا و‬ ‫چه به صورت خصوصی در این باره صحبتی با اقای قالیباف‬ ‫نداشته ایم تا شورا از این قضیه دور باشد‪.‬‬ ‫اقای احمدی نژاد شما را به عنوان رئیس شورای‬ ‫ش�هر مورد مش�ورت قرار م�ی داد ی�ا به عنوان‬ ‫شخص مهندس چمران؟‬ ‫‪ l‬به عنوان یک دوست؛ این مساله هیچ گاه به شورا‬ ‫کشیده نشد‪.‬‬ ‫در انتخابات اینده چطور؛ فضای سیاسی شورا و‬ ‫شهرداری را عرض می کنم؟‬ ‫‪ l‬بله؛ فضای ش��ورا نباید سیاسی ش��ود‪ .‬زمانی که‬ ‫اقای احمدی نژاد از شهرداری مرخصی گرفت و فعالیت های‬ ‫تبلیغاتی خود را برای انتخابات ریاس��ت جمهوری اغاز کرد‪،‬‬ ‫ما همه مسئوالن ش��هرداری را در مس��جد شیخ فضل اهلل‬ ‫نوری جمع کردیم و به انها گفتیم که هر کس می خواهد کار‬ ‫سیاس��ی انجام دهد نباید ان را با مسائل شهرداری مخلوط‬ ‫کند‪ .‬اعالم کردیم که امکانات ش��هرداری و مسائل شهری‬ ‫از مسائل سیاسی کامال جداست و باید وظایف خود را دنبال‬ ‫کنند‪ .‬یعنی چنین جلس��ه ای در مس��جد برگزار کردیم و با‬ ‫مسئوالن وقت شهرداری اتمام حجت کردیم؛ سعی مان هم‬ ‫بر این بود که چنین باشد‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫نظر شما درباره اصالح قانون انتخابات چیست؟‬ ‫‪ l‬اجازه دهید نمایندگان این قانون را بررسی کنند‬ ‫و بعد ما درباره ان اظهارنظر کنیم‪ .‬ام��ا اصوال با این کار که‬ ‫نامزدها از نمایندگان مجلس امض��ا بگیرند‪ ،‬چندان موافق‬ ‫نیستم‪ .‬اگرچه این کار در برخی کشورها انجام می شود‪ ،‬اما‬ ‫مردم حس تشخیص دارند و می دانند از میان کاندیداها به چه‬ ‫کسی رای بدهند‪ .‬افرادی که وارد عرصه انتخابات می شوند‬ ‫طبیعتا شناخته شده تر از ان هستند که صد امضا جمع کنند‬ ‫تا بتوانند تایید شوند‪ .‬این مس��اله برای من چندان دلچسب‬ ‫نیست‪ .‬اگرچه رجل سیاسی و مذهبی تعریف خاصی ندارد‪،‬‬ ‫اما بعضی چیزها تعریفی ندارد و ما می دانیم یعنی چه‪ .‬چراکه‬ ‫به قدری واضح است که ما به دلیل همان وضوح نمی توانیم‬ ‫برای ان تعری��ف یا چارچوبی قائل ش��ویم‪ .‬اگ��ر بخواهیم‬ ‫مشخصات رجل مذهبی را برشماریم باید بگوییم الزم است‬ ‫درس خارج فقه و اصول خوانده باشد و برای مشخص شدن‬ ‫ان ‪ -‬مانند انتخابات مجلس خبرگان ‪ -‬امتحانی برگزار کنیم‪.‬‬ ‫یا رجل سیاسی باید در دانشکده حقوق و علوم سیاسی درس‬ ‫خوانده باشد؛ اما قاعدتا چنین کاری ممکن نیست‪ .‬اما اینکه‬ ‫افراد و نمایندگان بخواهند تایید کنند‪ ،‬مردم هم می توانند این‬ ‫کار را انجام دهند‪ .‬البته درباره مسائل دیگر‪ ،‬خود نمایندگان‬ ‫باید بنشینند‪ ،‬بحث کنند و به نتیجه ای قابل قبول برسند‪.‬‬ ‫از هف�ت س�ال پیش ک�ه اق�ای احمدی ن�ژاد به‬ ‫ریاست جمهوری رس�ید تا امروز تصویر شما از‬ ‫رابطه با دولت چقدر تغییر کرده است؟‬ ‫‪ l‬اینها به شخص خودم بستگی دارد‪.‬‬ ‫به عنوان رئیس شورای شهر چطور؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬در مورد شورای شهر تفاوت زیادی نکرده است؛‬ ‫همان رابط��ه ای که در ان زم��ان وجود داش��ت‪ ،‬امروز هم‬ ‫هست‪ .‬اگر مش��کلی پیش بیاید یا نیازی احساس کنیم این‬ ‫ارتباط برقرار می شود و برای حل مشکالت اقدام می کنیم‪ .‬ما‬ ‫بسیاری از مشکالت را همین طور حل می کنیم؛ به خصوص‬ ‫مسائل مالی‪ .‬البته نیازی به بازگو کردن این مسائل نیست و‬ ‫من نمی خواهم انها را بازگو کنم‪ .‬به هر صورت برخی گره ها‬ ‫گشوده می شود‪ ،‬مشکالت حل می شود و خداوند به ما کمک‬ ‫می کند که در این مسیر جلو برویم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫نظرتان درباره دولت وحدت ملی که اقای هاشمی‬ ‫ ان را مطرح کردند‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬من نمی دانم طرح وحدت ملی یعنی چه‪ .‬من خودم‬ ‫از وحدت صحبت می کردم‪ ،‬اما نمی دانم منظور از وحدت ملی‬ ‫ت اش ش��له قلمکار درست شود وحدت‬ ‫چیست‪ .‬اگر قرار اس ‬ ‫ایجاد نمی شود و کس��انی که می خواهند با یکدیگر وحدت‬ ‫کنند باید نقاط و نکات مشترکی داشته باشند‪.‬‬ ‫به عملکرد شورای شهر و شهرداری چه نمره ای‬ ‫می دهید؟‬ ‫‪ l‬من اصوال خوب نمره نمی دهم‪ .‬اجازه بدهید چون‬ ‫بد نمره می دهم نمره ندهم (خنده)‪ .‬نمره دادن کار مشکلی‬ ‫است‪ ،‬خصوصا اینکه چون خودم در شورا و شهرداری حضور‬ ‫دارم‪ ،‬اگر نمره کم بدهم شاید ناحق باشد و اگر نمره زیاد بدهم‬ ‫شاید به دلیل گرایش حضور در شورای شهر باشد‪ .‬یاد ان فقیه‬ ‫بزرگواری می افتم که می خواست درباره چاه اب فتوا بدهد‪،‬‬ ‫اما به محض اینکه می خواس��ت فتوا بدهد یاد چاه خودش‬ ‫می افتد‪ .‬چاه خودش را پر می کند و بعد فتوا می دهد تا داشتن‬ ‫چاه اب خودش را به جهت خاصی نکش��اند‪ .‬ما هم به دلیل‬ ‫حضور در مدیریت شهری نمی توانیم به خودمان نمره بدهیم‪.‬‬ ‫اگر نمره بدهیم یا کم می دهیم که بگوییم عدالت را رعایت‬ ‫کرده ایم یا اگر رهایمان کنید نمره زیاد می دهیم‪ .‬قاعدتا این‬ ‫مردم هستند که باید در این باره قضاوت کنند‪.‬‬ ‫ارزیابی کلی ش�ما از عملکرد مدیریت ش�هری‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬من برای ارزیابی دو معیار دارم؛ یکی مقایسه است‬ ‫و دیگری میزان رضایت مردمی‪ .‬مردم هم رودربایستی ندارند و‬ ‫‪32‬‬ ‫مهدی چمران می گوید‪« :‬اقای محمد باقر قالیباف‬ ‫تاکنون درباره نام��زدی در انتخابات ب��ا من صحبت و‬ ‫مشورتی نداشته است‪».‬‬ ‫وقتی به ما می رسند ‪ -‬که البته برخورد زیادی با مردم داریم ‪ -‬اگر‬ ‫ناراحت باشند‪ ،‬ممکن است با داد و فریاد برخورد کنند‪.‬‬ ‫مالحظه ای ندارند‪...‬‬ ‫‪ l‬مالحظه ریش س��فیدی ما را دارند‪ .‬منظور از داد‬ ‫و فریاد‪ ،‬پرخاش نیس��ت؛ بلکه بیان احساس��ات و تاکید بر‬ ‫مشکالت شان اس��ت‪ .‬چه انهایی که بخواهند تمجید کنند‬ ‫ که عموما این گونه اس��ت ‪ -‬می ایند دعا می کنند‪ ،‬تشکر‬‫می کنند و همه حرف های شان را می زنند‪ ،‬اما انتقاداتی هم‬ ‫دارند؛ حق هم دارند‪ .‬باید به مردم ح��ق داد که انتقاد کنند‪.‬‬ ‫البته من عموما از انها خواهش می کنم که انتقادات شان را‬ ‫یادداش��ت کنند و به ما بدهند تا فراموش نشود‪ .‬البته ما هم‬ ‫به این انتقادات رسیدگی می کنیم‪ .‬این گونه برخوردها نشان‬ ‫می دهد مردم رضایت نسبی دارند؛ البته هیچ گاه همه راضی‬ ‫نخواهند بود‪ ،‬مثل کسانی که منزل انها در مسیر اتوبان قرار‬ ‫می گیرد و باید تخریب شود‪ .‬البته از این جهت که راهی در‬ ‫شهر ایجاد شده راضی هستند اما می گویند از ان جهت دیگر‬ ‫به ما ظلم ش��د‪ .‬یک مقیاس من این اس��ت که برخوردها‪،‬‬ ‫برخوردهای قهرامیز نیست‪ ،‬بلکه از سر رضایتمندی است‪.‬‬ ‫مقیاس دیگر هم مقایس��ه اس��ت؛ مقایس��ه با دیگر‬ ‫شهرهای بزرگ کشور که البته نباید این کار را انجام دهیم؛ ما‬ ‫باید در تهران از لحاظ امکانات و رسیدگی پیش برویم و تهران‬ ‫را فراتر از انها ببینیم‪ .‬البته شهرهای دیگر مانند تبریز‪ ،‬مشهد‪،‬‬ ‫اصفهان و شیراز بسیار بیشتر از گذشته رشد کرده اند که من‬ ‫این مساله را نتیجه کار شورایی می دانم‪ .‬ما قبال هم این شهرها‬ ‫را دیده بودیم و من از سال دوم دانشگاه به شهرهای مختلف‬ ‫تو امد کرده ام‪ .‬حتی در شهرهایی مثل اهواز ‪ -‬که می گویند‬ ‫رف ‬ ‫کمتر از سایر شهرها پیشرفت کرده اند ‪ -‬تفاوت را می بینیم‪ ،‬اما‬ ‫در تهران این پیشرفت بیشتر است؛ البته باتوجه به گسترش‬ ‫شهر این مساله برای مردم کمتر ملموس است‪ .‬ممکن است‬ ‫فردی در منطقه ای از ش��هر زندگی کند که هیچ گاه پل های‬ ‫غرب شهر و اتوبان شهید باکری را ندیده باشد‪ .‬شاید از زمان‬ ‫افتتاح اتوبان شهید باکری من فقط یک بار از ان عبور کرده‬ ‫باشم‪ .‬البته پیش از افتتاح برای بازدید‪ ،‬نظارت و کار بارها به‬ ‫این اتوبان سر زده بودم اما بعد از افتتاح ضرورتی ایجاب نکرده‬ ‫است که از ان عبور کنم‪ .‬ممکن است بسیاری از مردم تهران از‬ ‫این اتوبان یا اتوبان ها و پل های شرق و جنوب رد نشده باشند‬ ‫و اینها را کمتر ببینند‪ .‬وقتی من عملکرد خودمان را با شهرهای‬ ‫بزرگ در کشورهای خارجی مقایسه می کنم‪ ،‬می بینم که در‬ ‫این زمینه ها عملکرد ضعیفی نداشته ایم‪ .‬نمی خواهم بگویم‬ ‫قوی و توانمند عمل کرده ایم‪ ،‬اما ضعیف نبوده ایم؛ ان مسائلی‬ ‫که در شهرداری درباره انها فکر‪ ،‬برنامه ریزی و پیش بینی شده‬ ‫تا حد امکان به مرحله اجرا رسیده است‪.‬‬ ‫در دوره های گذشته شهرداری‪ ،‬سنگ روی سنگ بند‬ ‫نمی شد و زمانی که خواستند حسابرسی کنند اعالم کردند‬ ‫که قابل حسابرسی نیس��ت‪ .‬ما از س��ال ‪ 82‬کار خود را اغاز‬ ‫کردیم‪ ،‬اما امروز به حس��اب های مالی شهرداری رسیده ایم‬ ‫و واقعا این مس��اله قابل قیاس با گذش��ته نیس��ت‪ .‬مسائل‬ ‫شهرسازی قانونمند شده اما هنوز برای ما کامل نیست و من‬ ‫انتقادات زیادی در حوزه های مختلف دارم؛ منتها می دانم این‬ ‫مسائل یک شبه رفع نمی شود‪.‬‬ ‫مساله فس�اد در ش�هرداری از دوره های گذشته‬ ‫وجود داشته اس�ت‪ .‬ایا این مس�اله رفع شده یا‬ ‫حداقل حرکتی در جه�ت اصالح ان انجام گرفته‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬مدتی حرکت های خوبی انجام دادیم‪ ،‬اما متاسفانه‬ ‫این حرکت کند شد و با همان سرعت ادامه پیدا نکرد‪ .‬امروز‬ ‫هم شورا و شهرداری در این زمینه تالش می کنند و اگر در‬ ‫این زمینه با مساله خاصی برخورد کنیم‪ ،‬نمی گذریم و تمام‬ ‫توان خود را برای اصالح ان به کار می بندیم‪ .‬هیچ اغماضی‬ ‫در این زمینه نداریم‪ ،‬اما متاس��فانه گاهی شاهد هستیم که‬ ‫چنین اتفاقاتی رخ می دهد‪.‬‬ ‫مردم از این موضوع راضی هستند؟‬ ‫‪ l‬مردم راضی نیس��تند و ما هم از مردم اطالعات‬ ‫کس��ب می کنیم‪ .‬باید راه های دیگری را پیش بینی کرد که‬ ‫البته برخی از این راه ه��ا را دنبال کرده ای��م‪ .‬یکی از دالیل‬ ‫الکترونیک کردن این بود که چنین ارتباطاتی را قطع کنیم‪.‬‬ ‫پیش بینی ش�ما از ارایش ش�ورای شهر چهارم‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬هیچ پیش بین��ی در این باره ندارم‪ ،‬ام��ا امیدوارم‬ ‫شورایی باش��د که دنبال کننده کارهای شورای شهر دوم و‬ ‫سوم باشد‪.‬‬ ‫ای�ا می ت�وان گف�ت ک�ه راه سیاس�ت در ایران‬ ‫همچنان از خیابان بهشت می گذرد؟‬ ‫‪ l‬نه؛ هیچ دلیلی برای این اظهارنظر وجود ندارد‪.‬‬ ‫درباره رابطه ایران و امریکا چه نظری دارید؟‬ ‫‪ l‬به نظرم این مساله هم از سوی حضرت امام(ره)‬ ‫و هم از سوی رهبر معظم انقالب ترس��یم شده است‪ .‬البته‬ ‫امریکا یک بح��ث تبلیغات��ی دارد و می گوید ک��ه ما اماده‬ ‫مذاکره ایم‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬امریکا می خواهد از این مساله بهره تبلیغاتی ببرد‬ ‫و بگوید که ما اماده مذاکره هس��تیم‪ .‬اما ایران از گفت وگو‬ ‫امتناع می ورزد‪ .‬در واقع روی این مو ج سوار می شوند و از ان‬ ‫استفاده می کنند‪ .‬البته ایران یک بحث اصولی دارد و می گوید‬ ‫که الزمه مذاکره و نزدیک تر شدن‪ ،‬فراهم شدن یک بستر‬ ‫مناسب و مشاهده سیگنال های مثبت است‪ .‬بحث چماق و‬ ‫هویج نوعی سیاس��ت بازی و بازی صرف است‪ .‬دلیلی ندارد‬ ‫که ما بازی بخوریم‪.‬‬ ‫در خصوص س�وریه‪ ،‬غزه و فلسطین چه تحلیلی‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬من عالقه دارم که در یک فرصت مناسب تر بر سر‬ ‫این موضوع که چرا غزه و حزب اهلل پیروز شدند‪ ،‬بحث کنم‪.‬‬ ‫حتی می توانم مستنداتی از شهید چمران بیاورم که او چگونه‬ ‫در لبنان حرکت کرد؛ حرکتی که خ�لاف حرکت عرفات و‬ ‫فلسطینی های ان زمان بود‪ .‬انها س��ال ها مبارزه کردند‪ ،‬اما‬ ‫در نهایت با خانم «بگین» رقصیدند! خالصه مساله این است‬ ‫که پیروزی های امروز‪ ،‬استمرار راه شهادت حسینی و انقالب‬ ‫اسالمی است‪g .‬‬ ‫سیاست‬ ‫سنتی ها چه خواهند کرد؟‬ ‫تحرکات جدید در اردوی دکتر‬ ‫علی اکبر والیتی به نامزدی در انتخابات ‪ 92‬نزدیک می شود‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪33‬‬ ‫مصطفی صادقی‪ /‬دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫گویا هر چه زمان می گذرد تحلیل شرایط موجود میان‬ ‫اصولگرایان سنتی نیز س��هل تر و امکان پذیرتر می شود‪ .‬اگر‬ ‫در اغاز نیمه دوم س��ال جاری نام های متعددی از میان انان‬ ‫از جمله علی اکب��ر ناطق نوری‪ ،‬عل��ی الریجانی‪ ،‬مصطفی‬ ‫پورمحمدی‪ ،‬علی اکب��ر والیتی‪ ،‬منوچهر متک��ی و‪ ...‬برای‬ ‫کاندیدات��وری مطرح ب��ود‪ ،‬ح��اال و در حالی که در اس��تانه‬ ‫ورود به نخس��تین ماه زمستان هس��تیم گویا نیامدن برخی‬ ‫از این افراد مس��جل ش��ده و بر احتمال نامزدی برخی دیگر‬ ‫افزوده ش��ده اس��ت‪ .‬انچنان که در محافل سیاس��ی شایع‬ ‫ش��ده فردی که تا پیش از این از او به عنوان یک کاندیدای‬ ‫احتمالی نام برده می ش��د در جایی گفته ک��ه کاندیداتوری‬ ‫علی الریجانی قطعی شده و به همین جهت او از تصمیمش‬ ‫برای کاندیداتوری منصرف شده اس��ت‪ .‬مثلث پیش از این‬ ‫هم در گزارش��ی نوش��ته بود براس��اس تصمیمی سه نفره‪،‬‬ ‫مصطفی پورمحم��دی‪ ،‬منوچهر متکی و عل��ی الریجانی‬ ‫بنایشان این است که اگر هر کدام به تصمیم جدی رسیدند‬ ‫ان دو نفر دیگر به نفع او کنار بکش��ند‪ .‬حاال به باور برخی از‬ ‫رفتار شناس��ی و حرکات این روزهای علی الریجانی دیگر‬ ‫به س��ادگی می توان فهمید ک��ه رئیس مجل��س نهم عزم‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم کرده اس��ت‪ .‬از زاوی��ه ای دیگر‬ ‫می توان این ماج��را را تا اینجای کار این گونه تفس��یر کرد؛‬ ‫علی اکب��ر ناطق نوری که در ماه های پیش��ین از ش��واهدی‬ ‫می ش��د حدس زد که بنای حضور در انتخاب��ات را دارد پس‬ ‫از حاشیه هایی که پیرامونش پدیدار شد هر جا از او پرسیدند‬ ‫که ایا «حاضر» انتخابات یازده��م خواهد بود به همه گفت‬ ‫که اگر تصمیمی هم داش��ته دیگر از ان منصرف شده است‪.‬‬ ‫گویا او حتی در جایی هم گفته بود‪«:‬ان زمان که در سال ‪76‬‬ ‫با ان همه حمایت طیف راست راهی انتخابات شدم نتوانستم‬ ‫رای خوبی به دس��ت اورم‪ ،‬حاال که این همه مخالف حتی در‬ ‫جناح خودمان دارم چه شانسی برای پیروزی دارم» این البته‬ ‫یک بخش ماجرا بود و روای��ت می کنند که رایزنی های وی‬ ‫برای حضور نتیجه ای نداش��ته است‪ .‬نیامدن شیخ البته فقط‬ ‫به معنای کنار کش��یدن یک کاندیدای احتمالی س��نتی ها‬ ‫محسوب نمی شود‪ ،‬بلکه در مقیاس��ی بزرگتر می توان گفت‬ ‫یک گزینه مطلوب برای دولت وحدت ملی یعنی انچه اکبر‬ ‫هاشمی رفس��نجانی در پی ان اس��ت حاال دیگر بنایی برای‬ ‫حضور ندارد‪ .‬اما منوچهر متکی نیز که روزگاری وزیر خارجه‬ ‫محمود احمدی نژاد بود و حکایت خروجش از ان کابینه هنوز‬ ‫نقل محافل است از دیگر نامزدهای احتمالی سنتی ها به شمار‬ ‫می رفت‪ .‬از روزی که متکی دیگر وزیر خارجه نبود‪ ،‬خیلی ها‬ ‫می گفتند که او بنا دارد قبای وزارت را تبدیل به قبای ریاست‬ ‫کند و این ان چیزی است که ذهن او را مشغول کرده است‪ .‬او‬ ‫نیز البته هیچ گاه احتمال کاندیداتوری اش را تکذیب نکرد و‬ ‫همین مساله بود که موجب شد در تمام تحلیل های انتخاباتی‬ ‫نامش را در کنار افراد محتمل برای کاندیداتوری قرار دهند‪.‬‬ ‫اگر چه در هفته گذشته سخنانی از او منتشر شد که بنا دارد از‬ ‫دی ماه سخنرانی های انتخاباتی خود را اغاز کند‪ ،‬اما تکذیب‬ ‫فوری او و البته اخباری که از محافل سیاسی به گوش می رسد‪،‬‬ ‫همه و همه گویای یک رخداد است ؛« متکی هم نمی اید»‪.‬‬ ‫اگر این نقل قول که «علی الریجانی دیگر تردیدی در امدن‬ ‫ندارد» درست باشد‪ ،‬می توان اینگونه تفسیر کرد که کمپین‬ ‫علی الریجانی برای حضور در انتخابات از چهره های شاخصی‬ ‫تشکیل شده است‪ .‬چهره هایی که می توان در میانشان یک‬ ‫رئیس مجلس سابق‪ ،‬چند وزیر س��ابق و البته حامیانی چون‬ ‫برخی اعضای جامعه روحانیت مبارز‪ ،‬موتلفه اسالمی و طبعا‬ ‫جبهه پیروان و شخصیت های اصلی ان را دید‪ .‬اگر مولفه های‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪34‬‬ ‫این تحلیل همگی درس��ت باش��د حاال باید پرسید چرا علی‬ ‫الریجانی نباید کاندیدا شود؟ چرا که همه شرایط گویا برای‬ ‫امدنش مهیا شده اس��ت‪ .‬اما اگر قرار باش��د علی الریجانی‬ ‫را از کاندیداهای انتخابات ‪ 92‬بدانیم باید به تحلیل ش��رایط‬ ‫سیاسی پیرامون او و اینکه او را باید نامزد چه کسانی به شمار‬ ‫اوریم بپردازیم‪ .‬در سطح اول تحلیل باید اینگونه تفسیر کرد‬ ‫که «او بی شک نامزد سنتی هاس��ت»‪ .‬الریجانی مخالفان‬ ‫متعددی هم در پیش دارد‪ .‬از اصولگرای��ان تحولخواه مانند‬ ‫ایثارگران و رهپویان تا اصولگرایان حامی گفتمان ‪ 3‬تیر مثل‬ ‫پایداری ها و طیف های همسو‪ .‬این اما همه شرایط پیش روی‬ ‫علی الریجانی نیست؛ اویک مخالف مهم هم دارد؛«حامیان‬ ‫دولت»‪ .‬در اینکه این دو شخصیت سیاسی تفاوت دیدگاه های‬ ‫فراوانی دارن��د دیگر هیچ ش��کی وجود ندارد‪ ،‬ام��ا رقابت و‬ ‫مخالفت این بار جنسش خیلی متفاوت از قبل است‪.‬‬ ‫اگر تا پیش از این‪ ،‬مجادالت کالمی بر سر طرح و الیحه‬ ‫بود‪ ،‬حاال این بار بر سر یک صندلی مهم خواهد بود‪.‬‬ ‫می توان به راحتی گفت که محم��ود احمدی نژاد قطعا‬ ‫هیچ تمایلی ندارد جانشینش در پاستور علی الریجانی شود‪.‬‬ ‫او نیک می داند که بیشتر طرح ها‪ ،‬اهداف و انچه برای‬ ‫او مهم است طبعا توسط علی الریجانی در صورت حضورش‬ ‫در پاستور دنبال نخواهد ش��د‪ .‬چنین است که اگر الریجانی‬ ‫کاندیدا شود‪ ،‬باید در انتظار واکنش های محمود احمدی نژاد‬ ‫بود‪ .‬ساده تر اینکه حامیان دولت یکی از منتقدان سر سخت‬ ‫علی الریجانی خواهند بود‪.‬‬ ‫الریجانی و اصالح طلبان‬ ‫اگ��ر در اذرم��اه س��ال ‪ 91‬نیروه��ای سیاس��ی را که‬ ‫احتمال حضورش��ان در انتخابات وجود دارد را به چهار ضلع‬ ‫اصولگرای��ان‪ ،‬اصالح طلب��ان حامیان دولت و مس��تقل ها‬ ‫تقسیم کنیم‪ ،‬حاال س��وال مهم این است که علی الریجانی‬ ‫چه نس��بتی با اصالح طلبان خواهد داشت‪ .‬در ان سال ها که‬ ‫علی الریجانی جوان در مسند ریاست صدا و سیما از منتقدان‬ ‫و مخالفان اصالح طلبان به شمار می رفت و البته در خط مقدم‬ ‫حمله اصالح طلبان به مخالفانشان حضور داشت‪ ،‬شاید کسی‬ ‫تصور نمی کرد در دهه ‪ 90‬علی الریجانی در چنان پوزیشن‬ ‫سیاس��ی قرار گیرد که یک��ی از اتهامات رقبای��ش به او این‬ ‫باشد‪«:‬الریجانی مدافع و حامی اصالح طلبان شده است»‪.‬‬ ‫اما این انتقادات به او از کجا نشات می گیرد؟‬ ‫علی الریجانی هم در مجلس هشتم و هم در مجلس‬ ‫نهم حامیانی از میان اصالح طلبان داش��ت؛ حامیانی که در‬ ‫یک ائتالف تاکتیکی تمام تالششان را کردند که غالمعلی‬ ‫حدادعادل رئیس مجلس نش��ود‪ .‬حامیانی که موجب شدند‬ ‫علی الریجانی در استانه تش��کیل مجلس نهم فراکسیونی‬ ‫جدید پدید اورد تا جایگزین فراکس��یون اصولگرایان شود؛‬ ‫فراکس��یونی که در میان اعضایش می ت��وان چهره هایی از‬ ‫اصالح طلبان را هم دید‪.‬‬ ‫اما ایا این ائتالف تاکتیکی در انتخابات س��ال ‪ 92‬هم‬ ‫تکرار خواهد شد؟‬ ‫پر واضح است که اگر اصالح طلبان نامزدی در انتخابات‬ ‫داشته باشند‪ ،‬البته نامزدی که از مستقل ها به شمار نیاید‪ ،‬علی‬ ‫الریجانی دیگر نمی تواند روی سبد رای انها حساب کند‪ .‬اما‬ ‫اگر انها نامزدی نداشته باشند چه خواهد شد؟ جواب این سوال‬ ‫را می توان ساده تر و البته در سطح دیگری از تحلیل یافت‪.‬‬ ‫تحلیلی که بر مبن��ای ان بای��د به این فک��ر کرد که‬ ‫ایا ممکن اس��ت علی الریجان��ی کاندیدای م��ورد حمایت‬ ‫هاشمی رفسنجانی برای دولت وحدت ملی باشد؟‬ ‫الریجانی و دولت وحدت ملی؟‬ ‫این روزها خیلی راحت می توان بر این نکته تاکید کرد‬ ‫که علی الریجانی بیش از همیشه به اکبر هاشمی رفسنجانی‬ ‫نزدیک شده است‪.‬‬ ‫دلیل این قرابت‪ ،‬مخالفت با احمدی نژاد باشد یا شرایط‬ ‫سیاس��ی موجود‪ ،‬نتیجه اش این ش��ده که بس��یاری به این‬ ‫تحلیل برس��ند که علی الریجانی کاندیدای مطلوب برای‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی است تا طرحش را برای دولت وحدت‬ ‫ملی اجرا کند‪ .‬شاید مختصات این گمانه نیز بر این مبنا استوار‬ ‫باشد که الریجانی می تواند طیف های موثری از اصولگرایان‬ ‫را در کمپینش داش��ته باش��د و هم اگر اصالح طلبان غایب‬ ‫رسمی انتخابات باشند با عدم مخالفت انها مواجه شود‪.‬‬ ‫او البته یک فاکتور مهم دیگر هم دارد؛ فاکتوری که به‬ ‫باور برخی می تواند کلید راهیابی به پاستور باشد‪.‬ان کلید گویا‬ ‫این است‪« :‬مخالفت شدید با سیاس��ت های دوران محمود‬ ‫احمدی نژاد»‪ .‬صاحبان این تفکر معتقدند ش��رایط سیاسی‬ ‫پیش امده پیرامون اطرافیان احمدی نژاد و مشکالت اقتصادی‬ ‫ماه های اخیر صف منتقدان احمدی نژاد را طویل تر کرده و حاال‬ ‫هر کس به او خرده بگیرد‪ ،‬شانس بیشتری خواهد داشت‪ .‬همه‬ ‫انچه درباره علی الریجانی امد با یک جمله کامل می شود؛‬ ‫جمله ای که علی الریجانی راوی ان است‪« :‬خیلی ها از من‬ ‫خواسته اند کاندیدای انتخابات شوم»‪.‬‬ ‫تحرک در اردوگاه دکتر والیتی‬ ‫تحلیل ش��رایط س��نتی ها البته با این نتیجه که علی‬ ‫الریجانی کاندیداتوری اش مسجل شده به پایان نمی رسد‪.‬‬ ‫واقعیت این است که به اجماع رسیدن سنتی ها به این‬ ‫سادگی ها هم نیس��ت‪ .‬انها یک نامزد مهم دیگر هم دارند‪،‬‬ ‫نامزدی که مثل علی الریجانی کاندیداتوری اش محتمل تر‬ ‫از قبل شده‪ ،‬حتی جلوتر از او گویا س��تادهای انتخاباتی اش‬ ‫را هم س��ازماندهی کرده‪ ،‬از رایزنی ها و جلس��اتش هم که‬ ‫بگذریم می گویند حتی ش��عارش را هم انتخاب کرده است‪:‬‬ ‫«طبیب سیاست»‪ .‬اری‪ ،‬می گویند دیگر نباید شکی داشت‬ ‫که دکتر علی اکبر والیتی کاندیدای انتخابات ‪ 92‬است‪ .‬شاید‬ ‫او هم مثل علی الریجانی متوجه شده که خیلی از چهره های‬ ‫اصولگرای سنتی قرار نیست وارد انتخابات شوند‪.‬‬ ‫گفته می شود او در دیدارهایی درباره کاندیداتوری اش‬ ‫صحبت کرده و حتی درباره نسبتش با هاشمی رفسنجانی و‬ ‫دیدگاه هایش درباره احمدی نژاد هم توضیحاتی داده است‪.‬‬ ‫حاال هر چه هست این دیپلمات با سابقه گویا عزم رفتن‬ ‫به پاستور کرده اس��ت‪ .‬علی اکبر والیتی نس��بت نزدیکی با‬ ‫اصولگرایان سنتی دارد و البته از شمار انان به حساب می اید‪.‬‬ ‫اما در عین حال منحصر به اصولگرایان سنتی نمی شود‬ ‫و در میان مجموعه اصولگرایان مورد احترام است و شخصیت‬ ‫مورد وثوقی دارد‪ .‬سال ها وزیر خارجه بوده و اکنون نیز مشاور‬ ‫مقام معظم رهبری در امور بین الملل است‪.‬‬ ‫این البته اولین بار نیس��ت که قصد ریاست جمهوری‬ ‫کرده اس��ت والیتی در س��ال ‪ 84‬نیز در کن��ار ‪ 4‬نامزد دیگر‬ ‫اصولگریان نشست تا ش��اید منتخب انان شود برای رقابت‬ ‫نهایی با کاندیداهای دیگر‪ .‬او اگر چه از میانه راه با مس��جل‬ ‫شدن کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی از تصمیمش منصرف‬ ‫شد‪ ،‬اما گویا این تصمیم برای همیشه نبوده است‪.‬‬ ‫بس��یاری معتقدند علی اکبر والیتی سال ‪ 91‬با والیتی‬ ‫سال ‪ 84‬تفاوت های زیادی دارد و گرچه هاشمی رفسنجانی‬ ‫همچنان او را به عن��وان نامزد وحدت مل��ی مطرح می کند‬ ‫اما والیتی پس از وقایع سال ‪ 88‬به واسطه مواضع اش فاصله‬ ‫معنا داری با هاشمی رفسنجانی پیدا کرده؛ فاصله ای که هنوز‬ ‫تبدیل به شکاف نشده است‪.‬‬ ‫از زاویه دیگر اگر در س��ال ‪ 84‬برخی می گفتند والیتی‬ ‫نماینده هاشمی رفس��نجانی در شورای هماهنگی نیروهای‬ ‫انقالب بوده‪ ،‬حاال هم برخی می گویند والیتی از سوی هاشمی‬ ‫می اید‪ .‬از زمانی که طرح دولت وحدت ملی بار دیگر توس��ط‬ ‫هاشمی رفسنجانی کلید خورده است خیلی از شخصیت های‬ ‫اصولگرایان ان را رد کرده یا تعریف متفاوت خود را از ان ارائه‬ ‫داده اند‪ ،‬اما این علی اکبر والیتی است که همچنان ترجیح داده‬ ‫در این مورد مهر سکوت را بر لبانش نگه دارد تا به قول معروف‬ ‫مشتش را به این زودی ها برای کسی باز نکند؛ «نه مخالفتی‬ ‫نه موافقتی‪».‬‬ ‫حاال که عزم حضور اقای دکتر والیتی بر اساس برخی‬ ‫ش��نیده ها جدی ش��ده باید به این پرداخت که او چه شرایط‬ ‫سیاس��ی پیرامون خود دارد‪ .‬نکته اول در این مورد این است‬ ‫که کاندیداتوری همزم��ان الریجانی و والیتی ش��رایط را‬ ‫برای هردوی انها سخت می کند‪ .‬ش��اید چنین شود که هر‬ ‫دو کاندیدا در ازمونی از سوی س��نتی ها قرار گیرد؛ تا یکی از‬ ‫انها مورد حمایت قرار گیرند‪ .‬ازمونی که ممکن است رجوع‬ ‫به نظر سنجی ها یا هر امکان دیگری باشد‪ ،‬چرا که هر دو نفر‬ ‫سبد رای مشترک و البته حامیان تقریبا یکسانی دارند‪ .‬نکته‬ ‫دوم این است که علی اکبر والیتی برخالف علی الریجانی در‬ ‫تمام دوران خدمتش در جمهوری اسالمی هرگز در انتخاباتی‬ ‫از جنس مجلس و ریاست جمهوری حضور نداشته و به بیان‬ ‫دیگر خود را در چنین ازمونی نسنجیده است‪ .‬حال انکه علی‬ ‫الریجانی یک بار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شده و‬ ‫دو بار کاندیدای انتخابات مجلس؛ یک شکست و دو پیروزی‪.‬‬ ‫نکته سوم هم این است که اگر علی الریجانی در دهه‬ ‫هفتاد مخالف اصلی اصالح طلبان به شمار می امد و در دهه ‪90‬‬ ‫امیدوارم الریجانی نامزد شود‬ ‫‪2‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو ارشد فراکسیون رهروان والیت‬ ‫تو گو با مثلث با رد خبر قطعی شدن‬ ‫سید رمضان شجاعی کیاسری‪ ،‬سخنگوی فراکسیون رهروان والیت در گف ‬ ‫کاندیداتوری علی الریجانی می گوید‪« :‬ما در فراکس�یون رهروان والیت چندین بار از اقای الریجانی درخواس�ت‬ ‫کردیم تا در انتخابات کاندیدا شوند‪ ،‬اما ایشان پاسخ مثبتی به ما نداده اند‪ ».‬شجاعی کیاسری در ابتدای این گفت وگو‬ ‫تاکید می کند‪« :‬س�خنان من در این گفت وگو مواضع شخصی است و ارتباطی با س�مت من در فراکسیون رهروان‬ ‫والیت ندارد‪».‬‬ ‫پس این احتمال وجود دارد که پیشنهاد رهروان‬ ‫والیت را بپذیرند؟‬ ‫‪ l‬فعال جواب مثبت ندادند و مجاب نشده اند‪ ،‬یعنی‬ ‫فعال حرفشان این است‪.‬‬ ‫با توجه به شناختی که شما از رئیس مجلس دارید‬ ‫فکر می کنید کدام جایگاه برای ایشان مناسب تر‬ ‫است یعنی ریاست بر قوه مجریه یا قوه مقننه؟‬ ‫‪ l‬من به چند دلیل می گویم اقای الریجانی می تواند‬ ‫رئیس جمهور خوبی باشد؛ اوال اینکه اینده مملکت ما نیاز به‬ ‫یک شخصیت مطلوب ازنظر شخصیتی و سیاسی دارد‪ ،‬دوم‬ ‫اینکه رئیس جمهور اینده باید فردی اجرایی و با تجرب ه باشد‬ ‫که اقای الریجانی مسئولیت اجرایی فراوانی داشته و در حال‬ ‫حاضر نیز رئیس مجلس اس��ت‪ .‬س��وم اینکه اینده سیاسی‬ ‫کشور ما به یک دیپلماس��ی قوی نیاز دارد؛ اقای الریجانی‬ ‫مرد دیپلمات منشی است که هم در عرصه بین الملل خوش‬ ‫درخش��یدند و هم در این حوزه صاحب نظر است و نسبت به‬ ‫گذشته به دلیل اشراف ایشان در مسائل و موضوعات مختلف‬ ‫کشور شرایط متفاوتی دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬این سواالت شما برای بنده مشکل ساز خواهد بود‪.‬‬ ‫ش�نیده ها حاک�ی از ان اس�ت ک�ه کاندیداتوری‬ ‫منوچهر متکی مس�جل شده اس�ت‪ ،‬نظر شما در‬ ‫این خصوص چیست؟‬ ‫‪ l‬بنده هم شنیده ام‪ .‬خوش��بختانه در کشور ما رجل‬ ‫سیاس��ی زیاد داریم‪ ،‬بنابراین با کاندیدات��وری اکثریت این‬ ‫چهره ها شاهد داغ تر شدن تنور انتخابات خواهیم بود‪ ،‬بنابراین‬ ‫خوب است افرادی چون اقایان حدادعادل‪ ،‬والیتی‪ ،‬قالیباف‪،‬‬ ‫محسن رضایی و الریجانی در انتخابات نامزد شوند‪.‬‬ ‫فکر نمی کنید این تعدد کاندیداها موجب شکسته‬ ‫شدن ارای اصولگرایان شود؟‬ ‫‪ l‬قطعا اینگونه خواهد شد‪ ،‬اما تعدد کاندیداها فضای‬ ‫انتخابات را باش��کوه تر می کند و انتخاب برای مردم اسان تر‬ ‫صورت می گیرد‪ .‬در واقع بنده معتقدم این دوره رقابت میان‬ ‫اصولگرایان خواهد بود‪.‬‬ ‫اما برخی از امدن سید محمد خاتمی به انتخابات‬ ‫ش�ما از بی�ن اصولگرای�ان کاندیدات�وری کدام‬ ‫گزینه ها را قطعی تر می دانید؟‬ ‫‪ l‬کسانی که مطرح هس��تند چون اقایان قالیباف‪،‬‬ ‫متکی‪ ،‬والیتی و حدادعادل البته امیدوارم اقای الریجانی هم‬ ‫به کاندیدا شدن رضایت بدهد‪.‬‬ ‫درب�اره کاندیدات�وری اق�ای والیتی چ�ه نظری‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬اق��ای والیت��ی ی��ک ش��خصیت فرهیخت��ه و‬ ‫دوست داشتنی است که از ظرفیت های خوبی برخوردار است‪،‬‬ ‫خصوصا ایشان در عرصه بین الملل و تاریخ اسالم صاحب نظر‬ ‫است‪ .‬پزشک متخصص هم که هستند بنابراین گزینه خوبی‬ ‫برای کاندیداتوری محسوب می شوند‪.‬‬ ‫فکر نمی کنید حضور همی�ن چهره های متفاوت‬ ‫ب�ا ظرفیت ه�ای ب�اال موج�ب شکس�ته ش�دن ارای‬ ‫اصولگرایان می شود؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬اگر اصولگرایان در نهایت به یک اشتراک نظر‬ ‫نرسند سرشان کاله خواهد رفت و زیان خواهند کرد‪ .‬بنابراین‬ ‫باید در نهایت به توافق نهایی برسد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬بنده از چنی��ن موضوعی خبر ن��دارم‪ .‬ما در‬ ‫فراکس��یون رهروان والیت چندین بار از اق��ای الریجانی‬ ‫درخواست کردیم تا در انتخابات کاندیدا شوند‪ ،‬اما ایشان پاسخ‬ ‫مثبتی به ما نداده اند‪.‬‬ ‫امکان دارد اقای حدادعادل رئیس مجلس اینده‬ ‫شود؟‬ ‫سخن می گویند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬ش��نیده ام اما عمده رقابت بی��ن اصولگرایان‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اقای ش�جاعی! ش�نیده ها حاکی از ان اس�ت که‬ ‫کاندیداتوری اقای علی الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم مسجل شده‬ ‫است‪ .‬ایا شما این خبر را تایید می کنید؟‬ ‫بگیرد‪ ،‬برای ریاست مجلس چه برنامه ای دارید؟‬ ‫مجلس یک اکثریت��ی دارد‪ ،‬بنابراین ای��ن اکثریت به‬ ‫هر کس برسد ان فرد انتخاب می شود‪.‬‬ ‫انتقاد اصالح طلبان کمتر به او متوجه می شود‪ ،‬اما درباره دکتر‬ ‫والیتی اوضاع به گونه ای دیگر است‪ .‬والیتی از سال ‪ 88‬به این‬ ‫سو سخنان تند‪ ،‬شفاف و صریحی درباره اصالح طلبان بیان‬ ‫کرده اس��ت؛ پس نمی تواند روی رای انها در انتخابات پیش‬ ‫رو حس��اب کند‪.‬اما می گویند او ممکن است کاندیدای مورد‬ ‫نظر هاش��می برای دولت وحدت ملی باشد‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫این گمانه ش��اید از جه��ت انتقاد اصالح طلب��ان به مواضع‬ ‫دکتر والیتی در انتخابات سال ‪ 88‬با موانعی روبه رو باشد‪ ،‬در‬ ‫حالی که وضعیت برای دکتر الریجانی برای قرار گرفتن در‬ ‫موقعیت طرح دولت وحدت ملی شاید مساعدتر باشد‪g .‬‬ ‫یعنی ره�روان والی�ت رضای�ت می ده�د برای‬ ‫شکس�ته نش�دن ارای اصولگرایان به نفع دیگر‬ ‫اصولگرایان از کاندیدای خود صرف نظر کند؟‬ ‫‪ l‬رهروان والیت کاندیدا ندارد‪.‬‬ ‫اما شما گفتید کاندیدای خود را تا دی ماه معرفی‬ ‫خواهید کرد؟‬ ‫‪ l‬بنده گفتم کاندیدای خ��ود را معرفی می کنیم‪ .‬در‬ ‫واقع اول باید ببینیم بزرگان اصولگرا بر س��ر کدام گزینه به‬ ‫اجماع می رسند‪ .‬ما هم در فراکسیون رهروان برنامه کاندیداها‬ ‫را بررسی می کنیم و س��پس کاندیدای خود را تا اخر دی ماه‬ ‫معرفی خواهیم کرد‪g .‬‬ ‫تا چه زمانی وضعیت کاندیداتوری اقای الریجانی‬ ‫مشخص می شود؟‬ ‫‪ l‬ما زم��ان کافی داریم‪ .‬س��ه ماه دیگر ت��ا ثبت نام‬ ‫کاندیداها فرصت داریم‪.‬‬ ‫یعنی تا دو ماه اینده وضعیت کاندیداتوری اقای‬ ‫الریجانی مشخص می شود؟‬ ‫‪ l‬ما تا اخر دی ماه کاندیدای مورد نظر فراکس��یون‬ ‫رهروان والیت را معرفی می کنیم‪.‬‬ ‫احتماال خود اقای الریجانی کاندیدای شماست؟‬ ‫مشخص نیست‪.‬‬ ‫اگر اقای الریجانی ریاست قوه مجریه را برعهده‬ ‫‪35‬‬ ‫احتمال احیای جبهه متحد‬ ‫گفت و گو با حمید رضا ترقی درباره فعالیت های انتخاباتی اصولگرایان سنتی‬ ‫‪3‬‬ ‫حمیدرضا ترقی‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسالمی انتخابات ریاست جمهوری را چهار قطبی و میان‬ ‫جبهه متحد‪ ،‬پایداری‪ ،‬طرفداران دول�ت و اصالح طلبان معتدل توصیف می کند و می گوی�د‪« :‬تا دو ماه اینده جبهه‬ ‫پیروان‪ ،‬نامزد خود را مش�خص می کند‪ ،‬البته در این مس�یر ب�ا جامعه روحانیت مبارز به ص�ورت هماهنگ تصمیم‬ ‫می گیرد‪».‬‬ ‫فضای سیاس�ی کش�ور ب�ه تدریج رن�گ و بوی‬ ‫انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری به خ�ود می گیرد و‬ ‫طیف ها و جریان ه�ای مختلف اصولگ�را در حال‬ ‫رایزنی با یکدیگر برای شکل دهی ائتالف هستند‪.‬‬ ‫نشست شورای مرکزی جبهه پایداری روز ‪ 16‬اذر‬ ‫تشکیل و اعالم شد که اساسنامه انها اماده است‬ ‫تا به تایید ایت اهلل مصباح یزدی برسد‪ .‬رهپویان‬ ‫هم که اخیرا در مشهد جلسه داشت‪ ،‬چندی پیش‬ ‫به دیدار ایت اهلل مصباح یزدی رفت‪ ،‬از طرفی جبهه‬ ‫پیروان نیز با ایت اهلل مهدوی کنی دیدار کرد‪ ،‬این‬ ‫ارایش سیاسی چه شکل و قالبی به خود می گیرد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬اصولگرای��ان هم اکن��ون در دو جبه��ه متح��د‬ ‫اصولگرایی و جبهه پایداری در حال ش��کل دهی و س��امان‬ ‫نیروهای خ��ود برای فعالی��ت انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫یازدهم هستند و به نظر می رس��د همچنان به عنوان رقبای‬ ‫اصلی در رقابت سیاس��ی اینده به صورت مجزا پا به عرصه‬ ‫بگذارند‪ ،‬بنابرای��ن اردوگاه اصولگرایان فعال دو قطب اصلی‬ ‫دارد‪ ،‬یکی قطب جبهه متحد و دیگ��ری قطب پایداری که‬ ‫طی زمان باقی مانده تا انتخابات معموال تش��کل ها و احزاب‬ ‫سیاس��ی به یکی از انها می پیوندند و طیف نزدیک به خود را‬ ‫گسترش خواهند داد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫یعنی شما می گویید که طیف تحولخواه (جمعیت‬ ‫ایثارگران و جمیعت تحولخواه) به طیف پایداری‬ ‫نزدیک می شود؟‬ ‫‪ l‬ن��ه‪ ،‬هم اکنون چنین‬ ‫چیزی ب��ه نظر نمی رس��د‪ ،‬البته‬ ‫تبادل نظر بین ان دو طیف وجود‬ ‫دارد‪ ،‬ام��ا اینکه اتخ��اذ تصمیم‬ ‫چگونه باش��د و به چه مصداقی‬ ‫برس��ند و بر س��ر چه تیم کاری‬ ‫توافق کنند؛ از االن مش��خص‬ ‫نیس��ت‪ ،‬بنابرای��ن نمی ت��وان‬ ‫گف��ت جمعی��ت ایثارگ��ران و‬ ‫جمعی��ت رهپوی��ان انق�لاب‬ ‫اسالمی برای ورود به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم به کدام‬ ‫طیف می پیوندد‪.‬‬ ‫اق�ای دکت�ر حدادعادل‬ ‫در نشس�ت مش�هد‬ ‫رهپوی�ان حاض�ر ب�ود‬ ‫و همان ط�ور ک�ه گفت�ه‬ ‫ش�د‪ ،‬رهپوی�ان چندی‬ ‫پیش به دی�دار ایت اهلل‬ ‫مصبا ح ی�زدی رف�ت‪،‬‬ ‫ای�ا اینه�ا رایزنی هایی‬ ‫اس�ت تا تحولخواهان‬ ‫و پای�داری ب�ه گزین�ه‬ ‫مشترک برسند؟‬ ‫االن جبه�ه پی�روان خط ام�ام و رهب�ری در چ�ه‬ ‫وضعیت تصمیم گیری به سر می برد؟‬ ‫‪ l‬فعال مذاکرات خ��ود را با روحانیت ش��روع کرده‬ ‫و در درون مجموعه ه��م کار روی تدوی��ن برنامه و تعریف‬ ‫شاخص های رئیس جمهور اینده متمرکز است‪.‬‬ ‫ام�ا اقای محس�ن کوهک�ن‪ ،‬نایب رئی�س جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهب�ری گفته برنامه این جبهه‬ ‫برای انتخابات ریاس�ت جمهوری یازدهم ‪ 2‬یا ‪3‬‬ ‫ماه پیش نهایی شده است‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬برنامه فرایندی دارد؛ براساس ان باید گفتمان‬ ‫را تهیه کنند و براساس گفتمان شاخص برای تعیین مصداق‬ ‫ریاست جمهوری تعریف می ش��ود؛ البته فرایند مطالعاتی در‬ ‫کنار گسترش هماهنگی و کار برای حصول یک ائتالف قوی‬ ‫در حال انجام است‪.‬‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری از ‪ 14‬حزب و گروه‬ ‫تشکیل می شود‪ ،‬ایا انها بین خود به وحدت درونی‬ ‫رسیده اند؟‬ ‫‪ l‬االن موضوع خاصی نیست که جنبه اختالفی پیدا‬ ‫اقای باهنر گفتند که نوع ورود دولت به انتخابات‬ ‫ریاس�ت جمهوری یازدهم تعیین کننده است؛ ایا‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری روی این مس�اله‬ ‫دقت دارد؟‬ ‫‪ l‬به عنوان رقیب باید روی تحرکات جریان حام ‬ ‫ی‬ ‫دولت حساب باز کرد‪ ،‬اما اینکه چه تاثیری در گفتمان و روند‬ ‫فعالیت های انتخاباتی جبهه پیروان خط امام و رهبری ایجاد‬ ‫می کند‪ ،‬بستگی به خط مشی جریان هوادار دولت دارد‪.‬‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری با جامعه روحانیت‬ ‫مب�ارز و جامع�ه مدرس�ین ح�وزه علمیه ق�م در‬ ‫انتخابات سال ‪ 92‬هماهنگ خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬طبیعت جبهه پیروان و اصولگرایانی که در جبهه‬ ‫متحد هستند همیش��ه این بوده که س��عی کنند با روحانیت‬ ‫هماهنگ باشند و از اهنگ انها اقتباس کنند‪ ،‬اما این بستگی‬ ‫دارد که روحانیت چقدر بخواهد در عرصه ریاست جمهوری‬ ‫وارد شود و میزان ورود ان چقدر باشد‪ .‬گاهی روحانیت از نامزد‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان حمای��ت می کند‪ ،‬اما یک وقت هم‬ ‫می شود که روی معیارها و مالک هایی تاکید دارد‪ ،‬بنابراین‬ ‫بستگی دارد که روحانیت چگونه می خواهد در عرصه سیاسی‬ ‫ریاست جمهوری ورود کند‪.‬‬ ‫با توجه به صحبت های ایت اهلل مهدوی کنی فکر‬ ‫می کنی�د جامعه روحانی�ت مبارز ته�ران همانند‬ ‫انتخابات مجلس نهم بخواهد محوریت کار را در‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان حفظ کند؟‬ ‫‪ l‬از بعد توان سیاس��ی قطعا می توان��د‪ ،‬اما باید دید‬ ‫که می خواهد این کار را انجام دهد یا خیر‪ ،‬بر همین اس��اس‬ ‫منتظریم تا خواسته روحانیت در مذاکرات مشخص شود‪.‬‬ ‫پس هنوز نحوه نقش افرینی خود را اعالم نکرده‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬این کار را انجام نداده است‪.‬‬ ‫ش�ما گفتید جبهه پیروان خط امام و رهبری وارد‬ ‫تعری�ف گفتم�ان براس�اس‬ ‫برنام�ه ش�ده اس�ت‪ ،‬یعنی‬ ‫می خواه�د ش�عار انتخاباتی‬ ‫خود را مشخص کند؟‬ ‫‪ l‬طبیعتا وقتی که برنامه‬ ‫دولت اینده براساس اولویت ها‪،‬‬ ‫چارچوب ه��ا و گزاره های اصلی‬ ‫مشخص شد‪ ،‬بعد باید گفتمانی‬ ‫را ارائه کرد که ان گفتمان بتواند‬ ‫مجموعه مواضع‪ ،‬خواس��ت ها و‬ ‫دیدگاه های اصولگرایان را نشان‬ ‫دهد‪ .‬به عبارت دیگر بتواند نماد‬ ‫اصولگرایی و تداوم حرکت ان را‬ ‫در کشور به تصویر بکشد‪ ،‬ضمن‬ ‫انکه از جاذبه الزم برای کس��ب‬ ‫ارای مردم برخوردار باشد‪.‬‬ ‫در مجموع گفتمان انتخاباتی‬ ‫جبههپیروانخط امامورهبری‬ ‫سیاسیاستیااقتصادی؟‬ ‫چهار قطب جبهه متحد‪ ،‬پایداری‪ ،‬طرفداران دولت و اصالح طلبان معتدل برای انتخابات قابل پیش بینی است‪.‬‬ ‫‪ l‬ممکن است چنین دیدگاهی باش��د‪ ،‬اما هنوز در‬ ‫حال ارزیابی اولیه هستند و این دو طیف به جمع بندی نهایی‬ ‫‪36‬‬ ‫نرسیدند‪ .‬انچه مسلم اس��ت مجموعه دو هسته اصولگرایی‬ ‫یعنی جبهه پیروان خط امام ورهبری به عنوان هس��ته جبهه‬ ‫متحد و جبهه پایداری به عنوان طی��ف قبلی حامیان دولت‪،‬‬ ‫مقدمات حرکت جبهه ای خود را اغاز کردند و در اینده باید دید‬ ‫در مذاکرات بین اینها ب��ا طیف های دیگر اصولگرا‪ ،‬روی چه‬ ‫مصداق و تیمی توافق حاصل می شود‪.‬‬ ‫معرفی شود‪ ،‬اینها توافقاتی است که تشکل های عضو جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری به ان رس��یدند‪ ،‬ام��ا بحث درباره‬ ‫مصداق و تیم همراه وی هنوز باز نش��ده ک��ه ببینیم میزان‬ ‫هماهنگی بین اعضا چقدر است‪.‬‬ ‫کند‪ ،‬االن بیشتر بحث این است که حتما رئیس جمهور باید‬ ‫برنامه داشته باشد و اولویت های برنامه اش مشخصا اقتصادی‬ ‫باشد و حتما نامزد ریاست جمهوری باید در کنار برنامه هایش‬ ‫در حال انجام هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬اینکه اقتصادی است‬ ‫یا تلفیق��ی از اقتص��اد و جوانب‬ ‫دیگر بس��تگی به بررس��ی های‬ ‫کارشناسی دارد که این بررسی ها‬ ‫سمت و سوی بررسی های کارشناسی تاکنون به‬ ‫کجا رفته اند؟‬ ‫‪ l‬مبتنی بر اسیب شناسی شرایط کنونی و کارهای‬ ‫مانده اصولگرایی طی این دو دوره و نکاتی که در چشم انداز‬ ‫بیست ساله است باید برای تقویت دولت یازدهم مورد توجه‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫ی�ک زمان�ی از س�وی مقام�ات جبهه پی�روان‬ ‫خط ام�ام و رهبری اعالم می ش�د که نام�زد این‬ ‫جبهه فردی اقتصادی خواهد ب�ود‪ ،‬بعد هم اینکه‬ ‫او یک چهره سرشناس سیاسی است‪ ،‬حاال شما‬ ‫می گویید گفتمان هنوز مشخص نش�ده‪ ،‬از انجا‬ ‫که تا انتخابات ریاست جمهوری شش ماه زمان‬ ‫باقی مانده‪ ،‬چگونه به این ابهام پاسخ می دهید؟‬ ‫‪ l‬ممکن است رسانه ها در روشن شدن مساله عجله‬ ‫داشته باشند‪ ،‬ولی کار مهم این اس��ت که عجوالنه تصمیم‬ ‫نگیریم چون رسیدن به اینکه مصداق باید چه نمادی داشته‬ ‫باشد خود نیازمند دقت و توجه به شرایط کشور است‪ .‬شرایط‬ ‫کشور به لحاظ اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی مرتب در حال‬ ‫تحول است و نباید خیلی زود و عجوالنه در این باره تصمیم‬ ‫گرفت؛ به عالوه اینکه اگر بخواهیم صرفا یک چهره اقتصادی‬ ‫را مطرح کنیم بعد اگر ابعاد دیگر او ضعیف باشد‪ ،‬ممکن است‬ ‫مشکالتی را برای اداره و مدیریت کشور پدید اورد؛ بنابراین‬ ‫باید جامع فکر کرد تا چه��ره تیمی که باید ب��ا وی کار کند‬ ‫مشخص شود‪ ،‬این تیم باید یک مجموعه جامع و کامل برای‬ ‫معرفی به مردم باشد‪.‬‬ ‫شما می خواهید همراه کاندیدای منتخب خود‪ ،‬تیم‬ ‫کاری وی را نیز معرفی کنید؟‬ ‫‪ l‬بحث کابینه نیست‪ ،‬چون وزیران نیاز به رای اعتماد‬ ‫مجلس دارند؛ بنابراین تیم کاری در حد معاون اول یا مشاوری‬ ‫خواهد بود که به نامزد جبهه کمک می کند‪ .‬نباید االن انتظار‬ ‫داشت در مذاکرات انتخاباتی کل دولت احتمالی چینش شود‪.‬‬ ‫موض�ع جبهه پی�روان خط ام�ام و رهب�ری ‪ -‬که‬ ‫می گویید هسته اصلی جبهه متحد است‪ -‬در قبال‬ ‫دولت وحدت ملی چیست؟‬ ‫‪ l‬اقای عس��گر اوالدی به عنوان رئی��س قبال این‬ ‫موضوع را در اجالس سراسری جبهه پیروان اعالم و تاکید‬ ‫کردند که این ایده را پوچ می دانند که مناس��ب حال کش��ور‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫اما اقای باهنر گفته که اگر با فتنه‪ ،‬انحراف و سایر‬ ‫جریانات خاص متمایز باشد قابل پذیرش است‪.‬‬ ‫‪ l‬این تعریف ی��ک بحث تبیینی اس��ت‪ ،‬اما در کل‬ ‫موضع رسمی براساس همان مفهوم کلی که از دولت وحدت‬ ‫ملی برداشت می شود قرار دارد‪.‬‬ ‫اما اقای باهنر گفته ک�ه دولت وحدت ملی منهای‬ ‫فتنه و انحراف و جریانات ضد انقالب قابل پذیرش‬ ‫اس�ت‪ ،‬موضع جبهه پی�روان خط ام�ام و رهبری‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬براس��اس این تعریف دیگر نمی توان ن��ام ان را‬ ‫دولت وحدت ملی گذاشت ‪ ،‬بلکه این دولت وفاق اصولگرایان‬ ‫می شود چون وقتی واژه وحدت ملی به کار برده می شود خارج‬ ‫از اصولگرایان را نیز در بر می گیرد اما اگر در بین اصولگرایان و‬ ‫ظرفیت اصولگرایان باشد این همان دولت وفاق اصولگرایان‬ ‫است که نه تنها مشکلی ندارد‪ ،‬بلکه جزو استراتژی های جبهه‬ ‫پیروان اس��ت که از همه ظرفیت های اصولگرایی در کشور‬ ‫استفاده شود‪.‬‬ ‫در گام بع�دی برای انتخابات ریاس�ت جمهوری‬ ‫منظور جبهه متحد اصولگرایی است؟‬ ‫‪ l‬بله‪.‬‬ ‫اگر قرار است جبهه متحد اصولگرایی احیا شود‪،‬‬ ‫چه طیف هایی در ان حضور دارند؟‬ ‫‪ l‬سه ضلع جبهه پیروان خط امام و رهبری‪ ،‬ایثارگران‬ ‫و اقای قالیباف در جبهه متحد بودند؛ حاال طبیعتا باید با هم‬ ‫مذاکره کنند که ایا می توانند با همان ترکیب خود را سامان‬ ‫دهند یا تغییراتی در ان رخ می دهد‪.‬‬ ‫اقای قالیباف قبول می کند؟‬ ‫‪ l‬باالخره ایشان در زمان انتخابات مجلس نهم در‬ ‫جبهه متحد تعریف شد‪.‬‬ ‫با وی مذاکره می شود؟‬ ‫‪ l‬قطعا با همه نیروهای طیف اصولگرا از جمله اقای‬ ‫قالیباف رایزنی‪ ،‬مذاکره و تبادل نظر انجام می شود‪.‬‬ ‫شما گفتید ایت اهلل مهدوی کنی هنوز درباره نحوه‬ ‫نقش افرینی خ�ود در جبهه متح�د اصولگرایان‬ ‫اعالم نظر نکردن�د‪ ،‬اما می گویید نظر ایش�ان بر‬ ‫ادامه فعالیت اصولگرای�ان در قالب جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان اس�ت‪ ،‬این دو صحبت شما چطور با‬ ‫هم قابل جمع است؟‬ ‫‪ l‬اینکه روحانیت مبارز در چه سطحی با جبهه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری همکاری خواهد کرد‪ ،‬مکانیزمش را باید خود‬ ‫روحانیت معرفی کند که نیاز به زمان است‪ .‬االن درباره این‬ ‫شکل همکاری هنوز به تصمیمی نرسیدند‪ ،‬اما مشورت هایی‬ ‫که جبهه پیروان با جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرس��ین‬ ‫می کند برای رس��یدن به س��امان جدیدی ب��رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری است که پس از مذاکره مشخص می شود‬ ‫که سطح همکاری چه کم و کیفی دارد‪.‬‬ ‫نامزدی اقای ناطق نوری به کجا رسید؟‬ ‫‪ l‬ما از اینکه ایشان می اید یا خیر‪ ،‬اطالعی نداریم‪،‬‬ ‫بحثی هم درباره افراد و مصداق ها به صورت شخصی نشده‬ ‫است‪.‬‬ ‫از قول مقامات جبهه پیروان مثل اقای غفوری فرد‬ ‫اعالم شد که اقایان ناطق نوری و والیتی دو گزینه‬ ‫اصلی این جبهه هستند‪ ،‬ایا نظر انها را گرفتید؟‬ ‫‪ l‬هنوز با هیچ شخصیتی که نام وی برای نامزدی‬ ‫در انتخابات پیش رو مطرح است‪ ،‬بحث و مذاکره نشده که ما‬ ‫راجع به نفی و اثبات حضور انها صحبت کنیم‪ .‬االن تقسیم کار‬ ‫شده که در واقع همان تداوم ارتباط با روحانیت و مذاکره با انها‬ ‫برای رسیدن به شاخص هاست تا براساس شاخص ها بتوان‬ ‫با تمام افرادی که برای نامزدی مطرح هستند مذاکره کرد‪.‬‬ ‫اقای باهنر گفتند نامزدی اقای ناطق منتفی است‪،‬‬ ‫اما شما می گویید امکان دارد که نامزد جبهه متحد‬ ‫اصولگرایی باشد‪ ،‬بیشتر توضیح می دهید؟‬ ‫‪ l‬طبیعتا وقتی راجع به افراد تصمیم می گیرند‪ ،‬مالک‬ ‫امادگی خود فرد است که می خواهد وارد عرصه شود یا خیر‪،‬‬ ‫اگر فرد اعالم کند امادگی ندارد و وارد نمی شود‪ ،‬طبیعتا جبهه‬ ‫دنبال او نخواهد رفت‪.‬‬ ‫شایع شده اقای والیتی گفته اگر نامزد انتخابات‬ ‫ریاس�ت جمهوری یازدهم شود‪ ،‬با عنوان «طبیب‬ ‫سیاست» می ایم‪ ،‬چقدر حضور ایشان با این شعار‬ ‫موثر خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬ما این صحبت ها را نشنیدیم؛ اینها شایعاتی است‬ ‫که به ایشان منتس��ب می کنند و تاییدی هم از طرف ایشان‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫از صحبت ه�ای ش�ما برمی ای�د جبه�ه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری و جامع�ه روحانیت مبارز برای‬ ‫انتخابات پیش رو هماهنگ عمل خواهند کرد‪ .‬اگر‬ ‫انها روی یک کاندیدا توافق کنند شخصیت هایی‬ ‫مثل اقایان متکی‪ ،‬الریجانی‪ ،‬پورمحمدی و والیتی‬ ‫به نفع وی کنار می روند؟‬ ‫‪ l‬اصول کار عقالنی این است که اگر مجموعه مورد‬ ‫اعتقاد و اعتماد انها باش��د‪ ،‬به نفع فردی که امتیاز بیش��تری‬ ‫اورده کنار روند‪ .‬این روند صحیح و عقالنی اس��ت‪ ،‬اما اینکه‬ ‫قطعا تحقق یابد یا خیر‪ ،‬ممکن است مثل سال ‪ 84‬مشکالتی‬ ‫داشته باشیم و بعضی ها حاضر به کنار رفتن نباشند‪ ،‬بگویند کار‬ ‫و فعالیت کردند و نمی خواهند فرصت را از دست بدهند‪ ،‬ولی به‬ ‫نظر می رسد روند صحیح‪ ،‬درست و مورد انتظار از اصولگرایان‬ ‫این باشد که وقتی جمع به یک مصداقی رسید بقیه به نفع او‬ ‫کنار روند‪.‬‬ ‫‪ 5‬نفری که ن�ام برده ش�د‪ -‬اقای�ان ناطق نوری‪،‬‬ ‫الریجان�ی‪ ،‬والیت�ی‪ ،‬متک�ی و پورمحم�دی‪-‬‬ ‫گزینه های م�ورد نظر جبه�ه پی�روان خط امام و‬ ‫رهبری و جامعه روحانیت مبارز هستند؛ اینها چقدر‬ ‫با هم هماهنگ هستند؟‬ ‫‪ l‬اسامی یادشده نه از طرف جامعه روحانیت مبارز و‬ ‫نه از طرف جبهه پیروان اعالم نشده اند‪.‬‬ ‫وقتی عقبه سیاس�ی ان افراد بررس�ی می ش�ود‬ ‫می توان به ج�رات گفت که اگر انه�ا بخواهند از‬ ‫درون یک تشکیالت سیاس�ی نامزد شوند‪ ،‬قطعا‬ ‫ان تشکیالت طیف پیشکسوت جریان اصولگرا‬ ‫خواهد بود‪ ،‬غیر از این است؟‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫در رایزنی با نامزدهای مدنظر‪ ،‬تیم کاری و کابینه‬ ‫یازدهم را شما پیش�نهاد می دهید یا وی باید این‬ ‫کار را انجام دهد؟‬ ‫‪ l‬از س��خنان ای��ت اهلل مهدوی کن��ی برمی اید که‬ ‫پیشنهاد ایشان شبیه همان سازوکار قبلی است‪ ،‬اما اینکه قطعا‬ ‫به ان می رسیم یا خیر‪ ،‬باید در مذاکرات اینده روشن شود‪.‬‬ ‫‪ l‬ایش��ان تا ب��ه ح��ال نفی ش��ان بیش��تر از تایید‬ ‫نامزدی شان در رقابت سیاسی پیش رو بوده است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬این جزو مواردی است که مجموعه جبهه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری به ان رس��یده که اگر همراه نامزد منتخب‬ ‫خود‪ ،‬تیم معرفی کند جاذبه بیش��تری دارد ت��ا اینکه وی به‬ ‫تنهایی مطرح شود‪.‬‬ ‫یازدهم مکانی�زم ورود چه خواهد ب�ود؟ در قالب‬ ‫جبهه متحد اصولگرایی عمل می کنید یا ش�ورای‬ ‫هماهنگی نیروهای انقالب را احیا خواهید کرد؟‬ ‫صحبت هایی درباره حضور جدی اقای الریجانی‬ ‫در انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری مط�رح اس�ت‪،‬‬ ‫احتمال نامزدی ایشان را چقدر می دانید؟‬ ‫‪ l‬به هر حال یک ظن و گمان اس��ت‪ ،‬ولی واقعیت‬ ‫معلوم نیست چه باشد‪.‬‬ ‫اقای باهن�ر گفته جبهه پی�روان ورود ب�ه تعیین‬ ‫مصادیق را از دو ماه دیگر شروع می کند‪ ،‬شروع را‬ ‫ایشان گفتند‪ ،‬شما بفرمایید زمان بررسی مصادیق‬ ‫چه زمانی خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬االن فراین��د همین اس��ت و در مراح��ل ابتدایی‬ ‫هستیم‪ .‬پس از رس��یدن به ش��اخص ها‪ ،‬انها را با مصداق ها‬ ‫تطبیق می دهیم که این یک تا دو ماه دیگر طول می کشد‪.‬‬ ‫یعنی مصداق را دو ماه دیگر نهایی می کنید؟‬ ‫‪ l‬روند طبیع��ی کار تقریبا دو ماه دیگر اس��ت‪ ،‬البته‬ ‫شاید کم و زیاد ش��ود‪ ،‬یعنی نمی توان قس��م خورد که حتما‬ ‫در این مقطع انجام می شود‪ .‬بس��تگی دارد در این مدت چه‬ ‫بحث هایی صورت بگیرد و چه مسائل جدیدی به وجود اید؛‬ ‫باالخره تحوالت سیاسی کشور به گونه ای است که نمی شود‬ ‫پیش بینی دقیقی کرد‪.‬‬ ‫جبهه پیروان س�ه نفر را انتخاب کرد که بروند با‬ ‫روحانیت و علما دیدار کنند؛ با ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫دیدار ش�د چه زمان�ی به دی�دار ای�ت اهلل یزدی‬ ‫می روند؟‬ ‫‪ l‬این هفته قرار است دیدار انجام شود‪.‬‬ ‫با سایر علما چه زمانی دیدار می کنند؟‬ ‫‪ l‬من نشنیدم برنامه دیگری داشته باشند‪.‬‬ ‫یعنی با ای�ت اهلل مصباح ی�زدی دی�داری انجام‬ ‫نمی شود؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬بحثی نشده است‪.‬‬ ‫انتخاباتچندقطبیوبینچهطیف هاییخواهدبود؟‬ ‫‪ l‬فعال چهار قطب جبهه متحد‪ ،‬پایداری‪ ،‬طرفداران‬ ‫دولت و اصالح طلبان معتدل برای ان قابل پیش بینی است‪g.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪38‬‬ ‫همنشینی انتخاباتی‬ ‫رایزنی در مشهد‬ ‫در همایش جمعیت رهپویان چه گذشت؟‬ ‫‪1‬‬ ‫توصیه انتخاباتی زاکانی به اصولگرایان‬ ‫دبیرکل جمعی��ت رهپویان انقالب اس�لامی در این‬ ‫همایش به اصولگرای��ان توصیه کرد که از تع��دد کاندیدا‬ ‫دوری کنند و البته درباره انتقادات��ی که درباره اصولگرایان‬ ‫نیز مطرح است چنین گفت‪« :‬اشکاالت پیش امده در داخل‬ ‫جبهه اصولگرایان ناشی از گفتمان اصولگرایی نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫برامده از عدول از اصولگرایی است‪ ».‬زاکانی موفق نبودن‬ ‫کار حزبی در ایران را ناش��ی از تجربه و خاطره ناخوشایند‬ ‫مردم از احزاب برش��مرده و می گوید‪« :‬احزاب باید با ارائه‬ ‫یک الگوی عملی و درست بر مدار مصلحت نظام و انقالب‬ ‫خود را به مردم تحمیل کنند‪ ».‬وی فعالیت بیش از سه ساله‬ ‫حدادعادل چه گفت؟‬ ‫غالمعل��ی حدادع��ادل در ای��ن همای��ش گفت که‬ ‫انتخابات اینده دو قطبی است که در یک طرف اصولگرایان‬ ‫و در طرف دیگر اصالح طلبان و جریان انحرافی قرار دارد‪.‬‬ ‫او البته هش��دارهایی ه��م داد و گف��ت‪« :‬انتخابات‬ ‫پنجره ای است که دشمن طمع می کند تا از ان وارد شود و با‬ ‫دخالت و توطئه به نتیجه مطلوب خود برسد‪ .‬فتنه و انحراف‬ ‫روز به روز خود را نش��ان می دهد و این وظیفه اصولگرایان‬ ‫است که صحنه را بشناسند و بدانند دشمن چشم دوخته تا‬ ‫جریانی را به راه بیندازد تا در برابر رهبری نظام بایستد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫در مشهد چه گذشت؟‬ ‫این همایش سراسری جمعیت رهپویان در روزهای‬ ‫‪ 16 ،15‬و ‪ 17‬اذرماه در اردوگاه شهید بهشتی گلمکان برگزار‬ ‫و در ان ب��ه مباحث س��اختاری و تش��کیالتی‪ ،‬موضوعات‬ ‫سیاسی‪ ،‬مسائل منطقه ای و بین المللی و داخلی پرداخته شد‪.‬‬ ‫پرویز سروری درباره جزئیات این همایش گفت‪« :‬دو‬ ‫مبحث انتخابات ریاست جمهوری و شوراها به صورت جدی‬ ‫مورد بحث قرار گرفته و سیاس��ت کالن جمعیت رهپویان‬ ‫مطرح شده است‪».‬‬ ‫س��روری پیش از همایش نی��ز گفته ب��ود‪« :‬در این‬ ‫همایش در زمینه شکل گیری ستادهای انتخاباتی در زمانی‬ ‫که فعالیت مجاز انتخاباتی اغاز می ش��ود توس��ط جمعیت‬ ‫تصمیم گیری می شود‪».‬‬ ‫میهمان وی‍ژه‬ ‫اگرچه همای��ش انتخاباتی رهپویان در مش��هد بنای‬ ‫رس��یدن به مصداق انتخاباتی را نداش��ت اما بس��یاری بر‬ ‫این باورند که نزدیکترین گزینه به این تش��کل سیاسی و‬ ‫البته طیف های همس��و به ان کسی نیس��ت جز غالمعلی‬ ‫حدادعادل؛ گزینه ای که البته حامیان متعددی هم در طیف‬ ‫راس��ت اصولگرایان دارد؛ چنانکه می شد این حمایت را در‬ ‫حضور حدادعادل در دو فهرست انتخاباتی اصولگرایان در‬ ‫انتخابات مجلس نهم مشاهده کرد‪.‬‬ ‫حمایت رهپویان‪ ،‬ایثارگ��ران و جبهه پایداری از او در‬ ‫ماجرای انتخابات هیات رئیسه مجلس نهم هم البته گویای‬ ‫این می تواند باشد که گزینه ای است که احتماال مورد توافق‬ ‫طیف چپ اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری قرار‬ ‫گیرد‪.‬‬ ‫اگرچه غالمعل��ی حدادع��ادل به خبرن��گاران گفته‬ ‫که هنوز تصمیمی ب��رای حضور در انتخاب��ات نگرفته اما‬ ‫چهره هایی از طیف های اصولگرایان تاکنون تمایلش��ان را‬ ‫برای حمایت از او در صورت کاندیداتوری در انتخابات ‪92‬‬ ‫اعالم کرده اند‪.‬‬ ‫ه��ر چ��ه هس��ت حض��ور او در همای��ش انتخاباتی‬ ‫جمعیت رهپویان در مشهد بر قوت گمانه پردازی ها درباره‬ ‫کاندیداتوری احتمالی رئیس مجلس هفتم و حمایت طیف‬ ‫چپ اصولگرایان از او افزوده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫در حال��ی که با پای��ان اذرم��اه تح��رکات انتخاباتی‬ ‫گروه ه��ای سیاس��ی مختل��ف از ه��ر دو جن��اح افزایش‬ ‫یافته‪ ،‬طیف��ی دیگ��ر از اصولگرایان وارد ف��از جدیدی از‬ ‫تصمیم گیری های انتخاباتی خود شده اند‪.‬‬ ‫در تازه ترین تحول در این طی��ف‪ ،‬جمعیت رهپویان‬ ‫انقالب اسالمی که تش��کل همس��و با جمعیت ایثارگران‬ ‫است و البته جوانگرا تر و عملیاتی تر‪ ،‬یک همایش انتخاباتی‬ ‫در مشهد برگزار کرده است؛ همایش��ی که هم میهمانان و‬ ‫حاضرانی مهم داشت و هم سخنان و مواضع قابل توجهی‬ ‫در ان بیان شد‪.‬‬ ‫رهپویان که در این همنش��ینی سیاس��ی البته بنایی‬ ‫برای رسیدن به مصداق نداشت‪ ،‬توانست با یک جمع بندی‬ ‫تشکیالتی برای ورود به انتخابات تصمیمات مهمی بگیرد‪.‬‬ ‫این همایش البته تنها اقدام رهپویان در اذرماه نبود‪.‬‬ ‫انها چند هفته قبل در سفری به قم با ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫دیدار کردند؛ دیداری که بسیاری ان را تالش برای وحدت‬ ‫کامل در این طیف اصولگرایان قلمداد کردند‪ .‬یعنی تمایل‬ ‫جمعیت رهپویان برای ائتالف با جبهه پایداری که نزدیکی‬ ‫عقیده بس��یاری با ای��ت اهلل مصباح ی��زدی دارد‪ .‬ان دیدار‬ ‫ب��ا واکنش ه��ا و بازتاب های فراوان��ی مواجه ش��د و البته‬ ‫س��خنان دبیرکل این جمعیت یعنی علیرضا زاکانی درباره‬ ‫روس��ای جمهور پیش��ین و مولفه های رئیس جمهور اینده‬ ‫به مانیفست این جمعیت برای انتخابات اینده تفسیر شد‪.‬‬ ‫حاال از ان زمان ت��ا کنون فعالیت های تش��کیالتی‬ ‫رهپویان با برنامه ریزی خاصی دنبال می شود‪.‬‬ ‫همایش مش��هد با میهمان ویژه اش یعنی غالمعلی‬ ‫حدادع��ادل جدیدترین اق��دام انتخاباتی انان اس��ت که با‬ ‫تحلیل های متفاوتی مواجه شده است‪.‬‬ ‫جمعیت رهپویان انقالب اس�لامی را افتخار امیز دانست و‬ ‫اظهار کرد‪« :‬گام برداشتن در مسیر اسالم‪ ،‬نظام و رهبری و‬ ‫ملت علت این افتخار است‪ ».‬نماینده مردم تهران در مجلس‬ ‫شورای اسالمی زاویه نگاه انتخاباتی جمعیت رهپویان را از‬ ‫زاویه تکلیف دانسته و بیان کرده است‪« :‬شایسته ساالری و‬ ‫پیشرفت گفتمان اصولگرایی از دغدغه های ما در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری است‪».‬‬ ‫غالمعلی حدادعادل البته خواس��تار رس��یدن به یک‬ ‫گزینه واحد در میان اصولگرایان شد و چنین گفت‪« :‬زنجیره‬ ‫پیروزی اصولگرایان از سال ‪ 81‬شروع ش��ده و نباید از هم‬ ‫گسیخته شود‪ .‬مس��لما تعدد نامزدها در انتخابات اینده در‬ ‫جبهه اصولگرایان کار نادرستی اس��ت‪ ،‬بنابراین انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امتحانی دیگر برای احزاب اصولگراست‬ ‫تا خ��ود را در برابر این س��وال قرار دهند و بس��نجند که ایا‬ ‫انقالب را برای خ��ود می خواهند یا خود را ب��رای انقالب‪.‬‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم با سایر انتخابات فرق‬ ‫دارد‪ .‬ما تجربه انتخابات سال ‪ 88‬را پیش چشمانمان داریم و‬ ‫افرادی که به عنوان نامزد از این انتخابات بیرون می ایند باید‬ ‫شخصیتشان مورد بررسی بیشتری قرار گیرد‪ .‬انتخابات ‪88‬‬ ‫برای نظام افتخار بود‪ ،‬زیرا ‪ 85‬درصد مردم پای صندوق رای‬ ‫حضور یافتند‪ ،‬در حالی که غربی ها مش��ارکت ‪ 20‬درصدی‬ ‫مردم را فریاد می زدند‪».‬‬ ‫مشاور عالی رهبر انقالب عنوان کرد‪« :‬اما عده ای با‬ ‫همکاری دش��من به دروغ انگ تقلب را به نظام دینی زدند‬ ‫و از این حیث لطمه ای بزرگ به نظام وارد شد‪ .‬اگر چه ما با‬ ‫کسانی که مدعی تقلب بودند صحبت کردیم و حتی حاضر‬ ‫شدیم سر صندوق های رای باز ش��ود و انان حاضر نشدند‬ ‫چون می دانستند ادعایشان دروغ است‪».‬‬ ‫حدادعادل گفت‪« :‬من در مجلس جریان اصالح طلب‬ ‫را رصد می کردم؛ بسیاری از انها سکوالر بودند که با قدرت‬ ‫گرفتن اصولگرایان ناکام ماندند و در سال ‪ 88‬فتنه ای به راه‬ ‫انداختند که البته با شکست مواجه شد‪».‬‬ ‫رئی��س کمیس��یون فرهنگی مجل��س با اش��اره به‬ ‫فش��ارهای غرب نیز گفت‪« :‬غرب با تحریم و فش��ار به ما‬ ‫حمله کرده و با ادعای انرژی هسته ای می خواهد کشور را‬ ‫فلج کند و با فش��ار مردم را در برابر نظام قرار دهد‪ .‬غرب با‬ ‫حربه فشار اقتصادی درصدد ایجاد بحران سیاسی در داخل‬ ‫کشور است و موضع گیری رسانه هایی همچون بی بی سی‬ ‫در همین چارچوب عملیاتی شده است‪».‬‬ ‫وی در پای��ان گفت‪« :‬ب��ه فرموده رهب��ری هر کس‬ ‫در ش��رایط کنونی به بهانه های مختلف خواس��ته باشد با‬ ‫احساسات مردم بازی کند به کش��ور خیانت کرده و باتوجه‬ ‫به این واقعیت باید مراقب باش��یم در زمین دش��من بازی‬ ‫نکنیم‪».‬‬ ‫دقت در اطرافیان رئیس جمهور دور بعد‬ ‫اما س��خنران دیگر این همای��ش انتخابات��ی پرویز‬ ‫سروری بود‪.‬‬ ‫پرویز س��روری در این کنگره تصریح کرد‪ « :‬افرادی‬ ‫که در فتنه سال ‪ 88‬با رفتار خود ضربات مهلکی را به نظام‬ ‫وارد کردند و شانه به شانه دشمنان گام برداشتند امروز باید‬ ‫با توبه مسیر خود را از دشمنان نظام جدا کنند‪».‬‬ ‫عضو ش��ورای مرکزی جمعیت رهپویان تاکید کرد ‪:‬‬ ‫«توبه این افراد ب��دان معنا نیس��ت که دوب��اره می توانند‬ ‫فرماندهی امور کشور را به دس��ت گیرند‪ ،‬بلکه می توانند با‬ ‫برائت خود در جریانات سیاس��ی و اجتماعی کشور فعالیت‬ ‫رهپویان در حالی به صورت جدی کار انتخاباتی را دنبال‬ ‫می کند که طیف راست اصولگرایان هنوز نتوانسته به مدلی‬ ‫برای رسیدن به وحدت دست یابد‪ ،‬حال انکه دیدارها و‬ ‫رایزنی های انتخاباتی طیف چپ به صورت برنامه ریزی‬ ‫شده در حال انجام است‬ ‫‪39‬‬ ‫کنند‪ .‬کاندیدایی که جمعیت رهپویان از ان حمایت خواهد‬ ‫کرد با شایسته ساالری انتخاب خواهد شد‪».‬‬ ‫سروری البته یک نکته دیگر هم مطرح کرد؛ نکته ای‬ ‫که حاش��یه ای به وقایع دولت دهم داشت و البته توصیه ای‬ ‫برای دول��ت یازدهم ب��ود‪ .‬او گفت‪« :‬در ای��ن دوره باید به‬ ‫اطرافی��ان کاندیداها هم دقت کنیم زی��را در برخی دوره ها‬ ‫از جانب اطرافیان رئیس جمهور کش��ور دچار چالش ش��ده‬ ‫است‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست مبتنی بر اسالم‪ ،‬تهمت و افترا ندارد‬ ‫سخنران دیگر این همایش حسین مظفر بود که هم‬ ‫عضو ش��ورای مرکزی جمعیت رهپویان است و هم عضو‬ ‫مجمع تش��خیص مصلحت نظام‪ .‬او گفت‪« :‬ما در سیاست‬ ‫مبتنی بر اس�لام حق نداریم تهمت و افترا بزنیم و باید خدا‬ ‫را ش��اهد در کارهایمان بدانیم و برای پیروز شدن بر رقیب‬ ‫سیاسی مان متوسل به این امور نشویم‪».‬‬ ‫حس��ین مظفر اظهار کرد‪« :‬اگر نگاهم��ان به حزب‬ ‫به عنوان یک هدف باش��د طبیعی اس��ت که دس��ت به هر‬ ‫بداخالقی خواهیم زد و مطمئنا نباید اینگونه باش��د‪ .‬پرهیز‬ ‫از جنجال در برابر نقطه نظرهای مختلف در جامعه نیز باید‬ ‫در عرصه سیاست ورزی رعایت شود‪ .‬تشکیالت جایی است‬ ‫که باید جذب حداکثری و دفع حداقلی صورت گیرد‪ ».‬مظفر‬ ‫تصریح کرد‪« :‬کس��انی که می گویند م��ا نظام‪ ،‬ارزش های‬ ‫اسالمی‪ ،‬والیت‪ ،‬قانون و چارچوب ها را قبول داریم و اهل‬ ‫نماز و عبادت هس��تند را نباید طرد کنیم فقط به این دلیل‬ ‫که ممکن است از دیدگاه سیاس��ی با ما اختالف نظر داشته‬ ‫باشند‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬باید در مباحث سیاسی انصاف در‬ ‫صحبت را رعایت کنیم‪».‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫یک میهمان ویژه دیگر‬ ‫همای��ش رهپویان انقالب اس�لامی ی��ک میهمان‬ ‫ویژه دیگر هم داشت؛ حجت االسالم حس��ن ابوترابی فرد‬ ‫که نایب رئیس مجلس ش��ورای اسالمی اس��ت‪ .‬او در این‬ ‫همایش گفت‪« :‬ایران اس�لامی امروز ی��ک قدرت بزرگ‬ ‫دفاعی‪ ،‬علمی و یک قدرت تعیین کننده امنیتی است و این‬ ‫کشور باید به یک قدرت اقتصادی تبدیل شود و الزمه این‬ ‫امر کاهش وابستگی به نفت است‪ .‬برای ایجاد یک تحول‬ ‫بنیادین فکری و فرهنگی در کش��ور باید اقتصاد کش��ور را‬ ‫متحول کرد و این همان سخنی است که رهبر می فرمایند‬ ‫و می گویند امروز مهمترین مساله رسیدن به یک توسعه و‬ ‫پیشرفت همه جانبه در عرصه اقتصاد است‪ ».‬حجت االسالم‬ ‫ابوترابی فرد ادامه داد‪« :‬ما امروز یک قدرت سیاسی بزرگ‬ ‫ش��ده ایم به طوری ک��ه دو کاندی��دای ریاس��ت جمهوری‬ ‫امریکایی حین گفت وگویی که داش��تند ‪ 40‬بار نام کش��ور‬ ‫ایران را در بحث هایشان تکرار کردند‪».‬‬ ‫نایب رئیس مجلس ش��ورای اس�لامی تاکی��د کرد‪:‬‬ ‫«رس��یدن به قدرت اقتصادی نس��بت به ق��درت دفاعی و‬ ‫سیاسی سخت تر است‪ ،‬ما برای رسیدن به این جایگاه باید‬ ‫وابستگی خود را از نفت جدا کنیم‪».‬‬ ‫زمانی برای ورود به انتخابات‬ ‫به هر روی به نظر می رس��د این همای��ش انتخاباتی‬ ‫رهپویان را می توان حرکت جدی طیف چپ برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 92‬قلمداد کرد‪.‬‬ ‫رهپویان در حالی به صورت ج��دی کار انتخاباتی را‬ ‫دنبال می کند که طیف راست اصولگرایان هنوز نتوانسته به‬ ‫مدلی برای رسیدن به وحدت دست یابد‪ ،‬حال انکه دیدارها‬ ‫و رایزنی های انتخابات��ی طیف چپ به صورت برنامه ریزی‬ ‫شده در حال انجام است و می توان این گمانه را مطرح کرد‬ ‫که مصداق مورد نظر این طیف برای انتخابات ‪ 92‬به زودی‬ ‫به همه معرفی شود‪g .‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ی وارد‬ ‫به زود ‬ ‫بحثمصادیق‬ ‫می شویم‬ ‫گفت وگو با پرویز سروری‬ ‫درباره نشست جمعیت رهپویان‬ ‫‪2‬‬ ‫پرویز سروری‪ ،‬قائم مقام جمعیت رهپویان انقالب‬ ‫اسلامی ش�رط حمایت از یک نامزد را توافق برس�ر‬ ‫نامه دولت این�ده اعالم می کند و می گوی�د‪« :‬ائتالف و‬ ‫تفاهم با سایر گروه های اصولگرا در قالب جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان ممکن نیس�ت و باید سازوکار جدیدی را‬ ‫براساس واقعیت های صحنه امروز طراحی کرد‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫فضای سیاسی کش�ور به تدریج برای انتخابات‬ ‫ریاس�ت جمهوری یازده�م ام�اده می ش�ود و‬ ‫گروه های مختلف برگزاری نشس�ت های خود را‬ ‫در این زمینه پیگیری می کنند؛ یکی از تش�کل ها‬ ‫رهپوی�ان بود ک�ه چندی پی�ش همایش�ی را در‬ ‫مشهد ترتیب داد و اخبار ان رسانه ای شد‪ ،‬بیشتر‬ ‫از جزئیات این همایش بفرمایید؟‬ ‫‪ l‬گردهمایی مش��هد با دو هدف انجام ش��د؛ یک‬ ‫سلسله مباحث مربوط به مسائل تشکیالتی که باید دبیران‬ ‫شهرستان در جریان تحوالت ساختاری و توجیه تشکیالتی‬ ‫قرار می گرفتند که این اطالع رسانی انجام شد‪ ،‬دوم باتوجه‬ ‫به نزدیکی انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم و انتخابات‬ ‫شوراهای شهر و روس��تا این ضرورت وجود داشت که یک‬ ‫نشست سراسری برگزار شود تا سیاست ها و مواضع جمعیت‬ ‫رهپویان انقالب اسالمی برای رقابت های سیاسی پیش رو‬ ‫تبیین شود و وظایفی که الزم است دبیران شهرستان ها در ان‬ ‫راستا قدم بردارند بیان شود که این کار انجام شد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر هم درب��اره توضیحات تش��کیالتی و هم تحلیل های‬ ‫سیاسی جمعیت درباره منطقه‪ ،‬مس��ائل داخلی و تحوالت‬ ‫بین المللی به طور مفصل بحث شد‪.‬‬ ‫درباره انتخابات سال ‪ 92‬چه مطالبی بیان شد؟‬ ‫‪ l‬در این همایش چند وجهی بیان ش��د که باید به‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراهای شهر و روستا‬ ‫نگاه کامال مستقلی داشت که یکی از وجوه طرح تحلیل های‬ ‫موجود در رابطه با ارایش های سیاس��ی موجود در انتخابات‬ ‫ت محوری این‬ ‫ریاست جمهوری بود‪ ،‬ضمن انکه یکی از نکا ‬ ‫اس��ت که نگرانی جدی وجود دارد که از انتخابات ش��وراها‬ ‫غفلت شود‪ .‬به همین دلیل ما دو مسیر را پیش بینی کردیم؛‬ ‫یکی مجموعه ای که صرفا به انتخابات ش��وراها رسیدگی‬ ‫می کند و یک مح��ور و خط تالش دیگ��ر صرفا به موضوع‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری می پردازد که این دو موضوع به‬ ‫صورت جدی در ان همایش مورد بحث قرار گرفت‪.‬‬ ‫اق�ای دکت�ر حدادع�ادل در ان همای�ش حضور‬ ‫داش�ت‪ ،‬علت چه بود؟ ایا مطرح ش�دن ایش�ان‬ ‫به عنوان گزینه جمعیت رهپویان انقالب اسالمی‬ ‫مدنظر بود؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬در همایش ها و کنگره هایی که داریم ترجیحا‬ ‫از اقای حدادعادل دع��وت می کنیم چراکه ایش��ان از نظر‬ ‫فکری با مجموعه رهپویان قرابت دارد‪ ،‬بنابراین این حضور‪،‬‬ ‫یک حضور انتخاباتی نبود‪ ،‬ضمن انکه ایشان با حضور خود‬ ‫تحلیل های بسیار جامع و مناس��بی را بیان می کند و دبیران‬ ‫شهرس��تان جمعیت رهپویان انقالب اس�لامی همیشه از‬ ‫حضور اقای دکت��ر حدادعادل و تحلیل های وی به ش��دت‬ ‫استقبال می کنند‪ ،‬اما باز تاکید می کنم که این حضور مبتنی‬ ‫بر یک نگاه انتخاباتی نبود‪.‬‬ ‫ایا برنامه ریزی برای نشست های بعدی دارید؟‬ ‫هنوز به مصادیق ورود نکردیم که بخواهیم درباره ان‬ ‫اظهارنظر کنیم‪ .‬باید دید گزینه ای که می خواهیم درباره ان‬ ‫بحث کنیم چه کسی است بعد با او وارد رایزنی شویم‪.‬‬ ‫شما با ایت اهلل مصباح دیدار کردید‪ ،‬ایا برنامه ای‬ ‫هم برای دیدار با ایت اهلل مهدوی کنی دارید؟‬ ‫‪ l‬در ح��ال پیگیری هس��تیم تا ان ش��ا اهلل بتوانیم‬ ‫خدمت ایت اهلل مهدوی کنی برس��یم و عرض ادب کنیم و‬ ‫از رهکردهای ایش��ان بهره ببریم تا بتوان در این راس��تا به‬ ‫نقطه نظر مشترک رسید‪.‬‬ ‫این دیدار چه زمانی خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬درخواست داش��تیم به محض اینکه اعالم شود‬ ‫انشااهلل این نشست برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫جبه�ه پی�روان خط ام�ام و رهب�ری ب�ا نظ�ر‬ ‫ایت اهلل مهدوی کن�ی دنبال احی�ای جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان است‪ ،‬ایا طیف تحولخواه (جمعیت‬ ‫ایثارگران و جمعیت رهپویان) حاضر می شود در‬ ‫همان قالب به انتخابات ریاس�ت جمهوری سال‬ ‫‪ 92‬ورود کند؟‬ ‫‪ l‬جبهه متحد اصولگرایان با س��ازوکار ‪ 7+8‬برای‬ ‫نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسالمی طراحی شد‪،‬‬ ‫اما االن تمام کس��انی که ان روز کنار هم بودند‪ ،‬مقابل هم‬ ‫برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری رقابت می کنند‪.‬‬ ‫االن بحث نام��زدی اقایان قالیباف‪ ،‬حدادع��ادل‪ ،‬والیتی‪،‬‬ ‫الریجان��ی‪ ،‬پورمحمدی و متکی اس��ت‪ ،‬هم��ه اینها وقتی‬ ‫می خواهند با هم رقابت کنند‪ ،‬چگونه می توانند جبهه متحد‬ ‫را تشکیل دهند‪ ،‬امکان شکل گیری جبهه متحد را در شرایط‬ ‫کنونی برای انتخابات امکان پذیر نمی دانم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫پس چه مکانیزم وحدت�ی را می خواهید طراحی‬ ‫کنید؟‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪ l‬باید س��ازوکار دیگری مبتنی بر عرصه و صحنه‬ ‫کنونی تنظیم ش��ود که طبیعتا برای تنظیم ان باید بنشینیم‬ ‫و یک سازوکاری که بتواند این ظرفیت سازی را ایجاد کند‬ ‫به وجود اوریم‪ ،‬وگرنه براساس مدل سابق امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫وقتی نمی شود‪ ،‬کاری نمی توان کرد‪.‬‬ ‫با تفاس�یری که گفتید رقابت سیاسی پیش رو را‬ ‫چند قطبی می بینید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬نشست های دیگری هم خواهیم داشت‪ ،‬اما‬ ‫اینها بیشتر درون گروهی است‪ ،‬از این نظر که نمی خواهیم‬ ‫به التهابات سیاس��ی در جامعه دامن زده و به نوعی تحرک‬ ‫زودهنگام انتخاباتی تلقی شود‪ ،‬چون تشکل سیاسی است‬ ‫بنابراین دبیران اس��تان ها و شهرس��تان ها را دائما در مسیر‬ ‫مواضع و تحلیلی های خود قرار می دهی��م‪ .‬به همین دلیل‬ ‫نشست گس��ترده ای بود که بیش از ‪ 300‬شهرستان در ان‬ ‫حضور داشتند و از سیاس��ت های حاکم بر حوزه انتخابات‪،‬‬ ‫مسائل ساختاری و تشکیالتی و تحلیل های موجود سیاسی‬ ‫و بین المللی بهره مند شدند‪ .‬البته در اینده نیز به طور مستمر به‬ ‫استان ها می رویم تا جلسات منطقه ای را برگزار کنیم یا اینکه‬ ‫هر از گاهی دبیران شهرستان ها را فراخوان می کنیم تا انها را‬ ‫در جریان اخرین دیدگاه ها و رویکردهای جمعیت قرار دهیم‪.‬‬ ‫ایا برنامه جمعیت رهپویان انقالب اسالمی برای‬ ‫انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری نهایی ش�ده؟ چه‬ ‫زمانی می خواهید وارد رایزنی با مصدایق شوید؟‬ ‫‪ l‬ما رویکردمان را اعالم کردیم و االن برنامه محوری‬ ‫در انتخابات در اولویت است‪ ،‬برهمین اساس برنامه دولت اینده‬ ‫از منظر جمعیت رهپویان در ابعاد مختلف تنظیم ش��د که این‬ ‫دس��تمایه ای برای رایزنی با گروه های مختلف است تا بر این‬ ‫مبنا ائتالف حاصل شود‪ ،‬یعنی ائتالف قبل از اینکه با افراد باشد‬ ‫با برنامه است و گزینه ای مورد حمایت ما قرار می گیرد که روی‬ ‫برنامه با وی به توافق برسیم‪ .‬برنامه جمعیت اماده است؛ دفتر‬ ‫سیاس��ی از این به بعد وارد بحث بررسی مصادیق خواهد شد و‬ ‫رفته رفته مصادیق را مبتنی بر این برنامه بررسی می کند‪ ،‬البته‬ ‫تالش می کنیم که این رایزنی ها رسانه ای نشود چون تداعی گر‬ ‫ورود زودهنگام به انتخابات اس��ت که االن این مس��اله جزو‬ ‫سیاست هایجمعیتنیست‪.‬‬ ‫گزینه حمایت از اقای دکتر قالیباف همچنان روی‬ ‫میز جمعیت رهپویان است؟‬ ‫‪ l‬هم��ه گزینه ه��ا در جریان اصولگرایی بررس��ی‬ ‫می شوند‪ ،‬یعنی همه کسانی که ابراز تمایل کردند در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم نامزد ش��وند‪ ،‬با انه��ا وارد بحث‬ ‫خواهیم ش��د و مبتنی بر همان برنامه و م��واردی که داریم‬ ‫با یک فرد به نتیجه خواهیم رس��ید‪ ،‬اما همه گزینه های ما‬ ‫گزینه های اصولگرا هستند‪.‬‬ ‫نزدیکی طیف تحولخواه به جبهه پایداری چقدر‬ ‫جلو رفته است؟‬ ‫‪ l‬منتظر برنام��ه بودیم و حاال ای��ن برنامه تکمیل‬ ‫شد‪ ،‬انش��ا اهلل رایزنی با طیف های مختلف از جمله پایداری‬ ‫را شروع خواهیم کرد‪.‬‬ ‫نقطه مشترکتان با پایداری بیشتر است یا جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری؟‬ ‫‪ l‬در این مقطع به ط��ور قطعی با پایداری بیش��تر‬ ‫است‪ ،‬اما نمی خواهم بیش��تر به این بحث وارد شوم چراکه‬ ‫اختالف برانگیز است‪.‬‬ ‫‪ l‬ایا پایداری حاضر می شود روی گزینه اقای‬ ‫اقای حدادعادل با شما به ائتالف برسد؟‬ ‫‪ l‬باید جلو تر رفت‪ ،‬االن اظهارنظر زود است‪ .‬صحبت‬ ‫درباره این مس��اله یک تحلیل جداگانه را می طلبد که االن‬ ‫امکان بیانش نیست‪ ،‬اما در کل عرصه ای که در ان هستیم‬ ‫یک عرصه بس��یار جدی اس��ت که به نظرم یک دو قطبی‬ ‫خاص نه مثل گذشته ش��کل بگیرد که ان دو قطبی سازش‬ ‫و مقاومت خواهد بود‪ ،‬یعنی در کشور ما این دو خط کم کم‬ ‫شکل می گیرد‪ .‬به عبارت دیگر ارایش های سیاسی کنونی‬ ‫شکسته می شود و ان ادبیات گذشته اصولگرا‪ -‬اصالح طلب‪،‬‬ ‫چپ‪ -‬راست و سنتی‪ -‬تحولخواه رنگ می بازد و در قالب دو‬ ‫ادبیات جدید به عنوان گفتمان مقاومت و سازش یعنی عده ای‬ ‫سازش‪ ،‬ارتباط گیری‪ ،‬مذاکره و عقب نشینی را دنبال می کنند‬ ‫و یک عده به دنبال پیشروی‪ ،‬مقاومت و تجمیع ظرفیت های‬ ‫انقالبی می روند که البته این دو خط هم در کش��ور و هم در‬ ‫منطقه به خوبی مشهود است‪ .‬اینکه امروز می بینیم پیشانی‬ ‫مقاومت در سوریه به ش��دت مورد تعرض است به خاطر این‬ ‫است که خط س��ازش بتواند فضای بیداری اس�لامی را با‬ ‫شکستن خط پیشانی مقاومت دور بزند‪ ،‬در کل در داخل و در‬ ‫منطقه به یک شکلی این ادبیات جدید مقاومت و سازش در‬ ‫حال شکل گیری است‪.‬‬ ‫در انتخاب�ات این�ده گزینه دولت چق�در جدی و‬ ‫تعیین کننده خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬خیلی جدی اس��ت اما باید دید ک��ه می توانند از‬ ‫فیلتر شورای نگهبان رد ش��وند یا خیر؟ که این بحث قابل‬ ‫تاملی است اما اطالع دقیق دارم که این طیف بسیار جدی و‬ ‫انرژیک وارد عرصه شدند‪g .‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫فتنه سکوالرهای مصری‬ ‫فتنه علیه اسالمگرایان‬ ‫بین الملل‬ ‫صف ارایی سکوالرها و اسالمگرایان‪ ،‬مصر را به کجا می برد؟‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫مردم مصر در استانه برگزاری همه پرسی قانون اساسی‬ ‫مصر که در ‪ 15‬دسامبر (‪ 25‬اذر) انجام می گیرد‪ ،‬نفس های‬ ‫خود را در س��ینه حبس می کنند‪ .‬تقابل دو طیف اسالمگرا و‬ ‫سکوالر در استانه روز تاریخی ‪ 15‬دسامبر شرایط خاصی بر‬ ‫جامعه ‪ 85‬میلیون نفری مصر حاکم کرده اس��ت‪ .‬از یک سو‬ ‫جبهه نجات ملی که از احزاب سکوالر‪ ،‬لیبرال و عوامل رژیم‬ ‫سابق «حسنی مبارک» تشکیل شده از «محمد المرسی»‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری مصر خواسته اند تا تاریخ همه پرسی قانون‬ ‫اساس��ی را به تعویق بیندازد‪ .‬رهبری این جبهه قدرتمند را‬ ‫«محمد البرادعی» مدیرکل سابق اژانس بین المللی انرژی‬ ‫هسته ای‪« ،‬عمرو موس��ی» دبیرکل سابق اتحادیه عرب و‬ ‫«حمدین صباحی» نامزد سابق انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫مصر به عهده دارند‪ .‬رهبران این جبهه لیبرال و سکوالر در‬ ‫اعتراض به مواد ‪ 2‬و ‪ 3‬قانون اساسی مصر‪ ،‬نیروهای خود را‬ ‫به میدان التحریر قاهره فرا خواندند‪ .‬متقابال اس�لامگرایان‬ ‫متشکل از اخوان المس��لمین‪ ،‬حزب عدالت و ازادی «شاخه‬ ‫سیاسی اخوان المس��لمین» و سلفی ها برای پش��تیبانی از‬ ‫قانون اساسی و اقدامات المرسی از نیروهای خود خواستند تا‬ ‫اطراف کاخ ریاست جمهوری االتحادیه اجتماع کنند‪ .‬تقابل‬ ‫هواداران دو طیف به زدوخورد خونین میان اس�لامگرایان‬ ‫و س��کوالرها منجر ش��د که طی ان ‪ 7‬تن کش��ته و حدود‬ ‫‪ 800‬نفر دیگر مجروح ش��دند‪ .‬عوامل رژیم حسنی مبارک‬ ‫نیز با اس��تفاده از ش��رایط موجود برای بر ه��م زدن اوضاع‬ ‫امنیت��ی مصر با جبهه نجات ملی مصر همس��و ش��ده و در‬ ‫جریان این تحرکات‪ ،‬عناصر مش��کوک رژی��م مبارک به‬ ‫دفاتر اخوان المس��لمین در ش��هرهای مختلف مصر حمله‬ ‫کردند‪ .‬با بحرانی شدن اوضاع مصر‪ ،‬محمد المرسی در یک‬ ‫نشست ‪ 11‬ساعته با رهبران احزاب اسالمگرا‪ ،‬راهکارهای‬ ‫برون رفت از بحران قانون اساسی را با انان مورد بحث قرار‬ ‫داد‪ .‬نتیجه این رایزنی ها موجب ش��د تا م��واد ‪ 2‬و‪ 3‬قانون‬ ‫اساس��ی مصر مورد بازنگری قرار گیرد زی��را این دو ماده‬ ‫قانون اساسی‪ ،‬بهانه ای به دست احزاب لیبرال داد تا دست‬ ‫‪42‬‬ ‫به اشوب بزنند‪ .‬ماده ‪ 2‬از فصل دوم قانون اساسی صراحت‬ ‫دارد که اس�لام منبع اصلی قانونگذاری مصر خواهد بود و‬ ‫ماده ‪ 3‬نیز اختیارات گس��ترده ای به رئیس جمهوری مصر‬ ‫برای عزل و نصب قضات می دهد‪ .‬از نظر احزاب سکوالر و‬ ‫لیبرال‪ ،‬قانون اساسی مصر برایند تفکرات اعضای برجسته‬ ‫اخوان المسلمین مصر است زیرا ‪ 70‬درصد از اعضای مجلس‬ ‫موسس��ان را اخوان المسلمین تش��کیل می دهند‪« .‬حسام‬ ‫الغریانی»‪ ،‬رئیس مجلس موسس��ان نیز با صدور بیانیه ای‬ ‫تاکید کرد که در تهیه پیش نویس قانون اساسی مصر همه‬ ‫طیف ها و جریان های دینی مصر ش��رکت داشته اند‪ .‬با این‬ ‫حال در جریان تدوین قانون اساسی متاسفانه به دلیل حضور‬ ‫س��لفی ها و اخوان المس��لمین که اکثریت اعضای مجلس‬ ‫موسسان را تشکیل می دهند‪ ،‬هیچ گونه حقی برای اقلیت‬ ‫ش��یعه و پیروان اهل البیت «علیهم السالم» در نظر گرفته‬ ‫نشده است‪ .‬شیعیان بیش از ‪ 2‬میلیون از جمعیت ‪ 85‬میلیونی‬ ‫مصر را تشکیل می دهند و از برگزاری مراسم مذهبی خاص‬ ‫خود در مناس��بت های مختلف محروم هس��تند‪ .‬بنابراین‬ ‫پیش نویس قانون اساس��ی که باید نخستین مرحله ثبات و‬ ‫استقرار سیاسی مصر تلقی شود‪ ،‬به یک بحران اجتماعی و‬ ‫سیاسی برای ملت مصر تبدیل شد‪ .‬در عین حال مسیحیان‬ ‫قبطی نیز از «اسالمیزه» کردن قانون اساسی مصر نگران‬ ‫هس��تند و به همین دلیل در کنار احزاب س��کوالر و لیبرال‬ ‫قرار گرفته اند‪ .‬مس��یحیان قبطی ‪ 12‬درصد از جمعیت ‪85‬‬ ‫میلیون نفری مصر را تشکیل می دهند و از نفوذ اقتصادی و‬ ‫مالی چه در داخل و چه در خارج مصر برخوردارند‪ .‬هم زمان‬ ‫با اوج گیری درگیری های داخلی مصر‪ ،‬رئیس جمهوری این‬ ‫کشور از نیروهای مسلح خواس��ت تا امنیت سراسر مصر را‬ ‫به عهده گیرند‪ .‬بر اساس این دستور العمل «طلعت ابراهیم‬ ‫عبداهلل»‪ ،‬دادستان کل مصر که از س��وی محمد المرسی‬ ‫تعیین شده‪ ،‬اختیارات خود را به نیروهای مسلح مصر داد تا‬ ‫در روز برگزاری همه پرسی قانون اساسی هر فرد مشکوک‬ ‫را بدون مراجعه به نهادهای قضایی دس��تگیر و بازداش��ت‬ ‫کنند‪ .‬این امر به تش��دید ش��کاف میان طیف های لیبرال و‬ ‫اسالمگرایان منجر شد زیرا س��کوالرها و لیبرال‪‎‬ها اعتقاد‬ ‫دارند که المرسی فراتر از اختیارات قانونی خود عمل می کند‬ ‫و راه را برای اغاز ی��ک دیکتاتوری جدی��د در مصر هموار‬ ‫می کند‪ .‬در عین حال عوامل منطق��ه ای و فرامنطقه ای نیز‬ ‫در تش��دید بحران اجتماعی و سیاس��ی مصر نقشی کامال‬ ‫متفاوت و تخریبی ایفا می کنند‪.‬عربس��تان و امارات متحده‬ ‫که از نفوذ اخوان المس��لمین مصر به شدت نگران هستند‪،‬‬ ‫از رهگذر عوامل خود در احزاب سیاس��ی و با هزینه مبالغ‬ ‫کالنی پول درص��دد تقویت طیف های س��کوالر و ملی و‬ ‫سرنگونی دولت محمد المرسی هستند‪ .‬همچنین قطر که‬ ‫قرار است در دولت المرسی بیش از هشت میلیارد دالر در‬ ‫مصر سرمایه گذاری کند‪ ،‬با بس��یج تمامی امکانات مالی و‬ ‫رس��انه ای خود از طیف اسالمگرایان پش��تیبانی می کند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر امریکا و غرب که از تس��لط اسالمگرایان‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫مصری بر اهرم های قدرت نگران هستند در تشدید بحران‬ ‫داخلی مصر بی تاثیر نیستند‪ .‬از نظر امریکا‪ ،‬افزایش اقتدار‬ ‫سیاس��ی اخوان المس��لمین مصر به افزایش توان سیاسی‬ ‫و نظامی جنبش های جهادی فلس��طین‪ ،‬از جمله حماس‬ ‫منجر خواهد ش��د‪ .‬در شکس��ت ارتش رژیم صهیونیستی‬ ‫در جنگ ‪ 8‬روزه غزه همس��ویی و همکاری میان حماس‬ ‫و اخوان المس��لمین بی تاثیر نبوده اس��ت‪ .‬از س��وی دیگر‬ ‫پرواز ش��ماری از هواپیماهای جنگی نی��روی هوایی مصر‬ ‫بر فراز قاهره نش��انه مناس��بی برای اینده سیاس��ی مصر‬ ‫تلقی نمی ش��ود‪ ،‬زیرا این احتمال وجود دارد که امریکا‪ ،‬در‬ ‫صورت بحرانی تر شدن مصر‪ ،‬ارتش این کشور را به ایفای‬ ‫یک نقش تعادل کننده تشویق کند‪ .‬بنابراین امریکا و غرب‬ ‫برای سرنگونی دولت اسالمگرای محمد المرسی و سپردن‬ ‫قدرت به دس��ت نیروهای مس��لح حداقل در ی��ک فرایند‬ ‫زمانی کوتاه‪ ،‬طیف های سکوالر و لیبرال را به سازماندهی‬ ‫انقالبی مخملی علیه محمد المرس��ی تش��ویق کرده اند‪.‬‬ ‫المرس��ی که تاریخ ‪ 25‬اذرماه را به عنوان تاریخ همه پرسی‬ ‫قانون اساس��ی مصر تعیین کرده‪ ،‬در س��خنرانی اخیر خود‬ ‫اعالم کرد که تح��ت هیچ ش��رایطی از تصمیم خود برای‬ ‫برگزاری همه پرسی قانون اساسی در روز تعیین شده عدول‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬در عین ح��ال رهبران جبهه نجات ملی مصر‬ ‫نیز خواهان به تعویق انداختن تاریخ همه پرسی و گفت وگو‬ ‫پیرامون پیش نویس قانون اساس��ی مصر شده اند‪ ،‬اما این‬ ‫پیشنهاد با مخالفت دولت اس�لامگرای مصر مواجه شده‬ ‫اس��ت‪ .‬اوضاع میدانی مصر به گونه ای است که هر تصمیم‬ ‫احساسی و خارج از عقل و منطق ممکن است به درگیری‬ ‫خونینی میان موافقان و مخالفان قانون اساسی مصر منجر‬ ‫شود؛ هرچند به نظر می رس��د رئیس جمهور منتخب مصر‬ ‫با داشتن یک پشتوانه گس��ترده مردمی و تکیه بر حمایت‬ ‫اخوان المسلمین خواهد توانس��ت از این بحران عبور کند‪،‬‬ ‫اما وی در اینده نه چن��دان دور با چالش ه��ای جدید تری‬ ‫مواجه خواهد شد‪ .‬قطع کمک های اقتصادی غرب به مصر‪،‬‬ ‫تحریم های اقتصادی‪ ،‬شورش های خیابانی و ناامنی های‬ ‫مرزی‪ ،‬بخشی از چالش هایی است که دولت اخوانی محمد‬ ‫المرسی را در اینده تهدید خواهد کرد‪ .‬بنابراین اکنون مصر‬ ‫با شرایط کامال دش��واری مواجه اس��ت و حتی اگر قانون‬ ‫اساسی این کشور نیز با حضور گسترده مردم تصویب شود‪،‬‬ ‫بحران سیاس��ی و اجتماعی پایان نخواهد گرفت‪ .‬دشمنان‬ ‫داخلی‪ ،‬منطقه ای و فرامنطقه ای اخوانی های مصر درصدد‬ ‫بحران سازی های جدیدی هستند که یکی از این بحران‪‎‬ها‪،‬‬ ‫سازماندهی انقالبی مخملی و رنگین علیه محمد المرسی‬ ‫است‪ .‬گس��ترش ناامنی ها و تقابل طیف های سیاسی مصر‬ ‫ممکن است درنهایت به بازگشت نظامیان به عرصه های‬ ‫سیاسی مصر منجر شود و این کشور برای مدتی طوالنی به‬ ‫س��متیکدیکتاتورینظامیس��وقدادهش��ود‪g.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫محمد المرسی ب رای‬ ‫پشت سر گذاشتن‬ ‫مخالفت های سکوالرها‬ ‫ناچار شده دست به اج رای‬ ‫سیاست های پوپولیستی‬ ‫بزند‬ ‫محاکمه در خیابان‬ ‫بین الملل‬ ‫مصر از مرحله گذار عبور می کند‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫احمد بخشی‪ /‬کارشناس مسائل افریقا‬ ‫‪1‬‬ ‫ش��اید در ن��گاه اول‪ ،‬رقابت ه��ای اخی��ر و‬ ‫قشون کش��ی های گروه‪‎‬های سیاس��ی در مص��ر را به‬ ‫تصمی��م اخیر «محم��د المرس��ی»‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫منتخ��ب ای��ن کش��ور مبنی ب��ر افزای��ش اختیارات‬ ‫رئیس جمهور و رفراندوم قانون اساسی مرتبط دانست‪،‬‬ ‫اما حقیقت امر ناش��ی از وضعیت اجتماعی‪ ،‬سیاسی و‬ ‫فرهنگی مصر است که هرکدام برای خود راه حل هایی‬ ‫را برای مشکالت می طلبد‪.‬‬ ‫اگر بر این نکته‪ ،‬توافق داشته باشیم که تحوالت‬ ‫مربوط به مص��ر‪ ،‬از نوع انقالب نبوده و تنها در س��طح‬ ‫رفورم و اصالحات ساختاری انهم از نوع روبنایی بوده‪،‬‬ ‫می توان موضوعات پیش امده در مصر را تحلیل کرد و‬ ‫برای ان راه حل هایی نیز ارائه داد‪ .‬در بعد سیاسی‪ ،‬تنها‬ ‫تغییرات صوری و جابه جایی افراد و بعضی از اندیشه ها‬ ‫را در این کشور در نتیجه اعتراضات شاهد بودیم که تنها‬ ‫سران رژیم س��ابق از قدرت کنار رفتند‪ ،‬اما میراث انها‬ ‫مانند شورای نظامی بالفاصله خالء جانشینی و عصر‬ ‫پس��ا مبارکی را پر کرد؛ به طوری که انها بیش از یک‬ ‫سال سکان حکومت را در اختیار داش��تند‪ ،‬حتی برای‬ ‫ش��رایط کاندیداها نیز معیارهای خود را اعمال کردند‪،‬‬ ‫نامزد اصلی اخوان المسلمین و چندین رقیب را از عرصه‬ ‫خارج کردند و خودشان با کاندیداتوری «احمد شفیق»‬ ‫تا لحظه اخر در عرصه حضور داشتند‪.‬‬ ‫در بعد اجتماعی نیز در ابت��دا‪ ،‬جوانان با فراخوان‬ ‫دادن از طریق دس��تاوردهای تم��دن دیجیتالی مانند‬ ‫‪44‬‬ ‫بلوت��وث‪ ،‬توئیتر‪ ،‬ایمیل و‪ ...‬بقیه گروه‪‎‬های کش��ور از جمله‬ ‫اسالمگراها را در عرصه سیاس��ی وارد کرده و تنها بخشی‬ ‫از مطالباتشان بعد مذهبی داشت‪ .‬در واقع انها می خواستند‬ ‫هویت دینی ش��ان را بازیابند‪ ،‬اما بخش دیگر از دردش��ان‬ ‫مربوط ب��ه بحران‪‎‬های��ی مانند توزی��ع مناب��ع‪ ،‬کارامدی‪،‬‬ ‫مش��روعیت و در یک کلم��ه انباش��تی از بحران ه��ا بود‪.‬‬ ‫مطالباتشان ان قدر متنوع بود که بعضی از تحلیلگران غربی‬ ‫(مانند فرید زکریا و الویه روا) اع�لام کردند که این جنبش‬ ‫تنها رویه و ظاهر ایدئولوژیک را می خواهد و پساایدئولوژیک‬ ‫است‪ .‬در بعد اقتصادی نیز نگاهشان به بحران توزیع منابع‬ ‫در کنار پاس��خ به یک س��ری مطالبات اقتص��ادی بود که‬ ‫به عنوان میراث مبارک باید در عصر پسامبارک‪ ،‬دولتمردان‬ ‫به ان پاسخ گویند‪ .‬در کنار این عوامل انچه باعث شد یک‬ ‫گروه نتواند به عنوان نیروی مسلط یا هژمون بر اوضاع مصر‬ ‫غلبه کند‪ ،‬نبود رهب��ری کاریزما در کنار ایدئولوژی انقالبی‬ ‫بود که خود باعث همان دس��تاوردهایی شد که تا امروز در‬ ‫این کشور شاهد هستیم‪ .‬اخوان المسلمین‪ ،‬تنها حین مبارزه‬ ‫به فکرتاس��یس حزب‪ ،‬انهم مانند همتای خ��ود در ترکیه‬ ‫افتاد‪ .‬این در حالی بود ک��ه دیگر احزاب ملی گرا‪ ،‬لیبرال و‪...‬‬ ‫نیز خود را برای ورود به عرصه سیاسی اماده کردند‪ .‬به هر‬ ‫حال تحت این گونه ش��رایط محمد المرس��ی انهم با رای‬ ‫شکننده به ریاست جمهوری رسید که اولین تبعات ان اعالم‬ ‫دیرهنگام پیروز انتخابات بود‪ .‬این شرایط خود نشان دهنده‬ ‫محدودیت ه��ای داخلی رئیس جمهور جدی��د بود که حتما‬ ‫باید به ان توجه می کرد‪ .‬از س��وی دیگر شرایط منطقه ای‬ ‫و بین المللی‪ ،‬خود ش��رایطی را بر منتخ��ب جدید تحمیل‬ ‫کرد که باید برای برون رفت از ان‪ ،‬سیاست گام به گام را در‬ ‫پیش می گرفت‪ .‬اما رویکرد تکروانه محمد المرسی در کنار‬ ‫عدم توجه به شرایط مصر پس��ا مبارک به همراه یک سری‬ ‫از فعالیت ه��ا‪ ،‬عرصه را برای تولید بح��ران به جای کنترل‬ ‫بحران‪ ،‬اماده کرد؛ اگرچه عده ای حرکاتی مانند بازنشسته‬ ‫کردن فرماندهان ارتش و برکناری دادس��تان کل در کنار‬ ‫محاکمه عوامل رژیم قبلی را تکمی��ل پازل ناتمام انقالب‬ ‫تفس��یر می کنند‪ ،‬اما همان عده نیز در مورد قانون اساسی‬ ‫اختیارات وسیع رئیس جمهور را برنمی تابند و ان را مصادره‬ ‫انقالب می نامند‪ .‬این در حالی اس��ت که رقبای المرسی از‬ ‫همان ابتدا با وی بر سر بسیاری از موضوعات مشکل داشتند‬ ‫از جمله در مورد قانون اساسی معتقدند که مجلس موسسان‬ ‫از سویی عوامل دست نشانده المرسی انهم در غیاب مجلس‬ ‫شورای ملی است که خود‪ ،‬نمایندگان مجلس موسسان را‬ ‫انتخاب کرده و عمال مش��روعیت ندارند و از س��وی دیگر‬ ‫یک چهارم اعضای مجلس موسس��ان قانون اساس��ی در‬ ‫اعتراض به عملکرد اسالمگرایان استعفا داده اند و معتقدند‬ ‫باید مجلس دیگری ش��کل گیرد که برایند خواس��ته ها و‬ ‫نظرات همه گروه های سیاس��ی باشد‪ ،‬چه برس��د به بیانیه‬ ‫شش ماده ای که کل ان از نظر مخالفان دارای اشکال است‪.‬‬ ‫با مشخص شدن زمان رفراندوم‪ ،‬قشون کشی در این‬ ‫کشور شروع شد؛ اکنون طرفین قدرتشان را به رخ یکدیگر‬ ‫می کشند و هرچند جلساتی را برای تعدیل مواضع یکدیگر‬ ‫داشته اند‪ ،‬اما به نظر می رس��د باتوجه به عوامل ذکرشده و‬ ‫همچنین حساس��یت قانون اساس��ی که باید در ان نظرات‬ ‫سایر گروه ها و بس��یاری از مالحظات را در نظر گرفت‪ ،‬به‬ ‫سختی بتوان اینده روشنی را برای تحوالت مصر از جمله‬ ‫اجرای قانون اساسی متصور ش��د و تنها احتمال قوی ادامه‬ ‫بحران و تولی��د بحران های جدید از س��وی دولت حاکم و‬ ‫مخالفان خواهد بود که هیچ ثمره ای برای مردم این کشور‬ ‫و به وی��ژه تحقق ارمان های��ی که برای انها ب��ه خیابان ها‬ ‫امده اند‪ ،‬نخواهد داشت؛ بلکه این دعواهای درون گفتمانی‪،‬‬ ‫در روزه��ای اخیر‪ ،‬نیروهایی را که قب�لا در یک جبهه قرار‬ ‫داشته اند‪ ،‬پراکنده کرده اس��ت و امروز نیز در مصر عده ای‬ ‫علیه گروه دیگر ش��عار «الشعب یرید االس��قاط النظام» را‬ ‫سر می دهند‪ .‬اگرچه در روزهای اخیر صحبت از کوتاه امدن‬ ‫طرفین از مطالباتشان اس��ت‪ ،‬اما عده ای از مخالفان‪ ،‬بحث‬ ‫اصلی شان توقف رفراندوم و اعتراض بر مفاد قانون اساسی‬ ‫است و معتقدند این وعده ها تنها رضایت اندک و دور زدن‬ ‫مطالبات اس��ت و بحران اصلی همان رفران��دوم و قانون‬ ‫اساسی کنونی است که محل اختالف است‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫باید توجه داش��ت دخالت ارتش در سیاست و امنیتی کردن‬ ‫عرصه‪ ،‬خود تبعاتی کالن (با توجه به نقش انان در ساختار‬ ‫سیاست و حکومت) برای کشور در پی خواهد داشت که از‬ ‫اجتماع پراکنده‬ ‫امریکا از مخالفان المرسی حمایت می کند‬ ‫انتخاب المرسی‬ ‫محمد المرسی برای عبور از‬ ‫شرایط کنونی چاره ای جز پیشبرد‬ ‫سیاست گام به گام ندارد‬ ‫بین الملل‬ ‫اتفاقی که در مصر شاهدش هستیم‪ ،‬این است که در این‬ ‫کشور قیامی پیش امد که ظرف ‪ 18‬روز «حسنی مبارک»‪،‬‬ ‫رئیس‪‎‬جمهور مستبد مصر را وادار به استعفا کرد‪ .‬تقریبا می‪‎‬توان‬ ‫ی هویدی»‪،‬‬ ‫گفت این قیام یک نیم انقالب بود و اقای «فهم ‬ ‫نویس��نده معروف مصری‪ ،‬نیز از این قیام هم��واره به عنوان‬ ‫نیم انقالب یاد می کند‪ .‬زیرا انق�لاب یعنی تغییر بنیادی‪ ،‬اما‬ ‫تحوالت مصر یک رفورم بود نه یک انقالب‪ .‬به هر حال این‬ ‫نیم انقالب اکنون در یک نقطه ای متوقف شده است؛ المرسی‬ ‫پیش نویس قانون اساسی را نوش��ت و به رفراندوم گذاشت‪،‬‬ ‫اما قوه قضائیه ان را لغو کرد‪ .‬وی مجلس��ی انتخاب کرد که‬ ‫منحل شد؛ اکنون رئیس جمهور مصر احساس می کند برخی‬ ‫طرف ها در ساختار گذشته نظام و‬ ‫قوه قضائیه‪ ،‬نقش منفی در فرایند‬ ‫انقالب ایف��ا می کنند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل محمد المرسی‪ ،‬اختیارات‬ ‫قوه مقننه و اختیارات وتویی قوه‬ ‫قضائیه را به دس��ت گرفت و با‬ ‫انحص��ار تمام این اختی��ارات از‬ ‫مجلس موسس��ان درخواس��ت‬ ‫کرد که به رغم استعفای چند نفر‪،‬‬ ‫قانون اساسی را بنویسند و تحویل‬ ‫المرسی دهند‪ .‬المرسی نیز این‬ ‫پیش نویس را تصویب و تاریخی‬ ‫را برای رفراندوم در رابطه با ان‬ ‫تعیین کرد‪ .‬این مساله بیانگر ان‬ ‫است که در این داستان‪ ،‬المرسی‬ ‫دنبال حفظ نهاده��ای انقالب‬ ‫اس��ت و می خواهد به س��رعت‬ ‫قان��ون اساس��ی مش��خص و‬ ‫اختیارات نهادها روشن ش��ود‪ .‬المرسی هدفش این است که‬ ‫در اینده اختیاراتی که در دس��ت گرفته اس��ت را نیز واگذار‬ ‫کند تا ش��رایط نرمال تکمیل نهادهای انقالب فراهم شود‪.‬‬ ‫اکنون در جامعه مصر شاهد نوعی ش��کاف میان جریانات و‬ ‫طیف های مختلف هستیم؛ ش��کافی که در مصر پدید امده‪،‬‬ ‫میان جریان انقالب و تا حدودی جریان ضدانقالب اس��ت‪.‬‬ ‫به عبارتی‪ ،‬طرفداران انقالب احساس می کنند که طرفداران‬ ‫ضدانقالب روند و حرک��ت انقالب را کن��د کرده اند‪ ،‬چراکه‬ ‫انها مجلس انتخاب کردند‪ ،‬منحل ش��د؛ قانون اساسی را به‬ ‫رفراندوم گذاش��تند‪ ،‬مردم تایید کردند‪ ،‬اما انها لغو کردند؛ به‬ ‫همین دلیل «محمد المرس��ی»‪ ،‬رئیس جمه��وری مصر‪ ،‬با‬ ‫گرفتن اختیارات س��عی کرد به گونه ای از این مش��کل عبور‬ ‫کند‪ .‬اما در این وضعیت بخشی از جریان انقالب هم به سمت‬ ‫جریان ضدانقالب متمایل ش��دند؛ یعن��ی نیروهای ملی گرا‬ ‫و جوانان اکن��ون در کنار نیروهایی که طرفدار رژیم س��ابق‬ ‫هستند‪ ،‬قرار گرفته اند‪ .‬این مساله بازمی گردد به نوع نگرانی که‬ ‫از استبدادزدگی و تمرکز اختیارات اجرایی‪ ،‬مقننه و تا حدودی‬ ‫قضائیه وجود دارد‪ .‬چون این نگرانی نزد برخی مردم جدی و‬ ‫سنگین بود‪ ،‬به همین خاطر واکنش سیاسی از جانب انها به‬ ‫صورت گسترده ظهور و بروز پیدا کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫سویی فضا را به سمت خشونت سوق می دهد و از سوی‬ ‫دیگر فعاالن حقوق بشر نیز در این بین ساکت نخواهند‬ ‫نشست و به بحران‪ ،‬جنبه فراملی خواهد بخشید‪.‬‬ ‫محمد المرس��ی بای��د توجه داش��ته باش��د که‬ ‫سیاس��ت هایش اگرچه انقالبی اس��ت‪ ،‬ام��ا در درون‬ ‫مصر‪ ،‬اصالح��ات با اغم��اض انقالبی ناتم��ام انجام‬ ‫ش��ده اس��ت‪ ،‬در نتیجه راه حل��ش نمی توان��د چندان‬ ‫کارای��ی داش��ته باش��د و ممک��ن اس��ت تغیی��رات‬ ‫دموکراتیک را ب��ا تاخیر از ن��وع دیگر مواج��ه کند و‬ ‫خطرات��ی را متوجه کش��ور و منافع مل��ی مصر نماید‬ ‫که می ت��وان به تئوری پخ��ش و س��رایت بحران به‬ ‫کل کش��ور و جلوه دادن عدم کارام��دی دولت جدید‬ ‫به ویژه در بخش اقتصادی اشاره کرد که خود احتمال‬ ‫کودتا باتوجه به نقش ارتش یا مطرح ش��دن گفتمان‬ ‫دولت وحدت مل��ی که از س��وی البرادع��ی و عمرو‬ ‫موس��ی و دیگر مخالفان مطرح شده اس��ت را در پی‬ ‫خواهد داش��ت‪ .‬این نوع رفتارها‪ ،‬به سیاس��ت محمد‬ ‫المرسی جنبه پوپولیستی بخشیده است؛ ممکن است‬ ‫این سیاست چند صباحی پاسخگو باشد‪ ،‬اما باید توجه‬ ‫داش��ت که هزینه هایی را ب��ه مصر تحمی��ل کرده و‬ ‫خواهد کرد که مهمترین هزینه ان‪ ،‬گفتمان المرس��ی‬ ‫به مثابه مبارک جدید اس��ت‪ .‬محمد المرس��ی و دولت‬ ‫جدید باید به واقعیت هایی مانند نوع تحوالت در مصر‪،‬‬ ‫ساختار جامعه شناسی و سیاس��ی‪ ،‬ترتیبات منطقه ای‬ ‫و بین المللی‪ ،‬نقش ارتش در س��اختار حکومت‪ ،‬سابقه‬ ‫فعالیت اس�لامگرایان‪ ،‬بافت اس�لامی مص��ر و جبر‬ ‫جغرافیایی کش��ور توجه نمای��د و با سیاس��ت گام به‬ ‫گام و دموکراتی��ک بتواند منافع مل��ی مصر را به پیش‬ ‫بب��رد‪ .‬در غیراین ص��ورت‪ ،‬نه تنها نخواهد توانس��ت‬ ‫از بح��ران عبور کن��د‪ ،‬بلکه ب��ه بحران های کش��ور‬ ‫خواهد اف��زود و تولید بح��ران ان هم توس��ط دولت‪،‬‬ ‫به مثاب��ه فرصت س��وزی در عرصه امنی��ت و اقتصاد‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫ان چی��زی که مصر ام��روز نیازمند ان اس��ت‪،‬‬ ‫مشروعیت کارکردی در کنار اجماع است و از طریق‬ ‫این دس��تاورد می توان از بحران ها عبور کرد و سابقه‬ ‫خوبی را برای جریان اس�لامگرا باقی گذاش��ت‪ .‬هر‬ ‫امری غی��ر از این‪ ،‬به معن��ای فرار از پاس��خگویی و‬ ‫مطالبات مردمی اس��ت که حدود دو س��ال‪( ،‬به رغم‬ ‫تف��اوت دیدگاه ها) در عرصه ها حضور داش��ته اند و از‬ ‫طرف دیگر ایجاد فضا برای رقبا و دشمنان منطقه ای‬ ‫و بین المللی خواهد بود‪g .‬‬ ‫حسین رویوران ‪ /‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫امریکا نیز ب��ا اعالم موضع خ��ود‪ ،‬از فراین��د ازادی و‬ ‫اعتراض و مس��ائلی از ای��ن قبیل به گون��ه ای از این حرکت‬ ‫حمایت کرده است‪ .‬س��ابق بر این‪ ،‬ایاالت متحده امریکا به‬ ‫صورت کامال اشکار از مبارک و امثال وی‪ ،‬حمایت می کرد‬ ‫و اکنون نیز همچنان همان موضع را دارد اما به گونه دیگری‬ ‫بروز کرده است؛ درواقع در برنامه ریزی این حرکت‪ ،‬شواهدی‬ ‫هنوز به چشم نخورده که بگوییم امریکا در این اتفاقات نقش‬ ‫جدی داشته است‪.‬‬ ‫در رابط��ه با قدرت گرفت��ن دوباره نظامی��ان می توان‬ ‫گفت این گزینه همیش��ه در مصر وجود خواهد داشت‪ ،‬ولی‬ ‫اکنون شرایط به گونه ای نیس��ت که نظامیان بتوانند بیایند و‬ ‫قدرت را در دس��ت بگیرند‪ ،‬یعنی همین مردمی که برخی از‬ ‫انها تا حدی دچار شکاف ش��ده اند و در تقابل با یکدیگر قرار‬ ‫گرفته اند همچنان در برابر ارتش ایس��تاده اند؛ با این اوصاف‬ ‫اکنون زمینه ب��رای امدن ارتش‪ ،‬به دس��ت گرفتن قدرت و‬ ‫نقش افرینی نظامیان مهیا نیس��ت‪ .‬در حال حاضر نظامیان‬ ‫مصر س��کوت کرده و اعالم کرده اند که از نهادهای قانونی‬ ‫حمایت می کنند‪ ،‬اما این بدان معنا نیست که ارتش طرفدار‬ ‫نظام است و از المرسی حمایت‬ ‫می کند‪ ،‬بلکه نظامی��ان اکنون‬ ‫س��کوت کرده اند و تصورش��ان‬ ‫بر این اس��ت که اگ��ر نیروهای‬ ‫انق�لاب در تقاب��ل ب��ا یکدیگر‬ ‫ق��رار بگیرن��د‪ ،‬ش��اید در اینده‬ ‫فرصتی نی��ز برای حض��ور انها‬ ‫فراهم شود‪.‬‬ ‫در قیامی که در مصر اتفاق‬ ‫افتاد یک اشکال دیگر نیز وجود‬ ‫دارد و ان‪ ،‬این است که نیروهای‬ ‫انقالب به هر دلیلی در کنار هم‬ ‫قرار نگرفتند و این عدم وحدت‬ ‫در میان نیروها خود یک اسیب‬ ‫جدی است‪.‬‬ ‫ای��ن پراکندگ��ی دالیل‬ ‫بس��یاری دارد ک��ه از جمل��ه‬ ‫ان می ت��وان ب��ه اختالف��ات‬ ‫ایدئولوژیک و منافع گروه ها اش��اره کرد‪ .‬ای��ن موارد باعث‬ ‫شد نیروهای انقالب‪ ،‬انقالب را به اتمام نرسانده دچار شکاف‬ ‫ش��وند‪ .‬برخی گمان می کنند اتفاقات اخیر درنهایت موجب‬ ‫خواهد ش��د که المرسی و اس�لامگرایان با عدم مشروعیت‬ ‫در مصر مواجه ش��وند‪ .‬باید توجه داش��ت‪ ،‬نیروی اسالم در‬ ‫جامعه مصر یک نیروی اصیل اس��ت‪ .‬به همین دلیل از بین‬ ‫رفتن مشروعیت المرس��ی در این جامعه مساله قابل قبولی‬ ‫نیست‪ .‬اما اگر اسالمگرایان به س��مت انحصار قدرت بروند‬ ‫تضادهای زیادی با نیروهای سکوالر و ملی گرا پیدا خواهند‬ ‫کرد‪ .‬مشکلی که در حال حاضر در مصر وجود دارد این است‬ ‫که برخی نیروها بر برخی بخش های قانون اساس��ی تنظیم‬ ‫شده‪ ،‬ایراد می گیرند و درخواست شان به تعویق انداختن زمان‬ ‫همه پرسی است‪ .‬مساله اینجاس��ت که ایا المرسی در برابر‬ ‫مخالفان مقاومت می کند و تاریخ همه پرسی را تغییر نمی دهد‬ ‫یا اینکه ممکن است با انها کنار بیاید و با یک تاخیر این کار‬ ‫را انجام دهد؟ هنوز نمی توان به این س��وال‪ ،‬پاس��خ روشنی‬ ‫داد چراکه المرس��ی پیش از این اعالم کرده بود اگر شخص‬ ‫یا گروهی‪ ،‬نس��بت به پیش نویس قانون اساس��ی اعتراض‬ ‫دارد‪ ،‬اعالم کند تا بر اس��اس توافق طرفین این همه پرس��ی‬ ‫انجام شود‪g .‬‬ ‫‪45‬‬ ‫پی��روز انتخابات مصر ش��ود‪ .‬اکن��ون نقطه ای اس��ت که‬ ‫اخوان المس��لمین می خواهد تصمیم تاریخ��ی خودش را‬ ‫بگیرد و می خواهد به هر قیمتی که هست حکومت را حفظ‬ ‫و رقبا را کنار بزن��د‪ .‬اکنون مصر در حال حرکت به س��مت‬ ‫اسالمی شدن است و این نشان می دهد که در اینده شاهد‬ ‫یک مصر جدید خواهیم بود‪ .‬اگرچه مخالفت ها علیه محمد‬ ‫المرس��ی به نظر جدی می‪‎‬اید‪ ،‬ولی باالخره این المرسی و‬ ‫دولت هستند که احتماال در این کشاکش پیروز خواهند شد‪،‬‬ ‫چراکه از حمایت بسیاری برخوردارند و سازماندهی خوبی‬ ‫نیز در سرتاسر مصر دارند‪.‬‬ ‫اکن�ون نگاه غ�رب به تح�والت مص�ر نیز جای‬ ‫بررس�ی دارد‪ ،‬ای�ا غ�رب به خص�وص امریکا با‬ ‫تصمیمات مصر کنار خواهد امد؟‬ ‫ماکان عیدی پور در گفت وگو با مثلث؛‬ ‫بین الملل‬ ‫انقالب اخوان‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫جامعه مصر این روزها شاهد دودستگی میان طیف های حامی محمد المرسی و مخالفان رئیس جمهور‬ ‫است‪ .‬اختالفات در مصر اکنون به مرحله ای رسیده که نه المرسی قصد کوتاه امدن دارد و نه مردم قصد عقب‬ ‫کشیدن؛ مهمترین عامل بروز تنش در عرصه فعلی یعنی پس از لغو بیانیه افزایش اختیارات رئیس جمهور‬ ‫نیز مساله پیش نویس جدید قانون اساسی است‪ .‬در این رابطه گفت وگویی با ماکان عیدی پور‪ ،‬کارشناس‬ ‫مسائل بین الملل انجام دادیم‪ .‬وی معتقد است که بالفاصله پس از پیروزی هر انقالبی‪ ،‬میان توده های انقالبی‬ ‫بر سر قدرت نزاع درمی گیرد و این مساله دور از انتظار نیست‪ .‬این نزاع نیز نزاع قدرت است و نمی توان گفت‬ ‫شکاف در جامعه مصر است؛ بلکه شکافی است که در میان مدعیان قدرت پیش امده است‪ .‬عیدی پور بر‬ ‫این باور است که المرسی شاید در اینده توجه اش را به مساله فلسطین و اسرائیل بیشتر کند‪ ،‬زیرا وی باید‬ ‫نشان دهد اگرچه خواهان قدرت است ولی به اصول و ارمان های انقالب همچنان پایبند است و با محوری تر‬ ‫کردن مساله فلسطین وانمود خواهد کرد که این اصول خیلی برایش اولویت دارد‪.‬‬ ‫در ابتدا کمی پیرامون این مس�اله توضیح دهید‬ ‫که چرا جامعه مصر اکنون دچار شکاف سیاسی و‬ ‫اجتماعی شده است؟‬ ‫‪ l‬شکافی که اکنون در مصر پدید امده‪ ،‬اگر بتوان نام‬ ‫ان را ش��کاف نهاد‪ ،‬کامال طبیعی است؛ مصری ها در زمان‬ ‫«حسنی مبارک» نیز به دو طیف تقسیم شده بودند‪ .‬دسته‬ ‫اول که همین گروه اخوان المس��لمین را ش��امل می شدند‬ ‫دس��ته ای بودند که کمترین میزان فعالی��ت را در ان زمان‬ ‫داشتند و بیش��تر از بقیه س��رکوب می شدند‪ .‬دس��ته دوم‪،‬‬ ‫دسته نیروهای معتدل تر بودند که گرایشات ملی‪ -‬مذهبی‬ ‫داشتند؛ از جمله می توان جنبش وکال و دیگر احزابی که ضد‬ ‫استبداد ایجاد شده بودند را نام برد‪ .‬چیزی که به این دو دسته‬ ‫اضافه شد‪ ،‬امواج توده های مردمی بود‪ ،‬یعنی انقالب مصر‬ ‫پس از پیوستن توده های مردمی به این گروه ها به پیروزی‬ ‫رسید‪ .‬بالفاصله پس از پیروزی هر انقالبی‪ ،‬میان توده های‬ ‫انقالبی بر س��ر قدرت نزاع درمی گیرد و این مس��اله دور از‬ ‫انتظار نیست‪ .‬این نزاع نیز نزاع قدرت است و نمی توان گفت‬ ‫شکاف در جامعه مصر است؛ بلکه شکافی است که در میان‬ ‫مدعیان قدرت پیش امده است‪.‬‬ ‫پ�س چ�را در می�ان توده ه�ا نی�ز ش�اهد نوعی‬ ‫چنددستگی شده ایم؟‬ ‫‪46‬‬ ‫‪ l‬خب کس��انی که در راس قدرت هستند ابزاری‬ ‫در اختیار دارند که می توانند توده ها را به حرکت در بیاورند‪،‬‬ ‫بنابراین این نبرد‪ ،‬نبردی است میان اخوان المسلمین و دیگر‬ ‫گروه های سیاسی‪.‬‬ ‫در حال حاضر جایگاه اخوان المس�لمین در مصر‬ ‫به چه صورت است؟‬ ‫‪ l‬اخوان المس��لمین یک گروه باس��ابقه اس��ت و از‬ ‫نظر امکانات نیز در موقعی��ت خوبی ق��رار دارد‪ .‬این گروه‬ ‫به دلیل س��ازماندهی درس��ت و تبلیغات مناسب توانست‬ ‫‪ l‬در مصر اگر بخواهیم گزینه های امریکا را بررسی‬ ‫کنیم نخستین گزینه این است که امریکایی ها تا می توانند‬ ‫به مخالفان المرس��ی کمک کنن��د و فش��ار دیپلماتیک و‬ ‫اقتصادی را روی دولت مصر افزایش دهند‪ .‬حتی هماهنگی‬ ‫بیش��تر با ارتش مصر و احتمال کودتا را نیز نباید از نظر دور‬ ‫داشت؛ ارتش مصر کماکان ساختار پیشین خودش را دارد‪.‬‬ ‫این گزینه در کوتاه مدت شاید به نفع اسرائیل و غرب باشد‬ ‫اما اگر اینها در کوتاه مدت موفق نشوند اتفاقی که می افتد‬ ‫این است که انها با شرایطی شبیه شرایط ما روبرو می شوند‪.‬‬ ‫در ان زمان غربی ها خیلی ت�لاش کردند حکومت ایران را‬ ‫ساقط کنند‪ ،‬اما پس از تالش ها و شکست های فراوان‪ ،‬یک‬ ‫بدبینی در انها به وجود امد که سیاست خارجی ایران را برای‬ ‫‪ 30‬س��ال اینده رقم زد‪ .‬امریکا هنوز هم نتوانسته بدبینی را‬ ‫که در ان سال ها به وجود امده بود‪ ،‬از بین ببرد و غرب هنوز‬ ‫باید هزینه های ان دشمنی را بپردازد‪.‬‬ ‫اگر رابطه مصر با امریکا و متحدانش تیره شود‪،‬‬ ‫تحوالت به چه سمتی پیش خواهد رفت؟‬ ‫‪ l‬این هزینه ه��ا در رابطه با مصر و اس��رائیل خیلی‬ ‫گران تمام خواهد ش��د‪ ،‬یعنی اگر مصری ها احساس کنند‬ ‫که اس��رائیلی ها و امریکایی ها کمر به نابودی انها بسته اند‬ ‫و از مناس��بات دیپلماتیک خارج ش��ده اند در پن��اه حامیان‬ ‫شرقی شان قرار خواهند گرفت؛ حامیانی همچون عربستان‪،‬‬ ‫چین یا شاید هم ایران؛ به هر حال مصر برای ارتزاق احتیاج‬ ‫به ی��ک حامی دارد‪ .‬ای��ن موضع گیری مص��ر اصال به نفع‬ ‫اس��رائیل نخواهد بود و در نهایت امریکا نیز متضرر خواهد‬ ‫شد‪ .‬درواقع برخی از تحلیلگران و سیاستمداران امریکایی‬ ‫همواره گوشزد می کنند که کشورهای انها باید به گونه ای‬ ‫رفتار کنند که مصر تبدیل به کشوری نشود که برنامه اش را‬ ‫بر دشمنی با کشورهای غربی تنظیم کند‪ .‬بنابراین در امریکا‬ ‫نیز این دو گزینه پیش روست که ایا با مصر بسازند و فضای‬ ‫دموکراتیک را در ظاهر هم که شده در مصر حفظ کنند یا در‬ ‫مخالفت با المرسی گام بردارند‪.‬‬ ‫امکان برق�راری روابط نزدیک تر می�ان ایران و‬ ‫مصر تا چه حد است؟‬ ‫‪ l‬بعید به نظر می رسد در کوتاه مدت یا میان مدت‬ ‫حتی رویاروی��ی با غرب‪ ،‬مص��ر را به ای��ران نزدیک کند‪.‬‬ ‫اتفاقی که در مصر در حال وقوع است یک اتفاق تاریخی است که‬ ‫در اینده نه چندان دور تمام معادالت خاورمیانه را بر هم خواهد زد‪.‬‬ ‫اخوان المسلمین طی یک انقالب‪ ،‬حکومت را در مصر به دست گرفت‬ ‫و اکنون نیز به رغم تمام درگیری هایی که با گروه های مخالف دارند‪،‬‬ ‫مصممهستندبههرطریقیشدهمخالفانخودشانراازصحنهبیرون‬ ‫کنند و قدرت را به صورت یکپارچه در کنترل خودشان در بیاورند‬ ‫بحران مشروعیت‬ ‫زیرا مصر و ایران اساس��ا در جایگاهی نیس��تند که بتوانند‬ ‫مشترکات زیادی در منافع شان پیدا کنند و به لحاظ مسائل‬ ‫فرهنگی نیز فاصل��ه و رقابت میان دو کش��ور وجود دارد‪.‬‬ ‫بنابراین دیر ی��ا زود زمانی که اخوان المس��لمین در مصر‬ ‫تثبیت شوند به سمت مس��ائل مهم جهان اسالم از جمله‬ ‫فلس��طین‪ ،‬لبنان و س��وریه توجه ش��ان جلب خواهد شد و‬ ‫وقتی بیشتر وارد ان عرصه ها ش��وند‪ ،‬خیلی مسائل تغییر‬ ‫خواهد کرد‪ .‬زیرا اخوان المسلمین تقریبا تنها بنیان فکری‬ ‫و گفتمان دینی سیاسی موجود در جهان اسالم و در میان‬ ‫کشورهای سنی بوده که بقای خودش را در سده اخیر حفظ‬ ‫و امکانات جذب کرده اس��ت‪ .‬اخوان المس��لمین در میان‬ ‫خیلی کش��ورها و گروه های عرب و غیر ع��رب نفوذ دارد‬ ‫و اگر تصمی��م بگیرد به میدان بیاید‪ ،‬ب��رای خودش منافع‬ ‫تعریف ش��ده ای دارد که در خیلی موارد ب��ا منافع ایران و‬ ‫شیعیان متضاد است‪.‬‬ ‫با این رون�دی ک�ه اخوان المس�لمین در پیش‬ ‫گرفته‪ ،‬در اینده سیاس�ت خارجی مصر به چه سمتی‬ ‫سوق پیدا خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬المرسی باید نش��ان دهد اگرچه خواهان قدرت‬ ‫اس��ت ولی به اصول و ارمان ها همچنان پایبند اس��ت و با‬ ‫محوری تر کردن مساله فلسطین وانمود خواهد کرد که این‬ ‫اصول خیلی برایش اولویت دارد‪ .‬البته این احتمال نیز وجود‬ ‫دارد که المرسی صرفا در ادبیات و برای دلگرم کردن افکار‬ ‫عمومی مصر‪ ،‬رویارویی خودش را با اس��رائیل بیشتر نشان‬ ‫دهد‪ .‬چون وی مجبور اس��ت یک جایی نش��ان دهد که به‬ ‫ارمان های انقالب مصر و خواسته های مردم توجه دارد‪ .‬اما‬ ‫در هر حال این رویکرد المرسی برای اسرائیل خیلی هزینه بر‬ ‫خواهد بود‪g .‬‬ ‫‪4‬‬ ‫مصر با حاکمیت اخوان المسلمین و شخص محمد‬ ‫المرسی‪ ،‬رئی س جمهوری اس�لامگرا‪ ،‬در حال عبور از یک‬ ‫مرحله گذار اس��ت‪ .‬اکنون با اغاز دوب��اره درگیری ها در این‬ ‫کش��ور و رویارویی المرس��ی با برخی مخالفان این سوال‬ ‫مطرح است که نقش امریکا در تحوالت اخیر مصر چیست‪.‬‬ ‫ب رای بررسی این مس��اله باید این موضوع را مدنظر داشت‬ ‫که اخوان‪‎‬المس��لمین زمانی که م ی خواست وارد معادالت‬ ‫قدرت ش��ود‪ ،‬یک هیات را به ایاالت متحده فرستاد؛ هیاتی‬ ‫متشکل از کس��انی که با زبان انگلیس��ی اشنایی داشتند‪،‬‬ ‫تفکرات میانه رو داش��تند و به غرب نزدیک بودند‪ .‬این افراد‬ ‫در چند م��ورد از جمله میانه‪‎‬روی‪ ،‬نوع ارتباط ش��ان با مردم‪،‬‬ ‫ازادی های سیاسی‪ ،‬دموکراسی‪ ،‬کمپ دیوید و ای ران با امریکا‬ ‫به توافقاتی رس��یدند‪ .‬در این زمان نق��ش امریکا به عنوان‬ ‫نیرویی که در به قدرت رس��یدن اخوان المس��لمین نقش‬ ‫داشته‪ ،‬برجسته ش��د‪ .‬طی حوادث اخیر نیز شاهد هستیم‬ ‫که امریکای ی ها به حمایت از المرسی برخاسته‪‎‬اند‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر نم ی توان تصور کرد ک��ه اکنون امریکا صحنه گردان‬ ‫و کارگردان تحوالت مصر و قدرت نفوذش تا ان حد اس��ت‬ ‫که تمام ای��ن کارها از جانب امریکا انج��ام م ی گیرد‪ ،‬بلکه‬ ‫تنها در تحوالت مصر نفوذ دارد و برخی توافقات را با اخوان‬ ‫انجام داده اس��ت‪ .‬امریکای ی ها اکنون به دنبال اخوان میانه‬ ‫هستند تا در ب رابر دیگر گروه های اسالمگرا در مصر قدعلم‬ ‫کند‪ .‬اکنون ع�لاوه بر اخوان المس��لمین برخی گروه های‬ ‫اسالمگرای تندرو مانند تکفیری‪‎‬ها و سلف ی‪‎‬ها نیز در مصر‬ ‫وجود دارند؛ اما امریکای ی‪‎‬ها با حمایت از اخوان م ی‏خواهند‬ ‫نشان دهند که از میانه‪‎‬روی حمایت م ی‪‎‬کنند‪ .‬اکنون بحثی‬ ‫که در رابطه با مصر وجود دارد این اس��ت که ایا این کشور‬ ‫در حال رفتن به سمت اسالمی ش��دن است‪ .‬از این مساله‬ ‫برداشت های متفاوتی م ی توان داش��ت؛ نخست اینکه ایا‬ ‫حکومت المرسی م ی خواهد مصر را به سمت اجرای شریعت‬ ‫اسالمی سوق دهد و ش��ریعت را مبنای اجرای قوانین قرار‬ ‫دهد‪ .‬باید توجه داش��ت که ماده ‪ 2‬قانون اساس��ی مصر در‬ ‫زمان مبارک نیز ب راس��اس این قانون و ب راساس اسالم بود‪.‬‬ ‫برداشت دیگر این است که شاید اکنون قوانین خیلی بیشتر‬ ‫ب ر اساس شریعت اجرا شوند‪ .‬اکنون باید دید کدام قرائت از‬ ‫اسالم در مصر مدنظر است؛ اسالم س��لفی‪ ،‬اسالم میانه یا‬ ‫اس�لام تندرو‪ .‬ایا اکنون اخوان ی‪‎‬ها از اندیش��ه گذشته شان‬ ‫فاصله گرفته اند یا خیر‪ .‬یا ش��اید اصال اخ��وان م ی خواهد‬ ‫مدل عدالت و توس��عه ترکیه‪ ،‬تونس یا مراکش را در پیش‬ ‫بگیرد‪ .‬م ی توان به وضوح گفت که اخوان المسلمین مصر‬ ‫م ی خواهد یک رویکرد پ راگماتیستی داشته باشد‪ .‬اتفاقاتی‬ ‫که در حال حاضر در مصر ش��اهدش هستیم در این راستا‬ ‫بین الملل‬ ‫چ�را از احتم�ال دخالت بیش�تر مصر در مس�اله‬ ‫فلسطین سخن می گویید؟‬ ‫اسداهلل اطهری‪ /‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫قابل تحلیل اس��ت که رهب ران مصر‪ ،‬رهب��ران دوران گذار‬ ‫هستند‪ .‬محمد المرسی اکنون فردی است که از دل اخوان‬ ‫برامده و م ی خواهد حکومت داری را تمرین م ی کند‪ .‬در حال‬ ‫حاضر ب رای اینکه خط مش ی های اخوان المسلمین مصر را‬ ‫متوجه شویم باید رویکرد فعلی این گروه را با دوران مبارک‬ ‫مقایسه کنیم‪ .‬به خصوص در رابطه با برخی موارد کلیدی‬ ‫مثل مس��اله کمپ دیوید‪ ،‬رابطه ش��ان با ای ران و همچنین‬ ‫رژیم صهیونیس��تی‪ .‬هنوز هم ای ران ی ها اجازه ورود به غزه را‬ ‫ندارند و پیمان کمپ دیوید نیز توسط اخوان ی ها پذیرفته شده‬ ‫است؛ این مسائل را باید مدنظر داشت و به این نتیجه رسید‬ ‫که میان اخوان‏المسلمین و امریکای ی‪‎‬ها توافقاتی پی رامون‬ ‫مس��ائل مهم خاورمیانه وجود دارد‪.‬در شرایط کنونی‪ ،‬چند‬ ‫نوع ش��کاف در جامعه مصر وجود دارد ک��ه برخی از انها از‬ ‫گذشته نیز وجود داشت‪ .‬نخست شکاف میان فقیر و غنی؛‬ ‫ش��کافی که بعد اقتصادی دارد‪ .‬یک شکاف معنوی نیز در‬ ‫مصر حاکم است و ان شکاف میان مسیحیان و مسلمانان‬ ‫است‪ .‬اما شکاف میان اسالمگرایان مصر نیز حائز اهمیت‬ ‫اس��ت‪ .‬در برهه کنون��ی در مصر ش��کاف عظیمی میان‬ ‫گروه های اسالمی از جمله سلف ی ها و اخوان ی ها وجود دارد‪.‬‬ ‫سلف ی ها توسط قطر و عربس��تان پشتیبانی م ی شدند و در‬ ‫زمان مبارک حرکتی نم ی کردند‪ .‬اما پس از مبارک یک دفعه‬ ‫به صحنه امدند و حتی کاندیدا نیز معرفی کردند؛ کاندیدایی‬ ‫که س��لف ی ها معرفی کردند پاس��پورت امریکایی داشت و‬ ‫در نهایت هم رد صالحیت ش��د‪ .‬حتی میان این گروه های‬ ‫اس�لامگرا نیز در درون ش��کاف هایی وجود دارد‪ .‬به عنوان‬ ‫نمونه در میان سلف ی ها‪ ،‬هم سلف ی های تندرو وجود دارند و‬ ‫هم سلف ی های میانه‪ .‬حتی اخوان المسلمین نیز از دو جناح‬ ‫تند و میانه تشکیل شده است‪ .‬پس شکاف میان مذهبیون‬ ‫اکنون کامال در مصر عیان است‪ .‬همچنین در حال حاضر‬ ‫بحران اعتم��اد میان جامعه مدنی و ارت��ش نیز باعث بروز‬ ‫ش��کاف در جامعه ش��ده اس��ت‪ .‬مصر اکنون دچار بحران‬ ‫اقتصادی است و این بحران خیلی به دولت نوپای المرسی‬ ‫ضربه زده است‪ .‬بناب راین مشکالتی که اکنون در مصر وجود‬ ‫دارد از ش��کاف میان گروه های مختلف در داخل تا بحران‬ ‫اقتصادی ب رای دولت جدید مصر خیلی باید در اولویت باشد‪.‬‬ ‫در رابطه با اینده سیاسی مصر نیز باید این کشور به سمتی‬ ‫برود که صندوق های رای گیری تعیی ن کننده سرنوشت هر‬ ‫انتخاباتی باشند و همچنین در وهله نخست این کشور از‬ ‫خشونت دور نگه داشته شود‪ .‬مصر یک کشور متمدن است‬ ‫و از جایگاه مهمی برخوردار است‪ .‬باید ببینیم که مصر جدید‬ ‫چه سیاست خارجی را در پیش م ی گیرد‪ .‬ایا رویکرد مصر در‬ ‫قبال ای ران‪ ،‬اسرائیل و فلس��طین تغییر خواهد کرد‪ .‬درواقع‬ ‫پس از کمپ دیوید مصر هنوز جایگاهش را به دست نیاورده‬ ‫و هنوز نتوانسته نقش��ی که قبال در عرصه های فرهنگی‪،‬‬ ‫سیاس��ی و اقتصادی داش��ت ایفا کند‪ .‬همچنین باید این‬ ‫مساله را نیز مدنظر داشت که وقتی یک نظم قدیمی فرو‬ ‫م ی پاشد و یک نظم جدید ش��کل م ی گیرد‪ ،‬زمان م ی برد‪.‬‬ ‫به همین خاطر به نظر م ی رسد تا اینده میانی مصر سرگرم‬ ‫مسائل داخل ی اش خواهد بود‪ .‬اگر در مصر ثبات و استحکام‬ ‫داخلی ایجاد شود‪ ،‬ان زمان م ی توانند وارد مسائل منطقه ای‬ ‫شوند‪ .‬در همین راستا موضع گیری های المرسی در زمانی‬ ‫که هنوز خیلی مش��روعیت داخلی نداشت و قدرت دست‬ ‫قوه قضائیه بود در ته ران یا دیگر جاها خیلی حساب شده‬ ‫نبود‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪ l‬اتفاقی که در مصر در حال وقوع است یک اتفاق‬ ‫تاریخی اس��ت که در اینده نه چن��دان دور تمام معادالت‬ ‫خاورمیانه را ب��ر هم خواهد زد‪ .‬اخوان المس��لمین طی یک‬ ‫انقالب‪ ،‬حکومت را در مصر به دس��ت گرف��ت و اکنون نیز‬ ‫به رغم تمام درگیری هایی که ب��ا گروه های مخالف دارند‪،‬‬ ‫مصمم هس��تند به هر طریقی ش��ده مخالفان خودشان را‬ ‫از صحنه بیرون کنند و ق��درت را به ص��ورت یکپارچه در‬ ‫کنترل خودش��ان در بیاورند‪ .‬اخوان المسلمین چندین دهه‬ ‫اس��ت که یک دکترین کامل را برای خودش تدوین کرده‬ ‫و یک سیاس��ت خارجی بسیار حساب ش��ده دارد‪ .‬از طیف‬ ‫اس�لامگرایان افراطی جنوب اس��یا تا طیف اسالمگرایان‬ ‫معتدل و میانه روی کش��ورهای دیگر همه ب��ه نوعی این‬ ‫سرخط های اخوان المس��لمین را رعایت می کنند‪ .‬بنابراین‬ ‫مصر با حاکمیت اخوان المس��لمین اکنون به خوبی می داند‬ ‫در اینده کجا خواهد ایس��تاد و با چه کش��ورهایی دوس��تی‬ ‫خواهند کرد و با چه کشورهایی دشمنی‪ .‬در این میان مساله‬ ‫و اختالف اخوان المسلمین با رژیم صهیونیستی یک اختالف‬ ‫ریشه‪‎‬ای اس��ت اما این بدان مفهوم نیست که این گروه در‬ ‫برابر اسرائیل انتحار کند‪ ،‬بلکه بر اساس قواعد بین المللی و‬ ‫منافع ملی انها مجبورند که با اسرائیل سازش هایی داشته‬ ‫باشند‪ .‬اما در نهایت کار را برای اسرائیل خیلی سخت خواهند‬ ‫کرد زیرا غزه ای که هم مرز مصر به رهبری اخوان المسلمین‬ ‫است دیگر غزه سابق نیست و موضوع فلسطین محوریت‬ ‫دیگری پیدا خواهد کرد‪ .‬مساله غزه اکنون به مساله اساسی‬ ‫برای مصر تبدیل شده و حتی می توان گفت اگر چالش های‬ ‫محمد المرسی در مصر افزایش یابد‪ ،‬دست به دامان سیاست‬ ‫خارجی شود و موضوع فلس��طین را ولو با یک تنش نظامی‬ ‫ کوچک‪ ،‬دس��تاویزی قرار دهد تا خودش را از این مخمصه‬ ‫نجات دهد‪ .‬یعنی احتمال دخالت بیش��تر مصر در اینده ای‬ ‫نزدیک در موضوع فلس��طین و رویارویی اش با اس��رائیل‬ ‫خیلی بیشتر است‪.‬‬ ‫بحران داخلی‪ ،‬سیاست خارجی مصر را فلج می کند‬ ‫‪47‬‬ ‫براندازی نرم‬ ‫حمایت های امریکا اعتماد به نفس مخالفان المرسی را افزایش داده است‬ ‫جعفر قنادباشی ‪ /‬کارشناس مسائل افریقا‬ ‫بین الملل‬ ‫درج عناوینی چون «شکاف های اجتماعی و سیاسی‬ ‫نگران کنن��ده در مصر» یا «اینده مبه��م و نامعلوم خیزش‬ ‫مردمی در مصر» و نظای��ر ان‪ ،‬در ص��در تحلی ل هایی که‬ ‫تازه ترین رویداد های این پرجمعی ت ترین کش��ور خاورمیانه‬ ‫را تشریح و ارزیابی م ی کنند‪ ،‬نمایانگر پیدایش چالش هایی‬ ‫مهم و سرنوشت ساز در مس��یر انقالب مردمی مصر است؛‬ ‫چالش هایی که این انقالب به هرترتی��ب‪ ،‬باید از ان عبور‬ ‫کند و زمینه های برپایی نظامی متناسب با شرایط سیاسی‪،‬‬ ‫اجتماعی حاضر و مبتنی بر فرهنگ عمومی این کشور را‬ ‫فراهم نماید وگرنه جامعه مصر باید ناگزیر‪ ،‬تبعات غیرقابل‬ ‫جب ران «باقی ماندن (تداوم حیات) بقایای ساختار سیاسی‬ ‫فرسوده گذش��ته این کش��ور» و ترتیبات حکومتی را که با‬ ‫شرایط امروزی این کشور غیرمتناسب است‪ ،‬ب رای سال های‬ ‫سال تحمل کند‪ .‬البته بخشی از اهداف و اغ راض مخالفان‬ ‫داخلی و خارجی محمد المرسی و جماعت اخوان المسلمین‬ ‫نیز در همین ماجرا نمود پیدا م ی کند‪ ،‬چنان که انان به طور‬ ‫مشخص از تحوالت ساختاری که ممکن است ب راساس یک‬ ‫قانون اساسی متفاوت با گذشته در مصر پدید اید‪ ،‬خشنود‬ ‫نیستند و از س��وی دیگر به صورتی اشکار با تغیی راتی که از‬ ‫جانب المرسی در قوه قضائیه و ارکان تعیی ن کننده ان چون‬ ‫دادگاه قانون اساس��ی (به عنوان بخش های دست نخورده‬ ‫رژیم سابق) ایجادش��ده یا م ی ش��ود‪ ،‬مخالف هستند‪ .‬این‬ ‫درحالی اس��ت که جامعه مصر (و نس��ل جدیدی که اینک‬ ‫بیش از هرزمان دیگری‪ ،‬فرصت حضور در صحنه و توانایی‬ ‫تاثیرگذاری بر روند تحوالت را یافته) سال هاست در انتظار‬ ‫تحولی عمیق و همه جانبه در عرصه سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫اجتماعی و‪ ...‬به س��ر م ی ب��رد و اینک نگران ان اس��ت که‬ ‫مجموعه ای از جریان هایی که در رژیم مبارک نقش برتر را‬ ‫در اداره امور مصر داشته اند‪ ،‬بار دیگر‪ ،‬در راس تحوالتی قرار‬ ‫گیرند که قاعدتا با تحوالت مورد نظر اکثریت مردم و اهداف‬ ‫انقالبی که شعار ان اسقاط نظام (فروپاشی رژیم) بوده‪ ،‬تضاد‬ ‫و تمایزی اشکار خواهد داشت‪.‬‬ ‫با این هم��ه در تحلی ل ها و تفس��یرهای زیادی که به‬ ‫منظور تش��ریح و توصیف اوضاع سیاس��ی چندهفته اخیر‬ ‫مصر ارائه ش��ده یا با هدف مشخص ساختن سمت و سوی‬ ‫منازعات و ناارام ی های جاری این کشور (به قلم کارشناسان‬ ‫داخلی و خارج��ی مس��ائل خاورمیانه و ش��مال افریقا)‪ ،‬در‬ ‫مطبوعات و پایگاه های اینترنتی درج ش��ده است‪ ،‬ان گونه‬ ‫که بای��د واقعی ت ها اش��کار نش��ده و ابعاد بس��یار پیچیده‬ ‫تحوالت جاری این کش��ور ب رای مخاطب��ان و عالقه مندان‬ ‫به ش��ناخت جریانات کلی حاکم بر مصر تبیین و تش��ریح‬ ‫نش��ده اس��ت‪ ،‬چنان که اغلب ای��ن مطالب‪ ،‬در تش��ریح و‬ ‫تحلیل کش��مکش های سیاس��ی کنونی مصر و تفسیر و‬ ‫ارزیابی تظاه��رات و زدوخورد های خیابانی ناش��ی از ان‪ ،‬از‬ ‫پیدایش شرایطی ناخواسته‪ ،‬غیرمنتظره و غیرعادی در روند‬ ‫انقالب مصر سخن م ی گویند و ریش��ه ها و سرچشمه های‬ ‫وقوع چنین رویداد های��ی را به خطاهای محمد المرس��ی‪،‬‬ ‫رئی س جمهوری این کش��ور ی��ا موضع گیری ه��ای نابجا و‬ ‫انحصارطلبانه حزب ازادی و عدالت (شاخه سیاسی جماعت‬ ‫اخوان؛ حزبی که المرسی ریاس��ت ان را تا قبل از احراز مقام‬ ‫ریاس��ت جمهوری به عهده داش��ت) نس��بت م ی دهند‪ .‬در‬ ‫این باره به طور مشخص‪ ،‬بسیاری از تحلی ل های ارائه شده‪،‬‬ ‫اقدام المرس��ی را در صدور بیانیه دوم اذرماه (که رس��انه ها‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪48‬‬ ‫به اش��تباه ان را بیانیه قانون اساس��ی م ی نامند) زمینه ساز‬ ‫شکاف های سیاسی و اجتماعی خطرناک و مقدمه ای ب رای‬ ‫این��ده ای نامعلوم و مبهم در تحوالت سیاس��ی و اجتماعی‬ ‫به ش��مار م ی اورند‪ .‬ح��ال انک��ه در اغلب ای��ن تحلی ل ها‪،‬‬ ‫ط گذار (به عمد یا سهو) به فراموشی‬ ‫قرار گرفتن مصر در شرای ‬ ‫سپرده شده و قواعدی که بر دوران انتقال قدرت و تبدیل یک‬ ‫انقالب به نظام جدید سیاسی مترتب اس��ت‪ ،‬نادیده گرفته‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬همچنان که به ضرورت های دوران انتقال و‬ ‫مرحله گذار و واکنش هایی که به طور معمول غی رانقالبیون‬ ‫و گروه ها و جریان های ضدانقالب در این مرحله از خود نشان‬ ‫م ی دهند‪ ،‬کوچکترین اشاره ای نشده است‪ .‬پیداست چنانچه‬ ‫شرایط و قواعد حاکم بر دوران گذار و انتقال و ضرورت های‬ ‫مربوط به ان در تحلیل اوضاع کنونی مصر لحاظ نش��ود و‬ ‫از زوایای عادی به تحوالت جاری این کشور نگریسته شود‪،‬‬ ‫ارزیابی و برداش��تی جز انچه برخی موسسات شناخته شده‬ ‫غربی و مرتب��ط با قدرت ه��ای ذی نفوذ (و خواس��تار باقی‬ ‫ماندن) در خاورمیانه نیز خواس��تار ترویج و ب��ه جاانداختن‬ ‫در اذهان عمومی هس��تند‪ ،‬حاصل نخواهد شد‪ .‬اینجاست‬ ‫که باید تاکید و خاطرنش��ان کرد (در واقع یاداوری کرد) که‬ ‫اوضاع مص��ر را نباید از زاویه نگرش تثبیت نظام سیاس��ی‬ ‫و ش��رایطی که انقالب های بعد از مرحله پی��روزی تجربه‬ ‫م ی کنند‪ ،‬بررس��ی و حتی با ان مقایس��ه ک��رد زی را خیزش‬ ‫و انق�لاب مردمی مصر‪ ،‬در پیش��برد اه��داف عالی ه اش (در‬ ‫فروپاشی رژیم دیکتاتوری و برپایی نظامی دموکراتیک)‪ ،‬در‬ ‫میانه راه قرار دارد و بنابه قاعده (ب راس��اس قواعد و مقرراتی‬ ‫که در تمامی انقالب ها جاری و ساری بوده و هیچ استثنایی‬ ‫در ان نیس��ت) پیدای��ش مقاومت هایی نظی��ر انچه طی‬ ‫چندهفته اخیر با ان روبه روس��ت‪ ،‬امری طبیعی و عادی به‬ ‫نظر م ی رسد‪ .‬به خصوص که در انقالب مصر‪ ،‬عالوه بر انچه‬ ‫در دیگر انقالب‪‎‬ها مشاهده شده‪ ،‬حساسی ت‪‎‬ها و پارامترهای‬ ‫رسانه های غربی‬ ‫با تصویرسازی های‬ ‫غیر واقعی در هفته های‬ ‫اخیر المرسی را هم رتبه‬ ‫اسالمگرایان سلفی و‬ ‫بنیادگرایان سنی قرار‬ ‫دادند‬ ‫خاص و بس��یار مهم دیگری وجود دارد ک��ه دامنه تحرکات‬ ‫ضد انقالبی را گس��ترش م ی‪‎‬بخشد و تنوع ش��یوه‏هایی را‬ ‫که ب رای مقابله با انق�لاب به کار گرفته م ی‪‎‬ش��ود و می زان‬ ‫نقش‪‎‬افرینی انها را افزایش م ی‪‎‬ده��د‪ .‬در این خصوص باید‬ ‫به حساسی ت‪‎‬هایی اش��اره کرد که بعد از نقش‪‎‬افرین ی‪‎‬های‬ ‫منطقه‪‎‬ای جمهوری اس�لامی ای ران و در واکنش به هر نوع‬ ‫موفقیت تمام ی جریان ه��ا و حرکت های اس�لامی ایجاد‬ ‫ش��ده و به ویژه در صورت احتم��ال تبدیل ای��ن جریان ها و‬ ‫نهضت ها به نظامی سیاسی به صورت فوق العاده ای افزایش‬ ‫پیدا کرده و ام��ا پارامترهایی که انگیزه ه��ای برون مرزی را‬ ‫ب رای تقویت ج��دی جریانات ضد انق�لاب در مصر تقویت‬ ‫م ی کند‪ ،‬نیز بسیار قابل مالحظه اند؛ پارامترهایی که همانند‬ ‫همسایگی مصر با فلسطین اشغالی و اشراف این کشور بر‬ ‫کانال س��وئز (به عنوان گلوگاه اصلی تجارت و سرمایه داری‬ ‫جهانی) نم ی توان��د دولت های غربی را از اندیش��ه ضرورت‬ ‫کند کردن و متوقف کردن جریان انق�لاب در مصر باز دارد؛‬ ‫زی را دنیای غرب ب ر اس��اس تجارب قبلی (یا دستورکاری که‬ ‫به طور مش��ابه درخصوص برخی انقالب ها ب��ه کارگرفته)‪،‬‬ ‫ب راین عقیده اس��ت که چنانچ��ه جریان اس�لامی مصر از‬ ‫دوران انتقال و گذار کنونی‪ ،‬با موفقی��ت عبور کند‪ ،‬به طور‬ ‫حتم بای��د در انتظار پیدای��ش جمهوری اس�لامی دیگری‬ ‫ان هم در قلب منطقه ش��مال افریقا و خاورمیانه باش��د و‬ ‫از ان به بعد‪ ،‬شکل گیری نظام های اس�لامی دیگری را که‬ ‫زمینه س��از یک تمدن بزرگ اس�لامی خواهد ب��ود‪ ،‬در این‬ ‫منطقه راهبردی و سرنوشت س��از تجربه کند و بناب راین به‬ ‫هی چ وجه غیرمنتظره نیست که ضد انقالب در مصر (عناصر‬ ‫رژیم سابق و سران احزاب لیب رال‪ ،‬چپ و سکوالر که اغلب در‬ ‫دستگاه دیکتاتوری مبارک از جایگاه ویژه ای برخوردار بودند) با‬ ‫پشتوانه حمایت های پی دا و پنهان غرب‪ ،‬به صورت بسیار قوی‬ ‫ظاهر شود و بسیاری از دستگاه های تبلیغاتی مرتبط با غرب‪،‬‬ ‫مسئولیت حمایت تبلیغاتی از ان را بردوش بگی رند‪ .‬همچنان‬ ‫که همزمان با این تبلیغات گسترده به سود ضد انقالبیون و‬ ‫معرفی انها به جریاناتی که خواس��تار دموکراس��ی در مصر‬ ‫هستند‪ ،‬کوشش م ی ش��ود تا اخوان المس��لمین را با وجود‬ ‫سوابق مبارزاتی فراوان علیه دیکتاتوری و با عملکرد مطلوبی‬ ‫در تشکیل کابینه فراگیر هش��ام قندیل (از ‪ 35‬عضو کابینه‬ ‫تنها حدود ‪ 10‬نفر از اخوان هستند) به عنوان سلفیونی همانند‬ ‫سلف ی های عربستان معرفی کنند‪ .‬این درحالی است که در‬ ‫بحبوبه اغتشاشات چند هفته اخیر درمصر‪ ،‬سفارتخانه های‬ ‫انگلیس و امریکا به مکان رایزن ی های ضد انقالبیون تبدیل‬ ‫شده و اشخاصی چون عمر و موسی‪ ،‬وزیر امورخارجه مبارک‪،‬‬ ‫تو امد‬ ‫با قرار گرفت��ن در راس ضد انقالبیون‪ ،‬اش��کارا به رف ‬ ‫به این س��فارتخانه ها پرداخته اند؛ اش��خاصی که متعلق به‬ ‫جریان هایی هس��تند که از ابت��دا تاکنون هی��چ گاه از روند‬ ‫خیزش و انق�لاب مردمی در مصر حمایت نک��رده و با اتکا‬ ‫به چترحمایتی و تبلیغاتی دنیای غرب و به کمک دالرهای‬ ‫نفتی‪ ،‬جرات و توان حضور در ب رابر صفوف خیزش عمومی را‬ ‫در مصر یافته اند‪ .‬این جدا از مقاومت هایی است که ب راساس‬ ‫قاعده هر انقالب و بدون تاثی ر‪‎‬پذیری از خارج در مسیر انقالب‬ ‫پدید م ی اید و در این عرصه‪ ،‬بازهم اشخاص و جریاناتی که‬ ‫در مراحل قبلی شکس��ت خورده یا منافعشان نادیده گرفته‬ ‫شده در مسیر انقالب قدعلم کنند‪ .‬کما اینکه عمرو موسی‪،‬‬ ‫الب رادعی و حمدین صباحی و همه اح��زاب و گروهایی که‬ ‫انها را پش��تیبانی م ی کنند‪ ،‬از جمله این شکس ت خوردگان‬ ‫هستند‪g .‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫اینده ونزوئال‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫پایان عصر‬ ‫چاوز؟‬ ‫‪49‬‬ ‫پایان چاوزیسم؟‬ ‫شاید انتخابات ریاست جمهوری در ونزوئال تجدید شود‬ ‫رضا اقازاده‬ ‫‪1‬‬ ‫موضع دچار س��رطان را مخفی نگه داش��ته است‪ .‬سالوادور‬ ‫ناوارته‪ ،‬پزشک ونزوئالیی که گفته م ی شود رابطه نزدیکی با‬ ‫خانواده چاوز دارد‪ ،‬بعد از اینکه اعالم کرد چاوز دچار «سرطان‬ ‫بافت همبند» است به اسپانیا گریخت‪ .‬چاوز در صحب ت های‬ ‫تلویزیونی خود اعالم کرد که اگر مجب��ور به کناره گیری از‬ ‫ریاست جمهوری شود‪ ،‬معاونش نیکوالس مادرو ‪ ،‬اداره امور را‬ ‫به دست خواهد گرفت‪ .‬وی همچنین از طرفدارانش خواست‬ ‫تا در ص��ورت برگزاری انتخابات ریاس��ت جمهوری به مادرو‬ ‫رای دهند‪ .‬طبق قانون اساس��ی ونزوئال‪ ،‬اگر چاوز به دلیل‬ ‫بیماری و به صورت موقت قادر ب��ه اداره امور در دوره فعلی‬ ‫ریاست جمهوری اش نباش��د‪ ،‬معاون وی به صورت خودکار‬ ‫جایگزین وی خواهد ش��د‪ .‬ولی چنانچه یک رئی س جمهور‬ ‫منتخب پیش از ادای سوگند و شروع دوره ریاست جمهوری‬ ‫فوت کن��د‪ ،‬انتخابات جدید بایس��تی ظرف م��دت ‪ 30‬روز‬ ‫انجام ش��ده و در همان حال رئیس مجلس ش��ورای ملی‪،‬‬ ‫اداره دولت را به دس��ت خواهد گرف��ت‪ .‬در واقع تمامی این‬ ‫احتماالت بس��تگی به این دارد که ایا چاوز قادر خواهد بود‬ ‫روز ‪ 10‬ژانویه سال اینده در مراس��م ادای سوگند دوره جدید‬ ‫ریاست جمهوری اش حاضر ش��ود یا نه‪ .‬همه اینها در حالی‬ ‫اس��ت که تنها حدود دو م��اه از پیروزی چ��اوز در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری م ی گذرد‪ .‬چاوز در این انتخابات که مهرماه‬ ‫امسال و با مشارکت ‪ 81‬درصد واجدین شرایط برگزار شد‪ ،‬با‬ ‫کس��ب حدود ‪ 55‬درصد ارا‪ ،‬رقیب خ��ود انریکه کاپریلس را‬ ‫شکست داد و ب رای چهارمین بار ریاست جمهوری را تصاحب‬ ‫کرد‪ .‬در زمان مبارزات انتخاباتی رسانه های نزدیک به دولت‬ ‫تبلیغات فراوانی علیه کاپریلس ‪40‬ساله به دلیل مجرد بودن‬ ‫این حال‪ ،‬ه راس دولت از افزایش اقبال عمومی به مخالفان‬ ‫چندان بود که چاوز تمام دس��تگاه ها و سازمان های دولتی‬ ‫از جمله رادیو و تلویزیون و کارگ��ران دولتی را ب رای مبارزات‬ ‫انتخاباتی خود بسیج و بر ابعاد ب رنامه های رفاهی و اجتماعی‬ ‫ب رای جذب بیشتر رای دهندگان افزود‪ .‬برخی از کارشناسان‬ ‫معتقدند یکی از ابزارهای قدرتمند دولت ب رای پیروزی در این‬ ‫انتخابات عامل ترس بوده و بس��یاری از افرادی که تمایلی‬ ‫ب رای رای دادن به چاوز نداشتند به دلیل ترس از دست دادن‬ ‫ش��غل یا خانه دولتی و نیز حذف شدن از برنامه های رفاهی‬ ‫به وی رای دادند‪ .‬پی��ش از انتخابات‪ ،‬دولت یک سیس��تم‬ ‫رای گی��ری الکترونی��ک را جایگزین روش س��نتی کرد که‬ ‫بسیاری معتقد بودند دولت با کمک ان م ی تواند افرادی را که‬ ‫علیه چاوز رای داده اند‪ ،‬شناسایی کند‪ .‬به رغم حمایت رهب ران‬ ‫اپوزیسیون از رای گیری الکترونیک‪ ،‬بخش اعظم تالش انان‬ ‫صرف اطمینان خاطر به رای دهن��دگان ب رای مخفی ماندن‬ ‫ن ترس ب ی دلیل نبود‪ .‬بسیاری از کارگران‬ ‫ارا ش��د‪ .‬هرچند ای ‬ ‫دولتی در سال ‪ 2004‬و پس از لو رفتن اسامی امضاکنندگان‬ ‫برگزاری رفراندوم ب رای عزل چاوز‪ ،‬شغل خود را از دست دادند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫به نظر م ی رس��د بادهای تغیی��ر در ونزوئ�لا‪ ،‬این بار‬ ‫ناخواس��ته و به جبری طبیعی‪ ،‬ش��روع به وزی��دن کرده اند‪.‬‬ ‫جبری که دیر یا زود‪ ،‬گریبانگیر همه م ی شود‪ ،‬حتی انانی که‬ ‫تمام سعی و تالش خود را ب رای باقی ماندن در قدرت و رها‬ ‫نکردنش به کار م ی بندند‪ .‬حال و هوای این روزهای کاراکاس‬ ‫و دیگر ش��هرهای ونزوئالی ‪ 29‬میلیون نفری با سرطان و‬ ‫نگرانی از اینده این کشور پیوند خورده است‪« .‬هوگو چاوز»‪،‬‬ ‫رئی س جمهور ونزوئال‪ ،‬روز شنبه ‪ 18‬اذر طی صحب ت هایی‬ ‫در تلویزیون ملی ونزوئال اعالم کرد که ب رای درمان سرطان‬ ‫یکبار دیگر به کوبا س��فر خواهد کرد‪ .‬پس از ‪ 18‬ماه شایعه‪،‬‬ ‫پنهانکاری و حتی خبرهای گاه و بیگاه از مرگ قریب الوقوع‬ ‫دالرهای باداورده‬ ‫از س��وی دیگ��ر‪ ،‬ام��ار و ارق��ام نش��ان دهنده بهب��ود‬ ‫چاوز‪ ،‬این بار هم بیم ان م ی رود موضوع سرطان هم از سوی‬ ‫استانداردهای اکثریت مردم ونزوئال در دوران چاوز است‪ .‬از سال‬ ‫دولت و هم مخالفان ب رای اهداف سیاس��ی مورد اس��تفاده‬ ‫‪ 2004‬و پس از به دست گرفتن کنترل صنعت نفت توسط دولت‬ ‫قرار بگیرد؛ اس��تفاده ای که گاهی اوقات رنگ و بوی تئوری ‬ ‫توطئه را نیز به خود گرفته است‪ .‬باتوجه به اینکه چندین نفر‬ ‫و همچنین افزایش ثبات و ارامش در کشور پس از تالش های‬ ‫انجام شده ب رای س��رنگونی دولت‪ ،‬از جمله کودتای نافرجام‬ ‫از رهب ران چپگرای امریکایی دچار بیماری سرطان هستند‬ ‫برخی ادعا کرده اند که سازمان سیا به فناوری ایجاد سرطان‬ ‫سال ‪ 2002‬و اعتصاب در صنایع نفت در سال های ‪ 2002‬و ‪2003‬‬ ‫که با حمایت اپوزیسیون اجرایی شد‪ ،‬تغیی رات گسترده ای در‬ ‫دس��ت یافته و ان را در م��ورد رهب ران کش��ورهای مخالف‬ ‫وضعیت زندگی مردم رخ داده است؛ کاهش فق را از ‪ 49‬درصد به‬ ‫ایاالت متحده به کار م ی بندد‪ .‬از ژوئن س��ال ‪ 2011‬که ب رای‬ ‫اولین بار افشا ش��د جراحان کوبایی یک تومور سرطانی به‬ ‫‪ 28‬درصد‪ ،‬دسترسی عموم مردم به خدمات پزشکی و اموزشی‪،‬‬ ‫اندازه یک توپ بی س بال را از بدن چاوز خارج کرده اند‪ ،‬تاکنون‬ ‫واگذاری خانه از سوی دولت به خانواده های کم درامد‪ ،‬دوب رابر‬ ‫گمانه زن ی های زیادی در این خصوص وجود داش��ته است‪.‬‬ ‫ش��دن می زان ثب ت نام در دانش��گاه ها‪ ،‬اموزش رایگان‪ ،‬ایجاد‬ ‫برخی م��رگ زودهنگام وی را پی ش بین��ی کرده اند‪ ،‬دیگران‬ ‫اشتغال‪ ،‬عرضه مواد غذایی ارزان قیمت در محالت فقی رنشین‬ ‫خبر از بهبودی کامل او داده اند‬ ‫و کاهش سطح ناب رابری همگی‬ ‫و گروهی نی��ز حتی تمامی این‬ ‫از عوامل محبوبیت چاوز در این‬ ‫اخبار را صرفا ش��ایعاتی جهت‬ ‫کشور بود‪ .‬هرچند به نظر م ی رسد‬ ‫گم��راه ک��ردن دس��تگاه ها و‬ ‫این ب رنامه های رفاهی هزینه های‬ ‫س��ازمان های اطالعاتی غرب‬ ‫سنگینی را به دولت تحمیل کرده ‬ ‫و تحلیلگران معتقدند باتوجه به‬ ‫دانسته اند‪ .‬هرچند در هفته های‬ ‫اخی��ر‪ ،‬نگران ی ه��ا درخصوص‬ ‫عدم موفقیت دول��ت در اجرای‬ ‫ب رنامه های متنوع کردن درامدها‬ ‫س�لامت چاوز وارد فاز جدیدی‬ ‫ش��د‪ .‬چاوز که ب��ه دلیل حضور‬ ‫و وابس��تگی ش��دید بودجه به‬ ‫مداوم و هفتگی در برنامه های‬ ‫دالرهای نفت��ی‪ ،‬کاهش قیمت‬ ‫تلویزیون��ی و صحب��ت با مردم‬ ‫نفت ضربه ش��دیدی به اقتصاد‬ ‫مع��روف اس��ت‪ ،‬تقریب��ا حدود‬ ‫این کش��ور وارد خواه��د کرد‪ .‬از‬ ‫س��وی دیگ��ر طب��ق اطالعات‬ ‫س��ه هفته بر صفحه تلویزیون‬ ‫بانک مرکزی ونزوئال از مجموع‬ ‫ظاهر نش��د‪ .‬وی روز ‪ 7‬اذر و به‬ ‫ص��ورت کام�لا غیرمترقبه به‬ ‫درامده��ای نفت��ی ونزوئ�لا در‬ ‫منظ��ور انجام انچ��ه یک دوره‬ ‫‪ 14‬سال ریاست جمهوری چاوز‪،‬‬ ‫درمانی تحت اکس��یژن پرفشار‬ ‫‪ 300‬میلی��ارد دالر به جای هزینه‬ ‫ش��دن در توس��عه زیرساخت ها‬ ‫اعالم ش��ده ب��ه کوب��ا رفت و‬ ‫و گس��ترش صنای��ع تولیدی و‬ ‫نتوانس��ت در اج�لاس ب��ازار‬ ‫مشترک کش��ورهای امریکای‬ ‫افزایش توان اقتصادی کش��ور‪،‬‬ ‫صرف برنامه های رفاه اجتماعی‬ ‫التین‪ ،‬مرکاس��ور که در برزیل‬ ‫شده که این موضوع در درازمدت‬ ‫برگزار م ی شد شرکت کند‪ .‬چاوز‬ ‫در دو سال گذش��ته حداقل سه‬ ‫کشور را دچار مشکل خواهد کرد‪.‬‬ ‫اگرچه چاوز بر اثر بیماری سرطان قدرت را به صورت موقت به معاونش واگذار کرده است ولی میراث او‬ ‫در کنار هزینه ه��ای برنامه های‬ ‫بار خود را به تیغ جراحان سپرده‬ ‫برای توده های فقیر ماندگار خواهد بود‪.‬‬ ‫رفاهی‪ ،‬دولت چاوز سیاست های‬ ‫است تا بتواند از شر تومورهای‬ ‫اقتصادی دیگ��ری را نیز اعمال‬ ‫سرطانی رها شود‪ .‬وی همچنین‬ ‫و همچنین اصل و نسب یهودی اش کرده و تلویحا او را به‬ ‫چندین مرحله ش��یمی درمانی را نیز طی کرده است‪ .‬با این‬ ‫کرده که همگی مورد اعتراض اقتصاددانان قرار گرفته است؛‬ ‫اخ راج ناگهانی شرکت ها و کمپان ی های بزرگ خارجی از میادین‬ ‫«همجن س گرایی»‪« ،‬نزدیکی به محافل صهیونیستی» و‬ ‫حال هیچ خبر رسمی در مورد سرطان وی از سوی دولت یا‬ ‫«دوری از مذهب اکثریت مردم (کاتولیک)» متهم کردند‪ .‬با‬ ‫نفتی این کشور که موجب اسیب به بخش سرمایه گذاری و‬ ‫افراد نزدیک به وی منتشر نشده و چاوز نوع سرطان و حتی‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪50‬‬ ‫تولید نفت شده است‪ .‬یارانه گسترده به برق و بنزین و اب که‬ ‫موجب افزایش دیوان هوار مصرف شده است‪ ،‬نرخ هر گالن بنزین‬ ‫در کاراکاس‪ ،‬پایی ن ترین قیمت ان در جهان و معادل ‪ 12‬سنت‬ ‫است و ثابت نگهداشتن دستوری قیمت کاالها توسط دولت که‬ ‫روند سرمایه گذاری و تولید را مختل کرده است‪.‬‬ ‫به رغم پیروزی چاوز در این انتخابات‪ ،‬تحلیلگران رقابت‬ ‫نزدیک کاپریلس و کسب ‪ 45‬درصد ارا توسط وی را نشانه توان‬ ‫مخالفان دولت سوسیالیست این کشور ب رای سازماندهی و‬ ‫کنارگذاشتن اختالفات و همچنین کاهش نسبی محبوبیت‬ ‫چاوز نسبت به س��ال ‪ 2006‬م ی دانند‪ .‬در انتخابات سال ‪2006‬‬ ‫چاوز توانسته بود با ‪ 63‬درصد در مقابل ‪ 37‬درصد ارا‪ ،‬مانوئل‬ ‫روزالس را شکست دهد‪ .‬اگرچه حتی در صورت نیاز به برگزاری‬ ‫انتخابات مجدد‪ ،‬هر گروهی که غی��ر از «جنبش جمهوری‬ ‫پنجم» به پیروزی برسد‪ ،‬کار سخت و دشواری در پیش خواهد‬ ‫داشت‪ .‬حتی کاپریلس نیز که دریافته بود با نفی کامل دولت‬ ‫شانسی ب رای پیروزی در انتخابات نخ واهد داشت‪ ،‬طی مبارزات‬ ‫انتخاباتی و با حضور در محله ها و مناطق کم درامد به مردم‬ ‫قول م ی داد که پروژه های اجتماعی دولت چاوز را لغو نخواهد‬ ‫کرد‪ .‬هرچند عمل به چنین وعده ای باتوجه به اینکه در حال‬ ‫حاضر اقتصاد ونزوئال از کسری شدید بودجه و کاهش ارزش‬ ‫پول ملی رنج م ی برد و همچنین وابستگی شدید به قیمت‬ ‫جهانی نفت مسلما کار دشواری خواهد بود‪.‬‬ ‫رابطه با امریکا‬ ‫دشمنان انقالب بولیواری‬ ‫ایا ونزوئال به عصر قبل از سوسیالیسم تهاجمی برمی گردد؟‬ ‫هادی اعلمی فریمان ‪ /‬کارشناس سیاسی امریکای جنوبی‬ ‫‪2‬‬ ‫ط��ی رقابت ه��ای انتخابات��ی ریاس��ت جمهوری‬ ‫‪ 2012‬ونزوئ�لا تمام عالقه من��دان به تحوالت کش��ور از‬ ‫راس��تگرایان تا چپگرایان و مردم کش��ورهای دیگر زمانی‬ ‫که در تلویزیون هایش��ان ب��ه هوگو چاوز می نگریس��تند‪،‬‬ ‫بیشتر نگران یا کنجکاو یک مساله بودند؛ اینکه ایا اثری از‬ ‫بیماری سرطان در بدن چاوز می بینند و بیماری او را با میزان‬ ‫تحرکش در میدان رقابت ارزیابی می کردند‪ .‬مساله بیماری‬ ‫سرطان و نحوه خرج کردن درامد نفت توسط او‪ ،‬تنها ابزاری‬ ‫برای مخالفانش بود که ناتوانی او را بزرگنمایی کنند‪ .‬چاوز‬ ‫در ظاهر خود را قوی‪ ،‬مصمم و بااراده نشان داد و عالمتی از‬ ‫ضعف بروز نداد‪ .‬به خواندن‪ ،‬رقص و پایکوبی پرداخت‪ ،‬گرچه‬ ‫دیدارهای انتخاباتی اش نیز کم شد و از ارای قبلی اش کاسته‬ ‫شد‪ .‬حاال زمانی رسیده که دیگر نمی تواند بیماریش را انکار‬ ‫کند‪ .‬رشد سلول های سرطانی برای هیچ یک از بیماران ان‬ ‫قابل پیش بینی نیست‪ ،‬حتی کس��انی که ان را بهبود یافته‬ ‫تلقی می کنند‪ ،‬در معرض ابتالی مجدد هستند‪ .‬اما موضوع‬ ‫برای هوگو چاوز که بنیادی جدی��د در همه ارکان قدرت در‬ ‫کش��ورش نهادینه کرده‪ ،‬س��اختارهای اداری و سیاسی را‬ ‫بر مبنای دموکراسی متفاوت و بر پایه سوسیالیسم ستیزه گر‬ ‫قرار داده‪ ،‬متفاوت است و اینده‪‎‬ای مبهم و نامشخص را برای‬ ‫ی او در مواجهه با‬ ‫ونزوئال رقم زده است‪ .‬سوسیالیسم تهاجم ‬ ‫بین الملل‬ ‫اقای جانشین‬ ‫نیکوالس مادرو ‪ 50‬ساله که در سال ‪ 1962‬در کاراکاس‬ ‫به دنیا امده تنها مدرک دوره متوسطه را در کارنامه تحصیلی‬ ‫خود دارد‪ .‬مادرو فعالیت سیاس��ی اش را زمان��ی اغاز کرد که‬ ‫به عنوان راننده اتوبوس فعالیت م ی ک��رد‪ .‬وی زمانی رهبری‬ ‫اتحادیه صنف��ی کارگ��ران اتوبوس��رانی کاراکاس را برعهده‬ ‫گرفت که اصناف اج��ازه فعالیت در ونزوئال را نداش��تند‪ .‬او را‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫کناره گیری یا م��رگ چاوز تاثیر مس��تقیمی بر رابطه‬ ‫ونزوئال و امریکا خواهد داش��ت‪ .‬در صورت به قدرت رسیدن‬ ‫احزاب مخالف دولت‪ ،‬سیاس��ت های خارجی ونزوئال به ویژه‬ ‫با امریکا تغییر بسیاری خواهد کرد‪ .‬کاپریلس طی مبارزات‬ ‫انتخابات��ی اعالم کرد در ص��ورت پیروزی رواب��ط ونزوئال با‬ ‫اسرائیل و امریکا را بهبود بخشیده و از سطح مناسبات با ای ران‬ ‫به صورت چشمگیری خواهد کاس��ت‪ .‬در حالی که احتمال‬ ‫م ی رود مادرو ادامه دهنده سیاست های چاوز در مقابل امریکا‬ ‫باش��د‪ .‬رابطه چاوز با ایاالت متحده پ��س از کودتای نافرجام‬ ‫سال ‪ 2002‬و وقایع پس از ان هیچ گاه خوب نبوده است‪ .‬چاوز‬ ‫بارها امریکا را متهم به دست داش��تن در این کودتا و تالش‬ ‫ب رای سرنگونی خود کرده اس��ت‪ .‬او همچنین چندین بار از‬ ‫تالش امریکا ب رای ترورش خبر داده‪ ،‬هرچند هرگز مدرک یا‬ ‫مستنداتی در خصوص این اتهام از سوی دولت چاوز منتشر‬ ‫نشده است‪ .‬واقعیت ان است که روابط امریکا و ونزوئال بسیار‬ ‫پیچیده تر از رابطه یک حکومت امپریالیست با یک حکومت‬ ‫سوسیالیست است‪ .‬تنش ها و درگیری های کالمی میان دو‬ ‫کشور‪ ،‬تاثیر بسیار اندکی روی روابط تجاری دو کشور داشته‬ ‫است‪ .‬به عنوان مثال در سال ‪ 2006‬امریکا مهم ترین شریک‬ ‫تجاری ونزوئال در زمینه صادرات نف��ت و همچنین واردات‬ ‫کاالهای عمومی بود‪ .‬در همین حال چاوز در تمام سال های‬ ‫ریاس��ت جمهوری اش مخالف و منتقد سیاست های خارجی‬ ‫امریکا تقریبا در همه نقاط دنیا بوده اس��ت؛ ع راق‪ ،‬هائیتی‪،‬‬ ‫کوزوو و کوبا‪ .‬روابط تجاری قابل توجه و اش��کار چاوز با کوبا‪،‬‬ ‫سیاست امریکا ب رای منزوی کردن این کش��ور را به چالش‬ ‫کش��یده اس��ت‪ .‬امریکا نیز در مقابل بارها مان��ع خریدهای‬ ‫تس��لیحاتی ونزوئال از کش��ورهایی همچون روسیه‪ ،‬برزیل‬ ‫و اسپانیا ش��ده اس��ت‪ .‬در س��ال ‪ 2008‬امریکا‪ ،‬ونزوئال را در‬ ‫فهرست کشورهای متهم به حمایت از تروریسم قرار داد‪ .‬در‬ ‫مقابل ونزوئال از معدود کشورهایی بود که کشتن بن الدن در‬ ‫سال ‪ 2011‬را محکوم کرد‪ .‬در واقع رفتار چاوز و دولت ونزوئال‪،‬‬ ‫حتی در مواضع شخصی‪ ،‬نسبت به امریکا متغیر و غیرقابل‬ ‫پی ش بینی بوده است‪ .‬چاوز پس از انتخابات سال ‪ 2008‬اب راز‬ ‫تمایل کرد که در اولین فرصت با اوباما دیدار کند‪ .‬در حالی که‬ ‫یک سال بعد و زمانی که امریکا ونزوئال را متهم به حمایت‬ ‫از شورشیان فارک کرد‪ ،‬اوباما را «نادان» نامید و گفت‪« :‬اوباما‬ ‫هم همان بوی تعفن بوش را م ی دهد»‪ .‬در سال ‪ 2009‬امریکا‬ ‫را «بزرگترین تروریست در تاریخ جهان» خواند و اضافه کرد‪:‬‬ ‫«یانک ی ها سقوط م ی کنند‪ .‬انها ب رای همیشه از روی زمین‬ ‫محو خواهند شد»‪ .‬وی همچنین پس از انتقاد اوباما از روابط‬ ‫ونزوئال با ای��ران و کوبا‪ ،‬اوباما را دلقکی نامید که مایه ش��رم‬ ‫سیاهپوستان اس��ت‪ .‬با همه این اوصاف پیش از انتخابات‬ ‫سال ‪ 2012‬امریکا اعالم کرد که اگر م ی توانست در انتخابات‬ ‫امریکا ش��رکت کند به اوباما رای م��ی داد؛ اوج و فرودی که‬ ‫ه رنوع تحلیل و پی ش بینی رفتار اتی چاوز نسبت به امریکا را‬ ‫غیرممکن م ی سازد‪.‬‬ ‫یکی از بنیانگذاران «جنبش جمهوری پنج��م» م ی دانند و‬ ‫سابقه رانندگی و اتحادیه ای مادرو موجب محبوبیت او در میان‬ ‫هواداران طبقه کارگر چاوز شده است‪ .‬مادرو در سال ‪ 1999‬به‬ ‫مجلس ملی موسسان و در سال های ‪ 2000‬و ‪ 2005‬به عنوان‬ ‫نماینده کاراکاس به مجلس ش��ورای ملی ونزوئال راه یافت و‬ ‫در دور دوم تا ‪ 9‬اوت ‪ 2006‬و انتصاب به مقام وزیر امور خارجه‪،‬‬ ‫سمت ریاست این مجلس را برعهده داشت‪ .‬دفاع سرسختانه‬ ‫مادرو از سیاست های چاوز طی سال های حضور در مجلس‪ ،‬او‬ ‫را تبدیل به یکی از افراد محبوب و مورد حمایت چاوز کرد‪.‬پس‬ ‫از انتصاب مادرو به وزارت امور خارجه‪ ،‬مقام ریاست مجلس به‬ ‫همسرش‪ ،‬سلیا فلورس‪ ،‬رسید تا به عنوان اولین زن این عنوان‬ ‫را بین سال های ‪ 2006‬تا ‪ 2011‬در اختیار بگیرد‪ .‬فلورس در حال‬ ‫حاضر مقام دادستان کل کشور را برعهده دارد‪ .‬پس از به زندان‬ ‫افتادن چاوز پس از کودتای نافرجام در سال ‪ ،1992‬این فلورس‬ ‫بود که رهبری تیم وکالی مدافع چاوز را برعهده داش��ت و در‬ ‫سال ‪ 1994‬توانست وی را از زندان ازاد کند‪.‬مادرو در دیدگاه ها‬ ‫و اظهارات ضدامریکایی گاهی حتی از چاوز هم پیشی گرفته‬ ‫است‪ .‬به عنوان مثال زمانی که سال ‪ 2006‬ماموران فرودگاه جان‬ ‫اف کندی او را بازداش��ت کردند وی دولت امریکا را «نازی» و‬ ‫«نژادپرست» خواند‪ .‬با این حال برخی از تحلیلگران وی را از‬ ‫یدانند و معتقدند او پشت پرده ‬ ‫چاوز نیز غیرقابل پی ش بین ی تر م ‬ ‫تمام تصمیمات چندس��ال اخیر ونزوئال در زمینه سیاس��ت‬ ‫خارجی بوده اس��ت‪ .‬از تصمیم های عجیبی مانند حمایت از‬ ‫لیبی قذافی گرفته تا تصمیمات عملگرایانه ای مانند خاتمه‬ ‫یافتن مناقش��ه میان ونزوئال و کلمبیا‪ .‬به نظر م ی رسد باید‬ ‫منتظر ماند و دید ایا چاوز به مراسم ادای سوگند ‪ 10‬ژانویه سال‬ ‫اینده م ی رسد یا نه‪ .‬در غیر این صورت به فاصله کوتاهی پس‬ ‫از انتخابات مهرماه‪ ،‬مردم ونزوئال باید دوباره پای صندوق های‬ ‫رای بروند تا از میان مادرو و احتماال کاپریلس یکی را برگزینند؛‬ ‫انتخابی که اینده ونزوئال را تعیین خواه��د کرد‪ .‬بدون وجود‬ ‫کاریزمای چاوز که طیفی از گروه های مختلف از چپ تا میانه رو‬ ‫و حتی نظامیان را به خود جذب کرده است‪ ،‬مادرو ب رای پیروز‬ ‫شدن در انتخابات کار دش��واری در پیش دارد زی را پس از چاوز‬ ‫هر لحظه امکان فروپاشی این اتحاد وجود خواهد داشت‪ .‬در‬ ‫واقع‪ ،‬احزاب دست راستی و مخالفان چاوز‪ ،‬در ونزوئال و امریکا‪،‬‬ ‫منتظ رند کاری که انها موفق به انجامش نشده اند‪ ،‬چند سلول‬ ‫بدخیم به انجام برساند‪ .‬از سوی دیگر به نظر م ی رسد چاوز با‬ ‫پذیرش واقعیت سرانجامی به نام س��رطان‪ ،‬تمام تالشش را‬ ‫ب رای تداوم این «انقالب بولیواری» به کار خواهد بست‪g .‬‬ ‫لیبرالیسم و نئولیبرالیسم‪ ،‬خط مشی و مسیر حرکت کشور را‬ ‫دگرگون کرده است؛ انقالبی ارام‪ ،‬محکم و تدریجی‪ .‬ادبیات‬ ‫ستیزه جویانه او با کاخ س��فید‪ ،‬زبانزد جهان شده و شهرتی‬ ‫ب��رای او به ارمغان اورده اس��ت‪ .‬الاق��ل کلماتش محوری‬ ‫برای سوسیالیس��ت‪‎‬های دنیا ش��ده اس��ت؛ گرچه برخی از‬ ‫سوسیالیست ها هم با او مخالف باشند‪.‬‬ ‫به راس��تی چاوز در ونزوئال طی یک دوره ‪14‬ساله چه‬ ‫کرد که تا این حد نه تنها شرایط کشور‪ ،‬بلکه شرایط منطقه‬ ‫نیز تغییر کرد‪ .‬نمی توان به ش��یوه مخالفانش‪ ،‬اقدامات او را‬ ‫هیچ انگاشت‪ ،‬انکار کرد یا سراسر پوپولیستی تصور کرد‪ .‬زیرا‬ ‫اگر این بود که دوباره پیروز نمی ش��د یا اگر همراه واشنگتن‬ ‫می ماند که شرایطش مانند سایر هم پیمانان ایاالت متحده‬ ‫می شد؛ ایستا و راکد و با ادامه حضور طبقه اولیگارشی حافظ‬ ‫منافع‪ .‬اینها ش��عار نیس��ت‪ ،‬بلکه واقعیت وجودی این مدل‬ ‫کشورهاست‪ .‬هنوز وضعیت حاکم همان تئوری کشورهای‬ ‫اقماری و پیرامونی اس��ت‪ .‬او همواره قدرت بس��یج مردم را‬ ‫در شرایط مورد نیاز داش��ته و همین قدرت بسیج در ادبیات‬ ‫سیاسی اس��تمرار و رمز قدرت او بوده اس��ت‪ .‬اگر قرار باشد‬ ‫میراثی از چاوز به یادگار بماند‪ ،‬اقدامات او در بخش های زیر‬ ‫قابل ارائه است‪:‬‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫او در داخل کش��ور برای ایجاد این تغییرات استراتژی‬ ‫«جهش به پیش» ‪ The Leap Forward Strategy‬را‬ ‫ارائه کرد‪ .‬این استراتژی ‪ 10‬هدف اصلی داشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬حرکت به سمت تشکیل یک س��اختار اجتماعی‬ ‫جدید‬ ‫‪ -2‬ایجاد اس��تراتژی ارتباطی جدید با اق��دام اولیه در‬ ‫استخوان بندی ان‬ ‫‪ -3‬حرک��ت به س��مت طراح��ی و تروی��ج یک مدل‬ ‫دموکراتیک جدید از مشارکت عام‬ ‫‪ -4‬شتاب بخشی و ایجاد ساختار دولت جدید به عنوان‬ ‫نهاد‬ ‫‪ -5‬فعال کردن یک ائتالف جدید و تدوین استراتژی‬ ‫کارامد علیه فساد‬ ‫‪ -6‬توسعه استراتژی انتخاباتی جدید‬ ‫‪ -7‬سرعت بخشیدن ساختار مدل تولید جدید با انجام‬ ‫سیستم اقتصادی نوین‬ ‫‪ -8‬استمرار ایجاد ساختار جدید منطقه ای‬ ‫‪ -9‬تثبیت و تسریع در استراتژی نظامی ملی‬ ‫‪ -10‬استمرار حمایت از سیس��تم چندقطبی جدید در‬ ‫جامعه بین الملل‪.‬‬ ‫تدوین این اس��تراتژی کالن نیازمن��د ایجاد تغییرات‬ ‫س��اختاری و زیربنای��ی در جامع��ه ونزوئ�لا ب��ود‪ .‬یکی از‬ ‫ویژگی های مهم جامعه ونزوئال در سال های ابتدایی روی‬ ‫کارامدن چ��اوز وجود رنجش و خش��م ش��دید از عملکرد‬ ‫رژیم های گذشته بود و همین مساله موجب شد هوگوچاوز‬ ‫با هراس از بازگشت اپوزیسیون سازماندهی شده‪ ،‬با انشعاب‬ ‫در طبقات جامعه ونزوئال بتواند حمای��ت عمومی فراگیر و‬ ‫گسترده ای را کسب کند؛ در واقع تدوین این نظریه ها نوعی‬ ‫عمیق کردن سیاست حمایت گرانه‪ ،‬از طبقات محروم بود که‬ ‫از ان به عنوان نوعی دموکراس��ی انحصاری یاد می شد و به‬ ‫وسیله ائتالف سیاسی رادیکال ترویج می شد‪ .‬هوگو چاوز با‬ ‫گفتمان سیاس��ی تغییر و تحول در همان نظام و نهادهای‬ ‫کشور وارد صحنه سیاسی کشور شد‪.‬‬ ‫او سلطه عمودی و ریاستی احزاب سیاسی را بر کنگره‪،‬‬ ‫سیستم قضایی‪ ،‬بازار کار و حرکت های دهقانی تقبیح کرد‬ ‫و پس از پیروزی در انتخابات‪ ،‬اولین گام مهم و استراتژیک‬ ‫خود را برای تغییر قانون اساس��ی برداشت‪ .‬گام های بعدی‬ ‫چاوز در تثبیت قدرت سیاسی عبارت بودند از‪:‬‬ ‫ احراز صالحیت مجلس ملی نس��بت به نامزدهای‬‫معرفی شده توسط رئیس جمهور‬ ‫ بازگردان��دن نظامیان مش��ارکت کننده در کودتای‬‫‪ 1992‬میالدی به ارتش‬ ‫ اصالحات در ارتش به صورت سازماندهی منسجم‬‫ تغیی��رات س��اختاری موردنظر به وس��یله تصویب‬‫ایین نامه ها که شکل قانونی داشت‪.‬‬ ‫او س��پس با درک مخاطرات ارتش ک��ه در امریکای‬ ‫جنوبی سابقه کودتاهای متعدد را دارد‪ ،‬سعی کرد اصالحات‬ ‫در ارتش را به شیوه های زیر اعمال کند‪ .‬عمدتا اصالحات در‬ ‫ارتش بر پایه بنیان گذاری نیروهای شبه نظامی انجام شد که‬ ‫مولفه های زیر را داشت‪ .‬این استراتژی دفاعی کشور توسط‬ ‫هوگوچاوز در برنامه بولیوار ‪ 2006‬در دفاع ملی به شکل سه‬ ‫بحث استراتژیک مطرح ش��ده که هر یک از انها منتقدان و‬ ‫طرفدارانی داشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬اولین بحث در حوزه دفاعی تقویت عناصر نظامی‪،‬‬ ‫ایجاد همبستگی و پیوند مطلوب بین تمام نظامیان‪ ،‬افزایش‬ ‫ارتباط با انها‪ ،‬بهبودبخش��ی به اموزش انها برای پیگیری و‬ ‫تعقیب عناصر جدید به ویژه در منطقه مرکزی کش��ور بوده‬ ‫است که این کار مستلزم فراهم اوردن تسلیحات جدید نیز‬ ‫می ش��د‪ .‬قالب کلی این اقدام وجود ارتش منظم و حرفه ای‬ ‫بود‪ .‬نیروه��ای چپگرای جه��ان نیز درباره ارت��ش ونزوئال‬ ‫نظرات خاصی دارند‪ .‬نیروهای چپگرای جهان نمونه ونزوئال‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪52‬‬ ‫را یک الگوی موف��ق در پیروزی ای��ده کارل مارکس تلقی‬ ‫می کنند و بنابراین ایده های خ��ود را مرتب در قبال ونزوئال‬ ‫مطرح می نمایند‪ .‬طبق استدالل نیروهای چپ و با اشاره به‬ ‫توضیح کارل مارکس وقتی نیروهای تولیدی به دلیل تضاد‬ ‫با مناس��بات تولیدی بورژوایی دیگر نمی توانند بیش از این‬ ‫رشد کنند‪ ،‬ما شاهد حضور صدها هزار انسان در صحنه عمل‬ ‫هستیم که می خواهند به دستاوردهایی دست یابند که دولت‬ ‫بورژوازی قادر به تامین انها نیس��ت و به همین علت فردی‬ ‫باید مطالب��ات توده ها را بازتاب دهد و ای��ن فرد در ونزوئال‪،‬‬ ‫چاوز است‪ .‬چاوز باید با ملی کردن کش��ور و اعطای قدرت‬ ‫به طبقه کارگر به مس��لح کردن توده ها بپ��ردازد و باتوجه‬ ‫به اینکه در حوزه دفاعی ارتش منظم‪ ،‬کارامد نیس��ت و به‬ ‫نتیجه مثبت نرسیده‪ ،‬نظام ارتش بورژوازی باید متالشی و‬ ‫قدرت و تسلیحات به توده های زحمت کش منتقل شود‪ .‬البته‬ ‫استدالل نیروهای چپ ماهیتی رادیکال داشت و با شرایط‬ ‫و واقعیت های نوین ونزوئال سازگار نیست‪ ،‬انچه ونزوئالی‬ ‫سال ‪1998‬به دنبال ان بوده‪ ،‬رسیدن از یک سطح نامطلوب‬ ‫و شدیدا توسعه نیافته (با توجه به ‪ 75‬درصد فقرا و محرومان)‬ ‫به سطحی متعادل (با توجه به درامد نفت) بود‪ ،‬بنابراین این‬ ‫ی چندانی برخوردار نیست‪ ،‬زیرا با یک‬ ‫تحلیل ها از ارزش علم ‬ ‫تحلیل ساده اگر قرار باشد تمام تسلیحات ارتش به توده های‬ ‫محروم واگذار شود‪ ،‬سراسر نظام سیاسی به دلیل هرج و مرج‬ ‫و فقدان نظارت دچار فروپاشی می گردد‪.‬‬ ‫‪ -2‬دومی��ن ح��وزه دفاعی ارتب��اط با عمی��ق کردن‬ ‫اتحادیه نظامی – مدنی داشت‪ .‬قالب کلی این اقدام تجهیز‬ ‫نیروهای احتیاط ارتش بود تا در مواقع لزوم و در دخالت های‬ ‫اضطراری‪ ،‬نیروهای احتیاط ارتش که غالبا مردمی هستند‪،‬‬ ‫بتوانند با واکنش سریع وارد عمل شده و کنترل اوضاع را به‬ ‫دس��ت گیرند‪ .‬یکی از کاربردهای این طیف از نیروها علیه‬ ‫افسران نظامی کودتاگر به ویژه در نیروی هوایی قابل اعمال‬ ‫اس��ت‪ ،‬زیرا همواره احتمال بمباران کاخ ریاست جمهوری و‬ ‫دیگر مناطق استراتژیک وجود داشته است‪ ،‬نیروهای ذخیره‬ ‫کشور طبقه اعالم رسمی دولت سی هزار نفر هستند‪.‬‬ ‫‪ -3‬حوزه سوم دفاعی که به عنوان افراطی ترین طرح‬ ‫عنوان شد‪ ،‬مش��ارکت و بسیج گس��ترده ملت در دفاع ملی‬ ‫از کش��ور بود که با اس��تناد به قانون اساس��ی تحت عنوان‬ ‫مسئولیت مشترک جامعه مدنی و دولت امده است‪ .‬البته این‬ ‫استراتژی اکنون جهت اشکال دیگر در برنامه ‪ 2000‬بولیوار‬ ‫در حال اجراست‪ .‬کانون های بولیوار در عرصه های مختلف‬ ‫توسعه کشور در حال فعالیت هستند‪.‬‬ ‫چاوز س��پس با برطرف کردن خطر ارت��ش‪ ،‬در حوزه‬ ‫سیاست خارجی اقدامات دنباله دار زیر را به انجام رساند‪:‬‬ ‫‪ -1‬تالش و فعالیت مس��تمر ب��رای ایج��اد اتحادیه‬ ‫امریکای جنوبی با نظام جدید در همکاری با برزیل با هدف‬ ‫شکس��ت محور واش��نگتن از طریق تحکیم اتحادیه نوین‬ ‫امریکای جنوبی‪.‬‬ ‫برای اج��رای این اس��تراتژی ونزوئ�لا اهدافی مانند‬ ‫تلویزیون جنوب و دانش��گاه جنوب را مورد نظر داش��ت که‬ ‫تلویزیون جنوب تحت عنوان تله سور راه اندازی شد‪.‬‬ ‫‪ -2‬حمایت کامل و قاطع از مرکوسور برای ایجاد تحول‬ ‫بنیادین در این سازمان‪ ،‬حمایت از ورود کوبا به این سازمان و‬ ‫حمایت از ورود مجدد کوبا به سازمان کشورهای منطقه ای؛‬ ‫دراخرین اجالس در دسامبر ‪ 2012‬بولیوی نیز به عضویت‬ ‫مرکوسور درامد‪.‬‬ ‫‪ -3‬انعقاد پیمان استراتژیک با کوبا که شامل دسترسی‬ ‫به بازارها‪ ،‬منابع مالی و س��رمایه گذاری با ان اس��ت‪ .‬چاوز‬ ‫تاکنون در اجالس های متعدد توانسته با همکاری شرکای‬ ‫منطقه ای حمایت از کوبا را با باالترین ارا کسب نماید‪.‬‬ ‫‪ -4‬کمک اقتصادی به کش��ورهای همسو در منطقه‬ ‫مانند بولیوی‪ ،‬برزیل‪ ،‬کوبا‪ ،‬اکوادور‪ ،‬ارژانتین و پاراگوئه زمان‬ ‫فرناندو لوگو(اواخر‪.)2012‬‬ ‫‪ -5‬گس��ترش ادبی��ات س��تیز ه جویانه در قب��ال‬ ‫ایاالت متح��ده امری��کا در حمله ب��ه الگ��وی نئولیبرال و‬ ‫محکومیت گسترده اقدامات صندوق بین المللی پول و بانک‬ ‫ی در منطقه بوده است‪.‬‬ ‫جهانی که دارای پیامدهای مهم ‬ ‫مهمترین تاثیر فرهنگ سیاسی چاوز در منطقه ایجاد‬ ‫نوعی ائتالف کارکردی جن��وب در منطقه امریکای التین‬ ‫بوده که مستقل و بدون مداخله خارجی صورت می گیرد‪.‬‬ ‫‪ -6‬ایجاد موج ناسیونالیسم و منطقه گرایی در منطقه‬ ‫نیز یکی از پیامدهای مهم ظهور چاوز است و این موج امروزه‬ ‫بولیوی‪ ،‬پرو‪ ،‬برزیل‪ ،‬شیلی‪ ،‬اکوادور‪ ،‬نیکاراگوئه‪ ،‬ارژانتین و‬ ‫سایر کشورهای منطقه را تحت تاثیر مستقیم یا غیر مستقیم‬ ‫خود قرار داده است‪.‬‬ ‫این اقدامات بعدها و تا سال ‪ 2012‬منجر به استحکام‬ ‫در پیمان های منطقه ای مانند مرکوس��ور و تشکیل اوناسور‬ ‫ش��د و ادبیات خصمانه و ضد امریکایی چاوز در اخراج سفیر‬ ‫ایاالت متحده‪ ،‬مخالفت با مداخله کاخ سفید در هندوراس و‬ ‫ضدیت با برکناری فرناندو لوگو در پاراگوئه و حتی مخالفت‬ ‫با اقدامات ایاالت متحده در لیبی‪ ،‬سوریه و غزه ادامه یافت‪.‬‬ ‫نوعی فرهنگ سیاسی تهاجم به ایاالت متحده بدون در نظر‬ ‫گرفتن شرایط منطقه ای کش��ورها که گاهی حتی موجب‬ ‫تمس��خر تحلیلگران نیز می ش��ود‪ ،‬زیرا منطق چاوز در این‬ ‫نوع ادبیات صرفا مخالفت با کاخ س��فید به هر شکل تلقی‬ ‫می گردد‪.‬‬ ‫فضای سیاسی موصوف و میراث چاوز تاکنون ادامه‬ ‫داش��ته اس��ت‪ .‬او ظاهرا با قدرت پول نفت و پوپولیس��م‪،‬‬ ‫حکمرانی را به ش��کل موفق ادامه داده اس��ت‪ .‬در وضعیت‬ ‫بیماری همگان می دانند که خانه دوم او کوباست و بهترین‬ ‫دوس��تش فیدل‪ .‬حاال ش��رایط جدیدی در حال بروز است‪.‬‬ ‫او در انتصاب اداری خود م��ورد اعتماد ترین فرد نزدیکش‬ ‫را به عن��وان وزیرخارجه منصوب ک��رد و انتصاب موصوف‬ ‫به لحاظ اهمیتی اس��ت که چ��اوز برای سیاس��ت خارجی‬ ‫فعالگرایانه خود قائل اس��ت‪ .‬ابتدا نگاه ها به سمت برادر او‬ ‫بود و تقریبا قابل پیش بینی نبود که راننده اتوبوس سابق و‬ ‫فعال کارگری و بنیانگذار جنبش جمهوری پنجم و نماینده‬ ‫مجلس که از ‪ 2006‬به عن��وان وزیر خارجه ونزوئال خدمت‬ ‫می کرد‪ ،‬به عنوان تنها نجات دهنده برنامه حرکت به سمت‬ ‫سوسیالیس��م قرن ‪ 21‬از س��وی چاوز معرفی شود‪.‬انتصاب‬ ‫او به این دلیل اس��ت که مادرو از بنیان گ��ذاران جمهوری‬ ‫جنبش پنجم بوده اس��ت‪ .‬چاوز در ابتدا به قدرت رس��یدن‬ ‫خ��ود را مرهون ح��زب جنبش جمه��وری پنجم(‪)MVR‬‬ ‫می داند‪ .‬جنب��ش جمهوری ونزوئال س��ازمانی جوان و نوپا‬ ‫نمی توان به شیوه مخالفان چاوز‪ ،‬اقدامات وی را هیچ انگاشت‬ ‫انکار کرد یا سراسر پوپولیستی تصور کرد‪ .‬زیرا اگر این بود‬ ‫که دوباره پیروز نمی شد یا اگر همراه واشنگتن می ماند که‬ ‫شرایطش مانند سایر هم پیمانان ایاالت متحده می شد؛ ایستا و‬ ‫راکد و با ادامه حضور طبقه اولیگارش حافظ منافع‬ ‫چاوز با ادبیات‬ ‫تهاجمی خود‬ ‫توانست نظم‬ ‫امریکای التین را‬ ‫کامال به زیان منافع‬ ‫امریکا دگرگون کند‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫محس��وب می ش��د که از ‪ 1994‬میالدی به عنوان بازوی‬ ‫انتخاباتی جنبش انقالبیون بولیوی ‪ 2000‬ش��کل گرفت‪.‬‬ ‫جنبش بولیوار از اغاز دهه ‪ 1980‬میالدی از افس��ران ارشد‬ ‫نیروهای مسلح ش��کل گرفت که هوگو چاوز عضو ان بود‪.‬‬ ‫هدف جنبش مذکور سرنگونی نظام سیاسی موجود و مبارزه‬ ‫با فساد و محافظه کاری بود‪ .‬اوج فعالیت این جنبش کودتای‬ ‫‪ 1992‬میالدی بود‪ .‬جنبش بولیوی ‪ ،2000‬جنبشی مسلح‬ ‫به شمار می رفت‪ .‬فقدان حمایت عمومی از کودتای فوریه‬ ‫‪ 1992‬میالدی موجب ش��د تا هوگو چاوز پس از ازادی از‬ ‫زندان و با کمک نیکوالس مادرو‪ ،‬جنبش جمهوری ونزوئال‬ ‫را در ائتالف با سایر احزاب چپگرا شکل دهد‪ .‬اعضای حزب‬ ‫ترکیبی از نظامی��ان و غیرنظامیان بودند ک��ه در انتخابات‬ ‫مشارکت داشتند‪ .‬استراتژی حزب از ‪ 1998‬میالدی مبنی بر‬ ‫حمایت از خارج کشور بود که رها شد و حزب تالش کرد تا‬ ‫با استفاده از نارضایتی مردمی و ائتالف با سایر احزاب پیروز‬ ‫شود‪ .‬موفقیت عمده حزب در انتخابات ملی ‪ 1998‬میالدی‬ ‫ائتالف با حزب پلوپاتریوتیکو (‪)Polo Patriotico)(pp‬‬ ‫بود‪ .‬این ائتالف موجب ش��د تا جنبش جمهوری ونزوئال با‬ ‫دو س��ازمان کوچک‪ ،‬اما باتجربه سیاسی به نام وطن برای‬ ‫همگان و حرکت به سمت سوسیالیسم همکاری کند‪.‬‬ ‫در واقع حزب جنبش جمهوری پنجم همواره ضعیف‬ ‫بوده‪ ،‬اما پیروزی و موقعیت نمایندگان انها مرهون محبوبیت‬ ‫شخصی چاوز بوده اس��ت‪ .‬یکی از انتقادات مهم به جنبش‬ ‫جمهوری پنجم ناتوانی این ح��زب در ایجاد پیوند با جامعه‬ ‫ونزوئال و حضور عناصر رادیکال در ان است‪ .‬بنابراین حرکت‬ ‫این جنبش پس از مرگ ی��ا ناتوانی احتمال��ی چاوز مجددا‬ ‫سرنوشت ساز خواهد ش��د‪ ،‬چون حزب در قبال فقدان چاوز‬ ‫مجبور است دست به ائتالف های جدید برای حفظ و ادامه‬ ‫قدرت شود‪.‬‬ ‫چاوز در مقابل رادونس��کی در رقابت��ی تنگاتنگ به‬ ‫پیروزی رس��ید‪ .‬همان گونه که هواداران از چاوز اس��تقبال‬ ‫کردند و برایش کف زدند‪ ،‬هواداران رادونسکی برای او هم‬ ‫هورا کشیدند‪ .‬مهمترین عالمت س��وال در جامعه سیاسی‬ ‫امروز ونزوئال ایجاد ش��کاف طبقاتی ان هم از نوع سیاسی‬ ‫اس��ت که نه تنها طیف های سیاس��ی‪ ،‬بلکه مردم ونزوئال‬ ‫را به ش��دت تحت تاثیر قرار می دهد‪ .‬مخالفان چاوز امروزه‬ ‫دیدگاه های خود را باتوجه به محبوبیت چاوز نزد فقرا و طبقه‬ ‫محروم تعدیل کرده و س��عی دارند دیدگاه های انسانی تر و‬ ‫دموکراسی پوپولیس��تی تری در قبال مردم ارائه دهند‪ .‬انها‬ ‫حتی به مدل توسعه لوال در برزیل اشاره می کنند‪ .‬اما واقعیت‬ ‫این اس��ت که ذات درونی راس��تگرایی برنامه های چپگرا‬ ‫را تحمل نمی کن��د‪ .‬همانگونه که خوان پ��رون ارژانتینی‬ ‫در توصیف پوپولیس��م خود گفته که پرونیس��م موضوعی‬ ‫عاطفی و نه عقالنی اس��ت‪ ،‬چاوز نیز اکن��ون از دیدگاهی‬ ‫پوپولیس��تی که یک ضلعش اقتصاد و یک ضلعش عاطفه‬ ‫اس��ت با مردمش ارتباط عاطفی عمیقی برقرار کرده است‪.‬‬ ‫این ارتباط یعنی طبقه اولیگارش و نخبگان سیاسی از منظر‬ ‫توده ها به حاشیه رفته و برنامه هایشان خریدار ندارد‪ .‬بنابراین‬ ‫می توان اذعان داشت که برنامه سوسیالیسم قرن ‪ 21‬و همه‬ ‫برنامه ه��ای انقالب بولیواری حول ش��خص چاوز گردهم‬ ‫امده اند و به لحاظ شخصیت محوری که پدیده مبتالی عام‬ ‫در امریکای التین است‪ ،‬به س��ختی می توان کسی را پیدا‬ ‫کرد که بتواند خط س��یر فکری چاوز را ادامه دهد‪ .‬سیمون‬ ‫بولیوار به جانشینان خود به عنوان مشتی خائن نگاه می کرد‬ ‫که حاصل مبارزاتش را بر باد می دهند‪ .‬در سیاس��ت بعد از‬ ‫چاوز ش��اید خائن به مفهوم انچه بولیوار گفت پیدا نش��ود‪،‬‬ ‫چون موضع هر کسی مشخص و پیداست‪ ،‬اما وزن سیاسی و‬ ‫اجتماعی نیکالس مادرو که تنها خطابه های رئیس را تکرار‬ ‫کرده‪ ،‬نمی تواند بدنه محکم و اس��تواری برای اتکای مردم‬ ‫به او باشد‪ ،‬ان هم در کش��وری که مخالفانش زخم خورده‬ ‫و دندان تیز کرده‪ ،‬منتظر بروز کمتری��ن ناتوانی کارکردی‬ ‫در بدنه دولت چاوز هس��تند و امریکایی ه��ا هم مرتب این‬ ‫اختالفات و شکاف ها را تشدید می کنند‪.‬‬ ‫بنابراین دورنم��ای اینده ونزوئال بس��تگی کاملی به‬ ‫بس��یاری از مولفه ها دارد‪ .‬س��واالتی از قبیل نحوه مواجهه‬ ‫مخالفان با ش��رایط جدید و میزان وحدت��ی که می توانند با‬ ‫یکدیگر در مقابله با نیروهای چاوز داشته باشند‪ ،‬جهت گیری‬ ‫و اقبال مردم به جانش��ین چاوز‪ ،‬مس��اله درامدهای نفتی و‬ ‫نحوه توزیع ان یا باال و پایین رفتن درامد نفتی‪ .‬نحوه نگاه‬ ‫مادرو به سیاس��ت خارجی و داخلی‪ ،‬می��زان پایبندی او به‬ ‫سازوکار دموکراتیک کشور و‪ ...‬به عالوه همه این چالش ها‪،‬‬ ‫خط سیر مطالبه ملت های امریکای التین به سمت مبارزه‬ ‫با جرم و جنایت سازمان یافته پیش می رود‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫از منظر چ��اوز در بدنه رهبری ونزوئال کس��ی توانمندتر از‬ ‫مادرو پیدا نش��ده و این مهمترین نقطه ضعف بولیواریسم‬ ‫چاوزی از لحاظ کادرسازی نیروهای مستعد و توانمند برای‬ ‫ادامه راه سوسیالیسم است‪ .‬گرچه چاوز در تعریفی که از او‬ ‫کرده از اطمینان و یقین کامل به او س��خن گفته است‪ .‬اما‬ ‫به هر ح��ال در صورت مرگ چ��اوز این��ده ونزوئال اکنون‬ ‫در گروی عملک��رد نیکالس مادرو اس��ت‪ .‬معموال مردان‬ ‫حاشیه ساز و برهم زنندگان س��اختارها پس از مرگ خود به‬ ‫شهرت مضاعف می رسند و چاوز هم الاقل از منظر مردمش‬ ‫از این نوع است‪.‬مردم ونزوئال احتماال پس از چاوز به احترام‬ ‫او و بزرگداشت او‪ ،‬با خاطره همان عنصر عاطفی‪ ،‬جانشین‬ ‫او را – به رغم – همه کارشکنی های مخالفان و مولفه های‬ ‫موصوف برخواهند گزید‪.‬البته این احتمال مشروط به یک‬ ‫امر است؛ برگزیدن او وابسته به نوع عملکرد مادرو و نقش‬ ‫او در مرحله گذار تا انتخابات خواهد بود‪ .‬مردم ونزوئال دقیقا‬ ‫از هم اکنون تمام عملکرد و رفتار نیکالس را رصد می کنند‬ ‫تا ارزیابی کنند که ایا او واقع��ا توانایی و کارامدی به دوش‬ ‫کشیدن امانتی که چاوز به او س��پرده را دارد‪ .‬زیرا مخالفان‬ ‫نیز از هم اکنون از نقطه ضعف های مادرو س��خن خواهند‬ ‫گفت‪ .‬بنابراین نکته مورد تردید‪ ،‬میزان توانایی مادرو برای‬ ‫انجام ماموریت رئیس بزرگش خواهد بود‪ .‬مزید بر همه این‬ ‫مس��ائل یکی از نقاط قوت چاوز که میراثی مهم از سوی او‬ ‫تلقی می شود حفظ ساختار دموکراتیک ونزوئال به رغم همه‬ ‫دیدگاه های پوپولیستی اوست که انتخابات نقش اساسی و‬ ‫واقعی در انتخاب ریاست جمهوری دارد‪ .‬چاوز و مخالفانش‬ ‫با وجود کارش��نکی های محرمانه زی��اد‪ ،‬در ظاهر به حفظ‬ ‫س��ازوکارهای دموکراتیک پایدار مانده ان��د و این موضوع‬ ‫شانس ونزوئالی امروز برای گذار مسالمت امیز یا چرخش‬ ‫بدون خونریزی قدرت است‪g .‬‬ ‫‪53‬‬ ‫خاورمیانه‬ ‫ضربه اخر‬ ‫اسرائیل چگونه حمایت اروپا را از دست داد؟‬ ‫جاناتانشانزر‪،‬بنجامینواینتهال‪/‬مترجم‪:‬ازادهکشوردوست‬ ‫بین الملل‬ ‫اقدام اخیر مجمع عمومی س��ازمان ملل متحد مبنی بر‬ ‫حمایت تا این حد قاطع از ارتقای وضعیت فلس��طین به عنوان‬ ‫کشور ناظر غیرعضو‪ ،‬غیر قابل پیش بینی بود‪ .‬تعجب اور ترین‬ ‫بخش این رای گیری که ‪ ۲۹‬ماه نوامبر صورت گرفت‪ ،‬این بود‬ ‫که تعدادی از کشورهای کلیدی اروپایی موضعی کامال متضاد‬ ‫با امریکا اتخاذ کردند‪ .‬جمهوری چک تنها کشور اروپایی بود که‬ ‫علیه این ارتقای وضعیت رای داد‪ .‬مساله تعجب اور دیگر این بود‬ ‫که المان و انگلیس که از هواداران اسرائیل به شمار می روند از‬ ‫دادن رای مثبت یا منفی خودداری کردند‪ .‬ایا این مساله به معنای‬ ‫ان است که اسرائیل‪ ،‬اروپا را از دست داده است؟‬ ‫تصمیم شگفت اور المان برای تغییر موضع از مخالفت‬ ‫با درخواس��ت «محمود عباس» رئیس تشکیالت خودگردان‬ ‫فلسطین برای ارتقای وضعیت فلسطین که در اخرین ساعات‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬ظاهرا واکنشی به ادامه ساخت و ساز ها در کرانه‬ ‫باختریبودهاست؛اقدامی کهاخیرامنبعمشاجرهدرپایتخت های‬ ‫اروپایی بوده است‪ .‬به نظر می رس��د المان از این فرصت برای‬ ‫نوعی واکنش به این مساله در سطح جهانی استفاده کرده باشد‪.‬‬ ‫اتخاذ چنین موضعی توسط المان که رابطه ای تاریخی‬ ‫با اسرائیل دارد‪ ،‬بسیار عجیب و دور از ذهن بود‪« .‬انگال مرکل»‬ ‫صدراعظم المان در سخنرانی خود در سال ‪ ۲۰۰۸‬میالدی در‬ ‫برابر کنس��ت گفته بود که برلین از «حق اسرائیل برای دفاع از‬ ‫خود» حمایت می کند و تنها اسرائیلی ها و فلسطینی ها – بدون‬ ‫دخالت خارجی – هستند که می توانند درباره راه حل تشکیل دو‬ ‫کشورمستقلبایکدیگررایزنیکنند‪.‬‬ ‫او همچنین گفته بود‪« :‬تمام صدراعظم های المان پیش‬ ‫از من مسئولیت تاریخی در برابر امنیت اس��رائیل را بخشی از‬ ‫دستورکارخودقراردادهبودند‪.‬اینمسئولیتبخشیجدایی ناپذیر‬ ‫از کشور من است‪ .‬بنابراین من هم به عنوان صدراعظم المان‬ ‫معتقدمکهامنیتاسرائیلمساله ایقابلمذاکرهنخواهدبود‪».‬‬ ‫جمهوری فدرال المان بخش عمده تالش خود را برای‬ ‫حمایت از امنیت اسرائیل به جبران وقایع مربوط به هولوکاست‬ ‫اختصاصدادهاست‪.‬هر چنددولتالمانهموارهتمایلداشتهکه‬ ‫خود را به عنوان مهم ترین هم پیمان اسرائیل در اروپا معرفی کند‪،‬‬ ‫ولی رابطه دو طرف در اکثر مواقع متزلزل بوده است‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال «کریستف هویسگن» مشاور امنیت ملی مرکل در سال‬ ‫‪ ۲۰۰۹‬میالدی – یک سال بعد از سخنرانی صدراعظم المان‬ ‫در برابر کنست – تالش کرد نمایندگان امریکا را متقاعد کند‬ ‫که از مخالفت با گزارش «گلدستون» که اسرائیل را به جنایت‬ ‫جنگی در جریان تجاوز به غزه متهم می کرد‪ ،‬صرف نظر کنند‪.‬‬ ‫بر مبنای اسناد س��فارت امریکا در برلین که در ان زمان فاش‬ ‫شده بود‪ ،‬هویسگن معتقد بود که بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫رژیم صهیونیستی باید تالش های بیش��تری برای کشاندن‬ ‫طرف فلسطینی پای میز مذاکره انجام می داد‪ .‬این در شرایطی‬ ‫بود که فلسطینیان در بیت المقدس ش��رقی توسط مقام های‬ ‫اسرائیلی مورد تهدید قرار گرفته و به انها هشدار داده می شد که‬ ‫خانه هایشان تخریب می شود‪ .‬هرگونه تحرکی در این شرایط‬ ‫توسط محمود عباس نوعی «خودکشی» به حساب می امد‪ .‬در‬ ‫ایناسنادهمچنینامدهبود‪«:‬هویسگنگفتهبودنمی توانددرک‬ ‫کندکهچرانتانیاهومتوجهاینمسائلنیست‪.‬اوپیشنهادکردهبود‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪54‬‬ ‫کهبرایمتقاعدکردننتانیاهو‪،‬مسالهگزارشگلدستونبه نوعی‬ ‫بهتوقففعالیت هایشهرک سازیمرتبطشود‪».‬‬ ‫در س��ال ‪ ۲۰۱۰‬می�لادی‪ ،‬م��رکل و نتانیاه��و در یک‬ ‫تو گوی تلفنی نه چندان ارام‪ ،‬درباره مساله شهرک سازی‬ ‫گف ‬ ‫با یکدیگر رایزنی کردند و بعد از ان‪ ،‬رواب��ط دو طرف به دنبال‬ ‫تصمیم المان ب��رای ارتقای روابط دیپلماتیک با تش��کیالت‬ ‫خودگرداندرحدسفیر‪،‬تیره ترهمشد‪ .‬موضعیکهالماندرقبال‬ ‫ارتقای وضعیت فلسطین اتخاذ کرد‪ ،‬تا حدودی هم به مسائل‬ ‫داخلی مربوط می ش��ود‪ .‬به ویژه اینکه مرکل احتماال به حزب‬ ‫«سوسیال دموکرات»به عنوانشریکائتالفیدردولتجدیدی‬ ‫که قرار است بعد از انتخابات سال ‪ ۲۰۱۳‬میالدی برگزار شود‪،‬‬ ‫احتیاج خواهد داشت‪ .‬مقام های حزب سوسیال دموکرات المان‬ ‫در ماه نوامبر میزبان نمایندگان جنبش فتح بودند و در جریان‬ ‫دیدارهاییکهدرمقرهایاینحزبدربرلینبرگزارشد‪،‬دوطرف‬ ‫بر تقویت «همکاری استراتژیک» تاکید کردند‪ .‬در همین حال‪،‬‬ ‫روابط فرانسه و اسرائیل نیز طی یک دهه گذشته چندان ارام و‬ ‫بی حاشیه نبوده است‪ .‬به عنوان بارز ترین نمونه‪ ،‬در سال ‪۲۰۰۱‬‬ ‫میالدی «دنیل برنارد» سفیر فرانس��ه در انگلیس از اسرائیل‬ ‫به عنوان «کشور کوچک کثیف» یاد کرد‪ .‬در نمونه ای جدید تر‬ ‫نیز «نیکال سارکوزی» رئیس جمهوری سابق فرانسه در جریان‬ ‫نشست گروه‪ ۲۰‬به «باراک اوباما» رئیس جمهوری امریکا گفته‬ ‫بودکهنمی تواندنتانیاهوراتحملکند‪.‬‬ ‫در دوره ریاس��ت جمهوری س��ارکوزی‪ ،‬فرانسه یکی از‬ ‫هواداران ارتقای وضعیت فلس��طین در یونسکو بود‪ .‬زمانی که‬ ‫فلسطین به عضویت یونسکو درامد‪ ،‬دولت اوباما ناگزیر شد بر‬ ‫مبنای قانون داخلی امریکا اختصاص ساالنه‪ ۸۰‬میلیون دالر به‬ ‫اینسازمانرامتقبلشود‪.‬اینتصمیمباواکنشمنفیواشنگتن‬ ‫همراه بود و «ویکتوریا نوالند» سخنگوی وزارت خارجه امریکا‬ ‫ای��ن رای را «تاس��ف بار و غیرخردمندانه» خوان��د و گفت که‬ ‫چنین رویکردی تالش برای رس��یدن به هدف صلحی پایدار‬ ‫و باثبات در خاورمیانه را به مخاطره می اندازد‪ .‬فرانس��وا اوالند‪،‬‬ ‫رئیس جمهوریسوسیالیستفرانسهکهدرسالجاریمیالدی‬ ‫جانشین سارکوزی شد‪ ،‬اجازه نداد که دریافت کمک مالی برای‬ ‫یونسکو‪ ،‬نحوه حمایت او از فلسطینی ها در سازمان ملل متحد را‬ ‫تحت الشعاع قرار دهد‪ .‬اوالند این مساله را روشن کرده بود که‬ ‫ساخت و ساز ها اولویت نخس��ت دولت او است‪ .‬وزارت خارجه‬ ‫فرانس��ه در ماه نوامبر طی بیانیه ای اعالم کرده ب��ود‪« :‬ادامه‬ ‫فعالیت های شهرک س��ازی اعتماد بین دو طرف را از بین برده‬ ‫و در مسیر دستیابی به صلحی جامع بر مبنای تشکیل دو کشور‬ ‫مستقل‪،‬موانعجدیایجادمی کند‪».‬‬ ‫اوالند همچنین در جریان دیدار خود با نتانیاهو که اواخر ماه‬ ‫اکتبر صورت گرفت‪ ،‬گفته بود که دو طرف درباره مساله اشغال‬ ‫اختالف نظر دارند و پاریس خواستار توقف ان است‪.‬‬ ‫درشرایطیکهفرانسهازتشکیلکشورمستقلفلسطینی‬ ‫حمایت کرده و المان نیز مخالفتی با ان نداش��ت‪ ،‬بس��یاری از‬ ‫کشورهای دیگر اروپایی نیز رای خود را در حمایت از درخواست‬ ‫ق ریختند‪ .‬یکی از دیپلمات های اروپایی که با‬ ‫عباس به صندو ‬ ‫دستگاه سیاست خارجی اسپانیا در ارتباط است‪ ،‬گفته است که‬ ‫اوالند از وضعیت نابسامان اقتصادی این کشور استفاده کرده تا‬ ‫بر مادرید برای حمایت از درخواست عباس اعمال فشار کند‪ .‬این‬ ‫دیپلمات می گوید‪« :‬فرانسه از ضعف ما – بحران بانک ها – اگاه‬ ‫است و این مساله را به سیاست خاجی گسترش داده است‪ ».‬به‬ ‫گفته او‪ ،‬اسپانیا به همراه ایتالیا و پرتغال در ازای حمایت فرانسه‬ ‫تو گوهای مربوط به ریاضت‬ ‫از این کش��ور ها در دور بعدی گف ‬ ‫اقتصادی‪ ،‬از ارتقای وضعیت فلس��طین در سازمان ملل متحد‬ ‫حمایت کردند‪ .‬این دیپلمات همچنین گفت که اسپانیا به دنبال‬ ‫کسب کرسی در شورای امنیت سازمان ملل بوده و با این رای به‬ ‫نوعی درصدد جلب حمایت کشورهای عربی است‪.‬‬ ‫اس��رائیل زمانی می توانس��ت روی حمایت «س��یلویو‬ ‫برلوسکنی» نخست وزیر سابق ایتالیا حساب باز کند‪ ،‬ولی اکنون‬ ‫جلب رضایت «ماریو مونتی» نخست وزیر جدید این کشور و‬ ‫تغییر موضع سرد و بی تفاوت او دشوار تر به نظر می رسد‪.‬‬ ‫باتوجهبهاینمواردچندانجایتعجبنیستکهکشوری‬ ‫منزوی مانند جمهوری چک به ارتقای وضعیت فلسطین رای‬ ‫مخالف بدهد‪ .‬روزنامه اسرائیلی «هاارتص» به دنبال حمایت‬ ‫پراگ از تل اویو‪ ،‬از «کارل شوارتس��نبرگ» وزیر خارجه چک‬ ‫به عنوان «پرنس صهیونیست» نام برد‪ .‬از جمله موارد دیگری‬ ‫کهتاثیربسزاییدرتصمیماخیرکشورهایاروپاییبرایحمایت‬ ‫از ارتقای وضعیت فلسطین در سازمان ملل متحد داشت‪ ،‬تجاوز‬ ‫اخیر رژیم صهیونیستی به نوار غزه بود‪ .‬بهبود روابط دیپلماتیک‬ ‫تشکیالت خودگردان با کشورهای امریکای التین نیز یکی از‬ ‫دالیل مهم پیروزی عباس در سازمان ملل متحد بود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬بنیامین نتانیاهو خالف عباس که طی دو‬ ‫سال گذشته سفرهای متعددی به پایتخت های اروپایی داشت‪،‬‬ ‫تالش چندانی برای منصرف کردن رهبران این کش��ور ها از‬ ‫حمایت از ارتقای وضعیت فلس��طین نکرد‪ .‬واقعیت این است‬ ‫که عباس ضربه ای کاری به نتانیاهو وارد ک��رد و این در حالی‬ ‫بود که «اویگدور لیبرمن» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی که‬ ‫در بین اروپایی ها چهره ای منفور به شمار می رود‪ ،‬از ظرافت های‬ ‫دیپلماتیک الزم برای حفظ متحدان اسرائیل استفاده ای نکرد‪.‬‬ ‫در واقع اسرائیل همواره در اروپا ناگزیر به مبارزه ای سخت بوده‬ ‫است؛ در منطقه ای که جمعیت مسلمان ان و متعاقبا هوادارای از‬ ‫فلسطین روز به روز در حال افزایش است‪ .‬از دیدگاه اروپاییان‪،‬‬ ‫شهرک سازی های مستمر رژیم صهیونیستی‪ ،‬دلیل موجهی‬ ‫برای حمایت از عباس در سازمان ملل بوده است‪.‬‬ ‫در هر حال این واقعیت که اس��رائیل غیر از امریکا تنها‬ ‫از حمایت هفت کش��ور دیگر جهان برخوردار است‪ ،‬ضربه ای‬ ‫تکان دهنده برای نتانیاهو بود‪g.‬‬ ‫منبع‪:‬فارینپالسی‬ ‫خاورمیانه‬ ‫کسب پرستیژ‬ ‫نگاهی به دالیل تغییر موقعیت فلسطین در سازمان ملل متحد‬ ‫نویسنده‪ :‬کارل ویک‪ /‬مترجم‪ :‬ازاده کشوردوست‬ ‫بین الملل‬ ‫فلسطینی ‪ ۴۶‬س��اله و کارمند بانک در یکی از خیابان های‬ ‫رام اهلل به تایم گفت‪« :‬جنبش حماس به م��ردم امید داده و‬ ‫الهام بخش این احساس بود که رویکرد فعلی تنها راه ممکن‬ ‫برای مقابله با اشغال است‪ .‬حماس بعد از جنگ هشت روزه‬ ‫غزه امتیازات بس��یاری به دست اورده اس��ت‪».‬این منطق‬ ‫توس��ط «هیالری کلینتون» وزیر خارجه امریکا در جریان‬ ‫سفر به سرزمین های اشغالی برای رایزنی درباره اتش بس به‬ ‫«بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی گوشزد‬ ‫شده بود‪ .‬طی روزهای بعد از ان‪ ،‬دولت نتانیاهو تهدید عباس‬ ‫را متوقف کرد‪.‬‬ ‫همزم��ان ب��ا ان‪ ،‬تع��دادی از کش��ورهای اروپای��ی‬ ‫از اق��دام عب��اس حمای��ت کردن��د‪ .‬در واق��ع بس��یاری از‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫تنها چند روز پس از انکه نیروه��ای جنبش مقاومت‬ ‫اس�لامی فلس��طین (حماس) توان نظامی اس��رائیل را در‬ ‫نوارغزه ازمودند‪ ،‬سیاس��تمداران جنبش «فتح» که قدرت‬ ‫را در کرانه باختری در دس��ت دارند‪ ،‬پی��روزی دیپلماتیک‬ ‫مهمی کس��ب کردند‪ .‬در تاریخ ‪ ۲۹‬نوامبر حدود ساعت پنج‬ ‫بعدازظهر به وقت نیویورک‪ ،‬مجمع عمومی س��ازمان ملل‬ ‫متح��د ب��ا ‪ ۱۳۸‬رای موافق در براب��ر تنه��ا ‪ ۹‬رای مخالف‪،‬‬ ‫ارتقای وضعیت فلس��طین به عنوان کش��ور ناظر غیرعضو‬ ‫را تصویب کرد‪ ۴۱ .‬کشور دیگر نیز به این طرح رای ممتنع‬ ‫داده بودند‪ .‬بع��د از تصوی��ب ارتقای موقعیت فلس��طین با‬ ‫اکثریت قاطع ارا‪ ،‬واش��نگتن و تل اویو اعت��راض خود را به‬ ‫این طرح که محدود شدن هر چه بیشتر اسرائیل را به دنبال‬ ‫داش��ت‪ ،‬اعالم کردند‪ .‬این در حالی بود که اس��رائیل پیش‬ ‫از ان نیز به دلیل شکس��ت در نوار غزه ب��ا محدودیت های‬ ‫جدیدی رو به رو شده بود‪ .‬وضعیت «کش��ور غیرعضو» که‬ ‫بر «کش��ور بودن» تاکید خاصی دارد‪ ،‬فلسطین را از دیدگاه‬ ‫دیپلماتیک هم س��طح واتیکان قرار می دهد ک��ه به لحاظ‬ ‫تکنیکی به عنوان یک حاکمیت مستقل به رسمیت شناخته‬ ‫شده است‪ .‬واتیکان س��فرای خاص خود را دارد ولی ممکن‬ ‫است دفتر پس��ت پرازدحام ان در میدان «سنت پیتر» برای‬ ‫عده ای شناخته شده تر باشد‪ .‬فلسطین نیز دفا تر‬ ‫پست مخصوص خود را دارد‪ .‬شاخص حاکمیت‬ ‫مستقل که فلسطین از س��ازمان ملل خواسته‬ ‫بود‪ ،‬حتی از این هم اداری تر اس��ت‪ :‬دسترسی‬ ‫ب��ه س��ازمان های بین المللی‪ ،‬به وی��ژه دادگاه‬ ‫کیفری بین المللی اله��ه‪ .‬متخصصان حقوق‬ ‫بین الملل معتقدند فلسطین که در حال حاضر‬ ‫حمایت حدود ‪ ۱۵۰‬کشور را دارد‪ ،‬در جایگاهی‬ ‫قرار گرفته است که می تواند علیه اسرائیل که از‬ ‫سال ‪ ۱۹۶۷‬میالدی اراضی فلسطینی – کرانه‬ ‫باختری و نوار غزه – را به اشغال دراورده است‪،‬‬ ‫شکایت کند‪ .‬مساله موضع گیری دادگاه الهه‬ ‫مبنی بر به رسمیت شناختن ساخت ‪ ۱۰۰‬شهرک‬ ‫یهودی نشین در کرانه باختری به عنوان جنایت‬ ‫جنگی‪ ،‬یکی از مهم ترین مس��ائلی است که در‬ ‫این حوزه وجود دارد (اس��رائیل در سال ‪۲۰۰۵‬‬ ‫میالدی شهرک نشینان و سربازان خود را از غزه‬ ‫خارج کرده و تاکید می کند از تعهدات بین المللی که در این‬ ‫رابطه دارد‪ ،‬تخطی نخواهد کرد‪ .‬با این وجود منتقدان دیدگاه‬ ‫متفاوتی دارند‪ ).‬وجود فیزیکی این شهرک های یهودی نشین‬ ‫پرونده ای اماده را در اختیار فلس��طینیان قرار می دهد تا به‬ ‫راحتی بتوانند علیه اس��رائیل در دادگاه اقامه دعوا کنند – یا‬ ‫حداقل می توانند تهدید به چنین اقدامی کنند‪ .‬در تمامی فراز‬ ‫و نشیب های مناقشه اس��رائیلی – فلسطینی‪ ،‬قدرت واقعی‬ ‫در تهدید اس��ت‪ ،‬ولی «محمود عباس» رئیس تش��کیالت‬ ‫خودگردان فلسطینی در درخواستی که در ماه سپتامبر گذشته‬ ‫به س��ازمان ملل متحد ارائه کرده ب��ود‪ ،‬اتهام هایی را علیه‬ ‫اسرائیلی ها مطرح کرد که به مساله شهرک سازی ارتباطی‬ ‫نداش��ت‪ ،‬بلکه به رفتار خش��ونت امیز برخی شهرک سازان‬ ‫مستقل اشاره می کرد؛ افرادی که به همسایه های فلسطینی‬ ‫خود حمله کرده و اموال انها و همچنین مس��اجد را به اتش‬ ‫می کشیدند‪ .‬به گفته ناظران سازمان ملل متحد حمالت این‬ ‫شهرک نشینان طی دو سال گذشته به شدت افزایش یافته و‬ ‫اکنون منشا بخش عمده ای از خشونت های سیاسی در کرانه‬ ‫باختری به ش��مار می رود‪ .‬عباس طی مصاحبه اخیر خود با‬ ‫«تایم» گفت‪« :‬شما اگر به جای من بودید‪ ،‬چه می کردید؟ ما‬ ‫علیه شهرک نشینان به استفاده از زور متوسل نمی شویم‪ .‬من‬ ‫می توانم به دادگاه شکایت کنم‪ ،‬ولی برای خود اسرائیلی ها‬ ‫بهتر اس��ت که ما را به انجام چنین کاری مجبور نکنند‪ .‬انها‬ ‫باید به اقدام هایی که توسط شهرک نشینان انجام می شود‪،‬‬ ‫پایان دهند‪».‬‬ ‫عباس در س��خنرانی خود پی��ش از رای گیری مجمع‬ ‫عمومی‪ ،‬مواضع تندتری علیه اس��رائیل اتخ��اذ کرده و این‬ ‫رژیم را به ارتکاب جنایت جنگی متهم کرد‪ .‬تجاوز هش��ت‬ ‫روزه رژیم صهیونیس��تی به نوار غزه نوع��ی کاتالیزور برای‬ ‫ارائه درخواست عباس بود؛ هر چند حماس و سایر گروه های‬ ‫مقاومت در جریان تجاوز اس��رائیل متحمل خسارت هایی‬ ‫شدند‪ ،‬ولی بیش از یک هفته ایستادگی برابر قدرت نظامی‬ ‫اسرائیل و پرتاب موشک به سوی شهرهایی که پیش از این‬ ‫خارج از دسترس بودند‪ ،‬باعث ایجاد حس غرور و همبستگی‬ ‫در سراس��ر جامعه فلسطینی ش��د‪« .‬ماجد لدادوه» شهروند‬ ‫کش��ورهای غرب اروپا ک��ه نتانیاه��و روی رای منفی انها‬ ‫به ارتقای وضعیت فلس��طین حس��اب ب��از کرده ب��ود‪ ،‬به‬ ‫درخواس��ت عباس رای مثبت دادند‪ .‬از جمله این کش��ور ها‬ ‫می توان به فرانس��ه اش��اره ک��رد‪ .‬تعدادی از کش��ورهای‬ ‫اروپای��ی دیگر از جمل��ه انگلیس به این ط��راح رای ممتنع‬ ‫دادن��د‪ .‬برخ��ی از ای��ن کش��ور ها خواس��تار تضمین هایی‬ ‫از جانب طرف فلس��طینی ش��ده بودند که به عن��وان مثال‬ ‫علیه اس��رائیل در دادگاه الهه اقامه دعوا نکند یا مذاکرات‬ ‫اسرائیلی–فلسطینی از سر گرفته شود‪ .‬عباس تاکنون درباره‬ ‫شرط دوم قول مساعد داده است‪.‬‬ ‫صبح پنجشنبه ‪ ۲۹‬نوامبر مقام های اسرائیل با ناامیدی‬ ‫متوجه شدند که حتی از حمایت المان نیز برخوردار نیستند‪.‬‬ ‫«هاردیپ سینگ پوری» نماینده هند در سازمان ملل متحد‬ ‫گفته است که چنانچه میزان مش��ارکت در روند رای گیری‬ ‫اندک باشد‪ ،‬پیروزی به حساب طرف فلسطینی نوشته خواهد‬ ‫شد‪ .‬فلس��طینیان هر چند به دلیل وقت کشی محمود عباس‬ ‫(که از س��ال ‪ ۲۰۱۱‬میالدی به دنبال کسب عضویت کامل‬ ‫فلسطین در سازمان ملل است) و همچنین عدم بازدید وی‬ ‫از نوار غزه در جریان تهاجم رژیم صهیونیستی – اقدامی که‬ ‫دیپلمات های خارجی انجام دادند – از او به ش��دت دلسرد و‬ ‫ناامید شده بودند‪ ،‬ولی به نوبه خود از این طرح حمایت کردند‪.‬‬ ‫لدادوه با تقدیر از مواضع حماس در این باره می گوید‪:‬‬ ‫«از طرح ارتقای موقعیت فلس��طین در سازمان ملل متحد‬ ‫اس��تقبال می کنیم‪ ،‬چرا که این ارتقای وضعیت به ما کمک‬ ‫می کند از مج��اری قانونی ب��رای احقاق حق��وق خود وارد‬ ‫عمل شویم‪».‬‬ ‫«محمود خامس» ش��هروند ‪ ۳۴‬س��اله بی��کار کرانه‬ ‫باختری نیز گفته است‪« :‬این نوعی مقاومت است؛ مقاومت‬ ‫می تواند مس��لحانه یا مس��المت امیز باشد‪ .‬این‬ ‫یک بازی فوتبال نیس��ت که یک��ی از طرف ها‬ ‫ناگزیر به برد در ان باش��د‪ .‬مقاوم��ت به معنای‬ ‫ازادی مردم از اشغال اس��رائیل است‪».‬جمعیتی‬ ‫که ش��ب ‪ ۲۹‬نوامبر در مرکز ش��هر رام اهلل گرد‬ ‫هم ام��ده و به صفح��ه نمایش بزرگ ش��هری‬ ‫خیره ش��ده بودند‪ ،‬بعد از اعالم تصویب ارتقای‬ ‫وضعیت فلس��طین به شادی و س��رور پرداختند‬ ‫و س��ربازانی که لباس های متحدالشکل بر تن‬ ‫داش��تند نیز با ش��لیک گلوله های بزمی‪ ،‬در این‬ ‫شادی سهیم شدند‪«.‬محمود عادل موته» کارمند‬ ‫‪ 40‬ساله دولت که در یکی از اردوگاه های محلی‬ ‫پناهندگان زندگی می کند‪ ،‬در این باره گفت‪« :‬از‬ ‫این وضعیت جدید انتظارات زی��ادی دارم‪ ،‬ولی‬ ‫مهم ترین خواس��ته من مصالحه دو جنبش فتح‬ ‫و حماس است‪ .‬اکنون می توانیم مشکالت خود‬ ‫را با جامعه جهانی مطرح کنیم و کشورهای دیگر‬ ‫نیز می توانند به ما در احقاق حقوقمان کمک کنند تا بتوانیم‬ ‫مانند مردم عادی زندگی کنیم‪«».‬لیال جمال» ‪ ۷۰‬ساله نیز‬ ‫گفته است که مطرح کردن این درخواست در مجمع عمومی‬ ‫س��ازمان ملل به جای ارائه ان به ش��ورای امنیت‪ ،‬رویکرد‬ ‫درس��تی بود چرا که امریکا با نفوذی که در این ش��ورا دارد‪،‬‬ ‫می توانست مانع تصویب این طرح شود‪.‬‬ ‫وی ادام��ه داد‪« :‬پی��ش از رای گی��ری تهدیدهایی از‬ ‫نتانیاهو شنیدیم مبنی بر اینکه طرح پذیرش کشور فلسطین‬ ‫در سازمان ملل یک جانبه است؛ ما به این تهدید می خندیم‬ ‫چرا که دیواری که انها س��اخته اند‪ ،‬یکطرفه اس��ت‪ ،‬انها به‬ ‫هیچ عن��وان جویای نظر م��ا نبودند‪ .‬همین مس��اله ما را به‬ ‫کشوری علیه انها تبدیل می کند‪g ».‬‬ ‫‪55‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫سبک زندگی‬ ‫سبک زندگی‬ ‫سیاست‪ ،‬اقتصاد و فرهنگ‬ ‫سبک زندگی‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪56‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪1‬‬ ‫چرا سبک زندگی؟‬ ‫سبک زندگی‬ ‫بیس��ت و س��وم مهرماه س��ال ج��اری رهب��ر فرزانه‬ ‫انقالب اسالمی در جمع جوانان خراسان شمالی سخنان مهمی‬ ‫ را در مورد سبک زندگی ایرانی و انچه اجتناب از سبک زندگی‬ ‫غربی نامیدند‪ ،‬بیان کردند‪ .‬البته رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫پیش از این نیز س��خنانی را در مورد «ضرورت توجه به سبک‬ ‫زندگی»بیان کرده بودن��د؛ به صورتی که این مس��اله از ابتدا‬ ‫دغدغه ذهنی شان بوده است‪ .‬ایشان در سال‪ 84‬در جمع جوانان‬ ‫همدانی فرمودند‪« :‬بنده زمان ریاست جمهورى در شوراى عالى‬ ‫انقالب فرهنگى قضی ه طرح لباس ملى را مطرح کردم و گفتم‬ ‫بیایید یک لباس ملى درست کنیم‪ .‬عرب ها لباس ملى خودشان‬ ‫را دارند‪ ،‬هندى ها لباس ملى خودش��ان را دارند‪ ،‬اندونز یایى ها‬ ‫لباس ملى خودش��ان را دارند‪ .‬من و ش��ما که ایرانى هستیم‪،‬‬ ‫لباسمانچیست؟»‬ ‫در شرایط حساس کنونی منطقه و جهان و به رغم همه‬ ‫تهدیدها و تحریم ه��ای تحمیلی علیه ملت ایران و ش��رایط‬ ‫اقتصادی و‪ ...‬چ��را رهبر انق�لاب این موضوع مه��م را متن‬ ‫تمدن سازی نوین اسالمی می دانند؟ چرا ایشان دغدغه سبک‬ ‫زندگی را با این کیفیت بیان می کنند؟ برای یافتن پاسخ الزم‬ ‫است دو وجه این سخنان را بررسی کنیم‪:‬‬ ‫وج��ه ایجابی‪ :‬س��ال گذش��ته و در جمع دانش��جویان‬ ‫کرمانشاهی بود که رهبر انقالب هدف اصلی و میانه انقالب‬ ‫اسالمی ایران را «تشکیل جامعه اسالمی با همه خصوصیات و‬ ‫شاخص هایش» عنوان کردند؛ جامعه ای که قرار است الگویش‬ ‫را سر دست بگیرد و در این اشفته بازار بین المللی و منطقه ای به‬ ‫همگان نشان دهد‪.‬‬ ‫به نظر می رس��د که در عمر بیش از س��ی ساله انقالب‬ ‫اسالمی ایران و با وجود همه سختی ها و فشارها‪ ،‬ایران اسالمی‬ ‫توانسته ساختار و چارچوب خوبی را برای پیشرفت خود بسازد‪.‬‬ ‫در زمینه سیاس��ی ما اکنون به ثبات و اقتدار سیاسی در داخل‬ ‫و اعتبار اثرگذار در عرصه بین الملل رس��یده ایم‪ .‬پروژه «مهار‬ ‫ایران» که با وقوع بیداری اسالمی رنگ و بوی جدیدی یافته‪،‬‬ ‫حاکی از این امر است‪ .‬در عرصه علم به استناد پایگاه استنادی‬ ‫اسکوپوس در سال‪ ۲۰۱۲‬میالدی‪ ،‬حائز رتبه نخست در منطقه‬ ‫و شانزدهم در دنیا هس��تیم‪ .‬همچنین باتوجه به ظرفیت های‬ ‫ی کشورمان‪ ،‬ابزار مناسبی را باتوجه‬ ‫طبیعی‪ ،‬زیربنایی و انسان ‬ ‫به ساخت و اس��کلت محکم نظام در اختیار داریم‪ .‬حال نوبت‬ ‫به طراحی و ساخت بنای مورد نظر است‪ ،‬اما چه بنایی و با چه‬ ‫معماری باید برای این اس��کلت طراحی کرد؟ «ان چیزهایى‬ ‫است که متن زندگى ما را تشکیل می دهد؛ همان سبک زندگى‬ ‫است‪».‬اگر ما سبک زندگی را تنها بحثی ذیل فرهنگ ندانیم و‬ ‫نقش ان را در تمدن سازی درک کنیم‪ ،‬باتوجه به ظرفیت های‬ ‫فوق به موقعیتی رسیده ایم که باید برای طراحی بنای تمدن خود‬ ‫برنامه ریزی کنیم‪ .‬حال که باید راه نوینی را برای خود و همگان‬ ‫باز کنیم‪ ،‬ایا می توانیم از چگونه زندگی کردن مردم بگذریم و‬ ‫تنها به انتقال گفتمان ها و ارمان های خود بسنده کنیم؟ مردم‬ ‫برای معیش��ت و معاش خود نیز نیاز به الگو دارند‪ .‬وجه سلبی‪:‬‬ ‫ل هانتینگتون در کتاب «چالش های هویت در امریکا»‬ ‫ساموئ ‬ ‫موفقیت نظام سیاسی امریکا را در هویت سازی به رغم حضور‬ ‫افراد متعدد خارجی با رسوم‪ ،‬اعتقادات و فرهنگ های متفاوت‬ ‫و بعضا متضاد با تمامی جهان خاکی و در یک کلمه «امریکایی‬ ‫کردن» (‪ )Americanization‬انها می داند‪ .‬به این معنا که‬ ‫ما با دین شما‪ ،‬مذهب شما‪ ،‬رنگ پوس��ت و موی شما کاری‬ ‫نداریم؛ فقط امریکایی زندگی کنید‪ ،‬حتی اگر مسلمان هستید‪ .‬‬ ‫هانتینگتون معتقد است که تداوم جامعه امریکا در پرتو فرایند‬ ‫امریکایی کردن ممکن می شود؛ با این استراتژی که در مدل‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪58‬‬ ‫تقلید‬ ‫غیرعقالنی‪،‬‬ ‫بزرگ ترین‬ ‫تهدید‬ ‫مرکز‪ -‬پیرامون یا ش��مال‪ -‬جنوب و برای افزایش حداکثری‬ ‫عمق استراتژیک امریکا باید وارد زندگی پیرامونی ها و جنوبی ها‬ ‫نیز بشود‪.‬‬ ‫س��بک زندگی انقدر به روبنا و ظواهر زندگی انسان ها‬ ‫می پردازد که اغلب ما معتقد نیستیم یا حتی فراموش می کنیم‬ ‫که دارای الیه های عمیق تر تئوریک نیز هست‪ .‬غفلت از مبانی‪،‬‬ ‫خود را در استفاده از روش هایی نشان می دهد که یا سکوالریسم‬ ‫پنهان است یا تقلید‪.‬تفکیک سبک زندگی از اعتقادات و دین‬ ‫به عبارتی س��کوالریزه کردن س��بک زندگی‪ -‬مهم ترین‬‫دستاورد نظام سلطه بوده که مرزهای ان به جامعه امریکایی‬ ‫محدود نمی شود‪ .‬با این منطق بوده که «فرهنگ مهاجم» غرب‬ ‫خود را تبدیل به «فرهنگ غالب» کرده است‪ .‬وقتی انسان های‬ ‫بسیاری در خارج از مرزهای امریکا‪ ،‬امریکایی زندگی می کنند‪،‬‬ ‫ایاالت متحده می تواند به عنوان عمق اس��تراتژیک خود روی‬ ‫انها حساب کند‪ .‬موفقیتی که امریکایی ها نتوانستند با قدرت‬ ‫نظامی و سیاسی خود به ان دس��ت یابند‪ ،‬با امریکایی کردن‬ ‫زندگی بسیاری از مردمان جهان‪ ،‬برایشان فراهم امده است‪.‬‬ ‫جوزف نای‪ ،‬نظریه پرداز «قدرت نرم» معتقد است که امریکا‬ ‫در دیپلماسی عمومی خود با دو بازوی رس��انه ای و اموزشی‪،‬‬ ‫رویاها و انتخاب های جهانیان را می سازد‪.‬بنابراین چه ما به دنبال‬ ‫تمدن سازی باشیم و چه نباش��یم‪ ،‬حداقل برای حفظ هویت‬ ‫خود باید روش زندگی متناس��ب با اعتقاداتمان را ارائه دهیم‬ ‫وگرنه امریکایی شدن دیر یا زود سرنوشت ما هم خواهد بود‪.‬‬ ‫نگاه اسیب شناسانه به وضعیت فرهنگی و به خصوص سبک‬ ‫زندگی کنونی ایرانیان‪ ،‬ما را وامی دارد تا مشکالت فرهنگی خود‬ ‫را تنها ناشی از تهاجم فرهنگی نظام سلطه نبینیم‪ .‬مشکالت‬ ‫جامعه را باید به درستی شناسایی کرد و مجرای اصالح ان را نیز‬ ‫روشن کرد‪ .‬بسیاری از ما این نکته را در نقد وضع موجود لحاظ‬ ‫نمی کنیم و کاستی ها و اس��یب های خود را در حوزه رفتارها و‬ ‫نالمللی‬ ‫هنجارهایفرهنگی‪،‬بهمسائلسیاسییااقتصادیوبی ‬ ‫«فرافکنی» می کنیم‪.‬شاید سبک زندگی انقدر به روبنا و ظواهر‬ ‫زندگی انسان ها می پردازد که اغلب ما معتقد نیستیم یا حتی‬ ‫فراموش می کنیم که دارای الیه ه��ای عمیق تر تئوریک نیز‬ ‫هست‪ .‬غفلت از مبانی‪ ،‬خود را در استفاده از روش هایی نشان‬ ‫می دهد که یا سکوالریسم پنهان اس��ت یا تقلید‪ .‬علت هر دو‬ ‫اینها هم سطحی نگری است‪ .‬گروه اول بر این خیال می زیند‬ ‫که اسالم را در عصر جدید‪ ،‬نونوار می کنند و گروه دوم ناخواسته‬ ‫دین را قربانی س��بک زندگی غربی می کنن��د‪ .‬رهبر انقالب‬ ‫اسالمی در سخنان اخیر خود اوال بس��تر و ضرورت و جایگاه‬ ‫بحث سبک زندگی را در جمهوری اسالمی مشخص کردند‪.‬‬ ‫ثانیا برای نشان دادن نقشه راه این مساله‪ ،‬به چند مالحظه مهم‬ ‫اشاره کردند‪ .‬ایشان تفسیری توحیدی از زندگی و سبک زندگی‬ ‫بر مبنای خدامحوری را متفاوت از سبک زندگی انسان مدارانه‬ ‫غربی دانستند‪.‬مالحظه دوم اما به عرصه عمل برمی گردد؛ انجا‬ ‫که اغلب گمان می کنند همه چیز باید باال به پایین و دستوری‬ ‫باشد‪ .‬در حالی که جنس فرهنگ و فرهنگ سازی به خصوص‬ ‫در جامعه ایران��ی که از ظرفیت های شبکه س��ازی اجتماعی‬ ‫نظیر مساجد و حس��ینیه ها و‪ ...‬برخوردار است‪ ،‬باید از پایین به‬ ‫باال باش��د‪ .‬جای تاس��ف دارد که در بعضی مواقع که رهبری‬ ‫انقالب مطالبه ای نرم افزاری را بیان می کنند‪ ،‬ابتدا ایین نامه ها‬ ‫و بخشنامه ها و نهادها برای ان تعیین می شود و نهایتا هم اصل‬ ‫موضوع به حاشیه می رود‪ .‬اگر س��پردن اقتصاد به دست مردم‬ ‫هنوز با موانعی مواجه است‪ ،‬اما می توان سبک زندگی را با کمک‬ ‫مردم و به دست ایشان ایجاد کرد و رواج داد و ثمرات ان را دید تا‬ ‫به بهترین نحو به گفته های رهبری عمل شود‪g.‬‬ ‫تو گو‬ ‫اسیب شناسیسبک زندگیدرگف ‬ ‫باحجت االسالمعبدالحسینخسروپناه‬ ‫‪2‬‬ ‫تو سوم مهرماه‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی بیس ‬ ‫امسال در دیدار با جوانان استان خراسان شمالی یکى‬ ‫از ابعاد پیشرفت با مفهوم اسالمى را عبارت از سبک‬ ‫زندگى کردن‪ ،‬رفتار اجتماعى و ش�یوه زیس�تن عنوان‬ ‫کردن�د‪ .‬رهبر معظ�م انقلاب اسلامی در تبیین این‬ ‫موضوع به بخش های ابزاری و حقیقی س�بک زندگی‬ ‫اش�اره فرمودند و تاکی�د کردند که در بخ�ش ابزاری‬ ‫در کش�ور پیش�رفت خوب�ى داش�ته ایم‪ .‬ام�ا از منظر‬ ‫رهبر انقالب اسلامی ما در بخ�ش نرم افزاری تمدن‬ ‫پیش�رفت چندان�ی نداش�تیم و باید اسیب شناس�ى‬ ‫کنی�م که چ�را م�ا در این بخ�ش پیش�رفت نکردیم‪.‬‬ ‫حجت االسال م والمس�لمین دکت�ر عبدالحس�ین‬ ‫خس�روپناه‪ ،‬رئیس بنیاد حکمت و فلسفه در گفت وگو‬ ‫با مثلث ضم�ن بررس�ی الیه ه�ای ظاه�ری و عمقی‬ ‫س�بک زندگی به معایب و مزایای بخش های کنشی‪،‬‬ ‫بینشی و منشی سبک زندگی در ایران اشاره کردند‪.‬‬ ‫گفت وگو‪ :‬صادق سلمانی‬ ‫جناب اقای دکتر خسروپناه! چه تعریفی م ی توان‬ ‫از س�بک زندگی در ایران در ش�رایط فعلی ارائه‬ ‫کرد؟‬ ‫‪ l‬ابتدا تش��کر م ی کنم از اینکه دوستان هفته نامه‬ ‫مثلث ب��ه مباحث مهمی مث��ل س��ب ک زندگی م ی پردازند‬ ‫و این بحث ها هم قب��ل از اینکه به ی��ک تصمیم گیری و‬ ‫تصمیم سازی برسد باید حتما یک س��ری تامالت فکری و‬ ‫پژوهشی روی ان صورت پذیرد تا حساب شده و با یک تدبیر‬ ‫علمی تصمیم سازی انجام بگیرد‪ .‬خدمت شما عرض کنم‬ ‫که سب ک زندگی در واقع از دو الیه ظاهری و عمقی برخوردار‬ ‫‪ l‬اگ��ر بخواهیم س��طح ظاهری س��ب ک زندگی را‬ ‫ارزیابی کنیم یک س��ری امتی��ازات و یک س��ری معایب‬ ‫در این الیه مش��اهده م ی کنی��م‪ .‬من در ادام��ه از امتیاز ها‬ ‫ش��روع م ی کنم چون معتقدم برای اصالح س��ب ک زندگی‬ ‫باید از امید ش��روع کرد و بناب راین نباید ب��ا یاس و ناامیدی‬ ‫به اسی ب شناس��ی پرداخت‪ .‬نباید ضع ف ها و معایب را دید‬ ‫و امتیازات را ندید و بعد هم بیایی��م خودمان را با بعضی از‬ ‫امتیازاتی که سب ک های زندگی در کش��ورهای دیگر دارند‬ ‫مقایس��ه کنیم‪ .‬مثل پدری که یک عیبی در فرزند خودش‬ ‫م ی بیند و مدام توی سر فرزندش م ی زند و م ی گوید که ببین‬ ‫بچه همسایه اینطوری است و تو اینطوری هستی‪ .‬در حالی‬ ‫که پسر خودش ده ها امتیاز دارد که پسر همسایه ندارد‪ .‬به‬ ‫سبک زندگی‬ ‫ب ا توجه به تعاریف جنابعال�ی از الی ه های موجود‬ ‫در س�بک زندگی ایرانی‪ ،‬بالطبع این الی ه ها باید‬ ‫دارای مزایا و معایبی باشند‪ .‬ضمن نام بردن این‬ ‫مزایا و معای�ب‪ ،‬راهکارهای الزم ب�رای رفع این‬ ‫معایب را هم تشریح بفرمائید؟‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫کزندگی صحبت م ی شود‬ ‫است؛ در الیه ظاهری وقتی از سب ‬ ‫منظور رفتار ها و کنش های زندگی اس��ت که نمایان است‬ ‫و مش��اهده م ی ش��ود‪ .‬به عنوان مثال نوع لباس پوشیدن‪،‬‬ ‫تعامالت اجتماع��ی‪ ،‬رانندگی کردن‪ ،‬ارتب��اط ارباب رجوع با‬ ‫کارمندان و مدی ران‪ ،‬تعامل مدی ران و مس��ئوالن با یکدیگر‪،‬‬ ‫کنش های خانواده‪ ،‬ارتباط همس ران با یکدیگر یا فرزندان با‬ ‫والدین‪ ،‬کنش ها و رفتارهای معلمان در اموزش و پرورش با‬ ‫دانش اموزان و همچنین تعامل میان اس��تادان دانشگاه و‬ ‫دانشگاهیان با یکدیگر و همچنین تعامل میان راننده ها با‬ ‫مسافران خودش��ان از جمله مصادیق رفتارها و کنش های‬ ‫ظاهری زندگی است‪.‬‬ ‫نظرم باید مراقب باشیم که این نوع مقایس ه های تحقی ر امیز‬ ‫را در بحث اسی ب شناس��ی س��ب ک زندگی نداش��ته باشیم‪.‬‬ ‫بناب راین بهتر است از امتیازات و در واقع ویژگ ی های مثبت و‬ ‫برجسته که در سب ک زندگی ای رانیان وجود دارد‪ ،‬شروع کنیم‪.‬‬ ‫مثال یک��ی از امتیازاتی که ما در س��ب ک زندگ ی مان‬ ‫داریم‪ ،‬رفتارهای محبت امیزی اس��ت که مردم نسبت به‬ ‫قشر اسی ب پذیر دارند‪ .‬شما ببینید در مناسب ت های مختلف‬ ‫مردم م ی روند و به اقش��ار ضعیف کم��ک م ی کنند‪ .‬با یک‬ ‫براورد معمولی متوجه م ی ش��وید که موسس��ات خیریه ای‬ ‫در کش��ور وجود دارد و گاهی اوقات از همی��ن امتیاز یک‬ ‫عده ای هم سوءاس��تفاده م ی کنن��د چون مردم م��ا‪ ،‬مردم‬ ‫با محبتی هستند‪ .‬به عنوان مثال یک تصادفی که در جاده‬ ‫اتفاق م ی افتد مردم س��ریع توقف ک��رده و م ی روند به افراد‬ ‫س��انحه دیده کمک م ی کنند‪ .‬ب رای اینکه این سرنش��ینی‬ ‫که این اتف��اق ب رایش افت��اده وضعش بد تر از این نش��ود‪.‬‬ ‫مردم ما همیشه یک احس��اس مسئولیتی نسبت به اقشار‬ ‫نیازمند دارند‪.‬‬ ‫اخی��را م��ن تلویزیون تماش��ا م ی کردم که مس��ئول‬ ‫اسایش��گاه کهری��زک م ی گفت که م��ا بخش زی��ادی از‬ ‫کمک های عی د قربان م��ردم را به موسس��ه دیگری هدیه‬ ‫فرس��تاده ایم‪ .‬یعنی مردم بی��ش از حد نیاز به اسایش��گاه‬ ‫کهریزک کمک کردن��د‪ .‬یا مثال بح��ث زلزله زده ها و مانند‬ ‫اینها پیش م ی ای��د‪ ،‬مردم یک احس��اس عاطفی و کمک‬ ‫به دیگران پیدا م ی کنند ولو خودش��ان هم نیازمند باش��ند‪ ،‬‬ ‫احساس م ی کنند که از نظر وجدانی‪ ،‬به هم نوع‪ ،‬همشهری‬ ‫و هم کشوری خودش��ان توجه داشته باش��ند‪ .‬این موضوع‬ ‫درسب ک زندگی ما وجود دارد و بسیار ارزشمند است‪.‬‬ ‫یکی دیگر از امتیازاتی که به لح��اظ رفتار در بخش‬ ‫کزندگی با ان روبه رو هستیم‪ ،‬استحکامی است‬ ‫ظاهری سب ‬ ‫که در نظام خانواده مشاهده م ی کنیم‪ .‬به هر حال هنوز در‬ ‫ای ران‪ ،‬رابطه اجزای خانواده با یکدیگر یک رابطه مستحکم‬ ‫ بوده و نهاد خانواده‪ ،‬یک نهاد معنادار است‪ .‬شما اطالع دارید‬ ‫که در بعضی از کش��ور ها‪ ،‬وقتی بچه ها به سن ‪ ۱۸‬سالگی‬ ‫م ی رسند‪ ،‬خانه را ترک م ی کنند و گاهی اوقات ممکن است‬ ‫سال ها پدر و مادر خودش��ان را نبینند‪ ،‬اما ب ر خالف انها‪ ،‬ما‬ ‫ای ران ی ها حتی اگر به س��ن ‪ ۵۰‬یا ‪ ۶۰‬سالگی هم برسیم اگر‬ ‫پدر و مادرمان در قید حیات باشند باید برویم و مرتب انها را‬ ‫ببینیم یا اگر هم از دنیا رفته باشند مقید هستیم که بر سر‬ ‫مزار انها برویم‪ .‬یا به عنوان مثال پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها‬ ‫دوس��ت دارند در اعیاد مختلف حتی نوه و نبیره هایش��ان‬ ‫بیایند و دورشان جمع بشوند‪ .‬این امر نشان دهنده استحکام‬ ‫نظام خانواده در ای ران بوده که متاس��فانه اسی ب هایی هم‬ ‫دیده است‪.‬‬ ‫بنابرای��ن در بخش کنش ه��ا و رفتار ها یک س��ری‬ ‫امتیازات��ی داری��م که باید ب��ه انه��ا خیلی توج��ه کرده و‬ ‫مراقب باش��یم تا از دس��ت نرون��د‪ .‬اگ��ر م ی خواهیم راجع‬ ‫به س��ب ک زندگی صحبت کنی��م باید مراقب باش��یم که‬ ‫ویژگ ی های مثبت سب ک زندگی نباید از دست برود‪.‬‬ ‫بنده یادم هس��ت زمانی ک��ه بحث وح��دت حوزه و‬ ‫دانش��گاه مطرح ش��د‪ ،‬دیدیم که برخی م ی خواهند بعضی‬ ‫از معایب دانش��گاه به حوزه امده و بعض��ی از معایب حوزه‬ ‫به دانش��گاه برود‪ .‬خب این هم یک ن��وع وحدت بین حوزه‬ ‫و دانش��گاه از نوع وحدت منفی اس��ت که ش��رایط بدی را‬ ‫به بار م ی اورد‪ .‬وحدت مثبت ان است که امتیازات دانشگاه‬ ‫به حوزه و امتیازات حوزه به دانشگاه منتقل شود‪.‬‬ ‫باز مثال اگر بخواهم از کنش های مثبت سب ک زندگی‬ ‫در ای ران صحبت کنم باید به نش��اط در ای ران ی ها به لحاظ‬ ‫اس��تفاده از تفریح و مسافرت اش��اره کنم‪ .‬مثال یک روز یا‬ ‫دو روز که تعطیل م ی شود مردم م ی روند در خیابان ها و مثال‬ ‫از ته ران و شهرستان ها خارج م ی شوند که تفریح و تفرجی‬ ‫داشته باشند‪ .‬این به نظرم نشان م ی دهد که زندگی ای رانیان‪،‬‬ ‫زندگی بانشاطی است که درصدی از این نشاط را انسان در‬ ‫این رفتار ها احساس م ی کند‪.‬‬ ‫یا به عنوان مثال مشارکت مردم در عرصه سیاست‪ ،‬باز‬ ‫یکی دیگر از امتیازات سب ک زندگی ای رانیان است‪ .‬مثال ما‬ ‫در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری شاهد بودیم که‬ ‫مردم با گرایشات مختلف به خیابان ها م ی امدند و با یکدیگر‬ ‫بر سر کاندیداهای مورد عالقه خود بحث م ی کردند که این‬ ‫خیلی عالی بود‪.‬‬ ‫من وقتی که ته ران م ی امدم گاهی اوقات تا سه ساعت‬ ‫در ترافیک گیر م ی کردم تا از خیابان فلس��طین به سمت‬ ‫اتوبان ق��م بروم ول��ی برخ��وردی در بین مردم مش��اهده‬ ‫نم ی کردیم‪ .‬با اینکه مثال دو گروه از جناح ها و گرایش های‬ ‫سیاسی مختلف در خیابان ها حضور داشتند‪ ،‬ولی کامال با‬ ‫یک رفتار عقالنی ب��ا هم تعامل م ی کردن��د‪ .‬اینها در واقع‬ ‫امتیازات بخش کنشی و رفتاری سب ک زندگی است‪.‬‬ ‫شما به مزایای بخش کنشی سبک زندگی اشاره‬ ‫کردید‪ ،‬معایب این بخش چیست؟‬ ‫‪ l‬اما ما در بخش کنش ها و رفتار ها در سب ک زندگی‬ ‫یک سری معایبی هم داریم که باید به انها توجه کنیم‪ .‬یکی‬ ‫از معایب که در رفتار ما خیلی نمایان است عجول بودن ما‬ ‫در روابط اجتماعی اس��ت‪ .‬ما ای رانیان کنش هایمان خیلی‬ ‫عجوالنه اس��ت که این نوع کنش های عجوالنه به عنوان‬ ‫مثال در رانندگی خودش را به وضوح نشان م ی دهد‪.‬‬ ‫در رابطه با مس��ائل اجتماعی اگر ی��ک چیزی وفق‬ ‫مرادمان نباشد‪ ،‬رفتارمان خیلی زود به عصبانیت و خشونت‬ ‫تبدیل م ی شود‪ .‬به عنوان مثال اوال دو راننده به خاطر عجول‬ ‫بودن با هم تصادف م ی کنند و ثانیا در صورت وقوع تصادف‪،‬‬ ‫این دو راننده صبر نم ی کنند تا پلیس بیاید بین انها داوری‬ ‫‪59‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫کند‪ ،‬خودشان با هم دعوایشان م ی شود‪ .‬دعوا که نتیجه ای‬ ‫ندارد؛ به هر حال یکی از شما مقصرید و داور مربوطه م ی اید‬ ‫و نظرش را م ی دهد‪ .‬این یک اسیب جدی در رفتار است‪.‬‬ ‫همین کم حوصلگی باعث ش��ده ک��ه گاهی اوقات‬ ‫در زندگ ی های خانوادگی‪ ،‬بر س��ر مسائل جزئی و ب ی ارزش‬ ‫اختالفات عمیقی صورت م ی گیرد‪ .‬مثال زن و شوهر جوانی‬ ‫که به هم عالقه فراوانی داشتند و به خاطر یک مساله بسیار‬ ‫ب ی ارزش و به خاطر عجول بودن در رفتار کارشان به اختالف‬ ‫و حتی طالق کش��یده م ی ش��ود و حتی دخال��ت ب ی موقع‬ ‫خانواده ها طالق را تسریع م ی کند‪.‬‬ ‫نش��اط و تفریح در ای رانیان یک امتیاز اس��ت ولی در‬ ‫کنارش یک عیبی مشاهده م ی شود و ان مصرف گرایی است‬ ‫که در واقع ان حالت اقتصاد و اعتدال را از دست داده است‪.‬‬ ‫ما یک کشور ‪ ۷۵‬میلیون نفری هستیم‪ ،‬ولی به اندازه یک‬ ‫کشور ‪ ۵۰۰‬میلیون نفری انرژی مصرف م ی کنیم‪.‬‬ ‫مثال فرض کنید در همین ادارات و خانه ها هوای اتاق‬ ‫گرم است‪ ،‬طرف حاضر نیست شوفاژ را ببندد اما در و پنجره‬ ‫را باز م ی کند‪ .‬اگر هوا گرم اس��ت‪ ،‬خب شوفاژ را ببند‪ ،‬انرژی‬ ‫دارد مصرف م ی شود‪ .‬ما حتی این مسائل را در منزل خودمان‬ ‫هم رعای��ت نم ی کنی��م و در مراکز اداری هم این اس��یب‬ ‫متاسفانه وجود دارد‪ .‬در حالی که در اتاق باز است‪ ،‬کول ر گازی‬ ‫را روشن م ی کنند و همین طور دارد انرژی چه در حوزه برق‬ ‫چه در حوزه گاز و‪ ...‬از بین م ی رود و اسراف م ی شود‪.‬‬ ‫یکی از اس��ی ب های رفتاری ما در عرصه سیاس��ت‪،‬‬ ‫سیاس��ت زدگی اس��ت که گاهی اوقات ان را در رفتارهای‬ ‫سیاسی مشاهده م ی کنیم‪.‬‬ ‫اس��یب مهم دیگ��ر در بحث س��ب ک زندگی‪ ،‬ضعف‬ ‫کنش های جمعی در بین ما ای رانیان اس��ت‪ .‬م��ا ای ران ی ها‬ ‫بیش��تر فرد گرا بوده و کارهایمان را به صورت فردی انجام‬ ‫م ی دهیم‪ .‬به عنوان مثال م ی گویند که ما ای ران ی ها معموال‬ ‫در ورزش کشتی موفق بوده‪ ،‬اما در فوتبال موفق نیستیم‪.‬‬ ‫نداشتن روحیه و کنش جمعی خیلی به کار اسیب م ی زند‬ ‫و گاهی اوقات باعث م ی شود که فاصله ها هم بیشتر شود‪.‬‬ ‫گاهی اوقات م ی بینیم که جریان��ات مختلف فکری‬ ‫و فرهنگی در کش��ور وجود دارند‪ ،‬اما به خاطر یک اختالف‬ ‫خاصی که بینشان هس��ت‪ ،‬حاضر نیس��تند با هم تعامل‬ ‫داشته باشند‪ .‬یعنی اختالف ها از توافقاتشان‪ ،‬پ ررنگ تر است‪.‬‬ ‫گاهی اوقات به ش��وخی گفته م ی ش��ود که ما مسلمان ها‬ ‫حاضریم با مسیح ی ها‪ ،‬یهودی ها و حتی ب ی دین ها ارتباط‬ ‫داشته باشیم ولی شیعه و س��نی حاضر نیستند درکنار هم‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫در بین علمای ش��یعه و اهل س��نت هم این موضوع‬ ‫را م ی بینیم‪ .‬ش��ما ببینید هر دو طرف شیعه و سنی چقدر‬ ‫سایت ها و شبکه های متعدد علیه یکدیگر درست کرده اند‪،‬‬ ‫در حالی ک��ه یک دهم این س��ایت ها و ش��بکه ها را علیه‬ ‫ب ی دینی نداریم‪ .‬یعنی ش��یعیان خطر س��ن ی ها و سن ی ها‪،‬‬ ‫خطر شیعیان را بیشتر از ب ی دینان م ی دانند‪ .‬شما به ه ر حال‬ ‫یک خدا‪ ،‬یک قران و یک پیغمبر دارید و مشترکاتتان خیلی‬ ‫بیشتر است‪ ،‬پس چرا این قدر نسبت به همدیگر عنادورزی‬ ‫م ی کنید؟ اینها اسی ب هایی اس��ت که وجود دارد و باالخره‬ ‫باید به این اسی ب ها رسیدگی کرد‪ .‬این امتیازها و اسی ب ها‬ ‫مربوط به بخش کنشی سب ک زندگی بود‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫جدای از بخش کنشی در سبک زندگی ایرانیان‪،‬‬ ‫ایا ما ش�اهد بخش ه�ای دیگری هم هس�تیم؟‬ ‫خطوط قرمز این بخش چیست؟‬ ‫‪ l‬بخش دوم سب ک زندگی بخش منشی و مربوط‬ ‫به خلقیات اس��ت‪ .‬یعنی فضایل و رذایلی ک��ه به صورت‬ ‫ملکه در جان انسان تعبیه م ی ش��ود؛ بحث اخالق منشی‬ ‫که مربوط به جان‪ ،‬دل و قلب انسان است‪ .‬خب اینجا ما هم‬ ‫از یک سری فضایل و رذایلی برخوردار هستیم که واقعا به‬ ‫این بخش مهم سب ک زندگی اسیب م ی زند و حتی همین‬ ‫‪60‬‬ ‫عام��ل فضایل و رذایل اس��ت که م ی تواند ب��ر کنش های‬ ‫اجتماعی تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫مثال یک��ی از فضایلی ک��ه م ی ت��وان از ان یاد کرد‬ ‫فضیلت قلبی‪ ،‬اخالقی و مساله اعتماد و تکیه بر خداست‪.‬‬ ‫ای ران ی ها از توکل خوبی برخوردارن��د‪ .‬یعنی در واقع اخالق‬ ‫الهی انها از این جهت که نسبت به خدا اعتماد و توکل دارند‪،‬‬ ‫خیلی به انها کمک م ی کند‪ .‬من بار ها دیدم که زلزله امده‬ ‫اسیب ش��دیدی دیدند‪ ،‬ولی به ندرت افرادی پیدا م ی شوند‬ ‫که خودکشی کرده باشند‪ .‬ش��اید این اسیب را در ژاپن و در‬ ‫بعضی کشورهای دیگر خیلی بیشتر م ی بینید‪ .‬این به خاطر ‬ ‫همان فضیلت توکل به خداست که در درون افراد وجود دارد‪.‬‬ ‫فرد‪ ،‬زندگی و عزیزانش را از دست داده اما توکل و ایمان به‬ ‫خدا دارد که در واقع نوعی فضیلت تلقی م ی شود‪ .‬حاال ان‬ ‫عقیده خداگرایی هم وجود دارد که در بخش بینشی‪ ،‬عرض‬ ‫خواهم کرد‪.‬‬ ‫رفتار محب ت امیزی که ای رانیان نسبت به یکدیگر در‬ ‫حوادث دارند به فضیلتی به نام فضیلت احسان ب ر م ی گردد‪.‬‬ ‫یعنی اگر در جان ای رانیان احس��ان نبود طبیعتا دس��ت به‬ ‫چنی��ن کاری نم ی زدند‪ .‬ام��ا در کنار اینگون��ه فضایل یک‬ ‫رذایل و اسی ب های منشی هم وجود دارد‪ .‬مثال یک رذیلت‬ ‫تقلی د گرای��ی غی ر مدلل‪ ،‬به عنوان یک رذیل��ت در منش ما‬ ‫وجود دارد که خودش را در رفتار نشان م ی دهد‪.‬‬ ‫عده ای معتقدند که بای�د اموزه های غربی درباره‬ ‫س�بک زندگی در فرهن�گ بوم ی مخلوط ش�ده‬ ‫یا فرهنگ بوم�ی را با فرهنگی غرب�ی مطابقت‬ ‫بدهیم‪ .‬ایا شما با این نظریه موافقید؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬تقلید یک وقت مدلل و یک وقت معلل‬ ‫است‪ .‬تقلید مدلل یعنی تقلیدی که پشتوانه عقالنی دارد‪،‬‬ ‫این خیلی خوب اس��ت و نم ی شود که نباش��د‪ .‬هر انسانی‬ ‫در یک رشته ای تخصص دارد و در رش��ته های دیگر مقلد‬ ‫م ی شود‪ .‬یک بیمار حتی اگر پی اچ دی فلسفه و ریاضیات‬ ‫هم داشته باش��د وقتی که پیش یک طبیب حاذق م ی رود‬ ‫به هر حال انجا باید حرف پزش��ک را گ��وش بدهد که این‬ ‫م ی شود تقلید مدلل‪ .‬یا مثال در احکام شرعی گفته م ی شود‬ ‫که ش��ما باید از مرجع تقلید اعلم‪ ،‬تقلید بکنی��د‪ .‬این نوع‬ ‫یکی از امتیازاتی که ما در‬ ‫سب ک زندگ ی مان داریم رفتارهای‬ ‫محب ت امیزی است که مردم نسبت‬ ‫به قشر اسی ب پذیر دارند‪ .‬ببینید در‬ ‫مناسب ت های مختلف مردم م ی روند‬ ‫و به اقشار ضعیف کمک م ی کنند‪ .‬با‬ ‫یک براورد معمولی متوجه م ی شوید‬ ‫که موسسات خیری ه ای در کشور وجود‬ ‫دارد و گاهی اوقات از همین امتیاز یک‬ ‫عده ای هم سوءاستفاده م ی کنند چون‬ ‫مردم ما‪ ،‬مردم ب ا محبتی هستند‬ ‫تقلید‪ ،‬تقلید یک غی ر مجتهد از مجتهد در احکام ش��رعی‬ ‫بوده و تقلید مدلل است‪.‬‬ ‫اما تقلید معلل‪ ،‬تقلیدی اس��ت که پش��توانه دلیل و‬ ‫عقلی نداشته و یک تقلید کورکورانه است‪ .‬این روحیه تقلید‬ ‫کورکورانه یک رذیلت اس��ت که ما در سب ک زندگی داریم و‬ ‫در رفتارهایمان هم خودش را نشان م ی دهد‪ .‬مثال یک فرم‬ ‫لباس��ی به جامعه م ی اید ش��ما م ی بینید که هنوز این فرم‬ ‫لباس مطرح نشده در جامعه رواج پیدا کرده است‪ .‬یا در مورد‬ ‫سبک ارایش سر و صورت‪ ،‬یک دفعه م ی بینید جوان هایی‬ ‫پیدا م ی شوند که موهای خودشان را عجیب و غریب ارایش‬ ‫م ی کنند‪ .‬ی��ا مثال از نماده��ای بعض��ی جریان های ‪sub‬‬ ‫‪ culture‬خرده فرهنگ یا ‪ Anti culture‬ضد فرهنگ‬ ‫اس��تفاده م ی کنند و بعد ه��م بعض ی ها که از این مس��ائل‬ ‫اطالعی ندارند امار م ی دهن��د و م ی گویند که جوان های ما‬ ‫شیطان پرست ش��ده اند‪ .‬این بنده خدا‪ ،‬این جوان نم ی داند‬ ‫شیطان پرس��تی چیس��ت‪ ،‬ولی نماد صلیب شکسته را از‬ ‫گردنش اویزان کرده اس��ت‪ .‬تاثیرپذی��ری از نماد ها خیلی‬ ‫سریع است‪.‬‬ ‫در دوران ی موضوع لباس ملی ایرانیان مطرح شد‬ ‫که به جرات م ی توان گفت که این موضوع مغفول‬ ‫واقع شده است‪ .‬قطعا تغییر لباس ایران ی ها در‬ ‫طول تاریخ بر کنش و منش انها تاثیرات خودش‬ ‫را گذاشته است‪ .‬ایا راهکاری برای حل این مساله‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬در مورد بحث لباس ملی که مطرح کردید باید به‬ ‫این نکته اشاره کنم که هندی ها با اینکه سال ها مستعمره‬ ‫انگلیس بودند اما خانم هایش��ان لباس محلی «س��اری»‬ ‫م ی پوشند‪ .‬البته «س��اری» قبل از دوره اس��تعمار با بعد از‬ ‫اس��تعمار تفاوت پیدا کرده ولی به هر حال این «س��اری»‬ ‫همچنان هست و حتی در بین تحصیلکرده ها و سیاسیون‬ ‫هندی هم رواج پیدا کرده اس��ت‪ .‬مثال همسر نخس ت وزیر‬ ‫هندوس��تان یا خود نخس ت وزیر اگر خانم باش��د این را عار‬ ‫نم ی دان��د که «س��اری» بپوش��د‪ .‬جالب اینکه «س��اری»‬ ‫خانم های مجرد با متاهل ها فرق دارد‪ .‬ش��ما ممکن است‬ ‫بگویید این همه اطالعات را شما از کجا بلدید؟ ما سفرهایی‬ ‫‪ l‬بخش سوم از سب ک زندگی بخش بینش ها بوده‬ ‫که الیه عمی ق تر و پنهانی است که حتی م ی تواند به عنوان‬ ‫مبنا ب رای تغییر منش و کنش ق��رار بگیرد‪ .‬همانطوری که‬ ‫تغیی��ر منش ها بر تغیی��ر کنش ها تاثی ر گذار اس��ت تغییر‬ ‫بینش ها ه��م م ی تواند منش��ا تغییر منش ه��ا و کنش ها‬ ‫بشود‪ .‬بینش ها در واقع عبارتند از نوع نگاه ما به عالم و ادم‬ ‫و اعتقادات ما نسبت به مبدا و معاد‪ ،‬اغاز و انجام و ان نگاه‬ ‫کالنی که ما نسبت به هستی و انسان داریم‪.‬‬ ‫یک امتیاز مهمی که ای رانیان در بخش بینش ها دارند‬ ‫در واقع مربوط به اعتقادات انها نسبت به هم مبدا و معاد و‬ ‫هم به اولیای الهی است‪ّ .‬سر ان هم این است که مثال فرض‬ ‫کنید اگر کسی در ظاهر‪ ،‬معاذاهلل نماز هم نخواند م ی گوید‬ ‫من خدا و اخرت را قبول دارم‪ .‬این بینش اعتقادی نسبت به‬ ‫مبدا و مع��اد اگر نگویم در همه‪ ،‬حداق��ل در عمده ای رانیان‬ ‫وجود دارد‪ .‬اعتقادی که ای رانیان نسبت به اولیای الهی مثل‬ ‫پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) دارند‪ ،‬ظهورش را در رفتارهای روز‬ ‫تاسوعا و عاش��ورا م ی بینید‪ .‬این صرفا یک عادت ظاهری‬ ‫نبوده و یک اعتقاد و باور است‪.‬‬ ‫اما عیبی که ما در بخش بینش��ی مشاهده م ی کنیم‬ ‫بیش��تر متاث��ر از ن��وع غرب زدگی م��ا و در واق��ع گرایش‬ ‫سکوالریس��تی اس��ت که در بینش ما ول��و خیلی مخفی‬ ‫وجود پیدا کرده است‪ .‬اینکه شما به بعض ی ها که م ی گویند‬ ‫ایا حاضرید در سیاس��ت دخالت کنید م ی گویید که نه من‬ ‫اصال کاری به سیاست ندارم‪ ،‬این سخن ب ر م ی گردد به یک‬ ‫بینش��ی که در واقع از زمان مشروطه ش��روع شده و شکل‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬انها به غلط این طور القا م ی کردند که از نظر‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬غرب و دنی��ای مدرنیته عقالنیت طولی‬ ‫را کنار گذاش��ته و فقط به عقالنیت عرضی پرداخته است‪.‬‬ ‫معرفت ب رای قدرت و تکنولوژی ب رای تسلط بشر بر طبیعت‬ ‫است‪ .‬علوم انس��انی ب رای شناخت‪ ،‬تس��لط و تغییر انسان‬ ‫موجود است‪ .‬همه اش همین اس��ت و در این جریان رابطه‬ ‫طولی تضعیف شده است‪.‬‬ ‫م��ا ای ران ی ها ب��ه لحاظ بینش��ی رابط��ه و عقالنیت‬ ‫طول ی مان تقویت شده و قوی اس��ت اما رابطه عرض ی مان‬ ‫ضعیف است و انهایی که غرب زده شده و به سمت مدرنیته‬ ‫م ی روند‪ ،‬رابطه طولی را تضعیف و رابطه و عقالنیت عرضی‬ ‫را تقویت م ی کنند‪.‬‬ ‫خطای مدرنیته این است که عقالنیت طولی را حذف‬ ‫کرده و نتیجه اش این است که االن محی ط زیست و خانواده‬ ‫دارد اس��یب م ی بیند‪ .‬بحران های فعلی زائیده این موضوع‬ ‫اس��ت که عقالنیت طولی کنار رفته اس��ت‪ .‬اگر عقالنیت‬ ‫طولی وجود داش��ته و عقالنیت عرضی کنار برود‪ ،‬انحطاط‬ ‫علمی و تکنولوژی تحقق پیدا م ی کند‪ .‬ب رای اینکه امتیازات‬ ‫هر دو قس��مت وجود داش��ته و معایبی در کار نباشد باید‬ ‫عقالنیت طولی وعرضی را با هم جمع کرد‪.‬‬ ‫توجه داش��ته باش��ید که متاس��فانه بخش و ساحت‬ ‫بینشی س��ب ک زندگی ما ایران ی ها این است که عقالنیت‬ ‫طولی ما تقویت ش��ده اما عقالنیت عرضی خیلی ضعیف‬ ‫اس��ت و اینهایی که به س��مت عقالنیت عرض��ی رفته و‬ ‫دانشمند علوم طبیعی و‪ ...‬م ی شوند‪ ،‬گاهی اوقات به سمتی‬ ‫م ی روند که عقالنیت طولی را از دست م ی دهند‪.‬‬ ‫پس بناب راین اگر ما م ی خواهیم به معایب و امتیازات‬ ‫س��ب ک زندگی بپردازیم باید به ساحت بینش��ی‪ ،‬کنشی و‬ ‫منشی ان توجه کنیم و بعد اگر بخواهیم یک نقشه ای ب رای‬ ‫بحث س��ب ک زندگی ارائه کنیم باید حتما در هر سه سطح‬ ‫به این موضوع نگاه کنیم‪ .‬یعن��ی الگویی که م ی خواهیم‬ ‫پیش��نهاد بدهیم فقط به رفتار توجه نکن��د‪ ،‬به منش ها و‬ ‫‪ l‬خیلی سوال مهمی اس��ت اما اجازه بدهید قبل‬ ‫از اینکه به جوابش بپ��ردازم مثالی را مطرح کنم‪ .‬م ی گویند‬ ‫غضنفر در یک تیم فوتبال بازی م ی کرد‪ ،‬مدام به خودشان‬ ‫گل م��ی زد‪ ،‬گفتند تیم مقاب��ل را رها ک��رده و فقط مراقب‬ ‫غضنفر باشید‪ .‬ما در حال حاضر با یک اسیب جدی روبه رو‬ ‫هس��تیم‪ .‬یعنی یکی از عوامل اصلی ک��ه در حال حاضر‬ ‫دارد به سب ک زندگی ما اس��یب م ی زند فیلم هایی است که‬ ‫خودمان در داخل داریم م ی سازیم‪.‬‬ ‫االن خطر س��ینمای م��ا بد ت��ر از ماهواره هاس��ت‪.‬‬ ‫فیلم هایی که در دو سال اخیر ساخته شده را بررسی کنید به‬ ‫این نتیجه خواهید رسید‪ .‬فیلم های «شاعر زباله ها»‪« ،‬اقا‬ ‫یوس��ف»‪« ،‬زندگی خصوصی»‪« ،‬جدایی نادر از سیمین»‪،‬‬ ‫«گشت ارش��اد» و‪ ...‬از این دسته هس��تند‪ .‬من جدید ترین‬ ‫فیلم هایی که یک مقداری در این وادی ها باشند را م ی بینم‪.‬‬ ‫در حال حاضر هم دنبال فیلم «زندگی ای رانی» که در دبی‬ ‫اکران شده م ی گردم که تا به االن پیدا نکرده ام‪ .‬من همه اینها‬ ‫را دیدم و م ی بینم و معموال در مسیر قم – ته ران و بالعکس‬ ‫که تردد م ی کنم بخش��ی از کار من دیدن ای��ن فیلم ها در‬ ‫طول مسیر است‪.‬‬ ‫پیام این فیلم ها چیزی جز ی��اس‪ ،‬ناامیدی و بدبینی‬ ‫نیست‪ .‬مثال فیلم ش��اعر زباله ها از همان ابتدا چه تعابیر و‬ ‫اصطالحات بدبینانه و ناامی د کننده را مطرح م ی کند‪ .‬یا مثال‬ ‫همین فیلم زندگی خصوصی پیامش این است که این ادم‬ ‫انقالبی اگر چه در ابتدای انقالب پونز بر س��ر خانم ها فرو‬ ‫م ی کرد االن ولو اینکه روشنفکر هم شده‪ ،‬گلوله بر سر انها‬ ‫م ی زند‪ .‬این مفاهیم و تعابیر خیلی خطرناک است‪.‬‬ ‫من تقریبا مقید بودم و سریال «دونگ یی» را م ی دیدم‬ ‫و ش��ب هایی هم که دیر به منزل م ی رس��یدم بچه ها ان را‬ ‫ضبط م ی کردند و م ی دیدم‪ .‬پی��ام «دونگ یی» این بود که‬ ‫ادمی که صداقت داش��ته و اهل خدمت باشد‪ ،‬خدا کمکش‬ ‫م ی کند و ادم هایی که به دنبال قدرت بروند‪ ،‬زمین م ی خورند‪.‬‬ ‫هر که دنبال خیانت بود زمین خورده‪ ،‬ولو اینکه مشاور اعظم‪،‬‬ ‫همسر شاه یا حتی وزیر بودند‪ .‬اما بر خالف ان م ی بینیم که‬ ‫یک دختر دهاتی که قصد خدمت دارد‪ ،‬خدا کمکش کرد و به‬ ‫پیروزی رسید و در نهایت هم پسرش حاکم شد‪.‬‬ ‫بیایید فیلم هایی بس��ازیم که امید‪ ،‬نشاط و اخالق را‬ ‫انتشار بدهد‪ .‬اینکه روی یک نقطه ضعفی که نم ی گویم در‬ ‫ای ران نیست دس��ت بگذاریم و ان را بزرگ کنیم‪ ،‬این نتایج‬ ‫گرفته م ی ش��ود که ای ران اصال جای زندگی کردن نیست و‬ ‫برویم خارج زندگی کنیم‪ .‬نباید م��ردم را از زندگی کردن در‬ ‫ای ران ناامید کنیم‪ .‬من م ی خواهم بگویم که اول یک فکری‬ ‫به حال غضنفرهای خودمان بکنیم بعد سراغ ماهواره برویم‪.‬‬ ‫اما موضوع استفاده از ماهواره در ای ران به قول ما اهل‬ ‫فلسفه به یک کب رای کلی ب ر م ی گردد و ان اینکه ما ای رانی‪،‬‬ ‫مسلمان و غربی هس��تیم؛ مثلث س��ه ضلع ی ای که االن‬ ‫گرفتار ان شدیم‪ .‬ما ای ران ی ای هستیم با یک فرهنگ ای رانی‬ ‫قدیم ی که تا به االن نتوانس��تیم چهارشنب ه سوری را حذف‬ ‫کنیم‪ .‬عید نوروز جزء س��نت های ای رانی بوده و البته خیلی‬ ‫هم خوب است‪.‬‬ ‫ما در عین ح��ال که اس�لامی بوده و ب��ا فرهنگ و‬ ‫اموزه های اسالمی مرتبط هستیم اما از طرف دیگر‪ ،‬غربی‬ ‫یا غربزده هس��تیم‪ .‬چون به هر حال داریم مرتب از فلسفه‪،‬‬ ‫علوم پایه‪ ،‬علوم انسانی‪ ،‬علوم مهندسی‪ ،‬صنعت و فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫ش�ما به دو بخش مهم از س�بک زندگی شامل‬ ‫بخش کن�ش و منش اش�اره کردی�د‪ .‬در بخش‬ ‫س�وم از ویژ گ ی ه�ای س�بک زندگی ش�اهد چه‬ ‫امتیازات و افتراقاتی هستیم؟‬ ‫چگون�ه م ی ش�ود در کن�ار عقالنی�ت طولی به‬ ‫عقالنی�ت عرض�ی ه�م توج�ه ک�رد؟ وضعیت‬ ‫سبک زندگی ایرانیان در این بین چگونه تعریف‬ ‫م ی شود؟‬ ‫در ش�رایط فعلی در خانه برخی ایران ی ها شاهد‬ ‫حضور گیرنده های ماهواره ای هس�تیم که خود‬ ‫ماهواره ‪ 24‬س�اعته و ب�دون محدودیت در حال‬ ‫القای زندگی به س�بک غرب�ی در جامعه ایرانی‬ ‫است‪ .‬برای حل این مشکل چه باید کرد؟‬ ‫سبک زندگی‬ ‫که م ی رویم معموال سعی م ی کنیم این مسائل فرهنگی را‬ ‫به دقت از نزدیک ببینیم و درباره انها م ی پرسیم‪.‬‬ ‫سبک لباس پوش��یدن ما در ای ران مرتب تغییر پیدا‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬ما در یک جایی بودیم و یک جمعی که ادای‬ ‫روشنفکری درم ی اوردند م ی خواستند یک اشکال و نقدی به‬ ‫روحانیت بگیرند‪ .‬گفتند چرا شما لباستان با لباس بقیه فرق‬ ‫دارد؟ م ی خواهید مثال یک خودی نش��ان بدهید و بگویید‬ ‫که مثال ما این هس��تیم و‪ ...‬من به او گفتم که اوال نیروی‬ ‫انتظامی هم لباسش فرق دارد و پزشکان هم در محیط کار‬ ‫خود لباس مخصوصی دارند‪ .‬ثانیا ش��ما لباس ها را تغییر‬ ‫دادید‪ .‬تا دوره قاجار همه افراد‪ ،‬عبا و قبا بر تن داشتند‪ .‬اصال‬ ‫این لباس مخصوص ای ران ی ها ب��وده و همه هم ان را ب ر تن‬ ‫داش��تند‪ .‬بعد از ان بود که کت و ش��لوار امد و شماها ان را‬ ‫بر تن کردید‪ .‬ایا ما باید از شما تبعیت کنیم؟‬ ‫این ن��وع لباس پوش��یدن در اصل به هم��ان روحیه‬ ‫تقلیدی ب ر م ی گردد‪ .‬یک مدتی کاله پهلوی باب ش��د‪ ،‬بعد‬ ‫از ان یک مدت ش��لوارهایی که پایین ان گشاد و باالی ان‬ ‫تنگ بود مد شد‪ .‬مرتب نوع ارایش های سر و صورت تغییر‬ ‫این امر ناشی از همان رذیلت منشی و تقلیدهای‬ ‫م ی کند که ‬ ‫معلل و کورکورانه است‪.‬‬ ‫من نم ی خواهم بگویم که ادم نبای��د تقلید بکند اما‬ ‫باید یک پشتوانه عقالنی داشته باشد که چرا من این سبک‬ ‫لباس‪ ،‬مد یا ارایش را انتخاب ک��رده ام؟ نه اینکه حاال مثال‬ ‫فرض کنید اقای ملسون اینطوری لباس م ی پوشد و من هم‬ ‫باید اینطوری بپوشم‪ .‬یا مثال فرض کنیم مایکل جکسون‬ ‫انطوری سر و صورتش را ارایش داده بود و من هم باید مثل‬ ‫او باشم‪ .‬خب این چه مالکی اس��ت‪ .‬هزاران ادم وجود دارند‬ ‫که مرتب تغییر شکل و گاهی اوقات تغییر هویت م ی دهند‪.‬‬ ‫ایا ما هم باید همان طوری باش��یم؟ این منش وقتی تغییر‬ ‫پیدا کرد کنش هم تغییر پیدا م ی کن��د و بعد م ی بینید که‬ ‫طرف ب ی هویت شده و هویت خودش را از دست داده است‪.‬‬ ‫بینشی‪ ،‬اهل بیت کاری به سیاست نداشتند‪ .‬یعنی ان بعد‬ ‫اجتماعی‪ ،‬حضور و فعالیت سیاس��ی اهل بیت(ع) از سوی‬ ‫افراد خیلی کمرنگ مشاهده م ی ش��ود‪ .‬البته این قصه به‬ ‫نظرم به یک پیشینه تاریخی قبل از مشروطیت ب ر م ی گردد‬ ‫و ان حاکمیت عقالنیت تصوف است که از قرن دوم در ما‬ ‫ای ران ی ها شکل گرفته است‪ .‬شما م ی دانید که اکثر صوفیان‬ ‫ای رانی بودند و شهید مطهری هم در کتاب خدمات متقابل‬ ‫اسالم و ای ران از ش��خصی ت های زیادی از متصوفه از ای ران‬ ‫قدیم نام م ی برد‪ ،‬این شخصی ت ها در واقع بینش صوفیانه‬ ‫پیدا کرده بودند‪.‬‬ ‫به بدعت ه��ا و انحرافات بعض��ی فرقه های صوفیان‬ ‫مانند اباحه گری که خانقاه را به جای مس��جد گذاش��تند و‬ ‫امثال اینها کاری ندارم‪ .‬مش��کل اصلی این است که بیشتر‬ ‫بینش های انها مبتنی بر عقالیت طولی است نه عقالنیت‬ ‫عرضی‪.‬‬ ‫هم در عرفان نظری و هم در عرفان عملی ‪ ،‬فقط رابطه‬ ‫انسان با خدا مطرح است‪ .‬خدا و تجلیات خدا را شهود کنیم‪.‬‬ ‫در عرفان عملی باید از توبه و امثال ان شروع کنیم تا به خدا‬ ‫برسیم‪ .‬اسفار اربع ه ای که ذکر م ی کنند سیر من الخلق الی‬ ‫الحق و بعد از ان سیر من الحق الی الخلق است‪.‬‬ ‫انهایی که گرای��ش تصوف دارند با عل��وم طبیعی و‬ ‫علوم انسانی میانه ای ندارند و بیشتر دغدغه های انها رابطه‬ ‫انسان با خدا هم در مقام نظر و هم در مقام عمل است‪ .‬من‬ ‫نم ی خواهم بگویم این عیب است بلکه این نقص است واال‬ ‫این یکی از امتیازات ما ای ران ی هاست که رابطه انسان با خدا‬ ‫را مورد توجه قرار م ی دهیم‪.‬‬ ‫بینش ها هم باید توجه داش��ت و بعد از ان نهادهایی که در‬ ‫کشور فعالیت م ی کنند در نهایت به یکی از این ساحت ها‬ ‫توجه کرده و به ان بپردازند‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫غرب تاثیر م ی گیریم‪ .‬یعنی پنج مولفه غرب کامال دارد روی‬ ‫ما تاثیر م ی گذارد که یکی از انها بحث فرهنگ ماهواره یا‬ ‫صنعت ماهواره است‪.‬‬ ‫بنده در کتاب جریان شناس��ی فکری ای��ران معاصر‪،‬‬ ‫وقتی که این جریان را معرفی کردم یک جریانی را به امام و‬ ‫رهبری و خیلی از بزرگان حتی بزرگان گذشته به نام جریان‬ ‫عقالنیت اسالمی نس��بت دادم‪ .‬ما با عقالنیت منطقی و‬ ‫اس�لامی م ی گوییم که کدام بخش از ای ران��ی اری و کدام‬ ‫بخ��ش از ای رانی نه‪ .‬یعنی م��ا نه مطلقا غرب��ی و نه مطلقا‬ ‫غرب س��تیزیم‪ .‬ما نم ی گوییم حاال هر چه غربی اس��ت بد‬ ‫است یا هر چه غ ربی است خوب است‪ .‬هر چه بینش‪ ،‬کنش‬ ‫و منش ای رانی است خوب است و هر چه نیست بد است‪.‬‬ ‫حتی در بحث اس�لام‪ ،‬ما معتقدیم که افراد مختلفی‬ ‫یک چیزهایی را به نام اس�لام مطرح کردند که ما باید انها‬ ‫را بس��نجیم و ارزیابی کنیم‪ .‬مگر هر کسی هر چیزی را به‬ ‫اس�لام نس��بت داد باید بپذیریم؟ عقالنیت اسالمی یک‬ ‫منطق و معی��ار بوده که به م��ا قدرت گزین��ش را م ی دهد‬ ‫و بس��یار مهم اس��ت که ما از این طریق قدرت گزینش را‬ ‫به دس��ت بیاوریم‪ .‬مس��ئوالن و عناصر مختلف تاثی ر گذار‬ ‫مخصوصا ش��ورای عالی انقالب فرهنگی ب ر اس��اس این‬ ‫منطق و معیار بیایند و بگویند چه بخش��ی از غرب اری و‬ ‫چه بخشی نه‪ .‬اما به ان بخش��ی هم که گفته م ی شود نه‪،‬‬ ‫توجه داشته باش��ید‪ .‬خب جامعه ما به ان بخش هم که ما‬ ‫م ی گوییم نه الزاما گوش نم ی دهد و راه خود را م ی رود‪.‬‬ ‫ح��اال انهایی ک��ه م ی روند دو دس��ته هس��تند؛ یک‬ ‫دسته افرادی که س��ازمان یافته‪ ،‬کامال مدیریت شده و تابع‬ ‫جریان های فراماسونری م ی خواهند‪ .‬در واقع بینش‪ ،‬منش‬ ‫و کنش ای ران اسالمی را عوض کنند و حساب شده هم کار‬ ‫م ی کنند‪ .‬مسئول این کار بخش انتظامی و امنیتی است‪ .‬ما‬ ‫گاهی اوقات مطلع م ی شدیم که مثال از ته ران یک اتوبوس‬ ‫یا مینی بوس خانم های مشکل دار را م ی اوردند قم و از صبح‬ ‫تا شب در خیابان ها پرس��ه م ی زدند‪ ،‬بعد هم شب دیر وقت‬ ‫انها را به ته ران ب ر م ی گرداندند‪ .‬خب معلوم است که این کار‬ ‫حساب شده و سازمان یافته است و بدین وسیله م ی خواهند‬ ‫فضای معنوی شهر قم را تحت تاثیر قرار بدهند‪ .‬حتی این‬ ‫ادم ها‪ ،‬دور و اط راف حرم مطهر حضرت معصومه (س) پرسه‬ ‫م ی زدند‪ .‬خب این چیزی نیس��ت که شما بگویید که من با‬ ‫یک توصیه اخالق��ی انها را هدایت م ی کنم‪ .‬معلوم اس��ت‬ ‫که انها به صورت سازمان یافته و پش��توانه دار دارند به این‬ ‫اقدامات دست م ی زنند‪ .‬اینجا مسئوالن انتظامی و نظامی‬ ‫وظیفه دارند تا انها را شناسایی و با انها برخورد کنند‪.‬‬ ‫باید در م��ورد بخش «نه» غ��رب‪ ،‬کار فرهنگی کرد‪.‬‬ ‫صدا و سیما‪ ،‬حوزه های علمیه و وزارت فرهنگ و ارشاد در‬ ‫این زمینه نقش موثری دارند و باید بیایند بررس��ی و تبیین‬ ‫کنند‪ .‬ما درباره اثار سوء ماهواره چه کار کرده ایم؟ چه تبیینی‬ ‫داشتیم؟ روزنامه ها‪ ،‬مجله ها و صدا و سیمای ما از این جهت‬ ‫که به خانواده ها نشان بدهند که این ماهواره ها قبل از اینکه‬ ‫به جامعه اس��یب بزنند ب��ه بنیان خانواده اس��یب م ی زنند‬ ‫چه کار کرده اند؟ به هر حال وقتی خانواده ها‪ ،‬ش��بکه های‬ ‫ماهواره ای منحرف را تماشا کنند‪ ،‬اول این خانواده تزلزل پیدا‬ ‫م ی کند بعد وقتی خانواده تزلزل پیدا کرد جامعه تزلزل پیدا‬ ‫م ی کند‪ .‬ما تا به االن یک سریال یا فیلم درباره اسی ب های‬ ‫ماهواره ساخته ایم؟ متاسفانه نساخته ایم‪ .‬به جای ان م ی ایند‬ ‫سریال دزد و پلیس که یک طنز ب ی محتواست را م ی سازند‪.‬‬ ‫این همه دارند هزین��ه م ی کنند اما در راس��تای تبیین این‬ ‫تزایی‬ ‫اسی ب ها ب رنامه ریزی نم ی کنند تا بدین وسیله‪ ،‬موفقی ‬ ‫کنند‪ .‬ای ران ی ها افراد با هوش و با ذکاوت ی هستند و با کنایه‬ ‫هم مطلب را م ی گیرند چه برسد با صداقت‪ .‬ولی از ان طرف‬ ‫هم خوب تقلی د پذیر هستند و ما باید با استفاده از هوش و‬ ‫ذکاوت ای ران ی ها تقلید انها را به تقلید مدلل تبدیل کنیم و‬ ‫این کار کامال شدنی است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪62‬‬ ‫خطرات شیوع فردگرایی و لذت طلبی‬ ‫‪3‬‬ ‫گفت وگو با دکتر لبیبی درباره افات سبک زندگی غربی برای ایرانیان‬ ‫دکتر محمدمهدی لبیبی‪ ،‬استاد حوزه جامع ه شناسی دانشگاه عالمه طباطبایی است و پیشتر مدرس دانشکده‬ ‫علوم اجتماعی دانشگاه تهران و مدیر رادیو تجارت بوده است‪ .‬از این استاد جامع ه شناسی کتاب هایی چون «خانواده ها‬ ‫در دنیای امروز»‪« ،‬مفاهیم کلیدی پی یر بوردیو»‪« ،‬زندگی و مرگ یک مولف»‪« ،‬جرائم خش�ن» و «لیبرال دموکراس�ی‬ ‫ارزویی ناتمام» و‪ ...‬منتشر شده اس�ت‪ .‬وی در عرصه مباحث مربوط به خانواده و سبک زندگی‪ ،‬متبحر و محل رجوع‬ ‫است و اسی ب های بسیاری را در زمینه سبک زندگی ایرانی امروز برم ی شمرد‪ .‬بسیاری از این موارد همان اسی ب هایی‬ ‫هستند که مقام معظم رهبری نیز در سفر به خراسان شمالی در جمع مردم بدان ها اشاره فرموده و موارد قابل اصالح‬ ‫در سبک زندگی دانسته اند‪ .‬دکتر لبیبی اخالق را یکی از مهمترین پارامترهای متاثر در سبک زندگی م ی داند و درباره‬ ‫اسی ب های ان در س�بک زندگی بومی ایرانی م ی گوید‪« :‬این روزها مشاهده م ی کنیم که اخالق نظری در کشور بسیار‬ ‫فربه شده و در محی ط های دانشگاهی و حوزوی به کرات مورد تاکید قرار دارد‪ ،‬اما متاسفانه حوزه اخالق عملی که بسیار‬ ‫نیز ب ا اهمی ت تر از اخالق نظری است‪ ،‬مورد غفلت قرار گرفته است‪ ،‬همین ک م توجهی به اخالق عملی در سبک زندگی‬ ‫ایرانی تاثیر منفی گذاشته‪ ،‬ب ه طوری که ان را دچار تنش ساخته و ناهماهنگ ی هایی را در رفتارهای افراد در محیط داخل‬ ‫و خارج از منزل‪ ،‬محی ط های کاری و‪ ...‬ایجاد کرده است‪ ».‬مشروح گفت وگو با دکتر لبیبی را در ادامه م ی خوانیم‪.‬‬ ‫گفت وگو‪ :‬زهره سعیدی‬ ‫جن�اب اق�ای دکت�ر لطف�ا توضی�ح دهی�د ک�ه‬ ‫س�بک زندگی ب�ه چ�ه معناس�ت و دارای چ�ه‬ ‫کارکردهایی است؟‬ ‫کزندگی‪ ،‬بسیاری از افراد معتقد‬ ‫‪ l‬درباره مفهوم سب ‬ ‫هستند سب ک زندگی از دو واژه «سبک» و «زندگی» دریافت‬ ‫شده و معادل (‪ )style of life‬است به این معنا که در زندگی‬ ‫روزمره اتفاقاتی م ی افتد که ب رای ان اتفاقات باید ش��یوه ای‬ ‫کزندگی این نیست‬ ‫تعیین کرد‪ ،‬اما در واقع معنی اصلی سب ‬ ‫کزندگی برگرفته از واژه های سبک و زندگی‬ ‫چرا که مفهوم سب ‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه مفهومی گسترده و مرجع دارد و بسیاری المان ها‬ ‫در درون ان قرار دارد که شامل دیدگاه انسان نسبت به زندگی‬ ‫و ماهیت زندگی م ی ش��ود‪ .‬بر این اساس سب ک زندگی ابعاد‪،‬‬ ‫موضوعات و اهداف مختلفی را شامل م ی شود و نم ی توان ان را‬ ‫به چند واژه و موضوع جزئی محدود کرد‪ .‬یکی از این کارکردها‬ ‫ایجاد تمایز بین افراد است‪ ،‬گاهی پوشیدن یک لباس خاص‪،‬‬ ‫غذا یا ورزش مشخص باعث م ی شود تا افراد تالش کنند از‬ ‫این طریق خود را از دیگران متمایز ساخته و مرزی را بین خود‬ ‫و دیگران ایجاد کنند‪ ،‬درحالی که گاهی اوقات این مرزبندی‬ ‫صورت نم ی گیرد‪.‬‬ ‫ایا م ی ت�وان ب�ه راحتی ی�ک س�بک زندگی را در‬ ‫جامع ه ای ایج�اد کرد یا س�بکی را در یک جامعه‬ ‫تغییر داد؟‬ ‫‪ l‬پیش از پاسخ به این پرس��ش توضیح بدهم که‬ ‫سب ک زندگی بومی شامل نگرش ها‪ ،‬بینش‪ ،‬معرفت نسبت‬ ‫به زندگی‪ ،‬حیات و هستی اس��ت؛ بناب راین اینکه چطور این‬ ‫عوامل در جامعه ای رانی تعریف م ی ش��ود‪ ،‬س��ب ک زندگی را‬ ‫مشخص م ی کند‪.‬‬ ‫کزندگی بومی با بینش‪ ،‬فرهنگ و باورهای بوم ی ‬ ‫سب ‬ ‫کزندگی ایده ال‬ ‫کزندگی معیار با سب ‬ ‫در ارتباط است‪ ،‬اما سب ‬ ‫کزندگی مطلوب یا معیار ان چیزی‬ ‫متفاوت است چرا که سب ‬ ‫کزندگی‬ ‫است که منطبق با فرهنگ و باورهای ماست اما سب ‬ ‫ایده ال ان چیزی است که ممکن اس��ت در جامعه مشاهده‬ ‫نشود‪ .‬ماکس وبر جامع ه شناس از این نوع دوم سب ک زندگی‬ ‫به تیپ ایده ال تعبیر م ی کند و به فارسی گونه ارمانی تعریف‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬ب رای نمونه ممکن اس��ت ب رای یک دانشجو ‪20‬‬ ‫مش��خصه درنظر گرفته ش��ود که البته وی دارای تمام ان‬ ‫مشخصه ها نباش��د‪ ،‬اما هرچه یک جامعه به نمونه ارمانی‬ ‫کزندگ ی اش به مطلوب نزدیکتر است‪،‬‬ ‫نزدیکتر شود‪ ،‬مدل سب ‬ ‫کزندگی بومی را تعریف کرد‪.‬‬ ‫ب راین اساس م ی توان یک سب ‬ ‫کزندگی باید بگویم که به سادگی‬ ‫ب رای تغییر یک سب ‬ ‫نم ی توان یک س��بک را ایجاد یا تغییر داد چرا که ریشه های‬ ‫ان در ذهنیت انسان هاس��ت و تغییر نگرش ادم ها‪ ،‬باورها و‬ ‫ارزش ها کار ساده ای نیست‪ .‬سب ک زندگی پدیده ای است که‬ ‫در دل و روان انسان ها جا دارد و عادات و منش رفتاری انها را‬ ‫شکل م ی دهد‪.‬‬ ‫در قران کریم مباحثی درباره س��ب ک زندگی انسان ها‬ ‫بیان ش��ده‪ ،‬ب رای نمونه در ایه ای که خداوند انسان را خطاب‬ ‫قرار داده و روحیه سرکش او را به دلیل افزایش ثروت ترسیم‬ ‫م ی کند‪ ،‬ای��ن روحیه ج��زو ویژگ ی های انس��انی و به نوعی‬ ‫کزندگ ی اش تلقی م ی شود‪.‬‬ ‫سب ‬ ‫ب ا وجود این مس�ائل س�بک زندگی ایرانی بر چه‬ ‫پای ه هایی استوار است؟‬ ‫کزندگی ای رانی بر دو اساس ویژگ ی های دینی‬ ‫‪ l‬سب ‬ ‫و ملی یا به تعبیری هویت دینی و ملی اس��توار شده است‪.‬‬ ‫هویت دینی برگرفته از دین اس�لام ب رای اکثریت مردم ای ران‬ ‫کزندگی‬ ‫است‪ ،‬البته اقلی ت های سایر مذاهب نیز ب راساس سب ‬ ‫دینی ‪ -‬اسالمی خود را با این س��بک در کشور وفق داده اند‪.‬‬ ‫اسالم جزو ادیانی است که در تمام جزئیات زندگی روش و راه‬ ‫و رسم مشخصی دارد و برخالف بس��یاری ادیان که کاری با‬ ‫مسائل شخصی پیروان خود ندارند‪ ،‬با مسائل جزئی سروکار‬ ‫دارد؛ بناب راین حتی ب رای نماز خواندن و روزه گرفتن‪ ،‬پوشش‪،‬‬ ‫تو امد و ارتباطات خویشاوندی و باورهای سیاسی منابعی‬ ‫رف ‬ ‫در قران و احادیث ارائه داده است‪.‬‬ ‫هویت ملی نی��ز تاثی راتی در س��ب ک زندگی دارد‪ ،‬ب رای‬ ‫نمونه تمدن ای رانی با اداب و رسوم و فرهنگ خاص در جامعه‬ ‫یا نحوه ارتباط با والدین و احترام به انها و روابط خویشاوندی‬ ‫در این حوزه تعریف م ی ش��ود‪ ،‬بناب راین در برخی بخش های‬ ‫کزندگی دینی بر ملی ارجحیت دارد و برعکس‪.‬‬ ‫جامعه سب ‬ ‫این یک س�وال جدی اس�ت با ای�ن پی ش فرض‬ ‫م ی توان گفت باورهای دینی در ایران نس�بت به‬ ‫گذشته تغییر کرده است؟‬ ‫‪ l‬در پاسخ به این سوال باید بگویم که در طول زمان‬ ‫غلظت باورهای دینی تغیی راتی داشته‪ ،‬اما این بدان معنا نیست‬ ‫که اعتقادات مردم سست شده است‪ ،‬باید این اصل را بپذیریم‬ ‫کزندگی و هر باوری در طول زمان دچار تغییر‬ ‫که هر نوع سب ‬ ‫و تحوالتی م ی شود‪.‬‬ ‫ب�ا ای�ن س�خن نم ی ت�وان نتیج�ه گرف�ت که‬ ‫سبک زندگی بومی شباهتی با س�بک زندگی در‬ ‫غرب پیدا کرده است؟‬ ‫‪ l‬سب ک زندگی ایده ال جامعه ای رانی بر پارامترهای‬ ‫دینی و ملی اس��توار اس��ت‪ ،‬اما اکن��ون همه م��ا در دنیای‬ ‫جهان ی شده و جهان ی س��ازی زندگی م ی کنیم‪ ،‬زندگی ای رانی‬ ‫قاعدتا در ارتباط با کل جهان اس��ت و ای��ن ارتباط به معنای‬ ‫ارتباط با فرهنگ ها‪ ،‬رس��انه ها و ش��رایط دنیای جدید است‬ ‫که در دهه های گذش��ته کمرنگ تر ب��وده و اوج ان را اکنون‬ ‫م ی توانیم مشاهده کنیم چرا که گس��تره رسانه ها‪ ،‬فناوری و‬ ‫تکنولوژی و امکانات ارتباطی راه را ب رای تبادل فرهنگی باز‬ ‫کرده است‪ .‬بناب راین در این برهه ه ر کس ارزش های خود را به‬ ‫دیگران منتقل و تحت تاثیر ارزش های دیگران قرار م ی گیرد‬ ‫و هر نوع سب ک زندگی متاثر از عوامل مختلف قرار م ی گیرد‬ ‫نه یک عامل‪.‬‬ ‫اخالق چه نقشی در سبک زندگی ایفا م ی کند؟‬ ‫بنابرای�ن ایا این صحیح اس�ت که تح�ت تاثیر‬ ‫ارزش های غربی قرار بگیریم؟‬ ‫‪ l‬م��ن معتقد به نظری��ه «گیدنز»‪ ،‬جامع ه ش��ناس‬ ‫انگلیسی هستم که م ی گوید در دنیای مدرن نباید سنت ها را‬ ‫حبس کرد‪ ،‬بناب راین در عین اینکه حق نداریم همه انها را حفظ‬ ‫کنیم باید از سایر ارزش ها نیز استفاده کرد‪ ،‬البته این بدین معنا‬ ‫نیست که هرچه وجود داشته خوب است‪ ،‬بلکه باید از ارزش ها‬ ‫و هنجارهای دنیای مدرن نیز اس��تفاده کنیم؛ بناب راین این‬ ‫اشکالی ندارد که سب ک زندگ ی مان تحت تاثیر سایر سب ک ها‬ ‫قرار گیرد‪ .‬ای راد اینجاست که فرهنگ غرب در تضاد با ریشه ها‬ ‫واقع ش��ود‪ .‬ب رای نمونه اینکه نظم‪ ،‬ترتیب و انضباط زندگی‬ ‫و کار را از غرب دریافت کنیم‪ ،‬امری شایس��ته است و باعث‬ ‫عقالن ی تر شدن رفتارها و صحی ح تر شدن رفتار مردم م ی شود‪،‬‬ ‫اما اینکه دچار برخی اسی ب ها و معضالت جامعه غ ربی شویم‪،‬‬ ‫جامعه را دچار اشکال م ی کند‪.‬‬ ‫سبک زندگی غربی دارای چه اسی ب هایی است؟‬ ‫کزندگی‬ ‫‪ l‬بسیاری از مواردی که در زمینه اسیب سب ‬ ‫غرب مطرح م ی شود ب رای خود غ ربیان اسیب نیست‪ ،‬اما ب رای‬ ‫ی اسیب محسوب م ی شود‪ ،،‬ب رای‬ ‫کزندگی بوم ‬ ‫ای رانیان با سب ‬ ‫نمونه جامعه غرب به اتفاق‪ ،‬به فردگرایی و لذت طلبی افراطی‬ ‫روی اورده اند‪ ،‬بناب راین این روزها در کشور نیز مشاهده م ی کنیم‬ ‫که جوانان کمتر عالقه مند به ازدواج هستند و بیشتر دلیل ان‬ ‫مشکالت مادی نیست‪ ،‬بلکه عالقه مندی به ازدواج کمتر شده‬ ‫اس��ت درحالی که هم دین و هم سنت های ملی به تشکیل‬ ‫به موقع خانواده و ازدواج تاکید کرده ان��د‪ ،‬بناب راین اگر به این‬ ‫روش به س��ب ک زندگی غربی ادامه دهیم‪ ،‬مطمئنا بسیاری‬ ‫از ب ی هنجاری ها و مشکالت تحت تاثیر این فرهنگ گریبان‬ ‫کزندگ ی مان را خواهد گرفت و افزایش می زان طالق ها‬ ‫س��ب ‬ ‫در جامعه که مقام معظم رهبری نیز در س��فر اخیرش��ان به‬ ‫خ راسان شمالی بدان اشاره کرده اند از جمله مواردی است که از‬ ‫کزندگی غ ربی به سنتی وارد شده و شکاف ها و مشکالتی‬ ‫سب ‬ ‫را ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫«س��بک زندگی» این روزه��ا به بح��ث غالب میان‬ ‫رسانه ها و ش��خصیت های مختلف تبدیل شده است‪.‬هر‬ ‫کدام از انان در این مورد دیدگاهی دارند و نگاهی ویژه ‪ .‬حسین‬ ‫صفار هرندی ک��ه در کارنامه اش عالوه ب��ر روزنامه نگاری‬ ‫سابقه وزارت ‪ ،‬انهم وزارت ارش��اد دیده می شود یکی از این‬ ‫افراد است ‪ .‬او اخی را در سخنانی به ماجرای تغییر سبک زندگی‬ ‫در دوران معاصر پرداخته است ‪.‬‬ ‫او در بخش��ی از این سخنانش گفته اس��ت ‪ :‬در زمان‬ ‫جنگ عده ای به خارج از کش��ور رفتند و بار خود را بستند و‬ ‫برخی در داخل که حتی از جانش��ان در جنگ مایه گذاشته‬ ‫بودند‪ ،‬گفتند که حاال زمان این اس��ت که ما خود را بسازیم‬ ‫و وقت خوشگذرانی ماس��ت و وارد محاسباتی از این دست‬ ‫ش��دند‪ ،‬هرچند تعداد این افراد کم بود‪ ،‬اما این نگرش ریشه‬ ‫دوانید و برخی نیز کمک کردند که این ادبیات رونق بگیرد‪.‬‬ ‫یکی از این افراد‪ ،‬اقای هاشمی بود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه «کس��انی در این عرص��ه در دولت‬ ‫سازندگی خط ش��کن بودند که یکی از انها ش��هردار ته ران‬ ‫بود»‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬شهرداری ته ران سمبل تغییر از حالت‬ ‫س��ابق به حالت جدید بود و اثر عمل ان زود درخشش پیدا‬ ‫کرد‪ .‬در اوایل فعالیت اقای کرباس��چی نگاه ما نس��بت به‬ ‫مدیریت ایشان بود و گارد بسته ای نداشتیم‪ .‬اقای کرباسچی‬ ‫س��وار بر موتور س��یکلت از یک پایگاه به یک پایگاه دیگر‬ ‫سرکشی کرده و با کسانی که در خصوص کار مردم درست‬ ‫عمل نم ی کردند برخورد م ی کرد‪ .‬ایشان ابتدا به عنوان یک‬ ‫چهره ضد فساد درخشید و بعد گل کاری هایش شروع شد‪».‬‬ ‫صفار هرندی اضافه کرد‪« :‬به تدریج مشخص شد بهایی که‬ ‫ب رای ساختن شهر پرداخته ش��د‪ ،‬سنگی ن تر از چیزی بود که‬ ‫فکر م ی کردیم‪ .‬شهر فروخته م ی شد تا ساخته شود و اینجا‬ ‫دوره شکل گیری طبقه جدیدی است که از انها با نام صاحبان‬ ‫ثروت یا نوکیس ه هایی که چیزی نداشتند و یکشبه ثروتمند‬ ‫شدند یاد م ی کنیم‪ .‬این تحول دهان به دهان منتقل و صدای‬ ‫یک شبه ثروتمند ش��دن در دل ها پرورده ش��د‪ .‬در واگذاری‬ ‫زمی ن ها‪ ،‬باغ های بزرگ و کارخانه ها به بخش های خصوصی‪،‬‬ ‫رانت هایی در سیستم های دولتی به وجود امد‪ .‬اصل واگذاری‬ ‫به بخش خصوصی بد نبود‪ ،‬اما نحوه این واگذاری ها مشکل‬ ‫داشت‪».‬‬ ‫صفار هرندی درباره واگذاری زمی ن ها و کارخانجات در‬ ‫دوران س��ازندگی نیز اظهار کرد‪« :‬به کارخانه ها چوب حراج‬ ‫زده شد و متاسفانه این واگذاری ها به نزدیکان‪ ،‬خویشاوندان‬ ‫و نورچشم ی ها اختصاص داشت‪ .‬کم کم فاصله میان اغنیا‬ ‫و ضعفا بیشتر ش��د و مش��کلی که به تبع ان بروز کرد این‬ ‫بود که گفتند همه اینها مس��تلزم تغیی��ر جهت فرهنگی‬ ‫است‪ ،‬بناب راین تغییر فرهنگ و طرح سبک جدید زندگی در‬ ‫دستورکار قرار گرفت‪».‬‬ ‫این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر‬ ‫اینکه «صحب ت های من تنها در جهت تحلیل درباره شرایط‬ ‫دوران سازندگی است»‪ ،‬گفت‪« :‬تولد روزنامه همشهری نیز‬ ‫ب رای تغییر سبک زندگی بود‪ .‬همشهری م ی گفت اصال به‬ ‫سیاس��ت کاری ندارم و م ی خواهم بعد از فشارهای جنگ و‬ ‫مشکالت مختلف‪ ،‬یک تصویر گل و بلبل به مردم ارائه دهم‬ ‫و در نتیجه اولین روزنامه رنگی بود که افراد حرفه ای نیز وارد‬ ‫ان شدند؛ روزنامه نگارانی از قبل انقالب و بعد از ان‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬جریان سازی فرهنگی ب رای القای اینکه‬ ‫عصر جدیدی اغاز ش��ده‪ ،‬محدود به ای��ن روزنامه نبود و به‬ ‫ساحت رسانه ملی کشیده شد‪ .‬ادبیات‪ ،‬موسیقی و نظم و نثر‬ ‫این دوره به گونه ای در تقابل گذشته حرکت م ی کند‪ ،‬طوری‬ ‫که در اذهان این طور متبادر م ی شود که برخی گویا سر ستیز‬ ‫با گذشته دارند و اتفاقا کد هایی نیز در این جهت داده شد و‬ ‫تیترهایی با مضمون نقد گذش��ته وارمان های پیشین دیده‬ ‫ش��د و کم کم بحث هایی درباره اینکه سیاست و دین با هم‬ ‫نم ی سازد و همچنین درباره دین حداقلی مطرح شد‪ .‬بع د ها‬ ‫برخی از دست و پا گیر ش��دن انقالب ب رای نظام حرف زدند؛‬ ‫از اینجا بود که عده ای طرف��دار نظام بدون انقالب و عده ای‬ ‫طرفدار انقالب بدون نظام شدند و به همین خاطر اقا فرمودند‬ ‫که انقالب همان نظام و نظام همان انقالب است‪g».‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫سخنان صفار هرندی در مورد دوران هاشمی و تولد سبک زندگی جدید‬ ‫سبک زندگی‬ ‫ماجرای یک تغییر‬ ‫‪ l‬در ی��ک تقس��یم بندی کلی اخالق ب��ه دو حوزه‬ ‫نظری و عملی تقسیم م ی شود‪ ،‬اخالق نظری را هنجارهای‬ ‫یدانند‪،‬‬ ‫جهان شمول که پایبندی بدان مورد توجه همه است‪ ،‬م ‬ ‫ب رای نمونه صداقت‪ ،‬وفا‪ ،‬اعتماد به دیگ��ران ودوری از دروغ‬ ‫گویی و خیانت از جمله مباحثی است که نیازی به دینداری‬ ‫ندارد و هر فرد اخالق مداری در س��طح جهانی انها را رعایت‬ ‫م ی کند؛ اخالق نظری مجموعه اخالق کاربردی و عملیاتی‬ ‫در جامعه محس��وب م ی ش��ود بناب رای��ن در همین بخش‬ ‫نقطه تفاوت و ش��کاف س��ب ک زندگی ما با غرب مشخص‬ ‫م ی شود؛ متاسفانه مشاهده م ی ش��ود در جامعه ای ران اخالق‬ ‫عملی ضعیف اس��ت و در نقط��ه مقاب��ل ان اخالق نظری‬ ‫بسیار فربه شده است‪ .‬در حوزه و دانش��گاه‪ ،‬مدرسه و خانه از‬ ‫احادیث پیامب ر (ص) و ائمه(ع) درباره اخالق نظری بسیار گفته‬ ‫م ی شود‪ ،‬اما وقتی پای عمل به میان م ی اید افراد میان یک‬ ‫دوراهی قرار م ی گی رند و بس��یار کم اتفاق م ی افتد که منافع‬ ‫یو‬ ‫شخصی خود را کنار بگذارند و این جزو سب ک زندگی بوم ‬ ‫اسیب این سب ک زندگی شده است‪ .‬بناب راین این ب ی اخالقی‬ ‫ی را دچ��ار تنش کرده و‬ ‫عملی در جامعه س��ب ک زندگی بوم ‬ ‫ناهماهنگ ی هایی را در رفتار افراد در خانه و بیرون از ان و تبدیل‬ ‫ارزش ها به ضدارزش ها ایجاد کرده است‪ .‬مهمترین کاری که‬ ‫ی صورت‬ ‫در این حوزه م ی توان ب رای نجات سب ک زندگی بوم ‬ ‫داد‪ ،‬توجه به اخالق عملی از طری��ق کاربردی کردن مبانی و‬ ‫مفاهیم ان در جامعه و درون ی سازی واقعی ت های اخالقی بین‬ ‫افراد است‪ .‬رسانه های مختلف در این زمینه م ی توانند کارساز‬ ‫باشند و با کمک صاحب نظ ران و علمای فن‪ ،‬عملیات ی کردن‬ ‫مسائل اخالقی در جامعه را اموزش دهند‪g .‬‬ ‫تولد روزنامه همشهری برای تغییر سبک‬ ‫زندگی بود‪ .‬همشهری می گفت اصال به سیاست‬ ‫کاری ندارم و می خواهم بعد از فشارهای جنگ و‬ ‫مشکالت مختلف‪ ،‬یک تصویر گل و بلبل به مردم‬ ‫ارائه دهم و در نتیجه اولین روزنامه رنگی بود که‬ ‫افراد حرفه ای نیز وارد ان شدند؛ روزنامه نگارانی از‬ ‫قبل انقالب و بعد از ان‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬در س��ال های اخیر زندگی بشر جهانی شده‬ ‫مختصات سبک زندگی درگفت وگو با دکتر ابراهیم فیاض‬ ‫و دغدغه همه توج��ه به این دهکده جهانی به دلیل رش��د‬ ‫ارتباطات در دنیاس��ت و این ارتباطات هم��ه نقاط مختلف‬ ‫دنیا را ب��ه یکدیگر متص��ل س��اخته و در قالب هایی چون‬ ‫قوانین رانندگی مش��ابه‪ ،‬قوانین حقوقی و جزائی مشهود‬ ‫«دکتر ابراهیم فیاض» دکترای تخصصی تاریخ معاصر‪ ،‬استاد دانشگاه ازاد اسالمی‪ ،‬نویسنده و روزنام ه نگار است و‬ ‫است‪ ،‬بناب راین در اس��تفاده از اصول عقالنی بشر‪ ،‬ما امروز‬ ‫غربی شدیم و از وسایلی اس��تفاده م ی کنیم که ان سر دنیا‬ ‫در زمینه های مختلف تاریخی و باستان شناسی تبحر دارد‪ .‬از این نویسنده دو عنوان کتاب با نام های «دولت و انقالب»‬ ‫نیز از انها استفاده م ی ش��ود‪ .‬موضوعاتی چون حقوق بشر‪،‬‬ ‫و «عصر طالیی مطبوعات ایران» منتشر شده است‪ .‬وی در گفت وگو با مثلث درباره بوم ی سازی سبک زندگی غربی‬ ‫ازادی بیان‪ ،‬اصالت انسان‪ ،‬پاس��خگو بودن در ب رابر قدرت‬ ‫و غرب ی سازی سبک زندگی بومی توضیح م ی دهد که س�نت های غرب تاکنون توانسته تاثیر خود را بر سبک زندگی‬ ‫و قدرتمن��دی نهادها‪ ،‬ل��زوم فعالیت اح��زاب و روزنامه ها‪،‬‬ ‫بومی ایران�ی بگذارد‪ ،‬اما این حقیقت نباید مانع ش�ود که ما پیوندهای خود را با س�نت ها قط�ع کنیم‪ .‬جوامع موفق‬ ‫عناصر سرمایه گذاری‪ ،‬پیش��رفت تجارت جهانی و گفتمان‬ ‫جوامعی هستند که دنیای جدید را براساس سنت های خود بومی م ی سازند و ایران نیز باید بتواند سبک زندگی سنتی‬ ‫جهانی نش��ان از دهکده ای م ی دهد که انس��ان ها در ان با‬ ‫و بوم ی خود را حفظ کند‪ ،‬اما در عین حال از سایر جوامع نیز تاثیراتی بپذیرد‪.‬‬ ‫یکدیگر زندگی م ی کنند‪ ،‬بناب راین دیروز اگر در تگزاس تنها‬ ‫شلوار جین استفاده م ی شد‪ ،‬امروزه در تمام دنیا شلوار جین‬ ‫پوشش محسوب م ی شود و در همه دنیا پیتزا غذا محسوب‬ ‫متفاوت با شمال یا جنوب کشور است‪ .‬مردم مناطق کویری‬ ‫مهمترین مختص�ات س�بک زندگی بومی‬ ‫م ی شود‪ ،‬بناب راین این اشتراکات زیاد شده است‪.‬‬ ‫دارای منازل��ی از کاهگل‪ ،‬خش��ت و گل و در داخل گچ بری‬ ‫ با توج�ه ب�ه ن�گاه معنوی ک�ه در ای�ران و‬ ‫با تم�ام این توضیح�ات ایا بای�د اجازه داد‬ ‫و ایینه کاری و ب��ه لحاظ اقتصادی نیز بس��یار اقتصادی تر‬ ‫ب ه خص�وص مش�رق زمین وج�ود دارد‪،‬‬ ‫که س�بک زندگی غربی در کش�ور بومی یا‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫چیست؟‬ ‫سبک زندگی سنتی‪ ،‬مدرن شود؟‬ ‫افتراق ها اما چیست؟‬ ‫‪ l‬یک��ی از مهمتری��ن ویژگ ی های س��ب ک زندگی‬ ‫‪ l‬هیچ تردیدی نیست که س��نت های غرب تاثیر‬ ‫‪ l‬یکی از مهمترین تفاوت ها بین س��ب ک زندگی‬ ‫بومی در ای ران که در دوران اخیر نیز دچار تغیی راتی اساسی‬ ‫کزندگی بومی گذاشته و‬ ‫خود را به دالیل قدرت فراوان بر سب ‬ ‫غربی و بومی ایرانی در بیان عالیق‪ ،‬خواسته ها و نگرش‬ ‫شده‪ ،‬نگاه با دیدگاه شرقی و درونی است؛ به این معنا که اگر‬ ‫نمونه ان پوشش‪ ،‬شیوه زندگی‪ ،‬میهمان ی ها و عروسی‪ ،‬رادیو‬ ‫شرقیان نس��بت به جهان اس��ت؛ چرا که نگرش در ایران‬ ‫این دیدگاه را با سب ک زندگی غرب مقایسه کنیم‪ ،‬مشاهده‬ ‫تلویزیون و دانشگاهاست‪ ،‬اما این حقیقت نباید مانع شود که‬ ‫برگرفته از عرفان و احساسات اس��ت‪ ،‬معنویات و رویکرد‬ ‫م ی کنیم که جوامع غربی دارای یک ن��گاه کامال بیرونی‬ ‫ما پیوند خود را با سنت ها قطع کنیم‪ .‬تنها جوامعی موفقند‬ ‫هستند‪ ،‬اما س��ب ک زندگی ای رانی از حوزه های سنت‪ ،‬اداب‬ ‫صوفیانه از قدیم ج��زو زندگی ای رانیان بوده اس��ت‪ ،‬اما در‬ ‫که دنیای جدیدی را ب راساس سنت ها ب رای خود بومی سازند‬ ‫غرب به وی��ژه اخیرا این س��ب ک زندگی مبتن��ی بر تعقل‬ ‫و رس��وم‪ ،‬عرف و شرعیات با تقس��یم بندی زندگی شهری‪،‬‬ ‫و البته در این میان این حقیقت وجود دارد که برخی سنت ها‬ ‫و نگ��رش فیلس��وفانه به زندگ��ی و در نهایت ی��ک نگاه‬ ‫روستایی و حتی ایلیاتی به عالوه زیس ت بوم ی های مختلف‬ ‫از بین م ی روند‪ ،‬اما این بخشی از واقعیت غیرقابل کتمان‬ ‫برون گرایانه است چرا که اولویت در غرب‪ ،‬ماده و سرمایه‬ ‫متاثر است‪ .‬در نهایت مهمترین مختصات این سب ک زندگی‬ ‫اس��ت‪ .‬اگر تنها به غرب ی س��ازی خود فکر کنی��م‪ ،‬دیدگاه‬ ‫است‪ ،‬اما ایرانیان از قدیم این سرمایه را در اختیار داشتند‪،‬‬ ‫نگاه درونی به عرف‪ ،‬ش��رع‪ ،‬س��نت ها و‪ ...‬ب راساس زندگی‬ ‫اشتباهی است و مشکالت بسیاری را فراهم م ی اورد‪.‬‬ ‫بنابراین جایگاهی ب��رای ان قائل نم ی ش��دند‪ ،‬در نهایت‬ ‫بومی شهری یا روستایی است‪.‬‬ ‫ایران ی ه�ا از دیرباز مذهب�ی بوده اند‪ ،‬با این‬ ‫ش��رقیان دنیا را تخفیف داده و به معنویات توجه نش��ان‬ ‫شما از اقلی م ها س�خن گفتید‪ ،‬ایا م ی توان‬ ‫توضیحات سبک زندگی ما چه میزان متاثر‬ ‫دادند‪ ،‬اما سب ک زندگی غربی مبتنی بر توجه به دنیاست و‬ ‫تنوع زیستی را باعث افتراق در سبک زندگی‬ ‫از مذهب است؟‬ ‫اصل اساسی برخالف سب ک زندگی بومی ایرانی و شرقی‬ ‫بدانیم؟‬ ‫‪ l‬سوالتان را با این س��وال پاسخ م ی دهم که مگر‬ ‫که بر فنا استوار است‪ ،‬بر بقاست‪.‬‬ ‫‪ l‬همان گونه که م ی دانی��م ای ران پهناورمان دارای‬ ‫م ی شود در جامع ه ای که دین مدار است‪ ،‬مذهب طی قرون‬ ‫بنابراین چرا امروز مشاهده م ی کنیم که این‬ ‫چهار فصل اس��ت و همه گونه تنوع زیس ت بوم ی را در خود‬ ‫مختلف تاثیری بر زندگی مردم نگذاشته‬ ‫جای داده است‪ ،‬عالوه بر این در یک‬ ‫باشد؟ به تعبیر س��اده تر در شرق نقش‬ ‫لحظه در یک نقطه ای ران م ی توانیم‬ ‫معنویت و قداس��ت دین بسیار پررنگ‬ ‫ش��نا کنیم و در جای دیگری اسکی‬ ‫است و دین در تمام زوایای زندگی مردم‬ ‫بر برف‪ .‬نکت��ه مهم این اس��ت که‬ ‫جغرافیا بر سب ک زندگی بسیار موثر‬ ‫جریان دارد‪ .‬اما نکته مهم این است که‬ ‫دین نباید به ش��کل کلیش��ه ای ب رای‬ ‫است و م ی تواند عادات و ویژگ ی های‬ ‫زندگی مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬استفاده‬ ‫کزندگی‬ ‫اخالقی و به تعبیر دیگر سب ‬ ‫م��ردم را تعیین کند‪ .‬به ط��ور مثال‬ ‫از دین باید به شکل هوشمندانه صورت‬ ‫س��ب ک زندگی بین مردم گیالن به‬ ‫گیرد تا حقایق و فضایل دینی به شکل‬ ‫صحیح نه فقط در قالب مناسک‪ ،‬قدرت‬ ‫دلیل داش��تن بارندگی و جنگ های‬ ‫بگیرد چرا که دین تربیت انس��ان های‬ ‫ف��راوان کامال متفاوت از اندیش��ه و‬ ‫پرهیزکار و درستکار ب رای انجام فضایل‬ ‫روحیات مردم کوی��ری بدون باران و‬ ‫اب اس��ت‪ .‬مردم یزد برای اولی ن بار‬ ‫است‪.‬‬ ‫د ر نهایت مهمترین اسیبی که‬ ‫در تاریخ توانس��تند از قنات استفاده‬ ‫ای�ن روزها س�بک زندگی بومی‬ ‫کنن��د و همین کم ابی ن��وع تغذیه‪،‬‬ ‫ را تهدید م ی کند به اعتقاد شما‬ ‫بیماری ه��ا و عادات انه��ا را از مردم‬ ‫چیست؟‬ ‫شمال کشور که دارای غذاهای پراب‬ ‫هستند‪ ،‬متفاوت م ی سازد‪ ،‬بنابراین‬ ‫‪ l‬به نظرم مهمترین مس��اله‬ ‫مردمان شمال بس��یار برون گراتر از‬ ‫در دوران کنونی خردمندی است و من‬ ‫به شدت جوامع جهان س��وم‪ ،‬در حال‬ ‫مردم منطقه کویری هستند که البته‬ ‫توسعه و شرقی را در این زمینه جوامعی‬ ‫یکی از عوامل موثر در ان نیز زندگی‬ ‫یکی از مهمترین تفاوت ها بین سبک زندگی غربی و بومی ایرانی در بیان عالیق‪ ،‬خواسته ها و نگرش‬ ‫دارای خالء مشاهده م ی کنم‪ .‬خردمندی‬ ‫سیاس��ی و تهاجمات خارجی است‬ ‫شرقیان نسبت به جهان است؛ چرا که نگرش در ایران برگرفته از عرفان و احساسات است‬ ‫کمک م ی کند تا رابطه منطقی با دین‬ ‫که در شمال کش��ور امنیت بیشتر‬ ‫برقرار ش��ود و انتخاب هوش��مندانه از‬ ‫و مردم راحت ت��ر زندگی م ی کردند و‬ ‫رهیافت دین صورت پذی��رد تا از جهالت ب ی م��ورد در این‬ ‫سبک های زندگی بسیار به هم نزدیک شده‬ ‫در مرکز امنیت کمتر بوده است‪ ،‬بناب راین کویری ها بیشتر‬ ‫زمینه دور شویم‪ ،‬بناب راین مهمترین بحث این است که این‬ ‫و سبک زندگی بوم ی شباهت های بسیاری‬ ‫ثروت خود را پنهان م ی کنند و به همین دالیل م ی بینیم که‬ ‫با سبک زندگی غربی پیدا کرده است؟‬ ‫معماری منازل و مکان های مختل��ف رفت و امد مردم کویر‬ ‫خردمندی در فرهنگ جامعه رسوخ کند‪g .‬‬ ‫سنت گرایی و خردمندی‬ ‫سبک زندگی‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪64‬‬ ‫خوراکیان می گوید‪:‬‬ ‫ساختار فرهنگی‬ ‫کشور در تحقق‬ ‫سیاست های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬عقب مانده‬ ‫و ناقص الخلقه است‪.‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫گفت وگو با امیر خوراکیان‪ ،‬درباره وضعیت فرهنگی شهر تهران‬ ‫امیر خوراکیان رئیس سازمان فرهنگی ‪ -‬هنری شهرداری تهران در این گفت وگو به ارزیابی خود از سبک زندگی‬ ‫مردم تهران پرداخته و از اقدامات فرهنگی در راستای اخالقی کردن رفتار مردم پایتخت ایران سخن گفته است‪ .‬او‬ ‫البته در کنار برخی نهادهای دیگر در این مصاحبه به عنوان مسئول فرهنگ تهران مورد پرسش قرار گرفته است‪.‬‬ ‫اق�ای خوراکی�ان! گفت وگ�و را ب�ا بح�ث درباره‬ ‫وضعیت فرهنگی تهران اغ�از می کنیم‪ .‬وضعیت‬ ‫فعلی چقدر مورد رضایت شماست؟‬ ‫‪ l‬این س��وال را از دو جنب��ه می توان پاس��خ داد‪ .‬از‬ ‫یک جهت‪ ،‬زمانی که ما از جنبه های مذهب��ی و انقالبی به‬ ‫وضعیت ش��هر تهران نگاه می کنیم با شرایط دلگرم کننده و‬ ‫خوشحال کننده ای رو به رو هس��تیم که از ویژگی های مثبت‬ ‫پایتخت است‪ .‬حتی یکی از ویژگی های تهران‪ ،‬نقش افرینی‬ ‫ان در جهان از این منظر اس��ت؛ به گونه ای که تهران از این‬ ‫جنبه امروز یک الگو در جهان اس��ت‪ .‬ام��ا از منظر‪ ،‬دیگر و‬ ‫در الیه ای دیگر‪ ،‬زیر پوس��ت ش��هر تهران‪ ،‬ما اس��یب های‬ ‫فرهنگی و اجتماعی بسیاری داریم که انها هم از دغدغه ها‪،‬‬ ‫مشکالت و ناراحتی هایی است که با ان مواجه هستیم‪ .‬همین‬ ‫مسائل‪ ،‬فهرست ها و صورت مساله ای دارد که بسیار جدی‪،‬‬ ‫نگران کننده و محل تامل است‪.‬‬ ‫مثال در چه حوزه هایی؟‬ ‫‪ l‬در حوزه رواب��ط خانوادگی؛ ه��م در روابط میان‬ ‫همس��ران‪ ،‬هم در بحث ازدواج و طالق و ه��م در الیه های‬ ‫بعدی ما شاهد مشکالتی هستیم؛ به عنوان مثال ممکن است‬ ‫برخی همسران به ظاهر از یکدیگر جدا نشوند‪ ،‬اما کیفیت رابطه‬ ‫میان انها نگران کننده است و در جهتی است که با ارزش های‬ ‫اخالقی و دینی ما تناس��ب چندانی ندارد‪ .‬بررس��ی ها نشان‬ ‫می دهد که رابطه اعضای خانواده با یکدیگر و حتی معماری‬ ‫خانه ها به گونه ای پیش می رود متاسفانه جامعه بیشتر به سمت‬ ‫تقویت فضاهای فردی حرکت می کند تا فضاهای مشترک‪.‬‬ ‫در حالی که در گذشته میهمانپذیر و هال در خانه ها بزرگ تر‬ ‫بود‪ ،‬اما امروزه معماری ها در جه��ت افزایش تعداد اتاق های‬ ‫خصوصی است و همه امکانات فرد در یک اتاق قرار می گیرد‪.‬‬ ‫یعنی در زندگی های امروز‪ ،‬زندگی فردی پررنگ تر ش��ده و‬ ‫این از نظر ما یک اسیب جدی فرهنگی و اجتماعی است‪ .‬از‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫ابزار به اندازه محتوا مهم است‬ ‫این رو مساله خانواده یکی از صورت مساله های مهمی است‬ ‫که ما در تهران ان را بررسی و اسیب شناسی کرده ایم‪ .‬مساله‬ ‫س��بک زندگی نیز ‪ -‬که اخیرا مورد تاکید رهبرمعظم انقالب‬ ‫قرار گرفته است ‪ -‬یکی از مس��ائلی است که ما در الیه های‬ ‫درونی زندگی با صورت مساله های زیادی در رابطه با ان رو به‬ ‫رو هستیم‪ .‬مساله استفاده از فناوری های مختلف‪ ،‬رسانه ها و‬ ‫مدیریت مصرف رسانه نیز یکی دیگر از اسیب ها و معضالتی‬ ‫است که ما ش��اهد ضعف ها و اسیب های بس��یاری در این‬ ‫خصوص هستیم‪ .‬در مصرف درس��ت رسانه الگوی مناسبی‬ ‫نداریم و دچار اسیب هایی در این حوزه هستیم‪.‬‬ ‫می توانیم این گونه اس�تدالل کنیم که مبنای شما‬ ‫این اس�ت که فعالیت های خود را از کوچک ترین‬ ‫جوام�ع و نهاده�ا همچون خان�واده اغ�از کنید و‬ ‫به تدریج به جوامع بزرگ تر برسید‪.‬‬ ‫‪ l‬مخاطب اصلی فعالیت های ما‪ ،‬خانواده است و در‬ ‫خصوص مسائل و مشکالت شهر تهران به صورت منطقه ای‬ ‫عمل می کنیم؛ یعنی سعی کرده ایم شاخص های فرهنگی هر‬ ‫منطقه را جدا از مناطق دیگر ارزیابی کنیم‪.‬‬ ‫پ�س در واق�ع برنامه ه�ای ش�ما بر اس�اس‬ ‫سبک زندگی در هر منطقه متفاوت است‪.‬‬ ‫‪ l‬نمی توانیم به طور قاطع و کامل این مساله را تایید‬ ‫یا درباره ان اظهارنظر کنیم؛ ما هنوز به طور کامل در این مسیر‬ ‫پیش نرفته ایم‪ .‬این وضعی��ت خوبی خواهد بود که ما بتوانیم‬ ‫تمام برنامه های خود را بر اس��اس ش��اخص های فرهنگی‬ ‫هر منطقه تنظیم کنی��م‪ .‬اما درخصوص بررس��ی وضعیت‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگی ش��هر تهران به صورت کامال منطقه ای و جزء به‬ ‫جزء عمل کرده ایم‪ ،‬یعنی سعی کرده ایم ویژگی ها و مختصات‬ ‫فرهنگی ‪ -‬اجتماعی هر منطقه را به صورت جداگانه بررسی‬ ‫کنیم؛ چراکه تجربه نش��ان داده تفاوت های بسیار زیادی در‬ ‫مشکالت فرهنگی مناطق مختلف شهر تهران وجود دارد‪.‬‬ ‫طبیعی است دسترسی به این ویژگی ها و شاخص ها اثار خود‬ ‫را در برنامه های محله ای منطقه ای ما ‪ -‬که به صورت فصلی‬ ‫توسط کارشناسان مناطق مختلف تصویب می شود ‪ -‬نشان‬ ‫خواهد داد‪.‬‬ ‫ش�ما از ابتدا ک�ه به س�ازمان فرهنگ�ی ‪ -‬هنری‬ ‫ش�هرداری تهران امدی�د و مدیری�ت فرهنگی‬ ‫پایتخت ‪ -‬و ش�هری که ام القرای جهان اسلام‬ ‫ش�ناخته می ش�ود ‪ -‬را برعه�ده گرفتی�د ب�ا چه‬ ‫شناختی این مسئولیت را پذیرفتید؟ فکر می کنید‬ ‫از زم�ان اغاز مس�ئولیت ش�ما در این ح�وزه چه‬ ‫تغییراتی در حوزه فرهنگ ش�هری ایجاد ش�ده‬ ‫است؟‬ ‫سبک زندگی‬ ‫‪ l‬در این دو سال که ما در سازمان فرهنگی ‪ -‬هنری‬ ‫شهرداری تهران مشغول به کار هستیم از اثربخشی کارهای‬ ‫خود رضایت بیش��تری داریم؛ چراکه ب��ر روی اولویت های‬ ‫موضوعی س��ازمان‪ ،‬که ‪ 18‬مح��ور در حوزه ه��ای اخالق‪،‬‬ ‫فرهنگ شهروندی‪ ،‬سبک زندگی و هویت شهر تهران است‬ ‫متمرکز شدیم و برنامه های خود را در قالب هندسه موضوعی‬ ‫سازمان منسجم کردیم‪ .‬همین باعث شده است تا برنامه های‬ ‫ما در مناطق بیس��ت و دوگانه تا حدود زیادی هدفمند باشد‪.‬‬ ‫بخش هایی ه��م که وظیفه تولی��د محتوا را برعه��ده دارند‬ ‫وظیفه شان مشخص است؛ به عنوان مثال یکی از محورهای‬ ‫اصلی ما بر اساس تذکرات و توصیه های رهبر معظم انقالب‪،‬‬ ‫اخالق عمومی است و ایش��ان روی «صبر» تاکید ویژه ای‬ ‫دارند‪ .‬صبر و خویشتنداری در ماه مبارک رمضان جزو هندسه‬ ‫محتوایی ما بود و این دو موضوع‪ ،‬محور فعالیت های ما در این‬ ‫ماه قرار گرفت‪ .‬شعار ما در ماه رمضان این بود‪« :‬ماه خدا‪ ،‬ماه‬ ‫شکیبایی»‪ .‬تولیدات ما در ماه رمضان که یک جزوه تصویری‬ ‫بود‪ ،‬س��خنرانی ها‪ ،‬نمایش و سرودی که س��فارش دادیم‪ ،‬با‬ ‫موضوع صبر تولید شد‪ .‬نمی خواهم بگویم تمام جهت گیری‬ ‫ما در این راستا بود‪ ،‬اما می توانم بگویم که جهت گیری کلی‬ ‫ما در مناطق بیس��ت و دوگانه تهران در ماه رمضان‪ ،‬صبر و‬ ‫خویشتنداری بود‪ .‬ش��هروندی که هفده شب در برنامه های‬ ‫ما شرکت کرده و ذهن او در هر ش��ب با زاویه ای از موضوع‬ ‫بردباری‪ ،‬صبر و خویشتنداری اشنا شده‪ ،‬در کنار فعالیت های‬ ‫متنوع تاثیر بیشتری از این موضوعات خواهد گرفت‪ .‬بنابراین‬ ‫ما به دنبال این هدفمندی محتوایی در برنامه ها هستیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫مجموعه های فرهنگی مختلفی همچون سازمان‬ ‫زیباسازی‪ ،‬موسسه همشهری و فرهنگسراها در‬ ‫مجموعه مدیریت شهری وجود دارند که به صورت‬ ‫موازی در حوزه فرهنگ در تهران فعالیت می کنند‪.‬‬ ‫تعامل شما و نهاد متبوع تان با این نهادها چگونه‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬بخش ه��ای مختلفی ب��ا کارک��رد فرهنگی در‬ ‫ش��هرداری تهران هس��تند که ما هم جزئی از انها هستیم‪.‬‬ ‫هر یک از این سازمان ها ماموریت های مس��تقلی دارند؛ اما‬ ‫به دلیل لزوم هماهنگی‪ ،‬ما هر هفته جلساتی را در قالب یک‬ ‫ش��ورایعالی فرهنگی برگزار می کنیم‪ .‬در واقع تقسیم کارها‪،‬‬ ‫هماهنگی های کالن و توافق��ات الزم صورت می گیرد و از‬ ‫این جهت مش��کل خاصی وجود ندارد‪ .‬البته فرهنگس��راها‬ ‫زیرنظر سازمان هستند‪ ،‬اما اگر سازمان کار رسانه ای داشته‬ ‫باشد توس��ط موسسه همش��هری انجام می ش��ود یا توافق‬ ‫می کنیم که از لحاظ رس��انه ای ما را پشتیبانی کنند‪ .‬سازمان‬ ‫زیباسازی هم اگرچه نقش مس��تقیم فرهنگی ندارد‪ ،‬اما در‬ ‫این زمینه نقش افرینی می کند و جنبه تبلیغی‪ -‬ترویجی را‬ ‫پوشش می دهد و از سازمان در برنامه هایش حمایت می کند‪.‬‬ ‫سازمان ورزش ش��هرداری نیز کارکرد فرهنگی و اجتماعی‬ ‫دارد‪ .‬این سازمان نهادی مستقل اس��ت که در حوزه ورزش‬ ‫فعالیت می کند و به مدیریت فضاهای ورزش��ی می پردازد‪،‬‬ ‫اما در شورای فرهنگی ش��هرداری تهران عضویت دارد و با‬ ‫س��ازمان ما هم تعامل و همکاری می کند‪ .‬در واقع سازمان‬ ‫فرهنگی ‪ -‬هنری شهرداری تهران به عنوان بخش فرهنگی‬ ‫مجموعه شهرداری با سایر بخش ها هماهنگ است‪.‬‬ ‫با نهادهای فرهنگی کالن کشور مثل وزارت ارشاد‬ ‫و شورای فرهنگ عمومی چگونه تعامل می کنید و‬ ‫اساسا سازمان متبوع شما در حوزه سیاستگذاری‬ ‫کالن فرهنگی چه نقشی ایفا می کند؟‬ ‫‪ l‬ما عضو بس��یاری از ش��وراهای فرهنگی کشور‬ ‫هستیم و در جلسات انها شرکت می کنیم‪ .‬حتی روسای برخی‬ ‫دیگر از نهادهای فرهنگی ‪ -‬اجتماع��ی عضو هیات امنای‬ ‫سازمان هستند‪ ،‬مثال رئیس سازمان تبلیغات اسالمی‪ ،‬وزیر‬ ‫فرهنگ و ارشاد اسالمی‪ ،‬رئیس سازمان صداوسیما‪ ،‬رئیس‬ ‫حوزه هنری‪ ،‬مدیرعامل کانون پ��رورش فکری کودکان و‬ ‫نوجوانان و همچنین رئیس سازمان بسیج از اعضای هیات‬ ‫امنای سازمان ما هستند‪ .‬عضویت این افراد در هیات امنای‬ ‫سازمان ظرفیت خوبی است تا در جلسات مختلف درخصوص‬ ‫برنامه های گوناگون با انها هماهنگ باش��یم‪ .‬اما اگر منظور‬ ‫شما یک هماهنگی کالن در سطح کشور باشد باید بگویم که‬ ‫متاسفانه این یکی از معضالت فعلی در حوزه فرهنگ است و‬ ‫در این حوزه چالش های بسیاری داریم‪.‬‬ ‫ترکیب مدیریتی چنین س�ازمانی فرصت بسیار‬ ‫خوبی برای این س�ازمان ایجاد کرد ت�ا بتواند از‬ ‫این اعتماد ویژه اس�تفاده و مردم تهران را از این‬ ‫فرصت بهره مند کن�د‪ .‬ایا جمع ش�دن این اعضا‬ ‫با این ترکی�ب فوق العاده در کن�ار یکدیگر‪ ،‬جنبه‬ ‫تعارف و رودربایستی دارد یا جنبه دیگری دارد؟‬ ‫‪ l‬نه؛ واقعا انها در سیاستگذاری و تصویب برنامه های‬ ‫کالن ما تاثیر بسیاری دارند‪ .‬من از گذشته اطالع چندانی ندارم‬ ‫اما در حال حاضر از یک س��و همه اعضا در جلسات سازمان‬ ‫حضور فعال دارند و از سوی دیگر از نتایج پژوهش هایی که‬ ‫ارائه می شود استقبال می کنند‪ .‬اعضا حدود سه ساعت وقت‬ ‫صرف کردند و روی محوره��ای محتوایی که ما تهیه کرده‬ ‫بودیم بحث کردند‪ ،‬برخی محورها را تغییر دادند و در نهایت به‬ ‫یک جمع بندی قابل توجه رسیدیم‪ .‬می خواهم بگویم هیات‬ ‫امنا واقعا در تمام زمینه ها نقش دارند‪ .‬ما بعد از این جلس��ات‪،‬‬ ‫رابطه بهتری با صداوسیما پیدا کردیم و حتی برخی برنامه های‬ ‫ما را پوشش دادند و پخش کردند‪ ،‬مثال برنامه هایی که ما در‬ ‫یکی از چالش ها ساختار اجرایی ضعیف در حوزه فرهنگی‬ ‫کشور است و چالش دیگر هم تعارض میان جهان بینی‬ ‫مادی محور تک ساحتی به اصطالح مدرن با جهان بینی‬ ‫جامع و تعالی بخشی است که ما ان را تحت عنوان‬ ‫جهان بینی الهی می شناسیم‬ ‫‪66‬‬ ‫ماه مبارک رمضان تح��ت عنوان «بر اس��تان جانان» اجرا‬ ‫می کردیم‪ ،‬هر ش��ب با همین عنوان از شبکه تهران پخش‬ ‫می شد؛ به گونه ای که صداوسیما بخشی از برنامه ما را گلچین‬ ‫می کرد و روی انتن می برد‪ .‬همین مساله باعث شد ارتباط و‬ ‫تعامل بهتر و بیشتری میان دو طرف برقرار شود‪ .‬ما از نقش‬ ‫سیاستگذاری و هماهنگی دوستان اس��تقبال می کنیم؛ اما‬ ‫اینکه چقدر توانسته ایم در محتوای کارها تغییر ایجاد کنیم‬ ‫و جهت گیری ها و دغدغه ها را به حد مطلوب برس��انیم باید‬ ‫بگویم که در این زمینه کارهای خوبی انجام شده ولی الزم‬ ‫اس��ت در برخی بخش ها فعالیت بیشتری انجام دهیم‪ ،‬مثال‬ ‫یکی از فعالیت های محتوایی درون فرهنگسراها کالس های‬ ‫اموزشی است‪ .‬نظر ما این بود که این کالس های اموزشی‬ ‫از لحاظ شیوه اجرا و محتوا دچار اشکاالتی است‪ .‬صادقانه و‬ ‫بدون مبالغه عرض می کنم که کار بزرگی که در این دو سال‬ ‫انجام داده ایم‪ ،‬بازسازی و بازنگری در نظام اموزشی سازمان‬ ‫و به عبارت بهت��ر «تهیه طرح تحول اموزش» اس��ت‪ .‬اوال‬ ‫بسیاری از شاخص هایی که در اجرای اموزش مدنظر ما بود‬ ‫در حال پیاده شدن است و ما از ابتدای امسال شروع به اجرای‬ ‫این طرح کرده ایم‪ .‬البته ما یک س��ال و نیم در حال تهیه این‬ ‫طرح بودیم‪ ،‬مثال مربیان باید دوره ای را طی کنند‪ ،‬تایید شوند‪،‬‬ ‫مجوز مربیگری دریافت کنند و بعد وارد کالس های اموزشی‬ ‫شوند و به امر تدریس بپردازند‪ .‬این در حالی است که پیش از‬ ‫این هر فردی که دارای مدرک مربیگری از سایر اموزشگاه ها‬ ‫بود می توانست در کالس های ما تدریس کند‪ .‬در این فرایند‬ ‫ما از لحاظ توجه به شاخص های مذهبی‪ ،‬اعتقادی‪ ،‬اخالقی و‪...‬‬ ‫می توانیم مربی را تایید کنیم‪ .‬در بحث محتوا نیز همین طور؛‬ ‫ما حدود ‪ 900‬رشته اموزشی را طراحی کردیم که برای انها‬ ‫کاربرگ تهیه شده و اعضای هیات علمی انها را تایید کرده اند‪.‬‬ ‫موضوعات این رشته ها طراحی شده و االن حدود ‪ 200‬منبع‬ ‫اموزشی در استانه تولید است؛ البته موضوعاتی که ماموریت‬ ‫سازمان در انها گنجانده شده است‪ .‬یعنی ما به جای اینکه به‬ ‫س��مت موضوعاتی برویم که ماموریت س��ازمان ما نیست‪،‬‬ ‫مسیر اموزش را به س��مت موضوعاتی که در حوزه اخالق و‬ ‫فرهنگ شهروندی‪ ،‬اسیب های اجتماعی‪ ،‬مسائل خانوادگی‬ ‫و‪ ...‬است تغییر داده ایم و انها را در طرح تحول اموزش مورد‬ ‫توجه قرار داده ایم‪ .‬از این رو با تحول ارام اما متقن و کارشناسی‬ ‫ش��ده ای که در فضاها و محتوای کارها پیش بینی می کنیم‪،‬‬ ‫سعی کرده ایم این دغدغه را که از این فضاهای فرهنگی چه‬ ‫استفاده ای می شود و محتوای فعالیت های ان چقدر با اهداف‬ ‫اصلی نظام و دغدغه های فرهنگی و اخالقی مطابقت دارد تا‬ ‫حد زیادی برطرف کنیم و تالش نماییم که این تطابق روز به‬ ‫روز افزایش یابد‪ .‬مساله دیگر‪ ،‬جهت گیری برنامه های ماست؛‬ ‫قبال برنامه های س��ازمان جهت گی��ری دینی کمرنگ تری‬ ‫داش��ت‪ ،‬اما در این دوره در بس��یاری از مناس��بت هایی که‬ ‫وجود دارد و در فضاه��ای دینی مناطق بیس��ت و دوگانه ما‬ ‫برنامه های مفصل و حضور فعالی دارند‪ .‬اینها نشان از ان دارد‬ ‫که رویکردهای سازمان هم در جهت رویکردهای اخالقی‪،‬‬ ‫ارزش��ی و دینی تقویت ش��ده و هم در دوره های اموزش��ی‬ ‫فرهنگسراها یک تحول بس��یار جدی اما کارشناسی شده را‬ ‫پیش گرفته و رقم زده ایم‪.‬‬ ‫اشاره کردید که رویکرد اصلی شما در برنامه ریزی‬ ‫و سیاستگذاری ها رویکردهای دینی بوده است‪.‬‬ ‫نتیجه عمل�ی این سیاس�ت ها ت�ا چه ح�دی در‬ ‫جامعه دیده می شود؟ به عنوان مثال صبح هر روز‬ ‫‪ 10‬میلیون نفر از مردم این کش�ور وارد ش�هری‬ ‫می شوند که ش�ما رئیس فرهنگی ان هستید؛ ایا‬ ‫این احساس را می کنند که اینجا جمهوری اسالمی‬ ‫ایران است و نقش ام القرای جهان اسالم را دارد؟‬ ‫ایا منویات رهبر معظم انقالب که تاکید داش�تند‬ ‫چهره فرهنگی پایتخت یک چهره دینی و اخالقی‬ ‫باشد‪ ،‬محقق شده است؟‬ ‫‪ l‬اگر بخواهیم صادقانه بگوییم هنوز به طور کامل‬ ‫نه؛ اما ما این مس��اله را در فضای برنامه های خود تا حد قابل‬ ‫مالحظه ای پیاده کرده ایم‪ .‬یعنی شهروندی که در برنامه های‬ ‫ما حضور پیدا می کند این تف��اوت را به صورت محرز و مبین‬ ‫می بیند و متوجه می ش��ود که رویکرد برنامه ها تا حد خوبی‬ ‫منطبق با معارف دینی اس��ت‪ .‬اما در فضای عمومی شهر ما‬ ‫باید کارهای بسیاری انجام دهیم؛ تغییراتی اتفاق افتاده و حتی‬ ‫تغییر رویکردهایی را در فضای تبلیغات شهری می بینیم‪ ،‬اما‬ ‫هنوز نکات زیادی باقی مانده اس��ت‪ .‬مدعی هستیم که این‬ ‫تغییر رویکرد در برنامه های ما کامال محسوس است‪.‬‬ ‫چشم انداز شما برای پیاده شدن این برنامه ها در‬ ‫سطح شهر برای چه زمانی تعریف شده است؟‬ ‫‪ l‬در بخش های فرهنگی عوامل تاثیرگذاری داریم‬ ‫که بسیار گسترده و پیچیده هستند و البته از یک سازمان هم‬ ‫نمی توان انتظار داشت‪.‬‬ ‫در کوتاه مدت هم انتظار زیادی نمی رود‪.‬‬ ‫‪ l‬بله؛ نهاد خانواده‪ ،‬رسانه ملی و اموزش و پرورش‬ ‫نقش بس��یاری دارند و ما هم بخش��ی از این مقوله هستیم‬ ‫که در فضای عمومی ش��هر فعالیت می کنیم‪ .‬اما بر اس��اس‬ ‫برنامه ریزی های صورت گرفته‪ ،‬براورد ما این اس��ت که اگر‬ ‫بتوانیم روی برخی اولویت های موضوعی در حوزه اموزش و‬ ‫برنامه های عمومی مداومت به خرج دهیم می توانیم ظرف‬ ‫پنج سال در برخی شاخص های رفتاری عمومی تغییرات را‬ ‫به طور واضح ببینیم‪.‬‬ ‫در خصوص اخالق محوری چطور؟‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ l‬بحث من در رابطه با همین مساله اخالق عمومی‬ ‫پیوس�ت فرهنگ�ی موض�وع بس�یار مهم�ی در‬ ‫جمه�وری اسلامی اس�ت‪ .‬ش�هرداری در‬ ‫ساخت و س�ازها و پروژه های عمرانی خود چقدر‬ ‫به این موضوع توجه می کند؟‬ ‫‪ l‬هدف اصلی تبدیل شهرداری از یک نهاد خدماتی‬ ‫به یک نهاد اجتماعی اس��ت‪ .‬این نش��ان دهن��ده تغییر در‬ ‫تمام پروژه ه��ا و رویکردهاس��ت‪ .‬بس��یاری از پروژه ها ذاتا‬ ‫فرهنگی بوده و با این رویکرد پیش رفته اس��ت‪ .‬اما در عین‬ ‫حال نس��بت به خصوصیات فرهنگی بخش��ی هم که جنبه‬ ‫عمرانی پررنگ تری دارد‪ ،‬توجه شده است‪ .‬نمی خواهم ادعا‬ ‫کنم پیوست فرهنگی در تمام پروژه ها رعایت شده؛ شاید در‬ ‫‪ l‬هم��کاران ما در ای��ن زمینه دو جل��د کتاب تهیه‬ ‫کرده اند که در ان نمادهای ش��بهه ناک بررسی شده است؛‬ ‫چراکه باید در این زمینه کار کارشناس��ی ص��ورت گیرد و از‬ ‫اظهارنظرهای سلیقه ای پرهیز ش��ود‪ .‬ما در خصوص برخی‬ ‫ادعاها هرقدر پیگیری کردیم به هیچ مس��تندی نرسیدیم‪.‬‬ ‫اما ش��هرداری دوگونه مطالعه انجام داده اس��ت؛ نمادهایی‬ ‫که اطمینان داریم هیچ اشکالی در انها وجود ندارد را در یک‬ ‫کتاب جمع اوری کرده ایم و نمادهایی که احتمال اشکال در‬ ‫انها وج��ود دارد را در یک مجموعه دیگ��ر‪ .‬این دو مجموعه‬ ‫در اختیار طراحان‪ ،‬مهندس��ان و س��ایر همکارانی که در این‬ ‫بخش ها مشغول به فعالیت هستند قرار گرفته تا از تکرار چنین‬ ‫اش��تباهاتی پیش گیری کنند و حتی گزارش هایی که به ما‬ ‫می رسد بالفاصله بررسی و در صورت لزوم اصالح می شود‪.‬‬ ‫در خصوص ایستگاه های مترو بحث جدی تر است و ما کار‬ ‫کارشناسی بسیار جدی روی ان انجام داده ایم‪ .‬حتی در اینده‬ ‫برخی ایستگاه ها‪ ،‬ایستگاه های موضوعی خواهند بود؛ یعنی‬ ‫ایستگاه با یک پیام فرهنگی خاص طراحی می شود‪.‬‬ ‫ما در گلکاری های اتوبان ش�هید هم�ت هم این‬ ‫مس�اله را می بینی�م و گوی�ا ش�هرداری و گلکار‬ ‫هر ک�دام به دنب�ال منافع خودش�ان هس�تند‪ .‬در‬ ‫ساخت وس�ازهای ش�هرداری منطق�ه س�ه نیز‬ ‫همی�ن اتف�اق رخ داده و نمادهای ش�بهه ناک در‬ ‫ساخت وس�ازهای حاش�یه اتوبان صدر به چشم‬ ‫می خورد‪.‬‬ ‫‪ l‬اصل این دغدغه درست اس��ت و ما قبول داریم‬ ‫که در این مجموعه اشکاالتی وجود داشته است‪ .‬به هر حال‬ ‫مجریان در این پروژه ها گسترده هستند و طبیعتا سلیقه های‬ ‫شخصی هم اعمال می شود؛ اما میزان حساسیت شهرداری‬ ‫نسبت به این مسائل بسیار بیشتر از گذش��ته است‪ .‬شاید در‬ ‫گذشته ‪ 10‬درصد این دقت فعلی هم وجود نداشت؛ اما در این‬ ‫دوره در جلسات تذکر داده می شود‪ ،‬پیگیری می شود و بازرسی‬ ‫گزارش تهیه می کند‪ .‬واقعا میزان حساسیت شهرداری نسبت‬ ‫به این مسائل به مراتب بیشتر از گذشته است‪.‬‬ ‫شما باید سازمانی باشید که در شهرداری در بحث‬ ‫اگر این مسائل به مجموعه مهندسان شهرداری‬ ‫واگذار ش�ود چنی�ن وضعیتی ادامه پی�دا می کند‪.‬‬ ‫چگونه باید ته�ران را به عن�وان ام القرای جهان‬ ‫اسالم و بر اساس فرمایشات رهبر معظم انقالب‬ ‫بسازیم؟ ایا ممکن است بدون حضور عناصری که‬ ‫دغدغه فرهنگی دارند این اتفاق رخ دهد؟‬ ‫‪ l‬اگر در س��طح کالن چنین توجهی باش��د به این‬ ‫شاخص ها توجه می شود‪ .‬مثال در شاخص های مذهبی شهر‬ ‫تهران بر اساس بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیده ایم‬ ‫که در برخی مناطق مساجد بس��یار کمی داریم‪ .‬این اشکال‬ ‫البته مستقیما به ش��هرداری مربوط نمی شد‪ ،‬اما یک ضعف‬ ‫است‪ .‬در هر صورت به این نتیجه رسیدیم که در مناطقی که‬ ‫با بحران کمبود مسجد رو به رو هس��تیم ‪ 72‬مسجد احداث‬ ‫کنیم؛ ش��هرداری به صورت جدی در این مساله فعال شد و‬ ‫هر ‪ 72‬زمین به این پروژه تخصیص پیدا کرد‪ .‬ممکن اس��ت‬ ‫این کار تمام صورت مس��اله تبدیل تهران ب��ه یک ام القرای‬ ‫اسالمی نباش��د‪ ،‬اما نمی توان تاثیر ان را انکار کرد‪ .‬ما از این‬ ‫لحاظ بخش های متعددی را در حوزه های مختلف داریم که‬ ‫می توانند در مجموع در این مساله موثر باشند‪.‬‬ ‫البته بسیاری از این مس�ائل در دوره های پیش از‬ ‫شما پایه گذاری شده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪ l‬این یک مساله ایده ال است و من مدعی ان نیستم‪.‬‬ ‫اما می گویم در برخ��ی موضوعات می توانیم انتظار داش��ته‬ ‫باشیم که نتایج بهتری حاصل شود؛ موضوعاتی که چند سال‬ ‫است روی انها تمرکز می کنیم؛ به عنوان مثال «تحکیم نهاد‬ ‫خانواده» می تواند یکی از موضوعاتی باش��د که مورد انتظار‬ ‫ماست؛ چراکه بخش های بسیاری از برنامه های ما روی این‬ ‫موضوع متمرکز شده است‪ .‬در حوزه صبر و خویشتنداری هم‬ ‫ما می توانیم این انتظار را داش��ته باشیم؛ چراکه مجموعه ای‬ ‫از تدابیر اندیش��یده شده و برنامه ریزی ش��ده است‪ .‬در حوزه‬ ‫اسیب های اجتماعی من یقین دارم اگر بتوانیم دو سال دیگر‬ ‫انچه را که تدارک دیده ایم در همین ش��رایط به مرحله اجرا‬ ‫دراید و شرایط تغییر چندانی نکند‪ ،‬سطح اگاهی مردم در این‬ ‫حوزه به شدت افزایش خواهد یافت‪.‬‬ ‫معتقدیم بس��یاری از اس��یب های اجتماعی در جامعه‬ ‫امروز ما از عدم اگاهی خانواده ها ناشی می شود؛ برایشان مهم‬ ‫است‪ ،‬اما با مدل اتفاق افتادن چنین اسیب هایی اشنا نیستند و‬ ‫از اخرین وضعیت فرهنگی ‪ -‬اجتماعی شهر و کشور و رسانه‬ ‫کمی فاصله گرفته اند‪ .‬اگر این اگاهی ها گسترش یابد‪ ،‬نقش‬ ‫والدین در حفظ خانواده و روابط میان اعضا فعال تر از وضعیت‬ ‫فعلی خواهد بود‪.‬‬ ‫ش�ما می گویید ک�ه در اغلب ساخت و س�ازها به‬ ‫موضوع پیوس�ت فرهنگی توجه می ش�ود و پس‬ ‫از مراحل کارشناس�ی به اج�را در می ای�د‪ ،‬اما در‬ ‫برخی ساخت و سازهای شهرداری ‪ -‬مانند مترو‬ ‫و ایس�تگاه های ‪ - BRT‬نمادهایی وجود دارد که‬ ‫به نمادهای غربی و بعضا مس�اله دار بی ش�باهت‬ ‫نیستند؛ ایا اینها هم از لحاظ کارشناسی بررسی‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬نه؛ ما در بخش��ی از این پروژه ها هستیم‪ ،‬مثال ما‬ ‫در پروژه هایی که از ابتدا مشخص اس��ت که برای سازمان‬ ‫س��اخته می ش��ود‪ ،‬نقش جدی داریم و می توانیم پاسخگو‬ ‫باشیم؛ چون پروژه های ما توسط پیمانکاران ساخته می شود‬ ‫و ما فقط بهره بردار هستیم‪ .‬در تمام عملیات عمرانی شهر یا‬ ‫فضاهایی که ساخته می شود‪ ،‬روال شهرداری این نیست که از‬ ‫تو سازهای کالن شهرداری‬ ‫ما نظرخواهی کنند؛ اما در ساخ ‬ ‫در معاونت عمرانی این دغدغه به وجود امده و جایگاهی برای‬ ‫ان تعریف شده اس��ت‪ .‬تا پیش از این در طرح ها‪ ،‬المان ها و‬ ‫شاخص ها این مالحظه نبود‪.‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫منظورم این است که مردم و جامعه از رفتارهایی‬ ‫که در جه�ت تقابل اس�ت‪ ،‬به س�مت رفتارهای‬ ‫سرشار از تعامل حرکت کنند‪.‬‬ ‫برخی پررنگ تر و در برخی کمرنگ تر بوده است‪ ،‬اما در تمام‬ ‫پروژه ها به موضوع فرهنگ توجه ویژه ای صورت می گیرد‪.‬‬ ‫گاهی به یک پیوست علمی دقیق کارشناسی شده فرهنگی‬ ‫منجر می شود و گاهی هم ممکن است در سطح پایین تری‬ ‫به این مساله دقت ش��ود‪ .‬باز هم تاکید می کنم این مساله از‬ ‫اولویت های شهرداری است‪ ،‬به عنوان مثال اگر در پروژه باغ‬ ‫موزه قصر نگاه فرهنگی نبود و ما می خواس��تیم با یک نگاه‬ ‫عمرانی و فرهنگی به ان نگاه کنیم‪ ،‬می توانست یک فرصت‬ ‫بزرگ اقتصادی باشد؛ اما این زندان با یک نگاه کامال فرهنگی‬ ‫بازسازی ش��ده و جز اس��تفاده فرهنگی و اجتماعی استفاده‬ ‫دیگری از ان نشده است‪ .‬طبیعتا این فضا‪ ،‬به جهت امکانات و‬ ‫کیفیت بازسازی تاثیر بسزایی در حوزه فرهنگ شهری خواهد‬ ‫داشت‪ .‬تپه های عباس اباد نیز با کیفیت و جایگاه منطقه ای‬ ‫خاص خود می توانست یک پروژه اقتصادی موفق باشد؛ اما‬ ‫هر طرحی که برای این منطقه تعریف ش��ده فرهنگی است‬ ‫و حتی به تدریج به یک کان��ون تاثیرگذار فرهنگی در جهان‬ ‫اسالم تبدیل خواهد ش��د‪ .‬ایجاد موزه‪ ،‬کتابخانه‪ ،‬نمایشگاه‬ ‫کتاب‪ ،‬باغ کتاب و چندین پروژه بزرگ فرهنگی در این فضا‬ ‫پیش بینی شده است‪.‬‬ ‫پیوس�ت فرهنگی جدی ترین ح�رف را بزنید‪ ،‬ایا‬ ‫واقعا این گونه سازمانی هستید؟‬ ‫‪ l‬بله؛ هم در دوره ما و هم در سازمان ما‪ .‬بخش عمده ای‬ ‫ازاینهابهبخش هایدیگرشهرداریمربوطمی شود‪.‬‬ ‫در سال های اخیر بخش عمده ای از امور فرهنگی‬ ‫از مساجد به فرهنگسراها منتقل شده و به جهت‬ ‫کمرن�گ ب�ودن جنبه ه�ای مذهب�ی برنامه های‬ ‫فرهنگسراها باعث ش�ده این نهادهای فرهنگی‬ ‫تا حدودی از فضای مذهبی و انقالبی دور بمانند‪.‬‬ ‫شما چه راهکاری برای جلوگیری از این وضعیت‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬البته من این مساله را در خصوص این دوره قبول‬ ‫ندارم و معتقدم عکس این موضوع اتفاق افتاده است‪ .‬با تغییر‬ ‫رویکرد در برنامه های ما و تغییراتی که در برنامه های اموزشی‬ ‫ما اتفاق افتاده‪ ،‬تا حدود زیادی از رویکردهای عمومی منفی‬ ‫یا بی خاصیت به س��مت رویکردهای محتوا مح��ور‪ ،‬دارای‬ ‫پیام خاص و جهت گیری ه��ای معنوی حرک��ت کرده ایم‪.‬‬ ‫طبیعتا برنامه هایی که ما در مناسبت های مذهبی داریم و در‬ ‫فرهنگسراها و پارک های کنار فرهنگسراها برگزار می شود‪،‬‬ ‫پیش از این کمتر مورد توجه قرار می گرفت‪ .‬البته شما خودتان‬ ‫هم قبول دارید که فضای مسجد و برنامه ای که خاص مسجد‬ ‫است یک اقتضا دارد و فرهنگسرا‪ ،‬برنامه های اوقات فراغت و‬ ‫حضور خانواده ها اقتضای دیگر‪.‬‬ ‫اما در عین حال باید نوعی تعامل میان مس�اجد و‬ ‫فرهنگسراها وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله؛ اما باید جهت گیری ها همسو بوده و در تناقض‬ ‫نباشد‪ .‬یعنی انچه ما در فرهنگسراها از نظر محتوا‪ ،‬پیام و کار‬ ‫فرهنگی ارائه می دهیم نباید با انچه در مساجد مطرح می شود‬ ‫و محور اعتقادات ماست در تناقض باشد‪.‬‬ ‫مساجد ما در انقالب هم کمیته بود‪ ،‬هم محل اجرای‬ ‫‪67‬‬ ‫تئاتر‪ ،‬هم کتابخانه‪ ،‬هم کارگاه داستان نویسی و هم‬ ‫محل عبادت‪ .‬ایا قبول دارید که اقای کرباسچی با‬ ‫طرح ساخت فرهنگس�راها‪ ،‬برنامه های فرهنگی‬ ‫گذشته را از مس�اجد جدا کرد و امروز که جوانان‬ ‫برای اموزش موس�یقی‪ ،‬تئاتر‪ ،‬خط و نقاش�ی به‬ ‫فرهنگسراها می روند تا حدود زیادی از معنویت‬ ‫مسجدی و انقالبی دور شده اند؟‬ ‫‪ l‬به نظرم این مساله به کیفیت کار ما بستگی دارد‪.‬‬ ‫یعنی اگر برنامه های ما با همی��ن روح‪ ،‬محتوا و جهت گیری‬ ‫باش��د حتما کمک کرده ایم؛ مثل مس��جدی که در کنار ان‬ ‫کالس های هنری و فرهنگی وجود دارد اما چون متعلق به‬ ‫مسجد است‪ ،‬جهت گیری اش مثبت‪ ،‬مکمل و کمک کننده‬ ‫است‪ .‬در عین حال اگر کیفیت برگزاری کالس و ویژگی هایی‬ ‫که در برگزاری ان کالس رعایت می ش��ود ‪ -‬از جهت مدل‬ ‫کالس‪ ،‬مدل مرب��ی و محت��وای کالس ‪ -‬در تناقض با ان‬ ‫جهت گیری ها باشد‪ ،‬طبیعتا همین اتفاق رخ می دهد؛ اما خیلی‬ ‫ارام و نرم‪ .‬حتی ممکن است کسی هم متوجه نشود و بگوید‬ ‫کالسی در حال برگزاری اس��ت‪ ،‬اما عمال این تناقض در ان‬ ‫وجود داشته باشد‪ .‬تمام همت ما بر این است که جهت گیری‬ ‫محتوایی را درست کنیم‪.‬‬ ‫در ح�ال حاضر داستان نویس�ی به س�مت رمان‬ ‫می رود؟‬ ‫‪ l‬حتما می رود؛ اما کدام رمان؟ کدام اس��تاد را الگو‬ ‫قرار می دهد؟ کدام متن ها را نمونه کار خود قرار می دهد؟ این‬ ‫موضوع بحث ماست‪.‬‬ ‫ایا رعایت می شود؟‬ ‫‪ l‬تا حدود زیادی این تغییرات در حال وقوع است‪.‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫با این اوصاف ایا شما با خیال راحت از محل کار به‬ ‫خانه می روید؟‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫‪ l‬اصال؛ کارهای انجام نشده زیادی داریم‪ .‬ولی من‬ ‫اطمینان دارم ک��ه تا حدود زیادی و در بس��یاری از بخش ها‬ ‫توانس��ته ایم این تغییرات را اعمال کنی��م‪ .‬در حوزه مربیان‪،‬‬ ‫در حوزه محتوا و در ح��وزه کیفیت برگزاری کالس تغییرات‬ ‫جدی اعمال کرده ایم‪ .‬برای مثال در گذشته هر فرهنگسرایی‬ ‫می توانست با هر موضوعی کالس هایی را برگزار کند و ما از‬ ‫موضوع و محتوای ان بی اطالع باشیم؛ ولی امروز سامانه ای‬ ‫با عنوان «سینا» ‪ -‬سامانه یکپارچه اموزش ‪ -‬طراحی شده‬ ‫و هر فرهنگس��را برای برگزاری کالس ه��ا باید موضوعات‬ ‫موردنظر خ��ود را از درون این س��امانه انتخ��اب کند‪ .‬دیگر‬ ‫نمی تواند هر موضوعی را به اختیار خود انتخاب کند و از هر‬ ‫استادی استفاده کند؛ بلکه باید موضوع را از میان رشته هایی‬ ‫که ما معرفی کرده ایم انتخاب کند و استاد هم باید از فرایند‬ ‫تعریف شده عبور کرده باش��د؛ در همین دو نکته بسیاری از‬ ‫مسائل حل می شود‪.‬‬ ‫اس�تاد و مربی ش�ما در فرهنگس�را چقدر توجیه‬ ‫شده اند؟‬ ‫‪ l‬همین اساتیدی که در دوره های ما شرکت کرده اند‬ ‫با استادی که قبال هیچ ارتباطی با ما نداش��ته تفاوت دارند‪.‬‬ ‫حداقل مجبور بوده که هشت ساعت در کالس های توجیهی‬ ‫ما حضور پیدا کند‪.‬‬ ‫یعن�ی مجموع�ه ش�ما هم�ه فراین�د فرهنگ�ی‬ ‫فرهنگسراها ‪ -‬از استاد تا محتوا ‪ -‬را رصد می کند؟‬ ‫‪ l‬از اول امس��ال این اتفاق افتاده اس��ت‪ .‬البته اگر‬ ‫بخواهم صادقانه بگویم باید عرض کنم که در بس��یاری از‬ ‫رشته ها‪ ،‬نه در تمام انها‪.‬‬ ‫از زم�ان تاس�یس س�ازمان فرهنگ�ی ‪ -‬هن�ری‬ ‫شهرداری تهران معموال یک نگاه سیاسی بر این‬ ‫س�ازمان حاکم بوده و همین موضوع باعث شده‬ ‫که در اخالق و ماموریت های فرهنگی انحرافاتی‬ ‫ایجاد ش�ود‪ .‬ش�ما در دوره مس�ئولیت تان چقدر‬ ‫گ کنید‬ ‫تالش کرده اید این فضای سیاسی را کمرن ‬ ‫‪68‬‬ ‫و وجهه فرهنگی را پررنگ تر نمایید؟‬ ‫‪ l‬به نظرم یکی از مشکالت اساسی حوزه فرهنگ‬ ‫این اس��ت که عملیات فرهنگ��ی تحت فش��ار انتظارات و‬ ‫قضاوت های سیاسی قرار دارد‪ .‬این یکی از اسیب های فضای‬ ‫فعلی فرهنگی در کشور ماست‪ .‬از این رو تالش می کنیم که‬ ‫سازمان نقش ابزاری پیدا نکند؛ خصوصا اینکه سازمان ما در‬ ‫پیشینه خود چنین س��ابقه ای دارد و ما ناخواسته در معرض‬ ‫چنین اتهامی هستیم‪ .‬باید مراقبت کنیم که تا حد امکان در‬ ‫نوع برنامه ها و فعالیت هایمان این نگاه نباشد؛ اگرچه ممکن‬ ‫است برخی به فعالیت های ما ‪ -‬در هر حوزه ای و به هر شکلی‪-‬‬ ‫اشکال وارد کنند و بگویند که اینها چنین منظوری داشتند‪.‬‬ ‫البته در کارهای عمرانی هم چنین شبهه ای وارد می شود‪ ،‬اما‬ ‫ما خودمان صادقانه در تالش هستیم که حرکت فرهنگی مان‪،‬‬ ‫انتخاب موضوعات‪ ،‬اولویت ه��ای موضوعی‪ ،‬تولید محتوا و‬ ‫مدل برگزاری برنامه هایمان‪ ،‬جهت گیری سیاس��ی نداشته‬ ‫باشد؛ بلکه دغدغه ها و انتظاراتی باشد که مقام معظم رهبری‬ ‫با اشراف جامع و دلس��وزی بی نظیر در حوزه فرهنگ مطرح‬ ‫می کنند‪ .‬تالش ما این است که در این موضوع سهم کوچک‬ ‫خود را ادا کرده و نقش مثبتی ایفا کنیم‪.‬‬ ‫شاید یکی از دالیلی که سبب شده این سازمان‬ ‫زیرسایه سیاست قرار بگیرد و حتی گاهی موضوع‬ ‫فرهنگ کمرنگ تر از سیاست باشد حضور مدیران‬ ‫سیاسی در راس این مجموعه بوده است‪.‬‬ ‫‪ l‬شاید؛ اما ما سعی کرده ایم در دوره ما اینگونه نباشد‪.‬‬ ‫البته باتوجه به مس�اله ای که ش�ما به ان اش�اره‬ ‫کردید و گفتید که در تمام فعالیت های شهرداری‬ ‫ از کارهای عمرانی تا کارهای فرهنگی ‪ -‬اتهام‬‫استفاده سیاسی به ما وارد می شود‪ ،‬شاید بتوانیم‬ ‫اینط�ور نتیجه گی�ری کنیم ک�ه چ�ون مجموعه‬ ‫ش�هرداری تهران یک مجموعه سیاس�ی است‬ ‫تمام فعالیت هایش زیر سایه سیاست است‪.‬‬ ‫‪ l‬اگر بخواهیم اینطور نگاه کنیم تقریبا تمام بخش ها‬ ‫همین طور هستند‪.‬‬ ‫اما ش�هرداری تهران ب�ا ش�هرداری اصفهان و‬ ‫ش�هرداری مش�هد تفاوت دارد‪ .‬همواره هم این‬ ‫نگاه نس�بت به ش�هرداری تهران بوده و حتی از‬ ‫دوره ای که گس�ترش پی�دا کرد و س�ازمان های‬ ‫زیرمجموعه اش بیشتر ش�د‪ ،‬پررنگ تر هم شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬طبیعتا ممکن اس��ت این شبهه همواره وجود‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫در خصوص مساله سبک زندگی که مورد تاکید و‬ ‫توجه ویژه رهبر معظم انقالب قرار دارد و می توان‬ ‫از ان اینگونه برداش�ت کرد که ایش�ان به دنبال‬ ‫تحقق س�بک زندگی ایرانی ‪-‬اسلامی در درون‬ ‫خانواده ها هس�تند‪ ،‬باتوجه به خ�وراک فکری که‬ ‫از طرف رس�انه های داخل�ی و خارجی ب�ه اذهان‬ ‫افراد جامعه داده می ش�ود‪ ،‬باید یک بسته فکری‬ ‫به مردم ارائه ش�ود تا با س�بک زندگی انقالبی و‬ ‫اسالمی انها سازگاری داش�ته باشد‪ .‬برنامه شما‬ ‫برای این مساله چیس�ت؟ ایا از زمانی که مساله‬ ‫سبک زندگی مورد تاکید رهبر معظم انقالب قرار‬ ‫گرفته شما در سیاستگذاری های کالن خود به این‬ ‫موضوع پرداخته اید؟‬ ‫‪ l‬خوش��بختانه یکی از محورهای اصلی ما در سال‬ ‫‪ 91‬مساله سبک زندگی است‪ .‬البته در س��ال ‪ 90‬هم بود‪ ،‬اما‬ ‫در سال ‪ 91‬پررنگ تر اس��ت‪ .‬ما بر اساس مطالعاتی که انجام‬ ‫دادیم هم در سال ‪ 90‬و هم در سال ‪ 91‬ابالغ کردیم که مساله‬ ‫سبک زندگی یکی از اساسی ترین محورهای ما در بودجه و‬ ‫برنامه ریزی است‪ .‬البته می توان دو نگاه متفاوت به این مساله‬ ‫داشت؛ اول اینکه رسیدن به یک بسته فکری و فرهنگی کامل‬ ‫به زمان زیادی نیاز دارد و نظر من این است که ما در موضوع‬ ‫سبک زندگی کار نظری و نرم افزاری چندانی انجام نداده ایم‪.‬‬ ‫نگاه دیگر این است که ما می توانیم رسیدن به این بسته جامع‬ ‫و کامل را به میان مدت موکول کنیم‪ ،‬ام��ا در عین حال وارد‬ ‫مصادیق سبک زندگی ش��ویم و کار کنیم‪ .‬ما در حال حاضر‬ ‫در این بخش فعالیت می کنیم؛ چند مصداق از سبک زندگی‬ ‫را انتخاب می کنیم و سعی مان بر این است که در این مصادیق‬ ‫سریع تر به نتیجه برسیم و برنامه داشته باشیم‪ .‬در عین حال‬ ‫برای بسته فرهنگی جامع و کامل باید زمان بیشتری صرف‬ ‫کنیم و با سایر دستگاه های مسئول به تعامل بپردازیم‪ .‬بخش‬ ‫دیگر این است که ما در بحث سبک زندگی به اسیب ها هم‬ ‫توجه کرده و در جاهایی که اسیب بیشتر است دخالت کنیم‪.‬‬ ‫ارزیابی کلی شما از فضای سیاستگذاری فرهنگی‬ ‫کش�ور چیس�ت و فکر می کنی�د مجری�ان تا چه‬ ‫اندازه ای به اجرای این سیاست ها قائل هستند؟‬ ‫‪ l‬می خواهم در این خصوص کمی شفاف صحبت‬ ‫کنم‪ .‬معتقدم که ما از نظر سیاس��تگذاری فرهنگی در کشور‬ ‫‪ 60‬درصد خوب و غنی عمل کرده ایم؛ یعنی قطعا در بخش‬ ‫سیاستگذاری از بخش مدیریت و اجرا موفق تر بوده ایم‪ .‬امروز‬ ‫سندهای خوبی در اختیار ماست که ارزشمند است و روی انها‬ ‫کار کارشناسی انجام شده است‪ .‬هر یک از این اسناد می تواند‬ ‫دستمایه خوبی برای تحوالت اساسی در حوزه فرهنگ باشد‬ ‫و حتی برخی از انها می تواند الگویی برای جهان اسالم باشد‪.‬‬ ‫اما متاسفانه ضعف هایی هم داریم‪ .‬معتقدم همین نشست های‬ ‫راهبردی که ب��ا موضوعات مهم و اساس��ی در حضور رهبر‬ ‫معظم انقالب برگزار می شود‪ ،‬نشان دهنده این است که ما در‬ ‫خصوص این موضوعات ضعف سیاستگذاری فرهنگی داریم‪.‬‬ ‫این نشست ها به رفع این خالء در حوزه سیاستگذاری فرهنگی‬ ‫کمک شایانی می کند‪ .‬اما در حوزه اجرا اشکاالت جدی تری‬ ‫داریم و من بازهم در اینجا شفاف تر صحبت می کنم‪ .‬ساختار‬ ‫اجرایی کشور برای تحقق سیاست های خوب فرهنگی یکی‬ ‫از این اشکاالت است‪ .‬به عقیده من این ساختار عقب مانده و‬ ‫ناقص الخلقه است‪ .‬این ساختار چند اشکال اساسی دارد؛ اول‬ ‫اینکه قدرت محوریت ندارد و ما از فقدان یک فرماندهی جامع‬ ‫در اجرای سیاست های فرهنگی رنج می بریم‪ .‬دوم اینکه توان‬ ‫تبدیل این سیاست ها را به برنامه های اجرایی نداریم و همه‬ ‫سیاست های ما این ظرفیت را ندارد که به یک برنامه عملی‬ ‫که ما را به اهداف مان نزدیک کند‪ ،‬تبدیل شود‪ .‬اشکال سوم‬ ‫این اس��ت که این مجموعه‪ ،‬قدرت هماهنگی و تقسیم کار‬ ‫ندارد‪ .‬ایراد دیگر این است که در این ساختار قابلیت نظارت‪،‬‬ ‫پیگیری و ارزیابی نهفته نشده است‪ .‬کدام دستگاه یا نهادی‬ ‫عملکرد مجموعه فرهنگی کشور و نهادهای مسئول در این‬ ‫حوزه را ارزیابی می کند؟‬ ‫مساله دیگر این است که برخی مدیران فرهنگی کشور‬ ‫صالحیت تحقق این سیاس��ت های فرهنگی را ندارند‪ .‬این‬ ‫مساله ممکن است شامل حال من هم بشود‪( .‬خنده) معتقدم‬ ‫که نیاز مدیران فرهنگ��ی به کار فرهنگی گاهی بیش��تر از‬ ‫مخاطبان عام و جامعه است!‬ ‫همچنین ساحت فرهنگ الوده به افاتی شده و از پاکی‬ ‫و اخالصی که ضرورت کار فرهنگی است برخوردار نیست‪.‬‬ ‫من معتقدم اخالص و پاکی در حوزه فرهنگ و ثمربخشی ان‬ ‫نقش فوق العاده ای دارد‪ ،‬اما متاسفانه در بخش های مختلف‬ ‫فرهنگی کشور ضعیف شده اس��ت‪ .‬اسیب دوم این است که‬ ‫عملیات فرهنگی زیر فشار انتظارات و قضاوت های سیاسی‬ ‫است‪ .‬اسیب س��وم این اس��ت که حوزه فرهنگ در معرض‬ ‫قضاوت های بسیار متفاوت و سلیقه ای است‪ .‬گاهی ممکن‬ ‫است شما برنامه ای را اجرا کنید که تعریفی در سطح بسیار باال‬ ‫و نقدی در حد بس��یار پایین دارید‪ .‬این بازه در کشور ما بسیار‬ ‫باز اس��ت‪ .‬اینکه اظهارنظرهای متفاوتی وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫اش��کالی ندارد؛ اما در حوزه اجرا نمی توان اینقدر باز برخورد‬ ‫کرد‪ .‬باید یک مرجعی وجود داشته باشد که به ما بگوید این‬ ‫برنامه شاخص ها را دارد و ما این مسیر را ادامه دهیم یا ادامه‬ ‫ان دردی را دوا نمی کند‪ .‬نمی توان فقط حرف های کلی زد‪ .‬ما‬ ‫می گوییم یکی از محورهای ما نشاط اجتماعی است؛ اما چه‬ ‫کسی الگوی ارائه شده از نشاط اجتماعی را تایید یا رد می کند؟‬ ‫برخی ان را تا حد کفر پایین می اورن��د و گروهی دیگر ان را‬ ‫بهترین الگو می دانند‪ .‬اشکال دیگر هم این است که با وجود‬ ‫شعارهایی که می دهیم‪ ،‬عرصه فرهنگ و ساحت کار فرهنگی‬ ‫از باور و حمایت الزم برخوردار نیست‪.‬‬ ‫در اینجا می خواهم موضوعی را ع��رض کنم و خدا را‬ ‫شاهد می گیرم که منظورم ش��خص خاصی نیست‪ .‬کسانی‬ ‫که در کشور ما به قدرت می رسند‪ ،‬بیشترین بهره را از کارهای‬ ‫فرهنگ��ی و ارزش ها می برند و بیش��ترین وام را از این حوزه‬ ‫می گیرند؛ اما بعد از اینکه به قدرت می رس��ند‪ ،‬کمترین بهره‬ ‫را به حوزه فرهنگی می رس��انند‪ ،‬حتی گاهی ب��ه این حوزه‬ ‫جفا می کنند‪.‬‬ ‫من معتقدم که این سه اشکال بزرگ یعنی ناقص الخلقه‬ ‫و عقب مانده بودن س��اختار اجرایی در ح��وزه فرهنگ‪ ،‬عدم‬ ‫صالحیت برخی مدیران فرهنگی در اجرای این سیاست ها و‬ ‫الوده شدن ساحت فرهنگ به برخی اسیب ها‪ ،‬موجب شده‬ ‫ما از تحقق سیاست های کالن فرهنگی کشور دور بمانیم‪.‬‬ ‫البت�ه دو اش�کال دیگر ه�م وج�ود دارد که یکی‬ ‫انعطاف ناپذی�ر ب�ودن برنامه ها و سیاس�ت های‬ ‫فرهنگی و دیگری بخشنامه ای برخورد کردن در‬ ‫حوزه فرهنگ است؛ ما این اشکاالت را خصوصا در‬ ‫مسائلی همچون حجاب اسالمی می بینیم‪.‬‬ ‫‪ l‬به هر حال ما با مشکالتی که عرض کردم مواجهیم‬ ‫و نیازمند تحولی بنیادین در س��اختار اجرایی کشور هستیم‪.‬‬ ‫معتقدم که انصافا با این س��اختار اجرای��ی در حوزه فرهنگ‬ ‫نمی توانیم چندان امیدوار باشیم‪.‬‬ ‫از نظر شما چالش اصلی که فضای فرهنگی کشور‬ ‫با ان مواجه است چیس�ت و چه راهکاری را برای‬ ‫رفع ان پیشنهاد می کنید؟‬ ‫‪ l‬یک��ی از چالش ها س��اختار اجرای��ی ضعیف در‬ ‫حوزه فرهنگی کشور است و چالش دیگر هم تعارض میان‬ ‫جهان بینی مادی محور تک س��احتی به اصط�لاح مدرن با‬ ‫جهان بینی جامع و تعالی بخش��ی اس��ت که ما ان را تحت‬ ‫عنوان جهان بینی الهی می شناس��یم‪ .‬خصوص��ا وقتی ما در‬ ‫حوزه روش ها وارد می شویم این چالش جدی تر است؛ چراکه‬ ‫دست ما در حوزه روش ها چندان باز نیست‪ .‬البته دست جبهه‬ ‫فرهنگی مقابل ما باز است‪ .‬هیچ محدودیتی برای خود قائل‬ ‫نیست و خود را مجاز می بیند که از هر ابزاری استفاده کند‪ .‬من‬ ‫معتقدم سه ویژگی اصلی ش��یطان که در قران کریم به انها‬ ‫اشاره شده در جبهه فرهنگی دش��من کامال روشن و واضح‬ ‫است؛ فریب‪ ،‬دروغ و وسوسه‪.‬‬ ‫در تمام حرکات فرهنگی جبهه مقابل‪ ،‬این سه ویژگی‬ ‫به روش��نی دیده می ش��ود‪ .‬این یک��ی از چالش های اصلی‬ ‫ماست؛ چراکه امروزه فضای رسانه گسترش بسیاری یافته‬ ‫و از ابزارهای دش��من اس��ت‪ .‬ما در این حوزه به کار بسیاری‬ ‫نیاز داریم‪ .‬ما زمانی که در انجمن اس�لامی کار می کردیم‪،‬‬ ‫فکر می کردیم که ابزار چندان مهم نیس��ت و محتوا اهمیت‬ ‫بیش��تری دارد‪ .‬زمانی که میان ما و افرادی که تفکر دیگری‬ ‫داشتند بحثی در می گرفت زمانی را صرف مطالعه می کردیم‬ ‫تا بتوانیم به او پاسخ دهیم‪ .‬اما امروز اگر ابزار از محتوا مهمتر‬ ‫نباشد حداقل به اندازه ان اهمیت دارد‪ .‬پیشرفت جهان‪ ،‬سرعت‬ ‫‪ l‬فکر می کنم حدود ‪ 700 - 800‬میلیارد تومان سهم‬ ‫حوزه فرهنگی در تمام مجموعه فرهنگی شهرداری بود‪.‬‬ ‫سهم سازمان شما چه قدر است؟‬ ‫‪ l‬حدود یک دهم رقمی که عرض کردم؛ یعنی حدود‬ ‫‪ 100‬میلیارد توم��ان‪ .‬البته ما از فضاهایی که ش��هرداری در‬ ‫اختیارمان می گذارد هم درامد جداگانه ای داریم‪.‬‬ ‫راضی هستید؟‬ ‫‪ l‬طبیعتا خیر‪.‬‬ ‫فعالیت های شما با معاونت اجتماعی در امتداد هم‬ ‫است؛ به عبارت بهتر ایا هم افزایی دارد یا جدای‬ ‫از یکدیگر تعریف می شود؟‬ ‫‪ l‬قطعا هم افزایی دارد‪ ،‬اما در عین حال نمی توانیم‬ ‫بگوییم ک��ه در یک حرکت گس��ترده فرهنگی در مجموعه‬ ‫شهرداری تهران دچار اشکال و اش��تباه نمی شویم‪ .‬اما واقعا‬ ‫هیچ تقابلی وجود ندارد‪.‬‬ ‫منظورم این نیس�ت‪ .‬می خواهم بدانم ک�ه ایا از‬ ‫نظر ش�ما معاونت اجتماعی هم در حوزه فرهنگ‬ ‫تعریف می شود؟‬ ‫‪ l‬نه؛ معاونت اجتماعی و فرهنگی مس��ئولیت ستاد‬ ‫فرهنگی ش��هرداری را برعهده دارد‪ .‬یعنی کسی که محور‬ ‫هماهنگی بخش ه��ای مختلف فرهنگی در ش��هرداری را‬ ‫عهده دار اس��ت‪ ،‬معاونت فرهنگی و اجتماعی اس��ت؛ با این‬ ‫تفاوت که سطح انها ستاد است و ما در صف هستیم‪ .‬معاونت‬ ‫اجتماعی در هماهنگی‪ ،‬جمع اوری برنامه ها‪ ،‬تنظیم اعتبارات‬ ‫و‪ ...‬نقش ستادی ایفا می کند و ما به همراه سازمان زیباسازی‬ ‫و دیگر بخش ها صف ها را تشکیل می دهیم‪.‬‬ ‫باتوجه به انچه در خصوص ضعف مدیریت و اجرا‬ ‫به ان اشاره کردید‪ ،‬ایا این صف دچار ضعف هایی‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬بله؛ اما در س��طح کالن و کش��وری‪ .‬شاید برخی‬ ‫بخش ها در زمینه مسئولیت خود به خوبی عمل کرده باشند‪.‬‬ ‫البته بحث ما در حوزه ش�هرداری اس�ت‪ .‬در این‬ ‫حوزه چطور؟‬ ‫‪ l‬این را دیگران باید ارزیابی کنند‪ .‬من که نمی توانم‬ ‫عملکرد خودم را ارزیابی کنم و به خودم نمره بدهم‪ .‬اما معتقدم‬ ‫محورهایی که روی انها متمرکز شده ایم محورهای درستی‬ ‫بوده و تغییرات مثبتی اعمال ش��ده است‪ .‬برخی تحوالت در‬ ‫جهت تغییر فکر‪ ،‬تغیی��ر محتوا و تغییر پیام در طول س��ابقه‬ ‫س��ازمان بی نظیر بوده و کارهای بس��یار خوبی انجام شده‬ ‫بحث ما ارزیابی شما نیس�ت‪ .‬دغدغه ما به عنوان‬ ‫یک تهرانی این است که حوزه فرهنگ چه ابزاری‬ ‫را باید ب�ه کار بگیرد تا مثمرثمر واقع ش�ود؟ فکر‬ ‫نمی کنید بهتر اس�ت حوزه فرهنگ ه�م مثل امور‬ ‫ش�هرداری ها که حوزه قائم مقامی ش�هرداری را‬ ‫دارد باید در این سطح یک قائم مقام در شهرداری‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬ممکن اس��ت چنین نیازی وجود داشته باشد؛ اما‬ ‫انچه امروز در ساختار فرهنگی ش��هرداری داریم یک ستاد‬ ‫هماهنگ کننده‪ ،‬تنظیم کننده و تقس��یم کننده وظایف است‬ ‫و صفی اس��ت که هر یک به طور تخصصی در حوزه تعیین‬ ‫ش��ده خود فعالیت می کنند‪ .‬این ترکیب و شرایط در گذشته‬ ‫وجود نداشت‪.‬‬ ‫حرف اخر؟‬ ‫‪ l‬در عرصه سیاستگذاری فرهنگی کار تمام شدنی‬ ‫نیس��ت و نیاز به تداوم و به روز رس��انی دارد؛ البته متناس��ب‬ ‫با تحوالت��ی که در ای��ران و جه��ان اتف��اق می افتد‪ .‬نقش‬ ‫نشس��ت های راهبردی که در حضور رهب��ر معظم انقالب‬ ‫برگزار می ش��ود‪ ،‬در جبران خالءهای محتوایی موضوعات‬ ‫اصلی فرهنگی کشور بی نظیر و بسیار مغتنم است‪ .‬امیدوارم‬ ‫ما مسئوالن فرهنگی این نشست ها را مغتنم بشماریم و بهره‬ ‫الزم را از انها ببریم‪ .‬اگر به ‪ 30‬درصد فرمایش��ات رهبری در‬ ‫حوزه فرهنگ عمل کرده بودیم‪ ،‬ش��رایط فرهنگی امروز ما‬ ‫کامال متفاوت و به مراتب بهتر از این بود‪ .‬اینها شعار نیست؛‬ ‫بلکه حقیقت��ا معتقدم ک��ه راهبردی ترین مباح��ث در حوزه‬ ‫فرهنگ در کالم ایش��ان وجود دارد‪ .‬ما و س��ایر بخش های‬ ‫فرهنگی تاکن��ون به وظیفه خود به خوب��ی عمل نکرده ایم‪.‬‬ ‫عدم محوریت‪ ،‬ناتوانی تبدیل سیاست ها به برنامه‪ ،‬ناکارامدی‬ ‫در ایجاد وحدت رویه و هماهنگی و توزیع وظایف و نیز فقدان‬ ‫توان ابزار نظارت و پیگی��ری و ارزیابی از جمله بیماری های‬ ‫ساختار فرهنگی کشور است‪ .‬اگر نقش��ه عملیات فرهنگی‬ ‫کش��ور مبتنی بر ویژگی های مخاطبان نباش��د و مشارکت‬ ‫اجتماعی را به همراه نداشته باش��د‪ ،‬موفق نخواهد بود‪ .‬نیاز‬ ‫فرهنگ به کار جهادی یعنی توفیقات فرهنگی با کار عادی‬ ‫و معمول به دس��ت نمی اید‪ .‬فرایند تحقق اهداف فرهنگی‬ ‫کشور نیازمند نظارت نخبگان است‪ .‬نگاه تحلیلی و تخصصی‬ ‫رس��انه ها به مثابه یک جایگاه نظارت��ی نخبگانی در عرصه‬ ‫فعالیت های فرهنگی عمل می کند‪ .‬رسانه های تحلیلی نقش‬ ‫مهمی در ارزیابی مسائل فرهنگی کشور دارند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫پس با این حس�اب ضمانت اجرای�ی قدرتمندی‬ ‫برای تحقق این سیاست ها متصور نیستید؟‬ ‫اگر اشتباه نکنم اعتبارات شهرداری در سال ‪91‬‬ ‫حدود ‪ 9‬هزار میلیارد تومان بود‪ .‬از این میزان چه‬ ‫سهمی برای فرهنگ در نظر گرفته شد؟‬ ‫سبک زندگی‬ ‫‪ l‬این به همان عدم صالحیت گروه��ی از مدیران‬ ‫بازمی گردد؛ در حالی که مدیری که کار فرهنگی را بشناسد و‬ ‫خون دل فرهنگی خورده باشد اساسا می داند که این روش ها‬ ‫در این حوزه جوابگو نیست و باید با مدل دیگری کار فرهنگی‬ ‫را دنبال کند‪.‬‬ ‫تحوالت توسعه تکنولوژی و صنعت ارتباطات برای ما فضایی‬ ‫را به وجود اورده که قالب‪ ،‬روش و شکل کار هم مهم است‪.‬‬ ‫اس��ت‪ .‬البته پاسخ این سوال که توانس��ته ایم وظایف خود را‬ ‫به طور کامل انجام دهیم یا نه‪ ،‬حتما منفی است و ضعف های‬ ‫بسیاری داریم‪ .‬اما باالخره فرد دیگری باید با ماموریت ویژه‬ ‫و با شاخص های معین و تعریف شده بیاید و به عملکرد من‬ ‫نمره بدهد‪.‬‬ ‫ساحت فرهنگ الوده به افاتی شده و از‬ ‫پاکی و اخالق که ضرورت کار فرهنگی‬ ‫است برخوردار نیست‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫محمد زائری معتقد‬ ‫است این روزها‬ ‫برخی به صورتی از‬ ‫سبک زندگی حرف‬ ‫می زنند که گویی با‬ ‫دستور و ابالغیه اداری‬ ‫اتفاقی می افتد و سپس‬ ‫بالفاصله سبک زندگی‬ ‫عوض می شود و‬ ‫در پی ان عقاید و‬ ‫باورهای مردم تغییر‬ ‫پیدا می کند‬ ‫سبک زندگی‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫رابطه سیاست و اقتصاد با سبک زندگی‬ ‫گفت وگوی مثلث با حجت االسالم محمدرضا زائری‬ ‫‪2‬‬ ‫حجت االسالم محمدرضا زائری برای ما روزنامه نگاران امروزی‪ ،‬روحانی بی تکلف خانه روزنامه نگاران جوان است‪ .‬پدر اقای زائری چندین دوره نماینده‬ ‫مجلس و استاندار هرمزگان بوده‪ .‬مدیریت و سردبیری روزنامه همشهری تجربه جدی در عرصه ژورنالیسم برای این روحانی اهل دغدغه بود‪ .‬ابتکاراتی نو‬ ‫وخالقانه مثل همشهری محله‪ ،‬از حجت االسالم زائری یک چهره اجتماعی ‪ -‬مذهبی فعال ساخت‪ .‬او البته چند سالی ایران نبود و به لبنان رفت تا درس بخواند‪.‬‬ ‫ره توشه این سفر اما نگاه متفاوت گفتمان انقالب اسالمی و هم اندیشی اسالم‪ ،‬شیعه‪ ،‬ادیان و مسیحیت بود‪ .‬زائری دو مجله در نیمه اول دهه هشتاد تاسیس‬ ‫کرد؛ یکی «خیمه» و دیگری «جدید»؛ یکی برای جوان های مذهبی و هیات ها و دیگری برای جوان های به اصطالح خاکس�تری و در قالب کمیک اس�تریپ! او‬ ‫حاال به مجله خیمه بازگشته اس�ت با همان دغدغه های مذهبی که همیشه داشته است‪ .‬حجت االسالم زائری معتقد اس�ت که ایجاد یک سبک زندگی بحثی‬ ‫کامال پردامنه و متفاوت از دستورات و فرمایشات است؛ یعنی نخس�ت باید باورها و عقاید عوض شود تا در پی ان نگرش ها تغییر یابد‪ ،‬سپس بر اساس این‬ ‫نگرش های جدید س�بک زندگی تازه ای ش�کل بگیرد‪ .‬در ادامه مش�روح گفت وگو با حجت االسلام زائری را می خوانیم‪.‬‬ ‫گفت وگو‪ :‬سعید زاهدیان‬ ‫اقای زائری‪ ،‬برای بومی سازی سبک زندگی باید‬ ‫چه قالب هایی را منعکس کرد؟‬ ‫‪ l‬س��بک زندگی ویترین و نمای بیرون��ی باورها و‬ ‫ارزش های حاکم بر افکار ماس��ت که به ش��کل جلوه های‬ ‫مختلف در خ��وردن و اش��امیدن و گذران اوق��ات فراغت و‬ ‫پوشش و نوع روابط اجتماعی و امثال اینها ظاهر می شود‪ ،‬پس‬ ‫یک موضوع مطلق و یکدست و س��اده نیست که به سادگی‬ ‫بتوان درباره اش حکم صادر کرد‪ ،‬یعنی مجموعه ای اس��ت‬ ‫از مولفه های مختلف که در کل وقتی به انها نگاه می کنیم با‬ ‫‪70‬‬ ‫هم متفاوت هستند و عوامل مختلفی از اعتقادات مذهبی تا‬ ‫ویژگی های زیست محیطی در ان دخالت دارند‪.‬‬ ‫وقتی سبک زندگی هر منطقه ای را نظاره می کنیم‪ ،‬این‬ ‫تفاوت بین نوع زندگی انها با زندگی یک منطقه جغرافیایی‬ ‫و اجتماعی دیگر به چش��م می خورد و هنگامی که یک نوع‬ ‫س��بک خاص در عرصه ه��ای گوناگون زندگی مش��اهده‬ ‫می کنیم که مبتنی بر خاس��تگاه های اصیل همان جامعه و‬ ‫منطقه جغرافیایی است با یک س��بک زندگی بومی روبه رو‬ ‫هستیم و این هم طبیعی اس��ت که مثال در صحرای سوزان‬ ‫افریقا لباس های بلند و گشاد به رنگ روشن بپوشند و در قطب‬ ‫شمال پالتوهای پوستی گرم به رنگ تیره و همین طور در همه‬ ‫زمینه های دیگر‪ .‬بسیاری از این رفتارها و عادات ممکن است‬ ‫اگاهانه هم نباشد‪ ،‬مثال کسی که موقع جداشدن از دوستش‬ ‫می گوید «خداحافظ» در واقع بر این اس��اس اس��ت که در‬ ‫فرهنگ او اعتقاد بر این اس��ت که خداوند باید حفظ کند‪ ،‬اما‬ ‫امروز که ما در کوچه و بازار این عبارت را به کار می بریم‪ ،‬شاید‬ ‫چندان اگاهانه هم نباشد ولی در بستر این فرهنگ و بر اساس‬ ‫این اعتقادات یک سبک زندگی ش��کل گرفته که اگر امروز‬ ‫کسی مسلمان بشود و به جمع ما ملحق شود‪ ،‬عادت می کند‬ ‫که به طور مثال موقع خداحافظی بگوید؛ التماس دعا‪.‬‬ ‫اش�تراکات و افتراق�ات س�بک زندگی بوم�ی با‬ ‫سبک زندگی در غرب چگونه نمود پیدا می کند؟‬ ‫‪ l‬بخش��ی از جلوه ه��ای بیرونی زندگی انس��ان ها‬ ‫به شکل عادات و اداب خودش را نشان می دهد که مبتنی بر‬ ‫ی که اینجا بحثش پیش می اید این است‬ ‫‪ l‬نکته مهم ‬ ‫‪ l‬به هر حال ما اساس نیازمان حفظ یک سبک زندگی‬ ‫یخودماناست‪،‬اماهمینراهماگربخواهیم‬ ‫اصیلوباهویتبوم ‬ ‫محقق کنیم این طور نیست که به شکل فرمایشی و دستوری‬ ‫از باال به پایین بتوانیم اجرا کنیم‪ .‬اصال جنس سبک زندگی این‬ ‫است که دستور بردار نیست‪ ،‬بنابراین نه بی حجابی اش به زور و‬ ‫ضرب رضا خان می شود و نه حجابش با نیروی انتظامی و اتفاقا‬ ‫در هر دو مورد رسانه ها و گروه های مرجع موثر بوده اند یعنی هم‬ ‫در مورد کشف حجاب‪ ،‬سینما و تلویزیون طاغوت اثر داشته و هم‬ ‫در مور د ترویج حجاب همین عوامل اساسی اثر دارد که امروز در‬ ‫نقاط مختلف دنیا می بینیم چقدر زنان و دختران متاثر از حجاب‬ ‫اسالمی هستند‪ ،‬ولی هیچ بخشنامه و دستوری این تغییرات را‬ ‫ایجادنمی کندبلکهاینرسانهوتبلیغاتوباوراعتقادیهستکه‬ ‫تغییرراایجادمی کند‪.‬‬ ‫ش��اید دلیل اینکه رهبر انقالب بع��د از بحث اخالق‬ ‫به س��راغ بحث س��بک زندگی رفتند همین است که جنس‬ ‫سبک زندگی ترویج و تربیت و فرهنگ سازی است‪ ،‬نه دستور‬ ‫و فرمایش‪ .‬این روزها برخی به صورتی از سبک زندگی حرف‬ ‫‪ l‬اساسا هر س��بکی از زندگی به هر سپهر اعتقادی‬ ‫و ارزشی که تعلق داشته باش��د‪ ،‬میزان ازادی های فرهنگی‬ ‫و اجتماعی را تعریف می کند‪ .‬اینج��ا البته محورهای عمیق‬ ‫و پیچیده ای از بحث های تئوریک وج��ود دارد که به راحتی‬ ‫نمی شود از انها گذشت؛ نظیر بحثی که درباره اهمیت ازادی‬ ‫در انتخاب انسان هست و اینکه انتخاب که اساس ایمان است‪،‬‬ ‫بدون ازادی معنی ندارد یا اینکه تعریف ازادی چیست؟ چون‬ ‫در فرهنگ غربی ازادی کالن نیس��ت و اساس ان فرهنگ‬ ‫مادی به اسارت انسان در قید امیال نفسانی و دنیایی است و‬ ‫البته ازادی های خرد‪ ،‬هست اما در فرهنگ الهی ازادی کالن‬ ‫هست که رهایی انسان از قید سلطه های غیرالهی است‪ ،‬لیکن‬ ‫ازادی خرد نیست‪ .‬به هر حال به طور خالصه تعریف ازادی‬ ‫هم به مبانی اعتقادی و نظری و ایدئولوژیکی بر می گردد که‬ ‫سبک زندگی بر اساس ان شکل گرفته است‪ ،‬یعنی حد و حدود‬ ‫ازادی را ان فرهنگی تعیین می کند که زمینه س��بک زندگی‬ ‫اس��ت و در یک فرهنگ تعارض عرضی ازادی معیار است‪،‬‬ ‫یعنی تا وقتی ازادی ش��ما مانع ازادی دیگران نش��ود‪ ،‬مجاز‬ ‫هستی و در فرهنگ دیگر حتی تعارض طولی هم مهم است‬ ‫مثال ازادی فردی امروز شما اگر ازادی خودتان را در اینده هم‬ ‫به مخاطره بیندازد‪ ،‬منع می شود و این را همان باورهای دینی‬ ‫و فکری و مذهبی تعیین می کند‪.‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫در ای�ن رابط�ه نق�ش حاکمی�ت ی�ا جریان های‬ ‫تصمیم گیرن�ده اجتماعی در ای�ن تاثیرپذیری و‬ ‫تاثیرگذاری چیست؟‬ ‫در نهایت اساس نیاز ایرانیان حفظ سبک زندگی‬ ‫بومی است یا اینکه این س�بک می تواند متاثر از‬ ‫س�بک زندگی غربی باش�د و براس�اس سخنان‬ ‫مقام معظ�م رهب�ری چه تفس�یری می ت�وان از‬ ‫اسیب های سبک زندگی ایرانی داشت؟‬ ‫ازادی های فرهنگی و اجتماعی در سبک زندگی چه‬ ‫میزان باید باشد؟‬ ‫مذهب در کجای سبک زندگی ما قرار دارد؟‬ ‫‪ l‬طبیعتا در محیط و فضای اجتماعی ما که جامعه ای‬ ‫به شدت مذهبی داریم‪ ،‬اساسی ترین عنصری که شکل دهنده‬ ‫سبک زندگی است‪ ،‬مذهب خواهد بود و مولفه های مختلف‬ ‫سبک زندگی ما در بخش های مختلف و عرصه های گوناگون‬ ‫بر مبنای باورها و اصول مذهبی شکل می گیرد که از پوشش‬ ‫و خوراک تا نوع روابط اجتماعی را شامل می شود ولی ممکن‬ ‫اس��ت در یک جامعه دیگر این قدر مذهب حضور برجسته و‬ ‫پررنگی در سبک زندگی نداشته باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫باورها و عقاید و قناعت های درونی است‪ ،‬برای مثال وقتی به‬ ‫احترام بزرگتر عقیده داریم جلوی پای پدر بلند می ش��ویم یا‬ ‫وقتی به عالم ارواح و زندگی اخروی عقیده داریم‪ ،‬برای اموات‬ ‫خیرات می کنیم‪ .‬بنابراین اگر در زندگی غربی چنین باوری‬ ‫نباشد کسی که به هر دلیل ان نوع زندگی را پذیرفته و انتخاب‬ ‫کرده یا به ان عادت کرده چنین رفتارهایی را نخواهد داشت‪.‬‬ ‫از انجا که ما انسان هستیم و در یک کره خاکی با هم زندگی‬ ‫می کنیم و بین باورها و عقایدمان حداقل هایی هر چند ناچیز‬ ‫از اشتراکات هم هس��ت و باز به این دلیل که رسانه ها خیلی‬ ‫فضاها را به هم نزدیک کرده اند‪ ،‬نقاط اشتراک و شباهت های‬ ‫فراوانی در سبک های زندگی وجود دارد‪.‬‬ ‫این اشتراکات تا جایی که خاس��تگاه و مبنای اصیلی‬ ‫داشته باشند یا به تعبیر طلبه ها در منطقه الفراغ باشند‪ ،‬مشکلی‬ ‫ایجاد نمی شود و تعارضی به وجود نمی اید‪ ،‬اما وقتی که ناشی‬ ‫از تاثیر پذیری بی قاعده باشد و بی مبنا‪ ،‬اشکال ایجاد می کند و‬ ‫بحث شکاف نسلی‪ ،‬اختالف اجتماعی و تهاجم فرهنگی پیش‬ ‫می اید که البته این مشکل فقط در فرهنگ ما نیست و در طول‬ ‫دهه های اخیر هم دولت فرانسه برای حفظ زبان فرانسوی از‬ ‫تاثیر زبان انگلیسی حاکم بر اینترنت دچار مشکل شده یا ژاپن‬ ‫برای حفظ هویت بومی و ملی خود از تاثیر فرهنگ امریکایی‬ ‫به تکاپو افتاده است‪.‬‬ ‫بخش عمده ای از موضوع این اس��ت که در این زمینه‬ ‫انسان به عنوان یک مخاطب معموال اگاهانه و با برنامه ریزی‬ ‫اکادمیک و علمی سبک زندگی را انتخاب نمی کند‪ ،‬بلکه وقتی‬ ‫یک شخص یا گروهی را به هر دلیل دوست دارد همانند انها‬ ‫می شود‪ ،‬همان طور که اوایل انقالب اسالمی ایران بسیاری‬ ‫از جوان های مسلمان در کشورهایی چون لبنان ظاهر و سر و‬ ‫شکل خود را همانند جوانان حزب اللهی ایران درست می کردند‬ ‫یا عالقه مندان امام خمینی (ره) یک وقتی شایع شده بود که‬ ‫حضرت امام(ره) فالن عکس را توی اتاقش��ان گذاش��ته اند‬ ‫از ایش��ان تبعیت کردند‪ .‬نقطه مقابلش هم تاثیر پذیری یک‬ ‫جوان در هر جای دنیا از نوع زندگی یک چهره خاص‪ ،‬ستاره‬ ‫سینمایی‪ ،‬فوتبالیست یا خواننده است و اینجا بحث حساس و‬ ‫مهم گروه های مرجع پیش می اید‪.‬‬ ‫این حب و بغض که در روایات ما اس��اس دین به شمار‬ ‫امده‪ ،‬اینجا اهمیتش معلوم می ش��ود‪ .‬چون انسان وقتی به‬ ‫کسی عالقه مند می شود‪ ،‬بدون اختیار مثل او می شود‪ .‬برای‬ ‫نمونه یک دانش��جوی ترم اول دانش��گاه از شخصیت یک‬ ‫استاد خوش��ش می اید به خاطر علمش‪ ،‬موقعیت اجتماعی‬ ‫یا موفقیتش؛ بعد که به خود می اید‪ ،‬ب��دون اختیار مثل او راه‬ ‫می رود و حرکت دستش موقع حرف زدن مثل او شده است‪،‬‬ ‫کما اینکه در زمان پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) هم افراد جذب‬ ‫ش��خصیت و علم و ارزش های اخالقی این پیشوایان الهی‬ ‫می شدند و بعد ارام ارام شباهت هایی پیدا می کردند‪.‬‬ ‫روزگاری مطالعه این تحوالت اجتماعی و فرهنگی در‬ ‫طول تاریخ خیلی اموزنده و قابل تامل است‪ .‬ما روزی داشته ایم‬ ‫که در برخی مراکز علمی اروپا عمامه بر سر می گذاشتند و بر‬ ‫منبر می نشستند و به دانستن زبان عربی افتخار می کردند و‬ ‫روی جنس خودشان برای فروش بهتر می نوشتند «صنع فی‬ ‫الشام» و «اهلل اکبر» و امروز ما چهره مان را شبیه اروپایی ها‬ ‫می کنیم و به دانستن زبان انگلیسی افتخار می کنیم و ادای‬ ‫انها را در می اوریم‪ .‬انتقال این ارزش ها و باورها بدون اینکه‬ ‫متوجه باش��یم رخ می دهد یعن��ی کودکی ک��ه از بچگی با‬ ‫عروسک سیندرال بازی کرده و انیمیش��ن سیندرال را دیده‪،‬‬ ‫موقع عروسی شرکت هایی هستند که مراسم عروسی را به‬ ‫سبک سیندرال برایش ترتیب می دهند با همان لباس و همان‬ ‫کالسکه و همان رقص و اواز‪.‬‬ ‫که نقش افراد به عنوان حاکمیت یا جریان های تصمیم گیرنده‬ ‫اصال پررنگ نیست‪ ،‬یعنی اصال بحث سبک زندگی که یک‬ ‫بحث ظریف و پیشرفته اجتماعی است‪ ،‬قابل تصمیم گیری‬ ‫نیست‪ .‬یعنی افراد به عنوان مسئول یا رئیس یا وزیر نمی توانند‬ ‫بگویند که این طور بپوش��ید یا اینطور بخورید‪ ،‬بلکه اگر هم‬ ‫بخواهند کاری کنند اوال در یک بازه زمانی طوالنی و ثانیا در‬ ‫یک فرایند غیر مستقیم این تاثیر را شاید بتوان گذاشت و البته‬ ‫شکی هم نیست که عوامل اقتصادی بسیار تعیین کننده است‪.‬‬ ‫در جامعه ای که مردم با دس��تورات طب سنتی و دینی‬ ‫س��طح باالیی از س�لامت خ��ود را حفظ می کنن��د‪ ،‬طبیعتا‬ ‫ش��رکت های داروس��ازی منفعتی حاصل نمی کنن��د و در‬ ‫جامعه ای که زنان خود را در خیابان کامال می پوشانند‪ ،‬طبیعتا‬ ‫کارخانه های لوازم ارایشی بازار پررونقی ندارند‪ .‬این روایت را‬ ‫شنیده اید که پزش��ک یهودی یا مسیحی در مدینه به رسول‬ ‫خدا(ص) مراجعه کرد و گفت کارم اینجا کساد شده و حضرت‬ ‫توصیه های بهداشتی را که به مردم کرده بودند بیان فرمودند‬ ‫و ان پزشک گفت که با این دستورات شما دیگر کمتر کسی‬ ‫بیمار می ش��ود که بخواهد به من مراجعه کن��د‪ .‬بنابراین ان‬ ‫کارخانه دارو سازی یا ش��رکت لوازم ارایشی به طور طبیعی‬ ‫عالقه مند اس��ت که من به س��بک و مدل او زندگی کنم تا‬ ‫بتواند فروش داشته باشد و طبعا تا وقتی من عرق بیدمشک‬ ‫می خورم‪ ،‬نوشابه کوکا و پپسی کاسب نمی شوند و به همین‬ ‫ترتیب پای سیاست به میان می اید‪ ،‬یعنی اگر در مصر یا تونس‬ ‫بعد از بیداری اسالمی مردم تمایالت عمومی به سبک زندگی‬ ‫غربی داشته باش��ند به طور طبیعی یک نامزد اسالمگرا رای‬ ‫نمی اورد‪.‬‬ ‫می زنند که گویی با دس��تور و ابالغیه اداری اتفاقی می افتد‬ ‫و سپس بالفاصله س��بک زندگی عوض می شود و در پی ان‬ ‫عقاید و باورهای مردم تغییر پیدا می کند‪ ،‬در حالی که قضیه‬ ‫کامال بر عکس اس��ت؛ یعنی اول باید باورها و عقاید عوض‬ ‫شود تا در پی ان نگرش ها عوض شود و سپس بر اساس این‬ ‫نگرش های جدید سبک زندگی تازه ای شکل بگیرد‪.‬‬ ‫در نهای�ت جایگاه اخلاق در این س�بک زندگی‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬هر چه مبانی اخالقی روایی و مشروعیت بیشتری‬ ‫در فرهنگ عمومی ما داشته باشد‪ ،‬جلوه های برجسته تری در‬ ‫سبک زندگی خواهد داش��ت‪ .‬همان طور که مراعات اداب و‬ ‫اصول اخالقی را به اشکال گوناگون در زندگی سنتی و بومی‬ ‫ ایرانی می بینید‪ ،‬البته اینجا منظور بحث های نسبیتی نیست‬ ‫چرا که برخی رفتارها در یک منطق��ه و یک جامعه اخالقی‬ ‫هست و در یک جا نیس��ت‪ ،‬بلکه منظور اساس تاثیر گذاری‬ ‫اخالق و نقش ان در ساختن سبک زندگی است‪g .‬‬ ‫ان کارخانه دارو سازی یا شرکت لوازم ارایشی به طور طبیعی‬ ‫عالقه مند است که من به سبک و مدل او زندگی کنم تا بتواند فروش‬ ‫داشته باشد و طبعا تا وقتی من عرق بیدمشک می خورم‪ ،‬نوشابه‬ ‫کوکا و پپسی کاسب نمی شوند و به همین ترتیب پای سیاست به‬ ‫میان می اید‪ ،‬یعنی اگر در مصر یا تونس بعد از بیداری اسالمی مردم‬ ‫تمایالت عمومی به سبک زندگی غربی داشته باشند به طور طبیعی‬ ‫یک نامزد اسالمگرا رای نمی اورد‬ ‫‪71‬‬ ‫بنابرای�ن ایا س�بک زندگی بومی ما متناس�ب با‬ ‫عقاید اسالمی ایجاد شده است؟‬ ‫‪ l‬عقاید اساس و ریشه در سب ک زندگی است چرا که‬ ‫پس از مدتی کاربردی‪ ،‬عملیات��ی و در نهایت در جامعه اجرا‬ ‫م ی شود و با پیاده سازی ان شیوه زندگی را تشکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫اما در جامعه ای ران که نظامی برمبنای اعتقادات اس�لامی‪،‬‬ ‫مذهب و سخنان اهل بی ت (ع) شکل گرفته‪ ،‬بخش اعظم این‬ ‫عقاید ب راساس مبانی حق دین اجرایی و عملیاتی م ی شود‪،‬‬ ‫چرا که پس از انقالب اسالمی ای ران مبنای اعتقادی دینی در‬ ‫حکومت ظهور پیدا کرد و بران اس��اس در نظام تجلی یافت‬ ‫و شیوه زندگی مبتنی بر دین و عقاید اسالمی شد‪ ،‬اما اینکه‬ ‫این مبانی حقه و نورانی چه می زان در فروع و شاخ و برگ های‬ ‫کوچک سب ک زندگی واردش��ده یا اینکه سب ک زندگی ما چه‬ ‫می زان متناسب با عقاید و مبانی اسالمی است باید بیان کرد‬ ‫که مقداری از این س��ب ک زندگی صحیح پیاده سازی شده و‬ ‫مقداری هنوز هم دچار اسی ب هایی است‪.‬‬ ‫چه بخش هایی از سبک زندگی بومی هنوز نیازمند‬ ‫تامل و توجه بیشتری است؟‬ ‫سبک زندگی‬ ‫‪ l‬به ط��ور مثال در ح��وزه اقتصاد زندگ��ی و رعایت‬ ‫صرفه جویی و پرهیز از اسراف که یک ضرورت به ویژه در دوره‬ ‫کنونی در کشور است‪ ،‬مشاهده م ی کنیم که یک مقدار فاصله‬ ‫کزندگی اسالمی و بومی ای رانی داریم و‬ ‫با اصول و مبانی سب ‬ ‫هنوز م ی بینیم که کامال به اصول اعتقادی در این حوزه وفادار‬ ‫نیستیم چرا که باید بدانیم در این برهه تاریخی هر خانواده باید‬ ‫به ضروریات اکتفا کند؛ درحالی که به کرات مشاهده م ی کنیم‬ ‫خانواده ای را که تجمالتی بوده و به فزونیات بسیار توجه نشان‬ ‫م ی دهد‪ .‬البته در دوره ای ممکن اس��ت جامعه انچنان مرفه‬ ‫شود که خانواده ها در رفاه بیشتری بوده و در این شرایط بدون‬ ‫مشکل اقتصادی‪ ،‬منابع نامحدود و بناب راین بهره برداری بدون‬ ‫مشکل باشد‪ ،‬اما همین اصول اعتقادی به ما یاداوری م ی کند‬ ‫که در این دوره کسی نباید افزون بر ضروریات از منابع و حتی‬ ‫انرژی های مختلف استفاده کند بلکه این را باید برحسب عقل‬ ‫و ضرورت تعریف و مورد بهره برداری قرار دهد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫یکی از موارد س�بک زندگی ب�ا کارکردهای مثبت‬ ‫ک�ه م ی ت�وان از جوام�ع غرب�ی ب ه عن�وان نقطه‬ ‫تاثیرگذار مورد بهره برداری و اس�تفاده قرار داد را‬ ‫چه م ی دانید؟‬ ‫سبک زندگی و مساله مصرف زدگی‬ ‫گفت وگو با حجت االسالم قائم مقامی درباره میزان رواج سبک زندگی غربی‬ ‫‪5‬‬ ‫حجت االسالم سیدمحمد قائم مقامی‪ ،‬اس�تاد حوزه و دانشگاه‪ ،‬محقق و نویس�نده کتاب و مقاالت در حوزه فقه‪،‬‬ ‫ی ما چه می تواند باشد و چه اندازه به این معیارها‬ ‫اصول‪ ،‬فلسفه و عرفان درباره اینکه مهمترین معیار در سبک زندگی بوم ‬ ‫نزدیک هستیم‪ ،‬می گوید‪« :‬سبک زندگی بومی ما باید متناسب با عقاید و مبانی حقه اسالمی باشد اما اینکه چه میزان به‬ ‫این معیارها نزدیک هستیم یا خیر‪ ،‬باید عرض کرد که مقداری از این اصول پیاده شده اما در مسائلی هنوز نقاط ضعف و‬ ‫ی را می خوانید‪.‬‬ ‫کمبود وجود دارد‪ ».‬مشروح گفت وگوی مثلث با حجت االسالم قائم مقام ‬ ‫گفت وگو ‪ :‬زهره سعیدی‬ ‫مهمتری�ن عناصر تاثیرگ�ذار در ایج�اد یک نوع‬ ‫سبک زندگی خاص به ویژه در سبک زندگی بومی‬ ‫ در ایران چیست؟‬ ‫‪ l‬در مورد س��ب ک زندگی اعتقاد ب راین است که این‬ ‫سبک که به خصوص در ای ران پیاده شده‪ ،‬عقاید و اعتقاداتی‬ ‫است که انسان به صورت اصولی انها را داراست‪ .‬به این معنا‬ ‫‪72‬‬ ‫که هر انسان و جامع ه ای عقایدی مشخص دارد که البته در‬ ‫عصر ما و در ای ران در دین متجلی اس��ت و بناب راین یکی از‬ ‫ی ما دین است‪.‬‬ ‫کزندگی بوم ‬ ‫مهمترین عناصر تاثیرگذار در سب ‬ ‫اگرچه دین یکی از عناصر مهم موثر در بس��یاری از کشورها‬ ‫بوده و این دین در برخی مناطق چون اسالم نمونه کامل بوده‬ ‫و در برخی مناطق م��ردم دارای ادیان ناقص و باطل بر زمین‬ ‫بوده اند‪ ،‬اما در واقع م ی توان بیان کرد که یکی از تاثیرگذارترین‬ ‫کزندگی که عقاید انسان ها را م ی ساخته همین‬ ‫عوامل در سب ‬ ‫عنصر دین است‪.‬‬ ‫‪ l‬عالوه بر اینکه در بس��یاری از این کشورها اسراف‬ ‫و زیاده روی در مصرف منابع ب ی معناست‪ ،‬این بسیار م ی تواند‬ ‫کزندگی ما نیز تاثیرگذار باشد‪ .‬م ی توان به استفاده از‬ ‫در س��ب ‬ ‫تولی دات غی ربومی اشاره کرد که متاسفانه ما تا قبل از تحریم ها‬ ‫کمتر حساسیتی به اس��تفاده از تولیدات غی ربومی داشتیم و‬ ‫بسیاری از کاالهای خارجی را استفاده م ی کردیم‪ .‬غرب بسیار‬ ‫کزندگ ی اش‬ ‫تالش کرده تا اصول اعتقادی خود را ب راساس سب ‬ ‫بدون وابستگی به کاالهای دیگر جوامع و بدون اینکه حتی به‬ ‫دین و مذهبی هم اعتقاد داشته باشند‪ ،‬پایه ریزی کند‪ ،‬بناب راین‬ ‫کزندگی اسالمی نیز بر چنین چیزی معتقد است‪ .‬ما نیز‬ ‫سب ‬ ‫باید بتوانیم حساسیت خود را در استفاده از کاالهای خارجی‪،‬‬ ‫نوع لباس پوشیدن‪ ،‬نحوه زندگی کردن و استفاده از منابع بیشتر‬ ‫کنیم تا دچار اسی ب هایی درشیوه زندگی نشویم‪ .‬تحریم هایی‬ ‫که از سوی جوامع غ ربی علیه ای ران شده با تمام اسی ب هایی‬ ‫که داشته باعث شده تا ای ران به سمت بوم ی سازی در بسیاری‬ ‫از موارد س��وق پیدا کند و متوجه این امر بش��ود که باید روی‬ ‫پای خود بایستد‪ .‬بناب راین مراد از سبک زنگی محقق کردن‬ ‫و فعلیت دادن به عقاید درستی است که انسان در مقام نظر‬ ‫بدان معتقد است و باید انها را عملیاتی و در زندگی پیاده کند‬ ‫و از مهمترین مبانی که اکنون باید بدان توجه بیشتری داشته‬ ‫باشیم این است که به قدر کفاف و کفایت توجه کنیم‪ ،‬کفاف‬ ‫ان چیزی است که انسان را نگهداری م ی کند و کفایت انچه‬ ‫ب رای انسان ضروری است‪.‬‬ ‫جناب قائ م مقامی! ایا پدیده هایی چون شبک ه های‬ ‫ماه�واره ای و برنام ه ه�ای خ�اص س�بک زندگی‬ ‫م ی توان جامعه ایرانی را متاثر از خود کند؟‬ ‫‪ l‬با توجه به انچه بی��ان کردم که ما در ح��وزه پیاده‬ ‫سازی سب ک زندگی بوم ی نه کامال موفق بوده ایم و نه کامال‬ ‫ناموفق‪ ،‬عوامل و پدیده هایی چون ماهواره نم ی تواند عوامل‬ ‫کزندگی بومی باشد‪ .‬با اینکه به ظاهر اینها‬ ‫تاثیرگذاری بر سب ‬ ‫کزندگی غرب را م ی کنند اما درواقع اصل محسوب‬ ‫تبلیغ سب ‬ ‫نم ی شوند‪ .‬بیشتر این مس��اله اهمیت دارد که فرهنگ ما در‬ ‫چه جاهایی اسی ب پذی ر است‪ ،‬چرا که حتی زمانی که ماهواره‬ ‫هم وجود نداشت ما در بسیاری مسائل حساسیتی نداشتیم و‬ ‫بسیاریمشکالترامشاهدهم ی کردیم‪.‬به طورمثالحتیپیش‬ ‫از ورود ماهواره این عدم حساسیت نسبت به مصرف تولی دات‬ ‫خارجی در کشور وجود داش��ت‪ .‬بناب راین در این بخش بیشتر‬ ‫مسائل و حساسی ت های دینی و مذهبی و سپس حساسیت‬ ‫کزندگی خود نیز عالوه‬ ‫ملی مهم اس��ت‪ .‬غرب در زمینه سب ‬ ‫بر اینکه بس��یاری نقاط مثبت دارد نقاط منفی نیز دارد‪ ،‬اما اگر‬ ‫م ی خ واهیمازانهاتاثی ربپذی ریمبایدجنب ه هایمثبتانهاراتوجه‬ ‫کنیم‪ .‬به طور مثال باید به این امر توجه کنیم که در غرب اگر‬ ‫دولت اعالم کند که دچار کمبود انرژی است و نیاز به همکاری‬ ‫شهروندانش دارد خصوصا در این شرایط بحران مالی در اروپا انها‬ ‫چگونه با این مساله برخورد م ی کنند؟ چند درصد خانواده ها در‬ ‫رفع این مشکل همکاری م ی کنند؟ ب راساس امار در این زمینه‬ ‫درصد باالیی از مردم به فرم��ان دولت اطاعت م ی کنند و اینها‬ ‫کزندگی در غرب اموزش ببینیم‪.‬‬ ‫نکاتی است که باید از سب ‬ ‫خط قرمزهایی هم در س�بک زندگی غربی وجود‬ ‫دارد که باتوجه به جامعه ایران�ی نم ی توان به ان‬ ‫انها را تعمیم داد‪.‬‬ ‫سبک زندگی‬ ‫‪ l‬مشخص است که از دی رباز وجه غالب خط قرمزهای‬ ‫کزندگی در ای ران توسط دین تعیین شده است و در زمان ما‬ ‫سب ‬ ‫که حکومت مبتنی بر دین اسالم است شرایط مشخص است‪.‬‬ ‫البته برخی از این خط قرمزها قانونی و برخی اخالقی اس��ت‬ ‫که انچه باید ب رای ما مهم باشد این است که خط قرمزهای‬ ‫اخالقی را مراقبت کنیم‪ ،‬چرا که وجه قانونی ندارد نظیر همان‬ ‫اطاعت از دولت در استفاده از منابع انرژی‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪155‬‬ ‫شما از استفاده درست از منابع سخن گفتید؛ ایا‬ ‫شرایط تاریخی – اجتماعی ایران م ی تواند منجر‬ ‫به سبک زندگی جدیدی شود؟‬ ‫‪ l‬ب راس��اس وضعی��ت کنون��ی و تحریم هایی که‬ ‫به ظاهر یک اسیب و تهدید ب رای کش��ور است باید متوجه‬ ‫شویم که این تحریم ها به مرور سب ک زندگی را به سمتی که‬ ‫اسالم م ی خواهد س��وق م ی دهد و این امر باعث م ی شود تا‬ ‫کزندگی مبتنی بر ساده زیستی‪ ،‬اکتفا به ضروریات‪ ،‬تقوا و‬ ‫سب ‬ ‫بردباری‪ ،‬یاری و تعامل با یکدیگر‪ ،‬تاکید بر کار بومی و داخلی‬ ‫ایجاد ش��ود‪ .‬امیدوارم در اینده نزدیک هرچه بیش��تر مبانی‬ ‫اعتقادی اسالمی و شیوه صحیح زندگی در رفتارهای فردی و‬ ‫اجتماعی پیاده شود‪ .‬در ایجاد چنین شرایطی دولت و ملت با‬ ‫یکدیگر شریک هستند‪ ،‬مخصوصا وقتی تالش داریم که در‬ ‫جامعه اسالمی از فاصله طبقاتی و اشراف ی گری دور شویم و‬ ‫مدی ران بدین سمت و سوها سوق پیدا نکنند‪ ،‬این امر در بین‬ ‫توده های مردم نیز رعایت م ی شود‪.‬‬ ‫اخالق در سبک زندگی چه جایگاهی دارد؟‬ ‫‪ l‬گاهی اخالق در س��ب ک زندگی تاثی��ری بیش از‬ ‫قانون دارد‪ .‬اگر هر ف��رد خود را جزئ��ی از کل بداند تک تک‬ ‫افراد باید بتوانند مسائل مهم در حفظ شیوه زندگی را رعایت‬ ‫کنند‪ .‬امروزه اگر نیروی انتظامی مسائلی را ب رای حفظ امنیت‬ ‫ش��هروندی و حتی رانندگی بیان م ی کند انتظار م ی رود که‬ ‫این مسائل بدون قانون رعایت ش��ود و این مرز بین اخالق‬ ‫و قانون است‪ .‬بس��یاری از رفتارهای رانندگی در ای ران وقتی‬ ‫از سوی غربیان مشاهده م ی شود مورد تعجب قرار م ی گیرد‬ ‫و این نشان م ی دهد که هنوز اخالق انگونه که باید به خوبی‬ ‫رعایت نم ی شود‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش ‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪74‬‬ ‫معمای استعفا‬ ‫طبق زمان بندی می روم‬ ‫‪1‬‬ ‫گفت وگو با علی کفاشیان درباره استعفا از فدراسیون فوتبال‬ ‫علی کفاش�یان قصد دارد از سمت ریاس�ت فدراسیون فوتبال اس�تعفا دهد‪ .‬او روزهای پرفش�اری را پشت سر‬ ‫می گذارد‪ ،‬طوری که خیلی ها از همین حاال شمارش معکوس برای جدایی وی از فدراسیون فوتبال را اغاز کرده اند‪ .‬شاید‬ ‫به زودی مجمع فدراسیون فوتبال تشکیل شود و کفاشیان از سمت خود برکنار شود‪ ،‬شاید هم اتفاق دیگری رخ دهد‪.‬‬ ‫ایا ش�ما قصد دارید از سمت ریاس�ت فدراسیون‬ ‫فوتبالاستعفابدهید؟‬ ‫‪ l‬من به این نتیجه رسیده ام که باید در شرایط موجود‬ ‫دربارهرفتنمبیشترفکرکنم‪.‬البتهعده ایهمیشهقصدداشته اند‬ ‫من را مشکل اصلی فوتبال بدانند‪ .‬انها فکر م ی کنند با رفتن من‬ ‫اوضاع بهتر م ی شود و دیگر هیچ مشکلی وجود نخ واهد داشت‪.‬‬ ‫اما اظهارنظرهای اخیر شما نشان م ی دهد ب ه شدت‬ ‫تحتفشارهستید؟‬ ‫‪ l‬منخودمازاینکهشرایطفوتبالمابهاینسمتوسو‬ ‫رفته و قضاوت ها تا این حد نسبت به من تند شده است‪ ،‬خیلی‬ ‫یدانم‪.‬‬ ‫ناراحتم و عذاب م ی کشم‪ .‬من این فشارها را منطقی نم ‬ ‫چرا ای�ن انتق�ادات را منطق�ی نم ی دانید؟ ش�ما‬ ‫م ی خواهید بگویید فدراس�یون ش�ما پراش�تباه‬ ‫نبوده است؟‬ ‫چطور؟ چ را این ادعا را مطرح م ی کنید؟‬ ‫یعنی م ی خواهید بگویید فدراسیون فوتبال ایران‬ ‫از ژاپن بهتر است؟‬ ‫‪ l‬خوب بودن ما دلیلی بر بد بودن یا ضعف انها نیست‪،‬‬ ‫ه ر چند ما در رده های مختلف مقابل انها ب رنده بوده ایم و از این‬ ‫گذشتهمادرتوسعهفوتبالپیشرفت هایچشمگیریداشته ایم‪.‬‬ ‫ما دیگر ب رای انها حریف ساده ای نیستیم‪.‬‬ ‫باور کردن این ادعا که فدراسیون فوتبال ای ران بهتر‬ ‫از فدراسیون فوتبال ژاپن عمل کرده‪ ،‬کمی سخت‬ ‫است‪ ،‬قبول ندارید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬قبول ندارم‪ .‬مشکل ما دقیقا با منتقدان همین‬ ‫اس��ت‪ .‬در بحث انتخاب فدراس��یون فوتبال ای��ران به عنوان‬ ‫فدراسیون برتر فوتبال اسیا نیز همین حرف ها مطرح شد‪ .‬در‬ ‫حالی که هی چ کس به این نکته دقت نکرد که‪ AFC‬معیارهای‬ ‫خاص خودش را دارد‪ .‬عده ای ب ی انصافی کردند‪ .‬خ واستند موضوع‬ ‫را طوری جلوه بدهند که انتخاب فدراسیون فوتبال گویی اصال‬ ‫ارزشی ندارد‪ ،‬در صورتی که ما در بخش زیرساخت های فوتبال‬ ‫عملکرد خوبی داشتیم‪ .‬بعض ی ها فکر م ی کنند ‪ AFC‬باید با‬ ‫خط کش انها عملکرد فدراس��یون فوتبال را بررسی و ارزیابی‬ ‫کند‪ ،‬در صورتی که کنفدراسیون فوتبال اسیا ب رای این انتخاب‬ ‫ق واعد خودش را در نظر م ی گیرد‪.‬‬ ‫پس چ را هی چ کس این انتخاب را جدی نگرفت؟‬ ‫‪ l‬دلیلش روشن است چون من ادم بدشانسی هستم‪.‬‬ ‫اما این دلیل هم قانع کننده نیست‪.‬‬ ‫‪( l‬م ی خن��دد) نه‪ ،‬واقع��ا همی ن طور اس��ت‪ .‬من ادم‬ ‫بدشانسی هستم چون فدراسیون فوتبال درست در هفته ای‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬خ واسته خیل ی ها نیست که من از فوتبال بروم‪ ،‬اما‬ ‫در مورد خ واسته ام هم باید بگویم که از اهالی فوتبال و منتقدانی‬ ‫که از روی غرض انتقاد نم ی کنند م ی خواهم که نیمه پر لیوان‬ ‫را هم ببینند‪.‬‬ ‫و نیمه پر لیوان فدراسیون فوتبال چیست؟‬ ‫‪ l‬عرض کردم که ما کاره��ای زی ر بنایی خوبی انجام‬ ‫داده ای��م‪ .‬در رده ه��ای پایه خ��وب کار کرده ای��م و در موضوع‬ ‫استانداردسازی انقدر پیشرفت داش��ته ایم که حتی به فوتبال‬ ‫اسیا نیز در این مورد کمک کرده ایم‪.‬‬ ‫اما کمتر کسی مشکالت و ضع ف های فدراسیون‬ ‫شما را نادیده م ی گیرد‪ ،‬قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬بحث من این اس��ت که ما در داخ��ل مظلوم واقع‬ ‫شده ایم‪ ،‬اما در بیرون از اینجا شرایط طور دیگری است‪ .‬در داخل‬ ‫ما را دشمن و در خارج از ای ران خیل ی ها اقدامات فدراسیون فوتبال‬ ‫راتحسینم ی کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪ l‬چون ما در بحث زیرساخت ها و توجه به رده های پایه‬ ‫عملکرد خیلی خوبی داشتیم‪ .‬روند ما همیشه رو به رشد بوده‬ ‫است‪ .‬اگر توسعه فوتبال را در دوره های اخیر مورد بررسی قرار‬ ‫بدهید‪،‬به خ وبیمتوجهم ی شویدکهتیم هایملیمابه خصوص‬ ‫در رده های پایه خوب عمل کرده اند‪ .‬همین ژاپن را م ی بینید‪ ،‬ما‬ ‫در رده های مختلف مقابل انها موفق بوده ایم‪.‬‬ ‫اگر ق�رار باش�د همی�ن ح�اال از جامع�ه فوتبال‬ ‫خواسته ای داشته باش�ید‪ ،‬از انها چه م ی خواهید؟‬ ‫ه ر چند خودتان بهتر م ی دانید که خواسته خیل ی ها‬ ‫از شما این است که کناره گیری کنید؛ نظر خودتان‬ ‫چیست؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪ l‬من م ی خ واهم بگویم که ما کم اشتباه بوده ایم‪ .‬من به‬ ‫شخصه از عملکرد فدراسیون فوتبال دفاع م ی کنم‪ .‬ما خوب کار‬ ‫کردیم‪ .‬در دوره ریاست من در فدراسیون ما شاهد رو به جلو ترین‬ ‫فدراسیون دوره های اخیر بوده ایم‪ .‬ما در حوزه زی ر ساخت ها خوب‬ ‫کار کردیم‪ .‬اکادمی فوتبال را به بهترین شکل ممکن ارتقا دادیم‪،‬‬ ‫طوری که در هیچ فدراس��یونی تا این حد توسعه وجود ندارد‪.‬‬ ‫همچنین ما به فوتبال اسیا نیز کمک کردیم‪.‬‬ ‫از سوی ‪ AFC‬به عنوان فدراسیون برتر فوتبال اسیا انتخاب‬ ‫شد که ما دو شکست را در فوتبال و یک شکست را در فوتسال‬ ‫تجربه کردیم‪ .‬خب این از بدشانسی ما بود‪ .‬ه ر چند ما اشتباهات‬ ‫خودمان را رد نم ی کنیم و قبول داریم ک��ه هفته خوبی ب رای‬ ‫فوتبال نبود‪ ،‬اما باورتان نم ی شود از روزی که من به فوتبال امدم‬ ‫این بدشانسی با من بود‪.‬‬ ‫اقای کفاشیان! باالخره تصمیم شما چیست؛ قصد‬ ‫دارید از فدراسیون فوتبال بروید یا نه؟‬ ‫‪ l‬قصد دارم از فدراس��یون بروم‪ .‬استعفا م ی دهم و به‬ ‫زودی م ی روم‪ ،‬اما به وقتش!‬ ‫وقت استعفای شما هنوز نرسیده است؟‬ ‫‪ l‬من م ی گویم اگر قرار است یک فدراسیون رئیس‬ ‫خودش را تغییر بدهد راهکاره��ای قانونی این ایجاد تغییر در‬ ‫اساسنامه امده است و نیازی به حاشی ه سازی و جنجال نیست‪.‬‬ ‫من نم ی خواهم طوری ب��روم که جنجالی پیش بیاید‪ .‬به طور‬ ‫حتم باید مجمعی تش��کیل ش��ود و در ان مجم��ع تغیی رات‬ ‫صورت بگیرد‪.‬‬ ‫از قرار معلوم تصمیم دارید از فدراس�یون فوتبال‬ ‫بروید؟‬ ‫‪ l‬من طرح��ی دارم که با رفتن من فوتب��ال ای ران در‬ ‫وضعیت تهدید یا تعلیق قرار نگیرد‪ .‬با زمان بندی مشخصی‬ ‫از فدراس��یون م ی روم‪ .‬طوری که مشکلی پیش نیاید و دوران‬ ‫انتقالی فوتبال بدون کوچکترین حاش��ی ه ای سپری شود و به‬ ‫تیم ملی هم لطمه ای وارد نشود‪.‬‬ ‫این تصمیم در اثر فش�ار وزارت ورزش اتخاذ شده‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬ابدا این طور نیست‪ .‬البته من حرف هایم را در‬ ‫این زمینه به طور مفصل مطرح کردم‪ .‬فدراسیون فوتبال و وزارت‬ ‫ورزش همکاری خوبی در این مدت نداشتند چون روشن است‬ ‫که انها دوست نداش��تند من دوباره رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫شوم‪ ،‬اما اینکه انها بخ واهند بگویند برو یا بمان چیزی را عوض‬ ‫نم ی کند چون من به خواسته انها نیامده ام که به خواسته انها‬ ‫بروم‪ .‬من کاری را انجام م ی دهم که به صالح فوتبال باشد‪g.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫تغییرات در فدراسیون پرحاشیه‬ ‫برنامه ریزی های بسیار دقیق‪ ،‬بستر تعامالت قوی تر هر دو‬ ‫فدراسیون را فراهم کرد تا با عظم راسخ و جدیت برای رشد‬ ‫این ورزش بومی و ایرانی در جهان تالش کنند‪ .‬اما صفارزاده‬ ‫در سخنانی بر مواضع خود تاکید کرد و مهرعلیزاده به جای‬ ‫مرد محبوب کشتی وارد گود شد‬ ‫پاسخ به اظهارات وی به بیان وی‍ژگی های شخصی پهلوان‬ ‫ی داشت‪.‬‬ ‫تختی پرداخت و یاد و خاطره وی را گرام ‬ ‫پس ازان‪ ،‬هر از گاهی از س��وی مخالف��ان صفارزاده‬ ‫ناامید شده بودند‪ ،‬خواسته ها و اعتراض های خود را به انواع‬ ‫بیش از پنج س��ال پی��ش علیرضا صفارزاده ریاس��ت‬ ‫بازگشت طالقانی به فدراسیون مطرح می شد و در عین حال‬ ‫مختلف از جمله برگزاری نشس��ت خبری ب��ه هر بهانه ای‬ ‫فدراس��یون ورزش ه��ای باس��تانی و زورخان��ه ای ایران را‬ ‫تنور اختالف ها و درگیری های رسانه ای بین دو فدراسیون‬ ‫رسانه ای کردند‪.‬‬ ‫برعه��ده گرفت و مدت��ی بع��د اختالف ها می��ان اعضای‬ ‫داغتر می شد تا اینکه مسئوالن ملی برای نشان دادن اصرار‬ ‫اوج اختالف ها زمانی بود که مس��ئوالن ملی از اعزام‬ ‫ایرانی فدراس��یون مل��ی و بین الملل��ی ورزش زورخانه ای‬ ‫خود بارها و بارها در نشس��ت های خب��ری اعالم کردند که‬ ‫تیمی کامل به مس��ابقات بین المللی خ��ودداری کردند تا‬ ‫مط��رح ش��د‪.‬اولین اختالف‪ ،‬اعتراض مس��ئوالن ایرانی به‬ ‫امادگی برگزاری مناظره تلویزیونی با مسئوالن بین المللی را‬ ‫پنجمی ایران در مسابقات برون مرزی و قهرمانی کشورهای‬ ‫نحوه چیدم��ان فدراس��یون بین المللی بود‪ .‬ب��ه گفته انان‬ ‫بر سر حقوق خود دارند‪ .‬در ادامه مشاجرات رسانه ای‪ ،‬علیرضا‬ ‫همسایه‪ ،‬دستمایه خبری داغ برای رسانه های بیگانه شود‪.‬‬ ‫این چیدمان به ش��کلی اس��ت که هیچ ف��رد دیگری خارج‬ ‫صفارزاده در اظهارنظری مس��ئوالن فدراسیون بین المللی‬ ‫در این بی��ن دو طرف درگیر در دعوا ب��رای تغییر یا کاهش‬ ‫از اعضای فدراس��یون بین الملل��ی نمی توان��د داخل دایره‬ ‫ورزش زورخانه ای را تهدید به تعلی��ق کرد‪ .‬تنور اختالف ها‬ ‫قدرت یکدیگر تالش های قابل توجهی داشتند‪ .‬مسئوالن‬ ‫قدرت شود‪ .‬مس��ئوالن ایرانی اعتقاد داشتند که فدراسیون‬ ‫همچنان گرم بود تا اینکه وزارت ورزش و جوانان سرانجام‬ ‫بین المللی فدراس��یون زورخانه ای و مخالفان صفارزاده از‬ ‫بین المللی در م��ورد اعض��ای صاحب نفوذ خ��ود انحصار‬ ‫تصمیم گرفت تا به این مناقشه که عمر پنج ساله پیدا کرده‬ ‫ابتدای حضور علی س��عیدلو در راس س��ازمان تربیت بدنی‬ ‫طلبی به خ��رج می دهد‪ .‬درگیری و مش��اجرات رس��انه ای‬ ‫با حضور طالقانی بر مس��ند فدراس��یون ملی پایان دهد‪ .‬با‬ ‫تالش کردند فردی به گفته خود موج��ه را راضی کنند که‬ ‫در این زمینه کم ک��م افزایش یافت‪ .‬برخ��ی فرصت ها نیز‬ ‫پیش امد که البته از دس��ت رفت؛ فرصت های��ی که ایران‬ ‫حضور طالقانی در راس فدراسیون ملی و استقبال مسئوالن‬ ‫برای کمک به این ورزش بر مسند ریاست فدراسیون ملی‬ ‫بین المللی از حضور او انتظار می رود اتهامات و تهمت ها جای‬ ‫می توانست برخی کرسی ها در فدراس��یون بین المللی را از‬ ‫بنش��یند‪.‬محمدرضا طالقانی یکی از اعضایی بود که به نظر‬ ‫خود را به دوستی و ارامش بدهد‪ ،‬البته این مساله ای است که‬ ‫بسیاری از اعضای خانواده کش��تی و ورزش زورخانه ای که‬ ‫ان خود کند‪ .‬دامنه اختالفات باگذش��ت زمان به یارکش��ی‬ ‫تنها گذشت زمان ان را نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫زمانی یک فدراس��یون بود می توانس��ت به این اختالف ها‬ ‫دو طرف منجر ش��د‪ ،‬به ش��کلی که برخی از فعاالن ورزش‬ ‫رئیس معزول فدراسیون پهلوانی و زورخانه ای با اشاره‬ ‫پایان دهد‪ ،‬اما بر اس��اس گفته نزدیکان او‪ ،‬طالقانی به رسم‬ ‫پهلوانی و قهرمان��ی و حتی برخی از زورخانه داران کش��ور‬ ‫به حکم برکناری اش از سوی وزارت ورزش گفت ‪« :‬از سوی‬ ‫ادب برای نشس��تن بر این کرس��ی به دیدار صفارزاده رفت‬ ‫به سمت فدراسیون ملی و برخی دیگر به سمت فدراسیون‬ ‫وزارت ورزش با من تماس گرفته ش��د و اعالم کردند قرار‬ ‫بین المللی چرخیدند‪ .‬این تغییر جهت و دوگانگی و اختالف‬ ‫تا از او رخصت بطلبد‪ ،‬اما پس از جلس��ه با او‪ ،‬عطای ورزش‬ ‫است جابه جایی هایی در راس فدراسیون داشته باشیم‪ .‬بنده‬ ‫پهلوانی و زورخانه ای را به لقایش بخشید و از طرفی سعیدلو‬ ‫نه تنها به س��مت اتحاد و همدلی نرفت بلکه هر ماه شرایط‬ ‫هم از انها تشکر کردم که یک باری را از دوشم برداشتند‪».‬‬ ‫باتوجه به حضور عباسی از وزارت تازه تاسیس ورزش رفت‪.‬‬ ‫بدتر هم می ش��د‪.‬در مقاطع مختلف مسئوالن عالی ورزش‬ ‫علیرضا صفارزاده در گفت وگو با خبرنگار ایلنا‪ ،‬با بیان‬ ‫تالش کردند تا دو طرف مناقش��ه را بر سر یک میز بنشانند‬ ‫وزیر ورزش و جوانان در نخستین گام تالش کرد تا در سالروز‬ ‫این مطلب افزود ‪« :‬حتما خی��ری در تصمیم وزارت ورزش‬ ‫و مش��کالت را برطرف کنند‪ ،‬اما هر دو طرف حق را به خود‬ ‫درگذش��ت جهان پهلوان تختی با دعوت از مس��ئوالن دو‬ ‫برای رفتنم از فدراس��یون زورخانه ای وج��ود دارد‪ .‬بنده هم‬ ‫فدراسیون ملی و بین المللی به اکادمی ملی المپیک در کنار‬ ‫می دادند و معتقد بودند که طرف دیگر یا زیاده خواهی می کند‬ ‫برای موفقیت محمدرض��ا طالقانی در پس��ت جدیدش در‬ ‫پیشکسوتان کش��تی ایران ‪ ،‬انان را اشتی دهد‪ .‬وزیر ورزش‬ ‫یا اجازه حض��ور به طرف دیگ��ر را نمی ده��د‪ .‬موضوع این‬ ‫فدراس��یون زورخانه ای دعا می کنم و اگر از من کمکی هم‬ ‫و جوانان که س��عی داش��ت اختالفات دو طرف دعوا را حل‬ ‫مناقشه حتی به سازمان بازرسی کل کشور هم کشیده شد‪،‬‬ ‫بخواهد در خدمتش خواهم بود‪،‬‬ ‫اما راهکارهای کارشناسان این‬ ‫چراکه ورزش زورخانه ای با سایر‬ ‫سازمان نیز کارساز نشد‪ .‬در زمان‬ ‫رشته های ورزشی فرق می کند‬ ‫محمد علی ابادی و علی سعیدلو‪،‬‬ ‫و شرایطی دارد که نیاز به کمک‬ ‫روس��ای س��ازمان تربیت بدنی‬ ‫با تجربه ها وجود دارد ‪».‬‬ ‫هریک بر خواسته خود پافشاری‬ ‫وی ادام��ه داد ‪« :‬اهال��ی‬ ‫می کردند؛ مسئوالن بین المللی‬ ‫ورزش زورخانه ای می دانند طی‬ ‫خواس��تار برکناری صف��ارزاده‬ ‫چند سال گذش��ته چه کارهایی‬ ‫بودن��د و مس��ئوالن مل��ی هم‬ ‫انجام ش��ده تا این ورزش دینی‬ ‫خواس��تار برچیدن فدراس��یون‬ ‫بین المللی که ب��ه نظر انان در‬ ‫و ملی ما جایگاه اصلی خودش‬ ‫حد یک انجمن هم مس��ئوالن‬ ‫را به دس��ت بی��اورد‪ .‬االن هم‬ ‫وق��ت ورزش ت�لاش کردند تا‬ ‫امیدواری��م محمدرضا طالقانی‬ ‫دو طرف از مواض��ع خود کوتاه‬ ‫بتواند حواش��ی را از این رش��ته‬ ‫بیایند ام��ا گوی��ا دود این اتش‬ ‫دور کند و در چهار س��الی که بر‬ ‫بیش از انکه به چشم مسئوالن‬ ‫مسند کار است چهار گام بلند را‬ ‫فدراس��یون مل��ی و بین المللی‬ ‫بردارد‪».‬رئیس معزول فدراسیون‬ ‫پهلوانی و زورخانه ای در واکنش‬ ‫برود به چش��م کسانی می رفت‬ ‫به حضور طالقانی گفته اس��ت‪:‬‬ ‫که ت�لاش می کردند به نحوی‬ ‫مشکالت را برطرف کنند‪ .‬پس از‬ ‫«امی��دوارم محمدرضا طالقانی‬ ‫تشکیل وزارت ورزش و جوانان‬ ‫حواشی موجود میان فدراسیون‬ ‫زورخانه ای با فدراسیون جهانی‬ ‫اختالف ها نه تنها خاتمه نیافت‪،‬‬ ‫این رشته را یا با تعامل یا با قدرت‬ ‫بلکه روز به روز بیش��تر شد‪ .‬به‬ ‫شکلی که مسئوالن بین المللی‬ ‫خود به سمت منافع ملی برطرف‬ ‫محمدرضا طالقانی جای علیرضا صفارزاده را در فدراسیون ورزش های باستانی و زورخانه ای گرفت‬ ‫کند ‪ .‬بنده از این پس در ورزش‬ ‫ب��ه اعتراض ه��ا و ادعاه��ای‬ ‫بس��یج در خدمت جامعه ورزش‬ ‫مسئوالن فدراسیون ملی دیگر‬ ‫خواهم بود ‪.‬نزدیک به شش سال‬ ‫توجه ای نشان ندادند و به نوعی‬ ‫کند‪ ،‬تاکید کرد که وقتی در کشور اسالمی ما دو فدراسیون‬ ‫از بودجه بیت المال صرف ش��د تا بنده تجاربی را در ورزش‬ ‫انها را بایکوت کردند‪.‬‬ ‫زورخانه ای به دست بیاورم‪ ،‬حاال حاضرم این تجربیات را در‬ ‫به عنوان فدراسیون های ملی و بین المللی در جهت بسط و‬ ‫در طرف مقابل مسئوالن فدراس��یون ملی هم که از‬ ‫توس��عه ورزش دینی‪ ،‬ملی و مذهبی ایجاد می گردد‪ ،‬باید با‬ ‫پیگیری خواس��ته های خود از سوی دس��تگاه های مختلف‬ ‫اختیار طالقانی قرار دهم‪g ».‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪76‬‬ ‫گفت وگو با محمد رضا طالقانی درباره بازگشتش به مدیریت ورزش‬ ‫‪3‬‬ ‫من برای جنگ ساخته نشده ام‬ ‫یعنی فقط برای شش ماه امده اید؟‬ ‫‪ l‬بله و تا همین جای کار ه��م ناپرهیزی کرده ام‪.‬‬ ‫سن من باال رفته و این جوان تر ها هستند که باید در کارهای‬ ‫مدیریتی فعال ش��وند‪ .‬من واقعا از کاره��ای اجرایی در این‬ ‫سال ها فرار کرده ام‪ .‬حاال هم واقعا قصد ندارم بمانم‪.‬‬ ‫وزیر ورزش در حکمی محمدرضا طالقانی را به عنوان سرپرست فدراسیون پهلوانی و زورخانه ای منصوب کرد‪.‬‬ ‫پیش از محمد رضا طالقانی‪ ،‬علیرضا صفارزاده ریاست فدراسیون پهلوانی و زورخانه ای را بر عهده داشت که جای خود‬ ‫را به طالقانی داد؛ جابه جایی که بدون جنجال صورت گرفت‪ .‬حاال طالقانی که در عرصه مدیریت ورزش چهره ای قابل‬ ‫اتکا محسوب می شود قصد دارد ظرف ماه های اینده سرپرستی فدراس�یون پهلوانی و زورخانه ای را بر عهده بگیرد و‬ ‫فضایی توام با صمیمیت نزد اهالی این فدراس�یون ایجاد کند‪ .‬با محمد رضا طالقانی در خصوص بازگشتش به عرصه‬ ‫مدیریت و نقطه ضعف ها و قوت فدراسیون پهلوانی و زورخانه ای گفت وگو کرده ایم‪ .‬متن مصاحبه اختصاصی مثلث با‬ ‫وی را می خوانید‪.‬‬ ‫راستی از اقای صفارزاده اس�تفاده خواهید کرد؟‬ ‫او در مصاحبه ای تاکید کرده که می خواهد به شما‬ ‫کمک کند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫می کنیم و به امید خدا این فدراس��یون را در مسیر موفقیت‬ ‫قرار می دهیم که به سهم خود کاری برای این رشته ملی و‬ ‫مذهبی کرده باشیم‪.‬‬ ‫راستی فدراس�یون پهلوانی و زورخانه ای بدهی‬ ‫ندارد؟‬ ‫اقای طالقانی! یک بار که به کش�تی برگشتید در‬ ‫پاسخ به تبریک خبرنگاران گفتید به من تسلیت‬ ‫بگویید‪ .‬این بار شما را در فدراس�یون پهلوانی و‬ ‫زورخانه ای می بینیم‪ .‬ایا این بار هم اجازه نداریم‬ ‫تبریک بگوییم؟‬ ‫‪( l‬می خندد) اختیار دارید‪ .‬ممنونم‪ .‬اگر از تس��لیت‬ ‫حرف زدم خواستم س��ختی کار را بگویم‪ .‬واقعا هم کار ما در‬ ‫کشتی سخت بود‪ .‬خودمان باید دنبال همه چیز می دویدیم‪،‬‬ ‫اما خب در فدراسیون زورخانه ای هم کار اسان نیست‪ .‬کار‪ ،‬ان‬ ‫هم در سطح مدیریت فدراسیون همیشه سختی هایی دارد‪،‬‬ ‫اما به خود مدیر هم بستگی دارد‪.‬‬ ‫منظورتان را واضح تر می گویید؟‬ ‫‪ l‬نظر لطف شماست‪ .‬دقیقا همین موضوع را با وزیر‬ ‫ورزش و بزرگترهای خودم هم مطرح کردم‪ .‬گفتم خدا شاهد‬ ‫است که دیگر از من گذشته است که بیایم در کارهای اجرایی‬ ‫فعال ش��وم اما باز با اص��رار بزرگترها روبه رو ش��دم و دیگر‬ ‫نتوانستم حرفشان را زمین بیندازم‪.‬‬ ‫به نظر می رس�د که کارت�ان را ش�روع کرده اید‪.‬‬ ‫درست است؟‬ ‫‪ l‬در فدراسیون حاضر شده ام تا ببینم اوضاع از چه‬ ‫قرار است‪ ،‬اما قبل از هر چیز باید فدراسیون را از این ساختمان‬ ‫کوچکی که در ان قرار داریم ب��ه جای بهتری انتقال بدهم‪.‬‬ ‫دنبال یک س��اختمان بزرگتر هس��تم که بتوانیم کارمان را‬ ‫شروع کنیم‪ .‬این اولین کار من است چون محیطی که در ان‬ ‫کار می کنم باید محیط مناسبی باشد‪ .‬این ساختمان کوچک‬ ‫واقعا در شان فدراسیون پهلوانی و زورخانه ای نیست‪.‬‬ ‫چه نقطه ضعف هایی را می بینید که باید حل شود؟‬ ‫‪ l‬تازه کارمان را شروع کرده ایم‪ .‬اما خب یک سری‬ ‫اختالفاتی وجود دارد که با وجود بزرگترها و یاری گرفتن از‬ ‫انها شک نکنید که این درگیری ها حل خواهد شد‪ .‬من خودم‬ ‫ادم کوچکی هستم اما همیشه سعی کرده ام با بزرگترها کار‬ ‫کنم‪ .‬بزرگانی هس��تند که من دست همه انها را می بوسم تا‬ ‫به من کمک کنند‪.‬‬ ‫یعن�ی قصد داری�د از پیشکس�وتان این رش�ته‬ ‫استفاده کنید؟‬ ‫‪ l‬ش��ک نکنید که همی��ن طور اس��ت‪ .‬حتی یک‬ ‫پیشکسوت هم بیرون نمی ماند‪ .‬همه با هم مشکالت را حل‬ ‫ایا تغییراتی ایجاد خواهید کرد؟‬ ‫‪ l‬باید بررس��ی کنیم که چه کارهای��ی باید انجام‬ ‫بدهیم‪ .‬اما من برای حذف کسی نیامدم‪ .‬خدا من را نیافریده‬ ‫که دعوا کنم یا دنبال حاشیه باشم یا باند تشکیل بدهم‪ .‬من‬ ‫دوس��ت دارم هر کاری را با مهربانی و صمیمیت و از طریق‬ ‫گفت وگو حل کنم‪.‬‬ ‫خیلی ها درباره بازگشت شما به مدیریت ورزش‬ ‫ابراز خوشحالی می کنند و امیدوارند شما را باز هم‬ ‫در مدیریت کشتی ببینند؟‬ ‫‪ l‬همیش��ه عاشق کشتی هس��تم‪ .‬چه بخواهم چه‬ ‫نخواهم ‪ 40 ،30‬سال اس��ت که با ورزش زندگی می کنم و‬ ‫هیچ وقت از کش��تی جدا نبوده ام‪ .‬رفت و برگشت من دست‬ ‫خودم نیس��ت‪ .‬هر جا که بزرگترهای من صالح بدانند کار‬ ‫می کنم‪ .‬با جان و دل کارم را انجام می دهم و امیدوارم این بار‬ ‫هم بتوانم در فدراس��یون پهلوان��ی و زورخانه ای کار مثبتی‬ ‫انجام بدهم‪g .‬‬ ‫ورزش‬ ‫ادبیات صمیمانه ش�ما به خوبی گویای این نکته‬ ‫اس�ت که به درد فضاه�ای پر تن�ش می خورید‪.‬‬ ‫چون با همین روحیه به افراد طرف درگیر نزدیک‬ ‫می شوید و برای شان بزرگی می کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬واقعا نمی دانم چرا باید چنین مس��ائلی را مطرح‬ ‫کنند‪ .‬من هیچ وقت دنبال این حرف ه��ا و بازی ها نبوده ام‪.‬‬ ‫بازی خوبی نیس��ت که ای��ن حرف ها و ش��ایعات را مطرح‬ ‫می کنند‪ .‬من اگر به این فدراسیون امده ام به نوعی تکلیفم را‬ ‫انجام داده ام و اتفاقا هیچ مشکلی با هیچ کس ندارم‪ .‬امیدوارم‬ ‫همه انهایی که در فدراس��یون کش��تی هس��تند هم موفق‬ ‫باشند‪ .‬کار ما چیز دیگری اس��ت‪ .‬این کشتی پهلوانی است‬ ‫نه قهرمانی‪ .‬از طرفی دلم می خواهد ای��ن موضوع را برای‬ ‫اولین بار از طریق مجله شما بگویم‪ .‬شبی که قرار بود با وزیر‬ ‫جلسه داشته باشم و حکم سرپرستی برایم صادر شود از همه‬ ‫بزرگان کش��تی و ورزش پهلوانی رخصت گرفتم‪ .‬از شهید‬ ‫محمد خادم‪ ،‬کاظمینی و قدیمی ه��ا و بزرگترهای خودم‪ .‬از‬ ‫پهلوان سلیمانی و دیگر عزیزانم رخصت گرفتم و بعد حکم‬ ‫را قبول کردم‪ .‬من این طور کار می کنم‪ .‬مرامم این اس��ت و‬ ‫دوست ندارم تغییر کنم‪ .‬با انهایی که این شایعات را در موردم‬ ‫مطرح می کنند هم کاری ن��دارم‪ .‬بگذارید هر چه دلش��ان‬ ‫می خواهد بگویند‪ .‬مهم این است که من خودم می دانم با چه‬ ‫نیت و هدفی به فدراسیون زورخانه ای امده ام‪.‬‬ ‫‪ l‬اقای صفارزاده در حضور وزیر تاکید کرد که این‬ ‫فدراس��یون حتی یک ریال هم بدهی ندارد‪ .‬بنابراین در این‬ ‫مورد هم نگرانی وجود ندارد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬هر مدیری برای خودش شیوه خاصی دارد‪.‬‬ ‫هر فردی با روش خ��اص خودش با دیگ��ران رابطه برقرار‬ ‫می کند ی��ا مثال جایی را اداره می کند‪ .‬من همیش��ه س��عی‬ ‫کرده ام با دوستی و مهربانی کار کنم و از تکبر و خودخواهی‬ ‫به دور باشم‪ .‬الاقل سعی کرده ام که این طور باشم‪ .‬هر جا هم‬ ‫که کار کرده ام همین موضوع را اویزه گوشم کرده ام که تو‬ ‫برای نوکری مردم امده ای‪ .‬همین‪.‬‬ ‫عده ای می گویند شما امده اید که کار خودتان را‬ ‫به رخ مدیران فدراسیون کشتی بکشید‪ .‬خودتان‬ ‫در این مورد صحبت می کنید؟‬ ‫‪ l‬من با هیچ کس مشکلی ندارم‪ .‬هر کس می خواهد‬ ‫کمک کند بیاید ام��ا در درجه اول هدف من این اس��ت که‬ ‫مشکالت و حاشیه ها را سروسامان بدهم‪ .‬فکر می کنم که‬ ‫بتوانیم یک فدراسیون همدل بس��ازیم‪ .‬در ضمن من از خدا‬ ‫می خواهم که با اقای صفارزاده کار کنم‪.‬‬ ‫با چه هدفی امده اید؟‬ ‫‪ l‬می خواهم کمک کنم که اختالفات و مشکالت‬ ‫درونی در این فدراسیون حل شود‪.‬‬ ‫همین!‬ ‫‪ l‬خدا شاهد است که همین‪.‬‬ ‫یعنی به مح�ض اینکه اوضاع این فدراس�یون‬ ‫سرو سامان گرفت مس�ئولیت و ماموریت شما‬ ‫تمام شده است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬به وزی��ر ورزش هم گفتم‪ .‬گفت��م اگر اجازه‬ ‫بدهید من تا شش ماه دیگر بیش��تر در خدمت شما نباشم و‬ ‫قبل از انتخابات به امید خدا کنار بکشم‪.‬‬ ‫کن�ار بکش�ید؟ یعن�ی نمی خواهی�د ریاس�ت‬ ‫فدراس�یون پهلوان�ی و زورخان�ه ای را بر عهده‬ ‫بگیرید؟‬ ‫‪ l‬اگر اجازه بدهند همین کار را می کنم‪ .‬یعنی تمام‬ ‫سعی خودم را به کار می گیرم که اوضاع این فدراسیون‬ ‫را سروسامان بدهم و بعد در استانه انتخابات‬ ‫کناره گیری کنم‪.‬‬ ‫چ�را در انتخاب�ات ش�رکت‬ ‫نمی کنید؟‬ ‫‪ l‬چنین قصدی ندارم و‬ ‫اگر اجازه بدهند در این شش ماه‬ ‫خادم این فدراس��یون خواهم‬ ‫بود‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫عطر عشق‬ ‫شهر به شهر پیچید‬ ‫با ضریح امام حسین (ع) تا کربال‬ ‫دیـــدار‬ ‫این عشق است که کوچه به کوچه‪ ،‬خانه به خانه‪ ،‬شهر به‬ ‫شهر به یاد عاشق ترین مردمان خدا پخش می شود و خون ها‬ ‫به یاد او که خونش را در راه خدا هدی��ه کرد‪ ،‬به جوش امد‪...‬‬ ‫دل ها انچنان به فریاد امده که به ه��ر لهجه ای حب خود را‬ ‫به اقای شهیدان به اسمان رس��اندند‪ .‬این ضریح نشانی بود‬ ‫از دوست‪ ،‬بوی دوست را از ان می جس��تند‪ ،‬به همین خاطر‬ ‫بود که هرجا ضریح حضرت امام حسین (ع) وارد می شد‪ ،‬شور‬ ‫و عالقه به خاندان عترت را می ش��د دید که تا کجا در رگ و‬ ‫خون این مردم ریشه کرده است‪ ...‬فرقی نمی کند در کجای‬ ‫این خاک اباد‪ ،‬در همه جا در تهران‪ ،‬در قم‪ ،‬در خوزس��تان‪ ،‬در‬ ‫لرس��تان‪ ،‬در همه جاهایی که ضریح رفت و در همه جاهایی‬ ‫که ضریح نرفت‪ ،‬عشق به حسین(ع) موهبتی است که از این‬ ‫مردم نمی توان جدا کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫افتخار ساخت ضریح‬ ‫افتخار ساخت ضریح جدید حضرت سیدالشهدا(ع) که‬ ‫بعد از چهارده قرن نصیب ایرانیان گردیده‪ ،‬بعد از شش سال‬ ‫کار و تالش هنرمندان متعهد و از مح��ل نذورات و هدایای‬ ‫مردمی به همت هیات امنای ساخت ضریح به عنوان یک اثر‬ ‫ارزشمند توسط ستاد بازسازی عتبات عالیات به پایان رسید‪.‬‬ ‫س��تاد بازس��ازی عتبات عالیات از زمان تاسیس در سال ‪82‬‬ ‫تاکنون طرح های مختلفی را در عراق اجرا کرده و هم اکنون‬ ‫نیز در چهار شهر نجف‪ ،‬کربال‪ ،‬کاظمین و سامرا پروژه هایی‬ ‫با کمک مردم ایران در حال انجام دارد‪ .‬بازس��ازی‪ ،‬نوسازی‪،‬‬ ‫مرمت هنری و توسعه حرمین شریفین ائمه(ع) از مهمترین‬ ‫این طرح هاس��ت و بزرگترین افتخار در میان طرح ها‪ ،‬طرح‬ ‫س��اخت ضریح امام حسین(ع) اس��ت‪ .‬کاروان انتقال ضریح‬ ‫مطهر امام حسین(ع) سفینه النجاه عشق را شهر به شهر از‬ ‫ساوه به اراک و همچنین استان های لرستان‪ ،‬خوزستان و از‬ ‫انجا به س��مت کربالی معلی در عراق برای نصب در حرم‬ ‫مطهر حسینی انتقال می دهد‪.‬‬ ‫طراحی‬ ‫وظیفه طراحی را اس��تاد محمود فرش��چیان‪ ،‬نگارگر‬ ‫نام اش��نای ایرانی بر عهده گرفت‪ .‬طراح��ی ضریح مطهر‬ ‫امام رضا(ع) و تابلوی عصر عاش��ورا نمونه ای از اثار ماندگار‬ ‫استاد است‪ .‬وی با تاکید بر اینکه ضریح سیدالشهدا(ع) باید‬ ‫شایسته این نام بزرگ باشد‪ ،‬طراحی ضریح را با خط سیری‪،‬‬ ‫هدفمند و به شکلی بدیع که مشابه ان در دیگر ضرایح مطهر‬ ‫معصومین(ع) تا به حال دیده نشده‪ ،‬انجام داده است‪ .‬استاد‬ ‫فرش��چیان در مورد قبول طراحی این کار می گوید‪« :‬پیش‬ ‫‪78‬‬ ‫از انکه کار طراحی ضریح امام حس��ین(ع) به من پیشنهاد‬ ‫ش��ود در یک رویای جذاب دالنه‪ ،‬تصاویری ش��گفت انگیز‬ ‫در نیوجرسی از مقابل چشمانم عبور کرد‪ ،‬طرح هایی زیبا و‬ ‫نورانی که با گل هایی اسلیمی و ایات قران و اسماءاهلل مزین‬ ‫شده بود در تصویر مقابلم به چش��م می امد‪ .‬همه گل ها در‬ ‫کثرتی به وحدت می رسیدند و جالب اینکه با عبور از گل ها و‬ ‫ایات برجسته تابلو ناگهان به ضریح شش گوشه ای رسیدم‬ ‫و بی اختیار این ذکر بر لبانم جاری شد که‪« :‬السالم علیک یا‬ ‫اباعبداهلل الحسین(ع)» هنوز غرق در سرور مضاعف ان اتفاق‬ ‫شیرین بودم که با زنگ منزل به خود امدم‪ .‬پستچی نامه ای‬ ‫را برای من اورد‪ .‬نامه ای بود که از محمد پارچه باف‪ ،‬رئیس‬ ‫هیات امنای ساخت ضریح امام حس��ین (ع) در قم به دستم‬ ‫رس��ید‪ .‬از من دعوت کرده بودند تا ب��رای این ضریح مطهر‬ ‫طراحی کنم‪ .‬به صورت افتخاری این پیشنهاد را پذیرفتم و با‬ ‫عنایت خداوند و بدون هیچ چشمداشتی شش طرح مختلف‬ ‫زدم و برایشان فرستادم که این طرح ها مورد مطالعه و بررسی‬ ‫قرار گرفت و از میان س��ایر طرح های ارس��الی انتخاب شد‬ ‫و مورد لطف و عنایت اباعبداهلل الحس��ین (ع) قرار گرفت‪».‬‬ ‫درمورد استاد فرشچیان شایعه ناجوانمردانه ای هم به گوش‬ ‫می رسید که ایشان دستمزدی یک میلیاردی دریافت کرده‬ ‫بودند که در وقت رونمای��ی در درون ضریح انداخت‪ ...‬البته‬ ‫این شایعه از اساس تکذیب شد‪.‬‬ ‫ساخت‬ ‫ضریح جدید امام حسین (ع) در ش��هر قم ساخته شده‬ ‫و جایگزین ضریح فعلی که ‪ 75‬سال پیش به دست شیعیان‬ ‫هند ساخته شده بود‪ ،‬می شود‪ .‬در مجموع ‪ 118‬کیلو و ‪ 35‬گرم‬ ‫طالی اهدایی مردم در ساخت این ضریح به کار رفته است‪.‬‬ ‫ش��اید برای اولین بار در طول تاریخ باش��د که برای طراحی‬ ‫س��ازه ضریح از مهندس��ین مختلف در رش��ته های عمران‬ ‫و معماری‪ ،‬همچنین سیس��تم های روز مهندس��ی استفاده‬ ‫گردید‪ .‬جنس س��ازه اصلی که پذیرای قطعات نقره‪ ،‬طال و‪...‬‬ ‫است‪ ،‬از چوب ساج اس��ت‪ .‬این چوب از درختی به همین نام‬ ‫در جنگل های ش��به قاره هند و قاره افریقا به دست می اید‪.‬‬ ‫مقاومت و استحکام این چوب سرامد انواع دیگر چوب هاست‬ ‫و به دلیل فشردگی بسیار زیاد و چرب بودن نسوج ان‪ ،‬در برابر‬ ‫حشرات و رطوبت بسیار مقاوم است‪ .‬متخصصین؛ عمر این‬ ‫چوب را تا هزار سال براورد کرده اند‪ ،‬چراکه بناهایی که از این‬ ‫چوب از صدها سال قبل در کشورهای هند‪ ،‬چین و‪ ...‬ساخته‬ ‫شده ‪ ،‬هنوز پابرجاست‪ .‬چوبی که در ضریح مطهر به کار رفته‬ ‫است‪ ،‬به گواه شناسنامه ان در سال ‪ 1993‬از جنگل های برمه‬ ‫استحصال گردیده است‪ ،‬وزن چوب های به کار رفته حدودا‬ ‫‪ 5350‬کیلو گرم است‪ .‬سازه مجموعه ‪12‬تن وزن دارد‪ ،‬در این‬ ‫سازه ‪ 20‬پنجره طراحی شده است و طول ان نیز ‪ 22‬متر و ‪86‬‬ ‫سانتی متر است‪ .‬همچنین ‪ 4/5‬کیلو نقره و ‪ 120‬کیلو طالی‬ ‫‪ 18‬عیار‪ 2 ،‬تن مس‪ 700 ،‬کیلوگرم برنج و ‪ 650‬کیلوگرم فلزات‬ ‫دیگر در ان به کار رفته است‪.‬‬ ‫سالم های ضریح‬ ‫ضریح جدید حض��رت اباعبداهلل الحس��ین(ع) دارای‬ ‫ویژگی ها و خصوصیات هن��ری و محتوایی منحصر به فرد‬ ‫اس��ت؛ یکی از این ویژگی ها درج هنرمندانه ادعیه‪ ،‬زیارات‪،‬‬ ‫ایات و روایات منتخب است‪ .‬چند سالم منتخب نقش بسته‬ ‫بر سقف ضریح به قرار است‪:‬‬ ‫السالم علی ابن فاطمه الزهرا(س)؛ سالم بر پسر فاطمه‬ ‫زهرا(س)‬ ‫السالم علی خامس اصحاب الکساء ؛ سالم بر پنجمین‬ ‫نفر اصحاب کساء‬ ‫السالم علی من االجابه تحت ّقبته؛ سالم بر کسی که‬ ‫دعا زیر بارگاهش مستجاب می شود‬ ‫السالم علی حجه رب العالمین؛ سالم بر حجت خداوند‬ ‫عالمیان‬ ‫السالم علی شهید الشهدا؛ سالم بر شهید شهیدان‬ ‫السالم علی المر ّمل باالدماء ‪ ،‬سالم بر اغشته به خون ها‬ ‫السالم علی المقطوع الوتین؛ س�لام بر کسی که رگ‬ ‫قلبش را بریدند‬ ‫السالم علی المظلوم بال ناصر؛ س�لام بر مظلومی که‬ ‫یاوری نداشت‬ ‫السالم علی الشیب الخضیب؛ سالم بر محاسنی که با‬ ‫خون رنگین شد‬ ‫السالم علی الخ ّد التریب؛ سالم بر گونه خاک الود‬ ‫السالم علی البدن السلیب؛ سالم بر بدنی که عریان ماند‬ ‫السالم علی المغسل بدم الجراح؛ سالم بر کسی که با‬ ‫خون زخم ها شسته شد‬ ‫الراس المرفوع؛ سالم بر سری که باالی‬ ‫السالم علی ّ‬ ‫نیزه ها رفت‬ ‫السالم علی ال ّنسو ه البارزات ؛ سالم بر ان بانوان بیرون‬ ‫امده (از خیمه ها)‬ ‫السالم علی االعضاء ّ‬ ‫المقطعات؛ سالم بر ان اعضای‬ ‫قطعه قطعه شده‬ ‫السالم علی المدفونین بال اکفان؛ سالم بر شهدایی که‬ ‫بدون کفن دفن شدند ‪g‬‬ ‫مکتوب‬ ‫دست طال‬ ‫مکتوب‬ ‫عروس بینوا‬ ‫مکتوب‬ ‫کتاب «عباس دست طال‪ :‬داستانی از زندگی حاج عباس علی باقری» نگاهی به عملکرد‬ ‫بسیجیان فنی و تعمی ر کار واحد پشتیبانی و تدارکات سپاه پاس��داران در دوران هشت سال‬ ‫دفاع مقدس دارد‪ .‬این اثر با خاطره نگاری محبوبه مع راج ی پور توس��ط نشر فاتحان روانه بازار‬ ‫کتاب ش��د‪ .‬اولین اعزام باقری هجدهم ابان ماه سال ‪ 1359‬اس��ت‪ .‬وی به همراه چند نفر از‬ ‫دوستانش وارد پادگان ارتش در اسالم اباد م ی ش��وند‪ ،‬محلی که خودروهای خسارت دیده از‬ ‫انفجارها توسط تعمیرکاران شرکت خودرو سازی ای ران ناسیونال تعمیر م ی شوند و عباس علی‬ ‫باقری و دوستانش که قرار است توانایی خود را در کار ثابت کنند‪ ،‬جیپی را که چپ کرده تعمیر‬ ‫م ی کنند‪ .‬توانایی و س��رعت انها باعث شهرت شان م ی ش��ود‪ .‬پس از گذشت یک ماه ونیم‬ ‫از بازگش��ت انها از جبهه ها‪ ،‬باقری تصمیم م ی گیرد تیمی فن��ی و حرفه ای را ب رای تعمیر‬ ‫خودرو ها به جبهه ها ببرد‪ .‬یافتن این نیرو های ماهر و مج��اب کردن انها بخش مهمی از‬ ‫کتاب «عباس دست طال» اس��ت و به نوعی انگیزه مردم ب رای حضور در جبهه ها و چرایی‬ ‫شرکت نکردن برخی افراد در دفاع مقدس را بیان م ی کند‪ .‬باقری در نهایت تیمی ‪ 21‬نفره را‬ ‫تشکیل م ی دهد تا به ستاد جنگی زیر نظر شهید دکتر مصطفی چمران بپیوندد‪ ،‬اما به دلیل‬ ‫ماجرا هایی که هن��گام اعزام رخ م ی دهد‪ ،‬تنها ‪ 9‬نفر از تعمی��رکاران باقی م ی مانند؛ افرادی‬ ‫حرفه ای که نزدیک به ‪ 14‬ساعت در روز کار م ی کنند و خودروها را به سرعت تعمیر و تحویل‬ ‫م ی دهند‪ .‬او ب رای دومین بار در بیستم دی ماه سال ‪ 1359‬به همراه تیم خود به پادگان ابوذر‬ ‫در سر پل ذهاب م ی رود و عالوه بر تعمیر خودرو‪ ،‬کشویی تفنگ ‪ 106‬میل ی متری ضد تانک را‬ ‫هم تعمیر م ی کنند‪ .‬باقری در فاصله هر چند ماهی که به ته ران م ی اید و ب ر م ی گردد‪ ،‬ب رای هر‬ ‫دوره از سفرش به جبهه های دفاع مقدس تیمی جدید و تازه نفس را م ی برد‪g .‬‬ ‫مکتوب‬ ‫رمان «خانه دکتر دی» نوشته پیتر اکروید‪ ،‬نویسنده انگلیسی با ترجمه فرزام حبیبی‬ ‫اصفهانی منتشر شد‪ .‬به گفته این مترجم‪ ،‬اکروید از نویسندگان برجسته پس ت مدرن به شمار‬ ‫م ی رود که خالق ادبیات ثقیلی اس��ت و تلفیقی از تاریخ گذش��ته و اینده از اختصاصات اثار‬ ‫اوست‪ .‬پیتر اکروید دکترای ادبیات انگلیسی دارد و هم اکنون استاد دانشگاه اکسفورد است‪.‬‬ ‫اکروید در اثار خود از زبانی شاع رانه استفاده م ی کند و همین مساله به همراه ویژگ ی هایی فوق‬ ‫سبب شده که کسی به سمت ترجمه اثار او نرود‪ .‬یکی دیگر از اثار او با عنوان «دفتر خاط رات‬ ‫فرانکشتاین» نیز با ترجمه حبیبی در هفته اینده منتش��ر م ی شود‪ .‬شخصیت این داستان‬ ‫یعنی دکتر دی نیز یک شخصیت واقعی بوده که در قرن ‪ 16‬م ی زیسته و مشاور مخصوص‬ ‫ملکه الی زابت اول نیز بوده است‪« .‬حریق بزرگ لندن»‪« ،‬اخرین وصیت اسکار وایلد»‪« ،‬میلتون‬ ‫در امریکا»‪« ،‬سرگذش��ت بلیک»‪« ،‬زندگی تامس مور»‪« ،‬نخس��تین نور» و «موس��یقی‬ ‫انگلیسی» نام برخی از اثار پیتر اکروید اس��ت‪ .‬رمان «خانه دکتر دی» نوشته پیتر اکروید با‬ ‫ ترجمه سروش حبیبی اصفهانی‪ ،‬با شمارگان هزار و ‪ 700‬نسخه‪ 408 ،‬صفحه و بهای ‪ 13‬هزار‬ ‫و ‪ 500‬تومان‪ ،‬چندی پیش از سوی نشر درسا منتشر شده است‪ .‬همچنین همزمان با انتشار‬ ‫این رمان‪ ،‬رمان دیگری از این نویسنده با عنوان «کاغذ پاره های افالطون» ب ا ترجمه کیومرث‬ ‫پارسای و وی راستاری فرزام حبیب ی اصفهانی از سوی همین ناشر منتشر شد‪g.‬‬ ‫مکتوب‬ ‫اززبانیکیاغی‬ ‫مجموعه ش��عر «از زبان یک یاغی» س��روده یوسفعلی میرش��کاک از سوی موسسه‬ ‫انتشاراتی کتاب نشر به چاپ رس��ید‪ .‬اش��عار این مجموعه مضامینی دینی و معنوی دارند‪.‬‬ ‫مجموعه شعر «از زبان یک یاغی» قطعه شعرهایی با عنوان هایی چون «نماز»‪« ،‬خرمشهر»‪،‬‬ ‫«عاشقانه»‪« ،‬بسیج»‪« ،‬خواس��تن»‪« ،‬مرثی ه ای ب رای فلس��طین»‪« ،‬انتظار»‪« ،‬از زبان یک‬ ‫یاغی»‪« ،‬دایره سنگی»‪« ،‬در نکوهش جهانیان»‪« ،‬اشارت ب رای امام علی (ع)» و «خطب ه ای‬ ‫در رستگاری» را شامل م ی شود‪.‬طرح جلد این کتاب تصویری از تابلوی «از زبان یک یاغی»‬ ‫از اثار میرشکاک است‪.‬این مجموعه شعر نخستی ن بار در سال ‪ 1369‬از سوی انتشارات برگ‬ ‫به چاپ رسیده است‪.‬یوسفعلی میرشکاک متولد ‪ 20‬شهریور ‪ 1338‬است‪« .‬قلندران خلیج»‪،‬‬ ‫«غزلیات بیدل»‪« ،‬از چشم اژدها»‪« ،‬ستیز با خویش��تن و جهان»‪« ،‬ماه و کتان»‪« ،‬غفلت و‬ ‫رسانه های فراگیر»‪« ،‬در سایه س��یمرغ»‪« ،‬از زبان یک یاغی»‪« ،‬جمال و تفصیل» و «گزیده‬ ‫ادبیات معاصر» از اثار منتشر شده او هستند‪g .‬‬ ‫شاعر «بزرگراه سکوت» درگذشت‬ ‫خلیل عمرانی‪ ،‬شاعر ایینی و دفاع مقدس‪ ،‬درگذشت‪.‬‬ ‫وی مجموعه شعری منتشر شده با نام «بزرگراه سکوت» را‬ ‫اماده انتشار کرده بود‪ ،‬این شاعر حوزه دفاع مقدس و شعر‬ ‫ایینی صبح یکش��نبه‪ 19 ،‬اذر در بیمارس��تان قلب تهران‬ ‫درگذشت‪.‬‬ ‫زنده ی��اد عمران��ی ک��ه در اثر بیم��اری دیاب��ت و از‬ ‫کارافتادگی کلیه در بیمارستان بس��تری شده بود‪ ،‬از صبح‬ ‫ش��نبه‪ ،‬چهارم اذر به کما رفت‪ .‬زنده ی��اد عمرانی در اغلب‬ ‫حوزه های شعر ایینی‪ ،‬دفاع مقدس و انقالب فعالیت داشت‪.‬‬ ‫به گفته ایمان عمرانی‪ ،‬فزرند این شاعر‪ ،‬وی درحال‬ ‫اماده س��ازی یک مجموعه ش��عر دفاع مقدس��ی با عنوان‬ ‫«بزرگراه س��کوت» بود و ق��رار بود ان را تا پایان امس��ال‬ ‫منتشر کند‪ .‬خلیل عمرانی در س��ال ‪ 1343‬در بوشهر متولد‬ ‫خانه دکتر دی‬ ‫دیـــدار‬ ‫یادبود‬ ‫رمان نوجوان «ان مرد با باران م ی اید» نوشته وجیهه عل ی اکبری سامانی منتشر شد‪ .‬این‬ ‫کتاب که درباره حضور قهرمان نوجوان داستان در وقایع سال های انقالب است‪ ،‬روایتی عاطفی و‬ ‫دراماتیک دارد‪ .‬این کتاب ب رای گروه سنی نوجوان نوشته شده و داستان ان درباره حوادث و اتفاقات‬ ‫چهار ماه پایانی انقالب در سال ‪ 57‬است؛ روایت داستان از مهر سال ‪ 57‬اغاز و تا ‪ 26‬دی ماه که فرار‬ ‫شاه بوده به پایان م ی رسد‪ .‬شخصیت اصلی داستان نوجوانی به نام بهزاد است‪ .‬بهزاد که بسیار‬ ‫کم سن و سال بوده‪ ،‬اطالعات چندانی نسبت به انقالب نداشته است‪ .‬وی در رویدادهای انقالب‬ ‫به انقالب ی ها م ی پیوندد‪ .‬یکی از عوامل جذابیت این داس��تان بیان حوادث به صورت عاطفی و‬ ‫دراماتیک است که سبب جذابیت بیشتر داستان شده است‪ .‬رمان نوجوان «ان مرد با باران م ی اید»‬ ‫که در بخش نوجوان سومین جشنواره داستان انقالب از سوی داوران به عنوان یکی از اثار منتخب‬ ‫ب رای چاپ شناخته شده بود‪ ،‬از سوی انتشارات سوره مهر راهی بازار کتاب شده است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫نمایشنامه «عروس بینوا»ی الکساندر استروفسکی با ترجمه عباس علی عزتی به‬ ‫چاپ رس��ید‪ .‬این کتاب نخستین نمایش��نامه از این درام نویس مشهور روسی است که به‬ ‫فارسی برگردانده شده است‪.‬‬ ‫عروس بینوا یکی از اثار مهم استروفس��کی در ژانر کمدی است که ب رای نخستین‬ ‫بار در ای ران به فارس ی ترجمه شده است‪.‬این نمایش��نامه سرگذشت رقت بار دختر کارمندی‬ ‫فقیر را روایت م ی کند که بعد از مرگ پ��در‪ ،‬چاره ای جز ازدواج ندارد‪ .‬ب��ه همین دلیل مادر‬ ‫دلسوزش واسطه ها را مامور م ی کند تا شوهر مناسبی ب رای دخترش بیابند‪ .‬این دختر اگرچه‬ ‫به جوانی همسن و سال خود دل م ی بازد‪ ،‬اما در نهایت از سر اجبار نصیب مردی میانسال‬ ‫و خسیس م ی شود که کاریکاتور طبقه نوکیسه روس��ی ه در قرن نوزدهم است‪ .‬نمایشنامه‬ ‫«عروس بینوا» در ‪ 136‬صفحه و بهای ش��ش هزار و ‪ 200‬تومان از س��وی نشر افراز روانه‬ ‫کتابفروش ی ها شده اس��ت‪ .‬الکساندر نیکاالیویچ استروفس��کی (‪ )1886 – 1823‬یکی از‬ ‫مشهورترین نمایشنامه نویسان روسی است که در طول زندگی هنری خود فقط نمایشنامه‬ ‫نوشته است‪ .‬عموم منتقدان او را بزرگترین نماینده دوران واقع گرایی ادبیات روسی م ی دانند‪.‬‬ ‫از نمایشنامه های استروفسکی م ی توان به «تصویری از ش��ادی خانواده»‪« ،‬نداری عیب‬ ‫نیس��ت»‪« ،‬وقایع روزانه یک ادم رذل»‪« ،‬نابخردی کافی در هر خردمند»‪« ،‬حقیقت خوب‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما ش��ادی بهتر اس��ت»‪« ،‬رویایی روی ولگا»‪« ،‬ان گناهکاران ب ی گناه هستند»‪،‬‬ ‫«ورشکسته» و «رعد و برق» اشاره کرد‪ .‬نمایشنامه «عروس بینوا» نخستین اثری است که‬ ‫از این نمایشنامه نویس مشهور روسی به فارسی منتشر م ی شود‪g .‬‬ ‫ان مرد با باران می اید‬ ‫ش��د‪ .‬وی در پس��ت های مش��اور وزیر اموزش و پرورش‪،‬‬ ‫مسئول افرینش های ادبی کانون پرورش فکری کودکان‬ ‫و نوجوانان کش��ور و معاونت فرهنگی اداره کل فرهنگ و‬ ‫ارشاد اسالمی اس��تان بوشهر فعالیت داش��ته و نیز رئیس‬ ‫انجمن شعر سازمان بسیج هنرمندان کشور بوده است‪.‬‬ ‫در کارنامه سیاس��ی خلیل عمرانی دو دوره کاندیدای‬ ‫نمایندگی مجلس شورای اسالمی در حوزه انتخابیه دیر و‬ ‫کنگان نیز دیده می شود‪.‬‬ ‫«ترنم حض��ور»‪« ،‬مروارید فراموش»‪« ،‬س��اعت به‬ ‫وقت شرعی دریا»‪« ،‬گزینه ادبیات معاصر» و «دلمویه های‬ ‫بم» از اثار منتش��ر شده این ش��اعرند‪.‬همچنین اثار وی به‬ ‫صورت پراکنده در نش��ریات و مجالت به ویژه جنگ های‬ ‫دفاع مقدس انتشار یافته است‪g .‬‬ ‫نمونه شعر عمران خلیلی‬ ‫چه صدایی ست که احساس مرامی خواند‬ ‫مثل اواز حرا سمت خدا می خواند‬ ‫چه شگفت است که باران صدا می بارد‬ ‫واژه در واژه غزل های رها می بارد‬ ‫واژه ها طعم اهورایی کوثر دارد‬ ‫وحی می بارد وحس خوش باوردارد‬ ‫باوراین است که تا قافله ها برگردند‬ ‫واجب اینجاست همه نافله ها برگردند‬ ‫شد مقدر که رسالت به والیت برسد‬ ‫دین شکوفا به درختی که نهایت برسد‬ ‫دین شکوفا برسد اینه لبریز شود‬ ‫عشق درذوق غدیرعاطفه انگیزشود‬ ‫دستی ازسلسله نور به باال برسد‬ ‫اوج من کنت به سرشان ه موال برسد‬ ‫‪79‬‬ ‫جنجال پیروز‬ ‫ادعاهای مجتهد زاده و‬ ‫پاسخ های شهبازی‬ ‫دیـــدار‬ ‫پیروز مجتهد زاده چه می گوید؟ او یک باره در مصاحبه ای‬ ‫به جنگ بسیاری از رجال سیاسی و تاریخی ایران رفته است‪.‬‬ ‫مصاحبه ای که فقط خواندن تیتر وار جمالتی از ان می تواند‬ ‫این سوال را در ذهن طرح کند که او واقعا منظورش از بیان این‬ ‫جمالت چیست؟ جمالتی مثل این نگاه تاریخی امیر کبیر را‬ ‫مورد حمله قرار می دهد‪« :‬ناصرالدین شاه سه بار فرمان قتل‬ ‫امیرکبیر را صادر کرد‪ .‬نه یک بار بلکه سه بار! هربار انگلیسی ها‬ ‫دخالت می کردند و اجازه نمی دادند این اتفاق بیفتد‪ .‬دفعه سوم‬ ‫وقتی فرمان قتلش را صادر کرد‪ ،‬فراشباشی را مامور کرد که‬ ‫حکم را بی درنگ و فی المجل��س اجرا کند‪ .‬بدو بدو چهارنعل‬ ‫رفتند به کاش��ان و ان بدبخت را بردند توی حمام و ان طور‬ ‫خالصش کردند که انگلیسی ها نتوانند نجاتش بدهند‪ .‬همان‬ ‫موقع انگلیسی ها مشغول تهیه س��ند تحت الحمایه گرفتن‬ ‫امیرکبیر و تابعیت او بودند‪ .‬سند صادر شد اما تا برسد به تهران‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫کار از کار گذشته بود‪ »...‬یا در مورد مصدق که گفته‪« :‬فرهنگ‬ ‫سیاسی ما عقب افتاده است‪ .‬هر که شامورتی بازی اش بیشتر‬ ‫باشد‪ ،‬مثل مصدق‪ ،‬بیشتر قهرمان و اسطوره می شود‪ .‬مصدق‬ ‫شصت سال تمام مردم را با زیر پتو رفتن و غش و ضعف رفتن‬ ‫و این ادا و اطوارها منتر خودش کرد‪ .‬ش��امورتی بازی مصدق‬ ‫بی نظیر بود و ببینید ما چه ملت س��اده ای هستیم که در سال‬ ‫‪ 2012‬هنوز هم این مزخرف��ات را قبول می کنیم که مصدق‬ ‫قهرمان بود‪ .‬مص��دق در عمل بزرگ ترین ش��ارالتان ایران‬ ‫بود‪ ».‬در این مصاحبه حتی ستارخان و باقرخان هم بی نصیب‬ ‫نمی مانند‪« :‬انقالب مشروطه انقالب روشنفکری نبود‪ .‬یک‬ ‫اعتراض احساسی‪-‬سیاسی بود‪ .‬س��تار و باقر و امثالهم جمع‬ ‫ش��دند و یک کارهایی کردند که یک مق��داری جاه طلبی و‬ ‫قدرت طلبی در بین بود‪ »...‬مجته��د زاده در مصاحبه خود از‬ ‫عبداهلل ش��هبازی و فریدون ادمیت به عنوان تاریخ نگارانی‬ ‫یاد کرد که مثل بقیه قصه گویان تاریخ��ی دارند یک حرف‬ ‫پیش س��اخته را تکرار می کنند و مثل چوب بر س��ر این و ان‬ ‫می زنند‪ .‬همین مس��اله باعث می ش��ود که عبداهلل شهبازی‬ ‫در مقام پاس��خگویی براید‪« :‬نمودهایی از رفتار نمایش��ی را‬ ‫می توان در مجتهدزاده دید؛ ولی خاستگاه واقعی ان را باید در‬ ‫جای دیگر‪ ،‬در پیشینه خانوادگی و فردی و ارتباطات دیرین او‪،‬‬ ‫جست وجو کرد‪ .‬انطباق تک‏نوازی‏ های مجتهدزاده با دیگران‬ ‫ارکستری هماهنگ را نشان می دهد‪».‬‬ ‫منظور عبداهلل شهبازی به طور واضح چیست؟ «به دلیل‬ ‫تعلق خانوادگی و عاطفی به میرزا اقاخان نوری‪ ،‬از تخریب میرزا‬ ‫تقی خان امیرکبیر اغاز کرد‪ ،‬به انکار «کودتا» بودن کودتای ‪28‬‬ ‫مرداد ‪ 1332‬رسید و اینک به کلی ترمز بریده است؛ از رضا شاه‬ ‫تجلیل می کند و نهضت امام خمینی(ره) را «تحریک شده از‬ ‫سوی جبهه ملی و حزب توده» و «نابودکننده ایران» می خواند‪.‬‬ ‫شهبازی در جایی دیگر می نویسد‪« ...« :‬حجت» مجتهدزاده‬ ‫«قوی کردن رگ‏ های گردن» است و پرخاش و توهین‪ .‬لحن‬ ‫مجتهدزاده شباهتی با کالم اهل قلم و اندیشه ندارد‪ » .‬یا انکه‬ ‫«اشاعه «انگلوفوبیا» (انگلیسی هراس��ی) و شیوه استدالل‬ ‫«دایی جان ناپلئونی» درون‏مایه سخنان مجتهدزاده است‪».‬‬ ‫مصاحبه جنجالی پیروز مجتهد زاده در فضایی کامال یکطرفه‬ ‫انجام شده است‪ .‬او در هیچ جای مصاحبه خود برای توهین ها‪،‬‬ ‫اتهام ها و تخریب های خود سند نمی اورد و همین مساله باعث‬ ‫شده که این مصاحبه نتواند جایگاه خود را به عنوان یک بررسی‬ ‫تاریخی به دس��ت اورد‪ ...‬با وجود این هنوز این سوال مطرح‬ ‫است‪ ،‬مجتهد زاده چه می گوید یا شاید بهتر انکه پرسیده شود‪:‬‬ ‫«برای چه می گوید؟» ‪g‬‬ ‫عرب نیا از سریال «چ» جدا شد‬ ‫دلیل اختالف معلوم نیست‬ ‫فریبرز عرب نیا بازیگر محبوب نقش مختار ثقفی در سریال مختار نامه این روزها به واسطه‬ ‫بازی اش در فیلم «چ» ساخته ابراهیم حاتمی کیا بار دیگر در رسانه ها مطرح شده است‪ .‬عرب نیا‬ ‫در این فیلم نقش شهید چمران را بازی می کند‪ .‬اما حاال اختالفات او با ابراهیم حاتمی کیا و علنی‬ ‫شدن ان ادامه حضور او در س��اخت این فیلم را با مشکل مواجه کرده اس��ت‪ .‬رسانه ها در هفته‬ ‫گذشته خبری را منتشر کردند که در ان به این اختالفات اشاره شده بود‪ .‬اما روز های بعد معلوم‬ ‫شد که این پروژه قرار است بدون عرب نیا ادامه یابد‪ .‬این خبر تصریح می کرد‪« :‬گروه ساخت این‬ ‫فیلم در ش��رق تهران در یکی از پادگان ها با تغییر دکوپاژ به صورتی که حضور عرب نیا در نقش‬ ‫شهید چمران در این سکانس پایانی که صحنه میدان اسلح ه فروشان شهر پاوه است الزم نباشد‪،‬‬ ‫در حال فیلمبرداری هستند‪».‬‬ ‫فریبرز عرب نیا که سابقه درخشانی در سینمای ایران دارد و نقش های به یاد ماندنی او در‬ ‫خاطر عالقه مندان به س��ینما همواره از او یک ستاره دست نیافتنی س��اخته است‪ ،‬بعد از تجربه‬ ‫تاریخی و موفق مختارنامه تبدیل به یک بازیگر بس��یار محبوب تر از گذشته شد‪ .‬پس از پایان‬ ‫پخش مختارنامه او در مقام یک کارشناس فرهنگی و با دعوت برنامه هفت به طرح دغدغه های‬ ‫خود درباره سینما پرداخت؛ سخنانی که مورد توجه اهالی سینما قرار گرفت‪ .‬حرف های عرب نیا‬ ‫شباهت زیادی با دغدغه های این س��ال های حاتمی کیا داش��ت و به نظر می رسید که ابراهیم‬ ‫حاتمی کیا و فریبرز عرب نیا با پروژه فیلم زندگی شهید چمران سرانجام در یک نقطه بایستند‪ .‬اما‬ ‫این خیال خوشبینانه ای بیش نبود‪ .‬حاتمی کیا که بعد از رد پیشنهاد بازیگری نقش شهید چمران‬ ‫‪80‬‬ ‫از سوی پرویز پرستویی که این روزها دوری از سینما را برگزیده است به گزینه فریبرز عرب نیا‬ ‫رسیده بود ظاهرا در جریان فیلمبرداری با عرب نیا به مشکالتی برخورده بود‪ .‬شایعه هایی از دور و‬ ‫اطراف درباره علت این اختالف به گوش می رسید‪ ،‬حرف هایی مثل اختالف در نوع نگاه به شهید‬ ‫چمران از سوی حاتمی کیا و عرب نیا و همین طور اختالف تکنیکی در لحن و ادای دیالوگ ها اما‬ ‫هیچ گاه دلیل اصلی این اختالف مشخص نشد‪g .‬‬ ‫قاب‬ ‫کوچکترینقرانجهان‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫تشییع پیکر زنده یاد خلیل عمرانی‬ ‫ششمیننمایشگاهبینالمللیصنعتنان‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫یونایتد دربی شهر منچستر را برد‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره ‪155‬‬ ‫مجموعهبینالمللیاسکیدیزین‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫طبیعت پاییزی تالش در استان گیالن‬ ‫هجدهمیننمایشگاهالکامپ‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫شب بارانی تهران‬ ‫‪81‬‬ ‫بازا ر‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫روابط عمومی ها نقش مهمی در معرفی‬ ‫و استقرار بانکداری اسالمی ایفا می کنند‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪155‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در دومین کنگره جهانی‬ ‫کارگزاران مس��لمان روابط عمومی به ارائ��ه مقاله ای در‬ ‫خصوص نقش روابط عمومی در ترویج بانکداری اسالمی‬ ‫پرداخت‪ .‬به گ��زارش اداره کل روابط عموم��ی بانک مهر‬ ‫اقتصاد‪ ،‬دکتر غالمحسن تقی نتاج – مدیرعامل بانک – در‬ ‫این مراس��م با اش��اره به ویژگی های بانکداری اسالمی و‬ ‫توجه ویژه به جایگاه ان پ��س از بحران های مالی اخیر در‬ ‫دنیا گفت‪« :‬روابط عمومی دانشی نوین است که ماموریت‬ ‫برقراری ارتب��اط و پیوند وثیق میان س��ازمان ها با محیط‬ ‫اجتماعی انه��ا را برعهده دارد که می تواند نقش��ی موثر و‬ ‫فعال در معرفی بانکداری اسالمی در سطح جهان به ویژه‬ ‫در کشورهای اسالمی داشته باشد‪ ».‬وی مهم ترین نقش‬ ‫روابط عمومی ها را در درجه نخس��ت‪ ،‬ایج��اد یک هویت‬ ‫برجسته و شناس��ه متمایز برای س��ازمان دانست و افزود‪:‬‬ ‫«رواب��ط عمومی در حوزه بانکداری اس�لامی ب��ا جایگاه‬ ‫مطلوب و بایدهای خود فاصله بسیاری دارد که این نقیصه‬ ‫تنه��ا از جانب کارکنان این حیطه نیس��ت بلک��ه عناصر و‬ ‫عوامل متعددی در این خصوص دخیل هستند‪ ».‬نتاج یاداور‬ ‫شد‪« :‬بانکداری اس�لامی به مثابه نهالی است که در رشد‬ ‫خود به بلوغ و تکامل مورد نظر نرسیده است‪ ،‬از این رو روابط‬ ‫عمومی ها ب��رای ایفای نقش در این زمین��ه باید کارکرد و‬ ‫فعالیت های خود را به گونه ای تنظیم کنند تا این نهال بارور‬ ‫ش��ده و بانکداری بدون ربا به جایگاه مطلوب خود دس��ت‬ ‫یابد‪ ».‬وی با اشاره به متغیرهای بانکداری بدون ربا تصریح‬ ‫کرد‪« :‬یکی از متغیر ها برای اس��تقرار بانکداری اس�لامی‬ ‫که موضوع کار روابط عمومی هاس��ت‪ ،‬برق��راری تعامل و‬ ‫ارتباط دو س��ویه اس��ت‪ ،‬بدین معنی که این واحدها نباید‬ ‫فقط در سطح یک س��خنگو که عهده دار امر اطالع رسانی‬ ‫هس��تند باقی بمانند‪ ،‬بلکه باید با برق��رای ارتباط با تمامی ‬ ‫مخاطبان‪ ،‬اشخاص فعال در اقتصاد کشور و صاحب نظران‬ ‫و پژوهش��گران این عرصه و بازتاب نظرات و راهکارهای‬ ‫انها به داخل مجموعه به رشد و تکامل بانکداری اسالمی‬ ‫در کش��ور کمک نمایند‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در‬ ‫ادامه به مدل رویکردهای علمی به روابط عمومی اش��اره‬ ‫کرد و به تشریح مدل های اطالع رس��انی‪ ،‬متقاعد سازی‪،‬‬ ‫انتقادی‪ ،‬میان فردی‪ ،‬بازتابش��ی‪ ،‬بالغی و مدل دو س��ویه‬ ‫تندیس مجمع جهانی نشان منتخب‬ ‫به بانک مسکن اعطا شد‬ ‫تندیس نخس��تین مجمع جهانی نش��ان منتخب‬ ‫– برند‪ -‬ب��ه دلیل عملکرد درخش��ان در تعالی نش��ان‬ ‫تجاری‪ ،‬به بانک مسکن اعطا ش��د‪.‬در مراسم اختتامیه‬ ‫این مجم��ع ک��ه در مرک��ز همایش ه��ای بین المللی‬ ‫صدا و سیما برگزار شد‪ ،‬بانک مس��کن به دلیل عملکرد‬ ‫درخشان در تعالی نشان تجاری خود موفق به دریافت‬ ‫تندیس شد‪ .‬بر اساس این گزارش‪ ،‬مجمع جهانی نشان‬ ‫منتخب با هم��کاری انجمن بهره وری ای��ران‪ ،‬انجمن‬ ‫کیفیت ایران و انجمن فناوری ایران طی روزهای ‪ ۱۷‬و ‪ ۱۸‬اذرم��اه با حضور بیش از ‪۷۰۰‬‬ ‫نفر از مدیران عالی رتبه کشور و تنی چند از شخصیت های برجسته مدیریتی جهان برگزار‬ ‫شد‪ .‬همچنین در این مراسم عالوه بر دکتر جمشید پژویان ‪ -‬رئیس شورا و مرکز ملی رقابت‬ ‫ایران‪ -‬چند تن از اساتید و سخنرانان برجس��ته بین المللی از جمله مدیرکل توسعه و تعالی‬ ‫فیلیپس‪ ،‬موسس و بنیانگذار انجمن س��خنرانان حرفه ای مدیریتی جهان در استرالیا‪ ،‬مدیر‬ ‫برخی از برندهای جهانی از جمله گپ و پولو و جمعی از کارشناسان‪ ،‬پژوهشگران و صاحبان‬ ‫صنایع کشور نیز حضور داشتند‪g .‬‬ ‫‪82‬‬ ‫متوازن پرداخ��ت و اف��زود‪« :‬دیدگاه های اخی��ر معتقدند‬ ‫روابط عمومی در سازمان های نوین با رویکردی هوشمندانه‬ ‫(‪ )smart‬عمل می کند و همواره ب��ه نکات مهمی چون‬ ‫ارزش های اجتماعی و منافع متقاب��ل و راهبردهای بدیع‬ ‫می اندیش��د‪ ».‬نتاج در ادامه به خواس��ته های مورد انتظار‬ ‫از روابط عمومی ه��ا به منظ��ور نقش افرینی در اس��تقرار‬ ‫بانکداری اس�لامی پرداخت و متذکر شد‪« :‬اگاهی بخشی‬ ‫به مسئوالن نظام اقتصادی و بانکی و مردم‪ ،‬اعتمادسازی‬ ‫و باورپذیری در احاد جامعه نس��بت به اج��رای بانکداری‬ ‫بدون ربا‪ ،‬نهادینه س��اختن فرهنگ بانکداری اسالمی در‬ ‫س��طح جامعه‪ ،‬تالش برای تاثیرگذاری بر سیاس��ت های‬ ‫عمومی در حوزه بانکی‪ ،‬راه اندازی مراکز مشاوره بانکداری‬ ‫اسالمی در س��طح جامعه‪ ،‬مش��تریان و کارکنان بانک ها‪،‬‬ ‫برانگیزاندن روحیه مطالبه گرایانه در بین مش��تریان نظام‬ ‫بانکی تا اج��رای صحی��ح و کامل قانون عملی��ات بانکی‬ ‫بدون ربا از جمله موارد بهره گی��ری از ابزار و تاکتیک های‬ ‫تخصصی برای بازافرینی مفهوم مثبت بانکداری اسالمی‬ ‫در اذهان عمومی محس��وب می ش��وند‪ ».‬بر اس��اس این‬ ‫گزارش کنگره جهانی کارگزاران مس��لمان روابط عمومی‬ ‫با ش��رکت طیف وس��یعی از رهبران‪ ،‬نخبگان‪ ،‬مدیران و‬ ‫کارشناس��ان صاحبنام روابط عمومی کشورهای اسالمی‬ ‫که عمدت��ا صاحب تج��ارب علم��ی و عملی وس��یعی در‬ ‫حوزه های مختل��ف صنعت ‪ -‬هنر روابط عمومی هس��تند‬ ‫و قادرند با ارائ��ه توصیه های موثر و ایده های ارزش��مند‪،‬‬ ‫راهنمای مناسبی برای توس��عه اینده هنرهشتم در اختیار‬ ‫دیگر کارگزاران روابط عمومی قرار دهند‪ ،‬برگزار ش��د‪ .‬در‬ ‫این کنگره که با موضوع «روابط عمومی اسالمی» برگزار‬ ‫شد مسائل مختلف جهان اس�لام از دیدگاه روابط عمومی‬ ‫و توقعات و انتظارات از کارگزاران مسلمان روابط عمومی‬ ‫در صحنه ه��ای مختل��ف منطق��ه ای و بین الملل��ی مورد‬ ‫بحث و بررسی قرار گرفت و پیشکس��وتان روابط عمومی‬ ‫کش��ورهای اس�لامی اولین ایین نامه بین المللی اخالقی‬ ‫کارگزاران مس��لمان روابط عمومی را تدوین کردند‪ .‬ایجاد‬ ‫و توس��عه روابط میان کارگزاران مسلمان روابط عمومی با‬ ‫هدف افزایش همگرای��ی و هم افزایی توانمندی ها‪ ،‬کمک‬ ‫به ایج��اد و تقویت الگوی ذهنی مش��ترک در حوزه روابط‬ ‫عمومی اسالمی‪ ،‬فضاسازی رس��انه ای برای نشان دادن‬ ‫جایگاه و اهمیت صنعت ‪ -‬هنر روابط عمومی در کشورهای‬ ‫اسالمی‪ ،‬ترغیب سیاستگذاران‪ ،‬رهبران دینی‪ ،‬اندیشمندان‬ ‫و اصحاب رسانه و روابط عمومی به ایفای نقش موثرتر در‬ ‫عرصه های بین المللی و تبیین نقش انقالب اس�لامی در‬ ‫بیداری اسالمی از جمله اهداف برگزاری این کنگره بود‪g.‬‬ ‫پشتیبانیدستگاه هایکارتخوانپست بانک‬ ‫از کارت های بانکی‬ ‫همزم��ان با اج��رای ط��رح متمرکز س��ازی‬ ‫پایانه ه��ای فروش بان��ک مرکزی‪ ،‬دس��تگاه های‬ ‫کارتخوان پس��ت بانک کش��ور‪ ،‬هم��ه کارت های‬ ‫بانکی مش��تریان را برای انجام امور مالی پشتیبانی‬ ‫می کند‪ .‬قائم مقام پس��ت بانک کش��ور با اعالم این‬ ‫خبر گف��ت‪« :‬تب��ادل بانکی مش��تریان بانک های‬ ‫مختلف در هن��گام اجرای طرح ش��اپرک که برای‬ ‫یکسان سازی دستگاه های کارتخوان فروشگاه ها‪،‬‬ ‫اجرایی می شود‪ ،‬از طریق دستگاه های کارتخوان پس��ت بانک نیز قابل اجراست‪ ».‬فراهانی‬ ‫از فعالیت بیش از ‪ ۱۵‬هزار دفتر پست بانک روستایی و ش��هری در کشور خبر داد و افزود‪« :‬تا‬ ‫پایان امسال‪ ،‬طرح ملی افزایش‪ ،‬توسعه و تقویت زیرساخت های فناوری اطالعات در این دفاتر‬ ‫اجرا می شود‪ ».‬او با اشاره به ارائه ‪ ۲۰‬نوع خدمات مالی و بانکی در پست بانک افزود‪« :‬خدمات‬ ‫برخط (انالین) پست بانک تا پایان امسال به زنجیره یکپارچه نظارت و کنترل برخط نیز مجهز‬ ‫می شود‪ ».‬به گفته فراهانی‪ ،‬پست بانک کش��ور‪ ،‬هم اکنون تنها نهاد ارائه دهنده خدمات پولی‬ ‫و مالی با استفاده از فناوری دیجیتال ارتباطی در روستاها و مناطق کم برخوردار است‪g .‬‬ ‫در دومین کنگره کارگزاران مسلمان روابط عمومی‬ ‫روابط عمومی بانک مهر اقتصاد موفق به کسب‬ ‫تندیس ویژه شد‬ ‫روابط عمومی بانک مهر اقتص��اد رتبه برتر و جایزه‬ ‫ویژه دومین کنگ��ره جهانی کارگزاران مس��لمان روابط‬ ‫عمومی را کسب کرد‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی‬ ‫بانک مه��ر اقتصاد‪ ،‬در مراس��م اختتامی��ه دومین کنگره‬ ‫جهانی کارگ��زاران مس��لمان روابط عمومی که با ش��عار‬ ‫روابط عمومی اس�لامی‪ ،‬مس��ئولیت پذیری‪ ،‬کارامدی و‬ ‫اخالق مداری برگزار ش��د‪ ،‬جایزه ویژه نهمین جش��نواره‬ ‫رواب��ط عمومی های برتر کش��ور و تندیس وی��ژه کنگره‬ ‫به ابراهیم صفرلکی‪ ،‬رئی��س اداره کل روابط عمومی این‬ ‫بانک اهدا شد‪ .‬در ابتدای مراسم پیام محمود احمدی نژاد‬ ‫ریاست جمهوری اسالمی ایران قرائت و در ادامه علی اکبر‬ ‫والیتی‪ ،‬مش��اور عالی مقام معظم رهبری (مدظله العالی)‬ ‫در س��خنرانی خود به تبیین نقش و جایگاه روابط عمومی‬ ‫مدیرعامل بانک صادرات‪:‬‬ ‫وام تا ‪ 10‬میلیون تومان با یک ضامن پرداخت می شود‬ ‫در جهان اسالم اش��اره کرد‪ .‬در این کنگره که با موضوع‬ ‫«روابط عمومی اسالمی» و هم زمان با هشتمین کنفرانس‬ ‫بین المللی روابط عمومی ایران تش��کیل ش��د‪ ،‬مس��ائل‬ ‫مختلف جهان اس�لام از دیدگاه روابط عمومی و توقعات‬ ‫و انتظ��ارات از کارگ��زاران مس��لمان روابط عموم��ی در‬ ‫صحنه های مختل��ف منطق��ه ای و بین المللی مورد بحث‬ ‫و بررسی قرار گرفت‪ .‬در پایان این مراس��م نیز از سال ها‬ ‫تالش و مس��اعی دکتر علی اکبر فرهنگ��ی‪ ،‬پدر مدیریت‬ ‫رسانه ایران تقدیر و تشکر به عمل امد‪g.‬‬ ‫مدیرعامل بانک سینا‪:‬‬ ‫ بانک سینا از فهرست تحریم اتحادیه اروپا خارج شد‬ ‫جایزه ویژه نهمین جشنواره روابط عمومی های برتر به بانک تجارت‬ ‫بازگشایی نماد بانک خاورمیانه در فرابورس به تعویق افتاد‬ ‫جایزه ویژه نهمین جشنواره روابط عمومی های برتر کشور در دومین کنگره جهانی کارگزاران‬ ‫روابط عمومی مسلمان‪ ،‬به روابط عمومی بانک تجارت اهدا شد‪ .‬جایزه ویژه این جشنواره به خاطر‬ ‫تقدیر از حصول دستاوردهای ارمانی در روابط عمومی به بانک تجارت اهدا شده است‪ .‬این جایزه به‬ ‫روابط عمومی هایی که در نواوری‪ ،‬تولید یک ایده یا یک عملکرد مدیریتی‪ ،‬ایجاد بسترهای حقوقی و‬ ‫ساختارهای تخصصی‪ ،‬پاسداری از استانداردهای حرفه ای‪ ،‬تکریم شعور و اگاهی مردم فعالیت های‬ ‫موثری داشته اند‪ ،‬اهدا می شود‪ .‬گفتنی است بانک تجارت پیش از این موفق به کسب رتبه نخست‬ ‫«هشتمین سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی ایران» در بخش برنامه ریزی ارتباطی شده بود‪g.‬‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪155‬‬ ‫مدیرعامل بانک صادرات با بیان اینکه پرداخت‬ ‫تسهیالت خرد با یک ضامن انجام می گیرد‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«ارائه پرداخت تسهیالت کمتر از ‪ 10‬میلیون تومان‬ ‫در تمامی بانک های صادرات کش��ور با یک ضامن‬ ‫انجام می شود و رویکرد بانک فراهم کردن شرایط‬ ‫مناسب برای پرداخت تسهیالت در چارچوب ضوابط‬ ‫است‪ ».‬مهندس پیشرو‪ ،‬مدیرعامل این بانک ضمن‬ ‫بیان مطلب فوق افزود‪« :‬باتوجه به اعتمادی که مردم‬ ‫به این بانک و ش��رکت های ان دارند‪ ،‬در قالب مشارکت س��رمایه ای برای احداث‪ ،‬تکمیل و‬ ‫تسهیم به نسبت طرفین مشارکت کننده می توان اقدامات توسعه ای را در سطح کشور و استان‬ ‫فارس به مرحله اجرا در اورد‪ ».‬وی با تقدیر از تعامل مناس��ب مس��ئوالن استانی با مجموعه‬ ‫بانک ها در این استان تصریح کرد‪« :‬با عنایت به تاکیدات مقام معظم رهبری و سیاست های‬ ‫دولت‪ ،‬اهتمام وی��ژه ای را معطوف به مش��ارکت در اجرای طرح های اقتص��ادی کرده ایم و‬ ‫در این راس��تا از همه ظرفیت های موجود و به خصوص جلب مش��ارکت بخش های مختلف‬ ‫بهره می بریم‪ ».‬وی با بیان اینکه پرداخت تسهیالت خرد با یک ضامن انجام می گیرد‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«ارائه پرداخت تسهیالت کمتر از ‪ ۱۰‬میلیون تومان در تمامی بانک های صادرات کشور با یک‬ ‫ضامن انجام می شود و رویکرد بانک فراهم کردن شرایط مناسب برای پرداخت تسهیالت در‬ ‫چارچوب ضوابط است‪g ».‬‬ ‫مدیرعامل بانک سینا گفت‪« :‬عالی ترین مرجع‬ ‫قضایی اتحادیه اروپا با صدور رای‪ ،‬دستور لغو فوری‬ ‫تحریم های اعمال شده از سوی اتحادیه اروپا علیه‬ ‫بانک سینا و حذف نام این بانک از فهرست تحریم را‬ ‫صادر کرد‪ ».‬عبدالناصر همتی با بیان اینکه تحریم‬ ‫این بانک با حکم عالی ترین مرجع قضایی اتحادیه‬ ‫اروپا لغو شد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬روز سه شنبه ‪ 11‬دسامبر‬ ‫‪ 21( 2012‬اذر ‪ )1391‬به وقت لوکزامبورگ‪ ،‬قاضی‬ ‫ایرنا پلیکانوا (اهل کش��ور چک)‪ ،‬دادگاه اروپا رای خود را که پس از ‪ 20‬ماه بررسی دقیق علل‬ ‫تحریم بانک سینا‪ ،‬مدارک و مستندات ارائه شده و جلس��ات مختلف دادرسی صادر کرده بود‪،‬‬ ‫به وکالی بانک سینا و اتحادیه اروپا ابالغ کرد‪ ».‬براساس این گزارش دادگاه اتحادیه اروپا که‬ ‫مقر ان در لوکزامبورگ است‪ ،‬رای خود را با وجود تالش های گسترده وکال و مشاوران حقوقی‬ ‫اتحادیه اروپا به منظور پایدار نگه داش��تن این تحریم‪ ،‬صادر کرده است‪ .‬شورای اتحادیه اروپا‬ ‫در تاریخ ‪ 26‬جوالی ‪ 4( 2010‬مرداد ‪ )1389‬دستور تحریم بانک س��ینا را صادر کرده بود‪ ،‬اما‬ ‫دادگاه اروپا در حکم روز سه شنبه خود(‪11‬دسامبر)‪ ،‬استدالل و مدارک ارائه شده از سوی مقامات‬ ‫اتحادیه اروپا علیه بانک س��ینا را بی پایه و از نظر حقوقی غیر قابل توجیه دانست و دستور لغو‬ ‫تحریم را صادر کرد‪ .‬در این حکم‪ ،‬اقدامات اتحادیه اروپا علیه بانک سینا‪ ،‬تهدیدی علیه اعمال‬ ‫حقوق اساسی این بانک دانسته شده است‪g.‬‬ ‫بازگش��ایی نماد بانک خاورمیانه که قرار بود در بازار پایه فرابورس بازگشایی شود تا اطالع‬ ‫ثانوی به تعویق افتاد‪ .‬این در حالی است که قرار بود نماد این بانک در بازار پایه فرابورس بازگشایی‬ ‫شود که ناظر بازار فرابورس در پیامی اعالم کرد گشایش نماد معامالتی بانک خاورمیانه و«خاور‪»۱‬‬ ‫در بازار پایه فرابورس ایران تا اطالع ثانوی به تعویق افتاده است‪ .‬این بانک در تیر ماه سال جاری‬ ‫یک هزار و ‪ ۹۳۴‬میلیارد و ‪ ۵۰۹‬میلیون ریال افزایش سرمایه خود را با پذیره نویسی در فرابورس‬ ‫تامین کرده بود‪ ،‬طبق ماده‪ ۹۹‬قانون برنامه پنجم توسعه و موافقت کمیته عرضه بانک خاورمیانه‪ ،‬از‬ ‫‪ ۱۵‬اذرماه به عنوان یکصد و هفتمین نماد معامالتی در بازار پایه فرابورس درج شد‪g.‬‬ ‫تعاونی ثامن االئمه به «ثامن» تغییر نام داد‬ ‫تعاونی اعتباری ثامن االئمه ‪ ۱۵‬سال است که برای‬ ‫اخذ مجوز تبدیل به بانک تالش می کند‪ ،‬اما تاکنون موفق‬ ‫نشده است‪ .‬به گزارش خبرگزاری موج‪ ،‬پس از انکه بانک‬ ‫مرکزی «بخشنامه ممنوعیت استفاده از اسامی ائمه اطهار»‬ ‫را برای موسسات مالی و اعتباری در شرف تاسیس صادر‬ ‫کرد‪ ،‬برخی موسس��ات پولی به منظور اخ��ذ مجوز نهایی‬ ‫فعالیت از بانک مرکزی‪ ،‬این بخشنامه را به اجرا دراوردند‪.‬‬ ‫تعاونی اعتباری ثامن االئمه‪ ،‬یکی از همین موسسات پولی‬ ‫است که در راستای بخش��نامه اخیر بانک مرکزی و البته‬ ‫برای جل��ب رضایت و موافق��ت نهاد ناظر ب��ه منظور اخذ‬ ‫مجوز به اصالح تابلوهای خود اق��دام می کند‪ .‬این تعاونی‬ ‫اعتباری ‪ ۱۵‬سال است که برای اخذ مجوز تبدیل به بانک‬ ‫تالش می کند اما تاکنون موفق نشده اس��ت‪ .‬با این حال‬ ‫ثامن االئمه پس از اع�لام بانک مرکزی‪ ،‬زودتر از س��ایر‬ ‫موسسات تابلوهای خود را پایین کشید و نام «االئمه» را از‬ ‫برند خود حذف کرد‪ .‬حاال تابلوهای ثامن االئمه یکی یکی‬ ‫به ثامن تبدیل می شود تا اعتماد و موافقت بانک مرکزی با‬ ‫تبدیل به بانک برای ثامنی ها جلب شود‪g .‬‬ ‫‪83‬‬ ‫توسط مهندس نجم الدین؛‬ ‫نقشه فناوری ایران خودرو تا سال ‪ 1404‬تدوین شد‬ ‫ب��ا توجه ب��ه رون��د تح��والت فن��اوری‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫استانداردها‪ ،‬نیازهای مشتری و رفتار رقبا‪ ،‬نقشه راه فناوری‬ ‫ایران خودرو تا س��ال ‪ 1404‬تدوی��ن و در ان فناوری های‬ ‫مناس��ب و زمان بهینه توس��عه انها مش��خص شده است‪.‬‬ ‫مهندس نجم الدین‪ ،‬مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو‬ ‫با بیان این مطلب گفت‪« :‬نقش��ه راه فناوری ایران خودرو‪،‬‬ ‫جهت گیری توس��عه فن��اوری محص��والت و فرایندهای‬ ‫تولیدی را در حوزه های راهبردی مواد و بدنه‪ ،‬سیستم های‬ ‫برقی‪ ،‬قوای محرکه و سیس��تم های دینامیکی و کنترلی‪،‬‬ ‫تا س��ال ‪ 1404‬مش��خص می کند‪ ».‬وی اف��زود‪« :‬بر این‬ ‫اساس تا سال ‪ 95‬مصرف س��وخت محصوالت ‪ 20‬درصد‪،‬‬ ‫تا سال ‪ 1400‬به میزان ‪ 25‬درصد و تا سال ‪ 1404‬به میزان‬ ‫‪ 30‬درصد کاه��ش می یاب��د‪ ».‬مدیرعامل گ��روه صنعتی‬ ‫ایران خودرو توس��عه و ارتقای فناوری های س��ی‪ .‬ان‪ .‬جی‬ ‫برای کاهش هزینه تا سال ‪ ،1398‬توسعه و تجاری سازی‬ ‫خودروهای میکروهیبرید تا سال ‪ ،1395‬فناوری توربوشارژ‬ ‫تا س��ال ‪ 97‬و انواع خودروهای هیبریدی و برقی و سیستم‬ ‫گیربکس دی‪ .‬س��ی‪ .‬تی‪ ،‬را از موارد مه��م در برنامه ارتقای‬ ‫فناوری ایران خودرو عنوان کرد و گفت‪« :‬ارتقای گیربکس‬ ‫دستی به شش دنده اس��پید‪ ،‬به کارگیری گیربکس دستی‬ ‫اتوماتیک ش��ده ‪ ،AMT‬طراح��ی و توس��عه موتورهای‬ ‫جی‪ .‬دی‪ .‬ای لین برن از س��ال ‪ 96‬ت��ا ‪ 1404‬از دیگر موارد‬ ‫نقش��ه فناوری ایران خ��ودرو اس��ت‪ ».‬نجم الدی��ن اظهار‬ ‫داشت‪« :‬فناوری های ای‪ .‬بی‪ .‬دی‪ .‬و ای‪ .‬بی‪ .‬اس تا سال ‪ ،97‬‬ ‫ای‪ .‬اس‪ .‬پی‪ .‬و وی‪ .‬اس‪ .‬س��ی تا س��ال ‪ ،1402‬فرمان برقی‬ ‫و سیستم تعلیق مولتی لینک تا س��ال ‪ 1400‬توسعه داده و‬ ‫به کار گرفته می ش��ود‪ ».‬وی از برنامه کاهش وزن خودرو‬ ‫به میزان پنج درصد تا س��ال ‪ ،95‬پنج درصد تا سال ‪1400‬‬ ‫بازدید میهمانان مجمع جهانی بیداری اسالمی از ایران خودرو‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪155‬‬ ‫میهمانان مجمع جهانی بیداری اسالمی‪ ،‬در دیدار از ایران خودرو‪ ،‬مراتب تحسین و شگفتی‬ ‫خود از سطح فناوری و سیستم های تولیدی این شرکت را ابراز داشتند‪ .‬انان عمدتا بر این موضوع‬ ‫توافق داشتند که ایران خودرو سمبل تولید پیچیده ترین محصول صنعتی با تکیه بر ارزش های‬ ‫اخالقی و اسالمی است‪ .‬این میهمانان که از کشورهای مختلف جهان امده اند‪ ،‬دیدار از ایران خودرو‬ ‫را غافلگیرکننده و ش��گفت انگیز دانسته و اظهار داش��تند که پس از بازگشت به کشورهایشان‬ ‫ایران خودرو را به همه معرفی خواهند کرد‪ .‬انان ایران خودرو را موجب افتخار کشورهای اسالمی‬ ‫توصیف و تصریح کردند که ایران تنها س��رزمین فلسفه اسالمی نیست‪ ،‬بلکه سرزمین صنعت‬ ‫خودروسازی نیز هست‪ .‬میهمانان مجمع جهانی بیداری اسالمی‪ ،‬صنعت خودرو را دارای نقشی‬ ‫مهم در توسعه مناسبات علمی و فناوری میان کشورها دانستند و اشتغال هزاران نفر در فضایی از‬ ‫ارزش های مذهبی در ایران خودرو را نشان دهنده نقش مهم این صنعت در رونق اقتصادی عنوان‬ ‫کردند‪ .‬شایان ذکر اس��ت یک گروه ‪ 50‬نفری از میهمانان و شرکت کنندگان در مجمع جهانی‬ ‫بیداری اسالمی‪ ،‬صبح روز شنبه گذش��ته در دیدار از ایران خودرو‪ ،‬سالن های تولید شامل پرس‪،‬‬ ‫مونتاژ و موتورسازی را مورد بازدید قرار دادند و از نزدیک با فرایندهای تولیدی انها اشنا شدند‪g.‬‬ ‫و هفت درصد تا س��ال ‪ 1404‬خب��ر داد که ب��ا بهره گیری‬ ‫از پوش��ش های نانویی در رنگ و بدن��ه‪ ،‬نانوکامپوزیت در‬ ‫قطعات منتخب‪ ،‬توس��عه و به کارگیری شیش��ه ‪،Low E‬‬ ‫به کارگی��ری فن��اوری ‪ ،TWBT‬اس��تفاده از فوالدهای‬ ‫پیشرفته در بدنه و کفی و استفاده از الومینیوم در بدنه های‬ ‫جدید عملی می شود‪ .‬مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو‬ ‫افزایش کاربرد و توس��عه فناوری های ایمن��ی خودرو را از‬ ‫دیگر برنامه های اس��تراتژیک تا س��ال ‪ 1404‬عنوان کرد‬ ‫و گفت‪« :‬فناوری جی‪ .‬پ��ی‪ .‬اس تا س��ال ‪ 1400‬و فناوری‬ ‫ردیابی قطعات از تامین کننده تا مشتری (‪ ) RFID‬تا سال‬ ‫‪ 98‬توس��عه و به کار گرفته می شود‪ ».‬سیس��تم های مالتی‬ ‫پلکسینگ در بدنه و تزئینات تا سال ‪ ،95‬ای‪ .‬ام‪ .‬اس‪ ،.‬سیستم‬ ‫و زیر سیستم های هیبرید (استراتژی های کنترل بی‪ .‬سی‪ .‬یو‬ ‫و اچ‪ .‬سی‪ .‬یو) از سال ‪ ،92‬مالتی پلکسینگ در موتور از سال‬ ‫‪ ،93‬تله ماتیک (اطالع رس��انی و مخابرات) از س��ال ‪ 94‬و‬ ‫پلتفرم مشترک الکترونیکی و برقی و سیستم های ‪ 42‬ولت‬ ‫از سال ‪ 96‬طراحی و توسعه می یابد‪g.‬‬ ‫مهندسسلیمانی‪:‬‬ ‫صادرات ایران خودرو به دوبرابر افزایش می یابد‬ ‫مهندس میرجواد س��لیمانی‪ ،‬قائم مقام مدیرعامل در محصول و کیفیت در حاشیه بازدید‬ ‫جمعی از اصحاب رسانه کشور مولداوی گفت‪« :‬جمهوری مولداوی یکی از مهمترین کشور های‬ ‫‪ CIS‬اس��ت که می تواند بازار تازه ای برای محصوالت گروه صنعتی ایران خودرو باش��د‪ ».‬وی‬ ‫افزود‪« :‬پایگاه تولید ایران خودرو در بالروس با ظرفیت ‪ 30‬هزار دستگاه در سال می تواند بخشی‬ ‫از نیاز بازار خودروی جمهوری مولداوی را تامین کند‪ ».‬قائم مقام مدیرعامل ایران خودرو خبر از‬ ‫صادرات ‪ 40‬هزار دستگاه خودرو در سال جاری داد و گفت‪« :‬این میزان در سال اینده به ‪ 80‬هزار‬ ‫دستگاه افزایش خواهد یافت‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬هم اکنون خودروهای تولیدی ایران خودرو به‬ ‫کشورهایی مانند بالروس‪ ،‬اذربایجان‪ ،‬ونزوئال ‪ ،‬سنگال‪ ،‬عراق‪ ،‬سوریه و روسیه صادر می شود‪».‬‬ ‫وی با اشاره به برنامه های این شرکت تا افق ‪ 1404‬گفت‪« :‬با برنامه ریزی های انجام شده تا افق‬ ‫‪ 1404‬حداقل ‪ 35‬درصد از محصوالت ایران خودرو به بازارهای هدف صادر خواهد شد‪ ،‬شمارگان‬ ‫تولید نیز به ‪ 1/5‬میلیون دستگاه خواهد رسید‪g ».‬‬ ‫مدیر ارتباطات و امور بین الملل گروه صنعتی ایران خودرو‪:‬‬ ‫‪ 206‬ساخت داخل حاصل اقتصاد مقاومتی است‬ ‫«با ت�لاش متخصصان صنعت خودروس��ازی‪ ،‬امروز‬ ‫با افتخار اعالم می کنیم توانس��تیم خودروی ‪ 206‬س��اخت‬ ‫داخل را تولید کنیم‪ .‬بی شک این اقدام یکی از نتایج فرخنده‬ ‫اقتصاد مقاومتی است که با تدابیر مدیریت ارشد گروه صنعتی‬ ‫ایران خودرو محقق ش��د‪ ».‬علی مصری��ان‪ ،‬مدیر ارتباطات‬ ‫و امور بین الملل گروه صنعتی ایران خودرو در حاش��یه بازید‬ ‫اصحاب رس��انه جمهوری مولداوی با بیان این مطلب و با‬ ‫تاکید بر اینکه توجه به اقتصاد مقاومتی یکی از راهبردهای‬ ‫جدی این ش��رکت طی ماه های اخیر بوده اس��ت‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬ماحصل مح��ور قرار دادن اقتص��اد مقاومتی‪ ،‬تبدیل‬ ‫تهدیدها به فرصت ب��وده که مصداق اجرایی ان س��اخت‬ ‫داخلی کردن خودروی ‪ 206‬اس��ت‪ ».‬وی اقتصاد مقاومتی‬ ‫‪84‬‬ ‫را تدبیر مقام معظم رهبری در تبیی��ن راهبرد اقتصادی در‬ ‫ش��رایط تحریم دانس��ت و گفت‪« :‬بی تردی��د ایران خودرو‬ ‫به عنوان بزرگترین خودروساز خاورمیانه نیز چنین رهیافتی‬ ‫را برای حل مش��کالت خود بر گزید و توانست با مورد توجه‬ ‫قرار دادن ان و همچنین عملیاتی کردن چنین راهبردی به‬ ‫این توفیقات دس��ت یابد‪ ».‬وی همچنین ایجاد اس��تقالل‬ ‫در تولید را یکی دیگر از دس��تاوردهای چنی��ن رویکری در‬ ‫اقتصاد دانس��ت و تصریح کرد‪« :‬بهره گیری از توان داخلی‪،‬‬ ‫توجه به خالقیت در تولید و س��رمایه گذاری در راستای ارج‬ ‫نهادن به طرح ه��ای نواورانه از جمله اقدامات��ی بود که در‬ ‫این ش��رکت به عنوان برخی رویکرده��ا در تقویت اقتصاد‬ ‫مقاومتی پی گیری ش��ده اس��ت‪ ».‬مدیر ارتباط��ات و امور‬ ‫بین الملل گروه صنعتی ایران خودرو اظهار امیدواری کرد که‬ ‫این شرکت بتواند در نگاه توسعه ای خود ضمن بومی سازی‬ ‫صنعت خودرو در کشور‪ ،‬محصوالتی تولید کند که در رقابت‬ ‫جهانی‪ ،‬جایگاه قابل توجهی را به دست اورد و همچنین هر‬ ‫انچه را ذیل عنوان سند چش��م انداز برای این گروه طراحی‬ ‫و تدوین ش��ده اس��ت‪ ،‬محقق گرداند‪ .‬مصریان تاکید کرد‪:‬‬ ‫«محدودیت های بین المللی نه تنها مانع پیشرفت نشده‪ ،‬بلکه‬ ‫موجب دستیابی به موفقیت های بسیاری نیز شده است‪ ».‬وی‬ ‫خطاب به اصحاب رسانه مولداوی گفت‪« :‬انعکاس فعالیت ها‬ ‫و توانمندی ه��ای بخش صنعت جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫در رس��انه های بین المللی می تواند جایگاه واقعی صنعتی و‬ ‫اقتصادی کشورمان را در سایر کش��ورها نمایان سازد‪ ».‬در‬ ‫ادامه والریو واسیلیکا‪ ،‬رئیس هیات اصحاب رسانه جمهوری‬ ‫مولداوی ضمن تشکر از مسئوالن گروه صنعتی ایران خودرو‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬محصوالت گروه صنعتی ایران خودرو از نظر کیفیت‬ ‫و ش��کل ظاهری قابل رقابت با خودرو های خارجی در این‬ ‫کش��ور اس��ت‪ ».‬وی خودروی رانا را برای ن��اوگان حمل و‬ ‫نقل شهری جمهوری مولداوی پس��ندید و از مدیران ارشد‬ ‫ایران خودرو خواس��ت‪ ،‬زمینه صادرات این خودرو را به این‬ ‫جمهوری فراهم کنند‪ .‬رئیس هیات اصحاب رسانه مولداوی‬ ‫با تاکید بر اینکه خبرنگاران این کش��ور نیز اطالع رس��انی‬ ‫خوبی در خصوص صنعت خودروسازی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران خواهند کرد‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬در حال حاضر خودروهای‬ ‫زیادی از کشورهای مختلف در این کشور تردد می کنند که‬ ‫محصوالت ایران خودرو از لح��اظ قیمت و کیفیت می تواند‬ ‫رقابت نزدیکی با انها داشته باشد‪g ».‬‬