ماهنامه مثلث شماره 160

‫عملگراها وارد می شوند‬ ‫پرونده مثلث درباره تغییرات کابینه اوباما‬ ‫با اثاری از ابراهیم متقی‪ ،‬علی ابوالفتح‬ ‫و مهدی مطهرنیا‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوشصتم‪ 30/‬دی ماه ‪ 88/1391‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫سرنوشت‬ ‫هدفمندی‬ ‫پیشنهادات احمد ی نژاد‬ ‫برای اجرا ی فاز دوم یارانه ها‬ ‫شکافدرشهر‬ ‫نگاهیجامعه شناسانهبههدفمندییارانه هابااثاریاز‬ ‫احمدبخشایشاردستانی و رضامجید زاده‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫انتخابات ازاد‬ ‫روی دیگر سکه تقلب است‬ ‫گفت وگوی مثلث با یداهلل جوانی‬ ‫پروژه«انتخاباتازاد»چگونههدایتمی شود؟‬ ‫در گفت وگوهایی با حسین سبحانی نیا‪ ،‬مهدی فضائلی‬ ‫و علی محمد نائینی‬ ‫بورژوازی علیه فرودستان‬ ‫بررسی سینمای طبقاتی در ایران به بهانه‬ ‫نقد فیلم پذیرایی ساده‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫سیاست بیگانگان در ورود‬ ‫فرهنگ استعماری‬ ‫و گرفتاری‏های ما در این وقت گرفتاری کوچکی نیست‪.‬‬ ‫انها سعی کردند که طراح بدهند برای این ممالک شرقی و‬ ‫خصوصا انجاهایی که ذخایر بیشتر دارند‪ .‬اینها سعی کرده‬ ‫بودند که همه چیزی که از غرب به ایران وارد می‏شود یک‬ ‫نوع خاصی باشد‪ .‬فرهنگ استعماری وارد کنند به ایران؛‬ ‫و ما را با تبلیغات دامنه‏داری که همه شما می‏دانید عاشق‬ ‫ان بکنند‪ .‬به اس��م فرهنگ غربی و دموکراس��ی خاص به‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16 - 29‬‬ ‫سرنوشتهدفمندی‬ ‫هدفمندی یارانه ها و متغیرهای معطل‬ ‫نیاز به مطالعات جدید‬ ‫شکاف در شهر؟‬ ‫نقد و نظر‬ ‫‪30 - 35‬‬ ‫معجزه ُخلق نبوی‬ ‫امتناع اصالحات در ریاض‬ ‫بازی با دستان خالی‬ ‫القاعده و مالی‬ ‫سیاست‬ ‫‪36-48‬‬ ‫انتخابات ازاد روی دیگر سکه تقلب است‬ ‫هشدار ایت اهلل‬ ‫حمله به مشارکت مردم‬ ‫از ریاست «مظفر» تا احتمال کاندیداتوری «چمران»‬ ‫پرونده مثلث درباره تغییرات کابینه اوباما‬ ‫با اثاری از ابراهیم متقی‪ ،‬علی ابوالفتح‬ ‫و مهدی مطهرنیا‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوشصتم‪ 30/‬دیماه ‪ 88/1391‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫سرنوشت‬ ‫هدفمندی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫پیشنهادات احمد ی نژاد‬ ‫برای اجرای فاز دوم یارانه ها ‬ ‫شکافدرشهر‬ ‫نگاهیجامعهشناسانهبههدفمندییارانههابااثاریاز‬ ‫احمدبخشایشاردستانی و رضامجیدزاده‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫انتخابات ازاد‬ ‫روی دیگر سکه تقلب است‬ ‫گفتوگوی مثلث با یداهلل جوانی‬ ‫پروژه«انتخاباتازاد»چگونههدایتمیشود؟‬ ‫در گفتوگوهایی با حسین سبحانی نیا‪ ،‬مهدی فضائلی‬ ‫و علیمحمد نائینی‬ ‫عکس جلد‪ :‬مصطفی حقگو ‪ -‬خانه ملت‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫عملگراها وارد میشوند‬ ‫بورژوازی علیه فرودستان‬ ‫بررسی سینمای طبقاتی در ایران به بهانه‬ ‫نقد فیلم پذیرایی ساده‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ممالک استعماری یا نیمه استعماری وارد کنند؛ و به اسم‬ ‫دموکراس��ی غربی به خورد ما بدهند‪ .‬همه چیزهایی که‬ ‫اینهابه اسم «ترقی» و «تعالی» و «ازادی» و «دموکراسی»‬ ‫و «فرهنگ» و همه چیز‪ ،‬اینها به طرز خاصی وارد ش��ده‬ ‫است به ایران‪ .‬انطور نیست که همین ازادی که در ایران‬ ‫در زمان این پدر و پسر در ایران وارد کردند این ازادی باشد‬ ‫که در غرب هس��ت‪ .‬یا این دموکراسی که ادعا می‏کنند و‬ ‫در ایران می‏گوین��د می‏خواهیم تعقیب کنیم‪ ،‬و حاال هم‬ ‫بازی‏خورده‏ه��ا و یا غرض‏مندها دامن به ان می‏زنند‪ ،‬این‬ ‫دموکراسی است که در غرب پیش خود انها هست‪ .‬اینها‬ ‫همه وارداتی هس��تند؛ یعنی ازادی که برای ایران و برای‬ ‫ممالک شرقی اینها تحویل ماها دادند عبارت از ازادی در‬ ‫اموری که موجب تباهی ملت ما و جوان‏های ما شده است‪.‬‬ ‫ش��ما مالحظه کردید‪ ،‬یادتان است زمان رضا خان را‪،‬‬ ‫ان زمان قبل او را یادتان نیست‪ ،‬و زمان پسر خلفش ‪-‬که‬ ‫از ان خبیث‏تر بود‪ -‬یادتان اس��ت ک��ه ازادی که برای ما‬ ‫اوردند‪ ،‬و به ما به قول خودش��ان «اعطا» کردند! ‪ -‬ازادی‬ ‫در رفتن مراکز فساد‪ ،‬سینماها انطور که خودشان درست‬ ‫کرده بودند همه جا این همه مراکز فسادی که‪ ،‬خصوصا در‬ ‫تهران درست کرده بودند‪ ،‬این همه مشروب فروشی‏هایی‬ ‫که در سرتاس��ر ایران و خصوصا بیش��تر در مرکز در انجا‬ ‫درست کرده بودند‪ .‬قضایای مطبوعات و رادیو و تلویزیون‪،‬‬ ‫ان معانی که خود انها هستند‪ .‬ازادی مجالت با ان وضع‬ ‫انحراف کننده ‪ -‬تمام چیزها چیزهایی بوده است که نقشه‬ ‫کشیدند برای ممالکی که می‏خواهند تحت نفوذ خودشان‬ ‫یا استعماری باش��د یا نیمه استعماری‪ ،‬استعمار نو باشد‪،‬‬ ‫همه این چیزها را به طور مفید برای ما درست کردند‪ .‬در‬ ‫تمام این م��دت یک قلم ازاد نبود که ی��ک مطلبی که به‬ ‫صالح کشوراس��ت بنویس��د؛ و یک ادم قادر نبود که یک‬ ‫خطابه‪ ،‬یک صحبت بکند و اظهار مصالح امور و مفاسد را‬ ‫بکند؛ یک روزنامه نبود که در ان‪ ،‬ان مفسده‏هایی که در‬ ‫ایران دارد واقع می‏شود و ان چپاولگری‏هایی که داخل و‬ ‫خارج دست به هم دادند و دارند چپاول می‏کنند بنویسد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50-63‬‬ ‫ورودعملگرایان‬ ‫روی دیگر اوباما‬ ‫بازی با مهره ها‬ ‫دیپلماسی ایرانی؛ سیاست ورزی مصری‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64 -71‬‬ ‫بورژوازی علیه طبقه پایین‬ ‫«پذیرایی ساده» محصول نگاه ارباب و رعیتی است‬ ‫غیبت طبقه متوسط‬ ‫مخاطب را دشمن خود نکنیم‬ ‫ورزش‬ ‫‪72 -77‬‬ ‫سایه تاج باالی سرکفاشیان‬ ‫با کفاشیان اختالف داشتم اما حاال مشکلی نداریم‬ ‫شوت فقر در ‪2014‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬مصطفی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬ش��اهین فتحیان ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬فاطمه سیف‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی کیوان و نیوشا‬ ‫ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد سرخ خواه ‪ -‬محمد شکراللهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار‪ -‬مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫دکتر غالم حسن تقی نتاج ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‬ ‫مهندس صدوقی‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫سید عارف علوی ‪ -‬رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان‬ ‫علیرضا حسن زاده‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫درخبرنامهاینهفتهسخنانرهبرمعظمانقالبدردیدارمسئوالنوکارکنانحفاظتاطالعاتنیروهایمسلح‬ ‫درج شده است‪ .‬گزارش حضور رئیس جمهور در مجلس و یادداشت هایی پیرامون هدفمندی یارانه ها از دیگر‬ ‫بخش هایخبرنامهاینهفته است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫هدفمندییارانه هاومتغیرهایمعطل‬ ‫نیاز به مطالعات جدید‬ ‫شکاف در شهر؟‬ ‫‪16‬‬ ‫مقام معظم رهبری در دیدار‬ ‫کارکنان حفاظت اطالعات نیروهای مسلح‪:‬‬ ‫مزدوران داخلی‬ ‫در مقابل عظمت‬ ‫ملت ایران‬ ‫به حساب نمی ایند‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫در دیدار مس��ئوالن و کارکنان حفاظ��ت اطالعات نیروهای‬ ‫مسلح‪ ،‬با اشاره به قطعی بودن وعده الهی در یاری صاب ران‬ ‫و متوکلین و یاری کنندگان دین خدا‪ ،‬تاکید کردند‪« :‬مصداق‬ ‫عینی تحقق وعده الهی‪ ،‬نظام جمهوری اس�لامی است که‬ ‫به رغم همه فش��ارها و ط راح ی های دش��من‪ ،‬بعد از گذشت‬ ‫‪ 34‬سال اکنون یک نظام محترم‪ ،‬مقتدر‪ ،‬اثرگذار در مسائل‬ ‫منطقه ای و جهانی‪ ،‬دارای ملتی بزرگ‪ ،‬فهیم‪ ،‬دشمن شناس‬ ‫و لحظه شناس و دارای پیشرفت های بزرگ علمی است‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی با تاکید بر اینکه باید به خداوند‬ ‫متعال توکل کرد و به یاری خداوند نیز خوشبین بود‪ ،‬افزودند‪:‬‬ ‫«جبهه استکبار تمام تالش و توان خود را به کار گرفته تا از‬ ‫طریق تحریم ها و فشارها‪ ،‬ملت ای ران را وادار به تسلیم کند‪،‬‬ ‫اما این ملت سخت ی ها را تحمل م ی کند زی را نقشه و تاکتیک‬ ‫دش��من و هدف راهبردی او را متوجه شده و ب راساس فهم و‬ ‫تشخیص صحیح‪ ،‬عمل م ی کند‪».‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای خاطرنش��ان کردن��د‪:‬‬ ‫«همانگونه که پیروزی انقالب اسالمی در شرایط ناباورانه‬ ‫س��ال ‪ ،57‬مصداق تحقق وع��ده الهی ب��ود‪ ،‬ادامه انقالب‬ ‫اسالمی و توانمندی‪ ،‬قدرتمندی و پیشرفت افزایش یابنده‬ ‫ان نیز‪ ،‬به رغم همه تندبادها و فشارهای سنگین و دشمنی‬ ‫عمیق دنیای اس��تکبار‪ ،‬مصداق عملی ش��دن وعده الهی‬ ‫است‪ ».‬ایشان فهم‪ ،‬دشمن شناس��ی و لحظه شناسی ملت‬ ‫ای ران را یکی از مسائل اعجاب انگیز خواندند و افزودند‪« :‬در‬ ‫قضایای سال ‪ 88‬که دشمن تصور م ی کرد‪ ،‬ط راحی ‪ 10‬ساله‬ ‫او ضد جمهوری اسالمی به نتیجه رسیده است‪ ،‬ملت ای ران‬ ‫با قدرت در صحنه حاضر شد و بر دهان مخالفان و معارضان‬ ‫بی ن المللی زد‪ ،‬چه برسد به مزدوران داخلی انها که در مقابل‬ ‫عظمت ملت ای ران به حساب نم ی ایند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی خاطرنشان کردند‪« :‬ملت ای ران‬ ‫بار دیگر در روز ‪ 22‬بهمن‪ ،‬قدرت‪ ،‬ش��ادابی و فهم خود را در‬ ‫مقابل جهانیان به رخ خواهد کشید‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای در بخش دیگری از سخنان‬ ‫خود‪ ،‬حفاظت اطالعات را ایمن ی بخش نیروهای مس��لح و‬ ‫مسئولیت ان را سنگین‪ ،‬افتخار امیز و همراه با شرف و منزلت‬ ‫دانس��تند و تاکید کردند‪« :‬از دیدگاه اسالم‪ ،‬نیروهای مسلح‪،‬‬ ‫مجموع��ه ای مکانیک��ی و همچون یک ماش��ین ب ی اراده‬ ‫نیستند‪ ،‬بلکه سازمانی انسانی و دارای مجموعه ای از عقل‬ ‫و خرد‪ ،‬عزم و اراده و تصمیم و ایمان و عواطف است‪g ».‬‬ ‫‪17‬‬ ‫سیاست ‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪18‬‬ ‫صبح چهارشنبه در بهارستان‬ ‫سرنوشت هدفمندی‬ ‫جلسه احمدی نژاد با نمایندگان مجلس برخالف پیش بینی ها حاشیه خاصی نداشت‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪19‬‬ ‫پس از توافق مجل��س با حض��ور رئی س جمهور در‬ ‫صحن علنی‪ ،‬صبح چهارشنبه گذشته محمود احمدی نژاد‬ ‫به اتفاق تعدادی از وزرای کابین��ه و معاونان خود به صحن‬ ‫علنی رفت و با تش��ریح وضع اقتصادی کشور راهکارهای‬ ‫چهارگانه ای را ب رای رفع موانع اقتصادی بیان داشت‪.‬‬ ‫احمدی نژاد در نطق ‪ 80‬دقیقه ای خود به اجرای فاز دوم‬ ‫هدفمندی اش��اره کرد و گفت که در صورتی که هدفمندی‬ ‫به طور کامل اجرا شود فقر ریشه کن م ی شود‪ .‬او از عملکرد‬ ‫دولتش در بخ��ش اقتصادی دفاع و به اث��ار کاهش تورم و‬ ‫نقدینگی و پایین امدن ضریب جینی که پس از هدفمندی‬ ‫به دست امد‪ ،‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫احمدی ن��ژاد در ابت��دای س��خنان خود ب��ا تبریک‬ ‫فرارسیدن ماه ربی ع االول و همچنین اب راز خرسندی از حضور‬ ‫در جمع نمایندگان مجلس شورای اسالمی و تشریح هدف‬ ‫خود از حضور در صحن علنی مجلس گفت‪« :‬ما باید تالش‬ ‫کنیم تا ذهنیت و اراده مش��ترکی در ارتباط با پیشبرد امور‬ ‫شکل بگیرد و من امروز در ارتباط با سه مطلب خدمت شما‬ ‫صحبت خواهم کرد‪».‬‬ ‫احترام دولت به نمایندگان‬ ‫خبرنامه‬ ‫رئی س جمهور با تاکی��د بر اینکه «یک مس��ئولیت‬ ‫مش��ترک بین دولت و مجلس وج��ود دارد و فقط در این‬ ‫ارتباط تقسیم کار شده است»‪ ،‬افزود‪« :‬من با اکثریت قاطع‬ ‫نمایندگان مجلس از گذشته دوس��تی و رفاقت دارم و در‬ ‫عرصه های گوناگون همگی ب��رای انقالب و ملت تالش‬ ‫کرده ایم‪ .‬امروز هم در دولت و مجلس م ی خواهیم به مردم‬ ‫خدمت کنیم و ام��ور را پیش ببریم‪ .‬این دولت بیش��ترین‬ ‫احترام را ب رای نمایندگان مجلس قائل بوده اس��ت‪».‬‬ ‫انتشار اخبار خالف واقع‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫احمدی نژاد با تاکید بر اینک��ه «من همه نمایندگان‬ ‫مجلس را دوست دارم»‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬هی چ کس نم ی تواند‬ ‫بگوید رئی س جمهور خواس��ته یک نماینده را در پیگیری‬ ‫مس��ائل منطقه ای یا ملی به دلیل مواضع ان رس��یدگی‬ ‫نکرده است؛ البته متاسفانه عده ای به صورت مستمر اخبار‬ ‫خالف واقع منتش��ر م ی کنند و با ایراد اتهامات ب ی اساس‬ ‫م ی خواهند فضای ب رادری بین دولت و مجلس را مخدوش‬ ‫کنند‪ .‬امروز عده ای از تخریب رابطه دولت و مجلس سود‬ ‫سیاس��ی و احتماال اقتصادی م ی ب رند‪».‬‬ ‫نباید بهانه به دست دشمن دهیم‬ ‫وی با بیان اینکه دشمن به بهانه حقوق بشر و موضوع‬ ‫هسته ای‪ ،‬به ما فش��ار م ی اورد‪ ،‬گفت‪« :‬دش��منان مدعی‬ ‫هستند که سنگی ن ترین تحریم ها را علیه ما اعمال کرده اند؛‬ ‫از جمله محدودی��ت فروش نفت‪ ،‬تحری��م بانک مرکزی و‬ ‫مبادالت پولی‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور ب��ا بی��ان اینک��ه حتم��ا تحریم ها‬ ‫مشکالتی را به وجود م ی اورد که باید چاره اندیشی کنیم‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬دش��منان م ی خواهند از یک طرف به مردم فشار‬ ‫اورند و از مردم انتقام بگیرند و از طرف دیگر بودجه دولت‬ ‫را تحت فش��ار بگذارند تا روند پیش��رفت کش��ور مختل‬ ‫شود‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با بیان اینکه دش��منان گام به گام همه‬ ‫توان خود را برای فش��ار به ملت ایران به کار م ی گیرند و‬ ‫در دنیا هیچ مقاومت��ی در برابر انها نیس��ت‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫«تحریم ها به طور طبیعی سلس��له مشکالتی را به وجود‬ ‫م ی اورد از جمله کاهش سرعت رشد کشور و دوم فشار به‬ ‫بخش های وس��یعی از مردم که از اهداف اصلی دشمنان‬ ‫اس��ت که باعث ایجاد نوس��انات قیمت و افزایش خارج از‬ ‫قاعده م ی شود؛ به بخش های وس��یعی از مردم که درامد‬ ‫ثابت دارند فشار م ی اورد و باعث اخالل در تجارت خارجی‬ ‫‪20‬‬ ‫م ی ش��ود و البته منجر ب��ه فاصله طبقاتی نیز م ی ش��ود‬ ‫و فعالی��ت و تقاض��ای کاذب در اقتصاد رش��د م ی کند و‬ ‫همچنین تولید وابس��ته به درامد ارزی هم دچار اس��یب‬ ‫م ی ش��ود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه شاید االن نتوان در اراده دشمن ب رای‬ ‫دش��منی با خود تغییری ایجاد کنیم‪ ،‬گفت‪« :‬باید بررسی‬ ‫کنیم که چه کار باید انجام دهیم‪».‬‬ ‫چهار راهکار برای حل مشکالت اقتصادی‪:‬‬ ‫استفاده از زمین‪ ،‬معادن‪ ،‬هدفمندی یارانه ها‬ ‫و اصالح نظام بانکی‬ ‫رئی س جمهور در ادامه سخنان خود به ارائه راهکارها‬ ‫پرداخت و گفت‪« :‬به نظر م ی رس��د که چهار راهکار اصلی‬ ‫ب رای حل این مش��کالت وجود دارد که من چن��د تا از این‬ ‫راهکارها را عرض م ی کنم‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬اولین راه این است که مسیر جریان ثروت‬ ‫و سرمایه را تغییر دهیم و تا این مسیر تغییر نکند‪ ،‬مشکالت‬ ‫سر جای خود باقی م ی ماند‪ .‬باید به نحوی ب رنامه ریزی کنیم‬ ‫که ثروت و سرمایه در کل کشور بچرخد و متمرکز در یک‬ ‫شهر نباشد و به نحوی حرکت کنیم که همه نقاط کشور اباد‬ ‫شود و فرصتی فراهم شود که تمام مناطق از جمله مناطق‬ ‫محروم از سرمایه گذاری الزم برخوردار شوند‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور با تاکید ب��ر اینکه باید س��فته بازی و‬ ‫گرایش به فعالی ت اقتصادی کاذب را در کش��ور کم کنیم‬ ‫و فعالی ت های پایدار اقتصادی را در کشور گسترش دهیم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬از ان طرف بای��د به نحوی برنامه ری��زی کنیم که‬ ‫تقاضا ب رای کاالهایی که ارزش کمت��ری دارند مانند طال و‬ ‫ارز کمتر شود‪».‬‬ ‫باید تمام مردم فرصت فعالیت س�ازنده اقتصادی‬ ‫را پیدا کنند‬ ‫رئی س جمه��ور به اهمیت مردم ی ک��ردن و عمومی‬ ‫کردن اقتصاد اش��اره ک��رد و گف��ت‪« :‬ما باید ب��ه نحوی‬ ‫برنامه ریزی کنیم که تمام مردم در تمام سرزمین فرصت‬ ‫فعالیت س��ازنده اقتصادی را پی دا کنند و فعال ش��وند‪».‬‬ ‫رئی س جمهور راه حل س��وم را اس��تفاده حداکثری از‬ ‫منابع عمومی و س��رزمینی عنوان کرد و گفت‪« :‬ما کشور‬ ‫ثروتمندی هس��تیم و اگر به منابع س��رزمین ی مان متکی‬ ‫شویم رشد در کشور ما پایدار خواهد بود و اسی ب پذیری به‬ ‫حداقل م ی رسد‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور راهکار چه��ارم را قط��ع رابطه بودجه‬ ‫هزینه ای دولت به ارز نفتی عن��وان کرد و گفت‪« :‬باید یک‬ ‫بار با یک تصمیم مشترک این موضوع را تمام کنیم‪ ،‬گرچه‬ ‫فشارهایی نیز وارد م ی شود‪».‬‬ ‫رئی س جمهور با بیان اینکه سال هاس��ت اقتصادمان‬ ‫به ارز نفتی وابس��ته اس��ت و از درامد نفتی کش��ور تغذیه‬ ‫کرده اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬با توجه به وجود نفت در کشور بعضا‬ ‫اندیشه ها به س��مت خرج کردن ان م ی رود به خصوص در‬ ‫بخش هزینه ای‪ .‬این در حالی است که ما باید این وابستگی‬ ‫را هرچه بیشتر کاهش دهیم‪».‬‬ ‫انتقال ثروت بازار ارز و سکه به سمت تامین اب‬ ‫رئی س جمه��ور در ادامه س��خنرانی خود در جلس��ه‬ ‫مجلس‪ ،‬با بیان اینکه «دولت چهار پیشنهاد مشخص دارد»‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬اولین پیشنهاد‪ ،‬استفاده از زمین است که باالترین‬ ‫ثروت خدادادی به ملت ای ران است‪».‬‬ ‫محمود احمدی نژاد با اش��اره به اینکه وس��عت ای ران‬ ‫‪ 187/3‬میلیون هکتار است‪ ،‬افزود‪« :‬از این مقدار ‪ 25‬میلیون‬ ‫هکتار دش��ت و کویر مرکزی اس��ت که نوعا معدن است‪،‬‬ ‫‪102‬میلیون هکت��ار مرتع داریم ک��ه ‪ 14‬میلیون ان جنگل‬ ‫است که دو میلیون از ان در شمال کشور و ‪ 12‬میلیون دیگر‬ ‫در دامنه البرز قرار دارد‪».‬‬ ‫وی ادام��ه داد‪ 2/5« :‬میلی��ون هکت��ار از این مراتع‬ ‫تحت اش��غال مراکز صنعت��ی‪ ،‬دامی و طیور اس��ت‪ ،‬اما‬ ‫سوال اینجاس��ت که ایا از این زمی ن ها به درستی استفاده‬ ‫م ی ش��ود؟ ما حدود ‪45‬میلیون هکتار زمین قابل کش��ت‬ ‫داریم که تنه��ا ‪ 14‬میلیون ان کش��ت م ی ش��ود و چهار‬ ‫میلیون هم ایش ان است‪ 27 .‬میلیون هکتار زمین قابل‬ ‫کشت وجود دارد و اب هم هست‪ ،‬اب کم است اما هست‪،‬‬ ‫مگر م ی ش��ود خدا زمین حاصلخیز خلق کند و اب ندهد؟‬ ‫این نشدنی است‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور خطاب به نماین��دگان مجلس گفت‪:‬‬ ‫«ش��اید ش��ما بگویید که انجام این کار ب��ه منابع عظیم‪،‬‬ ‫سدس��ازی و کانال س��ازی نیاز دارد که حرف درستی است‪،‬‬ ‫اما باید به راهکار دوم یعنی مردمی کردن اقتصاد برس��یم‪.‬‬ ‫ثروت هایی که بر سر بازار ارز و سکه م ی چرخد چرا به سمت‬ ‫تامین اب نرود؟ این کار شدنی است و من قاطعانه م ی گویم‬ ‫که م ی شود‪».‬‬ ‫احمدی نژاد به بیان مثالی پرداخت و اظهار کرد‪« :‬چند‬ ‫سال گذشته طرحی مطرح شد مبنی بر خروج دام ها از جنگل‬ ‫و توجیه اصلی این بود که دام‪ ،‬جنگل ها را تخریب م ی کند‪،‬‬ ‫در حالی که تاریخ نش��ان داده اس��ت که بهترین حافظان‬ ‫جنگل ها و مراتع خود دامداران هستند‪ .‬سخن من این است‬ ‫که ما همین را به دامداران بازگردانیم‪ ،‬در این صورت حداقل‬ ‫‪ 400‬هزار شغل ایجاد م ی شود‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬ما شش میلیون هکتار جنگل بلوط‬ ‫داریم که رها ش��ده و دولت برای محافظت از انها کارمند‬ ‫استخدام م ی کند‪ ،‬حداقل ش��ش میلیون تن ساالنه بلوط‬ ‫تولید م ی ش��ود که زیر پای درخت ه��ا از بین م ی رود‪ .‬کل‬ ‫علوفه وارداتی کش��ور هفت میلیون تن اس��ت که امروز‬ ‫درخصوص مرغ و گوسفند نیز دچار مش��کل شده ایم‪ .‬ما‬ ‫به مردم گفتی��م که از جنگل ها بی��رون بروند تا جنگل ها‬ ‫را حفاظت کنیم‪ ،‬اما ایا حفظ ش��ده اند و ایا روند محافظت‬ ‫از انها رو به بهبود اس��ت؟ نه‪ .‬ما باید تصمیمات را عوض‬ ‫کنیم‪ .‬خیل ی ها به ج��ای پول دادن به س��که و ارز‪ ،‬باید از‬ ‫اینجا ش��روع کنند‪».‬‬ ‫معادن ما قابل تقس�یم به ‪ 250‬ه�زار بلوک معدنی‬ ‫است‬ ‫رئی س جمهور با بی��ان اینکه «راهکار پیش��نهادی‬ ‫دوم ما اس��تفاده از معادن اس��ت»‪ ،‬گفت‪« :‬ب��رای صرفه‬ ‫اقتصادی هر معدن گروه معدنکار کافی اس��ت‪ .‬معادن ما‬ ‫قابل تقس��یم به ‪ 250‬هزار بلوک معدنی است که امروز از‬ ‫کمتر از پانزده هزار بلوک اس��تفاده م ی کنیم‪ .‬ایا نم ی شود‬ ‫قوانین و ایی ن نامه ها را مجلس و دولت اصالح کنند و هر‬ ‫که معدنی اکتشاف کرد پنجاه سال با تعیین ایی ن نامه ای‬ ‫از ان برداش��ت کند؟»‬ ‫احمدی نژاد همچنین اظهار کرد‪ 25« :‬میلیون هکتار‬ ‫زمین کش��اورزی وجود دارد‪ ،‬اینها را به ش��رط احیا به خود‬ ‫مردم دهیم‪ ،‬در این صورت خواهیم دید که جهت سرمایه ها‬ ‫عوض م ی شود‪».‬‬ ‫در گام اول هدفمن�دی یارانه ه�ا بخ�ش مهمی از‬ ‫اهداف محقق شد‬ ‫رئی س جمه��ور در ادامه س��خنانش در صحن علنی‬ ‫مجلس با بیان اینکه راهکار س��وم هدفمندی یارانه هاست‬ ‫و معنی یارانه اس��تفاده از منابع ملی است‪ ،‬گفت‪« :‬در زمان‬ ‫اجرای برنامه اول بحث هایی با هم داشتیم و نیازی به بیان‬ ‫انها نیست‪».‬‬ ‫احمدی نژاد گف��ت‪« :‬منبع عظیمی در کش��ور وجود‬ ‫دارد و روزانه یک میلیون و ‪ 883‬هزار بش��که نفت تحویل‬ ‫پاالیشگاه ها م ی شود و ساالنه ‪ 150‬میلیارد متر مکعب گاز‬ ‫وارد شبکه م ی شود که یک ثروت عظیم است و باید ازاد و‬ ‫باز توزیع شود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه همه دس��ت به دست هم دادیم و‬ ‫با یاری خدا و عنایات امام عصر (عج)‪ ،‬هوش��مندی مردم و‬ ‫حضور ملت گام اول هدفمندی را با هم برداشتیم که اثار‬ ‫خوبی داش��ت‪ ،‬افزود‪« :‬برخی از اثار هدفمن��دی یارانه ها‬ ‫در مرحله اول این اس��ت که در طرحی که روی ان بحث‬ ‫ش��د‪ ،‬قرار بر این بود که در درامد خانوار ها به نفع طبقات‬ ‫کم برخوردار تعدی��ل ایجاد کنیم و قرار ب��ود بین بنگاه ها‬ ‫تعادل ایجاد شود‪ ،‬یعنی از بنگاه های ناکارامد به بنگاه های‬ ‫کارامد و البته قرار بود تعدیلی در بودجه دولت انجام شود‬ ‫و خوشبختانه با همکاری که اتفاق افتاد هر سه این موارد‬ ‫در بودجه مطرح ش��د‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با اش��اره به اینکه در گام اول هدفمندی‬ ‫یارانه ها بخش مهمی از اهداف محقق ش��د‪ ،‬تصریح کرد‪ :‬‬ ‫«امروز مدل هدفمندی یارانه ها در ای ران در مجامع جهانی‬ ‫به عن��وان یک الگ��و و مدیری��ت کالن اقتص��ادی‪ ،‬کامال‬ ‫ای رانی ثبت شده و به رسمیت شناخته شده که جزو معدود‬ ‫طرح هایی اس��ت که الگوهای مدیریت اقتص��ادی ما را از‬ ‫ش��یوه های رایج س��رمایه داری و سوسیالیستی خارج کرده‬ ‫است‪».‬‬ ‫گام اول هدفمندی یارانه ها به تحقق عدالت کمک‬ ‫کرد‬ ‫هدفمن�دی یارانه ها موج�ب افتخار دول�ت و ملت‬ ‫جمهوری اسالمی شد‬ ‫احمدتوکلیمیگوید‪ ۲۰۰:‬روزبهپایانعمر‬ ‫دولتنمانده‪،‬نبایددنبالطرح هایبزرگبرویم‬ ‫خبرنامه‬ ‫احمدی نژاد ب��ا تاکید ب��ر اینکه «ط��رح هدفمندی‬ ‫یارانه ها طرح موفقی بود و در این راس��تا دنیا‪ ،‬ملت ایران‬ ‫را تحس��ین کرد و موجب افتخار دول��ت و ملت جمهوری‬ ‫اسالمی شد»‪ ،‬گفت‪« :‬همزمان با ارائه این طرح‪ ،‬دشمنان‬ ‫نگران ش��دند و دیدند بزرگترین طرح تحولی که همه انها‬ ‫م ی گفتند موجب بحران و اش��وب اجتماعی م ی ش��ود و‬ ‫هیچ دولت و نظامی در ای��ران نم ی تواند ان را اجرا کند‪ ،‬با‬ ‫موفقیت کامل اجرا ش��د‪».‬‬ ‫رئی س جمهور در ادامه سخنان خود در مجلس افزود‪:‬‬ ‫«انها (دشمنان) ظرفیت عظیم و هنرمندی ملت را دیدند و‬ ‫به این نکته رس��یدند که اگر این طرح های بزرگ پ ی درپی‬ ‫بخواهد انجام ش��ود دامن بلند ملت ای ران از دسترس شان‬ ‫خارج م ی شود‪ .‬انها دیدند که م ی شود کشور را بدون نفت هم‬ ‫اداره کرد‪ .‬انها دیدند که مردم باانگیزه ش��دند و وحدت ملی‬ ‫تقویت شده است‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫وی با بی��ان اینکه گام اول هدفمن��دی یارانه ها به‬ ‫تحقق عدالت کمک ک��رد‪ ،‬به اماری از اواخر س��ال ‪90‬‬ ‫اش��اره کرد و توضیح داد‪« :‬ضریب جینی از ‪ 40‬درصد به‬ ‫‪ 37‬درصد رسید‪ ،‬نس��بت درامد ‪ 10‬درصد ثروتمند به ‪10‬‬ ‫درصد فقیر در خانوارهای شهری از ‪ 12/45‬برابر در سال‬ ‫‪ 89‬به ‪ 10/17‬برابر در س��ال ‪ 90‬رس��ید و در خانوارهای‬ ‫روس��تایی از ‪ 12/63‬برابر در س��ال ‪ 89‬به ‪ 9/38‬برابر در‬ ‫سال ‪ 90‬رسید‪».‬‬ ‫احمدی نژاد ب��ا بیان اینک��ه هیچ ی��ک از طرح های‬ ‫اقتصادی کش��ور ط��ی ‪ 50‬الی ‪ 60‬س��ال اخیر نتوانس��ته‬ ‫شاخ ص های اصلی را در طول یک سال تا این اندازه تغییر‬ ‫دهد‪ ،‬خاط ر نش��ان کرد‪« :‬طرح هدفمن��دی یارانه ها موجب‬ ‫صرفه جویی ارزی شد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه رش��د مصرف بنزی��ن و گازوئیل و‬ ‫واردات این دو را به یاد داری��م‪ ،‬افزود‪ 17/5« :‬میلیارد دالر در‬ ‫سال ‪ 90‬نیاز ما به واردات فراورده ها کم شد و در همین دوره‬ ‫سال ‪ 90‬نزدیک ‪ 11‬میلیارد دالر صادرات غی رنفتی اضافه شد‪،‬‬ ‫یعنی ‪ 17/5‬میلیارد مصرف ارزی کاهش یافت و ‪ 11‬میلیارد‬ ‫درامد ارزی اضافه شد و سه میلیارد دالر واردات کاهش پیدا‬ ‫کرد که به منابع ارزی کمک شد‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با اش��اره به اینکه برخی مدعی هس��تند‬ ‫هدفمندی یارانه ها باعث باال رفتن قیمت ارز ش��ده است‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬مگر هدفمندی مص��رف ارز را باال برد که قیمت را‬ ‫باال ببرد؟ بلکه پایین اورد‪».‬‬ ‫رئی س جمهور با بیان اینکه هدفمندی یارانه ها تورم ی ‬ ‫را کنترل ک��رد که خیل ی ها ب��اور نم ی کردن��د‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫«هدفمندی در زمانی اغاز شد که تورم سالیانه ‪ 10/1‬و تورم‬ ‫نقطه ای ‪ 12/8‬درصد بود و در دی ماه این دو به هم رسیدند‪،‬‬ ‫یعنی تورم نقطه ای و تورم س��االنه ‪ 20/9‬شدند‪ .‬البته تورم‬ ‫نقطه ای در مرداد ماه به اوج خود رسید‪ ،‬یعنی به ‪22/3‬؛ ولی‬ ‫در دی ماه به هم رسیدند‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه وقتی اتفاق وی��ژه ای در اقتصاد رخ‬ ‫دهد‪ ،‬تورم نقط��ه ای باال م ی رود‪ ،‬توضی��ح داد‪« :‬زمانی این‬ ‫انرژی ب رای تورم زایی تخلیه م ی ش��ود ک��ه تورم نقطه ای و‬ ‫متوسط ساالنه ب رابر شود‪ .‬در حالی که در همین دوره حدود‬ ‫پنج درصد تورم جهانی داشتیم‪ .‬پس م ی توان حساب کرد‬ ‫که هدفمندی چقدر تورم ایجاد کرده است‪».‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها نقدینگی را کاهش داد‬ ‫رئی س جمهور با اش��اره به اینکه نقدینگی در س��ال‬ ‫‪ 89‬نزدیک ‪ 25‬درصد و س��ال ‪ 19/4 ،90‬درصد است‪ ،‬خاطر‬ ‫نشان کرد‪« :‬هدفمندی نقدینگی را هم کاهش داد و برخی‬ ‫مصارف راهبردی را کنترل ک��رد‪ .‬در حالی که انها با تصور‬ ‫اینکه مصرف بنزین در کشور ما لجام گسیخته است‪ ،‬بنزین‬ ‫را تحریم کردند‪ ،‬اما این طرح باعث ش��د نی��از ما به واردات‬ ‫بنزین به صفر برسد و طرح انها خنثی شود‪».‬‬ ‫احمدی ن��ژاد افزود‪« :‬مردم ی تری��ن دولت های جهان‬ ‫هم نم ی توانن��د بگویند مردم واقعا چ��ه م ی خواهند‪ ،‬چون‬ ‫مردم خودشان بهتر م ی دانند که چه م ی خواهند‪ ،‬اما برخی‬ ‫دوستان ای راد م ی گیرند و م ی گویند اگر یارانه نقدی بدهیم‬ ‫موجب بیکاری و تنبلی م ی شود‪ ،‬اما مگر در تمام دنیا بیمه‬ ‫بیکاری وجود ندارد؟»‬ ‫پزشکیانم ی گوید‪«:‬حرفماایناستکه‬ ‫‪ 30‬درصدمبلغهدفمندییارانه هابایدبهصنعت‬ ‫م ی رفتو‪ 20‬درصدمبلغانبایدبهکشاورزی‬ ‫اختصاصم ی یافتو‪ 50‬درصدمابقینیزطبق‬ ‫قانونهزینهم ی شد‪».‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها کامل اجرا ش�ود‪ ،‬فقر ریشه کن‬ ‫می شود‬ ‫وی با بیان اینکه «یکی از بهتری��ن اقدامات تحولی‬ ‫ب رای تضمین رش��د پایدار و دور زدن تحریم و خنثی کردن‬ ‫فشارهای دشمن‪ ،‬طرح هدفمندی یارانه ها بوده است»‪ ،‬اظهار‬ ‫کرد‪« :‬اگر این طرح به طور کامل اجرا ش��ود‪ ،‬ثروت عادالنه‬ ‫توزیع م ی شود‪ ،‬از سرمایه ملی صیانت خواهد شد‪ ،‬بهره وری‬ ‫در تولید باال م ی رود‪ ،‬وابس��تگی دولت به ارز نفتی کاهش‬ ‫پیدا م ی کند و فقر ریشه کن خواهد شد‪».‬‬ ‫احمدی نژاد همچنی��ن گفت‪« :‬م��ن در مصاحب ه ای‬ ‫گفتم که مرحله دوم بدین صورت اس��ت و م ی شود این کار‬ ‫را انجام داد؛ البته مطالعات دولت کامل و اماده است و من‬ ‫مثال زدم و گفتم م ی شود این کارها را انجام داد‪ .‬یارانه ای که‬ ‫ما از طریق انرژی در کش��ور توزیع م ی کنیم با ارز دو هزار و‬ ‫‪ 500‬تومان بیش از ‪ 310‬هزار میلیارد تومان است و م ی شود‬ ‫باز توزیع شود‪».‬‬ ‫غالمرضامصباحیمقدممیگوید‪:‬پرداخت‬ ‫یارانهنقدییکاقداماساسیوبنیادیب رایرفع‬ ‫فقربهشمارنم ی رود‬ ‫برای اجرای هدفمن�دی یارانه ها ه�دف انتخاباتی‬ ‫نداریم‬ ‫وی با تاکید بر اینکه «من ب��اور دارم که ما م ی توانیم‬ ‫حداقل معیشت را ب رای مردم فراهم و فقر را ریشه کن کنیم»‪،‬‬ ‫خاطرنش��ان کرد‪« :‬در طرح اول هدفمندی مخالفان زیادی‬ ‫وجود داشت‪ .‬انها در مخالفت با این طرح مقاله م ی نوشتند‬ ‫و برخی دوس��تانه به ما م ی گفتند نزدیک انتخابات است و‬ ‫این طرح را اج��را نکنید چون بار منف��ی دارد‪ .‬حاال برخی از‬ ‫همان ها م ی گوین��د این طرح در انتخابات ب��ار مثبت دارد‪.‬‬ ‫برخی اختالف نظرها در این زمینه قابل تفاهم است‪ ،‬چون‬ ‫نی ت ها یکی اس��ت و دعوا و اختالفی وجود ن��دارد‪ ،‬البته ما‬ ‫‪21‬‬ ‫خدمت مقام معظم رهبری رس��یدیم‪ ،‬ایشان رهنمودهایی‬ ‫ارائه فرمودند ک��ه من فکر م ی کنم باتوج��ه به انها نظ رات‬ ‫خیلی به هم نزدیک م ی شود‪».‬‬ ‫مردم باید در فعالیت اقتصادی مشارکت کنند‬ ‫رئی س جمه��ور در بخش دیگری از س��خنان خود در‬ ‫جمع نمایندگان مجلس به اهمیت اص�لاح نظام بانکی و‬ ‫تصمیم دولت در این زمینه اش��اره کرد و گفت‪« :‬ما چند تا‬ ‫بانک را وکیل تمام ملت کرده ای��م و تمام ملت را از صحنه‬ ‫فعالیت اقتصادی کنار گذاشته ایم‪ .‬در صورتی که مردم باید‬ ‫در فعالیت اقتصادی مشارکت کنند و نظارت داشته باشند‪،‬‬ ‫ولی اکنون م ی بینیم که ثروت ملت را در چند بانک بلوکه‬ ‫کرده ایم و به این بانک ها م ی گوییم کجا خرج کنند و از ان‬ ‫طرف به ملت م ی گوییم که برو بگی ر‪ .‬این تمرکز باعث ایجاد‬ ‫رانت م ی شود‪ ،‬نظارت مخدوش ش��ده و باعث م ی شود که‬ ‫سیاست ها درست اجرا نشوند‪».‬‬ ‫منتظر ش�رایط مناس�ب برای اصالح نظ�ام بانکی‬ ‫هستیم‬ ‫وی همچنین به اصالح نظام پولی و عزم دولت در این‬ ‫ارتباط اش��اره کرد و گفت‪« :‬ما در این ارتباط منتظر شرایط‬ ‫مناسب هستیم‪ ».‬رئی س جمهور با تاکید بر اینکه باتوجه به‬ ‫سرمایه و نفتی که در کش��ور ما وجود دارد نباید مردم دچار‬ ‫مشکالت این چنینی باشند‪ ،‬گفت‪« :‬نباید مردم ی که قالی‬ ‫م ی بافند روی حصیر بنشینند‪».‬‬ ‫تصمیم گیری در اجرا باید متمرکز شود‬ ‫خبرنامه‬ ‫رئی س جمهور با تاکید بر اینکه تصمیم گیری در اجرا‬ ‫باید متمرکز شود‪ ،‬افزود‪« :‬برنامه هایی که ما بیان م ی کنیم‪،‬‬ ‫اگر پشتیبانی شود و تصمیم گیری ها بر اجرا متمرکز باشد‪،‬‬ ‫به فضل الهی و کمک ملت اجرایی م ی شود و ما موفقیت‬ ‫ان را تضمین م ی کنیم‪ ،‬البته همانطور که اشاره شد باید در‬ ‫ارتباط با ان همراهی صورت بگیرد‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور در ادامه اظهار داش��ت‪« :‬بعضا برخی‬ ‫دوس��تان در مالقات با من م ی گویند ش��ش م��اه به پایان‬ ‫دولت بیش��تر نمانده و رها کن و نم ی ش��ود کاری کرد‪ .‬من‬ ‫یک سوال دارم؛ مگر روزها با هم تفاوت دارد شش ماه اول‬ ‫با ش��ش ماه اخر چه تفاوتی دارد؟ روز اول دولت با روز اخر‬ ‫دولت چه تفاوتی دارد؟ چرا بای��د انگیزه ها تفاوت پیدا کند‪.‬‬ ‫باید تالش ها تا روز اخر ادامه پیدا کند هر روز مهم اس��ت و‬ ‫باید کارهای بزرگ انجام داد‪ .‬البته این دولت تمام م ی شود و‬ ‫مردم دولت دیگری را انتخاب م ی کنند و همه باید از انتخاب‬ ‫مردم پشتیبانی و حمایت کنند‪».‬‬ ‫رئی س جمهور با تاکید بر اینکه «ت��ا روز اخر باید کار‬ ‫کنیم»‪ ،‬گفت‪« :‬م��ا اماده ایم س��خت ی ها را تحمل کنیم تا‬ ‫کارهای بزرگی انجام شود‪».‬‬ ‫احمدی نژاد در ادامه اظهار کرد‪« :‬برخی افراد و دوستان‬ ‫در بیرون و داخل هس��تند که ب ی انصافی کرده و از مرز نقد‬ ‫عبور م ی کنند‪ .‬نقد باالترین نعمت ب رای هر مقام و مسئولی‬ ‫است‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫مگر می شود دولت مخفیانه ارز بفروشد؟‬ ‫وی با بیان اینکه «م��ن نم ی خواهم گله یا اعتراضی‬ ‫کنم»‪ ،‬افزود‪« :‬اتهام زدن درست نیست‪ .‬برخی گفتند دولت‬ ‫مخفیانه ارز فروخته و پ��ول ان را ب رای یارانه ها پنهان کرده‬ ‫است‪ .‬اقای ابوترابی شما را به جدت مگر ما با هم صحبت‬ ‫نکردیم که اجرای ط��رح هدفمندی ب��دون تفاهم دولت و‬ ‫مجلس ناممکن اس��ت؟ گفتم ی��ا نگفتم؟ ایا ای��ن اتهام‬ ‫کوچکی است؟»‬ ‫احمدی نژاد ادامه داد‪« :‬هفت دستگاه بر دولت نظارت‬ ‫دارند و اینطوری اب خوردن هم ب رای من سخت است؛ مگر‬ ‫‪22‬‬ ‫م ی ش��ود مخفیانه این کار را کرد؟ این اتهامی است که ادم‬ ‫به راحتی به ب رادر مسلمان خود نم ی تواند بزند‪ ،‬چه برسد به‬ ‫دولت‪ .‬صادق ترین دولت را مته��م کردند‪ .‬به من م ی گویند‬ ‫چرا با مردم حرف م ی زنم‪ ،‬همین اواخر ای راد گرفتند که چرا‬ ‫مسائلی را با مردم مطرح کردم‪ .‬به مردم نگوییم به چه کسی‬ ‫بگوییم؟ دولت کار محرمانه ای ندارد‪».‬‬ ‫تندترین اتهامات را به فرزندان پاک دولت زدند‬ ‫رئی س جمهور با بیان اینک��ه «در مورد بانک تندترین‬ ‫اتهامات را به فرزندان پاک دولت زدن��د»‪ ،‬ادامه داد‪« :‬ب رای‬ ‫تغییر ذائقه ش��ما لطیف��ه ای م ی گویم‪ .‬نق��ل م ی کنند که‬ ‫دوستی در اصفهان س��خنرانی م ی کرد و هی اتهام م ی زد‪،‬‬ ‫یکی در پایان س��خنان این شخص پرس��یده بود ایا شما‬ ‫س��ندی هم دارید؟ این اقا پاس��خ داده بود که هفت س��ال‬ ‫نهادهای نظارتی گش��تند و نتوانستند س��ندی پیدا کنند‬ ‫ان وقت ش��ما از من س��ند م ی خواهید؟ این موضوع البته‬ ‫واقعیت دارد‪».‬‬ ‫وی در ادامه اظهار کرد‪« :‬ما م ی خواهیم تا روز اخر کار‬ ‫کنیم‪ ،‬هیچ بحث سیاسی نداریم‪ .‬ملت ای ران بزرگ تر از این‬ ‫حرف هاست‪ .‬هر طرحی که دولت اعالم م ی کند کمک کنید‬ ‫تا اجرایش را تضمین کنیم‪».‬‬ ‫حرف های من گله و دعوا نیست‬ ‫رئی س جمهور با بیان اینک��ه «حرف هایی که م ی زنم‬ ‫نه گله‪ ،‬نه اعتراض و نه دعواس��ت‪ ،‬بلکه ب��رای اداره بهتر‬ ‫کشور است»‪ ،‬گفت‪« :‬ما سندی داریم که پایه اداره کشور و‬ ‫تنظیم کننده روابط مبنای حقوق ملت و مبنای مسئولی ت ها‬ ‫و دایره اختیارات اس��ت‪ .‬این س��ند عبارت اس��ت از قانون‬ ‫اساسی‪ .‬هر سه قوه مستقل از یکدیگرند و البته اختیاراتی‬ ‫نیز دارند و ب��ه نوعی بخش��ی از اختیارات ناظ��ر به قوای‬ ‫دیگر اس��ت که البته این به معنای دخالت نیست‪ .‬به طور‬ ‫مثال بازرسی کل کشور‪ ،‬دس��تگاه ها را نظارت م ی کند‪ ،‬اما‬ ‫این دخالت نیس��ت‪ .‬دیوان محاس��بات به امور دستگاه ها‬ ‫رسیدگی م ی کند که این دخالت نیس��ت و استقالل قوا را‬ ‫نقض نم ی کند‪».‬‬ ‫هیچ گاه در قانونگذاری دخالت نمی کنیم‬ ‫احمدی نژاد ادامه داد‪« :‬ب رای قوه مجریه نیز اختیارات‬ ‫مستقل و اختیاراتی ناظر به سایر قوا وجود دارد‪ .‬ما هی چ گاه‬ ‫در قانونگذاری دخالت نم ی کنیم؛ دخالت به معنای دخالت‪.‬‬ ‫هی چ گاه تالش نکرده ایم دخالت کنی��م اما اگر تصمیمات‬ ‫دولت حتی انتصاب افراد به مسئولی ت ها با طرحی متوقف‬ ‫ش��ود چطور م ی توان مدیریت کرد؟ برخی تغیی رات خیلی‬ ‫شکننده است‪».‬‬ ‫اینکه دیگر قوا تالش کنند در حوزه اجرا وارد شوند‪،‬‬ ‫اسیب می زند‬ ‫رئی س جمه��ور خاطرنش��ان ک��رد‪« :‬قانون اساس��ی‬ ‫هندسه ای تعریف کرده که اگر از چارچوب خارج شود اسیب‬ ‫م ی بیند‪ .‬اینکه دیگر قوا تالش کنند در حوزه اجرا وارد شوند‬ ‫اسیب م ی زند‪ ،‬توسعه مرز اختیارات یک قوه به سایر قوا به‬ ‫ضرر کشور اس��ت و به ضرر همه ماس��ت‪ .‬جایگاه مجلس‬ ‫بسیار رفیع و محترم است‪».‬‬ ‫رئی س جمهور قسمت اخر اصل ‪ 138‬قانون اساسی را‬ ‫مورد اشاره قرار داد و گفت‪« :‬هر برداشتی از این قانون دارید‪،‬‬ ‫ما در ان با شما مشترک هستیم‪».‬‬ ‫احمدی ن��ژاد که در صح��ن علنی مجلس س��خن‬ ‫م ی گفت‪ ،‬با بیان اینکه در قانونگذاری دو مسیر مقدماتی‬ ‫داریم‪ ،‬توضیح داد‪« :‬مس��یر اول طرح نمایندگان است که‬ ‫توس��ط ‪ 15‬نفر از نمایندگان مطرح م ی ش��ود و مراحل ان‬ ‫طی خواهد ش��د و دوم مسیر مقدماتی اس��ت که الیحه‬ ‫نام دارد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه الیحه حق دولت است‪ ،‬توضیح داد‪:‬‬ ‫«دولت وقتی به اینجا رس��ید که باید کاری در کشور انجام‬ ‫شود‪ ،‬جوانب ان را م ی سنجد و به مجلس الیحه م ی دهد و‬ ‫این نظر دولت است‪ ،‬پس اگر خدای نکرده مثل مواردی که‬ ‫اتفاق افتاد الیحه در مجلس بیاید و انچنان دگرگون ش��ود‬ ‫که تشخیص دولت این باشد که اهداف الیحه ما را تامین‬ ‫نم ی کند چه کار باید کرد؟ البته در اینجا به درستی و غلطی‬ ‫نظ رات اشاره ای ندارند و تنها روند را مورد توجه قرار دادند‪».‬‬ ‫وی با طرح این سوال که ایا م ی توان دولت را موظف‬ ‫کرد که باید این طرح را اجرا کند؟ گفت‪« :‬ما فکر م ی کنیم‬ ‫دولت در هر مرحله ای م ی تواند الیح��ه را پس بگیرد و اگر‬ ‫شما نظ راتی دارید‪ ،‬م ی توانید طرح بدهید که حق نمایندگان‬ ‫است و دولت نم ی تواند بگوید که چرا نمایندگان طرح دادند‬ ‫و هر زمان که مراحل را طی کرد و تبدیل به قانون شد ب رای‬ ‫همه مردم الزم االجرا خواهد ش��د که اصل ‪ 75‬و ‪ 113‬نیز بر‬ ‫همین نکته اشاره دارد‪».‬‬ ‫احمدی نژاد در ادامه با قرائت اصل ‪ 126‬قانون اساسی‬ ‫گفت‪« :‬در این اصل امده است رئی س جمهور مسئولیت امور‬ ‫برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی کشور را مستقیما‬ ‫بر عهده دارد و م ی توان��د اداره ان را به عهده دیگری بگذارد‪،‬‬ ‫پس اگر این موض��وع از عهده رئی س جمهور خارج ش��ود‪،‬‬ ‫چطور م ی تواند برنامه و بودجه را اداره کند؟»‬ ‫وی همچنی��ن به اصل ‪ 121‬قانون اساس��ی اش��اره‬ ‫کرد و گف��ت‪« :‬نم ی خواهم متن س��وگند رئی س جمهور را‬ ‫یاداوری کنم‪ ،‬اما در اس��تعالمی در رابطه با وجه ش��رعی‬ ‫س��وگند رئی س جمهور در زم��ان ریاس��ت جمهوری مقام‬ ‫معظم رهبری از ش��ورای نگهبان سوال ش��ده است‪« :‬با‬ ‫توجه به سوگند رئی س جمهور ب ر اساس قانون اساسی انجا‬ ‫که رئی س جمهور در حراست از مرزها و استقالل سیاسی‬ ‫و فرهنگی کش��ور نباید از هی��چ اقدامی دری��غ ورزد‪ ،‬در‬ ‫صورتی که بنا به تشخیص و نظر رئی س جمهوری فردی‬ ‫که به عنوان س��فیر و نماینده تام االختیار دولت جمهوری‬ ‫اسالمی پیشنهاد م ی ش��ود از صالحیت کامل برای احراز‬ ‫چنین س��متی برخوردار نباش��د ایا در این صورت امضای‬ ‫نمایندگی یاد ش��ده با مفاد س��وگند نامه ریاست جمهوری‬ ‫منافاتی ندارد؟» و ش��ورای نگهبان این س��وال را در تمام‬ ‫اقدام��ات رئی س جمه��ور عموم��ی کرده و چنین پاس��خ‬ ‫داد‪« :‬انچه از عبارت س��وگندنامه اس��تنباط م ی شود این‬ ‫اس��ت که رئی س جمهور بای��د در تمام اقدام��ات وظایف‬ ‫و مس��ئولیتهایی که عهده دار اس��ت‪ ،‬حفظ و حراست از‬ ‫مرزها‪ ،‬استقالل سیاسی و اقتصادی کشور و سایر اموری‬ ‫را که در سوگند نامه بیان شده اس��ت را مراعات کند‪ ،‬ولی‬ ‫چنانچه در م��وردی اح��راز نمایند که امض��ای او موجب‬ ‫عوارض س��وء و بروز خطراتی برای مرزها و سایر مصالح‬ ‫عالیه اسالم و نظام جمهوری اسالمی م ی شود شرعا باید‬ ‫از امضا خودداری نماید و خودداری او از امضاء هنس قسم‬ ‫نیست»‪.‬‬ ‫رئی س جمهور با تاکید بر اینکه قانون اساسی اصل و‬ ‫ضامن بقای همه ماس��ت و همه باید مراقب باشیم‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«این توصیه مقام معظم رهبری است و باید مدیریت اجرایی‬ ‫کشور متمرکز باش��د و اگر بحث استقالل قوا مطرح است‪،‬‬ ‫باید ب رای هر سه قوه باشد‪».‬‬ ‫نهاده�ای نظارت�ی نبای�د دو س�وم وق�ت وزرای‬ ‫اقتصادی و رئیس کل بانک مرکزی را صرف کنند‬ ‫احمدی ن��ژاد همچنی��ن اظه��ار کرد‪« :‬ای��ا در این‬ ‫ش��رایط س��خت م ی ش��ود وزرای اقتصادی و رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی تقریبا دو س��وم وقت هفته شان صرف این‬ ‫ش��ود که نهادهای نظارتی اینها را اظهار کنند و فش��ار‬ ‫بیاورند؟ پس ای��ن افراد چه وقت به کنت��رل بازار و اداره‬ ‫اگرچه محمود احمدی نژاد پس‬ ‫از پایان نطقش صحن علنی‬ ‫را ترک کرد و برای استماع‬ ‫سخنان نمایندگان در مجلس‬ ‫نماند اما علی الریجانی ترجیح‬ ‫داد شخصا پاسخ برخی‬ ‫اظهارات رئیس جمهور را بدهد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫اقتصاد کشور برسند؟»‬ ‫رئی س جمهور افزود‪« :‬باالخ��ره نظ راتی وجود دارد که‬ ‫ممکن است درست هم باشد‪ ،‬اما م ی شود اینها را با گفت وگو‬ ‫حل کرد‪ .‬اگر کسی تخلف و سوءاس��تفاده ای در هر قوه ای‬ ‫داشته باش��د باید به ان رس��یدگی کرد ولی مقدار زیادی از‬ ‫انها‪ ،‬ابهاماتی دارد و گزارشی اس��ت که تایید نشده است‪،‬‬ ‫بناب راین ما بای��د یک مقدار اینها را مدیری��ت کنیم و کارها‬ ‫را جلوتر ببریم‪».‬‬ ‫نمی شود یک قوه دائما تحت فشار باشد‬ ‫احمدی نژاد با بیان اینکه «نم ی ش��ود دائما یک قوه‬ ‫ولو با دالیل درست‪ ،‬تحت فش��ار باشد»‪ ،‬گفت‪« :‬باالخره ما‬ ‫همه با هم کار م ی کنیم و اینهایی ک��ه من م ی گویم دعوا‬ ‫نیست بلکه بیان مشکالت است‪ .‬من و شما یکی هستیم و‬ ‫با همیم و باید بدانیم که جاها عوض م ی شود و ممکن است‬ ‫روزی برخی از اعضای عزیز مجل��س به دولت بیایند‪ ،‬حال‬ ‫باید موضع افراد هم عوض شود؟»‬ ‫وی با بیان اینک��ه «موضع‪ ،‬موضع خدمت اس��ت و‬ ‫اقتصاد را نم ی توان از چند جا مدیری��ت کرد»‪ ،‬افزود‪« :‬ما با‬ ‫هم دعوایی نداریم بلکه با هم گفت وگو و بحث م ی کنیم و‬ ‫راه تفاهم باز است‪».‬‬ ‫ملت ایران در برابر دشمنانش دست بسته نیست‬ ‫رئی س جمهور خطاب به نمایندگان مجلس اظهار کرد‪:‬‬ ‫«من امروز امدم به شما حرف همه ملت ای ران را فریاد بزنم و‬ ‫بگویم که ملت ای ران در ب رابر دشمنانش دست بسته نیست‬ ‫و ظرفی ت های این کش��ور امکان عمل برتر را فراهم کرده‬ ‫است‪ .‬ما باید با هم باش��یم و چند کار بزرگ انجام دهیم و‬ ‫اینها شدنی است‪».‬‬ ‫چهار س�اعت می نش�ینم و حرف عزیزان را گوش‬ ‫می کنم‪ ،‬اما نه امروز‬ ‫احمدی نژاد در ادام��ه گفت‪« :‬جناب اق��ای ابوترابی‬ ‫یادداشتی به من داده اند که من در جلسه بنشینم و سخنان‬ ‫نمایندگان را استماع کنم‪ .‬این یادداشت بسیار خوبی است‬ ‫اما من چ��ون واقعا برنامه خ��ود را تنظیم ک��رده ام‪ ،‬معذور‬ ‫هستم‪ .‬هر وقت دیگری صالح دانس��تید هماهنگ کنید‬ ‫من م ی ایم چهار ساعت م ی نشینم و حرف عزیزان را گوش‬ ‫م ی کنم‪ ،‬چراکه بهترین سخن‪ ،‬س��خن ب رادران و خواه ران‬ ‫مجلس است و ما هم همیشه استفاده کرده ایم‪».‬‬ ‫وی ضمن تش��کر از هیات رئیس��ه و رئیس مجلس‬ ‫و نمایندگان ب��ه انها گف��ت‪« :‬خواهش م ی کن��م در مورد‬ ‫‪23‬‬ ‫پیشنهادات و موضوعاتی که عرض کردم اعالم نظر و بستر‬ ‫اجرای ان را فراهم کنید و همچنین از کارشناسان و اساتید‬ ‫دانشگاه ها م ی خواهم نظر بدهند و تولید نظریه کنند و به ما‬ ‫راهنمایی و کمک دهند‪».‬‬ ‫مردمی که قالی می بافند نبای�د روی حصیر زندگی‬ ‫کنند‬ ‫رئی س جمه��ور در پایان س��خنان خود اظه��ار کرد‪:‬‬ ‫«عزیزان من! مردمی که قال��ی م ی بافند نباید روی حصیر‬ ‫زندگی کنند و ملتی که روی دریای ثروت نشست ه نباید فقیر‬ ‫داشته باش��د‪ .‬ملتی که تاریخ‪ ،‬فرهنگ و تمدن دارد همت‪،‬‬ ‫اراده و ایمان دارد‪ ،‬پیامبر‪ ،‬علی‪ ،‬حسین و مهدی (عج) دارد‪،‬‬ ‫هرگز در نخواهد ماند و همه قله ها را فتح خواهد کرد‪».‬‬ ‫واکنش ها‬ ‫خبرنامه‬ ‫براساس قرعه کش��ی هیات رئیس��ه مجلس پس از‬ ‫س��خنرانی رئی س جمهور‪ ،‬پن��ج نفر از نماین��دگان نظ رات‬ ‫خودش��ان را اعالم کردند‪ .‬پیش از این گفته ش��ده بود که‬ ‫احمدی ن��ژاد خواهان برگزاری جلس��ه غیرعلنی اس��ت تا‬ ‫صحب ت های خود را مطرح کند‪ ،‬اما مس��ائل مطرح ش��ده‬ ‫توس��ط وی در جلس��ه علنی نیز با واکنش این نمایندگان‬ ‫روبه رو شد‪ .‬علی الریجانی نیز در پایان جلسه علنی از دیر‬ ‫ارسال شدن الیحه بودجه به مجلس انتقاد و اشاره کرد که‬ ‫در این زمینه نامه ای به رهبری نوشته است‪.‬‬ ‫عباس رجایی‪ ،‬رئیس کمیس��یون کشاورزی مجلس‬ ‫اولین ناطق بعد از س��خنان احمدی نژاد در مجلس‪ ،‬ضمن‬ ‫تقدی��ر از این حض��ور گفت‪« :‬البت��ه روی صحب��ت ما با‬ ‫اقای رئی س جمهور و هیات دولت بود که متاسفانه هی چ کدام‬ ‫االن حضور ندارند و کسانی که تصمیم گیرنده هستند شاید‬ ‫این صحبت را نشنوند؛ بهتر این بود که این مسائل به گونه‬ ‫دیگری مطرح م ی شد‪».‬‬ ‫رئی��س کمیس��یون کش��اورزی مجل��س تصری��ح‬ ‫کرد‪« :‬اقای رئی س جمهور! بعد از ‪ 33‬س��ال ک��ه از انقالب‬ ‫اسالمی م ی گذرد مشکل ما در همه حوزه های اقتصادی و‬ ‫غی راقتصادی‪ ،‬عنصر مدیریتی است و اگر مساله مدیریتی را‬ ‫در سیستم اجرایی کشور اصالح م ی کردیم قطعا بسیاری از‬ ‫این مشکالت پیش نم ی امد که امروز به عنوان یک کالف‬ ‫پیچیده به ان نگاه کنیم‪».‬‬ ‫وی با بی��ان اینکه م��ا از اقای رئی س جمه��ور انتظار‬ ‫نداریم در همه حوزه ها تخصص داشته باشد‪ ،‬گفت‪« :‬اما در‬ ‫یک سخنرانی رسمی این اقتدار را داریم که داده هایی را که‬ ‫م ی گوید تخصصی باشد‪ ».‬رجایی ادامه داد‪« :‬اینکه ما زمین‬ ‫را واگذار کنیم تا ویال بسازند حوزه کشاورزی نیست و در واقع‬ ‫بخش کشاورزی را نابود کرده ایم‪».‬‬ ‫رئی س کمیس��یون کش��اورزی همچنی��ن به نکات‬ ‫دیگری از شاخ ص های رفاه اش��اره کرد و گفت‪« :‬حمایت‬ ‫از بخش کشاورزی باید واقعی باش��د‪ .‬هشت میلیون تن‬ ‫گندم خریداری کردیم ب��ه قیمت متوس��ط حداقل ‪1000‬‬ ‫تومان اما ان را از روس��تایی خودم��ان نخریده ایم و انقدر‬ ‫قیمت را پایین نگه داشته ایم که یا از مرزها خارج شد یا به‬ ‫گاوها داده ش��د‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫مصباحی مقدم‪ :‬پرداخ�ت یارانه نق�دی یک اقدام‬ ‫اساسی برای رفع فقر نیست‬ ‫همچنین غالمرضا مصباح ی مق��دم در نطق خود در‬ ‫صحن علنی مجلس‪ ،‬با اشاره به صحب ت های رئی س جمهور‬ ‫در جلس��ه علنی گفت‪« :‬همانطور که تعدادی از دوس��تان‬ ‫نماینده اشاره داشتند‪ ،‬پاره ای از طرح های پیشنهادی اقای‬ ‫رئی س جمهور مناسب اغاز دوره نهم ریاست جمهوری بود و‬ ‫نه پایان دوره دهم؛ از سوی دیگر ما خدشه ای به اصل اجرای‬ ‫طرح هدفمندی یارانه ها وارد نم ی کنی��م‪ ،‬چون باید قانون‬ ‫‪24‬‬ ‫هدفمندسازی یارانه ها تا رسیدن به اهداف دنبال شود‪».‬‬ ‫مصباح ی مقدم اضافه کرد‪« :‬هدف دیگر اجرای قانون‬ ‫هدفمندی یارانه ها رفع فقر و نیازهای ضروری مردم است‪.‬‬ ‫پرداخت یارانه نقدی به همه در راس��تای این هدف نیست‪،‬‬ ‫کمک به ثروتمندان هرگز کمک به فق را نیست و پرداخت‬ ‫یارانه نقدی یک اقدام اساس��ی و بنیادی ب��رای رفع فقر به‬ ‫شمار نم ی رود‪».‬‬ ‫هیچ انسانی نباید گدایی پزشک و دارو کند‬ ‫دیگر ناطق مسعود پزشکیان‪ ،‬نایب رئیس کمیسیون‬ ‫بهداشت بود‪ .‬او با اشاره به اینکه ب ر اساس قانون هدفمندی‬ ‫یارانه ها‪ ،‬هیچ ای رانی نباید از نعم��ت درمان رایگان محروم‬ ‫باشد‪ ،‬گفت‪« :‬هیچ انسانی در سرتاسر ای ران و هیچ نقطه ای‬ ‫از کشور نباید ب رای گرفتن خدمت به دنبال این و ان باشد یا‬ ‫ب رای خریدن دارو و دیدن پزشک‪ ،‬گدایی این و ان را بکند‪ .‬اگر‬ ‫کسی وارد بیمارستان شد و ملت ای ران بداند که از موقعی که‬ ‫از مادر به دنیا م ی اید تا زمانی که م ی میرد‪ ،‬خدمت سالمت‪،‬‬ ‫رایگان خواهد بود‪ ،‬این م ی شود هدفمندی واقعی یارانه ها‬ ‫و این همان قانونی است که اگر اجرا شود‪ ،‬بهترین نتیجه را‬ ‫در ب ر خواهد داشت‪».‬‬ ‫نایب رئیس کمیس��یون بهداش��ت مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی ادامه داد‪« :‬حرف ما این اس��ت که ‪ 30‬درصد مبلغ‬ ‫هدفمندی یارانه ها باید به صنعت م ی رفت و ‪ 20‬درصد مبلغ‬ ‫ان باید به کشاورزی اختصاص م ی یافت و ‪ 50‬درصد مابقی‬ ‫نیز طبق قانون هزینه م ی شد‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اگر قرار اس��ت ما با یکدیگر عهد ببندیم‪،‬‬ ‫باید به قانون متعهد باش��یم‪ .‬اینکه ما حرف��ی بزنیم و بعد‬ ‫دوباره حرف خود را نقض کنیم‪ ،‬متفاوت است‪ .‬اگر ما در زبان‬ ‫متحد شویم و اما در عمل کارمان با یکدیگر تفاوت داشته‬ ‫باشد‪ ،‬امکان اختالف وجود دارد‪».‬‬ ‫توکلی‪ ۲۰۰ :‬روز به پایان عم�ر دولت نمانده‪ ،‬نباید‬ ‫دنبال طرح های بزرگ برویم‬ ‫احمد توکلی‪ ،‬نماینده مردم ته ران که از منتقدان اصلی‬ ‫سیاس��ت های اقتصادی و نحوه اجرای قان��ون هدفمندی‬ ‫اس��ت‪ ،‬در نطق خود در صحن علنی مجلس ب��ا تاکید بر‬ ‫اینکه ‪200‬روز از عمر دولت باقی مانده است‪ ،‬اظهار داشت‪:‬‬ ‫«از اقای احمدی نژاد استدعا م ی کنم به سراغ طرح های بزرگ‬ ‫نرود‪ .‬ب��رای اینکه تا تفاهم در مورد ان ط��رح صورت گیرد‪،‬‬ ‫‪200‬روز هم از دست م ی رود‪ .‬باید درباره طرح های موجود که‬ ‫قانون دارد‪ ،‬با هم همکاری کنیم و قانونی انجام دهیم‪».‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬رئی س جمه��ور در مورد قانون اساس��ی‬ ‫همچن��ان مطالبی ارائ��ه کردند که محل اختالف اس��ت‪.‬‬ ‫ای��ن مطال��ب را قب�لا در نام��ه ای در س��ال ‪ 89‬خدم��ت‬ ‫مقام معظم رهب��ری رئی س جمه��ور نوش��تند و ایش��ان به‬ ‫ش��ورای نگهبان ارجاع دادند و یک جلس��ه چهار جانبه به‬ ‫دستور رهبری از مجلس‪ ،‬دولت و شورای نگهبان و اساتید‬ ‫دانشگاه برقرار شد که ‪ 18‬جلسه ‪ 3‬تا ‪ 4‬ساعته تشکیل شد‬ ‫و جمع بندی نیز خدمت مقام معظم رهبری رفت و نظ رات‬ ‫جناب اقای احمدی نژاد تائید نشد‪».‬‬ ‫نماینده مردم ته ران در خانه ملت تصریح کرد‪« :‬مردم‬ ‫طبق گفته اقای احمدی نژاد مس��تحق کرامت هستند‪ ،‬اما‬ ‫ما با دادن یاران��ه نقدی به مردم ج��واب نم ی گیریم‪ .‬وقتی‬ ‫تورم شدید است و وقتی رکود است‪ ،‬از هر اقدام ی که باعث‬ ‫تحریک نقدینگی و انتظارات م ی شود باید پرهیز کرد‪ .‬اینها‬ ‫دس��تورالعمل های معمولی علم اقتصاد است‪ .‬نگویید که‬ ‫این فرمول ها بومی نیس��ت‪ .‬اما برخی از ای��ن فرمول ها با‬ ‫اقتضائات ما سازگار است و ما از انها استفاده م ی کنیم‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬نگاه نکنید ارز متغیر است بلکه باید‬ ‫به ارز به عنوان ابزار سیاست اقتصادی نگاه کنیم نه به عنوان‬ ‫تعیی ن کننده هزینه های دولت‪».‬‬ ‫توکلی ب��ا بیان اینک��ه تصمیم��ی که ما ب��رای ارز‬ ‫م ی گیریم باید تراز بازرگانی خارجی را کاهش و قدرت رقابت‬ ‫خارجی را افزایش دهد‪ ،‬گفت‪« :‬ارز الاقل باید یک سال ثبات‬ ‫داشته باشد و هر روز تغییر نکند‪ ،‬ذخایر ارزی را از بین نبرد‪،‬‬ ‫سفته بازی را کم کند‪ .‬اینها راه حل هایی است که ما باید به‬ ‫ان توجه کنیم‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه ارز دو نرخی موجب فس��اد اس��ت‪،‬‬ ‫ادام��ه داد‪« :‬وقتی ش��کر را به عنوان یک کاالی اساس��ی‬ ‫وارد م ی کنیم باید به دنبال بیس��کوئیت و شربت و غیره تا‬ ‫لب ه های مرز دوید‪ ».‬توکلی در پایان اظهار داشت‪« :‬قیمت ارز‬ ‫را یکسان کنیم و در عوض یک کاالی غذایی را ب رای مردم‬ ‫تضمین کنیم و این کار عملی است و نگویید سهمی ه بندی‬ ‫سم مهلک اس��ت‪ .‬همین االن در ایاالت متحده امریکا ‪47‬‬ ‫میلیون و ‪ 731‬نفر کارت غذا دارند و ب رای انان بسته غذایی‬ ‫تهیه شده اس��ت‪ .‬ما باید از تجربیات بشری استفاده و مردم‬ ‫خود را حفاظت کنیم‪».‬‬ ‫باهنر‪ :‬این ‪ 40‬هزار تومان‪ 40،‬هزار تومان دو سال‬ ‫پیش نیست‬ ‫محمدرضا باهنر‪ ،‬نایب رئیس مجلس نیز بعد از جلسه‬ ‫علنی دولت و مجل��س در گفت وگویی با انتقاد از ش��رایط‬ ‫فعلی گفت‪« :‬نرخ بیکاری در شرایط امروز کشور بسیاری از‬ ‫خانواده ها را ازار م ی دهد‪».‬‬ ‫عضو هیات رئیس��ه مجلس ش��ورای اس�لامی در‬ ‫خصوص توزیع یارانه نقدی گفت‪« :‬امروز به گفته بسیاری‬ ‫از مسئوالن دولت بخش قابل توجهی از پولی که در قالب‬ ‫یاران��ه نقدی به خانوارها پرداخت م ی ش��ود ب��ه دلیل تورم‬ ‫مستهلک شده‪ ،‬به این معنی که ‪ 40‬هزار تومان امروز هرگز‬ ‫ارزش ‪40‬هزار تومان دو سال پیش را ندارد‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬اگر بخواهیم در ای��ن میدان بدویم و‬ ‫اگر فردا روز مبلغی را به عن��وان یارانه نقدی به مردم بدهیم‬ ‫مجبور هستیم مبلغ بیشتر از ان را از جیب مردم برداریم‪».‬‬ ‫باهنر با تاکید بر اینکه بنگاه های تولیدی در وضعیت‬ ‫خوبی نیستند‪ ،‬گفت‪« :‬مس��اله بیکاری و فروپاشی برخی‬ ‫از بنگاه های تولیدی در ش��رایط امروز کشور بسیار روشن‬ ‫است‪».‬‬ ‫نایب رئیس مجلس شورای اسالمی همچنین تاکید‬ ‫کرد‪« :‬به نظر م ی رسد روند هفت سال گذشته در حالی که‬ ‫نقاط مثبت و قابل دفاعی دارد‪ ،‬اما منجر به متزلزل شدن‬ ‫برخی از ش��اخ ص های اقتصاد کشور ش��ده‪ .‬در این مدت‬ ‫باقیمانده از عمر دولت دهم باید دست به دست هم دهیم‬ ‫تا برخی از مشکالت مردم را حل کرده و اقتصاد خانوار را از‬ ‫فش��اری که بر ان وارد م ی ش��ود نجات دهیم‪g».‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در بخشی از نطقش گفت‪« :‬حرف هایی‬ ‫که می زنم نه گله‪ ،‬نه اعتراض و نه دعواست‪ ،‬بلکه برای‬ ‫اداره بهتر کشور است»‬ ‫هدفمندی یارانه ها و متغیرهای معطل‬ ‫مجلس باید به دولت اجازه اجرای تفکراتش را بدهد‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫زمانی که طرح هدفمند کردن یارانه ها ب رای بررس��ی و‬ ‫تصویب به صحن علنی مجلس هش��تم شورای اسالمی‬ ‫رفت‪ ،‬یکی از طرح های بزرگ و محوری محسوب م ی شد‪.‬‬ ‫نمایندگان مجلس در جلس��ات و نشس ت های متعدد‬ ‫با حضور کارشناس��ان و اقتصاد دانان و نمایندگانی از دولت‬ ‫طرحی را تحت عنوان ط��رح هدفمندی یارانه ها به تصویب‬ ‫رس��اندند و درنهایت قانونی به تصویب رسید که با نگاهی‬ ‫جامع به تمام ابع��اد اجرایی ان‪ ،‬در اختیار ق��وه مجریه قرار‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫در این قانون قرار بود هدفمندی یارانه ها با شیبی مالیم‬ ‫اجرایی شود‪ ،‬چراکه چنین طرحی به نوعی یک جراحی بزرگ‬ ‫اقتصادی را در جامعه کلید م ی زد که در عین حال سخت ی ها‬ ‫و زحمت هایی را نیز ب رای کشور به همراه داشت و اجرای ارام‬ ‫ان با شیبی مالیم م ی توانس��ت از بار سخت ی ها بکاهد‪ ،‬اما‬ ‫در جریان اجرا و در همان فاز اول‪ ،‬دولت کمی شیب گرفت‬ ‫و تالش کرد که بخش زیادی از واقع ی سازی قیمت ها را در‬ ‫همان ابتدا و گام اول به انجام برساند‪.‬‬ ‫این در حالی بود که نمایندگان مجلس شورای اسالمی‬ ‫عالوه بر شیب ‪ 5‬پله ای‪ ،‬قشر هدف را به چندین دسته تقسیم‬ ‫کرده و دریافت ی ها را طبقه بندی کرده بودند‪ .‬اتفاقی که در فاز‬ ‫اول خالف ان اجرا شد و شاهد تخصیص یارانه ها به تمامی‬ ‫ اقشار و به یک می زان بودیم‪.‬‬ ‫عالوه بر ان از زمان اجرای فاز اول هدفمندی یارانه ها‪،‬‬ ‫کش��ور با مش��کالت اقتصادی دیگری همراه شد که از این‬ ‫جمله م ی توان به تحریم های سیاسی ‪ -‬اقتصادی اشاره کرد‪،‬‬ ‫و این روند تا انجا پیش رفت که برخی گران ی ها و مشکالت‬ ‫اقتصادی را بر گردن اجرای طرح هدفمندی یارانه ها محول‬ ‫کردند‪ .‬این در حالی است که تعبیر ما از علت اصلی مشکالت‬ ‫اقتصادی ضعف نظ��ارت و عملکرد ضعیف دولت در اجرای‬ ‫قوانین بود‪ .‬چه بسا اجرای قانونی با این عظمت نیاز به دقتی‬ ‫باال داش��ت که متاس��فانه در اجرای فاز اول حداقل ش��اهد‬ ‫ان نبودی��م و چرخش هایی را در تحقق قان��ون م ی دیدیم‪.‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها‪ ،‬هفت متغیر اساسی را الزم داشت که از‬ ‫خبرنامه‬ ‫احمد بخشایش اردستانی‪ /‬نماینده مجلس‬ ‫هفت متغیر‪ ،‬کارهایی در زمینه سه متغیر حامل های انرژی‪،‬‬ ‫پرداخت نقدی و ساماندهی کلیت یارانه ها انجام شده و هنوز‬ ‫درباره چهار متغیر دیگر‪ ،‬هیچ اقدامی انجام نشده است‪.‬‬ ‫در متغیرهای��ی همچون ایجاد ش��بکه جامع بانکی‪،‬‬ ‫ساماندهی مالکیت و‪ ...‬که متغیرهای اساسی هم هستند‪،‬‬ ‫هنوز هیچ کاری انجام نش��ده اس��ت و بر همین اساس تا‬ ‫زمینه تغییر در این بخش ها فراهم نشده‪ ،‬کار کردن روی فاز‬ ‫دوم هدفمندی‪ ،‬نتیجه چندانی نخواهد داشت‪.‬امروز باید به‬ ‫سراغ ب رنامه هایی ب رای رفع گران ی ها برویم‪ .‬متاسفانه شرایط‬ ‫در جامعه ما حالت افراط و تفریط دارد و وقتی به عنوان مثال‪،‬‬ ‫قیمت دالر باال م ی رود‪ ،‬قیمت سبزی را هم باال م ی ب رند‪ .‬این‬ ‫اتفاقات به بازار ما اسیب زده و شرایط را بدتر از پیش م ی کند‪.‬‬ ‫عالوه بر این تا قیمت کاالیی در جامعه زیاد م ی شود‪،‬‬ ‫س��یل متقاضی به س��وی ان قلم جنس س��رازیر م ی شود‬ ‫و این هم باعث وخیم تر ش��دن اوضاع م ی ش��ود‪ .‬در حالی‬ ‫که بنده وقتی در اس��ترالیا بودم‪ ،‬م ی دیدم تا جنس��ی گران‬ ‫م ی شود‪ ،‬مردم ش��رایط را در نظر م ی گیرند و تا زمان عادی‬ ‫ش��دن اوضاع‪ ،‬منتظر م ی مانند‪ .‬یکی از تبعات اصلی قانون‬ ‫هدفمندی یارانه ها در فاز اول‪ ،‬گران ی های لجام گسیخته بود‬ ‫که این یک بحث عمومی اس��ت‪ ،‬اما افزایش قیمت ها به‬ ‫اندازه ای شدت داشت که باعث نارضایتی مردم شد و تبعات‬ ‫نامطلوبی در جامعه بر جای گذاشت‪.‬وقتی قانونی عظیم در‬ ‫کشور با تبعات اقتصادی باال مواجه م ی شود‪ ،‬تاثی رات منفی‬ ‫جامع ه ش��ناختی م ی گذارد و نوعی ح��س مقابله بین مردم‬ ‫ایجاد م ی کند که از این رو در قانون هدفمندی یارانه ها نیز‬ ‫مردم از دولت خواستند که فاز دوم را اجرا نکند‪.‬‬ ‫بر همین اساس عموم مردم باور دارند که اگر فاز دوم‬ ‫هدفمندی یارانه ها اجرا ش��ود قیمت ها به صورت نجومی‬ ‫ افزایش پیدا م ی کن��د‪ .‬ناتوانی نهاده��ای اجرایی در کنترل‬ ‫قیمت ها باعث شده قانون مهمی مانند هدفمندی یارانه ها‬ ‫زیر سوال برود‪ ،‬چراکه دولت هدفمندی یارانه ها را با شیب تند‬ ‫اجرا کرد و اکنون نیز تبعات بدی همچون گران ی های اخیر‬ ‫ناشی از اجرای غلط قانون را شاهد هستیم‪.‬‬ ‫با این حال نباید نادیده گرفت که طرح ملی هدفمندی‬ ‫یارانه ها یکی از بزرگترین طرح ه��ای اقتصادی و اجتماعی‬ ‫است که توسط دولت دهم به اجرا در امده‪ ،‬به طوری که این‬ ‫طرح زندگی و معیش��ت تمام مردم ای ران را تحت تاثیر قرار‬ ‫داده‪ ،‬بناب راین بدیهی اس��ت که اجرای این طرح منتقدان و‬ ‫مخالفانی نیز داشته باشد‪.‬‬ ‫اما از س��ویی انچه عموم مردم از هدفمندی یارانه ها‬ ‫کسب م ی کنند‪ ،‬نظ رات منتقدان و مخالفان این طرح و عالوه‬ ‫بر ان اثار و تبعات منفی و تورم زای این قانون اس��ت که به‬ ‫اعتقاد من بد نیست دیدگاه های نمایندگان دولت در این راستا‬ ‫به اطالع عموم برسد تا مردم با دریافت نظ رات مثبت و منفی‬ ‫و تبعات و دستاوردها قضاوت کنند‪.‬‬ ‫با این همه به نظر م ی اید باتوجه ب��ه حضور دولت در‬ ‫سال پایانی‪ ،‬مجلس باید فرصتی را در اختیار دولت قرار دهد‬ ‫تا در راستای تعاملی س��ازنده مسائل و قوانین معطل مانده‬ ‫را به سرانجام برسد‪.‬‬ ‫با توجه به انچه در بازار ارز و نتایج حاصل از نوسانات ان‬ ‫در سطح جامعه رخ داد‪ ،‬مجلس شورای اسالمی فکر م ی کند‬ ‫دولت وقتی ارز را گران م ی فروشند به دنبال پ س انداز مبالغی‬ ‫است تا در پرتو ان بتواند فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها را اجرا‬ ‫کند و بر همین اس��اس بود که نمایندگان مجلس فاز دوم‬ ‫هدفمندی یارانه ها را هم متوقف کردند‪.‬‬ ‫بر این اس��اس نمایندگان مجلس فوری��ت طرحی را‬ ‫تصویب کردند که در ص��ورت تصویب نهای��ی ان‪ ،‬اجرای‬ ‫مرحله دوم ب رنامه موسوم به هدفمندی یارانه ها متوقف شد‪.‬‬ ‫پیش��نهاد من این اس��ت که مجل��س در خصوص‬ ‫چگونگی اجرای هدفمندی یارانه ها دخالتی نداشته باشد و‬ ‫تنها به صورت ناظر‪ ،‬مشاهده کننده بازی دولت باشد‪ .‬باید دید‬ ‫که دولت در قبال بحران ه��ای اقتصادی موجود چه اقدام ی ‬ ‫صورت م ی دهد؛ در چنین ش��رایطی باید فرصت الزم را به‬ ‫دولت داد تا به اج��رای تفکرات خ��ود در مباحث اقتصادی‬ ‫بپردازد و این به نفع همه است‪.‬‬ ‫بهتر اس��ت که در ماه های پایانی عمر دولت دهم به‬ ‫دولت اج��ازه دهیم تا به رت��ق و فتق امور بپ��ردازد‪ ،‬هر چند‬ ‫پی ش بینی من این است که هر چه جلوتر م ی رویم وضعیت‬ ‫بدتر م ی شود و تنش ها به دلیل هیجانات انتخاباتی و نزدیک‬ ‫شدن به فضای انتخابات افزایش خواهد یافت‪g .‬‬ ‫‪25‬‬ ‫پرداخت نقدی یارانه ها و چند مالحظه مهم اجتماعی‬ ‫نیاز به مطالعات جدید‬ ‫حجت اهلل میرزایی‬ ‫خبرنامه‬ ‫ارزیابی اثار و پیامدهای طرح ها و سیاست های اقتصادی‬ ‫و حتی پروژه های عمران��ی یک ضرورت اجتن��اب ناپذیر در‬ ‫ب رنامه ریزی توسعه اس��ت‪ .‬این ارزیابی دامنه گس��ترده ای از‬ ‫مطالعات از جمله ویژگ ی های اقتصادی و اجتماعی مخاطبان‬ ‫مستقیم و غی ر مستقیم‪ ،‬چگونگی توزیع منافع و زیان های یک‬ ‫سیاست یا طرح‪ ،‬واکنش های اجتماعی زیان دیدگان و نفع ب ران‪،‬‬ ‫امکان توقف یا تغییر طرح و سیاست در نتیجه واکنش های‬ ‫احتمالی و‪ ...‬را در بر م ی گی��رد‪ .‬اهمیت این ارزیاب ی ها در طول‬ ‫اجرای ب رنامه های تعدیل س��اختاری در کش��ورهای در حال‬ ‫توس��عه در دهه ‪ 1980‬بیش از پیش نمایان ش��د‪ .‬ازاد سازی‬ ‫تجاری‪ ،‬افزایش مالیات ها‪ ،‬حذف یارانه ها‪ ،‬خصوص ی سازی و‬ ‫همه سیاست های تعدیل ساختاری؛ اثار و پیامدهای اجتماعی‬ ‫گس��ترده‪ ،‬عمیق و دامنه داری را در پی داش��ت که در برخی‬ ‫کشورها هنوز برخی از انها مشهور است‪ .‬افزایش دامنه و عمق‬ ‫فقر‪ ،‬بیکاری و نا ب رابری ‪ ،‬از دست رفتن بسیاری از فعالی ت های‬ ‫اقتصادی سنتی‪ ،‬گس��ترش بازارهای کار غیررسمی‪ ،‬کاهش‬ ‫فراغت و رف��اه خانوارها و‪ ...‬بخش��ی از پیامدهای اقتصادی و‬ ‫اجتماعی اجرای این سیاست ها بوده است‪ .‬در ساختار وابسته‬ ‫به نفت اقتصاد ای ران‪ ،‬یکی از کارکردهای مهم دولت ها توزیع‬ ‫رانت های حاصل از درامدهای نفتی میان طبقات و گروه های‬ ‫اجتماعی و از رهیافت انجا به جایی در ترکیب و ساختار و کارکرد‬ ‫اجتماعی سیاسی این طبقات است‪ .‬اهمیت توزیع مستقیم و‬ ‫غیرمستقیم رانت های نفتی تا انجا افزایش و تداوم یافته که‬ ‫در رقابت های سیاس��ی و انتخاباتی‪ ،‬وعده های سطوح باالتر‬ ‫و ش��یوه های بدیع تری ب رای توزیع به رفتار مسلط گروه های‬ ‫سیاسی و رقیب تبدیل م ی شود‪ .‬توزیع سهام عدالت‪ ،‬پرداخت‬ ‫مستقیم یارانه نقدی به خانوار‪ ،‬افزیش استخدام در دستگاه های‬ ‫دولتی‪ ،‬توزیع گسترده تسهیالت و وام های اعطایی بانک های‬ ‫دولت��ی و پرداخت گس��ترده بالعوض و اعانه ای بخش��ی از‬ ‫ابزارهای توزیع رانت است که در سال های اخیر در کشورمان‬ ‫تجربه شده اند‪ .‬طبیعی اس��ت که در چنین ساختاری می زان‬ ‫تقرب و نزدیکی سیاس��ی‪ ،‬ایدئولوژیک و حتی جغ رافیایی به‬ ‫نفع توزیع کننده رانت است؛ بدین معنا که دولت یک عامل و‬ ‫معیار مهم در تعیین سهم افراد از رانت های توزیعی است و در‬ ‫سطح مهارت مندی و ابزارمندی فردی و اجتماعی و عضویت‬ ‫انها در شبکه های رانتی تاثی ر گذار است و البته در بهره گیری‬ ‫از فرصت های مختلف نقش تعیی ن کننده ای در س��طح رشد‬ ‫این درامد های رانتی افراد دارد‪ .‬با اجرای قانون هدفمند سازی‬ ‫یارانه ها جا به جایی اش��کاری در منافع دو گ��روه بنگاه های‬ ‫تولی د کننده و خانوارهای مصرف کننده شکل گرفت و با افزایش‬ ‫ ب ی س��ابقه قیمت حامل های انرژی و به دنبال ان هزینه های‬ ‫تولیدی بنگاه های اقتصادی‪ ،‬پرداخت ماهیانه وجوهی به نام‬ ‫یارانه نقدی ان هم ب رای تقریبا همه خانوارهای کشور اغاز شد‪.‬‬ ‫این جا به جایی عظیم از یک س��و کاهش جدی رقابت پذیری‬ ‫بسیاری از بنگاه های تولیدی و کاهش سطح یا توقف تولید‬ ‫و به دنبال ان بیکاری کارکنان مستقیم و غی ر مستقیم انها را‬ ‫در پی داش��ته و اثار و تبعات اجتماعی دامنه داری نیز خواهد‬ ‫داشت و از سوی دیگر اثار و پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم و‬ ‫کوتاه مدت و بلندمدتی بر رفتار و باورهای خانوارها درپی خواهد‬ ‫داشت‪ .‬جا به جایی منابع و منافع در ساده ترین محاسبه‪ ،‬افزایش‬ ‫حدود ‪30‬هزار میلیارد تومانی هزینه های مصرف حامل های‬ ‫انرژی توسط خانوارها و بنگاه ها و افزایش غی ر مستقیم همه‬ ‫هزینه های این دو گروه ناش��ی از اثار تورم��ی هدفمندی و از‬ ‫ی حدود‪40‬هزار میلیارد تومانی مصرف‬ ‫سوی دیگر افزایش اسم ‬ ‫خانوارها را درپی داشته است‪ .‬این جابه جایی بزرگ منافع درکنار‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪26‬‬ ‫پرداخت ب ی قید و شرط وجوه نقدی به حدود ‪ 97‬درصد جمعیت‬ ‫(یعنی همه خانوارهای ثب ت نام کننده) بیش از همه حاکی از‬ ‫ان بود که ب رای مجریان این سیاست منظور از هدفمندی نه‬ ‫فقط پرداخت یارانه ب��ه خانوارها و بنگاه های هدف و منتخب‬ ‫بلکه جا به جایی یارانه ها از تولید ب��ه بخش مصرف بوده که‬ ‫اث��ار و پیامدهای اجتماع��ی ان تا مدت ه��ای طوالنی ادامه‬ ‫خواهد داشت‪ .‬ارزیابی درس��ت و قابل اتکای این اثار‪ ،‬مستلزم‬ ‫گذش��ت زمان و نیز انجام مطالعات پیمایش��ی و مشاهدات‬ ‫می دانی روشمندی اس��ت که تاثیر دریافت وجوه یارانه ای را بر‬ ‫رفتار مصرفی و نیز رفتار اجتماعی خانوارها مورد سنجش قرار‬ ‫دهد‪ .‬متاسفانه با وجود ابعاد گسترده و وجوه پیچیده اقتصادی‬ ‫و اجتماعی و سیاس��ی این طرح‪ ،‬هم چنان که پیش از اجرای‬ ‫ان انتقاداتی درب��اره مطالعه علمی معتب��ر و قابل اتکایی در‬ ‫زمینه امکان سنجی اجتماعی ب رای پشتیبانی از این تصمیم‬ ‫دیده م ی شد‪ ،‬باگذشت بیش از دوسال از اغاز اجرای ان‪ ،‬کمتر‬ ‫گزارش قابل اعتنایی در حوزه های اقتصادی و اجتماعی از اثار و‬ ‫پیامدهای کوتاه مدت ان تدوین یا دست کم انتشار یافته است‬ ‫و بناب راین ارزیاب ی های موجود نیز عمدتا ب راس��اس مشاهدات‬ ‫و گفت وگوهای موردی پژوهش��گران یا فرضی ه های ناشی از‬ ‫تجارب سایر کشورها و متون نظری است‪ .‬انچه مسلم است‬ ‫با فراخوان دولت تقریبا همه خانوارهای ای رانی در صف ثب ت نام‬ ‫دریافت یارانه ایستادند و با تکمیل اظهارنامه هایی که می زان‬ ‫صحت ان روش��ن نیس��ت‪ ،‬خود را افرادی مستحق دریافت‬ ‫یارانه نقدی معرفی کردند‪.‬درخواست های دوستانه و هشدارها‬ ‫و انذارهای دولت ب رای انصراف بخش��ی از انها هم س��ودی‬ ‫نبخشید‪ ،‬بلکه بس��یاری از انها با پیگیری و سماجت بسیار‬ ‫از حذف نامشان از فهرست گی رندگان یارانه جلوگیری کردند‪.‬‬ ‫باوجود ان که با تورم ناش��ی از هدفمندی در دو سال گذشته‬ ‫قدرت خرید یارانه ه��ای نقدی به یک س��وم یا کمتر کاهش‬ ‫یافته‪،‬اما این اصرار خانوارها در تداوم این دریافت حاکی از تلقی‬ ‫حقوق مکتسبه و بالمنازع انها و الزام دولت به تداوم ان در هر‬ ‫شرایطی است‪.‬مطالعات و محاس��بات رسمی نیز به روشنی‬ ‫نش��ان م ی دهد اثار تورمی کاهش قدرت خرید در دهک های‬ ‫پایین بسیار بیش��تر از دهک های باال بوده و از این رهیافت‬ ‫زی��ان بلندمدت خانواره��ای کم درامد حت��ی صرف نظر از‬ ‫کاهش ش��دید دسترس��ی انان به دارای ی ها‪ ،‬بیشتر از زیان‬ ‫خانوارهای پردرامد بوده اس��ت‪ .‬پیامد مهم دیگر پرداخت‬ ‫یارانه نقدی باوجود همان کاهش قدرت خرید واقعی انکه‬ ‫مورد اش��اره قرار گرفت‪ ،‬تبدیل ان ب��ه اولین موضوع طرح‬ ‫دعاوی و اولی��ن گام در حل منازعات خانوارهاس��ت‪ .‬بدین‬ ‫معنا که در اختالفات میان فرزن��دان با والدین یا اختالفات‬ ‫همس ران‪ ،‬اولین اقدام جداسازی یارانه نقدی و دستیابی به‬ ‫ان به مثابه نشانه مهمی در استقالل اقتصادی و اجتماعی‬ ‫است‪ .‬این وضعیت نش��ان م ی دهد دریافت وجوه نقدی که‬ ‫بدون هرگونه مابه ازای خارجی یا بدون الزام به تالش افراد‬ ‫صورت م ی گیرد حتی با اثار و پیامدهای ناگوار کوتاه و بلند مدت‬ ‫اقتصادی و اجتماعی ب رای ذائقه خانوارها بسیار شیرین و گوارا‬ ‫تلقی ش��ده و تداوم یا س��طح پرداخت ان به یک معیار مهم‬ ‫قضاوت درباره دولت های اینده تبدیل ش��ده است‪ .‬اما مهم تر‬ ‫اینکه ب رای جلوگیری از تشدید چنین باورها و رفتارهای مخرب‬ ‫و جایگزین ک��ردن ان به جای درامدحاص��ل از کار و تالش یا‬ ‫افزایش زمینه ها و فرصت های استقالل و تفکیک و فروپاشی‬ ‫ی ان باید پرهیز کرد‬ ‫خانوارها‪ ،‬از هر اقدامی ب رای افزایش اسم ‬ ‫و تالش��ی جدی ب رای جایگزینی این طرح با ط��رح پرداخت‬ ‫هدفمندی یارانه ها به خانوارها و بنگاه های ذیحق در چارچوب‬ ‫یک نظام مطالعاتی و اطالعات قدرتمند‪ ،‬فراگیر و دائما بهنگام‬ ‫شونده صورت پذیرد‪g .‬‬ ‫تاملیجامعه شناسانهپیرامون‬ ‫اجرایفازدومهدفمندسازی‬ ‫یارانه ها‬ ‫شکافدر‬ ‫شهر؟‬ ‫رضا مجیدزاده‪ /‬پژوهشگر مسائل توسعه ایران‬ ‫اختالف بر س��ر اج��را یا ع��دم اجرای ف��از دوم‬ ‫هدفمندس��ازی یارانه ها به یکی دیگ��ر از چالش های‬ ‫سیاست امروزی کشور تبدیل شده است‪ .‬از یک طرف‬ ‫دولت اصرار دارد تا در واپس��ین روزه��ای کاری دولت‬ ‫نهم‪ ،‬فاز دوم این سیاست را به اجرا دراورد‪ ،‬اما از طرف‬ ‫دیگر بسیاری از کارشناسان و سازمان های سیاسی از‬ ‫جمله مجلس ش��ورای اس�لامی با اجرای فاز دوم این‬ ‫سیاست مخالف هستند‪ .‬این در حالی است که طبق‬ ‫قانون‪ ،‬دولت مکلف بود همزمان با اجرای بخش اول‪،‬‬ ‫بخش اقتصاد را نیز توانمند س��ازد و با پرداخت پنجاه‬ ‫درصد هزینه های ناش��ی از افزایش قیمت حامل های‬ ‫انرژی به بخش تولید‪،‬ان را تقویت کند؛ در صورتی که‬ ‫کمک های دولت به این بخ��ش ناچیز بوده به گونه ای‬ ‫که بسیاری از تولیدکنندگان با چالش های جدی مواجه‬ ‫ش��ده اند‪ .‬اما نکته مهمتر در رابطه با فاز اول سیاست‬ ‫هدفمندس��ازی یارانه ها و احتمال اج��رای فاز دوم ان‬ ‫به س��اختار طبقات اقتصادی‪ -‬اجتماعی‪ ،‬اثار انگیزشی‬ ‫ب رای بهینه س��ازی خانوارها طی چرخه عمر و بازتوزیع‬ ‫وزن بازیگران سیاسی ب ر اس��اس این تغییرات مربوط‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫سواری مجانی روی موج نابرابری‬ ‫دولت نهم روی موج نارضایتی اقتصادی ناش��ی‬ ‫از ناب رابری در اوایل دهه ‪ 1380‬خورش��یدی سوار شد و‬ ‫اکنون از طریق القای احتمال کنار گذاشته شدن برنامه‬ ‫هدفمندسازی یارانه ها به دنبال ایجاد موج نارضایتی از‬ ‫احساس بازگشت ناب رابری و گرفتن سواری مجدد از ان‬ ‫اس��ت‪ .‬در واقع اجرای فاز اول سیاست هدفمندسازی‬ ‫یارانه ها موجب ش��د تا بخش های بس��یار گسترده ای‬ ‫از طبقه متوسط به واسطه افزایش فشار ناشی از تورم‬ ‫به طبقات فرودس��ت تبدیل گردند‪ .‬با این حال بخش‬ ‫قابل توجه فرودس��تان همچنان به این سیاست با دید‬ ‫مثبت نگریس��ته و از ادامه ان حمای��ت خواهند کرد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب وعده افزایش مبلغ یارانه در قالب فاز دوم‬ ‫و تشویق ب رای افزایش جمعیت م ی تواند‪ ،‬محرک انها‬ ‫ب رای افزایش فرزند باشد‪.‬‬ ‫یارانه‪ ،‬تورم افسار گسیخته و دام جمعیت‬ ‫دام جمعیت به این معناس��ت که در اقتصادی با‬ ‫طبق نقش��ه فقر ای��ران‪ ،‬میزان‬ ‫نسبی فقر در روستاهای جنوب شرقی‬ ‫و شمال شرقی و نواحی نیمه خشک و‬ ‫مناطقی از اس��تان اذربایجان شرقی و‬ ‫غربی نس��بت به دیگر مناطق بیشتر‬ ‫است‪ .‬روستاهای قسمت شمال غربی‬ ‫و ش��رقی از توجه بیش��تری برخوردار‬ ‫بوده اند‪ ،‬اما به طور کلی می زان ناب رابری‬ ‫در مناطق روستایی نسبت به نابرابری‬ ‫داخل مناطق ش��هری چن��دان معنادار‬ ‫نیس��ت‪ .‬امار مرک��ز امار ای ران نش��ان‬ ‫م ی ده��د ک��ه در س��ال ‪ ،1390‬درصد‬ ‫جمعیت شهرنش��ین ای ران از حدود ‪68‬‬ ‫درصد در س��ال ‪ 1384‬یعنی شروع کار‬ ‫دولت هشتم به رقم ‪ 71/4‬رسیده است‪.‬‬ ‫عالوه بر این نسبت والدت در روستاها‬ ‫نسبت به ش��هرهای ای ران از رقم ‪ 1‬در‬ ‫س��ال ‪ 1367‬به رقم ‪ 70‬درصد در سال‬ ‫‪ 1375‬و نزدیک به ‪ 55‬درصد در س��ال‬ ‫‪ 1390‬رسیده در حالی که متوس��ط تعداد افراد در خانوار در‬ ‫هر دو منطقه شهری و روس��تایی ای ران در همان سال ب رابر‬ ‫‪ 3/5‬و ‪ 3/7‬نفر بوده است‪ .‬اما نسبت هزینه های غیرخوراکی‬ ‫دهک های دهم به دهک های اول درامدی در س��ال ‪1390‬‬ ‫ب رای خانوار روس��تایی بیش از ‪ 3‬ب رابر و ب رای خانوار شهری‬ ‫بیش از ‪ 12‬ب رابر اس��ت‪ .‬با این وجود اخت�لاف هزینه های‬ ‫شده بود تا دولت از طبقات استقالل نسبی داشته باشد‪ ،‬اما‬ ‫جریان تورم افسارگسیخته و اجرای سیاست هدفمندسازی‬ ‫یارانه ها به انتقال تض��اد بین دولت ‪ -‬مل��ت به تضاد بین‬ ‫گروه های مختلف مردم یا تضاد ملت ‪ -‬ملت تغییر ش��کل‬ ‫دهد‪ .‬چنین دگردیس��ی از منظر جامع ه شناسی سیاسی به‬ ‫معنای افزایش قدرت مانور دولت ب رای سواری دوباره از موج‬ ‫برخیکارشناسانمعتقدنداجرایفاز‬ ‫دومهدفمندیممکناستنابرابری‬ ‫اجتماعیراافزایش دهد‬ ‫تضاد بین طبقات و تحریک طبقاتی است که وزن‬ ‫جمعیتی بیشتری دارند‪ ،‬به ویژه مشوق های دولت‬ ‫ب رای افزایش جمعیت موجب تحریک خانوارهای‬ ‫کم درامد شهری و روستایی شده است‪.‬‬ ‫در چنی��ن ش��رایطی اگر فاز دوم سیاس��ت‬ ‫هدفمندسازی یارانه ها اجرا ش��ود انگاه باید پیامد‬ ‫انگیزش��ی افزایش مبل��غ یارانه به هم��راه پیامد‬ ‫اجتماع��ی‪ -‬سیاس��ی افزای��ش‬ ‫هزینه ها و تورم را احتس��اب کرد‪.‬‬ ‫مبلغ یارانه ب رای هر نفر در فاز دوم‬ ‫سیاست هدفمندس��ازی یارانه ها‬ ‫رقمی نزدیک به ‪ 700‬هزار ریال در‬ ‫ماه است‪ .‬ب رای خانوارهای کم درامد‬ ‫که از بنیه تامین اجتماعی کمتری‬ ‫برخوردار بوده و فرزنداوری ب رای انها‬ ‫جنبه تامین اتیه نی��ز دارد‪ ،‬ارزش‬ ‫اتی برخ��ورداری از فرزند بیش��تر‬ ‫نس��بت به هزینه های ج��اری ان‬ ‫باتوجه به مبلغ یارانه و مشوق مالی‬ ‫تولد فرزند بسیار بیشتر است‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب انها ب رای تولد فرزند بیشتر ‬ ‫ترغیب م ی شوند‪ .‬اما طبقات میانی‬ ‫که با کاهش شدید توانایی تامین‬ ‫هزینه مع��اش مواجه م ی ش��وند‬ ‫احس��اس خواهند کرد ک��ه هزینه‬ ‫این افزای��ش جمعیت ب��ر دوش‬ ‫انها گذاش��ته شده اس��ت‪ .‬در واقع‬ ‫کانون س��وم یا گروه های درامدی‬ ‫باال تا زمانی که در جریان مصرف‬ ‫یا سبک زندگی با فش��ار ناشی از‬ ‫جمعیت باال مواجه نشوند نسبت‬ ‫به ای��ن جریان افزای��ش جمعیت‬ ‫واکنش چندانی ندارند‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫بیش��ترین موقعیت تضاد بین گروه های میانی و‬ ‫فرودس��ت است‪ .‬گروه های فرودس��ت ب رای حفظ‬ ‫این موقعیت تشویق م ی ش��وند تا از دولت یا افراد‬ ‫تحت حمایت یا تایید ان پشتیبانی کنند و از این‬ ‫روی مبنایی ب رای اس��تفاده دوباره دولت به وجود‬ ‫م ی اید‪g .‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫از تض�اد دول�ت ‪ -‬ملت ت�ا تضاد‬ ‫ملت‪ -‬ملت‬ ‫چالش های یک طرح‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫درامد سرانه بسیار اندک ممکن اس��ت اندازه رشد جمعیت‬ ‫از اندازه رش��د درامد واقعی بیش��تر ش��ود‪ .‬در نتیجه درامد‬ ‫س��رانه در بلندمدت کاهش یافته و تنها وقتی رشد درامد از‬ ‫رشد جمعیت بیشتر باشد‪ ،‬درامد واقعی سرانه افزایش پیدا‬ ‫م ی کند‪ .‬اگر زمانی که رش��د درامد بیش��تر از رشد جمعیت‬ ‫اس��ت جمعیت اما زیرس��اخت الزم ب رای افزای��ش درامد را‬ ‫نداشته باش��د انگاه درامد اهس��ته تر از جمعیت رشد کرده‬ ‫و اقتصاد دچ��ار تعادل س��طح پایین م ی ش��ود‪ .‬عالوه بر‬ ‫این در چند دهه اخیر‪ ،‬گس��ترش ش��دید شهرنش��ینی در‬ ‫ای ران معلول تش��دید ش��کاف درامدی بین مناطق شهری‬ ‫و روس��تایی‪ ،‬تفاوت در بهره مندی از امکان��ات‪ ،‬درامدهای‬ ‫انتظاری بیش��تر در مناطق ش��هری‪ ،‬ضعف نظام تولید در‬ ‫جوامع روستایی‪ ،‬نارسایی سیاس��ت ها و نظیر انهاست‪ .‬به‬ ‫این ترتیب‪ ،‬م ی توان چنین نتیجه گیری کرد که گس��ترش‬ ‫شهرنشینی و شهرگرایی در ای ران مانند بسیاری از جوامع در‬ ‫حال توسعه نش��ات گرفته از روابط‪ ،‬مناسبات و ساختارهای‬ ‫تولیدی و اقتصادی و در نهای��ت‪ ،‬از الزامات و ضرورت های‬ ‫توس��عه نبوده و نم ی توان از این نماگر مانند کش��ورهای‬ ‫توس��ع ه یافته به عنوان معیاری از پیشرفت و توسعه برامده‬ ‫از پویایی اقتصاد و توس��عه یاد کرد‪ .‬بخ��ش اعظم افزایش‬ ‫جمعیت ش��هری کش��ور از مهاجرپذیری یا تغییر موقعیت‬ ‫روستا به شهر یا جذب و ادغام روس��تاها در شهر است‪ .‬در‬ ‫سال های یادشده تعداد زیادی از ش��هرها از بافت روستایی‬ ‫ایجاد شده و تعداد زیادی از نقاط روستایی با اراضی کشاورزی‬ ‫قابل توجه و حاصلخیز در نتیجه توس��عه ش��هری تغییر‬ ‫کاربری داده و توس��ط این نواحی بلعی��ده و از چرخه تولید‬ ‫خارج ش��ده اند‪ .‬به این ترتیب اجرای فاز دوم هدفمندسازی‬ ‫یارانه ها باعث م ی شود تا عالوه بر تقویت تضاد بین طبقات‪،‬‬ ‫گروه های بسیار بیشتری از خانوارها در‬ ‫معرض خروج از جریان فضاها در اقتصاد‬ ‫قرار گرفته و ناب راب��ری اجتماعی به حد‬ ‫بحرانی خود برسد‪.‬‬ ‫متوسط خانوار شهری و روستایی تغییر چندانی نشان نداده‬ ‫و هزینه های متوس��ط خانوار روستایی‪ ،‬کسری ‪ 60‬درصدی‬ ‫از هزینه های متوسط یک خانوار ش��هری را طی چند سال‬ ‫منتهی به سال ‪ 1390‬نشان م ی دهد‪ .‬این امار چند نکته مهم‬ ‫را منعکس م ی سازند؛ نخست اینکه مهمترین مبنای تضاد‬ ‫و ناب رابری طبقاتی از تضاد بین خانوار شهری و روستایی به‬ ‫تضاد بین خانوارهای شهری منتقل شده است‪ .‬در واقع این‬ ‫چیدمان از نس��ب ت های هزینه نش��ان م ی دهد که طبقات‬ ‫ش��هری پی رامون س��ه کانون اصلی توزی��ع منابع صندوق‬ ‫رانت تمرک��ز یافته اند‪ .‬کان��ون اول‪ ،‬خانوارهای کم درامدی‬ ‫که به مبلغ ناش��ی از یارانه به عنوان ی��ک جریان درامدی‬ ‫دائمی نگریسته و در اولین روزهای اجرای فاز اول سیاست‬ ‫هدفمندسازی میل نهایی به مصرف باالتر خود را در افزایش‬ ‫مخارج مصرفی بازتاباندند‪ .‬به این ترتیب اولین ضربه ب رای‬ ‫تورم ناشی از فشار تقاضا‪ ،‬فشار تورم ناشی از افزایش قیمت‬ ‫نهاده (عرضه) را تقویت کرد‪ .‬کانون دوم‪ ،‬خانوارهایی با درامد‬ ‫متوسط اس��ت که به تدریج به خانوارهای با درامد کمتر از‬ ‫متوسط و مرز خط فقر تبدیل ش��ده اند‪ .‬چنین خانوارهایی‬ ‫ب رای حفظ س��طح پیشین رفاه خود دش��واری فزاینده ای را‬ ‫تجربه کرده و به علت وجود مهارت نس��بتا باالتر به سمت‬ ‫چندپیشگی حرکت م ی کنند‪ .‬کانون س��وم‪ ،‬خانوارهایی با‬ ‫درامد بسیار باال را تش��کیل م ی دهد که بخش عمده انها‬ ‫به واس��طه برخ��ورداری از دارای ی های بادوام ی��ا موقعیت‬ ‫رانت اطالعاتی از جریان تورم ب رای افزایش ثروت خود بهره‬ ‫جسته اند‪ .‬اما کانون اول و دوم از نظر اقتصادی به یکدیگر‬ ‫نزدیکتر ش��ده اند‪ .‬دوم اینک��ه تضاد بین طبقات ش��هری‬ ‫به شدت افزایش یافته اس��ت‪ .‬در واقع وجود نفت و ساختار‬ ‫اقتصاد سیاس��ی رانتی در اوایل قرن بیستم میالدی باعث‬ ‫‪27‬‬ ‫عکس های خبری‬ ‫چهر ه ها‬ ‫جلسهمشترکدوفراکسیون‬ ‫مجلس‬ ‫انتخابپارلمانی‬ ‫ایت اهلل جعفر سبحانی‬ ‫هفت��ه گذش��ته ای��ت اهلل جعف��ر س��بحانی از مراجع‬ ‫اعظام تقلید طی یادداش��تی پیش��نهاد کرد ک��ه انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری از چارچوب قانون اساس��ی حذف ش��ود و‬ ‫رئی س جمهور به وس��یله نمایندگان مجلس که نمایندگان‬ ‫قانونی مردم هستند‪ ،‬انتخاب ش��ود‪ .‬وی تصریح کرده است‪:‬‬ ‫«انتخاب رئی س جمهور از طریق رای مستقیم مردم‪ ،‬ه ر چند با‬ ‫قانون اساسی همسوست و خود نگارنده‪ ،‬در تصویب این قانون‬ ‫در خبرگان نخست‪ ،‬به ان رای مثبت داده است‪ ،‬ولی پیامدهای‬ ‫یک وزیر سابق در کنار‬ ‫دو وزیر کابینه‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫مراسم تقدیر از‬ ‫یوسفعلیمیرشکاک‬ ‫تکلیفنامعلوم‬ ‫صادق زیباکالم‬ ‫صادق زیبا کالم در تشریح فعالی ت های سیاسیون در‬ ‫استانه انتخابات گفته اس��ت‪« :‬باتوجه به اینکه تنها چهار‬ ‫ماه به زمان انتخابات باقی مانده تمامی احزاب و سیاسیون‬ ‫فعالیت خود را علنی کرده و با ن��ور باال حرکت م ی کنند‪ .‬در‬ ‫این میان فقط تکلیف اصالح طلبان مش��خص نیست که‬ ‫تنها یک اتفاق یا ش��رایط خاص م ی توان��د انها را به عرصه‬ ‫انتخابات بکش��اند‪ ،‬گرچه برخ��ی از اصالح طلب��ان قهر با‬ ‫انتخابات را مناس��ب و جایز نم ی دانند‪ ».‬وی تصریح کرده‪:‬‬ ‫«اصالح طلبان تنها با فراهم شدن شرایط حضور در انتخابات‬ ‫نظر هاشمی‬ ‫عیسی کالنتری‬ ‫عیس��ی کالنت��ری‪ ،‬وزی��ر اس��بق کش��اورزی در‬ ‫گفت وگوی��ی تفصیلی ب��ا خبرگزاری مه��ر در خصوص‬ ‫دیدار احمدی نژاد و‬ ‫نخست وزیر سوریه‬ ‫فرار امریکا‬ ‫سردار صفوی‬ ‫دکتر س��ی د یحیی رحیم صفوی‪ ،‬با اش��اره ب��ه تغییر و‬ ‫تحوالت در س��طح منطقه ای و جهانی اظهار کرده اس��ت‪:‬‬ ‫«منطقه ما و انقالب اسالمی هم اکنون در یک نقطه عطف‬ ‫راهبردی قرارگرفته است و سرعت و شتاب تغییر و تحوالت‬ ‫سیاسی و اقتصادی محیط جهانی و محیط پی رامونی ای ران‬ ‫به عنوان یک واقعیت و اصل انکارناپذیر پذیرفته شده است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬ما با داشتن تحلیلی صحیح و واقع بینانه از مسیر‬ ‫و فرایند این تغییر و تحوالت منطقه ای و جهانی و استفاده‬ ‫‪28‬‬ ‫مس��ائل مختلف کش��ور به اظهارنظر پرداخته است‪ .‬وی‬ ‫درباره اظهارات هاشم ی رفسنجانی در خصوص انتخابات‬ ‫ازاد گفته اس��ت‪« :‬حتما نظ��ر وی این اس��ت که مردم و‬ ‫جناح ها باید حضوری فعال در انتخابات پیش رو داش��ته‬ ‫باشند‪ .‬این نظر م ی تواند مبتنی بر این باشد که انتخابات‬ ‫از پیش مهندسی شده نباش��د‪ .‬به این معنا که تنها یک‬ ‫جناح در انتخابات حضور داشته باشد و از بین مثال چهار‬ ‫کاندیدای این جن��اح یک نفر رئی س جمهور ش��ود‪ ».‬وی‬ ‫همچنین درباره عملکرد دولت های گذشته تصریح کرده‪:‬‬ ‫«نمره خاتمی و نمره احمدی نژاد نش��ان داد که جناح ها‬ ‫در کش��ور ما قدرت اداره کش��ور را به تنهایی ندارند و با‬ ‫جمع جامعه م ی توان کش��ور را اداره کرد‪».‬‬ ‫کالنتری متولد شهر مرند است و در دو لت های اول‬ ‫و دوم هاشم ی رفسنجانی وزیر کش��اورزی بوده است‪ .‬او‬ ‫هم اکنون دبیرکل خانه کشاورزی و عضو مرکز تحقیقات‬ ‫استراتژیک مجمع تش��خیص مصلحت نظام است‪ .‬وی‬ ‫در جریان انتخابات سال ‪ 88‬در یک سخنرانی گفته بود‪:‬‬ ‫«اگر ‪ 13‬میلیون اذری رای دهند‪ ،‬موسوی رئی س جمهور‬ ‫است و در غیر این صورت باید چادر به سر کرده و از ای ران‬ ‫فرار کنیم‪g ».‬‬ ‫از ظرفی ت ها و فرصت ها و قوت های نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران به یاری خداوند م ی توانیم اینده ای روشن و سعادت امیز‬ ‫را ب رای ملت بزرگم��ان مدیریت و برنامه ری��زی نماییم تا به‬ ‫اهداف و چش��م انداز بیست س��اله ای ران ‪ 1404‬و دهه چهارم‬ ‫که مقام معظم رهب��ری فرمودند دهه پیش��رفت و عدالت‬ ‫اس��ت‪ ،‬برس��یم‪ ».‬صفوی تصریح کرده‪« :‬وفاداری ملت به‬ ‫نظام سیاس��ی خودش��ان و هوش��مندی و ظرفیت باالی‬ ‫صبرواستقامت ملت بزرگ ای ران در مقابل فشارهای سیاسی‬ ‫و نظام��ی و هم اکنون تحریم های ظالمان��ه امریکا و غرب‬ ‫که یک جنگ اقتصادی علیه ملت مظلوم ای ران اس��ت که‬ ‫به فضل الهی و عنایت حضرت رس��ول و عترت طاهرینش‬ ‫خصوصا حضرت بقیه اهلل االعظم(عج) در این جنگ هم مثل‬ ‫جنگ تحمیلی ع راق علیه ای ران‪ ،‬شکست خواهد خورد‪».‬‬ ‫رحیم صفوی متولد روستای همام از بخش باغ بهادران‬ ‫شهرس��تان لنجان از توابع اس��تان اصفهان‪ ،‬از فرماندهان‬ ‫س��پاه اصفهان در دوران جنگ ای ران و ع راق و فرمانده سپاه‬ ‫پاسداران انقالب اسالمی بود که بعد از ‪ ۱۰‬سال فرماندهی‬ ‫بر این ارگان نظامی‪ ،‬توس��ط رهبر انقالب اسالمی در تاریخ‬ ‫‪۱۱‬شهریور ‪ ۱۳۸۶‬محمدعلی جعفری جایگزین او گردید‪ .‬او در‬ ‫حال حاضر به عنوان دستیار و مشاور عالی فرماندهی کل قوا‬ ‫در امور مربوط به نیروهای مسلح فعالیت م ی کند‪ .‬وی مدرک‬ ‫کارشناسی خود را در رشته زمی ن شناسی از دانشگاه تبریز در‬ ‫س��ال ‪( ۱۳۵۴‬پیش از انقالب) اخذ کرد و بعد از جنگ ای ران و‬ ‫ع راق و در سال ‪ ،۱۳۷۴‬فوق لیسانس جغ رافیای سیاسی را از‬ ‫دانشگاه امام حسین(ع) و دکترای همین رشته را از دانشگاه‬ ‫تربیت مدرس در سال ‪ ۱۳۸۰‬گرفت‪g .‬‬ ‫نیوزویک به‬ ‫دنیای زیر اب‬ ‫پرداخته است‬ ‫خبرنامه‬ ‫ش��رکت خواهند کرد‪ ».‬وی همچنین به طرح وحدت ملی‬ ‫اشاره کرد و گفت‪« :‬دولت وحدت ملی یکی از گمشده های‬ ‫انتخابات بوده که جامعه کنونی ای ران نیازمند ان است‪ .‬پس‬ ‫از جریان ‪ 22‬خرداد و انتخابات سال ‪ 88‬یک نوع ب ی اعتمادی‬ ‫و دلخوری نسبت به اصالح طلبان و اصولگرایان در جامعه به‬ ‫وجود امد که اجماع و وحدت را خدشه دار کرد‪ .‬از این رو اشتی‬ ‫ملی یکی از ضروری ترین نیازهای جامعه کنونی اس��ت که‬ ‫باید تقویت شود‪ ».‬صادق زیباکالم در سال ‪ ۱۳۲۷‬در ته ران‬ ‫متولد شده اس��ت‪ .‬او پس از اخذ دیپلم دبیرس��تان در سال‬ ‫‪ ۱۳۴۵‬در کنکور دانشگاه ته ران پذیرفته م ی شود اما پدرش با‬ ‫تحصیل او در ای ران مخالفت کرده او را روانه اتریش م ی کند‬ ‫تا او را از درگیری های سیاسی دانش��گاه ته ران به دور نگه‬ ‫دارد‪ .‬در اتریش به ش��دت تحت تاثیر تفکرات مارکسیستی‬ ‫قرار م ی گیرد و تحصیل خود را در اتریش نیمه تمام گذاشته‬ ‫و به توصیه پدر به انگلس��تان م ی رود‪ .‬او بع��د از اتمام دوره‬ ‫کارشناسی در سال ‪ ۱۳۵۰‬وارد دوره کارشناس ی ارشد و سپس‬ ‫دکترای مهندسی شیمی در دانش��گاه ب رادفورد م ی شود‪ .‬در‬ ‫تابستان ‪ ۱۳۵۳‬موقع امدن به ای ران توسط ساواک دستگیر‬ ‫و به اتهام خ رابکاری علیه حکومت و تبلیغ ب رای مجاهدین‬ ‫خلق به سه سال زندان محکوم شد‪ .‬زیبا کالم پس از انقالب‬ ‫س��مت های متعددی را عهده دار م ی ش��ود و در سال ‪۱۳۶۳‬‬ ‫ب رای ادامه تحصیل به انگلس��تان بازم ی گردد‪ ،‬اما به جای‬ ‫ادامه تحصیل در رشته مهندسی ش��یمی به علوم انسانی‬ ‫روی م ی اورد‪ .‬او در دانشکده صلح شناسی دانشگاه ب رادفورد‬ ‫فوق لیسانس و دکترای خود را م ی گیرد‪ .‬موضوع تز دکترای‬ ‫او انقالب اسالمی ای ران بوده است‪ .‬زیباکالم در سال ‪۱۳۶۹‬‬ ‫به ای ران بازگشته و پس از دو س��ال وارد گروه علوم سیاسی‬ ‫دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانش��گاه ته ران م ی شود‪.‬‬ ‫وی در فضای سیاسی به عنوان چهره ای نزدیک به هاشمی‬ ‫رفسنجانی شناخته م ی شود‪g .‬‬ ‫تحوالت برمه‬ ‫روی جلد‬ ‫تایم‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫یدارد که در‬ ‫ناگوار این گزینش در شرایط کنونی‪ ،‬ملت را بر ان م ‬ ‫ان تجدید نظر کنند‪ ،‬زی را به روشنی م ی بینند که اجرای این اصل‬ ‫به این شیوه‪ ،‬مایه گسترش خصومت‪ ،‬به جای رقابت شده است‬ ‫و زیر بنای نظام اسالمی را که همان وحدت مردم است‪ ،‬تهدید‬ ‫م ی کند‪ ».‬این مرجع تقلید ادامه داده‪« :‬در این شرایط پیشنهاد‬ ‫م ی شود که رئی س جمهور کشور از طریق مجلس و نمایندگان‬ ‫ملت برگزیده شود‪ ،‬زی را مجلس خانه ملت است و نمایندگان‬ ‫مجلس شورای اسالمی‪ ،‬منتخبان ملت هستند و گزینش انها‬ ‫به یک معنی گزینش مردم است و از این طریق مشکل بزرگ‬ ‫پنجمی که دامنگیر وضع سیاس��ی ماست‪ ،‬مرتفع م ی گردد‪.‬‬ ‫گاهی مشاهده م ی شود که یک نوع دوگانگی میان مجلس و‬ ‫ریاست جمهوری وجود دارد و مسلما این نوع دوگانگی به زیان‬ ‫همگان است ولی گزینش رئی س جمهور از طریق پارلمان‪ ،‬این‬ ‫مش��کل را نیز برطرف م ی کند‪ ».‬ایت اهلل العظمی سبحانی‬ ‫تبریزی‪ ،‬زاده ‪ ۲۰‬فروردین ‪ ۱۳۰۸‬در تبریز‪ ،‬متکلم‪ ،‬فقیه اصولی‪،‬‬ ‫مفس ر‪ ،‬مجتهد شیعی از مراجع و اساتید حوزه علمیه قم است‪.‬‬ ‫وی در دوران تحصیل خود در قم‪ ،‬به غیر از تحصیل دروس فقه‬ ‫و اصول‪ ،‬به اموختن فلسفه و کالم و تفسیر نیز اشتغال داشت‪.‬‬ ‫از همین رو در تبریز از سی د محمد بادکوبه ای استفاده کرد و از‬ ‫او ش��رح قواعد العقائد را اموخت‪ .‬س��پس در حوزه علمیه قم‬ ‫مطالعات فلسف ی اش را با شرکت در درس های منطق و فلسفه‬ ‫سی د محمدحسین طباطبایی تکمیل کرد و در سال های‪۱۳۲۸‬‬ ‫تا ‪ ۱۳۳۰‬شرح منظومه و پس از ان بخش اعظم اسفار را نزد وی‬ ‫فرا گرفت‪ .‬نظام النکاح فی الشریعه االسالمیه الغ راء‪ ،‬نظام االرث‬ ‫ف ی الشریعه االسالمیه الغ راء‪ ،‬نظام القضاء و الشهاده فی الشریعه‬ ‫الغ راء‪ ،‬نظام المضاربه فی الشریعه الغ راء‪ ،‬الخمس فی الشریعه‬ ‫االسالمیه الغ راء‪ ،‬احکام الصوم فی الشریعه االسالمیه الغ راء و‪...‬‬ ‫از جمله اثار تالیفی وی هستند‪g.‬‬ ‫دکه‬ ‫یک‬ ‫برنامه طنز‬ ‫تلویزیونی‬ ‫روی جلد این‬ ‫هفته اشپیگل‬ ‫گفت وگوی‬ ‫هفته نامه پنجره‬ ‫با نخست وزیر‬ ‫عراق‬ ‫‪29‬‬ ‫نقد و نظر‬ ‫معجزه ُخلق نبوی‬ ‫به بهانه اغاز ربیع االول ماه پیامبر بزرگوار اسالم‬ ‫نـقدونظر‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪30‬‬ ‫زهیر توکلی‪ /‬نویسنده و شاعر‬ ‫نـقدونظر‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫روزی ک��ه پیامب��ر خدا – صلّ ��ی اهلل علی��ه و اله –‬ ‫چش��مان نافذش را ب��رای اخرین بار بر ای��ن جهان ب ی روح‬ ‫گش��ود و لب های��ی را که نس��یم ملک��وت از ان م ی وزید‪،‬‬ ‫حرک��ت داد و گف��ت‪« :‬بل الرفی��ق االعل��ی» و رفت‪ ،‬چه‬ ‫کس��ی فکر م ی کرد که اصحاب او بدون��د و بروند به دنبال‬ ‫جن��گ ق��درت و زی��ر ان س��ایبان نح��س بن ی س��اعده‬ ‫گرد هم این��د و ب��ه هم بپرن��د و چن��گ و دندان نش��ان‬ ‫دهند و انقدر مس��ت این ش��راب قدرت ش��وند که حتی‬ ‫صبر نکنند پیکر پ��اک و مطهر ان اخرین فرس��تاده خدا‬ ‫را پس پش��ت بگذارند و بر پاش��نه پایش��ان بچرخند و به‬ ‫عقب برون��د؛ به عق��ب و عقب تر به جاهلیت��ی غلی ظ تر و‬ ‫متراکم تر از جاهلیت نخستین تا سرانجام تنها علی مرتضا‬ ‫– علی ه الس�لام ‪ -‬و چند نفر که تعدادشان به انگشت های‬ ‫دست نم ی رس��د‪ ،‬نماز بر ان بدن نازنین و معطر بخوانند؟‬ ‫در ش��گفتم؛ چه زود فراموش کردند که تا کمتر از دو دهه‬ ‫پی ش تر‪ ،‬از اب های مانده در گودال های بیابان م ی اشامیدند‬ ‫و قوت غالبشان‪ ،‬شیر شتر و گوش��ت ملخ و سوسمار بود و‬ ‫کارشان جنگ های ده ها ساله قبیلگی و افتخار شاع رانشان‬ ‫به شمار غارت ها و تعداد قتل ها و امار دزدیدن ناموس قبایل‬ ‫دیگر بود‪ .‬نه بخشش هایی که بدان سر م ی افراشتند تعادل‬ ‫داشت نه خشم ها و غیرت هایش��ان اعتدالی و حد و مرزی‬ ‫م ی شناخت‪.‬‬ ‫ملتی تندمزاج و پرده دریده که کار ب ی چشم و رویی را‬ ‫به انجا رسانده بودند که شاهکار شعری شان‪ ،‬قصیده پادشاه‬ ‫گمراه‪ ،‬امرو القیس باشد‪ .‬ملتی خامل ذکر و خوار و خفیف‬ ‫و ب ی هویت که نه قیصران روم رغبتی به فتح سرزمینشان‬ ‫نشان م ی دادند نه خسروان ای ران با انکه ان پادشاهان‪ ،‬اغلب‬ ‫ارض مس��کون ان روزگار را زیر نگین داش��تند و عربستان‬ ‫در میانه این دو پادش��اهی بود‪ ،‬به راس��تی چه جذابیتی در‬ ‫این س��رزمین ب ی اب و علف و مردمان جاهلش بود که ان‬ ‫پادش��اهان را ب رانگیزد و از جایش��ان تکان دهد؟ ملتی که‬ ‫ایین حج اب راهیم خلی��ل الرحمن – علی ه الس�لام – را به‬ ‫گند جهالتش��ان الوده بودند تا جایی که یکی از مناس��ک‬ ‫این حج جهالت بارش��ان این بود که زن و مرد‪ ،‬برهنه شوند‬ ‫و دور خانه خدا بگردند و کف بزنند و پ��ای بکوبند و به هوا‬ ‫جست و خیز کنند‪ .‬در شگفتم از چنین قومی که از محمد‬ ‫مصطفا – صلّ ی اهلل علیه و اله – معجزه م ی خواهند در حالی‬ ‫که به نظر من‪ ،‬نفس وجود مردی مثل محمد و ب رادرش علی‬ ‫در میان چنین قومی‪ ،‬خود به تنهایی از هر معجزه ای بزرگتر‬ ‫بود‪ .‬تورقی سردستی در صفحات تاریخ‪ ،‬عقل ادمی زاد را در‬ ‫مواجهه با خلق عظیم محمدی به زانو درم ی اورد‪ .‬م ی گویند‬ ‫در دورانی که حض��رت پیامبر گرام ی – صل��ی اهلل علیه و‬ ‫اله – در مکه تشریف داش��تند‪ ،‬یکی از مش��رکان‪ ،‬مزاحم‬ ‫ان وجود نازنین م ی ش��د‪ .‬یک بار در طغیان خش��م‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫محمد! م ی کشمت! ان حضرت پاسخ دادند‪ :‬چنین نیست‬ ‫که تو م ی گویی بلکه من تو را م ی کشم‪( .‬نقل به مضمون‬ ‫) گذش��ت و پیامبر به یثرب هجرت کردند و در جنگ احد‬ ‫همان روس��یاه بخت برگش��ته به ان حض��رت غافلگی رانه‬ ‫حمله برد (البد در ان لحظاتی که ورق جنگ برگش��ته بود‬ ‫و جنگ‪ ،‬مغلوبه ش��ده بود و فالن و فالن با انکه پیامبر به‬ ‫اسم صدایشان زده بود‪ ،‬گریخته بودند و علی جوانمرد باوفا‪،‬‬ ‫علی عزیز ب ی توقع فداکار‪ ،‬علی مهرب��ان ب ی ادعا جانش را‬ ‫بر دس��ت گرفته بود و پیش روی ب رادرش شمشیر م ی زد )‬ ‫حضرت پیامبر اکرم – صلّ ی اهلل علیه و اله – ناگهان نیزه ای‬ ‫از یکی از یاران معدودی که کن��ارش مانده بودند‪ ،‬گرفت و‬ ‫با نوک نیزه ضربه ای ب��ه ان ملعون زد و او مجروح ش��د و‬ ‫یارانش او را از بحبوحه میدان ب��ه کناری بردند تا مداوایش‬ ‫کنند‪ .‬م ی گویند که او ش��دیدا ب ی تابی م ی ک��رد و ناامیدی‬ ‫نشان م ی داد و م ی گفت‪« :‬من از این زخم جان سالم به در‬ ‫نخواهم برد‪ ».‬یارانش بر او نهیب م ی زدند که این جراحت‬ ‫چیزی نیست که تو اینطور دست و پایت را گم کرده ای! او‬ ‫م ی گفت‪« :‬ولی من م ی میرم چ��ون محمد خودش روزی‬ ‫به من گفت که من تو را م ی کش��م و او دروغ نم ی گوید‪».‬‬ ‫نقل است که در راه بازگش��ت به مکه جان به مالک دوزخ‬ ‫سپرد‪ .‬عجبا از انسان و افسوس و اسف بر این همه نخوت‬ ‫و لجبازی! و ش��گفتا و باز هزاران ش��گفتا از یتیم ابوطالب‪،‬‬ ‫محمد ابن عب د اهلل که دش��منش تا این حد به راس��تگویی‬ ‫او باور دارد‪ .‬م ی گویند که بس��یار همبازی بچه ها می شد‪.‬‬ ‫وقتی به مدینه هجرت کرد‪ ،‬پنجاه و س��ه سالش بود یعنی‬ ‫پا به دوران پیری گذاشته بود‪ .‬من و ش��ما در دوران جوانی‬ ‫هستیم و غالب اوقات‪ ،‬حوصله بازی با بچه خودمان را بیش‬ ‫از دقایقی نداریم ولی او در کوچ��ه با بچه ها بازی م ی کرد و‬ ‫بچه ها ان قدر دوستش داشتند که رهایش نم ی کردند‪ .‬نقل‬ ‫است که یک بار وقت نماز بود و مردم در مسجد جمع شده‬ ‫بودند‪ ،‬ولی حضرت تشریف نیاورده بودند‪ .‬رفتند پی حضرت‬ ‫و دیدند که چهار دس��ت و پا روی خاک م ی رود و بچه ها به‬ ‫نوبت از ان قطب عالم امکان سواری م ی گیرند و حاضر به‬ ‫جدا شدن از او نیستند‪ .‬سرانجام بالل حبشی را فرستاد که‬ ‫از خانه ام گ��ردو بیاور (نقل به مضم��ون)‪ .‬بچه ها گردوها را‬ ‫گرفتند و پیامبر عازم مسجد شد تا نماز اقامه کند‪ .‬دیگر نقل‬ ‫است که وقتی ان حضرت به خاطر کمی یاور و غربتی که‬ ‫پس از مرگ حضرت ام المومنین خدیجه کبری – س�لام‬ ‫موحد اهل‬ ‫اهلل علیها – و مرگ سی دو ساالر بن ی هاشم‪ ،‬مومن ّ‬ ‫یقین حضرت ابوطالب – علی ه السالم – دچارش شده بود‪،‬‬ ‫مکه را ترک م ی گفت در حالی که م ی دانست که مشرکان‬ ‫مکه قصد جانش را کرده اند و قرار اس��ت همین امشب به‬ ‫خانه اش حمله کنند و در بس��تر‪ ،‬تکه تکه اش کنند‪ ،‬رفت و‬ ‫ب رادر از جان عزیزترش علی به جای او در بس��تر خوابید تا‬ ‫مشرکان نفهمند که محمد رفته است تا ان حضرت فرصت‬ ‫ث��م بعد اللّتیا و الْتی؛ و ان ایثار ش��گفت‬ ‫هجرت پیدا کند‪ّ .‬‬ ‫علی که حضرت الوهی��ت را به س��خن دراورد که‪« :‬و من‬ ‫الناس من یشتری نفسه ابتغاء مرضات اهلل‪ :‬و از مردم کسی‬ ‫هس��ت که جانش را به خش��نودی خدا م ی فروشد‪ ».‬شاه‬ ‫مردان با تاخیری روانه مدینه شد زی را مامور بود که برخی از‬ ‫کارهای عقب مانده پسرعمو و ب رادرش را سر و سامان دهد‪.‬‬ ‫یکی از این کارها م ی دانید چه بود؟ بازگرداندن امانت هایی‬ ‫که مشرکان مکه نزد پیامبر گذاش��ته بودند‪ .‬ملتفت ماجرا‬ ‫هستید رفقا؟ قومی که از هیچ توهین و ب ی حرمتی و هیچ‬ ‫اذیت و ازاری در حق او نگذشته اند و سرانجام قصد جانش‬ ‫را کرده اند‪ ،‬باز هم م ی دانند که او چق��در جوانمرد و امانتدار‬ ‫است و هنوز بعد از این همه سال از اغاز بعثت (سیزده سال‬ ‫) و این همه دشمنی‪ ،‬محمد امین ب رای این دشمنان خونی‬ ‫همان محمد امین است و اگر متاعی گرانبها داشته باشند‬ ‫که از تلف شدنش به دست خود یا مردم بترسند‪ ،‬به محمد‬ ‫مراجعه م ی کنند و نزد او به امانت م ی گذارند‪ ،‬همان محمدی‬ ‫که شکمبه شتر بر سرش م ی ریزند‪ ،‬همان محمدی که سه‬ ‫س��ال او و خانواده اش را در دره ای محاص��ره م ی کنند تا از‬ ‫گرس��نگی بمیرند ولی اینجا که کار دنیایش��ان گیر است‪،‬‬ ‫م ی دانند که «امی��ن » در این مکه ظلمانی یکی بیش��تر‬ ‫نیس��ت و او محمد اس��ت‪ .‬روزی که مکه را فتح کرد‪ ،‬خانه‬ ‫ابوس��فیان را که از ترسش زودتر از بقیه اس�لام اورده بود‪،‬‬ ‫محل امن اعالم کرد و وقتی قریش و بن ی امیه در خانه کعبه‬ ‫دورش جمع شدند و پرس��یدند که با ما چه م ی کنی؟ گفت‪:‬‬ ‫«همان چیزی را م ی گویم که ب رادرم یوس��ف به ب رادرانش‬ ‫یکم الْی�� ْو َم ی ْغف ُِر ُهّ‬ ‫کم َو ُه �� َو اَ ْر َح ُم‬ ‫گفت‪َ :‬ال تَ ْث َر َ‬ ‫ی��ب َعلَ ُ‬ ‫الل لَ ْ‬ ‫ین‪ :‬امروز بر شما سرزنشى نیست‏خدا شما را مى‏امرزد‬ ‫ال َّرا ِح ِم َ‬ ‫و او مهربانترین مهربانان است و س��پس افزود‪ :‬اذهبوا انتم‬ ‫الطلقاء‪ :‬بروید ش��ما ازادید‪ ».‬وقتی زن های مکه امدند تا با‬ ‫او بیعت کنند در میانش��ان هند جگرخوار هم بود‪ ،‬همسر‬ ‫ابوس��فیان‪ ،‬مادر معاویه‪ ،‬یکی از زنان صاحب پرچم در مکه‬ ‫(زنانی که رسما فحشا م ی کردند و افراشتن پرچم‪ ،‬عالمت‬ ‫امادگی انها ب رای نجاس��ت کاری هایشان در ان ساعت بود‬ ‫) زنی که به غالم س��یاهش وعده ازادی داد به شرط انکه او‬ ‫حمزه را بکش��د؛ حمزه سی د الش��هدا عمویی که انقدر ب رای‬ ‫پیامبر عزیز بود که بر جنازه اش هفتاد ب��ار نماز خواند؛ ان‬ ‫غالم س��یاه ماموریت کثیفش را به پایان برد و هند اعضای‬ ‫بدن حمزه را برید و جگر او را دراورد و به دندان گرفت‪ .‬حال‬ ‫عزیزان! دقت کنید! ان اقیانوس مواج طهارت و قدوسیت‪،‬‬ ‫هم هند را بخشید‪ ،‬زی را اسالم اورده بود هم وحشی را (زی را او‬ ‫هم اسالم اورد ) فقط درخواست کرد که وحشی را نبینم زی را‬ ‫هر ب��ار او را م ی بینم ی��اد عموی��م حمزه م ی افت��م و دلم‬ ‫م ی شکند (نقل به مضمون ) واقعا چنین گذشتی از انسان‬ ‫عادی و حتی انسان های بزرگ هم ساخته نیست‪ .‬این‪ ،‬فقط‬ ‫و فقط معجزه خلق عظیم محمدی است‪.‬‬ ‫تکرار م ی کنم‪ :‬در عجبم از ان قوم که بر جنازه چنین‬ ‫پدر مهربانی نماز هم نخواندند و به دنبال مردار دنیا رفتند!‬ ‫ماجرا این است‪ :‬مردار تفرعن زنده شد‬ ‫شاخه های ظاه را خشکیده از بن زنده شد‬ ‫افتابی نامبارک نف س ها را زنده کرد‬ ‫بار دیگر اژدهای خشک را جنبنده کرد‬ ‫قبطیان فتنه گر جا در بلندی کرده اند‬ ‫ساحران با سامری ها گاوبندی کرده اند!‬ ‫در عجبم از قوم ی که ادعای مس��لمانی م ی کنند و‬ ‫زه را(س) را م ی کش��ند! در عجبم از قومی که پیامبرشان از‬ ‫انان مزدی جز دوستداری خانواده اش نخواست و چه خوب‬ ‫مزدش را دادند‪:‬‬ ‫ناگهان شوالی روحم اغوانی م ی شود‬ ‫جنگل انبوه دریاها خزانی م ی شود‬ ‫کلبه شاد دلم ناگاه م ی گردد خ راب‬ ‫باز ضربت م ی خورد موالی دریا از سراب‬ ‫پیش چشمم باغ های تشنه را سر م ی برند‬ ‫شاخه هایی سرخ از نخلی تناور م ی برند‬ ‫خارهای کینه قصد نوبهاران م ی کنند‬ ‫روی پل تابوت ها را تیرباران م ی کنند‬ ‫در مشام خاطرم عطر جنون م ی اورند‬ ‫بادهای باستانی بوی خون م ی اورند*‬ ‫* بی ت هایی که در پایان نوشته اورده ام‪ ،‬ابیاتی است‬ ‫از یک مثنوی با عنوان فصل��ی از منظومه مرداب ها و ابها‬ ‫سروده مرحوم سی د حسن حسینی‪g .‬‬ ‫‪31‬‬ ‫نـقدونظر‬ ‫امتناع اصالحات در ریاض‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫بررسی کتاب «شاهزادگان و دالالن و شخصیت های بوروکراتیک نفتی و حکومتی‬ ‫درعربستانسعودی»‬ ‫صبحی غندور‬ ‫اندیش��ه اصلی در کت��اب «ش��اهزادگان و دالالن و‬ ‫شخصی ت های بوروکراتیک نفتی و حکومتی در عربستان‬ ‫س��عودی» که به تازگی به بازار نش��ر لندن امده این است‬ ‫که اصالحات اقتصادی لیب رالی چگونه م ی تواند سیس��تم‬ ‫اقتصادی و سیاسی در یک کش��ور ثروتمند نفتی همانند‬ ‫عربستان س��عودی را دگرگون سازد‪ .‬نویس��نده این کتاب‬ ‫هنگام تهیه بحث و اطالعات خود به این نتیجه دست یافت‬ ‫که چنین تحولی به طور برجسته صورت نگرفته است‪ ،‬بلکه‬ ‫یک روند تاریخی در این کشور ادامه دارد که همواره سیاست‬ ‫دولت بر اساس ان استوار است و در حقیقت م ی توان گفت‬ ‫«نفرین منابع طبیعی ب رای دولت» را در پی دارد‪.‬‬ ‫نویسنده کتاب‪ ،‬استیوان هرتوگ می گوید‪« :‬ع ربستان‬ ‫سعودی از هنگام تاسیس ان در دهه ‪ 1950‬از کشمکش با‬ ‫نیروی کار بسیار و فساد رنج برده اس��ت‪ ،‬اما در عین حال‬ ‫دارای نهادهایی است که ب ر اساس اصول و روش های نوینی‬ ‫سرگرم کار است‪ ،‬مانند موسسه ملی نفت (ارامکو) و موسسه‬ ‫صنعتی (س��ابک) که دو نهادی هس��تند که دهه هاس��ت‬ ‫به طور مستقل از دیگر نهادهای حکومتی مشغول فعالیت‬ ‫هستند‪ ».‬نویس��نده کتاب همچنین م ی گوید که در سطح‬ ‫سیاسی‪ ،‬عربستان در دهه ‪ 1990‬و در دهه بعدی یعنی ‪2000‬‬ ‫دارای پرونده نامتوازنی بوده اس��ت‪ ،‬از جمله اینکه در حالی‬ ‫که روند خصوص ی س��ازی در این کش��ور ادامه دارد‪ ،‬دیگر‬ ‫اصالح��ات از جمله در زمینه سیاس��ت کارگ��ری و محیط‬ ‫زیست ناموفق بوده است‪ .‬حال این پرسش مطرح م ی شود‬ ‫‪32‬‬ ‫که چرا درامده��ای نفتی ب رای بنیادگ��ذاری مجموعه های‬ ‫بوروکراسی به کار گرفته م ی شود و چرا ب رای رشد و توسعه‬ ‫کشور اختصاص نم ی یابد؟‬ ‫نویس��نده م ی گوید ک��ه در این زمینه بررس��ی های‬ ‫بسیاری را در مس��ائل تاریخی عربس��تان به عمل اورده و‬ ‫به این نتیجه رس��یده اس��ت که انچه از جامعه عربستان‬ ‫به دست م ی اید چهره فساد و ب ی کفایتی بوروکراسی حاکم‬ ‫بر این کشور اس��ت‪ .‬بخش تاریخی کتاب دارای پژوهشی‬ ‫اجتماعی است که نش��ان م ی دهد چگونه درامدهای نفتی‬ ‫میان شاهزادگان تقسیم م ی گردد؛ شاهزادگانی که همواره‬ ‫در حال افزایش بوده و در عین حال نهاده��ای دولتی را با‬ ‫مش��کالت پیچیده ای روبه رو کرده اند‪ .‬یکی از مسائلی که‬ ‫توجه نویس��نده را به خود جلب کرده نفرینی است که مردم‬ ‫عربس��تان همواره علیه درامدهای نفت��ی م ی کنند‪ ،‬چون‬ ‫انان هی��چ گاه از این درامده��ا بهره ای نبرده ان��د‪ ،‬در حالی‬ ‫که کشوری همانند عربس��تان که یک کشور در حال رشد‬ ‫به شمار م ی اید‪ ،‬نیازمند درامدهای نفتی ب رای به کارگیری در‬ ‫طرح های توسعه و پیشرفت است‪.‬‬ ‫نویس��نده اش��اره دارد به اینک��ه نخب��گان حاکم در‬ ‫ع ربستان با راه های پیچیده درامدهای نفتی را در ب رنامه های‬ ‫رشد و توسعه به کار م ی گی رند‪ ،‬اما در مرحله بعد و با مانورهای‬ ‫گوناگون ان را در موارد دیگری و به دور از هدف های اصلی‬ ‫به کار م ی گیرند که درنهایت به جیب ش��اهزادگان سرازیر‬ ‫م ی گردد‪ .‬اس��تقالل نخبه حاکم در عربس��تان‪ ،‬بعضی از‬ ‫ش��اهزادگان را دارای قدرت و نفوذ نامحدودی کرده اس��ت‪.‬‬ ‫بوروکراسی موجود به تشکیل پیمان هایی میان شاهزادگان‬ ‫انجامیده اس��ت که از نیم قرن پیش اغ��از گردیده و اکنون‬ ‫به صورت نهادهایی گسترده تر از نهادهای حکومتی درامده‬ ‫اس��ت و نم ی توان بر انها نظ��ارت کرد یا انه��ا را به کنترل‬ ‫دراورد‪ .‬یکی از مواردی که ش��گفتی نویسنده را ب رانگیخته‬ ‫است شایس��تگی نهادهای دولتی است چون این نهادها از‬ ‫اختالف و درگیری های شدیدی میان خود رنج م ی برند که‬ ‫گاهی به دور از دخالت های خاندان سلطنتی صورت م ی گیرد‬ ‫و بهترین نمونه ان ش��رکت «ارامکو» است‪ .‬دستگاه های‬ ‫دولت��ی همچنی��ن دارای نهادهایی هس��تند‪ ،‬از جمله در‬ ‫زمینه قضا و دادگستری که بیش��تر به قرن هفتم میالدی‬ ‫بازم ی گردد‪ .‬دستگاه امنیتی عربستان زیر نظر شاهزادگان‬ ‫درباری فعالی��ت دارد و از ش��هرک های وی��ژه و مدارس و‬ ‫دانش��گاه ها و بیمارس��تان های خاص خود برخوردار است‪.‬‬ ‫این به اصطالح فئودالیته اداری از دهه ‪ 1950‬با سرازیر شدن‬ ‫درامدهای نفتی اغاز شد و در دهه ‪ 1970‬با جهش ناگهانی‬ ‫بهای نفت‪ ،‬نهادهای نوینی تشکیل گردید‪ .‬نبود هماهنگی‬ ‫در نهادهای دولتی عربستان‪ ،‬روند اجرای اصالحات را دشوار‬ ‫کرده اس��ت؛ البته اگر قبول کنیم اصالحاتی در کار است‪.‬‬ ‫یکی از عوامل جدی که مانع اصالحات اداری در این کشور‬ ‫م ی گ��ردد‪ ،‬پارت ی بازی اس��ت ک��ه در ادارات دولتی و حتی‬ ‫غی ر دولتی دیده م ی ش��ود که بیش��تر کارگ��ران خارجی را‬ ‫هدف قرار داده است‪ .‬نویس��نده م ی گوید در تابستان ‪2003‬‬ ‫هنگامی که وارد رواب��ط عمومی یک��ی از وزارتخانه های‬ ‫عربستان شدم‪ ،‬احساس کردم اشتباهی در برقراری ارتباط‬ ‫میان طرف ه��ای گوناگون در دولت عربس��تان وجود دارد‪.‬‬ ‫یک کارمند تبعه س��ودان در ب رابر مونیتورهای ‪ 12‬اینچی‬ ‫دهه ‪ 1970‬نشسته و هر از گاهی پرینتر موجود در کنار وی‬ ‫صفحه ای را به چاپ م ی رساند‪ .‬اما پس از گذشت سال ها و‬ ‫هزینه کردن میلیاردها دالر از درامدهای نفتی‪ ،‬این سیستم‬ ‫مدرنیزه نشده است‪ .‬این صحنه ماجرای بسیار پیچیده ای‬ ‫از بوروکراس��ی کهنه و قدیمی بود‪ .‬طی دهه های گذش��ته‬ ‫تمام ی نخبگان عربس��تان س��وار قایق اصالحات شدند و‬ ‫بعضی نیز وارد مرحله خصوص ی س��ازی گشتند‪ .‬نخبگان‬ ‫حاکم کوشش کردند تعریف مدیریت در این کشور را مورد‬ ‫تجدید نظر قرار دهند‪ ،‬به خصوص که ثروت های هنگفتی‬ ‫را جمع اوری کردند‪ .‬در عین حال روند اصالحات اقتصادی‬ ‫در عربستان از سال ‪ 1999‬ب رابر و همسو نبودند‪ ،‬به خصوص‬ ‫که ب��ا گزارش های رس��می دولت درباره رش��د و توس��عه‬ ‫تفاوت دارد‪ .‬پرونده پیچیده ع ربستان همسو با عملکردهای‬ ‫اقتصاد سیاسی عربستان نیست؛ درحالی که این کشور از‬ ‫امکانات مالی بسیار گس��ترده ای ب رای پیشرفت و توسعه‬ ‫برخوردار اس��ت‪ ،‬همواره از امکانات بس��یار ک��م و محدود‬ ‫استفاده کرده است و این یکی از معماهای پیچیده ای است‬ ‫که ش��ما در عربستان با ان روبه رو م ی ش��وید‪ .‬به طور کلی‬ ‫م ی توان گفت که درامدهای سرش��ار نفتی به دولت اجازه‬ ‫م ی دهد طرح هایی بسیار گس��ترده برای پیشرفت جامعه‬ ‫به اجرا دراورد که ب رای بیش از یک کش��ور کافی است‪ ،‬در‬ ‫حالی که این درامدها در اختیار نخبگان خاندان س��لطنتی‬ ‫یا به اصطالح ش��اهزادگان قرار م ی گیرد و ب��رای خریداری‬ ‫کاخ ها و اتومبی ل ه��ای گران قیمت در کش��ورهای غربی‬ ‫به کار گرفته م ی ش��وند‪ .‬نفت نقش برجسته ای در تشکیل‬ ‫دولت عربستان برعهده داشت‪ .‬تصمیم گیری های نخبگان‬ ‫از اهمیت باالیی در تشکیل دولت برخوردار بود‪ .‬درحالی که‬ ‫خانواده سلطنتی عربستان قدرت مالی خود را ب رای پرورش‬ ‫گروه هایی از ش��اهزادگان یا بهره برداران بوروکراسی به کار‬ ‫م ی گرفت که انه��ا هیچ گاه کار و خدمت��ی خاص برعهده‬ ‫نداش��تند و تنها مصرف کننده درامدهای نفتی م ی باشند‪،‬‬ ‫اما در عی��ن حال ای��ن درامدها ب رای خریداری اس��لحه ای‬ ‫به کار گرفته شد که هیچ گاه عربس��تان ی ها نتوانستند انها‬ ‫را به کار گیرند یا در حقیقت ضرورتی ب رای به کارگیری انها‬ ‫نبود و همواره در اختیار مستش��اران امریکایی و غربی قرار‬ ‫جست وجوی دموکراسی پنهان‬ ‫در جهان عرب‬ ‫دکتر یوسف نور عوض‪ /‬تحلیلگر سودانی‬ ‫نـقدونظر‬ ‫جهان عرب طی هفته های گذشته شاهد همه پرسی‬ ‫قانون اساسی در مصر بود و علت و انگیزه این توجه و اهمیت‬ ‫این بود که همه م ی خواستند سرنوشت رژیم های سیاسی در‬ ‫کشورهای ع ربی پس از انقالب ها را بدانند‪.‬‬ ‫در مصر گفت وگو درباره قانون اساسی یا سرنوشت‬ ‫ان وجود نداش��ت‪ ،‬بلکه تنها دو جناح وجود داشتند؛ یکی‬ ‫مخالف قانون اساسی جدید که از سوی اکثریت اسالمگرا‬ ‫پشتیبانی م ی ش��د و این جناح ان را رد کرده بود و دیگری‬ ‫جناح اکثریت مردم مصر که گم��ان م ی کردند این قانون‬ ‫اساس��ی م ی تواند مش��کالت و گرفتار ی های شهروندان‬ ‫را ح��ل نماید‪ ،‬ب��دون انک��ه درب��اره نظامی ک��ه از این‬ ‫قانون اساسی پش��تیبانی م ی کند بیندیشند‪ ،‬به خصوص‬ ‫اینکه باتوجه به واقعی ت های موجود در جهان عرب‪ ،‬این‬ ‫قانون اساسی به نتیجه سرنوشت س��ازی در زمینه تغییر‬ ‫و تحول دست نخواهد یافت‪ ،‬چون تجربه نوین سیاست‬ ‫عربی هیچ گون��ه ارتباطی با مفاهیم دموکراس��ی واقعی‬ ‫نداشته و هی چ گاه درباره شایس��تگی نظام های سیاسی و‬ ‫اجتماعی موجود امروزی نیندیشیده است‪.‬‬ ‫علت اینکه جهان عرب همچن��ان در اوضاع و احوال‬ ‫ی زندگی م ی کند و هی چ گاه‬ ‫و فرهنگ س��نتی کهن و قدیم ‬ ‫کوشش نکرده است از تجربه غرب در این زمینه بهره کافی‬ ‫ببرد‪ ،‬نبود ارتباط کافی و جدی میان فرهنگ ع ربی و فرهنگ‬ ‫غ ربی است و جهان عرب همواره چنین گمان کرده که هرچه‬ ‫در فرهنگ غربی وجود دارد فرهنگ دنیوی اس��ت و جهان‬ ‫عرب بدان نیاز ندارد‪ .‬باتوجه به این دیدگاه کمتر کس��ی در‬ ‫جهان عرب به دموکراسی واقعی در روند انتخابات م ی اندیشد‬ ‫یا درباره معنای ان توجه نشان م ی دهد و در نتیجه انتخابات‬ ‫در جهان عرب همواره به روی کار امدن رژیم های خودکامه‬ ‫دیکتاتوری م ی انجامد‪.‬‬ ‫اهمی ت دادن به دس��تیابی به نظام دموکراس��ی در‬ ‫جهان عرب از انجا ناش��ی م ی ش��ود ک��ه عرب ها مایل‬ ‫هستند از قی د وبند گذشته ها رهایی یابند‪ ،‬چون انان برای‬ ‫مدت زمان طوالنی زیر ستم استعمار بر دو گونه شرقی و‬ ‫غربی ان زیسته اند‪ .‬ش��رق همانا حکومت عثمانی است‬ ‫که عرب ها را زیر ستم ش��دید خود قرار داد و غرب همان‬ ‫استعمار انگلیس اس��ت که در اغاز سیاسی بود و تاکنون‬ ‫ادامه دارد البته به صورت استعمار اقتصادی‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫در حال حاضر تفاوتی ندارد که امری��کا جای انگلیس را‬ ‫در بعضی کش��ورهای عربی بگیرد یا اینکه انگلیس ی ها‬ ‫بمانند‪ ،‬چون در پش��ت پرده ه��ردو رژیم صهیونیس��تی‬ ‫قرار دارد‪.‬‬ ‫اکن��ون و ب��ا وج��ود انک��ه ش��عار دموکراس��ی در‬ ‫انقالب ه��ای عربی عن��وان م ی گ��ردد اما بعی��د به نظر‬ ‫م ی رس��د که بتوان دموکراس��ی را در جهان عرب به اجرا‬ ‫گذارد‪ ،‬چ��ون بیش��تر اع��راب‪ ،‬دموکراس��ی را از دیدگاه‬ ‫طایفه ای و نژادی و بعضی دینی م ی شناسند و این همان‬ ‫چارچوب تنگ و محدودی است که معنی دموکراسی را از‬ ‫بین م ی برد‪ .‬موفقیت جناح اسالمگرا در مصر نمونه ای را‬ ‫مطرح کرد که نم ی توان بار س��نگین ان را به اسانی کنار‬ ‫گذارد‪ .‬اوضاع کنونی مصر نیز به گون��ه ای دیگر نخواهد‬ ‫بود که در این میان گمان م ی رود کش��مکش داخلی در‬ ‫مصر میان قبط ی ها و مسلمانان به وجود اید‪ ،‬به خصوص‬ ‫که قبط ی ها هم اکنون در اندیش��ه تاسیس احزابی برای‬ ‫خود هستند و این وضعیت کش��مکش دینی در مصر را‬ ‫شدت خواهد بخشید‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد که اندیشه های دینی‪ ،‬جایگاه اساسی در‬ ‫سیستم سیاسی مصر برعهده داشته باشد‪ ،‬چون بسیاری از‬ ‫مردم این کشور اعتماد خود را به احزاب الئیک از دست داده اند‬ ‫و در نتیجه پی ش بینی م ی گردد احزاب اس�لامی گوناگونی‬ ‫تاسیس شود که دارای توجهات اقتصادی و اجتماعی نوینی‬ ‫باشند که بیشتر رای دهندگان مصری از ان استقبال خواهند‬ ‫کرد که البته لیب رال ها و الئی ک ها از این وضعیت خرس��ند‬ ‫نخواهند شد‪.‬‬ ‫دو مانع اصلی که در برابر برقراری دموکراس��ی در‬ ‫جهان ع��رب قرار گرفته اندیش��ه های نژادی از یک س��و‬ ‫و از س��وی دیگر افکار طایفه ای و دینی اس��ت‪ ،‬اما انچه‬ ‫هم اکنون اندیشمندان غی ر سنتی در جهان عرب را نگران‬ ‫کرده‪ ،‬این است که ایا اندیشه اسالمی ممکن است مانع‬ ‫تحقق دموکراسی شود؟‬ ‫پاسخ به این پرسش چنین است‪« :‬تحقق دموکراسی‬ ‫غیر اس�لامی در جهان عرب ناممکن است‪ ،‬چون نگرانی‬ ‫از اس�لام‪ ،‬یک نگرانی غربی اس��ت و ارتباطی ب��ا جوامع‬ ‫اس�لامی ندارد‪ ،‬چون غرب ی ها مایل نیس��تند انقالب های‬ ‫عربی به روی کار ام��دن نظام های اس�لامی بینجامد که‬ ‫در نتیجه مفاهی��م حقوق بش��ر و ازادی ه��ای عمومی را‬ ‫ب ر اس��اس ارزش ه��ای اس�لامی م��ورد تجدید نظ��ر قرار‬ ‫خواهد داد‪.‬‬ ‫این تفکر غرب نش��ان دهنده نادانی غرب از واقعیت‬ ‫اسالم است که البته صهیونیسم بر ترس و وحشت غرب از‬ ‫اسالم م ی افزاید‪ ،‬چون اینان اسالم را اینگونه ب رای غرب ی ها‬ ‫جلوه گر م ی س��ازند‪« :‬اس�لام در اندیش��ه برپایی رژیم های‬ ‫دیکتاتوری مخالف ارزش های دموکراسی است‪».‬‬ ‫به نظر م ی رس��د نکته اساس��ی در اینجا ان است که‬ ‫غرب ی ها معتقدند اسالم اس��اس روح و روان و زندگی عربی‬ ‫است و توقع کنار گذاردن اسالم از سوی عرب ها و پایبندی به‬ ‫ارزش های غربی‪ ،‬جزو محاالت است‪ .‬بدون تردید نم ی توان‬ ‫اس�لام را با دیگر اندیشه ها مقایس��ه کرد چون در حقیقت‬ ‫اساس زندگی عربی اس��ت و در نتیجه هرگونه فکر و ارزش‬ ‫نوین که بخواهد به جهان عرب وارد گردد‪ ،‬نخس��ت باید با‬ ‫اسالم از در اش��تی دراید تا بتواند در زندگی عرب ها حضور‬ ‫داشته باشد‪ .‬حال ایا ضرورت دارد جهان عرب ب رای دستیابی‬ ‫به ارزش های دموکراس��ی غربی‪ ،‬از ارزش ه��ای پایدار خود‬ ‫چشم پوشی نماید؟‬ ‫البته پاس��خ هم��ان نه اس��ت‪ ،‬چ��ون ملت هایی که‬ ‫دموکراس��ی را در جهان امروزی��ن پذیرفته ان��د در حقیقت‬ ‫ارزش های نهادین خ��ود را کن��ار نگذاش��تند‪ ،‬به ویژه انکه‬ ‫دموکراسی کنار گذاردن اندیشه های دینی را شرط نم ی کند‬ ‫و در عین حال‪ ،‬این بدان معنی نیس��ت که ب رای دستیابی‬ ‫به دموکراس��ی باید بعضی اندیش��ه ها را کنار گ��ذارد چون‬ ‫دموکراس��ی گون��ه ای از همزیس��تی میان اندیش��ه های‬ ‫گوناگون را فراهم م ی نماید و این همان است که م ی گویند‬ ‫دموکراسی نم ی تواند به روی کارامدن رژیم های دیکتاتوری‬ ‫بینجامد‪ .‬در عین حال امروزه شاهد ان هستیم که بسیاری‬ ‫از رژیم ه��ای دیکتات��وری در جه��ان عرب کوش��ش دارند‬ ‫انتخابات را زمینه ای ب رای مش��روعیت خود ق��رار دهند‪ ،‬اما‬ ‫اگر انتخابات به صورت دموکراتیک برگزار شود‪ ،‬ایا این بدان‬ ‫معنی خواهد بود که رژیم نیز به گونه ای دموکراتیک عمل‬ ‫خواهد کرد؟ ‪g‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫داش��ت‪ .‬همچنین این درامدها ب رای استخدام کارشناسان‬ ‫بی ن المللی به کار گرفته شد و از این طریق بخش عمده ای‬ ‫از درامدهای نفتی به جیب س��رمایه داران غربی بازگشت‪.‬‬ ‫دستگاه های حکومتی عربس��تان نقش رهبری قدرتمندی‬ ‫را در سیاس��ت های داخلی برعهده دارند‪ .‬با توجه به اینکه‬ ‫این دس��تگاه ها در اختیار نخبگان قرار گرفته است‪ ،‬اینان‬ ‫کوشش م ی کنند سخاوتمندانه با گروه هایی از جامعه رفتار‬ ‫نمایند که از انها پش��تیبانی م ی کنند‪ .‬این وضعیت رش��د‬ ‫کوتاه م��دت و مرحله ای را ب رای گروه های وابس��ته به نظام‬ ‫فراهم م ی سازد که همواره گرداگرد خانواده سلطنتی حضور‬ ‫دارند و در نتیجه به ناهماهنگی گس��ترده اجتماعی دامن‬ ‫یزنند‪ .‬با توجه به اینکه تصمیم گیری های سیاسی همواره‬ ‫م ‬ ‫از قله هرم به سمت پایین اتخاذ م ی گردد‪ ،‬رژیم توانسته است‬ ‫در مدت زمان کوتاهی می��ان خود و هوادارانش چه گروه ها‬ ‫باشند و چه اشخاص‪ ،‬تعهدات مالی گسترده ای را بنیان نهد‪.‬‬ ‫با مرور زمان این «س��خاوت های پدران��ه» غی ر قابل تغییر‬ ‫گشته است تا انجا که استقالل فرمانده ی ها در ازادی هزینه‬ ‫کردن درامدهای نفتی را کاهش داده اس��ت؛ به گونه ای که‬ ‫گروه های استفاده کننده از این درامدها به مرور زمان افزایش‬ ‫یافته و اینان همان هایی هستند که حکومت ب رای برقراری‬ ‫ارامش سیاسی در کشور از انها کمک م ی گیرد‪ ،‬اما در عین‬ ‫حال نم ی توان حض��ور انها را در روند بوروکراس��ی موجود‬ ‫نادیده گرف��ت و این موضوع اداره امور کش��ور را پیچیده تر‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫پس از گذشت مدتی از تحوالت سریع که روند تحول‬ ‫در ام��ور کش��ور ان را تحمیل ک��رد‪ ،‬حکومت عربس��تان‬ ‫به صورت یک نهاد از هم پاشیده و غی ر قابل تحرک درامده‬ ‫است و این همان است که هرگونه اصالحات در این کشور‬ ‫را نا ممکن م ی س��ازد‪ .‬یک تحلیل جدی و عمیق نش��ان‬ ‫م ی دهد عربستان زمینه بسیار استواری ب رای دولت سودجو‬ ‫فراهم م ی س��ازد‪ ،‬به گونه ای که ثابت م ی کن��د این دولت‬ ‫بسیار دور از جامعه قرار گرفته اس��ت‪ .‬در اصل‪ ،‬درامدهای‬ ‫نفتی امکان مان��ور دادن گس��ترده ای را در اختیار نخبگان‬ ‫حاکم قرار داده اس��ت‪ .‬البته این اس��تقالل عم��ل با مرور‬ ‫زمان کاهش م ی یاب��د‪ ،‬در حالی که قی��د وبندهای موجود‬ ‫میان دول��ت و جامعه در ح��ال افزایش اس��ت‪ ،‬به گونه ای‬ ‫که بس��یاری از افراد در حال ثروت اندوزی هستند‪ ،‬درحالی‬ ‫که طیف گس��ترده ای از م��ردم در فق��ر و ن��داری زندگی‬ ‫م ی کنند‪ .‬اینچنی��ن اوضاعی که در عربس��تان وجود دارد‬ ‫ثابت م ی کند که چنی��ن پرداخت هایی نه تنه��ا به تقویت‬ ‫جایگاه دولت در ب راب��ر جامعه نم ی انجامد‪ ،‬بلکه ش��کاف‬ ‫میان مردم و حکومت را افزایش م ی دهد‪ .‬در عین حال این‬ ‫پول ها‪ ،‬باعث م ی گردد گروه های استفاده کننده نیز بیشتر‬ ‫از نا هماهنگ ی ها رنج ببرند‪ .‬با وجود این‪ ،‬درامد نفتی بسیار‬ ‫باال‪ ،‬نخبگان سیاسی را تشویق م ی کند تا گروه های جدیدی‬ ‫را به ه��واداران دس��تگاه های دولتی بیفزاین��د و در نتیجه‬ ‫مشکالت و گرفتاری های سیاسی و اداری افزایش م ی یابد‬ ‫و باعث از هم پاشیدگی دولت م ی ش��ود‪ .‬در عین حال این‬ ‫بوروکراس��ی لرزان که بر اصل دریافت پول های نفت عمل‬ ‫م ی کنند‪ ،‬بر اس��اس تصمیم گیری های سران و فرماندهان‬ ‫خود عمل م ی کنند که گاهی اش��کار است و گاهی پنهان‬ ‫تا انجا ک��ه برقراری سیس��تم مالیاتی در عربس��تان هیچ‬ ‫گون��ه تاثیر مثبت ب��ر اوضاع ن��دارد‪ .‬نظام سودرس��انی و‬ ‫فس��اد موجود در عربس��تان همچنان در حال گس��ترش‬ ‫اس��ت و به گونه ای عمل م ی کند که نهادهای وابس��ته به‬ ‫ش��خصی ت های نظام همواره در حال افزایش است‪ .‬فساد‬ ‫موجود در موسس ه ای تا موسس��ه ای دیگر تفاوت دارد‪ ،‬اما‬ ‫در عین حال عل��ت اصلی ناکام ی ها نیس��ت‪ ،‬چون علت‬ ‫اصلی‪ ،‬از هم پاشیدگی دولت و بسیاری از دریافت کنندگان‬ ‫پول های نفتی اس��ت که در چارچوب بوروکراس��ی دولتی‬ ‫ق��رارگرفت هان��د‪g.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫شکاف میان دولت ترکیه و کردها بسیار عمیق است‬ ‫بازی با دستان خالی‬ ‫نـقدونظر‬ ‫ماکان عیدی پور‪/‬کارشناس مسائل ترکیه‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪ 14‬سال از زندانی ش��دن عب داهلل اوجاالن‪ ،‬رهبر کردهای‬ ‫ترکیه م ی گ��ذرد و اکن��ون دولت اس�لامگرای «رجب طیب‬ ‫اردوغان»‪ ،‬پس از اعمال فش��ارهای فراوان بر کردها‪ ،‬تصمیم‬ ‫گرفته رویکردش را در قبال این اقلیت تغییر دهد‪ .‬به دنبال این‬ ‫تصمیمدرروزهایاخیرب راینخستی ن باربهرهبرپ‪.‬ک‪.‬ک‪.‬اجازه‬ ‫مالقات با برخی مسئوالن سیاسی احزاب کرد داده شد و سخن‬ ‫از شروع مذاکرات با اوجاالن و حتی قریب الوقوع بودن توافقات به‬ ‫میان امد‪ .‬اما در همین بحبوحه کشته شدن ‪ 3‬فعال زن کرد در‬ ‫فرانسه از جمله سکینه جانسی ز‪ ،‬از بنیانگذاران پ‪.‬ک‪.‬ک (حزب‬ ‫کارگران کردستان) در پاریس‪ ،‬این روند را به سم ‪‎‬‬ ‫تو‪‎‬سوی دیگری‬ ‫کشاند؛ به طوری‪‎‬که اکنون بس��یاری از کردها بازهم نسبت به‬ ‫اردوغان بدبین شده و حتی علیه وی دست به تظاه رات زده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫باید توجه داشت نخس ت‪‎‬وزیر ترکیه‪ ،‬هیچ کارت خاصی ب رای‬ ‫بازی کردن ندارد؛ وی تنها در حال فشار اوردن بر کردهاست که‬ ‫برخی موارد را بپذی رند‪ .‬در این میان چون وی به خواست اصلی‬ ‫کردها تن درنم ی‏دهد و شکاف میان کردها و ترک‏ها نیز خیلی‬ ‫عمیق است‪ ،‬بعید به نظر م ی‏رسد این سیاست‪‎‬های اردوغان‬ ‫نتیجه دهد‪ .‬باید توجه داشت ش��کاف میان ترک‪‎‬ها و کردها با‬ ‫میانه‪‎‬روی و اعتدال چند سیاستمدار دربند هیچ تغییری نخ واهد‬ ‫کرد‪ .‬وی نیز نسبت به این موضوع اگاه اس��ت و این حرکات را‬ ‫صرفا تاکتیکی انجام م ی‪‎‬دهد‪ .‬اردوغان تالشش این است که‬ ‫اسی ب‪‎‬پذیری ترکیه را نسبت به مساله کردها کاهش دهد؛ زی را‬ ‫وی متوجه شده تمام کش��ورهای منطقه از این اسی ب‪‎‬پذیری‬ ‫استفاده م ی‏کنند‪ .‬تا‪‎‬جای ی‪‎‬که دولت اسرائیل در کمین است که‬ ‫اگر دولت اسالمی اردوغان ب رای ان‪‎‬ها مشکل‪‎‬ساز شود‪ ،‬ترک‪‎‬ها‬ ‫را درگیر مساله کردستان کند و ان قدر این مساله را ادامه دهد که‬ ‫دولت انکارا اصال وقت نداشته باشند به دیگر مسائل بپردازند‪.‬‬ ‫بناب راین سعی وی بر این استوار شده که اسی ب‪‎‬پذیری‪‎‬اش را کمتر‬ ‫کند که البته اقدام درستی است‪ ،‬ولی اختالفات میان ترک‪‎‬ها و‬ ‫کردها به قدری ریش ‪‎‬هدار و عمیق است که بعید به نظر م ی‪‎‬رسد‬ ‫به نتیجه برسد‪ .‬ترور سه تن از کردهای مقیم پاریس که چندی‬ ‫‪34‬‬ ‫پیشاتفاقافتاد‪،‬ابعادمبهمبسیاریداردوهنوزمشخصنیست‬ ‫که چه کسی پشت این ترور است؛ اما نکته مهم اینجاست که‬ ‫رژیم‏صهیونیستی‪،‬ب رندهاصلیاینترورهاخ واهدبودزی رااینترور‬ ‫در روند مذاکرات ترکیه با مقامات پ‪.‬ک‪.‬ک اخالل وارد خ واهد کرد‬ ‫واحساساتکردهارانسبتبهاینمس الهوهمچنیندرحمایت‬ ‫از «بشار اسد»‪ ،‬رئی س‏جمهوری سوریه تحریک خواهد کرد که‬ ‫این امر به ضرر ترکیه خواهد بود‪ .‬بناب راین این ترور هم م ی‪‎‬تواند‬ ‫کار رژیم‏صهیونیستی باشد و هم کار افراط ی‪‎‬های ترک؛ زی را‬ ‫بسیاری در ارتش ترکیه هستند که خواهان انند ترکیه وارد‬ ‫جنگ شود تا نقش ارتش پررنگ‏تر شود‪ .‬مساله دیگری که‬ ‫باید بدان توجه داشت این است که اکنون ترکیه وارد مرحله‬ ‫جدیدی از سیاس��ت خارج ی‏اش ش��ده که این مساله قطعا‬ ‫تاثی رات خود را بر سیاس��ت داخل ی‏اش نیز خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫این کشور پی رامون ای ران و رابطه با ای ران تصمیمات جدیدی‬ ‫گرفته است؛ حال ممکن است این مساله به صورت علنی‬ ‫اعالم نشده باشد‪ ،‬اما این کش��ور در محاسبات میان مدت و‬ ‫دراز مدت خود‪ ،‬ای ران را کش��وری در نظر گرفته که به شدت‬ ‫منافع ترکیه را در منطقه تهدید خواهد کرد و همچنین برخی‪،‬‬ ‫ای ران را مانعی بر س��ر راه امنیت اس��تراتژیک ترکیه قلمداد‬ ‫ک‏ها همواره با یک پاشنه‬ ‫م ی‪‎‬کنند‪ .‬واقعیت این است که تر ‪‎‬‬ ‫اشیل به نام کردها روبه رو بوده‪‎‬اند‪ .‬دولت ترکیه به دلیل این‬ ‫نقطه ضعفی که دارد مجبور به تعامالت خاصی با بعضی از‬ ‫همسایه‪‎‬هایش شده است‪ .‬بعد از روی کار امدن دولت جدید‬ ‫ع راق و اشغال این کشور توس��ط امریکای ی‪‎‬ها‪ ،‬شاهد بودیم‬ ‫ترک‪‎‬ها به رغم ب ی‪‎‬میلی که نسبت به موضوع خودمختاری‬ ‫کردستان شمال ع راق و قدرت گرفتن طالبان ی‪‎‬ها و بارزان ی‪‎‬ها‬ ‫داشتند‪ ،‬با این حال مجبور شدند با دولت جدید ع راق تعامالت‬ ‫نزدیکی را برقرار کنند‪ .‬از طرف دیگر به دلیل فشاری که احساس‬ ‫م ی‪‎‬کردند از جانب ش��مال ع راق روی انهاست‪ ،‬به این سمت‬ ‫حرکت کردند که با ای ران نیز به نوعی تعامل داشته باشند تا اینده‬ ‫ان‏ها را تامین کند‪ .‬این رویکردی بود که دولت اسالمگرای ترکیه‬ ‫در فاز نخست داشت و تا امروز نیز دنبال م ی‪‎‬کرد‪ .‬در هر حال ‪،‬‬ ‫این کشور برخی فاکتورهایی را که در معادالت خودش به عنوان‬ ‫ثابت‪،‬فرضم ی‏کردتبدیلبهمتغیرکردهاست‪.‬ای رانهم وارهجزو‬ ‫ثابت های ترکیه در معادالتش بوده و فاکتورهای دیگر را متغیر‬ ‫فرض م ی‪‎‬کرده است‪ ،‬اما امروز معادالت ب رای ترکیه تغییر کرده و‬ ‫ای ران را نیز یک متغیر فرض م ی‏کند و تصورش بر این است که‬ ‫فشار بیشتری م ی‪‎‬توان روی ای ران وارد اورد تا این کشور از می زان‬ ‫قدرتش کاسته شود‪ .‬بناب راین در همین راستا ترک‪‎‬ها با علمی که‬ ‫نسبت به رابطه ای ران و سوریه داشتند‪ ،‬تصمیم گرفتند در مساله‬ ‫سوریه روبه‪‎‬روی ای ران بایس��تند‪ .‬به همین خاطر نیز در جبهه‬ ‫مخالفان بشار اسد قرار گرفتند و به ان‪‎‬ها کمک نظامی کردند‪.‬‬ ‫د‪‎‬رواقع ترکیه در موضعی ایستاد که اگرچه به صراحت در مقابل‬ ‫ای رانموضعنم ی‪‎‬گرفت‪،‬اماتضادمنافعشرابهوضوحاشکارکرد‪.‬‬ ‫دخالت ترک‪‎‬ها در مساله فلسطین‪ ،‬حمایت‏شان از غزه و ارمان‬ ‫مردم فلسطین‪ ،‬معرفی ترکیه به عنوان یک ب رادر بزرگتر ب رای‬ ‫جنب ش‏هایاسالمیودرعینحالنزدیکیترکیهبهدیگرمرکز‬ ‫قدرت خاورمیانه یعنی ع ربستان‪ ،‬نیز تماما خیزهایی بود که این‬ ‫کشورب رایبسترسازیاستراتژی‪‎‬هایامروزشبرداشتهبود‪.‬ترکیه‬ ‫با این حرکات نشان داد که در حال تع ریف یک جایگاه جدید ب رای‬ ‫خودش است‪ .‬بعد دیگر حرکت ترکیه نیز مربوط به بحث شمال‬ ‫ع راق و سرکوب نیروهای پ‪.‬ک‪.‬ک م ی‏شود؛ در این سرکوب‪‎‬ها‬ ‫انها چندین بار تمامیت ارضی ع راق را نادیده شمردند‪ .‬تا اینجای‬ ‫کار بس��یاری گمان م ی کردند که م ی توان با سوریه به صورت‬ ‫کجدار و مریز جلو رفت و مساله سوریه را نیز تا حدودی جدای از‬ ‫روابط دو کشور مورد بررسی قرار داد‪ .‬اما واقعیت به گونه دیگری‬ ‫اس��ت؛ ترکیه با موضع گرفتن در ب رابر سوریه م ی خواهد دست‬ ‫ای ران را از منطقه غرب خاورمیانه قطع کند و عمق استراتژیک‬ ‫ای ران را از بین ببرد‪ .‬اکنون ترکیه متوجه قدرت گرفتن ای ران‬ ‫در منطقه شده و مساله هسته ای به شدت این کشور را نگران‬ ‫کرده است‪ .‬بناب راین ترکیه م ی خواهد ای ران را تا جایی تضعیف‬ ‫کند که بتواند از انزوای ای ران استفاده کند‪ .‬یعنی از ارتباطات‬ ‫کم ای ران سوءاستفاده کرده و پل ارتباطی ای ران و غرب شود‪.‬‬ ‫از لحاظ تاریخی مساله کردها ب رای ع راق و ترکیه همچنان‬ ‫کلیدی و حیاتی اس��ت‪ .‬در این شرایط فصل مشترک میان‬ ‫ای ران و ترکیه در حال از بین رفتن است؛ چرا که دو کشور روی‬ ‫مساله کردها دیگر نقطه اش��تراک هم وزنی ندارند‪ .‬ترک‪‎‬ها در‬ ‫رابطهباکردهابایکمس الهامنیتملیحیاتیروبه‪‎‬روهستندکه‬ ‫تمام امنی ت‪‎‬شان را م ی‪‎‬تواند زیر سوال ببرد‪ ،‬اما ای ران تنها با یک‬ ‫تهدید امنیتی قومیتی طرف است؛ ان هم در حد شرارت‪‎‬های‬ ‫عده‪‎‬ای کوچک در منطقه‪‎‬ای از کشور؛ این دو با هم قابل قیاس‬ ‫نیستند‪ .‬ترکیه نیز به خوبی بر این مس اله واقف است‪ ،‬همچنین‬ ‫اهرم هایی که در اختیار ای ران است نیز با اهرم‪‎‬های ترک‏ها قابل‬ ‫مقایسه نیست‪ .‬جمهوری اسالمی با ع راق روابط خوبی دارد و در‬ ‫یدارد؛اماترکیهازاین‬ ‫میانکردهایاینکشورنیزجایگاهمحکم ‬ ‫روابط محروم است‪ .‬این موضوع در سوریه نیز به چشم م ی‪‎‬خورد‪،‬‬ ‫یعنی کردهای سوریه طرفدار دولت اسد هستند و بازهم ترکیه‬ ‫منافعی در میان انها ندارد‪ .‬در نتیجه در قضیه کردها‪ ،‬کفه ترازو به‬ ‫نفع ای ران سنگی ن‪‎‬تر است‪g.‬‬ ‫بعد از روی کار امدن دولت جدید عراق و اشغال این کشور توسط امریکایی‪‎‬ها‪،‬‬ ‫شاهد بودیم ترک‪‎‬ها به رغم بی‪‎‬میلی که نسبت به موضوع خودمختاری کردستان‬ ‫شمال عراق و قدرت گرفتن طالبانی‪‎‬ها و بارزانی‪‎‬ها داشتند‪ ،‬با این حال مجبور‬ ‫شدند با دولت جدید عراق تعامالت نزدیکی را برقرار کنند‬ ‫القاعده و مالی‬ ‫از حمله پیشگیرانه تا دموکراسی سازی غربی‬ ‫احمد بخشی ‪ /‬کارشناس مسائل افریقا‬ ‫‪5‬‬ ‫نـقدونظر‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫مالی از جمله کش��ورهایی اس��ت که در شمال افریقا‬ ‫و صحرای بزرگ ق��رار گرفته و با موریتان��ی‪ ،‬الجزایر‪ ،‬نیجر‪،‬‬ ‫بورکینافاسو‪ ،‬س��احل عاج‪ ،‬گینه و س��نگال همسایه است‪.‬‬ ‫باوجود اینکه این کش��ور مس��احت زیادی دارد اما به دلیل‬ ‫وضعیت بد اب و هوای��ی‪ ،‬با جمعیت کمی مواجه اس��ت‪.‬‬ ‫متاسفانه در شاخ ص های توسعه انسانی در رده های پایین‬ ‫توس��عه س��ازمان ملل قرار دارد‪ .‬پس بخش��ی از مشکالت‬ ‫این کشور ناش��ی از فقدان س��اختارهای مناسب اقتصادی‬ ‫است‪ .‬البته این کشور پس از اینکه از زیر تسلط فرانسویان‬ ‫خارج شد‪ ،‬فضای ارامی را تجربه کرد و تنها در سال ‪ 1968‬و‬ ‫‪ 1991‬کودتا را تجربه کرد و به ویژه از دهه ‪ 90‬به بعد دولت ها‬ ‫در فض��ای ارام و دموکراتی��ک س��ر کار م ی امدن��د و دوره‬ ‫ریاست جمهوری خود را به اتمام م ی رساندند و تقریبا به یک‬ ‫الگوی دموکراتیک به ویژه در دوران «الفا عمره کناره» تبدیل‬ ‫شد تا اینکه در مارس ‪ 2012‬با کودتا مواجه شد‪.‬‬ ‫تحوالت نزدیک به یک سال اخیر در کشور افریقایی‬ ‫مالی‪ ،‬باعث ش��ده تا این واحد سیاس��ی ک��ه در رتب ه بندی‬ ‫توسعه انس��انی س��ازمان ملل‪ ،‬رتب ه های اخر را دارد‪ ،‬این بار‬ ‫در صدر خبرهای جه��ان قرار گیرد و کش��ورهای منطقه و‬ ‫بی ن الملل و استعمارگر سابق یعنی فرانسه به دنبال راه حل‪،‬‬ ‫ت عن��وان حمایت از ش��هروندان و‬ ‫ب رای وض��ع موجود تح ‬ ‫جلوگیری از گسترش القاعده و افراطیون منطقه ای باشند‪.‬‬ ‫ش��اید در دالیل روی دادن این نوع تحوالت در این کش��ور‬ ‫بتوان تنها از واژه انباش��ت بحران ها نام برد که بخش��ی از‬ ‫ان‪ ،‬ناش��ی از بح��ران در توزیع منابع‪ ،‬مش��روعیت‪ ،‬هویت‪،‬‬ ‫می راث استعماری به همراه تحوالت منطقه ای است‪ .‬اگر در‬ ‫ابتدای سال جاری(خورشیدی) شاهد کودتا در این کشور فقیر‬ ‫بودیم‪ ،‬بخشی از ان ناش��ی از بحران توزیع منابع و اعتراض‬ ‫به وضعیت حاکمیت در کشوری بود که تا قبل از ان به ویژه‬ ‫پس از جنگ سرد به عنوان الگوی دموکراسی در قاره افریقا‬ ‫مطرح بود‪ .‬اما انباش��ت تمام تحوالت در سه سطح داخلی‪،‬‬ ‫منطقه ای و بی ن المللی باعث ش��د تحوالت از نوع متفاوت‬ ‫در این کش��ور رقم بخورد‪ ،‬عدم وجود سیس��تم حکومتی با‬ ‫معیارهای حکومتداری مطلوب‪ ،‬عدم توجه به مساله توزیع‬ ‫منابع یک کش��ور در بین دیگر اقوام و گروه های سیاس��ی‬ ‫و اجتماعی و به همراه اصل ی ترین موض��وع در افریقای زیر‬ ‫صحرا یعنی فقر در کنار بحران اقتصاد جهانی و همچنین‬ ‫ظهور القاعده به عنوان پدیده قرن بیس��ت ویکم و فلس��فه‬ ‫وجودی ش��ان به معنای مبارزه با هر نوع عالئم و نماد های‬ ‫غ ربی و پدیده جهانی شدن و خروج اجباری انان از افغانستان‬ ‫و ع راق به انان حالت پدیده ای فرا کش��وری و به قولی مک‬ ‫دونالدی بخشید که در س��ال ‪ 2006‬اعالم موجودیت شعبه‬ ‫القاعده مغرب اسالمی در شمال افریقا اعالم گردید‪ .‬پس از‬ ‫تحوالت اخیر و به ویژه حمل��ه نیروهای متحدین به لیبی و‬ ‫سقوط رژیم دیکتاتوری قذافی‪ ،‬صحرا به مکان امنی ب رای انان‬ ‫تبدیل شد و کشورهای بورکینافاسو‪ ،‬جنوب الجزایر‪ ،‬موریتانی‬ ‫و مالی به جوالنگاه انان تبدیل شد‪ .‬این گروه در کشور مالی‬ ‫به نام انصارالدی��ن در کنار گروه های خواه��ان تغییر وضع‬ ‫موجود به مبارزه علیه دولت برخاس��تند و با گروه موس��وم‬ ‫به (جنبش ملی ب رای ازادی) که خواهان دولت مس��تقل با‬ ‫حاکمیت طوارق م ی باشند‪ ،‬توانستند در مارس ‪ ۲۰۱۲‬کنترل‬ ‫شمال مالی را به دست گیرند و جدایی کش��ور ازواد را اعالم‬ ‫کنند‪ .‬پس از ان نبرد بین دو گروه اتف��اق افتاد‪ .‬در کنار این‬ ‫تحوالت‪ ،‬در ‪ ۲۲‬مارس ‪ ۲۰۱۲‬نظامیان مالی دس��ت به کودتا‬ ‫زدند و امادو تومانی توره‪ ،‬رئی س جمهور این کشور را از قدرت‬ ‫برکنار کردند‪ .‬کودتاگران علت اقدام خود را در ناتوانی دولت‬ ‫مرکزی در انجام وظایفش و عدم برقراری امنیت و عدم توسعه‬ ‫کشور عنوان کردند‪ .‬با انجام این کودتا کشور مالی در فضای‬ ‫خالء قدرت قرار گرفته و کودتاچیان و گروه های شمال کشور‬ ‫در به دست اوردن دولت مرکزی با هم رقابت دارند‪ .‬در این بین‬ ‫گروه های مختلف شورشی قدرت بیشتری گرفتند و تالش‬ ‫کردند ب رای جدا کردن شمال مالی بار دیگر متحد شوند‪.‬‬ ‫به تبع این اتفاقات‪ ،‬س��ازمان ملل چندی��ن قطعنامه‬ ‫مصوب کرده که شورش��یان دس��ت از اس��لحه بردارند و به‬ ‫حفظ تمامیت ارضی در این کش��ور احترام بگذارند‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر اجالس اتحادیه افریقا هم این کودتا و هرج و مرج ها را‬ ‫در این کشور محکوم کرد‪ .‬این اتحادیه با پیروی از بندهای‬ ‫منشور سازمان ملل و منشور اتحادیه افریقا اعالم کرد دولتی‬ ‫را که با شورش س��ر کار بیاید‪ ،‬به رسمیت نم ی شناسد‪ ،‬مگر‬ ‫اینکه بعد از کودتا یا شورش انتخابات برگزار کنند و به عنوان‬ ‫نماینده مردم س��ر کار بیاین��د‪ .‬با وجود ای��ن اتحادیه افریقا‬ ‫شورشیان این کش��ور را برامده از ملت این کشور ندانست و‬ ‫به ش��ورای صلح و امنیت خود فرمان داد که مداخله نظامی‬ ‫انجام دهند و قصد دارد تا از طریق سازمان کشورهای غرب‬ ‫افریقا (اکواس) حدود س��ه هزار و ‪ 300‬نیروی نظامی به این‬ ‫کش��ور بفرس��تد‪ ،‬اما همانطور که در چند ماه گذشته نشان‬ ‫داده ش��د‪ ،‬این اتحادیه به لحاظ ضع��ف در نیروی نظامی و‬ ‫لجس��تیک پش��توانه خوبی در جلوگیری از ناامن ی ها ندارد‬ ‫و ناگزیر از توس��ل به نیروهای فرامنطقه ای اس��ت‪ .‬در این‬ ‫راستا و همچنین پیشروی های اخیر این نیروها به نزدیکی‬ ‫تو امدهای دیپلماتیک میان پاریس و تعدادی‬ ‫پایتخت و رف ‬ ‫از کشورهای غ ربی‪ ،‬فرانسوا اوالند‪ ،‬تصمیم به دخالت در امور‬ ‫این کشور گرفت؛ هر چند این کشور در توجیه این عمل خود‬ ‫اعالم کرده که به منظور جلوگیری از س��قوط مالی به دست‬ ‫شب ه نظامیان القاعده و به درخواست دولت مالی و همسایگان‬ ‫این کشور و تعدادی از دولت های غربی و با چراغ سبز ناتو‪،‬‬ ‫اقدام به عملیات نظامی کرد ه اس��ت‪ .‬اما هدف اصلی از این‬ ‫تهاجم ب��ه نوعی یاداور تح��والت پس از یازده س��پتامبر و‬ ‫حمالت به افغانس��تان و ع راق است که بخشی از سناریوی‬ ‫غربی اس��ت که در ابتدا با تئوری حمله پیشگی رانه‪ ،‬مانع از‬ ‫گسترش حمالت افراطیون به منافعشان شوند و سپس با‬ ‫تبیین تئوری نولیب رالی‪ ،‬دالیل ماندن خود را به بهانه رسالت‬ ‫انسان سفیدپوست‪ ،‬ب رای ایجاد فرهنگ و سبک زندگی بهتر‬ ‫و تولید امنیت ب رای منافعشان توجیه کنند‪ .‬این نکته الزم به‬ ‫ذکر است که ممکن است این نوع حمالت از سویی‪ ،‬امنیت را‬ ‫ب رای دولت حاکم به وجود اورد و مانع از چند پاره شدن کشور‬ ‫مالی شود اما از سوی دیگر ممکن است با واکنش هایی مانند‬ ‫ت تروریستی‪ ،‬از سوی طالبان‬ ‫تهدید به حمله یا انجام حمال ‬ ‫به منافع نیروهای مهاجم مواجه شود که خود ممکن است‪،‬‬ ‫اجماع بی ن المللی و مشروعی ت بخش��ی مبارزه ب��ا انان را از‬ ‫سوی مهاجمان به ویژه فرانسه و امریکا در پی داشته باشد و از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬این نوع فعالی ت ها خود باعث تحقق‪ ،‬ایجاد یک‬ ‫مقر فرماندهی جداگانه ب رای امریکا در افریقا (افریکوم) ‪ -‬که‬ ‫از سال ‪ 2008‬به این س��و ناموفق بوده است‪ -‬را در پی داشته‬ ‫باش��د و اجماع افریقاییان را ب رای حضور یک نیروی مبارز با ‬ ‫تروریس��م‪ ،‬در این منطقه را در پی داش��ته باشد؛ عملی که‬ ‫خود در راستای اهداف غرب و امریکاست زی را ایاالت متحده‬ ‫همواره از مشکالت کشورهای افریقایی مصادره به مطلوب‬ ‫م ی کند‪ .‬انها به بهانه تهدید شورش��یان شمال افریقا اعالم‬ ‫کرده اند به دلیل اینکه تروریس��ت ها منافع امریکا را تهدید‬ ‫م ی کنند م ی بایست مقر فرماندهی را در یک کشور افریقایی‬ ‫مستقر کنند‪g .‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫رمز فتنه جدید‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با سردار یداهلل جوانی؛‬ ‫‪1‬‬ ‫انتخابات ازاد روی دیگر سکه تقلب است‬ ‫یداهلل جوانی که در بحبوحه فتنه‪ 88‬رئیس اداره سیاسی سپاه بود و اکنون مشاور ریاست عقیدتی سیاسی‬ ‫سپاه است ‪ ،‬می گوید‪« :‬پروژه انتخابات ازاد ادامه اتفاقات سال‪ 88‬و روی دیگر سکه تقلب و صیانت از اراست‪».‬‬ ‫جوانی می گوید‪ « :‬باتوجه به این که برخی چهره های با سابقه انقالبی کلیدواژه انتخابات ازاد را در سخنان خود‬ ‫به کار می برند باید سطح اگاهی مردم را باال برد تا برخی جریانات سیاسی نتوانند از طریق عوام فریبی مردم به‬ ‫اهداف خود دست یابند‪» .‬‬ ‫اقای جوانی! در ادبیات سیاسی انتخابات ازاد چه‬ ‫ویژگی هایی دارد؟‬ ‫‪ l‬انتخابات ازاد به لحاظ مفهومی به این معناس��ت‬ ‫که در هر کش��وری انتخابات در چارچوب قانون و بر اساس‬ ‫ضوابط تعیین ش��ده در قان��ون انجام ش��ود؛ به گونه ای که‬ ‫افراد واجد ش��رایط بتوانند خ��ود را در مع��رض رای مردم‬ ‫قرار دهند و افرادی هم که واجد ش��رایط رای دادن هستند‬ ‫بتوانند در انتخابات مشارکت و فرد موردنظر خود را انتخاب‬ ‫کنند‪ .‬در صحنه انتخاب��ات باید نوعی ازادی وجود داش��ته‬ ‫باش��د تا رقابتی منطقی‪ ،‬معقول و بر اس��اس ضوابط قانونی‬ ‫ایجاد ش��ود‪ .‬از این رو واژه هایی همچون ازاد بودن‪ ،‬س��الم‬ ‫بودن‪ ،‬رقابتی ب��ودن و منصفان��ه بودن انتخاب��ات در کنار‬ ‫‪36‬‬ ‫یکدیگر تعریف می شوند؛ از این منظر از بدو پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی تاکنون انتخابات های متعددی در نظام جمهوری‬ ‫اسالمی برگزار ش��ده که تمام این انتخابات ها در چارچوب‬ ‫قان��ون‪ ،‬ازاد‪ ،‬عادالنه‪ ،‬منصفان��ه و رقابتی ب��وده و افرادی‬ ‫که واجد صالحیت ها و ش��رایط بوده اند ب��ا یکدیگر رقابت‬ ‫کرده اند و م��ردم هم به ط��ور ازادانه جریان ه��ا‪ ،‬گروه ها و‬ ‫ش��خصیت ها را بررس��ی کرده اند و به کاندیدای مورد نظر‬ ‫خود رای داده اند‪ .‬در نهایت هم از رای مردم امانتداری شده‬ ‫و کسانی که مورد توجه مردم واقع ش��ده اند و رای مردم به‬ ‫نام انها در صندوق های رای ریخته شده‪ ،‬به عنوان منتخب‬ ‫مردم معرفی شده اند‪ .‬این مساله در تمام انتخابات ها اعم از‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬مجلس شورای اسالمی‪ ،‬خبرگان رهبری‬ ‫و‪ ...‬مصداق دارد‪.‬‬ ‫باتوجه به ویژگی هایی که به انها اش�اره کردید‬ ‫مختصات انتخابات ازاد در کشور ما و در سیستم‬ ‫انتخاباتی جمهوری اسلامی رعایت می ش�ود و‬ ‫انتخابات ازاد فی نفس�ه نمی تواند مذموم باشد‪.‬‬ ‫اما گویا افرادی که ای�ن مفهوم را در مواضع خود‬ ‫برجسته می کنند و ان را کلید واژه ای در خصوص‬ ‫انتخابات این�ده قرار داده اند‪ ،‬اه�داف دیگری را‬ ‫دنبال می کنند‪ .‬مهم ترین اهداف این چهره های‬ ‫سیاسی و جریانات چیست؟‬ ‫‪ l‬مقام معظ��م رهبری در س��خنرانی ‪ 19‬دی خود‬ ‫خطاب به کسانی که این مفهوم را به کار می برند فرمودند که‬ ‫دائما نگویید انتخابات ازاد؛ مگر کدام یک از انتخابات هایی‬ ‫که در سی و سه سال گذشته برگزار ش��ده ازاد نبوده است؟‬ ‫در واقع ایشان تصریح کردند که درست است که انتخابات‬ ‫باید ازاد باشد ‪ -‬و همین طور هم هس��ت ‪ -‬اما وقتی افراد و‬ ‫گروه هایی بر این موضوع تاکی��د می کنند که انتخابات باید‬ ‫ازاد باشد‪ ،‬نش��انگر این اس��ت که اهداف خاصی پشت سر‬ ‫‪ l‬هر یک از این مفاهیم باید در جای خود مورد بحث‬ ‫قرار گیرد‪ .‬در س��ال ‪ 88‬هم برخی گروه های سیاسی بحث‬ ‫دولت وحدت ملی‪ ،‬دولت اش��تی ملی و دولت نجات ملی را‬ ‫سیاست‬ ‫البته گویا داس�تان با س�ال ‪ 88‬مقداری متفاوت‬ ‫اس�ت و کس�انی که در ان دوره بح�ث تقلب در‬ ‫انتخابات را مطرح می کردند امروز کلیدواژه هایی‬ ‫همچون انتخابات ازاد را ب�ه کار می برند‪ .‬برخی‬ ‫تحلیل ها ب�ر این مبناس�ت که مط�رح کنندگان‬ ‫انتخابات ازاد همان کسانی هستند که ایده دولت‬ ‫وحدت مل�ی را دنب�ال می کنند‪ .‬رابط�ه میان این‬ ‫مفاهیم چگونه تعریف می شود؟‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫این مس��اله قرار دارد‪ .‬البته امروز تبیین و تشریح این مساله‬ ‫برای مردم بسیار سهل و اسان اس��ت؛ چراکه ما فتنه ‪ 88‬را‬ ‫پشت سر گذاش��تیم‪ .‬در حالی که در کش��ور ما از رای مردم‬ ‫صیانت می ش��ود‪ ،‬نظام امانتدار رای مردم است و همچنین‬ ‫مکانیزم و س��از و کارهای اجرایی و نظارت ب��ر انتخابات در‬ ‫کش��ور ما به گونه ای تعبیه شده اس��ت که امکان تقلب در‬ ‫انتخابات و جابه جایی ارا وجود ن��دارد‪ ،‬اما دیدیم که در این‬ ‫فتنه ‪ -‬و حتی مدت ها پیش از ان در سال ‪ - 87‬افرادی شروع‬ ‫به تشکیک در سالمت انتخابات کردند و خواستار صیانت از‬ ‫ارای مردم شدند‪ .‬در ماه های نزدیک به انتخابات نیز برخی‬ ‫گروه ها و جریانات سیاسی اقدام به تشکیل کمیته صیانت از‬ ‫ارا کردند‪ .‬یعنی در حالی که س��از و کارهای انتخاباتی نظام‬ ‫صیانت کننده از ارای مردم است و تمام تالش خود را برای‬ ‫امانتداری از رای مردم به کار می گیرد اما در قضایای س��ال‬ ‫‪ 88‬مالحظه کردیم برخی گروه هایی که در سالمت انتخابات‬ ‫تشکیک و بر ضرورت صیانت از ارای مردم تاکید می کردند‪،‬‬ ‫خودشان اقدام به تش��کیل کمیته صیانت از ارا کردند؛ این‬ ‫حرکت ها‪ ،‬ای��ن صحبت ها و این اقدام معن��ای خاصی را به‬ ‫ذهن متبادر می کرد و ان این بود که گویا قرار است در رای‬ ‫مردم دستکاری ش��ود و این کمیته می خواهد از رای مردم‬ ‫صیانت و مراقبت کند‪ .‬در نهایت دیدی��م که این جریان در‬ ‫ادامه این مسیر و راهبرد‪ ،‬تش��کیک در سالمت انتخابات را‬ ‫پررنگ تر کرد و مدعی شد که امکان تقلب در انتخابات وجود‬ ‫دارد و قرار است چنین کاری انجام شود‪ .‬حتی به گونه ای در‬ ‫برخی رسانه ها به این موضوع پرداخته شد که در بخشی از‬ ‫افکار عمومی ‪ -‬و خصوصا هواداران یک جریان سیاسی که‬ ‫حضوری فعال در عرصه تبلیغاتی داشت ‪ -‬به شعاری مبنایی‬ ‫تبدیل شد‪ .‬به عنوان مثال شعار هواداران اقای موسوی این‬ ‫بود که «اگر تقلب نشه‪ ،‬میرحسین رئیس جمهور می شه» و‬ ‫بعد هم این ش��عار را تکرار کردند که «اگه تقلب بشه‪ ،‬ایران‬ ‫قیامت می شه»‪ .‬بنابراین این مجموعه را باید با هم دید؛ یعنی‬ ‫این جریان از سال ‪ 87‬شروع به تشکیک در سالمت انتخابات‬ ‫می کند‪ ،‬سپس اقدام به تشکیل کمیته صیانت از ارا می کند‪،‬‬ ‫ش��عار «اگه تقلب نشه‪ ،‬میرحس��ین رئیس جمهور می شه»‬ ‫را ساختند‪ ،‬به نظرس��ازی و ایجاد فضایی جنجالی مبنی بر‬ ‫محبوبیت بی حد و حصر اقای موس��وی مبادرت ورزیدند و‬ ‫در نهایت دروغ بزرگ تقلب در انتخاب��ات را مطرح کردند‪،‬‬ ‫هواداران خود را به خیابان اوردند و خواستار ابطال انتخابات‬ ‫ش��دند‪ .‬امروز هم ‪ -‬باتوجه به تجربه س��ال ‪ - 88‬وقتی ما‬ ‫می بینیم که برخی افراد‪ ،‬جریانات و گروه ها شعار انتخابات‬ ‫ازاد را سر می دهند باید دقت کنیم که چه اهدافی پشت سر‬ ‫این شعار نهفته است‪ .‬ایا این ش��عار انتخابات ازاد رمز فتنه‬ ‫دیگری است که قرار است برپا شود؟ چه اهداف و منویاتی‬ ‫را پیگیری می کند؟ چرا در شرایطی که در کشور ما همواره‬ ‫انتخابات به طور ازادانه برگزار ش��ده این اف��راد و جریانات‬ ‫اینگونه به این موضوع می پردازند‪ .‬زمانی که نگاه می کنیم‪،‬‬ ‫می بینیم شعار انتخابات ازاد از سوی کسانی مطرح می شود‬ ‫که پیشینه شناخته ش��ده ای دارند‪ .‬در این سوی میدان هم‬ ‫کسانی بر این مساله تاکید می کنند که نمی توان به راحتی‬ ‫به منویات انها دسترسی پیدا کرد‪ .‬نکته ای که وجود دارد این‬ ‫است که در سال ‪ 88‬کسانی این موضوع را مطرح کردند که‬ ‫در سال های گذشته در انتخابات شرکت کرده اند‪ ،‬از طریق‬ ‫رای مردم به قدرت رسیده اند و معتقد به سالمت انتخابات‬ ‫بوده اند؛ اما امروز حرفی را می زنند که ضدانقالب در سی سال‬ ‫گذشته می زد‪ .‬اگر ما پرونده گروه های ضدانقالب و وابسته‬ ‫به استکبار را بررسی کنیم می بینیم که مجموعه وابسته به‬ ‫استکبار و رسانه های صهیونیستی از ابتدای پیروزی انقالب‬ ‫تاکنون رقابتی بودن‪ ،‬واقعی بودن‪ ،‬ازادی و سالمت انتخابات‬ ‫در ایران را زیر سوال برده اند‪ .‬البته طبیعی است که دشمنان‬ ‫علیه جمهوری اس�لامی به فعالیت های تبلیغاتی بپردازند و‬ ‫وابس��تگان انها درباره انتخابات چنین حرف هایی را تکرار‬ ‫کنند اما در سال ‪ 88‬برای اولین بار بود که برخی افراد‪ ،‬گروه ها‬ ‫و شخصیت های سیاس��ی که س��ال های متوالی با همین‬ ‫مکانیزم و ش��رایط در انتخابات حضور یافته اند و به پیروزی‬ ‫هم رسیده اند چنین تش��کیکی را ایجاد کردند‪ .‬اما در همان‬ ‫زمان افراد بابصیرت و تیزبین متوجه ش��دند که فتنه ای در‬ ‫حال شکل گیری است و نگاه درستی هم داشتند‪ .‬امروز هم‬ ‫برخی از کسانی که از انتخابات ازاد صحبت می کنند سابقه‬ ‫روشنی دارند؛ چه ضدانقالب و اپوزیسیون خارج از کشور و‬ ‫چه جریانی که فتنه را به پا کرد‪ .‬در شرایط فعلی جریانی که‬ ‫مسبب اصلی فتنه بود‪ ،‬موضوع انتخابات ازاد را مطرح می کند‬ ‫و من معتقدم که این انتخابات ازاد روی دیگر س��که تقلب‪،‬‬ ‫کمیته صیانت از ارا و عدم س�لامت در انتخابات است‪ .‬انها‬ ‫امروز روی کلمه انتخابات ازاد تمرکز کرده اند و همان طوری‬ ‫که بحث تقلب در انتخابات برای عبور از قانون‪ ،‬ایجاد هرج‬ ‫و مرج و تحمیل خواس��ته خود بر نظام از طریق اردوکش��ی‬ ‫خیابانی بود‪ ،‬بحث انتخابات ازاد نیز چنی��ن کاربردی دارد؛‬ ‫منتها با نوعی تفاوت در ش��رایط زمان��ی و مکانی‪ .‬در اینجا‬ ‫تاکید می شود که انتخابات باید ازاد باشد اما برخی گروه های‬ ‫سیاسی برای عبور از قانون چنین بحثی را مطرح می کنند؛ به‬ ‫این معنا که انها منظور خود را از انتخابات ازاد بیان می کنند‪.‬‬ ‫از نظر انها انتخاباتی ازاد اس��ت که هر فردی با هر سابقه و‬ ‫پیشینه ای بتواند کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شود؛‬ ‫در حالی که قانون شرایطی را برای نامزدی در انتخابات معین‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬داوطلب انتخابات باید ایران��ی االصل‪ ،‬دارای‬ ‫تابعیت ای��ران‪ ،‬مومن به انقالب‪ ،‬مومن به اس�لام‪ ،‬متدین‪،‬‬ ‫وفادار به قانون اساس��ی‪ ،‬والیت فقیه و جمهوری اسالمی‬ ‫باشد و توانایی اداره کشور را داشته باشد تا صالحیت او تایید‬ ‫شود‪ .‬ش��ورای نگهبان بر اس��اس قانون این ویژگی ها را در‬ ‫میان داوطلبان بررسی می کند و افرادی که صالحیت شان‬ ‫احراز شود می توانند در رقابت های انتخاباتی شرکت کنند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد کسانی که امروز بر بحث انتخابات ازاد تاکید‬ ‫می کنند به دنبال عبور از قانون هس��تند‪ .‬به عنوان مثال اگر‬ ‫ما به سخنان اقای موسوی خوئینی ها توجه کنیم می بینیم‬ ‫ایشان ‪ -‬که مرد پشت صحنه فتنه ‪ 88‬هم هست ‪ -‬می گوید‬ ‫انتخابات ازاد انتخاباتی است که اقایان موسوی و کروبی هم‬ ‫بتوانند در ان ش��رکت کنند‪ .‬بنابراین روشن است که از نظر‬ ‫این افراد ش��ورای نگهبان نباید افرادی همچون موسوی و‬ ‫کروبی را ردصالحیت کند و اگر صالحیت انها تایید نش��ود‬ ‫انتخابات ازاد نیست‪ .‬ما وقتی به اهداف گروه هایی که بحث‬ ‫انتخابات ازاد را مطرح می کنند دقت می کنیم می بینیم که‬ ‫هدف اولیه انها این است که شورای نگهبان بر اساس قانون‬ ‫عمل نکند؛ بنابراین انتخابات ازاد به معنای عبور از قانون و‬ ‫نادیده گرفتن ان است‪ .‬برخی گروه های سیاسی خصوصا برپا‬ ‫کنندگان فتنه ‪ 88‬به دنبال این هستند که اقا خاتمی در قامت‬ ‫کاندیدا در انتخابات حضور یابد؛ در حالی که می دانند باتوجه‬ ‫به نقش اقای خاتمی در فتنه ‪ 88‬شورای نگهبان وی را تایید‬ ‫صالحیت نخواهد کرد‪ .‬از این رو اینها به دنبال فضاس��ازی‬ ‫علیه شورای نگهبان هستند تا این مساله را القا کنند که اگر‬ ‫اقای خاتمی تایید صالحیت نش��ود انتخابات ازاد نیست و‬ ‫حضور در چنین انتخاباتی مقدور نخواهد بود‪.‬‬ ‫مطرح کردند‪ .‬دولت وحدت ملی یعنی در جامعه ما شکاف ها‬ ‫و گسست هایی ایجاد شده و اختالفات به حدی عمیق است‬ ‫که وحدت به مخاطره افتاده است؛ از این رو باید در انتخابات‬ ‫روی ف��ردی اجماع کرد ک��ه طیف ها و جریان��ات مختلف‬ ‫سیاس��ی او را قبول دارند‪ .‬در اینجا باید تاکید کرد که دولت‬ ‫وحدت ملی‪ ،‬دولتی مردمی نیس��ت که بر اساس انتخابات و‬ ‫رای م��ردم روی کار بیاید؛ بلکه دولتی نخبگانی اس��ت که‬ ‫منتخب طیف های سیاسی است‪ .‬البته بسیاری از جریانات و‬ ‫گروه های سیاسی نسبت به این ایده انتخاباتی موضع گیری‬ ‫کرده اند و معتقدند که کشور ما کشوری دارای ثبات و ارامش‬ ‫است و مانند گذشته افرادی از طیف های مختلف که دارای‬ ‫شرایط هس��تند می توانند در انتخابات شرکت کنند و مردم‬ ‫کاندیدای موردنظر خ��ود را از میان انه��ا برگزینند‪ .‬دولت‬ ‫باید مردمی باشد نه بر اس��اس انتخاب جریان های سیاسی؛‬ ‫دولت وحدت ملی پش��توانه مردمی ندارد‪ .‬چراکه جریانات‬ ‫سیاس��ی به توافق رس��یده اند که چه کس��ی رئیس جمهور‬ ‫ش��ود و این با رقابتی بودن انتخابات در تضاد است‪ .‬در یک‬ ‫انتخابات رقابتی نامزدهای تایید ش��ده از س��وی ش��ورای‬ ‫نگهبان‪ ،‬برنامه ها و دیدگاه های خود را ارائه می کنند و مردم‬ ‫با بررسی این برنامه ها و شخصیت نامزدها فرد منتخب خود‬ ‫را برمی گزینند‪ .‬به نظر می رسد شرایط کشور ما مانند شرایط‬ ‫کشورهای بحران زده و به هم ریخته ای نیست که ضرورت‬ ‫داشته باش��د طیف های مختلف دور هم جمع شوند و دولت‬ ‫وحدت ملی را تش��کیل دهند‪ .‬در رابطه ب��ا بحث انتخابات‬ ‫مهندسی شده نیز باید گفت که هر جریان و گروهی برنامه ای‬ ‫دارد که بر اس��اس ان برنامه‪ ،‬انتخابات را مهندسی می کند؛‬ ‫باید دید که این مطلب از ناحیه چه کس��ی و به چه صورتی‬ ‫مطرح می شود و مراد و منظور چیست؛ چراکه واژه مهندسی‬ ‫انتخابات نیاز به تبیی��ن و تش��ریح دارد و نمی توان تعریف‬ ‫مشخصی از ان ارائه کرد که قابل انطباق با منویات و منظور‬ ‫تمام کسانی باشد که از این واژه استفاده می کنند‪.‬‬ ‫باتوجه به هشدار رهبر معظم انقالب در خصوص‬ ‫ط�رح انتخاب�ات ازاد‪ ،‬ای�ا بای�د این موض�وع را‬ ‫پایان یافته تلقی کرد یا ممکن اس�ت باز هم این‬ ‫جریانات از مسیرهای دیگری وارد شوند؟‬ ‫‪ l‬ما می بینیم که برخی گروه های سیاسی به مسیر‬ ‫خود ادامه می دهند؛ گروه های سیاسی که در ایجاد فتنه ‪88‬‬ ‫نقش اساسی داشتند و امروز هم درصدد هستند که فضای‬ ‫جامعه را ملتهب کنند‪ .‬انها به دنبال تحمیل خواس��ته های‬ ‫خود به نظام از طریق غائله افرینی هس��تند اما من معتقدم‬ ‫که فرمایش��ات رهبر معظم انقالب نوعی بصیرت افزایی و‬ ‫روشنگری را در جامعه ایجاد کرد؛ به گونه ای که افرادی که‬ ‫با عوام فریبی به دنبال رسیدن به خواسته های خود هستند‬ ‫هرگز موفق نخواهند شد‪ .‬حضرت اقا هم در فرمایشات خود‬ ‫اشاره فرمودند کسانی که به دنبال س��رگرم کردن مردم از‬ ‫طریق طرح چنین مسائلی هستند بدانند که مردم با بصیرت‬ ‫و اگاهی که دارند نخوانند گذاش��ت که انها به اهدافش��ان‬ ‫برسند‪ .‬بهترین راهکار این اس��ت که جریانات و گروه های‬ ‫سیاسی با عبرت گرفتن از گذشته‪ ،‬هشدارها و رهکردهای‬ ‫مقام معظم رهبری را جدی بگیرند‪ .‬باتوجه به تجربه س��ال‬ ‫‪ 88‬کسانی که روی این مقوله ها تاکید و انها را تکرار کنند‪،‬‬ ‫از نظر مردم در کنار مخالفان و دشمنان انقالب قرار خواهند‬ ‫گرفت؛ چراکه ما در س��ال ‪ 88‬فتنه ای بزرگ را پشت س��ر‬ ‫گذاشته ایم‪ .‬انتخابات در کشور ما کامال ازاد است بنابراین‬ ‫دلیلی ندارد که برخی با تکرار واژه هایی همچون انتخابات‬ ‫ازاد ذهن مردم را مشوش کنند و در دل مردم عادی نوعی‬ ‫دغدغه و نگرانی ایجاد کنند که حتما مساله ای وجود دارد که‬ ‫برخی از سیاسیون به ان می پردازند‪ .‬به نفع تمام گروه ها و‬ ‫افراد دلسوز انقالب و نظام است که توصیه های رهبر معظم‬ ‫انقالب را جدی بگیرند‪ .‬البته پس از فرمایشات رهبر معظم‬ ‫انقالب در ‪ 19‬دی‪ ،‬بس��یاری از افراد و گروه های سیاس��ی‬ ‫‪37‬‬ ‫تبعیت خود را از فرمایشات ایشان ابراز کردند و بر سالمت‬ ‫و ازاد بودن انتخابات در کش��ور تصریح کردند‪ .‬برخی هم‬ ‫سکوت کردند؛ اما جریاناتی از قبیل گروه سبز و گروه های‬ ‫مطرود و منزوی شده بر اثر فتنه ‪ 88‬زمزمه های خود را ادامه‬ ‫می دهند که این زمزمه ها می توان��د پرونده انها را نزد ملت‬ ‫ایران سیاه تر کند‪.‬‬ ‫قطعا این پروژه اهداف خاصی را دنبال می کند که‬ ‫اولین نتیجه ان زیرسوال بردن سالمت انتخابات‬ ‫اینده اس�ت‪ .‬برای مقابل�ه با چنی�ن اهدافی چه‬ ‫اقداماتی می تواند موثر باشد؟‬ ‫سیاست‬ ‫ی ک��ه می تواند ص��ورت گیرد‪،‬‬ ‫‪ l‬موثرتری��ن اقدام ‬ ‫ی مردم در حوزه‬ ‫روشنگری‪ ،‬بصیرت افزایی و باال بردن اگاه ‬ ‫مس��ائل سیاس��ی اس��ت؛ خصوصا در رابطه با جریاناتی که‬ ‫پیشینه و سابقه مثبتی دارند و مردم نگاه مثبتی به انها دارند‪.‬‬ ‫باید این مفاهیم را تبیین کرد؛ چراکه در فتنه ‪ 88‬هم کسانی‬ ‫وارد معرکه شدند که سوابق انقالبی داشتند و مردم به چشم‬ ‫خودی به انها نگاه می کردند‪ .‬البته افرادی هم از اقدامات این‬ ‫افراد و جریانات ‪ -‬خصوص��ا در دوره دوم خرداد ‪ -‬اگاه بودند‬ ‫و مواضع انها را قابل باور نمی دانس��تند‪ .‬مهم ترین کاری که‬ ‫برای خنثی سازی این پروژه باید انجام شود تبیین منطقی این‬ ‫مساله است؛ تبیین این مساله که در سی و چهار سال گذشته‬ ‫انتخابات در کشور ما ازاد‪ ،‬سالم‪ ،‬رقابتی‪ ،‬منصفانه‪ ،‬عادالنه و در‬ ‫چارچوب قانون بوده است‪ .‬در چارچوب قانون بودن بسیار مهم‬ ‫است؛ یعنی اگر ما از این منظر که افراد باید واجد ویژگی هایی‬ ‫باشند که صالحیت شان تایید شود‪ ،‬می بینیم که این مساله در‬ ‫تمام کشورها و نظام های سیاسی وجود دارد‪ .‬در تمام کشورها‬ ‫برای مسئولیت های س��نگینی در سطح ریاست جمهوری و‬ ‫نخست وزیری‪ ،‬مجموعه ای از ش��رایط تعریف می شود که‬ ‫باید با ارمان ها‪ ،‬ایدئولوژی ها و دیدگاه های ان نظام سیاسی‬ ‫مطابقت داش��ته باش��د‪ .‬در کش��ور ما هم همین طور است؛‬ ‫در کش��وری که نظام ان جمهوری اس�لامی است‪ ،‬یکی از‬ ‫ویژگی های فردی که می خواهد بر کرسی ریاست جمهوری‬ ‫تکیه بزند این است که جمهوری اس�لامی‪ ،‬قانون اساسی‪،‬‬ ‫نظام دینی و والیت فقیه را قبول داش��ته باشد‪ .‬بنابراین این‬ ‫موضوع باید تبیین شود که کس��انی که بحث انتخابات ازاد‬ ‫را مطرح می کنند به دنبال عبور از قانون هس��تند و شرایطی‬ ‫را ایجاد کنند که ش��ورای نگهبان در انفعال و انزوا قرار گیرد‬ ‫و نتواند افراد فاقد ویژگی های الزم را ردصالحیت کند‪ .‬اینها‬ ‫با این فضاسازی ها می خواهند بگویند که اگر شورای نگهبان‬ ‫افراد موردنظر ما را ردصالحیت کند‪ ،‬انتخابات ازاد نیست و ما‬ ‫به شرط ازادی انتخابات در عرصه رقابت ها شرکت می کنیم‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 88‬زمانی که برخی جریانات سیاسی اعالم کردند‬ ‫که باید از رای مردم در انتخابات صیانت ش��ود و در ان تقلب‬ ‫صورت نگیرد‪ ،‬به صراحت اع�لام کردند در انتخاباتی تقلب‬ ‫نشده است که برنده ان میرحسین موسوی باشد‪ .‬مفهوم شعار‬ ‫«اگه تقلب نشه میرحسین رئیس جمهور می شه» این بود که‬ ‫اگر اقای موسوی رئیس جمهور نشود حتما در انتخابات تقلب‬ ‫شده است‪ .‬امروز هم می گویند انتخابات در صورتی ازاد است‬ ‫که شورای نگهبان افراد مورد نظر ما را تایید کند؛ در حالی که‬ ‫بر اساس قانون وظیفه شورای نگهبان بررسی و مطالعه سوابق‬ ‫و پیشینه افراد داوطلب است و برای این نهاد محرز شود که‬ ‫چنین فردی ش��رایط مصرح در اصل ‪ 115‬قانون اساسی را‬ ‫داراست‪ .‬موفقیت‪ ،‬پیشرفت و اعتالی ما در گروی پایبندی به‬ ‫قانون است و طرح بحث هایی همچون انتخابات ازاد نشان‬ ‫دهنده قانون شکنی‪ ،‬قانون گریزی و عبور از قانون است که‬ ‫اگر این موارد به خوبی تبیین شود‪ ،‬تیر مطرح کنندگان این واژه‬ ‫به سنگ خواهد خورد و اتفاقی نخواهد افتاد‪ .‬معموال کسانی‬ ‫که به نتیجه بخش بودن این پروژه ها امید می بندند‪ ،‬به دنبال‬ ‫پیشبرد اهداف خود از طریق عوام فریبی هستند؛ از این رو در‬ ‫جامعه ای که اگاهی های مردم باال باشد‪ ،‬پروژه عوام فریبی از‬ ‫سکه خواهد افتاد و بی اعتبار خواهد شد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪38‬‬ ‫هشدار ایت اهلل‬ ‫‪2‬‬ ‫واکنش دبیر شورای نگهبان به طراحان واژه «انتخابات ازاد»‬ ‫«کله گنده ها و شکس��ت خورده های سیاس��ی امروز‬ ‫از انتخاب��ات ازاد صحبت می کنند و یک��ی از انها که گردن‬ ‫کلفت تر از همه اس��ت از مدت ها قبل این موضوع را مطرح‬ ‫کرد‪ ».‬این موضع ایت اهلل جنتی دومین اظهارنظر انتخاباتی‬ ‫وی طی دو ماه اخیر اس��ت؛ موضعی که ب��ه جهت حضور‬ ‫ایت اهلل جنتی در سمت دبیری شورای نگهبان بسیار مهم و‬ ‫تاثیر گذار محسوب می شود‪.‬‬ ‫ایت اهلل جنتی در حالی این سخنان را بیان کرده که تنها‬ ‫شش ماه به انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم باقی مانده‬ ‫است؛ انتخاباتی که بناست جانشین محمود احمدی نژاد در‬ ‫ساختمان پاستور را مشخص کند‪.‬‬ ‫حاال و در حالی که گروه ها و طیف های سیاسی با ورود‬ ‫به نیمه دوم سال فعالیت های انتخاباتی شان را شدت بیشتری‬ ‫بخش��یده اند‪ ،‬اکنون مهمترین مس��اله برای انها مصادیق‬ ‫انتخاباتی و رسیدن به فردی برای حمایت از اوست‪.‬‬ ‫چنین است که نگاه انها به مواضع این روزهای مراجع‬ ‫مهم انتخاباتی تعمیق بیشتری یافته است‪.‬‬ ‫امکانی برای حضور مجدد فتنه گران وجود ندارد‬ ‫اما ایت اهلل جنتی نخس��تین اظهارنظر انتخاباتی اش‬ ‫را در خصوص انتخابات س��ال ‪ 92‬در اذرماه بیان کرد؛ انجا‬ ‫که در مصاحبه با نشریه ادینه که ارگان رسانه ای ائمه جمعه‬ ‫محس��وب می ش��ود‪ ،‬گفت‪« :‬امکانی برای حض��ور مجدد‬ ‫فتنه گران در صحنه انتخابات وج��ود ندارد و انها حتی نباید‬ ‫توهم این حضور مجدد را داشته باشند‪ .‬فتنه گران بزرگترین‬ ‫خیانت را به نظام اس�لامی و م��ردم انجام دادن��د و لطمه‬ ‫سنگینی به کشور زدند‪ .‬اینها نشان دادند نه به قانون اساسی‪،‬‬ ‫نه به فقه اسالمی و نه اخالق اسالمی اعتقاد و التزامی ندارند‪.‬‬ ‫امروز ارتباط فتنه گران با خارج و دشمنان انقالب کامال محرز‬ ‫شده و این مس��اله در پرونده های این افراد که در دادگاه ها‬ ‫تشکیل شده و در اعترافات انها کامال روشن است‪».‬‬ ‫ای��ن س��خنان در حالی مطرح ش��د که پی��ش از ان‪،‬‬ ‫سیاست‬ ‫توصیه های ایت اهلل‬ ‫«واجدین شرایط امکان ندارد رد صالحیت شوند و غیر‬ ‫واجدین هم امکان ندارد تایید شوند و چنین انتظاری نداشته‬ ‫باش��ند‪ ».‬این دومین اظهارنظر انتخاباتی ایت اهلل جنتی در‬ ‫چند وقت اخیر اس��ت؛ اظهارنظری که این بار مبسوط تر و‬ ‫البته همراه با شیب انتقاد بیشتری بود‪.‬‬ ‫دبیر ش��ورای نگهبان که این بار ترجی��ح داده بود از ‬ ‫تریبون نمازجمعه مواضعش را مطرح کند با انتقاد از کسانی‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫حبی��ب اهلل عس��گر اوالدی گفته ب��ود‪« :‬نامزدهای س��ال‬ ‫‪ 88‬را اه��ل فتنه نمی دان��م‪ ،‬بلکه معتقدم اه��ل فتنه انها را‬ ‫محاصره کرده اند‪ ،‬برای این گفتم که انه��ا به خود بیایند و‬ ‫بپذیرند ش��یاطین بین ما و انها فاصله انداخته اند‪ .‬انها مانند‬ ‫برادران حضرت یوس��ف هر وق��ت برگردند ب��ا اغوش باز‬ ‫جمهوری اسالمی و نظام روبه رو خواهند شد‪ ،‬به شرطی که‬ ‫فعل شیطانی تفرقه بین ملت را تخطئه کنند و از شیاطین و‬ ‫در راس انها امریکا فاصله بگیرند‪ ».‬سخنانی که البته بعدها‬ ‫مورد انتقادات فراوان حتی از سوی هم طیفی های دبیرکل‬ ‫جبهه پیروان قرار گفت‪ .‬تا انجا که او حتی ترجیح داد به دلیل‬ ‫حجم انتقادات بخش هایی از اظهاراتش را اصالح کند‪.‬‬ ‫اما ایت اهلل جنتی فقط به همین نکته بس��نده نکرده و‬ ‫در پاسخ به این سوال که ایا کسانی که حاضر نشدند از فتنه‬ ‫برائت بجوین��د و عملکرد فتنه گران را تایی��د کردند امکان‬ ‫حضور در انتخابات دارند؟گفته ب��ود‪« :‬خیر! انها هم امکان‬ ‫حضور در صحن��ه انتخابات را نخواهند داش��ت‪ .‬چرا که من‬ ‫رضی بفعل قوم فهو منهم ما قاتلین امام حسین(علیه السالم)‬ ‫را در زیارت عاش��ورا لعن می کنیم‪ .‬به کسانی هم که به این‬ ‫جنایت در عاش��ورا رضای��ت دادند لعن می فرس��تیم‪ ».‬این‬ ‫سخنان دبیر ش��ورای نگهبان بازتاب های فراوانی داشت‪،‬‬ ‫چه اینکه در نخستین تحول بس��یاری از تحلیلگران و البته‬ ‫رسانه ها در پی یافتن مصادیق بیرونی این سخنان بودند‪.‬‬ ‫تحلیل غالب اما این بود که روی سخن ایت اهلل جنتی با‬ ‫رئیس جمهور سابق بوده حال انکه مدتی بود مباحثی در مورد‬ ‫کاندیداتوری اش نیز در محافل سیاسی مطرح شده بود‪ .‬این‬ ‫مساله البته هرگز مورد تایید و تکذیب دبیر شورای نگهبان یا‬ ‫سخنگوی این نهاد قرار نگرفت‪.‬‬ ‫چنان که چندی بعد عباس��علی کدخدایی‪ ،‬سخنگوی‬ ‫شورای نگهبان در مصاحبه با سایت مشرق در پاسخ به این‬ ‫سوال که افرادی که در فتنه ‪ 88‬حضور داشتند و با فتنه گران‬ ‫همراهی کردند ایا مسیر بازگش��تی برای انها وجود دارد تا‬ ‫بتوانند دوباره کاندیدا بش��وند؟ چنین پاسخ داده بود‪« :‬االن‬ ‫البته من نمی توانم دقیقا مطلب را تبیین کنم و نیازمند یک‬ ‫بحث مصداقی است‪ .‬اما به طور کلی می توانم بگویم که اوال‬ ‫اغوش نظام باز است برای همه کسانی که تخلفی داشته اند‬ ‫و می خواهند به اغوش نظام بازگردن��د‪ ،‬اما این را هم قبول‬ ‫کنیم که اگر کسی تخلفاتی را انجام بدهد دیگر ممکن است‬ ‫پذیرشی برای او نس��بت به بعضی از پست ها وجود نداشته‬ ‫باش��د‪ .‬اما منعی ندارد که در جاهای دیگر فعال باشند‪ .‬شما‬ ‫پست های کالنی چون ریاست جمهوری و مجلس را مد نظر‬ ‫دارید که اینها ویژگی های خاص��ی دارند و هیچ نظامی هم‬ ‫نمی اید ارکان اصلی خ��ود را در اختیار کس��انی بگذارد که‬ ‫اصال با ان رکن مخالف هستند‪ .‬وقتی کسی قانون اساسی‬ ‫را قبول ندارد و صراحتا در مقاب��ل ان موضع گیری می کند‪،‬‬ ‫طبیعتا بازگشت به قانون اساس��ی و نظام برای او مفهومی‬ ‫ ندارد و بی معناست‪ .‬حرف ما این است که اگر تخلفاتی در این‬ ‫زمینه صورت گرفته باید با این تخلفات برخورد شود و افراد‬ ‫هم اگر می خواهند ثبت نام کنند با معیا ر رفتارهای گذش��ته‬ ‫در خصوص انها تصمیم گیری می ش��ود‪ .‬ش��ورای نگهبان‬ ‫اگرچه اع�لام می کند که اغوش نظام برای همه باز اس��ت‬ ‫اما هیچ وقت هم کارت دعوتی برای افراد ارس��ال نمی کند‪.‬‬ ‫مخصوصا کسانی که زمانی به صورت نظام چنگ انداخته اند‬ ‫و مرتکب تخلفاتی شده اند‪ ،‬اما ما تالشمان این است که اگر‬ ‫کسی ثبت نام کرد بتوانیم بررس��ی صالحیت او را بر اساس‬ ‫معیار های قانونی انجام دهیم و طبیعتا رفتارهای گذش��ته‬ ‫افراد هم بخشی از این معیارهای قانونی است‪».‬‬ ‫او در پاسخ به س��وال دیگری مبنی بر اینکه در همین‬ ‫بحث فتنه یک سری هم متهم به ساکتین فتنه یا کاسبین‬ ‫فتنه ش��دند‪ ،‬نظر ش��ورای نگهبان در خصوص ای��ن افراد‬ ‫چیس��ت؟ گفته بود‪« :‬اینها دیگر تحلیل های سیاسی است‬ ‫و ما نباید حوزه نظام را ان قدر محدود کنیم که هر کس��ی را‬ ‫بخواهیم با یک انگی از قطار انقالب و نظام پیاده کنیم‪ ،‬مگر‬ ‫اینکه کسی خودش را بیندازد پایین که در این صورت امکان‬ ‫بازگشت او خیلی کم است‪ .‬تالش ما باید این باشد که با هر‬ ‫بهانه کسانی را دفع نکنیم‪ .‬بنابراین این انگ ها سیاسی است‬ ‫و بعضا قابل اثبات هم نیست تا بتوان در معیار های حقوقی‬ ‫انها را گنجاند‪ .‬چون معیار های حقوقی ادله و اسناد و برهان‬ ‫است نه انگ و اتهام های سیاسی‪ .‬در مورد ریاست جمهوری‬ ‫ضرورتا بای��د دقت بیش��تری صورت بگیرد چ��ون جایگاه‬ ‫ریاس��ت جمهوری جایگاهی خاص و برتر اس��ت‪ .‬بنابراین‬ ‫ما این مالحظات را داریم‪ ،‬اما قطعا س��عی خواهیم کرد اگر‬ ‫نس��بت به فردی اعالم نظر می کنیم ان نظر مبتنی بر ادله‬ ‫و اسناد باشد‪».‬‬ ‫اما فارغ از واکنش های رس��می‪ ،‬این رسانه ها و افراد‬ ‫سیاس��ی بودند که به گمانه زن��ی درباره مصادی��ق بیرونی‬ ‫سخنان ایت اهلل جنتی پرداختند‪ .‬صادق زیبا کالم در همین‬ ‫مورد گفته بود‪« :‬مخاطب اقای جنتی‪ ،‬رئیس جمهور سابق‬ ‫است زیرا از دید ایشان اقای خاتمی در راس فتنه و فتنه گران‬ ‫بوده است؛ البته به نظر ایش��ان اقای هاشمی و حتی اقای‬ ‫عارف به رغم بی خطری که هیچ خطری برای کسی ندارند‬ ‫مشکل دارند و مساله دار هستند‪ ».‬سید نظام الدین موسوی‬ ‫مدیرعامل خبرگزاری فارس هم ب��ه هفته نامه مثلث گفته‬ ‫بود‪« :‬بنده از منویات بزرگان نظام اینگونه استنباط می کنم‬ ‫افرادی چون سید محمد خاتمی و موسوی خوئینی ها و دیگر‬ ‫اعضای مجمع روحانیون مبارز ک��ه میداندار برخی اتفاقات‬ ‫غیرقانونی در ماجرای فتنه بودند‪ ،‬اگر بخواهند به انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم ورود پیدا کنند باید نسبت به ان‬ ‫ماجرا تعیی��ن تکلیف ک��رده و مرزبندی خود را ب��ا فتنه ‪88‬‬ ‫مشخص و از ان اظهار پشیمانی کنند‪ ،‬در واقع این اولین گام‬ ‫برای حضور در یک روند سیاسی است و نظری که شورای‬ ‫نگهبان در خصوص این افراد می دهد بحث دیگری است‪.‬‬ ‫فردی چون موس��وی خوئینی ها اخیرا موضع خود را نسبت‬ ‫به انتخابات ریاست جمهوری دهم مش��خص کرد؛ ایشان‬ ‫با تاکید بر حضور در ماجرای فتنه ‪ 88‬عنوان کرد که از این‬ ‫حضور پشیمان نیست‪ .‬قطعا موسوی خوئینی ها با اتخاذ چنین‬ ‫موضع و رویکردی به طور طبیعی دیگر نمی تواند در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم ورود پیدا کند‪ ،‬ام��ا اقای خاتمی‬ ‫تا کنون مواضع دوپهلویی گرفته اس��ت‪ ،‬یعنی در حالی که‬ ‫برخی اخبار حکایت از ان دارد که ایشان در محافل خصوصی‬ ‫از فتنه ‪ 88‬اعالم برائت و پش��یمانی می کند اما به طور علنی‬ ‫موضع صریحی اتخاذ نکرده است‪ ».‬نظام الدین موسوی به‬ ‫نقش مستقیم خاتمی در فتنه ‪ 88‬اش��اره کرده و افزوده بود‪:‬‬ ‫«خاتمی در راهپیمایی غیرقانونی ‪25‬خرداد ‪88‬حضور فعالی‬ ‫داشت و حتی شنیدم ایشان در مسیر انقالب نیز حاضر بودند؛‬ ‫از س��وی دیگر خاتمی رئیس مجمع روحانیون مبارز است‬ ‫و در حالی که راهپیمایی غیرقانونی ‪30‬خ��رداد که حوادث‬ ‫تلخی به دنبال داشت به دعوت این مجمع صورت گرفت‪ ،‬اما‬ ‫ایشان هیچ گاه از ان ماجرا اعالم برائت نکرد؛ البته همانطور‬ ‫که اشاره کردم بر اساس ش��نیده ها خاتمی در برخی محافل‬ ‫خصوصی در مقطع��ی راه خود را از موس��وی و کروبی جدا‬ ‫کرد و انتقاداتی را نس��بت به حضور خیابانی فتنه گران بیان‬ ‫داشته اس��ت‪ ،‬اما تا کنون به طور علنی موضع خود را روشن‬ ‫نکرده است‪».‬‬ ‫که از واژه انتخابات ازاد استفاده می کنند‪ ،‬با اشاره به اینکه «در‬ ‫ایران هر ساله انتخابات داشته ایم که همیشه سالم برگزار شده‬ ‫است» گفته بود‪« :‬شاهد این امر تمام ملت است و چه کسی‬ ‫می گوید که انتخابات در ایران ازاد نبوده‪ .‬ایا کسی را به زور‬ ‫پای صندوق اورده اند یا کسی به زور ثبت نام کرده یا اینکه‬ ‫گفته شده به چه کسی رای بدهید یا ندهید؟»‬ ‫ایت اهلل جنتی با بیان اینکه «انتخابات ازاد کلیدواژه و‬ ‫رمز شورش شده‪ ،‬همان طور که در گذشته تقلب رمز شورش‬ ‫شد» افزوده بود‪« :‬کله گنده ها و شکست خورده های سیاسی‬ ‫امروز از انتخاب��ات ازاد صحبت می کنند و یک��ی از انها که‬ ‫گردن کلفت تر از همه اس��ت از مدت ها قبل این موضوع را‬ ‫مطرح کرد و بقیه هم به دنبال ان این بحث را مطرح می کنند‬ ‫و در خارج هم منافقان‪ ،‬س��لطنت طلب ها‪ ،‬امریکا و اسرائیل‬ ‫همان را می گویند‪ .‬می گویند اگر انتخابات ازاد باشد حکومت‬ ‫را ساقط می کنیم و چطور مدعیان سیاست که در دوره هایی‬ ‫کار دستش��ان بود حرف ه��ای انها را می زنن��د‪ .‬ایا خجالت‬ ‫نمی کشند حرفی که انها می زنند اینها هم تکرار می کنند‪».‬‬ ‫سخنان جدید ایت اهلل جنتی همچون سخنان قبلی اش‬ ‫ب��ا بازتاب های فراوان��ی مواجه ش��د و البته این ب��ار یافتن‬ ‫مصادیق اندکی راحتر و البته با دایره فراخ تری بود‪.‬‬ ‫در تحلیل محتوای سخنان دبیر شورای نگهبان می شد‬ ‫دو محور مهم را به صورت مجزا مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫نکته نخست ان بخش از سخنان اوست که به ماجرای‬ ‫تایید صالحیت ها می پردازد؛ به گون��ه ای که می توان گفت‬ ‫اظهارات جدید تکمیل مواضع پیش��ین بوده است‪ .‬به بیان‬ ‫دیگر چندی است در محافل سیاسی سخنانی درباره برخی‬ ‫نامزدهای احتمالی مطرح اس��ت که ح��رف و حدیث هایی‬ ‫درباره عدم تایی��د صالحیت انه��ا وجود دارد‪ .‬چ��ه از میان‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬چ��ه از میان حامی��ان دولت و چ��ه حتی از‬ ‫میان اصولگرایان؛ افرادی که نام و تحلیل پیرامون فعالیت‬ ‫انتخاباتی شان نقل محافل سیاس��ی و رسانه ای است‪ .‬حاال‬ ‫گویا این س��خنالن ای��ت اهلل جنتی خطاب به انهاس��ت تا‬ ‫تالشی برای کاندیداتوری و امید به تایید صالحیت توسط‬ ‫رایزنی ها نداشته باشند‪.‬‬ ‫چه اینکه در برخی تحلیل ها و اظهار نظر ها حتی روی‬ ‫گزینه تالش برای اس��تفاده از حکم حکومت��ی برای تایید‬ ‫صالحیت همچون سال ‪ 84‬تاکید شده بود‪.‬‬ ‫چنانکه حتی گفته می ش��ود در می��ان اصالح طلبان‬ ‫اصراری وجود دارد ت��ا با معرفی برخی چهره ه��ا که از انها‬ ‫اصطالح��ا با عنوان گزینه ه��ای حداکثری یاد می ش��ود از‬ ‫هم اکنون به اعمال فش��ار برای تایید صالحیت اقدام کنند؛‬ ‫تصمیم سیاس��ی که به ب��اور تجویز کنن��دگان ان بازی دو‬ ‫س��ر س��ودی برای انها خواهد بود‪ .‬طرفه انکه اگر بتوانند‬ ‫با استفاده از اهرم فشارهای سیاس��ی و رسانه ای نسبت به‬ ‫تایید صالحیت نامزد مورد نظرشان در انتخابات اقدام کنند‪،‬‬ ‫می توانند حضوری پررنگ تر و البته پر هدف تر در انتخابات‬ ‫صرف نظر از نتیجه ان داشته باشند‪.‬‬ ‫س��وی دیگر ب��ازی نیز چنین اس��ت ک��ه در صورت‬ ‫عدم تایید صالحیت با استفاده از اهرم مظلوم نمایی از فواید‬ ‫تحریم انتخابات به باور خودشان س��ود سیاسی ببرند‪ .‬این‬ ‫شرایط البته در دو قطب دیگر انتخابات به گونه کامال متفاوت‬ ‫وجود دارد‪ .‬تالش هایی که البته با تاکید جدید ایت اهلل جنتی‬ ‫شاید بتوان گفت از هم اکنون باید انها را خاتمه یافته دانست‪.‬‬ ‫اما نکته دیگری که در تحلیل محتوای سخنان ایت اهلل جنتی‬ ‫وجود دارد‪ ،‬پرداختن او به ماجرای انتخابات ازاد است‪.‬‬ ‫واژه ای که در چند ماه اخیر از س��وی برخی سیاسیون‬ ‫مطرح شده و به صورت گس��ترده ای در حال استفاده هم از‬ ‫سوی مخالفان و منتقدان داخلی و هم از سوی اپوزیسیون‬ ‫خارج از کشور بود‪ .‬دبیر شورای نگهبان پس از سخنان رهبر‬ ‫معظم انق�لاب با تاکید وی��ژه ای بر این مس��اله به صورت‬ ‫غیر مستقیم یکی از شخصیت های سیاسی را مورد اشاره قرار‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫داد‪ .‬اما پس از سخنان ایت اهلل جنتی واکنش ها به به کارگیری‬ ‫این واژه از سوی برخی چهره های سیاسی ادامه یافت‪ .‬یکی‬ ‫از مهمترین واکنش ها مربوط می ش��د به رئیس فراکسیون‬ ‫اصولگرایان مجلس‪ .‬غالمعلی حداد عادل با تاکید بر اینکه‬ ‫طرح شبهه «انتخابات ازاد» از سوی برخی افراد محل تردید‬ ‫است‪ ،‬گفت‪« :‬انتخابات در ایران همیشه ازاد بوده و در اینکه‬ ‫مقصود افراد از این سخن چیست‪ ،‬باید تردید کرد‪».‬‬ ‫او درباره مطرح شدن ش��بهه «انتخابات ازاد»‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«در این خص��وص رهبر حکی��م انقالب مطال��ب الزم را‬ ‫فرموده اند و در مجلس نیز در حمایت از فرمایشات رهبری‬ ‫بیانیه صادر ش��د‪ ».‬نماینده مردم تهران در مجلس شورای‬ ‫اسالمی‪ ،‬با تاکید بر این مهم که قطعا این تکرار محل شک‬ ‫دارد‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬در برابر افرادی که می خواهند این مساله‬ ‫را تکرار کنند‪ ،‬باید س��وال کرد که مقصود انها از تکرار این‬ ‫شبهه چیس��ت؟ برگزاری انتخابات ازاد مساله ای است که‬ ‫کسی در ان شکی ندارد‪ ،‬بلکه باید در مطرح کردن ان شک‬ ‫کرد و همه باید تالش کنند که فتنه ‪ 88‬تکرار نشود‪».‬‬ ‫پس از غالمعلی حدادعادل این محمد رضا باهنر بود که‬ ‫نسبت به طرح این مساله واکنش نشان داد‪ .‬او گفت‪« :‬اقای‬ ‫هاشمی و کس��انی که انتخابات ازاد را مطرح می کنند دقت‬ ‫کنند تا اب به اسیاب دشمن نریزند‪».‬‬ ‫محمدرضا باهنر‪ ،‬نماینده مردم ته��ران در مجلس با‬ ‫اشاره به هشدار مقام معظم رهبری درباره ادعای ازاد نبودن‬ ‫انتخابات توسط برخی خواص‪ ،‬گفت‪« :‬مقام معظم رهبری‬ ‫ی خارج نشین ها هستند که مخالف‬ ‫لب کالم را فرمودند؛ برخ ‬ ‫نظامند و حرف هایی درباره عدم سالمت انتخابات می زنند‪،‬‬ ‫اما هش��دار مقام معظم رهبری به کسانی بود که در داخل با‬ ‫بی توجهی از واژه انتخابات ازاد استفاده می کنند‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه افرادی که در داخل از واژه انتخابات‬ ‫ازاد استفاده می کنند باید مراقب باشند و به هشدار مناسب‬ ‫مقام معظم رهبری توجه کنند‪ ،‬اف��زود‪« :‬تاکنون انتخابات‬ ‫متعددی در کشور برگزار شده که همه انها سالم بوده است؛‬ ‫بعضا در انتخابات ایران‪ ،‬یک دولت انتخابات را برگزار کرده‬ ‫که دولت مخالفش پیروز شده است‪».‬‬ ‫باهنر خاطرنشان کرد‪« :‬مسئوالن باید مراقب باشند و از‬ ‫کلید واژه انتخابات ازاد استفاده نکنند‪ ،‬چرا که ممکن است این‬ ‫کلید واژه به واژه ناهنجار تبدیل و در اینده مساله ساز شود‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به سوالی درباره تاکید هاشمی رفسنجانی‬ ‫بر کلیدواژه انتخابات ازاد‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬هم اقای هاشمی‬ ‫باید دقت کنند و از این واژه اس��تفاده نکنند و هم مسئوالن‬ ‫اجرایی سطح باال که از این واژه استفاده می کنند باید دقت‬ ‫کنند که اب به اسیاب دشمن نریزند‪».‬‬ ‫باهنر با تاکید بر اینکه ادعای عدم سالمت انتخابات‬ ‫ایران ادعای نخ نما ش��ده دش��منان انقالب اسالمی است‪،‬‬ ‫اظهار داش��ت‪« :‬ای��ن بحث ها ک��ه انتخابات ازاد نیس��ت‪،‬‬ ‫بوی توطئ��ه و فتنه می ده��د؛ بنابراین بهتر اس��ت حواس‬ ‫مسئوالن جمع باشد‪».‬نماینده مردم تهران در مجلس گفت‪:‬‬ ‫«سالمت انتخابات ایران بر کسی پوشیده نیست و اظهارات‬ ‫خارج نشین ها هیچ تاثیری نخواهد داشت‪ ».‬اما در واکنشی‬ ‫دیگر این حبیب اهلل عسگراوالدی بود که در مورد این مساله‬ ‫اظهار نظر ک��رد‪ .‬دبیرکل جبهه پی��روان خط امام و رهبری‬ ‫در پاسخ به این س��وال که واکنش چهره های سیاسی پس‬ ‫از س��خنرانی رهبر معظم انقالب در مورد انتخابات ازاد چه‬ ‫می تواند باشد‪ ،‬گفت‪« :‬س��خنان رهبر انقالب به گوش این‬ ‫افراد رسیده و اینها موضع خود را تصحیح خواهند کرد‪».‬‬ ‫اما در ادامه واکنش ها به این مس��اله یکی از اعضای‬ ‫فقهای شورای نگهبان قانون اساسی گفت‪« :‬ملت جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران جانشان بسته اس��ت به حضرت اقا و وقتی‬ ‫ایشان می فرمایند مردم در انتخابات حضور حداکثری داشته‬ ‫باشند‪ ،‬مردم نیز در انتخابات حضور جدی تری خواهند داشت‬ ‫و مسلما حرف ایش��ان اثرگذار خواهد بود چرا که انتخابات‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ازاد است‪».‬‬ ‫ایت اهلل محمد مومن با اش��اره به س��خنان اخیر مقام‬ ‫معظم رهبری در خصوص طرح «انتخاب��ات ازاد»‪ ،‬اظهار‬ ‫کرد‪« :‬انچه روش��ن اس��ت و حضرت اقا بر ان تاکید بسیار‬ ‫دارند‪ ،‬حضور حداکثری مردم در تمام انتخابات است‪ ،‬چرا که‬ ‫سرنوشت کشور را همین انتخابات تعیین می کند‪ .‬زمانی که‬ ‫مردم حضور حداکثری داشته باشند این مساله حاکی است‬ ‫که ملت نسبت به کس��ی که می خواهد طبق قانون اساسی‬ ‫و ارمان های انقالب مس��ئولیتی را بر عهده بگیرد‪ ،‬اهمیت‬ ‫باهنر می گوید‪« :‬مسئوالن باید مراقب باشند و از‬ ‫کلید واژه انتخابات ازاد استفاده نکنند‪».‬‬ ‫فالحیان می گوید‪« :‬شکست خوردگان انتخابات‬ ‫با ط�رح «انتخابات ازاد» دنبال چانه زنی برای کس�ب‬ ‫حداقل امتیاز هستند‪».‬‬ ‫قائل هستند؛ البته شاید به افراد مختلف و با سالیق مختلف‬ ‫رای دهند‪».‬‬ ‫عضو فقیه ش��ورای نگهبان ادامه داد‪« :‬مبنای ما این‬ ‫نیست که کسی را که صالحیت ندارد‪ ،‬تایید صالحیت کنیم‪.‬‬ ‫مردم انتظار دارند که شورای نگهبان از روی موازین شرع و‬ ‫طبق قانون اساسی کار خود را انجام دهد و بر همگان اشکار‬ ‫است که ش��ورای نگهبان وظیفه خود را طبق سلیقه های‬ ‫حزبی یا جناحی پیش نمی برد‪ ».‬او با بیان اینکه در انتخابات‬ ‫سال ‪ 40 ،88‬میلیون رای در صندوق انداخته شد‪ ،‬افزود‪« :‬این‬ ‫حضور ‪ 85‬درصدی نشانگر انتخابات ازاد است‪ .‬در صورتی‬ ‫که در کشورهایی که با شعار ازادی و دموکراسی گوش فلک‬ ‫را کر کرده ان��د‪ ،‬می بینید نهایتا ‪ 40‬ی��ا ‪ 50‬درصد از مردم در‬ ‫انتخابات حضور پیدا می کنند‪».‬‬ ‫نماینده مجلس خب��رگان رهبری ادام��ه داد‪« :‬ملت‬ ‫جمهوری اسالمی ایران جانشان بسته است به حضرت اقا و‬ ‫وقتی ایشان می فرمایند مردم در انتخابات حضور حداکثری‬ ‫داشته مردم نیز در انتخابات حضور جدی تری خواهند داشت‬ ‫و مسلما حرف ایش��ان اثرگذار خواهد بود‪ ،‬چرا که انتخابات‬ ‫ازاد است‪ ».‬ایت اهلل مومن خطاب به کسانی که بر کلید واژه‬ ‫«انتخابات ازاد» اصرا دارند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬مگر سخن رهبری‬ ‫را نش��نیدید که فرمودند در این ‪ 34‬سال کدام انتخابات ازاد‬ ‫نبوده که حاال انتخابات ازاد داشته باشیم؟»‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬البته ش��ورای نگهبان هر کسی را که‬ ‫صالحیت داش��ته باش��د‪ ،‬تایید می کند و افرادی را هم که‬ ‫صالحیت نداشته باشند‪ ،‬تایید نمی کند‪».‬‬ ‫به گفته عضو شورای نگهبان «ناظران شورای نگهبان‬ ‫نیز کامال دقت می کنند که انتخابات ازاد باشد‪».‬‬ ‫ایت اهلل مومن در عین حال تصریح کرد‪« :‬من خاطرم‬ ‫جمع است که در این انتخابات هیچ اتفاق ناخوشایندی رخ‬ ‫نمی دهد‪ .‬از مردم پرس��یده ام که چرا در انتخابات ش��رکت‬ ‫می کنید و انها در جواب گفته اند به خاطر عالقه به اس�لام‬ ‫و رهبری و نظام اس��ت که در انتخابات ش��رکت می کنیم‪.‬‬ ‫بنابراین علت پر رنگ بودن این انتخابات ازاد در کشور‪ ،‬عزت‬ ‫اسالم و رهبری است‪».‬‬ ‫وزیر اس��بق اطالعات هم در واکنش��ی دیگر گفت‪:‬‬ ‫«شکست خوردگان انتخابات با طرح «انتخابات ازاد» دنبال‬ ‫چانه زنی برای کسب حداقل امتیاز هستند اما باید بدانند که‬ ‫نظام زیربار حرف انها نمی رود‪ ».‬علی فالحیان درباره طرح‬ ‫«انتخابات ازاد» از سوی برخی جریانات و افراد اظهار داشت‪:‬‬ ‫«بدیهی اس��ت که در هر انتخاباتی‪ ،‬طرف شکست خورده‬ ‫چنین مسائلی را مطرح می کند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬کس��انی که درباره ازادی و شفاف بودن‬ ‫انتخابات صحبت می کنند‪ ،‬می خواهند بگویند که ادعایشان‬ ‫درباره تقلب در انتخابات و زیر سوال بردن نظام و حرکتشان‬ ‫برای کشاندن مردم به خیابان ها درست بود‪».‬‬ ‫فالحیان چنین افرادی را «فتنه گر» خواند و خاطرنشان‬ ‫کرد که مردم در «‪ 9‬دی» به فتنه گران ج��واب داده و انها را‬ ‫به حاش��یه رانده اند‪ .‬وزیر اطالعات دولت س��ازندگی گفت‪:‬‬ ‫ن تردید هر انتخاباتی دارای اش��کاالت و مش��کالتی‬ ‫«بدو ‬ ‫اس��ت و در همه دنیا هم اینطور اس��ت‪ ،‬اما این به معنای ان‬ ‫نیس��ت که انتخابات ازاد نبوده یا بی اعتبار بوده است‪ ».‬وی‬ ‫افزود‪« :‬در حال حاضر مجلس با همکاری دس��ت اندرکاران‬ ‫انتخاب��ات در ح��ال اص�لاح قان��ون انتخابات اس��ت ولی‬ ‫اش��کاالت موجود در حدی نیس��ت که در نتیجه انتخابات‬ ‫تاثیر داش��ته باشد‪».‬حجت االس�لام فالحیان اضافه کرد‪:‬‬ ‫«نقشه شکست خوردگان سیاسی این اس��ت که برای فرار‬ ‫از مرگ سیاسی «انتخابات ازاد» را مطرح کنند و با چانه زنی‬ ‫به حداقل امتی��از و کف خواسته هایش��ان برس��ند‪».‬وی بر‬ ‫همین اس��اس به متولیان انتخابات متذکر ش��د که بیش از‬ ‫پیش هوشیار باش��ند و بهانه را از فتنه گران بگیرند تا شاهد‬ ‫حضور مجدد انها در صحنه و تکرار حوادث گذشته نباشیم‪.‬‬ ‫وزیر اس��بق اطالعات گفت‪« :‬ممکن است کسانی ندانسته‬ ‫حرف های فتنه گران را تک��رار ک��رده و از «انتخابات ازاد»‬ ‫سخن بگویند‪ ،‬اما باید انها را از نتیجه حرف شان اگاه کنیم‪».‬‬ ‫فالحیان افزود‪« :‬کسانی که می خواهند وارد عرصه انتخابات‬ ‫ش��وند‪ ،‬باید هماهنگ با نظام و مردم باش��ند و قواعد بازی‬ ‫را رعایت کنن��د و از فتنه گران و حامی��ان خارجی انها تبری‬ ‫جوین��د‪ ».‬وی تصریح ک��رد‪« :‬اگر افرادی تص��ور می کنند‬ ‫هر طور دلش��ان می خواهد می توانن��د وارد عرصه انتخابات‬ ‫ش��وند و دنب��ال دخالت ضد انق�لاب و خارجی ها هس��تند‪،‬‬ ‫بدانند که به جایی نخواهند رس��ید و نظام زیر بار حرف انها‬ ‫نخواهد رفت‪».‬به هر روی به نظر می رسد با اظهارت جدید‬ ‫ایت اهلل جنتی فضای انتخابات وارد فاز جدیدی شده است‪g.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫پروژه انتخابات ازاد چگونه هدایت می شود؟‬ ‫واکاوی تالش برخی چهره ها و جریان ها برای تاثیرگذاری در انتخابات‬ ‫در فاصله پنج مانده ت��ا انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫یازدهم حاال واژه ای جدید در ادبیات سیاسی ایران جای خود‬ ‫ی که به عقیده‬ ‫را پیدا کرده اس��ت؛ «انتخابات ازاد»‪ .‬مفهوم ‬ ‫بسیاری از کارشناسان سیاسی‪ ،‬به دنبال ایجاد فتنه ای جدید‬ ‫در فضای سیاسی ‪ -‬اجتماعی کش��ور است و کلیدواژه فتنه‬ ‫انتخابات اینده خواهد بود‪.‬‬ ‫این بار اما بر خالف واژه هایی همچون «کمیته صیانت‬ ‫از ارا» و «تقلب» ‪ -‬به مثابه کلیدواژه های فتنه ‪ - 88‬بزرگان‬ ‫نظام انتخاب��ات ازاد را به عن��وان کلیدواژه اصل��ی فتنه ‪92‬‬ ‫ش��ناخته اند و در صدد جلوگیری از تاثیرگذاری ان بر نتیجه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یازدهم هستند‪.‬‬ ‫«تقلب» و «کمیته صیانت از ارا»؛ کلیدواژه های‬ ‫فتنه‬ ‫در فاصله چند ماه مانده تا انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫دهم اصالح طلبان اعالم کردند قصد دارند کمیته ای به نام‬ ‫«کمیته صیانت از ارا» تش��کیل دهند تا از بروز «تقلب» در‬ ‫انتخابات جلوگیری کنند‪ .‬اتفاقات ماه های بعد اما نشان داد که‬ ‫«کمیته صیانت از ارا» و «تقلب» کلیدواژه هایی بودند برای‬ ‫ایجاد اشوب پس از انتخابات‪.‬‬ ‫بر همین اساس بود که رهبر معظم انقالب در ابتدای‬ ‫سال ‪ 88‬نسبت به بیان چنین سخنانی هشدار دادند‪« :‬همه‬ ‫باید نس��بت به این انتخابات احس��اس تکلی��ف کنیم؛ هم‬ ‫مس��ئوالن‪ ،‬هم احاد مردم و هم مجموعه ه��ای گوناگون‬ ‫سیاس��ی و اجتماعی و فعاالنی که در کش��ور هستند‪ .‬اوال‬ ‫سالمت این انتخابات ها مهم است‪ ،‬که خوشبختانه مسئوالن‬ ‫کشور به این توجه دارند‪ ،‬ما هم همیشه تاکید کرده ایم و حاال‬ ‫هم هست‪ .‬باید از ارای مردم به طور کامل صیانت بشود‪ .‬در‬ ‫همین اندازه از لحاظ اهمیت‪ ،‬حفظ سالمت فضای انتخابات‪،‬‬ ‫قبل از شروع انتخابات است‪ .‬باید سالمت فضا را حفظ کنید‪.‬‬ ‫بعضی فضای انتخابات را خ��راب می کنند؛ تخریب کردن‪،‬‬ ‫اهانت ک��ردن و خرد کردن ش��خصیت های گوناگون همه‬ ‫بر خالف اقتضای سالمت انتخابات است‪ .‬همه توجه داشته‬ ‫باشند که تخریب‪ ،‬فضای انتخابات را خراب می کند‪ .‬مساله‬ ‫حفظ سالمت خود انتخابات و حفظ سالمت فضای انتخابات‬ ‫خیلی مهم است‪ ».‬ایش��ان در روزهای نزدیک به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دهم نیز بارها نسبت به تشکیک در نتیجه‬ ‫انتخابات هشدار دادند‪« :‬انتخاباتی که قرار است دو سه ماه‬ ‫دیگر برگزار شود را از حاال شروع کردند به خدشه وارد کردن؛‬ ‫این چه منطقی است؟ چرا بی خود خدشه وارد می کنند؟ مردم‬ ‫را متزلزل می کنند و تردید ایجاد می کنند؟»‬ ‫اما پس از انتخابات پافش��اری ب��ر مواضعی همچون‬ ‫تقلب و تش��کیل کمیته صیانت از ارا محملی شد برای فتنه‬ ‫‪ .88‬حتی پس از برگزاری انتخابات هنگامی که اشوب ها و‬ ‫اغتشاش��ات باال گرفت‪ ،‬گروهی از متهمان به طراحی این‬ ‫حوادث در دادگاه های رسیدگی به اتهامات خود «تقلب» را‬ ‫رمز اشوب عنوان کردند‪.‬‬ ‫انتخابات ازاد‪ ،‬کلیدواژه فتنه جدید‬ ‫ح��اال در فاصل��ه چن��د م��اه مان��ده ت��ا انتخاب��ات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم ‪ -‬که قرار است خرداد سال اینده‬ ‫برگزار شود ‪ -‬کلیدواژه ای جدید از سوی همان جریانی که‬ ‫در انتخابات گذشته بر ناارامی ها دامن زد و ان را هدایت کرد‬ ‫مطرح می شود‪« :‬انتخابات ازاد»‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب در س��خنان اخیر خود در دیدار با‬ ‫مردم قم برای نخستین بار نسبت به اتخاذ چنین موضعی از‬ ‫سوی برخی جریانات و چهره های سیاسی هشدار دادند‪ ،‬این‬ ‫واژه ماه هاست که در ادبیات سیاس��ی جریان دارد و به زعم‬ ‫برخی کارشناسان سیاسی به مثابه «کلیدواژه ای برای فتنه‬ ‫جدید» به کار می رود‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای در دیدار هزاران نفر از مردم‬ ‫قم با انتقاد از برخی که به طور مکرر می گویند انتخابات باید‬ ‫ازاد برگزار شود‪ ،‬تاکید کردند‪« :‬معلوم است که انتخابات باید‬ ‫ازاد باشد‪ ،‬مگر بیش از سی انتخابات سه دهه اخیر ازاد نبوده‬ ‫است؟ در کدام کشور انتخابات از ایران ازادتر است؟ مراقب‬ ‫باشید این حرف های شما مردم را از انتخابات مایوس نکند‪».‬‬ ‫ایشان در بیان یکی از روش هایی که به تحقق هدف‬ ‫دش��من در انتخابات کمک می کند خاطرنشان کردند‪« :‬در‬ ‫کدام کش��ور درب��اره صالحیت ها مالحظ��ات الزم اعمال‬ ‫نمی شود؟ چرا این قدر بر این مساله تکیه و تالش می کنید‬ ‫در ذهن مردم این تصور به وجود بیاید که شرکت در انتخابات‬ ‫فایده ندارد؟»‬ ‫رهبر انقالب به اش��خاصی که خواسته یا ناخواسته در‬ ‫این چارچ��وب حرکت می کنند‪ ،‬تاکید کردن��د‪« :‬مبادا دچار‬ ‫غفلت شوید و جدول مورد نظر دشمن را پر کنید‪».‬‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫ایشان همچنین در ادامه از کسانی که سعی می کنند‬ ‫به مردم تلقین کنند ک��ه انتخابات س�لامت الزم را ندارد‪،‬‬ ‫انتقاد کردند‪.‬‬ ‫پس از این سخنان رهبر معظم انقالب بود که ایت اهلل‬ ‫احمد جنتی در خطبه های نم��از جمعه تهران‪ ،‬انتخاباتی که‬ ‫هر سال در ایران برگزار می ش��ود را سالم خواند و تاکید کرد‬ ‫که شاهد ان تمام مردم کشور هستند‪« :‬چه زمانی انتخابات‬ ‫ما ازاد نبوده؟ چه کس��ی را ب��ه زور وادار کرده اند که رای به‬ ‫کسی بدهد و به کسی رای ندهد؟ به چه کسی زور گفته اند‬ ‫که ثبت نام بکن و ثبت نام نکن؟ در مرک��ز ثبت نام باز بوده‪،‬‬ ‫قانون اساس��ی هم ش��رایطی را معین کرده و با این شرایط‬ ‫هر کس می تواند بیاید و اگر کسی واجد شرایط باشد امکان‬ ‫رد شدن ندارد و اگر هم خیر‪ ،‬توقع نداشته باشد صالحیتش‬ ‫تایید شود‪».‬‬ ‫او در ادام��ه کلیدواژه انتخاب��ات ازاد را رمز فتنه جدید‬ ‫دانست و چنین گفت‪« :‬شکست خورده های سیاسی صحبت‬ ‫از انتخابات ازاد می کنند و یکی ک��ه از همه گردن کلفت تر‬ ‫است این موضوع را مطرح کرده و بقیه هم پشت سر او این‬ ‫خط را دنبال می کنند‪ .‬دیگر کسانی که انتخابات ازاد را مطرح‬ ‫می کنند‪ ،‬سلطنت طلبان‪ ،‬امریکا و اسرائیل هستند و یکی از‬ ‫انها می گفت که راه براندازی انقالب و حکومت اسالمی در‬ ‫ایران همین حربه تبلیغاتی انتخابات ازاد است‪».‬‬ ‫دبیر ش��ورای نگهبان همچنین از کسانی که «ادعای‬ ‫سیاست می کنند» و «یک زمانی نیز کارها دست انها بود و‬ ‫نقش واالیی در حکومت داشتند» انتقاد کرد که‪« :‬چرا امروز‬ ‫هم راستای دشمنان حرف از انتخابات ازاد می زنید؟»‬ ‫ایت اهلل جنتی خطاب به مطرح کنندگان انتخابات ازاد‬ ‫گفت‪« :‬حاال دیگ��ر این حرف ها را نزنید؛ خجالت بکش��ید‪،‬‬ ‫چرا که مردم هم روسای فتنه را ش��ناخته اند‪ ،‬هم لیدرهای‬ ‫فتنه را و هم ساکتین فتنه را که از پشت سر چراغ سبز نشان‬ ‫می دادند‪».‬‬ ‫او همچنی��ن تاکید کرد ک��ه ان افرادی ک��ه در فتنه‬ ‫‪ 88‬دخیل بودند‪ ،‬امروز طلبکار ش��ده اند‪« :‬ای��ن افراد بعد از‬ ‫اینکه در فتنه بل��وا به پا کردند و هزینه س��نگینی بر مردم و‬ ‫مملکت وارد کردند‪ ،‬امروز ح��رف از انتخابات ازاد می زنند‪.‬‬ ‫پس از اینکه مردم را به فتنه و اتش کش��یدند‪ ،‬امروز کرسی‬ ‫ریاست جمهوری را نیز می خواهند‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫چه کسانی گفتند «انتخابات ازاد»؟‬ ‫اما به راستی چه افراد یا گروه هایی واژه انتخابات ازاد را‬ ‫در ادبیات سیاسی خود به کار بردند؟‬ ‫س��ید محمد خاتمی‪ ،‬رئیس جمهور س��ابق چندین بار‬ ‫این واژه را در اظهارنظرهای خود به کار برده است‪ .‬او تاکید‬ ‫کرده است‪« :‬مطلوب این است که یک انتخابات ازاد و واقعا‬ ‫اطمینان بخشی برگزار شود که مردم بتوانند ازادانه انتخاب‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫این عضو مجمع روحانیون در جای��ی دیگر نیز گفته‬ ‫است‪« :‬اگر انتخابات ازاد برگزار شود و نقدها هم بشود‪ ،‬مردم‬ ‫انتخاب می کنند و مسئولیت انتخاب خود را نیز می پذیرند و‬ ‫اگر انتخابشان درست نبود هزینه ان را هم می دهند و چهار‬ ‫سال بعد فرد دیگری را انتخاب می کنند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور س��ابق کش��ورمان اخیرا گفته‪« :‬با این‬ ‫روندی که هس��ت فقط ی��ک راه وج��ود دارد؛ اینکه نظام‬ ‫رویکردش را ع��وض کند و ان را در انتخابات ازاد‪ ،‬س��الم و‬ ‫فراگیر نشان دهد‪».‬‬ ‫س��ید محمد موس��وی خوئینی ها‪ ،‬دبی��رکل مجم��ع‬ ‫روحانیون نیز چندی پیش در دیدار خود با اعضای ش��ورای‬ ‫مرکزی انجمن اس�لامی دانش��گاه تهران و علوم پزشکی‬ ‫تهران با بیان اینکه اگر انتخابات ازاد در کار باش��د می توان‬ ‫به ان فکر کرد‪ ،‬گفته بود‪« :‬باید ش��خصیت هایی مثل اقای‬ ‫مهندس موس��وی و جناب اقای کروب��ی بتوانند در صحنه‬ ‫‪42‬‬ ‫انتخابات حاضر ش��وند‪ ،‬اما اگر قرار باشد از میان نامزدهای‬ ‫انتخابات و حامیانشان یکی به کرسی ریاست جمهوری برسد‬ ‫و دیگران یا در حبس باشند یا در حصر‪ ،‬این معنای انتخابات‬ ‫ازاد نبوده و قابل قبول نیست‪».‬‬ ‫اما ش��اید فردی که بیش از دیگر چهره های سیاسی‬ ‫کلیدواژه انتخاب��ات ازاد را در س��خنان خود ب��ه کار برده‪،‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی است‪.‬‬ ‫رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تیرماه امسال در‬ ‫دیدار جمعی از اعضای انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان‬ ‫دانشگاه شیراز گفته بود‪« :‬برگزاری قانونی‪ ،‬شفاف و ازادانه‬ ‫همه مراحل انتخابات اینده ریاست جمهوری اعتماد و امید را‬ ‫بیش از پیش در عرصه عمومی‪ ،‬گروه ها و نیروهای وفادار به‬ ‫انقالب و قانون اساسی جاری خواهد ساخت و از این طریق‬ ‫می توان امیدوار بود دش��منان نظام اس�لامی در رسیدن به‬ ‫اهداف پلید خود ناکام گردند‪».‬‬ ‫او چندی پیش نیز در دیدار اعضای ش��ورای عمومی‬ ‫انجمن اس�لامی دانش��کده فنی دانش��گاه تهران با اتخاذ‬ ‫موضعی مش��ابه چنین گف��ت‪« :‬برگزاری انتخاب��ات ازاد‪،‬‬ ‫شفاف و منطبق بر قانون اساس��ی می تواند بخش بزرگی از‬ ‫مشکالت کشور را حل کرده و عالوه بر افزایش اعتماد مردم‬ ‫و دوستداران نظام‪ ،‬دش��منان خارجی کشور را در بسیاری از‬ ‫زمینه ها خلع سالح و مایوس کند‪».‬‬ ‫پایگاه خبری اصولگرای ‪ 598‬اخیرا نوش��ت‪« :‬برخی‬ ‫بررس��ی های صورت گرفت��ه نش��ان می دهد ک��ه پایگاه‬ ‫اطالع رسانی هاشمی رفسنجانی تنها در سه ماه اخیر ‪ 748‬بار‬ ‫از واژه انتخابات ازاد استفاده کرده و با گشتی در فضای این‬ ‫پایگاه اطالع رسانی‪ ،‬تاکید بر واژه انتخابات ازاد را مشاهده‬ ‫می نماییم‪».‬‬ ‫این پایگاه خبری اصولگرا همچنین به بیان نمونه هایی‬ ‫از این سخنان هاشمی رفسنجانی مبادرت ورزیده است‪.‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی ابان امس��ال در دیدار با جمعی از‬ ‫احزاب و اصالح طلبان با تاکید بر استفاده از تمام ظرفیت های‬ ‫نظام برای عبور از ناکارامدی ها بر لزوم برگزاری انتخابات‬ ‫عادالنه‪ ،‬ازاد‪ ،‬شفاف و قانونی با حضور تمام دلسوزان نظام‬ ‫تصریح می کند‪« :‬راه ایجاد هماهنگی و وحدت در کشور و‬ ‫مقابله با خطرات گزنده دشمنان‪ ،‬جمع سالیق مختلف زیر‬ ‫چتر منافع و مصالح حول محور اسالم و قانون اساسی است‪».‬‬ ‫او همچنین در دیدار جمعی از نمایندگان ش��وراهای‬ ‫شهرهای کش��ور در این خصوص این گونه اظهارنظر کرد‪:‬‬ ‫«مسئوالن تکلیف دارند زمینه حضور و مشارکت فعال مردم‬ ‫را در عرصه های مختلف از جمله انتخابات به صورت قانونی‬ ‫و ازاد فراهم کنند‪».‬‬ ‫رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دیدار جمعی‬ ‫از اعضای کانون نمایندگان ادوار غرب کش��ور در مجلس‬ ‫هم انتخابات ازاد‪ ،‬قانونی و فراگیر را مهمترین نمود و تجلی‬ ‫مش��ارکت مردم در اداره کشور دانس��ت‪« :‬همین امر زمینه‬ ‫حضور سالیق گوناگون در مجلس‪ ،‬دولت و سایر ارکان نظام‬ ‫را فراهم می کند‪».‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی در دیدار با جمعی از اعضای انجمن‬ ‫اسالمی ادوار دانشگاه های تهران و ش��یراز نیز تاکید کرد‪:‬‬ ‫«اگر انتخابات ازاد و ش��فاف باشد‪ ،‬همه به نتایج صندوق ها‬ ‫تمکین می کنند‪».‬‬ ‫س��ید عبدالواحد موس��وی الری‪ ،‬وزیر کش��ور دولت‬ ‫اصالحات از دیگ��ر چهره های اصالح طلب اس��ت که واژه‬ ‫انتخابات ازاد را در اظهارنظرهای خود به کار گرفته اس��ت‪:‬‬ ‫«الفب��ای انتخاب��ات ازاد این اس��ت که بای��د عرصه برای‬ ‫انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان باز باشد‪».‬‬ ‫او با بیان اینک��ه انتخابات ازاد پیچیده نیس��ت‪ ،‬تاکید‬ ‫کرده است‪« :‬اولین شرطی که انتخابات ازاد دارد این است‬ ‫که انتخاب کننده بتواند از میان سلیقه ها و افراد مختلف یکی‬ ‫را انتخاب کند‪».‬‬ ‫موسوی الری همچنین گفته است‪« :‬اگر اجازه استفاده‬ ‫از رس��انه‪ ،‬برگزاری میتینگ‪ ،‬نشست و کنگره وجود نداشته‬ ‫باش��د‪ ،‬این مفهوم به ذهن خطور می کند که برای انتخاب‬ ‫کننده و انتخاب شونده عرصه اماده نیست‪».‬‬ ‫محمدرضا خاتمی‪ ،‬دبیرکل س��ابق حزب مشارکت و‬ ‫برادر رئیس دولت اصالحات که نایب رئیسی مجلس ششم را‬ ‫نیز تجربه کرده است‪ ،‬پاییز امسال در گفت وگویی با روزنامه‬ ‫اصالح طلب اعتماد گفته بود‪« :‬اصالح طلبان زمانی می ایند‬ ‫که انتخابات ازاد باشد‪ .‬هدف‪ ،‬برگزاری انتخابات ازاد است‪.‬‬ ‫برگزاری انتخابات ازاد یعنی اعالم عملی تغییر سیاست ها و‬ ‫یعنی همه چیز و همه کس در چارچوب قانون‪».‬‬ ‫دولت وحدت ملی‪ ،‬انتخابات مهندسی شده و‬ ‫انتخابات ازاد‬ ‫مبدعان کلی��دواژه انتخاب��ات ازاد در ورای ذهن خود‬ ‫این گونه می پندارن��د و البته ادعا میکنند ک��ه انتخابات در‬ ‫ایران انتخاباتی مهندس��ی شده است و س��عی دارند چنین‬ ‫مفهومی را در جامعه نیز القا کنند‪ .‬ب��ه زعم انها «تقلب» در‬ ‫انتخابات عملی نخواهد بود و حاکمیت بر این باور است که‬ ‫باید انتخابات را پیش از برگزاری‪ ،‬در زمان برگزاری و پس از‬ ‫ان‪ ،‬در مسیر دلخواه خود هدایت کند و گزینه موردنظر خود‬ ‫را به ریاست جمهوری برساند‪.‬‬ ‫طنز ماجرا اما انجاست که این افراد نیز خود زمانی در‬ ‫درون حاکمیت بوده اند و با سیستم انتخاباتی کنونی که در‬ ‫نظام جمهوری اسالمی برقرار است به قدرت رسیده اند‪ .‬انها‬ ‫از این مساله غافل هستند که حاال با انکار و زیر سوال بردن‬ ‫این سیستم‪ ،‬گذشته و مش��روعیت خود را نیز در نگاه مردم‬ ‫زیر سوال می برند‪.‬‬ ‫شاید از همین روس��ت که جریان سیاسی نزدیک به‬ ‫هاشمی رفس��نجانی و برخی طیف های اصالح طلبان‪ ،‬ایده‬ ‫دولت وحدت ملی را پیگیری می کنند تا شاید بتوانند بدون‬ ‫زیرسوال رفتن گذش��ته سیاسی ش��ان‪ ،‬در نتیجه انتخابات‬ ‫تش��کیک وارد کنند و در صورت شکس��ت در انتخابات از‬ ‫پذیرفتن نتیجه ان سر باز زنند‪ .‬البته گروه های معتقد به مبانی‬ ‫جمهوری اس�لامی معتقدند که دولت وحدت ملی اهدافی‬ ‫فراتر از یک انتخابات ساده را دنبال می کند و هدف اصلی ان‬ ‫بازگرداندن بدون هزینه فتنه گران به درون حاکمیت است‪.‬‬ ‫بر همین اس��اس اس��ت که اغلب گروه های اصولگرا‬ ‫از پیوس��تن به جری��ان معتقد ب��ه دولت مل��ی و حمایت از‬ ‫کاندیداهای منتسب به ان خودداری می ورزند و از بازی کردن‬ ‫در چنین پازلی دوری می کنند‪g .‬‬ ‫در فاصله چند ماه مانده تا انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم ‪ -‬که قرار است خرداد سال اینده برگزار شود ‪-‬‬ ‫کلیدواژه ای جدید از سوی همان جریانی که در انتخابات‬ ‫گذشته بر ناارامی ها دامن زد و ان را هدایت کرد مطرح‬ ‫می شود‪« :‬انتخابات ازاد»‬ ‫حمله به مشارکت مردم‬ ‫‪4‬‬ ‫گفت وگو با مهدی فضائلی درباره اهداف طراحان« انتخابات ازاد»‬ ‫مهدی فضائلی از چهره های رسانه ای جریان اصولگرا در گفت وگو بامثلث می گوید که پروژه انتخابات ازاد‬ ‫نوعی فضاسازی است و مطرح کنندگان ان به دنبال این هستند که اگر افراد موردنظرشان نتوانستند از فیلتر‬ ‫شورای نگهبان عبور کنند‪ ،‬اصل انتخابات را زیر سوال ببرند‪.‬‬ ‫‪ l‬این پروژه یک فضاسازی است و انها به دنبال القای‬ ‫این موضوع هستند که اگر فرد یا افرادی که منطبق بر ضوابط‬ ‫و معیارها هستند نتوانستند از این مرحله عبور کنند‪ ،‬بر همین‬ ‫اساس بتوانند اصل انتخابات را زیر سوال ببرند‪ .‬انها می خواهند‬ ‫به مردم القا کنند که انتخابات ازاد نیست و هدف نهایی انها‬ ‫ایجاد نوعی یاس و دلس��ردی در میان م��ردم و پایین اوردن‬ ‫میزان مشارکت است‪.‬‬ ‫دیدگاه فکری مط�رح کنندگان مفهوم انتخابات‬ ‫ازاد از کجا نشات می گیرد؟ ایا باتوجه به سابقه این افراد‬ ‫می توانیم بگوییم که این افراد از سر عناد و دشمنی چنین‬ ‫هدفی را دنبال می کنند؟‬ ‫‪ l‬کسانی که این بحث را مطرح می کنند دو دسته اند؛‬ ‫اول جریاناتی از قبیل اپوزیس��یون خارج از کشور‪ ،‬منافقین‪،‬‬ ‫سلطنت طلب ها و گروه های چپ مارکسیستی و تمام جریاناتی‬ ‫که در تمام سال های پس از پیروزی انقالب در برابر نظام قرار‬ ‫داشته اند و دشمنی‪ ،‬عناد و مقابله شان با انقالب اسالمی مستند‪،‬‬ ‫‪ l‬ارتباط مستقیمی میان این مفاهیم وجود ندارد؛ چرا‬ ‫که برخی از افرادی که موضوع انتخابات ازاد را مطرح می کنند‪،‬‬ ‫به ایده دولت وحدت ملی اعتقادی ندارند‪ .‬اینها دو واژه متفاوت‬ ‫اس��ت که ارتباط ارگانیکی با یکدیگر ندارن��د و الزم و ملزوم‬ ‫یکدیگر نیستند‪ .‬اتفاقا کسانی که بحث دولت وحدت ملی را‬ ‫مطرح می کنند در تعریف ش��ان از این دولت عمال بخشی از‬ ‫سیاسیون کشور و جریانات کشور را از جریان این ایده انتخاباتی‬ ‫خارج می دانند و کسانی وارد می شوند که نسبت به پایبندی انها‬ ‫به نظام تردید جدی وجود دارد‪ .‬دولت وحدت ملی واژه ای است‬ ‫که اگرچه تعبیری جامع و فراگیر از خود به نمایش می گذارد اما‬ ‫در عمل به دنبال فراهم کردن شرایطی است که بتواند ورود‬ ‫کسانی را که انطباق الزم را با معیارهای الزم برای پذیرفتن‬ ‫ان مسئولیت ندارند هموار سازد‪.‬عالوه بر این طبیعی است که‬ ‫هر کس رئیس جمهور شود متناسب با دیدگاه ها و تفکرات خود‬ ‫کابینه پیشنهادی اش را به مجلس معرفی خواهد کرد و مجلس‬ ‫نیز بر اساس ضوابط و معیارهای تعریف شده‪ ،‬کابینه معرفی‬ ‫شده را بررس��ی می کند‪ .‬از این رو به نظر من با شرایط فعلی‬ ‫کشور‪ ،‬ایده دولت وحدت ملی‪ ،‬چندان معقول نیست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫به ط�ور دقیق کس�انی که ای�ن مفه�وم را مطرح‬ ‫می کنند در پی تحقق چه اهدافی هستند؟‬ ‫گروهی که به ان اشاره کردید‪ ،‬ایده دولت وحدت‬ ‫ملی و انتخابات مهندسی ش�ده را هم مطرح کرده اند‪.‬‬ ‫اساس�ا مفهوم انتخابات ازاد چه ارتباطی با ایده دولت‬ ‫وحدت ملی دارد؟‬ ‫سیاست‬ ‫انتخابات ازاد چه مفهومی را به ذهن متبادر می کند؟‬ ‫‪ l‬به طور کلی انتخابات ازاد ویژگی عمده دارد؛ ویژگی‬ ‫اول این است که بر اساس یک قانون پیشرفته و مبتنی بر رای‬ ‫مردم در یک نظام مردم ساالر‪ ،‬امکان اینکه افراد مختلفی که‬ ‫خود را صاحب صالحیت می دانن��د و مطابق ضوابط قانونی‬ ‫امکان کاندیداتوری دارند در عرصه رقابت ها حضور یابند‪ .‬نکته‬ ‫دوم این است که دستگاه ها و مراجع ذی صالح قانونی مطابق‬ ‫با ضوابط و معیارهایی که در قانون تعریف ش��ده صالحیت‬ ‫داوطلبان را بررسی کنند و کسانی را که با این معیارها و ضوابط‬ ‫منطبق هستند به عنوان کسانی که در معرض انتخاب مردم‬ ‫قرار گیرند معرفی کنند‪ .‬ویژگی سوم انتخابات ازاد این است‬ ‫که مردم بتوانن��د ازادانه در انتخابات ش��رکت کنند و از میان‬ ‫نامزدهایی که صالحیت شان تایید شده فرد موردنظر خود را‬ ‫برگزینند و در نهایت در یک فرایند قانونی و اطمینان بخش‪،‬‬ ‫نتایج ارای مردم اعالم شود‪.‬‬ ‫صریح و اشکار اس��ت‪ .‬انها تمام تالش خود را برای براندازی‬ ‫نظام در سی و چهار سال گذش��ته به کار گرفته اند و در عین‬ ‫حال حمایت رسانه ای غرب را نیز به طور جدی پشت سر خود‬ ‫دارند‪ .‬اما گروه دیگر جریانی است که درون نظام قرار دارند و ما‬ ‫نمی توانیم انها را دشمن نظام تلقی کنیم‪ .‬اما متاسفانه در این‬ ‫مساله نوعی همزبانی و همسویی بسیار مشکوک و قابل تاملی‬ ‫میان این جریان و گروه های ضدانقالب به وجود امده و از قضا‬ ‫چهره هایی این مساله را مطرح می کنند که خودشان از درون‬ ‫انتخابات هایی از این دست به قدرت رسیده اند و حتی خودشان‬ ‫برگزار کننده چنین انتخابات هایی بوده اند‪ .‬به نظر من افرادی‬ ‫مانند اقای هاشمی رفسنجانی‪ ،‬اقای خاتمی و حتی خود اقای‬ ‫احمدی نژاد که عبارت انتخابات ازاد را به کار برده اند‪ ،‬باید به این‬ ‫سوال پاسخ دهند که ایا خودشان از دل انتخابات ازاد بیرون‬ ‫امده اند یا نه‪ .‬اگر از دل انتخابات ازاد به قدرت رسیده اند که این‬ ‫مساله ای مسبوق به سابقه است اما اگر از دل انتخاباتی غیرازاد‬ ‫بیرون امده اند و رئیس جمهور شده اند که نباید چنین سخنی‬ ‫بر زبان برانند‪ .‬انها باید پاسخگو باش��ند که چرا در انتخاباتی‬ ‫که غیر ازاد بوده ش��رکت کرده اند و حرف��ی نزده اند‪ .‬البته اگر‬ ‫اتخاذ چنین موضعی از روی غفلت بوده که دیگر نباید تکرار‬ ‫شود؛ اما برخی از این افراد خصوصا اقای هاشمی رفسنجانی‬ ‫بارها مفهوم انتخابات ازاد را تکرار کرده اند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬اقای‬ ‫هاش��می و اقای خاتمی مجری انتخابات بوده اند؛ انتخابات‬ ‫مجلس و انتخابات ریاست جمهوری برگزار کرده اند‪ .‬این افراد‬ ‫در دور دوم ریاست جمهوری شان انتخاباتی را برگزار کرده اند‬ ‫که خودشان در ان به پیروزی رسیده اند؛ ایا این انتخابات ها ازاد‬ ‫بوده یا غیر ازاد؟ البته از نظر ما همه اینها ازاد بوده و من معتقدم‬ ‫که تمام انتخابات های برگزار شده از ابتدای انقالب تاکنون‬ ‫انتخابات ازاد بوده اس��ت‪ .‬بهترین دلیل برای چنین اعتقادی‬ ‫هم تغییراتی است که در دولت ها به وجود امده است؛ در یک‬ ‫دوره بنی صدر به ریاست جمهوری رسیده‪ ،‬در دوره ای حضرت‬ ‫ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬در دوره ای دیگر اقای هاشمی رفسنجانی‪،‬‬ ‫در دوره ای اقای خاتم��ی و در دوره ای هم اقای احمدی نژاد‪.‬‬ ‫گردش جریانات سیاسی و چهره ها در مجلس هم این مساله‬ ‫را اثبات می کند‪ .‬در ادوار مختلف مجلس تلورانس سیاس��ی‬ ‫بسیار باالیی را شاهد بوده ایم که از بهترین دالیل برای اثبات‬ ‫ازاد بودن انتخابات در جمهوری اس�لامی است‪ .‬اگر قرار بود‬ ‫انتخابات ازاد نباشد همیشه مجلس و دولت یکدست و از یک‬ ‫جریان بودند‪ .‬حتی افرادی که صالحیت شان برای حضور در‬ ‫انتخابات تایید شده‪ ،‬از جریان های سیاسی مختلفی بوده اند‬ ‫و اگر انها را بررسی کنید این تنوع بس��یار بیشتر می شود‪ .‬در‬ ‫انتخابات سال ‪ 84‬صالحیت اقای معین احراز شد؛ همان طور‬ ‫که شورای نگهبان اقای احمدی نژاد را تایید صالحیت کرد‪ .‬خود‬ ‫اقای هاشمی هم بودند‪ .‬بنابراین می بینیم که طیف گسترده ای‬ ‫از افکار و دیدگاه های سیاسی در این انتخابات شرکت کردند‪.‬‬ ‫در انتخابات س��ال ‪ 88‬هم اقای میرحس��ین موسوی و اقای‬ ‫کروبی از جریان اصالحات در کنار اقای احمدی نژاد و اقای‬ ‫رضایی از جریان اصولگ��را رقابت کردن��د و در معرض رای‬ ‫مردم قرار گرفتند‪ .‬در هیچ دوره ای کسی در درون نظام نبوده‬ ‫که صالحیت داشته باش��د و نتواند در انتخابات شرکت کند‪.‬‬ ‫امروز هم همه جریاناتی که درون نظام تعریف می شوند و این‬ ‫اطمینان وجود دارد که می توان به سوگند انها اعتماد کرد‪ ،‬در‬ ‫فرایند تایید صالحیت ها مشکلی نخواهند داشت‪ .‬اما کسانی‬ ‫که خارج از نظام عمل کردند و روشن است که اگر بیایند عمال‬ ‫به قانون اساسی پایبند نخواهند بود و سوگندشان واقعی نیست‪،‬‬ ‫طبیعتا هیچ نظام سیاسی به انها اجازه نمی دهد که چنین فردی‬ ‫در راس دستگاه اجرایی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫باتوجه به ورود رهبر معظم انقالب به این موضوع و‬ ‫هشدار ایشان نسبت به طرح مفهوم انتخابات ازاد‬ ‫ایا این مساله خاتمه یافته تلقی می شود یا ممکن‬ ‫است این جریان به روند فعلی خود ادامه دهد؟‬ ‫‪ l‬اگر این مس��اله از روی حسن نیت و غفلت مطرح‬ ‫شده باشد‪ ،‬طبیعتا بایستی خاتمه یابد اما ادامه دادن این بحث‬ ‫ما را به نتایج جدیدی می رس��اند و ان این است که هدف این‬ ‫جریان برگزاری انتخابات ازاد نیست و تالش می کنند ان را‬ ‫به عنوان یک بستر و رمز در نظر بگیرند و انتخابات را به چالش‬ ‫بکش��ند‪ .‬زمانی که رهبری نظام به صراحت اعالم می کنند‬ ‫که تمام انتخابات های ما ازاد بوده و واقعیت هم همین است‬ ‫زمانی که ایشان بر سالمت انتخابات تاکید می کنند و به دنبال‬ ‫برگزاری انتخابات بر اساس ضوابط و معیارهای قانونی هستند‬ ‫باید کسانی که واقعا دلسوز نظام هستند در این زمینه با ایشان‬ ‫هم اوا شوند و تالش کنند تا انتخاباتی مطابق با قانون و ضوابط‬ ‫برگزار شود‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫در دوره گذشته بحث تقلب در انتخابات به مثابه‬ ‫کلیدواژه زیر س�وال بردن انتخاب�ات در گفتمان‬ ‫برخی جریانات سیاس�ی مطرح ش�د‪ ،‬اما در این‬ ‫دوره بحث انتخابات ازاد از سوی همین جریانات‬ ‫مطرح ش�ده که ارتب�اط تنگاتنگی ب�ا انتخابات‬ ‫مهندسی شده دارد‪ .‬ایا می توان این دو مفهوم را‬ ‫با دولت وحدت ملی مرتبط دانست؟‬ ‫می خواهند اعتبار نظام را کاهش دهند‬ ‫‪5‬‬ ‫گفت وگوباعلی محمدنائینی‬ ‫دکتر علی محمد نائینی‪ ،‬استاد دانشگاه و نویسنده کتاب «اصول و مبانی جنگ نرم» معتقد است که دشمن‬ ‫اهداف خود را در تضعیف نظام و تاثیرگذاری بر انتخابات جست وجو می کند‪ .‬با او در خصوص مفهوم انتخابات‬ ‫ازاد‪ ،‬اثار‪ ،‬نتایج و سابقه ان در دیگر کشورها گفت وگو کرده ایم‪.‬‬ ‫اصطالح انتخاب�ات ازاد چه مفهوم�ی را به ذهن‬ ‫متبادر می کند؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬در غرب انتخابات ازاد یک ش��عار و گفتمان است و‬ ‫برای تاثیرگذاری بر مدیریت و نتایج انتخابات مطرح می شود‪.‬‬ ‫کس��انی هم که در ایران این مفهوم را مط��رح می کنند به‬ ‫استراتژی دشمن کمک می کنند و جمهوریت نظام را قبول‬ ‫ندارند‪ .‬از انجایی که در دوره های مختلف دش��من همواره از‬ ‫طریق جمهوریت نظام به چالش کشیده شده است‪ ،‬اهداف‬ ‫خود را در تضعیف نظام و تاثیرگذاری بر انتخابات جست وجو‬ ‫می کند‪ .‬برخالف غرب ک��ه انتخابات در ان کامال مخدوش‬ ‫اس��ت‪ ،‬انتخابات در ایران کام�لا حقیقی‪ ،‬س��الم‪ ،‬همراه با‬ ‫اعتماد مردمی‪ ،‬پرش��ور‪ ،‬ام��ن‪ ،‬ازاد و رقابتی ب��وده و در یک‬ ‫فضای سیاسی با ثبات همراه با اثار و نتایج مثبتی برگزار شده‬ ‫است‪ .‬انتخابات ازاد در غرب فقط یک شعار است و احزاب و‬ ‫صاحبان ثروت با فریب افکار عمومی افراد موردنظر خود را‬ ‫به نام رای مردم از صندوق ها بیرون می اورند‪ .‬در واقع شعار‬ ‫انتخابات ازاد برای انتقام گرفتن از مردم ایران است؛ چراکه‬ ‫نتیجه انتخابات گذشته خواست جریان فتنه نبود‪ .‬در واقع شعار‬ ‫انتخابات ازاد شعار جریان فتنه و نظام سلطه است و مقابله با‬ ‫جمهوریت نظام را دنبال می کند‪ .‬انها می دانند که رقابتی ترین‬ ‫انتخابات ها در ایران برگزار می شود و جالب انجاست کسانی‬ ‫که به این بحث دام��ن می زنند و چنین گفتمان��ی ر ا ترویج‬ ‫می کنند‪ ،‬خودش��ان زمانی مج��ری انتخاب��ات بوده اند و در‬ ‫دوره های مختلفی از طریق انتخابات مدیریت اجرایی کشور‬ ‫را به دست گرفته اند‪ .‬مش��کل غرب با جمهوری اسالمی بر‬ ‫سر انتخابات نیس��ت؛ بلکه ان را فرصتی می داند تا ایران را‬ ‫ بی ثبات کند‪ ،‬انتخابات را در باورهای ذهنی مردم مخدوش‬ ‫جلوه دهد و فرصت انتخاباتی را ‪ -‬که همواره موجب افزایش‬ ‫قدرت نظام بوده و اعتماد‪ ،‬مقبولیت‪ ،‬مشروعیت‪ ،‬دلبستگی‬ ‫ملی و سرمایه اجتماعی‪ ،‬اگاهی و بصیرت را به دنبال داشته‬ ‫است ‪ -‬به تهدید تبدیل کند‪ .‬تالش دشمن همواره بر این بوده‬ ‫که با روش های گوناگون در دوره های مختلف بر انتخابات‬ ‫تاثیر بگذارد‪ .‬در سال ‪ 88‬گفتمان انتخابات سالم مطرح شد؛ در‬ ‫واقع دشمن تالش کرد بر باورهای ذهنی جامعه تاثیر بگذارد‬ ‫و این گونه القا کند که انتخابات‪ ،‬مهندسی شده است‪ ،‬نتیجه‬ ‫ان از قبل مشخص است و همراه با تقلبی بزرگ خواهد بود‪.‬‬ ‫اما در ورای این دروغ بزرگ که رمز فتنه بود تالش کردند یک‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪44‬‬ ‫حرکت اجتماعی ایجاد کنند و از این طریق نظام را به چالش‬ ‫بکشند‪ .‬در شرایط فعلی نیز جریان فتنه و جریان انحراف که‬ ‫اقدامات‪ ،‬گفتمان و رفتارهای انها ضدامنیتی اس��ت و از نظر‬ ‫مردم زمین��ه و فرصتی برای حضور انه��ا در انتخابات وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬اصل انتخابات را به چالش می کشند‪ .‬در واقع انتخابات‬ ‫ازاد رمز یک فتنه جدید است؛ همچنان که گفتمان انتخابات‬ ‫سالم در سال ‪ 88‬رمز اش��وب بود‪ .‬تجربه نش��ان داده است‬ ‫کسانی که دم از انتخابات ازاد می زنند‪ ،‬به مردم‪ ،‬رای مردم و‬ ‫جمهوریت نظام اعتقادی ندارند‪ .‬انها در سال ‪ 88‬جمهوریت‬ ‫نظام را نادیده گرفتند‪ ،‬به نتیجه انتخاب��ات تمکین نکردند‪،‬‬ ‫اقدام به قانون گریزی کردند و حاضر نشدند در چارچوب نظام‬ ‫و با روش هایی که خودش��ان در زمان حضور در قدرت برای‬ ‫مدیریت انتخابات پایه گذاری کرده بودند‪ ،‬با رقبای خود مبارزه‬ ‫کنند‪ .‬کسانی که در رقابت های انتخاباتی شکست خوردند‪،‬‬ ‫امروز اصل انتخابات را مخدوش می کنند‪ .‬تجربه س��ه دهه‬ ‫گذشته نشان داده که سیس��تم انتخاباتی جمهوری اسالمی‬ ‫رقابتی ترین انتخابات بوده اس��ت و تمام گروه ها‪ ،‬جریانات و‬ ‫س�لایق فکری در چارچوب نظام و معتقد به قانون اساسی‪،‬‬ ‫در ان ش��رکت کرده اند‪ .‬نتایج دوره های مختلف هم نشان‬ ‫داده اس��ت افراد مختلف با گرایش ها و سالیق گوناگون‬ ‫توانسته اند رای مردم را از ان خود کنند و مدیریت اجرایی‬ ‫کش��ور را برعهده بگیرند‪ .‬بنابراین کلیدواژه انتخابات ازاد‬ ‫بازتولید فتنه جدید در چارچوب اس��تراتژی سابق است و‬ ‫شکست اس��تراتژی فتنه و انحراف در استفاده از فرصت‬ ‫انتخاباتی پیش رو‪ ،‬منج��ر به تغییر اس��تراتژی و گفتمان‬ ‫ش��ده اس��ت؛ چراکه انها می دانند در انتخابات های اخیر‪،‬‬ ‫مردم فرصت را از انها گرفته اند و جریانات فتنه و انحراف‬ ‫فرصت حض��ور در انتخاب��ات را ندارند‪ .‬اینه��ا جریاناتی‬ ‫هس��تند که از لحاظ امنیتی کش��ور را بی ثبات کردند‪ ،‬به‬ ‫ان لطمه زدند و ب��ه تعبیر مقام معظ��م رهبری ابروریزی‬ ‫کردند‪ .‬فتنه خیانت بزرگی بود ک��ه انتخابات بی نظیر ‪ 88‬را‬ ‫که فرصت بی نظیری برای کش��ور و حماس��ه ای بزرگ بود‬ ‫خدشه دار کرد‪ .‬انها نظام را به تقلب در انتخابات متهم کردند‪،‬‬ ‫اما امروز خودشان هیچ مشروعیتی برای فعالیت سیاسی در‬ ‫نظام جمهوری اسالمی ندارند‪ .‬این جریان هنوز هم به دنبال‬ ‫به چالش کشیدن اصل انتخابات ب ا ترویج گفتمان انتخابات‬ ‫ازاد است‪.‬‬ ‫‪ l‬انتخابات مسیر روشنی داش��ته و دارد و اگر قرار‬ ‫باشد کسی انتخابات را مهندس��ی کند‪ ،‬ملت ایران هستند‬ ‫که انتخابات را مهندسی می کنند‪ .‬انتخابات مهندسی شده‬ ‫به این معنا که غیر رقابتی و غیر ازاد است و نتیجه ان از پیش‬ ‫مشخص شده اس��ت‪ ،‬نمی تواند نام انتخابات به خود بگیرد‪.‬‬ ‫تجربه سی و سه ساله جمهوری اسالمی نشان می دهد که‬ ‫انتخابات به معنای حقیقی در کشور برگزار شده است‪ .‬تمام‬ ‫کش��ورها هم قوانین انتخاباتی و مالحظ��ات خاص خود را‬ ‫دارند؛ در چارچوب قوانین و مقررات تعیین ش��ده‪ ،‬داوطلبان‬ ‫ثبت نام می کنن��د و رقابت های انتخاباتی ش��کل می گیرد‪.‬‬ ‫کاندیداها گفتم��ان و دیدگاه های خود را برای اداره کش��ور‬ ‫مطرح می کنن��د و در نهای��ت مردم تصمی��م می گیرند که‬ ‫چه کسی انتخاب شود‪ .‬معنای حرف کسانی که بحث هایی‬ ‫از قبیل انتخابات ازاد و انتخابات سالم را مطرح می کنند این‬ ‫اس��ت که ما با انتخاباتی مواجه هس��تیم که مهندسی شده‬ ‫و نتیجه ان از قبل تعیین ش��ده اس��ت‪ .‬اینها کسانی هستند‬ ‫که خود را در تعارض با ارای م��ردم می بینند و می دانند که‬ ‫انتخابات نمی تواند فرصتی برای ظهور و بروز انها باشد‪ .‬این‬ ‫جریان برای بازتولید فتنه جدید و تاثیرگذاری بر حرکت مردم‬ ‫و نظام‪ ،‬اصل انتخابات را به چالش می کشد‪.‬‬ ‫ب�رای مقابله با اه�داف این پ�روژه و گفتمان چه‬ ‫باید کرد؟‬ ‫‪ l‬تبیین و روشنگری نسبت به اهداف جریان فتنه‬ ‫و نظام سلطه؛ باید دخالت های گذشته غرب برای به چالش‬ ‫کشیدن انتخابات حقیقی در کشورها تبیین شود‪ .‬نمونه های‬ ‫تاریخی ان هم فراوان است‪.‬‬ ‫مفهوم انتخابات ازاد چه سابقه ای در کشور ما و‬ ‫دیگر کشورها دارد؟‬ ‫‪ l‬گفتمان انتخابات ازاد‪ ،‬گفتمان جدیدی نیست‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 83‬رئیس جمهور وقت امریکا مدعی شد که انتخابات‬ ‫در ایران ازاد نیست‪ .‬شش ماه پیش از انتخابات اخیر دومای‬ ‫روسیه‪ ،‬وزیر خارجه امریکا اعالم کرد که انتخابات در روسیه‬ ‫ازاد و منصفانه نیست‪ .‬در انقالب های رنگی ‪ -‬که در حدود‬ ‫‪ 22‬کش��ور در جریان بود ‪ -‬برای اینکه کاندیداهای طرفدار‬ ‫غ��رب بتوانند بر نتیج��ه انتخابات تاثیر بگذارند‪ ،‬برچس��ب‬ ‫غیر ازاد و غیر س��الم بودن را به انتخابات می زدند‪ .‬باید این‬ ‫نمونه ها را تبیین کرد و سطح اگاهی و بصیرت مردم را باال‬ ‫برد تا همه بدانند که انتخابات فرصتی برای افزایش قدرت‬ ‫نرم جمهوری اسالمی است‪ .‬دشمن هم این فرصت را رها‬ ‫نمی کند و از فرصت ها و رویدادهای مهمی مانند انتخابات‬ ‫استفاده می کند تا قدرت نظام را کاهش دهد‪ ،‬نظام را ناکارامد‬ ‫کند و اعتبار نظام را در حوزه بین المللی کاهش دهد‪.‬‬ ‫باتوجه به هش�دار رهبر معظم انقالب نسبت به‬ ‫مطرح ش�دن بحث انتخابات ازاد‪ ،‬ایا این مساله‬ ‫پایان یافته تلقی می شود یا ممکن است این افراد‬ ‫باز هم این مساله را ادامه دهند؟‬ ‫‪ l‬قطعا در چارچوب طرح و اهداف سیاسی خود این کار‬ ‫را پیگیری می کنند‪ ،‬اما به هیچ وجه قدرت و ظرفیت تاثیرگذاری‬ ‫ندارند؛ چه به لحاظ ساختاری و چه به لحاظ اجتماعی‪ .‬حرکت ها‬ ‫و رفتارهای این جریان عمقی در جامعه ندارد و ورود به هنگام‬ ‫رهبر معظم انقالب فضای سیاسی کش��ور را واکسینه کرده‬ ‫و هوشمندی و هوشیاری را در س��طح نخبگان و ملت ایران‬ ‫افزایش می دهد؛ همچنان که نظام جمهوری اسالمی همواره‬ ‫از برکات این هوشمندی ها برخوردار بوده است‪g .‬‬ ‫دنبال ایجاد «تردید» در مردم هستند‬ ‫‪6‬‬ ‫ترئیسه مجلس‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو هیا ‬ ‫حسین سبحانی نیا‪ ،‬عضو هیات رئیسه مجلس معتقد است که نیت افراد در طرح واژه انتخابات ازاد‬ ‫متفاوت بود و نباید دلسوزان نظام را با کس�انی که دنبال بهره برداری سوء از این قضیه بودند یکی کرد‪.‬‬ ‫نایب رئیس فراکس�یون اصولگرایان رهروان والیت مجلس معتقد اس�ت‪« :‬دلس�وزان انقالب که واژه‬ ‫انتخابات ازاد را ب�ه کار بردند‪ ،‬با ترغیب مردم به مش�ارکت حداکثری می توانند موضع گذش�ته خود را‬ ‫اصالح کنند‪».‬‬ ‫مق�ام معظم رهبری در س�خنرانی اخی�ر خود به‬ ‫نق�د واژه «انتخابات ازاد» پرداختن�د؛ واژه ای که‬ ‫از مدتی پیش برخی جریانات و ش�خصیت های‬ ‫سیاسی ان را بیان می کردند‪ ،‬به نظر شما چرا این‬ ‫واژه در عرصه سیاسی کشور مطرح شد؟‬ ‫پس شما می گویید اصالح طلبان دنبال بازار گرمی‬ ‫ هستند؟‬ ‫همواره ش�اهد بودیم وقت�ی اصالح طلبان نتیجه‬ ‫رقابت سیاس�ی را واگذار کردند ب�ازی را به هم‬ ‫زدند‪ ،‬بر همین اس�اس به نظر شما طرح مباحثی‬ ‫همچون «انتخاب�ات ازاد» اثری ه�م روی بعد از‬ ‫انتخابات می گذارد؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬ای��ن مس��اله می توان��د در جه��ت منافع‬ ‫اصالح طلبان باش��د‪ ،‬چ��ون هم اکنون انه��ا می دانند روند‬ ‫مع��ادالت اجتماعی ب��ه نفع جری��ان اصالحات نیس��ت و‬ ‫بالطبع اگر اوضاع به همی��ن ترتیب جلو رود‪ ،‬اقبالی به نامزد‬ ‫این جری��ان نخواهد ش��د‪ ،‬بنابراین ب��رای توجیه وضعیت‬ ‫خود بعد از انتخابات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬از االن وارد چنین‬ ‫‪ l‬نیروهای معتدل در جریان اصالح طلب بعید نیست‬ ‫که این کار را انجام دهند چون معتقدند باید فاصله خود را با‬ ‫نظام کمتر کنند ولی بخش تندرو جریان اصالح طلب فکر‬ ‫نمی کنم این کار را انجام دهد‪ .‬طیف تندرو با طرح تعابیری‬ ‫همچون انتخابات ازاد می خواهد به طرفداران تند و افراطی‬ ‫خود القا کنند که چون ش��رایط و فضا مهیا نبود به انتخابات‬ ‫ورود نکرد‪ ،‬در مقاب��ل مجموعه معت��دل و منطقی جریان‬ ‫اصالحات به انتخاب��ات وارد می ش��ود و روی گزینه کمتر‬ ‫حساسیت زا به توافق نسبی می رس��د‪ .‬البته این ورود خوب‬ ‫اس��ت‪ .‬نظام هم چنین فضایی را فراهم کرده و می کند که‬ ‫همه انهایی که دلسوز انقالب هستند و برای ارتقای کلیت‬ ‫نظام تالش می کنند وارد صحنه ش��وند و مانعی مقابل انها‬ ‫وجود نداشته باشد‪ .‬منتها در این بین کسانی هم هستند که‬ ‫دنبال جریان تندرو نیستند‪ ،‬اما دست شان در فتنه الوده است‬ ‫و نتوانستند بین خود و جریان فتنه فاصله روشنی ایجاد کنند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬انها دنبال فراهم ک��ردن زمینه برای حضور‬ ‫خود در میدان رقابت و احیای مجموعه خود هس��تند چون‬ ‫مجموعه های این جری��ان بی انگیزه ش��ده اند و به تحرک‬ ‫واداشتن انها نیاز به یک شوک دارد‪.‬‬ ‫پنج شنبه و جمعه گذش�ته اصالح طلبان قرار بود‬ ‫همایش�ی انتخابات�ی برگ�زار کنند ک�ه منصرف‬ ‫شدند‪ ،‬با این اوصاف فکر می کنید اصالح طلبان به‬ ‫عرصه انتخابات ریاس�ت جمهوری وارد خواهند‬ ‫شد یا خیر؟‬ ‫منظورتان اقای خاتمی اس�ت‪ ،‬چون ایشان هم‬ ‫چندی پیش از واژه «انتخابات ازاد» استفاده کرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪ l‬بعضی ه��ا در انتخابات دهم ریاس��ت جمهوری‬ ‫سال ‪ 88‬نیز مس��ائلی از قبیل بحث بی طرفی در انتخابات‪،‬‬ ‫برگزاری انتخابات ازاد‪ ،‬صیانت از ارا و عباراتی شبیه به این را‬ ‫بیان کردند و هم اکنون در استانه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم واژه هایی با همان شکل و قالب از سوی برخی افراد‬ ‫بیان می شود که القاکننده برخی ش��بهات به افکارعمومی‬ ‫اس��ت‪ .‬به اعتقاد من در کش��وری که بیش از سی انتخابات‬ ‫موفق و س��الم برگزار ش��ده بیان چنین مس��ائلی منصفانه‬ ‫نبود و نیس��ت‪ .‬البته ممکن اس��ت یک ایرادهای جزئی در‬ ‫روند برگزاری انتخابات باش��د‪ ،‬ولی این دلیل نمی شود که‬ ‫برخی این ایرادات را به کلیت کار تعمیم دهند چون در ادوار‬ ‫گذش��ته رقابت های سیاسی ش��اهد بودیم که یک جریان‬ ‫خاص سیاسی در حاکمیت بود‪ ،‬اما از درون صندوق ها جریان‬ ‫مقابل به قدرت رس��ید‪ ،‬به عبارت دیگر قدرت بین جریانات‬ ‫سیاسی رقیب جا به جا شد‪ .‬این مس��اله نشان می دهد مردم‬ ‫تصمیم گیرنده هستند و نتیجه ارای ازاد انهاست که اعمال‬ ‫می شود بنابراین رای مردم تعیین کننده است‪ .‬اینکه برخی‬ ‫چند ماه مانده به انتخابات در قالب شعار «برگزاری انتخابات‬ ‫ازاد» ذهنیت س��ازی کنند و رمز و کلید واژه بدهند درس��ت‬ ‫و منصفانه نیس��ت چون با این کار انها مردم دچار ش��بهه و‬ ‫ تردید می ش��وند‪ .‬همان طور که مقام معظم رهبری در نقد‬ ‫چنین تعابیری فرمودند‪ ،‬پس از پیروزی شکوهمند انقالب‬ ‫اسالمی بیش از سی انتخابات با کمترین مشکل برگزار شد‬ ‫که این امار در قیاس با سایر کشورها کم نظیر است‪ .‬با این‬ ‫تفاسیر ایا طرح این مس��ائل در کمتر از پنج ماه به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری منصفانه اس��ت؟ بنابراین برخی جریانات‬ ‫نباید با القای شبهه های این چنینی پازلی را تکمیل کنند که‬ ‫دشمنان از بیرون مرزها ان را طراحی کردند و عالقه مندند‬ ‫که در جامعه ایران اجرایی ش��ود‪ .‬بدخواهان نظام جمهوری‬ ‫اسالمی ایران می کوش��ند که مردم در قبال رقابت سیاسی‬ ‫پیش رو بی انگیزه شوند‪ ،‬بر همین اس��اس فرمایشات مقام‬ ‫معظم رهبری در نقد واژه «انتخابات ازاد» یک ضرورت بود‬ ‫که جلوی این گونه وقایع را گرفت تا ما ناخوداگاه و ناخواسته‬ ‫در زمین دشمن و معاندین انقالب اسالمی بازی نکنیم‪.‬‬ ‫همه شرایط‪ ،‬انتخابات با کاهش مشارکت برگزار شد‪ ،‬اینها‬ ‫دنبال بهره برداری سیاسی از این قضیه هستند‪ ،‬یعنی مدعی‬ ‫می ش��وند که از مدت ها پیش چنین واقع��ه ای را پیش بینی‬ ‫می کردند؛ بازی هایی از این قبیل تازگی ندارد و در گذش��ته‬ ‫هم بیان می شد‪ .‬اصالح طلبان می دانند که در فضای جامعه‬ ‫امروز ایران شرایط برای انها مهیا نیست و هنوز اوضاع برای‬ ‫فعالیت سیاسی انها به حالت عادی بازنگشته‪ ،‬چون نتوانستند‬ ‫در درون مجموعه خود بازنگری کنند یا حداقل یک تصویر‬ ‫مثبتی از خود به افکارعمومی نشان دهند؛ بنابراین با چنین‬ ‫تحلیلی به طرح این مس��ائل می پردازند تا تاثیر و ذهنیتی را‬ ‫به جامعه القا و از بازخورد بیرونی ان برای تحقق اهداف شان‬ ‫استفاده کنند‪.‬‬ ‫بحث هایی شدند که چون انتخابات ازاد برگزار نشد‪ ،‬فضای‬ ‫ازاد برای رقابت نبود‪ ،‬بیطرفی وجود نداشت و غیره و از این‬ ‫رو اصالح طلبان شکس��ت خوردند‪ ،‬در مقابل اگر ش��رایط‬ ‫غیر این بود نتیجه طور دیگ��ری رقم می خورد‪ .‬من معتقدم‬ ‫اصالح طلبان طرح این مسائل را به این نیت انجام می دهند‬ ‫چون می بینند فض��ای عمومی جامعه به هی��چ نحو با انها‬ ‫همراهی ن��دارد‪ ،‬مگر اینکه تحولی خاص ص��ورت گیرد تا‬ ‫ش��انس انها یک مقدار افزایش پیدا کند‪ ،‬وگرنه در شرایط‬ ‫موجود هیچ شانسی ندارند‪.‬‬ ‫‪ l‬انها که در فتنه نقش کلیدی داشتند امروز جامعه‬ ‫انها را می شناسد؛ این طور نیست که مردم زود وقایع ان سال‬ ‫را فراموش کرده باش��ند‪ ،‬بنابراین م��ردم در ذهن دارند که‬ ‫چه کس��انی در فتنه ایفای نقش کردند و برای نظام هزینه ‬ ‫تراش��یدند‪ .‬این افراد باید موضع بگیرن��د و فاصله خود را با‬ ‫عناصر کلیدی فتنه روشن کنند‪ .‬انها اگر بخواهند به عرصه‬ ‫انتخابات وارد شوند‪ ،‬بدانند که هم ش��ورای نگهبان در این‬ ‫دوره جدی تر و با حساسیت بیشتر مسائل را رصد می کند و‬ ‫هم مردم اقبال نشان نخواهند داد‪.‬‬ ‫ش�ما می گویی�د اصالح طلب�ان س�ازوکار اجرا و‬ ‫جری�ان اصالح طل�ب نخس�تین بار ط�رح واژه‬ ‫«انتخابات ازاد» را در فضای سیاسی کشور کلید‬ ‫زد‪ .‬ایا این جریان می خواس�ت با طرح ان برای‬ ‫ورود به انتخابات سال ‪ 92‬شرط گذاری کند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬این مساله از جانب جریان اصالحات مطرح‬ ‫ش��د‪ ،‬باالخره طیف های این جریان فضای جامعه و شرایط‬ ‫پیش رو را رصد می کنند و با طرح این گونه مسائل می خواهند‬ ‫به اهدافی دس��ت پیدا کنند‪ ،‬در عین حال می کوش��ند که با‬ ‫فش��ار به حاکمیت فضایی را برای گرفت��ن امتیاز و حضور‬ ‫موثر در صحنه فراه��م کنند؛ اگر هم با وج��ود فراهم بودن‬ ‫‪45‬‬ ‫نظارت را اول بپذیرند و بعد وارد شوند؟‬ ‫‪ l‬حتما انها باید با رعایت چارچوب قانونی به عرصه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری پیش رو ورود کنند‪.‬‬ ‫ایت اهلل جنت�ی در صحبت های نم�از جمعه خود‬ ‫اشاره به گردن کلفتی کردند که از واژه «انتخابات‬ ‫ازاد» اس�تفاده می کند‪ ،‬منظور ایش�ان چه کسی‬ ‫بود؟ چراکه غی�ر از اصالح طلبان‪ ،‬دو ش�خصیت‬ ‫سیاسی نیز در موضعگیری های خود از این واژه‬ ‫استفاده کردند؟‬ ‫‪ l‬من مصداق فرمایش ای��ت اهلل جنتی را نمی دانم‬ ‫و برایم مشخص نیست که منظورشان چه کسانی بود‪ ،‬ولی‬ ‫هم جریان اصالحات چنی��ن واژه ای را بیان کرد و هم افراد‬ ‫دیگری در مجموعه نظام ان را مط��رح کردند‪ .‬اصل طرح‬ ‫مساله گاهی از این باب است که دولت در انتخابات بیطرف‬ ‫باشد و بکوشد فرصت را برای همه افراد واجد شرایط به یک‬ ‫میزان فراهم کند تا یک رقابت سالم انتخاباتی شکل گیرد‬ ‫و هر کسی که مردم به وی اقبال کردند او بتواند در جایگاه‬ ‫ریاس��ت جمهوری خدمت کند‪ .‬اگر با چنین نگاهی کسی از‬ ‫انتخابات ازاد س��خن به میان اورده باشد خوب است چون‬ ‫این خواسته نظام است ولی اگر کسی بخواهد انتخابات ازاد‬ ‫را به یک کلید واژه خاص تبدی��ل کند تا مجموعه جریانات‬ ‫مخالف نظام حول ان جمع شوند‪ ،‬طبیعی است که این نیت‬ ‫از ناحیه هر کس باش��د بازی در زمین دش��من تلقی شده و‬ ‫دقیقا همان چیزی است که مقام معظم رهبری جریان ها و‬ ‫شخصیت های سیاسی را از طرح ان پرهیز دادند‪.‬‬ ‫اقای هاشمی هم از این واژه استفاده کردند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬من از افراد نزدیک به اقای هاش��می نیستم که‬ ‫بخواهم نیت صحبت ایش��ان را بازگو کن��م‪ ،‬اما همان طور‬ ‫که گفتم باید بین دو نگاه دلس��وزانه و فتنه گرایانه تفکیک‬ ‫قائل شد‪ ،‬بعضی ممکن است با نگاهی دلسوزانه برای کلیت‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪46‬‬ ‫حرکت انتخابات و شرایط اینده نقطه نظری را بیان کنند‪ ،‬در‬ ‫مقابل برخی نیز با نیت سوء کلید واژه هایی را طراحی می کنند‬ ‫که مستمسکی برای دشمن می شود‪.‬‬ ‫به نظر ش�ما چرا اق�ای احمدی نژاد نی�ز در نطق‬ ‫تلویزیونی خود واژه انتخابات ازاد را به کار برد؟‬ ‫‪ l‬هم اکنون اقای احمدی نژاد در راس دولت است و‬ ‫خود ایشان باید چنین فضایی را در انتخابات اتی فراهم کند‪،‬‬ ‫چون دولت اقای احمدی نژاد مجری این دوره انتخابات است‬ ‫حاال اینکه این مساله از ناحیه ایشان با چه نیتی بیان می شود‬ ‫خود وی باید توضیح بیشتری می داد‪ ،‬اما اینکه دولت دنبال‬ ‫کاندیدایی و گزینه ای برای معرفی در انتخابات پیش رو است‬ ‫و تالش می کند وی را در زمان خاص خود به هر طریق وارد‬ ‫صحنه کند بر کسی پوشیده نیست‪.‬‬ ‫ایا کس�انی با ب�ه کار ب�ردن واژه انتخاب�ات ازاد‬ ‫یا واژه های�ی مثل ای�ن می توانند از نظ�ام امتیاز‬ ‫بگیرند؟‬ ‫‪ l‬نظام با هیچ کس بر سر منافع ملت و کشور معامله‬ ‫نمی کند‪ ،‬ما در کشور قانون داریم و قانون مالک حل و فصل‬ ‫مسائل است‪ ،‬در حوزه نظارتی دستگاه هایی فعالیت دارند که‬ ‫انها باید به درستی وظیفه خود را انجام دهند‪ .‬در اینکه افراد‬ ‫یا جریانات خاصی دنبال تامین خواسته خود هستند تردیدی‬ ‫نیست و در هر مقطعی هم بوده چنین کسانی وجود داشتند‪،‬‬ ‫اما انچه مهم اس��ت عمل به قانون در بعد نظارتی و اجرایی‬ ‫است تا انتخابات به نحو احسن با کمترین خدشه برگزار شود‪.‬‬ ‫اقای عالءالدی�ن بروجردی‪ ،‬رئیس کمیس�یون‬ ‫امنیت ملی و سیاس�ت خارجی مجلس گفتند که‬ ‫طراحان واژه انتخابات ازاد بروند استغفار کنند‪،‬‬ ‫شما به انها چه می گویید؟‬ ‫‪ l‬قبل از فرمایش��ات مقام معظم رهبری شاید افراد‬ ‫توجهی به این مس��اله نداش��تند‪ ،‬به خصوص کس��انی که‬ ‫دلس��وزند و با نیت خیر چنین مطالبی را بی��ان کردند‪ ،‬چون‬ ‫دلس��وزان انقالب انتظار دارند در کش��ور انتخابات سالم و‬ ‫ بی مساله برگزار شود و دست اندرکاران امر نیز نگاه بیطرفانه‬ ‫به قضیه داشته باش��ند‪ .‬از این به بعد اگر واژه انتخابات ازاد‬ ‫تکرار شد این نشان می دهد که نوعی انگیزه و هدف دراین‬ ‫مساله وجود دارد اما اگر تکرار نشد موید ان است که نیت افراد‬ ‫خیرخواهانه بوده‪.‬‬ ‫با توجه به صحبت های شما‪ ،‬اگر کسانی بخواهند‬ ‫درصدد اصالح برایند چه کار باید انجام دهند؟‬ ‫‪ l‬باالخره تمام ادوار انتخابات در عمر سی و چهار‬ ‫ساله نظام جمهوری اسالمی ایران سالم و با مشارکت خوب‬ ‫مردم برگزار ش��د و این حقیقت برکس��ی پوش��یده نیست‪.‬‬ ‫باتوجه به بیانات روش��نی که مقام معظم رهبری داش��تند‬ ‫اگر این مس��ائل در اینده ‪ -‬از س��وی هر ک��س می خواهد‬ ‫باشد‪ -‬دوباره مطرح شود کار درستی نیست و نشان دهنده‬ ‫نوع��ی بی توجهی به نف��س انتخابات در نظ��ام جمهوری‬ ‫اسالمی ایران است‪ .‬به نظر می رس��د کسانی که همچنان‬ ‫اصرار بر اتخاذ موضع غلط دارند باید توبه کنند‪ .‬افرادی هم‬ ‫که با نیت دلسوزانه قبل از فرمایش حضرت اقا طرح چنین‬ ‫مطالبی کردن��د‪ ،‬فرصت زیادی برای اص�لاح موضع خود‬ ‫دارند‪ .‬انها می توانند با ترغیب و تش��ویق مردم به افزایش‬ ‫مشارکت عمومی نقش افرین باشند‪ .‬مشارکت حداکثری در‬ ‫انتخابات اصلی است که از جانب گروه ها و جریانات دلسوز‬ ‫باید در این مقطع تبلیغ ش��ود و مورد تاکید قرار گیرد‪ ،‬چون‬ ‫دشمن با القائات سوء می خواهد مشارکت مردم را کمرنگ‬ ‫کند و بعد از این قضیه به نفع مطامع و خواسته های پلید خود‬ ‫بهره برداری کند؛ بنابراین ترغیب به مش��ارکت حداکثری‬ ‫و افزایش دقت در هرچه س��الم تر برگزار ک��ردن انتخابات‬ ‫راهی است که همه باید روی این مساله با حفظ هماهنگی‬ ‫تاکید کنند‪g .‬‬ ‫جعفر شجونی‬ ‫همین افرادی که امروز از نبودن انتخابات ازاد دم می زنند سال ‪ 88‬صیانت از ارا را مطرح کردند و با این کارها می خواهند در دل مردم‬ ‫ایجاد نگرانی کنند‬ ‫حبیب اهلل‬ ‫عسگراوالدی‬ ‫سخنان رهبری به مدعیان انتخابات ازاد رسیده و انها موضع خود را تصحیح خواهندکرد‬ ‫غالمعلی حدادعادل‬ ‫طرح شبهه « انتخابات ازاد» از سوی برخی افراد محل تردید دارد‪ .‬انتخابات در ایران همیشه ازاد بوده و در این که مقصود افراد از این‬ ‫سخن چیست‪ ،‬باید تردیدکرد‬ ‫محمدرضا باهنر‬ ‫اقای هاشمی و مسئوالن اجرایی سطح باال باید دقت کنند و از واژه انتخابات ازاد استفاده نکنند‬ ‫محمدنبی حبیبی‬ ‫انتخابات در ایران در نوع خود در جهان ازادترین بوده است‪.‬سند این ادعا‪ ،‬رای اوری کسانی است که با برگزارکنندگان دولتی در‬ ‫دو سوی طیف فکری بوده اند‬ ‫احمد سالک‬ ‫بحث انتخابات ازاد بستر را برای کسانی که چشم طمع دوخته اند تا قبل از انتخابات ‪ 92‬حادثه ای مثل فتنه ‪ 88‬بیافرینند‪ ،‬فراهم می کند‬ ‫موسی قربانی‬ ‫اگر انتخابات ازاد نیست پس چگونه است که از صندوق انتخابات اقای بشارتی‪ ،‬وزیر کشور اصولگرای دولت هاشمی ‪ ،‬اقای خاتمی‬ ‫بیرون می اید و از صندوق اقای موسوی الری وزیر کشور اصالح طلب و تاج زاده مشارکتی دولت خاتمی‪ ،‬احمدی نژاد بیرون می اید‬ ‫مجتبی ذوالنور‬ ‫‪ 8‬سال اقای هاشمی رئیس جمهور بوده و ‪ 8‬سال خاتمی‪ ،‬یعنی ‪ 16‬سال‪ .‬اگر شماها خطایی کرده اید ما خبر نداریم‪ ،‬انچه ما خبر داریم‬ ‫این است که تمام انتخابات در جمهوری اسالمی تا به امروز ازاد بوده است‬ ‫فاطمه الیا‬ ‫واژه «انتخابات ازاد» رمز شیطنت‪ ،‬توطئ ه و فتنه ‪ 92‬است‬ ‫سیداحمد خاتمی‬ ‫کسانی که از جریان دم زدن از انتخابات ازاد دفاع کنند‪ ،‬در حقیقت ضد والیت فقیه هستند و درصددند با چنین شعاری که مورد‬ ‫پذیرش دشمن است‪ ،‬فتنه سال ‪ 88‬را احیا کنند‬ ‫ایت اهلل مومن‬ ‫طراحان «انتخابات ازاد»‪ ،‬دنباله رو غرب هستند‬ ‫سیاست‬ ‫تحوالت جدید‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫از ریاست «مظفر» تا احتمال کاندیداتوری «چمران»‬ ‫فعالیت های انتخاباتی اصولگرایان افزایش یافته است‬ ‫‪1‬‬ ‫«مظف��ر رئیس س��تاد انتخاباتی ائتالف‪ ۲+۱‬ش��د »‬ ‫این خب��ر در کن��ار اظهارنظ��ر مه��دی چم��ران در مورد‬ ‫کاندیداتوری اش دو تحول مهم انتخاباتی در هفته گذشته‬ ‫بود‪.‬‬ ‫این دو خبر در هفته ای که از اغاز ان موج اظهارنظرها‬ ‫در مورد نطق روز چهارشنبه گذشته احمدی نژاد در مجلس‬ ‫در صدر عناوین اخبار قرار داش��ت‪ ،‬البته کمتر دیده و مورد‬ ‫توجه قرار گرفت‪.‬‬ ‫در حالی که اصولگرایان اکنون رایزنی ها و جلسات شان‬ ‫با دستورکار انتخابات را به صورت فشرده و البته غیررسمی‬ ‫و غالبا در فضای س��کوت خب��ری برگزار می کنن��د‪ ،‬نگاه‬ ‫تحلیلگران ب��ه کاندیداهای احتمالی و تحرکات سیاس��ی‬ ‫پیرامونشان دوخته شده تا بتوانند با رصد مواضع و اتفاقات در‬ ‫مورد فضای پیش رو به تحلیل و گمانه زنی بپردازند‪.‬‬ ‫چنین اس��ت که اعالم رس��می انتخاب رئیس ستاد‬ ‫انتخاباتی ائتالف سه نفره غالمعلی حدادعادل‪ ،‬محمد باقر‬ ‫قالیباف و علی اکبر والیتی اتفاق مهمی تلقی شده است‪.‬‬ ‫حس��ین مظفر که س��ابقه وزارت در دولت اصالحات‬ ‫را داش��ته و پس از ان هم عضو مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظام بوده و هم اکنون در پارلمان حضور دارد‪ ،‬حاال قرار است‬ ‫به عنوان رئیس ستاد انتخابات ائتالف اصولگرایان فعالیت‬ ‫کند‪ .‬حال انکه براساس اخبار منتشر شده بنا بر این گذاشته‬ ‫شده که او در مرحله بعد ریاست ستاد انتخابات نامزد منتخب‬ ‫این ائتالف را نیز بر عهده داشته باشد‪.‬‬ ‫پاسخ به انتقادات‬ ‫اما در حالی که برخی چهره های اصولگرا توصیه هایی‬ ‫برای گسترش دامنه ائتالف س��ه نفره ارائه کرده اند برخی‬ ‫اصولگرایان غیر همسو نیز انتقاداتی را نسبت به این ائتالف‬ ‫بیان کرده اند‪.‬‬ ‫انتقادات��ی که البته با واکن��ش و توضیحات غالمعلی‬ ‫حدادعادل مواجه ش��ده بود‪ .‬احمد س��الک ک��ه هم عضو‬ ‫شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان مجلس است و هم‬ ‫از اعضای شاخص جامعه روحانیت‪ ،‬هفته گذشته به رسانه ها‬ ‫گفت که حدادعادل پاسخ انتقادات نس��بت به خود در مورد‬ ‫ائتالف ‪ 2+1‬را به اعضای فراکسیون داد‪.‬‬ ‫احمد سالک‪ ،‬در مورد تشکیل ائتالف ‪ 2+1‬و به دنبال‬ ‫ان انتقادات تند برخی اعضای فراکس��یون اصولگرایان به‬ ‫حضور حدادعادل در این ائتالف‪ ،‬گف��ت‪« :‬این انتقادات در‬ ‫جلسه فراکسیون مطرح ش��د و اقای حدادعادل پاسخ این‬ ‫انتقادات را مطرح کرد‪ .‬اما اینکه انها قانع شدند یا خیر‪ ،‬بنده‬ ‫اطالعی ندارم‪».‬‬ ‫وی افزود که جلس��ات متعددی دوب��اره در مورد این‬ ‫ائتالف در جلسه اصولگرایان برگزار خواهد شد که قرار است‬ ‫در این رابطه صحبت شود‪.‬‬ ‫این عضو ش��ورای مرکزی فراکس��یون اصولگرایان‬ ‫مجلس در ادامه با بیان اینکه پیشنهاد اقای حدادعادل برای‬ ‫ائتالف می تواند بس��تر وحدت را بیش��تر فراهم کند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«تش��کیل ائتالف منافاتی با صحبت های حضرت ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی ک��ه اصولگرایان را دعوت ب��ه ائتالفی بزرگ‬ ‫کرد ه است‪ ،‬ندارد و حتی می تواند مقدمه خوبی برای رسیدن‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫به این امر باشد‪».‬‬ ‫وی در مورد پیش بین��ی اش از افرادی که می توانند به‬ ‫ائتالف ‪ 2+1‬اضافه ش��وند‪ ،‬گفت‪« :‬نمی توان قضاوت کرد‬ ‫که چه افرادی می توانند به این ائتالف اضافه ش��وند‪ ،‬چون‬ ‫برخی تنها ط��رح موضوع می کنند ت��ا عکس العمل ها را در‬ ‫جامعه ارزیاب��ی کرده و بعد از ان اعالم نظ��ر کنند؛ بنابراین‬ ‫صحبت کردن در مورد چنین افرادی کار درستی نیست‪».‬‬ ‫س��الک در ادامه با تاکید مجدد بر اینکه نفس ائتالف‬ ‫چیز خوبی است‪ ،‬گفت‪« :‬البته تاکید ما بر این است که ائتالف‬ ‫بر مبنای وحدت با ائتالف بر مبنای وحدت ملی دو موضوع‬ ‫متفاوت است و ما ائتالف بر مبنای وحدت را قبول داریم‪».‬‬ ‫این عضو ارش��د جامع��ه روحانیت مب��ارز در توضیح‬ ‫صحبت خود گفت‪« :‬کس��انی که دنبال وحدت ملی هستند‬ ‫می گویند در داخل کش��ور جنگ و گریز بسیار سختی است‬ ‫که برای برون رفت از این مس��اله باید حکومت وحدت ملی‬ ‫تشکیل شود؛ چیزی که در س��ایر کشورها مطرح می شود و‬ ‫ما قبول نداری��م‪ .‬چرا که در داخل کش��ور ارامش حداکثری‬ ‫حاکم اس��ت و لزومی ندارد که دنبال حکومت وحدت ملی‬ ‫برویم‪ .‬ما دنبال ائتالفی بر مبنای ارزش های وحدت هستیم‬ ‫که رویکردی بس��یار مهم اس��ت‪ .‬تالش بر این اس��ت که‬ ‫اصولگرایان در انتخابات ریاس��ت جمهوری به یک ائتالف‬ ‫واحد دست پیدا کنند‪ ،‬اما ممکن است برخی نظرات مطرح‬ ‫شده مشکالتی بر سر راه وحدت و ائتالف به وجود اورد‪».‬‬ ‫در تحولی دیگر رئیس فراکسیون رهروان والیت که‬ ‫فراکس��یون نزدیک به علی الریجانی در مجلس محسوب‬ ‫می ش��ود‪ ،‬با اش��اره به اظهارنظرهای اخیر در مورد احتمال‬ ‫افزایش کاندیداها در ائتالف ‪ 2+1‬گفته اس��ت‪« :‬مهم این‬ ‫است که ائتالف بر چه اساسی شکل می گیرد و بر چه موازینی‬ ‫خروجی خواهد داشت که این موارد در ائتالف مذکور چندان‬ ‫شفاف نیست‪».‬‬ ‫کاظم جاللی ادامه داده اس��ت‪« :‬اصل ائتالف پدیده‬ ‫خوبی است‪ ،‬اما پایبندی به ائتالف هم بسیار مهم است‪ .‬اول‬ ‫اینکه باید دید ائتالف بر چه مبنایی ش��کل گرفته یا شکل‬ ‫می گیرد و ثانیا قرار است چه نیروهایی را در بر بگیرد و ثالثا‬ ‫خروجی ائتالف بر چه مبنایی انجام خواهد شد‪ .‬در سال ‪84‬‬ ‫هم ائتالفی شکل گرفت‪ ،‬اما همه کسانی که در ان ائتالف‬ ‫بودند‪ ،‬به جز دو نفر‪ ،‬با هم دس��ته جمعی کاندیدا شدند‪ .‬نظر‬ ‫کارشناسی من این است که قبل از هر ائتالفی باید سازوکار‬ ‫ائتالف‪ ،‬چگونگی شکل گیری ان‪ ،‬اهداف ائتالف و خروجی‬ ‫ان مشخص بشود‪ ،‬مثال اصولگرایان در مجلس نهم ائتالفی‬ ‫کردند‪ ،‬جامعتین متولی شد و سازوکاری پیدا شد تا نمایندگان‬ ‫دور هم جمع شوند و اگرچه اختالف نظرهایی داشتند‪ ،‬اما به‬ ‫یک لیست در سراسر کشور رسیدند‪ .‬به نظر می رسد قبل از‬ ‫اینکه مصادیق در کنار هم جمع شوند باید سازوکارهایی از‬ ‫این قبیل وجود داش��ته باش��د‪ .‬ما باید ابتدا ائتالف گفتمانی‬ ‫و مفهومی پیدا کنیم ت��ا از دل ان ائتالف‪ ،‬ائتالف مصداقی‬ ‫بیرون بیاید زیرا طبیعی است در یک ائتالف مصداقی افراد‬ ‫الوده در انتخابات می ش��وند و مرجع قضاوتی هم نیس��ت‬ ‫که چه کس��ی باید حرف اخ��ر را بزند‪ .‬پس طبیعی اس��ت‬ ‫چنین ائتالفی منجر به اختالف نظر و این می شود که همه‬ ‫طرف های ائتالف در انتخابات حضور پیدا کنند‪».‬‬ ‫جاللی در عین حال گف��ت که فراکس��یون رهروان‬ ‫والیت مجلس ش��ورای اس�لامی در حال مطالعه ائتالف‬ ‫‪ 2+1‬است‪.‬‬ ‫کاظم جاللی در حالی این نظر را مطرح کرده است که‬ ‫برخی اخبار از تالش چهره های موثر فراکس��یون رهروان‬ ‫والیت برای کاندیدات��وری علی الریجان��ی حکایت دارد‪.‬‬ ‫هر چند اخبار دیگری از عدم تمایل رئیس مجلس نهم برای‬ ‫حضور در انتخابات سال ‪ 92‬حکایت دارد‪.‬‬ ‫علی الریجانی اگر چه خود رسما ماجرای در خواست ها‬ ‫از او برای کاندیداتوری را تایید کرده اما گفته است که تاکنون‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪48‬‬ ‫در این مورد تصمیم نگرفته است‪.‬‬ ‫ائتالف سه نفره باید به ‪ ۱۰‬الی ‪ ۱۲‬نفر برسد‬ ‫اما دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری که ریاست‬ ‫تشکل ها و احزاب سنتی اصولگرایان را برعهده دارد‪ ،‬هفته‬ ‫گذشته در اظهارنظری نفس ائتالف سه کاندیدای احتمالی‬ ‫انتخابات را مثبت ارزیابی و بر افزودن نامزدهای دیگر به این‬ ‫ائتالف تاکید کرد‪.‬‬ ‫حبیب اهلل عسگراوالدی درباره ائتالف سه کاندیدای‬ ‫احتمالی انتخابات ریاست جمهوری گفت که این ائتالف به‬ ‫نام ‪ 2+1‬شناخته شده است‪ ،‬در حالی که ‪ 2+1‬غلط است؛ این‬ ‫ائتالف بین سه نفر شکل گرفته و سه چهره اصولگرا (حداد‪،‬‬ ‫والیتی و قالیباف) در جلسه مشترکی که با هم تشکیل دادند‪،‬‬ ‫به این نتیجه رسیدند که با هم ائتالف کرده و از بین انها یک‬ ‫نفر در انتخابات شرکت کند‪.‬‬ ‫وی همچنین جزئیاتی از ماجرای دیدارش با علی اکبر‬ ‫والیتی را نیز مطرح کرد‪ .‬عس��گر اوالدی با اش��اره به دیدار‬ ‫خود با علی اکبر والیتی گفت‪« :‬در این دیدار والیتی از نحوه‬ ‫ش��کل گیری این ائتالف گزارش داد و بنده به وی گفتم که‬ ‫شما سه نفر در جبهه پیروان خط امام و رهبری مطرح بوده و‬ ‫هستید‪ ،‬اما معتقدم که باید چند نفر دیگر به شما اضافه شوند‪.‬‬ ‫والیتی علت اضافه شدن نامزدهای دیگر به این ائئالف را‬ ‫س��وال کرد که به وی گفتم ما اصولگرایان می خواهیم در‬ ‫انتخابات تیم درست کنیم‪ ،‬براین اساس با سه نفر نمی شود‬ ‫تیم و برنامه طراحی کرد‪ .‬بنابراین به شما توصیه می کنم که‬ ‫نامزدهای دیگر را به ائتالف خود اضافه کنید‪».‬‬ ‫عس��گراوالدی در عین حال نفس ائتالف نامزدهای‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری را مثبت ارزیاب��ی کرد و افزود‪:‬‬ ‫«حداقل باید ‪ 10‬الی ‪ 12‬نامزد در ائتالف سه نفره گردهم ایند‬ ‫تا گفتمان انتخابات و برنامه ه��ای دولت یازدهم را طراحی‬ ‫کنند‪ ،‬البته همه نامزدهایی که به این سازوکار اضافه می شوند‬ ‫باید به عهد خود پایبند بوده و از مص��داق‪ ،‬برنامه ها و نامزد‬ ‫نهایی حمایت کنند‪».‬‬ ‫در اظهارنظ��ری دیگر محمد رضا باهنر که ریاس��ت‬ ‫جامعه اس�لامی مهندس��ین را بر عه��ده دارد و همچون‬ ‫عسگراوالدی از چهره های شاخص راستگرایان سنتی به‬ ‫ش��مار می رود نیز در این خصوص ابراز عقیده کرده است‪:‬‬ ‫« ائتالف ‪ 2+1‬نیروهای خوب و قابل تاملی هس��تند‪ ،‬شاید‬ ‫هم نهایتا یکی از انها رئیس جمهور شود‪ ،‬اما این مجموعه‬ ‫اصال جامع و مانع نیست و ما فکر می کنیم که باید حداقل‬ ‫ش��ش یا هفت نفر دیگر نیز به این ائتالف اضافه ش��ود و‬ ‫بنشینند و با یکدیگر گفت وگو کنند‪ .‬خصوصا که مقام معظم‬ ‫رهبری نیز طی چند روز گذش��ته فرمودن��د که کار اجرایی‬ ‫بسیار س��خت اس��ت و به تدبیر‪ ،‬برنامه‪ ،‬تیم‪ ،‬خرد جمعی و‬ ‫عقل نیاز دارد‪».‬‬ ‫محمد رضا باهنر در حالی ای��ن مواضع را در خصوص‬ ‫ائتالف س��ه نفره اعالم کرده ک��ه اصولگرایان س��نتی در‬ ‫جلسات متعددشان هنوز نتوانسته اند به سازوکاری مشخص‬ ‫برای ورود به انتخابات برسند‪ .‬گویا انها همچنان منتظر گذر‬ ‫زمان و نوع موضع گیری ائتالف ‪ 2+1‬نسبت به خود هستند‪.‬‬ ‫پیش از این ای��ت اهلل مهدوی کنی‪ ،‬دبی��رکل جامعه‬ ‫روحانیت از لزوم اتحاد اصولگرایان گفته ب��ود و البته روی‬ ‫خوشی نیز به ائتالف سه نفره نش��ان داده بود‪ .‬در این میان‬ ‫اخباری وجود دارد ک��ه در جامعه روحانیت مب��ارز از تمایل‬ ‫برای کاندیداتوری ابوترابی فرد و تقوی نیز س��خن به میان‬ ‫امده است؛اخباری که البته هنوز تایید یا تکذیب نشده است‪.‬‬ ‫چمران تکذیب نمی کند‬ ‫پس از تغیی��ر و تحوالت جدید در می��ان اصولگرایان‬ ‫مهمترین خبر انتخاباتی هفته گذش��ته مرب��وط به مهدی‬ ‫چمران می شد‪.‬‬ ‫رئیس شورای ش��هر تهران بار دیگر حاضر به تکذیب‬ ‫احتمال کاندیداتوری خود نشد‪.‬‬ ‫عدم تکذیب مه��دی چمران البته این ب��ار از اهمیت‬ ‫خبری مضاعفی برخوردار بود‪.‬‬ ‫چراکه برای نخستین بار یکی از اعضای جبهه پایداری‬ ‫از قطعی شدن کاندیداتوری مهدی چمران خبر داده است‪.‬‬ ‫فاطم��ه الیا‪ ،‬عضو ش��ورای مرکزی جبه��ه پایداری‪،‬‬ ‫در گفت وگو ب��ا خبرگزاری اریا هم این خب��ر را اعالم کرده‬ ‫و هم اف��زوده بود‪« :‬ش��نیده ایم مهندس چم��ران جبهه ای‬ ‫تحت عنوان مشورت ایران اس�لامی تشکیل داده اند و قرار‬ ‫است ایشان یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫باش��د‪ ».‬او با ردکاندیداتوری چمران از س��وی دولت تاکید‬ ‫کرد‪« :‬اقای چمران‪ ،‬به صورت مستقل در انتخابات کاندیدا‬ ‫می شود‪ ».‬اما مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران هفته‬ ‫گذشته در پاسخ به این سوال که ایا اخبار مطرح شده درباره‬ ‫کاندیداتوری و تش��کیل جبهه مش��ورت ایران اسالمی را‬ ‫تائید می کنید‪ ،‬به خبرنگاران گفت‪« :‬خانم الیا لطف داشتند‬ ‫که این مباحث را مطرح کردن��د‪ .‬بنده هم به وقتش نظرم را‬ ‫اعالم می کنم‪ ».‬چمران البته در پاسخ به سوالی درباره اینکه‬ ‫ایا باتوجه به تعدد کاندیداهای اصولگرایان‪ ،‬این جناح به یک‬ ‫کاندیدای واحد خواهد رس��ید نیز گف��ت‪« :‬اگر «اصولگرا»‬ ‫باشند‪ ،‬طبعا باید به یک کاندیدای واحد برسند‪».‬‬ ‫وی در پاس��خ به س��والی درباره نتیجه نهایی تشکیل‬ ‫ائتالف ‪ 2+1‬با حض��ور قالیباف‪ ،‬والیت��ی و حدادعادل نیز‬ ‫گفت‪« :‬ممکن است در ایام پیش رو چندین ائتالف اینچنینی‬ ‫تشکیل ش��ود و پس از بحث و بررسی‪ ،‬ان ش��اءاهلل به تعداد‬ ‫کاندیداهای کمتری خواهیم رسید‪».‬‬ ‫چمران که از چهره های ش��اخص جریان اصولگرایی‬ ‫است با پیروزی قاطع گروه ابادگران در دومین دوره شورای‬ ‫شهر تهران به رهبری وی‪ ،‬به عنوان ریاست این شورا انتخاب‬ ‫شد‪ .‬او در دوره بعد نیز این جایگاه را حفظ کرد‪ .‬وی به عنوان‬ ‫سرلیس��ت ائتالف ابادگران در زمانی ک��ه حاکمیت به طور‬ ‫مطلق در دست اصالح طلبان بود‪ ،‬در شورای شهر دوم تهران‬ ‫روند ورود جناح راست را که پس از ان به تدریج تحت عنوان‬ ‫اصولگرایان شناخته شدند را فراهم کرد‪.‬‬ ‫مه��دی چم��ران در س��ال ‪ 84‬از حامی��ان محم��ود‬ ‫احمدی نژاد به شمار می رفت و با انتشار اطالعیه ای از سوی‬ ‫ابادگران ایران اسالمی از نامزدی احمدی نژاد در نهمین دوره‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری حمایت کرد‪g .‬‬ ‫حسین مظفر که سابقه وزارت در دولت اصالحات را داشته‬ ‫و پس از ان هم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده‬ ‫و هم اکنون در پارلمان حضور دارد‪ ،‬حاال قرار است به عنوان‬ ‫رئیس ستاد انتخابات ائتالف اصولگرایان فعالیت کند‬ 49 ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪50‬‬ ‫راهبرد دولت دوم‬ ‫ورو د عملگرایان‬ ‫کابینه جدید اوباما‪ ،‬چه نگاهی به ایران دارند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪51‬‬ ‫کارگزاران جدید؛ سیاست ورزی قدیم‬ ‫تیم جدید باراک اوباما به همکاری منطقه ای با ایران می اندیشند؟‬ ‫‪1‬‬ ‫ابراهیم متقی ـ استاد دانشگاه تهران‬ ‫بین الملل‬ ‫ساختار سیاسی در ایاالت متحده ب راساس الگوی کنترل‬ ‫و توازن شکل گرفته اس��ت؛ موازنه گرایی را م ی توان به عنوان‬ ‫راهبرد بنیادین در سیاس��ت داخلی و الگوهای راهبرد امنیتی‬ ‫در امریکا دانست‪ .‬بس��یاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که‬ ‫ایاالت متح��ده در دوران های مختلف نیازمن��د بهره گیری از‬ ‫راهبرد متوازن در حوزه سیاس��ت داخلی و خارجی بوده است‪.‬‬ ‫اگرچه رابرت گیتس و لئون پانه ت��ا دارای رویکرد موازنه گرا در‬ ‫سیاس��ت خارجی و راهبردی امریکا بوده اند‪ ،‬اما در س��ال های‬ ‫‪ 2009 – 2013‬هیالری کلینتون‪ ،‬نقش متفاوتی با افراد یاد شده‬ ‫در حوزه سیاست های راهبردی ایاالت متحده در برخورد با ای ران و‬ ‫همچنیندرفضایخاورمیانهعهد هداربودهاست‪ .‬هرگونهتغییر‬ ‫در الگوهای راهبردی ایاالت متحده در شرایطی انجام م ی گیرد‬ ‫که روندهای گذشته‪ ،‬مطلوبی ت های راهبردی الزم ب رای امنیت‬ ‫منطقه ای و بی ن المللی امریکا را به وجود نیاورده باشد‪ .‬استفان‬ ‫والت مصاحب ه ای را اواخر دسامبر‪ 2012‬با نشریه دیپلمات به انجام‬ ‫رسانده که در این مصاحبه از سیاست خارجی امریکا در اولین‬ ‫دوره ریاست جمهوری باراک اوباما انتقاد به عمل اورده است‪ .‬والت‬ ‫در نگاه تحلیلی خود بر ضرورت های موازنه منطقه ای تاکید‬ ‫دارد‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬نگرش والت معطوف به این موضوع است‬ ‫که سیاست خاورمیانه ای امریکا در دوران باراک اوباما نتوانست‬ ‫مطلوبی ت های الزم ب رای همکاری های منطقه ای با بازیگرانی‬ ‫همانند ای ران را به وجود اورد‪.‬‬ ‫‪ -1‬راهبرد متوازن در دومین دوره ریاست جمهوری‬ ‫باراک اوباما‬ ‫باراک اوباما در زمره کارگزاران سیاست خارجی و امنیتی‬ ‫امریکا محسوب م ی ش��ود که همانند رابرت گیتس و ریچارد ‬ ‫هاس بر ضرورت موازنه گرایی راهبردی تاکید دارند‪ .‬موازنه گرایی‬ ‫راهبردی به عنوان محور اصلی سیاست امنیتی امریکا در دوران‬ ‫بعد از پایان ریاست جمهوری جورج بوش بوده است‪ .‬چنین روندی‬ ‫در دوران تصدی هیالری کلینتون در وزارت امور خارجه امریکا‬ ‫با مشکالتی روبه رو شده است‪ .‬به همین دلیل است که باراک‬ ‫اوباما تالش دارد تا راهبرد متوازن در سیاست امنیتی امریکا را در‬ ‫دومین دوره ریاست جمهوری خود اعاده نماید‪ .‬سیاست راهبردی‬ ‫امریکا در دومین دوره ریاست جمهوری باراک اوباما معطوف به‬ ‫شرایطی اس��ت که زمینه های الزم ب رای مشارکت راهبردی با‬ ‫کشورهای منطقه ای همانند ای ران و قدرت های بزرگ همانند‬ ‫روسیه و چین را به وجود اورد‪ .‬بهره گیری از فرایندهای معطوف‬ ‫به منازعه‪ ،‬هزینه های امنیتی امریکا در برخورد با موضوعات‬ ‫منطقه ای و بی ن المللی را افزایش م ی دهد‪ .‬در دورانی که باراک‬ ‫اوباما به عنوان رئی س جمهور امریکا انتخاب ش��د‪ ،‬بسیاری از‬ ‫کارگزاران سیاس��ت خارجی و راهبردی در ای ران این احساس را‬ ‫داش��تند که اوباما از روندهای همکاری جویانه با ای ران حمایت‬ ‫به عمل خواهد اورد‪ .‬چنین رویکردی م ی توانس��ت بخشی از‬ ‫ضرورت های مربوط به دیپلماسی منطقه ای امریکا در قالب‬ ‫موازنه گرایی را امکان پذیر س��ازد‪ .‬اگرچ��ه رویکرد معطوف به‬ ‫همکاری های دوجانبه و چندجانبه با ای ران بخشی از سیاست‬ ‫امنیتی امریکا محسوب م ی شود‪ ،‬اما هیالری کلینتون از چنین‬ ‫الگویی در اولین دوره ریاس��ت جمهوری باراک اوباما استفاده‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪52‬‬ ‫نکرد‪ .‬ضرورت های تحلیل کنش س��ازمانی ای��ن موضوع را‬ ‫برجسته م ی سازد که کارگزاران راهبردی و امنیتی قادر خواهند‬ ‫بود تا زمینه های الزم ب رای کنش معطوف به مشارکت‪ ،‬موازنه‬ ‫یا رویارویی را به وجود اورند‪ .‬راهب��رد ایاالت متحده در برخورد‬ ‫با ای ران و در سال هایی که هیالری کلینتون‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫امریکا بود‪ ،‬مطلوبیت الزم ب رای موازنه گرایی را به وجود نیاورد‪.‬‬ ‫در شرایطی که وزیر امور خارجه تمایل چندانی به ابتکار عمل‬ ‫ب رای موازنه منطقه ای نداشته باشد‪ ،‬طبیعی است که الب ی های‬ ‫فعال در ساختار سیاستگذاری خارجی امریکا از انگیزه بیشتری‬ ‫ب رای محدودسازی دولت برخوردار م ی شوند و طبیعی است که‬ ‫در چنین ش��رایطی امکان تغییر در سیاست راهبردی امریکا‬ ‫اجتناب ناپذیر خواهد بود‪ .‬عل��ت ان را م ی توان در رویکردهای‬ ‫متفاوت رئی س جمهور با وزیر امور خارجه دانس��ت‪ .‬در چنین‬ ‫ش��رایطی‪ ،‬زمینه تغییر وزیر امور خارجه ایجاد م ی شود‪ .‬اگرچه‬ ‫رئی س جمهور محور اصلی تصمیم گیری اجرایی محس��وب‬ ‫م ی شود‪ ،‬اما چنین فرایندی ب راساس الگوهای فردگرایانه و بدون‬ ‫توجه به شکل بندی های ساختاری امکان پذیر نیست‪ .‬در اولین‬ ‫دوره ریاست جمهوری باراک اوباما م ی توان نشانه های همکاری‪،‬‬ ‫مشارکت‪ ،‬رقابت و تضاد را در روابط ای ران ـ امریکا مورد مالحظه‬ ‫قرار داد‪ .‬تضادهای امنیتی در سال های ‪ 2010-2012‬به گونه ای‬ ‫افزایش یافت که برخی از تحلیلگ��ران امکان حمله نظامی‬ ‫امریکا‪ ،‬اسرائیل یا اقدام مشترک انها علیه ای ران را مورد سنجش‬ ‫و ارزیابی قرار م ی دادند‪ .‬در اولین دوره ریاست جمهوری باراک‬ ‫اوباما‪ ،‬ایاالت متحده با طیف گسترده ای از بحران های امنیتی‬ ‫روبه رو ش��د‪ .‬اگرچه در این دوره‪ ،‬اف ب ی ای توانست بن الدن را‬ ‫در پاکستان ترور نماید‪ ،‬اما این امر به مفهوم پایان دغدغه های‬ ‫امنیتی امریکا در خاورمیانه محسوب نم ی شود‪ .‬بحران سوریه‬ ‫مخاط رات امنیتی بیشتری را ب رای اینده سیاست امنیتی امریکا‬ ‫به وجود اورد‪ .‬امنی ت گرایی در شرایطی م ی تواند مطلوبیت الزم‬ ‫را ایجاد نماید که نشانه هایی از همکاری متوازن در قالب مقابله‬ ‫با تهدیدات مشترک ایجاد شود‪.‬‬ ‫نیروهای سیاس��ی و امنیتی النصر در سوریه به عنوان‬ ‫محور اصلی تهدید امنیتی جدید امریکا محسوب م ی شوند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که باراک اوباما از سیاست کنترل فرایندهای‬ ‫تهدید و فشار گسترده علیه بشار اسد بهره گرفت؛ چنین روندی‬ ‫منجر به بقای سیاسی بشار اسد در سوریه شده است‪ .‬هرگونه‬ ‫جابه جایی سریع در سوریه م ی توانس��ت مخاط رات امنیتی‬ ‫بیشتری را ب رای اینده خاورمیانه ای امریکا به وجود اورد‪ .‬نیروهای‬ ‫سیاس��ی و ایدئولوژی النصر دارای الگوهای کنش مشابهی‬ ‫با القاعده است‪ .‬به همین دلیل اس��ت که باراک اوباما ترجیح‬ ‫م ی دهد تا از فرایند کنترل نیروهای اشوب ساز در سوریه ب رای‬ ‫تاثیرگذاری بر اینده تحوالت خاورمیانه استفاده نماید‪ .‬اگرچه‬ ‫شعارهای تبلیغاتی و ادبیات راهبردی ایاالت متحده در برخورد با‬ ‫ای ران نشانه هایی از تهدید را منعکس م ی ساخت‪ ،‬اما واقعیت ان‬ ‫است که چنین روندی نم ی تواند مطلوبی ت های همه جانب ه ای‬ ‫را ب رای امنیت امریکا در خاورمیانه ایجاد نماید‪ .‬شاید بتوان یکی‬ ‫از دالیل اجتناب از جنگ در دوران اول ریاست جمهوری باراک‬ ‫اوباما را موضوع مربوط به توازن قدرت راهبردی ای ران در برخورد‬ ‫با بازیگران منطقه ای دانست که به عنوان کارگزار نظام سلطه در‬ ‫محیط منطقه ای به ایفای نقش مبادرت کرده اند‪ .‬قدرت سازی‬ ‫در ای ران مانع کاربرد اقدامات نظامی علیه ساختار عمومی نظام‬ ‫ای ران شده است‪ .‬در چنین شرایطی‪ ،‬الگوهای راهبردی هیالری‬ ‫کلینتون که مبتنی بر تصاعد تهدید و گس��ترش فشارهای‬ ‫منطقه ایعلیه ای رانبود‪،‬بهمطلوبیتاجرایینائلنشد‪.‬هرگونه‬ ‫کاربرد قدرت صرفا در شرایطی به نتایج الزم منجر م ی شود که‬ ‫زمینه های عدم توازن بین سیاست اعالمی و سیاست عملی‬ ‫وجود داشته باش��د‪ .‬امنیت در خاورمیانه بدون توجه به نقش‬ ‫بازیگرانی همانند ای��ران امکان پذیر نخواهد ب��ود‪ .‬کارگزاران‬ ‫سیاست خارجی امریکا‪ ،‬صرفا در شرایطی قادر به نقش افرینی‬ ‫راهبردی ب رای امنیت خاورمیانه خواهند بود که زمینه های الزم‬ ‫ب رای موازنه‪ ،‬تعادل و بهره گی��ری از الگوهای همکاری جویانه‬ ‫وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬جهت گیری جان کری نس�بت به موضوعات‬ ‫خاورمیانه ای‬ ‫الگوی امنی ت گرایی ب��رای نظامیان در امریکا معطوف‬ ‫به موازنه گرایی اس��ت‪ .‬جان کری در زمره کارگزاران سیاست‬ ‫خارجی امریکا قرار خواهد گرفت که از الگوی متوازن استفاده‬ ‫می نمایند‪ .‬جان به عنوان وزیر امورخارجه جدید ایاالت متحده‬ ‫امریکا‪ ،‬فعالی ت های خود را از ‪ 21‬ژانویه ‪ 2013‬اغاز خواهد کرد‪ .‬او‬ ‫دارای پشتوانه راهبردی در سیاست امنیتی امریکاست و به مدت‬ ‫‪ 28‬سال عضو مجلس سنا در ایاالت متحده بوده است‪ .‬وی که‬ ‫دارای پیشینه نظامی اس��ت و اواخر دهه ‪ 1960‬فعالی ت های‬ ‫نظامی خود را در ویتنام به انجام رس��انده‪ ،‬در زمره کارگزارانی‬ ‫محسوبم ی شودکهمخالفکاربردجنگغیرضروریهستند‪.‬‬ ‫الزم به توضیح است که اولی ن بار ریچارد هاس‪ ،‬رئیس شورای‬ ‫روابط خارجی امریکا‪ ،‬کتابی را با عنوان جنگ غیرضروری منتشر‬ ‫کرد‪ .‬تجربه سیاسی و راهبردی جا ن کری منجر به شکل گیری‬ ‫ادراک تعادل و تعامل در سیاست خارجی امریکا در برخورد با‬ ‫ای ران شده است‪ .‬ب راساس چنین انگاره هایی‪ ،‬ادبیات سیاسی‬ ‫جان کری در برخورد با ای ران معطوف به بهره گیری از نشانه های‬ ‫همکاری جویانه اس��ت‪ .‬به عبارت دیگر هرگونه فرایندی که‬ ‫به رویارویی غیرموثر منجر ش��ود‪ ،‬در نگرش راهبردی افرادی‬ ‫همانند ریچارد هاس و جان کری نم ی تواند مطلوبیت الزم را‬ ‫ب رای سیاس��ت خارجی و امنیتی امریکا داشته باشد‪ .‬ب راساس‬ ‫چنین نگرشی است که کری همواره تالش دارد تا از مفاهیم‬ ‫و ادبیاتی بهره گیری نماید که زمینه های الزم ب رای بهینه سازی‬ ‫الگوهای تعامل با ای ران را فراهم س��ازد‪ .‬تحقق چنین اهدافی‬ ‫صرفا در شرایطی امکان پذیر است که الگوی تعامل مبتن ی بر‬ ‫تعادل در سیاس��ت خارجی جان کری مورد توج��ه قرار گیرد‪.‬‬ ‫نقش افرینی جان کری صرفا در ش��رایطی امکان پذیر خواهد‬ ‫بود که زمینه های الزم ب رای کاربرد راهبرد متوازن در سیاست‬ ‫منطقه ای با ای ران را مورد توجه قرار دهد‪ .‬در چنین ش��رایطی‬ ‫بازیگرانی همانند ع ربستان و قطر قادر نخواهند بود تا نقش‬ ‫دست نشانده ب رای مقابله با راهبرد منطقه ای ای ران را پیگیری‬ ‫نماید‪ .‬بازیگرانی همانند ع ربستان دارای دغدغه های درونی در‬ ‫ایفای نقش منطقه ای است‪ .‬تجربه امریکا در دهه ‪ 1980‬نشان‬ ‫داد که اگر ع ربستان کارگزار مبسوط الیدی باشد‪ ،‬در ان شرایط‬ ‫بار دیگر امریکا با تهدید گروه دیگری از س��لف ی های تکفیری‬ ‫همانند القاعده روبه رو خ واهد شد‪ .‬ضرورت های راهبردی امریکا‬ ‫ایجاب م ی کند که از گزینه تعادل منطقه ای ب رای پذیرش نقش‬ ‫سیاسی و امنیتی ای ران در خاورمیانه استفاده نماید‪ .‬جان کری‬ ‫همانند باراک اوباما بر ضرورت سیاس��ت مت��وازن تاکید دارد‪.‬‬ ‫چنین الگویی را نامبرده در سالیان گذشته مورد پیگیری قرار‬ ‫داده اس��ت‪ .‬اگرچه جان کری در سال ‪ 2004‬به موفقیت موثری‬ ‫ب رای ایفای نقش در کاخ سفید دست نیافت‪ ،‬اما در شرایط جدید‬ ‫کری از این فرصت م ی تواند در راستای تحقق اهداف راهبردی‬ ‫حزب دموکرات در راستای موازنه گرایی منطقه ای استفاده نماید‪.‬‬ ‫نگرشجا نکرینسبتبهموضوعاتمنطقه ایکامالمتفاوت‬ ‫با هیالری کلینتون خ واهد بود‪ .‬وی در حالی به عنوان کاندیدای‬ ‫وزارت امورخارجه امریکا از سوی باراک اوباما انتخاب شده است‬ ‫اوباما پراگماتیست ها را به صف کرده است‬ ‫دولت عملگرا‬ ‫الینور کلیفت ‪/‬ترجمه‪:‬میالد قاری حیدری‬ ‫‪2‬‬ ‫در میان فهرس��ت افرادی که احتمال م��ی رود در دولت‬ ‫اینده امریکا به عنوان رئیس کارکنان کاخ سفید فعالیت کنند‪،‬‬ ‫نام دو سیاستمدار اشنا به چشم م ی خورد؛ «دنیس مک داناف»‬ ‫معاون مشاور امنیت ملی و «ران کالین» رئی س دفتر کارکنان‬ ‫معاونرئی س جمهوریامریکا‪.‬ایندوتنکهاحتمالانتخابانها‬ ‫نسبتبهسایرافرادبیشتراست‪،‬سیاستمدارانیمنظموعمل گرا‬ ‫هستند و ممکن اس��ت هر کدام از انها این سمت که یکی از‬ ‫پرطرفدارترین ها در کابینه اس��ت را عهده دار شوند‪ .‬مک داناف‬ ‫یکی از افرادی است که در حلقه نزدیکان رئی س جمهوری امریکا‬ ‫قرار دارند‪ .‬اوباما معموال تمایل دارد نزدیکان خ��ود را ارتقا داده و‬ ‫به نوعی به انها پاداش دهد‪ .‬مک داناف ‪ 43‬ساله طوالن ی ترین‬ ‫رابطه دوستی را با اوباما داشته و این رابطه به زمانی برم ی گردد‬ ‫که اوباما به تازگی به عنوان سناتور ایالت «ایلینویز» انتخاب شده‬ ‫بود‪« .‬ج ی پی کراولی» سخنگوی س��ابق وزارت خارجه امریکا‬ ‫دراین بارهگفتهاست‪«:‬سابقهارتباطاوباماومک دانافبهمدت ها‬ ‫قبلبازم ی گرددواینمس الهب رایرئی س جمهوریاهمیتزیادی‬ ‫ی گرفته‪ ،‬او هم در اتاق‬ ‫دارد‪ .‬هر زمانی که اوباما تصمیم مهم�� ‬ ‫بوده است‪ ».‬هر چند نام مک داناف با امنیت ملی امریکا پیوند‬ ‫خورده‪ ،‬انتخاب وی لزوما به این معنا نیست که مسائل خارجی از‬ ‫بین الملل‬ ‫م ی شود‪ .‬جان کری همواره تالش داشت تا این موضوع را مورد‬ ‫توجه قرار دهد که درگیری های فزاینده امریکا در محی ط های‬ ‫منطقه ای‪ ،‬هزینه های نظامی ایاالت متحده را افزایش م ی دهد‪.‬‬ ‫به موازات جان کری‪ ،‬کارگزاران دیگری همانند جان ب رنان و چاک‬ ‫هگل تالش دارند تا رویکرد امنیتی ب��اراک اوباما معطوف به‬ ‫موازنه گرایی را در دومین دوره ریاست جمهوری او اجرا نمایند‪.‬‬ ‫ن کری در بین نظامیان و س��اختار دفاعی ایاالت متحده از‬ ‫جا ‬ ‫جایگاه موثری برخوردار است‪ .‬پیشینه سازمانی جان کری در‬ ‫نیروهای مس��لح امریکا و ایفای نقش در ویتنام‪ ،‬جایگاه کری‬ ‫بین سیاستمداران امریکایی را ارتقا م ی دهد‪ .‬چنین پیشینه ای‬ ‫ن کری با کنگره ایاالت متحده‬ ‫م ی تواند زمینه تعامل بیشتر جا ‬ ‫را به وجود اورد‪ .‬الزم به توضیح است که اگرچه وزرای امریکا در‬ ‫ب رابر کنگره مسئول نیستند‪ ،‬اما چگونگی تعامل انان م ی تواند‬ ‫موقعیت مناسب تری را ب رای اجماع در سیاستگذاری خارجی بین‬ ‫نهادهای مختلف امریکا به وجود اورد‪ .‬چاک هگل نیز جایگاه‬ ‫ویژه ای در راهبرد امنیتی امریکا داشته است‪ .‬هگل را م ی توان‬ ‫بخشی از کارگزارانی دانست که سیاست دفاعی امریکا در سنا‬ ‫را سازماندهی م ی نمایند‪ .‬اگر چاک هگل از الگوی متوازن در‬ ‫ارتباط با ای ران اس��تفاده کند در ان ش��رایط به مطلوبی ت های‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫که مواضع متفاوتی با هیالری کلینت��ون در مورد موضوعات‬ ‫راهبردی و کارگزاران موثر در سیاس��ت منطق��ه ای امریکا در‬ ‫خاورمیانه دارد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ضرورت های تغیی�ر در کارگ�زاران راهبردی و‬ ‫امنیتی ایاالت متحده‬ ‫کارگزاران امنیتی را م ی توان بخشی از سیاست راهبردی‬ ‫ایاالت متحده دانست‪ .‬چاک هگل چنین ویژگی را در رابطه با‬ ‫نقش افرینی در حوزه سیاست دفاعی خواهد داشت‪ .‬کارگزاران‬ ‫دیگری نیز همانند ج��ان ب رنان تالش خواهن��د کرد تا نقش‬ ‫مولفه ه��ای امنیت��ی را در ارتباط با سیاس��ت راهبردی جدید‬ ‫باراک اوباما ایفا کنن��د‪ .‬زمانی که باراک اوبام��ا در اولین دوره‬ ‫ریاست جمهوری خود به قدرت رسید این انگاره وجود داشت که‬ ‫زمینه های الزم ب رای تغییر در سیاست راهبردی امریکا ایجاد‬ ‫خواهد شد‪ .‬تغییر در کارگزاران‪ ،‬زمینه های الزم ب رای دگرگونی‬ ‫در راهبردهای امنیتی امریکا را فراهم م ی س��ازد‪ .‬باراک اوباما‬ ‫در بسیاری از ادبیات تبلیغاتی و تحلی ل های خود از سیاست‬ ‫جهان این موضوع را مطرح کرد ک��ه ایاالت متحده ب رای بقای‬ ‫راهبردی نیازمند کاهش هزینه های منطقه ای خواهد بود‪ .‬در‬ ‫چنین رویکردی‪ ،‬کش��ورهایی همانند ای ران‪ ،‬روسیه و چین از‬ ‫اهمیت ویژه ای در راهبرد امنیتی باراک اوبام��ا برخوردار بوده‬ ‫است‪ .‬سیاست تغییر در الگوی تعاملی امریکا در ب رابر روسیه‬ ‫توسط هیالری کلینتون پیگیری شد‪ .‬نامبرده دکمه زرد رنگی‬ ‫را به عنوان نقطه شروع جدید به الوروف‪ ،‬وزیر امورخارجه روسیه‬ ‫هدیه داد‪ .‬چنین هدیه ای به منزله بازس��ازی الگوی تعامل در‬ ‫قالب چند جانب ه گرایی اس��ت‪ .‬اگرچه تضادهای��ی در رویکرد‬ ‫منطقه ای امریکا و روسیه شکل گرفت‪ ،‬اما این امر را نم ی توان‬ ‫به منزله تغییر بنیادین در راهبرد امنیت��ی امریکا در برخورد با‬ ‫روسیه دانست‪ .‬مقامات امریکایی‪ ،‬اگرچه سیاست منطقه ای‬ ‫روس��یه را در ارتباط با س��وریه مورد انتقاد قرار دادند‪ ،‬اما چنین‬ ‫رویکردی منجر به گس��ترش تضادهای راهبردی بین روسیه‬ ‫و ایاالت متحده نشد‪ .‬راهبرد متوازن باراک اوباما در اولین دوره‬ ‫ریاس��ت جمهوری به دلیل نقش هیالری کلینتون که دارای‬ ‫رویکرد معطوف به هژمونی ک گرایی منطقه ای و بی ن المللی‬ ‫بوده‪ ،‬اثربخشی خود را از دست داده است‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که چندجانب ه گرایی و راهبرد متوازن به منزله بازسازی سیاست‬ ‫امنیتی امریکا در محیط بی ن المللی جدید محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫یکی از دالیل و ضرورت های تغیی��ر در راهبرد امنیتی امریکا‬ ‫ن کری‬ ‫نسبت به ای ران را م ی توان ب ر اساس تجربه حرفه ای جا ‬ ‫دانست؛ او فعالی ت های سیاسی خود را بعد از جنگ ویتنام اغاز‬ ‫ن کری در زمره پیشکس��وتان نظامی امریکا‬ ‫کرد‪ .‬اگرچ��ه جا ‬ ‫محسوب م ی شود و بخشی از زندگی حرفه ای خود در ارتش را در‬ ‫ویتنام سپری کرده است‪ ،‬اما بعد از جنگ ویتنام در زمره منتقدان‬ ‫جدی سیاس��ت خارجی امریکا در ارتباط با جنگ محس��وب‬ ‫بیشتری ب رای عبور از بن بس��ت موجود نائل م ی شود‪ .‬تجربه‬ ‫نشان داده است که همواره الگوی متوازن‪ ،‬موقعیت سازمانی‬ ‫وزیر دفاع را در امریکا ارتقا م ی دهد‪ .‬به عبارت دیگر م ی توان این‬ ‫موضوع را مورد توجه قرار داد که روندهای جدید سیاست خارجی‬ ‫امریکاازط ریقالگوهایمبتنیبرکارشناسیوچندجانب ه گرایی‬ ‫تحلیلی پیگیری خواهد ش��د‪ .‬در حالی که هیالری کلینتون‬ ‫رویکرد کامال متفاوتی را در سیاس��ت خارجی امریکا پیگیری‬ ‫کرد‪ .‬کلینتون ب رای حل موضوع��ات بحرانی عموما از الگوی‬ ‫دیپلماسی قله ای بهره م ی گرفت‪ .‬در چنین فرایندی‪ ،‬هیالری‬ ‫یداد تا موج های ضد ای رانی در ساختار سیاسی‬ ‫کلینتو ن ترجیح م ‬ ‫و الب ی های امریکایی را تقویت کرده و الگوی رفتاری خود را در‬ ‫چنین فرایندی تنظیم نماید‪ .‬اگرچه هیالری کلینتون از الگوی‬ ‫فشار تصاعدیابنده علیه ای ران بهره گرفت‪ ،‬اما چنین الگویی‬ ‫نتوانست در نتیجه مطلوبی ت های موثری را ب رای امنیت ملی و‬ ‫سیاست خارجی امریکا ایجاد نماید‪ .‬در چنین شرایطی است که‬ ‫ن کری قادر خواهد بود تا از طریق تعامل گرایی و گسترش‬ ‫جا ‬ ‫فرایند معطوف به کنش غیرمس��تقیم‪ ،‬زمینه های الزم ب رای‬ ‫ایجاد سیاست تعادل و موازنه در منطقه خلیج فارس را فراهم‬ ‫سازد‪ .‬در شرایط موجود جان کری م ی تواند راه نیمه تمام سایروس‬ ‫ونس در ارتب��اط با ای��ران را ادامه دهد‪ .‬س��ایروس ونس‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه جیمی کارتر بود‪ .‬او که در زمره تکنوکرات های قدیمی‬ ‫ ایاالت متحده بوده‪ ،‬تمایل چندانی به بهره گیری از رویکردهای‬ ‫مبتنی بر دیپلماسی فشار و تهدید علیه ای ران نداشت‪ .‬ونس‬ ‫بر این ام��ر واقف بود که ه��ر فرایند دیپلماتی��ک امریکا که‬ ‫ب ر اساس تهدید امنیتی شکل گیرد‪ ،‬اثار و نتایج پرمخاطره ای‬ ‫را ب رای اینده امنیت ملی ایاالت متحده ایجاد م ی کند‪ .‬در شرایط‬ ‫موجود‪ ،‬جان کری در نقطه عطف تاریخی قرار گرفته اس��ت‪.‬‬ ‫موازنه گرایی راهبردی جان کری در ارتباط با ای ران م ی تواند اعتبار‬ ‫و مطلوبیت سازمانی وزارت امور خارجه امریکا را ارتقا دهد‪ .‬عبور‬ ‫از بن بست تاریخی نیازمند ابتکار عمل و درک دقیقی در ارتباط‬ ‫باضرورت هایموازنهقدرتمنطقه ایمحسوبم ی شود‪ .‬تغییر‬ ‫در کارگزاران سیاست خارجی‪ ،‬امنیتی و دفاعی ایاالت متحده در‬ ‫شرایطی از اهمیت الزم برخوردار است که زمینه های مناسب‬ ‫ب رای نقش افرینی انان در س��اختار داخلی ایاالت متحده ایجاد‬ ‫ش��ود‪ .‬تاکنون کنگره امریکا که عمدتا تحت تاثیر گروه های‬ ‫محافظ��ه کار و الب ی های اس��رائی ل محور بوده اس��ت‪ ،‬نقش‬ ‫گسترده ای در کارگزاری سیاس��ت خارجی‪ ،‬امنیتی و راهبردی‬ ‫امریکا در برخورد با ای ران ایفا کرده است‪ .‬بسیاری از تحریم های‬ ‫امریکا علیه ای ران تحت تاثیر کنگره ب��وده و محدودیت های‬ ‫راهبردی علیه ای ران را اعمال کرده است‪ .‬هرگونه تغییر در راهبرد‬ ‫دفاعیامریکاصرفادرشرایطیبهمطلوبی ت هایمناسبمنجر‬ ‫م ی ش��ود که زمینه های الزم ب رای کاهش تحریم در سیاست‬ ‫راهبردی امریکا علیه ای ران ایجاد شود‪g.‬‬ ‫چالش های داخلی اهمیت بیشتری دارند‪ .‬درست مانند بسیاری‬ ‫دیگر از تصمیم های اوباما‪ ،‬ای��ن ارزیابی نیز کامال به تجزیه و‬ ‫تحلی ل های ش��خصی او ارتباط دارد‪ .‬به گفته «جیم مینلی»‬ ‫رئیس س��ابق دفتر کارکنان و «هری رید» رهبر اکثریت س��نا‪،‬‬ ‫اوباما در برخی موارد ویژگ ی هایی شبیه به «رام امانوئل» رئیس‬ ‫سابق دفتر کارکنان کاخ س��فید دارد‪ ،‬ولی حتی با او نیز در یک‬ ‫طبقه بندی قرار نم ی گیرد‪ .‬داناف نیز فردی نیست که دسترسی‬ ‫و تماس با وی به راحتی امکان پذیر باشد‪ .‬داناف فارغ التحصیل‬ ‫دانشگاه «س��نت جانز» در ایالت «مینه س��وتا» بوده و یکی از‬ ‫هم بازی های بسکتبال باراک اوباماس��ت‪ .‬او یکی از ‪11‬فرزند‬ ‫یک خانواده کاتولیک مذهب است و دو تن از ب رادرانش کشیش‬ ‫هستند‪ .‬او به عنوان فردی که به تناسب اندام و وزن خود اهمیت‬ ‫زیادیم ی دهدوبادوچرخهبهمنزلشبرم ی گردد‪،‬نگرانایناست‬ ‫که قبول این مسئولیت تاثیری منفی روی وضعیت سالمتش‬ ‫داشتهباشد‪ .‬کالینکهدرمیانهکشمکش هایقانونی«ال گور»‬ ‫و «جورج بوش» بعد از انتخابات سال ‪ 2000‬میالدی قرار داشت‪،‬‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫درواشنگتنشخصیتیشناخته شده تراست‪«.‬کویناسپیسی»‬ ‫نیزدرفیلمخودبهنام«بازشماری»ویرابهتصویرکشیدهاست‪.‬‬ ‫اویکفوق ستارهاستکهب رایچندیندههدرکاخ سفیدوکنگره‬ ‫فعالیت کرده و نامش هم واره در فهرست کارکنان و وکالی ارشد‬ ‫زیر ‪ 40‬سال قرار داش��ته اس��ت‪ .‬او که اکنون ‪ 51‬سال دارد طی‬ ‫دو سال نخست دوره اول ریاست جمهوری اوباما به عنوان معاون‬ ‫رئی س دفتر کارکنان جو بایدن فعالیت م ی کرد ولی زمانی که رام‬ ‫امانوئل سمت خود را ب رای کاندیداتوری در انتخابات شهرداری‬ ‫شیکاگوترککرد‪،‬ویگزینه ایمحتملب رایجانشینیامانوئل‬ ‫به شمار م ی رفت‪ .‬چنانچه کالین این سمت را در اختیار بگیرد‪،‬‬ ‫به طورقطعگمان هزن ی هاییدربارهمفهومی کهاینانتخابب رای‬ ‫بایدن خ واهد داشت نیز شنیده خ واهد داشت و مقام های امریکا‬ ‫باید سیاست های خود را با نیم نگاهی به احتمال کاندیداتوری‬ ‫بایدن در انتخابات سال ‪ 2016‬میالدی تدوین کنند‪ .‬با این همه‬ ‫در نهایت این اوباماس��ت که گزینه مورد نظ��رش را باتوجه به‬ ‫یداند‬ ‫دیدگاه هایشخصیخودانتخابخ واهدکرد‪.‬اوبه خوبیم ‬ ‫که هر دوی این افراد از نظم شخصی ب رای انجام این مسئولیت‬ ‫دشوار و مهارت های مدی ریتی ب رای اعمال ق وانین و مقررات روی‬ ‫سایرکارکنانبرخوردارهستند‪.‬بهاعتقادمینلیمهمترینمهارت‬ ‫مسئول دفتر کارکنان کاخ سفید باید «نه گفتن» باشد؛ نه گفتن‬ ‫به کارکنانی که م ی خ واهند ب رای دقایقی با رئی س جمهوری دیدار‬ ‫کنند؛ نه گفتن به طرح هایی که توسط گروه های مختلف ارائه‬ ‫شده است و نه گفتن به ب رنامه ای که بیش از اندازه تنبیهی است‪.‬‬ ‫در حقیقت رئی س دفتر کارکنان کاخ سفید باید به عنوان دروازه بان‬ ‫فعالیت کند؛ فردی ک��ه به نوعی کار ترجم��ه انجام م ی دهد‪،‬‬ ‫اما ترجمه ای که به هیچ عنوان مطلق نیس��ت‪« .‬جک لیو»‬ ‫رئی س دفتر فعلی کاخ سفید که به عنوان وزیر خزانه داری اینده‬ ‫یدانست که چگونه باید با کانون‬ ‫امریکا انتخاب شده به خوبی م ‬ ‫دیگر قدرت در جناح چپ ‪« -‬والری جارت» ‪ -‬دوست قدیمی و‬ ‫مشاور اوباما تعامل داشته باشد‪ .‬عده ای معتقدند که در حقیقت‬ ‫جارت‪ ،‬رئی س دفتر کاخ سفید است و تعامل مناسب با او بخش‬ ‫الینفکاینشغلاست‪.‬درشرایطیکهدوردومریاست جمهوری‬ ‫امریکا با مسائلی مانند بحران بودجه و چالش های مالی اغاز‬ ‫م ی شود‪،‬تواناییتعاملمناسبباکنگرهبایدازجملهقابلی ت های‬ ‫رئی س دفتر جدید کارکنان کاخ سفید باشد‪ .‬هر دوی این کاندیداها‬ ‫تجربه فراگیری از کار کردن در س��نا را دارند‪ .‬کالین با بایدن و‬ ‫کمیتهقضاییکارکردهومکدانافهمپیشازپیوستنبهتیم‬ ‫کارکنان اوباما یکی از کارکنان کلیدی «تام داشل» از رهب ران سنا‬ ‫بودهاست‪.‬سنامحلیکامالمتفاوتازکنگرهاست‪،‬ولیهردوی‬ ‫اینکاندیداهاهمانگیزهوهمتواناییالزمب رایفع الیتدرکنگره‬ ‫کداناف سیاستمدارانی سفیدپوست‬ ‫را دارند‪ .‬هم کالین و هم م ‬ ‫دردولتیهستندکهبااتکابهارایزنانواقلی ت هامجدداانتخاب‬ ‫شده است‪ .‬برخی از گروه های زنان از عدم تخصیص سمت های‬ ‫سطح باال به زنان از لیو ناامید ش��ده بودند و البته دلخوری انها‬ ‫چندان هم ب ی مورد نبود‪ .‬فیلیپ کراولی معتقد است که نامزد‬ ‫کردن سفیدپوست ها یا افرادی که مواضعی شبیه به انها دارند‪،‬‬ ‫نوعی سیاست رفت و برگش��تی در دوره دوم ریاست جمهوری‬ ‫اوباماست‪ .‬او معتقد است که «سوزان رایس» نماینده امریکا در‬ ‫سازمان ملل متحد جانشین «تام دانیلون» مشاور امنیت ملی‬ ‫شده و «جانت ناپولیتانو» وزیر امنیت داخلی امریکا نیز به عنوان‬ ‫دادستان کل امریکا جانشین «اریک ه ولدر» خ واهد شد‪ .‬او تاکید‬ ‫م ی کند که این اتفاق چند ماه اینده و بعد از کناره گیری هولدر‬ ‫خ واهد افتاد‪ .‬به گفته کراولی این زنان هستند که در دولت جدید‬ ‫اوباماکلیدی تریننقش هاراایفاخ واهندکرد‪،‬ولیرئی س جمهوری‬ ‫به دالیل مختلفی این تحرکات جدید را به یکباره انجام نخ واهد‬ ‫داد‪ .‬اوباما که انتخابات ریاست جمهوری دیگری را پیش روی خود‬ ‫نم ی بین د ترجیح م ی دهد دردولت دوم خود به جای اینکه تسلیم‬ ‫فشارهای خارجی شود‪ ،‬افرادی را انتخاب کند که با انها راحت تر‬ ‫است و م ی تواند در مقابله با چالش ها روی کمک انها حساب‬ ‫بیشتری باز کند‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫منبع‪:‬نیوزویک‬ ‫‪54‬‬ ‫رئیسجمهور امریکا دیگر با جمهوریخواهان مصالحه نمیکند‬ ‫روی دیگر اوباما‬ ‫جو کلین‪ -‬ترجمه‪ :‬رضا اقازاده‬ ‫‪3‬‬ ‫سال جدید در حال اغاز است و ان طور که از شواهد و‬ ‫قرائن برم ی اید یک باراک اوبامای جدی��د نیز در حال تولد‪.‬‬ ‫مدل امسال دیگر سردرگم نیست و وقتش را تلف نم ی کند‪.‬‬ ‫اوبامای جدید‪ ،‬سرس��خت‪ ،‬مصمم و انعطاف ناپذیر اس��ت‪.‬‬ ‫او ب رای اولی ن بار طی ‪ 22‬س��ال جمهوریخواهان را وادار کرد‬ ‫تا مالیات ها را افزایش دهن��د‪ .‬وی همچنین م ی گوید درباره‬ ‫بحران بعدی تولیدش��ده توس��ط جمهوریخواهان و سقف‬ ‫بدهی‪ ،‬حاضر به مذاکره با انها نیس��ت‪ .‬اوباما‪ ،‬ب رای تصدی‬ ‫وزارت دفاع‪ ،‬چاک هگل‪ ،‬س��ناتور س��ابق را معرفی کرده و‬ ‫توجهی به اعتراض ه��ای پرهیاهوی نومحافظه کاران و نیز‬ ‫البی قدرتمند اس��رائیل ندارد‪ .‬از سوی دیگر به نظر م ی رسد‬ ‫اماده ارائه پیش��نهادهای تهاجمی در خصوص موضوعاتی‬ ‫همچون مهاجرت و کنترل اسلحه است‪.‬‬ ‫اینها همگی گام های مثبتی هس��تند‪ .‬رئی س جمهور‬ ‫به این نتیجه رسیده که در حال حاضر این اوست که قدرت‬ ‫را در اختیار دارد و برخالف س��بک مذاکره محورش در دور‬ ‫اول ریاست جمهوری به نظر م ی رس��د اماده مرعوب کردن‬ ‫مخالفان بدشانس خود اس��ت‪ .‬این موضوع موجب شده تا‬ ‫بخش قابل توجهی از جمهوریخواهان شروع به فریاد و فغان‬ ‫کنند و از خشم دندان به هم بسایند‪ .‬هرچند همچنان به نظر‬ ‫نم ی اید درک درس��تی از وضعیت جامعه داشته باشند‪ .‬انها‬ ‫متوجه نیس��تند که مردم از هیاهو و لقب هایی مانند سقف‬ ‫بدهی‪ ،‬بی زار و خسته اند‪ .‬شاید بتوان جمهوریخواهان فعلی‬ ‫را با دموکرات های دهه ‪ 80‬میالدی مقایسه کرد؛ کسانی که‬ ‫معتقد بودند انتخاب رونالد ریگان به ریاست جمهوری‪ ،‬اغاز‬ ‫فاشیسم امریکایی اس��ت‪ .‬من هرگز واکنش دیک گفارت‬ ‫به بن مایه کمپی��ن ریگان یعنی «صبح ام��روز در امریکا»‬ ‫را فراموش نخواهم کرد‪ .‬او در واکنش به این کمپین گفت‬ ‫«نیمه ش��ب اس��ت‪ ...‬و اس��مان لحظه به لحظه تاریک تر‬ ‫م ی شود‪ ».‬در امریکا هرگز نیمه ش��ب نبوده و نیست؛ ولی‬ ‫این روزها گویا سیاست عمومی برمبنای یک کمدی سیاه‬ ‫بنا شده اس��ت‪ .‬یکی از پیش��نهادات تقریبا جدی که ب رای‬ ‫اجتناب از افزایش س��قف بدهی مطرح شد‪ ،‬پیشنهاد ضرب‬ ‫هزار میلیارد دالر سکه پالتین از س��وی دولت و سپردن ان‬ ‫به خزانه داری بود‪ .‬پیشنهادی که حمایت پل کروگمن‪ ،‬ب رنده‬ ‫جایزه نوبل را با خود داش��ت‪ .‬کروگمن گفت‪ :‬این پیشنهاد‬ ‫«احمقانه‪ ،‬ولی خوش خیم» است و در مقایسه‪ ،‬پیشنهادهای‬ ‫جمهوریخواه��ان ب رای افزایش مهل��ت بازپرداخت وام های‬ ‫عقب افتاده و پرداخت نش��ده که به گروگان گرفتن اقتصاد‬ ‫کشور منجر م ی شود‪ ،‬احمقانه و مضر است‪.‬‬ ‫رئیسجمهور سیاهپوست با وزیران سفیدپوست کار میکند‬ ‫خانه تکانی درکاخ سفید‬ ‫جو کلین‪-‬ترجمه‪ :‬رضا اقازاده‬ ‫‪4‬‬ ‫ترکیب کابینه اوباما در دور دوم ریاست جمهوری اش‪،‬‬ ‫چهارش��نبه با استعفای هیلدا س��ولیس وزیر کار و تصمیم‬ ‫س��ه عضو دیگر مبنی بر باقی ماندن در تیم رئی س جمهور‪،‬‬ ‫به رغم نگرانی درباره تنوع و تفاوت در حلق��ه درونی اوباما‪،‬‬ ‫روشن تر شد‪.‬‬ ‫س��ولیس‪ ،‬نماین��ده س��ابق کنگ��ره و یک��ی از‬ ‫اس��پانیای ی تبارهای رده باالی کابینه‪ ،‬گفت پس از هدایت‬ ‫وزارتخانه خود طی توفان های اقتصادی دوره اول از کابینه‬ ‫جدا م ی شود‪ .‬او اولین وزیر کار اسپانیایی تبار در تاریخ ایاالت‬ ‫متحده محسوب م ی شود‪ .‬یکی از مقامات کاخ سفید اعالم‬ ‫کرد س��ه عضو دیگر کابینه ـ اریک هولدر دادس��تان کل؛‬ ‫کاتلین سبلیوس وزیر بهداش��ت و خدمات انسانی و اریک‬ ‫شینسکی وزیر امور کهنه سربازان ـ زمان شروع دومین دور‬ ‫ریاس��ت جمهوری اوباما همچنان در کابینه حضور خواهند‬ ‫داش��ت‪ .‬این موضوع تنوع میان تیم رهبری رئی س جمهور‬ ‫را تضمین خواهد کرد‪ :‬هولدر‪ ،‬سیاهپوست؛ سبلیوس‪ ،‬زن و‬ ‫شینسکی یک امریکایی ژاپن ی تبار است‪.‬‬ ‫این مقام کاخ سفید که به ش��رط فاش نشدن نامش‬ ‫درباره تغیی رات کابینه با خبرگزاری اسوشیتدپرس صحبت‬ ‫م ی کرد‪ ،‬گفت فهرس��ت وزرا و اعضایی از کابینه که در دور‬ ‫دوم باقی خواهند ماند‪ ،‬تنها به این سه نفر خالصه نم ی شود‪.‬‬ ‫برخی زنان دموکرات نسبت به «سه وزارتخانه بزرگ» کابینه‬ ‫ـ وزارت امورخارجه‪ ،‬وزارت دفاع و خزانه داری ـ و سپردن انها‬ ‫به مردان سفیدپوست اب راز نگرانی کرده اند‪ .‬جان کری‪ ،‬سناتور‬ ‫دموکرات ایالت ماساچوست به عنوان وزیر امور خارجه برگزیده‬ ‫شده؛ س��ناتور جمهوریخواه و س��ابق ایالت نب راسکا‪ ،‬چاک‬ ‫هگل‪ ،‬ب رای سکانداری پنتاگون انتخاب شده است و انتظار‬ ‫م ی رود جک لی��و‪ ،‬رئی س دفتر کاخ س��فید‪ ،‬اواخر این هفته‬ ‫به عنوان وزیر خزانه داری معرفی شود‪.‬‬ ‫انتظار م ی رود کاخ س��فید در هفته های اتی اس��امی‬ ‫ اعضای دیگ��ر کابینه را اع�لام کند؛ تیمی ک��ه اعضای ان‬ ‫متشکل از ائتالف متنوعی از زنان‪ ،‬اسپانیای ی تبارها و اقلی ت ها‬ ‫بوده و نش��ان از افرادی داش��ته باش��د که امکان پیروزی در‬ ‫انتخابات سال ‪ 2012‬را ب رای اوباما فراهم کردند‪ .‬سوزان رایس‪،‬‬ ‫نماینده دائم امریکا در س��ازمان ملل و دوست نزدیک اوباما‪،‬‬ ‫ماه گذشته و در پی انتقادهای وارده از سوی جمهوریخواهان‬ ‫به دلیل نظ راتش درباره حمالت ب��ه امریکای ی ها در لیبی‪ ،‬از‬ ‫نامزدی ب رای تصدی وزارت امور خارجه انصراف داد‪ .‬چندنفر‬ ‫از زنان عضو حزب دموکرات‪ ،‬انتقادهای ش��دید نس��بت به‬ ‫رایس را (که سیاهپوس��ت است) نش��انه تبعیض جنسی و‬ ‫نژادپرستی دانستند‪.‬‬ ‫لی زا جکسون‪ ،‬رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست‪،‬‬ ‫ماه گذشته اعالم کرد که بعد از نزدیک به چهارسال مدیریت‬ ‫این س��ازمان‪ ،‬کناره گیری خواهد کرد‪ .‬به رغ��م اینکه طبق‬ ‫گزارش ها چندین نفر از جمله فرماندار واش��نگتن‪ ،‬کریس‬ ‫گرگویر و باب پرسیاس��پ‪ ،‬معاون جکسون‪ ،‬مدنظر هستند‬ ‫ولی هنوز هیچ جانشینی ب رای وی معرفی نشده است‪.‬‬ ‫گرگویر‪ ،‬یکی از متحدان دیرین اوباماس��ت که هفته‬ ‫البته اینجا بای��د چندکالمی درب��اره دموکرات ها هم‬ ‫بگویم‪ .‬دموکرات ها برخالف جمهوریخواهان‪ ،‬در یک روایت‬ ‫قابل تشخیص از امریکا زندگی م ی کنند‪ .‬انها تغییر اب و هوا‬ ‫یا تکامل را منکر نم ی ش��وند‪ ،‬یا مناطق شهری را همچون‬ ‫یک کش��ور بیگانه نگاه نم ی کنند؛ طی س��ی سال گذشته‬ ‫دموکرات ها در انضباط مالی بسیار بهتر از جمهوریخواهان‬ ‫عمل کرده اند‪ ،‬ول��ی در حال حاضر نوعی غ��رور و رخوت و‬ ‫فقدان تفکر خ�لاق و تمایل به دفاع از رفاه پوس��یده عصر‬ ‫صنعتی و برنامه های مس��تمری بر این حزب حاکم ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬دموکرات ها حتی مانع ی��ک تغیی��ر صرفه جویانه‬ ‫معتدل در شاخص هزینه های زندگی تامین اجتماعی شدند‬ ‫و این نقطه ای اس��ت که چال��ش واقعی اوبام��ا در دور دوم‬ ‫ریاست جمهوری اش در ان نهفته است‪.‬‬ ‫تام کاب��رن‪ ،‬س��ناتور جمهوریخواه ایال��ت اوکالهاما‬ ‫م ی گوید‪« :‬م��ا احتماال بح��ث جدی درباره سیاس��ت های‬ ‫مراقب ت های بهداش��تی را تنه��ا زمانی اغ��از م ی کنیم که‬ ‫هزینه های عدم اق��دام در این زمینه بیش��تر از هزینه های‬ ‫اقدام باشد‪ ».‬کابرن به شجاعت در زمینه مسائل مربوط به‬ ‫کسری بودجه شهرت دارد‪ .‬او عضو کمیسیون سیمپسون‬ ‫بولز ب��وده و یک��ی از مع��دود جمهوریخواهانی اس��ت که‬ ‫مدت ها پیش از رس��یدن اقتصاد کش��ور به پرتگاه مالی از‬ ‫افزای��ش درامدها حمایت کرد‪ .‬کافی اس��ت فقط ‪ 15‬دقیقه‬ ‫با کابرن‪ ،‬که یک فیزیکدان تجربی است‪ ،‬صحبت کنید تا‬ ‫حداقل شش ایده خوب درباره چگونگی بهبود بخشیدن به‬ ‫وضعیت مراقب ت های بهداشتی و نه فقط ارزان تر کردن انها‪،‬‬ ‫بشنوید‪ .‬ولی او درباره به نتیجه رسیدن این نوع گفت وگوها‬ ‫در واشنگتن در وضعیت فعلی چندان خوشبین نیست‪ .‬به‬ ‫اعتقاد او تعداد دموکرات هایی که در زمینه مس��ائل مربوط‬ ‫به هزینه های برنامه های مستمری حاضر به قبول ریسک‬ ‫باشند‪ ،‬انگشت شمار است‪ .‬کابرن در دوران سناتوری اوباما‪،‬‬ ‫ارتباط نزدیکی با او داشت‪ .‬ارتباطی که در حال حاضر وجود‬ ‫ندارد و به نظر من ضرر این فقدان متوجه اوباماست؛ اوبامایی‬ ‫که در مقایس��ه با وضعیت پس��اانتخاباتی سیاس��تمداران‬ ‫همچون قبل از ان جامع ه س��تیز به نظر م ی رسد (در واقع‪،‬‬ ‫اوباما باید همه اعضای کمیسیون مالی سنا را به یک شام‬ ‫غیررس��می دعوت و درباره مسائل و مش��کالت بلندمدت‬ ‫گفت وگو کند)‪ .‬کابرن معتقد اس��ت که هنوز ب رای جلوداری‬ ‫اوباما دیر نشده است؛ «او م ی توانست سه هدف خاصی را که‬ ‫در زمینه اصالحات «مدیکر» مدنظر دارد مطرح کرده و با ما‬ ‫ب رای رسیدن به این اهداف همکاری کند‪».‬‬ ‫ولی ما به چیزی بیشتر از یک همکاری نیاز داریم‪ .‬انچه‬ ‫در حال حاضر ضرورت دارد درست نقطه مقابل گفت وگوهای‬ ‫احمقانه و شرم اوری است که تا به حال انجام شده است‪ .‬ما‬ ‫به یک طرح واقعی ب رای بازس��ازی اجزای فرسوده دولت در‬ ‫عرصه های زیرس��اخت ها‪ ،‬درامد‪ ،‬نظارت و رف��اه نیاز داریم‪.‬‬ ‫این مس��اله نه به معنی یک نگاه حس��ابگرانه به بهترین‬ ‫روش کاهش هزینه های مس��تمری که ب��ه معنای حرکتی‬ ‫بنیادی به س��مت بهبود وضعیت مراقب ت های بهداش��تی‬ ‫و همزم��ان کاهش هزینه ه��ای مربوط به ان اس��ت‪ .‬ب رای‬ ‫رس��یدن به چنین هدفی باید در معنای حقوق ش��هروندی‬ ‫تجدیدنظر کرد‪« :‬ایا افرادی که از مزایایی مانند کوپن مواد‬ ‫غذایی یا کمک های مالی دولتی اس��تفاده م ی کنند باید در‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫اینده دومی��ن دوره فرمان��داری اش در این ایال��ت به پایان‬ ‫م ی رسد؛ در حالی که قرار است پرسیاسپ سرپرستی سازمان‬ ‫حفاظت از محیط زیست را پس از کناره گیری جکسون‪ ،‬در‬ ‫چند هفته اینده‪ ،‬برعهده بگیرد‪ .‬در همین حال انتظار م ی رود‬ ‫استیون چو مدتی پس از برگزاری مراسم تحلیف کابینه را‬ ‫ترک کند و برنامه های کن ساالزار‪ ،‬وزیر کشور نیز همچنان‬ ‫نامعلوم اس��ت‪ .‬مدعیان جانشینی اس��تیون چو عبارتند از‬ ‫سناتور سابق ایالت داکوتا‪ ،‬بایرون دورگان و فرماندار سابق‬ ‫ایالت میشیگان‪ ،‬جنیفر گرانهلم‪ .‬تنها جمهوریخواه حاضر‬ ‫در کابین��ه‪ ،‬ری لهود‪ ،‬وزیر ترابری نیز هنوز هیچ نش��انه ای‬ ‫مبنی بر حضور یا ع��دم حضورش در کابین��ه بعدی بروز‬ ‫نداده است‪.‬‬ ‫اوباما درباره س��ولیس گف��ت که او «ی��ک قهرمان‬ ‫خستگ ی ناپذیر ب رای خانواده های کارگر» و یک عضو کلیدی‬ ‫و مهم تیم اقتصادی کابینه طی دوران اول ریاست جمهوری‬ ‫بود؛ دوره ای که مشخصه بارز ان تالش ب رای احیای دوباره‬ ‫وضعیت اقتصادی و نجات کشور از رکود اقتصادی بود‪ .‬او به‬ ‫دلیل اجرای فعال قوانین مربوط به حقوق دستمزد و ساعات‬ ‫کار و نیز ایمنی‪ ،‬مورد ستایش اتحادیه های کارگری بود‪ ،‬در‬ ‫حالی که گروه های تجاری از وی به دلیل انچه عدم اتخاذ‬ ‫یک رویکرد همیارانه تر م ی دانستند انتقاد م ی کردند‪.‬‬ ‫انتظار م ی رفت سبلیوس‪ ،‬فرماندار سابق ایالت کانزاس‬ ‫و عضو کمیس��یون بیمه‪ ،‬ب��رای نظارت بر اج��رای کامل‬ ‫اصالحات در برنامه های مراقبت بهداش��تی اوباما در دولت‬ ‫باقی بماند‪ .‬باتوج��ه به تصمیم بزرگ دولت که قرار اس��ت‬ ‫در سال اینده میالدی نزدیک به ‪ 30‬میلیون امریکایی فاقد‬ ‫بیمه را تحت پوشش بیمه های درمانی و بهداشتی قرار دهد‪،‬‬ ‫اهمیت این موضوع بیش از پیش مشخص م ی شود‪.‬‬ ‫اریک هولدر که پیش از این در وزارت دادگستری دولت‬ ‫کلینتون نیز حضور داشته است‪ ،‬در مقام دادستان کل دوران‬ ‫دشواری را پشت سر نهاده است‪ .‬حل و فصل موارد مربوط به‬ ‫حقوق مدنی و تروریسم همراه با برنامه های مقابله با قاچاق‬ ‫اس��لحه در مرزهای جنوب غربی از جمله مشکالت اریک‬ ‫هولدر در این دوره بوده است‪.‬‬ ‫او دستور بررسی و بازبینی پرونده های بازجویی سازمان‬ ‫س��یا در زمان دولت بوش را صادر کرد‪ .‬طی این بررس��ی ها‬ ‫مشخص ش��د بازجویان س��ازمان یک بار یکی از مظنونان‬ ‫حادثه یازده سپتامبر را تهدید به کش��تن فرزندانش کرده و‬ ‫یکی دیگ��ر را تهدید به ازار و اذیت م��ادرش و وادار کردن او‬ ‫به تماش��ا ‪ .‬نتیجه این تحقیق جامع ـ که سه سال به طول‬ ‫انجامید ولی هیچ اتهام ی علیه افراد س��ازمان وارد نش��د ـ‬ ‫منجر به افزایش انتقادها‪ ،‬این بار از س��وی گروه های حقوق‬ ‫بشری شد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬شینس��کی نیز تالش کرده تا در زمان‬ ‫وزارت خود از نزدیک بر وضعیت بازگشت نیروهای نظامی‬ ‫از ع راق و همی ن طور افغانس��تان نظارت داش��ته باشد‪ .‬او با‬ ‫مشکالت گوناگونی از جمله ب ی خانمانی سربازان از جنگ‬ ‫بازگشته‪ ،‬افزایش شمار خودکش��ی میان نظامیان‪ ،‬بیکاری‬ ‫کهنه سربازان و رشد روزافزون نیاز به مراقب ت های سالمت‬ ‫روان در میان افراد ارتش دست و پنجه نرم کرده است‪g .‬‬ ‫ازای ان ب��رای دولت خدمات اجتماعی انج��ام دهند؟» باید‬ ‫قوانین مالیاتی جدیدی با نرخ ه��ای پایی ن تر‪ ،‬نقاط ضعف و‬ ‫راه های گریز کمتر و همچنین مالیات های سنگی ن تر ب رای‬ ‫الوده کنندگان محیط زیست تدوین کرد‪ .‬هرچند اقدام درمورد‬ ‫هرکدام از این موضوعات بعید به نظر م ی رسد ولی گفت وگو‬ ‫باید اغاز ش��ود‪ .‬امیدوارم همان اوبامای دوراندیش دور اول‬ ‫بازگردد و در دومین سخنرانی خود در مراسم تحلیف‪ ،‬اغازگر‬ ‫این تغییر باشد‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫‪55‬‬ ‫کابینه جدید اوباما‪ ،‬تیم قدرت هوشمند است‬ ‫بازی با مهره ها‬ ‫مهدی مطهرنیا ‪ /‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪5‬‬ ‫بین الملل‬ ‫این روزها در کنار طرح «پ رتگاه اقتصادی» در ایاالت متحده‬ ‫امریکا شاهد بروز چالش تغییر گسترده در کابینه اوباما هستیم‪.‬‬ ‫باراک اوباما رسما «چاک هگل» و «جان ب رنان» را ب رای تصدی‬ ‫پنتاگون و «سیا» معرفی کرد‪ .‬پیش تر نیز جان کری به عنوان‬ ‫گزینه پیشنهادی تصدی وزارت خارجه معرفی شده بود؛ این در‬ ‫حالی است که رئیس خزانه داری هم تغییر پی دا م ی کند‪ .‬در این‬ ‫میانعالوه بربحث هاییمبنیبررویکرد«کری»ب رایمذاکرهبا‬ ‫ای ران‪،‬ا زهگلنیزبه عنوانچهره ایضداسرائیلیومخالفحمله‬ ‫و حتی تحریم یکجانبه علیه ای ران یاد م ی شود‪ .‬گفته م ی شود‬ ‫مواضع ب رنان نیز به هگل و کری نزدیک اس��ت‪ .‬این تغیی رات‬ ‫باتوجه به اهمیت پس ت های موجود و افراد منتخب ب رای تصدی‬ ‫انها از سوی باراک اوباما‪ ،‬با پروای پی ش بینی اهمی ت یابی بیش‬ ‫از پیش ای ران ب رای امریکا‪ ،‬این پرس��ش مهم را مطرح م ی کند‬ ‫که‪« :‬ایا به واقع اوباما تغییری راهبردی در سیاست خارجی خود‬ ‫به ویژه درباره ای ران ایجاد کرده است؟»‬ ‫من با پاسخ بسیاری از کارشناسان که دگرگونی در کابینه‬ ‫دوم اوباما را نتیجه تغییر سیاس��ت و اس��تراتژی امریکا علیه‬ ‫ای ران م ی دانند یا ان را ی��ک پیروزی ب رای ای��ران م ی خوانند‪،‬‬ ‫چندان موافق نیس��تم‪ .‬به نظر م ی رس��د تیم جدید اوباما تیم‬ ‫قدرت هوش��مند اس��ت و تالش دارد کاربرد قدرت نرم را ب رای‬ ‫مشروعی ت بخش��ی به تحرکات شدید س��خت افزارانه علیه‬ ‫کشورهای هدف مشروعیت ببخشد‪ .‬امدن جان کری‪ ،‬چاک ‬ ‫هگل و جان ب رنان با تع ریفی که از موضع گیری های انها نسبت‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪56‬‬ ‫به بحران های بی ن المللی به ویژه بحران اع راب و اس��رائیل و‬ ‫موضوع هس��ته ای ای ران وجود دارد‪ ،‬نمایانگر نوعی خردورزی‬ ‫هوش��مندانه در جهت منافع امریکا توسط س��ه گزینه مورد‬ ‫نظر با مرکزیت باراک اوباما است‪ .‬افزایش توان ترکیبی قدرت‬ ‫هوشمند از مولفه های ضروری امروز سیاست امریکا در سطح‬ ‫جهانی محسوب م ی ش��ود‪ .‬توان ترکیبی قدرت هوشمند در‬ ‫درهم تنیدگی و امیختگی قدرت نرم و قدرت سخت به دست‬ ‫م ی اید‪ .‬یکی از اساس ی ترین نیازهای قدرت هوشمند‪ ،‬افزایش‬ ‫کیفی در باالبردن توان ذهنی کارگزاران و حرفه ای عمل کردن‬ ‫انان در پیاده س��ازی گزاره های جدی مطرح در طرح واره قدرت‬ ‫هوشمند است‪ .‬انتخاب مهره های مناس��ب ب رای بازی در این‬ ‫س��طح از مهم ترین ارکان تعیی ن کننده این فرایند به حساب‬ ‫م ی اید و ذهن های خالق و پردازش��گر مهم ترین کانون های‬ ‫اساسی در تبیین استراتژی قدرت هوشمند‪ ،‬در کاربرد امیخته‬ ‫قدرت نرم و سخت است‪ .‬اگر خوب به درک و فهم نهادهای مولد‬ ‫استراتژی قدرت هوش��مند توجه کنیم‪ ،‬استراتژی قدرت های‬ ‫ایدئولوژیک جهان با هدف تاثیرگذاری و نقش افرینی حداکثری‬ ‫در جهان پی رامون خود هویت پی دا م ی کند و در یافتن منابع و‬ ‫تشخیص همگرایی و شناخت ابزارها از مهم ترین مولفه های‬ ‫قدرت هوشمند ترکیب م ی یابند‪ .‬در چنین فرایندی وابستگی‬ ‫محیط بی ن المللی به قدرت هوشمند ب رتر به درک واقعی ت های‬ ‫ایدئولوژیب رتردرمناسباتجهانیعمقپی دام ی کنندودرکالبد‬ ‫ان ایدئولوژی قدرت هوشمند عمیقا معنا و مفهوم پی دا م ی کند‪.‬‬ ‫رویکرد قدرت هوشمند مستلزم انعطاف در ماهیت تغییر است؛‬ ‫من باب مثال در باب هویت امنیت جدید جهان‪ ،‬قدرت هوشمند‬ ‫و قدرت نرم‪ ،‬محیط تهدید و فرصت را با نگاهی برتری جویانه‬ ‫ارزیابی م ی کنند‪ ،‬اما با رویکرد گفتم��ان امنیت مثبت به اداره‬ ‫ی منفی تع ریف نم ی کند‬ ‫کردن ان م ی اندیشد‪ .‬تهدید را مفهوم ‬ ‫و با دیدگاهی مثب ت گرا و ایجابی تالش دارد با صرف کمترین‬ ‫هزینه ها بیشترین فرصت ها را از تهدیدها فراهم اورد‪.‬‬ ‫قدرت هوشمند پاسخی است به ناکام ی های نسبی که‬ ‫در مولفه قدرت نرم و قدرت سخت در گذار و گذر زمان تجربه‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬در تامین نگاه حداکثری به منافع ملی‪ ،‬قدرت‬ ‫هوشمند با اهدافی وس��ی ع تر و گام هایی عمی ق تر به ژرفای‬ ‫استراتژی ارائه ش��ده و دامنه نفوذ و تاثیرگذاری جهان پی رامون‬ ‫خود توجه م ی کند و تالش م ی کند تا عملکرد و راهبرد خود را‬ ‫با منطقی که قدرت هوشمند برم ی تابد‪ ،‬توجیه کند‪ .‬در برخی‬ ‫باورها «قدرت»‪ ،‬مطلق تلقی م ی شود‪ .‬ان هنگام که قدرت توان‬ ‫تاثیر و تاثر را داشته باشد و بتواند رفتار دیگران را بر حسب امیال‬ ‫و منویات ایدئولوژیک و توانای ی ها خود تغییر دهد‪ ،‬اگرچه با فریب‬ ‫و عملیات روانی‪ ،‬قدرت هوشمند را به مثابه عنصری اعجازگر‬ ‫م ی توانتعبیرکرد‪،‬قدرتهوشمندم ی تواندبامحاسباتدقی ق‪،‬‬ ‫حوزه عمل خود را اعم از برداشت عینی از منابع‪ ،‬توان اقتصادی‬ ‫و ظرفیت اجتماعی و ثبات امنیتی به حیات خود و منافعی که‬ ‫ب رای ان تالش م ی کند‪ ،‬اعتبار و ثبات ببخشد‪ .‬ب ی تردید تاثیر و‬ ‫موفقیتقدرتهوشمنددرفرایندیکسلسله عملیاتوابسته‬ ‫بهاگاهیوداناییمحیطپی رامونیانمعنیپی دام ی کند‪.‬همان‬ ‫یدانید دکترین های متفاوتی در ساختار قدرت جهانی‬ ‫گونه که م ‬ ‫وجود دارد یا تجربه شده اند‪ ،‬به ویژه در جهان پس از جنگ سرد‪،‬‬ ‫تجارب ناموفقی که قدرت های جهانی داش��تند‪ ،‬به خصوص‬ ‫با وجود پیشرفت های تکنولوژیک بشر و بهره گیری او از دانش‬ ‫فنی به همراه جنگ افزارهای ویژه در راستای تامین منافع ملی‬ ‫توجیه شده است‪ ،‬ناکارامدی های زیادی در ذات قدرت مشاهده‬ ‫شده اند‪ ،‬اما ضرورت تغییر در تفکر‪ ،‬اهداف‪ ،‬استراتژی و تاکتیک‬ ‫مستلزم شناخت استراتژی قدرت هوشمند است که در چالش با‬ ‫اقتدارسنتیقدرت هایموجودپدیدارگشتهاست‪.‬ماجرایجنگ‬ ‫و صلح و در هم تنیدگی قدرت سخت و نرم در قدرت هوشمند‬ ‫به گونه ای که قدرت نرم کاربرد بس��یار س��خت و اجماع پذیر‬ ‫اعمال قدرت سخت را علیه کشور هدف حقانی ت پذیر نماید؛ از‬ ‫همین قرار است‪ .‬در تحقق مفهوم قدرت هوشمند با تکنیک‬ ‫و مهارت های جوامع مدرن و دانش فنی امکان دسترس��ی به‬ ‫موفقیت در عرضه چالش های موجود ایجابی یا سلبی اعم از‬ ‫جنگ و صلح را روان تر م ی کند‪ .‬قدرت هوشمند پاسخ مناسبی‬ ‫ب رای افزایش می زان تغییر در ساختار قدرت جهانی و همچنین‬ ‫هوش��یاری و دانایی سیاس��ی مردم نس��بت به فعالی ت های‬ ‫سیاسی در سطوح گوناگون است‪ .‬درهم تنیدگی عناصر زمان‬ ‫و مکان ناشی از گسترش رسانه ها حساسی ت های بی ن المللی‬ ‫را در الیه های گوناگون افکار عمومی افزایش بخشیده است‪.‬‬ ‫امروزه ابرقدرتی چون امریکا هم نم ی تواند بدون اماده س��ازی‬ ‫افکارعمومی‪ ،‬کش��ور هدف را مورد حمله قدرت س��خت قرار‬ ‫دهد‪ .‬کشور هدف نخست باید در ذهن ها مورد حمله قرار گیرد‬ ‫و از قدرت نرم تهی ش��ود و س��پس در چارچوب «مدل جنگ‬ ‫نامتعادل»‪ ،‬مورد حمله سخت احتمالی قرار گیرد‪.‬‬ ‫اوباما بر ان است که در مرکز مدی ریتدکترین امنیتی جدید‬ ‫خود با س��ه ضلع مثلثی که با او کامال هماهنگ باشند؛ ب رای‬ ‫مدیریت اعمال قدرت هوشمند؛ عمل کند‪ ،‬اگرچه پی ش بینی‬ ‫م ی شود ب رای گرفتن رای اعتماد از کنگره ب رای وزیر امور خارجه‬ ‫جان کری‪ ،‬چاک هگل وزیر دفاع و جان ب رنان رئیس سازمان سیا‬ ‫با چالش هایی مواجه باش��د‪ ،‬اما درنهایت با روی کار امدن وزیر‬ ‫دفاع جدید و رئیس س��یا‪ ،‬ایاالت متحده امریکا دکترین جدید‬ ‫امنیتی خود را در چارچوب قدرت هوش��مندتر و دکترین خروج‬ ‫از بحران های بی ن المللی و امادگی ب رای هدف قرار دادن اهداف‬ ‫جدیدامادهمیسازد‪ .‬براینباورمکهبرخالفانچهگفتهم ی شود‬ ‫روی کار امدن این افراد نش��ان دهنده عقب نشینی از مواضع‬ ‫تعریف شده ایاالت متحده امریکا و استراتژی های پذیرفته شده‬ ‫در مسیر برخورد با کش��ورهای هدف است‪ ،‬اما این تغییر تنها‬ ‫در سطح تاکتیک و تکنیک است‪ .‬روی کار امدن این افراد در‬ ‫دستگاه حاکمه امریکا بازی مذاکره و تحریم را به صورت دو لبه‬ ‫یک قیچی تیزتر م ی کند و در ص��ورت عدم توفیق در مذاکره‬ ‫مستقیمباای ران‪،‬لبهقیچیسخت محورانهرادرچارچوبافزایش‬ ‫تحریم ها تیزتر م ی کند و در صورت نتیجه نگرفتن از نشاندن‬ ‫ای ران بر پای میز مذاکره در موضع ضعف دیپلماتیک زمینه را‬ ‫ب رای همراه کردن افکار عمومی در راستای برخورد سخت با ای ران‬ ‫اقناع م ی کند‪ .‬تمام تبلیغات فعلی در ارتباط با چاک هگل و جان‬ ‫کری در این چارچوب مقدمه ای ب رای ورود به سناریوی برخورد با‬ ‫ای ران پس از دمشق است‪ .‬بناب راین اگرچه امروز در الیه های رویین‬ ‫مساله و در عملیات رسانه ای ایاالت متحده امریکا و رسانه های‬ ‫غ ربی روی کار امدن وزیر دفاع‪ ،‬رئیس سیا و وزیر امور خارجه در‬ ‫مسیرتحرکمس المت جویانهباای رانقلمدادم ی شود‪،‬اماباتوجه‬ ‫به مواضع ای ران مبنی بر عدم تمکین در ب رابر خواس��ته های‬ ‫ایاالت متحده امریکا در مسائل منطقه ای و بی ن المللی و حتی‬ ‫مس��ائل داخلی‪ ،‬ب ی تردید در این مسیر همین اشخاص اقناع‬ ‫بیشتری ب رای اعمال فشار بیشتر علیه جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫با هزینه های کمتری ب رای امریکا فراه��م خواهند کرد‪ .‬البی‬ ‫صهیونیستی نیویورک نشین باتوجه به داده های اطالعاتی و‬ ‫عملیاتی که از درون ایاالت متحده امریکا و س��اختار قدرت در‬ ‫امریکا دارد به خوبی واقف است که اوباما تحرکی مثبت علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران را مدی ریت م ی کند که در تحلیل نهایی‬ ‫نه تنها در تعارض با تحرک اسرائیل نخ واهد بود بلکه ب هدنبال ان‬ ‫است که ای ران را با هزینه کمتری کنترل کند‪g.‬‬ ‫ارزیابی امیرعلی ابوالفتح از دولت جدید اوباما‬ ‫ساختار مهم تر از نخبگان‬ ‫تو‪‎‬گویی به بررس�ی تغییرات اخیر در دولت اوباما‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‪ ،‬کارشناس مسائل امریکا در گف ‬ ‫پرداخت‪ .‬وی معتقد است تغییرات در دولت اوباما حال با فرض اینکه هگل و کری رای سنا را نیز بیاورند خیلی‬ ‫روی مسائل کلی تاثیر نخواهد گذاشت‪ ،‬چراکه در ایاالت متحده امریکا این سیستم است که تعیین کننده‬ ‫جهت گیری های کالن دس�تگاه دیپلماتیک و دس�تگاه امنیتی اس�ت و نه افراد‪ .‬ابوالفتح بر این باور است‬ ‫در صورتی شاهد تغییر روابط ایران و امریکا خواهیم بود که گشایشی در مناسبات دو کشور حاصل شود؛‬ ‫به این معنی که ای�ران تغییرات مدنظر غرب را اج�را کند تا زمینه برای کاهش تنش فراهم ش�ود‪ ،‬در غیر‬ ‫این صورت وجود دموکراتی مانند اوباما که از بحث تغییر صحبت می کند یا جمهوریخواهی مانند بوش که در‬ ‫رابطه با ایران از محور شرارت صحبت می کرد‪ ،‬در برخورد با ایران‪ ،‬تفاوتی حاصل نخواهد کرد‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫اکنون ک�ه دولت جدی�د ب�اراک اوباما ب�ا برخی‬ ‫انتصاب�ات جدید در راه اس�ت‪ ،‬ایا مس�اله ایران‬ ‫و پرونده هس�ته ای نی�ز دس�تخوش تغییراتی‬ ‫خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬یکی از این انتقادها‪ ،‬نقدی است که چاک هگل‬ ‫در مورد البی اس��رائیل در امریکا داش��ت؛ این مساله باعث‬ ‫اعتراض گس��ترده الب ی ه��ای مختلف به ویژه ایپک ش��د‪.‬‬ ‫همچنین دیدگاه های وی نسبت به ب رنامه هسته ای ای ران نیز‬ ‫‪ l‬به نظر نم ی رسد اس��تراتژی دولت اوباما نسبت‬ ‫به ای ران در دوم تغییری بکند و وی همان سیاس��ت گذشته‬ ‫یعنی سیاس��ت چماق و هویج را در قبال ای��ران در پیش‬ ‫خواهد گرفت‪ .‬اگر بخواهیم حضور افرادی چون جان کری‬ ‫یا چاک هگل را در دولت اوباما نشانه ای از تغییر یا باز شدن‬ ‫فضای ضد ای رانی در امریکا قلمداد کنی��م‪ ،‬با یک تعارض‬ ‫مواجه خواهیم شد؛ تعارضی مبن ی بر اینکه در همین دوران‬ ‫تحریم های شدیدتری علیه ای ران اعمال خواهد شد‪ ،‬بحث‬ ‫نفت در ب راب��ر کاال در کنگره تصویب ش��ده و به هر حال‬ ‫رئی س جمه��وری امریکا‪ ،‬ان را بدون هی��چ اعتراضی امضا‬ ‫کرد‪ .‬بناب راین ش��اید بت��وان گفت در امریکا‪ ،‬این سیس��تم‬ ‫اس��ت که تعیی ن کنن��ده جهت گیری های کالن دس��تگاه‬ ‫دیپلماتیک و دس��تگاه امنیتی امریکاست و نه افراد‪ .‬حتی‬ ‫اگر افرادی با نگرش های مثبت در سمت هایی مانند وزرات‬ ‫خارجه و دفاع قرار بگیرند‪ ،‬ضرورتا به این معنی نیس��ت که‬ ‫جهت گیری های دولت امریکا تغییر خواهد کرد‪.‬‬ ‫در چه صورت ممکن است شاهد تغییر در روابط‬ ‫میان دو کشور باشیم؟‬ ‫‪ l‬باید توجه داشت انتصاب این افراد خیلی تاثیرگذار‬ ‫نخواهد بود و در صورتی ش��اهد تغییر روابط ای ران و امریکا‬ ‫‪ l‬صحب ت هایی از این دس��ت را نم ی توان خیلی‬ ‫به حساب اورد‪ ،‬چرا که بزرگترین حرف را در رابطه با ایران‬ ‫خود باراک اوباما به زبان اورد؛ وی برای نخس��تین بار در‬ ‫پیام نوروزی اش اعالم کرد که ما دستمان را به سمت ای ران‬ ‫دراز م ی کنیم و از نظام جمهوری اس�لامی ای ران یاد کرد‪.‬‬ ‫در ان زمان تمام ش��واهد نش��ان م ی داد که او م ی خواهد‬ ‫یک رابطه متفاوتی را حداقل نس��بت به ج��ورج بوش با‬ ‫ایران دنبال کند‪ .‬اما م ی بینی��م تحریم هایی که در زمان‬ ‫باراک اوباما اعمال ش��د به مراتب ش��دیدتر و سخت تر از‬ ‫تحریم های زمان بوش بود‪ .‬بناب راین این اظهارنظرها نباید‬ ‫این ذهنیت را ایج��اد کند که امدن وزی��ر دفاعی که چند‬ ‫سال پیش صحبت از حق ای ران ب رای غن ی سازی کرده بود‬ ‫اکنون عملی خواهد شد‪.‬‬ ‫ایا با تغییر افراد‪ ،‬رابطه امریکا با اسرائیل تفاوتی‬ ‫خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬مهم ترین مساله در رابطه با ایاالت متحده امریکا‬ ‫این است که نقش غالب را سیستم دارد نه فرد‪ .‬البته افراد نیز‬ ‫ ب ی تاثیر نیس��تند‪ ،‬ولی زمانی که سیستم تصمیم م ی گیرد‬ ‫با یک کش��وری رابطه برقرار کند افراد ان را اجرایی خواهند‬ ‫کرد‪ .‬البته بعضا مقاومت های درون سیستمی نیز وجود دارد‪،‬‬ ‫ولی این مقاومت ها به حدی نیس��ت که بتواند موجب بروز‬ ‫تغیی رات شود‪.‬‬ ‫اکنون در امریکا نه دولت تغییر کرده نه ترکیب کنگره؛‬ ‫بناب راین در سال ‪ 2012‬چیزی عوض نشده است‪ .‬یعنی دولت‬ ‫دموکرات همچنان در قدرت است‪ ،‬مجلس نمایندگان دست‬ ‫جمهوریخواهان است و اکثریت سنا نیز با دموکرات هاست‪.‬‬ ‫تنها برخی افراد تغییر کرده اند و ای��ن تغیی رات نیز به حدی‬ ‫نیس��ت که بگویی��م برنامه ریزی های وزارت دف��اع امریکا‬ ‫تغییر کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫عمده ترین انتقاداتی که به هگل وارد م ی ش�ود‪،‬‬ ‫چیست؟‬ ‫با این شرایط در دور دوم ریاست جمهوری باراک‬ ‫اوباما‪ ،‬نیز نم ی توان خیلی انتظار داشت در روابط‬ ‫ایران و امریکا تغییری ایجاد شود‪.‬‬ ‫در مطلبی عنوان شده که چاک هگل با تحری م ها‬ ‫علیه ایران مخالف است و از گفت وگوی مستقیم‬ ‫حمای�ت م ی کن�د؛ ت�ا چ�ه ح�د م ی ت�وان روی‬ ‫صحب ت هایی از این دست حساب کرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪ l‬در مورد مناس��بات میان ای ران و امریکا و پرونده‬ ‫هس��ته‪‎‬ای‪ ،‬یک نکته را باید مدنظر داش��ت‪ ،‬یعن��ی فارغ از‬ ‫اینکه چه کسانی وارد دولت م ی شوند این نکته حائز اهمیت‬ ‫اس��ت که دولت در ایاالت متحده امریکا تغییر نکرده است‪.‬‬ ‫یعنی رئی س جمه��ور همچنان به عن��وان عال ی ترین مقام‬ ‫تصمیم گیرنده در حوزه مسائل سیاس��ت خارجه و امنیتی‬ ‫است‪ .‬باراک اوباما از حزب دموکرات‪ 4 ،‬سال قبل نیز عهده دار‬ ‫این سمت بود و قرار است از ‪ 20‬ژانویه نیز مجدد این پست‬ ‫را بر عهده داشته باشد‪ .‬بناب راین رویکرد دولت امریکا تغییر‬ ‫نم ی کند‪ ،‬چرا که اصوال قدرت در امریکا تغییر نکرده اس��ت‪.‬‬ ‫نکته دیگری که باید توجه داشت این است که هنوز اعضای‬ ‫معرف ی شده ب رای دولت دوم‪ ،‬رای سنا را به دست نیاورده اند‪،‬‬ ‫یعنی تا زمانی که س��نا رای نداده‪ ،‬مش��خص نیست که ایا‬ ‫جانشین هیالری کلینتون‪ ،‬جان کری خواهد بود یا جانشین‬ ‫لئون پانه تا‪ ،‬چاک هگل‪ ،‬بناب راین باید منتظر ماند تا ببینیم‬ ‫چه رایی از س��نا خارج م ی ش��ود‪ .‬البته پی ش بینی م ی شود‬ ‫که جان کری ب��رای عهده دار ش��دن وزارت خارجه امریکا با‬ ‫مشکل عمده ای مواجه نش��ود‪ ،‬زی را اغلب جمهوریخواهان‬ ‫از وی حمایت کرده اند و به نظر م ی رس��د وزیر خارجه بعدی‬ ‫همین شخص جان کری باشد‪ .‬اما در مورد چاک هگل هنوز‬ ‫حدس و گمان هایی وجود دارد و مخالفت هایی با س��ناتور‬ ‫جمهوریخواه به چشم م ی خورد‪ .‬برخی س��ناتورها از هر دو‬ ‫حزب جمهوریخواه و دموکرات نس��بت به مواضع پیش��ین‬ ‫وی انتقاد دارند‪.‬‬ ‫بسیار بحث ب رانگیز است زی را وی معتقد است ای ران م ی تواند‬ ‫چرخه سوخت داشته باشد و باید با ای ران تعامل کرد‪ .‬بناب راین‬ ‫از دید بسیاری از سناتورها‪ ،‬چه جمهوریخواه و چه دموکرات‪،‬‬ ‫این مواضع نش��ان دهنده تزلزل مواضع شخصی است که‬ ‫قرار اس��ت عهده دار پست وزارت دفاع ش��ود‪ .‬با این اوصاف‬ ‫اگر هگل نتواند س��مت وزارت دفاع را بر عهده بگیرد خیلی‬ ‫تعجب اور نخواهد بود‪.‬‬ ‫خواهیم بود که گشایش��ی در مناس��بات دو کشور حاصل‬ ‫شود‪ .‬به این معنی که ای ران تغیی رات مدنظر غرب را اجرا کند‬ ‫تا زمینه ب رای کاهش تنش فراهم شود‪ .‬در غیر این صورت‬ ‫وج��ود دموکراتی مانن��د اوباما که از بح��ث تغییر صحبت‬ ‫م ی کند یا جمهوریخواهی مانند بوش که در رابطه با ای ران‬ ‫از محور شرارت صحبت م ی کرد‪ ،‬در برخورد با ای ران‪ ،‬تفاوتی‬ ‫حاصل نخواهد کرد‪.‬‬ ‫اکنون ک�ه تقریبا انتخ�اب جان ک�ری ب ه عنوان‬ ‫وزیر خارجه حتمی ش�ده‪ ،‬مهمترین اولویت وی‬ ‫چه خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬از انجای��ی ک��ه ب��رای ج��ان ک��ری مس��ائل‬ ‫زیس ت محیطی اولویت باالیی دارد و وی شناخته شده ترین‬ ‫سناتور در مس��ائل زیس ت محیطی اس��ت‪ ،‬به نظر م ی رسد‬ ‫عالوه ب��ر دیگر موضوع��ات روتین این ح��وزه‪ ،‬موضوعات‬ ‫زیست محیطی هم ب رای جان کری خیلی در اولویت باشد‪g.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫یک سفر پرحاشیه‬ ‫دیپلماسی ایرانی؛ سیاست ورزی مصری‬ ‫عوامل بازدارنده در روابط ایران و مصر همچنان فعال است‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪58‬‬ ‫حسن هانی زاده ‪ -‬کارشناس مسائل مصر‬ ‫‪1‬‬ ‫س��فر اخیر وزیر امور خارجه جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫به مصر‪ ،‬اگرچ��ه فصل جدیدی در روابط دو کش��ور خواهد‬ ‫گشود‪ ،‬اما این سفر با حاش��ی ه‪‎‬های زیادی همراه بود‪ .‬اساسا‬ ‫روابط مصر و ای ران در طول یکصد س��ال گذش��ته همواره‬ ‫تحت تاثیر برخی متغیرهای منطق��ه ای و بی ن المللی قرار‬ ‫داشته و دارد؛ زی را سیاست خارجی مصر بنا به دالیلی تابعی از‬ ‫شرایط اقتصادی این کشور است‪ .‬تا پیش از پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی و در دوران رژیم سابق‪ ،‬روابط ای ران و مصر چندین‬ ‫فرازوفرود مهم را پشت سر گذاشته است‪ .‬در دوران حاکمیت‬ ‫دو رژیم پادشاهی مصر و ای ران‪ ،‬روابط ته ران و قاهره به اوج‬ ‫خود رسید؛ به گونه ای که خانواده های وابسته به دربارهای‬ ‫پادشاهی دوکشور‪ ،‬مهاجرت های دوس��ویه به مصر و ای ران‬ ‫داشتند‪ .‬پس از سرنگونی رژیم پادشاهی ملک فاروق توسط‬ ‫افس��ران ازاد‪ ،‬روابط دوکش��ور تا مدت��ی تحت تاثیر فضای‬ ‫جدید مصر قرار داش��ت‪ .‬ش��عارهای پان‪‎‬عربیستی جمال‬ ‫عبدالناص��ر‪ ،‬رئی س جمهوری وقت مصر ک��ه موج جدیدی‬ ‫از نگرش های ناسیونالیستی عربی را ایجاد کرد به کاهش‬ ‫و س��رانجام قطع روابط ای ران و مصر منجر ش��د‪ .‬روابط دو‬ ‫کشور در ان دوران به مناقش��ات تند رسانه ای و تهدیدهای‬ ‫سیاس��ی دو طرف و حتی توطئه های پنهان و اشکار علیه‬ ‫یکدیگر رسید‪ .‬زی را سیاس��ت های جمال عبدالناصر و رژیم‬ ‫شاه در ای ران در تعارض با یکدیگر بود‪ .‬از سال ‪ 1970‬پس از‬ ‫درگذشت جمال عبدالناصر‪ ،‬انورسادات جانشین وی‪ ،‬تالش‬ ‫کرد تا خود را به ای ران نزدیک کند و بناب راین روابط دو کشور‬ ‫از سال ‪ 1972‬عمال وارد مرحله جدیدی شد‪ .‬بازگشایی مجدد‬ ‫سفارتخانه‪‎‬های دو کشور در ته ران و قاهره و رفت و‪‎‬امدهای‬ ‫مقامات دو کشور به پایتخت های یکدیگر فضای جدیدی‬ ‫در عرصه های همکاری سیاسی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی میان‬ ‫دو کشور ایجاد کرد‪ .‬پس از پیروزی انقالب اسالمی به دلیل‬ ‫امضای موافقتنامه ننگین کمپ دیوید توس��ط انور سادات‪،‬‬ ‫رئی س جمهور وقت مصر‪ ،‬جمهوری اس�لامی ایران رابطه‬ ‫خود را با این کشور قطع کرد‪ .‬در طول جنگ تحمیلی ع راق‬ ‫علیه جمهوری اسالمی ای ران‪ ،‬رژیم حسنی مبارک‪ ،‬دیکتاتور‬ ‫سابق مصر انواع کمک های لجس��تیکی و اطالعاتی را در‬ ‫اختیار رژیم بعث ع��راق قرار داد‪ .‬با این ح��ال پس از پایان‬ ‫جنگ تحمیلی صدام‪ ،‬جمهوری اس�لامی ت�لاش کرد تا‬ ‫فصل جدی��دی در روابط خود با کش��ورهای عربی از جمله‬ ‫مصر بگش��اید اما عوامل داخلی‪ ،‬منطقه ای و بی ن المللی‬ ‫مانع بهبود این روابط ش��د‪ .‬در حوزه داخلی‪ ،‬احزاب مل ی گرا‬ ‫و نیز دس��تگاه های امنیتی‪ ،‬رژیم س��ابق مصر را همواره از‬ ‫برق��راری رابط��ه معق��ول وقابل قب��ول با ای��ران بر حذر‬ ‫م ی داش��تند‪ .‬س��ازمان های امنیتی مص��ر در گزارش های‬ ‫مکرر خود به حس��نی مبارک‪ ،‬دیکتاتور مخلوع مصر تاکید‬ ‫م ی کردند که بهبود روابط با ای ران و باز شدن پای ای رانیان به‬ ‫مصر به گسترش مذهب تشیع در این کشور منجر م ی شود‪.‬‬ ‫با اینکه جامعه مصر یک جامعه معتدل و به لحاظ مذهبی‬ ‫به مذهب ش��افعی نزدیک است‪ ،‬اما اس�لامگرایان سلفی‬ ‫مصر بر الیه های فرودست جامعه مصر تاثیر دارند‪ .‬در ابعاد‬ ‫منطقه ای و بی ن المللی باتوجه به اینکه اقتصاد مصر وابسته‬ ‫به کمک های امریکا‪ ،‬عربس��تان و قطر است‪ ،‬بناب راین این‬ ‫کشورها در ترسیم سیاست خارجی مصر ب ی تاثیر نیستند‪.‬‬ ‫عربستان و قطر به شدت با بهبود مناس��بات مصر و ای ران‬ ‫مخالف هس��تند‪ ،‬زی را هرگاه مصر گام ی ب رای نزدیک شدن‬ ‫به ای ران برداشته‪ ،‬دو کشور تهدید به قطع کمک های مالی و‬ ‫اقتصادی خود به مصر کرده اند‪ .‬این وضع هم اکنون و به رغم‬ ‫پیروزی اخوان المس��لمین در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫مصر همچنان ادامه دارد؛ هرچند اساس��ا اخوان المسلمین‬ ‫هی چ گاه نگرش مثبتی نس��بت به رژیم وهابی ال س��عود‬ ‫ندارند‪ .‬سفر محمد المرسی‪ ،‬رئی س جمهور مصر به ته ران‪،‬‬ ‫ب رای شرکت در نشست س��ران جنبش عدم تعهد‪ ،‬فرصت‬ ‫مناس��بی بود تا دو کش��ور گام ه��ای مثبتی ب��رای بهبود‬ ‫مناسبات خود بردارند‪ .‬اما رفتار سیاسی محمد المرسی در‬ ‫نشست سران جنبش عدم تعهد ثابت کرد که او نم ی تواند‬ ‫از خط قرمزی که عربس��تان‪ ،‬قطر و وهاب ی ها ب رای رهب ران‬ ‫جدید مصر ترسیم کرده اند‪ ،‬خارج شود‪ .‬سفر اخیر عل ی اکبر‬ ‫صالحی‪ ،‬وزیر امورخارجه ای ران به قاهره فرصت دیگری بود‬ ‫تا دو کش��ور بزرگ ای ران و مص��ر در چارچوب یک گفتمان‬ ‫معقول و دوس��تانه موارد اختالف انگیز خ��ود را حل کنند‪،‬‬ ‫اما متاس��فانه مصر فرصت س��وزی کرد‪ .‬حاشی ه سازی های‬ ‫سیاس��ی در جریان س��فر وزیر امورخارجه ای��ران به قاهره‬ ‫نش��ان داد که عوامل بازدارنده در مسیر مناسبات دو کشور‬ ‫همچنان در دستگاه دیپلماس��ی مصر وجود دارد‪ .‬تشکیل‬ ‫یک کنف ران��س ضدای ران��ی در قاهره و س��خنرانی معاون‬ ‫اجتماعی رئی س جمهور در این کنف رانس و پی ش شرط های‬ ‫غیرقابل توجیه دولتمردان مصر‪ ،‬این س��فر را تحت الشعاع‬ ‫قرار داد‪ .‬حضور سلف ی ها و وهاب ی های عربستان به ریاست‬ ‫شیخ محمد العریفی‪ ،‬روحانی سرشناس وهابی سعودی در‬ ‫قاهره همزمان با س��فر وزیر امورخارجه جمهوری اسالمی‪،‬‬ ‫پیام دوستانه ای ب رای ملت ای ران تلقی نم ی شود‪ .‬شیخ محمد‬ ‫العریفی در جریان شرکت در کنف رانس ضدای رانی در قاهره‬ ‫مدعی شد که به س��ن ی های ای ران اجازه برگزاری ائی ن های‬ ‫مذهبی داده نم ی شود ‪ .‬این در حالی است که شیعیان شرق‬ ‫عربس��تان و بحرین و حتی ش��یعیان مصر از بدیه ی ترین‬ ‫حقوق خود در این سه کشور عربی محروم هستند‪.‬شرکت‬ ‫مقامات بلندپایه مصری در کنف ران��س ضدای رانی در قاهره‬ ‫متاسفانه با واکنش دیرهنگام مقامات سیاسی ای ران مواجه‬ ‫ش��د‪ .‬این امر نش��ان م ی دهد که در ای ران بیش از حد الزم‬ ‫نسبت به برقراری رابطه با مصر اشتیاق نشان داده م ی شود‪،‬‬ ‫در حالی ک��ه این رویکرد ب��ه هیچ وجه در می��ان مقامات‬ ‫مصری دیده نم ی شود‪.‬‬ ‫مصر هر چند یک کش��ور تاثیرگذار اسالمی و عربی‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما نباید ب رای دوس��تی با این کش��ور که به لحاظ‬ ‫اقتصادی کامال به غرب‪ ،‬عربس��تان و قطر وابسته است‪،‬‬ ‫بهای گزاف��ی پرداخت ش��ود‪ .‬م��وارد اختالف انگیز میان‬ ‫مصر و ای ران بیش از موارد همگرایی اس��ت و یکی از موارد‬ ‫اختالف انگیز‪ ،‬رویکرد غیرمنطقی مقامات مصری نس��بت‬ ‫به سوریه است‪ .‬در حالی که جمهوری اسالمی ای ران ب رای‬ ‫حل بحران ‪ 21‬ماهه س��وریه ابتکارهای سیاسی را ترجیح‬ ‫م ی دهد‪ ،‬دولت اس�لامگرای محمد المرسی از شیوه های‬ ‫خشونت امیز عربستان‪ ،‬قطر و ترکیه در مورد بحران سوریه‬ ‫پیروی م ی کند‪ .‬اظهارات اخیر رئی س جمهور مصر در مورد‬ ‫امنیت خلی ج ف��ارس و جزایر س��ه گانه ای رانی‪ ،‬موضع گیری‬ ‫کامال غیردیپلماتیک تلقی م ی ش��ود‪ ،‬زی��را مصر در درجه‬ ‫اول باید نسبت به اشغال اراضی فلسطین و اع راب توسط‬ ‫رژیم صهیونیستی موضع گیری کند‪ .‬بناب راین ابهامات زیادی‬ ‫در مورد سیاست خارجی دولت اسالمگرای مصر نسبت به‬ ‫ای ران وجود دارد و مقامات سیاسی ای ران نباید ب رای برقراری‬ ‫رابطه با مصر بی��ش از اندازه از خود ب ی تابی نش��ان دهند‪.‬‬ ‫ ترسیم دورنمای روابط سیاسی ای ران و مصر نیازمند سلسله‬ ‫مقدماتی است که این مقدمات اگر با تانی و بردباری همراه‬ ‫نباشد‪ ،‬نم ی تواند در خدمت منافع ملی ای ران قرار گیرد‪ .‬علت‬ ‫این امر این اس��ت که دولتمردان مصر ب رای ورود به ای ران‬ ‫باید از دروازه های واشنگتن‪ ،‬دوحه و ریاض عبور کنند‪ ،‬زی را‬ ‫مصر دوران محمد المرسی نم ی تواند خارج از اراده امریکا‪،‬‬ ‫عربستان و قطر‪ ،‬چارچوب سیاس��ت خارجی خود را تنظیم‬ ‫کند‪ .‬دستگاه دیپلماس��ی ای ران باید سازوکارهای جدیدی را‬ ‫در رابطه با مناسبات اینده ای ران و مصر تعریف کند و یکی‬ ‫از این سازوکارها‪ ،‬بهره گیری مناسب از دیپلماسی عمومی‬ ‫اس��ت‪ .‬حضور هیات های هنری‪ ،‬فرهنگی و رس��انه ای دو‬ ‫کش��ور ب رای دیدار از ته ران و قاهره و برگزاری نشس ت های‬ ‫مشترک غیررسمی میان اصحاب رسانه م ی تواند زمینه ساز‬ ‫حرکت دیپلماس��ی رس��انه ای باش��د‪ .‬متاس��فانه در ای ران‬ ‫الب ی های زیادی ب رای ایجاد رابطه با مصر وجود دارد که این‬ ‫البی مایل است این رابطه با هر بهایی برقرار شود حتی اگر‬ ‫این رابطه به بهای نادیده گرفته شدن کرامت ملی ای ران تمام‬ ‫شود‪ .‬بناب راین انتظار م ی رفت که وزیر امورخارجه جمهوری‬ ‫اس�لامی س��فر خود به قاه��ره را در اعتراض ب��ه برگزاری‬ ‫کنف رانس ضد ای رانی لغو کند‪ ،‬به ه ر حال این اتفاق م ی تواند‬ ‫در اینده درسی ب رای حرکت های بعدی ای ران تلقی شود‪ .‬اگر‬ ‫دولت اسالمگرای مصر بخواهد صادقانه با ای ران وارد تعامل‬ ‫شود و مناسبات تعریف شده دیپلماتیکی با ای ران برقرار کند‪،‬‬ ‫باید رفتار سیاسی خود را متناسب با شرایط موجود در جامعه‬ ‫مصر تغییر دهد‪ .‬ملت مصر در واقع همیشه برای دوستی‬ ‫با ملت ای ران چندین گام فراتر از دولتمردان خود برداشته اما‬ ‫دولت اس�لامگرای مصر تاکنون در ای��ن خصوص حرکت‬ ‫قابل قبولی از خود نشان نداده است‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫بازی دوگانه‬ ‫قاهره میخواهد پل ارتباطی میان ایران و غرب باشد‬ ‫داود احمدزاده‪ /‬کارشناس مسائل مصر‬ ‫‪2‬‬ ‫مصر جدید ب��ه رهبری اخوان المس��لمین در منطقه‪،‬‬ ‫بازی دوگانه‪‎‬ای را در پیش گرفته اس��ت‪ .‬در حالی که انتظار‬ ‫م ی رفت محمد المرس��ی پس از غلبه موقت بر مخالفین‬ ‫لیب رال و جریان چپ ناصری بر سر همه پرسی قانون اساسی‬ ‫جدید مصر با یک تعامل منطق��ی با قدرت های اثر گذار در‬ ‫منطقه نظیر ای ران‪ ،‬ترکیه و عربستان‪ ،‬فضای روشنی را ب رای‬ ‫حل بحران سوریه ایجاد کند‪ ،‬ولی وی همچنان بدون درک‬ ‫واقعی ت‪‎‬های منطقه و نادیده گرفتن خطر گسترش بحران‬ ‫داخلی سوریه به دیگر کشورها‪ ،‬بر ضرورت سرنگونی نظام‬ ‫سوریه و نیز برپایی دولت اخوانی جدید در این کشور تاکید‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اخوان المسلمین بر مبنای ش��رعیت خالفت پس از‬ ‫توفیق نس��بی داخل مصر و هم پیمانی با ب رادران خود در‬ ‫نوار غزه (حماس) تالش هایی را هم ب رای صدور انقالب به‬ ‫کشورهای حاشیه خلی ج فارس شروع کرده است؛ اقداماتی‬ ‫که خشم دولت های محافظه کار عرب‪ ،‬نظیر امارات متحده‬ ‫و کویت را در پی داش��ته اس��ت‪ .‬همچنین دس��تگاه‪‎‬های‬ ‫امنیتی شیخ‪‎‬نشی ن های خلیج فارس نیز از کشف تیم های‬ ‫جاسوس��ی فعال مصری خبر م ی دهند‪ .‬در این ش��رایط به‬ ‫نظر م ی رس��د که فلش تهدید اخوان ی ها همچنان به سوی‬ ‫سوریه متحد استراتژیک ایران متمرکز گشته است‪ .‬قدرت‬ ‫سیاسی در سوریه به رغم گذشت بیست و یک ماه از بحران‬ ‫داخلی و حمایت همه جانبه غرب و محور عربی ضد سوری‪،‬‬ ‫همچنان در دست اقلیت علوی باقی مانده است‪ .‬از این رو‬ ‫مصر در تالش است با تقویت جریان مخالف سوری ‪ -‬عمدتا‬ ‫اخوانی‪ -‬به رهبری خطیب مع��اذ‪ ،‬قدرت مانور خویش را در‬ ‫رقابت با دیگر بازیگران منطقه ای تاثیرگذار در سوریه افزایش‬ ‫دهد‪ .‬بازی جدید مصر در سوریه زمانی اهمیت پیدا م ی‏کند‬ ‫که المرسی در سیاس��ت های اعالنی خود به ظاهر از عدم‬ ‫مداخله خارجی در بحران سوریه و تعیین سرنوشت ان توسط‬ ‫مردم این کشور حمایت م ی‪‎‬کند‪ .‬ولی در عمل‪ ،‬کناره‪‎‬گیری‬ ‫بشار اسد و محاکمه وی را گزینه مطلوب ب رای اغاز گفتمان‬ ‫ملی و تشکیل ساختار جدید سیاسی در سوریه م ی داند؛ این‬ ‫رویکرد مصر با منافع ملی ای ران در منطقه در تضاد است‪.‬‬ ‫ای ران پس از اعالن راهبرد جدید بشار اسد ب رای خروج‬ ‫از بحران‪ ،‬تالش های دیپلماتیک خود از طریق رایزن ی‪‎‬های‬ ‫سیاسی با روس��یه‪ ،‬چین و دیگر کش��ورهای منطقه را دو‬ ‫چندان کرده است و در این میان وزیر امور خارجه ای ران نیز در‬ ‫سفر به قاهره از ضرورت تالش‪‎‬های بی ن‏المللی و منطقه ای‬ ‫ب رای حل بحران از طریق گزینه گفت‪‎‬و‪‎‬گو و ب ر اساس مدل‬ ‫سوری‪ -‬سوری حمایت کرد‪ .‬به نظر م ی رسد به رغم تعارفات‬ ‫دیپلماتیک اخیر میان مقامات ته ران – قاهره و اشتیاق از‬ ‫سرگیری روابط رسمی دو جانبه‪ ،‬موانع بیشماری وجود دارد‬ ‫که حل این موانع به سادگی امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که ای ران با حس��ن نیت نس��بت‬ ‫به تحوالت داخل��ی مصر‪ ،‬از ضرورت تفاهم جهان اس�لام‬ ‫و کش��ورهای منطقه ب رای حل بحران‪‎‬ه��ای موجود و رفع‬ ‫س��وء تفاهمات‪ ،‬حمایت م ی‪‎‬کند‪ .‬ولی قاهره با رفتار دوگانه‬ ‫خویش در تالش اس��ت با تطویل بحران س��وریه و تداوم‬ ‫اختالف میان ای ران ش��یعی و کشورهای عرب سن ی نشین‪،‬‬ ‫شرایط را ب رای استفاده دوس��ویه خویش از طرفین منازعه‬ ‫مهیا سازد‪.‬‬ ‫مصر جدید ب رای بازسازی اقتصاد رنجور خویش‪ ،‬چشم‬ ‫به دالرهای نفتی کش��ورهای ثروتمند ح��وزه خلیج فارس‬ ‫دوخته و ت�لاش م ی‪‎‬کند با برجسته س��ازی اتحاد راهبردی‬ ‫ای ران با سوریه‪ ،‬نقش محوری ان در حلقه مقاومت و ظهور‬ ‫هالل ش��یعی در منطقه‪ ،‬اینها را عامل بره��م زننده توازن‬ ‫قوای راهبردی و تغییر علیه کشورهای محافظه کار عرب‬ ‫نشان دهد‪ .‬این بازی هدفمند مصر در منطقه زمانی بیشتر‬ ‫نمود پیدا م ی‪‎‬کند که مصر حتی نزدیکی به ای ران را حربه ای‬ ‫کارامد ب رای امتیازگیری از اع راب به ویژه عربستان سعودی‬ ‫یافته و با کارت ای ران در منطقه به‏دنبال رس��یدن به منافع‬ ‫خویش است‪ .‬از دیگر سو افزایش فش��ارهای بی ن المللی و‬ ‫تالش ب رای انزوای منطقه ای ای ران بر س��ر موضوع انرژی‬ ‫هس��ته ای در مجادل��ه با غ��رب را نیز فرص��ت طالیی در‬ ‫قدرت نمایی خود م ی دان��د و نگاه رهب��ران جدید مصر در‬ ‫ش��رایط کنونی قاهره م ی تواند به‪‎‬عنوان پل ارتباطی میان‬ ‫ای ران و غرب بر سر موضوع هسته ای و حل وفصل اختالفات‬ ‫منطقه ای عمل نماید‪.‬‬ ‫ای��ن تناقض‪‎‬گویی و سیاس��ت های دوگانه قاهره در‬ ‫مس��ائل منطقه ای در حالی ادامه دارد که وقتی عل ی اکبر‬ ‫صالحی‪ ،‬وزیر امور خارجه ای ران ب رای تبادل نظر و گفت‪‎‬و‪‎‬گو‬ ‫در موضوعات منطقه ای در قاهره حضور داشت‪ ،‬همزمان در‬ ‫گوش��ه ای دیگر از پایتخت مصر نشست ضدای رانی توسط‬ ‫گروه جدای ی طلب تحت عنوان جعلی «الش��عب االحواز»‬ ‫ب رای رسیدن به حقوق سیاس��ی و مدنی با مشارکت برخی‬ ‫گروه‪‎‬های س��لفی تندرو و هم پیمان اخوان المس��لمین و‬ ‫حضور رسمی یکی از معاونان المرسی در حال برگزاری بود‪.‬‬ ‫گرچه مقامات مصری با ب ی تفاوتی نس��بت به این موضوع‬ ‫‪59‬‬ ‫جنجالی و نیز مداخله اشکار در امور داخلی ای ران‪ ،‬سعی‬ ‫دارند ان‪‎‬را کم اهمیت جلوه دهند‪ ،‬ولی ش��واهد موجود‬ ‫نشان م ی دهد المرسی حتی در قیاس با اسالف خویش‪،‬‬ ‫از رویه اعتدال و حفظ ش��ئونات دیپلماتیک خارج شده‬ ‫اس��ت‪ .‬المرس��ی در یک موضع گی��ری جنجالی دیگر‬ ‫نسبت به مسائل امنیتی خلیج فارس از تشکیل ناتوی‬ ‫عربی در منطقه خبر داده و امنیت کشورهای منطقه را‬ ‫نیز جزو امنیت مصر اعالم کرده است‪ .‬این مداخله اشکار‬ ‫در مسائل منطقه از س��وی قاهره با هر نیتی که انجام‬ ‫شده باشد‪ ،‬تقابلی اشکار با سیاست های منطقه ای ای ران‬ ‫دارد؛ چراکه ای ران حضور نیروه��ای خارجی و مداخله در‬ ‫منطقه خلی ج فارس را عامل ب ی نظمی و به خطر افتادن‬ ‫امنیت کشورها م ی داند‪ .‬تجربه شکست اتحاد ناهمگون‬ ‫قبلی بدون مشارکت تمام کش��ورهای منطقه از جمله‬ ‫گروه ‪ 2+6‬م ی تواند خط بطالنی بر سیاست های جدید‬ ‫المرسی در منطقه قلمداد شود‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد ایدئولوژی اخوان ی‪‎‬ها و تجدید پیمان‬ ‫با مقامات ترکیه ب رای گسترش نفوذ منطقه ای خود‪ ،‬به طور‬ ‫صباح زنگنه در گفت وگو با مثلث‬ ‫‪3‬‬ ‫بحران سوریه مانع بهبود‬ ‫روابط ایران و مصر میشود‬ ‫بین الملل‬ ‫تاریخ روابط ایران و مصر همواره پرفرازونش�یب بوده اس�ت؛ چه در دوران حکومت حس�نی مبارک‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری مخلوع مصر و چه اکنون که یک رئیس جمهوری اسالمگرا‪ ،‬قدرت را در دست گرفته است‪.‬‬ ‫محمد المرس�ی از حزب اخوان المس�لمین در حالی به کاخ ریاس�ت جمهوری قاهره راه یافت که در ایران‬ ‫بسیاری این پیروزی را نخستین گام اب شدن یخ روابط دو کش�ور تصور می کردند‪ .‬اما امدن المرسی نیز‬ ‫این امر را موجب نشد و با وجودی که اکنون میان تهران و قاهره برخی اشتراکات به وجود امده‪ ،‬اما اختالفات‬ ‫اساسی همچنان باعث می شود این دو کشور مسلمان نتوانند از یک رابطه عمیق و استراتژیک برخوردار‬ ‫باشند‪ .‬در این رابطه گفت وگویی با صباح زنگنه‪ ،‬کارشناس مسائل بین الملل انجام دادیم؛ وی معتقد است که‬ ‫به لحاظ ژئوپلتیک و اقتصادی به نفع دو کشور است که روابط شان بهبود یابد‪ ،‬اما در این میان نقاط اختالفی‬ ‫نیز میان تهران و قاهره وجود دارد که ش�اید مهمترین انها بحث سوریه باشد‪ .‬زنگنه همچنین بر این باور‬ ‫است که سیاست هایی که حکومت های اسالمی جدید در منطقه در پیش گرفته اند با سیاست های جمهوری‬ ‫اسالمی ایران تفاوت های بسیاری دارد‪ ،‬چنانچه شاید از لحاظ فقهی اشتراکاتی داشته باشند اما در اجرا‪،‬‬ ‫روش هایشان خیلی متفاوت است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫اخیرا عل ی اکبر صالحی‪ ،‬وزیر خارجه ایران سفری‬ ‫به مصر داشت که برخی به دلیل همزمانی ان با‬ ‫نشست ضدایرانی سلف ی ها در گوشه ای دیگر از‬ ‫قاهره‪ ،‬نس�بت به ان انتقاد دارند‪ .‬ارزیابی شما از‬ ‫این سفر چیست؟‬ ‫‪ l‬این گونه سفرها را باید در فضا و چارچوب خودش‬ ‫ارزیابی کرد و سقف انتظارات را نیز مشخص و محدود کرد‪.‬‬ ‫سفرهای این چنینی منجر به حل تمام مسائل نخواهد شد‬ ‫و همچنان گروه های زیادی وجود دارند که دوست ندارند این‬ ‫روابط برقرار شود؛ همچنین کشورهای بسیاری هستند که‬ ‫مایل نیستند ای ران و مصر با هم رابطه داشته باشند‪ .‬در این‬ ‫میان رژیم صهیونیس��تی یکی از مخالفان است؛ این رژیم‬ ‫قطعا با از سرگیری این روابط موافق نخواهد بود و به مخالفت‬ ‫و اعمال فشار خواهد پرداخت‪ .‬همچنین امریکا و عربستان‬ ‫س��عودی نیز تمایلی ندارند چنین رابطه ای ش��کل بگیرد‪.‬‬ ‫بناب راین با در نظر گرفتن مجموعه ای از مس��ائل این سفر‬ ‫باید تحلیل شود و به اندازه معقول از این سفر انتظار داشت‪.‬‬ ‫از دی�دگاه کل�ی رواب�ط ای�ران و مص�ر‪ ،‬پس از‬ ‫س�رنگونی حس�نی مبارک چه س�مت و سویی‬ ‫پیدا کرده است؟‬ ‫‪ l‬میان ای��ران و مص��ر تواما زمینه‪‎‬های اش��تراک‬ ‫و اختالف نظر بس��یاری وجود دارد؛ در رابط��ه با زمینه‪‎‬های‬ ‫مشترک م ی توان گفت تحت عنوان و چارچوب منافع ملی‬ ‫ای ران و منافع ملی مصر‪ ،‬اش��تراکات زیادی میان دو کش��ور‬ ‫‪60‬‬ ‫وجود دارد‪ .‬ه��م به لحاظ ژئوپلتیک منطق��ه و هم به لحاظ‬ ‫اقتصادی‪ ،‬ب رای دو کش��ور اهمیت دارد ک��ه روابط تقویت و‬ ‫اصالح شود‪ .‬اما نقاط اختالفی نیز میان ته ران و قاهره وجود‬ ‫دارد که شاید مهمترین انها بحث سوریه باشد‪ .‬از دیدگاه مصر‪،‬‬ ‫در س��وریه باید تغییر حکومت صورت پذیرد یا با راه اندازی‬ ‫انتخاباتی که بتواند به جامعه معترض سوریه امکان تشکیل‬ ‫حکومت جدید را بدهد‪ ،‬حکومت پیش��ین را کنار بزنند‪ .‬این‬ ‫اختالف نظر میان ای ران و مصر کامال بارز است‪.‬‬ ‫با این اوص�اف به نظر ش�ما میان ای�ران و مصر‬ ‫ب ه عنوان دو کشور مسلمان اختالف نظرها بیشتر‬ ‫است یا اشتراکات؟‬ ‫‪ l‬باید توجه داشت این دو کش��ور در مسائل کلی‬ ‫جهان اس�لام کامال با هم هماهنگ هس��تند و همکاری‬ ‫دارند‪ .‬در مسائلی مانند فلسطین‪ ،‬همکاری در سطح مسائل‬ ‫بی ن‪‎‬المللی مانند بحث انرژی هس��ته‪‎‬ای‪ ،‬س��ازمان ملل و‬ ‫همچنین در جنبش غیرمتعهده��ا‪ ،‬این همکاری‪‎‬ها خیلی‬ ‫گسترده و اثرگذار هستند‪ .‬حتی م ی توان گفت همکاری های‬ ‫میان دو طرف بسیار گسترده تر از موارد مورد اختالف است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر مصر قرار اس��ت در ماه اینده‪ ،‬می زبان س��ران‬ ‫کشورهای اسالمی باش��د؛ این در حالی است که باتوجه به‬ ‫تجربه ای ران در زمینه ریاست این سازمان در دوره هشتم اش‪،‬‬ ‫کشور ما م ی تواند به مصر در برگزاری این اجالس کمک کند‪.‬‬ ‫ظاه را از سوی وزارت خارجه مصر هم چنین درخواستی ب رای‬ ‫همکاری و مساعدت در برگزاری این اجالس داده شده بود‪.‬‬ ‫ضمنی هشداری ب رای ای ران قلمداد شود‪ .‬غرب نیز مدام بر‬ ‫تنور اختالف��ات منطقه ای م ی دمد و در صدد اس��ت با ارائه‬ ‫چهره معتدل از گفتمان اخوان ی ها‪ ،‬ان را مدلی مناسب ب رای‬ ‫دیگر کشورهای منطقه اعالم کند؛ گفتمانی که در ابتدای‬ ‫انقالب ژانویه بر رویه اعتدال و مدارا با دیگر گروه ها و احزاب‬ ‫داخلی و خارجی متمرکز بود‪ .‬اخوان المسلمین با نفوذ هرچه‬ ‫بیشتر سلف ی ها در الیه های قدرت سیاسی‪ ،‬اخی را به سمت‬ ‫رادیکالیزه ش��دن م ی رود‪ .‬در این ش��رایط دیگر گروه‪‎‬های‬ ‫انقالبی مصر با متهم س��اختن اخوان ب��ه مصادره انقالب‬ ‫از ظهور فرع��ون جدید در مصر خب��ر م ی دهند‪ .‬اعتراضات‬ ‫جامعه مدنی مصر طی برگزاری همه پرسی قانون اساسی‬ ‫جدید مصر هم نمود همین مس��اله بود‪ .‬در نهایت‪ ،‬برخی‬ ‫مالحظات سیاسی و اقتصادی در عرصه داخلی و خارجی‪،‬‬ ‫مصر جدید را بر ان داش��ته که با بازی دوس��ویه در مسائل‬ ‫منطقه‪ ،‬نسبت به بازیافت قدرت و افزایش توانمندی خویش‬ ‫ب رای نقش افرینی بیشتر امیدوار باشد‪g .‬‬ ‫ایا در نهایت م ی توان گفت پیروزی اسالمگرایان‬ ‫در مصر به نفع ایران بوده است؟‬ ‫‪ l‬در یک نگاه کلی‪ ،‬وقتی نظریه حاکمیت اسالمی‬ ‫در کش��ور دیگری بخواهد پیاده ش��ود‪ ،‬مصداق دیگری بر‬ ‫تئوری و نظریه ای ران محسوب م ی شود که م ی گوید اسالم‬ ‫قدرت برق��راری حکومت اس�لامی را دارد‪ .‬ام��ا این عنوان‬ ‫کلی نم ی تواند انچنان صحیح باش��د که تمام تصویرها و‬ ‫برداشت های موجود از وظایف حکومت اسالمی را درب ربگیرد‪.‬‬ ‫برداشتی که اخوان المسلمین از نوع حکومت اسالمی دارند‬ ‫ممکن اس��ت با نوع برداش��ت ای ران از حکومت اس�لامی‬ ‫تفاوت هایی داش��ته باش��د‪ .‬از طرف دیگر به لحاظ جایگاه‬ ‫استراتژیک جریان اسالم خواهی و اس�لامگرایی در جهان‬ ‫مواضع مختلفی وجود دارد‪ .‬اکنون این نظریه به شدت مطرح‬ ‫است که غرب از ایجاد حکومت‪‎‬های متمایل به اسالم معتدل‪،‬‬ ‫اسالمی که بتواند با امریکا رابطه داش��ته باشد‪ ،‬با اسرائیل‬ ‫تعارض نداشته باشد و تابع سیاست‪‎‬های کلی جهان باشد‪،‬‬ ‫حمایت م ی کند‪ .‬این نوع مبانی عمل��ی حکومت به ظاهر‬ ‫اسالمی‪ ،‬اکنون مطرح است و م ی تواند به عنوان یک رقیب‬ ‫امروزی ب رای حکومت اسالمی ای ران تلقی شود و الگویی در‬ ‫ب رابر الگوی ای ران خواهد بود‪.‬‬ ‫پس نم ی توان گفت هر جا که حکومتی اسالمی‬ ‫تشکیل شود به نفع ایران است؟‬ ‫‪ l‬دقیقا همین است‪ ،‬چرا که هر نوع حکومتی که به‬ ‫اسم اسالم بیاید یا هر اکثریتی که از طریق اهداف اسالمی‬ ‫در انتخابات پیروز شود‪ ،‬قطعا پیشروی سیاست های اسالمی‬ ‫حکومت جمهوری اسالمی ای ران در منطقه نیست‪ .‬در واقع‬ ‫مسیری که جمهوری اسالمی ای ران در منطقه طی م ی کند با‬ ‫مسیری که حکومت های اسالمی جدید در پیش گرفته اند‪،‬‬ ‫تفاوت های بسیاری دارد‪ .‬حکومت اخوان المسلمین در مصر یا‬ ‫حکومت های اسالمی دیگری که در کشورهای دیگر ممکن‬ ‫اس��ت به وجود بیایند اگر هم در مبان��ی فقهی به حکومت‬ ‫اسالمی ای ران نزدیک باش��ند‪ ،‬اما در اجرا این گونه نخواهند‬ ‫بود‪ .‬به طوری که ممکن اس��ت انها مجموعه ای از روابط را‬ ‫انتخاب کنند که شبیه روابط جمهوری اسالمی ای ران نباشد؛‬ ‫به خصوص پی رام��ون رابطه با امریکا‪ ،‬رژیم صهیونیس��تی‪،‬‬ ‫اقتصاد جهانی و نظ��ام بی ن المللی‪ .‬اگر حکومت اس�لامی‬ ‫جدیدی در مصر یا کشور دیگری تشکیل شود که اماده باشد‬ ‫تحت پرچم نظم جهانی موجود حرکت کند‪ ،‬مصداق دیگری‬ ‫خواهد بود که ش��باهتی با جمهوری اسالمی ای ران نخواهد‬ ‫داشت‪ .‬در این میان تنها شباهت ها به مسائلی مانند بحث‬ ‫حجاب و عدم فروش علنی مش��روبات الکی بازم ی گردد‪ ،‬در‬ ‫غیر این صورت پایه های اصلی سیاس��ی روابط بی ن المللی‪،‬‬ ‫تعریف دیگری خواهد داشت‪g .‬‬ ‫مصر انقالبی خود را برای بهبود روابط با ایران اماده میکند‬ ‫فرصت طالیی‬ ‫جعفر قنادباشی‪/‬کارشناس مسائل افریقا‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫در ارزیابی سفر دکتر عل ی اکبر صالحی‪ ،‬وزیر امورخارجه‬ ‫به مصر و جمع بندی نتایج و دستاوردهای ان‪ ،‬اظهارنظرهای‬ ‫بسیاری صورت گرفته و مبتنی بر این نوع ارزیاب ی ها‪ ،‬تصاویری‬ ‫بسیار متفاوت و حتی متضاد از اینده روابط ای ران و مصر ترسیم‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬این به معنای ان اس��ت که هنوز اشتراک نظر‬ ‫قابل قب ولی‪ ،‬در خصوص چگونگی شکل گیری روابط دوجانبه‬ ‫میان ته ران و قاهره به وجود نیامده و به پرسش های اساسی‬ ‫و اصلی درباره عوامل و انگیزه های تاثیرگذار بر مناسبات دو‬ ‫کشور پاسخ داده نشده است؛ پرس��ش هایی که پاسخ به ان‬ ‫به معنی پرداختن به مهمترین تحوالت جدید یا در حال وقوع‬ ‫منطقه است و چگونگی معادالت سیاسی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬نظامی‬ ‫و اقتصادی اینده را مشخص م ی سازد؛ زی ر ا موضوع از سرگیری‬ ‫و همچنین گسترش روابط ای ران و مصر به علت قابلی ت ها و‬ ‫ظرفی ت های سیاسی و فرهنگی برتر دو کشور (در منطقه و‬ ‫جهان اسالم)‪ ،‬موضوعی نیست که در چارچوب روابط دوجانبه‬ ‫باقی بماند؛ همچنان ک��ه توانمندی های بالق��وه و بالفعل‬ ‫اقتصادی و نظامی طرفین نیز (با توجه به موقعیت جغ رافیایی‬ ‫بسیار راهبردی ای ران و مصر) در همسویی با یکدیگر م ی تواند‬ ‫نظامات و موازنه های دست س��اخته قدرت های خارجی را در‬ ‫منطقه به کلی تغییر دهد‪.‬‬ ‫به هر ترتیب‪ ،‬س��فر وزیر امورخارجه به مصر و دیدارها‬ ‫و گفت وگوهای وی با مقامات و ش��خصی ت های سیاسی و‬ ‫فرهنگی این کشور‪ ،‬به هیچ وجه اقدامی ساده و معم ولی تلقی‬ ‫نم ی شود؛ بلکه اقدام بسیار مهمی است که قابلیت زمینه سازی‬ ‫ب رای تحقق اهداف تحقق نیافته انقالب و نظام اسالمی را در‬ ‫منطقه دارد و همچنین م ی تواند تامی ن کننده بخش بزرگی از‬ ‫منافع ملی ای ران و مصر باشد‪ .‬در واقع در چنین شرایطی است‬ ‫که رسانه ای همانند ب ی ب ی سی با مشخصات شناخته شده اش‪،‬‬ ‫در ارزیابی این سفر‪ ،‬لحنی ناامی د کننده برگزیده و مکررا جمله‬ ‫«به نظر نم ی رسد که یخ روابط پرفرا زو نشیب ته ران و قاهره‬ ‫به این زودی اب شود » را در بخش های رادیویی‪ ،‬تلویزیونی‬ ‫(بخش فارسی ب ی ب ی سی) و اینترنت ی اش منعکس کرده است‪.‬‬ ‫جمله ای که به صور مشابه در برخی دیگر از رسانه های غ ربی‬ ‫و همچنین در برخی رس��انه های منطقه ای هم به کارگرفته‬ ‫شده است؛ ان هم‪ ،‬با این انگیزه که شرایط ذهنی الزم ب رای‬ ‫هموارش��دن را ه جهت ارتقای روابط دو جانبه می��ان ای ران و‬ ‫مصر را از میان ببرد‪ .‬البته در این خص��وص و با این غرض‪،‬‬ ‫کوش��ش های فراوان دیگ��ری نیز در عرصه ه��ای خبری و‬ ‫تبلیغاتی صورت گرفته‪ ،‬چنان که اختالف نظ ر های طبیعی‬ ‫میان مقامات ته ران و قاهره بسیار بزرگ تر از واقع نشان داده‬ ‫شده و ع وامل گسترده همگرایی میان نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران و جریان اسالمی مصر‪ ،‬بسیار ناچیز و ب ی اهمیت توصیف‬ ‫شده است‪ .‬در این خصوص مصادیق تبلیغاتی فراوانی وجود‬ ‫دارد که عمدتا حول مح��ور اقدام��ات و موضع گیری ظاه را‬ ‫ضد ای رانی (ی��ا مخالف با اهداف جمهوری اس�لامی) محمد‬ ‫المرس��ی رئی س جمهوری مصر متمرکز اس��ت و کوش��ش‬ ‫شده و م ی ش��ود تا جریان عظیم اسالمی و انقالبی مصر که‬ ‫قرابت های بسیاری با انقالب اسالمی ای ران دارد‪ ،‬در ورای ان‪،‬‬ ‫از انظار عمومی و حتی تحلیلگران پنهان بماند؛ همچنان که‬ ‫در مصر نیز از ط ریق همین رسانه ها و برخی از محافل شناخته‬ ‫شده‪ ،‬به گسترش دامنه ای ران ه راسی و شیع ه ه راسی مبادرت‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬حال انکه رهب ران اخوان و برخ��ی از اصل ی ترین‬ ‫مقامات االزهر از این مس��اله به طور اگاهانه عبور کرده اند و‬ ‫ازس��وی دیگر واقفیم که اقدامات و موضع گیری های ظاه را‬ ‫مخالف المرسی نیز باتوجه به شرایط انقالبی و در حال گذاری‬ ‫که مصر در ان قرار دارد نی��ز در ایجاد بنای جدید روابط میان‬ ‫دو کشور نم ی تواند تاثی ر گذاری پایداری داشته باشد‪ .‬بدیهی‬ ‫است که مصر کنونی درپی فروپاشی رژیم دیکتاتوری مبارک‪،‬‬ ‫یک گام بسیار بزرگ از رژیم های پادشاهی و ارتجاعی منطقه‬ ‫دورتر شده و به همین نس��بت ب رای قرار گرفتن در صفوف‬ ‫حکومت های منتخب مردم (همانند نظام جمهوری اسالمی)‬ ‫مهیا تر شده است‪ .‬در واقع این به معنای پی دایش شرایط بسیار‬ ‫مطلوبی است که مردم کشورمان مدت سه دهه در انتظار ان‬ ‫بودند و قاعدتا نباید این فرصت طالیی را ب رای برقراری رابطه‬ ‫با مصر و ترغیب این کش��ور به قرار گرفت��ن در کنار ای ران از‬ ‫دست بدهند؛ به خصوص که از سوی دیگر نیز مصر کنونی‪،‬‬ ‫در حیطه سرس��پردگی قدرت های غ ربی قرار ن��دارد و از این‬ ‫حیث هم‪ ،‬قابلی ت های همگرایی بیشتری با ای ران پیدا کرده‬ ‫است‪ .‬پی داست که در مقابل این تع داد عوامل مهم و تاثیرگذار‬ ‫همگرایی‪ ،‬برخی ازمواضع زیگزاگی تنی چند از مقامات کنونی‬ ‫مصر اهمیت چندانی ن��دارد و نباید به ص��ورت مانعی در راه‬ ‫اجرای برنامه های راهبردی ای ران در عرصه سیاست خارجی‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬ب��ه عبارت دیگر باید به خاطر داش��ت که حذف‬ ‫مهره های سرسپرده غرب در منطقه شمال افریقا و غرب اسیا‬ ‫به معنی برداشته شدن عمده ترین موانع بر سرراه شکل گیری‬ ‫موازنه ها و پیدایش معادالتی است که منافع جوامع اسالمی‬ ‫و از جمله منافع ای ران در ان نهفته است‪ ،‬بناب راین برماست تا‬ ‫به مصر در حال انتقال (به ش��رایط جدید) کمک کنیم تا در‬ ‫صفوف کشورهای دموکراتیک و ضد استعماری قرار گیرد زی را‬ ‫که نوع ساختار سیاسی هر کشور (دموکراتیک یا دیکتاتوری)‬ ‫در چگونگی سیاست خارجی ان و در نتیجه قرار گرفتن ان‬ ‫کشور در موقعیت خاص منطقه ای نقش��ی اساسی دارد‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر نباید‪ ،‬جریان تحول (انقالب) در مصر را پایان یافته‬ ‫و نهایی تلقی کرد و همچنان که بنا به واقعیات جامعه مصر‬ ‫و ترکیب فکری اخوان المسلمین‪ ،‬نباید روند جریانات در مصر‬ ‫را روندی به سوی سلف ی گری‪ ،‬افراط گرایی یا جهت گیری به‬ ‫سوی غرب ارزیابی کرد و ب ر اس��اس ابهاماتی که رسانه های‬ ‫یزنند‪ ،‬مواضع المرسی‬ ‫انگلیس��ی و امریکایی به ان دامن م ‬ ‫را با مواضع مقامات ریاض یا انکارا همس��ان یا حتی نزدیک‬ ‫دانست؛ چراکه قرائت اخوانی از اسالم‪ ،‬نه مشابه قرائت حزب‬ ‫عدالت و توسعه و نه مشابه قرائت مقامات ریاض و نه مشابه‬ ‫مهره هایی چون بن عل��ی و علی عبدالصالح اس��ت‪ ،‬بلکه‬ ‫شاید بتوان گفت که در مقایسه با انچه در جوامع اهل سنت‬ ‫م ی گذرد‪ ،‬موجه ترین قرائت از اسالم است‪ .‬قرائتی از اسالم که‬ ‫از هم اینک‪ ،‬نه تنها دنیای غرب‪ ،‬بلکه سران مرتجع منطقه را‬ ‫از داشتن قابلی ت هایی که جریان اسالمی مصر را به انقالب‬ ‫اسالمی ای ران نزدیک م ی سازد‪ ،‬نگران ساخته است‪g .‬‬ ‫‪61‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫افغانستان‬ ‫چه کسی برای اینده افغانستان تصمیم می گیرد؟‬ ‫عبور از بن بست‬ ‫تونی کارون‪/‬ازاده کشوردوست‬ ‫بین الملل‬ ‫«باراک اوباما» رئی س جمهوری امریکا و «حامد کرزای»‬ ‫همتای افغان او یازدهم ماه ژانویه ب��رای رایزنی درباره اینده‬ ‫افغانس��تان بعد از خروج نیروهای امریکایی از این کشور در‬ ‫سال ‪ 2014‬میالدی در کاخ سفید با یکدیگر دیدار کردند‪ ،‬ولی‬ ‫هی چ کدام از انها موضع قاطع و تعیی ن کننده ای درباره سرنوشت‬ ‫افغانس��تان بعد از س��ال ‪ 2014‬اتخاذ نکردند‪ .‬حامد کرزای به‬ ‫لحاظ قانونی بعد از پایان دوره فعلی ریاست جمهوری در سال‬ ‫‪ 2014‬اجازه کاندیداتوری مجدد در انتخابات را نخواهد داشت‪.‬‬ ‫حتی اگر کرزای قصد دستکاری در نظام سیاسی افغان ب رای‬ ‫از بین بردن این محدودیت را داش��ته باش��د – همانطور که‬ ‫بسیاری از منتقدانش بر این باورند که وی قصد انجام این کار‬ ‫را دارد ‪ -‬قدرت محدود او همواره به حضور ده ها هزار نیروی‬ ‫نظامی غ ربی ب رای مقابله با شب ه نظامیان طالبان وابسته بوده‬ ‫است‪ .‬این نیروها نیز به زودی افغانستان را ترک خواهند کرد و‬ ‫امریکا و ناتو ضرب االجل سفت و سختی را ب رای حضور خود‬ ‫در افغانستان تعیین کرده اند؛ حضوری که اگر قرار بود به تامین‬ ‫شدن شرایط امنیتی در افغانستان گره بخورد‪ ،‬به تعهدی بدون‬ ‫تاریخ انقضا تبدیل م ی شد‪ .‬چشم انداز خروج نیروهای امریکا‬ ‫از افغانستان هنوز این نگرانی را ایجاد م ی کند که امنیتی که‬ ‫طی ‪ 11‬ساله گذشته به طور تدریجی ایجاد شده‪ ،‬به یک باره‬ ‫فرو بریزد‪ .‬این مس��اله به وضوح باع��ث کاهش قدرت نفوذ‬ ‫امریکا روی گزینه های سیاس��ی م ی ش��ود که در ارتباط با‬ ‫افغانستان پی ش رو دارد‪.‬‬ ‫این روند که با فرمان اوباما در سال ‪ 2009‬میالدی اغاز‬ ‫شد و طی ان تعداد نیروهای امریکایی به ‪ 100‬هزار تن رسید‪،‬‬ ‫به پایان رسیده است؛ تعداد نیروهای امریکایی در افغانستان‬ ‫بدون تغییر چشم انداز اس��تراتژیک در این کشور مجددا به‬ ‫‪ 66‬هزار تن رسیده است‪.‬‬ ‫«انتون��ی کدرزمن» از مقام های پیش��ین وزارت دفاع‬ ‫امریکا که اکنون در مرکز مطالعات استراتژیک و بی ن المللی‬ ‫فعالیت م ی کند‪ ،‬اوایل ماه جاری میالدی نوش��ته بود که از‬ ‫پایان سال ‪ 2010‬میالدی هیچ پیش��رفت نظامی معناداری‬ ‫در افغانس��تان حاصل نشده اس��ت‪ .‬افزایش تعداد نیروهای‬ ‫نظامی در افغانس��تان‪ ،‬هدف تشدید فش��ار بر طالبان ب رای‬ ‫وادار کردن انها به مذاکره را محقق نک��رد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫است که اوباما و کرزای اکنون باید به دنبال استراتژی مناسبی‬ ‫باشند تا وضعیت خط رناک امنیتی افغانستان در شرایطی که‬ ‫از حضور نیروهای خارجی ب ی بهره است را مدیریت کنند‪.‬‬ ‫پوشش خبری سفر کرزای به واش��نگتن عمدتا روی‬ ‫مباحثات داخلی دولت امریکا درباره تعداد نیروهایی که باید‬ ‫بعد از س��ال ‪ 2014‬میالدی در افغانستان بمانند و همچنین‬ ‫شرایط ان متمرکز بود‪ .‬کاخ س��فید در تاریخ هفتم ماه ژانویه‬ ‫اعالم کرد که حتی احتمال خروج کامل نظامیان امریکایی از‬ ‫افغانستان را نیز منتفی نم ی داند؛ رویکردی که م ی توانست‬ ‫در عین حال هشداری به کرزای باشد تا در مذاکرات مربوط به‬ ‫استقالل و تمامیت ارضی و همچنین مصونیت قضایی ب رای‬ ‫تک تک سربازان باقیمانده در افغانستان‪ ،‬از موضع باال برخورد‬ ‫نکند‪ .‬ژنرال «دیوید بارنو» یکی از افس ران بلندپایه امریکایی‬ ‫که زمانی به رئی س جمهوری افغانس��تان مش��اوره م ی داد‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪62‬‬ ‫در این باره نوش��ته است‪« :‬س��فر کرزای به واشنگتن ب رای‬ ‫شرکت در این مذاکرات نشان م ی دهد که امریکا به شدت به‬ ‫در اختی��ار داش��تن یک پای��گاه نظام��ی طوالن ی مدت در‬ ‫افغانستان نیاز دارد‪ .‬به دنبال کاهش شدید بودجه و همچنین‬ ‫کاهش حمایت عمومی از جنگ‪ ،‬پیش از س��فر کرزای به‬ ‫واشنگتن مذاکراتی جدی در حلقه داخلی دولت امریکا درباره‬ ‫رویکردی که منافع درازمدت این کش��ور در منطقه را تامین‬ ‫کند‪ ،‬اغاز ش��د‪ .‬این رویکرد کمینه گرا باید روی منابع مالی‬ ‫حداقلی و کمترین تعداد ممکن نیروی نظامی برنامه ریزی‬ ‫کند‪».‬‬ ‫انچه از رایزنی دول��ت امریکا درباره تع��داد نیروهای‬ ‫نظامی مستقر در افغانس��تان واضح اس��ت‪ ،‬این که تعداد‬ ‫این نیروها بعد از س��ال ‪ 2014‬میالدی به طور قطع کمتر از‬ ‫‪ 100‬هزار تن خواهد بود‪ .‬این مساله نشان م ی دهد که اولویت‬ ‫امریکا در افغانس��تان تالش ب رای تعقیب گروه هایی است‬ ‫که به ش��یوه القاعده فعالیت م ی کنند‪ .‬افرادی که معتقدند‬ ‫باید تعداد نظامیان خارجی در افغانستان کاهش یابد‪ ،‬تاکید‬ ‫م ی کنند که با تع��داد کمتری نیروی نظام��ی نیز م ی توان‬ ‫به اهداف تعیی ن شده دس��ت یافت‪ ،‬ولی مخالفان این طرح‬ ‫بر این باورند که کاهش تعداد سربازان خارجی در افغانستان‬ ‫فاجع ه افرین خواهد بود‪ .‬راب��رت و کیمب رلی کاگان‪ ،‬حامیان‬ ‫فکری تصمیم «جورج بوش» رئی س جمهوری سابق امریکا‬ ‫ب رای افزایش تعداد نیروهای نظامی در ع راق در سال ‪2007‬‬ ‫میالدی‪ ،‬در روزنامه «وال استریت ژورنال» نوشته اند‪« :‬دولت‬ ‫اوباما به طور قطع وعده خواهد داد ک��ه امریکا به حمایت از‬ ‫ارتش افغانس��تان و همچنین عملیات ضدتروریسم در این‬ ‫کش��ور ادامه م ی دهد‪ ،‬ولی واقعیت نظامی این است که با‬ ‫تعداد نیروهایی که اوباما تصمیم دارد در افغانستان نگه دارد‪،‬‬ ‫قادر به انجام هیچ ماموریتی نخواهیم بود‪».‬‬ ‫این منتقدان تاکید م ی کنند که حتی تمرکز نسبی بر‬ ‫عملیات ضدتروریس��تی نیازمند پایگاه های بیشتر‪ ،‬قابلیت‬ ‫دفاع هوایی و نیروهای زمینی اس��ت که ق��ادر به واکنش‬ ‫سریع باشند و واضح است که از دست دادن نیروهای نظامی‬ ‫امری��کا و همچنین حمای��ت هوایی‪ ،‬قابلی ت ه��ای ارتش‬ ‫افغانستان را به س��رعت کاهش م ی دهد‪ .‬رابرت و کیمب رلی‬ ‫کاگان هش��دار م ی دهند که هر چند سربازان افغان شجاع و‬ ‫جسور هستند‪ ،‬ولی بدون حمایت امریکا‪ ،‬قادر به ایستادگی‬ ‫و نبرد نخواهند بود‪ .‬گزارشی که ماه گذشته میالدی توسط‬ ‫پنتاگون تهیه شد حاکی از ان است که از هر ‪ 23‬سرباز افغان‬ ‫تنها یک تن م ی تواند به طور مستقل و بدون نیاز به حمایت‬ ‫مس��تقیم امریکای ی ها وارد مبارزه شود‪ .‬برخی گمانه زن ی ها‬ ‫همچنان حاکی از ان اس��ت که اوباما تالش م ی کند ب رای‬ ‫پیشبرد برنامه های مورد نظر خود در افغانستان زمان بخرد‪.‬‬ ‫«چاک ه��گل» گزینه معرفی ش��ده ب رای تصدی س��مت‬ ‫وزارت دفاع امریکا ب��ه وضوح با برنامه اوبام��ا ب رای افزایش‬ ‫تعداد نیروهای نظامی در افغانستان در سال ‪ 2009‬میالدی‬ ‫مخالفت کرده بود و اکنون نیز تاکید م ی کند که اتفاقاتی که‬ ‫بعدها افتاد‪ ،‬این مخالفت سرسختانه را توجیه کرده است‪.‬‬ ‫تصمیم گیری درباره تعداد نیروهایی که قرار است در‬ ‫افغانستان بمانند‪ ،‬ممکن اس��ت چند ماه طول بکشد ولی‬ ‫فارغ از تعداد این نیروها‪ ،‬وظیفه انها پیروزی در جنگ ب رابر‬ ‫طالبان نخواهد بود‪ .‬اگ��ر انها با ‪ 100‬هزار نیرو نتوانس��تند‬ ‫طالبان را شکس��ت دهند‪ ،‬واضح اس��ت که با تعداد کمتری‬ ‫نیروی نظامی این هدف به هیچ عنوان محقق نخواهد شد‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬این تردید جدی وج��ود دارد که ایا زمانی که‬ ‫حمایت نیروهای امریکایی از ارتش افغانستان متوقف شود‪،‬‬ ‫نیروهای نظامی افغان که واش��نگتن روی انها ‪ 50‬میلیارد‬ ‫دالر سرمایه گذاری کرده‪ ،‬توانایی مقابله با طالبان را خواهند‬ ‫داشت یا خیر‪ .‬برخی ناظ ران نگران این هستند که چنانچه‬ ‫جنگ با طالبان بعد از خروج نیروهای امریکایی تشدید شود‪،‬‬ ‫بخش های عمده ای از مناطق جنوبی و شرقی افغانستان و‬ ‫حتی مناطقی که به دنبال افزایش تع��داد نظامیان خارجی‬ ‫از وجود طالبان پاکسازی ش��ده بود‪ ،‬تحت کنترل این گروه‬ ‫شب ه نظامی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫به دلیل فس��اد ش��دید و حاکمیت رابطه س��االری در‬ ‫افغانستان‪ ،‬دولت افغانستان به طور ملموسی در جلب اعتماد‬ ‫مردم شکس ت خورده اس��ت‪ .‬این ضعف سیاس��ی همراه با‬ ‫فشار ش��دید اقتصادی ناش��ی از خروج نظامیان خارجی از‬ ‫افغانس��تان – که بیکاری تعداد زیادی از افغان ها را به دنبال‬ ‫خواهد داشت – نگرانی از اینده افغانستان را تشدید م ی کند‪.‬‬ ‫انتخابات اینده افغانستان که کرزای حق کاندیداتوری در ان‬ ‫را ندارد‪ ،‬نتوانسته دیدگاه مردم این کشور را به اینده تغییر دهد‬ ‫و اکثر انها همچنان معتقدند تا زمانی که جنگ ادامه داشته‬ ‫باشد‪ ،‬تغییر دولت و رئی س جمهوری تفاوت چندانی به حال‬ ‫دوئل برای اسلحه‬ ‫الکس التمن‪-‬ترجمه رضا اقازاده‬ ‫چرا جمهوریخواهان تا به حال ب رای رهایی از ارجاع به‬ ‫«تجاوز مشروع»‪ ،‬یکی از شوکه کننده ترین عبارات در تاریخ‬ ‫سیاس��ت‪ ،‬واکنش نش��ان نداده اند؟ فیل جینجری‪ ،‬نماینده‬ ‫ایالت جورجیا در کنگره‪ ،‬یکی از اخرین افراد این حزب است‬ ‫که با ب ی احتیاطی در این چاه س��قوط کرده است‪ .‬چاهی که‬ ‫تاد اکین با صحب ت های خود درباره س��قط جنین ان را حفر‬ ‫کرد‪ .‬جینجری در یک محفل دوستانه در تاالر بازرگانی حوزه‬ ‫انتخابی خود‪ ،‬اتالنتا‪ ،‬صحبت م ی کرد که سوالی درباره سقط‬ ‫جنین از او پرسیدند و بحث با تالش وی ب رای توجیه سخنان‬ ‫فاجع ه بار اکین درباره تجاوز و بارداری به انحراف کشیده شد‪.‬‬ ‫جینجری‪ ،‬که خود متخصص زنان و زایمان نیز هس��ت‪ ،‬از‬ ‫ان زمان تاکنون تالش کرده نش��ان دهد مواضع او همانند‬ ‫دیدگاه های اکین دچار «بدفهمی» شده است‪ .‬هرچند شما‬ ‫خودتان م ی توانید با خواندن متن کامل صحب ت های وی در‬ ‫این باره قضاوت کنید‪.‬‬ ‫صحب ت های جینجری‪ ،‬واکنش خشم الود سایت ها و‬ ‫وبالگ های لیب رال را به دنبال داشت‪ ،‬ولی هیاهو و جنجال‬ ‫ایجاد ش��ده درباره این موض��وع‪ ،‬اخبار اصلی ای��ن دیدار را‬ ‫تحت الشعاع قرار داد‪ .‬این نماینده کنگره که حمایت ت ی پارتی‬ ‫را نیز با خود دارد‪ ،‬شاید اولین عضو محافظه کار کنگره باشد‬ ‫که به اعمال محدودیت های خاص بر س�لاح چراغ س��بز‬ ‫نش��ان داده اس��ت‪ .‬به گزارش «ماریتا دیلی»‪ ،‬جینجری در‬ ‫صحب ت های خود اشاره کرده ب رای پذیرش محدودیت های‬ ‫جدید بر سالح های با خشاب ظرفیت باال امادگی دارد؛ یکی‬ ‫از محدودیت های بالقوه ای که کارگروه سالح گرم‪ ،‬به ریاست‬ ‫جو بایدن‪ ،‬معاون رئی س جمهور ان را در دس��ت بررسی دارد‪.‬‬ ‫جینجری گفته اس��ت‪« :‬در زمینه خشاب های ظرفیت باال‬ ‫مشکالتی وجود دارد‪ ،‬حتی ب رای کسی که م ی گوید «ببینید‬ ‫من از ‪ AR15‬فقط ب رای تمرین تی راندازی استفاده م ی کنم»‪.‬‬ ‫ولی ایا واقعا نیازی دارید با سالحی که در هر ثانیه یک تیر‪ ،‬یا‬ ‫حتی بیشتر‪ ،‬شلیک می کند بایستید و به یک هدف تمرینی‬ ‫تی راندازی کنید؟ به چه منظوری؟‪ ...‬من اماده ام به مشکالت‬ ‫مربوط به این نوع سالح ها گوش بدهم‪».‬‬ ‫ب راس��اس این گزارش‪ ،‬جینجری همچنین گفت که‬ ‫«امادگ��ی بازبینی» نقاط ضع��ف و راه های گری��ز قانونی‬ ‫که به خریداران اس��لحه این ام��کان را م ی دهد بدون انکه‬ ‫س��ابقه انها بررسی ش��ود در نمایش��گاه های اسلحه‪،‬‬ ‫س�لاح گرم خریداری کنند‪ ،‬وجود دارد‪ .‬طرفداران کنترل‬ ‫اسلحه معتقدند نزدیک به چهل درصد خریداران اسلحه‬ ‫در ایاالت متح��ده از ای��ن راه های گری��ز و نقاط ضعف‬ ‫سوءاس��تفاده م ی کنن��د‪ .‬به رغم این ب��اور همگانی که‬ ‫تصوی��ب هرگونه اعم��ال محدودیت جدی��د بر حقوق‬ ‫اسلحه باتوجه به یک کنگره دوقطبی کار بسیار دشواری‬ ‫خواهد ب��ود‪ ،‬حمایت عمومی گس��ترده ای در خصوص‬ ‫بررسی جامع سوابق و پیشینه افراد وجود دارد‪ .‬طبق یک‬ ‫نظرسنجی که شبکه سی ان ان چندین روز پس از قتل‬ ‫عام دبس��تان ایالت کانتیکت در ماه گذشته انجام داد‪،‬‬ ‫‪ 95‬درصد ش��رکت کنندگان در این نظرسنجی موافقت‬ ‫خ��ود را ب��ا اعم��ال چنی��ن محدودیت های��ی اع�لام‬ ‫کردن��د‪ .‬بای��دن روز پنج ش��نبه گفت در نشس��ت های‬ ‫خود با گروه ه��ای مختل��ف ذی نفع در بحث اس��لحه‬ ‫به اجماع مش��ابهی رس��یده اس��ت‪ .‬او اش��اره کرد که‬ ‫«ش��اهدیم ک��ه مج��ددا پیش��نهادهای مختلف��ی در‬ ‫زمینه بررس��ی جامع س��وابق‪ ،‬نه تنها در زمینه مسائل‬ ‫مربوط به فروش اس��لحه در نمایش��گاه های س�لاح‪،‬‬ ‫بلک��ه در زمین��ه خری��د و فروش ه��ای خصوصی نیز‬ ‫مطرح شده اند‪».‬‬ ‫جینج��ری اولین جمهوریخواهی نیس��ت که بعد‬ ‫از تی راندازی و قتل ع��ام در نیوتاون‪ ،‬ب��ه موضوع اعمال‬ ‫محدودیت های جدید بر مالکیت اس��لحه اش��اره کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬پیتر کینگ‪ ،‬نماین��ده جمهوریخ��واه نیویورک‬ ‫نیز خواس��تار اعمال مج��دد محدودیت بر س�لاح های‬ ‫تهاجم ی شده است‪ ،‬محدودیت هایی که در زمان دولت‬ ‫بوش و پس از اتمام تاریخ اعمال انها منقضی شدند‪ ،‬اما‬ ‫کینگ ی��ک جمهوریخواه میانه رو و از ایالتی اس��ت که‬ ‫قوانین س��ختگی رانه ای درخصوص حقوق اسلحه در ان‬ ‫اجرا م ی ش��ود‪ .‬در حالی که جینج��ری یک محافظه کار‬ ‫سرسخت و اهل جنوب با رتبه ‪ A‬از «انجمن ملی اسلحه»‬ ‫است‪ .‬اظهارات صریح و خاص او نشان م ی دهد که حتی‬ ‫در بحبوحه بحث های سیاسی درباره حقوق اسلحه‪ ،‬برخی‬ ‫زمینه های مشترک بین دو حزب وجود دارد؛ البته به این‬ ‫شرط که موفق شوند این موضوع را فارغ از مسائل سیاسی‬ ‫به بحث و بررسی بگذارند‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫امریکایی ها خواستار محدود ساختن قانون استفاده از اسلحه هستند‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫انها نخواهد داشت‪.‬‬ ‫به گفت��ه کدرزمن‪ ،‬همه این ش��رایط باعث ش��ده که‬ ‫امریکا ناچار بین دو گزینه «تالشی نامعلوم ب رای مصالحه‬ ‫با طالبان که تا کنون با قاطعیت رد ش��ده اس��ت» و «تعهد‬ ‫بدون ضرب االجل امریکا ب رای حمایت از دولت افغانس��تان‬ ‫و نیروهای این کشور (در ش��رایطی که ارتش افغانستان در‬ ‫عمل تا بعد از س��ال ‪ 2016‬میالدی امادگی ب ر عهده گرفتن‬ ‫مس��ئولی ت های امنیتی را نداش��ته و نیروه��ای پلیس نیز‬ ‫پتانسیل کسب هیچ گونه موفقیتی در اینده را ندارند)» دست‬ ‫به انتخاب بزند‪ .‬تحلیلگران معتقدند که اگر جایی هم ب رای‬ ‫خوش بینی وجود داشته باشد‪ ،‬باید ان را تنها در توانایی دولت‬ ‫کرزای ب رای صلح با طالبان جس��ت وجو کرد‪ .‬شورای عالی‬ ‫صلح پاکستان سال گذشته میالدی پیشنهاد کرده بود روند‬ ‫صلحی در پیش گرفته شود که طی ان به پاکستان نقش ی ‬ ‫محوری داده ش��ود؛ اقدام ی که ب رای دولتی ک��ه همواره با‬ ‫مداخله پاکستان در امور داخلی افغانستان به شدت مخالفت‬ ‫م ی کرد‪ ،‬نوعی عقب نشینی به شمار م ی رود‪ .‬بر مبنای طرح‬ ‫«نقشه راه ب رای صلح افغانس��تان در سال ‪ »2015‬همچنین‬ ‫از طالبان ب رای حضور در قدرت دعوت ش��ده و به انها اجازه‬ ‫داده در مناطقی که حضوری قوی دارند‪ ،‬فرمانداران محلی را‬ ‫خود منصوب کنند‪ .‬البته تمامی این اقدام ها باید با احترام به‬ ‫قانون اساسی افغانستان انجام شود‪ .‬در پیش گرفتن این روند‬ ‫همانطور که م ی تواند ب رای افرادی که نگران رعایت حقوق‬ ‫بشر در افغانستان هستند‪ ،‬هشدار دهنده باشد‪ ،‬امیدوار کننده‬ ‫نیز هس��ت‪ .‬با این همه اگر طالبان خواس��تار نوعی توافق‬ ‫باشد‪ ،‬ممکن است به اندازه کافی ب رای پذیرفتن شروط دولت‬ ‫کرزای احساس نیاز نکند‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد پاکستان که مشارکتش در چشم انداز‬ ‫روند صلح در افغانس��تان حیاتی و مهم است‪ ،‬همچنان به‬ ‫تعامل در این رابطه عالقه دارد و شاید فرصت تاریخی ب رای‬ ‫شکل دادن به فضایی که بعد از خروج نیروهای امریکایی از‬ ‫افغانستان به وجود م ی اید را تشخیص داده است‪ .‬این کشور‬ ‫اواخر سال گذشته میالدی تعدادی از زندانیان طالبان را که‬ ‫به عنوان ابزار چانه زنی ب رای مذاکره با دولت کرزای بازداشت‬ ‫شده بودند‪ ،‬ازاد کرد‪ .‬تشکیالت نظامی پاکستان پناهگاهی‬ ‫امن را ب رای رهبری طالبان فراهم کرده اس��ت‪ ،‬چرا که ب رای‬ ‫تضمین منافع پاکس��تان در کابل به این افراد نیاز دارد‪ .‬به‬ ‫همین دلیل با هرگونه مذاکرات صلحی که پاکستان از ان‬ ‫حذف شده باشد‪ ،‬به شدت مخالف است‪.‬‬ ‫«احمد رش��ید» روزنامه نگار و متخصص امور طالبان‬ ‫ماه گذشته میالدی گزارش داد که مذاکراتی جدی در حلقه‬ ‫داخلی طالبان درب��اره اینکه ایا به دنب��ال راه حلی مبتن ی بر‬ ‫گفت وگو باش��ند یا رویکردهای نظام��ی را ترجیح دهند‪ ،‬در‬ ‫جریان است‪.‬‬ ‫خروج قریب الوق��وع نظامیان خارجی از افغانس��تان‪،‬‬ ‫افرادی که مواضع سرس��ختانه تری دارند را جس��ورتر کرده‬ ‫است‪ .‬با این وجود واقعیت فرسایشی شدن جنگ و طوالنی‬ ‫شدن عواقب ان نیز مساله ای است که گروه های شب ه نظامی‬ ‫به وضوح ان را حس کرده اند‪ .‬به اعتقاد رش��ید این مس��ائل‬ ‫دستیابی به راه حلی ب ر اس��اس گفت وگو در اینده نزدیک را‬ ‫تضمین نخواهد ک��رد‪ ،‬ولی م ی تواند احتم��ال اتش بس را‬ ‫افزایش دهد‪ .‬او تاکید م ی کند‪« :‬هر مذاک��ره ای به ماه ها یا‬ ‫س��ال ها زمان نیاز دارد ولی همه – حتی طالبان ـ خواستار‬ ‫اتش بس پیش از سال ‪ 2014‬میالدی هستند‪».‬‬ ‫بهتر است تصور کنیم موضوع هایی که اوباما و کرزای‬ ‫ب رای صحبت دارند‪ ،‬بسیار فراتر از مساله نیروهای امریکایی‬ ‫در افغانستان است‪ .‬با این وجود توازن نظامی در حال تغییر‬ ‫به طور انکارناپذیری یکی از اصل ی ترین اولویت هایی است که‬ ‫معادالت درباره برخی بازیگران کلیدی در جنگ یک دهه ای‬ ‫داخلی افغانستان را تحت تاثیر قرار م ی دهد‪g .‬‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫پذیرایی خصمانه‬ ‫فرهنگ‬ ‫بورژوازی‬ ‫علیه‬ ‫طبقه پایین‬ ‫مثلث شماره‪160‬‬ ‫مانیحقیقیدرفیلمپذیراییساده‬ ‫طبقهپایینجامعهرادرواکنشبه‬ ‫وسوسهدریافتپولبهچالشو‬ ‫ازمونسختیمی بردوتصاویری‬ ‫غیرمنصفانهازاینطبقهارائهمی کند‬ ‫محمد پارسا شریفی‬ ‫‪1‬‬ ‫فیلم «پذی رایی ساده» به اکران عمومی رسید؛ درست‬ ‫برخالف نظر بسیاری از منتقدان مخالف و موافق فیلم که‬ ‫اکران این فیلم را غیرممکن م ی دانستند‪ .‬فیلمی که از طرف‬ ‫حوزه هنری تحریم شده اس��ت چرا که به باور مدی ران حوزه‬ ‫هنری پذی رایی ساده فیلم تلخی است‪ .‬ولی منتقدان جدی‬ ‫این فیلم عالوه بر تلخ ب��ودن‪ ،‬جدیدترین اثر مانی حقیقی‬ ‫را فیلم ی کامال غی راخالقی و توهی ن امیز م ی دانند‪ .‬در این‬ ‫گزارش نظر برخی مخالفان فیلم را که از زمان جشنواره تا‬ ‫امروز مطرح کرده اند‪ ،‬م ی خوانید‪.‬‬ ‫کارگردان یا بازیگر؟‬ ‫برخی منتقدان‪ ،‬از جمله مسعود فراستی و همچنین‬ ‫‪64‬‬ ‫مخاطبان جدی س��ینما ب��ر این باورن��د ب��ازی او بهتر از‬ ‫کارگردان ی اش اس��ت‪ .‬مان��ی حقیقی‪ ،‬نویس��نده‪ ،‬بازیگر و‬ ‫کارگردان فیلم های ابادان‪ ،‬کنعان‪ ،‬کارگران مش��غول کارند‬ ‫و «پذی رایی ساده» است‪ .‬البته فیلم های «کارگران مشغول‬ ‫کارند» و «اب��ادان» توقیف ش��ده و هی چ وق��ت رنگ پرده‬ ‫نقره ای را ندیدند‪ .‬وی از نویسندگان فیلم چهارشنب ه سوری‪،‬‬ ‫ساخته اصغر فرهادی بوده و در فیلم دیگر او درباره الی نیز‬ ‫به ایفای نقش پرداخته اس��ت‪ .‬در فیلم «اسمان محبوب»‬ ‫داری��وش مهرجویی و «ورود اقایان ممنوع» س��اخته رامبد‬ ‫جوان هم به عنوان بازیگر حضور داشت‪ .‬این کارنامه کاری‬ ‫مانی حقیقی اس��ت‪ .‬مانی حقیقی این روزه��ا «پذی رایی‬ ‫ساده» را روی پرده دارد؛ فیلمی که به نظر م ی رسد مخالفان‬ ‫ان بیشتر از موافقانش است‪.‬‬ ‫ماجرا از همین جا اغاز شد‬ ‫یک زن و مرد (لیال و کاوه) با بازی ترانه علیدوس��تی‬ ‫و مانی حقیقی‪ ،‬که نس��بت انها تا پایان فیلم مش��خص‬ ‫نم ی شود‪ ،‬در اتومبیل لکس��وس گرانقیمت خود یک سفر‬ ‫ج��اده ای را اغاز م ی کنن��د‪ .‬روی س��قف اتومبیل خود یک‬ ‫خروار چوب ریخته و ان را بس��ته و پشت اتومبیل خود هم‬ ‫‪ 200‬کیسه پر از اس��کناس تلنبار کرده اند‪ .‬هدفشان هم ان‬ ‫است که به هر نحوی که شده از ش��ر این ‪ 200‬کیسه پول‬ ‫راحت شوند و هر کیسه را به فردی بدهند‪ .‬فیلم هم درباره‬ ‫عکس العمل کسانی اس��ت که به روش های مختلف پول‬ ‫به انها داده م ی شود‪ .‬این تمامی داستان از ابتدا تا انتها بود‪.‬‬ ‫چیزی که کارگردان سعی در نش��ان دادن ان به مخاطبش‬ ‫دارد‪ ،‬جزئیات و واکنش های متقاب��ل گیرندگان و دهندگان‬ ‫پول اس��ت‪ .‬صحنه های که دل بس��یاری از تماشاگران را‬ ‫لرزاند‪ .‬ماجرا از همی ن جا اغاز ش��د؛ نمای��ش عکس العمل‬ ‫‪ 11‬کاراکتر در مواجهه با تقدیم پولی هنگفت‪ .‬س��ربازی در‬ ‫ایست بازرسی‪ ،‬پیرمردی تنها و کوه نشین‪ ،‬دو بچه روستایی‬ ‫هیزم فروش‪ ،‬صاحب یک قهوه خانه س��ر راهی‪ ،‬یک جوان‬ ‫خالفکار‪ ،‬ی��ک قاچاقچی ک��ه با قاطرش مش��روب حمل‬ ‫م ی کند‪ ،‬یک نگهبان‪ ،‬دو جوان راننده کامیون و نهایتا مردی‬ ‫که مشغول حفر قبر در زمین یخ زده ب رای دفن فرزند یک روزه‬ ‫مرده اش م ی باشد که اوج فیلم است‪.‬‬ ‫عذرخواهی از مخاطبان‬ ‫همه چی��ز از همان ابتدا ش��روع ش��د‪ ،‬یعن��ی اکران‬ ‫«پذی رایی ساده» در س ی امین جشنواره فیلم فجر‪ .‬در نشست‬ ‫مطبوعاتی این فیلم‪ ،‬یکی از خبرنگاران این فیلم را توهین‬ ‫به مردم طبقه فقیر جامعه دانست و بین حضور عوامل فیلم‬ ‫این نگاه تفخرامیز و از باال به طبقه پایین جامعه در نهان‬ ‫دسته بندیاجتماعیرامنهایعواملمنزلتیوشئوناجتماعیو‬ ‫عواملفرهنگیومعنویدراقتصاد خالصهمی کندونوعی تضاد‬ ‫طبقاتیرابهتصویرمی کشد؛تضادی کهدرنهایتتصویری‬ ‫پیچیدهوغیرمنصفانهازطبقهپایینجامعهارائهمی دهد‬ ‫است‪ ،‬فیلم پر از بداخالقی است‪ .‬این فیلم به نوعی دو سره‬ ‫بازی کردن محسوب م ی شود و رابطه پول و ادم ها در فیلم‬ ‫مشخص نش��ده است‪ .‬سیر تبدیل ش��دن کاوه به شیطان‬ ‫و انس��ان خیلی قالبی اس��ت و انگار به اجبار فیلمنامه و‬ ‫کارگردان اس��ت و جنبه انس��انی در ان دیده نم ی شود‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل کامال نمایشی است‪ .‬این فیلم قابلیت تبدیل‬ ‫شدن به یک فیلم پس ت مدرن نهیلیستی ظاه را سرپا را دارد‬ ‫و حتی م ی تواند به یک فیلم ادای گ��ودار دراور فرم تبدیل‬ ‫بشود که اتفاقا فیلم در همین مس��یر هم پیش م ی رود‪».‬‬ ‫فراستی در ادامه اظهار داشت؛ در فیلم اصال استفاده درستی‬ ‫از زندان نم ی شود و صرفا فقط ب رای نش��ان دادن اسپانسر‬ ‫اس��ت‪ ،‬پس بناب راین م ی توانیم به فیل��م بگوییم پذی رایی‬ ‫ساده با بیسکوئیت گرجی! فراستی با صراحت اعالم کرد‪:‬‬ ‫«فیلم‪ ،‬جفنگ به معنای سینمایی است‪».‬‬ ‫توهین به اعتقادات مردم‬ ‫مانعی برای اکران فیلم‬ ‫یکی دیگ��ر از نقد هایی که در زمان جش��نواره درباره‬ ‫پذی رایی س��اده ش��د؛ درباره حضور زنان در ای��ن فیلم بود‪.‬‬ ‫در ای��ن تحلیل به حض��ور نامناس��ب زنان در ای��ن فیلم‬ ‫اش��اره ش��ده و اینکه تنها یک زن در این فیلم حضور دارد‪.‬‬ ‫همچنی��ن این تحلیل‪ ،‬پذی رایی س��اده را ب��ه دلیل رعایت‬ ‫نکردن اخالق محکوم کرد و همین موضوع را مانعی ب رای‬ ‫اکران ان م ی دانس��ت‪« :‬فیلم به دلیل داش��تن ایتم هایی‬ ‫فرهنگ‬ ‫فراستی‪ :‬فیلمی عاری از اخالق‬ ‫اگر تمام منتقدان هم نظرش��ان را درباره فیلم بدهند‪،‬‬ ‫باز هم مخاطبان و حتی خود س��ینماگران دوس��ت دارند‬ ‫نظ رات صریح مسعود فراستی را درباره فیلم مورد نظرشان‬ ‫بدانند‪ .‬فراس��تی در برنامه ‪ ،7‬فیلم پذی رایی س��اده را فیلم‬ ‫عاری از اخالق دانس��ت و گفت‪« :‬برخ�لاف اینکه فیلم با‬ ‫ایه ای از قران شروع م ی شود که موضوع ان انفاق با اخالق‬ ‫فیلمنامه ضعیف بود‬ ‫ظاه را تنها منتقدان نبودند که مخالف این فیلم بودند‪.‬‬ ‫فرزاد موتمن‪ ،‬کارگردان فیلم های جعبه موسیقی‪ ،‬شب های‬ ‫روشن و‪ ...‬در اخرین گفت و گوی خود با شبکه ای ران گفت‪:‬‬ ‫«به نظرم‪ ،‬فیلم کارگردانی خوبی دارد‪ ،‬اما از نظر فیلمنامه‬ ‫ضعیف است‪».‬‬ ‫فیلمی برای غربی ها‬ ‫حمید مهاجرانی در تریبون مستضعفین همان کسی‬ ‫بود که به خاطر ای��ن فیلم از مردم عذرخواه��ی کرد‪ .‬او در‬ ‫یادداش��ت خود‪ ،‬یکی از موقعی ت هایی که موجب رنجش‬ ‫تماش��اچیان در طول فیلم م ی ش��ود را زمانی م ی داند که‬ ‫کاوه از یک مرد م ی خواهد ک��ه در ازای پول قابل توجهی‪،‬‬ ‫طفل مرده یک روزه خود را خ��اک نکند و او را بین درندگان‬ ‫رها کند و او نیز قبول م ی کند‪ .‬او در ادامه این یادداش��ت به‬ ‫نکته جالبی اشاره م ی کند‪« :‬ب رای فیلمسازی که اخالق را‬ ‫مقوله ای نسبی م ی داند‪ ،‬ایجاد این موقعی ت های تهوع اور و‬ ‫سپس تصمیم گیری در مورد چگونگی برخورد افراد با این‬ ‫پوزیشن عادی اس��ت‪ ».‬این نویس��نده به بیان جمله های‬ ‫زش��ت که به طور وقیحانه و افراطی بر لب بازیگران جاری‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬انتقاد م ی کند‪ .‬به طور مثال‪ ،‬وقتی لیال م ی گوید‪:‬‬ ‫«اینا خمپاره م ی خوره تو سرشون یا میرن رو مین‪ ،‬ته تهش‬ ‫مخوان بشن چوپون یا گاوچرون» یا در جایی کاوه مردم ان‬ ‫منطقه را «امت کوخ نش��ین» معرفی م ی کند‪ .‬نویسنده در‬ ‫این نقد به جایزه گرفتن این فیلم در جشنواره های خارجی‬ ‫اشاره م ی کند و معتقد است‪« :‬این فیلم همان چیزی است‬ ‫که غرب م ی خواهد‪».‬‬ ‫فیلم پذی رایی س��اده روایت گر ترح��م تحقی ر امیز دو‬ ‫فرد پولدار و از طبقه مرفه ب��ه طبقه پایین جامعه و مردمی‬ ‫روستا نشین است‪ .‬ترحمی که ذیل ان شخصیت اول فیلم‬ ‫ان را تبدیل به فرصتی ب رای به چالش کش��یدن شخصیت‬ ‫افراد ضعیف جامعه م ی کند‪ .‬گرچه برخ��ی افراد در مقابل‬ ‫این وسوسه مثل پیرمرد کوخ نش��ین تسلیم نم ی شوند اما‬ ‫غلظت افرادی که ب رادر خود یا فرزند م��رده خود را به بهانه‬ ‫پول م ی فروشند چنان سنگین و بی رحمانه است که کلیت‬ ‫فیلم را تحت تاثیر قرار م ی دهد‪ .‬به تعبیری ورود عنصر پول‬ ‫به رابطه طبقه باال و پایین جامعه باورها و سنت های طبقه‬ ‫پایین را چنان برهم م ی ریزد ک��ه گویی ادم های فقیر چون‬ ‫فرصت پول داشتن و به پول رس��یدن ندارند‪ ،‬ادم های ساده‬ ‫و خوبی هستند و به محض رسیدن به پول همه چیزشان‬ ‫را م ی فروش��ند‪ .‬فیلم در واقع م ی خواهد ذات و جوهر طبقه‬ ‫پایین را در موقعیت اس��تفاده از فرصت باداورده به چالش‬ ‫بکش��د و در نهایت تصویر دلخواه و پسندیده ای از طبقات‬ ‫باالی جامعه ارائه دهد‪ .‬این نگاه تفخرامیز و از باال به طبقه‬ ‫پایین جامعه در نهان دسته بندی اجتماعی را منهای عوامل‬ ‫منزلتی و ش��ئون اجتماع��ی و عوامل فرهنگ��ی و معنوی‬ ‫در اقتص��اد خالصه م ی کن��د و نوعی تض��اد طبقاتی را به‬ ‫تصویر م ی کشد؛ تضادی که در نهایت تصویری پیچیده و‬ ‫غیرمنصفانه از طبقه پایین جامعه ارائه م ی دهد‪ .‬تصویری‬ ‫که در توصیف ان می توان از حمل��ه بورژوامابانه به طبقه‬ ‫پایین جامعه تعبیر کرد‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫اعالم کرد‪ ،‬این فیلم به هیچ عنوان اخالقی نیست‪.‬‬ ‫خبرن��گار تریبون مس��تضعفین در این نشس��ت به‬ ‫صراحت اعالم کرد‪« :‬از همه توهی ن هایی که در این فیلم‬ ‫به قشر مستضعف شده بود‪ ،‬از مردم عذرخواهی م ی کنم‪».‬‬ ‫مانی حقیقی در پاس��خ به ای��ن خبرنگار اخ�لاق را امری‬ ‫شخصی دانس��ت و اظهار داش��ت‪« :‬من در پذی رایی ساده‬ ‫قصد راهنمایی و ارشاد ندارم‪ .‬اگر قرار است عذرخواهی کنم‬ ‫مش��کلی ندارم‪ .‬اگر هم کس��ی فکر م ی کند به وی در این‬ ‫فیلم توهین شده‪ ،‬عذرخواهی م ی کنم‪».‬‬ ‫اما ظاه را مانی حقیقی از اینکه در این فیلم به قشری‬ ‫از جامعه توهین ش��ده‪ ،‬چن��دان نگران نیس��ت‪ ،‬چرا که در‬ ‫اخرین گفت و گوی خود با مجله ‪ 24‬به صراحت اعالم کرد‪،‬‬ ‫ه ر کس فیلم من را دوست ندارد نبیند‪.‬‬ ‫سعید مس��تغاثی‪ ،‬منتقد س��ینما نیز در گفت وگو با‬ ‫خبرنگار سینمایی فارس مخالفت خود را با این فیلم اعالم‬ ‫کرد‪ .‬او پذی رایی ساده را فیلم داستانی حدود ‪ 10-20‬دقیقه ای‬ ‫دانست که در ‪ 90‬دقیقه کش داده شده است‪.‬‬ ‫او جاده ای خواندن فیلم را رد کرد و گفت‪« :‬به ظاهر قرار‬ ‫بود «پذی رایی ساده» فیلمی جاده ای باشد‪ ،‬اما خصوصیات‬ ‫فیلم جاده ای را ندارد‪ .‬متاس��فانه عده ای از فیمسازان اینکه‬ ‫از جاده فیلمبرداری ش��ود را با اثر جاده ای اشتباه گرفته اند‪،‬‬ ‫چرا که هر فیلمی که جاده داش��ته باش��د که اث��ر جاده ای‬ ‫نم ی شود‪ .‬در اینگونه فیلم ها خود جاده باید دارای شخصیت‬ ‫و تعیی ن کننده باشد‪».‬‬ ‫مستغاثی که ظاه را با تمام وجوه فیلم مخالف است‪،‬‬ ‫در همین گفت و گو اظهار داش��ت‪« :‬در «پذی رایی س��اده»‬ ‫شخصی ت ها پرداخته نشده و حتی م ی توان گفت شخصیت‬ ‫ندارد‪ ،‬چراکه انان تخت و رها ش��ده هستند‪ ».‬این منتقد در‬ ‫پایان مضمون فیلم را زیر س��وال برد و گف��ت‪« :‬این فیلم‬ ‫نه تنها به مردم بلکه به اعتقادات مردم و موضوع نذر توهین‬ ‫کرده بود‪».‬‬ ‫نظیر نمایش و نام بردن از مش��روب‪ ،‬نمایش ارایش کردن‬ ‫زن‪ ،‬به کار ب��ردن الفاظ رکیک‪ ،‬س��یگار کش��یدن پیاپی و‬ ‫باکالس نقش اول‪ ،‬شبهه در باور دینی دفن اموات‪ ،‬شوخی‬ ‫جنس��ی و نهایتا پیام پوچ گرایانه و ضد اخالق ی اش فیلمی‬ ‫ غی راخالقی است‪».‬‬ ‫‪65‬‬ ‫م ی گذارد که دغدغه عمومی جامعه اس��ت و باالخره همه‬ ‫با مس��اله پول در زندگی درگیرند‪ ،‬منتها در پذی رایی س��اده‬ ‫برخالف کنعان که قصه‪ ،‬شروع و میانه و پایان مشخصی‬ ‫داشت با یک فیلم ضد قصه و ضد روایت مواجه م ی شویم‪.‬‬ ‫در «پذی رایی ساده» با یک فیلم جاده ای طرف هستیم که‬ ‫همه چیز برمحور موقعیت استوار است‪ .‬پذی رایی ساده شاید‬ ‫موضوع عام ی مثل پول را دستمایه قصه خود قرارم ی دهد‪،‬‬ ‫اما به جهان شخصی و روشنفکرانه فیلمساز وابسته است و‬ ‫به همین دلیل امکان همذات پنداری یا همدلی مخاطب با‬ ‫موضوع یا شخصی ت های داستان میسر نم ی شود‪ .‬حتی اگر‬ ‫س��کان س های فیلم را جابه جا کنید چندان به ساختار درام‬ ‫لطمه ای وارد نم ی شود چون فاقد قصه و روایت کالسیک‬ ‫است‪ .‬به عبارت دیگر «پذی رایی ساده» تصویری از واکنش‬ ‫ادم های مختلف درب رابر پول برمبنای تفس��یر ش��خصی‬ ‫کارگردان اس��ت و همانطوری که اش��اره کردی��د بین یک‬ ‫فضای فانتزی و رئالیستی در نوسان است‪ .‬به عبارت بهتر‬ ‫موقعیت قصه و ادم هایش بیشتر ساختگی است تا مبتنی‬ ‫بر واقعیت اجتماعی‪.‬‬ ‫ولی کارگ�ردان م ی تواند ادعا کند ک�ه من تاویل‬ ‫ش�خصی خودم را از یک واقعی�ت اجتماعی به‬ ‫تصویر کشیدم و از ان دفاع کند‪...‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪160‬‬ ‫گفت وگو با محمد تقی فهیم درباره فیلم مانی حقیقی‬ ‫‪2‬‬ ‫«پذیرایی ساده» محصول نگاه‬ ‫ارباب و رعیتی است‬ ‫«پذیرایی ساده» مانی حقیقی فارغ از وجوه تکنیکی و ساختار سینمایی اش از حیث مضمونی‪ ،‬درونمایه‬ ‫و تصویری که از قشر محروم جامعه ارائه می دهد با انتقادات زیادی همراه شده‪ .‬برخی منتقدان ان را فیلم ‬ ‫ی‬ ‫مخاطب ازار دانسته و برخی مخاطبان نیز ان را تحقیر و توهین به خود تعبیر کرده اند‪ .‬البته برخی از منتقدان‬ ‫نیز این فیلم را از لحاظ ساختاری فاقد ش�خصیت پردازی دقیق و فیلمی ضد قصه و روایت می دانند که در‬ ‫الیه های درونی خود واجد یک نوع خش�ونت طبقاتی نیز بوده که موجب دافعه و برخورندگی در تماشاگر‬ ‫می شود‪ .‬درباره تصویری که «پذیرایی ساده» از قشر فرودست جامعه ارائه می دهد و انتقادهای جدی که به‬ ‫این فیلم شده با محمد تقی فهیم از منتقدان مشهور سینما گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫رهام یعقوب زاده‬ ‫به نظر م ی رسد «پذیرایی ساده» در یک موقعیت‬ ‫بینا متنی فانتزی ‪ -‬رئالیستی در نوسان باشد که‬ ‫با یک نوع ادعای شبه فلسفی نیز همراه است‪.‬‬ ‫تحلیل ش�ما درباره اخرین اثر مان�ی حقیقی از‬ ‫حیث سینمایی درنسبت به فیل م های قبل ی اش‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬خب مان��ی حقیق��ی را پیش از این ب��ا دو فیلم‬ ‫«کارگران مش��غول کارند» و «کنعان» م ی ش��ناختیم که‬ ‫البته فیلم مستند کارنامه ‪ 40‬ساله مهرجویی را هم م ی توان‬ ‫‪66‬‬ ‫به ان اضافه ک��رد‪ .‬اگرچه این اث��ار به ظاه��ر در ژانرهای‬ ‫مختلف س��اخته ش��ده‪ ،‬اما م ی توان رویکرد و جهان بینی‬ ‫واحدی را در انه��ا ردیابی کرد‪ ،‬مثال یک نگاه ش��خصی و‬ ‫روش��نفکرانه را م ی توان از جمله ویژگ ی های بارز سینمای‬ ‫حقیقی دانست که مشخصا کارگران مشغول کارند اثبات‬ ‫کرد که این کارگردان به دنب��ال تولید فیلم ب رای مخاطبان‬ ‫انبوه نیست و قش��ر خاصی از افراد جامعه که با خاستگاه‬ ‫طبقاتی – فرهنگی کارگردان س��نخیت بیش��تری دارند‪،‬‬ ‫مخاطب اث��ار او هس��تند‪ .‬البته حقیق��ی در کنعان تالش‬ ‫م ی کند به سراغ موضوعی برود که بتواند با طیف بیشتری‬ ‫از م��ردم ارتباط برقرارکند‪« .‬پذی رایی س��اده» نی��ز در ادامه‬ ‫همین رویکرد جای م ی گیرد و اتفاقا دس��ت روی سوژه ای‬ ‫‪ l‬به نظرم کارگردان نظر شخصی خود را از واقعیت‬ ‫اجتماعی به شکل س��اختگی تدوین م ی کند‪ ،‬نه اینکه به‬ ‫بازتاب رئالیستی ان بپردازد‪ .‬در واقع ‪ 5-6‬موقعی ت تراشیده‬ ‫با شخصی ت هایی که خودش خلق کرده و واکنش های این‬ ‫کاراکترها نس��بت به پول نیز بر مبنای س��لیقه کارگردان‬ ‫و س��ناریویی که نوشته ترسیم م ی ش��ود‪ ،‬نه لزوما انچه در‬ ‫واقعیت بیرونی م ی بینیم‪ .‬واکنش همه ادم ها یک واکنش‬ ‫غی راخالقی و ب ر اساس خصایص منفی ادمی مثل حرص و‬ ‫طمع رخ م ی دهد‪ .‬در واقع کارگردان ب ر اساس درک شخصی‬ ‫خود از افراد جامعه با واکنش��ی که ب رای انها ترس��یم کرده‬ ‫به نوعی دس��ت به تحقیر انها م ی زند؛ اینکه مثال تصویر‬ ‫واقعی از مردم جامعه ما این است که وقتی پای پول به میان‬ ‫م ی اید انها ماهیت اصلی خود را بروز م ی دهند و همه باورها‬ ‫و اعتقاداتش��ان را به خاطر پول زیر پا م ی گذارند‪ .‬این نگاه‬ ‫منف ی گرایانه به افراد جامعه با یکدستی غیرعقالنی همراه‬ ‫است‪ .‬اصال یکی از مهمترین ضع ف های فیلم ان است که‬ ‫شخصیتی در ان وجود ندارد‪ ،‬مثال کاوه و لیال به عنوان دو‬ ‫شخصیت اصلی فیلم فاقد شناسنامه بوده و مخاطب درک‬ ‫درستی از انها در ذهن ندارد‪.‬‬ ‫حتی نس�بت بین کاوه و لیال هم معلوم نیس�ت‬ ‫باالخره اینها زن و شوهرند یا خواهر و برادرند‪....‬‬ ‫‪ l‬خ��ب ای��ن یک��ی از دالی��ل همی��ن ع��دم‬ ‫ش��خصی ت پردازی اس��ت؛ به همین دلیل هم نم ی تواند با‬ ‫عامه مخاطب��ان ارتباط برقرار کند‪ .‬انچه در س��ینما باعث‬ ‫ارتباط با مخاطب م ی شود‪ ،‬همین شخصی ت پردازی است‬ ‫که بستر و امکان همذات پنداری مخاطب با شخصی ت های‬ ‫فیلم را فراهم م ی کند که در اینجا این اتفاق نم ی افتد‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه رفتارشناسی این دو شخصیت نیز ب رای مردم ما نااشنا‬ ‫و مبهم است و در واقع این دو شخصیت کاوه و لیال خیلی‬ ‫نا اشنا و غریب به نظر م ی رسند‪.‬‬ ‫ف�ارغ از ای�ن ع�دم همذات پن�داری ی�ا درک‬ ‫ش�خصی ت ها انچه بس�یاری از مخاطبان را ازار‬ ‫م ی ده�د رفتار ای�ن دو ش�خصیت ب�ا اهالی ان‬ ‫منطقه اس�ت ک�ه احس�اس م ی کنند ب�ه طبقه‬ ‫فرو دست جامعه توهین شده و یک نوع تحقیر‬ ‫طبقاتی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫‪ l‬ما دو ش��یوه مخاطب ازاری در س��ینما داریم که‬ ‫یکی در بخش س��ینمای تج��اری به چش��م م ی خورد که‬ ‫کارگ��ردان ب��رای جذابیت بیش��تر فیلم به زع��م خودش‪،‬‬ ‫شخصیت قصه خود را در موقعی ت های بغرنج قرار م ی دهد‬ ‫‪ l‬البته فیلم هایی از این دس��ت باتوجه به سابقه و‬ ‫صبغه کارگردان‪ ،‬مستعد اینگونه تعابیر هم م ی شود‪ .‬بله من‬ ‫حتی قبل از نمایش فیلم در جش��نواره سال گذشته چنین‬ ‫زمزمه هایی را درباره پذی رایی ساده شنیده بودم‪ .‬در حالی که‬ ‫من فکر م ی کن��م چنین ظرفیتی در فیلم وجود نداش��ته و‬ ‫اساسا فیلم در سطحی نیست که بخواهد واجد چنین معانی‬ ‫و نشانه شناس��ی های سیاسی باش��د‪ .‬گاهی فکر م ی کنم‬ ‫برخی با حاشی ه های تصنعی و برخی تاویل های شخصی‬ ‫که به فیلم الصاق م ی کنند در صدد مطرح و جنجالی کردن‬ ‫ان هستند تا از این طریق به رونق گیشه دامن بزنند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه هنوز تعریف و تصویر درس��تی از فیلم سیاس��ی در‬ ‫سینمای ما وجود ندارد‪.‬‬ ‫به نظر من تاویل سیاس��ی از این فیلم به این معنی‬ ‫که مثال پذی رایی س��اده درصدد انتقاد از سیاست یارانه ها و‬ ‫دولت باش��د چندان منطقی به نظر نم ی رسد‪ .‬در واقع فیلم‬ ‫در حدی نیست که داعیه چنین موضوعی را داشته باشد‪ .‬به‬ ‫نظر من این یک وجه فرامتنی تراشیدن ب رای فیلم از سوی‬ ‫‪ l‬موافقم‪ .‬یک نوع خشم طبقاتی در ذات فیلم تبلور‬ ‫دارد که در یک جاهایی نیز ملتهب م ی شود‪ .‬منتها شخصیت‬ ‫کاوه در این فیلم و رفتارشناس��ی او بیش��تر طبقه بورژوازی‬ ‫بزرگ و س��نتی را نمایندگی م ی کند که م��ردم را رعیت خود‬ ‫م ی دانستند و همین نگرش‪ ،‬مستعد شکل گیری یک خشم‬ ‫طبقاتی بین ثروتمندان و فق را در جامعه بوده که در گذشته‬ ‫شاهد بودیم‪ .‬ضمن اینکه خاستگاه فکری – طبقاتی خالق اثر‬ ‫در نوع تصوی ر سازی و بازنمایی انچه از خصلت های طبقاتی‬ ‫دارد ب ی تاثیر نیس��ت‪ .‬کاش مانی حقیقی ب��ا توانمندی و‬ ‫استعدادی که در فیلمس��ازی دارد از این پتانسیل در جهت‬ ‫ساخت فیلم هایی اس��تفاده کند که تصویر حقیق ی تری از‬ ‫جامعه ای رانی را نشان دهد‪.‬‬ ‫انچه در پذی رایی ساده از مردم و جامعه م ی بینیم بیش‬ ‫از انکه ریشه در واقعیت داشته باشد تصنعی و ساختگی بوده‬ ‫و محصول ذهنیت فیلمساز بوده و در نهایت اینکه پذی رایی‬ ‫ساده یک فیلم ضد ایثار است‪g .‬‬ ‫جن�اب فهی�م! ف�ارغ از تعابی�ر ایدئولوژیک یا‬ ‫اجتماعی که در نقد فیلم پذیرایی ساده وجود داشته‪،‬‬ ‫برخی نی�ز از ان تاویل و تعابیر سیاس�ی داش�تند و‬ ‫ب ه نوعی ان را اعتراض به سیاس�ت یارانه ها در کشور‬ ‫دانسته اند‪ .‬شما چقدر با این تفسیرها موافق هستید؟‬ ‫یکی از الی ه های درونی پذیرایی ساده که اتفاقا‬ ‫محصول همی�ن نگ�رش تحقیرامیز به قش�ر‬ ‫محروم اس�ت‪ ،‬یک نوع خش�م پنه�ان در فیلم‬ ‫اس�ت که گاه ب�ا نفرت ه�م در م ی امی�زد‪ .‬انگار‬ ‫یک نوع خشونت طبقاتی در این فیلم برجسته‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫یا مثال قهرمان داستان را در ش��رایط دشوار و تلخ و چرکی‬ ‫قرار م ی دهد که مخاطبان خود را ولو به واسطه اذیت شدن‬ ‫جلب قصه کند‪ .‬از طرف دیگر این مخاطب ازاری در سینمای‬ ‫روشنفکری به شکل دیگری که مثال در همین پذی رایی ساده‬ ‫ش��اهد هس��تیم تبلور پیدا م ی کند‪ .‬بدین معنی که دراین‬ ‫فیلم فرض بر این اس��ت ش��خصی ت های قصه از طریق‬ ‫کنش ها و موقعی ت هایی که ایجاد م ی کنند مخاطب را دچار‬ ‫اس��ترس و اضط راب کرده یا وجدان او را به چالش بگیرند‪.‬‬ ‫هرچند در اینجا با یک تصوی��ر ناتمام و غی ر واقعی از ادم ها‬ ‫و کنش هایش مواجه هس��تیم که تحقیر طبقات محروم‬ ‫جامعه را در پی دارد و به نوعی ماهیت انس��انی – اخالقی‬ ‫انها را زیر سوال م ی برد‪ .‬ازار مخاطب در این فیلم نسبت به‬ ‫تصویری مغرورانه و از باالیی اس��ت که کارگردان به قش��ر‬ ‫پایین جامعه دارد‪ .‬ب��ه نظرم نگاهی که در پذی رایی س��اده‬ ‫به قش��ر محروم م ی ش��ود نگرش بورژوا مابانه متحجرانه‬ ‫ای اس��ت و نه حتی نگاه ب��ورژوازی مترقیانه ک��ه در ان از‬ ‫دموکراسی و احترام به حق و حقوق مردم صحبت م ی شود‪.‬‬ ‫در واقع این نگرش فیلم به مردم از نظر سرمایه داری مدرن‬ ‫نیز مردود و غی ر قابل قبول است‪ .‬نگاه کاوه به مردم محروم‬ ‫و جنس رفتارهایی که با انها دارد‪ ،‬بیشتر برامده از بورژوازی‬ ‫عقب مانده و استبدادی است که از دل فئودالیته بیرون امده‬ ‫است؛ به عبارت دیگر نگاه خودخواهانه سرمایه داری در این‬ ‫فیلم از جنس فئودالیزمی است که برخاسته و متاثر از نگاه‬ ‫ارباب و رعیتی است‪ .‬اصال نوع نگاه به مردم محروم در فیلم‬ ‫به شدت متاثر ازنگاه مس��تبدانه و محق رانه ای است که در‬ ‫سیستم ارباب و رعیتی وجود داشت‪.‬‬ ‫در اینجا ما نه با تصویری از مردم به مفهوم امروزی که‬ ‫با شمایلی از رعیت مواجه هستیم که موجب ازار و احساس‬ ‫تحقی ر شدگی از سوی مخاطب م ی شود‪« .‬پذی رایی ساده» از‬ ‫منظری برتری طلبانه به مردم نگاه م ی کند و به همین دلیل‬ ‫به خود حق م ی دهد ان را له کرده یا تحقیر کند‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫یک نوع بدبینی و سوءظن را در مخاطب نسبت به مردم و‬ ‫اط رافیانش ایجاد م ی کند‪ .‬مثال مواجهه کاوه با ان دو ب رادر‬ ‫مرتضی و مصطفی در عین اینکه تحقی ر امیز است‪ ،‬موجب‬ ‫اش��اعه یک نوع ب ی اعتمادی اجتماع��ی حتی بین اعضای‬ ‫خانواده م ی شود‪.‬‬ ‫این درحالی اس��ت که در تاریخ و ادبیات این کش��ور‬ ‫شاهد فداکاری و ایثار انسان ها اتفاقا در مواقع تنگ دستی و‬ ‫فقر بوده ایم‪ .‬اصال زیبای ی شناس��ی ایثار یکی از مولفه های‬ ‫اصلی در ادبیات و هنر این مملکت بوده و ارزش های که ما‬ ‫افتخار م ی کنیم و هویت اجتماعی – تاریخی خود را مدیون‬ ‫ان هستیم‪ ،‬درس��ت برخالف تصویری اس��ت که پذی رایی‬ ‫س��اده از این فرهنگ ارائه م ی دهد‪ .‬ش��ما مث�لا ببینید در‬ ‫همین سینمای کیمیایی چقدر عنصر رفاقت و ایثار پررنگ‬ ‫بوده وبه همین دلیل فیلم هایی مثل گوزن ها یا قیصر مورد‬ ‫استقبال مردم قرار م ی گیرد یا ایثار و گذشتی که در سینمای‬ ‫دفاع مقدس داشتیم نمونه بارزتری از معناست اما در اینجا‬ ‫با تصویری از یک جامعه روبه رو م ی شویم که به خاطر پول‬ ‫همه ارزش هایش را زیر پا م ی گذارد؛ حتی نوزاد مرده اش را‬ ‫به پول م ی فروشد!‬ ‫منتقدان همسو با کارگردان است تا وزنی بیش از انچه دارد‬ ‫به اثر ببخشند‪ .‬متاسفانه بخشی از تاویل و تفسیرهایی که‬ ‫از برخی فیلم ها در سینمای ما به ویژه در ارتباط با سینمای‬ ‫روشنفکری صورت م ی گیرد بیش��تر کارکرد تجاری داشته‬ ‫و برای فروش بیش��تر فیلم تبلیغ م ی ش��ود تا اینکه خود‬ ‫واقعیت باشد‪.‬‬ ‫با این حال به نظر م ی رسد فیلم از حیث کارگردانی و‬ ‫جذابیت و کشش در قصه گویی فارغ از انتقادی که به لحاظ‬ ‫محتوایی بر ان وارد است‪ ،‬م ی تواند در جذب مخاطب موفق‬ ‫باشد‪ .‬واقعیت این است که مانی حقیقی فیلمساز مستعدی‬ ‫است و مدیوم سینما را خوب م ی شناسد‪ ،‬اما به نظرم باید به‬ ‫مخاطب ای رانی و نیازها و ویژگ ی های ان فکر کند و بر این‬ ‫اساس فیلم بسازد؛ مخاطبی که با رغبت به تماشای فیلم‬ ‫بیایید نه از طریق حاشی ه سازی ها و تبلیغات کاذب‪.‬‬ ‫بخشش تحقیرامیز‬ ‫در نقد یک فیلم از سینمای روشنفکری‬ ‫سعید اسالمی فرد‬ ‫‪3‬‬ ‫اگرچه برخی معتقدن��د که در نقد ی��ک اثر هنری به‬ ‫وی‍ژه در س��ینما باید مولف را از خود فیل��م تفکیک کرد اما‬ ‫نم ی توان خاس��تگاه طبقاتی و ایدئولوژی��ک و تجربه های‬ ‫زیسته کارگردان در قصه ای که روایت م ی کند و در چگونگی‬ ‫بازنمایی ماهیت مفهومی ان را نادیده گرفت‪.‬‬ ‫«پذی رایی ساده» را م ی توان از جمله این اثار دانست‬ ‫که ردپای جه��ان فکری فیلمس��از و نگ��رش او به جهان‬ ‫اجتماعی و مناسبات انس��انی در ان قابل تشخیص است‪.‬‬ ‫نگرشی که برساخته نگاهی مغرورانه و بورژوامابانه به قشر‬ ‫فرودست جامعه و ترسیم یک مانیفس��ت ماتریالیستی از‬ ‫ماهیت و هویت ادمی اس��ت‪ .‬داس��تان فیلم قصه یک زن‬ ‫و مردی اس��ت که در اتومبیل لکس��وس گرانقیمت خود‬ ‫نشس��ته اند‪ .‬روی س��قف اتومبیل خود یک خ��روار چوب‬ ‫ریخته و ان را بسته و پش��ت اتومبیل خود هم ‪ 200‬کیسه‬ ‫پر از اسکناس تلنبار کرده اند‪ .‬هدفشان هم ان است که به‬ ‫هر نحوی که شده از شر این ‪ 200‬کیسه پول راحت شوند و‬ ‫هر کیسه را به فردی بدهند‪ .‬فیلم هم درباره عکس العمل‬ ‫کس��انی اس��ت که به روش های مختلف پول به انها داده‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬فارغ از ایده شب ه فلس��فی که ادعای اصلی فیلم‬ ‫بوده و ی��ک نوع انسان شناس��ی س��رمایه داری در ذات ان‬ ‫نهفته است از حیث س��ینمایی م ی توان گفت که پذی رایی‬ ‫ساده فاقد شخصی ت پردازی است؛ هم دو شخصیت اصلی‬ ‫داستان یعنی کاوه و لیال و هم ادم هایی که در طول قصه با‬ ‫انها مواجه م ی شویم‪.‬‬ ‫انگار کارگردان صرفا به ترس��یم تیپیکال انها بسنده‬ ‫کرده و تصویری تخت‪ ،‬یکس��ان و ماهوی از ادم های قصه‬ ‫خود در یک فضای ناکجااب��ادی صورت بندی م ی کند که‬ ‫مخاطب نم ی تواند به ش��ناخت درس��تی از انها برسد‪ .‬این‬ ‫مساله اتفاقا درباره خود کاوه و لیال بیشتر مصداق داشته و‬ ‫مخاطب حتی متوجه نسبت ان دو هم نم ی شود که ایا انها‬ ‫زن و شوهرند یا خواهر و بردار یا هرچیز دیگری!‬ ‫واقعیت این است که ایده اثر به این معنی که واکنش‬ ‫رفتاری – عاطفی ادم ها را در ب رابر پول به تصویر بکش��د‪،‬‬ ‫ایده جذابی باش��د و در فرازهایی از قصه این جذابیت قابل‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫درک اس��ت‪ ،‬اما گویی کارگردان همه را به یک چوب رانده‬ ‫و نگاهی از باال و تحقی ر امیز ب��ه انها دارد‪ .‬در واقع پذی رایی‬ ‫ساده روایتی از یک بخش��ش تحقیرامیز و خشن است که‬ ‫اهدای پول به انسان های نیازمند و فقیر در ان نه از سر مهر‬ ‫یا حتی ترحم که ب��ا نگاهی خش��ونت امیز و تحقی ر کننده‬ ‫همراه است که در برخی سکان س ها به شدت مخاطب را ازار‬ ‫داده و اذیت م ی کند‪ .‬نقطه اوج این مخاطب ازاری به صحنه‬ ‫دفن کردن نوزاد مرده توسط پدرش برم ی گردد که نوع رفتار‬ ‫کاوه با این پدر و معامله ای که بر سر تعویض پول با عاطفه‬ ‫انس��انی و پدرانه راه م ی اندازد به شدت ازار دهنده بوده ویک‬ ‫نوع فرافکنی مازوخیس��تی را برجسته م ی کند‪ .‬در پس این‬ ‫کنش و واکنش هایی که بین کاوه و ادم های مختلف قصه‬ ‫برون فکنی م ی شود ردپای یک نوع خشم و اهانت اگاهانه‬ ‫به طبقه ضعیف و فرو دس��ت جامعه به چشم م ی خورد که‬ ‫تا برخوردگی و تحقیر مخاطبی که فیلم را تماش��ا م ی کند‬ ‫نیز پیش م ی رود‪.‬‬ ‫اگرچه ب ی پولی و فقر ممکن اس��ت با حقارت درونی‬ ‫ادمی همراه باش��د‪ ،‬اما این بخشش خش��ونت بار بیش از‬ ‫تلخی فقر‪ ،‬گزنده و تنفرب رانگیز بوده و کرامت انسانی ادم ها‬ ‫را زیر سوال م ی برد‪ .‬این تحقیرامیز بودن نه لزوما به واسطه‬ ‫همذات پنداری مخاطبانی که با ادم های قصه درد مشترک‬ ‫و موقعیت مشابه ای دارند که بس��یاری از مخاطبانی را که‬ ‫حتی فقر را هم تجربه نکرده اند ب��ه دلیل حقارت کرامت و‬ ‫عزت نفسشان ازار م ی دهد‪ .‬حتی م ی توان تاویل فلسفی –‬ ‫انسان شناختی احتمالی فیلم را نیز به چالش کشید که تمام‬ ‫ماهیت ذاتی و رفتارشناسی ادم ی را به وسوسه های مادی‬ ‫و ظاهربینانه تقلیل م ی دهد‪ .‬به عبارت دیگر پذی رایی ساده‬ ‫یک نوع تقلی ل گرایی فلسفی در تعریف و بازنمایی انسان‬ ‫و ماهیت ان است‪.‬‬ ‫این انتقاد را م ی توان به س��طح روانشناختی ادم های‬ ‫قصه نیز ارتقا داد‪ .‬بدین معن��ی که کارگردان بدون توجه به‬ ‫روانشناسی تفاوت های فردی‪ ،‬تصویر ذهنی و ایدئولوژیک‬ ‫خود از کاراکترهای قصه را ب��دون پرداختی انضمامی و در‬ ‫نس��بت با رئالیس��م اجتماعی روایت م ی کند‪ .‬اساسا قصه‬ ‫پذی رایی س��اده و موقعی ت س��ازی های ان بین یک فضای‬ ‫فانتزی و رئالیستی در نوسان بوده و دچار یک نوع سردرگمی‬ ‫ دراماتیک است‪.‬‬ ‫مانی حقیق��ی برعکس فیلم های قبل��ی خود که در‬ ‫فضای رئالیسم اجتماعی یا موقعی ت های خانوادگی روایت‬ ‫م ی شد در پذی رایی س��اده به سراغ س��وژه ای شبه فلسفی‬ ‫م ی رود که هنوز تکلیف فیلمساز با ماهیت نظری و انتزاعی‬ ‫ی مولف در تبیین‬ ‫سوژه روشن و مشخص نیست و سردرگم ‬ ‫بصری این موضوع در لکنت ه��ای دراماتیک و حفره های‬ ‫معنایی به ویژه شخصی ت پردازی قصه اش اشکار م ی شود‪.‬‬ ‫حتی ریتم و ضرباهنگ فیلم در میانه قصه کند ش��ده و در‬ ‫دایره یک تکرار مالل انگیز م ی افتد‪ .‬در عین حال نم ی توان‬ ‫پایان بندی مفهوم ی روشنی از استنباط نهایی خود مولف از‬ ‫قصه ای که روایت م ی کند را بیرون کشید‪.‬‬ ‫در نهایت باید این پرسش را به شکل جدی نه درباره‬ ‫این فیلم که اساس��ا درباره س��ینمای ای ران مطرح کرد که‬ ‫کارگردان ت��ا کجا م ی توان��د تاویل های ش��خصی خود از‬ ‫تجربه های رفت��اری – اجتماعی انس��ان ها را درقالب یک‬ ‫تصویر ازار دهنده ب رای مخاطبش روایت کند؟ این پرسش‬ ‫یک نوع بهانه گیری سیاسی نیست که وقتی پای فرهنگ‬ ‫یک مل��ت در میان باش��د نم ی توان به س��ادگی از هر نوع‬ ‫ادعای فلسفی – انس��انی در تولید اثار سینمایی حمایت‬ ‫کرد‪ .‬س��ینما دعوت به تامل در یک ایده یا دغدغه انسانی‬ ‫از سوی مخاطب م ی تواند باش��د‪ ،‬نه اینکه عزت و کرامت‬ ‫انسانی مخاطب قربانی تاویل های شخصی کارگردانی شود‬ ‫که بیش از انکه بخواهد دغدغه ها یا تفکرش را به تصویر‬ ‫بکشد ان را بر مخاطب تحمیل کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪160‬‬ ‫‪68‬‬ ‫غیبت طبقه متوسط‬ ‫جایگاه طبقات اجتماعی در سینمای ایران چگونه است؟‬ ‫‪4‬‬ ‫نیما بهدادی مهر‬ ‫نقش موثر سینما در گس��ترش فرهنگ اجتماعی بر‬ ‫هیچ کس پوشیده نیس��ت‪ ،‬اما گاه این رس��انه فرهنگساز‪،‬‬ ‫خواسته یا ناخواسته در مسیری م ی افتد که از ان سوء برداشت‬ ‫و تعبیرهایی پر ابهام بیرون م ی زند‪ .‬این بیرون زدگی حاصل‬ ‫تنش فکری با نوعی رویکرد خط رناک قابل توجیه است‪ .‬اینکه‬ ‫هر دو جناح رویارو در حوزه ای به نام سینما‪ ،‬حالت هایی حق‬ ‫به جانب م ی گی رند و در صدد توجیه فکر خود بر م ی ایند‪ .‬این‬ ‫توجیه گرایی که گاه با نمایش هایی اخالقی نیز همراه است‬ ‫از جمله افات ورود سینما و مخالفانش به مقوله بازیابی و نقد‬ ‫تصویر طبقات اجتماعی است‪ .‬از ان رو که موقعیتی قیم گونه‬ ‫را ب رای منتقدان یک اث��ر اجتماعی ایج��اد م ی کند و قدرت‬ ‫بازدارندگی و مانع تراش��ی انها را در فرایندی صعودی شکل‬ ‫م ی دهد‪ .‬از س��وی دیگر س��ینماگر نیز با شکل گیری چنین‬ ‫فضایی پی رامون اثرش‪ ،‬به نوعی در ش��رایط مقابله و منازعه‬ ‫قرار م ی گیرد‪ .‬چنین م ی ش��ود که بحث فیلمسازی در مورد‬ ‫طبقات اجتماعی حساس��یت ب رانگیز جلوه م ی کند‪ .‬یکی از‬ ‫دالیل این حساسی ت ب رانگیزی ارزش و اهمیت واالیی است‬ ‫که نظام جمهوری اسالمی در بنیان فکری خود ب رای طبقه‬ ‫مستضعف قائل است‪ .‬از این رو هرگونه تالش در راستای ارائه‬ ‫فیلمی درباره زندگی محرومان و فرودستان به لحاظ ایدئولوژی‬ ‫غالب نظام سیاسی ای ران در زاویه دید انسان های بیشتری قرار‬ ‫م ی گیرد و افات فکری گسترده تری را در صورت سهل نگری‬ ‫در روایت و شخصی ت پردازی ایجاد م ی کند‪ .‬به همین سبب‬ ‫سینمای اجتماعی در جانمایه موضوعی و حقیقت خود دارای‬ ‫فرصت ها و ظرفی ت های مناسبی جهت بازتاب واقع نگرانه‬ ‫جریان س��یال زندگی ش��هری به مخاطب هدف اس��ت‪ ،‬اما‬ ‫به واقع انچه در بخشی مهم از تولی دات گونه روایی اجتماعی‬ ‫با محوریت زندگی فرودستان تولید شده‪ ،‬حاصلی جز یک اثر‬ ‫پ ر تناقض و گاه تحقی ر امیز نبوده است‪ .‬اگرچه دغدغه مندی‬ ‫م ی تواند توجیه مناسبی در س��اخت اثاری با موضوع طبقات‬ ‫فرودست باشد‪ ،‬اما هرگونه سهل نگری در خلق یک موقعیت‬ ‫انسانی‪ -‬خواه در جهت مفرح کردن فضای روحی جامعه باشد‬ ‫و خ واه با خلق یک وضعیت پ ر اشک و اه به فتح قلوب مخاطب‬ ‫بیندیش��د‪ -‬در روان اجتماعی جامعه مورد منظور تاثی ر گذار‬ ‫است‪ .‬بازتاب زندگی همه طبقات اجتماعی و به ویژه انعکاس‬ ‫ش��یوه زندگی افراد متعلق به طبقه مس��تضعف شاید حلقه‬ ‫مفقوده تولی دات سینمایی در سالیان اخیر باشد‪ .‬به واقع کمتر‬ ‫پیش امده تا سینماگران دوربین خود را ب رای تحلیل زندگی‬ ‫این طبقه به پ س کوچه های تنگ جنوب شهر بب رند یا تالشی‬ ‫درخور ب رای نمایش فرهنگ خاص این طبقه که همان قناعت‪،‬‬ ‫شکرگزاری‪ ،‬ایثار و فداکاری است به انجام رسانند‪ .‬در نمونه های‬ ‫تولید شده پس از پیروزی انقالب اسالمی نیز شاید ان تصویر‬ ‫روش��ن و واضحی که بتواند انعکاس دهنده فرهنگ زندگی‬ ‫این طبقه باشد نمود اش��کاری جز در چند سکانس کوتاه از‬ ‫فیلم ها نداشته است‪ .‬از این رو تالش فریدون جی رانی در ساالد‬ ‫فصل ب رای نزدیک شدن به مش��ی و روش زندگی این طبقه‬ ‫ی و نمایان س��ازی تمایل ب رای‬ ‫به دلیل رفتارهای لیال حاتم ‬ ‫ارتقای جایگاه طبقه ای چندان تطابقی با تصویر مستضعفین‬ ‫ندارد یا در فیلم نرگس ساخته رخشان بن ی اعتماد نوع رفتاهای‬ ‫عادل و افاق و سرقت هایی که از سر نداری صورت م ی دهند‪،‬‬ ‫ان تصوی��ر مطلوبی که در ارمان ه��ای ایدئولوژیک از طبقه‬ ‫مستضعف ترسیم ش��ده‪ ،‬انعکاس نم ی دهد‪ .‬با توجه به این‬ ‫مقدمه مناسب است به روشی بیندیشیم که روایتمان از جامعه‬ ‫هدف انعکاس درستی از حقیقت جاری در زندگی شان باشد‬ ‫و اگر این حقیقت‪ ،‬رنگی تلخ و گزنده دارد فضای مناس��بات‬ ‫انسانی و ش��کل گیری موقعی ت های کمدی یا جدی خود را‬ ‫از هجوهای شکننده و مخرب دور کنیم‪ .‬در تحلیل پیش رو‬ ‫به نمونه هایی پرداخته ایم که در تالش ب رای نزدیک شدن به‬ ‫شمایلی حقیقی از طبقه مستضعف توفیقاتی را در نوع روایت‬ ‫و تطابق چینش محیطی با سبک زندگی ان افراد داشته اند‪.‬‬ ‫البته در این نمونه ها نم ی توان به طور قطع تصویر منعکس‬ ‫شده از مس��تضعفین را با ش��مایل حقیقی این افراد مماس‬ ‫دانس��ت‪ .‬به واقع تصویری دو وجهی از این طبقه در سینما‬ ‫منعکس شده است که در نگره اولیه بازتاب دقیقی از روحیه‬ ‫ایثار این افراد است و در نگره دیگر نوعی نقد و اسی ب شناسی‬ ‫نسبت به رفتارهای هنجار ستیز بخشی از افراد این طبقه را‬ ‫ارائه م ی کند‪ .‬به بیان بهتر رویکرد مت��ن حاضر‪ ،‬معطوف به‬ ‫اثاری است که روایتشان ناظر بر زندگی فرودستان بوده یا در‬ ‫مسیر روایت این اثار کاراکتری مرتبط با این طبقه حضوری‬ ‫محوری داشته است‪.‬‬ ‫نمونه شناسی تصویر فقرا در سینما‬ ‫نیاز‪ :‬ساخته تحس��ی ن ب رانگیز علیرضا داوود نژاد هنوز‬ ‫هم از بهترین فیلم های ساخته شده درباره طبقه پایین جامعه‬ ‫اس��ت‪ .‬بازتاب فرهنگ ایثار در عین نیازمندی‪ ،‬کلیدواژه این‬ ‫اثر است و س��کانس نهایی ان در نمونه های سینمایی پس‬ ‫از انقالب یک تصویر درخش��نده از نوع زندگی مستضعفین‬ ‫را تداعی می کند‪ .‬به واقع فیلم «نیاز» تبلور تفکر انس��انی‬ ‫کارگردانی بود که در دیگر س��اخته هایش نتوانس��ت به اوج‬ ‫نیاز برس��د و دیگر فیلمش با نام مرهم ک��ه بازهم به زندگی‬ ‫محله های پایین ته ران پرداخته بود به دلیل بازنمایی خاطره‬ ‫مورد توجه هنرمندان و منتقدان قرار گرفت‪ .‬بر همین مبناست‬ ‫که م ی توان گفت یکی از بهترین تصاویر ارائه شده از طبقه‬ ‫مستضعفین در فیلم نیاز قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫نرگ�س‪ :‬مل��ودرام تلخ رخش��ان بن ی اعتم��اد با نگاه‬ ‫اسی ب شناس و نقاد‪ ،‬رفتارهای هنجار ستیز بخشی از طبقه‬ ‫پایین را ارزیابی م ی کند‪ .‬در اینجا خبری از انعکاس روح انسانی‬ ‫غالب بر رفتارهای این طبقه نیست و درد نداری فرجام انسان ها‬ ‫را به سوی نیس��تی و تباهی م ی کش��اند‪ .‬فرجامی که حتی‬ ‫مرهمی چون عشق نیز دوای ان نیست‪ .‬نرگس یادگار مهم‬ ‫سینمای اجتماعی در نقد گستره ای مهم از رفتارهای ناهنجار‬ ‫است که به دلیل عدم مهندسی فرهنگی روی رفتارهای این‬ ‫طبقه‪ ،‬فضایی نامناس��ب از روش زندگی این طبقه را در باور‬ ‫عمومی جلوه گر م ی کند‪.‬‬ ‫بچ ه های اسمان‪ :‬نکته مهمی که در اثر دیدنی مجید‬ ‫مجیدی قابل مشاهده اس��ت نگاه دلجویانه وی به طبقه ای‬ ‫است که تصویری مهجور در تولی دات سینمایی دارد و فرهنگ‬ ‫واالی انسانی انها در پس برخی تصاویر رسانه ای از رفتارهای‬ ‫هنجار شکنانه افراد منتسب به این طبقه فراموش شده است‪.‬‬ ‫بچه های اسمان بازتاب دقیق انسانیت طبقه ای است که گاه‬ ‫تصویری وارونه و غلوگونه از برخ��ی ب ی قانون ی های محیط‬ ‫زندگ ی شان در فیلم هایمان را مشاهده کرده ایم‪.‬‬ ‫ساالد فصل‪ :‬تصویری که فریدون جی رانی از خانواده‬ ‫ضعیف در فیلمش نشان م ی دهد نمایانگر تالش انها ب رای‬ ‫ارتقای جایگاه و کسب ایده ال هایی است که به عنوان یک‬ ‫فرهنگ‬ ‫تحلیلی بر دریافت دراماتیک از طبقات اجتماعی‬ ‫در برایندی کلی طبقات اجتماعی را به سه گروه عمده‬ ‫فرودست یا فقیر‪ ،‬متوسط‪ ،‬فرادس��ت و ثروتمند دسته بندی‬ ‫م ی کنند که البته این گروه های مرجع نیز به زیرش��اخه های‬ ‫کوچک تری قابل تقسیم است‪ .‬البته در این تفکیک طبقاتی‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫حفره فکری ذهن بخشی از این طبقه را به خود مشغول کرده‬ ‫ی در کنار بازتاب عشق‬ ‫است‪ .‬اسی ب شناسی رفتار لیال حاتم ‬ ‫و معرفت عادل مشرقی (زنده یاد خسرو شکیبایی) توانست‬ ‫ی جالبی را با نگاه شریف ی نیا به زندگی ایجاد کند‪.‬‬ ‫ ترکیب هرم ‬ ‫به واقع جدال طبقات اجتماعی ب رای بقا یکی از مفاهیم درونی‬ ‫اثر جی رانی بود که طبقه ضعی ف تر را اجیر دس��ت باالس��ری‬ ‫م ی کند و در انتها بازنده قصه تلخ ساالد فصل‪ ،‬طبقه ای است‬ ‫که با ساد هدلی و در پی گشودن دروازه های خوشبختی به روی‬ ‫خود فریب م ی خورد‪.‬‬ ‫مهمان مامان‪ :‬فضای سرخوش ی اور فیلم مهرجویی‬ ‫عالوه بر ان که همدلی و تعامل ادم های طبقه پایین را نشان‬ ‫داد‪ ،‬با شیوه ای درست فرهنگ جامعه ای رانی در مهمان پذیری‬ ‫را بازتاب داد‪ .‬تالش همسایه ها ب رای نی ک فرجامی مهمانی‬ ‫عفت خانم و نمایش تالش همدالنه این طبقه هنگام گرفتاری‬ ‫و میل ب��ه کمک به هم توانس��ت ت��ا متفاوت ترین تصویر‬ ‫سینمایی از این طبقه را با زبان کمدی به مخاطب عرضه کند‪.‬‬ ‫ندارها‪ :‬س��اخته محمدرضا عرب را م ی ت��وان نمونه‬ ‫ای رانیزه رابین هود دانس��ت‪ .‬ن��ام رابین هود ب��ه عنوان یک‬ ‫کاراکتر جهانی‪ ،‬خاط رات ش��یرین این کارتون به یادماندنی‬ ‫را در ذهن مخاطب جوان ای رانی زن��ده م ی کند و نکته جالب‬ ‫انکه جذابیت چنین کاراکتری حتی ت��ا ان می زان بود که در‬ ‫مجموعه ایتمی به یادماندنی قطار ابدی نیز بخشی به شوخی‬ ‫به ان اختصاص داده ش��د و مجید صالحی ان را با سرزندگی‬ ‫اجرا کرد‪ .‬اما این میل کارگردانان ایرانی به بوم ی سازی روایت‬ ‫رابین هود در ندارها نیز قابل استنباط است و ما با یک ترکیب‬ ‫هدفمند میان شمایل اجتماعی رابین هود غ ربی و عیار ای رانی‬ ‫روبه رو م ی شویم‪ .‬فیلم از نریشن شرح حال گونه مهری اغاز‬ ‫م ی ش��ود و با یک فالش بک به خیابان های ته ران م ی رسد‬ ‫و فردی را نش��ان م ی دهد که در حال جابه جایی مس��افر با‬ ‫موتور حرف های فلسفی‪ ،‬اجتماعی و حتی عقیدتی م ی زند‪.‬‬ ‫در س��کانس بعد یک خانه کلنگی با فوجی از مستضعفان‬ ‫دیده م ی ش��وند و صاحبخانه ای که به دلیل پول اجاره عقب‬ ‫افتاده در حال بیرون ریختن اس��باب مهری و مادرش است‪.‬‬ ‫دو ضلعی علی و دوستش (محسن تنابنده) که به حمایت از‬ ‫مهری م ی پردازند و تصمیم اشتباهی که اغازی بر خالفکاری‬ ‫انهاست هسته مرکزی درام را تشکیل م ی دهد‪ .‬فیلم از طریق‬ ‫بررسی ایدئولوژیک مناسبات اقتصادی و اجتماعی حاکم بر‬ ‫ته ران‪ ،‬روایت تلخ فقر و مصائب طم��ع و حرص بیش ازحد‬ ‫جهت پولدار شدن را بازتاب م ی دهد و مخاطب را با صحنه های‬ ‫درخش��ان س��رقت که به ویژه در لحظه دزدیدن ماش��ین و‬ ‫خارج شدن از نمایشگاه به اکشن های هالیوودی پهلو م ی زد‬ ‫و از کارگردانی درس��تی بهره م ی برد همراه م ی کند‪ .‬تصویر‬ ‫ارائه شده از مستضعفان در این فیلم تا حدودی واقع گرایانه‬ ‫است و بازتابی دقیق از تمنیات درونی این طبقه و حفره های‬ ‫ناش��ی از ان را در وضعیت س��ه کاراتر محوری خود نمایان‬ ‫ساخته است‪.‬‬ ‫هیچ‪ :‬فیلم عبدالرضا کاهان��ی تصویری هجوگونه از‬ ‫طبقه مستضعف عرضه م ی کند‪ .‬مناسبات انها را جسورانه و‬ ‫گاه ب ی پروا و اشکارا به تصویر م ی کشد و کمداشت های این‬ ‫طبقه اجتماعی را دس��تمایه خلق یک موقعیت پوچ کمیک‬ ‫م ی سازد؛ موقعیتی که در ظاهر یک تمهید نمایشی است اما‬ ‫درک و دریافت متفاوتی را از سوی مخاطبان سبب م ی شود‪.‬‬ ‫زی را فیلم در درون خود‪ ،‬عقده های فرو خورده و حفره های ذهنی‬ ‫شخصی ت ها را عامل فروپاشیدگی کانون خانواده برم ی شمارد‪.‬‬ ‫بیست‪ :‬کاهانی درک و دریافت خود از طبقه فرودست‬ ‫را اشکارا به تصویر م ی کش��د‪ .‬تصویری چرک و مفلوکانه از‬ ‫یک طبقه که الت دست و تو س��ری خور است و هیچ مامن‬ ‫و پناهگاهی جز یک رس��توران ندارد‪ .‬این تصویر شاید یکی‬ ‫از ب ی ش��مار تصاویری باش��د که با نیت تحلیل بخش��ی از‬ ‫رفتارهای طبقات اجتماعی بر متن فیلم ها نشسته‪ ،‬اما چندان‬ ‫همراه کننده نیست‪.‬‬ ‫طهران روزهای اش�نایی‪ :‬فیلم مهرجویی در پرتو‬ ‫وضعیت ناخوش��ایندی که ب رای یک خانواده متعلق به قشر‬ ‫متوسط رو به پایین در شب عید پیش می اید‪ ،‬سنت همدلی‬ ‫و ایثار ای رانی را به رخ م ی کشد‪ .‬البته نوع رفتاری که این خانواده‬ ‫در مواجهه با حوادث پس از همراه ی شان با یک تور سیاحتی‬ ‫متشکل از سالخوردگان مرد و زن از خود بروز م ی دهند برامده‬ ‫از نوعی س��بک زندگی اس��ت که در حصار محدودیت ها و‬ ‫نداشته ها شکل گرفته و در مقابل هر چیز نادیده‪ ،‬ناشنیده و‬ ‫ناخورده ای واکنش هایی عجیب را نشان م ی دهند‪.‬‬ ‫پذیرایی ساده‪ :‬اینکه یک موقعیت نمایشی صرفا‬ ‫بازیگوشانه و بکر را با پسوند توهی ن امیز بودن همراه سازیم‬ ‫م ی تواند نشانه ای از همان دو لبه خط رناک توجی ه گرایی باشد‬ ‫که در ابتدای تحلیل به ان اشاره کردیم‪ .‬این تفکر توجی ه گرا و‬ ‫چرخشی که بر مدار سلیقه دارد‪ ،‬نوعی نقد گفتمانی حداقلی‬ ‫یا حداکثری را سبب م ی ش��ود که اثر را در محک مخاطب با‬ ‫وضعیت روشنی روبه رو نم ی سازد‪ .‬بخشی از مخاطبان هدف‬ ‫تحت تاثیر نگ��رش انتقادی مخالفان‪ ،‬این فیل��م را به عنوان‬ ‫اثری توهی ن امیز تلقی کرده و عط��ای دیدنش را به لقایش‬ ‫م ی بخشند و گروهی دیگر از مخاطبان‪ ،‬خوش ساختی اثر را‬ ‫دستمایه ای ب رای نادیده گرفتن ضع ف هایش در انتقال پیام‬ ‫قرار م ی دهند‪ .‬به نظر م ی رس��د تلق��ی توهی ن امیز بودن اثر‬ ‫به سبب خط روایی ان است که قصه ای ب ی گذشته روشن ب رای‬ ‫دو شخصیت نیکوکار! را روایت م ی کند و انها را در موقعیتی‬ ‫نش��ان م ی دهد که پول را با ان ش��یوه های عجیب و غریب‬ ‫به دست مستحقان م ی رسانند و سبب دل شکستگی و تحقیر‬ ‫روانی برخی از انها م ی ش��وند‪ .‬گویی هنگامه این عمل که‬ ‫ظاه را نیتی خی ر خواهانه دارد ندای درون افراد را م ی ش��نویم‬ ‫که با چنین شیوه ای در رسیدن به پول‪ ،‬گویی خود را یک گدا‬ ‫م ی پندارند که کرامت انسان ی شان در پرتو میل بازیگوشانه ان‬ ‫دو فرد ب رای ازمودن رفتار انسان های دیگر در ب رابر مشتی پول‬ ‫باداورده‪ ،‬لگدمال شده است‪.‬‬ ‫بیش از هر چیز س��ویه اقتصادی ان معیار ق��رار م ی گیرد و‬ ‫الیه های درون ی تری از موقعی ت های اجتماعی در نظر گرفته‬ ‫نم ی شود‪ .‬ب راساس تقس��یم بندی فوق بسیاری از منتقدان و‬ ‫کارشناسان سینمایی و چه بسا جامع ه شناسان و مردم شناسان‬ ‫معتقدند‪ ،‬س��ینمای ای ران توجه چندانی به طبقه متوس��ط‬ ‫نداشته و به عبارت دیگر طبقه متوسط چندان دستمایه فیلم‬ ‫و فیلمنامه های سینمایی قرار نگرفته است‪ .‬برخی این مساله‬ ‫را به علت عدم قابلیت دراماتیکی طبقه متوسط م ی دانند و‬ ‫معتقدند طبقات پایین و باالی جامعه از ظرفیت نمایشی و‬ ‫درام بیشتری برخوردارند‪ .‬مثال س��وی ه تراژدیک طبقه فقیر و‬ ‫رومانتیک طبقه مرفه این فرصت را به نویس��نده و فیلمساز‬ ‫م ی دهد تا موقعی ت های احساس��ی و تاثیرگذاری خلق کند‪.‬‬ ‫درعین اینکه تقابل این دو ب��ه بازنمایی تضاد طبقاتی دامن‬ ‫یزند و بستر مناسبی ب رای قصه پردازی و خلق موقعی ت های‬ ‫م ‬ ‫جذاب نمایشی ایجاد م ی کند‪ .‬به اعتقاد این گروه‪ ،‬روانشناسی‬ ‫مخاطب ای رانی نیز با این جنس از اثار همسویی بیشتری دارد‪.‬‬ ‫اساسا موفقیت فیلم های ملودرام در ایران نیز ریشه در همین‬ ‫روانشناسی فرهنگی ای رانیان دارد که به تقابل های دوتایی و‬ ‫دوقطبی عالقه مند است و سینمایی از جنس گنج قارون را‬ ‫م ی پسندد‪ .‬در واقع این رویکرد مبتنی بر نگرش درون سینمایی‬ ‫است که فقدان طبقه متوسط در ای ران را به عناصر دراماتیکی‬ ‫و س��اختار درونی فیلم مربوط م ی داند و طبقه متوسط را در‬ ‫قیاس ب��ا دو طبق��ه دیگر‪،‬فاقد مولفه های جذاب نمایش��ی‬ ‫تعریف م ی کند‪.‬‬ ‫رویکرد دوم دالیل این فقدان را به واقعیت اجتماعی در‬ ‫بستر تاریخی جامعه ای رانی نسبت م ی دهد‪ ،‬به این معنی که‬ ‫اساسا طبقه متوسط در ای ران به دالیل جامع ه شناختی و تاریخی‬ ‫شکل نگرفته اس��ت‪ .‬ب راس��اس این تحلیل‪ ،‬طبقه متوسط‬ ‫برساخته جامعه مدرنی اس��ت که در یک صیرورت تاریخی‬ ‫و به واسطه نوع معیش��ت‪ ،‬تحصیالت و مناسبات اجتماعی‬ ‫صورت بندی م ی شود‪ .‬طبقه متوسط‪ ،‬محصول جامعه صنعتی‬ ‫و زیست جهانی است که با بسط مدرنیته و شه رنشینی مدرن‬ ‫در سطح عمومی نهادینه م ی شود‪ .‬بناب راین سینمای ای ران به‬ ‫دلیل فقدان طبقه متوسط در واقعیت اجتماعی نم ی توانسته‬ ‫دغدغه های این طبقه را در دنیای تصویر نمایندگی کند‪ .‬جامعه‬ ‫ای رانی همواره به دو طبقه کوچک مرفه و طیف وسیع طبقه‬ ‫فقیر شناخته م ی شده که اصال وضعیت متوسط را به عنوان‬ ‫یک تجربه اجتماعی درک نکرده است‪ .‬به عبارت دیگر از منظر‬ ‫این نگرش‪ ،‬عدم توجه سینماگران ایرانی به طبقه متوسط نه‬ ‫از سر سهل انگاری و ب ی تفاوتی که به دلیل نبود این طبقه در‬ ‫واقعیت بیرونی است‪ .‬ش��اید از لحاظ جامع ه شناسی طبقات‬ ‫اجتماعی در ای ران بتوان این تحلیل را تا مقاطعی از تاریخ قبول‬ ‫کرد‪ ،‬اما واقعیت این است که امروزه طبقه متوسط شهری در‬ ‫سطوح و الیه های مختلف اجتماعی شکل گرفته و قابل انکار‬ ‫نیست‪ .‬اگر شاخصه های این طبقه را در می زان تحصیالت‪،‬‬ ‫نوع معیش��ت‪ ،‬می زان درامد و سطح و س��بک زندگی فرض‬ ‫کنیم‪ ،‬درحال حاضر طیف گسترده ای از مردم ای ران دستکم‬ ‫در شهرهای بزرگ به این طبقه تعلق دارند و با بسط روزافزون‬ ‫مدرنیسم در ای ران حجم این طبقه‪ ،‬وس��ی ع تر هم م ی شود‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫بناب راین اگر سینما را بازتاب و ایینه ای از جامعه فرض کنیم‪،‬‬ ‫بازهم جای طبقه متوسط در سینمای ما خالی است و موقعیت‬ ‫و کنشمندی های این طبقه در سینمای ما به تصویر کشیده‬ ‫نشده اس��ت‪ .‬اگر کارگردان های مولف و جریان ساز سینمای‬ ‫ای ران را بر مبنای این معیار مورد تفکیک قرار دهیم‪ ،‬بازهم هر‬ ‫کدام از انها دو س��ر طیف نظام اجتماعی را دستمایه کارهای‬ ‫خود قرار داده اند‪ .‬به عنوان مثال مس��عود کیمیایی به دلیل‬ ‫دغدغه های عدالت طلبانه و ایدئولوژی ضد سرمایه داری اش‬ ‫همواره سراغ طبقه فرودست جامعه رفته و مطالبات و شرایط‬ ‫این طیف را به تصویر کش��یده اس��ت‪ .‬در مقاب��ل داریوش‬ ‫مهرجویی بیش��تر به طبقه باالدس��ت جامعه و مسائل این‬ ‫طیف توجه داشته و دنیای انها را بازنمایی کرده است‪ ،‬هرچند‬ ‫او در «مهمان مامان» یا «بانو» نشان داد که بی میل نیست‬ ‫به سراغ طبقه پایین جامعه هم برود‪ .‬در این میان کارگردانی‬ ‫که به مسائل طبقه متوسط بپردازد‪ ،‬کمتر به چشم م ی خورد‪.‬‬ ‫البته فیلم های اصغر فره��ادی را به دغدغه های طبقه‬ ‫متوسط نسبت م ی دهند‪ .‬او در «چهارشنبه سوری»‪« ،‬درباره‬ ‫الی» و به نوعی در «دایره زنگی» به عنوان نویسنده‪ ،‬زندگی‬ ‫طبقه متوسط شهری را محور کار خود قرار داده و تناقضات و‬ ‫پارادوکس های موجود در زیست جهان انها را بازنمایی کرده‬ ‫است‪ .‬تناقضی که میان رفتار سنتی و مدرن در انسان طبقه‬ ‫یزند‪ ،‬در فیلم های اخیر فرهادی به روشنی‬ ‫متوسط ای رانی موج م ‬ ‫قابل تشخیص است‪ .‬طبقه ای که برساخته دوران گذار بوده و‬ ‫اساسا دوگانگی و تضاد در خاس��تگاه تاریخی وی وجود دارد‪.‬‬ ‫دقیقا به همین دلیل اس��ت که بس��یاری از جامع ه شناسان‬ ‫معتقدند طبقه متوسط و شه رنش��ینی واقعی در ای ران شکل‬ ‫نگرفته و انچه به عنوان طبقه متوسط در ای ران شناخته م ی شود‪،‬‬ ‫تنها شمایلی صوری از این طبقه و مختصات ان است‪ .‬هژمونی‬ ‫سنت با اتوریته مدرنیته‪ ،‬تضاد س��همگینی از زیست جهان‬ ‫انسان متوسط فراهم کرده که تحمل این دوگانگی را دشوار‬ ‫م ی سازد‪ .‬افسردگی‪ ،‬خشونت‪ ،‬خیانت‪ ،‬طالق و‪ ...‬پیامدهای‬ ‫این موقعیت سخت است که پایه های طبقه متوسط ای رانی را‬ ‫به شدت م ی لرزاند‪ .‬به همین دلیل است که هم در اثار فرهادی‬ ‫و هم «کنعان» مانی حقیقی یا «ب ی پولی» حمید نعمت اهلل‪،‬‬ ‫شاهد از هم گسیختکی عاطفی و اجتماعی این طبقه هستیم‪.‬‬ ‫به عب��ارت بهتر تصویر طبقه متوس��ط در س��ینمای ای ران‪،‬‬ ‫تصویری مخدوش و متزلزل اس��ت که در کشمکش سنت‪،‬‬ ‫مدرنیسم و عقالنیت و عاطفه و میانه محاسبه و معاشقه در‬ ‫نوسان است‪ .‬در این موقعیت برزخی اتفاقا طبقه متوسط بیش‬ ‫از طبقات دیگر واجد قابلی ت های دراماتیک ش��ده و ظرفیت‬ ‫داستان پردازی و تصویر س��ازی ان در سینما باال رفته است‪.‬‬ ‫اکنون بسیاری از مخاطبان سینمارو ما به این طبقه تعلق دارند‬ ‫که م ی توانند رنج زیستن در طبقه متوسط یا رنج متوسط بودن‬ ‫را در اثار س��ینمایی دنبال کنند‪ .‬این طبقات در گریز از فقر و‬ ‫رسیدن به رفاه بیش از دیگران در کشمکش درونی و بیرونی‬ ‫هستند و تا سرحد تازه به دوران رسیدگی و نوکیسه بودن نیز‬ ‫پیش م ی روند‪ ،‬بناب رای��ن موقعیت انها در نوس��ان تراژدی و‬ ‫رمانتیسم در رفت و امد است و اماج اسی ب های هر دو طبقه‬ ‫فرودست و فرادست قرار دارند‪.‬‬ ‫در واقع سینمای فرهادی و فیلمس��ازانی از این دست‪،‬‬ ‫نوعی اسی ب شناسی طبقه متوس��ط است؛ طبقه متوسطی‬ ‫که امروز در جامعه ش��هری گسترده ش��ده و بیشتر خاستگاه‬ ‫اقتصادی دارد تا فرهنگی و همین تناقض درونی‪ ،‬رنج این طبقه‬ ‫یزند و تزلزل ان را اشکار م ی سازد‪ .‬داریوش مهرجویی‬ ‫را دامن م ‬ ‫شاید اولین کارگردانی اس��ت که این موقعیت متناقض را در‬ ‫«اجاره نشی ن ها» به تصویر م ی کشد و البته در «هامون» نیز‬ ‫نمایندهفرهنگیوروشنفکراینطبقه‪،‬قربانیوضعیتمتناقض‬ ‫خویش م ی شود‪ .‬طبقه متوسط دقیقا به دلیل در میانه بودن از‬ ‫موقعیت پیچیده و دشوارتری برخوردار است و قطعا سینمای‬ ‫ای ران ب رای به تصویر کشیدن این موقعیت دشوار به مطالعه و‬ ‫پژوهش در ارتباط با جامع ه شناسی و روانشناسی این طبقه نیاز‬ ‫مثلث شماره‪160‬‬ ‫‪70‬‬ ‫دارد؛ البته حضور طبقات اقتصادی مختلف در اثار سینمایی‬ ‫امری قابل اعتنا و بیشتر قابل کشف است‪ ،‬زی را طبیعتا امکان‬ ‫ندارد شخصیت یا ش��خصی ت هایی که در دل یک موقعیت‬ ‫دراماتیک تعریف م ی ش��وند‪ ،‬دارای طبقه اقتصادی نباشند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه جدا از ادم های داستان فیلم ها‪ ،‬اینکه خود موقعیت‬ ‫داستانی در چه محملی برگزار می شود‪ ،‬اتفاقی است که الجرم‬ ‫به طبقات اقتصادی متصل خواهد شد؛ اما طبقات اقتصادی‬ ‫گوناگون در قبال این مهم دارای مختصات متفاوتی هستند‪.‬‬ ‫طبقه مرفه اقتصادی که شامل اش��راف و طبقه بورژوا‬ ‫م ی شود در کالنش��هری مثل ته ران دارای مشخصه مهمی‬ ‫ هس��تند‪ .‬اما قبل از ان به این نکته اش��اره کنم که اشراف و‬ ‫بورژواها تفاوت مهمی با هم دارند و ان‪ ،‬اینکه در طبقه اشراف‬ ‫لزوما دارای ی ها به خرج روزمرگی نم ی رسد؛ اما در بورژوازی ادم ها‬ ‫اساسا ولخرج هس��تند و نقدینگی است که به عنوان تجمل‬ ‫اجتماعی به رخ کشیده م ی شود‪ .‬اما هر دو طیف یک مشخصه‬ ‫مهم و مشترک دارند و ان اینکه به اندازه کافی تمکن اقتصادی‬ ‫ب رای پوشاندن فضای شخص ی ش��ان دارند؛ یعنی م ی توانند‬ ‫فضایی خصوصی ب رای امور شخصی خود بسازند‪ ،‬به گونه ای‬ ‫که نزدیک ترین ادم هایش��ان از ان فض��ای خصوصی باخبر‬ ‫نباشند؛ اما طبقه زیر متوسط یا طبقه فرودست اقتصادی دارای‬ ‫دیوارهایی ب رای پوشاندن امر خصوصی خود نیستند‪ .‬زندگی‬ ‫خصوصی انها هم چندان خصوصی نیست‪ ،‬چون تمکن الزم‬ ‫ب رای پوشاندن فضای خصوص ی شان را ندارند‪ .‬طبقه فرودست‬ ‫پتانسیل باالتری ب رای تبدیل شدن به داستان در سینما دارد‪.‬‬ ‫زی را موقعی��ت دراماتیک غالبا در تقاب��ل رخ م ی دهد و تقابل‬ ‫کلی فضای خصوصی و عمومی م ی تواند تقابل های جزئی‬ ‫ب رای یک داستان سینمایی بسازد‪ .‬از س��وی دیگر و از منظر‬ ‫جامعه شناس��انه هم چیزی به نام امار فسادی که در شهری‬ ‫مثل ته ران ارائه م ی شود‪ ،‬در ظاهر امر به سمت طبقه پایین‬ ‫میل می کند‪ ،‬در حالی که این خطای محض است‪ .‬طبقه مرفه‬ ‫به لحاظ اشتغال به امر تخلف از قانون نه تنها کمتر از طبقه‬ ‫فرودست نیست‪ ،‬که در بسیاری موارد جزئ ی تر و امار دقی ق تر‬ ‫بسیار هم بحرانی تر است‪ ،‬اما چرا به چشم نم ی اید؟ چون پول‬ ‫دارد و م ی تواند در فضای شخصی اش مرتکب این امر شود‪ .‬اما‬ ‫جدا از این مهم که این تقابل در فضای شه رنشینی در سینما‬ ‫و داستان سینمایی اتفاقی بسیار مهم است و به طور طبیعی‬ ‫هم مالحظه می شود‪ ،‬حاال در بحث طبقه متوسط این نکته به‬ ‫امری سخت بدل م ی شود‪ .‬طبقه متوسط اقتصادی که درصد‬ ‫باالتری را در یک شهر و فضای شه رنشینی تشکیل م ی دهد‪،‬‬ ‫با فضای شه رنشینی او در سینما باید چه کرد؟ ایا طبقه متوسط‬ ‫از مناظری که در باال ذکر شد قابلیت ایجاد داستان دارد؟ پاسخ‬ ‫این است که بله؛ قابلیتش را دارد و البته کار بسیار دشوارتری‬ ‫است‪ ،‬زی را در داستان هایی که درباره طبقه متوسط شهری است‪،‬‬ ‫ما دیگر درگیر بحث طبقه اقتصادی نیستیم و اختالف طبقه‬ ‫یا تفاوت شکل شه رنشینی و فرهنگ مرتبط با ان نیست که‬ ‫داستان فیلم را مستقیما متاثر از خود م ی کند؛ بلکه داستانی‬ ‫فارغ از این مناس��بات به درد این طبقه م ی خورد و در نتیجه‬ ‫داستان س��ینمای ی ای که در طبقه متوس��ط نوشته و ساخته‬ ‫م ی شود‪ ،‬عموما روانکاوانه تر و کمتر متکی به اتفاقات بزرگ‬ ‫است؛ چیزی از جنس فضای غالب سینمای اروپا یا در کشور‬ ‫خودمان در اثار اخیر اصغر فرهادی؛ چهارشنبه سوری و درباره‬ ‫الی‪ ....‬نگاهی دوباره و از این منظر به سینما موجب م ی شود‬ ‫که نویسنده فیلمنامه سراغ داستانی متفاوت از بررسی طبقاتی‬ ‫برود و فضای عمومی تر شهر را که متعلق به طبقه متوسط‬ ‫است ببیند و البته کار سخت تر را انجام دهد که همان ایجاد‬ ‫موقعیتی دراماتیک در روانکاوی شخصی ت ها و نسبتشان با‬ ‫موقعیت است و نه داستانی مرتبط با فرهنگ طبقاتی‪ .‬در طبقه‬ ‫متوسط تمرکز بر مفهوم طبقه به نفع شناخت درون ادم ها کنار‬ ‫م ی رود و این اتفاقی ضروری تر ب رای تفکر مدرن شه رنشینی‬ ‫در فضایی ول��و بحرانی مثل ته ران اس��ت که همین بحران‬ ‫روانکاوانه م ی تواند دستمایه امری سینمایی قرار گیرد‪g.‬‬ ‫گفت وگوی مثلث‬ ‫با حسین سلطان محمدی‬ ‫مخاطب را‬ ‫دشمن خود‬ ‫نکنیم‬ ‫نژال پیکانیان‬ ‫‪5‬‬ ‫حتما برای ش�ما هم پی�ش امده ک�ه بعد از‬ ‫تماش�ای یک فیلم تحت تاثیر ق�رار گرفته اید و‬ ‫ساعت ها یا شاید روزها فکرتان مشغول صحنه ای‬ ‫دردناک از ان فیلم بوده‪ .‬این موضوعی اس�ت که‬ ‫روانشناسان و جامعه شناس�ان بحث ها و تعابیر‬ ‫مختلفی درباره اش ارائه داده اند‪ .‬اما از طرف دیگر‬ ‫پدیده ازار مخاطب در س�ینما بی�ن منتقدان این‬ ‫عرصه نیز مخالفانی دارد‪ .‬گرچه برخی سینماگران‬ ‫این را حق مسلم خود می دانند که هر انچه واقعیت‬ ‫دارد را در فیلمشان به تصویر بکشند‪ .‬اما اینکه این‬ ‫حق تا کجا برای یک فیلمساز محفوظ است جای‬ ‫سوال دارد‪ .‬به همین بهانه گفت وگویی با حسین‬ ‫س�لطان محمدی منتقد س�ینما انجام داده ایم و‬ ‫او نظرات�ش را درب�اره وجوه مختل�ف این قضیه‬ ‫برایمان گفته‪.‬‬ ‫وجود برخی صحنه ه�ای ازار دهنده در فیل م ها که‬ ‫حتی ش�اید از انها تعبیر به خش�ونت هم شود‪،‬‬ ‫موضوعی است که در موارد بسیاری بین منتقدان‬ ‫و صاحب نظران مختلف مورد بحث قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫به نظر شما اساسا یک فیلمساز چقدر حق دارد‬ ‫با این صحنه ها مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد؟‬ ‫‪ l‬وقتی ما یک فیلم را در گروه س��ینمایی عمومی‬ ‫اک��ران م ی کنی��م و م ی دانیم که ای��ن فیلم قرار اس��ت در‬ ‫سینماهای مختلف به نمایش در بیاید‪ ،‬از همین نقطه حرکت‬ ‫بدیهی است که فیلم ما باید زبان مفهوم ب رای تماشاگر داشته‬ ‫باشد‪ .‬درست است که ما مخاطبان خاص‪ ،‬فرهیخته و اهل‬ ‫مطالعه هم داریم که م ی توانند موضوعات و مسائل مختلف‬ ‫را در ذهنشان حالجی کنند و ابعاد مختلف فیلم را دسته بندی‬ ‫کنند‪ ،‬اما وقتی فیلمی ب رای عامه مردم نمایش داده م ی شود‬ ‫زمانی م ی توانیم با ذهنیت او بازی کنیم و ان را با شیوه های‬ ‫مختلف تحت تاثیر قرار بدهیم که او مقصود اصلی ما را متوجه‬ ‫بشود‪ .‬اما اگر اشتراک معنی بین روش تعریف‪ ،‬تصوی ر سازی و‬ ‫استدالل ما ب رای مخاطب واضح نباشد‪ ،‬تبدیل به ازار مخاطب‬ ‫م ی شود و تماش��اگر در نگاه اولیه نوعی احساس برخورد با‬ ‫خودش را پی دا م ی کند و فکر م ی کند فیلم او را اذیت م ی کند‪.‬‬ ‫وجود این صحنه ها تا چه اندازه بجا و مجاز است؟‬ ‫‪ l‬این تا اندازه ای حق فیلمساز است انجا که تعادل‬ ‫اجتماعی بیرون سالن سینما را به هم نزند‪ ،‬ولی اگر قرار باشد‬ ‫از حد تعادل رفتاره��ا را خارج کند حداق��ل از طرف مخاطب‬ ‫محکوم خواهد ش��د و ب رای او هم ذهنی��ت توهین به وجود‬ ‫م ی اید؛ ان موقع اس��ت که باید به عنوان یک معضل با این‬ ‫قضیه برخورد کرد‪.‬‬ ‫درس�ت اس�ت‪ ،‬اما حتی اگر این اتفاق هم نیفتد‬ ‫مخاطب بعد از دیدن فیل�م دچار نوعی دوگانگی‬ ‫درباره باورهایش م ی شود‪...‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬حتی شاید احس��اس کند باورهای ذهنی او‬ ‫در فیلمی که به تماشایش نشس��ته مورد هجوم قرار گرفته‬ ‫و فیلمساز قصد توهین به او را داشته‪ .‬ب رای مخاطب مطرح‬ ‫نیست که فیلمس��از چه استدالل نگرش��ی یا فلسفی دارد‪،‬‬ ‫او فکر م ی کند عقایدش زیر س��وال رفت��ه و وقتی این گونه‬ ‫نگاه م ی کند ناخواس��ته فیلمس��از را در موضع دشمن خود‬ ‫ی را در ذهن‬ ‫قرار م ی دهد و طبیعی است که اس��تنباط سالم ‬ ‫خود ترسیم نم ی کند‪ .‬به هر حال وقتی مخاطب با این نگاه‬ ‫روبه رو م ی ش��ود در صریح ترین حالت ممکن است فکر کند‬ ‫م ی خواهند او را اذیت یا تحقیر کنند‪.‬‬ ‫اما موضوعی که در این میان از طرف فیلمسازان‬ ‫مطرح م ی شود به تصویر کشیدن واقعیت از طرف‬ ‫انهاست‪ .‬در واقع به دلیل رئال بودن فیلم‪ ،‬فیلمساز‬ ‫خود را مج�از م ی داند ک�ه این تصاوی�ر را هم به‬ ‫مخاطب ارائه دهد‪ .‬حاال به صرف این ادعا م ی توان‬ ‫قانع شد که او چنین حقی دارد؟‬ ‫شاید نزدیک ترین نمونه ای که بشود به ان اشاره‬ ‫کرد فیلم «پذیرایی س�اده» باش�د ک�ه این روزها‬ ‫شاهد اکرانش هس�تیم‪ .‬به نظرتان در این فیلم‬ ‫مخاطب م ی توان�د خودش را قان�ع کند که قصد‬ ‫سازنده اثر فقط پرداختن به واقعیت بوده؟‬ ‫‪ l‬ما فیلم هایی را هم داریم که به مسائل احساسی‬ ‫پرداخته اند و حتی نگاهی غمگینانه هم داشته اند‪ .‬این موضوع‬ ‫به خودی خود دارای اشکال نیس��ت‪ .‬اما باید نگاهی که قرار‬ ‫است به تصویر کشیده شود مفهوم باشد‪ .‬اما من معتقدم فیلم‬ ‫«پذی رایی ساده» روشی را به کار برده که بیننده را دچار تعارض‬ ‫و دوگانگی تعریف م ی کند‪ .‬البته کارگردان این فیلم اقای مانی‬ ‫حقیقی استدالل های فلسفی دارند و م ی گویند با همین روش‬ ‫هم حرکت کردند‪ .‬اما درک این روش ب رای همه اسان نیست‪.‬‬ ‫ضمن اینکه انتقادهای زیادی هم ک��ه مبنی بر تحقیرامیز‬ ‫بودن این فیلم است ب رای این بوده که روش این فیلم در بیان‬ ‫تعاریف اشتباه بوده‪ .‬در مورد فیلم «پذی رایی ساده» این اتفاق‬ ‫افتاده و خیلی از مخاطبان تصور کردند به انها توهین شده و‬ ‫مورد تحقیر قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫درواقعم ی گوییدفیلمسازدرایناثرنتوانستههدفی‬ ‫را که مدنظرش بوده به درستی به تصویر بکشد؟‬ ‫پس این حق تا جایی برای فیلمساز محفوظ‬ ‫است که مخاطب را دچار دوگانگی نکند و حس‬ ‫تحقیر را در او به وجود نیاورد؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫این موض�وع تا حدی ب�ه ظرفی�ت مخاطب هم‬ ‫بستگی دارد‪ ،‬درست است؟‬ ‫‪ l‬حتما همینطور اس��ت‪ ،‬البته نه فق��ط مخاطبی‬ ‫که فیلم م ی بین��د‪ .‬در این بحث منظور مخاطبی اس��ت که‬ ‫انباشته های مختلف دنیای تصویری در ذهنش است و م ی توان‬ ‫با او تا حدی وارد بحث های پیچیده شد‪ .‬وقتی اما این اتفاق درباره‬ ‫مخاطب عام نم ی افتد‪ ،‬ازار و اذیتی که در صحنه هایی از فیلم‬ ‫وجود دارد نم ی تواند توجیه فرهنگی داشته باشد‪ .‬در مواجهه با‬ ‫مخاطب عام که معموال به او القا ش��ده به سینما م ی رویم تا‬ ‫سرگرم شویم و خروش پی دا کنیم‪ ،‬کسی مجاز نیست به بیننده‬ ‫اسیب بزند تا او را تحت تاثیر فیلمش قرار دهد‪.‬‬ ‫‪ l‬او م ی خواهد در این فیلم بگوید من باورهای‬ ‫عمومی افراد را به چالش م ی کش��م تا در نهایت به این‬ ‫قضیه برس��م که تو م ی توانی اگاهانه نس��بت به باورت‬ ‫متوقف شوی‪ .‬اما این موضوع و هدفی که کارگردان مدنظر‬ ‫داشته به دالیل مختلف سخت دریافت م ی شود‪ .‬بناب راین‬ ‫زبان سخت فیلم باید به زبانی نرم تر تبدیل شود‪ .‬در این‬ ‫فیلم مخاطب با دیدن برخی از صحنه ها اذیت م ی شود‪.‬‬ ‫خود کارگردان هم به این قضیه واقف اس��ت اما ان را در‬ ‫جهت رسیدن به همان نقطه اخر م ی داند‪ .‬اما من این نظر‬ ‫را ب رای مردم خودمان درس��ت و بحق نم ی دانم‪ .‬چون در‬ ‫جامعه ما این طور تعبیر م ی شود که تو به عنوان فیلمساز‬ ‫م ی خواهی باورهای عرفی ما را که بیشترشان هم متکی‬ ‫به باورهای بنیادین فرهنگی اس��ت به چالش بکش��ی‪.‬‬ ‫بناب راین ب رای اینکه فیلمساز متهم نشود باید از این منظر‬ ‫نکاتی را رعایت کند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬ضمن اینکه اگر بتوان��د تلنگری به ذهن‬ ‫مخاطب در موضوعی که م ی خواهیم تعریف کنیم‪ ،‬بزند‬ ‫نم ی توانیم صرفا بگوییم ازار مخاطب است‪ .‬اما اگر قرار‬ ‫باشد خیلی غلو شده این کار را بکنیم و از حد طبیعی فراتر‬ ‫رویم به گونه ای که مفهوم اصلی به فراموشی سپرده شود‬ ‫خطای ط راحی روای��ت‪ ،‬تصویر و صحنه اس��ت‪ .‬ولی در‬ ‫مسیری که اقای حقیقی صحبت م ی کنند ب رای خودشان‬ ‫استدالل منطقی م ی اورند‪ ،‬اما بیننده عادی لزوما خیلی به‬ ‫فلسفی بودن دالیل توجه نم ی کند‪ .‬وقتی درصد زیادی از‬ ‫مخاطبان تصوری غیر از انچه هدف فیلم بوده ب رایشان‬ ‫به وجود م ی اید نشان م ی دهد که حداقل یک جاهایی از‬ ‫فیلم نیاز به بازنگری و بازسازی دارد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪ l‬هر چیزی ک��ه در واقعیت وج��ود دارد و از ان تعبیر‬ ‫به رئال م ی ش��ود که ب رای بیننده قابل بازنمایی نیس��ت‪ .‬اگر‬ ‫واقعی اس��ت که بیننده خودش م ی داند و لزومی ن��دارد ان را‬ ‫حتما به تصویر بکش��یم‪ .‬نکته دیگری هم که وجود دارد این‬ ‫اس��ت معموال تکی ه کالم هایی که مردم ب رای ه��م از فیلم و‬ ‫س��ریال های مختلف نقل م ی کنند از صحنه های شاد است‬ ‫و وقتی مردم ای��ن صحنه ها را ب رای یکدیگ��ر بازگو م ی کنند‪،‬‬ ‫لبخند همراهش اس��ت‪ .‬در موارد خیلی خاص و محدود و در‬ ‫جمع های کم نفرتر اس��ت که ش��اید از واقعی ت های بد حرف‬ ‫بزنیم‪ .‬ما به طور طبیعی انسان را موجودی م ی بینیم که دوست‬ ‫ندارد س��خت ی ها و غم هایش را تعریف کند‪ .‬او دوس��ت دارد از‬ ‫ش��ادی ها بگوید حتی اگر تکراری باش��د و در مواردی هم به‬ ‫رخ کشیدن تلقی شود‪ .‬البته در برخی تعاریف جدید‪ ،‬فیلمسازان‬ ‫م ی گویند ما به خطا افتادن را نشان م ی دهیم تا تجربه ای شود‬ ‫ب رایمخاطبیکهفیلمرام ی بیند‪.‬درواقعم ی خ واهندبااینروش‬ ‫اوراازسرنوشتیکهممکناستدرصورتارتکابخطاب رایشبه‬ ‫وجودم ی اید‪،‬اگاهکنند‪.‬ایناستداللخوبیاستاماجامعهعادی‬ ‫با این ش��یوه به کار نگاه نم ی کند‪ .‬او احساس م ی کند تصویر‬ ‫اید هالی که در ذهن دارد و حاال دارد در قالب تصویر ب رایش تع ریف‬ ‫م ی شود دنیایی است که م ی شود به ان رسید‪ .‬حاال در این مسیر‬ ‫فیلمسازنم ی تواندبهبهانهاینکهم ی خ واهدنتیجهرابهمخاطب‬ ‫نشاندهدهرکسیراتحقیرکند‪.‬‬ ‫ب رای مخاطب مطرح نیس��ت که فیلمس��از چه‬ ‫اس��تدالل نگرش��ی یا فلس��فی دارد‪ ،‬او فکر م ی کند‬ ‫عقایدش زیر سوال رفته و وقتی این گونه نگاه م ی کند‬ ‫ناخواستهفیلمسازرادرموضعدشمنخودق رارم ی دهد‬ ‫ی را در ذهن خود ‬ ‫و طبیعی اس��ت که استنباط س��الم ‬ ‫ترسیمنم ی کند‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش ‬ ‫بازگشت به تاج‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫کفاشیان پس از مشکالتیکه اخی را ب رایش به وجود امده است چاره ای ندارد جز اینکه‬ ‫باز هم بار دوستی با مهدی تاج را ب ه دوش بکشد‬ ‫‪72‬‬ ‫سایه تاج باالی سرکفاشیان‬ ‫ایا رئیس فدراسیون با عبور از متحدانش زمینه ماندن در ساختمان‬ ‫سئول را فراهم می کند؟‬ ‫‪1‬‬ ‫انگار قرار نیست اتفاقات عجیب در فدراسیون فوتبال‬ ‫تمام شود‪ .‬هر هفته در فدراسیونی که علی کفاشیان ریاست‬ ‫ان را ب ر عهده دارد‪ ،‬اتفاق عجیب و ت��ازه ای رخ م ی دهد که‬ ‫تا چند روز به س��وژه شماره یک رس��انه ها تبدیل م ی شود؛‬ ‫ه ر چند باشگاه پرسپولیس و محمد رویانیان در این زمینه‬ ‫با علی کفاشیان و فدراسیون فوتبال رقابت نزدیکی دارند‪.‬‬ ‫در جدیدترین این اتفاقات‪ ،‬مهدی تاج توسط علی کفاشیان‬ ‫به فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ بازم ی گردد تا می زان در‬ ‫خطر بودن شغل کفاش��یان این بار بیشتر از همیشه ب رای‬ ‫ناظ ران روشن شود‪.‬‬ ‫جدایی تاج و عزیزمحمدی از فدراسیون فوتبال‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث کفاشیان‪ ،‬بهروان و ایت اللهی‬ ‫ماجرا از انجایی شروع ش��د که علی کفاشیان چندی‬ ‫پیش به اوین احضار ش��د؛ اتفاقی که روایت های متفاوتی‬ ‫درباره جزئیات ان منتشر شد‪ ،‬اما رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫س��عی کرد درباره اش دس��ت به عادی س��ازی بزند‪ .‬پس از‬ ‫ماجرای احضار کفاشیان خبر تغیی رات قریب الوقوع هر روز‬ ‫به گوش می رسید از برکناری کفاشیان گرفته تا تغییر تیم‬ ‫او‪ .‬اما خبر بازگشت مهدی تاج به فدراسیون فوتبال نشان‬ ‫م ی دهد که کفاش��یان انگار هنوز فرصتی ب رای ماندن در‬ ‫فدراس��یون ب رای خود تصور می کند که دس��ت به ائتالف‬ ‫با مهدی تاج زده است‪ .‬هر چند علی کفاشیان قصد داشت‬ ‫درباره این موضوع واکنشی هوشمندانه نشان دهد و خیلی‬ ‫زود پای مجمع فدراسیون فوتبال را به میان کشید و تاکید‬ ‫کرد که ه ر گونه تغیی راتی باید از طریق مجمع فدراس��یون‬ ‫فوتبال انجام شود‪ ،‬اما با این حال به نظر م ی رسید مخالفان‬ ‫کفاشیان بازی را این بار استادانه طرح کرده اند‪ .‬به طور کلی‬ ‫بهروان‪ ،‬ایت اللهی و علی کفاش��یان اف��رادی بودند که در‬ ‫این دوره‪ ،‬مثلث قدرتمندی را در درون فدراس��یون فوتبال‬ ‫تش��کیل داده اند‪ .‬به طوری که علی کفاش��یان موضوعات‬ ‫کلی فدراسیون فوتبال را دنبال کرده و دو نفر دیگر هم در‬ ‫معمای دو ش�غله ها‬ ‫پ��س از اتفاقاتی که در فدراس��یون فوتب��ال رخ داد‪،‬‬ ‫س��ازمان بازرس��ی کل کش��ور از غالمرضا بهروان‪ ،‬رئیس‬ ‫سازمان لیگ برتر خواست به علت دوشغله بودن از سمتش‬ ‫استعفا کند و غالمرضا بهروان نیز این موضوع را پذیرفت و‬ ‫در گفت وگوهایش تاکید کرد تابع تصمیم رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال است و هر وقت الزم باشد از س��متش کناره گیری‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫به دنبال این اتفاقات علی کفاشیان اعالم کرد مهدی‬ ‫تاج به عنوان سرپرست موقت س��ازمان لیگ انتخاب شد و‬ ‫طی روزهای اینده حکم وی نیز صادر خواهد ش��د‪ .‬بهروان‬ ‫هم که از ریاست سازمان لیگ کناره گیری کرده‪ ،‬همچنان‬ ‫به عنوان عضو هیات رئیس��ه فدراس��یون فوتبال فعالیت‬ ‫خواهد ک��رد‪ .‬غالمرضا بهروان که از موافقت کفاش��یان با‬ ‫کناره گیری اش از ریاست س��ازمان لیگ ب ی خبر بود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«استعفا نداده بودم و این کفاش��یان بود که م ی توانست تا‬ ‫مجمع فدراسیون صبر کند!»‬ ‫وی در واکن��ش به اینکه مگر ش��ما نگفت��ه بودید از‬ ‫ریاست سازمان لیگ استعفا نداده و نخواهید داد‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫«االن هم همین را م ی گویم؛ من اس��تعفا ندادم‪ .‬در نامه ای‬ ‫که به علی کفاش��یان دادم‪ ،‬نوش��ته بودم از کارم انصراف‬ ‫م ی دهم‪ .‬معنای این واژه در چنین مواردی با استعفا متفاوت‬ ‫است‪ .‬به هر حال فوتبال اس��ت دیگر! متاسفانه با ادم هایی‬ ‫که سالم کار م ی کنند‪ ،‬اینگونه رفتار م ی شود‪».‬‬ ‫رئیس فدراس��یون فوتبال نیزضمن اع�لام این خبر‬ ‫افزود‪« :‬پس از انکه سازمان بازرس��ی با ادامه فعالیت افراد‬ ‫دو ش��غله در فدراس��یون مخالفت کرد‪ ،‬مذاکراتی را با اقای‬ ‫تاج اغاز کردیم تا وی به عنوان سرپرس��ت سازمان لیگ با‬ ‫فدراس��یون فوتبال همکاری کند که او نیز با این پیشنهاد‬ ‫موافقت کرد‪ ».‬کفاش��یان با بیان اینکه به��روان به عنوان‬ ‫عضو هیات رئیسه کارش را ادامه خواهد داد‪ ،‬ادامه داد‪« :‬از‬ ‫اقای تاج خواسته ایم تا ضمن تدوین ایی ن نامه سازمان لیگ‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫علی کفاشیان در اس��تانه برگزاری انتخابات ریاست‬ ‫فدراسیون فوتبال همه تالش خود را به کار گرفت تا مهدی‬ ‫تاج و عزیز محمدی را کنار بزن��د‪ .‬در واقع این دو نفر همان‬ ‫افرادی بودند که در اواخر دوره همکاری شان با علی کفاشیان‬ ‫اختالفات خود با رئیس فدراسیون فوتبال را اشکار کردند؛‬ ‫هر چند عزیزمحمدی محافظه کارانه تر از مهدی تاج برخورد‬ ‫م ی کرد و هرگز اختالفش با کفاشیان را رسانه ای نکرد‪ ،‬اما‬ ‫مهدی تاج دقیق��ا در جبهه مخالف کفاش��یان قرار گرفته‬ ‫بود‪ .‬با این همه اما علی کفاشیان دوباره موفق شد ریاست‬ ‫فدراسیون فوتبال را به دست اورد و این اتفاقا بدان معنا بود‬ ‫که مهدی ت��اج و عزیز محمدی دیگر جایی در فدراس��یون‬ ‫فوتبال نخواهند داشت‪ .‬عزیزمحمدی پس از مدتی رئیس‬ ‫اتحادیه باشگاه ها شد‪ ،‬اما از مهدی تاج خبری نبود‪ .‬به نظر‬ ‫م ی رس��ید او بازی خود را در س��ایه دنبال م ی کرد تا اینکه‬ ‫باالخره از س��وی وزارت ورزش به عنوان عضو هیات مدیره‬ ‫باشگاه پرسپولیس معرفی شد؛ موضوعی که قدیم ی های‬ ‫این باشگاه نسبت به ان واکنش های منفی نشان دادند‪.‬‬ ‫امور مربوط به کمیته ها و تیم های ملی فعال شده اند‪ .‬در این‬ ‫بین تقس��یم کار میان بهروان و ایت اللهی طوری صورت‬ ‫گرفته که خیل ی ها تاکید داشتند اگر کفاشیان به هر دلیلی از‬ ‫فدراسیون فوتبال کنار برود این ایت اللهی است که جانشین‬ ‫وی خواهد ش��د‪ ،‬اما حضور پاره وقت رئی��س هیات فوتبال‬ ‫شی راز در فدراسیون فوتبال به دلیل سفرهای هفتگ ی اش به‬ ‫شی راز و همچنین برگزاری انتخاباتی که تخلف در ان اشکارا‬ ‫به چشم م ی خورد باعث شد تا ایت اللهی به عنوان چهره ای‬ ‫مورد انتقاد مطرح ش��ود و اهالی فوتبال نیز بارها علیه وی‬ ‫دست به موضع گیری زدند‪ .‬بناب راین ایت اللهی نم ی توانست‬ ‫ی تردیدهایی‬ ‫جانشین علی کفاشیان شود‪ ،‬چرا که عملکرد و ‬ ‫را ب رای مخالفان قدرتمند رئیس فدراسیون فوتبال به وجود‬ ‫اورد‪ .‬درس��ت به همین دلیل بود که موض��وع تغیی رات در‬ ‫فدراسیون فوتبال در دستورکار قرار گرفته بود تا اگر روزی‬ ‫قرار شد رئیس تازه ای به فدراسیون فوتبال بیاید فردی جز‬ ‫بهروان و ایت اللهی باش��د و باز به همین دلیل بود که به‬ ‫یکباره موضوع دو شغله بودن بهروان مطرح شد ‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫زمان تعیین مجمع و تش��کیل هیات رئیسه این سازمان را‬ ‫مش��خص کند‪ .‬ضمن اینکه در تالش هستیم تا با تعیین‬ ‫اعضای مجمع سازمان لیگ امور مربوط به این سازمان را با‬ ‫برنامه ریزی و شکل بهتری پیگیری کنیم‪ .‬او ب رای همکاری‬ ‫با فدراسیون باید از هیات مدیره پرسپولیس کنار برود‪ ».‬این‬ ‫در حالی است که علی کفاشیان وقتی ب رای بار دوم رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال شد در مصاحب ه ای تاکید کرد که هی چ گاه‬ ‫نایب رئی س های فدراس��یون و انهایی ک��ه در کنارش کار‬ ‫م ی کنند را کنار نخواهد زد‪ ،‬اما به نظر م ی رس��د او انقدر در‬ ‫فضای پرفش��اری بوده که دیگر تصمیم گرفته با کنار زدن‬ ‫بهروان کمی ب رای خود در فدراسیون فوتبال زمان بخرد و‬ ‫از طرفی فشار انتقادات را تا مدتی کم کند‪».‬‬ ‫وقتی کفاشیان تغییر م ی کند‬ ‫ورزش‬ ‫در واق��ع عل��ی کفاش��یان همان رئیس��ی ب��ود که‬ ‫به خاطر اختالفاتش با مهدی تاج و عزیز محمدی‪ ،‬اساسنامه‬ ‫فدراس��یون فوتب��ال را تغیی��ر داد و در جمل��ه ای تاریخی‬ ‫اعتراف کرده ب��ود‪« :‬کجای دنیا مع��اون علیه رئیس البی‬ ‫م ی کند»‪ ،‬حاال همان رئیس فدراسیون مدیر «البی» را به‬ ‫مجموعه اش اضافه م ی کند‪.‬‬ ‫گویی با کفاش��یان تازه ای روبه رو هس��تیم که مثل‬ ‫گذشته نیست؛ همان مردی که به نامه های سازمان بازرسی‬ ‫ب رای حضورش در انتخابات فدراسیون ب ی تفاوت بود‪ ،‬توصیه‬ ‫برخی نهادها ب رای فسخ قرارداد تبلیغات دور زمین را پشت‬ ‫گوش م ی انداخت و حتی نامه علنی سازمان بازرسی ب رای‬ ‫انتخاب نایب رئیس دوم را در مجمع‪ ،‬ب ی اهمیت جلوه داد‪،‬‬ ‫حاال انگار طور دیگری م ی اندیشد؛ تالش ب رای باقی ماندن‬ ‫خودش در ساختار!‬ ‫روشن اس��ت که غالمرضا بهروان اس��تعفا نداده اما‬ ‫مشخص نیست علی کفاش��یان بنا به چه دستوری مهدی‬ ‫تاج را جایگزین رئیس س��ازمان لیگ کرده اس��ت؟ رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال درباره انتخاب بحث ب رانگیز تاج م ی گوید‪:‬‬ ‫«تاج به هیچ عنوان به ما سفارش نشده بود‪ ،‬بلکه انتخاب‬ ‫خودمان بود‪ .‬او در فدراس��یون قبل هم هم��کار ما بود و با‬ ‫فضای فوتبال اشناست و تعامل خوبی هم با باشگاه ها دارد‪.‬‬ ‫باالخره اختالف سلیقه در کار طبیعی است‪».‬‬ ‫علی کفاش��یان م ی گوید ک��ه این اختالف س��لیقه‬ ‫طبیعی بوده اس��ت‪ .‬در این صورت این سوال پیش م ی اید‬ ‫که اگر این اختالف سلیقه طبیعی بود پس چرا او اساسنامه‬ ‫فدراس��یون فوتبال را تغییر داد؟ از ان سو غالمرضا بهروان‬ ‫از این اتفاق حسابی شاکی اس��ت‪ .‬او در واکنش به انتخاب‬ ‫تاج گفت‪« :‬به سالمتی باشد! فعال در این باره چیزی نگویم‬ ‫بهتر است‪».‬‬ ‫گویا علی کفاش��یان با فش��اری بیرونی مجبور شده‬ ‫حکم مهدی تاج را به عنوان سرپرس��ت امضا کند‪ .‬در حالی‬ ‫که پرونده محمدهادی ایت اللهی به عنوان بازنشس��ته و از‬ ‫ان س��و برگزاری غیرقانونی انتخابات هیات فوتبال فارس‬ ‫اهمیت بیشتری داشت‪ ،‬اما کفاشیان حاضر به از دست دادن‬ ‫ایت اللهی نشد‪ .‬از سوی دیگر فش��ارها ب رای تغییر مهدی‬ ‫محمدنبی‪ ،‬دبیرکل فدراس��یون فوتبال هم وجود دارد که‬ ‫کفاشیان ب رای انها هم حاضر به چانه زنی نشد‪ ،‬هرچند اگر‬ ‫قرار به رفتن او باشد‪ ،‬همه اینها قربانی خواهند شد‪.‬‬ ‫پرس��ش مهم در این میان این اس��ت ک��ه چرا علی‬ ‫کفاش��یان به بازگش��ت مهدی تاج رضای��ت داد؟ مطمئنا‬ ‫ارتباطات مهدی تاج با وزارت ورزش ب رای علی کفاش��یان‬ ‫بازی برد ‪ -‬برد است‪ .‬از یکسو او م ی تواند حمایت های سابق‬ ‫را به سمت خود برگرداند و از سوی دیگر مشکالت قضایی‬ ‫و حواشی ان برطرف خواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫معم�ایت�اج‬ ‫مهدی ت��اج‪ ،‬نایب رئیس س��ابق فدراس��یون فوتبال‬ ‫‪74‬‬ ‫که حاال به عنوان سرپرس��ت س��ازمان لیگ برگزیده شده‬ ‫س��ابقه ای طوالنی در فوتبال ای��ران دارد‪ .‬تاج ک��ه از دهه‬ ‫‪ 70‬با مدیریت س��پاهان کار خ��ود را در فوتب��ال ای ران اغاز‬ ‫کرده اوایل دهه ‪ 1380‬با مدیری��ت روزنامه جهان فوتبال و‬ ‫البته عضوی��ت همزمان در هیات مدی��ره دو تیم ذوب اهن‬ ‫و سپاهان بازگش��ت پررنگی به فوتبال داشت‪ .‬او سپس از‬ ‫طریق روابط متعدد و البته بازوی رسانه ای خود و روابط خوب‬ ‫با کیومرث هاش��می‪ ،‬به محمد عل ی اب��ادی‪ ،‬رئیس وقت‬ ‫سازمان تربی ت بدنی نزدیک شد و به عنوان نایب رئیس اول‬ ‫چهار سال در فوتبال ای ران پستی مهم را در اختیار گرفت‪.‬‬ ‫تاج بعد از این رئیس کمیته تیم های ملی هم ش��د؛ پستی‬ ‫که روند اجرای ی اش از سال دوم در اختالف نظرهای شدید با‬ ‫علی دایی سرمربی تیم ملی به دست انداز خورد‪ .‬تاج بعد از‬ ‫جدایی دایی از حامیان افش��ین قطبی در بازگشت به ای ران‬ ‫بود‪ ،‬اما در پایان همان س��ال تبدیل به مخالف درجه یک‬ ‫قطبی شد و حتی ب رای مذاکره با فاتح تریم به ترکیه رفت؛‬ ‫کاری که اختالف ب رانگیز و باعث کاهش اعتبار س��رمربی‬ ‫تیم ملی نزد بازیکنان ش��د‪ .‬تاج که در این مذاکره موافقت‬ ‫رئیس فدراس��یون را گرفته بود ناگهان با تکذیب کفاشیان‬ ‫مواجه شد و به مرور از حلقه دوس��تان کفاشیان خارج شد و‬ ‫در نهایت درحالی که م ی دانست جایی در کابینه کفاشیان‬ ‫ندارد در انتخابات دوره دوم ریاست به نفع عزیزاهلل محمدی‬ ‫کنار کش��ید‪.‬البته دوری او از فوتبال چندان طوالنی نبود و‬ ‫او دوباره از طریق وزارت ورزش‪ ،‬وارد تشکیالت پرسپولیس‬ ‫شد و در هیات مدیره این باش��گاه عضویت یافت‪ .‬درباره او‬ ‫م ی گویند که با توصیه هایی به محمد عباس��ی به عنوان‬ ‫عضو هیات مدیره انتخاب ش��د تا راه ب رای رس��انه ای شدن‬ ‫و البته ریاست اینده فدراس��یون فوتبال ب رایش مهیا شود‪.‬‬ ‫حرف های کفاشیان نشان م ی دهد ش��اید او کاتالیزور این‬ ‫انتخاب باشد‪« :‬مصمم هستم انتخابات زودرس فدراسیون‬ ‫را برگزار کنم‪ .‬قرار بود که هیات رئیس��ه فدراسیون فوتبال‬ ‫زمان مجمع بعدی را تعیین کند که فعال این اتفاق نیفتاده‪،‬‬ ‫اما در جلس��ه بعدی زمان مجمع را تعیین م ی کنیم و پس‬ ‫از ان در مجمع درباره انتخابات زودرس فدراسیون بحث و‬ ‫بررسی خواهیم کرد‪».‬‬ ‫دیگران هم ب ر م ی گردند؟‬ ‫بازگش��ت مهدی تاج به فدراس��یون فوتبال با سمت‬ ‫سرپرست جدید س��ازمان لیگ برتر اتفاق ساده ای نیست و‬ ‫حکایت از دور جدید یارکش��ی های علی کفاشیان ب رای بقا‬ ‫در فدراسیون فوتبال دارد‪ .‬کفاشیان اعالم کرده که به دلیل‬ ‫ای راداتی که سازمان بازرسی کل کشور به حضور غالمرضا‬ ‫بهروان در راس س��ازمان لیگ وارد کرده اس��ت‪ ،‬وی از این‬ ‫پس در این سازمان س��متی ندارد و جای خود را به مهدی‬ ‫تاج – نایب رئیس اول سابق فدراسیون ‪ -‬خواهد داد‪.‬‬ ‫زمس��تان س��ال گذش��ته و زمانی ک��ه فعالی ت های‬ ‫تبلیغات��ی نامزدهای فدراس��یون فوتب��ال اوج گرفته بود‪،‬‬ ‫کفاشیان به ش��دت با دو نایب رئیس خود مشکل پیدا کرد‬ ‫و به همین دلیل تالش کرد قانونی با مضمون «پیشنهاد‬ ‫شدن نواب رئیس از سوی رئیس فدراسیون و به رای گذاشته‬ ‫شدن صالحیت انها در هیات رئیسه» را به تصویب برساند‪.‬‬ ‫پی ش از ان نامزدهای نایب رئیسی مجاز بودند بدون عبور از‬ ‫فیلتر رئیس فدراس��یون برنامه های خود را به هیات رئیسه‬ ‫ارائه بدهند و ب رای به دس��ت اوردن ارای انها تالش کنند‪.‬‬ ‫در ان زمان مهدی تاج و عزیزاهلل محمدی به ش��دت به این‬ ‫پیش��نهاد اعتراض کردند‪ ،‬اما کفاشیان در نهایت حرفش را‬ ‫به کرسی نشاند و قانون مذکور را در هیات رئیسه تصویب‬ ‫کرد‪ .‬او که امیدوار بود چهار سال دیگر در ریاست فدراسیون‬ ‫ابقا شود به دنبال حذف عزیزمحمدی و تاج بود و با تصویب‬ ‫این قانون نیمی از راه اعمال تغیی رات مورد نظرش در اینده‬ ‫را طی کرد‪ .‬پس از این اتف��اق عزیزمحمدی و تاج در جبهه‬ ‫مقابل کفاش��یان قرار گرفتند و مخالفت خود را با او علنی‬ ‫کردند‪ .‬مهدی تاج البته از مدت ها قبل به منتقد سرسخت‬ ‫کفاش��یان تبدیل ش��ده بود‪ .‬او در ماجرای انتخاب افشین‬ ‫قطب��ی به عنوان س��رمربی تیم ملی رو در روی کفاش��یان‬ ‫ایس��تاد و رس��ما اعالم کرد این مربی به کار تیم ملی ای ران‬ ‫نم ی اید‪ .‬جدال کفاش��یان و تاج با نزدیک ش��دن به مجمع‬ ‫انتخاباتی فدراس��یون اوج گرفت و در نهای��ت تاج به جمع‬ ‫حامیان انتخ��اب عزیزاهلل محمدی به عن��وان رئیس جدید‬ ‫فدراسیون فوتبال پیوس��ت؛ مدتی بعد کفاش��یان پس از‬ ‫پیروزی در مجمع انتخاباتی بالفاصل��ه عزیزمحمدی را از‬ ‫ریاست سازمان لیگ کنار زد‪.‬‬ ‫عقب نشینی کفاشیان‬ ‫اما طی دو ماه گذش��ته و با اوج گیری فش��ارها‪ ،‬علی‬ ‫کفاشیان بارها اعالم کرده قصد برگزاری مجمع فوق العاده‬ ‫انتخاباتی و کناره گیری از ریاست فدراسیون را دارد‪ ،‬اما اکنون‬ ‫به نظر م ی رس��د او تصمیم گرفته با عقب نشینی از برخی‬ ‫مواضع گذش��ته اش و ایجاد تغیی رات در پس ت های کلیدی‬ ‫فدراس��یون زمینه را ب رای ادامه حضور پش��ت میز ریاست‬ ‫فراهم کند‪ .‬کفاشیان پس از اعالم قطع همکاری با غالمرضا‬ ‫بهروان و اس��تفاده از مهدی تاج به جای او گفت‪« :‬یکی از‬ ‫دالیلی که قبال تصمیم گرفته بودم از فدراسیون بروم این‬ ‫بود که احساس م ی کردم تنها هس��تم‪ ،‬اما االن امیدوارم با‬ ‫کمک همدیگر کارها را پیش ببریم‪».‬‬ ‫کفاشیان البته باز هم تاکید کرد که قصد دارد انتخابات‬ ‫زودرس فدراسیون را برگزار کند‪ ،‬اما از ادبیات جدید او اینطور‬ ‫برم ی اید که پافشاری چندانی به تحویل دادن صندل ی اش‬ ‫ندارد و هدف از برگزاری مجمع فوق العاده گرفتن رای اعتماد‬ ‫دوباره از هیات رئیس��ه فدراس��یون فوتبال است‪ ،‬چه انکه‬ ‫مدتی قبل برخی از اعضای هیات رئیسه اعالم کرده بودند‬ ‫کفاشیان چنانچه برخی از معاونانش را تغییر بدهد م ی تواند‬ ‫تا پایان دوره چهارساله خود در فدراسیون ماندگار شود‪.‬‬ ‫علی کفاشیان در حالی مشکل بازنشستگی بهروان‬ ‫و ای راد سازمان بازرس��ی به این موضوع را دلیل اصلی قطع‬ ‫همکاری با او عنوان م ی کند که پی��ش از این به رغم انکه‬ ‫گفته م ی ش��د خودش هم به دلیل دوش��غله ب��ودن اجازه‬ ‫حض��ور در انتخاب��ات فدراس��یون را ندارد‪ ،‬این مش��کل را‬ ‫کوچک و کم اهمیت توصیف کرده ب��ود‪ .‬او حاال به احترام‬ ‫قانون‪ ،‬کار بهروان را در س��ازمان لیگ تمام شده م ی داند و‬ ‫م ی گوید‪« :‬سازمان بازرسی کل کش��ور به دلیل بازنشسته‬ ‫بودن بهروان نس��بت به حض��ور او در س��ازمان لیگ ای راد‬ ‫گرفت و او هم با احترام به قانون از این س��مت کناره گیری‬ ‫کرد‪ .‬ای رادی که سازمان بازرس��ی به کار وی گرفته بود‪ ،‬این‬ ‫بود که نم ی تواند کار اجرایی انج��ام دهد و به همین دلیل‬ ‫ایش��ان از این پس به عنوان نماینده هیات ها به کارش در‬ ‫فدراس��یون ادامه خواهد داد‪ ».‬مهدی ت��اج یکی از مدی ران‬ ‫مورد اعتماد وزارت ورزش اس��ت و به همی��ن دلیل چندی‬ ‫قبل به هیات مدیره باشگاه پرسپولیس اضافه شد‪ .‬شواهد‬ ‫نشان م ی دهد که علی کفاشیان ب رای بقا در فدراسیون راه‬ ‫برخورد سیاس��ت مدارانه ب��ا وزارت ورزش را در پی ش گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬او که در اس��فند ماه گذش��ته حتی حاضر نشده بود‬ ‫گزینه وزارت ورزش را به عنوان یک��ی از نواب خود معرفی‬ ‫کند و گفته بود فدراس��یون م ی خواهد مستقل عمل کند‪،‬‬ ‫حاال مهدی تاج را برم ی گرداند و م ی گوید‪« :‬همه باید دست‬ ‫در دست هم بدهیم تا فوتبال موانع پی ش رو را یکی پس از‬ ‫دیگری بردارد‪».‬‬ ‫اتفاقات عجیب در فدراسیون علی کفاشیان تمامی‬ ‫ ندارد‪ .‬با این حال اقدام کفاش��یان که به راحتی درباره حکم‬ ‫کناررفتن بهروان تمکین کرد و از همکاری دوباره با مهدی‬ ‫تاج استقبال کرد به سوال تبدیل شده است‪ .‬ایا او بهروان را‬ ‫هزینه کرد تا ب رای ریاست خود زمان بخرد؟ ‪g‬‬ ‫گفت وگو با مهدی تاج درباره بازگشت دوباره اش به فدراسیون فوتبال‬ ‫‪2‬‬ ‫با کفاشیان اختالف داشتم اما حاال مشکلی نداریم‬ ‫خیل ی ها معتقدند با امدن مهدی تاج به فدراسیون فوتبال بازی های لیگ برتر با نظم بهتری برگزار‬ ‫خواهد شد‪ .‬وی که در دوره نخست ریاست علی کفاش�یان در فدراسیون فوتبال در پست نایب رئیسی‬ ‫مشغول به کار بود‪ ،‬در ترکیب مدیریتی دور دوم ریاست کفاشیان جایی نداشت ام ا ترجیحا سکوت پیشه‬ ‫کرد و از اختالفاتش با علی کفاش�یان حرفی نزد‪ .‬تاج حاال دوباره به فدراسیون برگشته است‪ .‬بازگشتی‬ ‫که به نظر م ی رس�د وی را برنده نزاع پش�ت پرده با کفاشیان کرده اس�ت؛ هر چند خود او این موضوع را‬ ‫اساسا رد م ی کند‪.‬‬ ‫اقای تاج! باز هم به فدراسیون برگشتید‪.‬‬ ‫‪ l‬خب‪ ،‬هر جا که احساس کنم م ی توانم کار مفیدی‬ ‫انجام دهم قطعا کوتاهی نم ی کنم‪ .‬خوش��حالم در خدمت‬ ‫دوستان در فدراسیون فوتبال م ی توانیم کارها را سروسامان‬ ‫بدهیم‪.‬‬ ‫ام�ا خیل ی ه�ا در ای�ن م�ورد بیش�تر از اینکه به‬ ‫بازگشت شما توجه کنند به موضوع اختالف میان‬ ‫ش�ما و علی کفاش�یان توجه دارند؛ نظر خودتان‬ ‫چیست؟‬ ‫راستی یکی از نکات مثبت شما که اتفاقا گاهی‬ ‫باعث م ی شود شما از سوی رسانه ها مورد انتقاد‬ ‫قرار بگیری�د این اس�ت که خیلی ک�م مصاحبه‬ ‫م ی کنید‪ ،‬چرا؟‬ ‫‪( l‬م ی خندد) اتفاقا من فکر م ی کنم که زیاد مصاحبه‬ ‫م ی کنم‪ .‬حاال قرار اس��ت یک س��خنگو ب رای سازمان لیگ‬ ‫تعیین کنیم و با ای��ن کار دیگر مجبور نم ی ش��وم که مدام‬ ‫‪ l‬از این فصل لیگ برتر ‪ 5،4‬تیم سقوط م ی کنند‪ .‬از‬ ‫ان سو‪ ،‬دو تیم به طور مستقیم به لیگ برتر م ی ایند‪ ،‬تیم های‬ ‫دوم گروه های دوگانه دسته یک نیز پس از بازی پل ی اف با تیم‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬خواهش م ی کنم‪.‬‬ ‫گفته م ی شود که شما از طریق البی با مسئوالن‬ ‫وزارت ورزش به فدراسیون بازگشتید‪ .‬این موضوع‬ ‫چقدر صحت دارد؟‬ ‫ورزش‬ ‫ایا ش�ایعه برگزاری لیگ برتر در فصل بعد با ‪18‬‬ ‫تیم صحت دارد؟‬ ‫اقای ت�اج ناراحت نم ی ش�وید اگر یک س�وال‬ ‫حاشی ه ای بپرسیم؟‬ ‫‪ l‬من ب��ا البی به س��ازمان‬ ‫لیگ نیام��ده ام‪ .‬هر چن��د روابطم با‬ ‫مسئوالن وزارت ورزش خوب است و‬ ‫با انها رفیق هستم‪ .‬به نظر من ب رای‬ ‫پیش��رفت فوتبال همه باید یکدل‬ ‫باش��یم‪ ،‬نه اینکه با چنین شایعاتی‬ ‫حاشی ه ها را دامن بزنیم‪ .‬تمام توانم را‬ ‫ب رای انجام فعالی ت های به روز و مهم‬ ‫س��ازمان لیگ برتر به کار م ی بندم‬ ‫و قطعا فعالی ت ه��ای مفیدی مانند‬ ‫تش��کیل کار گ��روه ب��رای اصالح‬ ‫ایی ن نامه ها‪ ،‬ص��دور مجوز حرفه ای‬ ‫ب رای باشگاه ها‪ ،‬کاهش تعداد تیم ها‬ ‫در لی��گ برتر و در این��ده ای نزدیک‬ ‫در لیگ دس��ته اول‪ ،‬برگزاری به روز‬ ‫و منظ��م مس��ابقات و بس��یاری از‬ ‫فعالی ت های دیگر ادامه پیدا خواهد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫اق�ای ت�اج! ش�ما بع�د از‬ ‫اینک�ه انتخاب�ات ریاس�ت‬ ‫فدراس�یون فوتبال برگزار ش�د‬ ‫و اق�ای کفاش�یان‪ ،‬ش�ما و اقای‬ ‫عزیزمحمدی را کنار زد س�کوت‬ ‫کردید‪ .‬چرا؟‬ ‫با امدن شما چه تغیی راتی را‬ ‫شاهد خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬م��ن از اقای کفاش��یان‬ ‫درخواس��ت کرده ام مجمع سازمان‬ ‫لیگ به تعویق بیفتد تا در پست خود‬ ‫مستقر ش��وم‪ ،‬کفاش��یان هم موافقت کرد‪ .‬قرار است تعداد‬ ‫اعضای مجمع از یازده به پانزده نفر افزایش یابد‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫باید تاکید کنم سازمان لیگ نیروی جدیدی جذب نم ی کند‬ ‫چون معتقدم حضور نیروهای زیاد در یک سازمان باعث ایجاد‬ ‫اختالف بین انها م ی شود‪ .‬مهم این است که با کسانی که در‬ ‫اختیار داریم کارهای بزرگ انجام دهیم‪ .‬سازمان لیگ به هی چ جا‬ ‫وابستگی نخواهد داشت و با قدرت به کار خود ادامه م ی دهد‪.‬‬ ‫‪ l‬خود باش��گاه ها باید در این مورد همکاری خیلی‬ ‫خوبی داشته باش��ند‪ .‬ه ر چند ما هم تدابیر خاصی را در نظر‬ ‫خواهیم گرفت‪ .‬قرار است از این به بعد مجموعه تختی را به‬ ‫مجموعه کاری خود اضافه م ی کنی��م‪ .‬از این پس بازی های‬ ‫خانگی سایپا حتی با استقالل و پرس��پولیس در کرج برگزار‬ ‫خواهد شد‪ .‬همچنین به باشگاه ها فشار م ی اوریم که عالوه‬ ‫بر استانداردسازی‪ ،‬اکادم ی های خود را به صورت جدی ایجاد‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪ l‬واقعا این حرف ها مطرح‬ ‫نیست‪ .‬اختالف سلیقه در هر جایی‬ ‫وجود دارد‪ .‬شما اگر به من بگویید که‬ ‫در اداره یا مجموعه ای اختالف سلیقه‬ ‫وجود ندارد ان وقت من در پاسخ به‬ ‫شما م ی گویم که ان مجموعه دچار‬ ‫برئیس‬ ‫رکود شده است‪ .‬زمانی که نای ‬ ‫بودم درب��اره تیم جوانان‪ ،‬برداش��تن‬ ‫عل��ی دای��ی و اوردن فات��ح تریم با‬ ‫کفاشیان مشکالتی داشتم‪ .‬اما من‬ ‫یک مدیر سازمانی بودم و هیچ موقع‬ ‫این اختالفات به بی��رون درز نکرد و‬ ‫ارتباط مان بسیار صمیم ی بود‪ .‬من‬ ‫ترئیسه هم هیچ صحبتی‬ ‫علیه هیا ‬ ‫نم ی کردم‪ ،‬اما نظ راتی داشتم‪ .‬حتی‬ ‫زمانی که به صداوس��یما م ی رفتم‬ ‫درباره تیم جوانان توضیح م ی دادم‪.‬‬ ‫با اینکه با هی چ کدام از تصمیم های‬ ‫کمیته جوانان موافق نبودم‪ .‬درواقع‬ ‫با کفاشیان اختالف داشتم اما حاال‬ ‫مشکلی نداریم‪.‬‬ ‫چهاردهم لیگ برتر دیدار خواهند کرد ت��ا چهره اخرین تیم‬ ‫لیگ برتری مشخص شود‪.‬‬ ‫چه اقدامات�ی را انجام خواهید داد که باش�گاه ها‬ ‫در مس�یر خواس�ته های ‪ AFC‬گام های موثری‬ ‫بردارند؟‬ ‫مصاحبه کنم‪.‬‬ ‫در لیگ برتر و لیگ دس�ته یک مشکالت زیادی‬ ‫وجود دارد‪ .‬مسائل داوری و دیگر مشکالت باعث شده‬ ‫تا خیلی از باشگاه ها اعتراض کنند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬دو هیات اسی ب شناس��ی ب��رای لی گ های برتر‬ ‫و دس��ته یک تش��کیل خواهیم داد که هیچ یک به سازمان‬ ‫لیگ وابسته نیستند ولی مشکالت این دو لیگ را استخراج‬ ‫م ی کنند‪ ،‬ضمن اینکه لیگ ازادگان از امروز زیرمجموعه لیگ‬ ‫برتر خواهد بود‪.‬‬ ‫گفته م ی ش�ود یکی از مواردی ک�ه ‪ AFC‬خیلی‬ ‫روی ان تاکی�د دارد بح�ث استانداردس�ازی‬ ‫باشگاه هاست‪ .‬شما ب ه عنوان رئیس سازمان لیگ‬ ‫‪ l‬بع��د از برگ��زاری مجمع‬ ‫تمام تالشم این بود که کوچکترین‬ ‫تنشی به فوتبال وارد نشود و با توجه به شرایط و مشکالت‬ ‫فعلی موج��ود در فوتبال و به خصوص مس��ائل اقتصادی‬ ‫معتقدم همه باید دست به دست هم دهیم تا این مشکالت‬ ‫را کنار گذاش��ته و با یکدلی و هماهنگی مس��یر پیشرفت‬ ‫فوتبال را میسر کنیم‪.‬‬ ‫ایا از اقای بهروان استفاده خواهید کرد؟‬ ‫‪ l‬ضمن تش��کر از تالش های اقای بهروان از وی‬ ‫م ی خواهم تا همانند گذش��ته به حمایت ها و کمک هایش‬ ‫به س��ازمان لیگ برتر ادامه دهد‪ .‬من خوش��بختانه با هیچ‬ ‫کس مش��کلی ندارم و همان طور که گفتم ب رای کار کردن‬ ‫انرژی فوق العاده ای دارم‪ .‬امیدوارم به کمک دوستان شرایط‬ ‫فدراسیون فوتبال را در جهت مثبت تغییر بدهیم‪g .‬‬ ‫‪75‬‬ ‫شوت فقر در ‪2014‬‬ ‫فقرای برزیل دستاوردهای توسعه این کشور را تهدید می کند‬ ‫‪3‬‬ ‫بابک سرانی اذر‬ ‫ورزش‬ ‫وسعت زیاد و تنوع فرهنگی باعث شده تا ب رای خالصه‬ ‫کردن برزیل در چند کلمه دچار مش��کل شوید‪ ،‬باید دانست‬ ‫این کشور بزرگ با چه عینکی و چه دیدگاهی در حال تحلیل‬ ‫اس��ت‪ ،‬اروپای ی‏ها معموال از برزیل س��واحل زیبا و ارامش را‬ ‫به ی��اد م ی‏اورند‪ ،‬مردم امریکای ش��مالی خیل��ی زود به یاد‬ ‫غذاهای خوشمزه و رویایی مناطق مختلف اش م ی‏افتند‪ ،‬در‬ ‫اسیا برزیل یعنی فوتبال و افریقای ی‏ها هنوز در خون مشترک‬ ‫ن تردید دارند‪.‬‬ ‫خود با سیاهان این بخش از جها ‬ ‫فوتبال‪ ،‬موس��یقی‪ ،‬رنگ و فقر؛ کدام��ش را ب رای یک‬ ‫انالیز حرفه‏ای انتخاب م ی‏کنید؟‬ ‫تکلیف برزیل با فوتبال روش��ن اس��ت‪ ،‬هر دو مدیون‬ ‫یکدیگرند و دو دوس��ت قدیمی و وفادار‪ .‬مقامات این کشور‬ ‫دلهره خاصی ب رای پذی رایی از دلباختگان فوتبال ندارند‪ ،‬هر‬ ‫چه باش��د بعد از این همه س��ال خدمت صادقانه به فوتبال‪،‬‬ ‫حاال شرمنده جهان نخواهند شد‪ ،‬موسیقی نیز برزیل را تنها‬ ‫نم ی‏گذارد‪ ،‬موسیقی با اش��ک های مردم برزیل پیوند خورده‬ ‫و ویترینی از لبخندهای س��اختگی را در جام جهانی ‪ 2014‬به‬ ‫دنیا نشان خواهد داد‪ ،‬رنگ ها نیز به یاری برزیل خواهند امد تا‬ ‫ابروداری کنند‪ ،‬اما با فقر چه م ی‏شود کرد؟‬ ‫به استناد امار رسمی منتشر شده در سایت های دولتی‬ ‫برزیل‪ ،‬حدود سه چهارم مردم این کشور زندگی گره خورده با‬ ‫حاشی ه نشینی و فقر را برگزیده‏اند‪ ،‬این البته انتخاب این مردم‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه فشارهای اقتصادی باعث شده تا چنین جمعیت‬ ‫قابل توجهی از مردم برزیل این گونه زندگی کنند‪.‬‬ ‫وقتی فیلم «ش��هر خدا» در س��ینماهای معتبر جهان‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫‪76‬‬ ‫اکران ش��د‪ ،‬بس��یاری از اروپاییان باور نداش��تند برزیل چنین‬ ‫تصویر خشن و فقیری داشته باشد‪ ،‬انها از دیدن قسمت های‬ ‫مخفی شده زیر پوس��ت برزیل ش��گفت زده بودند‪ ،‬از طرفی‬ ‫خود برزیل ی‏ها باور داش��تند که این فیلم هم س��یاه ی‏های‬ ‫نش��ات گرفته از فقر را نشان نداده اس��ت‪ .‬باندهای مافیایی‪،‬‬ ‫مواد مخدر‪ ،‬اسلحه‪ ،‬قاچاق‪ ،‬جهل و خ رافات‪ ،‬تعصبات عمیق‬ ‫ی و محلی و همچنین س��رقت های کالن و تاس��ف بار‬ ‫قوم ‬ ‫در زمینه‏ه��ای گوناگون چیزهایی نیس��تند ک��ه مقامات‬ ‫کش��ور بزرگ برزیل به راحتی و تنها با یک لبخند سیاسی‬ ‫تکذیبش کنند‪.‬‬ ‫صحبت تنها بر س��ر ب رازیلیا و منطقه زیب��ا و رویایی‬ ‫سائو پائولو نیس��ت‪ ،‬برزیل را نم ی‏ش��ود تنها در ساحل های‬ ‫زیبایش خالصه کرد‪ ،‬از طرفی نگاه فدرالی حکومت برزیل‬ ‫نیز در این تنوع قابل تامل سیاس��ی دخیل است و مردم به‬ ‫تناسب لیاقت های فدرالی خود از زندگی بهره مند م ی‏شوند‪.‬‬ ‫نام برزیل به س��ال ‪ 1500‬میالدی توسط پرتغال ی های‬ ‫مهاجر به این منطق��ه ثبت و ارائه ش��د‪ ،‬از ان زمان تاکنون‬ ‫برزیل همیشه رنگ پرتغالی خود را داش��ته و زبان تاریخی‬ ‫این منطقه بزرگ از جهان این روزه��ا تقریبا به طور کامل از‬ ‫بین رفته است‪.‬‬ ‫‪ 15‬نفر در هر کیلومتر مربع یعنی ‪ 40‬میلیون برزیلی‬ ‫که در نظ ر سنجی اخیر اداره امار کشور خود در پاسخ به این‬ ‫س��وال که چه هدفی از زندگی کردن دارند‪ ،‬تا مرز ‪ 65‬درصد‬ ‫سکوت کرده و پاسخی نداشته‏اند‪.‬‬ ‫‪ 25‬میلیون نفر زاغه نشین‪ 12 ،‬میلیون کودک و نوجوان‬ ‫اواره و مستقر در خ رابه‏های بینام و نشان و بسیار خطرناک‬ ‫و بیش از ‪ 7‬میلیون کودک بین ‪ 7‬تا ‪ 14‬سال که هرگز رنگ‬ ‫مدرسه و اموزش و پرورش را هم ندیده‏اند‪.‬‬ ‫اب اشامیدنی و بهداشتی و داشتن سرپناهی که حداقل‬ ‫استانداردهای یک منزل مسکونی را داشته باشد‪ ،‬به استناد‬ ‫بسیاری از س��ایت های خبری ارزوی دست نیافتنی بیش از‬ ‫‪ 60‬میلیون برزیلی است‪.‬‬ ‫البته نباید فراموش کنیم ک��ه جمعیت قابل توجهی‬ ‫از مهاجران افریقای��ی و امریکای جنوبی به خصوص تیمور‬ ‫شرقی و کشورهایی چون نیجریه و کنگو سهم ی بس زایی‬ ‫در این جمعیت حومه نشین و فقیر دارند‪ ،‬به هر حال قوانین‬ ‫مهربانانه برزیل با مهاجرین و صدور پاسپورت موقت ب رای‬ ‫ثبت ش��هروندی این مهاجرین باعث م ی‏ش��ود این افراد را‬ ‫در نظرس��نج ی ها و اطالعات اماری یک برزیلی رسمی به‬ ‫حساب بیاوریم‪.‬‬ ‫به طور کلی در کش��ور برزی��ل چهار گ��روه قومیتی‬ ‫با مش��خصات کلی هندی‪ ،‬سفی د پوس��ت‪ ،‬سیاهپوست و‬ ‫زرد پوس��ت (مغولس��تان اس��یا) حضور دارند و از ادغام این‬ ‫نژادها‪ ،‬اقوامی به ثبت رسمی رس��یده‏اند که در طول تاریخ‬ ‫برزیل قدرت را دست به دست کرده و در هر زمانی یکی از این‬ ‫نژادها به برتری مطلق در س��طح زندگی و رفاه کامل دست‬ ‫یافته است‪.‬‬ ‫این روزها تنها در شمال شرقی برزیل م ی‏شود جمعیت‬ ‫رو به کاهشی از اقوام اصلی کشور برزیل را به عنوان بومیان‬ ‫واقعی این کشور مشاهده کرد‪.‬‬ ‫حاال برزیل به عنوان می زبان جام جهانی ‪ 2014‬و المپیک‬ ‫‪ 2016‬فرصتی ن��اب و تاریخ��ی یافته تا هم از مش��کالت‬ ‫اقتصادی نجات یابد و ه��م خود را به تم��ام جهان عرضه‬ ‫کند‪ ،‬اما سوال اساس��ی که در این میان به وجود م ی‏اید این‬ ‫اس��ت که ایا به بهانه جام جهانی ‪ 2014‬مشکالت اقتصادی‬ ‫مردم واقعی برزیل هم حل خواهد ش��د یا اینکه تنها شاهد‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫ثروتمند تر ش��دن عده کمی از تجار و بزرگان سیاس��ی این‬ ‫کشور خواهیم بود؟‬ ‫مشکل اساس��ی این روزهای برزیل تقابل مردم بوم ی ‬ ‫با نیروهای دولتی و پلیس اس��ت‪ ،‬مردم فقیر حق خود را از‬ ‫شعارهای روی بیلبوردها و تابلوی ها تبلیغاتی م ی‏خواهند‪.‬‬ ‫مردم از خ��ود م ی‏پرس��ند‪ ،‬پیش��رفت اقتصادی ناش��ی از‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬برزیل نصیب چه کس��ی یا چه کس��انی‬ ‫خواهد شد؟‬ ‫اس��تادیوم ماراکانا که از دید مردم بوم��ی برزیل خانه‬ ‫فق راست‪ ،‬پس از ترمیم اساسی خود را اماده مراسم افتتاحیه‬ ‫بزرگ و باشکوه جام جهانی ‪ 2014‬م ی‏کند و این در حالی است‬ ‫که در کنار دیواره این استادیوم بزرگ هنوز هم شاهد مردم ی ‬ ‫هستیم که به جز چند قطعه مقوا و غذایی سهمی ه بندی شده‬ ‫چیزی ب رای لذت بردن از زندگی نداشته و همه دلخوشی انها‬ ‫در تکیه دادن به دیواره س��یمانی این خانه قدیم ی خالصه‬ ‫م ی‏شود‪ .‬قرار بر این است که در مراسم افتتاحیه جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬برزیل ش��اهد تاریخ و واقعیت این کشور باشیم‪ ،‬اما ایا‬ ‫دولتمردان و حکام برزیل راضی هستند تا واقعیت برزیل در‬ ‫این مراسم باشکوه مقابل چشم مردم جهان نقش ببندد؟‬ ‫پلیس حرفه‏ای برزیل از سال ‪ 1977‬رسما متولد شده و‬ ‫استقالل نصفه و نیمه‏ای داشته است‪ ،‬کنترل مناطقی که گاه‬ ‫به صورت مطلق در اختیار مافیای اسلحه و مواد مخدر است‪،‬‬ ‫کار ساده‏ای نیست و مساله امنیت در خالل جام جهانی ‪2014‬‬ ‫برزیل اگر اولین دغدغه برزیل ی‏ها نباشد‪ ،‬بدون تردید دومین‬ ‫فاکتور مهم و تعیینکننده خواهد بود‪.‬‬ ‫تلویزیون ‪ SN‬برزیل در ب رنامه‏ای جداگانه و مجزا سعی‬ ‫در پوشش برخی ناارام ی های مردمی در این کشور داشت‪ ،‬اما‬ ‫شاید این تنها تالش رسانه‏ای بود که خیلی زود هم متوقف‬ ‫گشت‪ ،‬چرا که مشخصا مقامات برزیلی دوست ندارند چنین‬ ‫چهره‏ای از خیابان های کشورشان در ویترین رسانه‏ای برزیل‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬سر و صورت مردم بوم ی و معترض برزیلی دچار‬ ‫اسی ب دیدگی جدی شده بود و این پیغام مهمی بود از سوی‬ ‫پلیس برزیل ب��ه مردم ی که قصد دارن��د در خالل برگزاری‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬اقدام به ب ی نظم��ی و هرج و مرج کنند‪ ،‬اما‬ ‫فعاالن حقوق بشر در برزیل و برخی وکالی قدیمی در این‬ ‫کشور این سوال را بر س��ر زبان ها انداخته‏اند که ایا پرهیز از‬ ‫هرج و مرج م ی‏تواند دلیل الزم و کافی ب رای خاموشی مطلق‬ ‫مردمی است که حق خود را از جام جهانی م ی‏خواهند؟‬ ‫این حقیقت تلخ که فق را و دستفروشان برزیلی در حال‬ ‫اموزش زبان انگلیسی هستند تا شاید بتوانند از گردشگران‬ ‫اروپایی پول بیشتری طلب کنند ب رای میهن دوستان برزیل‬ ‫بسیار ازاردهنده است‪ .‬مردم از خود م ی‏پرسند که ایا در میان‬ ‫بیش از ‪ 62‬هزار صندلی تازه تعویض ش��ده و بسیار شیک‬ ‫استادیوم مینی ه‏رو جایی ب رای انها که کل درامد ماهانه خود‬ ‫را نیز با قیمت بلیت یک ب��ازی معمولی در مرحله گروهی‬ ‫معاوضه نخواهند کرد جایی وجود دارد؟‬ ‫دوازده استادیوم می زبانی از ابرقدرت های ‪ 5‬قاره جهان را‬ ‫عهده دار خواهند بود و این در حالی است که در کنار هر یک از‬ ‫این استادیوم های تازه احیا شده جمعیت کثیری از مردم فقیر‬ ‫در حال زندگی هستند و شهردار هر منطقه تالش م ی‏کند‬ ‫در حد امکان چهره مناطق منتهی به این استادیوم ها را زیبا‬ ‫جلوه دهد‪.‬‬ ‫بودجه اصل��ی ب رای مرم��ت و احیای اس��تادیوم های‬ ‫تاریخی و زیبای برزیل تا حد زیادی از س��وی دولت و وزارت‬ ‫ورزش این کشور تامین ش��ده‪ ،‬اما برزیل به خاطر موفقیت‬ ‫در می زبان��ی در جام جهان��ی ‪ 2014‬به کمک فیف��ا چند وام‬ ‫بی ن المللی نیز دریافت کرده و امیدوار اس��ت با سود حاصل‬ ‫از گردش��گری و حمایت مالی در خالل برگزاری رقابت های‬ ‫جهانی این وام های کالن را بازپرداخت کند‪.‬‬ ‫از دید کارلوس البرتو پری را دس��تیار سرمربی تیم ملی‬ ‫فوتبال برزیل‪ ،‬استادیوم مینی ه‏رو به زیبایی و مدرنی نیوومبلی‬ ‫ی��ا الیانس اره‏ناس��ت‪ ،‬اما م��ردم برزیل دل خوش��ی از این‬ ‫خرج های نجومی ندارن��د و معتقدند در ش��رایط اقتصادی‬ ‫وخیم کشورش��ان هیچ نیازی به چنین هزینه‏های عجیب‬ ‫و غریبی نبود و نیست‪.‬‬ ‫در این میان چند باش��گاه بزرگ و ثروتمند فوتبال در‬ ‫برزیل از جمله سانتوس‪ ،‬کروزیرو‪ ،‬اتلتیکو و سائوپائولو قصد‬ ‫دارند به هواداران رسمی خود کارت های خرید بلیت اهدا کنند‬ ‫تا این هواداران با نصف قیمت توان خرید بلی ت ها را داشته‬ ‫باش��ند که این اقدام باعث خواهد شد بس��یاری از هواداران‬ ‫ناراضی تا حدودی به تالش مقامات برگزار کننده این رقابت ها‬ ‫چراغ سبز نشان داده و رضایت بدهند‪.‬‬ ‫کارشناس��ان پی ش بین��ی م ی‏کنند هزین��ه میزبانی‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬برزیل حداقل ی��ک و نیم ب رابر هزینه‏های‬ ‫می زبانی افریقای جنوبی و حداقل دو ب رابر هزینه‏های المان‬ ‫در جام جهانی ‪ 2006‬باشد‪.‬‬ ‫مردم در سراسر جهان عالقه دارند فوتبال را در کشوری‬ ‫تماشا کنند که بر گردنش حق دارد‪ ،‬برزیل حاال با صدای بلند‬ ‫بر سر صنعت گردشگری جهان فریاد خواهد زد و مردم دنیا‬ ‫متوجه خواهند شد که این کش��ور بزرگ تنها در ساحل زیبا‬ ‫خالصه نم ی‏شود‪ ،‬فوتبال م ی‏تواند همان طور که سال هاست‬ ‫کشورهایی چون اسپانیا و ایتالیا را از خطر سقوط مطلق مالی‬ ‫نجات داده به داد برزیل هم برسد‪ ،‬اما در این میان سوال مهم‬ ‫این اس��ت که تکلیف مردم چه خواهد شد؟ این همه ستاره‬ ‫برزیلی ش��اغل در قاره های مختلف جه��ان‪ ،‬این همه کوه‬ ‫استعداد که با قیمت های پایین راهی اروپا شده و با ‪ 3‬وعده‬ ‫غذای گرم و سرپناهی امن حاضر به امضای هر قراردادی با‬ ‫باشگاه‏های کوچک و بزرگ م ی‏ش��وند‪ ،‬اکنون سهم خود را‬ ‫م ی‏خواهند‪ ،‬سهم خود از فوتبال را و این هرگز زیاده‏خواهی‬ ‫نیست و فوتبال باید ب رای پاسخگویی به مردم فقیر برزیل‬ ‫راهی پیدا کند‪.‬‬ ‫از طرف��ی باید پذیرفت که فیفا ه��م در این خصوص‬ ‫مسئول اس��ت و همانند میزبان ی‏های گذش��ته در المان و‬ ‫افریقای جنوبی باید نگران بر هم خوردن اس��ایش مردم ان‬ ‫کشور باشد‪ ،‬فیفا مثل همیش��ه باید اولویت در اشتغالزایی‬ ‫را ب رای خود برزیل ی ها کنار بگذارد و اجازه ندهد نیروهای کار‬ ‫ماهر از مناطق دیگر جهان راهی برزیل شوند و جای جوانان‬ ‫مستعد برزیلی را اشغال کنند‪ .‬این شاید بدیه ی ترین نقشی‬ ‫اس��ت که فیفا م ی‏تواند ایفا کند و در حد توان خود به مردم‬ ‫برزیل فرصت حضور در این صحنه بزرگ و جهانی را بدهد‪.‬‬ ‫دولتمردان برزیل نیز باید قدر مردم صبور و کم حرف خود را‬ ‫بدانند و در میزبانی باشکوهی که ب رای دقیقه به دقیقه‏اش‬ ‫برنامه ریزی کرده‏اند‪ ،‬جایی هم ب��رای مردم باز کنند و نقش‬ ‫انها را هرگز فراموش نکنند‪.‬‬ ‫می زبان��ی در جام جهانی هرگز در ح��د می زبانی از چند‬ ‫سیاس��تمدار در یک اجالس معمولی نیس��ت که مقامات‬ ‫سیاس��ی برزیل تنها به مدل لباس و تعداد محافظین خود‬ ‫اهمیت بدهند و شایسته است در این خصوص نقش پررنگ‬ ‫مردم بومی و اکثرا فقیر برزیل نیز لحاظ شود‪.‬‬ ‫در این میان از بزرگانی چون پله نیز انتظار م ی‏رود نقش‬ ‫ی خود را فراموش نکرده و مراقب کوچکترین اهمال در‬ ‫مردم ‬ ‫این خصوص باشند‪ .‬پله به خوبی م ی‏داند که این یک امتحان‬ ‫بزرگ ب رای او محسوب شده و باید سربلند از این مرحله خارج‬ ‫شود‪ ،‬شاید همه محبوبیت پله با یک ب ی توجهی سهوی بر‬ ‫سرش اوار شود‪ ،‬اما اهمیت دادن او به مردم بومی برزیل در این‬ ‫عرصه و سخنران ی‏های این روزهایش م ی‏تواند محبوبیت او را‬ ‫صد چندان کرده و دولتمردان برزیل را نیز ب رای در نظر گرفتن‬ ‫مردم تحت فشار بگذارد‪.‬‬ ‫مناب�ع‪ :‬جرن�ی م�ارت‪ ،‬س�ازمان گردش�گری برزیل‪،‬‬ ‫فیلوگرافی برزیل کتابخانه ملی برزیل‪ ،‬س�یاه و س�فیدهای‬ ‫کش�ور من (مارتین کالوس�ج) گاردین‪ ،‬از دس�ت این برزیل‬ ‫فقیر (ویلیام هیل ورلد س�اکر)‪ ،‬میل انالین انگلیس و رویترز‬ ‫(دسامبر ‪g )2012‬‬ ‫‪77‬‬ ‫خاورمیانه گرایی‬ ‫درهالیوود‬ ‫نگاهی به لیست کاندیداهای اسکار ‪2013‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫در اسکار ‪ 2012‬نوع نگاه به سینما دارای پیام ویژه ای بود‪.‬‬ ‫در نگاه اسکار سال قبل نوعی رجعت به ابتدای سینما دیده‬ ‫م ی شد‪ .‬فیلم ارتیست که یک بازگشت به سینمایی با روایت‬ ‫ساده و خطی و البته صامت بود‪ ،‬همه را تحت تاثیر قرار داد و‬ ‫اسکورسیزی هم با دستمایه قرار دادن زندگی یک سینماگر‬ ‫فرانسوی یعنی ژرژ مل ی یس‪ ،‬کسی که مشهور است سینما‬ ‫را با جادو پیوند زد‪ ،‬فیلم سه بعدی هوگو را روی پرده فرستاد‪،‬‬ ‫اما در میان فیلم های معرفی شده به عنوان نامزدهای اسکار‬ ‫‪ 2013‬به رغم اقبال عمومی نسبت به فیلم های بازگشت‪ ،‬این‬ ‫نگاه کمرنگ تر شده‪ ،‬شاید بتوان نمونه هایی مثل بازگشت‬ ‫به ژانر وسترن یا بازگشت به س��ینمای موزیکال را مشاهده‬ ‫کرد‪ ،‬اما وجه غالب در اس��کار ‪ ،2013‬سیاس��ی است‪ .‬لیست‬ ‫نامزدهای اسکار امسال لیست کاملی است‪ ،‬تقریبا در ان از‬ ‫هر نوع سینما فیلم وجود دارد؛ فیلم وسترن‪ ،‬فیلم موزیکال‪،‬‬ ‫فیلم تاریخی‪ ،‬فیلم ترس��ناک‪ ،‬فیلم اجتماعی‪ ،‬فیلم کمدی‬ ‫و‪ ...‬به گونه ای که م ی توان از مرگی خاموش و ب ی سروصدا در‬ ‫اپارتمانی در پاریس تا یک ترور پرسروصدا در پاکستان را در‬ ‫این لیست پیدا کرد‪ .‬به همین خاطر منتقدان اعتقاد دارند که‬ ‫فهرست کنونی م ی تواند سلیقه های مختلف را تحت تاثیر قرار‬ ‫دهد‪ ،‬اما در مجموع فیلم هایی با رویکرد سیاست در این لیست‬ ‫بیشتر مشهود است‪ .‬سیاس��ی ترین فیلم سی دقیقه بامداد‬ ‫ساخته کاترین بیگلو است که به مرگ اسامه بن الدن رهبر‬ ‫گروه القاعده م ی پردازد‪ .‬فیلم ضد ای رانی و تبلیغاتی ارگو هم‬ ‫با تم سیاسی پا به میدان گذاشته‪ ،‬حتی فیلم لینکلن ساخته‬ ‫اس��پیلبرگ هم یک روایت تاریخی خاص نیست و گروهی‬ ‫بر ان هستند که این فیلم یک تطابق میان زمان لینکلن و‬ ‫زمان اوباما محسوب م ی شود‪ ،‬برخی از منتقدان حتی میان‬ ‫فیلم لینکلن به عنوان رئی س جمهوری که برده داری را لغو کرد‬ ‫و فیلم جانگوی رها شده‪ ،‬فیلمی در مورد برده داری و ساخته‬ ‫شدن در زمانی که یک رئی س جمهور سیاهپوست بر مسند‬ ‫کار است‪ ،‬به دنبال خط و رابطه م ی گردند‪ .‬حتی گفته م ی شود‬ ‫فیلم ارگو هم در خدمت دموکرات ها بوده و قرار است یکی از‬ ‫شکس ت های سنگین این حزب را تحریف کند‪.‬شانس کدام‬ ‫فیلم‪ ،‬کدام کارگ��ردان و کدام بازیگر ب رای در دس��ت گرفتن‬ ‫مجسمه طالیی رنگ اسکار بیش��تر از بقیه است؟ نگاهی‬ ‫داریم به مطرح ترین فیلم هایی که در اسکار هشتاد و پنجم به‬ ‫رقابت م ی پردازند‪ .‬اسکار ‪ 2013‬را به نوعی م ی توان سال تسلط‬ ‫خاورمیانه در سینمای هالیوود دانست‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫از شکنجه تا مرگ بن الدن‬ ‫نام فیلم‪ :‬سی دقیقه بامداد‬ ‫کارگردان‪ :‬کاترین بیگلو‬ ‫شانس اسکار در‪ :‬بهترین فیلم‪،‬‬ ‫بهترین بازیگر زن‪ ،‬بهترین فیلمنامه‬ ‫اوریجینال‪ ،‬بهترین تدوین و بهترین‬ ‫تدوین صدا‬ ‫فیلم «س ی دقیقه بامداد» به کارگردانی‬ ‫«کاترین بیگلو» یازدهمین فیلم تاریخ جوایز‬ ‫سینمایی اسکار اس��ت که با کارگردانی یک‬ ‫زن موفق به نامزدی در بخ��ش بهترین فیلم‬ ‫اسکار شده اس��ت‪« .‬بیگلو» در سال ‪ 2009‬نیز‬ ‫با فیلم «قفس��ه درد» موفق به کسب جایزه‬ ‫اسکار بهترین فیلم شد‪ .‬یک زن قرار است اسامه بن الدن را بکشد‪ .‬این جمله کلیدی فیلم‬ ‫سی دقیقه بامداد به کارگردانی کاترین بیگلو است‪ .‬یک مس��تند درام جنگی که نقش‬ ‫اولش را یک زن بازی م ی کند و درباره شکل گیری عملیات گروه ‪ 6‬در اول مه ‪ 2011‬است‪.‬‬ ‫روزی که کماندوه��ای امریکایی وارد منزل بن الدن ش��دند و او را به هالکت رس��اندند‪.‬‬ ‫بخش هایی از فیلم به تماشاگر نش��ان م ی دهد که چگونه استفاده از روش های مختلف‬ ‫شکنجه توسط «سیا» توانسته رهیابی به وقایعی را که نهایتا سال گذشته در پاکستان‬ ‫به کشتن بن الدن‪ ،‬این تروریست بی ن المللی انجامید‪ ،‬امکان پذیر کند‪ .‬هرچند نمایندگان‬ ‫سنای امریکا از حزب دموکرات شدیدا با گسترش چنین نظریاتی مخالفند‪ ،‬اما سی دقیقه‬ ‫بامداد یک بار دیگر به اتش یکی از حساس ترین منازعات سیاسی در واشنگتن دامن زده‬ ‫است؛ منازعه ای که مساله «ارزش های شیوه های مختلف بازجویی» در مرکز ان قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬کاترین بیگلو کارگردان فیلم ‪ 157‬دقیقه ای سی دقیقه بامداد نیز در گفت وگویش‬ ‫با هالیوود ریپورتر‪ ،‬اذعان داشته بود که مهمترین و سخت ترین کارش حین ساخت این‬ ‫فیلم پرداخت و دراوردن س��کان س های بازجویی بود‪ .‬نکته جالب در مورد فیلم این است‬ ‫که کمیته اطالعات سنای امریکا خواستار دریافت اطالعات بیشتر پی رامون رابطه میان‬ ‫سازمان سیا و سازندگان فیلم «سی دقیقه بامداد» است‪ .‬اعضای سنای امریکا خواستار‬ ‫کپی تمام اطالعاتی هستند که از سوی سازمان جاسوسی امریکا در اختیار سازندگان فیلم‬ ‫«سی دقیقه بامداد» قرار گرفته است‪g .‬‬ ‫‪78‬‬ ‫روایت موزیکال ژان وال ژان‬ ‫نام فیلم‪ :‬بینوایان‬ ‫کارگردان‪ :‬تام هوپر‬ ‫شانس اس�کار در‪ :‬بهترین فیلم‪،‬‬ ‫بهترین بازیگر مرد‪ ،‬بهترین بازیگر زن‬ ‫مکمل‪ ،‬بهترین ط راحی صحنه‪ ،‬بهترین‬ ‫طراحی لباس‪ ،‬بهتری�ن چهره پردازی‪،‬‬ ‫بهترین ت رانه و بهترین صداگذاری‬ ‫فیلم «بینوایان» اولی��ن فیلم موزیکالی‬ ‫اس��ت که در یک ده��ه اخیر موفق به کس��ب‬ ‫نامزدی در بخش بهترین فیلم بلند شده است‪.‬‬ ‫پیش از این فیلم موزیکال «شیکاگو» در سال‬ ‫‪ 2002‬نامزد جایزه اسکار شده بود‪« .‬تام هوپر» که‬ ‫ب رای فیلم «سخنرانی پادشاه» جایزه اسکار بهترین کارگردانی و فیلم را دریافت کرد‪ ،‬پروژه‬ ‫بینوایان را ب ر اساس فیلمنامه ای از «ویلیام نیکلسون» مقابل دوربین برد‪ .‬در اقتباس موزیکال‬ ‫تام هوپر از رمان کالسیک «ویکتور هوگو» که حوادث قرن نوزدهم فرانسه را بازگو م ی کند‪،‬‬ ‫تام هوپر‪ ،‬اعتقاد دارد که بینوایان درباره رویاهای براورده نشده و فداکاری‪ ،‬رستگاری و عشق‬ ‫است‪ .‬او قصه کتاب ویکتور هوگو را به این دلیل انتخاب کرد که داستانی ب ی زمان و ب ی مکان‬ ‫را تعریف م ی کند و م ی تواند مربوط به هر دوران و هر زمانی باشد‪« .‬هیو جکمن» در نقش ژان‬ ‫وال ژان‪« ،‬راسل کرو» در نقش بازرس ژاور‪« ،‬ان هاتاوی» در نقش فانتین و «اماندا سایفرد» در‬ ‫نقش کوزت‪ ،‬به ایفای نقش پرداخته اند‪ .‬این فیلم با بهره گیری از فن اوری های نوین کامپیوتری‬ ‫و جلوه های ویژه پیشرفته‪ ،‬از نظر ظاهری هم حال و هوای متفاوتی دارد؛ با این حال سازندگان‬ ‫فیلم نهایت سعی خود را کرده اند تا نس��بت به تئاتر «بینوایان» ادای دین کنند‪ .‬کارگردان‬ ‫بریتانیایی فیلم بینوایان م ی گوید اوردن یک نمایش موزیکال معروف که تماشاگران را با‬ ‫چشمانی اشکبار راهی خانه م ی کند‪ ،‬از صحنه تئاتر بر پرده سینما‪ ،‬کاری «بسیار متهورانه» بود‪.‬‬ ‫فیلم موزیکال بینوایان پیوندی ناگستنی با دین دارد‪ ،‬تام هوپر در این باره م ی گوید‪« :‬داستان‬ ‫پر است از رویدادهای تصادفی که در دنیای باورمند به وجود خدا این تصادف ها معنادار هستند‪.‬‬ ‫ب رای انکه این داستان کارایی داشته باشد‪ ،‬خدا هم باید در ان حضور داشته باشد‪ .‬من سعی‬ ‫کردم از ط ریق چیزهایی مثل اسمانی غیرعادی یا وجود نوری در پشت ابر یا کاغذی که به پرواز‬ ‫در م ی اید و انگار ابر را از هم م ی درد‪ ،‬به وجود متعالی اشاره داشته باشم‪g ».‬‬ ‫عشق و مرگ‬ ‫میشائیل هانکه هوادارانش را به تحسین واداشت‬ ‫نام فیلم‪ :‬انگ لی‬ ‫کارگردان‪ :‬انگ لی‬ ‫شانس اس�کار در‪:‬‬ ‫بهترین فیل�م‪ ،‬بهترین‬ ‫کارگردان�ی‪ ،‬بهتری�ن‬ ‫فیلمنامه غی ر اقتباسی‪،‬‬ ‫بهترین موسیقی متن‪،‬‬ ‫ن ترانه‪ ،‬بهترین‬ ‫بهتری� ‬ ‫فیلمب�رداری‪ ،‬بهتری�ن‬ ‫تدوین‪ ،‬بهترین طراحی‬ ‫صحنه‪،‬بهترینصداگذاری‪،‬بهترینتدوینصدا‬ ‫وبهترینجلوه هایتصویری‬ ‫«زندگی پی» پنجمین فیلم س هبُعدی تاریخ اسکار‬ ‫است که موفق به نامزدی در بخش بهترین فیلم این رویداد‬ ‫سینمایی شده است‪ .‬پیش از این فیلم های «اواتار» (‪،)2009‬‬ ‫«باال» (‪« ،)2009‬داستان اسباب بازی‪ )2010( »3‬و «هیوگو»‬ ‫(‪ )2011‬نامزد کسب جایزه بهترین فیلم اسکار شده بودند‪.‬‬ ‫فیلم «زندگی پی»‪ ،‬که ب راساس رمان پرفروشی به همین‬ ‫نام ساخته ش��ده‪ ،‬جدیدترین اثر س��ینمایی «انگ لی»‪،‬‬ ‫کارگردان ب رنده اسکار هالیوود است‪« .‬زندگی پی» برگرفته‬ ‫از رمان ب رنده جایزه بوکر «زندگی پی» نوش��ت ه یان مارتل‬ ‫است که داستان پسری هندی را روایت م ی کند که از یک‬ ‫حادث ه کشتی جان سالم به در م ی برد‪ .‬وی پس از این اتفاق‬ ‫‪ 227‬روز را در یک قایق با یک کفتار ‪ ،‬اورانگوتان ‪ ،‬ببر بنگال‬ ‫و گورخر مجروح سپری م ی کند‪ .‬نشریه سینمایی هالیوود‬ ‫ریپورتر نیز درباره این فیلم نوش��ته اس��ت‪« :‬در ش��رایط‬ ‫بحرانی دیپلماسی کنونی دنیا‪ ،‬فیلم «زندگی پی» در واقع‬ ‫یک س��فیر فرهنگی غرب در دنیای عرب نیز محسوب‬ ‫م ی شود‪g».‬‬ ‫نام فیلم‪ :‬جانوران محیط وحش جنوب‬ ‫کارگردان‪ :‬بن زبتلین‬ ‫شانس اسکار در‪:‬‬ ‫بهترین فیلم‪ ،‬بهترین‬ ‫بازیگ�ر زن‪ ،‬بهتری�ن‬ ‫کارگردان�ی و بهتری�ن‬ ‫فیلمنامه اقتباسی‬ ‫«جان��وران محی��ط‬ ‫وحش جنوب» درباره دختری‬ ‫شش س��اله به نا م هاشپاپی‬ ‫است که همراه پدر فقیر خود نزدیکی م ی س ی س ی پی‬ ‫زندگی م ی کند‪ .‬وقتی حال پدر رو به وخامت م ی گذارد‬ ‫و تغیی رات محیط زیست باعث ظهور موجودات پیش‬ ‫از تاریخ م ی شود ‪ ،‬هاشپاپی ب رای پیدا کردن مادرش خانه‬ ‫را ترک م ی کند‪...‬‬ ‫ی اس��ت که ب��رای عنوانش در‬ ‫این خالصه فیلم ‬ ‫فارس��ی با مشکل روبه رو هس��تیم که ب راساس کتابی‬ ‫به قلم متیو کوییک س��اخته ش��ده اس��ت‪ .‬این فیلم‬ ‫یک کمدی رمانتیک خاص اس��ت که سنت ش��کنی‬ ‫کرده و اس��تانداردهای ریتم را شکس��ته‪ .‬تماشای این‬ ‫فیلم‪ ،‬مخاطبان خاص خود را م ی طلب��د‪ .‬در این فیلم‬ ‫موقعی ت های کمدی بس��یاری ش��کل م ی گیرد‪ ،‬ولی‬ ‫هرگز این موقعی ت ها به لودگی کش��یده نم ی ش��وند و‬ ‫چندتایی ه��م پیام اخالقی در فیلم گنجانده ش��ده که‬ ‫خوشبختانه در پ س زمینه داستان و با تصویر به تماشاگر‬ ‫ارائه شده و نه از زبان شخصی ت های داستان‪ ...‬از سویی‬ ‫دیگر «کونژان والیس» بازیگر ‪ 9‬ساله فیلم «چارپایان‬ ‫حیات وحش جنوب» کم س��ن ترین بازیگری است که‬ ‫تاکنون نامزد جایزه بهترین بازیگر زن شده است ‪g‬‬ ‫جنون ادواری‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫سایهببر‬ ‫وحشت در جنوب‬ ‫دیـــدار‬ ‫نام فیلم‪ :‬عشق‬ ‫کارگردان‪ :‬میشایی ل هانکه‬ ‫ش�انس اس�کار در‪ :‬بهتری�ن فیل�م‪،‬‬ ‫بهترین بازیگ�ر زن‪ ،‬بهتری�ن کارگردانی‪،‬‬ ‫بهتری�ن فیل�م خارج ی زب�ان و بهتری�ن‬ ‫فیلمنامه غیراقتباسی‬ ‫فیلم «عش��ق» روایتگر داس��تان یک زوج‬ ‫س��الخورده با بازی «ژان لوئیس ترینتیگنانت» و‬ ‫«امائوئال ریوا» دو معلم بازنشسته موسیقی است‬ ‫که عشق واقعی میان انها با س��کته یکی از انها‬ ‫که به ناتوانی جس��م ی تدریجی وی م ی انجامد‪،‬‬ ‫مورد ازمایش قرارم ی گی��رد‪ .‬هانکه مجبور بود ت��ا «ترینتیگنانت» ‪ 82‬س��اله را پس از‬ ‫‪14‬سال دوری از بازیگری به بازی در فیلم «عش��ق» متقاعد کند‪ .‬در خالصه فیلم امده‬ ‫است‪« :‬جورج» و «ان» در دهه هشتم از عمر خود به سر م ی برند‪ .‬انها معلمان بازنشسته‬ ‫موسیقی هستند‪ .‬دختر این زوج پیر و فرتوت نیز موسیقیدان است و همراه با خانواده اش‬ ‫دور از پدر و مادر زندگی م ی کند‪ .‬یک روز «ان» دچار حمله قلبی ش��ده و میزان و عشق‬ ‫و عالقه این زوج به چالش کشیده م ی شود»‪« .‬هانکه» در مورد فیلمش م ی گوید‪« :‬این‬ ‫فیلم در واقع پاسخ به این سوال است که چگونه فردی م ی تواند با رنج کشیدن کسی که‬ ‫دوستش دارد کنار بیاید‪ ».‬داستان فیلم «عشق» الهام گرفته از تجربه شخصی کارگردان‬ ‫اس��ت و گرچه «هانکه» برای پرداختن به موضوع پیری بسیار مورد تحسین قرار گرفته‬ ‫است‪ ،‬خود او سالخوردگی را موضوع اصلی فیلم نم ی داند و «چگونگی کنار امدن با درد‬ ‫و رنج کس��ی که عاش��قش هس��تی» را موضوع اصلی فیلم م ی داند‪.‬‬ ‫«هانکه» معتقد است که م ی توانست داس��تان فیلم «عشق» را به قصه تراژیک‬ ‫یک زوج جوان تبدیل کند‪ ،‬اما س��الخوردگی موضوعی است که محدودیت کمتری دارد‬ ‫و تماش��اگران در سراس��ر دنیا م ی توانند ارتباط‬ ‫بهتری با ان برق��رار کنند‪ .‬هانکه برای س��اختن‬ ‫عش��ق‪ ،‬یک ش��خصیت واقعی را مدنظر داشته‬ ‫اس��ت؛ او م ی گوید‪« :‬خال��ه ام را خیلی دوس��ت‬ ‫داشتم‪ ،‬اما باید زجر کشیدن او را م ی دیدم‪ .‬مبتال‬ ‫به رماتیس��م بود و خودکش��ی کرد‪ .‬م ی خواستم‬ ‫در ای��ن فیلم ناتوان��ی برای کمک به کس��ی را‬ ‫نش��ان بدهم ک��ه دوس��تش داری��د‪ ،».‬او درباره‬ ‫فیلمش و فرم ان هم م ی گوی��د‪« :‬در درجه اول‬ ‫زمانی که انس��ان ها پیر م ی ش��وند‪ ،‬به خصوص‬ ‫زمانی که بیمار هم هس��تند‪ ،‬دنیا برایش��ان در‬ ‫چهار دی��واری مح��ل زندگی خود خالصه م ی ش��ود و این همان چالش��ی اس��ت که انها‬ ‫نم ی توانند با ان کنار بیایند‪ .‬همچنین می خواستم که از ساخت یک درام اجتماعی اجتناب‬ ‫کنم‪ ،‬در عالم س��ینما‪ ،‬فیلم های زیادی وج��ود دارند که چنین موضوعات��ی را در قالب یک‬ ‫درام اجتماعی‪ ،‬در ارتب��اط با محیط اط راف‪ ،‬بیمارس��تان‪ ،‬امبوالنس و پزش��کان به تصویر‬ ‫کش��یده اند و این‪ ،‬ان چیزی نبود که من دنبالش بودم‪ ،‬من نم ی خواستم یک درام اجتماعی‬ ‫بس��ازم‪ ،‬بلکه م ی خواس��تم یک درام در ارتباط با ذات و سرشت انسان بس��ازم تا این سوال‬ ‫را در ذه��ن مخاطب ایجاد کند ک��ه چگونه م ی توان با درد و رنج ناش��ی از عش��ق یک نفر‬ ‫کنار امد؟»‬ ‫«امانوئله ریوا» بازیگر ‪ 85‬ساله فیلم «عشق» کهنسال ترین بازیگری است که تاکنون‬ ‫نامزد کسب جایزه اسکار بهترین بازیگر زن شده است‪ .‬پیش از این‪« ،‬جسیکا تندی»‪ ،‬بازیگر‬ ‫‪ 80‬ساله فیلم «رانندگی ب رای خانم دیسی» این رکورد را در اختیار داشت‪« .‬گلودیان استوارات»‪،‬‬ ‫بازیگر ‪ 87‬ساله فیلم «تایتانیک» تنها بازیگری است که با س��نی بیشتر از «امانوئله ریوا»‬ ‫موفق به کسب جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن شده است‪g .‬‬ ‫نام فیلم‪:‬کتاب بارقه های امید‬ ‫کارگردان‪ :‬دیوید ا‪ .‬راسل‬ ‫ش�انس اس�کار‬ ‫در‪ :‬بهتری�ن فیل�م‪،‬‬ ‫بهتری�ن بازیگ�ر مرد‪،‬‬ ‫بهتری�ن بازیگ�ر زن‪،‬‬ ‫بهتری�ن بازیگ�ر م�رد‬ ‫مکمل‪ ،‬بهترین بازیگر‬ ‫زن مکم�ل‪ ،‬بهتری�ن‬ ‫کارگردان�ی‪ ،‬بهتری�ن‬ ‫فیلمنامه اقتباسی و بهترین تدوین‬ ‫پتسولیتانومعلمی استکهبهخاطربیماریجنون‬ ‫ادواری هشت ماه در یک بیمارستان روانی بستری بوده و‬ ‫اکنون مرخص شده و پیش پدر و مادرش زندگی م ی کند‪.‬‬ ‫یکی از پیامدهای بیماری او این است که همسرش ترکش‬ ‫کرده و حاال تالش م ی کند با او تماس بگیرد و راض ی اش‬ ‫کند که سر خانه و زندگ ی اش برگردد و‪ ...‬ب رادلی کوپ ر‪ ،‬جنیفر‬ ‫الرنس‪ ،‬رابرت دنیرو و جکی وی��ور بازیگران این فیلم به‬ ‫کارگردانی دیوید ا‪.‬راسل هستند‪.‬فیلم «کتاب بارقه های‬ ‫امید» توانسته در چهار بخش بازیگری نامزد کسب جایزه‬ ‫شود‪ ،‬نامزدی یک فیلم در چهار بخش بازیگری اسکار در‬ ‫طول تاریخ ‪ 85‬ساله این جوایز س��ینمایی تنها ‪14‬بار رخ‬ ‫داده است که البته در ‪ 31‬سال اخیر ب ی سابقه بوده است‪.‬‬ ‫انوپام کر در این فیلم در کنار بردلی کوپر جنیفر الرنس و‬ ‫رابرت دنیرو نقش افرینی م ی کند‪ .‬او درباره نقش خود که‬ ‫روان درمانگر است م ی گوید‪« :‬با بیماران دوقطبی و افرادی‬ ‫که دارای وسواس فکری هستند باید با عشق و مه ربانی‬ ‫رفتار شود‪ .‬گاهی در دنیای امروز افراد غیر عادی به مراتب‬ ‫نرمال تر از افراد معم ولی رفتار م ی کنند‪g».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫روایت اسپیلبرگ از‬ ‫پرزیدنت‬ ‫ابراهام لینکلن از نگاه هالیوود‬ ‫دیـــدار‬ ‫نام فیلم‪ :‬لینکلن‬ ‫کارگردان‪ :‬استیون اسپیلبرگ‬ ‫شانساسکاردر‪:‬بهترینفیلم‪،‬بهترینبازیگر‬ ‫مرد‪ ،‬بهتری�ن بازیگر مرد مکم�ل‪ ،‬بهترین بازیگر‬ ‫زن مکمل‪ ،‬بهتری�ن کارگردانی‪ ،‬بهترین فیلمنامه‬ ‫اقتباس�ی‪ ،‬بهترین تدوین‪ ،‬بهتری�ن فیلمبرداری‪،‬‬ ‫بهتری�ن ط راحی صحنه‪ ،‬بهتری�ن ط راحی لباس‪،‬‬ ‫بهترینموسیقیوبهترینصداگذاری‬ ‫فیلم «لینکلن» ساخته استیون اسپیلبرگ در ‪14‬بخش‬ ‫نامزد دریافت جایزه ش��ده است‪ .‬البته اس��پیلبرگ با کسب‬ ‫نامزدی اسکار با فیلم «لینکلن» تاکنون هشت بار نامزد کسب‬ ‫جایزه اسکار بهترین فیلم شده که از این حیث رکورددار است‪.‬‬ ‫اسپیلبرگ در اخرین کار خود یک سوژه کامال متفاوت را ب رای‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫دروغ های شاخدار‬ ‫ساخت انتخاب کرده‪ ،‬سوژه ای که خودش این گونه توصیف‬ ‫م ی کند‪« :‬این فیلم ب رای من سفری متفاوت بود‪ ،‬سفری در دل‬ ‫تاریخ که دوست داشتم هرگز تمام نشود‪ ».‬اب راهام لینکلن از‬ ‫ان دسته شخصی ت هایی است که هی چ گاه کهنه نم ی شوند‪.‬‬ ‫طبق انچه در سایت ‪ IMDB‬قابل مشاهده است‪ ،‬در طول‬ ‫تاریخ بیش از ‪300‬فیلم سینمایی‪ ،‬مجموعه و فیلم تلویزیونی‬ ‫ساخته ش��ده که کاراکتر اب راهام لینکلن در انها نقش داشته‬ ‫است‪« .‬لینکلن» اس��پیلبرگ بر یک ماه خاص و حیاتی از‬ ‫جنگ داخلی امریکا تمرک��ز م ی کند‪ ،‬بر تضادی که به منزله‬ ‫انقالب دوم امریکا ب��ود‪ .‬در ژانویه ‪ ،1865‬چن��د ماه پیش از‬ ‫پیروزی اتحاد ایالت های شمالی (نیروهای حامی حفظ وحدت‬ ‫ایاالت متحد) بر ائتالفیه ایاالت امریکا (کنفدراسیون ایاالت‬ ‫جنوبی مدافع برده داری و خواهان جدای��ی از ایاالت متحد)‪،‬‬ ‫رئی س جمهور اب راهام لینکلن تصمیم م ی گیرد ب رای تصویب‬ ‫سیزدهمین اصالحیه قانون اساسی ایاالت متحد فشار بیاورد‬ ‫و بردگی را بدون قید و شرط و بدون جب ران خسارات برده داران‬ ‫ملغی کند‪ .‬فیلمنامه «لینکلن» را تونی کوشنر نوشته‪ ،‬این‬ ‫فیلمنامه اقتباسی با نگاهی به کتاب «گروه رقیبان» نوشته‬ ‫دوریس کرنز گودوین نوشته شده اس��ت‪ .‬دنیل دی لوئیس‬ ‫ایفاگر نق��ش اب راهام لینکل��ن در فیلم اس��ت‪ ،‬بازیگری که‬ ‫اسپیلبرگ در مورد او م ی گوید‪« :‬دنیل به هیچ بازیگر دیگری‬ ‫که تاکنون با انها کار کرده ام‪ ،‬شبیه نیست» قدرت بازیگری‬ ‫دنیل دی لوئیس در این فیلم تا حدی است که او را نامزد اصلی‬ ‫دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد اسکار قرار داده‪ ،‬اتفاقی که‬ ‫در گولدن گلوب هم رخ داد‪.‬این فیلم به شدت دیالوگ محور‬ ‫نگاهی درونی دارد به پروسه غالبا خشک قانونگذاری و این‬ ‫واقعیت که چگونه اصرار لینکلن بر اصالحیه ضد برده داری‬ ‫م ی توانست پایان جنگ های انفصال را به خطر بیندازد‪ .‬جنبه‬ ‫«گی ج کننده» فیلم نش��ان م ی دهد چگونه احزاب سیاسی‬ ‫امریکا در زم��ان لینکلن؛ موقعی ت های سیاس��ی را در طول‬ ‫نام فیلم‪ :‬ارگو‬ ‫کارگردان‪ :‬بن افلک‬ ‫شانس اس�کار در‪ :‬بهترین فیلم‪،‬‬ ‫بهترین موسیقی‪ ،‬بهترین تدوین صدا‪،‬‬ ‫بهترین صداگ�ذاری‪ ،‬بهترین تدوین‪،‬‬ ‫بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین‬ ‫بازیگر مرد مکمل‬ ‫وقتی بن افلک ب رای دریافت جایزه بهترین‬ ‫فیلم گولدن گلوب از دستان جورج کلونی باالی‬ ‫سن رفت‪ ،‬م ی شد فهمید که چگونه دروغ پردازی‬ ‫می تواند حتی مورد تشویق هم قرار گیرد‪ .‬ارگو‬ ‫فیلمی است مبتنی بر دروغ پردازی که میان فیلم های منتخب اسکار هم جایی به ان داده‬ ‫شده است‪ .‬داستان این فیلم برداشت ازادی از وقایع گروگانگیری در سفارت ایاالت متحده امریکا‬ ‫در ته ران است‪ ،‬که در ان شش دیپلمات امریکایی توانستند از منزل سفیر کانادا در ته ران به‬ ‫خارج از ای ران بگریزند‪ .‬طبق فیلم این شش عضو به طور مخفیانه توسط نقشه س ی ای ای از‬ ‫طریق یکی از ماموران ان به نام تونی مندز نجات پی دا م ی کنند و با هویت جعلی کانادایی از‬ ‫خاک ای ران خارج م ی شوند‪ .‬در این فیلم بازیگرانی چون بن افلک‪ ،‬الن ارکین‪ ،‬ب رایان کرانستون‬ ‫و‪ ...‬به نقش افرینی م ی پردازند‪ .‬این فیلم که هزینه زیادی صرف ساخت ان شده از لحاظ ساختار‬ ‫فیلمسازی کم عیب و نقص به نظر م ی رسد‪ ،‬اما از نظر تاریخی دارای حفره های بسیاری است‪،‬‬ ‫به گونه ای که سایت اسکرین کراش با تیتر داستان واقعی پشت پرده ساخت ارگو و ارتباط ان‬ ‫با اسپیلبرگ نوشته که مندز داستان خیال پردازانه خود را چند سال پیش ب رای وب سایت سیا‬ ‫فرستاده و مدعی شده نجات جاسوسان امریکایی با موفقیت پایان یافته است و حتی سازمان‬ ‫امنیت ملی امریکا هیچ سندی مبن ی بر واقعی بودن این رویداد منتشر نکرده است‪ .‬فیلمنامه‬ ‫«ارگو» بر اساس مقاله ای به قلم «جاشوا بیرمن» با عنوان «چگونه سازمان جاسوسی امریکا‬ ‫از یک حقه علمی – تخیلی ب رای نجات امریکای ی ها از ته ران استفاده کرد» ‪ -‬که در سال‪٢٠٠٧‬‬ ‫در نشریه امریکایی «ویرد» به چاپ رسیده ‪ -‬نوشته شده است‪ .‬گفته م ی شود این فیلمنامه را‬ ‫«کریس تریو» با همکاری «جورج کلونی» نوشته است‪g.‬‬ ‫‪80‬‬ ‫یکصد و پنجاه سال گذشته معامله کردند‪ ،‬البته وجه سیاسی‬ ‫فیلم زمانی بیش��تر خودش را نش��ان م ی ده��د که لینکلن‬ ‫م ی گوید‪« :‬رویای قدم زدن در اورش��لیم را دارم»‪ ...‬اسپیلبرگ‬ ‫پیش این با ساختن فیلمی چون «فهرست شیندلر» نشان‬ ‫داده بود که تفکرات یهوددوستی دارد و سینمایش را نم ی تواند‬ ‫جدا از اعتقادات و ایدئولوژی اش جلو ببرد‪g .‬‬ ‫ازادیپردردسرجانگو‬ ‫نام فیلم‪ :‬جانگوی رها شده‬ ‫کارگردان‪ :‬کوئنتین تارانتینو‬ ‫شانس اس�کار در‪ :‬بهترین فیلم‪،‬‬ ‫بهترین بازیگ�ر مرد مکم�ل‪ ،‬بهترین‬ ‫فیلمنام�ه غیراقتباس�ی‪ ،‬بهتری�ن‬ ‫فیلمبرداری و بهترین تدوین صدا‬ ‫«جانگوی رها شده»‬ ‫ ‬ ‫فیلم وسترن اسپاگتی‬ ‫با موضوع برد هداری گوشه چشمی به اثار محبوب‬ ‫تارانتینو دارد‪ .‬یکی از منابع الهام او فیلم «جانگو»‬ ‫با نقش افرینی فرانکو نرو محصول ‪ ۱۹۶۹‬است‪.‬‬ ‫جانگوی رها از بند ایفا‬ ‫ ‬ ‫فرانکو نرو نقش کوتاهی در‬ ‫کرده است‪ .‬در داستان فیلم «جانگوی رها شده» امده که شولتز شکارچی المانی جانگو را که‬ ‫ی بوده ازاد و موافقت م ی کند تا همسرش را نجات دهد و در عوض «جانگو»‬ ‫برده ارباب ظالم ‬ ‫ب رادران تبهکار را شکار کند‪ ،‬ب رادرانی که فقط جانگو م ی تواند هویت شان را برمال کند‪ .‬لئوناردو‬ ‫دی کاپریو‪ ،‬امبر تامبلین‪ ،‬ساموئل ال جکسون‪ ،‬جونا هیل‪ ،‬کری واشنگتن‪ ،‬کریستوفر والتز‬ ‫و جیمی فاکس بازیگران این فیلم هس��تند‪ .‬لئوناردو دی کاپری��و در این فیلم نقش منفی‬ ‫مالک یک کشتزار نیشکر را بازی کرده است‪ .‬فیلم تارانتینو به سبب استفاده فراوانش از واژه‬ ‫«کاکاسیاه»‪ ،‬با بیش از یکصد مورد استفاده در طول فیلم‪ ،‬به بحث های متعددی دامن زده‬ ‫است‪ .‬تارانتینو در مورد این فیلم م ی گوید‪« :‬تارانتینو خود چندی پیش به یکی از تماشاگران‬ ‫مراسم بافتا گفت خشونت و شرایط هولناکی که در «جانگوی رها شده» به تصویر کشیده‬ ‫شده در مقایسه با واقعیت تاریخی هیچ نیست‪« :‬ما همگی تفکر خشونت امیز و غی ر انسانی‬ ‫پشت پدیده برد هداری را م ی شناسیم‪ .‬اما بعد از اینکه اغاز به تحقیق م ی کنید دیگر نم ی توانید‬ ‫با این نوع از تفکر‪ ،‬منطقی برخورد کنید‪ .‬دیگر صرفا اتفاقی ثبت شده در تاریخ نیست‪ .‬شما‬ ‫با گوشت و استخوان خود این واقعیت تلخ را احساس م ی کنید؛ واقعیتی که شما را اشفته‬ ‫م ی کند و م ی خواهید که کاری در قبال ان انجام دهید‪ ».‬من اینجا هستم که به شما بگویم‬ ‫اگرچه اتفاقات بدی در فیلم من رخ م ی دهند‪ ،‬اما مسائل بسیار اسفناک تری در واقعیت تاریخ‬ ‫رخ داده است‪g ».‬‬ ‫بر باد رفته‬ ‫بزرگترین غایبان‬ ‫فهرست اسکار‬ ‫در لیس��تی که اکادمی اس��کار اعالم کرده‪ ،‬نام هایی‬ ‫وجود دارد که انتظار می رفت در فهرست جایی داشته باشند‪،‬‬ ‫اما در منتخبان اسکار جایی ندارند‪ .‬نگاهی داریم به چند نام‬ ‫مطرح که در فهرست اسکار جایی ندارند‪.‬‬ ‫ماریو کوتیالر برای فیلم زنگ و استخوان‬ ‫داستان فیلم درباره نوجوانی است که تصمیم می گیرد‬ ‫با خواهر و همس��ر خواه��رش زندگی را ادام��ه دهد‪ ،‬ولی‬ ‫اش��نایی با اس��تفانی‪ ،‬مربی نهنگ که هر دوپای خود را از‬ ‫دست داده زندگی او را تغییر می دهد و‪ ...‬در این فیلم ماریو‬ ‫کوتیالر بازیگری که سابقه گرفتن جایزه اسکار را در کارنامه‬ ‫دارد‪ ،‬نقش اصلی را برعهده دارد که نتوانست جایی در میان‬ ‫برگزیدگان داش��ته باش��د‪ .‬کوتیالر در این فیلم نقش یک‬ ‫تربیت کننده وال قاتل را بازی می کند که در حادثه ای تلخ‬ ‫هر دو پای خود را از دست می دهد‪ .‬او زندگی یک ادم معلول‬ ‫را که بخت از ان رو برگردانده اس��ت را ب��ه زیبایی هرچه‬ ‫تمام تر اجرا کرده است‪.‬‬ ‫شجاع و رفقا‬ ‫ن انیمیشن های اسکار ‪2013‬‬ ‫بهتری ‬ ‫یکی از جذابترین بخش های اسکار‪ ،‬بخش فیلم های انیمیشنی است‪ ،‬فیلم هایی که در ظاهر‬ ‫برای مخاطبان کم سن و سال ساخته می ش��ود‪ ،‬اما دایره مخاطبان انها تقریبا تمام رده های سنی‬ ‫را شامل می شود‪ .‬نگاهی داریم به مجموعه فهرست برترین انیمیشن های حاضر در اسکار ‪.2013‬‬ ‫شجاع‬ ‫داستان این انیمیشن درباره ش��اهزاده ای است که عاش��ق تیراندازی و کارهایی هست که‬ ‫درخور یک شاهزاده نیست و مادرش (ملکه) سعی دارد او را برای اینده تربیت کند‪ .‬بنابراین از سه‬ ‫قبیله ای که تحت فرمان پادشاهی انهاست‪ ،‬دعوت می کند تا برای خواستگاری از دخترش اقدام‬ ‫نمایند‪ .‬مریدا (ش��اهزاده) هر کاری می کند تا عقیده مادرش را تغییر دهد اما‪ ...‬انیمیشن «شجاع»‬ ‫(یا ‪ )Brave‬انیمیشن ‪ ۲۰۱۲‬شرکت پیکسار به کارگردانی مارک اندروز و کارگردانی و نویسندگی‬ ‫برندا چاپمن است‪.‬‬ ‫فرانکنوینی‬ ‫کارگردان «فرانکنوینی» تیم برتون اس��ت‪ .‬یک انیمیش��ن عروس��کی به س��بک و سیاق‬ ‫عروس مرده و کابوس پیش از کریسمس صداپیشگانی همچون وینونا رایدر‪ ،‬کارتین اوهارا‪ ،‬مارتین‬ ‫شورت‪ ،‬مارتین الندو و کریستوفر لی به جای شخصیت های اصلی صحبت کرده اند و فیلمنامه را‬ ‫جان اگوست بر اساس داستانی از خود برتون نوشته است‪.‬‬ ‫فیلم‪ ،‬بازسازی یک فیلم کوتاه اس��ت که برتون بیست و هشت س��ال پیش در سال ‪۱۹۸۴‬‬ ‫ساخته بود‪ .‬داستان درباره یک دانشمند جوان به نام ویکتور است که تالش می کنند با یک سری‬ ‫ازمایش های علمی‪ ،‬سگ محبوبش اس��پارکی را به زندگی بازگرداند‪ .‬پس از این اتفاق است که‬ ‫لئوناردو دی کاپریو در جانگوی ازاد شده‬ ‫لئون��اردو دی کاپری��و انتظار داش��ت ب��رای ایفای‬ ‫نق��ش منف��ی در فیل��م تارانتین��و در می��ان نامزده��ای‬ ‫بهتری��ن نقش مکمل م��رد باش��د؛ اتفاقی ک��ه رخ نداد‪.‬‬ ‫فیلم س��ینمایی«جانگوی ازاد شده» که در ژانر فیلم های‬ ‫وسترن ساخته می شود‪ ،‬داس��تان برده ای به نام «جانگو»‬ ‫را روایت می کند که با همکاری گروهی از شکارچی های‬ ‫س��خاوتمند المانی به دنبال همس��ر خود می گردد که در‬ ‫مزرعه شخص ثروتمندی به نام «کالوین کندی» زندانی‬ ‫شده است‪g .‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫شوالیه تاریکی برم ی خیزد‬ ‫سومین فیلم س��ه گانه بتمن به کارگردانی کریستوفر‬ ‫نوالن بیش از یک میلیارد دالر فروش داشت‪ ،‬اما در فهرست‬ ‫اسکار کمترین س��هم ممکن را داشت‪ .‬داس��تان «شوالیه‬ ‫تاریکی برمی خیزد» هشت سال پس از «شوالیه تاریکی»‬ ‫اتفاق می افتد‪ .‬کریستین بیل بار دیگر در نقش مبارز نقابدار‬ ‫ظاهر ش��ده و مایکل کین‪ ،‬گری اولدمن و مورگان فریمن‬ ‫نقش های خود را تکرار کرده اند‪ .‬انهاتاوی و تام هاردی هم‬ ‫در فیلم بازی می کنند‪.‬‬ ‫به نظر می رس��ید ش��والیه تاریکی جایگاه بهتری در‬ ‫لیست اسکار داشته باشد که پیش بینی ها غلط از اب در امد‬ ‫و در هیچ بخشی کاندیدا نشد‪.‬‬ ‫کاترین بیگلو در س ی دقیقه بامداد‬ ‫درست اس��ت که فیلم س��ی دقیقه بامداد توانست در‬ ‫رشته بهترین فیلم نامزد شود‪ ،‬اما کارگردان ان کاترین بیگلو‬ ‫مثلث شماره ‪160‬‬ ‫جان هاوکس در فیلم جلسات‬ ‫فیلم جلسات داس��تان و موضوع قابل توجهی ندارد‪.‬‬ ‫این فیلم اما یک فیلم بازیگر محور اس��ت‪ ،‬ب��ه ویژه بازی‬ ‫جان هاوکس قابل اعتنا است‪ .‬جان هاوکس نقش مارک را‬ ‫ایفا می کند؛ کسی که در سال های اخیر به عنوان بازیگری‬ ‫با استعداد اعجاب اور ظاهر شده است‪ .‬کاری که او در اینجا‬ ‫انجام می دهد تنها جسمانی نیست‪ ،‬مستلزم احساسات است‬ ‫تا داستان را به قلمرو احساسات عمیق و متحیر کننده و حتی‬ ‫کمدی هدایت کند‪ .‬مانند بسیاری از فیلم ها و حتی بیشتر از‬ ‫انها‪ ،‬جلس��ات به دو بازیگر اصلی اش وابسته است تا بتواند‬ ‫خوب به نظر برسد‪.‬‬ ‫نتوانست نامزد بهترین کارگردانی شود‪.‬استیون اسپیلبرگ‬ ‫در واکنش به نامزد نشدن کا ترین بیگلو می گوید‪« :‬بله؛ یک‬ ‫غافلگیری بود‪ .‬اما من هم طی سال ها بار ها غافلگیر شده ام‪.‬‬ ‫پس می دانم چه احساس��ی دارد‪ ».‬در س��ی دقیق��ه بامداد‬ ‫کا ترین بیگل��و و فیلمنامه نویس‪ ،‬مارک ب��ول روش های‬ ‫شکنجه امریکایی ها برای گرفتن اطالعات از محل اختفای‬ ‫بن الدن را به نمایش می گذارد‪ .‬روش هایی که سال هاست‬ ‫محل مناظره و اختالف نظر بوده است‪.‬‬ ‫رفتارهای عجیب و غریب و هیوالواری از این سگ کوچک دیده می شود‪.‬‬ ‫پارانورمن‬ ‫پارانورمن داستان پسر نوجوانی اس��ت که به دلیل توانایی خارق العاده‪ ،‬زندگی اش با‬ ‫سختی روبه رو شده و به واسطه همین قابلیت ترسناکی که دارد‪ ،‬می تواند با مردگان ارتباط‬ ‫برقرار کند و به واقع باید در نقش یک قهرمان ظاهر ش��ود و شهر را از شر نفرین جادوگران‬ ‫نجات دهد‪ .‬این طرح‪ ،‬طرح هیجان انگیزی برای بچه های نوجوان است ولی برای بچه های‬ ‫کوچک تر کمی زود است که با این میزان تلخی اشنا شوند‪.‬‬ ‫دزدان دریایی! گروه ناجورها‬ ‫کاپیتان دزدان دریایی وارد ماجرایی می ش��ود که در ان قصد دارد رقیبان اصلی خود‪،‬‬ ‫بالمی سیاه و کوتالس لیز را شکست داده تا جایزه بزرگ دزدان دریایی را به دست اورد‪ .‬این‬ ‫ماجرا کاپیتان و خدمه اش را از س��احل جزیره خونی به خیابان ه��ای مه الود لندن می برد‪...‬‬ ‫ی پیون و سلما هایک دیگر صداپیشه های‬ ‫مارتین فریمن‪ ،‬ایملدا استانتن‪ ،‬دیوید تنانت‪ ،‬جرم ‬ ‫کارتون «دزدان دریایی! گروه ناجورها» هس��تند‪ .‬پیتر لورد و ج��ف نیوئیت کارگردانی این‬ ‫انیمیشن را بر عهده داشتند‪.‬‬ ‫ر ک‪-‬ایت رالف‬ ‫جان س��ی‪ .‬رایلی‪ ،‬س��ارا س��یلورمن‪ ،‬ج��ک مک برایر و جی��ن لینچ صداپیش��ه های‬ ‫«رک ایت رالف» هستند‪ .‬داستان درباره رک‪-‬ایت رالف‪ ،‬ضدقهرمان بازی های ارکد است‬ ‫که دیگر حاضر نیست نقش خود را به عنوان یک ضدقهرمان بپذیرد و می کوشد یک قهرمان‬ ‫باش��د‪ ،‬اما ارزوی دیرین او کل دنیای ارکد را به هم می ری��زد‪« .‬رک‪-‬ایت رالف» پنجاه و‬ ‫دومین فیلم بلند دیزنی انیمیش��ن استودیوز است‪ .‬این فیلم س��ه بعدی را ریچ مور بر اساس‬ ‫فیلمنامه ای از جنیفر لی و فیل جانستن کارگردانی کرده است‪g .‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازا ر‬ ‫برات اهلل صمدی راد‪/‬کارشناس حمل ونقل‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪160‬‬ ‫قطار مسافری یک وسیله خوب و ایمن برای سفر است‪.‬‬ ‫بسیاری از مردم به ویژه کودکان‪ ،‬نوجوانان‪ ،‬افراد سالخورده و‬ ‫خانواده ها دوست دارند س��فرهای خود را با قطار انجام دهند‪،‬‬ ‫چرا که قطار وسیله ای اس��ت ایمن‪ ،‬ارزان و جذاب که موجبات‬ ‫راحتی مسافر را فراهم اورده و سفری به یاد ماندنی را برای احاد‬ ‫جامعه فراهم می س��ازد‪ .‬با این حال این وس��یله نقلیه معموال‬ ‫به دلیل استقبال و اعتماد مردم همواره مورد استقبال قرار گرفته‬ ‫و بلیت ان در برخی از ایام سال به سختی قابل ابتیاع است‪ .‬اما‬ ‫چنانچه با برنامه ریزی عمل کنیم ش��انس دریافت بلیت برای‬ ‫مواقع دلخواه امکانپذیر خواهد بود‪ .‬برای برنامه ریزی اصولی‬ ‫بهتر است موارد زیر را رعایت کنیم‪:‬‬ ‫‪ -1‬در زمان های کم ترافیک سفر کنید‬ ‫در برخ��ی از ایام س��ال مث��ل ایام ن��وروز‪ ،‬تابس��تان یا‬ ‫مناس��بت های ملی و مذهبی تقاضای سفر بس��یار زیاد است‪.‬‬ ‫بنابراین خانواده های محترم برای تهیه بلیت به زحمت افتاده‬ ‫و بعضا موفق به خرید بلیت نمی شوند‪ .‬این خانواده ها چنانچه‬ ‫فرزند مدرسه رو ندارند بهتر است به نحوی برنامه ریزی کنند که‬ ‫در ایام کم تقاضا و کم ترافیک مبادرت به سفر نمایند تا عالوه بر‬ ‫اینکه به اسانی موفق به تهیه بلیت می شوند در رزرو و انتخاب‬ ‫هتل مناسب نیز موفق شوند‪ .‬ایام معمولی پاییز و زمستان‪ ،‬ماه‬ ‫مبارک رمضان و به ویژه اواس��ط هفته ها زمان های مناس��بی‬ ‫برای سفر این قبیل از خانواده هاست‪.‬‬ ‫‪ -2‬در وقت و هزینه خود صرفه جویی کنید‬ ‫قطارهای مسافری به ویژه قطارهای کوپه ای که دارای‬ ‫امکانات تخت و وس��ایل خواب اس��ت بهترین انتخاب برای‬ ‫خانواده هایی اس��ت ک��ه می خواهن��د در وق��ت و هزینه خود‬ ‫صرفه جویی کنند‪ .‬اگر عالقه مند س��فر به اماکن زیارتی مانند‬ ‫مشهد مقدس هس��تید و می خواهید هزینه هتل و میهمانسرا‬ ‫پرداخت نکنید توصیه ما به ش��ما این اس��ت که از قطارهای‬ ‫کوپه ای خواب استفاده کنید و ش��ما می توانید عصر یا شب با‬ ‫این قطارها سفر کنید و شب هنگام به راحتی در قطار بخوابید‪.‬‬ ‫سفری دلپذیر‬ ‫با‬ ‫قطارهای رجاء‬ ‫صبح به مقصد رسیده حرم مطهر حضرت امام رضا(ع) را زیارت‬ ‫کرده از اماکن دیدنی و بازار نیز بازدید کرده و ش��ب مجددا در‬ ‫قطار خوابیده و صب��ح در منزل یا محل کار خود باش��ید‪ .‬این‬ ‫برنامه ریزی به ش��ما امکان می دهد که هزین��ه ای بابت هتل‬ ‫یا مس��افرخانه پرداخت نکنید و در عین حال ب��ا خیال راحت‬ ‫زیارت نمایید‪.‬‬ ‫مدت چند روزه ای را در شهر مقصد همراه با خانواده خود باشند‬ ‫می توانند خودرو های خود را با هزینه بس��یار مناسب با قطار‬ ‫حمل و در مقصد تحویل بگیرند‪.‬رفت و برگشت کرایه خودرو‬ ‫از تهران به مشهد –تهران به اندیمشک ‪-‬تهران به کرمان‪-‬‬ ‫اصفهان به بندرعباس و بالعکس‪110‬هزار تومان‪ .‬مسیرهای‬ ‫تهران به اهواز و تهران به شیراز و بالعکس ‪130‬هزار تومان‪.‬‬ ‫تهران – تبریز ویزد ‪ -‬مش��هد و بالعکس‪100‬ه��زار تومان‪.‬‬ ‫تهران ‪ -‬بندرعباس‪ ،‬بندرعباس ‪ -‬مش��هد و تهران ‪ -‬زاهدان‬ ‫و بالعکس ‪180‬هزارتومان‪ .‬ی��زد ‪ -‬بندرعباس و بالعکس‪90‬‬ ‫هزار تومان‪ .‬ش��یراز ‪ -‬مش��هد و بالعکس‪230‬ه��زار تومان‪.‬‬ ‫کرمان ‪ -‬مشهد و اراک ‪ -‬مشهد و بالعکس‪120‬هزار تومان‪ .‬در‬ ‫این راستا به نظر می رسد باتوجه به هزینه باالی مصرف بنزین‬ ‫و استهالک ماشین و ایمنی بیش��تر این رقم مقرون به صرفه‬ ‫و مناسب است‪.‬‬ ‫شرکت رجاء با بیش از هزار دفتر فروش در سراسر کشور‬ ‫مبادرت به فروش بلیت قطار (البته برای تمامی ش��رکت های‬ ‫مالک قطار) می نماید‪ .‬شما می توانید با مراجعه به نزدیکترین‬ ‫دفتر فروش‪ ،‬بلیت خود را تهیه نمایید‪.‬با توجه به ‪ on line‬بودن‬ ‫فروش بلیت چنانچه در نزدیکترین محل ش��ما بلیت موجود‬ ‫نباش��د‪ ،‬از مراجعه به س��ایر دفاتر خودداری کنی��د‪ .‬زیرا قطعا‬ ‫در س��ایر دفاتر نیز بلیت موجود نیس��ت‪ .‬بنابراین وقت خود را‬ ‫هدر ندهید‪.‬‬ ‫از نظر مقررات‪ ،‬اوردن محموله هایی که ابعاد ان بیش از‬ ‫‪ 75‬سانتی متر و وزن ان بیش از ‪ 30‬کیلو گرم باشد به داخل کوپه‬ ‫ممنوع است‪ .‬برای این قبیل بارها واگن حمل خودرو پیش بینی‬ ‫شده‪ .‬بنابراین مسافران می توانند این قبیل محموله ها را به باجه‬ ‫توشه ایس��تگاه تحویل دهند و در مقصد ان را تحویل بگیرند‪.‬‬ ‫این امر موجب می ش��ود که اف��راد خانواده در کوپه احس��اس‬ ‫راحتی کرده و بارها دست و پا گیر نباشد‪.‬‬ ‫با مراجعه به سایت ‪ WWW.RAJA.IR‬از طریق اینترنت‬ ‫بلیت خود را تهیه نمایید‪ .‬این امر به ش��ما امکان می دهد تا در‬ ‫وقت خود صرفه جویی کرده و شانس بیشتری برای تهیه بلیت‬ ‫داشته باشید‪.‬‬ ‫چنانچ��ه نیاز به دریاف��ت اطالعاتی از قبی��ل موجودی‬ ‫بلیت‪ ،‬نش��انی دفاتر فروش‪ ،‬س��اعات حرکت قطار و‪ ...‬دارید‬ ‫سامانه اطالع رسانی ‪ 1539‬ش��رکت رجاء به طور شبانه روزی‬ ‫اماده پاسخگویی به شماس��ت‪ .‬این امر در وقت و هزینه شما‬ ‫صرفه جویی کرده و نیاز به مراجعه حضوری نخواهید داش��ت‪.‬‬ ‫الزم به ذکر اس��ت این س��امانه فقط پاس��خگوی قطارهای‬ ‫مسافری رجاء است و در خصوص عملکرد سایر شرکت های‬ ‫مالک قطار یا وضعیت ایس��تگاه ها با رواب��ط عمومی راه اهن‬ ‫تماس بگیرید‪g.‬‬ ‫‪-3‬قطارمناسبباشرایطاقتصادیخودتهیهنمایید‬ ‫اگر مقصد شما مشهد مقدس باشد قدرت انتخاب دارید‬ ‫که با قطارهایی با رنج قیمت کمت��ر از ‪ 10‬هزار تومان تا کمتر‬ ‫از چهل هزار تومان مس��افرت نمایید‪ .‬این انتخاب بستگی به‬ ‫توانایی مالی و وضعیت اقتصادی ش��ما دارد‪ .‬در این ش��رایط‬ ‫می توانید غذای خود را همراه داش��ته یا از غذاهای رس��توران‬ ‫قطار استفاده نمایید‪.‬‬ ‫‪ -4‬از نزدیکترین دفتر فروش بلیت به محل سکونتتان‬ ‫بلیتتهیهکنید‬ ‫‪-5‬حتی المقدوراینترنتیخریدکنید‬ ‫‪ -6‬می توانید خودروی خود را در قطار همراه داشته باشید‬ ‫یکی از امکانات و تس��هیالتی که ش��رکت رجاء برای‬ ‫مسافران خود تدارک دیده‪ ،‬امکان حمل خودرو با قطار است‪.‬‬ ‫برای کس��انی که رانندگی در مس��یرهای طوالنی برایشان‬ ‫سخت است و نگران وضعیت جاده ها هس��تند یا می خواهند‬ ‫‪ -7‬بار و اثاثیه خود را به واگن حمل توشه بسپارید‬ ‫‪-8‬اطالعاتالزمراازسامانهاطالع رسانی‪ 1539‬شرکت‬ ‫رجاءدریافت کنید‬ ‫فراخوان مشارکت بانک انصار در بازسازی عتبات عالیات‬ ‫بانک انص��ار زمینه مش��ارکت عموم م��ردم در امر‬ ‫بازس��ازی عتبات عالیات را فراهم ک��رد‪ .‬به گزارش اداره‬ ‫کل بازاریابی و تبلیغات بانک انصار‪ ،‬با درخواس��ت س��تاد‬ ‫بازس��ازی عتبات عالیات مبنی بر مش��ارکت و تسهیل در‬ ‫جمع اوری نذورات مردمی از طریق خدمات الکترونیک‪،‬‬ ‫این بان��ک با ایج��اد یک بخ��ش ویژه در دس��تگاه های‬ ‫خودپرداز خ��ود‪ ،‬ام��کان دریافت کمک ه��ای مردمی و‬ ‫نذورات برای بازس��ازی عتب��ات عالی��ات را فراهم کرد‪.‬‬ ‫‪82‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬همچنین بانک انصار شماره حساب‬ ‫‪ 1887-43-1140000-1‬را به منظور توسعه حرم مطهر‬ ‫علوی‪ ،‬س��اخت صحن و شبس��تان حض��رت زهرا(س) و‬ ‫شماره حس��اب ‪ 2734-823-1000-1000-1‬را برای‬ ‫توسعه حرم شریف امام حسین (ع) و بازسازی گنبد مطهر‬ ‫ان حض��رت اختصاص داده اس��ت‪ .‬در ای��ن فراخوان‪ ،‬از‬ ‫افرادی که عالقه مند به مشارکت در امر بازسازی و توسعه‬ ‫مکان های زیارتی و عتبات عالیات هستند درخواست شده‬ ‫کمک ها و نذورات خود را از طریق پرداخت نقدی در شعب‬ ‫بانک‪ ،‬خود پرداز ی��ا اینترنت بانک انصار در اختیار س��تاد‬ ‫بازس��ازی عتبات عالیات قرار دهند‪g.‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫باش�گاهمش�تریان‪،‬حلقهمفقودهزنجیره‬ ‫فعالیت هایاقتصاداس�ت‬ ‫قرار داد تالیا‪ 10‬سال دیگر تمدید شد‬ ‫افزایش تعداد بانک های عامل برای پرداخت وام ازدواج‬ ‫رئی��س هیات مدی��ره ش��رکت مخاب��رات ای��ران‬ ‫چندی پیش از تمدید مج��دد قرار داد ش��بکه پیمانکاری‬ ‫سیمکارت های اعتباری تالیا برای مدت ‪ 10‬سال خبر داد‪.‬‬ ‫باتوجه به تغییر مالکیت در پروژه تالی��ا و مدت زمان کمتر‬ ‫از سه سال به پایان اعتبار قرار داد این پیمانکار‪ ،‬هیات مدیره‬ ‫ش��رکت مخابرات ایران تصمیم به تمدید ‪ 10‬س��اله این‬ ‫قرار داد گرفت تا این اپراتور مجددا احیا شود‪ .‬سیدهاشمی از‬ ‫برنامه های جدید برای توسعه و تغییرات چشم گیر در پروژه سیمکارت های اعتباری تالیا خبر داده‬ ‫و تاکید کرده است که اعتبار را دوباره به مشترکان تالیا باز می گردانیم‪ .‬براساس برنامه ریزی های‬ ‫انجام شده شش میلیون سیمکارت اعتباری از شبکه تالیا واگذار خواهد شد و مالکان جدید اپراتور‬ ‫اعتباری تالیا‪ ،‬کوشش خود را برای احیای دوباره این شبکه و رقابت با اپراتور های فعلی کشور به کار‬ ‫خواهند بست‪ .‬به گفته رئیس هیات مدیره شرکت مخابرات ایران براساس براورد های مالی صورت‬ ‫گرفته پروژه تالیا بعد از خصوصی سازی مخابرات‪ 40‬میلیارد تومان به مخابرات ضرر مالی وارد کرده‬ ‫و تمامی کوشش مخابرات این است که زیان دهی این پروژه را به صفر رسانده و از ان کسب درامد‬ ‫کند‪ .‬در هر حال مسئوالن می گویند بازار سیمکارت ایران هنوز اشباع نیست و با وجودی که ضریب‬ ‫نفوذ تلفن همراه ‪ 92‬درصد است‪ ،‬اما این فناوری قابلیت ان را دارد که ضریب نفوذ ان در میان مردم‪،‬‬ ‫به بیش از ‪ 150‬درصد برسد‪ ،‬بنابراین برای تالیا هنوز فرصت فعالیت وجود دارد‪g.‬‬ ‫مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران‪ ،‬ضمن اعالم افزایش تعداد بانک های عامل برای‬ ‫پرداخت وام ازدواج‪ ،‬داش��تن صالحیت الزم‪،‬وثیقه مناس��ب و اموزش را از عوامل اصلی کاهش‬ ‫معوقات بانکی دانست‪ .‬مدیرعامل بانک قرض الحس��نه مهر ایران‪ ،‬ضمن اعالم افزایش تعداد‬ ‫بانک های عامل برای پرداخت وام ازدواج‪،‬داش��تن صالحیت الزم‪ ،‬وثیقه مناسب و اموزش را از‬ ‫عوامل اصلی کاهش معوقات بانکی دانس��ت‪ .‬غالمرضا مصطفی پور گفت‪« :‬عدم پرداخت وام‬ ‫ازدواج از سوی این بانک شایعه ای بیش نیست و بانک قرض الحسنه مهر ایران کماکان مبادرت به‬ ‫وام ازدواج ان هم در سطح وسیع می کند‪ ».‬مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران‪ ،‬ضمن اعالم‬ ‫افزایش تعداد بانک های عامل برای پرداخت وام ازدواج‪ ،‬داشتن صالحیت الزم‪ ،‬وثیقه مناسب و‬ ‫اموزش را از عوامل اصلی کاهش معوقات بانکی دانست‪ ».‬مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران‬ ‫همچنین از افزایش بانک های عامل برای پرداخت وام ازدواج خبر داد و گفت‪« :‬باتوجه به اینکه بانک‬ ‫قرض الحسنه مهر ایران عالوه بر وظایفی پرداخت وام ازدواج را برعهده دارد‪ ،‬مسئولیت های دیگری‬ ‫نیز دارد که باعث می شود در تامین منابع گاهی با مشکالتی مواجه شود‪ ».‬او افزود‪« :‬بنابراین پیشنهاد‬ ‫شده که بانک های دیگر به جمع بانک قرض الحسنه مهر ایران برای پرداخت وام ازدواج اضافه‬ ‫شود‪ ».‬مصطفی پور در ادامه به عوامل کاهش مطالبات معوقه بانکی اشاره کرد و گفت‪« :‬گیرندگان‬ ‫تسهیالت باید صالحیت الزم را داشته باشند و متناسب با نوع کار و شخصیت تسهیالت گیرنده‬ ‫بانک های عامل وثایق الزم را در یافت کنند و وقتی وام را پرداخت کردند باید پیگیری وصول ان‬ ‫را هم کرده و به گونه ای اموزش دهند که دریافت کننده تسهیالت اقساط خود را بپردازد‪g».‬‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪160‬‬ ‫در نخس��تین کنفران��س ملی باش��گاه مش��تریان از‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد به واس��طه پیشرو بودن در این‬ ‫عرصه با اهدای تندیس مشتری مداری باشگاه مشتریان تقدیر‬ ‫ش��د‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪،‬‬ ‫دکتر نتاج – مدیرعامل ‪ -‬با بیان اینکه باش��گاه مش��تریان‬ ‫حلقه مفقوده ای است که می تواند به اقتصاد کشورمان کمک‬ ‫ش��ایانی نماید‪ ،‬گفت‪« :‬باید عوامل موثر در اقتصاد کشور را‬ ‫به گونه ای مورد استفاده قرار دهیم تا حداکثر بهره وری برای‬ ‫اقتصاد حاصل ش��ود‪ ،‬زیرا موارد زیادی برای بهینگی وجود‬ ‫دارد که یکی از این موارد هزینه های بازاریابی اس��ت‪ ».‬وی‬ ‫با اشاره به اینکه باشگاه مشتریان می تواند هزینه های ملی‬ ‫در س��طح اقتصاد کش��ور را کاهش دهد‪ ،‬ادامه داد‪« :‬یکی از‬ ‫مسئولیت های بر جای مانده در کش��ور ما تحقق بانکداری‬ ‫بدون ربا و در س��طح متعالی تر ان بانکداری اسالمی است‪.‬‬ ‫از این رو باشگاه مشتریان می تواند در این زمینه نیز اثر بخش‬ ‫باشد‪ ».‬وی از الزامات رقابت در بازار و تداوم حیات یک بنگاه‬ ‫به تالش در جهت کاهش هزینه خدم��ات برای متقاضیان‬ ‫نام برد و افزود‪« :‬به منظور تداوم این فعالیت ها باید به دنبال‬ ‫راه حل های نواورانه باشیم‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در‬ ‫ادامه مهم ترین دغدغه بانک ه��ا در فضای رقابتی موجود را‬ ‫وفادارسازی مشتریان برشمرد و اظهار داشت‪« :‬وفادارسازی‬ ‫در صورتی استمرار خواهد داشت که رضایت مندی دو طرفه‬ ‫حاکم باشد و موضوع وفاداری مشتری در دو سطح نگرشی‬ ‫و رفتاری قابل بررسی است که در سطح نگرشی مشتریان از‬ ‫لحاظ دیدگاهی باید به بنگاه وفادار باش��ند‪ ،‬به گونه ای که از‬ ‫روی اجبار با بنگاه ارتباط برق��رار نکنند بلکه به بنگاه اعتقاد‬ ‫داشته باش��ند‪ ».‬نتاج با تاکید بر اینکه وفادار سازی مشتری‬ ‫یک رویداد تصادفی محس��وب نمی ش��ود و باید اقدامات و‬ ‫برنامه ریزی هایی صورت گیرد تا این پدی��ده مبارک اتفاق‬ ‫بیفتد‪ ،‬گفت‪« :‬باید برای اجرای این فرایند گسترده از اقدامات‬ ‫مختلفی استفاده کرد که یکی از موثر ترین انها ایجاد باشگاه‬ ‫مشتریان به عنوان یک ابزار کلیدی است‪ ».‬نتاج با بیان اینکه‬ ‫اگر طرح ریزی مناسبی در ارتباط با باشگاه مشتریان در بانک‬ ‫صورت نگیرد همان مقدار منابعی هم که هزینه می شود‪ ،‬هدر‬ ‫می رود‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬باشگاه مشتریان نظامی است یکپارچه‬ ‫که با هدف خلق ارزش بیش��تر برای مشتریان یک سازمان‬ ‫تشکیل می شود‪ ،‬یعنی قرار نیس��ت هدف اصلی ان افزایش‬ ‫سوداوری بانک یا بنگاه باش��د بلکه هدف اصلی باید ایجاد‬ ‫منافع و بهره وری برای سپرده گذاران باشد‪ ».‬نتاج یاداور شد‪:‬‬ ‫«اقداماتی که باید در این حوزه مورد توجه واقع شود عبارتند‬ ‫از ارائه فرص��ت دلخواه جهت عضویت مش��تریان‪ ،‬افزایش‬ ‫ارتباط و تعامل میان بانک با مشتریان‪ ،‬افزایش سطح وفاداری‬ ‫مشتری به دلیل خلق ارزش باال برای بانک‪ ،‬فروش متقاطع‬ ‫یعنی بانک ها با مشتری فقط با یک محصول مواجه نباشند‬ ‫بلکه فضایی ایجاد کنند تا مشتری بتواند از انواع خدماتی که‬ ‫تولید می شود‪ ،‬استفاده کند‪ ».‬وی با بیان اینکه افزایش سهم‬ ‫از هر مشتری‪ ،‬وفاداری سازی انها و جذب سپرده گذاران جدید‬ ‫از دیگر نکاتی است که باید به انها توجه الزم صورت گیرد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬زمانی که چنین طرح های��ی را در بانک مهر اقتصاد‬ ‫اغاز کردیم‪ ،‬حجم مش��تریان بانک از هف��ت میلیون نفر به‬ ‫‪ 9/5‬میلیون نفر افزایش یافت و سهم بازار هم از حدود چهار‬ ‫درصد به پنج درصد رسیده که برای رسیدن به این وضعیت‬ ‫حدود ‪ 56‬طرح و اقدام از جمله توسعه طرح جهادی جذب و‬ ‫تبدیل ان به برنامه تفصیلی ف��روش جامع بانک‪ ،‬راه اندازی‬ ‫طرح های بازاریابی رویداد محور و طرح های بازاریابی مبتنی‬ ‫بر پایگاه داده ها اجرا شده است‪ ».‬در انتهای این کنفرانس به‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد به واس��طه پیشرو بودن در این‬ ‫عرصه‪ ،‬تندیس مشتری مداری باش��گاه مشتریان اهدا شد‪.‬‬ ‫گفتنی است؛ نخستین کنفرانس باشگاه مشتریان به عنوان‬ ‫یک رویکرد نوین در سیاست های توسعه بازار شرکت های‬ ‫معتبر و برندهای مطرح دنیا و با هدف فرهنگ سازی و معرفی‬ ‫جدید ترین متده��ای راه اندازی و مدیریت باش��گاه اعضا و‬ ‫مش��تریان و با حضور مدیران ارشد س��ازمان ها‪ ،‬بنگاه های‬ ‫مالی ‪ -‬اقتصادی‪ ،‬شرکت های تولیدی‪ -‬خدماتی‪ ،‬برندهای‬ ‫برتر کشور و کارشناس��ان این حوزه برگزار شد تا با یک نگاه‬ ‫علمی و کاربردی راهکارها و چالش های راه اندازی و توسعه‬ ‫موفق باشگاه های مشتریان را در سازمان ها و صنایع مختلف‬ ‫مورد تحلیل و بررسی قرار دهد‪ .‬اشنایی با روش های راه اندازی‬ ‫و مدیریت انواع باشگاه های مشتریان‪ ،‬باشگاه اعضا‪ ،‬باشگاه‬ ‫نمایندگان و باشگاه هواداران از جمله محورهای برگزاری این‬ ‫کنفرانس بود‪g.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫مهندس پور رنجبر در مراسم معارفه مدیرعامل جدید مخابرات استان خراسان رضوی‪:‬‬ ‫هدف ما در مخابرات‪ ،‬داشتن ارتباط مطلوب با مشتری است‬ ‫در هدف ما در مخابرات‪ ،‬تحلیل رفتار مشتری‪ ،‬ارتباط‬ ‫با مش��تری‪ ،‬خادم مش��تری ب��ودن و خدم��ات را در محل‬ ‫مورد نیاز مشتری ارائه دادن اس��ت‪ ».‬مهندس پور رنجبر‪،‬‬ ‫مدیرعامل ش��رکت مخاب��رات ایران ک��ه در ایین معرفی‬ ‫مدیرعامل جدید مخابرات اس��تان خراسان رضوی سخن‬ ‫می گفت‪ ،‬ضمن اعالم این خب��ر افزود‪« :‬بخش خصوصی‪،‬‬ ‫جایگاهی اس��ت که باید بر دو محیط اش��راف داشته باشد؛‬ ‫محیط داخلی ی��ا کارکنان و محیط بیرونی ی��ا پیمانکاران‬ ‫و مردم‪ .‬ای��ن دو محیط‪ ،‬محل رش��د‪ ،‬بقا و توس��عه بخش‬ ‫خصوصی اس��ت و بدون توجه به ان نمی توان به توس��عه‬ ‫دست یافت‪ .‬از این رو در استراتژی جدید شرکت مخابرات‬ ‫ایران‪ ،‬اولویت با مردم و کارکنان است‪ ».‬مهندس پور رنجبر‬ ‫با اش��اره به تغییرات س��اختاری و اس��تراتژیک در شرکت‬ ‫مخابرات ایران گفت‪« :‬شرکت مخابرات ایران باید یکپارچه‬ ‫باشد‪ .‬برای ارائه خدمت به مشتری نمی توان جزیره ای فکر‬ ‫کرد‪ .‬از این رو الزم اس��ت یک مغز ق��وی و متفکر در راس‬ ‫مخابرات وجود داش��ته باش��د و کل مجموعه را هدایت و‬ ‫رهبری کند‪ ».‬وی گفت‪« :‬مخاب��رات همه چیز دارد؛ پول‪،‬‬ ‫نیروی انسانی توانمند‪ ،‬بازار‪ ،‬اعتبار‪ ،‬مردم‪ ،‬برند‪ ،‬پیشینه و‪....‬‬ ‫بنابراین ضروری اس��ت با مدیریت و برنامه ریزی مناسب‪،‬‬ ‫همه نوع خدمات م��ردم را تامین کند‪ ».‬رئیس هیات مدیره‬ ‫ش��رکت ارتباطات ثابت گفت‪« :‬مخابرات طی س��ال های‬ ‫گذشته در مسیری ش��فاف و دولتی حرکت می کرد‪ .‬در این‬ ‫دوره رشد مناسبی داشته‪ ،‬اما کافی نبوده است‪ .‬بنابراین ما‬ ‫به دنبال توسعه مخابرات به نحوی هستیم که هر ایرانی در‬ ‫خانه خودش یک خط اینترنت پر س��رعت داشته باشد‪ .‬چرا‬ ‫که از لحاظ تکنولوژیکی مشکلی نداریم و امروزه می توانیم‬ ‫بهترین س��رویس ها را با کمترین هزینه ب��ه مردم عرضه‬ ‫کنیم‪ .‬مخابرات اینده‪ ،‬سرویس محور است؛ سرویس دهی‬ ‫که مردم بتوانن��د با کمترین زحمت از ان اس��تفاده کنند‪».‬‬ ‫‪ 6‬موسسه مالی و اعتباری تجمیع می شوند‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪160‬‬ ‫کارسازان اینده‪ ،‬پیشگامان‪ ،‬امین و مشیز ادغام می شوند‬ ‫هم اکنون حدود ‪ ۱۰‬موسس��ه اعتباری وجود دارد که‬ ‫چهار موسسه تجمیع می شود‪ ،‬زیرا با ردیابی بانک مرکزی‬ ‫مشخص شد‪ ،‬سرمایه این موسسه ها مال خودشان نیست‪.‬‬ ‫معاون نظارتی بانک مرکزی در گفت وگو با واحد مرکزی‬ ‫خبر از ساماندهی و ادغام ‪ ۱۱۰‬موسس��ه تعاونی اعتبار ازاد‬ ‫خبر داد و گف��ت‪« :‬از این تعداد ‪ ۸۶‬موسس��ه ادغام و مجوز‬ ‫‪ ۳۰‬موسسه نیز باطل شده است‪ ».‬ابراهیم درویشی افزود‪:‬‬ ‫«هم اکنون حدود ‪ ۱۰‬موسسه اعتباری وجود دارد که چهار موسسه تجمیع می شود‪ ،‬زیرا با ردیابی‬ ‫بانک مرکزی مشخص شد‪ ،‬س��رمایه این موسسه ها مال خودشان نیس��ت‪ ».‬وی گفت‪« :‬بقیه‬ ‫موسسه های اعتباری هم اگر خودشان سرمایه نداش��ته باشند و از تسهیالت دولتی یا پول مردم‬ ‫استفاده کنند؛ تجمیع خواهند شد‪ ».‬درویشی از ادغام دو موسسه اعتباری اتی و صالحین با بانک‬ ‫لغو مجوز شده «تات» خبر داد و گفت‪« :‬به زودی بانکی به نام «اینده» تاسیس خواهد شد‪ ».‬وی‬ ‫همچنین از ادغام موسسه ها و بانک های کارسازان اینده‪ ،‬بانک الکترونیکی پیشگامان‪ ،‬متقاضیان‬ ‫بانک امین و موسسه در شرف تاسیس مشیز (به فتح م) و ریحانه گستر خبر داد و افزود‪« :‬همه انها‬ ‫با عنوان یک بانک یا موسسه مالی‪ -‬اعتباری فعالیت خواهند کرد‪ ».‬معاون نظارتی بانک مرکزی‬ ‫گفت‪« :‬تا پایان امسال شش موسسه مالی ‪ -‬اعتباری دیگر و صندوق هایی که بیش از یک شعبه‬ ‫دارند نیز تجمیع و ساماندهی می شوند‪ ،‬اما صندوق های مساجد‪ ،‬تکایا و محالت‪ ،‬مشروط به اینکه‬ ‫با س��پرده های مردم زمین‪ ،‬طال و ارز نخرند؛ به فعالیت خود ادامه می دهند و با متخلفان به شدت‬ ‫برخورد می شود‪ ».‬درویشی به مردم هشدار داد‪« :‬وجوه خود را در موسسه هایی سپرده گذاری کنید‬ ‫که مجوز بانک مرکزی گرفته اند‪ ».‬وی افزود‪« :‬بانک مرکزی عالوه بر صدور مجوز کلی‪ ،‬برای‬ ‫تک تک ش��عب هم مجوز جداگانه صادر می کند که این مجوز باید باالی سر رئیس شعبه نصب‬ ‫شود‪ ».‬درویشی گفت‪« :‬متاسفانه عده ای با عنوان صندوق قرض الحسنه‪ ،‬منابع را از استان های‬ ‫مختلف جمع اوری می کنند و مورد سوءاستفاده قرار می دهند که یکی از این صندوق های متخلف‪،‬‬ ‫صندوق جوانان خیر است‪ ».‬وی هشدار داد‪« :‬صندوق جوانان خیر از بانک مرکزی مجوز ندارد و‬ ‫هیات مدیره این صندوق هم فاقد صالحیت قانونی است‪ ».‬درویشی خطاب به برخی از حامیان‬ ‫این صندوق هم هشدار داد‪« :‬اگر در کار نظارتی بانک مرکزی مداخله کنند؛ اسناد و مدارک تخلف‬ ‫ان را برمال می کند‪ ».‬وی گفت‪« :‬اگر موسسه‪ ،‬بانک یا صندوقی‪ ،‬سودهای باال می دهد‪ ،‬ناشی از‬ ‫کمبود نقدینگی انهاست‪ ،‬بنا بر این مردم به سراغ این موارد نروند‪ ،‬زیرا انها فقط می خواهند کمبود‬ ‫نقدینگی خود را تامین کنند‪ ».‬معاون نظارتی بانک مرکزی درباره تغییر نامگذاری موسسه هایی که‬ ‫نام ائمه اطهار (ع) را دارند‪ ،‬افزود‪« :‬بیشتر این موسسه ها‪ ،‬تغییر نام داده اند یا درحال تغییر نام هستند‪».‬‬ ‫درویشی به تغییر نام موسسه مالی ‪ -‬اعتباری ثامن االئمه به «ثامن» خبر داد و گفت‪« :‬تغییر نام‬ ‫نزدیک به هفت هزار صندوق قرض الحسنه و موسسه تا پایان سال تمام می شود‪g».‬‬ ‫‪84‬‬ ‫گفتنی است‪ ،‬در این مراس��م از خدمات مهندس کارگزار‪،‬‬ ‫مدیرعام��ل ش��رکت مخابرات اس��تان خراس��ان رضوی‬ ‫تقدیر و مهندس ملک جعفریان به عنوان مدیرعامل جدید‬ ‫این اس��تان معرفی شد‪ .‬یاداور می ش��ود‪ ،‬مهندس کارگزار‬ ‫به عنوان عضو هیات مدیره و مدیرعامل ش��رکت ارتباطات‬ ‫ثابت معرفی و مشغول به کار شد‪.‬همچنین در این مراسم‪،‬‬ ‫مهندس واحدی‪ ،‬معاون عمرانی اس��تاندار‪ ،‬ضمن قدردانی‬ ‫از زحمات مهندس کارگزار گفت‪« :‬شرکت مخابرات‪ ،‬تنها‬ ‫دستگاهی است که همه تعهدات سفرهای ریاست جمهوری‬ ‫را با نمره عالی و خیلی خوب به انجام رسانده است‪ ».‬وی به‬ ‫فاکتورهای توسعه اشاره کرد و گفت‪« :‬در کنار شاخص های‬ ‫مختلف‪ ،‬توس��عه ارتباطات‪ ،‬زیرس��اخت اصلی اس��ت که‬ ‫خوشبختانه شرکت مخابرات ایران در این زمینه‪ ،‬عملکرد‬ ‫بسیار موفقی داشته است‪ ».‬معاون عمرانی استاندار خراسان‬ ‫رضوی افزود‪« :‬مشهد با حجم زیاد زائر (‪ 25‬میلیون در سال)‬ ‫نیازمند زیرساخت های ارتباطی قوی است که خوشبختانه‬ ‫در حال حاضر فراهم است‪ ».‬گفتنی است‪ ،‬در ابتدای مراسم‪،‬‬ ‫مهندس کارگزار‪ ،‬مدیرعامل پیشین شرکت مخابرات استان‬ ‫خراسان رضوی‪ ،‬در گزارشی از زحمات کارکنان این استان‬ ‫تشکر کرد و گفت‪« :‬دایری شش میلیون تلفن ثابت و سیار‬ ‫و ‪ 130‬هزار پورت اینترنت پر سرعت در این استان‪ ،‬حاصل‬ ‫تالش مدیران و کارکنان بوده اس��ت‪ ».‬وی همچنین اخذ‬ ‫گواهینامه ایزو ‪ ،27001‬تاسیس دانشکده علمی کاربردی‪،‬‬ ‫کسب رتبه اول در ‪ ،ASR‬کسب مقام اول در نواوری نظام‬ ‫پیشنهادات و‪ ...‬را از دیگر افتخارات این استان برشمرد‪g.‬‬ ‫قائم مقام ایران خودرو خبرداد‬ ‫تولید روزانه ‪ 2500‬دستگاه خودرو در ماه های پایانی سال‬ ‫میزان تولیدات روزانه گروه صنعتی ایران خودرو در‬ ‫بهمن و اسفند ماه س��ال جاری به بیش از‪ 2500‬دستگاه‬ ‫خواهد رسید‪ .‬حسین نجاری‪ ،‬قائم مقام تولید ایران خودرو‬ ‫با بیان اینکه در حال حاضر روزانه بیش از دوهزار دستگاه‬ ‫خودرو در این شرکت تولید می ش��ود‪ ،‬گفت‪« :‬در دو ماه‬ ‫اخر س��ال جاری این میزان به بیش از ‪ 2500‬دستگاه در‬ ‫روز افزای��ش می یابد‪ ».‬قائم مقام تولی��د ایران خودرو به‬ ‫کیفیت باالی خودرو رانا و پژو ‪ 206‬س��اخت داخل اشاره کرد و افزود‪« :‬باتوجه به خود کفایی‬ ‫صورت گرفته این خودروها از لحاظ کیفیت در س��طح اس��تانداردهای جهانی هستند‪ ».‬وی‬ ‫خاطرنشان ساخت‪« :‬تولید پژو ‪ 206‬از دی ماه امسال شروع ش��ده و میزان تولید این خودرو‬ ‫تا پایان سال روزانه به ‪ 300‬دستگاه می رس��د‪ ».‬قائم مقام تولید ایران خودرو تاکید کرد‪« :‬در‬ ‫حال حاضر قطعه سازان ایران توان تولید قطعات با کیفیت و در سطح استانداردهای اروپایی‬ ‫را دارند‪ ».‬وی در ادامه به تولید محصوالت جدید ایران خودرو از جمله تندر ‪ 90‬اتومانیک‪ ،‬دنا‪،‬‬ ‫وانت تندر‪ ،‬وانت ‪ PU1‬و همچنین پژو پارس و ‪ 405‬جدید اشاره کرد و گفت‪« :‬تنوع تولیدات‬ ‫با کیفیت به قصد تامین بازار داخلی و افزایش صادرات به س��ایر کش��ورها در دستورکار این‬ ‫شرکت است‪ ».‬نجاری از افزایش تولید موتورهای کم مصرف ‪ TU5‬و ‪ EF7‬خبر داد و گفت‪:‬‬ ‫«این موتورها از لحاظ مصرف سوخت و میزان االیندگی در سطح بسیار خوبی قرار دارند‪».‬‬ ‫قائم مقام تولید ایران خودرو تصریح کرد‪« :‬برنامه توس��عه اس��تفاده از ورق خودرو از کارخانه‬ ‫فوالد مبارکه و ورق خودرو از دیگر برنامه های اس��تراتژیک این ش��رکت است‪ ».‬قائم مقام‬ ‫تولید ایران خودرو ادامه داد‪« :‬میزان خودکفای��ی در ورق خودرو نیز در اینده نزدیک به بیش‬ ‫از ‪ 80‬درصد خواهد رسید‪g».‬‬ ‫سود ‪16‬درصدی بانک سپه به سپرده های سه ماهه‬ ‫بانک سپه به سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت س��ه ماهه ‪ 16‬درصد سود پرداخت‬ ‫می کند‪ .‬بانک سپه فیروزکوه در پیامکی گسترده به مش��تریان خود اعالم کرد که این بانک‬ ‫به سپرده های سرمایه گذاری سه ماهه باالی ‪ 500‬میلیون ریال‪ 16 ،‬درصد سود می دهد‪ .‬این‬ ‫درحالی است که بر اساس اعالم سایت اینترنتی بانک سپه‪ ،‬نرخ سود سپرده های سرمایه گذاری‬ ‫کوتاه مدت این بانک ‪ 7‬درصد و نرخ سود س��پرده های چهارماهه ان تنها ‪ 10‬درصد است‪ .‬در‬ ‫نرخ های اعالمی بانک سپه‪ ،‬نامی از سپرده کوتاه مدت سه ماهه اورده نشده و به نظر می رسد‬ ‫که افتتاح این نوع سپرده با این نرخ سود‪ ،‬ابتکار بانک سپه فیروزکوه برای جذب سپرده های‬ ‫درشت مشتریان باشد‪g.‬‬