ماهنامه مثلث شماره 157
ماهنامه مثلث شماره 157
ماهنامه مثلث شماره 157
این مصاحب ه بود نه مناظره
گفت وگو با مرتضی حیدری
درباره مصاحبه با رئیس جمهور
هفته نامه خبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوپنجاه وهفتم 9/دی ماه 88/1391صفحه2000/تومان
ماجرای یک پیمان
گزارش ها و گفت وگوهای مثلث درباره ائتالف 3نامزد اصولگرا
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
پایداری به مصداق انتخاباتی می رسد؟
گفت وگوی مثلث با روح اهلل حسینیان و فاطمه الیا
انقالب سینمایی
جشنواره عمار 3ساله شد
سیاستخارجیامریکاعوضمی شود؟
جان کریجانشینهیالریکلینتونشد
9دی؛پاسداشت
حماسهبزرگ
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
حوزه و دانشگاه ایدهال
دانش��گاه مبدا همه تحوالت اس��ت .از دانشگاه ،چه
دانش��گاه علوم قدیمه ،چه دانش��گاه عل��وم جدیده ،از
دانش��گاه ،سعادت یک ملت و در مقابل سعادت ،شقاوت
یکملتسرچش��مهمیگیرد.
دانش��گاه را باید جدیت کرد ،جدیت بکنید دانشگاه
را درس��تش کنی��د ،دانش��گاه را اس�لامیاش کنی��د.
مملک��ت ما برای اس�لام زحمت کش��یده اس��ت و باید
برای اس�لام زحمت بکشد و میکشد و همه چیزش باید
اس�لامی بش��ود.
خبرنامه
12 - 23
بازگشت یارانه ها به سیاست
نباید برای مردم هزینه درست کنیم
به منتقدان حق می دهم
پاسخ رد سید حسن خمینی به دعوت انتخاباتی خاتمی
نقد و نظر
24 - 29
تداوم انتخابات در فضای عمومی
بازتولید معنا ،خصلت سنت های پویا
انقالب های غیرکالسیک ،زمینه ساز استحاله انقالب
بحران اقتصادی و مهاجر ستیزی
سیاست
30-51
همه چیزدرباره یک ائتالف
احتمال رقابت درون گروهی
اصولگرایان و انتخابات 92
سکوت درباره مصادیق
به ائتالف اصولگرایان نمی پیوندیم
هفتهنامهخبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوپنجاهوهفتم 9/دیماه 88/1391صفحه2000/تومان
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
ماجرای یک پیمان
گزارشها و گفتوگوهای مثلث درباره ائتالف 3نامزد اصولگرا
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
مثلث
این مصاحبه بود نه مناظره
گفت وگو با مرتضی حیدری
درباره مصاحبه با رئیسجمهور
پایداری به مصداق انتخاباتی میرسد؟
گفتوگوی مثلث با روحاهلل حسینیان و فاطمه الیا
انقالب سینمایی
جشنواره عمار 3ساله شد
سیاستخارجیامریکاعوضمیشود؟
جانکریجانشینهیالریکلینتونشد
شماره پیامک3000411711 :
همین توقع نباشد که دولت اسالمی است؛ خیر ،همه
چیز باید اسالمی بشود .همه قش��رها باید قشر اسالمی
باش��د .که هرکس بیاید ببیند جمعیت را ،ببیند که یک
جمعیت الهی اینها هس��تند؛ یک جمعیت اسالمی اینها
هس��تند
.
االن وقتی است که خدای تبارک و تعالی ما را امتحان
میکند .همین حاال .همین «عصر» .ما االن بعد از اینکه
انقالب به پیروزی رسیده اس��ت ،تا حدودی االن وقتی
است که ما در امتحان هستیم که حاال که ما ازادی پیدا
کردیم ،ای��ن ازادی را صرف چه میکنی��م .ازادی پیدا
کردیم؛ ازادی! حاال من ازادم ک��ه هر کاری میخواهم
بکنم؟ ازادم که هر که میخواهم اذیت بکنم؟ ازادم که
هرچه میخواهم بنویسم؟ ولو به ضد اسالم باشد؛ ولو به
ضدمنافعمملکتباش��د.اینازادیاس��ت؟!
ای��ن را ما میخواس��تیم؟ ما ازادی میخواس��تیم،
ی��ا ازادی در پناه اس�لام ما میخواس��تیم؟ ما اس�لام
میخواس��تیم .اس�لام ه��م ازادی دارد ،ام��ا ازادی
بیبندوباری نه .ازادی غربی ما نمیخواهیم .بیبندوباری
است ان .هرکس با هر جوری میخواهد؟ هرچه هرچه؟
نیس��ت انطور .ازادی که ما میخواهیم ،ازادی در پناه
ق��رانم��امیخواهی��م.
اس��تقالل ما میخواهیم ،ان اس��تقاللی که اس�لام
به م��ا بدهد؛ انکه اس�لام بیم��هاش کند .تم��ام مقصد
ما اس�لام است .همه اس�لام اس��ت ،برای اینکه اسالم
مبدا همه س��عادت ها و همه قش��رها را از ظلمات به نور
میرس��اند .ما میخواهی��م یک جمعیت��ی نورانی پیدا
بکنیم ،یک قش��رهای نورانی که وقتی وارد میشویم در
یک دانشگاهی ،عملش نورانی ،علمش نورانی ،اخالقش
نورانی ،همه چیزش نورانی باشد؛ الهی باشد .پیروزی نه
برای این است که ما برس��یم به یک مثال ازادی؛ برسیم
به یک اس��تقاللی و منافع برای خودمان باش��د ،همین؛
همین دیگر تمام؟ حاال که دیگر منافع مال خودمان شد،
دیگ��رکاریدیگ��رنداری��م؟
پروندهویژه
64 -69
انقالب سینما یی
ما اصال عشق سینما نداشتیم
منتظر فضای رسمی نمی مانیم
بین الملل
52-63
جان کری دیپلمات عمل گرا
اوباما می خواهد سیاست هایش را تعدیل کند
دیپلماسی چهره به چهره
پارک جانشین پارک
ورزش
70 -75
پایانبن همام
بن همام عجله کرد
این عنوان برایم سودی ندارد
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :مصطفی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعضای تحریریه و همکاران :زهیر توکلی -ش��اهین فتحیان -شاهده یوسفی
یاس��ین سیف االس�لام -امی��د کرمانی ه��ا -زه��ره دیان��ی -فاطمه میرزایی
ش��یما غفاری -فاطمه کریم خان -زهرا راد -عاطفه کربالئی -محمد تاجیک
حسین غالمی -فاطمه سیف -حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر فنی و هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی -مهدی ابراهیمی
و نیوشا ملک نیازی
تصحیح :ژیال شاکری -امیر عزیزی
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
امور اداری :محمد سرخ خواه -محمد شکرالهی
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -مهندس واعظی -دکتر ایت اله ابراهیمی
دکتر غالم حسن تقی نتاج -حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری
مهندس صدوقی -حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی -هادی انباردار
سید عارف علوی -رضا راستی -ابراهیم صفرلکی -دکتر زارعیان
علیرضا حسن زاده -محسن صاحبی
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
خبرنامه
خبرنامهاینهفتهشاملبررسیگفتههایجدیداحمدینژاد،گفتوگوبامرتضیحیدریوگزارشهاییدرباره
اصالحطلبانوجنجالکالمیرساییباهاشمیدرمجلساست.
خبرنامه
مثلث شماره 157
نباید برای مردم هزینه درست کنیم
به منتقدان حق می دهم
پاسخ رد سید حسن خمینی به دعوت انتخاباتی خاتمی
12
گزارش
خبرنامه
مثلث شماره 157
بازگشت یارانه ها به سیاست
احمدی نژاد در مصاحبه تلویزیونی اش چه گفت؟
داوود حشمتی
اظه��ارات رئی س جمه��ور در س��الگرد اج��رای طرح
هدفمندی یارانه ها که به گفته وی «کام مردم را شیرین کرد»،
واکنش های بسیاری را به دنبال داشت .اگرچه بخش هایی از
این گفت وگوی تلویزیونی که شنبه شب گذشته از شبکه یک
صداوسیما پخش شد ،به مسائل غی راقتصادی مرتبط بود،
اما وجه غالب این گفت وگو به مسائل اقتصادی م ی پرداخت.
پس از ان رئیس قوه قضائیه به این اظهارات واکنش نشان
داد و مجلس با تشکیل یک جلس��ه غیرعلنی به بحث در
ارتباط با فاز دوم هدفمندی نشست .سخنگوی هیات رئیسه
مجلس نیز در اظهارنظری پس از این جلسه گفت« :مردم
نگران بنزین پنج هزارتومانی نباشند».
از بخش ه��ای مهم س��خنان احمدی ن��ژاد م ی توان
به این موارد اش��اره ک��رد« :نم ی گذارند وام ه��ای معوق را
پس بگیری��م»« ،خیلی بر ما فش��ار م ی اورند»« ،اطالعات
غلط درب��اره طرح هدفمن��دی به جامعه پمپ��اژ م ی کنند»،
«به وارد کنندگان علوفه فش��ار اوردن��د و واردات غذای دام
مختل شد»« ،تبلیغ منفی کردند و قیمت ارز را باال بردند»،
«نم ی گذارند حساب ذخیره را ازاد کنیم» و ...اما فرد یا گروه
خاص��ی را به طور مس��تقیم به عنوان عوامل این مس��ائل
معرفی نکرد.
چه کسانی رشوه کالن گرفته اند؟
در اولین واکنش ه��ا ،دادستان کل کش��ور در نامه ای
خطاب به محمود احمدی نژاد از وی خواست که اسام ی ۳۰۰
بدهکار بانکی کشور را به دستگاه قضایی اعالم کند.
در بخشی از این نامه امده است« :همان طور که بارها
ی ای��ن افراد و می زان
پیگیری کرده ام ،انتظار م ی رود ،اس��ام
مطالبات انها ب��رای پیگیری های قانونی ب��ه قوه قضائیه
ارائه ش��ود .اضافه م ی کنم در ادامه پیگیری های مستمر در
تاریخ 22ابان و 28اذر اسامی بدهکاران بانکی دارای مانده
مطالبات غی ر جاری باالی 10میلی��ارد ریال از بانک مرکزی
استعالم شده که تاکنون پاسخی دریافت نشده است».
همچنین رئی س قوه قضائیه در این ارتباط گفت« :ما
لیس��تی از افرادی داریم که در دس��تگاه اجرایی و بانک ها
رش��وه های کالن گرفته اند ،اما خود را ب��ه نفهمی م ی زنند
درحالی که م��ردم فس��اد را فهمیده اند ،ش��ما چگونه ان را
نم ی فهمید ».او با اشاره به لیس��ت مورد اشاره رئیس دولت
گفت« :بیش از دو سال است که دادستانی از دولت خواسته
که نام این افراد را اعالم کند در صورتی که هنوز این امر انجام
نشده است .ما م ی خواستیم این کار با تعامل صورت گیرد،
هم اکنون رئی س جمهور اعالم م ی کند که لیست ۳۰۰نفر از
کس��انی که معوقات بانکی دارند را در اختیار دارد ،اگرچه ما
باید نخستین نفری باشیم که از نام این افراد مطلع م ی شود
اما تاکنون این لیست به ما اعالم نش��ده است ».وی افزود:
«ممکن اس��ت برخی معوقات بانکی دلیل داشته باشد ،از
جمله ممکن است دولت تعهدات خود به اشخاص را انجام
نداده باشد یا این معوقات به خاطر فشارهای اقتصادی صورت
گرفته است ،بناب راین ما باید در دستگاه قضایی همه جهات
این مساله را مورد رسیدگی قرار دهیم .اینکه م ی گویند هر
فردی را که م��ا اعالم م ی کنیم باید بگیرید نه ش��رعی و نه
قانونی است».
البته روز چهارشنبه گذشته محمود احمدی نژاد اعالم
کرد که نامه ای از سوی قوه قضائیه درخصوص اعالم اسامی
بدهکاران بانکی دریافت نکرده است.
هدفمندی کام مردم را شیرین کرد
احمدی نژاد در این گفت وگو در پاسخ به سوالی درباره
اینکه 60درصد پول جامعه در دس��ت 300نفر است ،اظهار
کرده ب��ود« :دولت اصال به معوق کردن اعتق��اد ندارد .البته
بخشی در کار تولید هس��تند ،ولی االن قادر به بازپرداخت
نیستند .با انها همراهی م ی کنیم .ولی برخ ی وام گرفته اند
13
خبرنامه
و کاال خری��ده و فروخته اند ولی بازنم ی گردانند .امس��ال از
درشت های این عرصه ش��روع کردیم تا باز پس گیریم ،ولی
انقدر سر و صدا کردند که از جای دیگری جلوی بازپرداخت ها
را گرفتند .اگر این پول ها ب رنگردد ،بانک ها با کدام منابع مالی
از تولید حمایت کنند؟ اینجاس��ت که تولید پایین م ی اید.
خیلی فشار است .حتی پرونده معوقه ها را م ی گی رند و م ی روند
به اتاق هیات مدیره و انها را تهدید م ی کنند .در این ش��رایط
مدیریت سخت م ی شود».یکی دیگر از پاسخ ها نیز به طور
تلویحی از مرتضی حی��دری ،مجری گفت وگوی تلویزیونی
با رئی س جمهور داده ش��د .حیدری یک شب پس از انکه در
مقابل رئی س جمهور نشست ،در برنامه «پایش» شبکه اول
ت کاالها در
که مدیریت ان را برعهده دارد نمودار افزایش قیم
چند ماه اخیر را به نمایش گذاشت .ب ر اساس این نمودار که
در شبکه اول سیما روی انتن رفت ،قیمت کاالها و خدمات
مختلف تا 66درصد افزایش داشته.
رئی س جمه��ور در گفت وگویش با اش��اره ب��ه قانون
هدفمندی گفت��ه بود« :با اج��رای هدفمن��دی یارانه ها ،به
عدالت نزدیک شدیم و رشد اقتصادی ما به 5/2درصد رسید و
تولید در اغلب رشته ها افزایش داشت و کنترل مصرف انرژی
محقق شد».او همچنین در مورد تورم های موجود در جامعه
گفت« :تورم س��اختاری است و در 50س��ال اخیر همیشه
داشته ایم .ما در دی ماه ،89تورم 12/8درصد داشتیم که در
سال 90رسید به 20/9درصد و تمام ظرفیت تور مزایی تخلیه
شد .در این فاصله افزایش قیمت های جهانی را داشتیم که
در داخل هم اثر داش��ت».احمدی نژاد نرخ تورم فعلی را 26
درصد اعالم کرده و به «جنگ روزمره» و «چالش خارجی»
دولت اشاره کرد و گفت« :تا االن ما تورم 26/1درصد را داریم
که عمدتا ناشی از تغییر قیمت ارز است .البته دولت دارد بازار
را مهار و مدیریت م ی کند تا اثر افزایش نرخ ارز بر تورم بیش از
این اتفاق نیفتد .ما درگیر تحریم و یک جنگ روزمره هستیم
و تجارت خارجی ما با چالش جدی مواجه اس��ت که مدتش
کوتاه خواهد بود .ولی انچه دشمن م ی خواست محقق نشد
و با همکاری مردم ،توانستم ان را مهار کنیم .ما م ی توانیم از
این مرحله عبور کنیم».
رئی س جمه��ور باالرفت��ن قیم��ت ارز را ب ی ارتب��اط با
هدفمندی دانست و اظهار داشت« :واقعا افزایش قیمت ارز
چه ربطی به هدفمندی دارد؟ م ی گویند هدفمندی ،نقدینگی
را افزایش داد و قیمت ارز باال رفت .این حرف غلطی است،
چون نقدینگی کاهش پیدا شده است .یک شبکه ای بود که
دائما در بازار تبلیغ منفی م ی ک��رد و عده ای دنبال باالبردن
قیمت ارز بودند .این در حالی است که ما با دشمن هم در گیر
هستیم .من تاکید م ی کنم ارتباطی بین هدفمندی و افزایش
قیمت ارز وجود ندارد».
رئیس دولت در ارتباط با قانون هدفمندی گفت11« :
بار قانون هدفمندی را با اصالحی��ه مواجه کردند که با هیچ
کدامشان موافق نبودیم .این طرح مخالفان سیاسی زیادی
داشت که انقدر اطالعات غلط پمپاژ کردند چون دروغ پردازی
در جامعه ما هزینه ن��دارد .مجلس و بقیه ه��م فکر کردند
اتفاق منفی بزرگی در حال وقوع اس��ت و وارد شدند .ما هم
نم ی توانستیم هر روز حرف بزنیم و با انها مقابله کنیم».
وی ادامه داد« :االن از جاهای مختلف دارند اقتصاد را
مدیریت م ی کنند .ناظر حق ندارد بگوید چنین کن و چنین
نکن .او فقط باید ب ر اساس اسناد باالدستی ،نظارت کند .من
در مجمع تشخیص هم همین را مطرح کردم که طبق اصل
44باید اقتصاد به دس��ت مردم سپرده ش��ود ،ولی مدیریت
یکس��ان نداریم؛ دولت تصمیم م ی گیرد ،مجلس تصمیم
م ی گیرد ،همین امروز هم مجمع تشخیص مصلحت یک
تصمیم اقتصادی گرفت .این روش جوابگو نیست».
او با تاکید بر ادامه این روند و ش��یرین شدن کام مردم
افزود« :هدفمندی در کام مردم شیرین بود .البته یک مقدار
با اطالعات غلط ان را مخلوط کردند .ن��رخ ارز که ربطی به
مثلث شماره 157
14
هدفمندی نداشت .بی ت المال باید به همین شکل بین مردم
تقسیم شود .دولت حس مردم را درک م ی کند».
توکلی :دول�ت می خواهد بنزی�ن را ٥ه�زار تومان
بفروشد
اما اولین منتقد سخنان رئی س جمهور احمد توکلی بود.
او که در چند سال گذش��ته از منتقدان اصلی سیاست های
اقتص��ادی دولت اس��ت در جلس��ه علنی صبح یکش��نبه
گذشته مجلس گفت« :دیشب اقای رئی س جمهور در نطق
تلویزیونی خود مطالبی را عنوان کردند ک��ه با ارکان قانون
اساسی سازگار نیست ،رئی س جمهور قصد کسب اختیارات
ویژه را دارد مثل دکتر مصدق و حذف مجلس».
توکلی گفت« :در این صحبت که البته بس��یار خوب
از نظر ادبیات بیان ش��د مکررا به مجلس و به منتقدان خود
حمله کردند و مهمترین نکته این است که خواهان مدیریت
اقتصادی متمرکز هستند .این یک خطر است که رکن اصلی
مردم ساالری دینی را تهدید م ی کند».
او از رئیس مجلس خواس��ت تا با برگزاری یک جلسه
غیررسمی و غی ر علنی این مباحث مطرح شود و گفته شود
سرانجام اطالعات س��اده انگارانه ای که ایشان ارائه کردند و
فرافکن ی هایی که کردند ،چه خواهد شد.
نماینده ته ران در مجلس گفت« :یک براورد ابتدایی
نش��ان م ی دهد که ایش��ان م ی خواهد گازی را که به مردم
م ی فروش��د به قیمت ترکیه حس��اب کند و نفت خامی که
پاالیشگاهی م ی فروشد به قیمت ۱۰۰دالر حساب کند باید
حدود ۲۵۰میلی��ارد دالر از طریق افزایش قیمت حامل های
انرژی پول کسب کند .بنزین معمولی پنج هزار تومان ،بنزین
س��وپر ۵۵۰۰تومان ،گازوئیل ۱۷۵۰تومان ،نفت کوره ۱۰۰۰
تومان ،نفت س��فید ۵۰۰تومان و گاز طبیع��ی ۱۱۰۰تومان
خواهد بود».
الریجانی نی��ز در واکنش به این تذک��ر توکلی گفت:
«بله این مس��اله مهم اس��ت و باید راجع به این موضوعات
بحث شود ،زی را بحث مدیریت متمرکز سه سطح دارد؛ سطح
سیاستگذاری که از شئونات رهبری است ،سطح قانونگذاری
که مربوط به مجلس اس��ت و س��طح اجرا ک��ه مربوط به
قوه مجریه است که از طریق وزرا باید صورت گیرد و انها هم
مطابق قانون وظایفی دارند».
رئیس مجلس گفت« :پیشنهاد ش��ما ب رای تشکیل
ترئیسه قابل طرح و بررسی است».
جلسه غی ر علنی در هیا
مصری :بنزین ۵هزارتومان نمی شود
پس از تذکر قانون اساسی احمد توکلی و نظر مساعد
رئی س قوه مجری��ه ،مجلس روز سه ش��نبه ( ٥دی ماه) ب رای
بررسی این موضوع جلس ه ای غیرعلنی تشکیل داد .عب دالرضا
مصری ،سخنگوی هیات رئیس��ه مجلس بالفاصله بعد از
این جلسه با تاکید بر اینکه مجلس مخالف اجرای فاز دوم
هدفمندی یارانه ها در شرایط فعلی اس��ت ،گفت« :اجرای
مرحله دوم هدفمندی یارانه ها نیاز به قانون دارد و ب راساس
قوانین موجود امکان اجرای مرحله دوم نیست و اگر قرار است
این مرحله اجرایی شود باید الیحه ای به مجلس ارائه شده و
مجلس روی ان بحث و بررسی الزم را انجام داده و زمان اجرا
را مشخص کند».
عبدالرضا مصری در جمع خب رنگاران درخصوص نتایج
و محورهای این جلسه گفت« :در جلس ه ای که به درخواست
نمایندگان و تصویب هیات رئیس��ه درخصوص بودجه سال
۹۲تشکیل ش��د مباحث مختلف بودجه ای در شرایطی که
رهبر انقالب بر لزوم اجرایی ش��دن اقتصاد مقاومتی تاکید
کردند مطرح و نگاهی به هزینه ها و درامدهای بودجه سال
۹۲صورت گرفت».
مصری با اشاره به میهمانان این جلسه غیرعلنی افزود:
«در این جلسه اقایان کردبچه و ممبینی از معاونت نظارت
راهبردی ریاست جمهوری ،اقای قاسمی از مرکز پژوهش های
ترئیسه مجلس
مجلس و همچنین اقای باهنر از جانب هیا
مباحثی را درخصوص بودجه سال ۹۲مطرح کردند».
وی همچنین درخصوص اظهارات نمایندگان دولت در
این جلسه گفت« :اقای کردبچه صحب ت هایی درخصوص
افزایش درامد و کاهش هزینه در س��ال ۹۲داشته و گزارش
کلی درخصوص اجرای بودجه ۹۱در ۹ماه ابتدای سال از نظر
تحقق درامدها ،هزینه های جاری و عمرانی و می زان تحقق
این هزینه ها ارائه دادند .همچنین ایشان عنوان کردند که کل
هزینه ها در بودجه ۹۲نه ب راساس بودجه اولیه که در سقفی
که دولت بازبینی کرده تامین شده است».
س��خنگوی هیات رئیس��ه درخص��وص اظه��ارات
برئیس مجلس در این جلسه تاکید کرد« :اقای باهنر در
نای
این جلسه گزارشی درخصوص اثرات هدفمندی ارائه کرد و
نمایندگان نیز صحب ت هایی در این خصوص داشتند و به طور
کلی کمتر از نیمی از وقت جلسه غیرعلنی به بخش یارانه ها
اختصاص یافت».
وی افزود« :در این جلس��ه مطرح ش��د اگر قرار است
مطلبی تحت عنوان هدفمندی یارانه ها به مردم گفته شود
باید دو طرف سکه ب رای انها بیان شود».
مصری در ادامه این مطلب با اش��اره ب��ه اینکه مردم
باید در جریان ابعاد مختلف این تصمیم قرار بگیرند ،گفت:
«اینکه بگوییم قرار است مبلغی به مردم داده شود اما از طرف
دیگر هزینه هایی که قرار است ب رای جامعه در نظر گرفته شود
ی کرده
به انها گفته نشود ممکن است مردم را دچار سردرگم
و بعد از ان مسائل دیگر قابل مهار نباشد».
مصری با اشاره به مباحث مطرح ش��ده در این جلسه
درخصوص لزوم هماهنگی بیش��تر بین قوا گفت« :در این
جلسه مطرح ش��د که نباید حرف هایی زده ش��ود که ایجاد
اختالف کند و قاعدتا ب رای کارهای بزرگ در کشور ابتدا باید
بین نخبگان جامعه و قوای سه گانه تعامل ایجاد شود و بعد
از رسیدن به یک نقطه نظر مشترک ب رای اجرا ان نقطه نظر
را به مردم مطرح کنند ».وی ادامه داد« :اینکه قوا به صورت
فردی وارد قضایا شوند و مالحظات کشور را در نظر نگیرند،
مورد پسند مجلس نبوده و تعامل و همکاری بیشتر مورد نظر
مردم و مجلس است».
نماینده مردم کرمانشاه با اشاره به اظهارات نمایندگان
درخصوص لزوم هماهنگی بیشتر در جلسه غیرعلنی تصریح
کرد« :یکی از دوس��تان در این جلسه مطرح م ی کرد که اگر
قرار است به مردم گفته شود که به شما مبلغی یارانه نقدی
تعلق م ی گیرد باید ب رای انها روش��ن ش��ود که در کنار این
مبالغ جدید گازوئیل س��ه هزار تومانی نیز وجود دارد و بعد
تشریح شود که با این گازوئیل سه هزار تومانی چه چیزهایی
حملو نقل به چه صورت
م ی توان تولید کرد ی��ا هزینه های
درم ی اید».
وی با تاکید ب��ر اینکه دو طرف واقعی ت ه��ا باید ب رای
جامعه توضیح داده شود ،گفت« :ابتدا باید دو طرف مسائل و
موقعی ت ها در بین قوا مورد هماهنگی قرار گیرد و بعد از ان
همه ابعاد ان ب رای مردم توضیح داده شود».
سخنگوی هیات رئیس��ه مجلس درخصوص موضع
مجلس ب رای اجرای هدفمندی یارانه ها در مرحله دوم تصریح
کرد« :مجلس صد در صد امادگی ب رای تعامل با قوای دیگر
را دارد و معتقد اس��ت اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها
شوکی اس��ت که تبعات ان قابل پی ش بینی نیست و انچه
پی ش بینی نیز م ی شود به صالح کشور نیست».
در جلسه اطالعات محرمانه ای ارائه نشد
وی تاکید کرد« :اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها
نیاز به قانون دارد و ب راس��اس قوانین موج��ود امکان اجرای
مرحله دوم نیست و اگر قرار اس��ت این مرحله اجرایی شود
باید الیحه ای به مجلس ارائه شده و مجلس روی ان بحث
و بررسی الزم را انجام داده و زمان اجرا را مشخص کند».
وی ب��ا تاکید ب��ر اینک��ه در ای��ن جلس��ه اطالعات
محرمانه ای ارائه نشده است ،افزود« :مباحث امروز مباحث
اقتص��ادی و بودج��ه ای بود که ممکن اس��ت ب��رای مردم
خس��ته کننده باش��د ،اما انچه قانون تاکید کرده که باید به
صورت علنی بررسی شود که بررسی قانون بودجه سنواتی
نیز در این زمره قرار م ی گیرد بدون ش��ک به صورت علنی
برگزار خواهد شد».
مردم نگران بنزین ۵هزار تومانی نباشند
س��خنگوی هیات رئیس��ه مجلس ش��ورای اسالمی
درخصوص شائبه ایجاد شده ب رای افزایش قیمت حامل های
انرژی تاکید کرد« :مردم نگران بنزین پنج هزار تومانی نباشند
چرا که ب رابر قانونی که در حال حاضر جاری اس��ت افزایش
قیمت ها ممنوع است و اجرای فاز دوم هدفمندی باتوجه به
اینکه خالف قانون اس��ت صورت نم ی گیرد و هیچ افزایش
قیمتی در حامل های انرژی نخواهیم داشت».
وی ادامه داد« :اگر قرار باشد افزایش یا کاهش قیمتی
در قیمت ها صورت گیرد بدون ش��ک به صورت علنی این
مسائل در مجلس بررسی م ی شود».
واکنش نمایندگان به اظهارات یارانه ای احمدی نژاد
به عالوه اظهارات رئی س جمهور درباره امکان افزایش
بیش از پنج ب رابری یاران��ه نقدی و کمک به تولید در مرحله
نخست هدفمندی با واکنش چند نماینده سرشناس مجلس
مواجه شد.
در همین ح��ال رئیس کمیس��یون برنام��ه و بودجه
ج ب رابری مقدار یارانه ها
مجلس در خصوص افزایش حدود پن
که رئی س جمهور از امکان ان در برنامه ای تلویزیونی سخن
گفته است ،گفت« :مقام معظم رهبری فرمودند تا انتخابات
کسی حق ندارد که احساس��ات مردم را تحریک کند و این
صحبت رئی س جمه��ور چیزی ج��ز تحریک احساس��ات
نیست ».مصباح ی مقدم افزود« :اقای احمدی نژاد م ی گوید
باید مسئول اقتصاد کش��ور یک نفر باشد در حالی که ما در
سه سطح مسئوالن اقتصادی در کشور داریم ».وی تصریح
کرد« :در خصوص سیاست های کالن اقتصادی رهبر معظم
انقالب تصمیم گیر هستند و ایشان بعد از مشورت با مجمع
تشخیص مصلحت نظام سیاست های کلی را ابالغ م ی کنند
که در اینجا رئی س جمهور نم ی تواند بگوید سیاست های کلی
را بر عهده من بگذارند».
مصباح ی مقدم ادامه داد« :سطح دیگر قانونگذاری در
عرصه اقتصاد اس��ت که این امر مربوط به مجلس م ی شود
و رئی س جمهور در این زمینه نیز نم ی تواند دخالتی داش��ته
باش��د ».نماینده مردم ته ران در ادامه تصری��ح کرد« :یک
سطح هم سطح اجرایی است ،تا به حال چه کسی در حوزه
اجرا دخالت داش��ته اس��ت و تمام اختیارات در این حوزه در
اختیار رئی س جمهور اس��ت و متمرکز کردن هر س��ه مقوله
در رئی س جمهور ب ی معناس��ت ،مگر اینک��ه بگوییم قانون
اساسی را باید جمع کرد و تفکیک قوا را باید برداریم و همه
ان چیزی که در اقتصاد کشور است را ب ر عهده رئی س جمهور
بگذاریم که چنین چی��زی در قانون اساس��ی ما زمینه اش
فراهم نیست».
مصباح ی مقدم در خصوص افزایش حدود پنج ب رابری
مقدار یارانه ها که رئی س جمهور از امکان ان س��خن گفت،
خاطرنش��ان کرد« :مقام معظم رهبری فرمودند تا انتخابات
کسی حق ندارد احساسات مردم را تحریک کند و این صحبت
رئی س جمهور چیزی جز تحریک احساس��ات نیست ».وی
اظهار داش��ت« :س��خن گفتن از افزایش پنج ب رابری مبلغ
یارانه ها یعنی م��ردم را مقابل مجلس ق��رار دادن و معنا و
مفهومش این اس��ت ک��ه رئی س جمهور به ج��ای اینکه با
مجلس صحبت کند با مردم حرف زده و این طور القا کرده
است که مجلس مقابل شما ایستاده است ».نماینده مردم
ته ران با بیان اینکه مسلما هر کس وعده پول بدهد مردم از
او استقبال خواهند کرد ،گفت« :ولی باید این کار مبتنی بر
مسائل علمی و ب رنامه باشد و با یک پشتوانه نظری و عملی
انجام شود».
وی گفت« :اگر قرار باش��د 300ه��زار میلیارد به مردم
پول یارانه بدهند به این معنی است که همین مقدار پول را
مردم باید به دولت بدهند .به این معنی که وقتی مردم ب رای
خرید به بازار م ی روند به علت رک��ود تولید و کمبود اجناس
باید هزینه بیش��تری ب رای خرید پرداخ��ت کنند و در نهایت
ببینند که خوشحالی انها ب ی خود بوده است ،چراکه کاالیی
وجود ندارد که انها خریداری کنند ی��ا باید با قیمتی باال این
اجناس را خریداری کنند .در نهایت یک تلخکامی در مردم
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت
و پیگیری اصل 44قانون اساسی مجلس نیز با بیان اینکه
رئی س جمهور به نقش تورم ناش��ی از هدفمن��دی یارانه ها
توجه ندارد ،درباره اظهارات احمدی نژاد مبن ی بر اینکه طبق
قانون هدفمندی یارانه ه��ا به طور کام��ل از تولید حمایت
ش��ده اس��ت ،گفت« :اصال چنین حرفی را قبول ندارم .به
هیچ عنوان از تولید حمایت نش��د ».حمیدرضا فوالدگر در
خصوص نظر رئی س جمهور مبنی بر اینک��ه دولت امکان
اجرای هدفمندی یارانه ها به طور کام��ل و در یک مرحله را
دارد ،گفت« :این صحبت درس��ت نیست و اصال امکانپذیر
نیست که هدفمندی یارانه ها در یک مرحله اجرایی شود».
وی گفت« :در همان اغاز اج��رای این طرح هم دولت
در الیحه خود نیاورده بود که صد در صد هدفمندی را در یک
مرحله اجرا کند ».همچنین ایرج ندیمی ،عضو کمیسیون
اقتصادی مجلس با بی��ان اینکه مردم گرانی بیش��تر را در
راس��تای اجرای گام دوم هدفمندی یارانه ها قبول نخواهند
کرد ،گفت« :به نظر م ی رسد پرداخت یارانه بیشتر «دل خوش
کنک» اس��ت و مجلس تصمیم��ش در تحقق هدفمندی
یارانه ها را تغییر نم ی دهد».
در همین حال رئیس کمیس��یون بهداشت مجلس
با بی��ان اینکه رئیس بان��ک مرکزی اطالعات نادرس��تی را
در خص��وص تخصیص ارز به حوزه بهداش��ت و تجهی زات
پزش��کی به رئی س جمهور داده اس��ت ،گف��ت« :حداقل تا
ش��هریور ماه امس��ال هیچ ارزی به تجهی زات پزشکی داده
نشده بود ».حسینعلی شهریاری در گفت وگویی در خصوص
اظهارات رئی س جمهور مبن��ی بر تخصی��ص ارز به دارو و
تجهی زات پزش��کی گفت« :اطالعاتی که بانک مرکزی به
اقای رئی س جمهور در خصوص ارز دارو و تجهی زات پزشکی
داده است ،اشتباه است».
همچنین فتح اهلل مویدی ،عضو شورای اصناف نیز با
بیان اینکه «وضعیت بازار مایحتاج عموم مردم نیمه بحرانی
اس��ت» گفت« :نمایندگان مجل��س باید در این ش��رایط،
رسیدگی به این مس��اله را در اولویت کاری خود قرار دهند و
به داد مردم برسند .بسیاری از ارزاق و مایحتاج عمومی مردم
نسبت به سال گذش��ته از 20تا به صد درصد افزایش داشته
اس��ت و این موضوع ،اسیب ش��دیدی را به اقشار ضعیف و
متوسط جامعه وارد کرده استg ».
خبرنامه
مصباحی مقدم :وعده ۵برابر شدن یارانه ها تحریک
مردم است
عبدالرضا مصری
فوالدگر :به هیچ عنوان از تولید حمایت نشد
مثلث شماره 157
در همین حال عل��ی مطهری با بی��ان اینکه حضور
رئی س جمه��ور در تلویزیون پی��ش از حض��ور در مجلس
مشکوک اس��ت ،گفت« :به نظر من این کار رئی س جمهور
این احتمال را تقوی��ت م ی کند که وی م ی خواهد از فش��ار
اف��کار عمومی ب رای پیش��برد اهداف خود اس��تفاده کند».
عل ی مطهری در گفت وگویی با بیان اینکه رئی س جمهور فکر
م ی کند تنها راه حل خروج کشور از مشکالت اخیر اقتصادی،
اجرای ناگهانی هدفمندی یارانه هاست ،گفت« :این مطلب
باید ابتدا توسط کارشناس��ان بررسی و سپس در رسانه ملی
مطرح شود».
وی افزود« :پذیرفت��ن اینکه دولت به ه��ر نفر ۲۳۰تا
۲۴۰هزار تومان یارانه بدهد ،اسان نیست .اگر طرح مورد نظر
رئی س جمهور اجرا شود ،به عنوان مثال به یک خانواده شش
کو نیم میلیون تومان یارانه پرداخت
نفره روستایی در ماه ،ی
م ی ش��ود؛ ایا این مساله سبب نم ی ش��ود تا دیگر انگیزه ای
ب رای کار و تولید در افراد باقی نماند؟» وی س��پس با اشاره
به صحب ت های رئی س جمهور مبنی بر تامین منابع اجرای
هدفمندی یارانه ها از محل ازاد کردن قیمت ها ،تصریح کرد:
«ایا سقف قیمت بنزین ،س��ه هزار یا پنج هزار تومان است؟
این قیمت ها چه اثاری روی قیمت سایر کاالها م ی گذارد؟»
احمد توکلی
ایجاد م ی شود».
مصباح ی مقدم اظهار داشت« :ایا ما م ی خواهیم همه
مردم در خانه ها بنشینند و کاری انجام ندهند و یارانه دریافت
کنند یا اینکه این پول ها باید به سمت تولید برود و اگر تولید
رونق پیدا کند کاال زیاد شده و اشتغال نیز به وجود م ی اید».
موس��ی الرضا ثروتی نیز در گفت وگویی در خصوص
وعده رئی س جمهور ب رای پنج ب رابر شدن یارانه نقدی موجود
گفت« :بله انچه رئی س جمهور م ی گوید شدنی است اما باید
از اقای رئی س جمهور پرسید به چه قیمتی م ی خواهد چنین
کاری بکند؟»
وی اف��زود« :جامعه پذی��رش چنین اقدام��ی را ندارد.
یرئی س جمهور نظرش این است که قیمت بنزین دو دالر
اقا
یعنی معادل پنج هزار تومان شود یا قیمت باقی حامل های
انرژی به همین می��زان افزایش یابد ،اما ای��ا چنین چیزی
از طرف مردم پذیرفته م ی ش��ود؟ هم��ه م ی دانیم که چنین
نیست».
وی درباره اصالحی ه های قان��ون هدفمندی یارانه ها از
سوی مجلس که مورد انتقاد رئی س جمهور است ،نیز گفت:
«انچه در مجلس درباره قانون هدفمندی اصالحی صورت
گرفت خواست مردم بود .مجلس تش��خیص داده و عمل
کرده است ،اقای رئی س جمهور نم ی تواند نسبت به ان گالیه
داشته باشد».
15
نباید برای مردم هزینه درست کنیم
اثراتتورمیافزایشنقدینگی
ایرج ندیمی /نماینده مجلس
خبرنامه
این موضوع را باید بپذیریم که ما منابع نامحدود نداریم؛
حتی به اندازه سال گذش��ته هم درامد نداریم اما هزینه های
ما ثابت مانده اس��ت .معن��ی این حرف این اس��ت که باید
به گونه ای مدیریت کنیم که اقتصاد کشور متالشی نشود.
به عنوان مثال اگر بخواهیم به هر
نفر ۲۰۰هزار تومان یارانه پرداخت
کنیم ،این روند تا چند س��ال ادامه
پیدا م ی کند؟
روش��ن تر اینکه ای��ا در حال
حاضر ب رای معیش��ت م��ردم پول
بدهیم ش��غل انها را چ��ه خواهیم
کرد؟ گران ی ها و نقدینگی کش��ور
چگونه مدیریت م ی شود؟ اگر این
پول نابود ش��ود و صرف کاالهای
ضروری و اساس��ی مردم نشود چه
اتفاقی رخ م ی دهد؟
اگر به مردم بگوییم االن تا دو
سال اینده به شما پول م ی دهیم،
اما پرداخت این پول قطع ش��ود و
تنه��ا گران ی ه��ا باق��ی بماند چه
اینده ای در انتظار انها است؟ پاسخ
انها چیست؟
به نظر م ی رسد باید تناسب
تقاضا با واقعیت اقتصادی کش��ور
را به نحوی منظور کنیم که مجبور
نباشیم هزینه هایمان را برای کل
نظام بگذاری��م؛ باتوجه ب��ه اینکه
نم ی توانیم به اندازه س��ال گذش��ته درامد داش��ته باشیم و
ب ر اس��اس گفته وزی راقتص��اد « ۵۰درصد از درام��د نفتی ما
کاهش یافته است» ،این در حالی است که همه این درامد
را نیز نم ی توانیم وارد کش��ور کنی��م و نم ی توانیم همه ان
را تبدیل به کاالهای م��ورد نظر بکنیم و مجب��ور به تهاتر
م ی شویم؛ به این ترتیب به نظر م ی رسد باید رفتار اقتصادی
کامال مدیریت شده باشد.
حال اینکه س��هم قوه مقننه و سهم قوه مجریه چقدر
است ب رای مردم تفاوتی نم ی کند؛ ما یک نظام هستیم .خوب
و بد نظام را نیز همگان مورد قضاوت قرار م ی دهند.
به گمان من اگر از ام��روز در راس��تای اداره وضعیت
اقتصادی کش��ور پمپاژ نقدینگی کنیم ،اما کنترل نداشته
مثلث شماره 157
باشیم و ب رای مردم هزینه درست کنیم از ان طرف نم ی توانیم
ان را تبدیل به اقتصاد کنیم و حتما مشکالتی ایجاد م ی شود.
باید خاطرنش��ان کنیم ،که اف��راط در اقتصاد ،اقتصاد
نیس��ت ،اقتصاد حد اعتدالی م ی طلبد به گونه ای که همه
پول مملکت را ن��ه م ی توان خورد و نه م ی ش��ود همه ان را
صرف اینده کرد؛ بلکه باید هم معیش��ت و هم توسعه را در
نظر گرفت.
به هرحال بین کسانی که اقتصاد معیشتی یا اقتصاد
توس��ع ه ای را انتخاب م ی کنند تفاوت وج��ود دارد و به نظر
م ی رسد اقتصاد معیشتی و اقتصاد توسع ه ای باید با یکدیگر
تجمیع شود.
امروز منابع ارزی ما محدود است .به نوعی عدم تفاوت
در متقاضی��ان دریاف��ت ارز ب ی برنامگی
در اقتصاد کشور اس��ت و مدیریت ارزی
هم اقتضا م ی کند که تفاوت ب ر اس��اس
ضرورت تعیین شود.
بناب راین عرضه و تقاضای ارز باید با
هم تعریف شوند؛ ایا ورودی ارز در کشور
زیاد ش��ده و از ان ط��رف متقاضیان ارز
کاهش یافته اند؟ ای��ن ارز به دلیل اینکه
پول نفت است باید در اختیار ملت باشد
بناب راین باید به گونه ای مدیریت شود که
در انجا که خدمت عامه است ارز ارزان و
انجا که ضروری و خصوصی اس��ت ارز
گران عرضه شود.
باید عدال��ت را در همه تصمیمات
در نظ��ر بگیریم به طوری ک��ه در جایی
مثل لوازم ارایشی باید ارز گران و در جایی
مثل تولید بای��د ارز ارزان را در اختیار وارد
کنندگان بگذاریم.
به این ترتیب انچه در راستای اداره
اقتصاد باید در نظر گرفته شود نقدینگی
افسارگسیخته اس��ت که باعث افزایش
ریسک س��رمایه گذاری شده و به تبع ان
قدرت مردم کاهش م ی یابد.
رقم ۴۰۰ه��زار میلیارد توم��ان نقدینگ��ی در جامعه
عالمت خطر است .در این راستا باید ۱۰سال اخیر را از نظر
رشد نقدینگی و چگونگی کنترل نقدینگی در نظر بگیریم.
به اعتقاد نگارنده روش های کنونی چ��ه تصمیماتی را که
توس��ط دولت و چه توسط مجلس اخذ ش��ده در خصوص
نقدینگی ،در عمل پاسخ نداده استg .
قدرت خرید پایین می اید
باید تولید ملی تقویت کرد
غالمرضا مصباحی مقدم /نماینده مردم تهران
همان طور که در مصاحبه رئی س جمهور دیدم ،ایشان
م ی خواهد سیاست های کالن و قانون گذاری را خودش انجام
دهند .همچنین اجرا را نیز در دست داشته باشد .این رویه در
نظام مردم ساالر با تفکیک قوا ممکن نیست.
به این ترتیب م ی توان مالحظه کرد که خواست های
رئی س جمه��وری کش��ور ،م��ا را به ج��ای اس��تفاده از نظام
مردم ساالری به یک روش فرد ساالری رهنمون م ی کند.
رئی س جمهور م ی گوید« ،ما م ی خواهیم به شما پول
بدهیم و پول در جیب شما بگذاریم» در حالی که دولت ابتدا
م ی خواهد با افزایش قیم��ت حامل های انرژی پول از جیب
مردم ب ر دارد.
16
با برنام��ه ای که دول��ت در نظر دارد قیم��ت هر لیتر
بنزین باید چیزی نزدیک به ۱۲۰۰تا ۱۵۰۰تومان خواهد شد.
همچنین اگر بخواهند هر لیتر بنزین را بر مبنای قیمت فوب
خلی ج فارس در نظر بگیرند باید نرخ ان را ۲۵۰۰تومان اعالم
کنند و نرخ گازوئیل را نیز به همین ترتیب افزایش دهند.
در تش��ریح ابعاد پنهان افزایش یارانه ه��ا باید تصریح
کنیم که هر متر مربع گازوئیل ب ر اس��اس برنامه های دولت
باید ۱۰۰۰تومان شود ،در حالی که امروز مردم ۷۰تومان ب رای
گازوئیل م ی پردازند .ایا مردم راضی هستند که قیمت ها در
این سطح تغییر کند و بعد پول را برگردانند؟
به این ترتیب باید گفته ش��ود که ابعاد موضوع درست
و روش��ن ب رای مردم بیان نم ی ش��ود .همچنی��ن در طرف
دیگر موضوع نیز اگر بنا باش��د همه پول دریافتی را به مردم
بازگردانند به این معناس��ت که قدرت خری��د مردم افزایش
یافته در حالی که می زان عرضه ثابت اس��ت و این مس��اله
یعنی تورم جدی.
اینجا این سوال مطرح م ی شود که ایا این کار درستی
اس��ت که بین مردم نقدینگی توزیع کرده ،اما عرضه ثابت
باش��د و بعد با افزایش قیمت ها ،ق��درت خرید انها کاهش
یابد؟
در پاس��خ باید گفت که هیچ لطفی به مردم نیس��ت،
به عالوه اینکه بهترین لطف به مردم تقویت تولید ملی است.
باید اذعان کنیم که اثرات تورم��ی توزیع یارانه نقدی
بیش از این سرس��ام اور اس��ت .این طور که به نظر م ی رسد
دول��ت در پایان دوره خ��ود با ط��رح این مس��ائل به دنبال
بهره برداری سیاسی استg .
تو گو
گف
این
مصاحبه بود
نه مناظره
خبرنامه
مثلث شماره 157
17
تو گو با مرتضی حیدری درباره مصاحبه هایش با محمود احمدی نژاد
گف
به منتقدان حق می دهم
مرتضی حیدری یک پای ثابت گفت وگوی های احمدی نژاد با مردم است؛ او که در این چند سال اخیر
سوال کننده دغدغه های مردم ،اقتصاددانان ،اهل سیاست و ...از رئی س جمهور بوده اما پس از پایان هر کدام
از این گفت وگ و ها مورد انتقاد قرار گرفته که چرا در مقابل رئی س جمهور منفعل بوده یا در واکنش به سخنان
وی سوال درستی را مطرح نکرده است .مرتضی حیدری البته به دلیل اجرای برنامه «گفت وگوی ویژه خبری»
در شبکه دوم سیما هم معروف است .او دانش اموخته مقطع دکترای حرفه ای در رشته فیزیوتراپی و مقطع
دکترای تخصصی در رشته مدیریت است .حیدری در جریان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ب ه عنوان
مجری با کاندیداها در شبکه دوم س�یما گفت وگو م ی کرد .پس از برگزاری انتخابات نیز تا مدتی عنوان
م ی ش�د که او تمایلی ب ه حضور در برنام ه های خبری و مجری گری ندارد تا اینکه تصویر او روی انتن رفت
و در ادامه ب ه عنوان مجری با محمد عطریانفر ،سعید شریعتی و سعید حجاریان درباره اعتراف های انان
گفت وگو کرد .او شاید برای بیرون رفتن از انتقاداتی که ب ه دلیل انچه نزدیکی وی به دولت عنوان م ی شد
همواره مورد طعنه رس�انه ها بود .وی برنامه انتقادی -اقتصادی پایش را در نقد اقتصاد کش�ور روی انتن
شبکه اول سیما برد که البته خیلی زود با واکنش رئی س جمهور مواجه شد .طنز ماجرا انجا بود که طرف
مقابل همواره از مهربانی حیدری با دولت س�خن م ی گفت و بعد دولت نیز از او مستقیما به دلیل انتقاد از
مجموعه اقتصادی اش انتقاد م ی کرد .او در گفت وگو با مثلث به انتقاد های اخیر رس�انه ها به وی در مورد
گفت وگوی اخیرش با رئی س جمهور پاسخ گفته است.
علی حاجی ناصری
2
خبرنامه
اقای حیدری! ش�ما از س�ال 84تاکنون که اقای
احمدی نژاد ب ه عنوان رئی س جمهور انتخاب شدند
در کسوت مجری رو در روی ایشان نشسته اید و
سواالتی را از رئی س جمهور پرسیده اید .چه شد
که ب ه عنوان مجری برنام ه های تلویزیونی سوال
از اقای احمدی نژاد انتخاب شدید؟
مثلث شماره 157
lای��ن ی��ک انتخ��اب طبیع��ی ب��ود .م��ن در
گفت وگوهایی که با کاندایدهای انتخابات ریاست جمهوری
در سال 84داشتم از هر هش��ت کاندیدا قول گرفتم که در
صورت انتخاب ش��ان به این س��مت ،هر چه��ل و پنج روز
یک بار ی��ک گفت وگوی زنده تلویزیونی داش��ته باش��یم.
خوش��بختانه اقای دکتر احمدی ن��ژاد تقریبا هر س��ه ماه
یکبار این کار را تا اینجا انجام داده اند که بس��یار شایس��ته
تقدیر است.
البت�ه گاهی وقفه های�ی هم در ای�ن مصاحب ه ها
ایجاد شده است.
lبله؛ ولی من هر س��ه م��اه یک بار با ایش��ان به
گفت وگو نشس��ته ام .من اصال فکر نم ی ک��ردم این اتفاق
بیفت��د؛ چراک��ه اساس��ا اینگون��ه گفت وگوها در کش��ور
ما اصال س��ابقه نداش��ت .روس��ای جمهور قبلی فقط در
کنف ران س های مطبوعاتی شرکت م ی کردند و مصاحب ه های
اختصاص ی شان یا با ش��بکه های خارجی بود یا به صورت
خبری و خیل��ی کوتاه .البت��ه نم ی توانیم ان��کار کنیم که
س��وابق کاری بنده به عنوان مجری گفت وگوی ویژه خبری
صدا و س��یما هم در این انتخاب موثر بوده است .من بیش
از پنج هزار مصاحبه زنده مهم داخلی و خارجی در تلویزیون
داش��ته ام؛ در حالی که رکورد هیچ یک از همکاران من به
پانصد مصاحبه هم نم ی رس��د .از این رو طبیعی است که
ب رای مصاحبه با رئی س جمهور باید کس��ی انتخاب ش��ود
که هم تجربه کافی و طوالن��ی در زمینه انجام مصاحبه و
گفت وگو را داشته باشد و هم در این عرصه ب رای مردم یک
چهره شناخته شده باشد .فکر م ی کنم به همین دالیل است
که من به عنوان مجری ویژه مصاحبه کننده با رئی س جمهور
انتخاب شدم.
با روس�ای ق�وای دیگر یعن�ی مقنن�ه و قضائیه
مصاحبه م ی کنید...
lبله؛ همین امس��ال دو بار با رئی��س مجلس و
18
یک بار هم با رئیس قوه قضائی��ه مصاحبه زنده تلویزیونی
داشته ام.
رابطه ش�خص ی تان با اقای احمدی نژاد چگونه
است؟
lایشان همیشه به بنده لطف و محبت داشته اند؛
اما رابطه ما این است که ایشان رئی س جمهور و بنده کارمند
رسمی معاونت سیاسی صدا و سیما هستم .خوشحالم که
این موقعیت را داشته ام که همیشه با ایشان گفت وگوهای
مفصل زنده تلویزیونی داش��ته باشم .از حس ن ظن ایشان و
اعتماد مدی ران سازمانم ب رای این موقعیت هم سپاسگزارم.
امیدوارم و تالش خواهم کرد این موقعیت ب رای من ،در زمان
روسای جمهور و روسای قوای اینده هم حفظ شود.
برخی معتقدند که اقای احمدی نژاد در خصوص
تمام مسائل پاسخ هایی دارد که به محض مطرح
ش�دن س�واالتی متفاوت در این حوزه ها به این
سواالت پاس�خ م ی دهد .ایا م ی توانیم این گونه
نتیج�ه بگیریم ک�ه مصاحب�ه کردن با ایش�ان
س�خت تر از مصاحبه با دیگران است؟ ایا شما
این س�ختی را در مصاحبه با ایش�ان احس�اس
نم ی کنید؟
lاتفاقا باید بگویم که مصاحبه با ایش��ان همواره
جذابی ت های خاص خود را داش��ته و من همیشه با اشتیاق
در این مصاحب ه ها حاضر م ی شوم .به ه ر حال اگر ادعا تلقی
نشود ،من در کار و حرفه خود ،تاحدودی حرفه ای هستم.
س�واالتی را ک�ه در گفت وگ�و ب�ا رئی س جمهور
از ایش�ان م ی پرس�ید خودتان طرح م ی کنید یا
سواالت از قبل به شما ارائه م ی شود؟
lببینید! محورهای اصلی سوال ها مشخص است؛
چراکه ایشان ب رای پاس��خگویی دقیق در جایگاه مقام اول
اجرایی کشور باید امادگی قبلی داش��ته باشند .اما در عین
حال این گونه نیست که سواالت سفارش��ی و دیکته شده
باشد .بلکه اغلب س��واالت حین مصاحبه و براساس روند
گفت وگو و پاسخ های ایشان مطرح م ی شود .اما به هیچ وجه
اینطور نیست که سواالت از قبل مشخص باشد .به عبارت
دیگر بیشتر محتوا و محورها مالک طرح سوال در مصاحبه
با رئی س جمهور ق��رار م ی گیرد .به ه ر ح��ال تاکید م ی کنم
که س��واالت با اقای رئی س جمهور در حین انجام مصاحبه
طرح م ی شود.
برای طرح س�واالت از چه کانال هایی اس�تفاده
م ی کنید؟
lمعموال چند روز پیش از انجام مصاحبه -که در
نهاد ریاس��ت جمهوری انجام م ی شود -محور سواالت را از
منابع مختلف جمع اوری م ی کنم .یکی از این منابع سایت ها
و خبرگزاری هایی هس��تند ک��ه موضوع��ات روز را تحلیل
م ی کنند .جالب اس��ت بگویم که از مسائلی که مخاطبان
سایت های خبری در کامنت های شان مطرح م ی کنند هم
استفاده م ی کنم .باتوجه به اینکه مسائل مطرح شده در این
کامنت ها یکی از راه های شناخت مطالبات عمومی است،
در طرح سواالت بسیار مفید واقع م ی شود .البته تجربیات
خودم هم ب ی تاثیر نیست و به من کمک م ی کند که بدانم
در گفت وگو با رئی س جمهور چگونه سواالتی را مطرح کنم.
گاهی هم با بعضی از دوستان مشورت م ی کنم.
ب�دون ش�ک واکنش های�ی ک�ه در خص�وص
مصاحب ه های تلویزیونی ش�ما با رئی س جمهور
صورت م ی گیرد ،بس�یار متفاوت اس�ت .برخی
به شما انتقاد م ی کنند و برخی هم روش شما در
گفت وگو با رئی س جمهور را درست م ی دانند .به
هرحال طی ف های مختلف جامعه نظراتی درباره
صحب ت های زنده رئی س جمهور در س�یما دارند
و این نظ�رات را بالفاصله پ�س از صحب ت های
اقای احمدی نژاد مطرح م ی کنند .ش�ما بیش�تر
از انتق�ادات اس�تقبال م ی کنی�د ی�ا از تعریف و
تمجیدها خوشحال م ی شوید؟
lمن از نقد اس��تقبال م ی کنم .معموال بعد از هر
گفت وگو ،همکاران رس��انه ای ،م��ردم ،نمایندگان مجلس
و ش��خصی ت های سیاس��ی اقتصادی و دانش��گاهی ،به
مصاحب ه ها نقد های فراوانی م ی کنند .البته هرکدام بس��ته
به پایگاه اجتماعی و تفکر سیاس��ی که دارند از منظرهای
متفاوت ان را نقد م ی کنند.
اما منتقدان ش�ما م ی گویند که مرتضی حیدری
در برابر برخی سخنان رئی س جمهور راه سکوت
در پیش م ی گی�رد و از طرح س�واالت چالش�ی
پرهیز م ی کند.
lاز این انتقادات زیاد ش��نیده ام .اما باید بگویم که
در مصاحبه و گفت وگو با ش��خصیتی مانند رئی س جمهور
اینگونه رفتار و روش مصاحبه به هیچ وجه منطقی نیست.
به لحاظ حرفه ای هم درس��ت نیس��ت ،در هیچ جای دنیا
هم روش مصاحبه با رئی س جمهور این نیس��ت .گفت وگو
با رئی س جمهور و باالترین مقام اجرایی کش��ور یک روش
اس��تاندارد و مش��خص دارد .روش مرس��وم این است که
مجری س��واالتی را مطرح م ی کند و رئی س جمهور پاس��خ
م ی دهد؛ ام��ا در نهایت مردم ،رس��انه ها ،اف��کار عمومی،
صاحب نظ ران سیاس��ی و اقتص��ادی و دانش��گاهیان باید
پاس��خ های رئی س جمهور را تحلیل کنند که این پاسخ ها
قانع کننده و درست بوده یا نه؟ البته این مساله پس از تمام
مصاحب ه های زنده ایشان اتفاق افتاده است .اگر من به عنوان
مجری در گفت وگوهایم با رئی س جمهور به چالش بپردازم
از یک سو ممکن است جایگاه حقوقی ایشان را زیر سوال
ببرد و از سوی دیگر امکان طرح سواالت بعدی را از ما سلب
م ی کند .از یک مصاحبه یک ساعت و نیمه ،انتظاری بیش
از این نم ی توان داشت .به نظر من روش درست و حرفه ای
مصاحبه با رئی س جمهور همین اس��ت ،البته این موضوع
هم قابل بحث اس��ت و همکاران رسانه ای ما و کارشناسان
م ی توانند ان را نقد کنند.
یعنی ش�ما م ی گویید اگر س�واالت چالش�ی از
رئی س جمهور بپرسید ممکن است زمانی برای
سواالت دیگر وجود نداش�ته باشد .اما در مقابل
منتقدان م ی گویند که دغدغه ه�ای اصلی مردم
در ای�ن مصاحب ه ه�ای زن�ده تلویزیون�ی مطرح
نم ی شود.
lظرفیت این گونه مصاحب ه ها همان قدر است که
سواالتی را مطرح کنیم و اقای احمدی نژاد جواب دهند و در
واقع ایش��ان ب رای اقناع افکار عمومی پا به این مصاحب ه ها
م ی گذارند .حال اگر افکار عمومی قانع نش��د ،مش��خص
م ی شود که پاسخ های ایشان قانع کننده نبوده و این کفایت
م ی کند .بنای ما به هیچ وجه بر این نیست که خدای نکرده
به شخصیت حقیقی یا حقوقی رئی س جمهور تعرض کنیم؛
به ه ر حال اقای احمدی نژاد پاسخ هایش را در این گفت وگوها
م ی دهد و این جامعه است که باید قضاوت کند.
ب ه ه ر ح�ال ه�دف از ای�ن مصاحب ه ه�ای زن�ده
تلویزیون�ی پاس�خ رئی س جمهور به مش�کالت
اصلی مردم در زندگی روزمره انهاس�ت .ایا این
دیدگاه شما پاسخگویی رئی س جمهور به مردم
را زیرسوال نم ی برد؟
lه��دف اصلی ای��ن گفت وگوها ،طرح س��وال از
رئی س جمهور و شنیدن پاسخ های ایشان است .اما طبیعتا
جامعه م ی تواند درباره اظهارات ایش��ان قضاوت کند ،اقناع
بشود یا نشود یا اینکه مردم چند روز در همه محافل درباره
ان صحبت کنند .قرار نیست بنده س��والی چالش ب رانگیز
بپرسم یا درگیری ایجاد کنم که عده ای هورا بکشند و عده
دیگری هو کنند.
از ویژگ ی ه�ای مصاحب ه کنن�ده این اس�ت که با
حفظ احترام مصاحب ه شونده س�واالت خود را با
صراحت مطرح کند و نقدهای خود را با او در میان
بگذارد.
lمعتق��دم ک��ه در مصاحب��ه اختصاص��ی ب��ا
رئی س جمه��ور باید مس��ائل زیادی را درنظ��ر گرفت و بعد
وارد گفت وگو ش��د .من به منتقدان کام�لا حق م ی دهم و
انها درس��ت م ی گویند؛ اما این نکته را هم نباید دور از ذهن
داشت که ما به عنوان یک وظیفه ملی باید جمیع جهات را
همزمان با یکدیگر در نظر بگیریم.
قرار نیست بنده سوالی چالش برانگیز
بپرس�م و ی�ا درگیری ایج�اد کنم که
عده ای هورا بکش�ند و ع�ده دیگری
هو کنند
یعنی شما تمام انتقادات را رد م ی کنید؟
م��ا در مصاحب ه ه��ای زن��ده ب��ا اق��ای احمدی نژاد
م ی خواهیم س��واالتی که برای عم��وم و نخبگان مطرح
ایا م ی توانیم نتیجه بگیریم که مرتضی حیدری
از ب�ردن گفت وگو ب�ه س�مت مناظ�ره اجتناب
م ی ورزد؟
lدقیق��ا همین طور اس��ت .بعض��ی از همکاران
رس��انه ای من به اش��تباه تصور م ی کنند که م��ن در حال
مناظره با رئی س جمهور هستم ،در حالی که اینگونه نیست.
اگر قرار باشد مناظره ای برگزار شود قطعا باید شکل و ساختار
ان متفاوت باشد ،اما من فقط ب رای یک گفت وگو رو به روی
ایشان م ی نشینم و س��واالت را با صراحت و البته با احترام
م ی پرسم و ایشان هم جواب م ی دهد .به ه ر حال ما باید شان
و جایگاه حقوقی رئی س جمهور را هم در نظر بگیریم .این به
معنای تملق ،عدم صراحت و شفافیت نیست.
در هر صورت باید این مساله را بپذیریم که یکی
خبرنامه
گفت وگو ب�ا رئی س جمهور دارید و چ�ه هدفی را
برای ان قائل هستید؟
است را با ایش��ان در میان بگذاریم و پاس��خ های باالترین
مقام اجرایی کشور را بشنویم .ما در این جایگاه نیستیم که
بخواهیم قضاوت کنیم که چه پاس��خ هایی داده م ی شود
و چه قضاوتی درباره ان م ی ش��ود .ما باید شرایط حساس
جامعه را در نظر بگیریم.
lنه ،موضوع این نیست .هر برنامه و هر موقعیتی
اقتضائات خاص خودش را دارد .ساختار پایش اساسا متفاوت
اس��ت .ما در این برنامه قرار اس��ت با صراحت و ش��فافیت
و صد البته منصفانه و کارشناس��ی ،فضای کس��ب و کار
کش��ور را رصد و مش��کالت و راهکارهای ان را طرح کنیم.
مخاطب ما در این برنامه فقط رئی س جمهور نیست؛ ما در
این برنامه فضای کسب و کار کشور و وضعیت تولید ملی
را در همه ابعاد و سطوح بررس��ی م ی کنیم .همه مسئوالن
و فعاالن اقتصادی و حتی سیاس��ی در همه سطوح و حتی
توده مردم هم مخاطب و هم مورد نقد برنامه پایش هستند.
مثال اینکه مردم چرا کاالی ای رانی نم ی خرند ،مسئوالن چه
کوتاه ی های��ی در حمایت از تولید مل��ی م ی کنند ،چگونه
فضای کسب و کار را مدیریت م ی کنند یا فعاالن اقتصادی
در حوزه های گوناگون چه نسبتی با تولید ملی دارند .همه
هم مورد پرس��ش و هم مخاطبند .بناب رای��ن اقتضائات ان
متفاوت است.
مثلث شماره 157
lپاس��خی که م ی توانم بدهم این اس��ت که این
نقدها و گالیه ها هم درست است و هم نادرست؛ درست است
از این جهت که به ه ر حال مردم عالقه دارند گفت وگوی من
با اقای احمدی نژاد خیلی صریح و ش��فاف باش��د ،سواالت
چالش��ی مطرح کنم و ایش��ان را به پاس��خ های شفاف تر
وادارم تا انها به پاسخ سواالت شان برسند؛ اما از منظر دیگر
این نقدها اگر چه محترم اس��ت اما باید درنظر داشت که از
هر ظرفی باید به اندازه ظرفیت ان انتظار داش��ت و از یک
مصاحبه تلویزیونی یک ساعته به همان اندازه .قرار نیست
در یک مصاحبه زن��ده تلویزیونی که زم��ان محدودی دارد
به تمام سواالت حوزه مس��ئولیت رئی س جمهور پاسخ داده
شود .به ه ر حال ما مجبوریم بعضی از این سواالت را مطرح
کنیم و فرصت چندانی به طرح بخش عمده ای از سواالت
نم ی رسد .ضمن اینکه اگر قرار باشد در طرح یک سوال دائما
چالش کنیم مصاحبه با عال ی ترین مقام اجرایی کش��ور در
حد همان یک س��وال باقی م ی ماند و چی��زی از گفت وگو
دستگیر کسی نم ی شود.
lبر این اساس شما ش�خصا چه تعریفی از
اگرچه ش�ما م ی گویید ک�ه مصاحب ه کننده نباید
جایگاه رئی س جمهور را خدش�ه دار کن�د ،اما در
برنام ه ه�ای دیگ�ر مانن�د برنامه پای�ش به نقد
صریح برنام ه ه�ای دولت م ی پردازی�د .در حالی
که شما در اینگونه برنام ه ها هم مجری هستید.
ایا عدم حضور رئی س جمهور یا یک مقام ارش�د
دولت علت اظهارنظرهایی از این دست است؟
درباره گفت وگ�وی اخیرتان با اق�ای احمدی نژاد
چه نظری دارید؟ ایا این گفت وگو روی بازار تاثیر
مثبت داشت یا منفی؟
lبه نظرم گفت وگ��وی خوبی بود .نکات بس��یار
ی هم داشت .اما هر کس به نسبت مشکالت شخصی
مهم
یا شغلی و نیز جایگاه اجتماعی و تفکری که به ان تعلق دارد،
از این گونه گفت وگوها انتظارات و توقعاتی دارد که طبیعی
است رضایت کاملش جلب نشود .اما در مورد تاثی رات ان بر
بازار نظری ندارم؛ چون بازار تابع ش��رایط و عوامل متنوع و
متکثری است که همگی باید با هم لحاظ و سهم هر یک
مشخص شودg .
مصاحبه با اقای احمدی نژاد همواره جذابیت های خاص خود را داشته و من همیشه با اشتیاق در این مصاحبه ها حاضر می شوم
ما باید شان و جایگاه حقوقی رئیس جمهور را در نظر بگیریم؛ این به معنای تملق ،عدم صراحت و شفافیت نیست
بعضی از همکاران رسانه ای من به اشتباه تصور می کنند که من در حال مناظره با رئیس جمهور هستم
ما در این جایگاه نیستیم که بخواهیم قضاوت کنیم که چه پاسخ هایی داده می شود و چه قضاوتی درباره ان صورت می گیرد
اقای احمدی نژاد پاسخ هایش را در این گفت وگوها می دهد و این جامعه است که باید قضاوت کند
از کامنت های کاربران سایت ها برای طرح سوال از رئیس جمهور در مصاحبه تلویزیونی استفاده می کنم
قرارنیستدریکمصاحبهزندهتلویزیونیکهزمانمحدودیداردبهتمامسواالتحوزهمسئولیترئیس جمهورپاسخدادهشود
به هیچ وجه اینطور نیست که سواالت از قبل مشخص باشد
19
عرصه سیاست ورزی است؛ فرجه ای ب رای اتمام روزگار سخت
دوری از قدرت!
بازگشت با خاتمی؟
پاسخ رد سید حسن خمینی
به دعوت انتخاباتی خاتمی
اصالح طلبان هنوز به جمع بندی نرسیده اند
خبرنامه
«من معتقدم نبای��د اصولگرا و اصالح طل��ب را به طور
مطلق مقابل هم قرار دهیم .هرچند انها رقیب ما محس��وب
م ی شوند ،اما هر دو دلس��وز انقالبیم و باید گفت وگو کنیم و
تعامل داشته باش��یم ....امیدواریم همه گروه ها و جریان های
داخل جبهه اصالحات به نوعی به وحدت و اتفاق نظر برسند.
من عالقه مند به این جریان هس��تم و امیدوارم در این مدت
که پی ش رو داریم ،ش��ورای هماهنگی اصالحات با سابقه ای
که در طول س��ال های گذش��ته دارد و تجارب ارزنده ای که به
دست اورده اس��ت ،بتواند به یک دیدگاه جمعی برسد».اینها
بخش هایی از جدید ترین سخنان سی د محمد خاتمی است.
حرف هایی که البته زاوی��ه فراوانی دارد با انچه س��ی د محمد
موسوی خوئین ی ها گفت .سخنانی که برخی برداشت کردند
که حرف اخر اصالح طلبان است .در این میان اما سکوت چند
هفته ای سی د محمد خاتمی ان چنان که پی داست از سر رضایت
از سخنان رادیکال برخی هم طیفانش نیس��ت .گویا او هنوز
مانند سی د محمد موسوی خوئین ی ها پرونده حضور در انتخابات
را نبس��ته و همچنان در پ��ی راهکاری ب رای سیاس��ت ورزی
اصالح طلب��ان در عرصه انتخابات مهم خرداد 92اس��ت.این
سخنان رسمی سی د محمد خاتمی که همراه و عجین شده با
سخنانی که از او در محافل سیاسی موجود است؛ اگرچه باز هم
تصویری از مواضع دوگانه همیشگی او را به نمایش م ی گذارد
اما گویا کف ه ترازو این بار به س��مت میانه روهای اصالح طلب
سنگی ن تر شده است .تشتت و چند دستگی میان اصالح طلبان
البته بیش از ان است که او بتواند به این راحت ی ها انها را ب رای
رسیدن به وحدت هماهنگ کند .حاال امروز صداهای متفاوتی
میان اصالح طلبان شنیده م ی شود.ان چنان که خب رنگار مثلث
اگاه شده است او به تازگی یک کمیته پنج نفره تشکیل داده
که اعضای ان یونسی ،وحیدی ،صادق خ رازی ،موسوی الری
و محمد علی نجفی هس��تند .عالوه بر ای��ن پنج نف ر هادی
خانیکی نیز به عنوان هماهنگ کننده در جلسات انها حضور
داشته است .خب رنگار مثلث گزارش کرده که سی د محمد خاتمی
در این جلسه گفته است« :اختالفات اصولگرایان یک فرصت
طالیی ب رای ماست و باید از این فرصت نهایت استفاده را بکنیم.
طرف ما انقدر با اختالف فراوانی مواجه ش��ده که به هی چ وجه
به ائتالف نم ی رس��د ،حتی اگر س��نت ی ها با طی ف های جدید
مانند زاکانی و توکلی به ائتالف برس��ند ،پایداری ها ،دولت ی ها
و طیف اقای مصباح قبول نم ی کنند که با س��نت ی ها ائتالف
کنند .ما باید ه ر چه زودتر سازماندهی کرده و شبکه اجتماعی
راه اندازی کنیم».اما سی د محمد خاتمی به چه م ی اندیشد و چه
نوع حضوری ب رای انتخابات 92را در نظر دارد؟ ایا از سخنانش
که خواستار تعامل با اصولگرایان شده است باید به این نتیجه
مثلث شماره 157
20
رسید که او در پی مدلی شبیه دولت وحدت ملی و حمایت از
کاندیدای اصولگراست؟ ایا چنین رویکردی نسخه مورد نظر او
ب رای گذار از شرایط فعلی اصالح طلبان است؟اخبار غیررسمی
اما پاسخ های مثبتی ب رای این سوال ندارد .او اگر چه با رویکرد
خود سعی م ی کند از عب داهلل نوری و محمد موسوی خوئین ی ها
فاصله بگیرد ،اما گویا مانند انان بیش از همیشه به یک گزینه
م ی اندیش��د؛ «حضور حداکثری».چنین است که برخی منابع
روایت م ی کنن��د او در دیداری با محمد رضا ع��ارف که اکنون
دیگر گویا کاندیداتوری اش نیز مس��جل ش��ده ،در سخنانی
که بوی تالش ب رای انصراف معاون اول کابینه اش به مش��ام
م ی رسد ،گفته است« :فردی باید ب رای ریاست جمهوری بیاید
که اصالح طلبان همه روی ان اجماع کنند و رای اور هم باشد.
با گزینه های درجه دو و سه نم ی توانیم به نتیجه ای برسیم .به
نظر من سی د حسن خمینی گزینه خوبی است .مفصل هم با
او صحبت کرده ام ،اما قبول نم ی کند .ه ر چه به او دلداری دادم و
گفتم همه اصالح طلبان به شما کمک م ی کنند ،اقای هاشمی
هم روی شما نظر مثبت دارند ولی نپذیرفت ».ان چنان که در
محافل سیاس��ی م ی گویند محمد رضا عارف نیز گویا همان
پاسخ همیشگی را به او داده است« :باالخره م ی ایم و کاری هم
به نتیجه ان ندارم».
به دنبال یک نشانه
سی د محمد خاتمی در اخرین سخنان رسم ی اش البته
س��خنان دیگری را هم مطرح کرده ،او گفته اس��ت« :شورای
هماهنگی تصمیم گرفته است یک کنگره فراگیر و در سطح
کشوری برگزار کند که اگر شرایط مناس��ب و فضا هم فراهم
بود این کنگره حتی م ی توانست در سطح چند هزار نفر برگزار
ش��ود ،اما به دلیل برخی مس��ائل و محدودیت های زمانی و
مکانی فعال مقرر شده کنگره با حضور نمایندگان استانی همه
احزاب ،طی ف ها و گروه های عضو شورای هماهنگی اصالحات
برگزارشود.این کار ،حرکت بسیار خوب و مناسبی است که قطعا
م ی تواند برکات بسیاری ب رای جامعه و کشور داشته باشد .این
کنگره در حقیقت می زان الحراره جبهه اصالح طلبان است .در
این کنگره م ی توان به سطوح مختلفی از راهبرد ها و رویکرد ها
و حتی مطالبات جامعه دس��ت یافت .م ی توانی��م با برگزاری
این کنگره حتی به شرایط و چگونگی برگزاری یک انتخابات
مطلوب نیز دست یابیم.برگزاری همین کنگره م ی تواند خود
عالمت و نشانه ای ولو کوچک از سوی حاکمیت ب رای حضور
همه سالیق در انتخابات باشد».او گویا دنبال نشانه و پالسی
از سوی حاکمیت ب رای بازگشت اصالح طلبان است ،نشانه ای
که ب رای انها نوید بخش رجعتی دوب��اره از پنجره انتخابات به
در میان��ه ح��رف و حدیث ها بر س��ر ام��دن و نیامدن
اصالح طلبان ی��ک تالش مهم از س��وی برخ��ی جریانات و
شخصی ت های اصالح طلبان در حال انجام است و ان رایزنی
ب رای پوش��اندن ردای نامزدی در انتخابات 92بر قامت رئیس
دولتاصالحاتاست.اگر چهسی د محمدخاتمیخودب اب ی میلی
پاسخ این پیگیری ها را داده و البته در نهان و اشکار گفته است
که چنین قصدی ندارد اما نتیج ه برخی ارزیاب ی ها این است که
«سی د محمد خاتمی نامزد نهایی جریان اصالحات است و به جز
او روی شخصی دیگری نظر ندارند و م ی خواهند فشار بیاورند
تا نظام سی د محمد خاتمی را تایید صالحیت کند».کاندیداتوری
سی د محمد خاتمی اگرچه ممکن است مطلوب خود او نباشد اما
ب ی شک مهمترین نسخه ای است که رادیکال های طیف چپ
در دستورکار دارند .گویا انان در انتظار بهره برداری از هزینه های رد
صالحیتاحتمالیسی د محمدخاتمییاتداومحرکاتوسخنان
ی او
رادیکالشان پس از تایید صالحیت خاتمی و زیر چتر حمایت
هستند .اما گویا بار هزینه س��خنان رادیکال ها بر سی د محمد
خاتمی ان چنان گران امده اس��ت که او اخی را در نامه ای گفته
است« :این مطالبی که سایت ها به من نسبت م ی دهد (اعالم
کاندیداتوری موس��وی و کاندیداتوری ب��رای اصالحات) اصال
صحت ندارد ،ادم های تندرو این اقدام��ات را انجام م ی دهند و
قصد دارند اصالح طلبان به نظام باز نگردند».
مخالفت با کاندیداتوری عارف
اما مخالفت ب��ا حضور چهره های دیگ��ر اصالح طلبان
مختص به سی د محمد خاتمی نم ی ش��ود .چنان که طی ف ها
و افراد نزدیک به او نیز در دس��تورکاری تعیی ن ش��ده مخالف
کاندیداتوری افرادی هس��تند که به باور انان شانس��ی ب رای
پیروزی در انتخابات ندارند.چنین است که محمد رضا تابش در
مورد اعالم کاندیداتوری عارف در رسانه ها م ی گوید« :اتخاذ این
تصمیم در محافل خصوصی انجام شده و این به معنای اجماع
اصالح طلبان نیس��ت .تمامی احاد مردم م ی توانند با ثب ت نام
در انتخابات در معرض رای مردم قرار گی رند .اقای دکتر عارف
نیز همچون بقیه مردم م ی تواند ب رای ورود به انتخابات اعالم
کاندیداتوری کند ،اما این به معنای اجماع اصالح طلبان نیست
چرا که هنوز اصالح طلبان روی چگونگی حضور در انتخابات
و کاندیدای خاصی به نتیجه نرس��یده اند».این چهره نزدیک
به سی د محمد خاتمی همچنین گفته است« :اصالح طلبان
ب رای داش��تن یک کاندیدای واحد احتیاج به برگزاری جلسات
هم اندیش��ی ب رای تعیین اس��تراتژی و راهبردهایش��ان دارند
که باتوجه به نبود ش��رایط الزم ب رای برگزاری این جلس��ات و
محدودیت های موجود ،به نظر م ی رس��د دستیابی به راهبرد
حضور در انتخابات و تعیین کاندیدای واحد شدنی نیست».وی
با اشاره به انچه «محدودیت ها و تنگناها ب رای ورود اصالح طلبان
به انتخابات» نامید ،گفته است« :تا این محدودیت ها رفع نشود
پی ش بینی م ی کنم اصالح طلبان نتوانند جلسات الزم را برگزار
کرده و شرایط حضور را رصد کنند و طبیعی است با برگزار نشدن
جلسات ب رای رسیدن به یک اجماع نظ ر ،تعیین کاندیدای واحد
امری غیرممکن اس��ت».تابش همچنین اب��راز عقیده کرده
ی سالیق به عرصه انتخابات نیازمند ابزاری
است« :ورود تمام
همچون اجازه برگزاری جلس��ات و همایش ها و وجود امنیت
الزم در بیان واقعیات ملموس جامعه است که این امر منوط
به وجود حزب ،رسانه ،سایت و خبرگزاری ب رای تمامی جریانات
به خصوص اصالح طلبان است که ما در ش��رایط فعلی از ان
محروم هستیم».تشتت و اختالف میان اصالح طلبان روز به روز
بیشتر م ی شود تا جایی که اتخاذ تصمیم نهایی از سوی انها هر
روز سخت تر م ی شود .خاتمی در میانه دو گروه رادیکال و میانه رو
همچنان در حال حرکت استg.
روز جنجالی مجلس
قرائت پاسخ اکبر هاشمی رفسنجانی به حمید رسایی در مجلس
5
خانواده ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی
خبرنامه
نامه دفاعیه خانواده هاشمی بنا به گفته یکی از اعضای
ترئیسه بس��یار طوالنی و همچنین حاوی مطالبی بود
هیا
که نیازی به انتش��ار ان نبود.دهقان از اعضای هیات رئیسه
مجلس در این رابطه گفت« :بخش هایی از پاس��خ فرزندان
ترئیسه
ایت اهلل هاشمی نیز درباره مهدی هاشمی بود که هیا
تشخیص داد این قسمت ها نیازی به طرح در تریبون مجلس
ندارد».اما در جواب حمید رس��ایی که پیش از این در حاشیه
جلسه پایداری تهدید کرده بود« :کار ناتمام را تمام م ی کند»
در نطقی گفت 9« :دی یاداور «نَه» بزرگ مردم ای ران به جریان
اختاپوسی اس��ت».این نماینده در توضیح اظهاراتش گفت:
«هفته گذشته ب راساس وظیفه نمایندگ ی ام نطقی ارائه کردم
که بیان ان چون عقده ای در دل بس��یاری از هموطنان مانده
بود ،مردم ما از گرانی رنج م ی ب رند اما بیش از گرانی ،تبعیض
و احساس تبعیض و برتری یک خانواده انها را ازرده م ی کند؛
بعد از این نطق مستدل و البته صریح ،رسانه های وابسته چنان
فضایی ساختند تا کسی از این پس جرات نکند درباره خانواده
اصحاب فتنه سخن بگوید ،شک نکنید با مرور مواضع چند
روز و چند ماه اخی ر ،اقایان ب رای فتنه ای دیگر شال و کاله کردند
و باید منتظر امتحان دیگری ب رای خواص باشیم» .رسایی در
ادامه اظهار داشت« :باید پرس��ید ایا انهایی که با حمایت ها،
ط راح ی ها ،خطب ه های دشمن پس��ند و نامه های بدون سالم
و والس�لام در اتش فتنه دمیدند توان پاس��خگویی به خون
این ش��هدا را دارند .ایا انهایی که در مواضع امروزش��ان ادعا
م ی کنند در کش��ور تعادل وجود ندارد و ب رای بازگشت تعادل
به کشور باید انتخاباتی ازاد ،ش��فاف و قانونی برگزار کنیم و
فقط در این صورت است که همه به نتیجه انتخابات سال 92
تمکین م ی کنند ،به دنبال ارسال نامه بدون سالم و والسالم
دیگری هستند ،اگر چنین است بدانند این بار هم بسیجیان
خمینی(ره) همچون کودتای سال 88اماده شهادتند و هرگز
علی و ولی خود را تنها نخواهند گذاش��ت که دوره خوراندن
جام زهر گذشته است».رس��ایی ادامه داد« :راه این سیاسیون
برخالف امام(ره) است که از امت دفاع م ی کردند ،انها به جای
اینکه از امت دفاع کنند ،از فرزند متخلف خود دفاع م ی کنند».
رسایی همچنین درباره جوابیه خانواده هاشمی گفت« :تنها
یک پاسخ درباره جوابیه هاشم ی رفسنجانی از وصیت امام(ره)
یاداور م ی شوم که مالک ،حال فعلی افراد است».نطق رسایی
حاشی ه هایی را نیز به دنبال داش��ت .از جمله اعتراضات مکرر
باقری ،نماینده بناب که تع داد زیادی از نمایندگان از جمله برخی
هیاترئیس��ه دور صندلی وی جمع شدند و سعی در
اعضای
ارام کردن فضا داش��تند .همچنین حجت االسالم اقاته رانی ،
حسینیان و نوباوه به نش��انه حمایت از س��خنان رسایی در
صندل ی های نزدیک به جایگاه ناطق مستقر شده بودند.با توجه
به اینکه اظهارات رسایی بیش از مدت زمان تعیین شده ب رای
نطق او بود میکروفن وی قطع شد و ادامه سخنان وی از تریبون
مجلس پخش نشد.در پایان حمید رسایی پس از بیان نطق
خود به سمت اقاته رانی ،حسینیان و نوباوه رفت و دقایقی بعد
جلسه علنی را ترک کردg.
مثلث شماره 157
نطق میان دستور حمید رسایی ،نماینده ته ران که چند
روز پس از ازادی مهدی هاش��می از زندان در مجلس شورای
اسالمی ای راد شد ،جنجال زیادی برپا کرد .از یک طرف خانواده
خانواده هاشم ی رفسنجانی به منظور توضیح و ارائه دفاعیه
از هیات رئیسه مجلس تقاضای ارسال پاسخ کردند ،از سوی
دیگر با اعالم جرم دادس��تانی ،پرونده ای علی��ه وی در دادگاه
ویژه روحانیت گشوده شد .حمید رسایی در نطق خود با اشاره
به برخورد سریع و قاطعانه دستگا ه قضایی با اشرار گفته بود:
«ام الفسادی پس از دو دهه فساد و تباهی در نهایت در جریان
فتنه سال ۸۸نشان داد که به یک بعد مفسد تبدیل شده است.
این اقازاده به ای ران بازگش��ت چرا که پدر احساس م ی کرد در
سر هم بندی پرونده پسر در داخل کشور موفق تر خواهد بود».
وی با اشاره به اینکه قرار بود مهدی هاشمی از بیمارستان به
خانه پدر برود ،تصریح کرد« :همین حرکت نش��ان م ی دهد
دس��تگاه قضایی و امنیتی کش��ور تا چه اندازه در فشار یک
خانواده اختاپوسی بوده اس��ت».به دنبال ان دادستانی ته ران
با صدور بیانی ه ای به یازد ه مورد خالف واقع و تخلفاتی که در
نطق رسایی وجود داشت اشاره کرد و برخی از سخنان او را کذب
محض دانست .در بیانی ه دادستانی اشاره شده؛ مهدی هاشمی
نیز مانند س��ایر متهمان دادگاه ها بوده و از هیچ «مصونیت
اهنینی» برخوردار نیست .به عالوه اظهارات اقای رسایی مبنی
بر اینکه « :متهم به طور دائم از تلفن و امکان برقراری ارتباط با
بیرون از زندان برخوردار بوده» نیز خالف واقع است .این بیانیه
م ی افزاید« :باید از ایشان سوال کرد چگونه از پرونده ای که در
جریان تحقیقات است و مفاد ان محرمانه است ،مطلع شده
است .همچنین باید به موثق بودن فرد یا مرجعی که به وی
اطالع رسانی م ی کند تردید نمود».
در نهایت داس��تانی ته ران اعالم کرد که «با عنایت به
مجرمانه بودن برخی اظهارات اقای رس��ایی ،مراتب را جهت
رسیدگی به دادستان محترم ویژه روحانیت اعالم نموده است».
پس از انتشار بیانیه دادس��تانی ته ران حمی د رسایی در
گفت وگویی اظهار نظر را حق نمایندگان دانست و گفت « :بنده
با استناد به اصل 84و 86قانون اساس��ی به عنوان نماینده
مردم ته ران ازادم درباره تمام امور داخلی و خارجی کش��ور که
تش��خیص م ی دهم اظهارنظر کنم و دادستان حق شکایت
و اعالم جرم درب��اره نطق نمایندگان را ن��دارد .مگر این که در
نطق نماینده اهانت به دس��تگاه قضایی شده باشد».رسایی
با بیان اینکه به اعالم جرم دادس��تانی ته ران پاسخ مستدل
خواهم گفت ،درباره ادعای رسیدگی به محتوای نطق وی در
ترئیسه تصریح کرد« :از اقای الریجانی سوال کردم که ایا
هیا
ترئیسه
درباره نطقم بررسی انجام داده اید که ایشان گفت ،هیا
مجلس درباره نطق بنده هیچ بررس��ی ای نداشته تا موضعی
ترئیسه در مصاحب ه های متعدد
داشته باشد ،اما سخنگوی هیا
ترئیسه نطق بنده را مصداق
خود طوری القا کرده که گویا هیا
توهین دانست ه است».در نهایت روز چهارشنبه هفته گذشته با
ترئیسهمجلسمتنخالصه شده ایازدفاعیه
نظرمساعدهیا
خانواد ه هاشمی در مجلس قرائت شد .این خانواده خطاب به
ترئیسه مجلس نوشت:
هیا
سالم علیکم؛
اگرچه توهین و تهمت به ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی
و یاران دیرین امام که از ش��روع مبارزات مردم مسلمان ای ران
اسالمی علیه طاغوت و طاغوتیان و پیروزی انها بر اندیشه های
اس��تبدادی و اس��تعماری ،س��لطنت طلب ها و توده ای ها و
مجاهدین خلق سابقه ای 50ساله دارد ،اما انچه روز سه شنبه
1391/9/28اذر ماه در صحن علنی مجلس ان هم د ر تریبونی
باز که حداقل 70میلیون جمعیت ای ران از طریق پخش زنده
رادیویی امکان استماع ان را داشتند اتفاق افتاد از جهاتی متفاوت
بود و همین تفاوت خانواده اقای هاش��می را ب ر ان داشت که
به رغم میل باطنی در این شرایط حساس که دشمنان داخلی و
خارجی انقالب و مردم به اختالفات داخلی خانوادگی دوستداران
نظام دلخوش کرده اند ،مطالبی را نه در دفاع از یک خانواده یا
یک شخص بلکه در دفاع از اخالق اسالمی و انسانی و نظامی
مبتنی بر مکتب اهل بیت بیان دارد.
مطابق قانون هی چ کس حق ندارد قبل از اینکه متهم ی
در دادگاه های صالحه و به موجب حکم قطعی محکوم شود
جرائمی را به وی منتسب کند ،مضاف بر اینکه فرد مورد نظر
هنوز به دادگاه نرفت��ه و حتی اگر فرض��ا در دادگاه بدوی هم
محکوم شود کسی حق ندارد او را مجرم معرفی کند یا به این
عنوان از وی نام ببرد.
امام راحل پس از ترور ایت اهلل هاش��می توس��ط گروه
ی زنده بودن نهض��ت را به زنده بودن
منحرف فرقان در پیام
ایشان پیوند زدند و رهبری معظم انقالب هم درست در پایان
هشت سال ریاست جمهوری ایشان پای صندوق رای با صراحت
ه ر چه تمام تر فرمودند هی چ کس ب رای من هاشمی نم ی شود.
ب رای شخص ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی والیت فقیه به عنوان
یک اصل مترقی در قانون اساس��ی و به عنوان یک سرمایه
معنوی در فقه شیعه بسیار باالتر از ان است که در منازعات
سیاسی از ان هزینه نماید تا چه رسد به پاسخگویی به ناسزا ها.
در همین زمینه به خطب ه های جمعه ول ی امر مسلمین
که به جای دو رکعت نماز خوانده م ی ش��ود ،درب��اره ایت اهلل
هاشم ی رفس��نجانی توج��ه کنید«.اقای هاش��می را همه
م ی شناسند .من شناختم از ایش��ان مربوط به بعد از انقالب و
مسئولی ت های بعد از انقالب نیست .من از سال 1336یعنی
52سال قبل ایش��ان را از نزدیک م ی شناسم .اقای هاشمی
از اصل ی ترین افراد نهضت در دوران مب��ارزات بود .از مبارزان
جدی و پیگیر قب��ل از انقالب بود .بعد از پی��روزی انقالب از
موثرترین شخصی ت های جمهوری اسالمی در کنار امام بود.
پس از رحلت امام در کنار رهبری تا امروز .بارها این مرد تا مرز
شهادت پیش رفته .قبل از انقالب اموال خود را صرف انقالب
م ی کرد و به مبارزین م��ی داد .اینها خوب اس��ت که جوانان
بدانند بعد از انقالب ایش��ان مس��ئولی ت های زیادی داشت.
هشت سال رئی س جمهور بود .قبلش رئیس مجلس بود ،بعد
مسئولی ت های دیگری داشت و در طول این مدت هیچ موردی
را سراغ نداریم که ایشان ب رای خودش اندوخته ای از این انقالب
درست کرده باش��د .اینها حقایقی است که باید دانست.مردم
ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی و خانواده ایشان را م ی شناسند و
م ی دانند پدر این خانواده سال ها قبل از شروع علنی نهضت
اسالمی در عاشورای 1337در همدان به خاطر انتقاد از مفاسد
حکومت سلطنتی بازداشت و پس از ازادی از شهر اخ راج شد
و با شروع مبارزات وقتی رژیم پهلوی م ی خواست عرصه را بر
مراجع علما و طالب تنگ کند جزو اولین سربازان طلبه بود
که از قم به پادگان نظامی در ته ران اورده شد و از همان زمان
تا پیروزی انقالب زندگی ایش��ان در متواری بودن ،شکنجه،
بازداش��ت ،زندان و ممنوعیت از منبر بود و حتی حکم اعدام
ایشان با استناد به اسناد ساواک در ب ی دادگاه های پهلوی صادر
و با دخالت علما و مراجع قم و نجف جلوگیری شد.خانواده ای
که رئیس قوه قضائیه وقت در س��ال 1376و پ��س از پایان
هشت سال ریاست جمهوری پدر اعالم م ی کند نه تنها دارایی
انها زیاد نشده بلکه کم هم شده اس��ت .خانواده ای که مقام
معظم رهبری ،پ��در خانواده را با صف��ات متدین ،متعبد ،جزو
صلحای زمان ،عالم ی متفکر ،سیاستمداری هوشمند ،فقیهی
زمان شناس ،مجاهدی خستگی نشناس و ب رادری مه ربان ب رای
ضعیفان م ی شناسد.
در پای��ان ذکر ای��ن نکته ضروری اس��ت ک��ه ایت اهلل
هاشم ی رفسنجانی و خانواده ایش��ان این توهین و تهمت را
هم در کنار دیگر تهمت ها از اول انقالب تا کنون م ی گذارند
و با یاداوری این جمله امام(ره) که فرموده بودند احتمال قوی
م ی دهم پس از من ب رای انتقام جویی از من به بعضی از نزدیکان
و دوس��تانم تهمت هایی که من انها را ناروا م ی دانم بزنند و با
اتشی که باید مرا بسوزاند ،انان را بسوزانند و احیانا به صورت
دفاع از من ،انتقام مرا از انان بگی رند».
21
چهره ها
عکس های خبری
احمدی نژاد در سفر به خوزستان
بازگشت به زندان
علی اکبرجوانفکر
عل ی اکبر جوانفکر ،مشاور رئی س جمهوری و مدیرعامل
خبرگزاری ایرنا و روزنامه ای ران اس��ت ک��ه از چند ماه پیش
مشغول گذراندن دوران محکومیتش در زندان است .یک روز
ی جنجال ب ر انگیز رئی س جمهور از
مانده به شب یلدا این حام
زندان مرخصی گرفت تا ب رای درمان انچه مشکالت قلبی،
کبدی و کلیوی و همچنین درد شدید در ستون فق رات گفته
شده در بیمارستان اتیه ته ران بستری شود .در طول چهار روز
پوششجدیدالریجانی
کوچکترینفرزند
یاسر هاشمی رفسنجانی
خبرنامه
یاسر هاش��می بهرمانی ،کوچکترین فرزند هاشمی
رفسنجانی در گفت وگو با روزنامه اعتماد درباره کاندیداتوری
پدرش گفته اس��ت« :تا ام��روز که اقای هاش��می موافق
حضور دوباره در عرصه انتخابات ریاست جمهوری نیست،
اما رجوع به ایش��ان از س��وی گروه های مختلف زیاد شده
ولی من به ش��خصه مخالف ای��ن قضیه هس��تم و فکر
مثلث شماره 157
درحاشیهجلسهمجمعتشخیص
سرمقالهجنجالی
حبیب اهلل عسگراوالدی
حبی ب اهلل عسگراوالدی در س��رمقاله خود در روزنامه
رسالت نوشته است« :اقای احمدی نژاد چندی است نمای
حرکاتش به بهانه های گوناگون کوبیدن بر طبل واگرایی
با نزدیک ترین دوستان خود است .تصفی ه های پی درپی در
کابینه به بهانه داش��تن اختیار در قانون اساسی ب رای عزل
وزرا را م ی توان یک رویکرد انحرافی دانست ».وی طی هفته
گذشته سه سرمقاله در روزنامه رسالت در واکنش به سخنان
بازگشتاقایسخنگو
شکستن سکوت
غالمحسین الهام
«سکوتم را شکستید» این جمله ای است که روزنامه
ای ران مدعی است غالمحسین الهام در ابتدای گفت وگویش
با این روزنامه گفته اس��ت .اله��ام که مدتی اس��ت دوباره
در کس��وت س��خنگویی در دولت حاضر ش��ده است ،در
گفت وگویی با روزنامه ای ران گفته است« :عدالت در معنایی
که بتواند هم��ه اج��زای ان را دربر بگیرد و مق��وم انقالب
22
رئی س جمهور نوشته است .عسگراوالدی در یادداشت های
خود همچنین تصریح کرده 11« :روز خانه نش��ینی و عدم
پذیرش حکم رهبری در مورد ابقای وزیر اطالعات به عنوان
یک رفتار فوق العاده انحرافی جلوه داشته که افکار عمومی
هنوز ب رای ان توجیهی پیدا نکرده است .عدم همگرایی با
مجلس و عمل نکردن به برخی قوانین و نیز بهانه جویی در
مجادله با قضات در خصوص مبارزه با فساد و حکم جوانفکر
نشان م ی دهد رئی س جمهور محترم عالقه ای به وحدت قوا
و پایبندی به سازوکارهای قانونی موجود در قانون اساسی
ب رای تنظیم روابط قوا نشان نم ی دهد».
حبی ب اهلل عس��گراوالدی مس��لمان ،دبیرکل سابق
حزب موتلفه اس�لامی اس��ت ک��ه سال هاس��ت به عنوان
نماینده ول ی فقیه در کمیته ام��داد امام خمین ی (ره) فعالیت
م ی کند .وی در دوره های نخس ت وزیری شهید باهنر و دوره
اول نخس ت وزیری میرحسین موسوی وزیر بازرگانی بوده و
در دوره چهارم انتخابات ریاس��ت جمهوری نامزد این پست
ش��ده اس��ت .وی از زندانیان سیاس��ی در دوره محمدرضا
پهلوی بود که پس از تحمل ۱۳سال حبس از محکومیت
حبس ابد خود ،از زندان ازاد شد .همواره از وی به عنوان یکی
از چهره های موث��ر انقالب به ویژه میان بازاریان یاد ش��ده
است .وی چه در سال 84و چه در سال 88نهایتا از محمود
احمدی نژاد حمایت کرد ،اما در طول این سال ها حزب متبوع
وی همواره از منتقدان دولت بوده ان��د .احمدی نژاد پیش از
ماجرای خانه نشینی ب رای ایجاد وحدت میان اصولگرایان از
وی خواسته بود تا محوریت سامانه وحدت را در کنار والیتی
و حدادعادل به عهده گیرد.
باشد ،مدنظر اس��ت .تعریف این عدالت هم خیلی تعریف
س��اده ای ش��د! عرض کردم ادبیات اقای احمدی نژاد یک
ادبیات خ��اص محافل کامال علمی و ی��ک بحث انتزاعی
نبود .احمدی نژاد عدالت را به یک ش��اخصه ملموس ب رای
مردم تبدیل کرد .مردم باید پیش��رفت کشور ،برخورداری از
منابع ثروت و توزیع مناب��ع را لمس و درک م ی کردند ».وی
همچنین گفته اس��ت« :احمدی نژاد این ویژگی را داشت و
واقعا م ی خواست دولتش ،دولت محبت باشد ،نکته ای که
امی رالمومنی ن (ع) در نامه مالک و در برخی موارد دیگر روی
ان تاکید دارن��د که حاکم باید به طور جد دلس��وز و مهرورز
واقعی مردم باش��د .در این صورت اس��ت ک��ه جی ب های
خ��ودش را پر نخواه��د کرد و گ��روه خاص خ��ود را حاکم
نخواهد کرد».
الهام حقوقدان ،مدرس دانشگاه است .وی حقوقدان
شورای نگهبان ،سخنگوی دولت محمود احمدی نژاد ،وزیر
دادگستری و رئیس س��تاد مبارزه با قاچاق کاال و ارز بود .او،
ی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه
عضو هیات علم
ته ران اس��ت و پیش از ان س��خنگوی ش��ورای نگهبان و
مدتی نیز س��خنگوی قوه قضائیه بوده است .دارای مدرک
کارشناسی حقوق قضایی از دانش��گاه تهران ،کارشناسی
ارشد حقوق جزا و جرم شناس��ی از دانشگاه تربیت مدرس و
دکترای حقوق جزا و جرم شناسی از دانشگاه تربیت مدرس
اس��ت .الهام در مرداد ۱۳۸۹توس��ط محم��ود احمدی نژاد
به عنوان مش��اور حقوقی رئی س جمهور منصوب ش��د و در
10ابان ماه س��ال 91مج��ددا به عنوان س��خنگوی دولت
انتخاب گردید.
خبرنامه
م ی کنم درس��ت است اقای هاش��می اگر هم بخواهد وارد
این عرصه شود رئی س جمهور س��از باشد تا رئی س جمهور».
وی همچنین درباره پدر خود گفته اس��ت« :به نظرم اقای
هاشمی برخالف افرادی که شعار اصولگرایی م ی دهند روی
اصول پایبند اس��ت و تفکرات اصالح طلبانه دارد .ه ر کس
به مرور زمان دچار تغییر و تحول م ی ش��ود .اگر نشود جای
س��وال دارد .دلیل ندارد روش امروز با روش 10س��ال اینده
یکی باشد ولی ایش��ان همیش��ه به مبانی اصولی پایبند
بوده است».
یاسر هاش��می متولد 1350است و بیش��تر در حوزه
اقتصادی فعال بوده اس��ت .هرچن��د از وی به عنوان یکی
از فعاالن اصلی انتخابات به ویژه در س��ال 84یاد م ی شود.
خود او در این مصاحبه درباره تجربیات سیاس��ی اش گفته
اس��ت« :تجربه های زیادی بود .به نظرم ما در س��ال 84در
برخی تاکتی ک ها اش��تباهاتی داش��تیم ،اما اس��تراتژی ان
سال در مجموع درست بود .به ان سال ها که نگاه م ی کنم
ای راد اصلی یکدست نبودن ستاد مرکزی به معنای سازمان
کمپی��ن انتخاباتی و چارت ان بود که باعث م ی ش��د مثال
در یک محله از خیابان ش��ریعتی ش��ش س��تاد کنار هم
باش��ند .این هم به حمایت های گس��ترده برم ی گشت که
به نظرم باید مدیریت م ی ش��د اما در مجموع سیاس��ت ها
اشتباه نبود».
این اخرین
نسخه چاپی
نشریه
نیوزویک است
مثلث شماره 157
بعد از ان هم بیمارستان اتیه پذی رای او بود و هم مقامات و
روزنامه نگارانی که ب رای عیادت او امده بودند .او پس از اتمام
مدت مرخص ی اش به زندان بازگشت و این در حالی است که
وی به گفته وکیلش درخواست ازادی مشروط کرده است .به
گفته قهرمان شجاعی ،وکیل عل ی اکبر جوانفکر ،ب ر اساس
ماده 38قانون مجازات اسالمی و باتوجه به انکه سه ماه از
شش ماه حبس جوانفکر تمام شده ،وی مشمول قانون ازادی
مشروط خواهد شد .وی با اش��اره به اینکه درخواست ازادی
مش��روط جوانفکر مورد موافقت مس��ئوالن زندان هم قرار
گرفته است ،افزوده است« :امیدواریم از سوی بخش اجرای
احکام دادستانی این درخواس��ت مورد موافقت قرار گرفته و
او ازاد ش��ود ».جوانفکر دارای مدرک فوق دیپلم خبرنگاری
از دانش��گاه عالمه طباطبایی ،لیس��انس و فوق لیسانس
مدیریت دولت��ی از مرکز ام��وزش مدیریت دولتی اس��ت و
م ی گوید دکترای مدیریت در موسسه اورتگا و گازت اسپانیا
وابسته به دانشگاه کمپلوتنسه را طی کرده ،اما فرصت ب رای
ارائه تز خود دریافت نکرده است .وی در تاریخ ۲۹ابان ،۱۳۹۰
به دلیل چاپ مطالب خالف موازین اس�لامی به ۶ماه و به
دلیل انتشار تصاویر خالف عفت عمومی به ۶ماه دیگر و در
مجموع به یک سال زندان و همچنین سه سال محرومیت
از فعالی ت ه��ای مطبوعاتی محک��وم ش��د .از دیگر دالیل
محکومیت جوانفک��ر مصاحبه او با روزنام��ه اعتماد درباره
عملکرد قوه قضائیه و سخنان دادستان کل کشور و توهین
به حجاب اسالمی در ویژه نامه خاتون اعالم شد.
تایم اوباما را
به عنوان مرد
سال انتخاب
کرده است
سایت الف
به شرایط
این روزهای
اصالح طلبان
پرداخته
است
اتفاقات اخر
هفته مجلس
در کیهان
23
نقد و نظر
نـقدونظر
تداوم انتخابات در فضای عمومی
مثلث شماره 157
نگاهیبهاصالحیهقانونانتخاباتریاست جمهوری
فرشاد مهدی پور /دانشجوی دکترای سیاست گذاری فرهنگی
قان��ون انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری ای��ران در حال
بازنگری است و این تغییر از ابتدای پاییز ،مجلس و فضای
سیاسی کش��ور را درگیر خود کرده است .انچه بیشتر درباره
تغیی رات این قانون م��ورد توجه قرار گرفت��ه ،همان جهات
سیاسی -نظارتی روی داد است و صرف نظر از مخالفت ها و
موافقت هایی که در این باره (و جریان سیاسی تازه متولدشده
هوادار اصالح قانون مذکور) وجود دارد ،انچه به نظر م ی رسد
در ان به اجمال و شتاب زده مورد بحث قرار گرفته ،پیامدهای
عمومی انتخابات و به تعبیری دیگ��ر تاثی رات ان در فضای
عمومی است .نکاتی که تجربه انتخابات 88نشان م ی دهد
باید بیش از پیش در کانون توجه قرار م ی گرفت.
در بخش هایی از این اصالحیه ،توج��ه قانون گذار به
مقوله تبلیغات جلب شده و مشخصا از ایجاد سا زو کاری ب رای
پاسخگویی به افرادی که مورد توهین قرار گرفته اند ،سخن
گفته شده اس��ت .ه ر چند در این بخش ،با متداخل شدن دو
جمله در ماده 64این تصور پیدا ش��د ک��ه مجلس درصدد
حذف مناظره های زنده برامده اس��ت ،اما ب��ا دقت مجدد در
این بند روشن م ی ش��ود که انچه در باب اصالح برنامه های
نامزدها گفته ش��ده ،مربوط به برنامه های ضب ط شده است
و نه برنامه های زنده؛ و همین امر البت��ه در جای خود قابل
نقد اس��ت که چرا باید یک م��اده قانونی مه��م بدین نحو
نوشته و تصویب ش��ود که امکان بد فهمیده شدن اولیه از
ان ایجاد گردد .ماده 74نیز ،عبارت «مطبوعات و نشریات»
را به عبارت «کلیه رس��انه های عمومی و همگانی از قبیل
24
صد او سیما ،مطبوعات ،نشریات و رسانه های مجازی» تغییر
داده و در ماده 91هم عبارت «س��ایت خبری یا مرکز ارسال
پیامک» به بعد از عبارت «تعطیلی نشریه» اضافه شده است.
اینها نشانه هایی مثبت از توجه بیشتر به گستردگی فضای
رسانه ای اس��ت .اما در اینجا برخی از مهم ترین زمینه های
موجود در فضای انتخاباتی در قب��ل و بعد از ان مورد بحث
قرار نگرفته و توجه نشده اس��ت که بخش عمده ای از این
مجادالت و جار و جنجال ها در محیط شه ر ها رخ م ی دهد که
باید ب رای ان ب رنامه ریزی های الزم صورت گیرد.
انتخابات 88در نوع خود ش��اهد اتفاقی کم سابقه ای
بود که تقریبا (رسما) از ش��ب مناظره کذایی 13خرداد اغاز
و تا شامگاه چهارش��نبه 20خرداد نیز ادامه یافت؛ جمعیتی
هیجان زده و متراکم ،زنده باد و مرده باد گویان در میدان ها و
خیابان های اصلی پایتخت و بیشتر شهرهای بزرگ تجمع
م ی کرد و موضع سیاسی خاص خود را به نحوی قابل توجه
نش��ان م ی داد .ماموران حفظ نظم نیز صرف��ا در حد برقرار
نگه داش��تن امد و ش��د در امور دخالت م ی کردند و در جایی
مانند یک میدان مش��هور در مرکز ته ران ،گاهی بلندگوی
پلیس اعالم م ی کرد طرفداران فالن نامزد در شمال میدان و
فالن ی ها در پایین! می زان مداخله حاکمیتی در همین حدود
بود و کمتر موردی نیز از شرارت و درگیری گزارش شد .انرژی
متراکم شده از ان شب ها ،بخش مهمی از حوادث اغتشاشی
هفته های بعد را به وجود اورد و عالوه بر ان ،اعالم گردهمایی
سازمان یافته از س��وی رقبای اصلی در خیابان های ته ران،
قبل و بعد از انتخابات .ایجاد حلقه انتخاباتی میان دو میدان
شمال و جنوبی شهر در هی چ جای قانون انتخابات پی ش بینی
نش��ده و ایضا برگزاری جش��ن پیروزی ی��ا راهپیمای ی های
حمایتی دیگر .اینها از جمل��ه مهم ترین بازنمای ی های یک
انتخاب سیاس��ی در حوزه عمومی اس��ت که ه��م قانون
انتخابات پیشین در این باره سکوت کرده بود و هم مع االسف
اصالحیه جدید ب ه ان ها نپرداخته است ،انهم در حالی که در
همان روزهای قبل از انتخابات این موضوع از سوی رهبری
مورد توجه قرار گرفته بود؛ «من شنیدم و اطالع پیدا کردم که
در خیابان ها بعضى از جوانان طرفدار نامزدها م ی روند -حاال
من درباره این رفتن تو خیابان ها حرفى نم ی زنم -اما موکدا
م ی گویم :مبادا این خیابان گردى ها به مقابله ،به مجادله و
به درگیرى بینجامد؛ مواظب باش��ید .اگر کسى را دیدید که
اصرار بر اغتشاش و درگیرى دارد ،بدانید او یا خائن است ،یا
بسیار غافل است ».در واقع این دغدغه که بعدها در ترکیب
«اردوکش��ی خیابانی» خود را نش��ان داد ،کجای اصالحیه
مذکور دیده و بدان توجه شده اس��ت؟ ایا همه مسائل با رفع
اش��کال س��از و کارهای اجرایی و نظارتی (که در جای خود
اموری مهم و درستند) ،بسامان م ی ش��ود یا باید در نگاهی
کالن تر ،قانون جامع انتخابات را فارغ از ش��تاب زدگ ی های
جریانی و گروهی نوش��ت؟ ای��ن ش��تاب زدگ ی ها انبانی از
مشکالت ریز و درشت را بر جا م ی گذارد و مضاف بر انکه از
اساس به برخی نیازهای نیز پاسخ نم ی دهد ،درست مشابه
اصالح چندباره اساسنامه دانشگاه ازاد در شورایعالی انقالب
فرهنگی که مبهم بودن اجرای ان ،عجله تدوین کنندگانش
را خیلی زود علنی کرد.
همین بح��ث را در موضوع رس��انه ها نی��ز م ی توان
مورد نظر ق��رار داد ،چرا که صرف اضافه ک��ردن یک کلمه
پیامک یا فضای مجازی به مفاد قانون ،رافع مشکل نیست.
این حوزه های نوی��ن ارتباطی دارای مختصاتی اس��ت که
به هی چ وجه با نمونه های دیگر ارتباطات جمعی قابل مقایسه
نیست و مثال امکان ارسال گروهی پیامک از خارج از کشور یا
یک فرستنده مخفی در داخل ،موضوعی نیست که به اتکای
اضافه ش��دن یک لفظ (که البته در جای خ��ود نیازی اولیه
است) ،بشود ان را سامان داد .حوزه متکثر ،فعال و چندوجهی
متاثر از یامدهای ب ی نظمی جه��ان ،نیازمند وضع قوانینی
جامع تر و منعطف تر است؛ به گونه ای که تنها همه مسائل
رخ داده را مطمح نظر نداشته باشد (که متاسفانه در این مورد
این گونه هم نیست) ،بلکه چشم اندازهایی طوالن ی تر را نیز
در دستور کار قرار دهد.
بازتولید معنا ،خصلت سنت های پویا
در پاسخ به برخی شبهات
زهیر توکلی /نویسنده و شاعر
نـقدونظر
مثلث شماره 157
دو هفته پیش گفتاری اغاز کردیم در پاسخ به شبهه ای
دیگر .شبهه این اس��ت« :فرهنگ گذشته ای ران یعنی ای ران
باستان ،فرهنگ شادمانی بوده است و پس از اسالم و به طور
خاص ،پس از صفویه ،به خاطر غلبه تشیع ،این همه عزاداری
در کشور ما رواج یافته است».
گفتیم که این شبهه ،مبتنی بر سه ادعاست:
-1فرهن��گ ای ران پیش از اس�لام ،فرهنگ ش��ادی
بوده است.
-2فرهنگ اسالمی و به طور خاص ،فرهنگ شیعه،
غ مزاست و با شادی میان ه چندانی ندارد.
-3ایی ن های سوگ در شیعه و به ویژه عزاداری بر امام
حسین – علیه السالم – نقش اصلی را در اندوه محور بودن
فرهنگ شیعی دارد.
هفته پیش ،قبل از بررسی این س��ه ادعا ،یک سوال
کلیدی را طرح افکندی��م« :ایا خود غم و ش��ادی ،بالذات و
ف ی نفسه ارزشمند هستند؟»
انجا به تفصیل درباره این سوال ،اندیشیدیم و به این
نتیجه رسیدیم که غم و شادی ارزش ذاتی ندارند و شرافت
غم یا شادی ،بس��تگی به عواملی دارد که به تفصیل درباره
ان سخن گفته ش��د و خوانندگان را به مثلث دو هفته پیش
ارجاع م ی دهم .سپس هفته پیش این بحث را بازکردیم که
این شبهه صورتی نو از ش��بهه ای قدیمی است ،از این قرار
که وقتی م ی گویند که فرهنگ اسالمی و به ویژه فرهنگ
شیعی ،غم زا و غم ستا بوده اس��ت ،م ی خواهند به واقع این
ادعا را طرح کنند که این فرهنگ ،خش��نودی و خرس��ندی
ب رای ای رانیان به ارمغان نیاورده اس��ت .انها ادعا م ی کنند که
ای رانیان ،پیش از ورود اس�لام ،خوش��بخت بوده اند و پس از
اسالم ،داستان عوض ش��د و این همه دعوت به ترک دنیا و
این همه مذمت دنیا در ادبیات فارسی ،نوعی مبارزه منفی با
این بدبختی تاریخی است و این همه تقدیس غم در ادبیات
فارس��ی ،بازتاب همین فاجع ه دیدگی تاریخی بوده اس��ت و
ایی ن هایی که محورشان غمگنانگی است و در راس همه انها
ایی ن های سوگ در فرهنگ شیعی ،از نظر ژرفنای تاریخی
– اجتماعی ،ریش��ه در همین ناکامی تاریخی ای رانیان دارد.
این شبهه از نظر تبارشناسی ش��بهه هایی که در این دوران
جدید طرح افکنده اند ،از تبار شبهه هایی است که از اردوگاه
مل ی گرایان افراطی بیرون امده است ،مل ی گرایی با سمت و
سوی تقدیس ای ران باستان و نژاد اریایی که الجرم و بالمال،
ان روی دیگر س��که این نوع مل ی گرایی ،چنین پدیده هایی
خواهد بود« :اسالم س��تیزی ،عرب ستیزی و ترک ستیزی».
این خالصه مباحث این دو هفته بود و اکنون به خود شبهه
م ی پردازیم.
***
یکی دیگر از اغلوطه های این شبهه این است « :غم،
همان افسردگی اس��ت ».در حالی که هر شخص غمگین
یا هر جامعه غمگینی لزوما افس��رده نیس��تند .افسردن در
فارسی دری یعنی فارس��ی فردوس��ی و مولوی و سنایی و
عطار و ...به معنی یخ بستن اس��ت .اب فسرد یعنی اب یخ
بست .افسردگی به معنی یک اختالل روانی نیز مهم ترین
خصوصیتش ،همین یخ بستن روانی است .به عبارت دیگر،
مهم ترین وجه کالن یک بیمار افس��رده ،همین انس��داد و
فروبستگی عاطفی – هیجانی است .پس غمناکی و اندوه،
به خودی خود و به تنهایی ،عالمت افس��ردگی نیست .یک
یزنم .پدری مرده است .فقدان او ضربه بزرگی بر پیکره
مثال م
خانواده وارد کرده است .این پدر یک پسر داشته است و یک
دختر .اکنون که بیش از یک س��ال از درگذشت پدر گذشته،
پسر ،هنوز گاهی ،عصر پنج شنب ه ای سر خاک پدر م ی رود و
اشکی م ی ریزد و سپس به خانه و زندگ ی اش بازم ی گردد .او در
طول هفته غمگین است و گاهی دو سه هفته طول م ی کشد
تا البه الی ب رنامه هایش وقتی باز کند و سر خاک پدر برود ولی
هر بار خودش را ضبط و ربط م ی کند و زندگ ی اش را م ی گذراند
تا باز در یکی از پنج شنب ه ها بر ارامگاه پدر بنشیند و عقده دل
وا کند .اما دختر که به پدر وابسته تر بوده است ،هرگز سر قبر
پدر نم ی رود و عموما یادی هم از پدر نم ی کند و اگر ب رادر یا
مادر یادی به میان بیاورند ،همراهی با انها نشان نم ی دهد،
مثال به بهانه ای حرف را عوض م ی کند یا برم ی خیزد و م ی رود
پشت میز کامپیوتر م ی نشیند و صفحه اینترنت را باز م ی کند.
خب ،در ظاهر ،انکه بیشتر غمگین است ،پسر است .اوست
که هنوز پس از گذشت س��الگرد پدر هم نتوانسته دل بکند
و گاه و بیگاه م ی رود س��ر وقت پدری که دیگر نیست ،یک
سنگ قبر است و بس و انجا اشک م ی ریزد و وقت و ب ی وقت
از او یاد م ی کند .درست اس��ت؟ خیر؛ درست نیست؛ کامال
غلط است .از نظر یک روانش��ناس ،ان که سالم است ،پسر
است و ان که رفتارش ،نشانه های خطرناک بالینی به دست
م ی دهد ،دختر است .پسر ،سالم است؛ حسگرهای هیجانی
و عاطف ی اش فعالند و به تحریکات و انگیزش های بیرونی،
واکنش نشان م ی دهند .پدر نیس��ت و این نبودن به چشم
م ی اید و جا به جای زندگی ،خود را نشان م ی دهد و این حس
فقدان ،واکنش��ی هیجانی – عاطفی در پسر ایجاد م ی کند
که همان غم اس��ت .همان واکنش��ی که باید در دختر هم
شدیدتر ب رانگیخته شود ولی نم ی شود زی را او یخ بسته است،
او «افسرده» است .کسانی که م ی گویند اسالم ب رای مردم
ای ران ،یادگاری جز غم نگذاشت ،مقصودشان از غم ،افسردگی
و دلمردگی اس��ت .اینها باید به این پرسش پاسخ دهند که
چگونه یک سنت از فاجعه سهمناکی به نام حمله چنگیز و
پس از ان حمله هوالکوخان و پس از ان حمله تاتارها (تیمور
لنگ) عبور م ی کند و نه تنها به حی��ات خود ادامه م ی دهد،
بلکه درست در فاصله همین س��ه فاجعه تاریخی ،یعنی در
ت بزرگ را به بشریت
یک مقطع ص دو پنجاه ساله سه شخصی
تقدیم م ی کند :مولوی ،سعدی و حافظ .اگر پویایی و خالقیت
را مالک زنده بودن یک س��نت بدانیم ،ایا وجود همین س��ه
شخصیت بزرگ ،ب رای نقض ادعای پان ای رانیس ت ها کافی
نیست؟ من فقط همین سه را نام بردم ،وگرنه در همین مقطع
تاریخی بزرگانی چون ش��هاب الدین ابو حفص س��هروردی،
نجم الدی��ن رازی ،صدر الدی��ن قونوی ،فخر الدی��ن ع راقی،
خواجه نصی رالدین طوس��ی ،خواجه رش��ی د الدین فضل اهلل
همدانی ،قطب الدین شی رازی ،میر سی د علی شریف جرجانی،
س��ع د الدین تفتازانی ،قطب الدین رازی ،بابا افضل کاشانی،
صف ی الدین ارم��وی ،عب د الق��ادر مراغی ،زکری��ای قزوینی،
حمد اهلل مستوفی و ...در علوم مختلفی چون عرفان نظری،
فلسفه ،ریاضیات ،موسیقی ،طب ،منطق ،کالم ،علوم ادبی،
تاریخ ،جغ رافیا و ...در حوزه تمدنی ای ران -اسالم م ی زیسته اند
و به فارس��ی و عربی امهات اثار این علوم را تالیف کرده اند.
در حوزه عملی تمدن س��ازی فقط اشاره به دو مورد م ی کنم:
-1رصدخانه مراغه ک��ه تا ان روز در جه��ان ب ی نظیر بود و
به همت خواجه نصی ر الدین طوس��ی بنا ش��د و صرفا یک
رصدخانه نبود ،بلکه یک فرهنگس��تان علوم به تمام معنی
کلمه بود -2 .ربع رش��یدی که وزیر ب��زرگ روزگار ایلخانان،
خواجه رش��ی د الدین فضل اهلل همدانی بنا کرد و یک شهرک
دانشگاهی با تمام استانداردهای الزم بود .این دوره تاریخی،
یک مثال بود وگرنه تاریخ ای ران پس از اسالم تا پیش از دوران
جدید ،دو چرخه موازی را نشان م ی دهد -1 :مصائب تاریخی
که یا به خاطر شرایط اقلیمی بر مردم تحمیل م ی شد مثل
قحط ی های بزرگ از قبیل قحطی خ راس��ان در استانه قرن
پنجم هجری یا به واسطه ش��رایط سیاسی بر سر مردم اوار
م ی شد از قبیل هجوم اقوام بیگانه یا گی ر و دارهای حکام ی
که در قلمرو فالت ای ران یا قلمرو زبان فارسی کشاکش قدرت
داشتند -2 .بازتولید مدام می راث گذشته ای ران و اسالم و تعامل
مدام با می راث حوزه های تمدنی یا زبانی دیگر که اتفاقا یکی از
عجایب ،همین است یعنی همین خصوصیت اقلیمی ای ران
که ان را در معرض بزرگترین فجای��ع تاریخی یعنی هجوم
مداوم بیگان��گان (غزها ،مغول ها ،تاتاره��ا ،ازبک ها ،خزرها،
افغان ها ،عثمان ی ها و )...قرار م ی داد ،وقتی با ان چرخه مداوم
«خلق و ش��رح و جرح» فرهنگی -علم ی -معنوی تالقی
م ی کند ،اورده هایی را از س��نت های دیگر مثل سنت شرق
دور به خصوص چین در اختیار سنت ای رانی – اسالمی قرار
م ی دهد و همین اورده ها در کارگاه ذوق و اندیشه نمایندگان
سنت اسالمی – ای رانی ،رنگ بومی به خود م ی گیرند .بعید
است که مردم ای ران در هی چ یک از مقاطع تاریخی ،به اندازه
دوران محنت مغول و تاتار ،غمگین بوده باشند ،ولی چنان که
ی -معنوی ،مطلقا
دیدیم از نقطه نظر حیات فرهنگی -علم
انسداد و فروبستگی در کار نبوده و اثار بزرگ و بعضا یکه و
منحصر به فردی مثل غزلیات حافظ شی رازی و مثنوی مولوی
خلق شده اس��ت .این همان فرق غمگین بودن و افسردگی
است .حال م ی پرسیم این چه سنتی است که از غمبارترین
فجایع تاریخی عبور م ی کند و امتداد و استمرار خود را از دست
نم ی دهد؟ بزرگی یک سنت ،به مظاهری مثل ایی ن های جشن
و سوگ یا نمودها و نمادهای ش��ادیانه یا غمگنانه نیست؛
بزرگی یک سنت به قدرت ان سنت در توضیح معنا و توزیع
مبادی و مبانی معرفت ی در مواق��ف و موقعی ت های متضاد
تاریخی و اجتماعی است؛ ان انسداد و فروبستگی جمعی و
ان یخ زدگی و افسردگی تاریخی وقتی پیش م ی اید که سنت
در قبال موقعی ت های تازه ،قدرت تاوی��ل و توانایی بازیابی
معنا را از دس��ت م ی دهد و انحطاط و زوال ان اغاز م ی شود.
نمونه اعالی درامیختگی اندوه تاریخی و یکپارچگی معنای
زنده که از ان عصر به یادگار مانده است ،دیوان حافظ شی رازی
است .در کمتر کتابی و شاید بشود گفت در هیچ کتابی ،به
اندازه این کتاب ،زنگ و طنین اندوه و درد به گوش نم ی رسد
و نیز در کمتر کتابی این همه نشاط وجودی و تسکین خاطر
فراهم امده است.
در این کت��اب ،کالن ترین مناظر و مزای��ای معرفتی
تاریخ ای ران که هر یک در کالبد مس��لک و مشربی خاص،
تش��خص و تعین اجتماعی – تاریخی داش��ته اند ،در حال
دیالوگ های پارادوکسیکال هستند و در دنیای این کتاب و به
واقع در عالمی که حافظ دارد ،به نوعی وحدت در عین کثرت
رسیده اند و این نیست مگر به خاطر زاویه دید تازه ای که حافظ
با خالقیتی قریب به حد اعجاز بر سنت و تاریخ خود گشوده
است .حال م ی گوییم که هر سنت زنده ای ب رای بازیابی معنا
و تجدید مالقات با مبادی خویش ،سا زو کارهایی دارد .اگر ان
س��نت ،واقعا متصف به صفت «زنده» باشد ،ان سا زو کارها،
در دل ان س��نت و باتوجه به مجموعه داللت های پیشین و
پی رامونی ،زندگ ی بخش هستند حتی اگر مضمون و مفاد انها،
موجد اندوه باشد و ایی ن س��وگ امام حسین – علی ه السالم
در سنت ای رانی – اس�لامی ،از بنیادی ترین مصادیق اینسا زو کارهاست .درباره این موضوع ،به امید خدا در هفته های
اینده سخن خواهیم گفتg .
25
بحراناقتصادی و مهاجرستیزی
ت افراطی در اروپا قدرت گرفته است؟
چرا راس
شاپور سلیمی /دانشجوی دکترای علوم سیاسی
نـقدونظر
بعد از جنگ جهانی اول ،اروپای غربی ش��اهد ظهور
جنب ش های فاشیستی در کش��ورهایی چون المان ،ایتالیا،
فرانسه ،انگلستان و ...بود؛ این جنب ش ها توانستند در ایتالیا
از س��ال 1922و در المان در س��ال 1933قدرت را به دست
گیرند و منشاء ش��کل گیری نظام های سیاسی توتالیتر در
نیمه اول قرن بیستم ش��دند که تا ان دوران ،جامعه بشری
اینگونه رژیم ها را تجربه نکرده ب��ود .ضعف حکومت های
لیب رال دموکرات در المان و ایتالیا در این سال ها و انتقادات
وسیع از ان ،از سوی چپ گرایان والیتیس ت ها و بحران های
اقتصادی ،اجتماعی و توده ای بدون جامعه ،س��رگردانی و
ب ی ریش��گی طبقه متوس��ط پایین که عمده ترین حامیان
جنب ش های فاشیس��تی در این دوران بودن��د (بنا به گفته
مفس��ران و منتقدی��ن فاشیس��م از قبی��ل کارل مانهایم،
بورجسه ،اریک فروم ،دوفلیچی و ،)...نضج گرفتن گرایشات
راسیس��تی و اریای ی محوری زمینه مناسبی ب رای موفقیت
این جنب ش ها پدید اورد که نهایتا به رژیم های پوپولیستی
و توتالیتری منجر شدند که بعدها با گرایشات امپریالیستی
و توس��ع ه طلبانه خود س��بب جنگ دوم جهانی و کش��تار
میلیون ها انسان در اروپا گش��تند .از منظر اندیشه سیاسی
نیز متفکرانی چون افالطون ،ماکیاولی ،بُدن ،هابز ،هگل،
کارالیل ،نیچه ،س��ورل ،اش��پنگلر ،دوگوبینو ،چمب رلین و
رمانتی ک های قرن ،19جامع ه شناس��ان نخب ه گرایی چون
پاره تو ،موس��کا ،میخل��ز و ...در مظان اتهام ق��رار گرفته و
به عنوان منابع فکری – فلسفی فاشیسم معرفی شده اند.
رژیم های فاشیس��تی به عنوان ش��کلی از یک پدیده
وسیعتری به نام توتالیتاریسم نیز مورد بررسی قرار گرفته اند؛
این مساله از سوی کسانی چون هانا ارنت ،کارل فریدریش
و نظریه پ��ردازان لیب رال در خالل جنگ س��رد مورد تاکید
قرار گرفت؛ رژیم های راست افراطی نقاط مشترک زیادی با
توتالیتاریسم چپ (استالینیسم در شوروی) و ...داشتند()1
که عبارتند از :تک حزبی بودن رژیم ،تسلط حزب بر دولت،
ضدیت با گفتمان لیب رال دموکراس��ی ،عقل ستیزی ،درک
ارگانی��ک از پدیده دول��ت ،انحصار اقتصاد ،ام��ور نظامی،
رسانه ها و ...از س��وی دولت ،محوریت رهبری ،تالش ب رای
کنترل و س��یطره بر کلیه حوزه های ف��ردی و اجتماعی در
جامعه ،ضدیت با فردگرایی و فردیت ،ناسیونالیسم افراطی
یا گرایشات راسیس��تی (اریای ی محوری در المان) ،برقراری
حکومت مبتن ی بر ارعاب و وحشت ،گرایشات امپریالیستی
در خارج و ب ی توجهی به حقوق بی ن الملل ،نخب ه گرایی ،انکار
اصل مساوات بشری ،تحسین جنگ و...
شکست محورمتحدین در جنگ دوم جهانی و تبعات
هولناک این جنگ ب رای جامعه بش��ری چنان بود که کمتر
کسی تصور م ی کرد که جریانات فاشیستی ب رای بار دیگر
ظهور و در حیات سیاسی این جوامع مورد حمایت توده های
مردم قرار گیرند .اما دیری نگذشت که رژیم ها و جنب ش های
الهام گرفته از ان در چندین کش��ور اروپایی و غیر اروپایی
در اواخر دهه 1940شکل گرفتند .پرون در ارژانتین ،فرانکو
در اس��پانیا ،س��االزار در پرتغال و جنب ش های��ی در اروپای
شرقی و...
از س��ویی دیگر در س��ال ،1949حزب سوسیالیست
رایش توس��ط یک ژنرال ارتش س��ابق به نام فریتز دورلز،
به عنوان اولین حزب نئوفاشیس��ت در المان تشکیل شد؛
این حزب سمپاتی اشکاری با نازیسم داشت و در انتخابات
مثلث شماره 157
26
منطقه ای سال 1951در ایالت لویرساکسونی «Lower
11 »Saxonyدرصد ارا را به دست اورد .نهایتا فعالیتش
به دلیل طرفداری از نازیس��م (مطابق قانون نازی زدایی در
المان) در سال 1952ممنوع اعالم گردید .حزب دموکراتیک
ملی المان در سال 1964از سوی والدمارشوتز بنیانگذاری
شد .بعدها احزاب دیگری با گرایش��ات افراطی مانند حزب
مردم المان نیز یا جمهوریخواهان و ...ش��کل گرفتند؛ این
احزاب گرایشات ش��دید مهاجر س��تیزی داش��تند و شعار
اصل ی شان «المان ب رای المان ی ها» بود؛ جمهوری خواهان
در سال 7/5 ،1989درصد ارا را در انتخابات المان غربی به
دست اوردند.
جنب��ش اجتماع��ی ایتالی��ا ،یک��ی از بزرگتری��ن
جنب ش های نئوفاشیس��ت در اروپای غربی بود که در سال
1946بنیانگ��ذاری و در میانه دهه 90عن��وان اتحاد ملی
« » national unionرا ب رای خود برگزید و با به دست
اوردن 14درصد ارا در انتخابات ملی ایتالیا در س��ال،1995
5کرسی وزارت را در حکومت ائتالفی ب رلوسکنی به دست
اورد.
جنبش سوسیالیست ملی در روز تولد هیتلر در اوایل
دهه 1960در بریتانیا به رهبری اندریو برونز ش��کل گرفت.
بعد از ان جبهه ملی یا حزب ملی بریتانیا از س��ازمان های
عمده و افراطی در این کشور بودند؛ برونز همچنین به عنوان
نامزد حزب ملی بریتانیا به پارلمان بریتانیا راه یافت .حزب
ازادی استرالیا نیز در سال 1959تشکیل گردید؛ بعد از سال
1986از سوی جورج هایدر رهبری شد و در انتخابات منطقه
42 ،1999درصد ارا را به دست اورد)2( .
مارتین بلینخورن در کتابش ،به بحث از شکل گیری
و گسترش احزاب و سازمان های راست افراطی بعد از 1945
و در اروپای ش��رقی بعد از 1989م ی پردازد؛ از نظر او اگرچه
این اقلی ت های سیاسی به اندازه فاشیس ت های کالسیک
بر ایده ال های س��ابق تاکید نم ی ورزند ،اما متعهد به برخی
اسطوره ها و تحسین دس��تاوردهای فاشیسم و نازیسم در
اروپا پرداخته و انها را در راس��تای اهداف سیاسی خود مورد
بهره برداری قرار م ی دهند .در مهمترین کشورهای اروپایی
نمونه هایی از این سازمان ها م ی توان ذکر کرد که فعالیت
انها قابل توجه و عمدتا خشونت دیوانه واری را تا اندازه زیادی
از خود بروز م ی دهند؛ که م ی توان به جنبش اجتماعی ایتالیا،
دموکرات های مل��ی المان ،جمهوریخواه��ان ،اتحاد مردم
المان ،جنبش یکپارچه (متحد بریتانیا) ،جبهه ملی و حزب
ملی بریتانیا اشاره کرد)3(.
راست افراطی و مهاجرستیزی در اروپا
از دهه 60کش��ورهای امریکای��ی و اروپایی با خیل
عظیم مهاجران اس��یایی و امریکای التین مواجه ش��دند.
ای��ن مهاجرت ها در اواخ��ر ده��ه 1980و 1990زنگ خطر
سیاس��ی را در همه کش��ورهای اروپایی ،در مورد اش��کال
جدید مهاجرت به ویژه خطر افزایش مهاجران غیرقانونی و
پناه جویان سیاسی به صدا در اورد؛ این اشکال غیر اختیاری
مهاجرت به هشدار سیاس��ی منجر گردید؛ چراکه حاکی از
این بود که دولت -ملت ها کنترل بر مرزهایشان و بناب راین
اداره سرزمین و جمعیت تحت اختیارشان را از دست داده اند؛
همچنین این مهاجرت ه��ا به ویژه از این منظر مس��اله زا
تلقی م ی ش��دند که در بردارن��ده مهاجران جهان س��ومی
بودند .بناب راین در اروپا به خاطر باز شدن مرزهای ملی درون
اتحادیه اروپا ،مهاجرت های غیرقانونی به یک معضل جدی
تبدیل گردید .کشورهای اسپانیا ،ایتالیا و پرتغال که تا این
اواخر مهاجر فرست به دیگر کشورها بودند اکنون به دلیل
استخدام کارگران یدی غیرماهر ب رای ایجاد صنایع خدماتی
به مقصدی ب رای مهاجران غیرقانونی از افریقای ش��مالی
تبدیل شده اند .دیگر کشورهای اروپایی نیز نگران هستند،
چراکه باز ش��دن مرزهای مل��ی را به منزله اج��ازه دادن به
مهاجرت های غیرقانونی در سراسر اتحادیه تلقی م ی کنند.
تعداد پناه جویان و اوارگان افزایش یافته ،به طوری که اکنون
تا 23میلیون در سراسر جهان تخمی ن زده م ی شود)4( .
مهاجران در این کشورهای اروپایی همواره با مسائل
عمده ای مواجه بوده اند؛ از انجاکه بیش��تر مهاجران هویت
اولیه خود را حفظ و حاضر به ادغام در هویت جامعه میزبان
نیس��تند؛ این مس��اله انها را با مش��کالت مختلفی درگیر
م ی سازد .بحث حقوق ش��هروندی این مردمان نیز همواره
منش��اء مجادالتی وس��یعی در محافل اکادمیک و حوزه
عمومی این جوامع بوده است .وجود مهاجران و مشکالت
اجتماعی که به واس��طه ورود به انها نس��بت داده م ی شود
باعث بهره برداری سیاس��ی این مساله از س��وی جریانات
راست افراطی در چند دهه اخیر شده است .یکی از پایه های
گفتمان سیاس��ی و تبلیغی این جریانات ،بس��تن مرزها و
تهدید مهاجران ب رای این کش��ورها بوده اس��ت؛ عمدتا در
هنگام بحران های اقتصادی نیز این تبلیغات بیشتر نضج
م ی گیرد و به واس��طه ان ،جریانات افراطی توانسته اند ارای
قابل توجهی در حیات سیاسی کشورهای مختلف اروپایی
به دس��ت اورند؛ این جریان��ات با «غیرت»س��ازی عمدتا
مهاجران و به ویژه مسلمانان را به عنوان تهدید ب رای جوامع
اروپایی مطرح م ی کنند و با ارائه تصویری منفی و خش��ن،
س��عی در تحریک افکار عموم��ی ضد انها هس��تند؛ این
«دیگری» جدیدی که راست افراطی سعی در ساخت ان به
مثابه تهدید نوین اروپا دارد ،یهودیان نیستند ،بلکه مهاجران
و مسلمانان هس��تند .به کرار در این چند دهه خیابان های
کشورهای اروپایی ش��اهد حمالت نیروهای راست افراطی
به مهاجران بوده اس��ت .وقوع برخی بمب گذاری ها در اروپا
و حادث��ه 11س��پتامبر در امریکا ،پیش از پی��ش به پدیده
اسالم ستیزی و اسالم ه راسی ( )Islam Phobiaدر غرب
دامن زده است .بازنمایی و پوشش خبری برخی از رسانه ها
از اسالم و مسلمانان در این کشورها که سعی در معرفی ان
به مثابه عوامل افراط ی گری دارند ،این پدیده را تشدید کرده
است .ادوار سعید کتاب اسالم و رسانه خود را در سال ،1996
در نقد ترسیم چنین سیمایی از اسالم نگاشت.
ح��وادث 2011ن��روژ که به وس��یله ی��ک بنیادگرای
مس��یحی اندرس بری��وک انج��ام گرفت به م��رگ ده ها
نف��ر انجامید .گرایش��ات اسالم س��تیزی این ش��خص در
نوشته هایش که بعدها در اختیار رسانه ها قرا رگرفت اشکار
و نمایان اس��ت یا مارین لوپن رهبر جبهه ملی فرانسه ،در
کسوت نماینده پارلمان اروپا که انجام فرائض در فرانسه را
به مانند اش��غالگری نازی ها قلمداد کرده است؛ همه حاکی
از روند اسالم ستیزی اشکار در این جوامع دارد که م ی توان
منشاء مشکالت بیش��تری برای اقلیت مس��لمان در این
کشورها گردد.
مخالفت ب��ا اروپای واح��د و اقتصاد مش��ترک ،چند
فرهنگ گرایی ،جهانی ش��دن ،نفرت از یهودیان ،تاکید بر
هویت ملی و پاسداش��ت همه جانبه ان ،بیگانه هراس��ی
و ...عناصر دیگر گفتمان سیاس��ی جریانات راست افراطی
م ی باشند.
دستاوردهای سیاس�ی راست افراطی در سال های
اخیر
بروز بحران اقتصادی در سال های اخیر در کشورهای
مختلف اروپایی با تورم و بی��کاری ( 22درصد باالتر در کل
اتحادیه اروپا) گس��ترده ای همراه بوده است .این وضعیت
نـقدونظر
مثلث شماره 157
اشفته اقتصادی ،زمینه مناسبی ب رای احزاب راست افراطی
فراهم کرد که بتواند از چنین فضایی بهره برداری و بتوانند
در عرصه سیاس��ی این جوامع به نیروی تاثیرگذاری تبدیل
شوند؛ این مس��اله نگران ی های عمده ای را بین جریانات و
محافل دموکرات در این جوامع دامن زده است.
حزب نئوفاشیست ( )Neofascist – jobbikدر
مجارستان موفق ش��د که 17درصد ارا را در انتخابات 2010
این کشور به دست اورد .دو حزب راست افراطی در استرالیا
(incorporationg some old and newnazi
)sympathizetsنیز 30درصد را در انتخابات عمومی
2008از طریق ارائه یک پلتفرم ضدمهاجرت و اتحادیه اروپا
کس��ب کردند؛ در واقع حمایت از حزب مردم محافظه کار و
جریان سوسیال دموکرات ها تاحدودی در این سال ها کاهش
یافته است)5(.
در ایتالیا حزب متحد در حکومت ب رلوسکنی ،ب رای جلب
اعتماد و بسیج مردم متوسل به عرضه و تبلیغ پلتفرمی کردند
که در ان به گرایشات ضدمهاجران افریقایی و دفاع از فرهنگ
اصیل کاتولیک ایتالیایی در ب رابر چند فرهنگ گرایی تاکید
قابل توجهی شده بود .در بلژیک بخش قابل توجهی از مردم
فالندر از حزب ناسیونالیست فلمان ،تحت عنوان vlaams
Blockکه بعد از 2004ب��ه Vlaams Belangتغییر
شکل و نام داد حمایت کرده و م ی کنند.
در فرانس��ه ک��ه از مهمتری��ن کش��ورهای اتحادیه
اروپاست ،جبهه ملی در زندگی سیاسی این کشور همیشه
حضور و تاثیرگذار بوده اس��ت؛ این حزب گرایشات افراطی
ناسیونالیستی و مهاجرستیزی را رسما تبلیغ م ی کند .اگرچه
در یک دهه پیش با اقبال کمی از سوی افکار عمومی مواجه
شد؛ اما با به قدرت رسیدن مارین لوپن دختر ژان ماری لوپن
( )jean mariele penرهب��ر س��ابق و بنیانگذار این
حزب ،در انتخابات ریاست جمهوری اخیر توانست نزدیک به
18درصد ارای مردم فرانسه را به دست اورد ،سارکوزی و اوالند
هر یک به ترتیب 27و 29درصد ارا را کسب کردند؛ خود این
نشان دهنده این است که برخی از اقشار و نیروهای فرانسوی
مس��تعد پذیرش و حمایت از گرایش��ات ش��به فاشیستی
هس��تند .در این انتخابات که در 2012برگزارش شد ،جبهه
ملی ارای زیادی را از روستاها و کارگران به دست اورده بود.
در المان ح��زب دموکراتی��ک ملی که به تحس��ین
نازیس��م م ی پردازد ،در حاش��یه باقی مانده و بدون نماینده
در پارلمان فدرال اس��ت و دارای حمایتی در حدود 2درصد
در س��طح ملی اس��ت .به رغم بحران اقتصادی و احساس
عمومی ضدمهاجران و ضداس�لام در سال های اخیر ،حزب
ملی بریتانیا ( )BNPدو کرسی در پارلمان اروپا (انتخابات
)2009به دست اورد اما در انتخابات عمومی 2010نتوانست
حتی یک کرسی را در پارلمان این کشور به دست اورد و حتی
نیمی از کرس ی های شورای محلی را از دست داد)6( .
در یونان نفوذ راس��ت افراطی قابل توجه است؛ حزب
س��پیده دم طالی��ی Golden downاگرچه اصطالح
نئونازی را ب رای خ��ود رد م ی کند؛ اما در اینک��ه منبع الهام
بخش��ش نازیس��م اس��ت ،کمتر تردیدی وجود دارد؛ حتی
سمب ل هایش تا اندازه ای یاداور صلیب شکسته نازی هاست.
این حزب تیمی از جوان��ان مهاجم را در ای��ام انتخابات به
خیابان ها فرستادند که پی راهن های س��یاه پوشیده بودند؛
چندین اعضای برجس��ته حزب نیز اش��کار هیتلر را تایید
کرده اند)7( .
این حزب یک جریان حاش��ی ه ای در حیات سیاس��ی
یونان امروز نیس��ت .بلکه 18کرس��ی از 300کرس��ی را در
انتخابات پارلمانی این کش��ور در س��ال های اخیر به دست
اورد و پنجمی��ن حزب بزرگ اس��ت .این جریان سیاس��ی
گرایش��ات ناسیونالیس��تی افراطی و بعضا راسیستی دارد.
ش��عارهایش «یونان ب��رای یونانیان»« ،یون��ان جمعیت
مهاجران خیلی زیادی دارد» اش��کارا موض��ع ضدمهاجران
این حزب را نش��ان م ی ده��د؛ این حزب همچنی��ن درگیر
برخوردهای خش��ونت امیزی با مهاجران و رقبای سیاس��ی
خود بود ه است)8( .
در مجموع اگرچه راس��ت افراطی در ی��ک دهه اخیر،
موفقیت ه��ای قابل توجه��ی را از لحاظ سیاس��ی و جلب
بخش کوچکی از افکارعمومی کشورهای اروپایی به دست
اورده ،اما به رغ��م بحران های اقتصادی اخیر که بس��یاری
از کش��ورهای اروپایی را با مش��کالت جدی مواجه ساخت،
هی چ یک از این احزاب همچون دهه 20و 30میالدی (اوایل
قرن بیستم) نتوانستند بخش تعیی ن کننده ای از ارای مردم
را در انتخابات های اخیر کسب کنند .شرایطی که باعث شد
راست افراطی در اوایل قرن بیستم قدرت را به انحصار خود
در اورد ،همانطور که در ابتدای مقاله بدان اشاره شد ،با شرایط
امروزین اروپا متفاوت است ،لذا بعید به نظر م ی رسد که این
احزاب در اینده بتوانند حمایت اکثریت جامعه را به رغم جامعه
مدنی قوی در این جوامع به دست اورده و به احزاب مسلط و
تعیین کننده ای در صحنه سیاسی این جوامع تبدیل گردند.
به هر صورت حضور ملموس اینها در سیاست این کشورها
م ی توانند مشکالتی را ب رای مهاجران و اقلیت مسلمان در
اروپا بیافریند؛ همچنان که در یک دهه اخیر نیز ش��اهد ان
بوده ایمg .
– 1نگاه کنید به:
Herbert sprio, totalitarianism,
international Encyclopedia of the
social scinces, newYork macmilian,
1965, pp.116-106
2- ENCYCLOPEDIA Britanica,
neofascism.
3 - Martin Blinkhorn, fascism and
the right in Europe 1945-1919, London,
longman, p.112.
– 4کیت نش ،جامع ه شناسی سیاسی معاصر ،ترجمه
محمدتقی دلفروز ،ته ران ،چاپ هفتم ،1288انتشارات کویر،
صص .238-239
5- Ian Kershaw, ghosts of fascists past,
The national interest, February 2011 ,23,
p.3
6- Ian Kershan. Ibid.p.4
7- Stephen marche, The new Fascism in
Europe, Macleans. Ca, june 2012 ,19
8- Barry strauss, Neo- Fascisms
stunning rise in Europen, real clear
world, October 2010 ,5
27
جنبش های پسامدرنی خاورمیانه و اهداف نهان امریکا از طرح خاورمیانه بزرگ
انقالب های غیرکالسیک ،زمینه ساز استحاله انقالب
مجید شمس الدین نژاد /دانشجوی دکترای علوم سیاسی
نـقدونظر
خاورمیان��ه به دلی��ل اهمیت راهب��ردی اش در مرکز
ثقل سیاس��ت بی ن الملل قرار دارد؛ این مدعا پس از حادثه
11س��پتامبر و با مطرح گردیدن ط��رح خاورمیانه بزرگ ،با
وضوح بیشتری قابل مشاهده و تامل است .در این نوشتار،
از س��ویی ،باتوجه به دو چهره قدرت عموم��ی (بیرونی) و
خصوصی (درونی) ،به س��راغ طرح خاورمیانه بزرگ رفتیم
تا بدین ترتی��ب ،اهداف اش��کار و پنه��ان چنین طرحی
ب رای ما نمایان گردد؛ از س��ویی دیگر در این مطالعه ،ب رای
جنب ش ه��ای اخیر خاورمیان��ه ،ماهیتی پس��امدرنی قائل
شده (عدم رهبری ،بس��یج اعتراضات به واسطه شبکه های
اجتماعی مجازی و عدم ایدئول��وژی غالب نزد توده مردم) و
ان را در ارتباط با اهداف نهان امریکا از طرح خاورمیانه بزرگ
تحلیل کردیم.بناب راین ،سوال اصلی این نوشتار بدین شرح
است که ،اهداف و رویکردهای نهان امریکا از طرح خاورمیانه
بزرگ چگونه قابل تبیین بوده و چه نسبتی با جنب ش های
اخیر خاورمیان��ه برق��رار م ی نماید؟ فرضی��ه ای که جهت
ازمودن تنظیم شد بدین قرار است که ،ماهیت پسامدرنی
جنب ش های خاورمیانه ،ارتباط مس��تقیمی با اهداف نهان
امریکا از طرح خاورمیان��ه بزرگ دارد .به بی��ان دیگر ،نبود
ایدئولوژی غالب و رهبری واحد (که به عنوان مفسر اصلی
ایدئول��وژی عمل م ی نمای��د) و س��ازماندهی اعتراضات به
واسطه تکنولوژی نوین ارتباطی اینترنت ،در خدمت اهداف
نهان امریکا از طرح خاورمیانه بزرگ قرار دارد.
مثلث شماره 157
مقدمه
از حوادث 11سپتامبر ،دولت بوش ادعا کرد موضوعی
که امریکا و جه��ان غرب را تهدید م ی کن��د ،نبود ازادی در
جهان عرب اس��ت؛ زی را این امر باعث سرخوردگی و خشم
جوانانی شده که امریکا را عامل بدبخت ی های خود م ی دانند.
درنهایت ،جورج بوش در فوریه 2004به طور نیمه رسمی خبر
از تدوین طرحی موسوم به «خاورمیانه بزرگ» داد که هدف
ان ایجاد زیرس��اخت های سیاس��ی ،اجتماعی و اقتصادی
در منطقه خاورمیانه اس��ت (محمدیان .)107 :1384 ،طرح
«خاورمیانه بزرگ» به س��ه دس��ته اصالحات توجه خاص
دارد که عبارتند از :ارتقای دموکراسی و دولت کارامد ،ایجاد
جامع ه ای بر پایه دانش و گسترش فرصت های اقتصادی.
نکته اصلی در قالب این س��ه نیز ارتق��ای حقوق و توانایی
زنان است (لوگار .)68-69 :1384 ،ضرورت چنین طرحی با
در نظرگرفتن این نکته که منطقه خاورمیانه یکی از مناطق
مهم اس��تراتژیک و ژئواس��تراتژیک جهان به شمار م ی اید
که در ق��رون متمادی به دلیل موقعیت وی��ژه خود همواره
مورد توجه قدرت های بزرگ بوده اس��ت (اسدی)1 1379: ،؛
اهداف پنهانی را از س��وی چنی��ن قدرت هایی تحلی ل پذیر
م ی نماید که در این نوش��تار ،به تحلیل اه��داف نهان این
طرح م ی پردازیم و ارتباط ان را ب��ا جنب ش های اخیر منطقه
ارزیابی م ی نماییم .بر این اساس ،اهداف و رویکردهای نهان
امریکا از ط��رح خاورمیانه بزرگ چگونه قاب��ل تبیین بوده
و چه نس��بتی با جنب ش های خاورمیانه برق��رار م ی نماید؟
فرضی ه ای که جهت ازمودن تنظیم شد بدین قرار است که،
ماهیت پسامدرنی جنب ش های خاورمیانه ،ارتباط مستقیمی
با اهداف نهان امریکا از طرح خاورمیانه بزرگ دارد .به بیان
دیگر ،نب��ود ایدئولوژی غالب و رهبری واح��د (که به عنوان
مفسر ایدئولوژی عمل م ی نماید) نظیر انقالب های مدرن
مانند انقالب اس�لامی ای ران و س��ازماندهی اعتراضات به
28
واسطه تکنولوژی نوین ارتباطی اینترنت ،در خدمت اهداف
نهان امریکا از طرح خاورمیانه بزرگ قرار دارد.
اهداف اشکار و نهان طرح خاورمیانه بزرگ
پس از فروپاشی نظام دوقطبی ،دولت امریکا به موازات
تالش هایش ب رای تاثیر بر تحوالت بی ن المللی و شکل دادن
نظم جدید بی ن الملل��ی ،برقراری نظمی ت��ازه در خاورمیانه
را در اولویت سیاس��ت های خود ق��رار داد .امریکا بالفاصله
پس از جنگ با ع راق و واداش��تن این کشور به عقب نشینی
از کویت ،فعالیت در این زمینه را اغاز ک��رد .انچه در نتیجه
تالش ایاالت متح��ده و متحدانش تحت عنوان سیاس��ت
خاورمیانه ای و با هدف ایجاد نظم جدید در خاورمیانه شکل
گرفت ،نهایتا با نام «خاورمیانه جدید» ش��ناخته شد .مطابق
این طرح ،روند صلح خاورمیانه از اکتبر 1991با نشستی فراگیر
در مادرید اغاز شد و س��عی بر ان بود که با پیگیری این روند
و به سرانجام رساندن ان ،نظمی جدید در خاورمیانه مستقر
گردد؛ نظمی ک��ه در چارچوب ان بای��د دولت ها و گروه های
ناهماهنگ با منافع امریکا به حاشیه رانده و منزوی شوند و با
پذیرفته شدن اسرائیل به عنوان عضوی عادی در خاورمیانه،
ثبات نسبی در منطقه برقرار شود تا امکان تحقق منافع امریکا
و اس��رائیل فراهم ش��ود .یک دهه پس از پیگیری سیاست
ایجاد خاورمیانه جدید ،در سال 2002و این بار نیز پس از حمله
امریکا به ع راق و مستقرشدن در این کشور ،ایاالت متحده به
بازنگری در سیاست های خاورمیانه ای خود پرداخت .در این
بازنگری ،امریکا باتوجه به تح��والت نظام بی ن الملل و نتایج
به دست امده از یک دهه پیگیری مذاکرات صلح و سیاست
ایجاد خاورمیانه جدید ،طرح جدیدی را ارائه کرد .جورج بوش،
رئی س جمهور امریکا ،در اوایل سال 2004این طرح جدید را با
عنوان «خاورمیانه بزرگ» مطرح ساخت و اعالم داشت امریکا
سیاست و ب رنامه خود را در جهت دستیابی به خاورمیانه بزرگ
متمرکز کرده است (قاسمی.)21 :1385 ،
این طرح در ظاه��ر با اهداف اش��کاری نظیر مقابله با
رژیم های دیکتاتوری ،بسط و توسعه دموکراسی و ازادی ،به
قدرت رسیدن دولت های مردم س��االر ،مبارزه با افراط گرایی
و از میان بردن ریش��ه های ان (هرس��یج و قاس��می:1385 ،
،)146ضرورت ایجاد صلح و امنیت ،ریش��ه کنی تروریس��م
و رفع مش��کالت اقتصادی ،اجتماع��ی ،فرهنگی و اموزش،
ب رنامه ریزی گردید؛ اما انچه اهمیت دارد ،اهداف پنهان در طرح
خاورمیانه بزرگ است که در این مقاله ،ارتباط ان با جنب ش های
اخیر خاورمیانه بررسی م ی گردد .در این راستا ،اهداف پنهان
امریکا از طرح خاورمیانه بزرگ را م ی توان به ش��رح زیر بیان
کرد :سکوالر کردن جوامع اس�لامی؛ تضعیف ابعاد انقالبی
اسالم؛ گسترش ارزش های لیب رالیستی غ ربی؛ کاهش اقتدار
حکومت های دودمانی رانتی ()75 :2004,Neep؛ مشروعیت
بخشیدن به س��لطه رژیم صهیونیس��تی در روندهای جاری
خاورمیانه؛ مش��ارکت دادن دیگران در تامین امنیت منطقه
خاورمیانه؛ کمرنگ کردن اعتقادات مذهبی و دلبستگ ی های
سنتی مردم منطقه به فرهنگ و رسوم خود ،با این بهانه که
شالوده های دینی و فرهنگی در خاورمیانه ،بستر رشد تروریسم
صادراتی به امریکاست ومهار نیروی نفوذ جمهوری اسالمی
ای ران (عسگریان.)46 :1384 ،
ماهی�ت جنبش ه�ای اخی�ر منطق�ه خاورمیان�ه
(شکل گیری جنبش های پسامدرنی)
منازعه انقالبی منازعه ای است که در ان بخش عمده ای
از جمعیت به صورتی موثر بسیج م ی شود .مشارکت توده ای در
انقالب خود مستلزم وجود نوعی سازمان و رهبری و ایدئولوژی
ب رای بسیج است (بشیریه.)6 :1384 ،
به عب��ارت دیگ��ر در انقالب ه��ا و جنب ش ه��ای
سیاس��ی -اجتماعی مدرن ،چند عامل به عنوان ویژگ ی های
اصلی چنین جنب ش هایی نقش تعیی ن کننده و مرکزی ایفا
کرده اند که عبارتند از سازماندهی ،رهبری و ایدئولوژی غالب.
انچه جنب ش ها و انقالب های پسامدرنی را از جنب ش ها
و انقالب های مدرن که پیش از این ش��اهد ان بودیم متمایز
م ی سازد ،به چالش کش��یدن ویژگ ی های انقالب های مدرن
گذشته رهبری و سازماندهی سنتی که معموال در شکل های
اعالمیه ،س��خنرانی و فعالی ت ه��ای پنهان��ی و زیرزمینی
تجل��ی م ی یافت ،اس��ت .از نظر این نوش��تار ،جنب ش های
اخیر خاورمیان��ه ،مهر تاییدی بر ش��کل گیری جنب ش های
پسامدرنی است؛ زی را در این جنب ش ها ،همانند انقالب های
مدرن گذش��ته هیچ گونه ایدئولوژی غالب و مس��لطی که
اکثریت افراد حول ان جمع گردیده و قصد تحقق ان را داشته
باشند ،دیده نم ی ش��ود .دومین ویژگی این جنب ش ها ،فقدان
ی انهاس��ت و انچه این جنب ش ها را از
رهبری کاریزما و مردم
انقالب های مدرن متمایز م ی س��ازد ،حرکت های خودجوش
و همبس��تگی احاد مردم ،ب��دون نقش غال��ب رهبری ،در
شکل گیری چنین همبستگ ی هایی است .فقدان ایدئولوژی
غالب و رهبری کاریزما در این انقالب ها در ارتباط مستقیم با
سازماندهی این جنب ش ها و انقالب هاست .اگر به سازماندهی
این اعتراضات نظری بیفکنیم ،سازمان از شکل سنتی خود
فاصله گرفته و نقش ابزاره��ای اطالعاتی نوین و در راس ان
اینترنت بارز م ی شود .اینترنت و سایت های اجتماعی مجازی،
نقش موثری در سازماندهی جنب ش ها و اعتراضات ایفا کردند.
به بیان دقی ق تر ،این سازماندهی جدید در خدمت دو ویژگی
دیگر قرار گرفت ،چرا که اینترنت با ویژگی تمرکززدایی قدرت
رسانه ای ،دیگر افراد و گروه ها را به حضور رهبری واحد وابسته
نم ی کند و افراد درون اینترنت با ارا و عقاید تمام گفتمان ها روبه
رو شده و از ذهنیت اتکا به رهبری واحد عبور م ی نمایند .به تبع
ی واحد
چنین عبوری ،اقناع شدگی در الیه های درونی ایدئولوژ
ب رای تمام افراد ،سخت و دشوار م ی شود.
اهداف نهان امریکا و ماهیت پسامدرنی جنبش های
اخیر منطقه خاورمیانه
انچه امریکاییان را از تغییر و تحول در منطقه خاورمیانه
ه راس��ان م ی نمای��د ،تغییر و تح��ول در منطقه به ش��کل
انقالب اس�لامی ای ران و در راستای منافع جمهوری اسالمی
ای ران است .تحقق چنین اتفاقی ،امریکا را از منطقه حیاتی و
استراتژیک خاورمیانه محروم م ی کند؛ منطقه ای که 70درصد
انرژی جهان را در خود جای داده اس��ت .اگر به انقالب 1357
ای ران بنگریم ،نقش دو عامل رهبری و ایدئولوژی غالب بارز
م ی شود .میشل فوکو ،فیلسوف مشهور فرانسوی در جریان
انقالب اسالمی ای ران به ته ران و قم مسافرت کرده و از نزدیک
شاهد وقوع انقالب بوده اس��ت .از دیدگاه فوکو ،زبان ،شکل و
محتوای مذهبی انقالب اسالمی ای ران امری عارضی ،اتفاقی
و تصادفی نیست ،بلکه در حقیقت ،این رهبری مذهبی بود که
با تکیه بر موضع مقاوم و انتقادی سابقه دار در مکتب تشیع در
ب رابر قدرت های سیاسی حاکم و نیز نفوذ عمیق در دل ای رانیان
ی که
توانست انان را اینگونه به قیام وادارد؛ ان هم علیه رژیم
ب ی شک یکی از مجهزترین ارتش های دنیا را در اختیار داشت
و از حمایت مستقیم امریکا و دیگر قدرت ها برخوردار بود .او در
خصوص نقش برجسته رهبری انقالب م ی گوید:
یزند .هیچ
«شخصیت ایت اهلل خمینی پهلو به افسانه م
رئیس دولتی و هیچ رهبر سیاسی ای حتی به پشتیبانی همه
رسانه های کشورش نم ی تواند ادعا کند مردمش با او پیوندی
چنین شخصی و چنین نیرومند دارند( ».جمعی از نویسندگان،
.)36 :1385همان گونه که مشخص اس��ت انقالب ای ران را
بدون در نظرگرفتن دو عامل ایدئولوژی و رهبری به سختی
م ی توان درک کرد .امریکاییان که به دنبال دموکراتیک کردن
منطقه در راستای اهداف نهان خویش هستند ،خطر تبدیل
ش��دن منطقه به انچه مدنظر جمهوری اسالمی ای ران است
را م ی دانند و از عوامل ش��کل گیری ان نیز مطلع هس��تند،
بناب راین تمام تالش خود را م ی کنند ک��ه خاورمیانه ای فاقد
ایدئولوژی اس�لامی و به تبع ان رهبری کاریزما که مفس��ر
اصلی این ایدئولوژی است ر ا ترس��یم نمایند .با مرور اهداف
نهان امریکا درم ی یابیم که تحقق این اهداف ممکن نخواهد
بود مگر با به حاش��یه رفتن ایدئولوژی غالب اسالمگرایی و
نبود رهبری کاریزما در کش��ورهای خاورمیانه .به بیان دیگر،
اهداف نهان امریکا از طرح خاورمیانه بزرگ ،ارتباط تنگاتنگی
با فقدان ایدئولوژی غالب و مسلط و رهبری واحد در منطقه
خاورمیانه دارد.
سازماندهی این جنب ش ها بر پایه تکنولوژی های نوین
ارتباطی نظی��ر اینترنت نیز عمال منجر به حاشی ه نش��ینی
ایدئولوژی غال��ب و رهبری واحد در ماهی��ت این جنب ش ها
ش��د ،چراکه اینترنت با ویژگی تمرکززدایی قدرت رسانه ای و
امکانات تخصصی و فنی غی رانحصاری خود ،محملی ب رای
ظهور تم��ام گفتمان ها و ایده ها و ایدئولوژی هاس��ت .بدین
ترتیب ،اصوال درون ان افراد و س��وژه ها م ی توانند تساهل و
حضور تمام ایده ها و گفتمان ها را تجرب��ه نمایند و ذهنیت
محقق گردیدن ایدئولوژی غالب و برت��ر و همچنین اتکا به
رهبری کاریزما و واحد ،درون اینترنت کمرنگ م ی شود و افراد
درون اینترنت ،م ی توانند ذهنی ت ها و استدالل های گوناگونی
را تجربه نمایند.
نتیجه گیری
خاورمیان��ه به عن��وان مرک��ز اصل��ی ظهور و رش��د
اس�لامگرایی و جای دادن 70درصد انرژی ه��ای جهان در
خود همواره جایگاه ویژه ای را در ب رنامه های سیاست خارجی
کشورهای بزرگ و قدرتمند داراست؛ به طوری که م ی توان ادعا
کرد که خاورمیانه ،محور اصلی سیاس��تگذاری و استراتژی
امریکاست .در این راستا ،در این نوشتار کوشیدیم اهداف نهان
گ را ترس��یم کنیم و رابطه چنین اهداف
طرح خاورمیانه بزر
نهانی را با ماهیت جنب ش های اخیر منطقه ارزیابی نماییم.
مشاهده کردیم که تحقق اهداف نهان امریکا از طرح خاورمیانه
بزرگ ،رابطه مستقیمی با عدم شکل گیری انقالب های مدرن
در منطقه خاورمیانه دارد .به بیان بهت��ر ،انقالب های مدرن
نظیر انقالب اسالمی ای ران ،دارای ویژگ ی هایی است که وجود
این ویژگ ی ها در جنب ش های منطقه خاورمیانه ،مانع از تحقق
اهداف نهان امریکا در منطقه خاورمیانه م ی گردد .امریکا و
هم پیمانانش که از خطر شکل گیری نظام هایی با ویژگ ی های
جمهوری اس�لامی ای ران در منطق��ه خاورمیان��ه اگاهند و
زهیر اندراوس /تحلیلگر فلسطینی
رس��انه های رژیم صهیونیس��تی در روزهای اخیر بر
نگرانی جدی رهب ران تل اویو از احتمال اقدام اوباما در تعیین
س��ناتور چی ک هایگل در مقام وزیر دف��اع امریکا به عنوان
جانشین لئون پانیتا ،تاکید کردند .رادیو ارتش اسرائیل روز
جمعه اعالم کرد که سناتور هایگل یکی از ستیزه ج و ترین
مخالفان سیاست ها و عملکردهای اسرائیل به شمار م ی اید
و در نتیجه تل اویو به رهب��ری نتانیاهو در ح��ال برقراری
تماس هایی با البی صهیونیستی در ایاالت متحده امریکا و
البی امریکایی ـ اسرائیلی است تا بر کاخ سفید فشار وارد
سازند و ان را از تعیی ن هایگل در مقام وزیر دفاع باز دارند.
سایت رادیو اسرائیل اش��اره کرد که سناتور هایگل در
گذشته ،اس��رائیل را کش��ور دیوانه خوانده است و در عین
حال از امضای نامه هواداری اعض��ای کنگره در طرفداری
از اسرائیل به هنگام انتفاضه قدس و االقصی در سپتامبر
سال 2000خودداری کرد .اضافه بر این ،این سایت اسرائیلی
افزود سناتور امریکایی مذکور خواستار گفت وگو با جنبش
حماس و نیز جمهوری اسالمی ای ران شده است .این سایت
افزوده که در این موقعیت حس��اس که پرزیدنت اوباما باید
یک تصمیم سرنوشت س��از دیپلماتیک ی��ا نظامی درباره
برنامه هس��ته ای ای ران اتخاذ نماید ،او در نظر دارد سناتور
هایگل را به عنوان وزیر دفاع تعیین کند! س��ایت یاد ش��ده
اضافه کرد نامزد وزارت دفاع امریکا ،س��ناتور جمهوریخواه
ایالت نب راسکاست و در گذش��ته اظهارات ستیزه جویانه ای
علیه اس��رائیل و یهودیان بیان داشته است .وی همچنین
درباره برنامه هس��ته ای ای��ران اظهاراتی برخ�لاف منافع
اسرائیل بر زبان اورده اس��ت .این خبر اضافه کرد« :سناتور
هایگل گفته اس��ت البی یهودی در کنگره امریکا اقدام به
اعمال فشار و تهدید علیه اعضای سنا و کنگره امریکا کرده
اس��ت .وی در عین حال با ادامه شهرک سازی اسرائیل در
کرانه باختری اش��غالی نیز مخالفت کرده است .همچنین
هنگام حمله اسرائیل به لبنان در تابستان سال 2006سناتور
هایگل در ان هنگام از پرزیدنت جورج دبلیو بوش درخواست
کرده بود بر ایهود اولمرت ،نخس ت وزیر اسرائیل در ان زمان
فشار وارد سازد تا از این اقدام خود خودداری نماید .وی در ان
هنگام اسرائیل را متهم به دست زدن به اقدامات جنون امیز
در لبنان کرده بود».
این س��ایت اضافه ک��رد که اگ��ر این مس��ائل ب رای
فاش کردن اقدامات و موضع گیری ه��ای نامزد وزارت دفاع
ایاالت متحده امریکا کاف��ی به نظر نم ی رس��د ،باید گفت
سناتور هایگل طی سال های اخیر از دولت امریکا درخواست
کرده بود که گفت وگوهایی با جنبش فلسطینی حماس و
جمهوری اس�لامی ای ران اغاز نماید .این س��ایت به نقل از
منابع سیاس��ی عال ی رتبه در تل اویو گفت ای��ن اقدام کاخ
سفید نگرانی عمیقی را ب رای نخس ت وزیر اسرائیل به وجود
خواهد اورد و در نتیجه وی تصمیم گرفته دس��ت به دامان
الب ی صهیونیس��تی در امریکا و نهادهای هوادار اسرائیل
شود و از انها درخواست کند فشارهایی را علیه دولت اوباما
اعمال نمایند تا از تعیی ن هایگل به عنوان وزیر دفاع امریکا
خودداری نمای��د .در عین حال همین مناب��ع تاکید کردند
که احتمال موفقیت تل اویو در این زمینه بس��یار ضعیف
به نظر م ی رس��د .همین منابع افزودند که نتانیاهو نه تنها از
تعیی ن هایگل به عنوان وزیر دفاع نگران است ،بلکه از تعیین
س��ناتور «جان کری» به عنوان جانشین هیالری کلینتون،
وزیر خارجه امریکا نیز ناراضی اس��ت چ��ون «جان کری»
نم ی تواند با ارمان های اس��رائیل سازگاری نماید .این منابع
افزودند محافل تصمیم گی��ری در تل اویو ترجیح م ی دادند
«سوزان رایس» نماینده امریکا در سازمان ملل به عنوان وزیر
مثلث شماره 157
اسرائیل مخالف جدی نامزد وزارت دفاع امریکا
خارجه تعیین شود ،اما وی به علت درگیر بودن در عملیات
حفاظت از س��فارت امریکا در لیبی که چند ماه پیش مورد
حمله قرار گرفت ،ناچار ش��د نامزدی خود را ب رای این مقام
پس بگیرد ،،ضمن اینکه رایس یکی از جدی ترین هواداران
اسرائیل است.
در همین زمین��ه روزنامه یدیوت احارونوت اس��رائیل
نوشت که شخصی ت های هوادار اس��رائیل در ایاالت متحده
ن هایگل
امریکا به تل اویو هش��دار دادند که احتم��ال تعیی
در مق��ام وزیر دفاع امریکا بس��یار اس��ت ،درحال��ی که وی
هم��واره اظهارات مخالف اس��رائیل و البی صهیونیس��تی
بیان م ی دارد .این روزنامه اضافه کرد هایگل س��ناتور سابق
ایالت نب راسکاست و در جنگ ویتنام نیز شرکت داشته است
و نیز یکی از برجس��ته ترین رای دهندگان علیه جنگ ع راق
در مجلس س��نا بوده و نیز از مخالفان شدید به کارگیری زور
علیه ای ران در زمینه ب رنامه هس��ته ای ان اس��ت .هایگل در
سال 2009بیانی ه ای را به امضا رس��اند که دولت امریکا را به
طرفداری با تشکیل یک حکومت فلس��طینی با مشارکت
حماس و فتح تش��ویق م ی کرد که به نوش��ته احارونوت این
موضع گیری با سیاست های نتانیاهو مخالف است .هایگل
همچنین با نوشتن نامش در نامه هواداری از اسرائیل در سال
2006که به وسیله سازمان «ایپک» (کمیسیون امور عمومی
امریکایی ـ اسرائیلی) شکل گرفته بود ،مخالفت کرده و در ان
هنگام اظهار کرده بود واقعیت سیاسی نشان م ی دهد که البی
یهودی در امریکا باعث بروز نگران ی هایی ب رای مردم امریکا
شده است و من همواره با موضع گیری های نابخردانه ای که
با اس��رائیل ارتباطی ندارد ،مخالف هستم .شایان ذکر است
«ایپک» از قویترین جمعی ت های اعمال فش��ار بر اعضای
کنگره امریکا به ش��مار م ی اید و هدف ان تحقق پشتیبانی
امریکا از اسرائیل است .البته نه تنها یهودیان در ان عضویت
دارند ،بلکه اعضای دموکرات و جمهوریخ��واه کنگره در ان
عضویت دارند و در دوران ریاس��ت جمهوری ایزنهاور در سال
1953تشکیل شد و در حقیقت یک سازمان صهیونیستی به
شمار م ی اید ،چون نام نخستین ان «کمیسیون امور عمومی
امریکایی ـ اسرائیلی» بود که در سال های بعد به «ایپک»
تغییر کردg .
نـقدونظر
مشکلی به نام چیک هایگل
ریشه های ان را در وجود ایدئولوژی غالب اسالمی و شخصیت
کاریزمای رهبر ان م ی دانند ،تمام تالش خود را به کار م ی گی رند
تا اینده ای دموکراتیک را ب رای خاورمیانه از رهگذر کاتالیزور
جنب ش هایی که فاقد ایدئولوژی غالب اسالمی و فاقد رهب رانی
که مفس��ر اصلی این ایدئولوژی هستند ،ترسیم نمایند؛ چرا
که اهداف نهان انها نظیر مش��روعیت بخشیدن به سلطه
رژیم صهیونیس��تی در روندهای جاری خاورمیانه ،س��کوالر
کردن جوامع اسالمی ،تضعیف ابعاد پیکارجویانه اسالم و ...در
گرو فقدان ایدئولوژی غالب اسالمی و رهبری کاریزماست؛ تا
از این طریق بتوانند نظام پلورالیستی مدنظر خویش را در این
منطقه در اینده ای که ب رای ان ترسیم کرده اند ،تحقق بخشند.
سازماندهی اعتراضات به واسطه تکنولوژی های نوین ارتباطی
نظیر اینترنت نیز موید این نکته است که افراد با اشنایی پی دا
کردن از گزاره های مختلف درون اینترنت ،ضمن اینکه درباره
از میان رفتن رژیم های ظالم و دیکتاتور ،اجماع بی ن االذهانی
م ی یابند ،با ذهنی ت ها و استدالل های مختلف اشنا گردیده و
ذهنیتی متکثر م ی یابند که این ذهنیت متکثر م ی تواند در
خدمت ویژگ ی های نبود ایدئولوژی غالب و رهبری کاریزما و به
تبع ان ،اهداف نهان امریکا قرار گیرد.
بناب راین ،کش��ورهایی مانند جمهوری اسالمی ای ران
باید تمام تالش خ��ود را در جهت تعدی��ل این جنب ش های
پسامدرنی به سمت جنب ش های مدرن با رهبری و ایدئولوژی
غالب به کار گیرد تا از این طریق ،مان��ع تحقق اهداف نهان
امریکا در منطقه خاورمیانه گرددg .
29
سیاست
سه ضلع یک ائتالف
ماجرای یک پیمان
والیتی ،حداد عادل و قالیباف اولین ائتالف اصولگرایان را پیش می برند
1
سیاست
ان هنگام که غالمعلی حدادعادل در یک س��خنرانی
اعالم کرد که از میان او ،قالیباف و علی اکبر والیتی فقط یک
نفر کاندیدای انتخابات 92خواهد شد شاید هیچ کس گمان
نمی برد در فاصله چهار ماه مانده تا ثبت نام کاندیداها چنین
وحدتی میان طیف های مهمی از اصولگرایان شکل بگیرد.
ائتالفی که البته فقط منحصر به یک بخش از اصولگرایان
نیست و از سنتی ها تا تحولخواهان را در بر می گیرد.در این
میان اما از همان روزی که رئیس مجلس هفتم این پیمان
سیاسی را رس��انه ای کرد مباحث فراوانی در این باب مطرح
شده است؛ از اعتراض کم دامنه منتقدان تا حمایت موافقان.
موافقان این پیمان سیاسی بر این باور بودند که چنین مدلی
راهکاری مناس��ب برای رس��یدن به یک کاندیدای واحد و
دوری از تشتت اراست.
اما مخالفان این م��دل نیز انتقاداتی دارن��د؛ انتقاداتی
که بیش از همه شامل این می ش��ود که نماینده شان هنوز
جایی در این ائتالف ندارد.چنانکه حمید رضا فوالدگر ،عضو
فراکسیون رهروان والیت تاکید کرده است« :ائتالف 2+1
قدم خوب و مثبتی اس��ت اما این ائتالف کافی نیست و باید
دیگر افرادی که در مظان کاندیداتوری ق��رار دارند در این
ائتالف ق��رار گیرند».فوالدگر کاندیدات��وری و رقابت علی
الریجانی با این ائتالف را بعید دانست و تاکید کرد« :اقای
الریجانی فع�لا نپذیرفته کاندیدا ش��ود بنابراین مهم ترین
رقیب این ائتالف اصالح طلبان و جریان حامی دولت خواهند
بود».در همین راس��تا دبیرکل جامعه اس�لامی کارمندان،
وسیع ش��دن این ائتالف را ضروری خوانده و تصریح کرده
اس��ت« :در نهایت این ائتالف باید یک نف��ر را از بین خود
به عنوان کاندیدای نهایی معرفی و دیگران نیز با این ائتالف
همکاری کنند».
سیدکمال الدین س��جادی درباره تشکیل این ائتالف
گفت« :اگرچه افراد این ائتالف ،ش��خصیت های بزرگوار و
محترمی هستند و تشکیل چنین ائتالفی از سوی انها نشان
می دهد که این افراد اماده ورود به انتخابات هستند ،اما الزم
اس��ت تا تعداد دیگری به این ائتالف اضافه ش��وند ».وی
وسیع شدن این ائتالف را ضروری خواند و خاطرنشان کرد:
«در نهایت این ائتالف باید ی��ک نفر را از بین خود به عنوان
کاندیدای نهای��ی معرفی کند و دیگران نی��ز با این ائتالف
همکاری کنند و بدانند این موضوع به نفع جمع اصولگرایی
اس��ت».در ادامه اظهارنظر ها در این مورد محمد رضا باهنر،
مثلث شماره157
30
دبیرکل جامعه مهندسین نیز با اشاره به کنار هم قرار گرفتن
حدادعادل ،والیتی و قالیباف گفت« :ما اصل این موضوع را
به فال نیک می گیریم .اینکه دور هم جمع شده اند و مشورت
می کنند .این اقایان خدمت ایت اهلل جنتی و مهدوی کنی هم
رسیده اند و اقای جنتی استقبال کرده اند و اقای مهدوی کنی
هم گفته اند که با اقای عسگراوالدی هم دیدار داشته باشند.
اقای عس��گراوالدی هم گفته بود ،هفت ،هشت نفر باید به
شما اضافه شوند ».باهنر افزوده است« :هریک از دوستانی
که مطرح هستند مانند اقایان والیتی ،حدادعادل و قالیباف،
هریک امتیازاتی دارند ،اما جامع نیستند و نقطه ضعف هایی
هم دارند ».باهنر در پاسخ به پرسشی درباره اینده این ائتالف
گفت« :اینکه این ائتالف مورد تایید مقام های باالی نظام
باشد ،این طور نیس��ت و اینکه کاندیدای مورد نظر حتما از
بین این سه نفر باشد اینگونه نیس��ت .البته شاید هم باشد،
اما محدود به این س��ه نف��ر نخواهد بود».در پاس��خ به این
نظرات غالمعلی حدادعادل در میان رسانه ها حاضر شده و
گفته است« :این ائتالف راهی است برای به وحدت رسیدن
اصولگرایان و در ان به روی کس��ی بس��ته نیست».رئیس
مجلس هفتم در پاس��خ به این س��وال که ایا شما گفتمانی
را برای انتخابات ریاس��ت جمهوری انتخ��اب کرده اید ،نیز
بیان کرده است« :هنوز برای کاندیدا شدن ،تصمیم قاطعی
نگرفتم که بخواهم گفتمان انتخاب کنم».وی در پاسخ به
این سوال که ممکن است تعداد اعضای این ائتالف افزایش
پیدا کند ،گفت« :بله ،ممکن اس��ت؛ چراکه هدف ما حاکم
ش��دن وحدت در جریان اصولگرایان اس��ت ».حدادعادل
همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ایا شما کاندیدای
نهایی ائتالف 2+1هستید ،نیز گفته اس��ت« :عنوان 2+1
س��اخته روزنامه هاس��ت .کس��انی که نمی خواهند وحدت
حاصل شود ،این نمایشنامه را درست کرده اند و هدف اصلی
ما وحدت در جریان اصولگرا است».اما این ائتالف با استقبال
طیف های��ی از اصولگرایان نیز مواجه ش��ده اس��ت .محمد
دهقان تشکیل این ائتالف را کاری مثبت قلمداد کرده است.
او گفته است« :اصل اینکه سه نفر از کاندیداهای انتخابات
ریاس��ت جمهوری از بین اصولگرایان ک��ه تقریبا می توانند
اکثریت اصولگرایان را نمایندگی کنند دور هم بنشینند و با
هم گفت وگو کنند ،کار مثبتی است و نشان دهنده پایبندی
این افراد به ارزش های انقالب ،دوری از قدرت طلبی و عدم
اصرار انها بر تصدی ریاست جمهوری برای خودشان است».
وی همچنین اظهار ک��رد« :برای اعالم نظر درباره س��ایر
تحوالتی که در اینده در مس��یر انتخابات ریاست جمهوری
پیش می ای��د و اینکه ای��ا ض��رورت دارد اصولگرایان یک
کاندیدای واحد داشته باشند یا می توانند کاندیداهای متنوعی
داشته باشند ،باید قدری زمان بگذرد و فضای سیاسی بیشتر
رصد شود تا بعد در این رابطه اظهارنظر شود».
جبهه پیروان علیه والیتی ،حداد عادل یا قالیباف
موضعی ندارد
اینکه موضع سنتی ها در قبال این ائتالف چه خواهد بود
اکنون سوال مهمی است که ذهن تحلیلگران مسائل سیاسی
را به خود مشغول کرده است .اما شاید نزدیکترین اظهارنظر
در مورد موضع راستگرایان سنتی به این ائتالف را کوهکن
اعالم کرده باشد .او درباره اظهارات حسن غفوری فرد که در
جایی اعالم کرده که اق��ای والیتی جزو اولویت های جبهه
پیروان خط امام و رهبری اس��ت ،یاداور شده است« :دکتر
غفوری فرد اس��تنباط خود را گفته و من هم صحبت وی را
نفی نمی کنم اما می گویم ما هیچ گزینه ای را هنوز بررسی
سیاست
مثلث شماره157
نکرد ه و به سر فصل انتخاب گزینه نرسیده ایم ».قطعا و یقینا
اگر اقایان والیتی و حداد عادل یا قالیباف کاندیدای انتخابات
ریاست جمهوری باشند جبهه پیروان خط امام و رهبری علیه
اینها موضعی ندارد .البته برخی سلیقه های اصولگرا به این
برادران انتقادهایی دارند و جبهه پیروان از این قضیه مستثنی
نیست چون نقاط ضعف و قوت هر یک از این سه نامزد را به
خوبی می شناسند اما هر س��ه گزینه را در دایره بررسی های
خود قرار می دهد».
کوهکن با بیان اینکه ائتالف سه نفره قدم اول وحدت
اصولگرایان است یا خیر؟ افزوده است« :فکر اول این است
که دغدغه تکثر اقایان را به سمت این ائتالف برده اما ائتالف
باید فراگیر باشد .اگر داوطلب به صحنه بیاید و بنا به هر دلیلی
دیگران به دنبال او بروند ،فردا وی هیچ تعهدی نس��بت به
گروه های حامی ندارد .طرف می گوید که احزاب و اشخاص
یعنی چه؟ من خ��ودم بودم ک��ه رای اوردم و این رفتار مثل
رویکرد برخی اطرافیان احمدی نژاد اس��ت که این حرف را
می زدند که تنها شخص احمدی نژاد بود که انتخاب شد و این
هیچ ربطی به دیگران ندارد ،البته افرادی که از نزدیک شاهد
ماجرا بودند می دانند که این حرف های مبالغه امیز و افراطی
برخی طرفداران است و واقعیت ها اینگونه نیست».
پایداری ها چه می گویند؟
اما گویا پایداری ها صرفا به پیوستن به ائتالف سه نفره
فکر نمی کنند و در جلسات دستور کارهای دیگری هم دارند.
این روزها اخباری می رس��د که پایداری ها در حال بررسی
نامزدهای اختصاصی برای حضور در انتخابات 92هستند.
مرتضی اقاتهرانی دبیرکل جبهه پایداری انقالب اسالمی
گفته اس��ت که ائتالف اصولگرایان در شرایطی مورد قبول
همه خواهد بود که این ائتالف بر مبنای پیدا کردن فرد اصلح
باشد.مرتضی اقاتهرانی ،درباره ائتالف حدادعادل ،والیتی
و قالیباف در انتخابات پیش رو اظهار کرده اس��ت« :رسیدن
به وحدت باید بر مبنای پیدا کردن فرد اصلح باش��د ،اگر ما
به دنبال این موضوع باشیم که خواست مقام معظم رهبری
است و مورد تاکید امام (ره) هم بوده ،همه یکی خواهیم شد
اما اگر نیات از اهداف جدا شود مس��لما تفرقه ایجاد خواهد
ش��د».وی افزود« :ما بای��د ببینیم چه کس��انی وارد عرصه
انتخابات می ش��وند و ایا اگر کس��ی صالح تر از این افراد در
عرصه بود اینها حاضرند کنار بروند؟ البته خودشان گفته اند
کنار می رویم اما باید منتظر ماند و دید».پس از او این روح اهلل
حسینیان است که در این مورد به اظهارنظر پرداخته است؛
اظهارنظری که شفافیت بیشتری دارد.
روح اهلل حسینیان به خبرنگار مثلث گفته است« :جبهه
پایداری قطعا برای انتخاب��ات کاندیدا معرفی خواهد کرد».
این عضو ارش��د جبهه پایداری ادامه داده است« :افرادی را
در نظر گرفته ایم که در حال بررس��ی و بح��ث پیرامون این
گزینه ها هستیم و حتی مذاکراتی را نیز با انها انجام داده ایم».
وی تاکید کرد« :در نهایت یکی از این گزینه ها را به عنوان
کاندیدا معرفی خواهیم کرد .این نماینده مجلس در پاس��خ
به این س��وال که ایا س��عید جلیلی هم از گزینه های مطرح
در جبهه پایداری اس��ت؟ تصریح کرد« :کاندیداتوری اقای
جلیلی هم مورد بحث و بررسی قرار گرفته است ».حسینیان
پیرامون همایش 9دی نی��ز گفت« :همایش جبهه پایداری
برای بزرگداشت حماسه 9دی بود اما در این همایش مانور
انتخاباتی هم شد».
31
فضاسازی مخالفان
اما هفته گذش��ته یک خبر مهم دیگر نی��ز درباره این
ائتالف مطرح شد .برخی رسانه ها از قول چند نماینده مجلس
عنوان کردند که محمد باقر قالیباف از حدادعادل گالیه کرده
اس��ت .انگونه که این نمایندگان عنوان می کردند ش��هردار
پایتخت گالیه کرده اس��ت که بنا نبوده ماجرای این پیمان
سیاسی س��ه نفره به این زودی رسانه ای ش��ود و غالمعلی
حدادعادل بهتر بوده که فعال این اخبار را در اختیار رس��انه ها
قرار نمی داد اما غالمعلی حدادعادل در حاشیه همایش جبهه
پایداری در پاسخ به سوال یک خبرنگار که گفت محمدباقر
قالیباف از مطرح شدن و اعالم شدن رسانه ای ائتالف 2+1
ناراحت ش��ده اند ،ظهار داش��ت« :اینها فضاسازی رسانه ای
است».البته اخباری که مبنی بر گالیه شهردار بود هیچ گاه از
سوی نزدیکان وی مورد تایید قرار نگرفت و برخی رسانه ها
که موافقتی با این ائتالف نداشتند درصدد فضاسازی برامدند
و از قول برخی نمایندگان مجلس که انتسابی به این سه فرد
ندارند این گالیه را مطرح کردند.
سیاست
رقابت درون گروهی اصولگرایان
علیرضا زاکانی می گوید« :ممکن اس��ت اصولگرایان
با یکدیگر رقابت درون گروهی داش��ته باشند».س��خنگوی
فراکسیون اصولگرایان مجلس ،با اشاره به ائتالف شکل گرفته
میان حدادعادل ،والیتی و قالیباف برای حضور در انتخابات
ریاست جمهوری ،92در پاسخ به این س��وال که ارزیابی وی
از شکل گیری چنین ائتالفی چیست ،گفته است« :همه چیز
بستگی به صحنه انتخابات دارد .نظر من این است که نگاه ما
به صحنه باید واقع بینانه باشد».وی افزوده است« :معتقدم اگر
جریان اصولگرایی که فراتر از بخش ها ،جریانات و احزاب است
از طرف رقیب جدی تهدید ش��ود اصولگرایان باید به سمت
همگرایی و وحدت و نهایتا معرفی کاندیدای واحد در انتخابات
ریاست جمهوری بروند».زاکانی گفته است« :از طرفی دیگر
اگر این تهدید وجود نداشته باش��د ،معتقدم که رقابت درون
جریان اصولگرایی زمینه افزایش شور و مشارکت در انتخابات
را باال می برد .مردم هم با سالیق مختلف در جریان اصولگرایی
اشنا می شوند و در نهایت این مردم هستند که در میان جریان
اصولگرا یک نفر را انتخاب می کنند».نماینده تهران تاکید کرده
است« :ما در جمعیت رهپویان انقالب اسالمی به شدت پیگیر
وحدت و همگرایی برای حضور در انتخابات هستیم و رقیب
جدی ما فتنه و انحراف است ».این سخنالن علیرضا زاکانی
در حالی مطرح شده است که هفته گذش��ته برخی رسانه ها
ش��ایع کرده بودند که دبیرکل جمعیت رهپویان شاید یکی از
کاندیداهای انتخابات 92باش��د .شایعه ای که حدادعادل نیز
در مورد ان مورد سوال قرار گرفته است .رئیس مجلس هفتم
در مورد مطرح شدن نام زاکانی به عنوان یکی از کاندیداهای
انتخابات ریاست جمهوری گفته است« :این موضوع را از خود
ایشان جویا شوید ».نشست 3نامزد احتمالی انتخابات اینده
که از سوی مخالفانش در میان راستگرایان سنتی به ائتالف
2+1معروف شده فعال در حد برگزاری جلسات و رصد اوضاع
از سوی نامزدهاس��ت .این س��ه نامزد بنا دارند در یک جبهه
فعالیت کنند تا نیرو و انرژی و پتانسیل شان در جهت وحدت و
انسجام اصولگرایان صرف شود و جنبه های تخریبی رقابت
نتواند انرژی این س��ه نامزد را هدر دهد .وحدت این سه نامزد
اصولگرا گام بس��یار مهم در جهت ارائه نامزد مناسب و عبور
از اختالف و تشتت است .در عین حال این سه نامزد بر اساس
نظرسنجی های مختلف از کف رای مناسبی برخوردار هستند و
در میان افکارعمومی از مقبولیت برخوردارند پس طبیعی است
که افراد مدعی اضافه شدن به این پیمان باید دارای کف رای
مناسب باشند .در عین حال ترکیب حاضر ،در خود نیروهای
نزدیک به جناح راست اصولگرایان ،جناح چپ انها و نیروهای
مستقل و میانه رو را جمع کرده و فرصت مناسبی است تا ذیل
ان اصولگرایان وارد رقابت انتخاباتی شوندg.
مثلث شماره157
32
همه چیز
درباره یک پیمان
ماجرای ائتالف میان 3نامزد اصولگرا در گفت وگو با حسین نجابت
2
برگزاری جلسات مشترک میان 3کاندیدای احتمالی اصولگرایان بازتاب های متعددید در رسانه ها
و محافل سیاسی داشته اس�ت .پس از رسانه ای ش�دن این جلس�ات حاال همه نگاه ها به نحوه برخورد
تشکل های اصولگرا به این ائتالف است .با حسین نجابت در این مورد به گفت وگو پرداختیم .
چندی پیش به یکباره در رس�انه های اعالم شد
ائتالفی میان اقایان حدادعادل ،قالیباف و والیتی
ش�کل گرفته که از میان انها یک نفر پا به عرصه
انتخابات ریاست جمهوری بگذارد ،پشت صحنه
این ائتالف چیست؟
lواقعیت��ش را بخواهید خیلی در ری��ز جریان این
ائتالف سه نفره نیستم.
باالخره در دو هفته گذش�ته تا ح�اال در صحن با
اقای دکتر حدادعادل دیدار داشتید و قطعا طرح
موضوع شده ،ایشان چه صحبتی کردند؟
lبله؛ در این باره صحبت ش��د و اقای حدادعادل
داستان جلسه با اقای دکتر والیتی را بیان کرد و گفت« :بعد
از جلس��ه مجمع تش��خیص مصلحت نظام ،اقای والیتی
صحبت کرد که با اق��ای قالیباف قرار گذاش��ته که اگر در
انتخابات اتی ریاس��ت جمهوری قرار به کاندیدا شدن باشد
ما با هم رقابت نکنیم ».س��پس نظر من را پرس��ید و گفت
ایا ش��ما هم می پذیرید؟ من هم پذیرفتم .بعد یک جلس��ه
سه نفره داش��تیم .انچه در جلس��ه گذش��ت این بود که ما
س��ه نفر در جهت تقویت اصولگرایی با ه��م رقابت نکنیم،
چون رقابت ما باعث سوءاس��تفاده می ش��ود .این کلیاتی
بود که اقای حدادعادل درباره ان جلس��ه مطرح کرد ،بعد
هم انها با ایت اهلل جنت��ی و ای��ت اهلل مهدوی کنی دیدار و
مس��اله را طرح کردند و این طور که اقای دکتر حداد گفت
ایش��ان از این طرح اس��تقبال کردند .حاال قرار است انها با
ایت اهلل یزدی و ای��ت اهلل مصباح نیز مالق��ات کنند .البته
از اقای حدادعادل س��وال ش��د این ائتالف چ��ه فایده ای
دارد؟ اینده اش چیس��ت؟ چه س��ازوکاری ب��رای انتخاب
یک نفر از میان س��ه نفر طراحی ش��ده؟ ایش��ان هم گفت
هنوز درباره این مسائل بحث نش��ده ،جلسات ادامه دارد تا
به هر حال س��ازوکاری برای انتخاب یک کاندیدا حاصل
شود؛ بنابراین هنوز جزئیات ائتالف معلوم نیست.
براساس صحبت های ش�ما می توان گفت این
ائتالف س�ه نف�ره یک حرکت ش�خصی ب�ود نه
جریانی؟
lهمین طور است .صادقانه اقای دکتر حدادعادل
گفت« :احس��اس کردم کار خوبی است ،پذیرفتم ».ضمن
انکه اقای والیتی نیز همین را توضیح داد .این نیس��ت که
جمعی نشسته باش��ند یا اقای حدادعادل با کسی مشورت
کرده باشد .واقعا قبل از اعالم این اقدام ،کسی از دوستان در
جریان نبود و این سه بزرگوار با حسن نیت تصمیم گرفتند،
حاال در ادامه کار چه وضعی پیش بیاید ،باید صبر کرد و دید.
ای�ا ای�ن م�دل اقتباس ش�ده از روش و راهکار
گذشته است یا طرح جدیدی است؟
lما وقتی می خواهیم در صحنه ای مثل انتخابات
ریاست جمهوری سال 92ش��رکت کنیم ،ناگزیر از تحلیل
ارایش سیاسی کشور هستیم ،بنابراین فکر می کنم تصمیم
اقایان قابل دفاع اس��ت چون مبتنی بر ارایش سیاسی که
درباره ان تحلی��ل دارند به این تصمیم رس��یدند .انها فکر
می کنند اصالح طلبان در هر سطحی بیایند یک کاندیدای
مهم خواهند داش��ت ،دولت ه��م روی یک نف��ر متمرکز
می ش��ود ،ان وقت اگر اصولگرایان متکثر باش��ند گفتمان
اصولگرایی ضرر می کند .تحلیل ساده بینانه باعث می شود
اصولگرایان وقتی با چند نام��زد پا به عرصه رقابت بگذارند
ارای شان بش��کند و دو خط دیگر تقویت شوند ،ان هنگام
احتمال دارد انتخاب��ات به مرحله دوم بیفت��د و اصولگراها
ضرر کنند .این سه نفر که ش��خصیت های مطرح در حوزه
اصولگرایی هستند ،تصمیمی هوشیارانه گرفتند .اگر جدی
هستند که به نظر می رسد جدی هستند ،به سرعت باید یک
تیم و اتحاد تشکیل دهند و سازوکاری طراحی کنند تا یک
نفر انتخاب و دو نفر دیگر به وی کمک کنند .متاس��فانه در
انتخابات ریاست جمهوری دوره نهم نیز چنین ائتالفی بین
چهار نفر از اصولگراها داشتیم ،اما در میان راه جماعتی از ان
جدا شدند و میثاق نامه انها بال اثر شد.
اما ان زمان یعنی سال ،83تعداد نامزدهایی که
در قالب شورای هماهنگی نیروهای انقالب گرد
هم امدند پنج نفر بود.
lخی��ر ،این ائتالف چه��ار نفره ای ک��ه می گویم
به دنبال شورای هماهنگی تشکیل ش��د .بعد از انکه اقای
دکتر والیتی ورود خود را مش��روط به ع��دم کاندیداتوری
اقای هاش��می کردند ،س��پس اقای الریجان��ی به عنوان
کاندیدای اصولگراهای سنتی جدا شد .در این شرایط اقایان
احمدی نژاد ،قالیباف ،توکلی و رضایی دور هم نشستند و در
حضور سه نفر جامع االط راف یک میثاق نامه نوشتند ،هدف
ان میثاق این بود که در یک زمان مش��خص نظر س��نجی
ش��ود و ان داوطلبی که بیش��ترین ارای مردمی را داشت
س��ه نفر دیگر به نفع وی کن��ار روند ،اما ای��ن اتفاق نیفتاد
چون منهای دکتر توکلی دیگران س��ر بعضی مس��ائل به
توافق نرسیدند .متاسفانه این گونه قراردادها سابقه روشن
و قابل دفاعی ندارند ،االن این س��ه نفر باید یک فاز جدید
کاری را تعریف کنن��د و واقعا اگر نمی توانن��د به تعهد خود
عمل کنند ،این قضیه را ملغی شده بدانند ،اما اگر هر سه به
اندازه کافی مجموعه سیاسی دارند که دارند باید سازوکاری
برای رسیدن به یک نفر معین کنند تا این اقدام یک الگو و
نمونه همکاری موفق برای اینده جریان اصولگرا شود ،اما
مهم این است که انها به تعهد خود عمل کنند چون ادعای
اصولگرایان این است که به دنبال کسب قدرت به هر طریق
نیس��تند و نمی خواهند هر طور شده محوریت دستگاه های
اجرایی و تقنین را به دست گیرند ،بلکه می خواهند گفتمان
و فکر اصولگرایی جلو برود و این یک تست تاریخی است.
اگر ارایش سیاسی به این منجر ش��د که جناح ها و صنوف
مختلف کاندیدا دادند ،اصولگرایان نی��ز باید بتوانند با نگاه
مشترک به کاندیدای واحد برسند .برای حصول این مقصود
نقش کاندیداها به ویژه اطرافیان انها خیلی مهم است .یعنی
اگر از سه به یک رسید ،طرفداران ان دو نفر دیگر بازی را به
هم نزنند .این مساله مهمی است که به عنوان نمونه موفق
یک الگویی برای اینده پیاده شود چون شخصیت این سه
عمل بگویند که هر حرفی ما می زنیم عمل شود و بقیه ان
را تکرار کنند .این معنای وحدت نیست ائتالف روی مبانی
مشترک ،دیدگاه های مشترک و کمرنگ کردن اختالفات
است ،کسی که وارد ائتالف می ش��ود ایده های ان ائتالف
نباید صد در صد مطابق نظر و ایده ان ادم باشد ،وگرنه وی
باید خود به صورت مستقل به صحنه بیاید .افراد حاضر در
ائتالف باید از بعض��ی تقاضاها چشم پوش��ی و روی نقاط
مشترک بیشتر کار کنند .این تنها راهی است که ائتالف را
به نتیجه می رساند ،باز می گویم اگر افراد دیگری هم وزن
این سه نفر باشند باید مراحل یادشده را طی کنند تا ببینیم
صحنه چگونه شکل می گیرد.
نفر هم به گونه ای اس��ت که انها می توانند این توافق را تا
اخر ادامه دهند.
ش�ما گفتید اقای والیتی قدم اول را برداشت اما
در رسانه ها این طور منتقل می شود که اقای دکتر
حدادعادل نخستین دعوت کننده بوده اند.
lاقای حداد نق��ل کردند که اق��ای دکتر والیتی
بعد از جلسه مجمع تش��خیص مجمع مصلحت نظام طرح
موضوع کرد ،نظر من را خواست و من هم پذیرفتم.
پس اقای حدادعادل س�ومین نفر بود که به این
ائتالف پیوست؟
lبله ،همین طور اس��ت اما دیگر اول و دومش را
نمی دانم.
اقای نجابت! درباره لزوم تعیین س�ازوکار برای
رس�یدن به نامزد نهایی صحبت کردید ،ایا این
مکانیزم باید براس�اس نظرس�نجی باشد؟ اگر
این طور اس�ت ک�ه نتیج�ه ان در ش�ورای دوم
هماهنگی نیروهای انقالب مش�خص شد چون
در ان ائتلاف چه�ار نفر نتوانس�تند براس�اس
نظرسنجی به تفاهم برسند ،ایا به شکل دیگری
عمل خواهد شد؟
lدایره اصولگراها حتما بزرگتر از س��ه نفر است و
تردیدی نیست .دیگرانی هم که خودشان را یکی از نقاط این
دایره مهم می دانند باید صادقانه قدم جلو بگذارند .متاسفانه
یک بی اعتمادی در ما وجود دارد که این بی اعتمادی همه را
زمین گیر می کند .اگر دایره وسیع تر از این سه نفر شود زیان
و ضرری ب��ه اصولگرایی نمی زند .دیگ��ران هم که خود را
هم س��طح این س��ه نفر می دانند قدم جل��و بگذارند ،یک
ائتالف را کلی بپذیرند و در س��ازوکارش به تفاهم برس��ند
اما یادمان نرود که معنای این حرف ان نیست که هر کس
گفت؛ من اصولگرا هستم و داوطلب ش��د بتواند وارد حلقه
ش��ود ،بلکه باید از نظر س��وابق کاری و وجاهت اجتماعی
هم وزن و هم عرض این س��ه نفر باشد تا وارد گردونه شود،
در مقابل کس��ی هم نگفته که مصداق نام��زد اصولگرا در
انتخابات ریاست جمهوری یازدهم حتما یکی از این سه نفر
یا طرفداران انها هس��تند .اقای باهنر حرف درستی زده اما
ما باید بدانیم که انتخابات پیش رو پیچیده تر از ادوار گذشته
است و دقایق و ظرایف خاص خود را دارد .بنابراین افراد باید
تیزهوش و متعهد باشند نه انکه فقط شعار بدهند ،چون قرار
اس��ت اینها جبهه ای را برای رقابت با نامزد اصالح طلبان و
کاندیدای دولت تش��کیل دهند .دولت س��فره خودش را از
اصولگراها جدا کرده و ادعا دارد که به هیچ جناحی وابستگی
ندارد ،بنابراین اینها باعث می ش��ود که اف��راد با ان ویژگی
بتوانند در صحنه دوام بیاورند و موفق باشند.
ش�ما می گویید ای�ن ائتلاف خاصی�ت انعطاف
پذی�ری ب�رای عا م ت�ر ش�دن دارد ،ام�ا ای�ا
عام تر ش�دن به تضارب سلایق دامن نمی زند
و این تضارب سلایق به ائتالف لطمه و اس�یب
نمی زند؟
lهمان طور ک��ه گفتم ی��ک امر کلی ب��ه تفاهم
رس��یدن ،حس��ن نیت اس��ت که این س��ه نفر ان را دارند،
حاال محاسباتی کردند ،اگر ش��خص دیگری هم وزن انها
در صحنه وج��ود دارد بیاید اظهار کند ،دو ش��رط دارد اول
باید خود او بپذیرد که وارد شود ،دوم اینکه این سه نفر او را
پذیرند تا تعداد افراد حلقه افزایش پیدا کند .بنابراین اول باید
مقدمات کار مشخص ش��ود .فرقش با نوبت قبل این است
که اگر سه نفر صادق و جدی باش��ند یک الگو موفق از کار
در می اید که ب��رای دفعات بعد قابل کپی برداری اس��ت نه
اینکه کسانی بیایند بگویند می خواهند وحدت کنیم ،اما در
یعنی باعث ش�د جبهه پای�داری چن�دان از ان
اس�تقبال نکند ،یا ای�ت اهلل مصباح بی�ان کردند
که از این ائتالف ها پیش از اینها بوده و به نتیجه
نرسیده است ،شما چه نظری دارید؟
lایت اهلل مصباح همان دغدغه من را بیان کردند
و گفتند «این کار خوبی اس��ت اما در کشور ما جواب نداده
است» در صحنه سیاسی ایران واقعیت این است هر اقدامی
صورت گیرد واکنش هایی در پ��ی دارد ،عده ای ان را زود و
برخی نیز ان را دیر هنگام می خوانند .اینها مهم نیست ،سه
نفری که این تصمیم را گرفتند یک تحلیل هایی دارند که
البته تحلیل انها قابل بحث است.
هم اکنون نظر تحولخواهان درب�اره این ائتالف
سه نفره چیست؟
lس��ه نفر تصمیم گرفتند که این ائتالف به وجود
اید ،کار تشکیالتی پشت ان نبود.
سیاست
اقای باهنر در مصاحبه ای گفته دایره اصواگرایان
خیل�ی بزرگ ت�ر از ائتالف س�ه نفره اس�ت ،چه
ی می شود برای بازتر شدن دایره ائتالف
مکانیزم
اندیشید؟
lمنظور از این حرف چیست؟
یعنی می فرمایید رهپویان و ایثارگران در جریان
شکل گیری ان نبودند؟
lمطلعم که ای��ن تصمیم ش��خصی اقایان حداد
عادل ،والیتی و قالیباف بوده است.
مثلث شماره157
lچطور نمی شود براساس نظر س��نجی به نتیجه
رسید؟ این سه بزرگوار به چند روش می توانند تفاهم کنند؛
یکی از راه ها نظرسنجی است ،دیگری تعیین یک شورای
حکمیتی است ،به این ترتیب که بزرگانی بیایند و نظر دهند
و وقتی نتیجه حکمیت مشخص شد هر سه قبول کنند .البته
اشکال مختلف دیگری هم می تواند پیگیری شود ،بنابراین
برای تفاهم و به توافق رسیدن ،یکی از راهکارها نظرسنجی
است .نظر سنجی در کشور به صورت علمی انجام می شود
اما در ان دوره خودم مس��ئول نظرس��نجی بودم و نامزدها
روی دو چیز به تفاهم نرس��یدند ،اوال روی سازمان و نهاد
نظرس��نجی کننده تفاهم نکردن��د و ثانیا ه��ر کس زمان
متفاوت��ی را ب��رای نظر س��نجی اعالم می ک��رد ،یک نفر
می گفت اول سال ،84یکی می گفت اردیبهشت ،دیگری
اواخر اردیبهش��ت را معین می کرد ،اق��ای احمدی نژاد هم
نظرش این ب��ود که تا اخر باید صبر ک��رد ،همین دو عامل
ش��د که بازی به هم خورد .هم اکنون که این بحث میان
سه نفر است ،هر یک می توانند سه نهاد را معرفی کنند و هر
سه نهاد مستقال نظرسنجی کنند یا سه زمان مختلف برای
نظرسنجی بگویند تا معدل ان به دست اید .قطعا بین افرادی
با این بلوغ سیاسی ،این موارد نمی تواند مساله باشد ،اگر انها
صادق هستند و قائل به خروج از این ائتالف نیستند ،می شود
کار را اجرایی کرد اما متاسفانه در کشور ما معنی ائتالف این
اس��ت که وقتی یک نفر می گوید بیایید با هم وحدت کنیم
منظورش این اس��ت که دیگران نظر من را بپذیرند که این
شیوه و مشی باید منسوخ ش��ود .ائتالف یا همراهی وقتی
ش��کل می گیرد که طرفین هر کدام یک قدم جلو بگذارند
و هریک از تقاضاهای کم اهمیت چشم پوشی کنند تا بشود
تفاهم روی مشترکات کرد .این سه نفر به اندازه کافی تجربه
و ظرفیت سیاسی دارند که به سازوکار تعریف شده ای برسند
تا اگر کسی هم به جمع انها اضافه شد او هم در این چارچوب
عمل کند و برای اولین بار یک الگوی موفق ارائه شود.
برخی می گویند اعالم زودهنگام این ائتالف کمی
به ان اسیب زد؛ نظر شما چیست؟
باالخره اقای�ان قالیب�اف و ح�داد از گزینه های
اولویت دار طیف تحولخ�واه (جمعیت ایثارگران
و رهپوی�ان هس�تند)؛ این دو تش�کل چه نظری
دارند؟
lنمی دانم رفتار تشکیالتی چه خواهد بود .قطعا
در این باره جلساتی را می گذارند و نسبت خودشان را حتما
با ای��ن ائتالف مش��خص می کنند ،اما هن��وز هیچ بحث و
موضعگیری تشکیالتی درباره این موضوع صورت نگرفته
است.
اق�ای س�روری می گف�ت طی�ف تحولخ�واه
ب�رای انتخاب�ات برنام�ه دارد و می خواه�د
در قال�ب مکانیزم�ی مش�خص ب�ه انتخاب�ات
ریاس�ت جمهوری اینده ورود کن�د ،ایا این مدل
می تواند ائتالف سه نفره را در خودش جای دهد؟
lاطالع ندارم ،اقای س��روری قائم مقام جمعیت
رهپویان انقالب اسالمی است و بیشتر در جریان جزئیات
کار استg .
دیگران هم که خود را هم سطح این سه نفر می دانند قدم
جلو بگذارند ،یک ائتالف را کلی بپذیرند و در سازوکارش به
تفاهم برسند اما یادمان نرود که معنای این حرف ان نیست
که هرکس گفت؛ من اصولگرا هستم و داوطلب شد بتواند
وارد حلقه شود
33
احتمال رقابت درون گروهی
گفت وگو با قائم مقام جمعیت رهپویان انقالب اسالمی
3
پرویز سروری ،قائم مقام جمعیت رهپویان انقالب اسالمی نشست اقایان حدادعادل ،قالیباف و والیتی را ائتالف
نمی داند ،بلکه ان را یک مدیریت صحنه ب�رای جلوگیری از تقویت رقبای اصولگرای�ان اعالم می کند .وی می گوید:
«اگر خطری از جانب اصالح طلبان و جریان انحرافی احساس نش�ود حتی امکان دارد که اضالع نشست سه گانه با
هم رقابت کنند».
امید کرمانی ها
تش�کیل ائتالف س�ه گانه اصوگرایان را چگونه
ارزیابی می کنید؟ ایا این ائتالف برای شکل گیری
حمایت جریان های سیاسی را با خود داشت؟
سیاست
lنشس��ت س��ه گانه ای میان اقای��ان حدادعادل،
والیتی و قالیباف انجام ش��د .این افراد کسانی هستند که
می خواهند در عرصه رقابت اتی حض��ور پیدا کنند و از این
طریق قصد مدیریت هوشمندانه صحنه را دارند .دغدغه و
نگرانی اقایان والیتی ،حدادعادل و قالیباف این اس��ت که
انشقاق و شکاف میان اصولگرایان برای مردم مشکل افرین
ش��ود و نتیجه انتخابات به نفع رقیب رقم بخورد ،بر همین
اساس انها برای جلوگیری از پیش��امد یادشده می خواهند
ظرفیت خود را به گونه ای مدیریت کنند که در صورت بروز
خطر ،یک گزینه اصولگرا مقابل کاندیدای اصالح طلبان،
جریانات واگرا و انحرافی قرار بگیرد.
مثلث شماره157
پیشنهاد دهنده ائتالف چه کسی بود؟ این ائتالف
از بدو تش�کیل حمایت جریان�ی را به دنبال خود
داشت؟
lتا انجا ک��ه می دان��م حمایت جریان��ی را برای
تشکیل در پی خود نداشت و اساس ان ،تصمیم گیری های
شخصی بود .به این شرح که عده ای این را به اقای والیتی
پیشنهاد کردند و بعد اقای والیتی پیگیر شد ،ابتدا بین وی
و اقای قالیباف مس��اله طرح و بعد اقای دکتر حدادعادل به
جمع انها اضافه شد.
فکر می کنید حمایت جریانی پش�ت این قضیه
قرار بگیرد؟
lبستگی به نوع صحنه دارد که معادالت چگونه
رقم بخورن��د .قطعا تح��والت صحن��ه می توان��د بر نوع
ارایش های سیاسی در انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده
تاثیرگذار باشد .اینکه ما در صحنه شاهد رقبای خطرناکی
از طرف جریان اصالح طلب ،فتنه و انحرافی خواهیم بود یا
خیر ،شاید تعیین کننده شود .اگر این اتفاق بیفتد امکان دارد
احساس نگرانی هر سه شخصیت ادامه پیدا کند ،اما اگر ان
خطر منتفی شود معتقدم ممکن است ش��رایط حتی برای
رقابت این س��ه نفر با هم فراهم ای��د .در کل اینده صحنه
و ارایش هایی که در صحنه ب��ه وجود خواهد امد رقم زننده
ارایش سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92است.
ش�ما در مصاحبه ای گفتید که جمعیت رهپویان
انقلاب اسلامی برنام�ه ای ب�رای انتخاب�ات
ریاس�ت جمهوری دارد و براس�اس اس�تراتژی
تعریف ش�ده حرکت می کند ،ایا ائتالف سه نفره
در قالب ان برنامه می گنجد؟
lبررسی موضوع نشست س��ه جانبه در دستورکار
دفتر سیاس��ی جمعیت رهپویان انقالب اس�لامی است و
موضع خود را به طور شفاف در این باره بیان می کند .ما برنامه
انتخاباتی خود را همچنان جلو می بریم ،تنظیم ان تمام شده
و اکنون در حال بررسی ش��اخص های مصادیق هستیم تا
34
مبتنی ب��ر برنامه ،نامزد مورد نظر خ��ود را انتخاب کنیم و با
وی وارد مذاکره شویم ،اگر بر همین اساس با نامزد مطلوب
به تفاهم رس��یدیم ،ان وقت با گروه ه��ای مختلف رایزنی
می کنیم تا حداکثر همگرای��ی در انتخابات به وجود اید .در
کل موضع جمعیت رهپویان درباره موضوع نشست سه گانه
و بحث و نوع رویکرد جمعیت به طور رسمی اعالم می شود.
پس می فرمایید ف�ارغ از این ائتالف س�ه گانه،
برنام�ه انتخابات�ی جمعی�ت رهپوی�ان انقلاب
اسالمی را جلو می برید؟
lبله ،همین طور است.
برخ�ی از منتق�دان تعداد اف�راد ای�ن ائتالف را
ناکافی می دانند نظر شما چیست؟
lاگر بحث روی ائتالف باشد این بحث ها امکان
طرح ش��دن دارند ،ولی االن ائتالفی نیست ،یک نشست
میان برخی عناصر دلس��وز اصولگرا انجام ش��ده و انها به
دنبال ان هس��تند اجازه ندهن��د که تکثر بی��ن نامزدهای
اصولگرا ضربه و افت به روند انتخابات ریاس��ت جمهوری
بزند ،بنابراین اسم این نشست سه گانه ائتالف نیست .ضمن
انکه بعضی ه��ا موضوعاتی می گویند ک��ه محلی از اعراب
ندارد ،مثال خبرنگاری به من می گفت ک��ه قالیباف منتقد
افراطی دولت است و حداد مدافع افراطی ان ،اینها چگونه
با هم به تفاهم می رس��ند؟ من گفتم این توصیفات معلوم
نیس��ت که قرین به صحت باش��د و خود این تحلیل جای
بحث دارد ،به عالوه اینکه این نشس��ت درباره دولت اینده
است نه دولت گذشته .این سه نفر براساس دولت فعلی که
نمی خواهند با هم بحث کنند ،اساسا این تحلیل منشا اثر و
صحت ندارد .از طرفی نوع نگاه به این نشست تبدیل شده
به ائتالف 2+1و تحلیل هایی درب��اره ان ،که با اهدافی که
من از نشست سه گانه اطالع دارم همخوان نیست .به عبارت
دیگر برداش��ت های غلطی در حال بیان ش��دن هس��تند.
برهمین اساس معتقدم نشست سه گانه را نباید انقدر بزرگ
کرد که نت��وان تحلیلش کرد و نه انقدر کوچک ش��مرد که
دیده نش��ود .برخی عناصر اصولگرا برای مدیریت صحنه
انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم با ه��م تفاهم کردند و
تالش می کنند در عین رقابت ،صحنه های تهدید امیز علیه
جریان اصولگرا به گونه ای رصد ش��ود تا انه��ا اجازه بروز و
ظهور پیدا نکنند.
طیف تحولخواه (جمعیت ایثارگ�ران و جمعیت
رهپوی�ان) و جبه�ه پی�روان خط ام�ام و رهبری
دنب�ال برنامه مح�وری در تعیین مص�داق نامزد
ریاست جمهوری بودند ،بر همین اساس برخی
می گوین�د این نشس�ت س�ه گانه برگش�ت به
شخص محوری است ،نظر شما چیست؟
lاز ابتدا و قبل از برگزاری نشست سه نفره ،مواضع
جمعیت رهپویان انقالب اس�لامی ب��رای ورود به عرصه
انتخابات تعیین برنامه بود .از طرفی هر سه این افراد اعالم
می کنند که برای اداره کشور برنامه داریم و قطعا برنامه خود
را اعالم می کنند .باتوجه به دو موضوع یادش��ده قطعا اگر
جمعیت رهپویان بخواهد با یک��ی از این گزینه ها به نتیجه
برس��د ،قطعا برنامه خود را با برنامه انه��ا تطبیق می دهد و
ابتدایی ترین اقدامی که صورت خواهد گرفت تفاهم روی
برنامه است و اگر تفاهم حاصل نش��ود جمعیت از حمایت
ان نامزد انص��راف می دهد چون مح��ور اقدامات ما برنامه
خواهد بود ،البته انها هم اع�لام نکردند که ما بدون برنامه
وارد ش��دیم ،بلکه بر عکس هر کدام اعالم کردند که برای
دولت اینده برنامه دارند ،اما اینکه برنامه انها چه خواهد بود
باید منتظر اعالم ان بود .در کل هنوز فعالیت های انتخاباتی
به صورت رسمی شروع نشده که بتوانیم تحلیل کنیم انها
برنامه دارند یا خیر.
این مدل نشس�ت برگزار کردن ایا اقتباس�ی از
مدل شورای هماهنگی نیروهای انقالب اسالمی
است؟
lهم اکنون نشستی سه نفره و مثلثی شکل میان
اقایان قالیباف ،والیتی و حدادعادل به وجود امده .در سال
84شکل مدل مربع بود و قرار ش��د از داخل ان یک نامزد
مبتنی بر نظرسنجی بیرون اید ،اما عمال یکی از نامزدها این
میثاقی را که بسته بود زیر پا گذاشت و حاضر نشد مبتنی بر
ان میثاق حرکت را ادامه دهد .نهایتا این برنامه به شکست
انجامید و به تعبیری موجب انشقاق شد و هر کدام از گزینه ها
به شکلی وارد عرصه انتخابات شدند ،اما این قرار انها نبود
بلکه تفاهم شد که هر چهار نفر به میثاق امضا شده تمکین
کنند و براس��اس فرایند نظرسنجی در تاریخ های معین هر
کس باالتر بود ،بقیه پشت سر او قرار بگیرند.
میثاق نامه ای که میان اقای�ان رضایی ،قالیباف،
توکلی و احمدی نژاد امضا شد ،منظور شما است؟
lبله ،باتوجه به اینکه ای��ن میثاق از طرف یکی از
چهار ضلع زیر پا گذاشته شد عمال به نتیجه نرسید ،اما حاال
این سه نفر هم کانون دور هم گرد امدند که در تاریخ سیاسی
خود نشان ندادند که میثاق شکنی می کنند .از طرفی تالش
کردند تضمین های الزم را با اسیب شناس��ی گذشته ایجاد
کنند و اجازه ندهند تجربه گذشته به وجود بیاید .حضور نزد
علمای بزرگی مثل ای��ت اهلل مهدوی کنی ،ایت اهلل یزدی و
دیگر عزیزان برای این بود که این نظریه را به طور شفاف به
انها اعالم کنند و انها ش��اهدی بر این میثاق باشند .اقایان
حدادع��ادل ،والیتی و قالیباف تالش زی��ادی دارند که ان
افت سال 84تکرار نشود ،حاال اینکه ایا می شود یا خیر در
اینده مشخص می ش��ود .می توان گفت شورای هماهنگی
نیروهای انقالب ان زم��ان خیلی فراگی��ر و جدی بود که
محصولش ان شد ،اما االن این نشست سه گانه فارغ از ان
مجموعه هایی که تحت عنوان شورای هماهنگی گرد هم
امدند ،است چون شباهت ها و تفاوت هایی با ان مدل دارد.
سیاست
تصمیم سنتی ها
اقای والیتی ان موقع در ش�ورای هماهنگی اول
بود ،اما در اخرین لحظه یعنی بهمن ماه سال 83
حضور خود را منوط به عدم نامزدی اقای هاشمی
کرد ،بنابراین این س�ابقه از ایش�ان وجود دارد،
یعنی شما می گویید احتمال تکرار چنین اتفاقی
وجود ندارد؟
سیاست
lان موقع که ایشان شورای هماهنگی نیروهای
انقالب را ترک کرد ،مساله میثاق نامه مطرح نبود ،بعد از ان
به وجود امد چون بعد از خروج اقایان والیتی و الریجانی از
شورای هماهنگی یک مربع شکل گرفت و ان میثاق نامه
بین اضالع ان امضا شد ،قبل از ان قرار بود افراد به شورای
مرکزی ش��ورای هماهنگی نیروهای انقالب برنامه دهند،
اما همانطور که گفته شد ان فرایند با خروج اقایان والیتی
و الریجانی به هم خ��ورد و در نهایت چهار نف��ر باقیمانده
میثاق نامه نوشتند ،اما کارها به نتیجه نرسید.
مثلث شماره157
هم اکنون س�ازوکار نظر س�نجی علم�ی و مورد
اعتماد مهیاست؟
lعزیزان هنوز نگفتند با کدام س��ازوکار به نتیجه
برسند ،قطعا یکی از ان راهکارها می تواند نظرسنجی باشد.
من شنیدم موضوعات دیگری را مدنظر دارند ،اما اینکه ان
موضوعات چیس��ت و طبق چه فرایند و مدلی بین سه نفر
طراحی شده تا گزینه اصلح و مقبول خروجی ان شود به طور
رسمی هنوز مشخص نشده است.
برخی می گویند حکمیت سازوکار تعیین مصداق
از میان سه نفر است.
lنمی دانم؛ هن��وز مدلی که با ان م��دل به نتیجه
برسند ،اعالم نشده است.
چ�را جبهه پای�داری و جبه�ه پی�روان خط امام
و رهبری از نشس�ت س�ه نفره اقای�ان والیتی،
حدادعادل و قالیباف استقبال نکردند؟
lباید از خود انها این مساله را پرسید.
نقد انها چیست؟ ایا موضع و نوع نگاه انها را به
این قضیه وارد می دانید؟
lهر کدام نقطه نظرات خاص خ��ود را دارند مثال
یکی از ان دو گروه ،به حضور یکی از افراد در جمع سه نفره
حساس است و به این موضوع واکنش نشان می دهد ،گروه
دیگر با یک ادله دیگری این موضع را نفی می کند ،چون من
سخنگوی ان گروه ها نیستم .نه صالحیت دارم و نه منصفانه
است که به جای انها اظهارنظر کنم ،اگر از خود انها سوال
شود قطعا نقطه نظرات خود را اعالم خواهند کرد.
ایا نشس�ت س�ه گانه خاصیت عام تر ش�دن را
دارد یا خیر؟
lبستگی به س��ه نفر حاضر در ان دارد ،تا انجا که
می دانم قصدی برای توس��عه این مثلث وجود ندارد ،حاال
اگر انها تغییر نظری داده باش��ند نمی دانم .باید دید که این
نشست سه نفره افزایش پیدا می کند یا خیرg .
35
پیشنهاد جدید عسکراوالدی
ایا جناح راست اصولگرایان به گزینه نهایی می رسد؟
مصطفی صادقی
4
سیاست
اگر بن��ا بر تحلی��ل و رص��د فعالیت ه��ای انتخاباتی
اصولگرایان باش��د ،نمی توان یک ضلع مه��م ان را نادیده
گرفت؛ ضلع��ی ک��ه در ادبی��ات سیاس��ی از ان به عنوان
سنتی های اصولگرا یاد می شود .انها اگر چه در ادوار مختلف
همواره در اس��تانه انتخابات به صورت برنامه ریزی ش��ده
و سیس��تماتیک وارد مبحث رقابت می ش��دند ،این بار اما
گویا شرایطشان تفاوت های فراوانی دارد با همه سال های
گذشته.
اگر انه��ا در دهه ه��ای 70و 80ب��ا مدل هایی مانند
ش��ورای هماهنگی ،جبهه متحد یا عناوین��ی از این جنس
از ماه ها قبل کمپین ه��ای انتخاباتی ب��ه راه می انداختند،
حاال چهار ماه مانده به زمان نام نویس��ی هنوز هیچ کنگره
انتخاباتی را برگزار نکرده اند.
پیدایش س�لایق مختلف در میان انان ،فقدان گزینه
رای اور و پیچی��ده بودن ش��رایط ش��اید مهمترین دالیل
وضعیت امروز انان باشد.
در میان س��نتی ها روزی از نام��زدی علی الریجانی
سخن به میان می اید و روز دیگر از کاندیداتوری مصطفی
پورمحمدی و منوچهر متکی.
حال انک��ه یک نامزد مه��م از میان ان��ان به ائتالف
س��ه نفره پیوس��ته و یک نام��زد مه��م دیگر ان��ان یعنی
حجت االس�لام علی اکبر ناطق نوری حرف اخرش را زده
و گفته به هیچ وجه روی او حساب نکنند.
حاال انها مانده اند و کاندیداهایی که هنوز تکلیف شان
را نمی دانند.
در این میان اما خبرنگار مثلث به اخبار مهمی دس��ت
یافته اس��ت .بر اس��اس یکی از این اخبار گوی��ا حبیب اهلل
عسگراوالدی در جلسه اخیر حزب موتلفه گفته است« :بنا
دارم در جلس��ه ای اعالم کنم نظر ما سنتی ها این است که
اقای ناطق نوری بازگردد و چنانچه نظرها روی ایشان مثبت
بود ،برای انتخابات اینده روی ایشان سرمایه گذاری کنیم.
خود اقای ناطق هم گفته اس��ت که اگر نشانه های مثبتی
ببینم می ایم ».این خبر البته هنوز از س��وی وی به صورت
رسمی تایید نشده است.
مثلث شماره157
داستان نامزدی شیخ
حجت االس�لام علی اکبر ناطق ن��وری از چهره های
باسابقه اصولگراس��ت که در س��ال 76نیز نامزد انتخابات
ریاست جمهوری ش��د؛ انتخاباتی که البته منجر به پیروزی
او نشد .او البته در ادوار بعدی تالش های متعددی را برای
وحدت اصولگرایان در قالب ش��ورای هماهنگی نیروهای
انقالب انجام داد.
ناطق نوری چند سال پیش ،طرحی را پیشنهاد کرد که
به طرح دولت وحدت ملی شهره ش��د؛ ان طرح البته در ان
زمان با استقبال مواجه نشد.
حاال ام��ا چن��د س��ال از ان ماج��را می گ��ذرد و بار
دیگ��ر تالش های��ی ب��رای احی��ای ان ط��رح قدیمی در
حال انجام اس��ت؛ تالش هایی ک��ه این بار از س��وی اکبر
هاشمی رفسنجانی صورت می گیرد.
اگر در ان زمان مذاک��رات و رایزنی ها در نهان انجام
36
و سرانجام پس از منتفی ش��دن رسانه ای شد ،در این دوره
اکبر هاشمی رفسنجانی هیچ هراس��ی ندارد از اینکه در هر
جلس��ه ای از طرحش دفاع کند؛ طرحی ک��ه از همان اغاز
مطرح شدنش گفته می ش��د بهترین نامزد و کاندیدای ان
علی اکبر ناطق نوری است.
حتی اوضاع چنان شد که برخی چهره های سیاسی و
رسانه ای به صورت روشن و واضح پیشنهاد دادند که علی
اکبر ناطق نوری به عنوان کاندیدای این طرح ،پروژه دولت
وحدت ملی را کلید بزند.
تالش انه��ا البته فرجامی نداش��ت .ش��یخ علی اکبر
ناطق نوری تاکنون پاس��خش منفی بوده است .در اخرین
واکنش رس��می از س��وی او و در پی درج برخی تحلیل ها
و اخبار در برخی رس��انه ها مبنی بر اعالم ش��رط رفع حصر
از موس��وی و کروبی از س��وی ناطق نوری برای حضور در
انتخابات ریاست جمهوری ،مسئول دفتر وی ،شرط اعالم
شده را به شدت تکذیب کرد.
مس��ئول دفتر علی اکبر ناطق ن��وری در مورد حضور
یا عدم حضور ناطق ن��وری به عنوان کاندی��دا در انتخابات
ریاس��ت جمهوری پیش رو اظهار داشته اس��ت« :از ماه ها
پیش مراجعات مکرری برای دع��وت از اقای ناطق نوری
برای کاندیداتوری به ایش��ان ص��ورت گرفته اس��ت ،اما
اقای ناطق نوری همچنان معتقد اس��ت ک��ه برای حضور
در انتخابات به عنوان کاندیدا احساس تکلیف نمی کند».
اما این همه ماجرا نیس��ت .غفوری ف��رد دیگر چهره
اصولگراست که اخبار مهمی را در مورد ناطق نوری مطرح
کرده اس��ت .او در مصاحبه ای گفته اس��ت« :من به همراه
تعدادی از نمایندگان مجلس به دیدار هاشمی رفسنجانی
رفتیم و با ایش��ان صحبت کردیم اما گفتن��د که تمایلی به
نامزدی ندارند .اما احتمال دارد که از نامزد دیگری حمایت
کنند.
یکی از نامزدهای اصولگرا ک��ه مقبولیت عامه دارد.
ظاهرا ایشان عالقه مند به نامزدی اقای ناطق نوری هستند
و این را به ایش��ان هم گفته ان��د .البته قطع��ا در این باره با
رهبری معظم انقالب مش��ورت هم خواهند کرد .اگر اقای
ناطق با حمایت اقای هاش��می وارد عرصه شوند؛ احتمال
اجماع می��ان اصولگرایان هم وجود دارد .قطعا بخش��ی از
اصولگراها نی��ز از اقای ناطق نوری حمای��ت خواهند کرد.
چون ایش��ان مقبولیت زیادی بی��ن اصولگرای��ان دارند و
جامعتین نیز احتماال از ایشان حمایت خواهد کرد .نامزدی
ایشان شرایط خوبی را برای ایجاد وحدت میان اصولگرایان
ایجاد می کن��د ».وی ادامه داده اس��ت« :احتمال نامزدی
ناطق نوری هم نزدیک به صفر اس��ت .ایشان هم مثل من
معتقدند که نوبت حضورشان در عرصه سیاست تمام شده
و از این پس باید به عنوان مشاور در این عرصه باشند .مگر
انکه ش��رایطی خاص به وج��ود بیاید .مثال اینکه ایش��ان
بفهمند مقام معظم رهبری دلشان می خواهد که او کاندیدا
شود».
به ه��ر روی به نظ��ر نمی رس��د که حجت االس�لام
ناطق نوری بنایی برای حضور در انتخابات داشته باشد.
ایا الریجانی می اید؟
در فضایی که امدن ناطق نوری منتفی شده حاال همه
نگاه ها به سوی علی الریجانی دوخته شده است .او اگرچه تا
چندی پیش از اظهارنظر در این مورد خودداری می کرد ،اما
در اخرین اظهارنظرش گفته است که برخی از او خواسته اند
کاندیدای انتخابات 92باشد.
خبرن��گار مثل��ث مطلع ش��ده اس��ت که ب��ه تازگی
هیات رئیسه فراکسیون رهروان والیت در مجلس جلسه ای
داشته اند .در این جلسه گفته شده که باتوجه به نظر سنجی
مرکز پژوهش های مجلس وضعی��ت علی الریجانی بهتر
شده است.
بر اس��اس این گزارش دو عضو ارشد این فراکسیون
گفته اند« :باید یک نامه رسمی و علنی برای اقای الریجانی
بنویسیم که وی کاندیدای ریاس��ت جمهوری شود .در این
جلسه تاکید شده اس��ت که حداقل 160امضا از نمایندگان
برای چنین درخواستی وجود دارد .البته برخی منابع گزارش
کرده اند که جمع اوری امضاها اغاز ش��ده است؛ این اخبار
البته هنوز تایید نشده اند».
اما چهار م��اه مانده به زم��ان ثبت ن��ام کاندیداهای
انتخابات گویا امروز بیش از همیشه تالش ها برای نامزدی
علی الریجان��ی در می��ان اصولگرایان باال گرفته اس��ت.
الریجانی حتی گزینه ای اس��ت که در برخ��ی تحلیل ها و
مصاحبه های انتخاباتی از او به عنوان گزینه ای مناسب برای
طرح دولت وحدت ملی هاشمی رفسنجانی نام می برند.
چرا که معتقدند همچون مدل تش��کیل فراکس��یون
رهروان والی��ت در مجلس نهم او می توان��د طیف هایی از
در فضایی که امدن ناطق نوری منتفی شده حاال همه نگاه ها
به سوی علی الریجانی دوخته شده است .او اگرچه تا
چندی پیش از اظهارنظر در این مورد خودداری می کرد،
اما در اخرین اظهارنظرش گفته است که برخی از او
خواسته اند کاندیدای انتخابات 92باشد
علی الریجانی می گوید برخی از او خواسته اند کاندیدای انتخابات 92شود
سیاست
محمدرضا باهنر احتمال کاندیداتوری اش را رد نکرده است
مثلث شماره157
حجت االسالم علی اکبر ناطق نوری بار دیگر اعالم کرده است کاندیدای انتخابات نخواهد شد
اصالح طلبان را نیز با خود همراه سازد.
جدید ترین خبر در مورد او این اس��ت که شنیده شده
یکی از پارلمانتاریس��ت های مش��هور اخی��را طرحی را به
اصولگرای��ان ارائه داده که البته با اس��تقبال مواجه نش��ده
اس��ت .خبرنگار مثلث گزارش کرده که بر اساس این طرح
جریان اصولگرا بای��د روی علی الریجانی ب��رای ورود به
انتخابات اجماع کنن��د و در مقابل ،غالمعل��ی حدادعادل
رئیس مجلس شود.
بر اس��اس این گزارش؛ گوی��ا این فرد ب��ه برخی از
چهره های اصولگرا گفته است« :ما باید به اجماع برسیم چرا
که گزینه دولت اقای رحیم مشایی است .بنابراین با توجه به
جدی شدن بحث مش��ایی باید اصولگرایان پشت یک نفر
قرار بگیرند».
س��خنان او و طرح پیش��نهادی اش اگر چه با واکنش
مثبت مواجه نشده ،اما حاکی از تالش فشرده سنتی ها برای
ترغیب علی الریجانی جهت کاندیدات��وری و البته فراهم
شدن زمینه این اقدام است.
هر چه هست انها گویا بنا دارند در قالب جبهه پیروان
و با مدل جامعتین بار دیگر فعالیت ه��ای انتخاباتی خود را
کلید بزنند.
محمد رضا باهنر در ای��ن مورد گفته اس��ت« :جبهه
پیروان خط امام و رهبری چند جلسه با ایت اهلل مهدوی کنی
و جامعه مدرسین داشته است .ما از انها خواستیم که مسیر
کلی را به ما رهنمود کنند و تالش ما این است که به وحدت
قابل قبولی دست پیدا کنیم .اگرچه این بزرگواران بگویند که
ما وارد مصادیق نمی شویم و البته ما اصراری بر این موضوع
هم نداری��م .به طور کل��ی در انتخابات ریاس��ت جمهوری
ما همچنان این مش��ی را دنبال می کنیم و ق��دم ما به این
سمت است».
باهنر البته ادامه داده اس��ت« :متاس��فانه در اردوگاه
اصولگرایان تشتت و تفرقه وجود دارد و البته این به معنای
دعوا نیست .جبهه پیروان خط امام و رهبری ،جبهه پایداری
و جمعیت ایثارگران و رهپوی��ان از طیف های اصولگرایی
هس��تند که برای انتخابات فعالیت می کنند .امیدواریم این
گروه ها به هم نزدیک شوند و به یک کاندیدا برسند».
متکی چه خواهد کرد؟
از همان روزی ک��ه منوچهر متکی دیگ��ر وزیر نبود
خیلی ها معتقد بودند که او در انتخابات 92نامزد خواهد شد.
او تاکنون در چند برهه اظهارنظرهای سیاس��ی داشته که
برخی برداشت انتخاباتی بودن را از این سخنان داشته اند.
او تاکنون صریحا نگفته اس��ت که نام��زد انتخابات
نخواهد شد ،اما گفته می شود ش��انس او برای اینکه نامزد
نهایی سنتی ها باشد خیلی زیاد نیست.
سنتی ها و یک نامزد جدید؟
در میان همه اخبار ض دو نقیضی که این روزها در میان
راستگرایان اصولگرا وجود دارد نام یک نامزد جدید نیز در
تحلیل های انتخاباتی قرار گرفته است؛ محمد رضا باهنر.
البته چندی پیش نیز اخباری از نامزدی او مطرح بود
که با واکنش منفی اش مواجه ش��د .او این ب��ار اما احتمال
کاندیداتوری اش را رد نکرده و گفته اس��ت« :االن پاس��خ
من قطعا نه اس��ت ،اما در عالم سیاس��ت هیچ غیرممکنی
وجود ندارد».
جدیدترین خبر در مورد او این است که «کمپین دعوت
از باهنر» برای حضور وی در انتخابات راه افتاده است .این
کمپین وبالگی فعالیت خود را با شعار «صدای پای اعتدال»
اغاز کرده است .در این کمپین از محمدرضا باهنر به عنوان
«مرد میدان های سخت» نام برده شده است.
راستگرایان سنتی انگار همچنان نتوانسته اند درباره
نامزد انتخاباتی شان به جمع بندی برسندg .
37
راست گرایان سنتی
علی الریجانی اکنون گویا نسبت
به سایر کاندیداهای طیف سنتی
اصولگرایان با مراجعه بیشتری برای
نامزدی در انتخابات مواجه است .او
همکاری فراکسیون رهروان والیت
را نیز به عنوان پشتوانه ای برای
کاندیداتوری خود دارد.
علی الریجانی
مصطفی پورمحمدی ،وزیر سابق کابینه
محمود احمدی نژاد است که ریاست
سازمان بازرسی کل کشور را برعهده
دارد .او که اخیرا به سمت معاون
سیاسی جامعه روحانیت منصوب شده
از نامزدهای احتمالی اصولگرایان
سنتی به شمار می رود.
مصطفی پور محمدی
سیاست
منوچهر متکی از همان هنگام که از
سمت وزارت خارجه برکنار شد ،نامش
به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی
انتخابات 92در تحلیل های سیاسی
قرار گرفت .او هنوز در این مورد
اظهارنظر صریحی نداشته است.
مثلث شماره157
منوچهر متکی
محمدرضا باهنر به تازگی به جمع
کاندیداهای احتمالی اصولگرایان
سنتی پیوسته است .حتی هفته گذشته
یک کمپین وبالگی نیز در حمایت از او
راه اندازی شده .او می گوید تاکنون
پاسخش برای کاندیداتوری منفی بوده
و البته این را هم اضافه می کند که در
سیاست هیچ چیز بعید نیست.
محمدرضا باهنر
محمد نهاوندیان ان هنگام به عنوان
یک نامزد احتمالی مطرح شد که برخی
درطیف راست سنتی گفتند نامزد مایک
چهره اقتصادی خواهد بود.
محمد نهاوندیان
38
اصولگرایان
و انتخابات
92
جبهه پایداری
اواخر اذر ماه غالمعلی حدادعادل
در یک سخنرانی گفت که از میان
او ،والیتی و محمدباقر قالیباف
یک نفر کاندیدای انتخابات خواهد
شد .این جمله نشان از تشکیل
یک ائتالف انتخاباتی میان دو
طیف مهم اصولگرایان بود .حاال
غالمعلی حداد عادل می گوید این
ائتالف بسته نیست و برای دیگر
کاندیداها نیز این امکان وجود
دارد که به جمع انها بپیوندند.
سعید جلیلی در مصاحبه های برخی
اعضای جبهه پایداری به عنوان
گزینه مطلوب این طیف مطرح شده
است .اگرچه او گویا روی خوشی
به کاندیداتوری در انتخابات نشان
نداده ،اما با وجود عدم عالقه اش هم
از کاندیداهای احتمالی بالقوه به شمار
می رود.
سعید جلیلی
کامران باقری لنکرانی که سخنگوی
جبهه پایداری هم هست گزینه مورد
نظر برخی اعضای جبهه پایداری است.
مواضع او در مورد مسائل سیاسی مورد
توجه رسانه ها و محافل سیاسی قرار
می گیرد.
کامران باقری لنکرانی
سیاست
مثلث شماره157
اصولگرایانمستقل
محسن رضایی می گوید که هنوز
برای حضور در انتخابات تصمیم
قطعی نگرفته است ،اما طیف هایی
از سیاسیون از او برای حضور در
انتخابات 92دعوت کرده اند.
محسن رضایی
در میان نام هاییکه به عنوان
گزینه های احتمالی مطرح هستند این
محمد سعیدی کیا است که تاکنون به
صورت چراغ خاموش حرکت کرده
است .اگرچه خبرهای ضدونقیضی
درباره فعالیت های انتخاباتی او مطرح
است اما تاکنون او هیچ اظهارنظری
نداشته است.
محمد سعیدی کیا
39
نحوه مواجهه
اصولگرایان با انتخابات
در ادوار مختلف
همواره در نتیجه ارای
صندوق ها موثر بوده
است.
سیاست
مثلث شماره157
از 81تا 92
مروری بر ائتالف های انتخاباتی اصولگرایان
علی حاجی ناصری
5
پس از شکست س��نگین در انتخابات دوم خرداد 76
بود که جناح موسوم به راست به فکر بازسازی تشکیالتی
خود افتاد .اگرچه این جریان سیاسی تا مدت ها در شوک این
شکست فرو رفته بود ،اما برای ادامه حیات سیاسی خود در
انتخابات مجلس ششم ش��رکت کرد .اگرچه فضای غالب
سیاسی -اجتماعی به سود جریان اصالحات بود ،اما برخی
کاندیداهای جناح راست به مجلس ششم راه یافتند.
پیش از دوم خرداد 76یک��ی از مبنایی ترین انتقادات
نسبت به جناح راس��ت این بود که این جناح از جوانگرایی
اجتناب می ورزد و عرصه فعالیت برای چهره های س��نتی
فراهم تر است .این گونه بود که جناح راست برای شناخت،
پذیرش و رف��ع نقاط ضعف خود ش��ورایی تش��کیل داد تا
بر اساس خرد جمعی رفتار کند .انها در مقابل جناح سیاسی
مقابل که خود را اصالح طلب می نامیدن��د ،نام اصولگرا را
برای خود برگزیدند .نس��ل اول اصولگرایان و چهره های
سنتی این جریان به اتاق فکر رفتند و میدان را به نسل دوم
سپردند .گروه هایی همچون جمعیت ایثارگران -که در ان
زمان از گروه های تازه تاس��یس و نوین اصولگرایان بودند
فعالیتی مضاعف را در پیش گرفتند و در سیاس��ت ورزی40
جدی تر شدند.
بدین ترتیب اصولگرایان به جریانی منتقد در فضای
سیاسی کشور تبدیل شدند که درصدد شناخت نقاط ضعف
دولت و مجلس اصالح طلبان بودند و از این ضعف ها انتقاد
می کردند .در انتخابات ریاست جمهوری هشتم در سال 80
اصولگرایان با اس��تراتژی کاندیداهای متع��دد وارد میدان
شدند ،اما باز هم در برابر اصالح طلبان شکست خوردند که
تقریبا قابل پیش بینی هم بود.
ابادگران می اید
دو شکست جناح راست از دوم خرداد 76تا خرداد 80
انها را به این اندیشه واداشت که طرحی نو در اندازند .شورای
هماهنگی نیروهای انقالب اس�لامی که پس از انتخابات
دوم خرداد 76تش��کیل ش��ده بود درصدد برامد تا تابلویی
جدید را برای حضور در رقابت های سیاسی بیازماید.
انتخابات شوراهای دوم در اخرین روزهای سال 81
فرصتی مناسب برای این اقدام بود .انتخابات شوراهای دوم
که به عرصه ای برای وزن کشی اصالح طلبان تبدیل شده
بود ،فرصتی مناس��ب بود برای این ازمون .اصولگرایان با
فهرستی واحد که عنوان «ابادگران ایران اسالمی» باالی
ان خودنمای��ی می کرد ،گوی س��بقت را از فهرس��ت های
اصالح طلب ربود و توانس��ت اولین پیروزی انتخاباتی خود
پس از انتخابات ریاست جمهوری هفتم را جشن بگیرد.
ماج��را از انجایی اغاز ش��د ک��ه با نزدیک ش��دن به
انتخابات شوراهای دوم ،شورای هماهنگی تصمیم گرفت
تش��کلی را با نام جدید در انتخابات ش��وراها شرکت دهد.
پس از رایزنی های فراوان ،س��رانجام نام «ابادگران ایران
اس�لامی» به تصویب رس��ید و قرار بر این شد که محمود
احمدی نژاد و حسین فدایی مس��ئولیت انتخاب کاندیداها
و هدایت تبلیغات انتخاباتی را در تهران ،مراکز اس��تان ها و
شهرهای مهم برعهده بگیرند.
20بهم��ن 1381و در بحبوحه تبلیغ��ات گروه های
شناخته ش��ده سیاس��ی ،چهره ه��ای جدی��د و ناش��ناخته
اصولگرایان با تابلوی ابادگران ب��رای حضور در انتخابات
ش��ورای ش��هر تهران اعالم موجودیت کردند ،اما مشکل
اصلی و شاید هم حسن بزرگ این ائتالف نو تاسیس ،عدم
شناخت مردم از این لیست بود.
مهدی چمران ،ش��اخص ترین فرد این گ��روه بود و
سخنگویی ابادگران را بر عهده گرفت .او در میثاق پنجگانه،
التزام به قانون اساس��ی و والیت فقیه را محکم ترین سند
وفاق ملی خوان��د و از تالش برای از بی��ن بردن تبعیض و
گسترش فرهنگ عدالتخواهی ،ترجیح منافع ملی بر منافع
شخصی و سیاس��ی ،صداقت در گفتار و سالمت در عمل و
پایبندی به روال منطقی تصمیم گیری جمعیت و احترام به
نظر اکثریت سخن گفت.
شمارش اولیه ارا حاکی از ان بود که ائتالف ابادگران
در تهران و اغلب ش��هرها ،از رقبای خ��ود در این انتخابات
پیشی گرفته اس��ت .همچنین براس��اس نتایج نهایی64 ،
درصد کرس��ی های ش��وراها در اختیار نیروهای ابادگران
تجربه نخست اصولگرایان برای
تشکیل ائتالف در شورای شهر دوم
تهران شکل گرفت انها توانستند
اکثریت این شورا را به دست اورند
مهدی چمران رئیس شورای شهر
تهران شد.
علی الریجانی در سال 84نامزد
منتخب شورای همانگی نیروهای
انقالب بود اما او از سوی برخی
طیف های اصولگرایان با استقبال
مواجه نشد و البته توفیقی هم در
انتخابات به دست نیاورد.
اصولگرایان در مجلس هشتم
توانستند با استفاده از مدل جبهه
متحد بار دیگر اکثریت پارلمان را در
اختیار بگیرند .غالمعلی حداد عادل
رای نخست تهران را به دست اورد.
سیاست
ابادگران در مجلس
توفیقات جریان اصولگرا ک��ه حاال با عنوان ابادگران
ش��ناخته ش��ده بود و کمتر از جریان راس��ت نشان داشت،
در انتخابات مجلس هفتم نیز با اقبال مردم روبه رو ش��د و
اکثریت مطلق کرس��ی های قوه مقننه به این جریان رسید؛
به طوری که ابادگران تمام 30کرسی تهران را در مجلس
هفتم به خ��ود اختص��اص داد .این موفقیت ه��ا و الزامات
اکثریت بودن ،جریان راست دیروز و اصولگرای امروز را بر
ان داش��ت تا به بازتعریف هویت جدید و تبیین مولفه های
ان اهتمام ورزد.
اصولگرایان برای انتخابات مجلس هفتم نیز تابلوی
ابادگران را حفظ کردن��د و این بار ش��خصیت هایی مانند
غالمعلی حدادعادل و احمد توکلی در راس فهرس��ت این
گروه در پایتخت قرار گرفتند .با برگزاری انتخابات مجلس
هفتم ،اکثریت و اقلیت پارلمان جابه جا شدند .مجلس هفتم
از اکثریتی که حاال خ��ود را اصولگ��را می نامیدند و اقلیت
اصالح طلبان تشکیل شد.
اصولگرایان با انس��جام و اتحاد و اولویت دادن به کار
و خدمت به جای جنجال های سیاس��ی ،توانس��تند دومین
موفقیت پیاپی خود را رقم بزنند و ترکیبی اصولگرا را روانه
خانه ملت کنند.
در مجلس هفتم ،حدادعادل منتخب اول مردم تهران
بر کرس��ی ریاس��ت مجلس تکیه زد و بدین ترتیب اولین
رئیس غیرروحانی مجلس پس از انقالب شد.
با اغاز بهکار مجلس هفت��م ،ارام ارام نام ابادگران به
حاشیه رفت و عنوان اصولگرایان برجس��ته تر شد .با ورود
اصولگرای��ان به مجل��س هفتم ،فراکس��یون اصولگرایان
گام ناکام شورای هماهنگی
یک س��ال پس از اغاز به کار مجل��س هفتم ،موعد
انتخابات ریاست جمهوری نهم فرا رسید .در این انتخابات،
محمود احمدی ن��ژاد ،محمدباقر قالیب��اف ،علی الریجانی
و محس��ن رضایی از اصولگرای��ان پا به عرص��ه رقابت ها
گذاشتند.
احمدی نژاد با سابقه ای که طی دو سال مدیریت تهران
نزد مردم از خود برجای گذاش��ته بود و همچنین شعارهای
اصیل انقالبی و عدالتخواهانه ای که س��ر م��ی داد ،پس از
هاشمی رتبه دوم را کس��ب کرد .با راهیابی احمدی نژاد به
مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری نهم ،اکثریت قریب
به اتفاق گروه های اصولگرا به حمایت از وی برخاس��تند و
تمام تالش خود را برای پیروزی او به کار بستند .او در دور
دوم انتخاب��ات ،84اکثریت ارای مل��ت را از ان خود کرد و
راهی پاستور ش��د .بدین ترتیب پس از سال ها اصولگرایان
توانستند دولت را در اختیار خود بگیرند و اصالح طلبان تمام
مناصب حاکمیتی را از دست دادند.
اما انچه در ای��ن انتخابات ب��رای اصولگرایان گران
تمام شد ،از دست رفتن وحدت در این اردوگاه بود .شورای
هماهنگی ک��ه در دوره های گذش��ته انتخابات توانس��ته
بود عملکرد قابل قبولی در وح��دت اصولگرایان ایفا کند،
نقش محوری خ��ود را از دس��ت داد و جریان های مختلف،
کاندیداه��ای موردنظر خ��ود را بدون توافق ب��ا گروه های
دیگر راهی میدان رقابت کردند .پس از انکه دکتر والیتی
به احت��رام هاش��می رفس��نجانی از رقابت ها کنار کش��ید
و احمد توکل��ی برای وح��دت اصولگرایان انص��راف داد،
شورای هماهنگی کمر به حمایت از علی الریجانی بست،
گروه هایی مانند جمعیت ایثارگران و دیگر تحولخواهان از
قرار گرفت .در تهران نیز تمامی 15کرسی شورای شهر به
تسخیر ابادگران درامد.
حال نوبت مهم ترین ازمون این شورا ،یعنی انتخاب
ش��هردار تهران بود .پس از رایزنی های فراوان ،س��رانجام
محمود احمدی نژاد ۱۳اردیبهشت ۱۳۸۲به عنوان شهردار
جدید انتخاب ش��د .کار و تالش و خدمت به مردم در سایه
ارامش حاکم بر شورا ،اینده ای روشن را برای اصولگرایان
نوید می داد.
مثلث شماره157
تش��کیل ش��د؛ فراکس��یونی که تا پایان دولت اصالحات
منسجم ماند.
به��ار اصولگرای��ی همزم��ان ش��ده ب��ود ب��ا خزان
اصالح طلبی .هرچه زم��ان جلوتر می رف��ت ،اصولگرایان
کرس��ی های بیش��تری از قدرت را به دس��ت می اوردند و
اصالح طلبان در کم��ال ناباوری مناص��ب حاکمیتی را به
اصولگرایان واگذار می کردند.
محمدباقر قالیباف حمایت کردند و محمود احمدی نژاد نیز
خود را به عنوان کاندیدای مستقل معرفی و براستقالل خود
از گروه های سیاس��ی و احزاب تاکید کرد .این گونه بود که
علی اکبر ناطق نوری که در ان روزها نقش ریش سفیدی را
میان اصولگرایان ایفا می کرد ،ب��ا دلخوری از تهران خارج
شد و تا پایان رقابت های انتخاباتی انزوایی خودخواسته را
در پیش گرفت.
البته ناراحتی علی اکب��ر ناطق نوری دلیل دیگری هم
داش��ت .ماجرا از این قرار بود که چهره هایی از نس��ل دوم
اصولگرایان با پرچمداری حس��ین فدایی ،دبیرکل جمعیت
ایثارگران جبهه ای جدید در شورای هماهنگی ایجاد کردند.
پس از نشس��ت مهدیه و درحالی ک��ه منابع خبری از
احتمال تش��کیل ش��ورای جدیدی در جبهه اصولگرایان
خبر می دادند؛ رسانه های خبری گزارش دادند که شورایی
با تالش ها و محوریت حس��ین فدایی ،دبی��رکل جمعیت
ایثارگران تشکیل شده است.
اساس کار این شورا میثاق نامه ای بود که احمد توکلی
ان را تهیه کرده بود .در این میثاق نامه تاکید ش��ده بود که
مبنای انتخاب نامزد نهایی این شورا باید نظرسنجی باشد.
از دیگر نکات قابل توجه این میثاق این بود که در محتوایش
مشخص نش��ده بود افراد انتخاب نش��ده در کابینه حضور
خواهند یافت یا خیر .احمد توکلی در ابتدای تشکیل شورای
هماهنگی این میثاق نامه را ارائه کرده بود ولی ان ش��ورا
میثاق نامه را نپذیرفت.
عالوه بر انشقاق در ش��ورای هماهنگی ،در مجلس
هفتم نیز انسجام فراکسیون ها لطمه دید و فراکسیون های
جدیدی پا گرفتند .احمد توکل��ی ،عماد افروغ و محمدرضا
باهنر ش��اید اضالع مثلثی بودند که مجل��س بر محور انها
می چرخید و هر یک از زاویه ای مورد توجه بودند .انها اگرچه
در ابتدا در ی��ک راه بودند ،اما تا پای��ان عمر مجلس هفتم،
هریک راه خود را از دیگری جدا کرد ،افروغ منتقد ان دو یار
سابق شد ،باهنر خود را به دولت نزدیک تر کرد و توکلی پس
از مدتی اشکارا به نقد دولت پرداخت.
پس از چندی ،هسته اولیه ابادگران مستقر در شورای
شهر «جمعیت ابادگران جوان» را توس��ط چمران ،بیادی
و چند تن دیگ��ر بنا نهاد ،اما هرچه می گذش��ت ،نام بیادی
41
سیاست
پررنگ تر و جایگاه چمران در این تش��کل کمرنگ تر شد؛
تا جایی که بی��ادی لقب «پدر معن��وی» جمعیت ابادگران
را به چم��ران داد و پس از چندی ،دبیرکلی این تش��کل را
برعهده گرفت.
اتفاق دیگر این بود که ش��ورای ش��هر تهران پس از
پیروزی احمدی نژاد در انتخابات ریاس��ت جمهوری،محمد
باقر قالیباف را به عنوان شهردار انتخاب کرد؛ فردی که در
دوران انتخابات از اصلی ترین رقبای اصولگرای احمدی نژاد
محسوب می ش��د .با روی کارامدن قالیباف ،شورای شهر
به دو طیف حامیان دولت و حامیان ش��هردار تقس��یم شد؛
اختالفاتی که در انتخابات شورای سوم شهر نیز با شباهت
هایی تکرار شد.
در ای��ن انتخابات نی��ز باز ه��م این ی��اران محمود
احمدی نژاد بودن��د که راهی دیگ��ر را در پی��ش گرفتند و
فهرستی جداگانه ارائه کردند .انها با تشکیل ائتالف «رایحه
خوش خدمت» تالش کردند تا گزینه های موردنظر خود را
راهی ش��وراها کنند .توجیه انان برای عدم وحدت با دیگر
اصولگرایان این بود که پش��توانه رای ان��ان ،رای حامیان
محمود احمدی نژاد در سوم تیر 84است.
ای��ن اختالفات پس از انتخابات 84س��بب ش��کاف
میان اصولگرایان ش��د و زمینه ورود تعدادی از چهره های
اصالح طلب را به ش��وراهای پایتخت و ش��هرهای بزرگ
فراهم کرد .دس��ت بر قضا ،رایحه خوش خدمت جز تعداد
معدودی نتوانست کاندیداهای خود را در شوراها ببیند.
در ته��ران ،پروین احمدی نژاد مه��م ترین عضو این
ائتالف بود که توانس��ت به ش��ورای شهر س��وم راه یابد.
در نهایت این ائتالف بزرگ اصولگرایان بود که توانس��ت
اکثریت شوراها را از ان خود کند.
مثلث شماره157
تولد جبهه متحد
قریب به یک سال تا انتخابات مجلس هشتم فرصت
باقی بود که گروه های اصولگرا گردهم جمع شدند تا برای
وح��دت در انتخابات برنامه ری��زی کنند .تجرب��ه ناموفق
اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری نهم و شوراهای
سوم ایجاب می کرد تا فهرستی واحد از سوی این طیف برای
انتخابات مجلس هشتم ارائه شود .اکثریت اصولگرایان با
نزدیک ش��دن به انتخابات ،اختالفات را کنار گذاش��ته و با
تشکیل جبهه متحد اصولگرایان ،طیفی وسیع را در کشور
تشکیل دادند.
اما جبهه متحد چگونه متولد ش��د؟ از اغاز س��ال 86
چگونگی حصول به انسجام و همفکری در جریان اصولگرا
به اولویت اصلی این جریان تبدیل ش��د .اغاز این توافقات
به تش��کیل جلس��ه 15نفره احمدی نژاد ،حدادعادل ،علی
الریجانی ،احمد توکلی ،علی اکبر والیتی ،حس��ین فدایی،
علیرضا زاکانی ،محمدرض��ا باهنر ،صادق محصولی ،حیدر
مصلحی ،علی کردان ،مهدی چمران ،محمدرضا رحیمی،
محسن کوهکن و حبیب اهلل عس��گراوالدی بازمی گشت
که با دعوت رئیس جمهور گردهم جمع شده بودند .پس از
نشست های این گروه ،کارگروهی 9نفره ماموریت تدوین
منشور اصولگرایی و توافق برای حصول به وحدت را برعهده
گرفت که در نهایت ،سه طیف از جریان اصولگرا ،شورایی را
تشکیل دادند که جبهه متحد اصولگرایان نام گرفت.
جبهه متحد اصولگرایان ،متش��کل از سه ضلع جبهه
پیروان خط امام و رهب��ری ،جمعیت ایثارگ��ران و ائتالف
رایحه خ��وش خدمت بود .ش��ورای مرک��زی جبهه متحد
اصولگرایان ،از ۱۱نفر تش��کیل شد که «سیدشهاب الدین
صدر» و «اسداهلل بادامچیان» به نمایندگی از ۱۴تشکل و
حزب عضو «جبهه پیروان خط امام و رهبری» در این جمع
حضور داشتند« .صادق محصولی» و «حیدر مصلحی» نیز
به نمایندگی از «رایحه خوش خدمت» در این شورا حضور
یافتند .همچنین «حس��ین فدای��ی» و «علیرضا زاکانی»
42
نمایندگی «اصولگرایان تحولخواه» در ش��ورای مرکزی
جبهه متحد اصولگرایان را برعهده گرفتند .در کنار این شش
نفر ،جمعی پنج نفره مرضی الطرفین نیز در این شورا حضور
داش��تند که نام انها هیچ گاه به طور رسمی اعالم نشد .این
جمع که به «شورای حکمیت اصولگرایان» شهرت یافت،
وظیفه حل و فص��ل اختالفات احتمالی می��ان گروه های
اصولگرا را برعهده داشت.
سرانجام فهرست نامزدهای جبهه متحد اصولگرایان
در انتخابات مجلس هش��تم اعالم ش��د و انچ��ه مهم تر از
فهرست کاندیداها بود ،نفس وحدت میان اصولگرایان بود
که پس از حدود سه سال محقق شد.
البته در عی��ن حال ع��ده ای از اصولگرایان منتقد که
تصور می کردند حامیان دولت همانند ش��ورای ش��هر رای
قابل توجهی نخواهند اورد ،شروع به تشکیل ائتالف های
موازی کردند؛ ائتالفی با عنوان ائتالف فراگیر اصولگرایان
که ش��امل علی الریجانی ،محمد باقر قالیباف و محس��ن
رضایی می شد.
جبهه متحد توانس��ت در انتخابات مجلس هش��تم،
حدود دوسوم کرسی ها را کسب کند و برای دومین بار پیاپی
مجلس ،از ان اصولگرایان ش��د .پیش از تش��کیل مجلس
هشتم ،فراکسیون اصولگرایان ،علی الریجانی را بهعنوان
رئیس مجلس هشتم برگزید .او در انتخابات هیات رئیسه با
حدود 220رای بر کرسی ریاست تکیه زد.
جبهه متحد اصولگرایان در اردیبهشت 87در حالی که
از پایان انتخابات مرحله دوم مجلس هش��تم زمان چندانی
نمی گذشت ،رسما به کار خود پایان داد.
مجلس هش��تم نیز همچون مجلس هفتم ،ش��اهد
تش��کیل فراکس��یون های کوچکتری در دل فراکس��یون
اصولگرایان بود ک��ه از جمله انها می توان به فراکس��یون
انقالب اس�لامی اش��اره کرد؛ فراکس��یونی ک��ه بعدها به
خاستگاه جبهه پایداری تبدیل شد.
انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری ده�م؛ ائتلاف
نانوشته
یک سال پس از افتتاح مجلس هشتم موعد برگزاری
انتخابات ریاس��ت جمهوری دهم فرا رس��ید .ای��ن بار هم
اکثری��ت اصولگرایان ب��ه حمایت از محم��ود احمدی نژاد
برخاستند؛ اگرچه محسن رضایی نیز دیگر نامزد اصولگرای
این انتخابات بود ،اما به عل��ت اقبال جدی مردم به محمود
احمدی نژاد (که در اغلب نظرسنجی ها مشهود بود) ،بسیاری
از تش��کل های اصولگرا به حمای��ت از او پرداختند .به این
ترتیب ،اصولگرایان با وحدت حداکثری و با احیای گفتمان
اصیل انقالب توانستند دهمین دولت جمهوری اسالمی را
از ان خود کنند.
این بار اصولگرایان بحثی جدی بر سر ائتالف نداشتند
و به ائتالفی نانوشته رسیدند تا محمود احمدی نژاد بار دیگر
پیروز شود.
تولد دوباره جبهه متحد
پس از انکه م��دل وحدت اصولگرای��ان در انتخابات
مجلس هشتم نتیجه مثبت خود را بروز داد ،اصولگرایان به
این نتیجه رس��یدند که می توان این مدل را تداوم بخشید.
این گون��ه بود که س��ران جامعتی��ن برای تدوین منش��ور
اصولگرایی وارد گود شدند؛ ایت اهلل مهدوی کنی و ایت اهلل
یزدی -رهبران این دو تشکل روحانی -تمام تالش خود را
برای وحدت اصولگرایان به کار گرفتند .پس از توافق بر سر
این مساله 30 ،چهره اصولگرا در دفتر احمدی نژاد گردهم
امدند تا در مورد انتخابات مجلس نهم به توافق برسند.
اما غیبت برخی چهره های ش��اخص اصولگرا در این
جلسه نش��انه خوبی برای ادامه مسیر نبود .علی الریجانی،
محسن رضایی ،محمدباقر قالیباف ،احمد توکلی ،مرتضی
نبوی ،مهدی چمران و علیرضا زاکانی از سرش��ناس ترین
غایبان این جلس��ه بودند .دو م��اه پس از اولین نشس��ت،
اصولگرایان بار دیگر راه پاستور را در پیش گرفتند تا توافقات
خود را قطعی کنند .با وجود توافقات اولیه در نشس��ت های
اصولگرای��ان اما اتفاقی غیرمنتظره س��بب ش��د ت��ا روند
همکاری میان رئیس جمهور و اصولگرایان متوقف ش��ود.
خانه نش��ینی رئیس جمهور سبب ش��د تا روابط دو طرف به
سردی بگراید.
اما 30فروردین علی اصغر زارعی ،نماینده مردم تهران
در مجلس ،خبری را در اختیار رسانه ها قرار داد که براساس
ان لیس��تی 13نفره به احمدی نژاد از جانب کمیته سه نفره
ارائه شده بود.
بعد از این خبر بود که رسانه ها گمانه زنی درباره ترکیب
این لیست را اغاز کردند و لیست های مختلفی نیز از سوی
انان ارائه ش��د تا اینکه ولی اس��ماعیلی ،عضو هیات رئیسه
فراکسیون اصولگرایان مجلس اعالم کرد که اسامی قطعی
لیست 13نفره ارائه شده توسط کمیته سهنفره به احمدی نژاد
متشکل از حبیب اهلل عس��گراوالدی ،غالمعلی حدادعادل،
علی اکبر والیتی ،مجتبی ثمره هاش��می ،سید شهاب الدین
صدر ،محمدحس��ن ابوترابی فرد ،حس��ین فدایی ،محسن
کوهکن ،احمد توکلی ،مهدی چم��ران ،صادق محصولی،
محمدرضا باهنر و رضا اش��تیانی اس��ت .این فهرست اما
بالفاصله پس از انتشار با انتقاداتی مواجه شد.
از س��وی دیگر ،در حالی که عس��گراوالدی ،یکی از
اعضای کمیته سه نفره در واکنش به انتقاد از کم کاری این
کمیته ،گفته بود که کمیته سه نفره تالش های خوبی دارد
و نتایج ان در زمان مناسب بیان خواهد شد ،کمال سجادی،
سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری خبری مهم را در
اختیار رسانه ها قرار داد .او اعالم کرد که کمیته سه نفره تا
چندی پیش جلسات و فعالیت های خود را ادامه می داد ،اما
بعد از رخ دادن ماجرای حیدر مصلحی این روند متوقف شده
و خبری از ادامه کارهای کمیته در دست ندارم.
به این ترتی��ب وحدت اصولگرایان بدون مش��ارکت
طیف دولتی ها -و در راس ان رئیس جمهور -پیگیری شد.
در این میان گروه های جدی��دی اعالم موجودیت کردند تا
شاید بتوانند از فرصت ایجاد شده به نفع خود استفاده کنند.
جبهه پایداری و جبهه ایس��تادگی از جمله این تش��کل ها
بودند.
اما جبهه متحد ،گروهی 15نفره برای فرایند وحدت
تعیین کرد که به کمیته 8+7شهرت یافت .ایت اهلل کعبی،
ایت اهلل حس��ینی بوشهری ،س��یدرضا تقوی ،محمدحسن
ابوترابی فرد ،دکتر علی اکب��ر والیتی ،غالمعلی حدادعادل
و حبیب اهلل عسگراوالدی اعضای کمیته هفت نفره داوری
و نظ��ارت در روند وح��دت اصولگرایان ش��دند .همچنین
محمدرض��ا باهن��ر و منوچه��ر متک��ی ب��ه نمایندگی از
اصولگرایان س��نتی ،حس��ین فدایی و علیرض��ا زاکانی به
نمایندگی از اصولگرایان تحولخواه ،س��یدمهدی خاموشی
به عنوان نماینده محمد باقر قالیباف و کاظم جاللی به عنوان
نماینده علی الریجانی انتخاب ش��دند .این در حالی است
که قرار بود چهره هایی نظیر مرتض��ی اقاتهرانی و روح اهلل
حس��ینیان به عنوان نمایندگان جبهه پای��داری در کمیته
هش��ت نفره حض��ور یابند ،ام��ا اختالفات جبه��ه پایداری
و جبهه متحد مان��ع چنین اتفاقی ش��د .ماج��رای معرفی
نماینده از س��وی محمدباقر قالیباف و عل��ی الریجانی با
واکنش هایی متفاوت همراه ش��د؛ به گونه ای که می توان
ان را یک��ی از دالیل نپیوس��تن جبهه پای��داری به جبهه
متحد دانست.
ظهور حامیان گفتمان سوم تیر
شش��م مرداد س��ال 90بعدازظهر یک روز تابستانی،
طیف��ی از اصولگرایان ک��ه پیش از این رابط��ه ای نزدیک
سیاست
با دولت داش��تند و خود را حافظ گفتمان س��وم تیر معرفی
می کردن��د ،پ��س از مدت ه��ا زمینه س��ازی در قالب یک
جبهه سیاس��ی جدید اعالم موجودیت کردند و نام «جبهه
پایداری» را برای خود برگزیدند.
خاس��تگاه اعضای برجس��ته این جبهه را می توان در
دولت نهم از یک سو و فراکسیون انقالب اسالمی مجلس
هشتم از سوی دیگر دانست .جبهه پایداری که اعالم کرده
بود اهدافش تنه��ا در انتخابات خالصه نمی ش��ود ،پس از
تش��کیل کمیته وح��دت اصولگرایان ب��ا محوریت جامعه
مدرس��ین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز تهران،
فعالیت خود را در حالی اغاز کرد که دو روحانی برجسته یعنی
ایت اهلل مصباح یزدی و ایت اهلل خوشوقت را به عنوان حامیان
معنوی خود انتخاب کرده بود .چهره های سرشناس جبهه
پایداری بارها اعالم کردند که« :جبه��ه پایداری خاصیت
گفتمانی دارد».
سیاسیونی که روزگاری در دولت بر کرسی های کابینه
محمود احمدی نژاد تکیه می زدند یا در ردای نمایندگی در
مجلس از رئیس دولت حمایت می کردند ،در اندیشه ادامه
گفتمان پیشین برامدند.
اولین اقدام این جبهه ،تعیین شروطی برای پیوستن به
کمیته 8+7بود .حذف نمایندگان علی الریجانی و قالیباف
و نیز تغییر ترکیب 15نفره با اضافه شدن اعضای این جبهه
از خواسته های اصلی و شروط جبهه پایداری بود .چند جلسه
مذاکره و نیز نامه جبهه پایداری گویا همگی بی نتیجه بود و
در نهایت ایت اهلل مهدوی کنی تاکید کرد که هیچ تغییری
در س��اختار کمیته 15نفره صورت نخواهد گرفت .ایت اهلل
مهدوی کنی با تصریح بر اینکه «ش��روط جبهه پایداری را
نمی پذیریم» بر شایعات و اخبار ضد و نقیض در مورد تغییر
ترکیب کمیته 15نفره اصولگرایان پایان داد .دبیرکل جامعه
روحانیت مبارز در خصوص گفت وگوها با جبهه پایداری نیز
گفت« :ما اهل شرط و شروط نیس��تیم ».او چندی بعد نیز
اعالم کرد که «اگر جبهه پایداری نیاید ،ترکیب کمیته 8+7
تغییر می کند».
ایت اهلل مهدوی کنی در موعدی دیگر هم به ش��کلی
متفاوت از جبهه پای��داری برای حض��ور در ائتالف جبهه
متحد دعوت کرد .او گفت« :برای اخرین بار به دوس��تانی
که با اس��امی مختلف در مقابل جبهه متح��د اصولگرایان
قرار گرفته اند ،نصیحت می کنم که برادران بیایید و ما شما
را قبول داریم .ما همه اصولگرایان معتقد به امام ،رهبری،
قانون اساسی و انقالب را قبول داریم».
او با حالت مزاح و تبس��م گف��ت« :ما ش��ما را قبول
داریم اما ش��ما م��ا را قبول نداری��د! بیخود قب��ول ندارید!
این قبول نداش��تن به ضرر اس��ت و دش��من سوءاستفاده
می کن��د .باید نشس��ت و برخ��ی اختالفات را ب��ا صحبت
حل کرد».
س��رانجام در موعد برگزاری انتخابات ،اصولگرایان
با فهرس��ت های متعدد وارد می��دان ش��دند؛ جبهه متحد
اصولگرایان ،جبهه پایداری ،جبهه ایستادگی ،جبهه صدای
ملت و ...از مهم ترین فهرست های انتخاباتی مجلس نهم
بودند.
تکثر فهرست ها در انتخابات مجلس نهم سبب شد تا
در دور اول انتخابات هیچ یک به پیروزی مطلق دست نیابند،
اما در دور دوم انتخابات کاندیداهای مشترکی از جبهه متحد
و جبهه پایداری به مجلس راه یافتند .نکته قابل توجه در این
میان ائتالف جبهه متحد و جبهه پایداری در مجلس نهم در
مقابل فراکسیون نزدیک به علی الریجانی بود.
داس��تان ائت�لاف می��ان اصولگرایان ک��ه تبدیل به
یک سنت درمیان انان ش��ده این بار در اس��تانه انتخابات
س��ال 92به بحث روز تبدیل ش��ده اس��ت .ایا این بارهم
ش��اهد تکث��ر نامزدها هس��تیم ی��ا ائتالف ها ب��ر نامزدها
غلبه می کنند؟ g
مثلث شماره157
43
سیاست
همایش پایداری ها
سکوت درباره
مصادیق
در جلسه جبهه پایداری چه گذشت؟
سیاست
مثلث شماره157
44
سیاست
مثلث شماره157
45
1
سیاست
همان زمان که وزرای سابق کابینه محمود احمدی نژاد
در کنار ش��اگردان ایت اهلل مصباح یزدی نشس��تند و با یک
پیمان سیاس��ی تش��کل جدیدی می��ان اصولگرایان پدید
اوردند به راحتی می شد حدس زد که انها هدفی در مقیاس
ریاس��ت جمهوری دارند .طرفه انکه در هم��ان زمان برخی
چهره های این تشکل سیاس��ی نوپا گفتند که بنایشان فقط
ارائه فهرس��ت در انتخابات مجلس نهم نیس��ت .از ان روز
تا کنون البته فقط 15ماه گذش��ته و ان گمانه نیز ش��اید در
شرف محقق ش��دن اس��ت .اگر چه که این تشکل سیاسی
در ماجرای انتخابات هیات رئیس��ه مجلس نهم در ائتالف
تاکتیکی به گروه هایی از اصولگریان پیوست تا فراکسیون
اصولگرایان در مجلس جدید هم پابرجا بماند ،اما اکنون که
در استانه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم هستیم گویی
همان گونه که انتظ��ار می رفت انها س��ازی متفاوت کوک
کرده اند .روزی خبر می رسد که بنا دارند یک کاندیدا از میان
خودش��ان به صورت مس��تقل معرفی کنند و روز دیگر خبر
می رسد که شاید ائتالفی مانند ائتالف سه گانه ایجاد کنند.
این چنین است که گفته می شود« :انها بنا دارند ائتالف فتاح،
جلیلی و لنکرانی را ایجاد کنند ».فارغ از ماجرای ائتالف از
جانبی دیگر نام نامزدهایی همچون سعید جلیلی و کامران
باقری لنکرانی نیز در تحلیل های انتخاباتی به عنوان افرادی
مطرح است که ممکن است به عنوان کاندیدای اختصاصی
پایداری ها مطرح شود.
حال انکه حتی روح اهلل حس��ینیان ب��ه خبرنگار مثلث
می گوید که این جبهه بحث های��ی را در مورد کاندیداتوری
سعید جلیلی مطرح کرده اس��ت ،گزینه ای که انها معتقدند
قرابت فراوانی دارد با گفتمان مد نظرش��ان .سعید جلیلی اما
هنوز ترجیح داده پاسخ هیچ کدام از شایعات را ندهد .شایعاتی
که از ماه ها پیش در مورد احتمال کاندیداتوری او وجود دارد
و او هم تنها سکوت را در برابر همه انها پیشه کرده است.
دیگر گزینه پایداری ها کامران باقری لنکرانی اس��ت؛
وزیر س��ابق دولت محمود احمدی نژاد که اکنون در قامت
س��خنگویی این جبهه به ایفای نقش مشغول است .هر چه
زمان می گذرد به ش��فافیت و می��زان موضع گیری های او
در مورد مس��ائل سیاسی نیز افزوده می ش��ود .حاال او میان
پایداری ها گویا حضور و بروز بیشتری دارد در رسانه ها.
گفته می ش��ود برخ��ی چهره های جبهه پای��داری بر
کاندیداتوری او اصرار دارند .در هفته اخیر اما یک حاش��یه
پیرامون او مطرح ش��ده اس��ت؛ حاش��یه ای که موجب شد
خبرنگاران حتی پرسشی از او مطرح کنند .انجا که در همایش
جبهه پایداری او در واکنش به اخبار منتش��ر ش��ده مبنی بر
احتمال رد صالحیت وی در انتخاب��ات گفت« :از همان ها
بپرسید ببینید انها چه گفته اند ،من نمی دانم!»
لنکرانی درباره اینکه احتمال رد صالحیت وی به دلیل
تفکرات و مواضع پدر او خواهد بود ،گف��ت« :حاال باالخره
گفته اند!»
وی در پاسخ به این سوال که نمی خواهید درباره اخبار
منتشر شده پیرامون تفکرات پدر خود واکنش نشان دهید،
جواب منفی داد .هر چه هست پایداری ها هنوز به یک تصمیم
واحد نرسیده اند .شاید دلیلش همان حرف و حدیث هایی باشد
که پیرامون انشعاب به دو ش��اخه قم و تهران در مورد جبهه
پایداری مطرح شد .ش��ایعاتی که اگر چه با تکذیب اعضای
اصلی این جبهه مواجه ش��د ،اما جدا ش��دن برخی اعضای
مطرح این تش��کل نوپا بر حجم ابهام ها اف��زود .بی پرده و
صریح باید گفت اینکه میان پایداری ها هستند افرادی که به
حمایت از گزینه مورد نظر حامیان دولت نظر دارند ،چندان
نادرست نیست.
در تحلیل ش��رایط امروز ان��ان باید گف��ت که جبهه
پایداری اکنون با یک سه گانه مواجه است:
-1حمایت از کاندیدای مورد نظر حامیان دولت
-2معرفی یک کاندیدای اختصاصی
مثلث شماره157
46
-3تشکیل یک ائتالف جدید
اینکه انها کدام ی��ک را انتخاب می کنن��د و یا اینکه
ایا ممکن است سر این سه راهی ،تقس��یم بندی و انشعابی
میانشان رخ دهد ،پرسش هایی اس��ت که بی تردید تا زمان
نگذرد نمی توان به پاسخ ان دست یافت .هر چه هست اندکی
مداقه میان سخنان اعضای این تشکل سیاسی ما را به این
تحلیل می رس��اند که یک صدای واحد در جبهه پایداری ها
حاکم نیست .اکنون مهمترین تحول درباره انان همایشی
است که هفته گذشته برگزار کردند.
در همایش پایداری چه گذشت؟
س��الن اجتماعات دانش��گاه تربیت م��درس تهران؛
بعدازظهر یک روز سرد زمس��تانی .در حالی که رقابت های
انتخابات 92در حال گرم ش��دن اس��ت ،جبه��ه پایداری
همایش بزرگ خود را با حضور ایت اهلل محمدتقی مصباح،
پدر معنوی خود تدارک دیده اس��ت .چهره های ش��اخص
این تشکل نوپای اصولگرا یکی پس از دیگری وارد سالن
می ش��وند تا نش��ان دهند جبهه پایداری بازه��م به دنبال
حض��وری ج��دی در عرصه رقابت های سیاس��ی اس��ت.
عالوه بر ای��ت اهلل مصباح یزدی اف��رادی همچون کامران
باقری لنکران��ی ،مرتض��ی اقاتهرانی ،روح اهلل حس��ینیان،
صادق محصولی ،مسعود میرکاظمی ،سید مهدی هاشمی،
س��ید محمود نبویان ،اس��ماعیل کوث��ری و دیگر اعضای
شورای مرکزی جبهه پایداری در این نشست حضور یافتند.
مهدی کوچک زاده و حمید رس��ایی که از شورای مرکزی
جبهه پایداری کنار گذاش��ته ش��ده اند نیز در این همایش
حاضر شدند تا نشان دهند همچنان به اهداف و دیدگاه های
این جبهه احس��اس نزدیکی می کنند .در عین حال حضور
غالمعلی حدادعادل به عنوان مهمان همایش روز دوشنبه
هم جالب توجه بود .جبهه پایداری که از مدتی پیش با برخی
اخالف نظرها درونی مواجه اس��ت گویا ب��از هم قصد دارد
همچون انتخابات مجلس نهم با طرحی جدید وارد انتخابات
ریاست جمهوری شود و فعال برای ائتالف با سایر نیروهای
سیاسی اصولگرا چراغ سبز نشان نداده چه انکه در انتخابات
مجلس نهم چنین اقدامی را مغایر با «خالص سازی در مسیر
انقالب اسالمی» می دانستند .همایش دوشنبه گذشته که
به بهانه «تبیین ریشه های گفتمانی رخداد بزرگ تاریخی
نهم دی» برگزار ش��د ،خیلی زود رنگ و ب��وی انتخاباتی
به خود گرفت و متن و حاش��یه ان ش��اهد اظهارنظرهای
انتخابات��ی چهره های ش��اخص حاض��ر در همایش جبهه
پایداری بود.
ایت اهلل مصباح یزدی؛ مختصات انتخاب اصلح
ایت اهلل محمدتقی مصباح یزدی پ��در معنوی جبهه
پایداری و یکی از اعضای برجس��ته ش��ورای فقهی جبهه
پایداری س��خنان خود را اینگونه اغاز ک��رد« :بنده ،خدا را
به خاطر توفیق حضور در مراس��م گرامیداش��ت 9دی که
از ایام اهلل بزرگ است ش��کر می کنم .روز 9دی را باید تولد
جدید انقالب به حساب اورد».
او تقدیر از افرینندگان 9دی را ی��ک وظیفه عقلی و
شرعی دانست و در عین حال استفاده از فرصت پیش امده
و درس گرفتن ب��رای اینده را مهمتر از این مس��اله عنوان
کرد« :ما باید بر این اساس وظایف اینده خود را بشناسیم.
اهمیت 9دی به اندازه اهمیت انقالب اسالمی است .ارزش
و اهمیت اصل انقالب در سال 57به اسالمی بودن ان است
وگرنه انقالب در عالم زیاد اتفاق افتاده و افراد با انگیزه های
مختلف��ی انقالب کرده اند ،ام��ا انچه انقالب م��ا را متمایز
می کند اسالمی بودن ان است».
رئیس موسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)،
انقالب اس�لامی را نمادی از اصل اسالم دانست و تصریح
کرد« :در 14قرن قبل یک انقالب��ی انجام گرفت که تمام
نهادهای جامعه را تحت تاثیر قرار داد و ابتدا نیز به صورت
یک حرکت فرهنگی شروع شد که تا زمانی که پیامبر(ص)
مبعوث ش��دند مردم را به پرس��تش خداوند و ترک بت ها
دعوت کردند ».او در بخش��ی دیگر از س��خنانش با تاکید
بر اینکه ایمان سطحی بسیار اسیب پذیر است ،یاداور شد:
«اگر ایمان واقعی در دل ها نفوذ کند اثار ان قرار گرفتن نور
در دل ها و بخشیده ش��دن خطاهای گذشته است و رحمت
خداوند نیز مضاعف می شود و در س��ایه نور الهی می توان
فهمید که چه کار باید کرد و ش��اید بتوان این مس��اله را با
بصیرتی که مقام معظم رهبری می گویند تطبیق داد».
ایت اهلل مصباح یزدی با اش��اره به این مس��اله که در
ارزیابی عملکرد مسلمانان در 23س��ال نبوت پیامبر(ص)
یکی از نقطه های اسیب پذیر ضعف ایمان بود ،خاطرنشان
کرد« :برخی ،احکام��ی که برخ�لاف اداب قومی انها بود
زیر بار نمی رفتند و عده ای نی��ز به خاطر مصالح خود ایمان
اورده بودند».
او س��خنانش را اینگون��ه ادامه داد« :مس��لمانان در
ابتدای اس�لام با مش��رکان و کافران مواجه بودند که این
امر ش��کل گیری جامعه اس�لامی را تهدید می کرد و خطر
دیگر بح��ث منافقین بود که به اس�لام تظاهر داش��تند و
دسته سوم نیز ضعف ایمان داش��تند .مهمترین ضعفی که
ضعف االیمانی ها داشتند مساله حکومت بود .مهمترین خطر
جدی که اینده اسالم را پس از رحلت پیامبر تهدید می کرد
این بود که چه کس��ی باید اختیاردار مردم باش��د و در واقع
کسانی که فقط به دنبال نماز و روزه بودند به لوازم اعتقادات
توجهی نداش��تند ».عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان
اینکه این مشکل جدی ضررهای زیادی به جامعه اسالمی
وارد کرد ،افزود« :اس��یب هایی که بع��د از رحلت پیامبر به
جامعه اسالمی وارد شد ناشی از همین نقطه بود ،در حالی که
اگر مردم به انچه پیامبر به خاطر ان از مردم عهد گرفته بود
عمل می کردند و ویژگی های امیر المومنین و ائمه اطهار(ع)
را می دانستند وضع بهتر از این می شد که در ان زمان بود».
او با بیان اینکه بازخوانی تاریخ صدر اس�لام درس��ی
برای امروز ماست و امروز هم مهمترین ضعفی که در جامعه
اس�لامی وجود دارد و می تواند موجب فتنه عظیمی ش��ود
کاستی در بینش اسالمی است ،خاطرنشان کرد« :بزرگترین
خطر ما در حوزه فکر و اندیشه سکوالریزم است که می گوید
سیاست
حجت االسلام اقاتهرانی؛ ماجرای دعوت از
ایت اهلل
البته ایت اهلل مصباح یزدی تنها سخنران این همایش
نبود .در این همای��ش همچنین حجت االس�لام مرتضی
اقاتهرانی دبیر ،کامران باقری لنکرانی س��خنگوی جبهه
پای��داری و حجت االس�لام رجبی عضو جامعه مدرس��ین
س��خنرانی کردند .دبیر جبهه پایداری در س��خنان خود به
ماجرای دع��وت از عالمه مصب��اح برای ش��رکت در این
همایش اش��اره کرد و چنین گفت« :وقتی خواس��تیم این
همایش را برگ��زار کنیم در این فکر بودی��م ،ان زمانی که
حضرت استاد مصباح از قم عازم مشهد هستند ،این همایش
برگزار شود که باتوجه به کسالت عالمه کمتر برای ایشان
مزاحمت ایجاد شود ،اما وقتی به ایشان گفتیم که این برنامه
برای 9دی است ،فرمودند که من شخصا برای این همایش
می ایم و برمی گردم ».مرتضی اقاتهرانی ادامه داد« :فتنه
برای برخورد با والیت بود و تقالی زیادی برای ان شد ،اما
وقتی کار به والیت ابا عبداهلل علیه السالم رسید ،همه چیز رو
شد و ملت سراپا در برابر فتنه ایستاد .در حالی که در گذشته
این طور نبود و وقتی داس��تان فتنه به مق��ام والیت منتهی
می شد ،امیر المومنین علیه السالم و امام حسن علیه السالم و
امام حسین علیه السالم تنها می شدند ،ولی خدا را شکر ملت
ما در این فتنه ها که پیش می اید و وقتی احساس می کنند،
دش��منان در برابر والیت ایس��تاده اند یا حتی در این میان
ساکت هستند ،بر نتابیده و قیام می کنند ».رئیس کمیسیون
فرهنگی مجل��س با تاکید بر اینکه بای��د روز 9دی را پاس
داشت ،تصریح کرد« :برخی دوست دارند که هیچ گاه از این
روز یاد نشود ،چنانچه همان روزها هم که خودشان ساکت
بودند ،سکوت در برابر این جریان را هم اولی می دانند ،ولی
اینطور نیست ،والیت یک امر زنده ای است که باید پای ان
ایستاد .باید راست گفت .به دنبال این هستیم که مقام والیت
مثلث شماره157
دنیا با مردم و خدا و دین و پیغمبر مربوط به دین اس��ت که
این امر پیشرفت و شرف مسلمانان را به خطر می اندازد ،کما
اینکه انداخته اس��ت ».ایت اهلل مصباح یزدی تصریح کرد:
«دشمنان می خواهند جامعه مس��لمانان به جایی برسد که
بگوید ما اصل روزه ،نماز و عبادات را قبول داریم ،اما کاری
به مسائل حکومت نداریم و این یعنی ما خودمان برای مردم
تصمیم می گیریم که به چه راهی بروند».
رئیس موسسه اموزش��ی و پژوهشی امام خمینی(ره)
با اشاره به تالش کشورهای اس�لامی برای احیای شعائر
اس�لامی یاداور شد« :روس��ای این کش��ورها تحت تاثیر
توطئه های استکبار جهانی قرار گرفته اند و منحرف شده اند
و کس��ی که امید می رفت حامی بزرگ اس�لام باشد مهره
استکباری ش��د ».او همچنین گفت« :استکبار این مسائل
را ده ها بار تجربه کرده که با سیاستمدارانی که با دین سر و
کار نداشته باشند به راحتی می توان معامله کرد .در حالی که
دشمن هر کاری که انجام داد نتوانست با امام معامله کند و
انها با هیچ وساطتی موفق به این کار و بده بستان نشدند».
عضو مجل��س خبرگان رهب��ری با تاکید ب��ر اینکه
دش��منان تمام فرمول هایی که بتوانند با ان ایران را به زانو
دراورند به کار گرفته اند ،گفت« :انها از جنگ هش��ت ساله
تا تحریم های اقتصادی را امتحان کردند ،حتی اختالفات
داخلی نیز نتوانست انها را به اهداف خود برساند ».ایت اهلل
مصباح یزدی با بیان اینکه انها فقط یک امید داش��تند و ان
هم امیدواری ب��ه پس از حیات امام بود ،خاطرنش��ان کرد:
«دشمن از یک طرف تئوری والیت فقیه را زیر سوال می برد
و در ان تشکیک می کرد و از سوی دیگر در شخص رهبری
ایجاد تردید می کرد و می گفت که باید شخص دیگری رهبر
باش��د و حتی می گفتند که رهبری نباید مادام العمری بوده
و باید موقتی شود ».رئیس موسس��ه علمی پژوهشی امام
خمینی(ره) ب��ا تاکید بر اینکه بزرگتری��ن خطری که اینده
کشور را تهدید می کند س��کوالریزه ش��دن با نماد مبارزه
با والیت فقیه اس��ت ،یاداور شد« :دش��من این بحث را به
تئوری دیکتاتوری اخوندی نسبت می دهد و از این طریق
فکر جوانان را که هنوز عمق نگرفته و شناختی از حکومت
اسالمی ندارد ،تهدید می کند».
او در ادام��ه گف��ت« :ه��زار س��ایت و رس��انه علیه
والیت فقی��ه لجن پراکن��ی می کنند ،انها درصدد هس��تند
تئوری والیت فقیه و شخص مقام معظم رهبری را زیر سوال
ببرند و در واقع این مهمترین خطری است که اینده انقالب
را تهدید می کند ».عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح
کرد« :امروز حرکت هایی که در کشورهای اسالمی به اسم
بیداری اسالمی صورت می گیرد درس هایی است که مردم
از گذشته می گیرند».
ایت اهلل مصباح یزدی با اش��اره به روش های رایج در
عرصه سیاست در دنیا گفت« :امروز در دنیا رقابت بر سر این
است که پول خرج کنند ،تبلیغات کنند و با یکدیگر بجنگند،
همه دنیا این است ،اما مگر راه درست این مسیر است؟»
او با اش��اره ب��ه حوادث صدر اس�لام اظهار داش��ت:
«شخص پیامبر اکرم(ص) برای ابراز دعوت امنیت نداشتند،
اما بعد در ظرف مدت کوتاه��ی ،بزرگترین امپراتوری های
جهان تس��لیم این مکتب ش��دند ».عضو مجلس خبرگان
رهبری بر همین اس��اس به یاری خداوند و همچنین یاری
مومنین اشاره کرد و گفت« :خداوند در جنگ بدر برای عده
محدودی به نص قران کریم ،هزاران فرشته نازل کرد که
مس��لمانان را در جنگ بدر پیروز کردن��د ».او با بیان اینکه
قبل از هر چیز باید نظر به خداوند داش��ت ،افزود« :خداوند
صراحتا می فرمای��د اگر تمام ام��وال روی زمی��ن را خرج
می کردید که بین اقوام مختلف مس��لمانان دوستی برقرار
کنید این کار را نمی توانس��تید انجام بدهی��د ،تنها خداوند
اس��ت که می تواند دل ها را به هم مهرب��ان کند؛ دل هایی
که لیاقت داشته باشند».ایت اهلل مصباح یزدی با بیان اینکه
ضعف سیاستمداران ،فریبکاری اس��ت و چیزی می گویند
که مردم خوشش��ان بیاید ،اظهار داش��ت« :انها نمی توانند
به شعارهایش��ان عمل کنند و سیاس��ی بازی بی فریبکاری
نمی شود؛ اگر ما این شیوه را دنبال کنیم مثل انها می شویم و
خدا ما را به خودمان واگذار می کند .از این رو باید با مومنین
صاف باشیم».
عضو ش��ورای فقهی جبهه پای��داری گریزی هم به
مساله انتخابات اینده زد« :مساله انتخابات را ساده نگیرید.
یکی از اش��تباهات برخی افراد این اس��ت که رای دادن را
حق مردم می دانند و می گویند به هر کس می خواهیم رای
بدهیم و غفلت می کنند که در بینش اسالمی گاهی حق با
یک تکلیف همراه است؛ یعنی هم حق است و هم در کنار
ان تکلیف است .شما قانونا می توانید به هر کسی رای بدهید
اما مکلف هستید به اصلح رای بدهید چرا که تکلیف الهی
دارید و موظفید تا جایی که می توانید از کسانی که اگاه ترند
و بصی��رت دارند ،ب��رای انتخ��اب اصلح بپرس��ید .تعارف،
همشهری گری و رفاقت حجت نیستند؛ شما موظف هستید
تحقیق کنید و این مساله تکلیف شناسایی و ترویج رای به
اصلح بسیار مهم است».
47
از ما چه می خواهد ،نه اینکه حتما بگوید این کار را انجام بده،
بعد من انجام دهم و اگر نگفت کاری نکنم ».او با بیان اینکه
بر خالف نظر عده ای که می گویند فهمیدن نظرات والیت
خیلی سخت است ،می ش��ود نظرات ولی را فهمید ،گفت:
«کافی اس��ت کمی ادمی از تعلقات دنیا ازاد شود ان وقت
قضاوت هایش ،قضاوت های خیلی بهتری خواهد بود».
سیاست
باقری لنکرانی؛ مردمی کردن سیاست
کامران باق��ری لنکرانی ،س��خنگوی جبهه پایداری
س��خنران بعدی این همایش ب��ود .او در س��خنانی با بیان
اینکه مش��ترکات لفظی زی��ادی داریم و این اش��تراکات
لفظی گاهی اوقات باعث اشتباه می ش��ود ،گفت« :تربیت
اس�لامی به ما یاد داده که طور دیگری به موضوعات نگاه
کنیم ،مثال درباره اش��رافیت که خیلی ان را مهم می دانند،
اما در تربیت دینی ،اش��راف امت را حافظین قران معرفی
می کند نه این اشرافیت مرسوم و معمول ».باقری لنکرانی
با اشاره به اینکه در صحنه های اجتماعی هم ما از این طور
اش��کاالت لفظی زیاد داریم ،افزود« :برخی واقعه نهم دی
را با سایر وقایع مقایس��ه می کردند و می گفتند که این هم
یک راهپیمایی است مانند تمام راهپیمایی ها ،اما با ان نگاه
عمیق و تربیت اس�لامی رهبر عزیزمان فرمودند که نهم
دی یک قله است و سال ها طول می کشد که اندیشمندان
متوجه اتفاق بزرگ 9دی شوند و ابعاد ان را بفهمند که چه
ارتقایی در مسیر انقالب اس�لامی رخ داد ».به اعتقاد او در
تاریخ انقالب اس�لامی خیلی اتفاقات به ظاهر ش��بیه نهم
دی مبنی بر حضور مردم در صحنه رخ داد« :اما باید ببینیم
چه چیزی نهم دی را یک قله کرده است و به تعبیر عالمه
مصباح عید تولد دوباره انقالب اس�لامی ،ک��ه حقیقتا هم
همین طور است».
س��خنگوی جبهه پای��داری با بی��ان اینک��ه برخی
ویژگی های این روز بزرگ مرتبط با همین اشتراکات لفظی
می شود ،گفت« :خیلی ها صحبت از عمل به تکلیف ،دفاع از
انقالب اسالمی و استقامت در ارمان های انقالب اسالمی
کردند و می کنند .اما اینکه واقعا چه کس��انی حاضر هستند
در بحبوحه حوادث و انجایی که دفاع از انقالب اس�لامی
خرج دارد و باید ابرو داد یا در برابر ق��وم و قبیله و نزدیکان
ایس��تاد و از ارمان ها دفاع کرد ،حاضرند ای��ن هزینه ها را
بپردازند ،موضوعی اس��ت که نهم دی به خوبی جلوه ای از
ان را به ما نشان می دهد ».باقری لنکرانی ادامه داد« :اگر
ما از عبرت ها و پندهای نهم دی به خوبی اس��تفاده کنیم،
می توانیم اینده انقالب اس�لامی را ان طور که شایس��ته
مثلث شماره157
48
این انقالب اس��ت و ان طور که امام راح��ل فرمودند که ما
منتظر ظهور خورش��ید از این فجر انقالب اسالمی هستیم
به سرمقصد برسانیم ».او با بیان اینکه امروز به همین تفکر
نهم دی احتیاج داریم ،گف��ت« :انچه در صحنه های امروز
می تواند نویدبخش اینده بهتری برای نظام اسالمی باشد،
همین نگاه برامده از تفکر برامده از قله بلند 9دی اس��ت».
س��خنگوی جبهه پایداری یکی از مش��خصات این نگاه را
عاشورایی بودن ان دانست و افزود« :در عاشورایی بودنش
هم ارتباط عاشقانه و در یک کلمه والیتمدارانه با ولی و رهبر
انقالب دیده می شود و هم حضور بی ادعا و بی توقع از مردم
بدون اینکه در چارچوب های خاص بگنجند ،دیده می شود».
وزیر بهداشت دولت نهم با یاداوری حضور مردم در صحنه
انتخابات اخیر مجلس اظهار داش��ت« :صحن��ه انتخابات
مجلس طبق تحلیل بس��یاری قرار بود صحنه ای ش��ود از
کم شدن پشتوانه مردمی انقالب ،ولی باز هم این صحنه با
حضور اگاهانه مردم به صحنه اقتدار نظام بدل شد».
باقری لنکرانی با بیان اینکه کلید اینده انقالب اسالمی
در همی��ن ارتباط مردمی اش اس��ت ،اظهار داش��ت« :اگر
امروز م��ا در صحنه اقتص��ادی با مش��کالت و معضالتی
روب��ه رو هس��تیم ،راه حل��ش این نیس��ت که مج��ددا به
تئوری های اقتص��ادی غربی ها برگش��ت کنیم و خودمان
را به توصیه های بان��ک جهانی و امثال ان بس��پاریم .راه
خ��روج از این بن بس��ت مردمی ک��ردن اقتص��اد و اتکای
بیشتر به مردم است ،نه جدا ش��دن از انها ،نه ترویج مجدد
رانت خ��واری و اش��رافیت و س��رمایه داری غرب��ی و کپی
برداری های از ان و ن��ه ترویج مدل توس��عه غربی و کپی
برداری از ان بلکه راه ان مردمی کردن اقتصاد با اس��تفاده
از اموزه های دینی اس��ت و خوش��بختانه فقه اس�لامی و
اندیشمندانی که در این عرصه کار کردند حرف های مهمی
دارند که می تواند در این عرصه م�لاک عمل قرار گیرد».
او راه ح��ل معض�لات سیاس��ی را مردمی ک��ردن عرصه
سیاس��ت برش��مرد و گف��ت« :ع��ده ای در تالش��ند ک��ه
عرصه سیاس��ت را هم در چارچ��وب تش��کل ها و احزاب
خ��اص مح��دود کنن��د و ب��ا ای��ن کارش��ان و برخ��ی از
مصوباتی ک��ه پیش��نهاد می دهند ،تالش کردن��د که این
مردمی بودن فعالیت های سیاس��ی و اجتماعی و خاس��تگاه
سیاس��ی -اجتماع��ی انق�لاب اس�لامی را تح��ت تاثیر
قرار دهند».
س��خنگوی جبهه پایداری ادامه داد« :اینها اش��تباه
می کنند .انقالب اس�لامی با این خصیصه مردمی بودنش
پیش رفته و از ای��ن به بعد هم این مردمی بودن اس��ت که
انقالب را به پیش خواهد برد و این همان منش��ی است که
رهبر انقالب و پیش از ان حضرت امام به ان اهتمام داشتند
و با اعتمادشان به مردم انقالب اسالمی را تاکنون رهبری
کردند ».وزیر بهداشت دولت نهم با تاکید بر اینکه وظیفه
ما این است که همین مش��ی و مرام را دنبال کنیم ،افزود:
«جبهه پایداری وظیفه خود می داند که در این مسیر و برای
مردمی کردن صحنه اجتماعیات در سیاست ،مردمی کردن
صحنه اقتصاد و مردمی کردن پیش��برد عمومی کش��ور در
چارچوب رهبری های زعیم عالیقدر جهان اسالم و تعالیم
دینی و ان تئوری بزرگ انقالب اسالمی قدم های بزرگی را
بردارد».
حجت االسلام رجبی؛ شناس�ایی و بررس�ی
فرد اصلح
حجت االس�لام رجبی ،عضو جامعه مدرس��ین حوزه
علمیه قم س��خنران دیگری ب��ود که پش��ت تریبون این
همایش رف��ت .او گف��ت« :کاری که برای خداوند باش��د
خداوند خود متوجه ان می ش��ود و بن بس��تی در ان وجود
نخواه��د داش��ت ».رجبی با اش��اره ب��ه اینک��ه در دوران
اصالحات تالش می ش��د ت��ا اس��تحاله فرهنگ��ی ایجاد
ش��ود گفت« :خدا با ت�لاش و خون پاک ش��هیدان از این
اقدام جلوگیری ک��رد و اخالص رهبری توطئه دش��منان
را بی نتیجه گذاش��ت ».قائم مقام موسس��ه پژوهشی امام
خمینی (ره) بر همین اساس به تالش چندین ساله دشمن
و توطئه های انها اش��اره کرد و گفت« :حماسه 9دی این
طراحی های دش��من را بی نتیج��ه گذاش��ت ».او با بیان
اینکه مقام معظم رهبری با یک س��خنرانی و اس��تغاثه به
حضرت ولی عصر(عج) این نهض��ت را بیمه کردند ،گفت:
«معتقدیم تاس��یس جبهه پایداری و حرک��ت ان اداره این
راه اس��ت ».رجبی اظهارنظری انتخاباتی هم داشت؛ انجا
که گفت« :باید با شناس��ایی و بررس��ی دقیق فرد اصلح را
انتخاب کرد».
چهره های شاخص به خبرنگاران چه گفتند؟
با پای��ان یافتن س��خنرانی ای��ت اهلل مصباح یزدی و
خروج ایشان از س��الن ،خبرنگاران نیز به دنبال چهره های
شاخص جبهه پایداری بودند تا سواالت خود را مطرح کنند.
محمد جواد ابطحی ،از اعضای شورای مرکزی جبهه پایداری
و نماینده مجلس هش��تم در پایان این همایش در پاسخ به
سوال خبرنگار مثلث مبنی بر اینکه شما از احتمال لغو این
همایش خبر داده بودید ،گفت« :من باید اینگونه پاسخ دهم؛
زیرا چگونگی انجام این برنامه ها را باید اقای اقاته رانی یا
اقای لنکرانی اعالم کنند ».او با اشاره به اقاتهرانی تصریح
کرد« :هر سوالی در خصوص جبهه پایداری دارید از ایشان
بپرسید».
غالمعلی حدادعادل که با حضور غیرمنتظره خود در
این همایش خبرنگاران را شگفت زده کرده بود ،پاسخگوی
بیشترین س��واالت پیرامون ش��ورای 3نفره بود .او گفت:
«ائتالف 1+2شیطنت رسانه هاست و این عدد را رسانه ها
درس��ت کردند ،این ائتالف برای وحدت اصولگرایان بوده
و فهرس��ت بس��ته ای نیس��ت .از این رو همه اصولگرایان
می توانند در ان ائتالف حضور داش��ته باشند ».حدادعادل
تاکید کرد« :بنده هرچه را که به نفع انقالب باشد می پذیرم و
برای کاندیداتوری تصمیمی نگرفته ام ».مهدی کوچک زاده
هم در خصوص فتنه گران س��ال ،88انها را مشتی خس و
خاشاک بی دین خطاب کرد و گفت« :انها مقابل 40میلیون
رای ملت ایران ایس��تادند که مش��تی خس و خاش��اک و
بی دین بودند».
با وجود اینکه س��خنرانان همایش جبهه پایداری در
سخنان خود به اظهارنظرهای صریح انتخاباتی پرداختند،
اما هنگامی که خبرنگاران از اعضای این جبهه س��واالت
انتخاباتی می پرس��یدند هیچ یک از انها پاس��خگوی زمان
اعالم ورود این جبهه به بحث مصداق های انتخاباتی نبودند
و همگی متفق القول این بحث را به اینده حواله دادند.
مرتضی اقاتهران��ی ،دبیرکل جبهه پای��داری هم در
مصاحبه با خبرن��گار مثلث اع�لام کرد که ممکن اس��ت
کاندیداهای جدیدی در روزهای اینده مطرح شوند« :ما از
حاال به بحث مصادیق ورود پی��دا نمی کنیم چراکه ورود به
بحث انتخابات در حال حاضر زودهنگام است».
وی تاکی��د ک��رد« :م��ا نمی توانیم بگویی��م به کدام
گزینه نظر مس��اعد داریم؛ زیرا از یک س��و زم��ان زیادی
تا انتخاب��ات باقی مان��ده و از س��وی دیگر ممکن اس��ت
چهره های دیگری مطرح ش��وند که نس��بت به چهره های
فعلی اصلح باش��ند .بنابراین بهتر است تا نزدیک انتخابات
صبر کنیم و ببینیم چه کس��انی قصد حض��ور در انتخابات
را دارند».
اقاتهران��ی در عین حال از اظهارنظ��ر درباره ائتالف
1+2امتناع ک��رد و هرگونه اعالم نظ��ر در این خصوص را
زود هنگام دانست.او در پایان گفت« :جبهه پایداری هنوز بر
سر مصادیق وارد بحث نش��ده و برای ائتالف با جبهه های
دیگر هنوز تصمیمی نگرفته ایم ».صادق محصولی نیز که
به ائتالف اصولگرایان نمی پیوندیم
2
تو گو با روح اهلل حسینیان ،عضو ارشد جبهه پایداری
گف
اگر چه موضوع اصلی برگزاری همایش جبهه پایداری بزرگداشت 9دی عنوان شد ،اما جمع شدن تمام
چهره هایاینتشکلنوپایاصولگرایاندرکناریکدیگرنمی توانستازمطرحشدنمباحثانتخاباتیجلوگیری
کندوسوال هایانتخاباتیازهماناغازهمایششروعشد.درمورداینکهرویکردجبههپایداریدرانتخاباتچه
خواهد بود با روح اهلل حسینیان ،عضو ارشد جبهه پایداری گفت وگو کردیم.
از او به عنوان یکی از موسسان جبهه پایداری یاد می شود،
درحال��ی که تاکید داش��ت به بح��ث انتخاب��ات ورود پیدا
نمی کند ،گفت« :به دلیل اینکه ورود به بحث مصادیق هنوز
زود اس��ت ،بنده هیچگونه اظهارنظ��ری در این خصوص
نمی کنم».
او در پاس��خ به س��وال دیگر خبرنگار مثل��ث درباره
ائتالف سه جانبه حدادعادل ،قالیباف و والیتی گفت« :این
ائتالف و مباحث مربوط به ان ورود زودهنگام به انتخابات
اس��ت؛ بنابراین به هیچ وجه به این موضوع اش��اره و ورود
نمی کنیمg ».
بله.
می خواهم بگویم چگونه می خواهید وارد انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم شوید؟
سیاست
راهکار این جبهه همچ��ون دیگر گروه ه��ا و احزاب
سیاس��ی ای��ن اس��ت ک��ه ابت��دا درخص��وص کاندیداها
تصمیم گیری کرده و انها را به جامع��ه معرفی می کنند .اما
با وجود پیش��نهاداتی که به جامعه داده می ش��ود این خود
مردم هس��تند که باید بر مبنای نظر و عقیده شان فرد مورد
نظرش��ان را انتخاب کنند .انچه به نظر ما رسیده این است
که اصولی داریم و معتقدیم رئیس جمهور باید جوان باش��د
و بتواند مشکالت کشوررا با تالش ش��بانه روزی خود حل
کند .بنابراین جوان بودن یکی از ش��رایط اصلی کاندیدای
مورد نظر ماس��ت .در واق��ع رئیس جمهور این��ده باید یک
اصولگرای واقعی و جدی باش��د .ساده زیست باشد .ما نباید
تجربه گذشته را تکرار کنیم که طبقه حاکمه ای درست شود
و طبقه مردم هم محکوم باشند .معتقدیم در جامعه اسالمی
کسانی که مسئولیت بر عهده می گیرند فقط یک مسئولیت و
رسالت است که بر عهده انها گذاشته شده است .اگر بخواهیم
براس��اس طبقه حس��اب کنیم مردم طبقه حاکم هستند و
«رئیس» طبقه محکوم است .بر عکس ان چیزی که عده ای
از تمایز طلب ها جزئی از فرهنگ انها ش��ده که خودشان را
حاکم برجامعه می دانند ما نمی خواهی��م دوباره این تجربه
تکرار شود .ما کس��انی که خانواده محور هستند وخانواده را
بر اصول انقالب و ارزش های انقالب و ارمان های انقالب
مقدم می دانند و مسئولیت ها را به دست خانواده های خودشان
می سپارند ،نمی خواهیم .نباید دوباره تجربه تلخی که موجب
جدایی و فاصله میان مردم و حکومت هست را تجربه کنیم.
این اصول ماست و ما دنبال کسی هستیم که نسبت به این
اصول نزدیکتر ،جامع تر وفراگیرتر باشد.
مثلث شماره157
ایت اهلل مصب�اح درباره ائتالف اق�ای حداد عادل
چه نظری دارند؟
زهره دیانی
اقای حسینیان! برای شروع بفرمایید که ایا این
احتمال وج�ود دارد که جبهه پای�داری از ائتالف
اقایان حداد ،والیتی و قالیباف حمایت کند؟
به نظر بنده باتوجه به مباحث جبهه پایداری این تشکل
از چنین ائتالفی هرگز حمایت نخواهد کرد.
ای�ا ای�ن جبه�ه حاض�ر اس�ت ب�رای رس�یدن
اصولگرای�ان ب�ه وح�دت ب�ا دیگر تش�کل های
هم طیف خود ائتالف کند؟
جبهه پایداری خودش دارای کاندیداس��ت و افرادی
را هم در نظر گرفته که مش��غول مذاکره با انهاست تصمیم
نهای��ی را در این خص��وص خواهد گرف��ت .بنابراین روی
ائتالف ها خیلی حساب بازنکرده است.
چه زمانی بحث مصادی�ق در جبهه پایداری اغاز
می شود؟
باالخره باید برای اینکه خیلی فضای کشور انتخاباتی
نشود بگذاریم نزدیک انتخابات شروع به بررسی کنیم.
از نظر شما که بگذریم در این چند ماه گمانه های
متفاوتی درباره مصادیق مورد نظر جبهه پایداری
مطرح شده است.حتی شنیده ها حاکی از ان است
که س�عید جلیلی یکی از گزینه های شماست .ایا
این موضوع صحت دارد؟
اگر بخواهید یکی یکی مصادیق را نام ببرید تا بنده رد یا
تایید کنم ،خالف نظر جبهه پایداری است .انشاءاهلل سخنگو
اعالم خواهد کرد.
سوالم را به گونه ای دیگر مطرح می کنم .ایا اقای
سعید جلیلی یکی از همان افرادی نبوده که جبهه
پای�داری راجع به ایش�ان بحث ه�ا و مذاکراتی
انجام داده است؟
بله ،اقای س��عید جلیلی یکی از افرادی بوده که مورد
بحث و مذاکره قرار گرفته است.
پس برخی اخبار مطرح شده در این مورد را تایید
می فرمایید؟
باید از خود ایشان بپرسید .من سخنگوی ایشان نیستم.
این س�وال را از این جهت پرس�یدم ک�ه برخی
رسانه ها از سخنان ایشان برداشت هایی در مورد
این ائتالف داشته اند؟
این چیزی که ایشان فرمودند این بود که ائتالف هدف
نیست ،بلکه وسیله ای است برای رسیدن به اهداف؛ جمله ای
که ظاهرا و علنا فرمودند این بود.
درباره حمایت جبهه پایداری از اقای حداد عادل
چه نظری دارید؟
بنده نظر خاصی نمی دهم.
حرف و حدیث هایی در خص�وص همایش 9دی
مطرح ش�ده که این همایش به نوعی انتخاباتی
بوده است؛ ایا شما این موضوع را تایید می کنید؟
این همایش به خاطر 9دی برگزار شد که نقطه عطف
تاریخی بود.
پس ربطی به انتخابات نداشت؟
ضمن بزرگداش��ت 9دی در نتیجه این همایش یک
مانور انتخاباتی هم شدg .
49
lدرباره ایشان و اشخاص دیگر به هیچ وجه صحبت
نکرده ایم .جبهه پایداری هنوز اعالم موضع نکرده اس��ت ،بلکه
دیگران موضع گیری کرده اند و به پای جبهه پایداری گذاشته اند.
یدانیم.مادرباره
درحالیکهماورودبهبحثمصادیقرازود هنگامم
حداد عادل بحثی نداشته ایم درمورد سعید جلیلی هم همین طور.
یعنینهبهبحثنامزدیایشانورودکردیمونهازانعبور.بنابراین
هر گونهورودوعبوردراینخصوصراتکذیبمی کنیم.
نظرشمادربارهائتالفاقایانوالیتی،حدادوقالیباف
چیست؟
فعال وارد مصادیق نمی شویم
گفت وگو با فاطمه الیا ،عضو شورای مرکزی جبهه پایداری
3
سیاست
برگ�زاری همایش جدی�د جبه�ه پای�داری ب�ا واکنش های متع�ددی روبه رو ش�ده اس�ت .ح�اال که
فعالیت های انتخابات�ی اصولگرای�ان جدی تر ش�ده ،خیلی ها منتظر نحوه سیاس�تگذاری جبه�ه پایداری
در مورد انتخابات ریاس�ت جمهوری 92هس�تند .اینکه ای�ا وارد ائتلاف اصولگرایان خواهند ش�د یا اینکه
بنا دارند به صورت مس�تقل کاندیدا معرفی کنن�د .در این مورد با فاطمه الیا ،عضو ارش�د جبه�ه پایداری به
گفت وگوپرداختیم.
مثلث شماره157
زهره دیانی
همای�ش اخیر جبه�ه پای�داری ب�ا واکنش های
متفاوتی روبه رو شده است .پس از همایش سال
گذشته این مهمترین گردهمایی انان به حساب
می امد .لطفا درباره علت برگزاری همایش 9دی
از سوی جبهه پایداری توضیح بفرمایید؟
lمدت هابودعده ایازنمایندگانوبعضااساتیددانشگاه
درخواستوقتمالقاتباحضرتایت اهللمصباح یزدیراداشتند.
در عین حال چون جبهه پایداری برنامه ریزی کرده بود مراس��م
پاسداشتی به مناسبت9دی یعنی روز میثاق با والیت و بصیرت
داشته باشد ،حضرت ایت اهلل مصباح فرمودند؛ دو برنامه را یکی
می کنیم و به خاطر 9دی که به تهران می ایند کس��انی هم که
یدردانشگاه
تقاضایمالقاتداشتنددعوتشوند.بنابراینمراسم
تربیت مدرس برگزار شد و ایشان در این مراسم درباره9دی ماه و
درتبیینریشه هایاینرخدادتاریخیسخنرانیانجامدادند.ثقل
فرمایشات ایشان هم پاسداشت جایگاه والیت فقیه بود و اینکه
دش��منان ما همه هجمه خود را متوجه والیت فقیه کردند و ما
دفاعیکهداریمازجایگاهوالیتفقیهاستکهریشه هایفتنه88
وعظمتحضورمردمدرحماسه9دیبود.ازحاشیه هایجالباین
مراسماینبودکهعده ایازدانشجویاندانشگاهتربیت مدرسکه
متوجهحضورایت اهللمصباح یزدیدردانشگاهشدندگالیهکردند
که چرا اطالع رسانی نشده تا دانشجویان و اساتید دانشگاه هم در
اینهمایشحضورپیداکنند.
اینهمایشتنهادرراستایبزرگداشتحماسه9دی
بودیااینکهاهدافانتخاباتیهمداشت؟
lهمان طور که گفتم برگزاری این همایش دو محور و
دلیلداشت،اولینهدفتبیینرخداد9دیبودکهقبلازبرگزاری
همایشهمبهاینموضوعاشارهکردیم.ثقلفرمایشاتسخنرانان
این جلسه یعنی ایت اهلل مصباح یزدی ،اقایان اقاتهرانی ،لنکرانی
50
و رجبی که از دفتر ایت اهلل مصباح بودند پیرامون9دی بود .البته
ایت اهلل مصباح در فرمایشات خودشان به نکته ای اشاره کردند و
ان این بود که برخی از افراد که در معرض کاندیداتوری هستند
به جایانکهبایکدیگرببندند،بهتراستباخداببندند.ایشاناین
نکتهرافرمودندتامدنظرقرارگیرد.درواقعتوصیههوشمندانه ایبود
ازطرفیکروحانیمعنویوکسیکهپایبندبهموازیناخالقی،
تقوای سیاسی و انتخاباتی است .ایشان این توصیه اخالقی را به
همهکسانیکهدرمعرضکاندیداتوریقراردارند،داشتند.
چند وقتی اس�ت که برخی رس�انه ها گمانه هایی را
در مورد مصادیق انتخاباتی جبه�ه پایداری مطرح
می کنند .یکی از ای�ن افراد دکتر حدادعادل اس�ت.
ممکن اس�ت بفرمایید نظر جبهه پای�داری در این
موردچیست؟
lاینصحبت هاگمانه زنیاست.جبههپایداریهرگزدر
بیانیه هایاازطریقسخنگویخودچنینموضوعیرامطرحنکرده
است.عده ایایننوعصحبت هارابهجبههپایداریمنتسبکردند،
درحالیکهاینجبههبارهااعالمکردهحتیاگرمااعضایشورای
مرکزینظرشخصیخودمانرابگوییمنبایداینسخنانمواضع
جبههپایداریقلمدادشودزیرامواضعرسمیجبههازطریقسخنگو
یاازطریقبیانیهرسمیباناماینجبههاعالممی شود.درحالیکه
شمادرهیچ یکازسخنرانی هایامواضعومصاحبه هایمطبوعاتی
سخنگوی جبهه پایداری نمی بینید که وارد بحث مصادیق شده
باشند .واقعیت این است که جبهه پایداری تا کنون در خصوص
افرادیچونحداد عادلولنکرانیاظهارنظرینکردهاست.
یکیدیگرازافرادیکهبه عنوانگزینهاحتمالیجبهه
پایداری در خبر ها مطرح اس�ت ،اقای سعید جلیلی
است .حتی یکی از چهره های مطرح پایداری گفته
ت شما
اس�ت که مباحثی در مورد ایش�ان در جلسا
مطرحشدهاست.می خواهمبپرسماینقضیهتاچه
حدجدیشده؟
lما قبال هم اعالم کرده ایم ک��ه این ائتالف هم ورود
زودهنگامبهبحثمصادیقاست.واقعیتیدرجامعهماوجوددارد
که بعضا افرادی که می خواهند نامزد شوند سعی می کنند زمان
انتخابات ،خودشان را مطرح کنند .یعنی یا زمان ثبت نام ها مطرح
می شوندیازمانینزدیکبهانجامثبت نام ها.بندهدردوسخنرانی
اقایحداد عادلدیدمکهایشانهمدراینخصوصتوضیحدادندو
شفاف سازیکردندکهماامده ایمفضارابرایانتخاباتامادهکنیم.
ممکن است خودمان در انتخابات کاندیدا نباشیم .بنابراین چون
هر کدامازاینائتالف هاییکهاینروزهامطرحمی شودبهمعنایی
ورودبهمصادیقتلقیمی شودبنابراینجبههپایداریازاعالمنظر
دراینخصوصپرهیزمی کند.
خانمالیا!باالخرهجبههپایداریبرایانتخاباتقصد
داردکاندیدایاختصاصیمعرفیکند؟
lهردومحتملاست.یعنیممکناستجبههپایداری
افرادیراباهمانمعیارهاییکهتدوینمی کندداشتهباشد،اماان
افراد نخواهند داوطلب ش��وند .در واقع بحث اصلی دو چیز است
یکی درخواست جبهه پایداری از برخی افراد در ان زمان که تا این
لحظهایناتفاقنیفتادهاست.محتملاستکسانیکهدرمعرض
کاندیداتوریهستندیااینکهویژگی هاومعیارهاینامزدیرادارند
جبههپایداریازانهادرخواستکندکهکاندیداشوند،اماانهاامادگی
کاندیداتوری نداشته باش��ند یا بر عکس ان ،این است که جبهه
پایداری در درون خودش فردی را ببیند و در زمان اعالم رسمی
انفردرابه عنوانکاندیدابهمردممعرفیکند.بنابراینمی خواهم
بگویمهردوگزینهمحتملاست.
یعنی نامزد شما در زمان ثبت نام نامزدها مشخص
می شود؟
lبله.فکرمی کنماوایلسال 92باشد.زودترازاینزمان
یعنیتاپایانسال 91جبهه پایداریصحبتدرخصوصنامزدهارا
یداند.
ورودزود هنگامبهبحثانتخاباتم
افرادی که تا کنون برای کاندیداتوری مطرح هستند
کدام یکازنظردیدگاهوافکارشانبهجبههپایداری
نزدیک ترند؟
lاز انجایی که تاکنون در ش��ورای مرکزی در این
خصوص بحث نش��ده فعال نمی توانیم بگویی��م کدام یک
به جبهه پایداری نزدیک تر هس��تند .اساس��ا معتقدیم بحث
روی اشخاص نتیجه نمی دهد .هر وقت معیارهای ما کامال
تدوین شد اش��خاصی را با معیارها تطبیق می دهیم و باتوجه
به شاخص ها به این افراد نمره می دهیم .بخشی از معیارهای
جبهه پایداری شخصی و بخشی به تجارب و تخصص افراد
باز می گردد .البته معیار دیگر جبهه پایداری ارائه برنامه است.
زیرا ما به برنامه هم نمره می دهیم .پس بهتر است نامزدها هم
برنامه خود را ارائه دهند و هم کابینه پیشنهادی خود را .ازسوی
دیگر برای جبهه پایداری بحث فرهنگ و اقتصاد مقاومتی حائز
اهمیتاستودردستورکاراینجبههقراردارد.فکرمی کنماوایل
سال 92پس از دیدن برنامه کاندیداها و دولت ،افراد و اشخاصی
کهبهعنوانوزیرپیشنهادمی دهندراموردبررسیقرارمی دهیم.
بعضا ممکن است نامزدی ویژگی هایی داشته باشند ،اما کسانی
که می خواهند برنامه ها را محقق کنند از سوی یک تیم یا کابینه
خواهند بود که باید بررسی شود تا افراد نفوذی و انحرافی مطرح
نشوند.مابه عنواناعضایشورایمرکزیواقایلنکرانیبه عنوان
سخنگویجبههبارهابیانکرده ایمکهتاکنونبهبحثانتخابات
ورودپیدانکرده ایموهمان طورکهمقاممعظمرهبریفرمودندورود
یدانیم.درواقع
زودهنگامرابهصالحفضایخدمت رسانینظامنم
خیلی زود است که فضای کشور تحت تاثیر این فضای سیاسی
انتخاباتیقراربگیرد.بندهقبالهمعرضکرده امباتوجهبهنیروهای
با تجربهومتخصصیکهوجوددارندکارگروهیتشکیلشدهکه
مشغولتدوینبرنامه هاییبرایدولتیازدهمهستندکههر کس
بعدازبرگزاریباشکوهانتخاباتمنتخبمردمشدوحکمتنفیذاز
مقاممعظمرهبریدریافتکرد،جبههپایداریبرنامه هایخودش
راتقدیمانرئیس جمهورمنتخبمردمدرسال92خواهدکرد.
یعنی هر کس�ی غیر از کاندی�دای جبه�ه پایداری
انتخاب شود هم این جبهه برنامه های خودش را به
انرئیس جمهوراعالممی کند؟
سیاست
lبله،هر کسیکهمقام معظم رهبریحکمشانراتنفیذ
کردند جبهه پایداری برنامه پیشنهادی خودش را تقدیم ان فرد
می کند .در حال حاضر کارگروه جبهه پایداری دراین خصوص
مشغول است .یک بحث دیگری هم هس��ت که یک کارگروه
معیارهاییراتدوینمی کنندبرایزمانرسمیثبت نامنامزدهای
انتخاباتریاست جمهوریتابامشخصشدنکاندیداهابر اساس
انمعیارمصادیقموردنظرنامزدشرامعرفیمی کند.البتهممکن
است دو رویکرد مطرح باش��د ،یکی اینکه ایا در ان زمان جبهه
پایداری از مجموعه خودش نامزدی را معرفی می کند یا انکه از
نامزدهایی که ثبت نام می کنند فردی را که مطابق با این معیارها
ببیند به عنوان انتخاب اصلح و نه صالح مقبول بر اساس معیارها
نه قبیله گرایی ،حزب گرای��ی و گروه گرایی و مطابق با منطق به
مردم معرفی خواهد کرد .عالوه بر این معیارها جبهه پایداری ان
سه اصل عدالت ،معنویت و عقالنیت حول محور والیت فقیه را
مد نظردارد.نامزدیکهسابقهوبرنامهمشخصیکهتبعیتمحض
ازوالیت مطلقهفقیهاستداردوبه دنبالمطرحکردنارزش های
اسالمی است و همین طور با مردم صداقت داشته باشد ،مد نظر
ماست.دفاعازارزش هایاسالمی،تبعیتازوالیت مطلقهفقیهو
بحثساده زیستیمعیارهاییاستکهموردقبولمردماست.جبهه
پایداریبر اساسایناصولدرانزماننظرمی دهد،امااکنونوارد
بحثمصادیقنمی شویم.
مثلث شماره157
ایا امکان ائتالف جبهه پایداری با دیگر تشکل های
اصولگرایان وج�ود دارد تا اصولگرای�ان به وحدت
برسند؟
lخیر ،بحث ائتالف مطرح نیس��ت .من فکر می کنم
جبهه پایداری افرادی را هم که وارد ائتالف هایی می ش��وند به
صورت مستقل بررسی می کند .تجارب گذشته نشان می دهد
برخیافرادبهاسمائتالفیااتحادبهانتخاباتورودپیدامی کنند،اما
شبهاتاستفادهازثروتوقدرتپیشمی ایدوبرانائتالف هاسایه
می اندازد .بهنظربندهانشخصراباید به طورمستقلوبراساس
معیارهابسنجیمومطابقباانمعیارهادربارهانفردتصمیمبگیریم
کهبخشیازانمعیارهاهمبرنامهانهاوکابینه ایاستکهمعرفی
خواهندکرد.
پس با این توضیحات شما می توانیم بگوییم جبهه
پایداری یک�ی از پایه های رقاب�ت در انتخابات92
است؟
lبهاینمعناییکهشمامی فرماییدنه.
وقتی ش�ما می گویید جبهه پایداری قصد ائتالف با
هیچتشکلاصولگراییرانداردایابهاینمعنانیست
که خود این جبهه یکی از رقبای اصلی در انتخابات
92است؟
lنه ،به صورت دیگری هم می شود توضیح داد .جبهه
پایداری خودش را یک تشکل اسالمی تکلیف گرا می داند که
به تکلیف عمل می کند و فردی که این ویژگی ها را دارد معرفی
می کند .تکلیف گرایی ایجاب می کند که اول معیارها را به مردم
بدهد و مصادیقی که با این معیارها تطبی��ق دارند یا نزدیک
هستند مورد توجه قرار گیرند؛ این می شود تکلیف گرایی .حال
شما می توانید بگویید صددرصد رقابت است یا این گونه نیست.
در واقع همانطور که اشاره کردم جبهه پایداری افراد را منطبق
بر معیارها به مردم معرفی می کندg.
51
بین الملل
بین الملل
مثلث شماره 157
52
تغییر در کاخ سفید؟
جناح میانه رو حزب دموکرات سکان دار دستگاه دیپلماسی امریکا شد
1
بازگشتعمل گرایی؟
بین الملل
کودکی سناتور دموکرات
جان در ی��ک بیمارس��تان نظامی در کل��رادو به دنیا
امد ،درس��ت نزدیکی دنور یعنی جایی ک��ه پدرش ریچارد
کری برای بیماری س��ل تحت درمان بود .کمی پس از به
مثلث شماره 157
یکی از ثروتمندترین سناتورهای امریکا و کاندیدای
دموکرات ها در انتخابات ریاس��ت جمهوری س��ال ،۲۰۰۴
یعنی «س��ناتور جان کری» به دنبال تایید «باراک اوباما»،
رئیس جمهوری امریکا ،اداره دس��تگاه دیپلماس��ی ایاالت
متحده را عهده دار شد.
این در حالی اس��ت ک��ه گزینه نخس��ت اوباما برای
تصدی این پس��ت جان کری نب��ود .اوباما تمایل داش��ت
«س��وزان رایس» ،نماینده امریکا در س��ازمان ملل متحد
را به کاخ س��فید ببرد؛ اما کاندیدا ش��دن رای��س ،بالفاصله
مخالفت های بس��یار جدی را درون کنگ��ره برانگیخت و
به ویژه جمهوریخواه��ان وی را متهم کردن��د که در مورد
حادثه کشته شدن س��فیر امریکا در لیبی اطالعات دروغ به
کنگره داده است .مجموعه این فشار ها باعث شد که رایس
از کاندیداتوری وزارت خارجه انصراف بدهد و به این ترتیب
جان کری ،سناتور ایالت ماساچوس��ت ،جانشین هیالری
کلینتون شود« .سناتور جان کری» ،متولد 11دسامبر 1943
است؛ وی سیاستمدار امریکایی ،سناتور اهل ماساچوست و
رئیس کمیته امور خارجی مجلس سنا از سال 2009است.
وی نامزد حزب دموکرات امریکا در س��ال 2004بود
که طی مبارزات انتخاباتی در برابر جورج دبلیو بوش از وی
شکست خورد و این فرصت را به بوش داد تا چهار سال دیگر
نیز در کاخ سفید باقی بماند .وی اخیرا به عنوان وزیر خارجه
از جانب باراک اوبام��ا انتخاب ش��ده و از 20ژانویه 2013
کارش را اغاز خواهد کرد .وی در س��ال ۱۹۸۴در انتخابات
مجلس سنا شرکت کرد و توانست به جای سناتور بازنشسته
«پل س��ونگاس» به نمایندگی ایالت ماساچوست وارد سنا
شود .وی در طول ۲۰سال حضور در سنا ۳بار در سالهای
۱۹۹۰و ۱۹۹۶و ۲۰۰۲از نو از س��وی مردم ماساچوس��ت
برگزیده شده است .او همواره مش��غول کار و فعالیت برای
دموکراتها بوده اس��ت و اکنون و در دول��ت دوم اوباما به
عنوان وزیر امور خارجه برگزیده شده است.
سناتور کری در فوریه ۲۰۰۳با ثبت نام در کمیسیون
انتخابات امریکا ،فعالیت ستاد انتخاباتی خود را اغاز و اجازه
دریافت کمک های مالی پیدا ک��رد .در فوریه ۲۰۰۴با اغاز
انتخابات مقدماتی حزب دموکرات برخالف انتظار همگان
با برنده شدن در ۴۶مرحله از ۵۰مرحله با اکثریت قاطع به
عنوان نامزد حزب دموکرات برگزیده شد .در ژوییه ۲۰۰۴
نیز با انتخاب سناتور جان ادواردز ،رقیب سابق انتخاباتی اش،
به عنوان نامزد پست معاونت رئیس جمهور ،فصل تازه ای از
فعالیت های انتخاباتی اش را گشود .جان کری که در جنگ
ویتنام شرکت داشته ،در کش��ف ماجرای ایران -کنترا در
س��ال های 1987-1988نقش مهمی داشت و در راستای
اشتی میان ایاالت متحده امریکا و ویتنام تالش کرد.
دنیا امدن ج��ان ،خانواده اش به زادگاه خود ،ماساچوس��ت
بازگش��تند .وی در انجا تحت تعلی��م اموزه های کاتولیک
قرار گرفت .جد پدری جان کری ،فردریک کری اصلیتش
اتریشی -مجارس��تانی بود و در شهر کوچکی نزدیک وین
بزرگ شد ،اما مادربزرگ پدری او در بوداپست مجارستان
متولد ش��د .هر دوی این افراد اصلیتش��ان یهودی بود و در
س��ال 1901به دین کاتولیک گرویدند .در پ��ی این تغییر
مذهب ،انها نام خانوادگی خود را نیز به «کری» تغییر دادند
و در سال 1905نیز اروپا را ترک کردند .پدر جان کری نیز
در سال 1915در ماساچوست به دنیا امد .به طور کل خانواده
کری اغلب در حال س��فر و جابه جایی بودند؛ جان مدارس
زیادی را تجربه کرده اس��ت و در 11س��الگی در حالی که
خانواده اش در کانادا زندگی می کردند ،وی در مدرسه ای در
ژاپن تحصیل می کرد .همچنین وی در س��ال 1959گروه
John Winantرا تاس��یس کرد ،هدف از تاس��یس این
گروه ،سازماندهی وقایع روز بود؛ این گروه هنوز هم وجود
دارد .به نظر می رس��د این وقایع مربوط به زمانی می ش��ود
که جان از هواداران جان اف کندی ب��ود و اولین کنفرانس
سیاسی خود را نیز در حمایت از انتخاب کندی در کاخ سفید
ترتیب داد .در س��ال 1962نیز جان کری به طور داوطلبانه
برای مبارزات انتخاباتی کندی در مجلس سنا وارد عمل شد.
یکی از دوستان نزدیک جان کری از اقوام کندی بود و کری
را برای شرکت در برخی مراسم دعوت می کرد؛ طی یکی از
همین دیدارهای خانواده کندی ،جان کری برای نخستین
بار رئیس جمهور کندی را مالقات کرد .در نهایت در همان
سال 1962وارد دانشگاه ش��د و مدرک لیسانس خود را در
رشته علوم سیاسی گرفت.
در اوایل دهه 1970کری تصمیم گرفت فعالیت های
سیاس��ی خود را فرات��ر از اعتراضات سیاس��ی ادامه دهد و
برخالف بس��یاری از فعاالن سیاس��ی ،مبارزه علیه جنگ
ویتنام را .بدین ترتیب وی تصمی��م گرفت برای انتخابات
مجلس نمایندگان شرکت کند .کری در سال های 1987تا
1989به عنوان رئیس کمیته مبارزات انتخاباتی مجلس سنا
برگزیده شد .همچنین وی در سال 1990،1996و 2002در
سنا انتخاب شد .دوره کنونی وی در ژانویه 2015به اتمام
می رس��د .در س��ال 2003و 2004وی در برابر چهره های
سرشناس��ی از میان دموکرات ها چون سناتور جان ادواردز
و ژنرال وسلی کالرک توانست وارد سنا شود.
او همچنین به عنوان کاندیدای حزب دموکرات برای
مبارزات انتخاباتی ریاس��ت جمهوری در برابر جورج بوش
انتخاب ش��د .روز پس از انتخابات 2نوامب��ر ،2004کری
شکستش در برابر جورج بوش را پذیرفت .وی در سال 2006
نیز به رهبری یک کمپین ملی ب��رای حمایت از نامزدهای
حزب دموک��رات در انتخابات میان دوره ای برگزیده ش��د.
کری طرفدار جدول زمانی برای خروج نیروهای امریکایی
از عراق بود.
در سال 2007نیز وی اعالم کرد که به دنبال نامزدی
حزب دموکرات برای انتخابات اینده ریاس��ت جمهوری در
53
سال 2008نیس��ت .در ژانویه 2008نیز کری حمایتش از
انتخاب باراک اوباما به عنوان نامزد حزب دموکرات را اعالم
کرد .وی حتی از جان ادوارد که پیش تر توسط وی به عنوان
معاون انتخاب ش��ده بود نی��ز حمایت نکرد .ش��اید همین
حمایت کری از اوباما ،اکنون راه ب��رای حضور او به عنوان
وزیر خارجه امریکا هموار کرده است.
جان کری که ای��ن روزها ب��ه دلیل انتخاب ش��دن
به عنوان وزیر خارجه امریکا و مواضع��ش پیرامون ایران،
در صدر اخبار ق��رار دارد ،تا امروز ثروت وی و همس��رش
نزدیک به یک میلیارد دالر تخمین زده شده است؛ به همین
خاطر وی یکی از ثروتمندترین سناتورهای امریکایی لقب
گرفته است.
از دید «مایکل اوهانلون» ،از انستیتو بروکینگس در
واش��نگتن ،جان کری برای مق��ام وزارت خارجه «انتخاب
خوبی» اس��ت .او می گوید« :جان ک��ری بهترین انتخاب
است و وی سیاس��ت هیالری کلینتون را بدون وقفه ادامه
خواهد داد .به عقیده وی ه��ر دو می دانند چگونه در صحنه
سیاس��ی و دیپلماتیک عمل کنند و هر دو عملگرا و دقیق
هستند ».همکاران جان کری از حزب جمهوریخواهان در
مجلس سنا نیز به طور غیر مستقیم موافقتشان را با نامزدی
او اعالم کرده اند .ج��ان مک کین ،نامزد شکس��ت خورده
انتخابات ریاس��ت جمهوری هم با انتخاب او موافق است.
این س��ناتور جمهوریخواه در یک کنفرانس خبری از جان
کری به ش��وخی به عن��وان «اقای وزیر» ی��اد کرد .کری
سال هاست در امور سیاس��ت خارجی کار می کند و همواره
برای رئیس جمهور اوباما در ماموریت های خارجی از جمله
در افغانستان و پاکستان در سفر بوده است.
بین الملل
کری و نتانیاهو
مثلث شماره 157
همچنی��ن نخس��ت وزیر رژیم صهیونیس��تی نی��ز
از کاندیداتوری س��ناتور ج��ان کری برای پس��ت وزارت
امور خارجه امریکا استقبال کرد و وی را حامی شناخته شده
برای امنیت این رژیم خواند .بنیامین نتانیاهو ،در بیانیه ای
گفت« :از این موضوع که سناتور باتجربه ای چون جان کری
توس��ط باراک اوباما برای این س��مت انتخاب شده ،بسیار
خوشحالم ».جان کری در جلس��ه غیرعلنی سنای امریکا
گفته بود از انجا که شهرک سازی ها در حال افزایش هستند
این امر راه حل دو کشوری را تضعیف می کند .سناتورکری
جزو اعضای پیش��روی کابین��ه اوباما در مقابله با فش��ارها
و چالش ه��ای جهانی از جمل��ه تالش برای از س��رگیری
مذاکرات متوقف ش��ده صل��ح میان رژیم صهیونیس��تی و
فلسطین محسوب می ش��ود .نتانیاهو شخصا روابط خوبی
با اوباما ندارد ،اما در بیانیه خود از داش��تن روابط حس��نه با
جان کری سخن گفته است .وی در این بیانیه اورده است:
«من و سناتورکری برای س��الیان متمادی دوستان خوبی
بوده ایم .من به دنبال همکاری با او هستم».
پرونده ایران ،اولویت نخست
مساله هسته ای ای ران یکی از نخستین پرونده هایی
خواهد بود که روی میز کار وی قرار م ی گیرد .ویک ی لیکس
با انتشار گزارشی تالش کرده سیاست خارجی کری و شیوه
دیپلماسی وی را به تصویر بکش��د .به عبارت دیگر در این
اسناد طبقه بندی ش��ده ،کری در خصوص نحوه برخورد با
موضوع ای ران توضیحاتی ارائه داده است .یکی از نخستین
اشاره های کری به مساله ای ران به فوریه ۲۰۰۵باز م ی گردد،
زمانی که وی با همتای فرانس��وی خود س��خن م ی گفت
و این نکته را خاطرنش��ان س��اخت که به عقیده او ای ران در
دستیابی به سالح هس��ته ای متعهد است ،اما در واقع هیچ
جایگزی��ن خوبی ب رای مذاک��ره وجود ن��دارد .هرچند کری
گزینه نظام��ی را کنار نم ی گ��ذارد ،اما تاکی��د دارد که این،
گزینه ای دشوار استg .
54
اوباما می خواهد سیاست هایش
را تعدیل کند
2
تو گو با فواد ایزدی درباره پیامدهای انتخاب جان کری
گف
جان کری ،سناتور میانسال ماساچوست اخیرا به عنوان وزیر خارجه دولت جدید امریکا انتخاب شد.
با امدن وی اکنون این مساله مطرح است که سیاست خارجی امریکا چه سمت و سویی خواهد گرفت.
دکتر فواد ایزدی ،کارشناس مسائل امریکا در گفت وگو با مثلث به این مساله پرداخت .وی معتقد است
که این نکته برای مقامات سیاسی امریکا جا افتاده که کشورشان در حال افول است؛ این سیاستمداران
همچنین متوجه هس�تند که وضعیت اقتصادشان خوب نیست؛ کس�ری بودجه باالیی دارند و در نهایت
به نظر می رسد امریکایی ها در حال حرکت به سمتی هستند که این افول را با یک شیب کمتری طی کنند.
چون امریکایی ها این احس�اس را دارند ،از این جهت انتخاب کری که چهره نس�بتا معتدل تری است،
ممکن است نشان از این باشد که دولت اوباما می خواهد در دور دوم کمی در سیاست هایش تعدیل ایجاد
کند .ایزدی بر این باور است که دستگاه دیپلماسی ایران باید از حضور این گروه معتدل تر که این دوره
روی کار امده اند اس�تفاده کند و حمایت های مس�تقیم و غیرمس�تقیمی از این گروه انجام دهد ،البته به
صورتیکه به اصول سیاست خارجی جمهوری اسالمی ،خدشه ای وارد نشود.
مرجان محمدی
ارزیابی ش�ما از انتخاب «جان ک�ری» به عنوان
وزیر خارجه دولت جدید «باراک اوباما» چیست؟
ایا انتظار چنین انتخابی می رفت؟
lجان کری ،چندین س��ال رئیس کمیته سیاس��ت
خارجی سنا بود و در این چند دههای که سناتور بود نیز روی
مباحث سیاست خارجی متمرکز شده بود .وی ارتباط خوبی
با باراک اوباما داشت ،یعنی سال 2004و زمانی که از طرف
حزب دموکرات برای انتخابات ریاس��تجمهوری کاندیدا
ش��د ،درحقیقت نخس��تین فرصت را به اوباما که ان زمان
س��ناتور بود ،داد تا بتواند در یک محیط کش��وری و ملی در
کنفرانس حزبی دموکراتها شرکت و سخنرانی کند .به این
ترتیب اولین گام اوباما برای ریاست جمهوری توسط کری
برداشته شد .بنابراین این انتظار میرفت که جان کری ،وزیر
خارجه دوره اول اوباما شود ،منتها رئیس جمهوری امریکا به
دالیل متعددی که از حوصله این بحث خارج است تصمیم
گرفت «هیالری کلینتون» را برای این پست منصوب کند.
در دور دوم هم کری با اوباما هماهنگ بود و به عنوان فردی
که رئیس کمیسیون سیاس��ت خارجی بود با پروژه هایی که
اوباما در س��نا می خواس��ت پیگیری کند ،همکاری می کرد
و در انتخابات امس��ال نیز در تیم وی حضور فعالی داش��ت.
به این جهت از لحاظ ارتباطات ش��خصی ،وی رابطه خوبی
با اوباما داش��ت و ان را تا به امروز نیز ادامه داد .البته کری،
انتخاب نخست اوباما برای وزارت خارجه نبود ،بلکه وی ابتدا
سوزان رایس را برای این امر انتخاب کرده بود ،اما باتوجه به
مشکالتی که رایس با انها مواجه شد ،کری به عنوان گزینه
بعدی معرفی شد .کری خصوصیات شخصی ویژه ای دارد و
این خصوصیات باعث شده بحث انتصاب وی به عنوان وزیر
خارجه خیلی تنش زا نشود.
رویک�رد و موضع گی�ری این س�ناتور امریکایی
نسبت به ایران چگونه است؟
lاین سناتور امریکایی در رابطه با ایران اظهاراتی
داش��ته که مثبت ارزیابی می ش��ود .در س��ال 2007او در
مصاحبه ای که با روزنامه فاینشنال تایمز داشت به صراحت
بیان می کند که امریکا باید غنی سازی را داخل خاک ایران
بپذیرد .باتوجه به ای��ن اظهارات قاعدت��ا نیروهای طرفدار
اسرائیل از او حمایت نخواهند کرد .همچنین اینکه چه کسی
پرونده ایران را در دور دوم ریاست جمهوری اوباما به دست
خواهد گرفت ،می تواند در مس��اله ایران تاثیرگذار باشد .اگر
شخصی که طرفدار البی اسرائیل است برای این امر در نظر
گرفته شود ،قطعا این پرونده روند مثبتی را طی نخواهد کرد.
صهیونیس�ت ها بدی�ن منظ�ور که هی�گل برای
پس�ت وزارت دف�اع انتخ�اب نش�ود ،تاکن�ون
سنگ اندازی های بس�یاری انجام داده اند؛ ایا در
رابطه با کری نیز این گونه عمل کردند؟
lدر عمل اتفاق خاصی ب��رای کری پیش نیامده و
بر خالف اقای هیگل که برای وزارت دفاع مطرح است ،علیه
کری موضع گیری خاصی صورت نگرفته اس��ت .دلیل این
امر نیز به خصوصیات این شخص بازمی گردد؛ وی همواره
به گونه ای عمل می کند که همراه جمع باشد و حاضر نیست
برای ایده هایی که دارد ،بجنگد .اصطالحا وی را عضو حزب
باد می نامند ،یعنی وی مسیر در هر جهتیکه باشد خودش را
هماهنگ خواهد کرد.
برخی ب�ه دلیل اینکه ج�ان کری ریش�ه یهودی
دارد ،وی را متمایل به البی صهیونیست می دانند.
ارزیابی شما از این مساله چیست؟
lپدربزرگ کری یک یهودی بود ،اما وی س��پس
به دین مس��یحیت می گراید و پدر و شخص جان کری نیز
مسیحی هستند .اما او برادری دارد به نام کامرون که مجددا
از دین مسیحیت بازمی گردد و یهودی می شود؛ وی با البی
صهیونیست نیز ارتباطات نزدیکی دارد ،ولی شخص کری
به طور مشخص این گونه نیست.
ایا ب�ا انتخاب جان ک�ری به عن�وان وزیر خارجه
امری�کا می ت�وان گف�ت ک�ه اوبام�ا ب�ه نوع�ی
موضع گیری تیم سیاست خارجی اش را مشخص
کرده است؟
lوزیر خارجه نیز در مجموع بازیگرانی که اطراف
رئیس جمهور هستند یک بازیگر اس��ت .مشاور امنیت ملی
رئیس جمهور ،وزرایی که در حوزه سیاس��ت خارجی دخالت
دارند و برخی پس��ت های دیگر در این حوزه باید مشخص
ش��ود تا بتوان در رابطه با تیم امنیت ملی و سیاست خارجی
دولت جدید اوباما س��خن گفت .همچنین ش��خصی مانند
جان کری یک س��ری معاون نیز خواهد داش��ت که هنوز
مشخص نشده اند .بعضا اتفاق افتاده کسی که به عنوان وزیر
انتخاب می ش��ود ،،لزوما تمام معاونانش را خودش انتخاب
نمی کند بلکه گروه های ذی نفوذی هس��تند که در انتخاب
معاون نقش دارند .گاهی معامالتی نیز در این زمینه صورت
می گیرد؛ به عنوان نمونه برخی گروه ها کری را می پذیرند در
ازای اینکه معاون امور خاورمیانه فردی باشد که انها تعیین
خواهند کرد.
جان کری نس�بت ب�ه دیگ�ر وزرای خارجه
امری�کا به خص�وص هیلاری کلینت�ون چ�ه
تفاوت هایی دارد؟
lجان کری به نس��بت «کاندولی��زا رایس» برای
وزارت خارج��ه گزینه بهتری اس��ت ،چرا که در مقایس��ه با
او نسبتا مس��تقل تر اس��ت ،همچنین نس��بت به هیالری
کلینتون نیز انتخ��اب بهتری اس��ت .زی��را کلینتون قصد
شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را دارد ،اما کری دیگر
بحث کاندیدا شدنش مطرح نیس��ت .از این جهت نیاز ندارد
خودش را خیلی با البی صهیونیست هماهنگ کند؛ الاقل
در حد فردی که برای رئیس جمهور ش��دن نیاز به این البی
دارد .البته تمام این گزینه ها نس��بی اس��ت و انتخاب میان
بد و بدتر اس��ت .زیرا کس��انی که مقداری معتدل تر هستند
لزوما اشخاص خوبی نیستند ،بلکه نس��بت به ان افراد بدتر
وضعیت شان بهتر است .جان کری سال های حضورش در
سنا اصوال روی بحث سیاست خارجی متمرکز بوده و مدت ها
روی این موضوع کار کرده اس��ت .این در حالی اس��ت که
کلینتون روی بحث سیاست خارجی خیلی عمیق نبود؛ وی
همسر یک رئیس جمهور بود که مدت کوتاهی هم سناتور
ش��د و در نهایت نیز به وزارت خارجه امریکا انتخاب ش��د.
کری اکنون نزدیک به 70س��ال سن دارد و سالیان سال در
حوزه سیاست خارجی فعالیت کرده و تخصص و تجربه اش
از افراد دیگر خیلی بیشتر است.
ایران در برابر این گروه ها چ�ه رویکردی را باید
در پیش بگیرد؟
lجمهوری اسالمی ایران در وهله نخست باید این
تفاوت ها را ببیند و دولت اوباما را یکپارچه نپندارد ،زیرا انها در
رابطه با مساله ایران یکپارچه نیستند .همچنین ایران باید از
این اختالفات استفاده کند و به گونه ای عمل کند که ان گروه
معتدل تر را ارتقا دهد .در حوزه دیپلماسی عمومی روش هایی
نگاه البی صهیونیست نس�بت به این انتخاب به
چه صورت است؟
lدر فضاه��ای علن��ی ،رس��می و رس��انه ای
صهیونیس��ت ها تاکنون مخالفتی پیرامون این مساله دیده
نش��ده و حتی نتانیاهو از این انتخاب استقبال هم کرد .البته
قطعا کری ،انتخاب اول صهیونیس��ت ها نبوده و برای این
سمت افراد دیگری مطرح بودند که نتوانستند به این جایگاه
برس��ند .همچنین ممکن است برای رس��یدن کری به این
پست ،معامالتی نیز انجام شده باشد تا پرونده ایران همچنان
در دست اسرائیل باقی بماند.
باراک اوبام�ا از انتخاب جان ک�ری به عنوان یک
تحول در عرصه سیاست خارجی امریکا یاد کرد.
به نظر شما منظور اوباما از این تحول چیست؟
lاکنون این نکته برای مقامات سیاسی امریکا جا
افتاده که کشورشان در حال افول است؛ این سیاستمداران
همچنین متوجه هس��تند که وضعیت اقتصادش��ان خوب
نیست؛ کسری بودجه باالیی دارند و در نهایت به نظر می رسد
امریکایی ها در حال حرکت به سمتی هستندکه این افول را با
یک شیب کمتری طی کنند .یعنی نمی خواهند مانند گذشته
به گونه ای برخوردکنندکه منجر به فروپاشی قدرت شان شود.
چون امریکایی ها این احساس را دارند .از این جهت انتخاب
کری که چهره نس��بتا معتدل تری است ممکن است نشان
از این باش��د که دولت اوباما می خواهد در دور دوم کمی در
سیاست هایش تعدیل ایجاد کند .در دور اول ریاست جمهوری
پیش بینی ش�ما از اینده پرونده هس�ته ای ایران
باتوجه به تحوالت اخیر امریکا چیست؟
lدر حوزه هسته ای مس��اله ای که باید مورد توجه
قرار گیرد متن پیش بینی یکی از نهادهای اطالعاتی -امنیتی
امریکاس��ت که چندی پیش منتش��ر ش��د .در این مطلب
روند جهانی س��ال 2030یعنی 18س��ال دیگر بیان ش��ده
اس��ت؛ بخش��ی از این متن در رابطه با ایران است و زمانی
که ای��ن بخش را بررس��ی کنیم ب��ه این نتیجه می رس��یم
که ای��ن تحریم ها و فش��ارها علیه ای��ران بلندمدت خواهد
بود .درواقع این کش��ورها در پی ان هس��تند ت��ا زمانی که
حکومت دلخواه خودش��ان را در ایران ببینند ب��ه این روند
ادامه دهند و بحث هس��ته ای نیز بهانه ای اس��ت در اختیار
انها .البته ممکن است به صورت مقطعی برخی از تحریم ها
کم یا زیاد ش��وند اما اینکه تحریم ها برداش��ته شود یا فشار
امریکا کم ش��ود ،در اینده نزدیک ش��دنی نخواهد بود .در
حقیقت امریکا به دنبال این است که مردم ایران را در نتیجه
فشارهای اقتصادی به سمت شورش و حرکت های مردمی
سوق دهدg .
مثلث شماره 157
lاکن��ون در مجموعه افرادی ک��ه در دولت اوباما
هستند دو گروه وجود دارند؛ یک گروه ،کسانی که خواهان
فشار بیشتر نسبت به ایران و حمله به کشور ما هستند و گروه
دیگر کسانی هستند که نمی خواهند فشار را بیشتر کنند ،بلکه
می خواهند فشار در همین حد باقی بماند .این گروه از گروه
اول معتدل تر است.
وجود دارد تا از این گروه دوم که نسبت به گروه اول معتدل تر
هستند ،حمایت های مس��تقیم و غیرمستقیمی انجام شود.
البته باید به گونه ای عمل کرد که به اصول سیاست خارجی
جمهوری اسالمی ،خدشه ای وارد نشود.
اوباما شاهد بودیمکه ویکم وبیش همان سیاست های جورج
بوش را ادامه داد ،حتی او بعضا کارهایی را انجام داد که بوش
هم در زم��ان ریاس��ت جمهوری اش انجام ن��داد .به عنوان
نمونه در رابطه با ایران ،اوباما گروهک منافقین را از لیست
گروه های تروریستی خارج کرد .حتی حمالت هواپیماهای
بدون سرنشین در زمان اوباما خیلی بیشتر از زمان بوش است.
در حال حاضر اگر این رون��د ادامه پیدا کند یعنی چهره های
نسبتا معتدل تر برخی پست ها را بگیرند ،این نشانه ای خواهد
بود مبنی بر اینکه دولت اوبام��ا در حال اماده کردن خودش
برای بازیافتن جایگاه از دست رفته امریکاست.
بین الملل
در کل اگ�ر بخواهید گروه ه�ا و طیف های موجود
در دولت اوباما را دسته بندی کنید ،به چه صورت
است؟
جان کری در سال 2007اعالم
کرده بود که امریکا باید غنی سازی
را داخل خاک ایران بپذیرد
جان کری به لحاظ
خط مشی سیاسی با باراک
اوباما همسویی کامل دارد
دقیقا برخالف تجربه ای
که ما از دوره ریاست
هیالری کلینتون در وزارت
امورخارجه امریکا داشتیم
55
رویکرد امریکا نسبت به ایران تغییر می کند
راه سوم
3
ابراهیم متقی /استاد دانشگاه تهران
بین الملل
زمانی که باراک اوباما در اولین دوره ریاست جمهوری
خود به قدرت رسید ،این انگاره وجود داشت که زمینه های
الزم ب��رای تغییر در سیاس��ت راهب��ردی امری��کا ایجاد
خواهد ش��د .باراک اوباما در بس��یاری از ادبیات تبلیغاتی و
تحلیل های خود از سیاس��ت جهان ای��ن موضوع را مطرح
کرد که ایاالت متحده برای بقای راهبردی نیازمند کاهش
هزینه ه��ای منطقه ای خواه��د بود .در چنی��ن رویکردی،
کشورهایی همانند ایران ،روسیه و چین از اهمیت ویژه ای
در راهبرد امنیتی باراک اوباما برخوردار بوده اند.
سیاست تغییر در الگوی تعاملی امریکا در ب رابر روسیه
توسط هیالری کلینتون پیگیری شد .نامبرده دکمه زرد رنگی
را به عنوان نقطه ش��روع جدید به الوروف ،وزیر امورخارجه
روس��یه هدیه داد .چنین هدیه ای به منزله بازسازی الگوی
تعامل در قالب چندجانب ه گرایی است .اگرچه تضادهایی در
رویکرد منطقه ای امریکا و روسیه شکل گرفت ،اما این امر
را نم ی توان به منزله تغییر بنیادین در راهبرد امنیتی امریکا
در برخورد با روسیه دانست.
مقامات امریکایی ،اگرچه سیاست منطقه ای روسیه
را در ارتب��اط با س��وریه مورد انتق��اد قرار دادن��د ،اما چنین
رویکردی منجر به گسترش تضادهای راهبردی بین روسیه
و ایاالت متحده نشد.
حکای��ت سیاس��ت خارجی هی�لاری کلینت��ون در
برخورد با ایران کامال متفاوت از روس��یه و چین بوده است.
هیالری کلینتون تالشکرد تا محدودیت های منطقه ای و
راهبردی علیه ایران را ایجاد نماید.
از س��وی دیگر کلینتون مبادرت به تقویت حلقه های
اس��رائیل محور و عرب محور در بی��ن البی هاییکردکه در
امریکا فعالیت داش��تند .به این ترتیب می ت��وان فرایندی
را مورد مالحظه ق��رار دادکه بر اس��اس ان کلینتون نه تنها
نتوانس��ت تاثیر چندانی در بازس��ازی رواب��ط منطقه ای با
ایران انج��ام دهد ،بلکه مب��ادرت به اتخاذ سیاس��ت های
س��ختگیرانه ای در رابطه با ایران ک��رد .تصویب قطعنامه
1929و اجرای تحریم های یکجانبه علیه ایران را می توان
در زمره سیاست عمومیکلینتون برای محدودسازی قابلیت
ایران دانست .چنین رویکردی هیچ گاه مورد پذیرش باراک
اوباما قرار نداشته است.
تحلیلگ��ران بر ای��ن اعتقادند که جان ک��ری به دلیل
ویژگی های فردی و الگوی تعامل ب��ا بازیگران منطقه ای
از رویکرد متفاوتی در ارتباط با ایران بهره می گیرد .الگوی
تعامل گرایی معطوف به موازن��ه را می توان به عنوان محور
اصلی رویکرد سیاس��ت خارجی باراک اوباما در برخورد با
ایران دانست.
الزم به توضیح است که در چنین فرایندی ،گروه های
اس��رائیل محور و گروه های عرب محور برای اعمال فشار
بیشتر علیه ایران ،محدودیت هایی را برای جان کری ایجاد
می نمایند .در حالیکه باید این نکته مورد توجه قرار گیرد که
رویکرد مبتنی بر تعامل گرایی اثار خود را در ارتباط با سیاست
امنیتی جدید باراک اوباما در برخورد با ایران به جا می گذارد.
مثلث شماره 157
-1ویژگی های فردی و پیشینه سازمانی جان کری
جان کری فعالیت های سیاس��ی خ��ود را بعد از جنگ
56
ویتنام اغاز کرد .اگرچه این فرد در زمره پیشکسوتان نظامی
امریکا محسوب می شود و بخشی از زندگی حرفه ای خود
در ارتش را در ویتنام س��پری کرده ،اما بعد از جنگ ویتنام
در زمره منتقدان جدی سیاست خارجی امریکا در ارتباط با
جنگ محسوب می شود.
جان کری همواره تالش داش��ت تا ای��ن موضوع را
مورد توجه ق��رار دهد که درگیری ه��ای فزاینده امریکا در
محیط های منطقه ای ،هزینه ه��ای نظامی ایاالت متحده
را افزایش می دهد .به همین دلیل اس��ت که وی توانست
موقعیت خ��ود را در بین ان گ��روه از کارگزاران سیاس��ت
خارجی امریکا ک��ه دارای رویکرد معطوف به موازنه گرایی
راهبردی بوده اند ،ارتقا بخشد.
مرحله دوم فعالیت های جان کری را می توان به عنوان
س��ناتور ایالت پنس��یلوانیا مورد ارزیابی قرار داد .نامبرده از
اوایل ده��ه 1980یعن��ی در دورانیک��ه جمهوریخواهان
محور اصلی سیاس��ت قدرت در امریکا بوده اند ،توانس��ت
موقعیت خود را در مجلس س��نا تثبیت نماید .از این مقطع
زمانی به بعد ،جان کری به گونه ای تدریجی موقعیت خود را
در ساختار سیاس��ی ایاالت متحده تثبیت کرد .ویژگی های
فردی و رویکرد مبتنی بر تولید قدرت از طریق تعامل گرایی
منجر به ارتقای جایگاه و نقش سازمانی جان کری گردید.
در سال 2004جان کری توانست موقعیت خود را در
کنوانس��یون های ایالتی و همچنین کنوانسیون ملی حزب
دموکرات تثبیت کند؛ به همین دلیل اس��ت که در اگوست
2004به عنوان کاندیدای ح��زب دموکرات در رقابت های
انتخابات ریاست جمهوری امریکا ایفای نقش کرد .اگرچه
جان کری نتوانست بر جورج بوش پیروز شود ،اما گفتمان راه
سوم جان کری از جایگاه و مطلوبیت الزم در افکار عمومی
امریکا برخوردار شد.
در سال های 2005-2008زمینه برای شکل گیری
مثلث جان ک��ری ،جوزف بایدن و ب��اراک اوباما در مجلس
س��نای امریکا فراه��م گردید .اف��راد یادش��ده هم اکنون
تالش دارن��د تا به عن��وان کارگ��زاران سیاس��ت خارجی،
امنیتی و راهب��ردی ایاالت متح��ده در کاخ س��فید ایفای
نقش نمایند.
به این ترتیب پیشینه فعالیت های سازمانی جان کری
در مجلس س��نا و کاندیداتوری وی در س��ال 2004برای
انتخابات ریاست جمهوری امریکا ،موقعیت ویژه ای را برای
وی به وجود اورده اس��ت .باراک اوباما مقیاس بیشتری از
ن کری
حمایت سازمانی را برای موفقیت سیاست خارجی جا
به کار خواهد گرفت .از سوی دیگر انان دارای رویکردهای
نسبتا همگونی در ارتباط با س��ازوکارهای ایجاد تعامل در
خاورمیانه هستند.
-2پایگاه اجتماعی و سازمانی جان کری
اگرچ��ه هیالری کلینتون دارای جاه طلبی سیاس��ی،
تاریخی و س��ازمانی اس��ت ،ام��ا جان ک��ری فعالیت های
س��ازمانی خود را به گون��ه ای مرحله ای طی کرده اس��ت.
بنابرای��ن جان کری در بی��ن طبقات متوس��ط و گروه های
اجتماعی ایاالت متحده از جایگاه مطلوب تری در مقایسه با
هیالری کلینتون برخوردار است .از سوی دیگر جان کری به
حوزه مین استریت در ساختار اقتصادی امریکا وابسته است.
ی جنبش
چنین رویکردی پیوندهایی را با مجموعه های حام
اجتماعی وال استریت در س��اختار سیاسی و امنیتی امریکا
به وجود می اورد.
از س��وی دیگر باید این نکته مورد توجه قرارگیرد که
جان کری در بین نظامیان و س��اختار دفاعی ایاالت متحده
از جایگاه موثری برخوردار اس��ت .پیش��ینه سازمانی جان
کری در نیروهای مس��لح امریکا و ایفای نقش در ویتنام،
جایگاه کری بین سیاستمداران امریکایی را ارتقا می دهد.
چنین پیش��ینه ای می تواند زمینه تعامل بیشتر جان کری با
کنگره ایاالت متحده را به وجود اورد .الزم به توضیح است
که اگرچه وزرای امریکا در برابر کنگره مس��ئول نیس��تند،
اما چگونگی تعامل انان می تواند موقعیت مناس��ب تری را
برای اجماع در سیاستگذاری خارجی بین نهادهای مختلف
امریکا به وجود اورد.
-3تفاوت ه�ای جان ک�ری در برخورد ب�ا هیالری
کلینتون در رابطه با ایران
جان کری از الگوی بوروکراتیک در ارتباط با سیاست
خارجی بهره خواهد گرفت .الگ��وی بوروکراتیک موقعیت
س��ازمانی وزیر ام��ور خارج��ه را در امریکا ارتق��ا می دهد.
به عبارت دیگر می توان ای��ن موضوع را م��ورد توجه قرار
داد که روندهای جدید سیاس��ت خارج��ی امریکا از طریق
الگوهای مبتنی بر کارشناس��ی و چندجانبه گرایی تحلیلی
پیگیری خواهد شد.
در حالی که هیالری کلینتون رویکرد کامال متفاوتی را
در سیاست خارجی امریکا پیگیری کرد .کلینتون برای حل
موضوعات بحرانی عموما از الگوی دیپلماسی قله ای بهره
می گرفت و در بسیاری از موارد به مسافرت های منطقه ای
مبادرت می کرد و با بسیاری از کارگزاران سیاست خارجی
و امنیتی کشورهای مختلف دیدار به عملی اورد .طبعا جان
کری به دلیل رویکرد سازمانی ،ویژگی های فردی و شرایط
سنی ،قادر به انجام ان نخواهد بود .هیالری کلینتون تالش
داشت تا موقعیت خود را در افکار عمومی بین المللی برجسته
سازد .در حالی که جان کری بر الگوی کنش مرحله ای تاکید
دارد .در چنین شرایطی ،نقش تعاملی جان کری با موسسات
تولید گفتمان سیاست خارجی از اهمیت ویژه ای برخوردار
خواهد بود.
-4جهت گی�ری سیاس�ت خارج�ی ج�ان کری در
برخورد با ایران
ادبیات سیاسی جان کری در مجلس سنا و همچنین
در دورانی ک��ه به عن��وان کاندی��دای ریاس��ت جمهوری
امریکا تعیین ش��ده بود معط��وف به اتخاذ س��ازوکارهای
همکاری جویانه ب��ا ایران برای حل مش��کالت خاورمیانه
بوده اس��ت .به طور کلی جان کری همواره تالش داشته تا
از الگوی تعاملی برای حل بحران های منطقه ای خاورمیانه
استفاده نماید.
اگرچه هیالری کلینتون از الگوی فشار تصاعد یابنده
علیه ایران بهره گرفت ،اما چنین الگویی نتوانس��ت نتیجه
مطلوبیت های موثری را برای امنیت ملی و سیاست خارجی
امریکا ایجاد کند .در چنین ش��رایطی اس��ت که جان کری
قادر خواهد بود تا از طریق تعامل گرایی و گس��ترش فرایند
معطوف به کنش غیرمستقیم ،زمینه های الزم برای ایجاد
سیاس��ت تعادل و موازنه در منطقه خلیج ف��ارس را فراهم
سازد.
الزم به توضیح است که جان کری به عنوان وزیر امور
خارجه امریکا باید منافع راهبردی این کشور را در حوزه های
مختلف جغرافیایی تامین کند.
بنابراین رویکرد جان کری معطوف به هستی شناسی
امنیتی امریکاس��ت .اما رویکرد معرفت شناس��انه نامبرده
در رابطه با چگونگی تعامل با ای��ران معطوف به روندهای
چندجانبه ،تعاملی و همکاری جویانه بیش��تری در مقایسه
با دوران تصدی وزارت امورخارجه امریکا توسط هیالری
کلینتون خواهد بودg .
دیپلماسی چهرهبهچهره
جان کریازالبی گریصهیونیست هاتاثیرمی پذیرد
دکتر محمد جمشیدی /استاد دانشگاه تهران
4
بین الملل
مثلث شماره 157
س��ناتور «جان کری» اولین فردی است که با ورود
خود به وزارت خارجه امریکا نم��ای کلی تیم امنیت ملی
جدید دولت «ب��اراک اوباما» را نمای��ان م یکند؛ وی به
مدت سه دهه در حوزه سیاست خارجی در سنای امریکا
و همچنی��ن به عن��وان مس��ئول کمیته رواب��ط خارجی
مش��غول به کار بوده اس��ت .بنابراین باتوجه ب��ه تمرکز
بلندمدت ی که او در حوزه روابط خارجی داش��ته است ،در
واقع یکی از افرادی اس��ت که به ق��ول اوباما ،عمر خود
را در راس��تای همین تخصص س��پری کرده است .وی
جزو سیاس��تمدارانی اس��ت که معتقد به لزوم تمرکز بر
دیپلماسی و اصالت دیپلماسی اس��ت و از لحاظ روشی
نیز قائل به رویکرد چهره به چهره است .به همین جهت
در دوره نخست ریاس��ت جمهوری اوباما شاهد بودیم که
مس��ئولی تهای دیپلماتیک خارج��ی در حوزههایی که
برای دولت امری��کا محدودیتهایی ب��رای اقدام وجود
داشت ،به وی سپرده م یشد .این مسائل به توانمندیها
و رویکرد شخصی جان کری مربوط م یشود .اما به نظر
م یرسد ویژگ یهای ش��خصی برای موفقیت در فضای
سیاس��ی و بی نالمللی موج��ود کفای��ت نم یکند ،بلکه
محیط داخل��ی امریکا نی��ز یکی از ویژگ یهایی اس��ت
که در میزان موفقیت ایاالت متح��ده و دولت امریکا در
حوزه سیاس��ت خارجی اهمیت دارد .یکی از این مسائل
راهبردی موضوع ای ران اس��ت.
مس��اله ایران و امریکا در دوره اوباما همچنان باید
از زاویهای تحلیل ش��ود که مقام معظم رهبری در بهار
1389نس��بت به دولت جدید اوباما مط��رح کردند و ان
نف��وذ جریانهای صهیونیس��تی و طرفه��ای ثالث در
حوزه سیاس��ت خارجی امریکا در قبال ایران است؛ این
مس��اله همچنان مس��اله اصلی تلقی م یش��ود .یعنی
انچه مش��اهده م یکنیم این اس��ت که ایاالت متحده و
دولت امری��کا در انتخاب میان منافع مل��ی خود امریکا
و منافع اس��رائیل هم��واره به س��مت منافع اس��رائیل
گرایش پیدا کرده و این مس��اله در روند سیاست خارجی
و میزان موفقی تهای ان همواره تاثیرگذار بوده اس��ت.
برای دولت دوم اوباما نیز همی��ن معیار باید به کار برده
ش��ود .هیالری کلینتون ،وزی ر خارجه دول��ت اول اوباما،
کس��ی بود که به وضوح پیوندهای گسترده و عمیقی با
جریانهای صهیونیس��تی داخل امریکا داشت .همواره
ش��اهد بودیم ش��خصی مانن��د کلینت��ون در مواجهه با
ای��ران ،منافع اس��رائیل را ب��ه منافع ای��ران ترجیح داده
اس��ت .البته کری به اندازه کلینتون وابستگی ندارد اما
متاسفانه ش��واهدی که از داخل امریکا ب ر م یاید ،نشان
م یدهد اگر کس��ی حمایت صدد رص��د و ب ی حدوحصر
از منافع اس��رائیل نداشته باش��د ،اساس��ا نم یتواند در
سیستم سیاسی امریکا رشد کند و پست بگیرد .چندین
نمونه در این رابطه وج��ود دارد؛ به عنوان نمونه م یتوان
از «چاک هیگل» نام برد؛ وی به عن��وان نامزد احتمالی
برای وزارت دفاع امریکا مطرح شده است .نکته مهم در
این رابطه این است که اکنون فضای رسانهای و نخبگی
داخل امریکا را به صورتی ش��کل داده اندکه نشان دهند
هیگل ضداسرائیلی اس��ت؛ در حال یکه این فضاسازی
کامال اشتباه است و هیگل در سخنران یهایی که داشته
باره��ا به صراح��ت اعالم داش��ته که «حامی اس��رائیل
اس��ت اما یک س��ناتور امریکایی اس��ت نه یک سناتور
اس��رائیلی» .درواق��ع وی م یخواهد بگوید اگ��ر منافع
مل��ی امریکا و اس��رائیل به می��ان بیاین��د ،اولویتش با
منافع مل��ی امریکاس��ت .ام��ا فضای سیاس��ی داخلی
امریکا و نهادهای سیاس��ی داخل امریکا این وضعیت را
ب ر نم یتابند و م یگویند اگر کس��ی حمایت صددرصدی
از منافع اسرائیل بهخصوص در مواجهه با ایران نداشته
باشد ،لیاقت گرفتن پس��ت سیاسی را ندارد .این رویکرد
در رابط��ه با هی��گل پیگیری م یش��ود .با این تفاس��یر
م یتوان گف��ت ضدیت با ای��ران و حمایت ب یچونوچرا
از اسرائیل یکی از مالکهای انتخاب سیاستمداران در
ایاالت متحده حداقل در حوزه ه��ای مربوط به خاورمیانه
اس��ت .این وضعی��ت در رابطه ب��ا جان ک��ری نیز قابل
مشاهده اس��ت .روزنامه «هاارتص» در گزارشی به این
موضوع پرداخته که کری ریشه یهودی دارد و زمانی که
نزدیک به یک قرن پیش اجدادش ب��ه امریکا مهاجرت
کردند ،یهودی بودند« .بنیامین نتانیاهو» ،نخس توزیر
رژیم صهیونیس��تی نیز قبل از بررسی صالحیت کری در
سنا ،این پس��ت را به وی تبریک گفته است .باید توجه
داش��ت تا زمانی ک��ه جریانهایی در امری��کا در قدرت
باش��ند که بخواهن��د بین مناف��ع ملی امری��کا و منافع
اس��رائیل در قبال ایران ،منفع��ت اس��رائیل را انتخاب
کنند ،بعید به نظر م یرس��د ،افرادی ک��ه در تیم امنیت
ملی امریکا مش��غول ب��ه کار م یش��وند راه ب��ه جایی
ببرند .وقتی م یتوان انتظار داش��ت ک��ه وضعیت روابط
ایران و امریکا به س��مت راه حل حرکت کند که امریکا
تالش کند منافع خودش را از مناف��ع دیگران جدا کند و
انچه منفعت خودش اس��ت پیگیری کند .حل مس��اله
هس��تهای ایران به روش دیپلماتیک ،چیزی اس��ت که
امریکای یها به صراحت روی ان تاکی��د دارند و معتقدند
در محیط اس��تراتژیک فعلی جهان و منطقه این منفعت
ایاالت متحده است .اما رویکرد اسرائیل یها این نیست و
بعضا م ی بینیم که حکومت امریکا نیز به س��مت منافع
صهیونیستی گرایش دارد .به عنوان نمونه رفتار هیالری
کلینتون بع��د از امضای بیانیه س��ه جانبه تهران گویای
این رویک��رد غیرملی بود؛ در ان برهه برزی��ل و ترکیه با
درخواس��ت اوباما برای حل مس��اله به ایران امده بودند
و نهایتا نیز توافقنامه مذکور امضا ش��د ،اما کلینتون به
محض اینکه توافقنامه امضا ش��د ،به انتقاد شدید از ان
پرداخ��ت و بحث قطعنام��ه 1929را مط��رح کرد؛ دولت
امری��کا و اوباما نیز در برابر وی س��کوت کام��ل اختیار
کردند .بنابراین این رویکردها نش��ان م یدهد یک سری
منافع ثالث که بیش��تر هم منافع صهیونیس��تی است،
در این ماجراها به عنوان متغی��ر ورود پیدا م یکند و این
مس��اله بر روند تحوالت نیز تاثیرگذار اس��ت.
در رابطه با رویکرد البی صهیونیس��ت به انتخاب
جان ک��ری باید گف��ت ،صهیونیس��تها در ابتدا تالش
داش��تند تا اوباما برنده انتخابات نباش��د و حام ی «میت
رامنی» ،رقیب جمهوریخواه اوباما بودند .حتی در استانه
انتخابات نیز یک دعوای جدی ب��ا دولت اوباما در قبال
مس��اله ایران به راه انداختند تا بتوانند بر محیط داخلی
امریکا تاثیرگذار باش��ند .اما پس از اینکه نتوانس��تند در
این فضا به اهداف خودش��ان دس��ت پی��دا کنند ،اکنون
م یکوش��ند که تیم امنیت ملی جدی��د اوباما را تا جایی
ک��ه م یتوانن��د از حامیان خودش��ان تش��کیل دهند و
اجازه ندهن��د جریانهایی که رویکرده��ای واقعگرایانه
به محیط خارج��ی و نقش ای��ران در خاورمیانه دارند به
قدرت برسند .بنابراین بر همین اس��اس شخصی مانند
هیگل را تضعی��ف م یکنند تا نتواند ن��گاه منصفانهای
از واقعی��ات ارائه ده��د و از دیگر س��و ش��خصی مانند
کری باتوجه به اینکه ش��انس باالیی برای وزارت خارجه
دارد ،مورد حمایت صهیونیس��تها قرار م یگیرد .اساسا
پروس��ه ارزیابی وی در کمیتهای برنامهریزی و پیگیری
ش��د که خود کری چندین س��ال ریاس��ت ان را برعهده
داش��ت و بنابراین به مش��کلی برنخواهد خورد .اکنون
تالش صهیونیس تها این اس��ت که تا حد امکان کری
را به س��مت خودش��ان جذب کنند .مس��اله دیگری که
در رابطه ب��ا انتخاب جان ک��ری مطرح اس��ت ،تغییر و
تحوالتی است که اوباما با امدن کری وعده تحقق انها
را داده است ،ما باید توجه داشت که ش��خص اوباما نیز
با ش��عار تغییر روی کار امد و ش��عارهای رادیکالی را در
زمان انتخابات مطرح کرد .او هنگام ی که به کاخ س��فید
راه پی��دا ک��رد در حال یکه خودش عمال ریاس��ت دولت
را برعهده داش��ت ،نتوانس��ت کار خاص��ی انجام دهد و
تحول عمدهای ایجاد کند .در ان زم��ان اوباما در ترکیه
در پاس��خ به این پرس��ش که روابطش را با جهان اسالم
چگونه تغییر خواهد ،گفت« :امریکا مانند یک کش��تی
غول پیکر اس��ت و تغییر جهت ان یکب��اره امکان پذیر
نیس��ت و زمانبر خواهد بود ».اما در پی تحوالت بیداری
اس�لامی ش��اهد این بودیم که دورویی امریکا در قبال
تحوالت و حمایتش از دیکتاتورها اش��کار ش��د و وعده
تغییرش توخال��ی از اب درامد .باراک اوباما نتوانس��ت
مس��ائل اصلی خودش را حداقل در قبال جهان اس�لام
و مسلمانان به س��مت بهبود پیش ببرد .در حال حاضر
شاهد این هس��تیم که «تجدید» روابط امریکا با روسیه
به انتهای خودش رس��یده ،در حوزه اسیای جنوب شرقی
و چین به س��مت بح��ران در ح��ال حرکت اس��ت و در
خاورمیانه نیز در وضعیت عدم اطمینان به س��ر م ی برد.
اکنون با انتصاب جان ک��ری به عن��وان وزی رخارجه باید
ببینیم ای��ا تیم امنیت مل��ی امری��کا م یخواهند منافع
خودش��ان را مدنظر قرار دهند یا منافع صهیونیس��تها
را .در ش��رایط کنونی که تیم امنیت مل��ی جدید امریکا
تشکیل شده ،این مساله مطرح م یشود که انها چگونه
م یتوانند تعادل را به اس��تراتژی کالن امریکا بازگردانند
و وزن دیپلماس��ی واقعی و راه حله��ای دیپلماتیک را
در حل مس��ائل راهبری جدیتر مطرح کنن��د .بنابراین
بای��د ببینیم در وهله نخس��ت تیم امنی��ت ملی امریکا
چگونه م یتواند یک سیاس��ت خارجی مستقل را بنیان
گذارد؛ باید توجه داشت محیط داخلی امریکا و حکومت
امریکا به عنوان یک کل که فراتر از دولت امریکاس��ت
به ش��دت متاثر از منافع بیگانه اس��ت .در گام بعدی نیز
این مساله مورد نظر اس��ت که این تیم چگونه خواهند
توانست براساس راه حلهای دیپلماتیک پیش روند .ایا
دیپلماسی به عنوان یک ابزار برای فریب به کار م یرود
یا اینکه موضوعیت دارد و برای یافتن یک راه حل به کار
گرفته م یشود؛ مسالهای که دولت اوباما هنوز نتوانسته
درباره ان ایجاد اعتماد نمایدg .
57
سیاست خارجیامریکاتوسطوزیرخارجهتعییننمی شود
دو روی اقای وزیر
5
امیرعلی ابولفتح /کارشناس مسائل امریکا
بین الملل
س��ال « 1985جان کری» ب رای اولین بار وارد س��نای
ایاالت متحده امریکا شد؛ باتوجه به سوابقش ،وی یک فرد
لیب رال شناخته شده و مانند اغلب دموکرات ها که از دهه 1960
تا دهه 1970به گروه های ضدجنگ پیوسته بودند ،در دوران
جنگ ویتنام با گروههای ضدجن��گ فعالیت م یکرد .ورود
وی از ایالت ماساچوست به عنوان پایگاه اصلی لیب رالهای
امریکا ،نش��اندهنده دیدگاهها و مواضع اوس��ت .جان کری
زمان ی که وارد سنای امریکا شد ،ماجرای ای ران کنترا در صدر
توجه محافل سیاس��ی در ایاالت متحده ب��ود .وی چند ماه
بعد از اینکه وارد سنا ش��د ،عضو کمیتهای شد که ماجرای
ای ران کنترا را بررسی م یکرد .به همین خاطر وی از همان ابتدا
با موضوع ای ران اشنا شد .ویژگی مشخص کری این است که
تمرکزش از ابتدا روی موضوع سیاست خارجی بوده و چندین
سال نیز ریاست کمیته روابط خارجی سنا را ب ر عهده داشت.
همچنین وی توجه خاصی به موضوعات زیس��ت محیطی
و مس��ائل تغیی رات اب و هوایی دارد .گفته م یش��ود بعد از
«س��ناتور الگور» که به عنوان معاون رئی سجمهور امریکا
در زمان «بیل کلینتون» انتخاب شد ،شاخ ص ترین سناتور
در عرصه مس��ائل زیس��ت محیطی ،جان کری بوده است.
برخی نیز معتقدند اگر کری به عن��وان وزیر خارجه منصوب
شود ،مسائل زیس��ت محیطی یک بار دیگر در صدر توجه
وزارت خارجه ایاالت متحده امریکا قرار خواهد گرفت .به دلیل
حضور وی در کمیته روابط خارجی امریکا و ریاستش بر این
کمیته ،وی مناسبات گسترده ای با رهب ران جهان دارد و نزد
کشورهای جهان یک شخصیت ش��ناخته شده محسوب
م ی شود؛ ضمن اینکه کری در سال 2004نیز به عنوان نامزد
حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ایاالت متحده
با «جورج دبلی و ب��وش» ،رئی س جمهوری وق��ت رقابت کرد
و شکس��ت خورد .یکی از دالیل شکس��ت او ،حاکم بودن
فضای پس از ماجرای 11سپتامبر بر جامعه امریکا بود؛ این
فضا باعث شده بود اقبال رئی س جمهور مستقر که در حال
جنگ با القاعده در افغانس��تان و صدام در ع راق بود ،بیشتر
مثلث شماره 157
جان کری معتقد است
سیاست های تهاجمی
امریکا در عرصه بین الملل
منافع امریکا را تامین
نمی کند و باید تنش ها
با کشورهای مختلف را
کاهش داد
58
ش��ود .وی زمان ی که به عنوان نامزد حزب دموکرات انتخاب
شد ،طرح هایی را در رابطه با ای ران مطرح کرد؛ از جمله اینکه
وعده داد در صورت پی��روزی در انتخابات یک معامله بزرگ
با ای ران انجام دهد .جان کری معتقد است که سیاست های
تهاجمی ایاالت متحده در عرصه بی ن المللی ،منافع امریکا را
تامین نم ی کند و به همی��ن خاطر خواهان کاهش تنش ها
با هم��ه طرف های مرتبط ب��ا امریکا از جمله ای ران اس��ت.
همی ن طور وی نسبت به جنگ ع راق نیز انتقاداتی داشت؛
البته کری به قطعنام��ه حمله به ع راق در س��نا رای مثبت
داد ،اما بعدها مانن��د دیگر دموکرات ها ب��ه منتقدان جنگ
ع راق تبدیل ش��د؛ طرحی که جورج بوش مطرح کرد یعنی
قرار دادن ای ران در کنار کره ش��مالی و ع راق به عنوان محور
ش��رارت ،از دید جان کری یک اقدام نسنجیده بود و معتقد
بود باید با ای ران با تعام��ل برخورد کرد .همچنین چندین بار
عنوان کرد که باید نظام سیاسی ای ران را به رسمیت شناخت،
بحث ب راندازی را کنار گذاش��ت ،با ای ران وارد معامله ش��د و
صحب ت های ای ران را شنید تا مش��کالتی که میان ای ران و
امریکا وجود دارد ،تا حدودی حل ش��ود .البته این را نیز باید
در نظر گرفت که اغلب قطعنامه های تحریمی در س��نای
امریکا به رای اقای کری رس��یده و بناب راین تناقضی میان
سیاست های اعمالی و اعالم ی کری شاهد هستیم .هرچند
در اخرین قطعنامه ای که علیه جمهوری اسالمی ای ران ب رای
تشدید تحریم ها یعنی نفت در ب رابر کاال صادر شد ،امضای
جان کری دیده نم ی شود .شاید رای ندادن جان کری به این
قطعنامه به این دلیل بوده که در استانه معرفی به عنوان وزیر
خارجه نخواسته این موضوع در مناس��باتی که بین ای ران و
امریکا ممکن اس��ت به وجود بیاید ،تاثیر بگ��ذارد .در رابطه
با تاثیرگذاری کری در سیاس��ت خارج��ی امریکا باید گفت،
قطعا ش��خص در جهت گیری سیاست ها و برنامه هایی که
یک دستگاه اداری پیگیری م ی کند ،موثر است ،اما سیاست
خارجی ایالت متحده امریکا صرفا توسط وزارت خارجه تدوین
نم ی شود ،بلکه مانند تمام کشورها مجموعه ای از نهادها و
دستگاه ها در این امر موثر هستند .در ایاالت متحده ،سیاست
خارجه بیش از همه در اختیار ش��خص رئی س جمهور است
و نهادهایی نظیر ش��ورای امنیت ملی ،وزرات دفاع ،جامعه
اطالعاتی ،الب ی ها ،نهادها ،رسانه ها و جامعه مدنی بر انچه
بعدها به شکل دیپلماس��ی ایاالت متحده خودش را نشان
م ی دهد ،تاثیرگذار هس��تند .وزارت خارجه نیز بخشی از این
ساختار است؛ البته این س��ازمان نقش موثری در زمینه اجرا
دارد ،اما در عرصه سیاستگذاری ،بیشتر دیدگاه های شخص
رئی س جمهور ،ش��ورای امنیت ملی و مشاور رئی س جمهور
مدنظر قرار م ی گیرد .بناب راین نم ی توان انتظار داشت که با
امدن جان کری تحوالت بنیادینی در عرصه سیاست خارجی
امریکا ش��کل بگیرد .باید توجه داشت زمانی که حتی یک
حزب کنار م ی رود و حزب دیگر وارد م ی شود یا رئی س جمهور
جابه جا م ی ش��ود ،سیاس��ت خارجی ایاالت متح��ده دچار
تحوالت بنیادین نم ی شود .بناب راین زمانی که رئی س جمهور
همچنان شخص اوباماست و حزب دموکرات هنوز در کاخ
سفید حضور دارد ،رفتن هیالری کلینتون و امدن جان کری
تغییری اساسی ایجاد نخواهد کرد و این انتظار که امدن جان
کری حتی باتوجه به مواضع نرم تری که دارد تغیی رات خاصی
را ایجاد خواهد کرد ،درست نیست .تغیی رات اساسی در مورد
ای ران زمانی ایجاد خواهد شد که نگاه ای ران نسبت به امریکا
و نگاه امریکا به مساله ای ران تغییر کند .اما فعال چشم انداز
این تغییر نگاه نه در ای ران متصور است و نه در امریکا .باید
توجه داش��ت در داخل حزب دموکرات ،جناح های مختلفی
وجود دارد ،از جمله چپ میانه یا طیف کلینتون ها؛ این گروه
تمایل بیشتری به سمت جمهوریخواهان دارند و دیدگاه شان
در عرصه بی ن المللی تاکید بر حفظ اقتدار امریکاست و اگر
ضرورت ایجاد کند حتی جنگ را نی��ز رد نخواهند کرد .اما
جناح لیب رال ها که کری به ان تعلق دارد ،معتقد است باید به
موضوعات نگاه انسانی داشت ،بحث حقوق بشر ب رای شان
از اهمیت بیش��تری برخوردار اس��ت و تعامل و گفت وگو با
جامعه جهانی در برنامه هایشان به چشم م ی خورد ،اما این
بدان معنا نیست که در مرحله اجرا نیز به این مساله پای بند
باش��ند .چنانچه اوباما که حتی به سوسیالیس��م نیز متهم
م ی شود در عرصه برخورد با تهدیدات امنیتی از ابزار جنگ
نیز اس��تفاده م ی کند ،هواپیماهای بدون سرنشین را به کار
م ی گیرد ،فرمان کش��تن اس��امه بن الدن را م ی دهد و تعداد
تلفات بمباران هواپیماهای بدون سرنشین در زمان اوباما به
نسبت دوران بوش افزایش پی دا م ی کند .بناب راین دیدگاه هایی
که سیاستمداران دارند حتما در عرصه عمل نیز نشان داده
نخواهند شد و ممکن است برخی دیدگاه ها و طرح های انها
در حد شعار باقی بماندg .
نگاهی دیگر
اسیا
پارک دختر باشیوه دموکراتیک جانشین پارک مستبد شد
«پارک گئون هی��ه» به عنوان رئیس جمه��وری جدید
کره جنوبی انتخاب شده و به زودی راهی کاخ ریاست جمهوری
می شود .شهروندان کره جنوبی در تاریخ 19ماه دسامبر ،پارک
را به عنوان نخس��تین رئیس جمهوری زن کره جنوبی انتخاب
کردند .پارک 60س��اله رهبر حزب محافظه کار «سائه نوری»،
«مونجائهاین»کاندیدای 59سالهلیبرالرا کهدردورهحاکمیت
پدر پارک مدتی را در زندان گذراند ،با اختالف3/5درصد شکست
داد.پارکاکنونبهکاخریاست جمهوریبازمی گرددکهبخشیاز
دوران کودکی خود را در ان گذرانده و بعد از مرگ مادرش در انجا
بانویاولکشوربهشمارمی رفتهاست.پارکبخشعمدهزندگی
خود را در سایه پدرش گذرانده است ولی اکنون زمان ان است که
برنامهمستقلخودراتدوینکند.پیشرفتدراینمسیرکاراسانی
نخواهد بود .زمانی که فردی از خارج به کر ه فکر می کند ،به یاد
جزیره ای جدا شده می افتد که کش��ور کره شمالی را از همسایه
دموکراتیک جنوبی ان جدا می کند .ولی حقیقت این است که
حتیکره شمالیهمدردرونخودنوعیتجزیهوجداییراتجربه
می کند.انتخاباتریاست جمهوریسال جاریمیالدیکره جنوبی
کهبسیارتنگاتنگوفشردهبود،نشاندادکهشهرونداناینکشور
نه تنهادربارهاینده،بلکهدربارهگذشتهنیزبایکدیگراختالف نظر
دارند .پارک گئون هیه به عنوان دخت��ر بانفوذترین رهبر تاریخ
معاصر کره جنوبی ،کلیدی ترین فرد در این بحث اس��ت.پارک
گئون هیه برای هوادارانش نماد ثبات و عدم تزلزل است .ژنرال
«پارک چونگ هی» پدر رئیس جمهوری منتخب کره جنوبی
بعدازدردستگرفتنقدرتبه دنبالیککودتاینظامیدرسال
1961میالدی ،پیشبرد اقتصاد را یکی از مهمترین اولویت های
ملی قرار داده و از صنایع داخلی برای بیرون اوردن کشور از فقر،
استفادهبهینهکرد.اوتاکیدمی کردکهپیشرفتکشور،مهمترین
هدفاستوشهروندانباید«حینکارکردن،بجنگند».نهادینه
مثلث شماره 157
مترجم :ازاده کشوردوست
شدنروحیهکاربی وقفه میانشهروندانکره جنوبی،بهاینکشور
کمک کرد در مدت کوتاهی به یکی از بازیگران اصلی در عرصه
اقتصاد جهانی تبدیل شود.زمانی که «یوک یونگ سو» بانوی
اول پیشین کره جنوبی به دنبال سوء قصد به پارک در سال1974
میالدی کشته شد ،پارک گئون هیه به طور بالقوه بانوی اول این
کشور شد .خدمات پارک به پدر عزادارش (که خود پنج سال بعد
هدف ترور قرار گرفت) ،باعث ش��د وی به صالبت ،شایستگی
و وقار مشهور شود« .یون بیونگ س��ه» یکی از دیپلمات های
کره جنوبی که در جریان کمپین انتخاباتی پارک به عنوان مشاور
ویفعالیتمی کرد،اینمقطعاززندگیرئیس جمهوریمنتخب
را «سرنوشت ساز» توصیف کرده است .به گفته یون ،مشارکت
پارک در امور سیاسی و سیاست گذاری ،بسیار زود اغاز شد.با این
وجود شجره نامه و پیشینه خانوادگی پارک در برخی موارد هم به
ضررویتمامشدهاست.درشرایطیکهپارکپدربهدلیلپیشبرد
وضعیت اقتصادی کره جنوبی مورد تقدیر بسیاری از شهروندان
این کشور به ویژه افراد مسن اس��ت ،عده ای نیز به شدت از وی
انتقادمی کنند«.پارکچونگهی»زمانینوشتهبود«در زندگی
بشری،اقتصادبرسیاستیافرهنگمقدماست».تالش«پارک
چونگ هی» برای تحقق ارمان های اقتصادی باعث وابستگی
هر چه بیشتر وی به قدرت ش��ده بود .او در این مسیر بسیاری از
منتقدان را شکنجه کرده ،نهاد قانون گذاری را منحل کرد و برای
افزایشاختیاراتخوددرقانوناساسیدستبرد.برایبسیاریاز
فعاالنکهنه کاردموکراسی خواهکره جنوبی،پارکدختر،نمادی
ک گئون هیه
از نظام تمامیت خواه س��ابق کره جنوبی است .پار
برای س��ال ها از انتقاد از پدرش خودداری کرده بود ولی در پاییز
گذشته به طور رسمی – هر چند بدون محکوم کردن پدرش – از
وقایعی که در دوران حکومت وی اتفاق افتاده بود ،عذرخواهی
کرد .او همچنین در این باره گفته بود« :بیشتر از هر کس دیگر از
دیدگاه های مختلف درباره پدرم اگاهی دارم ،ولی می خواهم تنها
ب هواسطه شایستگی هایخودم مورد قضاوتقرار بگیرم».پارک
گئون هیه ،برای جلب نظر منتقدانش بای��د تالش خود را روی
بین الملل
پارک جانشین پارک
تحقق وعده های انتخاباتی اش متمرکز کند؛ مس��ابقه ای که
در تاریخ 19اکتبر به پایان رس��ید و طی ان پارک جهت گیری
حزب حاکم س��ائه نوری را از سیاست های محافظه کارانه «لی
میونگباک»رئیس جمهوریفعلیتغییرداد.هر چندپیش بینی
کارشناس��ان حاکی از ان اس��ت که کره جنوبی در سال 2013
میالدیرشداقتصادی 3/8درصدیراتجربهمی کند،بسیاریاز
منتقداندربارهایندهاینکشورابرازنگرانیمی کنند.فاصلهمیان
فقیروغنیدرحالافزایشاست،میزانبدهیداخلیبیشترشدهو
تعدادفزاینده ایازمردممعتقدندکهسیاست هایاقتصادیدولت
منافع انها را تامین نمی کند .همین مساله باعث شده بود که هر
دو کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی ،اصالحات
اقتصادی را به عنوان مهمترین وعده انتخاباتی خود مطرح کنند.
با این وجود هرگونه تالش برای انجام دادن این اقدام ،به احتمال
زیادی با انتقاد شدید رای دهندگان محافظه کار رو به رو خواهد
کرد.مس��اله مهم دیگر ،برابری جنسیتی است .هر چند ممکن
استشهروندانکره جنوبینخستینرئیس جمهوریزنخودرا
انتخاب کرده باشند ،ولی واقعیت این است که جامعه ای به شدت
مردساالر دارند .کره جنوبی در میان کشورهای شرکت کننده در
«مجمع اقتصاد جهانی» در سال 2012میالدی به لحاظ فاصله
جنسیتیدررتبه 108قرارداشت،یعنیبعدازاماراتمتحدهعربی
با رتبه 107و پیش از کویت با رتبه .109درامد زنان کره جنوبی
در مقایسه با مردان این کش��ور به طور متوسط 39درصد کمتر
است و به ازای کار بیشتر ،حقوق کمتری دریافت می کنند .پارک
در جریان کمپین خود وعده داده بود چنانچه در انتخابات پیروز
شود ،تحولی تحت عنوان «انقالب زنان» را از جمله مهمترین
اولویت هایکاریخودقراردادهوبهمسائلحوزهخانوادهوکودک
توجهویژه ایخواهدداشت.اوحتیدرزمانرقابت هایانتخاباتی
اعالم کرده بود که با رهبری «مادرانه » به اداره امور کشور خواهد
پرداخت .با این وجود شاید او از بخش مادرانه رهبری ،صرف نظر
کرده و تنها روی رهبری خود تمرکز کند .این مساله به معنای
تعیینیکچشم اندازروشنبرایایندهوتبیینچگونگیادارهامور
برایرسیدنبهاینچشم انداز ،ترجیحابدوناستفادهازبرگه های
یادداشت و کارت های عالمت گذاری شده ای است که معموال
از ان استفاده می کند .اس��تفاده پارک از سخنرانی های از پیش
تعیین شده باعث شده عنوان «پرنسس یادداشتی» به وی داده
شود.اوبایدبعدازتاریخ 19اکتبر متن هایخودشرابنویسدg.
منبع:تایم
59
اسیا
تو جوی رفاه
درجس
در پیونگ یانگ دالر تقلبی چاپ می شود
بین الملل
مترجم :حسین موسوی
مثلث شماره 157
مذاکره کنن��ده ایاالت متح��ده ب��رای روز دوم نیز در
کره شمالی باقی ماند تا به گفت وگوهای «جدی و حیاتی»
واش��نگتن با مقامات پیونگ یانگ ادامه دهد .در این میان
تالش ها ب��رای کار ک��ردن ب��ا «کیم جون��گ اون» رهبر
کره ش��مالی ادامه دارد .ح��دس و گمانی ک��ه در این میان
مطرح می ش��ود این است که ایا رهبر کره ش��مالی در حال
تولید اس��کناس های 50یا 100دالری است؟ البته من در
مورد اینکه کره شمالی ایا اجازه چاپ این اسکناس ها را دارد،
صحبت نمی کنم .م��ن در مورد دالره��ای تقلبی صحبت
می کنم .یا چنانکه س��رویس های اطالعاتی ایاالت متحده
مطرح می کنند در مورد «دالرهای درشت» صحبت می کنم.
این پول های تقلبی در نوع بس��یار ضعیف ان تولید و
با پرینتر های رومیزی تهیه شده و اینگونه در دسترس قرار
گرفته اند .به عنوان یک پژوهش��گر «یوروپول» باید بگویم
که روی پول های درش��ت ایاالت متحده چی��زی با عنوان
«س��اخته ش��ده در ایاالت متحده» نوشته نش��ده است .در
این میان تنها چند مورد استثنایی وجود دارد که بانک های
فدرال رزرو امریکا می تواند انها را با دستگاه هایی که به انها
مجهز است ،تش��خیص دهد.به رغم اینکه شاید این سخن
چندان شور وطن پرستی نداشته باش��د ،ایاالت متحده بهتر
است به این مورد چندان اهمیتی ندهد و اگر کیم جونگ اون
اصرار دارد که خود راسا به تولید اسکناس بپردازد به تالش
خود ادامه دهد .اجازه بدهید درباره پس زمینه اسکناس های
درشت بیشتر توضیح دهم .مورد «فوق العاده» البته به گونه ای
نیست که بتوان به عنوان شاخه ای اصلی در هر قسمت ویژه
در کره ش��مالی نام برد .در واقع در این مورد ساز و برگ ان
مهم اس��ت .این رژیم در واقع دارای پرینتر هایی اس��ت که
می تواند روی مواد س��خت و جامد نی��ز تصاویری حکاکی
کند؛ پرینترهایی که در حوزه مطبوعات مورد اس��تفاده قرار
می گیرد .این همان پرینترهایی است که در حوزه مطبوعات
60
ایاالت متحده مورد اس��تفاده قرار می گیرد .فرضیه ای که از
احتمال بیشتری در مورد این پرینترها وجود دارد ،این است
که گفته می ش��ود تجهیزات بسیاری در اس��تانه فروپاشی
دیوار برلین و یکی ش��دن دو المان از قسمت شرقی ان به
کره شمالی منتقل شده اس��ت .المان شرقی شهره به جعل
اسناد و اسکناس های تقلبی بوده است .فناوری مورد استفاده
در کاغذهای دالرها همان فناوری اس��ت که در دالرهای
واقعی و مورد اعتبار استفاده می ش��ود .این کشور جوهر ان
را از همان شرکت سوئیسی تهیه می کند که ایاالت متحده
برای چ��اپ دالرهای��ش از ان خریداری می کند .انتش��ار
پول های 100دالری توس��ط رژی��م ضد امریکایی بدیهی
اس��ت که با هدف تضعیف ق��درت جهان��ی ایاالت متحده
صورت می گیرد .اما بای��د در این زمینه کم��ی هم محتاط
باشیم .این نوع ضربه زدن در واقع «حرکت اهسته» خشونت
علیه یک دشمن است؛ کره ش��مالی به دفعات از این روش
استفاده کرده اس��ت .در زمان جنگ انقالبی ،بریتانیا برای
تضعیف کشورهای استعماری پول های تقلبی چاپ می کرد.
ناپلئون نیز طی جنگ با روسیه از این روش استفاده می کرد
و در جنگ جهان��ی دوم نیز المان ها با کم��ک هنرمندان و
کارشناسان در بلوک « 19ساشن هازن» اقدام به چاپ دالر
و پوند تقلبی می کردند (این مورد اخر بعدها در سال 2007به
فیلم تبدیل شد که در همان سال جایزه اسکار بهترین فیلم
خارجی را از ان خود کرد)« .اسکناس های درشت» می تواند
به عنوان جنگی اقتصادی دیده ش��ود ،ول��ی پیونگ یانگ
احتماال این کار را بیش��تر برای رفاه حال دنیوی خود انجام
می دهد .پیونگ یانگ در هم شکسته است.
در سال 2009کره شمالی تالش کرد با ارز کم ارزش
خود سرمایه خود را افزایش دهد ،اما نه تنها فالکت مالی این
کشور هویدا شد بلکه رهبر کره شمالی می خواست این مورد
را به مردم خود تحمیل کند .ناگهان همه چیز 100برابر شد.
(شما تصور کنید که روزی از خواب بر می خیزید و قیمت یک
تکه پیتزا 250دالر شده است) .مقامات برای پیشبرد این امر
حتی قوانین سختی را برای تبدیل پول های کهنه به پول نو
قرار دادند و ارزش موجود را در ذخایر پولی مردم بنا نهادند.
در مقایس��ه با کاهش ارزش پولی خلق پول نقد با جعل ارز
به کشور ثبات بیشتری می رساند و کامال انسان دوستانه به
نظر می رسید.
چاپ «اسکناس های درشت» به یک کمیک استریپ
می ماند؛ جعل ارز کشوری که به عنوان دشمن و سرمایه دار
ش��ناخته می ش��ود اما می تواند در خرید کنیاک و موش��ک
به شما کمک کند .اما واش��نگتن در این مورد جدی است.
اواخر دس��امبر دادگاه عالی ایرلند ،در خواست ایاالت متحده
را مبنی بر استرداد رئیس س��ابق حزب کارگران این کشورو
دخیل دانس��تن او در چاپ اسکناس های درش��ت رد کرد.
همچنین کاخ سفید به دنبال این است که بداند پیونگ یانگ
با ای��ن پول ها چ��ه کاری می خواهد انجام دهد .بر اس��اس
گزارش س��ازمان های اطالعاتی ایاالت متحده ،این کشور
برای امور تروریس��تی و جنگ های نامتقارن از این پول ها
اس��تفاده می کند و جعل پول های کالن توس��ط این کشور
بخش عمده ای از هزینه های پیونگ یانگ را تامین می کند.
ایاالت متح��ده نزدیک به یک دهه اس��ت که متوجه
شده کره ش��مالی اقدام به این کار می کرده است .بر اساس
تخمین ها گفته می ش��ود که این کشور س��االنه 15تا 25
میلیون دالر به تولید اسکناس جعلی دالر می پردازد .به نظر
این رقم درشتی به حس��اب می اید ،اما با گردش مالی یک
تریلیون دالر در حوزه اقتص��اد اقیانوس کبیر چیزی به نظر
نمی رسد و بیشتر پول خرد به حساب می اید.
با این حال به نظر می اید که اقدام پیونگ یانگ برای
جعل ارز امریکا امری سودمند باشد .اما چگونه؟ در این مورد
باید جوانب مثبت و منفی این اق��دام را در نظر گرفت .پول
نقد در زندگی مردم نقش مهمی را ایفا می کند ،اما به ندرت
می توان بزه ارزی را نادیده گرفت .اما باید در نظر داشت که
هزینه های چاپ جعلی ان بسیار باالست .چاپ ،حمل و نقل،
طراحی مجدد ،مقاطعه کاری ،چاپ مجدد و بسیاری از امور
برای این کار الزم است .اگر نگوییم میلیون ها انسان ،افراد
بسیاری را در این بزه انتسابی درگیر خود می کند .با این حال
پیشنهاد نمی شود که ما نمی توانیم از شر پول کاغذی راحت
شویم ،اما هنوز یک جایگزین مطمئن ،پذیرفته شده ،مناسب
و به اندازه کافی امن است .اما من فکر می کنم ما به ان روز
نزدیک هستیمg .
منبع:تایم
امریکا
سوزان رایس
در صفحه توئیتر
خود نوشت« :من
ادم سرسخت و
مبارزی هستم اما نه
به بهای قربانی کردن
مصلحت»
درام سیاه
کنگره امریکا؛ سد بزرگ در برابر انتخاب های اوباما
بین الملل
مترجم :رض ا اقازاده
مثلث شماره 157
نامزد انتخابی اوباما برای تصدی وزارت امور خارجه،
مانند بس��یاری از زنان باصالحیت و رنگین پوست با حمله
شدید نمایندگان مجلس س��نا روبه رو شد .سوفیا نلسون در
این مقاله ب��ه این موضوع می پردازد که چرا س��وزان رایس
نباید از نامزدی تصدی وزارت امور خارجه انصراف می داد.
«تعریف ه��ا ،از ان گویندگان اس��ت ن��ه انچه تعریف
می شود» .تونی موریسون سوزان رایس عصر پنج شنبه گذشته
در صفحه توئیتر خود نوش��ت« :انهایی که مرا می شناس��ند
می دانند که من ادم سرسخت و مبارزی هستم ولی نه به بهای
قربانی کردن مصلحت کش��ورمان ».بالفاصله هزاران نفر از
کاربران توئیتر به این پیغام واکنش داده و ناراحتی و حمایت
خود را از تصمیم وی ،مبنی بر انصراف از نامزدی برای تصدی
وزارت امور خارجه ،ابراز کردند .ولی من ،همانند میلیون ها زن
سیاهپوست شاغل امریکایی ،ناامید و سرخورده بودم.
دلسردی ما از سوزان رایس نبود زیرا او را دوست داریم
و تحسین می کنیم؛ دلسردی ما از یک فرهنگ ملی و روندی
سیاسی است که به اسانی شایستگی ها و ویژگی های ارزشمند
زنی همچون سوزان رایس را نادیده گرفته و او را مورد حمله
قرار می دهد .در اینکه ما ،زنان قرن بیست و یکم ،راه درازی
پشت سر گذاشته ایم هیچ شکی وجود ندارد ،ولی این موضوع
هم مس��لم اس��ت که همچنان تعداد زنان رنگین پوستی که
در مش��اغل سیاس��ی رده باال و مناصب چه در دولت و چه در
شرکت های تجاری حضور دارند بسیار اندک و انگشت شمار
اس��ت .برای مثال نگاهی به مجلس س��نای ایاالت متحده
نشان می دهد که 20زن در مجلس سنا در سال 2013حضور
خواهند داشت که هیچ کدام از انها افریقایی تبار ،بومی یا التین
تبار نیستند .تنها یک زن اس��یایی تبار به نام میجی هیرونو از
ایالت هاوایی به مجلس سنا راه یافته است.
وضعی��ت برای زنان رنگین پوس��ت در هیات رئیس��ه
شرکت های تجاری ،اعضای هیات امنای دانشگاه ها و صنایع
ایاالت متحده از این هم بدتر است .نکته ای که می خواهم به
ان برسم این است که سوزان رایس برای انتصاب به عنوان
وزیر امور خارجه صالحیت الزم و کاف��ی را دارد و هیچ فرد
منطقی و معقولی نمی تواند خالف این موضوع را ثابت کند.
بنابراین باید فرصت حضور در مجلس سنا به او داده می شد
تا صرفا بر مبنای ویژگی های درخشان وی و پاسخ هایش به
سواالت س��ناتورها درباره صالحیت سوزان رایس قضاوت
شود.
غم انگیز اس��ت که رایس ،همچون بس��یاری از زنان
از جمله زنان رنگین پوس��ت ،فهمید که استفاده از «واژگان
رمزی» کلیشه ای از سوی س��ناتورها ،برای او پیغامی جز
محکوم به شکست بودن ندارد .این قدیمی ترین حقه و ترفند
مردان در این بازی است .مردانی همچون سناتور مک کین
و لیندس��ی گراهام با زب��ان رمزی به رای��س حمله کردند:
«بی صالحیت»« ،ناکارامد» و «نااماده» .جای تاسف دارد
که در این راه از کمک دیگر سناتورهای زن همانند سوزان
کالینز و کلی ایوت نیز بهره گرفتند .اس��تفاده از زنان دیگر
برای ضربه زدن به یک زن قدرتمند مساله ای است که همه
ما ان را تجربه کرده ایم و هربار که این اتفاق می افتد تنها بر
درد و رنج مان اضافه می کند .برنده این بازی یکی از اهالی
مجلس سناست :سناتور جان کری .مک کین و دیگران به
احتمال زیاد به س��رعت از وی حمای��ت می کنند زیرا اینجا
دیگر پای روحیه همکاری و همدلی در میان است!همانطور
که گفتم ،زنان رنگین پوست کاردان و شایسته همچنان راه
درازی در پیش دارند تا فرصت دیده ش��دن در یک عرصه
عمومی نصیب شان ش��ود؛ عرصه ای که عاری از تصاویر و
کلیشه های زشت و توهین امیزی باش��د که همچنان ما را
تعریف می کنند .فرقی نمی کند چند مدرک دانشگاهی معتبر،
بورس تحصیلی یا توصیه نامه های دانش��گاهی در س��ابقه
خود داشته باش��یم ،از نظر انها این افتخارات هیچ گاه کافی
نیست .شاید برای برخی ،کلیش��ه ها پوچ و احمقانه به نظر
برسند ،ولی برای انانی که ناچارند هر روز با این تعریف های
مزورانه مبارزه کنند ،این کلیش��ه ها به هیچ عنوان خنده دار
نیست .من به تصمیم سوزان رایس برای انصراف از نامزدی
وزارت امور خارجه احترام می گ��ذارم؛ همین طور به دالیلی
که برای ای��ن انصراف در نامه اش به اوبام��ا و نیز مقاله اش
در روزنامه واشنگتن پست روز 13دسامبر بیان کرده است،
ولی به عنوان یکی از زنان سیاهپوس��تی که در حال تقال و
مبارزه برای پیشرفت در بازارکار ،دولت ،دانشگاه و صنعت
هستند دوست داشتم که او می ایستاد و با این ساختار مبارزه
می کرد .من درک می کنم که او نگران خانواده اش اس��ت و
تمایل ندارد خودش یا کش��ورش را درگیر این نمایش کند؛
نمایشی که اگر از نامزدی وزارت امور خارجه انصراف نمی داد
به طور یقین اجرا می ش��د .ولی ما زنان رنگین پوست گاهی
باید همانند انیتا هیل( )1از مبارزه و درگیر شدن فرار نکرده و
بگذاریم صدایمان شنیده شود ،بگذاریم حقیقت بیان شود.
گاهی باید این مبارزه را فارغ از پیامدها و عواقب ان به جان
بخریم تا خواهران کوچک ترمان اینده روشن تری پیش روی
خود داشته باشند .هرچند این موضوع که دکتر رایس طبق
اخرین اخبار تصمیم گرفته در عرصه سیاس��ت باقی بماند
موجب خوشحالی است ،ولی این فکر همچنان گاهی ذهن
مرا درگیر می کند که چه اتفاقی می افتاد اگر س��وزان رایس
ایس��تادگی می کرد و اجازه می داد اوباما او را به عنوان نامزد
تصدی وزارت امور خارجه به س��نا معرفی کند؟ چه اتفاقی
می افتاد اگر مقابل اعضای باشگاه سناتورها می ایستاد و انها
را مجبور می کرد در برابر تمام م��ردم امریکا و دوربین های
تلویزیونی ،موافق یا مخال��ف او رای بدهند؟ از همه مهمتر
اینکه هزاران نفر از زنان و دختران جوان سیاهپوس��ت ،این
حضور رایس در مجلس سنا و دفاع او از حق خود برای شنیده
ش��دن صدایش و حق گفتن حرف هایش به عن��وان نامزد
باالترین مقام دیپلماتیک کش��ور را با غرور و افتخار تماشا
می کردند .به ق��ول جیمز گرینلیف «از می��ان همه واژگان
غم انگیزی که بر قلم و زبان جاری می شود ،غم انگیزترین
«ای کاش» است».
( )1انیتا هیل؛ وکیل امریکایی و اس��تاد دانشگاه .وی
در سال 1991زمانی که کلرنس توماس ،نامزد دادگاه عالی
ایاالت متحده را متهم به سوءاستفاده و ازار جنسی کرد ،تبدیل
به یک چهره رسانه ای شد .با وجود اینکه صالحیت توماس
تائید شد و وی توانست به دادگاه عالی راه یابد ولی شهادت
انیتا هیل موجب ش��د تا مساله ازار جنس��ی در محیط های
کاری در رسانه ها مطرح شودg .
منبع :دیلی بیست
61
تو گوهای مخفیانه پاریس چه گذشت؟
در گف
48ساعت مذاکره سری
مترجم :رضا اقازاده
بین الملل
کمتر از یک هفته پس از خروج اخرین گروه از نیروهای
نظامی فرانسه از افغانس��تان ،چند اتفاق دیگر موجب توجه
رسانه ها به برنامه خروج نیروهای نظامی از این کشور و پایان
انتظاری طوالنی برای خاتمه مداخله نظامی یازده ساله در
افغانستان به رهبری ناتو شده است.
دیوی��د کام��رون ،نخس��ت وزیر انگلس��تان ،روز 19
دس��امبر اعالم کرد روند خروج نیروهای نظامی انگلستان
از افغانستان ش��تاب بیش��تری گرفته و انگلیس 500نفر از
نیروهای خود را عالوه بر برنامه تعیین شده تا پایان ماه جاری
از این کشور خارج خواهد کرد .کامرون چهارشنبه گفت که
3هزار و 800نفر از 9هزار و پانصد نظامی انگلیسی مستقر در
افغانستان تا پایان سال 2013این کشور را ترک خواهند کرد.
در همین حال در شهر شانتیلی در حومه پاریس ،گروه های
درگیر در افغانس��تان یک دوره مذاکرات دو روزه فوق العاده
محرمانه را اغاز کردند که با حضور نماینده ارش��د طالبان و
حامد کرزای برگزار شد.
ای��ن اقدام��ات جداگان��ه ی��ک ه��دف مش��ترک را
پی می گرفتند« :اماده کردن ش��رایط برای رسیدن به یک
وضعیت پایدار و عاری از درگیری برای افغانس��تان پیش از
اتمام عملیات نیروهای ناتو تا پایان سال ».2014
چهل و هشت س��اعت مذاکره و گفت وگوی محرمانه
بین گروه های درگیر ،به ویژه باتوجه به پنهانکاری ش��دید
در خصوص برگ��زاری ان ،به چند دلیل قابل توجه اس��ت.
این جلسات که پش��ت در های بسته و در ش��انتیلی توسط
سازمان پژوهش��ی «بنیاد مطالعات اس��تراتژیک» برگزار
شد ،در حقیقت ادامه دو جلس��ه مشابه در اواخر ژوئن 2012
و نوامبر 2011بود .به گفته دیپلمات های فرانسوی ،وزارت
امورخارجه فرانس��ه ضمن حمایت از این ابتکار و برگزاری
محرمانه جلس��ات ،در عمل و به طور رسمی هرگونه ارتباط
با این مذاکرات را تکذیب می کن��د .البته دالیل قابل قبولی
برای این کار دارد؛ این بار نماینده گروه طالبان نیز در جلسات
حاضر بود .گروهی که همزمان مش��غول جنگ با نیروهای
ناتوی مستقر در افغانستان است.
مقامات فرانسوی به شدت مراقب هستند که اطالعات
مربوط به مذاکرات انتشار نیابد و خودشان نیز تنها اطالعات
محدود و غیررس��می درخص��وص گفت وگوه��ا در اختیار
س��ایر دولت ها قرار می دهند .در واقع ،مقامات فرانس��وی
مثلث شماره 157
وزارت خارجه
فرانسه هرگونه
مذاکره با گروه
طالبان در پاریس را
رد می کند
62
این رویارویی را ی��ک تالش خصوص��ی و محرمانه برای
تقویت فضای گفت وگو بین مبارزان افغان توصیف کرده اند
و نه مذاک��رات صلح با کمک و همکاری رس��می [از جانب
دولت های دیگ��ر] .به همی��ن دلیل تمامی درخواس��ت ها
برای اطالعات و جزئیات بیشتر در مورد مذاکرات ،به بنیاد
مطالعات استراتژیک ارجاع داده می شود (مقامات رسمی در
زمان برگزاری مذاک��رات از هرگونه اظهارنظری خودداری
می کردند).
دلیل این همه احتیاط چیس��ت؟ یکی از دالیل اصلی
برگزاری مذاکرات در فرانس��ه و دور از افغانستان ،در وهله
اول ،محافظت شرکت کنندگان در برابر حوادث احتمالی و
بروز خش��ونت از جانب گروه های رقیب است .یکی دیگر از
موانع موجود در مقابل تبادل و ارتباط مقدماتی بین گروه های
درگیر در افغانستان تا به حال ،خطرات احتمالی برای رهبران
گروه ها بوده اس��ت ،زیرا طرفداران و ه��واداران هریک از
گروه ها در صورت مش��اهده مذاکره رهبران خود با دشمن،
به س��رعت انها را به خیانت متهم خواهن��د کرد .به احتمال
زیاد برگزاری مذاکرات در شهر دورافتاده و گمنام شانتیلی،
مانع درز هرگونه تصاویر یا فیلم های تحریک امیز و رسیدن
ان به افغانستان می شود .موضوعی که ارامش و همچنین
فضای الزم را در اختیار گروه های متخاصم قرار خواهد داد
تا با رس��یدن به یک فهم متقابل ،حوزه های احتمالی منافع
مش��ترک را بیابند.بنا به دالیلی مش��ابه با انچه عنوان شد،
قدرت های غرب��ی حاضر در عملی��ات ناتو در افغانس��تان،
نمی توانند در چنین مذاکراتی حاضر شده و در کنار رهبران
این گروه ها دیده شوند؛ گروه هایی که مسئول خشونت های
مرگبار و کشته ش��دن تعداد زیادی از نیروه��ای خارجی و
همچنین شهروندان و غیرنظامیان افغان از طریق حمالت
تروریس��تی ،از س��ال 2011تاکنون بوده اند .اگرچه اغلب
دولت ها و تحلیلگران مستقل معتقدند که رسیدن به هرگونه
توافق پایدار پس از خروج نیروهای ناتو از افغانستان ،مستلزم
همکاری و مشارکت تمامی نیروهای متخاصم و درگیر در
افغانستان است؛ ولی مراوده مس��تقیم با گروه-هایی مانند
طالبان یا حزب اس�لامی ،از نظر سیاسی و امنیتی همچنان
پرخطر اس��ت .با توجه به دالیل مذکور ،ب��ه گفته مقامات
فرانسوی ،هدف از دیدارهای مخفیانه در شانتیلی تنها ایجاد
یک فضای بیطرف و ایمن اس��ت تا گروه های اصلی درگیر
در افغانستان بتوانند روند طوالنی و دش��وار مذاکره را اغاز
کنند .هرچند در این بازه زمانی توقع رس��یدن به یک توافق
سیاسی و اشتی تدریجی ،رویایی دور از دسترس محسوب
می شود ،ولی برخی کارشناسان مسائل افغانستان معتقدند
عدم دستیابی به نتایج روشن در دیدارهای کنونی ،نباید ما را
از اهمیت این اتفاق و حاضر شدن گروه های متخاصم پای
یک میز غافل کند.
این اعتقاد که دوران پس از خروج نیروهای ناتو ،باید
زودتر از خروج اتفاق بیفتد را می توان در س��خنرانی دیوید
کامرون و اعالم عقب نشینی نیروهای انگلیسی مشاهده کرد.
کامرون در صحبت های خود عالوه بر اعالم خروج پانصد نفر
از سربازان انگلیسی مستقر در افغانستان طی دو هفته اینده،
به این نکته اشاره کرد که خروج سه هزار و هشتصد نفر دیگر
از نیروهای نظامی انگلستان در سال ،2013تعداد نیروهای
این کشور در افغانستان را تقریبا به نصف تعداد قبلی کاهش
خواهد داد .تصمیم کامرون ،همراه با تغییرات گس��ترده تر
در برنامه های اس��تراتژیک انگلس��تان ،به احتمال زیاد بر
تصمیم های امریکا در شتاب و اهنگ خروج حدودا 60هزار
نیروی نظامی باقیمانده این کشور تاثیرگذار خواهد بود.
تس��ریع در برنامه های خروج نیروها از سوی فرانسه
و انگلس��تان ،می تواند بر نحوه باقیماندن نیروهای نظامی
امریکا در افغانس��تان پس از اتمام ماموریت ناتو در س��ال
2014و تصمیم گیری های اوباما نی��ز تاثیر بگذارد .هرچند
اوباما قول داده است که همکاری و کمک نظامی امریکا به
افغانستان حتی پس از این تاریخ نیز ادامه می یابد ولی گستره
و ماهیت چنین فعالیتی بستگی مستقیم به میزان پایداری و
ثبات به دست امده در افغانستان تا ان تاریخ خواهد داشت.
مقامات فرانسوی متذکر شده اند که هرگونه تمدید ماموریت
ناتو یا نیروهای تحت حمایت س��ازمان ملل در افغانس��تان
باید به صورت کامال غیرنظامی باش��د .تحقق چنین امری
بدون انصراف طالبان و دیگر گروه های شورش��ی از تالش
برای سرنگون کردن حامد کرزای و بیرون کردن اشغالگران
خارجی پیش از خروج نیروه��ای نظامی ،غیرممکن خواهد
بود .این موضوع نش��ان می دهد چرا تماس ها و تالش های
پنهانی و مخفیانه برای رسیدن به یک درک متقابل از جانب
گروه های درگیر حاضر در دیدارهای ش��انتیلی ،گام بالقوه
مهمی در راه ثبات و ارامش افغانس��تان در اینده محسوب
می شود ،حتی اگر تا به حال هیچ یک از طرفین شرکت کننده
در مذاکرات ،خطر صحب��ت درباره ان را ب��ه جان نخریده
باشدg .
منبع :تایم
چگونه می توان با نفوذ جمهوریخواهان در ساختار قدرت مقابله کرد؟
سرسختی های بلشویک های راست
مایکل توماسکی /مترجم :میالدی قاری حیدری
بین الملل
مثلث شماره 157
خ��ودداری جمهوریخواهان از رای دادن ب��ه برنامه B
«جان بونر» رئی س مجل��س نمایندگان امری��کا به وضوح
رویکرد انها را در قبال معادله بین دموکراس��ی و حاکمیت
نشان داد .اکنون پرسش این است که چگونه م ی توان انها
را متوقف کرد.
چه اقدامی باید در ارتباط با حزب جمهوریخواه انجام
داد؟ چه نیرویی م ی تواند باعث تغییر رویه انها شده و حداقل
گروهی کارامد از انها را در زمره افرادی قرار دهد که حاکمیت
را به خ رابکاری ترجیح م ی دهند؟ به دنبال رای منفی به ب رنامه
،Bش��رایط به طور انکارناپذیری وارد مرحله بحرانی ش��ده
است .واقعیت این است که این بحران از سال ها قبل وجود
داشته است ولی در شرایط فعلی ملموس تر بوده و به وضوح،
تهدید مستقیم
غیرقابل انکار به نظر م ی رس��د .این شرایط
ب رای وضعی��ت اقتصادی ب��وده و چنانچه دول��ت در انجام
وظایف خود به بهترین نحو ممکن عمل نکند ،م ی تواند در
س��ال اینده میالدی منجر به بازگشت رکود اقتصادی شود.
رویکردهای جمهوریخواهان در حقیقت یک تهدید پیوسته
و دائمی ب رای دموکراسی اس��ت که مانع پیشرفت و تحقق
خواسته های شهروندان امریکایی م ی ش��ود .باید به نوعی
جلوی انها گرفته شود و تنها گروهی که م ی توانند سد راه انها
شوند ،سرمایه داران و افراد صاحب نفوذ در وال استریت هستند
که تاکنون به طور قطع متوجه این مساله شده اند که مشکل
امریکا ،رئی س جمهوری این کش��ور و «سوسیالیس��می»
نیس��ت که او از ان دم م ی زند ،بلکه در واقع مشکل اصلی،
حزبی است که به لحاظ روانی قابلیت دخالت و اعمال نفوذ
سازو کار سیاسی امریکا را پیدا کرده است.
در
هیچ کس تردیدی ن��دارد که ح��زب جمهوریخواه در
چند سال گذشته بس��یار افراط ی تر بوده اس��ت و با نگاه به
بازه طوالن ی تری از تاریخ مش��خص م ی شود که این مساله
در 20تا 25سال گذشته نیز صادق است .با این وجود در نظر
گرفتن این پیش��ینه تاریخی باعث م ی شود یکی از مسائل
بس��یار مهم مورد غفلت ق��رار بگیرد .این مس��اله معموال
به معنای اش��اره به مواضع ح��زب جمهوریخ��واه در قبال
نحوه سیاس��ت گذاری بوده و در این مسیر حرکت به سوی
رویکردهای راست گرایانه افراطی ،روندی عادی و صحیح به
نظر م ی رسد .با این وجود حیطه سیاست و به طور مشخص
احزاب سیاس��ی تنها در چارچوب سیاس��ت گذاری خالصه
نم ی شود .عالوه بر سیاست گذاری نحوه پشت سر گذاشتن
این مسیر نیز مهم بوده و به طور س��اده به معنای ان است
که یک حزب سیاسی چگونه در رویکردهای روزانه ،ماهانه
و ساالنه خود این روند را مورد توجه قرار م ی دهد .این مساله
تنها به سیاست گذاری مربوط نم ی شود ،بلکه ب رای چگونگی
تالش حزب ب رای پیشبرد و دفاع از این سیاست ها نیز اهمیت
ویژه ای قائل است .جمهوریخواهان در نحوه پیمودن این روند
در مقایسه با سیاست گذاری ،رویکردی به مراتب عجی ب تر
و جنون امیزتر داشته اند .واقعیت این است که افرادی که در
مخالفت با برنامه Bبونر رای دادند ،مخالفت چندانی با خود
این برنامه نداش��تند ،بلکه مش��کل این بود که این پیروزی
بونر م ی تواند به نوعی پیروزی اوباما محس��وب شود و این
همان دلیلی بود که باعث ش��ده بود انها به این برنامه رای
منفی دهند.
در همین راستا افرادی که تاکید م ی کنند از انتخابات
اخیر امریکا هیچ درس��ی نگرفتند ،کامال در اشتباه هستند؛
ه ر چند ممکن است درسی که جمهوریخواهان نخواستند از
انتخابات اخیر امریکا بگی رند با تجربه ای که ب رای دموکرات ها
از این رهگذر حاصل شد ،کامال در تضاد باشد .دموکرات های
امریکا یاد گرفته اند که اکنون که دو شکس��ت پش��ت سر
گذاشته شده و در حالی که باید به اصول بنیادین متعهد ماند،
زمان ان رسیده است که ه ر چند با یک توپ کوچک ،باید وارد
میدان بازی ش��د .ولی جمهوریخواهان امریکا یاد گرفته اند
که الزم است بیشتر از اینها مانع تراشی کنند .طرح های انها
از اقبال عمومی چندانی برخوردار نیس��ت و به عبارت دیگر
امریکای انها در حال مردن اس��ت .انها به مثابه س��ربازانی
هستند که در میدان توسط دش��منی که مظهر شر و بدی
است ،احاطه شده اند و مقدر شده است که این دشمن ،انها را
تا مدت زمان بیشتری زنده نگه دارد .این شیوه تفکری است
که جمهوریخواهان با ان خو گرفته اند.
بناب راین انها هی��چ زمینه ای ب��رای تحقق این هدف
فراهم نم ی کنند .مردم معتقدند که تنها راه ب رای حل مساله
صخره مالیاتی این اس��ت که بونر اجازه تصویب طرح سنا
را داده و زمین��ه تصویب ان توس��ط قانونگذارانی که عمدتا
دموکرات هس��تند را فراهم کن��د .ولی چه دلیل��ی دارد که
بپذیریم حتی 20یا 25نماینده جمهوریخواه ب ه این طرح رای
مثبت خواهند داد .واضح است که حمایت اکثریت قریب به
اتفاق شهروندان امریکایی از این طرح ،پاسخ مناسبی به این
پرسش نیست چرا که خواس��ته مردم اهمیت چندانی ب رای
انها ندارد .سال اینده میالدی ،در ماه ژانویه یا فوریه ،زمانی
که ماموریت نیروهای «جو بایدن» معاون رئی س جمهوری
امریکا به پایان برسد و قوانین تسلیحاتی جدیدی در امریکا
اعمال شوند ،اوضاع چگونه خواهد بود؟ نتایج نظرسنج ی ها
نشان م ی دهد که افکار عمومی از پیشنهاد هایی که تصویب
چنین قوانینی را به دنبال داشته باشد ،استقبال م ی کند ،ولی
این مساله اهمیت چندانی ندارد چرا که مقام های مسئول از
نفوذ کافی ب رای س��نگ اندازی در این مسیر برخوردارند و از
این اختیارات خود استفاده خواهند کرد.
مس��اله مهم دیگری که انتظار م ی رود در مرحله بعد
به ان پرداخته ش��ود ،اصالحات قوانین مهاجرت اس��ت که
باز هم تعداد زیادی از ش��هروندان امریکای��ی از ان حمایت
م ی کنند .هر چند بعد از انتخابات ریاس��ت جمهوری امریکا
شاهد چالش و کش��مکش چندانی در این حوزه نبوده ایم،
ولی ای��ن بار نیز ممکن اس��ت ع��ده ای هش��دار دهند که
حمایت جمهوریخواهان از این اصالحات به منزله حمایت
از اوباماست و به این ترتیب جناح راست سیاسی امریکا را به
رای منفی به این طرح فرا بخوانند.
شاید بتوان گفت که نقش��ی که جمهوریخواهان در
واشنگتن بازی م ی کنند ،اداره امور کشور نباشد و تنها بتوان
نام خ رابکاری را روی ان گذاشت .بناب راین پی ش فرض کاری
دولت باید این باش��د که فارغ از اینکه چه طرح و پیشنهادی
ارائه م ی شود ،جمهوریخواهان با ان سر جنگ خواهند داشت.
جمهوریخواهان ه��ر کاری که بخواهن��د ،م ی توانند
انجام دهند .ش��اید زمانی حتی تصور اینک��ه افرادی تا این
حد منفی و بدبین ،چنین س��مت های کلی��دی را در دولت
ب ر عهده بگیرند ،دشوار بود .زمامداران قدیمی امریکا نظامی
را تاسیس کرده بودند که توس��ط افراد با نیت و انگیزه های
مثبت – هر چند به کن��دی – کار م ی کرد ،ولی نظام فعلی
ساز و کاری دارد که افراد منفی م ی توانند در روند ان اختالل
ایجاد کرده و مانع از کارکرد صحیح ان شوند.
اکنون زمان ان رسیده که یک نفر به جمهوریخواهان
بگوید که دیگر بس است .ش��اید تنها افراد صاحب نفوذ در
وال اس��تریت و افرادی که از قدرت مالی وی��ژه ای برخوردار
باش��ند ،خود را در چنین جایگاهی بدانند .انها باید این کار
را انجام بدهند؛ هر چند عده ای از انها سال گذشته میالدی
و در جریان روند کاهش اس��تق راض چنین اقدامی را انجام
دادند .مساله قابل توجه این اس��ت که چنین اقدام ی پیش
از انتخابات ریاست جمهوری امریکا و زمانی صورت گرفت
که احتمال شکس��ت اوباما در انتخاب��ات دور از ذهن نبود،
ولی اکنون که کاندیدای دموکرات ها وارد کاخ س��فید شده،
تا انتخاب��ات بعدی امریکا چهار س��ال باقی مانده اس��ت و
اوباما در هر حال در انتخابات بعدی حضور نخواهد داشت و
جمهوریخواهان نشان داده اند که به هیچ عنوان تمایلی به
هیچ نوعی از همکاری و مصالحه ندارند؛ شاید چنین اعمال
فشاری مانند گذشته نباشد.
زمانی مسئوالن امریکایی – روزولت و نزدیکان فکری
او – کاپیتالیسم را از گزند بلشویک های چپ حفظ کردند.
امروز کاپیتالیس ت ها باید به حفظ کشور کمک کنند .این بار،
دش��من اصلی بلش��ویک های راس��ت – جمهوریخواهان
فعلی – هستند .انها مانع به نتیجه رسیدن راهکارهای حل
بحران صخره مالیاتی شده و بدون اینکه تهاجمی فیزیکی
انجام دهند ،موانعی به مراتب بدتر ایجاد خواهند کردg .
منبع :تایم
63
پروندهویژه
انقالب
سینمایی
جشنواره عمار سه ساله شد
1
پرونده ویژه
یک س��ال پس از وقای��ع انتخاب��ات 88از درون نقد
اسی ب شناسی فرهنگی کشور ،جش��نواره ای متولد شد که
پاسخی بود به دغدغه های فرهنگی رهبر انقالب اسالمی؛
متول ی اش ه��م ،جبهه فرهنگ��ی انقالب اس�لامی .نهاد
فرهنگی غیردولتی که پس از ترک تحریریه چهارم س��وره
به مدیریت وحید جلیلی تاس��یس شد .انتش��ار ماهنامه راه
و برگزاری دوره های هنر و رس��انه و تدوین تاریخ ش��فاهی
جبهه فرهنگی انقالب اس�لامی از دیگ��ر فعالی ت های ان
است و البته سه سالی است که جشنواره کوچک اما مهم و
تاثیرگذار سینمایی عمار را بنیان گذاشته؛ جشنواره ای که در
نگاه نخست خیل ی ها خارج از مراسم مرسوم جشنواره ای و
فرش قرمز است و فیلمسازان ان ،دغدغه اصل ی شان گفتمان
انقالب اسالمی است .جشنواره عمار حاال در سومین سال
خود گرچه هنوز جوان است و تازه کار ،اما تفاوت های اشکاری
با انچه در دوره اول و دوم گذش��ت را م ی توان در ان دید؛ از
تعداد شرکت کنندگان تا کیفیت اثار و البته خیلی چیزهای
دیگر .اینکه وحید جلیلی ،برگزار کننده جشنواره همان ابتدا
روی سن رفت و خودش قران اغازین مراسم را خواند .مجری
مراس��م ،محمد صادق باطنی ،کارگردان مس��تند جنجالی
«دوپینگ ی ها» از برگزیدگان جشنواره دوم عمار بود و صادق
اهنگران اولین صدایی اس��ت که در اغاز جش��نواره س��وم
بزاده که مستند ساز
م ی شنوی ،یادی از دفاع مقدس و نادر طال
است و فیلمس��از ،مجری و تهی ه کننده برنامه پر رمز «راز»؛
دبیر سومین دوره جشنواره عمار.
مثلث شماره 157
ارزوی اوینی
نادر طالب زاده در ابتدای س��خن خود با اش��اره به این
مطلبکه جش��نواره فیلم عمار نیروی متخصص در زمینه
س��اخت فیلم هایی با موضوع انقالب اسالمی تربیت کرده،
م ی گوید« :جشنواره فیلم عمار باتوجه به عمرکوتاه خود در
حد توان و امکانات توانس��ت نیروهای خوبی تربیت کند و
حاصل این تالش را با برخی فیلم های خوب و خوش تکنیک
در این جشنواره م ی توان دید .تربیت نیروهای خالق و مستعد
64
در این عرصه در طول تمام این س��ال ها از سوی نهادهایی
که اتفاقا وظیفه انجام چنین کاری را داشتند ،مغفول مانده
است .حال این سوال را م ی پرسمکه ایا شورای عالی انقالب
فرهنگی در طول 30سال گذش��ته یک جلسه ب رای تربیت
نیروهای انقالبی در عرصه دراماتیک گذاشته است؟»
دبیر سومین دوره جش��نواره عمار در ادامه با اشاره به
تالش های ش��هید مرتضی اوینی ب رای تربی��ت نیروهای
خالق در عرص��ه فیلمس��ازی انقالبی گف��ت« :مرتضی
اوینی در طول تمام س��ال هاییکه در ای��ن عرصه فعالیت
م ی کرد خالصانه نیروهای خوب را تربیت کرد که حاصل ان
را م ی توان در اثاری چون «اخرین روزهای زمستان» که یک
مستند کم نظیر بود ارزیابیکرد ».وی با اشاره به این مطلب
که در عرصه سینمای بلند داستانی هنوز نیروی تربی ت شده
نداریم ،گفت« :یکی از مشکالت موجود در عرصه سینمای
انقالبی این اس��ت که کارگردان ها و نویس��ندگان درام پرداز
و داس��تان گو پرورش نداده ایم .در ماه مبارک رمضان وقتی
به ویترین سیمای جمهوری اس�لامی ای ران نگاه م ی کنیم
شاهد هس��تیم که در میان انواع و اقسام س��ریال هاییکه
روی انتن م ی رود تنها 10درصد از ب رنامه سازان تفکر انقالبی
دارند و متاسفانه در این زمینه دچار خالء هستیم .بسیاری از
کارشناسان معتقدند تربیت نیرو در حوزه سینما در دانشگاه ها
شکل م ی گیرد ،اما من با این نگاه مخالف هستم چون تجربه
نشان داده دانشگاه غالبا نیروی انقالبی از نوع درام نویس و
داستان پرداز که دغدغه انقالب اسالمی داشته باشد ،تربیت
نکرده اس��ت .به اعتقاد من 50درص��د از نیروهای خروجی
تربی ت شده دانشگاه ها فیلمسازان س��کوالر هستند و تنها
20درصد از فیلمس��ازان انگیزه های انقالبی دارند .بناب راین
باید بپذیریم که در این زمینه کم کاریکرده ایم .با این اوصاف
وقتی نیروی مناسب در این موضوع تربیت نکرده ایم نباید
انتظار داشته باشیم اثار شاخص در حوزه افکار ایدئولوژیک
انقالب تولید و اش��اعه داده شود .جش��نواره عمار رویدادی
متعلق به حزب الله ی ها با افق انقالب اس�لامی اس��ت که
امیدواریم بی ن المللی شود».
دلخوشی عماری ها
حجت االسالم پناهیان نیز س��خنران دیگر افتتاحیه
جشنواره عمار بود ،او در ابتدا با اش��اره به تجربیات انقالب
اس�لامی بیان ک��رد« :اگ��ر م��ا بخواهی��م از انقالبی که
سینمای مردمی
پرونده ویژه
یک��ی از مهمتری��ن ش��اخصه های جش��نواره عمار،
مردم ی بودن ان است .اکران های مردمی یکی از مهمترین
ویژگ ی های عمار است؛ ه ر کجا که امکان پخش فیلم باشد
از مراکز فرهنگی گرفته تا خانه های مردم در شهرستان ها و
روستا ها ،فیلم های عمار ب رای مخاطبانش پخش م ی شود.
جش��نواره اول به رغم زمان مح��دود و بضاعت اندک
بچه های عمار طی روزه��ای ۱۶و ۱۷دی ماه در ته ران و به
صورت همزمان در ۲۰۰شهر کش��ور برگزار شد و این اولین
گام بزرگ ب رای برگزاری یک جشنوار ه با روحیه عدالتخواهانه
با هدف معرفی چهره های انقالب اس�لامی در حوزه سینما
بود.جش��نواره ای که در ۵محور تاریخ انقالب اسالمی ،نقد
درون گفتمانی ،بیداری اسالمی ،جنگ نرم و فتنه سال ۱۳۸۸
برگزار شد و در لیست جشنواره های کشور به ثبت رسید.
به هر روی عمار جشنواره ای است با ویژگ ی هایی بکر
و ناب ،عمار پا را از مرزهای پایتخت و روش��نفکرانش فراتر
نهاده و اولین جشنواره ای اس��ت که در شهرستان ها و حتی
در روس��تاهای دور افتاده کش��ور نیز برگزار م ی شود و حاال
سومین دوره جش��نواره فیلم عمار در ته ران و بیش از ۱۰۰
شهر و روستای کش��ور در دو بخش مسابقه و جنبی برگزار
خواهد شدg .
مثلث شماره 157
حضرت امام (ره) پایه گذاری کردند الگو بگیریم ،م ی بینیم که
ایشان در جهت مردم ی کردن انقالب به سرعت قدم برداشتند،
مثال ایشان ب رای اینکه روشنگری معنوی و معرفتی به مردم
بدهند معطل حوزه علمیه نشدند .همین باعث شد در این
انقالب مکتبی ،حتی برخی روحانیون هم جا ماندند .امام (ره)
در مرحله دیگر ،وقتی انقالب در برخورد با جریان جنگ قرار
گرفت ،به سرعت ان را مردمی کردند و بسیج را تشکیل دادند.
یادمان است در عرصه مطبوعات هم از همان اوایل ،نیروهای
مردمی وارد جریان ش��دند .فکر م ی کنم ب ر اساس این الگو،
ب رای ارتقای وضعیت سینما و رسانه باید به مردم اتکا کرد و
این اتکا را مانند زمان جنگ به دست تمام انقالبیون سپرد».
این خطیب مذهبی با اب راز تاس��ف از اینکه تاکنون به
تربیت فیلمسازان متعهد اهتمام نشده است ،خاط رنشان کرد:
«باید استعدادها در این زمینه شناس��ایی و عناصر انقالبی
احساس مسئولیت کنند و به می دان بیایند .اگر تدبیر م ی شد،
م ی بایست در 20سال گذش��ته ،ه ر کس در بسیج اموزش
اسلحه م ی دید ،اموزش مستندسازی هم م ی دید .این تربیت
نیرو ،ب رای انقالب ما بسیار مهم است .نکته دیگری که باید
از حضرت امام(ره) الگو گرفت ،این اس��ت که ایشان نه تنها
ب رای یارگیری انقالب ،معطل خواص نش��دند و به کس��ی
اجازه ندادند صنف بازی در بی��اورد و جلوی حرکت انقالب را
بگیرد ،بلکه معطل ب ر طرف کردن موانع هم نشدند که این
نکته مهمی اس��ت .اگر بخواهیم منتظر حوزه ،دانشگاه و
سینماگران بشویم ،باید مدت کوتاهی منتظر همراهی انان
باش��یم .ما باید مس��یر خود را ادامه دهیم ».پناهیان افزود:
«امیدوارم بسیاری از س��ینماگران و حوزویان و دانشجویان
از حرکت انقالب اس�لامی جا نمانند .اگر صنفی خودش را
باالتر از انق�لاب ببیند و همراه این جریان نش��ود ،مطمئن
باشد که زیر خروارها خاکستر فراموشی خاک خواهد خورد،
چون این انقالب س��رعت زیادی خواهد داش��ت ».پناهیان
در بخش دیگری از س��خنانش ،با اب راز خرسندی از برگزاری
مردمی جشنواره عمار ،خاطرنش��ان کرد« :به نظرم تفاوت
اساسی این جشنواره با سایر جش��نواره ها این است که افراد
در جش��نواره های دیگر ش��اید به دنبال پربار کردن کارنامه
هنری خودشان باش��ند که طبیعی هم اس��ت ،اما در عمار
همه به دنبال افتخارافرینی ب رای انقالب اس�لامی هستند.
پیشنهاد م ی کنم زندگی دکتر حسابی را مطالعه کنید .ایشان
فردی سیاس��ی نبوده و حوزوی هم نبوده اند ،اما پیش��نهاد
م ی کنم ک��ه اهالی انقالب ،کتاب زندگی ایش��ان را مطالعه
کنند؛ چون انقالب ما از جنس روحیه دکتر حس��ابی است
که در محرومی ت ها و با زجر درس خواند و موفق شد .البته
بسیار خرسندم که دس��ت هیچ فیلمسازی به کتاب زندگی
ایشان نرس��یده چون نگران این الگو و شاخص هستم که
مبادا خ راب شود».حجت االس�لام پناهیان در بخش پایانی
سخنانش ،با تاکید بر اینکه ویژگی فیلمسازان جشنواره عمار
افتخار افرینی ب رای انقالب اس�لامی است ،گفت« :اکنون
عطش��ی در جامعه جهان��ی و جامعه ای ران درباره مس��ائل
انقالب اسالمی وجود دارد .گاهی کار فیلمسازان از چندین
کتاب مهم تر است .ش��ما م ی توانید ایینه ای مناسب حتی
ب رای دانش��مندان جامعه خودتان باشید ».وی با بیان اینکه
م ی خواهم یک سخن از امام عل ی (ع) را به سینماگران هدیه
کنم ،اظهار کرد« :امام عل��ی (ع) فرموده اند« :همه با کالم و
اندیشه ایمان نم ی اورند ،بعض ی ها با چشم ایمان م ی اورند».
این س��طح رس��انه را پایین نم ی اورد ،بلکه نشان م ی دهد
رس��انه م ی تواند حقایق جامعه را به گونه ای زیبا حتی ب رای
دانشمندان جامعه تصویر کند که بهتر به حقیقت دست پی دا
کنند .فکر م ی کنم تنها دلخوش��ی عماری ها این است که
روزی مورد تقدیر مقام معظم رهبری قرار بگی رند».
سپس نوبت به تقدیرهای جشنواره رسید .قبل از این
تقدیرها ،کلیپی از چند مادر شهید – از جمله مادران شهید
«رجب بیگی»« ،کرم» و «بابایی» -پخش ش��د که ش��اید
بهترین بخش جش��نواره بود .مادران ش��هیدی که در مورد
سینما صحبت م ی کردند و به زبان س��اده خود از وضعیت
سینما گله و به س��ینماگران توصی ه هایی م ی کردند .کمی
شعاری است ،اما بگذارید اعتراف کنم که هنگام پخش این
مستند در سالن ،جو عجیبی به وجود امده بود.
در پایان هم تقدیرها با حضور این چند مادر ش��هید،
بزاده» و «محم��د گلریز» (خوانن��ده ترانه های
«ن��ادر طال
انقالبی) و «دکتر فیاض» صورت گرفت .اولین تقدیر مربوط
به «بهزاد بهزادپور» -خالق برنامه جذاب «شب افتابی» و
کارگردان «خداحافظ رفیق» -بود که روی س��ن رفت و در
ب رابر پدر ش��هید «کرم» ،زانو زد و ادای احت��رام کرد و بعد از
تشکر از حضار و اعالم اینکه الیق این تقدیر نیست و هنوز
هیچ کاری انجام نداده است ،از همه خواست تا دعا کنند تا او
به دو ارزویش برس��د؛ اول انکه قبل از مرگ در بستر ،شهید
ش��ود و دوم انکه بتواند یک «ش��ب افتابی» عاشورایی با
موضوع صبح تا غروب روز عاشورا را روی صحنه ببرد .دومین
تقدیر به «رحی��م مخدومی» -نویس��نده انقالبی و خالق
اثاری چون «جنگ پابرهن��ه» و «فرمانده من» -اختصاص
داش��ت .البته کلیپ ویژه ای که در این بخش س��اخته شده
بود ،به دلیل مش��کالت فنی چندین بار قطع و وصل شد و
حتی صلوات های چهارده گان��ه حضار هم کافی نبود تا این
مشکل فنی برطرف شود و در نهایت ،این تقدیر بدون پخش
این کلیپ صورت گرفت .به هر حال این هم از محس��نات
هیات ی ترین جشنواره دنیاست که تماشاگرانش اماده صلوات
فرستادن به سبک هیات مذهبی هستند! «مخدومی» بعد
از این تقدیر ،خود را در ابتدای راه دانست و گفت« :دین من
نسبت به انقالب باقی اس��ت .من صرفا ب رای تایید حرکت
بسیار ارزش��مند جش��نواره عمار به نوبه خود اینجا امدم».
او هم به ذک��ر خاطره ای از روحیه انقالبی یک مادر ش��هید
پرداخت و گفت« :ما در ب رابر این افراد ،احس��اس حقارت و
زبونی م ی کنیم .ما حسرت م ی خوریم که سینمای ما عاری
از داستان این افراد است».
وحید جلیلی بانی اصلی برگزاری
جشنواره عمار است .او مسئولیت
جبهه فرهنگی انقالب اسالمی را
برعهده دارد
65
پرونده ویژه
مثلث شماره 157
ما اصال عشق سینما نداشتیم
2
گفت وگو با بهزاد بهزادپور ،کارگردان تئاتر و سینما
بهزاد بهزاد پور از ان بچ ه های مس�جدی اس�ت که هنوز هم که هنوز اس�ت ،خ�ود را جزو بچ ه های
مسجدی م ی داند که به تعداد جوانان ص ف های نماز حاج اقا مطلبی در مسجد جواد االئمه س ی متر جی
هنرمند ،کتابخوان ،مدیر فرهنگی ،سیاس�ی و ...بیرون امده اس�ت .عماری ها با او که در شب اول مورد
تقدیر قرار گرفته به گپ شیرینی نشسته اند که خواندن ان خالی از لطف نیست.
قبل از انقالب چه م ی کردید؟ کجا بودید؟
lقبل از انقالب با بر و بچه های ندای اسالم بودیم.
یعنی فجر اس�لام بود و ندای اس�لام که اعالمی ه هایشان
چاپ م ی ش��د .از اعالمی ه های امام چاپ م ی ش��د و پخش
م ی شد ،در کارهای سیاس��ی بودیم .اولین تئاتری هم که
کار کردم ،با انگیزه های سیاس��ی بود .گندم های خونین را
قبل از انقالب کار کردم .یعنی نوشتم .منتها ضرورت ایجاب
م ی کرد که با کمترین امکان��ات ،کار را انجام بدهیم .من تا
قبل از گندم های خونین ،فقط دو تا تئاتر دیده بودم ،ان هم
66
نصفه .یکی تئاتر نمایش��نامه حر بود که فرج اهلل سلحشور
در مسجد عل ی اکبر نقش حر را بازی م ی کرد .ساواک وسط
نمایش ریخت و نمایش را به هم زدند .سنم خیلی کم بود.
یکی دیگر هم بود .نمایشنامه ای در فرهنگس را ،از این کاخ
جوانان قدیم ،قاس��م کاخی بازی م ی کرد .ان را هم نصفه
دیدم .نمایش��نامه گندم های خونین را نوش��تم .با دوچرخه
دنبال بازیگر افتادم .بازیگر پیدا بکنم .این طرف و ان طرف،
بازیگرها را پیدا کردم .در خانه مان تمرین کردم .نمایشنامه
تمام شده اما نمایشنامه سیاسی است! خب ،حاال کجا برویم
و اجرا بکنیم؟ همین جوری ب��رای اجرا اماده بود .دامادمان،
حاج بش��یر عبدی ،خدا خیرش بدهد .ج��زو بچه های ندای
اسالم بود .گفت ،چی داری کار م ی کنی؟ گفتم ،نمایشنامه
اینجوری است .نگاه کرد و گفت ،اقای مطلبی مسجد ابوذر،
تازه از زندان ازاده شده .به مناسبت ازاد شدن ایشان از زندان،
شما بیا و این نمایشنامه را انجا اجرا کن .ما هم رفتیم و انجا
اجرا کردیم .یک دهی بود که تقریبا یک ماکتی از وضعیت
ای ران بود .یک ح��اج جباری بود ،یک امی��ز کمالی بود که
روحانی ده بود و یک فرج نامی بود که روحیه جنگنده داشت
و ش��جاع ده بود .تحت تاثی ر امیز کمال بود و م ی خواست،
خودش مستقال برود و کش��اورزی بکند و دیگر تحت یوغ
حاج جبار نباش��د .حاج جبار نم ی خواست یک نفر مستقل
باشد .اخر کار به درگیری م ی کشد و فرج را م ی کشند .فرج را
م ی کشند و نمایشنامه تمام م ی شود.
ب رای اولی ن ب��ار بعد از اج��را ،من دیدم ماش��ی ن های
گارد ریختند و گاز اش��ک اور زدند .دیدم ک��ه من م ی توانم،
این قدر موثر باش��م و با هنر م ی ش��ود ،این قدر روی قضایا
تاثیر گذاش��ت .از ان به بعد تصمیم گرفتم ک��ه این راه را
ادامه بدهم .نمایش��نامه ای دیگ��ر کار کردم .نمایش��نامه
یاحس��ین (ع) و پیراهن عثم��ان کار بعدی ب��ود .پیراهن
عثمان ب��ا ماجرای بن ی ص��در مصادف بود .طلح��ه و زیبر
همان ادم ها بودند دیگر .امدیم طلحه و زیبر را به بن ی صدر
شبی ه س��ازی کردیم و طلحه ب��ا همان لب��اس عرب ی اش،
دس��ت هایش را مدل بن ی صدر به هم م ی چسباند و تکان
م ی داد .یعنی کامال ادای بن ی صدر را در م ی اورد .تماشاچی
نگاه م ی کرد ،فکر م ی کرد طلحه اس��ت ،ولی چرا دارد این
کارها را م ی کند .حس م ی کردند که این حرکات اشناست.
م ی گفتند ،بن ی ص��در اس��ت .ان ک��ش و قوس هایی که
بن ی صدر داش��ت و اش��وب هایی که بن ی صدر ایجاد کرده
بود .ما سعی م ی کردیم ،با پی راهن عثمان روشنگری بکنیم.
پی راهن عثمان هم تقریبا یک سال روی صحنه بود .حتی
م ی رفتیم و در روستاها اجرا م ی کردیم .بعضی از بازیگرهای
پی راهن عثمان ،االن جزو مسئوالن هستند .حوزه هنری که
درست شد ،در بخش تئاترش بودیم .کم کم گفتند که باید
سینمایش راه بیفتد .ش��ما باید توی سینما بیایید .ما اصال
عشق سینما نداشتیم که توی سینما برویم .از سینما بدمان
م ی امد .م ی گفتم ،هنر واقعی تئاتر است .سینما دروغ است.
کات م ی دهند ،نورپردازی م ی کنن��د ،یعنی اصال ادم توی
حس نم ی رود .به چه درد م ی خورد .استخاره کردم که اصال
توی سینما بروم یا نروم .اس��تخاره خوب امد و جوابش هم
این بود که خیلی راه س��ختی است .به خاطر ضرورت توی
س��ینما رفتیم ،وگرنه این جوری نبود که عشق فیلم داشته
باش��یم .واقعا ضرورت بود که ما را به انجا رس��اند که وارد
سینما بشویم.
فعالی ت های دیگ ر تان چه بود؟
lاوایل انق�لاب گروه ه��ای متع��ددی بودند که
بر و بچه ها م ی رفتن��د و جذب ان گروه ها م ی ش��دند .بعد
منحرف شدند چون ما احساس م ی کردیم ،دکان های فریب
بسیار زیاد اس��ت .دیدیم که هیچ چاره ای نداریم .باید روی
مبانی با بچه ها کار بکنیم .ب��ه خاطر همین مطمئن ترین
منبعی که م ی ش��د ،بر و بچه ها را با ان بار اورد و اطمینان
حاصل بکنید که دیگر بچه ها اشتباه نم ی کنند و منحرف
نم ی شوند ،کتاب های اس��تاد ش��هید مطهری بود .شروع
کردیم کتاب های شهید مطهری را با بر و بچه ها کار کردن.
کنف رانس م ی گذاش��تیم .انس��ان و ایمان که ش��اید چهل
صفحه است ،گاهی سه ماه یا دو ماه طول م ی کشید .خط به
خط خوانده م ی شد ،تحلیل م ی شد ،گفت وگو م ی شد .کتاب
انسان و ایمان سه بار دوره ش��د .جهان بینی توحیدی و در
کل همه کتاب های استاد...
با گروه نمایش به منطقه م ی رفتید؟
lنمایش��نامه ای که ب��ه منطقه بردیم مرش��د و
بچه مرشد بود که خدا رحمت کند .اکبر قدیانی مرشد بود و
من بچه مرشد بودم .اکبر قدیانی در عملیات بی ت المقدس
شهید شد .پرده نقالی را کاظم چلیپا کشیده بود .اینها را با
انقالب شبی ه سازی کرده بودیم .امریکا و روسیه و ابرقدرت ها
و اینها .نقاش ی ها شبی ه سازش شده بود .فرم را در کلیت نگاه
م ی کردی ،همان پرده بود ولی موضوع ها و ش��خصی ت ها
فرق م ی کرد.
خیل ی ها شهید شدند ،خیل ی ها .ش��اید چهل ،پنجاه
نفر از رفقای من شهید شده اند .حسش وحشتناک بود .ان
هم مراحل اول که بچه ها ش��هید م ی شدند ،این قدر فشار
روحی و حس عقب ماندن در من فوران م ی کرد .خودم فکر
م ی کردم ،دو روز دیگر بیش��تر زنده نیستم و از شدت غصه
دق م ی کنم.
رابطه هنرمندان در حوزه هنری چگونه بود؟
خداحافظ رفیق از کجا شکل گرفت؟
lش��هدا به اندازه خود واقعیت ،واقعیت هستند و
حضور دارند .الزم نیست جسم باش��ند .م ی توانند در شهر
مثلث شماره 157
چطور شد که بازیگر شدید؟
lمن اصال بنا بر بازیگری نداش��تم .من داش��تم
کارگردانی تئاتر انجام م ی دادم .احساس م ی کردم اگر کسی
بخواهد یک چیزی به وجود بیاورد و تالیف بکند ،کارگردان
است .بازیگر باید ب رای سناریویی که نوشته شده ،برود و بازی
بکند و تقریبا انتخاب م ی ش��ود .خودم بنا را بر این گذاشته
بودم که سناریو بنویسم و یک چیزی را به وجود بیاورم ،اما
مخملباف گفت ،تو م ی ایی بازی بکنی؟ گفتم ،چه چیزی
را بازی بکنم؟ من تئاتر شب اخر را بازی کردم .کارگردانش
تاجبخش پناهیان بود .فرج سلحش��ور ه��م بازی م ی کرد.
کارگردان ی ام با فیلم معبر ش��روع ش��د .بعد از توبه نصوح،
یک فیلم بیست دقیقه ای درباره بچه های تخریب ساختم.
اولین فیلم ما بود .حمید ش��ریفی که گرافیست است ،در
ان بازی کرد.
بازیگری ضرورت بود .من یادم هست .وسط ساختن
فیل��م گریز بود ک��ه اقای زم گفت ،ش��ما باید ب��روی و در
فیلم دس��تفروش بازی بکنی .گفتم ،داداش من دارم فیلم
م ی س��ازم .گفت ،نه دیگر .محس��ن (مخملباف) گفته اگر
بهزاد بیاید و بازی بکند ،من قصه دستفروش را کار م ی کنم.
اگر نیاید نم ی سازم .من فیلم را نصفه ول کردم و امدم توی
دستفروش بازیکردم و بعد برگشتم و فیلم گریز را ساختم.
اینجوری عملیات م ی کردیم ،یعنی کارها توی همدیگر چرخ
م ی خورد .رسول مالقل ی پور در حوزه عکاس بود .در بستان
هم گلوله خورد .انجا هم عکاس بود .بعد به منطقه رفتند
و شروع کردند سوپر هشت گرفتن .رس��ول بشکه حرارت،
انرژی و اعتقاد بود .خود رسول خیلی عجیب و غریب بود.
اگر بخواهم روی رسول بروم ،همه حرف م ی شود رسول!
کشمیر ،بهشت گمشده
پس از اس��تقالل هند و پاکستان «کشمیر»
به دو بخش تقسیم شد که موجب نزاع و خون بازی
میان دو کشور شد.
ی
تهی ه کننده :محمد صفر
کارگردان :سلیم غفوری
ی
تدوین :وحید فرج
ی
نویسنده :مصطفی حریر
تصوی ر برداری :مجید کلهر
صداگذاری :محمد اب راهیم گرجی
مدی��ر تولی��د :روح اهلل رض��وی – طاه��ر
عنایت
مجری طرح :میثاق
پرونده ویژه
lاینجوری نب��ود که نقاشکار نقاش��ی بکند و به
فیلم کاری نداش��ته باش��د .بچه های فیلم کار فیلم بکنند
و به نقاش ی کاری نداش��ته باش��ند .همه با همدیگر بودند.
بچه ها قصه جدید م ی خواندند و ب رای فیلمس��ازها و ب رای
تئاتری ها و ب��رای نقاش ها م ی خواندن��د .نقاش ها تابلویی
م ی کشیدند و به همه نش��ان م ی دادند .یعنی یک زندگی
دسته جمعی هنری بود .هنری اعتقادی .یعنی همه کارهای
همدیگر را نقب م ی زدن��د و همه هم کاربل��د ،بر و بچه ها
نخبه ،دردمند ،بااستعداد ،فعال .همه دور همدیگر بودند .ان
زمان به خاطر منافقین قرار شد که از حوزه پست نگهبانی
بدهیم .حسین خسروجردی اسلحه پشتش باالی پشت بام
م ی رفت و پس��ت م ی داد .حاال اینکه هنرمند است و دست
نزند ،اصال این جوری نبود .ب��رای رفتن به جبهه دعوایمان
م ی ش��د .اقای زم م ی گفت ،نگذارید اینه��ا از حوزه بیرون
بروند .ما در م ی رفتیم و به منطقه م ی رفتیم .گر چه زندگی
بود ،باید داخلش م ی بودی تا تفهیم بشود .االن بیشتر شبیه
قصه است.
باش��ند .در خداحافظ رفیق امدم و بی��ن واقعیت و غیب را،
یعنی این دنیا و عالم غیب را با همدیگر عجین کردم .ب رای
اینکه این موضوع را بگویم .وقتی که فیلم خداحافظ رفیق
را خوب نگاه م ی کنی و بیرون م ی ایی ،احس��اس م ی کنی
ممکن است ش��هدا در خیابان راه بروند ،باش��ند .یعنی در
خداحافظ رفیق ،غیبت و شهادت انچنان در هم تنیده شده.
گفتم اگر بتوانم این را بگویم ،خیلی خوب است .وقتی که
تماشاچی بیرون امد ،احس��اس بکند که اینها چقدر به هم
نزدیک هستند.
هنرمند خط را چطور پیدا بکند؟
lمبانی تاریخ ائمه اطهار و خود ائمه اطهار ،قران و
ی جوامع بشر
تفسیر ،کامال مشخص است .م ی گویند ،تمام
حاالت ش��بیه به هم دارند و در هر بره��ه ای از زمان ،تکرار
همدیگر م ی ش��وند .من این را با این عقلم فهمیدم .یعنی
خدا با ان عظمتش متوجه نش��د که پاسخ تمام ی سوال ها،
در تمامی عصرها و نس��ل ها را به واسطه زندگی ائمه به ما
بدهد؟ پاسخ سوال ها را داده است دیگر.
ی�ک وقت�ی هس�ت ک�ه در اجتم�اع ،همه
دارن�د اینط�وری م ی گوین�د .هم�ه م ی گویند ما
مسلمان هستیم در این مواقع خط را چطور باید
پیدا کرد؟
lخیل ی ها ادعای خیلی چیزه��ا را دارند .در ته ران
بگردی ،خیل ی ها ادع��ای بستن ی فروش��ی دارند ولی یک
دانه اش اکبر مشتی است .او راس��ت م ی گوید .بستن ی ساز
اس��ت .دروغگو که زیاد اس��ت ،بله .طالبان هم م ی گوید،
ب رای اسالم زحمت م ی کشیم ولی باید به حرکاتشان بیاید.
یعنی جور در بیاید .باید با س��یره امام جعفر صادق (ع) جور
در بیاید .عملشان ،رفتارشان ،حرکاتشان و ...خدا رحمت کند
یکی از شهدا را .به من م ی گفت ،اگر م ی خواهی اولیای خدا
را پیدا بکنی ،دنبال کسی نگرد که چشم هایش خمار باشد،
شاید یک شاگرد مکانیک باش��د که در چال مکانیکی دارد
کار م ی کند.
چشم انتظار
این مستند قصه زندگی جانبازی را به روایت
و تصویر کشیده که در عملیات نظامی در سرزمین
خود ای��ران در ب رابر گروه��ک تروریس��تی به نام
«ریگی» که عملیات تروریس��تی را در ای ران انجام
م ی داد م��ورد اصابت گلوله قرار گرفت��ه و در حالت
تقریبا کما قرار دارد.
تهی ه کننده :بتول بی رانون د
نویسنده و کارگردان :بتول بی رانوند
تدوین :محمد بارانی
تصوی ر ب��رداری :محمد فرزانمن��ش – احمد
احمد پور
ی
موسیقی :محمد باران
تهیه شده در :شبکه استانی افالک
شب افتابی ،اولین بار کجا اجرا شد؟
lتست ش��ب افتابی ،در مس��جد جواداالئمه زده
ش��د .در یک برهه ای هم اسالید نش��ان دادم ،هم نمایش
نش��ان دادم ،هم کار حجم ی بین جمعیت .خواستم بدانم،
بین مردم چ��ه اتفاقی م ی افتد .دیدم که م��ردم با همه اش
ارتباط برقرار کردند و چون همه اش هم غافلگیرکننده بود،
جاذبه داشت .مثال تئاتر که تمام م ی شد ،یک اسالید پخش
م ی شد با یک سری اتفاقات حجم ی بین جمعیت .اربعین
امام بود .من یادم هست .وقتی که این اجرا شد ،یک سری
میهمان های خارجی ب رای اربعین امام امده بودند .انها را به
مس��جد جواداالئمه اوردند .این یک چیز عجیب و غریبی
بود که تا به حال هی چ کس ندیده بود .دیدند .بعد امدم و به
قول معروف ورژن کامل تر این را در اربعین س��یدمرتضی
اوینی ،در حوزه زدم.
چرا اربعین سیدمرتضی؟
lچون شرایطش مهیا شد .با مرتضی خیلی رفاقت
و دوستی داشتیم ،ولی نم ی خواهم به خیلی چیزها ربطش
بدهم .زم گفت ،م ی خواهیم اربعین سیدمرتضی را در حوزه
برگزار بکنیم .بهزاد انجام م ی دهی؟ گفتم ،من به یک شرط
انجام م ی دهم .اختیار تام ب��ه من بدهید .گفت ،اختیار تام؟
گفتند ،اختیار ت��ام .همه واحدها با به��زاد همکاری بکنند.
ورژن کوچک شب افتابی را به نام شبی با مرتضی در حوزه
برگزار کردیم.
شب افتابی در شبی با مرتضی متولد شد .بعد کم کم
رفتیم ش��هدای خوزس��تان .انجا همی ن ج��وری جلو امد.
من فکر م ی کنم ،اگر مدی ران فرهنگ��ی ادم های باتدبیر و
باهوش��ی بودند ،م ی توانس��تند ده ب رابر این مسیری که ما
رفتیم ،از ما کار بکش��ند و زودتر به اینجایی که هس��تیم
برسیم .سال بعد در خوزستان برگزار شدg .
قصه شبان و گرگ
خاط رات ی��ک پزش��ک و نماین��ده پارلمان
افغانستان از زندان گوانتانامو...
تهی ه کننده :سی د سلیم غفوری
کارگردان :محمد مهدی خالقی
تدوین :مهدی حجت پناه
تصوی ر برداری :سعید فرجی
دستیار کارگردان :سی د مسعود طایفی
ق
مجری طرح :میثا
دکتر علیمحمدی
روایت��ی اس��ت از زندگ��ی و جه��اد علم��
ی
شهی د «دکتر مس��عود علیمحمدی» از دانشمندان
هستی ای ران که در ته ران در عملیاتی تروریستی
شهید شد.
تهی ه کننده :علی دالوری
ی
کارگردان :علی دالور
تدوین :علی دالوری – مهدی سردار
تصوی ر برداری :حبی��ب اهلل محمدی – علی
شاهی
مجری طرح :علی متقیان
نویسنده :سمانه سیار
گوینده متن :مجید حبیبی
مدیر تولید :عل ی اکبر عسگری
67
سومین جشنواره عمار با تجربه جشنواره اول و
دوم در حال برگزاری اس�ت ،باتوجه به تجربیات
جشنواره اول و دوم چه تمهیداتی برای جشنواره
سوم اندیشیدید؟
پرونده ویژه
lپس از پای��ان جش��نواره دوم دبیرخان��ه دائمی
جشنواره تشکیل شد .در یک سالی که میان جشنواره دوم
و سوم بود این فرصت را داشتیم که جلساتی را برگزار کنیم
و سرفصل های مختلف جشنواره را مورد بررسی قرار دهیم.
ارتباطات خوبی هم با برگزیدگان جشنواره دوم برقرار کردیم
و جلسات هم اندیشی نیز برگزار ش��د و ایده ها و طرح هایی
که موجود بود را مورد تحلیل و بررس��ی قرار دادیم ،ضمن
اینکه فرصت اکران مردم ی فیلم ها هم فضای خوبی را به ما
ب رای مشارکت م ی داد.
بیش از 150اکران مردمی در یک س��ال اخیر وجود
داش��ت که فضای خوبی را ب رای ما مهیا کرد .ضمن اینکه
پس از برگزاری جش��نواره دوم بخش��ی از بدنه سینمایی و
فیلمس��ازان اعتمادی به جش��نواره کردند که اثار مناسبی
را به وجود اورد.
عالوه بر این تبلیغات فقط در ته ران معطوف نشد و
با امکانات مردم ی که در فضای مجازی به وجود امده بود به
صورت خودجوش در شهرستان ها هم جشنواره عمار تبلیغ
ش��د ،به صورتی که ما با ارتباطاتی که کسب کرده بودیم،
پوسترها و عالئم فراخوان جشنواره را در شهرستان ها توزیع
کردیم .شاید به همین دلیل در جشنواره سوم نیز باتوجه به
فضای تبلیغی که در ش��هرهای دیگر به وجود امد امکان
عادالنه ای ب رای مشارکت شهرستان ها هم گرفته شد .شاید
به همین دلیل اس��ت که ما در جشنواره سوم م ی بینیم که
تعداد اثار از شهرستان ها مناسب و خوب است.
یک�ی از ویژگ ی های جش�نواره عم�ار اکران های
مردم�ی اس�ت .ای�ن اکران ه�ای مردم ی چ�ه
ویژگ ی هایی دارد؟
مثلث شماره 157
منتظر فضای رسمی نمی مانیم
3
گفت وگوی مثلث با دبیر اجرایی جشنواره عمار
جشنواره سوم عمار در حالی برگزار می شود که نسبت به دو دوره گذش�ته در شرایط بهتری از نظر
حجم اثار و کیفیت فیلم ها قرار دارد .حامد بامروتنژاد ،مسئول دبیرخانه فیلم مردمی عمار و دبیر اجرایی ان
در گفت وگو با مثلث به انچه در جشنواره سوم می گذرد اشاره می کند و می گوید که از نظر محتوایی جشنواره
به جایی رسیده که حتی بدنه رسمی سینما نیز نمی تواند از ان بگذرد.
ایران زمین
نگاهی به تاریخ پرفراز و نشیب ای ران زمین و
مفاخر این دیار از ابتدای شکل گیری تا دوره صفویه
علی دالوری :تهی ه کننده
یزاده
کارگردان :احسان توسل
وقتی نقاب ها کنار م ی رود
اوباما در کاخ سفید نشسته و مشغول تماشای
تصاویری از بحرین است که ناگهان...
س
طرح و اجرا :ی
مجری طرح :دفتر مطالعات جبه ه
68
حاج علی اکرام
حکایت زندگ��ی پ ر فراز و نش��یب و مبارزات
سیاسی و مذهبی حاج علی اکرام از فعاالن شیع ه در
جمهوری اذربایجان است.
تهی ه کننده :مهدی نعلبندی
ی
کارگردان :مهدی نعلبند
تدوین :ایوب باغبان
ی
تصوی ر برداری :مهدی نعلبند
مجری طرح :دفتر مطالعات جبهه فرهنگی
انقالب اسالمی
lببینی��د ،خ��ود جش��نواره عم��ار از درون یک
اسی ب شناس��ی س��ینمای ای ران بیرون امده ک��ه یکی از
اس��ی ب های س��ینمای ای ران بحث حلقه توزیع و موضوع
مخاط��ب اس��ت .مخاط��ب حرف��ه ای و خ��اص وقت��ی
پرفروش ترین فیل��م را م ی بیند چیزی ح��دود دو میلیون
نفر است .به هر حال اینها ذائقه سینما را به وجود م ی اورند.
در چنین فضایی است که سینما جهت دهی م ی شود.
به هر حال ش��اید در چنین فضایی دغدغه های مردم فیلم
نشود .ما در واقع با اکران های مردمی سعی داریم که حلقه
توزیع فیلم های انقالب را مرمت کنیم.
این یک س��ابقه ش��یرین در اوائل انقالب دارد که در
مساجد و پایگاه های بسیج ولو با امکانات همان موقع فیلم
به نمایش در م ی اوردند .ما هم سعی کردیم با به روز رسانی
ان شیوه دعوت کنیم از کسانی که مایل هستند در شهر یا
روستای خود فیلم به نمایش دراورند .هر کسی هم به اندازه
نوجوان شروشیطانی که تصادفی با مسجد
اشنا م ی شود و عاشق مکبری و میکروفن م ی شود...
تهی ه کنن��ده :کام��ران مجی��دی – مجی��د
اسماعیلی
نویس��نده و کارگ��ردان :مجی��د
ی
اسماعیل
نزاده
تدوین :سجاد پهلوا
صدابرداری :مجید هاشم ی پور
موسیقی :مسعود سخاوت دوست
سهم و بضاعت خودش درگیر این ماجرا م ی شود.
در واقع با امکانات خودشان نمایش فیلم م ی گذارند.
تنها کار ما این اس��ت که به انها فیل��م بدهیم ،انها هم ان
را نمایش بدهند .این یک پتانس��یل خودجوش اس��ت که
نیازی به هماهنگی با نهادهای رس��می ن��دارد .البته ما با
نهادهای رسمی قهر نم ی کنیم بلکه منتظر فضای رسمی
نم ی مانیم.
کار را متوقف نم ی کنی��م تا انها بیاین��د .یکی دیگر
از کارهایی ک��ه در اکران های مردمی ش��د این ب��ود که از
کسانی که در خانه یا دانشگاه ،مس��اجد و مراکز فرهنگی
فیل��م را نمای��ش م ی دهند
م ی خواهیم ک��ه هنرمندی،
ش��اعری ،متفک��ری که در
شهرشان با انقالب همراهی
دارد ،در مورد ان س��خنرانی
کند .این خودش ایجاد یک
جبه��ه فرهنگی ی��ا حلقه
مطالعات��ی در درون محل
سکونت خود است .در واقع
یک جور بوم ی س��ازی هم
هس��ت .یک پاتوقی برای
بچه های انقالب که بیایند
فیل��م ببینند ،ح��رف بزنند،
فکر کنند.
انقالب سنگ
این انیمیش��ن به انتفاضه مردم فلس��طین
م ی پردازد ...
تهیه کننده :حسن بهادری
نویسنده و کارگردان :محسن مرادی
انیماتور :حسن بهادری
ط راح شخصیت :حسن بهادری
تدوین و صداگذاری :حسن بهادری
کانون فرهنگی مذهبی عصر انتظار
lبله ،ما امس��ال س��ه اث��ر داریم ک��ه بچه های
اکران های مردم ی در شهرستان ها به جشنواره ارائه داده اند.
این نش��ان م ی دهد که خود اکران های مردم ی در واقع یک
اعتماد به نفس��ی ب��ه انها داده ک��ه بیاین��د کار کنند و در
مسابقه ای شرکت کنند.
در واق��ع جش��نواره
عمار محل بروز نواوری ها
و ابداع��ات و کاره��ای
بچه های انقالب است .این
اتفاق خیلی کم رخ م ی دهد.
البته کاس��ت ی هایی وجود
دارد .به هر حال کسانی که
در جش��نواره عمار حضور
دارن��د جوان هس��تند و در
حال ازمون و خطا.
ش�ما گفتی�د ک�ه در
جش�نواره عم�ار منتظر
رس�می
نهاده�ای
نم ی مانی�د ،ای�ن یعنی
چه؟
lس��ال گذش��ته
برگ��زاری جش��نواره دوم
حقیقتی را اش��کار کرد که
در واق��ع بخش��ی از بدنه
س��ینما پرس��ش هایی را
درباره عمار اغاز کردند.
به ه ر ح��ال عم��ار
جشنواره ای با مشخصات
و ویژگ ی ه��ای منحص��ر
به فرد است .ش��اید برخی
در فهم ماهیت جش��نواره
مش��کل داشته باش��ند اما
موض��وع اینجاس��ت ک��ه
جش��نواره عمار امروز جای خ��ود را در س��ینمای ای ران باز
کرده اس��ت .البته ما نیازی به تایید نهادهای رسمی نداریم
چرا که ب��ا ارمان و اعتق��ادات و پش��توانه های خود حرکت
م ی کنیم.
به هر حال بدنه رسمی سینما خواه و ناخواه جشنواره
را قبول م ی کند چرا که اثاری که در جشنواره حضور دارد این
قابلیت فنی و محتوایی و تکنیکی را دارد که مورد توجه قرار
بگیرد .البته برخی از کس��انی هم که در جش��نواره حضور
دارند ،در جریان سینمای کشور هم کار م ی کنندg .
بی قرارگاه مهراباد
تحصن دانش��جویان عدالت خواه در س��ال
1387هجری شمسی در پی حمله اسرائیل به غزه
در فرودگاه مهراباد ای ران...
تهی ه کننده :محمد صالح مفتا ح
کارگردان :محمد حسین خوش بیان
ن
تدوین :محمد حسین خوش بیا
تصوی ر ب��رداری :حس��ین براتی -محس��ن
اس�لام زاده – محمد حس��ین خ��وش بی��ان -
ی
احمد طاهری -یحیی رضای
سونامی دیجیتالی
نگاه ی است به اس��تفاده دولت ها از رسانه ها
در اعمال سیاست هایشان از اغاز جنگ دوم جهانی
تا زمان اغاز رسمی جنگ نرم و رسیدن دیپلماسی
رسانه ای به پیچیده ترین زمان خود.
تهی ه کننده :روح اهلل رفیعی
کارگردان :روح اهلل رفیعی
تدوین :روح اهلل رفیعی -محمد رفیعی
صدابرداری :احسان مهدی
موسیقی :محمد کرازاد
محقق :روح اهلل رفیعی – فرهاد عباسی
نویسنده :فرهاد عباسی
مجری طرح :گروه فرهنگی رسانه ثائر
پرونده ویژه
lامس��ال واقعا ما
غافلگیر شدیم .در روزهایی
که ب��ه افتتاحی��ه مانده بود
هم کسانی زنگ م ی زدند و
م ی گفتند م ی توانیم فیلم به جشنواره بدهیم؟ بیش از 900
اثر به جشنواره ارسال شد.
حجم باالیی از کار رس��ید که شاید بازبینی ،بررسی و
انتخاب انها کار سنگینی را م ی طلبید .حاال چه از نظر کمی
و چه از نظر کیفی جش��نواره سوم س��طح باالیی دارد .من
م ی توانم در جش��نواره عمار به دوستان این توصیه را بکنم
که مثال هفت ،هش��ت کار خوب وجود دارد که قابل دیدن
است و کسانی بیایند انها را ببینند شاید خوششان بیاید.
سطح کیفی اثار خیلی باال بود .یک اعتماد به نفسی
یعنی بچ ه هایی که در شهرش�ان اکران مردمی
کردند ،فیلم هم ساخته اند؟
مثلث شماره 157
امسال چه تفاوتی با
سال پیش در نحوه
انتخ�اب فیل م ه�ا
داری�د .به ه�ر حال
جش�نواره در ح�ال
پوست اندازی است،
یک جور به س�مت
حرف�ه ای ش�دن
م ی رود .این را قبول
دارید؟
میان بچه ها وج��ود دارد .نکته جالب اینکه ما امس��ال در
جشنواره سوم سه اثر داریم که توسط مسئوالن اکران های
مردم ی در شهرستان ها به جشنواره داده شده است.
کریم
«کریم» روایت ی اس��ت از حال و روز تونس و
ت محوری
مردمانش ،قبل و بعد از انقالب .شخصی
فیلم جوانی مدرن و به روز به اس��م کریم است که
مخاطب با ش��نیدن داس��تان زندگ ی اش و گوش
دادن به صحب ت هایش عالوه بر اینکه به ش��رایط
اجتماعی و خفقان دوران حاک��م دیکتاتور تونس
بن علی پی م ی برد ،به مفاهی��م عمی ق تری مثل
اعتقاد کامل حتی جوانان با ظاهر مدرن به اسالم
دست خواهد یافت« .کریم» یک مستند جذاب و
کامال حرفه ای است که قطعا هر بیننده ای را راضی
خواهد کرد.
تهی ه کننده :مرکز گسترش سینمای مستند
تجربی
کارگردان :محسن برمهانی
تدوین :سعید محسن یوسفی -امیر نصیری
تصوی ر ب��ردار :محس��ن برمهان��ی -حمید
سرگزی
موسیقی :احسان یادگانه
بیداری اسالمی(مستند)
خالصه داستان :حکایت سفر گروهی متشکل
از 15کشور اس��یایی که از هند اغاز و به پاکستان،
ای ران ،ترکیه ،س��وریه ،مص��ر و در نهای��ت به غزه
م ی رسند تا هم پیام مظلومیت مردم غزه منتقل و
هم کمک های اهالی این کشورهای اسیایی به این
منطقه محاصره شده برسد.
تهیه کننده :سعی د سلیم غفوری
کارگردان :سعید فرجی
تدوین :وحید فرجی
تصوی ر ب��رداری :س��عید فرج��ی -کوئ��ی
ساکاگوچی – حسین کاظم ی – روح اهلل رفیعی
موسیقی :وحید فرجی (انتخاب موسیقی)
صداگ��ذاری :مه��رداد جلوخان��ی – مهدی
جمشیدی
دستیار کارگردان :سی د مصطفی اهنگره ا
گوینده متن :الهام جعف ر نژاد
مجری طرح :موسسه فرهنگی میثاق
69
ورزش
پایان بن همام
ورزش
مثلث شماره 157
پایان بن همام
اعتراض سازمان شفافیت بین المللی به محرومیت رئیس سابق AFC
1
محمد بن همام ،رئیس سابق کنفدراسیون فوتبال اسیا
ب رای همیشه با دنیای فوتبال خداحافظی کرد؛ این اتفاق در
حالی رخ داد که طبق اعالم فیفا ،او با محرومیتی مادام العمر
مواجه شده است .رئیس سابق قطری کنفدراسیون فوتبال
اسیا در سال 2011نامزد ریاست فیفا بود ولی بعد از رو شدن
پرونده های دست داشتن او در فساد ،محرومی ت هایی ب رای
او درنظر گرفته شد.
پرونده او در ماه جوالی س��ال 2012به دادگاه داوری در
ورزش برده شد و در همین راستا بن همام 63ساله به خاطر
70
تخلفات مالی از ادامه همکاری با کنفدراسیون فوتبال اسیا
منع شد و بعد از ان هم محرومیت دیگری از سوی فیفا ب رای
او درنظر گرفته شد .پیش از این شنیده م ی شد که تحقیقات
درمورد فس��اد مالی بن همام در طول دورانی که او ب رای در
دست گرفتن ریاست فیفا تالش م ی کرد ،دیگر مورد بررسی
قرار نخواه��د گرفت ،ول��ی االن او تصمیم گرفت��ه تا ب رای
همیشه با فعالی ت هایش در دنیای فوتبال خداحافظی کند که
البته در همین زمان هم محرومیتی مادام العمر ب رای او اعالم
شده .در بیانیه منتشره از سوی بن همام م ی خوانیم« :اقای
بن همام ،عضو کمیته اجرایی فیفا و رئیس کنفدراس��یون
فوتبال اسیا از تمام پس ت هایش در دنیای فوتبال کناره گیری
م ی کن��د و هرگز در دنی��ای فوتبال و س��ازمان های مرتبط
به فعالیت نخواهد پرداخت .این خبر درپی نامه اس��تعفای
اقای بن همام که در تاریخ 15دسامبرس��ال 2012ب رای فیفا
و کنفدراسیون فوتبال اسیا ارسال شده ،اعالم م ی گردد».
همچنین اعالم شده« :با بررسی قوانین و کدهای جدید
اخالقی فیفا ،مسئوالن کمیته فیفا درنظر گرفتند تا بن همام
ب رای همیشه از شرکت در هرگونه فعالیت مرتبط با فوتبال
واکنش سازمان ش�فافیت بی ن الملل به محرومیت
بن همام
ورزش
نح��وه اداره فیفا ،یک��ی از موضوعات مورد بررس��ی
نشست اخیر شورای اروپا بود .این ش��ورا که دفتر اصلی ان
در استراسبورگ است با ۴۷عضو وظیفه ترویج حقوق بشر
و دموکراسی را ب ر عهده دارد .در این نشست ،اعضای شورای
اروپا به محرومی��ت مادام العمر بن همام اعت��راض کردند و
نوع برخورد فیفا با بن هم��ام را یکی از مصادیق تصمیمات
غیردموکراتیک فیفا قلمداد کردند« .س��یلویا ش��نک» از
سازمان شفافیت بی ن الملل؛ محرومیت مادام العمر بن همام،
عضو سابق کمیته اجرایی فیفا و رئیس سابق کنفدراسیون
فوتبال اسیا را به جرم «تضاد منافع» ب ی تناسب خواند و گفت
تضاد منافع در ابعاد مختلفی در فیفا جریان دارد.
ش��نک افزود« :افرادی از فیفا به دلیل فساد محروم و
متهم ش��دند ،دو نفر از اعضای کمیته اجرایی که ب رای اعطا
کردن میزبانی جام جهان��ی ۲۰۱۸و ۲۰۲۲اماده گرفتن پول
بودند ،ب رای دو یا سه سال محروم شدند ».او در ادامه با اشاره
به محرومیت بن همام گفت« :حاال ب��رای تضاد منافع و نه
فس��اد ،یکی از این اعضا تا اخر عمر از فعالی ت های مربوط
به فوتبال محروم شده است ،وقتی شما این جرائم را با هم
مقایسه م ی کنید ،این مساله کمی شگفت اور است.
انتقاد نهادهای وابس��ته ب��ه اتحادیه اروپا از س��اختار
و تصمیم��ات فیفا ،به خوبی نش��ان م ی ده��د که ضرورت
دموکراتی ک سازی فیفا ،به تدریج ابعاد جدید و مهمتری پیدا
م ی کند و این موض��وع ،از بحثی در رس��انه ها ،به بحثی در
نهادهای تصمیم ساز بدل م ی شود.
سیلویا شنک در انتقاداتش از فیفا گفت« :من فقط این
نکته را یاداوری م ی کنمکه فیفا پارسال حق پخش تلویزیونی
در بخشی از قاره اسیا را در اختیار شرکت اینف رانت گذاشتکه
مدیرعامل این شرکت فلیپ بالتر ،ب رادرزاده سپ بالتر است،
این یعنی تضاد منافع عظیم .جهان امروز در حال پیشروی
به س��وی دموکراتیک شدن اس��ت .کش��ورها و نهادهای
غیردموکراتیک ،دموکراتیک م ی شوند و کشورها و نهادهای
دموکراتیک ،دموکراتی ک تر!»
این مقام مس��ئول ادامه داد« :فیفا ه��م از این قاعده
نم ی تواند مستثنی باشد .این سازمان بزرگ ،اگرچه در میان
نهادهای ورزش��ی دنیا ،کارایی باالی��ی دارد ،ولی نم ی تواند
کارای��ی اقتدارگرایانه خود را بهانه ای ب رای س��ر ب��از زدن از
اصالحات دموکراتیک کند ».سیلویا شنک خاط ر نشان کرد:
«ساختارهای دموکراتیک قابلیت اصالحی بیشتری نسبت
به ساختارهای اقتدارگرایانه دارند و اگر ساختار موجود فیفا به
همین شکل حفظ شود ،باید منتظر باشیم تا روزی فسادهای
درونی فیفا ،کار دست این سازمان بزرگ بدهد.
از سوی دیگر ،فیفا متعلق به هیچ شخصی نیست .فیفا
متولی فوتبال جهان است .بالتر و اط رافیانش نم ی توانند با
اقتدا به سنت اقتدارگرایان ه هاوه النژ ،مهمترین نهاد فوتبالی
جهان را در وضعیتی نه چندان دموکراتیک نگه دارند تا منافع
عموم ی ش��ان لطمه ای نخورد .رمز مان��دگاری فیفا نیز در
همسویی با روند عمومی دموکراتیک شدن در جهان امروز
است .انصاف و عدالت در هیچ مجموعه غیردموکراتیکی ،در
حد و اندازه عقل و طاقت بشر معاصر ،رعایت نم ی شود .فیفا
تافته جدابافته نیس��ت .با اقتدارگرایی بر فیفا همان م ی رود
که در سی سال گذش��ته ،بر حکومت های اقتدارگرای دنیا
رفته استg ».
مثلث شماره 157
محروم باش��د .این محرومی��ت مادام العم��ر نتیجه اخرین
گزارش مایکل جی گارس��یا ،رئیس کمیته بررسی کدهای
اخالقی فیفا اس��ت ».بن همام در طول س��ال های 2002تا
2011ریاست کنفدراسیون فوتبال اسیا را در دست داشت و
بارها با سپ بالتر ،رئیس کنونی فیفا همکاری هایی داشت.
در انتخابات فیفا در سال 2011بود که او تصمیم گرفت همراه
با بالتر نامزد ایفای این پست ش��ود و درهمان زمان بود که
پرونده های فساد مالی او رو شد .ماجرا از انجایی شروع شد
که 9تن از 24عضو اتحادیه فوتبال کاراییب که در نشستی
در ماه مه در ترینیداد ش��رکت کرده بودند ،نزد لوییس فریه،
مدیر سابق اف ب ی ای اعتراف کردند که مبلغ 40هزار دالر از
طرف بن همام به انها پیشنهاد شده و دریافت کرده اند.
این گزارش که ماموران سابق اف ب ی ای ان را گرداوری
کردند ،ب رای بن همام ارسال ش��د و فیفا فورا رئیس تعلیقی
کنفدراسیون فوتبال اسیا را به جلسه رسیدگی کمیته اخالقی
احضار کرد .بن همام و دو مقام فوتب��ال کاراییب ،متهم به
دخالت در توطئه رش��وه به مس��ئوالن اجرای��ی در کاراییب
ب رای س��رنگون کردن بالتر ،رئیس فیفا شدند .گزارش های
اولیه کمیته اخالقی فیفا همگی علی��ه بن همام بود .انها
به این نتیجه رسیدند که شواهد قانع کننده ای وجود دارد که
نشان م ی دهد بن همام و جک وارنر ،رئیس وقت کونکاکاف
طرح رش��وه دهی به رای دهن��دگان را ط راحی ک��رده بودند.
البته اتهامات علیه وارنر که بالفاصله اس��تعفا داد ،لغو شد.
واکنش بن همام ام��ا در ابتدا جالب بود .او که م ی دانس��ت
در صورت محکومیت با محرومی��ت مادام العمر در فوتبال
روبه رو خواهد شد ،در گام نخس��ت از اعالم سوابق حساب
بانکی خود و س��ایر جزئیات مالی به تیم تحقیق خودداری
کرد .بن همام که از س��ال 1996عضو کمیت��ه اجرایی و از
سال 2002رئیس کنفدراسیون فوتبال اسیا بوده اعالم کرد
قصد ندارد از س��مت خود در این کنفدراسیون استعفا دهد و
از دوستانش در AFCخواست تا صبور باشند .او در نامه ای
به 46عضو AFCنوشت که موضوع فرجام خواهی خود را
پیگیری م ی کند و از کشورهای اسیا انتظار حمایت دارد .با
وجود امتناع بن همام از امضای نامه استعفا ،نام او از لیست
مس��ئوالن اجرایی AFCدر پایگاه اینترنتی این فدراسیون
حذف ش��د ،اما ادامه بررس��ی ها کار بن همام را سخت کرد،
چه تحقیقات پرده از فساد مالی وی برداشت.تا جایی که در
گزارش کمیته اخالقی فیفا امد « :بن همام وجه نقد هنگفتی
را دست کم غیرمستقیم به منظور جلب حمایت انها در ب رابر
بالتر پیشنهاد کرده است ».این رسوایی یک هفته قبل از
انتخابات فیفا برمال شد و بن همام ،وارنر و کارکنان اتحادیه
فوتبال کاراییب از طرف کمیته اخالقی فیفا به طور موقت از
فعالیت تعلیق شدند ،ه ر چند همه این افراد هرگونه خطاکاری
را رد کرده اند .بن همام سه روز قبل از انتخابات فیفا از رقابت
ب رای ریاست فیفا کنار کش��ید تا بالتر بدون رقیب بماند و
ب رای چهارمین بار به ریاست فیفا برس��د .باالخره رای فیفا
اعالم و بن همام 63ساله ،کاندیدای سابق ریاست فدراسیون
جهانی فوتبال و عضو کمیته اجرایی فیفا و رئیس س��ابق
کنفدراسیون فوتبال اس��یا از تمام ی فعالی ت های فوتبالی
محروم ش��د ،ه ر چند کاس (دادگاه داوری ورزشی) ،بن همام
را از اتهاماتی که فیفا متوجه وی کرده بود ،تبرئه کرد ،با این
حال وی گفت« :ب��رای من رای کاس ،ک��ه باالترین دادگاه
داوری ورزشی است ،کافی است .محرومی ت های فیفا علیه
من بدون توجیه اس��ت .تصمیم اخیر کمیته اخالقی فیفا
نشان داد که طرح انها با وجود صرف ده ها میلیون دالر ب رای
اتهام زدن به من به شکست انجامید .نم ی خواهم زندگ ی ام
این گونه ادام��ه یابد و همواره در پی اثب��ات ب ی گناهی خود
باش��م .م ی خواهم روی زندگ ی ام تمرکز کنم و به خانواده ام
برسم .در هر حال چنانچه اتهامات دیگری علیه من مطرح
شود ،دالیل و مس��تندات خود را ارائه خواهم داد .م ی خواهم
از تمام کسانی که در این مدت از من حمایت کردند ،تشکر
کنم .متاس��فم که زمانی که همه دوس��تان و نزدیکان من
انتظار داشتند من به مبارزه خود ادامه دهم و به سکان هدایت
AFCبرگردم ،استعفای خود را اعالم م ی کنم .از امروز به بعد
م ی خواهم روی اینده ام تمرکز کنم و به ادعاهای پوشالی و
یاوه گوی ی ها نیز توجهی نکنم .ب رای این ورزش جذاب ارزوی
موفقیت م ی کنم .من 40س��ال در فوتبال ب��ا قلب و روح و
عاشقانه خدمت کردم ».فیفا نیز کمی پس از اعالم استعفای
شیخ قطری او را ب رای همیشه از فعالی ت های ورزشی محروم
کرد .در بیانیه رسمی فیفا امده است« :محرومیت بن همام
به خاطر گزارش نهایی بود که مایکل گارسیا ،رئیس کمیته
اخالقی فیفا ارائه داد .به موجب قوانی��ن جدید فیفا کمیته
اخالقی م ی تواند حتی با وجود استعفای یک شخص اتهامات
او را پیگیری کند و در صورت لزوم حکم نهایی را صادر کند.
کمیته اخالقی تصمیم گرفت بن همام را ب رای همیش��ه از
فعالی ت های فوتبال��ی محروم کند ».فیفا پی��ش از این در
ماه ژوئ��ن 2011بن همام را به خاطر دادن رش��وه به اعضای
فدراسیون کونکاکاف از ریاس��ت AFCمحروم کرد و اجازه
شرکت او در انتخابات ریاست فیفا را نداد .شیخ قطری نسبت
به این حکم فیفا اعتراض کرد و ان را ظالمانه دانس��ت .وی
پیش از این از سوی دادگاه عالی داوری ورزشی تبرئه شد ،اما
فیفا این حکم را معتبر ندانست و سرانجام وی را ب رای همیشه
از فعالی ت های ورزشی محروم کرد.
71
ضرر او تمام شد.
رابطه او با بالتر خیلی خوب بود ،چرا یکباره تغییر
جهت داد و این رابطه رو به تیرگی گذاشت؟
lبله ،رابطه بن همام و بالتر بس��یار خوب بود .اما
بن همام از سوی حامیانش تحت فشار بود که باید خیلی زود
به ریاست فیفا می رسید .همین مساله باعث شد بالتر مقابل
بن همام گارد هجومی بگیرد .اگر بن همام عجوالنه تصمیم
نم ی گرفت ،قطعا بالتر ب رای دوره بعدی ریاست فیفا طوری
ب رای بن همام رایزنی م ی کرد که ریاست فیفا را بر عهده بگیرد،
اما تحلیل بن همام این بود که در همین دوره قبلی باید رئیس
فیفا شود .او نم ی خواست چهار سال دیگر صبر کند.
چگونه بای�د درب�اره عملکرد بن هم�ام قضاوت
کنیم؟ او برای فوتبال اسیا منشا چه خدماتی بود و
البته چه ضع ف هایی در کارنام ه اش دیده م ی شود؟
lب رای پاسخ به این سوال به نظرم باید کمی به عقب
برگردیم و از خودمان بپرسیم قبل از بن همام در فوتبال اسیا
چه وضعیتی حاکم بود؟ فوتبال اس��یا در چ��ه درجه ای قرار
داشت و شرایط AFCدر محافل بی ن المللی از چه قرار بود؟
باید ابتدا به خود بن همام و شرایط زندگی خصوص ی اش اشاره
کنم .او وقتی رئیس AFCشد که بسیار ثروتمند بود؛ بناب راین
از امدن به فوتبال به دنبال نفع مالی نب��ود ،بلکه حضور در
عرصه مدیریتی فوتبال ان هم در سطح ریاست کنفدراسیون
فوتبال اسیا ب رای او چالشی جذاب محسوب م ی شد.
یعنی م ی توان گفت دنبال نفع مالی نبود؟
ورزش
lنه تنها به دنبال منافع مالی ب��رای خودش نبود،
بلکه به فوتبال اسیا نفع مالی هم م ی رساند ،یعنی از جیبش
هم خرج م ی کرد .خیلی از کارشناسان هم به همین دلیل او
را تحسین م ی کنند .م ی گویند یکی از فاکتورها ب رای فردی
که م ی خواهد ریاس��ت AFCرا بر عهده بگیرد این است که
به دنبال پول کندن از فوتبال نباشد که البته بن همام نشان
داد این ویژگی مثبت را دارد .بناب راین وقتی چنین فردی رئیس
AFCم ی شود طبیعی است به دنبال مسائل دیگری است .از
این گذشته بن همام AFCرا درست مثل یک خ رابه از روسای
قبلی تحویل گرفت .اگر بخواهم ب رای شما نمونه ای روشن
و دم دستی ذکر کنم باید به دوره ریاست صفای ی فراهانی اشاره
کنم که یک فدراسیون نیمه تعطیل را با انبوهی از اشکاالت
ریز و درش��ت تحویل گرفت ،کارهای بزرگی در فوتبال ای ران
انجام داد و در نهایت وقتی از فدراس��یون فوتبال رفت که دو
میلیارد هم ب رای مدیر بعدی اش به جای گذاش��ت .بن همام
هم همین مدلی بود.
مثلث شماره 157
AFCدر دوره قبل از بن همام چگونه بود؟ در واقع
او چه جور فدراسیونی را تحویل گرفت؟
گفت و گو با حسن غفاری درباره معادالت ریاست در AFC
2
بن همام عجله کرد
دکتر حسن غفاری ،رئیس اس�بق کمیته روابط بین الملل فدراسیون فوتبال و نماینده AFCدر کمیته
اجرایی مسابقات درباره خداحافظی بن همام و ویژگی های او حرف های جالبی را مطرح می کند .او همچنین
در خصوص نامزدهای جانشینی بن همام هم تحلیل جالبی دارد .گفت وگوی اختصاصی مثلث با دکتر غفاری
را می خوانید.
بن هم�ام باالخره از دنیای فوتبال برای همیش�ه
خداحافظی کرد؛ نظرتان درباره او چیست؟
lقبل از اینکه درب��اره خداحافظی او صحبت کنم
باید بگویم که بن همام کارهای بسیار بزرگی در فوتبال اسیا
انجام داد .بن همام ادم عجیبی بود .جاه طلبی خاصی داشت.
وقتی به عمر مدیریتی او در فوتبال ن��گاه م ی کنیم متوجه
72
م ی شویم که هم بن همام و هم حامیان او از جمله امیر قطر
همگی چهره های بودند که جاه طلبی خاصی داش��تند .در
واقع بن همام سیاستمدارانه تا ریاست کنفدراسیون فوتبال
اسیا پیش رفت ،اما درس��ت از زمانی که رسیدن به ریاست
فیفا را در دستورکارش قرار داد س��عی کرد چند پله را یکی و
یک شبه راه صد س��اله را طی کند .خب همین اتفاق هم به
lبن همام یک کنفدراسیون فاسد را تحویل گرفت.
کنفدراس��یونی که همه امورش بر م��دار رابطه م ی چرخید.
پیتر والپان هم همه کاره اش بود .او کنفدراسیونی را تحویل
گرفت که فرسنگ ها دور از قانونمندی اداره م ی شد .همه چیز
بر اس��اس رابطه بود .اگر والپان از ش��ما خوش��ش م ی امد
م ی توانستی همه کار بکنی و حتی داور بازی های تیم ملی
کشورت را تغییر بدهی ،اما اگر از شما خوشش نم ی امد ابدا
نم ی توانستی با شایستگی حق خودت را بگیری .اما از زمانی
که بن همام رئیس AFCشد این شرایط کامال برعکس شد.
ما کنفدراسیونی را م ی دیدیم که ب ر خالف دوره قبلی 98درصد
کارها در ان ب ر اساس قانونمندی انجام م ی شد.
برای این ادعا دلیلی هم دارید؟
یزنم که بدانید حضور
lب رای شما چند مثال ساده م
بن همام چقدر فضا را ع��وض کرد؛ به عن��وان مثال کمیته
مسابقات هیچ ایی ن نامه ای نداشت .مسابقات برگزار م ی شد
ی بی داد م ی کرد .من به عنوان نماینده AFCدر یک
و ب ی نظم
بازی روی صندلی وسط م ی نشس��تم و ناظ ران داوری و بازی
دو طرف من م ی نشستند و بعد در بازی بعدی پیش م ی امد
که ناظر بازی روی صندلی من م ی نشست .مورد بعدی اینکه
هیچ قانونی وجود نداش��ت که تیم میزبان باید کدام طرف
قرار بگیرد .تیم می زبان هم همیشه عالقه مند بود که پشت
کمک داور یک بازی قرار بگیرد تا تیم داوری را تحت تاثیر و
فشار بگذارد ،اما چه کسی م ی توانس��ت این مشکل را حل
کند؟ همیشه دعوا داشتیم .در نهایت قانون ان به این صورت
بخشنامه شد که وقتی ما از جایگاه بازی را نگاه م ی کنیم تیم
می زبان باید حتما سمت چپ قرار بگیرد و همی ن طور در مورد
صندل ی ها همه چیز روشن شد مبن ی بر اینکه ناظر بازی باید
روی صندلی وسط بنشیند .اینها نمونه های کوچکی است از
کارهای بزرگی ک��ه در دوره مدیریتی بن همام رخ داد .همین
جزئیات است که یک سیستم را پیش م ی برد؛ در واقع اهنگ
ضابطه مندی در دوره ریاست بن همام بود که شکل و سرعت
خاصی به خود گرفت.
راه اندازی لیگ قهرمانان هم کار بن همام بود؟
نقش را حتما باید یک مدیر با نفوذ و کاربلد ایفا کند .بن همام
در AFCاین نقش را به درستی انجام داد.
شاید ب ه همین دلیل بود که بالتر هم به بن همام
عالقه مند بود ،این طور نیست؟
lدقیقا همی ن طور است .انها یک مدیر واقعی را در
فوتبال اسیا م ی دیدند .فوتبال اسیا صاحب شخصیت تازه ای
ش��ده بود .در دوره های قبل از ریاست بن همام کنفدراسیون
فوتبال اس��یا در کنگره های بی ن المللی اساس��ا جایگاهی
نداشت .رئیس AFCهمیشه جایگاهش پایی ن تر از رئیس
کنفدراسیون فوتبال اروپا بود اما بن همام این بازی را به هم
زد .او قبل از اینکه رئیس AFCبشود مورد احترام بالتر بود.
وقتی پروژه مهم و بی ن المللی گل را به خوبی اجرا کرد ،بالتر
فردی را م ی دید که همه ویژگ ی های خاص مدیریتی را در خود
lبه مورد خوبی اشاره کردید .او از متخصصان کمک
گرفت و جام باشگاه های اسیا را به طور حرفه ای راه اندازی کرد.
به همین منظور از سوزوکی ،چهره صاحب فکر و نفوذ فوتبال
ژاپن به خوبی بهره برد.
مثلث شماره 157
به نظر شما در انتخابات ریاست AFCچه کسی
برنده خواهد شد؟
الب ی ها از چه زمانی اغاز خواهد شد؟
lالب ی ها اغاز ش��ده است .درس��ت از لحظه ای که
بن همام اب پاکی را روی دست همه ریخت و ب رای همیشه از
دنیای فوتبال خداحافظی کرد ،این سه نفر وارد البی و رایزنی
شده اند که ارا را به نفع خودشان سازماندهی کنند.
ی لونگ ،سرپرست موقت AFC
در حال حاضر ج
شباهتی به بن همام دارد؟
lقطعا منشا اتفاقات خوبی ش��د .قبل از بن همام
وضعیت مالی AFCخیلی خ راب بود .کنفدراسیون فوتبال
اسیا درامدزایی بس��یار حقی رانه ای داشت ،اما بن همام درامد
را باال برد .با شرکت های بزرگ تجاری وارد معامله شد .بهتر
است با یک مثال نقش بن همام در این مورد را توضیح دهم؛
در حال حاضر اگر صدا و سیما باید مبلغی حدود 100میلیارد
به فوتبال بدهد ،تنه��ا 14 ،13میلی��ارد م ی دهد که پول 10
ستاره لیگ ما هم نیست .فدراس��یون هم تا حاال نتوانسته
حق خودش را بگیرد .صد او سیما هم بنا به دالیلی حق واقعی
فوتبال را نم ی دهد .تصور کنید مدیری بیاید و صدا و سیما را
مجبور کند که حداقل 50میلیارد پول به فوتبال بدهد .این
lبله ،ج��ی لونگ از چی��ن فردی اس��ت که مدیر
توانمندی است .حاال هم به عنوان سرپرست موقت AFCدر
حال کسب تجربه است .تجربه های مدیریتی خوبی دارد .در
کمیته المپیک چین هم خیلی فعال بوده و م ی تواند از نظر
اداری به AFCکمک کند ،اما باتوجه به ضعف جسمانی که
دارد بعید م ی دانم پویایی بن همام را داشته باشد .چون بیماری
دارد و نم ی تواند خیلی در جلس��ات مختل��ف AFCحضور
فیزیکی داشته باشد .شیخ سلمان مدیر قوی است ،اما دافعه
کمی دارد .ب رایش «نه» گفتن س��خت اس��ت و همین یک
ویژگی منفی بزرگ ب رایش محسوب م ی شود .به نظرم ب رای
رئیس شدن در AFCبیش از حد مه ربان است ،در این صورت
او نم ی تواند با تخلفات انطور که باید روبه رو شود و مشکالت
را حل کند .یوسف سرکال هم یک چهره فوتبالی است ،اما
با شناختی که از او دارم بعید م ی دانم حوصله سفرهای متعدد
به عنوان رئیس AFCرا داشته باشد.
lدعوا میان شرق و غرب اسیاست .اگر از بین شیخ
سلمان و یوسف سرکال یکی به نفع دیگری کنار بکشد ،شک
نکنید که رئیس بعدی AFCهم از غرب اسیا خواهد بود و
اگر این اتفاق رخ ندهد و هر س��ه نف��ر بخواهند در انتخابات
شرکت کنند ،اطمینان دارم که ارای غرب اسیا میان سلمان
و سرکال شکسته م ی شود و جی لونگ از شرق اسیا رئیس
بعدی AFCم ی شود.
lدقیقا همی ن طور است .او در همه جلسات حضور
داشت .در AFCب رای فردی که م ی خواهد رئیس شود ،حضور
مداوم فیزیکی یک ویژگی مثبت به حساب م ی اید .بن همام
این ویژگی را داشت .در همه جلس��ات حضور پیدا م ی کرد،
حتی ترتیبی داده بود که جزئ ی ترین کارها هم در صورت نبود
او ضمانت اجرایی پی دا نکند که این مورد البته جزو نقاط ضعف
او هم به حساب م ی امد.
بن هم�ام از لح�اظ مالی ای�ا منش�ا خدماتی در
فوتبال اسیا شد یا خیر؟
lس��ه نفر در حال حاضر تالش م ی کنن��د که در
انتخابات این��ده رئیس AFCش��وند؛ جی لون��گ از چین،
شیخ س��لمان از بحرین و یوس��ف س��رکال از امارات .البته
هیچ کدام از اینها همه ویژگ ی های بن همام را یکجا در خود
ندارند.
ورزش
شیخ سلمان
خود بن همام هم گویا عالقه خاصی داشته که در
همه جلسات شرکت کند ،این طور نیست؟
lهیچ شباهتی به بن همام ندارد .الاقل در همین
موردی که االن مطرح کردم یعنی حضور فیزیکی باید بگویم
که جی لونگ حتی به ان��دازه 20درصد بن همام هم حضور
فیزیکی ندارد و بیشتر در چین به سر م ی برد تا در مالزی.
راستی چه کس�انی قرار اس�ت جای بن همام را
بگیرند؟ نامزدهای ریاس�ت AFCچ�ه گزینه های
هستند؟
درباره این گزینه ها صحبت م ی کنید؟
کارهای ساختاری بن همام هم در نوع خود جالب
توجه بوده درست است؟
AFC lیک ساختمان نیمه مخروبه بود که وقتی
واردش م ی شدی م ی توانستی به همه اتاق ها سرک بکشی.
م ی توانستی همه طبقات را با خیال راحت ببینی و با ه ر کس
که دلت م ی خواهد بنش��ینی و صحبت کنی .همین مساله
مشکالتی را به وجود اورده بود .در چنین فضایی فساد اداری
ایجاد م ی شود .حیطه اختیارات به هم م ی ریزد و اساسا شما
دیگر در چنین ساختمانی نم ی توانید سیستم داشته باشید.
بن همام در همان سال نخست ریاست خود یک ساختمان
ش��یک و بزرگ را به وجود اورد که به عنوان مثال اگر قرار بود
درباره مس��ابقات حرف بزنیم و جلس ه ای داشته باشیم هرگز
نم ی توانستیم وارد طبقات بشویم .مستقیما به طبقه همکف
راهنمایی م ی شدیم تا جلسه شروع شود .این طوری همه چیز
سر جای خودش قرار م ی گرفت.
صرف مذاکره با کمپان ی های بزرگ تجاری شود تا هماهنگی
ب رای نامگذاری یک ورزش��گاه .در این صورت است که وقت
بن همام ساعتی هزار دالر م ی ارزد و اگر به همین منوال پیش
برود ،وقت او ساعتی 10دالر خواهد بود .باید بگویم او در این
مورد اصال خوب نبود و حتی اگر رئیس فیفا هم م ی شد با این
منش و شیوه دچار مشکل م ی شد.
یوسف سرکال
دارد و ب ی محابا پیشروی م ی کند.
اساسا بالتر مجبور بود به چنین فردی احترام بگذارد،
یعنی نم ی توانست او را نادیده بگیرد ،اما خب بن همام در مورد
هدف بزرگش یعنی رس��یدن به ریاست فیفا کمی عجوالنه
تصمیم گرفت و ب ر خالف ایین مدیریت ی اش در اس��یا یعنی
ضابطه مندی این بار رابط��ه و راه غی ر قانونی را انتخاب کرد و
ناکام ماند .با این حال اطمینان دارم که فوتبال اسیا از رفتن
بن همام زیان می بیند.
نقطه ضعف بن همام چه بود؟
lش��یوه مدیریت��ی اش جه��ان س��ومی ب��ود .در
جزئ ی ترین مس��ائل دخالت م ی کرد که این به نظرم در شان
رئیس AFCنبود .حتی در جلس��ه ای در AFCهم گفتم و
تاکید کردم که وقت رئیس کنفدراس��یون فوتبال اسیا باید
ایا ما م ی توانیم نقش مهم�ی در انتخابات اینده
داشته باشیم؟
lخیر ،چون م��ا تنهاییم .در هیات رئیس��ه اجرایی
AFCکرسی نداریم و از این گذشته در هیچ تیمی قرار نداریم.
در حال حاضر کشورهای غرب اسیا به دسته های مختلفی
تقسیم ش��ده اند که این ائتالف ب رای شان استفاده هایی هم
دارد ،اما ما در هیچ دسته یا ائتالفی نیس��تیم .هر سه نامزد
ریاست AFCهم این موضوع را م ی دانند.
ما یک رای بیش��تر نیس��تیم ،در حالی که در دوره ای
رای ما تنها ی��ک رای نبود ،بلکه ما لیدر یک دس��ته بودیم.
م ی توانس��تیم ارا را هدایت کنیم و الب ی های موثری داشته
باشیم .به سوریه دیکته م ی کردیم که به چه کسی رای بدهد
و تنها در قبال این رای یک بازی دوستانه به انها م ی دادیم ،اما
حاال کمتر کشوری حاضر م ی شود با ما بازی دوستانه برگزار
کند .به لطف اقای سعی دلو کرسی AFCرا هم از دست دادیم؛
کرسی مهمی که ب رای اینکه نصیب فوتبال ای ران شود ،خیلی
زحمت بردg .
73
گفت وگو با بهداد سلیمی درباره انتخابات بهترین وزنه بردار دنیا
این عنوان برایم سودی ندارد
3
بهداد سلیم ی وزنه بردار ایرانی دسته فوق سنگین و دارنده
رکورد یکضرب جهان در این وزن با ۲۱۴کیلوگرم است.
سلیمی در سال ۲۰۱۰قهرمان وزنه برداری دسته +۱۰۵کیلو
جهان شد و دومین وزنه بردار ایرانی ،پس از حسین رضازاده
شد که مدال طالی فوق سنگین را به دست م ی اورد .بهداد
سلیم ی در رقابت های وزنه برداری اسیا در تانگ لینگ چین
در وزن فوق سنگین با مجموع ۴۵۸کیل و گرم قوی ترین مرد
اسیا شد .وی موفق شد در حرکت یکضرب دسته فوق سنگین
رقابت های جهانی وزنه برداری در فرانسه ،با باال بردن وزنه
۲۱۴کیلوگرمی رکورد جهانی این رشته را به نام خود ثبت کند
و رکورد حسین رضازاده را بشکند .او پس از کسب سهمیه
المپیک تابستانی لندن در حرکت یکضرب بعد از وزنه بردار
روس در جایگاه دوم قرار گرفت .در دو ضرب نیز با ۴۵۵
کیلوگرم مدال طالی المپیک را گرفت؛ اما نتوانست رکورد
جهان -که با ۲۶۳کیل و گرم هنوز در دستان حسین رضازاده
است -را بزند و بدون هیچ رکوردی به کار خود پایان داد .نامزد
شدن بهداد سلیم ی در انتخابات بهترین وزنه بردار دنیا بهانه
خوبی برای گفت وگو با این قهرمان المپیکی شد .گفت وگوی
مثلث با بهداد سلیمی را م ی خوانید:
ورزش
اقای س�لیمی! انتخابات بهترین وزنه بردار سال
دنیا به صورت نظرسنجی اغاز شده است.
مثلث شماره 157
lبله ،هر سال فدراس��یون بی ن المللی وزنه برداری
این انتخاب��ات را برگزار م ی کند و خوش��بختانه من هم در
لیست نامزدها حضور دارم.
معیار قرار گرفتن در این انتخابات چیست؟
lعملکرد وزنه بردار بررسی م ی شود ،اما مهم ترین
فاکتوری که باعث شده نام من در لیست نامزدها قرار بگیرد
مدال طالیی است که در المپیک لندن به دست اوردم.
شما سال گذشته هم نامزد بودید ،اما نتوانستید
عنوان بهترین وزنه بردار سال جهان را از ان خود
کنید ،چرا؟
lم�لاک در این انتخاب��ات رایی اس��ت که مردم
م ی دهند .س��ال گذش��ته تبلیغات به خوبی انجام نش��د.
اطالع رسانی در مورد این انتخابات خیلی ضعیف بود .مردم
عزیز هم بالطبع در جریان نبودند و من نتوانستم این عنوان
را به دست بیاورم؛ ه ر چند نام من دوسال پیش هم در لیست
بهترین ها بود و توانستم موفق شوم .علت ان هم تبلیغات
خوبی بود که انجام شد .واقعا رس��انه ها و مردم سنگ تمام
گذاشتند .به طور کلی م ی خواهم بگویم این رسانه ها و مردم
هس��تند که در این انتخابات ب رای وزنه برداران ش��انس به
دست اوردن این عنوان را کم یا زیاد م ی کنند.
چرا تبلیغات سال گذشته ضعیف بود؟
lاین موضوع خیلی مهم نیس��ت .من انتظاری از
کسی ندارم .بعضی رسانه ها واقعا من را اذیت کرده اند .حاال
کمک کردن در چنین مواردی پیشکش ،اما کمترین توقع
من این است که ال اقل ارامش را از من نگیرند.
بیشتر توضیح م ی دهی؟
lخیل��ی حرف ها در دلم هس��ت ک��ه نم ی خواهم
درباره اش صحب��ت کنم .هر وقت حرف��ی زدم یا گالیه ای
کردم ،متاس��فانه برداش��ت های غلطی از گالیه هایم شده
است .در حساس ترین ش��رایط برخی رس��انه ها شایعاتی
درباره ام مط��رح م ی کردند .از دوپینگ ح��رف م ی زدند و در
این مورد از من س��وال م ی کردند .توجی ه ش��ان هم این بود
74
که ما شایعات را با ش��ما در میان م ی گذاریم که شما درباره
صحت ان حرف بزنید ،در صورتی که حرف زدن درباره چنین
شایعاتی در استانه المپیک واقعا تمرکز هر ورزشکاری را به
هم م ی ریخت.
عنوان باال ببرد .انها همیشه به من لطف داشته اند و تحت
هیچ شرایطی احساس تنهایی نم ی کنم.
lخی��ر ،فعال خدا را ش��کر ش��رایط خوب اس��ت.
فدراس��یون هم در حد توان انچ��ه مورد نی��از کادرفنی و
وزنه برداران بوده براورده کرده و کمبود خاصی نداریم.
lواقعا دوست ندارم حاش��ی ه ای ایجاد شود ،مثال
اینکه من مصدوم بودم و برخی دوستان مصدومیت من را با
شایعاتی که درباره وضع رضازاده قبل از المپیک پکن مطرح
شده بود مقایسه م ی کردند .خب این قضاوت ها ازار دهنده
بود .البته من همان موقع هم جواب م ی دادم .م ی گفتم من
از این جریان اطالعی ندارم ،ولی تا انج��ا که به من گفتند
حسین رضازاده مصدوم بوده و به همین دلیل هم نتوانسته
در المپیک پکن حاضر شود و خوب نیست چنین شایعاتی
پشت سر بزرگان ورزش ساخته شود ،اما این شایعات همیشه
وجود دارد و برخی رسانه ها فقط ب رای اینکه فروش بیشتری
داشته باش��ند ش��ایعات و دروغ های عجیب و غریبی را به
هم م ی بافند.
lب��رای فدراس��یون وزنه ب��رداری امتی��از خوبی
محسوب م ی شود ،اما ب رای من نه.
lبله ،اقای رض ازاده و دیگر اعضای فدراسیون واقعا
زحمت م ی کش��ند که ش��رایط وزنه برداری ای ران روز به روز
شکل بهتری به خودش بگیرد.
در مورد این دلخوری بیشتر صحبت کن.
البته همه ما م ی دانیم ش�ما در اوج قرار دارید و
اساسا نباید در استانه رقابت های بزرگ با چنین
شایعاتی ذهن شما به هم بریزد.
lاما متاسفانه همه این طور فکر نم ی کنند .من در
اوج جوانی قرار دارم و همه اهالی وزنه برداری از نیروی من
اگاهی دارند و به همین دلیل هم هرگز نیازی به دوپینگ
ندارم.
دلخور هستید؟
lبله ،همی ن طور است.
و معترض هستید؟
lدقیقا به این موضوع اعتراض دارم .البته کس��ی
ش��ک ندارد که فوتب��ال یک��ی از جذاب ترین رش��ته های
ورزشی است ،اما خود من از اینکه فقط گاهی ان هم بنا به
مناسب ت هایی خاص از من سراغی گرفته م ی شود ،دلخور
م ی شوم .بحث من این نیست که ما باید تیتر یک روزنامه ها
باشیم ،بلکه من م ی گویم باید به همه رشته ها بها بدهیم،
به خصوص رش��ته هایی که م ی توانند موفقی ت های بزرگی
ب رای کشورمان به دست اورند.
انتظار بجایی است اقای سلیمی.
lبله ،م��ن وزنه ب��رداری را با هیچ رش��ته دیگری
مقایس��ه نم ی کنم ،اما فک��ر نم ی کنم این انتظ��ار زیادی
باش��د که الاقل درباره ام اخبار دروغ و حرف هایم برعکس
و وارونه منتشر نشود .ب رای ش��ما مثالی م ی زنم؛ در استانه
المپیک بعض ی ها از قول من نوش��تند م��ن در لندن مدال
نخواه��م گرفت .این مطل��ب را طوری رن��گ و لعاب داده
بودند ک��ه ه ر ک��س ان را م ی خواند فکر م ی ک��رد با یک
وطن فروش طرف اس��ت ،در حالی که منظور من این بود
که اگر مصدومیتم برطرف نشود شرایط گرفتن مدال ب رایم
دشوار م ی ش��ود .گفتم« :نم ی توان صد درصد مدال طال را
پی ش بینی کرد .به این دلیل که مس��ابقات المپیک جای
پی ش بینی کردن نیس��ت» اما همین حرف های ساده طور
دیگری منتشر م ی شد .بهتر است بگذریم ،من نم ی خواهم
گالیه کنم.
به نظر شما مشارکت مردم در انتخابات بهترین
وزنه بردار دنیا چطور خواهد بود؟
lشک ندارم که مردم همیش��ه حام ی ما هستند.
دلگرمی ما همین مردم هستند .انها هم به خوبی م ی دانند
که رای شان تا چه حد م ی تواند شانس من را ب رای کسب این
چرا؟
lچون بردی ب رای من ندارد.
ب ه ه ر حال یک افتخار است؟
lمگر در س��ال 2010که این عن��وان نصیب من
شد ،برخورد جالبی با من شد؟ مگر کسی قدر این عنوان را
دانست؟ نه ،حتی برخوردی با من شد که نم ی خواهم دوباره
به ان موقع برگردم.
بیشتر توضیح م ی دهید؟
lدر سال 2010من عنوان بهترین وزنه بردار سال
جهان را به دس��ت اوردم .کمیته ملی المپیک و ش��خص
اقای افش��ارزاده از جایزه ان چنانی حرف زدند .بعد هم یک
میلیون و 300هزار تومان به من دادند .مالیاتش را هم کسر
کرده بودند .خب این برخورد توهی ن امیزی بود .جالب اینکه
چند روزی همین ماجرا به تیتر یک س��ایت ها و روزنامه ها
تبدیل ش��ده بود که کمیته ملی المپیک از بهداد سلیمی
تقدیر کرده اس��ت .ش��ما ببینید همین برخوردهاست که
ادم را دلسرد م ی کند .وقتی لیونل مس��ی بهترین بازیکن
جهان م ی ش��ود ،میلیاردها تومان به پای��ش پول م ی ریزند
و از او به نحو شایس��ته ای تقدیر م ی کنند .ش��اید بگویید
مقایسه اشتباهی اس��ت ،اما من حرفم چیز دیگری است؛
من م ی گویم یا تقدیر نکنید یا ال اقل تقدی ر کردنتان طوری
نباشد که به ورزشکار بربخورد.
چرا همان موقع در این مورد حرفی نزدید؟
lچون هدف های بزرگتری داش��تم .نم ی خواستم
ذهنم را مشغول مسائل جزئی کنم.
چه هدفی؟
lخب من تم��ام فک��ر و ذهن��م المپی��ک بود.
م ی خواستم طالی المپیک را بگیرم که خدا را شکر موفق
شدم به هدفم برسم.
این دفعه اگر چنین اتفاقی رخ بدهد شما باز هم
سکوت م ی کنید؟
lنه؛ دیگر س��کوت نم ی کنم .ش��رایط فرق کرده
است .من در ان مقطع اگر س��کوت کردم به این دلیل بود
که خودم از خودم انتظاراتی داش��تم که باید انها را براورده
م ی کردم ،اما این بار م ی خواهم در راس��تای توقعات مردم از
خودم حرکت کنم .مردم م ی خواهند بهداد سلیمی را صریح
ببینند .م ی خواهند مدال هایم تداوم داش��ته باشد .خب من
هم ب رای این خواسته ش��ان با تمام وج��ود م ی جنگم و اگر
مساله ای ناراحتم کند خیلی شفاف درباره اش حرف م ی زنم.
در حال حاضر مساله نگران کننده ای وجود دارد؟
lهمی ن طور است .او وزنه بردار شایسته ای است.
باتوجه به رکوردشکن ی هایش و وزنه های تاریخی که زد حاال
در قزاقستان خیلی بیشتر از گذشته ش��ناخته شده و مردم
قزاقستان وی را دوست دارند .شانس ایلیا هم باالست.
راستی قصد ادامه تحصیل را نداری؟
lچ��را ،در حال حاضر دانش��جوی مقطع کاردانی
تربی ت بدنی هس��تم و اگ��ر خ��دا بخواهد مقاط��ع بعدی
تحصیلی را هم پش��ت سر خواهم گذاش��ت .دوست دارم
ادامه تحصیل بدهم و بالطبع باز هم رش��ته تربی ت بدنی را
انتخاب م ی کنم.
اق�ای س�لیمی! ای�ا این ب�ار ب ه عن�وان بهترین
وزنه بردار جهان انتخاب م ی ش�وی؟ پی ش بینی
خودت چیست؟
lنم ی دانم .نم ی شود پی ش بینی کرد .همه چیز به
تبلیغات و رای دادن مردم به من بس��تگی دارد .دوست دارم
انتظارات را براورده کنم و همین انتظارات است که وظیفه
من را سنگی ن تر م ی کند و این سنگینی را با تمام وجود روی
دوشم حس م ی کنم.
انتخابات بهترین وزنه بردار دنیا اغاز شد
انتخاب بهترین وزنه بردار دنیا در س��ال 2012توسط
فدراس��یون بی ن المللی وزنه برداری اغاز ش��د.در واپس��ین
روزه��ای س��ال 2012می�لادی ،فدراس��یون بی ن المللی
وزنه برداری همانند س��ال های گذش��ته اقدام ب��ه انتخاب
بهترین وزنه برداران زن و مرد دنیا در سال 2012کرده است.
این درحالی اس��ت که رای گیری اصلی ب رای این انتخاب،
توس��ط عالقه مندان به این ورزش در وب سایت فدراسیون
بی ن الملل��ی انج��ام م ی ش��ود .فدراس��یون بی ن المللی در
رای گیری س��ال جاری اعالم ک��رده که عالقه من��دان تنها
م ی توانند از بین طالی ی های المپیک لندن ،نامزدهای خود
را انتخاب کنند؛ طالی ی هایی که ای ران نیز همانند سال های
گذشته سهمی اساس��ی در ان دارد.بهداد سلیم ی از میان
چهار مدال وزنه برداری ای ران در المپی��ک تنها طالیی بود
و بدین ترتیب او تنها ای رانی میان لیس��ت انتخابات است.
س��لیم ی س��ال پیش که رکورد دنیا را شکس��ت نیز نامزد
دریافت جای��زه بهترین وزنه بردار س��ال بود ،ام��ا در نهایت
این جایزه به وزنه بردار روسی رس��ید.بهداد سلیمی اگرچه
در س��ال جاری از چهره های برتر این انتخابات محس��وب
م ی شود ،اما «ایلیا ایلین» وزنه بردار قزاق ،یک رقیب اصلی
ب رای او محسوب م ی شودg .
مثلث شماره 157
ش�ما هم جزو ان دسته از ورزش�کارانی هستید
که معتقدند رس�انه ها بیش از حد به فوتبال بها
م ی دهند؟
چرا این حرف را م ی زنید؟
lراستش را بخواهید اصال برای من مهم نیست
که این عنوان را به دست بیاورم یا نه.
اصل ی تری�ن رقیب ش�ما ب�رای کس�ب عنوان
بهترین وزنه بردار دنیا ایلیا ایلین است؟
ورزش
lنه؛ حاال که وقت دلخوری نیست ،اما واقعا برخی
رسانه ها نباید ه ر چه دلش��ان م ی خواهد درباره ورزشکاران
بنویسند.
فرض کنیم ش�ما ب ه عنوان بهتری�ن وزنه بردار
س�ال دنیا انتخاب ش�وید .ای�ن اتفاق چ�ه نتیج ه ای
خواهد داشت؟
از شرایط و امکاناتی که فدراس�یون برای شما
فراهم کرده ،رضایت دارید؟
نامزدهای انتخاباتی بهترین وزنه برداران در بخش مردان به شرح ذیل است:
یون چول ام از کره شمالی ،اون گوک کیم از کره شمالی ،کینگ فنگ لین از چین ،ژیائو
جون لو از چین ،ادریان زیلنسکی از لهستان ،ایلیا ایلین از قزاقستان ،اولکسی توروختی از
اوکراین و بهداد سلیمی از ایران.
عالقه مندان به وزنه برداری تا روز بیستم ژانویه سال 2013فرصت دارند تا با رفتن به لینک
زیر در وب سایت فدراسیون بین المللی وزنه برداری به نامزدهای خود رای بدهند:
http://www.iwf.net/weightlifting/bestlifters_2012.php
75
یک سال به روایت
سینما
ن فیلم های سال 2012
بهتری
دیـــدار
وقتی که سال به پایان م ی رسد ،یک رویه مرسوم این
است که به سراغ بهترین های سال م ی روند ،اتفاقی که تقریبا
در همه سال ها تکرار م ی شود و در همه موارد .بهترین فیلم
ی بود؟ نظ رات متفاوت
سال 2012در سینمای جهان چه فیلم
است و نظر ه ر کس نسبت به س��لیقه ای که دارد م ی تواند
متفاوت باش��د .نظ ر س��نج ی ها اقدام به انتخ��اب بهترین
فیلم های سینمایی س��ال 2012کرده اند؛ این لیست شامل
10فیلم است که به مرور این فیلم ها م ی پردازیم.
مثلث شماره 157
مرشد
فیلم داستان یک سرباز سابق نیروی دریایی است که
بعد از جنگ جهانی دوم به خانه باز م ی گردد و شاهد اتفاقات
وحشتناک بس��یاری م ی ش��ود .او مردد و نامطمئن از اینده
خودش ،در تالش ب رای معنی بخشیدن به زندگی؛ یک اعتقاد
باوری -دینی را به وجود م ی اورد .او تبدیل به شخصی به نام
استاد م ی شود .در حالی که سازمان او رشد م ی کند و هر روز
به طرفداران پرشور ان اضافه م ی شود؛ شخص دست راست
او شروع به زیر س��وال بردن نظام اعتقادی و شخص استاد
م ی کند و ...کارگردان فیلم ،پل توماس اندرسون است که پنج
سال پیش با فیلم «خون به پا خواهد شد» توانست تصویری
دقیق و البته تلخ از تاریخ معاصر امریکا به مخاطب ارائه کند.
تد
در س��ال ۱۹۸۵کودکی به نام جان بن��ت که کودکی
تنهاست در شب کریسمس از خدا م ی خواهد که عروسک
خرس��ی بزرگش را که تد نام دارد زنده کند تا دوست او شود.
دعای او پذیرفته شده و فردا صبح عروسکش زنده م ی شود.
س��ال ها م ی گذرد و تد با او بزرگ م ی ش��ود و با هم زندگی
م ی کنند .جان که دیگر بزرگ شده و قصد ازدواج دارد وجود تد
مانع ازدواج او م ی شود .ست مک فارلن نویسنده و کارگردان
این فیلم است و فیلم در ژانر کمدی است.
عشق
عشق ( ،)Amourداستان زوج موسیقیدانی است که
پس از سال ها معلمی حاال در هشتاد سالگی ،زندگی ارام و
ب ی دغدغه ای را م ی گذرانند ،اما زن دچار حمله قلبی ش��ده و
به دنبال ان ،قدرت تحرک و تکلم خود را از دست م ی دهد .مرد
از او پرستاری کرده و در کنار بستر او به مرور خاط رات گذشته
که با عشق همراه بوده م ی پردازند.
76
فیلم هانکه فقط درباره عشق نیست بلکه درباره دوران
طاقت فرس��ا و عذاب اور پیری و حرکت تدریجی انس��ان به
ل هانکه کارگردان
سوی مرگ است .این فیلم ساخته میشایی
بزرگ اتریشی در سن 70سالگی اس��ت که در جشنواره کن
به نمایش در امد.
اس��ت ،اما در یک روز تصمیم م ی گیرد از خانه فرار کند و به
جس ت وجوی مادرش بپردازد .در این مسیر اتفاقات مختلفی
رخ م ی دهد و… ای��ن فیلم به کارگردانی «ب��ن زیتلین» با
بودجه ای محدود س��اخته ش��ده و اکثر عوامل ان از اهالی
نیو اورلئان هستند.
دفترچه با خطوط نقره ای
س��ولیتانو که قبال یک معلم بوده است ،بعد از اینکه
از موسس��ه درمان بیماران روانی مرخص م ی ش��ود ،ب رای
ادامه زندگی نزد والدینش م ی رود و سعی م ی کند تا با همسر
سابقش اش��تی کند .پت با تیفانی اشنا م ی ش��ود .تیفانی
دختری مرموز با مش��کالت خاص خودش اس��ت و بعد از
اش��نایی ان دو همه چیز دچار چالش م ی ش��ود ...کارگردان
این فیلم دیوید راسل است .بازی رابرت دنیرو در این فیلم از
نقاط مهم ان است.
کوه های الپ
چند جوان وارد دنیای جعل م ی شوند و خود را جای افراد
مرده جا م ی زنند و از این راه قصد دارند کسب در امد کنند...
یورگوس النتیموس ،کارگردان یونان��ی که فیلم قبل ی اش
«دندان نیش» طرفداران بس��یاری پیدا کرد و نامزد اس��کار
هم ش��د ،با فیلم تازه اش «کوه های الپ» به س��ارایوو امده
بود .موضوع نس��بتا بکر فیلم درباره گروهی است که ب رای
خانواده هایی ک��ه به تازگی عزیزی را از دس��ت داده اند ،یک
جانشین ،که تا حدودی ش��باهت به ان از دست رفته داشته
باشد ،فراهم م ی کنند که با تقلید رفتار ان مرحوم تا حدودی
به انها تسلی بدهد .فیلم چندان موفق نیست زی را این ایده
غیرمتعارف به اندازه کافی پخته نشده است.
موتورهای مقدس
جدیدترین فیلم کارگردان فرانس��وی لئوس کاراکاس
با عن��وان Holy motorsوبا نقش افرین��ی کایلی مینوگ
اوازه خوان استرالیایی ،اوا مندس و دنیس الوان در جشنواره
کن به نمایش درامد ومورد توجه منتقدان قرار گرفت .فیلم
داستان اقای اس��کار(دنیس الوان) را دنبال م ی کند .مردی
که 10زندگی مختلف دارد؛ صب ح ها او تاجری موفق اس��ت،
شب ها در خیابان های پاریس گدایی م ی کند و...
روزی روزگاری در اناتولی
کاروانی از وسایل نقلیه دولتی که افس ران پلیس ،دادستان
کل ،یک پزشک قانونی و مردانی با بیل و بیلچه را در خود جای
داده است ،دو زندانی را به منطقه پهناور ترسناکی واقع در دشت
اناتولی م ی برد .گذراندن ش��بی طوالنی در یک صحرا ب رای
یافتن یک جسد در فیلم «روزی روزگاری در اناتولی» ،این درام
جنایی ترکی ه ای را به عنوان یک شاهکار مهیج به دنیا معرفی
کرد .فیلم جدید «نوری بیلگه جیالن» طوالنی و تماشایش
مشکل است و احتماال مناسب ه ر کسی نیست.
جانوران وحشی غرب
این فیلم داستان دختر ۶س��اله به نام «هاشپاپی» را
روایت م ی کند ،که با پدرش در حاش��یه «م ی س ی س ی پی»
زندگ��ی م ی کند .این دختر همیش��ه چش��م انتظار مادرش
ملکه ورسای
مس��تندی ش��خصیت محور درباره افراد یک خانواده
بسیار ثروتمند است و درباره مشکالت و گرفتاری هایی است
که بحران اقتصاد جهانی ب رای انها به وجود اورده است .لورن
گرینفیلد کارگردان این فیلم مستند به سراغ خانواده ای رفته
که بزرگترین خانه را در امریکا ب رای خود ساخته اند که کاخی
به مس��احت 10هزار متر مربع اس��ت ،و با این حال زندگی
شان کم از یک تراژدی شکسپیری ندارد .زمان نمایش فیلم
100دقیقه است.
پسری با دوچرخه
«پسری با دوچرخه» درباره پسربچه ای به نام سیریل
است که سرسختانه م ی کوشد تا پدرش را که او را رها کرده،
بیابد و با او زندگی کند ولی پدرش او را نم ی خواهد و در این
میان با زن جوانی به نام سامانتا اشنا م ی شود که بدون هیچ
توقعی او را م ی پذی��رد و به او کمک م ی کن��د .فیلم رابطه
دوگانه س��ریل با پدر و س��امانتا را که به موازات هم ولی در
جهت معکوس پیش م ی رود ،نش��ان م ی ده��د .این فیلم
ششمین ساخته ب رادران داردن اس��ت با همان حال و هوای
فیلم های انهاg .
مکتوب
کتاباهنگران
نمایش
درخشش در ساعت مقرر
حاج صادق اهنگران ،خواننده این نوحه های ماندگار روزها و سال های جنگ تحمیلی ،همان
مردی است که در دوران سخت جنگ ،اغازگر مسیری تازه در موسیقی ان دوران بود و تحولی عمیق
ی ایجاد کرد؛ موسیقی که اگرچه سوز دارد اما به همان اندازه امیدبخش
در موسیقی حماسی و انقالب
و نویددهنده روزهای خوب ازادی و فتح هم بود .او با گذشت شش ماه از جنگ ب رای تقویت روحیه
رزمندگان نوعی موسیقی در جبهه ها شکل داد که ابتدا به شکل نوحه خوانی بود ،اما به تدریج حالتی
حماسی پیدا کرد و تاثیر عمیقی بر مردم و رزمندگان گذاش��ت تا جایی که م ی توان گفت بخش
ی از روزها و ماه ها و سال های جنگ تحمیلی و حافظه تاریخی ما با روضه ها و نوحه های حاج
عظیم
صادق اهنگران گره خورده است .او پیش از این نوحه های به یاد ماندن ی اش را در قالب چند البوم با
عنوان های «مثنوی شهادت»« ،داغ ازلی» و «دشت کربال» منتشر کرده بود.حاال هم کتابی با عنوان
«کتاب اهنگران» به قلم علی اکبری و با هدایت و نظارت صادق اهنگران تالیف و تنظیم شده است.
در این کتاب 9 20صفحه ای بخشی از خاط رات او و همچنین متن بیش از 500نوحه اش از سال
1358تا رحلت حضرت امام خمینی(ره) منتشر شده است .از ویژگ ی های جالب این کتاب م ی توان
به لوح فشرده ای اشاره کرد که تمامی نوحه های منتشر شده در کتاب را در ب ر م ی گیرد و به کتاب
پیوست شده است .همچنین 40قطعه تصویری از اجراهای سال های دفاع مقدس او و 120قطعه
عکس منتشر شده از اهنگران هم در کتاب قرار دارد ،البته اهنگران در کنار عکس ها توضیحاتی را
هم با دستخط خود نوشته است .این کتاب از سوی نشر «یا زه را» منتشر شده استg .
نمایشگاه خوشنویسی «س��روش اس��مانی» اثار غالمرضا راه پیما از دهم دی ماه در موزه
فلسطین به نمایش در م ی اید .این نمایشگاه شامل 50اثر خوشنویسی با گرایش خطوط نسخ،
ثلث ،محقق ،ریحان و کوفی با موضوع اس��ماء جالله ،متبرکه ،ایات قران کریم و همچنین هنر
الیه چینی است که غالمرضا راه پیما خلق کرده است .غالمرضا راه پیما متولد سال 1332است .وی
در محضر اساتیدی چون زنده یاد حبی ب اهلل فضائلی ،عبدالصمد صمدی و محمد حسین ی موحد
خوشنویسی را اموخت .راه پیما دارای نشان درجه یک هنری و فارغ التحصیل انجمن خوشنویسان
ای ران است .این هنرمند جانباز دانش اموخته رشته گرافیک بوده و عضویت در کمیته بی ن الملل
موزه های جهان (ایکوم) ،عضویت دائم و پیوسته موزه های شرق اسیا ،عضویت شورای ارزشیابی
هنری نخبگان شاهد ،عضویت سرای اهل قلم ،مدرس دانشگاه و عضویت هیات مدیره انجمن
دوستی ای ران ،صربستان و مونته نگرو را در کارنامه فعالی ت های خود دارد .راه پیما تاکنون در ده ها
نمایشگاه داخل و خارج شرکت داشته و جوایز مختلفی را از سراسر جهان از ان خود کرده استg .
یادبود
درگذشت نویسنده مشهور چک
«کویتا لگاتووا» نویسنده موفق اهل کشور چک در 93سالگی چشم از جهان فروبست.
این نویسنده شنبه شب 22دسامبر بدرود حیات گفت .این بانوی نویسنده سوم نوامبر 1919
به عنوان دختر یک اموزگار متولد شد .وی بعدها در رشته های زبان چکی ،المانی ،فیزیک و
ریاضی در دانشگاه ماساریک در ش��هر ب رنو تحصیل کرد و بعد به عنوان اموزگار مشغول کار
شد .وی کار نوشتن را از زمان تحصیل در مدرسه اغاز کرد و سال 1957نخستین کتابش با نام
«تندیس ک ها» را با نام مستعار «ورا پودهورنا» منتشر کرد و بعد از ان به کار نویسندگی ادامه
داد .از معروف ترین اثار وی داستان «زالری» است که سال 2002جایزه ملی کشور چک ب رای
ادبیات را ب رای نویسنده خود به ارمغان اورد .در سال 2003بود که «اوندری ترویان» فیلمساز بر
مبنای داستانی به قلم این بانوی نویسنده فیلم سینمایی «زالری» را ساخت که نامزد کسب
اسکار بهترین فیلم خارجی 2004شدg .
یادبود
اتش نشانشهید
دخترکی 20روزه و شیرین داشت و فقط یک سال از
ازدواجش گذشته بود .او به میان اتش رفت تا جانش را نثار
نجات جان دیگران کند.
اعضای بدن مامور س��ازمان اتش نشانی ته ران که
حین انجام وظیفه در محل حادثه در بزرگراه ازادگان بر اثر
برخورد یکدستگاه خودروی سنگین به درجه رفیع شهادت
رسیده بود ،به بیماران نیازمند اهدا شد .این اتش نشان 29
ساله جواد محمدی نام داشت و مامور ایستگاه 81سازمان
اتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری ته ران بود.
محمدی 5سال سابقه کار داشته و دارای همسر و یک فرزند است .او در سال 1385به
استخدام س��ازمان اتش نش��انی ته ران در امد و پس از گذراندن دوره اموزشی در سال 86در
ایستگاه 81واقع در عبدل اباد ته ران به خدمت مشغول شد .این اتش نشان جوان در دی ماه
سال گذشته نیز در جریان یک اتش سوزی حین خدمت رس��انی به شهروندان به سختی از
قسمت گردن و پای چپ مجروح و در بیمارستان بستری شد.
با رضایت خانواده ش��هید محمدی ،اعضای بدن وی به بیماران نیازمند اهدا شد .پیکر
پاک این شهید اتش نشان در ارامگاه دارالسالم اسالمشهر به خاک سپرده شدg .
مکتوب
دیـــدار
نمایشگاه
سروشاسمانی
با نزدیک شدن به سال نوی میالدی ،بازار کتاب امریکا دستخوش تغیی رات اندکی شد و
در هفته ای که گذشت شاهد ورود تنها دو کتاب جدید به فهرست پرفروش ها بودیم .این هفته
«جان گریشام» بر نویسندگان دیگر غلبه کرد و با کتابی به نام «قاچاقچی» که هفته پیش
سوم بود ،در صدر جدول جای گرفت.
انتشارات دابلدی این کتاب را به چاپ رسانده و ماجرای ان درباره قتل پنجمین قاضی
فدرال است .کلید حل این معما تنها در دست وکیلی است که در زندان به سر م ی برد و در ازای
ازادی ،حاضر م ی شود ب رای یافتن قاتل کمک کند ولی ماجرا به این سادگ ی ها هم نیست...
امریکای ی ها ب رای بیست و هش��تمین بار کتاب «دختر گمشده» را پسندیدند و این کتاب در
ردیف دوم قرار گرفت.
«گیالن فلین» ب رای چاپ این کتاب از موسس��ه نش��ر کراون کمک گرفته است و از
ناپدید شدن «ایمی» در مراسم سالگرد ازدواجش با «نیک» و متهم شدن همسرش م ی گوید.
«بردار تهدید» به قلم تام کالنسی و مارک گرانی که هفته پیش صدرنشین جدول بود ،این
بار سومین کتاب هفته شد.
در این کتاب که توسط انتش��ارات پوتنام روانه بازار نشر شده است ،چین ب رای حمله به
تایوان نقشه کشیده و تهدیدی بزرگ ب رای این کشور محسوب م ی شود .اینجاست که «جک
راین» وارد م ی شود تا این توطئه را خنثی کند و ...جایگاه « 19ساله بدنام» تغییری نکرد و «ژانت
ایوانویچ» در این کتاب که توس��ط انتشارات بنتام منتشر ش��ده ،باز هم چهارم شد .نویسنده
ماجرای شخصیت اصلی داستان هایش «اس��تفانی پالم» را روایت م ی کند که با کمک جو
مورلی به تعقیب مردی کالهبردار م ی پردازند که از بیمارستان فرار کرده است« .دیوید بالداچی»
نیز با کتاب «فراموش شده» ،پنجمین نویسنده هفته شد .این اثر توسط انتشارات گراندسنترال
منتشر شده و در ان ،جان پالر کاراگاه نظامی اس��ت که مرگ اسرارامیز عمه اش را در فلوریدا
دنبال م ی کند وg ...
مثلث شماره 157
نمایش «درخشش در س��اعت مقرر» نوش��ته و کارگردانی حمیدرضا نعیم ی در تاالر
قشقایی روی صحنه رفت .این اثر جدیدترین اثر گروه «شایا» است .این اثر به موضوع جنگ و
نس ل کشی مردم بوسنی و هرزگوین در سال 1994به دست ارتش و نیروهای صرب م ی پردازد
و در راستای نگاه همیش��گی اثار حمیدرضا نعیمی به بحث س��ارایوو حقوق پایمال شده او
م ی پردازد .جنایات مرگبار صرب ها در محاصره 43ماهه ش��هر سارایوو ،یکی از فجایع بزرگ
انسانی پس از دو جنگ جهانی در اروپاست .در این نمایش بازیگرانی چون رویا افشار ،بهناز
نازی ،یعقوب صباحی ،سیاوش چراغ ی پور ،پریسا مقتدی ،کتانه افشاری نژاد و بهار نوحیان به
ایفای نقش م ی پردازند .نعیمی نویسنده و کارگردان نمایش «درخشش در ساعت مقرر» در
پاسخ به این سوال که چرا به سراغ جنگ بوسنی و هرزگوین رفته است ،گفت« :هرگاه انسان
به هر شکلی لطمه ببیند و ارزش های انسانی پایمال شود و جنگی صورت گیرد ،دیگر ب رایم
فرقی نم ی کند که این اتفاق در کجا رخ داده باش��د .در جنگ بوسنی هم انسان هایی قربانی
شدند که دل هر مخاطبی را به درد م ی اورد .اگر به سراغ این جنگ رفتم به این دلیل بود که قصه
دراماتیکی در انجا پی دا کردم .همچنین ب رای نگارش این اثر مطالعات بسیاری روی جغ رافیا و
اتفاقات مهم
ی که در بوسنی رخ داده ،داشته امg ».
رویداد
جانگریشام صدرنشین جدول پرفروش ها
محنت سرای شام
امشب که با خرابه ی شام خو گرفته ام
خونین جگر سر پدر به اغوش گرفته ام
امشب نماز قدر من و پدر ،بی هم است
یا رب چرا جمع مالئک محرم است
قلبم چرا ب ی نفس و نور و نارگشته ای؟
این نورچیست؟ خرابه منور نشسته ای؟
احیای من و پدر ،سرانجام سر رسید
جان یار من و مبتالی سحر ،سر رسید
انقدر ناله و شکوه نمودم بَ ِر پدر
تا ناز من خرید و ب ِ ُب رد جان ز سر
ای شیعیان ،دوستداران اهل بیت
قران به سرکنید که برسرنیزه هاست راس بیت
این مصحف قد خمیده ،گمان زینب است
افالک خاک بر سر و عالم مکدر است
مائیم زعیم ضامن ان دروازه بهشت
کوفه چرا برسر ال بیت اینگونه خون نوشت؟
به زیر پای ستوران ،این حجت خداست؟
این خیمه های سوخته ،ایوان کبریاست؟
کوثر به دست فاطمه سی راب م ی کند
عطشان ز زمزم و مشک ،علمدار م ی کند
دریای دشت نینوا ،ملجاء فرات
هر ذره وجود ،االم کائنات
در انتظار منتقم توست ،یاحسین
ای غیرت ذخیره ،لوالک یا حسین
ازیتا نجفی
77
اسلیم که صاحب شرکت های مخاب راتی ،زیرساختی،
راه اهن ،مع��دن و بانکداری اس��ت در ماه س��پتامبر با خرید
30درصد سهام باشگاه های لئون و پاچوکا در لیگ دسته یک
مکزیک به دنی��ای ورزش پا نهاد .حاال ای��ن مرد ثروتمند در
فوتبال اسپانیا هم افتابی شده .یکی از شرکت های مخاب راتی
اسلیم در مکزیک با درامد سالیانه 9میلیون یورو موفق ترین
شرکت امریکای شمالی در 5سال اخیر بوده است.
ناصر الخلیفی
ملیت :قطری
ثروت 53 :میلیارد یورو
ناصر الخلیفی پ��ول خرج کردن در دنی��ای فوتبال را
یک س��رگرم ی جالب م ی داند.این میلیاردر قطری از طریق
چاه های نفت خود و 147شرکت بزرگی که در کشور قطر دارد
ثروت خود را در سال 2012به بیش از 50میلیارد یورو رساند.
رقابت میلیاردرها
در دنیای فوتبال
ثروتمندترین مرد جهان
در لیگ اسپانیا
دیـــدار
کارلوس اس��لیم مکزیکی ثروتمندترین مرد جهان با
سرمایه گذاری در باشگاه بحران زده رئال اوویدو به بزرگترین
سهامدار این تیم اس��پانیایی تبدیل شد.
حدود یک دهه پیش رئ��ال اوویدو در کنار
رئال و بارس��ا در اللیگا ب��ازی م ی کرد ،اما
سوء مدیریت مس��ئوالن باشگاه این تیم را
در سال های اخیر در استانه ورشکستگی
قرار داده است .این تیم به علت مشکالت
عمیق مالی و کاری درخش��ش خ��ود را از
دس��ت داد و از اللیگا به دس��ته سه لیگ
اس��پانیا س��قوط کرد و در حال حاضر در
رتبه چهاردهم لیگ س��ه اسپانیا قرار دارد.
وضعیت اوویدو در چن��د ماه اخیر به حدی
بحرانی بود که برخی باش��گاه ها از جمله
رئال مادری��د ب رای کمک به این باش��گاه
قدیمی دست به کار ش��دند .باشگاه رئال
مادری��د اخی را حدود 127ه��زار دالر به این
باش��گاه کمک کرد .حاال حضور اس��لیم
به عن��وان ثروتمندترین م��رد جهان خون
تازه ای به این باشگاه تزریق کرده و شاید در
اینده ای نزدیک شاهد بازگشت تیم ریشه دار
اللیگا به س��طح اول فوتب��ال ماتادورها
باش��یم .حضور مرد ثروتمند مکزیکی در
رئال اوویدو ع�لاوه بر نج��ات یافتن این
تیم از ورشکس��تگی و منحل شدن ،یک
نتیجه دیگر هم در بر داشته و ان هم تغییر
و تحول در رنکینگ مردان ثروتمند دنیای
فوتبال اس��ت .حاال با حضور این میلیاردر
مکزیکی دیگر خبری از ش��یخ منصور یا ناصر الخلیفی در
صدر لیست مردان ثروتمند دنیای فوتبال نیست.
مثلث شماره 157
کارلوس اسلیم
ملیت :مکزیکی
ثروت 55 :میلیارد یورو
78
شیخ منصوربن زاید
ملیت :اماراتی
ثروت 41 :میلیارد یورو
ش��یخ منصوربن زای��د ال نهی��ان از پس��ران ش��یخ
زایدبن س��لطان ال نهیان ،پادش��اه س��ابق امارات و یکی از
اعضای خاندان حاکم در امارات متحده عربی اس��ت .شیخ
منصور در کنار مالکیت باشگاه منچسترسیتی انگلستان،
ریاست بانک فرست گلف را به عهده دارد .بانک فرست گلف
بانکی خصوصی است که س��ال 1979در ابوظبی واقع در
امارات توسط شیخ زایدبن سلطان راه اندازی شد .شی خ منصور
همچنین مالک انجمن و شرکت بی ن المللی سرمایه گذاری
نفت خام IPICاست.
استی ل سازی در جهان اس��ت .وی در این کارخانه ،در سال
2009فروشی معادل 65میلیارد دالر داشته است .میتال در
ابتدا مالک 20درصد سهام این تیم اس��کاتلندی بود؛ اما در
سال 2007بود که سهم خود را به 54درصد افزایش داد .وی
ب رای رسیدن به این مقصود ،سهم فالویو بریاتوره را خرید که
در زمره مالکان قدیمی این تیم بود .این روزها صحبت از این
است که این ثروتمند هندی ،باقی سهام را نیز بخرد تا تمام
باشگاه را از ان خود کند.
رومن ابراموویچ
ملیت :روسی
ثروت 32 :میلیارد یورو
این میلیاردر روس ،مالکیت باشگاه چلسی انگلیس را
در اختیار دارد .اقتصاددانان معتقدند او در س��ال های اخیر با
افزایش س��رمای ه بیش از دو و نیم میلیارد دالری مواجه بوده
است .شرکت های نفتی او در روسیه و چندین شرکت تجاری
در اروپا ثروت این مرد روسی را روز به روز بیشتر م ی کنند.
امانسیو اورتگا
ملیت :اسپانیایی
ثروت 29 :میلیارد یورو
باشگاه دپورتیوو الکرونیا متعلق به وی است که دارای
سرمایه ای معادل 29میلیارد یورو است .اورتگا که از فعاالن
مد در اسپانیا و اروپاست ،نهمین فرد ثروتمند در جهان است.
وی تالش زیادی داشته تا تیمش را به قدرت رئال مادرید یا
بارسلونا برساند؛ اما تا کنون راه به جایی نبرده است .از اقدامات
اخیر وی تالش ب رای ساخت ورزشگاهی جدید ب رای این تیم
اسپانیایی است.
فلیپ انچوتز
ملیت :امریکایی
ثروت 14 :میلیارد دالر
این امریکایی دارای س��رمایه ای ش��ش
میلیارد دالری در فوتبال است که به سود یک
میلی��اردی نیز رس��یده؛ اما نکته قاب��ل توجه،
هزینه این مبالغ در سه تیم است .ل س انجلس
گلکسی ،دینامو هوستون و هاماربی ،تیم هایی
هستند که وی در انها سرمایه گذاری کرده است.
البته نیمی از سهام هوستون و 49درصد سهام
ماربی سوئد متعلق به این شخص است.
سیلویو ب رلوسکونی
ملیت :ایتالیایی
ثروت 10:میلیارد یورو
مال��ک باش��گاه ا.ث می�لان ایتالی��ا،
سرمایه ای 10میلیارد یورویی دارد که با افزایش
دو و نیم میلیاردی همراه بوده است .نخس ت وزیر
و صاحب بزرگترین ش��بکه رس��انه ای ایتالیا،
خوشحال است که اخی را سودی 20درصدی در
این تیم داشته است .هر چقدر او با رسوای ی های
اخالقی و مشکالت کشور درگیر است اما در این
زمینه پول خوبی نصیبش شده است.
الکشمی میتال
ملیت :هندی
ثروت 33 :میلیارد یورو
این میلیاردر هندی مالک باشگاه کوئینز پارک رنجرز
اسکاتلند است .وی که در انگلیس به دنیا امده ،با نام ارسلو
میتال نیز ش��ناخته م ی ش��ود که دارای بزرگترین ش��رکت
الیشر عثمانوف
ملیت :روسی
ثروت 7 :میلیارد یورو
این مرد که مشهور به مرد سخت روسیه است ،دارای
سرمایه ای بیش از هفت میلیارد یورویی در ارسنال است که
با سود هنگفت پنج و نیم میلیاردی مواجه شده است .وی که
در صنعت ارتباطات ،اس��تیل و بورس فعال است ،اکنون در
کنار سایر مالکان این تیم قرار داردg .
قاب
تشییعپیکراتشنشانشهید
1
2
افتتاحیهجشنوارهفیلمعمار
بارش برف و باران در تهران
3
4
مراسم سنتی چله شو
دیـــدار
مثلث شماره 157
تشییعپیکرمرحومنیمانهاوندیان
5
6
اجرای نمایش زخمی که بر دلم نشست
ماهیگیران صید را شروع کردند
7
8
فرهاد مجیدی به استقالل بازگشت
79
بازا ر
اجحاف در «خصوصی سازی»
لو نقل ریلی مسافری
بخش حم
بهروز سلطان وند
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 157
روزهای پایانی اذرماه مصادف بود با هفته حمل ونقل.
در این هفته نیز همانند تمامی هفته های مناسبتی ،به مناسبت
روز حمل ونقل در کشور بساط مراسم ،نمایشگاه ،همایش و
البته بازار داغ مصاحبه های گوناگون ،تعریف و تمجید و ارائه
امار و ارقا م پیشرفت و توسعه و همچنین عملکرد بسیار عالی
دستگاه های ذی ربط پهن بود و هرکس به فراخور مسئولیت و
موقعیت خود سهمی در این ماجرا داشت .از وزیر راه وشهرسازی
گرفته تا مس��ئوالن و مدیران رده های مختل��ف با حضور در
این مراس م و ایراد س��خنرانی یا برگزاری نشست های خبری
هرکدام به اقدامات و عملکردهای خود در راس��تای پیشبرد
اهداف مربوط به این ح��وزه پرداختند .ای��ن مقدمه را گفتیم
تا برس��یم به اصل مطلبی که قرار اس��ت موضوع اصلی این
یادداشت باشد و ان اینکه در کشور ما فاصله بین قول تا عمل
در میان مسئوالن و دست اندرکاران تا چه میزان است؟ از این
رو نوش��تار حاضر با دیدگاه موضوعی «خصوصی سازی» در
بخش حمل ونقل به ویژه حمل ونقل ریلی مس��افری نگاهی
دارد به نحوه انجام ان در این بخش و نتایج حاصل از اقدامات
انجام ش��ده که در پی می اید .قبل از شروع بحث اصلی بهتر
است تعریفی از خصوصی سازی ارائه شود تا نتایج ملموس تری
به دست اید .در تعریف خصوصی سازی به این موارد اشاره شده
است« :بهبود عملکرد ،انتقال مالکیت و مدیریت ،ازادسازی،
بازارگرا کردن بنگاه ها و اقتصاد ،ایجاد ش��رایط رقابت کامل
و حذف مقررات دس��ت و پاگیر دولتی و »...با این تعریفی که
از «خصوصی س��ازی» به دس��ت امد برمی گردیم سر اصل
مطلب و به اجمال به بحث خصوصی سازی در راه اهن ج.ا.ا.
در س��ال های اخیر راه اهن ج.ا.ا در راستای خصوصی سازی و
براساس اصل 44قانون اساس��ی گام هایی برداشته است که
تاکنون از 14شرکت اقماری خود 12شرکت را واگذار کرده
است که این واگذاری ها شامل شرکت هایی چون مهندسین
مش��اور مترا ،توکا ریل ،خط و ابنیه فنی راه اه��ن (تراورس)
به صورت مزایده و دو ش��رکت «واگن پارس» و «ش��رکت
قطارهای مسافری رجاء» به عنوان رد دیون از ان جمله است.
یکی از صاحب نظران بخش حمل ونقل ریلی درباره واگذاری
بخش های دولتی به بخش خصوصی چنین می گوید« :بحث
خصوصی سازی در ایران با انچه در دنیا مطرح است ،تفاوت
زیادی دارد .خصوصی سازی با واگذاری صرف تفاوت دارد و
خصوصی سازی تنها نباید در روش و تجهیزات ریلی خالصه
ش��ود ،بلکه باید مدیریت بهره برداری هم به این بخش داده
شود ».همچنین از نظر این کارشناس ،دولت باید نقش نظارتی
80
داشته باشد و با پرداخت تسهیالت و واگذاری مدیریت خدمات،
فضای عمل بخش خصوصی را گس��ترده تر کند .باید نقش
بخش خصوصی در تصمیم گیری و برنامه ریزی ها مشخص و
روشن باشد و با واگذاری مدیریت بهره برداری ،این بخش در
تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها نیز حضور داشته باشد .یکی
دیگر از کارشناسان ارش��د بخش حمل ونقل با انتقاد از نحوه
خصوصی سازی رجاء می گوید« :برای اینکه تشخیص دهیم
کاری صحیح است یا نه باید نتایج ان ،پیش بینی و مورد بررسی
قرار گیرد ،اما در مورد رجاء و واگذاری ان به بخش خصوصی
این بررسی به درستی انجام نشد ».وی با اشاره به مشکالتی
که بعد از واگذاری شرکت رجاء به وجود امده ،چنین می گوید:
«از زمان واگ��ذاری رجاء به بخش خصوصی رش��د عملکرد
مسافری کشور متوقف شده و برای اولین بار از زمان تشکیل،
در سال گذشته با کاهش رش��د مواجه شد .همچنین شرکت
رجاء در کیفیت خدمات نیز توسعه ای پیدا نکرده و در مجموع
واضح اس��ت که خصوصی س��ازی رجاء به نف��ع حمل ونقل
مسافری کش��ور نبوده و کاری اش��تباه بود ».وی اعتقاد دارد
برای خصوصی سازی راه اهن نباید رجاء را به طور یکجا واگذار
می کردند ،بلکه باید به تدریج و ب��ا واگذاری واگن ها و قطارها
این کار اغاز می شد و باید برای تمرکز و مدیریت کلی شرکت
رجاء پیکره دولتی ان حفظ می شد و عملیات واگنی را واگذار
می کردند .حال با توضیحاتی که امد باید دید راه اهن ج.ا.ا در
امر واگذاری ها چگونه عمل کرده و ایا وظایف و نقش خود را در
این پروسه به درستی انجام داده یا نه؟ در همین ارتباط و برای
ملموس تر شدن نتایج این واگذاری ها از بین شرکت های واگذار
شده به بخش خصوصی ،سراغ شرکت قطارهای مسافری رجاء
به عنوان بزرگ ترین ناوگان ریلی مسافری کشور می رویم تا
ببینیم حال و روز این ش��رکت بعد از واگذاری چگونه اس��ت.
بهترین نمونه برای اطالع از وضعیت این شرکت شاید سخنان
مدیرعامل ان باشد که در ادامه به قس��مت هایی از ان اشاره
می ش��ود .ناصر بختیاری ،مدیرعامل رجاء در نشست خبری
که اخیرا با نمایندگان رس��انه ها انجام داد ،در بخش��ی از این
صحبت ها به مشکالت موجود بین بخش حاکمیت (راه اهن)
و شرکت رجاء اشاره کرده و گفت« :در قانون اصل 44وظیفه
حاکمیت و بخش خصوصی مشخص اس��ت و فعالیت های
تصدیگری نباید توسط حاکمیت اجرا شود .ضمن انکه نظارت
حاکمیت برای ارائه خدمات بهینه الزم است .حاکمیت باید در
بخش نظارت و مدیریت کالن صاحب نظر باشد و تصدی به هر
نحو باید در اختیار مجریان بخش خصوصی قرار گیرد؛ در واقع
وظیفه حاکمیت؛ نظارت ،کنترل و مدیریت کالن است و نباید
در تصدیگری دخالت کند ».بختیاری با بیان اینکه در واگذاری
رجاء با چند مشکل مواجه هستیم ،تصریح کرد« :تکلیف رجاء
با نرخ های بلیت مشخص نیست زیرا قیمت های بلیت رجاء با
قیمت هایبلیتدیگرشرکت هایریلیمسافریهمسونیست
و هنوز نرخ های بلیت این شرکت بس��یار پایین و در حد یک
کرایه تاکسی است ».مدیرعامل رجاء همچنین هشدار داده که
اگر روزی این صنعت با مشکل برخورد کند ،به خاطر این است
که برخی نمی خواهند باور کنند قیمت تمام شده بلیت قطار در
برخی مسیرها واقعی نیست .بر اساس صحبت های مدیرعامل
رجاءء در حال حاضر این شرکت پس از واگذاری و برای مثال
امسال 7تا 10میلیارد تومان زیان می دهد که ظاهرا این امر به
دلیل عدم انطباق نرخ های بلیت شرکت رجاء با قیمت تمام شده
واقعی اس��ت .با توجه به مطالب باال ،چالش های موجود بین
بخش حاکمیت (راه اهن) و بخش خصوصی (شرکت رجاء) را
می توان ب ه این صورت بیان کرد:
-1زیان ناش��ی از پایین بودن قیم��ت بلیت قطارهای
مسافری
-2اصرار در اعزام قطارهای حومه ای از سوی راه اهن
-3انتقال سامانه فروش بلیت؛ اصرار در انتقال سامانه
فروش بلیت رجاء به ش��رکت راه اهن به عن��وان یک فعالیت
حاکمیتی در حالی است که موضوع فوق به عنوان اصلی ترین
مس��ئولیت تصدیگری بخش خصوصی در زم��ان تفکیک
فعالیت های شرکت رجاء طی مصوبه شورای عالی اداری به
موجب ابالغیه 1/1147مورخه 1377/02/01به شرکت رجاء
منتقل گردیده بود.
-4طوالنی ش��دن فرایند انتق��ال قراردادهای س��ایر
شرکت های مسافری بخش خصوصی ریلی به راه اهن ج.ا.ا
-5بالتکلی��ف ب��ودن وضعی��ت ایس��تگاه ها؛ ع��دم
تحویل گیری ایستگاه های مسافری توسط راه اهن و اصرار در
تحویل گیری خدمات درامدزای ایستگاه ها بدون تعیین تکلیف
هزینه های مرتبط با خدمات مسافری و نگهداری در ایستگاه ها
-6تاخی��ر در ارزیابی دارایی ها و قیمت گذاری س��هام
شرکت
-7چالش ناش��ی از انتق��ال طرح تمل��ک دارایی های
سرمایه ای به وزارت راه وشهرسازی و شرکت راه اهن
-8مطالب��ات یاران��ه ش��رکت از دول��ت؛ ب��ا توجه به
پیگیری های سال گذشته در نهایت با قطعی شدن یارانه سال
1389و دریافت علی الحساب یارانه سال 1390مطالبات این
ش��رکت از دولت صرفا مربوطه به یارانه قطعی سال 1390و
سال جاری است که در این رابطه نکته اساسی پذیرش و اجرای
وظایف حاکمیتی توسط راه اهن ج.ا.ا است که در صورت تحقق
ان با منطقی کردن نرخ بلیت ها و تعهد پرداخت یارانه قطارهای
زیانده حومه ای و تکلیفی ،روند پرداخت یارانه ها نیز س��یکل
قانونی خود را طی خواهد کرد.
-9افزایش هزینه اجاره دیزل؛ باتوجه به مشکالتی که
به ان اشاره ش��د و بالتکلیف بودن وضعیت شرکت در دوران
انتقال و زیاندهی ان ،در حال حاضر ام��کان برنامه ریزی در
زمینه توسعه خدمات و ناوگان برای این شرکت مقدور نیست.
بنابراین مهم ترین سیاست شرکت در راستای خروج از وضعیت
زیانده بودن ،واقعی کردن قیمت بلیت ها و هم سطح کردن انها
با قیمت بلیت قطارهای مشابه سایر شرکت های حمل ونقل
ریلی خصوصی و همچنین پیگیری اخ��ذ یارانه برای جبران
بخشی از زیان انباشته شرکت است .براین اساس و باتوجه به
برخی سنگ اندازی ها و نامالیماتی که از سوی برخی مسئوالن
راه اه��ن ج.ا.ا در برخورد با ش��رکت رجاء ص��ورت می گیرد،
امیدواریم تجرب��ه تلخ و ناگوار س��ال های گذش��ته (قبل از
تاسیس رجاء) برای هموطنان عزیز تکرار نشود .هنر مدیریت
ان است که با تصمیم گیری مناس��ب و اینده نگری به موقع
از بروز عواقب ،مش��کالت و ضرروزیان احتمالی جلوگیری
کند .مگر غیر از این اس��ت که هدف ،خدمتگ��زاری به احاد
ملت ش��ریف و نجیب کشور اس��ت! پس این همه لجاجت و
برخوردهای نامناسب برای چیست!؟ g
عدم اجرای
اصل 44
در بخش مسافری
مشارکت بانک انصار در سومین دوره مسابقات جام رباتیک
س��ومین دوره مس��ابقات جام رباتیک و اولین کنگره هوش
مصنوعی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با همکاری و مشارکت بانک
انصار برگزار ش��د .به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات بانک
انصار ،در این دوره از مس��ابقات که با تقدیر از برگزیدگان در 12
رشته به پایان رسید ،بانک انصار به عنوان حامی این مسابقات به
شرکت کنندگان معرفی شد .یاداور می شود بانک انصار حمایت از
تکمیل چرخه تحقیق ،بومی سازی و اشاعه دستاوردهای حاصل
از ایجاد فناوری را به عنوان یکی از مهمترین اولویت های خود در
سال «تولید ملی ،حمایت از کار و سرمایه ایرانی» در دستور کار قرار داده و در این زمینه همکاری خوبی با سازمان ها ،دانشگاه ها
و نهادهای دولتی و خصوصی در سراسر کشور داشته استg.
با تایید مجمع عمومی
بانک قرض الحسنه مهر «سهامی عام» شد
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 157
در حالی شرکت راه اهن اقدام به راه اندازی ازمایشی
س��امانه فروش بلیت قطار کرده که براساس قانون ،تمام
وظایف تصدیگری باید به بخش خصوصی واگذار ش��ود.
براساس اصل 44قانون اساس��ی دولت باید فعالیت های
تصدیگری خود را به بخش خصوص��ی واگذار کند و فقط
به انج��ام فعالیت ه��ای حاکمیتی خ��ود بپ��ردازد ،اما در
بخش هایی از دول��ت این موضوع هنوز اجرایی نش��ده یا
اینکه با وج��ود اجرا دوب��اره از بخ��ش خصوصی بازپس
گرفته می شود .ش��رکت راه اهن جمهوری اسالمی ایران
براساس قانون ،بخش مسافری و فروش بلیت را به بخش
خصوصی واگذار کرده اس��ت که بر این اس��اس شرکت
قطارهای مسافری رجاء هم به س��ازمان تامین اجتماعی
واگذار شد و دیگر قطارهای مسافری فعال در حوزه ریلی
هم متعلق به بخش خصوصی هستند .با وجود اجرای این
قانون ،اما شرکت راه اهن سعی کرده تا در برخی حوزه ها
دوب��اره به ح��وزه تصدیگری بازگ��ردد ک��ه در تازه ترین
اقدام ،س��امانه مدیریت برنامه ریزی و فروش بلیت قطار
را به صورت علنی در س��ایت خود راه اندازی کرده اس��ت.
این در حالی اس��ت که فروش بلیت از وظایف تصدیگری
است و براساس قانون باید از سوی بخش خصوصی انجام
گیرد .در حال حاضر ش��رکت قطارهای مس��افری رجاء
و ش��رکت جوپار دو ش��رکت عمده در فروش بلیت قطار
هستند ،اما به نظر می رس��د با این اقدام راه اهن ،به زودی
تمام یا بخش��ی از فروش بلیت از اختیار بخش خصوصی
خارج می ش��ود و راه اهن به عنوان بخش دولتی وارد این
کار خواهد شد .البته جالب این اس��ت که شرکت راه اهن
در این باره توضیح داده اس��ت« :بدین وس��یله به اطالع
می رساند شرکت راه اهن جمهوری اسالمی ایران در نظر
دارد سامانه برنامه ریزی و مدیریت فروش بلیت قطارهای
مسافری خود را در تاریخ 91/10/04به صورت ازمایشی
راه اندازی نماید ».در قسمتی از این متن امده که راه اهن
برای فروش بلیت قطارهای مسافری خود اقدام کرده ،در
حالی که این ش��رکت به عنوان بخش دولتی هیچ قطاری
ندارد و تمامی قطارها مربوط به بخش خصوصی است که
تاکنون از طریق شرکت رجاء بلیت های خود را به فروش
می رساندند .براس��اس این گزارش ،ش��رکت راه اهن به
صورت ازمایشی این سیس��تم را راه اندازی کرده است و
به اژانس ها و دفاتر مس��افری هم اعالم ک��رده که وارد
این س��ایت ش��وند تا با خدمات ان اش��نایی پیدا کنند .به
نظر می رس��د هنوز اجرای قانون اصل 44از سوی بخش
دولتی به درستی اجرایی نمی شود و بخش هایی از دولت
نمی خواهد تا وظایف تصدیگری خود را واگذار کندg .
مجمع عموم��ی فوق العاده بانک قرض الحس��نه مهر ایران
به منظور تبدیل شخصیت حقوقی از سهامی خاص به سهامی عام
مورخ 91/10/03در محل س��اختمان مرکزی ب��ا حضور تمامی
سهامداران این بانک برگزار شد .غالمرضا مصطفی پور مدیرعامل
بانک قرض الحسنه مهر ایران در مجمع عمومی فوق العاده بانک،
ضمن تقدیر از حضور صاحبان س��هام به ارائه گزارشی از عملکرد
و دستاوردهای بانک طی پنج س��ال اخیر در راستای ترویج سنت
نیکوی قرض الحس��نه پرداخت .در این جلسه براساس ماده ۱۰۱
الیحه اصالحی قانون تجارت ،هیات رئیسه مجمع از سوی سهامداران انتخاب گردید که اساسنامه جدید بانک با ماهیت سهامی
عام با توجه به تصویب ان در یک هزار و یک صد و سی و هشتمین جلسه شورای پول و اعتبار در ۵۵ماده و ۲۳تبصره به تصویب
حاضرین رسید و همچنین با توجه به الزامات ناشی از مقررات تاسیس بانک و اعالم بانک مرکزی ج.ا.ا برابر با ماده ۱اساسنامه
جدید ،موضوع تبدیل وضعیت از سهامی خاص به سهامی عام تصویب و مقرر گردید در این خصوص طبق الیحه قانونی اصالح
قسمتی از قانون تجارت و سایر قوانین و مقررات مربوطه اقدام شود .گفتنی اس��ت مراتب تبدیل وضعیت این بانک با توجه به
مصوبه مجمع عمومی فوق العاده در دست اقدام می باشدg .
42درصد مردم ایران به اینترنت دسترسی دارند
مطابق با اطالعات ثبت شده در جهان 42درصد مردم ایران
به اینترنت دسترسی دارند ،اما از نظر کیفی به علت نبود پهنای باند
مناس��ب وضعیت خوبی نداریم .دکتر علی اکبر جاللی ،پدر علم و
فناوری اطالعات ایران با اش��اره به این که از نظ��ر تعداد کاربران
اینترنت در میان کشورهای خاورمیانه جایگاهی بسیار باالتر از حد
متوسط داریم ،گفت« :طبق اخرین اطالعات سال 2012میالدی
تعداد 2میلیارد و 405میلیون نفر در جهان به اینترنت دسترس��ی
دارند که امریکای ش��مالی ب��ا 77درصد باالترین و کش��ورهای
افریقایی با 15/6درصد کمترین تعداد کاربران را دارند ».وی تصریح کرد34/3« :درصد از مردم جهان به اینترنت اتصال دارند
که در این میان 27/5درصد کاربران متعلق کشورهای اسیایی هس��تند ».وی با تاکید بر این که طبق استاندارد جهانی میزان
سرعت اتصال به اینترنت 1/5مگابایت بر ثانیه است ،اذعان داش��ت« :کمتر از 10درصد کاربران اینترنت در ایران به اینترنت
پرسرعت دسترسی دارند که از نظر امار جهانی قابل قبول نیستg ».
کارت اعتباری هوشمند تلفن چیست؟
کارت اعتباری هوشمند کارت قابل استفاده در هر نوع دستگاه تلفن
استان تهران است که با سیستم TONEکار می کند و همانند تلفن
ثابت شهری به منظور برقراری تماس به مقاصد شهری ،بین شهری ،تلفن
همراه و بی ن الملل کاربرد دارد .این سامانه دارای سه بخش سریال کارت
( ،)S/Nش��ماره کارت ( )IDو رمزعبور ( )Passاست .سریال کارت یک
عدد 11رقمی بوده و برای مشترک حاوی اطالعات خاصی نیست و تنها
برای شرکت مخابرات اس��تان تهران به منظور جوابگویی به مشکالت
مشترک اهمیت دارد .شماره کارت یک عدد هشت رقمی و رمز یک عدد
چهار رقمی بوده و مبلغ اعتبارهای مورد خریداری برابر 20هزار ریال است .این کارت قابل استفاده در هر نوع دستگاه تلفن استان تهران که با
سیستم TONEکار م ی کند است و همانند تلفن ثابت شهری به منظور برقراری تماس به مقاصد شهری ،بی ن شهری ،تلفن همراه و بی نالملل
کاربرد دارد .الزم به ذکر است که استفاده از اعتبار شماره کارت ( )IDبرای مکالمه با هر تلفن در هرمکان ،کنترل هزینه مکالمه تلفن ،عدم نیاز
به وارد کردن کارت در دستگاه تلفن و امکان تغییر رمز عبور برای جلوگیری از سوءاستفاده از دیگر مزایای این سیستم استg.
81
مدیرعامل بانک مهر اقتصاد:
در اقتصاد اسالمی سپرده گذاران و سهامداران
به صورت منصفانه سود دریافت می کنند
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره157
مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در نهمین همایش ساالنه
انجمن حس��ابداری ایران مطالبی در خصوص اثربخش��ی
حسابرسی داخلی در بانک ها و موسسات مالی عنوان کرد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک مهر اقتصاد ،دکتر
غالمحسن تقی نتاج -مدیرعامل بانک -در این همایش
با بیان اینکه بانک ها و موسس��ات مال��ی باتوجه به قوانین
و مقررات حاکم بر کشور ش��رایط خاصی دارند ،به بررسی
وضعیت بنگاه های اقتصادی در بخ��ش مالکیتی پرداخت
و گفت« :این بنگاه ها از لحاظ مالکیت معموال در قالب های
مالکی��ت انف��رادی ،مالکی��ت تفکیک ش��خصیت ،حقوق
باقیمانده ،حس��اب مس��تقل و مدیریت اداره و بهره برداری
می ش��وند ».وی با تاکید بر اینکه هیچ یک از این نظریه ها
پاسخگوی اس��تقرار نظام بانکداری اسالمی نیست ،اظهار
داشت« :اگر بتوان از لحاظ س��از و کارهای اجرایی ،نظریه
حساب مستقل و از لحاظ مالکیتی ،نظریه مشارکت جامع را
در نظام بانکی اجرا کرد ،کار ارزشمندی صورت گرفته چرا که
از لحاظ عملیاتی باعث می شود مبانی مطروحه در بانکداری
اس�لامی عملیاتی ش��ود ».نتاج با تاکید ب��ر اینکه تئوری
جدیدی تحت عنوان تئوری مشارکتی جامع (سپرده گذاران
و سهامداران) مورد نیاز است ،گفت« :اقتصاد اسالمی ،برای
مالکان و سپرده گذاران حق و حقوق بالمناصفه قائل است،
به گونه ای که پس از پایان هر سال مالی هر انچه به عنوان
منافع حاصل از فعالیت های اقتصادی بانک کس��ب ش��ده
است بین س��هامداران و س��پرده گذاران تقسیم می شود که
متاسفانه در حال حاضر به دلیل عدم حاکمیت این نوع نگاه
بر مالکیت بنگاه ها ،منافع به نفع سهامداران مصادره می شود
که این یکی از نقیصه هایی است که در سطح نظریه پردازی
نیازمند کار اس��ت ».نتاج در ادامه بر ضرورت استقرار نظام
موثر کنترلی یکپارچه در بانک ها و موسسات مالی تاکید کرد
و افزود« :توسعه اعتماد عمومی نسبت به نظام اقتصادی و
بانکی کشور ،اماده سازی بنگاه های داخلی قبل از واگذاری
به منظور مواجهه هوشمند با قوانین تجارت جهانی در یک
فرایند تدریجی و هدفمند و با در نظر گرفتن سیاس��ت های
کلی اصل 44قانون اساس��ی در رابطه با خصوصی س��ازی
بنگاه ها بخش��ی از این ضرورت هاس��ت ».وی یاداور شد:
«اطمین��ان معق��ول از اه��داف ،سیاس��ت ها و برنامه های
مدیرعامل بانک توسعه تعاون خبر داد
پرداخت 9ماهه 800میلیارد تومان تسهیالت
مدیرعامل بانک توسعه تعاون با اشاره به اینکه15طرح
دانش بنیان به ارزش 11میلیارد تومان تصویب شده ،گفت:
«در 9ماه گذشته 800میلیارد تومان تسهیالت به طرح ها
پرداخت شده است ».ماشاءاهلل عظیمی با اشاره به وضعیت
تسهیالت دهی بانک توسعه تعاون اظهار داشت« :در حال
حاضر بی��ش از ۱۵طرح دانش بنی��ان در بانک به تصویب
رسیده و کارهای نهایی ان در حال انجام است ».وی ادامه
داد« :در این راستا تاکنون ۱۱میلیارد تومان به طرح های با اندیشه های نو و دانش بنیان پرداخت
شده است ».مدیرعامل بانک توسعه تعاون در خصوص عملکرد ۹ماهه بانک تصریح کرد« :در این
ی تاکید کرد« :تسهیالت
مدت بیش از ۸۰۰میلیارد تومان تسهیالت پرداخت شده است ».عظیم
دهی ۹ماهه بانک در مقایسه ۱۲ماه سال گذشته رش��د داشته است ».وی با اشاره به اینکه سال
گذشته بانک توسعه تعاون ۷۳۵میلیارد تومان تسهیالت پرداخت کرده بیان داشت« :در حال حاضر
کماکان طرح های دانش بنیان جزو اولویت های بانک قرار دارد که این تسهیالت جدای از منابع
ی افزود« :همچنین از منابع صندوق توسعه ملی نیز به میزان
صندوق توسعه ملی است ».عظیم
۱۰۰میلیون دالر طرح توسط بانک تایید و به صندوق ارسال شده استg ».
82
سازمانی ،شناسایی و مدیریت ریس��ک های ناشی از انواع
س��وء جریان ها و تقلب ها و تداوم فعالیت بنگاه ها باتوجه به
تشدید رقابت در محیط کار نیز موارد دیگری است که باید
در رابطه با ضرورت اس��تقرار نظام موثر کنترلی یکپارچه در
بانک ها و موسسات مالی مورد توجه قرار گیرد ».مدیرعامل
بانک مهر اقتصاد با بیان اینکه حاکمیت شرکتی در نهایت
می تواند منجر به تقویت سرمایه اجتماعی شود ،عنوان کرد:
«بانک مرکزی از نظر قانون گذاری و تبدیل دستور العمل ها
در زمینه کنترل های داخلی اقدامات موثری انجام داده است
اما از نظر اجرا ،سواالت جدی در رابطه با اجرای ان وجود دارد
چرا که تا کنون ساماندهی عمیقی در خصوص صندوق های
قرض الحسنه ،تعاونی ها و موسسات مالی و اعتباری صورت
نگرفته و فقط به صورت شکلی اقداماتی انجام شده است».
وی با اشاره به اهمیت اثر بخشی و کارایی عملیات بانکی،
گفت« :از زمانی که نرخ سود تسهیالت بانکی زیر نرخ بهای
تمام شده پول در بانک ها تعریف شد ،شاهد ضعف تدریجی
موسسات پولی و بانکی هس��تیم و این یکی از نکاتی است
که از لحاظ هزینه کرد ،برای تقویت س��امانه کنترل داخلی
با سیس��تم یکپارچه ،یک چالش جدی محسوب می شود».
نتاج افزود« :مدیریت کارامد ریس��ک های بانکی ،عملکرد
نامناسب نظام گزارش��گری در ارتقای شفافیت ان ،رعایت
قوانین و مقررات که بیشتر اهداف رعایتی است ،حفاظت از
دارایی ها و منابع موسسات اعتباری در مقابل هر گونه زیان
و سوءاس��تفاده ،از جمله اهداف کنترل های داخلی بر اساس
نظام موثر ارائه شده توسط بانک مرکزی است ».مدیرعامل
بانک مهر اقتصاد در خصوص عوامل موثر در استقرار کنترل
داخلی نیز بیان داشت« :بررسی موثر و کارامد توسط مدیریت
غیر موظف ،وجود سیس��تم کنترل مدیریتی ،برخورداری از
سیستم ها و روش های کنترل مالی و عملیاتی ،وجود واحد
حسابرسی داخلی که طبق اصول و استانداردهای حسابرسی
داخلی فعالیت کند ،مدیریت خطا و پاس��خگویی مناسب و
ایجاد و توسعه فرهنگ کنترل داخلی قوی در بانک از جمله
این عوامل محسوب می ش��وند ».نتاج با اشاره به ضرورت
تدوین برنامه های بلند مدت پنج ساله و یک ساله حسابرسی
داخلی و توسعه دامنه رس��یدگی ها در این زمینه ،یاداور شد:
« تهیه و تدوین راهبردهای بخش بازرس��ی و حسابرس��ی،
تامین نیروی انسانی الزم و متعهد ،تامین امکانات و تجهیزات
مورد نیاز بخش بازرس��ی و حسابرس��ی ،اموزش تخصصی
مدیران و کارکنان ،بهره گیری از کانال های مختلف رسیدگی،
برگزاری جلسات رسیدگی به گزارش های حسابرسی داخلی
و شناس��ایی نقاط خطر خیز و اطالع رسانی از جمله عواملی
هستند که باید مورد توجه قرار گیرندg».
مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن:
بانک منبع دیگری برای پرداخت وام قرض الحسنه ندارد
اردشیر بیژنی با اش��اره به اینکه منابع دیگری برای
پرداخت تسهیالت نداریم ،گفت« :سقف تسهیالت برای
درمان 20میلیون ریال و اشتغالزایی تا 100میلیون ریال
برای هر نفر بود که براس��اس منابع تجهیز شده پرداخت
کردیم ».وی درباره وام ازدواج بانک مسکن و با اشاره به
اینکه وام ازدواج سه میلیون تومان در نظر گرفته شده بود،
گفت« :کل منابع قرض الحس��نه ای که جمع اوری شده
بود و در واقع تمام منابعی که در زمینه تسهیالت به عنوان تکلیف بانک مسکن بود را پرداخت
کردیم و در حال حاضر منابع دیگری برای پرداخت تسهیالت نداریم ».مدیر امور طرح و برنامه
بانک مسکن ادامه داد« :از منابع قرض الحسنه ای که جمع اوری می شود 10 ،درصد به عنوان
س��پرده های قانونی نزد بانک مرکزی باقی مانده و بقیه باید به عنوان تسهیالت به مردم داده
شود که بانک مسکن نیز در این زمینه همه منابع را به مردم اختصاص داده است ».بیژنی گفت:
«به طور دقیق مشخص شده بود که چقدر از کل مبلغ تسهیالت به ازدواج ،اشتغالزایی یا درمان
باید اختصاص یابد و ما براساس ثبت نام هایی که در این زمینه انجام داده بودیم تسهیالت را
در اختیار متقاضیان قرار دادیمg ».
مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو:
پس از ۲۳سال بدون وابستگی به پژو
روی پای خود ایستادیم
مدیرعامل گروه صنعت��ی ایران خودرو گفت« :بعد از
23سال یعنی از سال 68ایران خودرو امسال توانست بدون
وابس��تگی به پژو فعالیت کند 206 .و رانا را تولید ،تحریم
را پشت سر گذاش��ته و خودکفا شویم ».جواد نجم الدین در
بازدید مدیرعامل و مدی��ران گروه های خبری خبرگزاری
ف��ارس از ایران خ��ودرو اظهار داش��ت« :صنع��ت خودرو
به عنوان ی��ک ویژگی برای کش��ورهای در حال توس��عه
مطرح هست و هم اکنون ایران خودرو به عنوان بزرگترین
خودروس��از خاورمیانه فعالیت دارد .تا س��ال قبل صنعت
خودروی ای��ران رتبه س��یزدهم جه��ان و ایران خودرو در
رتبه ش��انزدهم ق��رار داش��ت ».وی ادام��ه داد« :صنعت
خودرو 60صنعت دیگ��ر را یدک می کش��د ،ایران خودرو
دارای 30هزار اشتغال مستقیم اس��ت و 100هزار نفر در
شرکت های وابسته به ان اش��تغال دارند .باالی 500هزار
نفر قطعه سازان ما هستند که قطعات انها را خودروسازان
اس��تفاده می کنند و به اینها باید تم��ام واحدهای خدمات
پس از فروش ،تعمیرگاه ها و مش��اغل وابس��ته به خودرو
را اضافه ک��رد ».نجم الدین گف��ت« :نکته دیگر مس��اله
حمایت کش��ورها از صنعت خودروسازی شان است .مثال
در امریکا دولت س��هام جنرال موتورز را 160میلیارد دالر
خرید تا این صنعت دچار ورشکس��تگی نشود .اساسا یکی
از ش��عارهای اوباما در انتخابات خودرو بود با این مضمون
که اس��امه مرده ،جنرال موتورز زنده است ».وی به وضع
تعرفه واردات بر خ��ودرو در چین و کمک های فرانس��ه و
المان به صنایع خودروسازی ش��ان نیز اشاره کرد و افزود:
افزایش رضایت مشتریان از خدمات پس از فروش ایران خودرو
در همای��ش نمایندگی های ف��روش و خدمات پس
از فروش ایران خودرو که در مش��هد برگزار ش��د ،اخرین
وضعیت فروش و خدمات پس از فروش توسط مسئوالن
ایران خودرو تش��ریح و از نمایندگی های برتر تقدیر شد .در
این همایش که با ش��رکت نزدیک ب��ه 180نمایندگی از
سراسر کشور برگزار شد ،علی نمکین ،مدیرعامل شرکت
خدمات پس از فروش ایران خودرو (ایس��اکو) با اش��اره به
گزارش های شرکت بازرسی کیفیت و اس��تاندارد گفت« :شاخص رضایت مشتری در تابستان
سال جاری نسبت به سال گذشته پنج درصد افزایش داشته و شاخص رضایت نمایندگی ها از 60
به 73درصد رسیده است ».وی اظهار امیدواری کرد« :با ارتقای این شاخص ها و حفظ سه دوره
برتری در حوزه خدمات پس از فروش ،در سال جاری نیز برای چهارمین بار ایساکو به این جایگاه
نایل شود ».نمکین افزود« :سهم بازار ایساکو در هشت ماه اول سال جاری نسبت به سال گذشته
10درصد رشد کرده و استفاده از تمام توان نمایندگی های موجود ،ارتقای کیفیت و رفع مشکالت
انها هدف بزرگ ایساکو است ».مدیرعامل ایساکو ،افزایش کیفیت ،توسعه شبکه خدمات و بهبود
تامین قطعات و تسهیل در ارائه خدمات به مشتریان را مهم ترین برنامه ها و اقدامات ایساکو در
س��ال جاری ذکر و اظهار امیدواری کرد« :با بهبود هر چه بیشتر در این حوزه ها ،باالترین درجه
رضایت مشتریان به دست اید .در این همایش به 12نمایندگی برتر در حوزه فروش و خدمات
پس از فروش به صورت نمادین لوح تقدیر و تندیس داده شدg ».
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 157
نمکین خبرداد
«گفته می شود چرا 50سال است خودروسازی می کنیم اما
با کره قابل مقایسه نیس��تیم ».نجم الدین در پاسخ به این
سوال اظهار داشت« :ما عمال تا سال 57فقط مونتاژ کننده
بودیم .از سال 60به بعد نیز صنعت خودرو در خدمت جنگ
بود .از س��ال 70مجلس قانون حمایت از صنعت خودرو را
تصویب کرد و ما از ان زمان عمال صنعت خودرو داریم که
تازه وارد مرحله طراحی صادرات و خدمات پس از فروش
ش��دیم ».مدیرعامل ایران خودرو افزود« :در ایران صنعت
قطعه سازی نداشتیم و 10سال طول کشید که دانش فنی
به قطعه سازان منتقل شد تا به محض دادن نقشه ،قطعه ساز
ظرف دو ماه قطعه را به شما تحویل دهد ».نجم الدین ادامه
داد« :با تولید سمند ما توانستیم صنعت خودرو را پیشرفت
دهیم .مرحله بعد طراحی موتور بود و مدل EF7را طراحی
کردیم که مالکیت ان را داری��م و می توانیم هر تغییری در
ان بدهیم ».ب��ه گفته نجم الدین ،ص��ادرات مرحله بعدی
خودروساز شدن ایران بوده است و اکنون صنعت خودروی
ایران به 30تا 40کش��ور صادرات دارد .مدیرعامل ایران
خودرو در عین حال تصریح کرد« :از ابتدای سال ما دچار
تحریم شدیم و بعد از 23سال یعنی از سال 68ایران خودرو
امسال توانس��ت بدون وابس��تگی پژو فعالیت کند ،موفق
شدیم خودمان 206و رانا را تولید کنیم ،تحریم را پشت سر
گذاشته و خودکفا شویم ».نجم الدین با بیان اینکه دشمن
نمی خواهد صنعت خودرو رشد کند ،گفت« :صنعت خودرو
ی است و باید از پتانسیل رسانه ها برای حمایت
صنعت مردم
از تولید و سرمایه ملی استفاده کرد و ما از این پتانسیل برای
ارائه توانمندی های خود استفاده می کنیمg».
در ارزیابی شرکت های طراحی و ساخت ()EPC
باالترین رتبه طراحی و ساخت به تام ایران خودرو رسید
با دریافت رتبه اول در ارزیابی ش��رکت های طراحی
و ساخت توس��ط س��ازمان مدیریت صنعتی ،شرکت تام
ایران خودرو واجد ش��رایط اجرای پروژه های باالتر از پنج
هزار میلیارد ری��ال در مجموع��ه وزارت صنعت ،معدن و
تجارت شناخته ش��د .ش��رکت تام ایران خودرو در اولین
دوره ارزیابی شرکت های طراحی و ساخت توسط سازمان
مدیریت صنعتی با کسب 91/96از 100امتیاز ،رتبه Aدر
حوزه فعالیت های صنعتی و معدنی را به خود اختصاص داد .این گزارش حاکی است؛ داده ها و
ارقام درخواست شده برای ارزیابی ،حدود 9هزار زمینه اطالعاتی در قالب اظهارنامه رتبه بندی
شرکت های EPCدر حوزه های کالن توانمندی عمومی مدیریت (شامل توان مالی ،عملکرد
شرکت ،ساختار و سازمان ،حوزه های مدیریت پروژه و نظام های فراگیر پشتیبان) ،توانمندی
مدیریت EPCو توانمندی اجرای EPCبوده است .بنا بر این گزارش ،بر اساس توافق وزارت
صنعت ،معدن و تجارت و س��ازمان مدیریت صنعتی در ش��هریور ،90شرکت هایی که در این
ارزیابی موفق به اخذ رتبه Aشوند ،در اولویت واگذاری پروژه و انجام پروژه های با حجم باالتر
از پنج هزار میلیارد ریال در مجموعه وزارت صنعت ،معدن و تجارت خواهند بود .این گزارش
می افزاید« :فرایند ارزیابی شرکت های طراحی و ساخت از ابان ماه سال گذشته اغاز شد و در
شهریور امسال به پایان رس��ید و تام تنها ش��رکتی بود که در این ارزیابی در بین رقبا موفق به
اخذ رتبه Aشدg».
ک پاسارگاد ،بانک برتر ایران در سال 2012شد
بان
بانک پاس��ارگاد با تایید نشریه معتبر بنکر ،در سال
2012میالدی بانک برتر سال جمهور ی اسالمی ایران
انتخاب شد .نشریه معتبر ،The Bankerهرسال باتوجه
ب��ه صورت های مالی مربوط به س��ال پیش موسس��ات
مالی و بانکی و با در نظر گرفت��ن برخی معیارها از جمله
س��رمایه پایه و دارایی ها ،اقدام به رتبه بندی بانک ها و
تعیین هزار بان��ک اول جهان می کند .در س��ال ۲۰۱۲
بانک پاس��ارگاد موفق ش��د این جای��گاه را از ان خود
کرده و جایزه بانک برتر س��ال ۲۰۱۲جمهوری اسالمی
ایران را دریافت کند .بانک پاس��ارگاد پی��ش از این نیز
در سال ۲۰۱۰میالدی موفق به کس��ب این عنوان ،از
س��وی نش��ریه معتبر بنکر ش��ده بود .گفتنی اس��ت؛ در
حال حاضر بانک پاس��ارگاد در رتبه بندی نش��ریه بنکر
در جایگاه ۲۶۶جهان ق��رار دارد و به عنوان یکی از ۱۰
بانک پیش��رو جهان و اولین بانک پیش��رو در خاورمیانه
انتخاب شده استg.
83
بانک انصارحامی دومین کنگره شعر پاسدار
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره157
84