ماهنامه مثلث شماره 164

‫‪000‬‬ ‫‪3‬تو‬ ‫مان‬ ‫از شعار بهار‬ ‫تا سخنرانی نیمه تمام الریجانی‬ ‫ی حاشیه ها در مراسم‪ 22‬بهمن‬ ‫روایت مثلث از برخ ‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوشصتوچهارم‪ 28/‬بهمن ماه ‪ 88/1391‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫هاشمی رفسنجانی از نامزد نشدن‬ ‫در انتخابات‪92‬س�خنمیگوید‬ ‫تصمیم سخت و اسان‬ ‫بازخوانیحمالترسانهایاصالحطلبانتندروبههاشمیپساز‪ 2‬خرداد‬ ‫تو گوبا یاسرهاشمیدرباره؛‬ ‫گف ‬ ‫ هاشمیرفسنجانی‬ ‫ ‬ ‫نقش‬ ‫ در انتخابات‪ 92‬‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫جدالمیانروایتایرانی‪-‬امریکایی‬ ‫سرمقاله مثلث درباره انتخابات ‪ 92‬و سیاست‬ ‫داخلی و خارجی ایران‬ ‫جنگ سرد‬ ‫قلعه نویی و فردوسی پور؛ نبرد تن به تن‬ ‫تماشاگران با احساس می بینند‬ ‫ما با منطق‬ ‫گفت وگو با مهدی فخیم زاده‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫قدرت روحانیت میان مردم‬ ‫ما اگر در تاریخ این صد س��اله‪ ،‬صد س��اله اخیر مطالعه‬ ‫کنیم‪ ،‬خواهیم دید که برای چه است که گروه ها از خارج و‬ ‫داخل‪ ،‬توطئه کن ها از خارج و داخل‪ ،‬به ض د روحانیت قلم‬ ‫دست می گیرند‪ .‬و به ضد روحانیت صحبت می کنند‪ .‬و در‬ ‫روزنامه هایش��ان می نویسند؛ این منشاش چی هست؟ در‬ ‫قریب صد سال س��ابق دیدند که یک پیرمردی در یکی از‬ ‫دهات عراق «س��امره» وقتی که دید ایران در معرض فشار‬ ‫خارجی ها هس��ت و ان قرارداد ننگین را در ان زمان بسته‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12 - 33‬‬ ‫کنش یا فشار دیپلماتیک؟!‬ ‫بازی با مهره ها‬ ‫سخنرانینیمه تمام‬ ‫یک اتفاق ناخوشایند‬ ‫سیاست‬ ‫‪34 - 45‬‬ ‫برخی اصالح طلبان برای هاشمی پرونده سازی می کردند‬ ‫ی می خواهد بازیگردان باشد نه بازیگر‬ ‫هاشم ‬ ‫تصمیمایت اهلل‬ ‫ی می خواهد بازی گردان باشد نه بازیگر‬ ‫هاشم ‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46-53‬‬ ‫چالش هایالنهضت‬ ‫خشونت افرینی هایغیرمنتظره‬ ‫بحران در مرحله گذار‬ ‫توطئهعقاب‬ ‫‪000‬‬ ‫‪3‬تو‬ ‫مان‬ ‫روایت مثلث از برخی حاشیهها در مراسم‪ 22‬بهمن‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوشصتوچهارم‪ 28/‬بهمنماه ‪ 88/1391‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫هاشمی رفسنجانی از نامزد نشدن ‬ ‫در انتخابات ‪ 92‬س�خن می گوید ‬ ‫ تصمیم سخت و اسان‬ ‫بازخوانیحمالترسانهایاصالحطلبانتندروبههاشمیپساز‪ 2‬خرداد‬ ‫گفتوگوبا یاسرهاشمیدرباره؛‬ ‫ هاشمی رفسنجانی‬ ‫ ‬ ‫نقش ‬ ‫ در انتخابات ‪ 92‬‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫از شعار بهار‬ ‫تا سخنرانی نیمهتمام الریجانی‬ ‫جدالمیانروایتایرانی‪-‬امریکایی‬ ‫سرمقاله مثلث درباره انتخابات ‪ 92‬و سیاست‬ ‫داخلی و خارجی ایران‬ ‫جنگ سرد‬ ‫قلعه نویی و فردوسی پور؛ نبرد تن به تن‬ ‫تماشاگران با احساس می بینند‬ ‫ما با منطق‬ ‫گفت وگو با مهدی فخیم زاده‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫بودند‪ ،‬این پیرمرد که در کنج یک ده بود یک سطر نوشت‬ ‫وهمه قوای خارج و داخل نتوانستند در مقابل این یک سطر‬ ‫استقامت کنند‪ .‬ان‪ ،‬مرحوم میرزای بزرگ بود ‪ -‬رحمه اهلل‬ ‫ که در سامره تحریم کرد تنباکو را‪ .‬برای اینکه تقریبا ایران‬‫را در اسارت گرفته بودند به واسطه قرارداد تنباکو‪ .‬و ایشان‬ ‫یک سطر نوشت که تنباکو حرام است‪ .‬و حتی بستگان خود‬ ‫ان جائر هم و حرمسرای خود ان جائر هم ترتیب اثر دادند به‬ ‫ان فتوا و قلیان ها را شکستند‪ .‬و در بعضی جاها تنباکوهایی‬ ‫کهقیمتزیادداشتدرمیداناوردندواتشزدندوشکست‬ ‫دادند بر ان قراردادی و لغو شد قرارداد‪ .‬و یک همچو چیزی‬ ‫را اینه��ا دیدند که یک روحانی پیرمرد در کنج یک دهی از‬ ‫دهات عراق یک کلمه می نویسد و یک ملت قیام می کند و‬ ‫قراردادی که ما بین شاه جائر و انگلیس ها بوده است‪ ،‬به هم‬ ‫می زند‪ ،‬و یک قدرت این طوری دارد روحانیت‪ .‬باز مالحظه‬ ‫کردن��د که وقتی که انگلیس ها هجوم اورده بودند به عراق‬ ‫و عراق را در معرض اس��تعمارقرار داده بودند‪ ،‬یک پیرمرد‬ ‫به مردم امر کرد و حکم دفاع داد و قیام کردند مردم و ملت‬ ‫عراق را نجات دادند‪ .‬این یک قدرتی بود از یک پیرمرد و ان‬ ‫میرزای شیرازی دوم‪،‬مرحوم اقامیرزا محمدتقی ‪ -‬رضوان‬ ‫اهلل علیه [بود]‪ .‬و در مشروطه دیدند که یک مال یاچند مال در‬ ‫نجف و چند معمم و مال در تهران اساس استبداد و حکومت‬ ‫خود کامه ای که در ان وقت بود ان را به هم زدند‪ ،‬و مشروطه‬ ‫رامستقرکردند‪.‬ودراین مسائلانهاییکهمخالفهمبودند‬ ‫از پا ننشستند‪ .‬لکن راجع به همین مشروطه و اینکه مرحوم‬ ‫شیخ فضل اهلل ایستاد که مشروطه باید مشروعه باشد‪ ،‬باید‬ ‫قوانین موافق اسالم باشد‪ .‬در همان وقت که ایشان این امر‬ ‫را فرمود‪ ،‬و متمم قانون اساس��ی هم از کوشش ایشان بود‪،‬‬ ‫مخالفان‪ ،‬خارجی ها که یک همچو قدرتی را در روحانیت‬ ‫می دیدند‪ ،‬کاری کردند در ایران که شیخ فضل اهلل مجاهد‬ ‫مجتهد دارای مقامات عالیه را‪ ،‬یک دادگاه درست کردند‪ ،‬و‬ ‫یک نفر منحرف‪ ،‬روحانی نما‪ ،‬او را محاکمه کرد و در میدان‬ ‫توپخانه‪ ،‬شیخ فضل اهلل را در حضور جمعیت به دار کشیدند‪.‬‬ ‫توطئه برای این است‪ ،‬که اینها در کار نباشند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪54-65‬‬ ‫پیروزی ژانر تاریخی و اجتماعی‬ ‫نمایشنیایش‬ ‫استیصال و التیام‬ ‫تماشاگر با احساس می بیند ما با منطق‬ ‫جهان اسالم‬ ‫‪66 -73‬‬ ‫دوگانه مبارزه در بحرین‬ ‫نظام بحرین قابل اصالح نیست باید سرنگون شود‬ ‫افشا گری یک روحانی بحرینی از ‪ 190‬روز زندان‬ ‫اوباما در مقابل شیوخ عرب‬ ‫ورزش‬ ‫‪74 -77‬‬ ‫جنگ سرد‬ ‫تاریخ همیشه قضاوت کننده خوبی است‬ ‫مورینیویایران‬ ‫رفتار دوگانه‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ‪ :‬سیدرضا صائمی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬مصطفی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬ش��اهین فتحیان ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬فاطمه سیف‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی کیوان و نیوشا‬ ‫ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد سرخ خواه ‪ -‬محمد شکراللهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار‪ -‬مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫دکتر غالم حسن تقی نتاج ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‬ ‫مهندس صدوقی‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫سید عارف علوی ‪ -‬رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫رویداد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪12‬‬ ‫زنده باد انقالب اسالمی‬ ‫خبرنامه‬ ‫راهپیمایی پرشکوه ‪22‬بهمن دوستان انقالب‬ ‫را خوشحال و دشمنان را ناراحت کرد‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪13‬‬ ‫سر مقاله‬ ‫راه های پیروزی گفتمان انقالب اسالمی در انتخابات ‪92‬‬ ‫تحلیلی درباره جدال میان روایت ایرانی‪-‬روایت امریکایی‬ ‫سعید اجورلو‪/‬سردبیر‬ ‫خبرنامه‬ ‫در روزهایی ک��ه م ی گ��ذرد اقتصاد در میان��ه روابط‬ ‫بی ن الملل – سیاس��ت خارجی ای ران – و سیاست داخلی‬ ‫ای ران قرار گرفته است؛ اقتصاد در منطق غرب به مثابه متغیر‬ ‫مستقلی انگاشته شده که با تاثیرگذاری بر متغیر واسط –‬ ‫ناارام ی های اجتماعی – متغیر وابس��ته که سیاست های‬ ‫هسته ای و منطقه ای ای ران است را با تغییر مواجه م ی کند‪ .‬در‬ ‫چارچوب منطق غرب‪ ،‬انتخابات ریاست جمهوری سال‪1392‬‬ ‫به ابزاری ب رای تغییر سیاس��ت های ای ران تبدیل م ی شود و‬ ‫هر یک از گروه های سیاسی و نامزدهای انتخاباتی در نگاه‬ ‫غرب به نسبت نزدیکی و دوری به این هدف مورد تحسین یا‬ ‫سرزنش قرار م ی گی رند‪.‬‬ ‫اگر تا پیش از این‪ ،‬روابط بی ن الملل دولت ها را به عنوان‬ ‫واحدهای سیاسی مس��تقل در نظر م ی گرفت و سیاست‬ ‫دولت ها را به عنوان داد ه در نظام سیستمی بی ن المللی فرض‬ ‫م ی کرد که در فرایند این نظام به خروجی و ستانده تبدیل‬ ‫م ی شدند و اگر سیاست علم باید ها و رابطه از باال به پایین‪ ،‬از‬ ‫حاکمان به مردم است و تدابیر دولت ها را ذیل نیل به اهداف‬ ‫جدید‪ ،‬حل منازعه‪ ،‬ایجاد همبستگی و حفظ ارزش ها تفسیر‬ ‫م ی نمود و جامع ه شناسی سیاس��ی برعکس از واقعیات‪،‬‬ ‫هس ت ها و شکاف ها سخن به میانه م ی اورد و تاثیرگذاری‬ ‫جامعه بر دولت را بر س��ر قرار م ی دهد‪ ،‬اما انچه میان ای ران‬ ‫و غرب حداقل در یک س��ال پیشین گذشته است‪ ،‬عبور از‬ ‫نظریه های کالس��یک روابط بی ن الملل‪ ،‬علوم سیاسی و‬ ‫جامع ه شناسی سیاسی است‪.‬‬ ‫روایت غ ربی و به خصوص امریکایی از تحریم و فشار‬ ‫اقتصادی به عنوان ابزار شکاف اجتماعی و نارضایتی و نا ارامی‬ ‫و اش��وب بهره م ی برد تا در نهایت بر سیاست رسمی ای ران‬ ‫تاثیر بگذارد و این تلفیقی از روابط بی ن الملل‪ ،‬جامع ه شناسی‬ ‫سیاسی و سیاست است؛ با اس��تفاده ابزاری از اقتصاد و به‬ ‫تعبیری گروگان گرفتن جامعه و سیاست به وسیله اقتصاد‪.‬‬ ‫در این نوشتار سعی م ی کنیم ابتدا با تفکیک سیاست‬ ‫ت داخلی به تبیین دو روایت امریکایی و‬ ‫خارجی از سیاس�� ‬ ‫ای رانی بپردازیم و سپس باتوجه و دقت بر مسائل سیاست‬ ‫داخلی ای ران‪ ،‬در نهایت با تلفیق دو بخش روابط بی ن الملل و‬ ‫سیاست داخلی به این سوال پاسخ دهیم که «چگونه روایت‬ ‫ای رانی م ی تواند بر روایت امریکایی در موضوع هسته ای و‬ ‫رقابت های منطقه ای غلبه کند؟»‬ ‫فرضیه این نوش��تار اما بر این گزاره اس��توار اس��ت‬ ‫که «پی��روزی گفتم��ان انق�لاب اس�لامی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ ١٣٩٢‬زمینه ساز ب رتری روایت ای رانی مقابل‬ ‫روایت امریکایی – غ ربی خ واهد شد‪».‬‬ ‫ایران در صحنه سیاست خارجی‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫طی ماه های اینده مصاف میان روایت ای رانی و روایت‬ ‫امریکایی ارایش اینده منطقه را مشخص خ واهد کرد‪ .‬روایت‬ ‫امریکایی مقطع فعلی را ب رای پیوند زدن «فشار» و «مذاکره»‬ ‫به یکدیگر مناسب م ی داند و «مذاکره به عنوان راه نجات»‬ ‫را به مثابه سیاست تشویقی مورد تاکید قرار م ی دهد‪ .‬در این‬ ‫روایت ادامه تحریم ه��ا به عالوه انتخابات س��ال ‪ ١٣٩٢‬به‬ ‫عنوان دو چالش اساس��ی نظام‪ ،‬صحنه سیاست‪ ،‬اقتصاد‬ ‫و جامعه را دگرگون خواهد کرد و به همین واس��طه متغیر‬ ‫خارجی تحت عنوان مذاکره به عنوان نسخه نجات اقتصاد‬ ‫و بخشی از دیپلماسی عمومی دولت امریکا سعی در پیوند‬ ‫زدن چالش های منطقه ای واشنگتن با مسائل داخلی ای ران‬ ‫دارد تا در نهایت‪ ،‬حکومت ای ران راه عبور از بحران های داخلی‬ ‫را در مذاکره با امریکا بیابد؛ مذاکره ای که در ان دست باال با‬ ‫واشنگتن است و ای ران از سر ناچاری باید به مذاکر ه تن دهد‪.‬‬ ‫تبدیل انتخابات اینده ای ران به رفراندومی ب رای مذاکره با‬ ‫امریکا ادامه پروژه ای است که از پیشنهاد مذاکره پیش دستانه‬ ‫واشنگتن و «جو بایدن» م ی گذرد؛ مذاکره ای که یک سوی ان‬ ‫با تهدید نظامی امریکا و متحدانش با جمله تکراری «همه‬ ‫گزینه ها روی میز است» بازتولید م ی شود و طرف دیگر ان با‬ ‫«مذاکره به مثابه نجات اقتصاد ای ران» پوشش داده م ی شود‪.‬‬ ‫در روایت امریکای��ی همچنان به رغ��م تاکید جان‬ ‫کری و هگل بر عبور از سیاس��ت مهار‪ ،‬تمی رئالیس��تی و‬ ‫قدرت محور حاکم است که رگه های قدرتمندی از سیاست‬ ‫‪ Regime change‬در دو سطح نرم و سخت‪ ،‬تالش ب رای‬ ‫بازتولید اشوب اجتماعی مانند س��ال ‪ ،١٣٨٨‬قبل و بعد یا‬ ‫هنگام برگزاری انتخابات مشاهده م ی شود‪ .‬تهدید ماهیت‬ ‫‪ State‬در ای ران و تمرکز بر مهار و بازدارندگی که در نهایت بر‬ ‫معادله برد – باخت در رابطه ای ران – امریکا تاکید م ی کند از‬ ‫عناصر اصلی این روایت هستند‪.‬‬ ‫در روایت ای رانی ام��ا بر تئوری های نئورئالیس��تی و‬ ‫منطقه ای تاکید م ی شود‪ .‬اینکه مش��کالت خاورمیانه نه‬ ‫از طریق سیاس��ت های مهار و بازدارندگ��ی ‪ -‬که به تنش‪،‬‬ ‫توازن قوا و خشونت م ی انجامد – که ب راساس تئوری های‬ ‫نئورئالیستی با تاکید بر نقش قدرت های منطقه ای از جمله‬ ‫ای ران قابل حل اس��ت‪ .‬در روایت ای رانی‪ ،‬با تاکید بر افزایش‬ ‫امنیت بازیگران به جای افزایش قدرت انها‪ ،‬نقش ها به شدت‬ ‫مورد توجه هستند و حفظ ساختار قدرت در خاورمیانه باتوجه‬ ‫بهمفاهیمیچوندشمنیاسرائیلبامسلمانانولزوموحدت‬ ‫جهاناسالم‪،‬تبیینوتفسیرم ی شوند‪.‬طبیعتاسیاست های‬ ‫امریکایی چون تغییر نظام و مهار یا بازدارندگی اساس��ا با‬ ‫ت خارجی جمهوری اسالمی‬ ‫دکترین استقالل محور سیاس ‬ ‫ناسازگار است و مانع بزرگی ب رای مذاکره با ای ران محسوب‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬در این میان خارج کردن منافقین از فهرس��ت‬ ‫تروریس��تی دولت امریکا و تحریم ف��روش نفت و تحریم‬ ‫بانک مرکزی از فکت هایی هستند که تالش امریکا را ب رای‬ ‫‪ Regime Change policy‬نمایان م ی کند‪.‬‬ ‫تاکی دات رهبر انقالب در سخنرانی ‪ ١٩‬بهمن به طور‬ ‫ت جمهوری اس�لامی را نمایان‬ ‫صریح‪ ،‬ن��گاه ای رانی و روای ‬ ‫م ی کند‪ ،‬ایشان در این سخنرانی‪ ،‬پیش��نهاد مذاکره بدون‬ ‫حسن نیت و در شرایط ناب رابر را گفت وگو به «قصد فریب»‪،‬‬ ‫«مذاکره ب رای مذاکره» و «مذاکره ب��ه صورت تاکتیکی»‬ ‫توصیف نمودند‪ .‬رهبری در عین حال تحریم های غرب را از‬ ‫نشانه های سوءنیت انها توصیف کردند و این سوال را ب رای‬ ‫طرف امریکایی مطرح نمودند که «ایا سخن گفتن از مذاکره‬ ‫همزمان با ادامه فشار و تهدید‪ ،‬اصوال معنایی دارد؟»‬ ‫این سوالی اس��ت که طرف امریکایی از پاسخ به ان‬ ‫ناتوان اس��ت؛ چراکه تئوری فش��ار و مذاکر ه از اساس دچار‬ ‫تناقض است و در نگاه امریکایی این واقعیت لحاظ نشده که‬ ‫ای ران بازیگر زمینی که یک سوی ان فشار و سوی دیگر ان‬ ‫مذاکره باشد‪ ،‬نیست‪ .‬منطق ای رانی اما مستظهر به حمایت‬ ‫افکار عمومی است‪ ،‬انچنان که موسسه نظرسنجی گالوپ‬ ‫طبق پرسش تلفنی از‪ ١٠٠٠‬ای رانی‪ ٦٣،‬درصد ای رانیان را موافق‬ ‫ادامه فعالی ت های هسته ای ای ران اعالم کرده و از سوی دیگر‬ ‫در یافته هایش مشخص کرده که ‪ ٤٧‬درصد ای رانیان‪ ،‬امریکا‬ ‫یدانند و فقط‪ ١٠‬درصد انها‬ ‫را مسئول تحریم ها علیه ای ران م ‬ ‫حکومت ای ران را مس��ئول م ی پندارند؛ تقریبا ‪ ٣٠‬درصد هم‬ ‫یدانند‪.‬‬ ‫اسرائیل‪ ،‬غرب و سازمان ملل را در این زمینه مقصر م ‬ ‫از نتای��ج مهم ای��ن نظرس��نجی پیروزی ای��ران در‬ ‫سیاست های رس��انه ای و شکس��ت امریکا در دیپلماسی‬ ‫عمومی است و شاهدی بر ناکارامدی تئوری فشار و مذاکره‪.‬‬ ‫گویا گفتمان حاکم بر جامعه ای ران همچنان رگه های‬ ‫فراوانی از استکبارستیزی در خود دارد و در این میان دوگانه‬ ‫خود‪-‬دگر ای��ران در مقابل تئوری امریکایی «دش��منی با‬ ‫حکومت‪ ،‬دوستی با مردم» دست باال را دارد‪.‬‬ ‫نکته اما اینجاست که فضاهای روشنفکری امریکا در‬ ‫حمایت از سیاست های واشنگتن به شدت فعال هستند و‬ ‫چپ گرایی انها هم‪ ،‬در تاکتی ک ها و نه استراتژی ها تبلور‬ ‫م ی یابد‪ .‬در مقابل روش��نفکران ای رانی قطعا در دو س��طح‬ ‫ائتالف ‪ 3‬نفره مخالفتی با ورود دیگ ر گزینه های اصولگرا به ائتالف ندارد‬ ‫‪14‬‬ ‫حمایت از سیاست های منطقه ای و سیاست های هسته ای‬ ‫ای ران به ملت و نظام بدهکارند؛ چه بسا حمایت روشنفکران‬ ‫از سیاست های خارجی ای ران با محفوظ دانستن حق انها در‬ ‫نقد تاکتی ک ها م ی توانست فضا را ب رای دیپلماسی عموم ی ‬ ‫امریکا نامساعد تر سازد‪.‬‬ ‫جدال میان روایت امریکایی و روایت ای رانی همچنان‬ ‫ادامه دارد‪ .‬مذاکره در شرایط ناب رابر و بدون حس ن نیت طرف‬ ‫غ ربی؛ در این مقطع البته حکم به برتری روایت امریکایی‬ ‫م ی دهد‪ .‬اما سوال اینجاست که اگر در سطح افکار عمومی‬ ‫ای ران یا به عبارتی در سطح گفتمانی روایت غ ربی دچار بحران‬ ‫است‪ ،‬اما در سطح قدرت عینی روایت ای رانی چگونه م ی تواند‬ ‫بر روایت امریکایی – غ ربی پیروز شود؟ یا اینکه چگونه این‬ ‫پیروزی گفتمانی ب رای ای ران به ب رتری عملی و اجرایی تبدیل‬ ‫م ی شود؟‬ ‫به این سوال در پایان مقاله پاسخ م ی دهیم‪.‬‬ ‫حسن روحانی‬ ‫محمدرضا عارف‬ ‫ایران در صحنه سیاست داخلی‬ ‫اسحاق جهانگیری‬ ‫خبرنامه‬ ‫کاتولیسم مسیحی یا سلف ی گری نم ی افتند و پویایی فقه‬ ‫شیعه را اصل در تفس��یر متن قرار م ی دهند و از دیگر سو‬ ‫به جای تاکید صرف بر ناب س��ازی که م ی تواند زمینه ساز‬ ‫تفکیک ش��ود‪ ،‬بر وحدت که یکی ش��دن بر س��ر اصول‬ ‫است و اختالف در س��لیقه و تاکتی ک ها را ذیل همگرایی‬ ‫در راهبردها با س��ع ه صدر و مدارا توصی��ه م ی نماید‪ ،‬اصرار‬ ‫م ی کنند و اصالح طلبانی که به جای سخن گفتن از جنبش‬ ‫«دموکراس ی خ واهی» که اساسا با پیش فرض سکوالریستی‬ ‫و خارج از‪ Context‬گفتمان انقالب اسالمی مطرح م ی شود‪،‬‬ ‫مرزبندی دارند‪ .‬طغیان علیه فقه را محکوم می کنند و سنت‬ ‫اجتهادی حوزه های علمیه را ضامن بقای دین م ی دانند و با‬ ‫عبور از شریعت به بهانه حرکت از پوسته به عمق که با سالح‬ ‫اخالق و عرفان گرایی صورت م ی گیرد و بعد هم نسب ی گرایی‬ ‫را به ساحت دین م ی کشاند‪ ،‬همراهی ندارند‪.‬‬ ‫و هر دو البته در مواجهه با غرب هوشیارند و دانا‪ .‬اهل‬ ‫محمد شریعتمداری‬ ‫سیاست بازی در روابط خارجی نیستند و دیپلماسی را تبدیل‬ ‫به وادادن و تس��لیم نم ی کنند‪ .‬در نظر انها دیپلماسی فن‬ ‫رسیدن به خ واسته ها و منافع ملی یک کشور است‪ ،‬نه راهی‬ ‫ب رای گذشتن از منافع ملی‪.‬‬ ‫با این توضیح سوال اصلی این است که چه تمهیدی‬ ‫باید اندیشیده شود که جریان اصیل انقالب در انتخابات ‪٩٢‬‬ ‫پیروز شود؟ یا اینکه راه سیاست ورزی نیروهای انقالب ب رای‬ ‫پیروزی در سال ‪ ٩٢‬از چه مسیری م ی گذرد؟‬ ‫ب رای پاسخ به این سوال ابتدا به بررسی اضالع انتخابات‬ ‫‪ ،٩٢‬در سه س��طح اصالح طلبان‪ ،‬جریان حامی دولت و در‬ ‫نهایت اصولگرایان م ی پردازیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫با این گزاره اغاز م ی کنیم که انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫س��ال ‪ ،1392‬در دو مرحله پیش از رقاب��ت و رقابت‪ ،‬میان‬ ‫نیروهای اصیل انقالب و جریان ه��ای زاویه دار با گفتمان‬ ‫انقالب اسالمی شکل م ی گیرد‪.‬‬ ‫طرفداران جریان انقالب اسالمی‪ ،‬در دو سطح گفتمان و‬ ‫اجرا قابل تمییز هستند‪ ،‬چه انکه در میان این جریان می توان‬ ‫هم به اصولگرایان و هم به برخی از اصالح طلبان اشاره کرد؛‬ ‫انچنان که در جریان زاویه دار با گفتمان انقالب اس�لامی‪،‬‬ ‫ن برخاس��ته از‬ ‫م ی توان به اصالح طلبان تندرو و البته جریا ‬ ‫اصولگرایی که اکنون از اصولگرایی عبور کرد ه هم اشاره کرد‪.‬‬ ‫گفتمان انقالب اسالمی معتقد به والیت فقیه‪ ،‬پیوند‬ ‫عمیق با روحانیت‪ ،‬مشروطه بودن جمهوریت نظام به اصول‬ ‫دینیواسالمیتنظام‪،‬عدمتعارضملیتومذهب‪،‬مخالفت‬ ‫با هرگونه گفتمان افراطی س��نت گرایانه و اخباری گری در‬ ‫تفسیر دین‪ ،‬سکوالریسم دینی و لیب رالیسم فرهنگی و البته‬ ‫گفتمان ناسیونالیستی و شوونیستی است و در عین حال‬ ‫طرفدار اجتهاد در فروع ب راس��اس اصول و وحدت گرایی به‬ ‫جای خالص سازی پیاپی ‪ -‬که در مقطع کنونی جز تفرق و‬ ‫شعب ه شعب ه شدن حاصلی نخ واهد داشت – است‪.‬‬ ‫این گفتمان هم در میان اکثری��ت اصولگرایان و هم‬ ‫در میان برخی از اصالح طلبان هواخواهانی دارد‪ .‬چنان که‬ ‫اصولگرایان معتقد به گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬اجتهاد گرایی‬ ‫را مقابل اخبارگرایی و عقل را مقابل جمود و س��نت گرایی‬ ‫محض قرار م ی دهند و در دام بنیادگرایی برگرفته از س��نت ‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫ش��کافی که از اوایل ده��ه ‪ ٨٠‬می��ان اصالح طلبان‬ ‫اغاز ش��ده بود و تحت عن��وان معتدل ‪-‬تن��درو در ادبیات‬ ‫پیروزی گفتمان انقالب اسالمی در انتخابات ریاست جمهوری‪ ١٣٩٢‬زمینه ساز برتری روایت ای رانی مقابل روایت امریکایی – غ ربی خواهد شد‬ ‫طی ماه های اینده مصاف میان روایت ای رانی و روایت امریکایی ارایش اینده منطقه را مشخص خواهد کرد‬ ‫گفتمان حاکم بر جامعه ای ران همچنان رگه های ف راوانی از استکبارستیزی در خود دارد و در این میان دوگانه خود‪/‬دگر ای ران در مقابل تئوری‬ ‫امریکایی «دشمنی با حکومت‪ ،‬دوستی با مردم» دست باال را دارد‬ ‫اصولگ رایان معتقد به گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬اجتهاد گ رایی را مقابل اخبارگ رایی ق رار م ی دهند و پویایی فقه شیعه را اصل در تفسیر متن ق رار‬ ‫م ی دهند و از دیگر سو به جای کوبیدن بر طبل ناب سازی بر وحدت اص رار م ی کنند‬ ‫تبدیل کردن انتخابات‪ ٩٢‬به صحنه رقابت درون گروهی اصولگ رایان‪ ،‬حرکت از وحدت به ناب سازی و در نهایت متفرق کردن نیروهای انقالب‬ ‫روشی اص ولگ رایانه و منشی برخاسته از گفتمان انقالب نیست‬ ‫‪15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سیاس��ی ای ران رایج ش��د‪ ،‬پس از انتخابات ‪ ٨٨‬از س��ویی‬ ‫تبدیل به دوگانه اصالح طلبان درون نظام ‪ -‬اپوزیس��یون‬ ‫گردی��د و در اس��تانه انتخابات س��ال این��ده در چارچوب‬ ‫میانه رو‪ -‬ساختار شکن قابل توصیف است‪ .‬عبور از مرزهای‬ ‫قانونی‪ ،‬عبور از قانون اساس��ی ‪ ،‬عدم الت��زام به حاکمیت‬ ‫جمهوری اسالمی به همراه تالش از ط ریق راه های سیاسی‬ ‫و امنیتی ب��رای تغییر نظام در ای��ران از ویژگ ی های جریان‬ ‫ساختارشکن اس��ت که حتی برخی از اصالح طلبان تندرو‬ ‫را به اپوزیس��یون جمهوری اس�لامی تبدیل کرده اس��ت‪.‬‬ ‫این جریان البته هوادارانی از نخب��گان در داخل ای ران هم‬ ‫دارد که با پیش کش��یدن برخی ش��روط و زیر سوال بردن‬ ‫انتخابات ازاد در ای ران‪ ،‬پروژه «انتخابات به مثابه اعتراض»‬ ‫را دنبال م ی کنند‪.‬‬ ‫نکت��ه مهم ام��ا تف��اوت گذاش��تن می��ان جریان‬ ‫ساختار شکن و جریان اصالح طلب وفادار به انقالب است‪.‬‬ ‫به صورت کلی هرگونه تالشی ب رای یکی انگاشتن این دو‬ ‫جریان منجر به خروج طیفی از وفاداران و معتقدان به نظام‬ ‫از دایره انقالب اسالمی خواهد شد و مسلما راهی غیر از‬ ‫جذب حداکثری و دفع حداقلی را پیش م ی کشد و در عین‬ ‫حال هرگونه تالش ب رای عدم شرکت اصالح طلبان معتقد‬ ‫به نظام و دارای مرز با ساختارش��کنان در انتخابات ‪ ٩٢‬با‬ ‫استراتژی مورد نظر حاکمیت مبنی بر برگزاری انتخابات‬ ‫پرشور در تضاد است‪ .‬اظهارنظرهای برخی از اصولگرایان‬ ‫مبنی بر اینکه اصالح طلبان در انتخابات شرکت نم ی کنند‪،‬‬ ‫پس باید باب رقابت درون گروهی را باز کرد‪ ،‬اساس��ا نه با‬ ‫واقعیت صحنه سیاسی کشور تناسب دارد و نه در نهایت‬ ‫به نفع نظام است‪.‬‬ ‫اصالح طلبانی که طبق تع ریف قبل وفادار به گفتمان‬ ‫انق�لاب اس�لامی و رهبری حض��رت ای��ت اهلل خامنه ای‬ ‫هس��تند باید در انتخاب��ات ش��رکت کنن��د‪ .‬از همین رو‬ ‫تبدیل کردن انتخابات ‪ ٩٢‬به صحن��ه رقابت درون گروهی‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬حرکت از وحدت به ناب سازی و در نهایت متفرق‬ ‫کردن نیروهای انقالب ‪،‬روشی اصولگرایانه و منشی برخاسته‬ ‫از گفتمان انقالب نیست‪.‬‬ ‫در این می��ان البته اصالح طلبان دچ��ار چالش های‬ ‫درونی هس��تند‪ .‬برخی افراد که نقش پدرخوانده اصالحات‬ ‫را ب رای خود قائلند و به نوعی از ساختارش��کنان محسوب‬ ‫م ی شوند‪ ،‬به دنبال مشارکت ب رای تغییر رفتار نظام و حتی‬ ‫ایجاد تغیی راتی در قانون اساسی هستند‪ .‬برخی دیگر از انها‬ ‫هم به دنبال پایین امدن موضع نظام و در نهایت باال اوردن‬ ‫گفتمان «مذاکره به منزله سازش» طی دوران رقابت های‬ ‫انتخاباتیهستند‪.‬‬ ‫با وجود اختالف درونی اما اصالح طلبان در نهایت به‬ ‫واس��طه «تجربه نهضت ازادی» حضور در متن را به قهر و‬ ‫رفتن به حاشیه ترجیح م ی دهند و در نهایت شاید به قصد‬ ‫گرانفروشی در لحظات نهایی قصد ورود به انتخابات کنند‪.‬‬ ‫در این میان حضور افرادی چون اقایان حسن روحانی‪،‬‬ ‫تبدیل انتخاب��ات اینده ای ران ب��ه رف راندومی ب رای‬ ‫مذاکره با امریکا ادامه پروژه ای اس��ت که از پیش��نهاد‬ ‫مذاکره پیش دستانه واشنگتن و «جو بایدن» م ی گذرد؛‬ ‫مذاکره ای که یک س��وی ان با تهدید نظامی امریکا و‬ ‫متح دانشباجملهتک راری«همهگزینه هارویمیزاست»‬ ‫بازتولید م ی ش��ود و طرف دیگر ان با «مذاکره به مثابه‬ ‫نجات اقتصاد ای ران» پوشش داده م ی شود‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫اسحاق جهانگیری‪ ،‬محمدرضا عارف و محمد شریعتمداری‬ ‫و افرادی از این دست م ی تواند هم خ واسته های اصالح طلبان‬ ‫را براورده کند و هم زمینه برگزاری انتخاباتی پرشور را فراهم‬ ‫سازد‪ .‬البته در این میان ط راحی اقای هاشمی هم از اهمیت‬ ‫باالیی برخوردار اس��ت؛ چراک��ه حمایت هاش��می از ورود‬ ‫گزینه های معتدل هم تجدید میثاقی اس��ت از جانب وی‬ ‫با گفتمان انقالب و هم نوید دهنده فاصله گرفتن ایش��ان‬ ‫از جریانات ساختارشکن که برخی ش��واهد ان هم در چند‬ ‫سخنرانی اخیر وی مشاهده م ی شود‪.‬‬ ‫یدانند‬ ‫اصالح طلبان به نظر انقدردرسسیاست ورزیم ‬ ‫که صف خود را از ساختارشکنان جدا کنند‪ ،‬همانقدر که به‬ ‫وضعیتفعلیخودکهمانندبدنب ی سراستبهخوبیواقف‬ ‫هستند‪ .‬در این میان اصولگرایان باید با ترغیب اصالح طلبان‬ ‫میانه رو ب رای ورود به صحنه رقابت به چند هدف مشخص‬ ‫دست یابند؛‬ ‫‪ – 1‬برقراری زمینه برگزاری انتخابات پرشور و امن‪.‬‬ ‫‪ – 2‬خارج کردن گفتمان ساختارشکنان از دسترس با‬ ‫اعتبار دادن به اصالح طلبان وفادار به انقالب اسالمی‪.‬‬ ‫‪ – 3‬کم��ک ک��ردن ب��رای پوس��ت اندازی س��ران‬ ‫اصالح طل��ب ک��ه ب��ه واس��طه تردیده��ای ف��راوان‬ ‫در س��ه س��ال گذش��ته نتوانس��تند اعتم��اد نظ��ام‬ ‫را کسب کنند‪.‬‬ ‫‪ – 4‬فاصله گذاشتن میان جریان راست اصالحات با‬ ‫محوریت هاش��می و جریان چپ اصالحات که افراد تندرو‬ ‫س��عی دارند اراده خود را به انها تحمیل کنند که در نهایت‬ ‫این همانی هاشمی (طیف راس��ت) با اصالح طلبان مورد‬ ‫تردید قرار خواهد گرفت‪ .‬در این میان این نکته باید به دقت‬ ‫مورد توجه اصولگرایان باشد که ساختن تصویری که در ان‬ ‫هاشمی و اصالح طلبان یکی فرض شوند در نهایت گزاره‬ ‫واقعی اختالفات می��ان طیف چپ و راس��ت اصالحات را‬ ‫پوشش نم ی دهد‪.‬‬ ‫جریان حامی دولت‬ ‫به صورت کلی دولت دارای دو سطح اجرایی و سیاسی‬ ‫است‪ .‬سطح اجرایی دولت مانند تمامی دولت های پس از‬ ‫انقالب مورد حمایت حاکمیت است‪ ،‬اما در سطح سیاسی‬ ‫به واس��طه تفاوت های گفتمانی که ذی��ل مکتب ای رانی‪،‬‬ ‫بیداری انسانی‪ ،‬اسالم ای رانی و برخی دیگر از مفاهیم پدید‬ ‫امد‪ ،‬اکثریت اصولگرایان حس��اب خود را از جریان سیاسی‬ ‫دولت جدا کردند‪ .‬در عین حال ام��ا دو گرایش عمده میان‬ ‫اصولگرایان در مقابل دولت وجود دارد؛‬ ‫‪ – 1‬تقابل و ستیز با جریان اجرایی و سیاسی دولت‪.‬‬ ‫‪ – 2‬حمای��ت از جریان اجرایی و س��کوت ی��ا انتقاد‬ ‫مصلحانه از جریان سیاسی دولت‪.‬‬ ‫توصی ه های بزرگان نظام پس از ماجرای برکناری اقای‬ ‫مصلحی‪ ،‬عمدتا به حمایت از جریان اجرایی ب رای تمشیت‬ ‫امور مردم و تبدیل نکردن انتقاد از جریان سیاسی دولت به‬ ‫مساله اصلی کشور متمرکز بود‪ .‬این رویکرد البته از سوی‬ ‫برخی از دوستان اصولگرا به خصوص در پارلمان مورد توجه‬ ‫قرار نگرفت و در نهایت ستیز و نزاع بر روابط اصولگرایان و‬ ‫دولت حاکم شد‪.‬‬ ‫باتوجه به ش��رایط موجود در مورد نامزدهای جریان‬ ‫حامی دولت ک��ه برخی وجه��ه اجرایی مانن��د مهندس‬ ‫نیکزاد دارند و برخی صورتی گفتمانی مانند اقای مشایی‬ ‫و برخی دیگر هم مانند دکتر صالحی تکنوکرات محسوب‬ ‫م ی شوند‪ ،‬هنوز گویا تصمیم نهایی گرفته نشده و انگار در‬ ‫دو سطح گفتمانی ‪ -‬سیاسی و اجرایی نامزدهای مختلفی‬ ‫قابل طرح هستند‪ ،‬از همین رو تالش عمده اصولگرایان‬ ‫باید همچنان بر حمایت از جریان اجرایی دولت ب رای تدبیر‬ ‫در امور مردم باشد‪ .‬ضمن اینکه اصولگرایان باید با هرگونه‬ ‫رفتار غی راخالقی و خارج از عرف به ش��یوه اصولگرایانه و‬ ‫اخالقی مرزبندی کنند؛ چ��را که در گفتمان انقالب هدف‬ ‫وسیله را توجیه نم ی کند‪.‬‬ ‫اصولگرایان باید به این نکته دقت کنند که بخش��ی‬ ‫از رقابت انتخابات ‪ ،92‬پیش از رقابت اصلی اغاز م ی شود‪ .‬از‬ ‫همین رو هرگونه بزرگنمایی رسانه ای جریان سیاسی دولت‬ ‫بازی در زمین «رقابت پیش از رقابت» است‪ .‬چرا که ممکن‬ ‫است محدودیت های قانونی پیش روی هر جریان سیاسی‬ ‫چه اصولگرا و چه اصالح طلب‪ ،‬تغیی راتی در نامزدهای مورد‬ ‫نظر انها بدهد و اینجاست که انرژی مصرف شده در رقابت‬ ‫استراتژی طرفداران گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫بهبودوضعیت‬ ‫اقتصادی‬ ‫پذیرشنقش‬ ‫منطقه ای ایران‬ ‫زمینه پذیرش روایت ایرانی‬ ‫و باالامدن نظریه های‬ ‫نئورئالیستی‬ ‫دست باالی ایران در‬ ‫مذاکرات مختلف به واسطه‬ ‫دولت اسالمی و مورد‬ ‫اعتمادحاکمیت‬ ‫ثباتنظامدرصحنهداخلی‬ ‫وعبورازبحرانوتهدید‪ 92‬و‬ ‫تبدیلانبهفرصت‬ ‫پیروزی گفتمان و نامزد‬ ‫انقالب اسالمی‬ ‫سناریوی امریکا و غرب‬ ‫کشاندن ایران‬ ‫به میز مذاکره در‬ ‫شرایطبی ثباتی‬ ‫‪16‬‬ ‫ادامه سیاست های‬ ‫رئالیستیونگاه‬ ‫امریکایی‬ ‫دست پایین ایران در‬ ‫مذاکرات هسته ای‬ ‫و منطقه ای‬ ‫ادامه بحران در حاکمیت‬ ‫و حاکمیت دوگانه‬ ‫بی ثباتینظام‬ ‫پیروزی گفتمانمخالفان‬ ‫انقالب یا تبدیل فرصت‪92‬‬ ‫بهتهدید‬ ‫قبل از رقابت از جانب اصولگرایان بر انرژی رقیب م ی افزاید‪.‬‬ ‫ضمناینکهتالشعمدهاصولگرایانبایدمعطوفبههژمون‬ ‫شدن جریان اجرایی بر جریان سیاسی باشد و مهم تر از ان‬ ‫حفظ اقای احمدی نژاد درون دایره گفتمان انقالب اسالمی؛‬ ‫یا به عبارتی حفظ ایشان از خاستگاهی که ب رامده اند‪،‬باشد‪.‬‬ ‫اینجاست که باید مرز میان نظارت و خصومت‪ ،‬انتقاد و‬ ‫دشمنی و رقابت و ستیز مشخص شود‪.‬‬ ‫اس��تراتژی کلی حاکمیت به نظر تالش ب رای عبور‬ ‫نکردن جریان حامی دولت از مرزهای گفتمانی و باز نکردن‬ ‫فایل خروج از سیاست ورزی است‪ .‬در این میان جریان حامی‬ ‫دولت هم مانند اصولگرایان وظیفه دارد تا مرزهای گفتمانی‬ ‫و قانونی حاکمیت و نظام را حفظ نماید‪.‬‬ ‫سعید جلیلی‬ ‫اصولگرایان‬ ‫علیرضا زاکانی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫در میان اصولگرایان به صورت کلی سه طیف اصلی‬ ‫وجود دارد؛ ‪ – 1‬اصولگرایان معتقد به گفتمان س��وم تیر یا‬ ‫پ اصولگرایان که جبهه پایداری‪ ،‬جمعیت رهپویان و‬ ‫جناح چ ‬ ‫ایثارگران را شامل م ی شود‪.‬‬ ‫‪ – 2‬اصولگرایان سنتی یا طیف راست اصولگرایان که‬ ‫نماد ان جبهه پیروان خط امام و رهبری است‪.‬‬ ‫‪ – 3‬اصولگرای��ان منتق��د دول��ت که اف��رادی مانند‬ ‫محمد باقر قالیباف یا حتی محسن رضایی را شامل م ی شود‬ ‫و در میانه دو طیف راست و چپ اصولگرایان قرار م ی گی رند‪.‬‬ ‫تجربه ائتالف در انتخابات مجل��س نهم تا حدودی‬ ‫اصولگرایان را تحت هدایت یک کانون مرکزی تش��کیل‬ ‫ش��ده از روحانیون و بزرگان اصولگرا ق��رار داد تا جایی که‬ ‫از طی��ف چ��پ اصولگرای��ان جز جبه��ه پای��داری بقیه‬ ‫گروه ه��ا در این جبه��ه حاض��ر بودند‪ .‬طیف راس��ت هم‬ ‫به صورت کامل در ائتالف مشارکت کرد و حتی اصولگرایان‬ ‫منتقد دولت ه��م در این می��ان نماینده داش��تند‪ .‬ائتالف‬ ‫س��ه نفره ب��رای انتخابات ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ 92‬به‬ ‫نوعی بازتولید تجرب��ه وحدت در مجلس نهم اس��ت؛ به‬ ‫نحوی که اقایان علی اکبر والیت��ی‪ ،‬غالمعلی حداد عادل‬ ‫و محمدباق��ر قالیباف را م ی ت��وان به ترتی��ب نزدیک به‬ ‫جناح راس��ت‪ ،‬چپ و میان��ه اصولگرایان دانس��ت‪( .‬با این‬ ‫توضی��ح که توصی��ف چپ و راس��ت هی��چ بار ارزش��ی‬ ‫ن��دارد و تنها ب��رای بهت��ر نش��ان دادن ارایش سیاس��ی‬ ‫انتخاب شده است‪).‬‬ ‫افراد حاضر در ائتالف سه نفره به گفته برخی از اعضای‬ ‫ائتالف و مدیر اجرای��ی ان از کف رای مناس��بی برخوردار‬ ‫هس��تند‪ .‬در عین حال به گفته اعضای ائتالف نسبت به‬ ‫تمکین به نامزد خروجی‪ ،‬تعهد اخالقی و عقیدتی دارند‪ .‬درباره‬ ‫این ائتالف گرچه در ابتدا شبهه های فراوانی ایجاد گردید و‬ ‫برخی منتقدان به ان تاختند‪ ،‬اما با گذشت زمان بر مرجعیتش‬ ‫افزوده شده‪ ،‬تاجایی که حتی جبهه پیروان هم سه عضو این‬ ‫ائتالف را در فهرست ‪ 7‬نفره اش قرار داده است‪.‬‬ ‫مرجعیت این ائتالف از سویی سه عضو حاضر در ان را‬ ‫ب راساس اصل «اوفوا بالعقود» ملزم به خارج نشدن از قواعد‬ ‫ائتالف م ی کند و در عین ح��ال راه تکثر نامزدها را م ی بندد‬ ‫و زمینه پیروزی اصولگرایان در مرحل��ه اول انتخابات ‪ 92‬را‬ ‫فراهم م ی کند‪ .‬این ائتالف اما از این نظر که راه را ب رای ورود‬ ‫نامزدهایی که واجد شرایط هس��تند و از کف رای مناسب‬ ‫برخوردارند باز کرده و این انعطاف را در خود ایجاد نموده که‬ ‫سایر نامزدها و گروه های اصولگرا در مشورت با ائتالف سه‬ ‫نفره وارد صحنه انتخابات ش��وند‪ ،‬چراکه به گفته حاضران‬ ‫ائتالف‪ ،‬این تشکل مبنای معنوی دارد نه مادی که این خود‬ ‫البته وظیفه انها را دشوارتر م ی نماید‪.‬‬ ‫در عین حال دعوت اقای مظفر از دکترلنکرانی ب رای‬ ‫حضور در ائتالف سه نفره خود گویای انعطاف فراوان ائتالف‬ ‫در تعامل با سایر گروه های اصولگرا از جمله جبهه پایداری‬ ‫است‪ .‬ائتالف سه نفره مبنای خود را بر وحدت ب رای استمرار‬ ‫به پیروزی گفتمان انقالب اسالمی در انتخابات‪ 92‬نم ی کند‪،‬‬ ‫جواب نم ی دهد‪ .‬فرد برخاسته از این ائتالف مسلما غیر از‬ ‫شاخصه مقبولیت نسبی باید دارای کارامدی‪ ،‬والیتمداری‬ ‫و ارزش گرایی باشد و در عین حال هیچ گونه مجالی ب رای‬ ‫استفاده مخالفان فراهم نکند و دندان حاکمیت دوگانه را از‬ ‫ریشه بکند‪ .‬خواسته رهبری را بر خواسته خود ترجیح دهد و‬ ‫ریاست جمهوری را نه بستری ب رای قدرت نمایی که زمینه ای‬ ‫ب رای بازگرداندن امور به جایگاه اصل ی ش��ان ذیل مرزهای‬ ‫حاکمیتیبداند‪.‬‬ ‫ائتالف سه نفره از همین رو منتظر اعالم شاخ ص های‬ ‫مورد نظر رهبری و استنباط از فرمایش��ات ایشان م ی ماند‬ ‫تا گزینه نهایی برامده جمیع فضائل باش��د‪ .‬در این میان‬ ‫این ظرفیت به خوبی در ائتالف وج��ود دارد که در صورت‬ ‫پی دا بودن شاخص در نفر چهارم‪ ،‬سه نفر دیگر از او حمایت‬ ‫کنند‪ .‬نام بردن از برخی چهره های اصولگرا مانند اقایان دکتر‬ ‫سعید جلیلی‪ ،‬دکتر علیرضا زاکانی و مهندس پرویز فتاح به‬ ‫عنوان نامزدهای احتمالی هم منافاتی با قواعد ائتالف ندارد‬ ‫چراکه دکتر جلیلی خود را س��رباز رهب��ری م ی داند و همه‬ ‫تالش اش را چ��ه به عنوان نامزد احتمال��ی و چه به عنوان‬ ‫حامی نامزدهای اصولگرایان معطوف به پیروزی گفتمان‬ ‫انقالب اس�لامی خواهد کرد‪ .‬همچنان ک��ه تالش اقای‬ ‫دکت رزاکانی هم بر ظرفی ت س��ازی ب��رای پیروزی گفتمان‬ ‫معطوف است و اصل ب رای ایشان نه فقط نامزد شدنکه در‬ ‫نهایت غلبه اصولگرایان بر مخالفان است؛ مانند نگاه از سر‬ ‫یاری ومساعدت مهندس فتاح به جبهه انقالب‪.‬‬ ‫به همین واسطه اس��تفاده برخی افراد از نام های این‬ ‫دوس��تان در جهت تکثر بین نامزده��ای نیروهای انقالب‬ ‫مسلما با نیت این عزیزان همخ وانی ندارد‪ .‬ارایش انتخاباتی‬ ‫اینده کشور ب رای رسیدن به مشارکت پرشور‪ ،‬نیازمند حضور‬ ‫اصالح طلبان معتقد به گفتمان انقالب اس�لامی‪ ،‬وحدت‬ ‫اصولگرایان در چارچوب ائتالف و تالش ب رای خارج نشدن‬ ‫رقبا از سیاست ورزی قاعده مند و قانونی است‪.‬‬ ‫راه پیروزی گفتمان انقالب‬ ‫پرویز فتاح‬ ‫کامران باقری لنکرانی‬ ‫گفتمان انق�لاب در حاکمیت قرار م ی دهد و ب��ا این گزاره‬ ‫که اکنون وقت ناب س��ازی و خالص س��ازی است مرافقت‬ ‫ندارد و همراهی نم ی کند‪ .‬به همین جهت تاکید بر وحدت‬ ‫طی ف های مختلف اصولگرا و تن دادن به قواعد ائتالف از‬ ‫سوی انان مسلما ورود نامزدهای اصولگرایی که دارای رای‬ ‫مناسبی نیستند را با این منطق که ورودشان مسلما کمکی‬ ‫اکنون شاید بتوان به سوال ابتدایی این مقاله پاسخ‬ ‫داد و به نوع��ی فرضیه مقال��ه را ثابت کرد؛ ک��ه پیروزی‬ ‫گفتمان انقالب اسالمی در انتخابات ‪ 92‬زمینه ساز برتری‬ ‫روایت ای رانی بر روایت غ ربی – امریکایی خواهد شد‪.‬‬ ‫به تعبیری برگ��زاری انتخاباتی پرش��ور و در کمال‬ ‫امنیت و رقابت نیروهای طرفدار گفتمان انقالب – از میان‬ ‫اصالح طلبان و اصولگرایان ‪ -‬که با هوشمندی اصولگرایان‬ ‫م ی تواند به برتری انه��ا بینجامد‪ ،‬منجر ب��ه ثبات نظام‬ ‫در صحنه داخل��ی و عبور از بح��ران و تبدیل تهدیدها به‬ ‫فرصت ها در سال ‪ 92‬م ی گردد و دس��ت باالی نظام را در‬ ‫مذاکرات مختلف به واس��طه استق رار دولت اسالمی مورد‬ ‫اعتماد حاکمیت تضمین م ی کند‪ .‬در این ش��رایط روایت‬ ‫ای رانی بر سر قرار م ی گیرد و نظریه های نئورئالیستی غرب‬ ‫و امریکا را مجب��ور به پذیرش نقش و ق��درت منطقه ای‬ ‫ای ران خواه��د کرد‪.‬پس چن��دان دور از ذهن نیس��ت که‬ ‫زمینه های بهبود وضعیت اقتصادی ذیل پیروزی گفتمان‬ ‫انقالب اسالمی فراهم شود‪ .‬انچه غرب از انتخابات ای ران‬ ‫م ی خواهد‪ ،‬ناامنی عینی و ذهنی‪ ،‬کاهش مش��ارکت و در‬ ‫نهایت شکل گیری حاکمیت دو گانه است‪ .‬برهمین اساس‬ ‫استراتژی نظام‪ ،‬برگزاری انتخابات در ارامش و امنیت کامل‪،‬‬ ‫مشارکت پرشور و ش��کل گرفتن دولتی در تراز دهه چهارم‬ ‫انقالب است‪ .‬اگر غرب به دنبال باال نشاندن اقتصاد ب رای‬ ‫جلو بردن تئوری فش��ار و مذاکره اس��ت‪ ،‬گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی با تدبیر‪ ،‬سیاست را باالتر از اقتصاد قرار م ی دهد‬ ‫و به مدیریت ان م ی پردازد تا هوس واشنگتن ب رای پیوند‬ ‫سیاست خارجی به جامع ه شناس ی سیاسی با سالح سیاست‬ ‫خنثی شود‪g .‬‬ ‫‪17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫درخبرنامهاینهفته سخنانرهبرمعظمانقالبدردیدارفرماندهان‪،‬مسئوالنوپرسنلنیرویهواییارتش درج‬ ‫شده است‪ .‬یادداشت هایی درباره رابطه ایران و امریکا‪ ،‬حاشیه های بازگشت محمود احمدی نژاد از سفر مصر و‬ ‫اتفاقاتروز‪ 22‬بهمندرقمازدیگربخش هایخبرنامهاینهفتهاست‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫کنش یا فشار دیپلماتیک؟‬ ‫بهار جنجالی‬ ‫سخنرانینیمه تمام‬ ‫‪18‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪19‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی‪:‬‬ ‫پیشنهاد مذاکره امریکایی ها حیله گرانه است‬ ‫خبرنامه‬ ‫رهبر معظم انقالب با اش��اره به سخنان امریکای ی ها‬ ‫مبنی بر اینکه توپ در زمین ای ران است‪ ،‬خاطرنشان کردند‪:‬‬ ‫«توپ در زمین شماست‪ .‬چرا که ش��ما باید پاسخگو باشید‬ ‫که ایا سخن گفتن از مذاکره همزمان با ادامه فشار و تهدید‪،‬‬ ‫ اصوال معنایی دارد؟»‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫پنجش��نبه در دیدار فرماندهان‪ ،‬مس��ئوالن و دیگر پرسنل‬ ‫نیروی هوایی ارتش‪ ،‬استمرار فشارهای گوناگون و تهدیدات‬ ‫‪ 34‬ساله امریکا همزمان با سخنان مسئوالن این کشور درباره‬ ‫امادگی ب رای مذاکره با ای ران را نشان دهنده فقدان حس ن نیت‬ ‫امریکای ی ها دانستند و با اشاره به هوشیاری و مرعوب نشدن‬ ‫ملت ای ران در مقابل حرکت ه��ای حیله گرانه تاکید کردند‪:‬‬ ‫«ملت عزیز‪ ،‬بصیر و پ ر استقامت ای ران روز ‪ 22‬بهمن متحد‬ ‫و کوبنده به میدان م ی اید و در حرکت��ی ملی و انقالبی‪ ،‬بار‬ ‫دیگر توطئه دشمن را ب رای جدا کردن مردم از نظام و انقالب‪،‬‬ ‫ناکام م ی سازد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب با اش��اره به فاصله عظیم جایگاه کنونی‬ ‫ملت ای ران با ‪ 34‬سال قبل خاط رنشان کردند‪« :‬مردم ای ران در‬ ‫این سه دهه‪ ،‬به ملت های دیگر اموختند که م ی توان و باید‬ ‫در مقابل سلطه بیگانگان ایس��تاد و با توکل به خدا‪ ،‬حرکت‬ ‫مستقل‪ ،‬پیشتاز و سرافرازانه را ادامه داد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای دهه فجر را فرصت مناسبی‬ ‫ب رای ارزیابی حرکت ‪ 34‬س��اله نظام و مل��ت در عرصه های‬ ‫مختلف برشمردند و افزودند‪« :‬این نگاه نشان خواهد داد که‬ ‫راه اینده را چگونه انتخاب کنیم و چگونه بپیماییم‪».‬‬ ‫رهبر انق�لاب توطئه های مختلف دش��منان از جمله‬ ‫کودتا‪ ،‬تحریک نظامی ‪ ،‬حمایت همه جانبه از دشمن مهاجم‪،‬‬ ‫معارضه سخت‪ ،‬معارضه نرم‪ ،‬فشارهای مضاعف امپ راتوری‬ ‫خبیث رسانه ای و تحریم های ش��دید و روزافزون را یاداوری‬ ‫کردند و افزودن��د‪« :‬انها در س��ه دهه اخیر هرچ��ه در چنته‬ ‫داش��ته اند به کار گرفته اند تا ملت را ناامید کرده و به اسالم و‬ ‫جمهوری اسالمی بدبین کنند و از صحنه خارج سازند‪ ،‬اما به‬ ‫فضل الهی‪ ،‬مردم شادابتر‪ ،‬فعالتر و وفادارتر شده اند‪».‬‬ ‫ایشان با اشاره به سخنان بعضی از مسئوالن امریکایی‬ ‫مبن ی بر تش��دید تحریم ها ب رای رو در رو ق��رار دادن مردم با‬ ‫نظام اس�لامی تاکید کردند‪« :‬ملت‪ ،‬همیشه و به خصوص‬ ‫در راهپیمایی ‪ 22‬بهمن هر سال‪ ،‬جواب این حرف ها را داده‬ ‫است و امسال نیز خواهد داد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای بصیرت و بی��داری را رمز‬ ‫موفقیت در مقابل بیگانگان برش��مردند و افزودند‪« :‬مردم‬ ‫با هوش��یاری و بصی��رت عموم��ی‪ ،‬دس��ت امریکای ی ها و‬ ‫صهیونیس��ت ها را در هر حرکتی‪ ،‬به خوبی م ی خوانند و در‬ ‫رفتار و مواضع خود دچار خطا نم ی شوند و این واقعیت‪ ،‬حسن‬ ‫عظیم ملی است‪».‬‬ ‫رهبر انقالب با اش��اره به طرح مج��دد و مکرر امادگی‬ ‫ب رای مذاکره با ای ران در سخنان اخیر مقامات امریکا افزودند‪:‬‬ ‫«این حرف البته تازگی ندارد و انها در مقاطع مختلف‪ ،‬ان را‬ ‫تکرار کرده اند و ملت ایران در هر بار باتوجه به اقدامات عملی‬ ‫امریکای ی ها‪ ،‬درباره سخنان انها قضاوت کرده است‪».‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای با اش��اره به س��خنان‬ ‫امریکای ی ها مبن��ی بر اینکه ت��وپ در زمین ای ران اس��ت‪،‬‬ ‫خاطرنشان کردند‪« :‬توپ در زمین شماست چرا که شما باید‬ ‫پاسخگو باشید که ایا سخن گفتن از مذاکره همزمان با ادامه‬ ‫فشار و تهدید‪ ،‬اصوال معنایی دارد؟»‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ایشان افزودند‪« :‬مذاکره ب رای اثبات حس ن نیت است‪،‬‬ ‫شما از سر س��وءنیت ده ها کار انجام م ی دهید و بعد به زبان‬ ‫م ی گویید مذاکره! ایا ملت ای ران م ی تواند باور کند که ش��ما‬ ‫حس ن نیت دارید؟»‬ ‫رهبر انقالب در ریشه یابی علت طرح پیشنهاد مذاکره‬ ‫از جانب امریکای ی ها گفتند‪« :‬م��ا البته نیاز انها به مذاکره را‬ ‫درک م ی کنیم چون سیاست خاورمیانه ای امریکای ی ها دچار‬ ‫شکست شده و انها ب رای ترمیم این شکست نیاز دارند برگ‬ ‫ب رنده ای رو کنند‪».‬‬ ‫ایشان کشاندن جمهوری اسالمی انقالبی مردمی به‬ ‫پای میز مذاکره را برگ ب رنده مورد نیاز امریکای ی ها خواندند و‬ ‫افزودند‪« :‬انها م ی خواهند به دنیا بگویند حس ن نیت دارند‪ ،‬اما‬ ‫کسی حسن نیتی نم ی بیند‪».‬‬ ‫رهب��ر انقالب اس�لامی با اش��اره به پیش��نهاد چهار‬ ‫سال قبل امریکا ب رای مذاکره خاطرنش��ان کردند‪« :‬همان‬ ‫موقع تاکید ش��د که ما پی ش داوری و قض��اوت نم ی کنیم و‬ ‫منتظریم عمل انها را ببینیم‪ ،‬اما در این چهار سال جز ادامه‬ ‫توطئه ها‪ ،‬کمک به فتنه گران و حمایت از تروریس ت هایی که‬ ‫دانشمندان ملت ای ران را ترور کردند‪ ،‬چیزی مشاهده نشد‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای افزودند‪« :‬ش��ما به قول‬ ‫خودتان تحریم های فلج کننده م ی گذارید تا ملت را فلج کنید‪،‬‬ ‫ایا این نشان دهنده حس ن نیت است یا سوء نیت؟»‬ ‫رهب��ر انقالب افزودن��د‪« :‬مذاکره هنگام��ی معنا پیدا‬ ‫م ی کند که دو طرف با حس ن نیت‪ ،‬با شرایط ب رابر و بدون قصد‬ ‫فریب گفت وگو کنند‪ ،‬به همین علت «مذاکره ب رای مذاکره»‪،‬‬ ‫«مذاکره ب��ه صورت تاکتیک��ی» و پیش��نهاد مذاکره ب رای‬ ‫فروختن ژست ابرقدرتی به دنیا‪ ،‬حرکتی حیله گرانه است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند‪« :‬من دیپلمات‬ ‫نیس��تم اما انقالبی ام‪ .‬به همین علت صری��ح‪ ،‬صادقانه و‬ ‫قاطعانه حرف م ی زنم؛ پیش��نهاد مذاکره وقتی معنا دارد که‬ ‫طرف حس ن نیت خود را نشان دهد‪».‬‬ ‫ایشان به امریکای ی ها خاطرنش��ان کردند‪« :‬اسلحه را‬ ‫مقابل ملت ای ران م ی گیرید و م ی گویید یا مذاکره یا شلیک‬ ‫م ی کنیم! اما بدانید فش��ار و مذاکره با هم س��ازگار نیست و‬ ‫ملت‪ ،‬مرعوب این چیزها نخواهد شد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب با انتقاد از عده ای ساده لوح یا دارای غرض‬ ‫که از پیش��نهاد امریکا اب راز خوش��حالی م ی کنند‪ ،‬افزودند‪:‬‬ ‫«مذاکره با امریکا مش��کلی را حل نم ی کند‪ ،‬چرا که انها در‬ ‫‪ 60‬سال اخیر به هیچ یک از وعده های خود عمل نکرده اند‪».‬‬ ‫سازماندهی کودتای ‪ 28‬مرداد علیه دکتر مصدق ان هم‬ ‫در حالی که وی به امریکای ی ها اعتم��اد کرده بود و حمایت‬ ‫مستمر از حکومت ظالمانه و مستبد پهلوی‪ ،‬دو نمونه ای بود‬ ‫که حضرت ایت اهلل خامنه ای در تبیین رفتار امریکای ی ها در‬ ‫قبال ای رانیان مورد اشاره قرار دادند‪.‬‬ ‫ایشان افزودند‪« :‬بعد از انقالب هم در برهه ای‪ ،‬مسئوالن‬ ‫از روی خوش بینی به امریکای ی ها اعتماد کردند اما انها ای ران‬ ‫را محور شرارت خواندند و به ملت ای ران اهانتی بزرگ کردند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب در جمع بندی این بخش از سخنانش��ان‬ ‫افزودند‪« :‬با توجه به این سوابق و باتوجه به واقعیات‪ ،‬تاکید‬ ‫م ی کنیم مذاکره و فشار دو راه جداگانه هستند و ملت ای ران‬ ‫قبول نم ی کند که زیر فش��ار و تهدید با تهدید کننده مذاکره‬ ‫کند‪».‬‬ ‫ایش��ان افزودند‪« :‬هرکسی بخواهد س��لطه امریکا را‬ ‫مجددا برقرار کند و ب رای جلب رضایت امریکای ی ها از منافع‬ ‫ملی‪ ،‬پیشرفت کشور و استقالل ملی صرف نظر کند‪ ،‬ملت‬ ‫گریبان او را م ی گی��رد و بنده هم اگر خالف این خواس��ت‬ ‫عمومی حرکت کنم مورد اعتراض مردم واقع م ی شوم‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای ملت ای��ران را اهل حلم و‬ ‫مسالمت خواندند و افزودند‪« :‬ما با هر کشوری که علیه ایران‬ ‫توطئه نداشته مذاکره و ارتباط داش��ته ایم و این مساله را در‬ ‫خدمت منافع ملی م ی دانیم‪».‬‬ ‫رهبر انقالب‪ ،‬حرکت عظیم م��ردم ای ران را حرکتی در‬ ‫جهت تامین منافع «ایران‪ ،‬امت اس�لامی و جامعه بشری»‬ ‫خواندند و افزودند‪« :‬این ملت به یاری حق‪ ،‬امت اسالمی را به‬ ‫اوج افتخار م ی رساند‪».‬‬ ‫ایشان حفظ بصیرت و اتحاد را زمینه ساز ادامه عزت و‬ ‫پیشرفت ملی دانستند و با انتقاد از برخی بداخالق ی های اخیر‬ ‫افزودند‪« :‬مسئوالن باید مصالح کشور را حفظ کنند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با اشاره به اینکه در اینده با‬ ‫مردم درباره این بد اخالق ی ها س��خن خواهند گفت‪ ،‬افزودند‪:‬‬ ‫«مس��ئوالن‪ ،‬این بداخالق ی ها را که در برخ��ی عرصه ها و‬ ‫صحنه ها دیده ش��د‪ ،‬کنار بگذارند و همچ��ون ملت یکدل‬ ‫مصمم و همزبان باشند‪».‬‬ ‫فرمانده کل قوا در بخش دیگری از سخنانشان ساخت‬ ‫جنگنده‪ ،‬انواع هواپیما و تجهی زات پیشرفته در نیروی هوایی‬ ‫ارتش را نشان دهنده شکوفایی جریان عظیم استعداد‪ ،‬عشق‬ ‫و ابتکار در سراسر کشور از جمله در نیروهای مسلح دانستند‬ ‫و افزودند‪« :‬شما تبلیغات سلطه گران را درباره ناتوانی ملت ها‬ ‫ب رای ایستادن روی پای خود‪ ،‬در هم شکستید‪».‬‬ ‫در ابتدای این دیدار امیرس��رتیپ خلبان ش��اه صفی‪،‬‬ ‫فرمانده نی��روی هوایی ارتش ضمن گرامیداش��ت نوزدهم‬ ‫بهمن‪ ،‬س��الروز بیعت تاریخی همافران با امام خمینی (ره)‪،‬‬ ‫گزارش��ی از توانمندی های داخلی و پیش��رفت های نیروی‬ ‫هوایی بیان کرد‪g .‬‬ ‫مذاکره هنگامی معنا پیدا می کند که دو طرف با حسن نیت‪،‬‬ ‫با شرایط برابر و بدون قصد فریب گفت وگو کنند‪ ،‬به همین‬ ‫علت «مذاکره برای مذاکره»‪« ،‬مذاکره به صورت تاکتیکی»‬ ‫و پیشنهاد مذاکره برای فروختن ژست ابرقدرتی به دنیا‪،‬‬ ‫حرکتی حیله گرانه است‪.‬‬ ‫دیدگاه‬ ‫رهنمودهای راهبردی‬ ‫برقراری شرایط عادالنه؛ شرط ایران برای مذاکره‬ ‫‪1‬‬ ‫حشمت اهلل فالحت پیشه‪ /‬نماینده پیشین مجلس شورای اسالمی‬ ‫خبرنامه‬ ‫از انقالب صنعتی این ‪50‬درصد ب��ه یک پنجم کاهش پیدا‬ ‫کرد‪ .‬اما اکنون دوباره ثروت به ش��رق اس��یا‪ ،‬منطقه ای که‬ ‫می زان قوام و امنیت اش ب��رای امریکای ی ها بیش از منطقه‬ ‫خاورمیانه است‪ ،‬بازگشته اس��ت‪ .‬امریکای ی ها سع ی شان بر‬ ‫این است که در این منطقه س��رمایه گذاری بیشتری داشته‬ ‫باشند و مش��خصا یک س��ری بحران هایی که در منطقه‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫مواضع مق��ام معظم رهبری در راس��تای ع��دم تایید‬ ‫مذاکره معطوف به قالبی است که اکنون امریکای ی ها دنبال‬ ‫م ی کنند‪ .‬سیاستی که امریکای ی ها در پیش گرفته اند‪ ،‬استفاده‬ ‫از تمام امکانات سنتی فشار بر ای ران با هدف وادار کردن ای ران‬ ‫به مذاکره است‪ .‬طبیعتا در هیچ قاموس دیپلماتیکی‪ ،‬چنین‬ ‫فضایی ب رای مذاکره مساعد نیست‪ ،‬چرا که مذاکره باید در‬ ‫شرایط ب رابر ش��کل بگیرد و طرفین با حس ن نیت ب رای حل‬ ‫اختالفات پش��ت میز مذاکره حاضر ش��وند‪ .‬این رویکرد که‬ ‫یکی از طرفین تمامی ابزارهای فش��ار را در دست بگیرد و‬ ‫مش��خصا وارد فضای تحریم ی ش��ود و با اتکا به این فشار‬ ‫به دنبال مذاکره باش��د‪ ،‬قطعا ب رای طرف مقابل مذاکره ای‬ ‫از سر ضعف خواهد بود‪ .‬مواضع مقام معظم رهبری بیشتر‬ ‫در این قالب قابل ارزیابی است‪ .‬البته به نظر من این مواضع‬ ‫به معنای تابو ب��ودن مذاکره ب��ا امریکا نیس��ت‪ ،‬بلکه اگر‬ ‫ش��رایط عادالنه ب رای مذاکره فراهم شود عمال منعی وجود‬ ‫نخواهد داشت‪ .‬در کل مقامات امریکایی در طول دوران دوم‬ ‫ریاست جمهوری باراک اوباما‪ ،‬مواضع بعضا متفاوتی نسبت به‬ ‫زمامداران گذشته مطرح کرده اند‪ .‬اگر مثلث اوباما‪ ،‬چاک هگل‬ ‫و جان کری‪ ،‬وزرای خارجه و دفاع جدید را در نظر بگیریم‪ ،‬نوع‬ ‫موضع گیری هایی که از جان��ب اینها صورت گرفته تا حدی‬ ‫متفاوت از مقامات گذشته امریکاست‪ ،‬منتها نوع رفتارهایی‬ ‫که در عمل دولت امریکا اتخاذ م ی کن��د‪ ،‬تفاوت خاصی با‬ ‫گذشته ندارد‪ .‬این بدان معناس��ت که در امریکا به سیاست‬ ‫مذاکره و تحریم ایمان یافته اند که همین مساله ممکن است‬ ‫اصل مذاکره با ای ران را زیر س��وال‬ ‫ببرد‪ .‬مساله اینجاست که در دوران‬ ‫اوباما بیش��ترین تحریم ها را علیه‬ ‫ای ران شاهد بوده ایم و از هفته گذشته‬ ‫نیز تحریم ها عمال تبدیل به چیزی‬ ‫شبیه نفت در برابر غذا شده است‪.‬‬ ‫یعنی عمال معدود کشورهایی باقی‬ ‫مانده اند که م ی توانند از ای ران نفت‬ ‫بخرند و فقط در ش��رایطی مجوز‬ ‫فروش نف��ت ای ران را دارن��د که در‬ ‫واقع ای ران را موظف کنند از همان‬ ‫کشورها خرید کند‪ .‬البته این خرید‬ ‫نه با ارزه��ای بی ن الملل��ی بلکه با‬ ‫ارزه��ای داخلی این کش��ورها باید‬ ‫ص��ورت پذیرد‪ .‬کش��ورهایی مانند‬ ‫چی��ن‪ ،‬ژاپ��ن‪ ،‬کره جنوب��ی و هند‪،‬‬ ‫کشورهایی هس��تند که پول نفت‬ ‫ای ران را نه با ارز بی ن المللی بلکه با ارز‬ ‫خودشان پرداخت م ی کنند‪ ،‬بناب راین‬ ‫ایران نیز مجبور م ی ش��ود تنها از‬ ‫همان کشورها خرید کند‪ .‬همچنین‬ ‫زمانی که پای خرید م ی رس��د باید‬ ‫خریدهایی ص��ورت بگیرد که منع‬ ‫مفاد ‪ 15‬گانه ماده ‪ 41‬فصل هفتم منشور ملل متحد را نداشته‬ ‫باش��ند‪ .‬از دیگر س��و تحریم های جدید کل زیرساخت های‬ ‫تجارت‪ ،‬توسعه و عمران ای ران را تحت فشار قرار داده است‪.‬‬ ‫اکنون یک راه پیش روی امریکای ی ها و ‪ 5+1‬قرار دارد و ان‪،‬‬ ‫این اس��ت که مش��وق های خیلی جدی مبن ی بر شکستن‬ ‫تحریم ها را به ای ران ب رای مذاکره ارائه دهند؛ در غیر این صورت‬ ‫مذاکره ای ران و امریکا با همان بن بس ت های گذشته روبه رو‬ ‫خواهد شد‪ .‬به صراحت م ی توان گفت تنها در شرایطی مذاکره‬ ‫میان دو کشور امکانپذیر است که شرایط فعلی تغییر کند؛‬ ‫یعنی امریکای ی ها دیگر مذاکره در عین فشار را دنبال نکنند‪،‬‬ ‫بلکه در عوض مش��وق هایی به ای ران ارائ��ه دهند مبنی بر‬ ‫شکستن تحریم ها‪ .‬اگر ایاالت متحده امریکا همان سیاست‬ ‫پیشین را در قبال ای ران دنبال کند‪ ،‬هی چ کس از این مذاکرات‬ ‫اس��تقبال نخواهد کرد‪ .‬در حال حاض��ر امریکای ی ها با یک‬ ‫سری ش��رایط خاص بی ن المللی و یک سری شرایط داخلی‬ ‫مواجه هستند‪ .‬البته این ش��رایط داخلی و بی ن المللی با هم‬ ‫ارتباط دارد؛ بدین معنا که امریکای ی ها سع ی شان بر این است‬ ‫که با دو عاملی که ب رای شان ازاردهنده شده و در شعارهای‬ ‫انتخاباتی شان نیز مطرح بود‪ ،‬مقابله کنند‪.‬‬ ‫نخستین عامل شکست هژمونی امریکاست و دومین‬ ‫عامل‪ ،‬مشکالت اقتصادی است که با ان دست و پنجه نرم‬ ‫م ی کنند و موجب نارضایت ی های داخلی شده است‪ .‬همچنین‬ ‫باید توجه داشت این مش��کالت اقتصادی در مواردی مانند‬ ‫افت قیمت دالر‪ ،‬کاهش سرمایه گذاری در امریکا و مشخصا‬ ‫کاهش کسری بودجه مشاهده خواهد شد‪ .‬باراک اوباما ب رای‬ ‫مقابله با این مش��کالت یک س��ری راهکارهای انتخاباتی‬ ‫ارائه داده و مهمتری��ن راهکار وی نیز منتقل ش��دن حوزه‬ ‫نفوذ و حضور امریکا از مناطق بحران��ی و هزینه بری مانند‬ ‫خاورمیانه به مناطق سرمایه س��ازی مانند ش��رق اسیاست‬ ‫چراکه پی ش بینی امریکای ی ها این اس��ت که اس��یا تا چند‬ ‫سال اینده جایگاه گذش��ته خود را بازم ی یابد‪ .‬تا سال ‪1800‬‬ ‫میالدی‪50 ،‬درصد ثروت و درامد دنیا در اس��یا بود‪ ،‬اما پس‬ ‫خاورمیانه با ان مواجه بودند را س��رهم بندی کنند‪ .‬یکی از‬ ‫این بحران ها نیز موضوع هس��ته ای ای ران است‪ .‬به همین‬ ‫دلیل نیز اعالم کردند سال ‪ 2013‬باید س��ال پایان موضوع‬ ‫هسته ای ای ران باشد‪ .‬در واقع انها تالش خواهند کرد که به‬ ‫بحران هسته ای ایران در این سال به هر نحوی پایان دهند‪.‬‬ ‫البته از این موضوع نیز نباید غافل ش��د که امریکای ی ها در‬ ‫قالب دیپلماس��ی عمومی در حال بازی با افکاری عمومی‬ ‫هستند‪ .‬انها هدف شان این است که گناه شکست مذاکرات‬ ‫را به گردن ای ران بیندازند‪ .‬بناب راین بدون اینکه موانع گذشته‬ ‫را از بین ببرند بحث درخواس��ت مذاکره را مطرح م ی کنند و‬ ‫م ی خواهند به اش��تباه به افکار عمومی القا کنند که ایران‬ ‫مذاکرات را مورد توافق قرار نداده اس��ت‪ .‬در شرایط کنونی‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران باید ابزارهای برنده ای که در اختیار‬ ‫دارد را تقویت کن��د‪ ،‬ضمن اینکه در عرص��ه منطقه ای نیز‬ ‫حضور ایران باید خیلی جدی باشد‪ .‬ای ران نباید خاکریزهایش‬ ‫را در عرصه منطقه ای از دس��ت بدهد و تحت هیچ حالتی‬ ‫نباید این مناطق حوزه نفوذ استرات‍ژیک ای ران از دست بروند‪.‬‬ ‫در هر جا ک��ه ای ران عقب نش��ینی کند ی��ک امتیاز مثبت‬ ‫ب رای دشمنانش باقی گذاشته اس��ت‪ .‬بناب راین تا زمانی که‬ ‫امریکای ی ه��ا وارد مذاکره جدی ب رای حل مش��کل با ای ران‬ ‫نش��وند‪ ،‬این مس��اله راه به جایی نخواهد برد‪ .‬پیش از این‬ ‫اوباما وعده داده بود که به دنبال نش��ان دادن ش��جاعت در‬ ‫عرصه توافق با دیگران هس��تند؛ ش��جاعت در دیپلماسی‬ ‫بدین معناس��ت که امریکای ی ها عقب نش��ین ی هایی را نیز‬ ‫بپذیرند‪ .‬تا وقتی که واقعا این عقب نشینی از جانب امریکا‬ ‫شکل نگیرد و مذاکره‪ ،‬فضای خودش را پیدا نکند ایران نیز‬ ‫باید در قالب فضای جنگ س��رد‪،‬‬ ‫خودش‪ ،‬مولفه های قدرتش را حفظ‬ ‫و حتی تقویت کند‪ .‬مولفه هایی که‬ ‫در نهایت تعیی ن کننده موضع ای ران‬ ‫در برابر امریکا پش��ت میز مذاکره‬ ‫خواهد بود‪ .‬در نهایت اینکه مواضع‬ ‫اخیر مقام معظ��م رهبری‪ ،‬فضای‬ ‫رابطه ای��ران و امری��کا را وارد یک‬ ‫فضای جدی سیاس��ی کرد‪ .‬شاهد‬ ‫بودیم که ط��ی چند هفت��ه اخیر‪،‬‬ ‫رئی س جمه��وری‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫و شماری از مس��ئوالن ای ران سعی‬ ‫کردند با خوش بینی مواضع مثبتی‬ ‫نسبت به درخواست مذاکره امریکا‬ ‫نشان دهند‪ ،‬اما موضع مقام معظم‬ ‫رهبری‪ ،‬موضع��ی جدی تحت این‬ ‫عنوان بود که هنوز فضای مذاکره‬ ‫نسبت به گذش��ته تغییری نکرده‬ ‫اس��ت‪ .‬اگر امریکای ی ها بخواهند‬ ‫وارد فض��ای مذاکره جدی��دی نیز‬ ‫ش��وند طبیعتا تعیی ن کننده اصلی‬ ‫مقام معظم رهب��ری خواهن��د بود‪،‬‬ ‫همچنی��ن در ح��وزه میدان��ی و‬ ‫موضوعی هم باید رفت��ار امریکای ی ها متفاوت از گذش��ته‬ ‫باش��د‪ ،‬وگرنه از جانب ای ران مذاکره ممکن نخواهد بود‪ .‬در‬ ‫این میان مذاکرات ای ران و ‪ 5+1‬نیز تابعی از اختالفات ای ران‬ ‫و امریکاست‪ ،‬یعنی تا زمانی که بحران میان ای ران و امریکا‬ ‫وجود دارد‪ ،‬ای ران و گروه ‪ 5+1‬نی��ز در یک دور باطل حرکت‬ ‫خواهند کرد‪g.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫کنش یا فشار دیپلماتیک؟‬ ‫امریکا تمایلی به مذاکره در شرایط برابر و عادی ندارد‬ ‫ابراهیم متقی‪ /‬استاد دانشگاه تهران‬ ‫‪2‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مذاکره به عنوان ابزار دیپلماس��ی در سیاست بی ن الملل‬ ‫تلقی م ی شود‪ .‬دیپلماسی را باید در حوزه های مختلف کنش‬ ‫راهبردی کشورها مورد مالحظه قرار داد‪ .‬همواره نشانه هایی از‬ ‫دیپلماسی عمومی‪ ،‬دیپلماسی دفاعی و دیپلماسی فرهنگی‬ ‫در روابط کشورها مشاهده م ی شود‪ .‬چنین الگوهایی به موازات‬ ‫دیپلماسیرسمیکشورهامورداستفادهواقعم ی شود‪.‬کشورهای‬ ‫انقالبیبهدلیلماهیتونقشمنطقه ایخود‪،‬نگرشمتفاوتی‬ ‫در ارتباط با دیپلماسی دارند‪ .‬انان در نظام بی ن الملل اقتدارگریز‬ ‫تالش م ی کنند تا معادله قدرت را تغییر دهند‪ .‬رویکرد کشورهای‬ ‫انقالبی معطوف به تغییر معادله قدرت و سازوکارهای کنش در‬ ‫نالمللاست‪.‬‬ ‫سیاستبی ‬ ‫کشورهایی همانند امریکا به دلیل جایگاه ساختاری خود‬ ‫تالش م ی کنند تا زمینه های الزم ب رای محدودس��ازی قابلیت‬ ‫راهبردی کش��ورهای انقالبی را فراهم س��ازند‪ .‬الگوی کنش‬ ‫امریکا ب رای تحقق چنین اهدافی از طریق فرایندهای مختلف‬ ‫دیپلماتیک‪،‬امنیتی‪،‬رسانه ایوراهبردیحاصلم ی گردد‪.‬تفاوت‬ ‫در جایگاه سیاسی و بی ن المللی امریکا با کشورهای انقالبی‪،‬‬ ‫سطح متفاوتی از کنش در حوزه های راهبردی را اجتناب ناپذیر‬ ‫م ی سازد‪ .‬موضوع مذاکره ایران و امریکا در شرایطی مطرح شده‬ ‫که ایاالت متحده در ‪ 6‬فوریه ‪ 2013‬سطح جدیدی از تحریم های‬ ‫اقتصادی علیه ای ران را اعمال کرده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪ -1‬حسن نیت در ابتکار دیپلماتیک‬ ‫اجرای سیاست تحریم فزاینده را باید در راستای اهدافی‬ ‫همانند کاهش قدرت راهبردی جمهوری اسالمی ای ران دانست‪.‬‬ ‫اگرچه در ماه های دس��امبر ‪ 2012‬و ژانویه ‪ 2013‬همواره ادبیات‬ ‫معطوفبههمکاری‪،‬مذاکرهوتداومارتباطدیپلماتیک ب رایحل‬ ‫اگر‬ ‫ایاالت متحده‬ ‫به جای اج رای‬ ‫تحری م های‬ ‫بیشتر در‬ ‫‪18‬بهم ن ماه‬ ‫از الگوهای‬ ‫همکاری جویانه‬ ‫استفاده می کرد‬ ‫امید به تغیی رات‬ ‫راهبردی وجود‬ ‫داشت‬ ‫‪22‬‬ ‫اختالفات راهبردی ای ران و امریکا مطرح شده است‪ ،‬اما تاکنون‬ ‫هیچ گونه نشانه عملی در الگوهای رفتار سیاسی و بی ن المللی‬ ‫امریکادربرخوردباای رانمشاهدهنم ی شودکهمعطوفبهپیگیری‬ ‫الگوهایمبتن ی برحسننیت‪،‬مساعیجمیلهومشارکتدرامور‬ ‫راهبردی باشد‪ .‬تضادهای امریکا علیه ای ران را م ی توان در قالب‬ ‫الگوهایکنشدیپلماتیک‪،‬امنیتیوراهبردیمشاهدهکرد‪.‬‬ ‫در سیاست بی ن الملل‪ ،‬کشورها عموما ب ر اساس الگوی‬ ‫رفتاری س��ایر بازیگران به کنش سیاس��ی و راهبردی مبادرت‬ ‫میورزند‪.‬سیاستعملیدررفتاردیپلماتیککشورهایمختلف‬ ‫از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪ .‬به همین دلیل است که عموما‬ ‫ی به سیاس��ت عملی سایر‬ ‫کش��ورها به جای سیاست اعالم ‬ ‫بازیگران استناد م ی نمایند‪ ،‬به طور مثال‪ ،‬در حوزه فعالی ت های‬ ‫نالمللیانرژیاتمی‬ ‫هسته ای‪،‬ای رانتوانستبامدیرکلاژانسبی ‬ ‫ در سال ‪ 2007‬به توافق جامع در قالب «مدالیته هسته ای» نائل‬ ‫گردد‪ .‬مدالیته هسته ای را باید حل و فصل کلی اختالفات ایران با‬ ‫نالمللی انرژی اتمی دانست‪.‬‬ ‫اژانس بی ‬ ‫چنین توافقی هیچ گاه توس��ط امریکا با رویکرد مثبت و‬ ‫همکاری جویانه مورد توجه و شناسایی قرار نگرفته است‪ .‬ای ران‬ ‫تالشداردتادیپلماسیخودراب ر اساسپی وند«سیاستاعالمی»‬ ‫و «سیاست عملی» تنظیم نماید‪ ،‬در حالی که ایاالت متحده از‬ ‫الگویتمایزسیاستعملیوسیاستاعالمی استفادهم ی کند‪.‬‬ ‫کارگزاران اجرایی امریکا در شرایطی از الگوی کنش دیپلماتیک‬ ‫و مذاکره مس��تقیم ب رای حل و فصل اختالفات دو کشور بهره‬ ‫م ی گی رندکهسیاستعملیانانمعطوفبهاجرایتحریم های‬ ‫فلج کنندهب رای کاهشقابلیتراهبردیدولتوهمچنین ایجاد‬ ‫اختالل در زندگی اقتصادی جامعه است‪.‬‬ ‫‪ -2‬بی اعتمادی ایران به سیاست عملی امریکا‬ ‫وجود چنین تفاوت هایی ب ی اعتمادی ای ران به سیاست‬ ‫عملی امریکا را افزایش م ی ده��د‪ .‬در عرف دیپلماتیک‪ ،‬نقاط‬ ‫عطف سیاست خارجی در ش��رایطی شکل م ی گیرد که یک‬ ‫کشور از الگوهای همکاری جویانه ب رای نشان دادن حسن نیت‬ ‫بهره م ی گیرد‪ .‬به طور مثال‪ ،‬اگر ایاالت متح��ده در روز ‪ 6‬فوریه‬ ‫‪ 2013‬به جای اعمال تحریم های تصاعدیابنده و س��ازماندهی‬ ‫معادله «نف��ت در ب رابر غذا» از الگوه��ای همکاری جویانه در‬ ‫راستای کاهش تحریم ها استفاده م ی کرد‪ ،‬طبیعی است که در‬ ‫ان شرایط ای ران نیز نسبت به الگوهای راهبردی امریکا نگرش‬ ‫متفاوتی پی دا م ی کرد‪ .‬تاریخ سیاست خارجی و اقتصادی امریکا‬ ‫در برخورد با ای ران نش��ان م ی دهد ک��ه تحریم های اقتصادی‬ ‫ایاالت متحده در س��طوح مختلفی از س��ال ‪ 1979‬تاکنون به‬ ‫ گونه ای ب ی وقفه ادامه یافته است‪.‬‬ ‫بهره گیری از سیاس��ت تحریم و اجرای محدودیت های‬ ‫راهبردینشانم ی دهدایاالت متحدهتمایلیبهمذاکرهدرشرایط‬ ‫عادی ندارد‪ .‬الگوهای کنش دیپلماتیک امریکا همواره مبتنی‬ ‫بر فشار دیپلماتیک‪ ،‬تهدید امنیتی‪ ،‬محدودیت های اقتصادی و‬ ‫مهار قابلی ت های راهبردی جمهوری اسالمی بوده است‪ .‬چنین‬ ‫نش��انه هایی بیانگر جلوه هایی از «دیالکتیک منازعه» علیه‬ ‫سیاست خارجی و رویکرد منطقه ای ای ران محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫ی مولفه های یاد شده نشان م ی دهد که امریکا در برخورد‬ ‫تمام ‬ ‫با ای ران دارای رویکرد افندی بوده اس��ت‪ .‬اگرچه صرفا در س��ال‬ ‫‪ 1988‬مقامات راهبردی امری��کا از الگوی کنش نظامی علیه‬ ‫تاسیسات اقتصادی و اهداف انسانی ای ران استفاده کردند‪ ،‬اما در‬ ‫سایر موارد نیز م ی توان نشانه هایی از کاربرد دیپلماسی تهدید‬ ‫و محدودیت ه��ای راهبردی علیه جمهوری اس�لامی ای ران را‬ ‫مشاهده کرد‪.‬‬ ‫‪ -3‬اطمینان بخشی در کنش دیپلماتیک‬ ‫بررسی تاریخی رفتار امنیتی و راهبردی امریکا در برخورد‬ ‫با ای ران نشان م ی دهد که قدرت های بزرگ از جمله ایاالت متحده‬ ‫به دلی��ل قابلی ت های اب��زاری خ��ود‪ ،‬از اراده دیپلماتیک ب رای‬ ‫محدودسازی توانای ی های ای ران نیز برخوردارند‪ .‬قدرت نظامی‬ ‫امریکا را م ی توان ب ر اس��اس پایگاه های نظامی این کشور در‬ ‫محیط همجوار و مرزهای راهبردی ای ران مشاهده کرد‪« .‬جان‬ ‫مرشایمر»درمقاله ایباعنوانراهبردهاییب رایبقااینموضوعرا‬ ‫موردبررسیقرارم ی دهدکهابزارهاینظامیبخشاجتناب ناپذیر‬ ‫قدرت راهبردی ایاالت متحده محسوب م ی شود‪ .‬بناب راین ابزار‬ ‫نظامی به موازات الگوهای دیپلماتیک مورد استفاده واقع خ واهد‬ ‫شد‪ .‬در چنین ش��رایطی جمهوری اس�لامی ای ران نم ی تواند‬ ‫نسبت به نیات بازیگرانی همانند ایاالت متحده مطمئن باشد‪.‬‬ ‫هیچ دولتی در سیاس��ت بی ن الملل نم ی تواند اطمینان داشته‬ ‫باشد که گزینه راهبردی کشوری همانند امریکا که دارای اهداف‬ ‫هژمونیک است‪ ،‬ماهیت همکاری جویانه دارد‪ .‬الگوی تهاجمی‬ ‫ امریکادربرخوردباای رانم ی تواندعللبسیاریداشتهباشد‪.‬اولین‬ ‫علت ان را باید در ماهیت انارشیک سیاست بی ن الملل دانست‪.‬‬ ‫انارشی نشان م ی دهد که کشورها در شرایط ناب رابر قرار دارند‪ .‬در‬ ‫شرایطناب رابرکشوریم ی تواندبهقابلی ت هایراهبردیخودنائل‬ ‫شود که زمینه های ایجاد اغوا را به وجود اورد‪ .‬اغوا را باید بخشی‬ ‫از راهبرد غافلگیری در سیاست بی ن الملل دانست‪ .‬نظ ریه پردازان‬ ‫نئولیب رال امریکایی بر این موضوع تاکید دارند که انان م ی توانند‬ ‫از گزینه «قدرت هوشمند» اس��تفاده نمایند‪ .‬قدرت هوشمند‪،‬‬ ‫ترکیبیازقدرتنرموقدرتسختاست‪.‬وقتیگزینهدیپلماسی‬ ‫و مذاکره در شرایط تهدید به کار گرفته شود‪ ،‬بیانگر ان است که‬ ‫ایاالت متحده تالش دارد تا ایران را در وضعیت فرسایش تدریجی‬ ‫قراردهد‪.‬هرگونهالگویهمکاریمنطقه ایبایددارایزمینه های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی باشد و بازیگران از اراده الزم ب رای‬ ‫حل و فصل مسالمت امیز اختالفات برخوردار باشند‪ .‬مذاکره در‬ ‫شرایطتحریموتهدیدنشانم ی دهدکهالگویتعاملنم ی تواند‬ ‫درفضایب رابروهمگونقرارداشتهباشد‪.‬اگرچهدرشرایطانارشی‬ ‫برخی بازیگران دارای ابزارهای متن��وع و موثرتری ب رای تحقق‬ ‫اهداف راهبردی خود م ی باشند‪ ،‬اما این امر به مفهوم ان نیست‬ ‫کهانانازتمامی ابزارهاب رایغلبهبرسایربازیگراناستفادهنماید‪.‬‬ ‫‪ -4‬زیرساخت های مذاکره و ضرورت های دیپلماسی‬ ‫همکاری جویانه‬ ‫مذاکره ایران و امریکا در شرایط کنونی امکان پذیر نیست‬ ‫امیر محبیان‪ /‬استاد دانشگاه‬ ‫‪3‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رهبر معظ��م انقالب اخی را در س��خنانی به بررس��ی‬ ‫پیشنهادات طرف امریکایی ب رای مذاکره با جمهوری اسالمی‬ ‫ایران پرداختند‪ .‬مساله مذاکره ای ران و امریکا در شرایط فعلی‬ ‫و باتوجه به سخنان رهبری مبنی بر اینکه مذاکره در شرایط‬ ‫کنونی امکان پذیر نیست و باید حس ن نیت از جانب طرف‬ ‫مقابل وجود داشته باشد‪ ،‬جای تامل بسیاری دارد چرا که هر‬ ‫مذاکره ای دارای هدفی اس��ت و طرفین منافع خود را در ان‬ ‫م ی جویند‪ ،‬البته عوامل بس��یاری بر س��از‪‎‬و‪‎‬کار تحقق یک‬ ‫مذاکره تاثیر دارد‪ .‬مذاکره ای ران و امریکا اگر بر فرض بخواهد‬ ‫اغاز شود‪ ،‬از پیچیدگ ی های بسیاری مبتن ی بر پی ش فرض ها‬ ‫و بدبین ی های تاریخی برخوردار اس��ت‪ .‬اما مساله مهم تر و‬ ‫باالتر از همه‪ ،‬رسیدن به نقطه ای از نوعی توازن میان طرفین‬ ‫است که در محیط پرچالش میان انها یافتن ان بسیار سخت‬ ‫است‪ .‬در شرایط فعلی به دالیل واضح به نظر نم ی رسد این‬ ‫توازن وجود داش��ته باش��د؛ به‪‎‬ویژه زمانی که امریکا با فشار‬ ‫تحریم ها در تالش است شرایط را به سود خود دگرگون سازد‪.‬‬ ‫در باب حس��ن نیت البته در عالم دیپلماسی ان را به شکل‬ ‫ملموس به توازن قوا تبدیل م ی کنند‪ ،‬در غیر این صورت هر‬ ‫حس ن نیتی در صورت تغییر موازنه قدرت‪ ،‬ب ی ثبات م ی شود‪.‬‬ ‫در کل در رابطه با هدف امریکا از طرح ادعای مذاکره با ایران‬ ‫م ی توان گفت امریکا به این نتیجه رسیده که تغییر رژیم در‬ ‫ای ران یا شدنی نیست یا بسیار پرهزینه است‪ .‬نقش ایران در‬ ‫ثبات منطقه انکار شدنی نیس��ت‪ .‬البته اهداف چندگانه ای‬ ‫ممکن اس��ت در هر پیش��نهاد مذاکره ای مطرح باش��د که‬ ‫گمان هزن ی های بسیاری قابل طرح است‪ ،‬ولی به صورت کلی‬ ‫بر این باورم ما باید روی منافع و قدرت خود حس��اب کنیم‪،‬‬ ‫ای ران نباید به صورت احساس��ی به موضوعاتی این چنین‬ ‫با اهمیت نگاه کند‪ .‬این مساله یک شط رنج بسیار راهبردی‬ ‫است که نباید در مذاکره یا عدم مذاکره کوچکترین اشتباهی‬ ‫در برداشتن مهره های ان انجام دهیم‪ .‬ما در حال رسیدن به‬ ‫حساسترین نقطه تاریخ انقالب هستیم و باید هر تصمیم مان‬ ‫کامال سنجیده باش��د‪ .‬در حال حاضر مهمترین راه خروج از‬ ‫چالش دیپلماتیک فعلی‪ ،‬وحدت فرماندهی از س��وی ایران‬ ‫است که البته رهبری مدیریت این وضعیت را در دست دارند‪.‬‬ ‫ه ر گونه ثنویت یا تکثر در این مرحله خط رناک است‪ .‬غ رب ی ها‬ ‫هم دریافته اند حرف اصل��ی را در ایران در چنین موضوعات‬ ‫مهمی‪ ،‬رهبری م ی گویند و تصمیم گیری ها با ایشان است‬ ‫و نه هی چ کس دیگر‪ .‬این درک مهمی بود که غرب ی ها نهایتا‬ ‫به رغم تالش ب رای نپذیرفتنش در ابتدا‪ ،‬نهایتا به ان تمکین‬ ‫کردند‪ .‬اما پی رامون مذاکرات ای ران و گروه ‪ 5+1‬که خیلی دچار‬ ‫تعلل شده نیز م ی توان گفت سخنان رهبری تاثیرگذار بوده‬ ‫است؛ رهبری سیگنال های مهمی فرستاده اند که توسط‬ ‫انها دریافت شده است‪ .‬هرچند من هیچ گاه مذاکرات ‪5+1‬‬ ‫را جدی و اصلی نپنداشته ام‪ .‬تمام این مذاکرات حکم یک‬ ‫مقدمه را دارد و بس‪ .‬ای ران فضا را کامال شفاف کرده است و از‬ ‫لحاظ فنی جز بهانه های بیهوده همه مسائل حل شده است؛‬ ‫اکنون بزرگ ترین مانع امریکاست که سرنخ مانع تراش ی ها را‬ ‫در دست دارد‪ .‬اگر به طور فرضی مذاکره ای با امریکا صورت‬ ‫بگیرد پرس��ش هایی فراروی مذاکرات ب��ا ‪ 5+1‬قرار خواهد‬ ‫گرفت‪ ،‬مثال ایا مذاکرات دوجانبه قرار است همزمان با ‪5+1‬‬ ‫صورت گیرد ی��ا به موازات ان انجام ش��ود؟ در صورت وقوع‬ ‫هر دوی این مذاکرات‪ ،‬اختیارات نسبی انها چه خواهد بود؟‬ ‫البته این مهم را نیز نباید از نظر دور داش��ت که راهپیمایی‬ ‫‪22‬بهمن هم بس��یار مهم بود و موضع ای ران تقویت شد‪ .‬در‬ ‫مجموع باید گفت که سخن گفتن در رابطه با شرایط توافق‬ ‫احتمالی و امکان مذاکره میان ای ران و امریکا هنوز زود است‪.‬‬ ‫زیرا هنوز زمانش نرسیده‪ ،‬ولی من ان را دور هم نم ی دانم‪.‬‬ ‫در هر حال فاکتورهای زیادی باید تحقق یابد که هنوز تامین‬ ‫نشده است‪ .‬در حال حاضر دس��تگاه دیپلماسی ای ران اگر با‬ ‫هوشمندی ش��رایط تحقق دیدگاه‪‎‬های رهبری را به درستی‬ ‫تامین کند و تصویری از وحدت فرماندهی را به جهان نشان‬ ‫دهد‪ ،‬حرکت درستی انجام داده است‪ .‬در نهایت وقتی صحبت‬ ‫از مذاکره میان ای ران و امریکا م ی ش��ود‪ ،‬سیاس��ت خارجی‬ ‫دولت دوم باراک اوباما در قبال ای ران نیز به خودی خود حائز‬ ‫اهمیت م ی ش��ود‪ .‬دولت جدید اوباما هم در حوزه تحریم ها‪،‬‬ ‫سیاست های س��خت تری را در پیش گرفته و هم در حوزه‬ ‫پیشنهادها‪ ،‬پیشنهادات جذاب تری را ارائه م ی دهند؛ در واقع‬ ‫انها با این سیاست م ی خواهد ای ران را به نقطه تصمیم گیری‬ ‫برسانند‪ .‬همچنین با تحلیل هدف امریکایی ها در دو دوره‬ ‫حاکمیت جمهوریخواهان و دموکرات ها م ی توان گفت که‬ ‫تفاوت جدی در میان اه��داف این دو ح��زب در قبال ای ران‬ ‫نیست؛ البته در روش و نحوه برخورد انها تفاوت های جدی‬ ‫وجود دارد‪ .‬روش جمهوریخواهان خشن ولی فاقد توان الزم‬ ‫ب رای ایجاد همراهی میان متحدان امریکاست؛ از همی ن رو‬ ‫مجبورند به سراغ یکجانب ه گرایی بروند‪ .‬اما دموکرات ها از قوه‬ ‫اقناعی باالتری برخوردارند و م ی توانند متحدان اروپایی خود‬ ‫را همراه کرده و با اتخاذ سیاست چندجانب ه گرایی فشارهایی‬ ‫را بر ای ران وارد کنند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫رویکرد امریکا در فرایند دیپلماس��ی درهای باز معطوف‬ ‫به متقاعدس��ازی راهبردی ای ران از طری��ق به کارگیری قدرت‬ ‫هوشمند است‪ .‬کشوری همانند ایاالت متحده که تالش دارد تا‬ ‫نالمللگسترش‬ ‫موقعیتهژمونیکخودرادرمنطقهونظامبی ‬ ‫دهد‪ ،‬عموما ابزار تهدید را ب رای تکمیل فضای روانی در محیط‬ ‫نالمللیمورداستفادهقرارم ی دهد‪.‬درشرایطموجودمنطقه ای‪،‬‬ ‫بی ‬ ‫ایاالت متحده از امادگی الزم ب رای گسترش منازعه راهبردی در‬ ‫منطقهبرخوردارنیست‪.‬باراکاوباماوچاک هگلدر صددهستند‬ ‫تا هزینه های عملیاتی وزارت دفاع و س��تاد مشترک نیروهای‬ ‫مسلح امریکا را کاهش دهند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬گروه های سلفی‬ ‫و مجموعه های تکفیری در وضعیت رشد تصاعدی قرار دارند‪.‬‬ ‫در گزارش ش��ورای اتالنتیک و همچنین گزارش مرکز‬ ‫امنیت ملی امریکا (‪ )NIC‬این موضوع مورد تاکید قرار گرفته‬ ‫که بحران در خاورمیانه در حال گسترش است‪ .‬ایاالت متحده‬ ‫ب رای کنترل بحران باید هزینه ه��ای ان را پرداخت کند‪ .‬الگوی‬ ‫موجودمعطوفبهکاربردسیاستتهدیدعلیهای راناست‪.‬الگوی‬ ‫دیگری نیز وجود دارد که باید مبتنی بر حسن نیت و الگوهای‬ ‫همکاری جویانه باشد‪ .‬کاهش تحریم های اقتصادی و راهبردی‬ ‫علیه ای ران را م ی توان به عنوان اولین گام در شکل گیری فرایند‬ ‫دیپلماتیکدانست‪.‬مدالیتههسته اینیزم ی تواندبه عنوانیکی‬ ‫از موضوعات مورد بحث ای ران و گروه ‪ 5+1‬در ‪ 8‬اسفند ‪ 1391‬در‬ ‫المااتایقزاقستانمحسوبم ی شود‪.‬مذاکرهنیازمندحسن نیت‬ ‫گروه های مذاکره کننده یا بهره گیری از ابتکار همکاری جویانه‬ ‫ب رای ایجاد احساس متقابل در محیط بی ن المللی خواهد بود‪.‬‬ ‫هیچ کشوری ب رای از دست دادن قدرت خود مذاکره نم ی کند‪.‬‬ ‫مذاکره در ش��رایط برد ‪ -‬برد م ی تواند نشانه هایی از مصالحه را‬ ‫منعکس سازد‪ ،‬در غیر این صورت هرگونه تحرک دیپلماتیک‬ ‫زمینه عقب نشینی مرحله ای را به وجود م ی اورد‪.‬‬ ‫ابتکارعملدراولینگامدیپلماتیکمطلوبی ت هاییب رای‬ ‫تعادل راهب��ردی در فرجام کنش های همکاری جویانه همانند‬ ‫مذاکره را اجتناب ناپذیر م ی سازد‪ .‬مذاکره باید بتواند منافع متقابل‬ ‫را منعکس س��ازد‪ .‬بازیگری م ی تواند منافع دیگری را در فرایند‬ ‫کنش دیپلماتیک مورد توجه قرار دهد که از حس ن نیت راهبردی‬ ‫یا ابتکار عمل دیپلماتیک ب رای نشان دادن فضای جدید بهره‬ ‫ گیرد‪ .‬مذاکره در شرایط ناب رابر به مفهوم ان است که تحریم های‬ ‫فلج کننده امریکا به عنوان سیاس��ت عملی در دستور کار قرار‬ ‫گیرد‪.‬بازیگرانعمومارفتارسایرکشورهارابه عنوانمحوراصلی‬ ‫کنش راهبردی انان مورد تاکید قرار م ی دهند‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫هیچکشورینم ی تواندسیاستاعالمی همکاری جویانهرامورد‬ ‫پذیرش قرار دهد‪g.‬‬ ‫بازی با مهره ها‬ ‫‪23‬‬ ‫ایا مذاکره با امریکا منفعتی خواهد داشت؟‬ ‫جواد جهانگیرزاده‪ /‬عضو کمیسیون امنیت ملی‬ ‫‪4‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رهبر معظم انقالب در موضوع ارتباط با امریکا یک نگاه‬ ‫بنیادین دارند و از چند جهت موضوع ایجاد ارتباط با امریکا را به‬ ‫مصلحت کشور نم ی‪‎‬دانند‪.‬‬ ‫نخس��ت‪ ،‬از این زاویه که ایش��ان معتقدند رویارویی با‬ ‫امریکا‪ ،‬جزو ذات انقالب اسالمی است و به اهداف عالی نظام‬ ‫و ارزش‪‎‬های انقالب در حوزه رواب��ط بی ن‏الملل باز م ی‪‎‬گردد‪.‬‬ ‫مطابق این ارزش‪‎‬ه��ا‪ ،‬رابطه با امری��کا‪ ،‬رابطه گرگ و میش‬ ‫است و به هیچ وجه به نفع مصالح کشور نیست؛ بلکه مغایر‬ ‫با نظام ارزشی است که انقالب به خاطر ان مبارزه کرده است‪.‬‬ ‫همچنین این مساله به تاریخ روابط ای ران و امریکا باز‪‎‬م ی‪‎‬گردد؛‬ ‫امریکای ی‪‎‬ها همواره تالش داشته‪‎‬اند با حمایت از یک دیکتاتور‬ ‫بر ای ران تسلط پیدا کنند و سلطه خودشان را در همه جنب ه‪‎‬ها‬ ‫از جمله حوزه اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬نظامی و حتی حوزه نظام‬ ‫مستشاری حاکم کنند‪ .‬نکته دوم اینکه ایشان با تبیین ارتباط‬ ‫کشورهای منطقه با امریکای ی‪‎‬ها‪ ،‬دیدگاه‪‎‬شان را بیان داشتند‬ ‫مبن ی بر اینکه اساسا این نوع رابطه‏ها‪ ،‬اگرچه دو سویه است‪ ،‬اما‬ ‫از یک سو حفظ منافع گسترده امریکای ی‪‎‬ها در منطقه مطرح‬ ‫است و از سوی دیگر حفظ نظام‪‎‬های دیکتاتوری منطقه‪ .‬یعنی‬ ‫اگر امریکا روزی به این نتیجه برسد که مصالح بی ن‪‎‬الملل ی‪‎‬اش‬ ‫اقتضا م ی‪‎‬کند که از حمایت کشورهای دیکتاتور منطقه دست‬ ‫بکشد‪ ،‬ان کشورها به دلیل نبود ارتباط ارگانیک با مردمشان‬ ‫به سرعت سقوط خواهند کرد‪ .‬این یک محاسبه استراتژیک‬ ‫و دقیقی است که اثار و نش��انه‪‎‬های ان نیز هویداست‪ .‬نکته‬ ‫سوم اینکه امریکای ی‏ها هیچ گاه به دنبال رابطه احترام‪‎‬امیز که‬ ‫منفعت بلند‪‎‬مدت طرف مقابل مذاکره را براورده بکند‪ ،‬نیستند‬ ‫بلکه به دنبال ایجاد نظام‪‎‬های وابس��ته هس��تند‪ ،‬نظام‪‎‬های‬ ‫وابس��ته ای که تنها با موجودیت امریکای ی‪‎‬ه��ا هویت پیدا‬ ‫م ی‪‎‬کنند‪ .‬بناب راین طبیعی است که این مساله با ذات انقالب‬ ‫اسالمی ب رابر و همخوان نیست‪ .‬نکته دیگری که باید به ان‬ ‫توجه کرد این است که باید یک محاسبه سود و زیان کرد که‬ ‫کشورهایی که در منطقه با امریکای ی‪‎‬ها ارتباط گرفته‪‎‬اند‪ ،‬چه‬ ‫چیزهایی به دس��ت اورده‪‎‬اند و چه چیزهایی از دست داده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫در واقع مساله اینجاست که ارتباط با امریکا ب رای کشورهای‬ ‫منطقه چه اثار مثبتی داشته که ایران هم همین رویه و الگو‬ ‫را بخواهد پیگیری کند‪ .‬نهایتا اینکه اگ��ر عنصر مبارزه را از‬ ‫انقالب اسالمی جدا کنیم‪ ،‬انقالب اسالمی یک انقالب دینی‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪24‬‬ ‫و فرهنگی است اما ایا این پیام‪‎‬ها و ارزش‪‎‬ها با این نفس ارتباط‬ ‫هماهنگ خواهد بود یا خیر؟ همچنین اکنون این پرسش ها‬ ‫نیز مطرح است که اگر جمهوری اسالمی ای ران با امریکا ارتباط‬ ‫نگیرد ایا از نان شب خواهد افتاد و عقب ماندگ ی‏هایش بیشتر‬ ‫خواهد شد؟ یا مثال در صورت ارتباط گرفتن سرعت رشدش‬ ‫افزایش خواهد یافت؟ اینها پرس��ش‪‎‬های بنیادینی است که‬ ‫رهبری طی سالیان گذش��ته مطرح کرده‪‎‬اند و بر همین مبنا‬ ‫هم هیچ گاه راضی به ایجاد زمینه مذاکره با امریکا نش��دند‪.‬‬ ‫در صحب ت‪‎‬های اخیر رهبری دو نکته جدید نیز مطرح ش��د؛‬ ‫نخس��ت اینکه وقتی امریکای ی‪‎‬ها سیاس��ت مبنای ی‪‎‬ش��ان‬ ‫تحمیل تحریم‏های بیشتر بر جمهوری اسالمی ای ران است‬ ‫کدام عقل و منطقی ایج��اد م ی‪‎‬کند ک��ه در یک موقعیت‬ ‫ناب رابر به س��مت مذاکره پیش رویم؟ در این شرایط مطمئنا‬ ‫دس��ت ای ران کوتاه‪‎‬تر و کارت‪‎‬های امریکای ی‪‎‬ها ب رای استفاده‬ ‫از ظرفیت مذاکره بیش��تر اس��ت‪ .‬د ‪‎‬ر واقع در این صورت هم‬ ‫جایگاه ای ران که در نظام بی ن‪‎‬الملل یک جایگاه تعریف شده و‬ ‫قابل دفاع است زیر سوال خواهد رفت و هم مشخص نیست‬ ‫ایا بخشی از تحریم‪‎‬ها مورد بازنگری قرار بگیرد یا خیر‪ .‬اتفاقا‬ ‫ممکن است انها پذیرش مذاکره را به عنوان یک نقطه ضعف‬ ‫تلقی و بر حج��م تحریم ها بیفزایند‪ .‬همچنی��ن رهبری در‬ ‫سخنان‪‎‬شان به این موضوع اشاره کردند که این چه تحلیلی‬ ‫است که انها از یک سو اسلحه را به سمت ای ران گرفته‪‎‬اند و‬ ‫از دیگر سو اصرار دارند که ایران به س��مت مذاکره برود‪ .‬این‬ ‫مذاکره قطعا مذاکره سودمندی نخواهد بود‪ ،‬بلکه یک مذاکره‬ ‫تهدیدی است و پیامدهای مذاکره تهدیدی‪ ،‬منافع جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران را تامین نخواهد کرد‪ .‬اگر این پرس��ش‪‎‬های‬ ‫بنیادین را کنار هم قرار دهی��م‪ ،‬م ی‪‎‬توانیم به خروجی ماجرا‬ ‫که امکان ایجاد مذاکره با امریکا وجود دارد یا خیر‪ ،‬پی ببریم‪.‬‬ ‫همچنین باید توجه داشت که امریکا هنوز از خوی ددمنشانه‬ ‫خود دس��ت نکش��یده و هنوز خصلت‪‎‬های یکه بزن ی‪‎‬اش را‬ ‫حفظ کرده اس��ت‪ .‬در حال حاضر مدیریت تحریم‪‎‬ها و ایجاد‬ ‫فشار تحت کنترل امریکای ی‪‎‬هاست‪ .‬بناب راین باید بسنجیم‬ ‫که ایا این موقعیت ب رای مذاکره‪ ،‬موقعیت مطلوبی است یا‬ ‫خیر‪ .‬در واقع با یک ارزیابی کوتاه م ی‪‎‬توان نتیجه گرفت که‬ ‫ب ر اساس بیانات رهبری‪ ،‬انها با عنصر تحریم و فشار و ایجاد‬ ‫فضا علیه ای ران م ی‪‎‬خواهند با کاهش جایگاه و وزن ای ران در‬ ‫مذاکره‪ ،‬به نفع خودشان بهره جویند‪ .‬اگر مالحظات استراتژیک‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران توسط امریکای ی‪‎‬ها رعایت شود‪ ،‬انها‬ ‫یک دوره‪‎‬ای را طی م ی کنند که بتوانند حسن نیت خودشان‬ ‫را نش��ان دهند و نظر ای ران را در این زمینه جلب کنند‪ .‬در ان‬ ‫شرایط م ی‪‎‬توان از امر مذاکره سخن به میان اورد‪ .‬در غیر این‬ ‫صورت در شرایط موجود چنین اتفاقی رخ نخواهد داد و تنها‬ ‫بحث شکس��تن کلی تحریم‪‎‬ها و تقبیح انچه تاکنون انجام‬ ‫داده‪‎‬اند و در عین حال به رسمیت شناختن حقوق هسته‪‎‬ای‬ ‫ایران‪ ،‬زمینه‪‎‬ای را ب رای طرح بحث امکان مذاکره فراهم خواهد‬ ‫کرد‪ .‬ایران از دوره نخست دولت سازندگی تاکنون یک سری‬ ‫دیپلمات‪‎‬های سیاس��ی داش��ته که به تعبی��ر رهبری این‬ ‫افراد مرعوبند یا به لحاظ فکری وابس��ته‪ .‬این افراد همیشه‬ ‫موضوع ارتباط با امریکا را به عنوان نقطه رهایی کش��ور و‬ ‫نقطه عمران و ابادانی کشور قلمداد م ی‪‎‬کنند‪ .‬همچنین انها‬ ‫یک توجه غیرمعقول و غیرمنطقی به امر توسعه برون‪‎‬داد‬ ‫دارند؛ این مساله در گذش��ته تاریخی ای ران نیز وجود داشته‬ ‫اس��ت‪ .‬یعنی چه در دوره رضاخان و چه در دوره محمدرضا‬ ‫همیشه برخی با این مشکل ذهنی مواجه بوده‪‎‬اند که ب رای‬ ‫توسعه باید از فرق س��ر تا ناخن پا فرنگی شد‪ .‬اگر این طرز‬ ‫تفکر را با موضوعات امروز قیاس کنیم‪ ،‬در م ی‪‎‬یابیم ریشه‬ ‫تمام مشکالت ما ارتباط با امریکای ی‪‎‬هاست‪ .‬اگر امریکا را با‬ ‫فرنگی جایگزین کنیم‪ ،‬م ی‪‎‬بینیم که هیچ تفاوتی در موضوع‬ ‫ایجاد نخواهد شد‪ .‬این رویکرد یعنی عدم توجه به توانای ی‪‎‬ها‬ ‫و ظرفی ت‪‎‬های داخلی و عدم توجه به ایجاد یک همت و عزم‬ ‫عمومی ب رای امر توسعه ملی و توجه به برون مرزها‪ .‬اگر این‬ ‫ارتباط رخ دهد و این تفکر باقی بماند باز رشد و توسع ه‪‎‬ای را‬ ‫شاهد نخواهیم بود‪ .‬در صورت ایجاد ارتباط در این وضعیت‬ ‫به مرور عناصر وابستگی نیز بیشتر خواهد شد و خودکفایی‬ ‫و اس��تقالل سیاس��ی و اقتصادی ای ران نیز کاهش خواهد‬ ‫یافت‪ .‬در حال حاض��ر هیچ کس منکر این نیس��ت که در‬ ‫کشور مشکل اقتصادی‪ ،‬مشکل بیکاری و برخی مشکالت‬ ‫ب رای توده‪‎‬های مردم ی وجود دارد‪ .‬اما باید توجه داش��ت که‬ ‫ایا تمام این مش��کالت با ارتباط با امریکا حل خواهد شد‪.‬‬ ‫به عنوان مثال مصر ارتباط وس��یعی با امریکا داشت‪ ،‬اما ایا‬ ‫وضعیت معیش��تی مردم مصر بهبود پیدا کرد؟ نباید تنها‬ ‫چند کشور نفت خیز منطقه که جمعیت اندک و نفت فراوان‬ ‫دارند را مالک قرار داد؛ در این کشورها هم اگر دقیق شویم‬ ‫در‪‎‬م ی‪‎‬‏یابیم که انها نیز همچنان مشکالت ساختاری جدی‬ ‫دارند و هنوز نتوانسته‏اند تمام اقشار کشور را پوشش دهند‬ ‫یا مشکالتشان را رفع نمایند‪g .‬‬ ‫‪5‬‬ ‫فرشادمهدی پور‪/‬دانشجویدکترایسیاست گذاریفرهنگی‬ ‫این یادداش��ت با کمی تاخیر بر س��ر موضوع اصلی‬ ‫م ی رسد و ناچار از مرور داستانی نظری است تا خودش را سر‬ ‫کوچه بحث های امروزین برساند‪.‬‬ ‫اگر جهان ی ش��دن معادل��ی ب��رای ‪Globalization‬‬ ‫باش��د‪ ،‬پس باید بر سبیل معادل س��ازی های دیگر در ب رابر‬ ‫‪ Modernization‬ی��ا ‪ Secularizations‬که نوس��ازی یا‬ ‫دنیوی سازی ترجمه شدند‪ ،‬جهان ی سازی ترجمه م ی شد و نه‬ ‫به گونه ای مجهول و غیرصریح‪ ،‬جهانی«ش��دن»‪ .‬گویی در‬ ‫پس این واژه‪ ،‬معنایی نهفته است که افرینندگان و باورمندان‬ ‫ِ‬ ‫به ان در ایران دیروز و امروز‪ ،‬کوشیده اند تا به شکلی فاعلیت‬ ‫ناپیدای اصطالح مذکور را پنهان کنند‪ .‬جهان ی س��ازی یک‬ ‫فرایند طبیعی‪ ،‬منطقی و جهانی نیس��ت‪ ،‬پروژه ای اس��ت‬ ‫از پی ش ط راحی ش��ده که معادل های دقی ق تر ان را باید در‬ ‫عباراتی نظیر ‪ Westernization‬یا ‪Americanization‬‬ ‫یافت و کاربس��ت ویژه اش را در غرب ی یا امریکای ی س��ازی‬ ‫دانست؛ همان چیزی که به وقوع پیوس��ته و با سرعت هم‬ ‫در حال پیشروی است‪ .‬اینکه دال مرکزی این دیگر«سازی»‬ ‫جهانی چیست‪ ،‬موضوعی قابل بررسی و مناقشه و گفت وگو‬ ‫است‪ ،‬اما انچه بیشتر جلب توجه م ی کند‪ ،‬جدالی است که این‬ ‫سا ِز نو ب رای جوامع متعارض با خود کوک کرده‪ .‬همان جایی‬ ‫که نقطه عطف یک تقاطع تاریخی است‪ .‬توصیف این تقاطع‬ ‫محل‬ ‫تاریخی (اگر تاریخ س��یر و صیروریتی داش��ته باشد)‪ِ ،‬‬ ‫نزاع و مجادله را روش��ن م ی کند و این هم��ه هزینه و جنگ‬ ‫غرب ب��ه رهبری امریکا را‬ ‫و درگیری ب ی پایان میان ای ران و ِ‬ ‫معنادار م ی سازد‪.‬‬ ‫انقالب اس�لامی درس��ت در جای��ی رخ داد که همه‬ ‫محاس��بات نش��ان م ی داد که نباید رخ دهد؛ جزیره ثبات و‬ ‫اف وطن فروش که‬ ‫پول نفت و ارتش مدرن‪ .‬با تکیه به اش��ر ِ‬ ‫از سرپناه سال های فرارشان از ای ران م ی شد و م ی شود دار و‬ ‫دسته شان را حدس زد‪ .‬جایی که مذهب سازی انگلیس ی ها‬ ‫ان را از درون پوس��انده بود و فعال ترین نیروهای سیاس��ی‬ ‫و فرهنگ��ی اش بیانیه تغییر مواضع اس��تراتژیک نوش��ته‬ ‫بودند؛ با مزخرفاتی در باب پوستین پاره دین و وصله ناشدن‬ ‫ان در نس��بت با تجدد‪ .‬نه ای��ده ای وجود داش��ت که موتور‬ ‫محرک ه جنبش��ی باش��د‪ ،‬نه داعی ه داری و نه زمینه ای؛ ملت‬ ‫سرگرم خوش��گذرانی و درگیر گرانی روبه رشد ارزاق بودند و‬ ‫گوش شان نیوش��ای هیچ صدای معترض و معارضی نبود‪،‬‬ ‫ان هم در عصری که هنوز انفج��ار اطالعات رخ نداده بود تا‬ ‫اعتراض بال مگسی‪ ،‬عرصه س��یمرغ را هم به تکاپو وادارد‪.‬‬ ‫در چنین هنگامه ای‪ ،‬اتش زیر خاکس��تر‪ ،‬سر براورد‪ :‬سنتی‬ ‫‪ 1400‬س��اله (البته نه ان چنان که میش��ل فوکو م ی گفت و‬ ‫در خیابان های ته ران م ی دید و ان را معادل ‪Tradition‬‬ ‫م ی گرفت‪ ،‬به معنای امری عادت ش��ده و مرس��وم)‪ .‬سنتی‬ ‫قویم و س��دید که روی��اروی دو نیروی حاکم بر کش��ور قد‬ ‫َعلم کرده بود‪ :‬ایل بازی چندین س��ده ای و بلکه ریشه دار در‬ ‫عمق تاریخ که همه مناس��بات حکومتی را ش��کل م ی داد‬ ‫و روشنفکر س��ازی متجددانه که به پش��توانه انچه در غرب‬ ‫داشت‪ ،‬حدود یک س��ده ای بود که از پس «نعش ان بزرگوار‬ ‫بر س��ر دار‪ ،‬همچون پرچمی به عالمت استیالی غربزدگی‬ ‫پس از دویست سال کشمکش بر بام سرای این مملکت»‪،‬‬ ‫میاندار ای ران داری بود‪ .‬این دو جری��ان در دوره پهلوی اول با‬ ‫یکدیگر پیوند یافتند و نمونه عینی ان را باید در محمدعلی‬ ‫فروغی دید که اول و وسط و اخر شاهنشاهی رضاقلدرخان‬ ‫تخت اختراعی را‬ ‫و جانشین س��تمگرش‪ ،‬صدارت این تاج و ِ‬ ‫خبرنامه‬ ‫ماجرای جدال گرگ و میش‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫کشوری با کفش های کتانی‬ ‫برعهده داشت‪ .‬از این چه اس��تنادی باالتر ب رای اثبات پیوند‬ ‫میان ایل گرایی و منورالفکری در ای ران‪ .‬سنت شیعی رقیب‬ ‫در سایه ایل و هماورد تازه منورالفکران‪ ،‬فرصت یافته بود که‬ ‫در پاییز و زمستان ‪ 56‬و تمامی سال بعد از ان‪ ،‬خود را بازیابد‬ ‫و قدرتش را عرضه کند‪ .‬این قدرت‪ ،‬در یک نفی و اثبات خود‬ ‫را باز م ی تاباند‪« :‬نه ش��رقی‪ ،‬نه غربی‪ ،‬حکومت اس�لامی»‪.‬‬ ‫گفتاری تازه و منحصر به فرد که ایس��م ها را به بازی گرفته‬ ‫بود و ب رایش انگاره های مارکسیستی همان قدر نگران کننده‬ ‫و دل ازار ب��ود که منش های لیب رالیس��تی و اساس��ا اولی را‬ ‫توجی ه گر همان دوم ی م ی دانست و ابزاری ب رای رفع و رجوع‬ ‫اشتباه کاری های ان‪ .‬این انقالب و گفتمان محوری ان که در‬ ‫عبارت والیت فقیه تعین م ی یافت‪ ،‬اگر به ابزار دنیای مدرن‬ ‫نیز توجهی داشت از ان رو بود که ان را به کار بندد‪ ،‬وگرنه در‬ ‫جوهره و مسیر‪ ،‬کاری دیگر داش��ت و همی ن چیزها بود که‬ ‫خیلی زو د ان را با غرب سرشاخ کرد؛ امریکای ی ها‪ ،‬المان ی ها‪،‬‬ ‫فرانسوی ها و انگلیس ی ها‪ ،‬اذناب و دار و دسته شان را از ایران‬ ‫جمع کردند و بنا بر تحریم و تخطئه گذاشتند و جالب این جا‬ ‫بود که شوروی ها و چین ی ها هم جز خبرچینی غ رب ی ها کاری‬ ‫نم ی کردند و خبری از یاری و همکاری شان نبود‪ .‬اگرچه ایران‬ ‫ق وابسته‪،‬‬ ‫سیاست «نگاه به شرق» را تعقیب م ی کرد‪ ،‬اما شر ‬ ‫گرفتارتر از ان بود که بتوان به ان اعتماد کرد‪ .‬در نتیجه یک‬ ‫رویارویی تاریخی رقم خورد‪ ،‬همان گونه که در مس��تند تازه‬ ‫بی‪.‬بی‪.‬سی گفته م ی شود‪« :‬انقالبی که جهان را تکان داد و‬ ‫هنوز هم م ی لرزاند‪».‬‬ ‫منطق امام خمین ی کبیر‪ ،‬جدال گرگ و میش بود و تا‬ ‫گرگ دست از دریدن برندارد‪ ،‬راهی ب رای مصالحه و مذاکره‬ ‫نیست؛ گرگی هم که حمله نکند و خوی درندگ ی اش را رها‬ ‫کرده باشد که دیگر گرگ نیست و در واقع وجود خارجی ندارد‪.‬‬ ‫این همان بیانی اس��ت که اخی را در البه الی سخنان رئیس‬ ‫مجمع تش��خیص مصلحت نیز دیده م ی شود ‪« :‬امریکا اگر‬ ‫ت متحد شده‬ ‫ادم باش��د!» امریکای ادم ش��ده که دیگر ایاال ‬ ‫ب رای چپاول عالم نیس��ت و چه نیک روزی است ان روز که‬ ‫ان ش��اءاهلل دور هم نباش��د‪ .‬با این همه‪ ،‬در ج��دال با چنین‬ ‫هیمنه ای‪ ،‬میش همواره در گریز است و نیازمند کفش هایی‬ ‫از جنس کتان‪ ،‬تا ازادانه بگریزد و او را در همه جا زمینگیر کند‪.‬‬ ‫این زمینگیری بیش از انکه فیزیکی و س��خت باشد‪ ،‬روانی‬ ‫است و نرم؛ مثل حضور در حیات خلوت امریکای جنوبی یا‬ ‫بیرق سبز ب رافراش��تن بر س��ر خاورمیانه از ای ران تا لبنان یا‬ ‫بش��ارت گفتن به همه انقالب های مردمی سال های اخیر‬ ‫در ش��مال افریقا‪ .‬همان جاهایی که هم پول داشتند و هم‬ ‫ارتش مدرن و هم سیاس��تمداران وابس��ته و همگ ی شان یا‬ ‫کابوس گیوتین به خواب م ی روند‪.‬‬ ‫سقوط کردند یا شب ها با‬ ‫ِ‬ ‫رویارویی را پایانی نیست و چه بسا نیات جنگجویانه امریکا‬ ‫نیز مرتبا در منطقه‪ ،‬دچ��ار کارکردهایی معارض هدفگذاری‬ ‫دشمنان قومی‬ ‫اولی ه اش م ی شود‪ :‬در افغانستان مشهور ترین‬ ‫ِ‬ ‫ ایران مستقر است و سربازان ینگه دنیا دخلش را م ی اورند و‬ ‫خودشان هم در باتالقش گیر م ی کنند؛ در ع راق‪ ،‬بزرگ ترین‬ ‫دشمن نظامی ای ران که کار ان را هم امریکای ی ها م ی سازند‬ ‫و باز در گردابش فرو م ی مانند؛ در سوریه به سراغ متحدترین‬ ‫سال تمام است که نتوانسته اند ان‬ ‫دوست ای ران م ی روند و دو ِ‬ ‫را به زانو دراورند؛ با وجود همه فشارها‪ ،‬حمله ها و تحریم ها و‬ ‫تازه انجا گروه هایی سربراورده اند که بالی جان شان خواهند‬ ‫شد‪ .‬اینها سرچشمه های تمام نش��دنی پیروزی است و اگر‬ ‫تحدیدهای اقتصادی کنونی متوقف یا متزلزل ش��ود‪ ،‬دیگر‬ ‫روزنه ای ب رای جلوگیری از قدرتِ تازه ای ران نیس��ت‪ .‬امارها و‬ ‫نش��انه های مراکز معتبر جهانی چنین داعی ه هایی را اثبات‬ ‫م ی کند‪ ،‬پس تنها چاره بس��ی ج کردن توده ها علیه حاکمان‬ ‫ل کننده اس��ت این نکته که تئوری های‬ ‫است و چه خوشحا ‬ ‫غربی ب��ه درد درمان دردهای ش��رقی نم ی خ��ورد و همین‬ ‫ب ی درمانی است که راه گذر از پیچ تاریخی را ب رای کشوری با‬ ‫کفش های کتانی‪ ،‬هموار م ی کند‪g .‬‬ ‫‪25‬‬ ‫رویداد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫بهار جنجالی‬ ‫‪1‬‬ ‫احمدی نژاد در سخنرانی ‪22‬بهمن گفت که بهار زنده است‬ ‫جشن سالگرد انقالب اسالمی امس��ال با دو حاشیه‬ ‫مه��م در س��خنران ی های رئی س جمهور در ته��ران و قطع‬ ‫سخنرانی علی الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس در قم همراه بود‪.‬‬ ‫مراسم باشکوه راهپیمایی ‪ ٢٢‬بهمن که جشن بزرگ‬ ‫ملت ای ران محسوب می شود‪ ،‬امسال نیز همچون سال های‬ ‫گذش��ته با حضور میلیون ها ای رانی در سراسر کشور برگزار‬ ‫شد‪ .‬چش��م ناظ ران ای رانی و خارجی در تمام این سال ها به‬ ‫راهپیمایی است که در ته ران برگزار م ی شود و سخنران ان‬ ‫بنا بر سنت مرسوم همه ساله رئی س جمهور است‪ .‬از همین‬ ‫رو در س��خنان روسای جمهور بیش��تر به مسائل خارجی و‬ ‫جهانی پرداخته م ی ش��د تا رویکردهای داخلی‪ .‬اما امس��ال‬ ‫بخش هایی از صحب ت های محم��ود احمدی نژاد که ناظر‬ ‫ب ر مسائل داخلی بود حواش��ی را ب رای این مراسم رقم زد و‬ ‫مورد توجه قرار داد‪ .‬اگرچه در بعد خارجی نیز صحب ت های او‬ ‫در باب مذاکره با امریکا ان هم پس از صحب ت های رهبری‬ ‫در این خصوص مورد توجه ویژه قرار گرفت‪.‬‬ ‫تظاهرات کنن��د گان در ته��ران با طرح ش��عارهایی‬ ‫همچون «مذاکره با امریکا محال اس��ت‪ /‬این س��ند زنده‬ ‫انقالب است»‪« ،‬مذاکره نم ی خواهیم نم ی خواهیم»‪« ،‬مرگ‬ ‫بر مذاکره کننده‪ ،‬مرگ بر سازشگر» و«تحریم اقتصادی دیگر‬ ‫اثر ن��دارد»‪ ،‬ب ر فصل الخطاب بودن مق��ام معظم رهبری و‬ ‫تبعیت از ایشان در این موضوع تاکید م ی کردند‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫احمدی نژاد ک��ه تازه از س��فر مصر بازگش��ته بود در‬ ‫ارتباط با موض��وع مذاکره با امری��کا با بیان اینک��ه انها با‬ ‫این بهانه م ی خواهن��د به ملت ای ران فش��ار بیاورند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«اخی را ادبیات خود انها عوض شده است و با ادبیات بهتری‬ ‫صحبت م ی کنند‪ .‬م ی گویند م ی خواهیم گفت وگو کنیم‪ .‬ما‬ ‫نیز م ی گوییم گفت وگو خیلی بهتر اس��ت از درگیری‪ .‬ملت‬ ‫ای ران همیش��ه اهل تفاهم بوده‪ ،‬ولی گفت وگو دارای ادابی‬ ‫است و همانطور که رهبر معظم انقالب فرمودند‪ ،‬نم ی شود‬ ‫یک اسلحه باالی سر ملت ایران نگه داشت و بعد بگویید‪،‬‬ ‫مذاکره کنید و انتظار مذاکره داشته باشید‪».‬‬ ‫او تاکید کرد‪« :‬به صراحت م ی گوی��م اصالح گفتار و‬ ‫بیان الزم است‪ ،‬اما کافی نیست‪ .‬اگر اسلحه را از روی ملت‬ ‫ای ران بردارید‪ ،‬من خودم گفت وگو م ی کنم‪ .‬گفت وگو باید در‬ ‫سایه احترام و عدالت باشد‪ ،‬نه فشار‪».‬‬ ‫احمدی نژاد همچنین به نارضایتی جمع کثیری از ملت‬ ‫اشاره کرد و گفت‪« :‬انها م ی خواستند شی رازه امور در ای ران از‬ ‫هم بگسلد‪ ،‬اما به اهداف خود نرس��یدند و هم اکنون دولت‬ ‫به شدت از نارضایتی جمع کثیری از ملت در رنج است و همه‬ ‫توان خود را به کار م ی گیرد‪».‬‬ ‫رئی س جمهور س��پس برخالف رویه معم��ول در این‬ ‫مراس��م به موضوعات و اختالف های داخلی اشاره کرد و از‬ ‫مهمترین بخش های صحب ت هایش انجا بود که به موضوع‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم و عدم «مهندسی»‬ ‫انتخابات پرداخت‪.‬‬ ‫وی گفت‪« :‬انتخابات و انتخ��اب حاکمان حق ملت‬ ‫است و قانون اساس��ی مترقی ما که واالترین میثاق ملی‬ ‫و دستاورد انقالب است‪ ،‬به صراحت بر این حق تاکید کرده‬ ‫است‪ .‬اصل ‪ 6‬و ده ها اصل دیگر به روشنی بر این حق ملت‬ ‫پافش��اری و تاکید کرده‪ .‬اصوال کشور و حاکمیت متعلق به‬ ‫مردم است و انها حق دارند حاکمان خود را انتخاب کنند‪.‬اراده‬ ‫مردم نیز موتور و نش��ان دهنده سمت وسوی حرکت کشور‬ ‫اس��ت‪».‬او رای مردم را با اهمیت دانس��ت و گفت‪« :‬کسی‬ ‫فکر نکند که رای مردم فقط یک کاغذ و یک عدد اس��ت‪،‬‬ ‫این طور نیست‪ ،‬ارای مردم تجمیع اراده های مردم است که‬ ‫از طریق منتخب ملت در کشور جاری م ی شود‪».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«همه سلیقه ها بیایند و کس��ی خود را جای مردم نپندارد و‬ ‫با کوته بینی تصور نکنند که م ی توانند جای مردم تصمیم‬ ‫بگیرند‪».‬‬ ‫احمدی نژاد تاکید کرد که مسائل مهمی هست اما به‬ ‫خاطر تلخ نش��دن کام ملت انها را بیان نم ی کند‪« :‬البته در‬ ‫مورد مسائل اخیر و برخی موضوعات داخلی صحب ت های‬ ‫مهمی اس��ت که باید با ملت در میان بگذارم‪ ،‬اما امروز به‬ ‫خاطر اینکه طعم ش��یرین پیروزی انقالب در کام مردم تلخ‬ ‫نش��ود و به خاطر رهب��ری عزیزمان ان را به وقت مناس��ب‬ ‫دیگری در اینده موکول م ی کنم‪».‬‬ ‫رئی س جمهور همچنین با تاکید بر اینکه «ملت ای ران‬ ‫نیازی به اف��راد و گروه های مدعی ن��دارد» گفت‪« :‬برخی‬ ‫گفته اند ک��ه م ی خواهند انتخابات را مدیریت و مهندس��ی‬ ‫کنند‪ .‬من با افتخار م ی گویم که ملت بزرگ ایران راه خود را‬ ‫به خوبی م ی شناسد و به افراد و گروه های مدعی نیازی ندارد‪.‬‬ ‫باید اخالق و قانون رعایت شود و هر کس ب رنامه خود را بیان‬ ‫کند‪».‬وی با بیان اینکه تخریب دیگ��ران ب رای اثبات خود‪،‬‬ ‫خالف قانون و اسالم است و ملت بزرگ همچون گذشته به‬ ‫او پاسخ خواهند داد‪ ،‬افزود‪« :‬امام عزیز ما فرمودند ملت الهی‬ ‫شده است و هی چ کس نم ی تواند اراده خود را به مردم تحمیل‬ ‫کند‪ .‬من اطمینان دارم که ملت عزی��ز ای ران بهترین گزینه‬ ‫را انتخاب م ی کند و هر کس��ی را که ملت برگزیند بهترین‬ ‫گزینه خواهد بود‪».‬‬ ‫همچنی��ن رئی س جمه��ور در جری��ان راهپیمایی با‬ ‫خبرنگاران گفت وگ��و کرد و به صدا و س��یما تذکر داد‪ .‬او با‬ ‫انتقاد از سوال خبرنگار صدا و س��یما درخصوص ارزیابی از‬ ‫وحدت و همدل��ی ملت ای ران با وجود مش��کالت فراوان‪ ،‬با‬ ‫بیان اینکه همین جا الزم اس��ت تذکری به صدا و سیما به‬ ‫خاطر عملکرد ان در دهه فجر امسال داشته باشیم‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬مقایس��ه اراده ملت‪ ،‬انقالب و عظمت های مردم‬ ‫با برخی از مشکالتی که ممکن اس��ت وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫ب ی انصافی به ملت است‪ .‬همه در زندگی خود مشکل دارند‬ ‫ایا به فکر پیشرفت‪ ،‬عظمت و دفاع از حقوق خود نیستند؟‬ ‫هیچ گاه مرسوم نبوده این گونه سوال شود که مردم با وجود‬ ‫مشکالت در راهپیمایی ‪ 22‬بهمن چه خواهند کرد‪».‬‬ ‫رئی س جمهور در پایان سخنرانی خود با تکرار چندباره‬ ‫عبارت «زنده باد بهار» با مردم خداحافظی کرد؛ عبارتی که‬ ‫مدتی است از سوی وی تکرار م ی ش��ود و هواداران خاص‬ ‫رئی س جمهور و اسفندیار رحیم مشایی در هنگام استقبال از‬ ‫ایشان در بازگشت از سفر مصر در فرودگاه مهراباد ته ران سر‬ ‫داده بودند‪ .‬پیش از این نیز همایش هواداران دولت با همین‬ ‫عنوان برگزار شده بود‪.‬‬ ‫دراین ارتباط اسماعیل کوثری در گفت وگویی با فارس‬ ‫بیان داشت‪« :‬اگر شعار «زنده باد بهار»‪ ،‬شعار انتخاباتی نامزد‬ ‫دولت باشد‪ ،‬تکرار ان از س��وی رئی س جمهور در راهپیمایی‬ ‫عمومی ‪ ۲۲‬بهمن تخلف و مهندسی انتخابات است‪ ».‬که‬ ‫البته احمدی نژاد در مصاحبه جدیدش اعالم کرده که منظور‬ ‫او از بیان این شعار فعالیت انتخاباتی نبوده است‪g .‬‬ ‫ماجرای یک «شعار»‬ ‫«زنده باد بهار» با واکنش هایی مواجه شده است‬ ‫‪2‬‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫فرد به عنوان «مظلوم تر از بهشتی‪ ،‬خدوم تر از رجایی!» نام‬ ‫برده اند‪ ».‬نشانه های تایید این خبر بعدها روشن و واضح تر‬ ‫شد؛ انجا که به س��رعت سایت هایی با این ش��عار و عنوان‬ ‫به سرعت ش��روع به رویش کردند یا به بازتاب این شعار به‬ ‫صورت گس��ترده و هماهنگ پرداختند‪ .‬همزمان سامانه ای‬ ‫پیامکی با عنوان «زنده باد بهار» راه اندازی شد و به حمایت‬ ‫از دولت و مشایی مشغول به کار شد‪ .‬اما ‪ 29‬دی ماه سایت‬ ‫«ارمانشهر» که توس��ط یکی از حامیان سرسخت مشایی‬ ‫اداره م ی شود‪ ،‬در خبری نوشت شرکت مخاب رات هر پیامکی‬ ‫که در ان جمله «زنده باد بهار» باش��د را فیلتر کرده اس��ت‪.‬‬ ‫ارمانشهر نوشت‪« :‬پس از بازگش��ت رئی س جمهور عده ای‬ ‫شعار «مبش��ر بهاران‪ ،‬خوش امدی به ای ران» سر دادند و از‬ ‫ان به بعد‪ ،‬وبالگ نویسان احمدی نژادی از این جمله‪ ،‬کم و‬ ‫بیش به عنوان شعارشان اس��تفاده م ی کنند‪».‬اما به نوشته‬ ‫این سایت سامانه «زنده باد بهار» و سامانه های دیگری که‬ ‫در انتهای پیامک هایشان این عبارت را درج م ی کردند‪ ،‬ادامه‬ ‫فعالیتشان از سوی مخاب رات مختل شد‪ .‬خبرگزاری ایسنا نیز‬ ‫با انتشار خبری این موضوع را تایید کرد‪.‬‬ ‫باد بهار» ش��روع به فعالیت کرده است و تکرار این شعار در‬ ‫مراسم س��الگرد پیروزی انقالب از سوی رئی س دولت باعث‬ ‫تقویت این گمانه ها شد‪.‬‬ ‫مردمی نژاد هراسی؟‬ ‫این شعار بار دیگر در مراسم استقبال از رئی س جمهور‬ ‫و مش��ایی در بازگش��ت از مصر خود نمایی کرد‪ .‬ایرنا خبر‬ ‫داد که حامی��ان رئی س جمهور پالکاردهای��ی با مضامین‬ ‫«زنده ب��اد بهار» و «مبش��ر ب��زرگ به س��رزمین منتظ ران‬ ‫خوش امدی» در دست داشته و ش��عار «زنده باد بهار»‪ ،‬سر‬ ‫م ی دادند‪ .‬ان طور که پیداس��ت منظور از «مبش��ر بزرگ»‬ ‫همان رئی س جمهور اس��ت که پیش از ای��ن هم به عنوان‬ ‫«مبش��ر بهاران» هوادارانش از او یاد ک��رده بودند‪ .‬اما اوج‬ ‫حواشی روز اس��تقبال در فرودگاه مهراباد تکرار چندین باره‬ ‫ش��عار «زنده باد بهار» از س��وی حامیان دولت از یک سو و‬ ‫تشریح این شعار از زبان مشایی بود‪ .‬انجا که وقتی یکی از‬ ‫میان جمعیت خطاب به مشایی از وی م ی پرسد‪ ،‬بهار از نظر‬ ‫شما یعنی چه؟ م ی گوید‪« :‬من وقتی کلمه بهار را م ی شنوم‬ ‫یاد بهار هس��تی و افرینش م ی افتم زیرا ه��ر بهاری در هر‬ ‫سرزمینی و در دل و جان هر انسانی ریشه اش امام زمان(ع)‬ ‫که بهار افرینش اس��ت‪ ،‬م ی باش��د‪ ».‬پس از این استقبال‬ ‫بسیاری معتقد بودند کمپین انتخاباتی دولت با شعار «زنده‬ ‫اما رئی س جمهور در واکنش به این موضوع که گفته‬ ‫س��خنرانی وی و طرح ش��عار «زنده باد بهار» در مراسم ‪22‬‬ ‫بهمن انتخاباتی اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬ایا واقعا همه چیز در این‬ ‫مملکت انتخابات است؟ یعنی کار دیگری در این مملکت‬ ‫نیس��ت؟ من در مورد امام زمان (عج) صحبت کردم‪ ».‬او در‬ ‫پاس��خ به این پرس��ش که «برخی نمایندگان و سیاسیون‬ ‫معتقدند که این شعار انتخاباتی است» پاسخ داد‪« :‬شما چه‬ ‫م ی خواهید؟ م ی خواهید بگویم زنده باد پاییز؟» ‪g‬‬ ‫برادر رئیس جمهور که این روزها خود از منتقدان جدی‬ ‫دولت است در ارتباط با شعار«زنده باد بهار» واکنش‬ ‫نشان داد و تاکید کرد‪« :‬شعار «زنده باد بهار» در این‬ ‫روزها بر خالف فرمایشات رهبری است‪ .‬حرف ریشه ای‬ ‫و اساسی این است که چون رهبری تاکید بر عدم شروع‬ ‫زودرس انتخابات دارند‪ ،‬هرکس با ایشان هماهنگ و‬ ‫همراستا نباشد‪ ،‬از مردم نیست‪» .‬‬ ‫علی مطهری معتقد است‪« :‬باتوجه به صحبت هایی که‬ ‫از قبل مطرح کردند‪ ،‬مشخص است که مقصودشان‬ ‫از بهار‪« ،‬بهار حکومت مهدوی» است و می خواهند‬ ‫بگویند ما شما را به حکومت مهدوی رهنمون‬ ‫می شویم؛ در حالی که این استفاده از عقیده اسالمی‬ ‫مردم است‪ .‬این جانبداری دولت ممکن است اساسا‬ ‫سالمت انتخابات را زیر سوال ببرد‪».‬‬ ‫الیاس نادران در نطق میان دستور خود گفت‪« :‬انهایی‬ ‫که با سیاست های غلط خود سهم بزرگی در یخبندان و‬ ‫زمستان اقتصاد ملی دارند و با مدیریت غلط اقتصادی‬ ‫خود وضعیت معیشتیطبقات متوسط و پایین درامدی را‬ ‫بدتر کرده اند‪ ،‬بدانند با زنده باد بهار ‪،‬کشور بهار نمی شود و‬ ‫مسئولیت عواقب و رفتارهای انها در حوزه های اقتصادی‪،‬‬ ‫سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی برعهده انان است‪».‬‬ ‫بهار در بازگشت از مصر‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫ایا «زنده باد بهار» نوعی ش��عار انتخاباتی از س��وی‬ ‫حامیان دولت است؟ ایا این یک ش��عار انتخاباتی است یا‬ ‫یک رهنمون سازی مردم به «بهار حکومت مهدوی»؟زمانی‬ ‫که محمود احمدی نژاد مهرماه س��ال ‪ ٩٠‬و در اخرین سفر‬ ‫هرساله اش به نیویورک در پایان سخنران ی خود در مجمع‬ ‫عمومی س��ازمان ملل ش��عار «بهار م ی اید» را بیان کرد‪،‬‬ ‫شاید کمتر کسی فکر م ی کرد این یک شعار تبلیغاتی ان‬ ‫هم با رویکرد داخلی باشد‪ .‬اگرچه برخی معتقدند «زنده باد‬ ‫بهار» یک شعار انتخاباتی است‪ ،‬اما از سوی دیگر تعدادی‬ ‫از سیاس��یون از جمله عل��ی مطهری م ی گوی��د که طرح‬ ‫این ش��عار چیزی فراتر از یک ش��عار انتخاباتی و در واقع‬ ‫«قصدش��ان این اس��ت که بگویند ما ش��ما را به حکومت‬ ‫مهدوی رهنمون م ی ش��ویم»‪ .‬رئی س جمهور در واکنش به‬ ‫انتقادات به طرح این شعار در اخرین اظهارنظر گفت‪« :‬من‬ ‫در مورد امام زمان (عج) صحبت کردم‪ ».‬از ان س��وی مرزها‬ ‫نیز تحلی ل های دیگری درباره این ش��عار وجود دارد‪ .‬برخی‬ ‫رسانه ها در این باره نوشته اند‪« :‬ایا احمدی نژاد به دنبال بهار‬ ‫ای رانی اس��ت؟» با نگاهی به بخش پایان��ی صحب ت های‬ ‫احمدی نژاد در مجمع عمومی م ی توان این نظر را مشاهده‬ ‫کرد‪ .‬جایی که او پیش از طرح شعار «بهار م ی اید» م ی گوید‪:‬‬ ‫«ظهور منجی و مس��یح و یاران صالح جهانی‪ ،‬نه از طریق‬ ‫جنگ و زور که از طریق مهر خواهد بود و در تن زرد و یخ زده‬ ‫جهان شور خواهد ریخت‪ ».‬اما این «بهار» را‪ ،‬چه کسی به‬ ‫بشریت هدیه خواهد کرد؟ رئی س جمهور در ادامه سخنرانی‬ ‫مجمع عمومی تاکید م ی کند‪« :‬او بهار را به بشریت هدیه‬ ‫خواهد کرد‪ .‬م ی توان رایحه خوش بهار انس��ان ها را حس‬ ‫کرد‪ ».‬این گفتمان همچنان پس از ان از س��وی طرفداران‬ ‫رئی س جمهور و همچنین خود ایشان پیگیری شد‪ 25 .‬اذرماه‬ ‫امسال اما ب رای بسیاری مشخص ش��د که شعار «زنده باد‬ ‫بهار» شعار انتخاباتی اس��ت‪ .‬مشرق در خبری ویژه نوشت‪:‬‬ ‫«برخی حامیان اسفندیار رحیم مش��ایی پیشنهاد کرده اند‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده با شعار «زنده باد بهار»‬ ‫شرکت کنند‪ .‬انان بهار را به عنوان تمثیل ظهور امام عصر‬ ‫(عج) معرفی کرده اند‪ .‬حامیان مش��ایی همچنین اقدام به‬ ‫راه اندازی سایت ها و وبالگ هایی ب رای تبلیغ وی کرده اند‪.‬‬ ‫در این وبالگ ها با شعار «پیش به سوی فتح خیبر»‪ ،‬از این‬ ‫خبرنامه‬ ‫حامیان دول��ت معتقدند ک��ه مخالفان ب��ا راه اندازی‬ ‫ائتالف ها و طرح های گوناگون از قبیل «طرح وحدت ملی»‪،‬‬ ‫«احیای نخس ت وزیری» و «ائتالف سه نفره قالیباف‪ ،‬حداد‬ ‫و والیتی» به دنبال ان هس��تند که از حض��ور دوباره فردی‬ ‫با مش��خصات احمدی ن��ژاد جلوگیری کنن��د‪ .‬این حامیان‬ ‫معتقدند که ای��ن طرح ه��ا «غیرمردم ی اس��ت و پروژه ای‬ ‫است که خود نام «مردم ی نژاد ه راسی» بر ان نهاده اند‪ .‬اما‬ ‫دولت ی ها معتقدند که تالش های مخالفان ب ی نتیجه بوده‪.‬‬ ‫محمدحس��ین حیدری در یادداشت تندی که هفته گذشته‬ ‫در شبکه ایران منتشر شد‪ ،‬از رعی ت زاده ای سخن م ی گوید‬ ‫که حرف مردم را م ی فهمد و به زبان انها س��خن م ی گوید‪:‬‬ ‫«هر سیاستمداری که پیروزی احمدی نژاد در انتخابات ‪84‬‬ ‫و ‪ 88‬را دید و هنوز راه پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫را نیاموخته‪ ،‬بهتر اس��ت شخصا نس��بت به رد صالحیت و‬ ‫صدور عدم کفایت سیاسی خود اقدام کند‪ .‬میدان باید ب رای‬ ‫عقال فراخ باشد‪ .‬در ب رابر یک رعی ت زاده‪ ،‬عناوین الیگارشی‬ ‫کامال ب ی ارزش و ناکارامد اس��ت‪ .‬ه ر چقدر یک رعیت زاده‬ ‫س��خن گفتن با مردم را خوب بلد اس��ت‪ ،‬ناطقان برخاسته‬ ‫از طبقات دیگر اجتماعی‪ ،‬به دالیل متعدد (عمدتا روانی) از‬ ‫تزاده سیاستمدار مردم را‬ ‫ارتباط گیری با توده ها ناتوانند‪ .‬رعی ‬ ‫اقناع م ی کند‪ ،‬اما ارباب زاده سیاستمدار خود را از اقناع مردم‬ ‫ ب ی نیاز م ی داند و پیروی چشم و گوش بس��ته مردم از خود‬ ‫را تکلیف ان��ان م ی داند‪ .‬بر این اس��اس نتیجه رقابت یک‬ ‫تزاده با یک ارباب زاده‪ ،‬روشن است‪ .‬رعی ت زاده پهلوانی‬ ‫رعی ‬ ‫در میان مردم است‪ ،‬پیرمردها عیارش م ی خوانند و جوانان‬ ‫به قدری با او صمیم ی اند ک��ه او را رابین هود و لوک خوش‬ ‫ش��انس م ی نامند‪ ،‬اما رقیبش‪ ،‬صرفا قهرمان س��ایت ها و‬ ‫روزنامه هاست‪».‬‬ ‫احمدی نژاد‪ :‬می خواهید بگویم زنده باد پاییز؟‬ ‫‪27‬‬ ‫گزارش‬ ‫حاشیه های یک سفر‬ ‫محمود احمدی نژاد درسفر به مصر نیز خبرساز بود‬ ‫اولین سفر محمود احمدی نژاد به مصر عالوه بر دیدار ها‬ ‫و سخنران ی های رس��می‪ ،‬حوادثی را هم به دنبال داشت‪ .‬این‬ ‫حواشی خصوصا از س��وی رس��انه های خارجی بازتاب داده‬ ‫شد‪ .‬همچنین بازگشت وی از سفر مصر با حضور تعدادی از‬ ‫هواداران وی و همچنین هواداران اسفندیار رحیم مشایی که‬ ‫به عنوان مسئول دبیرخانه جنبش عدم تعهد رئی س جمهور را‬ ‫همراهی م ی کرد‪ ،‬در داخل ای ران م��ورد توجه قرار گرفت‪ .‬به‬ ‫عالوه سخنرانی ش��ی خ االزهر که در کنف رانس خبری همراه‬ ‫محمود احمدی نژاد برگزار شد نیز از سوی رسانه های خارجی‬ ‫با جوسازی همراه بود‪.‬‬ ‫ادعای اهانت و پرتاب کفش‬ ‫خبرنامه‬ ‫برپایه گزارشات خبرگزاری های خارجی در جریان سفر‬ ‫محمود احمدی نژاد در حالی که وی مورد اس��تقبال مردم ی ‬ ‫قرار گرفته بود‪ ،‬به گفت��ه برخی منابع خب��ری چند ماجرای‬ ‫اهانت امیز رخ داد‪ .‬این خبرگزاری ها با انتشار تصاویری مدعی‬ ‫بودند که رئی س جمهور هنگام خروج از مسجدالحس��ین و‬ ‫خروج از دانش��گاه االزهر مورد تعرض دو ج��وان قرار گرفت‪.‬‬ ‫این گزارشات م ی افزود‪« :‬مهاجمان تالش کردند با استفاده از‬ ‫لنگه کفش‪ ،‬احمدی نژاد را مورد هدف قرار بدهند ولی در این‬ ‫اقدام خود ناکام ماندند‪ ».‬گفته ش��د که پلیس مصر پنج نفر‬ ‫از مهاجمان به احمدی نژاد در دو حادثه جداگانه را بازداش��ت‬ ‫کرد‪ ،‬ولی انها ازاد ش��دند‪ .‬روزنامه دولتی االه رام مصر نیز در‬ ‫ارتباط با یک اهانت دیگر در س��ایت خود نوشت‪« :‬هنگامی‬ ‫ که احمدی نژاد در حال دس��ت دادن و گفت وگو با میهمانی‬ ‫از جمله عمروموسی‪ ،‬دبیرکل س��ابق اتحادیه عرب بود یک‬ ‫جوان به طرف احمدی نژاد حمله کرد‪ .‬او در فاصله یک متری‬ ‫احمدی نژاد توسط نیروهای امنیتی متوقف و بازداشت شد‪».‬‬ ‫احمدی نژاد اما در این ارتباط در مصاحبه با شبکه تلویزیونی‬ ‫دولتی «النیل» مصر در پاسخ به سوالی درباره حمله با استفاده‬ ‫از کفش یک جوان س��وری به وی در کنار مسجد الحسین‬ ‫گفت‪« :‬هیچ حمله ای علیه من صورت نگرفت‪ .‬همه افرادی‬ ‫که اط راف من بودند محبت خود را از صمیم قلبشان به من‬ ‫نشان م ی دادند‪».‬‬ ‫مش��ایی نیز در پاسخ به س��والی درباره برخی مسائل‬ ‫حاشی ه ای این س��فر از جمله تالش یک فرد معارض سوری‬ ‫ب رای اهانت به رئی س جمهور و اینکه چرا برخی از رس��انه ها‬ ‫سعی کردند با انتشار چنین اخباری خبر حضور رئی س جمهور‬ ‫در مصر را تحت الش��عاع قرار دهند‪ ،‬گفت ‪« :‬ما کامال فیلم را‬ ‫بررسی کردیم‪ ،‬انها از قبل ط راحی کرده بودند و دوربین اماده‬ ‫بود که یک صحنه ایجاد کند و بعد فیلم ان را بگی رند و پخش‬ ‫کنند‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬ما تصاویر را بررس��ی کردیم و دیدیم‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪28‬‬ ‫اصال کفشی پرتاب نم ی شود و دست ان فردی که در برخی از‬ ‫رسانه ها دائما پخش م ی شود‪ ،‬فاصله اش با اقای احمدی نژاد‬ ‫یک متر بیشتر نیست و اگر کفشی پرتاب م ی شد باتوجه به‬ ‫فاصله کمی که وجود داشت به اقای رئی س جمهور م ی خورد‬ ‫و در واقع بای��د او را م ی زد‪ ».‬مش��ایی این اق��دام را در جهت‬ ‫تحت الشعاع قرار دادن سفر رئی س جمهور ارزیابی کرد و گفت‪:‬‬ ‫«در واقع انها این صحنه را ط راحی کرده بودند تا از ان استفاده‬ ‫کنند تا خبر حضور احمدی نژاد و استقبالی که از وی شد را در‬ ‫مصر تحت تاثیر و تحت الشعاع قرار دهند و ذهن ها را از این‬ ‫حادثه بزرگ منحرف کنند‪».‬‬ ‫انتقادات شیخ االزهر‬ ‫در نشست خبری که نماینده شیخ االزهر و احمدی نژاد‬ ‫برگزاری کردند‪ ،‬نماینده االزهر تالش داشت تا با طرح برخی‬ ‫اظهارات اختالف افکنانه مذهبی مس��ائل مربوط به شیعه و‬ ‫س��نی را مطرح کند که محمود احمدی نژاد به این اظهارات‬ ‫واکنش نش��ان داده بود‪ .‬احمدی نژاد به هیات مصری هشدار‬ ‫داد در ص��ورت ادامه این اظهارات اختالف افکنانه جلس��ه را‬ ‫ترک م ی کند که در این لحظه یکی از همراهان س��خنگوی‬ ‫ش��یخ االزهر به وی موضع رئی س جمهور کشورمان را اعالم‬ ‫کرد‪ .‬پیش از ان هم گفته م ی ش��د که ش��ی خ االزهر در دیدار‬ ‫با رئی س جمه��ور درباره موضوعاتی چون بحرین‪ ،‬س��وریه و‬ ‫اهل سنت در ای ران انتقاداتی را به ایش��ان انتقال داده اند‪ .‬اما‬ ‫در این باره اس��فندیار رحیم مش��ایی‪ ،‬رئی س دبیرخانه جنبش‬ ‫عدم تعهد در پاسخ به این س��وال خبرگزاری ایسنا که برخی‬ ‫رسانه های ع ربی مطرح کردند که در این جلسه در مورد مساله‬ ‫بحرین‪ ،‬سوریه و همچنین اهل سنت اهواز مطالبی از سوی‬ ‫شیخ االزهر مطرح شده است‪ ،‬گفت‪« :‬در مورد مساله ای که‬ ‫شما اشاره م ی کنید بحثی مطرح نش��د‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬در‬ ‫این جلسه سخن در مورد وحدت جهان اس�لام بود و تاکید‬ ‫شد که باید به مسائل اس�لام توجه ویژه ای شود که از جمله‬ ‫این مسائل‪ ،‬سوریه است‪ ».‬مشایی افزود‪« :‬رئی س جمهور در‬ ‫این جلسه در مورد مساله سوریه گفتند‪ ،‬مردم سوریه باید به‬ ‫انتخاب خود سرنوش��ت خود را رقم بزنند و حاکمان خود را با‬ ‫انتخاب خود تعیین کنند‪».‬‬ ‫مشایی‪ :‬هرقدر فشار بیاورند‪ ،‬ترسی نیست‬ ‫در بازگش��ت محمود احمدی نژاد و همراهانش از سفر‬ ‫چهار روزه به مصر‪ ،‬طبق اطالع رسانی قبلی که توسط پایگاه‬ ‫اینترنت��ی روزنامه دولتی ای��ران صورت گرفته بود‪ ،‬مراس��م‬ ‫استقبال از وی از سوی تع دادی از حامیانش در فرودگاه مه ر اباد‬ ‫انجام شد‪ .‬احمدی نژاد در فرودگاه با اب راز خوشحالی از بازگشت‬ ‫به کش��ور و در جمع هواداران خود گفت‪« :‬این سفر پس از‬ ‫یو چند سال انجام شد که البته به دلیل حضور ما کسانی‬ ‫س ‬ ‫که در جهت تخریب حرکت م ی کنند هرچه م ی خواس��تند‬ ‫گفتند‪ ».‬رئیس دول��ت دهم افزود‪« :‬فض��ای اجالس قبلی‬ ‫فضای تندی بود‪ ،‬اما ای��ن اجالس معتدل تر از اجالس قبلی‬ ‫بود‪ ،‬گرچه هر دو از نظر سازماندهی و پذی رایی خوب بودند‪».‬‬ ‫س��ایت ارمانش��هر که اس��تقبال هواداران رئی س جمهور را‬ ‫س��ازماندهی کرده بود در یک پست نوش��ت‪« :‬گرچه ب رای‬ ‫اطالع رسانی کمی دیر شده‪ ،‬ولی ان شاءاهلل در زمان بازگشت‬ ‫رئی س جمهور شجاع‪ ،‬خدوم و مظلوم‪ ،‬دکتر محمود احمدی نژاد‬ ‫از سفر تاریخی مصر‪ ،‬در فرودگاه مه ر اباد به استقبال ایشان‬ ‫خواهیم رفت‪ .‬در مورد ساعت و محل دقیق استقبال‪ ،‬در پای‬ ‫همین پس��ت‪ ،‬ان شاءاهلل اطالع رس��انی خواهد شد‪ ».‬سایت‬ ‫ش��بکه ایران متعلق به روزنامه دولت نیز با بازتاب دادن این‬ ‫خبر‪ ،‬هواداران رئی س جمهور را ب رای حضور در مراسم استقبال‬ ‫از وی تشویق کرد‪ .‬ارمانشهر نیز پس از برگزاری مراسم نوشت‪:‬‬ ‫«به طور معمول‪ ،‬فقط ب رای سفرهای ساالنه رئی س جمهوری‬ ‫به نیویورک‪ ،‬مراسم استقبال برگزار م ی شد و استقبال ب رای‬ ‫دیگر س��فرهای خارجی‪ ،‬معمول نبود و بس��یار دیر در مورد‬ ‫برگزاری مراسم‪ ،‬اطالع رسانی شد‪ ،‬اما جمعیت قابل توجهی در‬ ‫مراسم حضور داشتند و مراسم پرشوری برگزار شد‪.‬‬ ‫ یک اتوب��وس از بچه های اصفه��ان‪ ،‬جزو جمعیت‬‫اس��تقبال کنندگان بودند‪ .‬دوس��تانی از س��ایر شهرستان ها‬ ‫به خصوص قم و نراق نیز در میان اس��تقبال کنندگان بودند‬ ‫که واقعا خدا ق��وت دارد‪ - .‬پس از حض��ور رئی س جمهوری‬ ‫در حلق��ه اس��تقبال کنندگان و گفت وگو و ابزار احساس��ات‬ ‫دو طرفه رئی س جمهوری با انها‪ ،‬دکتر احمدی نژاد به درخواست‬ ‫اس��تقبال کنندگان‪ ،‬به رغم نبود میکروفن و بلندگو‪ ،‬ب رایشان‬ ‫سخنرانی کرد‪ ».‬این سایت همچنین از مشاهداتش در مورد‬ ‫حضور مش��ایی در جمع حاضران م ی نویسد‪« :‬پس از اینکه‬ ‫رئی س جمهوری مراس��م را ترک م ی کند و استقبال کنندگان‬ ‫در حال ترک مراسم بوده اند یکی از استقبال کنندگان به طور‬ ‫اتفاقی متوجه خودروی مهندس رحیم مشایی م ی شود‪ .‬با خبر‬ ‫کردن دیگران و حلق��ه زدن دور خودرو و اصرار انها‪ ،‬مهندس‬ ‫مشایی از خودرو خارج م ی شود و ب رای انها سخنرانی م ی کند‬ ‫و به گفت وگو با انها مشغول م ی شود‪ ».‬مشایی در این جمع‬ ‫گفته بود‪« :‬نم ی دانم چ��ه بگویم‪ ،‬من غافلگیر ش��دم‪ .‬بنده‬ ‫معموال با کم��ی تاخیر م ی ایم تا جمعیت رفته باش��ند ولی‬ ‫شما چرا مانده اید؟ شما چون با محبت بودید‪ ،‬خجالت کشیدم‬ ‫بروم‪ .‬مردم در خط رهبری هس��تند‪ ،‬در خط والیت هستند‪.‬‬ ‫مردم م ی دانند در این مسیر هی چ کس بیشتر از رئی س جمهور‬ ‫در خط والیت پافش��اری نم ی کند و حاضر است جانش را در‬ ‫این راه بدهد‪( .‬تکبیر جمعیت)» وی افزود‪« :‬ما که االن اینجا‬ ‫امدیم این حضورمان نه انتخاباتی است و نه چیز دیگری؛ این‬ ‫تلقی درست نیست‪ .‬امروز دولت یک تصمیم بیشتر ندارد و‬ ‫ان هم خدمت‪ ،‬کار‪ ،‬تالش و ایستادگی بر سر ارمان هاست‪،‬‬ ‫هر قدر هم م ی خواهند فشار بیاورند هیچ فرقی ندارد‪ .‬فوالد‬ ‫ن ترسی ندارد چون اصال جنسش اب دیده است‪».‬‬ ‫از اب دید ‬ ‫وی همچنین در پاسخ به س��وال یکی از حامیانش که‬ ‫در مورد «بهار» از او پرس��ید‪ ،‬گفت‪« :‬من وقتی کلمه بهار را‬ ‫م ی شنوم یاد بهار هس��تی و افرینش م ی افتم‪ ،‬زی را هر بهاری‬ ‫در هر سرزمینی و در دل و جان هر انسانی‪ ،‬ریشه اش ان بهار‬ ‫اس��ت و ما یک بهار داریم که ان هم امام عصر(عج) است که‬ ‫ان ش��اءاهلل به زودی خواهد امد‪ ».‬حاضران در این استقبال با‬ ‫حمل پالکاردهایی با عبارت «زنده باد بهار!»‪ ،‬شعاری که دو روز‬ ‫بعد رئی س جمهور نیز ان را در انتهای سخنرانی ‪ ٢٢‬بهمن بیان‬ ‫کرد‪ ،‬شعارهایی در حمایت از مشایی و احمدی نژاد سر دادند‪ .‬از‬ ‫جمله این شعارها م ی توان به «احمدی دالور‪ ،‬پیرو خط رهبر»‬ ‫و «چپ‪ ،‬راست‪ ،‬کارگزار‪ ،‬علیه اسفندیار» اشاره کرد‪ .‬به عالوه‬ ‫سایت مهر و فردا گزارش دادند که در این مراسم شعار «ما اهل‬ ‫ای ران نیستیم‪ ،‬محمود تنها بماند» سر داده شده بود‪g.‬‬ ‫رویداد‬ ‫خبرنامه‬ ‫محافظان رئیس مجلس مجبور ش��دند‪ ،‬وی را از شبستان‬ ‫امام خمینی(ره) بیرون ببرند‪.‬‬ ‫در همین ح��ال‪ ،‬ایرنا‪ ،‬خبرگ��زاری رس��می دولت با‬ ‫لحنی مثبت به بازتاب این رویداد پرداخت و ب ر هم زنندگان‬ ‫س��خنرانی حرم را «مردم والیتمدار قم» خواند که خواستار‬ ‫«وحدت» بودند و نوشت‪« :‬سخنرانی علی الریجانی‪ ،‬رئیس‬ ‫مجلس شورای اسالمی با ش��عارهای مردم درباره ضرورت‬ ‫حفظ وحدت و اتحاد میان مس��ئوالن ناتم��ام ماند‪ .‬هنگام‬ ‫س��خنرانی رئیس مجلس؛ مردم والیتمدار قم با س��ردادن‬ ‫ش��عارهایی مانع از ادامه س��خنان وی ش��دند‪».‬همچنین‬ ‫گزارش شد که بالفاصله بعد از این اقدام‪ ،‬جمعی از حامیان‬ ‫محمود احمدی نژاد که در چهارراه شهدای قم پوسترهایی‬ ‫از محمود احمدی نژاد و رهبر معظم انقالب را با شعار «زنده‬ ‫باد بهار» و «ت��و به ما ج��رات طوفان دادی» را به دس��ت‬ ‫داش��تند؛ به دنبال علی الریجانی ش��عارهای «الریجانی‪،‬‬ ‫بصیرت بصی��رت» و «رئی��س ب ی والی��ت نم ی خواهیم»‬ ‫سردادند‪ .‬پس از این ماجرا طالب و فضای حوزه علمیه قم‬ ‫با صدور اطالعی ه ای ح��وادث روز ‪ 22‬بهمن در حرم مطهر‬ ‫حضرت معصومه(س) را محکوم و ان را س��ازماندهی شده‬ ‫دانس��تند‪ .‬عوض حیدرپور‪ ،‬عوض کمیسیون امنیت ملی‬ ‫مجلس نیز در این ارتباط گفت‪« :‬فیلم جلس��ه تشکیالتی‬ ‫فرقه انحراف ب��رای حمله به س��خنرانی الریجانی موجود‬ ‫است‪ .‬این گروه بازی خطرناکی را اغاز کرده اند‪».‬‬ ‫وی که با «فردا»گفت وگو م ی کرد با بیان مطلب فوق‬ ‫خاط ر نشان کرد‪« :‬به نظر من این زش��ت ترین اقدامی بود‬ ‫که م ی توانس��تند انجام دهند‪ .‬اخبار موثقی داریم که نشان‬ ‫م ی دهد این کار با هماهنگی و همکاری جریان انحرافی و‬ ‫دستیاران این جریان اتفاق افتاد‪».‬‬ ‫شریعتمداری‪ :‬اخاللگران قطعا خیانت کرده اند‬ ‫‪1‬‬ ‫چه کسانی به علی الریجانی اعتراض کردند؟‬ ‫یکی از حاشی ه های س��ی وچهارمین سالگرد انقالب‬ ‫اس�لامی در قم رقم خورد؛ جایی ک��ه رئی س مجلس ب رای‬ ‫س��خنرانی به حرم مطهر حضرت معصومه(س) رفته بود و‬ ‫از سوی گروهی از افراد که برخی از انها کفن پوشیده بودند‬ ‫مورد حمله قرار گرفت و سخنران ی اش نیمه تمام ماند‪.‬‬ ‫پایگاه خانه ملت که اولین بار این خبر را گزارش داد‪،‬‬ ‫نوشت‪« :‬در مراسم راهپیمایی ‪ 22‬بهمن در شهر مقدس قم‬ ‫عده اندکی که مشخص بود از قبل سازماندهی شده بودند‪،‬‬ ‫تالش کردند با برخی ش��عارها علیه رئی��س مجلس مانع‬ ‫سخنرانی الریجانی در مراسم ش��وند و در مراسم باشکوه‬ ‫گرامیداشت پیروزی انقالب اس�لامی در شهر مقدس قم‬ ‫ایجاد اشوب کنند‪».‬‬ ‫گزارش ها حاکی است‪ ،‬بعد از حدود دو الی سه دقیقه‬ ‫که س��خنرانی الریجانی همراه با هیاهوی این افراد ادامه‬ ‫داش��ت‪ ،‬به یک باره پرت��اب مهرهای نماز ح��رم حضرت‬ ‫معصومه(س) به س��مت علی الریجانی و بعد از ان پرتاب‬ ‫کفش و نعلین نیز شروع ش��د که بازهم علی الریجانی به‬ ‫س��خنرانی خود ادامه داد و به همین دلی��ل برخی از مردم‬ ‫قم و روحانی��ون حوزه علمیه که حامی نماینده شهرش��ان‬ ‫بودند‪ ،‬جلوی جایگاه س��خنرانی قرار گرفته و دس��ت های‬ ‫خود را روی هوا نگاه داشتند تا مهرهای نمازی که به سمت‬ ‫جایگاه پرتاب م ی ش��ود‪ ،‬به الریجانی برخ��ورد نکند‪ .‬علی‬ ‫الریجانی یک بار خطاب به افراد شعاردهنده گفت‪« :‬اقایان‬ ‫حاال بنشینید»‪ ،‬که این افراد ش��دت اعتراض خود را بیشتر‬ ‫کرده و رفته رفته از نقاط مختلف شبستان امام خمینی(ره)‬ ‫خود را به نزدیک ترین نقطه سخنرانی رساندند و نرده هایی‬ ‫که در صفوف اول و جایگاه چیده ش��ده بود را انداخته و به‬ ‫سمت جایگاه سخنرانی حمله ور شدند که به همین دلیل‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫سخنرانی نیمه تمام‬ ‫برهم خوردن سخنرانی رئی س مجلس شورای اسالمی‬ ‫در شهری که حوزه انتخابیه وی بود‪ ،‬واکنش های بسیاری‬ ‫را نیز به دنبال داشت‪.‬‬ ‫حسین ش��ریعتمداری‪ ،‬نماینده مقام معظم رهبری در‬ ‫کیهان در این رابطه روز دوش��نبه نوش��ت‪« :‬گروهی اندک‬ ‫و کم شمار در مراسم باش��کوهی که به همین مناسبت در‬ ‫شهر مقدس قم برپا ش��ده بود‪ ،‬به بهانه مخالفت با مواضع‬ ‫رئیس مجلس و حمایت از رئی س جمه��ور‪ ،‬در تالش ب رای‬ ‫ایجاد اخالل در این مراسم عظیم و دشمن شکن بودند که با‬ ‫حضور موثر و هوشمندانه مردم‪ ،‬نقشه انان نقش براب شد‪».‬‬ ‫کیهان با یاداوری س��خن رهبری که «از امروز تا روز‬ ‫انتخابات ه ر کس احساسات مردم را در جهت ایجاد اختالف‬ ‫به کار گیرد‪ ،‬قطعا به کشور خیانت کرده است» نتیجه گیری‬ ‫م ی کند‪« :‬اوال‪ :‬اخاللگران کمترین اعتقادی به رهبری انقالب‬ ‫نداش��ته و خود را ملزم به پیروی از دستورات و رهنمودهای‬ ‫ایشان نم ی دانسته اند‪ .‬ثانیا‪ :‬گروه یاد شده با اقدام اخاللگرانه‬ ‫خود «قطعا به کشور خیانت کرده اند»‪ .‬ثالثا‪ :‬با هیچ توجیه‬ ‫و توضیحی نم ی توان اخاللگ��ران را در دایره نظام مقدس‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران ارزیابی کرد‪».‬‬ ‫شریعتمداری م ی افزاید‪« :‬ممکن است گفته شود که‬ ‫انان از برخی مواضع رئیس مجل��س عصبانی بوده اند! که‬ ‫این عذر بدتر از گناه است چراکه م ی دانستند با اخاللگری‬ ‫در مراسم باش��کوه ‪ 22‬بهمن‪ ،‬قبل از انکه به خیال خود‪ ،‬از‬ ‫رئی س مجلس انتقام بگیرند! س��از دشمنان بیرونی را کوک‬ ‫کرده و به تعبی��ر حکیمانه رهبرمعظم انق�لاب «قطعا به‬ ‫کشور خیانت کرده اند»‪ .‬ایا‪ ،‬این تناقض قابل توجیه است؟!»‬ ‫شریعتمداری در پایان تاکید م ی کند‪« :‬اخاللگران مورد‬ ‫اشاره دقیقا چنین کرده اند‪ .‬تحت پوشش کدام یک از طرفین‬ ‫اختالف؟! و با کدام بهانه؟! مهم نیس��ت! مهم ان است که‬ ‫مطابق نظر صریح و حکیمانه رهبرمعظم انقالب‪ ،‬مرتکب‬ ‫«خیانت» شده اند‪ .‬امید انکه جرم انها فقط کم دانی و غفلت‬ ‫‪29‬‬ ‫باشد و نه‪»!...‬‬ ‫احمد توکلی‪ :‬وزارت اطالعات سریعا اقدام کند‬ ‫احمد توکل��ی‪ ،‬نماینده مردم ته ران نیز معتقد اس��ت‬ ‫«اگر شرایط فراهم شود حرف های زیادی قابل گفتن است‪.‬‬ ‫همچنین مس��ئوالن وزارت اطالعات باید سریعا نسبت به‬ ‫شناسایی و دستگیری این افراد اقدام کنند‪».‬‬ ‫این نماینده م��ردم در مجلس با بی��ان اینکه علت و‬ ‫عوامل مختلف��ی در پیدایش این حادثه نقش داش��ته اند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬شاید مهمترین دلیل ان باش��د که وقتی در مدتی‬ ‫طوالنی برخی مقامات کشور دست به هتک حرمت مردم و‬ ‫سایر هم قطاران خود م ی زنند باید انتظار داشت که کسانی‬ ‫هم پیدا ش��وند که به طرفداری از انها حرمت خدمتگزاران‬ ‫مردم را بشکنند‪».‬‬ ‫توکل��ی تصریح ک��رد‪« :‬اگر ش��رایط فراهم بش��ود‬ ‫حرف های زیادی در این زمینه قابل گفتن اس��ت که مردم‬ ‫را روشن خواهد کرد که چه کسانی با ابزار دینی و انقالبی و‬ ‫سوءاستفاده از ارزش های اسالمی‪ ،‬انقالب اسالمی و مصالح‬ ‫مردم ب رای بقای خود بر قدرت طمع کرده اند و ب رای رسیدن‬ ‫به این اهداف‪ ،‬این جنس از حرکات و فعالی ت ها را ساماندهی‬ ‫و پشتیبانی م ی کنند‪ .‬انچه مسلم است وزارت اطالعات باید‬ ‫با سرعت مسببان و مباشران حادثه دیروز را شناسایی کرده‬ ‫و قوه قضائیه نیز ب��ا قاطعیت و اقتدار با ای��ن افراد برخورد‬ ‫قانونی و الزم را صورت دهد‪».‬‬ ‫نگرانی ایت اهلل مکارم شیرازی‬ ‫همچنین ایت اهلل مکارم شی رازی از اقدام اخاللگرانه در‬ ‫جریان جشن پیروزی انقالب در قم اب راز تاسف کرد و گفت‪:‬‬ ‫«مراجع و علم��ا نگران این گونه اقدامات هس��تند‪ ».‬وی با‬ ‫تاکید بر اینکه باید جلوی کارهای اخاللگرانه گرفته ش��ود‪،‬‬ ‫یاداور ش��د‪« :‬باید بررس��ی کرد که ایا این کارها ریشه های‬ ‫انتخاباتی دارد یا نه و باید عاقالنه ان را حل کرد‪ .‬متاسفانه‬ ‫عده ای ی��ا فریب خورده هس��تند یا اغ��راض خاصی دارند‪.‬‬ ‫مراجع‪ ،‬علما‪ ،‬فضال و ط�لاب‪ ،‬همه از اق��دام دیروز نگران‬ ‫هستند و منتظر نتیجه مطالعات مسئوالن در این خصوص‬ ‫م ی باشند‪».‬‬ ‫همچنین ای��ت اهلل س��بحانی‪ ،‬حسین ی بوش��هری‪،‬‬ ‫نوری همدانی و فاضل لنکرانی نیز از اهانت به رئی س مجلس‬ ‫انتقاد کردند‪ .‬حمید رسایی نیز برهم زدن سخنرانی رئیس‬ ‫مجلس در قم را تکمیل پازل در راس��تای دسیس��ه علیه‬ ‫انقالب دانست و گفت‪« :‬حوادث روزهای اخیر‪ ،‬چه اتفاقاتی‬ ‫که یکشنبه در مجلس به وقوع پیوست و چه اتفاقی که در‬ ‫قم حین س��خنرانی رئیس مجل��س رخ داد‪ ،‬قطعا از جمله‬ ‫اتفاقاتی اس��ت که به دش��من ب رای تکمیل پ��ازل خود در‬ ‫راستای دسیسه علیه انقالب اسالمی کمک م ی کند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬در چنین وضعیتی که رهبر معظم انقالب‬ ‫با هشدارهای مکرر به مس��ئوالن کشور انها را به همدلی و‬ ‫همکاری فرا می خوانند‪ ،‬بدیهی و روش��ن اس��ت که برهم‬ ‫زدن سخنرانی رئیس مجلس ان هم در روز جشن ملی ‪٢٢‬‬ ‫بهمن و در کنار ضریح حضرت معصومه(س)‪ ،‬کاری غلط و‬ ‫ب ر خالف مهندسی سیاس��ی رهبر انقالب ب رای نقش براب‬ ‫کردن دسیس��ه های دشمن اس��ت‪ ».‬نماینده ته ران اظهار‬ ‫داشت‪« :‬مس��ببین حوادث حین سخنرانی رئیس مجلس‬ ‫اگر واقعا پیرو مقتدا و رهبر خود هستند‪ ،‬به دلیل نقض نهی‬ ‫ولی امر مسلمین باید خود با صراحت و شجاعت از این اقدام‬ ‫اظهار ندامت و پشیمانی کنند‪».‬‬ ‫بازداشت های قم و ادامه واکنش ها‬ ‫در ادامه واکنش ها به اغتشاش در سخنرانی رئیس‬ ‫مجلس در قم‪ ،‬تعدادی از عوامل این اغتش��اش باتوجه به‬ ‫وجود عکس ها و درخواست نمایندگان و اقشار مختلف ب رای‬ ‫‪30‬‬ ‫برخورد با انها دستگیر ش��دند‪ .‬در یکی از عکس هایی که‬ ‫خبرگزاری ها منتش��ر کردند عل ی اصغر سیجانی‪ ،‬کارگردان‬ ‫مستند «ظهور نزدیک اس��ت» که دو سال پیش بازداشت‬ ‫شده بود نیز مشاهده م ی ش��ود‪ .‬گفته م ی شود این مستند‬ ‫باحمایت یک جریان خاص س��اخته و توزیع ش��د و در این‬ ‫ارتباط تعدادی از اف��راد از جمله س��یجانی و امیری فر امام‬ ‫جماعت مس��جد نهاد ریاس��ت جمهوری و رئیس شورای‬ ‫سیاستگذاری فرهنگی نهاد ریاست جمهوری دستگیر شدند‪.‬‬ ‫در همین ارتباط احمد امیرابادی فراهانی‪ ،‬نماینده مردم‬ ‫قم در مجلس در گفت وگویی خبر از دس��تگیری عده ای از‬ ‫عوامل اغتشاش قم داد و گفت‪« :‬عوامل امنیتی و انتظام ی ‬ ‫چند نفر از عوامل این حادثه را دستگیر کردند تا به بررسی‬ ‫جوانب این امر پرداخته و ان را ریشه یابی کنند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬مردم قم حماس��ه بزرگ��ی افریده و با‬ ‫حضور باش��کوه خود در راهپیمایی ‪ 22‬بهم��ن کار بزرگی‬ ‫کرده اند و نباید اجازه دهیم تا دشمنان از این امر سوءاستفاده‬ ‫کرده و این حماس��ه بزرگ را کمرنگ جلوه دهند‪ .‬اهانت و‬ ‫اخالل در سخنرانی یک مس��ئول مملکتی نادرست است‬ ‫و باید مسئوالن امنیتی جلوی چنین حوادثی را بگیرند‪».‬‬ ‫نماینده مردم قم در پایان خاط ر نشان کرد‪« :‬فرمایشات‬ ‫مقام معظم رهبری را در این مورد باید به یاد داشت چرا که‬ ‫ایش��ان موافق این گونه رفتارها به خصوص در مراس��م ‪22‬‬ ‫بهمن و دهه فجر نیستند و بناب راین این مراسم نباید عامل‬ ‫سوءاستفاده بدخواهان قرار گیرد‪».‬‬ ‫حسین شریعتمداری نیز با اش��اره به یادداشت قبلی‬ ‫خود «کوک کدام س��از؟» که در ارتباط با حاشیه مراسم قم‬ ‫نوشته شده بود‪ ،‬در یادداشتی جدید به تقدیر و تشکر مردم از‬ ‫«افشای پشت پرده صحنه ماجرا» اشاره کرد‪ .‬شریعتمداری‬ ‫همچنین نوشت‪« :‬گرچه بسیاری از ب رادرانی که در ماجرای‬ ‫اخاللگری روز ‪ 22‬بهمن ش��هر مقدس قم ب��ه اصل ماجرا‬ ‫پی برده و از اقدام دشمن پس��ند خود پشیمانند‪ ،‬ولی درباره‬ ‫گالیه انها از کیهان باید گفت؛ صورت مساله عوض نشده‬ ‫و همان گونه که رهبر معظم انقالب در کالم حکیمانه خود‬ ‫هش��دار داده اند «هرکس احساسات مردم را در جهت ایجاد‬ ‫اختالف به کار گیرد‪ ،‬قطعا به کش��ور خیانت کرده است»‪،‬‬ ‫این هشدار تغییر نکرده است که استناد کیهان به ان قابل‬ ‫تغییر باشد‪».‬‬ ‫واکنش روزنامه ایران‬ ‫اما سایت شبکه ایران معتقد است که برخالف ادعای‬ ‫برخی س��ایت ها تعداد ش��عاردهند گان علیه رئی س مجلس‬ ‫بیش از ‪ ٥٠ ،٢٠‬یا ‪ ١٠٠‬نفر است‪ .‬همچنین انها پوسترهای‬ ‫حمایت از دولت و جری��ان انحرافی را در دس��ت ندارند‪ .‬به‬ ‫عالوه برخالف گفته های ب ی ب ی سی کفن پوش هم نبودند‪.‬‬ ‫این سایت با اش��اره به فیلم ی که از ان مراسم منتشر شده‬ ‫در ادامه واکنش ها به اغتشاش‬ ‫در سخن رانی رئیس مجلس در‬ ‫قم‪ ،‬تعدادی از عوامل این اغتشاش‬ ‫باتوجه به وجود عک س ها و درخواست‬ ‫نمایندگان و اقشار مختلف ب رای‬ ‫برخورد با انها دستگیر شدند‬ ‫م ی نویسد‪« :‬برخالف گفته انها ش��مار معترضین بیش از‬ ‫«‪ 20‬نفر»‪ 50« ،‬نفر» و «‪ 100‬نفر» هستند‪ .‬از «پوسترهای‬ ‫زنده باد بهار» و ش��عارهای «درود بر احمدی نژاد و مشایی»‬ ‫هم خبری نیست‪ .‬از کفن پوشان مورد ادعای ب ی ب ی سی هم‬ ‫چیزی دیده نم ی شود‪ .‬فیلم های منتشر شده از این واقعه‪ ،‬به‬ ‫خوبی ادعای خالف حسین شریعتمداری مبنی بر حمایت‬ ‫اخاللگران از رئی س جمهور را نیز برمال م ی کند‪ ».‬این رسانه‬ ‫نزدیک به دولت معتقد اس��ت‪« :‬این حرک��ت اعتراضی را‬ ‫م ی توان از زوایای مختلف��ی تحلیل کرد‪ ،‬اما اگر این رویداد‬ ‫تلخ‪ ،‬پشت پرده ای هم داشته باش��د‪ ،‬باید مدتی صبر کرد تا‬ ‫زوایای مغفول ان به تدریج نمایان ش��ود‪ .‬وظیفه پ ی بردن‬ ‫به ریش��ه ها و پش��ت پرده های احتمالی‪ ،‬با نهادهای ذیربط‬ ‫است‪».‬‬ ‫همچنین ش��بکه ای ران با انتشار یادداشتی در تشریح‬ ‫انچه «اعت��راض مردمی ب��ه رئی س مجل��س» م ی خواند‪،‬‬ ‫خطاب به علی الریجانی م ی نویسد‪« :‬علی الریجانی باید‬ ‫بداند کم اهمی ت تری��ن و ب ی خاصی ت ترین پیروزی‪ ،‬پیروزی‬ ‫در فضای ایزوله رسانه ای اس��ت؛ در حالی که دردناک ترین‬ ‫شکست‪ ،‬شکستن در نگاه مردم است‪».‬‬ ‫نویس��نده ادامه م ی ده��د‪« :‬اعتراض ش��دید به علی‬ ‫الریجانی در قم محصول شکست مطلق ائتالف مخالفان‬ ‫احمدی نژاد در اجتماع ی کردن «گ��زاره انحراف» و پیروزی‬ ‫بزرگ محمود احمدی نژاد در اجتماع ی کردن گزاره ای است‬ ‫که روز یکشنبه گذشته در مجلس به دنبال تحقق ان بود‪».‬‬ ‫او معتقد است اگرچه در ظاهر «اتاق فکر ائتالف مخالفان‬ ‫احمدی نژاد» توانستند در شرایط «فضای ایزوله و نخبگانی‬ ‫سیاس��ت و رس��انه‪ ،‬گزاره انحراف را تا حد قابل قبولی جا‬ ‫بیندازند» اما در میان مردم توفیقی حاصل نکردند‪».‬‬ ‫وی ادام��ه م ی دهد‪« :‬ط��ی ‪ 21‬ماه گذش��ته هیچ گاه‬ ‫تجمعی علیه یاران محمود احمدی نژاد شکل نگرفت‪ ،‬هیچ‬ ‫پالکاردی در راهپیمای ی ها و مناسب ت های سیاسی با عنوان‬ ‫«مرگ بر جریان انحرافی» سر دست گرفته نشد‪ ،‬سخنرانی‬ ‫هیچ ش��خصیت منحرفی به ه��م نخ��ورد و هی چ کدام از‬ ‫منحرفان ناچار به فرار از پشت تریبون نشدند‪».‬‬ ‫نویس��نده همچنی��ن ب��ا مقایس��ه دو س��خنرانی‬ ‫‪ -١‬احمدی ن��ژاد در ته��ران ‪ – ٢‬الریجانی در ق��م‪ ،‬معتقد‬ ‫اس��ت‪« :‬درحالی که احمدی نژاد حداقل ‪ 11‬کنایه دردناک‬ ‫را پیش چش��م میلیون ها ته رانی متوجه مخالفانش کرد و‬ ‫در نهایت وعده داد باز هم س��خنانی از جنس روز یکشنبه‪،‬‬ ‫بلکه مهم ت��ر از ان را بیان خواهد کرد‪ ،‬ام��ا علی الریجانی‬ ‫دردناک ترین روز زندگی سیاس ی اش را تجربه کرد و بیش از‬ ‫پنج دقیقه نتوانست در جمع موکالنش سخنرانی کند‪ ».‬در‬ ‫ادامه نویسنده اعتقاد دارد علی الریجانی در حقیقت قربانی‬ ‫شد؛ قربانی شکست پروژه اجتماع ی کردن انحراف محمود‬ ‫احمدی نژاد‪g .‬‬ ‫یک اتفاق ناخوشایند‬ ‫حاشیه سازی در مراسم ‪22‬بهمن قابل دفاع نیست‬ ‫‪2‬‬ ‫حسین سبحانی نیا‪ /‬عضو کمیسیون امنیت ملی‬ ‫‪ 22‬بهمن سال ‪ 91‬امسال در کنار اینکه باز هم وحدت‬ ‫ملت به برترین ش��کل ممکن متجلی شد‪ ،‬اما رخداد بسیار‬ ‫تاسف ب رانگیزی را نیز به همراه داشت‪ .‬متاسفانه در این روز‬ ‫عده ای در قم با برهم زدن سخنرانی رئیس مجلس درصدد‬ ‫برهم زدن ارامش در کشور بودند‪.‬این مساله در حالی صورت‬ ‫گرفت که پیش از این بارها تاکید شده بود‪ ،‬هر اقدامی که‬ ‫در شرایط کنونی به ارامش کشور اسیب وارد کند‪ ،‬غیرقابل‬ ‫قبول است‪ .‬نکته بسیار حائز اهمیت در خصوص رخ دادن‬ ‫این اخالل در روز ‪ 22‬بهمن این بود که این اقدام ناشایست‬ ‫در حالی صورت گرفت که مردم با وجود مشکالت اقتصادی‬ ‫که در کشور است‪ ،‬از تمامی اقش��ار و گروه ها و تفکرات در‬ ‫راهپیمایی حضور داشتند و این حضور قابل توجه بود‪ .‬مردم‬ ‫از تفکرات مختلف در راهپیمایی ‪22‬بهمن حضور داش��تند‬ ‫و زمانی که از مردم در مورد حضورشان سوال م ی شد پاسخ‬ ‫م ی دادند ب رای دفاع از اصل نظام امده ایم‪ ،‬در حالی که این‬ ‫اقدام اخاللگران کام این روز شیرین را در مذاق ملت تلخ کرد‪.‬‬ ‫این حرمت شکنان تنها حرمت رئیس مجلس را نشکستند‪،‬‬ ‫بلکه حرمت ح��رم معصومه (س) را زیر س��وال بردند‪ .‬طی‬ ‫روزهای گذش��ته رس��انه های غربی اقرار کردن��د که خیل‬ ‫عظیم مردم در راهپیمایی ‪۲۲‬بهمن شرکت کردند‪ ،‬اما این‬ ‫حرمت شکنی کام شیرین مردم را تلخ کرد‪ .‬چنین رخدادی‬ ‫وقیحانه و زشت بود و از دس��ت اندرکاران امر انتظار م ی رود‬ ‫از تکرار این رویه های غی راخالق��ی که موجب وهن نظام و‬ ‫انقالب اسالمی و سوءاستفاده دشمنان م ی شود‪ ،‬جلوگیری‬ ‫کنن��د‪ .‬این بداخالق ی ها توس��ط برخی گروه ه��ای تندرو و‬ ‫افراطی‪ ،‬مسبوق به سابقه است و چنین افرادی در مقاطعی‬ ‫به خود جرات دادند با شخصی ت هایی که جزو سرمایه های‬ ‫نظام و انقالب هس��تند‪ ،‬برخ��ورد کنند‪ .‬اگر وق��وع چنین‬ ‫اتفاقاتی در سال های گذشته و ب ی حرمتی و هتاکی نسبت‬ ‫به ش��خصی ت های ممتاز انقالبی و س��رمایه های انسانی‬ ‫کشور با واکنش الزم مجموعه دس��ت اندرکاران امرروبه رو‬ ‫م ی شد‪ ،‬امروز شاهد بروز این وقایع تاسف بار نبودیم‪ .‬باید از‬ ‫اغاز ش��کل گیری چنین جریانی در ب رابر مسئوالن نظام‪ ،‬با‬ ‫انها برخورد م ی شد و دستگاه های امنیتی انها را شناسایی‬ ‫م ی کردند تا گروه هایی اجازه پیدا نکنند خود را فراتر از قانون‬ ‫بدانند و مکنونات قلبی خود را با روش های خشونت بار اعالم‬ ‫کنند‪ .‬اگر کسی حرف و بحثی دارد باید در چارچوب قوانین‬ ‫منطقی بیان کند و همه انسان ها و شهروندانی که زندگی‬ ‫و فعالیت در ذیل قانون اساس��ی ای ران را پذیرفته اند‪ ،‬باید از‬ ‫حرمت برخوردار باش��ند و قانون نیز پاس��دار و حافظ حریم‬ ‫حرمت انها باش��د‪ .‬ب ی احترامی به ریاست مجلس و اخالل‬ ‫در مراسم سخنرانی وی‪ ،‬رفتاری زشت و ناپسند و توهین به‬ ‫مردم ی بود که دکتر الریجانی را به عنوان نماینده شهر خود‬ ‫برگزیدند‪ .‬وقوع بداخالقی در حرم مطهر حضرت معصومه‬ ‫(س) زشتی این مساله را دوچندان کرد و اخالگران در مراسم‬ ‫یاد شده حتی حرمت این مکان مقدس را هم رعایت نکردند‪.‬‬ ‫همواره افراد نادان و بداخالقی هستند که تالش دارند با رفتار‬ ‫ناپسند خود حماسه پرشکوه حضور مردم در صحنه دفاع از‬ ‫ارمان های انقالب اسالمی و وحدت انان را تحت الشعاع قرار‬ ‫دهند‪ ،‬اما حضور مردم در این مراس��م به اندازه ای گسترده‬ ‫و عظیم بود که نش��ان داد چنین رفتارهای زشتی اثری بر‬ ‫عزم راس��خ انها در دفاع از ارزش ها و ارمان هایشان نخواهد‬ ‫گذاشت‪ .‬این حرکت های غی ر منطقی خالف دستور صریح‬ ‫مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم اتحاد مردم و مسئوالن و‬ ‫پرهیز از قانون شکنی و اختالف افکنی است‪.‬بر این اساس‬ ‫افرادی که به بهانه والیتمداری‪ ،‬این حرکت ها را سازماندهی‬ ‫م ی کنند ضدوالیت رفتار م ی کنند‪ ،‬به ویژه در روز ‪ ۲۲‬بهمن‬ ‫که س��الروز پیوند مردم و مس��ئوالن و روز وح��دت و وفاق‬ ‫ملی اس��ت‪ .‬بناب راین ب رای جلوگیری از تکرار این حرکت ها‪،‬‬ ‫نیرو های امنیتی و انتظامی باید با عامالن و قانون شکنان‬ ‫برخورد کنند‪ ،‬چرا که انان بدون هیچ مجوز قانونی‪ ،‬شرعی‬ ‫و عرفی دس��ت به این اقدام زدند‪ .‬جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫به عنوان الگویی در میان کش��ور های جهان مطرح است و‬ ‫نباید با این حرکت های غی ر عقالیی و غیرمنطقی‪ ،‬به چهره‬ ‫نظام خدشه وارد کرد‪ .‬انچه در شهر مقدس قم رخ داد اقدامی‬ ‫ناشایست بود که مورد اس��تفاده عناصر وابسته و دشمنان‬ ‫نظام جمهوری اسالمی ایران قرار گرفت‪ .‬این اقدام ناپسند‬ ‫عد ه ای خاص در ش��رایطی صورت گرفت که رهبر معظم‬ ‫انقالب به مردم و مسئوالن کشور توصیه کرده اند تا اقدامی‬ ‫ تنش زا صورت نگی��رد که تصویر بدی از کش��ور ارائه کند‪،‬‬ ‫اما متاسفانه در چنین فضایی عده ای خاص با برنامه ریزی‬ ‫و ساماندهی از س��وی نقاط مش��خص چنین اقدامی را در‬ ‫فضای مقدس ش��هر قم انجام دادند‪ .‬دستگاه های امنیتی‬ ‫باید با اقدام عده ای خودس��ر برخورد کنند‪ ،‬چراکه این گونه‬ ‫بداخالق ی ها نه در شان ملت و نظام جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫است و نه در شان مردم والیتمدار شهر مقدس قم‪ .‬با گذشت‬ ‫‪ ۳۴‬سال از انقالب اسالمی ای ران نهادهای امنیتی‪ ،‬نظارتی و‬ ‫انتظام ی کشور انقدر قوی و قدرتمند هستند که نباید اجازه‬ ‫دهند در فضاهای عمومی جامعه چنین برخوردهایی ان هم‬ ‫به شخصی ت های تراز اول کشور انجام بگیرد‪ .‬این اقدام به‬ ‫دلیل منحرف کردن اذهان عمومی جامعه از برخی ضع ف ها‬ ‫و مشکالت گروهی خاص و ب رای انتقال ضع ف ها به سمتی‬ ‫دیگر است که ب رای نظام جمهوری اسالمی ای ران پس از ‪۳۴‬‬ ‫سال امری ناپسند است‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه مراج��ع عالیقدر این اقدام را محکوم‬ ‫کرده و از ان اب راز انزجار کرده اند‪ ،‬اینگونه مسائل ان هم در‬ ‫کنار حرم شریف حضرت معصومه (س) مورد اعتراض مردم‬ ‫هم قرار م ی گی��رد‪ .‬این عده هم خالف نظ��ر رهبری رفتار‬ ‫کردند و هم در کنار حرم شریف حضرت معصومه (س) چهره‬ ‫مردم والیتمدار قم را مخدوش کردند که باید به طور جدی‬ ‫با انها برخورد شود‪g .‬‬ ‫‪31‬‬ ‫عکس های خبری‬ ‫چهر ه ها‬ ‫در حاشیه سفر الریجانی به‬ ‫پاکستان‬ ‫سهحرکت انتخاباتی‬ ‫مصطفیکواکبیان‬ ‫مصطفی کواکبی��ان در گفت وگو با خبرگزاری تس��نیم‬ ‫گفته است‪« :‬سه حرکت انتخاباتی طولی‪ ،‬عرضی و عمقی را‬ ‫در بهمن ماه انجام خواهیم داد و این ب رنامه ها را اول اس��فند تا‬ ‫اخر فروردین اجرایی خواهیم ک��رد‪ .‬این حرکت ها فعال در دفتر‬ ‫سیاسی و شورای مرکزی حزب مردم ساالری بحث شده است‪».‬‬ ‫او همچنین اضافه کرده‪« :‬تصور من این است که قطعا اقای‬ ‫خاتمی در انتخابات شرکت م ی کنند ولی باتوجه به صحبتی‬ ‫که با هم داشتیم از کاندیدا شدن ایشان مایوس هستم‪ ،‬اما درباره‬ ‫محمود احمدی نژاد در یک‬ ‫مراسمافتتاحیه‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫وزیر استیضاح شده‬ ‫معاونرئیس جمهورشد‬ ‫نامه ای درباره استیضاح‬ ‫علی مطهری‬ ‫علی مطهری در نامه ای به رئی س جمهور نوشته است‪:‬‬ ‫«جنابعالی استیضاح را یک اقدام سیاسی و ناشی از مسائل‬ ‫پش��ت پرده از قبیل مالقات اقای فاض��ل الریجانی با اقای‬ ‫مرتضوی معرفی کردید و ب ر اساس ان مطالبی خارج از موضوع‬ ‫استیضاح بیان کردید که به ناچار رئیس مجلس نیز پاسخ در‬ ‫خور و مناسب را دادند‪ ».‬وی با اشاره به برداشت های احتمالی‬ ‫از س��خنان رئی س جمهور ادامه داده‪« :‬پس از تمرد وزیر کار‬ ‫از اجرای قان��ون درباره اقای مرتضوی ب��ه مدت نزدیک یک‬ ‫سال‪ ،‬اینجانب متن استیضاح را نوش��تم و امضا جمع کردم‪.‬‬ ‫حتی اقایان توکلی و نادران که دارای سابقه با اقای مرتضوی‬ ‫شناخته م ی شدند و برخی این استیضاح را ناشی از کینه ورزی‬ ‫انها م ی پندارند‪ ،‬چن��دان مصمم نبودن��د‪ .‬همی ن طور اقای‬ ‫مصباح ی مقدم‪» .‬مطهری همچنین نوشته است‪« :‬اگر یادتان‬ ‫من فیس بوک ندارم‬ ‫سیدحسنخمینی‬ ‫نوه امام خمین��ی(ره) در ارتباط با رابط��ه وی با صفحه‬ ‫فیس بوکی که به نام سید حس��ن خمینی فعال اس��ت‪ ،‬گفته‬ ‫اس��ت‪« :‬این صفحه را خودم اداره نمی کنم‪».‬حجت االسالم‬ ‫سید حسنخمینیهفتهگذشتهدرمراسمقدردانیازبرگزیدگان‬ ‫و دست اندرکاران جش��نواره وبالگ نویس��ی با موضوع امام‬ ‫خمینی(ره) با نام «ایه مهر» در پاسخ به این سوال که ایا صفحه‬ ‫فیس بوکی که به نام شما فعالیت می کند‪ ،‬ارتباطی با جنابعالی‬ ‫دو نماینده اصالح طلب‬ ‫درصحنعلنیمجلس‬ ‫می توانم رویه را تغییر دهم‬ ‫حسن سبحانی‬ ‫حس��ن س��بحانی‪ ،‬نماینده مجلس و اقتصاد دان در‬ ‫گفت وگو با مش��رق ضمن تاکی��د بر کاندیدات��وری اش در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری گفته است‪« :‬من فردی هستم‬ ‫که سال ها در مسائل اجرایی و تقنینی کشور بودم و دغدغه‬ ‫وسیعی نسبت به مسائل کشور دارم‪ .‬من روندی که بر کشور‬ ‫حاکم اس��ت را روند مناس��بی نم ی بینم‪ ،‬ضمن اینکه باید‬ ‫گفت کشور دس��تاوردهای زیادی هم داشته است؛ بناب راین‬ ‫با ش��ناختی که از مسائل کش��ور دارم و با ش��ناختی که از‬ ‫افرادی که احتماال در معرض امدن هس��تند و تفکراتی که‬ ‫‪32‬‬ ‫دکه‬ ‫باشد در ماجرای اس��تیضاح مرحوم کردان نیز همین رفتار را‬ ‫داشتید‪ .‬از من درخواست مالقات کردید و من خدمت رسیدم‪.‬‬ ‫نزدیک به سه ساعت خصوصی صحبت کردیم‪ .‬هرچه کردم‬ ‫که کردان را به صورت مسالمت امیز در پستی قرار دهید که‬ ‫نیاز به رای اعتماد مجلس نباش��د و ابرویش محفوظ بماند‪،‬‬ ‫نپذیرفتید و تکرار م ی کردید که پش��ت پرده این اس��تیضاح‬ ‫هاش��می و توکلی قرار دارن��د و م ی خواهند دول��ت را زمین‬ ‫بزنند درحالی که هیچ کدام شان در جریان این استیضاح قرار‬ ‫نداشتند‪».‬علی مطهری فعال سیاسی و از چهره های جریان‬ ‫اصولگرایی است که تا کنون دو دوره نماینده مردم ته ران در‬ ‫مجلس شورای اسالمی بوده است‪.‬‬ ‫وی از نماین��دگان فعال مجلس هش��تم ب��وده و در‬ ‫اس��تیضاح علی کردان‪ ،‬وزیر کش��ور دولت نه��م‪ ،‬به همراه‬ ‫احمد توکلی نقش مهمی را بر عهده داش��ت‪ .‬او در تاریخ ‪۲۱‬‬ ‫مهر ‪ ۱۳۹۰‬در اعتراض به رسیدگی نش��دن به طرح سوال از‬ ‫رئی س جمهور در مجلس در خصوص عملکرد وی از جمله‬ ‫برداشت غی ر قانونی پول از بانک مرکزی جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران‪ ،‬از سمت نمایندگی مجلس استعفا داد‪ ،‬ولی درخواست‬ ‫اس��تعفایش رای نیاورد‪ ».‬مطهری همان اندازه که به عنوان‬ ‫یک سیاستمدار مشهور اس��ت‪ ،‬دارای دیدگاه های فرهنگی‬ ‫ویژه ای اس��ت‪ .‬به طور مثال او در نقد سیاست های فرهنگی‬ ‫دولت تصریح کرده است‪« :‬اقای احمدی نژاد با علم به اینکه‬ ‫اعالم مخالفت رئی س جمهور با اجرای قانون عفاف و حجاب‬ ‫در تلویزیون منجر به تشدید بدحجابی و ب ی حجابی م ی شود‪،‬‬ ‫در کمال بی تعهدی اعالم کرد که من ب��ا اجرای این قانون‬ ‫مخالفم و زحمات فراوانی را ضایع کرد و از ان تاریخ وضعیت‬ ‫پوشش اسالمی بسیار وخیم تر شده و به عقیده من تا زمانی‬ ‫که این شخص بر مسند ریاست جمهوری تکیه زده است این‬ ‫وضعیت قابل اصالح نیست و خدا کند که منجر به ب ی حجابی‬ ‫کامل نشود‪ ».‬او در انتخابات مجلس نهم در لیست ائتالف‬ ‫اصولگرایان قرار نگرفت و با افرادی چون علی عباس��پور و‬ ‫حمیدرضا کاتوزیان‪ ،‬ائتالفی با عن��وان جبهه صدای ملت را‬ ‫تشکیل دادند و اقدام به ارائه فهرست انتخاباتی جداگانه ای‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫روایت‬ ‫نیوزویک‬ ‫از وضعیت‬ ‫اقتصادی‬ ‫انگلیس‬ ‫دارد؟ اظهار کرد‪« :‬این صفحه توس��ط بنده اداره نمی شود‪».‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬البته گردانندگان صفح��ه فیس بوکی که به نام‬ ‫بنده فعالیت دارد‪ ،‬از دوستان نزدیک بنده هستند و توسط این‬ ‫افراد صفحه مذکور در فضای مجازی اداره می شود‪».‬اش��اره‬ ‫او به یک صفحه اینترنتی با نام سید حس��ن خمینی در شبکه‬ ‫اجتماعی فیس بوک بود که هر از گاه��ی عکس ها و اخباری‬ ‫از نوه امام و فرزندان وی را منتش��ر می کند‪ .‬سید احمد فرزند‬ ‫سید حسن خمینی اقدام به انتشار برخی عکس های خانوادگی‬ ‫خود با پدرش در نمایه فیس بوک کرده است؛ اقدامی که مورد‬ ‫توجه رسانه های مجازی قرار گرفت‪ .‬سال گذشته نیز سایت‬ ‫جماران به طور رس��می اعالم کرده بود که سید حسن خمینی‬ ‫هیچ گونه صفحه ای در فیس بوک ندارد و هیچ صفحه ای در این‬ ‫شبکه اجتماعی توسط ایشان راه اندازی نشده است‪ .‬سید حسن‬ ‫خمینی فرزند سید احمد خمینی و نوه حضرت امام خمینی است‬ ‫که فعالیت های سیاسی پر رنگتری نسبت به برادران خود دارد‪.‬‬ ‫او داماد ایت اهلل موسوی بجنوردی از اعضای بیت امام خمینی‬ ‫است و از س��ال ‪ ،1373‬به دنبال درگذش��ت پدرش عهده دار‬ ‫تولیت حرم مطهر و موسسه تنظیم و نشر اثار امام خمینی (ره)‬ ‫شده است‪ .‬مدتی است که نام او به عنوان یکی از کاندیداهای‬ ‫احتمالی انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در رسانه ها مطرح‬ ‫می شود‪ ،‬اما سید حسن خمینی گفته است که تصمیم ندارد در‬ ‫انتخابات نامزد شود‪.‬‬ ‫دارند و انچه از خودم م ی شناسم‪ ،‬احساس م ی کنم م ی توانم‬ ‫رویه ای را پیگیری کنم تا به بهبود وضع موجود کمک کند‪».‬‬ ‫س��بحانی در این گفت وگو تصریح کرده است‪« :‬من انچه‬ ‫خودم فکر کردم این است که این کار را چطور سامان بدهم‪.‬‬ ‫این کاری است که از طریق یک س��ایت‪ ،‬دیدگاه ها‪ ،‬مواضع‬ ‫و برنامه های من اعالم خواهد ش��د‪ .‬ممکن اس��ت دفتری‬ ‫داشته باش��م که در این دفتر جلساتی داشته باشم‪ .‬بقیه ان‬ ‫را معتقدم که نقش من تا اینجاس��ت که اعالم امادگی کنم‬ ‫تا بتوانم خدمتی کنم و اگر ملت خواست‪ ،‬انتخاب کند‪ .‬بقیه‬ ‫ان‪ ،‬کار ملت و کار افراد مرجع است‪ .‬انها هم به نظر من اگر‬ ‫تشخیص دادند‪ ،‬باید به بسط این فکر و به ثمر رسیدن ان‪،‬‬ ‫کمک کنند‪ ».‬سبحانی به سال ‪ ۱۳۳۲‬در شهرستان دامغان‬ ‫زاده ش��د‪ .‬تحصیالت ابتدای��ی و متوس��طه را در زادگاهش‬ ‫گذراند‪ .‬در س��ال ‪ ۱۳۵۳‬در دانش��گاه ملی در رش��ته اقتصاد‬ ‫تحصیالت دانشگاه ی اش را اغاز کرد و در سال ‪ ۱۳۵۸‬در این‬ ‫رشته فارغ التحصیل شد‪ .‬دوره کارشناس ی ارشد را در دانشگاه‬ ‫تربیت مدرس و دکترایش را در همان رش��ته کارشناسی‪ ،‬در‬ ‫دانشگاه ته ران سپری کرد‪ .‬وی طی این مدت مسئولی ت های‬ ‫مختلفی را نی��ز عهده دار ب��ود‪ .‬وی هم اینک اس��تاد تمام‬ ‫اقتصاد در دانشگاه ته ران اس��ت‪ .‬سبحانی‪ ،‬به عنوان اولین‬ ‫فارغ التحصیل دکترای اقتصاد در دانش��گاه های ای ران پس‬ ‫از انقالب ش��ناخته م ی شود‪ .‬معاونت پژوهش��ی و اموزشی‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اس�لامی‪ ،‬مدیرکل امور پژوهشی و‬ ‫قائم مقام معاون پژوهشی دانش��گاه ته ران و مدی ر کل دفتر‬ ‫هماهنگی تبلیغ��ات دول��ت‪ ،‬از جمله مس��ئولی ت های او‬ ‫در گذشته است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫اینکه اقای خاتمی بخ واهد از یک کاندیدای خاص حمایت کند‪،‬‬ ‫نم ی خ وام بگویم که کامال مایوس هستم ولی با این روندی که‬ ‫یدانم کهازشخصخاصیحمایتکنند‪».‬‬ ‫منخبردارم‪ ،‬بعید م ‬ ‫کواکبیانباردایناتهامکهحزبشبرخالفاکثریتاصالحطلبان‬ ‫عملم ی کند‪،‬گفتهاست‪«:‬درانتخاباتمجلسنهمفقطحزب‬ ‫مردم ساالری حضور نداش��ت و احزاب دیگری از اصالح طلبان‬ ‫مانند خانه کارگر نیز حضور داشتند‪ .‬خب! ان هم عضو شورای‬ ‫هماهنگی اصالحات است‪ .‬چرا فقط باید اسم حزب ما بد در برود‪.‬‬ ‫اگر قرار بود بازی به هم زده شود‪ ،‬پس انها نیز بازی را به هم زدند‪.‬‬ ‫باالخرهحزبخانهکارگرنیزدرسراسرکشورفع الیتم ی کندودر‬ ‫استان ها شعبه دارد‪ .‬این مساله را من اصال قبول ندارم‪».‬‬ ‫مصطفی کواکبیان در س��ال ‪ ۱۳۴۱‬در محله جهادیه‬ ‫س��منان به دنیا امد‪ .‬او تحصیالت خ��ود را تا پای��ان دوره‬ ‫متوسطه در س��منان گذراند‪ .‬پس از ان در س��ال ‪ ۱۳۶۱‬وارد‬ ‫دانشگاه امام صادق(ع) شد و افزون بر تحصیل دروس حوزوی‬ ‫تا پایان دوره سطح‪ ،‬مدرک لیسانس و فوق لیسانس خود را در‬ ‫رشته علوم سیاسی از این دانشگاه دریافت کرد‪ .‬وی موسس‬ ‫و دبیرکل حزب مردم ساالری و نماینده پیشین مردم سمنان در‬ ‫مجلس شورای اسالمی از جمله شخصی ت های اصالح طلبی‬ ‫اس��ت که داوطلبی خود را ب رای کاندیدات��وری در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم اعالم کرد‪ .‬وی مدرک دکترای علوم‬ ‫سیاسی خود را از دانشگاه امام صادق(ع) گرفته و هم اکنون در‬ ‫دانشگاه عالمه طباطبایی تدریس م ی کند‪ .‬وی عالوه بر این‪،‬‬ ‫مدی ر مسئول روزنامه مردم ساالری و پیام استان سمنان است‪.‬‬ ‫کواکبیان در جریان انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری‬ ‫از حامیان جدی میرحس��ین موسوی به ش��مار م ی رفت‪ .‬او‬ ‫در همین راستا ریاس��ت ائتالف مردمی حامیان میرحسین‬ ‫موسوی را به عهده گرفته بود‪.‬‬ ‫تایم از وضعیت‬ ‫جمهوری خواهان‬ ‫در امریکا‬ ‫می گوید‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫جلد متفاوت‬ ‫از مجله‬ ‫لوپوئن‬ ‫تحلیل‬ ‫اکونومیست از‬ ‫تحوالت‬ ‫کره شمالی‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪34‬‬ ‫هاشمی کاندیدا نمی شود‬ ‫روحانی از گزینه های مورد نظرهاشمی است‬ ‫تو گوی مثلث با یاسر هاشمی‬ ‫گف ‬ ‫یاسر هاشمی رفسنجانی می گوید اجرای طرح دولت وحدت ملی در شرایط فعلی کار سختی است او اما عملی شدن‬ ‫این ایده پدرش را غیرممکن نمی داند‪ .‬با او در مورد چرایی تصمیم پدرش برای عدم کاندیداتوری در انتخابات‪ ،‬ماجرای‬ ‫دولت وحدت ملی و شرایط سیاسی فعلی به گفت گو پرداخته ایم‪.‬‬ ‫مصطفی صادقی ‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫اقای هاشمی رفسنجانی در اخرین مصاحبه خود‬ ‫اعالم کردند که نامزد انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نمی شوند‪ ،‬چطور شد که ایش�ان به این تصمیم‬ ‫رس�یدند؟ ایا این تصمیم نهایی اس�ت یا امکان‬ ‫دارد ش�رایطی در فضای سیاسی کشور به وجود‬ ‫اید که تصمیم ایشان عوض شود؟‬ ‫جسته و گریخته خبرهایی می اید که خانواده اقای‬ ‫هاشمی با کاندیداتوری ایشان مخالفند‪ ،‬ماجرای‬ ‫این مخالفت ها چیست؟‬ ‫‪ l‬به ش��خصه امروز خودم خیلی موافق حضور پدر‬ ‫در انتخابات نیستم‪.‬‬ ‫اقای هاش�می اخیرا در مورد رابطه و نگاهش به‬ ‫مقام معظم رهبری مطالبی گفته است‪ .‬می خواهم‬ ‫از ش�ما به عنوان ف�رد نزدیک به اقای هاش�می‬ ‫بپرس�م نوع رابطه ای که ایش�ان ب�ا حضرت اقا‬ ‫دارند چگونه است؟‬ ‫‪ l‬بهترین چیزی که می توان گفت این اس��ت که‬ ‫ایش��ان خود را مش��اور امین رهبری می داند‪ ،‬مش��ورت و‬ ‫امین بودن دو واژه مهم هستند‪ .‬ممکن است اقای هاشمی‬ ‫نقدهایی به روند جاری کشور و بعضی مسائل داشته باشد‪،‬‬ ‫حتی ممکن اس��ت در بعضی از مس��ائل مورد مشورت قرار‬ ‫نگیرد‪ -‬که البته خود ایش��ان گفت من مثل گذش��ته مورد‬ ‫مشورت قرار نمی گیرم‪ -‬اما اگر قرار باشد که نقشی را در این‬ ‫باره ایفا کند‪ ،‬مش��اور امین بودن بهترین نقش است‪ .‬کسی‬ ‫به اعتقاد من می تواند همیشه مشاور امین محسوب شود که‬ ‫درک واقعی خود از جامعه را به رهبر معظم انقالب بگوید‪ .‬من‬ ‫فکر می کنم به جز سمت های رس��می که اقای هاشمی در‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام و مدتی در خبرگان داشتند‪،‬‬ ‫انچه بین ایشان و مقام معظم رهبری بود همان مشاور صادق‬ ‫و امین بود که اقای هاشمی همیشه این نقش را بازی کرده‬ ‫است‪ .‬البته این به ان معنا نیست که حتما این نظرات مورد‬ ‫تایید قرار گیرد یا پذیرفته شود‪ ،‬ولی همین احساس که این‬ ‫مشورتی که از ایشان گرفته می شود از روی صداقت و عالقه‬ ‫به نظ��ام‪ ،‬مردم و دین اس��ت‪ ،‬اهمیت دارد چ��ون بعضی ها‬ ‫ممکن است مش��ورت هایی بدهند که هیچ صداقتی در انها‬ ‫احساس نشود یا به نیت رسیدن به منافع یا کسب قدرت این‬ ‫کار را انجام دهند و دغدغه دین‪ ،‬نظام و مردم را نداشته باشند‪،‬‬ ‫اما اقای هاشمی سعی کرده امانت داری در رابطه با رهبری‬ ‫را همیشه حفظ کند‪ ،‬به همین علت ش��اید بعضی ها از این‬ ‫موضوع خوششان نمی اید و در مقابلش جبهه می گیرند‪.‬‬ ‫اقای هاش�می در مصاحبه اخیر خ�ود گفته اند که‬ ‫برخی می خواهند بین من و رهبری را به هم بزنند‬ ‫و به اخرین صحبت های امام(ره) اشاره کردند که‬ ‫سفارش به با هم بودن حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫‪ l‬ایش��ان در مواضع‪ ،‬مالقات ها و ارتباطاتی که با‬ ‫احزاب و مسئوالن می گیرند و تشریح نقشی که کشور باید در‬ ‫مقابله با هجمه های خارجی بازی کند‪ ،‬دنبال برگزاری یک‬ ‫انتخابات مطلوب است‪ .‬در کل منش اصلی اقای هاشمی‪،‬‬ ‫منش اعتدال است و اگر بخواهیم به رمز موفقیت ایشان پی‬ ‫ببریم‪ ،‬این رمز منش اعتدال اس��ت ک��ه در تمام رفتارهای‬ ‫عملی خود ان را نشان داده اند‪ .‬اقای هاشمی خود را وابسته‬ ‫به هیچ جریان افراطی‪ ،‬تند ی��ا خاصی نمی داند چون خود را‬ ‫دلبسته مکتب انقالب می داند‪ .‬شاید در اینده شیوه رفتاری‬ ‫اقای هاش��می‪ ،‬در ابعاد اقتصادی‪ ،‬سیاس��ی و اجتماعی به‬ ‫وضوح قابل مشاهده باشد که منش اصلی همه این رفتارها‬ ‫منش اعتدالی اس��ت‪ .‬احس��اس می ش��ود اعتدال خواست‬ ‫عمومی جامعه اس��ت‪ ،‬مردم ام��روز از رفتار های افراطی در‬ ‫حوزه های اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی خسته شدند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫ش�ما می گویید هم اکن�ون وقت تعیی�ن مصداق‬ ‫نیست‪ .‬این بدان معنی است که احتمال دارد اقای‬ ‫‪ l‬من اق��ای هاش��می را از صاحبان ای��ن انقالب‬ ‫می دانم‪ ،‬اگر روزی ب��ه یک جمع بندی برس��د که بخواهد‬ ‫بیاید‪ ،‬قطعا این تصمیم را می گیرد و می اید‪ .‬هیچ ترس��ی و‬ ‫هیچ نگرانی ندارد‪ ،‬ولی من خیلی صریح بگویم امروز ایشان‬ ‫نظری بر کاندیدات��وری ندارد و این مس��اله را نمی بیند که‬ ‫خود به صحنه انتخابات بیاید‪ .‬اقای هاشمی به کمک برای‬ ‫برگزاری انتخابات مطلوب فکر می کند‪ ،‬فکری که ته مایه اش‬ ‫پررنگ کردن بحث سازندگی و اعتدال در ذهن مردم است تا‬ ‫زمینه برای انتخاب کاندیدای نزدیک به این ایده فراهم شود‪.‬‬ ‫هم اقای هاش�می گفتند می خواهند به انتخابات‬ ‫کم�ک کنند هم فرزن�دان و هم نزدی�کان از قول‬ ‫ایش�ان گفتند که ایش�ان می خواهند تاثیرگذار‬ ‫باشند‪ .‬ش�ما هم ابتدای مصاحبه به همین مساله‬ ‫اش�اره کردید‪ ،‬مش�خصا تاثیرگذاری ایشان در‬ ‫انتخاب�ات با چ�ه فاکتورهایی ب�روز و ظهور پیدا‬ ‫خواهد کرد؟ در واقع می خواهم بپرسم استراتژی‬ ‫ایشان برای انتخابات ‪ 92‬چیست؟‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪ l‬بحث ام��دن یا نیامدن اقای هاش��می به عرصه‬ ‫انتخابات را خبرنگاران و سیاسیون و خصوصا مردم دائم از ما‬ ‫و شخص اقای هاشمی می پرسند‪ .‬خیلی گروه های سیاسی‬ ‫پیش ایشان می ایند و مش��ورت برای امدن می دهند‪ ،‬البته‬ ‫خیلی ها هم می ایند برای حضور ایشان شرط تعیین می کنند‬ ‫یا کسانی هم توصیه به نیامدن می کنند‪ .‬من قبل از ورود به‬ ‫این بحث می گویم‪ ،‬شرایط کشور یک اولویت مهمتری دارد‬ ‫و ان هم خود مس��اله انتخابات است‪ .‬اقای هاشمی انقالب‬ ‫را فرزند خود می داند و ت�لاش دارد‪ ،‬کمک کند تا انتخابات‬ ‫در یک ش��رایط بس��یار مطلوب انجام ش��ود‪ ،‬به طوری که‬ ‫نتیجه یک رقابت بسیار سالم‪ ،‬مشارکت حداکثری و نشاط‬ ‫سیاس��ی مردم در پای صندوق های رای باشد‪ ،‬هیچ دغدغه‬ ‫ظاهری کنار این موضوع مشاهده نشود و همه از کاندیدای‬ ‫منتخب احساس رضایت کنند‪ .‬قطعا در ذهن اقای هاشمی‬ ‫کنارکشیدن از عرصه سیاسی‪ ،‬تحریم‪ ،‬دوری یا بی تاثیری‬ ‫در انتخابات جایی ندارد و تالش می کند ش��رایط را طوری‬ ‫فراهم کند که یک انتخابات مطلوب برگزار ش��ود؛ بنابراین‬ ‫بیشتر این موضوع حائز اهمیت است تا اینکه هاشمی می اید‬ ‫یا خیر‪ ،‬چون این مس��اله دوم است‪ .‬معتقدم امروز سیاسیون‬ ‫تاثیرگذار کش��ور می توانند کمک کنند که به س��مت یک‬ ‫انتخابات مطلوب و در شان نظام جمهوری اسالمی برویم‪.‬‬ ‫خوب طبیعتا گام بعدی قبل از تعیین مصداق‪ ،‬جنگ ایده ها‪،‬‬ ‫تفکرات‪ ،‬نظرات و فکرهاست تا مردم در این فضا بدانند که‬ ‫بحث شخص اینجا مطرح نیس��ت‪ ،‬بلکه بیشتر نبرد تفکر‪،‬‬ ‫ایده و افکار است‪ .‬سپس گام س��وم‪ ،‬تعیین پرچمدار تفکر و‬ ‫نظر خواهد بود‪ ،‬یعنی اول باید دید مطلوب جامعه چیس��ت‪،‬‬ ‫بعد کاندیداها را سنجید تا براس��اس مطلوب‪ ،‬نیاز و اولویت‬ ‫جامعه پرچمدار موضوع مشخص ش��ود‪ .‬در مجموع مهمتر‬ ‫از اینکه بگوییم اقای هاشمی باید کاندیدا شود یا نباید پا به‬ ‫این عرصه بگذارد‪ ،‬افکارسنجی مردم و تعیین اولویت و نیاز‬ ‫کشور اهمیت دارد‪ ،‬سپس در بحث ها و مناظرات دیدگاه ها‬ ‫تفکیک می ش��وند‪ ،‬در مرحله بعدی پرچمدار این قضایا جلو‬ ‫می اید و خ��ود را معرفی می کند‪ .‬طبیعت��ا همین االن اقای‬ ‫هاشمی ذهنیت و تصمیمی برای نامزد شدن ندارد‪ ،‬گام اول‬ ‫ایشان کمک برای برگزاری یک انتخابات مطلوب است‪ .‬گام‬ ‫دوم تشریح افکار خود و اطرافیانش برای جامعه است تا بعد‬ ‫تشخیص داده شود پرچمدار این افکار چه کسی خواهد بود‪.‬‬ ‫ضمن انکه مقام معظم رهبری هم تاکید کردند که االن برای‬ ‫ورود به انتخابات زود است و من هم فکر می کنم باید صبر‬ ‫کرد تا صف بندی ها و تفکیک جریانات یک مقدار بیشتر خود‬ ‫را در بُعد فکر و اندیشه نشان دهد‪.‬‬ ‫هاشمی در شرایطی برای کاندیداتوری تصمیم‬ ‫بگیرند؟ یا انکه ایش�ان تصمی�م گرفته اند بدون‬ ‫نامزد ش�دن‪ ،‬از بیرون برای برگ�زاری انتخابات‬ ‫کمک کنند؟‬ ‫و اقای هاشمی داشتند‪...‬‬ ‫‪ l‬همان طور که امام (ره) فرمودند حفظ نظام از اوجب‬ ‫واجبات اس��ت‪ ،‬به هرحال فکر می کنم ک��ه ارتباط و رابطه‬ ‫مقام معظم رهبری با هاشمی رفسنجانی یکی از موضوعات‬ ‫اصلی برای حفظ بقا‪ ،‬ارتقا و توسعه نظام است‪ .‬فکر می کنم‬ ‫باالخره اقای هاش��می س��عی کرده این موضوع را رعایت‬ ‫کند و با همه بد اخالقی هایی که خیلی ه��ا کردند تا در این‬ ‫ارتباط خللی ایجاد کنند و این ارتباط را کمرنگ جلوه دهند‪،‬‬ ‫ولی امروز می بینیم که اقای هاشمی در مصاحبه اخیر خود‬ ‫می گوید‪« :‬من این ارتباط را دارم و از همه بهتر خود ایشان‬ ‫می داند که نبود ایشان برای من سخت ترین حالت است‪».‬‬ ‫برهمین اساس اقای هاشمی طرح تشکیل دولت‬ ‫وحدت ملی را مطرح کرد؟‬ ‫‪ l‬به نکته خوبی اش��اره کردید‪ .‬یکی از راهکارهای‬ ‫ایشان برای اینکه به شرایط مطلوب برسیم‪ ،‬همین تشکیل‬ ‫دولت وحدت ملی اس��ت که از دید من‪ ،‬معنایش این است‬ ‫که مقداری دایره تحمل‪ ،‬رفاقت و تفکرمان را بازتر کنیم و‬ ‫اجازه دهیم که همه طیف ها بیایند‪ ،‬کمک کنند تا پیشرفت و‬ ‫ابادانی کشور محقق شود‪.‬‬ ‫ایا تش�کیل دولت وحدت ملی در ش�رایط فعلی‬ ‫سیاسی امکان پذیر است؟ باالخره اصالح طلب ها‬ ‫ی�ک ح�رف دارن�د‪ ،‬اصولگرایان ح�رف دیگری‬ ‫می زنند‪ ،‬حامی�ان دولت را هم نمی ت�وان نادیده‬ ‫گرفت‪ ،‬ای�ا با هم�ه این اوص�اف می ش�ود تمام‬ ‫گروه های سیاسی را دور میز هیات دولت گردهم‬ ‫اورد و ی�ک نف�ر در مق�ام رئیس جمه�ور انها را‬ ‫مدیریت کند؟‬ ‫‪ l‬ما سابقه این حرکت را در کابینه خود اقای هاشمی‬ ‫داشتیم‪ ،‬اگر به ترکیب اعضای دولت ان دوره نگاه شود یک‬ ‫کابینه فراجناحی بود‪ ،‬حتی کابینه اقای خاتمی هم تا حدودی‬ ‫چنین ش��رایطی داش��ت‪ .‬البته ریزش های ان زیاد بود ولی‬ ‫همان را در دولت فعلی نمی بینیم‪ .‬به وضوح از تعویض های‬ ‫مکرر در وزارتخانه ها‪ ،‬س��ازمان ها و ادارات روشن است که‬ ‫این دولت هیچ فکر خارج از مجموع��ه خود را به درون خود‬ ‫راه نمی دهد و رئیس کابینه از تمام توان ها و افکار اس��تفاده‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫ایا وضعیت فعلی سیاس�ی کش�ور قابل قیاس با‬ ‫فضای سیاسی دوره اقای هاشمی است؟ برخی‬ ‫می گویند چون شرایط سیاسی امروز با ان دوره‬ ‫‪35‬‬ ‫قابل مقایسه نیست تش�کیل دولت وحدت ملی‬ ‫امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫‪ l‬می پذیرم؛ ایجاد فضای مناس��ب برای تشکیل‬ ‫دولت وحدت ملی سخت است‪ ،‬ولی قبول نمی کنم که این‬ ‫کار شدنی نیست‪.‬‬ ‫اقای هاشمی می گوید‪« :‬وقتی بحث طرح دولت‬ ‫وحدت ملی را مطرح کردم برخی فکر می کردند‬ ‫منظور خودم هستم‪ ،‬در صورتی که این طور نبود‬ ‫و من خودم نمی خواستم بیایم»‪ ،‬هم اکنون چهره‬ ‫کس�انی که برای ورود به عرصه انتخابات اماده‬ ‫می شوند مشخص ش�ده‪ ،‬به نظر ش�ما چند نفر‬ ‫از این افراد می توانند در جایگاه ریاس�ت دولت‬ ‫وحدت ملی قرار گیرند؟‬ ‫‪ l‬شاید سخت شود کس��ی را پیدا کرد که بر راس‬ ‫این دولت بیایستد‪ .‬برای همین می گویم باید صبر کرد تا فرد‬ ‫مطلوب پیدا شود‪ .‬تقریبا به سختی می توان کسی را از میان‬ ‫کاندیداهای موجود برای قرار گرفتن در این جایگاه نام برد‪،‬‬ ‫ولی بزرگان باید کمک کنند‪ .‬یعنی این نیس��ت که ما فقط‬ ‫بخواهیم یک رئیس جمهور بیاید و ای��ن کار را انجام دهد‪،‬‬ ‫اینکه خود حاج اقای ما پا به میدان گذاش��ته‪ ،‬برای ان است‬ ‫که کمک کند تا این ایده دولت وحدت ملی اجرا شود‪ .‬اقای‬ ‫هاشمی به خاطر مشی اعتدالی خود می تواند از جریان چپ‬ ‫و از جریان راست دعوت کند و همه را دور یک میز بنشاند‪.‬‬ ‫در این میان من کاری به افراطیون ندارم و اعتقاد دارم باید‬ ‫کمک کرد که افراطیون از صحنه کنار بروند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫صریح تر می پرسم شما می گویید تشکیل دولت‬ ‫وحدت ملی در این فضا س�خت است و مصداق‬ ‫ریاست ان هم س�خت یافت می شود‪ ،‬براساس‬ ‫همین صحبت ها نمی ت�وان نتیجه گرفت که فکر‬ ‫تحقق چنین طرحی غیر واقعی است؟‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪ l‬من قبول دارم تشکیل دولت وحدت ملی سخت‬ ‫اس��ت‪ ،‬ولی ادم های بزرگ کار ب��زرگ می کنند‪ ،‬اگر فردی‬ ‫همانند اقای هاش��می بحث وحدت ملی را مطرح می کند‪،‬‬ ‫راهکار و ابزارش را هم دارد و مطمئن است که ان را می تواند‬ ‫به سرانجام برساند‪ .‬اقای هاشمی یک ادم عملگراست و به‬ ‫حرفی که می زند عمل می کند‪ .‬اقای هاشمی همیشه سعی‬ ‫کرده حرفی را در محیط اجرایی و سیاسی بزند که بتواند عمل‬ ‫کند‪ .‬به هر حال وقتی ادم به این طرح نگاه می کند س��خت‬ ‫است ولی ایشان اعتقاد دارد و روی تحقق این موضوع تالش‬ ‫می کند‪ .‬البته در خیلی موارد هم بوده که ایشان تالش کرده‬ ‫ولی نتوانس��ته به نتیجه مطلوب برس��د ولی این نیست که‬ ‫فرضش بر این باشد که نشدنی است‪ .‬کار را شدنی می داند‬ ‫به عالوه اینکه تحقق هر کار سخت تالش‪ ،‬زمان و کمک‬ ‫می طلبد‪ ،‬بنابراین این طور نیست که ایشان بخواهد به تنهایی‬ ‫این کار را انجام دهد‪ .‬اگر قبول کنیم که تشکیل دولت وحدت‬ ‫ملی امروز ب��رای جامعه ما یک نیاز کلیدی اس��ت پس چرا‬ ‫همه کمک نکنیم که بشود؟ خوشبینانه اگر بخواهم بگویم‪،‬‬ ‫این اس��ت که بعضی ها که با این طرح مخالفت می کنند یا‬ ‫اصل موضوع را قبول ندارند یا از وحدت ملی تعریف اشتباه‬ ‫دارند‪ ،‬در مقابل‪ ،‬موافقین نیز احتماال تعریف ش��ان با تعریف‬ ‫اقای هاشمی یکی است‪ .‬در حالت بدبینانه‪ ،‬کسی که منافع‬ ‫خود را در تش��کیل دولت وحدت ملی نمی بیند طبیعتا با ان‬ ‫مخالفت می کند‪.‬‬ ‫گوی�ا اق�ای هاش�می تمایل داش�تند ک�ه اقای‬ ‫ناطق نوری ای�ن گفتم�ان را نمایندگ�ی کند‪ ،‬اما‬ ‫اق�ای ناطق ن�وری گفتند ک�ه نامزد نمی ش�وند‪،‬‬ ‫درست است؟‬ ‫‪ l‬اقای هاش��می همیش��ه از اقای ناطق به عنوان‬ ‫یک انسان با سابقه انقالبی و اگاه به مسائل روز سیاسی یاد‬ ‫می کنند و هیچ وقت ندیدم اقای هاشمی‪ ،‬نقد جدی به اقای‬ ‫ناطق داشته باشد‪ ،‬بنابراین به نظرم ایشان هم جزو یکی از‬ ‫‪36‬‬ ‫کاندیداهای مطلوب است‪.‬‬ ‫اقایناطق نوریاعالمکردندنامزدریاست جمهوری‬ ‫نمی شوند‪ ،‬ولی نام اقای والیتی هنوز مطرح است و‬ ‫شخصیت های سیاسی وی را فردی نزدیک به اقای‬ ‫هاشمی می دانند‪ .‬ایا می توان به گزینه اقای والیتی‬ ‫هم فکر کرد؟‬ ‫‪ l‬اقای والیتی از مدیران خوب اقای هاشمی است‪،‬‬ ‫ولی گویا ایشان با موضوع وحدت ملی موافق نیست‪.‬‬ ‫رابطه اقای والیتی با اقای هاشمی چگونه است؟‬ ‫‪ l‬خوب است‪.‬‬ ‫نفر س�ومی هم وج�ود دارد که نزدیک ب�ه اقای‬ ‫هاشمی اس�ت و اخیرا اقای حسن روحانی خیلی‬ ‫صری�ح مصاحبه ک�رده و از طرح تش�کیل دولت‬ ‫فراجناحی دف�اع نم�ود و گفت همیش�ه از اقای‬ ‫هاشمی مش�ورت می گیرد و نباید ایشان از جمع‬ ‫ی�اران انقالب ح�ذف ش�ود و بای�د در این جمع‬ ‫بماند‪ ،‬ای�ا کاندیداتوری اق�ای روحانی به معنای‬ ‫کلید خوردن بحث دولت وحدت ملی است؟‬ ‫‪ l‬قطعا اقای روحانی هم ج��زو کاندیداهای مورد‬ ‫عالقه اقای هاشمی است‪ .‬او از مدیران و یاران نزدیک اقای‬ ‫هاشمی است‪ ،‬ولی ما هنوز در فاز تعیین مصداق وارد نشدیم‪.‬‬ ‫من اعتقاد دارم االن در همان فضای کمک به برگزاری یک‬ ‫انتخابات مطلوب و فضای ایجاد تفکی��ک فکرها و ایده ها‬ ‫هس��تیم‪ .‬بعد پرچمدار هر تفکر مش��خص می ش��ود‪ .‬اقای‬ ‫روحانی به اعتقاد من مش��ی اعتدال دارد و کامال نزدیک به‬ ‫اقای هاش��می اس��ت و می تواند یکی از کاندیداهای جدی‬ ‫برای انتخابات باشد‪.‬‬ ‫ایا اقای هاش�می با اقای روحانی صحبت کرده و‬ ‫در این باره توافقی حاصل شده است؟‬ ‫‪ l‬اقای هاشمی با خیلی ها صحبت انتخاباتی کرده‪،‬‬ ‫یکی از ان افراد هم اقای روحانی بوده است‪.‬‬ ‫با توجه ب�ه حرفی ک�ه زدی�د و طرحی ک�ه اقای‬ ‫هاش�می برای گرده�م اوردن معتدلی�ن چپ و‬ ‫راس�ت دارد‪ ،‬ایا اصالح طلبان حاضرن�د با اقای‬ ‫حسن روحانی کار کنند؟‬ ‫‪ l‬این را باید از خود اصالح طلبان س��وال کرد‪ ،‬اما‬ ‫اقای حسن روحانی هش��ت س��ال با اصالح طلبان به طور‬ ‫مستقیم کار کرده‪ ،‬دبیر ش��ورایعالی امنیت ملی بود‪ ،‬یکی از‬ ‫مهمترین ارکان اصالح طلبان را داشت‪ ،‬خیلی از نیروهایی که‬ ‫می بینم با اقای روحانی کار می کنند و با وی نزدیک هستند‪،‬‬ ‫اصالح طلبند‪ .‬اقای روحانی در میان معتدلین اصالح طلبان‬ ‫و معتدلین اصولگرایان پوشش دارد‪ ،‬اما اینکه اصالح طلبان‬ ‫حاضرند با وی کار کنند یا خیر‪ ،‬مساله ای است که باید خود‬ ‫اصالح طلبان پاسخگوی ان باشند‪.‬‬ ‫دو‪ ،‬س�ه هفته پیش وقتی روحان�ی اظهار تمایل‬ ‫برای نامزدی کرد‪ ،‬خیل�ی از اصالح طلبان از این‬ ‫حضور اس�تقبال نکردن�د؛ چرا؟ ایا ای�ن به علت‬ ‫تشتت در داخل اصالح طلبان اس�ت یا انکه انها‬ ‫هنوز تصمیمی برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نگرفتند؟‬ ‫‪ l‬علت این را باید از خود اصالح طلبان جویا ش��د‪،‬‬ ‫ولی فکر می کنم هنوز اصالح طلبان ب��ه جمع بندی نهایی‬ ‫نرسیده اند و در مرحله جمع بندی هستند‪ ،‬شاید تلقی یادشده‬ ‫از این بابت باشد‪.‬‬ ‫اقای هاش�می االن کجای فضای سیاسی کشور‬ ‫ایستاده است؟ اصالح طلب اس�ت یا اصولگرا یا‬ ‫فراجناحی؟ ای�ن تحلیل که اقای هاش�می برای‬ ‫ایجاد تع�ادل در فض�ای سیاس�ی االن بیش از‬ ‫اندازه به اصالح طلبان نزدیک شده را قبول دارید؟‬ ‫نسبت اقای هاشمی با اصالح طلبان چیست؟ پدر‬ ‫معنوی است‪ ،‬رهبر بخش�ی از انهاست یا سعی‬ ‫می کند در نقش یک برادر بزرگتر اصالح طلبان را‬ ‫از فضای کنونی بیرون اورد؟‬ ‫‪ l‬من اعتقاد دارم اصال اقای هاشمی صاحب یک‬ ‫منش و تفکر خاص هس��تند‪ ،‬یعنی اگر جناح اصالح طلب و‬ ‫اصولگرا در کشور داریم‪ ،‬اقای هاشمی هم خود ایده ای دارند‬ ‫و در ابعاد اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاس��ی و مدیریتی دیدگاه‬ ‫دارد و واقعا متفاوت با همه اینهاست‪ .‬اقای هاشمی هم بُعد‬ ‫اصولگرایی و هم بُعد اصالح طلبی دارد و حتی می توان گفت‬ ‫نه اصالح طلب و نه اصولگراس��ت‪ .‬اقای هاشمی در بحث‬ ‫مدیریتی‪ ،‬از مدیران می خواس��ت کار کنند و سیاست را به‬ ‫عهده خود ایشان بگذارند‪ .‬ایشان در بحث اقتصاد اسالمی و‬ ‫توسعه اقتصادی دیدگاه های روشنی دارد‪ .‬در حوزه مسائل‬ ‫سیاسی‪ ،‬مشی ایشان اعتدال است و ان را نیاز جدی جامعه‬ ‫می داند‪ .‬اقای هاش��می فارغ از گفتمان های اصولگرایی و‬ ‫اصالح طلبی روی اعتق��ادات‪ ،‬اص��ول و چارچوب خودش‬ ‫حرکت می کن��د‪ .‬در همین حرکت ه��م دارای ثبات بوده و‬ ‫در این س��ی س��ال خودش را هم اصالح کرده و در مسائل‬ ‫اقتصادی‪ ،‬سیاس��ی و اجتماعی ارام ارام خودش را به کمال‬ ‫رسانده است‪ .‬یعنی شصت سال مبارزه سیاسی به ایشان این‬ ‫توان را داده که برای خودش مکتبی داش��ته باشد که همان‬ ‫مکتب انقالب اس��ت‪ ،‬این مکتب نه در قالب اصالح طلبی‬ ‫می گنجد و نه در قالب اصولگرایی‪.‬‬ ‫ایا می توان گفت که اقای هاش�می ب�رای ایجاد‬ ‫تعادل گاهی به اصالح طلبان خیلی نزدیک شده و‬ ‫گاهی اوقات به اصولگرایان؟‬ ‫‪ l‬برعکس‪ ،‬فکر می کنم برای ایجاد تعادل انها به‬ ‫اقای هاشمی نزدیک شدند و امروز اصالح طلبان این کار را‬ ‫می کنند و اخیرا هم انها امدند و گفتند که اقای هاشمی باید‬ ‫کاندیدا شود‪ .‬احساسم این اس��ت که اقای هاشمی در رفتار‬ ‫سیاسی خود مشی معتدل سیاسی دارد و برعکس ان چیزی‬ ‫که گفته می شود در برهه هایی اصالح طلب یا اصولگرا شده‪،‬‬ ‫اصولگرایان در مقطعی به اقای هاش��می نزدیک و بعد دور‬ ‫شدند و حاال اصالح طلبان این کار را دارند انجام می دهند‪.‬‬ ‫مکتب هاشمی چیست؟‬ ‫‪ l‬مکتب اقای هاشمی همان مکتب انقالب است‪.‬‬ ‫س�ال ‪ 76‬وقت�ی اق�ای خاتم�ی رئیس جمه�ور‬ ‫می ش�ود‪ ،‬اصالح طلبان ش�روع به تخریب اقای‬ ‫هاشمی می کنند‪ ،‬برخی از همان اصالح طلبان مثل‬ ‫اقای عبدی هنوز نقد به اقای هاشمی دارند‪ ،‬ریشه‬ ‫اقای روحانی در میان معتدلین اصالح طلبان و معتدلین‬ ‫اصولگرایان پوشش دارد‪ ،‬اما اینکه اصالح طلبان حاضرند‬ ‫با وی کار کنند یا خیر‪ ،‬مساله ای است که باید خود‬ ‫اصالح طلبان پاسخگوی ان باشند‬ ‫این نقدها کجاست؟ شخصی است یا اعتقادی؟‬ ‫‪ l‬مشی اقای هاشمی اعتدال است‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫وقتی پیروز ش��دند تا مقطعی مش��ی انها اعتدال بود‪ ،‬ولی‬ ‫به تدریج از مش��ی اعت��دال خ��ارج ش��دند و افراط گری در‬ ‫اصالح طلبی نمود پی��دا کرد‪ .‬مصداقش شورای ش��هر اول‬ ‫بود‪ ،‬ان قدر بازی سیاسی در میان انها زیاد شد که نتوانستند‬ ‫یک شورای شهر را اداره کنند‪ .‬البته در این میان یک سری‬ ‫هم حسادت می کردند یا بحث شخصی با هاشمی داشتند‪،‬‬ ‫اما اینها نمی تواند تاثیر جدی داش��ته باشد‪ ،‬ولی بی تاثیرهم‬ ‫نبود‪ .‬معتق��دم هر کس از مش��ی اعتدال فاصل��ه گرفت از‬ ‫اقای هاش��می فاصله گرفت‪ ،‬امروز خ��ود اصالح طلبان به‬ ‫ی می گوید‬ ‫تندروی هایشان اعتراف می کنند‪ .‬خود اقای خاتم ‬ ‫بعضی از اطرافیان من تندروی کردند و حرکت بعضی از انها‬ ‫را قبول ندارم‪.‬‬ ‫می خواهم یک س�وال مصداقی از ش�ما بپرسم؛‬ ‫مش�کل اق�ای موس�وی خوئینی ها ب�ا هاش�می‬ ‫چیس�ت؟ ش�خصی یا اعتقادی اس�ت؟ واقعیت‬ ‫این اس�ت که اقای هاش�می یا نزدیکان ایشان‬ ‫تاکنون هیچ کدام به این مساله اشاره نکرده اند‪.‬‬ ‫می خواهیم برای اولین بار ریشه های این اختالف‬ ‫را از یک فرد نزدیک به اقای هاش�می بپرس�یم‪.‬‬ ‫تمایل دارید در این مورد صحبت کنیم؟‬ ‫‪ l‬این را باید از خود اقای موسوی خوئینی ها پرسید‪.‬‬ ‫من خودم ب��ا خانواده موس��وی خوئینی ها ارتب��اط خوب و‬ ‫صمیمی دارم‪ .‬من و امیر مهدی پسر اقای موسوی خوئینی ها‬ ‫از اول دبس��تان با هم بودیم‪ ،‬با هم یک سال و اندی جبهه‬ ‫رفتیم و حتی با وی در جبهه مجروح شدم‪ ،‬ولی تندروی های‬ ‫اقای موسوی خوئینی ها نسبت به اقای هاشمی را کامال قبول‬ ‫دارم‪ .‬این را از دید اقای موسوی خوئینی ها نمی گویم‪ ،‬ولی از‬ ‫دید اقای هاشمی مطرح می کنم‪ .‬اقای هاشمی با این موضوع‬ ‫خیلی ساخت‪ ،‬ان موقع که جریان چپ یک فاصله ای از قدرت‬ ‫گرفت‪ ،‬اقای هاش��می ان موقع رئیس جمه��ور بود و برای‬ ‫حفظ جریان چپ‪ ،‬اقا موسوی خوئینی ها را به ریاست مرکز‬ ‫تحقیقات استراتژیک منصوب کرد که برای من خاطره جالبی‬ ‫است‪ .‬خوب طبیعتا هم همین اصالح طلبان تندرو مثل اقایان‬ ‫عبدی و حجاریان در این مرکز جمع شدند‪ .‬خیلی ها معتقدند‬ ‫که تفکر دوم خرداد از همان جا شکل گرفت‪ ،‬اما همان روزی‬ ‫ی رئیس جمهور ش��د چون مرکز تحقیقات به‬ ‫که اقای خاتم ‬ ‫مجمع تش��خیص متصل ش��د‪ ،‬تالش برای تعطیلی مرکز‬ ‫تحقیقات کرد و یک مرکز دیگر را در مقابل مرکز تحقیقات‬ ‫درست کرد‪ .‬این مشی اقای هاشمی بود که امد کمک کرد‬ ‫که اقای موسوی خوئینی ها از عرصه قدرت خارج نشود‪ ،‬ولی‬ ‫خود اینها ک��ه به قدرت امدند‪ ،‬تالش کردن��د که این مرکز‬ ‫کوچک را از دست هاشمی بگیرند یا حذف کنند یا یک چیزی‬ ‫را در مقابلش طراحی کردند‪ .‬از دید اقای موسوی خوئینی ها‬ ‫نگاه نمی کنم‪ ،‬من از دید اقای هاشمی می گویم که ایشان‬ ‫دیدگاه تندی ن��دارد و اقای موس��وی خوئینی ها را مخالف‬ ‫افکار خود می داند‪ .‬شاید هم این مساله خوب و باعث ترقی‬ ‫و پیشرفت است‪ ،‬دلیلش قابل بحث است ولی جایش اینجا‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫ایام س�ی وچهارمین س�الگرد انقالب اسلامی‬ ‫است؛ احساس اقای هاش�می و خانواده ایشان‬ ‫درباره گذشته و اینده انقالب چیست؟‬ ‫‪ l‬امس��ال فرصت ش��د با خود اقای هاش��می به‬ ‫مسعود پزشکیان‪ ،‬وزیر دولت اصالحات و نماینده مجلس نهم در گفت وگو با هفته نامه مثلث می گوید‪« :‬یک سری‬ ‫از نیروهای اصالح طلب بسیاری از پرونده سازی ها و مشکالت را برای اقای هاشمی درست کردند‪ ».‬وی تاکید می کند‪:‬‬ ‫«در میان گروه های اصالح طلب افرادی بودند که خود اقای خاتمی را هم قبول نداشتند‪».‬‬ ‫زهره دیانی‬ ‫اقای دکت�ر! ب ه عنوان اولی�ن س�وال بفرمایید ایا‬ ‫کاندیداتوری اقای هاشمی در انتخابات م ی تواند‬ ‫اصالح طلبان را به اجماع برساند؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬بنده چنین اعتقادی ندارم‪.‬‬ ‫اما برخی از چهره های اصالح طل�ب معتقدند اگر‬ ‫اقای هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫کاندیدا شود نه تنها بسیاری از اف رادی که این روزها‬ ‫نام انها ب�رای کاندیداتوری مطرح اس�ت انصراف‬ ‫م ی دهند‪ ،‬بلکه رئیس مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظامباتوجهبهتج ربیاتوپایگاهیکهدراینطیف‬ ‫دارد م ی تواند اصالح طلبان را به اجماع برساند‪.‬‬ ‫نتیجه میان گروه های اصالح طلب افرادی بودند که خود اقای‬ ‫خاتمی را هم قبول نداشتند‪.‬‬ ‫پس ش�ما قبول ندارید ش�خصیتی چ�ون اقای‬ ‫هاشمی م ی تواند این طیف سیاسی را به اجماع‬ ‫برساند؟‬ ‫‪ l‬اقای هاش��می قدرت تعامل باالیی ب��ا جناح ها‬ ‫و گروه ها دارد‪ .‬زمانی هم که ایش��ان رئی س جمهور بودند با‬ ‫دیگران تعامل خوبی داشتند‪.‬‬ ‫این تعاملی که از ان صحبت م ی کنید چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬من چنین چیزی را قبول ندارم زی را یک س��ری از‬ ‫نیروهای اصالح طلب بسیاری از پرونده سازی ها و مشکالت را‬ ‫ب رای اقای هاشمی درست کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬اقای هاشمی به افرادی که از جاهای دیگر برکنار‬ ‫م ی شدند‪ ،‬سمت م ی داد؛ س��مت هایی چون اس��تانداری یا‬ ‫وزارت‪ .‬در واقع بنده کسانی را م ی شناسم که ب رای احراز پست‬ ‫نمایندگی در مجلس تایید صالحیت نشدند اما اقای هاشمی‬ ‫به انها پست وزارت داد‪ .‬در نتیجه باتوجه به سابقه ای که ایشان‬ ‫دارند م ی توانند س�لایق مختلف را جذب خود کنند بناب راین‬ ‫داشتن چنین مهارت و توانایی خیلی خوب است‪.‬‬ ‫‪ l‬متاسفانه نگاه های مش��ترک در این جناح ها که‬ ‫همه انها عزم و اراده مشخصی داش��ته باشند وجود ندارد‪ ،‬در‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬ما فردی م ی خواهیم که بتواند بدون توجه به‬ ‫دسته بندی ها و جناح بندی ها کسانی که توانمند و کارامدتر‬ ‫از دیگران هستند را بیاورد‪ .‬اگر ما بتوانیم این ویژگی را تقویت‬ ‫ش�ما قبول ندارید که نگاه و دیدگاه مشترک اقای‬ ‫هاشمی با اصالح طلبان م ی تواند فرصت مناسبی‬ ‫برای این طیف محسوب شود؟‬ ‫یعنی اقای هاشمی چنین توانایی دارد که بتواند‬ ‫یک طیف سیاسی را به اجماع برساند؟‬ ‫سیاست‬ ‫گفت وگوی با مسعود پزشکیان‬ ‫کنیم یا به عبارت دیگر هر کسی که م ی خواهد کاندیدا شود‬ ‫با چنین نگاهی نامزد شود‪ ،‬ارزش زیادی دارد‪.‬‬ ‫به نظر شما فردی با این نگاه و رویکرد از هر طیفی‬ ‫که باشد باید مورد حمایت قرار گیرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫برخی اصالح طلبان برای هاشمی‬ ‫پرونده سازی می کردند‬ ‫راهپیمایی ‪22‬بهمن رفتم‪ ،‬خوشبختانه خیلی شلوغ و خوب‬ ‫بود‪ .‬رفتار مردم با اقای هاشمی خوب بود و شعارهای خوبی‬ ‫می دادند‪ ،‬به هرحال فکر می کردیم به خاطر فضای اقتصادی‬ ‫و فش��ارهایی که از همه جهت بر مردم است شاید انها یک‬ ‫واکنش دیگری نش��ان دهند‪ ،‬ام��ا دیدیم که این مراس��م‬ ‫پرشکوه برگزار ش��د‪ ،‬ادم واقعا به فکر فرو می رود که چقدر‬ ‫مردم خوبی هستند که با ان اتفاقاتی که چند روز قبلش رخ داد‬ ‫و موجب شد هر کسی ناراحت شود و دیدگاهش را نسبت به‬ ‫مسائل تغییر دهد‪ ،‬اما مردم اصل نظام را می خواهند‪ .‬شعارها‬ ‫ملی ‪ -‬اس�لامی بود و در این میان خیلی به مسئولین کاری‬ ‫نداشتند‪ ،‬بیشتر بحث ش��ان این بود که اصل نظام باشد‪ .‬من‬ ‫احساس می کنم اقای هاشمی یک نگرانی هایی نسبت به‬ ‫خدش��ه خوردن به اصل نظام دارد و دغدغه ذهنی اش این‬ ‫است که در نهایت فردا مردم وقتی درباره مدیریت انقالبیون‬ ‫بر کش��ور صحبت می کنند خوب بگوین��د‪ .‬از نظر اماری و‬ ‫تحلیلی به هرح��ال در عین اینکه امید همیش��ه وجود دارد‬ ‫ولی درست نیست که بگوییم اقای هاشمی نگران نیست‪.‬‬ ‫ایشان نگران بعضی از جریانات‪ ،‬بعضی از تفکرها و اتفاقات‬ ‫و بعضی از عملکردهاست که اینها می توانند ضربه هایی به‬ ‫انقالب بزنند که بعدا جبرانش س��خت باش��د یا حتی شاید‬ ‫جبران پذیر نباشند‪.‬‬ ‫به هر حال ایشان همیش��ه دنبال این است که کمک‬ ‫کند ب��رای اینکه انقالب و رهبری همیش��ه محفوظ بماند‪،‬‬ ‫چون تعارف که نداریم‪ ،‬باالخره رهب��ری محور ثبات نظام‬ ‫است‪ ،‬خدشه به ایشان خدشه به انقالب است‪ .‬اقای هاشمی‬ ‫نگران اس��ت و تمام تالش و س��عی خود را می کند که این‬ ‫نگرانی برطرف شود‪g .‬‬ ‫‪ l‬فردی که چنین نگاهی داشته باشد یعنی بتواند از‬ ‫افراد توانمند حاضر در جناح های مختلف استفاده کند باید مورد‬ ‫حمایت قرار گیرد؛ حال از هر جناحی که باشد‪ .‬فرد کارشناس‬ ‫باید در جایگاه کارشناسی و در رتبه خودش قرار بگیرد یعنی‬ ‫نباید افراد توانمند و کارامد را تنها ب��ه خاطر انکه از جناح ما‬ ‫نیستند کنار گذاشت‪.‬‬ ‫حزب کارگزاران س�ازندگی حزب نزدیک به اقای‬ ‫هاش�می بود‪ ،‬ای�ا ب�ا کاندیدا ش�دن ایش�ان در‬ ‫انتخابات این طیف با اصالح طلبان یکی م ی شود؟‬ ‫‪ l‬اطالعی در این خص��وص ندارم‪ .‬ب��ه عقیده بنده‬ ‫نه تنها اصالح طلبان یکی نیس��تند‪ ،‬بلکه کارگزاران هم یکی‬ ‫نیستند‪ .‬به نظر من یکی شدن به این معناست که ما اصول‬ ‫و چارچوبی را داریم و همه معتقدیم بای��د به این اصول عمل‬ ‫کنیم؛ این به معنای یکی بودن است‪ .‬یعنی باید نگاه‪ ،‬سیاست‬ ‫و جهت گیری ها و انگیزه ها یکی باشد‪ ،‬در واقع باید هم وغم ما‬ ‫یکی باشد‪ ،‬اما زمانی هست که ما یکی م ی شویم و از میان ما‬ ‫افرادی در راس کار قرار م ی گی رند که کارهایشان‪180‬درجه با هم‬ ‫تفاوت دارد‪ .‬ایا این وضعیت را م ی توان به معنای یکی ش��دن‬ ‫تلقی کرد؟ ما باید بدانیم در فرهنگ‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬اموزش‪ ،‬بهداشت‬ ‫و کشاورزی جهت گیری جناح ها چگونه است‪ .‬درواقع وقتی ما از‬ ‫هر یک از افراد حاضر در یک جناح به عنوان مثال در خصوص‬ ‫مس اله بهداشت و درمان سوال کنیم همه افراد حاضر در ان جناح‬ ‫باید یک پاسخ بدهند بناب راین باید دید چنین نگاهی در گروه ها‬ ‫و جناح ها دیده م ی شود‪ .‬بنده که چنین نگاهی نم ی بینم‪ .‬از این‬ ‫رو نم ی توانم بگویم این گروه ها یکی هستند‪ ،‬به عنوان مثال‬ ‫باید دید بیشتر کارهایی که اصولگرایان انجام م ی دهند ب رای‬ ‫اصول است؟ به عقیده بنده این چنین نیست‪ .‬دع وا بر سر قدرت‬ ‫است که متاس��فانه این دعوا را در مجلس هم بر سر ریاست‬ ‫کمیسیون ها یا معاونت ها م ی بینیم‪g.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫تصمیم سخت و اسان‬ ‫تحلیلی درباره نسبت هاشمی با گروه های سیاسی در انتخابات ‪92‬‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫‪5‬‬ ‫سیاست‬ ‫«کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری نخواهم شد»‪.‬‬ ‫در اخرین اظهارنظر انتخاباتی اکبر هاشمی رفسنجانی دیگر‬ ‫هیچ وجهی از «تردید» نمی توان یافت‪.‬‬ ‫اگر او چندی پی��ش در دیدار با خبرن��گاران گفته بود‪:‬‬ ‫«اگر مطمئن بودم کسی غیر از من نمی تواند شرایط کشور را‬ ‫ی تردید نمی کردم و وارد عرصه می شدم‪.‬‬ ‫تغییر دهد‪ ،‬لحظه ا ‬ ‫هنوز بنا ندارم وارد صحنه ش��وم» حاال دیگر کلمه «هنوز»‬ ‫ک ه تردیدهایی برای اهالی سیاست پدید اورده بود‪ ،‬نقشی در‬ ‫جمله بندی های این چهره سیاسی ندارد‪.‬‬ ‫ب��ه دیگ��ر س��خن اینک��ه گویا ح��اال وقتش ش��ده‬ ‫که به این تحلی��ل برس��یم‪« :‬انتخابات ‪ 92‬ب��دون حضور‬ ‫هاشمی رفس��نجانی به عنوان کاندیدا برگزار خواهد شد‪».‬‬ ‫این اما تمام ماجرا نیست‪ .‬اکبر هاشمی رفسنجانی می گوید‪:‬‬ ‫«وقتی که کار زار انتخاباتی روشن شود‪ ،‬اگر ببینم ان کسی را‬ ‫که می پسندم و فکر می کنم به اهداف انقالب بهتر می تواند‬ ‫خدمت کند‪ ،‬از او حمایت می کنم‪» .‬‬ ‫چنین گزاره ای یعن��ی اینکه همانگونه که محس��ن‪،‬‬ ‫فاطمه و یاسر هاشمی و افرادی چون کرباسچی و مرعشی‬ ‫می گویند؛ هاشمی رفسنجانی قرار است تمام تالشش را بکند‬ ‫تا در انتخابات ‪« 92‬نقش موثری» داشته باشد‪.‬‬ ‫حاال که دیگر کمتر ش��کی در عدم کاندیداتوری این‬ ‫چهره سیاسی وجود دارد مهمترین سوال برای تحلیلگران و‬ ‫رصدگران مسائل سیاسی این است که هاشمی رفسنجانی‬ ‫چه استراتژی برای انتخابات اتی داشته و برای تحقق انچه‬ ‫در سر دارد از چه تاکتیک یا تاکتیک هایی بهره خواهد جست‪.‬‬ ‫برای رس��یدن به پاس��خ این س��وال ها ابتدا باید تصویری‬ ‫ ترسیم کرد از ش��رایط سیاس��ی این روزهای پیرامون اکبر‬ ‫هاشمی رفس��نجانی و البته انچه ب��ر او در دو دهه هفتاد و‬ ‫هشتاد گذشته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫از اصولگرایی تا اصالح طلبی‬ ‫ان هنگام که س��ید محمد خاتمی با پیروزی بر رقیب‬ ‫اصولگرایش یعن��ی علی اکبر ناطق نوری راه پاس��تور را در‬ ‫پیش گرفت‪ ،‬اکبر هاشمی رفس��نجانی در چینش نیروهای‬ ‫سیاسی جایگاهی مش��خص در میان جناح راست یا همان‬ ‫محافظه کاران وقت داش��ت و البته چنین ب��ود که به عنوان‬ ‫س��یبلی ثابت برای حمله و اعتراض چپ های تازه به قدرت‬ ‫رس��یده تعریف ش��ده بود‪ .‬تقریبا روزی نبود که رسانه های‬ ‫مکتوب اصالح طلب در مقاله ها و سرمقاله های یومیه خود‬ ‫مطلبی را به رئیس جمهور پیشین اختصاص ندهند‪.‬‬ ‫در خ��ط مق��دم حمل��ه رادیکا ل ه��ای چ��پ ب��ه‬ ‫هاشمی رفس��نجانی «اکب��ر گنجی»‪« ،‬عب��اس عبدی» و‬ ‫«عمادالدین باقی» قرار داش��تند‪ .‬انها در دو مرحله برخورد‬ ‫با اکبر هاشمی رفس��نجانی را طراحی ک��رده بودند‪ .‬یکی از‬ ‫این اقدامات ماجرای اتهام به هاشمی رفسنجانی در پرونده‬ ‫قتل های زنجیره ای بود‪ .‬دو کتاب «عالیجناب س��رخ پوش‪،‬‬ ‫عالیجنابان خاکس��تری» و «تاریکخانه اشباح» محصول‬ ‫همان پروژه بود‪ .‬گام بعدی سناریویی که مشارکتی ها برای‬ ‫حذف سیاسی رفسنجانی نوشته بودند‪ ،‬مساله جنگ تحمیلی‬ ‫بود‪ .‬انها هاشمی رفسنجانی را مسئول ادامه جنگ پس از فتح‬ ‫خرمشهر دانستند و مدعی شدند امام راحل پایان جنگ را ان‬ ‫موقع خواستار بودند‪.‬‬ ‫‪38‬‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی هنوز هم از ان دوران به تلخی‬ ‫یاد کرده و از رادیکالیسم چپ ها در ان روزگار گالیه دارد‪.‬‬ ‫ماجرای انتخابات مجلس ششم اما اوج و نقطه عطف‬ ‫حمالت چپ ها به رئیس جمهور پیشین بود‪.‬‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی س��ودای بازگشت به پارلمان‬ ‫ان هم از پایتخت داشت و حاال فضای مساعدی برای تداوم‬ ‫انتقاد و اعتراض به او اماده ش��ده بود‪ .‬ان انتخابات تمام شد‬ ‫و هاشمی رفسنجانی با قضایا و حواشی فراوانی که پیرامون‬ ‫نتایج انتخابات پدیدار شد از رفتن به مجلسی که روزگاری‬ ‫رئیسش بود‪ ،‬سر باز زد‪ .‬حاال او ترجیح داده بود به حضور در‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام بسنده کند‪.‬‬ ‫روزگار جدید چپ ها‬ ‫ام��ا ه��ر چ��ه زم��ان می گذش��ت فاصل��ه اکب��ر‬ ‫هاشمی رفس��نجانی از چپ ها ک��ه دیگر ب��ه اصالح طلب‬ ‫شهره شده بودند کمتر و کمتر می شد‪ .‬انتخابات سال ‪ 84‬که‬ ‫فرارسید نا مزدهای متعدد اصالح طلبان خود را برای نشستن‬ ‫بر صندلی برجای مانده از رئیس جمهور اصالح طلب اماده‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫انها البته با یک رویداد مهم سیاسی در زمان خود مواجه‬ ‫شده بودند؛ رئیس جمهور س��وم بار دیگر عزم پاستور کرده‬ ‫بود‪ .‬زمان انتخابات فرا رس��ید و نامزدهای اصالح طلب در‬ ‫صحنه باقی ماندند‪ ،‬اما گویا کس��ی به انها توجهی نداشت‪.‬‬ ‫عرص��ه رقابت تبدیل به ی��ک فضای دو قطب��ی میان اکبر‬ ‫هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی نژاد شده بود‪ .‬چنانکه‬ ‫این دو چهره سیاس��ی به مرحله دوم انتخاب��ات راه یافتند و‬ ‫اصالح طلبانی که عرصه را فارغ از حضور نماینده هایش��ان‬ ‫می دیدند‪ ،‬ترجیح دادند به اکبر هاشمی رفس��نجانی رجوع‬ ‫کنند با این تفاوت که هاشمی دیگر هاشمی دهه ‪ 70‬نبود و به‬ ‫خوبی می شد انتقادات و اعتراضات نسبت به وضعیت موجود‬ ‫را در گفتار و رفتار او دید‪ .‬هاشمی ان انتخابات را باخت و این‬ ‫البته موجب شد فاصله او با هاشمی سال های پیشین بیشتر‬ ‫شود‪ .‬چنین بود که بعد از سال ‪ 84‬هاشمی تبدیل به چهره ای‬ ‫منتقد و البته گاهی معترض ش��د و این در تمام س��ال های‬ ‫دوران ریاس��ت جمهوری محمود احمدی نژاد انقدر نمایان‬ ‫بود که تا مدت ها می شد دو قطبی احمدی نژاد‪ -‬هاشمی را در‬ ‫عرصه سیاسی احساس کرد‪.‬‬ ‫هاشم ‬ ‫ی و ماجرای انتخابات سال ‪88‬‬ ‫انتخاباتی دیگر فرارسیده بود‪ .‬اکبر هاشمی رفسنجانی‬ ‫حاال به صورت کامال واضح در جانش��ینی نیروهی سیاسی‬ ‫جایگاه��ی مش��خص در می��ان اصالح طلبان داش��ت‪ .‬بار‬ ‫دیگر ماجرای انتخابات س��ال ‪ 84‬تکرار شد و یک دو قطبی‬ ‫شکل گرفت؛ هاشمی رفس��نجانی بار دیگر مقابل محمود‬ ‫احمدی نژاد قرار داشت‪ .‬انتخابات با همه حاشیه هایش پایان‬ ‫یافت و باز هم هاشمی رفس��نجانی طعم پیروزی را نچشید‪.‬‬ ‫رفتار و گفتار اکبر هاشمی رفسنجانی در سه سال گذشته با‬ ‫انتقاداتی مواجه بوده است‪.‬‬ ‫از تردید تا تصمیم‬ ‫باز هنگامه انتخاباتی دیگر فرارسیده و بار دیگر نگاه ها‬ ‫به سوی او دوخته شده است‪ .‬اینکه ایا او می اید؟ اینکه او از‬ ‫چه کاندیدایی حمایت خواهد ک��رد؟ اینکه ایا او باز هم یک‬ ‫قطب انتخابات خواهد بود؟‬ ‫هاشمی رفسنجانی‬ ‫از سویی می تواند‬ ‫همچنان فاصله اش‬ ‫را با نظام کم تر کند‬ ‫و به پیشبرد گفتمان‬ ‫انقالب اسالمی کمک‬ ‫کند و از سوی دیگر‬ ‫برخی می خواهند او را‬ ‫مقابل گفتمان انقالب‬ ‫قرار دهند‬ ‫برای رس��یدن به پاس��خ این س��واالت ک��ه البته در‬ ‫نقش بندی تحوالت خ��رداد ‪ 92‬تاثیر گ��ذار خواهد بود باید‬ ‫به تحلیل ش��رایط امروز پرداخت‪ .‬اینکه این روزها در میان‬ ‫اصولگرایان و اصالح طلبان و حامی��ان دولت چه می گذرد‬ ‫و البته اینکه ش��باهت ها و تفاوت های سال های نخستین‬ ‫دهه‪ 90‬با دو دهه ‪ 70‬و ‪ 80‬برای هاشمی رفس��نجانی در چه‬ ‫محورهایی تفسیر می شود و نیز رسیدن به اینکه هاشمی به‬ ‫چه تحلیلی رس��یده که این بار قاطعانه می گوید کاندیدای‬ ‫انتخابات نمی شود؟‬ ‫اکنون که در ماه های پایانی سال ‪ 91‬به سر می بریم و‬ ‫روز شمار پایان پاستورنشینی محمود احمدی نژاد اغاز شده‪،‬‬ ‫اصالح طلبان هنوز نتوانس��ته اند به تصمیمی مشخص در‬ ‫مورد چگونگی بازگش��ت به عرصه قدرت رسمی از طریق‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری برس��ند‪ .‬به دیگر سخن اینکه در‬ ‫میانش��ان ان قدر روایت ها متفاوت است از نحوه رسیدن به‬ ‫مصداق که شاید به این زودی ها کسی انتظار معرفی نامزدی‬ ‫واحد از میان انان را ندارد‪ .‬هرچه هست اکنون انها در دوطیف‬ ‫قابل تحلیلند‪.‬‬ ‫طیف نخست که به عنوان بخش چپ اصالح طلبان به‬ ‫شمار می رود اکنون گرفتار همان دیدگاه های تند و رادیکال‬ ‫برخی تئوریسین هایش شده است‪ .‬اگرچه در میان انها هستند‬ ‫کسانی که پیگیر حضور در انتخابات ان هم در هر شرایطی و‬ ‫البته بدون شرط باشند‪ ،‬اما گویا زبان غالب در میانشان همان‬ ‫سخن رادیکال ها شده و هنوز زور انها به حامیان مشارکت‬ ‫ بی قید و شرط می چربد‪.‬‬ ‫این چنین است که می گویند اهالی مجمع روحانیون با‬ ‫مخالفانی جدی مواجهند در میان بدنه اصالحات‪.‬‬ ‫اما از جانبی دیگر در طیف راست اصالح طلبان یعنی‬ ‫حساس کنونی داشته باشد‪.‬‬ ‫هر چه هست انگونه که از تحلیل و رصد شرایط فعلی‬ ‫بر می اید‪ ،‬اکبر هاشمی رفسنجانی گویا بر ان شده تا با حمایت‬ ‫از گزینه ای که کمترین زاویه را با گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫داش��ته باش��د هم راه را بر جریان معترض که کمر به ایجاد‬ ‫بحران در انتخابات ‪ 92‬بسته س��د کند و هم البته مرزبندی‬ ‫شفاف تری با انچه در سال های گذشته رخ داده تعریف کند‪.‬‬ ‫در عین حال با وج��ود چنین نگرش��ی قرینه هایی از‬ ‫ق��راردادن هاش��می مقاب��ل حاکمیت ه��م ن��زد برخی از‬ ‫اصالح طلبان مش��اهده می ش��ود‪ .‬در این میانه اینکه کدام‬ ‫نگرش برتری می یابد به تصمیم خود هاشمی بستگی دارد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫انجا که اف��راد نزدیک به هاشمی رفس��نجانی ی��ا به تعبیر‬ ‫روشن تر کارگزارانی ها حضور دارند‪ ،‬اوضاع به گونه ای دیگر‬ ‫تعریف می شود‪.‬‬ ‫تحلیل این بخ��ش اصالح طلب��ان چنان اس��ت که‬ ‫غالمحس��ین کرباس��چی‪ ،‬دبیرکل کارگزاران در سرمقاله‬ ‫نشریه اسمان می نویسد‪« :‬اینکه ش��رط حضور در صحنه‪،‬‬ ‫ازادی دوستانی که گرفتار زندان و حصر شده اند باشد‪ ،‬بسیار‬ ‫ژست جوانمردانه‪ ،‬ازاد منش��انه و نگاهی از موضع استغنا به‬ ‫قدرت است‪ .‬این پشت پا زدن به مردار قدرت و اقتدار است و‬ ‫افسار این شتر سرکش را به گردنش انداختن‪ ،‬اما واقعیت این‬ ‫اس��ت که درون ناپیدای این نگاه به رادیکال و روشنفکرانه‬ ‫محافظه کاری غریبی ارمیده است‪».‬‬ ‫او با نقد رفتار و گفتار همقطارانش در طیف چپ پای بر‬ ‫حضور اصالح طلبان در انتخابات می فشارد‪.‬‬ ‫این نگاه او البته در میان دیگرانی که همچون او فکر‬ ‫می کنند‪ ،‬موافقان��ی دارد؛ افرادی مانن��د محمد رضا عارف‪،‬‬ ‫اسحاق جهانگیری و محمد شریعتمداری‪.‬‬ ‫چنین اس��ت که تفاوت عقیده در میان اصالح طلبان‬ ‫اکنون بیش از همیشه نمایان شده و گویا هر چه زمان به پیش‬ ‫می رود جبهه اصالحات با یک پوس��ت اندازی در حال جدا‬ ‫شدن از ان بخشی است که به عنوان طیف معترض شناخته‬ ‫می شود‪ .‬انگونه که پیداست تالش ها برای چسباندن سیاسی‬ ‫این دو طیف به پایان ناموفقی نزدیک شده است‪.‬‬ ‫در جن��اح مقابل اما اوض��اع به طریقی دیگر تفس��یر‬ ‫می شود‪ .‬ائتالفی در میان اصولگرایان شکل گرفته که البته‬ ‫تفاوت هایی دارد با ائتالف پیشین انان در سال ‪.84‬‬ ‫این بار سه چهره اصولگرا که البته از دو طیف مختلف‬ ‫اصولگرا هستند در گعده های سیاسی شان پیمانی بسته اند‬ ‫که از میانش��ان یکی راه انتخابات را در پیش گیرد‪ ،‬ائتالفی‬ ‫که به اتحادی مرجع در میان اصولگرایان تبدیل شده است‪.‬‬ ‫شرایط سیاس��ی در میان اصولگرایان به سمتی پیش رفته‬ ‫که حتی اصولگرایان س��نتی هم که تا پیش از این حرف و‬ ‫حدیث هایی درباره ائتالف داشتند در فهرست جدیدشان از‬ ‫کاندیداهای احتمالی مورد حمایت نام سه عضو ائتالف مرجع‬ ‫اصولگرایان را در صدر لیست شان قرار داده اند‪ .‬اما از جانبی‬ ‫دیگر در میان حامیان دولت نیز افزایش تحرکات سیاسی به‬ ‫خوبی دیده می شود‪.‬‬ ‫انها اکنون که محم��ود احمدی نژاد ماه های اخر دوره‬ ‫دوم صدارتش را طی می کند‪ ،‬تمام تالش شان را می کنند تا‬ ‫باز مانند سال ‪ 84‬و ‪ 88‬یک دوقطبی در عرصه انتخابات پدید‬ ‫اید و چه چیزی برای انها بهتر از اینکه یک قطب این رقابت‬ ‫باز هم اکبر هاشمی رفسنجانی باشد‪.‬‬ ‫اینگونه است که ارگان رسانه ای دولت یا سایت های‬ ‫وابس��ته به این جریان به ص��ورت یومیه مطالب��ی را برای‬ ‫باز افرینی ان فضای دوقطب��ی درج می کنند‪.‬اری‪ ،‬در چنین‬ ‫شرایطی است که اکبرهاشمی رفس��نجانی قاطع و صریح‬ ‫می گوید بنا ندارد یک پای انتخابات باش��د‪ .‬او اکنون بیش‬ ‫از همیش��ه می داند که نظام تصمیمش در مورد او این است‬ ‫که وی را برای انقالب حفظ کن��د‪ .‬او می داند که در صورت‬ ‫کاندیداتوری یک سوی میدان قرار خواهد گرفت و باز هجمه‬ ‫انتقادها و اعتراض ها چگون��ه او را مجبور به اتخاذ مواضعی‬ ‫خواهد کرد که ش��اید منجر به ایجاد فاصله هایی با هاشمی‬ ‫سال های نخستین انقالب شود‪ .‬هاشمی رفسنجانی که چند‬ ‫دهه در عرصه سیاس��ت ایران نقش افرین��ی کرده به خوبی‬ ‫می داند که کاراکتری ک��ه او در انتخابات ‪ 92‬برخواهد گزید‬ ‫چه تاثیری می تواند در سپهر سیاست ایران ان هم در شرایط‬ ‫طرح دولت وحدت‬ ‫ح��اال ک��ه هاشمی رفس��نجانی می گوید بن��ا دارد از‬ ‫کاندیدایی که همچون خودش می اندیش��د حمایت کند و‬ ‫مضاف بر ان طرحی با عنوان دولت وحدت ملی را ارائه کرده‪،‬‬ ‫بسیاری نگاهشان به کاندیداهایی خیره شده که تاکنون عزم‬ ‫حضور کرده اند؛ به اینکه کدام فرد به هاشمی نزدیک است‬ ‫و در تحلیل ه��ای انتخاباتی باید نام چه کس��ی را به عنوان‬ ‫مجری طرح هاشمی به حساب اورد‪.‬‬ ‫در میان سیاس��یون نزدیک به هاشمی رفسنجانی نام‬ ‫سه فرد بیش از دیگران مطرح است؛ علی اکبر ناطق نوری‪،‬‬ ‫علی اکبر والیتی و حسن روحانی‪.‬‬ ‫چهار ماه به انتخابات زمان مانده و گویا دیگر نباید روی‬ ‫کاندیداتوری علی اکبر ناطق نوری حس��اب کرد‪ .‬او صریح‬ ‫گفته «حاضر» انتخابات ‪ 92‬نیس��ت‪ .‬دعوت ها و رایزنی ها‬ ‫هم راه به جایی نبرده‪.‬‬ ‫یاس��ر هاشمی رفس��نجانی همچون پ��درش خبر از‬ ‫مذاکره با او می دهد؛ مذاکره ای که البته فرجامش نپذیرفتن‬ ‫کاندیداتوری از سوی شیخ نور شده است‪.‬‬ ‫اندکی ان سو تر علی اکبر والیتی ایستاده است؛ یکی‬ ‫از مدیران سال های دور هاشمی رفسنجانی که حاال رسم و‬ ‫راهی دیگر برگزیده و با حضور در ائتالف اصولگرایان بنای‬ ‫ایفای نقش در طرح مد نظر هاشمی را ندارد‪.‬‬ ‫این اما پایان ماجرا نیست‪.‬‬ ‫حس��ن روحان��ی ک��ه یک��ی از اف��راد نزدی��ک ب��ه‬ ‫هاشمی رفس��نجانی اس��ت از تمایلش برای کاندیداتوری‬ ‫سخن گفته و البته در جدیدترین اظهارنظرش ابایی نداشته‬ ‫از اینکه بگوید همچون هاشمی می اندیشد و البته او برایش‬ ‫همیشه طرف مشورت بوده است‪.‬‬ ‫او حذف هاشمی از انقالب را ناممکن دانسته و تاکید‬ ‫کرده که خواس��تش تش��کیل دولتی فراجناحی است‪ .‬این‬ ‫تعریف او از دولت اینده بیشترین قرابت را دارد با انچه اکبر‬ ‫هاشمی رفسنجانی می گوید‪.‬‬ ‫با این تفاسیر ش��اید س��اده ترین تحلیل و تفسیر این‬ ‫باش��د که بگوییم حس��ن روحانی همان گزینه ای است که‬ ‫هاشمی رفسنجانی در پی ان است و حاال در فراق ناطق نوری‬ ‫و علی اکبر والیتی می تواند تالشش را برای تشکیل دولت‬ ‫وحدت ملی اغاز کند‪.‬در سطح دیگر تحلیل که به نظر مهمتر‬ ‫می نماید تصمیمی است که اکبر هاشمی رفسنجانی درباره‬ ‫اینده سیاست ورزی اش خواهد گرفت‪ .‬اینکه بنا دارد کجای‬ ‫سیاست ایران در دوران پسا احمدی نژاد بایستد‪.‬‬ ‫او در روزهای پایان��ی س��ال ‪ 91‬در دوگانه تصمیمی‬ ‫س��خت و اس��ان قرار گرفته‪ .‬از س��ویی می تواند همچنان‬ ‫فاصله اش را با نظام کم تر کند و به پیشبرد گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی کمک کند و از س��وی دیگر برخی می خواهند او را‬ ‫مقابل گفتمان انقالب قرار دهند‪ .‬هرچه هست نمی توان از‬ ‫اختالف بنیادی هاش��می با اصالح طلبان تندرو‪ ،‬همچنین‬ ‫طیف چپ اصالحات گذشت‪ .‬هاشمی در این تصمیم سخت‬ ‫و اس��ان اینده سیاس��ی خود را ترس��یم می کند؛ تصمیمی‬ ‫سیاستمدارانه‪g .‬‬ ‫‪39‬‬ ‫نامزد نمی شوم‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی می گوید کاندیدای انتخابات نخواهد شد‬ ‫‪4‬‬ ‫«قصد کاندیداتوری ندارم‪ ».‬این ش��اه بیت جدیدترین‬ ‫گفت وگوی ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی اس��ت‪ .‬اما ایا به‬ ‫راس��تی م ی توان به این نتیجه رس��ید که تصمیم نهایی‬ ‫ایت اهلل عدم نامزدی در انتخابات اینده است؟ استراتژی او در‬ ‫انتخابات اینده چه خواهد بود؟ ایا هاشم ی رفسنجانی گزینه‬ ‫خود را راهی انتخابات ‪ 92‬م ی کند یا طرح دولت وحدت ملی‬ ‫را دنبال خواهد کرد؟‬ ‫ب��ه راس��تی چ��ه موضوع��ی س��بب ش��ده ک��ه‬ ‫هاشم ی رفسنجانی از کاندیداتوری صرف نظر کند؟ هاشمی‬ ‫‪ 92‬چه تفاوت هایی با هاشمی ‪ 84‬و حتی هاشمی ‪ 88‬دارد‬ ‫که این روزها از عدم نامزدی سخن م ی گوید؟ ایا این حرف‬ ‫اخر هاشمی است؟‬ ‫سیاست‬ ‫اس�ت راتژیجدید‬ ‫او این بار اس��تراتژی متفاوتی را در پیش گرفته است‪.‬‬ ‫او که در ماه ه��ای منتهی ب��ه انتخاب��ات ‪ ، 84‬کاندیداها‪،‬‬ ‫فعاالن سیاسی و جریانات و گروه های سیاسی را تا روز اخر‬ ‫بالتکلیف گذاشته بود‪ ،‬در بیستم اردیبهشت ‪ 84‬در حالی که‬ ‫تنها یک ماه تا انتخابات باقی مانده بود اعالم کاندیداتوری‬ ‫کرد که کاندیداتوری اش تاثیر بسیاری بر میدان رقابت ها و‬ ‫نتیجه انتخابات داش��ت‪ .‬اعالم حضور او از یک سو سبب‬ ‫کناره گیری عل ی اکبر والیتی ب��ه مثابه یک دیپلمات متین‬ ‫انقالبی شد و از سوی دیگر دو قطبی هاشمی ‪ -‬احمدی نژاد‬ ‫و شکست رئیس مجمع تشخیص را رقم زد‪.‬‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی اما حاال تصمیمی دیگر گرفته‬ ‫است‪ .‬او در روزهای ابتدایی هفته گذشته با سایت خبرانالین‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی‬ ‫می گوید که ممکن‬ ‫است مشخصا از یک‬ ‫کاندیدا در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫حمایت کند‬ ‫‪40‬‬ ‫ که از رسانه های نزدیک به علی الریجانی است و به طور‬‫تلویحی از طرح دولت وحدت ملی هاشمی حمایت م ی کند‬ ‫ به گفت وگو نشست و رس��ما از تصمیم خود ب رای عدم‬‫کاندیداتوری در انتخابات ‪ 92‬س��خن گفت‪ .‬رئیس مجمع‬ ‫تش��خیص مصلحت نظام‪ ،‬ه��م از خاط رات��ش از نیم قرن‬ ‫همراهی با انقالب گفت و هم به برخی ابهامات و مسائلی‬ ‫که درباره او مطرح م ی شود پاس��خ داد؛ از اظهارنظرها درباره‬ ‫تمایلش ب رای رهبری انقالب تا اخرین دیدارش با امام(ره)‪.‬‬ ‫او که پس از پی��روزی انقالب‪ ،‬مصادر مختلفی از ریاس��ت‬ ‫مجلس و دولت تا ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫و مجلس خبرگان رهبری را تجربه کرده‪ ،‬در این گفت وگو از‬ ‫نحوه ورودش به جریان انقالب و رمز ماندگاری و پایای ی اش‬ ‫در این عرصه به رغم بسیاری نامالیمات سخن گفت‪.‬‬ ‫اظهارنظر درباره ش��رایط بازنگری در قانون اساس��ی‪،‬‬ ‫چگونگ��ی ورود او ب��ه انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری ‪،92‬‬ ‫پی ش بینی از تغییر در ارایش گروه های سیاس��ی و مذاکره‬ ‫ای��ران و امریکا و نق��ش روحانی��ت پیش��رو‪ ،‬از مهم ترین‬ ‫محورهای این گفت وگو بود‪.‬‬ ‫«االن زمان مناس��بی ب��رای اصالح قانون اساس��ی‬ ‫نیس��ت»‪« ،‬بن��ا ن��دارم در انتخاب��ات اینده نامزد ش��وم»‪،‬‬ ‫«این روزها جریان دیگری ش��کل گرفته که با س��ه جریان‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬اصولگرا و مستقل‪ ،‬تفاوت اساسی دارد»‪« ،‬با‬ ‫همه دنیا به جز اسرائیل م ی توانیم در صورت احترام و اعتماد‬ ‫متقابل همکاری داشته باش��یم» و‪ ...‬مهم ترین محورهای‬ ‫سخنان هاشمی بود‪.‬‬ ‫او هنگام ی که با س��والی درخص��وص ارزیابی خود از‬ ‫شرایط اینده مواجه شد‪ ،‬چنین گفت‪« :‬اینکه مایوس باشیم‬ ‫که تغییری پیدا شود‪ ،‬درست نیس��ت‪ .‬تحقیقا انسان های‬ ‫باسواد‪ ،‬متفکر و مخلص و با ایمان االن فراوان هستند که‬ ‫از این وضع قانع نیس��تند و بعضی ه��ا ناراضی و بعضی ها‬ ‫مخالف هستند‪ ،‬بعضی ها هم از روند جاری ناراضی و درصدد‬ ‫اصالح اشتباهات هستند و با حفظ اصول اسالمی انقالب و‬ ‫اسالم‪ ،‬در جهت تکامل ان تالش م ی کنند‪ .‬جوان هایی هم‬ ‫که فعال کم کم وارد میدان م ی ش��وند‪ ،‬انها هم تفکراتشان‬ ‫همی ن طور م ی ش��ود‪ .‬در مجموع به نظرم بدنه جامعه دارد‬ ‫م ی رود به سمتی که شرایط کش��ور در اینده بهتر م ی شود‪.‬‬ ‫من مایوس نیستم و امید هم دارم که این اتفاق م ی افتد‪».‬‬ ‫هاش��می همچنین تایی��د ک��رد ک��ه تغییراتی در‬ ‫جناح بندی های سیاس��ی رخ خواهد داد‪« :‬فکر م ی کنم در‬ ‫ش��رایط کنونی این تغیی رات از باال مقدور اس��ت‪ .‬رهبری‬ ‫م ی توانند‪ ،‬چ��ون ایش��ان از جوانی‪ ،‬تفکراتش��ان تفکرات‬ ‫انقالبی اسالمی بوده و اسالم را هم خوب م ی شناسند و به‬ ‫اندازه کافی هم باهوش هستند‪ .‬ایشان م ی توانند‪ .‬االن اگر‬ ‫تصمیم بگیرند م ی توانند شرایط را به ان مسیری که اهداف‬ ‫اولیه انقالب بوده‪ ،‬سوق بدهند‪».‬‬ ‫رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره دولت‬ ‫وحدت ملی هم اظهارنظر کرد‪ ،‬اما صراحتا گفت منظورش‬ ‫خود او و چهره هایی همچون عل ی اکبر ناطق نوری نیستند‪:‬‬ ‫«من با محور خودمان نگفت��م‪ .‬در محور نیروهای خانواده‬ ‫انقالب و نظام اسالمی گفتم‪ .‬کاری که خودم در دوره قبل‬ ‫کردم‪ ،‬ان را مصداقی از وحدت ملی م ی دانم‪ .‬البته در هیچ‬ ‫جایی از وحدت ملی تعریفی نش��ده که مورد خاصی داشته‬ ‫باشد و همیشه مصادیق مختلفی دارد‪ .‬بعد از جنگ وقتی‬ ‫که رئیس دولت ش��دم‪ ،‬فکر ک��ردم نیروه��ا و جریان های‬ ‫مختلفی که در کش��ور و در انقالب هستند‪ ،‬اینها همه باید‬ ‫سهیم باش��ند و بناب راین کابینه ای که تشکیل شد از چپ‪،‬‬ ‫راست و مس��تقل در ان بودند و س��عی م ی کردیم تا سطح‬ ‫پایین و معاونان وزرا و پایی ن تر رعایت ش��ود و استاندارها و‬ ‫فرماندارها و بخشدارها همه از یک جناح نباشند و ترکیبی‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫اطرافیان هاشمی چه م ی گویند؟‬ ‫در این می��ان البته نظ��رات چهره های منتس��ب به‬ ‫هاشمی از نگاه رسانه ها دور نمانده است؛ نظ راتی که گاهی‬ ‫تناقضاتی نیز در انها به چشم م ی خورد‪.‬‬ ‫محمد هاشمی ب رادر هاشم ی رفسنجانی که از اعضای‬ ‫برجسته حزب کارگزاران سازندگی است م ی گوید که در حال‬ ‫حاضر تمامی جریانات سیاسی و بسیاری از مردم خواهان‬ ‫حضور ایت اهلل هاشمی در انتخابات اینده هستند‪« :‬البته من‬ ‫اطالعی از حضور ایت اهلل هاشمی در انتخابات اینده ندارم‪.‬‬ ‫تنها این را م ی دانم که بسیاری از مردم و جریانات سیاسی‬ ‫در حال حاضر ایت اهلل هاشمی را راه نجات ملت م ی دانند‪».‬‬ ‫او که معتقد اس��ت تش��کل ها و احزاب زی ر مجموعه‬ ‫اصالح طلب��ان باید خودش��ان درب��اره ورود ب��ه انتخابات‬ ‫تصمیم گیری کنند‪ ،‬اعالم موضع کارگزاران درباره انتخابات‬ ‫را به غالمحسین کرباسچی حواله داد‪.‬‬ ‫کرباس��چی اما موضعی متفاوت با محمد هاش��می‬ ‫اتخاذ کرده است‪ .‬او از حس��ن روحانی‪ ،‬محمدعلی نجفی‬ ‫و حتی محمدرضا ع��ارف به عن��وان کاندیداهای احتمالی‬ ‫اصالح طلب��ان نام برد و تاکی��د کرد که هاش��می بنایی بر‬ ‫کاندیداتوری در انتخابات اینده ندارد‪« :‬احتمال دارد زمینه ای‬ ‫فراهم شود که اصالح طلبان از حسن روحانی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری حمایت کنند‪ .‬اما اقای نجفی همان طور‬ ‫که خودش��ان اش��اره داش��ته اند‪ ،‬منتظر نظر اصالح طلبان‬ ‫هس��تند؛ بناب راین باید ح��رف اصالح طلبان یکی ش��ود تا‬ ‫تصمیم گیری کنیم‪».‬‬ ‫او همچنین حمایت کارگ��زاران از کاندیداتوری عارف‬ ‫را منوط به تصمیم گیری اصالح طلبان دانست‪ ،‬اما در عین‬ ‫حال گفت که در خصوص حمایت از افراد باید منتظر باشیم‬ ‫تا ببینیم چه کس��انی اعالم کاندیدات��وری م ی کنند‪« :‬اگر‬ ‫مجموعه اصالح طلبان به این نتیجه برس��ند که در نهایت‬ ‫از اقای عارف حمایت کنند‪ ،‬ممکن اس��ت کارگزاران نیز از‬ ‫گزینه نهایی‬ ‫بس��یاری حس��ن روحان��ی را گزین��ه اصل��ی‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی م ی دانند؛ چه انکه او قرابت بیشتری‬ ‫با اصالح طلبان دارد و از این لحاظ مزیت بیش��تری نسبت‬ ‫به عل ی اکب��ر والیت��ی دارد‪ .‬غالمعلی دهقان‪ ،‬س��خنگوی‬ ‫حزب اعت��دال و توس��عه و از چهره های نزدیک به حس��ن‬ ‫روحانی م ی گوید که این حزب جلس��ات خ��ود را به منظور‬ ‫بررسی انتخابات سال اینده به صورت منسجم برگزار کرده‬ ‫و به طور قطع در نیمه دوم اس��فندماه کاندیدای مورد نظر‬ ‫خود را معرف��ی خواهد کرد‪« :‬حزب اعتدال و توس��عه قطعا‬ ‫گزینه ای مس��تقل را ب رای انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫اینده معرفی خواهد کرد ‪ .‬انتشار اخباری مبنی بر کناره گیری‬ ‫حسن روحانی از حضور در انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫اینده دامن زدن به ش��ایعات اس��ت؛ چراکه بنا بر اطالعات‬ ‫موجود‪ ،‬مشخص شده حضور حسن روحانی در انتخابات ‪92‬‬ ‫جدی تر شده است‪».‬‬ ‫حس��ن روحان��ی نیز ای��ن روزه��ا اظهارات��ش رنگ‬ ‫و ب��وی انتخاباتی بیش��تری به خ��ود گرفت��ه؛ او ب ر خالف‬ ‫هاشم ی رفسنجانی که صراحتا نامزدی خود در انتخابات را‬ ‫رد کرده اس��ت‪ ،‬از عزم خود ب رای شرکت در انتخابات سخن‬ ‫م ی گوید‪ ،‬اما اعالم کرده اس��ت که «کاندیدای مس��تقل»‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫او پ��س از چند گفت وگوی رس��انه ای هفته گذش��ته‬ ‫در برنامه «میز انتخابات» اتحادیه انجمن های اس�لامی‬ ‫دانشجویان مستقل شرکت کرد و به بیان مواضع انتخاباتی‬ ‫خود پرداخت‪.‬‬ ‫حس��ن روحانی در این دیدار هنگام ی که با سواالت‬ ‫دانشجویان در خصوص عملکردش در مذاکرات هسته ای‬ ‫با غرب مواجه ش��د‪ ،‬ب��ه دف��اع از عملکرد خ��ود پرداخت‪:‬‬ ‫«من ب��ه صراحت بگویم هی��چ کاری در دوره مس��ئولیتم‬ ‫در پرونده هس��ته ای بدون مصوبه س��ران نظام و شخص‬ ‫مقام معظم رهبری انجام نشده است‪ .‬ما سه کار مهم انجام‬ ‫دادیم؛ اول‪ ،‬مذاکرات ته ران‪ ،‬دوم توافق بروکس��ل و س��وم‬ ‫سیاست‬ ‫از جناح های مختلف باشند که چپ و راست و مستقل بودند‬ ‫و همه نوع هم بودند‪ .‬وحدت ملی که من م ی گویم این است‬ ‫و این هم مقدور است‪ .‬چند بار هم تفسیر کردم‪ ،‬ولی انهایی‬ ‫که م ی خواهند مخالفت کنند‪ ،‬حرف خودشان را م ی زنند و‬ ‫ه ر چه م ی خواهند م ی گویند‪».‬‬ ‫«نه‪ ،‬من بنا ندارم بیایم‪ ».‬این پاسخ هاشمی به سوالی‬ ‫درباره کاندیداتوری اش در انتخابات این��ده بود؛ اما در عین‬ ‫حال اعالم ک��رد که وقتی کارزار انتخاباتی روش��ن ش��ود‪،‬‬ ‫اگر میان نامزدها ان کس��ی را که م ی پسندد و فکر م ی کند‬ ‫به اهداف انق�لاب بهتر م ی تواند خدمت کن��د‪ ،‬ببیند‪ ،‬از او‬ ‫حمایت م ی کند‪.‬‬ ‫در حالی که این روزها از چهره های مختلفی همچون‬ ‫حس��ن روحانی و عل ی اکب��ر والیتی به عن��وان گزینه های‬ ‫موردنظر ای��ت اهلل ب رای انتخاب��ات اینده یاد م ی ش��ود‪ ،‬اما‬ ‫او اعالم کرد که به ش��خص خاصی توصیه نم ی کند تا در‬ ‫انتخابات کاندیدا شود‪« :‬افرادی هستند که دارند خودشان‬ ‫را اماده و ارزیابی م ی کنند که ببینند فضا چگونه اس��ت تا‬ ‫بیایند‪».‬‬ ‫این در حالی اس��ت که تا چندی پی��ش از عل ی اکبر‬ ‫ناطق نوری به عنوان گزینه اصلی هاشمی رفسنجانی ب رای‬ ‫حضور در انتخابات ‪ 92‬نام برده م ی ش��د‪ ،‬اما شیخ اصولگرا‬ ‫در چند اظهارنظر رس��می صراحتا اعالم کرد که بنا ندارد در‬ ‫انتخابات اینده نامزد شود‪.‬‬ ‫حاال دو گزین��ه در ب راب��ر ای��ت اهلل قرار دارد‪ :‬ش��یخ‬ ‫حس��ن روحانی و عل ی اکبر والیتی؛ یک��ی رابطه بهتری با‬ ‫اصالح طلبان دارد و دیگری از یکی از سه ضلع ائتالف ‪2+1‬‬ ‫اصولگرایان اس��ت‪ .‬اما هاش��می در نهایت کدام را انتخاب‬ ‫م ی کند؟ کاندیدای متمایل به اصالح طلبان یا نامزدی را که‬ ‫در سال ‪ 84‬به نفع او کنار کشید؟‬ ‫ایشان حمایت کند‪ .‬به هر حال در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازده��م‪ ،‬کارگ��زاران با اصالح طلب��ان همراه اس��ت و کار‬ ‫جداگانه ای انجام نم ی دهد‪».‬‬ ‫این فعال سیاس��ی اصالح طلب‪ ،‬حسن روحانی را نیز‬ ‫از اصولگرای��ان نم ی داند‪« :‬روحانی فرد معتدلی اس��ت که‬ ‫نه تنها ایش��ان خود را به هیچ وجه اصولگرا نم ی داند‪ ،‬بلکه‬ ‫اصولگرایان هم حسن روحانی را هم طیف خود نم ی دانند‪.‬‬ ‫اگر اقای روحانی نامزد ش��وند و اصالح طلبان در خصوص‬ ‫ایشان صحبت کنند‪ ،‬ممکن اس��ت زمینه ای فراهم شود تا‬ ‫از سوی این طیف مورد حمایت قرار گیرد؛ اما اقای روحانی‬ ‫هنوز به طور رسمی اعالم نکرده اند که قصد کاندیداتوری در‬ ‫انتخابات را دارند‪».‬‬ ‫از نگاه کرباسچی‪ ،‬حسن روحانی شباهت های فراوانی‬ ‫به هاشم ی رفس��نجانی دارد‪ ،‬اما در عین حال اصولگرایان‬ ‫طیف گس��ترده ای هس��تند‪« :‬اصولگرایی حسن روحانی‬ ‫مانن��د اصولگرایی اقای هاش��می اس��ت‪ .‬در واقع ایت اهلل‬ ‫هاش��می هم عضو جامعه روحانیت مبارز است‪ ،‬اما سوال‬ ‫این است ایا ایشان را اصولگرا م ی دانند؟ اصولگرایی طیفی‬ ‫است که از مسعود ده نمکی و تیمسار عباسی اغاز م ی شود‬ ‫و تا اقای الریجانی‪ ،‬ناطق نوری و همه کس��انی که امروز‬ ‫با هم دعوا دارند ادامه پیدا م ی کن��د‪ .‬در واقع اگر بخواهیم‬ ‫مفهوم اصولگرایی را بگوییم‪ ،‬شاید خیلی از ما مدعی شویم‬ ‫اصولگرا هس��تیم؛ اما اقای حس��ن روحانی را نم ی توان در‬ ‫طیف اصولگرایی که به معنای دس��ته بندی سیاسی است‬ ‫قرار داد ‪».‬‬ ‫دبیرکل حزب کارگزاران از حسن روحانی به عنوان یکی‬ ‫از نمادهای اعتدال و مخالفت با افراط در جریان اصولگرایی‬ ‫یاد کرده اس��ت‪« :‬حس��ن روحانی همچون اقای هاشمی‪،‬‬ ‫زمانی عض��و جامعه روحانیت مبارز بوده و در جلس��ات ان‬ ‫شرکت م ی کرده‪ ،‬اما نم ی توانیم ایشان را اصولگرایی بدانیم‬ ‫که از کارهای اقای احمدی نژاد و منطق امثال اقای ده نمکی‬ ‫حمایت کرده؛ حس��ن روحانی هیچ گاه فردی افراطی نبوده‬ ‫است‪».‬‬ ‫کرباس��چی معتقد اس��ت که هاش��می نم ی خواهد‬ ‫کاندی��دای انتخابات ش��ود و از ای��ن رو احتم��ال چرخش‬ ‫کارگزاران به سوی محمدعلی نجفی را این گونه تفسیر کرد‪:‬‬ ‫«اقای هاشمی خودشان اعالم کرده اند در انتخابات کاندیدا‬ ‫نم ی شوند؛ بناب راین نم ی توان ب ر اساس اگرها اظهارنظر کرد‪.‬‬ ‫در عالم سیاست کسی ب ر اس��اس اگرها سخن نم ی گوید‪،‬‬ ‫بلکه طب��ق واقعیات اظهارنظر م ی ش��ود‪ .‬م��ا نم ی توانیم‬ ‫بگوییم اگر اقای هاشمی کاندیدا شود‪ ،‬چه اتفاقی م ی افتد‬ ‫یا چه تصمیمی اتخاذ م ی ش��ود‪ ،‬چون همان طور که اشاره‬ ‫کردم ایشان گفته اند کاندیدا نم ی شوند‪».‬‬ ‫رس��ول منتجب نیا از دیگر چهره ه��ای اصالح طلب‬ ‫بود که به اظهارنظر درباره کاندیداتوری هاش��می پرداخت‪.‬‬ ‫او در گفت وگوی��ی با روزنامه اصالح طلب بهار از هاش��می‬ ‫خواست «ایثار» کند و در انتخابات نامزد شود‪« :‬با توجه به‬ ‫حساسی ت هایی که االن روی اقای خاتمی دارند‪ ،‬اگر همه‬ ‫اصالح طلبان روی اقای هاشمی اتفاق نظر کنند‪ ،‬او موفق‬ ‫م ی شود‪ .‬مثال همه از اقای هاش��می بخواهند ب رای حفظ‬ ‫کشور ایثار کند و وارد صحنه شود‪».‬‬ ‫این چهره نزدیک به مجم��ع روحانیون علت چرایی‬ ‫این پیش��نهاد را نیز بیان کرد؛ انجا که گفت‪« :‬قبول کردن‬ ‫اداره کش��ور با این وضعیتی که به وجود ام��ده‪ ،‬واقعا ایثار‬ ‫م ی خواهد‪ .‬من این پیش��نهاد را به دوس��تان اصالح طلب‬ ‫م ی دهم که بیاییم دس��ت به دس��ت هم دهیم و متحد و‬ ‫منسجم پشت سر اقای هاش��می ب رای انتخابات سال ‪92‬‬ ‫قرار بگیریم‪ .‬بنده خودم حاضرم پادویی کنم‪».‬‬ ‫البته خبرن��گار روزنامه اصالح طلب به��ار حمایت از‬ ‫هاشمی را بازگشت به سال ‪ 68‬م ی داند؛ چه انکه نه هاشمی‬ ‫خودش را اصالح طلب م ی داند و نه بسیاری از اصالح طلبان‬ ‫او را‪ .‬اما منتجب نیا نظر دیگری دارد‪« :‬ایت اهلل هاشمی االن‬ ‫هاشمی سال ‪ 68‬نیست‪ .‬به هر حال انسان در مسیر تکامل‬ ‫است‪ ،‬ایت اهلل هاش��می امروز و بعد از وقایع سال ‪ 88‬بسیار‬ ‫متفاوت از سال ‪ 68‬و ‪ 78‬و حتی ‪ 88‬است‪ .‬فضای امروز هم‬ ‫فضایی است که ما باید واقع بینانه تصمیم بگیریم‪ .‬باتوجه‬ ‫به واقعی ت ها من فکر م ی کنم اقای هاش��می تنها کسی‬ ‫است که همه اصالح طلب ها و جمع عظیمی از مردم پشت‬ ‫سرش هستند منتها باید این انگیزه در ایشان ایجاد شود و‬ ‫به ایش��ان اطمینان داده ش��ود که همه او را م ی خواهند تا‬ ‫نامزدی را بپذیرد‪».‬‬ ‫به اعتقاد منتجب نیا‪ ،‬چون نم ی توانند با اقای هاشمی‬ ‫برخورد کنند و بحث صالحیت را درباره او پیش بکشند و رد‬ ‫صالحیتش بکنند‪ ،‬همه اصالح طلبان از او حمایت خواهند‬ ‫کرد‪« :‬اقای خاتمی را هم نم ی توانند رد صالحیت کنند‪ .‬اگر‬ ‫هاشمی نامزد ش��ود هم به نفع اصالحات است هم به نفع‬ ‫کشور‪ .‬اگر شد اقای خاتمی را اصالح طلبان نامزد انتخابات‬ ‫م ی کنند و اگر نشد اقای هاشمی را‪».‬‬ ‫او شرایط هاشمی را با سال ‪ 84‬بسیار متفاوت م ی داند‬ ‫و معتقد اس��ت که ارای ‪ 10‬میلیونی او نس��بت به س��ال‬ ‫‪ 84‬افزایش قابل توجه��ی پیدا کرده اس��ت‪« :‬من معتقدم‬ ‫االن شرایط اقای هاشمی با س��ال ‪ 84‬که نامزد شد کامال‬ ‫متفاوت و موقعیت اقای هاشمی به مراتب مطلوب تر است‬ ‫و عالقه مندان بیشتری پیدا کرده اس��ت ‪ .‬بازداشت دختر و‬ ‫پس��رش موقعیت اجتماعی او را افزایش داده اس��ت‪ .‬اقای‬ ‫هاشمی از تخریب ها گذش��ته است‪.‬هاشمی را م ی شود به‬ ‫نامزدی در انتخاب��ات راضی کرد‪ .‬باید ای��ن انگیزه در اقای‬ ‫هاشمی به وجود بیاید‪».‬‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫توافق پاریس‪ ،‬که هر س��ه دارای مصوبه کتبی است و خود‬ ‫رهبری هم در تمام مقاطع کلیت حرک��ت را تایید کرده اند‪.‬‬ ‫اخرین روزی هم که پس از ش��انزده سال مسئولیت دبیری‬ ‫ش��ورایعالی امنیت ملی‪ ،‬ب رای تودیع خدمت ایشان رسیدم‬ ‫که اعضای ش��ورایعالی امنیت ملی و س��ران سیاس��ی و‬ ‫نظامی کشور هم حضور داشتند‪ ،‬ایش��ان در انجا فرمودند‬ ‫که شما و تیم ش��ما در جبهه مقدم در ب رابر دنیا بودید‪ .‬من‬ ‫از تمام کارهای خودم دفاع م ی کنم و همان موقع هم دفاع‬ ‫م ی کردم‪».‬‬ ‫او همچنین از ایمان به انقالب‪ ،‬علم و دانش الزم ب رای‬ ‫اداره کشور‪ ،‬تجربه کافی در مدیریت سطح کالن و شهامت‬ ‫به عنوان ویژگ ی های رئی س جمهور اینده نام برد‪« :‬چند وقت‬ ‫پیش چند نفر امدند پیش من و گفتند ایا م ی خواهی با این‬ ‫مشکالت کاندیدا بشوی؟ چرا ابرویت را خ راب م ی کنی؟ من‬ ‫در پاس��خ به انها گفتم اوال هنوز قصد کاندیدا شدن ندارم‪،‬‬ ‫ثانیا من معتقد نیس��تم که این مش��کالت غیرقابل حل‬ ‫هستند‪ ،‬ثالثا اگر کسی واقعا مخلصانه بیاید خودش را فدا‬ ‫کند ب رای انقالب و نظام و ب رای این کش��ور که پایگاه اول‬ ‫است‪ ،‬ان شاءاهلل این بیداری اسالمی هم توسعه پیدا م ی کند‬ ‫و بقیه کشورها هم به ما م ی پیوندند‪».‬‬ ‫روحان��ی س��پس ب��ه بی��ان موض��ع خ��ود درباره‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی پرداخ��ت و خطاب به دانش��جویان‬ ‫گفت‪« :‬ممکن اس��ت تصویر دیگری از اقای هاشمی در‬ ‫ذهن شما باش��د‪ .‬در اواخر جنگ که دچار مشکل شدیم‪،‬‬ ‫در نح��وه پایان جنگ‪ ،‬اقای هاش��می خودش��ان در یک‬ ‫جلس��ه خصوصی مطرح کردند که من مس��ئولیت پایان‬ ‫جنگ را بر عهده م ی گیرم‪ ،‬چراکه ام��ام به هر حال رهبر‬ ‫است و وجهه خوبی ندارد این کار را انجام دهند ‪ .‬بنابراین‬ ‫ایده ایشان این بود که من (هاشمی) فدا بشوم که امام فدا‬ ‫نشود‪ ...‬م ی خواهم بگویم این چیزی که در ذهن شماست‪،‬‬ ‫واقعیت‪ ،‬این نیست‪ .‬به هر حال اگر اقای هاشمی در این حد‬ ‫که بعضی از دوستان تصویرش ر ا ترسیم کردند هست‪ ،‬پس‬ ‫چرا اقا پیغام م ی دهند که اقای هاش��می در خبرگان حتما‬ ‫باید ش��رکت کند‪ ،‬پیغامبرش هم خود من (روحانی) بودم‪.‬‬ ‫ایشان فرمودند مگر م ی ش��ود خبرگان بدون هاشمی؟ این‬ ‫عین تعبیر اقاس��ت‪ .‬خُ ب ممکن است تفکر اقای هاشمی‬ ‫را شما نپسندید؛ اش��کالی ندارد‪ .‬ممکن است شما بگویید‬ ‫ش��یوه ای که اقای هاشمی ب رای اداره کش��ور دارد مناسب‬ ‫نیست و ما شیوه بهتری داریم و این ‪ ،‬هیچ اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫اما این چنین که شما یک سرش را انقالب م ی گذارید‬ ‫ی هاشمی‪ ،‬این چنین نیست‪ .‬واقعا این‬ ‫و یک سر دیگر را اقا ‬ ‫نیست‪ .‬این ظلم است‪ .‬اینکه اقا فرمود تاریخ انقالب را مگر‬ ‫م ی شود بدون هاشمی نوشت؟ خُ ب اقا تعارف که نم ی کرد‪.‬‬ ‫اینکه م��ا ه ر چه یاران انق�لاب و اقا را کم کنی��م‪ ،‬قطعا به‬ ‫انقالب و اقا خدمت نکرده ایم‪».‬‬ ‫روحانی با تمجید از ش��خصیت هاشم ی رفسنجانی‬ ‫در عین حال اعالم کرد که جز رهبری از فرمان فرد دیگری‬ ‫اطاعت نم ی کند‪« :‬من اقای هاشمی را یکی از یاران انقالب‬ ‫و یکی از ارکان انقالب م ی شناسم‪ ،‬من به ایشان عالقه مند‬ ‫هس��تم‪ ،‬در خیل ی ازکارها با ایشان مش��ورت م ی کنم و در‬ ‫خیلی از کارها هم ایشان با من مشورت م ی کنند‪ .‬البته من‬ ‫ادم مستقلی هستم و مجری فرمان هی چ کس نیستم به جز‬ ‫فرمان اقا به عنوان ولی امر که سمعا و طاعتا‪».‬‬ ‫او همچنین درباره دولت وحدت مل��ی نیز اظهارنظر‬ ‫کرد‪ ،‬اما صراحت��ا گفت که دولت فراجناحی را م ی پس��ندد‪:‬‬ ‫«البته دولت وحدت ملی معانی مختلفی دارد‪ ،‬اما من دولت‬ ‫فراجناحی را م ی پسندم‪ .‬چون در هر دو جناح ادم های خوب‪،‬‬ ‫الیق‪ ،‬شایسته‪ ،‬معتقد و مخلص وجود دارد و باید از همه افراد‬ ‫شایس��ته و ه ر کس که انقالب را قبول دارد استفاده کنیم‪.‬‬ ‫باید ادم هایی باشند که صاحب نظر و متخصص باشند‪ ،‬نه‬ ‫اینکه بله قربان گوی رئی س جمهور باشند‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪42‬‬ ‫ی می خواهد بازی گردان باشد نه بازیگر‬ ‫هاشم ‬ ‫گفت وگوی مثلث با عباس سلیمی نمین‬ ‫عباس سلیمی نمین می گوید‪« :‬هاشمی رفسنجانی در انتخابات ‪ 92‬بازیگردان خواهد بود نه بازیگر‪ ».‬او در عین حال‬ ‫معتقد است هاشمی این بار معقول تر از انتخابات ‪ 88‬رفتار خواهد کرد‪ .‬به اعتقاد سلیمی نمین‪ ،‬هاشمی نقش فراجناحی‬ ‫خود را رهبر معظم انقالب برای او در نظر گرفته بودند از دست داده و خود را تا حد رهبر یک جریان سیاسی تزلزل داده‬ ‫است‪ .‬او تشکیل دولت وحدت ملی را بازگشت به عقب می انگارد و والیتی را گزینه مدنظر هاشمی در انتخابات اینده‬ ‫می داند‪ .‬سلیمی نمین معتقد است این بار نیز همچون انتخابات ‪ 84‬نماینده جریانی خارج از گروه های سیاسی فعلی‬ ‫پیروز رقابت های انتخاباتی خواهد بود‪.‬‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫ی هاش�می اعلام کرده ان�د ک�ه در انتخابات‬ ‫اقا ‬ ‫کاندی�دا نخواهند ش�د؛ به نظر ش�ما عل�ت این‬ ‫تصمیم اقای هاشمی چیست؟‬ ‫‪ l‬عل ی القاعده هر انس��ان عاقلی ی��ک بار مرتکب‬ ‫خطا م ی ش��ود و از تکرار ان پرهیز م ی کند‪ .‬اقای هاش��می‬ ‫هم در انتخابات سال ‪ 84‬تبعات این اش��تباه را تجربه کردند‬ ‫و از شخصیت باسابقه ای مثل ایش��ان بعید است که چنین‬ ‫اش��تباهی را تکرار کنند‪ .‬از این رو من فکر م ی کنم که اقای‬ ‫ هاشمی ب ر اساس گفته خودشان در انتخابات شرکت نخواهند‬ ‫کرد‪ ،‬مگر اینکه عواملی به ایشان اصرار کنند و فشار بیاورند‬ ‫که در انتخابات حضور یابند؛ کمااینکه در سال ‪ 84‬هم بسیاری‬ ‫از نیروهای دلسوز از اقای هاشمی خواستند که در این عرصه‬ ‫ی هاشمی سخن کسانی را که‬ ‫وارد نشوند‪ ،‬اما متاس��فانه اقا ‬ ‫م ی خواستند از ایشان در جهت منافع خود استفاده کنند گوش‬ ‫کردند و سخن دلس��وزان را ناشنیده گرفتند و تجربه تلخی را‬ ‫ب رای خود رقم زدند‪.‬‬ ‫ی هاشمی را مجبور به‬ ‫چه عواملی ممکن است اقا ‬ ‫حضور در عرصه انتخابات کند؟‬ ‫ی هاشمی نیستند و ب رای‬ ‫‪ l‬عواملی که دلس��وز اقا ‬ ‫اینکه بتوانند موقعیت خود را در کشور تقویت کنند‪ ،‬نیازمند‬ ‫ان هستند که پشت سر شخصی ت ها قرار بگی رند‪ .‬این عوامل‬ ‫شدادن به زمزمه های غیردوستانه افرادی باشد که‬ ‫م ی تواند گو ‬ ‫بعضا هم در کنار اقای هاشمی حضور دارند‪.‬‬ ‫چه افراد و طی ف هایی ب ه دنبال امدن اقای هاشمی‬ ‫هس�تند و چه طی ف هایی با اقای هاشمی مخالف‬ ‫هستند؟‬ ‫‪ l‬در جامع��ه ام��روز م��ا نگاه��ی کاس��بکارانه و‬ ‫سوءاستفاده گرانه نسبت به مسائل سیاس��ی وجود دارد‪ ،‬اما‬ ‫درمقابل‪ ،‬نگاه س��المی هم هس��ت که به فراخور قابلی ت ها‪،‬‬ ‫توانمندی ها و وجوه مثبت هر ش��خصیتی و البته با شناخت‬ ‫ضع ف ها م ی خواهد از تمام ظرفی ت ها استفاده کند‪ .‬به عبارتی‬ ‫شاهد دو نگاه متعارض هستیم؛ نگاه اول به دنبال استفاد ه از‬ ‫اقای هاشمی به هر قیمتی است‪ ،‬حتی اگر به نفع جامعه نباشد‪.‬‬ ‫ی هاشمی توازن سیاسی به نفع جریان‬ ‫از نظر انها با حضور اقا ‬ ‫دیگری تغییر خواهد کرد‪ .‬امروز برخی جریانات سیاسی ب رای‬ ‫اینکه توازن را به نفع خود تغییر دهند اصرار دارند اقای هاشمی‬ ‫وارد عرصه انتخابات ش��ود‪ .‬انها مصلحت اقای هاشمی را در‬ ‫نظر نم ی گی رند‪ ،‬بلکه چون خود را دارای موقعیت مستحکمی‬ ‫ در جامعه نم ی بینن��د‪ ،‬از این رو م ی خواهند با حضور ایش��ان‬ ‫موقعیت خود را در جامعه بهبود ببخشند‪ .‬در مقابل برخی هم‬ ‫نم ی خ واهند اقای هاشمی به نمایندگی از جریان اصالحات وارد‬ ‫عرصه انتخابات شود؛ چراکه میدان خود را با ایشان مشترک‬ ‫م ی دانند و فکر م ی کنند که با حضور ایشان میدان ب رای انها‬ ‫فراهم نخواهد بود و از این رو با حضور اقای هاشمی مخالفت‬ ‫م ی کنند‪.‬‬ ‫بر فرض عدم حضور اقای هاش�می در انتخابات‬ ‫اینده‪ ،‬اس�تراتژی و تاکتیک ایش�ان در انتخابات‬ ‫چه خواهد بود؟‬ ‫ی هاشمی تالش م ی کنند که‬ ‫‪ l‬من فکر م ی کنم اقا ‬ ‫بازیگردان خوبی در انتخابات باشند‪ ،‬نه بازیگر‪.‬‬ ‫یعنی مثل انتخابات ‪88‬؟‬ ‫‪ l‬باتوجه به تجربیاتی که در س��ال ‪ 88‬با ان مواجه‬ ‫شدند‪ ،‬مقداری معقول تر رفتار خواهند کرد‪ .‬اگر این بازیگردانی‬ ‫در چارچوب نظام باش��د م ی تواند چهره ایشان ر ا ترمیم کند‪.‬‬ ‫رهبری ب ر اس��اس دلس��وزی که ب رای اقای هاشمی داشتند‬ ‫تالش کردند که یک موقعیت ثابت فراجناحی به ایشان بدهند‪.‬‬ ‫حضور اقای هاشمی در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد‬ ‫انتقاد جریانات سیاس��ی ‪ -‬به خصوص اصالح طلبان ‪ -‬قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬اما رهبری ب ر اساس مصالح کالن نظام و خیرخواهی‬ ‫نسبت به اقای هاشمی‪ ،‬ایشان را در جایگاهی قرار دادند که‬ ‫هم جایگاه تعیی ن کننده ای بود و ه��م جایگاهی فراجناحی‪.‬‬ ‫در واقع با این کار‪ ،‬شخصیت اقای هاشمی حفظ م ی شد؛ اما‬ ‫برخی منفعت طلبان‪ ،‬اقای هاشمی را از این جایگاه تنزل دادند‬ ‫و او را تا رهبری یک جریان سیاسی پایین اوردند‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫اقای هاش��می دیگر نم ی توانستند به عنوان یک شخصیت‬ ‫فراجناحی عمل کنند‪ .‬وقتی اقای هاشمی به عنوان لیدر یک‬ ‫جریان سیاسی شناخته شد‪ ،‬نم ی توانستیم او را به عنوان یک‬ ‫عنصر منصف در نظر بگیریم؛ چرا که اقای هاشمی به عنوان‬ ‫یک رقیب سیاسی وارد میدان شده و همه نگران ان هستیم‬ ‫که مبادا در یک جایگاه فراجناحی به نفع یک جریان عمل کند‪.‬‬ ‫البت�ه اس�تدالل اق�ای هاش�می ای�ن اس�ت که‬ ‫م ی خواهن�د رابطه می�ان جریان های سیاس�ی را‬ ‫مدیریت کنند و ب ه عنوان باالن س کننده در میدان‬ ‫حضور داشته باشند‪.‬‬ ‫‪ l‬اقای هاش��می با همین نگاه‪ ،‬خطای سیاس��ی‬ ‫جب ران ناپذیری را مرتکب شده است‪.‬‬ ‫ایش�ان م ی گویند که جریان اصالح�ات هنوز هم‬ ‫دارای بدنه اجتماعی است و بسیاری از چهره های‬ ‫منتسب به این جریان سیاسی در مبارزات انقالبی‬ ‫و مدیریت کشور پس از انقالب حضور داشته اند‬ ‫و نبای�د اج�ازه داد از صحنه رقابت های سیاس�ی‬ ‫حذف شوند‪.‬‬ ‫‪ l‬من با این نظر موافق نیستم؛ چراکه این مالقات ها‬ ‫مانند مالقات های قدیم نیست‪ .‬اقای عسگراوالدی م ی گوید‬ ‫که من ضمن حفظ حرمت اقای هاشمی‪ ،‬در مالقات با ایشان‬ ‫انتقاداتم را مطرح م ی کنم‪ .‬انها در رسانه ها م ی گویند که چرا در‬ ‫رسانه ها حرمت اقای هاشمی حفظ نم ی شود‪ ،‬اما در جلسات‬ ‫خصوصی انتقادات خود را نس��بت به ایشان مطرح م ی کنند‪.‬‬ ‫مالقات های ام��روز اصولگرایان با اقای هاش��می به معنای‬ ‫دربست پذیرفتن ایشان و نظ رات شان نیست‪.‬‬ ‫باتوجه به نظر ش�ما که معتقدید اقای هاش�می‬ ‫یعنی شما م ی گویید اگر دولت وحدت ملی بر سر‬ ‫کار بیاید‪ ،‬هیچ جریانی مشکالت را گردن نخواهد‬ ‫گرفت و جریانات مختلف اشتباهات و اشکاالت را‬ ‫به گردن یکدیگر خواهند انداخت؟‬ ‫‪ l‬بله؛ تصور اقای هاشمی این است که هنوز همان‬ ‫شرایط دوران ریاست جمهوری ایشان حاکم است‪.‬‬ ‫یعنی شما با نظر اقای هاشمی موافقید که دولت‬ ‫ایشان دولت وحدت ملی بود؟‬ ‫‪ l‬بله؛ ما در دوره پس از جنگ به دولت وحدت ملی‬ ‫احتیاج داشتیم و جریان اصولگرا و اصالح طلب با یکدیگر متفق‬ ‫بودند‪ .‬اما بعد از این دوره ما گامی به جلو برداشتیم؛ یعنی جامعه‬ ‫و جریان های سیاسی توانستند نیروهای مخالف خود را تحمل‬ ‫کنند‪ .‬از این منظر ما دو تجربه ارزشمند داشتیم؛ تجربه اقای‬ ‫خاتمی و تجربه اقای احمدی نژاد‪.‬‬ ‫البته هزینه هایش را هم پرداختیم‪...‬‬ ‫‪ l‬اشکالی ندارد‪ .‬هزین هدادن ب رای این مساله ارزش دارد؛‬ ‫چرا که باعث رشد جامعه م ی شود و نیروهای سیاسی هشت‬ ‫سال دندان روی جگر م ی گذارند و نیروی مخالف خود را تحمل‬ ‫م ی کنند‪ .‬دعوت به بازگشت به عقب نه ممکن است و نه به‬ ‫نفع جامعه است‪ .‬شعار زیبایی سر م ی دهند‪ ،‬اما محتوا ندارد‪.‬‬ ‫ما باید این مساله را هم در نظر بگیریم که هر دو‬ ‫جریان عمده سیاسی امتحان خود را در اداره کشور‬ ‫پس داده اند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬به این ترتیب جریان سومی به وجود م ی اید که‬ ‫باعث رشد سیاسی بیشتری در جامعه م ی شود‪.‬‬ ‫به چه معنا؟‬ ‫‪ l‬به این معنا ک��ه ظرفیت وجودی سیاس��ی نظام‬ ‫افزایش م ی یابد‪.‬‬ ‫جریان سوم چه جریانی خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬یک جریان جدید و نوظهور سیاسی‪.‬‬ ‫کدام جریان؟ زم�ان زی�ادی تا انتخاب�ات نمانده‬ ‫است‪...‬‬ ‫‪ l‬معلوم نیس��ت‪ .‬خود اقای احمدی نژاد هم از درون‬ ‫اگر اجازه بدهید از این بحث عبور کنیم‪ .‬شما فکر‬ ‫م ی کنید از میان حسن روحانی و عل ی اکبر والیتی‬ ‫کدام یک گزینه موردنظر هاشمی برای انتخابات‬ ‫اینده خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬قطعا اق��ای والیتی؛ اما باید ببینی��م این انتخاب‬ ‫بازگشت به عقب محسوب م ی شود یا خی ر‪.‬‬ ‫چرا اق�ای والیت�ی را انتخاب م ی کنند؟ چ�را اقای‬ ‫روحانی انتخاب نم ی شود؟‬ ‫‪ l‬اجازه بدهید در این مورد صحبت نکنم‪.‬‬ ‫ام�روز اق�ای هاش�می از ع�دم نامزدی س�خن‬ ‫م ی گوید و اق�ای احمدی نژاد با من�ع قانونی برای‬ ‫کاندیداتوری مواجه است‪ .‬اگر امروز دوگانه هاشمی‬ ‫ احمدی نژاد ‪ 84‬تکرار ش�ود‪ ،‬ک�دام طرف پیروز‬‫میدان خواهد بود؛ جریان اقای هاشمی یا جریان‬ ‫حامیان دولت؟‬ ‫سیاست‬ ‫در عین حال امروز اصالح طلبان نیاز بیش�تری به‬ ‫اقای هاش�می دارند‪ .‬البته ارتباط اقای هاشمی با‬ ‫جریان های سیاسی نیز تنها منحصر به ارتباط با‬ ‫اصالح طلبان نیست؛ ایشان با جریانات اصولگرا‬ ‫نیز دیدارهایی دارند‪ .‬اقای هاشمی با هر دو طرف‬ ‫گفت وگو م ی کنند تا ش�رایط را به سوی «اعتدال»‬ ‫سوق دهند‪ .‬شما تا چه حدی با این نظر موافقید؟‬ ‫‪ l‬طرح دول��ت وحدت ملی متعلق ب��ه زمانی بود که‬ ‫ظرفیت رقابت های سیاس��ی در جامعه وجود نداشت‪ .‬در یک‬ ‫دوره ای‪ ،‬ما معتقد بودیم باید فردی در راس قوه مجریه باشد که‬ ‫همه جریانات حول او متفق باشند؛ چراکه شرایط خاص پس‬ ‫از انقالب ایجاب م ی کرد که چنین نگاهی وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫امور جامعه بسیار شکننده بود و ما رقابت را در سطح دولت به‬ ‫مصلحت جامعه نم ی دانستیم‪ .‬اما امروز چنین شرایطی وجود‬ ‫ندارد؛ در شرایط فعلی‪ ،‬به لحاظ رشد سیاس��ی‪ ،‬ما وارد دورانی‬ ‫شده ایم که جامعه دو دوره سردمدار یک جریان سیاسی را تحمل‬ ‫م ی کند‪ .‬اقلیت و اکثریتی شکل گرفته است که اقلیت خود را‬ ‫تربیت م ی کند و یاد م ی گیرد که چگون��ه باید فکر مخالف را‬ ‫تحمل کند‪ .‬ما در دولت های‪ 16‬سال گذشته چرخش سیاسیون‬ ‫را تجربه کرده ایم‪ .‬اقای خاتمی رای م ی اورد و جریان مقابل او تا‬ ‫یزند‪.‬اگرچه‬ ‫انتهاتحملم ی کند؛یعنیشرایطکشوررابرهمنم ‬ ‫نتوانسته رای مردم را کسب کند‪ ،‬اما نظام جامعه را حفظ م ی کند‪.‬‬ ‫از این منظر ما به رشد مناسبی رسیده ایم و نیازی به دولت وحدت‬ ‫ملی نداریم‪ .‬امروز باید یک جریان رای بیاورد و تمام نیروهای خود‬ ‫را سر کار بیاورد تا هم پاسخگوی عملکردش باشد و هم وزن ان‬ ‫جریان سیاسی در جامعه مشخص شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪ l‬نظر رهبری هم همین اس��ت‪ .‬این حرف جدیدی‬ ‫نیست‪ .‬زمانی که رهبری ب رای برخی چهره های اصالح طلب‬ ‫احکامی را صادر م ی کنند به این معناست که حرف ها و اقدامات‬ ‫برخی جریان��ات را قبول ندارند‪ .‬حکم ایش��ان ب��رای افرادی‬ ‫همچون اقای عارف به این معناست که از نگاه رهبری‪ ،‬جریان‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬جریانی درون نظام تعریف م ی شود‪ .‬مالقات اخیر‬ ‫ایشان با افرادی همچون اقای موس��وی الری و اقای مجید‬ ‫انصاری بر این مس��اله داللت دارد که ایش��ان قائل به حذف‬ ‫جریان اصالح طلب به عنوان یک جریان فکری نیستند‪ .‬اقای‬ ‫ هاشمی با حکم رهبری مسئولیت نهادی را در اختیار گرفت که‬ ‫مسئولیت تولید اندیشه را بر عهده دارد‪ .‬ایشان سال ها ریاست‬ ‫مجلس شورای اسالمی‪ ،‬دولت و مجلس خبرگان رهبری را بر‬ ‫عهده داشتند و عاقالنه هم همین است که این شخصی ت ها‬ ‫بپذی رند که در تولید فکر نقش افرینی کنند‪ .‬کسانی که اصرار‬ ‫داشتند اقای هاشمی در قدرت ماندگار باشد و مایل نبودند در‬ ‫قدرت چرخش صورت بگیرد‪ ،‬بزرگ ترین ضربه را به ایش��ان‬ ‫وارد کردن��د‪ .‬در تمام کش��ورها زمانی که افراد چن��د دوره در‬ ‫مسئولی ت های مختلف قرار م ی گی رند و سنی از انها م ی گذرد‪،‬‬ ‫به طور منطقی جای خود را ب��ه چهره های جوان تر م ی دهند‪.‬‬ ‫اگرچه یک جایگاه فراجناحی ب رای اقای هاشمی در نظر گرفته‬ ‫شد‪ ،‬اما وسوسه گری های برخی افراد سودجو موجب شد جایگاه‬ ‫ایشان تخریب شود‪ .‬زمان و نوع عملکرد اقای هاشمی در اینده‬ ‫ن ترمیم شدنی است یا‬ ‫مشخص خواهد کرد که جایگاه ایشا ‬ ‫خیر‪ .‬البته ایشان مدتی اس��ت که ادبیات خود را تغییر داده و‬ ‫تالش م ی کند ادبیات خود را به درون نظام بازگرداند‪ .‬این مساله‬ ‫مثبتی است‪ ،‬اما اقای هاشمی هنوز نیازمند کار جدی است تا‬ ‫اعتماد لطمه خورده نسبت به ایشان ترمیم شود‪.‬‬ ‫بازیگردان انتخابات ‪ 92‬خواهد بود‪ ،‬چند س�ناریو‬ ‫مط�رح م ی ش�ود؛ یک�ی حمای�ت از کاندیدای�ی‬ ‫خاص و دیگری اجرای ط�رح دولت وحدت ملی‪ .‬از‬ ‫چهره هایی همچون حس�ن روحان�ی و عل ی اکبر‬ ‫والیتی ب ه عن�وان کاندیداهای م�ورد حمایت اقای‬ ‫ هاش�می نام برده م ی ش�ود‪ .‬نامزد مورد نظر اقای‬ ‫ هاشمی چه کسی خواهد بود؟ ایا کاندیدای مورد‬ ‫نظر اقای هاش�می همان کاندیدای ط�رح دولت‬ ‫وحدت ملی است؟‬ ‫جریان های سیاس��ی موجود ان دوره نبود‪ .‬پدیده جدیدی بود‬ ‫که به می��دان امد‪ .‬ام��کان دارد در اینده مردم به کس��ی رای‬ ‫بدهند که پدیده جدیدی باشد‪ .‬به عبارت دیگر در درون جامعه‬ ‫ظرفی ت سازی م ی شود و امکان رشد جامعه را فراهم م ی کند‪.‬‬ ‫طرح دولت وحدت ملی بازگشت به عقبی است که نه به نفع‬ ‫جامعه است و نه جامعه از ان اس��تقبال م ی کند‪ .‬ما امروز در‬ ‫روندی قرار گرفته ایم که اصولگرای��ان در اکثریت قرار دارند و‬ ‫اصالح طلبان در اقلیت؛ در حالی که در گذشته اصالح طلبان در‬ ‫اکثریت بودند و اصولگرایان در اقلیت‪ .‬شما اگر بتوانید جامعه را‬ ‫از لحاظ فرهنگی به سمتی بب رید که نیروهای سیاسی تعاملی‬ ‫رو به جلو داشته باشند‪ ،‬یعنی جامعه ما رشد قابل مالحظه ای‬ ‫پی دا کرده و به بلوغ سیاسی رسیده است‪ .‬دولت وحدت ملی در‬ ‫شرایطی تشکیل م ی شود که جامعه به بن بست رسیده باشد؛‬ ‫کما اینکه هم در پایان دوره اق��ای خاتمی و هم در این روزها‪،‬‬ ‫بس��یاری م ی خواهند القا کنند که جامعه به بن بست رسیده‬ ‫است‪ .‬در حالی که باید تحمل کرد و اجازه داد که دولت مستقر‪،‬‬ ‫از تمام امکانات موجود استفاده کند و در پایان درباره عملکردش‬ ‫به قضاوت بنشینیم‪.‬‬ ‫‪ l‬ب رای پاسخ به این سوال باید مقداری از فضای موجود‬ ‫خارج شویم و ببینیم که هر یک از این جریانات چقدر ظرفیت‬ ‫دارند تا با ابزار ایستادن در ب رابر قانون‪ ،‬بتوانند اراده خود را تحمیل‬ ‫کنند‪ .‬من با وجود انتقاداتی که نسبت به اط رافیان اقای هاشمی‬ ‫از یکسو و اط رافیان اقای احمدی نژاد از سوی دیگر دارم‪ ،‬هنگامی‬ ‫ که ظرفیت اینها را به لحاظ پایگاه اجتماعی و تشکیالت حزبی‬ ‫بررسیم ی کنمبهایننتیجهم ی رسمکهاط رافیاناقای هاشمی‬ ‫توانمندی بیشتری ب رای تحمیل اراده خود به قانون دارند‪ .‬شاید‬ ‫اقای احمدی نژاد چنین اراده ای داش��ته باشد‪ ،‬اما تشکیالت و‬ ‫پایگاه اجتماعی الزم ب رای این کار را ندارد‪ .‬ممکن است جامعه‬ ‫به خاطر خدمات اقای احمدی نژاد از ایشان ممنون باشد‪ ،‬اما این‬ ‫به معنای همراهی او در ایستادن در ب رابر قانون نیست‪ .‬اقای‬ ‫احمدی نژاد چنین پایگاه اجتماعی دارد‪ ،‬اما نیروی تشکیالتی‬ ‫و حزبی که او را در این مسیر همراهی کند در کنار خود ندارد‪.‬‬ ‫طبیعتا جامعه نگرانی کمتر ر ا ترجیح م ی دهد؛ جریان منتسب‬ ‫به اقای هاشمی نشان داده که توانمندی‪ ،‬ظرفیت تشکیالتی و‬ ‫قدرت اقتصادی بیشتری ب رای ایستادن در ب رابر قانون و تحمیل‬ ‫خ واسته های خود دارد‪.‬‬ ‫البته این فقط یکی از مولفه های موثر است‪ .‬متن‬ ‫جامعه به مسائل دیگری از قبیل توانایی مدیریت‬ ‫کشور‪ ،‬مس�ائل اقتصادی‪ ،‬بی ن المللی و سیاست‬ ‫داخلی هم توجه م ی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬برخی مس��ائل این چنینی در چارچوب مس��ائل‬ ‫گروه ها رقم نم ی خورد‪ .‬فردی بر موضع بر حقی م ی ایستد و به‬ ‫او تهاجم م ی شود‪ ،‬به عنوان مثال حضرت امام(ره) در ماجرای‬ ‫سلمان رشدی بحق از موضع اسالم دفاع م ی کنند و هزینه ای از‬ ‫سوی دشمن بر ما تحمیل م ی شود‪ .‬این مسائل فراتر از دولت‬ ‫است و ملت م ‬ ‫یداند که هزینه چه چیزی را پرداخت م ی کند‪g.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫بازخوانی حمالت چپ ها‬ ‫به هاشمی رفسنجانی‬ ‫اگرچه اکنون برخی چهره های اصالح طلب تالش دارند‬ ‫تا هاشمی رفسنجانی را به کاندیداتوری درانتخابات اما‬ ‫با نگاهی به گذش�ته درمی یابیم اکثر این افراد کسانی‬ ‫هستند که دهه ‪ 70‬و نیمه اول دهه ‪ 80‬تندترین انتقادات‬ ‫و اعتراضات را به هاشمی رفس�نجانی داشتند‪ .‬چنین‬ ‫اس�ت که برخی می گویند پش�ت پرده ای�ن تالش ها‬ ‫طرحی برای سوء استفاده از هاشمی وجود دارد‪ .‬انچه‬ ‫در ادامه می اید نگاهی است به تخریب های تندروهای‬ ‫چپ علیه هاشمی رفسنجانی‪.‬‬ ‫ثب ت نام هاشم ی رفسنجانی در انتخابات مجلس ششم‬ ‫که بعدازظهر ‪ 24‬اذر ‪ 1378‬روی داد‪ ،‬شوک بزرگی به تندروها‬ ‫به خصوص حزب مشارکت وارد کرد‪ .‬مشارکت ی ها اعتقاد داشتند‬ ‫پرونده سیاسی رفسنجانی قبل از انکه بر سر راه اصالح طلبان‬ ‫قرار بگیرد‪ ،‬باید بسته شود‪« :‬قضیه هاشمی را نباید ب رای چند‬ ‫سال بعد گذاش��ت که س��ر باز کند‪[».‬روزنامه عصر ازادگان‪،‬‬ ‫‪]1378/10/15‬‬ ‫«هاش��می حقیقت را کتمان م ی کند‪ .‬اقای هاشمی‬ ‫م ی توانست صادقانه به مردم بگوید که در دوران من قتل های‬ ‫بسیاری توسط محافل سعید امامی صورت گرفت‪ ،‬ولی من‬ ‫از انها ب ی اطالعم»[اکبر گنجی‪ ،‬عالیجناب سرخ پوش‪ ،‬طرح‬ ‫نو‪ ،1378 ،‬ص ‪]191‬‬ ‫«در دوران هشت س��اله صدارت اقای هاش��می حدود‬ ‫هشتاد تن به وسیله محفل های اطالعاتی و به علل سیاسی‬ ‫به قتل رسیده اند‪[ ».‬اکبر گنجی‪ ،‬عالیجناب سرخ پوش‪ ،‬طرح‬ ‫نو‪ ،1378 ،‬ص ‪]126-125‬‬ ‫عباس عبدی‪ ،‬عضو برجسته حزب مش��ارکت نیز در‬ ‫دفاع و اعتراض «باقی» به «هاشمی»‬ ‫سیاست‬ ‫عمادالدی��ن باق��ی‪ ،‬عضو ش��ورای س��ردبیری‬ ‫روزنامه ‏های فتح و خرداد در پاسخ به پرسشی در رابطه‬ ‫با نقدهایش در جریان انتخابات مجلس ششم و نسبت‬ ‫به حضور هاشم ی رفسنجانی در انتخابات گفت‪« :‬در‬ ‫جریان انتخابات مجلس ششم نسبت به اقای هاشمی‬ ‫سه رویکرد وجود داشت؛ اول اینکه عده ‏ای معتقد بودند‬ ‫حض��ور اقای هاش��می می ‏تواند عام��ل باالنس بین‬ ‫نیروها باشد‪».‬وی افزود‪« :‬دوم اینکه اگر اقای هاشمی‬ ‫حتی به عنوان نفر اخر وارد مجلس شوند می ‏تواند ب رای‬ ‫اصالحات زیان ‏اور باشد‪ ،‬پس باید با هر وسیله ‏ای (رای‬ ‫نیاوردن‪ ،‬انصراف ایشان یا ک م رای اوردن) ایشان را از دور‬ ‫خارج کرد و رویکرد سوم که بنده هم به ان معتقدم این‬ ‫بود که اگر اقای هاشمی به مجلس بروند ممکن است‬ ‫بس��یاری از نیروهایی را دور خود جمع کنند که حضور‬ ‫ان نیروها مش��کالتی که را ب رای جری��ان اصالحات‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫ایجاد کنند‪».‬وی در ادامه گفت‪« :‬من در ان زمان هم اعالم‬ ‫کردم که معتقد به برخورد مدنی با ایش��ان هس��تم‪».‬باقی‬ ‫افزود‪« :‬چه دلیلی دارد کسانی که در کشور ما باال می ‏ایند‪،‬‬ ‫فکر کنند که دیگ��ر پایین نخواهند رف��ت و مادام العمر در‬ ‫قدرت خواهند بود‪ ».‬عمادالدین باقی با اش��اره به مضمون‬ ‫مقاله خ��ود در دوران انتخابات مجلس شش��م خطاب به‬ ‫هاشم ی رفسنجانی اظهار داش��ت‪« :‬من به ایشان نوشتم‬ ‫که اگر می ‏خواهید قواعد جمهوریت حفظ ش��ود بایس��تی‬ ‫خود اغازگر ان باشید و به نیروهای جدید فرصت دهید تا در‬ ‫صحنه حضور داشته باشند‪».‬‬ ‫(پس از انتخابات مجلس ششم)‬ ‫عماد الدین باقی‪ ،‬فعال سیاسی و رئیس انجمن دفاع‬ ‫از حقوق زندانیان‪ ،‬در جمع خبرنگاران از هاشم ی رفسنجانی‬ ‫در دور دوم انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری حمایت کرد‪ .‬وی‬ ‫در ادامه با بیان اینکه «احس��اس خطر مل��ی م ی کنم» و‬ ‫«فائزه گیت » چپ ها‬ ‫اوایل دی م��اه س��ال ‪ ،۷۸‬روزنامه «صب��ح امروز» که‬ ‫تاثیرگذارترین ارگان سیاس��ی اصالح طلبان و نیروهای دوم‬ ‫خردادی بود‪ ،‬در استانه انتخابات مجلس ششم‪ ،‬سخنان فائزه‬ ‫هاشمی را که در یک جلس��ه درون حزبی سخن گفته بود‪،‬‬ ‫ب ی هیچ مقدمه ای منتشر کرد‪.‬‬ ‫ان س��خنان هم علیه عبداهلل نوری ب��ود و هم علیه‬ ‫برخی اصالح طلبان تندرو‪ ،‬و ه��م به ماجرای اقای منتظری‬ ‫م ی پرداخت‪ .‬س��خنان فائزه هاش��می در ان جلسه‪ ،‬شنیده‬ ‫نش��د و تحت تاثیر تبلیغات روزنامه ه��ای دوم خردادی قرار‬ ‫گرفت و همین باعث ش��د واکنش های مختلفی نسبت به‬ ‫وی صورت بگیرد‪.‬‬ ‫فائزه هاشمی در جلسه درون حزبی و غیرعلنی کارگزاران‬ ‫گفته بود‪« :‬کارگزاران سازندگی از به وجوداورندگان دوم خرداد‬ ‫‪44‬‬ ‫هس��تند‪ .‬این گروه هایی که امروز هی چ کس را قبول ندارند‬ ‫و فقط خودش��ان را مطلق م ی دانند‪ ،‬زمانی ک��ه دوم خرداد‬ ‫پدید امد‪ ،‬وجود نداشتند و کس��ی انها را نم ی شناخت‪ ...‬انها‬ ‫به نحوی عمل م ی کنند که همه باید تابع انها باش��ند و به‬ ‫تفکرات مختلفی که در طیف دوم خ��رداد وجود دارد‪ ،‬توجه‬ ‫نم ی کنند‪ ...‬گروهی که تا ‪ ۵‬س��ال پیش‪ ،‬با برقراری رابطه با‬ ‫امریکا مخالف بودند و قضیه گروگانگیری را به وجود اورده‬ ‫بودند‪ ،‬حال ‪ ۱۸۰‬درجه برگش��ته و بدون هیچ قید و شرطی‬ ‫م ی خواهند با امریکا رابطه داش��ته باش��ند‪ .‬جریان ایت اهلل‬ ‫منتظری هم یک نمونه دیگر اس��ت‪ .‬حامی��ان اصلی این‬ ‫جریان‪ ،‬در ان سالی که امام خمینی ایشان را خلع کرد‪ ،‬خود‬ ‫چپ ی ها بودند‪ .‬حال اینه��ا مدعی و طرفدار ایت اهلل منتظری‬ ‫ش��ده اند‪ .‬در ان زمان ما و امثال ما نه مواف��ق با ان حرکت‬ ‫سناریوی ترور شخصیت رفسنجانی به موازات اکبر گنجی‬ ‫به حمالت ادامه داد‪ .‬وی نوشته بود‪« :‬چهار حالت موضع اقای‬ ‫هاشمی در این قضایا (قتل های زنجیره ای) را ارزیابی م ی کنم‪:‬‬ ‫‪ -1‬اقای هاشمی اطالع داشته و دستور هم داده که این کارها‬ ‫بشود؛ ‪ -2‬اقای هاشمی اطالع داشته‪ ،‬دستور نم ی داد ولی به‬ ‫ش��رح هم نم ی امد؛ ‪ -3‬اقای هاشمی اطالع داشته‪ ،‬به دست‬ ‫م ی امده‪ ،‬ولی نم ی توانس��ته مخالفت بکند؛ ‪ -4‬اینکه اقای‬ ‫هاشمی اطالع نداشته است‪ .‬بدترین حالت این اخری و به ترین‬ ‫حالت اولی است‪[ ».‬روزنامه بیان‪]1378/10/1 ،‬‬ ‫اکبر گنجی‪ ،‬دوران دولت سازندگی را این گونه تفسیر‬ ‫م ی کند‪ ...« :‬امکان مخالفت علنی شهروندان با خشونت و‬ ‫«از موضع ی��ک فعال حقوق بش��ر زنگ خط��ر را به صدا‬ ‫درم ی اورم» گف��ت‪« :‬صدای پای لوپ��ن م ی اید و همچنان‬ ‫که در فرانسه راس��تگراها و چپگراها متحد شدند و او رای‬ ‫نیاورد‪ ،‬باید اصالح طلبان و بخش��ی از عقالی جناح راست‬ ‫متحد شوند که کاندیدای مقابل هاش��می رای نیاورد‪.‬انها‬ ‫به راس��ت عقالیی هم رح��م نم ی کنند‪ ،‬نمون��ه ان حذف‬ ‫شیخ عطار از همشهری است‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬باید ائتالف‬ ‫گسترده ای تشکیل شود و االن هم مساله شخص نیست‪.‬‬ ‫ما و خیل ی ها نسبت به هاشمی انتقاداتی داشته و داریم؛ اما‬ ‫انچه مطرح اس��ت خطر عاجل و ملی است‪ ».‬وی انتقاد به‬ ‫هاشمی را به روزهای اینده موکول کرد و گفت‪« :‬فصل نقد‬ ‫و انتقاد نیس��ت‪ .‬ما باید همه بحث ها را ب رای اینده بگذاریم‬ ‫و در ب رابر خطر نظام ی گری دس��ت به ائت�لاف ملی بزنیم‪.‬‬ ‫نکته مهم اینکه مردم فکر م ی کنند به خاطر اکثریت نسبی‬ ‫هاش��می رای م ی اورد و نیاز جدی به رای دادنشان نیست‪.‬‬ ‫خطر بزرگتر است و هاشمی باید با فاصله بسیار زیاد‪ ،‬پیروز‬ ‫شود تا بنیادگرایان منزوی ش��وند‪ .‬باید تجربه دوم خرداد را‬ ‫تکرار کنیم و فاصله ارا باید ‪ 80‬به ‪ 20‬یا ‪ 70‬به ‪ 30‬برس��د‪».‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪« :‬االن مساله شخص هاشمی نیست‪.‬‬ ‫بودیم و نه حاال به این تندی با قضیه برخورد م ی کنیم‪ ...‬من‬ ‫شنیده ام این گروه های تندرو چپ ب رای اقای خاتمی پیغام‬ ‫فرستاده اند که اگر تو نخواهی با ما همراه شوی‪ ،‬همان طور‬ ‫که خودمان ش��ما را س��وار این قطار کرده ایم‪ ،‬خودمان هم‬ ‫پیاده ات م ی کنی��م‪ ...‬ما معتقدیم که جناح راس��ت ادم های‬ ‫شکس��ت خورده ای هس��تند و در این انتخابات هم پایگاه‬ ‫ی ندارند‪ ...‬االن م ی بینیم اقای نوری در دادگاه م ی ایستد‬ ‫مردم ‬ ‫و م ی گوید که این نامه دروغ است و چنین چیزی نبوده‪ ،‬کار‬ ‫اشتباهی کرده است یا به نظرم با دفاعیاتش تاریخ را منحرف‬ ‫کرد‪ .‬از اقای نوری بعید بود چنی��ن کاری بکند‪ .‬این در واقع‬ ‫عوامفریبی است‪ ...‬چپ ی ها که االن مدعی چیزهایی (ازادی)‬ ‫هستند گذشته وحشتناکی دارند‪»...‬‬ ‫انتشار این س��خنان‪ ،‬خش��م حزب کارگزاران را دراورد‪.‬‬ ‫بالفاصله این حزب بیانی ه ای منتشر کرد و با یاداوری اینکه‬ ‫«گردانندگان روزنامه صبح امروز تقریبا همه عضو حزب های‬ ‫سیاسی و دارای سوابق اطالعاتی هس��تند» روزنامه صبح‬ ‫جنایت وجود نداشت‪ .‬مطبوعات مستقل هنوز شکل نگرفته‬ ‫بود‪ .‬جنبش دانشجویی در حال بازسازی ارمان ها و تجدیدنظر‬ ‫اصلی مشکالت جامعه بود‪[ ».‬اکبر گنجی‪ ،‬تاریک خانه اشباح‪،‬‬ ‫طرح نو‪ ،1378 ،‬ص ‪]17‬‬ ‫وی در اتهام زنی به دوران دولت س��ازندگی‪ ،‬پا را از این‬ ‫فراتر گذاشت و مدعی شد که‪:‬‬ ‫«خش��ونت ورزان و جنایت��کاران عرصه سیاس��ت در‬ ‫دور ه هاش��می بدون دغدغه و ت��رس از مکافات دس��ت به‬ ‫جنای��ت م ی زدن��د»‪[ .‬اکب��ر گنج��ی‪ ،‬تاریکخان��ه اش��باح‪،‬‬ ‫طرح نو‪]،1378 ،‬‬ ‫«عالیجناب سرخ پوش م ی خواهد تا در همه دهه سوم‬ ‫انقالب هم چنان قدرتمند باقی بماند‪ ...‬اگر ایشان بر کرسی‬ ‫ریاست مجلس تکیه زند‪ ،‬با چنین شخصی چه نوع رابطه ای‬ ‫م ی توان برقرار کرد؟»[ اکبر گنجی‪ ،‬عالیجناب س��رخ پوش‪،‬‬ ‫صص ‪]143-142‬‬ ‫«بررس��ی اماری مطبوعات و نظرس��نج ی های انجام‬ ‫شده نش��ان داد که طی یک هفته تبلیغات مجلس ششم‪،‬‬ ‫هر ته رانی به طور متوس��ط روزانه سه مقاله علیه هاشمی و‬ ‫پنج شایعه تازه و اتهام جدید در مورد وی و خانواده اش شنیده‬ ‫است‪[».‬عباس بش��یری‪ ،‬انصراف‪ ،‬ته ران‪ ،‬اساتید قلم ته ران‪،‬‬ ‫‪ ،1380‬ص ‪g 196‬‬ ‫سیاست‬ ‫ امروز را متهم کرد که اقدام به شنودگذاری در حزب کارگزاران‬ ‫کرده تا از این طریق اخبار و اطالعات این حزب را به دس��ت‬ ‫بیاورد چراکه سخنان فائزه هاشمی به نوشته اطالعیه حزب‬ ‫کارگ��زاران‪ ،‬در یک جم��ع خصوصی و ب��دون حضور هیچ‬ ‫خبرنگاری بیان ش��ده بود که قرار نبود منتش��ر شود و فقط‬ ‫اظهارنظر یکی از اعضای حزب بود‪.‬‬ ‫حزب کارگزاران‪ ،‬صبح امروز را تهدید به ش��کایت کرد‬ ‫و از انها توضیح خواست که «با چه مجوزی در یک جلسه‬ ‫حزبی شنود کار گذاشت ه است؟» روز بعد عباس عبدی‪ ،‬عضو‬ ‫شورای سردبیری روزنامه صبح امروز‪ ،‬گفت‪« :‬کسانی که فکر‬ ‫م ی کنند صبح امروز شنود کار گذاشته‪ ،‬میکروفن را بیاورند‬ ‫و نشان بدهند؛ فائزه هاشمی احتیاج به شنود گذاشتن ندارد‪.‬‬ ‫کافی است یک سوال تند و تیز از او بشود تا او عصبانی شود‬ ‫و همه چیز را بگوید‪».‬‬ ‫یک ماه بعد انتخابات مجلس ششم برگزار شد‪ .‬فائزه‬ ‫هاشمی برخالف انتظاری که داشت نه تنها جزو ‪۳۰‬نفر اول‬ ‫با اعالم نتایج ش��مارش ارا در انتخابات مجلس ششم‪،‬‬ ‫رفس��نجانی ب��ا ‪ 749884‬رای و کس��ب ‪ 25/58‬درص��د ارای‬ ‫شرکت کنندگانشهرته ران‪،‬نفرس ی اممنتخبانشهرته رانشد‪.‬‬ ‫مش��ارکت ی ها ک��ه نتوانس��ته بودن��د مان��ع راهیاب��ی‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی به مجلس ش��وند‪ ،‬امیدوار بودند که با‬ ‫شبهه افکنی در ارای رفسنجانی و اتهام تقلب در انتخابات به‬ ‫نفع وی‪ ،‬بتوانند کاری انجام دهند‪ .‬روزنامه «مشارکت» که ارگان‬ ‫وقت حزب مشارکت به شمار م ی امد‪ ،‬در این مورد نوشت‪« :‬نفر‬ ‫س��ی ویکم (عل ی اکبر رحمانی) با اعتراض به نتایج انتخابات‪،‬‬ ‫جایگاه خود را به طور قطع در بین سی کاندیدای منتخب ته ران‬ ‫یداند» [روزنامه مشارکت‪]1378/12/8،‬‬ ‫م ‬ ‫بعد از چن��د روز اعالم ش��د که «ب��ا بازش��ماری برخی‬ ‫صندوق های رای حوزه انتخابی ه ته ران و شمارش ارای عل ی اکبر‬ ‫رحمانی و اکبر هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬تغییر در ارا مشاهده نشده و‬ ‫این دو نفر هم چنان در همان جایگاه باقی مانده اند‪».‬‬ ‫با توقف ادامه بازشماری ارا‪ ،‬مشارکت ی ها سناریوی تخریب‬ ‫را جلو م ی ب رند و مدعی م ی شوند که‪« :‬اگر بازشماری ارای هزار‬ ‫صندوق در ته ران ادامه م ی یافت‪ ،‬قطعا جای نف رات س��ی ام و‬ ‫س��ی ویکم تغییر م ی کرد و عل ی اکبر رحمانی جایگزین اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی م ی شد‪[ ».‬روزنامه مشارکت‪]1378/12/12،‬‬ ‫رفسنجانیجهتکندنریشهشایعات‪،‬باردیگردرنامه ای‬ ‫خطاب به دبیر شورای نگهبان‪ ،‬خواستار رسیدگی دقیق تا رفع‬ ‫ابهام م ی شود‪ .‬وی در این نامه با اش��اره به اینکه پس از توقف‬ ‫بازش��ماری ارای مردم ته ران‪ ،‬بار دیگر زمینه ب رای رواج شایعات‬ ‫و حدس و گمان به وجود امده است‪ ،‬تاکید م ی کند که‪« :‬به نظر‬ ‫م ی رسد ب رای حفظ حق داوطلبان و جلوگیری از مخدوش شدن‬ ‫اعتماد مردم که سرمایه ارزشمند کشورند‪ ،‬الزم باشد رسیدگی‬ ‫دقیق تا رفع ابهام انجام شود و در مراحل مختلف با اطالع رسانی‬ ‫به موقع‪ ،‬مردم در جریان امر قرار بگی رند‪».‬‬ ‫شورای نگهبان‪ ،‬پس از بازش��ماری بخش دیگری از ارا‪،‬‬ ‫به تخلفات گس��ترده مصطفی تا جزاده‪ ،‬رئیس ستاد انتخابات‬ ‫ی م ی برد و طی گزارشی به‬ ‫کشور و عضو ارشد حزب مشارکت پ ‬ ‫مقام معظم رهبری‪ ،‬تقاضای دستور م ی نماید‪ .‬پس از راهنمایی‬ ‫رهبر انقالب‪ ،‬شورای نگهبان با ابطال صندوق های مخدوش‪،‬‬ ‫جمع بندی ارای نهایی ته��ران را در حالی اع�لام م ی کند که‬ ‫رفسنجانی با‪ 630590‬رای و کسب‪ 28/6‬درصد ارا در رتبه بیستم‬ ‫قرار م ی گیرد‪ .‬رفس��نجانی ترک مجلس ر ا ترجیح م ی دهد و با‬ ‫صدور بیانی ه ای رسما «انصراف » خود را اعالم م ی کند‪:‬‬ ‫«بسم اهلل الرحمن الرحیم‬ ‫مردم شریف و بزرگوار ته ران‪ ،‬همان طور که مطلع هستید‪،‬‬ ‫اینجانب ب ر خالف تصمیم قبلی و تمایل شخصی و قلب ی ام‪،‬‬ ‫حسب وظیفه شرعی و رسالتی انقالبی و میهنی و در پ ی اصرار‬ ‫و تاکید چهره های محترم و ش��خصی ت های صاحبنظر نظام‬ ‫در انتخابات مجلس شورای اس�لامی شرکت کردم‪ ،‬اما حجم‬ ‫سنگینیازتبلیغاتمنفیوخالفپیشازبرگزاریانتخاباتودر‬ ‫دورهتبلیغاتوبههنگامرای گیریوشمارشارا‪،‬برصحنهمی دان‬ ‫رقابت های انتخاباتی عارض گشت و حتی دشمنان خارجی و‬ ‫داخلی انقالب سمپاش ی هایی علیه اصل نظام و دستاوردهای‬ ‫انقالب و دفاع مقدس و سازندگی کردند و در جریان انتخابات و‬ ‫حتی پس از اعالم نتایج‪ ،‬فضای شبهه ناک و ابها مالودی به وجود‬ ‫امد‪ .‬خوشبختانه تدبیر مقام معظم رهبری مانع بروز مشکالت‬ ‫سیاسیواجتماعیشد‪.‬‬ ‫به رغم اصرار و درخواس��ت این جانب از مسئوالن اجرایی‬ ‫و نظارتی مبن ی بر رفع هرگونه ابهام و کش��ف تمام حقیقت و‬ ‫تالش های ش��ورای نگهبان و وزارت کش��ور‪ ،‬هنوز ابهامات و‬ ‫شبهاتیدرنتایجانتخاباتته رانباقیاستکهم ی توانددستاویز‬ ‫دشمنان ملت و مخدوش کننده وحدت نیروهای معتقد به نظام‬ ‫اسالمی گردد‪ .‬اکنون باتوجه به شرایط جاری‪ ،‬انجام وظیفه به‬ ‫صورت مطلوب و تالش ب رای وفاق ملی و تقویت سازندگی که‬ ‫از اهداف مهم و عمده حضورم بود‪ ،‬ضمن عذرخواهی از مردم‬ ‫شریفوموکالنعزیزته رانیازپستنمایندگیمجلسشورای‬ ‫اسالمی اعالم انصراف م ی نمایم‪.‬‬ ‫وظیفه خود م ی دانم نس��بت به اعتماد همه کسانی که‬ ‫به رغم تبلیغات منفی فراوان‪ ،‬به اینجانب رای داده اند‪ ،‬اب راز تشکر‬ ‫نمایم و به ارای کسانی که به هر دلیل منتخبشان من نبوده ام‪،‬‬ ‫به دیده احترام بنگرم‪ .‬همچنین نس��بت به اف��راد و گروه های‬ ‫معدودی که به اشتباه یا خدای ناخ واسته کینه توزی و عداوت به‬ ‫ی در مورد اینجانب‬ ‫ناحق مرتکب تهمت‪ ،‬غیبت یا انتقاد ناسالم ‬ ‫شده اند گذشت کرده و از درگاه خداوند متعال ب رای خود و همگان‬ ‫طلب بخشش و تنبه نمایم‪ .‬امیدوارم با تالش و هوشیاری همه‬ ‫نمایندگان محترم‪ ،‬نهاد قانونگذاری مجلس ششم‪ ،‬سنگر عزت‪،‬‬ ‫اقتدار و همدلی نیروهای وفادار به نظام و انقالب و باعث تقویت‬ ‫همکاری قوای س��ه گانه و نهادها و ارگان های کش��ور باشد و‬ ‫اینجانب در هر عرصه ای که مصالح و منافع نظام اسالمی حکم‬ ‫نماید به انجام وظیفه خ واهم پرداخت‪g.‬‬ ‫اکبرهاشمیرفسنجانی»‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫نقدهایمان به وی را ب رای بعد از انتخابات بگذاریم‪ .‬االن‬ ‫باید تصور کنیم که حداقل ازادی به رفراندوم گذاشته‬ ‫شده است‪ .‬به همین دلیل تحریم ش��دگان هم باید به‬ ‫خاطر مصالح فوری و کل ی تر در انتخابات شرکت کنند‪.‬‬ ‫البته با مشارکتی که مردم نشان دادند خط تحریم ناکام‬ ‫ماند‪ .‬ب رای ما مهم این اس��ت که وضع از اینکه هست‬ ‫بدتر نشود‪ ،‬که با امدن هاش��می وضع از اینکه هست‬ ‫بدتر نم ی شود‪g ».‬‬ ‫(قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال‪)84‬‬ ‫«مشارکت» علیه هاشمی‬ ‫ته ران نبود‪ ،‬بلکه از رده دوم سال ‪ ۷۴‬به رده پنجاه وهفتم در‬ ‫سال ‪ ۷۸‬س��قوط کرده بود‪ .‬او که باورش نم ی شد رای مردم‬ ‫این چنین باشد‪ ،‬ناگهان به الک سکوت رفت‪ ،‬فعالی ت های‬ ‫سیاسی خود را کاهش داد‪ ،‬ب ی خداحافظی دیگر در جلسات‬ ‫حزب کارگزاران سازندگی ش��رکت نکرد و ارام ارام فراموش‬ ‫شد‪ .‬گویی نبوده است‪ .‬بعدها در یک مصاحبه گفت‪« :‬رای‬ ‫نی��اوردن در انتخابات مجلس شش��م تاثیر زی��ادی بر من‬ ‫گذاشت‪ .‬من در مبارزه و جنگیدن ب رای اصالحات و اهدافی‬ ‫که داشتم خصوصا حقوق زنان ابتدا با جناح راست در جدال‬ ‫بودم و سپس با چپ ها‪.‬‬ ‫کم هم نی��اوردم و هنوز هم اهل جنگیدن هس��تم و‬ ‫مشکلی هم ندارم‪ .‬لذت هم م ی برم که پای مرامم بایستم‬ ‫و مبارزه کنم‪ ،‬اما باور نم ی کردم که مردم به من رای ندهند‪.‬‬ ‫میان زنان کسی که مانند من از خودش مایه بگذارد نبود‪.‬‬ ‫با خودم گفتم وقتی که مردم نم ی خواهند‪ ،‬من چرا باید زور‬ ‫بزنم‪ ...‬من از مردم ناامید شدم‪g ».‬‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روزگار جدید تونس‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫چالش های النهضت‬ ‫ایا اسالم گرایان می توانند چالش های پیش رو را پشت سر بگذارند؟‬ ‫جاوید قربان اوغلی‪/‬کارشناس مسائل افریقا‬ ‫‪1‬‬ ‫تمامی کشورهایی که طی دو سال گذشته با تحوالت‬ ‫موسوم به بیداری اسالمی روبه رو شدند‪ ،‬با مشکالت حادی‬ ‫نیز مواجه بودند؛ کشورهایی مانند تونس‪ ،‬مصر‪ ،‬لیبی و یمن‬ ‫تو پنجه نرم‬ ‫پس از تحوالت اخیر با برخی مسائل جدی دس ‬ ‫‪46‬‬ ‫کردند‪ .‬در میان این کش��ورها‪ ،‬تونس به دلیل هوشمندی‬ ‫رهب ران سیاس ی اش که باعث سقوط حکومت بن علی شدند‬ ‫تا حد زیادی از بحران ها و تنش ه��ای درونی مصون مانده‬ ‫بود‪ .‬دلیل این امر نیز چندین عامل را ش��امل م ی شود‪ ،‬این‬ ‫مساله نخست به هوشمندی رهب ران سیاسی که در تونس‬ ‫قدرت و پارلمان را در دست دارند‪ ،‬بازم ی گردد و به طور خاص‬ ‫حرکت النهضت تونس مدنظر است‪ .‬دلیل دوم نیز انسجام‬ ‫سیاسی در این کشور بود‪.‬‬ ‫تونس به دلیل کوچک ب��ودن و کم جمعیت بودن در‬ ‫میان کشورهای شمال افریقا‪ ،‬از لحاظ قومی و قبیله ای نیز‬ ‫جمعیت کم و یکپارچه ای دارد‪ .‬در عین حال این کش��ور از‬ ‫سطح خوبی از توسعه یافتگی اقتصادی و سیاسی برخوردار‬ ‫است‪.‬‬ ‫همچنی��ن در تون��س می زان اف��راد باس��واد از دیگر‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫کش��ورهای همس��ایه اش خیلی باالتر اس��ت و در میان‬ ‫کشورهای عربی در رده باالیی قرار دارد‪ .‬مساله سوم در این‬ ‫رابطه وجود معارضه نه چن��دان نیرومند در میان گروه های‬ ‫سیاسی و قومی است‪.‬‬ ‫به دلی��ل پای��گاه مردم ی و ریش��ه دار ب��ودن حرکت‬ ‫النهضت ‪ -‬حزبی ک��ه اکنون اکثریت پارلمان را در دس��ت‬ ‫دارد ‪ -‬گروه های مخالف خیلی توان مقابله ندارند‪ .‬این حزب‬ ‫نزدیک به دو دهه در عرصه سیاسی کشور فعالیت داشت‪،‬‬ ‫ولی در زمان حکومت بن علی به دالیل سیاسی‪ ،‬اعضای این‬ ‫گروه تحت تحریم قرار گرفتند‪ .‬ام��ا ارتباط میان کادرهای‬ ‫اصلی و رهبری حزب وجود داشت‪.‬‬ ‫احزاب دیگر مانند احزاب ملی‪ ،‬سکوالر و روشنفکری‬ ‫نیز باتوجه به جمعیت اندک تونس و شرایط سیاسی زمان‬ ‫بن علی‪ ،‬رشد نس��بتا قابل توجهی کردند‪ ،‬اما در مقایسه با‬ ‫حزب اصلی ان چن��ان از قدرت چندانی برخوردار نیس��تند‪.‬‬ ‫مساله ای که خیلی به بحران اخیر در تونس دامن زد ناشی‬ ‫از دخالت نیروهای افراطی در س��اختار سیاسی این کشور‬ ‫بود‪ .‬اگر نگاهی به تاریخ سیاسی تونس بیندازیم‪ ،‬در طول‬ ‫‪ 50‬سال گذشته تقریبا هیچ گونه ترور سیاسی در این کشور‬ ‫اتفاق نیفتاده است‪.‬‬ ‫برخالف کش��ورهای همس��ایه تونس مانند مصر و‬ ‫لیبی‪ ،‬ک��ه ترورهای سیاس��ی خیلی اتف��اق م ی افتد‪ ،‬قتل‬ ‫سیاسی در این کشور‪ ،‬اقدامی نادر است‪.‬‬ ‫رخدادی که موجب ترور ش��کری بالعید شد‪ ،‬یک امر‬ ‫طبیعی در ساحت سیاس��ی تونس نیست‪ ،‬به خصوص که‬ ‫فارغ از مشکالت اقتصادی‪ ،‬بیکاری و عدم تحقق وعده های‬ ‫دولتم��ردان کنونی‪ ،‬این کش��ور تجربه خوب��ی از بردباری‬ ‫سیاسی در عرصه فعالی ت های مخالفان سیاسی و مذهبی‬ ‫طی دو سال گذشته به نمایش گذاشته است‪ .‬در واقع در یک‬ ‫ارزیابی کلی وضعیت تونس به این صورت است‪.‬‬ ‫اکنون باال گرفتن تنش میان سکوالرها و اسالمگراها‬ ‫ب��ه چندین عامل بس��تگی دارد؛ عامل نخس��ت مس��اله‬ ‫عقالنیت و برخورد هوش��مندانه رهب ران سیاسی کنونی با‬ ‫موضوع ترور است‪ ،‬یعنی به طور مشخص واضح است که‬ ‫این اقدام باید با شدیدترین لحن ممکن محکوم شود؛ البته‬ ‫دولتمردان نیز این اقدام را محک��وم کردند‪ .‬همچنین باید‬ ‫کمیته ای ب رای تحقیق و پیگیری ترور بالعید تشکیل شود‬ ‫که بتواند این بحران ناش��ی از این ترور سیاسی را خاموش‬ ‫کند و ابی بر احساسات اتش��ین مردمی باشد که از بالعید‬ ‫حمایت م ی کردند‪.‬‬ ‫د ر نهایت نیز دولت تونس باید تدابیری ب رای جلوگیری‬ ‫از تشدید بحران به ویژه میان طرفداران حکومت و معارضه‬ ‫بیندیشد‪ .‬چرا که اگر چنین وضعی در تونس ادامه پیدا کند‬ ‫به طور طبیعی تنش های سیاسی را دامن خواهد زد و موجب‬ ‫تشدید بحران خواهد شد‪.‬‬ ‫در بحران دولت اپارتاید در افریقای جنوبی‪ ،‬این دولت‪،‬‬ ‫تحت فشارهای بی ن المللی و مقاومت های مردم مجبور شد‬ ‫رهب ران سیاسی کنگره ملی افریقا و سران دیگر احزاب مانند‬ ‫حزب کمونیست را از زندان ازاد کند؛ این اتفاقات مربوط به‬ ‫دهه ‪ 1990‬است‪.‬‬ ‫مذاکراتی که میان احزاب معارض و اپوزیس��یون به‬ ‫رهبری کنگره مل��ی افریقا و اقای نلس��ون ماندال صورت‬ ‫گرفت تا سال ‪ 1994‬به طول انجامید‪.‬‬ ‫در نهایت در سال ‪ 1994‬این مذاکرات منجر به نوشتن‬ ‫قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات شد‪ .‬یک سال پیش‬ ‫از اوریل ‪ 1994‬که تغیی رات سیاس��ی را در افریقای جنوبی‬ ‫ش��اهد بودیم‪ ،‬یعنی اوریل ‪ 1993‬یکی از رهب ران برجس��ته‬ ‫معارضه به نام کری س هانی که رهبر حزب کمونیس��ت نیز‬ ‫بود‪ ،‬توسط یک سفیدپوست افراطی ترور شد‪.‬‬ ‫در این بحبوحه تمام��ی گفت وگوه��ا و مذاکرات به‬ ‫س��متی پیش رفت که به بن بست برس��د و به هیجانات‬ ‫مردمی نیز به ش��دت دامن زده ش��د‪ .‬اوضاع جامعه تا حدی‬ ‫ملتهب بود‪ ،‬انتظ��ار م ی رفت سیاهپوس��تان حمله کرده و‬ ‫سفیدپوستان را قتل عام کنند‪.‬‬ ‫منتها هوش��مندی سیاس��ی نلس��ون ماندال و نطق‬ ‫جاودانه ای که ای راد کرد منجر به فروکش کردن این مسائل‬ ‫شد‪ .‬وی در س��خنانش اش��اره کرد که این اقدام‪ ،‬یک اقدام‬ ‫ش��نیع بود که توس��ط یک سفیدپوس��ت افراط��ی انجام‬ ‫پذیرفته است‪.‬‬ ‫در نهایت در ان زمان یک خانم س��فید پوستی که‬ ‫شاهد این جنایت بود توانست مش��خصات فرد مهاجم را‬ ‫به پلیس بدهد و وی دستگیر شود‪ .‬اگر در حال حاضر نیز‬ ‫رهبران فعلی تونس هوش��مندی سیاس��ی داشته باشند‬ ‫م ی توانند به گونه ای رفتار کنند که تنش میان س��کوالرها‬ ‫و اسالمگراها پایان یابد‪ .‬رهبران فعلی تونس به خصوص‬ ‫راش��د الغنوش��ی به احتمال زیاد م ی توانند بر این بحران‬ ‫غلبه کنند‪.‬‬ ‫اما اگر رهب ران سیاسی تونس کوتاهی کنند‪ ،‬ممکن‬ ‫است این کوتاهی باعث بحران ش��ود و تنش ها را افزایش‬ ‫دهد و ش��رایط را به قبل از تحوالت تونس که موجب فرار‬ ‫بن علی شد‪ ،‬بازگرداند‪.‬‬ ‫باید توجه داش��ت که تونس کش��ور ازادی است که‬ ‫تکثر سیاس��ی در انجا جری��ان دارد‪ ،‬اح��زاب مخالف اجازه‬ ‫فعالیت دارند و الگوی دموکراتیک نیز پذیرفته شده است‪.‬‬ ‫حتی م ی ت��وان گفت تونس در این زمینه نس��بت به دیگر‬ ‫کشورهایی که بیداری اس�لامی را ش��اهد بودند‪ ،‬فعال تر‬ ‫اس��ت‪ .‬تونس پس از تحوالت اخیر‪ ،‬توانس��ت به س��رعت‬ ‫قانون اساسی جدید را تصویب و مجلس تشکیل دهد‪.‬‬ ‫بناب راین قابلی ت های الزم در تونس ب رای پش��ت سر‬ ‫گذاشتن این بحران وجود دارد‪ ،‬مگر اینکه عناصر توطئه امیز‬ ‫و افراطی و کشورهای خارجی مانند برخی کشورهای عربی‬ ‫و اروپایی اجازه ندهند که الگوی موفقی از تجربه زمامداری‬ ‫اسالمی در انجا اجرا شود‪.‬‬ ‫راشد الغنوشی بارها روی این مس��اله تاکید کرده که‬ ‫مردم در انتخاب نوع زندگی و روش سیاس��ی کشور کامال‬ ‫ازاد هس��تند‪ ،‬ولی ممکن اس��ت همان طور که اش��اره شد‬ ‫برخی گروه ها اجازه ندهن��د چنین الگوی موفقی در جامعه‬ ‫شکل بگیرد‪.‬‬ ‫در نهایت باید توجه داش��ت بحران ه��ای اجتماعی و‬ ‫اقتصادی در کش��ورهایی که از رژیم ه��ای دیکتاتوری رها‬ ‫شده اند‪ ،‬یک مساله عام اس��ت و در تمام کشورهای عربی‬ ‫از جمله مصر‪ ،‬لیبی‪ ،‬یمن و خود تونس وج��ود دارد‪ .‬اما در‬ ‫میان این کشورها‪ ،‬تونس الگوی موفقی را در نهادینه سازی‬ ‫دموکراسی ایجاد کرد‪.‬‬ ‫واقعیت��ی که وج��ود دارد‪ ،‬این اس��ت که ت��ا تحقق‬ ‫وعده های��ی که مربوط به زندگی و معیش��ت مردم اس��ت‪،‬‬ ‫فاصله زیاد اس��ت‪ .‬باید توجه داش��ت اقتصاد تونس بیشتر‬ ‫متکی به توریسم است‪ ،‬البته این کشور از منابع و ذخایری‬ ‫مانند فسفات نیز برخوردار است‪ .‬همچنین اخی را در عرصه‬ ‫نفتی و کشاورزی نیز فعال شده است‪ .‬این در حالی است که‬ ‫مساله بحران ها بر کاهش صنعت توریسم که منبع اصلی‬ ‫درامد است‪ ،‬تاثیرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫بناب راین اگر بخواهیم به این موضوع بپردازیم که چرا‬ ‫تونس به این سرنوشت دچار ش��د باید گفت این سرنوشت‬ ‫تا حدودی عام است‪.‬‬ ‫مسائل اقتصادی و اجتماعی کنونی نیازمند بازسازی‬ ‫اقتصادی و رها شدن وابس��تگ ی های اقتصادی به غرب و‬ ‫کشورهای عربی است‪ ،‬اما در همین راستا برخی کشورهای‬ ‫عربی مایل نیستند تونس الگوی موفقی از یک دموکراسی‬ ‫اس�لامی را به نمایش بگذارد؛ بناب راین طبیعی اس��ت که‬ ‫برخی کارشکن ی ها را انجام دهند و در روند تحوالت تونس‬ ‫اخالل ایجاد کنند‪g .‬‬ ‫‪47‬‬ ‫افریقا یا خاورمیانه باشند بر زبان راند‪ ،‬نوک پیکان سمت حزب‬ ‫راشد الغنوشی رفت‪.‬‬ ‫مصر تقریبا از همان زمان رفتن حسنی مبارک تا‬ ‫به امروز همواره ناارام اس�ت‪ ،‬اما وضعیت تونس‬ ‫فرق م ی کند‪ .‬چ را تونس به یکباره چنین تحوالتی‬ ‫را بر خود دید و ایا انتظار ان م ی رفت؟‬ ‫بین الملل‬ ‫بحران در مرحله گذار‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫گفت وگو با احمد بخشی‪ ،‬استاد دانشگاه‬ ‫‪2‬‬ ‫تو‪‎‬گویی به بررس�ی تحوالت اخیر در تونس و ترور شکری بالعید‪،‬‬ ‫احمد بخشی‪ ،‬کارشناس مسائل افریقا در گف ‪‎‬‬ ‫یکی از رهبران مخالف دولت تونس پرداخت‪ .‬وی معتقد است که اسالمگرایان با وجودی‪‎‬که اکثریت مجلس را در دست‬ ‫داشتند و نقش اصلی را در مرحله گذار ایفا می کردند‪ ،‬نتوانس�تند به یک نحو درست این فضای گذار را مدیریت کنند‪،‬‬ ‫بنابراین در نهایت موجب اعتراضات برخی گروه ها ش�دند‪ .‬در حال حاضر نیز اگر نتوانند به این اعتراضات به صورت‬ ‫مسالمت امیز پاسخ دهند‪ ،‬باعث خواهند شد که خشونت بیشتری بر کشور حاکم شود‪ .‬همچنین بخشی بر این باور است‬ ‫که تونس دچار بحران کارکردی شده است؛ بحرانی که امروز با دعواهای میان اپوزیسیون‪ ،‬ظهور القاعده و گروه‪‎‬های‬ ‫افراطی دچار یک سری بحران‪‎‬های هویتی نیز خواهد شد و در نهایت مشروعیت گروه های اسالمگرا را تحت تاثیر قرار‬ ‫خواهد داد‪ .‬همچنین در مرحله گذار ممکن است اسالمگرایان که به عنوان حامالن انقالب بوده‪‎‬اند‪ ،‬مقصر اصلی شناخته‬ ‫شوند یا به بیان دیگر انقالب فرزندان خود را بخورد‪.‬‬ ‫ارزیاب�ی ش�ما از تح�والت اخیر تون�س‪ ،‬پس از‬ ‫کشته شدن اقای شکری بالعید چیست؟‬ ‫‪ l‬طی چند روز اخیر در تونس شاهد تحوالتی بودیم‬ ‫که شاید ب رای بس��یاری غیرقابل تصور بود؛ اما باید در نظر‬ ‫گرفت که چ��ه در تونس و چه در مص��ر‪ ،‬انقالب به معنای‬ ‫اساسی صورت نگرفته که خواستار ان باشیم تحوالت ناشی‬ ‫از ان انقالب‪ ،‬یک حرکت انقالبی به خودش بگیرد و نتایج‬ ‫یک انقالب را در پی داشته باشد‪ .‬تحوالت شمال افریقا را در‬ ‫کل م ی‪‎‬توان تحوالت در حال گذار نامید و هر روز م ی‪‎‬توان‬ ‫انتظار ان را داش��ت که در یکی از این کشورها یک حرکت‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی یا اجتماعی جدی��د رخ دهد‪ .‬به همین‬ ‫جهت با وجود گذشت بیش از دو سال از تحوالت تونس و‬ ‫فضایی که بر این کشور حاکم بود اکنون شاهد این اتفاقات‬ ‫هس��تیم‪ .‬تحوالتی که موجب ترور ش��کری بالعید‪ ،‬رهبر‬ ‫مخالفان دولت شد و به عنوان یک نقطه عطف در تحوالت‬ ‫اینده تونس یاد م ی‪‎‬شود؛ چراکه طی ‪ 50‬سال گذشته تا به‬ ‫‪48‬‬ ‫حال به ویژه پس از استقالل این کشور به هیچ وجه شاهد‬ ‫حرکاتی چون ترور سیاسی در این کشور نبوده‪‎‬ایم‪ .‬این امر‬ ‫به فضای موجود شکل و شمایل دیگری خواهد بخشید‪.‬‬ ‫تحلیلتان از ت�رور فردی چون ش�کری بالعید در‬ ‫تونس که پس از انقالب کشور نس�بتا ارام بود‪،‬‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬باید توجه داشت این ترور معطوف خواهد بود به‬ ‫یک سری امور پیشینی که نتایج پسینی خواهد داشت؛ امور‬ ‫پیشینی بدین معنا خواهد بود که انقالبیون یا تحولخواهان‬ ‫به دنبال این بودند که یک س��ری اصالح��ات و ارمان‪‎‬های‬ ‫خودشان را محقق شده ببینند‪ ،‬اما نتیجه‪‎‬گیری ان‪ ،‬به وجود‬ ‫امدن برخی مش��کالت اقتصادی ب��ود‪ .‬در تحوالت تونس‬ ‫بس��یاری از گروه‪‎‬های اجتماعی و سیاس��ی دخیل نبودند و‬ ‫نقش انها در بحث حکومتداری دیده نشد؛ بناب راین‏زمانی که‬ ‫سفیر فرانسه‪ ،‬صحب ت‪‎‬هایی پی رامون اینکه حزب النهضت و‬ ‫اسالمگرایان نم ی‪‎‬توانند الگوی موفقی ب رای کشورهای شمال‬ ‫‪ l‬امروزه در موضوع مربوط به تونس ش��اهد برخی‬ ‫شبی ه سازی‪‎‬ها هستیم که این شبی ه س��ازی‪‎‬ها ابتدا در مصر‬ ‫ش��کل گرفتند؛ یعنی با وجودی که تحوالت انقالبی ابتدا از‬ ‫تونس به مصر س��رایت کرد‪ ،‬اما تحوالت پ��س از انقالب و‬ ‫شلوغ ی‪‎‬های فعلی ابتدا در مصر اغاز و سپس در تونس نیز‬ ‫ش��کل گرفت‪ .‬اکنون مخالفان و موافقان هر کدام به دنبال‬ ‫این هس��تند که وزن خودش��ان را در تحوالت فعلی و اینده‬ ‫کشور به رخ یکدیگر بکش��ند‪ .‬مخالفان در روز تشییع جنازه‬ ‫بالعید مراسم را به خشونت کش��اندند و پس از ان نیز گروه‬ ‫اسالمگرایان و حزب النهضت به نوعی نمایش قدرت داشتند‪.‬‬ ‫این تحوالت فضا را به سمتی خواهد برد که دعواهای درون‬ ‫گفتمانی میان جریان‪‎‬های اس�لامگرا پیش بیاید؛ یعنی چه‬ ‫گروه اخوان‪‎‬المسلمین و چه دیگر گروه‪‎‬های اسالمگرا به دنبال‬ ‫اثبات این موضوع خواهند بود ک��ه انها روش حکومتداری را‬ ‫ی که پیش خواهد امد این است که باید‬ ‫بهتر بلدند‪ .‬مورد دوم ‬ ‫توجه داشت فضای این کشورها و عرصه سیاست و حکومت‪،‬‬ ‫عرصه در حال گذار اس��ت و این عرصه در حال گذار را باید با‬ ‫ش��رایط پیش امده بی ن‪‎‬المللی مانند بحران اقتصادی ب رای‬ ‫کارگزاران و رهب ران فعل��ی و همچنین احزاب و جنب ش‪‎‬های‬ ‫سیاسی در نظر گرفت‪ .‬این مس��ائل به خودی خود موجب‬ ‫عدم کارامدی اقتصادی و سیاسی دولت‏ها خواهد شد‪ .‬البته‬ ‫پی ش بینی م ی ش��د که چنین اعتراضاتی در تونس ش��کل‬ ‫بگیرد؛ چراکه تونس دچار بحران کارکردی شده است‪ .‬به این‬ ‫معنا که حاکمان نتوانستند در مرحله گذار مشکالت اقتصادی‬ ‫و اجتماعی را حل کنند‪ .‬این بحران کارکردی امروز با دعواهای‬ ‫میان اپوزیسیون‪ ،‬دعواهای گروه‪‎‬های مختلف و ظهور القاعده‬ ‫و گروه های افراطی دچار یک سری بحران های هویتی خواهد‬ ‫شد که در نهایت ممکن است مشروعیت گروه های اسالمگرا‬ ‫را تحت تاثیر قرار دهد‪.‬‬ ‫در حالی که اکنون در تونس یک دولت اسالمگرا‬ ‫در راس ام�ور اس�ت و دولت تش�کیل داده پس‬ ‫عدم کارامدی نیز به این دولت بازخواهد گشت؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬این عدم کارامدی که از یک س��و به دعواهای‬ ‫درون گفتمانی داخلی و از دیگر س��و به فش��ارهای خارجی‬ ‫و تحوالت بی ن‪‎‬المللی بازم ی گردد‪ ،‬در نهای��ت تماما به پای‬ ‫اسالمگرایان نوشته خواهد شد‪ .‬در مرحله گذار ممکن است‬ ‫اس�لامگرایان که به عنوان حامالن انقالب بوده اند‪ ،‬مقصر‬ ‫اصلی ش��ناخته ش��وند یا به بیان دیگر انقالب فرزندان خود‬ ‫را بخورد‪ .‬یعنی عمال بازتولید نس��لی را ش��اهد باش��یم که‬ ‫اسالمگرا باشند‪ ،‬اما به گفته بسیاری از کارشناسان‪ ،‬تحوالت‬ ‫به گونه ای رقم بخورد که رفته رفته فقط ظاهر اس�لامی در‬ ‫دولت داشته باشیم‪.‬‬ ‫در این وضعیت پسااسلامگرایی‪ ،‬جامعه به چه‬ ‫سمتی خواهد رفت؟‬ ‫‪ l‬در این حالت حاکمان و باقی افراد جامعه تنها در‬ ‫ظاهر اسالمی خواهند بود‪ .‬همچنین در این وضعیت حاکمان‬ ‫بیش��تر روحیه تکنوکرات خواهند داش��ت و کارکردشان نیز‬ ‫اقتصادی خواهد بود تا فرهنگی و سیاسی با زی ربنای اسالمی‪.‬‬ ‫این چشم انداز ب رای اینده کشورهایی چون مصر و تونس تا‬ ‫حدودی قابل تصور است‪.‬‬ ‫ایا با متشنج ش�دن اوضاع در تونس‪ ،‬در اینده باز‬ ‫هم شاهد ترورهایی از این دست خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬به طور حتم اگ��ر دولت نوپای تون��س نتواند این‬ ‫چنین فعالی ت های��ی را مدیری��ت کند‪ ،‬در اینده نیز ش��اهد‬ ‫ترورهای سیاسی از این دست خواهیم بود‪ .‬اکنون در تونس‬ ‫احمد بخشی معتقد است‬ ‫که اسالم گ رایان در تونس‬ ‫با برخی اشتباهات راهبردی‬ ‫زمینه های چالش و انارشی‬ ‫در صحنه سیاسی کشور را‬ ‫ب ه وجود اورده اند‬ ‫‪ l‬هرچند رفتار اجتماعی و سیاس��ی جامعه تونس‪،‬‬ ‫رفتار یک جامعه معتدل اس��ت‪ ،‬اما درحقیقت طی روزهای‬ ‫گذشته تحوالت رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است‪ .‬این‬ ‫در حالی اس��ت که در تصاویر اعتراضات روزهای گذشته در‬ ‫ب رابر سفارت فرانسه‪ ،‬پرچم القاعده نیز به چشم م ی‪‎‬خورد و به‬ ‫این ترتیب م ی‪‎‬توان گفت که برخی گروه‪‎‬های افراطی نیز وارد‬ ‫‪ l‬به طور قطع در وهله نخست شائبه شکل گیری‬ ‫این مسائل به ضعف مدیریتی دولت بازم ی گردد‪ .‬بدین معنا‬ ‫که اس�لامگرایان باوجودی که اکثریت مجلس را در دست‬ ‫داش��تند و نقش اصلی را در مرحله گذار ایف��ا م ی کردند‪ ،‬اما‬ ‫نتوانس��تند به یک نحو درس��ت این فضای گذار را مدیریت‬ ‫کنند‪ .‬دولت تونس نه تنها نتوانس��ت مش��کالت اقتصادی‬ ‫را مرتفع سازد بلکه گروه های سیاس��ی و اجتماعی و احزاب‬ ‫حاضر در کشور را نیز در هیچ امری دخالت نداد‪ .‬به این ترتیب‬ ‫خشونت افرینی های غیرمنتظره‬ ‫راز ترور دبیرکل چپ گرای حزب ملی دموکرات چیست؟‬ ‫جعفر قنادباشی‪/‬کارشناس مسائل افریقا‬ ‫‪3‬‬ ‫تونس امروز با تاثیرپذیری های مستقیم و غی ر مستقیم‬ ‫از واقعه ت��رور خونین دبی��رکل یکی از اح��زاب کوچک و‬ ‫چپ گرا‪ ،‬فضای سیاسی متفاوتی را در مقایسه با هفته های‬ ‫گذشته تجربه م ی کند‪ .‬فضایی که در ان‪ ،‬رقابت های حزبی‬ ‫و انتخاباتی فش��رده تر‪ ،‬جهت گیری ها و موضع گیری های‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬س��ریع تر و ترکیب نیروهای اجرایی‪ ،‬ناپایدارتر و‬ ‫ش��کننده تر از قبل اس��ت و این به معنای پیدایش برخی‬ ‫تهدیدات و همچنین پدیدامدن برخی فرصت هایی اس��ت‬ ‫که به صورتی ناخواس��ته از واقعه ترور خونین هفته گذشته‬ ‫در تونس سرچشمه گرفته و در کنار برخی از نتایج احتمالی‬ ‫مورد نظر عاملین این ترور‪ ،‬اوض��اع بحرانی و پیچیده ای را‬ ‫در این کش��ور ش��مال افریقا به وجود اورده است‪ .‬با انتشار‬ ‫خبر ترور «شکری بالعید» دبیرکل حزب چپ گرای «ملی‬ ‫دموکرات»‪ ،‬ناارام ی های نسبتا گسترده ای اغلب شهرهای‬ ‫تونس را فراگرفت و ط��ی ان‪ ،‬عالوه بر برخ��ی از مراکز و‬ ‫تاسیسات دولتی‪ ،‬دفاتر حزب بزرگ اسالمی النهضت مورد‬ ‫حمله خشمگینانه معترضان واقع ش��د‪ .‬اما این ناارام ی ها‪،‬‬ ‫به مقطع زمانی انتش��ار خبر ترور «شکری بالعید» محدود‬ ‫نماند و با مورد اتهام قرار دادن بزرگترین حزب سیاسی این‬ ‫کشور (حزب اس�لامگرای النهضت)‪ ،‬به اهرم فشاری جدی‬ ‫علیه نظام سیاسی برخاس��ته از انقالب تونس تبدیل شد‬ ‫و حتی زمینه های تغییرات��ی در کابین��ه و تحوالتی را در‬ ‫ترکیب سیاسی دولت موقت این کشور به وجود اورد؛ چنان‬ ‫‪ l‬ارتش در مصر در ظاهر پش��ت محمد المرس��ی‬ ‫درامده‪ ،‬اما بدنه اش یک س��ری اعتراضات خاصی نسبت به‬ ‫این فرد دارد‪ .‬ارتش مصر از انجایی که نقش بس زایی در این‬ ‫کشور داشته و عمال ساختارساز بوده‪ ،‬اکنون هنوز نتوانسته ان‬ ‫ی ان اس��ت را داشته‬ ‫درصدی از قدرت و نقش افرینی که در پ ‬ ‫باشد‪ .‬ارتش مصر پتانسیلی اس��ت علیه المرسی؛ یعنی در‬ ‫حالی که اکنون بخش��ی از ارتش از وی حمایت م ی کنند اما‬ ‫باز هم المرسی باید هوشیار باشد که بخش دیگر علیه وی‬ ‫عمل نکنند‪ .‬اما در تونس نیز شاهد همکاری ارتش با دولت‬ ‫هستیم‪ ،‬هرچند وزیر دفاع اعالم کرده که تمام عملیات ها باید‬ ‫با مجوز و همراهی انها باشد و ارتش تنها از دور ناظر و مراقب‬ ‫اوضاع است‪ .‬اما کشته شدن یکی از ارتشیان به همراه اعتراض‬ ‫ضمنی وزیر دفاع و رئی س جمهور مبنی بر اینکه نباید ارتش‬ ‫را وارد این عرصه کرد‪ ،‬خود نش��ان م ی دهد که ارتش نیز وارد‬ ‫این عرصه شده است‪ .‬البته ورود ارتش به تحوالت به طور حتم‬ ‫تحوالت تونس را به سمت خشونت پیش خواهد برد که این‬ ‫مساله اصال به نفع تونس نخواهد بود‪.‬‬ ‫ممکن است در نهایت در تونس شاهد مداخالت‬ ‫فرامنطقه‪‎‬ای باشیم؟‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫پس ممکن اس�ت در اینده س�طح اعتراضات در‬ ‫تونس مانند مصر جنبه خش�ونت امیز بیشتری‬ ‫به خود بگیرد؟‬ ‫ضع�ف مدیریت�ی دول�ت مس�تقر تا چ�ه حد در‬ ‫شکل گیری تحوالت اخیر نقش داشت؟‬ ‫ایا ارتش تونس همان نقشی را ایفا خواهد کرد که‬ ‫ارتش مصر در تحوالت پس از انقالب ایفا کرد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫بحث نمایش ق��درت مطرح اس��ت و هر ک��دام از گروه ها و‬ ‫جریانات باتوجه به نزدیکی به انتخابات مجلس و انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری در تالش��ند به نوعی هویت خودش��ان را‬ ‫بشناسانند‪ .‬این در حالی است که این گروه ها تاکنون برنامه‬ ‫خاصی را از جانب دولت ندیده اند و سطح رقابت‪‎‬ها از ب رنامه به‬ ‫قشون کشی و نمادهای خیابانی پیش رفته است‪ .‬در این حالت‬ ‫این گروه‪‎‬ها در پی ان خواهند بود که هرکدام‪ ،‬افراد و گروه‪‎‬های‬ ‫بیشتری را بس��یج کنند و اگر این فرایند ادامه داشته باشد و‬ ‫دولت نتواند با ب رنامه ریزی پیش برود پس از این بازهم شاهد‬ ‫یک سری خشونت‪‎‬ها خواهیم بود‪.‬‬ ‫جریان اسالمگرایی شده‪‎‬اند‪ .‬این پرچم شاید به نشانه اعتراض‬ ‫به سیاست‪‎‬های فرانس��ه در تونس‪ ،‬مالی و افریقا باشد‪ ،‬ولی‬ ‫م ی‪‎‬تواند در اینده سطح رقابت‪‎‬ها را به حالت خشونت دربیاورد‪.‬‬ ‫البته تمام این مسائل یک امر نسبی است و به کاری که دولت‬ ‫انجام م ی‪‎‬دهد و دولت وحدت مل��ی و دولت تکنوکراتی که‬ ‫نخس ت وزیر تشکیل ان را اعالم کرده است‪ ،‬بستگی دارد‪ .‬ولی‬ ‫این نوع قشون کشی نه م ی‏تواند دولتی که مدنظر نخس ت وزیر‬ ‫است را به سرانجام برساند و نه معترضان را به خواسته‪‎‬هایشان‬ ‫م ی رساند‪.‬‬ ‫انها نتوانستند فرایند هماهنگی را ایجاد کنند و در نهایت نیز‬ ‫موجب اعتراضات برخی گروه ها شدند‪ .‬در حال حاضر نیز اگر‬ ‫نتوانند به این اعتراضات به صورت مسالمت امیز پاسخ دهند‬ ‫باعث خواهند شد خشونت بیشتری بر کش��ور حاکم شود‪.‬‬ ‫همچنین واکنش دولت تونس خود موید این موضوع است‬ ‫که مش��کل کجاس��ت‪ ،‬چرا که بالفاصله پس از ترور اخیر‪،‬‬ ‫نخس��ت وزیر اعالم کرد م ی خواهد هیات حاکمه و کابینه را‬ ‫منحل کند و یک کابینه جدید با گروه های تکنوکرات تشکیل‬ ‫دهد‪ .‬این مساله نشان م ی دهد که نقطه ضعف انها این است‬ ‫که اوال نتوانستند از همه گروه ها در ائتالف مرحله گذار استفاده‬ ‫کنند و دوما عنوان واژه تکنوکرات این را م ی رساند که مشکل‬ ‫مملکت‪ ،‬مشکل اقتصادی است‪.‬‬ ‫‪ l‬مداخالت فرامنطقه ای نیز مس��اله دور از ذهنی‬ ‫نیست؛ از انجایی که پرچم القاعده نیز در میان معترضان دیده‬ ‫شده‪ ،‬بعید نیس��ت تحوالتی که در مالی یا لیبی رخ داده در‬ ‫تونس هم اتفاق بیفتد‪g .‬‬ ‫که در روزهای بع��د از ترور «بالعی��د»‪ ،‬کابینه را در معرض‬ ‫س��قوط و حزب بزرگ النهضت را در معرض انش��عاب قرار‬ ‫داد و از س��وی دیگر فرصتی را پدی��د اورد تا احزاب کوچک‬ ‫و کم طرفدار که عمدت��ا از احزاب چپ‪ ،‬س��کوالر و غربگرا‬ ‫هس��تند‪ ،‬به جنجال افرین ی ه��ای تبلیغات��ی و مبتنی بر‬ ‫اهداف انتخاباتی خود دس��ت بزنند‪ .‬البت��ه پیدایش چنین‬ ‫شرایطی در تونس‪ ،‬با خش��ونت افرین ی های غی ر منتظره و‬ ‫فضاسازی های رس��انه های غربی و عربی امکان پذیر شد‬ ‫و با ایجاد ی��ک بحران اجتماعی‪ ،‬نظم و امنیت ش��هرهای‬ ‫تونس را نشانه رفت؛ بحران فوق العاده و پی ش بینی نشده ای‬ ‫که ارکان سیاسی برخاس��ته از انقالب تونس را یکی بعد از‬ ‫دیگری فراگرفت‪ .‬در این بحران‪ ،‬انگشت اتهام معترضان به‬ ‫اشتباه به سوی حزب النهضت و ان بخش از این حزب که‬ ‫زمام امور را در قوه مجریه به دس��ت دارد‪ ،‬نشانه رفت‪ .‬حال‬ ‫انکه باتوجه به جایگاه بس��یار ضعیف حزب ملی دموکرات‬ ‫(تحت سرپرستی «بالعید») و نقش بسیار اندک این حزب‬ ‫در ساختار سیاسی جدید تونس‪ ،‬بسیار واضح بود که حزب‬ ‫النهضت در ترور بالعید نقش��ی نداش��ته و تنها زیان های‬ ‫متعدد ناشی از این ترور را متحمل شده است‪ .‬ب راساس نتایج‬ ‫انتخابات سال گذش��ته مجلس موسسان‪ ،‬حزب چپ گرای‬ ‫ملی دموکرات (رس��ما مارکسیس��ت) از مجموع ارای چهار‬ ‫میلیونی واجدین ش��رایط‪ ،‬تنها ‪ 33‬هزار رای کس��ب کرده‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بود و از مجموع ‪ 217‬کرس��ی این مجلس‪ ،‬فقط و فقط یک‬ ‫کرسی را در اختیار داشت‪ .‬بدیهی است چنین حزبی‪ ،‬ان هم‬ ‫با گرایش مارکسیستی‪ ،‬قابلیت الزم را ب رای تبدیل شدن به‬ ‫حزبی بزرگ و فراگیر نداشت و به اصطالح‪ ،‬جای هیچ یک‬ ‫از احزاب تونس را تنگ نم ی کرد‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬این حزب‬ ‫به هی چ وجه نم ی توانس��ت (و نخواهد توانست) در محیط‬ ‫مذهبی تونس به رقیبی جدی ب رای احزاب این کش��ور‪ ،‬به‬ ‫ویژه حزب بزرگ و پرطرفدار النهضت (به رهبری شخصیت‬ ‫شناخته شده ای چون راشد الغنوشی) تبدیل شود‪ .‬بنابر این‬ ‫فرضی ه ها و س��ناریو های دیگری در خص��وص ترور بالعید‬ ‫مطرح شد و باتوجه به منافعی که از مورد اتهام قرار گرفتن‬ ‫حزب النهضت‪ ،‬متوجه احزاب غربگرا م ی شد‪ ،‬انگشت اتهام‬ ‫به س��وی انها و حامیانشان در س��روی س های اطالعاتی و‬ ‫امنیتی غرب نش��انه رفت‪ .‬در این دسته از احزاب‪ ،‬عالوه بر‬ ‫احزاب لیبرال‪ ،‬چپ و س��کوالر‪ ،‬افراطیون مذهبی مخالف‬ ‫با حزب النهضت نیز قرار داش��تند و بالفاصل��ه بعد از ترور‬ ‫«شکری بالعید»‪ ،‬بهره برداری های سیاسی و انتخاباتی را از‬ ‫این واقعه اغاز کردند‪ .‬این به معنای عمی ق تر شدن شکاف‬ ‫موجود میان سکوالرها و افراطیون مذهبی و حزب النهضت‬ ‫بود و مقامات و رهب ران این حزب را مقابل طیف متنوعی از‬ ‫گرایش ها یا جبهه هایی مرکب از این دسته از احزاب عمدتا‬ ‫کوچک قرار م ی داد؛ چنان که در پی بحران ناش��ی از ترور‬ ‫بالعید‪ ،‬بازار ائتالف و به هم پیوس��تن این احزاب‪ ،‬به بازاری‬ ‫گرم تبدیل ش��د‪ .‬البته همین امر نیز س��بب شد تا صحنه‬ ‫رقابت های حزبی در تون��س و چگونگی صف بندی جریان‬ ‫سیاسی و عقیدتی در ان‪ ،‬به صورت روشن تری نمایان شود‪.‬‬ ‫به ه��ر ترتیب‪ ،‬ش��اید هی��چ واقع ه ای بی��ش از ترور‬ ‫«ش��کری بالعید» دبیرکل حزب کوچک و چپگرای «ملی‬ ‫دموکرات»‪ ،‬نم ی توانس��ت از حساسی ت های موجود در این‬ ‫مرحله از انق�لاب و تاریخ تون��س پرده ب��ردارد و ضوابط و‬ ‫ش��رایطی که بر روند تحوالت جاری این کشور حاکم است‬ ‫را نمایان سازد‪ .‬تا پیش از ترور بالعید‪ ،‬تصویری نامشخص‬ ‫از روند فعالی ت های حزب��ی و گرایش ها و جهت گیری های‬ ‫احزاب رقیب این کشور ارائه م ی شد که تنها بیانگر فضای‬ ‫ملتهب در صحنه سیاس��ی تونس بود؛ ای��ن در حالی بود‬ ‫که باوجود نزدیک تر ش��دن زم��ان انتخاب��ات پارلمانی و‬ ‫ریاس��ت جمهوری (اواخر بهار اینده) حتی احزاب تونس��ی‬ ‫هیچ ارزیابی دقیقی از اوضاع تونس نداشتند و عالوه بر ان‬ ‫به همین تناس��ب و به همین علت‪ ،‬هیچ راهبرد روشنی را‬ ‫ب رای ورود به صحنه انتخاباتی تابستان اینده تدوین نکرده‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪50‬‬ ‫بودند‪ .‬همان طور که اشاره شد‪ ،‬واقعه ترور بالعید در ابتدا این‬ ‫تصور را به وجود اورد که حزب بزرگ تونس (حزب النهضت)‬ ‫ب رای برداشتن موانع از سر راه خود درصدد حذف رقبا برامده‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما کم کم و به تدریج این واقعیت اش��کار ش��د که‬ ‫جریانات دیگری در کار است که نه فقط مبارزات انتخاباتی‪،‬‬ ‫بلکه روند تدوین و تصویب قانون اساسی را تحت تاثیر قرار‬ ‫داده و از فضای نس��بتا ناارام تونس و برخی نارضایت ی های‬ ‫ناشی از برطرف نشدن مشکالت اقتصادی‪ ،‬به سود برپایی‬ ‫صحنه هایی ناارام تر و دامن زدن به خشونت های خیابانی‬ ‫بهره برداری م ی کند؛ به عبارت دیگ��ر واقعه ترور «بالعید»‬ ‫همانند جرقه ای ب��ر انبار باروت مجموع��ه ای از نارضایتی‬ ‫موجود عمل کرد و در وهله نخس��ت این واقعیت را اشکار‬ ‫ساخت که ش��رایط ش��کننده ای بر اوضاع سیاسی تونس‬ ‫حاکم اس��ت و در وهله دوم این موضوع را به اثبات رس��اند‬ ‫که مجموعه احزاب س��کوالر با وجود ضع ف هایی که ب رای‬ ‫دسترسی به پیروزی انتخاباتی دارند‪ ،‬توانایی ایجاد اشوب و‬ ‫به هم ریختن اوضاع را در خود به وجود اورده اند‪ .‬این همان‬ ‫توانایی است که نه فقط تهدیدی ب رای حزب النهضت‪ ،‬بلکه‬ ‫تهدیدی جدی علی��ه تونس در مرحله گ��ذار و انتقالش به‬ ‫مراحل بعدی انقالب تلقی م ی ش��ود‪ .‬عالوه بر این هریک‬ ‫از اح��زاب کوچک و بزرگ تون��س با ارزیاب��ی اجتماعات و‬ ‫تجمعاتی که در مخالفت یا موافقت با دولت موقت تونس‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬نه تنه��ا از موقعیت و می زان محبوبی ت ش��ان‬ ‫درمیان مردم اگاهی بیشتری پیدا کردند‪ ،‬بلکه در واکنش به‬ ‫تحرکات احزاب رقیب‪ ،‬تحرکات گسترده تری در مخالفت با‬ ‫حزب النهضت و به منظور کسب جایگاه مطلوب تر اقتصادی‬ ‫از خود نشان دادند‪ .‬به هرترتیب واقعه ترور بالعید‪ ،‬به نقطه‬ ‫اوجی ب رای اندیشیدن به منافع حزبی و گروهی تبدیل شد‬ ‫و این واقعیت بس��یار مهم را نیز نمایان ساخت که جامعه‬ ‫تونس‪ ،‬متفاوت با دوسال پیش‪ ،‬از اندیشیدن به منافع ملی‬ ‫فاصله م ی گیرد و به سوی اندیش��یدن به منافع گروهی و‬ ‫حزبی در حرکت است‪ .‬امری که قدرت های غربی ذی نفوذ‬ ‫در ش��مال افریقا به عناوین مختلف و به صورت مستقیم و‬ ‫غیرمستقیم از ان حمایت م ی کنند و این درحالی است که‬ ‫بر این امر به خوبی واقفند که تاخیر در تدوین قانون اساسی‬ ‫جدید و اختالفات فلج کننده درون ساختاری‪ ،‬همانند زهری‬ ‫کش��نده‪ ،‬انقالب مردم تونس را از پا م ی اندازد و این همان‬ ‫خطری اس��ت که س��ران حزب النهضت‪ ،‬به طور موکد و با‬ ‫مصاحب ه ها و بیانی ه های هفته گذشته شان نسبت به وقوع‬ ‫ان هشدار دادند‪g .‬‬ ‫اروپا‬ ‫توطئه عقاب‬ ‫نقشه امریکا برای‬ ‫تسلط بر منطقه سیبری‬ ‫و سرزمین شرق دور روسیه‬ ‫نویسنده‪ :‬سیمون شاستر ‪ /‬مترجم‪ :‬ازاده کشوردوست‬ ‫ی با تمامی‬ ‫طی دو هفته گذشته‪ ،‬یک طرح توطئه قدیم ‬ ‫ پیچیدگ ی های ان راه خود را به رس��انه های روسیه باز کرده‬ ‫اس��ت؛ یادگاری از گزارش های ش��فاهی دوران جنگ س��رد‬ ‫درباره امریکای تشنه به خون که تاکید م ی کند واشنگتن با‬ ‫طرح ریزی نقشه ای جدید به دنبال تسلط بر منطقه سیبری و‬ ‫سرزمی ن های شرق دور روسیه است‪ .‬دیدگاه عمومی این است‬ ‫که امریکای ی ها تصمیم دارند طی چندین نسل‪ ،‬سرپرستی‬ ‫کودکان یتیم این مناطق دورافتاده را ب ر عهده بگی رند و زمانی‬ ‫که جمعیت به اندازه کافی تخلیه ش��د‪ ،‬به اس��انی وارد این‬ ‫سرزمی ن ها شده و کنترل منابع غنی نفت‪ ،‬گاز‪ ،‬الماس و فلز‬ ‫ان را بدون ریختن حتی یک قطره خون در دست بگیرند‪ .‬با‬ ‫گردش در فضای وبالگ های روس و همچنین گفت وگو با‬ ‫عاب ران در قطارهای زیرزمینی مس��کو م ی توان نسخه های‬ ‫متفاوتی از این افس��انه را ش��نید‪ .‬اما انچه این بار مس��اله را‬ ‫متفاوت می کند منبعی است که این ماجرا توسط ان نقل شده‬ ‫است؛ این بار «پاول استاخوف» کمیسیونر کاخ کرملین در‬ ‫امور حقوق کودکان است که این داستان را ب رای افرادی که به‬ ‫شنیدن ان تمایل دارند‪ ،‬نقل م ی کند‪.‬‬ ‫اس��تاخوف به عنوان بلندپایه ترین مقام رسمی که به‬ ‫مسائل مربوط به کودکان روس رس��یدگی م ی کند‪ ،‬همواره‬ ‫تا اواخر شب در حال کار کردن است‪ .‬او که ظاهری بسیاری‬ ‫اراسته و قدرت بیانی قوی دارد‪ ،‬در اتخاذ تصمیم ماه گذشته‬ ‫میالدی روسیه مبنی بر ممنوعیت ب ر عهده گرفتن حضانت‬ ‫کودکان روس توسط ش��هروندان امریکایی‪ ،‬نقشی کلیدی‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫قانون ممنوعیت حضانت با تشویق «والدیمیر پوتین»‬ ‫رئی س جمهوری روسیه در پارلمان این کشور نیز به تصویب‬ ‫رسید‪ .‬این اقدام نوعی واکنش تالف ی جویانه به بخشی از قانون‬ ‫حقوق بشری امریکا موسوم به «ماگنیتسکی» است که برخی‬ ‫مقام های روس که از نظر واشنگتن فاسد هستند را از دریافت‬ ‫روادید امریکا منع م ی کند‪ .‬همین مساله باعث شده است که‬ ‫قانون منع حضانت در داخل روسیه بازخوردهای منفی داشته‬ ‫باشد‪ .‬ده ها هزار تن از شهروندان روسیه ماه گذشته میالدی‬ ‫تظاه راتی در مسکو برگزار کرده و طی ان پوتین را به استفاده‬ ‫ابزاری از ک��ودکان یتیم در جنگ دیپلماتیک با واش��نگتن‬ ‫متهم کردند‪ .‬ب ر اساس نتیجه نظرس��نجی که اخی را توسط‬ ‫مرکز «لوادا» انجام ش��د‪ 40 ،‬درصد ش��رکت کنندگان در این‬ ‫نظرسنجی معتقد بودند که این نشانه دورویی و عوام فریبی‬ ‫روسیه است که تالش م ی کند قانون منع حضانت را هدیه ای‬ ‫به ایتام روس جلوه دهد‪.‬‬ ‫واکنش کرملین – که هم��واره ب رای بهره ب��رداری از‬ ‫تعصبات جنگ سرد تالش کرده است ‪ -‬تحریک احساسات‬ ‫ضدامریکایی بود که بعد از بحران موشکی کوبا به ندرت دیده‬ ‫شده است‪ .‬رسانه های دولتی و قانونگذاران روس تیرهای خود‬ ‫بین الملل‬ ‫بعد‪ ،‬پوتین با عفو این شهروند امریکایی موافقت کرده و وی‬ ‫به خانه خود در ایالت «پنسیلوانیا» بازگشت‪.‬‬ ‫روند برگزاری این دادگاه عالوه ب��ر رایزنی ب رای صدور‬ ‫فرمان عفو توس��ط کرملین‪ ،‬دوس��تان قدرتمندی را نیز در‬ ‫واش��نگتن ب رای اس��تاخوف به همراه اورد‪ .‬دو ماه بعد از این‬ ‫دادگاه‪ ،‬اس��تاخوف ب رای س��خنرانی درباره چالش های نظام‬ ‫قضایی روسیه به کنگره امریکا دعوت شد و سخنرانی بسیار‬ ‫تاثیرگذاری ارائه کرد‪ .‬همان س��ال‪« ،‬جان پترسون» سناتور‬ ‫س��ابق جمهوریخواه ایالت پنس��یلوانیا یکی از کرس ی های‬ ‫دانشجویی دانشگاه پیتسبورگ را به استاخوف اختصاص داد‪.‬‬ ‫پروفسور «رونالد ب رند» که مسئول امور بی ن الملل این دانشگاه‬ ‫بود نیز با تاکید بر اینکه «استاخوف در پرونده پاپ به امریکا‬ ‫کمک کرده اس��ت»‪ ،‬در تصمیم دانش��گاه ب رای ارائه کمک‬ ‫مالی به این شهروند روس نقشی کلیدی داشت‪ .‬به دنبال این‬ ‫تصمیم‪ ،‬استاخوف به همراه همسر و دو پسر نوجوانش سال‬ ‫بعد را به تحصیل در پیتسبورگ پرداخت‪.‬‬ ‫به گفته استاخوف‪ ،‬او در ان س��ال ها تالش کرد بعد از‬ ‫بازگشت به روسیه‪ ،‬بخشی از نظام قانونی امریکا را به کشورش‬ ‫منتقل کند‪ .‬او در دادگاه های سیاسی متعددی به عنوان وکیل‬ ‫ایفای نقش کرد‪ ،‬ولی در اکثر موارد خود را با مواضع کرملین در‬ ‫تضاد م ی دید‪ .‬او طی سال های ‪ 2004‬تا ‪ 2009‬میالدی مجری‬ ‫ب رنامه تلویزیونی «س��اعت قضاوت» بود و توانست تا حدی‬ ‫در ایجاد برخی تغیی رات موثر باش��د‪ .‬اس��تاخوف همچنین‬ ‫چندین رمان و کتاب حقوقی نوشت و در سال ‪ 2003‬میالدی‬ ‫و بالفاصه بعد از تهاجم امریکا به ع راق‪ ،‬با درخواس��ت ب رای‬ ‫پذیرش وکالت صدام‪ ،‬دیکتاتور سابق ع راق در دادگاه کیفری‬ ‫بی ن المللی‪ ،‬نام خود را س��ر زبان ها انداخت‪ .‬ب رند نسخه ای از‬ ‫این درخواست که به سفارت واش��نگتن در مسکو و خطاب‬ ‫به «جورج بوش» رئی س جمهوری سابق امریکا نوشته شده‬ ‫بود را دریافت کرد‪ .‬ب رند درباره این نامه گفته اس��ت‪« :‬به نظر‬ ‫م ی رسد استاخوف شامه سیاسی دارد‪ .‬او از جمله افرادی است‬ ‫که بیشترین مهارت را در تبلیغ خود دارند‪».‬‬ ‫استاخوف که از برند به عنوان یک مربی و «استادی از‬ ‫جانب خدا» نام م ی برد‪ ،‬این مساله که نامه او یک شیرین کاری‬ ‫تبلیغاتی بوده است را رد کرده و تاکید م ی کند که حتی دادگاه‬ ‫نورمبرگ هم وکیل مدافع داش��ت‪ .‬او س��پس در سال ‪2007‬‬ ‫میالدی جنبش��ی ملی تحت عن��وان «زا پوتینا» به معنای‬ ‫«ب رای پوتین» را تاس��یس کرد که نوعی کل��وب هواداران‬ ‫رئی س جمهوری روسیه بود‪ .‬یک سال بعد استاخوف به عنوان‬ ‫کمیسیونر کرملین در امور حقوق کودکان انتخاب شد؛ هر‬ ‫چند تنها صالحیت او قدرت س��خنوری و سه پسرش بودند‪.‬‬ ‫تصدی این سمت توسط استاخوف با گزارش های پ راکند ه و‬ ‫گاه و ب ی گاهی از سوءاستفاده از کودکان روس توسط والدین‬ ‫غ ربی بود که انها را به فرزندی پذیرفته بودند‪ .‬هر بار که چنین‬ ‫اتفاقی م ی افتاد‪ ،‬استاخوف از ه ر تریبون ممکن ب رای محکوم‬ ‫ک��ردن حضانت کودکان روس توس��ط ش��هروندان خارجی‬ ‫استفاده م ی کرد‪.‬بر مبنای اماری که دولت روسیه اعالم کرده‬ ‫است‪ ،‬طی ‪ 20‬سال گذش��ته‪ 19 ،‬مورد کشته شدن کودکان‬ ‫یتیم روس که توسط والدین امریکایی به فرزندی پذیرفته‬ ‫شده اند‪ ،‬گزارش شده است‪ .‬این حوادث در اثر ب ی احتیاطی‬ ‫یا سوءاستفاده والدین امریکایی صورت گرفته و در مقایسه‬ ‫با پرونده مشابه ایتام روس که توسط شهروندان این کشور‬ ‫به فرزندی پذیرفته ش��ده اند‪ ،‬بس��یار کمتر اس��ت‪ .‬با این‬ ‫وجود اس��تاخوف اخی را در یکی از برنامه های تلویزیونی به‬ ‫گزارش های وحشتناکی از حلقه های سوءاستفاده از کودکان‬ ‫و شبکه های شکنجه کودکان در امریکا اشاره کرده بود‪ .‬او‬ ‫تاکید کرد که ای��ن گزارش ها تصویر صحیح و درس��تی از‬ ‫تاریخ حضانت در امریکا ارائه نم ی کن��د ولی در عین حال‬ ‫گفت که حتی یک نمونه از این پرونده ها کافی است تا حق‬ ‫حضانت کودکان روس توس��ط خارج ی ها را محکوم کنیم‪.‬‬ ‫او همچنین گفته اس��ت که حضانت کودکان روس توسط‬ ‫خارج ی ها اعم از امریکای ی ها‪ ،‬فرانسوی ها و ایتالیا ی ی ها به‬ ‫تاریخ خواهد پیوست؛ این مس��اله ای است که ما خودمان‬ ‫باید با ان کنار بیاییم‪ .‬او همچنین قضاوت درباره اینکه ایا‬ ‫قانون ممنوعیت حضانت ایتام روس توس��ط امریکای ی ها‬ ‫پاسخ مس��تقیمی به قانون ماگنیتسکی اس��ت یا خیر را‬ ‫به دیپلمات ها واگذار کرد‪ .‬وی در این ب��اره گفت‪« :‬انچه از‬ ‫استادهایم در پیتسبورگ اموخته ام این است که یک عمل‬ ‫غیردوستانه باید با عمل غیردوستانه دیگر پاسخ داده شود‪.‬‬ ‫چه واکنش��ی از اهمیت کمتری برخوردار است؟ اقتصادی‪،‬‬ ‫سیاسی‪ ،‬اجتماعی‪ .‬پاسخ ان را نم ی دانم‪».‬بناب راین در شرایط‬ ‫فعلی استاخوف تصمیم گرفته است با قانون منع حضانت‬ ‫ایتام روس توس��ط امریکای ی ها موضعی تالف ی جویانه در‬ ‫ب رابر قانون ماگنیتسکی اتخاذ کند‪.‬‬ ‫به همین دلیل تئوری تخلیه سیبری اگر هیچ کاربردی‬ ‫نداشته باشد‪ ،‬م ی تواند ب رای منحرف کردن اذهان عمومی‬ ‫وس��یله ای کارامد باش��د‪ .‬او اخی را در مصاحبه ب��ا روزنامه‬ ‫«روسیسکایا گازتا» جزئیات بیشتری از این تئوری را تشریح‬ ‫کرد‪ .‬وی تاکید کرد‪« :‬من از تئوری های توطئه امیز حمایت‬ ‫نم ی کنم ولی در هر حال حقیقت‪ ،‬حقیقت اس��ت‪ .‬برخی‬ ‫تئوری ها حاکی از ان اس��ت که تخلیه ی��ک منطقه منجر‬ ‫به اش��غال ان منطقه توس��ط افرادی م ی ش��ود که اهداف‬ ‫توسع ه طلبانه در سر دارند‪».‬به گفته شاستر‪ ،‬استاخوف یک‬ ‫هفته قبل از ان در دفترش از موقعیت تبلیغاتی که قانون‬ ‫ممنوعیت حضانت ایتام روس توسط امریکای ی ها برای او‬ ‫ایجاد کرده بود لذت م ی برد‪ .‬زمانی که یک گروه فیلمبرداری‬ ‫در حال ترک دفتر کار او بود‪ ،‬گروهی دیگر خود را ب رای ورود‬ ‫به دفتر اماده م ی کرد و به نظر م ی رس��ید استاخوف به طور‬ ‫خستگ ی ناپذیری حرف ب رای گفتن دارد‪ .‬او گفت‪« :‬کمیسر‬ ‫چه کسی است؟ کسی که باید پاسخگوی مسائل عقیدتی‬ ‫و روح نظامی کشور باش��د‪ .‬او رهبری حمله را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫عقب نشینی و تهدید س��رزمین مادری هرگز!مسکو پشت‬ ‫ماست‪ .‬این تعریفی از من است‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫را به سمت امریکا نش��انه گرفته و در این راه از ادبیاتی تند و‬ ‫منتقدانه ب رای تاکید بر مل ی گرایی‪ ،‬بیگانه س��تیزی و مقابله‬ ‫با ارائه اطالعات نادرست اس��تفاده کردند‪ .‬استاخوف یکی از‬ ‫سردمداران این مبارزه بود‪ .‬سه شنبه چند هفته قبل‪ ،‬استاخوف‬ ‫میهمان یک ب رنامه گفت وگوی تلویزیونی تحت عنوان «ماما‬ ‫امریکا» بود که روی این مس��اله تاکید داش��ت که حضانت‬ ‫کودکان توسط خارج ی ها بازار «خرید و فروش کودکان» را گرم‬ ‫خواهد کرد‪ .‬در این ب رنامه از امریکای ی ها به عنوان «خریداران‬ ‫در معامله ایتام» نام برده ش��د و این در حالی بود که بخش‬ ‫عمده ای از برنامه روی «فرقه های تمامی ت گرا» متمرکز بود‬ ‫و در درجه اول به مسیحیان پنطیکاستی که به تالش ب رای‬ ‫سوءاس��تفاده از کودکان ب ی پناه روس متهم هس��تند‪ ،‬اشاره‬ ‫داشت‪ .‬این ب رنامه در یک هفته عادی‪ ،‬میلیون ها بیننده دارد‪.‬‬ ‫«سیمون شاستر» ستون نویس مجله تایم در این باره‬ ‫م ی گوید‪« :‬روزی که این برنامه پخش ش��د‪ ،‬استاخوف من‬ ‫را به دفترش دعوت کرد تا درباره برخی مس��ائل مربوط به‬ ‫کرملین با یکدیگر گفت وگو کنیم؛ مسائلی که تالش کرده‬ ‫بود ان را به نفع یک گزارش��گر امریکایی زمینه چینی کند‪.‬‬ ‫استاخوف گفت که به اعتقاد او این مساله که امریکای ی های‬ ‫با ایمان کودکان بیمار روس را ب��ه فرزندی قبول م ی کنند‪،‬‬ ‫قابل تقدیر است‪ ،‬ولی در شرایط فعلی ما باید به یک پرسش‬ ‫اساسی درباره خودمان پاس��خ دهیم‪ .‬ما چه هستیم؟ یک‬ ‫ملت بدون ریشه و سنت؟ یا مردمی که به نس ل های اینده‬ ‫پاس��خ م ی دهند؟ ایا ما مردم بدون احساس��ی هستیم که‬ ‫نم ی توانند به ایتام خود کمک کنند و ب رای قبول حضانت‬ ‫فرزندانشان روی امریکای ی ها حساب باز کرده اند؟ یا خودمان‬ ‫م ی توانیم این کار را انجام دهیم؟»‬ ‫شاستر ادامه داد‪« :‬استاخوف بعد از ان نسخه ای از نظریه‬ ‫«تخلیه جمعی ت س��یبری» را داد که یک هفته قبل از ان در‬ ‫یک کنف رانس خبری در مسکو درباره ان صحبت کرده بود‪.‬‬ ‫او سپس این پرسش را مطرح کرد که چرا امریکای ی ها عمدتا‬ ‫کودکان را از بخش شرقی روسیه به فرزندی قبول م ی کنند و‬ ‫این امار در بخش های غ ربی روسیه به شدت پایی ن تر است؟»‬ ‫نخستین پاس��خی که به ذهن من رس��ید این بود که شاید‬ ‫کودکان یتیم سیبری بیشتر از کودکانی که در مسکو زندگی‬ ‫م ی کنند‪ ،‬به کمک نیاز داشته باش��ند‪ .‬ولی پاسخ استاخوف‬ ‫چیز دیگری بود‪ .‬به گفته وی‪« ،‬مادلین الب رایت» وزیر خارجه‬ ‫پیش��ین امریکا گفته اس��ت که برخورداری روسیه از بخش‬ ‫عمده منابع طبیعی جهان غیرعادالنه اس��ت‪ .‬این جمله که‬ ‫وزیر خارجه پیشین امریکا بیان یا حتی فکر کردن به ان را نیز‬ ‫رد کرده است‪ ،‬بخشی از اساس تئوری است که روس ها درباره‬ ‫توطئه امریکا در سر دارند‪.‬‬ ‫شاید حوزه اطالعات استاخوف بسیار گسترده باشد و او‬ ‫پیش از انکه در سال ‪ 2008‬میالدی به عنوان کمیسر کرملین‬ ‫(ترجمه ای که خود ب رای سمتش م ی پسندد) انتخاب شود‪ ،‬هم‬ ‫در واشنگتن و هم در مسکو وکیلی مورد احترام بود‪ .‬نخستین‬ ‫حضور او در عرصه بی ن المللی در سال ‪ 2000‬میالدی و زمانی‬ ‫بود که والدیمیر پوتی��ن به عنوان رئی س جمهوری روس��یه‬ ‫انتخاب شد‪ .‬اس��تاخوف در ان س��ال وکالت «ادموند پاپ»‬ ‫نخستین ش��هروند امریکایی که بعد از چهار دهه به اتهام‬ ‫جاسوسی در روس��یه بازداشت م ی ش��د را ب ر عهده گرفت‪ .‬او‬ ‫با سبک نمایش��ی ویژه خود جلس��ه نهایی دفاع از پاپ را با‬ ‫ارائه برگه ای که در ان مستندات خود را به طور قافی ه دار ارائه‬ ‫کرده بود‪ ،‬به پایان رساند و در خارج از محوطه دادگاه نیز علیه‬ ‫توهم جاسوسی که نظام قضایی روس��یه با ان درگیر است‪،‬‬ ‫اظهارنظرهایی انجام داد‪ .‬هی چ کدام از این تالش ها موثر نبود‬ ‫و پاپ به تحمل ‪ 20‬س��ال زندان محکوم شد ولی یک هفته‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫‪51‬‬ ‫افریقا‬ ‫پاییزعربی‬ ‫ویوینا والت ‪ /‬ترجمه‪ :‬پوریا محمدی‬ ‫خطر گسترش رادیکالیسم در شمال افریقا قوت گرفت‬ ‫بین الملل‬ ‫مردم الجزایر با اندیش��ه درباره وضعیت فعلی کش��ور‬ ‫همسایه و هم مرز خود‪ ،‬به احساسات ضد و نقیضی م ی رسند‪.‬‬ ‫هرچند تونس عن��وان زادگاه بهار ع ربی را یدک م ی کش��د و‬ ‫پایه گذار تغیی راتی سیاس��ی و انقالبی در جهان عرب ش��د‬ ‫که حتی دامنه ان به خاورمیانه هم رس��ید‪ ،‬ولی بادهای این‬ ‫تغییر هرگز به س��وی الجزایر وزیدن نگرفت‪ .‬حاال‪ ،‬ترور یکی‬ ‫از برجس��ته ترین سیاستمداران س��کوالر در پایتخت تونس‪،‬‬ ‫مخالفان دولت اسالمگرای این کش��ور را در اعتراض به این‬ ‫ترور به خیابان ها کشانده است؛ معترضانی که دولت را ب هدلیل‬ ‫تشویق و پروبال دادن به خش��ونت های افراط گرایانه مقصر‬ ‫م ی دانند؛ اعتراض های��ی که م ی رود تا ب��ه بحرانی جدید در‬ ‫تونس تبدیل شود‪ .‬در کشور همسایه‪ ،‬مردم الجزایر معتقدند‬ ‫که به اندازه کافی دچار هرج و مرج هستند‪ .‬در دهه ‪ 90‬جنگ‬ ‫داخلی بین رژیم الجزایر و اسالمگرایان تندرو منجر به مرگ‬ ‫نزدیک به ‪ 200‬ه��زار نفر از مردم این کش��ور ش��د‪ .‬ه راس از‬ ‫گسترش و نفوذ موج اس�لامی به الجزایر تا حد زیادی مانع‬ ‫از بروز هرگونه انقالب به س��بک بهار ع رب��ی در ب رابر دولت‬ ‫خودکامه عبدالعزیز بوتلفیقه شده است؛ حکومتی که اقتدار‬ ‫خود را بر مبنای توانایی بر سرکوب رادیکالیسم اسالمی بنیان‬ ‫نهاده است‪ .‬در واقع طبق گزارش های رسیده و مصاحب ه های‬ ‫انجام شده در الجزیره‪ ،‬پایتخت این کشور ‪ 36‬میلیون نفری‬ ‫و نفت خیز‪ ،‬تعدادی از مصاحب ه ش��وندگان در دو روز گذش��ته‬ ‫گفتند که ظهور ش��ب ه نظامیان‬ ‫اس�لامگرا در تون��س ب��ه طرز‬ ‫دردناکی ب رایشان اشناست؛ روند‬ ‫وقایعی که به اعتقاد انها از سال ها‬ ‫خشونت در کشور همسایه خبر‬ ‫م ی دهد‪ .‬چندین الجزایری گفتند‬ ‫این واقعیت که تونس��ی االصل‬ ‫بودن ‪ 11‬نف��ر از اف��رادی که در‬ ‫حمل��ه تروریس��تی ب��ه میدان‬ ‫گازی عی ن امیناس‪ ،‬این منطقه‬ ‫را به محاص��ره خ��ود دراوردند‪،‬‬ ‫تکان دهن��ده اس��ت؛ حمله ای‬ ‫که طی ان تع��داد زیادی از اتباع‬ ‫خارجی از جمله اتباع امریکایی‪،‬‬ ‫انگلیس��ی و نروژی و همچنین‬ ‫کارگ��ران ای��ن تاسیس��ات به‬ ‫گروگان گرفته شده و نزدیک به‬ ‫‪ 37‬خارجی طی این گروگانگیری‬ ‫کش��ته ش��دند‪ .‬ناظم زویوئکه‪،‬‬ ‫مدیرعامل س��ابق شرکت ملی‬ ‫گاز و نفت الجزایر‪( ،‬سوناتراش)‪،‬‬ ‫م ی گوید‪« :‬این احتم��ال وجود‬ ‫دارد ک��ه مردم تون��س با همان‬ ‫وضعیتی روبه رو شوند که الجزایر‬ ‫در دهه ‪ 90‬درگیر ان بود‪».‬‬ ‫فک��ر ک��ردن ب��ه نحوه‬ ‫و س��بک تح��والت تون��س‬ ‫ـ حت��ی تحوالت پرش��ور و سرمس��ت کننده اواخ��ر ‪ 2010‬و‬ ‫اوایل ‪ 2011‬ـ در اغلب مردم الجزایر هی��چ رغبت و انگیزه ای‬ ‫ایجاد نم ی کن��د‪ .‬در حالی که جوانان ممکن اس��ت در مورد‬ ‫عدم وجود فرصت ه��ای اقتصادی و ازادی های سیاس��ی به‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪52‬‬ ‫تلخی گله مند باش��ند‪ ،‬ولی زمانی که از انه��ا درباره احتمال‬ ‫ی س��وال م ی شود با حالتی واهمه زده‬ ‫وقوع یک انقالب مردم ‬ ‫پاس��خ منفی م ی دهند‪ .‬وقتی ای��ن س��وال را از بوجما رحمه‬ ‫‪ 22‬ساله و دانش��جوی مدیریت در دانشگاه الجزایر پرسیدیم‪،‬‬ ‫گفت «نه‪ ،‬نه‪ ،‬نه‪ .‬ما قبل از مردم تونس تروریس��م و وحشت‬ ‫را از س��ر گذرانده ایم‪ .‬هرچه در حال حاضر در تونس در حال‬ ‫وقوع اس��ت‪ ،‬قبال ب رای ما اتف��اق افتاده و ما ب��ه هیچ عنوان‬ ‫حاضر نیس��تیم به گذش��ته برگردیم»‪ .‬اخباری که از تونس‬ ‫م ی رسد نگران کننده است‪ .‬یکی از پیشروترین سیاستمداران‬ ‫س��کوالر این کش��ور و منتقد سرس��خت دولت اسالمگرای‬ ‫تونس‪ ،‬صبح روز چهارشنبه گذش��ته (‪ 6‬فوریه‪ 18/‬بهمن) در‬ ‫مقابل خانه خود در پایتخت هدف گلول��ه قرار گرفت و پس‬ ‫از انتقال به بیمارس��تان درگذشت‪ .‬گلوله های شلیک شده به‬ ‫سمت شکری بالعید از ناحیه سر و گردن وی را مجروح کرده‬ ‫بودند‪ .‬ش��کری بالعید‪ ،‬رهبر حزب متح��د میهنی دموکرات‬ ‫تونس بود که حزبی الئیک اس��ت‪ .‬این ترور ظاه را توس��ط‬ ‫دو مرد جوان که روی موتور س��وار بودند و کمی بعد از ساعت‬ ‫‪ 8‬صبح انجام شد‪ .‬پس از این ترور هزاران نفر از مردم تونس‬ ‫به خیابان های پایتخت و شهر سیدی بوزید ریختند؛ شهری‬ ‫که محل تولد انقالب یاس تونس در دس��امبر س��ال ‪ 2010‬و‬ ‫سرمنشا و الهام گر بهار ع ربی بود و محمد بوعزیزی با سوزندان‬ ‫خود اتش انقالبی را روشن کرد که منجر به سقوط دیکتاتوری‬ ‫بیست و چهار ساله زین العابدین بن علی شد‪ .‬مردم تونس که‬ ‫به تازگی دومین س��الگرد این انقالب را جشن گرفته بودند‪،‬‬ ‫مبهوت و گیج از ضربه این ترور‪ ،‬فریادزنان با حضور در خیابان ها‬ ‫خ واستار تعقیب و دستگیری قاتالن و مسببان این ترور توسط‬ ‫دولت شدند‪ .‬گزارش ها حاکی از ان است که در دیگر شهرهای‬ ‫تونس‪ ،‬مردم خشمگین با حمله به دفاتر حزب النهضت‪ ،‬حزب‬ ‫حاکم اسالمگرای این کشور به تخریب اموال پرداختند‪ .‬طی‬ ‫جلس��ه ای در پارلمان اتحادیه اروپا در استراسبورگ فرانسه‪،‬‬ ‫منصف مرزوقی‪ ،‬رئی س جمهور تونس‪ ،‬در حالی که اشفته به‬ ‫نظر م ی رسید این ترور را «جنایتی نفرت انگیز» توصیف کرد و‬ ‫با نیمه تمام گذاشتن سفر خود و همچنین لغو سفر به قاهره‬ ‫ب رای شرکت در اجالس سران سازمان همکاری های اسالمی‬ ‫به تونس بازگشت‪ .‬مرزوقی گفت‪« :‬انقالب مسالمت امیز ما‬ ‫دشمنان زیادی دارد‪ .‬دش��منانی که تمام تالش خود را به کار‬ ‫بسته اند تا این انقالب به سرانجام نرس��د‪ ».‬در واقع مرزوقی‬ ‫ـ که یک لیب رال سکوالر و رئی س جمهور دولت ائتالفی با حزب‬ ‫النهضت است ـ در چندماه گذش��ته به طور مرتب نسبت به‬ ‫گسترش تهدیدها علیه سیاستمداران غیرمذهبی در تونس‬ ‫هشدار داده و گفته بود تونس باید علیه جنبش در حال رشد‬ ‫س��لف ی ها دس��ت به اقدام جدی بزند‪ .‬پس از انکه گروهی از‬ ‫شب ه نظامیان اس�لامگرا در سپتامبر گذش��ته و در اعتراض‬ ‫به پخش فیلم موهن و ضداس�لامی در امریکا به س��فارت‬ ‫ایاالت متحده حمله کرده و یک مدرسه امریکایی را به اتش‬ ‫کش��یدند‪ ،‬رئیس جمهور تونس نیروه��ای گارد ملی را ب رای‬ ‫حفاظت از سفارت امریکا به کمک نیروهای امنیتی و پلیس‬ ‫فرستاد‪ .‬وی چندین روز بعد و در مصاحبه با تایم گفت که به‬ ‫نظر م ی رس��ید دولت تمایلی ب رای دخالت در این ماجرا ندارد‪.‬‬ ‫مرزوقی گفت‪« :‬ما باید این پدی��ده را متوقف کنیم‪ .‬این مردم‬ ‫از دموکراس��ی متنف رند‪ ،‬انها این‬ ‫دموکراس��ی را نم ی خواهند‪ ».‬در‬ ‫مقابل‪ ،‬راشد الغنوشی‪ ،‬رهبر حزب‬ ‫اسالمگرای النهضت با رد سخنان‬ ‫مرزوقی و ط��ی مصاحب ه ای در‬ ‫همان روز گفت‪« :‬ما درباره مردم‬ ‫ب راساس ایدئولوژی انها قضاوت‬ ‫نم ی کنیم‪ .‬قضاوت ما براساس‬ ‫اعمال انهاس��ت‪ ».‬ولی بسیاری‬ ‫از مردم تونس نظر دیگری دارند‪.‬‬ ‫انها معتقدن��د وقوع ی��ک ترور‬ ‫سیاسی باتوجه به وقایع چندماه‬ ‫گذش��ته‪ ،‬اجتن��اب ناپذی��ر بوده‬ ‫است‪ .‬در ماه های گذشته جوانان‬ ‫اسالمگرا و گروه های شب ه نظامی‪،‬‬ ‫نشس ت های سیاسی مخالفان را‬ ‫به هم زده و ایس��تگاه های رادیو‬ ‫و تلویزی��ون س��کوالر را تهدید‬ ‫کرده ان��د‪ .‬در واقع خود ش��کری‬ ‫بالعید سه ش��نبه شب گذشته با‬ ‫حضور در تلویزیون تونس نسبت‬ ‫ب��ه اوج گرفتن خش��ونت های‬ ‫سیاسی هش��دار داده بود‪ .‬منیر‬ ‫خلیفه‪ ،‬اس��تاد زبان انگلیسی در‬ ‫دانشگاه مانوبای تونس در یک‬ ‫مصاحبه تلفنی ب��ه تایم گفت‪:‬‬ ‫«من ای��ن ب رنام��ه تلویزیونی را‬ ‫دیدم‪ ،‬ش��کری بالعی د گویی از مرگ خود خبر داشت و هشدار‬ ‫م ی داد که این روند م ی تواند منجر به چیزی شود که مشابه ان‬ ‫را پی ش تر در الجزایر دیده ایم‪g ».‬‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫افریقا‬ ‫ماموریت غیرممکن‬ ‫ایا نیروهای القاعده مغلوب فرانسه شده اند؟‬ ‫نویسنده‪ :‬بروس کراملی ‪ /‬ترجمه‪ :‬رضا اقازاده‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫تداوم حمله هوایی نیروهای فرانسوی به پایگاه های‬ ‫شورشیان اس�لامگرای مالی در شمال این کشور‪ ،‬بار دیگر‬ ‫به ما یاداوری کرد عملیات نیروهای مشترک فرانسه و مالی‬ ‫از ابتدای ش��روع ان در ‪ 11‬ژانویه با چه س��رعت و وسعتی‬ ‫گسترش یافته اس��ت‪ .‬نیروهای شورش��ی که اوایل ژانویه‬ ‫به سمت جنوب و تا ‪ 700‬کیلومتری باماکو‪ ،‬پایتخت مالی‪،‬‬ ‫پیش��روی کرده بودند‪ ،‬همزمان با حمل��ه متقابل نیروهای‬ ‫ارتش مالی که از پش��تیبانی نظامیان فرانسوی برخوردار‬ ‫بودند‪ ،‬به سرعت شهرهای شمالی را که از اواخر ماه اوریل‬ ‫در کنترل خود داشتند‪ ،‬تخلیه کردند‪ .‬کارشناسان معتقدند‬ ‫گروه های افراطی به منطقه ب ی اب و علف و کوهس��تانی‬ ‫مالی‪ ،‬نزدیک مرز این کشور با الجزایر‪ ،‬عقب نشینی کرده اند‪.‬‬ ‫منطقه ای که نیروهای فرانس��وی در پ��ی زمینگیر کردن‬ ‫انها در این منطقه ب��وده و طبق گزارش ها انبارهای محلی‬ ‫سوخت و انبارهای تسلیحات شورش��یان را به شدت مورد‬ ‫حمله قرار داده اند‪.‬‬ ‫نیروهای فرانس��وی همچنین در کمت��ر از دو هفته‬ ‫بعد از ازادی شهر تیمبوکتو از دس��ت نیروهای افراطی در‬ ‫‪ 28‬ژانویه‪ ،‬اماده خروج از این ش��هر م ی ش��وند‪ .‬این خروج‪،‬‬ ‫بخشی از فرایند تسریع واگذاری وظایف پلیسی در شمال‬ ‫مالی به نیروهای مس��لح داخلی و بیش از پنج هزار نیروی‬ ‫نظامی برگزیده از کشورهای همسایه افریقایی است‪ .‬ولی‬ ‫با وجود پیشرفت سریع طرح های فرانس��ه در مالی‪ ،‬انتظار‬ ‫پیروزی کام��ل بر نیروهای شورش��ی اس�لامگرا در اینده‬ ‫نزدیک‪ ،‬انتظاری غیرعاقالنه اس��ت‪ .‬اگرچه نیروی هوایی‬ ‫فرانسه و نیروهای ویژه در مالی در حال حاضر تمرکز خود را‬ ‫به مواضع و پایگاه های نیروهای افراطی معطوف کرده اند تا‬ ‫امکان استق رار را از این نیروها سلب کنند‪ ،‬ولی برخی مقامات‬ ‫در پاریس معتقدند گروه های ه��م پیمان گروه «القاعده در‬ ‫مغرب اس�لامی» پس از پایان عملیات مالی‪ ،‬همچنان به‬ ‫تالش های خود ادامه خواهند داد‪.‬‬ ‫یک دیپلمات فرانس��وی که تمایل ندارد نامش برده‬ ‫ش��ود م ی گوید‪« :‬فکر نم ی کنم کس��ی که از نزدیک سیر‬ ‫وقایع در مالی را دنبال م ی کند‪ ،‬امید داشته باشد که بتوان‬ ‫به زمان پی��ش از حضور گروه ه��ای افراطی اس�لامگرا و‬ ‫وجود تهدید در منطقه ساحل بازگشت‪ .‬به احتمال زیاد این‬ ‫گروه ها به مواضع و پایگاه های خود پیش از اتحادش��ان با‬ ‫مل ی گرایان طوارق ب رای در دست گرفتن کنترل شمال مالی‪،‬‬ ‫عقب نش��ینی خواهند کرد‪ .‬این موضوع به معنی جنایت ها‬ ‫و عملیات های تروریستی بیش��تر در مناطق بیابانی است‬ ‫که گروه های «القاعده در مغرب اس�لامی» به خوبی ان را‬ ‫م ی شناسند و م ی دانند که تحت کنترل دراوردن این مناطق‬ ‫تقریبا غیرممکن است‪».‬‬ ‫در حال��ی ک��ه مناب��ع امنیت��ی و ناظ ران مس��تقل‪،‬‬ ‫پی ش بینی کاهش تاثی��ر و فعالیت اس�لامگرایان در این‬ ‫منطقه را واقع گرایانه م ی خوانند‪ ،‬ای��ن پی ش بینی با هدف‬ ‫بیان شده از سوی استراتژیس ت های فرانسوی در خصوص‬ ‫امکان س��رکوب کامل نیروهای افراطی ف��راری‪ ،‬به وضوح‬ ‫در تقابل اشکار اس��ت‪ .‬یکی از مقامات فرانسوی در پاسخ‬ ‫به تردیدهای اب راز ش��ده از س��وی روزنامه نگاران نسبت به‬ ‫برنامه های در دست تدوین فرانسه ب رای مالی در جلس ه ای‬ ‫توجیهی در اوای��ل ماه دس��امبر اعالم کرد ک��ه نیروهای‬ ‫شب ه نظامی اسالمگرا بین نیروهای پیش��روی افریقایی و‬ ‫مرزهای بسته کشورهای همس��ایه به دام افتاده اند؛ تله ای‬ ‫صحرای��ی که م ی ت��وان تمام نیروه��ای افراط��ی را ب رای‬ ‫همیشه از بین برد ‪ .‬با وجود اینکه مداخله فرانسه در از میان‬ ‫بردن ش��ک و تردیدهای اولیه موفق ش��ده‪ ،‬ولی سناریوی‬ ‫خوش بینانه نابود کردن شبکه های جهادی اصلی در شمال‬ ‫افریقا از طریق اقدام نظامی در مالی همچنان غیرمحتمل‬ ‫به نظر م ی رسد‪.‬‬ ‫این دیپلمات فرانس��وی اضافه م ی کن��د‪« :‬ما درباره‬ ‫هزاران مایل فضای مرزی صحبت م ی کنیم که دولت های‬ ‫الجزایر‪ ،‬موریتانی‪ ،‬مالی‪ ،‬نیجر‪ ،‬لیب��ی‪ ،‬چاد و دیگران ب رای‬ ‫مدت ه��ای طوالنی ای��ن مناطق را واقعی ت ه��ای مجازی‬ ‫محسوب کرده اند؛ محدوده هایی که وجود دارند ولی نظارت‬ ‫کامل و کنترل بر انها کامال غیرقابل تصور است‪ .‬اگر نیروها‬ ‫و گروه ه��ای افراط گرای اس�لامی به مناط��ق مرزی مالی‬ ‫عقب نش��ینی کنند و از این مناطق به صورت محدودتری‪،‬‬ ‫نسبت به زمانی که ارادۀ خود را بر کل کشور تحمیل کرده‬ ‫بودند‪ ،‬دس��ت به عملیات بزنند‪ ،‬انگاه م ی ت��وان گفت که‬ ‫وضعیت در مالی مشابه افغانستان و عقب نشینی نیروهای‬ ‫افراط گرا در این کشور به مرزهای پاکستان است‪».‬‬ ‫در حال حاضر نس��بت ب��ه زمانی که تهدید س��لطۀ‬ ‫اسالمگرایان بر مالی به طورکامل احساس م ی شد‪ ،‬وضعیت‬ ‫به صورت قابل توجهی بهبود یافته است‪ .‬عالوه بر وضعیت‬ ‫فوق العاده س��ختگی رانه و ب ی رحمانه ای که افراط گرایان بر‬ ‫ساکنان شمالی مالی تحمیل کرده بودند‪ ،‬اخبار فعالی ت های‬ ‫جهادی انان تبدی��ل به میدانی ب رای رش��د و ش��کوفایی‬ ‫حرکت ه��ای افراطی و رادی��کال در افریقا و اروپ��ا‪ ،‬به ویژه‬ ‫فرانسه‪ ،‬شده بود‪.‬‬ ‫مقامات ضدتروریسم در فرانسه بارها و بارها به مجله‬ ‫«تایم» گفته اند که طبق اطالعات رس��یده‪ ،‬اسالمگرایان‬ ‫مشتاق و عالقه مند ب رای پیوستن به شب ه نظامیان افراط گرا‬ ‫در مالی از فرانسه شروع به مسافرت به این کشور کرده اند‪.‬‬ ‫روز پنجم فوریه‪ ،‬پلیس فرانس��ه در منطق��ه پاریس چهار‬ ‫نفر را بازداش��ت کرد که مظنون به عضویت در یک شبکه‬ ‫عضوگیری و اع��زام ب رای فرس��تادن اف��راد داوطلب ب رای‬ ‫گروه های مرتبط با «القاعده در مغرب اسالمی» در منطقه‬ ‫س��احل بودند‪ .‬گروه هایی که تخمین زده م ی شود مبارزان‬ ‫اصلی انها حدود سه تا پنج هزار نفر باشند‪ .‬مقامات فرانسه‬ ‫م ی گویند این نوع فعالیت طی ‪ 10‬ماه گذشته و همزمان با‬ ‫سایه انداختن ش��بح جنگ و مداخله نظامی بر مالی‪ ،‬رو به‬ ‫افزایش گذاشته اس��ت‪ .‬در حال حاضر و باتوجه به پ راکنده‬ ‫شدن مبارزان مرتبط با «گروه القاعده در مغرب اسالمی» در‬ ‫منطقه ساحل‪ ،‬مقامات در پاریس م ی گویند که شرایط ب رای‬ ‫هواداران خارجی به منظور یافتن این مبارزان و پیوستن به‬ ‫انها بسیار دشوارتر و دامنه عمل انها بسیار محدودتر شده‬ ‫است‪ .‬یکی از مقامات ارشد مبارزه با تروریسم در فرانسه که‬ ‫نوع فعالیتش اجازه اعالم نام وی را نم ی دهد به تایم م ی گوید‪:‬‬ ‫«گروه های افراطی‪ ،‬پیش از انکه کنترل مناطق وسیعی از‬ ‫مالی را به دست بگی رند‪ ،‬فعالیت خود را به ربودن اتباع غ ربی‪،‬‬ ‫عملیات هایی ب رای تامین مالی فعالی ت های جهادی خود و‬ ‫حمالت گاه و بیگاه علیه نیروهای مسلح در سراسر منطقه‬ ‫ساحل محدود کرده بودند‪ .‬بازگشت به وضعیت پیشین در‬ ‫این شرایط چندان ایده ال محس��وب نم ی شود ولی بسیار‬ ‫بهتر از این نوع تهدیدهای تروریس��تی است که در مناطق‬ ‫ش��مالی مالی به حال خود رها ش��ده بود تا گسترش یابد‪.‬‬ ‫موفقیت کامل علیه خشونت های افراط گرایانه و ب رنامه ریزی‬ ‫ترور در اینده بسیار نزدیک قابل تحقق نخواهد بود‪ ،‬بناب راین‬ ‫ما با اغوش باز از هرگونه پیش��رفت و بهبودی در وضعیت‬ ‫امنیتی که عملیات فعلی بتواند به ان دست یابد‪ ،‬استقبال‬ ‫م ی کنیم‪g ».‬‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫‪53‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪54‬‬ ‫جشنواره فیلم فجر ‪ /‬برداشت دوم‬ ‫پیروزی ژانر تاریخی و اجتماعی‬ ‫راه جدای ارای داوران از ارای مردمی‬ ‫‪1‬‬ ‫یو یکم با تمام‬ ‫غ های بلورین جش�نواره به صاحبان خود رس�ید و جشنواره س� ‬ ‫یکشنبه ش�ب گذشته ‪ ،‬س�یمر ‬ ‫حواش ی اش تمام شد‪ .‬در این مراسم برگزیدگان بخش های مختلف معرفی ش�دند و جوایز خود را دریافت کردند‪ ،‬اما‬ ‫هم ه چیز به دریافت جایزه و سخنران ی های معمولی ختم نشد‪ .‬سینماگران ا ز تریبون جشنواره برای گله گذاری نسبت‬ ‫به داوری‪ ،‬هیات انتخاب و حتی افزایش تورم استفاده کردند‪ .‬گزارشی که پیش رو دارید‪ ،‬شرح اتفاق هایی است که در‬ ‫یو یکمین جشنواره فیلم فجر‪.‬‬ ‫سه ساعت مراسم اختتامیه جشنواره رخ داد‪ ،‬همراه با اعالم نتایج س ‬ ‫سمیرا جعفری‬ ‫مراسم اختتامیه س ی ویکمین جش��نواره فیلم فجر با‬ ‫اجرای محمد رضا شهی دی فر ساعت ‪ 19‬در سالن همایش های‬ ‫برج میالد برگزار شد‪ .‬در این مراسم عالوه بر حضور هنرمندان‬ ‫سینما و اهالی رس��انه‪ ،‬دکتر محمد حسینی‪ ،‬وزیر فرهنگ و‬ ‫ارشاد اسالمی و جواد شمقدری‪ ،‬معاونت سینمایی و رئیس‬ ‫سازمان سینمایی حضور داشتند‪ .‬این مراسم با اهدای جایزه به‬ ‫فیلم های مستند و بخش نگاه نو اغاز شد و با اهدای سیمرغ‬ ‫به برگزیدگان بخش سودای سیمرغ پایان یافت‪.‬‬ ‫جوایز بخش مستند‬ ‫برندگان سیمرغ و صحبت هایشان‬ ‫یو یکمین جشنواره را‬ ‫داوری بخش سوادی سیمرغ در س ‬ ‫رسول صدرعاملی‪ ،‬مهدی فخی مزاده‪ ،‬بهروز افخمی‪ ،‬سیدداود‬ ‫میرباقری‪ ،‬س��ی د ضیاءالدین دری‪ ،‬جمال شورجه و مصطفی‬ ‫شایسته برعهده داشتند‪ .‬برخی ب رندگان سیمرغ حین دریافت‬ ‫جایزه خود صحب ت های جالبی کردند که گاهی شوخی بود‬ ‫فرهنگ‬ ‫جوایز بخش نگاه نو (مسابقه فیلمسازان اول)‬ ‫یکی از بخش های دیگر جش��نواره بخش مس��ابقه‬ ‫فیلمسازان اول اس��ت که چند سالی اس��ت به بخش نگاه‬ ‫نو تغییر نام داده اس��ت‪ .‬این بخش بیشتر به منظور تشویق‬ ‫جوانان در جشنواره گنجانده شده است‪ .‬در این بخش به چهار‬ ‫نفر سیمرغ اهدا شد‪.‬‬ ‫ س��یمرغ بلورین بخش دس��تاوردهای فنی ‪ -‬هنری‬‫«نگاه نو» (مسابقه فیلمس��ازان اول) به «فرشاد محمدی»‬ ‫ب رای فیلمبرداری «ب رلین منفی ‪ »7‬اهدا شد‪.‬‬ ‫ سیمرغ بلورین بخش کارگردانی «نگاه نو» (مسابقه‬‫فیلمسازان اول) نصیب «هادی مقدم دوست» به خاطر «سر‬ ‫به مهر» شد‪.‬‬ ‫ س��یمرغ بلورین بخ��ش بهترین فیلم «ن��گاه نو»‬‫(مس��ابقه فیلمس��ازان اول) نصی��ب فیل��م «دهلی��ز» به‬ ‫تهی ه کنندگی «محمود رضوی مجد» تعلق گرفت‪.‬‬ ‫مینو فرش��چی‪ ،‬اب راهیم فیاض‪ ،‬مس��عود فراس��تی‪،‬‬ ‫محمدرضا عرب‪ ،‬حس��ین زندباف‪ ،‬مانی حقیقی و فریدون‬ ‫حس ن پور داوری اثار بخش «نگاه نو» را برعهده داشتند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫بخش فیلم های مستند یا حقیقت یکی از بخش های‬ ‫مهجور جشنواره فیلم فجر است‪ .‬در این بخش به سه نفر از‬ ‫فعاالن این عرصه سیمرغ بلورین اهدا شد‪.‬‬ ‫ س��یمرغ بلورین بهترین دس��تاورد فنی به «هادی‬‫بهروز» ب رای فیلم مستند «اخرین روزهای زمستان»‬ ‫ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به «مهدی زمان پور‬‫کیاسری» ب رای مستند «مشتی اسماعیل»‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند به «رامتین بالف»‬‫ب رای مستند «رودخانه لیان»‬ ‫اثار شرکت کننده در بخش مس��ابقه سینمای مستند‬ ‫توسط حبیب احمدزاده‪ ،‬مهرداد اسکویی‪ ،‬محمدرضا اصالنی‪،‬‬ ‫رضا پورحسین و مرتضی شعبانی داوری شده اند‪.‬‬ ‫و گاهی طعنه امی ز‪.‬‬ ‫ س��یمرغ بلورین بخش جلوه های وی��ژه میدانی به‬‫«محسن روزبهانی» ب رای فیلم سینمایی «استرداد» رسید‪.‬‬ ‫داوود رس��ولیان جایزه این بخش را به محسن روزبهانی اهدا‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫ـ «بهنام خاکسار» ب رای فیلم سینمایی «عقاب صحرا»‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه بصری را گرفت‪ .‬جایزه‬ ‫این بخش را به رام عظیمی به ب رنده سپرد‪.‬‬ ‫ «یداهلل نجفی» و «رشید دانشمند» سیمرغ بلورین‬‫بهترین صدابرداری را ب رای فیلم سینمایی «قاعده تصادف»‬ ‫از دستان اصغر شاهوردی گرفتند‪.‬‬ ‫ جایزه بهترین صدا گذاری به «محمدرضا دلپاک» ب رای‬‫فیلم «ب رلین منفی‪ »7‬اهدا ش��د‪ .‬وی جایزه خود را از دستان‬ ‫بهمن اردالن گرفت‪.‬‬ ‫ «به رام دهقان» سیمرغ بلورین بهترین تدوین را ب رای‬‫دو فیلم سینمایی «استرداد» و «اسمان زرد کم عمق» از ان‬ ‫خود کرد و در این بخش حسین زندباف ب رای اهدای جایزه به‬ ‫روی سن امد‪.‬‬ ‫ س��یمرغ بلورین بهترین ط راحی صحنه و لباس به‬‫«اتوسا قلم فرسایی» ب رای فیلم «حوض نقاشی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫ سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی را مهری شی رازی‬‫به« امیر اسکندری» ب رای فیلم «رسوایی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫ـ «حامد ثابت» ب رنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی‬ ‫ب رای فیلم «ب رلین منفی ‪ »۷‬شد‪ ،‬اما به دلیل عدم حضور ثابت‬ ‫در این مراسم تهی ه کننده این کار س��یمرغ را از دستان ناصر‬ ‫چشم اذر ربود‪.‬‬ ‫ سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری بر دوش «هومن‬‫بهمنش» ب رای فیلمبرداری فیلم سینمایی «دربند» نشست‪.‬‬ ‫علیرضا زرین دست نام این برگزیده را ب رای دریافت هدیه اش‬ ‫اعالم ک��رد‪ .‬بهمنش در این مراس��م از اس��تادان خود‪ ،‬تورج‬ ‫منصوری و محمود کالری نام برد‪ .‬او گفت‪« :‬مطمئنم یکی‬ ‫از دالیلی که این جایزه را به جای اینک��ه به محمود کالری‬ ‫بدهند‪ ،‬به من اهدا کردند‪ ،‬تش��ویق جوانان بود‪ ».‬بهمنش در‬ ‫ادامه صحب ت هایش گفت‪« :‬این جایزه را به ب رادرم نوید هدیه‬ ‫م ی کنم‪ ،‬چرا که ما این کار را با هم ش��روع کردیم‪ ،‬ولی او به‬ ‫دالیلی کنار رفت‪ .‬شاید االن او باید به جای من باشد‪».‬‬ ‫ـ در بخش اهدای جایزه به بهترین بازیگر نقش مکمل‬ ‫زن‪ ،‬این جایزه به «پ��گاه اهنگرانی» ب رای فیلم س��ینمایی‬ ‫«دربند» اهدا شد‪ .‬جایزه ای که در غیاب ش��یرین بینا‪ ،‬ساره‬ ‫بیات به پگاه اهنگرانی تقدیم کرد‪.‬‬ ‫«هانیه توسلی» ب رای ایفای نقش در فیلم سینمایی‬‫«دهلیز» به کارگردانی «بهروز ش��عیبی» س��یمرغ بلورین‬ ‫بهترین بازیگر زن را از دس��تان هنگامه قاضیانی‪ ،‬ب رنده سال‬ ‫گذشته دریافت کرد‪ .‬هانیه توس��لی زمان دریافت جایزه خود‬ ‫در سخنانی گفت‪« :‬از همه عوامل فیلم که زحمت کشیدند‬ ‫مخصوصا علی سرابی که به من کمک بسیاری کرد؛ تشکر‬ ‫م ی کنم‪».‬‬ ‫ـ «رامبد ج��وان» ب رنده جایزه نق��ش مکمل مرد ب رای‬ ‫ایفای نقش در فیلم س��ینمایی «گناهکاران» شد‪ .‬جوان به‬ ‫دلیل اجرای نمایش در مراسم حضور نداشت‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫محمد متوسالنی جایزه وی را به س��ام قریبیان فرزند فرامرز‬ ‫قریبیان اهدا کرد‪.‬‬ ‫ـ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را «حمید‬ ‫فرخ نژاد» ب رای ایفای نقش در فیلم سینمایی «استرداد» به‬ ‫کارگردانی «علی غفاری» از ان خود کرد‪ .‬فرخ نژاد جایزه خود را‬ ‫از سعید راد دریافت کرد‪ .‬راد در سخنانی گفت‪« :‬وقتی گفتند‬ ‫جایزه اول را من بدهم افتخار ک��ردم‪ ،‬ولی تقلب کردم و ان را‬ ‫باز کردم‪ .‬اسمی را دیدم که یکی از بهترین هاست و من چهار‬ ‫س��ال پیش وقتی یک تئاتر از او دیدم ب��ا او تماس گرفتم و‬ ‫به خاطر بازی اش از او تشکر کردم‪».‬‬ ‫حمید فرخ نژاد نی��ز پس از دریافت جای��زه خود عنوان‬ ‫داشت‪« :‬بخت من باز شد‪ ،‬بعد از سال ها‪ .‬از دوستانی که باعث‬ ‫شدند من اینجا باشم تشکر م ی کنم‪ .‬این فیلم رکورد کاندیدا‬ ‫شدن را در طول ‪ ۳۱‬سال برگزاری جشنواره شکست‪ .‬فقط در‬ ‫دو رشته کاندیدا نداشت‪ .‬یکی مکمل زن که نداشت و دیگری‬ ‫بهترین بازیگر زن که فکر کنم چون اجنبی (خارجی) بود به او‬ ‫ندادند‪ .‬من معتقدم هیات داوران با هوشیاری اقای کالری را‬ ‫ب رای تشویق جوانان به اینجا دعوت کرده اند و از ایشان تشکر‬ ‫م ی کنم‪ ».‬فرخ نژاد بع��د از صحب ت های طوالنی خود گفت‪:‬‬ ‫ن باال‬ ‫یزنم‪ .‬همیشه م ی خواستم ای ‬ ‫«ببخشید خیلی حرف م ‬ ‫بیایم ولی راهم نداند؛ به همین دلیل حرف زیاد دارم‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬اینجا جا دارد ت��ا از کار روح اهلل حجازی نیز‬ ‫یاد کنم که به ناحق کنار گذاشته ش��د و اگر به جشنواره راه‬ ‫م ی یافت نتایج جشنواره را تغییر م ی داد‪».‬‬ ‫ سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به «بهنام بهزادی»‬‫ب رای فیلم سینمایی «قاعده تصادف» اهدا شد‪.‬‬ ‫بهنام بهزادی پس از دریافت هدیه خود گفت‪« :‬من دو‬ ‫بار دیگر در بخش بی ن الملل این جایزه را گرفتم و باید ب رای من‬ ‫خوشحال کننده باشد‪ ،‬ولی بیشترین خوشحالی من امشب‬ ‫به خاطر این است که جایزه ام را در محضر دو تن م ی گیرم که‬ ‫همواره من را حمایت کردند و درست و غلط ها را به من نشان‬ ‫دادند و ج ز حمایت و تشویق‪ ،‬کار دیگری ب رایم نکردند؛ هرچند‬ ‫از ‪ ۱۸‬سالگی از انها جدا شدم ولی همواره مشوق من بودند‪».‬‬ ‫بهزادی خود به میان حضار رفت و هدیه اش را به پدر و مادرش‬ ‫تقدیم کرد و دست این دو را بوسید‪ .‬این کار بهزادی با تشویق‬ ‫حضار همراه شد‪.‬‬ ‫ـ «پرویز شهبازی» سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی‬ ‫را ب رای فیلم سینمایی «دربند» دریافت کرد‪ .‬شهبازی پس از‬ ‫دریافت سیمرغ بلورین و ‪ ۲۵‬میلیون تومان جایزه نقدی خود‬ ‫در سخنانی گفت‪« :‬من شاگرد مستقیم بهروز افخمی بوده ام‬ ‫و م ی خواهم از امیر سماواتی نیز تش��کر کنم‪ .‬من بهترین‬ ‫فیلم هایم را با امیر سماواتی ساخته ام‪».‬‬ ‫جوایز ویژه؛ حاشیه های ویژه تر‬ ‫یو یکمین جشنواره فیلم فجر جایزه‬ ‫ هیات داوران س ‬‫ویژه هی��ات داوران را ب��ه خاطر حضور پرتالش در راس��تای‬ ‫اعتالی خانواده ای رانی به خان��واده «علیرضا داوودنژاد» ب رای‬ ‫فیلم سینمایی «کالس هنرپیشگی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫اعضای خانواده داوودنژاد که در مراسم اختتامیه حضور‬ ‫داش��تند‪ ،‬زمان اهدای جایزه همگی به روی سن امده و مورد‬ ‫تشویق حضار قرار گرفتند‪ .‬داوودنژاد در سخنانی گفت‪« :‬من‬ ‫تا به حال چندین سیمرغ گرفته ام‪ ،‬ولی با این سیمرغ احساس‬ ‫غریبگی م ی کنم چون سیمرغ نمادین است و دور قله قاف‬ ‫م ی گردد‪ .‬اما احس��اس م ی کن��م با این ش��مایل ان را دربند‬ ‫کرده اند و ان را سه بعدی و زمینی کرده اند‪ .‬ارزو م ی کنم دوباره‬ ‫پرواز کند و به اسمان سبز هورقلیا برگردد‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬از‬ ‫ب رادرم محمدرضا تشکر م ی کنم که خود را به استانداردهای‬ ‫جهانی مانند دنیرو و ال پاچینو که دوستشان دارد رساند‪ .‬ب رای‬ ‫پدرم؛ رضا داوودنژاد که شاید پسرم باشد ولی ب رای من حکم‬ ‫پدر را دارد و همسرش که در دوران بیماری رضا مانند فرشته‬ ‫‪55‬‬ ‫کنارش بود و همچنین مامان اش��رف‪ ،‬مامان اتی و زن دایی‬ ‫اقدس نیز تش��کر م ی کنم‪ ».‬داوودنژاد در پایان سیمرغ خود‬ ‫را به دخترش زه��را داوودنژاد اهدا کرد و خان��واده داوودنژاد با‬ ‫یکدیگر عکس یادگاری گرفتند‪.‬‬ ‫ـ سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران جام جهان نما‬ ‫به «بهنام بهزادی» ب رای «قاعده تصادف» رسید‪.‬‬ ‫ همچنین جای��زه بهترین فیلم از نگاه تماش��اگران‬‫به دو فیل��م «هیس! دختره��ا فریاد نم ی زنن��د» و «حوض‬ ‫نقاشی» رسید‪« .‬پوران درخشنده» زمان دریافت هدیه خود‬ ‫گفت‪« :‬خیلی خوشحالم و اگر س��یمرغ هم نم ی گرفتم باز‬ ‫هم خوشحال بودم‪ ،‬ب رای اینکه من و عوامل پروژه جایزه مان‬ ‫را از تک تک مردم ی گرفتیم که در س��الن های س��ینما در‬ ‫سان س های فوق العاده ایستاده و نشسته بر کف زمین فیلم را‬ ‫دیدند و با نجواهای ارام‪ ،‬بغض و درگیری ذهن م ی گفتند که‬ ‫خوشالند که این فیلم ساخته شده است‪ ».‬وی گفت‪« :‬تشکر‬ ‫م ی کنم از شما مردم چون شما ب رای من اهمیت دارید و چیزی‬ ‫را در فیلم دیده اید که داوران ندیده اند و داوران چیزی را دیدند که‬ ‫شما ندیدید‪ .‬این همه تضاد یک لحظه من را به هم ریخت و‬ ‫با خود گفتم که نم ی توان گفت که چرا یک سو‪ ...‬ان سو‪ .‬پس‬ ‫با خود گفتم هیس‪ !...‬اینجا جایش نیست‪ .‬از شهاب حسینی‪،‬‬ ‫طناز طباطبایی‪ ،‬مریال زارعی‪ ،‬جمشید هاشم پور‪ ،‬امیر اقایی‪،‬‬ ‫بابک حمیدیان و بقیه بازیگران فیلم تشکر م ی کنم‪ ».‬سخنان‬ ‫درخشنده با تشویق پیاپی حاضرین همراه بود‪ ،‬به خصوص بعد‬ ‫از اوردن نام شهاب حسینی‪.‬‬ ‫حاشیه های خواندنی شب سیمرغی‬ ‫فرهنگ‬ ‫ محمدرضا عرب‪ ،‬نامزد بخش ن��گاه نو بعد از اهدای‬‫جوایز این بخش گفت‪« :‬ما قشر اسی ب پذیر جامعه هستیم‪،‬‬ ‫خوشه‪ ،3‬دهک‪ »1‬این گفته عرب با تش��ویق حضار همراه‬ ‫شد‪ .‬او در ادامه گفت‪« :‬من ‪ ۱۸‬ماه است پروانه ساخت دارم اما‬ ‫نم ی توانم فیلمی درباره خلی ج فارس بسازم!»‬ ‫ به رام عظیم��ی نیز هنگام معرف��ی برگزیده بخش‬‫جلوه های بصری با کنایه از افزایش قیمت ها گفت‪« :‬من از‬ ‫اقای خزایی و دبیر جشنواره سال گذشته و اقای شمقدری گله‬ ‫دارم‪ .‬سال قبل به من پ راید جایزه دادند و با خوش ق ولی جایزه را‬ ‫همان موقع تحویلمان دادند‪ ،‬اما کاش این خوش قولی انجام‬ ‫نم ی شد چون من ان پ راید را سال قبل ‪ 7‬میلیون و ‪ 300‬هزار‬ ‫تومان فروختم‪ ،‬اما االن ‪ 22‬میلیون تومان شده است‪».‬‬ ‫ یکی از بخش های متاثر کننده شب اختتامیه اهدای‬‫جایزه بهترین صداگذاری توس��ط اصغر شاهوردی صداگذار‬ ‫حادثه دیده سینمای ای ران بود‪ .‬شاهوردی که به وسیله ویلچر‬ ‫و با کمک همس��رش به روی س��ن امده بود‪ ،‬جای��زه راه به‬ ‫محمدرضا دلپاک اهدا کرد‪.‬‬ ‫ هنگام ی که خانواده داوودنژاد روی س��ن حاضر شده‬‫بودند‪ ،‬رضا عطاران ارام و پنهانی از روی صندلی خود بلند شد‬ ‫و روی سن رفت و یکی از سیمرغ ها را از جایگاه خود برداشت‬ ‫و بعد به یکی از دوستانش اشاره کرد که از وی عکس بگی رند‪.‬‬ ‫این حرکت عطاران با خنده و فریادهای تماشاگران همراه بود‪.‬‬ ‫گروهی بر این عقیده بودند که این رفت��ار عطاران یعنی در‬ ‫این سینما حق به کسی داده نم ی ش��ود‪ ،‬بلکه خودش باید‬ ‫حقش را بگیرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪56‬‬ ‫ سیمرغ های امسال از جنس کریستال بود‪.‬‬‫ـ س��یمرغ های بلوری��ن هنرمندانی همچون اتوس��ا‬ ‫قلمفرس��ایی‪ ،‬هادی مقدم دوس��ت‪ ،‬پگاه اهنگرانی و پرویز‬ ‫‏‏‬ ‫شهبازی دچار اسی ب های جدی شد‪.‬‬ ‫ـ جوایز امسال از خودرو به ‪15‬‏‪ 20 ،‬و‪ ،30‬میلیون تومان‬ ‫تغییر پی دا کرده بود‪.‬‬ ‫ ظاه��را تصوی رب��رداران ب رنامه هم م ی دانس��تند که‬‫فرخ نژاد جای��زه را از ان خود م ی کند چرا که از ابتدای مراس��م‬ ‫کلوزاپ فرخ نژاد و پسرش جزو ب رنامه هایشان بود‪.‬‬ ‫ امیر جعفری با کاله متفاوت و دس��تمال گردنی که‬‫داشت‪ ،‬در هیبت یک کابوی در مراسم شرکت کرده بود‪.‬‬ ‫ شهیدی فر‪ ،‬مجری مراسم در اقدامی عجیب از نظم‬‫و ب رنامه ریزی دبیر جشنواره تشکر کرد‪.‬‬ ‫ی کاندیداها در تصاویر ضب ط شده بر عهده‬ ‫ اعالم اسام ‬‫بازیگران مختلف بود‪ .‬در این تصاویر بخش اشکان خطیبی‬ ‫و مریال زارعی طنز بود‪.‬‬ ‫ حضور مانی حقیقی روی س��ن ب��رای اهدای جوایز‬‫بخش نگاه نو با تشویق مداوم حاضرین همراه بود‪.‬‬ ‫ حضار ب رای پای��ان دادن ب��ه صحب ت های طوالنی‬‫شمقدری یکصدا دست زدند‪ .‬شمقدری در پاسخ به این حرکت‬ ‫گفت‪« :‬پشت پرده سن هنوز کارشان تمام نشده که شما دست‬ ‫یزنید‪».‬‬ ‫م ‬ ‫ در ادامه ی��گ گروه موس��یقی با اهنگس��ازی اریا‬‫عظیم ی نژاد قطع ه ای را اجرا کردند که البته انها مجبور شدند‬ ‫که در همان ابتدا کار خود را قطع کنن��د‪ .‬عظیم ی نژاد رو به‬ ‫شمقدری گفت‪« :‬ش��ما صحب ت هایتان را زود تمام کردید و‬ ‫وقت نشد که ما ساز هایمان را کوک کنیم‪».‬‬ ‫ نبودن نام شهاب حسینی و طناز طباطبایی در لیست‬‫نامزدهای بهترین بازیگر مرد و زن تعجب و اعتراض همگان‬ ‫را ب رانگیخت چرا که این بازیگران‪ ،‬بازی های درخش��انی را در‬ ‫یزنند»‬ ‫دو فیلم‪« ،‬حوض نقاشی» و «هیس! دخترها فریاد نم ‬ ‫ارائه دادند‪.‬‬ ‫بیانیه ای طعنه امیز‬ ‫هیات داوران پیش از اهدای جوای��ز‪ ،‬بیانی ه ای را که به‬ ‫اتفاق تنظیم کردن��د‪ ،‬خواندند‪ .‬متن بیانی��ه هیات را مهدی‬ ‫فخی�� مزاده قرائت کرد‪ .‬در ای��ن بیانیه هی��ات داوران لب به‬ ‫شکایت از وضعیت سینمای ای ران باز کردند و گفتند‪« :‬سالی‬ ‫که گذشت ب رای س��ینمای ای ران س��ال خوبی نبود‪ .‬از میان‬ ‫فیلم هایی که به نمایش عمومی درامدند انها که م ی توانستند‬ ‫پرفروش باشند و تماشاگر قه ر کرده را به سینما برگرداند‪ ،‬در‬ ‫نیمه راه نمایش از پ��رده پایین امدند ی��ا در فضایی ناامن و‬ ‫متزلزل به نحوی ناقص و نامطل��وب ان هم فقط در ته ران‬ ‫اجازه نمایش داشتند‪ ».‬هیات داوران در بخشی دیگر از بیانیه‬ ‫خود‪ ،‬با طعنه گفتند‪« :‬نهادها و موسسات فرهنگی و هنری‬ ‫که وظیفه حمایت از رشد و اعتالی سینمای ای ران را برعهده‬ ‫دارند از نمایش فیلم هایی که اجازه نمایش داشتند سر باز زدند‬ ‫و نه تنها سینماها را سوت و کور کردند‪ ،‬بلکه موجب ب ی اعتباری‬ ‫یا عتمادی‬ ‫نهادهای قانونی نظام و تشویش اذهان عمومی و ب ‬ ‫اهل سینما به اقتدار مسئوالن و مدی ران دولتی شدند‪ .‬با این‬ ‫سنگ اندازی مجموع تع داد بلیت فروخته شده ب رای فیلم های‬ ‫ای رانی در طول سال گذشته از ‪ 10‬درصد جمعیت کمتر شده‬ ‫و به عبارت دیگر بیش از نود درصد ای رانیان در طول س��ال‬ ‫گذشته حتی یک بار قدم به سالن های سینمایی نگذاشتند‪».‬‬ ‫این بیانیه در حالی صادر ش��د که ارتب��اط چندانی به‬ ‫وظایف هیات داوران نداشت‪.‬‬ ‫بیانیه غایبین‬ ‫بعد از اتمام جش��نواره و برگ��زاری مراس��م اختتامیه‪،‬‬ ‫حاشی ه ها اغاز شد‪ .‬این حرف و حدیث ها بعد از اعالم بهترین‬ ‫فیلم از طرف مخاطبان شروع ش��د‪ .‬در این رتب ه بندی فیلم‬ ‫یزنند» و «حوض نقاشی» به اتفاق‬ ‫«هیس! دخترها فریاد نم ‬ ‫هم برنده این جایزه ش��دند‪ ،‬ولی هیچ کدام از عوامل حوض‬ ‫نقاشی در مراس��م ش��رکت نکرده بودند‪ .‬درباره عدم حضور‬ ‫عوامل حوض نقاش��ی اظهارنظ ر های بس��یاری شد‪ .‬برخی‬ ‫گفتند‪ ،‬عدم حض��ور انها به دلیل اعتراض به تقس��یم کردن‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین فیلم مردمی با فیلم «هیس! دخترها‬ ‫یزنند» بوده است‪.‬‬ ‫فریاد نم ‬ ‫همچنین برخی معتقدند‪ ،‬از انجایی ک��ه این فیلم با‬ ‫بودجه حوزه هنری ساخته شده با غیبت عوامل حوزه هنری‬ ‫قصد داشته اعتراض خود را به کاندیدا نشدن در بخش های‬ ‫مختلف به گوش همگان برساند‪.‬‬ ‫اما فردای اختتامیه مازیار می��ری و منوچهر محمدی‪،‬‬ ‫کارگردان و تهی ه کننده «حوض نقاش��ی» در نامه ای خطاب‬ ‫به مردم دلیل حاضر نشدن روی سن اختتامیه جشنواره فیلم‬ ‫فجر و دریافت سیمرغ مردمی را توضیح دادند‪ .‬در این بیانیه‪،‬‬ ‫یو یکمین‬ ‫محمدی و میری نس��بت به نوع داوری های س�� ‬ ‫جش��نواره فیلم فجر به ویژه در بخش ارای مردمی اعتراض‬ ‫کردند‪ .‬در متن بیانیه چنین امده است‪« :‬این جایزه را ما باید‬ ‫از دست کسی م ی گرفتیم که چهار س��ال است به ناحق بر‬ ‫بزرگترین‪ ،‬حساس ترین و مهمترین وزارتخانه فرهنگی کشور‬ ‫تکی ه زده اس��ت‪ .‬در ایام وزارت ایشان‪ ،‬فرهنگ کشور روزهای‬ ‫تلخ و اندوهباری را سپری م ی کند‪ .‬کتاب‪ ،‬مطبوعات‪ ،‬تئاتر‪،‬‬ ‫موسیقی و سینما روزهای دردناک و دشواری را داشت ه و دارند‪.‬‬ ‫وزیری که با وجود حکم قانون‪ ،‬قفل بر خانه اهل س��ینمای‬ ‫ای ران نهاده اس��ت و گروهی را به امر اداره سینما گمارده که‬ ‫جز ب ی تدبیری و ایجاد تفرقه در س��ینمای ای ران دستاوردی‬ ‫نداشته و ندارند‪.‬ما چگونه م ی توانستیم جز با عدم حضورمان‬ ‫صدای اعتراض هزاران تن از اهل فرهنگ و هنر کشور را که‬ ‫این روزها جز خوردن خون دل چاره ای ندارند‪ ،‬به گوش ش��ما‬ ‫مردم عزیز برسانیم؟‬ ‫بناب راین گرفتن جایزه از دست ایش��ان را جفا به شما‬ ‫مردم و فرهنگ ای ران م ی دانیم‪ ،‬گرچه الزم است به محضر‬ ‫شما مردم خوب برس��انیم که اینان حرمت رای شما را نیز‬ ‫پاس نداشتند و در دقایق پایانی جشنواره‪ ،‬با رای شما کاری‬ ‫کردند که عقل از بازگو کردن ان شرم دارد‪ .‬جایزه ما محبت‬ ‫و لطف شما بود به فیلم «حوض نقاشی» که در هر نمایش‬ ‫نثار سازنده ان گردید‪ .‬باز هم ما را ببخشید‪ ».‬حال باید دید‬ ‫نظر مردم و قشر سینمایی و رسانه ها در مقابل داوری های‬ ‫امس��ال چیس��ت و انها چه قضاوتی خواهند کرد؛ هرچند‬ ‫استقبال یا ب ی توجهی مخاطبان در اکران عمومی قضاوت‬ ‫نهایی را روشن خواهد کرد‪g .‬‬ ‫چند برداشت از یک سکانس‬ ‫نگاهی به اخرین ساخته پرویز شهبازی‬ ‫فائزه اقابابایی‬ ‫‪2‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ساختار منسجم روایی و وام گیری هنرمندانه شهبازی‬ ‫از ابتدا و انتهای دو اثر قبلی ب رای پیوند زدن ذهن مخاطب‬ ‫به روایت فیلم‪ ،‬ما را با اثری س��رپا روبه رو م ی سازد که بازی‬ ‫ش��گفت انگیز نازنین بیاتی و پگاه اهنگران��ی را به عنوان‬ ‫پوئنی مثبت به رخ م ی کشد‪ .‬فیلم با صحن ه ترمز ماشینی در‬ ‫جاده منتهی به شمال و کات صحنه به لحظه ورود نازنین‬ ‫بیاتی به دانش��گاه و نش��ان دادن وی در موقعیت انتخاب‬ ‫واحد‪ ،‬اغ��ازی هدفمن��د دارد و وضعیت فردی ش��خصیت‬ ‫را نمایان م ی س��ازد‪ .‬مش��خص نبودن وضعی��ت خوابگاه‬ ‫دانش��جویی‪ ،‬کاراکتر را به گرفتن خانه ای در ش��هر ناگزیر‬ ‫م ی سازد و از اینجاست که تفاوت دو سبک زندگی متفاوت‬ ‫رخ م ی نمایاند‪.‬‬ ‫همخانه نازنین‪ ،‬دختری رها و ازاد است که از طریق‬ ‫فضای دورهمی شبانه با دوستان پسر و دخترش‪ ،‬ارامش‬ ‫نازنین را نیز س��لب م ی کند و در اینجاست که اولین گره‬ ‫فیلم با صحن��ه زد و خورد نازنی��ن و همخان��ه اش ایجاد‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬نازنین به خانه دوست دانش��گاه ی اش م ی رود‬ ‫و تالش م ی کن��د با پیدا ک��ردن ش��اگرد خصوصی برای‬ ‫خود‪ ،‬هزینه های زندگ ی اش را در بیاورد‪ .‬بازگش��ت به خانه‬ ‫مشترک و اشک دختر همخانه س��بب م ی شود تا نازنین‬ ‫پیش وی بماند و ارتب��اط عاطف��ی و صمیمانه ای با وی‬ ‫ایجاد کند‪ .‬اما خونریزی ش��بانه دختر و ش��کایت زارعی‬ ‫از او س��بب م ی ش��ود تا به زندان بیفتد‪ .‬در این موقعیت‬ ‫اس��ت که نازنین در تالش برای نمایش شمایلی انسانی‬ ‫از خود و برای انکه رفی��ق خود را از زن��دان بیرون بیاورد‬ ‫س��فته هایی امضا م ی کند و در اختیار زارع��ی م ی گذارد‪.‬‬ ‫این روای��ت سرراس��ت در نهایت مخاطب را ب��ا موقعیت‬ ‫س��خت نازنین مواجه م ی کن��د؛ موقعیتی ک��ه صداقت‬ ‫و س��ادگ ی اش ایجاد کرده اس��ت‪ .‬در این بی��ن مهاجرت‬ ‫رفیق همخان��ه‪ ،‬نازنی��ن را در موقعیتی خطرن��اک قرار‬ ‫م ی دهد ک��ه باید ب رای خ��روج از ان ش��رافت و پاک ی اش‬ ‫را بده��د‪ ،‬اما در ای��ن بزنگاه ملته��ب از ش��رایط کاراکتر‬ ‫اصلی‪ ،‬پسر زارعی در موقعیت نمایشی یک شب ه قهرمان‬ ‫نجات دهنده به کم��ک دختر م ی اید و س��فته هایی را که‬ ‫نازنین به زارعی سپرده اس��ت پاره م ی کند و پس از پیاده‬ ‫ش��دن نازنین از ماش��ین و هنگام دورگرفتن ب��ا پاترول‬ ‫برخورد م ی کند و م ی میرد‪ .‬فیلم با دقت نظر هوش��مندانه‬ ‫فیلمنامه اش نس��بت ب��ه جزئیات و کارگردان��ی فکورانه‬ ‫ش��هبازی در س��کان س بندی اغاز و پای��ان و بهره گیری‬ ‫درست از ظرفی ت های فیلمنامه در همراه سازی مخاطب‬ ‫با کاراکتر نازنین بیات��ی به عنوان تجربه ای احترام ب رانگیز‬ ‫در سینمای اجتماعی رخ م ی نمایاند‪ .‬شهبازی با این بستر‬ ‫روایی پرحادثه و دو ارجاع هدفمند درخشان به نفس عمیق‬ ‫(سکانس ابتدایی دربند که ماشین در جاده ترمز م ی کند و‬ ‫پلیور قرمز پسر زارعی تداع ی گر لباس جوان سقوط کرده‬ ‫«نفس عمیق» در س��د کرج اس��ت) و عیار ‪( 14‬سکانس‬ ‫پایانی دربند که دختر به اعالمیه فرزند زارعی نگاه م ی کند‬ ‫تداع ی گر اعالمیه فروتن در پش��ت وان��ت فیلم عیار ‪14‬‬ ‫است) یکی از خوش س��اخت ترین اثار سینمای اجتماعی‬ ‫ای ران را به مخاطب عرضه کرد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫روایتی از وجدان های‬ ‫خوابیده‬ ‫درباره یک فیلم شهری‬ ‫رهام یعقوب زاده‬ ‫‪3‬‬ ‫یک فیلم خیابانی‪ -‬ش��هری که به خوبی توانس��ته‬ ‫سینمای اجتماعی را در دل قصه خود بازنمایی کرده و سویه‬ ‫رئالیستی ان را حفظ کند تا حدی که م ی توان ان را به یک‬ ‫مستند اجتماعی نیز نزدیک دانست‪ .‬در واقع دربند تصویری‬ ‫شفاف و ب ی تعارف از اسی ب های اجتماعی در کالنشهرهایی‬ ‫مثل پایتخت ارائه م ی دهد که عزت و شرافت ادمی در ان به‬ ‫مسلخ کشیده شده و تباه م ی شود‪.‬‬ ‫با این حال نم ی توان دربند را به سینمایی یا بدبینی‬ ‫شبه روشنفکرانه متهم کرد‪ .‬در عین حال دربند را م ی توان‬ ‫فیلم ی درباره شکاف و تضاد نس ل ها نیز دانست که به نظر‬ ‫نگارنده بیش از قاعده تص��ادف در انعکاس واقعیت موفق‬ ‫بوده است‪ .‬معصومیت شخصیت نازنین در این فیلم نمادی‬ ‫از وجدان خوابیده انس��ان هایی اس��ت که هم��ه چیز را در‬ ‫مسلخ منافع خویش و خودخواه ی های نفسانی به ابتذال‬ ‫م ی کشند‪ .‬جالب اینکه پرویز ش��هبازی پیچیدگی ذاتی و‬ ‫درونی س��وژه اجتماعی خود را به زبان و ساختار روایی ساده‬ ‫ب رای مخاطب تعرف م ی کند‪ ،‬به طوری که همه طی ف های‬ ‫مخاط��ب م ی توانند با قص��ه و ش��خصی ت هایش ارتباط‬ ‫برقرار کنند‪ .‬ریتم داستان نیز به گونه ای با بسط دراماتیک‬ ‫قصه همراه م ی ش��ود که هر لحظه که فیلم جلوتر م ی رود‬ ‫نف س گیر شده و مخاطب را درگیرتر م ی کند‪ .‬فیلم اگرچه به‬ ‫عمق تلخ ی ها و نابسامان ی ها م ی رود‪ ،‬اما کارگردان تالش‬ ‫کرده قضاوت خود را از فیلم بردارد وان را بر عهده تماشاگر‬ ‫قرار دهد که اوج این کار را م ی توان در سکانس پایانی و ان‬ ‫بازارچه ش��اهد بود‪ .‬فیلم در عین اینکه قصه ای اجتماعی‬ ‫دارد اما تک افتادگی و نابسامانی در هویت مندی شخصی‬ ‫را نیز در الیه های درونی خود برمال م ی کند و حتی م ی توان‬ ‫تاویلی فلسفی از این موقعیت ترسیم کرد‪.‬ضمن اینکه از‬ ‫حیث فیلمنامه ای نیز دربند واج��د قابلی ت های دهلیزی و‬ ‫معمایی بوده که ذه��ن مخاطب را نیز در این رمزگش��ایی‬ ‫سهیم م ی کند‪.‬‬ ‫اگر دربند را نیز ب��ه فیلم های نفس عمیق و عیار ‪14‬‬ ‫وصل کنیم‪ ،‬م ی توانیم نگاهی واحد و مولفه های سینمای‬ ‫اجتماعی اسیب شناسانه را در همه انها دید که البته دربند‬ ‫موفق تر از عیار ‪ 14‬به نظر م ی رسد‪ .‬حتی نگاه دوربین هم‬ ‫به شهر بسیار نزدیک بوده و کمتر شاهد النگ شات از فضا‬ ‫و جغ رافیای ش��هری هستیم‪ .‬ش��خصی ت های فیلم حتی‬ ‫انها که نقش فرعی هم دارند شناس��نامه دار ب��وده و البته‬ ‫بازی های خوب به ویژه چهره ج��وان و جدید نازنین بیانی‬ ‫همه را مسحور خود م ی کند‪.‬‬ ‫چه��ره معصوم او ی��اد اور چه��ره ترانه علیدوس��تی‬ ‫در فیلم «من ترانه پانزده س��ال دارم» اس��ت ضمن اینکه‬ ‫دربن��د را م ی توان یک فیل��م دانش��جویی قابل قبول هم‬ ‫دانست که به خوبی توانسته مناس��بات و فضای حاکم بر‬ ‫دوران دانشجویی و مس��ائل ان را به تصویر بکشد‪ .‬بدون‬ ‫ش��ک یکی از بهترین فیلم های جش��نواره امس��ال دربند‬ ‫اس��ت که در کارنامه حرفه ای پرویز ش��هبازی این فیلم در‬ ‫موقعیت ممتازتری قرار گرفته و نش��ان از پختگی و کمال‬ ‫کارگردانش دارد‪g .‬‬ ‫‪57‬‬ ‫نگاهی به فیلم سر به مهر‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪4‬‬ ‫نمایش نیایش‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫ه��ادی مقدم دوس��ت پ��س از س��ال ها تجرب��ه در‬ ‫فیلمنامه نویس��ی و س��اخت چن��د تله فیلم و به واس��طه‬ ‫دوس��تی و هم��کاری نزدیک با حمی��د نعم��ت اهلل‪ ،‬از ان‬ ‫دست کارگردان اول ی هایی اس��ت که چندان با بدنه سینما‬ ‫و مناسبات فیلمسازی غریبه نیس��ت و ساختار نخستین‬ ‫ی که‬ ‫فیلم بلند داستان ی اش هم گواه بر این مدعاست؛ فیلم ‬ ‫فارغ از اشکاالتی که م ی توان بر برخی از فرازهای فیلمنامه‬ ‫یا ش��خصی ت پردازی اش وارد ک��رد‪ ،‬از حی��ث کارگردانی‬ ‫قابل قبول بوده و نش��ان م ی دهد مقدم دوس��ت به خوبی‬ ‫از تجربه ه��ای قبل ی اش در عرصه س��ینما اس��تفاده کرده‬ ‫اس��ت؛ همانطور که همکار جوان دیگرش بهروز شعیبی‬ ‫در اولین فیلمش ثابت کرد که س��ال ها دس��تیار کارگردان‬ ‫بودن چقدر م ی تواند در تولد یک فیلمساز توانا‪ ،‬موثر باشد‪.‬‬ ‫«سر به مهر» نه تنها اولین فیلم بلند کارگردانش محسوب‬ ‫نگاهی به فیلم جیب بر خیابان جنوبی‬ ‫زندگی یه ور تمیز هم داره‬ ‫سپنتا امانپور‬ ‫‪5‬‬ ‫س��یاوش اس��عدی پس از دوس��ال که از نخستین‬ ‫فیلمش «حوالی اتوبان» م ی گذرد دوباره به سراغ سینمای‬ ‫خیابانی‪ -‬اجتماعی در طبقات فرودس��ت جامعه و ادم های‬ ‫تک افتاده از اجتم��اع رفته و قصه خ��ود را در همان فضای‬ ‫سیاه و سرد روایت م ی کند‪ .‬ردپای تاثیرپذیری او از سینمای‬ ‫مس��عودکیمیایی را در این فیلم نیز م ی توان تش��خیص‬ ‫داد‪ .‬هرچن��د این بار قص��ه اش را از فیلم جی��ب بر خیابان‬ ‫جنوبی س��اموئل فولر اقتباس کرد و حتی ن��ام فیلم را نیز‬ ‫همان گذاش��ت‪ .‬فیلمی که مس��عود کیمیایی نیز سلطان‬ ‫را بر مبنای ان ساخته بود‪ .‬دومین فیلم اسعدی اثری است‬ ‫که دس��ت کم م ی توان ان را یک فیلم اقتباسی ابرومند و‬ ‫شسته رفته دانست که اگر دستی به سر وگوش ان کشیده‬ ‫ش��ود به اس��تاندارد یک فیلم خیابانی ایران��ی نزدیک تر‬ ‫‪58‬‬ ‫م ی شود‪ .‬ضمن اینکه سیاوش اسعدی با ساخت این فیلم به‬ ‫کارنامه خود هویت منسجمی بخشیده و نشان م ی دهد که‬ ‫به دنبال فضای خاصی در فیلمسازی است که روند منطقی‬ ‫را طی م ی کند‪ .‬در واقع جی ب بر خیابان جنوبی ادامه منطقی‬ ‫حوالی اتوبان است‪ .‬ش��خصی ت های فیلم هم سنخ همان‬ ‫ادم های حاشی ه نش��ینی هستند که در س��ینمای خیابانی‬ ‫اواخر دهه ‪ 40‬و اوایل دهه ‪ 50‬شاهد بودیم که حاال با عناصر‬ ‫و مولفه هایی از فیلم های نوار هم ترکیب شده و زبان خاص‬ ‫خود را پیدا کرده است‪.‬‬ ‫انچه در فیلم فارغ از س��ویه دراماتی��ک حائز اهمیت‬ ‫است‪ ،‬نگاه جامع ه ش��ناختی فیلمس��از به طبقه اجتماعی‬ ‫و رفتارشناس��ی متناس��ب ب��ا ان اس��ت ک��ه به وی��ژه در‬ ‫دیالوگ پ��ردازی ش��خصی ت های قص��ه ب��روز م ی یاب��د‪.‬‬ ‫طبقه ای که بیش از طبقه متوس��ط و بورژوا ب رای اسعدی‬ ‫اهمی��ت دارد و ب رای��ش اشناس��ت‪ ،‬چرا که خ��ودش بچه‬ ‫م ی شود‪ ،‬بلکه از حیث س��وژه و درونمایه اثر نیز واجد یک‬ ‫نوع تازگی و نواوری است که کمتر ش��اهد چنین قصه ای‬ ‫در س��ینمای ای ران بودیم‪ .‬واقعیت این اس��ت که دستکم‬ ‫در یک دهه اخیر‪ ،‬دنیای مج��ازی و حضور تکنولوژی های‬ ‫نوین ارتباطی مثل اینترنت در زندگی نس��ل جوان ای رانی‪،‬‬ ‫موجب تغیی راتی در دنیای فردی و اجتماعی انها شده و به‬ ‫واسطه تعامل و ارتباط دوس��ویه این تکنولوژی با کارب ران‬ ‫خود‪ ،‬س��هم بیش��تر و عمل ی تری در زندگی افراد نسبت به‬ ‫وسایل ارتباطی س��نت ی تر داشته که فیلمس��ازان ما کمتر‬ ‫به این موضوع توجه داش��ته اند‪ .‬توجه ب��ه دنیای مجازی و‬ ‫پیوند زدن ان با تجربه های روانی و شخصی فرد‪ ،‬دستمایه‬ ‫خوبی ب رای روایتی روانشناختی از پارادوکس ها و تضادهای‬ ‫امیریه پ��ل امیربهادر اس��ت که ویژگ ی ه��ا و خصلت های‬ ‫این طبقه را به خوبی م ی شناس��د‪ ،‬طبقه ای که به واسطه‬ ‫درگیری های بیشتر با دشواری های زندگی واجد قابلی ت های‬ ‫دراماتیک باالیی اس��ت که انطباق بیش��تری با سینمای‬ ‫اجتماع��ی – خیابان��ی کارگ��ردان دارد‪ .‬ش��اید یک��ی از‬ ‫جذابی ت های این گونه س��ینمایی‪ ،‬شخصی ت های قصه و‬ ‫نوع منش و نگرش انها به جهان پی رامون باشد که در شکل‬ ‫و جنس بازیگری نیز به ش��دت موثر اس��ت‪ .‬بازی ها خیلی‬ ‫کنترل شده با دیالوگ هایی که از جنس سینمای کیمیایی‬ ‫است که با تاکید بر میمیک صورت و زاویه نگاه کاراکترها‬ ‫شکل م ی گیرد‪ .‬بخش عمده جذابیت فیلم به رفتارشناسی‬ ‫دو شخصیت کاوه و رعنا برم ی گردد که هم در موقعی ت های‬ ‫عاطفی قصه و هم در فضاه��ای ملتهب و تعقی ب و گریزی‬ ‫به ویژه در س��کان س های مربوط به کف زن��ی و جی ب بری‬ ‫جذابی ت های خاص خود را دارد که نمایش اسلموش��ن این‬ ‫صحنه ها بر قدرت تاثیرگ��ذاری درام م ی افزاید‪ .‬با این حال‬ ‫تیپ و ش��مایل ظاهری زمانی با رفتارشناسی کاوه چندان‬ ‫چفت نشده و به همین دلیل گاه اغ راق شده به نظر م ی رسد‪.‬‬ ‫حتی گریم هم نم ی تواند به تغییر این تصویر ذهنی مخاطب‬ ‫از بازیگر نقش کاوه کمک کند و ب��ه همین دلیل بیش از‬ ‫انکه شخصیت کاوه در ذهن تماشاگر شکل بگیرد‪ ،‬بیشتر‬ ‫تصویر مصطفی زمانی به حافظه اش تداعی م ی شود‪ .‬این‬ ‫درونی است که در چالش بین سنت و مدرنیته رخ م ی دهد‬ ‫و دامنگیر بسیاری از نس��ل جوان در جامعه کنونی ما شده‬ ‫است‪ .‬هرچند این سوژه ظرفیت بیشتری داشت تا فیلمساز‬ ‫قصه خود را در درون همی��ن موقعیت ویژه دراماتیزه کند و‬ ‫ان را به قصه دیگری پیوند نزند‪« .‬س��ر به مهر» یک فیلم‬ ‫شخصیت محور به معنای کاملش بوده که با روایت زندگی‬ ‫یک دختر وبالگ نویس با بازی لیال حاتمی تالش م ی کند‬ ‫تا تصویری از زیس��ت فردی‪ ،‬اجتماعی و اعتقادی دخترانی‬ ‫ش��بیه به قهرمان قصه را به تصویر بکش��د‪ .‬فیلم روایتی‬ ‫خطی و سرراس��ت داش��ته و مقطعی از زندگ��ی صبا را که‬ ‫در اوج بحران های روحی و ش��خصیتی ق��رار دارد‪ ،‬روایت‬ ‫م ی کند‪ .‬فیل��م لحنی زنانه دارد که با اس��تفاده از نریش��ن‬ ‫و تک گوی ی های لیال حاتمی ش��خص ی تر هم م ی ش��ود‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر «س��ربه مهر» یک فیل��م مونولوگ محور‬ ‫اس��ت که سرگش��تگ ی های قهرمان قصه اش را بازنمایی‬ ‫م ی کند‪ ،‬ضمن اینکه این مونولوگ محوری تناسب نمادین‬ ‫و منطقی با ذات وبالگ نویس��ی داش��ته و به نوعی بافت‬ ‫روانشناختی وبالگ نویس��ی را صورت بندی م ی کند‪ .‬ذات‬ ‫قصه و روانشناسی ش��خصیت صبا ایجاب م ی کرد تا لیال‬ ‫حاتم ی ب��ازی درون ی تر و ب ی ح س تری داش��ته باش��د تا با‬ ‫جنس بازی او با موقعی ت های درام و بافت حسی ان تناسب‬ ‫منطقی پیدا کند‪ .‬حاتمی با تغییر در لحن گفتاری و کشدار‬ ‫کردن ان در کنار عصبی ت های کالمی در برخی موقعی ت ها‬ ‫از پس نقش برامده و توانس��ته تزل��زل و تضادهای درونی‬ ‫صبا در مواجهه با دنیای جدی��د و تضادهایش با اعتقادات‬ ‫وی را به خوبی تصویرس��ازی کند‪ .‬با اینکه سر به مهر یک‬ ‫فیلم زنانه محس��وب م ی ش��ود‪ ،‬اما در دام شعار زدگ ی های‬ ‫فمنیستی گرفتار نش��ده و متظاه رانه نیست‪ .‬خوشبختانه‬ ‫باتوجه به شخصی ت محور بودن قصه و تعلق داشتن درام به‬ ‫دنیای درونی وی‪ ،‬فیلم از ریتم و ضرباهنگ خوبی برخوردار‬ ‫بوده و کشش دراماتیک الزم ب رای پیگیری مخاطب را دارد‪.‬‬ ‫ضمن اینکه جنس بازی لیال حاتم ی و ش��خصی ت پردازی‬ ‫که درباره صبا صورت گرفته امکان همذات پنداری خوبی را‬ ‫ب رای مخاطب ایجاد م ی کند تا وی همدالنه با دغدغه های‬ ‫شخصی او همراه شود‪ .‬اما انچه بیش از هر چیز به محور‬ ‫اصلی چالش ب رانگیز قصه بدل م ی ش��ود‪ ،‬سویه مذهبی و‬ ‫مساله نماز خواندن صباست که عنوان فیلم نیز برساخته‬ ‫همین موقعیت دراماتیک اس��ت‪ .‬سوژه ای که به تدریج در‬ ‫فیلم به محور قصه بدل م ی شود و دغدغه کارگردان درباره‬ ‫کنش ها و منش های اعتقادی در دنی��ای مدرن را واگویی‬ ‫م ی کند‪ ،‬به گونه ای که فیلم از حی��ث مضمونی دچار یک‬ ‫دو پارگی م ی ش��ود که البت��ه وحدت خود را ب��ا تم اصلی و‬ ‫ساختار فیلمنامه حفظ م ی کند‪ .‬صبا ب رای تحول در زندگی‬ ‫ش��خصی خویش و مبارزه کردن با تردیدها و دغدغه هایش‬ ‫تصمیم م ی گیرد با خدا عهدی ببند و نماز خواندن را شروع‬ ‫کند‪ .‬در واقع م ی توان س��ر ب��ه مهر را فیلم��ی درباره نماز‬ ‫دانس��ت که از این منظری که در فیلم م ی بینیم کمتر در‬ ‫سینمای ای ران سابقه داشته و در واقع نمایش نیایش و تاثیر‬ ‫ان در زندگی ش��خصی و اخالقی قهرمان داستان است که‬ ‫خوشبختانه به دام شعارزدگی و روایتی متظاه رانه نم ی افتد؛‬ ‫هر چند این عیب ب��زرگ را دارد که تک��رار موتی ف وار صبا‬ ‫ب رای نماز اول وقت خواندن و پنهان کردن ان از دیگران به‬ ‫یک طنز ناخواسته بدل م ی شود که م ی تواند به ایده خوب‬ ‫فیلم صدمه بزند؛ ضمن اینکه م ی ت��وان این نقد را وارد کرد‬ ‫که گرایش صبا به نیایش و وسواس��ی که او در این زمینه‬ ‫پیدا کرده بیش از انکه سویه اعتقادی داشته باشد و رفتاری‬ ‫کنشی باش��د‪ ،‬واکنش��ی به موقعیت روانی و درگیری های‬ ‫ذهن ی اش با جهان پی رام��ون و ادم های اط رافش اس��ت و‬ ‫شاید یک نوع پناه بردن از سر استیصال روانی نه یک درک‬ ‫عمیق اعتقادی و دگردیس��ی ش��خصیتی!به عبارت دیگر‬ ‫میل او به نماز خوان��دن به یک اعتقاد شرط ی ش��ده پهلو‬ ‫م ی زند که مخاطب را در پذیرش این تحول اخالقی و دوام‬ ‫ل هادی مقدم دوست‬ ‫و قوام ان دچا ر تردید م ی کند‪ .‬با این حا ‬ ‫جسارت خوبی به خرج داده که به سراغ این قصه م ی رود و‬ ‫به نوعی ضمیر ناخوداگاه دختران امروزی مثل صبا را که در‬ ‫کشمکش سنت و مدرنیته بر سر اعتقادات و باورهای خود‬ ‫دچار ترس و لرز م ی ش��وند‪ ،‬به تصویر م ی کش��د‪ ،‬تصویری‬ ‫که تا حد زیادی م ی تواند روای��ت روانکاوانه از دنیای ذهنی‬ ‫شخصیتی باشد که چه بسا ریش��ه نابسامان ی های روانی و‬ ‫سرگش��تگ ی های رفتاری اش در همین بالتکلیفی او بین‬ ‫باورهای��ش و دغدغه های امروزی اش دیده م ی ش��ود‪ .‬صبا‬ ‫که م��دام با خودش بر س��ر پنهان ک��ردن اعتقاداتش دچار‬ ‫کش��مکش و درگیری اس��ت‪ ،‬در نهایت به اعتماد به نفس‬ ‫الزم رسیده و راهش را انتخاب م ی کند‪ .‬سر به مهر در واقع‬ ‫نمایش تسلیم شدن ادمی به اعتقادات و باورهایی است که‬ ‫هویت و حریت او را در پی دارد‪ ،‬قصه ای که تردید های ادم ی ‬ ‫در دوراهی انتخاب را نش��ان م ی دهد و اینکه باید شجاعت‬ ‫داشت تا بهای باورهایت را بدهی‪.‬‬ ‫صبا که هم��واره از نماز خواندن جلوی دیگران ش��رم‬ ‫داش��ت به اقامه نم��از در مکانی تن م ی دهد که ش��مایل‬ ‫ان چندان با ی��ک فضای معنوی همخوانی ن��دارد‪ ،‬اما چه‬ ‫باک ک��ه او راه خود را برگزیده اس��ت‪ .‬کاش مقدم دوس��ت‬ ‫تمهیداتی م ی اندیشید تا س��ویه اگاهانه این اراده معطوف‬ ‫به معب��ود بیش از انچه در فیلم م ی ش��ود‪ ،‬م ی ش��د تا هم‬ ‫تاثی ر گذاری قصه بیش��تر م ی ش��د و هم باور پذیرتر‪ .‬شاید‬ ‫بتوان به تصوی ر کردن نماز و شیوه مواجهه صبا با امر مقدس‬ ‫در این فیلم نقدپذیر باشد‪ ،‬اما صداقت و خلوصی در روایت‬ ‫و نگاه کارگردان به این موضوع وجود دارد که تماشای فیلم‬ ‫را دلنشین م ی کند‪g .‬‬ ‫اغ راق به ویژه در ارتباط با امیر جعف��ری در نقش عطاردی‪،‬‬ ‫عتیقه فروش بیش��تر صدق م ی کند که با گریم نامتعارفی‬ ‫که دارد بیش��تر او را به یک کاراکتر طنز بدل کرده اس��ت‪.‬‬ ‫جی ب بر خیابان جنوبی در پس داستان تک خطی خود حول‬ ‫محور رعنا و کاوه و داس��تان کی ف قاپی انها تالش م ی کند‬ ‫تا با نگاهی اسی ب ش��ناختی برخی معضالت اجتماعی –‬ ‫فرهنگی در جامعه را برجس��ته ک��رده و در نهایت به نگاه‬ ‫جامع تری از شرایطی برسد که در ان افرادی مثل کاوه و رعنا‬ ‫ تربیت م ی شوند‪ .‬با این حال به نظر م ی رسد قصه به پرداخت‬ ‫بیش��تری نیاز داش��ت تا در یک دهلیز پ راتفاق تری به یک‬ ‫چالش دراماتیکی بدل شود‪ ،‬هرچند کارگردان تالش م ی کند‬ ‫از دل قصه خود به یک چالش اخالقی برس��د که بر مبنای‬ ‫ان از بس��تر ظلمت به روشنایی دس��ت یابد‪ .‬خوشبختانه‬ ‫فیلم در ورط��ه سانت ی مانتالیس��م اخالق��ی نم ی افتد و از‬ ‫درون موقعیت دراماتیک خود به یک تحول اخالقی دست‬ ‫م ی یابد‪ ،‬بدین معنی که در نهایت شخصی ت های قصه به‬ ‫این نتیجه م ی رس��ند که زندگی صرف��ا در همین تباهی و‬ ‫سیاهی خالصه نم ی شود و یک ور تمیز و پاکیزه هم دارد که‬ ‫م ی توان ان طرف خط زندگی ایستاد و شرافتمندانه زیست‪.‬‬ ‫عطاردی مال خر در جایی از قصه به کاوه م ی گوید‪« :‬زندگی‬ ‫یه ور تمیز هم داره که توش خوش م ی گذره‪ .‬دلم م ی خواد‬ ‫اون ورا ببینمت‪ .‬باقیش هم یه مش��ت ح��رف و نصیحت‬ ‫مفته!»از ویژگ ی های دیگر جی ب بر خیابان جنوبی م ی توان‬ ‫به برجستگی ضد قهرمان قصه اشاره کرد که به نوعی واجد‬ ‫امتیازات و خصلت های یک قهرمان است‪ .‬منظور کاوه است‬ ‫که بازی کنترل شده و درونی مصطفی زمانی به شکل گیری‬ ‫این تصویر کمک کرده اس��ت و همدلی مخاطب با خود را‬ ‫برم ی انگیزد‪ .‬همین همدلی فرصت و تمهید روانش��ناختی‬ ‫مناسبی اس��ت تا مخاطب با تحول اخالقی قهرمان قصه‬ ‫همراه شده و ان را در خود درونی کند‪ .‬جی ب بر خیابان جنوبی‬ ‫در ضمن یک فیلم شهری اس��ت و کارگردان تا حد زیادی‬ ‫موفق شده از فضای ش��هر و ظرفی ت های نمایشی ان هم‬ ‫در روایت نمادین قصه و هم در قاب بندی زیبای ی ش��ناختی‬ ‫و بصری از ان بهره بگیرد‪ .‬ش��هری که هویت و شناسنامه‬ ‫داشته و جغ رافیایی که از ان به تصویر کشیده م ی شود واجد‬ ‫بار دراماتیکی الزم و متناسب با تم اصلی قصه بوده است‪.‬‬ ‫در واقع باید دکوپاژ خوب اسعدی در فضاهای شهری‬ ‫را به عنوان یکی از امتیازات کارگردانی این فیلم دانس��ت‪.‬‬ ‫شهری که ابستن بسیاری از اس��ی ب های رفتاری است اما‬ ‫در دل همین ظلمت م ی توان اراده کرد تا به روشنایی شهر‬ ‫رسید و خود را از تباهی و نکبت نجات داد‪.‬‬ ‫جی ب بر خیابان جنوبی در عین اینکه س��ویه تاریک‬ ‫زندگی اف��راد طرد ش��ده و تک افت��اده در جامعه را نش��ان‬ ‫م ی ده��د و به همین دلی��ل مخاطب خ��ود را در ب رابر یک‬ ‫ضد قهرمان م ی بین��د‪ ،‬اما وقتی به دنی��ای درون ی تر انها پا‬ ‫م ی گذارد و حس��رت های زندگی انها را به تصویر م ی کشد‬ ‫نق��د اخالقی را در بس��تر نگاه��ی اسی ب ش��ناختی تنیده‬ ‫و در نهای��ت تماش��اگر را به قض��اوت درباره ش��رایط این‬ ‫ادم ها دع��وت م ی کند تا قضاوت مس��تقیم و س��وگی رانه‬ ‫درباره انها‪g .‬‬ ‫«سر به مهر» یک فیلم شخصیت محور به‬ ‫معنای کاملش بوده که با روایت زندگی یک‬ ‫دختر وبالگ نویس با بازی لیال حاتمی تالش‬ ‫م ی کند تا تصویری از زیست فردی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و اعتقادی دخت رانی شبیه به قهرمان قصه را‬ ‫ب ه تصویر بکشد‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫‪59‬‬ ‫درنگی بر «هیس! دخترها فریاد نمی زنند»‬ ‫مرز باریک میان ابروداری و جوانمردی‬ ‫نیما بهدادی مهر‬ ‫‪6‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اثر تلخ بان��وی دغدغه مند س��ینمای ای��ران از منظر‬ ‫موقعیت نمای��ش کاراکت��ر زن تداع ی گر دو اث��ر «این زن‬ ‫حرف نم ی زند» س��اخته احمد امین��ی و «م ی خواهم زنده‬ ‫بمانم» س��اخته زنده یاد ایرج قادری اس��ت؛ با این تفاوت که‬ ‫کاراکتر زن فیلم درخشنده برخالف شخصیت اصلی «این‬ ‫زن حرف نم ی زند» س��کوت کوتاه تری دارد؛ او ابعاد و دالیل‬ ‫روانشناختی اقدام خود در قتل سیروس را به جریان هولناکی‬ ‫از اذیت و ازار جنس ی اش در سن هشت سالگی توسط مراد‬ ‫برم ی گرداند و اینکه ب رای نجات دختری خردسال و جلوگیری‬ ‫از قرار گرفتنش در چنین موقعیتی به قتل س��یروس اقدام‬ ‫کرده اما کاراکتر «این زن حرف نم ی زن��د» پس از تجاوزی‬ ‫که به او م ی ش��ود به قتل اقدام م ی کن��د‪ .‬وضعیت کاراکتر‬ ‫در مقیاس مش��ابهی چون محکومیت به قص��اص نیز با‬ ‫فیلم «م ی خواهم زنده بمانم» قرینه اس��ت و عینا موقعیت‬ ‫پیگیری وکیل و نامزد زن ب رای پیدا کردن ب رادر س��یروس با‬ ‫پیگیری فرامرز قریبیان و ب رادر فاطمه گودرزی ب رای یافتن‬ ‫یزند‪ .‬چنین است که‬ ‫دفترچه باربد به یک خط موازی پهلو م ‬ ‫خوش ساخت ترین اثر پوران درخش��نده با پایان تلخ و گزنده‬ ‫اعدام زن به یکی از متفاوت ترین اثار انتقادی و اسیب شناسی‬ ‫در سینمای اجتماعی بدل م ی ش��ود‪ .‬این اثر پیام خود را به‬ ‫جامع ه ای م ی دهد که در برخی باورهای عرفی غلط دست‬ ‫و پا م ی زند و حفظ ابرو را حت��ی اگر به بهای قصاص ناحق‬ ‫یک فرد تمام ش��ود‪ ،‬مقدم م ی دارد‪ .‬در این باب م ی توان به‬ ‫سکانسی از گفت وگوی حاجی منزلتی با قاضی اشاره کرد‬ ‫که در مقابل درخواس��ت قاضی ب رای ش��هادت در دادگاه و‬ ‫نجات جان دختر اس��ی ب دیده فیلم‪ ،‬از اعتب��ار خود در بازار‬ ‫و لزوم حفظ ابرویش در جامعه س��خن م ی راند‪ .‬بدین گونه‬ ‫اس��ت که موقعی ت های نمایش��ی «هیس! دخترها فریاد‬ ‫نم ی زنند» در عین خوش ساختی و گزندگی که دارد به پای‬ ‫ملودرام برجسته ای چون «م ی خواهم زنده بمانم» نم ی رسد‬ ‫و جنس روایی کار به دلیل وج��ود نمونه های دیگری چون‬ ‫یزند‪ ،‬قرینه هایی‬ ‫سام و نرگس‪ ،‬تکیه بر باد و این زن حرف نم ‬ ‫مش��ابه از حیث رویکرد نمایش��ی در ذه��ن مخاطب پدید‬ ‫م ی اورد و از اصالت ان نزد برخی تماشاگرانش م ی کاهد‪.‬‬ ‫نقطه قوت اث��ر کارگردانی خوب پوران درخش��نده و‬ ‫بازی تحس��ین ب رانگیز طن��از طباطبایی اس��ت که هم با‬ ‫نوع نگاه��ش‪ ،‬درد و رنج درونی را بازت��اب م ی دهد و هم در‬ ‫پرتو س��کوت مایوس کننده اش‪ ،‬فریاد خاموش زنانی را به‬ ‫گوش مخاطب بیدار م ی رس��اند که از ترس ابرو و به دلیل‬ ‫دیوسیرتی برخی مردان این جامعه در مدفن تاریک و سیاه‬ ‫ذهنیت همراه با بی��م و اندوهش��ان ارام م ی گیرند و اوای‬ ‫مظلومی ت شان را گوش شنوایی نیست‪.‬‬ ‫اث��ر درخش��نده یک��ی از گزنده ترین اثار س��ینمایی‬ ‫تاملی بر «دهلیز»‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫نگاه هایی سرشار از معنا‬ ‫ارین مهرپور‬ ‫‪7‬‬ ‫فیلم از ابتدای سکانس پایانی به عنوان فصل اغازین‬ ‫خود اس��تفاده م ی کند‪ .‬با این تمهی��د مخاطب به پیگیری‬ ‫وضعیت کاراکترهای فیلم رغبت بیش��تری‬ ‫نشان م ی دهد‪ .‬به این علت که فیلمنامه از‬ ‫هرم وارونه به عنوان یک سبک روایی بهره‬ ‫م ی گیرد و موقعی ت های نمایش��ی خود را از‬ ‫انتها اغاز م ی کند و ش��روع سکانس پایانی‬ ‫را به س��راغاز ورودی فیلم پیون��د م ی زند و‬ ‫داستان خود را روایت م ی کند‪.‬‬ ‫این موقعی ت ها از بعد ترس��یم درست‬ ‫ش��رایط کاراکتره��ا‪ ،‬خوش��فکرانه ب��ه هم‬ ‫متصل م ی ش��وند و مثلث انس��انی اثر را در‬ ‫س��ه وضعیت متفاوت نمایانگر م ی سازند‪.‬‬ ‫س��هم دراماتیک هر یک از این سه ضلعی‬ ‫هدفمند و هوش��مندانه مش��خص شده و‬ ‫ ترسیم دقیق مناسبات شخصی ت ها با هم از‬ ‫غنای یک فیلمنامه جزئیات محور حکایت‬ ‫دارد‪ .‬فیلمنام��ه ای که ارزش ه��ای صدق و‬ ‫صفای دوران کودکی و تاثی��رات بالقوه اش‬ ‫بر وضعیت روایی اثر را به خوبی درک کرده‬ ‫و با بهره گیری از بازی درخشان محمد شیرخانلو به خوبی‬ ‫این موقعیت ناب را نمایان م ی کند‪ .‬کودک خردس��ال فیلم‬ ‫در همان معصومیت ویژه این س��ن و س��ال انقدر به مادر‬ ‫وابس��ته اس��ت که هنگام رویارویی ناگهانی با پدرش که‬ ‫‪60‬‬ ‫تصور م ی کرد مرده است‪ ،‬پشت مادر م ی رود و پناه م ی گیرد‪.‬‬ ‫در این سکانس درگی ر کننده از فیلم‪ ،‬چشمان نادم عطاران‬ ‫و نگاه سرشار از سوال و البته تا حدودی همراه با بیم کودک‬ ‫به مرد روبه رویش واجد ارزش های دراماتیک بسیاری است‪.‬‬ ‫لحظه به لحظه این سکانس حاوی معانی انسانی است که‬ ‫گاه ساده از کنارشان عبور م ی کنیم‪.‬‬ ‫حس��رت پدری ب رای دراغ��وش گرفتن پس��ر و اب راز‬ ‫صمیمیت و دوس��تی به او که با ن��گاه هنرمندانه عطاران‬ ‫ای ران در نیم دهه گذشته اس��ت که با دقت نظر کارگردان در‬ ‫رعایت چارچوب ملودرام‪ ،‬هم اش��ک مخاطب را در م ی اورد‬ ‫و هم خانواده ها را به لزوم توجه بیشتر و دقی ق تر به حاالت‬ ‫روحی فرزندانش��ان دعوت م ی کند‪ ،‬شاید بدین گونه متوجه‬ ‫باش��یم گاه قاتالن روح اثرات تخریبی هولناک تری بر روند‬ ‫کنش های اجتماعی باقی م ی گذارند‪g .‬‬ ‫کامال به مخاطب منتقل م ی شود و نگاه حسرت بار کودکی‬ ‫که از پشت تمامی سال های گذر کرده عمرش و با نگاهی‬ ‫پرسشگر فریادی خاموش م ی زند که ایا تو پدر من هستی؟‬ ‫پس چرا در این س��الیان پیش من نبوده ای و باز ب رای اقناع‬ ‫ذهن این کودک و ب رای انکه تصویر پ رابهت و حمایتگر یک‬ ‫پدر در ذهنش نشکند به او م ی گویند پدرت پلیسی است که‬ ‫مامور نگهداری از مجرمان خطرناک است‪ ،‬شاید بدین گونه‬ ‫جرقه ای این کودک در خود فرو رفت��ه را به زندگی طبیعی‬ ‫بازگرداند‪ ،‬اعتماد به نفسش را تقویت کند‬ ‫و به تحول��ی مثبت در رون��د اموزش وی‬ ‫بینجامد‪.‬‬ ‫بازی رضا عط��اران در بازتاب نقش‬ ‫پدری نادم که اکنون فرصت با فرزند بودن‬ ‫را یافته است درخشان است و بستر ایجاد‬ ‫دوستی میان او و فرزندش چینش درستی‬ ‫دارد‪ .‬ی��خ رابط��ه فرزند با پ��درش پس از‬ ‫اس��ب چوبی که پدر ب��ه او هدیه م ی دهد‬ ‫کم کم اب م ی ش��ود و در س��کانس بازی‬ ‫فوتبال در محوطه ندامت��گاه و در اغوش‬ ‫کشیدن فرزند به اوج م ی رسد‪.‬‬ ‫نکته مهم دیگر همراهی و همگامی‬ ‫ مادرانه و همس��رانه هانیه توس��لی است‬ ‫که بس��یار جلوبرنده و موثر اس��ت‪ .‬بازی‬ ‫درخش��ان هانیه توسلی بیش��ترین تاثیر‬ ‫را در پیش��رفت قص��ه به س��وی مرزهای‬ ‫انس��انی دارد و فصل جدیدی در اجراهای‬ ‫سینمایی وی به شمار م ی اید‪ .‬اجرایی همراه با دقت نظر در‬ ‫فاصله گیری از شمایل تثبیت شده بازیگر به عنوان یک زن‬ ‫پ راکت و فرو رفتنش در کالبد زنی بردبار که بار زندگی را بر‬ ‫دوش کشیده است‪g .‬‬ ‫نگاهی به «کالس هنرپیشگی»‬ ‫‪8‬‬ ‫سینما قصه دل دادن ماست‬ ‫استیصال و التیام‬ ‫نیما بهدادی مهر‬ ‫‪9‬‬ ‫هدف ساخت اثاری با وجوهی از به کارگیری مولفه های‬ ‫جنگ نرم مس��تلزم پردازش متنی و تصویری یک س��وژه و‬ ‫شکل دهی و فرم بخشی به ان اس��ت‪ .‬اینکه تنها‬ ‫با نمایش یک موقعیت بحرانی و ادای پیام هایی‬ ‫ضد امریکای��ی تالش کنی��م تا ماهی��ت و خوی‬ ‫جنگ س��تیز و ددمنش این کش��ور را به مخاطب‬ ‫خود عرضه کنیم‪ ،‬به گونه ای که با فیلم همراه شود‬ ‫نکته ای است که کارگردان ب رلین منفی‪ 7‬نسبت به‬ ‫ان کم توجه بوده‪ .‬سناریو در یک خط مستقیم به‬ ‫پیش م ی رود‪ .‬ادم هایی ب ی پناه و مستاصل را نشان‬ ‫م ی دهد که در پش��ت یک کانتینر مخفی شده اند‬ ‫تا از مرز رد ش��ده و به صورت غی ر قانونی به کشور‬ ‫المان بروند‪ .‬در همین نسبت اولیه با فیلم متوجه‬ ‫م ی شویم که س��وژه اثر وجهه ای راهبردی داشته‬ ‫و بر همین مبنا م ی توانس��ت در پرتو هوشمندی‬ ‫کارگردان و سناریس��ت در خل��ق جزئیات جذاب‬ ‫دیگر به یک تصویر ناب ضد امریکایی بدل شود‪.‬‬ ‫اما به دلیل انکه وضعیت چین��ش موقعی ت های‬ ‫داستانی در این فیلم بسیارس��اده صورت پذیرفته و نمایش‬ ‫هریک از این موقعی ت ها سردستی و س��اده انگارانه به اجرا‬ ‫درامده است‪ ،‬فیلم نتوانست به یک اثر قابل تامل و ماندگار‬ ‫بدل ش��ود‪ ،‬گو اینکه به دلیل وضعیت وی��ژه ای که خانواده‬ ‫عاطف با ان روبه رو هس��تند فیلم قابلی��ت و ظرفیت پرش‬ ‫به سوی یک ملودرام اجتماعی با رگه هایی روشن از مسائل‬ ‫یک جریان ملتهب که بازگوی ی اش ب رای پدر ناگوار اس��ت‬ ‫و پس��ر کوچکی که با مرگ م��ادر دچار یک افس��ردگی و‬ ‫بیماری روحی شده اس��ت‪ .‬فیلم با نگاهی حس��ابگرانه تر‬ ‫به موقعیت این انسان ها م ی توانس��ت بستری تلخ‪ ،‬گزنده‬ ‫و درعین ح��ال تفکر ب رانگیز و پیام دهن��ده را ایجاد کند‪ ،‬اما‬ ‫مشخص نیست چرا از این کار خودداری کرده است‪ .‬از وجوه‬ ‫فنی باید نمره ای مثب��ت به فیلمبرداری قاب��ل تامل فیلم‬ ‫داد زی را قاب بندی های مناس��بی دارد‪ .‬همچنین جرقه هایی‬ ‫از هوش��مندی کارگردان ب��رای انتقال مفه��وم صحنه در‬ ‫برخی موقعی ت ها اشکارس��ت؛ به عنوان مثال لحظه ای که‬ ‫مصطفی زمانی و همس��رش در حیاط بیمارستان کنارهم‬ ‫هس��تند و کارگردان به دلیل ممیزی اخالقی س��ینمای ما‬ ‫نم ی تواند لحظات عاطفی ان موقعیت را نمایش دهد به یک‬ ‫می زانس��ن موازی روی م ی اورد تا از این طریق بتواند هر دو‬ ‫موقعیت نمایشی را در عین اتصال به هم‪ ،‬به گونه ای مجزا‬ ‫خلق کند‪ .‬این موقعیت لحظه ای است که پرستار ب رای کودک‬ ‫بیمار عاطف (کاظم) در حال عروسک گردانی‬ ‫اس��ت و موقعیت��ی از حمای��ت گ��ری‬ ‫یک مادر ب رای فرزندش را نشان م ی دهد که این‬ ‫موقعیت به ویژه در یک نگاه موازی با وضعیت‬ ‫رژین (همس��ر زمانی) و نیازی که به محبت و‬ ‫حمایت همسر دارد خوش فکرانه به کار گرفته‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬در برایندی کلی ب رلین منفی‪7‬‬ ‫م ی توانست اثری دیدنی و گرم باشد اگر ماهیت‬ ‫پروپاگاندایی خود را در وضعیتی حساب شده تر‬ ‫به کار م ی گرفت و ظرفی ت های نمایش ی اش را‬ ‫س��اده انگارانه خرج نم ی کرد؛ ظرفی ت هایی که‬ ‫یک خانواده در متن بحران را به فرصتی طالیی‬ ‫ب رای خلق ملودرام بدل م ی کند‪ ،‬اما ب ی توجهی‬ ‫به الیه های درونی جذابی که به صورت بالقوه‬ ‫در چنین کانون ها و نهادهایی وجود دارد‪ ،‬فیلم‬ ‫را در خط مستقیم فیلمنامه محدود م ی کند و‬ ‫با کمتری��ن اوج و هیجانی در یک موقعیت س��اده به پایان‬ ‫م ی رساند‪ .‬موقعیتی که نمایانگر بهبود نسبی کاظم و خروج‬ ‫وضعیت روح ی اش از خط بحران و ش��وک است و واکنش‬ ‫کالمی وی به جاذبه بصری بارش برف‪ ،‬سکانس��ی خوب را‬ ‫یزند و این چنین است که ب رلین منفی ‪ 7‬همچون نام ی ‬ ‫رقم م ‬ ‫که ب رای خود انتخاب کرده‪ ،‬به زیر صفر م ی رسد‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫نگاهی به«برلین منفی ‪»7‬‬ ‫سیاسی و ایدئولوژیک را داش��ت‪ ،‬اما نگاه عمیقی به سوژه‬ ‫ملتهب پناهندگی و پی ش زمینه ه��ای بروز چنین موقعیتی‬ ‫نش��د‪ .‬پناهندگی در این فیل��م تنها یک کلیدواژه ایس��تا و‬ ‫ساکن است که هرگونه تحرک و هیجانی در بستر روایت اثر‬ ‫را منوط به رعایت اصول پرداخت دراماتیک به ابعاد مهم این‬ ‫موضوع کرده است‪ .‬خانواده عاطف از منظر وجوه روانشناختی‬ ‫به عن��وان یک کانون اش��فته اتشفش��انی در نظر م ی اید‪.‬‬ ‫اتشفشانی که تنها جرقه ای کوچک باعث فوران ان خواهد‬ ‫شد و البته یک نسیم التیام بخش نیز راهگشای برون رفت‬ ‫از این شرایط اس��ت‪ .‬پدری مس��تاصل‪ ،‬دختری فرورفته در‬ ‫م ی گیرد و هم فیلمس��از به دنیای جدیدی پای م ی گذارد‪.‬‬ ‫دنیایی سرش��ار از مرهم و نی��از و فضایی قاب��ل احترام از‬ ‫بازگشت داوود نژاد به سینمایی متفاوت و دوست داشتنی‪g.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫متفاوت ترین س��اخته س��الیان اخیر س��ینمای ای ران‬ ‫یک اثر تجربی خوش س��اخت و هوش��مندانه اس��ت که‬ ‫قابلی ت های متعددی از منظر دریاف��ت و درک فرهنگی و‬ ‫سیاسی در ساختار چند پرده ای دارد و روایت بکر و جذابش‬ ‫از زندگی طبیعی تحت تاثیر کارگردانی درخش��ان علیرضا‬ ‫داوود نژاد به خوبی ب��ا مخاطبان ارتب��اط م ی گیرد‪ .‬فیلم از‬ ‫همان سکانس اول با روند بکر و تماشایی خود مخاطب را‬ ‫مسحور م ی کند و اثری خالص و ای رانی را به یادگار م ی گذارد‪.‬‬ ‫وجه اهمیت فیلم به حضور کارگ��ردان در نقش یک دانای‬ ‫کل و راوی باز م ی گردد و ریتم مناسبی از تقطیع صحنه ها‬ ‫و وصل نواورانه انها از طریق نوش��تن کارگردان روی تخته‬ ‫س��فید به وجود م ی اید‪ .‬در این روش باب ورودی هر پرده‪،‬‬ ‫بیان کارگردان و نگارش مفاهیم روی تخته ب رای توصیف‬ ‫موقعیت بعدی است که همراه با یک رندی محض به قواعد‬ ‫سیاسی نیز پهلو م ی زند؛ همچون صحنه ای که کارگردان‬ ‫به فصل مصلحت اندیشی اشاره و درنگی طنازانه روی واژه‬ ‫مصلحت داشت‪ .‬کالس هنرپیشگی با فصل بندی نواورانه‬ ‫خود نشان داد که م ی توان از س��یر طبیعی زندگی فیلمی‬ ‫ دغدغه مند‪ ،‬اموزن��ده‪ ،‬در تکریم خان��واده و گاه با رگه هایی‬ ‫طنازانه ساخت و مخاطب را به اشتی با سینما دعوت کرد‪.‬‬ ‫اما این همه انچه باعث م ی ش��ود کالس هنرپیش��گی را‬ ‫دوست داشته باشیم‪ ،‬نیس��ت‪ .‬این فیلم قصه عشق است‬ ‫و ب رای قابل باور کردن س��کان س های خود به تک برداشت‬ ‫کفایت م ی کند‪.‬‬ ‫گوی��ی دوربینی نیس��ت و همگان ایفاگ��ران نقش‬ ‫حقیق��ی خ��ود هس��تند در انچ��ه نام��ش زندگ��ی در‬ ‫سینماست؛س��یری طبیعی از روایت یک داس��تان خیالی‬ ‫در کانونی حقیقی و واقعی به نام خان��واده اقای داوودنژاد‪.‬‬ ‫خانواده ای که پی ش تر چنین فضایی را در مصائب شیرین‬ ‫نیز تجربه کرده بود‪ ،‬اما این بار در قالبی حرفه ای تر و همراه‬ ‫با نکته بین ی های ظریف تر و هدفمندتر به دهلیزهای متعدد‬ ‫روایت ورود م ی ش��ود‪ .‬خرده قصه هایی که فیلم در فصل ها‬ ‫و پرده های مختلف��ش روی ان مکث م ی کند‪ ،‬سرش��ار از‬ ‫حرفه ای گری محض کارگردانی است که از قابلیت خانواده‬ ‫گس��ترده س��ینمای ی اش به بهترین نحو در راستای تولید‬ ‫فیلمی کم هزینه‪ ،‬به شدت گرم و س��رپا و منحصر به فرد و‬ ‫استاندارد استفاده م ی کند‪.‬‬ ‫داوود ن��ژاد در همان اغ��از فیلم میخ خ��ود را محکم‬ ‫م ی کوب��د و ب��ا هدای��ت هوش��مندانه عوامل به س��وی‬ ‫خود بودن و دوری از نمایش��گری‪ ،‬جری��ان طبیعی و دوار‬ ‫زندگی یک خانواده متفرق و به مش��کل خ��ورده را روایت‬ ‫م ی کند و ب��ا ان فصل بندی هنرمندان��ه پایانی‪ ،‬طبع طناز‬ ‫خود را به رخ م ی کشد‪ .‬بله سینما‪ ،‬زندگی سرشار از مکث ها‬ ‫و سکوت هاست‪ .‬س��ینما پندار زیبای هر یک از ماست در‬ ‫لحظاتی که باور و امید‪ ،‬زندگ ی مان را نورانی م ی کند و چنین‬ ‫است که هم دنیا عوض م ی ش��ود‪ ،‬هم فصلی از فیلم جان‬ ‫‪61‬‬ ‫خوب‪ ،‬بد‪ ،‬زشت‬ ‫یو یکم فجر زیر ذره بین نقد‬ ‫جشنواره س ‬ ‫ین‍ژاد‬ ‫محمد رضا مقدس ‬ ‫‪10‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اگر جشنواره فیلم فجر را ویترین سینمای ای ران بدانیم‪،‬‬ ‫پش��ت این نمایش��گاه ‪ 10‬روزه م ی توانیم تصویر و شمایل‬ ‫کلی از هنر هفتم در کش��ور خود را ترس��یم نماییم‪ .‬اگرچه‬ ‫کاالی فیلم و سینما همواره در بازار مخاطبان فراز و نشیب‬ ‫زیادی داشته و چندان هم نم ی توان ان را پی ش فروش کرد‪.‬‬ ‫چه بسا فیلم هایی که مورد توجه منتقدان یا هیات داور قرار‬ ‫گرفتند و حتی با سیمرغ به خانه برگشتند‪ ،‬در نمایش عمومی‬ ‫چندان خریدار نداشتند یا بالعکس اثاری که سیمرغی شکار‬ ‫نکردند با اقبال عمومی مواجه شدند‪ .‬واقعیت این است که‬ ‫جشنواره امسال را از هر منظر و خاستگاه فکری گوناگونی‬ ‫که بنگری��م‪ ،‬تقریبا به یک نتیجه واحد م ی رس��یم و ان هم‬ ‫نارضایتی نسبی همه طی ف های س��ینمایی به اثار امسال‬ ‫بود؛ هرچند فیلم های محدودی وجود داش��ت که توانستند‬ ‫چراغ امید را در دل سینمادوس��تان روش��ن کنند‪ .‬اکثر این‬ ‫ستاره های درخش��ان نیز به کارگردان های فیلم اولی و نوپا‬ ‫کمو بیش تولد نس��لی خالق و با استعداد‬ ‫تعلق داش��ت که ‬ ‫را ب رای اینده س��ینمای ای ران نوید م ی دادند‪ .‬اگر بخواهیم از‬ ‫حیث محتوایی و درونمایه فیلم های امسال سخن بگوییم‬ ‫باید از رویکرد تربیتی – فرهنگی که نظام خانواده و اسی ب ها‬ ‫و کارکردهای ان را دستمایه روایت خود قرار داده بودند‪ ،‬حرف‬ ‫بزنیم‪ .‬از گهواره ای ب رای مادر و نقش خانواده تا حوض نقاشی‬ ‫و عشق پاک و مقدس‪ ،‬از دهلیز و بخشش تا رسوایی و نگاه‬ ‫درس��ت به روحانیت‪ ،‬از س��ر به مهر و نماز تا هیس و نقش‬ ‫خانواده و از بش��ارت به یک ش��هروند هزاره سوم و مسائل‬ ‫نوجوانان و مدرسه تا دربند و مسائل دانشجویان و دانشگاه‬ ‫و‪ ...‬که تا حد زیادی توانستند گفتمان انقالب اسالمی را در‬ ‫تولید این اثار بازنمایی کرده و جامه عمل بپوش��انند‪ .‬با این‬ ‫حال فیلم های شب ه روش��نفکری که دغدغه هایی از جنس‬ ‫ارمان های انقالب اسالمی نداشتند هم در این میان به چشم‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫بسیاری از خبرنگاران و‬ ‫اهالی رسانه و مطبوعات‬ ‫و منتقدان سینمایی از‬ ‫ازدحام جمعیت بیش از‬ ‫ظرفیت سالن و حضور‬ ‫افراد غیر متخصص در‬ ‫کاخ جشنواره گله داشتند‪،‬‬ ‫به طوری که برخی از انها‬ ‫برای نمایش فیلم مجبور‬ ‫بودند روی زمین بنشینند!‬ ‫‪62‬‬ ‫م ی خوردند که البته چندان به چشم نیامدند!‬ ‫یکی از اس��ی ب های ج��دی ک��ه م ی ت��وان از برایند‬ ‫یو یکم به دس��ت اورد این است که‬ ‫فیلم های جش��نواره س ‬ ‫بس��یاری از انها به رغم ایده و مضمون خوبی که داش��تند‬ ‫نتوانستند فرم و زبان سینمایی مناسب با جهان فکری اثر را‬ ‫برگزینند که متاسفانه باعث پنهان شدن پیام خوب فیلم یا‬ ‫عدم تاثیرگذاری ان شد‪ .‬اسیبی که مسعود فراستی بارها در‬ ‫ب رنامه هفت بر ان تاکید کرده و گفته است سینما یعنی فرم و‬ ‫واالترین مفاهیم معنوی اگر نتواند در یک ساختار سینمایی‬ ‫صورت بندی ش��ود و فرم و زبانی بصری بگی��رد نم ی تواند‬ ‫دغدغه های بوم ی و انقالبی ما را ب��ه نمایش بگذارد‪ ،‬مانند‬ ‫فیلم های خوبی ک��ه به رغم جاذبه مفهوم��ی و مضمونی‪،‬‬ ‫واجد دافعه روایت و داس��تان گویی بودن��د‪ .‬زیباتر از زندگی‬ ‫انسیه شاه حسینی از ان جمله است‪ ،‬فیلم ب ر اساس زندگانی‬ ‫شهید حسین علم الهدی ساخته شده و به یقین م ی توانست‬ ‫با بهره گیری از یک فیلمنامه بهتر‪ ،‬بازیگرانی تواناتر و‪ ...‬نگاه‬ ‫جوانان بیشتری را به خود بطلبد‪ ،‬اما فقدان جذابی ت های الزم‬ ‫در فرم قصه این هدف را ناکام گذاش��ت‪ .‬مدی ران سینمایی‬ ‫کشور باید ب رای اعتالی ارزش های گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫در سینما عالوه بر س��رمایه گذاری درباره سوژه هایی از این‬ ‫دست به ارتقای کیفی و س��اختاری اثار تولید شده نیز توجه‬ ‫داشته باش��ند تا این س��رمایه های ملی بیهوده هدر نشود‪.‬‬ ‫نمونه های موفق در این زمینه کم نداشتیم‪ ،‬مثال در جشنواره‬ ‫سال گذش��ته فیلم های روزهای زندگی شیخ طادی و ملکه‬ ‫باشه اهنگر نشان دادند که فرم و محتوا اگر در کنار یکدیگر‬ ‫در اید م ی تواند اثری فاخر به بار اورد‪.‬‬ ‫در جشنواره س ی و یکم کارگردان های نام اشنایی مثل‬ ‫داریوش مهرجویی همه را ناامید کردند و انگار پیشکسوتان‬ ‫س��ینمایی دیگر توان جذب مخاطب امروز را ندارند‪ ،‬درست‬ ‫برخالف بسیاری از فیلمسازان کار اولی که شناخت بهتری از‬ ‫سینمای امروز و مخاطبان ان داشتند‪« .‬خوبه که برگشتی»‬ ‫انقدر همه را ناامید و حتی س��رخورده کرد که انها حسرت‬ ‫برگش��ت اس��تاد به روزهای خوب گذش��ته را م ی خوردند‪.‬‬ ‫فیلم هایی مث��ل «قاعده تص��ادف» و «حوض نقاش��ی»‬ ‫نیز نتوانس��تند تحس��ین منتقدان در ارتباط با اثار گذشته‬ ‫کارگردان هایش را ب رانگی زند که اس��مان زرد کم عمق به رام‬ ‫توکلی نیز ک مو بیش در همین راستا قرار م ی گیرد‪ .‬با این حال‬ ‫دربند پرویز شهبازی توانست رضایت اکثر سینما دوستان را‬ ‫جلب کند‪ .‬بین فیلم اول ی ها نیز هادی مقدم دوست با فیلم‬ ‫سر به مهر و بهروز ش��عیبی با دهلیز راه خود را در سینما و‬ ‫دل مخاطبانش باز کردند و امید ب رای اینده سینمای ای ران را‬ ‫زنده کردند در دل ها‪ .‬فیلم هایی که محصول سرمایه گذاری‬ ‫و حمایت بخش دولتی بودند نیز وضعیت بینابینی داشتند‬ ‫و البته استرداد نشان داد که اگر س��ینمای دولتی با عناصر‬ ‫و مولفه های حرف��ه ای فیلمس��ازی از فیلمنام��ه خوب تا‬ ‫کارگردانی و بازی های درخش��ان ترکیب ش��وند‪ ،‬محصول‬ ‫کار‪ ،‬رضایتبخش بوده و این اثار متهم به سفارش��ی بودن یا‬ ‫رانت گیری نم ی ش��وند‪ .‬در واقع نگاهی به فیلم های مراکز‬ ‫و نهادهای دولتی سینما نش��ان م ی دهد معیار اصلی ب رای‬ ‫قضاوت‪ ،‬خوب و بد بودن فیلم هاست نه دولتی یا خصوصی‬ ‫بودن انها‪ .‬جشنواره س��ی و یکم فجر بیش از انکه از منظر‬ ‫درون سینمایی و س��اختاری مورد انتقاد برخی افراد حقیقی‬ ‫و حقوقی ق��رار بگیرد از حی��ث اجرایی و برون س��ینمایی‬ ‫مورد انتقاد واقع ش��د و ن��وک پیکان این انتق��ادات نیز برج‬ ‫میالد را نشانه گرفت‪ .‬بس��یاری از خبرنگاران و اهالی رسانه‬ ‫و مطبوعات و منتقدان سینمایی از ازدحام جمعیت بیش از‬ ‫ظرفیت سالن و حضور افراد غی ر متخصص در کاخ جشنواره‬ ‫گله داش��تند‪ ،‬به طوری که برخی از انها ب��رای نمایش فیلم‬ ‫مجبور بودند روی زمین بنش��ینند! دامنه این اعتراضات به‬ ‫جایی کش��ید که در اخرین نمایش فیل��م در برج میالد که‬ ‫به فیلم «هیس! دختران فریاد نم ی زنند» پوران درخش��نده‬ ‫اختصاص داش��ت گروهی از اهالی رسانه به نشانه اعتراض‬ ‫یو یکم در‬ ‫فیلم را روی س��ن تماشا کردند! اگر جش��نواره س ‬ ‫ارزیابی فیلم های ارائه شده برچسب خوب و بد م ی گیرد‪ ،‬اما‬ ‫در مدیریت اجرایی خود با تصاویر نامطلوبی مواجه م ی شود‬ ‫که شایس��ته بزرگ ترین اتفاق سینمایی کش��ور نیست‪ .‬با‬ ‫این حال س ی و یکمین جش��نواره فیلم فجر با همه حرف و‬ ‫حدیث ها و متن و حاش��ی ه هایش به پایان رسید‪ ،‬اما به نظر‬ ‫م ی رسد مسیری تازه روبه روی س��ینمای ای ران گشوده شده‬ ‫که اگر با مدیریت عالمانه و هوشمندانه همراه شود م ی تواند‬ ‫نوید بخش روزهای بهتری ب رای سینمای ای ران باشد‪g .‬‬ ‫انچه بیش از هر چیز‬ ‫یو یکم‬ ‫داوری جشنواره س ‬ ‫را با پرسش مواجه می کند‬ ‫این است که گویی امسال‬ ‫داوران جشنواره بر اساس‬ ‫یک مالحظه کاری به افرادی‬ ‫جایزه دادند که در دوره های‬ ‫گذشته به انها کم توجهی‬ ‫شده بود‬ ‫نگاهی به داوری جشنواره سی و یکم فیلم فجر‬ ‫‪11‬‬ ‫مهم نیست چه کس��انی سیمرغ به دس��ت به خانه‬ ‫برگشتند‪ ،‬حتی اگر همه نامزدها نیز جایزه م ی گرفتند بازهم‬ ‫حرف و حدیث درباره داوری های جشنواره وجود داشت‪ .‬این‬ ‫رسم هر س��اله بعد از اختتامیه اس��ت که اعتراض و انتقاد‬ ‫به جوایز و نادیده گرفته شدن و پایمال ش��دن حق و از این‬ ‫حرف ها وجود دارد و البته همه اینها حرف اشتباهی نیست‪.‬‬ ‫منتها هم قضاوت امر دشواری است و هم داوری در ساحت‬ ‫هنر به دلیل نسبی بودن زیبایی شناسی افراد‪ ،‬دچار نوسان‬ ‫است و شاید متر و معیار دقیق و اس��تانداردی ب رای ارزیابی‬ ‫فیلم های س��ینمایی که همگی بر ان متفق القول باش��ند‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫انتخ��اب طی ف ه��ای متنوع��ی از متخصص��ان و‬ ‫کارشناس��ان س��ینمایی تا حدودی م ی تواند از شائب ه ها و‬ ‫ش��ایع ه ها جلوگیری کند؛ هرچند این تن��وع خیلی هم در‬ ‫هیات داوران امس��ال محس��وس نبود‪ ،‬اما حضور پررنگ‬ ‫کارگردان های نام اشنا دس��ت کم اعتماد بیشتر برای نگاه‬ ‫تخصصی به فیلم ها را افزایش داد و به نظر م ی رسد بیانیه‬ ‫هیات داوران که س��ابقه ای در دوره های گذشته نداشته تا‬ ‫حدی این اطمینان را ایجاد کرد که هیات داوران جش��نواره‬ ‫یو یکم تالش کردند تا خارج از حب و بغض های شخصی‬ ‫س ‬ ‫و جناحی به ارزیابی مسابقه بزرگ سینمای ای ران بنشینند‪.‬‬ ‫جایزه های امسال داوران جش��نواره در ظاهر مبین این امر‬ ‫اس��ت که نگاه جامع تر و فراگیرتری درباره انتخاب ها وجود‬ ‫داش��ته و قضاوت انها کم و بیش به انتظ��اری که منتقدان‬ ‫و تماشاگران داش��ته اند نزدیک بوده اس��ت‪ .‬هرچند در این‬ ‫میان تضادها و اختالف نظرهایی وجود داش��ته است مثال‬ ‫فیلم «هیس! دخت��ران فریاد نم ی زنند» پوران درخش��نده‬ ‫که سیمرغ تماشاگران را دریافت کرده نتوانست در لیست‬ ‫داوران جشنواره قرار بگیرد‪ ،‬همچنین فیلم «حوض نقاشی»‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫سعید اسالمی فرد‬ ‫مازیار میری که ان هم مورد پسند مردم قرار گرفته بود‪ .‬اما‬ ‫از ان طرف هی��ات داوران متهم به این نش��د که فیلمی از‬ ‫حوزه هنری را مورد عنایت قرار داده اس��ت‪ .‬همچنین فیلم‬ ‫رسوایی مس��عود ده نمکی ب ر خالف گمان کارگردانش جزو‬ ‫سیمرغ ی ها نبود؛ هرچند در چند بخش نامزد دریافت جایزه‬ ‫شده بود! از طرفی دیگر بیش��ترین جوایز به فیلم استرداد‬ ‫تعلق گرف��ت که متعلق ب��ه بنیاد س��ینمایی فارابی بود و‬ ‫باز هم با این انتقاد مواجه ش��د که ن��گاه دولتی بر قضاوت‬ ‫داوران جش��نواره حاکم بود‪ .‬هرچند باید پذیرفت اس��ترداد‬ ‫فارغ از نهاد تولید کننده و حام ی اش واجد شایستگ ی هایی‬ ‫از حیث سینمایی بود‪ ،‬گرچه این حجم از نامزد شدن چندان‬ ‫منطقی به نظر نم ی رس��د‪ .‬اما انچه بیش از هر چیز داوری‬ ‫جشنواره س ی و یکم را با پرسش مواجه م ی کند این است که‬ ‫گویی امسال داوران جشنواره ب ر اساس یک مالحظه کاری به‬ ‫افرادی جایزه دادند که در دوره های گذشته به انها کم توجهی‬ ‫شد‪ ،‬مثال اهدای سیمرغ بهترین بازیگر به حمید فرخ نژاد را‬ ‫م ی توان به خاطر همه س��یمرغ هایی دانس��ت که در ادوار‬ ‫گذشته نگرفته است‪ .‬اگرچه بازی او در استرداد خوب بود اما‬ ‫به درخشانی بازی اش در فیلم هایی مثل چهارشنبه سوری و‬ ‫به رنگ ارغوان نبود و به عقیده بسیاری از منتقدان اگر قرار‬ ‫بود فرخ نژاد س��یمرغ بگیرد باید ان را پیش از اینها و حتی‬ ‫به خاطر بازیش در فیلم عروس اتش م ی گرفت‪ .‬اما همین‬ ‫توجه هیات داوران به این بازیگر توانا را باید قدر دانست یا‬ ‫مثال اهدای بهترین کارگردان��ی در بخش نگاه نو به هادی‬ ‫مقدم دوس��ت را برخی به خاطر توجه فیلمس��از به س��وژه‬ ‫دینی تعبیر کرده اند؛ اما واقعیت این اس��ت که کارگردانی‬ ‫مقدم دوست در این فیلم قابلی ت های زیادی داشته و فارغ از‬ ‫سوژه فیلم شایسته تقدیر بود‪ .‬این نگاه تخصصی را م ی توان‬ ‫به جایزه کسی مثل هومن بهمنش به خاطر تصوی ر برداری‬ ‫فیلم دربند نیز تعمیم داد و ان را ب��ه جایزه به رام دهقان به‬ ‫خاطر تدوین فیلم اسمان زرد کم عمق و همچنین بهترین‬ ‫فرهنگ‬ ‫محافظه کاری یا دلجویی؟‬ ‫صدابرداری ب رای فیلم قاعده تصادف وصل کرد‪ .‬فیلم هایی‬ ‫که محصول بخش خصوص��ی بوده و چه بس��ا ادعاهای‬ ‫روشنفکرانه ای داش��تند که چندان با دغدغه های سینمای‬ ‫رسمی همسو نبوده است‪ .‬به نظر م ی رسد که هیات داوران‬ ‫تالش کرده تا حد ممکن ب��ر مبنای مولفه ها و مالک های‬ ‫تخصصی به قضاوت بنش��یند و برایند کلی جوایز امسال‬ ‫نیز تا حد زیادی همین امر را اثبات م ی کند‪ .‬اهدای جایزه به‬ ‫خانواده داوودنژاد را هم م ی توان از امتیازات اختتامیه امسال‬ ‫دانست‪ .‬اگرچه نامزد ش��دن استرداد در بخش های مختلف‬ ‫جای انتقاد را ب��از م ی گذارد‪ ،‬اما توجه قاضیان جش��نواره به‬ ‫افرادی که کمتر دیده ش��دند را نیز باید به این داوری اضافه‬ ‫کرد تا درباره قضاوت داوران امس��ال‪ ،‬داوری منصفانه تری‬ ‫داشت‪ .‬توجهی که ش��اید رگه هایی از دلجویی در ان دیده‬ ‫شود اما کمتر بوی مالحظه کاری م ی دهد‪ .‬بسیاری از افرادی‬ ‫که ب رای اولی ن بار سیمرغ گرفتند نه لزوما اینکه بختشان باز‬ ‫شده باشد که در معرض قضاوت منصفانه تری قرار گرفتند‪.‬‬ ‫در بیانیه هیات داوران نیز از فیلم هایی مثل «اس��ترداد» تا‬ ‫«دربند» و از «دهلیز» تا «قاعده تصادف» و از «گناهکاران»‬ ‫ت��ا «روز روش��ن» و «کالس هنرپیش��گی» یاد ش��ده که‬ ‫هم از حیث س��اختاری و مضمون و ه��م از لحاظ دولتی و‬ ‫خصوص ی بودن در ی��ک رده قرار گرفته ان��د‪ .‬بدین معنا که‬ ‫هیات داوران بر مبنای مالک فیلم خوب و بد به قضاوت انها‬ ‫نشسته نه لحاظ کردن سرمایه گذاران و تهی ه کنندگان فیلم‪.‬‬ ‫ب ی ش��ک بس��یاری از نامزدهایی که برگزیده نشدند‪،‬‬ ‫شایسته تقدیر بودند‪ ،‬اما باید به محدودیت ها و ظرفی ت های‬ ‫داوری هم توجه داش��ت‪ .‬اینکه باالخ��ره از میان نامزد های‬ ‫مختلف یک نفر باید برگزیده ش��ود و رای هیات داوران نیز‬ ‫بین تعداد انها شکسته م ی شود‪ .‬واقعیت این است که جایزه‬ ‫اصلی سینماگران در هر حوزه و تخصصی بیش از انکه در‬ ‫کاخ جشنواره و با سیمرغ های بلورین تعیین شود‪ ،‬در اکران‬ ‫عمومی و اقبال فیلم نزد مخاطبان و منتقدان مش��خص‬ ‫م ی شود‪ .‬ضمن اینکه جشنواره های غیردولتی نیز برگزیدگان‬ ‫خاص خود را دارد و اگر کس��انی که احساس م ی کنند حق‬ ‫انها در دریافت سیمرغ ها ضایع شده م ی توانند شانس خود را‬ ‫در جشنواره ای دیگر نیز محک بزنند‪ .‬قطعا یک فیلم خوب‬ ‫ممکن است از نگاه داوران جش��نواره مغفول بماند‪ ،‬اما در‬ ‫حافظه هنری مخاطب و تاریخ سینما ماندگار م ی شود‪g .‬‬ ‫‪63‬‬ ‫تماشاگر با احساس می بیند ما با منطق‬ ‫گفت وگو با فخیم زاده‪ ،‬داور جشنواره درباره سیمرغ های سی ویکم‬ ‫‪12‬‬ ‫یکیازبحث ب رانگیزترینموضوعاتیکهبعدازهرجشنوار هبینمنتقدانومخاطبانوعالقه مندانبهسینمابهوجود‬ ‫م ی اید‪ ،‬داوری جشنواره و جایزه هایی است که به اف راد مختلف تعلق م ی گیرد‪ .‬جشنواره امسال هم با همه خوب ی ها و البته‬ ‫بدی هایش از این قاعده مستثنی نبوده و با انتقاداتی از سوی طی ف های مختلف مواجه شده است‪ .‬داوری جشنواره از جمله‬ ‫مسئولی ت های سنگینی است که دغدغه زیادی را هم ب رای هیات داوری به وجود م ی اورد‪ .‬امسال اولین بار بود که نام مهدی‬ ‫مزاده را بین هیات داوران جشنواره فجر دیدیم؛ تج ربه جدیدی ب رای این کارگردان‪ ،‬نویسنده و بازیگر که بعد از چند سال‬ ‫فخی ‬ ‫مزاده داشتیم‪ ،‬چند‬ ‫اتفاق افتاد و حاال او از این تج ربه به نظر ناراضی نم ی رسد‪ .‬در گفت وگویی که در این شماره از مثلث با فخی ‬ ‫و چون داوری جشنواره امسال را مورد بررسی ق رار دادیم‪.‬‬ ‫نژال پیکانیان‬ ‫امسال اولین بار است که شما را بین هیات داوران‬ ‫جشنوارهفیلمفجرم ی بینیم‪،‬چطورشدکهامسال‬ ‫تصمیم گرفتید ب ه عنوان داور در جشنواره حضور‬ ‫داشته باشید؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬در سال های گذشته چندین بار از من دعوت شده‬ ‫بود تا به عنوان داور در جشنواره فیلم فجر حضور پی دا کنم‪ ،‬اما‬ ‫من هی چ وقت تمایلی ب رای این کار نداشتم چون اساسا دوست‬ ‫ندارم وارد قضیه داوری شوم و از انجایی که من خودم هم در‬ ‫این عرصه مشغول فعالیت هستم این طور به نظرم م ی امد که‬ ‫وارد این ماجرا نشوم و دوستان منتقد این کار را انجام دهند‪ .‬اما‬ ‫این دوره که به من پیشنهاد شد بنا به توصیه دوستان و به دلیل‬ ‫مشکالتی که در سینما وجود دارد و اختالفاتی که متاسفانه‬ ‫هست‪ ،‬قبول کردم تا شاید این موضوع بتواند باعث همبستگی‬ ‫بیشتر بین همه اهالی سینما شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫در واقع هدفتان این بود که ش�اید بتوانید با قبول‬ ‫داوری امسال به حل مشکالتی که در سینما وجود‬ ‫دارد کمک کنید؟‬ ‫‪ l‬هدف م��ا این بود که ب��ا داوری خودم��ان بتوانیم‬ ‫در مقوله جشنواره فجر مش��ارکت کنیم و از دور بودن اقشار‬ ‫مختلف سینمایی از فضای س��ینما جلوگیری کنیم تا شاید‬ ‫لو فصل کنیم‬ ‫بتوانیم به گونه ای اختالفات به وجود امده را ح ‬ ‫و با پرهیز از این موضوعات به همگرایی بیشتر کمک کنیم‪.‬‬ ‫البته داوران دیگر برخالف من که اولی ن بار بود این پیشنهاد را‬ ‫قبول م ی کردم این تجربه را داشتند‪.‬‬ ‫حاال که جش�نواره تمام شده و س�یمرغ ها هم به‬ ‫صاحبشان رس�یده‪ ،‬از قبول کردن این پیشنهاد و‬ ‫تجربه راضی هستید؟‬ ‫‪ l‬به هر حال قضاوت مقوله ای س��خت و سنگین‬ ‫است‪ .‬در جش��نواره فجر هم که کارها فش��رده است و داوران‬ ‫باید روزی چهار فیلم را با دقت م ی دیدند و انها را مورد بررسی‬ ‫قرار م ی دادند‪ .‬در این چند روز جشنواره همه دغدغه من فیلم ها‬ ‫و داوری انها بود‪ .‬ضمن اینک��ه داوری در حوزه کارهای هنری‬ ‫به خصوص سینما اصال اسان نیست و از انجایی که تصمیم‬ ‫و انتخاب نهایی به نظر و سلیقه فردی برم ی گردد باید خیلی‬ ‫مراقب بود ک��ه رای و انتخاب عاری از ه ر گون��ه اعمال نظر‬ ‫شخصی باشد‪ .‬من در تمام این مدت س��عی کردم خودم را از‬ ‫هرگونه عقیده شخصی خالی کنم و فقط به وجوه سینمایی‬ ‫اثر توجه داشته باشم‪ .‬من خودم به شخصه خیلی به محتوای‬ ‫فیلم ها هم توجهی نم ی کردم چون قبل از ما هیات انتخاب‬ ‫محتوای فیلم ها را بررسی کرده بودند‪ .‬در واقع توجه من فقط‬ ‫به ساختار فیلم ها بود‪.‬‬ ‫همیش�ه بعد از اهدای جوای�ز و اختتامیه حرف و‬ ‫حدیث هایی درباره داوری و س�یمرغ هایی که اهدا‬ ‫شده به وجود م ی اید‪ ،‬امسال هم این اتفاق افتاده‬ ‫‪64‬‬ ‫و به هر حال انتقادهایی ش�ده‪ .‬ام�ا یکی از نکات‬ ‫قاب ل توجه داوری های امس�ال این است که صرفا‬ ‫به یک یا چند فیلم خاص توجه ویژه نشده‪ .‬هدف‬ ‫از این نوع جای�زه دادن این بوده ک�ه هیات داوران‬ ‫خواسته همه را راضی کند یا دلیل دیگری داشتید؟‬ ‫‪ l‬انتقاد ها همیشه وجود دارد که بخشی از انها ناشی از‬ ‫اختالف نظر است‪ ،‬ضمن اینکه ما در جایز هدادن فقط به مسائل‬ ‫تخصصی توجه م ی کردیم نه چیز دیگر‪.‬‬ ‫حمید فرخ نژاد تا به حال چند بار کاندیدای دریافت‬ ‫سیمرغ شده ولی جایزه نگرفته‪ ،‬خیل ی ها م ی گویند‬ ‫برای اینکه طلسم جایزه نگرفتن او شکسته شود‬ ‫امسال او برنده شده‪ ،‬درست است؟‬ ‫‪ l‬حقیقت قضیه این است که اصال چنین بحث هایی‬ ‫بین ما داوران به وجود نیامد‪ .‬دلیل ب رنده شدن فرخ نژاد هم قطعا‬ ‫بازی خوبش در«استرداد» بود و نه چیز دیگر‪ .‬هیچ یک از ما به‬ ‫گذشته کسی کاری نداشتیم و درباره بازیگران فقط به نقشی‬ ‫که به انها واگذار شده بود و پتانسیلی که ان نقش داشت فکر‬ ‫م ی کردیم‪ .‬نقشی که اقای فرخ نژاد بازی کرده بود بسیار اثرگذار‬ ‫بود و همه ما را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬به همین خاطر هم ب رنده‬ ‫سیمرغ شد‪ .‬جالب است که من در سالن و بعد از اینکه او روی‬ ‫س��ن جایزه اش را دریافت کرد و گفت بختم باز ش��د‪ ،‬متوجه‬ ‫شدم او اولی ن بار است که جایزه برده‪ .‬حتی از دوستی که کنارم‬ ‫نشسته بود سوال کردم مگر فرخ نژاد تا به حال جایزه نگرفته؟‬ ‫چون فکر م ی کردم او به خاطر بازی خوبش در «ارتفاع پست»‬ ‫و «به رنگ ارغوان» قبال سیمرغ گرفته‪ .‬بناب راین هیچ تصور‬ ‫قبلی در اینباره نداشتیم و در جلس ه ها هم درباره این موضوعات‬ ‫حرفی نم ی زدیم‪.‬‬ ‫موضوع دیگری که در این بحث وجود دارد تفاوت‬ ‫س�لیقه داوران‪ ،‬منتقدان‪ ،‬مردم و مخاطبان است‪.‬‬ ‫شاید هم دلیل به وجود امدن برخی از این انتقادها‬ ‫همین باشد‪ .‬کاندیدا نشدن شهاب حسینی برای‬ ‫بازی اش در «حوض نقاش�ی» و طن�از طباطبایی‬ ‫برای «هیس! دخترها فریاد نم ی زنند» نیز حرف و‬ ‫حدیث هایی را در پی داشته‪...‬‬ ‫‪ l‬اگر مالک‪ ،‬نظر و رای تماش��اگران باشد که دیگر‬ ‫نیازی ب��ه هیات داوران نیس��ت‪ ،‬ضمن اینکه م��ردم هم در‬ ‫جشنواره به فیلم منتخب شان رای م ی دهند‪ .‬درباره منتقدان‬ ‫هم حتی بین خودشان اختالف نظر و ارا وجود دارد‪ .‬سال های‬ ‫قبل هم چنین بحث هایی وجود داش��ته که فقط ناش��ی از‬ ‫اختالف س��لیقه اس��ت‪ .‬این قضیه در همه جش��نواره ها هم‬ ‫وجود دارد حتی در اس��کار‪ .‬در انجا هم ممکن است داوران به‬ ‫فیلم هایی جایزه دهند که مورد توجه مردم نبوده‪ .‬نم ی ش��ود‬ ‫به خاطر اختالف نظر و سلیقه داوران با مردم بگوییم انتخاب ها‬ ‫ناعادالنه بوده‪ .‬حتی بین ما داوران هم اختالف نظر وجود داشت‬ ‫ولی درباره اش حرف م ی زدیم و به نتیجه م ی رس��یدیم‪ .‬نکته‬ ‫دیگری که وجود دارد این است که مردم فیلم را با احساس شان‬ ‫یزنند‪ ،‬اما ما با دید و نگاهی‬ ‫نگاه م ی کنند و درباره ان حرف م ‬ ‫تخصصی به ان نگاه م ی کنیم‪ .‬البت��ه این موضوع طبیعی‬ ‫است چون من هم وقتی به عنوان تماشاچی فیلم م ی بینم با‬ ‫احساسم ان را تماشا م ی کنم‪ ،‬اما در جشنواره و در جایگاه داور با‬ ‫تخصص و منطقم به اثار مختلف نگاه م ی کردم‪.‬‬ ‫اما خانم پ�وران درخش�نده ظاهرا از ای�ن تفاوت‬ ‫س�لیقه ها ناراضی بودند و دوس�ت داشتند هیات‬ ‫داوران هم مثل مردم به فیلمشان توجه م ی کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬من به ایشان حق م ی دهم چون من هم اگر فیلم ‬ ‫ی‬ ‫بس��ازم و مورد توجه قرار نگیرد‪ ،‬خاطرم مکدر م ی شود‪ .‬چون‬ ‫همه کارگردان ها فیلم هایشان را مثل بچه شان دوست دارند‬ ‫و توقع دارند فرزندشان نمره بیست بیاورد‪ .‬ولی از طرفی هم‬ ‫نم ی توان به این منطق پایبند بود چون همان طور که گفتم‬ ‫نظر داوران و مخاطبان با هم منطبق نیست‪ .‬این اتفاق ب رای‬ ‫خود من افتاده‪ ،‬در سالی که من فیلم «همسر» را ساخته بودم‪،‬‬ ‫نظر داوران‪ ،‬منتقدان و مردم کامال با هم فرق م ی کرد‪ .‬مردم از‬ ‫فیلم استقبال کردند‪ ،‬در گیشه هم موفق شد‪ ،‬اما داوران فقط در‬ ‫رشته بازیگری زن به خانم فاطمه معتمداریا جایزه دادند و ب رای‬ ‫صدابرداری به بهمن حیدری‪.‬‬ ‫محمدرضا عباسیان‪ ،‬دبیر جشنواره امسال قبل از‬ ‫شروع این دوره تاکید زیادی روی کیفیت فیل م های‬ ‫انتخاب شده داشتند‪ ،‬اما متاسفانه انتقادهای زیادی‬ ‫به این موضوع ش�د‪ .‬حتی هیات داوران هم برای‬ ‫اولی ن بار در بیانی ه شان به این مساله اشاره کردند‪،‬‬ ‫چطور شد به این نتیجه رسیدید که در بیانی ه تان‬ ‫به این موضوع اشاره کنید؟‬ ‫‪ l‬از روز اول و طبق روال هر سال قرار بود ما بیانی ه ای‬ ‫ب رای اختتامیه ام��اده کنی��م‪ .‬به خاطر اتفاقی ک��ه در طول‬ ‫سال گذش��ته ب رای س��ینمای ای ران افتاده بود و باعث پایین‬ ‫کشیده شدن چند فیلم از پرده سینما ها شد و موضوع دیگر هم‬ ‫اینکه از سوی برخی نهادها اعالم شده بود فیلم های پروانه دار‬ ‫را اکران نم ی کنند‪ ،‬این مسائل باعث ایجاد جوی ناامن هم ب رای‬ ‫مورد هیچ کارگردانی نم ی شود از پیش تعیین کرد که هر اثری‬ ‫بسازد فوق العاده است‪ .‬بناب راین هی چ چیز مطلقی وجود ندارد و‬ ‫فقط درصد خطاهاست که متغیر است‪ .‬هر کارگردان هر قدر هم‬ ‫برجسته باشد و کارکشته‪ ،‬به هر حال امکان خطایش وجود دارد‬ ‫و این‪ ،‬طبیعی است‪ .‬هر فیلمسازی تصوری دارد که م ی خواهد‬ ‫ان را به فیلم تبدیل کند‪ ،‬اما ممکن است این اتفاق نیفتد‪ .‬فقط‬ ‫فرقی که در این مورد وجود دارد این است که کسی که تجربه‬ ‫دارد احتمال اشتباه کردن و خطایش کمتر است‪ .‬ناگفته نماند‬ ‫این موضوع به انگیزه و شرایط ان فرد هم بستگی دارد‪ .‬ولی‬ ‫این بدین معنی نیست که اگر فیلم اقای مهرجویی امسال‬ ‫خوب نبوده فیلمی که س��ال بعد هم م ی سازد خوب نباشد‪.‬‬ ‫این افت وخیزها در فیلمس��ازی چه ب رای جوان ها و چه ب رای‬ ‫کارگردان های پیشکسوت‪ ،‬طبیعی است و نم ی شود همیشه‬ ‫توقع بهترین را داشت‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد امس�ال هیات داوران تحت تاثیر‬ ‫نام های بزرگ سینما ق رار نگرفتند و به قول معروف‬ ‫پارت ی بازی هم نشد‪.‬‬ ‫امس�ال هم چند فیلم اول�ی در بخش مس�ابقه‬ ‫س�ینمای ایران حض�ور داش�تند‪ .‬ای�ا معیارهای‬ ‫قضاوت شما داوران برای فیلم اول ی ها با کسانی‬ ‫که پیشکسوت این عرصه هستند فرق م ی کرد؟‬ ‫فقط قضاوت فیلم اول ی هایی که به بخش مسابقه راه پی دا‬ ‫کرده بودند بر عهده ما بود و وقتی این فیلم ها به بخش مسابقه‬ ‫راه پی دا کردند‪ ،‬ما اصال ب��ه این موضوع توجهی نم ی کردیم و‬ ‫کلیت فیلم را مورد بررس��ی قرار م ی دادیم‪ .‬ما فیلم اول ی ها را‬ ‫هم با همان نگاه م ی س��نجیدیم که نسبت به بقیه فیلم ها‬ ‫داشتیم‪ ،‬مثال «دهلیز» اقای شعیبی با «دربند» اقای شهبازی‬ ‫از نظر معیار س��نجش و انتخاب هیچ فرقی ب رای ما نداشت‪،‬‬ ‫ضمن اینکه تعریف فیلم اولی االن یک مقدار متفاوت شده‪،‬‬ ‫بیشتر دوستانی که ب رای اولی ن بار در سینما کارگردانی کردند‪،‬‬ ‫قبال سابقه ساخت چند تله فیلم در تلویزیون داشتند و به قول‬ ‫معروف در این زمینه صفر کیلومتر نیستند و امتحانشان را پس‬ ‫داده اند‪ .‬بناب راین این موضوع ب رای ما تفاوتی در نحوه انتخاب و‬ ‫اظهارنظرمان ایجاد نم ی کرد‪.‬‬ ‫روی اوردن اف راد جدید به سینما و مقوله فیلمسازی‬ ‫عالوه ب�ر جذابی�ت ب�رای خیل ی ها ش�اید دالیل‬ ‫دیگری هم داش�ته باش�د‪ ،‬مثلا اینکه م�ا گاهی‬ ‫اوقات از کارگردانان بنام و مطرح هم اثار شاخصی‬ ‫نم ی بینیم‪ .‬امس�ال فیلم اق�ای مهرجویی ب ه نام‬ ‫«خوبه که برگشتی» انچنان که باید چنگی به دل‬ ‫نم ی زد و به همین خاطر مورد توجه قرار نگرفت؛‬ ‫شما هم با این قضیه موافقید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬البته این موضوع افت وخیز ب رای کارگردان ها‬ ‫دالیل مختلفی دارد و در همه جای دنیا هم اتفاق م ی افتد‪ .‬در‬ ‫فرهنگ‬ ‫چطور شد که خودتان بیانیه را قرائت کردید؟‬ ‫‪ l‬دوستان لطف داشتند؛ گفتند چون من صدایم بم تر‬ ‫و رساتر است ان را بخوانم! من هم قبول کردم‪.‬‬ ‫‪ l‬به نظر من اصوال سینما و عرصه هنر مثل حوضی‬ ‫اس��ت که اب به ان م ی ریزد و دائما از ان در حال سرریز شدن‬ ‫است یا به نوعی چشمه ای که مدام در حال جوشش است و‬ ‫هر چند وقت یک بار اب تازه و جدی��د در ان م ی اید‪ .‬اگر این‬ ‫اتفاق نیفتد و اب در یک جا راکد باشد‪ ،‬بعد از مدتی م ی گندد‪،‬‬ ‫تبدیل به مرداب م ی شود و دیگر هم هیچ خاصیتی ندارد‪ .‬البته‬ ‫من معتقدم نباید با سطل در این حوض و چشمه اب ریخت‪.‬‬ ‫چشمه ای اصیل است که خودجوش باشد‪ .‬در سینما هم باید‬ ‫همین اتفاق بیفتد‪ .‬من تزریق کردن را نم ی پسندم‪ .‬سینما شغل‬ ‫خط رناک و حساسی است‪ .‬در کشور ما کسی که م ی خ واهد وارد‬ ‫عرصه فیلمسازی شود شاید ابتدا ب رایش اسان باشد‪ ،‬اما ماندگار‬ ‫شدن در عرصه فیلمس��ازی دشوار اس��ت‪ .‬ما کارگردان های‬ ‫زیادی داریم که بعد از ساختن یک یا دو اثر از ادامه راه بازماندند‪.‬‬ ‫به همین دلیل است که م ی گویم تزریق کردن درست نیست‬ ‫و افراد خودشان باید راه و حرفه شان را انتخاب کنند‪ ،‬به خصوص‬ ‫در زمینه کارگردانی که واقعا یکی از مقوالت دشوار و حساس‬ ‫است‪ .‬سینما جای اشتباه کردن نیس��ت‪ ،‬چون بعد از اشتباه‪،‬‬ ‫خودکرده را تدبیر نیست‪.‬‬ ‫ترکی�ب هی�ات داوران امس�ال جالب ب�ود چون‬ ‫همه کارگردان بودی�د‪ ،‬این ترکی�ب و گردهمایی‬ ‫کارگردان ه�ا در اظهارنظرها و انتخاب های نهایی‬ ‫مشکلی ایجاد نکرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪164‬‬ ‫س��رمایه گذاران و عوامل فیلم و هم ب رای مسئوالن شد‪ .‬این‬ ‫قضیه همه دست اندرکاران سینما را محتاط کرد و باعث شد از‬ ‫همان موقع پروانه ساخت و نمایش گرفتن ب رای فیلم ها سخت‬ ‫شود و حساس��ی ت های دیگری هم به وجود امد‪ .‬حتی در ان‬ ‫شرایط کار به مجلس هم کشیده شد‪ .‬به دلیل همین احتیاط‬ ‫فیلمسازان سراغ سوژه هایی رفتند که شاید خیلی پیچیده نبود‪.‬‬ ‫در ادامه مق وله ریس ک پذیری هم کم شد و بازتاب این قضیه در‬ ‫فیلم ها هم دیده شد و باعث شد کیفیت فیلم ها پایین بیاید و‬ ‫در فروش انها هم تاثیر داشته باشد‪ .‬سال گذشته سینمای ما از‬ ‫نظر اقتصادی هم وضع خوبی نداشت‪ ،‬در حالی که فعالیت در‬ ‫عرصه سینما باید همراه با جسارت و شجاعت باشد‪ .‬به همین‬ ‫دلیل هم ما در هیات داوران تصمیم گرفتیم بیانیه امسال را با‬ ‫این موضوع قرائت کنیم‪.‬‬ ‫اساس�ا حضور فیل م اول ی ها در جش�نواره فجر را‬ ‫چقدر مثبت ارزیابی م ی کنید؟ به نظرتان کارگردانان‬ ‫تازه کار با ایده های نو و جذاب م ی توانند باعث رونق‬ ‫جشنواره شوند یا پیشکسوتان این عرصه که اسم‬ ‫و رسم دارند؟‬ ‫‪ l‬ما هفت نفر عضو هیات داوران امسال‪ ،‬همه مان‬ ‫کارگردان بودیم ولی قرار نبود به کسی نان قرض بدهیم‪ .‬ما به‬ ‫انچه م ی دیدیم اکتفا م ی کردیم نه به سابقه هنری سازندگان‬ ‫انها‪ .‬تحت تاثیر هیچ موضوعی نبودی��م و حب و بغض هم‬ ‫نداشتیم‪ .‬به تهی ه کننده هم کاری نداشتیم‪ .‬خود من و چند نفر‬ ‫از دوس��تان دیگر از جمله اقایان افخمی و می رباقری به شدت‬ ‫به داری��وش مهرجویی به عن��وان یک پیشکس��وت احترام‬ ‫م ی گذاریم‪ ،‬اما این موضوع را در داوری هایمان دخیل نکردیم و‬ ‫فقط فیلم او را دیدیم‪ ،‬نه اسم و رسمش را‪ .‬فیلم او در مقایسه با‬ ‫فیلم های دیگر قرار گرفت‪ .‬ب رای مثال خود من نظر مساعدی‬ ‫روی فیلم های دولتی ندارم و نظر شخص ی ام این است‪ ،‬اما به‬ ‫هیچ عنوان این عقیده فردی را در داوری فیلم های جش��نواره‬ ‫وارد نکردم‪.‬‬ ‫‪ l‬به نظر من این منطق و انتخاب اقای عباس��یان‬ ‫ب رای هیات داوران امسال درس��ت بود‪ .‬کارگردان کسی است‬ ‫که مدیر یک مجموعه است که هرچند خودش در شاخه های‬ ‫دیگر هنر از جمل��ه بازیگری‪ ،‬فیلمنامه نویس��ی و‪ ...‬فعالیت‬ ‫ندارد اما باید به انها اش��راف کامل داشته باش��د‪ .‬همه داوران‬ ‫امسال به نوعی در زمینه های دیگر هم فعالیت داشتند‪ .‬اقای‬ ‫می رباقری نویس��نده ای صاحب سبک اس��ت‪ ،‬اقای شایسته‬ ‫تهی ه کننده ای اس��ت که کارگردانی کرده‪ ،‬بهروز افخم ی در‬ ‫حوزه های تکنیکی و دیجیتال فیلمبرداری‪ ،‬صدا‪ ،‬جلوه های‬ ‫ویژه و تدوی��ن دانش زی��ادی دارد و متخصص اس��ت‪ ،‬خود‬ ‫من هم عالوه بر کارگردانی‪ ،‬فیلمنامه نویس��ی و بازیگری را‬ ‫تجربه کردم‪ .‬پ��س نم ی توانیم بگوییم داوران امس��ال فقط‬ ‫کارگردان بوده اند‪.‬‬ ‫البته اگر در حوزه موس�یقی ه�م یک متخصص‬ ‫اظهارنظر م ی کرد بد نبود‪...‬‬ ‫‪ l‬به نظرم درباره موسیقی هم یک کارگردان اطالعات‬ ‫دارد‪ .‬ممکن است ما در این زمینه متخصص نباشیم و به لحاظ‬ ‫علمی مثل موزیسی ن ها دانش نداش��ته باشیم‪ ،‬اما موسیقی‬ ‫فیلم از موسیقی که به صورت مجزا م ی شنویم متفاوت است‪.‬‬ ‫خیلی از موزیسی ن هایی که در زمینه موسیقی متن و فیلم کار‬ ‫م ی کنند باید فیلم شناس های خوبی هم باشند تا در کارشان‬ ‫موفق شوند‪ .‬به همین خاطر است که افراد زیادی را داریم که‬ ‫در عرصه موسیقی به طور کلی مطرح هستند‪ ،‬اما در موسیقی‬ ‫فیلم موفق نشدند چون با مق وله فیلم و سینما در ارتباط نبودند‪.‬‬ ‫در خیلی از موارد هم افرادی که موسیقی متن کار م ی کنند نظر‬ ‫نهایی کارگردان ب رایشان مهم است چون اوست که به همه‬ ‫جوانب کار تسلط دارد‪g .‬‬ ‫‪65‬‬ ‫جهان جدید ‬ ‫سالگرد انقالب ‪14‬فوریه‬ ‫نگاهی به انچه در ‪14‬فوریه در بحرین گذشت‬ ‫دوگانه مبارزه در بحرین‬ ‫دومین سالگرد انقالب بحرین در شرایطی رقم می خورد که رژیم‬ ‫ال خلیفه با ارائه طرح مذاکره با مخالفان به اصطالح میانه رو‪ ،‬سعی در‬ ‫اختالف افکنی میان مبارزین بحرینی دارد‬ ‫‪1‬‬ ‫جهان جدید‬ ‫ال خلیف��ه قبیله ای ک��ه اصالتا بحرینی نیس��تند‬ ‫و تبارش��ان به منطقه نجد عربس��تان ب ر م ی گ��ردد پس از‬ ‫مهاجرت از انجا به کویت و نیز از انجا به منطقه زباره قطر‬ ‫که طی این مهاجرت ها به دلی��ل اختالفات با مردمان ان‬‫سرزمی ن ها از ان مناطق بیرون رانده ش��دند‪ -‬پس از افول‬ ‫حکوم��ت مرکزی ای ران ‪ ،‬بع��د از چند بار حمل��ه به بحرین‬ ‫توانس��تند انجا را فتح کنند و مس��تقر ش��وند‪ .‬قدمت این‬ ‫خاندان در بحرین عمری ‪ 230‬س��اله دارد‪ .‬انه��ا همواره با‬ ‫پشتیبانی انگلیس��ی ها و اس��تعمارگران بر حکومت باقی‬ ‫مانده اند تا اینکه بحرین به استقالل رسید‪.‬‬ ‫بعد از اس��تقالل بحرین در سال ‪ 1971‬از ای ران چالش‬ ‫اصلی خاندان حاکم کسب مش��روعیت سیاسی و تحکیم‬ ‫پایه قدرت بود‪ .‬خاندان حاکم تالش ک��رد با تدوین قانون‬ ‫اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی در نیمه اول دهه ‪،1970‬‬ ‫با انگیزه قانونی س��اختن حاکمیت خود و مشارکت نسبی‬ ‫مردم زمینه این مشروعیت را فراهم اورد‪ .‬اما دیری نگذشت‬ ‫که با مخالفت پارلمان با تصوی��ب «قانون امنیت دولتی»‬ ‫در سال ‪ 1975‬و نیز محدود کردن ال خلیفه در تصرف کردن‬ ‫در امدهای ملی حاصل از نفت و‪ ...‬امی��ر بحرین پارلمان را‬ ‫منحل کرد‪ .‬ب ر اساس این قانون هرگونه اقدام یا موضع گیری‬ ‫علیه دول��ت‪ ،‬مخالفت با امنیت کش��ور تلقی م ی ش��د و‬ ‫حکومت اجازه داش��ت افراد مظنون را به سرعت بازداشت و‬ ‫بدون محاکمه زندانی کند‪ .‬این ماجرا اغاز کش��مکش های‬ ‫مردم و حاکمیت بود که خود منجر ب��ه قیام های طوالنی‬ ‫دهه ‪ 80‬و ‪ 90‬شد‪ ،‬به خصوص بعد از پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫این حرکت ها تش��دید گردید که در انتفاضه دهه ‪ ،90‬شش‬ ‫سال به طول انجامید‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫چگونگی اغاز انقالب ‪ 14‬فوریه‬ ‫اما ریشه انقالب ‪ 14‬فوریه را باید در سرکوب ال خلیفه‬ ‫به خصوص در ‪ 10‬سال اخیر بعد از س��رکوب انتفاضه دهه‬ ‫نود دانست‪.‬‬ ‫وقوع انقالب های منطقه و سقوط دیکتاتورهای شمال‬ ‫افریقا فرصتی فراهم کرد تا دوباره مردم بحرین به خود ایند‪.‬‬ ‫در این میان یک اتفاق زمینه س��از اساسی قیام بحرین ی ها‬ ‫شد؛ فضای اختناق شدید و دستگیری ها در ماه رمضان قبل‬ ‫از ماه فوریه ‪ ،2010‬برخی فعاالن سیاس��ی با محوریت گروه‬ ‫وفاء اسالمی به رهبری استاد عبدالوهاب حسین‪ -‬از رهب ران‬ ‫انتفاضه دهه نود‪ -‬را بر ان داش��ت ت��ا در تجمع در جلوی‬ ‫‪66‬‬ ‫س��فارت مصر به بهانه حمایت از انق�لاب مردم مصر‪،‬قیام‬ ‫خود را کلید زنند‪.‬‬ ‫عبدالوه��اب در ان روز ای��ده برق��راری انقالب جدید‬ ‫بحرین را برنامه ری��زی کرد و روز ‪ 14‬فوریه را س��راغاز قیام‬ ‫دانست‪ .‬با ایده شروع انقالب از روستاها و شهرها و کشاندن‬ ‫ان به پایتخت در روز ‪ 14‬فوریه‪ ،‬حرکت از همه ش��هرهای و‬ ‫روستاهای اط راف منامه اغاز گردید‪.‬‬ ‫عبدالوهاب ب��ا زیرکی تمام و در اولین س��خنرانی در‬ ‫جمع مردم در میدان لوء لوء ب��رای اینکه راه هرگونه بهانه را‬ ‫ب رای حکومت ببندد از اصالحات حکومت و محترم شمردن‬ ‫حق مردم س��خن گفت و اعالم کرد‪« :‬ما اصالحات را طلب‬ ‫خواهیم کرد‪ ،‬ولی اگر حکومت خون کس��ی را بریزد‪ ،‬تنها‬ ‫خواسته ما «اسقاط نظام» خواهد بود‪».‬‬ ‫رهب ران قیام‪ ،‬نظام ال خلیفه را جنایتکار م ی شناختند‬ ‫ولی با طرح مس��اله اصالحات م ی خواستند حجت را ب رای‬ ‫جریانی موازی که معتق��د بودند از درون نظام و با س��از و‬ ‫کارهای موجود در نظام می ت��وان حکومت را اصالح کنند‬ ‫تمام نمایند‪ .‬گروه های اصالح طلب در بحرین بر این باور‬ ‫بودند که مردم نیز از رویکرد انقالبی خود خسته و به دلیل‬ ‫هزینه های باالی ان دیگر نم ی خواهند رویارویی مستقیم با‬ ‫حکومت داشته باشند ‪ .‬طرح این موضوع به خصوص ب رای‬ ‫جریان موس��وم به الوفاق که در سال ‪ 2006‬بدون همراهی‬ ‫و نظ��ر رهب ران اصلی و موسس��ان اولیه خ��ود وارد جریان‬ ‫سیاسی ش��ده و در انتخابات مجلس شرکت کرده بود تا در‬ ‫پروژه اصالح نظام به حکمت مشارکت سیاسی داشته باشد‬ ‫‪ ،‬تبلیغ می شد‪.‬‬ ‫گرچه این مشارکت سیاسی با حکومت باعث جدایی‬ ‫رهب ران تاثی ر گذار اولیه ان نظیر عبدالوهاب حسین‪ ،‬استاد‬ ‫شیخ حسن مشیمع‪ ،‬دکتر سعید الشهابی‪ ،‬پرفسور سینگس‬ ‫و برخی اعضای ان شد و گروه هایی دیگر مثل جنبش حق‬ ‫و وفا اسالمی ش��کل دادند‪.‬خط مبارزان که سقوط نظام را‬ ‫تبلیغ می کردند از جمله عبدالوهاب م ی خواستند به همه‬ ‫بفهماند این نظام اصالح شدنی نیست و دشمن همه مردم‬ ‫بحرین است‪.‬‬ ‫در اولین ش��ب تجمع م��ردم در میدان لوء ل��وء و در‬ ‫نیمه های ش��ب و درس��ت زمانی که مردم در خواب بودند‪،‬‬ ‫حکومت به مردمی که خواهان اصالحات بودند حمله و چهار‬ ‫نفر در همان بامداد روز ‪ 15‬فوریه شهید شدند‪ .‬به این ترتیب‬ ‫با پیچیدن خبر شهادت جوانان‪ ،‬بر جمع مردم افزوده شد‪.‬‬ ‫از روز دوم به بعد با افزایش تعداد ش��هدا ایده س��قوط‬ ‫نظام پیش مردم تقویت ش��د و انها دیگر شعار اسقاط نظام‬ ‫را سرم ی دادند‪ .‬رهب ران مخالفان حکومت م ی خواستند خود‬ ‫مردم به این نتیجه برسند و با این حرکت حجت را بر همگان‬ ‫تمام کردند‪ .‬با گذش��ت کمتر از هفت روز از شروع انقالب و‬ ‫استمرار حضور مردم که حضوری کم نظیر در تاریخ بحرین‬ ‫بود‪ ،‬همه افراد با خانواده های خود از پیر و جوان و زن و مرد‬ ‫در تظاه رات ها ش��رکت کردند‪ ،‬حتی اهل سنت نیز در این‬ ‫انقالب مشارکت داشتند‪.‬‬ ‫‪ 22‬فوریه و ازادی زندانیان و رهبران‬ ‫حکومت برای فروکش کردن اعتراضات و در دس��ت‬ ‫گرفتن اوضاع‪ ،‬پیش��نهاد صلح و مذاکره به انقالبیون داد و‬ ‫رهب ران و تعدادی از علما که از ماه مبارک رمضان دس��تگیر‬ ‫ش��ده بودند و نیز تعدادی از زندانیان از جمله شیخ محمد‬ ‫حبیب المقداد‪ ،‬ش��یخ سعید النوری و س��ید عقی ل الساری‬ ‫را ازاد ک��رده و ب��ه تبعی د ش��دگان و اف��راد تح��ت تعقیب‬ ‫اجازه ورود داد که این خود باعث تش��دید اعتراضات ش��د‪.‬‬ ‫اما این همه ماجرا نبود چه انکه الوفاق(اصالح طلبان) که‬ ‫تاکنون به صف مبارزان و مردم نپیوسته بود با مشاهده این‬ ‫وضعیت و فارغ از یک تحلیل تاریخی به یکباره س��لطنت‬ ‫مشروطه را مطرح کرد‪.‬‬ ‫حضور حداکثری مردم در تظاه رات ها به همراه علما‬ ‫البحرین االس�لامیه» به دبیرکلی دکتر الش��هابی با شعار‬ ‫«التحالف م��ن اجل الجمهوری��ه» ی��ا «هم پیمانی ب رای‬ ‫جمهوری» اعالم موجودیت و گزینه س��قوط نظام را مطرح‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫انق�لاب ‪ 14‬فوری��ه در بحری��ن غلط ب��ودن تئوری‬ ‫گروه های اصالح طلب که خود را صاحب اکثریت در بحرین‬ ‫م ی دانستند ‪ ،‬ثابت کرد چه انکه گروه های انقالبی معارض‬ ‫که تاکنون حکومت و قانون اساس��ی جدید س��ال ‪ 2002‬را‬ ‫مش��روع نم ی دانس��تند و در فرایند انتخابات و س��از و کار‬ ‫سیاسی نیز وارد نشده بودند نشان دادند که از بدنه مردم ی ‬ ‫خوبی برخوردار هستند و توان بسیج مردم بر ضد حکومت را‬ ‫بیشتر از دیگر گروه های سیاسی دارند‪ .‬همین مسئله باعث‬ ‫ش��د که تئوری گروه های اصالح طل��ب و خواهان مذاکره ‬ ‫مثل الوفاق مبنی بر سخت بودن و غی ر ممکن بودن وقوع‬ ‫انقالب در بحرین را به دالیل مذکور رد شود بر همین اساس‬ ‫بود که دو هفته پس از واقع��ه ‪ 14‬فوریه نمایندگان جریان‬ ‫اصالح طلب الوفاق با اوج گیری انقالب و نیز سرکوب مردم‪،‬‬ ‫از پارلمان استعفا دادند‪.‬‬ ‫نگاه دیگر کشورها به انقالب بحرین‬ ‫جهان جدید‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫و رهب ران ازاد ش��ده موج جدیدی را ایجاد کرد‪ .‬عبدالوهاب ‪،‬‬ ‫رهبر انقالب‪ ،‬بعد از ان ک��ه به صراح��ت از تغییر نظام در‬ ‫بحرین سخن گفت و در ب رابر برخی زمزمه ها در مورد اکتفا‬ ‫به س��لطنت مش��روطه اعالم موضع کرد‪ .‬او در سخنرانی‬ ‫چهارش��نبه ‪ 23‬فوریه ‪ -‬ی��ک روز بع��د از ازادی زندانیان‬ ‫سیاسی در میدان ش��هدا‪ -‬با دعوت از مردم گفت که نظر‬ ‫همه گروه ها را بشنوید ولی این شما هستید که باید تصمیم‬ ‫بگیرید‪« :‬انچه در ابتدا باید بگویم اینک��ه نظر دیگری نیز‬ ‫وجود دارد‪ .‬همه نظ رات را بش��نوید‪ ،‬اما در نهایت این شما‬ ‫ملت هس��تید که در متن مواجهه ماجرا ق��رار دارید‪ .‬انچه‬ ‫را اکنون به ش��ما خواهم گفت از باب امانتی تاریخی است‬ ‫که ب رای رضایت وجدانم و ب ر داشتن بار امانت از دوش خود‬ ‫به شما م ی گویم‪ .‬در اینجا دو س��قف ب رای مطالبات مطرح‬ ‫ش��ده وجود دارد؛ «موضوع تغییر نظام و مس��ئله سلطنت‬ ‫مش��روطه‪ ».‬عبدالوهاب رهب��ر انقالب در ادام��ه با تبین‬ ‫خط مشی مبارزان خط س��قوط ال خلیفه تاکید کرد که «‬ ‫سرنگونی رژیم مطالب ه ای است که کامال امکان پذیر است‬ ‫و اگر از این خواس��ته کوتاه بیاییم س��لطنت مشروطه هم‬ ‫عمال غیرقابل تحقق م ی شود‪ .‬اگر این خواست از بین برود‬ ‫هیچ فرصتی ب رای حکومت پادش��اهی مشروطه نیز وجود‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫از نظ رات غی ر عمل��ی بپرهیزید‪ ،‬چرا ک��ه گفت وگو با‬ ‫حکومت برای اقامه نظام مش��روطه چند روز یا چند هفته‬ ‫نخواهد ب��ود و ماه ها به طول م ی انجامد و ش��ور انقالبی و‬ ‫این جوش و خروش انقالبی از بین خواهد رفت که مذاکرات‬ ‫بدون این فضای انقالبی قطعا شکس��ت خورده اس��ت‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر این فرصت به حاکمیت داده خواهد ش��د که‬ ‫اراده خود را بر نیروهای سیاس��ی اعمال کن��د‪ .‬حاکمیت‪،‬‬ ‫ارتش و گارد ملی و نیروهای ضد شورش‪ ،‬پلیس و موسسات‬ ‫حکومتی را در اختیار دارد‪.‬همه این موارد باعث م ی ش��ود تا‬ ‫بتواند خواس��ت خود را بر گفت وگو کنندگان تحمیل کند و‬ ‫سپس از ابزارهای دیگر ب رای کاستن از مطالبات بهره خواهد‬ ‫برد و نیز به مسائل منطقه ای پناه خواهد برد و ب رای همین‬ ‫است که اگر مطالبه اسقاط نظام کنار رود همراه ان مطالبه‬ ‫سلطنت مشروطه نیز کنار گذاشته خواهد شد‪».‬‬ ‫او خطاب به مردم حجت اصلی را سرنگونی ال خلیفه‬ ‫دانست و گفت‪ « :‬بدانید که اگر زنده بودم به یاد شما خواهم‬ ‫اورد و اگر زنده نبودم این حرف های مرا ب��ه یاد اورید و مرا‬ ‫عفو کنید‪ .‬اگر به اس��قاط نظام تاکید کردید به ان دس��ت‬ ‫خواهید یافت و اگر از این خواست دس��ت کشیدید بدانید‬ ‫هیچ گاه پادشاهی مشروطه را به هر نحو ان نخواهید دید‬ ‫و تنها برخی اصالحات ظاهری ایجاد خواهد شد و حکومت‬ ‫پادشاهی مشروطه نیز محقق نخواهد شد‪».‬‬ ‫با ورود شیخ حس��ن مش��یمع یکی دیگر از رهبران‬ ‫اصلی مبارز بحرینی از لندن حلقه رهب ران دهه نود تکمیل‬ ‫و مبارزه وارد فاز جدیدی شد‪.‬ائتالف ‪ 14‬فوریه متشکل از سه‬ ‫گروه «تیار الوفاء االسالمی» به رهبری استاد عبدالوهاب‪،‬‬ ‫«حرکه الحق» به ریاست استاد مش��یمع و «حرکه االحرار‬ ‫بحرین از موقعیت جغ رافیایی ‪ -‬سیاس��ی مناس��بی‬ ‫در منطقه خلیج فارس برخوردار اس��ت‪ .‬امری��کا نیز منافع‬ ‫مس��تقیمی در بحری��ن دارد از جمله وجود ن��اوگان پنجم‬ ‫دریایی امریکا که امکان دسترسی سریع به اب های خلیج‬ ‫فارس و خطوط کش��تی رانی و عالوه بر ان کنترل صادرات‬ ‫نفت از ع راق‪ ،‬کویت‪ ،‬عربس��تان س��عودی‪ ،‬عمان و‪ ...‬را در‬ ‫اختیار دارد‪.‬‬ ‫از نظر اقتصادی یکی از مهمترین بازارهای کاالهای‬ ‫امریکای��ی در خلی��ج ف��ارس بحرین اس��ت؛ به طوری که‬ ‫صادرات امریکا به بحرین در س��ال ‪ 2011‬ب��ه ‪ 668‬میلیون‬ ‫دالر رس��ید که این رقم باتوجه به جمعی��ت اندک بحرین‬ ‫رقمی قابل توجهی محس��وب م ی ش��ود‪ .‬امریکا با وجود‬ ‫این منافع سرشار به کش��ورهای منطقه از جمله عربستان‬ ‫چراغ سبز نشان داد تا به نام دفاع از منطقه خلیج فارس‪،‬ارتش‬ ‫کشورهای عربی وارد بحرین ش��ود‪ .‬همزمان با ورود ارتش‬ ‫عربس��تان نیز ورود مش��اوران رده باالی امنیتی امریکا به‬ ‫عربستان تشدید ش��د و س��رکوب مردم اغاز گردید و ب رای‬ ‫جلوگیری از گس��ترش انقالب رهب ران انق�لاب که معتقد‬ ‫به اس��قاط نظام بودند یکی پس دیگری دس��تگیر و روانه‬ ‫زندان شدند و در مقابل به کس��انی که معتقد به اصالحات‬ ‫بودند نرمش نش��ان داده ش��د و به عنوان رهب ران انقالب‬ ‫و س��خنگوی مردم مطرح ش��دند‪ .‬با این وج��ود تظاه رات‬ ‫وس��یع در این دو س��ال در تمام نقاط بحری��ن و با نقض‬ ‫اشکار حقوق بشر و س��کوت کشورهای مدعی دموکراسی‬ ‫و حقوق بش��ر ‪ ،‬محاصره بیمارستان ها‪ ،‬بازداشت پزشکان ‪،‬‬ ‫محاکمه دستگیر شدگان در دادگاه نظامی هیچ گاه متوقف‬ ‫نشده است‪ .‬بحرین در سال های گذش��ته ‪ 20‬میلیون دالر‬ ‫از درامد خ��ود را ب رای خرید تس��لیحات نظام��ی از امریکا‬ ‫هزینه کرده اس��ت‪ .‬ای��ن رقم در س��ال ‪ 2011‬ب��ه اوج خود‬ ‫رس��یده بود به طوری که رویترز از قرارداد ‪ 53‬میلیون دالری‬ ‫فروش تس��لیحات توس��ط امریکا ب��ه بحرین خب��ر داد‪.‬‬ ‫در این می��ان به نتیجه رس��یدن انقالب م��ردم در بحرین‬ ‫به هیچ وجه به س��ود امریکا نیست‪ ،‬واش��نگتن که پس از‬ ‫دست دادن حضور نظامی قدرتمند خود در ع راق استراتژی‬ ‫جدیدی را ب رای خلیج فارس ترس��یم ک��رده ادامه حضور در‬ ‫بحرین را به عنوان کلید حضور در خاورمیانه تصور م ی کند‪،‬‬ ‫از همین رو تالش م ی کند تا با همدستی عربستان و به هر‬ ‫نحو ممکن از به نتیجه رسیدن بیداری اسالمی در بحرین‬ ‫جلوگیری کند و این بهترین سند و شاهد ب رای اثبات وجود‬ ‫سیاس��ت های دوگانه نزد مقامات امریکای��ی در برخورد با‬ ‫مسائل مشابه در کشورهای مختلف است‪g .‬‬ ‫‪67‬‬ ‫ایمان نوروزی‬ ‫اخری�ن تح�والت در بحرین چگونه اس�ت و ایا‬ ‫انقالب بحرین به بن بست رسیده یا خیر؟‬ ‫جهان جدید‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫نظام بحرین قابل اصالح نیست‬ ‫باید سرنگون شود‬ ‫‪2‬‬ ‫گفت وگو با دکتر الشهابی در دومین سالگرد انقالب ‪14‬فوریه‬ ‫دکتر سعید الش�هابی‪ ،‬از مبارزین دیرین بحرینی و دبیرکل حرکت االحرار بحرین ریاست مرکز تقریب المذاهب‬ ‫لندن را نیز بر عهده دارد‪ .‬وی به ش�دت مورد غضب ال خلیفه اس�ت و اخیرا از س�وی حکومت ال خلیفه سلب تابعیت‬ ‫گردید‪ .‬ایشان بیش از چهار دهه است که در لندن زندگی می کند و علیه این خاندان به فعالیت مشغول است‪ .‬کسانی‬ ‫که شبکه های العالم و پرس تی وی را دیده باشند‪ ،‬قطعا با چهره ایشان اشنا هستند‪ .‬او از چهره های شاخص ائتالف ‪14‬‬ ‫فوریه است که دو روز بعد از انقالب مردم در ‪ 14‬فوریه این ائتالف با شعار «التحالف من اجل الجمهوریه» یا «هم پیمانی‬ ‫برای جمهوری» متشکل از سه گروه «تیار الوفاء االسالمی»‪« ،‬حرکه الحق» و «حرکه االحرار البحرین االسالمیه» اعالم‬ ‫موجودیت کرد‪ .‬این ائتالف هدف خود را رویکرد واقع بینانه در عبرت از تجربه اصالحات در دهه های گذشته و وعده های‬ ‫نمایشی ال خلیفه دانسته و معتقد به اسقاط نظام هستند و ایجاد نظام جمهوری را مطرح ساختند‪.‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪ l‬وضع در بحرین نسبت به انچه در دو سال گذشته‬ ‫بود تغییر نکرده و همچنان تظاه رات در ش��ب و روز بدون‬ ‫وقفه ادامه دارد و روش های سرکوب حکومتی و بازداشت و‬ ‫شکنجه و محاکمه های نظامی متوقف شده و به محاکمات‬ ‫مدنی تبدیل ش��ده اس��ت‪ .‬اما همان مقررات تصویب شده‬ ‫و مش��ی س��ابق حکومت در رفتار با مردم و تحقیر ملت و‬ ‫مشکالت قبلی همچنان وجود دارد و االن رهب ران انقالب‬ ‫و شخصی ت های برجس��ته محکوم به حبس ابد شدند‪ .‬در‬ ‫همین دی ماه گذشته نیز دادگاه تجدید نظر حکم ابد انان‬ ‫را تایید ک��رد‪ .‬چند روز قبل نیز حکم اع��دام را ب رای یکی از‬ ‫ب رادران مان جناب عل ی الطویل اجرا کردند‪.‬‬ ‫همچنان بازداشت زنان و کودکان ادامه دارد‪ .‬تا همین‬ ‫امروز چیزی حدود ‪ 300‬زندانی کودک و زن داریم‪ .‬این نظام‬ ‫و حکومت‪ ،‬حکومتی مکار و ظالم است‪ ،‬مثال زنانی را که‬ ‫در س��ال گذش��ته به طرف یکی از مراکز تجاری تظاه رات‬ ‫کرده بودند بازداش��ت کردند و همانند گوس��فندان به روی‬ ‫زمین انداختند و س��پس انها را به خاطر داد و بیدادشان رها‬ ‫کردند اما دوباره انها را گرفتند و زندانی کردند و االن انها در‬ ‫زندان هستند‪.‬‬ ‫وضع جوانان هم اکنون سخت تر از هر زمانی است و‬ ‫در حال حاضر کسی نیس��ت مگر اینکه ب رای از بین رفتن‬ ‫این نظام فریاد اسقاط سر م ی دهند‪ .‬این ب رای اولی ن بار است‬ ‫در تاریخ بحرین که همه مردم ش��عار اسقاط سر م ی دهند‬ ‫و به این مرحله از بیداری رس��یده اند‪ .‬در دهه های گذش��ته‬ ‫و انقالب های پیشین تنها بخش��ی از سیاسیون به دنبال‬ ‫اس��قاط بودند و قاطبه مردم و بسیاری از گروه های سیاسی‬ ‫تنها به دنبال اصالح و گرفت��ن امتیازاتی از حکومت بودند‪.‬‬ ‫به خاطر همین اس��ت که باید مس��ئوالن سیاست خارجه‬ ‫ای ران��ی و غی ر ای رانی به این نکته توجه داش��ته باش��ند که‬ ‫انقالب در همه نقاط بحرین و حتی در کوچکترین روستاها‬ ‫جریان دارد و این بار همه م��ردم‪ ،‬تاکید م ی کنم همه مردم‬ ‫نه بخشی از مردم‪ -‬دنبال گزینه اسقاط نظام هستند و به‬‫این نتیجه رسیده اند اسقاط نظام تنها گزینه است‪ .‬نباید بعد‬ ‫از دو س��ال بگوییم خب حاال که این قی��ام هیچ نتیجه ای‬ ‫نداش��ت‪ ،‬حاال برویم دنب��ال مذاکره با حکوم��ت و جریان‬ ‫مذاکره را ترتیب داد بدون توجه به خواس��ت مردم بحرین‪.‬‬ ‫در انقالب اس�لام ی هم همی ن طور بود که ‪ 15‬سال طول‬ ‫کش��ید و امام بزرگوار ما امام خمینی کبی��ر هیچ گاه عقب‬ ‫ننشس��تند‪ .‬این را مس��ئوالن ای رانی نبای��د فراموش کنند‪.‬‬ ‫قانون اساس��ی انقالب اس�لام ی هم همین را م ی گوید‪ .‬از‬ ‫انقالب ما تازه دو سال گذشته است‪ ،‬در حالی که ما تجربه‬ ‫انقالب سال ‪ 90‬را داریم که ‪6‬سال به طول انجامید‪ .‬منتها‬ ‫همان طورکه گفتیم فرق این انقالب ب��ا انتفاضه دهه ‪90‬‬ ‫تفاوت خواس��ته قاطبه مردم و باال رفتن سطح اگاهی مردم‬ ‫اس��ت که این بار همه مردم دنبال گزینه اس��قاط این رژیم‬ ‫مکار هس��تند‪ .‬حال اگر برخی جریانات سیاس��ی خس��ته‬ ‫ش��ده اند‪ -‬ه ر چند از اول هم در جریان ش��روع انقالب هیچ‬ ‫نقشی نداشتند‪ -‬بحثی دیگر است‪ .‬همان طور که در اربعین‬ ‫امام حس��ین(ع) هم دیدیم بیش از ‪ 40‬هزار جوان به کربال‬ ‫رفتند و در انجا راهپیمای ی های دینی‪ -‬سیاسی و دسته های‬ ‫عزاداری تشکیل دادند و به اشکارا شعار دادند «الشعب یرید‬ ‫اسقاط النظام»‪.‬‬ ‫وضع در بحرین متش��نج اس��ت و هنوز این مس��اله‬ ‫متوقف نشده و ب رادران زندان ی مان در بازداشتگاه بیانی ه هایی‬ ‫صادر کردن��د و بر خواسته هایش��ان تاکید نمودن��د‪ .‬بعد از‬ ‫صادر کردن این بیانی ه ها عل ی رغم فشارها و شکنجه ها نباید‬ ‫از موضع شان عقب نش��ینی کنند‪ ،‬البته انها بیانیه را تغییر‬ ‫ندادند و گفتند ما همچنان بر همان موضع مان هستیم و با‬ ‫این نظام م ی جنگیم و با انها سازش نم ی کنیم‪.‬‬ ‫موضع جریان اسقاط در بحرین و خط اصالحات‬ ‫یعنی الوفاق در حال حاضر چگونه است؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان تا االن هیچ گاه با اس��قاطیون و جریان‬ ‫اسقاط در هیچ تجمعی حاضر نشده اس��ت‪ .‬چرا که ایشان‬ ‫به اس��قاط معتقد نیس��ت؛ ه ر چند بنده به ایش��ان خیلی‬ ‫احترام م ی گذارم‪ .‬ایش��ان معتقد اس��ت چاره ای جز اصالح‬ ‫نیس��ت البته م ی گوید اگر اصالحات ه��م م ی خواهد واقع‬ ‫ش��ود باید اصالحاتی جدی باش��د‪ .‬او درباره تمام راه هایی‬ ‫که در این ماه ه��ای اخیر از انها صحبت ک��رده‪ ،‬م ی گوید؛‬ ‫‪ l‬مشکل اینجاست که اینها خود را گرفتار کردند؛‬ ‫وقتی از ‪ 10‬سال پیش موافقت کردند که اسم خود را به نام‬ ‫الجمعیه ثب��ت کنند‪ .‬در حالی که ما ض��د قانون الجمعیه‬ ‫جهان جدید‬ ‫االن موضع و نقش ایت اهلل شیخ عیسی قاسم‬ ‫بعد از گذشت دو سال از انقالب چیست؟‬ ‫ب ا توجه به انقالب هایی ک�ه در دهه های‪80 ،70‬‬ ‫و ‪ 90‬بوده و حکومت ملت بحری�ن را دور زده ایا‬ ‫خود الوفاق و کس�انی ک�ه االن معتقد به اصالح‬ ‫هستند به این نتیجه نرسیدند که این حکومت‬ ‫اصالح پذیر نیست؟‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫‪ l‬در بحرین دو خط و جریان وجود دارد؛ یک خط و‬ ‫جریان محافظه کار و سیاسی معتقد به اصالحات و یک خط‬ ‫انقالبی معتقد به اسقاط‪ .‬خط انقالبی همان بود که درباره‬ ‫انها صحبت کردم؛ هر روز بیرون م ی اید که شامل جوانان‪،‬‬ ‫خانواده های ش��هدا و خانواده های زندانیان م ی شود و یک‬ ‫جریان گسترده اس��ت‪ .‬اکثر جوانان و مردم مطالبه اسقاط‬ ‫م ی کنند و م ی گویند ما با این خانواده (ال خلیفه) نم ی توانیم‬ ‫زندگی کنیم و در طرف مقابل یک جریان سیاس��ی وجود‬ ‫دارد که به «الجمعیه» معروف هستند‪ .‬این جریان همچنان‬ ‫درباره امکان گفت وگو صحبت م ی کند‪.‬‬ ‫اما این جریان هم به تازگی احس��اس کرده که دیگر‬ ‫جایی ب رای به دست اوردن موفقیت سیاسی وجود ندارد زی را‬ ‫خانواده حاکم نم ی خواهد گفت وگو کند و حتی یکی‪ ،‬دو هفته‬ ‫قبل که ب��از هم گفت وگ��و را مطرح کردند خان��واده حاکم‬ ‫براش��فته ش��د و گفت که حکومت در گفت وگو ش��رکت‬ ‫نم ی کند‪ .‬گفت وگوی��ی که از ان ب��ه دروغ از طرف مردمی‬ ‫ غی ر نظامی سخن م ی گویند‪ .‬از طرفی انجمن های سیاسی‬ ‫طرفدار حکومت هستند؛ به این نحو که انها دور هم جمع‬ ‫م ی ش��وند و بحث و گفت وگو م ی کنند و توافق م ی کنند و‬ ‫بعد از ان‪ ،‬توافقات و نتایج را به خانواده حاکم ارائه م ی دهند‪.‬‬ ‫الوفاق گفت‪« :‬این گفت وگو نم ی شود‪ .‬بلکه گفت وگو باید‬ ‫بین ما‪ ،‬ملت و بین خانواده حاکم و درباره مس��ائل اساسی‬ ‫و سوال های مش��خص باشد‪ .‬اینکه چه کس��ی حاکم این‬ ‫کشور ش��ود و چگونه؟ ما م ی خواهیم در این باره با خانواده‬ ‫حاکم بحث و گفت وگو کنیم‪ .‬یعنی ما با شما مشکل داریم‬ ‫و بگذارید در این باره ما با شما بحث و گفت وگو کنیم‪».‬‬ ‫ام��ا حکوم��ت یعن��ی خان��واده حاک��م نم ی خواهد‬ ‫درباره مس��اله حاکمیت صحبت کند‪ .‬بلک��ه م ی گوید چه‬ ‫م ی خواهید‪ ،‬ای��ا م ی خواهید وزرا را انتخاب ک��رده یا تغییر‬ ‫دهید؟ ایا ازادی بعضی از زندانی��ان را م ی خواهید یا تغییر‬ ‫بعضی از حوزه های انتخابی را؟ بیایید بر س��ر این مسائل‬ ‫گفت وگو کنیم‪ ،‬اما ب ر اساس قانون اساسی این نظام سیاسی‬ ‫موجود باید باشد‪ .‬حتی الوفاق ان را قبول نم ی کند‪ .‬بعض ی ها‬ ‫م ی گویند الوفاق تدریجی قبول خواهد کرد‪ ،‬اما من م ی گویم‬ ‫الوفاق االن نم ی تواند قب��ول کند چون ش��رع ان را قبول‬ ‫نم ی کند‪ .‬روزی که حکومت درباره گفت وگو صحبت کرد‪،‬‬ ‫بازداشت و زندان را کنار نگذاشت و حتی به دستگیری زن ها‬ ‫و کودکان روی اورد و ان جوان‪ -‬علی الطویل‪ -‬را اعدام کرد‪.‬‬ ‫این نیت ش��خصی یا جهتی نیس��ت که م ی خواهد‬ ‫گفت وگو و مشکل را حل کند‪ ،‬بلکه انها گستاخی م ی کنند‬ ‫چون نیرومند هس��تند و ارتش‪ ،‬پلیس و‪ ...‬دست انهاست‪.‬‬ ‫این بار ب ر اس��اس ارزیابی من این چیزی نیست که الوفاق‬ ‫م ی خواهن��د‪ .‬ام��ا نم ی دانم ک��ه در این گفت وگ��و با بقیه‬ ‫گروه ها شرکت م ی کنند یا نه‪ ،‬اما امیدوارم این کار را انجام‬ ‫ندهند‪ .‬زی را اگر این کار را انجام دهند ب رای خود و ب رای مردم‬ ‫مشکل ساز م ی ش��وند؛ ه ر چند بر مردم ترسی نیست چون‬ ‫به درجه ای واال از اطمینان و پایداری و مقاومت رس��یده اند‬ ‫ان شاء اهلل‪.‬‬ ‫با اینکه ملت بس��یار قوی ایس��تادگی و مقاومت کردند و‬ ‫عقب نشینی نکردند‪ ،‬اما همچنان معتقد است و م ی گوید‪:‬‬ ‫«چاره ای جز اصالح جدی و گفت وگوی جدی نیست»‪ .‬یعنی‬ ‫نظرش همانند وفاق اس��ت و او همچنان با وفاق است‪ ،‬اما‬ ‫نه به شکل سابق‪ .‬قبال ایش��ان گاهی با سخن و رفتارشان‬ ‫نش��ان م ی داند که مخالف جریان اسقاطیون است اما االن‬ ‫او س��عی م ی کند هر دو گروه را حفظ کند و این عملکرد او‬ ‫چندان هم بد نیست‪ .‬ولی مردم به روشنی عمل م ی کنند و‬ ‫هرروز و هر شب م ی گویند ما سقوط این نظام را م ی خواهیم‬ ‫و شیخ عیس��ی نیز در جایگاهش مورد هدف است‪ .‬هر روز‬ ‫حکومت ضد او حرف م ی زند و علیه او اعالمیه م ی نویسند‬ ‫و بعضی از اعضای پارلمان به او دشنام م ی دهند و حکومت‬ ‫نم ی خواهد کسی وسط بایس��تد‪ .‬م ی گوید یا با ما یا با انها‪.‬‬ ‫اما اینکه وسط بایستد این با عقل جور در نم ی اید‪ .‬شیخ االن‬ ‫م ی گوید من در وسط هستم‪ .‬من با اصالح نظام هستم و با‬ ‫سقوط او نیستم اما این چیزی است که حکومت ان را قبول‬ ‫نم ی کند‪ ،‬چون نظام معتقد اس��ت که ای��ن عملکرد یعنی‬ ‫وسط ایستادن و سکوت در ب رابر جریان اسقاط‪ ،‬اسقاطیون‬ ‫را تشویق م ی کند‪ .‬یعنی عملکرد او با این شکل و صحبت‬ ‫او این چنین دیگران را تشویق م ی کند و اینکه مثال جوانان‬ ‫که خارج م ی شوند و به خیابان ها م ی ریزند به عملکرد انها‬ ‫صحه م ی گ��ذارد‪ .‬به هر ح��ال الوفاق س��عی م ی کند که‬ ‫صحبت کنند و متمرکز شوند بر نظام و ما فکر نم ی کنیم که‬ ‫این نظام چیزی به وفاق بدهد‪ ،‬یعنی خواسته ای را محقق‬ ‫نم ی کنند‪.‬‬ ‫هر چند ب رادران ما در الوفاق هم انس��ان هایی پاک و‬ ‫مومنند که فکر م ی کنند روش اصالح��ی جواب م ی دهد‪،‬‬ ‫اما تا امروز روش انها ج��واب نداده و حتی ی��ک زندانی را‬ ‫نتوانستند ازاد کنند یا یک وزیر دزد را پایین بکشند یا بندی‬ ‫از قانون را تغییر دهن��د! البته بدنه الوفاق ب��ا انقالب مردم‬ ‫است‪ .‬در سال ‪ 2002‬هفتاد درصد شورای عموم ی الوفاق رای‬ ‫به عدم شرکت در انتخابات دادند‪ .‬در سال ‪ 2006‬و ‪ 2010‬که‬ ‫در انتخابات شرکت کردند هم اکثریت مخالف بودند‪ ،‬ولی‬ ‫چیزی فتواگونه از ایت اهلل سیس��تانی اوردند و به ان استناد‬ ‫کردند و جمعیت را راضی نمودند‪.‬‬ ‫ما معتقدیم در شرایط فعلی هر گفت وگویی‪ ،‬امضای‬ ‫مشروعیت نظام اس��ت و ان را نگه خواهد داشت‪ .‬این رژیم‬ ‫روزهای اخرش است و نباید با این طعمه ها فریب بخوریم‪.‬‬ ‫باید از تجربیات گذش��ته عب��رت بگیریم و ب��ه اصالح دل‬ ‫نبندیم! و نیز معتقدیم که با گذشت زمان الوفاق یا در جبهه‬ ‫نظام خواهد افتاد یا بیشتر به سوی مقاومت و خط مقاومت‬ ‫خواهد امد‪.‬‬ ‫ایستادیم‪ .‬قانون الجمعیه چیست؟ قانونی است که دیکتاتور‬ ‫بحرین «حمد» امد و گف��ت‪« :‬هر کس م ی خواهد فعالیت‬ ‫سیاس��ی انجام دهد باید همه چیز در قانون جمعیات ثبت‬ ‫ش��ود‪ ».‬قانون جمعیات قانونی قدیمی و س��خیف است‪.‬‬ ‫ما در ان زمان گفتیم نباید اینگونه ش��ود‪ .‬م��ا به مخالفت‬ ‫ب ر م ی خیزیم و ثب��ت نم ی کنیم و این همان چیزی اس��ت‬ ‫که مرکز حقوق بشر بحرین انجام داد و خود را ثبت نکردند‬ ‫و گفتند ما این قان��ون را قبول نداریم و ب��دون ثبت کردن‬ ‫فعالیت م ی کنیم‪ .‬الوف��اق نیز در ابتدا گفتن��د ما نیز ثبت‬ ‫ی که انها ثب ت نام کردند‬ ‫نم ی کنیم و اما در سال ‪ 2005‬هنگام ‬ ‫محکوم به این قانون بد ش��دند و این ثبت کردن یعنی به‬ ‫رسمیت شناختن حکومت و پادشاه و دیکتاتور و مشروعیت‬ ‫دادن به نظام سفاک و خونریز و مکار ال خلیفه‪.‬‬ ‫االن چون ثب ت نام کردند ب رای انها امتیازات معینی به‬ ‫وجود امد و اجازه دایر کردن موسس��ات و نهاد به انها داده‬ ‫شد که مردم در ان شرکت م ی کنند‪ ،‬چون دیگر ترسی وجود‬ ‫نداشت و نهاد قانونی بود‪ .‬اما در واقع با این کار جریان مبارزه‬ ‫را تضعیف کردند‪ .‬استداللشان هم این بود که ما با این نظام‬ ‫مخالفیم اما م ی خواهیم این نظام را از داخل اصالح کنیم‪.‬‬ ‫یعنی انها –خانواده حاکم‪ -‬را به نوعی نصیحت کنند و به‬ ‫قول خودشان تغییر تاکتیک؛ تاکتیکی که هیچ ثمره ای جز‬ ‫اعتراف خودشان نداش��ت و تنها منجر به تضعیف جریان‬ ‫مبارزه در بحرین شد و چند شقه شدن ان‪.‬‬ ‫بگذارید روایتی ب رای ش��ما از امام شش��م نقل کنم‪.‬‬ ‫هنگامی که هارون الرش��ید به امام صادق (علی ه الس�لام)‬ ‫گفت چرا به دیدن ما نم ی ایی همانطور که مردم به دیدن ما‬ ‫م ی ایند‪ ،‬حضرت فرمود‪« :‬نه مریضی که عیادتت کنم و نه‬ ‫از سفر حج امدی تا به دیدن تو بیایم»‪ .‬هارون الرشید گفت‪:‬‬ ‫«به دیدن ما بیا تا ما را نصیحت کنی»‪ .‬امام فرمود‪« :‬هرکس‬ ‫دنیا را بخواهد تو را نصیح��ت نم ی کند و هر کس اخرت را‬ ‫بخواهد با تو همنشینی نم ی کند‪ .‬زی را اگر ظالم را نصیحت‬ ‫کنی تو را م ی کش��د‪ ».‬تصورمان بر این ب��ود که بفهمند‬ ‫نم ی توانند حکومت م��کار را اصالح کنن��د‪ .‬صحب ت های‬ ‫مفصلی بین ما ‪ 5‬یا ‪ 6‬س��ال پیش رد و بدل م ی شد که ایا‬ ‫اصالح نظام با این س��از و کاری که چی��ده از داخل ممکن‬ ‫اس��ت؟ ما م ی گفتیم‪« :‬هر کس داخل این ساز و کاری که‬ ‫نظام چیده‪ ،‬بش��ود خودش تغییر خواهد کرد نه اینکه نظام‬ ‫را تغییر دهد»‪ .‬چون ساز و کاری که نظام چیده امکان هیچ‬ ‫فعالیت مثبت و سازنده را به شما نم ی دهد و شما را کم کم‬ ‫الوده خواهد کرد‪ .‬با امتیازاتی که به ش��ما م ی دهد‪ ،‬شما به‬ ‫تدریج از مردم دور م ی شوید‪.‬‬ ‫انها داخل این س��از و کار نظام رفتند و ب��ه این نظام و‬ ‫قوانین ان متعهد ش��دند‪ .‬االن و با این اس��م ها رابطه هایی‬ ‫با س��فارت های امریکایی و انگلیس��ی پیدا م ی کنند‪ .‬وزرای‬ ‫خارجی با انها م ی نشینند چون این مخالفت رسمی است‪ .‬به‬ ‫هر حال این دردی از ما دوا نم ی کند‪ .‬یعنی نه سفیر امریکا به‬ ‫درد ما م ی خورد‪ ،‬نه سفیر انگلیس‪ .‬او از تو استفاده م ی کند اما‬ ‫تو از او نم ی توانی استفاده کنی و دلیل مدعای بنده این است‬ ‫که االن که به مشکالت جدی بر م ی خوریم هیچ کاری ب رای‬ ‫ما نم ی کنند و سودی ب رای ما ندارند‪ .‬جواد فیروز و محمد مطر‬ ‫هر چند برادران ما در الوفاق هم انسان هایی پاک و مومنند‬ ‫که فکر می کنند روش اصالحی جواب می دهد‪ ،‬اما تا امروز‬ ‫روش انها جواب نداده و حتی یک زندانی را نتوانستند ازاد‬ ‫کنند یا یک وزیر دزد را پایین بکشند یا بندی از قانون را‬ ‫تغییر دهند!‬ ‫‪69‬‬ ‫جهان جدید‬ ‫را بازداشت م ی کنند‪ ،‬اما دخالت نم ی کنند و فشار نم ی اورند‪.‬‬ ‫زندانیان را ش��کنجه یا زنان را بازداش��ت م ی کنند‪ ،‬اما هیچ‬ ‫صدایی از انان بلند نش��د و هیچ اقدام جدی صورت نگرفت‪.‬‬ ‫بلکه انها از اینها اس��تفاده م ی کنند و این همان چیزی است‬ ‫که امام زین العابدین(علی ه الس�لام) هنگامی که شخصی با‬ ‫او مش��ورت کرد که بن ی امیه از من خواسته تا ب رای انها وزیر‬ ‫باش��م‪ ،‬فرمودند‪« :‬ایا نم ی دانى که از دعوت انها باید ب ر حذر‬ ‫ی که تو را دعوت کردند‪ .‬تو را به عنوان قطبى‬ ‫باش��ی هنگام ‬ ‫که با او اسیابى از ظلمشان را م ی چرخانند در اورند و تو را پلى‬ ‫ب رای عبور بالهای خود م ی کنند و نردبانى ب رای گمراهی انها‬ ‫و دعوت کننده ای ب رای اهدافشان و س��الکی در راهشان که‬ ‫به واسطه ات شک را بر علما وارد م ی کنند و به واسطه تو بر‬ ‫قلب های جاهالن غلبه م ی کنند‪ .‬پس هدفى ب رای وزی ران انها‬ ‫و قدرت و مقامی ب رای همدستانشان خواهید بود‪ .‬مگر اینکه‬ ‫ان را ب رای اصالح فساد انها انجام دهی و اختالف خاص و عام‬ ‫نسبت به انهاست‪ .‬پس چقدر کم بوده انچه را که به تو داده اند‬ ‫و چقدر زیاد است انچه را که از تو بردند و چقدر کم ارزش است‬ ‫انچه را ب رای تو ساختند در مقابل انچه را ب رایت خ راب و وی ران‬ ‫کردند‪ .‬پس به نفس خود بنگر که کسى غیر از تو نم ی تواند‬ ‫به ان نظر کند و ان را با حساب مردی مسئول محاسبه کن‪».‬‬ ‫ما هم این را م ی گوییم ک��ه این گروه هایی که خود را‬ ‫ثبت کردند به نظام مشروعیت دادند اما چیزی را محقق و‬ ‫زنده نکردند‪ .‬بله با این وزیر م ی نشینند با ان وزیر م ی نشینند‪،‬‬ ‫اما فایده ای به انها نم ی رس��انند‪ .‬بلکه دست انها را م ی بندد‬ ‫و انه��ا را غی ر قابل حرکت و در س��کون ق��رار م ی دهند‪ .‬تا‬ ‫م ی خواهند حرکتی بکنند با خ��ود م ی گویند اگر این کار را‬ ‫بکنیم امریکای ی ها ناراحت م ی شوند یا اگر ان کار را بکنیم‪،‬‬ ‫انگلیس ی ها ناراحت م ی شوند‪ .‬به همین دلیل ما معتقدیم‬ ‫ب رای انها بهتر ب��ود که از تجربه ها عب��رت م ی گرفتند‪ .‬اما‬ ‫متاس��فانه خودش��ان را در این قانون ثبت کردند و خود را‬ ‫گرفتار کردند‪ .‬انها جمعیه عمل اسالمی داشتند اما نظام ان‬ ‫را منحل کرد و االن وفاق نیز از نظام استفاده نم ی کند بلکه‬ ‫نظام از انها استفاده م ی کند‪.‬‬ ‫ش�ما تا چه زمان م ی خواهید این وضع را تحمل‬ ‫کنید‪ .‬ایا دست به سلاح بردن در بحرین امکان‬ ‫دارد و شما استفاده نم ی کنید یا چون کار معقولی‬ ‫نیست ترجیح م ی دهید حرکت تان مسالمت امیز‬ ‫ی مثل جهاد هم داریم؟‬ ‫باشد‪ ،‬چون در اسالم حکم ‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫‪ l‬این س��وال بی ن خودمان ه��م رواج دارد و طبعا‬ ‫عمل مسلحانه محاسنی هم دارد‪ .‬اما اینکه چقدر در جزیره‬ ‫کوچک بحرین که ناوگان پنجم دریایی امریکا در ان مستقر‬ ‫اس��ت و بین عربستان س��عودی با ان فقط یک پل فاصله‬ ‫است امکان موفقیت داشته باشد چیزی است که باید مورد‬ ‫بررس��ی قرار گیرد و در صورت انتخاب این گزینه‪ ،‬امادگی‬ ‫الزم ایجاد ش��ود‪ .‬درباره علما هم که حکم جهاد نم ی دهند‬ ‫هم باید گفت که مصالح متعددی دارند‪ .‬البته متاسفانه در‬ ‫بحرین‪ ،‬رهبری دینی‪ ،‬یک نظر واضح و ش��فاف ارائه نداده‬ ‫است‪ .‬ما معتقدیم که ایجاد تغییر بدون عمل و اقدام ممکن‬ ‫نیست و با سکوت یا ب ی طرفی کار درست نم ی شود‪ .‬باالخره‬ ‫یا باید مردم را به عصیان مدنی و اعتراضات مسالمت امیز‬ ‫فرا خواند یا درگیری مس��لحانه؛ تکلیف باید ش��فاف باشد‪.‬‬ ‫البته من معتقدم دور نیس��ت روزی که علما به طور شفاف‬ ‫مواضع شان را اعالم کنند و االن شرایط به نحوی جلو رفته‬ ‫که راهی جز موضع گیری باقی نگذاشته است‪.‬‬ ‫درب��اره موفقی��ت انق�لاب ب��ه نظ��ر م��ن حرکت‬ ‫مس��المت امیز کافی اس��ت‪ .‬چنانچه دیدیم نظام بحرین‬ ‫در عرض یک ماه فرو ریخت و به همی��ن دلیل هم ارتش‬ ‫س��عودی و حتی خود امریکای ی ها مس��تقیما وارد معرکه‬ ‫ش��دند‪ ،‬چرا که م ی دانستند س��قوط ال خلیفه سقوط دیگر‬ ‫کشورهای عربی و به خصوص عربستان سعودی را در پی‬ ‫دارد و این خود منجر به رفتن امریکا ب رای همیشه از منطقه‬ ‫خاور میانه خواهد شد‪ .‬از طرفی امریکا نم ی خواهد حکومت‬ ‫ی دیگری در بحرین ان هم با قرابت فکری و‬ ‫و دولت اسالم ‬ ‫تعلق خاطری که بحرین ی ها به انقالب اسالم ی و تفکر ان‬ ‫وقتی واشنگتن در مقابل خشونت ضد حقوق بشری بحرین سکوت می کند‬ ‫یک بام و دو هوایامریکا‬ ‫استفان مکالرنی‪ /‬مدیر پروژه دموکراسی در شرق‬ ‫‪3‬‬ ‫وزیر سابق امور خارجه ایاالت متحده‪ ،‬هیالری کلینتون‬ ‫در نوامبر گذشته گفته بود‪« :‬چالش ما در کشوری مثل بحرین‬ ‫منافع بسیار پیچیده ای دارد‪ .‬اما مشکل رو به افزایش در تداوم‬ ‫اتحاد راهبردی با کشورهای پادشاهی حوزه خلی ج فارس ب رای‬ ‫ایاالت متحده این اس��ت که در کوتاه مدت دردسرهای زیاد اما‬ ‫منفعتیبسیاراندکداردپسبرداشتنگام هایموثرب رای ترغیب‬ ‫اصالحاتسیاسیب رایحفظبحرینبه عنوانیکهم پیماندر‬ ‫بلند مدت ضروری به نظر م ی رس��د‪ ».‬او در رای گیری سپتامبر‬ ‫گذشته در مورد کاندیدای بحرین ب رای کمیته مشورتی سازمان‬ ‫ملل متحد در شورای حقوق بشر سراغاز فشار به بحرین را در‬ ‫اختیار واشنگتن قرار داد‪ 14 .‬سازمان غی ر دولتی و حقوق بشری‬ ‫در نامه ای به کلینتون مصرانه از ایاالت متحده خواسته بودند‬ ‫که با کاندیداتوری بحرین در شورای حقوق بشر مخالفت کند‪.‬‬ ‫کاندیدای بحرین یعنی «س��عید محمد الفیهانی»‪ ،‬در‬ ‫وزارت خارجه بحرین یک مقام رسمی حرفه ای بوده که تصدی‬ ‫اخیرش به عنوان وزیر مش��اور حقوق بشر با سرکوب وحشیانه‬ ‫‪70‬‬ ‫شورش های غی رنظامیان کش��ورش مصادف شد‪« .‬فیهانی»‬ ‫مکررا خشونت های حقوق بشری ب ی شمار کشورش– شامل‬ ‫شکنجهزندانیانسیاسیوسرکوب هایخشونت امیزاعتراضات‬ ‫صلح جویانه‪ -‬را ان��کار م ی کرد‪ .‬صحب ت های او مس��تقیما با‬ ‫یافته های مجمع رس��یدگی خود دولت و گزارش های مستند‬ ‫سازمان های حقوق بشری در تضاد بود‪ .‬گرچه «فیهانی» چند‬ ‫روز قبل از رای گیری کمیسیون سازمان ملل ب رای کسب شرایط‬ ‫الزم‪ ،‬از سمت دولتی خود اس��تعفا داد‪ ،‬بیانات قبلی او و نادیده‬ ‫گرفتن اشکار حقوق بش��ر در بحرین باعث شد ایاالت متحده‬ ‫دلیل کافی ب رای زیر سوال بردن صالحی ت های او داشته باشد‪.‬‬ ‫اما در سکوت امریکا و بهت سازمان های حقوق بشری‪ ،‬فیهانی‬ ‫با تایید جمع انتخاب شد‪.‬بحرین سریعا به این انتخابات واکنش‬ ‫مثب ت اندیشانه ای نش��ان داد و ان را به عنوان تاییدی بر رعایت‬ ‫حقوق بشر کشور پادشاهی بحرین دانست‪ .‬شاه حمد‪ ،‬رای گیری‬ ‫راشناساییسندسیاسیودموکراتیکبحرینوشاهدیبراینکه‬ ‫بحرین محل رعایت حقوق بشر‪ ،‬هم زیستی‪ ،‬بردباری و عشق‬ ‫است‪،‬نامید‪.‬وزیرحقوقبشر‪،‬صالحعلی‪،‬رئیسپیشینفیهانی‬ ‫نتیجه دسته جمعی را «رایی حاکی از اعتماد نسبت به گام های‬ ‫جدی پادشاه و نقش مثبت وی در رعایت حقوق بشر» دانست‪.‬‬ ‫ی ب رای بحث کردن در مورد این‬ ‫در مقابل اما واشنگتن هیچ اقدام ‬ ‫تفاسیرنکرد‪.‬‬ ‫ایاالت متحده در سال‪ 2009‬در حالی به شورای حقوق بشر‬ ‫دارند‪ ،‬شکل بگیرد‪.‬‬ ‫اگر در پایان نکته ای دارید بفرمایید‪.‬‬ ‫‪ l‬این نظام قابل اصالح نیست و باید سرنگون شود‪.‬‬ ‫راشد الغنوش��ی‪ ،‬رهبر النهضه تونس در جایی گفته بود که‬ ‫این دولت های عربی قابل اصالح نیستند و باید علی ه شان‬ ‫انقالب صورت بگیرد‪ .‬مردم بحرین همانطور که گفتم ب رای‬ ‫اولین بار شعار اسقاط را سر م ی دهند و در بحرین شما هیچ‬ ‫نقطه ای را پیدا نم ی کنید که اثری از انقالب نباشد؛ حتی در‬ ‫کوچکترین روستاها‪ .‬نکته دیگر که مهم است و باید به ان‬ ‫اشاره کنم اینکه امریکا و هم پیمانانش به یک اندازه دشمن‬ ‫گروه های داخل بحرین هستند‪ .‬چه خط و جریان اسقاط و‬ ‫چه خط و جری��ان اصالح‪ .‬چون به خوب��ی م ی دانند که هر‬ ‫جریانی در بحری��ن روی کار بیاید منجر به برچیده ش��دن‬ ‫ال خلیفه خواهد ش��د‪ .‬انها بابت اصالحات ب��از هم نگران‬ ‫هس��تند چرا که باز هر نوع اصالحاتی هم منجر به از دست‬ ‫رفتن و سقوط حکومت خواهد ش��د‪ .‬حتی در همین زمینه‬ ‫چند وقت قبل گراهام فولر‪ ،‬معاون س��ابق ش��ورای امنیت‬ ‫ملی امریکا در سرمقاله ای در روزنامه نیویورک تایمز نوشت‪:‬‬ ‫«اگرچه بحرین یک جزیره کوچک اس��ت ولی باید بگویم‬ ‫یک کشور شیعی اس��ت و کمتر در این مورد در رسانه های‬ ‫غ ربی شما ها از ان شنیده اید‪ .‬جزیره ای که ‪ 70‬درصد جمعیت‬ ‫ان شیعه هستند و این درصد حتی از درصد شیعیان ع راق‬ ‫بیشتر است و شیعیان در بحرین همچون ع راق زمان صدام‬ ‫حسین‪ ،‬به صورت سیس��تماتیک مورد تبعیض و سرکوب‬ ‫قرار گرفته و از هیچ نقش جدی و تاثی ر گذاری در سیس��تم‬ ‫حکمرانی قبیله غی ر بحرینی که قدرت را در مشت خود دارند‬ ‫برخوردار نیس��تند»‪ .‬او در ادامه تاکید م ی کند‪« :‬اگر در این‬ ‫کش��ور هر نوع دموکراسی ب ر قرار ش��ود‪ ،‬قدرت به شیعیان‬ ‫منتقل خواهد شد و در نتیجه فشار بر دیگر حکمرانان ع ربی‬ ‫منطقه خلی ج فارس به خصوص ریاض وارد خواهد شد و در‬ ‫واقع هر نوع دموکراسی‪ ،‬سقوط ال خلیفه را به دنبال خواهد‬ ‫داشت‪g ».‬‬ ‫ملحق ش��د که متعهد به مب��ارزه علیه ب رنامه ه��ای مخرب‬ ‫کشورهایی که به دنبال پنهان کردن و انکار سوءاستفاده هایشان‬ ‫هستند‪ ،‬از طریق ش��ورا ش��د‪ .‬هنگامی که واش��نگتن ب رای‬ ‫بیرون کردن لیبی از ش��ورا در س��ال ‪ 2011‬اقدام کرد‪ ،‬کلینتون‬ ‫گفت‪« :‬واضح است دولتی که اس��لحه را به سمت مردم خود‬ ‫نشانه م ی گیرد در شورای حقوق بشر هیچ جایگاهی ندارد»‪ .‬اخی را‬ ‫نماینده رسمی ایاالت متحده در سازمان ملل‪ ،‬سوزان رایس بر‬ ‫«تالش های موفقی ت امیز ایاالت متحده ب رای ممانعت کردن از‬ ‫سوءاستفاده کنندگانحقوق بشردربرخیازکشورها»تاکیدکرد‪.‬‬ ‫یک رای مخالف با فیهانی احتماال ن��ه او را از کمیته دور‬ ‫م ی کرد و نه به طور ناگهانی موقعیت حقوق بشر را در بحرین‬ ‫تغییر م��ی داد‪ ،‬اما جدیت ایاالت متحده را نس��بت به ش��ورا و‬ ‫مسئولیتش در بحرین اثبات م ی کرد‪ .‬در هفته های اخی ر‪ ،‬دولت‬ ‫بحرین هرگونه تظاه رات را ممنوع کرد و بر مجازات های طوالنی‬ ‫زندان ب رای معلمان و پزش��کان در صورت بی��ان دیدگاه های‬ ‫سیاس ی شان تاکید کرد‪ .‬سرکوب های خشونت امیز اعتراضات‬ ‫روزانه همچنان ادامه دارد‪ .‬واشنگتن مکررا نگرانی خود را نسبت‬ ‫به وضعیت حقوق بشر در بحرین بیان کرده است‪ ،‬اما پ ر واضح‬ ‫اس��ت که چنین بیاناتی فاقد هرگونه اثر هستند‪ .‬درحالی که‬ ‫انتخاب «فیهانی» اخرین فرصت از دست رفته ایاالت متحده‬ ‫ب رای موضع گی��ری بود‪ ،‬موقعی ت های مناس��ب دیگری باقی‬ ‫مانده اند‪ .‬حکومت امریکا م ی تواند کمک های نظامی و اموزشی‬ ‫به بحرین و مجوز مقامات رسمی مسئول در بحرین را به خاطر‬ ‫خشونتعلیهحقوق بشرمحدودکند‪.‬همچنینامریکام ی تواند‬ ‫طی تدابیر شدیدتری شرط حقوق امریکا‪ -‬بحرین را در توافق‬ ‫تجاریازادتحمیلکند یابحرینراب رایجلس ه ایویژهدرشورای‬ ‫حقوق بشر سازمان ملل احضار کند‪g.‬‬ ‫افشا گری یک روحانی بحرینی‬ ‫از ‪ 190‬روز زندان‬ ‫‪4‬‬ ‫برنامه ریزی شده بود کسانی که اصالح نظام را می خواهند روی کار بیایند‬ ‫سید مرتضی علوی متولد ‪ 1983‬در بحرین است‪ .‬در سال ‪ 2001‬برای تحصیل علوم دینی به ایران می اید‪ .‬او بعد از‬ ‫شروع انقالب بحرین راهی پر مخاطره را در پیش می گیرد و تصمیم به بازگشت به بحرین می گیرد‪ .‬در حالی که احتمال‬ ‫دستگیری وی باال بود ولی باالخره هجرت را به سکون و قیام را به قعود ترجیح داد‪ .‬او بعد از ‪ 25‬روز از ورودش دستگیر‬ ‫می شود‪ .‬انچه در ادامه می اید روایت دست اولی است از جنایات ال خلیفه و شکنجه هایی که خود او را نیز شامل شده‬ ‫است‪ .‬وی پیش از این نیز چهار بار توسط ال خلیفه دستگیر شده که اولینش در سن ‪ 14‬سالگی بوده است‪.‬‬ ‫گفت وگو‪ :‬علی عبد خدا‬ ‫انقالب مردم بحری�ن از چند جهت مظلوم واقع‬ ‫شده اس�ت‪ .‬سانسور ش�دن انقالب و نیز انچه‬ ‫ای�ن مظلومی�ت را مضاع�ف م ی کن�د ب ی خبری‬ ‫اغل�ب دوس�تداران م�ردم بحرین از پیش�ینه و‬ ‫تاریخچه مب�ارزات م�ردم بحرین ب�ا ال خلیفه‬ ‫اس�ت‪ .‬مبارزاتی که ریش�ه ای ‪ 150‬س�اله دارد‪،‬‬ ‫ب ه گونه ای ک�ه ب ه طور متوس�ط در هر ‪ 10‬س�ال‬ ‫ش�اهد یک جنبش و حرک�ت بوده ای�م‪ .‬در واقع‬ ‫باید گف�ت وجه تمای�ز اصلی انقلاب بحرین با‬ ‫س�ایر انقالب ه�ا و جنب ش ها در منطق�ه همین‬ ‫نکته است‪ .‬وجه تمایزی که انگار سعی م ی شود‬ ‫به عمد یا به س�هو نادیده گرفته شود‪ .‬اگر مایل‬ ‫باشید از این نقطه ورود به بحث داشته باشیم‪.‬‬ ‫خارج شدن بود و ب رای حفظ قدرت خود در منطقه کشورها‬ ‫را تکه تکه کرد‪ .‬مثال ش��ب ه قاره تبدیل به س��ه منطقه هند‪،‬‬ ‫پاکستان و کشمیر شد‪ .‬در منطقه خلی ج فارس نیز انگلستان‬ ‫چهار کشور ایجاد کرد؛ کویت‪ ،‬قطر‪ ،‬بحرین و امارات‪ .‬در یک‬ ‫دسیسه انگلیسی‪ ،‬به بحرین که تا ان زمان رسما جزو ای ران‬ ‫محسوب م ی شد از سوی سازمان ملل متحد این اختیار داده‬ ‫شد که یا جزو ای ران محسوب شود یا یک دولت مستقل به‬ ‫حس��اب اید‪ .‬در یک رای گیری صوری استقالل بحرین در‬ ‫سال ‪ 1349( 1971‬شمسی) اعالم شد‪.‬‬ ‫بعد از استقالل بحرین در سال ‪ ،1971‬عیسی ال خلیفه‬ ‫به مردم وعده نوشتن قانون اساسی و تشکیل پارلمان را داد و‬ ‫با سفر به نجف اشرف و طی دیداری با ایت اهلل سی د محسن‬ ‫حکیم و قول حمایت و محترم ش��مردن حقوق ش��یعیان‬ ‫بحرین‪ ،‬نظر ایشان را جلب کرد‪ .‬از اقای سی د محسن حکیم‬ ‫خواستند که بیایند بحرین و حوزه علمی ه ای انجا تاسیس‬ ‫کنند‪ .‬او با این دیدار که در واقع حیله ای بیش ب رای کسب‬ ‫مشروعی ت بخشیدن و محکم کردن پایه های حکومت خود‬ ‫نبود‪ ،‬توانست مردم بحرین را فریب دهد و مردم بپذیرند که‬ ‫زیر نظر س��ازمان ملل برگزار و این مجلس قانون اساسی‬ ‫را در س��ال ‪ 1973‬نوشت که قانون اساس��ی کشور بحرین‬ ‫شد‪ .‬ولی با گذشت حدود یک سال و نیم از تصویب قانون‬ ‫اساسی در سال ‪ 1975‬در پی استعفای نخس ت وزیر وقت ‪-‬‬ ‫ب رادر پادش��اه‪ -‬که هم اکنون نیز که چهل سال از ان تاریخ‬ ‫م ی گذرد هنوز نخس ت وزیر است‪ ،‬به بهانه اینکه کار کردن‬ ‫با مجلس��ی که چوب الی چرخ دولت م ی گذارد و اختیارات‬ ‫دولت را محدود کرده‪ ،‬درست نیست‪ ،‬پادشاه هم مجلس را‬ ‫منحل و عمل به قانون اساس��ی را ملغ��ی اعالم کرد‪ .‬زمان‬ ‫بستن بودجه مجلس ملی محکم جلوی دولت ایستاد و با‬ ‫محدود کردن بودجه دولت‪ ،‬نظ��ارت بر در امد های نفتی را‬ ‫اعمال کرد که این کار به مذاق حکومت خوش نیامد و از ان‬ ‫پس به بعد یعنی از ‪ 1975‬تا امروز حکومت و قانون همانی‬ ‫است که خلیفه ان زمان به عنوان «قانون امنیت ملی» که‬ ‫یک وضعیت فوق العاده داشت‪ ،‬تصویب کرد و بدون تغییر‬ ‫مانده اس��ت‪ .‬ب ر اس��اس این قانون‪ ،‬مجلس منحل و قانون‬ ‫اساسی ملغی اعالم شد‪.‬‬ ‫قانون امنیت ملی چطور قانونی بود؟‬ ‫‪ l‬این قانون امنیتی دولت تا سال ‪ 2001‬ادامه پیدا‬ ‫کرد‪ .‬در واقع این قانون این حق را به دولت م ی داد که هرکس‬ ‫را بخواهد دستگیر کرده و بدون محاکمه تا سه سال زندان‬ ‫شود و بعد از س��ه س��ال ازاد کنند‪ .‬دوباره ان شخص را ازاد‬ ‫م ی کردند و ‪ 500‬متر ان طرف تر و در خیابان بعدی دستگیر‬ ‫م ی شد و سه سال دیگر باید زندان را تحمل م ی کرد‪.‬‬ ‫بعد از سال ‪ 1975‬چه اتفاقاتی افتاد؟‬ ‫جهان جدید‬ ‫‪ l‬اعتراض ها ادامه پیدا کرد تا سال ‪ 1979‬که انقالب‬ ‫اسالمی در ای ران به پیروزی رسید‪ .‬این امر منجر شد نفسی‬ ‫دوباره ب��ه مردم بحرین داده ش��ود و مردم با متاثر ش��دن و‬ ‫الگوگرفتن از انقالب اس�لامی انگیزه پی��دا کردند جنبش‬ ‫خود را از اول اغاز کنن��د‪ .‬در همان اوایل پی��روزی انقالب‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬ب��ه نکته خوبی اش��اره داش��تید‪ .‬باید گفت‬ ‫انقالب بحری��ن نتیج��ه انقالب ه��ا و خیزش هایی که در‬ ‫اعتراضاتی به وقوع پیوس��ت که س��رکوب ش��د‪ ،‬ولی سه‬ ‫ماه بعد نیز زمان��ی که ایت اهلل محمد باق��ر صدر در ع راق‬ ‫کش��ورهای عرب��ی رخ داد مثل تون��س‪ ،‬مص��ر و‪ ...‬نبود‪.‬‬ ‫شهید شد‪ ،‬تظاهرات بزرگی در‬ ‫جنب ش های مردمی در بحرین‬ ‫ب��ه ح��دود ‪ 140‬تا ‪ 150‬س��ال‬ ‫بحرین رخ داد که بسیار عظیم‬ ‫پیش ب ر م ی گردد‪ ،‬یعنی از ورود‬ ‫بود‪ .‬در ان زمان تعدادی از علما‬ ‫ال خلیفه ب��ه بحرین و نیز ورود‬ ‫و فعاالن سیاس��ی را دس��تگیر‬ ‫و دو نفر زیر ش��کنجه ش��هید‬ ‫انگلستان به بحرین‪ .‬جدی ترین‬ ‫شدند‪ .‬در دهه ‪ 80‬این جنب ش ها‬ ‫حرکت که بتوان قیام مردمی را‬ ‫بر ان نام نهاد در دهه اخر قرن‬ ‫رو به س��ردی گرایید و در واقع‬ ‫‪ 19‬بود‪ .‬بعد از ان در سال ‪1911‬‬ ‫اتش زی��ر خاکس��تر ب��ود‪ .‬در‬ ‫که قیام غواص هاس��ت و بعد‬ ‫‪ 1994‬ی��ک انتفاض��ه دیگر رخ‬ ‫در س��ال‪ 1920‬قیام��ی دیگر را‬ ‫داد که بزرگترین انتفاضه تاریخ‬ ‫ش��اهد هس��تیم‪ .‬در واقع دهه‬ ‫بحرین بود و شش سال به طول‬ ‫‪ 20‬تا اواخر ده��ه ‪ 60‬میالدی را‬ ‫انجامید‪ .‬در س��ال ‪ 2001‬محمد‬ ‫بن عیسی یعنی همین حاکم‬ ‫م ی توان تحت عنوان قیام های‬ ‫کنونی به حکومت رسید‪ .‬او به‬ ‫ضد اس��تکباری ن��ام ب��رد‪ .‬این‬ ‫مردم وعده میثاق مل��ی را داد‪.‬‬ ‫جنبش همی ن ط��ور ادامه پیدا‬ ‫ک��رد و در ه��ر ‪ 10‬س��ال یک‬ ‫این میثاق ملی طرح اش��تی با‬ ‫جنبش جدید به وجود م ی امد‪.‬‬ ‫مردم بود تحت عنوان «منشور‬ ‫اش��تی ملی»‪ .‬هم��ه زندان ی ها‬ ‫در س��ال ‪ 1937‬انتفاضه ای رخ‬ ‫از زن��دان ازاد ش��دند‪ .‬قان��ون‬ ‫داد و در واقع نخستین اعتصاب‬ ‫عمومی در بحرین شکل گرفت‬ ‫امنیت دول��ت لغو ش��د و یک‬ ‫که به اخ راج مستشار انگلستان‬ ‫ازادی در بحری��ن ایج��اد کرد‪.‬‬ ‫«بلگریو» که در واقع پادش��اه‬ ‫‪98‬درص��د مردم به ای��ن میثاق‬ ‫ش بحرین به حدود ‪ 140‬تا ‪ 150‬سال پیش بر می گردد‪ ،‬یعنی از ورود ال خلیفه به این کشور‬ ‫جنب ‬ ‫ال خلیف��ه تحت نظ��ر وی بود‬ ‫رای «اری» دادن��د‪ .‬اصالح��ات‬ ‫به مدت یک س��ال ش��روع شد‪.‬‬ ‫منج��ر ش��د‪ .‬همچنی��ن در‬ ‫در چهارده��م فوری��ه ‪ 2001‬این‬ ‫سال های ‪ 1954‬که قیام الهیه‬ ‫را داریم و در س��ال های ‪،1956‬‬ ‫میث��اق اغاز گردی��د‪ .‬این تاریخ‬ ‫ال خلیفه بر انها حکومت کنند‪ .‬با انتش��ار خبر دیدار شیخ‬ ‫‪ 1965‬و ‪ 1970‬جنب ش های دیگری رخ داد‪.‬‬ ‫اهمیت بزرگی در بحرین پیدا کرد‪ .‬در ‪14‬فوریه‪ 2002‬میالدی‬ ‫عیسی با ایت اهلل حکیم‪ ،‬مردم بحرین حاکمیت ال خلیفه‬ ‫در سال ‪ 1970‬رژیم اش��غالگر انگلیسی که قدرتش رو‬ ‫پادشاه پشت به این قانون کرد و قانونی دیگر را ارائه کرد که‬ ‫را پذیرفتند و در س��ال ‪ 1972‬انتخابات مجلس شورای ملی‬ ‫به افول بود از مستعمرات خود یکی پس از دیگری در حال‬ ‫همه اختیارات در اختیار وی بود و از همان ابتدا مخالفت با‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ان دولت حاکم ایجاد شد‪.‬‬ ‫مردم در این مخالفت م ی خواس��تند که دولت به ان‬ ‫چیزهایی که در این میثاق بود متعهد باشد‪ .‬اتفاقات زیادی‬ ‫ب رای پایبن��دی به این میثاق رخ داد‪ ،‬ام��ا حاکمیت هرگونه‬ ‫پایبندی به ان را رد کرد‪ 10 .‬س��ال گذش��ت و مردم در این‬ ‫‪ 10‬س��ال دائما خواهان این بودند که یک ش��یوه سیاسی‬ ‫صلح دوست و پیشرفته ای باشد که میثاق ب راساس ان باشد‪.‬‬ ‫در این ‪ 10‬سال این مخالفت به دو قسمت تقسیم شد‪ .‬یک‬ ‫بخش از این مخالفت با ان کسانی بود که در سیستم های‬ ‫حکومتی بودند و کسانی که در این انتخابات شرکت کرده‬ ‫بودند‪ .‬این انتخابات یک انتخابات صوری بود و به دس��ت‬ ‫مجلس هی��چ انتخاباتی صورت نم ی گرف��ت‪ .‬در واقع این‬ ‫پارلمان یا مجلس هیچ صالحیت قانونی نداشت‪.‬‬ ‫بخش دیگر مخالفت‪ ،‬تظاهرات ملت بود‪ .‬این باعث‬ ‫شد کسانی که در این تظاه رات ش��رکت م ی کنند از طرف‬ ‫نیروهای امنیتی و از طرف دولت دس��تگیر بشوند‪ .‬این کار‬ ‫در س��ال‪ 2009 ،2007‬و ‪ 2010‬تکرار شد‪ .‬هر بار جوانان فعال‬ ‫سیاسی دستگیر م ی ش��دند و هر بار شکنجه های شدیدی‬ ‫م ی شدند‪ .‬در ماه رمضان (اگوس��ت‪ ) 2010‬میالدی تعدادی‬ ‫زیادی از جوانان مخالف دستگیر شدند و به شدت شکنجه‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫انقالب ‪ 14‬فوریه چگونه شکل گرفت؟‬ ‫جهان جدید‬ ‫‪ l‬ابت��دای س��ال ‪ 2011‬انقالب های��ی در تونس و‬ ‫مصر اغاز شد‪ .‬مردم و جوانان بحرین دوباره به فکر انقالب‬ ‫افتادند‪ .‬استاد عبدالوهاب حسین‪ ،‬رهبر و اغاز گر این انقالب‬ ‫بودند‪ .‬استاد عبدالوهاب س��خنگوی رسمی و رهبر جریان‬ ‫وفای اسالمی هس��تند‪ .‬ایش��ان در دهه نود نیز به همراه‬ ‫ایت اهلل الجمری و استاد مشیمع از رهب ران انقالب دهه نود‬ ‫بودند که شش سال حبس انف رادی سهم این رهب ران بود از‬ ‫این انقالب‪ .‬ایش��ان ایده برقراری این انقالب را برنامه ریزی‬ ‫کردند‪ .‬برنامه ایش��ان به ش��کلی بود که ابتدا از روستاها و‬ ‫ش��هرها این انقالب شروع ش��ود و بعد به پایتخت کشیده‬ ‫شود‪ .‬نتیجه ان شد که مردم در ‪14‬فوریه ‪ 2011‬میالدی بعد‬ ‫از نماز صبح به طرف میدان لوء لوء حرکت کنند‪ .‬تظاه رات‬ ‫در همه شهرها شروع شد و بعدازظهر روز اول انقالب اولین‬ ‫نفر شهید شد‪.‬‬ ‫ایش��ان در همان روز اول صحب ت ش��ان این بود که‬ ‫سخن ما اصالح نظام است ولی اگر خونی از کسی ریخته‬ ‫شود دیگر هدف ما عوض خواهد شد و سقوط نظام را دنبال‬ ‫ی که اولین فرد به شهادت رسید‪ ،‬صدای‬ ‫خواهیم کرد‪ .‬هنگام ‬ ‫ی که خواستار سقوط نظام بودند‪ ،‬بلند شد‪ .‬از روز دوم به‬ ‫مردم ‬ ‫بعد افراد زیادی شهید شدند‪ .‬به این ترتیب این ایده سقوط‬ ‫نظام پیش مردم تقویت شد و همه مردم شروع به فریاد زدن‬ ‫کردند که ما سرنگونی نظام را م ی خواهیم‪ .‬حکومت بحرین‬ ‫فهمیدند که این مساله ب رای انها خطرناک است‪ .‬گفتند ما‬ ‫اماده گفت وگو هستیم‪ .‬بعد از این جریان گروه های سیاسی‬ ‫دو قسمت شدند‪ .‬یک بخش به پی ش قراولی جمعیت وفاق‪،‬‬ ‫گفت وگو با ال خلیفه را پذیرفتن��د و گروه دیگری نپذیرفتند‬ ‫و گفتند ما س��رنگونی نظام را م ی خواهیم‪ .‬حکومت از این‬ ‫مس��اله به ش��کل مطلوبی اس��تفاده کرد و تالش کرد که‬ ‫این اختالف را تقویت کند و این تظاه��رات ادامه پیدا کرد‬ ‫و کس��انی که اصالحات نظام را م ی خواس��تند م ی گفتند‬ ‫مشکل ما با نخس ت وزیر است‪ .‬کسانی که سرنگونی نظام‬ ‫را م ی خواستند م ی گفتند مشکل ما با شخص حاکم یعنی‬ ‫حمد و خانواده اش است‪ .‬این باعث ش��د دو شعار به وجود‬ ‫بیاید؛ مردم ی که اصالح نظ��ام را م ی خواهند و مردمی که‬ ‫خواهان اسقاط نظام هستند‪ .‬در تظاه راتی که ایجاد شد انها‬ ‫م ی خواستند هیچ حکومتی در بحرین نباشد‪ .‬وقتی دولت‬ ‫و مدافعانش این مساله را فهمیدند سربازان صعودی را وارد‬ ‫کردند‪ .‬در تاریخ ‪14‬مارس لشکر ارتش سعودی وارد بحرین‬ ‫شد و در ‪15‬مارس لشکر صعودی به جزیره ستره حمله کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫‪72‬‬ ‫بعضی از جوانان را کشتند و عده ای را دستگیر کردند و تعداد‬ ‫زیادی هم زخمی شدند‪.‬‬ ‫در ‪16‬مارس لشکر صعودی و خود حکومت بحرین و‬ ‫نیروهای امنیتی‪ ،‬به میدان لوءلوء حمله کردند‪ .‬در این روز‬ ‫تعداد زیادی از مردم کشته و زخمی شدند‪ .‬بعدازظهر همین‬ ‫روز شانزدهم به پایگاه فرماندهی کسانی که سقوط نظام را‬ ‫م ی خواستند حمله شد و همه رهب ران انقالب دستگیر شدند‪.‬‬ ‫یک هفته بعد شروع کردند به دستگیری فعاالن سیاسی و‬ ‫جوانانی که خواستار س��رنگونی نظام بودند‪ .‬در زندان این‬ ‫رهب ران به شکل خشن و وحشیانه ای شکنجه م ی شدند‪ .‬در‬ ‫عرض یک هفته‪ ،‬چهار نفر زیر شکنجه شهید شدند‪ .‬دو نفر‬ ‫از شهدای شکنجه شده را در خیابان پیاده کردند‪ .‬تعدادی از‬ ‫انها با گلوله شهید ش��دند‪ .‬در زندان از طریق شکنجه های‬ ‫روحی و جسمی با انها شدیدا با خشونت برخورد کردند‪.‬‬ ‫این رهبران چه کسانی بودند که دستگیر شدند‬ ‫و چه شکنج ه هایی کردند؟‬ ‫‪ l‬عالمه ایت اهلل ش��یخ عبدالجلیل مقداد‪ ،‬استاد‬ ‫عبدالوهاب حسین‪ ،‬استاد شیخ حسن مشیمع‪ ،‬شیخ محمد‬ ‫حبیب مقداد‪ ،‬پرفس��ور عبدالجلیل سینگس و شیخ سعید‬ ‫النوری و عده ای دیگر که جزو علما و رهب ران دستگی ر شده‬ ‫بودند‪ .‬بسیاری از اینها علمای دین هستند‪ .‬شیخ عب دالجلیل‬ ‫مقداد کسی است که در بحرین استاد دروس عالی و خارج‬ ‫است و صاحب معروف ترین و ش��لوغ ترین جلسات دروس‬ ‫در بحرین است‪.‬‬ ‫انها را طی چند ماه با شکنجه های سخت جسمی و‬ ‫روحی ازردند‪ .‬حتی انها را مجبور م ی کردند که ادرار بنوشند‪.‬‬ ‫در دهان انها اب دهان م ی ریختن��د و مجبور م ی کردند که‬ ‫ان را بخورند‪ .‬مجبور م ی کردند که کفش های س��ربازان را‬ ‫ببوسند‪ .‬همه لباس هایش��ان را در م ی اوردند و مجبورشان‬ ‫م ی کردند که در یک جا بایس��تند‪ .‬اتفاقات زیادی افتاد که‬ ‫زبان از گفتن ان قاصر است‪ .‬همه این کارها را با علمای دین‬ ‫انجام دادند‪ .‬متاسفانه مساجد و حسینی ه ها را خ راب کردند‪.‬‬ ‫زن ها را دستگیر کردند و در زندان ها به انها تعرض کردند‪.‬‬ ‫ای�ا ای�ن رهب�ران محاکم�ه نش�دند و وکیل�ی‬ ‫نداشتند؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ .‬ای��ن ب��زرگان را در دادگاه نظامی بازجویی‬ ‫کردند که به انها هیچ اجازه دفاع از خودش��ان داده نشد‪ .‬به‬ ‫دادگاهی در کار نبود‪ .‬بعد از‬ ‫پنج ماه شکنجه و زندان مرا به دادگاه‬ ‫فرستادند‪ .‬در دادگاه هیچ جرمی‬ ‫ نتوانستند برای من اعالم کنند ب ه جز‬ ‫زندگی در ایران و عضویت در گروه‬ ‫تیار الوفاء و ارتباط با استاد‬ ‫عبدالوهاب‪ ،‬به همین دلیل شش ماه و‬ ‫‪ 10‬روز برای من حبس بریدند که پنج‬ ‫ماهش را گذرانده بودم و ‪ 40‬روز بعد از‬ ‫دادگاه مرا ازاد کردند‬ ‫همه کسانی که خواهان اسقاط بودند‪ ،‬حکم زندان ابد دادند‪.‬‬ ‫به یکی از انها حکم شد که ‪ 96‬سال زندانی باشد‪.‬‬ ‫بعد از حکم اولی که دادند خواس��تند ک��ه این حکم‬ ‫از سرگرفته شود و دوباره بازنگری ش��ود‪ .‬اما در بحرین این‬ ‫مساله را رد کردند که این دادگاه را از سر بگیرند‪.‬‬ ‫چرا رهبرانی که مخالف خط وفاق هس�تند همه‬ ‫در زن�دان هس�تند ول�ی از الوفاق کس�ی زندان‬ ‫نیست؟‬ ‫‪ l‬امریکا خطر اینها را م ی ش��ناخت‪ .‬ب رای همین به‬ ‫حکام بحرین اجازه داد که هر کاری ک��ه م ی خواهد با انها‬ ‫کنند‪ .‬همه ان بزرگان و رهب ران به اندیشه امام خمینی(ره)‬ ‫ایمان داش��تند‪ .‬امریکا این مس��اله را خوب م ی دانست‪ .‬به‬ ‫خاطر همین با س��یطره بر اینها خواس��ت بر این اندیش��ه‬ ‫پایان بدهد‪ .‬امریکا هیچ اعتراضی به تجاوزهایی که پیش‬ ‫امد‪ ،‬نکرد‪ .‬برنامه ریزی شده بود کسانی که سرنگونی نظام‬ ‫را م ی خواهند از بین بروند و ان کس��انی که اصالح نظام را‬ ‫م ی خواهند‪ ،‬روی کار بیایند‪ .‬به کس��انی که اصالح نظام را‬ ‫م ی خواستند اجازه دادند با مردم صحبت کرده و در گروه ها‬ ‫ش��رکت کنند یا ب رای تظاه رات ش��ان مجوز صادر م ی شد‪.‬‬ ‫کسانی را که م ی خواستند حکومت سرنگون شود با گلوله‬ ‫م ی کشتند و گازهای کشنده به سوی انان شلیک م ی کردند‬ ‫و انه��ا را زندانی م ی کردند و به ش��دت در زندان ش��کنجه‬ ‫م ی ش��دند‪ .‬م��ن یک��ی از زندان ی هایی بودم که به ش��دت‬ ‫شکنجه شدم‪.‬‬ ‫چه شد که تصمیم گرفتید به بحرین بروید در‬ ‫حالی که م ی توانستید در ایران مثل سایر دوستان تان‬ ‫بمانید؟‬ ‫‪ l‬زمانی که انقالب بحرین ش��روع ش��د‪ ،‬اس��تاد‬ ‫عبدالوهاب پیغام دادند کس��انی که در بی��رون از بحرین‬ ‫هس��تند به بحرین بیایند‪ .‬برخی انقالبیون که اشاره کردم‪،‬‬ ‫از رمضان – شش ماه قبل از انقالب‪ -‬دستگیر شده بودند‬ ‫و برخی رهب ران مثل اس��تاد شیخ حسن مشیمع در خارج از‬ ‫بحرین تحت تعقیب بودند و برخی دیگر هم تحت تعقیب‪.‬‬ ‫ما به همراه ‪ 13-14‬نفر از رفقا تصمی��م گرفتیم از ای ران به‬ ‫بحرین برویم‪ 28 .‬فوری��ه به بحرین رس��یدم‪ .‬تکلیف این‬ ‫بود که برگردیم‪ .‬ماندن در اینجا معنا نداش��ت‪ .‬شاید اینجا‬ ‫م ی ماندیم و درس م ی خواندیم و فقیه م ی شدیم‪ ،‬ولی دیگر‬ ‫شاید اسالمی در بحرین نم ی ماند‪ .‬به همین خاطر تصمیم‬ ‫به رفتن گرفتیم‪ .‬از طرفی من خودم قبل از این دستگیری‬ ‫که بار پنجم ب��ود‪ ،‬چهار بار دیگر دس��تگیر ش��ده بودم‪ .‬از‬ ‫‪ 14‬س��الگی طعم تلخ زندان و ش��کنجه و ظلم ال خلیفه را‬ ‫چشیده ایم‪.‬‬ ‫ایا ایاالت متحده از حمایت از ال خلیفه دست می کشد؟‬ ‫اوباما در مقابل شیوخ عرب‬ ‫با خانواده به بحرین برگشتید؟‬ ‫‪ l‬بله؛ همس��ر و فرزندانم را خانه پدر و مادرش��ان‬ ‫گذاش��تم و از انها خداحافظی کردم و دنبال کارهای خودم‬ ‫رفتم‪.‬‬ ‫چه زمانی دستگیر شدید و به چه جرمی؟‬ ‫‪ 23 l‬مارس یعن��ی ح��دود ‪ 25‬روز بع��د از ورودم‬ ‫دستگیر ش��دم‪ .‬من ب ر خالف دیگر دوستانم اشکارا فعالیت‬ ‫داش��تم‪ .‬باتوجه به س��ابقه ام و نیز ارتباط نزدیکم با اس��تاد‬ ‫عبدالوهاب و رفت و امد به منزل ایشان دستگیر شدم‪.‬‬ ‫چقدر در زندان بودید؟‬ ‫‪ l‬شش ماه و ‪ 10‬روز‪.‬‬ ‫ایا دادگاهی هم شدید؟‬ ‫‪ l‬خیر؛ دادگاهی در کار نبود‪ .‬بعد از پنج ماه شکنجه‬ ‫و زندان م��را ب��ه دادگاه فرس��تادند‪ .‬در دادگاه هیچ جرمی‬ ‫ نتوانس��تند ب رای من اع�لام کنند به جز زندگ��ی در ای ران و‬ ‫عضویت در گروه تیار الوفاء و ارتباط با استاد عبدالوهاب‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل شش ماه و ‪ 10‬روز ب رای من حبس بریدند که‬ ‫پنج ماهش را گذران��ده بودم و ‪ 40‬روز بع��د از دادگاه مرا ازاد‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫چه شکنج ه هایی در زندان م ی شدید؟‬ ‫‪ l‬خیر؛ تازه ب رای مبارزه انگیزه پی��دا کرده بودم‪ .‬از‬ ‫زندان که ازاد شدم در محافل و مجالس مختلف سخنرانی‬ ‫م ی کردم و فعال بودم‪ .‬ادامه راه انقالب‪ ،‬صبر و فعال شدن‬ ‫و تبیین فلسفه قیام عاش��ورا ب رای مردم بود‪ .‬حتی چند بار‬ ‫س��خنران ی هایم نیز در العالم و پرس ت ی وی پخش شد‪ .‬ماه‬ ‫اکتبر ازاد شدم و ژوئن به ای ران امدم‪ -‬در ‪ 100‬روز بعد از ازادی‬ ‫از زندان‪ -‬تصمیم گرفتم که وس��ایل من��زل را جمع کنم و‬ ‫برگردم بحرین‪ .‬ب رای زیارت وداع به مشهد رفتم‪ .‬اما در مشهد‬ ‫که بودم در اینترنت دیدم به خانه ام حمل��ه کرده اند و ب رای‬ ‫دستگیری ام دوباره تحت تعقیب قرار گرفتم‪ .‬االن هم تحت‬ ‫تعقیب حکومت ال خلیفه هستم‪g .‬‬ ‫جهان جدید‬ ‫بعد از اینکه از زندان ازاد شدید‪ ،‬تصمیم گرفتید‬ ‫بیایید به ایران؟ یعنی منظ�ورم را واضح بگویم‬ ‫چرا االن در اینجا هستید نه در بحرین؟‬ ‫حکومت اوباما و حمای��ت ان از تغیی رات دموکراتیک‬ ‫در خاورمیان��ه در اس��تانه برخورد با عربس��تان س��عودی‪،‬‬ ‫امارات متحده عربی و دیگر حکوت های سلطنتی‪ -‬سنتی‬ ‫خلی ج فارس ق��رار دارد‪ .‬چه انکه س��رانجام وق��ت تغییری‬ ‫ناگهانی در مورد چگونگی حل و فصل اعتراضات در بحرین‬ ‫فرا رسیده است‪.‬‬ ‫خطر در این بحران‪ ،‬حتی طبق مالک های خاورمیانه‬ ‫زیاد است زی را تمام عناصر ب ی ثبات منطقه را شامل م ی شود؛‬ ‫برای مثال درگی��ری بین عربس��تان ی ها و ایرانی��ان‪ ،‬بین‬ ‫مسلمانان شیعه و س��نی و بین اصالح طلبان دموکراتیک‬ ‫و قدرت موجود‪.‬‬ ‫دولتمردان امریکای��ی معتقد هس��تند که حکومت‬ ‫س��لطنتی س��نی بحرین بای��د در دادن قدرت بیش��تر به‬ ‫اکثریت ش��یعه در ان منطقه‬ ‫تع��ادل برق��رار کند‪ .‬ش��اید‬ ‫به همی��ن دلیل ب��ود که در‬ ‫انته��ای حکوم��ت اول اوباما‬ ‫موثرترین بیانات توس��ط وزیر‬ ‫دف��اع س��ابق مطرح ش��د که‬ ‫طی دی��داری از بحرین گفته‬ ‫بود گام های نخستین بحرین‬ ‫برای اصالح��ات کافی نبوده‬ ‫و پادش��اه باید مذاکراتش را با‬ ‫مخالفان افزایش دهد‪.‬‬ ‫این اش��تیاق امریکایی‬ ‫ب��رای تغییر نوع��ی تحریم‬ ‫رژیم ه��ای محافظ��ه کار‬ ‫کشورهای خلیج فارس بوده‬ ‫است‪ .‬یک مقام رسمی ارشد‬ ‫عربس��تان س��عودی بی��ان‬ ‫کرد ک��ه ب��رای پش��تیبانی‬ ‫از محدودیت ه��ای مال��ی‬ ‫بحری��ن نی��از ب��ه مداخل��ه‬ ‫وج��ود دارد‪ .‬او هش��دار داد‬ ‫ک��ه ایران ی ه��ا از رهب��ران‬ ‫فع��ال اعتراض��ات حمایت‬ ‫م ی کنند‪ .‬این مقام رس��می عربس��تان گفت‪« :‬ما ایران‬ ‫را ‪ 14‬مای��ل دور از س��واحل خ��ود نم ی خواهی��م و این‬ ‫اتفاق قرار نیس��ت بیفت��د‪ ».‬ای��ن مقام رس��می با این‬ ‫مس��اله مخالفت کرد که ای��ران تا به حال فقط نقش��ی‬ ‫جزئی در اعتراضات بحرین داش��ته است و اینکه دخالت‬ ‫نظامی عربس��تان ب��ا قوی ک��ردن ایران ممکن اس��ت‬ ‫نتیجه عک��س ده��د‪ .‬مقام رس��می دیگر عربس��تانی‬ ‫هشدار داد که یک نقض پیمان اش��کار بین کشورهای‬ ‫خلی ج فارس و واش��نگتن بر سر این مس��اله وجود دارد‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬ما قص��د نداریم برای تیران��دازی وارد بحرین‬ ‫ش��ویم‪ ،‬ما فقط م ی خواهیم یک نظام را س��ر جای خود‬ ‫حفظ کنیم‪».‬‬ ‫مساله بحرین مهمترین عامل اختالف نظر بین امریکا‬ ‫و عربستان طی چند دهه بوده و این م ی تواند حاکی از یک‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫‪ l‬دو هفته اول ‪ 24‬ساعته شکنجه بود‪ .‬پنج روز اول‬ ‫نم ی توانستیم بخوابیم‪ .‬بعد پنج روز‪ ،‬چهار ساعت استراحت‬ ‫و چهار ساعت شکنجه‪ .‬استراحت به صورت ایستاده بود که‬ ‫بعضی اوقات فرصت خوابیدن م ی دادند‪ .‬انواع ش��کنجه ها‬ ‫هم اجرا م ی شد‪ .‬ش��کنجه با برق و ش��وک الکتریکی‪ ،‬سر‬ ‫و ته اویزان ش��دن و بعد کتک زدن‪ ،‬فلک ش��دن‪ ،‬شکنجه‬ ‫روحی‪ ،‬تهدید به تجاوز‪ ،‬تجاوز به عنف مثال مدام تهدیدمان‬ ‫م ی کردند اگر همکاری نکنی��م خانواده مان را م ی اورند و ‪...‬‬ ‫(مکثی طوالنی؛ همراه با بغض) حرف هایی که زبان از گفتن‬ ‫ان قاصر است‪.‬‬ ‫توال��ت رفت��ن ممن��ون ب��ود‪ .‬روزی یک ب��ار توالت‬ ‫م ی توانس��تیم برویم‪ .‬نم ی توانس��تیم در را ببندیم‪ .‬دست‬ ‫و چش��م بس��ته و بدون طهارت‪ .‬نماز خواندن در ماه های‬ ‫اول به طور کلی ممنوع بود‪ .‬نزدیک سه بار تا سر حد مرگ‬ ‫رسیدم و مرگ را حس کردم‪ .‬در واقع حالت احتضار‪ .‬در زندان‬ ‫واقعا اهانت های بزرگ��ی م ی کردند‪ .‬ش��یوه های مختلفی‬ ‫ب رای خوار کردن ما ب��ه کار م ی بردند‪ .‬ما را مجبور م ی کردند‬ ‫که به رهب ران و مراجع مان توهین کنیم یا انها به مس��ائل‬ ‫اعتقادی مان توهی��ن م ی کردند‪ .‬این باعث م ی ش��د که ما‬ ‫در فشار قرار بگیریم و تحقیر ش��ویم‪ .‬انها م ی خواستند ان‬ ‫عظمت مردم را بش��کنند‪ .‬اما تا امروز مردم تظاه راتشان را‬ ‫ادامه م ی دهند‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫دیوید ایگناتوس‪ /‬واشنگتن پست‬ ‫تغییر اساس��ی در سیاست باش��د‪ .‬حکومت اوباما عمال در‬ ‫حال تغیی ر دادن تعهدات گذش��ته امریکا با وضعیت موجود‬ ‫در کشورهای حوزه خلی ج فارس است‪ ،‬در حالی که باور دارد‬ ‫تغیی رات در بحرین مثل مصر‪ ،‬تونس و لیبی اجتناب ناپذیر‬ ‫و مطلوب است‪.‬‬ ‫تفرق��ه‪ ،‬تفاوت های اساس��ی در نگ��رش راهبردی‬ ‫را منعک��س م ی کن��د‪ .‬حکومت های کش��ورهای حوزه‬ ‫خلی ج ف��ارس اخیرا ب��ه اوبام��ا ب ی اعتماد ش��ده اند چون‬ ‫او را رئی س جمه��وری ضعی��ف م ی بینند ک��ه طرفداران‬ ‫قدیم ی را فدای تمای��ل خود به حضور مثب��ت در تاریخ‬ ‫م ی کند‪ .‬این از هم پاشیدن توس��ط یکی از شیوخ ارشد‬ ‫در نشس��تی طی دو مالقات با مقامات اسبق امریکایی‬ ‫پی ش بینی شد‪.‬‬ ‫طبق یادداشت های برداشته شده در طول مذاکرات‬ ‫این مقام رسمی گفت‪« :‬ما و س��عودی ها حکومت شیعه‬ ‫در بحری��ن را نم ی پذیریم و چنانچه رئی س جمهور ش��ما‬ ‫انچه ب��ه مبارک‪-‬در مورد ت��رک حکوم��ت‪ -‬گفت را به‬ ‫خلیفه بگوی��د‪ ،‬باعث گس��یختگی روابط ما ب��ا امریکا‬ ‫خواهد شد‪ ».‬این مقام رسمی‬ ‫س��عودی هش��دار داد ک��ه‬ ‫کشورهای حوزه خلیج فارس‬ ‫ب��رای مس��اعدت امنیت��ی‬ ‫چشم به کش��ورهای اسیایی‬ ‫مث��ل چی��ن‪ ،‬هن��د و ترکیه‬ ‫دوخته اند‪.‬‬ ‫کاخ س��فید و اوبام��ا‬ ‫تس��لیم تقاضاها و تهدیدات‬ ‫از س��وی کش��ورهای حوزه‬ ‫خلی ج ف��ارس نش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫مقامات رس��می امری��کا بر‬ ‫این باورند که عربس��تان ی ها‬ ‫و دیگران هی��چ حق انتخابی‬ ‫نس��بت به امری��کا به عنوان‬ ‫ضام��ن امنیت��ی ندارن��د‪.‬‬ ‫انه��ا خاط ر نش��ان م ی کنند‬ ‫ک��ه قرارداده��ای امنیتی و‬ ‫نظام��ی‪ ،‬به رغ��م مخالف��ت‬ ‫جدی بر سر مس��اله بحرین‬ ‫تداوم دارد‪.‬‬ ‫در پای��ان‪ ،‬ای��ن ی��ک‬ ‫بحث دیرین��ه اصالح طلبانه‪-‬‬ ‫محافظه کارانه درباره بهترین راه دس��تیابی به ثبات است‪.‬‬ ‫کاخ سفید بر این باور است که سرکوبی نظامی در بحرین‬ ‫مطمئنا کارامدتر از انچه در مصر و تونس انجام شد‪ ،‬نیست‬ ‫و اکنون وق��ت اس��تقبال از فرایند انتق��ال دموکراتیک در‬ ‫منطقه فرا رسیده است‪.‬‬ ‫این ترفن��د در حال یافت��ن فرمولی اس��ت که ثبات‬ ‫اقتصادی کشورهای حوزه خلی ج فارس و نیز اقتصاد جهانی‬ ‫را بر هم زند‪.‬‬ ‫مقامات رسمی کاخ س��فید طوری صحبت م ی کنند‬ ‫که گویی این یک فرایند تکاملی اس��ت‪ ،‬اما انها باید بهتر‬ ‫بدانند که همان طور که در مصر دیدند تغییر مثل یک شوک‬ ‫ناگهانی پدیدار م ی ش��ود؛ یک اتفاق چند بعدی که در مورد‬ ‫کش��ورهای حوزه خلی ج فارس بر انرژی جهانی و وضعیت‬ ‫مالی بازارها تاثیر م ی گذارد‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش ‬ ‫یک سرمربی علیه یک رسانه‬ ‫جنگ سرد‬ ‫مبارزه کالمی قلعه نویی و فردوسی پور با اتهام های سرمربی استقالل به عادل وارد‬ ‫فاز تازه ای شده است‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫‪1‬‬ ‫حاال دعوا میان عادل و امیر انقدر پیش رفته که پاسخ به‬ ‫این سوال م ی تواند معمای اختالف دیرینه این دو نفر را رمزگشایی‬ ‫کند‪ .‬چه این بار نزاع میان فردوس ی پور و قلع ه نویی در فاز جدیدی‬ ‫قرار گرفته اس��ت‪ .‬قلع ه نویی خیلی راحت اتهامات��ی را به عادل‬ ‫فردوس��ی پور نس��بت م ی دهد‪ ،‬بدون انکه درباره اش توضیح یا‬ ‫سندیارائهکند‪.‬ایانسب ت هاییکهسرمربیاستقاللاخی رامتوجه‬ ‫مجری برنامه نود کرده به عادل م ی چسبد؟ ایا واژه های سنگینی‬ ‫کهبارحقوقیداردوفردوس ی پورحتیشایدبتواند ازامیرقلع ه نویی‬ ‫به خاطر این اتهامات شکایت کند‪ ،‬حقیقت دارد؟ واژه هایی چون‬ ‫خیانت به فوتبالوداشتن مافیا! این سواالت حاالخیلی مهم شده‬ ‫است‪.‬انقدرمهمکههیچیکازطرفیندع واحاضرنیستندکوتاه‬ ‫بیایند‪ ،‬نه طرفی که این اتهامات را مطرح کرده و نه طرفی که مورد‬ ‫اتهام قرار گرفته است‪ .‬این نخستین بار نیست که امیر قلع ه نویی‬ ‫و عادل فردوس ی پور نزاع سختی را با یکدیگر اغاز کرده اند؛ دع وایی‬ ‫کهاگر چهشایدبازنده اینداشتهدست کمبرنده ایهمنداشتهاست‪.‬‬ ‫اما چه زمانی بود که این دع وا شکل جدی تری به خود گرفت؟ این‬ ‫دو نفر هرگز رابطه خوبی با یکدیگر نداشته اند‪ ،‬اما از یک مقطعی‬ ‫‪74‬‬ ‫به بعد این دعوا ش��یب تندی به خود گرفت‪.‬‬ ‫گویی هر دو از ناک اوت کردن یکدیگر لذت‬ ‫م ی برندودراینبیناتفاقیکهبارهاذهن‬ ‫مخاطبان را به خود مش��غول م ی کند‬ ‫این اس��ت که حق با کیست؟ شاید‬ ‫پاسخ به این س��وال چندان سخت‬ ‫نباش��د اگر برخی دعواهای این دو‬ ‫نفر مورد بازخوانی قرار بگیرد‪«.‬به‬ ‫شما تبریک م ی گوییم‪ .‬سپاهان‬ ‫قهرمان لیگ برتر ش��د و حاال‬ ‫ب ی تردید ش��ما پرافتخارترین‬ ‫مربی لیگ ما هستید‪ .‬در این‬ ‫مورد صحبت م ی کنید؟»این‬ ‫حرف ها را عادل فردوس ی پور به‬ ‫زبان اورد وقتی امیر قلع ه نویی‬ ‫پس از قهرمانی س��پاهان در‬ ‫برنامه نود حاضر شده بود‪ .‬عادل‬ ‫در حالی به تمجی��د از قلع ه نویی‬ ‫ل وی بارها علیه نود و‬ ‫پرداخت که در طول فص ‬ ‫فردوس ی پور موضع گیری کرده بود و حتی باشگاه‬ ‫بیانی ه ای را علیه عادل فردوس ی پور صادر کرد و نود‬ ‫رابهشهرستان ستیزیوداشتنخصومتشخصی‬ ‫با قلع ه نویی محکوم کرده بود اما با همه اینها عادل‬ ‫ ترجیحا باب گفت وگو با امیر را از نقطه قوت وی اغاز‬ ‫کرد‪ .‬پاسخ قلع ه نویی اما ب ی سابقه بود‪« :‬شما دوست‬ ‫نداشتید سپاهان قهرمان شود و این استاد که االن به‬ ‫منم ی گوییازتهدلتنیست‪.‬تواکنونناراحت ترین‬ ‫فردی هس��تی که من جلویت نشستم‪».‬خیل ی ها‬ ‫اعتقاد دارند قاعده ب��ازی میان امی��ر و عادل همان‬ ‫شب به هم خورد؛ انجا که قلع ه نویی تصمیم گرفت‬ ‫در قامت مربی تیم قهرمان شمش��یرش را برای عادل‬ ‫از رو ببندد‪ .‬گفت وگوی خبرسازی میان این دو نفر شکل‬ ‫گرفت‪ ،‬انقدر کنایه امیز که م ی رف��ت به جاهای باریک‬ ‫کشیده شود‪.‬در حالی که دو طرف اصرار داشتند از پسوند‬ ‫«عزیز» در پایان اسم دیگری استفاده کنند‪ ،‬شب سخت‬ ‫امیر و عادل به پایان رسید‪ .‬هر چند م ی شد از اظهارات امیر‬ ‫قلع ه نویی به اوج عصبانیت وی از عادل پی برد‪ ،‬وقتی برنامه نود‬ ‫در یک نظرسنجی تاثی ر گذار نشان داد که مردم به استخدام یک‬ ‫مربی خارجی برای تیم ملی عالقه مند هستند تا گزینه ای داخلی‪.‬‬ ‫در نهایت عادل بود که امیر را به گوشه رینگ برد؛ «شما چند بار‬ ‫در همین نظرسنج ی ها چهره موفقی شناخته شده اید حاال چرا به‬ ‫ان احترام نم ی گذارید؟» پاسخ ان قدر زیرکانه بود که قلع ه نویی را‬ ‫اینگونه وادار به واکنش کرد‪« :‬تو خیلی زرنگ هستی و همین‬ ‫طوری است که استاد دانشگاه شده ای!» هر دو طرف با تعارفات‬ ‫خشک و خالی ان شب را به پایان رساندند‪ .‬بعد از ان شب این عادل‬ ‫فردوس ی پور که نشان داد خصومت شخصی با قلع ه نویی ندارد؛‬ ‫یک بار وقتی قلع ه نویی در بیمارستان اتیه بستری بود به عیادت‬ ‫وی رفت و بار دیگر نیز در مراس��م ختم مادر قلع ه نویی وی را در‬ ‫اغوش گرفت و با سرمربی استقالل ابراز همدردی کرد‪ .‬خیل ی ها‬ ‫گمان م ی کردند که نزاع عادل‪ -‬امیر تا مدت ها تکرار نخواهد شد‪،‬‬ ‫اما ط ولی نکشید که چند کنایه از جنس برنامه نود‪ ،‬امیر قلع ه نویی‬ ‫را دوباره به هم ریخت‪ .‬در یکی از نودهای همین فصل بود که امیر‬ ‫قلع ه نویی درگیری لفظی و یک طرفه ای را به وجود اورد‪ .‬او که روی‬ ‫خطبرنامهامدهبودتامیهمانتلفنیفردوس ی پورباشدوقتیعادل‬ ‫بین حرف هایش پرید تا با قطع حرف های او سوال دیگری را مطرح‬ ‫کند‪ ،‬اینگونه واکنش نش��ان داد‪« :‬امشب خیلی تیکه انداختی‪.‬‬ ‫ساکت باش بذار من حرف بزنم‪ .‬اگر من را روی خط اورده ای اجازه‬ ‫بده تا حرفم را بزنم‪ .‬امشب خیلی خوشمزه بودی و مدام م ی گفتی‬ ‫عل ی هاپشتصحنههستند‪».‬ایندرحالیبودکهفردوس ی پورهم‬ ‫در ج واب قلع ه نویی گفت‪« :‬واقعا ادبیات شما خیلی جالب است»‬ ‫که قلع ه نویی هم گفت‪« :‬در برنامه شما باید همین طور حرف‬ ‫بزنم!» اما دامنه اختالفات وقتی باال گرفت که برنامه نود سعی‬ ‫کرد با مرور مصاحبه جنجالی امیر قلع ه نویی علیه خب رنگاران و‬ ‫منعکس کردن بازخوردهای منفی با اعتراض جامعه رس��انه ای‬ ‫همراه شود‪ .‬عادل دوشنبه شب (گذشته)سختی را برای امیر رقم‬ ‫زد؛ تا جایی که سرمربی استقالل وی را متهم کرد هم واره علیه وی‬ ‫یزند‪ ،‬اما حمالت روزنامه نگاران منتقد امیر‬ ‫دست به جریان سازی م ‬ ‫سخت تر از ان بود که امیر بتواند با حمله به عادل انها را کم اثر کند‪.‬‬ ‫ضمناینکهمکالمهتلفنیامیروعادلنیزدرنوعخودجالبتوجه‬ ‫بود‪ .‬این دو نفر سخت به دنبال ان بودند که یکدیگر را به گوشه‬ ‫رینگ بب رند؛ اتفاقی که به نظر م ی رسید عادل فردوس ی پور تبحر‬ ‫خاصی در ان داشت‪ .‬عادل خطاب به امیر گفت که شما چرا ‪13‬‬ ‫بار اسم من را در نشست خبری اوردید؟ قلع ه نویی پاسخ داد‪« :‬چرا‬ ‫باید لیگ را زیر سوال برد و گفت لیگ خواب اور است‪ .‬دربی بازی‬ ‫درگی رانه ای بود و‪ 13-14‬کرنر دو تیم زدند و در میانه می دان جنگ‬ ‫بود‪ ».‬عادل ادامه داد‪« :‬شما چرا گفتید من به خانه ک ی روش رفته ام‪.‬‬ ‫این مسائل چه ربطی به هم دارد؟» پاسخ قلع ه نویی اما قابل تامل‬ ‫بود‪« :‬زمانی که من سرمربی تیم ملی بودم من را محاکمه کردید‪».‬‬ ‫نزاع اما سخت تر هم شد‪ .‬قلع ه نویی گفت‪« :‬اقای عادل! شام خانه‬ ‫ک ی روش چی خوردید؟» عادل نیز در پاسخ گفت‪« :‬اولین بار بود‬ ‫که رفتم و فقط هم در البی اپارتمانش نشستم تا ک ی روش را به‬ ‫برنامه ام دعوت کنم‪ ».‬یک روز بعد عادل فردوس ی پور نه از زبان‬ ‫قلع ه نویی بلکه از زبان برخی لیدرهای اس��تقالل بود که پاسخ‬ ‫تندی دریافت کرد‪ .‬اس��تقالل برنده از زمین بیرون امد و همین‬ ‫باعث م ی شد که پروژه «حمله به عادل» با شدت بیشتری مورد‬ ‫ی در تمرین و در‬ ‫توجه برخی هواداران استقالل قرار بگیرد‪ .‬برخ ‬ ‫جریان بازی های لیگ در یکی‪ ،‬دو هفته اخیر تندترین حمالت را‬ ‫متوجه فردوس ی پور کرده اند؛ اتفاقی که پیش از اینها البته در مورد‬ ‫برخی اهالی فوتبال نیز رخ داده و امثال محمد مایل ی کهن‪ ،‬علی‬ ‫دایی و حتی مرحوم ناصر حجازی وقتی در قید حیات بود نیز از ان‬ ‫ ب ی نصیب نبوده اند؛ افرادی که به نوعی با امیر قلع ه نویی وارد دع وا‬ ‫شدند‪.‬تازه ترین نزاع میان قلع ه نویی و فردوس ی پور از جایی شدت‬ ‫گرفتهکهبرنامهنودبهحضورچنددقیقه ایپسرقلع ه نوییدریکی‬ ‫از بازی های دوستانه استقالل توجه کرده است‪ .‬این توجه عادل در‬ ‫شبی که برنامه نود به خاطر جشنواره فیلم فجر به صورت فشرده‬ ‫روی انتن رفت‪ ،‬اصال به مذاق سرمربی استقالل خوش نیامد تا در‬ ‫مصاحب ه ای اینگونه از خجالت فردوس ی پور دربیاید‪« :‬عادل! من دو‬ ‫بار در مورد تو مردانگی کرده ام؛ یکی سر ان برد من با نتیج ه سه بر‬ ‫دو جلوی پرسپ ولیس بود که از صبح باالی‪ 30‬بار به من زنگ زدی‪،‬‬ ‫ولی تو به جای مردانگی‪ 30،‬بار به من نارو زدی‪ .‬اقای فردوس ی پور‬ ‫تو داری به فوتبال خیانت م ی کنی! به شما قول م ی دهم که اگر‬ ‫برنامه «نود» نباشد‪ ،‬مانند کشتی سطح مان از اسیا باالتر م ی رود‪.‬‬ ‫اینرام ی گویمتابهیادداشتهباشید‪،‬قلع ه نویینهپولم ی دهدونه‬ ‫برادرش کار بازیکنان دورگه تیم ملی را انجام م ی دهد‪ .‬پسرم از شش‬ ‫سالگیدرسپاهانبوده‪،‬بگویمبهتمریننیایدتاعادلفردوس ی پور‬ ‫خوشش بیاید؟ عادل ادم دارد‪ ،‬مظلوم نمایی م ی کند و بعد به ادم ها‬ ‫حمله م ی کند‪ ».‬اما این پایان حمالت قلع ه نویی به فردوس ی پور‬ ‫نبود‪« :‬عادل به دنبال ان ادم هاست که این کارها را انجام دهند‪.‬‬ ‫پروژه سازی اش را م ی کند و بعد مظلوم نمایی م ی کند‪ .‬م ی اید و‬ ‫م ی گوید‪ ،‬من مظلومم‪ .‬اقای فردوس ی پور! از من در برنامه ات نه‬ ‫ی نشان بده! چگونه بگویم‪ ،‬نم ی خواهم‬ ‫مطلب بگذار و نه فیلم ‬ ‫از ما چیزی انتش��ار دهی‪ .‬چطور وقتی من را الزم داری‪ ،‬انس��ان‬ ‫خوبی هستم؟ فردوس ی پور به جامعه و فوتبال خیانت م ی کند‪».‬‬ ‫تازه ترین اتهامات قلع ه نویی در حالی متوجه عادل شده که گویا‬ ‫سرمربی استقالل به برادر عادل فردوس ی پور نیز اتهام داللی وارد‬ ‫کرده است‪ .‬انجا که قلع ه نویی در بخشی از مصاحب ه اش م ی گوید‪:‬‬ ‫«عادل به کمک ب رادرش بازیکنان دورگه را به فوتبال ایران م ی اورد‪،‬‬ ‫اما تهی ه کننده نود در چند روز اخیر ترجیح داد سکوت کند و پاسخ‬ ‫این مربی را ندهد‪ ،‬اما او در گفت وگو با نزدیکانش شدیدا به گالیه‬ ‫از قلع ه نویی پرداخته و تاکید کرده که با ادبیات این مربی موافق‬ ‫نیست‪.‬فردوس ی پورتاکیدکردهاست‪«:‬وقتیم ی بینمبهمناتهام‬ ‫یزنند‪،‬شدیدادلخورم ی شوم‪.‬تعجبم ی کنمکهبهبرادرمنهم‬ ‫م ‬ ‫تهمت زده است‪».‬امیر فردوس ی پور در پخش تصاویر لژیونرها به‬ ‫عادل کمک م ی کند و گزارشی از وضعیت انها م ی دهد‪ .‬او اخی را نیز‬ ‫اطالعات و تصاویر الزم درباره دانیال داوری را به نود م ی دهد که این‬ ‫باعث شده قلع ه نویی بگوید‪« :‬او بازیکنان دورگه را م ی اورد‪ ».‬عادل‬ ‫هم تاکید کرده‪« :‬همه اینها اتهام است‪».‬‬ ‫شعار علیه عادل‬ ‫«فردوس ی پور دالله‪ ،‬دشمن استقالله‪ ».‬این شعاری بود که‬ ‫هواداران استقالل در تمام طول بازی با راه اهن علیه مجری نود‬ ‫س��ر دادند‪ .‬این اتفاق در حالی رخ داد که تقریبا همه تماشاگران‬ ‫تیم های لیگ ب رتری‪ ،‬فردوس ی پور و برنامه نود را به عنوان حامی‬ ‫یدانند‪ .‬تق ریبا هیچ کس نم ی تواند این واقعیت را انکار کند‬ ‫ خود م ‬ ‫که شعارهای تند تماشاگران استقالل علیه عادل فردوس ی پور‬ ‫احتماال خودجوش نبوده اما نکته دیگری هم وج��ود دارد‪ .‬امیر‬ ‫قلع ه نویی در حالی فردوس��ی پور را مافی��ای فوتبال م ی خواند‬ ‫که پیش از این در مصاحب ه های قبل ی اش عن��وان کرده بود در‬ ‫صداقت و س�لامت عادل فردوس ی پور هیچ شکی نیست‪ .‬ابان‬ ‫ماه س��ال ‪ 90‬بود که قلع ه نویی در یک مصاحبه حرف هایی زد‬ ‫که با اظهارات این روزهایش کامال در تضاد است‪ .‬قلع ه نویی در‬ ‫ان مصاحبه اینگونه به تعریف و تمجید از فردوس ی پور پرداخت‪:‬‬ ‫«عادل فردوس ی پور ادم با صداقت و زحمتکشی است‪ .‬در صداقت‬ ‫و سالمت عادل هیچ شکی وجود ندارد‪ .‬خوش��بختانه او امروز‬ ‫پایگاه مردمی خوبی دارد و هیچ کس را پی دا نم ی کنید که بگوید‬ ‫این جوان مش��کل خاصی دارد‪ ».‬این اظهارنظر در ابان ماه سال‬ ‫نود در شرایطی مطرح شد که نزدیک به یک سال بعد و همین‬ ‫چند هفته پیش قلع ه نویی موضعی دیگر نسبت به فردوس ی پور‬ ‫گرفت‪ .‬سرمربی استقالل عادل فردوس ی پور را ابزاری دانست که‬ ‫هم به جامعه و هم به فوتبال خیانت م ی کند و مافیای فوتبال‬ ‫اس��ت‪ .‬تهی ه کننده و مجری برنامه نود در واکنش به اتهامات و‬ ‫انتقاداتی که سرمربی استقالل علیه وی مطرح کرده بود با بیان‬ ‫اینکه پخش حقایق به ضررشان است‪ ،‬گفت‪« :‬عملکرد چهارده‬ ‫ساله برنامه نود کامال مشخص است و این مردم هستند که به‬ ‫این برنامه جایگاه داده اند نه اش��خاص‪».‬امیر قلع ه نویی پس از‬ ‫اتفاقاتی که پی رامون تیم��ش رخ داد در کنف رانس خبری دیدار با‬ ‫راه اهن به شدت علیه عادل فردوس ی پور جبهه گرفت و به دنبال‬ ‫انتقادات تند او‪ ،‬هواداران استقالل هم در روز دیدار با راه اهن علیه‬ ‫در نقد ادبیات اقای قلعه نویی‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ -1‬راز جنجال های امیر قلع ه نویی چیست؟ مردی که در‬ ‫فوتبال ای ران موفق است و یک قدم خارج از فوتبال ایران اصال‬ ‫موفقیتی کسب نکرده‪ .‬راز ادعاهای قلع ه نویی چیست؟ مردی‬ ‫که سعی م ی کند چهره ای از خود نشان دهد که خیرخواه فوتبال‬ ‫است و ب رای بهتر شدن فوتبال حرف م ی زند‪ ،‬نقشه م ی کشد و‬ ‫تالش م ی کند! راز توهی ن های امیر قلع ه نویی چیست؟ مردی‬ ‫که تصور م ی کند مردم با جنس انتقادات��ش حال م ی کنند و او‬ ‫را منجی فوتبال ای ران م ی دانند‪ .‬شاید حربه رسانه ای او همانند ‬ ‫هالیوودی هایی باشد که مدت ها تصور م ی کرند سیگار کشیدن‬ ‫بازیگرانشان‪ ،‬حرکتی رمانتیک اس��ت؛ و البته این تصور در این‬ ‫روزها خنده دار است!‬ ‫‪ -2‬جنس حرف های قلع ه نویی مثل گرامافون های قدیمی‬ ‫ است که فقط یکی‪ ،‬دو صفحه داشتند و هر وقت که دستگاه را‬ ‫کوک م ی کردند فقط همان دو صفحه را م ی خواند‪ .‬تکرار؛ تکرار‬ ‫و تکرار؛ جنس حرف هایش اقیانوس��ی بزرگ را به همه نش��ان‬ ‫م ی دهد که عمقش به سختی یک متر م ی شود! اما نم ی توان از‬ ‫یاد برد که او موفق ترین مربی ایرانی در دوره حاضر است‪ .‬او جنس‬ ‫یداند و هم ه شیوه ها را به خوبی اموخته است‪.‬‬ ‫«فوتبال ای ران» را م ‬ ‫او به خوبی به جمالتی اشاره م ی کند که زمین بازی را عوض کند‬ ‫و ردپای خودش را از همه اتفاقات گذش��ته حذف کند‪ .‬جمالتی‬ ‫نظیر «در مملکت ما اگر سالم کار کنی ریشه ات را م ی زنند» و‬ ‫«دست هایی در کار است تا من نتیجه نگیرم»؛ این حرف ها از ان‬ ‫دست جمالتی است که فوتبالدوستان ایرانی به می زان ارتفاعش‬ ‫یزنند و به نظر م ی رس��د این فلسفه ای است که‬ ‫به ان لبخند م ‬ ‫ب رای توجیه «وضع موجود» خلق ش��ده است‪ .‬به هرحال گویی‬ ‫امیر قلع ه نویی بنیان خود را بر ضع ف های دیگران بنا کرده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬امیر قلع ه نویی شاید ش��بیه افرادی باشد‪ ،‬با «تهدید»‬ ‫های فراوان به خوبی با بازی های پشت پرده اشناست و رفتارش‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫علی عالی ‪ /‬روزنامه نگار‬ ‫به گونه ای است که انگار از همه چیز ب ی خبر است‪ .‬روزی م ی تواند‬ ‫داس��تان نطفه را درباره خب رنگاران درس��ت کند و روز دیگر هم‬ ‫از «اجنب ی پرس��تی» خب رنگاران بگوید و بعدها هم مش��اوران‬ ‫رس��انه ای اش به او بگویند کلیدواژه «برخ ی ها» را به جمالتش‬ ‫اضافه کند تا مشکلی پیش نیاید‪ .‬در ذهن قلع ه نویی افراد مختلف‬ ‫تنها برای «سود انی» دسته بندی م ی شوند و ممکن است روزی‬ ‫مجید جاللی «خیلی مرد» باشد و روز دیگر مورد نقد؛ م ی تواند‬ ‫عادل فردوس ی پور به فوتبال ایران کمک کند و روز دیگر اعتقاد‬ ‫داشته باشد مشکل فوتبال ایران برنامه‪ 90‬و فردوس ی پور است‪ .‬او‬ ‫اصطالحا دو سویه بازی م ی کند‪ .‬چون از یک طرف همه الب ی ها‬ ‫را برای رسیدن به هدفش انجام م ی دهد و از طرف دیگر همه این‬ ‫«روش»ها و «مشی»ها را زیر سئوال م ی برد تا ردپایی از خودش‬ ‫باقی نماند‪ .‬مثل تیم اط رافیانش که از هم محله ای های سابق‬ ‫هستند و این روزها در برخی رده ها کاره ای هستند و همان ها در‬ ‫شهرستان ها م ی توانند حداقل جو سکو ها را به نفع امیر«خان»‬ ‫س��رپا نگه دارند تا هیچ گاه امی��ر قلع ه نوی��ی «ادم بد» فوتبال‬ ‫ایران روی سکوها نباش��د! نکته ظریفی است که نشان از نبوغ‬ ‫«اردشیر»خان دارد‪ .‬نکته دیگر درباره حواشی اط راف او را م ی توان‬ ‫به «همه پس��ندی» قلع ه نویی ربط داد که حتی دشمنانش هم‬ ‫در ظاهر برایش بس��یار احترام قائلند و مراسم ختم مادرش پر از‬ ‫دوستانی بود که شاید سال هاست از او کدورتی به دل دارند؛ اما‬ ‫این «همه پسندی» برای چیست؟ مشخص است؛ شاید امیرخان‬ ‫«ناگهان» کاره ای شود‪...‬‬ ‫‪ -4‬مش��خص نیس��ت فوتبال ایران در چه مسیری گام‬ ‫برم ی دارد که فردی با این همه «داعیه» بدترین الفاظ و هتک‬ ‫حرمت ها را نسبت به جامعه «رسانه» ابراز م ی کند و معلوم نیست‬ ‫که او از کدام قدرت‪ ،‬پشت گرم است که بر این توهی ن ها و ناسزاها‬ ‫پای م ی فشارند و حتی در مصاحب ه های بعدی هم بر ان تهمت ها‬ ‫اصرار م ی ورزد‪ .‬اعتقادی وجود ندارد که در هیچ عرصه ای همه چیز‬ ‫به صورت «مطلق» وجود دارد‪ ،‬چه این قشر م ی خواهد «رسانه»‬ ‫باشد یا «مربی» ولی فرضا اگر نقیصه ای در یکی از بخش های‬ ‫اقشار مختلف رسانه باشد ایا م ی توان دلیلی بر بیان «هر» حرفی‬ ‫و «ناسرا» و هتاکی بر این مجموعه شریف باشد؟ حال پرسش‬ ‫این است که غلبه گفتمان قلع ه نویی بر فضای فوتبال به چه‬ ‫دلیل است؟ به نظر م ی رسد گفتمان «فرزانگی» دیگر در جامعه‬ ‫ماجایی ندارد که این موضوع ب ه چند دلیل است‪ .‬یکی مربوط به‬ ‫گسترش ناکار امدی اقتصادی اس��ت که ادبیات خاص خود را‬ ‫گسترش م ی دهد‪ ،‬دیگری شرایط فرهنگی است که موید و حام ی ‬ ‫گفتمان فرهیخته نیست و از سوی دیگر ادبیات سیاسی جامعه‬ ‫ایرانی هم به غلبه این گفتمان اجتماعی کمک کرده اس��ت‪.‬‬ ‫یکی از نکات مهم در رفتار قلع ه نویی مربوط به «گروه است که‬ ‫اط رافش را گرفته است‪ ،‬گروه بانفوذی که دیگر در ادبیات سیاسی‬ ‫جایگاه ندارد و حاال در ورزش هم دیده م ی شود و نمونه کوچکش‬ ‫همین هفته قبل و هتک حرمت عکاس بینوا بود‪ ...‬در فوتبال‬ ‫ایران دیگر خبری از «دیالوگ» نیست و فقط «مونولوگ» است‬ ‫و اقلیت شریف مقابل اکثریتی با گفتمانی «درشت»‪ ،‬صدایشان‬ ‫به جایی نم ی رسد‪.‬‬ ‫‪ -5‬در سال های اخی ر ‪ ،‬ترفندهای زبانی خاصی میان ایرانیان‬ ‫رواج پیدا کرده برای نفی حرف دیگران بدون استدالل مناسب!‬ ‫امیر قلع ه نویی شاید از همین دسته باشد که همه را جز خودش‬ ‫«متهم» م ی داند و همه هم باید ان را بپذیرند وگرنه «دشمن»‬ ‫خ وانده م ی شود‪ .‬امیر قلع ه نویی در همه این سال ها یاد گرفته است‬ ‫که هیچ گاه به عقب برنگردد؛ نه برای بهانه‪ ،‬نه برایدلیل و نه حتی‬ ‫برای شادی! او همیشه «حمله کننده» بود و تیمش را به ترفندی‬ ‫«برنده» از زمین خارج کرد چراکه تجربه جام ملت های ‪ 2007‬به او‬ ‫فهماند مربی بازنده حتی اگر حرفش «درست» و «به حق» باشد‬ ‫همه از او انتقاد م ی کنند و جامعه حرفش را نم ی خرد‪ .‬قلع ه نویی‬ ‫حاال با «بردهای پیاپی ش��ده» از خودش چهره ای کاریزماتیک‬ ‫س��اخته و به خوبی از کاریزمای مربی برنده م ی تواند ابراز وجود‬ ‫کند‪ ،‬موضع بگیرد و جوی ب هراه بندازد تا حواس همه را به سمت‬ ‫«دیگری» پرت کن��د‪ .‬او حاال مربی برنده فوتبال ایران اس��ت و‬ ‫پشتوانه «اجتماعی» این بردها به او حق «توهین» م ی دهد اما او‬ ‫نباید از یاد ببرد به زودی گرمای حادثه ها فرو م ی نشیند و او باید با‬ ‫صورتحساب بلندباالی «رفتار»‪« ،‬کردار» و «البی»هایش مواجه‬ ‫شود؛ تاریخ همیشه قضاوت کننده خوبی است‪g...‬‬ ‫ورزش‬ ‫تاریخ همیشه قضاوت کننده خوبی است‬ ‫این مجری پرطرفدار شعارهای تندی دادند و وی را متهم به داللی‬ ‫کردند‪ .‬پس از این اتفاقات عادل فردوس ی پور در برنامه نود این‬ ‫اظهارات و شعارهای ه واداران را به تصویر کشید و پس از ان گفت‪:‬‬ ‫«این اتفاقات سرشار از تهمت و افتراست‪ .‬تا دیروز اجنب ی پرست‬ ‫بودیم و حاال خیانتکار و دالل و‪ ...‬هم شدیم‪ .‬برنامه نود ‪ 14‬سال‬ ‫است که روی انتن م ی رود و مردم بهترین قاضی برای این برنامه‬ ‫هستند‪ ».‬عادل فردوس ی پور ادامه داد‪« :‬اگر برنامه نود این جایگاه‬ ‫را دارد به خاطر این اس��ت که مردم این جایگاه را ب��ه ان داده اند‬ ‫نه اش��خاص‪ .‬این اقایان هم نم ی توانند با این حاشی ه سازی ها و‬ ‫تهمت زدن ها برنامه ما را از مسیرش خارج کنند‪ .‬کسانی که فکر‬ ‫م ی کنند با این کارها م ی توانند برنامه نود را از مسیرش خارج کنند‬ ‫سخت در اشتباه هستند‪».‬فردوس��ی پور خاط رنشان کرد‪« :‬این‬ ‫تهمت ها و افتراها هیچ تاثیری در روند برنامه ما نخواهد داشت و‬ ‫مردم مطمئن باشند تا زمانی که هستیم اتفاقات را بازتاب خ واهیم‬ ‫داد‪ .‬من نه ادم کسی هستم و نه کسی ادم من است‪ .‬برنامه نود‬ ‫مستقل است و کارش را با همین روند ادامه خواهد داد‪ .‬مطمئنا‬ ‫پخش حقایق به ضرر اینهاست و به همین خاطر این مسائل را‬ ‫مطرح م ی کنند‪».‬تهی ه کننده و مجری برنامه نود در پایان با تاکید‬ ‫بر اینکه مردم بهترین قاضی هستند و انها به نود جایگاه خ واهند‬ ‫داد‪ ،‬گف��ت‪« :‬اقایان به جای توهی ن ک��ردن و تهمت زدن و پاک‬ ‫کردن صورت مساله اجازه بدهند مردم در مورد برنامه نود قضاوت‬ ‫کنند‪».‬جنگ کالمی میان عادل و امیر همچنان ادامه دارد؛ از یک‬ ‫سو قبل و بعد کنف ران س های مطبوعاتی توسط قلع ه نویی و از‬ ‫سوی دیگر دوشنب ه شب ها توسط عادل فردوسی پور‪ .‬ایا این نزاع‬ ‫را پایانی است؟‪g‬‬ ‫‪75‬‬ ‫مورینیوی ایران‬ ‫‪3‬‬ ‫موفق ترین مربی لیگ برتر رابطه خوبی با رسانه ها ندارد‬ ‫اختالف امی��ر قلع ه نویی با رس��انه ها موضوع تازه ای‬ ‫نیست‪ .‬ش��اید ریش��ه این اختالف به زمانی برم ی گردد که‬ ‫قلع ه نویی سرمربیگری تیم ملی را تجربه کرد؛ تجربه ای تلخ‬ ‫که حاصل ان حذف تیم مل��ی از رقابت های جام ملت های‬ ‫اسیا بود‪ .‬بالطبع در ان مقطع رسانه ها با وی مه ربان نبودند و‬ ‫انتقاداتی را متوجه عملکرد امیر م ی کردند‪ .‬پیش از امیر نیز‬ ‫مربیان تیم ملی رابطه های متفاوتی را با رس��انه ها داشتند‪.‬‬ ‫یکی مثل بالژ رابطه نزدیکی با رس��انه ها داش��ت؛ ه ر چند‬ ‫تیمش به ج��ام جهانی نرفت و دیگری مث��ل ب رانکو اگرچه‬ ‫تیم ملی را به جام جهانی ب��رد‪ ،‬اما چون رابطه مناس��بی با‬ ‫رسانه ها نداشت همواره شرایط سخت و پرحاشی ه ای را پشت‬ ‫سر م ی گذاشت‪ .‬اما امیرقلع ه نویی روش مخصوص به خود‬ ‫را انتخاب کرد‪ .‬او در همان مقطعی هم که سرمربی تیم ملی‬ ‫بود رویارویی مستقیم با رسانه های منتقد را در دستورکار خود‬ ‫قرار داد‪ .‬وقتی از سرمربیگری تیم ملی کنار گذاشته شد نیز‬ ‫تا مدت ها انتقادها را علیه خودش ناجوانمردانه م ی خواند‪ .‬در‬ ‫واقع نسبت میان قلع ه نویی با رسانه ها از زمانی رو به تیرگی‬ ‫گذاشت که وی از تیم ملی کنار گذاش��ته شد‪ .‬با این حال او‬ ‫به دلیل افتخارات��ی که در لیگ برتر کس��ب کرده؛ همواره‬ ‫به عنوان چهره ای با اهمیت از س��وی رسانه ها تعقیب شده‬ ‫است؛ ه ر چند در طول سال های اخیر چندین بار پیش امده‬ ‫که امیر قلع ه نویی و رس��انه ها با یکدیگر وارد دعوا شده اند‪.‬‬ ‫حاال دیگر خیل ی ها با این جمالت معروف امیر اشنا هستند‬ ‫که درباره نقش رسانه ها در ناکام ی اش در تیم ملی م ی گوید‪:‬‬ ‫«پس از بازگشت از مالزی ‪ 300‬مقاله علیه من در مطبوعات‬ ‫نوشته شد‪ .‬این فشارها کجا و فشاری که روی دوش افشین‬ ‫قطبی گذاشته شد‪ ،‬کجا؟ من در دوره ای که در تیم ملی بودم‬ ‫خیلی سختی کشیدم‪».‬‬ ‫قلع ه نویی که از دوره ای که محس��ن صفای ی فراهانی‬ ‫همه کاره فوتبال ای ران بود‪ ،‬هرگز خاطره خوشی ندارد‪ ،‬همواره‬ ‫کنار گذاشته شدن خود را به دعواهای سیاسی ربط داده و از‬ ‫صفای ی فراهانی انتقاد کرده اس��ت‪« :‬در زمان سرمربیگری‬ ‫من در تیم ملی دو گروه سیاسی با هم معامله کردند تا من‬ ‫را از س��رمربیگری تیم ملی فوتبال بردارند‪ ».‬موضوعی که‬ ‫ورزش‬ ‫رفتار دوگانه‬ ‫‪4‬‬ ‫مدیرعامل استقالل با قلعه نویی تسویه حساب کرد؟‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫شاید وقتی امیر قلع ه نویی تندترین اتهامات را متوجه‬ ‫عادل فردوس ی پور م ی کرد حتی تصور نم ی کرد که مهم ترین‬ ‫مقام مس��ئول در باش��گاه اس��تقالل از مجری برنامه نود‬ ‫طرفداری کند‪ .‬سرمربی استقالل تصور نم ی کرد مدیرعامل‬ ‫این باشگاه در تماسی تلفنی با عادل فردوس ی پور مواضع امیر‬ ‫را کنار بزند و از فردوس��ی پور دلجویی کند‪ ،‬اما این اتفاق رخ‬ ‫هللزاده نیز پاسخ برخی رفتارهای سرمربی تیمش را‬ ‫داد تا فتح ا ‬ ‫داده باشد‪ .‬دوشنبه شب هفته گذشته چه کسی بهتر از علی‬ ‫هللزاده م ی توانست ب رنده نزاع میان عادل و امیر را تعیین‬ ‫فتح ا ‬ ‫کند که البته تماس تلفنی وی ب��ا برنامه نود و دلجوی ی اش‬ ‫از عادل در نهایت سرمربی اس��تقالل را در حالت اچمز قرار‬ ‫داد‪ .‬مدیرعامل باش��گاه اس��تقالل به نمایندگی از هواداران‬ ‫این باشگاه از عادل فردوس ی پور عذرخواهی کرد و گفت که‬ ‫امیر قلع ه نویی هم از ت��ه دل به مجری برنام��ه نود احترام‬ ‫م ی گذارد‪.‬‬ ‫عادل فردوس��ی پور که به خاطر بازتاب دادن اتفاقات‬ ‫بازی تمرینی اس��تقالل و پیکان از س��وی س��رمربی تیم‬ ‫استقالل مورد حمله قرار گرفته بود‪ ،‬در بخشی از برنامه نود‬ ‫صحب ت های امیر قلع ه نویی را پخش کرد و سپس با پخش‬ ‫شعارهایی که علیه او در سکوهای ورزشگاه ازادی داده شد‪،‬‬ ‫تاکید کرد که برنامه نود تا زمان حضورش به رسالتش عمل‬ ‫خواهد کرد‪ .‬اما در حالی که خیل ی ه��ا فکر م ی کردند عادل‬ ‫فردوس��ی پور با حربه های دیگری در مقام پاس��خگویی به‬ ‫قلع ه نویی براید‪ ،‬وی در حرکتی رو به جلو مدیرعامل باشگاه‬ ‫استقالل را روی خط ب رنامه اش اورد تا قلع ه نویی پاسخ هایش‬ ‫هللزاده نیز هرچند سعی‬ ‫هللزاده بشنود‪ .‬علی فتح ا ‬ ‫را از زبان فتح ا ‬ ‫کرد محافظه کارانه س��خن بگوید‪ ،‬اما روشن بود قصد دارد‬ ‫ضمن تماس و دلجویی با عادل‪ ،‬پیام های غی ر مس��تقیمی‬ ‫ را نیز ب رای امیر قلع ه نویی مخابره کن��د‪ .‬فتح اهلل زاده گفت‪:‬‬ ‫«انتظار من از شما بیشتر است چون شما ظرفیت بیشتری‬ ‫‪76‬‬ ‫دارید‪ .‬من به عن��وان مدیرعامل از طرف ه��واداران به خاطر‬ ‫شعارهایی که علیه شما داده شد عذر م ی خواهم‪ ،‬اما بعضی‬ ‫وقت ها کنترل همه چیز دست ما نیست‪».‬‬ ‫هللزاده وجود داشت‪ .‬او‬ ‫اما نکته دیگری در اظهارات فتح ا ‬ ‫در میانه این نزاع فرصت را مغتنم شمرد تا درباره محبوبیت‬ ‫فرهاد مجیدی در استقالل نیز سخن بگوید و طبعا تمجید‬ ‫فتح اهلل زاده از مجیدی پیام روش��نی ب��رای قلع ه نویی دارد‪.‬‬ ‫مدیرعامل باشگاه استقالل گفت‪« :‬اقای فردوس ی پور! شما‬ ‫م ی دانید ما چقدر فرهاد را دوست داریم‪ ،‬اما در یک مقطع من‬ ‫دوست نداشتم هواداران مجیدی را صدا بزنند‪ ،‬چون احساس‬ ‫م ی کردم تمرکز سایر بازیکنان به هم م ی خورد‪ .‬به هر حال‬ ‫ان موقع هم کنترل ورزشگاه دست من نبود‪ .‬این را گفتم تا‬ ‫شما بدانید ما و حتی قلع ه نویی به شما احترام م ی گذاریم‪ .‬ما‬ ‫در همه این سال ها یار غار هم بوده ایم‪ .‬در چهارده سالی که‬ ‫از عمر نود م ی گذرد ما تنها یک بار با هم جدال کالم ی پیدا‬ ‫کردیم و این نشان م ی دهد که هر دو فوتبال را م ی فهمیم‪».‬‬ ‫هللزاده تاکید کرد‪« :‬در این چند وقت خیلی به طور‬ ‫فتح ا ‬ ‫رسمی از کس��ی عذرخواهی نکرده ام‪ ،‬اما در اینجا از شما به‬ ‫صراحت عذرخواهی م ی کنم چون اعتقاد دارم شما صادقانه‬ ‫کار م ی کنید‪ .‬شرایط من ب رای صحبت کردن سخت است‪.‬‬ ‫االن در استانه بازی های ملی دیگری قرار داریم و استقالل‪،‬‬ ‫س��پاهان و تراکتورس��ازی در لیگ قهرمانان اسیا نماینده‬ ‫فوتبال ملی ما هستند‪ .‬اگر رسانه ها حمایت کنند م ی توانیم‬ ‫پرچم ای ران را به اهتزاز در بیاوریم‪ .‬من امش��ب بعد از ‪ 15‬روز‬ ‫صحبت کردم‪ ».‬وی با اشاره به اتفاقاتی که برخی لیدرهای‬ ‫استقالل به وجود اورده اند‪ ،‬گفت‪« :‬من و قلع ه نویی با لیدرها‬ ‫برخورد کردیم‪ ،‬اما دوس��ت دارم ش��ما که رسانه ای هستید‪،‬‬ ‫فرصت بدهید با ارامش جلو برویم‪ .‬در این هفته خیلی درگیر‬ ‫بودیم‪ .‬من به عنوان پدر باشگاه با همه فرزندان درگیر شدم‪.‬‬ ‫اما از ش��ما م ی خواهم با همان س��ع ه صدر بعضی چیزها را‬ ‫هی چ گاه هیچ مقام مسئولی درباره اش واکنشی نشان نداد‪.‬‬ ‫یکی از معروف تری��ن دعواهای قلع ه نویی با اهالی رس��انه‬ ‫به زمانی برم ی گردد که وی در نشس��ت مطبوعاتی پس از‬ ‫دربی در دوره ای که افش��ین قطبی س��رمربی پرسپولیس‬ ‫بود‪ ،‬با ی��ک خبرنگار درگی��ری لفظی پیدا کرد و در س��الن‬ ‫نشست مطبوعاتی از یکی از دوستان نزدیکش به نام علی‬ ‫خواست تا خب رنگار معترض را ساکت کند‪ .‬ماجرایی جنجالی‬ ‫که تا سال ها باعث ش��د امیر قلع ه نویی با کنایه های عادل‬ ‫فردوس ی پور و روزنامه های ورزشی درگیر شود‪.‬‬ ‫بعد از این اتفاق رابطه قلع ه نویی با خبرنگاران نه تنها‬ ‫شکل دوستانه ای به خود نگرفت‪ ،‬بلکه باعث شد تا رسانه ها‬ ‫نسبت به ادبیات این مربی حساسیت بیشتری از خود نشان‬ ‫دهند‪ .‬در یکی از مصاحب ه هایی که قلع ه نویی سال گذشته‬ ‫انجام داد‪ ،‬اتهام زننده ای را به برخی خبرن��گاران وارد کرد و‬ ‫گفت‪« :‬انهایی که خبر دروغ م ی نویسند باید در نطفه شان‬ ‫ش��ک کنند‪ ».‬این مصاحبه که از س��وی خبرگزاری فارس‬ ‫منتش��ر ش��د موجی از مخالفت ها و انتقاد جامعه رسانه ای‬ ‫نادیده بگیرید‪ .‬ما هم با خاطیان برخ��ورد م ی کنیم‪ .‬به امیر‬ ‫قلع ه نویی هم گفتم که شما باید صبور باشید و باید در کنار‬ ‫رسانه ها باش��یم‪ ».‬فتح اهلل زاده ادامه داد‪« :‬من با قلع ه نویی‬ ‫زندگی م ی کنم و م ی دانم او ته دلش به شما احترام م ی گذارد‪،‬‬ ‫اما اگر شما خودتان را جای قلع ه نویی بگذارید متوجه فشارها‬ ‫م ی شوید‪ .‬مطمئن هس��تم در اینده دو طرف به هم کمک‬ ‫م ی کنند‪ ،‬چون دوست هم هستند‪ .‬نم ی خواهم دخالتی داشته‬ ‫باشم‪ .‬مجددا به شما احترام م ی گذارم‪ ،‬اما در این یک هفته‬ ‫فشار بسیار زیادی به قلع ه نویی وارد شد‪ .‬اینکه ما یک مربی‬ ‫خارجی را دوست داریم ای رادی ندارد‪ ،‬اما نباید به این معنا باشد‬ ‫که به خاطر دوست داشتن یک مربی خارجی مربی دیگری‬ ‫را بزنیم‪ .‬هفته گذشته برخی رسانه ها ب رای اینکه ک ی روش را‬ ‫باال بب رند‪ ،‬قلع ه نویی را زدند‪ ».‬اما این اظهارات در حالی مطرح‬ ‫شد که اختالفات فتح اهلل زاده و قلع ه نویی کم سابقه نیست‪.‬‬ ‫گفته م ی شد انها یک بار بر سر موضوع جذب فرهاد مجیدی‬ ‫با یکدیگر اختالف نظر داشتند؛ ه ر چند ترجیحا این موضوع را‬ ‫هللزاده و قلع ه نویی اما از‬ ‫رسانه ای نکردند‪ .‬اختالف میان فتح ا ‬ ‫انجایی شکل پیچیده ای دارد که هر دو نفر قاعده بازی را به‬ ‫خوبی یاد گرفته اند‪ .‬امیر قلع ه نویی مربی باهوشی است‪ .‬او‬ ‫نه تنها کارش را در کنار خط و انچه به مستطیل سبز مربوط‬ ‫م ی شود خوب بلد است‪ ،‬بلکه ب رای ورود به مسائل مدیریتی‬ ‫شیوه های خاص خود را دارد‪.‬‬ ‫این در حالی است که از ابتدای فصل شایعاتی مبن ی بر‬ ‫هللزاده در دو جبهه مخالف هم قرار‬ ‫اینکه قلع ه نویی و فت��ح ا ‬ ‫دارند‪ ،‬وجود داش��ت‪ .‬این ش��ایعه هنگام انتخاب قلع ه نویی‬ ‫به عنوان سرمربی استقالل و بازگرداندن او به این تیم‪ ،‬شکل‬ ‫جدی تری به خ��ود گرفت؛ زمانی که اعض��ای هیات مدیره‬ ‫بدون فتح اهلل زاده راه خانه قلع ه نویی را درپیش گرفتند تا در‬ ‫جلس ه ای شبانه‪ ،‬او را ب رای نشستن روی نیمکت اب ی پوشان‬ ‫متقاعد کنند‪ .‬رسول ی نژاد‪ ،‬امیدوار رضایی‪ ،‬مقداد نجف نژاد و‬ ‫ساور‪ ،‬چهار عضو هیات مدیره استقالل بودند که در حرکتی‬ ‫ ب ی سابقه به دیدن قلع ه نویی رفتند تا او را قانع کنند نفر اول‬ ‫کادرفنی استقالل شود‪ .‬در هرحال این تمام ماجرا نیست و‬ ‫اختالف مدیرعامل و سرمربی استقالل درخصوص مواردی‬ ‫هللزاده‬ ‫چون فرهاد مجیدی هم علنی ش��د‪ .‬از طرف��ی فتح ا ‬ ‫ب رای بقا‪ ،‬حکم چند معاونت خود را به نام دوستان و نزدیکان‬ ‫ورزش‬ ‫قلع ه نویی زد که اخرین ان حکم معاونت اقتصادی ب رای پرهام‬ ‫بود که رابطه خوبی ب��ا امیر دارد و کامال با پیش��نهاد او وارد‬ ‫مجموعه استقالل شد‪ .‬با تمام این اوصاف گفته م ی شود تحت‬ ‫هللزاده از سوی قلع ه نویی در چند مقطع در‬ ‫فشار قرار دادن فتح ا ‬ ‫دستورکار قرار گرفت‪ .‬امیر قلع ه نویی بعد از ب رتری یک بر صفر‬ ‫استقالل در دیدار مقابل سایپا گفت‪« :‬تیم صدرنشین است‬ ‫اما نه پاداشی پرداخت ش��ده و نه پول بازیکنان را داده اند‪ .‬تا‬ ‫س��اعت ‪ 11‬مش��خص نبود که هتل داریم یا نه‪ .‬تیمی که‬ ‫صدرنشین لیگ اس��ت و م ی خواهد به اسیا برود باید به ‪10‬‬ ‫نفر زنگ بزند و از وزیر ورزش گرفته تا دیگران خواهش کند تا‬ ‫هللزاده باید این شرایط را درست کند‪».‬‬ ‫هتل داشته باشد‪ .‬فتح ا ‬ ‫سرمربی استقالل از بهترین زمان ب رای معطوف کردن‬ ‫نگاه ها به ضعف مدیری��ت علی فتح اهلل زاده اس��تفاده کرد‪.‬‬ ‫مقطعی که استقالل صدرنشین لیگ است و در جام حذفی‬ ‫هم به نیمه نهایی صعود کرده است‪ .‬البته این مصاحبه قبل‬ ‫از بازی با ابومس��لم انجام ش��د‪ ،‬اما قابل پی ش بینی بود که‬ ‫اب ی پوشان ب رای صعود به نیمه نهایی جام حذفی کار سختی‬ ‫مقابل تیم دسته اولی ابومسلم در ورزشگاه ازادی نخواهند‬ ‫داشت که چنین هم شد‪ .‬قلع ه نویی در ادامه ان مصاحبه خود‬ ‫اظهارداشت‪« :‬یک ماه دیگر باید به مسابقات لیگ قهرمانان‬ ‫اسیا برویم‪ .‬باید به فکر باشند اما ب ی تفاوتی را در مسئوالن‬ ‫م ی بینیم‪ .‬البته اقای عباسی به باشگاه استقالل لطف دارد‬ ‫اما باید مشکالت تیم حل شود‪ ».‬وقتی او وزارت ورزش و در‬ ‫راس ان عباسی را از به وجود امدن مشکالت مالی استقالل‬ ‫مب را نموده و تاکید کرد ب ی تفاوتی را در مس��ئوالن م ی بیند‪،‬‬ ‫مشخص است که کنایه او به چه کسی برم ی گردد‪.‬‬ ‫بالفاصله بع��د از صحب ت های قلع ه نویی‪ ،‬از باش��گاه‬ ‫استقالل اخبار تایید نش��ده ای منتشر ش��د مبنی بر اینکه‬ ‫فتح اهلل زاده از س��رمربی تیمش دلخور ش��ده اس��ت‪ .‬علی‬ ‫هللزاده در مواجهه با سوالی با این مضمون که م ی گویند‬ ‫فتح ا ‬ ‫ش��ما به دلیل مصاحبه امی��ر قلع ه نویی که از مش��کالت‬ ‫مالی اس��تقالل گالیه هایی کرده بود ناراحت هستید و با او‬ ‫قهر کرده اید؟ چنین پاسخ داد‪« :‬این مس��اله نه دروغ است‬ ‫و نه راست‪ .‬درواقع من ناراحت نیس��تم چون مطمئنم امیر‬ ‫قلع ه نویی به دلیل فشارهایی که بوده این صحب ت ها را کرده‬ ‫است‪ ،‬اما از او گالیه دارم و انتظار نداشتم که این صحب ت ها‬ ‫را بگوید‪ .‬من تا االن بابت امس��ال ‪ 8‬میلی��ارد تومان هزینه‬ ‫ک��رده ام‪ .‬از طرف��ی پرداخت ی ه��ای وزارت ورزش به دلیل‬ ‫مشکالت اقتصادی کشور به کل فدراسیون ها عقب افتاده‬ ‫است‪».‬‬ ‫با این حال انتقاد قلع ه نویی از فتح اهلل زاده چراغ سبزی‬ ‫به بازیکنان بود تا انها هم چنین رویه ای را درپیش بگیرند‪.‬‬ ‫اب ی پوش��ان راهی را که قلع ه نویی اغاز ک��رده را خیلی زود‬ ‫ادامه دادند‪ .‬انها در اولین فرصت نس��بت به ضعف مدیریت‬ ‫استقالل در فصل جاری موضع گرفتند‪ .‬بازیکنان استقالل‬ ‫چند روز پس از صحب ت های قلع ه نویی و در اولین فرصت از‬ ‫ش��رایط موجود انتقاد کردند‪ .‬پس از بازی با ابومسلم بود که‬ ‫اکثر بازیکنان استقالل‪ ،‬وجه مشترکی در مصاحب ه هایشان‬ ‫داشتند و ان صحبت درباره مسائل مالی بود‪.‬‬ ‫اما تازه ترین اخت�لاف میان قلع ه نوی��ی و فتح اهلل زاده‬ ‫در خصوص تعامل با فردوس��ی پور است‪ .‬برخی سایت های‬ ‫ نویی قصد ندارد از مواضع ‬ ‫خبری تاکید م ی کنند که امیر قلع ه ‬ ‫هفته های اخیر خود کوتاه بیاید‪ .‬او که اتش توپخانه خود را به‬ ‫سوی رسانه ها و همچنین عادل فردوس ی پور ب رافروخت‪ ،‬این‬ ‫روزها در مصاحب ه ها و کنف ران س های خود روی حرف هایش‬ ‫تاکید م ی کند‪ .‬با انکه در روزهای اخیر فش��ار روی قلع ه نویی‬ ‫افزایش یافته ‪ ،‬او قصد ندارد از مواضع قبلی خود عقب نشینی‬ ‫کند‪ .‬او پ��س از انکه فردوس��ی پور را مافی��ای فوتبال ای ران‬ ‫خواند‪ ،‬موجی از انتقادها را پشت س�� ر خود دید و رسانه ها نیز‬ ‫که از این مرب��ی دلگیر بودند‪ ،‬همچنان ب��ه انتقادهای خود ‬ ‫علیه او ادامه دادند‪ ،‬اما امیر قلع ه نوی��ی در روزهای اخیر و در‬ ‫یک محفل دوس��تانه تاکید کرده ک��ه از مواضع قبلی خود‬ ‫عقب نخواهد نشس��ت و اگر الزم باش��د‪ ،‬تمام حرف های‬ ‫خود را بار دیگر تکرار خواهد کرد‪ .‬قلع ه نویی‬ ‫گفته‪« :‬من هر حرفی زدم درس��ت بوده‬ ‫و دلیلی ندارد که عقب نشینی کنم‪.‬‬ ‫باید بایستم و از تیمم دفاع کنم‪.‬‬ ‫اگر حرفی زدم ب��ه خاطر خودم‬ ‫نبوده‪ ،‬بلکه به خاطر استقالل‬ ‫بوده اس��ت‪ ».‬اما خبرهای‬ ‫دیگری نیز از استقالل‬ ‫به بی��رون درز کرده‬ ‫هللزاده در محفلی دوستانه به انتقاد از مواضع‬ ‫است‪ .‬علی فتح ا ‬ ‫سرمربی تیمش پرداخته اس��ت‪ .‬او در تماس تلفنی با برخی‬ ‫نزدیکانش تاکید کرده‪« :‬دوست ندارم شرایط این طور باشد‪.‬‬ ‫دیگر نم ی دانم باید چه کار کنم‪ .‬قلع ه نویی باید این بحث ها‬ ‫را تمام کند‪ ».‬شنیده ها حکایت از ان دارد که اختالف نظر‬ ‫بین قلع ه نویی و علی فتح اهلل زاده تشدید شده و مدی ر عامل‬ ‫تنها برای بیشتر نشدن مش��کالت تا پیش از صحبت در‬ ‫برنامه نود سکوت کرده و پاسخ رسانه ها را نم ی داد‪ .‬برخی‬ ‫بازیکنان اس��تقالل نیز در اظهار نظرهای خود در محافل‬ ‫دوس��تانه تاکید کرده اند رفتاره��ای قلع ه نویی و اختالف‬ ‫پی ش امده بین او و رس��انه ها‪ ،‬به این تیم ضربه خواهد زد‪.‬‬ ‫یکی از بازیکنان این تیم که با مدیرعامل باشگاه نیز رابطه‬ ‫خوبی دارد‪ ،‬در گفت وگویی غیررس��می تاکید کرده است‪:‬‬ ‫«استقالل در صدر جدول اس��ت‪ .‬ما مشکل مالی داریم و‬ ‫این بحث ها نیز حاصلی جز س��خت کردن شرایط ندارد‪».‬‬ ‫به نظر م ی رس��د اختالف میان قلع ه نویی و فتح اهلل زاده در‬ ‫روزهای اینده ش��کل تازه ای به خود بگیرد‪ .‬البته این احتمال‬ ‫وجود دارد که هر دوی اینها به‬ ‫خاطر رسیدن به عنوان‬ ‫قهرمان��ی فعال از‬ ‫رسانه ای کردن و‬ ‫اش��کا ر کردن‬ ‫اختالفات شان‬ ‫پرهیزکنند‪g.‬‬ ‫داستان این افراد جداست‬ ‫«بنده خب رنگاران شریفی را م ی شناسم که با شرف کار‬ ‫م ی کنند و چون م ی دانند منظور من از این حرف ها چیست و‬ ‫به سالمت و حفظ حرمت ها در فوتبال فکر م ی کنند‪ ،‬هرگز‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫را همراه داش��ت تا جایی که بی��ش از ‪ 60‬خب رنگار از وی که‬ ‫ی تراکتورسازی را ب ر عهده داشت‪ ،‬شکایت کردند‪.‬‬ ‫سرمربیگر ‬ ‫امیر قلع ه نویی که پس از انتق��اد از برخی خبرنگاران‪،‬‬ ‫با یک داستان تازه به نام بیانیه ‪60‬خبرنگار روبه رو شده بود‪،‬‬ ‫نه تنها عقب نشینی نکرد‪ ،‬بلکه بر مواضع و گفتار خاص خود‬ ‫تاکید کرد‪ .‬وی گفت‪« :‬چندی قبل یکی از خبرنگاران درباره‬ ‫مطلب نادرستی از من سوال پرس��ید و بنده هم گفتم قلم‬ ‫حرمت دارد و قداست ان باید حفظ شود و نباید با این وسیله‬ ‫ابروی مردم را ب��ه بازی گرفت؛ وقتی عده ای با این وس��یله‬ ‫این کار را م ی کنند باید به لقمه و نطفه انها شک کرد‪ .‬حاال‬ ‫نم ی دانم که این عده چرا به خودشان شک دارند؟! ب رایم خیلی‬ ‫جالب است که عده ای علیه من بیانیه داده اند و از این ماجرا‬ ‫م ی توان دو برداشت داشت؛ یا اینکه منظور مرا نفهمیده اند‬ ‫یا اینکه خودشان از همان طایفه ای هستند که من گفتم و با‬ ‫این بیانیه این موضوع را نشان داده اند و‪...‬‬ ‫اینها فک��ر م ی کنند ب��ا ای��ن کارها امی��ر قلع ه نویی‬ ‫م ی ترسد و از اصول خود فاصله م ی گی رند‪ ،‬در حالی که چنین‬ ‫بیانی ه هایی ذره ای ب رایم ارزش ندارد‪».‬‬ ‫به چنین صحب ت هایی واکنش نشان نم ی دهند‪.‬‬ ‫بنده همواره ب رای این قشر زحمت کش و با شرف احترام‬ ‫قائل بوده ام‪ ،‬اما داستان یک عده دیگر جداست‪».‬‬ ‫اما این اظهارات کمکی به قلع ه نویی نکرد‪ .‬او از سوی‬ ‫کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال با جریمه و محرومیت‬ ‫روبه رو شد تا ترجیحا از فضای رجز خوانی فاصله بگیرد‪ .‬اما‬ ‫بازگشت قلع ه نویی به استقالل باز هم به حاشی ه های میان‬ ‫او و رسانه ها دامن زد‪ .‬وی باز هم علیه خب رنگاران حرف هایی‬ ‫زد که واکنش هایی را همراه داشت‪ .‬او از اجنب ی پرستی برخی‬ ‫خب رنگاران سخن گفت و اینکه رسانه ها درباره ک ی روش مدارا‬ ‫م ی کنند و علیه او مطلبی نم ی نویسند‪.‬‬ ‫پس از صحب ت های تند امی��ر قلع ه نویی علیه برخی‬ ‫خبرنگاران و مطرح ش��دن بحث اجنب ی پرس��تی از سوی او‬ ‫خبرنگاران در برنامه نود از شان جامعه رسانه ای دفاع کردند‪.‬‬ ‫ه ر چند در این بین اختالفات درونی برخ��ی روزنامه نگاران‬ ‫نیز اشکار شد‪.‬‬ ‫در نهایت جلس��ه ای تش��ریفاتی می��ان قلع ه نویی و‬ ‫انجمن روزنامه نگاران ورزشی برگزار شد که امیر قلع ه نویی‬ ‫درباره اش گفت‪« :‬جلسه خوبی را برگزار کردیم و قرار شد از‬ ‫این پس به فوتبال نگاه دیگری داشته باشیم و قشنگ ی های‬ ‫ان را ببینیم‪ .‬سوء تفاهم هایی بود که برطرف شد و امیدوارم از‬ ‫این به بعد با صحب ت هایی که مطرح م ی شود باعث ناراحتی‬ ‫دیگران نشویم‪».‬‬ ‫اما ب ی اثر بودن این جلس��ه انجا خودش را نش��ان داد‬ ‫که قلع ه نویی باز هم در کمتر از چن��د روز علیه خبرنگاران‬ ‫موضع گیری کرد و گفت‪« :‬ما نم ی گوییم جامعه خبرنگاری‬ ‫ناپاک اس��ت‪ ،‬اما برخی قلم ش��ان ان طور نیست که حق را‬ ‫انعکاس بدهند‪ .‬یک ادم هرچه دوس��ت داش��ته سر تمرین‬ ‫گفته و بعد از او مصاحب��ه گرفتند‪ .‬فردا ای��ن فرد م ی گوید‬ ‫هرکس م ی خواهد خود را نش��ان بدهد این کار را بکند‪ .‬من‬ ‫نم ی دانم این عکاس از کجا ام��د و این عکس ها را گرفت‪.‬‬ ‫نشستی با خبرنگاران داش��تیم و گفتیم این حرف ها بیرون‬ ‫نرود‪ .‬اما واو به واوش منتش��ر ش��د‪ .‬این بخش خبرنگاری‬ ‫است؛ من م ی گویم جو پاک است‪ ،‬انهایی که قلم م ی زنند از‬ ‫کس��ی پول نم ی گیرند‪ ،‬از قیافه من خوششان نم ی اید و به‬ ‫کسی انگ نم ی زنیم‪ .‬من م ی گویم خبرنگاران پاکند و هیچ‬ ‫مشکلی هم نیست اما‪»...‬‬ ‫نقطه چی ن های قلع ه نویی درباره خب رنگاران حاال خشم‬ ‫رسانه ها را باعث شده است‪ .‬قلع ه نویی یکی از مربیان موفق‬ ‫فوتبال ای ران اس��ت که البته هرگز موفق نشده رابطه اش با‬ ‫رسانه ها را تنظیم کند و با ادبیاتی در شان پ رافتخارترین مربی‬ ‫لیگ برتر در گفت وگوهای رسانه های شرکت کند‪ .‬او البته در‬ ‫جامعه رسانه ای هوادارانی هم دارد که تعدادشان زیاد نیست‪.‬‬ ‫اما یک واقعیت درباره دعوای امیر با رسانه ها وجود دارد؛‬ ‫این شاید تنها دعوایی است که هرگز ب رنده نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ایا او مورینیوی فوتبال ای ران است؟ ‪g‬‬ ‫‪77‬‬ ‫واتیکان در شوک‬ ‫پاپ بندیکت شانزدهم به دلیل کهولت سن‬ ‫استعفاکرد‬ ‫دیـــدار‬ ‫بار دیگر کاتولی ک های جهان باید چشم به دودکش ها‬ ‫داشته باشند تا شاید خبر تازه ای در راه باشد‪ .‬اخرین باری که‬ ‫این دودکش ها با دود س��فید خبرس��ان بودند به هفتم ماه‬ ‫مه سال ‪ 2005‬برمی گش��ت؛ همان زمان که اعالم شد‪ ،‬پاپ‬ ‫بندیکت شانزدهم به جای پاپ درگذش��ته‪ ،‬پاپ ژان پل دوم‬ ‫انتخاب شده و دویست وشصت و پنجمین پاپ کاتولی ک ها‬ ‫لقب گرفت‪ .‬اس��تعفای یک پ��اپ اتفاق چندان مرس��ومی‬ ‫ نیس��ت و معموال پاپ ها که به صورت مادام العمر انتخاب‬ ‫می شوند تا پایان حیات شان در سمت خود باقی می مانند‪.‬‬ ‫اخرین باری که یک پاپ اس��تعفا داده بود به پاپ گریگوری‬ ‫دوازدهم برمی گردد که در سال ‪ 1415‬و به منظور جلوگیری از‬ ‫گسترش اختالف در میان مدعیان از سمت پاپی استعفا کرد‪.‬‬ ‫در ان زمان س��ه نفر مدعی مقام پاپی بودند؛ پاپ گریگوری‬ ‫دوازدهم از کلیسای کاتولیک رم‪ ،‬پاپ بندیکت سیزدهم از‬ ‫کلیسای اوینیون و جان بیست و س��وم (انتی پاپ)‪ .‬برخی‬ ‫مورخان می گویند که در زمان جنگ جهانی دوم‪ ،‬پاپ پیوس‬ ‫دوازدهم س��ندی را امضا کرده بود که در ان قید شده بود در‬ ‫صورت ربوده شدن توسط نازی ها‪ ،‬او مستعفی شناخته شده‬ ‫و پاپ جدیدی ب رای کلیس��ا تعیین ش��ود‪ .‬هرچند استعفای‬ ‫پاپ ها کار مرسومی نیس��ت‪ ،‬اما در طول تاریخ‪ ،‬چندین بار‬ ‫این اتفاق رخ داده اس��ت؛ اتفاقی که ب رای بار اولین در سال‬ ‫‪ 1045‬رخ داد؛ زمانی که پاپ بندیکت نهم از سمت خود استعفا‬ ‫داد یا پاپ سلس��تین پنجم که فردی سالم و یک مسیحی‬ ‫معتقد بود پس از گذشت زمانی کمتر از یک سال زیر فشار‬ ‫زیاد کانون های قدرت استعفا کرد و عمر پاپ بودنش حتی‬ ‫به یک سال هم نرسید‪ .‬پاپ سلس��تین پنجم تنها پنج ماه‬ ‫پس از انتخاب شدن به این سمت‪ ،‬طی فرمانی اعالم کرد که‬ ‫پاپ این اختیار و امکان را دارد که از سمت خود کناره گیری‬ ‫کند و خود او شخصا دس��ت به چنین اقدامی زد‪ .‬او پس از‬ ‫کناره گیری‪ ،‬دو سال در انزوا زندگی کرد و بعدها به عنوان یک‬ ‫قدیس معرفی شد‪ .‬استعفای او پایانی بر این سوال بود که‬ ‫ایا پاپ می تواند استعفا دهد یا خیر؟ طبق قوانین کلیسای‬ ‫واتیکان اگر پاپ از مس��ئولیت خود استعفا دهد‪ ،‬باید اعتبار‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫‪78‬‬ ‫ان و ازادانه بودن و اشکار بودن ان بررسی شود ولی نه اینکه‬ ‫همه ان را بپذیرند‪ .‬به هرحال پاپ بندیکت شانزدهم اولین‬ ‫پاپ در دوران معاصر است که استعفا کرده‪.‬‬ ‫زندگی یک پاپ‬ ‫نام شناسنامه ای پاپ بندیکت شانزدهم یوزف راتزینگر‬ ‫اس��ت‪ .‬پس از انتخابش به عنوان پاپ‪ ،‬با الهام از نام قدیس‬ ‫بندیکت و پاپ بندیک��ت پانزدهم که در س��ال های جنگ‬ ‫جهانی اول پاپ بود‪ ،‬ن��ام بندیکت ش��انزدهم را ب رای خود‬ ‫انتخاب کرد‪ .‬پاپ بندیکت شانزدهم‪ 16 ،‬اوریل سال ‪ ۱۹۲۷‬در‬ ‫استان باواریاى المان که منطقه اى کاتولی ک نشین محسوب‬ ‫م ى شود‪ ،‬به دنیا امد‪.‬‬ ‫خانواده اش به صورت سنتى مزرعه دار بودند‪ ،‬اما پدرش‬ ‫یک ژاندارم ارت��ش المان بود‪ .‬وی در پنج س��الگی در جمع‬ ‫کودکانی ایستاده بود که باید به اسقف اعظم مونیخ خوشامد‬ ‫می گفتند‪ .‬زرق و برق و جل��وه خیره کننده لباس کاردینالی‪،‬‬ ‫انقدر او را مجذوب کرد که تصمی��م گرفت بعدها کاردینال‬ ‫شود‪ .‬اما به جای این کار در ‪ 14‬سالگی عضو انجمن جوانان‬ ‫هیتلری شد‪.‬او در نوجوانى کش��اورزى م ى کرد و در سن ‪۱۶‬‬ ‫سالگى هنگام تحصیل در مدرسه علوم دینى به عنوان خدمه‬ ‫پدافند هوایى المان در زمان جن��گ دوم جهانى به خدمت‬ ‫فراخوانده شد‪ .‬با شروع جنگ‪ ،‬مدتی سپر تانک ساخت و بعد‬ ‫به نیروی ضدهوایی مونیخ پیوست‪ .‬با شکست المان‪ ،‬مدتی‬ ‫را در اردوگاه زندانیان جنگی متفقین به سر برد‪.‬‬ ‫تجربیاتش در اردوگاه جنگی و حزب نازی باعث شد به‬ ‫این نتیجه برسد که هیچ چیز غیر از کلیسا نمی تواند در ب رابر‬ ‫این همه خشونت و جنگ بایستد‪ .‬پس دوباره به یاد تصمیم‬ ‫پنج س��الگی خود افتاد‪ .‬در ‪50‬سالگی توسط پاپ پل ششم‬ ‫به ارزوی خود رسید و کاردینال مونیخ شد و ‪ ۲۸‬سال در این‬ ‫مقام باقی ماند‪300 .‬سال بود که هیچ پاپی این همه در مقام‬ ‫کاردینالی صبر نکرده بود‪ .‬پس از پایان جنگ در شهر مونیخ‬ ‫تحصیالت خود را در رشته هاى فلسفه و الهیات ادامه داد‪ .‬در‬ ‫تاریخ ‪ ۲۹‬ژوئن ‪ ۱۹۵۱‬به مقام کشیشى رسید و پس از ان به‬ ‫تدریس در مدارس علوم دینى منطقه پرداخت‪ .‬در ماه مارس‬ ‫سال ‪ ۱۹۷۷‬به مقام سراسقفى ش��هر مونیخ منصوب شد و‬ ‫حدود سه ماه بعد توسط پاپ «پل ششم» به مقام کاردینالى‬ ‫ارتقا یاف��ت‪ .‬کاردینال راتزینگر از س��ال ‪ ۱۹۸۱‬سرپرس��تى‬ ‫«مدافعان اصل ایمان» را برعهده داش��ت‪.‬این نهاد واتیکان‬ ‫وظیفه حراست از ارتدوکسى (درست ائینى) را به عهده دارد‪.‬‬ ‫او در این مقام مواضع سیاسى س��ازش ناپذیرى اتخاذ کرد و‬ ‫ب راى مثال در جریان انتخابات ریاست جمهورى امریکا ‪2004‬‬ ‫خواستار ان شد تا سیاستمداران حامى سقط جنین (جان کرى‬ ‫نامزد دموکرات هاى امریکا) از حضور در مراسم عشاى ربانى‬ ‫منع شوند‪ .‬راتزینگر تنها کاردینالى بود که مدت زیادى با پاپ‬ ‫ژان پل دوم همراه و رفیق بود‪.‬این پاپ که هش��تمین پاپ‬ ‫المانی است‪ ،‬می تواند به ‪ ۱۰‬زبان صحبت کند‪ .‬پاپ بندیکت‬ ‫شانزدهم استاد پیانو است‪.‬‬ ‫جنجال های دوران بندیکت شانزدهم‬ ‫در دوران پ��اپ بندیک��ت دوم اتفاقات��ی رخ داد ک��ه‬ ‫جنجال افرین شد‪ .‬مشهور ترین جنجال مساله ازار جنسی‬ ‫کودکان توسط کشیشان بود‪ .‬کلیس��ای کاتولیک به دنبال‬ ‫رسوایی های متعدد کودک ازاری کشی ش ها در ای رلند‪ ،‬امریکا‪،‬‬ ‫المان و نروژ متهم ب��ه کوتاهی در برخورد ب��ا این اتفاقات‬ ‫ش��د‪ ،‬اما یک ماجرا باعث ش��د پاپ بندیکت شانزدهم هم‬ ‫در این جنجال ها خب ر ساز شود؛ انتش��ار نامه ای که در سال‬ ‫‪ 1985‬میالدی به امضای «پاپ بندیکت» رس��یده و در ان‬ ‫با خلع لباس کشیشی کودک ازار مخالفت شده بود جنجال‬ ‫تازه ای در واتیکان ب��ه راه انداخت‪ .‬رو کیزل در س��ال ‪1978‬‬ ‫به دلیل روابط جنسی با دو پسر نوجوان در سانف رانسیسکو‬ ‫محکوم به سه سال تعلیق شد‪ .‬اسقف نشین اکلند خواستار‬ ‫برکناری کیزل در سال ‪ 1981‬شد‪ ،‬اما کنار گذشتن او تا سال‬ ‫‪ 1987‬به ط��ول انجامید‪ .‬در این نامه ک��ه «کاردینال جوزف‬ ‫راتزینگر»‪ ،‬پیش از انکه به عنوان پاپ انتخاب ش��ود‪ ،‬امضا‬ ‫کرده‪ ،‬امده که در مس��اله خلع لباس «کی��زل» باید «خیر»‬ ‫کلیس��ا در نظر گرفته ش��ودو همین مس��اله خبر ساز شد‪.‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫استعفای پاپ‬ ‫خب��ر بس��یار ش��گفت انگیز بود؛ خب��ر این ب��ود که‬ ‫پاپ بندیکت ش��انزدهم‪ ،‬رهب��ر کاتولی ک ه��ای جهان در‬ ‫تو هش��تم ماه جاری میالدی (‪ ۱۰‬اس��فند ماه) استعفا‬ ‫بیس ‬ ‫خواهد داد و بیماری وی در حدی اس��ت که امکان فعالیت‬ ‫در منصب رهبری مس��یحیان را از وی س��لب کرده است‪.‬‬ ‫در سفر خود به المان نشان داد برنامه های وی بسیار فشرده‬ ‫است‪ ».‬با این حال ناظ ران گفتند اخی را پاپ ب رای حرکت در‬ ‫کلیسای باسیلیکای س��نت پیتر در واتیکان از یک سکوی‬ ‫متحرک اس��تفاده می کند تا زمان زی��ادی را صرف راه رفتن‬ ‫در این کلیسای بزرگ نکند‪ .‬این س��کوی متحرک از سوی‬ ‫دستیاران ویژه ای حرکت داده می شود‪ .‬پاپ در مصاحب ه ای که‬ ‫سال پیش انجام داد احتمال استعفای خود را برحسب ناتوانی‬ ‫فکری و فیزیکی اش رد نکرد‪ ،‬ام��ا وی تاکید کرد که خود از‬ ‫ان دسته افرادی نیست که در زمان سختی استعفا کند‪ .‬اما‬ ‫عاقبت نوبت استعفا رسید‪ .‬او در نطقی که به زبان التین در‬ ‫مراسمی مذهبی با حضور کاردینال ها در کاخ محل اقامت‬ ‫پاپ در واتیکان ای راد کرد‪ ،‬از استعفای خود در ‪ 28‬فوریه خبر‬ ‫داد‪ .‬وی گفت‪« :‬من به یقین رسیده ام که دیگر توان و نیروی‬ ‫من به خاطر کهولت سن‪ ،‬پاسخگوی مسئولی ت های هدایت‬ ‫کلیسای کاتولیک نیس��ت‪ ».‬بندیکت طبق گزارش رادیو‬ ‫جانشین پاپ کیست؟‬ ‫این سوال این روزها بسیار مطرح می شود؛ انتخاباتی‬ ‫که معموال در کلیسای کوچک سیستین انجام می شود‪ .‬سه‬ ‫کاردینال منتخب ب رای جمع اوری ارای کاردینال های غایب‬ ‫و سه کاردینال ب رای شمارش ارا و سه کاردینال ب رای نظارت بر‬ ‫شمارش ارا انتخاب می شوند‪ .‬برگه های رای پخش می شود‬ ‫و هر کاردینال نام ف��رد مورد نظر را می نویس��د و با صدای‬ ‫بلند سوگند می خورد که «کس��ی که تحت فرمان خداست‬ ‫انتخاب شود» و س��پس ان را درون صندوق رای می اندازد‪.‬‬ ‫قبل از خواندن‪ ،‬تعداد رای ها شمرده می شود و اگر تعداد انها‬ ‫با تعداد شرکت کنندگان یکسان نباشد‪ ،‬ارا سوخته می شود‬ ‫و رای گیری مجدد انجام می ش��ود‪ .‬سپس کاردینال دیگری‬ ‫با نخ و س��وزن برگه ها را به هم وص��ل می کند تا هی چ گونه‬ ‫تقلبی صورت نگی��رد‪ .‬رای گیری تا زمانی انجام می ش��ود‬ ‫که پاپ با دو س��وم اراء انتخاب شود‪ .‬یکی از جوانب معروف‬ ‫انتخابات پاپ این است که نتایج شمارش اراء هر لحظه به‬ ‫جهانیان اعالم می شود‪ .‬پس از انتخابات‪ ،‬برگه های رای در‬ ‫اتش س��وزانده می ش��ود و دود ان از طریق دودکش میدان‬ ‫سنت پیتر مشاهده می شود‪ .‬ولی‬ ‫اگ��ر در انتخابات تخلف ش��ود‪،‬‬ ‫برگه های رای با مواد شیمیایی‬ ‫سوزانده می شود که دود سیاهی‬ ‫تولید می کند‪ ،‬ولی در انتخابات‬ ‫موفق‪ ،‬برگه ها به تنهایی سوزانده‬ ‫می شوند که دود سفیدی تولید‬ ‫می کند و انتخ��اب پاپ جدید را‬ ‫اعالم می کند‪ .‬انتخ��اب این بار‬ ‫کاردینال ها کیست؟‬ ‫این که چه کس��ی رهبر‬ ‫این��ده کلیس��ای کاتولیک رم‬ ‫خواهد شد بس��تگی به انتخاب‬ ‫کاردینال ها در نشست اتی انان‬ ‫خواهد داش��ت‪ .‬امریکای التین‬ ‫بیش از ‪ 42‬درصد جمعیت ‪1/2‬‬ ‫میلی��ارد نف��ری کاتولی ک های‬ ‫جهان را در اختیار دارد و این رقم‬ ‫ب رای کشورهای اروپایی تنها ‪25‬‬ ‫درصد است‪.‬‬ ‫اگر اکنون نوبت امریکای‬ ‫التین برای رهبری کلیس��ای‬ ‫کاتولی��ک رم باش��د‪ ،‬ب��ه نظر‬ ‫می رسد «اودیلو ش��رر» اسقف‬ ‫اعظم سائو پائولو یا لئوناردو س��اندری ایتالیایی‪ -‬ارژانتینی‬ ‫که اکنون بخش کلیساهای شرقی واتیکان را اداره می کند‪،‬‬ ‫بهترین گزینه ها ب رای جانشینی بندیکت باشند‪.‬‬ ‫«پیتر تارکسون» از غنا نیز که هم اکنون مسئول بخش‬ ‫عدالت و صلح واتیکان است‪ ،‬نیز می تواند نامزد مناسبی از‬ ‫سوی کش��ورهای افریقایی ب رای احراز این سمت باشد‪ .‬در‬ ‫حالی که اروپا تنها یک چهارم جمعیت کاتولی ک های جهان‬ ‫را در اختیار دارد ولی نیم��ی از کاردینال هایی که می توانند‬ ‫ب رای انتخاب رهبر جدید واتیکان رای دهند‪ ،‬اروپایی هستند‪.‬‬ ‫ناظ ران معتقدن��د که «انجلو اس��کوال» از میالن نیز بخت‬ ‫زیادی ب رای جانشینی پاپ بندیکت دارد‪« .‬کریستوف شوئن‬ ‫بورن» متحد نزدیک بندیکت نیز یک نامزد قوی و قدرتمند‬ ‫به شمار می رود‪ .‬برخی گمان هزنی را خیلی زود شروع کرده اند؛‬ ‫روزنامه اتریشی «اشتاندارد» تیتر زده است‪« :‬جانشین پاپ‬ ‫احتماال فردی از میالن خواهد بود»‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫جنجال بعدی در س��پتامبر ‪ ۲۰۰۶‬بود که پ��اپ بندیکت در‬ ‫سخنرانی خود در دانشگاه رگنزبورگ در ایالت باواریای المان‬ ‫گفته ای را از یکی از امپ راتوران روم شرقی به نام مانوئل دوم‬ ‫نقل کرد که باعث خشم بسیاری از مس��لمانان شد‪ .‬در پی‬ ‫این واکنش ها پاپ اعالم کرد از اینکه اظهاراتش درخصوص‬ ‫اسالم به عنوان توهین به اسالم تلقی شده‪ ،‬متاسف است و با‬ ‫ادای احترام نسبت به اعتقادات انها امیدوار است مسلمانان‬ ‫درک درستی از س��خنان او داشته باش��ند و از اینکه برخی‬ ‫مواضعش در این س��خنرانی توهی ن امیز تلقی ش��ده و به‬ ‫شیوه ای تعبیر ش��ده که به هیچ عنوان در راستای اهداف او‬ ‫نبوده‪ ،‬بسیار نگران است‪.‬‬ ‫‪...‬و اما جنجال بعدی جنجالی است که به واتی لیکس‬ ‫مش��هور اس��ت‪ .‬انتش��ار کتابی از «جانلوئیج��ی نوتزی»‪،‬‬ ‫روزنامه نگار ایتالیایی به نام «حضرت اقدس‪ :‬اسناد محرمانه‬ ‫پاپ بندیکت شانزدهم» بسیار خبرس��از بود‪ .‬در این کتاب‬ ‫صدها سند س��ری منتشر ش��د که جزئیات رسوایی هایی از‬ ‫جمله اخت�لاس‪ ،‬باندبازی و خویشاوندس��االری در واتیکان‬ ‫در انها تش��ریح ش��د‪ .‬پ��س از چ��اپ کتاب پیش��خدمت‬ ‫مخصوص پاپ بندیکت ش��انزدهم به خاطر انتش��ار اسناد‬ ‫محرمانه واتیکان بازداش��ت ش��د‪ .‬پائولو گابریله‪ ،‬خدمتکار‬ ‫چهل و شش ساله‪ ،‬نزدیک به شش سال در کنار پاپ بود و از‬ ‫معدود افرادی در واتیکان بود که می توانست وارد اپارتمان‬ ‫خصوصی پاپ شود‪ .‬انبوهی از‬ ‫اسناد محرمانه در اپارتمانی که‬ ‫گابریله به همراه همس��ر و سه‬ ‫فرزندش داخل واتی��کان در ان‬ ‫سکونت داشتند‪ ،‬کشف شد‪.‬این‬ ‫پیش��خدمت س��ابق به ‪ 18‬ماه‬ ‫زندان محکوم شد‪.‬‬ ‫س��فر پاپ ب��ه ترکیه هم‬ ‫با جنج��ال توام ب��ود‪ .‬طی این‬ ‫سفر پاپ با مخالفت های شدید‬ ‫مردم ترکیه مواجه ش��د‪ .‬اصرار‬ ‫«پاپ بندیکت ش��انزدهم» در‬ ‫س��فر به ترکیه در این ش��رایط‪،‬‬ ‫موجب ش��گفتی جامعه ترکیه‬ ‫شده بود‪ .‬هزاران نفر از مسلمانان‬ ‫ترکی��ه در اعت��راض به س��فر‬ ‫پاپ بندیکت ش��انزدهم‪ ،‬رهبر‬ ‫کاتولی ک ه��ای جه��ان به این‬ ‫کشور در خیابان های استانبول‬ ‫ش��عارهایی را در مخالف��ت ب��ا‬ ‫این س��فر س��ر دادند‪ .‬او یکی از‬ ‫مخالف��ان عضوی��ت ترکیه در‬ ‫اتحادی��ه اروپاس��ت و می گوید‬ ‫کشوری که اکثریت جمعیت ان‬ ‫مسلمان و حکومتش الئیک است‪ ،‬نباید در اتحادیه ای که‬ ‫اکثریت ان مسیحی هستند عضو باشد‪.‬‬ ‫حتی کفش ه��ای پاپ هم زمانی م��ورد بحث بود‪ .‬در‬ ‫مقایس��ه با پاپ های دیگر‪ ،‬وی عالقه زیادی به اس��تفاده از‬ ‫لباس های رنگی و با رنگ های روشن داشت‪ .‬شایعاتی نیز‬ ‫مطرح ش��ده بود ;‪ i‬کفش های پاپ را مارک معروف «پ رادا»‬ ‫ط راحی کرده که واتیکان ان را ش��دیدا تکذیب کرد و این در‬ ‫حالی بود که پاپ روابط شخصی نزدیکی با ط راح پ رادا دارد‪.‬‬ ‫ب ر اس��اس بیانی ه ای که از س��وی واتیکان منتشر شده پاپ‬ ‫اعالم کرده که با میل شخصی خود از مقامش کناره گیری‬ ‫می کند‪ .‬پاپ افزوده است‪« :‬به همین دلیل و با وجود اگاهی‬ ‫کامل از عواقب چنین تصمیمی و همچنین با اختیار کامل‬ ‫از مقام خود به عنوان اس��قف اعظم رم‪ ،‬جانشین سن پیتر‪،‬‬ ‫کناره گیری می کنم‪».‬‬ ‫رهبر کاتولی ک های جهان که ‪ ۸۵‬سال دارد گفته است‬ ‫که از نظر جسمانی نمی توانس��ته وظایفش را انجام دهد‪.‬‬ ‫یکی از سخنگویان واتیکان تاکید کرده که حتی نزدیکترین‬ ‫دس��تیاران پاپ از این تصمیم او اطالعی نداش��ته اند‪ .‬ماریو‬ ‫مونتی‪ ،‬نخس ت وزیر ایتالیا گفته است که به شدت از این خبر‬ ‫غیرمنتظره شوکه شده است‪.‬‬ ‫سال گذشته خبرگزاری فرانس��ه در گزارشی جنجالی‬ ‫نوش��ت پاپ ‪ 84‬س��اله کاتولی ک ها در اخری��ن حضورهای‬ ‫عمومی خ��ود با چه��ره ای خس��ته و بیمار ظاهر ش��ده و‬ ‫اسقف هایی که وی را مالقات کرده اند درباره ظاهر خسته و‬ ‫کسل پاپ اظهارنظر کرده اند‪ .‬وی همچنین ب رای باال و پایین‬ ‫رفتن پله ها با کمک برخی افراد در واتیکان حرکت می کند‪.‬‬ ‫اما فردریکو لومباری‪ ،‬سخنگوی واتیکان در این رابطه اظهار‬ ‫داشت‪« :‬این موارد تنها مربوط به سن پاپ است و پاپ هیچ‬ ‫بیماری خاصی ندارد‪ ،‬حتی ش��رایط وی ب رای مردی در این‬ ‫سن‪ ،‬عالی است‪ .‬پاپ مشغله های بسیاری دارد و همانطور که‬ ‫واتیکان گفته اس��ت‪« :‬من به وجدانم رج��وع کردم و به این‬ ‫قاطعیت رس��یدم که دیگر ب رای ادامه خدمت از توان کافی‬ ‫برخوردار نیستم‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫مکتوب‬ ‫انتشار کتاب «اگر سپاه نبود»‬ ‫مجموعه دو جلدی «اگر سپاه نبود‪ »...‬به کوشش محمد قاسم فروغی جهرمی ‬ ‫و با زیر عنوان «سپاه و پاسداری از انقالب اسالمی در اندیشه امام خمینی(ره)» تدوین‬ ‫و منتشر ش��ده اس��ت‪ .‬این کتاب بر مقوله پاس��داری از انقالب اس�لامی تمرکز دارد‪.‬‬ ‫محمد قاس��م فروغی جهرمی «اگر س��پاه نبود‪ »...‬را در دو جلد گرداوری و در هر جلد‬ ‫بیانات‪ ،‬سخنرانی ها و نامه های امام خمینی (ره) را درباره سپاه پاسداران انقالب اسالمی‬ ‫و به صورت موضوعی اورده است‪.‬‬ ‫با توجه ب��ه اینکه کت��اب به موضوع پاس��داری از انقالب اس�لامی در اندیش��ه‬ ‫امام خمینی (ره) پرداخته‪ ،‬تمامی متن های اورده شده در «اگر سپاه نبود‪ »...‬سپاه پاسدارن‬ ‫انقالب اسالمی را مخاطب قرار نمی دهد‪ .‬پدیداورنده‪ ،‬پیام های امام خمینی(ره) را از تاریخ‬ ‫‪ 21‬بهمن سال ‪ 1357‬اغاز می کند که پیامی درباره «حمله لشکر گارد به نیروی هوایی‬ ‫در ته ران» است‪.‬در نخستین پیام امام خمینی(ره) خطاب به «ملت شجاع ای ران! اهالی‬ ‫محترم ته ران» در تاریخ ‪ 21‬بهمن سال ‪ 1357‬امده اس��ت‪...« :‬در ته ران لشکر گارد که‬ ‫به طور ناگهانی به نیرو های هوایی که به ملت پیوسته است حمله کرده و نیروی هوایی‬ ‫به کمک مردم‪ ،‬شجاعانه انان را شکست داده اند‪ .‬من این تعرض غی ر انسانی و عمل گارد‬ ‫را محکوم می کنم‪ .‬اینان با این چپاولگری می خواهند دست اجانب را در کشور باز نگه‬ ‫دارند و چپاولگران را به موضع خود برگردانند‪».‬‬ ‫«برنامه ه��ای انقالبی در اغ��از قرن» و «اه��داف حکومت در اس�لام» برخی از‬ ‫عنوان های اصلی این کتاب اس��ت‪ .‬فروغی جهرمی در نخستین جلد کتاب فهرستی‬ ‫از مطالب دومی��ن جلد کتاب را هم پیش روی مخاطب ق��رار می دهد‪« .‬حکم انتصاب‬ ‫فرماندهی سپاه پاسداران»‪« ،‬تبریک شکستن حصر ابادان»‪« ،‬تذکراتی پی رامون وظایف‬ ‫سپاه» و سخنرانی «منزلت پاسداری» از جمله سرفصل های دومین جلد کتاب است‪g.‬‬ ‫مکتوب‬ ‫به رنگ ارغوان‬ ‫دیـــدار‬ ‫محبوبه موسوی‪ ،‬کتاب «به رنگ ارغوان» را نوشت‪ .‬این کتاب با نگاهی به واقعه عاشورا‪،‬‬ ‫بحث سیر و سلوک معنوی را مطرح می کند‪ .‬اگر چه اهل بیت دارای خلقت ویژه بودند‪ ،‬اما یاران‬ ‫انها افرادی عادی بودند که فقط مراحل س��یر و س��لوک را به ترتیب طی کردند که نمود ان در‬ ‫حادثه عاشورا بروز یافت‪.‬‬ ‫«ارغوان» از شاخه گل های قرمز رنگ است که سرخی یکدست و شادابی ندارد‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل‪ ،‬حزن خاصی را با این رنگ همراه کرده و همین تلفیق در مورد واقعیت عاش��ورا هم دیده‬ ‫می شود؛ خونی که در واقعه عاشورا ریخته ش��د‪ ،‬حیات بخش بود و سرخی خون سید الشهدا(ع)‬ ‫در کربال با حالتی از ماتم همراه است و زندگی بخشی و ازادگی را در کنار اندوه روایت می کند‪.‬‬ ‫اس��تفاده از ایات قرانی و حدیث و ب��ه کار ب��ردن رجز خوانی های تاریخ��ی که اصحاب‬ ‫امام حسین(ع) و سپاه یزید مطرح کردند‪ ،‬شاهد مثالی تاریخی است که با سندیت تاریخی جنبه‬ ‫اعتبار متن و محتوا را پرکاربرد می کند‪.‬‬ ‫کتاب «به رنگ ارغوان» به قلم محبوبه موسوی با شمارگان هزار و ‪ 200‬نسخه و بهای ‪49‬‬ ‫هزار ریال از سوی انتشارات تجلی مهر در ‪ 136‬صفحه وارد بازار کتاب شده است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫مکتوب‬ ‫انقالب مفهومی ‬ ‫«انقالب مفهومی» دومین کتاب از مجموعه «تاریخ هنر معاصر جهان» به روایت‬ ‫سمیع اذر است که در ‪ 278‬صفحه به رشته تحریر درامده است؛ این کتاب شامل دو فصل‬ ‫کلی جنبش هنر مفهومی و جنبش هنر مینی مالیستی است‪.‬‬ ‫نویس��نده در بخش هنر مفهومی ع�لاوه بر تعریف و تش��ریح مفهوم گرایی در‬ ‫هنر معاصر و ارائه پیش��ینه ان‪ ،‬به معرفی راهبردهای رایج و نخستین تجربه های این‬ ‫رویکرد هنری پرداخته و در بخش های مفصل‪ ،‬الگوها‪ ،‬روش ها و کنش های مفهومی‬ ‫ را مورد تحلیل قرار داده است‪ .‬وی در این بخش به بررسی تحلیلی نمونه های تاریخی‬ ‫عکس‪ ،‬گزاره های متنی‪ ،‬کارهای بدن��ی‪ ،‬چیدمان و دیگر راهکاره��ای هنر مفهومی‬ ‫ پرداخته است‪.‬‬ ‫س��میع اذر در فصل هنر مینی مالیس��تی پ��س از ارائه تعریف ها و ب ر ش��مردن‬ ‫ویژگی های ش��یء مینی مال‪ ،‬به تش��ریح زیبایی شناس��ی خردگرای مینی مالیستی‬ ‫می پ��ردازد‪ .‬او در این فصل اثار پیش��گامان مینی مالیس��م عالی و نی��ز رویکردهای‬ ‫پسامینی مالیستی را مورد بررسی قرار داده و هستی شناسی اشیاء مینی مال را تحلیل‬ ‫می نماید‪ .‬س��پس با بیان نقدهایی که بر این هنر مطرح ش��ده اس��ت‪ ،‬تاثی رات امواج‬ ‫مینی مالیس��م در معماری معاصر‪ ،‬ط راحی صنعتی و دنیای مد را م��ورد مالحظه قرار‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫گفتنی است‪ ،‬در مراسم رونمایی کتاب در موسسه ماه مهر «انقالب مفهومی»‪،‬‬ ‫نویسنده و ناشر این اثر سخنرانی خواهند کرد‪ .‬موسسه ماه مهر در بلوار افریقا‪ ،‬خیابان‬ ‫نیلوفر‪ ،‬شماره ‪ 7‬واقع است‪g .‬‬ ‫‪80‬‬ ‫مکتوب‬ ‫امام خمینی(ره) و رفتار سیاسی‬ ‫«امام خمینی(ره) و رفتار سیاس��ی» عنوان کتابی است که به کوشش موسسه‬ ‫فرهنگی‪ ،‬هنری قدر والیت به تازگی راهی بازار نشر شده است‪.‬‬ ‫این اثر خالصه ای از ‪ 14‬جلد سیره سیاس��ی امام خمینی(ره) را دربردارد‪.‬موسسه‬ ‫فرهنگی‪ ،‬هنری قدر والیت در بخش پیشگفتار کتاب «امام خمینی(ره) و رفتار سیاسی»‬ ‫نوشته است‪« :‬تاکید امام خامنه ای ب رای تبیین و ارائه صریح‪ ،‬روشن و بدون کم و کاست‬ ‫مواضع امام خمینی(ره) در میدان انقالب به عنوان شاخص‪ ،‬مالک و معیار اصلی حرکت‬ ‫نظام و تمایز مدعیان راستین خط امام از مدعیان دروغین‪ ،‬اصلی ترین انگیزه بررسی و‬ ‫تدوین این مجموعه بوده است‪« ».‬درامدی بر سیره سیاسی حضرت امام خمینی(ره)»‪،‬‬ ‫«اصل موقع شناسی و درک تکلیف در هر موقعیت»‪« ،‬اصل خوب انجام دادن کارها و‬ ‫وظایف و مسئولی ت های محوله»‪« ،‬اصل عدم دخالت در امور غیرمرتبط با وظایف»‪،‬‬ ‫«اصل مردمداری و رعایت مصالح و منافع مردم» و همچنین «اصل توجه به عملکردها‬ ‫نه شعارها» (می زان حال فعلی افراد است) عناوین برخی از مجلدهای چهارده گانه مندرج‬ ‫در کتاب «امام خمینی(ره) و رفتار سیاسی» را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫همچنین از دیگر مجلدهای سیره سیاسی امام خمینی(ره) که در این نوشتار ارائه‬ ‫شده اند‪ ،‬می توان به مجلدهای «اصلی و فرعی کردن مسائل و توجه بیشتر به مسائل‬ ‫اصلی و اساسی»‪« ،‬اصل شناخت دشمنان و ضرورت مرزبندی شفاف با انان»‪« ،‬اصل‬ ‫کشف توطئه از گفتار و کردار دشمنان»‪« ،‬اصل وحدت کلمه و احتراز از تفرقه و تشتت»‪،‬‬ ‫«اصل احتراز از ایجاد ی��اس و ناامیدی»‪« ،‬دیدن خوبی ها و تقوی��ت امید در مردم» و‬ ‫همچنین «اصل صدور انقالب و توجه به بیداری اس�لامی به ویژه مساله فلسطین»‬ ‫اشاره کرد‪g .‬‬ ‫نمایش‬ ‫رویاهای رام نشده‬ ‫«س��ال ‪ 1366‬عده ای از ادم ها که هیچ نس��بتی با همدیگر ندارند هر ک��دام به دلیلی در‬ ‫قهوه خانه جنت واقع در میدان فردوسی حضور پیدا کرده اند‪ .‬یکی قراری دارد و دیگری در تعقیب‬ ‫شخصی امده و دیگری رازی دارد که باید در انجا افشا کند و دیگری‪ ....‬در واقع رازها و رویاهای این‬ ‫افراد ارام ارام و بی انکه خودشان متوجه شوند در مسیر پی ش بینی نشده و غریبی قرار می گیرد‬ ‫و این در حالی است که همه در اضط راب موشک باران هستند‪ »...‬این خالصه داستان نمایش‬ ‫«رویاهای رام نشده» نوش��ته و کار ایوب اقاخانی اس��ت که با تغیی راتی در گروه بازیگرانش از‬ ‫‪ 15‬بهم��ن م��اه در تماش��اخانه «س��نگلج» روی صحن��ه رفت��ه اس��ت‪ .‬ای��ن نمای��ش که‬ ‫کاری از گ��روه تئاتر «پوش��ه» اس��ت‪ ،‬با بازی مجی��د مظف��ری‪ ،‬حبیب دهقان نس��ب‪ ،‬به رام‬ ‫اب راهیم��ی ‪ ،‬مجی��د جعفری ‪،‬حمیدرض��ا نعیم��ی ‪ ،‬رامی��ن ناصر نصی ر ‪ ،‬ش��کرخدا گ��ودرزی ‪،‬‬ ‫س��ینا رازانی ‪ ،‬فری��دون محرابی ‪ ،‬یعق��وب صباحی‪ ،‬س��ام کبودون��د ‪ ،‬نیکی مظف��ری و امیر‬ ‫علی دانایی اج��را می ش��ود‪.‬پیش از این قرار ب��ود جالل مقام��ی ‪ ،‬فرزین صابون��ی ‪ ،‬محمود‬ ‫جعف��ری ‪ ،‬علیرضا جالل��ی تب��ار و امین مومن��ی در ای��ن نمایش ب��ه ایفای نق��ش بپردازند‬ ‫اما ب��ازی انها منتفی ش��د و نمای��ش «رویاهای رام نش��ده» ب��ا ترکیب جدی��دی از بازیگران‬ ‫اجرا می شود‪ .‬عالقه مندان تماشای این نمایش می توانند هر روز به غیر از روزهای شنبه ساعت‬ ‫‪ 20‬به تماشاخانه س��نگلج‪ ،‬واقع در ضلع جنوبی پارک شهر‪ ،‬خیابان بهش��ت مراجعه کرده و به‬ ‫تماشای این اثر نمایشی بنشینند‪g .‬‬ ‫یادبود‬ ‫عزیزاهلل جوینی درگذشت‬ ‫عزی��زاهلل جوین��ی‪ ،‬اس��تاد بازنشس��ته دانش��گاه ته��ران‪ ،‬ش��اهنامه پژوه‬ ‫و مصحح مت��ون کهن ک��ه بامداد ‪ 25‬بهمن در س��ن ‪87‬س��الگی درگذش��ت‪ ،‬از خود‬ ‫کتاب های بس��یاری بر جای گذاش��ته اس��ت‪ .‬عزی��زاهلل جوین��ی‪ ،‬زاده س��ال ‪ 1304‬در‬ ‫ش��هر اس��ف راین‪ ،‬بعد از دریافت مدرک دکت��رای خود‪ ،‬ب��ه تدریس در دانش��گاه ته ران‬ ‫مش��غول ش��د و از دانش��کده ادبیات دانش��گاه ته��ران بازنشس��ته ش��د‪ .‬او بیش از‬ ‫‪ 80‬مقاله در حوزه های مختلف ادبیات منتشر کرده است‪ .‬همچنین ترجمه های بسیاری از‬ ‫ع ربی و انگلیسی به زبان فارسی دارد‪.‬از میان کتاب های او به این عنوان ها می توان اشاره‬ ‫کرد‪« :‬تصحیح و شرح فرهنگ مجموعه الفرس»‪« ،‬تصحیح مفردات قران»‪« ،‬تصحیح‬ ‫تفسیر نسفی» (ترجمه ای کهن از قران به فارسی موزون و مسجع)‪« ،‬تصحیح فرهنگ‬ ‫مصادره اللغه»‪« ،‬تصحیح نهج البالغه»‪« ،‬ش��رح واژگان دش��وار و برگردان همه ابیات‬ ‫شاهنامه» (از دست نویس موزه فلورانس)‪« ،‬نبرد اندیشه ها در داستان رستم و اسفندیار»‪،‬‬ ‫«داس��تان زال و رودابه» (از دس��ت نویس موزه فلورانس)‪« ،‬داس��تان فرود سیاوش» (از‬ ‫دست نویس موزه فلورانس)‪« ،‬داستان بیژن و منیژه» و «داس��تان رستم و سه راب» (از‬ ‫نسخه فلورانس)‪ .‬این استاد ادبیات از چهارش��نبه هفته گذشته ‪ 18‬بهمن پس از وخیم‬ ‫شدن حالش به بخش مراقب ت های ویژه بیمارستان ته ران کلینیک منتقل و پس از سه‬ ‫روز که در کما بود‪ 25 ،‬بهمن ماه چشم از جهان فرو بست‪g .‬‬ ‫قاب‬ ‫_____‬ ‫چهلمین روز ارتحال ایت اهلل مجتبی تهرانی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫امیر قلعه نویی در مراسم گلریزان کمک به ورزشکاران نیازمند‬ ‫نمایشگاهپنجمینجشنوارهبینالمللیهنرهایتجسمیفجر‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫نمایشگاهعکسخیابانانقالب‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره‪164‬‬ ‫تونل نیایش در استانه افتتاح‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مسابقات هدف زنی پاراگالیدر‬ ‫قهرمانی ایران در مسابقات بسکتبال غرب اسیا‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫گلمحمدی‪،‬سرمربیتیمفوتبالپرسپولیس‬ ‫‪81‬‬ ‫بازا ر‬ ‫با حضور مدیرعامل بانک انصار‬ ‫مراسم اهدای جوایز حساب های پس انداز‬ ‫قرض الحسنه بانک انصار برگزار شد‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪164‬‬ ‫مراس��م اهدای جوایز س��ومین مرحله قرعه کش��ی‬ ‫جوایز حس��اب های پس انداز قرض الحسنه بانک انصار با‬ ‫حضور مسئوالن ارشد و جمع کثیری از مدیران‪ ،‬کارکنان و‬ ‫مشتریان بانک برگزار شد‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی و‬ ‫تبلیغات بانک انصار‪ ،‬مدیرعامل بانک انصار در ابتدای این‬ ‫مراس��م که در مرکز همایش های بین المللی صداوس��یما‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬با تبریک یوم اهلل دهه فجر انقالب اس�لامی‬ ‫گفت‪« :‬بان��ک انصار پ��س از راه اندازی در س��ال ‪1389‬‬ ‫موفق ش��د بع��د از یک س��ال‪ ،‬وارد ب��ورس اوراق بهادار‬ ‫ش��ود و با ‪ 100‬هزار نفر س��هامدار و با بیش از ‪ 34‬درصد‬ ‫سهام ش��ناور در عرصه پولی و بانکی انجام وظیفه کند‪».‬‬ ‫ایت ال��ه ابراهیمی در بخ��ش دیگری از س��خنان خود با‬ ‫اش��اره به اقدامات بانک انصار در خصوص بهینه س��ازی‬ ‫کنترل داخلی و مدیریت مناس��ب ریسک اعتباری گفت‪:‬‬ ‫«بانک انصار برای نیل به ش��اخص های س��ازمان پاک‪،‬‬ ‫اهتمام وی��ژه ای به حوزه نظ��ارت و کنت��رل و همچنین‬ ‫مقوله س�لامت اداری و مبارزه با مفاس��د مالی دارد که از‬ ‫این رو این بانک در س��ال جاری به عنوان اولین سازمان‬ ‫در بین س��ازمان های خصوصی و دولتی موفق به دریافت‬ ‫رتبه سازمان پاک شد‪ ».‬مدیرعامل بانک انصار با تشریح‬ ‫مدیرعامل بانک صنعت و معدن اعالم کرد‬ ‫‪82‬‬ ‫فعالیت ه��ای بانک انص��ار در حوزه مس��ئولیت اجتماعی‬ ‫ابراز داش��ت‪« :‬بانک انصار در حوزه مس��ئولیت اجتماعی‬ ‫اقدامات بسیار خوبی انجام داده است‪ .‬ساخت و بازسازی‬ ‫مدرس��ه‪ ،‬ایجاد درمانگاه های مختلف در مناطق محروم‪،‬‬ ‫مراکز بهداش��ت در اس��تان ها و شهرس��تان های محروم‬ ‫و روس��تاها در ‪ 11‬استان با همکاری س��ازمان بهزیستی‪،‬‬ ‫ ترمیم سرچشمه و اس��تخر ذخیره اب روستایی در استان‬ ‫سیس��تان و بلوچس��تان‪ ،‬کمک به زلزله زدگان‪ ،‬کمک به‬ ‫ازادی زندانی��ان در تهران‪ ،‬خراس��ان جنوبی و بوش��هر و‬ ‫همچنین جم��ع اوری کمک های مردمی برای س��ازمان‬ ‫بهزیستی‪ ،‬قدم های بس��یار خوبی بوده است‪ ».‬قابل ذکر‬ ‫است که جوایز این دوره ش��امل ‪ 133‬کمک هزینه خرید‬ ‫صندوق پر از س��که طال هر یک ب��ه ارزش ‪ 250‬میلیون‬ ‫ری��ال‪ 233 ،‬کارت طالی��ی انصار هر یک ب��ه ارزش ‪30‬‬ ‫میلی��ون ریال‪ 333 ،‬کمک هزینه س��فر به ح��ج و عتبات‬ ‫عالیات هریک به ارزش ‪ 10‬میلیون ریال و میلیارد ها ریال‬ ‫جوایز نقدی دیگر بود‪.‬‬ ‫تجلیل از بان�ک انصار در همای�ش بانکداری‬ ‫الکترونیک‬ ‫در دومین همایش بانک��داری الکترونیک و نظام های‬ ‫پرداخت از بان��ک انصار تجلیل ش��د‪ .‬در دومی��ن همایش‬ ‫بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخ��ت از این بانک به‬ ‫جهت مش��ارکت در برگزاری همای��ش و ترویج جنبه های‬ ‫فرهنگی‪ -‬اجتماعی و اقتصادی بانکداری الکترونیک تقدیر‬ ‫شد‪ .‬بر اساس این گزارش‪ ،‬همچنین کارشناسان بانک انصار با‬ ‫حضور در غرفه این بانک در نمایشگاه جانبی همایش مذکور‪،‬‬ ‫اخرین دستاوردهای بانک انصار در حوزه خدمات و ابزارهای‬ ‫جدید پرداخت الکترونیک را به بازدیدکنندگان و عالقه مندان‬ ‫معرفی کردند‪.‬شایان ذکر اس��ت‪ ،‬دومین همایش بانکداری‬ ‫الکترونیک و نظام های پرداخت توس��ط پژوهشکده پولی و‬ ‫بانکی بانک مرکزی جمهوری اس�لامی ای��ران و با حضور‬ ‫فعاالن عرصه بانکداری در مرک��ز همایش های بین المللی‬ ‫صدا و سیما برگزار شد‪g .‬‬ ‫بهمنی خبر داد‬ ‫در حال پیگیری تحریم بانک هستیم‬ ‫یک میلیون تومان قیمت علی الحساب پیش فروش سکه‬ ‫مدیرعامل بانک صنعت و معدن گفت‪« :‬مجموع تسهیالت پرداختی بانک از ابتدای سال‬ ‫تاکنون حدود ‪ 13‬هزار میلیارد ریال است که تا پایان سال به حدود ‪ 20‬هزار میلیارد ریال خواهد‬ ‫رسید‪ ».‬قربان دانیالی‪ ،‬مدیرعامل بانک صنعت و معدن با بیان این مطلب اظهار کرد‪« :‬تمامی ‬ ‫سرمایه گذاران و کس��انی که به بانک صنعت‪ ،‬معدن و تجارت در قالب بخش صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت بدهکار هستند‪ ،‬می توانند به شعب این بانک مراجعه کرده و تا ‪ 25‬اسفند ماه در صورتی که‬ ‫بدهی های معوق خود را پرداخت کنند‪ ،‬مشمول تخفیف صد درصدی جریمه تاخیر خواهند شد‬ ‫و انهایی که بدهی خود را پرداخت نکرد ه و فقط تعیین تکلیف کرده و روش پرداخت را مشخص‬ ‫کنند به شرط ایفای تعهد باز هم از تخفیف جریمه تاخیر برخوردار خواهند شد‪ ».‬وی همچنین‬ ‫درباره تحریم بانک گفت‪« :‬تحریم بانک ما از اکتبر ‪ 2012‬اغاز شد که به نظر ما اتحادیه اروپا به‬ ‫ناحق این بانک را تحریم کرد که البته کارهای حقوقی ان در حال انجام است و تشکیل پرونده‬ ‫دادیم و وکیلی نیز گرفتیم که موضوع را پی گیری کند‪ ».‬دانیالی همچنین درباره کم بودن شعبات‬ ‫بانک صنعت و معدن و با بیان اینکه رویکرد بانک های تخصصی در دنیا شعبه داری نیست‪ ،‬ولی ما‬ ‫در صدد افزایش شعبه هستیم‪ ،‬گفت‪« :‬برای احداث شعبه فرایند طوالنی باید طی شده و از بانک‬ ‫ی مجوز دریافت کنیم که البته ما برای اینکه کارافرینان ما با محدودیت‬ ‫مرکزی‪ ،‬نیروی انتظام ‬ ‫شعب مواجه نشوند با بانک های صادرات و ملی قرار داد بس��تیم که به واسطه این قرار داد همه‬ ‫کارافرینان و کسانی که با بانک صنعت‪ ،‬معدن و تجارت کار دارند می توانند به شعبات بانک های‬ ‫ملی و صادرات مراجعه کرده و کارهای خود را در انجا انجام دهند‪ ».‬مدیرعامل بانک صنعت و‬ ‫معدن همچنین درباره تسهیالت ارزی بانک و با بیان اینکه بیشتر از محل صندوق توسعه ملی‬ ‫شو نیم میلیارد دالری منعقد کردیم‪،‬‬ ‫بوده و ما در سه مرحله با صندوق توسعه ملی قرار دادی ش ‬ ‫گفت‪« :‬در حال حاضر باالی ‪2/5‬میلیارد دالر از این میزان را قرار داد بسته و حدود ‪ 1/3‬میلیارد دالر‬ ‫را گشایش کردیم و بقیه نیز در حال انجام است‪g».‬‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی‪ ،‬با اعالم قیمت علی الحساب یک میلیون تومان برای هر قطعه‬ ‫سکه در دور جدید پیش فروش‪ ،‬گفت‪« :‬پیش فروش از ابتدای اسفندماه اغاز می شود‪ ».‬رئیس‬ ‫کل بانک مرکزی اظهار داشت‪« :‬قیمت اصلی سکه بر اساس پیش بینی سود متعارف و نرخ تورم‬ ‫در شش ماه اینده تعیین می شود‪ ».‬بهمنی با اعالم اینکه در این مرحله پیش فروش سکه به‬ ‫صورت شش ماهه خواهد بود‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬در صورت وجود تقاضا‪ ،‬بانک مرکزی پیش فروش‬ ‫را برای مدت بیشتری در نظر خواهد گرفت‪ ».‬وی بیان داشت‪« :‬مبلغ یک میلیون تومان برای‬ ‫هر قطعه سکه در زمان پیش فروش به صورت علی الحساب اس��ت و در زمان تحویل مابقی‬ ‫قیمت ان که قطعا کمتر از قیمت روز بازار خواهد بود تعیین و از خریدار اخذ می ش��ود‪ ».‬رئیس‬ ‫کل بانک مرکزی همچنین از طرحی برای ممنوعیت خرید و فروش ارز در شبکه غیررسمی‬ ‫خبر داد و گفت‪« :‬خریداران و فروش��ندگان باید برای معامالت ارزی ب��ه صرافی های مجاز‬ ‫مراجعه کنند‪g ».‬‬ ‫شارژ مستقیم سیمکارت های اعتباری با بانک اقتصاد نوین‬ ‫دارندگان سیمکارت های اعتباری اپراتورهای تلفن همراه با بهره مندی از شارژ مستقیم‬ ‫«‪ »TopUp‬می توانند نسبت به خرید شارژ مورد نیاز خود اقدام کنند‪ .‬دارندگان سیمکارت های‬ ‫اعتباری (همراه اول و ایرانس��ل) با مراجعه به س��ایت اینترنتی ‪http://topup.enbank.net‬‬ ‫می توانند معادل مبلغ مورد نظر را بدون نیاز به سریال و رمز به صورت مستقیم و انی در حساب‬ ‫تلفن همراه خود شارژ نمایند‪ .‬با اجرای این طرح‪ ،‬مشتریان از طریق کارت های بانکی عضو شتاب‬ ‫قادر خواهند بود عملیات پرداخت وجه ش��ارژ را به انجام رسانده و اعتبار در لحظه و مستقیما در‬ ‫حساب مورد نظر انجام خواهد شد‪g .‬‬ ‫در مرحله نهایی مسابقات فوتسال‬ ‫جام شهدای مهر‬ ‫تیم شهدای لرستان‬ ‫به مقام قهرمانی‬ ‫دست یافت‬ ‫سرمایه بانک «اینده» ‪ 800‬میلیارد تومان می شود‬ ‫بانک تازه تاسیس «اینده» که از ادغام بانک تات با موسسه مالی و اعتباری صالحین و اتی‬ ‫شکل گرفته است‪ ،‬با سرمایه ‪ 800‬میلیارد تومانی می خواهد وارد بازار رقابت بانکی شود‪ .‬بانک تازه‬ ‫تاسیس «اینده» که سال جاری از ادغام دو موسسه صالحین و اتی با بانک خصوصی تات شکل‬ ‫گرفته‪،‬قصد دارد با افزایش چهار برابری سرمایه اولیه خود‪ ،‬سرمایه قابل توجه ‪ 800‬میلیارد تومانی‬ ‫که از مشارکت مالی این سه نهاد مالی حاصل شده را وارد شبکه بانکی کشور کند‪ .‬این بانک اکنون‬ ‫تمامی شعب خود را در کشور به نام بانک «اینده» تغییر نام و تابلو داده است‪ .‬به دلیل حضور سهام‬ ‫بانک سابق تات در فرابورس و تائید بانک مرکزی مبنی بر عرضه ‪ 25‬درصدی سهام بانک اینده‬ ‫در بورس مراحل نهایی اخذ تائیدیه از سازمان بورس تهران در حال سپری شدن است‪ .‬قرار است‬ ‫پس از تائید تغییرات در مجمع بانک تات در بورس موضوع عرضه‪ 25‬درصدی سهام بانک اینده در‬ ‫فرابورس صورت بگیرد‪ .‬سهامدارانی که قبل از این سهام بانک تات را خریداری کرده بودند از این‬ ‫پس سهامدار بانک اینده با ترکیب جدید سهامداری خواهند بود‪ .‬به دلیل سرمایه‪ 800‬میلیارد تومانی‬ ‫ی هیات مدیره‬ ‫احتماال عرضه سهام بانک در فرابورس با استقبال مواجه خواهد شد‪ .‬پیش از این اسام ‬ ‫پیشنهادی این بانک برای تائید صالحیت به بانک مرکزی ارسال شده بود‪g.‬‬ ‫انتقال مانده بدهی تسهیالت خرید مسکن امکان پذیر شد‬ ‫انتقال مانده بدهی تسهیالت خرید مسکن و فروش اقس��اطی سهم الشرکه (با سپرده و‬ ‫بدون سپرده) بدون واریز وجه‪ ،‬تا پایان س��ال جاری امکان پذیر شد‪ .‬به گزارش روابط عمومی‬ ‫بانک مسکن‪ ،‬حمیدرضا صحابت‪ ،‬رئیس اداره کل پیگیری وصول مطالبات با بیان این مطلب‬ ‫افزود‪« :‬دریافت کنندگان تسهیالت فروش اقساطی خرید خانه یا فروش اقساطی سهم الشرکه‬ ‫که فاقد هرگونه قسط معوق باشند‪ ،‬بدون نیاز به واریز وجه می توانند نسبت به انتقال گروگان‬ ‫اقدام کنند‪ ».‬صحابت در خصوص سایر مشتریان نیز تصریح کرد‪« :‬انتقال گروگان قراردادهای‬ ‫فروش اقساطی تسهیالت خرید خانه یا فروش اقساطی سهم الشرکه مشتریانی که دارای قسط‬ ‫معوق می باشند نیز مشروط به تسویه تمامی اقساط معوق و همچنین واریز معادل دو قسط از‬ ‫اقساط اتی امکان پذیر است‪g».‬‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪164‬‬ ‫مرحله نهایی مس��ابقات فوتس��ال یادمان شهدای‬ ‫بانک مهر اقتصاد‪ ،‬با قهرمانی تیم ش��هدای لرس��تان به‬ ‫پایان رسید‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‬ ‫استان اصفهان‪ ،‬سوت پایان فینال اولین دوره مسابقات‬ ‫فوتس��ال یادمان ش��هدای بانک مهراقتص��اد در حالی‬ ‫دمیده شد که تیم شهدای لرس��تان با ضربات پنالتی تیم‬ ‫میزبان را مغل��وب و جام قهرمان��ی را از ان خود کرد‪ .‬در‬ ‫اخرین بازی از مرحله نهایی این مس��ابقات که از تاریخ‬ ‫چهاردهم لغای��ت نوزدهم بهمن م��اه همزمان با ایام اهلل‬ ‫دهه مبارک فجر در شهر ش��هید پرور اصفهان با حضور‬ ‫‪ 10‬تیم از ‪ 8‬اس��تان اصفه��ان‪ ،‬البرز‪ ،‬خراس��ان رضوی‪،‬‬ ‫خراسان شمالی‪ ،‬خوزس��تان‪ ،‬فارس‪ ،‬لرس��تان و تهران‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬تیم ش��هدای لرس��تان در رقابتی نزدیک و‬ ‫نفس گیر توانس��ت پس از پایان وقت قانونی مسابقه در‬ ‫ضرب��ات پنالتی با نتیج��ه ‪ 6‬بر چهار تیم ش��هید کاظمی‬ ‫ اصفهان را شکست دهد و بر س��کوی قهرمانی بایستد‪.‬‬ ‫همچنین در ب��ازی رد ه بن��دی نیز تیم های ش��هید کاوه‬ ‫تهران و مهر هشتم خراسان رضوی به ترتیب مقا م های‬ ‫سوم و چهارم را به دس��ت اوردند‪ .‬رضوی پور‪ ،‬سرپرست‬ ‫معاونت منابع انس��انی و اموزش در مراسم اختتامیه این‬ ‫دوره از مس��ابقات ضمن تقدی��ر و تش��کر از مدیرکل و‬ ‫مدیران استان اصفهان و سایر دست اندرکاران برگزاری‬ ‫این مس��ابقات گفت‪« :‬هدف از برگزاری این مس��ابقات‬ ‫افزایش س��طح رضایتمندی کارکنان بانک مهر اقتصاد‬ ‫و کمک به س�لامت و تفرج خاطر این عزیزان اس��ت‪».‬‬ ‫وی خاطر نش��ان کرد‪« :‬امید داریم باتوجه به اس��تقبال‬ ‫گسترده همکاران از رویدادهای فرهنگی ‪ -‬ورزشی‪ ،‬در‬ ‫سال های اتی المپیاد ورزشی را هر چه بهتر و گسترده تر‬ ‫برگزار نماییم و بر این باوریم پرورش روحیه جوانمردی‬ ‫و پهلوانی از اصول اصلی فرهنگ ارزشی سازمان ماست‬ ‫و این رویدادها مجالی برای نشان دادن و به رخ کشیدن‬ ‫ظرفیت های بسیار باالی همکاران عزیزمان است‪ ».‬در‬ ‫مراسم اختتامیه این دوره از مسابقات که با حضور محمد‬ ‫کشاورز‪ ،‬بهترین بازیکن فوتسال اسیا و ابرقویی‪ ،‬رئیس‬ ‫هیات فوتبال اس��تان اصفه��ان برگزار ش��د محمدرضا‬ ‫همتی راد از تیم مهر هش��تم خراس��ان رضوی به عنوان‬ ‫سرپرس��ت منتخب‪ ،‬بهمن عقیلی از تیم شهدای وحدت‬ ‫خراسان ش��مالی به عنوان مربی منتخب‪ ،‬علی علیپور از‬ ‫تیم شهدای لرس��تان به عنوان بهترین بازیکن و حسین‬ ‫علیپور از تیم ش��هید س��لطانی فارس به عنوان اقای گل‬ ‫مس��ابقات انتخاب شدند و از تیم ش��هید سلطانی فارس‬ ‫نیز با اهدای جام اخالق قدردانی شد‪g .‬‬ ‫مدیرعامل همراه اول اعالم کرد‬ ‫درخواست تخصیص‪ 20‬میلیون شماره جدید از رگوالتوری‬ ‫مدیرعامل همراه اول گفت‪« :‬همراه اول برای تخصیص ‪ 20‬میلیون شماره جدید‪ ،‬درخواست‬ ‫دودامنه ‪ 10‬میلیون شماره ای به رگوالتوری ارائه کرده است‪ ».‬وحید صدوقی با اشاره به درخواست‬ ‫همراه اول برای نامبرینگ جدید اظهار داشت‪« :‬همراه اول از سال گذشته با افزایش تعداد مشترکان‬ ‫با کمبود شماره مواجه شده و از این رو برای در اختیار گرفتن ‪ 20‬میلیون شماره جدید درخواست داده‬ ‫است‪ ».‬مدیرعامل همراه اول گفت‪ 20« :‬میلیون شماره جدید شامل دو رنج ‪ 10‬میلیون شماره ای‬ ‫است‪».‬ویادامهداد‪« :‬درخواستتخصیص‪ 20‬میلیون شمارهجدیددر نیمهنخستفروردین ماهسال‬ ‫‪ 91‬بهسازمانتنظیممقرراتو ارتباطات رادیویی ارسالشده است کههنوزدرموردرنج هاییکهتقاضا‬ ‫کردیم پاسخی از رگوالتوری نگرفته ایم‪ ».‬در پی افزایش تعداد مشترکان همراه اول و کمبود شماره ‬ ‫ جدید‪ ،‬در سال گذشته این اپراتور برای تامین بخشی از شماره های مورد نیاز خود به ناچار دستورالعمل‬ ‫رگوالتوری را برای سلب امتیاز سیمکارت های بالاستفاده اجرا کرد‪ .‬در دستورالعمل رگوالتوری اپراتور‬ ‫می تواند سیمکارتی که سه ماه بدون استفاده است را سلب امتیاز کند که در سال گذشته همراه اول‬ ‫سیمکارت هایی که حداقل یک سال بدون استفاده بودند را از مشترکان پس گرفت‪g.‬‬ ‫موسسه مالی و اعتباری کوثر در اداره ثبت شرکت ها ثبت شد‬ ‫موسسه مالی و اعتباری کوثر تحت عنوان شرکت مالی و اعتباری کوثر مرکزی ثبت گردید‪.‬‬ ‫همزمان با دهه فجر انقالب اسالمی موسسه مالی و اعتباری کوثر به شماره ‪ ۴۳۴۲۵۹‬تحت عنوان‬ ‫شرکت مالی و اعتباری کوثر مرکزی در اداره ثبت شرکت های تهران در مورخه‪ ۱۳۹۱/۱۱/۱۷‬ثبت‬ ‫شد‪ .‬دکتر عیسی رضایی مجددا به س��مت مدیر عامل و نایب رئیس هیات مدیره موسسه مالی و‬ ‫اعتباری کوثر به مدت دو سال انتخاب شد‪ .‬دکتر عیسی رضایی‪ ،‬مدیر عامل موسسه مالی و اعتباری‬ ‫کوثر در پیام تبریک خود به مناسبت ثبت موسسه در اداره ثبت شرکت ها اعالم کرده است‪« :‬بی گمان‬ ‫اقدامات موثر و موفقیت های موسسه مرهون تدبیر و تالش های ارزشمند دست اندرکاران خدوم و‬ ‫زحمتکش ان است که با همت واال‪ ،‬نگاه بلند خویش را معطوف به افقی روشن برای ایرانی مقتدر و‬ ‫اباد در سایه رهنمودهای داهیانه رهبر فرزانه انقالب و مقام عظمای والیت داشته اند‪g».‬‬ ‫‪83‬‬ ‫مهندس نجم الدین خبر داد‬ ‫اغاز فروش ویژه ‪ 206‬و رانا‬ ‫به منظور کنت��رل بازار و جلوگیری از واس��طه گری‬ ‫و پاس��خگویی به نیاز مش��تریان‪ ،‬فروش وی��ژه پژو ‪206‬‬ ‫صندوقدار وی ‪ 8‬و رانا در نمایندگی های مجاز ایران خودرو‬ ‫اغاز شد‪ .‬مهندس جواد نجم الدین‪ ،‬مدیرعامل گروه صنعتی‬ ‫ایران خودرو با بیان این مطلب گفت‪« :‬فروش رانا و پژو‪206‬‬ ‫وی ‪ 8‬به ص��ورت قطعی و پیش فروش ع��ادی در تمامی‬ ‫ نمایندگی های مجاز ایران خودرو در سراس��ر کشور انجام‬ ‫می شود‪ ».‬وی خاطر نشان س��اخت‪« :‬گروه صنعتی ایران خودرو با افزایش تیراژ تولید درصدد‬ ‫ی می توانند برای‬ ‫کاهش اختالف قیمت کارخانه با بازار خودروست‪ ».‬گفتنی است؛ مشتریان گرام ‬ ‫ثبت نام و اطالعات بیشتر به نمایندگی های مجاز ایران خودرو مراجعه کنند‪g.‬‬ ‫افزایش عرضه محصوالت ایران خودرو به بازار‬ ‫گروه صنعتی ایران خودرو طی روزهای اتی ‪ 50‬هزار دستگاه انواع خودروی سواری به بازار‬ ‫عرضه می کند‪ .‬مهندس عبداله بابایی‪ ،‬معاون بازاریابی و فروش ایران خودرو با بیان این مطلب‬ ‫گفت‪« :‬گروه صنعتی ایران خودرو به منظور پاس��خگویی به نیاز مشتریان و کنترل قیمت ها در‬ ‫بازار انواع محصوالت خود را با روش های متنوع فروش به بازار عرضه می کند‪ ».‬معاون بازاریابی‬ ‫و فروش ایران خودرو تاکید کرد‪« :‬تمامی مشتریانی که تاریخ تحویل خودروهای ثبت نامی انها‬ ‫قبل از بهمن ماه بوده‪ ،‬مشمول قیمت گذاری مصوب و جدید سازمان حمایت از مصرف کننده و‬ ‫تولید کننده نمی شوند‪ ».‬وی خاطر نشان ساخت‪« :‬گروه صنعتی ایران خودرو به تمامی تعهدات‬ ‫خود در قبال مشتریان تا پایان سال جاری عمل خواهد کرد و مشتریان می توانند با ارامش کامل‬ ‫برای ثبت نام خودروهای درخواستی اقدام کنند‪g ».‬‬ ‫مدیرعامل ایپکو خبرداد‬ ‫طراحی و ساخت سامانه عیب یاب خودروهای یورو چهار‬ ‫با طراحی و ساخت سیستم «عیب یاب سرخود» در‬ ‫مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو‪ ،‬عیب یابی سیستم های‬ ‫کاهن��ده االیندگ��ی در خودروه��ای اس��تاندارد یورو‪4‬‬ ‫امکان پذیر ش��د‪ .‬محمد زالی‪ ،‬مدیرعامل شرکت ایپکو با‬ ‫بیان ای��ن مطلب گفت‪« :‬سیس��تم ‪EOBD european‬‬ ‫‪ onboard diagnostic‬یا «عیب یاب سرخود» با هشدار‬ ‫ایراد سیس��تم های موثر در االیندگی و مصرف س��وخت‬ ‫خودرو ش��امل قطعات سیستم جرقه‪ ،‬سیس��تم سوخت رس��انی‪ ،‬ای‪ .‬ام‪ .‬اس و کاتالیست‪ ،‬دوام‬ ‫این سیس��تم ها را افزایش داده و از تخریب انها جلوگیری می کند‪ ».‬وی سیستم های کاهنده‬ ‫االیندگی را بسیار گران قیمت عنوان کرد و گفت‪« :‬با سیستم عیبیاب سرخود‪ ،‬به مجرد شروع‬ ‫تخریب در کاتالیست‪ ،‬نرم افزار داخل ای‪ .‬سی‪ .‬یو‪ .‬چراغ مخصوص هشدار را روشن و راننده را‬ ‫مطلع می کند‪ ».‬مدیرعامل شرکت ایپکو با بیان اینکه کاتالیست مربوط استاندارد یورو‪ ،4‬دو تا‬ ‫سه برابر گران تر از کاتالیست یورو ‪ 2‬است‪ ،‬بر اهمیت نگهداری ان تاکید کرد‪ .‬وی دمای مجاز‬ ‫کاتالیست را ‪ 900‬درجه سانتیگراد ذکر کرد و گفت‪« :‬عدم احتراق کامل در درون موتور‪ ،‬باعث‬ ‫ورود مخلوط هوا و سوخت به کاتالیست و داغ شدن و سوختن ان می شود که دمای کاتالیست‬ ‫را تا ‪ 1200‬یا ‪ 1300‬درجه افزایش می دهد و ذوب شدن عناصر داخلی کاتالیست‪ ،‬عملکرد ان در‬ ‫کاهش االیندگی را منتفی می کند‪ ».‬وی تسهیل عیب یابی برای تعمیرکاران را از دیگر مزایای‬ ‫سیستم «عیب یاب سرخود» یا ‪ EOBD‬عنوان کرد و گفت‪« :‬بدون چنین الگوریتمی‪ ،‬بسیاری‬ ‫از تشخیص ها بر اساس سعی و خطاست و ممکن است‪ ،‬برخی قطعات به اشتباه تعویض شود که‬ ‫هزینه های گارانتی را باال می برد‪ ».‬مدیرعامل شرکت ایپکو اظهار داشت ‪« :‬ایران خودرو اولین‬ ‫دارنده ای‪ .‬او‪ .‬بی‪ .‬دی در ایران و این سیستم توسط یک تیم ‪ 20‬نفره از متخصصان ایپکو در مدت‬ ‫دو سال به مرحله تولید انبوه رسیده است‪g ».‬‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪164‬‬ ‫واگن حمل خودرو رجاء‬ ‫استفاده از فرصت و صرفه!‬ ‫شیرزاد طورانی ‪/‬کارشناس حمل ونقل‬ ‫خودروی ش��خصی هم��واره به عن��وان یک��ی از در‬ ‫لو نقل برای راحتی در جابه جایی ها‬ ‫دسترس ترین وسیله حم ‬ ‫مدنظر احاد مردم بوده و است‪ .‬استفاده از خودروی شخصی‬ ‫در دیدگاه ما ایرانیان برای انجام سفرهای برون شهری به‬ ‫جهت بهره گیری در نقاط مختلف مسیر و به ویژه در مقصد‬ ‫سفر که سایر وس��ایل حمل و نقلی مانند هواپیما‪ ،‬کشتی یا‬ ‫قطار امکان حرکت و توقف در خیابان ها‪ ،‬کوچه پس کوچه ها‬ ‫و‪ ...‬را ندارند وسیله ای بسیار مطلوب برای جابه جایی است‪.‬‬ ‫با بررسی اقتصادی‪ ،‬رفاهی و امنیتی هر یک از وسایل نقلیه‬ ‫برای انجام س��فر ش��اهد خواهیم بود که نه تنها استفاده از‬ ‫خودروی شخصی مقرون به صرفه اقتصادی نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫به لحاظ ایمنی و اس��ایش در س��فر نیز یکی از بزرگترین‬ ‫مخاطرات و چالش های زندگی برای انجام سفر خواهد بود‪.‬‬ ‫بعد از تاسیس شرکت قطارهای مسافری رجاء با مطالعات‬ ‫انجام شده از سوی کارشناس��ان این شرکت و الگوبرداری‬ ‫از نمونه های کش��ورهای توس��عه یافته‪ ،‬راه ان��دازی واگن‬ ‫حمل خودرو برای ایجاد تس��هیالتی بیشتر برای مسافرانی‬ ‫که متقاضی اس��تفاده از خودروی ش��خصی در مقصد سفر‬ ‫هس��تند به عنوان یکی از مهمترین برنامه های این شرکت‬ ‫‪84‬‬ ‫در س��رلوحه کار قرار گرف��ت‪ .‬در مرحل��ه ابتدایی با تالش‬ ‫ن مسافری‬ ‫واحدهای فنی این شرکت با تغییر کاربری ‪ 8‬واگ ‬ ‫و پست با س��ن باال و تبدیل ان به واگن های حمل خودرو‬ ‫با ظرفیت پنج خودروی سبک در هر مسیر‪ ،‬برای اولین بار‬ ‫این خدمت جدید در سال ‪ 1388‬جهت متقاضیان استفاده‬ ‫از خودروی ش��خصی در مقصد با قطارهای مسافری ارائه‬ ‫شد‪ .‬اما لزوم توسعه ان موجب ش��د تا شرکت رجاء با انعقاد‬ ‫قراردادی‪ ،‬تعداد ‪ 30‬دستگاه واگن دو طبقه حمل خودروی‬ ‫نو با ظرفیت های حمل ‪ 10‬الی ‪ 12‬خودرو در هر مسیر را وارد‬ ‫کش��ور کند‪ .‬حال با ورود این واگن ها‪ ،‬هم اکنون اس��تفاده‬ ‫از واگن حمل خودرو ش��رکت رجاء با قطارهای مس��افری‬ ‫در حدود ‪ 16‬مسیر ریلی کش��ور در حال ارائه خدمت است‪.‬‬ ‫مس��یرهای تهران – مش��هد‪ ،‬تهران – اندیمشک‪ ،‬تهران‬ ‫– شیراز‪ ،‬شیراز – مش��هد‪ ،‬تهران – اهواز‪ ،‬تهران – تبریز‪،‬‬ ‫تهران – یزد‪ ،‬ته��ران – کرمان‪ ،‬اصفه��ان – بندرعباس‪،‬‬ ‫ته��ران – بندرعباس‪ ،‬یزد – مش��هد‪ ،‬ی��زد – بندرعباس‪،‬‬ ‫بندرعباس – مش��هد‪ ،‬تهران – زاهدان‪ ،‬کرمان ‪ -‬مشهد و‬ ‫اراک – مشهد از محورهایی هستند که واگن حمل خودرو‬ ‫با قطارهای مس��افری در ان تردد داش��ته و مسافرانی که‬ ‫متقاضی داشتن خودروی ش��خصی در مقصد سفر هستند‬ ‫می توانند با خرید بلیت از این تس��هیالت استفاده کنند‪ .‬با‬ ‫بررسی هزین ه استفاده این نوع واگن ها به تناسب طول مسیر‬ ‫در خواهیم یافت که با لحاظ هزینه های مربوط به س��وخت‬ ‫و اس��تهالک خودرو ب��دون درنظر گرفت��ن ایمنی‪ ،‬راحتی‬ ‫و اسایش س��فر‪ ،‬اس��تفاده از واگن حمل خودرو مقرون به‬ ‫صرفه تر از استفاده مستقیم خودروی شخصی در طول سفر‬ ‫است‪ .‬از انجایی که استفاده از قطار معموال برای سفرهای‬ ‫طوالنی با مسافت زیاد است‪ ،‬اگر مبنای طول سفر با قطار را‬ ‫‪ 900‬کیلومتر در نظر بگیریم‪ ،‬هزینه سوخت یک خودروی‬ ‫سمند ‪( LX‬خودروی ملی) با میانگین مصرف ‪ 9/2‬لیتر در‬ ‫هر ‪ 100‬کیلومتر با س��رعت ثابت ‪ 120‬کیلومتر در ساعت‬ ‫بر اساس استاندارد ‪ ECER84‬بدون توقف و ایستایی در‬ ‫جاده (به دلیل اس��تراحت در طول س��فر یا ترافیک و‪ ) ...‬به‬ ‫میزان ‪ 646‬هزار ریال به ص��ورت یکطرفه و یک میلیون و‬ ‫‪ 288‬هزار ریال به صورت رفت و برگشت خواهد بود‪ .‬البته‬ ‫مجددا تاکید می ش��ود که این هزینه بدون در نظر گرفتن‬ ‫هزینه های روغن‪ ،‬فیلتر‪ ،‬اس��تهالک‪ ،‬خرابی و‪ ....‬در طول‬ ‫سفر است‪ .‬شایان ذکر است که این هزینه برای خودرویی‬ ‫با حجم موتور ‪ 1700‬سی سی‪ ،‬تک سرنشین و با فراز صفر‬ ‫(همس��طح ) بوده که با افزایش حجم موتور که معموال در‬ ‫س��فرهای برون ش��هری با حجم موتور‪ ،‬تعداد سرنشین یا‬ ‫شیب و فرازهای بیشتر هس��تند این مصرف سوخت اضافه‬ ‫خواهد شد و به تبع ان هزینه ها اضافه می شود‪ .‬این هزینه‬ ‫را وقتی در کن��ار هزینه های واگن حمل خ��ودرو به عنوان‬ ‫مثال مسیر تهران ‪ -‬ش��یراز با مس��افت ‪ 1050‬کیلومتر با‬ ‫هزینه حمل خودرو یکطرفه ‪ 700‬هزار ریال و دو طرفه یک‬ ‫میلیون و ‪ 300‬هزار ریال‪ ،‬مس��یر شیراز – مشهد با مسافت‬ ‫‪ 1950‬کیلومتر با هزینه حمل خودرو یکطرفه یک میلیون و‬ ‫‪ 250‬هزار ریال دو طرفه ‪ 2‬میلیون و ‪ 300‬هزار ریال یا مسیر‬ ‫تهران– اندیمش��ک با مس��افت ‪ 700‬کیلومتر و مس��یری‬ ‫صعب العبور تر ب��ا هزینه حمل خ��ودرو یکطرفه ‪ 600‬هزار‬ ‫ریال و دو طرفه یک میلیون و ‪ 100‬ه��زار ریال قرار دهیم‬ ‫و با هم مقایسه کنیم ش��اهد خواهیم بود عالوه بر مقرون‬ ‫به صرفه تر بودن (اقتصادی) اس��تفاده از واگن های حمل‬ ‫خودروی قطارهای مس��افری‪ ،‬ایمنی‪ ،‬راحتی و اسایش نیز‬ ‫در سفر خواهیم داشت‪g.‬‬