ماهنامه مثلث شماره 23
ماهنامه مثلث شماره 23
ماهنامه مثلث شماره 23
ﺳﺮﻳﺎﻝ ﺑﺎﻧﻮ؛
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮﺩ
ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ
ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﺤﺎﺝ ؟
ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﺧﺒﺮﻱ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ /ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ /ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺳﻮﻡ 20/ﺩﻱ 100 /1388ﺻﻔﺤﻪ1000 /ﺗﻮﻣﺎﻥ
ﻫﻤﺮﺍﻩﺑﺎﯾﺎﺩﺩﺍﺷﺖﻫﺎوﮔﻔﺖوﮔﻮﻫﺎﯾﯽﺍﺯ:
ﻣﺤﻤﺪﻧﺒﯽ ﺣﺒﯿﺒﯽ،ﻋﻤﺎﺩﺍﻓﺮوﻍ
ﻣﺤﺴﻦﻛﻮﻫﻜﻦ،ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢﺭﺋﻮﻓﯿﺎﻥ
ﺭﺳﻮﻝ ﻣﻨﺘﺠﺐ ﻧﯿﺎ ،ﻣﺮﯾﻢ ﺑﻬﺮوﺯی
ﻣﻬﺪیﻓﻀﺎﺋﻠﯽ،ﻛﻤﺎﻝﺳﺠﺎﺩی
ﺭوﺍﯾﺖ ﺳﺮﺩﺑﯿﺮ وﻗﺖ ﺭوﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ
ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻮﻫﯿﻦﺁﻣﯿﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 56
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺯ ﻧﻔﺲ ﻣﯽﺍﻓﺘﺪ؟
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﺑﺎﻣﺴﺌﻮﻻﻥﻓﻌﻠﯽﻭﺳﺎﺑﻖﺑﻮﺭﺱﺍﯾﺮﺍﻥ
ﺑﺮﺭﺳﯽ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﻋﻤﺮﺍﻧﯽ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭی ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺯﯾﺮ ﺯﻣﯿﻦ
ﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻧﺒﺮﺩ ﺩﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﯿﻦ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ ﺁﯾﺖ ﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﯽ
ﺳﻠﺐ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ؟
ﺗﺎﺭﯾﺦﻧﮕﺎﺭی ﺟﺮﯾﺎﻥﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ -ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺩﺭ ﮔﻔﺖ و ﮔﻮ ﺑﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﯾﺎﻥ
ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ
ﻣﻄﻬﺮی و ﺷﺮﯾﻌﺘﯽ
É» ¾ÌuÌ» µ
¿\ ¸Ê¿Z¤»Y{ º¸ »Ê
¿Ê·ZnÀm Ä»Z
ʼeZy |¼v» |Ì
ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﺧﺒﺮﻱ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ /ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ /ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻭ ﯾﮑﻢ /ﺳﻮﻡ ﺩﻱ 100 /1388ﺻﻔﺤﻪ1000 /ﺗﻮﻣﺎﻥ
ﺷﯿﺦ ﺣﺴﯿﻦ ﺍﻧﺼﺎﺭﯾﺎﻥ ﺍﺯ
ﺭوﺿﻪ ﺧﻮﺍﻧﯽ و ﻣﺪﺍﺣﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ:
MOSALAS.IR
ISSN: 2008-5281
»|Y ½ZuY
»¹Y{ µÂ^« Á
ﻣﺤﺮﻡ 1341ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی؛ 1370ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ
ﻣﺜﻠﺚ؛ ﺩﺭﻙ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮی ﺍﺯ ﻗﻴﺎﻡ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ
ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺨﺘﺎﺭ؛ ﻣﻴﺮﺑﺎﻗﺮی ،ﺭﺍﻭی ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺳﻼﻡ
ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ؛ ﺍﺯ ﻧﺴﺦ ﺗﻌﺰﯾﻪ ﺗﺎ ﻣﻘﺘﻞﻫﺎ
ﻣﺮﺿﻴﻪ ﻣﺤﻤﻮﺩﺯﺍﺩﻩ :ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﺟﻨﮓ ﻧﺸﻮﺩ
ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﮐﺘﺮﺍﻧﺸﺎءﺍﷲ ﺭﺣﻤﺘﯽ
ﺩﮐﺘﺮ ﺭﺳﺘﻤﻴﺎﻥ :ﺧﻮﺍﺹ ﻧﻬﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺳﮑﻮﺕ
ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﺭﺟﺒﯽ :ﺍﺷﺮﺍﻑ ﮐﻮﻓﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ
ﻣﺤﺴﻦ ﻏﺮﻭﯾﺎﻥ :ﺣﺴﻴﻦ )ﻉ( ﺭﺍ ﮐﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ
ﻋﻤﺎﺩ ﺍﻓﺮﻭﻍ :ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﻠﺦ ﻣﺼﻠﺤﺖ
ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ ﺍﯾﺎﺯی :ﻧﮕﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ
ﻣﺤﻤﺪﻣﻬﺪی ﻓﻘﻴﻬﯽ :ﺣﮑﻢ ﺷﺎﺭﻉ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺖﻋﺎﻣﻪ
ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺿﺎ ﻫﻼﻟﯽ :ﻫﻢ ﻧﻮﮔﺮﺍ ﻫﺴﺘﻢ ،ﻫﻢ ﺳﻨﺘﯽ
MOSALAS.IR
ISSN: 2008-5281
ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﯿﺪ:
ﻧﺎﻣﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟﯽ ﺧﺎﺗﻤﯽ
ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻏﺮﺍﻣﺖ؛ ﭘﺲ ﺍﺯ 70ﺳﺎﻝ
ﻫﺮﺍﺱ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ
ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﻧﺮﺥ ﻣﮑﺎﻟﻤﺎﺕ ﺗﻠﻔﻦ؛ ﺷﺎﺋﺒﻪ ﯾﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻠﯽ ﮔﺎﺯ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﻣﺜﻠﺚ؛ ﺩﺭﻙ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
3
ﺍﺯ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺭﻫﺎﻥ ﺗﺎ ﺭﻱ
ﺭﻯﺷـﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨـﺶ ﺑـﻪ ﺣﻜـﻢ
ﺍﻧﺘﺼـﺎﺏ ﺳﺮﭘﺮﺳـﺖ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ
ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺳـﻮﻯ ﻣﺸـﺎﻳﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ:
ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛـﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺣـﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﺍﺯ ﺷﺌﻮﻥ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺍﻃﻼﻉ ﻭﺍﺻﻠﻪ...
18
52
60
ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺟﺮﻗﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻣﻲ 19ﺩﻱ ﻣﺎﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸـﺎﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻮﻫﻦ ﺍﺣﻤﺪ ﺭﺷـﻴﺪﻱ ﻣﻄﻠﻖ ﺩﺭ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺯﺩﻩ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺭﻫﺒﺮ ﺩﺭ ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﻫﻴﻦﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ...
ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ژﻭﺋﻴﻪ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺷـﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮ
ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻴﺸـﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ
ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻳﺪ ﭼﻮﻥ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﻓﻴﻠﻢ ...
ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺍﺯ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺗﺎ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻱ ﺭﻱ ﺷﻬﺮﻱ
ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺁﺭﺍﻡ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ
ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﻧﻴــﺰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﺎﻫــﺪ ﺩﺭﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭﭘــﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﺎﺕ
ﺑــﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ،ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﻧــﻚ ﺧﺴﺎﺭﺍﺗﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ
ﻣﻮﺗﻮﺭﺳﻴﻜﻠﺖ ﻭ ﺳﻄﻞ ﺯﺑﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ.ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺗﻠﺨﻲ
ﻛﻪ ﺩﻝ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩ.
ﺭﺍﺯﻫﺎﻱ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ14.......................................................
ﻣﻨﺼﻒ ﺑﺎﺷﻴﻢ 16.........................................................................................
ﺗﻜﻪﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﭘﺎﺯﻝ17..................................................................................
ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﺍﻣﻴﺮ ﺍﻟﺤﺎﺝ18...........................................................................
ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺳﺖ؟20......................................................
ﺗﺮﺍژﺩﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ21..................................................................................
ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ22....................................................................
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ23..................................................................................
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ24...........................................................
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ 26...................................................................................
ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﻫﺎﻱ ﺑﻮﺭﺱ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﺭﻭﺯ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻧﺸﻴﺐ
ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ ﺳﭙﺮﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻳﻚ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ .ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ
ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﺜﻠﺚ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻃﻲ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ
ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻭﺩﺍﻉ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ40.................................................................................
ﺗﺤﻮﻝ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ42...............................................................................
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ44.....................................................................
ﺭﻛﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ45...............................................
ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻴﺴﺖ46................................
ﺑﺎﺯﺩﻩ 40ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﺳﺖ47...............................
ﺍﺯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﺗﺎ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ48........................
ﺳﺎﻝ ﻧﻮ ﻣﻴﻼﺩﻯ؛ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻛﻬﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ50............................
ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﺷﻮﺩ52.............................................
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥﺗﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﭘﮋﻭﻫﺸﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ
ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﺎﺯﺩﻩ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭼﺎپ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﻗﻴﺎﻡ 19ﺩﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻢ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ.
ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ64...........................................................
ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻲ ﺳﻨﺖﻫﺎﻱ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ65..............................................................
ﻳﻚ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ66.............................................................................
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺁﺩﻡﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ67...............................................
ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻢ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ68......................................................................
ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻻﻱ ﺳﺮﻡ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩﺍﻧﺪ70.......................................................
ﺳﻠﺐ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ71.......................................................................................
ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ73.........................................................
ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺳﺮﺳﺨﺖ ،ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ74.....................................................
ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ
ﻓﺮﻫﻨﮓ
ﺳﺎﻳﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ
ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻰ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﻣﻌﺎﺻــﺮ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺗﺼــﻮﺭﻯ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﻫــﺪﺍﻑ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻴــﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ؛ ﺳﺎﺑﻘــﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺁﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﺎﻳﻪ
ﺍﻓﻜﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ.
ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻓﺮﻭﺩ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ28.........................................................................
ﺑـﺎﺯﻯ ﺑﺰﺭگ29........................................................................................
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﻴﻢ30...................................................................
ﻧﻈﺎﻡ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ32...........................................................
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﺭﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ33..............................................................
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ34..................................................................
ﺣﻜﻢ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ35......................................................
ﺣﻜﻢ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺍﺳﺖ36....................................................
ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ38...........................................
ﺍﺯ ﺳــﺎﻝ 9431ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫــﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻛﻠﻴﺪ ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ
93ﺳــﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻴﻞ ﺑﻰﺷﻤﺎﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﻃﺮﻳــﻖ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﭘﺨﺶ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺑﺪﻭﻥﺷﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ
ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﻓﻴﻠﻢ
ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﻢ.
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺩﻝ54....................................................................
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭ »ﺑﺎﻧﻮ« ﻋﺎﻟﻰ ﺑﻮﺩ56................................................................
ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ57....................................................................
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ،ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﻧﺨﻮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ60..........................................
ﭼﻨﺪﺳﺎﻝ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺩﻧﻴﺎ؟62..........................................................................
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﺠﺖ
ﺁﻳــﺖ ﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺭﺍ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﻴﺮ ﺩﺭ ﻭﺍﺩﻱ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺌﻮﺭﻱ ﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ
ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﻼﻡ.ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔــﻮﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻧﻴﺰ ﺻﺎﺣﺐ ﺭﺍﻱ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺑﻮﺩ ،ﻧﻈﺮﻱ ﻛﻪ
ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻞ ﺗﻮﺟﻬﺎﺕ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺍﻭ ﻣﻜﺘﻮﻡ ﻣﺎﻧﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﺩﻛﺘﺮ ﻓﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻱ ﻣﺒﺴﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﺠﺖ76.....................................................................................
ِ
ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﻘﻠﻴﻞ78...........................................................................
ﺍﺯ ﺣﻜﻤﺖ ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﻰ ﺗﺎ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ80......................................................
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ82......................................................................
ﻣﺜﻠﺚ
ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺧﺒﺮﻱ ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ
ﻣﺴﺌﻮﻝ :ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺁﺟﻮﺭﻟﻮ
ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﻭ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮﻝ
ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﻫﻨﺮﻱ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﻣﻬﺮ
ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮﻯ
ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ:
ﺩﺑﻴﺮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ :ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺷﻮﻗﻲ -ﻣﺤﻤﺪ ﻫﻴﺮﺍﺩ ﺣﺎﺗﻤﻲ
ﺩﺑﻴﺮ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ:ﻫﺎﺩﻱ ﺧﺴﺮﻭﺷﺎﻫﻴﻦ
ﺩﺑﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ :ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺎﺗﻤﻲ
ﺩﺑﻴﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ :ﻋﻠﻲ ﺭﻧﺠﻲﭘﻮﺭ
ﺩﺑﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ :ﺑﺎﺑﻚ ﻏﻔﻮﺭﻱﺁﺫﺭ
ﺩﺑﻴﺮ ﻭﺭﺯﺵ :ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺷﻮﻗﻲ
ﺩﺑﻴﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ :ﺳﺠﺎﺩ ﻧﻮﺭﻭﺯﻱ
ﺩﺑﻴﺮﺩﻳﻦﻭﺗﺎﺭﻳﺦ :ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺷﺎﻛﺮ
ﺩﺑﻴﺮ ﻋﻜﺲ :ﻋﺒﺎﺱ ﻛﻮﺛﺮﻱ
ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ :ﺳﻴﺪﻩ ﺁﻣﻨﻪ ﻣﻮﺳﻮﻱ -ﺣﺎﻣﺪ ﺯﺍﺭﻉ -ﺍﺣﺴﺎﻥ ﺍﺑﻄﺤﻰ -ﻣﻬﺪﻱ ﺍﻓﻀﻠﻲ
ﻣﺮﻳﻢ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﭘﻮﺭ -ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻴﺮﺯﺍﻳﻲ -ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺘﺤﻲ -ﻣﻬﺪﻯ ﻃﺎﻫﺒﺎﺯ -ﺳﻤﺎ ﺑﺎﺑﺎﻳﻲ -ﺳﻤﻴﻪ ﻋﻠﻴﭙﻮﺭ -ﻣﻮﻧﺎ ﻗﺎﺳﻤﻴﺎﻥ
ﺍﻟﻨﺎﺯ ﻣﺤﻤﺪﻱ -ﻫﻮﻣﻦ ﻣﺮﺍﺩﻱ -ﺁﺗﻮﺳﺎ ﺑﺰﺭﮔﻴﺎﻥ -ﺳﻴﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﻣﻴﺮﺧﻠﻴﻠﻲ -ﺁﺭﻣﻦ ﺳﺎﺭﻭﺧﺎﻧﻴﺎﻥ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﻠﻴﻔﻪ
ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﭘﺎﻳﻨﺪﻩ -ﻣﻬﺪﻯ ﺣﺴﻨﻰ
ﻓﻨﻲ:
ﮔﺮﺍﻓﻴﻚ ﻭ ﺻﻔﺤﻪﺁﺭﺍﻳﻲ :ﻧﻴﻤﺎ ﻣﻠﻚﻧﻴﺎﺯﻱ -ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧﻲ
ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ :ﻫﻮﻣﻦ ﺳﻠﻴﻤﻴﺎﻥ
ﺗﺼﺤﻴﺢ :ژﻳﻼ ﺷﺎﻛﺮﻱ
ﺣﺮﻭﻓﭽﻴﻨﻲ :ﺩﺍﻭﺩ ﺣﺸﻤﺘﻲ
ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺩﺍﺭﻯ :ﺳﻤﺎﻧﻪ ﻣﻮﻣﻨﻲ -ﺳﻤﻴﻪ ﻗﻠﻲﺯﺍﺩﻩ
ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺎﻟﻰ :ﺑﻴﺘﺎ ﺑﺮﺍﺯﻧﺪﻩ ﻧﻴﺎ
ﺑﺎﺗﺸﻜﺮ ﺍﺯ :ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺍﻛﺒﺮﻱ -ﺍﻣﻴﺮ ﻋﺰﻳﺰﻱ -ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻤﺎﻋﺖ -ﺍﻣﻴﺮﺟﺪﻳﺪﻱ
ﭼﺎپ :ﺭﻭﺍﻕ
ﭼﺎپ
ﺗﻮﺯﻳﻊ :ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺗﻮﺯﻳﻊ
84
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫـﺎ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﻫﻮﻯ ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﺳـﺨﻦ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﻩﻫﺎﻯ ﻛﻮﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﭼﻪ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﻣﻌﺎﺑﺮ
ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩ ،ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎ...
ﻧﺸﺎﻧﻲ :ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻫﻔﺖ ﺗﻴﺮ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻣﻔﺘﺢ ﺟﻨﻮﺑﻲ ،ﻧﺒﺶ ﻛﻮﭼﻪ ﻣﺒﻴﻨﻲ ،ﭘﻼﻙ ،121ﻭﺍﺣﺪ 11
ﺗﻠﻔﻦ88140544 :
ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺜﻠﺚ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ
ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﺖ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﺗﻬﺮﺍﻥ؛ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻮﻳﻦ ﺷﻬﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﺑﻪﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ
ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﺰﺭگ ﻣﻰﻧﮕﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ
ﻣﺪﺭﻥ ﺷﺪﻥ ﺷﻬﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺍﺯ
ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻻﻳﻨﺤﻞ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺣﻞ ﻧﺎﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﻫﺴﺖ.
ﺗﻬﺮﺍﻥ ؛ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ84.......................................................................
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻓﺮﺍﻣﻠﻰ86........................................................
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﺪ87.............................................
4ﺳﺎﻝ ﻭ 4ﻣﺎﻩ ﻭ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺷﺪﻩ88...................................
ﻭ ﺍﻳﻨﻚ ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻡ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ89.........................................................
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯﺍﻡ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨﻢ90...................
ﻭﺭﺯﺵ
ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻜﺴﻮﺗﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ
ﺑﺎ ﺍﺑﻼﻍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻣﺎﺩﻩ 14ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻟﺤﺎﻗﻲ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ )ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ( ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﻛﻪ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ﺳﻜﻮﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎﻯ ﻭﺭﺯﺵ ﺭﻭﻯ ﺳﻄﺢ ﺻﻴﻘﻠﻰ94..............................................
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ95..............................................................
ﻣﺮﻭ ﺩﺭ ﺧﺮﺍﺑﺎﺕ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﻜﻨﺪﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ96....................................................
ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ :ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺍﺯ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺑﻤﻴﺮﻳﺪ97.................................................
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ
ﻣﺠﻠﻪ ﻛﻠﻤﻪ
»ﻣﺜﻠﺚ« ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ
30008312
SMSﻛﻨﻴﺪ
ﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﺳﺮﻉ ﻭﻗﺖ
ﺟﺰﻭﻣﺸﺘﺮﻛﺎﻥ ﻣﺠﻠﻪ
ﺷﻮﻳﺪ
ﺩﻫﻪ ﺍﻯ ﭘﺮﺧﺸﻮﻧﺖ
-1ﺍﺭﻳﺘﺮﻩ/ﺍﺗﻴﻮﭘﻰ
-2ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ
-3ﺭﻭﺳﻴﻪ:ﭼﭽﻦ
-4ﺳﻨﮕﺎﻝ
-5ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ/ﻟﺒﻨﺎﻥ
-6ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻛﻨﮕﻮ
-7ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ
-8ﺑﺮﻣﻪ
-9ﻛﻠﻤﺒﻴﺎ
-10ﮔﺮﺟﺴﺘﺎﻥ
-11ﻫﻨﺪ:ﺁﺳﺎﻡ
-12ﻫﻨﺪ:ﻛﺸﻤﻴﺮ
-13ﻫﻨﺪ:ﺁﻧﺪﺭﺍ ﭘﺮﺍﺩﺵ
-14ﻣﻮﻟﺪﺍﻭﻯ:ﺗﺮﺍﻧﺲﺩﻧﻴﺴﺘﺮﻳﺎ
-15ﻧﺎﻣﻴﺒﻴﺎ:ﻧﻮﺍﺭﻛﺎﭘﺮﻳﻮﻳﻞ
-16ﺁﻧﮕﻮﻻ
-17ﺑﻮﺭﻭﻧﺪﻯ
-18ﻧﭙﺎﻝ)ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻰ(
-19ﭘﺮﻭ)ﺭﺍﻩ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ(
-20ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ)ﺟﺒﻬﻪ ﺁﺯﺍﺩﻳﺒﺨﺶ
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺭﻭ(
-21ﺳﻮﻣﺎﻟﻰ
-22ﺍﻭﮔﺎﻧﺪﺍ
-23ﺳﻮﺩﺍﻥ
-24ﺳﻴﺮﺍ ﻟﺌﻮﻥ
-25ﺭﻭﺁﻧﺪﺍ
-26ﮔﻴﻨﻪ ﺑﻴﺴﺎﺋﻮ
-27ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ)ﺍﺑﻮﺳﻴﺎﻑ(
-28ﺗﻴﻤﻮﺭﺷﺮﻗﻰ
-29ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ:ﺁﺳﻪ
-30ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ:ﺟﺰﺍﻳﺮ ﻣﻠﻮﻛﺎﻥ
-31ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ:ﺍﻳﺮﻳﺎﻥ ﺟﺎﻳﺎ
-32ﺍﻳﺮﻟﻨﺪ ﺷﻤﺎﻟﻰ
-33ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎ:ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺳﻚ
-34ﺗﺮﻛﻴﻪ
-35ﺍﻳﺮﺍﻥ:ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ
-36ﻋﺮﺍﻕ :ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ
-37ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
-38ﺍﺯﺑﻜﺴﺘﺎﻥ
-39ﺳﺮﻯ ﻻﻧﻜﺎ
-40ﻻﺋﻮﺱ
-41ﭼﺎﺩ
ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﺎ ﻧﺎ ﺍﻣﻦﺗﺮ ﺷﺪﻩ
ﺣﻤﻼﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭ
11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ :2001ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺝﻫﺎﻯ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﻧﻴﻮ ﻳﻮﺭﻙ 2933 ،ﻧﻔﺮ
14ﺁﮔﻮﺳﺖ :2007ﺑﻤﺐﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﭘﻴﺎﭘﻰ ،ﺷﻤﺎﻝ ﻋﺮﺍﻕ 520 ،ﻧﻔﺮ
ﺩﺭﺻﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ
ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻳﻜﻢ ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﻧﺪ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺭﻭﺯﻫﺎﻳﻲﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﺟﻨﮓ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ)ﺗﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ
(2001
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ
ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻴﺎﻥ ﻣﺨﺪﺭ ﻣﻜﺰﻳﻜﻰ
ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳـﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ
ﺍﺯ ﺳـﺎ ﻝ 2000ﺗـﺎ ﻛﻨﻮﻥ.ﻣﺠﻤـﻮﻉ
ﺍﻳـﻦﻫﺰﻳﻨﻪﻫـﺎ 1/5ﺗﺮﻳﻠﻴﻮﻥ)ﻫﺰﺍﺭ
ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ(ﺩﻻﺭﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ.
1ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ:2004ﺑﺤﺮﺍﻥﮔﺮﻭﮔﺎﻧﮕﻴﺮﻯﺩﺭﻣﺪﺭﺳﻪ،ﺑﺴﻼﻥﺭﻭﺳﻴﻪ 366،ﻧﻔﺮ
11ﺟﻮﻻﻯ :2006ﺑﻤﺐ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻗﻄﺎﺭ ،ﺑﻤﺒﺌﻰ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ 209 ،ﻧﻔﺮ
ﺗﺮﺟﻤﻪ:ﺑﻬﺰﺍﺩ ﺍﺧﻼﻗﻰ
6
12ﺍﻛﺘﺒﺮ :2002ﺑﻤﺐ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺷﺒﺎﻧﻪ ،ﺑﺎﻟﻰ ﺍﻧﺪﻭﻧﺰﻯ 202 ،ﻧﻔﺮ
ﺷﻤﺎﺭ ﺣﻤﻼﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴـﺘﻰ ﺳﺎﻝ 2008ﻛﻪ
54ﻫﺰﺍﺭﻛﺸﺘﻪﻭﺯﺧﻤﻰ ﺑﺮﺟﺎﻯﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﺷـﻤﺎﺭﺣﻤﻼﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰﺩﺭﺍﻳﻦﺳﺎﻝﻛﻪ
1200ﻛﺸﺘﻪﻭﺯﺧﻤﻰﺑﺮﺟﺎﻯﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ
ﺭﻭﻳﺪﺍﺩ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ
ﺳﻔﺮ ﺑﻲﻣﻘﺼﺪ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺧﺒﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﺍﻯ
ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺳﺎﻟﻰ ﻛﻬﻨﻪ ﺑﻪ ﻧﻮ.
ﺩﺭ ﺍﺑﺘــﺪﺍﻯ ﻫﻔﺘﻪ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﮕــﻮﻯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀــﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ
ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻝ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ
ﭼﻨﺪ ﺗﺒﻌــﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﮔﻔــﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ
ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﻋــﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺁﺷﻮﺏﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺗﺒﺎﻉ
ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻳﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛــﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﻣﻀﺎﻋــﻒ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺍﻧﮕﻴــﺰﻩ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺁﺯﺍﺩ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ
ﺍﺭﺗﻜﺎﺏ ﺟﺮﻡ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ.
ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻮﺍﺩﺙ
ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ،ﻫﻨﻮﺯ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ؛ ﭼﻪﺁﻧﻜﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ،ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﻣﺜﺒﺖ
ﻭ ﻣﻨﻔــﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺴﻦ
ﺭﺿﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻯ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺑﻪﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺗﻰ
ﺗﻨﺪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﭙﺎﻩ ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻯ ﮔﺰﻳﺪﻥ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﻣﺎﻡ
ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ﺭﺍ
ﺩﺭﭘﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻳﻚ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺁﻥ ﻓﺘﺢ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﻓﺘﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ،ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺟﺪﺍ
ﻛﺮﺩﻥ ﺻﻒ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻗﺸﺎﺭ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ،ﻓﺘﺢ ﺩﻭﻡ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺬﺏ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮﻯ
ﻭ ﺩﻓﻊ ﺣﺪﺍﻗﻠﻰ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ .ﺍﮔــﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﻧﺎﻣﺰﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻫﻢ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺬﺏ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺩﺭﺍﻳﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﺪ ﻧﻪ ﺁﻧﻜﻪ
ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻓﺮﺩ ﺑــﺮﺍﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻛﻨﺪ.
ﻧﻈﺎﻡ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ ﻛــﻪ ﭼﻪ ﺑﻜﻨﺪ .ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﺪﻩﺍﻯ
ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻮءﻇــﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﺭﺿﺎﻳﻰ
ﻧﺴﺒﺖ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴــﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﻭﻻﻳﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﭘﺮﺗﻴﺮﺍژﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﺳــﻮﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺗﻨﻬﺎ
ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺮﻧﺪ ﺍﺳــﺖ ،ﺁﻣﺎﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﭘﺮﺗﻴﺮﺍژ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺩﺍﺧﻞ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺳﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺑﺮ ﺍﻳــﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﭘﺮﺗﻴﺮﺍژﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﺩﺍﺧﻞ ،ﭘﺮﺍﻳﺪ ﻧﺴﻴﻢ
ﻭ ﺻﺒﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺮﻛــﺖ ﺳﺎﻳﭙﺎﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛــﺖ ﺩﺭ 9ﻣﺎﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ
ﺩﺭﻣﺠﻤﻮﻉ 216ﻫــﺰﺍﺭ ﻭ 406ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﺪﻝ
ﺑﻨﺰﻳﻨﻲ ﻭ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪﺳﻮﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺭﺗﺒﻪ ﺩﻭﻡ ﭘﺮﺗﻴﺮﺍژﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﺳﻮﺍﺭﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻴﺰ
ﭘﺮﺍﻳﺪ ﻧﺴﻴﻢ ﻭ ﺻﺒﺎﻱ ﭘﺎﺭﺱ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ 9ﻣﺎﻩ
ﺳﺎﻝ ﺟــﺎﺭﻱ 181ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 328ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﺧﻮﺩﺭﻭ )ﺑﻨﺰﻳﻨﻲ ﻭ
ﺩﻭﮔﺎﻧﻪﺳﻮﺯ( ﺭﺍ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺭﺩﻩ ﺳﻮﻡ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ
ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻃﻲ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺷﻤﺎﺭﻩﮔﺬﺍﺭﻱ ﺁﻥ
ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﺑﺮ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﮋﻭ 405ﺩﺭ 9ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﺪﻝ ﺑﻨﺰﻳﻨﻲ
ﻭ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪﺳﻮﺯ ﺑــﻪ ﺭﻗﻢ 119ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 769ﺩﺳﺘﮕــﺎﻩ ﺭﺳﻴﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻣﺎﺭ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺩﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫــﺎﻱ ﺗﻨﺪﺭ 90ﺩﻭﮔﺎﻧﻪﺳﻮﺯ ﻭ ﺳﻤﻨــﺪ ﻟﻴﻤﻮﺯﻳﻦ ﺳﺮﻳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺧــﻮﺩﺭﻭ ،ﭘﺮﻭﺗﻦ ﺳﺪﺍﻥ ﻭ ﭘﺮﻭﺗﻦ ﻫﺎچﺑﻚ ﺯﺍﮔــﺮﺱ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻭ ﻟﻴﻔﺎﻥ
1300ﻛﺮﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﺣــﻮﺯﻩ ﺻﻨﻌﺖ ،ﺗﺎﺧﻴﺮﻫﺎ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗــﻮﺍﺯﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ
ﺍﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﮔﺎﺯﻯ ﭘﺎﺭﺱﺟﻨﻮﺑﻰ ﻣﺎﻫﻴــﺖ ﻭﻳﮋﻩ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣــﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻧﺮژﻯ ﭘﺎﺭﺱ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ
ﻭﺟﻮﺩ 10ﺳﺎﻝ ﺗﻼﺵ ﻭ ﻛﻮﺷﺶ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻧﺮژﻯ ﭘﺎﺭﺱ،
ﺍﻣــﺮﻭﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻧﺮژﻯ ﭘﺎﺭﺱ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﻭﻳﮋﻩ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻣﻮﺳﻰ ﺳﻮﺭﻯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ» :ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺍﺯﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ
ﺍﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﭘﺎﺭﺱ ﺟﻨﻮﺑﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻧﺮژﻯ ﭘﺎﺭﺱ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻳﺪ«.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻭﻯ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﻃﺮﺡ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ
ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﻧﮕﻴﺰﺷﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﻌﻴﺸﺘﻰ،
ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺤﻘﻖ ﺷﻮﺩ.
ﺳﻔﺮ ﺑﻰﻣﻘﺼﺪ
ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻴﺎﺕﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺍﻍ ﺍﺳﺖ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺳﻔﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﻧﻮﺭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻔﺮ ﻫﻴﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻟﻐﻮ
ﺷﺪ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﺟﺎﻥ ﻛﺮﻯ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻭﻯ ﻫﻴﭻ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻓﺮﻳﺪ ﺟﻮﻥ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ
ﺑﺎ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻟﺸﺮﻕﺍﻻﻭﺳﻂ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟــﺎﻥ ﻛﺮﻯ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻞ ﺟﺮﺍﺣﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﻮﺳﺘﻦ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﺷﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ
ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺳﻔﺮ ﻫﻴﺎﺕ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺭﺩ
ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ » :ﻋﻠــﺖ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ
ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﻛﺎﻇــﻢ ﺟﻼﻟﻰ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﻛﻤﻴﺴﻴــﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ »:ﺍﺻﻞ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎ
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﻚ ﻫﻴﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺳﻔﺮﻯ ﺑﻪ ﺑﺮﻭﻛﺴﻞ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺳﻔﺮ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻘﺮﺭ ﺷــﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ
ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﻔﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ«.
ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺯﻧﺪﺍﻥ
ﺣﺪﺍﻗــﻞ 200ﺯﺍﺋﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺗﺎﺳﻮﻋــﺎ ﻭ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ
ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺍﻕ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻫﻢ ﺍﻳﻨــﻚ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ
ﺯﺍﺋﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻧﺎﺻﺮﻳﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ
6ﺳﺎﻝ ﺣﺒﺲ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺒﺮﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ 211ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥﻫﺎﻯ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ
ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﻣﻬﺮ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺳﺖ ﺣــﺪﻭﺩ 200ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ
ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﻳﺎﻡ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ(
ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﺍﺋﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ
ﺩﺭﺑﻨﺪ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﺯ ﺁﻣــﺎﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻗﻮﻝﻫﺎﻯ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﻋﺮﺍﻗﻰ ،ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻋــﺮﺍﻕ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﺯﺍﺩﺳﺎﺯﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﻴﺖ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺍﻕ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ
ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺷﺎﻋﺮ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﻣﻬﺘﺎﺏ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ﺩﻛﺘﺮ ﻃﺎﻫﺮﻩ ﺻﻔﺎﺭﺯﺍﺩﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ،
ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ »ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ« ﺑﺮﺍﻯ ﭼﺎپ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮ
ﺍﻗﺪﺍﻣــﻰ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺎ ﺑﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻛــﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻛﺘﺮ ﺻﻔﺎﺭﺯﺍﺩﻩ
ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷــﺪﻩ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺘــﺶ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻏــﺎﺯ ﻛﻨﺪ ﺗــﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪﺩﻫﻨﺪﻩ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻧﻮﻯ ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺎﺷﺪ .ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ،
ﭼﺎپ ﺁﺛﺎﺭ ﻃﺎﻫﺮﻩ ﺻﻔﺎﺭﺯﺍﺩﻩ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴــﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻧﺸﺮ ﭘﺎﺭﺱ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﻗﺼــﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻤﻪ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻧﻮﻯ
ﻓﻘﻴﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻪ ﭼــﺎپ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ.ﻧﺸﺮ ﭘﺎﺭﺱ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
»ﻗﺮﺁﻥ ﺣﻜﻴﻢ« ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎﺭﺳــﻰ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻪ
ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﭼﺎپ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪﺯﻭﺩﻯ ﺭﻭﺍﻧﻪ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻛﻨﺪ.ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻖ ﺷﻨﻴﺪﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ
ﻓﻴﻠﻢ »ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺁﻓﺘﺎﺏ« ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻓﺮﻳﺎﻝ ﺑﻬﺰﺍﺩ ﻭ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﮔﻰ
ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ،ﮔﻮﻳﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺣﺎﻛﻢ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻛﺜــﺮ ﻋﻮﺍﻣــﻞ ﺍﺯ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰﻫﺎﻯ ﻛــﺎﺭ ﻭ ﺑــﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺪﻭﻥ
ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻣﺼﺪﻭﻣﻴﺖ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﻤﻴﻠﻰ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ
ﺳﻬﻞﺍﻧﮕــﺎﺭﻯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﭘــﺮﺕ ﺷﺪﻧﺶ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺩﻳــﻮﺍﺭ ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺭﺍ
ﻧﮕــﺮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻣﺮﺣﻠــﻪ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪﻥ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺩﻩ ﻛﻪ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺭﻓﻊ ﻣﺼﺪﻭﻣﻴﺖ ﻭ ﺷﺎﻧﺲ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﻤﻴﻠﻰ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻫﺎﻯ ﺑﺎﺭﻳﻚ
ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ،ﻗﻬﺮ ﻳﻮﺳﻒ ﺗﻴﻤﻮﺭﻯ ﻫﻢ ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ
ﻣﻰﺭﻳﺰﺩ .ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﻴﻤﻮﺭﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻃﺒﻖ
ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﺵ ﻣﺒﻠﻎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺩﺳﺘﻤﺰﺩﺵ ﺭﺍ ﻃﻠﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ
ﺑﻨﺎ ﺑــﻪ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻴﻤﻮﺭﻯ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺧﻮﺩ ﺳﺮﺻﺤﻨﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺗﻤــﺎﻡ ﻣﺎﺑﻘﻰ ﻧﻘﺶ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﺣﺬﻑ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺗﻴﻤﻮﺭﻯ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻴﻜﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﻨﺪ
ﺍﻣﺎ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺍﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﺩﺭﻧﻬﺎﻳــﺖ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠــﻢ ﭘﺮ ﺍﺯ ﺟﻨﺠــﺎﻝ 13ﺩﻯ ﺩﺭ
ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺑــﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠــﻢ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ
ﻧﻴﻮﺷﺎ ﺿﻴﻐﻤﻰ ،ﺣﺎﻣﺪ ﻛﻤﻴﻠﻰ ،ﻳﻮﺳــﻒ ﺗﻴﻤﻮﺭﻯ ﻭ ﺁﻧﺎﻫﻴﺘﺎ ﻧﻌﻤﺘﻰ
ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻓﺮﻳﺎﻝ ﺑﻬﺰﺍﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ 11ﺳﺎﻝ
ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰﺍﺵ ،ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﮔﻰ ﻭ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﻴﻠﻤﺒــﺮﺩﺍﺭﻯ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺟﻠﻮﻯ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ
ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
7
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎ
ﭘﻮﺯﺵ ﺍﺯ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﻣﻄﻬﺮﻱ
ﺩﺭ ﭘــﻲ ﺩﺭﺝ ﮔﺰﺍﺭﺷــﻲ ﺍﺯ
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺟﻨــﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ ﺩﻛﺘﺮ
ﻋﻠــﻲ ﻣﻄﻬﺮﻱ ،ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﻩ ﻣﺤﺘﺮﻡ
ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ
ﺍﺳﻼﻣــﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑــﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﻌﻠﻲ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻄﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻮﺳــﻂ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒــﺎﻥ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻭ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﺗﺎﻳﻴــﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗــﺎﻱ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻄﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑــﺎ ﺩﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﭘﻮﺯﺵ ﻣﻲﻃﻠﺒﻴﻢ.
ﺷﺮﻁ ﺍﻟﻬﺎﻡ
ﺧﻴﻠﻰﻫــﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﻟــﺖ ﻧﻬــﻢ ﺑﻪ
ﻏﻼﻣﺤﺴﻴــﻦ ﺍﻟﻬــﺎﻡ ﺑﻪ ﺩﻟﻴــﻞ
ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺧﻴﻠﻰ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺎﻻ ﺍﻭ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ
ﻫﻴﭻ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ
ﻭﺯﻳﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻯ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ
ﺩﻭﻟﺖ ،ﻋﻀــﻮ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻭ
ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺘﺎﺩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻗﺎﭼﺎﻕ
ﻛﺎﻻ ﻭ ﺍﺭﺯ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻫﻢ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ
ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺮﻁﮔﺬﺍﺭﻯﺍﺵ ﺑﺮﺍﻯ
ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻌﺎﺭﻓﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺘﺎﺩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻗﺎﭼﺎﻕ
ﻛﺎﻻ ،ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻗﺎﺿﻰ ﻣﺮﺗﻀﻮﻯ ﻣﻌــﺮﻭﻑ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ
ﺩﻻﻳﻞ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻯ ﻛﻠﻰﺍﺵ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺷﻨﻴﺪﻩﻫﺎ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺯ ﺁﻥﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ
ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺮﻁ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻯ
ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻰ
ﻛﻼ ﻣﺎﻣــﻮﺭﺍﻥ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻲ ﺑــﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ
ﺧــﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﻴــﺮﻭﻯ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣــﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﻧﺴــﺮﺩﻯ ﻭﻳــﮋﻩﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ
ﻫﺴﺘﻨــﺪ ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻋﺼﺒﺎﻧــﻰ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺴــﻰ ﺟﻠﻮﺩﺍﺭﺷﺎﻥ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻇﻬــﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩﺍﺕ ﺻﺮﻳﺢ ﺳﺮﻫﻨــﮓ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺋﻴﺲ
ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺰﺭگ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪﺍﻯ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺌــﻮﻝ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﺎﻧــﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳــﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ،
ﺭﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻲ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺰﺭگ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺭﻭﻱ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﭘﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ،ﮔﻔﺖ» :ﺁﻣﺎﺭﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﺳﺮﻃﺎﻥﺯﺍﻱ ﺁﺯﺑﺴﺖ ﺩﺭ ﺭﻳﻪ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ
ﭘﻠﻴﺲ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﺯﺑﺴﺖ ﻫﻮﺍﻱ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺍﺳﺖ«.ﺭﺋﻴﺲ
ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳــﻰ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩﺍﺕ ﺻﺮﻳﺤﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﻛﻢﻛﺎﺭﻯ ﻣﺴﺌــﻮﻻﻥ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ،
ﺍﻓﺰﻭﺩ » :ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺭﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﺁﺯﺑﺴﺖ ﺩﺭ
ﺭﻳﻪ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺯﻭﺝ ﻭ ﻓﺮﺩ ﻭ ﻃﺮﺡ
ﺗﺮﺍﻓﻴــﻚ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺎﻣــﻮﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ «.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺟﻠﺴﻪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩﻫﺎﻯ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،ﻧﻔﺖ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻯ
ﻛﺸﻮﺭ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺤﻴﻂ
ﺯﻳﺴــﺖ ﻛﻞ ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫــﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺭﺍﻫﻮﺭ ﺳﺨﻨﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺪﻳﺮﻯ
ﻣﻬﺮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ »ﻗﻬﻮﻩ ﺗﻠﺦ« ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﺧﻮﺩﺵ ﺍﻳﻔﺎﻱ
ﻧﻘﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺳﺮﻳﺎﻝ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻬﺮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ
ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻳﺎﻝ ﺍﻳﻔﺎﻱ ﻧﻘﺶ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻳﺎﻝ ﻧﻴﺰ ﺟﻠﻮﻱ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ
ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻬﺮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻱ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ »ﻗﻬﻮﻩ ﺗﻠﺦ« ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺑﻬﻤﻦﻣﺎﻩ ﻭ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻫﻪ ﻓﺠﺮ ،ﺭﺣﻠﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺹ( ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺿﺎ)ﻉ(،
ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺁﻧﺘﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ،ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻳﺎﻝ
ﺩﺭ ﻟﻮﻛﻴﺸﻦ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺣﺪﻭﺩ 15ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﺳﺮﻳﺎﻝ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ.ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺭﺿﺎ ﻧﻴﻚﺧﻮﺍﻩ ،ﺭﺿﺎ ﻓﻴﺾ ﻧﻮﺭﻭﺯﻱ ،ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ
ﻫﺪﺍﻳﺘــﻲ ،ﺍﻟﻴﻜﺎ ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺯﺍﻗــﻲ ﻭ ﺁﺭﺍﻡ ﺟﻌﻔــﺮﻱ ﺟﻠﻮﻱ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳــﺮﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
»ﻗﻬﻮﻩ ﺗﻠﺦ« 33ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﻱ ﺳﻴﺎﻣﻚ ﺍﻧﺼﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ
ﻣﻮﺭﺥ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ،ﻳﻚ ﻓﻨﺠﺎﻥ
ﻗﻬﻮﻩ ﺗﻠﺦ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻔﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺫﺑﻴﺤﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ
ﻣﺠﻠــﺲ ﻭ ﺩﻳــﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒــﺎﺕ
15ﺩﻱﻣــﺎﻩ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣــﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻣﻌﺮﻓﻲ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ ﺟﻌﻔﺮﺯﺍﺩﻩ ،ﺭﺋﻴﺲ
ﻛﻤﻴﺴﻴــﻮﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ
ﺧﺒﺮﮔــﺰﺍﺭﻱ ﻓــﺎﺭﺱ ﮔﻔﺘــﻪ ﺍﺳﺖ:
» ﻋﻠﻲ ﺫﺑﻴﺤﻲ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺄﻣﻴــﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺑﻪﺩﻟﻴــﻞ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺑﺮﺧــﻲ ﺗﺨﻠﻔﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔــﺎﻩ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ «.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻭ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﻥ
ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺨﻠﻔﺎﺕ ﺫﺑﻴﺤﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺨﻠﻔــﺎﺕ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺪﻡﺍﺟــﺮﺍﻱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ
ﻣﺼﻮﺏ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻋﺪﻡﺍﺟــﺮﺍﻱ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ.ﺭﺋﻴﺲ
ﻛﻤﻴﺴﻴــﻮﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻔﺤﺺ ﺍﺯ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺖ » :ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ،
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻔﺤﺺ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﻣﻲﺭﺳﺪ «.ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﻭ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻫﻴﺎﺕﻣﺪﻳﺮﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺎﻣﻴﻦﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻋﺰﻝ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺷﺪﻧﺪ.
ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻃﺮﻳﻘﺖ ﻣﻨﻔﺮﺩ ،ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﻫﻴﺎﺕﻣﺪﻳﺮﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺄﻣﻴﻦﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺣﺴﻦﺯﺍﺩﻩ ﻋﻀــﻮ ﻫﻴﺎﺕﻣﺪﻳﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﺯﺍﺩﻩ ،ﺭﺋﻴــﺲ ﻫﻴﺎﺕﻣﺪﻳﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ
ﺷﻤﺮﺩﻥ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻋﻠﻲ ﺫﺑﻴﺤــﻲ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺎﻣﻴﻦﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻋﺰﻝ ﻭﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺷﺪﻧﺪ.
8
ﻛﻮﺩﻙ ﻧﺎﺯﭘﺮﻭﺭﺩﻩ
ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻧﻰﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭﻋﻤﻞ ﻻﺑﻰﻫﺎﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ
ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴــﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻊ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﺰﻭﺍ
ﻣﻲﺍﻓﺘﻨﺪ ،ﺳﻌﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻫﻤﻪ ﺟﻮﺍﻧﺐ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻒ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻫﻢ ﺻﺪﺍﻗﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ
ﻏﺰﻩ ﻭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻧﻰ ،ﺿﺪ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺷﻐﺎﻟﮕﺮﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻠﻰﻫﺎ ﺧﻴﻠﻰ ﺩﻳﺮ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩ ﺍﻟﻔﻴﺼﻞ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ
ﺍﻓﺘــﺎﺩ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺧﺒﺮﻯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﺎ ﻫﻤﺘﺎﻯ ﺗﺮﻙ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺭﻳﺎﺽ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺟﺎﻟﺒﻰ
ﺍﺯ ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻛﺮﺩ» :ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻛﻮﺩﻙ ﻧﺎﺯﭘﺮﻭﺩﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺎﺭﻯ ﺩﻟﺶ
ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﻛﺴﻰ ﺟﻠﻮﺩﺍﺭ ﺍﻭ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻋﺮﺑﻰ ،ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺷﻬﺮﻙﺳــﺎﺯﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﻗﺪﺱ ﺷﺮﻗﻰ ﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻫﺮﭼﻪ
ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻫﺪ«.ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭﺯﻳﺮ ﺳﻌﻮﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻨﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮﻙﺳﺎﺯﻯ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﻰﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
ﺗﻜﺬﻳﺐ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺷﻬﺮﺍﻡ ﻧﺎﻇﺮﻱ
ﺩﺍﺩﻛﺎﻥ -ﻋﻠﻰﺁﺑﺎﺩﻯ؛
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ
ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ 90ﺍﻳﻦﺑــﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﻌﻄﻴﻠــﻰ ﻟﻴﮓﺑﺮﺗــﺮ ﺑﻪ ﺳــﺮﺍﻍ ﺳﻮژﻩﺍﻯ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘــﻰ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺯ ﻣﺤﻤﺪ ﺩﺍﺩﻛــﺎﻥ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻋﻮﺍﻫﺎﻯ
ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻰﺁﺑﺎﺩﻯ ﻭ ﺭﺋﻴــﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺭﺍ ﻳــﺎﺩﺁﻭﺭﻯ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺍﺩﻛــﺎﻥ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻋﻠﻰﺁﺑــﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﭘﻰ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻣﺤﻤــﺪ ﺩﺍﺩﻛﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﺑﺘــﺪﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ
ﻣﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺭﺯﺵ ﻭ
ﺷﺄﻧﻰﻗﺎﺋﻞﺑﻮﺩﻡ،ﻧﻤﻰﮔﺬﺍﺷﺘﻢﻫﺮﭼﻴﺰﻯﺍﺗﻔﺎﻕﺑﻴﻔﺘﺪ.ﻣﺜﻞﺍﻳﻨﻜﻪ)ﻋﻠﻰ
ﺁﺑﺎﺩﻯ(ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺩﺍﺩﻛﺎﻥﻣﻰﺭﻭﺩﻭﻳﻚﻧﻴﺮﻭﻯﺟﻮﺍﻥﻣﻰﺁﻳﺪﻭﺍﻳﻦﻛﺎﺭ
ﺭﺍﻣﻰﭼﺮﺧﺎﻧﺪ.ﺑﻌﺪﻣﺎﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢﻧﻴﺮﻭﻯﺟﻮﺍﻥﺗﺮﺧﻮﺩﺵﺑﻮﺩﻩ.ﻋﻠﻰﺁﺑﺎﺩﻯ
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺩﺍﺩﻛﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ،90ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﻃﻤﻊ
ﺑﺮﺍﻯﺭﻳﺎﺳﺖ ﺩﺍﻧﺴﺖﻭﮔﻔﺖ»:ﺑﺤﺚﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﺩﺳﺘﻮﺭﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ
ﺑﻮﺩﻭﺧﻮﺩﻡﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﺑﻪﺭﻳﺎﺳﺖ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻧﺒﻮﺩﻡ.ﻣﺪﺗﻰﻫﻢﺑﺎﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺻﺤﺒﺖ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺶ ﻫﻢ ﻛﺮﺩﻡ ،ﻫﻴﭻ ﻋﻼﻗﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﺗﻮﺭﻯ ﺭﻳﺎﺳﺖ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻰ ﺳﺮ
ﻛﺎﺭﺑﻴﺎﻳﺪﻭﻟﻰﭼﻮﻥﺩﺳﺘﻮﺭﺁﻗﺎﻯﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩﺑﻮﺩﻛﻪﺑﺮﺍﻯﻓﻮﺗﺒﺎﻝﺍﺭﺯﺵ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﺪ ،ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻳــﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﻻ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻯﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮﺳﺪ ﺗــﺎ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﭼﻨﻴﻦ
ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺘــﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺟﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩﻡ«.ﺍﻳــﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺎﺳﺦ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﺍﺗﻬﺎﻣــﺎﺕ ﺩﺍﺩﻛﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ 90ﺷﻬﺮﺕﻃﻠﺒﻰ
ﻋﻠﻰﺁﺑﺎﺩﻯﺭﺍﻋﺎﻣﻞﺍﺧﺘﻼﻓﺶﺑﺎﺧﻮﺩﺩﺍﻧﺴﺖﻭﺑﻪﺍﻳﻦﺷﻜﻞﺭﺋﻴﺲﺳﺎﺑﻖ
ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻰﺗﻮپﺭﺍﺑﻪﺯﻣﻴﻦﻣﺤﻤﻮﺩﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩﺍﻧﺪﺍﺧﺖ.
ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ
ﻋﺰﺕﺍﷲ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣــﻲ ،ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺟﺮﺍﺣﻰ ﭘــﺎ ﻭ ﻗﻠﺐ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﻀــﻮﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻬﻞ
ﺳﺎﻟﮕــﻲ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻢ ﻓﺠــﺮ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﻋﺪﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﺧــﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻫﻴﺎﺕ
ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭﻱ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺣﻀﻮﺭ
ﻋﺰﺕﺍﷲ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﺕ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺍﻳﻦ
ﺧﺒﺮ ﺭﺍ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮﺩ .ﻋــﺰﺕﺍﷲ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻻﻳﻞ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺩﺍﻭﺭﻱ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ
ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﮔﻔﺖ» :ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪﺗﺎﺯﮔﻲ ﭘﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺟﺮﺍﺣﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ؛ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪﺕ ﻭ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ
ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻢ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻋﻤﻞ ﻗﻠﺐ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﺎﺗﺮﻱ ﺩﺭ ﻗﻠﺒﻢ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻭ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﻘﺎﻫﺖ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻭ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ
ﭘﺰﺷﻜﺎﻥ ﻫﺴﺘﻢ «.ﻋﺰﺕﺍﷲ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﺍﻭﺭﻱ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ
ﮔﻔﺖ» :ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ
ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺩﺍﻭﺭﻱ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻡ«.
ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺎﺏ
ﻫﻴﺎﺕ ﺍﻋﺰﺍﻣﻲ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻤﻦ ،ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻳﻤﻦ ﺭﺍ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻭﻱ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺧﺒﺮﻯ ﺑﻮﺩﻯ ﻛﻪ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺳﺒﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺭژﻳﻢ ﻳﻤﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩ .ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻗﺼﺎﺑﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻣﻈﻠﻮﻡ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺻﻌﺪﻩ ﻳﻤﻦ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻧﻰﻫﺎ ،ﺣﺎﻻ ﺧﺎﺩﻡﺍﻟﺤﺮﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺣﺮﺍﻡ ﺣﺞ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ
ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﻭ ﺧﻮﻥ ﻛﺸﻴﺪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﻗﺼﺎﺏ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ
ﻳﻤﻦ ﺍﺳﺖ».ﺧﺎﻟﺪ ﺑﻦﺳﻠﻄﺎﻥ ﺑﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ« ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﺷﺎﻫﺰﺍﺩﻩ »ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦﻧﺎﻳﻒ ﺑﻦﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ«
ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﻗﺎﺻﺪﺍﻥ ﺍﻣﻴﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺑﺎ »ﻋﻠﻲ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺻﺎﻟﺢ« ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻳﻤﻦ ﺩﻳﺪﺍﺭ
ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻫﻴﺎﺕ ﺍﻋﺰﺍﻣﻲ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻤﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻠﻚ »ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻦﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ« ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ
ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ،ﻫﻤﻜﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻣﺖ ﻋﺮﺑﻲ
ﺭﺍ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺻﺎﻟﺢ ﻛﺮﺩ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻳﻤﻦ ﻭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻳﻤﻦ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﻋﻜﺲ .ﻫﻴﺎﺕ ﺍﻋﺰﺍﻣﻲ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ »ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ« ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻳﻤﻦ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﭼﻬﺮﻩﻫــﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕــﻰ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ
ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑــﻪ ﻳﻚ ﺭﻭﻳــﻪ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ،ﭼﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺧﺒﺮﻯ
ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺍﻡ ﻧﺎﻇــﺮﻯ ﺗﻮﺳﻂ
ﻣﻘﺎﻣــﺎﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘــﻰ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﭘﺴــﺮ ﺧﻮﺍﻫﺮ
»ﺷﻬﺮﺍﻡ ﻧﺎﻇــﺮﻱ« ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﻣﻨﺘﺸﺮ
ﺷــﺪﻩ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮﻣﻨــﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺭﺍ ﺗﻜﺬﻳﺐ
ﻛﺮﺩ».ﺳﻴﺎﻭﺵ ﻧﺎﻇﺮﻱ« ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺧــﻲ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ ﺩﺭ
ﺧﺼــﻮﺹ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ »ﺷﻬــﺮﺍﻡ ﻧﺎﻇﺮﻱ« ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﻭ ﺍﺯ
ﺳﻔﺮ ﺩﺑــﻲ ﺩﺭ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ( ،ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ:
» ﺩﺍﻳﻲﺍﻡ )ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺷﻬﺮﺍﻡ ﻧﺎﻇﺮﻱ( ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻪ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺍﺣﻀﺎﺭ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ
ﻭﻱ ﻛﺬﺏ ﻣﺤﺾ ﻫﺴﺘﻨﺪ «.ﻭﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻛﺬﺏ ﺗﻮﺳﻂ
ﺑﺮﺧﻲ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺗﺎﺳﻒ ﻛﺮﺩ.
ﺗﺎﻳﻤﺰ 225ﺳﺎﻟﻪ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻲ ﺗﺎﻳﻤﺰ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻭ
ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ ﺳــﺎﻝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ
ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﺭﻛﻮﺭﺩ ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪﺗﺮﻳﻦ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣــﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺯﺑــﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﺪ،
ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳــﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨــﻮﺍﻥ »ﺩﻳﻠﻲ
ﻳﻮﻧﻴﻮﺭﺳــﺎﻝ ﺭﺟﻴﺴﺘــﺮ« ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮﺩ ﺍﻣــﺎ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﺍﺯ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺑﺎ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻛﻪ ﺭﺟﻴﺴﺘﺮ
ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺷﺖ ﺑــﻪ »ﺗﺎﻳﻤﺰ« ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﺯﻣــﺎﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺗﺎﻳﻤﺰ،
ﻫﺸﺖ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﻲ ﻭ 9ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻋﺼﺮﮔﺎﻫﻲ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷــﺪ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﻩﻫﺎﻱ ﺩﻭﺭﻩﮔﺮﺩ ﺑﻪ
ﻗﻬﻮﻩﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ،ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺍﻣﺎ
ﺗــﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪﻫــﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ.
ﺗﺎﻳﻤﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ،ﺷﺎﻣﻞ ﻭﺭﻕ ﺗﻜﻲ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺗﺎ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺘﻮﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ
ﻣﻲﺷﺪ .ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺘﻮﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﻪ ﺳﺘﻮﻥ ﺑﺎ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﭘﺮﺷﺪ.
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻏﺮﺑﺰﺩﻩ!
ﺁﻳﺖﺍﷲﺧﺰﻋﻠﻰﺍﺯﺗﺪﻭﻳﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳــﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ،
ﻋﻀــﻮ ﺳﺎﺑﻖ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ
20ﺳــﺎﻝ ،ﻋﻀﻮ ﻣﺠﻠــﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ
ﺭﻫﺒــﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺗﺎﻛﻨــﻮﻥ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻝ
ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻏﺪﻳﺮ ﺩﺭ ﺗﺎﺯﻩﺗﺮﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻮﻉﮔﻴﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ،
ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺧﺎﻃﺮﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ
ﺧﺎﺗﻤﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺳﺎﺑﻖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ
ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺑــﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺮﺽ
ﺗﺒﺮﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﺗﻤﻲ )ﭘﺪﺭ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻰ(
ﺭﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑــﺎ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻳــﻢ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ
»ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺍﺳﺖ ﭘﺴﺮ ﻣﻦ ﻏﺮﺑﺰﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﻭﻯ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺩﺍﺩ» :ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧــﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺍﻓــﺮﺍﺩﻯ ﻏﺮﺑــﺰﺩﻩ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺷــﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻧــﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﭘﺴﺮﻓــﺖ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ
ﺟﻠﺴﻪﺍﻯ ﺳﻪ ﻧﻔﺮﻩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻭ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺟﻨﺘﻰ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺑﻮﺩﻳﻢ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺟﻨﺘﻰ ﮔﻔﺖ ﻣــﺎ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺑﻪ
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺭﺍﻯ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭ ﭘﺸﻴﻤﺎﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ«.
9
ﻧﮕﺎﻩ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ
ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﻯ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩﻫﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪﺍﻧﺪ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﺳﻴﺪﻋﻠﻰﻣﻴﺮﻓﺘﺎﺡ
ﺍﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﺎﺷــﺪ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻗﺸﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺑﻪ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻧﻤــﺮﻩﺍﻯ ﺑﺪﻫﻴﺪ ،ﭼﻪ ﻧﻤﺮﻩﺍﻯ
ﻣﻰﺩﻫﻴــﺪ؟ ﺧﻮﺍﻫﺶ ﻣﻰﻛﻨــﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳــﻮﺍﻝ ،ﻣﻨﺘﺰﻉ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺳﻴﺎﺳــﻰﺗﺎﻥ
ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﺯﻳــﺮﺍ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ،ﻫﺮ
ﻧﻮﻉ ﮔﺮﺍﻳﺸــﻰ ،ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻣﺨﺪﻭﺵ
ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ،ﺩﻭﺳــﺘﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺷــﻤﻨﺎﻧﻰ؛ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻭ
ﺩﺷــﻤﻨﻰ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﺑﺮﻧﻤﻰﮔــﺮﺩﺩ .ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺳــﺮﻳﺎﻝ ﻭ ﻭﺭﺯﺵ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻫﻢ ﻣﻰﺷــﻮﺩ
ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻛﺮﺩ» ...ﺩﺷﻤﻨﻰ« ﻛﻠﻤﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺟﻬﺖ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﻣﻰﺑﺮﻡ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﻗﻠﻢ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ،
ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺘﻰ ﻣﻨﻄﻮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﻭ ﮔﻔﺘﻪﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ﻧﻘﺎﺩﻯ،
ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺳﺘﻴﺰﻩ ﺟﻮﻳﻰ ﻣﻰﻛﺸﺎﻧﺪ .ﺳﺘﻴﺰ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﭘﺲ
ﺑﺎ ﻛﻴﺴــﺖ؟ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺣﺪ
ﺩﺷــﻤﻨﻰ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺍﮔــﺮ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺜﻼ
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺷــﺎﻳﺪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ،
ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺩﺷــﻤﻨﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﻫﺴــﺖ.
ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻣﻠﻰ ﻫﻢ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺳﻮﺍﻝ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻈﺎﻡ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺎ
ﺍﻳﻦ ﺣﺪ ﺍﺯ ﻛﻮﺭﻩ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻓﺮﻕ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻣﻨﺘﺴﺐ
ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﺍﺟﺰﺍ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﺴﺎﺏ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﺑﻘﻴﻪ ﺟﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؟ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻢ .ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻣﻠﻰ ﻫﻢ
ﺁﻧﻘﺪﺭﻯ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺑﺎ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﺑﻬﺘﺮ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻣﺪ ﺗــﺎ ﺑﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ .ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﺩﺭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻯ
ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﺛﻮﺍﺑﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻫﻢ ﻧﻤﻰﻧﻮﻳﺴﻨﺪ؟
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ،ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ،
ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﻢ ﮔﺎﻫﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﺩﻝ ﺧﻮﺷﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﻤﺎﻳﺸــﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺣﺘﻤﺎ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ
ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺷــﻨﻴﺪﻩﺍﻳﺪ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮﻫــﺎﻯ ﺗﻨﺪﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺣﺘــﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺍﺧﻴﺮ ﻫﻢ،
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻌﻀــﻰ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻧﻈــﺎﻡ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ،ﮔﻼﻳﻪﻫﺎﻳﺸــﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﭘﻨﻬــﺎﻥ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷــﻤﺮﺩﻡ ،ﺑﻌﻀﻰ
ﺍﺯ ﻣﺬﻫﺒﻰﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﻌﻀﻰ ﺷــﺒﻬﺎﺕ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﻛﻨــﺎﺭ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ .ﻏﻴﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰﻫﺎ ﻛﻪ ﺟﺎﻯ ﺧــﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍﻫﻰ ﭘﻴﺪﺍ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎﻝﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺫﻭﻕ ﻭ ﺳــﻠﻴﻘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ
ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺬﻫﺒﻰﻫﺎ ﭼﺮﺍ؟ ﺁﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺳــﻴﻘﻰ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ
ﺭﺍ ﺣﻼﻝ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨﺪ؟ ﺩﺭ ﻣﻴــﺎﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻫﻤﻪ ﺭﻗﻢ ﺁﺩﻣﻰ
ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ،ﻧﻘﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺶ ،ﻫﻔﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ
ﺭﺍﻧﻨﺪﻩ ﺗﺎﻛﺴﻰ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺳﺎﺩﻩ .ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ،ﺿﺪﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻣﻮﻣﻦ ،ﺍﻫﻞ ﺍﺑﺎﺣﻪ،
ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ،ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ،ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ،ﺍﻫﻞ ﺗﺴﺎﻣﺢ ،ﺑﺎﺳﻮﺍﺩ ،ﺑﻰﺳﻮﺍﺩ،
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻣﻨﺘﻘــﺪﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻋﻠﻤﺎ ،ﻋــﻮﺍﻡ ﻭ ...ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺭﺍﺿﻰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﺗﺮ ،ﺍﺯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰﺍﻧﺪ
10
ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺪﺍﻡ ﻏﺮ ﺑﺰﻧﻨﺪ ،ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﻨﺪ ﻭ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺩﻟﺨﻮﺍﻩ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺩﻟﺨﻮﺍﻫﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﺩﺭ ﻫﺮﻛﺎﺭﻯ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ – ﻳﻌﻨﻰ ﻧﺸﺎﻧﺪﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ،
ﭘﺎﻯ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩﻫﺎ -ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻩ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ،ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺗﻚ ﻧﻔﺮﻩ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻥ
ﺗﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩ ﻭ ﻣﻰﺑﺎﺯﺩ .ﺩﺭﺳــﺖ ﻣﻰﮔﻮﻳﻴﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖ
ﻧﻴﺴﺖ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺑﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻓﻴﻖ ،ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﻴﻢ ﺍﻣﺎ ﻫﺮ
ﭼﻪ ﻫﺴﺖ ،ﻫﺮ ﺩﻟﻴﻞ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻓﻌﻼ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ،ﻣﺸﺘﺮﻯ
ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺑﻪﻧﻘﺪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺳﻬﻞ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺣﺘﻰ ﺩﺷــﻤﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻫﻢ ﭘﺎﻯ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩﻫﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ .ﺁﻳﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪﻓﺮﺩ ،ﻃﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ؟ ﺍﺯ ﻣﻦ
ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ،ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ،ﺧﻴﻠﻰ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺍﺯ
ﺩﺳﺘﺶ ﺑﺮﻣﻰﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻴﻠﻰ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺶ ﺑﺮﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻜﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﻴﺰ ﺩﺳﺖ ﻛﻢ ﺣﺎﻛﻤﻴﺘﻰ ﺍﺳﺖ.
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮ ،ﺧﻴﻠﻰ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ
ﻛﻪ ﺧﻴﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻈﺮ ﺁﺳــﻮﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ،ﻧﺴﺒﺖ »ﺗﻮﺩﺳﺘﻰ«
ﺑﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ .ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻫﻨﻮﺯ »ﻓﺮﺍﺩﺳــﺖ« ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﺎﺳﺖ .ﺷﺎﻳﺪ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺍﻫﻞ ﻓﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻓﻪ ﺩﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﻮﻋﻰ ﺳــﺎﺩﻩﺍﻧﮕﺎﺭﻯ،
ﺩﺭ ﺗﻠﻘﻰ ﺍﺯ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺳﺎﺩﮔﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻣﺪ.
ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺑﺤﺚ ،ﻫﻤﻴﻦﺟــﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼــﺮﺍ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﺑﻰﺭﻗﻴﺐ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻫﻴﭻ ﻧﻮﻉ ﺭﻗﻴﺒﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ
ﻛﻨﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ ،ﺑﺤﺚ ﺟﺪﻯ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻠﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﻼ ﺑﺎ
ﺁﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ.
ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﻣﺎ ،ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﺁﻳﻴﻨﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ
ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻧﺪ .ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺳﻌﻰ
ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻼﺱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﺩﺳــﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻭ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻫﻢ
ﻣﻰﺯﻧﺪ .ﺷــﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺑﺨﺸــﻰ ﻛﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮﺩﮔﺎﻥ ﻭ ﺧﻮﺍﺹ ﺭﺍ ﺍﺫﻳﺖ
ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭﻯ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺳﻨﺘﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﻫﻤﻪ ﺍﻣﺎ ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ ،ﻧﻪﻓﻘﻂ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎﻯ
ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻘﺪ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺑﺎﺯﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ
ﺑﺎﻳﺪ ،ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﻫﺪ .ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻋﺮﺍﻳﻀﻢ ﺷــﺎﻫﺪ ﻣﺜﺎﻝ
ﺑﻴﺎﻭﺭﻡ .ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻧﻮﺩ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻫﻢ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺳﻤﺖ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭﻯﺍﺵ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺣﺮﻑ
ﻭ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺩﻭ ،ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺟﺪﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ،
ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺸﺎ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻈﻴﻤﻰ
ﺍﺯ ﺗﻨﺶﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﻢ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺴــﻴﺮ ﻭ ﻣﺠﺮﺍﻯ ﺻﺤﻴﺤﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻜﺮ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻴﺴــﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻭﺭﺯﺵ
ﺍﻗﺘﻀﺎﺋﺎﺕ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎﻯ
ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﺳــﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫــﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻓﻀﺎﻯ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺗﻠﻄﻴﻒ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺳــﻄﺢ
ﻣﻨﺎﻗﺸﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ،
ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﻣﺜﻞ ﺳﻮﭘﺎپ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ،ﺍﻧﺮژﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ »ﺳﻮﭘﺎپ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ« ﺑﺎﺭ ﻣﻨﻔﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻋﻮﺍﻡ
ﻭ ﺧﻮﺍﺹ ،ﺑﻪ ﻳﻚ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺰﻭﺭﺍﻧﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﺪﻩ ،ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻰﺩﺭﺩﺳــﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻮﺩ ،ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺍﺯ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﻭ
ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺯ ﺳــﻮﭘﺎپ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺜﺎﻝ ﻭﺍﺿﺢ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﺰﻧﻢ .ﺩﺭ
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺩﺍﺩﻛﺎﻥ ﺁﻣﺪ ﻭ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ
ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺷــﺎﭼﻰﻫﺎﻯ ﺣﺮﻓﻪﺍﻯ ﻧﻮﺩ ،ﺗﻮﻗﻊ ﺷﻨﻴﺪﻧﺶ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻭ ﺑﻪ
ﺻﺮﺍﺣﺖ ،ﭘﻨﺒﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻓﻌﻠﻰ ﻭﺭﺯﺵ ﺭﺍ ﺯﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭﺗﺎ ﺧﻂ ﻗﺮﻣﺰ
ﻇﺮﻳﻒ ﻧﻴﺰ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﺮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺷــﻤﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺟﻮﺍﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ،
ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ ،ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ – ﭼﻪ ﻣﻮﺍﻓﻖ،
ﭼﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ -ﺣﺎﻝ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻓﺴــﺮﺩﮔﻰ ﻭ ﺑﻰﺣﺎﻟﻰ
ﺩﺭﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻟﺤﻈﺎﺗﻰ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺷــﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻭ
ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ،ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻮﭼﻚ
ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩﻯ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ.
ﻳﺎﺩﻡ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻋﺎﻟﻰﺭﺗﺒﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺷﻨﻴﺪﻡ ﺑﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻇﺮﺍﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷــﻜﻞ ﻣﻨﺎﺳــﺐﺗﺮ ﻭ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻧﻪﺗﺮ ﻭ ﺟﺰﺋﻰﺗﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ،ﺩﻋﻮﺍ
ﻭ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻛﺸــﻴﺪ ﻭ ﺷﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻰﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﺎﺟﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻫﻴﭻ
ﻛﺲ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺑﺎﺏ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻤﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍ
– ﺍﮔﺮﭼــﻪ ﻗﻠﺖﻫﺎﻳﻰ -ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻻﺯﻣﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻘﺪ
ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﻮ ﻫﻢ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ،ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺤﻤﻠﺸﺎﻥ
ﺭﺍ ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺷــﺐ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ
ﻧﻮﺩ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭ ﻧﻘﺪ ﺍﺯ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﺍﺯ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ
ﻛﻨﺪ .ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺭﺳــﺎﻧﻪ ﻣﻠﻰ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ،ﻛﺎﺭﻯ
ﻛﻪ ﻧﻈﻴﺮﺵ ﺭﺍ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ
ﺩﺭﻭﻍ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ...ﺣﺎﻻ ﺑﺤﺚ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ
ﻛﻨﺎﺭ .ﺑﻰﺟﻬﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﻡ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ﻧﻴﻨﺪﺍﺯﻳﻢ .ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻘﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺩﺳــﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﺮﻑﻫﻢ ﮔﻮﺵ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﺗﺤﻤﻞ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺑﺎﻧﮓ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺁﺯﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺣﺠﻢ ﻛﺜﻴﺮ ﻣﺨﺎﻃﺒﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺁﺏ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻮ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﺗﺸﻜﺮ
ﺩﺍﺩﻛﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻯ ﺿﺮﻏﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﻧﻮﺩ ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺷــﺖ
ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻇﺮﻓﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺭﺳــﺎﻧﻪ ﻣﻠﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻇﺮﻓﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﻫﺮﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺭﺯﺵ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳــﺮﺍﻳﺖ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ
ﺍﻧﺮژﻯﻫﺎﻯ ﻫــﺮﺯ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺻﻮﻻ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻭ ﺧﺎﺻﻪ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﻰﺷﻤﺎﺭﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ
ﺩﺭ ﺣﺪ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ ﺟﻨﺎﺣﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ .ﺳﻮﺍﻝ
ﺁﻏﺎﺯﻳﻨﻢ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﭙﺮﺳــﻢ» :ﺩﺭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫــﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﭼﻪ ﻧﻤﺮﻩﺍﻯ ﺑﻪ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻣﻰﺩﻫﻴﺪ؟«
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ
ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱ
ﺳﺠﺎﺩ ﻧﻮﺭﻭﺯﻱ
ﺩﺑﻴﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﺗﻐﻴﻴﺮﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺑﻰﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻋﻠﻰ ﺭﻧﺠﻰﭘﻮﺭ
ﺩﺑﻴﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺳﺨــﺖ ﺩﭼﺎﺭ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﺍﺳﺖ،
ﺁﺷﻔﺘﮕــﻰﺍﻯ ﻛــﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻰﺗــﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧــﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃــﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﻣﺪﺭﻥ ﺷــﺪﻥ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣــﺮﺍﺩ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺍﺧﺒــﺎﺭ ﻭ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﻧﺎﮔﻮﺍﺭﻯ ﻧﻴﺴﺖ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﺁﻥ ﮔﻮﺷﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻭﮔﺮﻧﻪ ﺩﺭ
ﺷﺮﺡ ﻭ ﺑﺴﻂ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ،ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﻛﻢ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺣﺮﻑ
ﻭ ﺳﺨــﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺭﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ
ﺷﻨﻴﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﺧﺒﺮﻯ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻨﺪ،
ﻣﺸﺎﻫــﺪﻩ ﻛﺮﺩ؛ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺳﺮﺩﺭ ﮔﻤﻰ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺷﺮﻭﻉ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭﻓﺘﻪﺭﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴــﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻭ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺎﻥ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﻧﻮﻋﻰ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﻭ ﺳﺮﺩﺭ ﮔﻤﻰ ﻛﻪ
ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﻧﺎﻡ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴــﺶ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻧﻈــﺎﻡ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ،ﭼﻪ
ﺁﻧﻬﺎﻳــﻰ ﻛﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻋﻠــﻮﻡ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ
ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻯ
ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺁﻣــﻮﺯﺵ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩﺭﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ
ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴــﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺳﺎﺧﺘــﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ
ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧــﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻛﻨﻜــﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ
ﻫﻔﺘﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺷﻜــﻞ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺬﻳﺮﺵ
ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺁﻣﻮﺯﺵﻭﭘﺮﻭﺭﺵ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭﺱ
ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﺁﻣﻮﺯﺵﻭﭘــﺮﻭﺭﺵ ،ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺍﺻﻼﺡ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰﺷﺎﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ
ﺩﺭﻭﻥﻣﺎﻳﻪ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ ،ﻫﻤﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻳﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﺍﻥ ﭘﺎﻳﻪﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ
ﺧﻮﺩ ﻛﻤﺮ ﻫﻤﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡﺷﺎﻥ ﺑﺴﺘﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﻭ ﺩﺍﺭﻧــﺪ ،ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻜﺎﺕ ﺑــﻪ ﻃﺮﺯ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺑﻪ ﻫــﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﻫﻴﭽﻜﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡﻫﺎ ،ﭼﻪ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﺎ ﺁﺏ ﻭ ﺗﺎﺏ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ
ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﻫﺮﮔﺰ ﺑــﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﻧﻴﺎﻣﺪﻩﺍﻧــﺪ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺩﺭ ﻫﻢ
ﻧﺨﻮﺍﻫﻨــﺪ ﺁﻣﺪ .ﻧﻪ ﻛﻨﻜﻮﺭ ﺁﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﻭﻗﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵﻭﭘﺮﻭﺭﺵ ﺳﻨﮕﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻰﺯﺩﻧﺪ
ﺩﺭ ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮﺭ ﺣﺬﻑ ﺷﺪ ،ﻧﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ ،ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﭘﺴﺮﺍﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻧﻈﺎﻡ
ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺁﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ .ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺎﻭﻧﺘﻰ
ﺣــﺬﻑ ﻧﺸﺪ ،ﻫﻴﭻ ﺩﻭﻣﻌﺎﻭﻧﺘﻰ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻧﺸﺪﻧــﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﻫﻴﺎﺕ ﺍﻣﻨﺎﻳﻰ
ﺑﺎ ﺁﻥ ﺁﺏ ﻭ ﺗــﺎﺏ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﺍﺻﻼ ﺗﺸﻜﻴــﻞ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻧﻘــﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻴﭻﻭﻗــﺖ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺑﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻳﺎ ﺍﻋــﺰﺍﻡ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﻪ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺑﻪ
ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯﻫﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺑﺎ
ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﻧﻴﺎﻣﺪ ،ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ
ﻧﻪ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﻭ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ
ﺣﺠﻢ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳــﻦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻳﺪﻙ
ﻣﻰﻛﺸﻴــﺪ ،ﺁﻥ ﻃﻮﺭ ﻛــﻪ ﺁﻥ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﮔﻔﺘــﻪ ﻣﻰﺷﺪ ،ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﻧﻪ ﺭﻭﺳﺎ ﻭ ﺯﻋﻤﺎﻯ ﺭﺑﻊﻗﺮﻧــﻰﺍﺵ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﺫﻳﻞ ﻓﺮﻭﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻭ
ﺧﻴﻠﻰ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻪ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﺸﺪ ﻭ ﻻﺍﻗﻞ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺍﺟﺮﺍ
ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻃﺮﺣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ
ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎ ﺷﺒﻴﻪﺍﻧﺪ ،ﻻﺍﻗﻞ ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ
ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﻭﻯ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰ ﺑﺰﻧﺪ.
ﺷﺒﺎﻫــﺖ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﻣــﺎ ،ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮﻫــﺎ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻃﺮﺡﻫﺎﺳﺖ.
ﻧﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﺎﻥ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮ
ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈــﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺑﺎﻫﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺟﺒﻬﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻫﻨــﻮﺯ ﺩﻭ ،ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻫﺎﻳــﻰ ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ
ﺩﻭﻟــﺖ ﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺣﺬﻑ ﻛﻨﻜــﻮﺭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﻭ ﺑــﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻰ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﻓــﻼﻥ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺩﻳﮕــﺮ ﻛﺴﻰ ﻣﺠﺒﻮﺭ
ﻧﻴﺴﺖ ﭘﺸﺖ ﺻﻨﺪﻟﻰﻫﺎﻯ ﻳﻚﻃﺮﻓــﻪ ﻛﻨﻜﻮﺭ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ
ﺍﻭﻝ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ
ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﻪ ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮﺭ ﻧﻤﻰﺭﺳــﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺑﺎ ﻭﺯﻳﺪﻥ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎﺩ
ﻣﺨﺎﻟﻔﻰ ،ﻧﺎﮔﻬــﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻮﺿﻊ ﺩﺍﺩﻧــﺪ ﻭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ
ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺬﻑ ﻛﻨﻜﻮﺭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ،
ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺧــﻮﺩ ﺍﺯ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ .ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺠﺎﻝﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﻭ ﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻯ
ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻴﺎﻥ ﺻﻒ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺁﻥ ﻣﺮﺯ
ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﺸﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻭﻝ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ،ﻣﺪﺍﻡ ﻃﺮﺡ
ﺻﺎﺩﺭ ﻛــﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ،ﻳﻜﻰﺩﺭﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﭘﺸﺖ ﻃﺮﺡﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺷﺪ .ﺣﺪﺍﻗﻞ ﭼﻨﺪﺑﺎﺭ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﺭﻭﻯ
ﺑﺮﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﻣﻦﺑﻌــﺪ ﻛﻼﺱﻫﺎ ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﭘﺴﺮﺍﻧﻪ
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺴﺌــﻮﻻﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﺭﺍ
ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺗﻜﺬﻳﺒﻴﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻓﻌﻪ ﺁﺧﺮﻯ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖ
ﺍﺯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﭘﺴﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺗﻔﻜﻴﻚﻫﺎﻯ ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ
ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺣــﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﺎﺏ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻴــﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﺪﺍﻓﻊ ﻃﺮﺡ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ،ﺑﺎﺯ ﺷﺪﻩ ،ﻋﺠﺎﻟﺘﺎ ﻭﺍژﻩ
»ﺗﻔﻜﻴﻚ« ﺗﻜﺬﻳﺐ ﺷــﺪﻩ .ﻳﺎ ﺍﺻﻼ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﻪ
ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺻﻒﺑﻨﺪﻯ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺣﻮﺻﻠﻪ
ﺍﻳﻦ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺣﺘﻤــﺎﻻ ﺍﻳﻦ ﺑﺤــﺚ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻧﻴﻢﻧﮕﺎﻫــﻰ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ
ﻋﻴﻨﻰﺗﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ.
-1ﻣﻴــﺪﺍﻥ ﻛﺎﺭﺯﺍﺭﻱ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﻮﻃﻦ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ﻫﺮﻟﺤﻈــﻪ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﻓﺮﺍﺥﺗﺮ ﺷﺪﻥ ﻭ ﺍﻳﻔﺎﻱ ﻧﻘــﺶ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺟﺪﻳﺪ
ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻧــﻲ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﻴﻞ ﺧﻮﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﻧــﺰﺍﻉ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﻋﻠﻲﺍﻻﺻﻮﻝ
»ﺭﺳﻢ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻱ« ﺭﺍ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﻳــﺎ ﻣﺼﻠﺤﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ
ﻳﺎ ﺣﺲ ﺩﻟﺴــﻮﺯﻱ ،ﺗﻴﺮﺑﺎﺭﺍﻥ ﺑﻬﺘﺎﻥ ﻭ ﺗﻬﻤﺖ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻩ
ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﭘﻲ ﭘﺎﺳﺪﺍﺷﺖ ﻓﻀﻴﻠﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ
ﺑﻮﺩﻩﺍﻧــﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻚ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺍﻟﺘــﺰﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﻧﺼﺎﻑ ،ﻫﺠﻤــﻪ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺷﺎﻫﺪﻧﺪ .ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴــﻮﻥ ،ﺗﻴﻎ ﻧﺰﺍﻉ ﻣﻲﺟﻨﺒﺎﻧﻨﺪ
ﻭ ﻣﺼﻠﺤﻴــﻦ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺳﻔﻴﺪ .ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺩﻭ ﻃــﺮﻑ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﻫﻞ ﻣﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯ
ﻣﻲﻃﻠﺒﻨﺪ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺎﻥ ﻭﻃﻦ ﻧﺪﺍﻱ ﺭﺣﻤﺎﻧﻴﺖ ﺳﺮ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻛﻮ ﮔﻮﺵ
ﺷﻨﻮﺍ؟ ﭼﺸﻢ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴــﻮﻥ ﺳﺮﺥ ﺍﺯ ﻏﻀﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﻣﺼﻠﺤﺎﻥ
ﺳﺮﺥ ﺍﺯ ﺧﻮﻥ ﮔﺮﻳــﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻭﻃﻦ .ﮔﻮﻳﻲ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻭﻃﻦ ﺩﺭ ﻫﻴﻤﻨﻪ
ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔــﺮﻱ ﺍﺯ ﻳﺎﺩﻫﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﻤــﻪ ﻣﻲﺗﺎﺯﻧﺪ ﻭ »ﻓﺘﻨﻪ«
ﻣﻲﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﺁﻧﻜﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﻮﻱ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ »ﻛﻮﺩﺗﺎﭼﻲ«
ﻭ »ﻗﺎﺗﻞ« ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻫــﻢ »ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ« ﺳﺮ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺣﻜﻢﺍﷲ
ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻋﺒــﺎﺩﺍﷲ ﺭﺍ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.ﮔﺮﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﺷﺪ
ﺭﺍ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﻧﺪﺍﻥ ﺭﺳﺘﻢ ﺩﺳﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺑﮕﺴﻠﺪ .ﺍﺯ ﺗﻮﻫﻤﺎﺕ
ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ »ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﺒﺰ« ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ
ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪﻛﻦ ﺷﺪﻥ »ﺳﺮﺍﻥ ﻓﺘﻨﻪ« ﻛﻪ ﺑﮕﺬﺭﻳﻢ ،ﺗﻮﻫﻤﺎﺗﻲ ﺍﻛﻨﻮﻥ
ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﻀﺞ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ »ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺩﻳﻨﻲ« ﻣﻲﺑﻨﺪﺩ ﻭ
ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻨﺪﺭﻭﻱﻫﺎﻱ ﺑﻲﻣﺒﻨﺎ ﻣﻲﺳﭙﺎﺭﺩ.
» - 2ﺗﻬﻮﺭ« ﻭ »ﺗﺮﺱ« ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﺑﻲﻣﺒﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺗﻬﻮﺭ ،ﺧﻴﺮﻩﺳﺮﻱ ﻭ ﻋﺪﻡ ﻟﺤﺎﻅ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺮﺱ ،ﺗﻬﻲ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺫﺍﺕ
ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭘﺮﻋﺴــﺮﺕ ،ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ
ﺩﻭ ﻃــﺮﻑ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ،ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﺎ ﺷﻴﻮﻩ »ﻣﺘﻬﻮﺭﺍﻧــﻪ« ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ
ﺭﺍ »ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻨــﺪ« .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ ﺣﺎﺻــﻞ ﻛﺎﺭ ﭼﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ،
ﺣﺎﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺣﺮﻣﺎﻥ ﺑــﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻳﺄﺱ .ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺪﺍﺭﻭ ،ﻓﻘﻂ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺩﻳﻨﻲ
ﺍﺳﺖ ،ﻧــﻪ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺧﻮﺩﻣﺪﺍﺭ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺳﻄﺤﻲ ﺍﺯ ﺩﻳــﻦ ﻳﺎ ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮﺩﻥ ﺑﻪ
ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ -ﻋﻤﻠﻲ ﻏﺮﺏ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪﺍﻱ ﺩﺭﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺁﻥ ،ﺍﻗﻠﻴﺘﻲ ﻫﺘﺎﻙ ﺑﺎ ﺭﺧﻨﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ» ،ﻣﺘﺎﻉ« ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻋﺮﺿﻪ
ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻣﺘﺎﻋﻲ ﻛــﻪ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﻫﺘﺎﻛﻲ ﻭ ﻓﺘﻨﻪﮔــﺮﻱ ﻭ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﺭﻛﺎﻥ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ» .ﻓﺘﻨﻪﮔﺮﺍﻥ« ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺏ
ﮔﻞﺁﻟﻮﺩ ﻭﻫﻢﺁﻣﻴﺰ ،ﻣﺎﻫﻴﺎﻥ ﺁﺷﻮﺏ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﭘﺲ ﭼﻪ ﺟﺎﻱ »ﺳﻜﻮﺕ«
ﺍﺳﺖ؟ »ﺳﻜﻮﺕ« ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ »ﺗﺮﺱ« ﺍﺳﺖ ،ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺭﺫﺍﺋﻞ ﺍﺧﻼﻗﻲ.
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻭﺟﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﺤﻤﻞ ﺗﻬﻮﺭ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩﻃﻠﺒﻲ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ
ﺍﻳــﻦ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺭﺫﺍﺋﻞ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﻣﺎ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﻳﻦ
ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺭﺫﺍﺋﻞ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﭼﺸﻢ ﺍﻣﻴﺪ ﺑﺴﺘﻪﺍﻳﻢ.
» - 3ﻧﻘﺪ« ﺍﻛﺴﻴﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ »ﻭﺣﺪﺕ« ﺷﺮﻁ ﺑﻘﺎ .ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ
ﻭﻃﻦ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﺎﻳﺪ »ﻧﻘﺪ« ﺭﺍ ﭘﺎﺱ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﺰﺍﻉ ﻛﺮﺩ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ
ﻋﻘﻞ ﻋﺎﻗﺒﺖﺍﻧﺪﻳﺶﺑﻪﻧﻘﺪ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱﻧﺸﺴﺖﺗﺎ»ﻭﺣﺪﺕ«ﺣﺎﺻﻞﺷﻮﺩ.
ﺩﺭﺍﻳﻨﺠﺎﻭﺣﺪﺕﺑﻪﻣﻌﻨﺎﻱ»ﺍﺗﺤﺎﺩﭘﺮﺍﺗﻴﻚ«ﻭ»ﺻﻠﺢﻭﺳﺎﺯﺵ«ﻧﻴﺴﺖﺑﻞﺑﻪ
ﻣﻌﻨﺎﻱﺣﻔﻆﻭﺟﻮﻩﺗﻔﻜﻴﻚﻭﻛﻨﺎﺭﻩﻃﻠﺒﻲﺍﺯﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢﺑﻲﻣﺒﻨﺎﻭﻣﻌﻨﺎﺳﺖ.
ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺩﺭ ﻃﻠــﺐ »ﻭﺣﺪﺕ« ﻫﻤﻪ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨــﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺧﻄﺎﻫﺎ ﻭ
ﺧﺒﻂﻫﺎﻱ »ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻣﺎﺟﺮﺍ« ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺍﺩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﻭﻝ
ﺁﺭﺍﻣﺸﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺫﻳﻞ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱﻫﺎ ﻧﺸﺴﺖ ﻭ ﺛﻮﺍﺏ
ﻭ ﻋﻘﺎﺏ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻼﻙ »ﺍﺧﻼﻕ ﺩﻳﻨﻲ« ﻣﻌﻴﻦ ﻛﺮﺩ.
- 4ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳــﻲ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻭﻃــﺮﻑ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﺳــﺮﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ،
ﺑﺮﺧــﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺑﻪﺣﺪﻱ ﺣﻴﺮﺕﺍﻧﮕﻴﺰ ﻭ ﺗﺎﺳــﻒﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮔﻤﺎﻥ
ﻣﻲﻛﻨﺪﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﺗﺠﺎﻋﻲ ﻧﻈﻴﺮ
»ﻧﻪ ﻏﺰﻩ ،ﻧــﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺟﺎﻧﻢ ﻓﺪﺍﻱ ﺍﻳــﺮﺍﻥ« ﺳﺮﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ
ﺷﻮﻭﻧﻴﺴﺘﻲ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺑﻪ ﻳــﻚ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﻨﺤــﻂ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻳﺎ
»ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ« ﻛﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﻋﺪﻭﻝ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﻣﺎﺳﺖ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺳﻮﻱ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻫﻢ ﭼﻨﺎﻥ ﺑﻲﻣﺤﺎﺑﺎ »ﻣﺮگ ﺑﺮ «...ﺳﺮ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ
ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎ ﻭ ﻣﻮﺳﺎﺩ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻛﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻬﺎﺩ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥﻧﺒﻮﺩﻩﺍﺳﺖﻛﻪﺑﻪﺭﺻﺪﻋﻤﻠﻜﺮﺩﺍﻓﺮﺍﺩﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩﻭﺩﻓﻌﺘﺎ»ﺳﺮﺍﻥﻓﺘﻨﻪ«
ﻛﻪ ﺍﺯ »ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ« ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻓﺮﻭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩﺍﻧﺪ!
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱﻫﺎ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻲﻛﻮﺷﻨــﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ
»ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ« ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻔﻊ ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ .ﺩﺭ
ﺍﻳــﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻣﻼﻙ »ﺣﻖ«
ﭼﻴﺴﺖ .ﻣﺎ ﻫﺮ ﺳﺎﺣﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻖ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻗﻄﻌﺎ ﺍﻓﺮﺍﻁﮔﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ
ﺁﻥ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
11
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ
ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮﻱ ﻫﻔﺘﻪ
ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻬﺮﻭﺯﻱ :
ﻭﻗﺖ ﺍﺧﺘﻼﻑ ،ﻣﻌﺘﺪﻝﻫﺎ
ﻛﺎﺭﻱ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ
ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻬﺮﻭﺯﻱ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦ
ﺯﻧـﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕـﺮﺍ ﻭ ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿـﺮ
ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺯﻳﻨﺐ)ﺱ( ﺍﺳـﺖ.
ﻭﻱ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﻴﺰ
ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺷﺎﺧﺺ ﺷﻮﺭﺍﻱ
ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻭ ﻋﻀﻮ ﺍﺋﺘﻼﻑ
ﺍﺳـﻼﻣﻲ ﺯﻧـﺎﻥ ﺑـﻮﺩ .ﻭﻱ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻧﻲ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ
ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﭘﻴﺸـﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺻﺒﺮ ﺍﺯ ﺳـﻮﻱ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﺍﺳـﺖ .ﻭﻱ ﭘﻴﺸـﺘﺮ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘـﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻢ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﺬﻑ ﻛﻨﺪ ،ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻣﺮﻱ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ
ﻋﻤﻠﻲ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺜﻠﺚ،
ﺑﺎ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺗﺎﺳـﻒ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺭﺍﻩ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻱ ﻓﻌﻠﻲ ﺭﺍ »ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁ
ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ« ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﻬﺮﻭﺯﻱ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﻛﻪﺩﻭﻟﺖﺑﺎﻳﺪﺩﺭﺻﺪﺩﺍﺟﺮﺍﻱ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻱ
ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺟﺬﺏ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮﻱ ﻭ ﺩﻓﻊ ﺣﺪﺍﻗﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﻌـﺎﺩﻝ ﻭ ﻣﻴﺎﻧـﻪﺭﻭﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪﻭﻳـﮋﻩ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭼﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﭼﻘﺪﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧــﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﭼــﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﺩﺭ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻓﻀﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻌﺪﻳﻞ ،ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻭﺩ .ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ
ﻭﺿﻊ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺁﻥ ﻫﻢ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ
ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺗﻨﺪﻱﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻤﻊ
ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﺻﻮﻝ ،ﻣﻨﻄــﻖ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺗﻌﺎﺩﻟﻲ ﺩﺳﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺻﻼﺡ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻘﺪﺱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺩﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﭼﻪ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺣﻮﻝ ﻣﺤﻮﺭ ﻋﻈﻤﺎﻱ ﻭﻻﻳﺖ ﺣﻀﺮﺕﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ
ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﺑﺎﻳــﺪ ﻭﺿﻊ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻧﻲ ،ﻣﺎﻟــﻲ ﻭ ﺣﻴﺜﻴﺘﻲ
ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺩﻳﺪﻩﺍﻧﺪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﺫﺑــﻪ ﻭ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﺍﻓﻌﻪ ﺭﺍ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻏــﻮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺮﺍﻱ
ﻫﻤﻪ ﺑﺎﺯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ .ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﻭ ﻋﻤﻞ ﻗــﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻣﺮﺍﻭﺩﻩ ،ﮔﺬﺷﺖ ﻭ
ﺩﻭﺳﺘﻲ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺎﺯ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﻨﺪﻱ ،ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺟﺪﺍﻝ
ﺣﺪﺍﻗــﻞ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻟﻔﻈﻲ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻨﮓ ﻭ
ﺟﺪﺍﻝ ﺭﺍ ﺑــﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴــﻢ ،ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻣــﺮﺩﻡ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ ﻭ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻭﻗــﺖ ﻳﻜﺒﺎﺭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ
ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻥ ﭼﻨﻴﻦ
ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺳﺘﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ
ﻭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻭ ﻣﻮﻣﻦ ﺧﻮﺩﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺣﻤﺖ ،ﺷﻔﻘﺖ،
ﺑــﺮﺍﺩﺭﻱ ،ﺩﻭﺳﺘﻲ ،ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ،ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻭ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻭﺍژﻩ »ﺧﻮﺩﻱ« ﺍﺷـﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻳﺪ؛ ﭼﻘﺪﺭ ﺿـﺮﻭﺭﺕ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﻤﺎ »ﺧﻮﺩﻱ«ﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻨﮓﺗﺮ ﻭ
ﺗﻨﮓﺗﺮ ﺷﻮﺩ ،ﺑﺎﺯﺗﺮ ﺷﻮﺩ؟
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﻟــﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ .ﻭﻗﺘﻲ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﻭ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﺍﻓﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺍﻳﺮﻩ
ﺑﺮﺍﺩﺭﻱ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ
12
ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﺭﻭ ﺑــﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ .ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻼﻙ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ ﺭﻓﺘﻪﺭﻓﺘﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻭ
ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﻛــﻪ ﺁﻏﻮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﺯ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺘــﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻄﺎ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻮﺿﻊ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﻱ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ،ﺁﻳﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻻﺯﻡ
ﻧﺪﺍﺭﺩ؟ ﺁﻳﺎ ﺑﺎ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﻧﺪﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ
ﻣﺠﻮﺯ ﻣﺠﻤـﻊ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳـﻲ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ
ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﻳﺎ ﺑﺮﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻱ ﺑﻴﺖ
ﺍﻳﺸـﺎﻥ ،ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲﺭﺳـﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧـﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ
ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﻮﺩ؟
ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺷﻜﻲ ﻧﻴﺴﺖ
ﻭﻟﻲ ﻣﺜﻼ ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺩﻱ
ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻣﻠﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻻﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺠﻮﺯ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ
ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﭘﻼﻛﺎﺭﺩﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ
ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﻭﻻﻳﺖ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺟﺪﺍ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﭘﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ
ﺧــﻮﺩﻱ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺩﻱ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﭘﺲ ﺑﺎﻳــﺪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﻱﻫﺎ
ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ،ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ،ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻣﻠﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﺪ
ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮﺭ ﺁﻏﻮﺵ ﻣﻠﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺯ ﺍﺳﺖ؛ ﻭﻟﻲ ﻭﻗﺘﻲ
ﺍﻋﻼﻡ ﺟﺪﺍﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻫﻤــﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺭﻭﺵ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱ
ﺍﺳﺖ .ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺵ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻋــﻮﺽ ﻛﻨﻴﺪ ،ﺑﻪ ﺧﻂ ﻗﺮﻣﺰﻫﺎ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ
ﻭﻻﻳﺖ ،ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﺪ .ﺣﺘﻤﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﺒﻮﺩﻳﺪ
ﻛﻪ ﻋﻜﺲ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻜﺲ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ
ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺴﺘﻨــﺪ ﻭﻟﻲ ﺍﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺍﻋــﻼﻡ ﻣﻮﺿﻊ ﻛﻨﻴﺪ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ.
ﺩﻭﻟـﺖ ﻭ ﻣﺴـﺌﻮﻻﻥ ﻛﺸـﻮﺭ ﭼﻘـﺪﺭ ﻣﺨﺎﻃـﺐ ﻓﺮﻣﺎﻳـﺶ
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺟﺬﺏ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮﻱ ﻭ ﺩﻓﻊ ﺣﺪﺍﻗﻠﻲ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﻫﻤﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﻳــﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﺟﺮﺍﻱ
ﻓﺮﻣﺎﻳﺸــﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒــﺮﻱ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸــﺎﺕ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻥ
ﺩﺍﺩﻥﻫﺎﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ .ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻻﺯﻡ
ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻌﺬﺭﺕﺧﻮﺍﻫﻲ ،ﺗﻮﺑﻪ ﻳﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﻠﺖ
ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ .ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻭ ﺍﺋﻤﻪ ﺟﻤﻌﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ .ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟ ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ
ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﻭ ﭘﻼﻛﺎﺭﺩﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﻳﺪ ،ﻗﻀﻴﻪ
ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺁﻥﻃﺮﻑ ﮔﻮﺩ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩﺍﻳﺪ ﻭ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪ
ﻣﺮﺍﺳﻢﺟﺪﺍﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻛﻨﻴﺪ،ﺍﻳﻦﻳﻌﻨﻲﻣﻘﺎﺑﻠﻪ.ﺍﮔﺮﺍﻳﻨﻬﺎﻣﺸﻲﺧﻮﺩﺭﺍﺗﻐﻴﻴﺮ
ﺩﻫﻨﺪﻓﻜﺮﻣﻲﻛﻨﻢﻣﺸﻜﻞﺣﻞﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺑﻪﻃـﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺷـﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻭ ﻣﻴﺎﻧـﻪﺭﻭ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ
ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻳﻚ ﻛﺸـﻮﺭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻛﺸـﻮﺭ ﻣـﺎ ﭼﻪ ﻧﻘﺸـﻲ ﺍﻳﻔﺎ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟
ﺣﺘﻤــﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺷﺨــﺎﺹ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺭﻧــﺪ .ﺷﺨﺼﻴﺖﻫــﺎﻱ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﻨﺪﻱﻫﺎﻱ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ،
ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ .ﻣﺤﻮﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎﺷﺪ
ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﭼﻴــﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﻣﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ
ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻄﻴﻊ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺷـﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﻭ
ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﭼﻘﺪﺭ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
ﻭﻗﺘﻲ ﺟﻨﮓﻭ ﺩﻋﻮﺍﺳﺖ ،ﻣﻌﺘﺪﻝﻫﺎ ﻛﺎﺭﻩﺍﻱ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﻫﻞ ﺩﻋﻮﺍﻭ
ﺟﻨﮓﻧﻴﺴﺘﻨﺪﻭﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪﺍﻋﺘﺪﺍﻝﻭﺁﺷﺘﻲﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻛﻨﻨﺪ.ﺩﺭﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻭ
ﺣﺮﻑﻫﺎﻱﺗﻨﺪﺩﺭﺩﻋﻮﺍﻭﺟﻮﺩﺩﺍﺭﺩﻭﺍﮔﺮﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﻢﺍﻓﺮﺍﺩﻣﻌﺘﺪﻝﻓﻀﺎﺭﺍ
ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﻋﺒﻮﺭ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺁﺭﻳﺎﻧﺎ ﻫﺎﻓﻨﮕﺘﻮﻥ
ﺩﺑﻴﺮ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻣﻨﮕﺘﻮﻥ ﭘﺴﺖ
ﺍﻭﺑﺎﻣــﺎ ﺑــﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫــﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑــﺮ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗــﺶ ﻭ ﺍﻋﺰﺍﻡ
30ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺮﺑــﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘــﺎﻥ ،ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﺎﻩ
ﺟــﻮﻻﻱ ﺳﺎﻝ 2011ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﻋــﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﻙ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ
ﺭﺍﺑﺮﺕ ﮔﻴﺒــﺲ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﻗﻄﻌﺎ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻣﺎﻩ
ﺟﻮﻻﻱ 2011ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺯﻣﻲﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﺎﻙ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ.ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﻛﺎﻣﻼ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ
ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ
ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ .ﺣﺮﻑﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑــﺎ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ
ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ.ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻫﻴﻼﺭﻱ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﻥﺑﻲﺳﻲ ﮔﻔﺖ:
»ﻣــﺎ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺧــﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺳﺨﻦ
ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻴــﻢ .ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪﺍﻳﻢ ﺍﻳــﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺎﻩ ﺟــﻮﻻﻱ ﺳﺎﻝ 2011
ﻣﻤﻜــﻦ ﺍﺳﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺧــﺮﻭﺝ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﺑﻪ ﺧــﺎﻙ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ
ﻛﻨﻴﻢ«.ﺭﺍﺑﺮﺕ ﮔﻴﺘﺲ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﮔﻔﺖ:
»ﻣﺎ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﺮﻭﺝ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ .ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﻣﺎﻩ ﺟﻮﻻﻱ
ﺳﺎﻝ 2011ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺍﻣــﺎ ﺍﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ
ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺭﻭﻱ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﻣــﺎ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻴﺮﻭ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ
ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﺧﺎﻙ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ«.ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺻﺮﻳﺢ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻭ ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﮔﻔﺖ
ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻪ ﻭﻃﻦ ﺑﺎﺯﻣﻲﮔﺮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ
ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻗﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ
ﻭ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.ﺭﺍﺑــﺮﺕ ﮔﻴﺘﺲ ﭼﻨﺪﻱ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺧﺼﻮﺹ ﮔﻔﺖ» :ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻛﻠﻤﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻜﻨﻴﻢ .ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ
ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻋﻲ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﺳﺖ«.ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳــﻂ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺣﺘﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ
ﻛﻠﻤﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﻫﻢ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﻭﻱ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﻋﻤﻠﻴــﺎﺕ ﻣﺒﻬﻢ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺗﻔــﺎﻕ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺍﻳﻦﻃﻮﺭ
ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻋﺪﻡ ﻭﻗﻮﻉ ﺁﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭﭘﻲ ﺁﻥ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﮔﻴﺒﺲ
ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻝ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ
ﺯﻣﺎﻥ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ
ﺣﺘﻲ ﺯﻭﺩﺗــﺮ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﻋﻤﻠﻲ ﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺗﺎﺧﻴﺮﻱ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻴﻔﺘﺪ«.
ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻲﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻧﻜﺘﻪ ﻭﺍﺿﺢ ﺩﺭ ﺗﻨﺎﻗــﺾ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﺳﺨﻨﮕــﻮﻱ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎ
ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﻭﺯﺭﺍﻱ ﺧﺎﺭﺟــﻪ ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ
ﻣﺸﻜﻞ ﺣﻘﻴﻘﻲﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ
ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﻠﺘﻲ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺯﻳﺮ ﻓﺸﺎﺭ
ﺟﻨﮓ ﻭ ﻧﺎﺍﻣﻨﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﻭﺷﻦ
ﺑﺮﺍﻱﺳﺎﺧﺘﻦﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻳﻦﻛﺸﻮﺭﻋﺎﺟﺰﺑﻪﻧﻈﺮﻣﻲﺭﺳﻨﺪ؟ﺑﻪﻧﻈﺮﻣﻲﺭﺳﺪﺧﻮﺩ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺧﺎﻙ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﻭ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻲ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ
ﺑﻪﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨﺪ.ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺟﻨﺮﺍﻝ ﻣﺎﻛﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﺰﺍﻡ
ﻧﻴﺮﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘــﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ ﺍﻭ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺧﻮﺩﺵ ﻭﻋــﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﻔﻜﺮﻱ ﺭﺍ ﻛﻪ
ﻣﺎ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻛﺮﺩ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺪﻫﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦﻃﻮﺭ ﻧﺸﺪ.ﻫﺸﺖﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ
ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎﻱ ﺟﺎﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﻪ
ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻲﺁﻳﺪ .ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻠﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﺎﻣﻼ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ
ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲﻫﺎﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺑــﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺣﺎﻻ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺟﻨﮓ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺟﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﺎﻟﻲ
ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺟﻨﮓ.ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺍﻛﺜﺮﻳﺘﻲ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺟﻨﮓ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﻌﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺟﻨﮓ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﺰﺍﻉ ﺟﻨﺎﺣﻲ
ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ.
ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺧﻮﺩﺵ
ﻭ ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ ﺟﻨﺎﺡ ﭼﭗ ﻫﻢ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺟﻮﺭﺝ ﻭﻳﻞ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻱ ﭘﻴﺶ
ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﺁﮔﻮﺳﺖ ﺧﺎﻙ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻧﻘﺸﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺟﻮﺭﺝ ﺑﻮﺵ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﻮﺵ ﻣﻲﮔﻔﺖ
ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﺮﺍﻗﻲﻫﺎ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺧﺎﻙ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ
ﻭ ﺣﺎﻻ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑــﺎ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻓﻐﺎﻥﻫﺎ ﻋﻘﺐ
ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﻣﺎ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻣﻲﮔﺮﺩﺍﻧﻴﻢ«.ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩﺵ ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﭼﭗ ﻋﺒﻮﺭ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﻛﺸﻮﺭ
ﺭﺍ ﻧﺎﺩﻳﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
www.mosalas.ir
SwIÃw
ﺍﺯ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺗﺎ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻱ ﺭﻱ ﺷﻬﺮﻱ
ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﻭﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺍﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺍﻟﺘﻬﺎﺏ
ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻭ ﺣﻮﺍﺷﻲ ﺁﻥ ،ﻗﺼﺪ ﻛﻨﺎﺭﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﺣﺠﺖ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﺭﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻭ
ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
13
ﭼﺮﺍ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺳﺨﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ؟
ﺭﺍﺯﻫﺎﻱ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ
ﺳﻴﺪﻩ ﺁﻣﻨﻪ ﻣﻮﺳﻮﻱ
ﺑﺎﺯﻫــﻢ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺟﺮﻳﺎﻥﺳــﺎﺯ ﺷﺪ .ﺍﻣــﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺳﻜــﻮﺕ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ
ﻛــﻪ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟــﺖ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫــﺎﻱ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺣﻤﻼﺕ
ﺑﻲﺍﻣﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑــﻲ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻣﺼﻠﺤﺖﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖﻫﺎﻱ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ،
ﻛﺮﺩ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻸﻋﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎﻱ
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺩﻳﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ
ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺍﻗﺪﺍﻣــﺎﺕ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭ ﺭﺍ
ﻣﺤﻜــﻮﻡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺳﺘﺎﻭﻳﺰﻱ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺨﻄﺌﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺣﺎﻝ ﺳﻜﻮﺕ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯﻩ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺝ ﻣﻮﺝ ﺟﺪﻳﺪ ﺣﻤﻼﺕ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ.
ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﺕ
ﭘﻴــﺶ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﺑﺮﺧــﻲ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺷﺎﺧــﺺ ﺍﺻﻮﻟﮕــﺮﺍ ﭼﻮﻥ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺑﺎﻫﻨﺮ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻱ ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﮓ
ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺩﺭﻣﻮﺍﻗﻊ ﻏﻴﺮﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﺧﻮﺩ ﺧــﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﻛﻨﺪ .ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ
ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ )ﻫﺎﺷﻤﻲ( ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻭﺍژﻩﻫﺎ
ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ» :ﺍﻻﻥ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ
ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﮔﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺩﻟﺴﻮﺯﻱ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﻳﺰﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻛﻪ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨــﺪ ﺳﻮءﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺻﺤﺒﺖﻫــﺎﻱ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ
ﻣﺸﻬﺪ ﻫﻢ ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻭﺍژﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﻛﻤﺘﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ«.
ﻣﻨﺘﻘــﺪﺍﻥ ﻫﺎﺷﻤــﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧــﺪ ﻣﻮﺿــﻊ ﺗﺎﻣــﻞ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴــﺰ
ﺭﺋﻴﺲﻣﺠﻤﻊﺗﺸﺨﻴــﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄــﻪ ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﻭﺯ
14
ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯﻫﺎ،
ﻓﺎﺋﺰﻩ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ،ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺍﻭ ،ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ
ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺁﻧــﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ
ﺍﺳﺎﺱ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻛﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﻰﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ
ﻣﺮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﻴﺶ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﻭﻳــﮋﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ
ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﻳﮋﻩ ،ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻓﺮﻭﺩﻫﺎﻳﻰ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﻱ 88ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺯﻩﻫﺎﻱ
ﺳﻜﻮﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺳﻜﻮﺕ
ﺧﻮﺩ ﺑــﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﻣﻲﭘــﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺳﺎﻛﺖ
ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎ
ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻋﻜﺲﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎ
ﻣﻔﺴــﺪﻩ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴــﺰ ﺍﺳــﺖ «.ﻭﻱ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘــﺪ ﺍﺳــﺖ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻫﺎ ﺍﺯ
ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ
ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ 26ﺗﻴﺮ ﻣﺎﻩ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﺎﺻﻞ 50ﺳﺎﻝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮﻣﻲﺷﻤﺮﺩ .ﻫﺎﺷﻤﻰﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ
»ﻣﻦ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﻧﮕﻔﺘﻢ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﺎﻃﻞ .ﮔﻔﺘﻢ
ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳــﺖ« ،ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ» :ﺑﺮﺧﻰ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ
ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼــﺮﺍ ﮔﻔﺘﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ؟ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ
ﻧﻔــﺮ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧــﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺗﻘﻠﺐ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣــﺎ ﻣﻦ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﻧﮕﻔﺘﻢ
ﻛﻪ ﺗﻘﻠﺐ ﺷﺪﻩ ﻭﻟــﻰ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ
ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﻭ ﺗﺮﺩﻳــﺪ ﻧﻜﺮﺩ «.ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻣﺼﻠﺤــﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﻛــﻪ ﺳﻪ ﺍﻟﻰ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ
ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺐ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻮﺩ ،ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ» :ﺣﺮﻓﻰ
ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰﺯﻧﻢ ﺭﺍ ﺗﻨﺪﺭﻭﻫــﺎﻯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻧﻤﻰﭘﺴﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ
ﺯﻳﻨﺘﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ«.
ﺭﺩﭘﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻭﺭﻭﺩ ﻫﺎﺷﻤــﻲ ﺑﻪ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ
ﺩﻭﺭ ﻧﻬﻢ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺑــﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ؛ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﻛﻪ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑــﺎ ﻭﻋﺪﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﻔﺴــﺪﺍﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﺎﻝ
ﺍﻧﺪﻭﺯﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺋﺒﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ
ﺑﺎ ﺭﺍﻧﺖﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑــﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺳﭙﺮﻱ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﻭﻋﺪﻩ ﻟﺒﺎﺱ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺪﻳﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ
ﺩﻭﺭ ﺩﻫﻢ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻣﺎﻧﺪﻩ
ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ،ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ
ﺑﺎ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺭﻗﻴﺒﺶ ﻳﻌﻨــﻰ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺟﻤﻼﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ
ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷــﻮﻙ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﻭ ﻫﻴﺠــﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗــﺮﻯ ﻧﻤﻮﺩ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ،ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺗﻰ ﻫﻤﭽــﻮﻥ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺧﺎﻧــﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﻧﺴﺒــﺖ ﺩﺍﺩ ،ﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻨﻴﺎﻥﮔﺬﺍﺭ
ﺍﺷﺮﺍﻓﻴﺖ ﺧﻮﺍﻧــﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺎﻣﻰ ﺍﺻﻠــﻰ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﻮﺩ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﻫﺎﺷﻤﻰﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ
ﻛــﺮﺩ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻛﺎﺭ ﺩﻭﻟــﺖ ﻧﻬﻢ ﺑﻪ »ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ
ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓــﺎﺭﺱ« ﭘﻴﻐﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪﺯﻭﺩﻯ
ﺳﻘــﻮﻁ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺗﻨﻬــﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ،
ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺑــﺎ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻳﻰ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷــﺪ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﻫﺎﺷﻤﻰ
ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧــﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫــﺎﻯ ﺑﻌــﺪ ،ﺍﺯ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻗﻀﺎﻳــﻰ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ
ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ »ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ
ﻋﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ« ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪ ،ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ
ﺑﻪ ﺭﻫﺒــﺮ ﻣﻌﻈﻢﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺑــﺮﺍﺯ ﺑﻰﻃﺮﻓﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻛﻨﻮﻧــﻰ ،ﻧﻮﺷﺖ ﻛــﻪ ﺁﻥ ﻣﻨﺎﻇــﺮﻩ ﻭ ﻣﻘﺪﻣﻪﭼﻴﻨﻰﻫــﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﻭ
ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ» ،ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺗﻠﺦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ
ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻚﻫﺎﻯ ﺿــﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫــﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ«
ﺭﺍ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺯﻧﺪﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑــﺮﺍﻱ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺮﺍﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ؛ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻣﺠﺎﻟﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ
ﻫﺎﺷﻤــﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ
ﻛﻴﻨﻪﺗﻮﺯﺍﻧﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻀﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻨﺠﺎﻝﺳﺎﺯﻱ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ
ﺟﻨﺒﺶﺳﺒﺰ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩ .ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻳﻜﻲ
ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫــﺎﻱ ﺣﺎﻣﻲ ﺩﻭﻟــﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴــﻪ ﺧﻮﺩ ﺗﺼﺮﻳﺢ
ﻣﻲﻛﻨﺪ» :ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺍﺟــﺮﺍﻱ ﻓﺘﻨﻪ ﺑﺰﺭگ )ﺍﻏﺘﺸﺎﺷــﺎﺕ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ(
ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺯﺩﻩ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﻗﺒــﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ،ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺗﺶﻓﺸﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻓﻀﺎﻱ
ﺁﺗﺶﺍﻓــﺮﻭﺯﻱ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮﺩ .ﺳﺎﻝ 67ﻫﻢ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ
ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺳﭙﺎﻩ ﻭ ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﺟﺎﻡﺯﻫﺮ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ(
ﺩﺍﺩﻧــﺪﻭﺧــﻮﻥﺑــﻪﺩﻝﺁﻥﭘﻴــﺮﺳﻔــﺮﻛــﺮﺩﻩﻛﺮﺩﻧــﺪ«.
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﻛﻤﺎﻛﺎﻥ ﺳﻜﻮﺕ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﺪ ﺗــﺎ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺑﻪ ﺯﻋﻢ ﺧﻮﻳﺶ،
ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮ ﺑﺎﺩ ﺭﻭﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺮﺩ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ
ﺳﺨﺖ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦﺑﺎﺭ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭ ﺳﺨﺘﻰ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ .ﺳﻜﻮﺕ ﻧﺴﺒﻰ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﺑــﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺸﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ
ﺟﺪﻳــﺪﻯ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺷــﺪ .ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈــﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺣﻀﻮﺭﺵ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺟﻤﻬــﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺍﺯ
ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﺁﺳﻴﺐﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﻟﺠﻮﻳﻰ ﺷﻮﺩ؛ ﺣﺮﻓﻰ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﻣــﺬﺍﻕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﻮﺵ ﻧﻴﺎﻣﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ
ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺷــﺪ .ﺍﻭ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ،ﻋﻤﻼ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺳﻄﺤﻰ
ﺩﺍﻣﻨﻪﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻔﺎﺕ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻤــﺎﻥ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﭘﺎﺩﺭﻣﻴﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ
ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﺩﺭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻓﻴﺼﻠﻪ ﻳﺎﺑﺪ ﺍﻣﺎ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺶ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻜﻮﺕ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮﺩ.
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻛﻪ ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺣﺴﺎﺳــﺎﺕ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ،ﺩﺭ
ﺑﺤﺒﻮﺣﻪ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻀــﺎﻯ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﺎﻛﻢ
ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻭﺣﺪﺕ ﺣﻔﻆ ﺷﻮﺩ.
ﻛﺎﺭ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺳﻜﻮﺕ ﻭ ﺁﺷﻮﺏ ﺑﻮﺩ!
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﻩ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﻫﺎﺷﻤــﻲ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﭼﻮﻥ ﻓﺪﺍﻳــﻲ ،ﻓﺮﻭﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﺧــﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺷﺎﺧــﺺ ﺣﺎﻣﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻥ
ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻮﻙ ﭘﻴﻜﺎﻥ ﺗﻴﺰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤــﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺪﻑ ﺭﻓﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴــﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺎﺯﮔــﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ،
ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ :ﺍﻳﻨﺎﻥ-ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﻭﻗﺖ )ﻫﺎﺷﻤﻲ( ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩﺳﭙﺎﻩ
ﻭﻗﺖ )ﺭﺿﺎﻳﻲ( ﻭ ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﻭﻗﺖ )ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ( -ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﮕﻮﻳﻨــﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﻫﻔﺖ ﻣــﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺟﺰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺑﻬﺎﻡ ،ﺗﺮﺩﻳﺪ،
ﺳﻜﻮﺕ ﻭ ﺁﺷﻮﺏ ﻛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ؟ ﻣﮕﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﻌﻈﻢ
ﺑﻪﺩﺭﺳﺘــﻲ ﺑﻪ ﺍﺻﺤــﺎﺏ ﺗﺮﺩﻳﺪ ،ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺳﻜــﻮﺕ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺳﺴﺖ ﻋﻨﺼــﺮ ﻭ ﺳﺴﺖ ﺍﺭﺍﺩﻩ ،ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ﻛــﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺎ
ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻣﺂﺑﺎﻧﻪ ﺟﺎﺩﻩﺻﺎﻑﻛﻦ ﻣﻨﺤﺮﻓﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﻂ ﺍﻣﺎﻡ،
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻭ ﺳﺪ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓــﺖ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﺁﻳﺎ
ﺩﺭ ﺣــﺪﻭﺩ ﻫﻔﺖ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻭﺟــﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ
ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧــﻲ ﻃﺮﺍﺣﺎﻥ ﻭ ﻣﺠﺮﻳﺎﻥ ﺑــﺰﺭگ ﻭ ﻛﻮﭼﻚ ﻓﺘﻨﻪ
ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ ،ﻫﺸﺪﺍﺭ
ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺧــﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﭼﺎﺭﭼــﻮﺏ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ؟
ﺁﻳﺎ ﻣﺮﺯﺑﻨﺪﻱ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺑــﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﺭژﻳــﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ،
ﻣﻨﺎﻓﻘــﺎﻥ ،ﮔﺮﻭﻫﻚﻫــﺎ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﻠــﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺿﺮﻭﺭﻱ
ﻧﺒــﻮﺩ؟ ﺳﺮﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻪﭘﺮﺍﻛﻨﻲﻫﺎ
ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗــﻲ ﺧﻼﻑ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺑﺴﺘﺮﺳﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﺑﻠﻮﺍ ﺷﺪﻧﺪ
ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺛﺮﻭﺕ ،ﻫﻮﺍﻫﺎﻱ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ،ﻋﻨﺎﺩ ﻭ ﻟﺠﺎﺟﺖ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺷﻜﺴﺖﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ
ﻭ ﻏﻴﺮﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗــﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺟﺒــﺮﺍﻥ ﻛﻨﻨﺪ ﻧﻴــﺰ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻟﻮﺍﻱ
ﺁﻓﺮﻳﻨــﻲﺩﺍﻣــﻪﻣﻲﺩﻫﻨــﺪ.
ﺍ
ﺳﺴﺘﻲﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻗﻀﺎﻳــﻲﺑــﻪﻓﺘﻨﻪ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺭﻭﺳﻮ ﻭ ﮔﺎﻧﺪﻱ!
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻓــﺮﺍﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻــﺎﺩﻕ ﺯﻳﺒﺎﻛﻼﻡ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ
ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫــﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ
ﺭﺍ ﺭﺍﻫﻜــﺎﺭ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓــﺖ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠــﻲ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻳﻦ
ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋــﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻣــﻦ ﺍﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ
ﻓــﺮﺩ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ،ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻭ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻃﺮﻓــﺪﺍﺭ ﻣﻨﻄﻖ ﻭ ﺣﺮﻑ ﺣﺴﺎﺏ
ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴــﺶ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﻢ ،ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻣــﻲﺩﺍﺭﺩ» :ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻳﻚ
ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺟﺎﻧﺐ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭ
ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ
ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺩﻟﺠﻮﻳﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻳﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻋﺰﻳﺰﺍﻥ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ
ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ،ﻧﻠﺴﻮﻥ ﻣﺎﻧﺪﻻ ﻭ ژﺍﻥ ژﺍﻙ ﺭﻭﺳﻮ ﻭ ﮔﺎﻧﺪﻱ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻭ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺍﻧﺘﻈــﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ «.ﻭﻱ ﻣﻲﺍﻓﺰﺍﻳﺪ» :ﺩﺭ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ 84ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﺧﻼﻑ ﻭﺍﻗــﻊ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ
ﻭ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻭ ﺧﺎﻧــﻮﺍﺩﻩﺍﺵ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﻧــﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺛﺮﻭﺕ
ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﺎﻝ ﭼﻨﮓ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ
ﻫﻢ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺁﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ .ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺳﻤﺒﻞ
ﻣﺒــﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻓﻘﺮ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻣﺎﻓﻴﺎ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻓﻴﺎ
ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﺟــﺰ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻧﺶ .ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﻳﺪ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑﻮﺩ ،ﭘــﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻫﻢ ﻛﺸﺎﻧﺪ ﻳﻌﻨــﻲ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻓﻴﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ
ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻫﻢ ﺳﺮ ﺧﻢ ﻣﻲﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﺳﺮ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻫﻤﭽــﻮﻥ ﺑﺤﺚ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ،ﺑﺤــﺚ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ...
ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ«.
ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻨﺘﻘــﺪﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻜﻮﺕ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﭘﺮﻫﻴــﺰ ﺍﺯ ﺟﻨﺠﺎﻝﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.
ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻗﻨﺒــﺮﻱ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ ﺍﻗﻠﻴــﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺨﺼﻴﺖ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧــﺪ ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴﺮﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ
ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻱ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻱ
ﻫﺎﺷﻤــﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻩ
ﺍﺯ ﻋﻘﺎﻳﺪﺷﺎﻥ ﻣﻬﻢﺗــﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ «.ﻭﻱ ﻣﻲﺍﻓﺰﺍﻳﺪ» :ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻗﺪﺭﺕ
ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻭ ﺣﺬﻑ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻫﺎﺷﻤــﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭﺻــﺪﺩ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺰﻩ
ﻛﺮﺩﻥ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻀﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ
ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ
ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﻡ ﺍﺯ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ
ﺁﺷﺘﻲ ﻣﻠﻲ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ ،ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭﻋﻤﻞ
ﺭﻓﺘﺎﺭﺷﺎﻥ ﻃﻮﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻋﻠﻴﻪ
ﻣﺎﺳﺖ ﻭ ﺑــﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻴﺴﺖ«.
ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈــﺎﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳــﺖ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻭﺿﺎﻉ
ﺁﺷﻔﺘﻪ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺳﻜﻮﺕ
ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﺧﺎﺹ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺳﻜــﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤــﻲ ،ﺳﻜــﻮﺕ ﻣﻌﻨــﺎﺩﺍﺭﻱ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ
ﻗﺒــﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﭘﻨﻬــﺎﻥ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧــﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﺎ
ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ.
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﮔﺮﭼــﻪ ﺩﺭ ﻗﻀﻴﻪ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻣــﺎﻡ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﺠﻠﺲ
ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒــﺮﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﺑﻪ
ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳــﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﻣﺎﺟﺮﺍ
ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ.ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻢ ﻣﺘﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺧﻂ ﺍﺻﻠﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ
ﻣﺤﻮﺭ ﺁﺷﺘﻲﻣﻠﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺭﺍﺯﻫﺎﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﺵ ﻣﻌﺪﻝ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻱ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺶ
ﻫﻢ ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻓﺎﺋﺰﻩ ﻭ ﻣﻬﺪﻱ ﻭ ﻓﺎﻃﻤــﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺗﻨﺪﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺭﺍﺯ ﺳﻜــﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﺭ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﺵ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻧﻜﻨﻴﻢ
ﻣﺤﻤﺪﻧﺒﻰ ﺣﺒﻴﺒﻰ
ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﺣﺰﺏ ﻣﻮﺗﻠﻔﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﻫﺮ ﮔﻮﻧــﻪ ﺍﻧــﮓ ﻭ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺯﻧــﻰ
ﺑــﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫــﺎﻯ ﺧﺪﻣﺘﮕــﺰﺍﺭ
ﻧﻈــﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻰ ﻧﻴﺴــﺖ .ﻫﺎﺷﻤﻰ
ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰﺍﺭﺍﻧﻰ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ
ﺑﻰﭘﺎﻳــﻪ ﻭ ﺍﺳــﺎﺱ ﺷﺨﺼﻴــﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ
ﺧﺪﺷــﻪﺩﺍﺭ ﻛﻨﻴــﻢ .ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ
ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ
ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺖ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺎ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺣﺴﻴﻨﻰ ،ﺣﻀﻮﺭ
ﭘﺮﺷﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴــﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ
ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﺑــﻪ ﻣﻨﻮﻳﺎﺕ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖﺷﺎﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ.
ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺑــﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ
ﺧــﻮﺩ ﺩﺭ ﺷﻜﻞﺩﻫــﻰ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﺎﺕ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘــﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ
ﺍﺩﻋﺎﻳﻰ ﺑﻰﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺷﺮﻉ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺭﺋﻴﺲ
ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵ ﻭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵﮔﺮﻯ ﺭﺍ
ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺩﺧﻴﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﺻﺤﻴــﺢ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ
ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒــﺮﻯ ﺑﺎ ﺻﺮﻳﺢﺗﺮﻳﻦ ﻛﻠﻤــﺎﺕ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ
ﺧــﻮﺩ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﻭﻻﻳﺖﻓﻘﻴﻪ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺑﺮﺍﻯ
ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎﺭ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ،ﻫﺎﺷﻤــﻰ ﻫﺮﺍﺯﮔﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻣﻘﻮﻟﻪ
ﻭﻻﻳﺖﻓﻘﻴﻪ ﻭ ﻭﻟﻰ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴــﺮﻯ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ
ﺍﺭﺍﺩﺕ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭ ﻣﻘﺎﻡ
ﻋﻈﻤﺎﻱ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ
ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺑــﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ
ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺣﺰﺏ ﻣﻮﺗﻠﻔﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﻘﺎﻁ ﻗﻮﺕ
ﻭ ﺿﻌﻒ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ.
ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ
ﺗﺸﺨﻴــﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈــﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫــﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ
ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺭﺍ ﻓﺼﻞﺍﻟﺨﻄﺎﺏ
ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ29
ﺧﺮﺩﺍﺩﻣــﺎﻩ 88ﺑﺎ ﺻﺮﻳﺢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭﺍﺭﺩﻩ
ﺑﻪﻫﺎﺷﻤــﻰ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺭﺍ
ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ .ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﺑﺎ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺮﺯﻧــﺪﺍﻥ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻧﻴﺰ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻗﻀﺎﻳﻰ
ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﻭ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻗﺮﺍﺭ
ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ .ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻳﻦ
ﺍﺗﻬﺎﻣــﺎﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﻳــﺎ ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺛﺒﺎﺕ
ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﺤﻜﻤﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺧﺎﺻﻰ
ﻣﺘﻬﻢ ﻧﺸــﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺍﻳــﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﺴﺐ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ
ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴــﺮﻯ ﺧﺎﺻﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻭ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺯﻣﺎﻧﻰ
ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﻜﻤﻪ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻜﻢ ﻻﺯﻡ
ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
15
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﻲ ﻭ ﻗﺪﺭﺕﻃﻠﺒﻲ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺍﺳﺖ
ﻣﻨﺼﻒ ﺑﺎﺷﻴﻢ
ﺳﻜﻮﺕ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺳﻮء ﺗﻌﺒﻴﺮ
ﺳﻌﻴﺪ ﺁﺟﻮﺭﻟﻮ
ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ ﻛــﻢ ﺣﺮﻓﻲ ﺍﺳﺖ .ﻋﻤﻮﻣﺎ
ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﺯ ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻮﻳﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﻣﺠﺒﻮﺭ
ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺷﻮﺩ ،ﻛﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻻﻳﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﻏﻴﺮﺷﻔﺎﻑ ﺑﻪ
ﺳﻮﻱ ﻣﻘﺼﺪﺵ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﻛﻨﺪ .ﻛﻢﺣﺮﻓﻲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﻱﺍﺵ .ﻛﻢ ﺣﺮﻑ ﻣﻲﺯﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ
ﺍﻫﻞ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴــﻦ ﻛﻢﺣﺮﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ
ﺭﺍ ﺑــﺮﺍﻱ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲﺍﺵ ﺑــﺎﺯ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺷﺎﻳــﺪ .ﺍﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ
ﺍﻧﮕﺎﺭﻩ ﺍﺳﺖ.
ﮔﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﺪﻭﺩ ﺍﻭﻗﺎﺗﻲ ﺳﺨﻦ ﺷﻔﺎﻑ
ﻭ »ﺑﻪ ﺭﻭﺯ« ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﻮﻝ ﻣﺤﻮﺭ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﻭ
ﻣﺮﺯﺑﻨﺪﻱ ﻣﺨﺎﻟﻒ /ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﭼﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ،1388ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ
ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻮﺟﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺠﺎﻝ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﺳﻜﻮﺕ ﺑﺮﻣﻲﮔﺰﻳﻨﺪ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣــﺎﻝ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﭘــﺲ ﺳﻜﻮﺗﺶ ﮔﺎﻫﻲ
ﺗﺮﺩﻳﺪﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻫﻢ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺩﻳﺪﻫﺎ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺍﺯ ﻧﺴﺒﺖﺍﺵ ﺑﺎ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺟﺎﺭﻱ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ
ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﻋﻤﺪﻩ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﺍﻱ
ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ،ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ ﻗﺪﺭﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝﺗﺮ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﻭ ﺣﺪ ﻭﺳﻂ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻛﻤﺮﻧــﮓ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺯﮔــﺎﺭﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺳﺎﻝ ،1384ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺎﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ
ﻭ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺷﺮﻁ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻴﺎﻓﺘﻦ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺍ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻧﺠﻔﻲ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ
ﺍﺟﻤــﺎﻉ ﺭﻭﻱ ﻋﻠــﻲ ﺍﻛﺒﺮ ﻭﻻﻳﺘﻲ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺑــﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﺑﺮﭘﺎﺷﻨﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ.
ﺍﻭ ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺯﮔــﺎﺭﻱ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﻃﺮﻑ ﻣﺼﺎﺣﺒــﺖ ﺭﺍﺳﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻥ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﭼﭗﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ
ﺯﻣﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻪ ﻃﻴﻒ ﭼﭗ ﺩﺭﻭﻥ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﺪﻩ .ﮔﻮﻳﺎ
ﺗﺌﻮﺭﻱ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻥ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻭﺳــﻂ ﺩﻭﺟﻨﺎﺡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ.ﺳﻜــﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺍﺧﻴﺮ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﻱ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺍﺳﺖ .ﮔﻮﻳﺎ ﺷﻴﺦ ﻋﻼﻗﻪﺍﻱ
ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ
ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺍﻭ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﺮﺩﻩ
ﻭ ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﻧﻘﺪﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺪﻩﺍﻱ ﺑﻪ ﺳــﻮﻱ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﻛﺮﺩﻩ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﻮﺿﻊ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﭘﺮﺍﺑﻬﺎﻡ
ﺍﺳﺖ .ﺍﺑﻬﺎﻣــﻲ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺳﻜﻮﺕ ﻭ ﺳﻜﻮﺗــﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻮء
ﺗﻌﺒﻴــﺮ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺘﻤﺎ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻧــﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﻲ .ﺩﺭ ﺩﻭ
ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ،ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ
ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻏﻠﻴﻆ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺍﻳﺸﺎﻥ،
ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.ﻓﻀﺎﻱ ﻓﻌﻠﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺠﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻜﻮﺕ ﺗﻨﮓ
ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻫﺎﺷﻤﻲ،
ﺩﺭﺧﻮﺍﺳــﺖ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻮﺿﻊ ﺻﺮﻳــﺢ ﺍﺳﺖ .ﭼﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﻃﺮﻑ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭼﻪ ﻃﺮﻑ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻭ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ.ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﺎﻩﻫﺎ ﺍﺯ
ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺍﻭ ﮔﺬﺷﺘﻪ .ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ.
ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻦ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﭘﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻛﻪ ﺟﻨﺎﺏ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺳﺨﻨﻲ
ﺗﺎﺯﻩ ﺑﮕﻮﻳﺪ؛ ﺩﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻦ .ﺩﺭ ﻧﺴﺒﺖ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺭﺟﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺑــﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺴﺒﺖ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ.
16
ﻋﻤﺎﺩ ﺍﻓﺮﻭﻍ
ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻔﺘﻢ
ﻫﺮﭼﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ)ﻉ( ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ
ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺁﻥ ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺫﻛﺎﺕ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺍﺳﺖ .ﺧﺪﺍ
ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺟﻤﻬــﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻓﻬﻢ ﻋﻤﻴــﻖ ﻭ ﺩﻗﻴﻘﻲ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬــﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﺒﺎﻧﻲ
ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫــﺎﻱ ﺁﻥ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨــﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑــﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻣﻄﺮﻭﺣــﻪ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫــﺎﻱ ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﭼﻮﻥ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻱ
ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﻲﺩﺍﺩﻳﻢ
ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫــﻢ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺭﻓﺘــﺎﺭﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ
ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻣﺪﻋﻴﺎﻧــﻲ ﻛﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﺪﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ
ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺶ ﺩﺭ
ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪﺷﺎﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ،ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ
ﺗﻤﺠﻴﺪ ﺍﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻧﻴﺰﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ
ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺁﻳﺎ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﻭ ﺭﺟﻞ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺟــﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ،
ﺍﻟﮕﻮﻫــﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ،ﺷﺨﺼﻴﺖ ،ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗــﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﻓﺮﺩ
ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺧﻠﻂ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺧﺪﺍﻱﻧﺎﻛــﺮﺩﻩ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻟﺠﻦﻣﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﻚ
ﺷﺨﺺ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻳﻢ.
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﺘﻨﻪﺁﻣﻴﺰ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﻪﮔﻮﻧــﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻭ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲﻛﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ
ﺑﺪﻫﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﭼﺮﺍ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﻧﺪﻫﺪ ﺳﻮﺍﻝ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺼﻒ ﺑﻮﺩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺻﺮﻑ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﻣﻨﻔﻚ ﻭ
ﻣﺠﺰﺍ ﺍﺯ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺷﺮﻋﻲ ﻧﻴﺴﺖ .ﺯﻣﺎﻧﻪ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ،ﺍﺣﻮﺍﻝ
ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺎ ﺛﺒﺖ ﻭ ﺿﺒﻂ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻧﻴﺎ
ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮﻳــﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻲ ﺍﺯ
ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﭘﺮﺑﺎﺭ ﺳﺨﻦ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ »ﺍﻧﻈﺮ ﺍﻟﻲ
ﻣﺎﻗﺎﻝ ﻭﻻﺗﻨﻈﺮ ﺍﻟﻲ ﻣﻦﻗﺎﻝ« ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻗﺎﻝ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ
ﻗﺎﻝ .ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺍﻭ ﻭ ﺩﻻﻟﺖﻫﺎﻱ
ﺍﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ،ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻇﺮﻳﻔﻲ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﻴﻢ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ
ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻫﺮﺑــﺎﺭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮﻑ
ﺩﺭﺳﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻓﺮﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ ﻭ ﺑﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ﺍﻭ ﻛﺎﺭﻱ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺳﺨــﺖ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻓﺘﺮﺍﻕ
ﺍﺳﺖ .ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺫﺭﻩﺑﻴﻦ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻭ ﻋﻴﺐﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺍﻗﺺ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ
ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﻨﻴﻢ؛ ﭼﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﻋﻴﺐﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺟﻌﻞ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺑﻨﺪﻩ ﺷﺨﺼــﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﻣﻲﺷﻨﻮﻡ ﻓﺮﺩﻱ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ
ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺭﺳﻤﻲ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﻭﺯ
ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻫﺘﺎﻛﺎﻥ
ﻭ ﺣﺮﻣﺖﺷﻜﻨــﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻨﺪﻩ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ
ﺁﻥ ﻣﻌﻨــﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺳﺨــﻦ ﺭﺍ ﻛﺎﻓﻲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻧﻘﺪﻱ ﺑﺮ
ﺳﻴﺎﺳﺖﻫــﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧــﺪﺍﺭﻡ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻮء ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﮕﻴﺮﺩ
ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﺭﺋﻮﻓﻴﺎﻥ
ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻣﻴﻦ
ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺑﻪ ﺳــﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺧﻴﺮ
ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍﻯ 88ﻫﺴﺘﻨﺪ،
ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﻮﻫﻨــﻰ ﻛﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺳﻜﻮﺕ
ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺁﻧﭽﻨﺎﻥﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ
ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ،ﺩﺑﻴﺮ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ
ﻧﻈﺎﻡ ،ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺩﺭ ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺩﻗﺎﻳﻖ ﻧﺸﺴــﺖ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺠﻤﻊ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺮﻣﺖ ﺷﻜﻨﻰﻫﺎﻯ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸــﺨﻴﺺ ﻫﺘﺎﻛﻲﻫﺎﻱ
ﺍﺧﻴﺮ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳــﻢ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻱ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ
ﻭ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻮﺷــﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎﺯ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ،
ﻧﻈﺎﻡ ،ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ
ﻭﺳﻴﻊ ﻭ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻰ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﺳــﺮﻭﻳﺲﻫﺎﻯ ﺧﺒﺮﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﻪﺩﺭﺳــﺘﻰ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ
ﺍﺳــﺖ :ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲﺩﻫﻢ ﺑــﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺩﺍﺧﻠــﻰ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻧﻜﻨﻢ ﻭ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ
ﻧﺎﺩﺭﺳــﺘﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﮕﻴــﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈــﺮ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ
ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ
ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻨﺠﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻭ ﺟﻮﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ
ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺕ ﭘﻠﻴﺪ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ.
ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﻄﺮﺡ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻛﺸــﻮﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ
ﺭﺋﻴــﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒــﺮﻯ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈــﺮﻯ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ
ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﻪ ﻭﺍﻛﺎﻭﻯ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻭﻯ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻧﻴﻨﻪ ﻭ
ﺩﻗﺖﻧﻈﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺭﺍﻩ ﺑﺮ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮔﺰﺍﻓﻪﮔﻮﻳﻰ
ﺑﺴﺘﻪ ﺷــﻮﺩ .ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﻛﻤﺘﺮ
ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﻮﻋﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ
ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻧﻤﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﺍﻭ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﻀﺎﻱ ﺯﻣﺎﻥ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ .ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ
ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﻱ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻭﺭﺯﻯ ﺣﺴﺎﺏ ﺷﺪﻩﺍﺵ ﻫﻴﭻﻭﻗﺖ ﺑﻰﮔﺪﺍﺭ ﺑﻪ
ﺁﺏ ﻧﻤﻲﺯﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻃﻰ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻰ ﺍﺯ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﻮﺩ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ
ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻣﺎﺝ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﻤﻼﺕ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ
ﺗﻨﺪﺭﻭﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﻲﺳﺎﺯﻧﺪ ﺗﺎ
ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﻬﻤﺖ ﻭ ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻯ ﺟﺪﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ .ﻛﻤﺘﺮ ﺭﻭﺯﻯ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﻣﻨﺴﻮﺏ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ
ﺗﺨﺮﻳﺐ ﭼﻬﺮﻩ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﻧﻜﺘﻪﺍﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﺸﻮﺩ.
ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ،ﺭﻭﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﻭ ﮔﺎﻫﻰ ﺩﻳﮕﺮ
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻈﺎﻥ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺍﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﺨﺼﻴﺖ
ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸــﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻮﺭﺩ
ﺗﺨﻄﺌﻪ ﻭ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺷــﺎﻫﺪ ﺑﺮﻭﺯ ﻫﺠﻤﻪﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ
ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻏﻴﺮﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﻃﺒﻴﻌﻰ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻟﺐ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ
ﻫﻢ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺣــﻖ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﭘﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺧــﺎﺭﺝ ﻛﻨﻴﻢ .ﺯﻣﺎﻧﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻛﺴﺎﻧــﻲ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍﻳﻲﻧﺎﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺼﺎﻑ
ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮﻝ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺑﻲﺍﻧﺼﺎﻓﻲ ﻭ ﺣﺬﻑ ﺭﻗﻴﺐ ،ﭼﭗ ﻭ ﺭﺍﺳﺖ
ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﻤﺎﻥ ﻋﺒﺮﺕ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ؟ ﻛﻲ
ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮﻱ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺧﻮﺏ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ
ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﺩﻫﻴﻢ؟
ﺍﮔﺮ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺣﺬﻑ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺯﺍﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻫﺘﺎﻛﻰ ﺑﻪ
ﺁﻗﺎﻯ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻨﺪﺍﺭﻯ
ﻭ ﺗﺴﺎﻫﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ؛ ﺗﺴﺎﻫﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ
ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﭼﻪ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺻــﻮﺭﺕ ،ﻓﺮﺽ ﺭﻗﺎﺑﺖ
ﻣﻨﺘﻔﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻭ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ
ﻧــﻮﻉ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻰﺷﺎﻥ ﺑــﻪ ﺍﻧﺤﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔــﻮﻥ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺭﻗﻴﺐ
ﺑﻼﻣﻨﺎﺯﻉ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ
ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻳﻜﻪ ﺗﺎﺯﻯ ﺗﻮﺟﻴﻬﺎﺗﻰ ﻫﻢ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨــﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﮔﺮ ﻧﺎﻗﺪﺍﻥ ﺑﺮ
ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻧﻘــﺪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ،ﺧﻮﺏ
ﺍﺳﺖ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨــﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒــﺮﻯ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ
ﺟﻤﻌﻪ ،ﺁﻗﺎﻯ ﻫﺎﺷﻤــﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﮓﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ
ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻣﺒﺮﺍ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ،ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺧﺎﺻﻲ ﺍﺳﺖ .ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ
ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺿﻌﻒﻫﺎ ﻭ ﺑﺪﻱﻫﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ
ﻧﻘﺼﺎﻥ ﻭ ﺯﺷﺘﻲﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺟﻌﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ
ﺯﻳﺒﻨﺪﻩ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﺎﻃﻊ ﻭ ﻣﻘﺘﺪﺭﺍﻧﻪ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺯﺷﺖ ﻭ ﻏﻴﺮﺍﺧﻼﻗﻲ
ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺭﻳﺸﻪﻛﻦ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﺳﺎﻟﻢ ﻭ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﻜﻮﻫﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ.
ﺑﺎﻳﺪ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛــﻪ ﺣﻔﻆ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ
ﻭ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭﺣــﺪﺕ ﻣﻠﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺒﺎﻧــﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺍﺳﻼﻣــﻲ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻟــﻲ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ
ﺍﺯ ﺍﻓﺘﺮﺍﻕ ،ﺍﻧﺸﻘــﺎﻕ ،ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎﻱ ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ،ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺷﺘﺎﺑﺰﺩﻩ
ﺑــﺎ ﺷﺎﺋﺒﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒــﻲ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻃﻠﺒﻲ ﻭ ﺑﺮﺧــﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮ
ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺪﻩ
ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘــﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻛــﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﺨﺶ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩ ﻫــﺎﻱ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺑﺮﺧﻲ
ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠــﻲ ﺯﻳﺮ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ،ﺑﺴﻴــﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻭ ﺍﭘﻮﺯﻳﺴﻴــﻮﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺻــﺪﻭﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺯ
ﺳــﻮﻱ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﺒــﺎﺭﺯﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺯﻳــﺮ ﺳﻮﺍﻝ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ
ﻫﺠﻤﻪ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺷﺎﻫﺪ
ﺗﻔﻜﻴــﻚ ﻧﺴﺒــﻲ ﺳﺮﻩ ﺍﺯ ﻧﺎﺳــﺮﻩ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺣﺴــﺎﺏ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ
ﻣﻠﺘــﺰﻡ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﺎﻥ
ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺎﻥ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣــﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺟﺪﺍ
ﺷــﺪﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﻳــﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺗﺤﻮﻟﻲ ﻣﺜﺒــﺖ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ
ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺑــﺎ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺍﺭﺯﺷﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣــﻲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮ
ﻃﺒﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺍﺯ ﻃﺮﻳــﻖ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﻲﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ،ﻧﺎﻣﻮﺟﻪ،
ﻏﻴﺮﻋﻘﻠﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺷﺮﻋﻲ ﻧﻜﻮﺑﻴﻢ.
ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺣﺐ ﻭ ﺑﻐﺾ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ.
ﻫﺎﺷﻤﻲﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﺯ
ﻳﻚ ﻛﺎﻩ ،ﻛﻮﻫﻰ ﺑﺴــﺎﺯﻧﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﻴﺮﺩ .ﺑﺮﺧﻰ ﺑﺎ ﺳﻮء
ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻏﺮﺽﻭﺭﺯﻯﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡﮔﻴﺮﻯ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍ ﺯﻳﺮﺳﺌﻮﺍﻝ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﻓﻌﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟
ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷــﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴــﺘﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ،
ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻧﻮﻋﻰ ﺭﻭﺷﻦﺑﻴﻨﻰ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖﻳﺎﺑﻰ
ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭﺷﺖﮔﻮﻳﻰ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎﻯ ﻧﺎﺭﻭﺍ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﺮﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻰ ﻃﺮﺡ
ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﻬﻤﺖ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ
ﺑﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﺍﻯ ﺯﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪﻩﺍﻯ ﺩﺍﺭﺩ؟ ﺳﻤﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺣﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ
ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﻣﺒــﺎﺭﺯ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣــﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺩ
ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳــﺎﻧﺪﻩ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﺍﻳــﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ
ﻭﻯ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺣﺪﻭﺩ 50ﺳــﺎﻝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ،ﻧﻘﺶ ﺑﻰﺑﺪﻳﻠﻰ
ﺩﺭ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺗﺜﺒﻴــﺖ ﻧﻈﺎﻡ – ﺩﺭ ﻛﻨــﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺳــﺎﻳﺮ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ
ﺍﻧﻘﻼﺏ – ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻭ 7ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺘﻨﺎﻭﺏ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 1337
ﺗﺎ 1357ﺗﻮﺳﻂ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺷﺎﻩ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ
ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﭼﻬﺎﺭﺳﺎﻝ ﻭ ﭘﻨﺞﻣﺎﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﺗﺤﺖ ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎﻯ
ﺳﺨﺖ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﺳــﺎﺑﻘﻪﺗﺮﻳﻦ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺑﻪﺷــﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺳــﻮﺍﺑﻖ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴــﺢ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ
ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻲﮔــﺬﺍﺭﺩ .ﻋﻀﻮ ﻣﻮﺳــﺲ ﺣﺰﺏ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ،ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ
ﻭﺯﺍﺭﺕﻛﺸﻮﺭ ،ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺍﻣﺎﻡﺟﻤﻌﻪ ﻣﻮﻗﺖ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ
ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﻞ ﻗﻮﺍ ﻭ ﻣﺴــﺌﻮﻝ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺟﻨﮓ ،ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ
ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ،ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ 8ﺳﺎﻟﻪ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺑﻪﺗﺒﻊ
ﺁﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ
ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻝ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﻣﺒﺎﺭﺯ
ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻭ ﺍﻗﺴﺎﻡ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺭﻧﮕﻴﻦ
ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃــﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻋــﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻰ ﺑﺎ
ﻃﺮﺡﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﻟﺴــﻮﺯﺍﻧﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﭼﻮﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻬﺪﻭﻯ
ﻛﻨﻰ ﻭ ﻣﺤﺴــﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﺳــﺮ ﻋﻨﺎﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ
ﻣﺠﻠﺲ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻯ
ﺗﻮﻫﻴﻦﺁﻣﻴﺰ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺍﻳــﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺗﺨﺮﻳﺒﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻨﺶﺁﻓﺮﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﺸﻨﺞ ﺩﺭ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﺑﻪﺗﺎﺯﮔﻲ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻫــﺎﻯ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺟﺪﻳﺪ
ﺧﻮﺩ ﭘﻨﺞ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺳــﺘﺎﻯ ﺧﻄﺒﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ
ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨــﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻣــﻮﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺣﻠﻘﻪﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻫــﻢ ﻣﺘﺼﻠﻰ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻮﻯ ﺁﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ
ﺁﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻛﺮ ﺷــﺪﻩ ﺍﺯ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﻋﻘﻼﻧﻰ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺎ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﺮﻉ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻠﻨﺪﺁﻭﺍﺯﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺯﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻛﻢ ﮔــﻮﻯ ﻭﮔﺰﻳﺪﻩ ﮔﻮﻯ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ« ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻨﺶ ﻭ ﺟﻨﺠﺎﻝﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺩﻭﺭ ﻛﻨﺪ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺒﻨﺎﻯ
ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻋﻮﺕ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ
ﻣﻠﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻝ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄــﻪ ﺑﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻮﻫﻨﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠــﻰ ﻭ ﺍﺻﻞ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻳﻌﻨﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺳﻜﻮﺕ ﻛﻨﺪ.
ﺑﺮﺧﻰ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺟﻨﺠﺎﻝﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻭ ﻏﻮﻏﺎﺳــﺎﻻﺭﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺣﺘﻰ ﺳــﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ
ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻮء ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺩﺭ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﻠﻮﺍ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺳﻌﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ
ﻓﻀﺎ ﺭﺍ ﻣﻠﺘﻬﺐ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭﻫﺮﺣﺎﻝ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﺻﻮﺍﺏ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺳــﻜﻮﺕ ﺧــﻮﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﻯ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ
ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺗﻜﻪﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﭘﺎﺯﻝ
ﻣﺤﺴﻦ ﻛﻮﻫﻜﻦ
ﻣﺨﺒﺮ ﻫﻴﺎﺕ ﺭﺋﻴﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ
ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﺷﺨﺼــﻰ ﺧﻮﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ
ﺧــﺎﺹ ﻳﺎ ﺑﻰ ﺍﺣﺘﺮﺍﻣﻲ ﺑــﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻨﻴــﻢ .ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻰ ﻛﻪ
ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺣﺮﻣﺖﺷﻜﻨﻰﻫﺎﻯ ﺭﻭﺯ
ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﺳــﺖ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺖ ﻣﺴﺎﺋــﻞ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺗﻬﻤﺖ ﻭ
ﺍﻓﺘﺮﺍ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻧﻪ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺷﺮﻋﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻪ ﻋﻘﻞ
ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺗﻰ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪﻩ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻋﺮﻑ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻄﺎﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻯ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻨﻮﻳﺴﻴﻢ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ
ﺷﺪﺕ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ
ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺳﺖ.
ﻧﮕــﺎﻩ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺧﺎﺹ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔــﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧــﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳــﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺩﺭ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ،ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺑﺮﮔــﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻪ
ﻳﺎ ﻋﺎﻣﺪﺍﻧﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗــﻰ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ
ﺭﻗــﻢ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻨﺪﺭﻭﻯﻫﺎﻯ ﺑﺮﺧــﻰ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺰ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﺎﺷــﻰ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ ،ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ
ﺧﺒﺮﮔــﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻜﻪﻫﺎﻯ ﻳﻚ
ﭘﺎﺯﻝ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺑﺎ ﻗﺼﺪ ﺧﺎﺻﻰ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺣﺘﻰ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻧﻴﺰ
ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺮﻳﺎﻧﺴﺎﺯ ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﺩﻟﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺹ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻫﺎﺷﻤــﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻭ
ﺭﺍ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻓﺮﺍﻓﻜﻨﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺭﺋﻴﺲ
ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤــﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺑﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺳﻜﻮﺕ ﺍﻭ ﻭ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺴﻦ
ﺭﺿﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒــﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣــﻮﺍﺩﺙ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﻻﻳﻠــﻰ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺟﻬﺖﺩﺍﺭ
ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮﻥ ،ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻧﮕﺎﻩ ﺧﺎﺻﻰ
ﺑــﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﺎﺳــﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒــﺮﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑــﺎ ﺍﻭ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻦﻣﺎﻳﻪ ﻳﻜﺴﺎﻧﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻧﻮﻋﻰ
ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧــﻮﺍﺹ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻰ ﺩﺭﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﺗﻠﻘﻰ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ
ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﺍﻭ ﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﺑﻪ
ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﻨﻔﻰ ﺍﺳﺖ .ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻏﻠﺐ ﻣﺮﺩﻡ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﻧﻪﭼﻨﺪﺍﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ
ﺩﻭﺭﺍﻓﺘــﺎﺩﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻜﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ
ﻧﮕﺎﻩ ﻋﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻏﺎﻟﺐ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻨﻔﻰ
ﺍﺳﺖ ،ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺮﺍﺕ
ﺧﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺟﻨﺠﺎﻟﻰ ﻭ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺩﻭﺭﻯ
ﻛﻨﺪ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﺳﻜﻮﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﻜﻮﺕ ﺧــﻮﺩ ﺟﻠﻮﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺟﺎﺭ ﻭ
ﺟﻨﺠﺎﻝﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﺑﻰﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺑﻨﺪﻩ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻭ ﻛﺎﺭﺳﺎﺯ ﺍﺳﺖ.
17
ﻳﻚ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ،ﻳﻚ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ
ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ
ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﺤﺎﺝ
ﻣﺮﻭﺭﻱ ﺑﺮ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺭﻱﺷﻬﺮﻱ
ﺍﺯﻣﺪﺭﺳﻪ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﺗﺎ ﺭﻱ
ﺳﺎﻳﻪ ﻓﺘﺤﻲ
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﻧﻴﻚ ،ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺑــﻪ »ﺭﻯﺷﻬﺮﻯ« ﺩﺭ ﺁﺑﺎﻥ ﺳﺎﻝ
1325ﺩﺭ ﺷﻬــﺮ ﺭﻯ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺩﻩﺍﻯ ﻣﺘﺪﻳــﻦ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ،ﺩﺭﺳﺎﻝ 1339ﻭﺍﺭﺩ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺷﻬﺮﺭﻯ
)ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺑﺮﻫﺎﻥ( ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1340ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ ﻗﻢ
ﺭﻓﺖ ﻭ ﺗﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺪﺍﺭﺝ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺳﻄﻮﺡ ﻋﺎﻟﻰ
ﺩﺭ ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻃﻰ ﻛﺮﺩ .ﺳﻄﻮﺡ ﻋﺎﻟﻴــﻪ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺑﺰﺭﮔﻰ
ﭼﻮﻥ ﺣﻀﺮﺍﺕ ﺁﻳﺎﺕ ﻋﻈﺎﻡ ﺣﺎﺝ ﻣﻴــﺮﺯﺍ ﻋﻠﻰ ﻣﺸﻜﻴﻨﻰ ،ﺣﺎﺝ ﺷﻴﺦ
ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺎﺿﻞ ﻟﻨﻜﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺣﺎﺝ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ ﻭ
ﺩﺭﻭﺱ ﺧﺎﺭﺝ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1347ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ
ﻛــﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺍﺯ ﻓﻴﺾ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﺑﻰﺑﻬﺮﻩ ﺑﻮﺩ،
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺻﻮﻝ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺣﻀﺮﺍﺕ ﺁﻳﺎﺕ ﻋﻈﺎﻡ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺣﺎﺝ ﺷﻴﺦ
ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻰ ﺍﺭﺍﻛﻰ ﻭ ﺣﺎﺝ ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻴــﻦ ﻭﺣﻴﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﺁﻣﻮﺧﺖ
ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻓﻘــﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺤﻀﺮ ﺣﻀــﺮﺍﺕ ﺁﻳﺎﺕ ﻋﻈﺎﻡ ﺣــﺎﺝ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻋﻠﻰ
ﻣﺸﻜﻴﻨﻰ ،ﺣﺎﺝ ﺷﻴﺦ ﺟﻮﺍﺩ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺣﺎﺝ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ
ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺣﺎﺝﺷﻴﺦ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺣﺎﺋﺮﻯ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩ.
ﻭﻱ ﺍﺯ ﺍﺑﺘــﺪﺍﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣــﻰ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺗﺤــﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎﻥ
15ﺧﺮﺩﺍﺩ 1342ﺑﺎ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺁﺷﻨﺎ
ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 20ﺗﻴــﺮ ﻣﺎﻩ 1344ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﻣﺸﻬﺪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ
ﻭ ﺑــﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1345ﺿﻤﻦ ﺗﻤﺮﺩ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖ
ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺳﺎﻭﺍﻙ ،ﺑﻪ ﻧﺠﻒ ﺍﺷﺮﻑ ﺭﻓﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻣﺪﺕ ﻳﻚﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ 18ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ
ﻣﺸﻬﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ
ﺳﺎﻭﺍﻙ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺤﻜﻮﻡ
ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1356ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ
ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰﻫﺎﻯ ﺁﺑــﺎﺩﺍﻥ ،ﺗﻮﺳﻂ ﺳــﺎﻭﺍﻙ ﻣﻤﻨﻮﻉﺍﻟﻤﻨﺒﺮ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﺑﻪ
ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧــﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻭﻧﺪ ﺁﺑــﺎﺩﺍﻥ ،ﻣﺸﻬﺪ ،ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ
ﻭ ﺯﺍﺑــﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺳــﺎﻭﺍﻙ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣــﺮﺩﻡ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﻭ
ﺯﺍﺑــﻞ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻗﻴــﺎﻡ ﺳﺮﺍﺳﺮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻠﻴــﻪ ﺭژﻳﻢ ،ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺻــﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ.ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮﻉ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺯﻓﻮﻝ،
ﺑﻬﺒﻬﺎﻥ ،ﮔﭽﺴﺎﺭﺍﻥ ،ﺑﺮﻭﺟﺮﺩ ،ﺭﺷﺖ ﻭ ﮔﻨﺒﺪﻛﺎﻭﻭﺱ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺍﺻــﻼﺡ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﺢ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺭﻛﻦ ﻣﻬﻢ ،ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺳﺎﻝ 1358ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺭﺗﺶ
ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﺪﻯ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻌﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ )ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺷﺮﻁ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ( ،ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﻭﺯﻳﺮﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺴﺐ ﺁﺭﺍﻱ
ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1363
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ.
ﺣﺠﺖﺍﻻﺳــﻼﻡ ﺭﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1368ﺑــﻪ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ
ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ 1370ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮﺩ
18
ﻭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 13ﺩﻯ ﻣﺎﻩ 1368ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭﻳﮋﻩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﻨﺼــﻮﺏ ﺷﺪ .ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ
ﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1369ﺑﻪ ﻓﺮﻣــﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ
ﺗﻮﻟﻴﺖ ﺁﺳﺘﺎﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﻈﻴﻢ ﺍﻟﺤﺴﻨﻰ )ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ(
ﻣﻨﺼــﻮﺏ ﺷﺪ .ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ،ﺁﻏــﺎﺯ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ
ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻳــﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑــﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭﻯ ﺩﺭ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺍﻭﻃﻠﺐ
ﻣﻨﻔﺮﺩ ﺷﺮﻛﺖ ﻛــﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﺩﺭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺠﻠــﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ،
ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﺗﻮﺭﻯ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ
ﻭ ﺑــﺎ ﺭﺍﻯ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔــﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﺷﺪ .ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤﺪﻱ ﺭﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1370ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﺣﺠﺎﺝ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ .ﺍﻭ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭ
ﺍﻭﻟﻴــﻦ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ
ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﻭﻯ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺳﺎﻝ 1374ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻯ
ﺻﺎﺣﺒﻨــﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒــﻰ ،ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﺩﻓــﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩ .ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻃﻰ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ
ﺭﺳﻤﻴــﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻫﻴﺎﺕ ﻣﻮﺳﺲ ﺁﻥ ،ﺑﻪ ﺍﺗﻔــﺎﻕ ﺁﺭﺍ ،ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ
ﺭﻯﺷﻬــﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺩﺑﻴﺮﻛــﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ
ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻮﺛﺮ ،ﺧﻴﻠﻰ ﺯﻭﺩ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭﺝ ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎﻡ
ﻧﺎﻣﺰﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻞ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻫﻔﺘﻢ ﺑﻮﺩ.
ﻋﻤﺪﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭﻱ ﺑﻪ ﻫﻤﻴــﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.
ﺍﻭ ﺑــﻪ ﻭﺍﺳﻄــﻪ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻧــﺶ ﺩﺭ ﺷﻬــﺮ ﺭﻱ ﻭ ﻫﻤﻜــﺎﺭﺍﻥ ﺳﺎﺑﻘﺶ ﺩﺭ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻤﻌﻲ ﺭﺍ ﮔﺮﺩﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍﺳﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻥ
ﺳﻨﺘــﻲ ﻭ ﭼﭗﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﺧﻂ ﺳﻮﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ
ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﻧﻬﺪ .ﺍﺣﻤﺪ ﭘﻮﺭﻧﺠﺎﺗﻲ ،ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻡ ﻋﻠﻲ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺻﺪﺍﻭﺳﻴﻤﺎﻭﻣﺤﻤﺪ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺩﻭﻟﺖ
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺍﺯ ﻣﻌﺮﻭﻑﺗﺮﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺭﻱﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
76ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ 76ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﻋﻠﻲﺍﻛﺒﺮ
ﻧﺎﻃﻖﻧــﻮﺭﻱ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻤﻊ ﻛــﺮﺩﻥ ﺁﺭﺍﻱ ﺍﺭﺯﺵﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ
ﺻﺤﻨﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﺑــﻪ ﺷﻴﺦ ﺭﺍﺳﺖﮔﺮﺍ ﺭﺍﻱ ﺑﺪﻫﻨﺪ.
ﻧﺎﻃﻖ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺭﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﻭ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﻧﺎﻃﻖ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﻧﻘﺪﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ
ﺭﻱﺷﻬــﺮﻱ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻫﻢ ﮔﻠﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺭﻱﺷﻬﺮﻱ ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ 76ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻴﺎﻓــﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻓﺖ .ﺩﻭ
ﻳﺎﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﺶ ﺍﻣﺎ ﻳﻜﻲ ﺭﺍﻩ ﺣــﺰﺏ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺭﺍ ﭘﻲﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻪ
ﻛﺎﺑﻴﻨﻪﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﺧﺎﺗﻤﻲﺭﻓﺖ.ﺭﻯﺷﻬﺮﻯﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ،ﺿﻤﻦﺗﺤﻘﻴﻖ،
ﺗﺪﺭﻳﺲﻭﺗﻮﻟﻴﺖﺁﺳﺘﺎﻥﺣﻀﺮﺕﻋﺒﺪﺍﻟﻌﻈﻴﻢ)ﻉ(،ﻋﻬﺪﻩﺩﺍﺭﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ
ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺣﺠﺎﺝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻭﻯ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 30
ﻛﺘﺎﺏ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺩﺭ 59ﺟﻠﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
»ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ
ﻛﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ 20ﺳــﺎﻝ ﺧﺪﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺣﻮﺯﻩ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﻦ
ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ «.ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤـﺪﻱ
ﺭﻱﺷــﻬﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻲﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳــﻢ
ﺗﻮﺩﻳﻊﻭﻣﻌﺎﺭﻓﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺧﺘﻼﻑ
ﻣﺤﻤﺪﻱﺭﻱﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎ ﺭﺣﻴﻢﻣﺸــﺎﻳﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻭﻗﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸــﺖﻣﺎﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺍﺩﻏﺎﻡ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ،ﺑﺮ ﺳﺮ
ﺯﺑﺎﻥﻫﺎ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ .ﮔﺮﭼﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﻨﺘﻔﻲ ﺷﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮﺩ
ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻩ ﺣﺴﻴﻨﻲ ،ﻭﺯﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ
ﻋﻠﻲﻟﻴﺎﻟﻲﺭﺍﺑﻪﺳﻤﺖﺭﺋﻴﺲﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﻣﻨﺼﻮﺏﻣﻲﻛﻨﺪﻛﻪ
ﭘﻴﺶﺍﺯﺍﻳﻦ ﻭﻯﺩﺭﺩﻭﺭﺍﻥﺻﺪﺍﺭﺕﻣﺸﺎﻳﻲﺑﺮﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻣﻴﺮﺍﺙﻓﺮﻫﻨﮕﻰﻭ
ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯﺑﻪﺳﻤﺖﺭﻳﺎﺳﺖﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻣﻨﺼﻮﺏﺷﺪﻩﺑﻮﺩ؛ﺍﻗﺪﺍﻣﻰﻛﻪ
ﺑﺎﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻣﺮﺍﺟﻊﻣﺬﻫﺒﻰﺩﺭﻗﻢﻭﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰﻣﺤﻤﺪ
ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﻭﻱ ﺑﻪﺻﺮﺍﺣﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ
ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻲﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷــﺖ ﻣﺎﻩﻫﺎ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ
ﻋﻠﻲﻟﻴﺎﻟﻲﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦﺧﺎﻛﺴﺎﺭﻗﻬﺮﻭﺩﻱﻣﻲﺷﻮﺩﻭﻣﺤﻤﺪﻱﺭﻱﺷﻬﺮﻱ
ﻧﻴﺰﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻱﻣﺠﺪﺩﺧﻮﺩﺭﺍﺍﻋﻼﻡﻋﻤﻮﻣﻲﻣﻲﻛﻨﺪﺍﻣﺎﺍﻳﻦﺑﺎﺭﺍﺯﻣﺨﺎﻟﻔﺘﺶ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺳﺨﻨﻲ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ
ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻱﻛﺮﺩﻩﻭﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻱﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪﺗﺎﻓﺮﺩﺩﻳﮕﺮﻯﺭﺍﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﺧﻮﺩﺩﺭﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﺍﻧﺘﺨﺎﺏﻭﻣﻌﺮﻓﻰﻛﻨﺪ.ﺭﻯﺷﻬﺮﻯ،ﻣﺸﻐﻠﻪﻓﺮﺍﻭﺍﻥﻭ
ﺗﻮﺟﻪﺑﻪﺍﻣﻮﺭﭘﮋﻭﻫﺸﻰﻭﺍﻳﻨﻜﻪﺣﺞﻛﺎﺭﻋﻈﻴﻤﻰﺍﺳﺖﻭﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻳﻦﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﺑﺘﻮﺍﻧﺪﻭﻗﺖﻛﺎﻓﻰﺑﻪﺍﻳﻦﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹﺩﻫﺪﻭﺑﻪﺍﻣﻮﺭﺭﺳﻴﺪﮔﻰﻛﻨﺪ
ﺭﺍ ﻋﻠﺖ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻱﺧﻮﺩﺑﺮﺍﻱﺳﻮﻣﻴﻦﺑﺎﺭﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩﺍﺳﺖ.ﺍﻭﺩﺭﺑﺨﺸﻲ
ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻧﻬﺞﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳــﺖ» :ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻛﻪ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﺷﺪﻩﺍﺳﺖ،ﻃﻌﻤﻪﺳﻴﺎﺳﻲﻧﻴﺴﺖﺗﺎﺍﻳﻨﻜﻪﻫﺮﻛﺴﻲﺍﺯﻧﻈﺮﺣﺰﺑﻲ
ﺑﺎ ﺗﻮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺷﺮﻳﻚ ﻛﻨﻴﺪ ،ﻃﻌﻤﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ
ﻫﺮﻛﺴﻲﺭﺍﻛﻪﺩﻭﺳﺖﺩﺍﺭﻳﺪﺍﻭﺭﺍﻫﻢﺷﺮﻳﻚﻛﻨﻴﺪ،ﺍﻳﻦﺑﺮﮔﺮﺩﻥﺗﻮﻳﻚ
ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺍﺳــﺖ «.ﺍﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺭﻱﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﻮﻱ ﮔﻠﻪﻣﻨﺪﻱ
ﻣﻲﺁﻣﺪ .ﺍﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳــﻼﻡ ،ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﺁﻥ ،ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻪ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﻄﻮﺡ ﻧﻈﺎﻡ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺍﻣﺎﻧﺘﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﺘﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﻭﻟﻲﻓﻘﻴﻪﺩﺭﺍﻣﻮﺭﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﺑﻪﺩﻭﻭﻳﮋﮔﻲﺗﻌﻬﺪﻭﺗﺨﺼﺺﺩﺭﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ
ﻣﻨﺎﺻﺐ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ» :ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩﻱ ﻗﻮﻱ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻮﺩ،
ﺍﻣﺎ ﺍﻣﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺒﻮﺩ ،ﺣﺘﻤﺎ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﺵ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭ
ﺧﺼﻮﺻﻴﺖﺩﺭﻫﺮﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲﻛﻪﻣﻘﺎﻡﺑﺎﻻﺗﺮﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪﻣﺴﺌﻮﻝﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺣﺮﺍﺯﺷﻮﺩ«.
ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ
ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻄﺮﺡﺷﺪ ،ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡﺭﻯﺷﻬﺮﻯﺑﺎﺍﻳﻦﺗﺼﻤﻴﻢ،ﻋﻠﻰﻟﻴﺎﻟﻰﺑﻪﺭﻳﺎﺳﺖﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺣﺞ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺭﺣﻴﻢﻣﺸﺎﻳﻰ ﻭ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯ ﺧﺎﻛﺴﺎﺭ ﻗﻬﺮﻭﺩﻯ
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺳــﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮﺧﻰ
ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒــﻰ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴــﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺣﺞ ،ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ
ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﺩﻓﺘﺮﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺷــﺪ.
ﺑﻪﻃﻮﺭﻱﻛﻪﺩﻓﺘﺮﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯﻧﻈﺮﺭﻫﺒﺮﻱﺭﺍﻣﺒﻨﻰﺑﺮﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﺑﺎ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺑﻼﻍ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﻩ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ» :ﺟﻨﺎﺏ
ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡﻭﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦﺭﻯﺷﻬﺮﻯﺩﺍﻣﺖﺗﻮﻓﻴﻘﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩﻣﺤﺘﺮﻡ
ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪﻭﺳﺮﭘﺮﺳﺖﺣﺠﺎﺝﺍﻳﺮﺍﻧﻰﺳﻼﻡﻋﻠﻴﻜﻢ .ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ
ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ :ﺟﻨﺎﺏ ﺣﺠﺖﺍﻻﺳــﻼﻡ ﺭﻯﺷــﻬﺮﻯ
ﺩﺍﻣﺖ ﺍﻓﺎﺿﺎﺗﻪ ،ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻯ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻣﻮﻛﺪﺗﺬﻛﺮﺩﺍﺩﻩﺷﺪﻛﻪﺍﻟﺤﺎﻕﺍﻳﻦﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺑﻪﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯﺷﺎﻳﺴﺘﻪﻧﻴﺴﺖ.ﻣﻘﺮﺭﮔﺸﺖﻭﺿﻌﻴﺖﺑﻪﺷﻴﻮﻩﺳﺎﺑﻖﺑﺎﻗﻰ
ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻟﺬﺍ ﻣﻘﺘﻀﻰ ﺍﺳﺖ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻃﺒﻖ ﺭﻭﺍﻝ ﺳﺎﺑﻖ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻴﺪ .ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷــﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺭﺋﻴﺲﻣﺤﺘﺮﻡ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻣﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻃﻼﻉ ﻭ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ«.
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺣﺠﺎﺝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ،
ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﻣﺸــﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ» :ﺣﻜﻢ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ
ﺟﺪﻳﺪﺑﺪﻭﻥﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰﺑﺎﺍﻳﻨﺠﺎﻧﺐﺻﺎﺩﺭﺷﺪﻩﻭﺍﻳﻦﺍﻗﺪﺍﻡﻣﺒﻨﺎﻯﻗﺎﻧﻮﻧﻰ
ﻧﺪﺍﺭﺩ «.ﺑﻪﺍﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺩﻓﺘﺮ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﻭﻟﻰ ﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺣﺞ ﻭ
ﺯﻳﺎﺭﺕ،ﻛﻪﻧﻈﺮﺁﻳﺖﺍﷲﺭﻯﺷﻬﺮﻯﺭﺍﺑﻪﺭﺋﻴﺲﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﺍﺑﻼﻍ
ﻛﺮﺩﻩ ،ﺍﺯ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻗﻬﺮﻭﺩﻯ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎ
ﺟﺪﻳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﺪ.
ﺭﻯﺷــﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ
ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﻣﺸــﺎﻳﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ :ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﺍﺯ ﺷﺌﻮﻥ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻃﻼﻉ ﻭﺍﺻﻠﻪ ،ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ
ﺑﻪ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺧﺬ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ
ﺣﻜﻢ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﺻﺎﺩﺭ
ﺷــﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻋﻠﻰ ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺑﺎ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺑﻪ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯ ،ﮔﻔﺖ :ﺍﻃﻼﻉ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯﻋﺎﻟﻰ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺑﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺍﺳﺖ .ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﮔﺮﺩﺷــﮕﺮﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﺳﻴﺎﺣﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ
ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ ﺑﻮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻭﺯﺍﺭﺕ
ﺍﺭﺷﺎﺩﺑﺎﻗﻰﻣﻰﻣﺎﻧﺪ.
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺭﻯﺷــﻬﺮﻯ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ ،ﺩﻭ ﻧﺸــﺎﻥ ﺯﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻯﻋﺎﻟﻰ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺩﻭ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰﻭ ﺣﺞﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﭘﺮﺩﻩ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﺧﻮﺩﺑﺎﺍﻧﺘﺼﺎﺏﺳﺮﭘﺮﺳﺖﺟﺪﻳﺪﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﺳﺨﻦﮔﻔﺖ.ﺍﻳﻦ
ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺧﺬ ﻧﻈﺮ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻭﻯ ،ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﻧﻬﻢ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ
ﺗﻐﻴﻴﺮﺭﺋﻴﺲﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﻛﺮﺩﻩﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻗﺪﻳﻤﻲ
ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺷــﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ ﺳــﺎﻝ 85ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ
ﺻﻔﺎﺭﻫﺮﻧﺪﻯ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﻃﻰ
ﺣﻜﻤﻰ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺧﺎﻛﺴﺎﺭ ﻗﻬﺮﻭﺩﻯ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﺯﺭﻫﺎﻧﻰ
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﺯﺭﻫﺎﻧﻰ ﻣﺸــﻐﻮﻝ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻧﻰ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺣﺠﺎﺝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺸﻮﺭﺕ
ﺑﺎ ﺭﻯﺷــﻬﺮﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑــﻮﺩ ،ﺍﻋﺘــﺮﺍﺽ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﺩﻟﺠﻮﻳﻰﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺍﻳﻦ ﻛﺪﻭﺭﺕ ﺭﻓﻊ ﺷــﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ
ﺁﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺪﻭﻥ ﻛﺴﺐ ﻧﻈﺮ ﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ،ﻋﻠﻰ ﻟﻴﺎﻟﻰ ﻣﺪﻳﺮ ﻛﻞ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻣﻴﺮﺍﺙﻓﺮﻫﻨﮕﻰ،ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦﻗﻬﺮﻭﺩﻯﺷﺪ.ﺟﺎﻟﺐﺍﺳﺖ
ﺁﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﺸﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﻟﻴﺎﻟﻰ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺩﻭﻟﺖ
ﻫﻢﻣﻐﺎﻳﺮﺕﺩﺍﺷﺖﭼﺮﺍﻛﻪﺑﺮﺍﺳﺎﺱﺑﻨﺪﭼﻬﺎﺭﻡﻣﺼﻮﺑﻪﺍﺧﻴﺮﺍﻳﻦﺩﻭﻟﺖ،
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻭ ﺭﺋﻴﺲ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻣﻴﺮﺍﺙﻓﺮﻫﻨﮕﻰﻭﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯﺑﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ
ﺩﺭﺍﻣﻮﺭﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﺍﻧﺘﺨﺎﺏﻣﻰﺷﺪﺍﻣﺎﻣﺸﺎﻳﻰﺑﻪﮔﻔﺘﻪﺭﻯﺷﻬﺮﻯ،ﻫﻴﭻ
ﻣﺸﻮﺭﺗﻰﺑﺎﺍﻭﻧﻜﺮﺩﻩﺑﻮﺩ.ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻳﻦﻣﻮﺍﺭﺩﺳﺒﺐﺷﺪﻛﻪﺑﺮﺧﻼﻑﺳﻪ
ﺳﺎﻝﭘﻴﺶ،ﺭﻯﺷﻬﺮﻯﺩﺭﻗﺒﺎﻝﺍﻳﻦﺍﻗﺪﺍﻡﺑﺪﻭﻥﺍﻃﻼﻉﺩﻭﻟﺖﻧﻬﻢﺍﻏﻤﺎﺽ
ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮﺩ ،ﺭﺳــﻤﺎ ﺍﺯ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻗﻬﺮﻭﺩﻯ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ
ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻰ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﺑــﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳﻦ
ﺗﻼﺵﺩﻭﻟﺖﻧﻴﺰﺑﺮﺍﻯﺍﻟﺤﺎﻕﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﺑﻪﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺗﺤﺖﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺶﺑﺎ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﺷﺪﻳﺪﻣﺮﺍﺟﻊﻣﺬﻫﺒﻰﻭﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰﻣﺤﻤﺪ
ﻣﺤﻤﺪﻯﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ﺍﺯ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﻰ ﺣﺠﺎﺝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩ .ﺍﻣﺎ
ﭘﺲﺍﺯﮔﺬﺷﺖﻫﺸﺖﻣﺎﻩﺍﻭﺍﻳﻞﻫﻔﺘﻪﮔﺬﺷﺘﻪﺧﺒﺮﻱﻣﺒﻨﻲﺑﺮﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯ
ﻣﺼﻄﻔﻰﺧﺎﻛﺴﺎﺭﻗﻬﺮﻭﺩﻯ،ﺭﺋﻴﺲﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﻭﻣﻮﺍﻓﻘﺖﻭﺯﻳﺮ
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ .ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺧﺒﺮ ﺁﻥ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻫﻢ ،ﻋﻠﻰ ﻟﻴﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻗﻬﺮﻭﺩﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ
ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻛﺮﺩ.
ﻋﻠﻲ ﻟﻴﺎﻟﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺴــﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸــﺖﻣﺎﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ
ﻭ ﺩﺭ ﻋﻬــﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ،ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺳــﻔﻨﺪﻳﺎﺭ ﺭﺣﻴﻢﻣﺸــﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴــﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﺩﺭ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺤﺖ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺶ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﺮﺩ،
ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻛﺮﺩ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ
ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺣﻴﻢﻣﺸﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺑﻘﺎ ﺗﺤﺖﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺶ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ
ﻋﻠﻰ ﻟﻴﺎﻟﻰ ،ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺴﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻳﻰ
ﺑﻨﺎ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺮﺳﺪ .ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﺗﻜﺮﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ
ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮﻫﺎ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻣﻀﺎﻱ ﺣﻜﻢ ﻋﻠﻲ ﻟﻴﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ
ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺧﺸﻚ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻋﻠﻰ ﻟﻴﺎﻟﻰ ﻧﺎﺁﺷﻨﺎ
ﺑﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺷﺎﻧﺰﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭ 9ﺳﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺳﺘﺎﻥ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ ﻭ
ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﻧﻴﺰ ﻣﺴــﺌﻮﻝ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻟﻴﺎﻟﻰ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 85ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺻﻨﺎﻳﻊﺩﺳﺘﻰ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ
ﺧﺒﺮﻱ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺍﺳــﺘﻌﻔﺎﻱ ﻣﺤﻤﺪﻱﺭﻱﺷﻬﺮﻱ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﺩﻓﺘﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ
ﺑﻌﺜﻪ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﺑﺮﺧﻰ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺳﺎﺧﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺍﺳﺎﺱ ﺑﻰﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﺑﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ
ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺤﻤﺪﻯﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﮔﻤﺎﻧﻪﺯﻧﻲﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺭﻱ ﺷﻬﺮﻱ
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤﺪﻱﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ﺍﺯ ﺳــﺎﻝ 1370ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒــﺮﻯ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﺣﺠﺎﺝ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ
20ﺳﺎﻝ ﻭ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ،ﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ؛
ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻥ ﺭﻭﺷﻨﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺍﮔﺮ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﺪﻱ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻭﻱ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﺷﺪ .ﺳﺎﺑﻘﻪ 20ﺳﺎﻟﻪ ﺭﻯﺷــﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ،ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ
ﺍﻭ ﺩﺷــﻮﺍﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ،ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ
ﺣﺠــﺎﺝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔــﻰ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺭﺗﺒــﺎﻁ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ،
ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻭ ﻣﻌﺪﻭﺩ
ﺷﻮﺩ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ
ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺣﺠﺎﺝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ
ﺑــﺎ ﺣﺠﺎﺝ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻛﺎﺭﻭﺍﻥﻫﺎ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳــﻮ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ
ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻋﻤﺮﻩ ﻭ ﺗﻤﺘﻊ
ﻭ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻯ ﺁﻥ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺁﻧﻜﻪ
ﺩﺭ 20ﺳﺎﻝ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﺭﻯﺷﻬﺮﻯ ﺑﺮ ﺣﺠﺎﺝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ،ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺣﺞ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺍﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷــﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺭﻯ
ﺷــﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳــﻤﺖ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ
ﺩﻫﺪ .ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻠﺖ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ» :ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﻛﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ
ﺑﻪ ﻛﺴــﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺗﻤﺎﻡﻭﻗﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ
ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ «.ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﺻﻴــﻞ ،ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﻌﺪﻭﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ
ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺭﻯﺷــﻬﺮﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ .ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﺎﻡ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﺤﻤﺪﻯ
ﻋﺮﺍﻗﻰ ،ﻣﻬﺪﻯﻫﺎﺩﻭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺗﺴﺨﻴﺮﻯ ﻭ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ
ﺍﺧﺘﺮﻯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ.
ﺗﻐﻴﻴﺮﻡ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩ
ﻣﺼﻄﻔــﻲ ﺧﺎﻛﺴــﺎﺭ ﻗﻬــﺮﻭﺩﻱ ﺩﺭ
ﺷﻬﺮﻳﻮﺭﻣــﺎﻩ ﺳــﺎﻝ 85ﺑــﺎ ﺣﻜــﻢ
ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﺻﻔــﺎﺭ ﻫﺮﻧﺪﻱ ،ﻭﺯﻳﺮ
ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺧﺎﻛﺴﺎﺭ ﻗﻬﺮﻭﺩﻱ
ﻭﻗــﺖ ﻓﺮﻫﻨــﮓ ﻭ ﺍﺭﺷــﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺟﺎﻳﮕﺰﻳــﻦ ﺳﻴﺪ ﺍﺣﻤﺪ ﺯﺭﻫﺎﻧﻲ ﺷــﺪ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ
ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ،ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﻃﺮﺡ
ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ،ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﻛﻨﻨﺪﻩ ،ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﻣﺪﺭﺱ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺑــﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ،ﺑﻌﺜﻪ ﺍﻣﺎﻡ
ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺣــﺞ ،ﺑﺎﺯﺭﺱ ﻭﻳﮋﻩ ﻋﻤﺮﻩ ﻭ ﺣﺞ ،ﺭﺋﻴﺲ
ﺩﻓﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳــﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻮﺩﻱ ﻭ
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎﺩ ﺣﺞ ﻣﻜﻪ ﻭ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﻋﺎﻟﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﺯﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ
ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷــﺪ .ﺧﺎﻛﺴﺎﺭ ﻗﻬﺮﻭﺩﻱ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﻗﺮﺍﺭ
ﺑﻮﺩ ﺩﻳﮕــﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻜﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺩﺍﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﺨﺖ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻳﺎﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻳﻦ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﺍﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺗﻮﺩﻳﻊ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﺻﺮﺍﺣﺖ
ﺍﺯ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻱﺍﺵ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺍﺻﺮﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻻﻳﻖﺗﺮﻱ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻭﺯﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷــﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﻤﺎﻡ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﺭﺍ
ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴــﺖ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺩﺭ
ﻟﻔﺎﻓﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧــﻮﺩ ﺣﺮﻑ ﺯﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻳﻢ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻩﺍﻡ
ﺕ
ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺳﺎﺯﻣــﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ
ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖﻣﺎﻩ
ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭ
ﺭ
ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻬﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ،
ﺭﺣﻴﻢﻣﺸﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ
ﻋﻠﻲ ﻟﻴﺎﻟﻲ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﺩﺭ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺶ -ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯ -ﺗﻼﺵ
ﻣﻰﻛــﺮﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻣﻨﺼــﻮﺏ ﻛﻨﺪ .ﻭﻱ
ﺷﺎﻧﺰﺩﻩﺳﺎﻝﺳﺎﺑﻘﻪﺧﺪﻣﺖﺩﺭﺍﻳﻦﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺭﺍﺩﺍﺭﺩ.ﺍﻭ9ﺳﺎﻝﻣﺪﻳﺮﻛﻞ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ 3 ،ﺳﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ
ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ ﻭ 3ﺳﺎﻝ ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ.ﻟﻴﺎﻟﻰﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺍﺯﺳﺎﻝ85ﺗﺎﻛﻨﻮﻥﻣﺪﻳﺮ
ﻛﻞ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺻﻨﺎﻳﻊﺩﺳﺘﻰﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻯ
ﻭ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕــﻲ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻋﻠﻲ ﻟﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺎﻩﻫــﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﺭﺳﻴﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻌﺎﺭﻓــﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ» :ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻥ ،ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺍﺑﻼﻍ ﺣﻜﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻭﺯﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ
ﻭ ﺍﺭﺷــﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻭﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ
ﺭﻱﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺍﻧــﺪ «.ﺍﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻟﻴﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﺮﺍﺳﻢﻣﺸﺨﺺﺑﻮﺩﻛﻪﺍﻭﻓﺮﻣﺎﻥﺩﺍﺭﺩﺷﺎﺋﺒﻪﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻲﺭﻱﺷﻬﺮﻱﺍﺯ
ﺍﻧﺘﺼﺎﺑﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮﺩ ﻭ
ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﺪ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ .ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖﻣﺎﻩ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ ﻭ
ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ :ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻱ ﻣﻦ ﺩﺭ
ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺩﺳﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ
ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻬﺘــﺮ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ
ﻳــﻚ ﺩﺭﺻﺪ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻻﺯﻡﺍﺳﺖ،ﺣﺘﻲﺍﮔﺮﻓﺮﺻﺖﺣﻀﻮﺭﻱﺑﺮﺍﻱﺩﺭﻳﺎﻓﺖﺣﻜﻤﻢ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻢ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪﺗﻠﻔﻨﻲﺍﻋﻼﻡﻛﻨﻴﺪﻭﻣﻦﻫﻢﺍﻃﺎﻋﺖﻣﻲﻛﻨﻢ.
ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻪﻫﻢﺩﺭﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺣﺞﻭﺯﻳﺎﺭﺕﺍﻳﻦﻃﻮﺭﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦﺑﺨﺶ
ﺍﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻟﻴﺎﻟﻲ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻗﻬﺮﻭﺩﻱ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖﻣﺎﻩ ﺑﺎ
ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺭﻱﺷﻬﺮﻱ ﺍﺗﺎﻕ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﺗــﺮﻙ ﻧﻜﺮﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻟﻴﺎﻟﻲ
ﭼﻨﺪﻣﺎﻩﺩﻳﮕﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻭﺭﻭﺩﺑﻪﺍﺗﺎﻕﺭﻳﺎﺳﺖﺑﻤﺎﻧﺪ.
19
ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ
ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺳﺖ؟
ﺭﻭﺯﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻃﻰ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻏﺮﻳﺒﻰ
ﺍﺳــﺖ .ﭼﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻫﺎﻯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﺰﻭﺍ
ﺭﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺳــﻜﻮﺕ ﺩﺭ ﭘﻴــﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﺁﻣﺎﺝ ﺣﻤﻼﺕ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ
ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎﻯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﺎﻥ
ﺟﻤﺎﻋــﺖ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﻛﻪ ﺩﻳﮕــﺮ ﻛﺎﺭﺵ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺷــﻌﺎﺭﻫﺎﻳﺶ ،ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷــﻜﻨﺎﻧﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺤﺮﻡ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻯ ﺑﻪﺩﺳﺖ
ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻭ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﻬﺮﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺮﺩ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺗﺎﺳﻮﻋﺎ ﻭ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﻯ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻫﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺣﺪﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺖ ،ﺍﻓﺘﺎﺩ.
ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺗﺎﺳﻮﻋﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺗﺠﻤﻌﺎﺗﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﺷﻜﻞ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻛﺎﺭ
ﺑﻪ ﺯﺩ ﻭ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﻭ ﭘﻠﻴﺲ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ
ﺷﺨﺼﻰﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ.
ﺑﺴﺘﺮﺳﺎﺯﻱ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎ
ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﺴــﺘﺮﻯ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮﺭ
ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﺑﻪ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ
ﺁﻏﺎﺯ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺩﺭ
ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰﻫﺎ ﺑﻮﺩﻳﻢ
ﻛﻪ ﻛﺎﺭﻳﻜﺎﺗﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﺮگ ﺧﻮﺍﻫﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺮﻭﺑﻰ ،ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺳﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ .ﺣﺘﻰ ﺷﻌﺎﺭﻯ ﻧﻈﻴﺮ
»ﺗﺎﺟﺮ ﻭﺭﺷﻜﺴــﺘﻪ ،ﺑﺮﮔﺮﺩ ﺑﻪ ﺑﺎﻍ ﭘﺴــﺘﻪ« ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺗﺠﻤﻌﺎﺕ ﻋﻠﻴﻪ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺳﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ
ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻯ ﺟﺰﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺤﺴﻮﺏ
20
ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺿﺮﺑﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻣﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻫﺎ
ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ،ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﺑﻪ
ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺁﻣــﺪﻥ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺖﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﺳﻮﻕ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﻰ
ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﺷــﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ،ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ
ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺷــﺪﻳﺪﺗﺮﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﻮﺩ .ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻯ ﻛﻪ
ﺑﺮﺧﻰ ﺳﻴﺎﺳــﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻓﻜﺮ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻓﺘــﺎﺭﻯ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺻﺪﺍﻯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﺎﻣﻮﺵ
ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﺑﻪ ﺷــﻌﻠﻪﻭﺭﺗﺮ ﺷــﺪﻥ ﺁﺗﺶ ﻓﺘﻨﻪ
ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺁﻳﺎ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ ﺑﻮﺩ؟
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛــﻪ ﺩﺭ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﺘﻪﺷــﺪﮔﺎﻥ،
ﺧﻮﺍﻫﺮﺯﺍﺩﻩ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮﻯ ﺩﺭ
ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻔﺪﻫﻤﻴﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ
ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﻭ ﺑﺨﺶ ﺑﻮﺩ .ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺳــﺎﺑﻖ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺭﺍ
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻰ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ
ﻧﺼﻴﺤﺖﮔﺮﺍﻧﻪ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍ ﺧﻄﺎﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻡ
ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﻛﻪ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ،ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻭﻱ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﭘﻴﺶ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻳﻰ ﻣﺘﻀﺎﺩ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ
ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ.
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ
ﻣﻌﺘﺮﺿــﺎﻥ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻭ ﻟﺤﻦ ﺁﻥ ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻃﺒﻖ
ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺑﻪ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﺍﺯ ﻭﻯ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻧﻈﺮﺍﺕ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴــﻮﻥ ﺗﺌﻮﺭﻱ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﺭﺍ ﺭﻓﺘﻪﺭﻓﺘﻪ
ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻱ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ – ﺍﺯ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻫﺎﻯ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ – ﻃﻰ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ
ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮﺩ
ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴــﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ
ﻧﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﺍﺵ
ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﺶ
ﺑﻪ ﻳﺰﻳﺪﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 60ﻫﺠﺮﻯ ،ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺭﺍ »ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ
ﻋﻤﺮ ﺳﻌﺪ« ﻧﺎﻡ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺧﺘﻢ ﻧﺸﺪ ﺑﻠﻜﻪ
ﺣﺘﻰ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻈﺮﺵ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ،ﻣﻮﺭﺩ
ﺧﻄﺎﺏ ﻭ ﻋﺘﺎﺏ ﺑﺮﺧﻰ ﻫﻢ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻫﻰﻫﺎﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ
ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻭ ﻣﻤﺎﺷﺎﺕ ﺑﺎ ﻫﺘﺎﻛﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺷﺪ .ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟــﺖ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫــﺎﻱ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ
ﺑﺎ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ،ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﻣــﻮﺭﺩ ﺗﻘﺒﻴﺢ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓــﺖ .ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺴــﻦ ﺭﺿﺎﻳــﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺳــﺘﺎﻱ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻱ
ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺻﻠﻲ
ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﺳــﻮﻱ ،ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻘﺶ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻠﻲ ﺗﻔﺴــﻴﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺍﺯ
ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ
ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷــﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﻋﻜﺲﺍﻟﻌﻤﻞ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺭﺍ
ﻛﻤﻲ ﻋﺠﻮﻻﻧﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ.
ﻏﺎﺋﻠﻪ ﺟﻤﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻋﺴﮕﺮﺍﻭﻻﺩﻯ
ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻓﺘﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺪﺍﺭﻙ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ،ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺷﺐ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ ﺟﻤﺎﺭﺍﻥ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺳــﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ
ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ ﺟﻤﺎﺭﺍﻥ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻋﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ
ﻫﻮﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﻣﺸــﺨﺺ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ
ﻟﺒﺎﺱﺷﺨﺼﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ
ﮔﺬﺍﺷــﺘﻨﺪ .ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻟﻔﻈﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﺫﻛﺮ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺨﻦ ﺗﻨﺪﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺒﻴﺐﺍﷲ ﻋﺴــﮕﺮﺍﻭﻻﺩﻯ ،ﭼﻬﺮﻩ
ﺑﺎﺳــﺎﺑﻘﻪ ﻭ ﺳﺮﺷــﻨﺎﺱ ﺣﺰﺏ ﻣﻮﺗﻠﻔﻪ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﭼﻨــﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻯ ﮔﻔﺖ ﻗﺎﺗﻼﻥ ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ ﺣﺒﻴﺒﻰ ﻣﻮﺳﻮﻯ – ﺧﻮﺍﻫﺮﺯﺍﺩﻩ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ – ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺟﻤﺎﺭﺍﻥ
ﺭﺍ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎﻯ
ﻗﺒﻞ ﺧﻮﺩ ﺑــﻪ ﺍﺭﺍﺋــﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑــﺮﺍﻯ ﺭﻓﻊ ﺁﻧﭽــﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺤﺮﺍﻥ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ،ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﺑﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪﺍﺵ
ﺍﺯ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺁﻥ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ ﻫﻢ ﺁﻣﺎﺝ
ﺣﻤﻼﺕ ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎﻯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺮ»ﺁﺯﺍﺩﻯ
ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ«» ،ﺩﻟﺠﻮﺭﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐﺩﻳﺪﮔﺎﻥ« ﻭ »ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻯ
ﺑﺎﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ« ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷــﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑــﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ
ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﺎﻧﻪ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﻭﺯﻧﻪ
ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎ ﺭﺍ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﺑﺮﺧﻰ
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ،ﻧﺎﻃﻖ ﻧﻮﺭﻯ ﻭ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺩﺭ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﻣﺎﻧﺪ.
ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ
ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻧﻴــﺰ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻌﻰ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔــﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ
ﻫﻢ ،ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻌﻰ ﻛﻪ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨــﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ »ﺗﻮﺑﻪ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺩﺍﻣﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ« ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺫﻫﻦ
ﻣﺘﺒﺎﺩﺭ ﺷﻮﺩ ،ﺑﺮﺍﻳــﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﺍﺳﺖ .ﭼــﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﻢ
ﺍﻛﻨــﻮﻥ ﺩﻡ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﻭ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ،
ﺷﻌﺎﺭﻫــﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻳــﻰ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛــﻪ ﻋﻤﻠﻰ ﺷﺪﻥ
ﺁﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻰ ﻧﻈــﺎﻡ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻥ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﻤﻠــﻰ ﺷﺪﻧﺶ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻥ
ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ
ﺑﻪ ﺁﺛــﺎﺭ ﻣﺨﺮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻧــﺶ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﻐﺮﻧﺞﺗﺮ ﺷﺪﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ.
ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺁﺭﺍﻣﺸﻨﺪ؟
ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﻮﻳﻰ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪﺍﻯ ﺑﻪ »ﺁﺭﺍﻡ ﺷﺪﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ« ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻳﻰ
ﻏﺒﺎﺭﺁﻟﻮﺩﺗﺮ ﺩﺭ ﻋﺮﺻــﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﻧﻪ
ﺑﻪ ﺗﻠﻄﻴﻒ ﻧﻈﺮ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻋﻼﻗﻪﺍﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﺶ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻭ ﻭﺟــﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻫــﺮ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺧﻰ
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺎﻃﻖﻧﻮﺭﻯ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﻔﻜﻴﻚ
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﻤﺪﻧﺒﻰ
ﺣﺒﻴﺒﻰ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺣﺬﻑ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍﺿﻰ
ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﺪﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰﻫﺎﻯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﻛﺎﺭ
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻪﻧﻈــﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻯ ﺩﺭ ﻓﻀــﺎﻯ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻛﺸﻮﺭ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﻣﻬﺠﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋــﻞ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ
ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﻃﺒــﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﻲﻛﻮﺑﻨﺪ .ﺍﻣــﺎ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻪ
ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑــﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﺎﻧﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ،
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻯ ﭼﻪ ﻓﺮﺟﺎﻣﻲ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ
ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ؟
ﺗﺮﺍژﺩﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻯ
ﻓﻮﺍﺩ ﺻﺎﺩﻗﻰ
200ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺑﺮﮔــﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺳﭙﺮﻯ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ،ﺭﻭﺯﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻋﻤﺮ ﺳﻰﺳﺎﻟﻪ
ﻧﻈــﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣــﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻳﻌﻨــﻲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ
ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻳﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﻋــﺰﻝ ﺑﻨﻰﺻﺪﺭ ﻭ ﺧــﺮﻭﺝ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1360ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰﻫﺎﻯ ﺗﻴﺮ 1378ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ
ﻣﻠﻰ ،ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻲ ﻭ ﻭﺳﻌﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻭ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺣﺪﻭﺩ ﻫﻔﺖ ﻣﺎﻩ ﺑــﺎ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ
ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ
ﻭﺳﻌﺖﻣﻜﺎﻧﻰ،ﺯﻣﺎﻧﻰﻭﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰﺑﻪ
ﭼﺎﻟﺶ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺩﺭ
ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ
ﻭ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﻭﺭﻩ ﻓﻌﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﺘﻮﺍﻥ
ﺗﺮﺍژﺩﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻫﺎ ﺩﺍﻧﺴﺖ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ
ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﻭ ﻣﻌﺘﺪﻝ
ﺩﺭ ﺣﺎﻛﻤﻴــﺖ ﻭ ﻋﺮﺻــﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻛﺸﻮﺭ ،ﺍﻧــﺰﻭﺍ ﻭ ﺍﻧﻔﻌﺎﻟــﻰ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ
ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﻮ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴــﻮﻥ ﺣﺎﻣﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ
ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﻃﻴﻒ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ،
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻳﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡﻭﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﺎﻃﻖﻧﻮﺭﻯ
ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺘﻚ ﻭ ﺣﻤﻼﺕ ﺍﺯ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺧﻮﺩﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ،ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻯ
ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻯ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺍﻣﺎﻣﻰﻛﺎﺷﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺣﺎﻣﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻨﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ
ﻋﺪﻡ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺭﺟﺎﻝ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﻤﻼﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﻀﻮﺭ
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺻﺤﺖ ﺁﻥ ،ﻋﻠﻰ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺗﺒﺮﻳﻚ
ﮔﻔﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺘﺎﻛﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ
ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻄﻞﻫﺎﻯ ﺯﺑﺎﻟﻪ ﻭ ﺳﻨﮕﻔﺮﺵ
ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺁﻣﺎﺝ ﺣﻤﻼﺕ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ.
ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻫﺘﻚ ﻭ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺭﺍﺳﺖﺳﻨﺘﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ
ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺑﺎﻫﻨﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻥ ﻓﺘﻨﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ ،ﺍﺣﻤﺪ
ﺗﻮﻛﻠﻰ ﺑﻪ ﺳﻬﻢﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺣﺒﻴﺐﺍﷲ ﻋﺴﮕﺮﺍﻭﻻﺩﻯ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻃﺮﺡ
ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺯ ﻣﻬﺮﻭﺭﺯﻯ)!( ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎ ﺑﻲﻧﺼﻴﺐ ﻧﻤﺎﻧﺪ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ ﺷﺪﻳﺪ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻫﺎﻯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ
ﺑﻮﺩ .ﺍﻛﺜﺮ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺷﺎﺧﺺ ﻭ ژﻧﺮﺍﻝﻫــﺎﻯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ
ﻣﺸﻰ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻯ ﻭ ﺍﻋﺘــﺪﺍﻝ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺳﻜﻮﺕ ﭘﻴﺸــﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻭ
ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻣﺘﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺍ ﺑــﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺗﺮﺟﻴــﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧــﺪﻩ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ
ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﻧﻴﺰ ﻏﻠﺘﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻳﻰ
ﻧﻈﻴﺮ ﺩﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﻌﻠــﻰ ﺣﺪﺍﺩﻋﺎﺩﻝ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ژﻧﺮﺍﻝﻫﺎﻯ ﻃﻴﻒ
ﻣﺪﺍﻓﻊ ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩ ﺳﺨﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺧــﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﻮﺭﻯﺯﺍﺩ ﻧﻴﺰ
ﻋﻄﺎﻯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﻘﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺩﺭ ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻂ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻴﭻﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ
ﻭ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠــﺐ ﺩﺳﺘﻪﺑﻨﺪﻯ ﻧﻤﻰﺷﺪﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴــﻦ ﻣﻨﻮﺍﻝ ﺑﻮﺩ.
ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﺑﻪ
ﺷﻤــﺎﺭ ﻣﻰﺁﻣﺪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻓﺘﻨﻪ
ﺷﺪ ﻭ ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻯ ﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺑﺤــﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ 26
ﺗﻴﺮ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﺁﻥ ﺭﻋﺎﻳــﺖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﻮﺩ ،ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻭ ﺣﻤﻠﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ
ﺷﺎﺧﺺ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮﺍﻝ ﮔﺬﺷﺖ .ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ
ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻳﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻯ ﺁﻣﻠﻰ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻜﺎﺭﻡ
ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺍﻣﻴﻨﻰ ﻭ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺍﺳﺘﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻯ
ﺑﻴﻨﺎﺑﻴــﻦ ﺭﺍ ﺣﻼﻝ ﻣﺸﻜــﻼﺕ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺣﻤــﻼﺕ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ
ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﺕ ،ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﺷﺪﻧﺪ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻯ ﺁﻣﻠﻰ
ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻯ ﻛﺮﺩ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺍﺳﺘﺎﺩﻯ ﺍﻧﺼﺮﺍﻓﻰ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻪ
ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻜﺎﺭﻡ ﺻﺮﺍﺣﺘﺎ
ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻈﺮﺍﺗﺶ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﻳﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ
ﺷﺎﺧﺺ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺸﺖﺳﺎﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ،
ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﺗﻨﺪﺭﻭﻯ ﻭ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﺛــﺮﻯ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻬﺪﻯ ﻛﺮﻭﺑﻰ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﺑﺎ ﺗﻨﺪﺭﻭﻯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ
ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺭﺍ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻫﻮﻳﺖﺑﺨﺶ ﺧــﻮﺩ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﺯ
ﺳﻮﻯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺗﻨــﺪﺭﻭ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ،ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺍﺑﻄﺤﻰ
ﻛﻪ ﻣﺤﺘﺎﻁﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑــﻪ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺗﺤﻤﻞ ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ﺯﻧــﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺑﻪ
ﺷﺶ ﺳــﺎﻝ ﺣﺒﺲ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ،
ﻣﺤﺘﺸﻤﻰﭘﻮﺭ ،ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩ
ﺟﻨﺎﺡ ﭼﭗ ﺑــﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺟﻨﺎﺡ
ﺭﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺣﺬﻑ ﺍﺯ ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﺩﻓــﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﻣــﺮﺩﻡ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ
ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺮﺗﻀــﻰ ﺣﺎﺟــﻰ،
ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺑــﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﺎﻗﺮﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻣﻴﺎﻧــﻪﺭﻭ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻰ
ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻤﻠﻜــﺮﺩ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ
ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺧﺎﺗﻤﻰ
ﻛﻪ ﻃﻰ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻝ ﻋﻬﺪﻩﺩﺍﺭﻯ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ
ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻮﻓﻖ ﺑــﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎ
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑــﺎ ﺍﺳﺘﻤﺰﺍﺝ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻋﺎﻟﻲﻧﻈــﺎﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻧﺸﺪ ،ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﻋﻼﺋﻤﻰ ﻧﻈﻴﺮ
ﻋﺪﻡ ﺍﻋﻼﻡ ﺗﻘﻠﺐ ،ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺩﺭ 26
ﺗﻴﺮ ﻭ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮﻯ ﺩﺭ 30ﺁﺫﺭ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻯ ﻣﻜﺮﺭ
ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺑــﺮﺍﻯ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺣﺮﻣﺖ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻜﺮﺭ ﻣﺜﺒﺘﻰ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻋﺪﻡ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑــﺮﺍﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻧﺶ
ﻧﻈﻴﺮ ﺭﺋﻴﺲﺩﻓﺘــﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﻭ ﺧﻮﺍﻫــﺮﺯﺍﺩﻩﺍﺵ ،ﻫﻤﺮﺍﻫﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ
ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﺎﻧــﺪﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺸﺮﻭﺣﻰ ﺑﻪ
ﺭﻫﺒﺮﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ
ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ
ﺩﻭﻃﺮﻑ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤــﺪ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﻛﻪ ﻧﻤــﺎﺩ ﻣﻴﺎﻧــﻪﺭﻭﻯ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒــﺎﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺑــﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﻋﺒﻮﺭ
ﺍﺯ ﺧﺎﺗﻤــﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﻨﺪﺭﻭﻯ ﺧــﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ
ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻳﻚﺳﻮ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﻋﻠﻨﺎ ﻭﻯ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻥ ﻓﺘﻨﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺩﺭ ﺷﺐ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺩﺭ
ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ ﺟﻤﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﻭﻯ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﻣﻜﺮﺭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕــﺮ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﻴﺰ
ﺭﻓﺘﺎﺭﻫــﺎﻯ ﻭﻯ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻼﺗﺶ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﻧﻤﻰﺗﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﻓﺎﻗﺪ
ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺗﺮﺍژﺩﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ
ﺳﻴﻤﺎﻯ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ؛ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺑﺎ ﻳﻚ
ﺭﻭﺯ ﺳﺨــﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺮﻡ ﻭ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ
ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺮﻭﺩ ﻭ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﺤﺴﻮﺏ
ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺣﺬﻑ ،ﺧﺎﻧﻪﻧﺸﻴﻦ
ﻭ ﻣﻨﺰﻭﻯ ﻛﺮﺩﻥ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﻳﺎ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ
ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺻﻒ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ،ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﭘﺎﻳﺎﻳﻰ ﻭ ﻋﻤﻖﻳﺎﻓﺘﻦ
ﭼﺎﻟﺶ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﻴﺴﺖ؟
ﺁﻳﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ،ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻳﻰ ﺑﺰﺭگﺗﺮ
ﻭ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﺭﺍ ﺑــﺎ ﻣﻴﺪﺍﻥﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ
ﺟﻨﺎﺡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﺟﻨﺎﺣﻰ ﺣﻞ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ
ﺑــﺎ ﻛﻨﺎﺭ ﺯﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺭﻭﻳﻪ ﺍﻋﺘــﺪﺍﻝ ،ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺻﺮﻑ
ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﮔﺰﺍﻑ ﻭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟
ﺑــﻪ ﻧﻈــﺮ ﻣﻰﺭﺳــﺪ ﺍﻛﻨــﻮﻥ ﻧﻴــﺰ ﮔﺮﻳﺰﻯ ﺟــﺰ ﺑﺎﺯﮔﺸــﺖ ﺑﻪ
ﻣﻴﺎﻧــﻪﺭﻭﻯ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓــﺖ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ،
ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
21
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺭﺳﻮﻝ ﻣﻨﺘﺠﺐﻧﻴﺎ:
ﺳﻴﺪﻛﻤﺎﻝ ﺳﺠﺎﺩﻱ:
ﺷﻌﺎﺭ ﻃﻼﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ
ﺷﻌﺎﺭ ﻧﻪ ﺷﺮﻗــﻲ ،ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻲ ،ﺟﻤﻬــﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻳﻚ ﺷﻌﺎﺭ
ﻃﻼﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﻭ ﺧﻂ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺍﺳﺖ ،ﻟﺬﺍ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﻼﻱ ﻗﻮﻡ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ،ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ
ﻣﺠﻤﻌــﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑــﺮﺍﻱ ﺁﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭﻗﺎﻳﻊ
ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻥ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻱ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﻨﺪ .ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ
ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺩﻫﻢ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻨﺪﺭﻭﻱ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﻲ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺯ
ﺧﻂ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﻭ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻛﻪ ﺧﻂ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ
ﺍﺳﺖ ،ﻋﺒﻮﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺩﺭ ﻧــﺺ ﺻﺮﻳﺢ ﻗﺮﺁﻥ ﺑــﻪ ﺗﻘﻮﺍ ،ﻣﺼﻠﺤــﺖ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ
ﻧﺰﺩﻳﻚﺗــﺮ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﻛﻞ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺍﺳــﻼﻡ ،ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ،ﻣﺸﻲ
ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺣﻜﺎﻳــﺖ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﻭ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭ ﺩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁ
ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻌﺎﺭ ﻧــﻪ ﺷﺮﻗﻲ ،ﻧﻪ ﻏﺮﺑﻲ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻳﻚ ﺷﻌﺎﺭ ﻃﻼﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﻭ ﺧﻂ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺍﺳﺖ،
ﻟﺬﺍ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻲﻃﻠﺒــﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﻼﻱ ﻗﻮﻡ ،ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ،ﺍﺣﺰﺍﺏ
ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫــﺎ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻈﺎﻡ
ﻓﻌﺎﻝ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺪﺑﻴﺮﻱ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺎﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻋﻘﻼ
ﺗﻤﻬﻴﺪﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷﺖ
ﺭﺍ ﺁﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺭﻳﺸﻪﻫــﺎ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﻋﻠــﻞ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻫﻢ ﻭ ﺗﻨﺶﻫﺎﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﺶﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ
ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﺩﺳﺖﺑــﺮﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻳﻲ ﺩﻳﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﮔﺮﻱﻫﺎ ﺭﺍ ﺭﻳﺸﻪﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﭼﺎﺭﻩﺍﻧﺪﻳﺸﻲ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ.
ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻋﻘﻼ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﻗﻮﺍﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎ ﻭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺁﺭﺍﻣﺶ
ﻭ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻂ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻱ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻴﻢ.
ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺟﻌــﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑــﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺩﻳﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺷﻨﻴﺪﺍﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ،
ﻟــﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺮﺟــﻊ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺟﻤﻌﻲ ﺭﺍ ﺳﺎﻣــﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ
ﺁﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻊ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ
ﻣﺮﺟﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻜﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﭼﺎﺭﻩﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ
ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺧﻄﻮﻁ ﻛﻠﻲ ﻭ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻱ
ﺍﺳﺎﺳــﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻂ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻫﺪﺍﻑ
ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ 20ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫــﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺻﺪﺍﻭﺳﻴﻤﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﺍﺕ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ،ﻟﺬﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺧﻄﻮﻁ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﭘﺮﺭﻧﮓﺗﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺼﻴﺮﺕ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻥ
ﺑﺮﺳﺪ ،ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺮﺟﻊ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨــﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺗﻦﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ
ﺩﺍﺩ ،ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗــﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻛﻪ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺩ.
22
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ
ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺖ
»ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ،ﻣﺪﺑﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ
ﺑﺎ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺪ .ﻟﺬﺍ
ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴـﺠﺎﻡ ﻣﻠﻲ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ
ﺗﻨـﺶ ﻭ ﺍﺧﺘـﻼﻑ ﺩﻭﺭﻱ ﻛﻨﻴﻢ «.ﺍﻳﻦ
ﺟﻤﻼﺕ ﺑﺨﺸـﻲ ﺍﺯ ﺳـﺨﻨﺎﻥ ﺭﺳﻮﻝ
ﻣﻨﺘﺠﺐﻧﻴـﺎ ،ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻘﺎﻡ ﺣﺰﺏ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ
ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﮔﻔﺖ ﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻴﺮﺣﺴـﻴﻦ
ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ
ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﭼﻨﺪﻣﺎﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ؟
ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﻭ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ
ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﻳﻚ ﺧﻂﻣﺸﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ
ﺍﺯ ﻋﻘﻞ ﻭ ﺧﺮﺩﻭﺭﺯﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻭ
ﺍﻣﻀﺎﻱ ﺷﺮﻉ ﻣﻘﺪﺱ ﻭ ﻋﻘﻼ ﻭ ﺧﺮﺩﻣﻨﺪﺍﻥ
ﺍﺳﺖ .ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠــﻲ )ﻉ( ﺩﺭ ﻧﻬﺞﺍﻟﺒﻼﻏﻪ
ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ» :ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻲ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎﻱ
ﺟﺎﻫــﻞ ﻭ ﻧﺎﺩﺍﻥ ﺳﺮﻣﻲﺯﻧــﺪ «.ﺭﻳﺸﻪ ﻭ ﻣﻨﺸﺎء ﻫﺮﮔﻮﻧــﻪ ﺗﻨﺪﺭﻭﻱ ﻭ
ﻛﻨــﺪﺭﻭﻱ ﺟﻬﺎﻟﺖ ﻭ ﺳﺒﻚ ﺳﺮﻱ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻋﻘﻞ
ﻭ ﺧــﺮﺩﻭﺭﺯﻱ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴــﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺍﺧــﻼﻕ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ
ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺳﺨــﺎﻭﺕ ،ﺷﺠﺎﻋﺖ ،ﻣﻜﻨﺖ ﻭ ﻋﻔﺖ ﺭﺍ
ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﺍﺧﻼﻗﻲ ،ﻋﺪﺍﻟﺖ
ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﺖ .ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻣﺮﺯ ﺑﻴﻦ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﺍﺳﺖ.
ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﺨﺎﻭﺕ ﻣﺮﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺨــﻞ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﻑ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ
ﻣﺮﻛﺰ ﻭ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺑﻲﻫﺎ ﻭ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ
ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺭﺫﺍﻳﻞ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﺍﺳﺖ .ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ
ﻭ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ ﺧﺼﻠﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﻧﺶ
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻤﺎﻝ ﻭ ﻧﺒﻮﺩﻧــﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺭﻃﻪ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕــﺎﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﻮﺩ
ﺗﺎ ﻫﺮﻛﺴﻲ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻛﺠﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ
ﻓﻀﻴﻠــﺖ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﺭﻓﺘﺎﺭ ،ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﻋﺎﻳﺖ
ﻛﻨﻨﺪ ،ﺯﻳــﺮﺍ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺭﺍ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻧﺒﺎﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﭼﻄﻮﺭ؟
ﻋﺪﺍﻟــﺖ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ ﺍﻣﺮﻱ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﺧﺮﻣﻦ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﻲ )ﻉ( ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺟﻮﺩ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ
ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﻫﻤﻪﮔﻴﺮ ﻭ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻟــﺬﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮﻥ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨــﺪ .ﻫﺮﻛﺠﺎ ﺗﺤﺖ ﻫﺮ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﻲ ﻳﺎ
ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﻲ ،ﺭﻗﻴﺐ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺿﺪ ﺩﻳﻦ ،ﺿﺪ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺿﺪ ﻣﻠﻴﺖ ﺑﻨﺎﻣﻴﻢ
ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻣــﺮﺯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻳــﻢ .ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ
ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﻛﺴﻴﺮ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ
ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳــﻮﻱ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻳﻢ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺁﻧﭽﻪ
ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﻫﺪﺍﻳــﺖ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺳﺖ
ﻟﺬﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗــﻲ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﻭ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ
ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻔﺴﺪﻩ ﻧﺸﻮﺩ.
ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﻨـﺶ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫـﺎ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻛﺮﺩ؟
ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻴﻒ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ
ﻣﺨﺎﻟﻔﻴــﻦ ،ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﻮﺏ ﺑﺮﺍﻧﺪ .ﺁﻳﺎ
ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﻨﻴﻢ .ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ
ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﻭﻗﺎﻳﻌﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﺗﺶ ﺯﺩﻥ ﺑﺎﻧﻚ
ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﭼــﻪ ﻛﺴﺎﻧــﻲ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻟﺬﺍ
ﺯﻣﺎﻧﻲﻛــﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﻓﻌﻞ ﻣﺸﺨــﺺ ﻧﻴﺴﺖ،
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺘﺎﻁﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻫﻤﻪ
ﻣﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ
ﮔﻔﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﭼﺮﺍ ﮔﺎﻩ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ ﻛﻪ
ﻫــﻢ ﺩﻭﺩﺵ ﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﻣﺎ ﻭ ﻫــﻢ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺭﺍ ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﻲﺯﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎ ﻭ ﺗﺸﻨﺠﺎﺕ
ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﺗﻨــﺪﺭﻭﻱ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﺭﺥ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺍﮔﺮ ﺗﻨﺪﺭﻭﻱ ﻧﺒﺎﺷﺪ
ﻭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘــﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ
ﻭﻗﺎﻳــﻊ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ .ﻓﺮﺽ ﻛﻨﻴﺪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻪ 14ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ
ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ ﺭﺍﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺠﻮﺯ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ
ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑــﻪ 24ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻣﺪﺍﻡ ﻣﺠــﻮﺯ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷــﺪﻥ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ،
ﺷﻌﺎﺭﻫــﺎ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﺠﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑــﻪ ﺁﻥ ﺳﻮ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ
ﻫــﻢ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧــﻪ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ،ﺁﻳــﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘــﺎﺭ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺳﻤﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨــﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧــﻪ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻣﻤﻨﻮﻉ
ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻥ
ﭼﺎﺭﭼﻮﺏﻫــﺎ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺟــﺎﺯﻩ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ
ﻭ ﻣﻦ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳــﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺻﻮﺭﺕ
ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻫﻢ ﺁﺭﺍﻣــﺶ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻫــﻢ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﻱ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻟــﺬﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻴــﺰﺍﻥ ﺑﺴﺘﻪﺗــﺮ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺷﺎﻳﺪ
ﻣﺸﻜــﻼﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﻪ ﻭﺟــﻮﺩ ﺁﻳﺪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻓــﺎﺕ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻭ ﻣﺪﺑﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻭﺣﺪﺕ
ﻭ ﺍﻧﺴﺠــﺎﻡ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭﻱ ﺑﻪ
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ ﻭ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻛﻨﺪ ﻟﺬﺍ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺑﺎﺷﻴــﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻨﺶ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ
ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻛﻨﻴﻢ.
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﭘﺘﺎﻧﺴـﻴﻞ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ؟ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺳﺖ ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ،ﺗﺮﻳﺒﻮﻥﻫﺎ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺗﻲ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺴﺖ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﺮﺩ
ﺯﻳﺮﺍ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﻗﺪﺭﺕ ،ﭘﻮﻝ ﻭ ﺗﺮﻳﺒﻮﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﻧﻤﻲﺩﻫﻨﺪ ﻋﻘﻼ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩ؟
ﻣــﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﻋــﺰﻝ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﺑﻠﻜــﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ
ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﺑﺎﻳــﺪ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺗﻨﺪﺭﻭﻱ ﻧﻜﻨﻨﺪ .ﻋﻘﻼ ﻭ ﺧﺮﺩﻣﻨﺪﺍﻥ
ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﻓﻮﺭ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ
ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻈــﺮﺍﺕ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩﻫﺎ ﻭ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺟﺮﺍﺕ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﻨﺪ
ﻭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺟــﺮﺍ ﺩﺭﺁﻳﺪ .ﺑﺎﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ
ﺩﺭ ﺟﻬــﺖ ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﺩﺭ ﻏﻴﺮﺍﻳﻨﺼــﻮﺭﺕ ﺳﺨﻦ ﺍﺯ
ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ.
ﮔﻔﺖ ﻭﮔﻮ
ﻣﻬﺪﻱ ﻓﻀﺎﺋﻠﻲ:
ﺩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﻭ
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺩﺭﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﻭ ﻧﺒﻮﻱ
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ »ﺭﻭﺑﻪ ﻓﺮﺩﺍ« ﺍﺯ ﺩﻭ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ .ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﻲﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻗﺪﻣﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻣﺮﺗﻀﻲ
ﻧﺒﻮﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺧﺘــﻼﻑ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﭼﭗ ﻭ ﺭﺍﺳﺖ ﺩﺭ
ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ،ﺍﺯ ﻋﺰﻝﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍﺳﺖﮔﺮﺍﻱ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺑﻮﺩ
ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺸﻲ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ -ﺍﺭﮔﺎﻥ
ﺍﺭﺯﺵﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺭﺍﺳﺖ ﺳﻨﺘﻲ -ﻭﻓــﺎﺩﺍﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺤﻤﺪ
ﻛﺎﻇﻢ ﺍﻧﺒﺎﺭﻟﻮﻳــﻲ ،ﺣﻤﻴﺪﺭﺿﺎ ﺗﺮﻗﻲ ﻭ ﺍﺳــﺪﺍﷲ ﺑﺎﺩﺍﻣﭽﻴﺎﻥ ﻧﻈﺮﺍﺕ
ﺗﻨﺪﺗﺮﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮﺩﻫﺎﻱ ﺭﺍﺳﺖﮔــﺮﺍ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺤﻤﺪﻧﺒﻲ
ﺣﺒﻴﺒﻲ ،ﺣﺒﻴﺐﺍﷲ ﻋﺴﮕﺮﺍﻭﻻﺩﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪﺟﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ
ﺍﺳﺖ.ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻧﺒﻮﻱ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻢ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺟﺎﻧﺐ ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ 88ﻫﻢ ،ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻘﺪ
ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻬﻤﺎﻥ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﻣﺎ ﻋﺒﺎﺱ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﺑــﻮﺩ .ﭼﻬﺮﻩﺍﻱ ﻧﺰﺩﻳﻚ
ﺑــﻪ ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳــﻲ ﻣﺜﻞ ﻋﻠﻲ
ﺯﺍﻛﺎﻧــﻲ ،ﺍﺣﻤﺪ ﺗﻮﻛﻠــﻲ ﻭ ﺍﻟﻴﺎﺱ ﻧــﺎﺩﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﺘﻘــﺪﺍﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻭ
ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻧﺶ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﺍﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻧﺒﻮﻱ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ .ﻋﻤﺪﻩ
ﺷﻬﺮﺕ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺟﺪﺍﻝ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﺵ ﺑﺎ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺟﺎﺳﺒﻲ
ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ،ﺟﺪﺍﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﻫﻢ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻱ ﺳﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩﺍﻱ
ﺩﺍﻍ ﻭ ﺟــﺬﺍﺏ ﺍﻣــﺎ ﻛــﺎﺭ ﺁﺳﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮﺩ؛ ﭼــﻪ ﻣﺠﺮﻱ ﺍﻳــﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ
ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻱ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻓﻌﻠــﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﭘﺲ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ،
ﭼﻨﻴﻦ ﭼﺎﻟﺸﻲ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ.
ﭼﺎﻟﺶ ﻧﺒــﻮﻱ ﻭ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ
ﺍﻣﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﻣﻴﺎﻥ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳــﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﮔﺮﭼــﻪ ﻫﺮ
ﺩﻭﻱ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﻧﺘﻴﺠــﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﺍ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻭ ﻫــﻢ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴــﻦ ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺮﺗﻀﻲ
ﻧﺒــﻮﻱ ،ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑــﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﺍ ﺳــﺮﺍﻥ ﻓﺘﻨﻪ ﻣﻲﻧﺎﻣــﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺁﻧــﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻲ
ﻛﻪ ﻣﻲﺭﻭﻧﺪ ﺑﻌﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﺒــﺎﺱ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﺎﺭﻱ ﻧﺮﻡﺗﺮ
ﺳﺮﺍﻥ ﻓﺘﻨﻪ ﺭﺍ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺑﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺧﻄﺎﻛﺎﺭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻋﺒــﺎﺱ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴــﻦ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﻣﺎﻳــﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ
ﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳــﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻌﻲ ﻛــﺮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻈــﺎﻡ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧــﺪ ﻭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﺭﺍ ﺣﺎﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺎﻡ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﺎﻥ ﺿﺪﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ ﺟﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ
ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻧﺒﻮﻱ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﺍﻱ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﻣﺎ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺵ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺩﻭ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﺘﻀﺎﺩ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻧﻪ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻭ
ﻳﻚ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻱ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ.
ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴــﻦ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧــﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳــﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔــﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺠــﺎﻝ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ
ﺩﺭ ﺻﺪﺍﻭﺳﻴﻤــﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﻴــﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻫﻢ
ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﺻﻔﺮ ﻭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﻭﻗﺘﻲ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﺑــﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ
ﺗﺤﺮﻳﻚﺁﻣﻴــﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻢ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨــﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻳﺎ
ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻨــﺪﺭﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮﻃﺒﻞ ﺍﻓــﺮﺍﻁ ﺑﻜﻮﺑﻨﺪ ﻭ
ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻋــﺎﺩﻱ ﺳﺨﺖ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ
ﻛﻪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺍﺻــﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺭﺍﻫﻢ ﭘﻴــﺶﺭﻭ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ.ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
»ﺭﻭﺑﻪﻓﺮﺩﺍ« ﮔﺮﭼﻪ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﻣﺘﻀــﺎﺩ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭﻭﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪ.ﺭﺍﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑــﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ .ﮔﺮﭼﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺩﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮ
ﺍﺻﻮﻝ ﺧﻮﺩ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﭘﺲ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﺮﺍﺭ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪ؛ﺭﺍﻩ ﭼﺎﻧﻪﺯﻧﻲ ،ﺭﺍﻩ ﺩﻳﺎﻟﻮگ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺭﺍﻩ ﺁﺷﺘﻲ.ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ
ﺁﺷﺘﻲ ﻫﻢ ﺣﺘﻤﺎ ﻳﻜﻲ ﺷﺪﻥ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺖ
ﺿﻤﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﻠﻴﻘﻪﻫﺎ.
ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻥ
ﻧﻬﻀﺖ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺗﺸﺒﻴــﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﻮﻉ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺭﺍ ﻣﺪﻝ
ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎ
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻓﻌﻠﻲ ﺩﺍﻧﺴﺖ ،ﻣﺪﻟﻲ
ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺍﻧــﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﻗﻬــﺮﻱ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑــﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻓــﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻱ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ
ﻳﺎ ﻧــﻪ ،ﺭﺍﻫﻲ ﻛﻪ ﺍﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺭﺍﻩ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺳﺖ.
ﺭﺍﻫﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳــﻮﻥ ﻣﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺶ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ.
ﭼﻪ ﻋﻴﺒﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛــﻪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻭ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ
ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﻫﺎﻱ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺷﻮﻧﺪ .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺎﻱ ﻣﻌﺘﺪﻝﻫﺎﺳﺖ .ﻛﺎﺭ
ﺍﻓﺮﺍﻃﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻧﺪ.
»ﻣﻬﻢﺗﺮﻳـﻦ ﻭ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳـﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳـﻴﺪﻥ ﺑﻪ
ﻳﻚ ﻧﻘﻄـﻪ ﺻﺤﻴـﺢ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ،ﺑﺎﺯﮔﺸـﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺩﺭ ﻫﺮﺷـﺮﺍﻳﻄﻲ ﺍﺳـﺖ .ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺎﺱ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ
ﻭ ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺩﺭﭼﺎﺭﭼـﻮﺏ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ
ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺕﻧﻴﺰﺍﻋﺘﺮﺍﻑﺷﻮﺩ«.ﻣﻬﺪﻯﻓﻀﺎﺋﻠﻰ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﮔﻔﺖ ﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ
ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧـﻪﺭﻭﻱ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﺑﻴـﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺎﺳﺖ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺩ؟
ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻧــﻪﺭﻭﻱ ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻳﺎﺩ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﮔﺎﻩ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ
ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺳﺎﺯﺵﻛﺎﺭﺍﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻧﺠﻴﺪﻩ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﻮﻧﺪ
ﺑﺎ ﻫﻤــﻪ ﺳﺎﺯﺵ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧــﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﺪ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻌﻲ
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭﻱ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻋﺪﻩ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﺎﺫﺑﻪ
ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﻓﻌﻪ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧــﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﮔﺮ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﻮﺩ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ
ﺧﺼﻮﺹ ﺁﺷﺘﻲ ﻣﻠﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻧﻴﺴﺘﻢ
ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺭﻡ.
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﭘﺘﺎﻧﺴـﻴﻞ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻴﺎﻧـﻪﺭﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ؟
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﺻﺤﻴﺢ
ﻭ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ،ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ
ﻛــﻪ ﻣﺒﻨﺎﻳﻰﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﻲﺗﺮﻳﻦ ﺍﺻــﻞ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺍﺳــﺎﺱ ﻫﺮﻛﺲ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻳــﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒــﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺟﺎﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏﻫﺎﻱ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﻧﺪﻱ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ
ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻋﺎﻓﻴﺖﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺑﻪ
ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﺭﻭﻳﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ؟
ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻻﺯﻡ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺑﺎﻳــﺪ ﭘﻴﺶﻗﺪﻡ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋــﺪﻩﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻭ
ﺑﮕﻮﻳﻨــﺪ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺩﺭﺳــﺖ ﻧﻴﺴﺖ .ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ
ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑــﻲ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﺒﻴﻴﻦ
ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧــﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﻌﻄــﺎﻑ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭﻟﻲ
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻛــﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﺸﺪ .ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺴﻲ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻢ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ
ﻃﺮﺣﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻨﺎﺭﻱ ﻧﺸﺴﺘﻪﺍﻧﺪ
ﺗﺎ ﺍﻓﻜﺎﺭﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﺸﻮﺩ ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻜﻮﺕ ﺍﺯ
ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
23
ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ
ﻋﻠﻰ ﺑﺰﺭﮔﻴﺎﻥ
ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺩﻱﻣﺎﻩ 1357ﺑﺴــﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎﻥ
ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺁﺷــﻔﺘﮕﻲ ،ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻧﺎﺑﺴــﺎﻣﺎﻥ ،ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻱ ﺗﻴﺮﻩ ﻭ ﺗﺎﺭ ﺭﺍ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﭘﺲ
ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﻣﺘﺤﺪ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺷــﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺸــﺘﺮﻛﺎ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ
ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﺮﺳــﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﻭ
ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﺩﺍﺷــﺖ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻱ
ﻭ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺷــﺎﻩ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ
ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻫﻢﺍﻧﺪﻳﺸــﻲﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ .ﺳﺮﺍﻥ ﻏﺮﺏ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ
ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ
ﮔﻮﺍﺩﻟــﻮپ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ژﺍﻧﻮﻳــﻪ ) 1979ﺩﻱﻣﺎﻩ
(1357ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﺪ ،ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﺑﻬﻤﻦ 57ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ
ﺑﻰﺣﺎﺻﻞ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻴﺪ.
ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺟﻴﻤﺰ ﻛﺎﻻﻫﺎﻥ ﻧﺨﺴــﺖﻭﺯﻳﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﻫﻠﻤﻮﺕ ﺍﺷﻤﻴﺖ
ﺻﺪﺭﺍﻋﻈــﻢ ﺁﻟﻤــﺎﻥ ﻏﺮﺑﻲ ،ﺩﻋﻮﺕ ﻛــﺮﺩ ﺗﺎ ﺗﻌﻄﻴــﻼﺕ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺩﺭ
ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﺟﻤﻊ ﺷــﻮﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻧﻈﺮ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ،ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺳﺮﺍﻥ ﭼﻬﺎﺭ
ﻛﺸــﻮﺭ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺩﺭ ﭘﻨﺠﻢ ژﺍﻧﻮﻳﻪ 15) 1979ﺩﻱﻣﺎﻩ (1357ﺩﺭ
ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺁﻥﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﭼﻪ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ؟ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺩﻗﻴﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ
ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺍﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﻗﻴﻘﻲ ﺗﻮﺳــﻂ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﻭ ﻳﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ
ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﻭ ﻛﺎﺭﺗﺮ
ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺷﺎﺭﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ .ﺑﻌﻀﻲ
ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮژﻳﻨﺴــﻜﻲ ،ﮔﺮﻱﺳــﻴﻚ ﻭ ﺳﺎﻳﺮﻭﺱ
ﻭﻧﺲ ﻧﻴﺰ ﺍﺷــﺎﺭﺍﺗﻲ ﺩﻭﺭ ﺑﻪ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺳﻨﺎﺩ
ﻣﺘﻘﻦ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ
ﭼﺎپ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳــﺘﻨﺒﺎﻁ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﻥ ﭼﻬﺎﺭ ﻛﺸﻮﺭ
ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ؛ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺒﻮﺩ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﺎ
ﺣﻀﻮﺭ ﺷــﺎﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺬﻫﺒﻲ
ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ
ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸــﺪﻥ ﻳﻚ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﻧﻈﺎﻣــﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬــﺎ ﺭﺍﻩ ﻣﻤﻜﻦ،
ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺑﻪ ﺷــﻮﺭﻭﻱ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ
ﺩﺳﺖ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻳﻚ ﺩﻭﻟﺖ
ﻭﺍﺑﺴــﺘﻪﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱﻛﻨﺪ.
24
ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳــﺘﻦ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ »ﻗــﺪﺭﺕ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ«
ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ» :ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ
ﺑﺰﺭگ ﻏﺮﺑﻲ ،ﺟﻴﻤــﻲ ﻛﺎﺭﺗﺮ ،ﻫﻠﻤﻮﺕ ﺍﺷــﻤﻴﺖ ﻭ ﺟﻴﻤﺰ ﻛﺎﻻﻫﺎﻥ
ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺷــﺪ .ﻃﺮﺡ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧــﺲ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﺠﺎ ﻭ
ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭﻙ ﺭﻭﻳﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺷــﻮﺍﺭ
ﺑﻮﺩ .ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺖ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨــﮓ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ...ﻣﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻳﻲ
ﺍﺯ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﺳــﻔﺎﺭﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ
ﺳــﺮﻭﻳﺲﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺤﺴــﻮﺱ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ ﻓﺎﺻﻠﻪ
ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﻳﻚ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ«؛ ﺍﻣﺎ
ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﭼﻨﻴﻦﻛﺎﺭﻱ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﺑﺎ
ﭼﻨﻴﻦ ﺫﻫﻨﻴﺘﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻧﺎﺍﻣﻴﺪﻯ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ
ﻛﻨﻔﺮﺍﻧــﺲ ﺑﻌﺪﺍﺯﻇﻬــﺮ ﺭﻭﺯ 4ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺷــﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ
ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﻳﻚ ﻣﻴﺰﮔﺮﺩ ﻛﻪ »ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎﺭ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ
ﺁﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ« ﺁﻏﺎﺯ ﺷــﺪ .ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﮔﻔﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺭﺍ ﻧﺸــﻨﻮﺩ.
ﺍﺑﺘﺪﺍ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﺍﺯ ﻛﺎﻻﻫﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻨﺪ.
»ﻛﺎﻻﻫﺎﻥ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﺍﻗﻊﺑﻴﻨﻲ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﻗﻴﻘﻲ
ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻲ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮﺩ .ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻭ ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺷﺎﻩ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺎﺩﺭ
ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻧﻴﺴﺖ .ﺭﺍﻩﺣﻞ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲﻫﺎﻱ ﻣﺤﺪﻭﺩﻱ
ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻪﻋﻼﻭﻩ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺑﻪ
ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺁﻳﺎ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻴﺎﻥ ﻳﻚ ﻧﻘﺶ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﻨﺪ؟ ﻧﻪ .ﺍﺭﺗﺶ ﻓﺎﻗﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﺎﻩ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻧﺪ«.
ﺑــﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎﻥ ﻭ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻭﻱ ﭼﻨﺪﻱ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷــﺎﻩ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻬﻢ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻛﻪ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻲﻫﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻴﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻘﺎﻱ ﺷــﺎﻩ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪﺍﺕ ﭘﺎﺭﺳﻮﻧﺰ ،ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﻭﻱ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭘﺎﺭﺳــﻮﻧﺰ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺳﻮﻡ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳــﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷــﺎﻩ ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﻪ
ﻟﻨﺪﻥ ﺗﻮﺻﻴﻪﺍﻯ ﻛﺮﺩ» :ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻛﺸــﻴﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺟﺮﻳﺎﻧــﺎﺕ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﻭ ﭘﺮ ﭘﻴﭻﻭﺧﻢ ﻭ ﺑﻲﺛﻤﺮ ﺍﺳــﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻫﺮ ﺭﺍﻫﻲ ﺭﺍ
ﻛﻪ ﺷــﺎﻩ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﭼﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺨﺘﻴــﺎﺭ ﻭ ﭼﻪ ﻳﻚ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺗﻨﺪ
ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺿﻌﻴﻔﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ« .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ
»ﺭﻓﺘﻦ ﺷﺎﻩ ﻫﻢ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺣﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ«.
ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻛﺎﻻﻫﺎﻥ ،ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩ .ﻭﻱ ﺗﺬﻛﺮ
ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺳــﻔﻴﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ
ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻴﺸﻞ ﭘﻮﻧﻴﺎﺗﻮﺳﻜﻲ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻴﺸﻞ ﭘﻮﻧﻴﺎﺗﻮﺳــﻜﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ 26ﺗﺎ 28ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ) 5ﺗﺎ 7
ﺩﻱﻣﺎﻩ( ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ
ﺷﺎﻩ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻛﺮﺩ .ﻭﻱ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺳﻔﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ
ﺩﺍﺩ .ﺷــﺎﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺑــﻪ ﻭﻱ ﺗﺬﻛﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ »ﺩﺳــﺖ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭﻱ ﻧﺰﻧﻴﺪ...ﻋﻮﺍﻗﺐ ﺑﺴــﻴﺎﺭ
ﻭﺧﻴﻤﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺟﺮﻗﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ«.
ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺷــﺎﻩ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ» :ﻣﻔﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴــﺪ ﺑﻜﻨﻴﺪ ﻭ ﺁﻗﺎﻱ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳــﺘﻦ ﺑﺎ ﺍﻳــﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻜﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﻣﻮﺿﻊ
ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﻮﺭﻭﻱ ﺍﺗﺨﺎﺫ
ﺷﻮﺩ ،ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﺸــﺘﺮﻛﻲ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺷﻮﺭﻭﻱ
ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ .ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﺸــﺘﺮﻙ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺻﺮﻳﺢ ﻭ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻮﺭﻭﻱ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﺷﻮﺩ«.
ﻭﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮﻱ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭﻻ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻭﺝ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻧﺰﺩﻳﻚ
ﺍﺳﺖ .ﺩﻭﻡ ﺁﻧﻜﻪ ﺭﻭﺵ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﺍﻋﺘﺼﺎﺏ ﺍﺳﺖ .ﺳﻮﻡ
ﺍﺯﻫﺎﺭﻱ ﺷﻜﺴــﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺟﺰ ﺍﺭﺗﺶ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻱ
ﺷــﺎﻩ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻭ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺑﺎﺷــﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﺍﺭﺗﺶ ﺩﺭ
ﻣﻠﻲﮔﺮﺍﻳﻲ ،ﺳــﻨﺖﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺿﺪ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴــﺖ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺸــﺘﺮﻙ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻱ ﺍﺭﺗﺶ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ.
ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳــﺘﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﻛﻨﺪ» :ﻣﻦ
ﺩﻭ ﺧﻄﺮ ﻋﻤﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻢ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷــﻲ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺧﻄﺮ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺷﻮﺭﻭﻱ ﺭﺍ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺳﺎﺯﻡ .ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﻪ
ﻫﻤﺘﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺧﻮﺩ ﺍﻃﻼﻉ ﻣﻲﺩﻫﻢ ﻛﻪ ﺷــﺎﻩ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻓﺸﺎﺭ ﺷﻮﺭﻭﻱ ﺩﺳﺖ
ﺑﺰﻧﻴــﻢ .ﺿﻤﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﺍﻳــﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨــﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ
ﻫﺸــﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺷــﻮﺭﻭﻱﻫﺎ ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺁﻧﻬﺎ
ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺳــﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻤﺎ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ
ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻫﺴﺘﻴﻢ «.ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳــﺘﻦ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺷــﺎﻩ ﭘﺸــﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮﺩ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻣﻨﻔﺮﺩ ﻭ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﻳﺪ ﻭﺍﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪﺍﻱ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻲ
ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺭﺗﺶ ﺭﺍ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ«.
ﺍﻣﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﻮﺩ .ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﺳﻔﻴﺮ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﻳﻠﻴﺎﻡ ﺳﻮﻟﻴﻮﺍﻥ ﻭ ﺳﺎﻳﺮﻭﺱ ﻭﻧﺲ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻭ ﺳﺎﺯﺵ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺷﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ
ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ژﻧﺮﺍﻝ ﻫﺎﻳــﺰﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮژﻳﻨﺴــﻜﻲ
ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﺎﺥ ﺳــﻔﻴﺪ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻭ ﻛﻮﺩﺗﺎ
ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻳﻚ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺍﺷــﺖ .ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ
ﺭﻭﺯ ﺳــﻮﻡ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺳﻮﻟﻴﻮﺍﻥ ﮔﺰﺍﺭﺷــﻲ ﻣﺨﺎﺑﺮﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺁﻥ
ﻧﻮﺷــﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﺤﻈﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺳــﻮﻟﻴﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬــﺎ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ »ﺷــﺎﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﺪ« .ﻭﻧﺲ
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑــﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
»ﻣﺼﺎﻟــﺢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷــﺎﻩ ﺑﻲﺩﺭﻧﮓ ﺍﺯ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷــﻮﺩ« .ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ
ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴــﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ
ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﺩﻳﺪﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻭ ﺟﻠﺐ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﺪ .ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺑﺎ
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﺎﺥ ﺳــﻔﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﺮﺩ .ﻛﺎﺭﺗﺮ
ﺑﻌﺪﺍﺯﻇﻬﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﺭﺳــﻴﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﻧﺲ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺗﻤﺎﺱ
ﮔﺮﻓــﺖ ﻭ ﺧﺒﺮ ﺍﺯ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻳﻚ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺗﻮﺳــﻂ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺩ.
ﻭﻧﺲ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﺯﻭﺩﺭﺱ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻟﻴﻮﺍﻥ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﻫﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻡ
ﺩﻳﺮﻭﺯ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺧﺮﻭﺝ ﺷﺎﻩ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﻛﻨﺪ .ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ
ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻱ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ
ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳــﺘﻦ ،ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺷــﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻛﺮﺩ .ﻭﻱ ﮔﻔﺖ:
»ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪﻛﻠﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺷﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻤﺎﻧﺪ.
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺟﺎﻱ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ
ﻧﻴﺴﺖ ،ﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻣﺎ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ
ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻭ ﺭﺅﺳﺎﻱ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺏ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺘﻲ
ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﻛﻮﭼﻚ ﺻﺪﺍ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ«.
ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳــﺘﻦ ﺍﺯ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﺳــﻄﺤﻲ ﻛﺎﺭﺗــﺮ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺷــﺪ.
»ﺟﻴﻤــﻲ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺑﻬﺖ ﻭ ﺣﻴﺮﺕ« ﻭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺷــﺖ
ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳــﺘﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﻜﺮﺩﻩ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﻛﺮﺩ» :ﺑﻠﻪ! ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ .ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﻭ ﺧﻮﺩﻣﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﻛﻮﭼﻚ
ﺻﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ «.ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﺣﺮﻑ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺭﺍ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﺷــﻚ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﭘﺮﺳــﻴﺪ »ﺁﻳﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ
ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ
ﺍﺳﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻮﺩﻣﺎﻧﻲ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺛﺒﺎﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ؟«
ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺩﺭ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻘﻞ
ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻭﻟﻲﻣﻲﻧﻮﻳﺴــﺪ» :ﺩﺭ ﮔﻮﺍﺩﻟــﻮپ ﻫﻴﭻﻳﻚ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻧﻲ ﻛﻪ
ﺑﺎ ﻣﻦ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﺷــﺘﻴﺎﻕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷــﺎﻩ ﻧﺸﺎﻥ
ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ .ﻫﺮ ﺳﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺪﻫﺪ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﺎ ﻣﻦ ﻫﻢﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ
ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑــﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻭ ﻋﻨﺎﺻــﺮ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ«.
ﻇﺎﻫﺮ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻛﺎﺭﺗﺮ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﻋﺪﻡ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺷﺎﻩ
ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺖ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ ﺷﺪﻩ ،ﻣﺘﻌﺎﺭﺽ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺤﺚ ﻭ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷــﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻏﺮﺏ
ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ.ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ،ﻳﻮﻧﺎﻳﺘﺪﭘﺮﺱ ﺩﺭ ﻳﻚ ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ» :ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻲ ﺳﺮﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ،
ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻏﺮﺑﻲ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﺴــﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺸﻨﺞﺯﺩﺍﻳﻲ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺁﺷــﻮﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺎﻣﺒﻮﺝ ﻭ
ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻱ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎﻱ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﻏﺮﺏ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﺯﻭﺭ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﻭﺩ
ﻣﻲﺷﻤﺎﺭﻧﺪ«.
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺑﺮﻗﺪﺭﺕﻫﺎ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺷﺪ .ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻋﺪﻡ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷــﺎﻩ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣــﻞ ﺍﺯ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ ﺑﻮﺩ.
ﻟﺲﺁﻧﺠﻠﺲ ﺗﺎﻳﻤﺰ ﺩﺭ ﺗﻔﺴــﻴﺮﻱ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺰﺭگ
ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺣﺘﻰ
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﺷﻮﺏﺯﺩﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ
ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻲﻫﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ .ﻣﻘﺎﻡﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻫﻤﻪ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﺮ ﺁﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﺪ .ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻡ ﺁﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﮔﻔﺖ» :ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺷــﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻭﺿﺎﻉ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﺪ .ﻣﻘﺎﻡﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﺷﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﺵ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺩﻭﻟﺖ
ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ«.
ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺗﻔﺴﻴﺮﻱ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻱ ﺷﺪﻳﺪﻱ
ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺷﺎﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭ
ﻣﻮﻗﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﺪ .ﺳﺎﻳﺮﻭﺱ ﻭﻧﺲ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﮔﻔﺖ» :ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺟﺪﻳﺪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﺮﺻﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻓﻌﻠﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻫﺪ«.
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺗﻼﺷــﺶ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ ﺑﺎ
ﺍﺷــﺎﺭﻩﺍﻱ ﻇﺮﻳﻒ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳــﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭﻟﻲ
ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎﻱ ﻏــﺮﺏ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ .ﻭﻱ ﻃﻲ ﺳــﺨﻨﺎﻧﻲ
ﺩﺭ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱﻫﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﮔﻔﺖ:
»ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩﺷــﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ
ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺣﻔﻆ ﺛﺒﺎﺕ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ ﺑﺎﺷــﺪ
ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺟﻨﺒﻪ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺩ«.
ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗــﻮﻡ ﺑﻪ ﺷــﻮﺭﻭﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻬــﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ
ﺷﻮﺭﻭﻱ ﭘﻴﺶ ﺩﺳــﺘﻲ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ
ﺣﺬﺭ ﺩﺍﺷــﺖ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﺎﻥ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺍﻧﻔﻌﺎﻟــﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺩﺭ
ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺷــﺒﻜﻪ NBCﮔﻔﺖ» :ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ
ﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻮﺭﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﺱ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻳﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺛﺒﺎﺕ
ﺍﺳﺖ «.ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ
ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭژﻳﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺛﺒﺎﺕ
ﺍﻳﺮﺍﻥﮔﻔﺖ» :ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗــﻮﻱ ،ﺗﻮﺍﻧﺎ ﻭ ﭘﺮﺁﻭﺍﺯﻩﺍﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ
ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﺸﺖﺳــﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻨﺖﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺣﻔﻆ ﺁﻥ ﻣﻲﻛﻮﺷــﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴــﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻳﺎ
ﺣﺘﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗــﻲ ﺩﺭ ﻧﺤﻮﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ «.ﻭﻱ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺳﻤﺎ ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩ» :ﻣﺎ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻗﺼﺪﻱ ،ﺍﻣﻜﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﺧﻮﺍﺳــﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ
ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻫﻢ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ
ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺩﻫﻴﻢ «.ﻛﺎﺭﺗﺮ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺭﺳــﺎﻧﻪﺍﻱ ﺿﻤﻦ
ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﺍﺯ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻣــﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﮔﻔــﺖ» :ﻣﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺁﺷــﻜﺎﺭﺍ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻪ ﻭﻱ ﺍﺯ ﺛﺒﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ
ﺁﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﻧﺪﺍﺭﻡ ،ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺑــﻪ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻃﺒﻖ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ،ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ«.
ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﻤﻠﻲ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮﺭﻭﻱ ﺍﻋﺰﺍﻡ »ﻳﻚ ﺍﺳﻜﺎﺩﺭﺍﻥ ﺍﺯ
ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ F15ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ
ﺳﻌﻮﺩﻱ ﺑﻮﺩ« .ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻋﺐ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻥ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﻭﻱ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ
ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺍﻋﻼﻡ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ ﭼﻮﻥ ﺩﺳﺖﻧﺸﺎﻧﺪﻩ
ﺷــﺎﻩ ﺍﺳــﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦﺣﺎﻝ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ
ﺑﺎ ﺷــﺨﺺ ﻃﺮﻑ ﻧﻴﺴــﺘﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻭ
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﻨﻮﻧــﻲ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺁﻳﻨــﺪﻩ ﺗﺬﻛــﺮ ﺩﺍﺩ .ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻲ ﺳــﺮﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻳﻌﻨﻲ ﺳــﺎﺯﺵ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﺪ؛
ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﻧﻈﺎﻣــﻲ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﺸــﺪﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ
ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳــﺖﻫﺎﻱ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮﺍﻧﻪ ﻭ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﻗﺮﻳﺐﺍﻟﻮﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﻧﻮﻳﺪ ﺩﺍﺩ.
ﻣﻨﺎﺑﻊ:
.1ﻏﺮﻭﺭ ﻭ ﺳﻘﻮﻁ ،ﺁﻧﺘﻮﻧﻰ ﭘﺎﺭﺳﻮﻧﺰ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ
ﻫﻔﺘﻪ.1363 ،
.2ﺳﻘﻮﻁ ﺷﺎﻩ ،ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ﻫﻮﻳﺪﺍ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺡ .ﺍ .ﻣﻬﺮﺍﻥ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ،ﭼﺎپ ﭼﻬﺎﺭﻡ.1370 ،
.3ﻣﺎﻣﻮﺭﻳـﺖ ﺩﺭ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ،ﻭﻳﻠﻴﺎﻡ ﺳـﻮﻟﻴﻮﺍﻥ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺷـﺮﻗﻰ،
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻫﻔﺘﻪ.1361 ،
.4ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ،ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ،ﻭﺍﻟﺮﻯ ژﻳﺴﻜﺎﺭﺩﺳﺘﻦ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ
ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻃﻠﻮﻋﻰ ،ﭘﻴﻚ ﻧﺸﺮ ﻭ ﺗﺮﺟﻤﻪ.1368 ،
.5ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﻬﻠﻮﻯ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺿﺎ ﻫﻮﺷـﻨﮓ
ﻣﻬﺪﻭﻯ ،ﻧﺸﺮ ﺍﻟﺒﺮﺯ.
.6ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺳﻘﻮﻁ ﺷـﺎﻩ ،ﺯﻳﺒﮕﻨﻴﻒ ﺑﺮژﻳﻨﺴﻜﻲ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﻤﻴﺪ ﺍﺣﻤﺪﻱ،
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺟﺎﻣﻲ.1362 ،
.7ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻧﺠﺎﺗﻲ ،ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ،
ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺭﺳﺎ ،ﭼﺎپ ﺩﻭﻡ.1371 ،
.8ﻧﺎﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﺻﺎﺩﻕ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ» :ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ
ﮔﻮﺍﺩﻟﻮپ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ« ،ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺍﻣﺮﻭﺯ 18 ،ﺑﻬﻤﻦ .1378
25
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻱ ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﺎﺹ ﺳﻴﺎﺳﻲﺍﺵ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ
ﺣﺠﺖﺍﻻﺳــﻼﻡ ﺳــﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻧﻰ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻴــﺎﻥ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫــﺎﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺁﻣﻴﺰﻯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺳــﺮﺍﻍ
ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻬﺪﻯ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﻌﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺍﺳﺖ؛ ﺳﻤﺘﻰ ﻛﻪ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻋﺒﺎﺩﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻋﺒﺎﻳﻰ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻧﻰ .ﻋﺒﺎﻳﻰ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺟﺰﻭ ﻣﺘﺤﺼﻨﻴﻦ
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸــﻢ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻬﺪﻯ ﺟــﺰﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﭘــﺮ ﻭ ﭘﺎﻗﺮﺹ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳــﺎﻥ ﻭ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﻧﻈــﺮﻯ ﺩﺭ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎﻣــﻼ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﺍﺻﻼﺡ
ﻃﻠﺒﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺟﻤﻌﻪ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ
ﺭﺍ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﻪ
ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﻓﺮﺩﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻯ ﺟﺎﻟﺒﺶ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺎ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ)ﻉ(
ﺣﺠﺖ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﺳــﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻬﺪﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1323ﻣﺘﻮﻟﺪ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﻚ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ .ﺍﻭ
ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ)ﻉ( ﺑﻪ ﻛﺎﺩﺭ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ
ﺁﻥ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﻣﺪﺗﻲ ﻫﻢ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ
ﺍﻣﺎﻡﺻﺎﺩﻕ)ﻉ( ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺗﺎﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﻛﺎﺩﺭﻫﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺩﺭ
ﺑﺪﻧﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺩﺭﺟﻪ ﻳﻚ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺗﻨﺪﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻭ
ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﺮ ﺁﺷﺘﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭼﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﺍﺻﻼﺣــﺎﺕ ﺟﺰﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﻃﺮﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺩﻭﻟــﺖ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳــﻴﺪﻥ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻫﻴــﭻﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺩﺳﺖ ﻧﻜﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻯﺍﺵ ﺍﺯ
ﺩﻭﻟــﺖ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺳــﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﻫﻢ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﺴــﺘﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻰ ﺍﺯ
ﺷﺮﻛﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ 2008ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩ؛ »ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻳﻚ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﭘﺮﭼﻤﺪﺍﺭ ﻛﺎﺭﻭﺍﻥ ﻭﺭﺯﺷــﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ
ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺩﻫﻦﻛﺠــﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳــﻼﻡ
ﺍﺳﺖ ...ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻠﻮﺩﺍﺭ ﻛﺎﺭﻭﺍﻥ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ
ﺩﺭ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺯﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ
ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻦ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺯﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﺧﻼﻑ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻻ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ
ﺑﻪﺟﺎﻳﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ
ﭘﺮﭼﻤﺪﺍﺭ ﻛﺎﺭﻭﺍﻥ ﻭﺭﺯﺷﻰ ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﺎ
26
ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﺳــﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺷــﻮﻧﺪ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺯﻥ ﺭﺍ ﭘﺮﭼﻤﺪﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ ،ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﺪ
ﭼﻪ ﻛﺴــﻰ ﺭﺍ ﺭﺍﺿﻰ ﻛﻨﻴﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺍﺳــﺘﻜﺒﺎﺭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﺿــﻰ ﻛﻨﻴﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳــﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺭﺍﺿﻰ
ﻛﻨﻴﺪ؟ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﻓﻤﻨﻴﺴــﺖ ﺍﺯ ﺷــﻤﺎ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﺍﺷــﺘﻪ
ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻥﻫﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟ ﺑﻪ
ﺧﺪﺍ ،ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﻰﺍﺭﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﻤﺎﺯﮔﺰﺍﺭ
ﻧﺎﺭﺍﺿﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺍﻣﻴﺮ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﻧﺎﺭﺍﺿﻰ ﺑﺎﺷﺪ«.
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻱ ﻭ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻛﻨﺴﺮﺕ ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﻭﻗﺘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺸــﻬﺪ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ
ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﻬﺮ ﻛﻨﺴــﺮﺕ ﺑﺮﮔــﺰﺍﺭ ﻧﺸــﻮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ
ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺷﻬﺮ
ﻣﺸﻬﺪ ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻨﺴﺮﺕ ﻣﻮﺳﻴﻘﻰ ،ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ
ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮﻯ ﻣﺴﺘﺜﻨﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ
ﻣﻨﻮﻁ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺷﻮﺩ .ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ
ﺍﺯ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ
ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻧﺮﺳﺪ ،ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ
ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻱ ﻭ ﻭﺍﻋﻆ ﻃﺒﺴﻲ
ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ
ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﺸــﻬﺪ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻭﻗﺘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺸﻬﺪ ﺷﺪ ﺑﺎ
ﺗﻮﻟﻴﺖ ﺁﺳﺘﺎﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﺛﺎﻣﻦﺍﻻﺋﻤﻪ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻰﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ
ﺭﺿﻮﻯ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻰ ﺷﺪ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺗﺎ ﺑﻪ
ﺁﻧﺠﺎ ﻛﺸــﻴﺪ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻭﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺟﻤﻌﻪ
ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﻭﻟﻰ ﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﺳــﺘﺎﻥﻫﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷــﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ
ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﺭﺍﺑﻄﻪﺍﺵ ﺑﺎ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻭﺍﻋﻆ ﻃﺒﺴﻰ – ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭﻟﻰ ﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ
ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺭﺿﻮﻯ – ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﻳﻚ ﻛﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﻭﺍﻋﻆ ﻃﺒﺴﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺮﺍﻯ
ﺑﻬﺮﻩ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻱ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬــﻮﺭ ﻭ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﻧﻴــﺰ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ
ﺧﻴﻠﻰ ﺧﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻣﻌﺪﻭﺩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻬﺪﻭﻳﺖ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺩﺭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﺣﻴﻢﻣﺸﺎﻳﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺍﻭﻝ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ
ﻓﺮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﻤﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺧﻮﺩ
ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺴﺘﮕﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖﺍﻧﺪ
ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ ﺭﺋﻴﺴﻰ ،ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ
ﺍﺳﺖ .ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ ﺭﺋﻴﺴــﻲ ﺩﺭ ﺳــﺎﻟﻴﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺭﺷﺪ
ﻗﻮﻩﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ
ﺷــﻨﻴﺪﻩ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﺣﺠﺖﺍﻻﺳــﻼﻡ
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﻴﺎﻧﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﺩﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻬﺪﻱ ﻭ ﺑﺰﻏﺎﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺳــﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺑﻪﺗﺎﺯﮔﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺗﻨﺪﺵ ﻋﻠﻴﻪ
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ
ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ 9ﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﻭ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩ .ﺳﺨﻨﺎﻥ
ﺍﻭ ﺑﻪ ﺣﺪﻯ ﺗﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻭ
ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺑﺒﺮﺩ
ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﻭ
ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩ.
ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻬﺪﻱ ﻭ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ
ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬــﺪﻯ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴــﺶ ﺩﺭ ﺁﺫﺭ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺩﺭ
ﺧﻼﻝ ﺳﻔــﺮﻯ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤــﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﺸﻬــﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﺍﻭ
ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻛﺮﺩ .ﻋﻠﻢﺍﻟﻬــﺪﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﺍ »ﺩژ ﺍﻧﻘﻼﺏ«
ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﮔﻔﺖ ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﻨﻰﺻﺪﺭ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩ
ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛــﺮﺩ .ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ
ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒــﺮﻯ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋــﻰ ﺩﻟﺠﻮﻳﻰ ﺍﺯﻫﺎﺷﻤــﻰ ﺗﻠﻘﻰ
ﻣﻰﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﻳﻪ ﺩﻟﺠﻮﻳﻲ ﺑﺎ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺿﻌﻰ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻰ
ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧــﻰ ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪﺧﺼــﻮﺹ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ 16
ﺁﺫﺭ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ،ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻬﺪﻯ ،ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﮔﺮﻓﺖ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑــﺮ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻗﺒﻞ ﺧﻮﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ
ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓــﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﺟﺪﻯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺮ
ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﻣﺴﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻱ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪ
ﻋﻠﻢﺍﻟﻬــﺪﻯ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ
ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎ ﺑﺎ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﺩﺭ
ﻣﻮﺍﺿــﻊ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺟــﺰﻭ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻧﻈﺎﻡ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﻯ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﺩ .ﺣﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻧﻈﺎﻡ
ﺭﺍﻫﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻠﻢﺍﻟﻬﺪﻯ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺩﺭ
ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﻴﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ؟
www.mosalas.ir
®±µ²H¸ÃM
ﺳﺎﻳﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺳﺎﺑﻘــﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻰ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺳﺒــﺐ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺗﺼﻮﺭﻯ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ؛ ﺳﺎﺑﻘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺁﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺍﻓﻜﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ.
27
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﺯﻣﺎﻥ
ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻓﺮﻭﺩ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺣﻀــﻮﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻗﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻤﺎﻡ
ﺍﻳــﻦ ﺳﻮﺍﺑﻖ ،ﺍﺯ ﺣﻮﺻﻠﻪ ﻳــﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻘﻖ ﺻﺒــﻮﺭ ﭘﺮﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ
ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴــﻚ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ
1212ﻕ.1798 /.ﻡ ﺑﺎ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﻣﻬﺪﻳﻌﻠﻲﺧﺎﻥ ﺣﺸﻤﺖ ،ﺟﻨﮓ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ
ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﻓﺘﺤﻌﻠﻲﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻧﺸﺎﻩ ﺩﺭﺍﻧﻲ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘــﺎﻥ ﺍﻋﻼﻥ ﺟﻨﮓ ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻫﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻌﻄﻮﻑ
ﺷــﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭﻳﮋﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳــﺦ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ
ﺳﺎﻝ 1951ﺑﺎﺯ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻴﻢ.
ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻣﻬﻢ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
:1951ﻣﻠﻰ ﺷﺪﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻗﺸﺎﺕ ﺑﻌﺪﻯ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺷﺪ.
:1953ﺧﻠﻊ ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﺪﻕ ،ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ.
:1979ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺳﻔﺎﺭﺕ
ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻌﻄﻴــﻞ ﻭ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺣﺎﻓﻆ
ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺳﻮﺋﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮﺩ.
:1988ﺑﺎﺯﮔﺸﺎﻳﻰ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ.
ﻓﻮﺭﻳــﻪ :1989ﺍﻣــﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨــﻲ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ ﻛﺘــﺎﺏ ﻣﻮﻫﻦ
ﺁﻳﺎﺕ ﺷﻴﻄﺎﻧــﻲ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺪﺍﺩ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺭﺷــﺪﻱ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﺎ ﻟﻨﺪﻥ ﻗﻄﻊ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ :1990ﺍﺯ ﺳﺮﮔﻴﺮﻯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ.
ﻣــﻪ :1997ﻣﺤﻤــﺪ ﺧﺎﺗﻤــﻰ ،ﺍﺯ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫــﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ،
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﺮﮔﻴﺮﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ :1998ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻳﺎﻓﺖ.
ژﺍﻧﻮﻳﻪ :2000ﻭﺯﻳﺮﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻛﻤﺎﻝ ﺧﺮﺍﺯﻯ ،ﺑﻪ ﻟﻨﺪﻥ ﻣﻰﺭﻭﺩ.
ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ :2001ﺟــﻚ ﺍﺳﺘﺮﺍﻭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻭﺯﻳﺮﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ
1979ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺳﻔﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻫــﺪﻑ ﺍﺯ ﺳﻔﺮ ﻭﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﺍﺋﺘﻼﻓﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺪ.
ﻓﻮﺭﻳﻪ :2002ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ
28
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺳﻔﻴﺮ ﺟﺪﻳــﺪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺭﺩﺍﻭﻯ ﻭ ﺟﺎﺳﻮﺱ
ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻭﻯ ﺗﻴﺮﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ژﻭﺋﻦ :2003ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠــﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑــﺎ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻼﺡﻫــﺎﻯ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ
ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺑﺎﺯﺭﺳﻰﻫﺎﻯ ﺩﻗﻴﻖﺗــﺮ ﺍﺯ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺕ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ.
21ﺍﻭﺕ :2003ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎﺩﻯ ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﭙﻮﺭ ،ﻛﻪ
ﺑﺎ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺩﺧﺎﻟــﺖ ﺩﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﻦ
ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪ .ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻓﻮﺭﻯ ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﭙﻮﺭ ﻭ ﻋﺬﺭﺧﻮﺍﻫﻰ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺷﺪ.
27ﺍﻭﺕ :2003ﻋﻠﻰ ﺁﻫﻨﻰ ،ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻭﺯﻳــﺮ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﺑﺎ
ﺟﻚ ﺍﺳﺘﺮﺍﻭ ﺑﻪ ﻟﻨﺪﻥ ﺭﻓﺖ ﻭﻟﻰ ﺍﺳﺘﺮﺍﻭ ﺑﻪ ﺁﻫﻨﻰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻛﻨﺪ .ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ
ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﺣﻀﺎﺭ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻧﺸﻮﺩ ﻭﻟﻰ ﺍﻓﺰﻭﺩ ﺗﻤﺎﻡ
ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻭ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺭﺍ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ.
ﺳﭙﺘﺎﻣﺒــﺮ :2003ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﻔﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻟﻨــﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺮﺧﻰ
ﻣﺸﻮﺭﺕﻫﺎ ﻓﺮﺍ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪ.
ﻧﻮﺍﻣﺒــﺮ :2003ﺑﻪﺩﻧﺒــﺎﻝ ﻣﻴﺎﻧﺠﻴﮕــﺮﻯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ،
ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﻨﻰ ﺳــﺎﺯﻯ ﺍﻭﺭﺍﻧﻴﻮﻡ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺭﺳﺎﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ
ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ﺍﺯ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺕ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ.
ﻣﻪ :2004ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﻨﻈــﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﻃﻰ ﺁﻥ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔــﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻨﮕﻴﺪﻥ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺷﻬﺮﻫــﺎﻯ ﻣﻘﺪﺱ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
18ژﻭﺋﻦ :2004ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﺍﻯ
ﺭﺍ ﺑــﺮﺍﻯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻳﺪﺑﺎﻥ ﻫﺴﺘــﻪﺍﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻭ ﺁژﺍﻧﺲ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠــﻲ ﺍﻧــﺮژﻱ ﻫﺴﺘــﻪﺍﻱ ﺁﻣــﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻃــﻰ ﺁﻥ ﺍﺯ
ﻋﺪﻡ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺭﺳﺎﻥ ﺁژﺍﻧﺲ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺗﺎﺳﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
21ژﻭﺋﻦ :2004ﻫﺸﺖ ﻣﻠﻮﺍﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﻭﺭ
ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﺏﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ
ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺑﻪﺩﻧﺒــﺎﻝ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﺑﻴﻦ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻯ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪﻧﺪ.
28ﺳﭙﺘﺎﻣﺒــﺮ :2005ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧــﻰ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﺳﻨﮓ ﻭ ﺑﻤﺐﻫﺎﻯ ﺁﺗﺶﺯﺍ،
ﺑﻪ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
15ﺍﻛﺘﺒﺮ :2005ﭘﻨﺞ ﺗــﻦ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻫﻮﺍﺯ ،ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﺭ
ﺟﺮﻳﺎﻥﭼﻨﺪﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻛﺸﺘﻪﺷﺪﻧﺪﻭﻣﻘﺎﻣﺎﺕﺍﻳﺮﺍﻧﻰﺟﺎﺳﻮﺳﺎﻥﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ
ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻫﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻟﻨﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﺮﺩ.
25ژﺍﻧﻮﻳﻪ :2006ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻋــﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﺑﻤﺐﮔﺬﺍﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻤﺐﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
13ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ :2006ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳــﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﺗﻮﻧﻰ ﺑﻠﺮ ،ﻃﻰ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ
ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﺮﻣﺸﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﻜــﺮﺩ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺻﻮﺭﺕ
ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
23ﺩﺳﺎﻣﺒــﺮ :2006ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴــﺖ ﺳﺎﺯﻣــﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺑــﺎ ﺻﺪﻭﺭ
ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﺍﻯ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻋﻠﻴﻪ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩ .ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﻗﺒﻞ ﺑﺎ
ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
23ﻣﺎﺭﺱ :2007ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻘﺎﻣــﺎﺕ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ
ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻧﻴــﺮﻭﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺮﺯﺑﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ
ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ.
4ﺁﻭﺭﻳــﻞ :2007ﻣﻠﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪﻧﺪ.
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺮﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻧﺸﻴﺐ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﺩ 1384
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﺳﻔﻴﺮ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣــﻲ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺩﺭ ﺍﻗﺪﺍﻣــﺎﺕ ﺿﺪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣــﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻭ
ﺳﻨﮓﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻖ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺻﻠﺢﺁﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ،ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ
ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ
ﺩﺭ ﻭﻗﺎﻳــﻊ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻨﺶﻫﺎﻳــﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ
ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻨﻮﺯ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺑـﺎﺯﻯ ﺑﺰﺭگ
ﻋﻠﻲ ﻣﻬﺪﻱﺯﺍﺩﻩ
ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ
ﻭ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴــﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺒﺐ ﺗﻼﻗﻰ ﻳﺎ ﺗﻌﺎﺭﺿﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﮔﻬﮕﺎﻩ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻧﻬﺎ
ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻫﻤﺴﻮﻳﻰ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ
ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﺽ
ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ .ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻴﺎﻩ
ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻰ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﺭ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺳﺒﺐ ﺷــﺪﻩ ﺗﺎ ﺗﺼﻮﺭﻯ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ
ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴــﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ؛ ﺳﺎﺑﻘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺁﻥ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺍﻓﻜﻨــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺟﺪﺍﻯ
ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﻋﺘﻤــﺎﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪ
ﺣﺪﺍﻗــﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ،ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ،ﺑﺎﺯﻱ ﻛﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﺯ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ
ﺍﺛﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻃﻰ ﺳﻪ ﺩﻫﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﺁﻥ
ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﺗﻴﺮﮔﻰ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻣﺮﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ
ﺍﻣﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﻨﻮﺳﻰ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ،
ﻧﻘﺸﻪﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ .ﻧﻜﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻴﺎﻥ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ .ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺘﺤﺪ ﺩﺭ
ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺩﻭﻡ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺖ .ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﺤــﺎﺩﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺟﺐ
ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﻗﻌــﻰ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳــﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ
ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ
ﻧﻘﺸﻰ ﻋﻤﺪﻩ ﻭ ﺟﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﻨﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ
ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ
ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺳﻔﺮ ﻭﺯﻳﺮ ﺧﺎﺭﺟــﻪ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺩﺭ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 2001ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ
ﻣﻨﺎﺳﺒــﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻲﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ
ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮﺭﺩ .ﺭﻭﻧﺪ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ
ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻱ ﺟﺪﻱ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ،ﺳﺒﺐ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﻴﺮﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪ .ﺳﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻫﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻏﺮﺏ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ .ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ
ﻛﻠﻴﺪﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ .ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﺧﺎﺹ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺑﻌــﺪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﻳﻜﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ )ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺁﻟﻤﺎﻥ( ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﻭﻧﺪ
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﻣﻲﺗــﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩ .ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻳﻲ
ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕــﺮ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﻧﻘﺸﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﻧﺨﺴﺖ،
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻃﺮﻑ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺭﺍﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ
ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ،2003ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ
ﺁﻟﻤﺎﻥ ،ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻱ
ﻣﺸﺘــﺮﻙ ﻭﻋﺪﻩ ﻛﻤﻚﻫﺎﻯ ﻓﻨﻰ ﺑﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ،ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻔﺎﻑﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ
ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺁژﺍﻧﺲ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻛﺘﺒﺮ 2003ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ
ﻭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ،ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻳﻚ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﺮﺩﻧــﺪ .ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻭﻳﮋﻩ ،ﻭﺯﺭﺍﻱ ﺧﺎﺭﺟﻪ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﺍﻣﻀﺎﻱ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺁﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻣﻀﺎﻱ ﭘﺮﻭﺗﻜﻞ ﺍﻟﺤﺎﻗﻰ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﻣﺎﻥ ﻭ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻏﻨﻲﺳﺎﺯﻱ
ﺍﻭﺭﺍﻧﻴــﻮﻡ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ
ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺳﺮﻳﻊ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ
ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻣﺎﻫﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﻇﺮﻳﻒ
ﺧــﻮﺩ ﻛﺴﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻧﺘﻘــﺎﻝ ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺰﺭگ ﭼﻤﺎﻕ ﻭ ﻫﻮﻳﺞ ،ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ
ﺩﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﻋــﺪﻩ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲﺩﺍﺩ .ﺳﻮﻯ
ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻯ ﻳﻌﻨﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ
ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩ.
ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎ ﺭﺳﻴــﺪ ،ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺗﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻪ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻯ ﭼﻤﺎﻕ ﻭ
ﻫﻮﻳﺞ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻧﻘﺶﻫﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺟﺪﺍﻯ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻀﻮﻯ ﺍﺯ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ
ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺭﺍﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺗﺤﻮﻻﺗﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ
ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺭﻭﻧﺪﻫﺎ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﭘﻴﺶ ﺭﻓﺖ .ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ
ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﺳﺎﺯﻱ ﻣﻴﺎﻥ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻘﺎﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻏﻨﻲﺳﺎﺯﻱ ،ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪ .ﻭ ﺑﻪﺗﺒﻊ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻫﻢ ﻭﺍﺭﺩ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺮﺩﻱ ﺷﺪ.
ﺟــﺪﺍﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳــﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺳﻴﺎﺳﺖﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻲ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﺍﺳﺖ ،ﻭﻗﻮﻉ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﺩﺭ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺗﻨﺶﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪ
ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﻨﻈﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﺑﻪ ﻧﺒﺮﺩﻫﺎﻯ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﻘﺪﺱ
ﻋﺮﺍﻕ ،ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺑﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻀﻴﻴﻊ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ
ﺁژﺍﻧﺲ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﻧﺮژﻯ ﺍﺗﻤﻲ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺗﺠﻤﻌﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﻣﻠﻮﺍﻧﺎﻥ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺩﺭ ﺁﺏﻫﺎﻯ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺗﻨــﺶ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒﻪ
ﺗﻬــﺮﺍﻥ -ﻟﻨﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺗﻨﺸــﻰ ﻛﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻓﺮﺍﺗــﺮ ﺭﻓﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺗﻮﻧﻰ ﺑﻠــﺮ ،ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﻭﻗﺖ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ 13ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ 2006ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﺮﻣﺸﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻭﻯ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ.
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺳﺎﻳﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ
ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺍﻣــﺎ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﺳﻔﻴﺮ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﻬﮕﺎﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ
ﭘﻴﺸﮕﺎﻣــﻲ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺑﺮﺿﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ
ﻣﺘﺤــﺪ ﻭ ﻣﺎﻧﻊﺗﺮﺍﺷﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻖ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺻﻠﺢﺁﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ
ﻣﻲﮔﺮﻓــﺖ؛ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﺳﺒﺐ ﻣﻲﺷﺪ ﺷﺮﺍﻳــﻂ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ
ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﺟﺪﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﺶﻫﺎﻯ
ﮔــﺎﻩ ﻭ ﺑﻴﮕﺎﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺻــﻮﺭﺕ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ،ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ
ﺑــﺰﺭگ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻧﻘﺶﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﺮ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻘﺶﻫﺎ ﺍﺛﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬــﻮﺭﻯ ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑــﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣــﺪ ،ﻭﻋﺪﻩ ﻧﺮﻣﺶ
ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻋــﻼﻡ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ،
ﻧﻘﺶ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﺑــﺰﺭگ ﻣﺘﺤﻮﻝ ﺷﺪ .ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﺗﻤﺎﻳــﻞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ
ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻫﺮﻡ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺮ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ .ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﺗﻨﺪ
ﻣﻘﺎﻣــﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺗﻨﺪ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺷﺪﻳﺪ
ﮔﻮﺭﺩﻭﻥ ﺑﺮﺍﻭﻥ ،ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﻭﻣﻴﻦ
ﻣﺮﻛﺰ ﻏﻨﻰﺳﺎﺯﻯ ﺍﻭﺭﺍﻧﻴﻮﻡ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﻗﻢ )ﻣﺮﻛﺰ ﻏﻨﻲﺳﺎﺯﻱ ﻓﺮﺩﻭ(
ﺩﺭ ﻫﻤﻴــﻦ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺎﺯﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠــﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺖ .ﺭﻓﺘــﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭ ﺟﺪﻳﺪ
ﺑــﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻧﺸﺎﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،
ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻘﺶ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻃﺮﻑ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺗﺤــﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻲ ﻣﺪﺗﻲ
ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﺟﺪﻱ ﺩﺭ
ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻭ
ﺑﻪﺳﺮﺩﻱ ﮔﺮﺍﻳﺪ ﻭ ﺍﺑﺮﻫﺎﻱ ﺗﻴــﺮﻩ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺳﺎﻳﻪ ﮔﺴﺘﺮﺍﻧﺪ .ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺧﺒﺮﻫــﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺣﻮﺍﺩﺙ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳــﺪ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺩﻭ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕــﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻧــﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ
ﻭ ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﻃﻲ 27ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺁﻛﻨﺪﻩ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻓﺮﻭﺩﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺣﻜﺎﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺿﺪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻲ
ﻣﺴﺌــﻮﻻﻥ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ،ﺑﻠﻜــﻪ ﺯﻣﺰﻣﻪﻫﺎﻱ
ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘــﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ
ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻌﺘــﺮﺽ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻨﺶﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻭ ﺗﺎﺛﺮ ﺁﻥ ﺍﺯ
ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻟﮕﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻭ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﺪ ،ﻫﻢﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﺧﺎﺭﺟﻲ
ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺻــﺮﻑ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒﻪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ
ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﺮﻑ ﭼﻤﺎﻕ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻻ ﻭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﭼﻤﺎﻕ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻱ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ،ﻛﺎﻣﻼ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺭﻙ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼــﻮﺏ ﻫﻢﺗﻜﻤﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ
ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑــﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭ ﺑﺎﺯﻳﮕــﺮ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘــﻰ -ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻣﺸﺎﺑﻬﻰ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻧــﺪ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ،
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ.
29
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﺑﻴﮋﻥ ﻛﻮﺷﻜﻲ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﻴﻢ
ﺍﺭﺩﺷﻴﺮ ﺻﺪﺭﻯ
ﺍﺑﺮﻫﺎﻱ ﺗﻴﺮﻩ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺳﺎﻳﻪ ﻣﻲﮔﺴـﺘﺮﺩ .ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺁﻳﺪ ،ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺭﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ
ﻧﻴﺴﺖ 30 .ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺁﻛﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻓﺮﻭﺩﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻫﻢ ﺍﻋﻼﻡ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺷﻮﺏﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢﻫﺎﻯ ﻣﻴﺎﻥ
ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻴﮋﻥ ﻛﻮﺷﻜﻰ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﺿﻤﻦ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﻮﺩ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﻴﺪ.
ﺩﺭ ﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺳـﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ
ﻣﻄﺮﺡﺷﺪﻩﺍﺳﺖ.ﺑﺮﺧﻰﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﺩﺭﻣﺴﺎﺋﻞﺩﺍﺧﻠﻰ
ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰﻛﻨـﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﻛﺸـﻮﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺘﻜﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﺍﺧﻴﺮ
ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻰﻫﺎ ﻫﺸـﺪﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ »ﻳﺎ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ
ﻳﺎﻭﻩﮔﻮﻳﻰ ﺑﺮﺩﺍﺭﻳﺪ ﻳﺎ ﺗﻮ ﺩﻫﻨﻰ ﻣﻰﺧﻮﺭﻳﺪ« .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﺮﺍ
ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺳﺎﺑﻘــﻪ ﭼﻨﺪﺻﺪﺳﺎﻟــﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ
ﺷﺎﻩ ﻋﺒﺎﺱ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﻧﻮﻋــﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
30
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﺩﺍﺷﺖ ﻃﺒﻴﻌﺘــﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ -ﺑﻪﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺩﺭﻛﻨﺎﺭ ﻫﻨﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻠﻰ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﺮﺏ ﺁﺳﻴﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ -ﭼﺸﻢ
ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﻨﻨﺪ .ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﺁﻥ
ﻣﻘﻄﻊ ﺑــﺎﺯ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﻗﺎﺟﺎﺭ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ،ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ
ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻋﻤﻼ
ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﻣﻰﺷﺪ.
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺟﺪﻯ ﺩﺭ ﺑﻪﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺧﻮﺩ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮﻯ ،ﻫــﻢ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ »ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﻃﻨﻢ« ﻭ
ﻫﻢ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ »ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ« ﺑــﻪ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ
ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺟــﺪﻯ ﺩﺭ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ
ﺭﻭﻯ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﻭ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮﺭ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﻭ
ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺩﺍﺷﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ
ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ .ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻗﺪﺭﺕ
ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔــﺮ ﻭ ﻳﻚ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺳﺎﺑﻘــﻪ ﻣﻨﻔﻰﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ
ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺳﺮﻛﻮﺑﻰ ﺁﺯﺍﺩﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﻧﻘﺶ ﺟﺪﻯﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫــﺎﻯ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺑﺎﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ ﺭﻭﺣﻴــﻪ
ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﺧﻮﺍﻫﺎﻧــﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤــﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ
ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺤﺚ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻧﻔﻰ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ
ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ
ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ
ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍﻯ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺒﻮﺩ،
ﻋﻼﻭﻩ ﺑــﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﻟﺤــﺎﻅ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﺟــﺪﻯ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﻣﺸﺨﺼﺎ
ﻭ ﺑﺮﺗــﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﻴــﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎ ﺑــﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻗﺎﺑﻞ
ﺣــﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﺯ ﻃــﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻣﻴﻞ ﺑــﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺣﺬﻑ
ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺩﺭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﻴﻠﻰ ﺟﺪﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﻣﺎ
ﻫﻨﻮﺯ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ ﻣﺎ
ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺍﺻﻠﻰ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ
ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﺗﺠﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ
ﺳﺮﭘﻞ ﻭﺭﻭﺩ ﻣــﺎ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﻮﻋــﻰ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ
ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ ،ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻄﺢ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ ﺟﺪﻯ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ
30ﺳــﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺎﺭ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻓﺸﺎﺭ
ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﭼﻪ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻫــﺎﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻊ ﺩﻫﻪ 70ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷـﺪ ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﻰ ﻭﺭﻕ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺣﺘﻰ ﺁﻧﻬﺎ
ﻭ ﭼﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﻨﺶﻫﺎﻳﻰ ﻛــﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺭﺍ ﺑﺪﺭﻗﻪ ﻛﺮﺩﻳﻢ.
ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻯ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯﺍﻧﻪ ﺟﻤﻬــﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺣﻘــﻮﻕ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻓــﺎﻉ ﻛﻨﺪ ،ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺍﺟــﺎﺯﻩ ﻧﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﻪ
ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎﻯ ﺟﺪﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺮﻭﻉﺍﺵ ﻟﻄﻤﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨــﺪ .ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ )ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻠــﻮﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ،ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼــﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﺩﺭ ﺧﺼــﻮﺹ ﺟﺰﺍﻳﺮ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫــﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻭﺍﻧﻤﻮﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ
ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳــﺖ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ .ﻣــﺎ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺁﻧﻬــﺎ ﻣﻠﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻰﮔﻨﺎﻫــﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ( ﻣﺎ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪﺍﻯ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺗــﻼﺵ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻳﻢ ،ﺍﻣــﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪﺍ ﺑﻪﺧﺼــﻮﺹ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺳﺖ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ
ﺭﺍ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻩﺍﻳﻢ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺎ ﻣﺮﺯﺑﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺧﻴﻠﻰ ﺧﻮﺏ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺩﺍﺩﻧــﺪ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻋﻤــﻼ ﻣﺴﺘﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ ﺑــﻮﺩ .ﺁﻥ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ
ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻗــﺪﺭﺕ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻗﺒــﺎﻝ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﺟﻮﻳﻰﻫﺎ ﻭ
ﻫﻢ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻯﮔﺮﺩﺍﻧﺎﻥ ﺟﺪﻯ ﻭ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﻏﺮﺏ ﺯﻳﺎﺩﻩﺧﻮﺍﻫﻰﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮﺩ ﺍﻣــﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻴــﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻏﺮﺏ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜــﺎﻝ ﺑﺤﺚ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ،ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴــﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺍﻧﻪﺗﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﭼﻬﺮﻩ ﺩﺷﻤﻦ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺣﺴــﺎﺱ ﻧﻜﻨﺪ ﻛــﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ
ﻋﻤﻞ ﻭ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻟﻄﻤﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺘﺠــﺎﻭﺯﺍﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳــﻰ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣــﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ
ﻛﻨﺪ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﻨﺪ.
ﺁﻥ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﻯ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻧﺸــﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺑﻪ
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ ﺟﺪﻯ ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ ﺳﺎﺩﮔــﻰ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻣﺎ ﺑــﺮﺍﻯ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻫﺮﻡ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻤﺎﻛﺎﻥ ﺧــﻮﺩ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻰ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻴــﻦ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻳﻦ
ﺩﺭ ﺩﺳﺘــﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻣــﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﮔﺎﻡ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺟﺪﻯ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﺑﻌﻀﺎ ﻣﻨﺎﻓــﻊ ﺷﺨﺼﻰ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﺮ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ
ﺑﺮﻣﻰﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﺛﻘﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ
ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺭﺗﺒــﺎﻁ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺨﺸﻰ ﻫﻢ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪﺍﺵ،
ﻣﺎ ،ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﺷﻮﺩ .ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻏﻴﺮﺍﻳﻦﺻﻮﺭﺕ
ﺑﻴﻤﻪ ﻭ ﺍﻣﺜــﺎﻝ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻫﺮﻡ ﺍﮔﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣــﻰ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻓﺸﺎﺭﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨــﺪ ،ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﻜﻨﺪ ،ﺣﺘﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ،
ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻗﺎﺩﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﺑﻄﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻼ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦﻫﺎﻯ ﻣﺘﻨﻮﻉﺗﺮﻯ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ
ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﻫﻴــﻢ .ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻌﻰ ﻛﻪ ﻣــﺎ ﺭﻭﺍﺑﻄﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺳﺴﺘﻰ ،ﻛﺎﻫﻠﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺳﺖ
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻳﺎ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻛﺞﺩﺍﺭ ﻭ ﻣﺮﻳﺰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﻗﻄﻊ ﺑﻮﺩ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺧﻼء ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺎﺧﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﻫﻢ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺧﻼء ﻣﻰﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﺎ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻳــﺎ ﺍﺣﻴﺎﻧﺎ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻨﺪ
ﺭﺷﺪﻯ ﻫــﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻣﻘﻄﻌــﻰ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺎ
ﺧﺎﻃــﺮ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺭﺷــﺪﻯ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻗﻄﻊ ﻛﺮﺩ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻋﺘﻘــﺎﺩﻯ ﻣﺎ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳـﻦ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺣﺎﺿـﺮ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ
ﻛــﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤــﻰ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ .ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺭﺍﺑﻄــﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﺯﺩﺍﻳﻰ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺁﻳﺎ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺍژﻩﻫﺎﻳﻰ
ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ ﻗﻄﻊ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﭘﺸﻴﻤﺎﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎﻭﻩﮔﻮﻳﻰ ﻳﺎ ﺗﻮ ﺩﻫﻨﻰ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ؟
ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺤﺚ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺍﺩﺑﻴــﺎﺕ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴــﻚ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻃــﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ
ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﭼﺮﺍ ﻛــﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘــﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﻄﻊ
ﺑﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺗﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﺸﻦ ﻭ ﺑﻰﺍﺩﺑﺎﻧﻪ ﺩﺭ
ﺍﺩﺑﻴﺎﺗﻰﻛﻪ
ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻋﺬﺭﺧﻮﺍﻫﻰ
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻮﺑﺖ ﺍﺯ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺷﺪ.
ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬــﺎ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺍﻳﻦ
ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻣﺘﻜﻰ
ﺍﻣﺎ ﻏﻴــﺮ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣــﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫــﻢ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻳــﻢ ﺑﻪ ﺳﻄﺤــﻰ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﻣﺎ ﻫﻢ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺭﺧﻮﺭﻯ ﺑﻪ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ
ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑــﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘــﺎﻥ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﻫﺪ .ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﺩﺏ
ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻫﺘﺎﻛﺎﻧﻪ ﻭ
ﻛﺸﻮﺭ ﻋــﺎﺩﻯ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻫﻤﻴﺸﮕــﻰ ﻧﻴﺴــﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑــﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ
ﺑﻪ ﻣﺎ ﻓﺸﺎﺭﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻫﺮﻡ ﻓﺸﺎﺭ ﻋﻠﻴﻪ
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑــﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻃﺮﻑ
ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪﺩﻳﻮﻳﺪﻣﻴﻠﻴﺒﻨﺪ
ﻣﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ
ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔــﺮ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭ ﻫﺮ
ﺭﺍ ﺟــﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻛﻨﻴﻢ.
ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﻛﻢ ﻫﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﻋﺮﺻﻪ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻜــﻰ ﺣﺮﻣﺖ ﻣﻠﺖ ﻣﺎ
ﺩﺭ ﺍﻳــﺎﻡ ﺍﺧﻴﺮ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺼــﻮﺹ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ
ﺭﺍ ﺣﻔــﻆ ﻛﻨﺪ ،ﻣﺎ ﻫــﻢ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ
ﺑﺎﻳﺪﭘﺎﺳﺦﺑﺴﻴﺎﺭﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪﺗﺮ
ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﺎﺕﻭﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰﻫﺎﻯﺳﻴﺎﺳﻰﺷﺶ
ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ
ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ
ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫــﺎ ﺍﺯ
ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻠــﻰ ﺗﻮﻫﻴﻦ
ﻣﻄﺮﺡﻣﻰﺷﺪ
ﺟﺪﻯ ،ﭼﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫــﺎﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﻭ ﭼﻪ
ﻳﺎ ﺑﻰ ﺣﺮﻣﺘﻰ ﻛﻨــﺪ ،ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﭘﻮﻟﻰ ﻭ ﻣﺎﻟﻰ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﺠﻤﻰ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ 1/6ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﻣــﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻓﻨﻰ -ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﻭ
ﻣﻴﻠﻴــﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﺍﺯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﺩﺍﺏ ﻛﻨﺴﻮﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕﻫﺎﻯ
ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﺎ ﻭ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﻭ ﺟﺎﻧﺒــﻪ ﻃــﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﺣﺘــﺮﺍﻡ ﻳﻚ ﻛﺸــﻮﺭ ﻳﺎ ﻳﻚ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺸﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻓﺮﺳﺘــﺎﺩﻩ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﺎ ﻣﻠﺘــﻰ ﺭﺍ ﻧﻜﻨــﺪ ،ﺁﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺑﺎﻳــﺪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺑــﻪ ﻣﺜﻞ ﻛﻨﺪ ﭼﺮﺍﻛــﻪ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦﺻــﻮﺭﺕ ﺷﺮﺍﻓﺘﺶ ﺧﺪﺷﻪﺩﺍﺭ
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷـﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧـﻰ ﻭ ﻭﺍﺑﺴـﺘﮕﻰﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﺁﻳﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺩﺑﻴﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺘﻜــﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻳﻚ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﺪﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫـﺪ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒــﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮﺩ ﺑــﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻫﺘﺎﻛﺎﻧــﻪ ﻭ ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﻣﻴﻠﻴﺒﻨﺪ
ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺣﺮﻑ ﺍﺳـﺖ؟ ﺑﻪﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﺣﺘــﻰ ﺑﻪﻧﻮﻋــﻰ ﻛﻢ ﻫﻢ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪﺗﺮ
ﺑﺎ ﻣﻠﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺷـﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﺪ.
ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻲ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺑﺎ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣــﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﻤﻦ
ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ 1357ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺗﺤــﻮﻻﺕ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗــﻲ ﺭﺍ ﻋﻠﻴــﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺼــﻮﺹ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳــﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻳــﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺗﻨﺶﻫــﺎ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ
ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﺮﺩﻣــﻲ ﺑﺮﺿﺪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺎﻝ 1357
ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺁﺫﺭﻣــﺎﻩ ﺳﺎﻝ 1359ﻣﺎﺭﮔــﺎﺭﺕ ﺗﺎﭼــﺮ ،ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﻭﻗﺖ
ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺍﻋﻼﻡ ﺩﺍﺷﺖ» :ﭼﻨﺪﻣﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﭼﻨﺪﺗﻦ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺑﺴﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ .ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺁﺯﺍﺩ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ«.ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳــﺎﻝ 1360ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﻭﻗﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻭﻗﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﺧﻮﺍﻫــﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺷــﺪ .ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1365ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﺳﺎﻝ ﺗﻴﺮﮔﻲ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺗﺎﭼﺮ ،ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﻭﻗﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﻭﻳﻪ ﺩﺍﺩ ﻭ
ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻣﻴــﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ
ﺷﻮﺩ .ﺑﺪﻳﻬﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻟﺤﻦﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻱﻫﺎﻱ ﺭﺯﻣﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻪﻫﺎﻱ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮﺍﻕ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ.ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1365ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺩﻓﺘﺮ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ
ﺩﺭ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎ ﻭ ﺗﻨﺶﻫﺎﻱ
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻱ »ﺭﺍﺟﺮ ﻛﻮﭘﺮ« ﺑﻪ ﺟﺮﻡ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻱ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﭽﺴﺘﺮ ﺩﺭ 1366ﺍﺯ
ﻭﺭﻭﺩ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖﻫﺎﻱ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪ.
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1367ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑــﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻬﺒﻮﺩ
ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺸﻲ ﺩﺳﺖ
ﻳﺎﻓﺘﻨــﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻫﻴﺎﺕﻫــﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ
ﺷﺪ .ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﺎﺯﮔﺸﺎﻳﻲ ﺳﻔــﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ
ﺳﺎﻝ 1367ﻭﺯﺭﺍﻱ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻫﻢ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺗﻲ ﺑﻪﻋﻤﻞ
ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﻭﺯﺭﺍﻱ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺑﻪ ﻟﻨﺪﻥ ﻭ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪ.ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻛﺘــﺎﺏ ﺗﻮﻫﻴﻦﺁﻣﻴﺰ ﺁﻳﺎﺕ
ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧــﺮ ﺳﺎﻝ 1367ﺑﺎﺭﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺠــﺮ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﻴــﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1369ﺭﺋﻴﺲ
ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻴﻦ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﻋﻼﻡ
ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺘــﺎﺩﻥ ﻳﻚ ﻫﻴﺎﺕ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻭﺯﻳﺮ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻭﻗﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻃﺮﻑ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻧﺸﺪ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ 1369ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ
ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺯﺍﺩﻱ »ﺑﺮﺍﻳﺎﻥ ﻛﻨــﺎﺩ« ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﺍﻳﺮﻟﻨﺪﻱ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺗﺸﻜــﺮ ﻛﺮﺩ.ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ
ﺳﺎﻝ 1371ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺗﻲ ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ
ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴــﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﻭﻟﻲ ﺗــﺎ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ﺳﺎﻝ 1378
ﻣﻨﺎﺳﺒــﺎﺕ ﺩﻭﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﻗــﻲ ﻣﺎﻧﺪ.ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺩﻭﺭﻩ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻱ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1376ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﺁﻗﺎﻱ ﺧﺮﺍﺯﻱ،
ﻭﺯﻳﺮ ﺧﺎﺭﺟــﻪ ﻭﻗﺖ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﺍﺑﻴﻦ ﻛــﻮﻙ ،ﻭﺯﻳﺮﺧﺎﺭﺟﻪ ﺟﺪﻳﺪ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ
1378ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺳﻔﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻱ ﻫﺎﺩﻱ ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﭙﻮﺭ ،ﺳﻔﻴﺮ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺩﺭ ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻟﻐﻮ ﺣﻜﻢ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻭﻱ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
ﺣﻤﻠﻪ ﻳﻜﺠﺎﻧﺒﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺭﺳﺎﻝ 1381ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﺑﻲﻗﻴﺪ ﻭ
ﺷﺮﻁ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺟﻨﮕﻲ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺩﻭﺭ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ
ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺷﺪ .ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺭ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ
ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛــﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﻮﺩﻩ ،ﻫﻨﻮﺯ
ﻣﻮﺟﺐ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﺩ 1384
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﺳﻔﻴﺮ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.
31
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻧﻈﺎﻡ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ
ﻣﺮﻳﻢ ﻳﻮﺳﻔﻰ
ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠـﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺠﻠﺲ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ
ﺧﺎﺭﺟﻪ ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺒﺎﺛﺖﻫﺎ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ
ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺳﻔﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ.
ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳـﺘﺎ ﺩﺭ ﺟﻠﺴـﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ،ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺩﺭ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺟﻠﺴـﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻔﺼﻠـﻰ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺩﻭﻟـﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷـﺪ .ﻛﺎﻫﺶ ﺳـﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳـﺒﺎﺕ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑـﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛـﻪ ﺧﺒﺎﺛﺖﻫﺎ ﻭ
ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴـﺲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ،ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪﮔﻔﺘـﻪ ﻣﺴـﺌﻮﻻﻥ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ ،ﺍﻧﮕﻠﻴـﺲ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺩﻫﻢ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﺑﺎ ﺍﺣﺰﺍﺏ ،ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ
ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻰ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥﺍﻳﻦﺳﻔﺎﺭﺕﺑﻪﻋﻼﻭﻩ ﺳﻔﺮﻫﺎﻯﻣﺘﻌﺪﺩ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺴﺠﻞ ﺍﺳﺖ.
ﭘﻴـﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺷـﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ ﺳـﺎﻝ ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﻭ ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ
ﺳـﺎﻝﺟﺎﺭﻯ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺍﻭﺍﻳـﻞ ﺷـﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ ﺳـﺎﻝ 87ﺍﻋﻀـﺎﻯ ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮﻥ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺭﺳﻮﻝ ﻣﻮﺣﺪﻳﺎﻥ ﻋﻄﺎﺭ ،ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻪ
ﻧﻘﺶ ﻣﻨﻔﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺻﺪﻭﺭ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ
ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ
ﺍﺭﻭﭘﺎ ،ﺍﻋﻼﻡ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ؛ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﻭ ﺑﺮﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﺮﺭﺳـﻰ ﻣﺠﺪﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻟﻨﺪﻥ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ
ﺳﻄﺢ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ﺍﻣﺴـﺎﻝ ﻧﻴـﺰ ﺩﺭﭘﻰﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰﻫﺎﻯ
ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰﭘﺲﺍﺯﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﻭﻧﺸﺎﻧﻪﺭﻓﺘﻦﺍﻧﮕﺸﺖﺍﺗﻬﺎﻡﻣﻘﺎﻣﺎﺕ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﺳـﻮﻯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦﭘﺲﺍﺯ ﺑﻠﻮﻛﻪﻛﺮﺩﻥ 1/6ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺩﻻﺭﺍﺯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫﺎﻯ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ،ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺑﺎﺭ
ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻟﻨﺪﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳـﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ
ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﺩ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮﺯﺍﺩﻩ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻋﻀﻮ
ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﺎﺭﺟـﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﻰ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻳﻢ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧـﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪﻫﺪ ،ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ
ﺭﺍ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﻴﺪ.
32
ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺒﺤﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﺩﺳـﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭼﺮﺍ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻧﻘﻄﻪ ﺭﺳـﻴﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺘﻜﻰ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮﻯ
ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﻳﺎﻭﻩﮔﻮﻳﻰ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ«؟
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴــﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﻧﻪ ،ﻣﺤﻞ
ﺑﺤﺚ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ،ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨــﻰ ﺁﻥ ﺑﺤﺚ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﻮﺍﻡ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ
ﻋﺪﻡ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ
ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﺑﻴﺠﺎﻳﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﺭ ﻫﺴﺘﻪ
ﻣﺮﻛــﺰﻯ ﻏﺮﺏ ،ﺟﺰﻭ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ
ﻓﺸﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ
ﺑــﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭﻯ ﺩﺭ
ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ ﺑﺎﻳــﺪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ؟ ﻭﻗﺘﻰ ﻛــﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ
ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺑــﺮﻭﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨــﺪﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫــﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻫــﻢ ﻗﻄﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻭﺟــﻮﺩ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻇﺎﻫﺮﻯ
ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ
ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺭﺳﻴﺪ .ﺁﻳﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺎ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ
ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻣﺎ ﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺍﻳﺠــﺎﺏ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﺤــﺚ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﻭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺪﻯ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺎ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﺪﺍﻡ
ﺑﺮ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫــﺎ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﭼﻨﻴﻦ ﺫﻫﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ.
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﭘﺎﺳـﺨﻰ ﺑﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫـﺎﻯ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ
ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺍﺩ؟ ﺁﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺳـﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺭﺍ ﺣﻞ ﻛﻨﺪ؟
ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺤﺜﻰ ﻛﻪ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺴﺎﺭﺕﻫﺎﺳﺖ.
ﻳﻚ ﺟﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭﻯ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ
ﻭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺳــﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﺑﺰﻧﻴﺪ .ﻣﻌﺘﻘﺪﺍﻥ ﺑﻪ
ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ
ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﻤﻠﻰ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﺳﺖ.
ﺁﻳﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﻮﺩ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ؟
ﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺗــﺪﺍﻡ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻳــﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ
ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ ،ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﻌﺘﻘﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻬﻢ
ﺍﺳﺖ.
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻃــﺮﻑ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﮔﺮ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ
ﺭﻓﺘﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﻨﺪ ،ﻳﻚ ﭼﻨﻴــﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ
ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﺭﻓﺘﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫــﺪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺑﺮﻭﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻣﺮﻣﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ
ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻰ ﺑﻴﮕﺪﻟﻰ
ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪﺭﺱ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰﻧﮕﺮﻧﺪ؟
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﺭﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ
ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ ﻣﻮﺟﺎﻧﻰ
ﺣﺪﻭﺩ 10ﺳــﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ
ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻳﺎﺑــﺪ ،ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﻭﻗﺖ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻳﺎﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﺸﺴﺘﻰ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﻧﻘﺪ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﺬﺍﺭﻡ.
ﻃﺮﻑ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻰ ﻣﺎ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺳﻠﻄﻨﺘــﻰ ﺁﺳﻴﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﻗﺪﻣﺘﻰ ﺳﻴﺼﺪ ﻭ ﭘﻨﺠﺎﻩﺳﺎﻟﻪ ،ﺑﺎﺏ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ
ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﭘﺮﻭﻓﺴﻮﺭ ﺭﺍﺑﻴﻨﺴﻮﻥ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ
ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲﺳﺎﻣــﺎﻥ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﺳــﺦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ
ﺍﺳﺘﻔــﺎﺩﻩ ﺷﺪ ﻛﻪ »ﺑﻪﻧﻈﺮﻡ ﺭﻳﺸﻪ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻧــﻮﻉ ﻧﮕﺮﺵ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻥ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺳﻔﻴﺮﺍﺳﺖ ،ﭼﻮﻥ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺧﺎﻃﺮ ﺩﺍﺭﻡ ﺍﺯ ﺑﺪﻭ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻣﻘﻴﻢ ﻋﻤﻮﻡ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﺐ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﻟﻘﺐ Sirﻳﺎ Lordﺭﺍ
ﻳﺪﻙ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ) ،ﺍﺯ ﺳﺮﺟﺎﻥ ﻛﻤﺒﻞ ﺗﺎ ﺳﺮﺁﻧﺘﻮﻧﻰ ﭘﺎﺭﺳﻮﻧﺰ( .ﺑﻪﻧﻈﺮ
ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﻭﺯﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺳﻔﺮﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ
ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻣﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﻋﻤﺮ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻲﺁﻣﺪﻧﺪ«.
ﻓــﺮﺩﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﻭ ﺳﺎﻋﺎﺗــﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﻤﻴﻨــﺎﺭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﺎ،
ﺁﻗﺎﻯ ﻧﻴﻚ ﺑﺮﺍﻭﻥ ،ﻛﺎﺭﺩﺍﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻃﻰ
ﺗﻤﺎﺱ ﺗﻠﻔﻨﻰ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪﺍﻯ
ﺭﺍ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺳﺨﻦ ﺁﻧﻜــﻪ ﺁﻗﺎﻯﻧﻴﻚ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺍﻛﻨﺶ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ »ﻣــﻦ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻡ ﺗﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻢ .ﻣــﻦ ﻧﻴﻚ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻫﺴﺘــﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﺩﻭﺍﺭﺩ
ﺑﺮﺍﻭﻥ ،ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺑﺰﺭگ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ،ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻛﻪ
ﺭﻳﺶﺗﺮﺍﺵﻫﺎﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﺴﺒﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﻡ .ﻣﻦ ﻳﻚ
ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺳﺎﺩﻩ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ 32ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﺴﻮﺕ
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻡ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﺸﻖ ﻣﻲﻭﺭﺯﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﺧﺪﻣﺘﻢ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫــﻢ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ
ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴــﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻧﻤﺎﻳﻢ« .ﺍﻛﻨﻮﻥ 10ﺳــﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮﻩ ،ﺑﺎﺯ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻓﻮﻝ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑــﺎ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﺷﻨﻴﺪﻩ
ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻧﻴﻚ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺭﻭﻳﺎﻯ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ
ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺤﻘﻖ
ﻧﺸــﺪﻩ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﻟﺮﺯﺍﻥ ﺁﻥ ﺁﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻭﺭ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻳﻦ ﻗﻠﻢ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻨﺪ
ﻭ ﻛــﺎﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻭ ﺍﺳﻨــﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻣﻲﮔﺬﺭﺍﻧﺪ،
ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﻰ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ
ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﺪﻑ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﺸﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﺮﺍﻥ »ﻫﺪﻑ« ﻧﺒﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ
»ﭘﻞ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ« ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ »ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ« ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ
ﻫﺪﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ.
»ﺍﻳــﺮﺍﻥ« ﺑﺎ »ﻣﺴﺎﻟــﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﺁﻧﮕﻮﻧــﻪ ﻛﻪ ﻟﺮﺩ ﺟــﻮﺭﺝ ﻧﺎﺗﺎﻧﻴﻞ
ﻛﺮﺯﻥ ،ﻧﺎﻳﺐﺍﻟﺴﻠﻄﻨــﻪ ﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﺻﻴــﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ
ﻟﻨﺪﻥﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ،ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ
ژﺋﻮﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻭ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻚ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭﺩﺳﺮﺳﺎﺯ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻫﻨﺪ ﻳﺎ
ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛــﺰﻯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩﻩ
ﻭ ﻧﻴﺴﺘﻨــﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ » ﺷﺮﻳﻚ« ﻳﺎ »ﻫﻤﺮﺍﻩ« ﺳﺎﺯﻧﺪ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻛﺖ ﻧﻴــﺰ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺫﻫﻦ ﺁﻧﻬﺎ »ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ
ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ« ﻳﺎ »ﺑﺎﻧﻚ ﺷﺎﻫﻰ« ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺯ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻧﻴﺰ
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ »ﺳﻴﺪﺿﻴﺎ« ﺍﺳﺖ ﻳﺎ »ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺯﺍﻫﺪﻯ«.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺭﻳﺸﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮ ﻭ ﻏﻴﺮﻫﻤﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﺧﺎﺻﻴﺖ »ﻗﺎﻳﻖﻧﺸﻴﻨﻰ« ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﺯﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺎ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﻫﻢﻧﮋﺍﺩ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻢﺳﻨﮓ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
ﺣﺘــﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺩﻭﻡ ﻛــﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺷﻘﻮﻕ
ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪ ،ﻗﺎﻳﻖﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﺟﺰﻳﺮﻩ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﺩ
ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﺭﻩ ﺑــﺰﺭگ ﺭﺍ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ
ﺷﺮﺍﻉ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺑﺎﺧﺘﺮ ﺑﺮﻛﺸﻨﺪ .ﺭﻳﺸﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ
ﭼﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺕ ﻣﺮﺯﻯ ﻭ ﻣﺎﻟﻰ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻛﻪ ﮔﺎﻩ ﺣﺎﻛﻢ ﻫﺮﺍﺕ ،ﻳﺎ ﺷﻴﻮﺥ ﻋﺮﺏ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺧﺎﻧﺎﺕ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰﻯ
ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫــﺎﻯ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘــﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺟﺤﺎﻥ
ﻣﻲﺩﻫــﺪ ،ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ ﺭﻳﺸﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﺎ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﻮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺖ.
ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ،ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﻐﺮﻭﺭ ﺑﻪ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﻣﺴﻜﻮﻥ ﺧﻮﻳﺶ
ﻛﻪ »ﻗﻠﺐ ﻋﺎﻟﻢ« ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻄﻦ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﺗــﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺯﺭﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧــﻮﺩ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ
ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ ﻭ ﭼﺮﺍﻳﻰ ﺍﻓــﻮﻝ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻳﺰﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫــﻢ ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ
ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﻳﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﻪ »ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﻭ »ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﺑﻬﺮﻩ
ﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﺍﺋﻰﺟﺎﻥ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪﻩ،
»ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ« ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺲ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ.
ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷــﺪ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻘــﺎﻝ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ
ﻧﻤﺎﻳﻢ ،ﻧﺎﭼــﺎﺭﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺷﺮﻗﻴﺎﻥ
ﺷﻴﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ ﻳﻜﺸﺐ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺧﻮﺩ »ﺍﻳﺮﺍﺩ« ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺑﻪ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻴﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎﻯ ﻋﻘﻞﮔﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ »ﺿﺎﻳﻌﻪ«
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻰﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺮﺩ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﺭ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺧﻮﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ »ﻋﻨﺎﺩ« ﻭﺭﺯﻧﺪ.
ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳــﻂ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﺁﻗﺎﻯ
ﻣﺘﻜﻰ ﻣﻮﺿﻌــﻰ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴــﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺳــﺖ ﺍﺯ ﻳﺎﻭﻩﮔﻮﻳﻰ ﺑﺮﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺗﻮ ﺩﻫﻨﻲ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﺧﻮﺍﻫﻴــﻢ ﺯﺩ .ﺟﻤﻼﺗﻰ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺘﻜــﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ
ﺑﻪﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩ ،ﻣﻦ ﺑــﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻌﻠﻢ ﻭ ﻳــﻚ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ،
ﭼﻨﻴــﻦ ﺁﺩﺍﺏ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﭘﺴﻨــﺪﻡ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ
ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﻮ ﺩﻫﻦ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺯﻧﻴﻢ ،ﺣﺮﻑ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩﺍﻯ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﺁﺩﺍﺑﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻴﺮﻭﻥ
ﺑﺮﻭﻳﺪ ﭼﻬﺮﻩ ﺯﺷﺘﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﺿﺮﻭﺭﺗﻰ
ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﮔﺮ
ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻴﺪ ﻣﺎ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻗﻄﻊ
ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻴﺎﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥﺗﺎﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪ
ﺭﺍ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻴﺎﻥ
ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﭼﻨﺪﻱ ﭘﻴﺶ ﻫﻢ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑــﻪ ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺍﺣﻀﺎﺭ ﺷﺪ ،ﺧﺎﻙ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ
ﺳﻄﺢ ﻛﻨﺴﻮﻟﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1404ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺩﺭ
ﺳﻄــﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻳﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺮﺵ ﺟﺪﻳﺪ
ﺑﺎ ﺍﻧﻌﻄﺎﻑﭘﺬﻳﺮﻯﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻯ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺑﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﻭﺍﺭﺩ ﻓﻀﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺸﻮﻳﻢ .ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﺴﺎﺳﻰ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ،ﻗﻄﻊ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﻣﺎ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ
ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﻣﻲﻛﻨــﺪ .ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ
ﭘﻴــﺶ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ
ﻣﺘﻜﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺮﺧﻰ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺣﻜﺎﻳــﺖ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ
ﺑﮕﻮﻳﻴــﻢ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﺣﺮﻑ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺭﻭﻳﻢ ﻭ ﺗــﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ
ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ
ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ ،ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﺳﺖ .ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﻢ
ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ
ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻮﺩ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ ﻭ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺳﻔﺮﺍ ﺑﺮﻭﻧﺪ ،ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺰﻟﺰﻝ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻣﺎ ﺳﺖ،
ﺍﻳــﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮﻣﺖ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻫﺮﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺟﻠﻮ ﺗﺮ ﺍﺯ
ﻫﻤﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﻣﻲﺍﻓﺘﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻓﺎﻗﺪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻛــﻪ ﺍﻃﻼﻋﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ
ﺑﻘﻴﻪ ﺣﺮﻛــﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﻪ ﻧﻔــﻊ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻴﻠﻰ
ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﻣﺎ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ
ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﭼﺸﻢ
ﺑﺴﺘﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻨﻬــﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ
ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩ ﺩﻧﻴﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳــﻚ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ
ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻪﻣﺎﻥ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﺑﺒﺮﻳﻢ.
33
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻧﻮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﭘﻠﻪﻫﺎﻱ ﺗﺮﻗﻲ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻛﺮﺩ؟
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﻥﮔــﺬﺍﺭ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻭ ﺍﺭﺗﺶ ﻣــﺰﺩﻭﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ
ﻳﻚ ﭼﻨﻰ ﻭ ﺭﺍﻣﺴﻔﻠﺪ ،ﺁﻗﺎﻯ »ﺍﺭﻳﻚ ﭘﺮﻳﻨﺲ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺤﻰ
ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺍﺳﺖ .ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺭﻳﻚ ﭘﺮﻳﻨﺲ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺣﺰﺏ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻰﺷﺎﺋﺒﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺍﺳﺘﻰﻫﺎﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﻫﻨﻮﺯ 19ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮﺩ ﻛــﻪ ﻣﺒﻠﻎ 15ﻫﺰﺍﺭ ﺩﻻﺭ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻣﻠﻰ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻫﺪﺍ ﻛﺮﺩ.
ﺟﺮﻣﻰ ﺷﺎﻫﻴﻞ ﺷــﺮﺡ ﻣﻔﺼﻠﻰ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺭﻳﻚ ﭘﺮﻳﻨﺲ ﻧﻮﺷﺘﻪ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺴﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻨﻴﺎﻥﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺭﺗﺮ ﻭ ﺭﻓﺖﻭﺁﻣﺪ
ﺑﻪ ﻛﺎﺥﺳﻔﻴﺪ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ.
ﭘﺪﺭ ﺍﺭﻳﻚ ﭘﺮﻳﻨﺲ ،ﻣﺎﻟﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﭘﺮﻳﻨﺲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮگ
ﺍﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﭼﻬﺎﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪ ﭼﺸــﻢ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺭﻳﻚ ﭘﺮﻳﻨﺲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﭘﺮﻳﻨــﺲ ﭘﺴﺮ ،ﻣﺎﻟﻚ ﺁﻳﻨــﺪﻩ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1996ﺷﺮﻛﺖ ﺭﺍ
ﻓﺮﻭﺧﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﭘﻴﻮﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺶ ،ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ،ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻭ ﺗﻔﻨﮕﺪﺍﺭﺍﻥ ﺭﺳﻤﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺭﺗﺶ ﭘﻨﺠﻢ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ.
ﻣﺎﺟﺮﺍﻯ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﻰ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺗﺮﺳﻴــﻢ ﻛﺮﺩ .ﺍﺭﻳﻚ ﭘﺮﻳﻨﺲ ﺩﺭ ﻓﺎﻛﺲﻧﻴﻮﺯ ﻇﺎﻫﺮ
ﺷﺪ ،ﻣﻮﺳﺴﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﮕــﻮﻯ ﺍﺭﺗﺠﺎﻋﻰﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺎﺡ ﺟﻨﮓﻃﻠﺐ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ .ﺑﻠــﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴــﺪﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺑــﻪ ﺳﻮﺩﻫﺎﻯ ﻧﺠﻮﻣﻰ
ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﺳﺎﺱ ﻛﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛــﺖ ﺍﺟﻴﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺟﻮﺍﻥ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﺑﺎﺯ ،ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺷﺴﺖﻭﺷﻮﻯ ﻣﻐﺰﻯ ﺁﻧﻬﺎ
ﺑﻮﺩ .ﺳﭙﺲ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ »ﺳﻴﺎ«
ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺟﻴﻤــﻰ ﺍﺳﻤﻴﺖ ﻫﻢ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺶ
ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻭ ﺁﻣــﻮﺯﺵ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺁﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ .ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ
34
ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺗﺮﻳــﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪ،
ﻧﻔﺮ ﺳﻮﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﺎﺳﻮﺳــﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺁﻗﺎﻯ »ﻛﺮﻭﻧﮕــﺎﺭﺩ« ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﻣﺪﻳﺮ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺳﻴﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﺍﺭﺗﺶ ﻭ ﺯﺭﺍﺩﺧﺎﻧﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﻧﺪ ﺩﻳﻚ ﭼﻨﻰ ﻭ ﺭﺍﻣﺴﻔﻠﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ
ﻛﺮﺩﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻰﺗﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻤﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺣﺎﻻ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ
ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺭﺗﺶ ﻭ ﺳﭙﺮﺩﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮﺍﺗﭽﻰﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ
ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺑﻮﺭﻭﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﻭ ﺑﺎ
ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺑﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺣﻤﻠﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻼﻳﻰ ﺑﻪ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺭﺳﻴﺪ ﺗﺎ
ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻴﺮﻭ ﻭ ﻋﻘﺪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻯ ﺳﻮﺩﺁﻭﺭ ﺍﺯ ﺟﻴﺐ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ،ﺍﺭﺗﺶ
ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻭ ﻣﻮﺻﻞ ﻛﻨﺪ.
ﺟﺮﻣﻰ ﺷﺎﻫﻴــﻞ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ :ﺗﻤــﺎﻡ ﺗﻼﺵ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘــﻦ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋــﺮﺍﻕ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺳﻘــﻮﻁ ﺻﺪﺍﻡ ﺣﺴﻴﻦ ﻭ
ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﻟﻌﺒﺖﮔﻮﻧــﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻣﺪﻝ ﺩﻭﻟﺖ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ
ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﮕــﺎﻩ ﺗﺤﺖ ﻟﻮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺘﺮﺳﻚ ﻋﺮﺍﻗﻰ ﺑﻪ
ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻘﺮﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﭙــﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺧﻮﻳﺶ
ﻛﻢﻛﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺧﻮﻳــﺶ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﻮﺩ
ﻛــﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﻋﺮﻭﺳﻜﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﭘﻞ ﺑﺮﻣــﺮ ﻭ ﺑﻌﺪ ﮔﺎﺭﻧﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ
ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ .ﺍﻣــﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﻤﺎﻡ ﺧﻮﻥ ﺍﺯ
ﺑﻰﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﻓﻠﻮﺟﻪ ﻭ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ،ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ
ﻣــﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻳﻚ ﻫــﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﮔﻴﺞﻛﻨﻨﺪﻩ،
ﭘــﻞ ﺑﺮﻣﺮ ،ﻋﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﮔﺎﺭﻧﺮ ﺗﺤﻮﻳــﻞ ﺩﺍﺩ ،ﻋﺮﺍﻗﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺩﺭ ﺁﺗﺶ ﻣﻰﺳــﻮﺯﺩ ﻭ ﻧﺴﻴﻢ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺻﻒﺁﺭﺍﻳﻰ ﺍﺭﺗﺶ
ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻧﻔﺮﺕ ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻠﺘﻰ ﺩﺭﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ،
ﻫﻨﻮﺯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮﻥﻫﺎﻯ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﻣﺴﻠﺢ
ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﺳﻜﻮﺭﺕ ﺷﻮﻧــﺪ .ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺁﺯﺍﺩﻯ،
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳــﻰ ﻭ ﺣﻖ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﻯ ﻭ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤــﻪ ﺻﻠﺢ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺑﺰﻧﻨﺪ،
ﺍﻳﻨﻚ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺮﻳﺰﺍﻧﻨﺪ.
ﻛﻤﭙﺎﻧﻰ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗــﺮ ﺩﺭ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺧــﻮﺩ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳــﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﻩﻫﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﻣﻨﻴﺘــﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺑﺤﺮﺍﻧﻰﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺣﺴﺎﺱﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪﻛﺎﺭ
ﮔﻤﺎﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻭﻟﻴﻨﺎﻯ ﺷﻤﺎﻟﻰ
ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﮔﺴﺘــﺮﺩﻩﺍﻱ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻯ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﻣﻰﺗــﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥﻫﺎﻯ ﺗﻴﺮ ﺳﻴﺎﺭ ﻭﺳﻴــﻊ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻠﻴﻚ ﺳﻼﺡﻫﺎﻯ
ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﻧﻴﻤﻪﺳﻨﮕﻴــﻦ ،ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻯ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ
ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻧﺠﺎﺕ ﮔﺮﻭﮔﺎﻥ ﻭ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺑﻨﺎ
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﺗﺎ ﺁﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﺠﻬﺰ ﻭ ﻣﺴﻠﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ
ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ »ﺁﻣﻔﻴﺒﻴﻮﺱ«
ﺩﺭ ﻧﻮﺭﺙ ﻓﺎﻟﻚ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭﮔﻴﺮﻯﻫــﺎ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺩﺍﻣﻨﻪﺩﺍﺭ
ﺩﺭ ﻋــﺮﺍﻕ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘــﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺻــﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣــﺰﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗــﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮﺭﻧﮓﺗﺮﻯ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻯ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻋﺮﺍﻗﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻜﺮﺭ ﺩﺭ
ﺧﺼﻮﺹ ﺁﻧﭽﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻠﻴﻚ ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ ﻭ ﺑﻰﺩﻟﻴﻞ
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺧــﻼﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺎ
ﺗﻠﻔﺎﺕ ﺟﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،2004ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺍﻳﻦ
ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎﻯ ﺳﻨﻰ ﺩﺭ ﻓﻠﻮﺟﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﻛﺸﺘﻪ
ﺷﺪﻧﺪ .ﺳﻨﻰﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﺎﻧــﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺍﺟﺴﺎﺩ
ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻧﺪ .ﻋﻜﺲﻫﺎﻯ ﺍﺟﺴﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺗﻴــﺮ ﭼﺮﺍﻍ ﺑﺮﻕ ﺁﻭﻳﺰﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺟﻮﺭﺝ ﺑــﻮﺵ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ
ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻓﻠﻮﺟﻪ ﺭﺍ ﺻــﺎﺩﺭ ﻛﻨﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
2007ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻘﺎﺏﻫﺎﻯ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﭘﻨﺞ ﻧﻔــﺮ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ
ﺟــﺎﻥ 17ﻋﺮﺍﻗﻰ ﺑﻰﮔﻨﺎﻩ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻰ ﺩﺭ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻭ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻗﺎﺿﻲ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲﻛﻨﻨﺪﻩ
ﺑﻪ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﭘﻨﺞ ﻧﻈﺎﻣــﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻭ ﺗﺒﺮﺋــﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻡ
ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﺑﺎ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ.
ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻛﺸﺘﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻮﺩ ،ﻗﺎﺿﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ
ﺭﺍ ﺑﻲﮔﻨﺎﻩ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ.
ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺳﺘﮕــﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ
ﭘﻨﺞ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗــﺮ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻗﺎﺿﻲ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ
ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻳــﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺟﺤﺎﻑ ﺩﺭ
ﺣﻖ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺮ ﺑﺎﺯ ﺯﺩ.
ﺑﺮ ﺍﻳﻦﺍﺳﺎﺱ »ﺭﻳﻜﺎﺭﺩﻭ ﺍﻭﺭﺑﻴﻨﺎ« ﺭﻭﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺑﻲﮔﻨﺎﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ
ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﻧﻈﺎﻣﻲ
ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 2007ﺑﻪﺟﺮﻡ ﻗﺘﻞﻋﺎﻡ 17ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﺩﺭ
ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻋﻄــﺎﻱ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﻣﻘﺎﻡﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺷــﺮﻁ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻊ
ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣــﺎﻝ ﺍﻭﺭﺑﻴﻨــﺎ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳﺨﻨــﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑــﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ
ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻋﺎﻣﻼﻥ ﻛﺸﺘﺎﺭ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ
ﻋﺮﺍﻗﻲ ،ﺍﺗﻬﺎﻡﻫﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﻧﺎﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻧﻜﺮﺩﻧﻲ
ﺩﺍﻧﺴﺖ.
ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳــﻮ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑــﺎ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻨﻔﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻋــﺮﺍﻕ ﻣﻮﺍﺟﻪ
ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺧﺎﻃﺮﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺷﺮﻛــﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ
ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺑﺎ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻋﺮﺍﻕ
ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘــﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺷﺪ.
ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﺘﻘﻲ:
ﺣﻜﻢ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ
ﺁﺭﺯﻭ ﺩﻳﻠﻤﻘﺎﻧﻰ
ﻗﺎﺿﻲ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻨﺞ
ﮔﺎﺭﺩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ
ﺟﻨﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭ ﺳـﺎﻝ
2007ﻣﻴـﻼﺩﻱ ﺑـﻪ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴـﺎﻥ
ﻋﺮﺍﻗـﻲ ﻣﺒﺮﺍ ﺩﺍﻧﺴـﺖ .ﺩﻭﻧﺎﻟﺪ ﺑﺎﻝ،
ﺩﺍﺳـﺘﻴﻦ ﻫـﺮﺩ ،ﺍﻭﻥ ﻟﻴﺒﺮﺗﻲ ،ﻧﻴﻚ
ﺳـﻠﺘﻦ ﻭ ﭘـﺎﻝ ﺳـﻠﻮگ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ
ﺳـﺎﺑﻖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﮔﺎﺭﺩ ﺷـﺮﻛﺖ ﺑﺪﻧـﺎﻡ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗـﺮ ،ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺗﻴﺮﺍﻧـﺪﺍﺯﻱ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭ 2007ﺑﻪ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴـﺎﻥ ﻋﺮﺍﻗﻲ ،ﺑﻪ ﻗﺘﻞ
ﻋﻤﺪ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﺎﺭﺩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 2007ﺑﺎ
ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻭ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻧﺎﺭﻧﺠﻚ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺷـﻠﻮﻏﻰ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ،
17ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣـﻲ ﻋﺮﺍﻗـﻰ ﺭﺍ ﻛﺸـﺘﻨﺪ» .ﺭﻳـﻜﺎﺭﺩﻭ ﺍﻭﺭﺑﻴﻨﺎ«،
ﻗﺎﺿـﻲ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻓـﺪﺭﺍﻝ ﺁﻣﺮﻳـﻜﺎ ،ﺩﺭ ﺭﺩ ﺍﺗﻬﺎﻣـﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺞ
ﻣﺘﻬﻢ ﺑـﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗـﺮ ﮔﻔﺖ :ﺩﺍﺩﺳـﺘﺎﻥﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺘﻬﻤـﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ
ﺍﻳﻦﻛﺎﺭ ﺣﻘﻮﻕ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺷـﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﻛﻪ 40ﻫـﺰﺍﺭ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪ ﻭ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﺯ ﺳـﺎﻝ 2003ﺁﻧﭽﻪ
ﺭﺍ ﻛﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ
ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷـﺪ ،ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪﻋﻠﺖ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺍﺯ ﺯﻭﺭ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭ ﺳﺎﻝ
2007ﻋﺮﺍﻕ ،ﺑﺎ ﺭﺳـﻮﺍﻳﻲ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿـﺎﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ
ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻋـﺮﺍﻕ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻣﺠـﻮﺯ ﻛﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻪ ﺩﻓﺘﺮ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ
ﻛﺎﺭﻭﻟﻴﻨﺎﻱ ﺷـﻤﺎﻟﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺪﻧﺎﻣﻲ ﻭ ﺭﺳﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ
ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺟﻬﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻓﻮﺭﻳﻪ 2009ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺷـﺮﻛﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕ » «Xeﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺣﻜﻢ ﺍﻳﻦ
ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﺘﻘﻰ ،ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ
ﻣﺴـﺎﺋﻞ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﻳﻦ
ﺣﻜﻢ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺑﻠـﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟـﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺒﺮﺋﻪ
ﺷـﺪﻧﺪ .ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺳـﺎﻝ 2007ﺩﺭ
ﺑﻐﺪﺍﺩ 17ﻧﻔﺮ ﺑﻰﮔﻨﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ
ﻋﺮﺍﻗﻰ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻋﺮﺍﻕ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻮﻉ ﺣﻜﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﺷﺎﻥ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ؟
ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 2003ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ
ﺑﻪ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟــﺪﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻧﻴﺎﺯﻫــﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻧﻌﻄﺎﻓﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻋــﺮﺍﻕ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘــﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧــﺪ .ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺁﻳﻨــﺪﻩ ﺍﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺮﺍﺋﻤﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻴﻔﺘﺪ،
ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟــﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﺟﺪﻯ ﺭﺍ
ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸــﻰ ﺍﺯ ﺑــﺎﺯﻭﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ
ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.
ﻏﻴﺮ ﻋﻠﻨــﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺳﺎﺧﺘــﺎﺭﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻋﺮﺍﻗﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ
ﺑــﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫــﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ
ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ
ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧــﺪ .ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄــﻰ
ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺗﻌــﺎﺭﺽ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ
ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺭﺍﻯ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ ﻋـﺮﺍﻕ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ
ﮔﺴﺘــﺮﺩﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ
ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ
ﺣﻜﻢ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﺪ؟
ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ ﺣﻀــﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ
ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻓﺸﺎﺭ
ﻛــﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨــﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ
ﻭ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ
ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﻛﻨﺪ ﻳــﺎ ﺟﻨﺎﻳﺖﻫــﺎﻯ ﺷﺮﻛﺖ
ﺭﺳﻤﻰ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗــﺮ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ
ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨــﺪ ﺑﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻳــﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻋــﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺍﻳــﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫــﺎ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳــﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ
ﺳﻄــﺢ ﺟﻬﺎﻧــﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫــﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴــﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﻭﻟﺖ
ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺍﻓﻜــﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣــﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﻨﺪ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻣــﻮﺍﺯﺍﺕ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ
ﺭﺍ ﻋﻠﻴــﻪ ﺩﻭﻟــﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﻑﺑــﻰﺁﻯ ﻭ ﺳــﻰ.ﺁﻯ.ﺍﻯ ﺑﻪ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﻨﺪ .ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫــﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘــﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳــﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛﻨــﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﺍﺯ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻋﺮﺍﻕ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻭﻟــﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﭘﻴﮕﻴــﺮﻯ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺗﻨﻬــﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ -ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﻳﻮﺍﻥﻋﺎﻟﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣــﺎﺕ ﻓﺮﺍﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴــﺮﻯ ﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﭼــﻪ ﺩﻳﻮﺍﻥﻋﺎﻟﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺍﺣﻜﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺻﺎﺩﺭ
ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ،ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺗﻀﺎﺩﻫــﺎﻯ ﻳﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻋــﺮﺍﻕ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﻨــﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﺷﺮﻛﺖﻫــﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺍﺳــﺖ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻣﻜــﺎﻥ ﺍﻧﻌﻄﺎﻑ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻣﻨﻴﺘــﻰ ﺧﻮﺩ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻛــﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺩﺍﺩﺭﺳﻰ ﻭﺟــﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺍﻣــﺎ ﺩﺍﺩﺭﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘــﻰ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﻃﻮﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺸﻴــﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺭ
ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻋﻤﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷــﻮﺩ ،ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﻭ ﺳــﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨــﺪ ﻭ ﺣﻜﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺑﺮ
ﻛﺎﺭﺍﻳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﻀــﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻜﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓــﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﻭ ﻧﻜﺘﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻛﻨﺪ،
ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺟﺮﺍﺋﻢ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩﻯ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ.
ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳـﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬـﺎ ﺩﺭ ﺍﻓﻜﺎﺭﻋﻤﻮﻣـﻰ ﻋـﺮﺍﻕ ،ﺑﻠﻜـﻪ ﺩﺭ
ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺷﻮﺩ .ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟــﻰ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﻜﻤﻰ ﺭﺍ ﺍﻓﻜﺎﺭﻋﻤﻮﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫـﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻭ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺻﺎﺩﺭ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻯ ﻳﻚ ﻧﮕﺮﺵ ﻣﻨﻔﻰ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻀـﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺿﺮﻭﺭﺕﻫــﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺸـﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷـﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳـﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺍﻳﻦ
ﻧﮕﺮﺵ ﺑﺪﺗﺮ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﺑﺎ ﺍﻳـﻦ ﻣﻮﺝ ﻣﻨﻔﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒـﺎﻁ ﺑﺎ ﺭﺍﻯ ﺍﻳـﻦ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻯ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺑﺮﺧﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻏﻴﺮ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻯ
ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻃﻮﻻﻧﻰﻣﺪﺕ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ
ﻛﻨــﺶ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴــﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴــﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋــﺎﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﻣﺼﺎﻟﺢ
ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻧــﺪﺍﻥ ﺍﺑﻮﻏﺮﻳﺐ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﺑﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﻄــﺢ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﻣﻨﺘﺸﺮ
ﺷﺪ ،ﭼــﻪ ﻧﺘﺎﻳﺠﻰ ﺭﺍ ﺑﻪﻭﺟــﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﻓﻀﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗــﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﺷﻜــﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ
ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎﻯ
ﻧﻤﻰﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺯﻣــﺮﻩ ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﻛﺲﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻳﻌﻨــﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺣﻘﻮﻕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ،ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ
ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ.
35
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺤﺴﻦ ﺣﻜﻴﻢ:
ﺣﻜﻢ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺍﺳﺖ
ﺷﺎﺩﻯ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ
ﺍﻗـﺪﺍﻡ ﻗﺎﺿـﻲ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺭﺳـﻴﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨـﺪﻩ ﺑـﻪ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ
5ﻧﻈﺎﻣﻲﺷﺮﻛﺖﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮﻭﺗﺒﺮﺋﻪﺁﻧﻬﺎﺍﺯﻗﺘﻞﻋﺎﻡﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ
ﻋﺮﺍﻗﻲ ،ﺑﺎ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﺎ
ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻛﺸﺘﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻮﺩ ،ﻗﺎﺿﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ
ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻲﮔﻨﺎﻩ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ.
ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺳـﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺁﻣﺮﻳـﻜﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ
ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﭘﻨﺞ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﺷـﺮﻛﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻠـﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩﻩ
ﺑﻮﺩ ،ﻗﺎﺿﻲ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻪ
ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺟﺤﺎﻑ ﺩﺭ ﺣﻖ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﺯﺩ.
ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ »ﺭﻳﻜﺎﺭﺩﻭ ﺍﻭﺭﺑﻴﻨﺎ« ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ
ﺍﺻﻠﻲ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺑﻲﮔﻨﺎﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ
ﺍﺳـﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﻛـﻪ ﭘﻨﺞ ﻧﻈﺎﻣﻲ
ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 2007ﺑﻪ ﺟﺮﻡ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻡ 17ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ
ﻋﺮﺍﻗﻲ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻋﻄﺎﻱ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﻘﺎﻡﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪﺷﺮﻁ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ
ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻓـﺮﺍﺩ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ
ﺩﺳـﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳـﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﺭﺳـﻴﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑـﻪ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﻦ
36
ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣـﺎﻝ ﺍﻭﺭﺑﻴﻨﺎ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳـﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﺍﺯ ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻋﺎﻣﻼﻥ ﻛﺸـﺘﺎﺭ
ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻋﺮﺍﻗﻲ ،ﺍﺗﻬﺎﻡﻫﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﺷـﺪﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ
»ﻧﺎﻋﺎﺩﻻﻧﻪ« ﻭ »ﺑﺎﻭﺭﻧﻜﺮﺩﻧﻲ« ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻮ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ
ﺑﺎ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻨﻔﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻋﻠﻲ ﺍﻟﺪﺑﺎﻍ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻴﺰ ﺿﻤﻦ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺗﺎﺳﻒ
ﺍﺯﺗﺼﻤﻴﻢﻗﺎﺿﻲﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻳﺎﺩﺷﺪﻩﺍﻇﻬﺎﺭﺩﺍﺷﺖ:ﻣﺎﻫﻤﭽﻨﺎﻥﺑﻪ
ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻤﺎﻥﺑﺮﺍﻱﭘﻴﮕﺮﺩﻗﺎﻧﻮﻧﻲﻣﺘﻬﻤﺎﻥﺷﺮﻛﺖﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮﻭ
ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮﻕ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ.
ﺧﺎﻃﺮﻧﺸـﺎﻥ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﻛﻪ ﺷـﺮﻛﺖ ﻧﻈﺎﻣـﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ
»ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗـﺮ« ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﮔﺴـﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺑﺎ ﻭﺍﺷـﻨﮕﺘﻦ
ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺷـﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ
ﻣﺸﺎﺭﻛﺖﺩﺭﺟﻨﮓﻋﺮﺍﻕﻭﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥﺩﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ،ﺩﺭژﺍﻧﻮﻳﻪ
ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺷﺪ.
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯﻣﺨﺘﻠﻒﺳﻴﺎﺳﻰﻋﺮﺍﻕ،ﺗﺒﺮﺋﻪﺍﻋﻀﺎﻯﺷﺮﻛﺖ
ﺑﻼﻙ ﻭﺍﺗـﺮ ﺭﺍ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻋـﺮﺍﻕ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ
ﺍﻋﻼﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﻥ ﻋﺮﺍﻗﻰﻫﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺭﺩ ﺧﻮﺍﺳـﺘﺎﺭ ﺩﺧﺎﻟﺖ
ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﺭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴـﻦ ﻣﺠﻤﻊ ﺻﻨﻔﻰ ﻭﻛﻼﻯ ﻋـﺮﺍﻕ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺍﻋﻀﺎﻯ
ﺑﻠـﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺗﻮﺳـﻂ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻏﻴـﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ
ﺗﻮﺻﻴـﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﻫﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﻣـﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳـﺨﻨﮕﻮﻯ ﺟﺒﻬﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻋﺮﺍﻕ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺸـﻜﻞ
ﺳﻨﻰ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﺳـﺖ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﺍﻥ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻧﺴﻮﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ
ﻛﻪ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺷـﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻋﺮﺍﻗﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﻡ ﻣﺮگ ﺑﺮﺩﻧﺪ
ﺭﺍ ﺍﻫﺎﻧﺘﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ﺧﻮﺍﻧـﺪ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ
ﭼﺮﺍﻍ ﺳﺒﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺷﺎﻏﻞ
ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺎﺭﻯ ﺧﻮﺍﺳـﺘﻨﺪ ﺑﻜﻨﻨﺪ «.ﺍﺯ ﺳـﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ
ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸـﺮ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ،ﺧﺎﻧﻢ
ﻋﺒﻮﺳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﻭﻛﻼﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻋﺎﺩﻩ
ﺣﻖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻧﺴﻮﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ.
ﻭﻯ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺩﻡ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﺗﺎ ﺷـﻜﺎﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ«.
ﺯﻳﺒﺎﺭﻯ ﻫﻢ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﻌﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﻛﺮﺩ ﻣﻮﺿﻊ ﺳـﺨﺘﻰ ﺩﺭ ﻗﺒـﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺳـﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﻰ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﻧﮕﺬﺍﺭﺩ ﺑﻨﺪ ﻫﻔﺘﻢ
ﻣﻨﺸـﻮﺭ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ
ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﺍﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ«.
ﻣﺤﺴـﻦ ﺣﻜﻴﻢ ،ﻣﻘـﺎﻡ ﺍﺭﺷـﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻋـﻼﻯ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ :ﺩﻭﻟﺖ
ﻋﺮﺍﻕ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ
ﺭﺍ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺩﻫﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻧﺪ
ﻛﻪ ﺣﻘﺸـﺎﻥ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺷـﻮﺩ .ﻭﻯ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺍﺳﺖ ﺣﻜﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻋﻤﺪ
ﺩﺭ ﻳﻚ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷــﺪﻩﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ
ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻗﺘﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺍﺳﺖ.
ﻋﺮﺍﻕ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻧﻘﻀﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﻣﺘﻬﻤـﺎﻥ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷـﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻋﺮﺍﻗﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﺮﺍ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺧﺎﻙ ﻭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﻋﺮﺍﻕ ،ﻋﻤﻼ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻧﻰ
ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺕ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﺠﺮﻡ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﺍﻓﻜﺎﺭ
ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺗﻼﺵﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺾ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷﺪﻧﺪ؟
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳــﻒ ﻫﺮ ﺩﻭﻟﺘــﻰ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﺣﻔﺎﻇــﺖ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﺗﺒﺎﻉ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻼﺵﻫﺎ ﺑﻰﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻗﻄﻌﺎ
ﻛﺸــﻮﺭﺵ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺍﮔﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺣﻘﻪ ﺍﺗﺒﺎﻉ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﻄﻠــﻮﺏ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ ،ﻗﻄﻌــﺎ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﺁﻳﺎ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ
ﻣﺸــﺮﻭﻋﻴﺖ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮﻕ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺑﻠﻪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﻛﺮﺩﺍﺭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ
ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﻌﻨﺎ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻭ ﻫﻢ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﮔﺮ ﭘﺎﻯ ﻳﻚ
ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ ﻫﺴــﺘﻨﺪ 5 .ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺗﺒﻌﻪ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺭﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺣﻘﻮﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ
17ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻋﺮﺍﻗﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻧﺴــﻮﺭ ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎ ﻭ ﻣﺘﻮﻥ ﻭﺍﺿﺤﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻋﻘﺎﺏﻫﺎﻱ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻣــﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺑــﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺍﺣﻜﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎ ﺷﺎﻫﺪ
ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ – ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ
ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺳــﺘﺎﻯ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭﺟــﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺣﻜﻢ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩ – ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺳﻴﺴــﺘﻢ
ﻛﺎﻣﻼ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻗﻮﺍ
ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻭ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ،ﺗﻼﺵ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻛﺎﻣﻼ ﻏﻠﻂ ﺍﺳﺖ .ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻔﻴﻪ
ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﻛﻮﺷﺸﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮﻭﮔﺬﺍﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻗﻮﺍ ﻳﻚ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ
ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﻜﺎﺏ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﻃﺮﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺣﻘﻮﻗــﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎﻳــﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳــﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭﻯ ﺑﺎ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻳﺪ ،ﭼﻪ ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﺑﺎﻋﺚ
ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﻓﻜﺎﺭﻋﻤﻮﻣﻰ ﻋﺮﺍﻕ ﺷـﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻢ ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﺍ ﻟﻐﻮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺭﺍ ﻃﺮﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷﻮﻧﺪ؟
ﻭ ﻃﺒﻖ ﺗﻮﺍﻓﻘﻨﺎﻣﻪ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺧﺎﺭﺟﻰ ،ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺍﺣﻜﺎﻣﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺗﺒﺎﻉ
ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻣﺼﻮﻧﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳــﻰ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻃــﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ
ﻏﻠﻄﻰ ﻛﻪ ﺁﻗــﺎﻯ »ﺑﺮﻧﺰ« ﺣﺎﻛﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻭﻗﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺍﺷــﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺒﻌﻪ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺷﺎﻫﺪ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺣﻜﺎﻣﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ
ﺑﻮﺩ ﻛــﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﺩﺭ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺭ ﺣﻜﻢ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪﺍﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﻢ
ﻋــﺮﺍﻕ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﺎﻣﻼ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ 17 .ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻰﮔﻨﺎﻩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻰ ﺭﺍ
ﺳــﻠﻄﻪ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﺎﻣﻼ ﻟﻐﻮ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻧﺸﺪﻩﺍﻧﺪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻣﻰﺭﻓﺘﻨﺪ ،ﻣﻮﺭﺩ
ﻫﻴﭻﮔﻮﻧــﻪ ﻣﺼﻮﻧﻴﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧــﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺷــﻬﻴﺪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ
ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺣﺎﻟﺖ
ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﻜﻢ ﺧﻄﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻏﻠﻂ ﺍﺳــﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﻳﻦ 17ﻧﻔﺮ ﻛﺎﻣﻼ
ﻋﺎﻣﻼﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺎﺕ ﮔﺎﻡﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻰﺩﻓﺎﻉ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺳــﻼﺣﻰ ﺭﺍ ﺣﻤﻞ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺧﻮﺩ ﻛﺎﺭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2007ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﺭﺗﺶ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻢ
ﭼﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ؟
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﮔﺎﻡﻫﺎﻯ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺭﺍ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﻃﺮﻕ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛــﺮﺩ .ﻳﻜﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺧــﻮﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺭﺗﺶ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻭﺍﺿﺢ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﺑﻪﻭﺳــﻴﻠﻪ ﻭﻛﻼﻯ ﻭﻳﮋﻩﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﻴﮕﺮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﻣﻘﺼﺮ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ،
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻋﺮﺍﻗﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳــﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻛﻨﺪ؟ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ
ﺟﺮﻡ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ﻭ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺣﻜﻢ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﻰﮔﻨﺎﻩ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ.
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻫﻢ ﺍﻳــﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺍﺳــﺖ .ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬـﺎ ﺑﻴـﻦ ﺍﻓﻜﺎﺭﻋﻤﻮﻣﻰ ﻋـﺮﺍﻕ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﻦ
ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣـﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳـﻰ ﻫـﻢ
ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ
ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ
ﻭﺟـﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺍﻳـﻦ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ
ﻣﻰﺩﺍﻧﻴﻢ ﻭ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺑﻪ
ﺭﺍ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻧﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ ﺩﻭﻟﺖ
ﺭﺍﻩ ﺳــﻮﻡ ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺤــﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻗﺪﺭﺕ
ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﺪ؟
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ
ﺍﻳﻦﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﺍﻥﻣﺤﺎﻛﻤﻪﺷﻮﻧﺪ
ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪ.
ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺳــﻮﻡ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻯ ﺩﺭﺑﺮ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻪ
ﻭ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻨﮕﻴﻦ ﺧﻮﺩ
ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﻬﻢ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﺑﺎﺷــﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻫــﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﻟﻪ
ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﺍﻥ
ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻀﺎﻳﻰ
ﺑﺮﺳﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﻜﻮﻡ
ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻨﮕﻴﻦ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻢ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳــﺖ
ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻈﺎﻣﻴــﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺷﻮﻧﺪ .ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﻘﺘﻮﻻﻥ ﺩﺭ
ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺳﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺷﻮﻧﺪ
ﻭ ﺣﻜﻤﺸــﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻏﺮﺍﻣﺖ
ﺩﻳﮕﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﻘﺘﻮﻻﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻧﺪ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺧﻼﻑ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺳﻴﺴــﺘﻢ
ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻏﺮﺍﻣﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﻮﺩ .ﺩﻭﻟﺖ
ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ.
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﻮﺩ
ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺗﺤﺖ ﻫﻴﭻ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﻛﻨﻮﻧﻰ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴـﺮﻯ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ؟ ﺁﻳﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺍﺷـﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ
ﺑﻪ ﺗﻴﺮﻩﺗﺮ ﺷﺪﻥ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻰﺍﻧﺠﺎﻣﺪ؟
ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿــﺮ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻰ ﻳﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻣﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺳــﺘﺎﻯ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﮔــﺮ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻡ ﺭﺍ ﺍﺛﺒﺎﺕ
ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺷــﻐﺎﻝﮔﺮ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺧﺎﻙ ﻋﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﻤﻞ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺟﺮﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺷﻜﻰ
ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ،ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺯﺩ؛ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﮔﺰﺍﺭﺵﺧﺒﺮﻱ
ﺭﺳﻮﺍﻳﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ
ﻣﺎﻟﻜﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻠﻚ ﻭﺍﺗﺮ
ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺩﻋﻮﻱ ﻛﺮﺩ
ﺑﻠﻚﻭﺍﺗــﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳــﺎﻝ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺍﻳﻦ
ﻧﻬﺎﺩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﺳﺖ .ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺳﺎﻝ ﺟﺪﻳﺪ
ﺧﻮﺩ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﻓﻊ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ
ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﻨﺪ .ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻳﻦ
ﺣﻜﻢ ﻭ ﺩﻟﺨﻮﺭﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻯ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ،ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﻣﺤﺎﻛﻤــﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺩﺭ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺗﺎﺯﻩﺗﺮﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻋﺮﺍﻕ ،ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﺗﺎﻳﻤﺰ
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻳــﻚ ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﻪﻛﺎﺭﺍﻥ ﺍﻳــﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﻛﻤــﻚ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﺗﺨﺎﺫ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺮﻛــﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑــﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻳﻚ ﮔــﺰﺍﺭﺵ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳــﻲ ،ﺭﺳﻮﺍﻳﻲﻫﺎﻱ
ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﺍﻓﺸﺎ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﺷﺮﻛﺖ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ،ﺩﺭ
ﺍﻋﺘﺮﺍﻑﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﻛﻪ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺍﺯ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﻠﻮﻍ
ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ،ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺟﻨﺴﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪ
ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﺩﺭ ﺍﺯﺍﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻳﻚ
ﺩﻻﺭ ﺑﺎ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛــﺖ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻧﺎﻣﺸﺮﻭﻉ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ
ﺍﺭﻳﻚ ﭘﺮﻳﻨﺲ ،ﺭﺋﻴــﺲ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮﺩ .ﺍﺗﻬﺎﻡﻫﺎﻱ
ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺳﺖ ،ﻗﺎﭼﺎﻕ ﺳﻼﺡ ،ﭘﻮﻟﺸﻮﻳﻲ
ﻭ ﻃﻔﺮﻩﺭﻭﻱ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ ﺑــﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﻳﺖ
ﺷﺒﺎﺏﺍﻟﻌﺮﺍﻕ ﮔــﺰﺍﺭﺵ ﺩﺍﺩ» :ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺻﺪﻭﺭ ﺣﻜﻢ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﭘﻨــﺞ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ
17ﺷﻬﺮﻭﻧــﺪ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2007ﻣﺘﻬــﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺗﺎﺳﻒ
ﻛﺮﺩ «.ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺖ» :ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺩﻓــﺎﻉ ،ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘــﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺻﻮﻟﻲ ﺭﺍ ﻭﺿﻊ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﺣﻘﻮﻗــﻲ ،ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺩﺭ
ﻋﺮﺍﻕ ﺯﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﭘﺮﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ«.
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻓﻌــﺎﻝ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﺯ 172ﺷﺮﻛﺖ
ﺑــﻪ 78ﺷﺮﻛــﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬــﺎ ﺗﻨﻬﺎ
24ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻫﻤﺎﻡ ﺍﻟﺤﻤﻮﺩﻱ
ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺭﻭﺍﺑــﻂ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ ﻧﻴــﺰ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﻋــﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺭﻓﻊ
ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺍﺑﻼﻍ ﻛﺮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻣﻘــﺎﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺣــﻖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﺤﻔــﻮﻅ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﻜﻤﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ
ﻧﺸﺪﻩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳــﻦ ﺣﻜﻢ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻗﺎﻣﻪ
ﺩﻋــﻮﺍﻱ ﺩﻭﻟــﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺮﻛــﺖ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﺍﺳــﺖ .ﻋﺎﺩﻝ
ﻋﺒﺪﺍﻟﻤﻬﺪﻱ ،ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻋــﺮﺍﻕ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ
ﻭ ﺗﻌﺠــﺐ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺣﻜﻢ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ،ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺖ» :ﺟﺎﻥ
ﻋﺮﺍﻗﻲﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨــﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻧﺎﻋﺎﺩﻻﻧﻪ
ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ «.ﻭﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻑﻫﺎﻱ ﻋﺮﺍﻗﻲ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ
ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻛﻨﻨﺪ .ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ
ﻋــﺮﺍﻕ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﭘــﻰ ﺭﺩ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ
ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻋﻠﻰﺍﻟﺪﺑﺎﻍ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ
ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻠﻚﻭﺍﺗﺮ ﻣﺘﻬــﻢ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ 14ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺩﺭ
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥﻫﺎﻯ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2007ﻫﺴﺘﻨﺪ«.
37
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭﺁﻳﻨﻪﺗﺤﻠﻴﻞ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ
ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ
ﺩﻛﺘﺮﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﻛﺎﻇﻢ ﺳﺠﺎﺩﭘﻮﺭ
ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ
ﺍﻋﻼﻡ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺩﺭ
ﻳﻤﻦﺑﻪﺧﺎﻃﺮﻧﮕﺮﺍﻧﻲﺍﺯﮔﺴﺘﺮﺵﻋﻤﻠﻴﺎﺕ
ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ،ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻱ ﺟﻮﺍﻧﻲ
ﻧﻴﺠﺮﻳﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺍﺯ
ﺁﻣﺴﺘﺮﺩﺍﻡ ﻫﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻭﻋﺪﻩ
ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮﻳﺴﻤــﺲ ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻧﻔﺠــﺎﺭﻱ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ ﺗﺤﻘﻖ
ﺑﺨﺸﺪ ،ﻛﺸﺘﻪ ﺷــﺪﻥ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺳﻴــﺎ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺩﺭ ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺍﻧﺘﺤﺎﺭﻱ ﺗﻮﺳﻂ ﻓــﺮﺩﻱ ﺍﺭﺩﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺟﺎﺳﻮﺱ ﺳﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻋــﻼﻡ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ ﺑﺪﻧﻲ
ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻧــﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ 14ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠــﻪ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ﻭ ﻛﻮﺑﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺳﺨﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻮﺑﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﺗﻨﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ
ﻧﻴﺠﺮﻳﻪﺍﻱ ،ﺩﻭﻟــﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ ﺭﺍ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺩﺭ ﭘﺎﺩﮔﺎﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺗﮕﺰﺍﺱ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻴﺮﺍﻧــﺪﺍﺯﻱ ﻛﻮﺭ ،ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ
ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲﺗﺒﺎﺭ ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﻌﻀﻞ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻋﻤﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﺤــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻓﻬﻢ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳــﺖ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ
ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺑﺤﺚﻫﺎﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ
ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪﺍﻧﮕﻴﺰ ﻭ ﺑﻌﻀﺎ
ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﺷﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻱ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻲ ﺟﺪﻱ ﺩﺭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺍﺧﻠﻲ
ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺣــﻮﺯﻩ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘــﻲ ﻭ ﺿﺪﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ
ﺭﻭﺑﻪﺭﻭﺳــﺖ .ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗــﻮﺍﻥ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﭘﺪﻳــﺪﻩ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺑﻌــﺎﺩ ﮔﻮﻧﺎﮔــﻮﻥ ﺁﻥ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛــﺮﺩ؟ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ
»ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎ«» ،ﭼﺎﻟﺶﻫــﺎﻱ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ« ﻭ »ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ«
ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮﺩ.
ﺍﻟﻒ -ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎ
ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺧﺎﺹ ﻭ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺮﺯ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺎﻥﻛﻨﻨﺪﻩ
ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺩﺭﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺻﻮﺭﺗﺒﻨﺪﻱ ﺟﺪﻱ
ﺍﺯ ﻣﻌﻀــﻼﺕ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣــﺮﺩﻡ ،ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻭ
ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺧﺪﺷﻪﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ
ﺿﺪﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﻮﺍﺏ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺩﻩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻌﻀﺎ ﺧﻠﻞ
ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺿﺪﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻛﻢ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﺸﺖ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪ ﺳﻴﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺩﺭ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻢﺳﺎﺑﻘﻪ
ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ 1947ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﻃﻲ 63ﺳﺎﻟﻲ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺍﻳﻦ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣــﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻩﻫﺎ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺩﺭﮔﻴﺮ
ﺑــﻮﺩﻩ ،ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻞ ﺗﻠﻔــﺎﺕ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧــﻲ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺟﺎﻥ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺣــﺪﻭﺩ 90ﻧﻔﺮ ﺍﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻳﺴــﻪﺍﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ
38
ﻛﻞ ﻭ ﺭﻗﻢ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﺳﻴﺎ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘــﺎﻥ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﻋﻤﻖ ﺣﺎﺩﺛﻪ
ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭﺣﺎﺩﺛﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﻧﻴﺠﺮﻳــﻪﺍﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ
ﻛﻢ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒــﺮ 2001ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ،
ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌــﺎﺩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴــﺮﺩ ﺭﺍ ﺳﻔﺖ ﻭ ﺳﺨﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﻱﻫــﺎﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻨﺶﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﺘﺤﺪﺍﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺷﺪ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺤﻜﻢ ،ﺟﻮﺍﻥ
ﻣﺮﻓﻪ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﻳﻤﻦ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺭﺍ ﻃﻲ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﻩﺍﻱ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ
ﺧﻄﻮﻁ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﻨﺪﻭ ﻣﻲﺭﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻱ ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ
ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﺪ .ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺿﻌﻒ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺷﻮﺭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣــﺎ ،ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩ
ﺑﺮ ﻣﻮﺝ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺳﻮﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻮﺭﺩ
ﺳﺮﺯﻧﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﻧﻬﺎ ،ﻟﺰﻭﻡ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ
ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ.
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻓﻮﺭﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺁﻣﺴﺘﺮﺩﺍﻡ ﺑﻪ ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﻭ
ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺟﻮﺍﻥ ﻧﻴﺠﺮﻳﻪﺍﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﻨﺪ ﻭ ﻋﺼﺒﻲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ
ﺍﻋــﻼﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺗﺒﺎﻉ 14ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫــﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻭﻳﮋﻩ ﺑﺪﻧﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻲﺗﺮﺩﻳﺪ ﺑﺮﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﺤﺪﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺤﺴﻮﺏ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺍﺛﺮ ﺧﻮﺍﻫــﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼــﻮﺏ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﻭﺟﻮﺩ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ
ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻣﺎﻩ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2009ﺩﺭ ﻭﺳﺖﭘﻮﻳﻨﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ
ﻧﻬﺎﺩ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻛﺎﺩﺭ ﺍﻓﺴــﺮﻱ ﺍﺭﺗﺶ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺟﻴــﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺑﺎ ﺍﻋﺰﺍﻡ 30ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻴــﺮﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﮔﻔــﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭ ﺍﻟﻘﺎﻋــﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧــﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ
ﺗﺤﺮﻙ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺖ .ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﭼﺎﻟﺶ ﺳﺘﺮگ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜــﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺭﺍ ﻣﻔﻬﻮﻡﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲﻛﻨــﺪ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺣﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ.
ﺏ -ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ
ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ،ﭼﻨﺪ ﻻﻳﻪ ﻭ
ﺑﻌﻀﺎ ﭘﺮﺗﻨﺶ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺍﺳﺖ .ﻻﻳﻪﺍﻱ ﺍﺟﻤﺎﻋﻲ ﺑﻴﻦ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﻧﻮﻳﻦ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺗﺮﻭﺭﻳﺴــﻢ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﺩﺭ
ﺫﻫﻨﻴــﺖ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﻓﺮﺽ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻻﻳﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻗﺎﺑﻞ
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮﺳﺎﺯﻱ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴــﻢ ﺑﺎ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ
ﺁﻥ ﭘﺪﻳــﺪﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ
ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻱ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻓﻜﺮﻱ ﺑﻴﻦ ﻧﻮﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺵ ﻣﻈﻬﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺳﻌﻲ
ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﻴــﺮﺩ .ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ
ﺿﺪﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ،ﻻﻳﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺫﻫﻨﻴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ.
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫــﺎﻱ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ ﻋﻤــﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪﻩ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳــﺪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ،ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻋﺠﻴﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﻧﻈــﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻱ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ،ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﺑــﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﺎﻓﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺩﻗﺖ ﻣﻔﻬﻮﻣــﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒــﺮ 2001ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺩﺭﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ
ﭼﺮﺍ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺖﻫﺎ ،ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠــﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺮﺵ ﺩﺭ
ﭘﺎﺳﺦ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻄﺮﺡ ﺷــﺪ ،ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻛﻪ ﻋﻠــﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ ﻋﻠﻴــﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫــﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ
ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﻟﺰﻭﻡ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻫﺎﻱ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ
ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴــﺎﻥ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﻭ ﻧﮕﺮﺵ ﺩﻭﻡ ﻋﻠﺖ
ﻋﻤﻠﻴــﺎﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘــﻲ ﺿﺪﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑــﺎ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴــﻚ ﺁﻥ ﻣﻌﺮﻓــﻲ ﻣﻲﻛــﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻧﮕــﺮﺵ ﺍﻭﻝ ﻫﻴﭻ
ﺗﻐﻴﻴــﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬــﺎﺩ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ .ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ،ﺍﺯ
ﺯﺍﻭﻳﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣــﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫــﺎﻱ ﺿﺪﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ
ﺑﻮﺵ ،ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧــﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ ﻭﻟﻲ
ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺼﺪﺍﻕ ،ﺭﻳﺸﻪ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺿﺪ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴــﻢ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻧﺒﻮﻩ
ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻓﻜﺮﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺿﺪﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ
ﺑﻮﺵ ﻭ ﺩﻩﻫﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻣﻔﻬﻮﻣــﻲ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﻭ ﻋﻤﻖ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺩﺭ
ﺟﻬﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺝ -ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ
ﺣﻮﺍﺩﺙ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒــﺮ ،2001ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺑﺮﺭﻓﺘﺎﺭ
ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳــﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺁﻥ
ﺣﻮﺍﺩﺙ» ،ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛــﺮﺩﻥ ﻓﻀﺎﻱ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳــﻲ« ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ
ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﻓﻀﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭘﺪﻳــﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺷﺪ ﻭ
ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺵ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﺁﺯﺍﺩﻱﻫﺎﻱ ﻣﺪﻧﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻌﺮﺽ
ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﺮﺩ .ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺵ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ
ﺁﻥ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﻓﻀﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺮﺁﻣﺪﻥ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ،ﭘﺎﺳﺨﻲ
ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲﺷﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺑﻪ ﺿﺮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻲ ،ﺍﻭﺑﺎﻣــﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ
ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﺑﻮﺵ ﺭﺍ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ؟ ﺁﻳﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻓﺮﺍ ﺭﺍﻩ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ؟ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺟﻮﺍﺏﻫﺎ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ
ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳــﺪ ﮔﻔﺖ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ
ﻧﻴﺰ ﻓﻀﺎ ﺭﺍ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ ﭼﺎﻟﺶ
ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ
ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﻞ ﻧﺸﻮﺩ ،ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺿﺪ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺮﭼﺎﻟﺶ ﻭ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪﺍﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
www.mosalas.ir
jI~T¤H
ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺁﺭﺍﻡ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ
ﻧﻤــﻮﺩﺍﺭ ﻫﺎﻱ ﺑــﻮﺭﺱ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺳﻬــﺎﻡ ﺭﻭﺯ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻓــﺮﺍﺯ ﻭ ﻧﺸﻴﺐ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ ﺳﭙﺮﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻨــﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ
ﻳــﻚ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ .ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﺜﻠﺚ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻃــﻲ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
39
ﻭﺩﺍﻉ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ
ﻧﮕﻴﻦ ﺑﻬﻜﺎﻡ
ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻗﺪﻳﻤﻲﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺣﺎﻓﻆ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻴﻠﻰﻫﺎ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ
ﻣﺎﻝﺑﺎﺧﺘﮕﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺭﺍ ﻣﻲﮔﺬﺭﺍﻧﺪ.
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻛﻬﻨﻪﻛﺎﺭ ﺁﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺮﻙ ﻋﺎﺩﺕ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﻭ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻭﺩﺍﻉ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧــﺪ .ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ﻫــﻢ ،ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺣﺎﻟﺖ wait and watchﭘﻴﺶ
ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻗﻠﻴﻞ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑــﺪﻭﻥ ﺁﻥ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻥ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﺸﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺎ ﻧﻘﺶ
ﺍﺻﻠﻰ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ :ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺑــﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺭﻗــﻢ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ .ﺑﻮﺭﺱ
ﻛﻮچ ﻛﺮﺩﻩ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﻴــﺶ ،ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻓﺮﺑﻪﺗﺮ ﺷﺪﻩ
ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ »ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ« ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﺍﺯ ﺑﻮﺭﺱ ،ﭼﻨﺎﻥ
ﻛﻔــﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺭﺍ ﺳﺒﻚ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻖ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ .ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺳﭙﺮﻯ
ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻋﺮﺿــﻪ ﻭ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ
ﺗﻮﺟــﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ
ﺑﻮﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ 1200ﻭﺍﺣﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨــﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﻛﺎﻫﺸﻰ ﺩﺳﺖﻛﻢ ﺩﺭ
ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣــﺪﺕ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣــﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ،
ﺭﻭﻧﺪ ﻛﺎﻫﺸﻰ ﭘﺮﺷﺘﺎﺑﻰ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻥ
ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺍﻧﻜــﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣــﺎﻝ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﺩﺭ
ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺍﻓــﺖ 256ﻭﺍﺣﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﻭ
ﻋﻼﻭﻩ ﺑــﺮ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻛﻤﻲﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺭﻧــﺞ ﻣﻲﺑﺮﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﺩﻳﮕﺮ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻫﺸــﺪﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ
ﻋﺮﺿﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ ﻧﺒﻴﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣــﺎﻝ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺪﻭﻥ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻧﺎﺧﻮﺵ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﻋﺮﺿﻪ
ﺳﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻯ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻭﺍﻗﻌــﺎ ﭼﻪ ﺭﺧــﺪﺍﺩ ﻭ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻧﺨﻮﺕ ﺗﺎﻻﺭ ﺷﻴﺸــﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺰﻧﺪ ،ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎ
ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺮﺍﻫﻤﻴﺖﺗﺮﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﻛﻮﺩ ﺑﻮﺭﺱ ،ﺧﻮﺵﺑﻴﻦ ﻧﺒﻮﺩﻥ
ﺑﻮﺭﺱ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻫﻢ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﭼﻬﺎﺭﺳﺎﻟﻪ
ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺍﺣﻤﺪﻯ ﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠــﻰ ﻭﻧــﻮﻉ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﻝ
ﺍﺣﻤﺪﻯ ﻧﮋﺍﺩ ،ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﻧﮕﺮﺍﻥ
ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻌﺪﻱ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺭﻛﻮﺩ
ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﭘﻴﺶﺭﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ
ﺗﺎﻻﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻄﻴــﻞ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ
ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻰ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺗﺎﻻﺭﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ .ﺗﺎﻻﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﺑــﻮﺭﺱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺗﺮﻭﻳــﺞ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍﻩﺍﻧــﺪﺍﺯﻯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﻫﺪﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﻣﺪﺕﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ
ﺑﻮﺭﺱ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﺩ
40
ﺍﻧﺪﻙ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﺗﻨﻬــﺎ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺗﺎﻻﺭﻫــﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻭﺧﻴﻢ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ
ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺁﻣﺎﺭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﺗﺎﻻﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﻻﺭ
ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺧﺮﻡﺁﺑﺎﺩ ﻭ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩ ﺩﺭ 9ﻣﺎﻩ ﻧﺨﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﺍﻯ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺪﻱ ،ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﻜﻮﺕ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻭﺧﺎﻣﺖ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺯ
ﺳﻮﻳﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﺪﺕﻫﺎﺳــﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻻﻳﺤﻪ
ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩ ،ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﻧﺒــﺎﻝ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺮﺍﻯ
ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﺛــﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬــﺎﺩ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ
ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮ ﺑﻮﺭﺱ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺍﻳﻨﻚ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬــﺎﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺳﺖ ﻭ
ﭘﺎ ﻣﻲﺯﻧﺪ ،ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺟﺪﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺭﺍ
ﺑﺮ ﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻭ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻧﻪﭼﻨــﺪﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺪﺭﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﻣﺮﺩﺍﻥ
ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻫــﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﭘﻴــﺶﺭﻭﻯ ﺑﻮﺭﺱ
ﭼــﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷــﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﺑﺎﺯ ﻫــﻢ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺑﺮﺧﻰ
ﺩﺳﺘﻜﺎﺭﻯﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﺛﺒﺖ ﺁﻣﺎﺭ ﺻﻮﺭﻯ ﺍﺯ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ،
ﭼﺎﺭﻩ ﻣــﺮﺩﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺑــﺮﺍﻯ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫــﺪ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ
ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮﻫﺎﻳــﻰ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫــﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﻭ ﺷﻴــﻮﻩ
ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ؟
ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻠﻮﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ
ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﺳﻼﻣﻲ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻼﺣﺴﻴﻦﺁﻗﺎ
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﻫﻴﺎﺕﻣﺪﻳﺮﻩ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺎﻻ
ﺑﻮﺭﺱ ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺎﺛﻴــﺮ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺻــﻮﺭﺕ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻭ ﺳــﻮﺩﺁﻭﺭﻯ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺑﻮﺭﺱ ﺩﭼﺎﺭ
ﻣﺸﻜﻞ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺿﻌﻒ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻫﻢ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻭﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﻱ ﻧﻤﻲﻧﻬﻨﺪ.
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﭼﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﻨﻮﻉ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ
ﻛﺎﻫﺶ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻱ ﺷﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ
ﻭﻗﺘﻰ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﭘﻨﺞ ﺩﺭﺻﺪﻯ ﺳﻬﺎﻡ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻞ ﺍﺭﺯﺵ ﻭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎﻡ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻯ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ
ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﺩﺭﺟﺮﻳﺎﻥﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎﻯﺍﺧﻴﺮﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ
ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻠﺰﻡ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ
ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺘﻨﺪ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺗﻮﺍﻥ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘــﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﻧــﺪ ﻭ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﺍﺯ
ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﺪﺗﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ
ﺩﻭﻟــﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻣﻲﺍﻓﺘــﺪ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺧــﻰ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺎﻡ
ﺗﻼﺷﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ
ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﻧــﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮﺍﻯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﻌﺪﻥ
ﺍﻧﮕﻮﺭﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺪﻥ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻤﺎﻡ
ﺍﺭﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﻋﺪﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻳﻦ
ﻣﻌﺪﻥ ﺍﺳﺖ.
ﮔﺮﻩﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﺼﻮﻝ
ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻩ ﻗــﺮﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑــﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ
ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳــﺖ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺳﻬــﺎﻡ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ
ﺑﺎ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻋﺮﺿــﻪ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻧﺴﺨــﻪﺍﻱ ﻛﻬﻨﻪ ﺭﺍ ﺗﺠﻮﻳﺰ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺤﻘﻘﺶ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ
ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺣﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺭﻭﻳﺎ ﺑﺪﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﮔﺮﻩ ﭼﺎﺭﻩ
ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻛﻮﺭﺗﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻮﺭﺱﻫــﺎﻱ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﻭﻧﺪﻱ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺟــﺬﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ
ﭘﻴﺶﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻫﻨﻮﺯ ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﺎﺭﺟــﻲ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ
ﺻﻔﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻣﺴﺌــﻮﻻﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖﺯﺩﻩ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲﺷﺎﻥ ﺩﺭ
ﺟﺬﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻮﺛﻖﺗﺮﻳﻦ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺭ
ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ
ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﻣﻲﺩﻫﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻠﻲ ﺭﺣﻤﺎﻧﻲ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺟﺬﺏ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ» :ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ
ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ
ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺧﺎﺭﺟﻲ ،ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ
ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﻪ ﺭﻭﺵﻫﺎﻳﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ«.
ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﺮﺍﺯﮔﺎﻫﻲ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ
ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻀــﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺣﺘﻲ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﻋﺮﺿﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﻳﻜﻲ
ﺍﺯ ﺑﺎﻧﻚﻫــﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﻮﺭﻭﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺑﺮﺍﻱ
ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺪ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲﻫﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲﻫﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ
ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻱ ﻛــﻪ ﺑﻠﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﺸﺘﺮﻱ ﻋﺮﺏ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺍﻳــﻦ ﺑﺎﻧﻚ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﻔﺰﺍﻳﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺑﺎﺗﻮﺟــﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ
ﻋﻠﻲ ﺭﺣﻤﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ
ﺣﻀــﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺁﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺿﻴﻖ ﻭﻗﺖ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺑﺎﺭﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺭﺩ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲﻫــﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﮔﻮﺩ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺍﻝ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﺮﻳﺪﺷﺎﻥ ﻃﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟
ﺑﻲﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔــﺖ ﻛﺎﻧﺎﻝ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ
ﻣﺴﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺠﺰ ﻳﻜﻲ ،ﺩﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﺰﺋﻲ ،ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﺳﺎﻝﻫــﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺭﺍﻛﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻣﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺗﺎ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲﻫﺎ ﺩﺭ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺨﺶ
ﺧﺼﻮﺻــﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺍﺳﺘﻔــﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻞﺍﺗﻜﺎﺗﺮﻳﻦ
ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫــﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺍﺻﻞ 44ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻼﺵﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺬﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ
ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﻪ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎﻱ ﺷﺪﻳﺪ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺍﺟﻪ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺟﺬﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩ
ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺭﺱ
ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺳﭙﺮﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛــﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪﻱ ﺑﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﺳﻬﺎﻡ
ﺍﻳﺮﺍﻧــﻲ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﺻﻞ 44ﺁﻣــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺣﺘــﻲ ﺗﺎ ﺻﺪ ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺭﺍ ﺧﺮﻳــﺪﺍﺭﻱ ﻛﻨﺪ ﻣﺸﺮﻭﻁ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ 35ﺩﺭ ﺻﺪ ﺍﺯ ﻛﻞ ﺳﻬﺎﻡ ﺁﻥ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺒﺎﺷﺪ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ
ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ
ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻲﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻱﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ
ﻣﻲﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻗﺮﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺶ
ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﻱ ﻧﺤﻴﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻔﺎﻑ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎﻱ
ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﻮﺍﺑﮕﻮﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻲﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﺎﺍﻣﻨﻲ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻃﻼﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﺟﺰﻳﺮﻩ ﺩﺑﻲ ﺑﺎ
ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﻫﺪ .ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ
ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻋﺮﺑﻲ 10ﻫﺰﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧــﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﻫﺎ
ﺩﻻﺭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺳﺎﻛﻦ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﺑﻴﻦ
200ﺗــﺎ 450ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛــﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﺬﺏ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺑﺨﺶﺧﺼﻮﺻﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺍﺯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﺗﻮﺭﻡﺯﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺭﺳﻮﺏ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ،ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺩﺑﻲ ﺗﺤﺖﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪ ﺟﺬﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻏﻴﺮﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻓﺮﺍﺭﻱﺗﺮ ﻫﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ
ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻱ ﻣﻮﺛﺮ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺣﻀﻮﺭ
ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ،ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﻭﻟﺖ
ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻱ ﺟﺰ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻲ
ﻭ ﺷﺒﻪ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻋﺮﺿﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺨﺘﺼﺎﺗﻲ ﻛﻪ
ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣــﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺯﻳﻨﺖ ﻇﺎﻫﺮﻱ ﺑﺨﺸﺪ ﺍﻣﺎ
ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻧﮕﺮﺍﻥﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻮﺭﺱ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺩﻫﻪ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﺭﺍ ﭼﻄﻮﺭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
41
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺁﺭﺍﻣﺶ
ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺰﻟﻰ ﺧﺮﺍﺯﻯ
ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ
ﺍﮔــﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺗﺤﻠﻴﻠــﻰ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ،
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻩ
ﺍﻭﻝ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ،ﺑﻮﺭﺱ ﺑﻰﻧﻈﻴــﺮﻯ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﺑﺎﺯﺩﻩ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺭﺷــﺪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ
ﺑﻮﺩ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻓﺖ ﺑﻮﺭﺱﻫﺎﻯ ﻋﻤﺪﻩ ﺟﻬﺎﻥ
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2008ﻭ ﺍﻭﺍﻳــﻞ 2009ﻭ ﻧﺰﻭﻝ
ﺷﺪﻳﺪﻯ ﻛﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 87ﺩﺍﺷﺖ ،ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﺎﻝ 88ﺭﺍ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺭﻭﻧﻖ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﻝ 88ﻃﺒﻖ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻯ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻮﺭﺱﻫﺎ ) ،(WFEﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎﺯﺩﻩ
ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎﺯﺩﻩ ﻛﻞ ﺑــﻮﺭﺱ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺭﺷﺪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎﻡ
ﺑﻪ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺳﻮﺩﻫــﺎﻯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﺳﺖ،
ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ 51ﺩﺭﺻﺪ ﺷﺪ .ﺍﻳــﻦ ﺭﺷﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻮﺭﺱﻫﺎﻯ ﺍﻭﺭﺍﻕ
ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺁﺑﺎﻥﻣﺎﻩ ﻳﻜﺴﺮﻯ ﻋﻮﺍﻣﻞ
ﺧﺎﺭﺟــﻰ ﻭ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ،ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺑــﻮﺭﺱ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺪﺗﺮ،
ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ .ﻓﻜــﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﺳــﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺎ ﺑــﻪ ﻃﻮﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ
ﺩﺭ ﺷــﺶ ﻣﺎﻩ ﺩﻭﻡ ﺳﺎﻝ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ،ﺭﻛﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ.
ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣــﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ،
ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔــﺮ ﻛﺴﻰ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺟﺎﻯ ﻳــﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭ
ﺑﻮﺭﺳﻰ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ،ﻳﻜﺴﺮﻯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﺍﻭ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻭ
ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺁژﺍﻧﺲ ﻫﺴﺘــﻪﺍﻯ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ
ﻋﻀــﻮ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ )ﮔــﺮﻭﻩ (5+1ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮﺣــﺎﻝ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ ﻭ
ﺗﻨﺶﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻭ ﺫﻫﻨﻰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﺪﻭﺩ
ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻌــﺪﻯ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ
ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺪﺗﺮ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺜﻞ
ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ،ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺡ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ
ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ،ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﺭﺍﻣــﺶ ﺣﻜﻢﻓﺮﻣﺎ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﺸﺨﺺ
ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺩﻯﻣــﺎﻩ ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺑﻮﺩﺟــﻪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻨﻮﺯ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ
ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﮕﺮﻓﻰ ﺑﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺻﻨﺎﻳﻊ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﻃــﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛــﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺩﺭ
ﻭﺿﻌﻴــﺖ ﺑﺮﺧــﻰ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻮﺭﺱ ﺩﺍﺷﺘــﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫــﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻨﻔﻰ
ﺑﺮ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻮﺩ ﺑﺮﺧــﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﻮﺍﻫــﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻟﻴﻞ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨــﺪ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺳﺎﻝ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻓﻮﻕ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻳﻚ
ﻣﺪﻳــﺮ ﺳﺒﺪﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻛــﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ
ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺳﻬﻤــﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭼﻪ ﺻﻨﻌﺘﻰ
ﺑﺨﺮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﻣﺪﺕ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺳﻬﻤﻰ ﺭﺍ ﺑﻔﺮﻭﺷﺪ .ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ
ﻓﻮﻕ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔــﺬﺍﺭ ﺑﺮ ﺫﻫــﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺟــﺰء ﺭﻳﺴﻚﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ
ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺭﻳﺴﻚﻫــﺎﻯ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻛﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣﺪﻥ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﻋﻼﻭﻩ ﺑــﺮ ﺷﺎﺧﺺ ،ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺭﻛﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﮔﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ
ﺁﻣﺪﻥ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ ﻛﻢ ﻧﺸﺪﻥ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺎﺷﺪ )ﻳﻌﻨﻰ
ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺧﺮﺩ ﻭ ﺑﻠﻮﻙ ﻛــﻢ ﻧﺸﻮﺩ( ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﻴﮕﻨﺎﻝ ﻣﺜﺒﺖ
42
ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺳــﺖ .ﻳﻌﻨﻰ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖﻛﻨﻨــﺪﻩ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﺳﻬﺎﻡ
ﺭﺍ ﺑــﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺨﺮﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣــﺪﻥ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺩﺭ
ﻛﻨــﺎﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣﺪﻥ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻭ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ
ﺳﻴﮕﻨــﺎﻝ ﻣﻨﻔﻰ ﺍﺳﺖ .ﻣﻌﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴــﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ
ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺳﻬﻢ ﺑﺨﺮﺩ ﻭ ﭘﻮﻝ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺘﻮﺳﻂ
ﺩﺭ ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﻝ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ﺭﻭﺯﻯ 85ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ
ﺩﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ،ﺩﺭ ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﺟﻤﻌﺎ 15ﻫﺰﺍﺭ
ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺣﺠﻢ ﻛــﻞ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﻮﺭﺱ ﺑــﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ
10ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﻳﻚ
ﻫﺸﺘﻢ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺣﺪﺍﻗــﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺯﻯ 40ﺗﺎ
50ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ
ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺭﻭﻧﻖ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻫﻢﺍﻛﻨــﻮﻥ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺸﺎﻫــﺪﻩ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﻰﺭﺳﺪ،
ﺍﻃﻼﻋــﺎﺕ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑــﻮﺭﺱ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ .ﭼﻮﻥ ﻛﺴﻰ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺪ ﭼﻪ ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ
ﺣﺎﻛــﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﻮﺭﺱ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋــﺎﺕ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﺑﺎ ﺟﺰﻳﻴﺎﺕ
ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ
ﺑﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻤﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﻧــﻖ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻘﺪﺭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﺻﻨﺎﻳــﻊ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺭﻭﻯ
ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺑﻮﺭﺱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻩﻫﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭ 9ﻣﺎﻫﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﮔﻮ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ 9ﻣﺎﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ
ﻓﺎﺣﺶ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘــﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮﺩ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟــﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻳﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻓﻮﻻﺩ،
ﺩﺍﺭﻭ ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻰ ،ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺳﻮﺩﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻧﺪ.ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺻﻠــﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﻗﺎﺑﺘــﻰ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬﺍﺭﻯ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺑﻮﺭﺱ ﻛــﺎﻻ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘــﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻨﺪ .ﻛﺎﻻﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳــﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻮﻻﺩ
ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤــﻰ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣــﺪﻝ ﻋﺮﺿﻪ ﻭ ﺗﻘﺎﺿﺎ
ﻗﻴﻤﺖﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺎﻻ ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺩﺭ ﺷﻔﺎﻑﺳﺎﺯﻯ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﻭ ﻛﻞ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﻛﺸﻮﺭ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ .ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻌﺪﻯ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ
ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﭘﻮﻝ ﺍﺳﺖ .ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﻧﺮﺥ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺑﺎﻧﻜــﻰ ﺭﺍ ﻋﺮﺿﻪ ﻭ
ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﺭﻭﻯ ﭘﻮﻝ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﻭﺟﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬــﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻨــﻢ ﻳﻚ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮ ﺑــﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ
ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧــﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑــﻮﺩ .ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ
ﻧــﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺭﺍ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻧــﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ
ﻓﻌــﺎﻻﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻓﻌــﺎﻻﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﻣﻬﻢ ﺍﺳــﺖ .ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺗﻔــﺎﻭﺕ ﻓﺎﺣﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ
ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺗﻰ ﺷﮕﺮﻑ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺍﺭﻳﻢ
ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨــﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ 89ﻛﺸﻮﺭ ،ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻯ
ﺍﺯ ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ.
ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺑﻮﺭﺱ ﻧﻴــﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﺧﺒﺮ
ﺧﻮﺏ ﺩﺍﺭﺩ .ﻳــﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﻌــﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺑﻪ
ﺳﻤــﺖ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺘﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﻮﺩﺁﻭﺭﻯ
ﺑﻬﺘــﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﻻﻥ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻴــﻢ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﭼــﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺧﻮﺍﻫــﺪ ﺍﻓﺘﺎﺩ .ﻣﺎ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧــﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺗﻮﺳﻌﻪﺍﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﺍﺭﻳــﻢ .ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑــﺪﻭﻥ ﺁﺭﺍﻣــﺶ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﺨــﺶ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﭼــﻪ ﺯﻳﺮﺑﺨﺶ
ﻭﺍﻗﻌــﻰ ﻭ ﭼﻪ ﺯﻳﺮﺑﺨــﺶ ﻣﺠﺎﺯﻯ ،ﻫﻴﭻﻛــﺎﺭ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺻﻮﺭﺕ
ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩ
ﺗﺤﻮﻝ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺘﺤﻲ
ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻣﺮ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﺧﺒﺮ
ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﻭ ﻧﺸـﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ
ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳـﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺷـﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳـﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺁﻥ ،ﺭﻭﻧﺪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺩﺍﺭﺩ
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺩﺭ ﺳـﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺳـﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﺷـﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﻓﺖ ﻋﻤـﺪﻩﺍﻱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷـﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﻢ
ﺁﻣﺎﺭﻫـﺎ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨـﺶ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ
ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﺎﻇﺮ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺯﻣﻴﻨـﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻋﻠـﻰ ﺻﺎﻟﺢﺁﺑﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ
ﻋﻬﺪﻩﺩﺍﺭ ﺩﻭ ﺳـﻤﺖ ﺭﺋﻴﺲ ﻭ ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ
ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺍﺳﺖ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳﺖ.
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺭﻭﻧﺪ ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳـﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎﺕ ﺷﺪﻳﺪ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﺩﺭ ﻛﻞ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺳﺎﻝ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑــﺎﺯﺩﻩ 40ﺩﺭﺻﺪﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺠﻢ
ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﺨﺶ ﺑﻮﺭﺱ
ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺷﺎﺧﺺ ،ﻛﻤﻲ ﻧﻮﺳﺎﻥ
ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻫﻢ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺜﺒﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﻢ ﻣﻨﻔﻲ ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﻣﺜﺒــﺖ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ
ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑــﻮﺭﺱ ﻛﺸﻮﺭ ﭼﻪ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ
ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺸﺨــﺺ ﺍﺳﺖ ﺷﺎﺧﺺ ،ﺭﻭﻧﺪ ﺭﻭﺑﻪﺭﺷﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﭼﻪ ﺗﻤﻬﻴﺪﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ
ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺩﺍﺭﻳﻢ؟
ﺩﺭ ﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻯ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﺑﻮﺭﺱ
ﺷﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎﺹ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻧﻴﺰ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ ،ﺑﻪﻃﻮﺭ
ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﺻﻼﺡ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻃــﺮﺡ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﺟﺮﺍ ﺷــﻮﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ
ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ ﭘﻴﺎﻣــﺪ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻣــﺎ ﺁﺯﺍﺩﺳﺎﺯﻯ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ
ﻃﻰ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﺑﺎﻋــﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﻳﺖ
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺑﻮﺭﺱ ﺩﺭ ﺗﺐ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻲﺳﻮﺯﺩ
ﻋﺒﺎﺱ ﺩﻫﻘﺎﻥ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧــﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺍﻳﻦ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺑﺎ ﺩﺍﺩﻥ ﻭﺍﻡﻫﺎ ﻭ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺑﺎ ﻧﺮﺥ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ،
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺷﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﻨﻨــﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ
ﻧﻴﺰ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻫﻤﮕﺎﻡ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫــﺎﻯ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺣﺮﻛﺖ
ﻛﻨــﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ
ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﻧﻈﺎﺭﺕﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺷﻜﻞ ﺍﺳﺖ؟ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﭼﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ؟
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻣﺎ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳــﺖ ،ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳــﻢ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺘــﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺳﻬﺎﻡ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻮﺭﺱ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ
ﻭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﻴﻤﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﻨــﻮﻉ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻴﻤــﻪ ،ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻮﺭﺱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑــﺮﺍﻯ ﺻﻨﺎﻳﻌﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ
ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ
ﺑﺤــﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﺧــﻮﺩﺵ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳــﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ
ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﺮﻭﻳﻢ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺷﺪ.
ﺷـﻤﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﺳـﻬﺎﻡ ﺷـﺮﻛﺖﻫﺎ ﺩﺭ
ﺑـﻮﺭﺱ ﻣﻰﮔﻮﻳﻴﺪ ﻛـﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﺳـﻬﺎﻡ ﺑﺮﺧﻰ ﺷـﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺎ
ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳـﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺍﺑﻄـﺎﻝ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ
ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﺑـﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺎﻟـﺶ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻛـﺮﺩﻩ؛ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲﺗﺎﻥ
ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺗﻨﻬﺎ
ﻳﻚ ﻣﻮﺭﺩ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻣﺸﻜﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻃﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ
ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻘﻄﻌﻰ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺥ ﺑﺪﻫﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﻭﻝ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﻣﻮﻓﻖ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ .ﺳﻬﺎﻡ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺳﻬﺎﻡ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ
ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﻞ ،ﻣﺸﻜﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺰﺭگ ﻛﺮﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺭﺍﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ
ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭﺧﺼـﻮﺹ ﻭﺿﻌﻴـﺖ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﻫـﺎ ﭼـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺭﺍ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻃﺮﺡ ﺭﺗﺒﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺳﺖ؟
ﻛﺎﺭﮔــﺰﺍﺭ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ ﻭﺍﺳﻄــﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ
ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻭﺟﻪ ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ
ﻛﻪ ﺧﺮﻳــﺪﺍﺭﺍﻥ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻠﻮﻙ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ
ﺣﺴﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻰﺭﻳﺰﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻳﺴﻚ ،ﻋﺪﻡ ﻗﻄﻌﻰ
ﺷــﺪﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺳﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻛﻞ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﻠــﻮﻙ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﭘﻮﻝ ﻧﻘﺪ ﻳﺎ
ﺿﻤﺎﻧﺘﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﺷﺮﻁ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻧﻲ ﻛﻪ
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ
ﺑﺎ ﺍﻋﻄــﺎﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎ ،ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻧﺪ.
ﺍﺧﺬ ﻣﺠﻮﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺎﻻﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺗﺸﻮﻳﻘﻲ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑــﻮﺭﺱ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳــﻦﺭﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺎ
ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻮﺯ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨــﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺭﺗﺒﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﻤﻲﺗــﻮﺍﻥ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺩﺍﺩ ﺯﻳــﺮﺍ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ
ﻣﻌﺘﺮﺽ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ
ﺭﺗﺒﻪﺑﻨﺪﻱ ﺩﺭ ﺍﺳﻔﻨﺪﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ ،87ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ 41ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﻴﭻ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ
ﺳﻨﺠﺶ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺑــﻮﺭﺱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷــﺖ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﺭﺗﺒﻪﺑﻨﺪﻱ ﺑــﺮﺍﻱ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺧﻂﻛﺶ
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﺐ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﺯ
ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﻓﺎﺗﺮ ﻭ ﺷﻌﺐ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﻱ ،ﺍﺧﺬ ﻣﺠﻮﺯ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭ
ﻣﻌﺮﻑ ﻭ ﺳﺒﺪﮔــﺮﺩﺍﻥ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺻﻨﺪﻭﻕﻫــﺎﻱ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ،
ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﺣﺴﺎﺑــﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ،ﺗﺠﻬﻴﺰ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ،
ﺩﺭﻳﺎﻓــﺖ ﻣﺠﻮﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳــﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑــﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﺘﺎﻧــﺪﺍﺭﺩ ﺍﻳﺰﻭ
9001ﻭ ﺭﺍﻩﺍﻧــﺪﺍﺯﻱ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘــﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫــﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﻇﺮﻓﻴﺖﺳﺎﺯﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ
ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘــﻲ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘــﻲ ﺍﺳﺖ .ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ
ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻲ ،ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻲ ،ﻣﺸﻜﻼﺕ
ﻭ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ
ﺷﻮﻧﺪ .ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫــﺎﻱ ﺭﺗﺒﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻛﺎﻫﺶ
ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓــﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ
ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻘــﻮﻁ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﺑﻮﺭﺱ
ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺭﺍﺯﺍ ﻧﻜﺸﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﻤﺎﻧﻪﺯﻧﻲ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺩﺭ
ﻧﻴﺎﻣﺪ .ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ
ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺩﻗﻴﻘﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺍﺵ
ﻛﺮﺩ ،ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ
ﻣﻬﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪﻱ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺯﺩ .ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﻛﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻳﺎﻟﻲ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﺩﺳﺖ ﺑــﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮔﺎﻫﻲ
ﺑﺎﺭﻗﻪﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺍﻣﻴﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﻳــﺪﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺯ
ﻧﻴﺰ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﺍﻣﺎ ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﻓﺸﺎﺭ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺸﺎﺭ ﻋﺮﺿﻪ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ
ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻌﻀﻞ ﺷﺪﺕ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺳﺎﺧﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﻧــﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﻭ ﻣــﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑــﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﺗﺤﺖﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻋﻮﺍﻣــﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ
ﺩﺧﻴﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﻛﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻜﻞﺩﻫﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ،
ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛــﺮﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻻﻳﺤﻪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ
ﺗﺎﺛﻴﺮﻱ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﮕــﺬﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻭ ﺣﺮﻑ ﻭ
ﺣﺪﻳﺚﻫﺎﻱ ﭘﻴﺮﺍﻣــﻮﻥ ﺁﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻣﺘﺎﺛﺮ
ﻛﻨﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔــﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ
ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖwait and wat ch
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ
ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ
ﮔــﺮﻭﻩ 5+1ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺛﺮﻱ ﻣﻨﻔــﻲ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ
ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﻭ ﺗــﺪﺍﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮﺧــﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻳﺎ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻮﺩﺁﻭﺭﻳﺸﺎﻥ ﻧﻴــﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ
ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﺑﻲﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻘﺸﻲ
ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ
ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ
ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﻼﻥ ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪ ﻭﺯﻧﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﭘﺎﻱ ﺷﺎﺧﺺ،
ﺭﻭﻧﺪ ﻛﺎﻫﺸﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ
ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑــﺎ ﺧﺒﺮﻫﺎﻱ ﺧﻮﺵ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻫﻤﺮﺍﻩ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺸﻲ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ
ﺑﻴﺎﺑﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦﺻﻮﺭﺕ ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺭﻭﺯﻫﺎ
ﺑﺎ ﺻﻌﻮﺩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺣﺎﻟﺖ
ﻛﺎﻫﺸﻲ ﺑﻪﺧﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑــﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻋﺎﺩﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﺮﻭﻳﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﺗﻜﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ
ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺑﻮﺭﺱ
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﺨﻮﺵﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻳﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﺩﻫﺪ ،ﺭﻭﻧﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺩﺭﺳﺘﻲ
ﻧﻴﺴــﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ
ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬــﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺳﺖﻛﻢ
ﺩﺭ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ﺍﺯ ﻋﺮﺿﻪﻫﺎﻱ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻓﺸﺎﺭ
ﻋﺮﺿﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺷــﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺣﺠﻢ ﻓﺮﻭﺵ ﻛﻢ ﺷﻮﺩ ﻭ
ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﺑﻪ
ﺧﺮﻭﺝ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺎﻫﺸﻲ ﻛﻤﻚ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.
43
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ
ﻣﻬﺪﻱ ﺗﻘﻮﻯ
ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭﻯ
ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟــﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳــﻖ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ
ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛــﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ
ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﻭ ﻧــﻮﻉ ﺭژﻳﻢ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﻣﺎﻟﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻳﻜــﻰ ﺑﺮ ﺭﻭﺵ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﻣﺎﻟﻰ ﺑــﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﻧﻚﻫــﺎ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﻣﺎﻟﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﻌﻤــﻮﻻ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺭژﻳﻢ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ
ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﺗﺒﻪﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻰ ﺑﺮ
ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪﺳﻤــﺖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣــﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳﻌــﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑــﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﺗﻮﺟﻪ
ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛــﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﻛﻤﺒــﻮﺩ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻴﺰ
ﺗﺒﻌﺎﺗﺶ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻥ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻋﺪﻡ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻏﺒﺘﻲ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺭﻭﻧﻖ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺩﻳــﺪﻩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﻮﺳﺎﻥ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺁﻥ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺑﻮﺭﺱ
ﺭﻭﻧﻖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﻣــﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ
ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻰﺭﻭﻧــﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ
ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ
ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺩﻭﺭﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ
ﻛﺎﻡ ﺭﺍ ﺗﻠﺦ ﻣﻰﻛﻨــﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺧــﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺑﻦﺑﺴﺖ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻧﻤﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ
ﺗﺎ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺰﻛﻰ ﻏﻴﺮﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﻛﻨﺪ .ﭼﻨﺪ ﻭﻗﺖ
ﭘﻴﺶ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﻧﻮﺷﺖ» :ﺭﺷﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ )ﺭﺷﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﺪﻭﻥ ﻛﺴﺮ ﺍﺳﺘﻬﻼﻙ(
ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺎﻝ 86ﺑﻪ ﺭﻗﻢ 6ﺩﻫﻢ ﺩﺭﺻﺪ ﻧﺰﻭﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺭﻗﻢ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﺎﻻﻯ ﺍﺳﺘﻬﻼﻙ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺎﻝ 86
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ،ﺭﺷﺪ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻋﺪﺩﻯ
ﻣﻨﻔﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ« .ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﻣﺰﻣﺰﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ
ﺗﻜﻠﻴﻔﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫــﺎﻯ ﺯﻭﺩﺑﺎﺯﺩﻩ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ
ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺗﻔﻜﺮﻯ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭ
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺎﺭﻳﻨﻪ ﺳﻨﮕﻰ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩ ،ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ
ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﺮﺝ ﺷﻮﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﺮﻩ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﺍ
ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻯ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺪﻩ
ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ
ﺍﻳﻦ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔﻰ ﺭﺍ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻋﺪﻡ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ
ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﭼﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﺁﻳﺎ ﺭﻳﺴﻚ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻪ ﺳﻮﺩﺩﻫﻰ ﻣﻨﺠﺮ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ؟ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ ﻃﻲ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ
ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺭﻛﻮﺩ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺧﺖ ﺑﺮﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ؟
ﻃﻌﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺎ ﻟﻐﻮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ
ﺍﻣﻴﺮ ﺍﻓﺴﺮ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﻣﻌﺎﻣﻠــﻪ ﻋﻤﺪﻩ ﺷﺮﻛﺖ ﻓــﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ
ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑــﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪﺳﺎﺩﮔﻰ
ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻥ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﻲﺷﻚ
ﺧﻴﺮﻩ ﻛﻨﻨﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ
ﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎﻡ ﺧﺮﺩ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺍﺛﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻞ ﺑﻮﺭﺱ
ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ.
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ 1364ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭﺣﺎﻟﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ
ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻗﻴﻤﺖ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ
ﻳﻜﺴﺮﻯ ﺍﻫﻤﺎﻝ ﻛﺎﺭﻯﻫﺎﻳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﻋﻢ
ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺗﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻯ
ﻧﺤﻮﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
-1ﭼــﺮﺍ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ 20ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻘــﺪﻯ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ
ﻗﻄﻌﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
-2ﭼﺮﺍ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ ،ﭼﻚ ﻭ
ﺳﻔﺘﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟
-3ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ ﭼﻚ ﻭ ﺳﻔﺘــﻪ ﻭ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﺍ ﺍﻣﻀﺎ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺩﺍﺩﻩ
ﻭ ﺣﺘــﻰ ﺩﺭ ﻣﺠﻤــﻊ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺻﺎﺣــﺐ ﺳﻬﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ،
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻴــﺖ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﻯ ﺩﺍﺷﺘــﻪ ﺍﺳﺖ .ﭼﺮﺍ ﻧﻴــﺖ ﻋﻮﺽ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ؟ ﺁﻳــﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴــﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻘﻴــﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺩﺍﺩ؟
-4ﺿــﺮﺭ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺭﻳــﺎﻝ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭﻟﻰ
ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ،ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
-5ﺍﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻋﻤﺪﻩ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺧﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 1300
ﺗﻮﻣــﺎﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪ ،ﺿﺮﺭ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﺳﻬﺎﻣــﺪﺍﺭﺍﻥ ﺧﺮﺩ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﺒﺮﺍﻥ
44
ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
-6ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳــﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛــﺖ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ
ﻣﻲﺷــﺪ ،ﻭﻟــﻰ ﺍﻛﻨــﻮﻥ ﺩﻭﻟﺘــﻰ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺿــﺮﺭ ﻭ ﺯﻳــﺎﻥ ﺑﻘﻴﻪ
ﺳﻬﺎﻣــﺪﺍﺭﺍﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽ ﺧﺮﻳــﺪﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﭼﮕﻮﻧﻪ
ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
-7ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻋﻘﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺛﺮﺍﺗﻰ
ﺑﺮ ﻛﻞ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﻋــﻢ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻓﻮﻻﺩﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻮﻻﺩ
ﻣﺒﺎﺭﻛﻪ ،ﻓﻮﻻﺩ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻭ ...ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺿﺮﺭ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﻣﺎﺑﻘﻰ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
ﺭﺍﻯ ﺻﺎﺩﺭ ﺷــﺪﻩ ﺩﺭ ﺷﻌﺒﻪ 19ﺩﺍﺩﮔــﺎﻩ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑــﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘــﺎﻥ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛــﺮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ
ﻗﺎﻟــﺐ ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤــﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺳﺎﻳــﺮ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺧﺼﻮﺻﻰﺳــﺎﺯﻯ ﻭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﻮﺭﺳــﻰ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ
ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔــﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳﻮﺍﻻﺕ ﭘﺎﺳــﺦ ﺻﺮﻳﺢ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻨــﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﺍﻳﻦ
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ
ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ.
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ
ﺩﺭ ﺭﺍﻯ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻗﻄﻌﻰ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﻯ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺑﻪﻋﻤﻞ
ﺁﻭﺭﺩ .ﺑﻰﺷﻚ ﺷﻜﺴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻟﻐﻮ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ
ﺑﺎﻋﺚ ﺯﻳﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﮔﻔﺘﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻮﺭﺱ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 87ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺁﻥ 30/5ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺳﻬﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵ 1/5ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ
ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﻭ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ
ﺣﻜﻤﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﺎﺕ ﺩﺍﻭﺭﻱ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺭﺍﻱ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺷﻌﺒﻪ 19ﺑﺎﻃﻞ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪ.
ﺭﻛﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ
ﺍﺣﻤﺪ ﻣﻴﺮ ﻣﻄﻬﺮﻯ
ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﻪﻃــﻮﺭ ﻛﻠــﻰ ﻳــﻚ ﺣﺎﻟــﺖ ﺭﻛﻮﺩ
ﻭ ﺑﻰﻋﻼﻗﮕــﻰ ﺩﺭ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳــﻪ ﺩﻳﺪﻩ
ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﮔﻔﺖ
ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﺎﻣــﻼ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺭﻛﻮﺩ
ﻭ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻱ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴــﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻥ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻮﺩﺟــﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﻛﺴﺮﻯ ﺁﻥ
ﺭﻭﺷﻦ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ
ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺭﺷﺪ ﺗﻮﺭﻡ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻭﻯ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵﻫﺎ ﻭﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ
ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌــﺪﺍﺩ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻫﺴﺘﻴــﻢ .ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﻛﺴﻰ ﺭﻏﺒﺖ ﺑﻪ
ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺷﺎﺧﺺ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ
ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﺭﻏﺒﺖ
ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻧﺎﺑﻪﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺳﻬﺎﻡ
ﺑﺮﺧﻰ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻓﺮﻭﺵ ﻣــﻲﺭﻭﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺍﻳﻦ ﺧﺮﻳﺪﻫﺎ
ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ
ﺁﺧﺮ ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻣﺠﺎﻣﻌﺸﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺥ ﺩﻫــﺪ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ
ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﺗﻌﺪﺍﺩﺷﺎﻥ ﺯﻳﺎﺩ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺭﻛﻮﺩ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺭﻛﻮﺩ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ
ﺑﻌﻴــﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺗﻮﺭﻡ ﺑﺎﻟﻎ
ﺑﺮ 25ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻴﻜﺎﺭﻱ ﺣﺪﻭﺩ 12ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻧﻴﺮﻭﻱ
ﻛﺎﺭ ،ﺁﻣﺎﺭ ﻧﮕﺮﺍﻥﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺭﻛﻮﺩ
ﺗﻮﺭﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ.
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺭﻛﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺩﺷﻮﺍﺭﻱ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻲﺍﻓﺰﺍﻳﺪ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺮﻭﻥﺯﺍ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺭﻛﻮﺩ
ﺗﻮﺭﻣــﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﻲﺳﺎﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘــﺎﻝ ﺭﻛﻮﺩ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﻛﻮﺩﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ،ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛــﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ
ﺍﺯ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎﻱ
ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻣﺎﻟــﻲ ﺑﻪ ﺳﻄﻮﺡ ﻧﮕﺮﺍﻥﻛﻨﻨــﺪﻩﺍﻱ ﻧﻴﺰ ﺭﺳﻴﺪﻩ
ﺍﺳــﺖ .ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﺎﻫــﺶ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻮﺩ ﺍﻳــﻦ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎ )ﺍﻋﻢ ﺍﺯ
ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻳﺎ ﺧﺼﻮﺻﻲ( ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻧﺒﺎﺷــﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺳﺖ .ﺻﺮﻑﻧﻈﺮ ﺍﺯ
ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺩﺭﺍﺯﻣﺪﺕ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻧﺒﺎﺷﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﻫﺪﻑﻫﺎﻱ
ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﻭ ﭼﺸﻢﺍﻧــﺪﺍﺯ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﻧﺎﮔــﻮﺍﺭ ﺁﻥ ﺑــﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ -ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﺁﻥ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺭﻛﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﮔــﺬﺭ ﺍﺯ ﺭﻛﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ،ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ
ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺧﻼءﻫﺎﻱ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺷــﻮﺍﺭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺗﻮﺭﻣﻲ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕــﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺍﺭﺯﺍﻥ
ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ
ﺍﻧﺒﺎﺷﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺗﻮﺭﻣﻲ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﻣﻄﻠــﻮﺏ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺑﻪ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮﺩ؟
ﺯﻳﺮ ﻓﺸــﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋــﻪ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺍﺭﺯﺍﻥﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ
ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺮﺥﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ،ﺩﺭ ﻋﻤﻞ
ﺍﻭﻻ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻄﺮﺍﺗﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ
ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺛﺎﻧﻴﺎ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺭﺍﻧﺖﺟﻮﻳﺎﻧﻪ
ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ.
ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛــﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺑﻬﺮﻩ ﻭ ﺍﺭﺯﺍﻥ
ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ )ﭼﻨــﺎﻥ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺳﺎﻝﻫــﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ( ﺭﻭﺵ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻏﻠﺒــﻪ ﺑﺮ ﺭﻛﻮﺩ ﻭﻳﺮﺍﻧﮕﺮ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻧﻴﺴﺖ.ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﺪﻳﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻃﺮﺍﺣــﻲ ﻛﺮﺩ .ﻭﻗﺘﻲ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﭘﻮﻝ ﺑــﺮﺍﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟــﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﺤــﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺑﻪ ﻭﻳــﮋﻩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩﺁﻣﻴــﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻧﻜﻲ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﺭﻡ
ﺭﻛﻮﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﻣــﺎ ﭘﻴﺶﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺁﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸــﺖ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺳﺖ.ﻃﻲ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ،ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭ
ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﺝﻫﺎﻱ ﺻﻌﻮﺩﻱ ﺩﺭ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻮﺍﺟﻪ
ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﺳﻮﺩﺍﮔﺮﻱﻫﺎ ﻭ
ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺣﺒﺎﺏﻫﺎﻱ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﺪﻫﺎﻱ ﺻﻌﻮﺩﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻠﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﺷﺎﻫﺪ
ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫــﺎﻱ ﻧﻮﺳﺎﻥﮔﻴــﺮﻱ ﻭ ﺣﻀﻮﺭﻫﺎﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣــﺪﺕ ﻭ ﻣﻘﻄﻌﻲ
ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺭﻭﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ،
ﻓﻌﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺧــﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺑﻮﺭﺱ ،ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ
ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟــﻲ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻭ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ
ﺑﺎﻧﻚﻫﺎﻱ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ،ﺗﻮﺟﻪ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌــﺪﺩ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ
ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳــﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﭘﻴــﺶﺭﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣــﻮﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ
ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﻣﺠﺮﻳﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺍﺳﺖ.
45
ﻋﻠﻰ ﺭﺣﻤﺎﻧﻰ:
ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ
ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻴﺴﺖ
ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﻛﻮﺩ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 84ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ،ﻋﻠﻲ
ﺭﺣﻤﺎﻧﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻟﺰﻫﺮﺍ)ﺱ( ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﻓﺖ ﻭ ﺧﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﻧﻴﺰ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ .ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ
ﺑﻮﺩﻳﻢ ،ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰﺗﺎﻥ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻮﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳﺖ .ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
ﺟﺎﺭﻯ ﺳﻬﺎﻡ ﺳﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﻭ ﺩﻭ ﺷﺮﻛــﺖ ﺑﻴﻤﻪ ﻭ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻴﻤﺎﻥ ﺑﺎ
ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﺷــﺪ .ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺩﺍﺭﻳﻢ
ﺍﻣﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺑﻮﺭﺱ
ﺑﻬﺘﺮ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﻣﺎﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﻓﺖﻭﺧﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﻧﻴﺰ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ.
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻧﻴــﺰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﺗﺎ ﺗﻮﺍﺯﻥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﺮﻗــﺮﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋــﻞ ﻃﺒﻌﺎ ﺭﻭﻯ ﺷﺎﺧﺺ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﺠﻤــﻮﻉ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺎﺧﺺ،
ﺑﻮﺭﺱ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧـﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﺍﻓﺖ
ﺷﺎﺧﺺ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥﮔﻴﺮ ﺑﻮﺭﺱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ؟
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﺳﻮﺩ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻭ ﻧﺮﺥ ﺳﭙﺮﺩﻩﻫﺎﻯ
ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻭ ﮔﻮﺍﻫﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﻋــﺎﻡ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ
ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﮔﻮﺍﻫﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ 19ﺩﺭﺻﺪ
ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﺍﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﺳﻬــﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻔﺮﻭﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳﻤﺖ ﺑﺮﻭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﻜﺲ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ
ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺳﭙﺮﺩﻩﻫﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﻬﺒﻮﺩ
ﻳﺎﺑﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻋﺎﺟﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﻼﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﻤﻰ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ
ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ؟
ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺍﺻﻞ 44ﺍﮔﺮ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﭘﻴــﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻧﻊ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻓﻊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭ
ﺟﺪﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﻰ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺩﻫﺪ .ﺁﻥﻭﻗﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘــﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ
ﺳﻤﺖ ﺭﺷﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ.
ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳـﺎﺯﻯ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻛـﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺩﺭ
ﻛﺶﻭﻗـﻮﺱ ﻣﺠﻠﺲ ﻭﺩﻭﻟﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺮﺳﺪ ﻫﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﻭﻫــﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺩﺭ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺻﻨﺎﻳــﻊ ﻣﺼﺮﻓﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻤﺎﻥ ،ﻓــﻮﻻﺩ ،ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ،
46
ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻰ ﻭ ﺣﺎﻣﻞﻫﺎﻯ ﺍﻧﺮژﻯ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ
ﺗﺒﻊ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ
ﻧﻔﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻁ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭘﻴﺶﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺩﻳــﺪﻩ ﺷﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺍﺟﺮﺍ
ﺷﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻮﺍﻧﺐ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﻨﺠﻴــﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ
ﻋﺮﺻﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻳﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺑـﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺜﻞ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺳـﻬﺎﻡ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻭ ﺳﻬﺎﻡ
ﺷـﺮﻛﺖ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎﻯ
ﺯﻳـﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﺑـﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻓﺖ
ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ؟
ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴﺎﺋــﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺳﻬﺎﻡ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻋﺮﺿﻪ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻧﺎﺭﺳﺎﻳﻲﻫــﺎﻯ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒــﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﻳﺪ
ﺳﻬﺎﻣــﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﭼﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻰ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧــﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ
ﺑﺪ ﺑﻴﻦ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﻧﻴﺰ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻌﻠﻮﻡ
ﻧﺸﺪﻩﺍﺳﺖ.ﺑﺎﻳﺪﮔﻔﺖﺍﻳﻦﻣﺴﺎﺋﻞﺍﺯﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯﺑﻮﺭﺱﻭﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ
ﻧﻤﻰﻛﺎﻫﺪ.ﺑﺎﻻﺧﺮﻩﻫﺮﻣﻌﺎﻣﻠﻪﺍﻯﻣﺴﺎﺋﻞﻣﺜﺒﺖﻭﻣﻨﻔﻰﺧﻮﺩﺭﺍﺩﺍﺭﺩ.ﺩﺭ
ﺷﺮﺍﻳﻂﻓﻌﻠﻰﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯﻭﺑﻮﺭﺱﺍﺯﺭﻭﻧﺪﺧﻮﺑﻰﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﺷﺪﻩﺍﻧﺪ
ﻭﺑﺎﻳﺪﻓﺮﺻﺖ ﺩﺍﺩﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯﺩﺭﻛﺸﻮﺭﭘﺎ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
ﺁﻳﺎ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ؟
ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑــﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺭﺥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﺍﺳﺖ
ﺯﻳــﺮﺍ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﺁﻣﺪﻩﺍﻳﻢ
ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻨــﺪﻭﻕ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳﻢ ،ﻫﻢ ﺑﻪ
ﺻﻨﺪﻭﻕ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ
ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻏﻠﺐ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺭﻗﺎﺑﺖ
ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧــﺪ .ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ
ﺳﻮﺩﺩﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭﺳﺘﻲ
ﺩﺭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻔﺘﻪ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻱ ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﺠﻤﻊ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺎﺯﺩﻳــﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﺗﻠﻪ ﻛﺎﻡ
ﺷﺪﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﭼﻪ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎﻱ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺳﺎﺯﻱ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.
ﺁﻳﺎ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳـﺎﺯﻱ ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﻨﺘﻲ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﻳﻚ ﺿﻌﻒ ﻋﻤﺪﻩ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.
ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﻱ ﮔﺮﭼﻪ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﻣــﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﻭ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ
ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪﻩﺍﺳﺖ.ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖﺑﺨﺶﺧﺼﻮﺻﻲﻭﺍﻗﻌﻲﺑﻪﻣﻴﺪﺍﻥﻧﻴﺎﻣﺪﻭ
ﺑﻴﺸﺘﺮﺍﻳﻦﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲﻫﺴﺘﻨﺪﻛﻪﺩﺭﺍﻳﻦﺯﻣﻴﻨﻪﻭﺍﺭﺩﻣﻴﺪﺍﻥ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺭﻭﻱ ﭘﺎﻱ
ﺧﻮﺩﺑﺎﻳﺴﺘﻨﺪﺍﻣﺎﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪﺍﻳﻦﻛﺎﺭﺗﺎﻛﻨﻮﻥﺻﻮﺭﺕﻧﮕﺮﻓﺘﻪﻭﻭﺍﻗﻌﻴﺖﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ
ﺑﻪﺑﺨﺶﻫﺎﻱﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲﻧﻴﺰﺩﺭﺷﺮﺍﻳﻂﻓﻌﻠﻲﻳﻚﺗﻮﻓﻴﻖﺍﺳﺖ،ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﺑﻪﻧﺎﭼﺎﺭﺩﻭﻟﺖﺩﺭﮔﺎﻡﻫﺎﻱﺑﻌﺪﻱﺑﺮﺍﻱﺗﻮﺳﻌﻪﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻛﺸﻮﺭﺑﺎﻳﺪﺑﺨﺶ
ﺧﺼﻮﺻــﻲ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺗﺎﺣﺪﻭﺩﻱﺑﺎﻋﺚﺷﻔﺎﻑﺷﺪﻥﻋﻤﻠﻜﺮﺩﺁﻧﻬﺎﺷﺪﻩﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﺷـﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 84ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴـﺰ ﺑﺎ ﻧﻮﺳـﺎﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺴـﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻄﻠﻮﺏ
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 84ﺷﺎﺧــﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺳﻘﻮﻁ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ
ﺩﺍﺭﻡ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳــﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﺩﻣــﺎﻩ ﺳﺎﻝ 83ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ
ﺁﻏﺎﺯ ﺷــﺪﻩ ﻭﺩﺭ ﺳﺎﻝ 84ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺭﺳﻴﺪ ،ﻫﺮﭼﻨــﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ
ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺪﻱ ﺑﻪ ﺑــﻮﺭﺱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣــﺎ ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺷﺎﻫﺪ ﺭﻭﻧﻖ ﻣﺠﺪﺩ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺑﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ
ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮﺩ.
ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﺑﻮﺭﺱ ﺭﺍ ﭼﻄﻮﺭ
ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖﺩﺭﺍﻳﻦﺯﻣﻴﻨﻪﻧﻘﺶﺑﺴﻴﺎﺭﻣﻬﻤﻲﺩﺍﺭﺩﭼﺮﺍﻛﻪﺍﮔﺮﺗﻤﺎﻣﻲﻋﻮﺍﻣﻞ
ﺑﻪ ﺧﻮﺑــﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻮﺩ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﺭﺷﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺑﻮﺭﺱ
ﺍﺳﺖ،ﻫﺮﭼﻨﺪﺑﺮﺧﻲ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥﻣﻴﺎﻧﻲﺩﺭﺑﺪﻧﻪﺩﻭﻟﺖﺩﺭﺯﻣﻴﻨﻪﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ
ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻭﺍﻳﻦﺭﻭﻧﺪﺭﺍﺑﺎﻛﻨﺪﻱﻣﻮﺍﺟﻪﻛﺮﺩﻧﺪﺍﻣﺎﺩﺭﺳﻄﺢﻣﺪﻳﺮﺍﻥﺍﺭﺷﺪ
ﻋﺰﻡﺟﺪﻱﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚﺷﺪﺩﺭﺍﻳﻦﺯﻣﻴﻨﻪﺑﻪﺧﻮﺑﻲﻋﻤﻞﺷﻮﺩ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺑﺎﺯﺩﻩ 40ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﺳﺖ
ﺣﺴﻦ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﺍﺻﻞ
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺍﺯ ﺍﺑﺘــﺪﺍﻱ ﺳﺎﻝ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻳــﻚ ﺑﺎﺯﺩﻩ
40ﺩﺭﺻــﺪﻱ ﺩﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ ﻛﻪ
ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣــﻼﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ
ﺳــﺎﻝ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﮔﻮﻳﺎﻱ ﺍﻳــﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﻃــﻲ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺩﺭ ﺣــﺪﻭﺩ 16ﻫﺰﺍﺭ
ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠــﻪ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻗﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 13ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 700
ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺧﻮﺏ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﺁﺧﺮ
ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮﺩﻥ
ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺷﻜﻞ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻃــﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ
ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻣﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺭﺍ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ .ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﺮﻳﻚ ﺍﺯ
ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ
ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﻭﺩ ﻛﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ
ﺭﻭﻧﻖ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻫﺪ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ
ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﻠﻲ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﭘﻲ ﺩﺍﺭﺩ
ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﻁ ﺁﻧﻜــﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻨﻮﺯ
ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻻﻥ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻱ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﻣﻨﺘﻈﺮﻳﻢ
ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﻻﻳﺤﻪ
ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺷﺪﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﺗﺎ ﺁﺳﻴﺒﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻧﺮﺳﺪ ،ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ 30ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ
ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﭘﺮﺩﺍﺧــﺖ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺍﺩﻩ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺑﺨﺶ ﺑــﻮﺭﺱ ﺩﺭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺧﻮﺑﻲ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ
ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻭﺍﮔــﺬﺍﺭﻱ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻣــﺮ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧــﻲ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ
ﻛﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣــﺎ ﺣﺴﺎﺱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ
ﺳﻬﺎﻡ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺷﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ
ﻛﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ
ﺑﻠــﻮﻙ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻠﻮﻙ
ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﻣــﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﻣﻜــﺎﻥ ﻫﺮ ﭼﻴﺰﻯ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﺑﻠﻮﻙ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻧﻴﺰ ﺍﮔــﺮ ﺍﺑﻬﺎﻣﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺮﺑﻮﻁ
ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣــﻮﺭﺩ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻃﻞ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ
ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺤــﺚ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭ ﺩﺭ ﭘﺬﻳــﺮﺵ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﻔﺎﻓﻴــﺖ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﻨﻴﻢ
ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘــﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻋﺮﺿﻪﻫﺎ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ
ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺩﺭ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ،ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺷﺮﻛﺖ ﺑــﻮﺭﺱ ﺑﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺘﻪﺍﻱ ﺗﺤﺖ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﺭ
ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻫﻔﺘﮕﻲ ﺟﻠﺴــﺎﺕ ،ﺩﺍﺋﻤﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﻧﻮﺳﺎﻧﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻃﺒﻖ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ
ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺭﺱ
ﺭﻭﻧﺪ ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ
ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﻫﻴﺎﺕ ﻣﺪﻳﺮﻩ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ:
ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ،ﻧﻮﺳﺎﻧﺎﺕ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺍﺳﺖ
ﭘﺮﻳﺴﺎ ﭘﻨﺎﻩﺧﻮﺍﻫﻲ
ﺍﻓﺖ ﺗﺪﺭﻳﺠﻲ ﺷﺎﺧﺺﻭ ﻣﻨﻔﻲ ﺷﺪﻥ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ،
ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺭﻭﻱ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻭ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺭﺍ ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳـﺖ .ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﮔﺬﺭﺍ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﺎﻱ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ
ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺍﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺭﻫﺒـﺮ ،ﻧﺎﻳﺐ
ﺭﺋﻴﺲ ﻫﻴﺎﺕﻣﺪﻳﺮﻩ ﺷـﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ
ﺑﻪﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ .ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺣﺎﻝ
ﺧﻮﺑﻲﺩﺍﺭﺩﺍﻣﺎﺑﺎﻳﺪﺍﺯﺭﻳﺴﻚﻫﺎﻱﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚﺧﺎﺭﺝﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ
ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﺮﺩ ﺩﺭ ﺳـﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻼﻃﻢ ﻣﻮﺍﺟﻪ
ﺷﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ
ﺍﻓﺖ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ
ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺭﺳـﻴﺪﻩ؛ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷـﻤﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﺩﻭﻟﺘﻲ
ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨــﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺭﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪ 40ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺯﺩﻫﻲ
ﺭﺳﻴــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ
ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎ
ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﻣﻄﻠﻮﺏﺗﺮ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺭﺷﺪ 40ﺩﺭﺻﺪﻯ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘــﺎﺭ ﺭﻳﺴﻚﻫﺎﻯ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﺍﺳﺖ .ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﺨﺶ
ﺑﻮﺭﺱ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﺳــﺎﻝ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺷﺪ ﺭﺍ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ،ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺑﺎ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ
ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞﺳﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻳﺴﻚﻫﺎﻯ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﻪ
ﭼﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺰﻳﺪ ﻋﻠﺖ ﺍﺳﺖ؟
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔــﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﻣﺴﺎﺋــﻞ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﻣﻰﮔــﺮﺩﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ
ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪ ﺭﺑﻂ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ
ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﭼــﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ
ﺑﺮﺧــﻰ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ
ﺗﺎﺛﻴﺮﻣﻨﻔﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻔﺎﻑ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳـﺪ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺸـﻮﺭ ﺑﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰﻫـﺎﻱ ﺧﺎﺻﻰ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷـﺪﻩ ﻛﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ؛
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮﺩ؟
ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳــﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻛﺸــﻮﺭ ﺩﭼــﺎﺭ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔﻲﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ.
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺪ ﺗﻜﻠﻴﻔﺶ ﭼﻴﺴﺖ ﻭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ
ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑــﻮﺭﺱ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺭﺷﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺍﻣﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻛــﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ
ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨــﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻛــﻪ ﺳﻬﺎﻣﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ
ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ﺗﻮﻓﻴﻘﺎﺗﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﺷﺪ ﻣﻨﻔﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺗﻌﺪﻳﻞﻫﺎ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮﺩﻩ
ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ 75ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ،
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻃــﻰ 9ﻣﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮﺑﻰ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺭﺩ .ﻳﻜﺴﺮﻯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻫﻢ ﺟﻮ
ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺍﻣــﻦ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺘــﺎﺭ ﺭﻳﺴﻚﻫﺎﻯ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﺷﻮﺩ ﻛــﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﻮﺩ.
ﺑـﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳـﻦ ﺟﻮ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻛـﻪ ﺷـﻤﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧـﺎﻡ ﻣﻰﺑﺮﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ
ﻃﺮﻓﻰ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺷـﺎﺧﺺ ،ﺁﻳﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻮﺭﺱ
ﺧﻮﺵﺑﻴﻦ ﺑﻮﺩ؟
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮﺵﺑﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﭼﻮﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ
ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺳﺖ .ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻥ ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ 20ﺩﺭﺻﺪﻯ
ﺍﺯ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ ﺑــﺮﺍﻯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ
ﻛﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ
ﻃﺮﻓﻰ ﺗﻮﺍﻓﻖﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑــﻮﺭﺱ ﻭ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ
ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﻧﻖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ
ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺍﻓﻘﺎﺕ ﻭ
ﻋﺮﺿﻪ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻋﺮﺿﻪ،
ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻴﺰ ﺭﺷﺪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﻫـﺎ ﭼﻄﻮﺭ؟ ﺁﻳـﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺟــﻪ ﺧﺎﺻﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻃﺮﺡ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﻯﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ
ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ
ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
47
ﻫﻤﻪ ﺣﻮﺍﺷﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ
ﺍﺯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﺗﺎ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ
ﻣﺎﻧﺎ ﭘﺮﺗﻮﻱ
ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ،ﺧﺼﻮﺻﻰﺑﺎﺯﻯ ،ﺧﺼﻮﻟﺘﻰ ،ﺧﺼﻮﺻﻰ ،ﺩﻭﻟﺘﻰ،
ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻭﺍژﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺑﻼﻍ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻛﻠﻰ
ﺍﺻﻞ 44ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﻭﻟﺘﻰ
ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻭﺍﺝ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﻳﻦ
ﻭﺍژﻩﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺻﺤﻴﺢ ﺁﻥ ،ﻣﺤﻞ ﺟﺪﺍﻝ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ،
ﺍﻏﻠﺐ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺍﺻﻞ
44ﻭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﻰﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻣﺮ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ
ﺍﺯ ﺍﺻﻞ 44ﺍﺳﺖ .ﺷــﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ
ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﻗﻄﻌﻲ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺍﻳﺮﺍﺩﺍﺗﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ
ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ ،ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻋﻢ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ،ﺍﻣﺮ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ
ﻧﮕﺎﻫــﻰ ﺑﻪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯﻫــﺎﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺳــﺎﻝ 85ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ
ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﺍﻏﻠﺐ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﮕﻰ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻳﺎ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ
ﻣﺘﺼﻞ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ،ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛــﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ
ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻰ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ،
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺗﻮﺳــﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ
ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ
ﻧﻮﻋﻰ ﺟﻴﺐ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﺷﺪﻥ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ .ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﺩﺭ
ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ
63ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺗﻮﻣﺎﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ 29ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ
ﺧﺼﻮﺻﻲ 57 ،ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺨﺶ ﺗﻌﺎﻭﻥ ﻭ 14ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺩ ﺩﻳﻮﻥ ﺑﻪ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻃﻠﺒﻜﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
48
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﺍﺯ 29ﺩﺭﺻﺪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ 16 ،ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻪ
ﺑﺨﺶﺧﺼﻮﺻﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ 274ﺷﺮﻛﺖ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﻓﻘﻂ 12
ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺻﺪﺭ ﺍﺻﻞ 20 ،44ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ
ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻣﺎﺑﻘﻲ 274ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﺻﺪﺩﺭﺻﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻭ ﺗﻌﺎﻭﻧﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣــﺎﻝ ﺁﻣﺎﺭ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫــﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺳــﻬﺎﻡ
ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﻠــﻮﻙ 30/5ﺩﺭﺻﺪﻯ ﻓﻮﻻﺩ
ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﺭﻭﺯ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﻴﻤﺖ
ﭘﺎﻳﻪ 6ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 117ﺭﻳﺎﻝ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ 20ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 403ﺭﻳﺎﻝ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ
ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺤﻤــﺪ ﺟﺎﺑﺮﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺮﻳــﺪﺍﺭ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭﺍﺭﺩ
ﺷــﺪﻩ ﻃﻰ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﻝﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻛﺎﻡ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ
ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻋﺪﻡ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﭘﻮﻝ ﻧﺘﻮﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ
ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳــﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﺳﻬﺎﻡ
ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ،ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭﻯ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ
ﻭﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻭﺍﻗﻊ ﻧﺸﺪ .ﻭﻟﻲ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺣﻜﻢ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺟﺎﺑﺮﻳﺎﻥ
ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺰﺭگ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ،ﺑﺎﻃﻞ ﻭ
ﺯﻳﺎﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ 63ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﻪ
ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺁﻣﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﻌﺎﻭﻧﻲ ﻭ ﺳﻬﺎﻡ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﻬﺎﻡ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ
80ﺩﺭﺻﺪﻱ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ 40ﺩﺭﺻﺪﻱ ﺳﻬﺎﻡ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻴﭻ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺁﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ!
ﺍﻳــﻦ ﺁﻣــﺎﺭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟــﻲ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻛــﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﻃﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻓﻘﻂ
ﺑﻪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺳــﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺴــﻨﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ
ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﺳﻬﺎﻡ ﺷﻨﺎﻭﺭ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺍﺻﻠﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻝ ﻫﺴــﺘﻨﺪ 20ﺩﺭﺻــﺪ ،ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻓﺮﻋﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺍﻭﻝ 15ﺩﺭﺻــﺪ ﻭ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺩﻭﻡ 10ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷــﺪ ﺍﻣﺎ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺳﻬﺎﻡ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ،ﺗﻨﻬﺎ
ﺩﺭﭘﻲ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﻣﺎﺭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﺮﺍﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮﺡ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺳﺎﺯﻱ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﺩﻫﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺍﺻﻞ 44ﺩﺭ
ﻛﺸﻮﺭ ،ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩﻫﺎﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺑﻪ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﻧﻮﻋﻲ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ
ﻭ ﺟﻴﺐ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺎﺱ ﻫﺸﻲ ﺣﺴﺎﺑﺮﺱ ﻣﻌﺘﻤﺪ ﺑﻮﺭﺱ ﻭ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻲ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ
ﺍﺧﻴﺮ ﻳﻜﺴﺮﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ
ﻇﺎﻫﺮﻱ ،ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻭﻟﻲ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ
ﺍﺯ ﺳــﻬﺎﻡ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺁﻥ ،ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ
ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ.
ﻋﻀﻮ ﻫﻴــﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸــﺘﻲ ﺑﺎ ﺑﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺗﻤــﺎﻡ ﻣﺘﺨﺼﺼــﺎﻥ ﻛﺸــﻮﺭ ﺷــﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺨــﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ
ﺗﻠﻘــﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩ» :ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴــﻲ ﻛﻪ ﺷــﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲﻫﺎ ﺭﺍ
ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺳــﺎﺯﻱ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﺠﺮﻱ ﻧﻈﺮ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﻭﻱ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﻣﻨﻄﻖ ،ﻏﻴﺮ ﺍﺻﻮﻟﻲ ﺍﺳﺖ «.ﺣﺴﺎﺑﺮﺱ ﻣﻌﺘﻤﺪ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻠﻘﻰ ﻧﻤﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻭﻟﻰ ﺷﺨﺺ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰ
ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺻﻞ 44ﻣﻨﻊ ﻧﺸﺪﻩ ،ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷــﻜﻠﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻰ
ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﻋﻘﻼﻳﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺮﻯ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﮔﺮ
ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﻣﺠﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ
ﺧﻼﻑ ﻣﻨﻄﻖ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﻛﺎﺭﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ.
ﺭﺋﻴﺲ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣــﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻭ ﺍﮔﺮ
ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪﻳﻬﻰ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎﻗﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ.
ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺳﻬﺎﻡ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺭ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑــﻪ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺩﺭﺧﺼــﻮﺹ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺷــﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺷــﺒﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ
ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ :ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺳﻴﺎﺳــﺖﻫﺎﻯ ﻛﻠﻰ ﺍﺻﻞ 44ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ
ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺠﺎﺯ ﺑﻪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺳــﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻌﺎﻭﻥ،
ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﺍﻳﻦ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑــﺎ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﻧﻴﺴــﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ
ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎ ﺗﺎ ﺳﻘﻒ 40ﺩﺭﺻﺪ
ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻼﺍﺷﻜﺎﻝ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﻓﻌﺎﻻﻥ
ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺍﺻﻞ
44ﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﺑﻪﺩﺭﺳﺘﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ.
ﺣﺬﻑ ﺭﻗﻴﺐ ﺳــﻮﻡ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﻠﻮﻛﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ
ﻭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ 50ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺳــﻬﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻭﻧﻲ ﺳﭙﺎﻩ ،ﺷﺎﻫﺪ
ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺮ ﺍﺩﻋﺎﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﻨﺴﺮﺳﻴﻮﻡ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎﻥ ﻛﻮﻳﺮ ﻳﺰﺩ )ﺭﻗﻴﺐ
ﺳﻮﻡ( ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ
ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﺪ ،ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻗﻄﻌﻲ
ﺷــﺪﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻧﻴﺰ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﺭﺍ
ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ.
ﮔﻔﺘﻨﻲ ﺍﺳــﺖ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﻤﻴﺴﻮﻥ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﺻﻞ 44
ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ،ﺍﺷﻜﺎﻻﺕ ﺩﻩﮔﺎﻧﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ
ﻛﻠﻲ ﺍﺻﻞ 44ﺩﺭ ﺻﺤﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ
ﻋﺪﻡ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﻗﺎﺑﺖﭘﺬﻳﺮﻱ ﺑﻴﻦ ﺑﺨــﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻭ ﺗﻌﺎﻭﻧﻲ ﻭ ﺑﺨﺶ
ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﭼﻨﻴﻦ
ﺗﻨﺎﻗﻀﻰ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺩ ﻭ ﭼﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺷــﺪﻩ
ﺍﺳﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺸــﺨﺼﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﻭﺭﻭﺩ
ﻣﻮﺳﺴــﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣــﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ
ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﺻﻞ
44ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﻣﻨﻄﻖ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ،
ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﻭ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪﺩﺭﺳﺘﻰ
ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺤﺮﺯ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻛﺜﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﻳﻜﺴﺮﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﺻﻠﻰ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ؛ ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿــﺮ ﻛــﻪ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﺳــﺖ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺷــﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﺳــﺖ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ
ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﭘﻮﻝ ،ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻗﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻠﻒ ﻧﻜﺮﺩﻩ
ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻗﺼﺎﺕ ﻧﻤﻲﺷــﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻓﻀﺎﻯ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺧﻮﺩ
ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳــﺖﻫﺎﻯ ﺍﺻﻞ 44ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺫﻛﺮ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻧﻴﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ
ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺭﻏﺒﺖ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑــﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ
ﻧﺸﺎﻥ ﻧــﺪﺍﺩﻩ ﻭ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫــﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﻭﻗﺖ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﻳﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻨــﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ
ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻓــﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ،ﺧﻮﺩ ﺷﺎﻫــﺪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ
ﻣﺪﻋﺎﺳﺖ.
ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ
ﺭﺍﻩ ﻧﻴﺎﻓﺘــﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ ﺑﺨــﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ ﻫﻴــﺎﺕ ﻣﺪﻳﺮﻩ
ﺷﺮﻛﺖ ﻓــﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ،ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺟﻬﺎﻧــﻲ ﻓﻮﻻﺩ ،ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ
ﻭﻱ ﺍﺯﺧﺮﻳــﺪﺍﺭﻱ ﺳﻬﻢ ﻭ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳــﺖ ﺭﺍﻱ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻣﺒﻨــﻲ ﺑﺮ ﺍﺑﻄﺎﻝ
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘــﺎﻥ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻳﻦ
ﺷﺮﻛﺖ ،ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ
ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺳﺎﺯﻱ ﺍﻳﺮﺍﺩﺍﺗﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘــﻪ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳــﺎﺯﻱ ،ﺍﺑﻄﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ
ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻬﺎﻳــﻲ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺳﺎﺯﻣــﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ،ﺭﺍﻱ
ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﻗﻄﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ
ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻗﻄﻌﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻗﻄﻌﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭ ﺗﺎ ﺍﻋــﻼﻡ ﻧﺸﺪﻥ ﺣﻜﻢ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈــﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ
ﭼﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﻧﺼﻴﺐ ﻣﺤﻤــﺪ ﺟﺎﺑﺮﻳﺎﻥ ،ﺑﻠﻮﻙ 30ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻓﻮﻻﺩ
ﺧﻮﺯﺳﺘــﺎﻥ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﺩﻭﻟــﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ!ﺑــﺎ ﺍﻳﻦﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ
ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻓﻀﺎﻯ
ﺍﻣﻦ ﺭﺍ ﺣﺲ ﻛﻨﺪ ،ﺯﻣﻴﻨــﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ
ﺗﺨﺼــﺺ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺼﺪﻯﮔــﺮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ
ﺧﺮﻭﺝ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ
ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕــﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻫــﺪﺍﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺑﻼﻍ
ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻛﻠﻰ ﺍﺻﻞ 44ﺧﺮﻭﺝ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﻄﺮﻩ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ ﺍﻧﺘﻘــﺎﻝ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺍﮔﺮ
ﺩﺭ ﺍﺻﻞ 44ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ ،ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺷﻜــﺎﻻﺕ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮﻫﺎﻯ ﻓﻌﻠﻰ ﺩﺭ
ﻋﺮﺿﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺭﺥ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ.
ﺯﻳــﺮﺍ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻛــﻞ ﺩﻓﺘﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳــﺰﻯ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ
ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﺻﻞ 44ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ،ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺻﻞ 44ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ
ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺣﻀــﻮﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ،
ﺩﺍﺩﻩ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ،
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣــﻰ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ 10ﺩﺭﺻــﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﻣﻮﺭﺩ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ
ﭘﻨﺞ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﻛﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻛﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﻫﺎﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺁﻳﺎ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ
ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﻛﻪ ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﺎﻛﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﻠﻨﺪﻣــﺪﺕ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻛﻠﻰ ﺍﺻﻞ ،44
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻨﮕﺎﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺤﺚﻫﺎﻳﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﺸﻮﺩ.
49
ﺳﺎﻝ ﻧﻮ ﻣﻴﻼﺩﻯ؛
ﻧﮕﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻛﻬﻨﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ
ﻧﻮﺷﻴﻦ ﺩﻳﺎﻧﺘﻰ
ﻣﻨﺒﻊ :ﺭﻭﻳﺘﺮﺯ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬــﺎﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺩﺭ 2009ﺑــﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜــﺮﺩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ
ﺷﺶ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺵ ﺧﺎﺗﻤــﻪ ﺩﺍﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻣــﺎﺭ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ
ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻔﺘﻪ 2010ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﻯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺳﺎﻝ ﻧﻮ ﻣﻴﻼﺩﻯ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ.
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬــﻢ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﮔــﺰﺍﺭﺵ ﺑﺨﺶ ﻧﻴﺮﻭﻯ
ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺁﻣﺎﺭ ﺣﻘﻮﻕﺑﮕﻴﺮﺍﻥ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮﺩ .ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻯﮔﻴﺮﻯ ﺭﻭﻳﺘﺮﺯ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ
2009ﺣﺪﻭﺩ 20ﻫﺰﺍﺭ ﺷﻐﻞ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻗﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ
11ﻫﺰﺍﺭ ﺷﻐﻞ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩ.
ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻛــﻪ ﺭﺷﺪ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻦ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑــﺎﺯ ﻫﻢ ﻛﻨﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻓﺖ ﻓﺮﻭﺷﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﻣﺒــﺮ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻓﺮﻭﺵ ﻣﺴﻜﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺣﺎﻝ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻟﺮﺯﺍﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮﺩ.ﻧﺮﺥ ﺳﻮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﻭ ﺿﻤﺎﻧﺖﻫﺎﻯ ﻓﺪﺭﺍﻝ
ﺭﺯﺭﻭ ﺩﺭ 2009ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻋﻤــﺪﻩ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺗﻜﺮﺍﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ،ﻛــﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻮﺩ،
ﻣﻤﻜــﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﻮﺩ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻧﮕــﺮﺍﻥ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺪﺭﺍﻝ
ﺭﺯﺭﻭ ،ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻧﺮﺥ ﻭﺍﻡ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺪﻫﺪ.ﺗﻮﻣﺎﺱ
ﻭﻳﻠﺴﻮﻥ ،ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﻳﻨﮕﺮ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻝ ﺩﺭ
ﺑﺮﻭﻳﻦِ ﭘﻨﺴﻴﻠﻮﺍﻧﻴﺎ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ 2010
ﺁﺯﺍﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﻣﺎﻟﻰ ﻭ ﭘﻮﻟﻰ »ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻇﺮﻳﻒ ﻭ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩﺍﻯ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ« ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻫﺎﻳــﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑــﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻈــﺎﺭ ﻧﺮﺥ ﺑﻬﺮﻩ ﺭﺍ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺑﻪﺗﺎﺯﮔﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺩﻻﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ
ﺩﺭ ﺻــﻮﺭﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺮﺥ ﺑﻬﺮﻩ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺭﻭﻧــﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺸﻰ ﻣﺪﺍﻭﻣﻰ ﺭﺍ
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﺪ.ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ،ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻭﻗﺎﺕ 2009ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺩﻻﺭ
ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﻗﻴﻤﺖ ﺩﻻﺭ ﺩﺭ 2010ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺰﻧﺪ.ﺑﺮﻭﺱ ﺯﺍﺭﻭ ،ﻣﺪﻳﺮ ﻓﻨﻰ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﺸﺎﻭﺭﺍﻥ
ﮔﻠﻮﺑﺎﻝ ﺩﻟﺘﺎ ﺩﺭ ﺑﻮﺳﺘﻮﻥ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ :ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪ ﺩﻻﺭﻯ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻗﻮﻯﺗﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻧﻴﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ 2010ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺎﻝ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.
ﺳﺎﻝ ﺩﺭﺁﻣﺪ
ﭘــﺲ ﺍﺯ 12ﺳﺎﻝ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻭﺟــﻮﺩ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ 65ﺩﺭﺻﺪﻯ ﺷﺎﺧﺺ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﭘــﻮﺭ 500ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻣﺎﺭﺱ ،ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻛﻞ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﻣﻴﻼﺩﻯ ﺩﺭ ﻧﻈــﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺑﺎﻳــﺪ ﮔﻔﺖ ﻛــﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ
ﺩﻫــﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬــﺎﻡ ﻣﺘﻀﺮﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧــﺪ .ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ
ﭘﻮﺭﺗﻔﻮﻟﻴﻮﻯ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻣﻌﺪﻭﺩﻯ ﺭﺍﺿﻰﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﭘﺎﻳﺎﻥ
2009ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍﻝ ﺍﺳﺘﺮﻳﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺩﻫﻪ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻛﻞ ،ﺑﺎ
ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ﺳﻮﺩ ﺳﻬﺎﻡ ﺣﻖ ﺗﻘﺪﻡ ﺑﻮﺩ.ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ 2009
ﺭﺍ ﺳﺎﻟﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ
ﺳﻘﻮﻁ 2008ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺟﺰﺋﻰ ﻛﺴﺐ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ ،ﺳﻘﻮﻁ
ﻭﺍﻡ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻯ ﻟﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭﺯ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻭﺭﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﺍﻝ ﺍﺳﺘﺮﻳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩ.
ﺩﺭ ،2009ﻣﻴﺎﻧﮕﻴــﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺻﻨﻌﺘــﻰ ﺩﺍﻭ ﺟﻮﻧﺰ 18/8ﺩﺭﺻﺪ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﭘﻮﺭ 23/5ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﻻ
ﺭﻓﺖ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺰﺩﻙ ﻫﻢ 43/9ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻭﺝ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ،ﻧﺮﺥ ﺑﻬﺮﻩ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ
ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺣﻘﻮﻕﺑﮕﻴﺮﺍﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ،ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ
ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺭﺳﻴﺪﻩ .ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ
50
ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺮﺥ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ 2010ﺑﻪ ﺍﻭﺝ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ .ﻧــﺮﺥ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ 10/1
ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ ،ﺩﺭﺣﺎﻟﻰﻛــﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ 10ﺩﺭﺻﺪ
ﺍﻓﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ،ﻓــﺪﺭﺍﻝ ﺭﺯﺭﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪﺵ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻧﺮﺥ ﺳﻮﺩ ﺭﺍ »ﻣﺪﺕ ﻃﻮﻻﻧــﻰ« ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﺩ ،ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺮﺧﻰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺭﻗﻢ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﻻﺯﻡ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ
ﻛﻪ ﻧﺮﺥﻫــﺎ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻴﺎﺑﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﻣﺎﺭ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﻮﺩ.
ﻛﺎﺭﻣﻴﻦ ﮔﺮﻳﮕﻮﻟﻰ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫــﺎﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺩﺭ ﻣﻴﺰﻭﻫﻮ ﺳﻜﻴﻮﺭﻳﺘﻴﺰ ﺩﺭ ﻧﻴﻮﻳــﻮﺭﻙ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ :ﺍﮔﺮ ﺍﻭﺿﺎﻉ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻮﺩ ﺍﺣﺘﻤــﺎﻝ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺭﺯﺭﻭ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻧــﺮﺥ ﺳﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺪﻫﺪ ﺍﻣﺎ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺭﺯﺭﻭ ﺷﻨﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺿﻌﻴﻒ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﻭﻳﺘﺮﺯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺭﺯﺭﻭ
ﻧﺮﺥ ﺑﻬﺮﻩ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﻪﻣﺎﻩ ﻧﺨﺴﺖ 2011ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﺩ.
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕــﺮﺍﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨــﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﻬﺒﻮﺩ
ﻛﻢﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺮﻧﻮﺳــﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ .ﺷﺎﺧﺺ ﻓﺮﻭﺵ ﺧﺎﻧﻪ
ﺩﺭ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﺷﺎﻫــﺪ 2/1ﺩﺭﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺭﺳﻴﺪ؛ ﺍﻭﺟﻰ ﻛﻪ
ﭘﺲ ﺍﺯ 9ﻣﺎﻩ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺎﭘﻰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗــﻰ 8ﻫﺰﺍﺭ ﺩﻻﺭﻯ،
ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺎﻧــﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ ﺍﻭﻝ ﺑﻮﺩ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻰﺧﺮﻳﺪﻧــﺪ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ .ﻗﺮﺍﺭ
ﺑﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻓﻘﻂ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺷﺪ
ﺗﺎ ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﺁﻭﺭﻳﻞ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨــﺪ .ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺣﺬﻑ ﺍﻳﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻫﻨﻮﺯ
wild cardﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺎﻟﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻭﻳﻠﺴﻮﻥ ﺍﮔﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ
ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻰ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ،ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﻜﺘﻪﺍﻯ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﻣﺴﻜﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ،ﻭ ﺍﮔﺮ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺮﺥ ﻭﺍﻡ ﺩﺭ 2010ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ،ﻭﺿﻊ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻜﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺮﺥ
ﻭﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺑﺎﺯﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺩﻩﺳﺎﻟﻪ ﺧﺰﺍﻧﻪﺩﺍﺭﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﺯ 3/2ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﻧﻮﺍﻣﺒــﺮ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺁﺧﺮ 2009ﺑﻪ 3/8ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﻳﺎﻓــﺖ .ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭﺍﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﮔﺬﺷﺘــﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ
ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﺪ.
ﻓﺮﻭﺵ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ
ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺁﻯﺍﺱﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧــﻮﺩﺭﻭ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﻭ ﻣﺮﻛﺰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ
ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﺁﻯﺍﺱﺍﻡ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺭﻭﺯ 2010ﻫﻤــﻪ ﺭﺍ ﺑﻬــﺖﺯﺩﻩ ﻛﺮﺩ.ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺭﻭﻳﺘــﺮﺯ ﺭﺍﻯ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛــﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﻯﺍﺱﺍﻡ
ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ 54ﺍﻓﺰﺍﻳــﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺭ
ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻳﻌﻨﻰ 53/6ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ
50ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ.ﮔﺮﻳﮕﻮﻟﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﺿﻴﺢ
ﺩﺍﺩ :ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ
ﻭ ﻓــﺮﺽ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺷﺮﻭﻉ 2010ﻫﻢ ﺩﺭ
ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺭﺍﻫﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻴﺎﺑــﺪ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺷﺎﻫﺪﺵ ﺑﻮﺩﻳﻢ.ﻫﻨﻮﺯ ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺁﻯﺍﺱﺍﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺨﺶﻫــﺎﻯ ﺧﺪﻣﺎﺗﻰ ،ﻛﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳــﺖ ،ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣــﺎ ﺭﻭﻳﺘﺮﺯ ﺷﺎﺧــﺺ ﺁﻯﺍﺱﺍﻡ
ﻏﻴﺮﺗﻮﻟﻴﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 50ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺭﻗﻢ 48/7
ﺩﺭ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﺩﺍﺭﺩ.ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺘﺮﺯ ﺭﺍﻯ
ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣﻠﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ 2010
ﺑﺎ ﻧﺮﺥ ﺳﺎﻻﻧﻪ 2/8ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺷﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺍﻧــﺪﺍﺯﻩ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺗﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣﻠﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺳﻪﻣﺎﻩ ﺳﻮﻡ 2009ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﻃﻮﻻﻧﻰﻣﺪﺕ ،ﺩﺭﭘﻰ
ﺭﻛﻮﺩﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2007ﺁﻏــﺎﺯ ﺷﺪ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩ.ﺩﺭ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ
2009ﺳﻔــﺎﺭﺵ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪﺯﺣﻤــﺖ 0/5ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺍﻛﺘﺒﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩﻯ ﺍﻧﺒﺎﺭﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ
ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ.ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻯ
ﻓﺮﻭﺵ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﺍﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ .ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻓﺮﻭﺵ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻄﺌﻰ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ 11 ،ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ.
ﺳﺎﻝ ﺧﻮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺑﻮﺭﺱ ﺟﻬﺎﻥ
ﭘﺎﺩﺍﺵ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺑﻮﺭﺱ ،ﻛﻪ ﺩﺭ 2009ﺁﺭﺍﻣﺸﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ
ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎﻯ ﺛﺒﺖﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﻗﻴﻤﺖﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 67ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻛﻒ ﻗﻴﻤﺖ ﺩﺭ
ﻣﺎﺭﺱ ﮔﺬﺷﺘﻪ )ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﻔﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ( ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ
ﺭﻭﺯ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬــﺎﻡ ،ﺩﺍﻭ ﺟﻮﻧﺰ ﺑﺎ 120ﻭﺍﺣﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ
ﻭ ﺷﺎﺧــﺺ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﭘــﻮﺭ ﻛﺎﻫﺸﻰ ﺑﺮﺍﺑــﺮ 11/3ﻭﺍﺣﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻣﺎ
ﻫﻨﮕﺎﻣﻰﻛﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺁﺭﺍﻡ ﺷﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺻﻨﻌﺘﻰ
ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺩﺍﻭ ﺟﻮﻧﺰ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺑﺮﺍﺑﺮ 10ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 428ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﻣﺠﻤــﻮﻉ 1652ﻭﺍﺣﺪ ﺑﺮﺍﺑﺮ 19ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﭘﻮﺭ
ﺣــﺪﻭﺩ 23ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳــﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻊﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﺠﺶ،
ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻞ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬــﺎﻡ ﺩﺍﻭ ﺟﻮﻧﺰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ 26ﺩﺭﺻﺪ
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻮﺩ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ،ﺍﺻﻼ ﻋﺎﺩﻯ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻪﺳﺨﺘﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﻧﺸﺎﻧﻪﻫــﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖﻭﺳﻮﻯ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﻧــﺪ .ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺭﺷﺪ ﺍﺳﺖ ،ﺧﺮﺩﻩﻓﺮﻭﺷﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺷﺎﺧﺺ
ﻧﻤﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﭼﺮﺍﻍ ﺳﺒﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﻫﻢ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺛﺒﺎﺕ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺍﺳﺖ.ﺑﺎﺏ ﭘﺎﺭﻛﺮ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻣﺎﻟﻰ ﺩﺭ
ﻣﺮﻳﻞ ﻟﻴﻨﭻ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺍﺳﻜﺎﺗﺰﺩﻳﻞ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ :ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻰ
ﺁﺭﺍﻡﺗﺮ ﻭ ﻛﻢﻣﺴﺎﻟﻪﺗﺮ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻬﺒﻮﺩ
ﺁﺭﺍﻡ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺛﺒﺎﺗﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯﻫــﺎﻯ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺭﻛــﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ
ﻣﻠﻜﻰ ،ﺳﻮﺩ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﻭ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎﻯ ﺷﻜﻨﻨﺪﻩ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ
ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﻮﺭﻡ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﺧﻴﻠﻰ ﺟﺬﺍﺏ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
ﻭﻳﻞ ﻫﭙﺒﻮﺭﻥ ﺍﺯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻫﭙﺒﻮﺭﻥ ﺩﺭ ﭘﺮﻯﺍﺳﻜﺎﺕ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ
ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺍﻭﺿﺎﻉ 2010ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ :ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺠﺰ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﭘﻮﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺧﺮﺝ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺩﺭﻣﺠﻤﻮﻉ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺣﺮﻓﻪﺍﻯ ﺗﻘﺮﻳﺒــﺎ ﺩﻟﮕﺮﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﭼﺮﺧــﺶ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺑﺪﻫﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ
80ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺎﺯﮔﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﻯﮔﻴﺮﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺭﺍﺳــﻞ ﺷﺮﻛــﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨــﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﺭ
12ﻣﺎﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺷﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺷﺪ ﺩﺳﺖﻛﻢ 10ﺩﺭﺻــﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺎﺭﻙ ﺍﻳﺒﻞ،
ﻣﺪﻳﺮ ﺭﺍﺳﻞ ﺩﺭ ﺗﺎﻛﻮﻣﺎﻯ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ »ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺭﺷﺪ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ« .ﻭﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ :ﺍﮔﺮ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻳﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻣﻠﻰ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻓﻌﺎﻝ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 69ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﭘﻮﺭﺗﻔﻠﻴﻮﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﻓﻌــﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﺷﺪ
ﺍﺳﺖ.ﺍﻣﺎ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻃﻮﺭﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛــﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻣﺘﻮﺳﻂ ،ﺧﻴﻠﻰ
ﺭﺍﺣﺖ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻧــﺪ .ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ
10ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﺑﺪﻫﻰ ﻭﺍﻡ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ
ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺑﻴــﺮﻭﻥ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﭘﻮﻝ ﻧﻘﺪﺷﺎﻥ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺟﻨﺒﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﺷﺪ ﺍﺧﻴﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺩﻳﻮﻳــﺪ ﻛﻠﻰ ،ﻣﺪﻳﺮ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺟﻰﭘﻰ ﻣﻮﺭﮔــﺎﻥ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ :ﺍﻳــﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺎﺩ ﻣﻮﺍﻓﻖ
ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﻯ ﺭﺍ )ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ( ﻧﻮﻳــﺪ ﻣﻰﺩﻫﺪ ،ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺎﺩﺛﻪ
ﻏﻴﺮﻣﺘﺮﻗﺒﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭﻗﻔﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ.
ﻫﺸﺪﺍﺭ
ﺩﺭ ﭼﻨﻴــﻦ ﺍﻭﺿﺎﻋﻰ ﭼــﻪ ﺍﺷﻜﺎﻟــﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﭘﻴــﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ؟
ﺩﺭﺑــﺎﺭﻩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ :ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ.
ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺁﺭﺍﻡﺗﺮ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ
ﻭﺍﻡ ،ﺻﻒﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺑﻴﻜﺎﺭﺍﻥ ،ﻗﻴﻤﺖﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺍﻣﻼﻙ ﻭ ﻣﺴﺘﻐﻼﺕ
ﻭ ﭼﻴﺰﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺧﻰ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜــﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺣﻤﺎﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫــﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻛﻢ ﺷﻮﺩ ،ﺭﻛــﻮﺩ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﺮﺧﻰ ﻫــﻢ ﻧﮕﺮﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺝ ﺗﺎﺯﻩ
ﺑﺎﺯﭘﺲ ﺩﺍﺩﻥ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭﺍﻡﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ.
ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺎﺭﺑﺎﺭﺍ ﻭﺍﻟﭽﻠــﻰ ،ﻣﺪﻳﺮ ﭘﻮﺭﺗﻔﻠﻴﻮﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭﻯ ﺁﻛﻴﻼ ﺭﺍﻛﻰ
ﻣﻮﻧﺘﻴﻦ ﺩﺭ ﻓﻮﻧﻴﻜﺲ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔــﺖ :ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ
ﺩﺭ ﺩﺭﺍﺯﻣﺪﺕ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﻮﺛﺮ
ﺑﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻭﻯ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﺭﻡ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺮﺥ
ﻣﺎﻟﻴــﺎﺕ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﻭ ﻣﻠﻰ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨــﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺳﻠﺐ ﻛﻨﺪ.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ
ﻧﺮﺥ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤــﻞ ﺑﭙﻮﺷﺪ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﺭﻡ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ﺭﺍ ﺑﻪﻫﻢ ﺑﺮﻳﺰﺩ.ﺍﺯ ﻃﺮﻓــﻰ ،ﭘﺎﺭﻛﺮ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕﻫﺎ ،ﺗﻮﺭﻡ ﻭ ﻧﺮﺥ ﺑﻬﺮﻩ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻯ ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻭﻯ
ﺫﻛﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻭﻯ ﮔﻔﺖ :ﻓﻜــﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺭﺯﺭﻭ ﻧــﺮﺥ ﺳﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ
2011ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﺪ.ﭘﺎﺭﻛﺮ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ
ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﺍﻭﻧﺲ ﻃﻼ ﺩﺭ 18ﻣﺎﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ 1500ﺩﻻﺭ ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻃﻼ ﺩﺭ ﭘﺎﻳــﺎﻥ 2009ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﺍﻭﻧﺲ 1096
ﺩﻻﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﻰ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻰ ﺣﺮﻓﻪﺍﻯ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻯﮔﻴﺮﻯ
ﺭﺍﺳﻞ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﻮﺭﻡ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ،
ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳــﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘــﻂ 27ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﻗﺮﺿﻪﻫﺎﻯ ﺗﻀﺎﻣﻨﻰ ﺧﻮﺵﺑﻴﻦ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺩﺭﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ 44ﺩﺭﺻﺪ ﺧﻮﺵﺑﻴﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ
ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺸﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺑﻠﻨﺪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﻪ
ﺩﺭ 2009ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﺩ.
ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻯ ﺳﻬــﺎﻡ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﺯ ﺑﺎﺩ ﻣﻮﺍﻓﻘﻰ ﺑﻬــﺮﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺮﺩ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگﺗﺮ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻫــﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ
ﻣﻰﻭﺯﺩ.
ﺣﺪﻭﺩ 72ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺭﺍﺳﻞ ﺧﻮﺵﺑﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺭﺷﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ،ﺩﺭﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﻓﻘﻂ
54ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﺭﺷﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ،2009ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ
ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑــﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﺩﻯ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻭﺍﻟﭽﻰ ،ﻛــﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺁﺭﻳﺰﻭﻧــﺎ ﻭ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ ﺍﺯ
ﺷﺮﻛﺖﻫــﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍﻛــﻰ ﻣﻮﻧﺘﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﮔﻔﺖ ﻛﻪ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﻛُﻨﺪ ،ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺎﺭ
ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ.
ﻭﻯ ﺍﻓﺰﻭﺩ :ﻫﻤﻪ ﺩﺭﺑــﺎﺭﻩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺣﺮﻑ ﻣﻰﺯﻧﻨﺪ ﭼﻮﻥ
ﻧﻤﻮﺩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ
ﻛﻪ ﭼﺎﺑﻚﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﺭﻡ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻌﻤﻮﻻ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﻳﮋﻩﺍﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ
ﺑﺰﺭگ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﻭﻯ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﺮﻭﭼﻴﭗ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ
ﭼﻨﺪﻟﺮ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺁﺭﻳﺰﻭﻧﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺭﺍﺳﻞ ﺑﻴﺶ
ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﺁﻣﻴﺰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺑﺨﺶ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﮔﺮ ﺳﻬﺎﻡ ﻓﻨــﺎﻭﺭﻯ ﺩﺭ 2010ﭘﻴﺸﮕﺎﻡ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬــﺎﻡ ﺷﻮﺩ ،ﺗﻀﺎﺩ
ﻃﻌﻨﻪﺁﻣﻴــﺰﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﭘﻴــﺶ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ 2000ﺻﺮﻑ ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﺷﺪ
ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻭﺝ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
ﺑﻴﺸﺘــﺮ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣــﺎﻥ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬــﺎﻡ ﻓﻨــﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﻛﻞ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﭘﻴــﺶ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴــﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗــﺮﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ
»ﺩﻫﻪ ﺍﺯﺩﺳﺖﺭﻓﺘﻪ« ﺣﺮﻑ ﻣﻰﺯﻧﻨﺪ .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ
ﺍﻣﻴــﺪﻭﺍﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻫﻪﺍﻯ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺍﺳــﺖ ﺁﻧﻘﺪﺭﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ
ﺳﺮﺧﻮﺭﺩﮔﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
51
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺭﺷﺪ ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ
ﺭﻛﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩ
ﻓﺮﻫﺎﺩ ﺭﻣﻀﺎﻥ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﺑــﺎ ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻧﺸﻴﺐ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻪ
ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺭﺷﺪ
ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮﺩﻟﻴﻞ
ﺍﻳﻦ ﺭﺷﺪ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺳﺎﻝ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﻲ
ﻓﺮﻭﻛﺶ ﻛﺮﺩ .ﻋﻤﻼ ﻧﻤﺎﺩ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ،
ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺳﻬــﺎﻡ ﺑﺮﺧﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﻓﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻃﻲ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺳﻬﺎﻡ ﺻﻨﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻮﺭﺱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻓﺼﻞ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﺍﺭﺳﻴﺪﻥ
ﻣــﺎﻩ ﻣﺤﺮﻡ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ
ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻧﺮژﻱ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ
ﺷﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ .ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺮﻳــﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﺭﻳﺰﺵ ﺭﺍ ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻧﮕــﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺳﺎﻝ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻴﻼﺩﻱ
ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺗﺎﺯﮔﻲ ﺁﻏــﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ
ﺷﺮﻭﻉ ﺳﺎﻝ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﺑــﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ
ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺭﻛﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ
ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﻝ ﻣﺎﻟﻲ
ﻓﺮﺍ ﺭﺳﻴــﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺍﺳﻔﻨﺪﻣﺎﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﭼﻨﺪﻣﺎﻩ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺗﺎ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺻﻮﺭﺕﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻛﻪ
ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺑﺎﻋــﺚ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ ﺍﻓﺖ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻓﺖ ﺷﺎﺧﺼﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮ
ﺑﻮﺭﺱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ
ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺷﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﺎ ﻓــﺮﺍﺯ ﻭ ﻧﺸﻴﺐ ﻣﻮﺍﺟﻪ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﻍ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﺁﻧﻜﻪ ﺗﺨﺼﺺ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻥ ﺑﻪﻣﺒﺎﺣﺚ ﻏﻴﺮﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎ
ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﻣﺘﺸﻨﺞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ
ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺷﺪﻩ ﺑــﻮﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ
ﻳﻜﺴﺮﻱ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺳﻬــﺎﻡ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ
ﺷﺪﻩ ﺑــﻮﺭﺱ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺟﺪﻱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ
ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺁﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ
ﺳﻬﺎﻡ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﻣﺎ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺑﺮ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﺷﺪ
ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺩﺭ ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﺭﻛﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻓﻮﻻﺩ
ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﻴﺰ ﺍﻓﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥ
ﺩﺭ ﺑﺨــﺶ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺗــﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣﺪﻥ ﻗﻴﻤﺖ
ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺸﻮﺭ
ﺳﺒــﺐ ﺷﺪ ﺑﻮﺭﺱ ﻣﺴﻜﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﻜــﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ .ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ
ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ
ﺭﻳﺰﺵ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺸﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﻝ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺑﻮﺭﺱ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
52
ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ
ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﺷﻮﺩ
ﺣﻤﻴﺪﺭﺿﺎ ﻓﻮﻻﺩﮔﺮ
ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺻﻞ 44ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ
ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﻛــﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺳﻬﺎﻣﺶ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﻃﺒﻘﻪﺍﻯ
ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪﻩ،
ﺯﻧﮓﻫﺎﻯ ﺧﻄﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﺪﺍ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﺮﻛﺖﻫــﺎﻯ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﺘﺮﻳــﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻬﺎﻡ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻃﺒﻘﻪﺍﻯ ﻧﻮ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﭘﺪﻳــﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻــﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺑﺨﺶ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺯﻳــﺮ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ،
ﻧﮕﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﺷﻔﺎﻑ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﺸﺎﻥ ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺑــﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﻮﺍﻧﻴــﻦ ،ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘــﻲ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘــﻲ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﺎ 40ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻬﻢ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺑﻴﻤﻪﺍﻱ
ﺑــﺮﺍﻱ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻗــﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺧﻮﺩ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻭ ﺩﺭ
ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻧﻘﺸﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻴــﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﻣﺎﻟﻚ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﺍﺕ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻧﻜﺘﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺧﻄﺮﻯ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ
ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺷﺒﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﻭ
ﺭﻣﻖ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ
ﺭﺍ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﻭ ﻧﺤﻴﻒﺗﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺍﺳﺖ.
ﺷﺮﻛـﺖﻫــﺎﻱ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣــﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺑــﻮﺭﺱ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺳﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺧﻮﺩ
ﺧﺮﻳــﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﭙــﺲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻋﻀﺎ ﻭﺍﮔــﺬﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﺷﺒﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻧﻘﺶ
ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻣــﺮﺩﺍﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻫﻢ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺑﻪ
ﻓﻜﺮ ﻛﺎﻫــﺶ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻦ ﺑﺨــﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ
ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﺮﺧــﻰ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ .ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻟﺘﻲ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﻋﺎﻡ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺍﻧﺪﻙ ،ﺑﺎ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺗﺼﺪﻱﻫﺎ
ﻣﻘﺎﻭﻣــﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨــﺪ ﻣﻨﺎﺻﺐ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ
ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑــﻪ ﺗﺼﺪﻱﮔﺮﻱ ﻭ ﺑﻨﮕﺎﻩﺩﺍﺭﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺗﺼﺪﻱﻫــﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ
ﺑﻮﺭﺱ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ
ﻭ ﺷﺒﻪﺩﻭﻟﺘﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺧﺮﻳــﺪﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺭﻗﻢ 62ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ
ﺗﻮﻣﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ 150ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺗﺼﺪﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ،
ﻧﺴﺒــﺖ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺟﺪﻱ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺁﻧﭽﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺭﻭﻧﻖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ .ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺭﻭﻧﻖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﻧﺸﻮﺩ ،ﺁﺛــﺎﺭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﻧﻴﺴﺖ .ﺳﻮﺍﻝ ﺟﺪﻱ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻘﺪﺭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺤﻚ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻣﻘــﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﻴــﺪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺣــﻮﺯﻩ ﺧﺼﻮﺻﻰﺳﺎﺯﻯ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩﺍﺕ ﺟﺪﻯ ﺍﺳﺖ .ﻃﺒﻖ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺻﻞ 0 44
ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ 80ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺁﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ
ﺷﺪﻩ ﺍﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﻟــﺖ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﻓﻮﻻﺩ ﻣﺒﺎﺭﻛــﻪ ،ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﺲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥﺧﻮﺩﺭﻭ ﻭ ﺳﺎﻳﭙﺎ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﻗﺒــﻞ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻮﺭﺱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒــﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ
ﺗﺎ ﭘﺎﻳــﺎﻥ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﺻﺪ ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻬﺎﻣﺸــﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ
ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﻱ ﺣﺘﻲ
20ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻬﺎﻡ ﺣﺎﻛﻤﻴﺘﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﻧﻴــﺰ ﻻﺯﻡ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ
ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﺷﺮﻛﺖﻫــﺎﻱ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﻃﺒﻖ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺍﺻﻞ 44ﻗﺮﺍﺭ ﺑــﻮﺩ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ
ﺷــﻮﺩ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻛــﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ
ﻃــﻮﺭﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻــﻲ ﺣﺘﻲ ﺗﻨﺰﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺯﻧﮓ ﺧﻄﺮﻯ ﺟﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
www.mosalas.ir
ª¹ÀoÎ
ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ
ﺍﺯ ﺳــﺎﻝ 1349ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻛﻠﻴﺪ ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ 39ﺳــﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻴﻞ ﺑﻰﺷﻤﺎﺭ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﭘﺨﺶ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺑﺪﻭﻥﺷﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻰ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﻢ.
53
ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺳﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ »ﺑﺎﻧﻮ«
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺩﻝ
ﻣﺎﺯﻳﺎﺭ ﻣﻌﺎﻭﻧﻰ
ﺗﺮﺩﻳــﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻳﻚ ﺳﺮﺯﻣﻴــﻦ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴــﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺻﺎﺣﺐ ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﻗﺪﻳﻤﻰﺗﺮﻳــﻦ ﻭ ﺑﺎﻗﺪﻣﺖﺗﺮﻳــﻦ ﺗﻤﺪﻥﻫــﺎﻯ ﺷﻨﺎﺧﺘــﻪ ﺷﺪﻩ
ﺑﺸــﺮﻯ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﻟﻬــﺎﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧــﻮﺍﻉ ﻭ ﺍﻗﺴﺎﻡ ﺍﻗﺘﺒﺎﺱﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺍﺩﺑــﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﺌﺎﺗﺮﻯ،
ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻨﺒﻌﻰ ﻏﻨﻰ ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ﺣﻮﺍﺩﺙ
ﻭﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫــﺎﻯ ﺁﻥ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻳــﻚ ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺗــﺎﻩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺧﻮﺭﺍﻙ ﻭ ﺩﺳﺘﻤﺎﻳﻪ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺑــﺮﺍﻯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ
ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﻨــﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﺮﺍﻫــﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ
ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠــﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﺻﺮﻑ ﺍﻧﺮژﻯ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ
ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻠﻖ ﺍﺯ ﺍﺑﺘــﺪﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﻛﻦ ﻳﻚ ﻣﻀﻤــﻮﻥ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ
ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫــﺪ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤــﻮﻉ ﻛﺎﺭﻯ ﺳﺎﺩﻩﺗــﺮ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻨــﺮ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺳﺎﺩﻩﺗــﺮ ،ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺣﺴﺎﺏ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﭘﺬﻳﺮ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ
ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳــﻰ ﻛــﻪ ﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﺻﺪﻫــﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﺴﺘﻨــﺪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺤﻰ ﻛــﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﺩﺭﺍﻡ ﺗﻮﺳﻂ
ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻳﻚ ﺍﺛﺮ ﻫﻨــﺮﻯ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﻧــﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻫﻴﭻ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﭘﻴﺶ ﭘﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﺗﺨﺼﺺ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺧﺎﺹ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ.
ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1349ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴــﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻛﻠﻴﺪ
ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ 39ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻴﻞ
ﺑﻰﺷﻤــﺎﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫــﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳــﻖ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ
ﭼﻨﺪﮔﺎﻧــﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﭘﺨﺶ ﺷﺪﻩﺍﻧــﺪ ﺑﺪﻭﻥﺷﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ
ﺗﺎﺭﻳﺨــﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻗﺎﺑــﻞ ﻗﺒﻮﻟﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧــﺪ .ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ
ﺗﺎﺭﻳﺨﭽــﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻱ ﺳﻴﻤــﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ
ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻧﺨﺴﺖ ،ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎ ﺯﻧﺪﻩﻳﺎﺩ
ﻋﻠــﻰ ﺣﺎﺗﻤﻲ ﻭ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﺷﻬﻨــﻮﺍﺯ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻨﺎﻯ
ﺳﻠﻄــﺎﻥ ﺻﺎﺣﺒﻘﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺑﺨﺸــﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ
ﺷﺎﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴــﺪ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﻟﻴﺮﺍﻥ ﺗﻨﮕﺴﺘﺎﻥ
ﻛﻪ ﺑــﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺿﺪﺍﺳﺘﻌﻤــﺎﺭﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻄــﻪ ﺗﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺧــﺖ ،ﻗﺪﻡ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﺧــﺖ ﺳﺮﻳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
54
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗــﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎ
ﺗﺼﻮﻳــﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺮ ﻗﺎﺏ ﺷﻴﺸــﻪﺍﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﺳﺎﻧــﻪﺍﻯ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﻈــﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭﻟﻰ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫــﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﺤﺚ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺟﻠﻮﻯ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨــﻰ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺧﻮﺩﻣــﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺐ ﺩﺭﺳــﻰ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻫﻢ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬــﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﻳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﻗﺖ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ
ﺳﺮﺑــﺪﺍﺭﺍﻥ )ﻣﺤﻤﺪﻋﻠــﻰ ﻧﺠﻔــﻰ ،(1365 -ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ )ﺳﻌﻴﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ
ﻧﻴﻚﭘﻮﺭ (1364 -ﻫﺰﺍﺭ ﺩﺳﺘــﺎﻥ )ﻋﻠﻰ ﺣﺎﺗﻤﻰ ،(1366-ﻛﻴﻒ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﻩﻫــﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻫﻨﻮﺯ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﺳﺖ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻰ )ﺳﻴﺪﺿﻴﺎﺍﻟﺪﻳﻦ ﺩﺭﻯ ،(1379 -ﻣــﺪﺍﺭ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻭﺭﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ
)ﺣﺴﻦ ﻓﺘﺤــﻰ (1386-ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﭘﺨﺶ ﺍﻓﺸﺎﺭﻳــﺎﻥ ﻭ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺎﺩﺭ ﺷــﺎﻩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ،ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗــﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ
ﺩﺭﭼﺸﻢ ﺑﺎﺩ )ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﺟﻮﺯﺍﻧــﻰ( ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﺛﺮ ﺧﻮﺏ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ
ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺩﻩﻫــﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺳﺘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺧﻮﺍﺭﺯﻣﺸﺎﻫﻴــﺎﻥ ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ
ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬــﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠــﻰ)ﻉ( ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺧﺎﻧﻤــﺎﻥ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﻐﻮﻝ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄــﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﺩﻭﺭﻩ
ﺩﺍﻭﻭﺩ ﻣﻴﺮﺑﺎﻗﺮﻯ) ،(1375ﻭﻻﻳﺖ ﻋﺸــﻖ ﺍﺛﺮ ﻣﻬﺪﻯ ﻓﺨﻴﻢﺯﺍﺩﻩ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻴﻪ ﻭ ﻳــﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺎﻃﻨﻴﺎﻥ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﺸﻬﻮﺭ
) (1379ﻭ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ )ﺩﺍﻭﻭﺩ ﻣﻴﺮﺑﺎﻗﺮﻯ (1383-ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺴﻦ ﺻﺒﺎﺡ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻟﻤﻮﺕ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﻣﻲﺯﻳﺴﺘﻪ
ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺁﺛــﺎﺭ ﻓﺎﺧــﺮ ﺗﺎﺭﻳــﺦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺳﺎﺯﻯ ﺳﻴﻤــﺎ ﺑﻪﺣﺴﺎﺏ ﻭ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺻﻔﺎﺭﻳﺎﻥ ﻭ ﻃﺎﻫﺮﻳﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺗﺎ ﻏﺰﻧﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺨﺶ
ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ
ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻧﺨﺴﺖ
ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺯ ﺳﻠﺴﻠــﻪ ﻗﺎﺟﺎﺭ ،ﺳﻮژﻩﻫﺎﻳﻰ
ﺩﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪﻯ ﺩﺭﮔﺮﻭﻫــﻰ ﻣﺠﺰﺍ ﺟﺎﻯ
ﻋﺎﻟــﻰ ﻭﻟﻰ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧــﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ
ﻣﻲﮔﻴﺮﻧــﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺩﻗﻴــﻖ ﺁﻧﻬــﺎ
ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻱ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻓﻴﻠــﻢ ﻭ ﺳﺮﻳﺎﻝ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ
ﻣﺠﺎﻟﻰ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ.
ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧــﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺟﺎﻟﺐ
ﺍﻣﺎ ﺗﺎﻣﻠــﻰ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻃــﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺯﻧﺪﻩﻳﺎﺩ ﻋﻠﻰ ﺣﺎﺗﻤﻲ ﻭ
ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻘﺎﻃــﻊ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﭼﻪ ﭘﻴﺶ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﭼﻪ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﺷﻬﻨﻮﺍﺯ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻰ ﺍﻋﺘﻨﺎﻳــﻰ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﻣﺼــﻮﻥ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻧــﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧــﻪﺍﻯ ﻣﻮﺭﺩ
ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻨﺎﻯ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺻﺎﺣﺒﻘﺮﺍﻥ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛــﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ
ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ
ﺳﺎﺧﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻤﻜﻰ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﮔﺎﻫﻰ
ﻛﻪ ﺑﺎﻭﺟــﻮﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﮔﺴﺘــﺮﺩﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﻟﻴﺮﺍﻥ ﺗﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﻗﺪﻡ
ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺨﺎﻃﺒــﺎﻥ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺳﻄــﻮﺭ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﻴــﺰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻳﺎﺩ ﺷﺪ
ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﻩﻫــﺎ ﻭ ﺻﺪﻫﺎ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺮﻳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺫﻫﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﺁﻧﻬــﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻫﻢ
ﺭﻳﺨﺘــﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﻧﺎﺯﻝ ﻭ
ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻨﺪ
ﺑﻰﺍﺭﺯﺷــﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺒــﻰ ﻛﻠﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ
ﺑﻪ ﻧﻮﺑــﻪ ﺧﻮﺩ ﺯﻣﻴﻨــﻪ ﻭ ﺩﺳﺘﻤﺎﻳﻪﺍﻯ
ﻏﻨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻗﺒﺎﺱﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧــﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣــﻦ ﻭ ﻧﻘﺎﺑﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺩﻫﻪ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺷﻤﺴﻰ ﺗﻮﺳﻂ
ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻣﺤﺪﻭﺩﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻗﺘﺒــﺎﺱ ﺳﺮﻳﺎﻝﺳﺎﺯﺍﻥ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﺮﺗﻀــﻰ ﺟﻌﻔــﺮﻯ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺑــﻪ ﻗﻮﻝ ﺟﻤﺸﻴــﺪ ﻣﺸﺎﻳﺨﻰ،
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤــﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺯ ﻭ ﺑﻮﻡ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﻔﻮﻳﻪ
ﻭ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻳﺎ ﺍﺻﻮﻻ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﻳــﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ،ﺑﺎﺯﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻏﻴﺮﺣﺮﻓﻪﺍﻯ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﮔﺮﻳﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﭼﺴﺐ ﻣﺨﺼﻮﺹ
ﭘﻴــﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺎﺩﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺍﺛﺮ ﻋﻜﺲ
ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴــﺖ؛ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳــﻰ ﺍﺯ ﺑﻰﺗﻮﺟﻬﻰ ﺳﻴﻤﺎ ﺑﻪ
ﺑﺮﺧــﻰ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺳﭙﺮﺩﻥ ﺑﺎﺯﺁﻓﺮﻳﻨــﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ
ﻏﻴﺮﺣﺮﻓﻪﺍﻯ ﻭ ﻛﺎﺭﻧﺎﺑﻠﺪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪﺟﺰ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﺳﺎﺧﺘﻪﻫﺎﻯ ﺑﻰﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﻯ ﻣﺨﺪﻭﺵ ﺍﺯ ﺳﻠﺴﻠﻪﻫﺎﻯ
ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻭ ﺯﻧﺪﻳﻪ )ﺑﺎ ﺑــﺎﺯﻯ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﭘﻮﺭﺣﺴﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﻛﺮﻳﻢﺧﺎﻥ
ﺯﻧﺪ( ﺁﻓﺮﻳــﺪ ،ﻣﺤﻤﺪﺭﺿــﺎ ﻭﺭﺯﻯ ،ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻛــﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ
ﺑﺮﺧــﻼﻑ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﻫﻨﻮﺯ ﻫــﻢ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﻓﻌﺎﻝ
ﺍﺳــﺖ ﻧﻴﺰ ﻇﺮﻑ ﻳﻚ ﺩﻫــﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧــﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺿﻌﻴﻒ ﻭ
ﺁﺷﻔﺘــﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮﻳﻢﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ) (1379ﻛــﻪ ﺍﻳﻨﺒﺎﺭ ﺍﻳﻔﺎﻯ
ﻧﻘﺶ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﺠﻴﺪ ﻣﻈﻔﺮﻯ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮﻳﺎﻝ
ﭘﻨﺞ ﻗﺴﻤﺘــﻰ ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻡ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧــﻰ )ﺑﺎ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﻬــﺰﺍﺩ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧﻰ ﺩﺭ
ﻧﻘﺶ ﺍﺻﻠﻰ( ﺿﻌﻒ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳــﺰﻯ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺳﻴﻤﺎ
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺳﭙــﺮﺩﻥ ﻛﺎﺭ ﺣﺴﺎﺱ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﻛﺎﺭﺩﺍﻥ ﻭ ﺍﻣﺘﺤﺎﻥ ﭘــﺲ ﺩﺍﺩﻩ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﻴــﺶ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﺎ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎ ﻫﻤﺎﻥ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪﺟﺰ ﮔﺮﻳﺰﻫﺎﻯ
ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻮﺭﻯﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳــﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ
ﺧــﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﭼﻬﻞﺳﺮﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻛﻬــﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻣﻴﻦ
ﺯﺩﻩ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮﻳﺎﻝ ﻣﺤﺮﻡ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﺮﻳﺎﻝ
ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺳﻬﻴﻞ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻭﻳﺲ ﻗﺮﻧــﻰ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ
ﻭﻗﻮﻉ ﺁﻥ ﻣﻘﺎﺭﻥ ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮﻩ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ
ﺟﺮﺍﺕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴــﺮ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪﺍﺕ ﺳﻴﻤﺎ
ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳــﻦ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﭽــﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺳﻨﻦ ﻣﻠﻰ
ﻭ ﺗﺎﺭﻳــﺦ ﺍﺳﻄــﻮﺭﻩﺍﻯ ﻭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻣﻴــﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ،
ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﭼﻨﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ
ﺭﻳﺰ ﻭ ﺩﺭﺷــﺖ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺳﻘﻮﻁ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯﻫــﺎﻯ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻰ،
ﺍﺷﻜﺎﻧﻰ ﻭ ﺳﺎﺳﺎﻧﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﻡ ﻭ
ﻳﻮﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺎﺩﮔﻰ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺩﺳﺘﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺩﻩﻫﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﻓﺎﺧﺮﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ.
ﺩﺭ ﻋــﻮﺽ ﺁﻧﭽﻪ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﻛــﺮﺍﺕ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻪﮔﻮﻧــﻪﺍﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ
ﻣــﻮﺭﺩ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻭ ﺗﻮﺟــﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺳــﺎﺯﺍﻥ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳــﻮﻥ ﻭ ﺻﺪﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺩﺭ ﺭﺩﻩﺍﻯ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣــﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔــﺬﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺘــﻪ ،ﺳﺎﺧــﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻭﻗﺎﻳــﻊ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ
1299ﺷﻤﺴــﻰ )ﻛﻮﺩﺗــﺎﻯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻣﻴﺮﭘﻨﺞ( ﺗــﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻭﻗﻮﻉ
ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﻨــﺪ .ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻳﺎ ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺕ
ﺍﻣــﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺭﺳﻤﻲ ﺁﻥ ،ﺳﻴﻤــﺎ ،ﻇﺮﻑ 30ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺨﺶ
ﻋﻤﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺑﻮﺩﺟــﻪ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻯ ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﭘﻮﺷﺶ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺑــﺎ ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑــﺮﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺧــﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻘﺒــﻞ ﺷﺪﻩ ،ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺍﻭﻝ ﻭ ﭘﻬﻠــﻮﻯ ﺩﻭﻡ ﻣﺼﺎﺩﻑ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ 20ﺳﺎﻟﻪ ﺭﺿــﺎ ﺷﺎﻩ ﻭ 16ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ
ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻭ ﺍﻗﺴــﺎﻡ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﺭﺟــﺎﺕ ﻛﻴﻔﻰ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻛﻪ ﻛﻮﺗــﺎﻩ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ
ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﻜﺮﺭﺍﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻣﻮﺍﺯﻯ 37ﺳﺎﻟــﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿــﺎ ﺷﺎﻩ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺑــﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻛﺸﻴﺪﻩ
ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﻠﻰ ﻭ ﺩﺳﺘﻤﺎﻳﻪ ﺧﺎﺹ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭ ﻋﺪﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺑﺰﻧﻴــﻢ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ 24
ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺭﻭﻯ ﺁﻧﺘﻦ ﺭﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻣﻲﺭﺳﻴﻢ ﻛــﻪ ﺗﻨﻬﺎ 57ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭼﻨﺪ
ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺷﺐ ﺩﻫﻢ ) (1380ﻭ ﻣﺪﺍﺭ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ) (1386ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ؛ ﻋــﺪﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﻰﺷﻚ ﺩﺭ
ﻫــﺮ ﺩﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺣﺴﻦ ﻓﺘﺤﻰ ،ﻛﻴــﻒ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ) (1379ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻗﻴﺎﺱ ﺑﺎ ﺣﺪﺍﻛﺜــﺮ ﺩﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﻭ ﻫﺸﺖ
ﺳﻴﺪﺿﻴﺎﺍﻟﺪﻳــﻦ ﺩﺭﻯ ،ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ) (1378ﻭ ﻛﺎﺭﺁﮔﺎﻩ ﻋﻠﻮﻯ 1ﻭ 2ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺯﻣﺎﻧــﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ
ﻫﺮ ﺳﻪ ﺑــﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺣﺴﻦ ﻫﺪﺍﻳــﺖ ،ﭘﺮﻳﺪﺧﺖ ) (1386ﻛﺎﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﻘﻮﻁ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﻰ ﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ
ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻘﺪﻡ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠــﺎﻡ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﭘﺨﺶ ﺑﺎﻧﻮ ﺑﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﺑﺰﺭگ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺩﺭﺳﺖ
ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻓﺮﻳﺪ ﺳﺠﺎﺩﺣﺴﻴﻨﻰ ،ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻭ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺳﻴﻤﺎ ﺑــﺮﺍﻯ ﭘﻮﺷﺶ ﺗﻤــﺎﻡ ﺍﺩﻭﺍﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ
ﺑﺎ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺍﻭﻝ ﻭ ﻧﻴــﺰ ﺳﺮﻳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺷﺎﻩ ﺩﺯﺩ) ،(1359ﺍﺷﻚ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻫﺮﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ
ﺗﻤﺴﺎﺡ) (1361ﻭ ﻃﺒﻞ ﺗﻮ ﺧﺎﻟﻰ) (1363ﻫﺮ ﺳﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨــﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺍﺳﺖ
ﺍﺣﻤﺪ ﻧﺠﻴﺐﺯﺍﺩﻩ ،ﺍﻭﻟﻴﻦﺑﺎﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻡ ) (1361ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮ ﺑــﻮﺩﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺯﻣﺎﻧــﻰ ﻛﻨﻮﻧﻰ
ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻫــﻰ 8ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ،ﺗﻬــﺮﺍﻥ (1367)53ﻭ ﭘﺪﺭ ) (1368ﺑﺎ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﭘﻬﻠﻮﻯﻫــﺎ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ ﺑــﻮﺩﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ
ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻫﻮﺷﻨــﮓ ﺗﻮﻛﻠﻰ ،ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻭ ﺳــﻪ ﻧﻔﺮ) (1369ﺍﺛﺮ ﺍﺗﻔﺎﻗــﺎﺕ ﻭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫــﺎﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﻤﺎ
ﻳﻮﺳﻒ ﺳﻴﺪ ﻣﻬﺪﻭﻯ ،ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﺷﺐ ) (1369ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻛﻪ ﭼــﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺳــﺎﺯﺍﻥ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻮﻡ
ﭘﻮﺭﺍﺣﻤﺪ ،ﺩﻫﻪ ﺍﻧﻘــﻼﺏ) (1370-1374ﻛــﺎﺭ ﮔﺮﻭﻫﻰ ،ﺧﺎﻧﻪ ﻣــﺮﺩﻡ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑــﺮﺍﻯ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﻣﺸﺎﻫــﺪﻩ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎﻯ
ﺑﺨﺖ) (1370ﺑــﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ﻓﺮﻫــﻮﺩﻯ ،ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘــﻰ ﻛﻪ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺁﻥ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻫﻤﻴــﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ
ﻟﺤﻈﻪ) (1374ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺟﻮﺍﺩ
ﺑﻌﺪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ
ﺍﻧﺼﺎﻓــﻰ ،ﻛﻴــﻒ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ)(1379
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ
ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻛﺮﺍﺕ ﻭ ﺣﺘﻰ
ﺳﺎ ﺧﺘــﻪ ﺳﻴﺪ ﺿﻴﺎ ﺍ ﻟﺪ ﻳــﻦ ﺩ ﺭ ﻯ ،
ﻗﺎﺑــﻞ ﺩﺭﻙ ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳــﺰﺍﻥ ﻭ
ﺷﺐ ﭼﺮﺍﻍ ) (1381ﻛﺎﺭ ﺍﻣﻴﺮ ﻗﻮﻳﺪﻝ،
ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯ ﺑﻪ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﺯ ﻧﻔﺲ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ) (1385ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻗﺎﺳﻢ
ﻧﺎﻡ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﭘﻮﺷﺶ
ﺟﻌﻔﺮﻯ ،ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤــﻲ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺳﺎﺯﺍﻥ
ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺘﻌــﺎﺩﻝ ﻛﻞ ﺗﺎﺭﻳــﺦ ﭼﻨﺪﻫﺰﺍﺭ
ﺗﺎﺭﻳﺨــﻰ ﺑﻠﻨــﺪ »ﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﺑــﺎﺩ« ﺑﻪ
ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺯ ﻭ ﺑﻮﻡ ﺑﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﺍﮔﺮ
ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺍﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖ
ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺟﻌﻔﺮﻯ ﺟﻮﺯﺍﻧﻰ
ﺑﺨﺸــﻰ ﺍﺯ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺻﺮﻑ
ﻛﻪ ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺣــﺎﻝ ﭘﺨﺶ ﺍﺳﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ
ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫــﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻭ ﭼﻨــﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻪ
ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻤﺎﻳﻪ ﻭ ﻣﻀﻤﻮﻧــﻰ ﻣﺸﺎﺑﻪ
ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 1299ﺷﻤﺴﻰ
ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻧــﺎﻡ ﺗﻤﺎﻡ ﺁﻧﻬــﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻝ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻫﺪﻓﻰ ﻭﺍﺣﺪ
ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺎ
ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﺪ ،ﺍﺯﺟﻤﻠــﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻰ )ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻣﻴﺮﭘﻨﺞ( ﺭﺍ
ﻫﺴﺘﻨــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﺑــﺎﺭﻩ ﻣﻘﻄــﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺭﺍ ﺗﻌﻘﻴﺐ
ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠــﻮﻯ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻀﻤﻮﻥ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻩﺍﻧــﺪ ،ﺻــﺮﻑ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘــﻦ ﺑﻪ
ﻛﻠﻰ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺭژﻳﻢ
ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕــﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﻲﺷﺪ ﺩﺭ
ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ،ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺁﻧﺘﻦ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻪﺗﻨﻬــﺎ ﺳﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺭﺳﺎﻧــﻪﺍﻯ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺭﺳﺎﻧﻰ
ﺑﻪﻋﺒــﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕــﺮ ﺩﺳﺖﻛﻢ ﻫﺸــﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛــﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺩﺭ ﺭﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﺘــﺮ ﻭ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻛــﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒــﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ
ﺗﻮﻟﻴﺪﺍﺕ ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺳﻴﻤﺎ ﺟﺎﻯ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺳﻴﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﻯ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮ ﻭ ﺟﺎﻣﻊﺗﺮ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻣﺪﺍﺭﺻﻔﺮﺩﺭﺟﻪ ،ﺳﻴﻤﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻏﻨــﻰﺍﻳــﻦﺳﺮﺯﻣﻴــﻦﺩﺳــﺖﻳﺎﻓﺘــﻪﺑﻮﺩﻧــﺪ.
55
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺪ ﺳﺠﺎﺩﻯ ﺣﺴﻴﻨﻰ
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭ »ﺑﺎﻧﻮ« ﻋﺎﻟﻰ ﺑﻮﺩ
ﺳﻤﻴﻪ ﻋﻠﻴﭙﻮﺭ
ﻓﺮﻳﺪ ﺳـﺠﺎﺩﻱ ﺣﺴـﻴﻨﻰ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﺳـﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴـﺮ ﺍﻏﻠﺐ
ﺳـﺮﮔﺮﻡ ﺳـﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫـﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺑـﻮﺩﻩ ،ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺳـﺎﺯﻯ ﺧﻮﺩ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ »ﺑﺎﻧﻮ«
ﺭﺍ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻛﺮﺩ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺮﺍﺯ
ﻭ ﻧﺸﻴﺐﻫﺎﻯ ﺑﺴـﻴﺎﺭ ﺩﺍﺷـﺖ.ﭘﺨﺶ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ
»ﺑﺎﻧﻮ« ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻓﺮﻳﺪ ﺳﺠﺎﺩﻯﺣﺴﻴﻨﻰ ﻭ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﮔﻰ
ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻴﮓﺯﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﺷـﺮﻭﻉ ﻣﺎﻩ ﻣﺤﺮﻡ ﺍﺯ ﺷـﺒﻜﻪ ﺳـﻪ ﺁﻏﺎﺯ
ﺷﺪ .ﺳﺠﺎﺩﻯﺣﺴـﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻳﻦ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﻥ ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ.
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ »ﺑﺎﻧﻮ« ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳـﺎﺧﺖ ﺑـﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﮔﺮﻭﻩ
ﺳـﺎﺯﻧﺪﻩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷـﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺭﻓﺘﻦ ﺣﺴﻦ
ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺷـﻤﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻭ ﺑـﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭼﻄﻮﺭ
ﺩﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ؟
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﺭﺍ ﺣﺴﻦ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑــﻮﺩ .ﺍﻭ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ
ﺭﺍ ﻫــﻢ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑــﺮﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩ ﻛــﻪ ﺩﺭ 10ﺭﻭﺯ ﺁﺧﺮ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭﻣﺎﻩ ،ﻣﻦ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺳﺘﻴﺎﺭ ﺩﺭ ﻛﻨــﺎﺭﺵ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺍﻣﺎ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺯ
ﺗﻮﻟﻴــﺪ ،ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻨﺼﺮﻑ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﻭ ﻛﺎﺭ
ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻡ.
ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻣﺪﺕ ﺭﻭﻯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩﻳﺪ؟
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺣﺴﻦ ﻫﺪﺍﻳــﺖ ،ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ﻭ ﻧﻴﻢ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ
ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﻛﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻓﻨﻰ ﺷﺪ.
ﺣﻀﻮﺭ ﺷـﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﻓﺘـﻦ ﻧﺎﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ
ﺣﺴـﻦ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺁﻥ ﻋﻼﻗﻪ
ﺩﺍﺷﺘﻴﺪ؟
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ »ﺑﺎﻧﻮ« ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻗﺼﻪ ﺟﺎﻟﺒﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ
ﻣﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻫﻨﻮﺯ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﻛﺎﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﺒﻮﺩ.
ﻳﻌﻨﻲ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷـﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ
ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺒﻮﺩ؟
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣــﻪ ﺍﻭﻝ ﻛﺎﺭ ﻛﻪ ﺣﺴــﻦ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺁﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﺍ
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺗﻮﺳــﻂ ﻧﺎﺩﺭ ﻭﺣﻴﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑــﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ
ﻣﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴــﺖ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘــﻢ ،ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ
ﺑﺎﺯﻧﻮﻳﺴﻰ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ .ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ
56
ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﺳﺘﻘﺒــﺎﻝ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻌﻀﻰ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ،ﺩﺭ
ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻭﺣﻴﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﺗﺎ ﻗﺼﻪ
ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻧﺸﻮﺩ .ﻫﺮ ﺩﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻋﺎﻟﻰ ﺑﻮﺩ.
ﻓﺮﻡ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻧـﺎﺩﺭ ﻭﺣﻴﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑـﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﺘﻦ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ
ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﺍﺯ ﭼﻪ ﻣﻨﻈﺮﻯ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺷﺖ؟
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﻧﺎﺩﺭ ﻭﺣﻴﺪ ﻗﺼﻪ ﺧﺎﻧﻤﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ 20ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺵ
ﺑﺎﺯﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﺗﺎ ﺁﺑﺮﻭﻯ ﺭﻓﺘﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﭘﺲ ﮔﻴﺮﺩ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺳﻮژﻩ ﺍﻭﻟﻴﻪ
ﭼﻨــﺪﺍﻥ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻰﺭﺳﺪ ﺍﻣﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧــﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﻧــﻮﻉ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺑﻪ ﺳﻮژﻩ ﺟﺎﻥ ﻣــﻰﺩﺍﺩ .ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ
ﻓﻠﻴﻤﻨﺎﻣــﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻧﻮﻳﺴﻰ ﻛﺮﺩ ،ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻗﺼﻪ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠــﻪ ﺁﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮﺍﻯ ﻣﺴﺠﺪ ﮔﻮﻫﺮﺷﺎﺩ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ
ﻋﺰﺩﺍﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺠــﺪ ﺗﺠﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ
ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﻣﺴﺎﻟــﻪ ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺩﺭ ﻗﺼﻪ ﮔﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﺭﺵ
ﻣﺠﺪﺩ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ،ﺟﺎﻧﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺁﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ؟
ﮔﺮﻭﻩ ﻭﻳﮋﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ
ﻫﻢ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻗﻠﻢ ﺍﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ
ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
ﺑﺮﺧـﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺍﺳـﺘﺎﻥ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸـﻨﺎﻣﻪ »ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺑﺎﻧﻮﻯ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﻩ«
ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎ ﺑﻮﺩﻳﺪ؟
ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣــﻪ »ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺑﺎﻧــﻮﻯ ﺳﺎﻟﺨــﻮﺭﺩﻩ« ﺭﺍ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻢ .ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﺍﻡ .ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺼﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻭﺍﻡﻫﺎﻳﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮﺩ ﺍﮔﺮ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺍﻗﺘﺒﺎﺳﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲ
ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩ.
ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ؟
ﻛﺎﺭﻣﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﺑــﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣــﻰ ﺩﻗﺖﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﺍﻳﻦ ﻣﻰﻛﺮﺩﻡ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰﺳﺎﺯﻡ ﺑﺎ
ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺟﺪﻯ ﻛﺮﺩ؟
ﮔــﺮﻭﻩ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛــﺮﺩ .ﻃﺮﺍﺡ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻓﺮﻫﺎﺩ ﻭﻳﻠﻜﻴﺠﻰ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪ ،ﺻﺪﺍﺑﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺭ ﺍﻭ
ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ،ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﻯ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ
ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻗــﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﻣﻀﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺍﻣــﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺪﻳــﺪ ﻣﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ.
ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻛﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨـﺪ ﺻﺮﻑ ﻭﺳـﻮﺍﺱ ﻭ ﺩﻗﺖ ﻧﻈﺮ
ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺩﻗﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺻﺮﻑ
ﻛﺮﺩﻳﺪ؟
ﺁﺩﻡﻫــﺎﻯ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﻯ ﺩﺭﺟﺮﻳــﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻳــﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺣﻀﻮﺭ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺩﺍﺷﺘﻢ.
ﺣﺴﻦ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻃﺮﺍﺡﺻﺤﻨﻪﺍﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﻭ
ﻛﺴﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺖ .ﺍﻭ
ﺑﺎ ﻭﺳﻮﺍﺱ ﻛﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻫﻢ ﻓﺮﻫﺎﺩ ﻭﻳﻠﻜﻴﺠﻰ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﻟﺒــﺎﺱ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﺑﺎﻻﻳﻰ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ »ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻗﺮﻳﺐ« ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﺩﻳﮕﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻗﺼﻪ ﻫﻢﺩﻭﺭﻩ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺍﻭ
ﺩﺭﻙ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻫﻤﻜــﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺍﺷﺘﻢ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻡ
ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪ،
ﻓﺮﺻﺖ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺠﺪﺩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻡ.
ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﺎﻥ ﻣﻄﺮﺣﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻛﻴﺎﻧﻮﺵ ﻋﻴﺎﺭﻯ ،ﺩﺍﻭﻭﺩ
ﻣﻴﺮﺑﺎﻗـﺮﻯ ﻭ ...ﺩﺭ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺩﺍﺷـﺘﻴﺪ،
ﭼﻘﺪﺭ ﺍﺯ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ »ﺑﺎﻧﻮ« ﺑﻬﺮﻩ
ﺑﺮﺩﻳﺪ؟
ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﺎﻥ ﺑﺰﺭگ ﻣﺜﻞ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﻋﻴﺎﺭﻯ ،ﻣﻴﺮﺑﺎﻗﺮﻯ،
ﺷﻬﺮﺍﻡ ﺍﺳﺪﻯ ﻭ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﺷﻬﻨﻮﺍﺯ .ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﻭ ﺧﻴﻠﻰ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ
ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﺑﺎﻧﻮ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ
ﺁﻗﺎﻯ ﻋﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﭘﺮﻭژﻩ »ﺭﻭﺯﮔــﺎﺭ ﻗﺮﻳﺐ« ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﺧﺖ »ﺑﺎﻧﻮ« ﺑﻬﺮﻩ
ﺑﺮﺩﻡ ﻭ ﻛﻤﻚ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ 16ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪ
13ﻗﺴﻤﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟
ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺯﻣﺎﻥ ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺯﻣﺎﻥ
ﻛﺎﻓﻰ ﺑــﺮﺍﻯ ﺿﺒﻂ ﺑﺮﺧﻰ ﺳﻜﺎﻧﺲﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻴــﻢ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ
ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ.
ﻳﻌﻨـﻰ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ »ﺑﺎﻧﻮ« ﮔﺮﻓﺘـﺎﺭ ﻣﻤﻴﺰﻯﻫـﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ
ﻧﺸﺪ؟
ﻧﻪ ،ﺍﺻﻼ ﻣﻤﻴﺰﻯ ﻧﺪﺍﺷﺘﻴﻢ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺑﺮﺍﻯ
ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪﻥ ﺭﻳﺘﻢ ﻗﺼــﻪ ﭘﻼﻥﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺁﻭﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ
ﺧﻮﺩﻣــﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻣﺠﻤــﻮﻉ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ »ﺑﺎﻧﻮ«
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻣﻴــﺪﻭﺍﺭﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﻴﺰﺭﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﺎﺭﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪ ﺳﻪ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ
ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ ،ﭘﺨﺶ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ
ﺍﻓﺘﺎﺩ .ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻤــﺎﻡ ﺷﺪﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ
ﺷﺒﻜﻪ ﺳﻪ ﻫﻢ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﭘﺨﺶ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﻪﺩﻻﻳﻠﻰ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭﻗﻔﻪﺍﻯ
ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺩﺭ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ.
ﺑﻨﺎ ﺑﻪﭼﻪ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺗﻮﻗﻒ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ؟
ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﺒﻮﺩ .ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩ.
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺍﻳﺘﺎﻥ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﺑﻮﺩ؟
ﻓﻜــﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﻭﻯ ﺁﻧﺘﻦ ﺭﻓﺘﻪ
ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻥ ﻫﻢ
ﺍﻳﺮﺍﺩ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺑﻬﻨﺎﻡ ﺑﻬﺰﺍﺩﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ»ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«
ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ...
ﻧﮕﺎﺭ ﺑﺎﺑﺎﺧﺎﻧﻲ
ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻤﺴـﺎﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻭﻟﻲ ﻛﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭﻱ ﭘﻴﺶﺭﻭﻳﺶ ﺍﺳـﺖ .ﺍﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺍﻝ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﺪ ،ﻛﺎﺭ
ﺩﺷـﻮﺍﺭ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﺭﺳـﺎﻧﺪﻥ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﻛﻪ :ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺁﻣﺪﻩ ،ﺍﺭﺯﺵ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ
ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺶ ﺻﺒﺮ ﻛﺮﺩ...ﺑﻬﻨﺎﻡ ﺑﻬﺰﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻓﻴﻠﻤﺴـﺎﺯﺍﻥ ﺍﺳـﺖ .ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻭﻝ ﺍﻭ ،ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻓﺠﺮ ،ﺁﻣﺪ ﻭ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺁﻥ ﺳﺎﻝ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ -ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ -ﺑﺪﻝ ﺷﺪ .ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺗﺮ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﻭ ﺟﺬﺍﺏ ﻛﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﻠﺦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻤﻮﺩﻱ ﻭ ﺳﺴﺘﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ .ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻛﻮﺷﻴﺪﻩ
ﺷﺪﻩ ﺟﺰﻭ ﺁﺛﺎﺭﻱ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﻡ ﻭ ﻫﻢ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﻓﻴﻠﻤﺶ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﭼﺮﺍ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭ ﺑﺪ ﻭ ﻣﻬﺠﻮﺭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ؟
ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳـﻴﻨﻤﺎ ﻓﻘﻂ ﺳـﺎﻧﺲ 4:30ﻋﺼﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﻳﺪﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻓﻘﻂ
ﻳﻚ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺳﺎﻧﺲ 9ﺷﺐ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ
ﺳـﺎﻋﺖ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ
ﻗـﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ
ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺟﻮﺍﺏ ﺍﻳﻦ ﺳﺌﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ
ﺭﺍ ﭼﻴﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺩﺍﻋﻴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﻮﺭﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﺎﺭ ﻳﻚ ﺑﭽﻪ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘــﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺍﺻﻼ ﺭﺍﺿﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ.
ﺁﻳﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻧﻤﻲﺩﺍﺩﻳـﺪ ﻓﻴﻠﻤﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ
ﺳﺎﻟﻦ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﻤﺎﻡ ﻭﻗﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﭼﺮﺍ ،ﻭﻟﻲ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ .ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻛﺮﺍﻥ
ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﻋﻤﻼ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻪﻏﻴــﺮ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻴﻢ.
ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳـﺎﻝ ﭘﺸـﺖ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺣﻖ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ
ﺧﻴﻠﻲﻫﺎﺁﻥﺭﺍﭘﺪﻳﺪﻩﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺑﻴﺴﺖﻭﺷﺸﻢﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ،
ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﺼﻔﻪ ﻭ ﻧﻴﻤﻪ ﺍﺳﺖ؟
ﻣﻦ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻬــﺪﻩ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺒــﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻡ.
ﻭﻟﻲ ﻃﻲ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭ ﺳﺎﻟﻲ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠــﻢ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ،ﻣﻦ
ﺣﻖﻛﺸﻲﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﻳﺪﻩﺍﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ.
ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺍﺣﺠﺎﻑ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺸـﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻓﻴﻠﻢ ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪ ﻭﻟﻲ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳـﺘﺎﻳﺶ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺗﺤﻠﻴﻞ
ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺑــﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺍﺗﻔــﺎﻕ ﻧﺒﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻦ ﺷﺎﻫــﺪ ﺭﻭﻧﺪﻱ ﺑﻮﺩﻡ ﻛﻪ
ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺟﻠﻮﻱ ﭼﺸﻢ ﻣﻦ ﺩﺍﺷﺖ ﺷﻜــﻞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ
ﺍﻭﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﺪﻫﻢ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺟﻨﺒﻲ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺗﻌﺪﺍﺩ
ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎﻱ ﺁﻥ ،ﻧﺼﻒ ﺑﻘﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶﻫــﺎﻱ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺨﺶ ﺟﻨﺒﻲ ﺷﺪ ﻭ
ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺩﺧﺎﻟــﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺪﻳﺮﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﺠﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻈﺮ
ﻫﻴﺎﺕ ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﺶ ﻛﻤﻲ ﺟﺎ ﺧﻮﺭﺩﻡ ﻭﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺯﻭﺩ
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ -ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﺎﺭﻩﺍﻱ ﻧﻴﺴﺘﻲ ،ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧــﻲ ﻣﻨﻔﻌﻼﻧﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻭ ﻧﮕﺎﻩﻛﻨﻴﻢ .ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﻌﺪﺵ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ ﺟﻮﺍﺑﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤــﺎﻥ ﻓﺴﺘﻴﻮﺍﻝ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻭ
ﺍﻫﻞ ﻓﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑــﻮﺩﻡ ﻭ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺧﻴﻠﻲﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻭ
ﺳﻴﻤﺮﻏﻲ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺑﺎﺯﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺭﺳﺪ ،ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺑﻪ
ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﺎ ﺳﻴﻤﺮﻍ ﺷﻴﺸﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﮕﺬﺍﺭﻡ ﮔﻮﺷﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﺍﻡ،
ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺣﺎﻻ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪ ﺍﻛـﺮﺍﻥ ﻓﺮﻭﺵ ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻄﻮﺭ
ﺑﻮﺩﻩ؟
ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻘﻴﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﮔــﺮﻭﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮﻭﺵ ﻛــﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻠﺶ ﺭﺍ
ﺩﺍﺷﺖ ﻓﺮﻭﺵ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﻟﻴﺶ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻳﻚ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﺪ
ﺗﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ
ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ
ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺭﺍﺿﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﻴﺎﻳﺪ.
ﻇﺎﻫـﺮﺍ ﺍﺯ ﻣﻮﻗﻊ ﻧـﮕﺎﺭﺵ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺗﺎ ﻛﻠﻴﺪ ﺧـﻮﺭﺩﻥ ﻓﻴﻠﻢ
ﭘﺮﻭﺳـﻪﺍﻱ 3-4ﺳـﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳـﺪ ،ﺁﻳﺎ ﺑﺎﺯﻧﻮﻳﺴـﻲ
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﻃﻮﻝ ﻛﺸﻴﺪ ﻳﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻬﻴﺎ ﻧﺒﻮﺩ؟
ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳــﻦ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷــﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣــﻦ ﺷﺨﺼﺎ ﺩﻟﻢ
ﻣﻲﺧﻮﺍﺳــﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﻗﻮﺍﻡ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺳﻢ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﻭﻡ
ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﺎﺯﻡ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻﻭﻗﺖ ﻋﺠﻠﻪﺍﻱ ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻤﻲ
ﺑﺴﺎﺯﻡ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﺟﺮﮔﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥﻫﺎ ﺑﺸــﻮﻡ .ﺩﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﺑﺴﺎﺯﻡ ،ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﻛﻤﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻥ ﻣﻦ
57
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﮔــﺮﺩﺍﻥ ﻃﻮﻝ ﺑﻜﺸﺪ .ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻳﮕــﺮﺵ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻃﻮﻝ ﻛﺸﻴﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﺎ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ.
ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺩﻭﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ
ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻌﺪﻱﺗﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ؟
ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﺪﻱ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻡ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﺷﻤﺎ -ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ -
ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻧﺸﺪﻩ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺗﺎﻥ
ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻭﻟﺘــﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻻﺍﻗﻞ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺭﻱ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﺩﻟﻢ
ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﻓﻴﻠﻤﻢ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻀــﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﺒﻴﻨﻢ .ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻛﻪ ﻓﻴﻠــﻢ ﺩﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻓﺴﺘﻴﻮﺍﻝﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ
ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒــﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﺍﻣﺎ ﺍﺻﻞ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑــﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻭ ﺑﺎﺯﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺣﺲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ
ﺧﻮﺩﻡ ﺑﺴﻨﺠﻢ ،ﭼﻮﻥ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻥ
ﺧﻮﺩﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻧﺸﻮﺩ ﻳﻚ ﺟﻮﺭﻫﺎﻳﻲ
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺁﺩﻡ ﻳﻚ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﺍﺵ
ﺭﺍ ﻻﺍﻗﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺒﻨﺪﺩ.
ﻗﺼﻪ »ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ« ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﺮﺍ
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻀﻤﻮﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻤﺘﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻳﺪ؟
ﻣﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠــﻪ ﺍﻭﻝ ﻳﻚ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺁﺛﺎﺭ
ﻫﻨﺮﻱ ﻫﺴﺘﻢ ،ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ
ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻭ ...ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻢ
ﻓﻴﻠﻤــﻲ ﺑﺴﺎﺯﻡ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺧــﻮﺩﻡ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﻥ ﻳﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ
ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻱ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻧﻜﺘﻪ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺻﺤﺒﺘــﻢ ﮔﻔﺘﻢ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﻟﻢ
ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﺎﺯﻡ ﻭ ﺑﺸﻮﻡ ﻋﻀﻮﻱ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﺍﻥ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺧﻮﺩﻡ ﺭﺍ ﺭﺍﺿﻲ ﻛﻨﺪ
ﻭ ﻫــﻢ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﻜﻠﻲ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﻡ
ﺩﻭﺳــﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﺑﺒﻴﻨﻢ .ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻭﺟــﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﺪﺳﺎﻝ ﻗﺒﻠﺶ
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪﺍﻱ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻤﻢ ﺑﺴــﺎﺯﻡ ،ﺍﻣﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻡ ﺁﻥ ﭘﺮﻭژﻩ ﺭﺍ ﺑﻪﻛﻠﻲ
ﻛﻨــﺎﺭ ﺑﮕﺬﺍﺭﻡ ﻭ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ 4 - 5ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳــﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﻨﻢ،
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﻻﺍﻗﻞ ﺁﺩﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺟﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﻭ
ﻋﻼﻳﻖ ﻭ ﺳﻼﻳﻘﺶ ﺍﺩﺍﻱ ﺩﻳﻦ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺁﺩﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺑﺮﻭﺩ
ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﺎﺯﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻛﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻢ ﻛﻪ
ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻴﻞ ﻭ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺧﻮﺩﻡ ﺍﺳﺖ.
ﺯﻣﺎﻥ ﺳـﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﻳﺎ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪﺍﺵ ﭼﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ
ﻣﺸـﺨﺼﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺩﺍﺷـﺘﻴﺪ ﻭ ﺁﻳﺎ ﺍﺻﻼ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻟﮕﻮﻳﻲ ﺭﺍ
ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷـﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﺣﺲ ﻭ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻓﻀﺎ ﻳﺎ ﻫﺮﭼﻴﺰ
ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﺗﺎﻥ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﻗﻄﻌﺎ ﻧﻪ .ﻭﻗﺘﻲ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺍﺛﺮ ﻫﻨﺮﻱ ﺻﺤﺒﺖ
ﻣﻲﻛﻨﻢ ،ﻣﻨﻈــﻮﺭﻡ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰﺭگﺗــﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ
ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺭﺍ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻢ.ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻦ ﺷﻜﻠﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻱ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ،ﻓﺮﻡ ﻫﻨﺮﻱ ﻫﻢ ﻣﻬﻢ
ﻭ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟــﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﺎﺹ ﻳﺎ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ ﺧﺎﺻﻲ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﻨــﻢ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻮﺭ ﻧﮕــﺎﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ
ﻫﻨﺮﻱ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﻡ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺍﺩﺍﻱ ﺩﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻫﻨﺮ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺭﺍﻩﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻨﺮ ﺍﻣﺘﺤﺎﻥ ﻛﻨﻴﺪ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﻩﻫﺎﻱ ﻛﻤﺘﺮﺭﻓﺘﻪﺍﻱ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨــﺪﻱ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﺩﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻫﻨﺮﻱ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﻡ
ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮﻥﻫﺎﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ
ﻋﺎﻣﻲ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﻓﺮﻡ ﻫﻨﺮﻱ ﻫﻢ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺑﻌﻀﺎ ﺟﺪﻳﺪ
ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻴﻄﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻢ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻢ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﻮﺩﻡ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺩﻫﻢ.
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻣﺤﺒﻮﺏﺗﺎﻥ ﺩﺭ ﺳـﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ
ﺑﺒﺮﻳﺪ؟
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﻡ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎﺯﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﻛــﺮﺩﻥ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻛﺎﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺘــﻲ ﺍﺳﺖ ،ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺷﺨﺼﺎ ﺁﺩﻣﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛــﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻢ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺩﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻳﺎ ﺻﺪ
ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮﺗﺮ ﻋﻤﺮﻡ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﻢ .ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻭﻗﺖﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻟﻴﺴﺖ
58
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻣﻦ ﻋــﻮﺽ ﻣﻲﺷﻮﻡ ،ﻧﮕﺎﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢ »ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ« ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺍﺳﺖ
ﺑــﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻫﻨﺮﻱ ﻋــﻮﺽ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻟﻴﺴــﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺁﻥ
ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻳــﻚ ﺣﺠﻢ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎﺷﻲ ﻭ ﺍﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷـﻜﻞ ﺧﻄﻲ ﻭ ﺳﺮﺭﺍﺳﺖ ﻫﻢ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﺍﻳﻦ
ﺁﻥ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺣﺠﻢ ﺯﻳــﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯﻗﺒﻴﻞ ﺷـﻴﻮﻩ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺍﺳـﺘﺎﻥ
ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ،ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ،ﻋﻜﺎﺳﻲ ،ﻧﻘﺎﺷﻲ ،ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻭ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﻲ ،ﻓﻴﻠﻤﺘﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ...
ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻲ ﻓﻘﻂ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺗﻮ ﺗﺤﺖﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻳﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﺧﻄﻲ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺷﻮﺩ
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﻳﺪﻩﺍﻱ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﺘﻮﺍ
ﻛﻪ ﺳﻠﻴﻘﻪﻣﺎﻥ ﺣﺘﻲ ﺳﻼﻳﻖ ﺷﺨﺼﻲﻣﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻥ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺍﺳﺖ ،ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻫﻨﺮﻱﻣﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻄﻌـﺎ ﻛﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷـﺪ ،ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣـﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ
ﺻــﻮﺭﺕ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻨﺎﺑــﻊ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺍﺳــﺖ ،ﺗﺼﻮﺭ ﻛﻨﻴﺪ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻮﺭﺋﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺷﻤﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﺍﺷﺎﺭﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ﻳــﻚ ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻳﻚ ﺳﺮﻱ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ ﻣﺎﻭﺭﺍﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ
ﺗﺎ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳــﻪ ﺑﻌﺪﻱ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻓﻼﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻄﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ
ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻧﺸﺎﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ...
ﻣــﻦ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻢ ﻭﺍﻗﻌــﺎ ﺍﻻﻥ ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻪﺟــﺎﻱ ﻣﺎﻭﺭﺍﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭﺍژﻩ ﺗﺨﻴﻠــﻲ ﺭﺍ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﺑﺒﺮﻡ .ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ
ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﭼﻨﻴﻨﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻤــﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻢ .ﭼﻮﻥ
ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﻳﻚ
ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻭﻗﺘﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺍﺻﻼ ﭼﻨﻴﻦ ﻟﻴﺴﺘﻲ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﺍﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ
ﻋﻴﻦ ﺧــﻮﺩ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻳﻌﻨــﻲ ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺍﮔﺮ
ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﻴﺸﺘــﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﺎﺯﻡ ﻭ ﺑﺸﻮﻡ ﻋﻀﻮﻱ
ﺑﺸﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺮﻡ ﺩﻳﮕﺮﻱ
ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﻣﺤﺒﻮﺑــﻲ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ
ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻧﻴﺴﺖ
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺩﻳــﺪﻩﺍﻡ ﺑﺎﺷﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻭﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻡ ﺭﺍ ﻋﻮﺽ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ
ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴــﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨــﺮﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ
ﺭﺷﺘﻪﻫــﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗــﻲ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻨﻢ
ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻫﻢ ﺑﻪﻛﻠــﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﻭ ﺑﺎﻟﻌﻜــﺲ .ﻳﻌﻨﻲ ﺍﮔﺮ ﻳــﻚ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﺭﺍ
ﺳﺎﻝﻫــﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﺩﻳــﺪﻩﺍﻡ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ
ﻛﻪ ﻫﻢ ﺧﻮﺩﻡ ﺭﺍ ﺭﺍﺿﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﻜــﻞ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻴﺎﻥ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻡ.
ﻫﻢ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﻜﻠﻲ
ﻛﻨﻴﻢ ،ﻣﺠﺒﻮﺭﻳــﻢ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﻳﻚ ﻓﺮﻡ ﺗﺎﺯﻩ
ﺍﻳﻦ ﺳﺌﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪﻡ
ﻭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗــﻲ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ .ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻘﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﻡ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ
ﻣﻦ ﺷﻜﻞ ﺭﻭﺍﻳــﺖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ »ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭ
ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻱ
ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﺳﺖ
ﺯﻧﺪﮔــﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴــﻢ« ﺑﻴﺸﺘــﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ
ﺷـﻔﺎﻫﻲ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ
ﻣﻲﺁﻳــﺪ ﺗــﺎ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺟﻮﺭ ﺑــﺎﺏ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻭ
ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺧﺎﺻﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﻛـﻪ ﻓﻴﻠﻢ »ﺗﻨﻬـﺎ ﺩﻭﺑـﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔـﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴـﻢ« ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﺪ ﺑــﻮﺩﻥ .ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩﻫﺎﻳــﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ
ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲﺍﺵ ﺷـﺒﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨـﺪ .ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑـﺎﺭﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫــﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﻳﻚ ﺟﻮﺭﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﻓﻴﻠﻢ » 21ﮔﺮﻡ« ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﺳﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﺳﻨﺠﺶ ﺧﻮﺩ
ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷـﻜﻞ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺍﺛﺮ ﻳﻚ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﺴﻨﺠﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ
ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻤﺘﺎﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻳﻚ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﺭﻭﺍﻳﺘﻲ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻣﺜﻞ » 21ﮔﺮﻡ« -ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻮﺭﺩ
ﻧﻮﻉ ﻣﺪﮔﺮﺍﻳﻲ ﺳـﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﺩﻻﻟﺖ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪﺗﺎﻥ ﻋﻼﻗﻪﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻢ ﺍﺯ ﺳﺒﻚ ﺁﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﻛﻨﻢ ،-
ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺠﺰ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻴﺪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺑﺪﻳﻌــﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﺷﻜﻞﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ
ﻓﻴﻠﻢﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻜﺸﻴﺪ؟
ﺗﺼﻮﺭ ﺷﻤــﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳــﺖ؟ ﺑﻪﻧﻈﺮﺗﺎﻥ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻣــﺪﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﺑﺎ ﻗﺪﻣﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎ ﻗﻮﺍﻡ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻭﺟﻮﺩ
ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺿﺮﻭﺭﺗــﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﺪﺭﻥ ﺭﺍ
ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻳﻚ ﺟﻮﺭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻓﺮﻣﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ
ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺩﻳﺪﻩﺍﻳﺪ؟
ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻓﺮﻣﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺟﻮﺭ ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﻓﺮﻡ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ
ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻳــﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﻓﺮﻣﻲ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺍﺛﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻄﺢ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ.
ﺁﻳـﺎ ﺍﻳـﻦ ﺭﻭﺍﻳـﺖ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ ﺍﺯ ﺍﺑﺘـﺪﺍ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪﺗـﺎﻥ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷـﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻳﺎ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭ ﭼﻴﺪﻥ ﺳـﻜﺎﻧﺲﻫﺎ ﺑﻪ
ﺁﻥ ﺭﺳﻴﺪﻳﺪ؟
ﻣــﺎ ﻳﻚ ﺳﺮﻱ ﻟﻴﻨﻚﻫﺎﻳــﻲ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﻟﻴﻨﻚﻫﺎ ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ
ﺍﺯ ﺯﻭﺍﻳﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭﻱ ﻣﻲﺷﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣــﻪ ﺑﻪﺩﻗﺖ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﺪﻩ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﻢ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﻭ ﺗﺪﻭﻳﻨﺶ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻛﻠﻲ ﻓﻴﻠــﻢ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﺪﺍﻱ ﺍﺯ
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺮﺳﻴﻢ.
ﺁﻳﺎ ﭼﻨﻴـﻦ ﺭﻳﺴـﻜﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻣﺨﺎﻃـﺐ ﻛﻢﺣﻮﺻﻠﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳـﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻳـﺪﻥ ﻛﻤﺪﻱﻫﺎﻱ ﺳـﻄﺤﻲ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ
ﺳﻬﻞﺍﻟﻮﺻﻮﻝ ،ﻋﺎﺩﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻴﻠﻤﻲ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻳﺪ؟ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻤﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺑﺰﻧﺪ؟
ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻛــﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻚ ﺟﻮﺭ
ﺭﻳﺴﻚ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﺍﺻﻼ ﺍﺯ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻥ ﺑــﺎ ﺁﻥ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻡ .ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻳﻚ ﻛﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻫﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ
ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﺭﻳﺴﻚ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻳﺴﻚ
ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺑﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻱ ﺁﺩﻡ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﻱ ﻛﻪ
ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﻢ ،ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ
ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻨﺮ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭ ﻧﻮﻳﻲ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻲﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﺑﻪ
ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﻗﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺻﺪﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺍﻭﻟﻴﻦ
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﻴﭻﻭﻗﺖ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﺟﺪﻳﺪﻱ
ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻲﺁﻣﺪ ،ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺳﺖﻛﻢ ﮔﺮﻓﺖ،
ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠــﻢ ،ﻓﻴﻠﻢ ﺁﺳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺨﺎﻃﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﺳﻬﻞﺍﻟﻮﺻﻮﻝ ﻋﺎﺩﺕ ﻛــﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻓﻌﺎﺕ
ﻣﺘﻌــﺪﺩﻱ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﻡ ﺩﻳﺪﻡ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻡ
ﻛــﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﻡ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠــﻲ ﺩﺳﺖﻛﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺎﺑﺘﻲ
ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺤﺎﻝ ﺷﺪﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺭﻭﻱ
ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ
ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻳﻚ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﻡﺗﺮ ﻫﻢ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺷﺪ ،ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺩﺭﻙ
ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻓﻴﻠــﻢ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ .ﻣﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﭘﺎﺳــﺦ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻣﻮﻗﻌﻲ
ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖﻭﺷﺸﻢ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠــﻢ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﻓﻴﻠﻤﻲ
ﭘﺨﺶ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺰﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﭘﺮﻓﺮﻭﺵ ﻭ ﺳﻬﻞﺍﻟﻮﺻﻮﻝ
ﺑــﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻃﺒﻖ ﺟﺪﻭﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻳﺪﻥ ﺁﻥ ﻓﻴﻠــﻢ ﻣﻲﺁﻣﺪﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ
ﺟﺪﻭﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﻪﺷﺎﻥ
ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ
ﭘﺸﺖﺳﺮﮔﺬﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ؛ﺗﺎﺣﺪﻭﺩﻱﻛﻤﻚﻛﻨﺪ...
ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﻣﺤﻮﺭﻱﺍﺵ ﭼﻨﻴﻦ
ﻣﺸﺨﺼﺎﺗــﻲ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺩﻡ ﻛﻤﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩﺵ
ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳــﺪ ﻭ ﻟﺰﻭﻣﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺣﺘﻤــﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺭﺍ
ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺁﻳﺎ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ »ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ« ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺩﻫﻪ
ﺷﺼﺘﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺑــﺮﺍﻱ ﻣﻦ »ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ« ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻧﺴﻞ ﺧﺎﺻــﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻢ ﺍﺯ
ﻣﻨﻈﺮ ﻧﺴﻠﻲ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻢ ﻭﻟﻲ ﺍﮔﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺟﻨﺲ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ
ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ،ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺟﻨﺴﺶ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺩﺭ
ﻧﺴﻞﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻧﺴﻞ ﻣﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﻣﻦ
ﻧﺴﻞ ﺗﻴﻦﺍﻳﺠﺮ ﺍﻻﻥ ﺭﺍ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﺗﺎ ﻧﺴﻠﻲ
ﻛﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮﻡ ﻧﺴﻞ ﺗﻴﻦﺍﻳﺠﺮ ﺍﻻﻥ ﻭ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﻛﻪ
ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺴﻞ ﻣﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﻣﻚ ﻭ ﻧﺴﻞﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺧﻴﻠﻲﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ ﻧﺰﺩﻳﻜﻨﺪ،
ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﺍ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ
ﻟﺬﺕ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻤــﺎﻡ ﺣﻮﺍﺷﻲﺍﺵ ﺩﺭﻙ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺿﻤﻦ
ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻫﺮﺟﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﻻﺯﻡ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺍﻧــﺪﺍﺯﻩ ﻛﺎﻓﻲ ﺟﺪﻳﺖ ﻭ ﭘﺸﺘﻜﺎﺭ ﻭ
ﺗــﻼﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺯ ﻣﺎ ﻛــﻢ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ
ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺁﻳﺎ ﺷـﺒﺎﻫﺘﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ »ﺳـﻴﺎﻣﻚ« ﻭ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ؟
ﺍﺻــﻼ .ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ »ﺳﻴﺎﻣــﻚ« ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ
ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻧﺪ.
ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ،ﺁﻥ ﺁﺩﻡ ﺷﻮﺥ ﻭ ﺷﻨﮓ ﻭ ﺳﺮﺯﻧﺪﻩ ﻗﺼﻪ ﻫﺴﺘﻢ ﺗﺎ
ﺁﻥ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎﻳﻲ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺧﻮﺩﻡ ﻫــﻢ ﺭﻓﺘﻢ ﻭ ﺩﺍﺧﻞ ﺁﺩﻣﻲ ﻛﻪ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢﺣﺮﻑ ،ﺳﺎﻛﺖ ﻭ ﺳﺎﻛﻦ ﺍﺳﺖ .ﺍﺻﻼ ﻫﻢ
ﺳﺎﻟﻦ ﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻋﻜﺲﺍﻟﻌﻤﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻟﺰﻭﻣﻲ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩﻡ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﭼﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺟﺎﻟﺐ ﺑــﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎﻱ ﻗﺼﻪﺍﻡ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻡ.
ﺍﺣﺴــﺎﺱ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑــﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧــﺪ ﻭ ﺧﻴﻠﻲ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺼﻪ »ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﺩﻡﻫﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻣﺎﺣﺼﻞ ﭼﻪ ﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﻳﺎ ﭼﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺩﺍﺷﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻧﻈﺮﻫــﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﺮﻛﺲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎﺣﺼﻞ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻫﺴﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪﺷﺎﻥ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄــﺢ ﺩﺭﻙ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺍﺛﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ
ﻣﻦ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧــﻲ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻢ ﺩﺍﺋﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺍﺯ ﻓﻼﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻳﺎ ﺑﺮﻫﻪ ﺧﺎﺻﻲ ﺍﺯ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻳــﻚ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﻡﺗﺮﻱ ﭘــﺎﻱ ﺗﻤﺎﺷﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺯﻧﺪﮔﻲﺍﻡ ﻣﻲﺁﻳﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ ﺁﺩﻡﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻧﺸﺴــﺖ ،ﻻﺍﻗﻞ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭼﻨﮓ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻭ ﻃﻲ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ
ﻧﮕــﻪﺍﺵ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻛﻨﺠﻜﺎﻭﺵ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻓﻴﻠــﻢ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺑﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺩﻳﺪﻩﺍﻡ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﻦ ﻣﻲﺁﻳﺪ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺁﺩﻡﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲﻛﺸﺪ.
ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﺷﺨﺼﻲ ﻧــﺪﺍﺭﺩ .ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ »ﺳـﻴﺎﻣﻚ« ﻛﻪ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ
ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﺩﻭﺭﻡ ﻭ ﺩﻟﻴﻠﺶ
ﺁﻗﺎﺧﺎﻧﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ ﻣﻦ ﻧﺴﻞ ﺗﻴﻦﺍﻳﺠﺮ ﺍﻻﻥ ﺭﺍ ﺧﻴﻠﻲ
ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ
ﺑـﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺁﻳـﺪ ،ﺍﺯ ﻛﺠﺎ
ﺩﺍﺭﻡ ﺁﻥ ﻓﻀــﺎ ﻭ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ
ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ »ﺳﻴﺎﻣﻚ« ﺭﺍ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻢ،
ﺗﺎ ﻧﺴﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﺧﺮﺍﺟﻲ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﻓﻀــﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺳـﺖ ﺁﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ
»ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ« ﺭﺍ ﻫﻢ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ.
ﺑﻪﻧﻈﺮﻡ ﻧﺴﻞ ﺗﻴﻦﺍﻳﺠﺮ ﺍﻻﻥ
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﻣﺎ ﺑﻪﺍﺯﺍﻱ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺩﺍﺭﺩ
ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﭼـﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ
ﻭ ﻣﺜﻼ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻳﺎ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻥ
ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺎﺋﻞ ﻫﺴـﺘﻴﺪ ﻭ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ
ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺴﻞ ﻣﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﻣﻚ ﻭ
ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺧﻮﺩ ﺷﻤﺎ ﺑﻮﺩﻩ؟
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺷـﺮﻭﻋﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺣﺘﻤﺎ ﻟﺰﻭﻣﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﺮ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻱ ﻧﺴﻞﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻣﺴـﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴـﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺭﺍ ﻛــﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻓﻴﻠﻢﻣــﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﻴــﻢ ﻳﻚ
ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻴﺪ.
ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺧﻴﻠﻲﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ
ﻣﺎﺑــﻪﺍﺯﺍﻱ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘــﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻤﺎ
ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺏ ﺑﺨــﺶ ﺍﻭﻝ ﺳﺆﺍﻟﺘــﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ
ﺷﻬﺮﺯﺍﺩﻧﺰﺩﻳﻜﻨﺪ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨــﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﺨﺖﺗﺮ،
ﺑﮕﻮﻳﻢ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻫﺮﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ
ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﻚ ﻣﺎﺑﻪﺍﺯﺍﻱ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﻫﻨﺮﻱ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺩﺧﺘﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎﻥ »ﺷﻬﺮﺯﺍﺩ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺻﻼ ﻫﻨﺮﻳﺶ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﺭﺍﺿﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ
ﻧﺸﻮﺩ ﻳﻚ ﻣﺎﺑﻪﺍﺯﺍﻱ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻠﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ .ﺑﺮﺍﻱ
ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻛــﻪ ﻣﻲﺁﻓﺮﻳﻨﻴﻢ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃــﻮﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﺯ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺎﺭﺍﺿﻲ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﺁﺩﻡﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻭ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺍﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺣﺘﻤﺎ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ.
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﻫﺎﻱ ﻛﻢ ﻭ ﺑﻴﺶ ﻣﺸﺎﺑﻪﺍﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻴﭻ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺁﻳﺎ ﺷﺎﺧﺼﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱﺍﻡ
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﻴﻨﻲ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﺩﻗﻴﻘــﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ »ﺳﻴﺎﻣﻚ ﺍﻧﺘﺼﺎﺭﻱﭘﻮﺭ« ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻻﻥ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻢ ،ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱﺍﻡ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻡ ،ﺍﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﮕﺮﺩﻡ ﻭ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺍﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺁﺩﻡ
ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳــﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻛﻤﺎﻝﮔﺮﺍ ﻫﺴﺘﻢ ،ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻡ.
ﺩﺭ ﻫﺮ ﻓﺮﻡ ﻭ ﺷﻜﻞ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻢ ،ﺩﺭﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺯ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲﺳـﻦ ﻭ ﺳـﺎﻝ ﺷـﻤﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ»ﺳﻴﺎﻣﻚ«ﻫﻢ ﻫﻤــﺎﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩﻡ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﮕﻴﺮﻡ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪﺑﻪﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻤﺎﺍﺯﻧﺴﻠﻲﻛﻪﺩﺭﺩﻫﻪﺷﺼﺖ،ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺑﺘﻮﺍﻧﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻢ.
59
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﺶ ،ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ» « 2012
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ،ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﻧﺨﻮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ
ﭼﺮﺍ 2012ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﻧﻴﺎﻣﺪ؟
ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ژﻭﺋﻴﻪ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺷــﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮ
ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ
ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻳﺪ ﭼﻮﻥ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺟﺎﻩﻃﻠﺒﺎﻧﻪ
ﺍﺳــﺖ .ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺍﮔﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺑﺴــﺘﺎﻥ ﺭﻭﻱ ﭘﺮﺩﻩ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻫﺎ
ﻣﻲﺭﻓﺖ ﺩﺭ ﮔﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻱ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻴﻢ.
ﺁﻳﺎ 10ﺳـﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ
ﻭﻳﮋﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ؟
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ ،ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ
ﭘﻴﺸــﺮﻓﺖ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺷــﻤﺎ ﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺍﮔﺮ ﭘﻮﻝ
ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻴﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻫﺮ ﻛﺎﺭﻱ ﺑﻜﻨﻴﺪ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻴﺰﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻜﺸﻴﺪ.
ﭼﻄﻮﺭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺷﺪﻳﺪ؟
ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺼﺪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺷﻮﻡ .ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎﺯﻱ ﺭﻓﺘﻢ
ﺗﺎ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺎﻣﻮﺯﻡ ﻭﻟﻲ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﺯﻳﺎﺩﻱ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﻫﺴﺘﻢ.
ﭼﻄﻮﺭ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2012
ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﺪ؟
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺁﺷــﻨﺎ ﺷــﺪﻡ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻢ
ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﮔﻮﻧﺰﺍﻟﻮ ﮔﻮﺭِﺭﻭ ﺑﺴﺎﺯﻡ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﻮﻟﻲﻫﺎﻳﻲ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷــﺒﻪ ﺟﺰﻳــﺮﻩ ﻳﻮﻛﺎﺗﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛــﺮﺩ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌــﺪﺩﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲﻫﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻘﻮﻳﻢﺷــﺎﻥ
ﻣﻄﻠﻊ ﺷــﺪﻡ ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻡ .ﻣــﻦ ﻭ ﻫﺮﺍﻟﺪ )ﺩﻳﮕﺮ
ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﻩ ﻓﻴﻠﻢ( ﻣﺪﺗــﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﺪﺭﻧﻲ ﺍﺯ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ
ﺣﻀﺮﺕ ﻧــﻮﺡ ﻓﻜــﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳــﻢ ﻭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺶ ﺑــﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺤﺚ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺗﺼﺎﺩﻓﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﺫﻫﻦﻣﺎﻥ ﺧﻄﻮﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﻨﻴﻢ .ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻫﻴﺠﺎﻥﺯﺩﻩ
ﺷــﺪﻳﻢ ﭼﻮﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻨﺎﺳــﺒﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﻭﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﻝ 2012ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻡ ﻛﻪ
ﻫﺮﻳــﻚﭼﻴــﺰﻣﺘﻔﺎﻭﺗــﻲﻣﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ.
ﭼﻪ ﭼﻴـﺰﻱ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪﻓﺮﺩﻱ ﺍﺳـﻄﻮﺭﻩ 2012ﺷـﺪﻩ
ﺍﺳﺖ؟
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻗﻴﻖ ﺁﻥ .ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺒﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﺶ
ﺍﻳﻦﻃﻮﺭ ﺩﻗﻴﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺑﻪ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩﻫﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻳﺪ؟
ﻧﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ .ﺍﮔﺮ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻧﻤﻲﺳﺎﺧﺘﻢ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ ﭼﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺗﺮﻳﻠﺮ ﺍﻛﺸﻦ
ﻋﻠﻤﻲ -ﺗﺨﻴﻠﻲ ﺭﺍ ﺑﺪﻝ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻛﻨﻨﺪ؟
ﻓﻘﻂ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ
ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﻮﻥ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻗﺪﻳﻤﻲ
ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ
• ﻣﻴﻚ ﻻﺳـﻞ /ﺳﻦﻓﺮﺍﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻛﺮﺍﻧﻴﻜﻞ :ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻣﻮﻝﻫﺎﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﺟﻮﺍﺏ ﭘﺲﺩﺍﺩﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺑﻲﻧﻘﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺍﻣﺮﻳﻚ ﺩﺭ » «2012ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﻗﻌﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﻣﻲﺭﻭﺩ.
• ﺭﺍﺟﺮ ﺍﺑﺮﺕ /ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﺳﺎﻥﺗﺎﻳﻤﺰ «2012» :ﻣﺎﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ .ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺍﻭﻝ
ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻫﺎﻳﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﺷﻮﻡ ﺳﭙﺮﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ،
ﻭﻗﻮﻉ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺴــﺘﻴﻢ؛ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪﻱ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ
ﻓﺠﺎﻳﻊ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺭﺍ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺘﻚ ﺑﻲﺭﺣﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭﻫﻢ ﻣﻲﻛﻮﺑﻨﺪ.
• ﺗﺎﺩ ﻣﻚﻛﺎﺭﺗﻲ /ﻭﺭﺍﻳﺘﻲ :ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻌﺮﻛﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻲ ﻫﺮ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﺤﺼﻮﺭ
60
ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﻩ ﻳﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺣﻤﻘﺎﻧﻪ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻨﺪ.
ﭼﺮﺍ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ ﺻﺤﻨﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ
ﻓﺮﺩﻱ ﺷﺒﻴﻪ ﺁﺭﻧﻮﻟﺪ ﺷﻮﺍﺭﺗﺰﻳﻨﮕﺮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
ﻫﺮﺍﻟﺪ ﻛﻠﻮﺯﺭ ﺍﺗﺮﻳﺸــﻲ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﺭﻧﻮﻟﺪ
ﺗﻤــﺎﺱ ﺑﮕﻴــﺮﺩ ﻭ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺍﻳــﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻛﺮﺩ ﻭﻟــﻲ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﺁﺭﻧﻮﻟﺪ
ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺑــﺎ ﻣﺎ ﻫﻤــﻜﺎﺭﻱ ﻛﻨــﺪ .ﻣﺎ ﻫــﻢ ﺗﺼﻤﻴــﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﺍﺯ
ﻓﺮﺩﻱ ﺑﺎ ﺷــﻜﻞ ﻭ ﺻﺪﺍﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﻢ .ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻴﻢ
ﺳﻴﺎﺳــﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺍﻃﻼﻋﻲ ﺍﺯ
ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺳﺎﺧﺖ؟
ﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ژﺍﻧﺮ ﺑﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷــﺎﻳﺪ ﺳﺮﺍﻍ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺍﻱ
ﺑﺮﺍﻱ »ﺭﻭﺯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ« ﺑﺮﻭﻡ .ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ژﺍﻧﺮﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﻛﻨﻢ ﻣﺜﻼ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻋﻠﻤﻲ -ﺗﺨﻴﻠﻲ ﺣﻤﺎﺳــﻲ ﭼﻮﻥ ﺷــﻴﻔﺘﻪ ژﺍﻧﺮ
ﻋﻠﻤﻲ -ﺗﺨﻴﻠﻲ ﻫﺴﺘﻢ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻢ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ »ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ
ﺳﺘﺎﺭﻩﺍﻱ« ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩ.
ﺍﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ » «2012ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ژﺍﻧﺮ ﻛﺎﺭ
ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﻛﺮﺩ؟
ﺧﻮﺏ ،ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﺁﻏﺎﺯ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺳﺎﻝ 2012ﻓﻜﺮ ﻭ
ﺫﻫﻦ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻋﺪﺩ » «2012ﺭﺍ
ﻭ ﻣﺠﺬﻭﺏ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻲ »ﺯﻟﺰﻟﻪ« )ﻣﺎﺭﻙ ﺭﺍﺑﺴﻦ(1974/
ﺭﺍ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﺭﻳﭽﺎﺭﺩ ﻛﻮﺭﻟﻴﺲ /ﺗﺎﻳﻢ :ﻫﺮ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺍﺣﺴﺎﺳــﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﻴﭽﺶﻫﺎﻱ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﻀﺤﻚ ﻭ
ﭘﻴﺶﭘﺎﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻠﻴﺸﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻟﺬﺕﺑﺨﺶ ﻭ ﺗﻤﺎﺷﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
• ﻛﻨﺖ ﺗﻮﺭﺍﻥ /ﻟﺲﺁﻧﺠﻠﺲ ﺗﺎﻳﻤﺰ :ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﺍﻧﻜﺎﺭ
ﻛﺮﺩ ﻭﻟﻲ ﻧﻘﺺ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ،ﻫﺮ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ.
• ﺍﻟﻴﺰﺍﺑـﺖ ﻭﻳﺘﺰﻣﻦ /ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﺩﻳﻠﻲ ﻧﻴﻮﺯ :ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻧﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﻭ ﺷــﮕﻔﺖﺍﻧﮕﻴﺰ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪ » «2012ﻳﻚ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺳﺖ.
• ﺭﻧﻪ ﺭﻭﺩﺭﻳﮕﺰ /ﻣﻴﺎﻣﻲ ﻫﺮﺍﻟﺪ :ﭼﻬﻞ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺣﻮﺻﻠﻪ ﻭ ﺷﻌﻮﺭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪﻧﺪﺭﺕ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ.
ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺎ 240ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻛﺮﺩﻳﻢ.
ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺖ .ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺍﺵ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻘﺸـﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ژﺍﻧﺮ ﺍﻳﻔـﺎ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺯ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ .ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖﻫﺎﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ؟
ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﻧﻤﻲﺳــﺎﺯﻡ ﻭﻟﻲ ﻭﻗﺘــﻲ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺣﻀــﻮﺭ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫــﺎﻱ » «1408ﻭ »ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ ﺣﻤﻞ
ﺷﺪﻡ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻢ ﺟﻠﻮﻱ ﺧﻮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻡ.
ﻣﺤﻜﻮﻣﻴــﻦ« ﺗﺎﺣﺪﻱ ژﺍﻧــﺮ ﻭﺣﺸﺖ ﻭ ﺍﻛﺸﻦ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑــﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﭼﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪﺍﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻧﻴﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﻣﻦ ﺑﺮﻭﺱ ﻭﻳﻠﻴﺲ ﻳﺎ ﺁﺭﻧﻮﻟﺪ ﺷﻮﺍﺭﺗﺰﻳﻨﮕــﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ
ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ )ﻣﻲﺧﻨﺪﺩ(.
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ ﻛــﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ.
ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺷﺎﺭﻩﺍﻱ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟ ﭼﺮﺍ؟
ﻣﻌﻤــﻮﻻ ﺍﮔﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫــﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺧﻠﻖ ﻛﻨﻴــﺪ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺧﻮﺑﻲ
ﺑﻠــﻪ ،ﻣﺎ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳــﻢ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﺁﻭﺭﻳﺪ .ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠــﻢ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩﺍﻱ ﺭﺍ
»ﺭﻭﺯ ﺍﺳﺘﻘــﻼﻝ« ﻣﻨﻄﻘﻪ 51ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺩﺍﺳﺘــﺎﻥ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﺩﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻳﻢ.
ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ 51ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺑﺎﺯﻳﮕـﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴـﺰﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﭼﻘﺪﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳـﺖ؟ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪ
ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﻮﻋﻲ ﺩﺭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﻴﻢ .ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻱ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﺎﻭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﺑﺮ ﺑﺎ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻟﺲﺁﻧﺠﻠﺲ ﺑﻮﺩﻡ ﻛﻪ ﻫﺮﺍﻟﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﻤﺎﺱ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ :ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
»ﻓﻬﻤﻴــﺪﻡ ﺍﺳﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﭼﻲ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ .2012 :ﻧﻈﺮﺕ ﭼﻴﻪ؟« ﻭ ﻣﻦ )ﻣﻲﺧﻨﺪﺩ( ﻣﺎ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺠﺴﻢ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻳﻢ .ﻧﺴﺨﻪﺍﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻣﻴﻚ
ﮔﻔﺘــﻢ ﻣﺘﻨﻔﺮﻡ ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫــﺪ .ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﺑﻮﻙ )ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺼﻮﺭ( ﻳﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻧﻴﻤﻴﺸﻨﻲ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻡ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻡ ﻛﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺪﻱ ﻧﻴﺴﺖ .ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺏ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻤﺎﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ
ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻣﺮﺗﺒــﻂ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭼﻴــﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑــﻪ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻴــﻢ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﻳﻦﻃﻮﺭﻱ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ
ﻭﻗﺘـﻲ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﭘﮋﻭﻫـﺶ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﭼﻄﻮﺭ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻣﻲﺭﺳﺪ؟ )ﻣﻲﺧﻨﺪﺩ( ﺑﻌﺪ ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲﺩﻫﻴﺪ ﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ
ﻣﺎﻳﺎﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳـﺎﻝ 2012ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎﻱ ﺩﺭﺳﺖ ﻳﺎ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻛﺎﺭ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ
ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﺮﺩﻳﺪ؟
ﺧﻴﻠﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺩﺍﺋﻤﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ
ﺧﻮﺏ ،ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻳﻜﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ .ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﺎﺯﻳﮕــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝﻭﻫﻮﺍﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﭼﻨﻴﻦ
ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﻳﺪ )ﻣﻲﺧﻨﺪﺩ( .ﺟﺎﻟﺐﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺁﻣﺎﺯﻭﻥ ﺍﻫﻤﻴـﺖ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻـﺪﺍ ﻭ ﻧﻘـﺶ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻄﻮﺭ
ﺳﺮﻱ ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﻝ 2012ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺷﺪ .ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻢ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺪﺍ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻫﻤﻴﺖ
ﻭ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻡ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﻠﻨﺪﻱ ﺁﻥ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻭ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﺻﻮﺗﻲ
ﻣــﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ .ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻴﻜﺲ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺻﺪﺍﻫﺎ ﻭ ﻛﻼ ﻛﺎﺭ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﺭﺳﺪ.
ﺻﺪﺍﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻭ ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻨﺶﺯﺍﺳﺖ.
ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻧـﻲ ،ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻛﻤﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﭘﻮﻳﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ
ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﻛﺸـﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺷـﻤﺎ ﻗﺼﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ.
ﺩﺍﺷـﺘﻴﺪ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺷـﺪﻥ ﺩﻧﻴـﺎ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻨﻴـﺪ .ﻭﺍﻗﻌﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺁﺩﻡﻫﺎﺳﺖ؛ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ
ﻗﺼﺪﻱ ﺩﺍﺷﺘﻴﺪ؟
ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ .ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ
ﻣــﻦ ﺍﻫﻞ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻫﺴﺘﻢ ﭘــﺲ ﭼﺮﺍ ﻓﻘﻂ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﺑﻜﺸﻢ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻛﺸﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ
)ﻣﻲﺧﻨﺪﺩ( .ﺧﻴﻠــﻲ ﺧﻮﺏ ﺑﻮﺩ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷــﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭﻟﻲ ﻛــﻪ ﺣﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﻱ ﻧﻤﻲﺯﻧﻨﺪ .ﺑﺨــﺶ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺭﺷﺘــﻪ ﻛﻮﻩﻫــﺎﻱ ﻫﻴﻤﺎﻟﻴﺎ ﻫــﻢ ﻛﺎﻣﻼ
ﻳﻚ ﺁﺩﻡ ﻛﺎﻣــﻼ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ.
ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑــﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﺗﺼﺎﺩﻓﺎ
ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ
ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﻳﺪﻩ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﺑﺎﻡ ﺩﻧﻴﺎ
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻧﻴــﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ
ﻣﺪﺭﻧﻲ ﺍﺯ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻡ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﺴــﺮﺵ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ
ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻏﺮﻕ ﻛﺮﺩ.
ﻓﻜﺮ ﻧﺠــﺎﺕ ﺍﻭ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧــﺶ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ ﻭ
ﻧﻮﺡ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺶ
ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺑﺼﺮﻱ ﺩﺭ ﺳـﺎﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ
ﺳﻴﻞﻫﺎ ﻭ ﺳﻮﻧﺎﻣﻲﻫﺎﻱ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﺎ
ﻣﻲﺧﺮﺩ.
ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ.
ﭼﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻳﻲ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻳﺪ؟
ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﺎﻡ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ
ﺗﺼﺎﺩﻓﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﺫﻫﻦﻣﺎﻥ
ﺍﻭﻝ ﺍﺯ ﻫﻤــﻪ ﻧﺎﻇــﺮ ﺟﻠﻮﻩﻫــﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ
ﻫﻢ ﺩﺭﺑﺮﺩﺍﺭﺩ؟
ﻫﻤﻴﺸﮕﻲﺍﻡ،ﻓﻮﻟﻜﺮﺍﻧﮕﻞﺭﺍﺑﻪﻛﺎﺭﮔﺮﻓﺘﻢ
ﻧﻪ ،ﭼــﻮﻥ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺣﺮﻑ ﺗﻜﺮﺍﺭﻱ
ﺧﻄﻮﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ
ﻛــﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨــﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ
ﺑﺰﻧﻢ .ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻓﺮﺩ ﺑﻮﺩ .ﺳﭙــﺲ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ
ﺍﮔﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺩﻗﺖ ﺑﺒﻴﻨﻴــﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﻭ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ .ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﺴﻲ ﻣﻮﻓﻖ
ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﻨﻴﻢ
ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺷﺪ.
ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳــﺮ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﭼﺎﺭ
ﮔــﺮﻭﻩ ﻫﻔﺘﺎﺩ ،ﻫﺸﺘﺎﺩ ﻧﻔــﺮﻩ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ
ﺷﻚ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﺳﺖ.
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻲﻭﻗﻔــﻪ ﻛﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ .ﭘﺎﻧــﺰﺩﻩ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻛﺎﺭ ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻠﻮﺭﻱ )» (Blu-Rayﮔﻮﺩﺯﻳﻼ« ﺑﻪﺯﻭﺩﻱ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷـﺪ .ﺣﺎﻻ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻧﻈﺮﺗﺎﻥ ﺭﺍﺟﻊ
ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻤﻢ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ 1400 .ﻧﻤﺎﻱ ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻌﺪﺍﺩﺷﺎﻥ ﺯﻳﺎﺩ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭﻟﻲ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻧﻤﺎﻫﺎﻱ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍﻱ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺎﻳﻪ ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ .ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺁﺏ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻢ.
ﺑﺨﺶ ﻛﺎﺭ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺪﺕﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺍﻱ ﺑﺮ »ﮔﻮﺩﺯﻳﻼ« ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﺪ،
ﭼﻄﻮﺭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻥ ﻛﻴﻮﺯﺍﻙ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻔﺎﻱ ﻧﻘﺶ ﺍﺻﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺼﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻳﺪ؟
ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﻳﺪﻳﺪ؟
ﻧﻪ .ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﻓﻜﺮﺵ ﺭﺍ ﻛﺮﺩﻡ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻡ ﻛﻪ
ﻣﺎ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﺎﺯﻳﮕــﺮﻱ ﻣﻲﮔﺸﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﺩﻡﻫــﺎﻱ ﻋﺎﺩﻱ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺳﺎﺯﻱ ﻛﻨﺪ .ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺳﺘﻤﺎﻳﻪ
ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑــﺮ ﺁﻥ ﺑﺎﻫﻮﺵ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﻌــﺪﺍﺩ ﻛﻤﺪﻱ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻭﺭژﻳﻨﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻢ.
ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻱ ﻣﺎ ﻧﺒﻮﺩ .ﻣﻦ ) ﮔﺰﻳﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﻼ ﺭﺍﺑﺮﺗﺰ )ﻣﻮﻭﻱ ﺁﻥﻻﻳﻦ(،
ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺟﺎﻥ ﻛﻴﻮﺯﺍﻙ ﺭﺍ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﻳﻦﻃﻮﺭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻨﺎ ﺭﺍﺩﻳﺶ ) (SDCCﻭ (...
ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ:
ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﺶ
ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺩﻫــﻢ ﻧﻮﺍﻣﺒــﺮ 1955ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺍﺷﺘﻮﺗﮕــﺎﺭﺕ ﺁﻟﻤﺎﻥ
ﻏﺮﺑــﻲ .ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳــﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﺍﺩﮔﺎﻫﺶ ﺁﻏﺎﺯ ﻛــﺮﺩ .ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻧﻲ
ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻭ ﻣﺠﺴﻤﻪﺳﺎﺯﻱ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﺎﺭﻍﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻮﻧﻴﺦ ،ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ
»ﺳﺮﻣﻨﺸﺎ ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮﺡ« ) (1984ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﺍﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠــﻢ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ.
ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﺮﻳﻚ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ
ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ ﺑﻴﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻓﺮﻭﺵ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﻟﻤﺎﻥ
ﺑﻪ »ﺍﺳﭙﻴﻠﺒﺮگ ﻛﻮﭼﻚ« ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻈﺮ ﺭﺍﺟــﺮ ﺍﺑﺮﺕ )ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﻴﻜﺎﮔــﻮ ﺳﺎﻥﺗﺎﻳﻤﺰ( ﻛﻪ » «2012ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣــﺎﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ
ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﺶ ﺭﺍ ﭘﺪﺭ ﺍﻳﻦ
ژﺍﻧﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ؛ ﭼﺮﺍﻛــﻪ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ژﺍﻧﺮ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ» :ﺭﻭﺯ ﺍﺳﺘﻘــﻼﻝ« )» ،(1996ﺭﻭﺯﻱ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﺩﺍ«
) (2004ﻭ » .(2009) «2012ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﻫﺎﻟﻴﻮﻭﺩ ﺭﺳﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻭﻗﺘــﻲ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭ ژﺍﻧﺮ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺧﻮﺩﻱ ﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴــﺖ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘــﺲ ﻛﺎﺭﺵ ﺗﺨﺼﺼﻲ
ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺑــﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻣﻄــﺮﺡ ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﺶ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ »ﺳﺮﺑــﺎﺯ ﺟﻬﺎﻧــﻲ« )» ،(1992ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﺳﺘﺎﺭﻩﺍﻱ«
)» ،(1994ﮔﻮﺩﺯﻳﻼ« )» ،(1998ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺖ« ) (2000ﻭ »ﺩﻩ
ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﻴﻼﺩ ﻣﺴﻴﺢ« ) (2008ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ.
ﻧﻜﺎﺕ ﺟﺎﻟﺒﻲ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﺶ:
• »ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﭘﻮﺳﺎﻳﺪﻭﻥ« )» ،(1972ﺁﺳﻤﺎﻧﺨﺮﺍﺵ ﺟﻬﻨﻤﻲ«
) (1974ﻭ »ﺯﻟﺰﻟــﻪ« ) (1974ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﻣﺤﺒﻮﺏ
ﺍﻣﺮﻳﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
• ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2005ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻫﻴﺎﺕ ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮﻟﻴﻦ
ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
• ﺍﻣﺮﻳﺶ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺖ »ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ« )(2007
ﺭﺍ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﻛﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺩﺭﻳﻢﻭﺭﻛﺰ ،ﺍﺳﺘﻴﻮﻥ ﺍﺳﭙﻴﻠﺒﺮگ
ﻭ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺩﺍﺷﺖ.
• ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ »ﺭﻭﺯ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻤﻴﺮ« ) ،2002ﺍﺯ ﺳﺮﻱ
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺟﻴﻤﺰ ﺑﺎﻧﺪ( ﺭﺍ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ.
• ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ »ﻣﺮﺩ ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻲ« ) (2002ﺭﺍ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ
ﻛﻨﺪ.
• ﺩﺭ ﻣﺒــﺎﺭﺯﺍﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺳــﺎﻝ 2008ﺍﺯ ﻫﻴﻼﺭﻱ ﻛﻠﻴﻨﺘﻦ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ.
61
ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ »«2012
ﭼﻨﺪﺳﺎﻝ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺩﻧﻴﺎ؟
ﺭﺿﺎ ﺣﺴﻴﻨﻲ
ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﻴﻞ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ژﺍﻧﺮﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺘﻠـﻒ )ﺣﺘﻲ ﺍﻧﻴﻤﻴﺸـﻦ ﻭ ﻛﻤﺪﻱ( ﺩﺭ ﺳـﺎﻝ 2009ﺭﻭﺍﻧﻪ
ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎ ﺷـﺪﻧﺪ ،ﺍﻛﺸـﻦ ﻋﻠﻤﻲ -ﺗﺨﻴﻠﻲ »«2012
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ
ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ .ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ،ﺟﻠﻮﻩﻫﺎﻱ
ﻭﻳﮋﻩ ﺧﺎﺭﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺁﻥ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺳﺮﺍﺳـﺮ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷـﺎﻱ ﺁﻥ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺰﺭﻳﻖ ﺗﺮﺱ
ﺣﺎﺻـﻞ ﺍﺯ ﻭﻳﺮﺍﻧﻲ ﻛﺮﻩ ﺯﻣﻴﻦ ،ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﺪﺭﻧﻲ ﺍﺯ ﺩﺍﺳـﺘﺎﻥ
»ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮﺡ« ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻛﺎﻣﻠﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﻮﺍﺷـﻲ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺶ
ﺗﺪﺍﺭﻙ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ.
ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺷﻲ ﻓﻴﻠﻢ
• ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺎﻡﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﺷــﺨﺼﻴﺖ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺍﺯ
ﺭﻭﻱ ﺑﻴﺴﺖﻭﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻧﺎﻡ ﻛﻮﭼﻚ ﻭﻭﺩﺭﻭ ﻭﻳﻠﺴﻦ ،ﺗﺎﻣﺲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
• ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﻚ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﺶ ﺑﺎ ﻧﺸــﺮﻳﻪ ﻳﻮﺍﺱﺍﻱ ﺗﻮﺩﻱ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤﺶ ﺩﺭ ژﺍﻧﺮ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ
ﺍﺳﺖ» :ﺑﺎ ﺧﻮﺩﻡ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﺳﺎﺯﻡ
ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻼﺷــﻢ ﺭﺍ ﻛﺮﺩﻡ ﺗــﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺼﻮﻳــﺮ ﻛﻨﻢ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ
ﺗﻤﺎﻡﻋﻴﺎﺭﻱ ﺑﺴﺎﺯﻡ«.
• ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎ ﺭﺍﺱ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ
ﺩﻗﻴﻘــﻪ ) (20:12ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﻫﻢﺧﻮﺍﻧﻲ ﺩﺍﺷــﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ.
• ﻧﺎﻡ ﺷــﺨﺼﻴﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺟﻜﺴــﻦ ﻛﺮﺗﻴﺲ )ﺑــﺎ ﺑﺎﺯﻱ ﺟﺎﻥ
ﻛﻴﻮﺯﺍﻙ( ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻭﺗﻪ ﺷﺪﻩ ﻧﺎﻡ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻓﻴﻔﺘﻲ ﺳﻨﺖ )ﻛﺮﺗﻴﺲ
ﺟﻜﺴﻦ( ﺍﺳﺖ .ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﻓﻴﻠﻢ ،ﺭﻭﻟﻨﺪ
ﺍﻣﺮﻳﻚ ،ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺭپ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﮔﻮﻳــﺎ ﻭﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ
ﭘﺮﻭﭘﺎﻗﺮﺹ ﺍﻳﻦ ﺭﭘﺮ ﺍﺳﺖ.
• ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﻚ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﺶ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ MTVﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻓﻴﻠﻢ »ﺑﺪﺭﻭﺩ ﺁﺗﻼﻧﺘﻴﺲ« ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻓﻴﻠﻢ ،ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺘﺎﺏ ،ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﺟﻜﺴﻦ ﻛﺮﺗﻴﺲ
ﺍﺳﺖ.
62
• ﻧﺎﻡ ﭘﺴﺮ ﺟﻜﺴﻦ ،ﻧﻮﺍ )ﻧﻮﺡ( ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺭﺟﺎﻋﻲ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺑﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ
ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮﺡ ﺑﻪﺷــﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﻛﺸــﺘﻲﻫﺎﻱ ﻏﻮﻝﺁﺳﺎﻱ
ﻓﻴﻠﻢ ﻫــﻢ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ) Arkﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﻴﻞ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﺸــﺘﻲ ﻧﻮﺡ
ﺍﺳﺖ( ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻱ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﻧﺠﺎﺕ
ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ
» «2012ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﺩﺭ 3404ﺳﺎﻟﻦ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻫﻔﺘﻪ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺷﻲ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 65ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺩﺳــﺖ ﻳﺎﻓﺖ .ﻓﺮﻭﺵ ﺩﺍﺧﻠﻲ » «2012ﺗﺎ
ﺳﻮﻡ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﻌﺎﺩﻝ 163/5ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ
ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﺎ ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ
ﻭ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ 573ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ .ﻓﺮﻭﺵ
ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﻭﻝ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭ 480ﺳــﺎﻟﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻣﻌﺎﺩﻝ 6/5ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﭘﻮﻧﺪ ﺷــﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻛﺮﺍﻥ
52ﺭﻭﺯﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﻛﻠﻲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 736ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ
ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﭼﻬﺎﺭﺩﻫﻤﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﺮﻓﺮﻭﺵ ﺳﺎﻝ 2009ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺭﻗﻢ ﻓﺮﻭﺵ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ ) 163/5ﻣﻴﻠﻴــﻮﻥ ﺩﻻﺭ( ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ
163ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﻭﺵﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﺭﻗﻢ ﻓﺮﻭﺵ ﺟﻬﺎﻧﻲ
ﻓﻴﻠﻢ ) 573ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ( ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ 34ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﻭﺵﻫﺎﻱ
ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ.
2012ﺳﺎﻝ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ؟
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﻴﻠﻢِ ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻧــﻲ » «2012ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺗﻘﻮﻳﻢ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕِ ﺗﻤــﺪﻥ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻱ ﻣﺮﻛــﺰﻱ ،ﺳﺎﻝ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ
ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼــﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﺩﻧﻴﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻧــﺪﺍﺭﺩ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﻣﻪ ﻏــﺮﺏ ﻭ ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲﻫﺎﻱ
ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺬﺍﻫــﺐ ﺳﺎﻝ 2012ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺗﻘﻮﻳــﻢ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺗﻤﺪﻥ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺳﻪ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ
ﻣﻴﻼﺩ ﻣﺴﻴــﺢ )ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺳــﺎﻝ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻓﻌﻠــﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ( ﺁﻏــﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ
ﭼﻬﻞ ﺍﻭﻛﺘﻴﻠﻴﻮﻥ )ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻛﺎﻧــﺎﺩﺍ :ﻳﻚ ﻭ 27ﺻﻔﺮ ﺩﺭ ﺟﻠﻮ ﺁﻥ.
ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ :ﻳﻚ ﻭ 48ﺻﻔﺮ ﺩﺭ ﺟﻠﻮ ﺁﻥ( ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﺮﺿﻴﻪ
ﻓﺮﺍﺭﺳﻴﺪﻥ ﺭﻭﺯ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2012ﺣﺎﺻﻞ ﺍﻳﺪﻩﺍﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺩﺭ ﺗﻤﺪﻥ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ ﺭﻳﺸﻪ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻣﺎﻳﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ
ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2012ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻭﻟﻲ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺍﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﺍﻥ ﻳﻚ ﺳﺮﻱ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﺤﻮﺭﻱ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﺠﻮﻡ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2012ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ
ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻫﺮ 25800ﺳــﺎﻝ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ .ﻫﺮ
25800ﺳﺎﻝ ،ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻬﻜﺸﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺷﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳــﺪﺍﺩ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺯﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﺭﻭﻱ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﻛﻪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻓﻖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻳﻌﻨﻲ 21ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ
ﺳﺎﻝ 2012؛ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﺯ ﺗﺼﺎﺩﻓﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﻣﺎﻳﺎﻳﻲ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﺭﺳﺪ.
»«2012
ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ :ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﻚ ،ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ :ﺍﻣﺮﻳﻚ ﻭ ﻫﺮﺍﻟﺪ ﻛﻠﻮﺯﺭ،
ﻣﺪﻳﺮ ﻓﻴﻠﻢﺑــﺮﺩﺍﺭﻱ :ﺩﻳﻦ ﺷﻤﻠﺮ ،ﻣﻮﺳﻴﻘــﻲ :ﻫﺮﺍﻟﺪ ﻛﻠﻮﺯﺭ ﻭ ﺗﺎﻣﺲ
ﻭﺍﻧﻜــﺮ ،ﺗﺪﻭﻳﻦ :ﺩﻳﻮﻳﺪ ﺑﺮﻧﺮ ﻭ ﭘﻴﺘــﺮ ﺍﺱ .ﺍﻟﻴﻮﺕ ،ﻃﺮﺍﺡ ﺻﺤﻨﻪ :ﺑﺮﻱ
ﭼﻮﺯﻳﺪ ،ﻃﺮﺍﺡ ﻟﺒﺎﺱ :ﺷﺎﻱ ﻛﺎﻧﻠﻴﻒ ،ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ :ﺭﻭﻟﻨﺪ ﺍﻣﺮﻳﻚ،
ﻫﺮﺍﻟﺪ ﻛﻠﻮﺯﺭ ﻭ ﻟﺮﻱ ﺟﻲ .ﻓﺮﺍﻧﻜﻮ ،ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ :ﺟﺎﻥ ﻛﻴﻮﺯﺍﻙ )ﺟﻜﺴﻦ
ﻛﺮﺗﻴــﺲ( ،ﺁﻣﺎﻧﺪﺍ ﭘﻴﺖ )ﻛﻴﺖ ﻛﺮﺗﻴﺲ( ،ﭼﻴﻮِﺗــﻞ ﺍﺟﻴﻮﻓﺮ )ﺍﺩﺭﻳﻦ
ﻫﻠﻤﺰﻟﻲ( ،ﺗﻨﺪﻱ ﻧﻴﻮﺗﻦ )ﻟﻮﺭﺍ ﻭﻳﻠﺴﻦ( ،ﺍﻟﻴﻮﺭ ﭘﻼﺕ )ﻛﺎﺭﻝ ﺁﻧﻬﻮﺯﺭ(،
ﺗﺎﻣﺲ ﻣﻚﻛﺎﺭﺗﻲ )ﮔﻮﺭﺩﻥ ﺳﻴﻠﺒﺮﻣــﻦ( ،ﻭﻭﺩﻱ ﻫﺎﺭﻟﺴﻦ )ﭼﺎﺭﻟﻲ
ﻓﺮﺍﺳﺖ( ،ﺩﻧــﻲ ﮔﻼﻭﺭ )ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺗﺎﻣﺲ ﻭﻳﻠﺴﻦ( ﻭ ...ﻣﺤﺼﻮﻝ
2009ﺁﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻭ ﻛﺎﻧــﺎﺩﺍ 158 ،ﺩﻗﻴﻘﻪ .ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴــﻪ ﻓﻴﻠﻢ :ﺑﺪﺭﻭﺩ
ﺁﺗﻼﻧﺘﻴﺲ.
ﺧﻼﺻﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ
ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺩﺭﻳﻦ ﻫِﻠﻤﺰﻟﻲ ﻋﻀﻮﻱ ﺍﺯ ﻳﻚ ﮔــﺮﻭﻩ ﺟﻬﺎﻧﻲ ژﺋﻮﻓﻴﺰﻳﻚ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﺸﺸﻌﺎﺕ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﻮﻓﺎﻥﻫﺎﻱ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻦ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻳﺶ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﻫﺴــﺘﻪ ﻛﺮﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺮﻡ ﺷﺪﻥ ﺍﺳــﺖ .ﺩﻛﺘﺮ ﻫﻠﻤﺰﻟﻲ ﺑﻪ
ﺗﺎﻣﺲ ﻭﻳﻠﺴــﻦ ،ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ
ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻞ ﻧﮋﺍﺩ ﺑﺸﺮ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ
ﺑﺮﻭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻜﺴــﻦ ﻛﺮﺗﻴﺲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ،ﺗﺼﺎﺩﻓﺎ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ
ﻛﺎﺭ ﻣﻲﺷــﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻛﺸــﺘﻲﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ ،ﻛﺮﺗﻴﺲ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺠﺎﺕ
ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﺵ ﺑﻴﺎﺑﺪ.
ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥﺗﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﮋﻭﻫﺸﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ
ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﺎﺯﺩﻩ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ
ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﻗﻴﺎﻡ 19ﺩﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻢ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ
ﺭﺳــﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳــﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺘــﺎﺏ »ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ
ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺳﺎﻝﻫــﺎﻱ 1320 - 1357ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ
ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺗﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄــﻊ ﺭﺍ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘــﻮﺍﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ
ﻣﻘﺎﻃــﻊ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺩﺭ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ
ﺣﻀــﻮﺭ ﻭ ﻇﻬــﻮﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒــﻲ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ
ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻣﺤﻘﻘــﺎﻥ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷــﺪ .ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ ﻛــﻪ ﻭﻱ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩ ﻃﻲ
ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑــﻪ ﺑﺎﺯﻧﻮﻳﺴﻲ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭼﺎپ
ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﻭﺭﺯﺩ .ﭼﺎپ ﻧﺨﺴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ
ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒــﻲ _ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺘﺎﺑﻲ
ﻛﻢ ﺣﺠــﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺷــﺎﺭﻩﻭﺍﺭ ﺑﻪ ﺑﺮﺧــﻲ ﻣﻘﺎﻃﻊ
ﺗﺎﺭﻳﺨــﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒــﻲ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘــﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ
ﺁﺭﺷﻴﻮﻫــﺎﻱ ﺷﺨﺼﻲ ﻭ ﺍﺳﻨــﺎﺩ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ
ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺍﻳﻦ
ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺑﻪﻟﺤــﺎﻅ ﻛﻴﻔﻲ ﻭ ﻛﻤــﻲ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺑﺨﺸﺪ،
ﺑﻪﻃﻮﺭﻳﻜــﻪ ﺩﺭ ﭼﺎپﻫﺎﻱ ﭘﻨﺠﻢ ﺑــﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺪﻭﺩ
500ﺻﻔﺤﻪ ﺍﺯ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﻛﻲ
ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﻬﮕﺎﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ
ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ .ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﭼﺎپ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. .ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻛﺘﺎﺏ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺍﺯ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺑﺮﺁﻣﺪﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ
) 1320ﺯﻣــﺎﻥ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ( ﺗﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﺩﻫــﺪ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺸﻲ
ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﭼﺮﺍﻳــﻲ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧــﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻧﻬﻀﺖ
ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺑﻬﻤﻦ 1357ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﻻﺗﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ،ﻣﮕﺮ ﻧﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳــﻮﻱ ،ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻋﻤﺪﻩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻣﮕﺮ ﻧﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻮﺩﻩﺍﻱﻫﺎ
ﻭ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫــﺎ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﻳــﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻓﻴﻮﻥ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ
ﻛﻮﺷﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﺴﻞ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ؟ ﭘﺲ ﭼﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﻴﺎﻡ
42ﺗــﺎ ﺑﻬﻤﻦ 57ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣــﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﻪﺩﺳﺖ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺳﭙﺮﺩ ﺷﺪ ،ﭘﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.
ﻧﻮﻳﺴﻨــﺪﻩ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ 1320ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﻮﻥ ﻭ ﻣﺘﺪﻳﻨﻴﻦ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮﻋﻲ ﺩﺭ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺩﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺣﻴﺎ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺲ »ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪ .ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ
ﭘﻴــﺶ ﺭﻭﻱ ،ﺗﻼﺵ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺑﺨﺶ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺨﺶ ﺗﺸﻜﻞﻫﺎﻱ ﻣﻨﻈﻢ ﺍﻋﻢ
ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ،ﺍﺣﺰﺍﺏ ،ﺍﻧﺠﻤﻦﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﻛﺰﮔﺮﺍﻳﻲ ،ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ
ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺩﻭﻡ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺭﺍ ﺗﺤﺖﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ
ﻭ ﺑــﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻮﺝﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﺎﺻﻲ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﻱ ،ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ
ﺗﺸﻜﻞﻫﺎ ،ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﻧﻮ ،ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﭼﭗ ﻭ ﺭﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ
ﺟﻬﺖ ﻏﺮﺑﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﻧﻮﻛﺮﺩﻥ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺎ ﻋﺒﺮﺕ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ
ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1343ﻫﺠﺮﻯ ﺷﻤﺴﻰ ﺩﺭ»ﺧﻮﺭﺍﺳﮕﺎﻥ« ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪ
ﺩﻭﺭﻩ ﺩﺑﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﺍﺩﮔﺎﻫﺶ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺷﻬﺮ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ .ﭘــﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻯ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻔﺮﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐــﻰ ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻭ
ﻛﻼﺱﻫــﺎﻯ ﺭﻭﺧﻮﺍﻧﻰ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺧﻮﺭﺍﺳﮕﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﺱ ﺩﻳﻨــﻰ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ
ﺫﻭﺍﻟﻔﻘﺎﺭ ﺭﻓﺖ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺭﻭﺱ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ،
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺩﻳﻨــﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭼﻮﻥ »ﻧﻴﻤﺎﻭﺭﺩ«» ،ﻧﻮﺭﻳــﻪ«» ،ﻭﺟﺪﻩ ﻛﻮﭼﻚ« ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻣﻲﻛﺮﺩ.ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 57ﻫﺠﺮﻯ ﺷﻤﺴﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺣﻮﺯﻭﻯ ،ﺭﺍﻫﻰ ﺷﻬﺮ ﻣﻘﺪﺱ ﻗﻢ ﺷــﺪ .ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺧﺎﻥ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ
64
ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻛﺘﺎﺏ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺧﺘﻲ
ﻭ ﻓﻘﻂ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﻏﻠﺒﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ
ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺳﻜﻮﻻﺭ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫــﺪ .ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺫﻛﺮ
ﺍﺳﺖ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑــﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﺘــﺎﺏ ،ﺿﻤﺎﻳﻤﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ
ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ
ﺍﺯ 130ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ،ﺳﻨﺪ ﻭ ﺑﺮگ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ.
ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﻛﺘــﺎﺏ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ
ﺩﻳﻦ ﺑــﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ« ﻭ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ
ﭼﻮﻥ ﻓﻌــﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫــﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ
ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺳﻲ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ،ﺗﺸﻜﻞﻫﺎﻱ
ﻣﺬﻫﺒﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ،ﭼﻨﺪ
ﭼﻬﺮﻩ ﻓﻌــﺎﻝ ﻣﻨﻔﺮﺩ ،ﻣﻄﺒﻮﻋــﺎﺕ ﺩﻳﻨﻲ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ
ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺳﻲ ،ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺩﺭﻭﺱ ﺩﻳﻨﻲ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ
ﺩﻭﻟﺘــﻲ ،ﻧﻬﻀــﺖ ﺧﺪﺍﭘﺮﺳﺘــﺎﻥ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ،
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻲﮔــﺮﻱ ﻭ ﻓﺪﺍﺋﻴﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ )- 1324
(1334ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ »ﻭﺭﻭﺩ ﺣﻮﺯﻩ ﻭ
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ« ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ
ﺣﻴــﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣــﻮﺯﻩ ،ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ
1340ﺷﻤﺴﻲ ،ﺑﺮﺁﻣﺪﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ،ﭘﺪﻳﺪﻩ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺣﻮﺯﻩ ﻗﻢ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.
ﻓﺼــﻞ ﺳﻮﻡ ﻛﻪ ﺑــﻪ »ﺟﺮﻳﺎﻥﻫــﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ -
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﻫﻪ ﭼﻬﻞ ﺗــﺎ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﭘﻨﺠﺎﻩ« ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﺳﻲ ﻫﻴﺎﺕ ﻣﻮﺗﻠﻔﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺣﺰﺏ ﻣﻠﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻧﻬﻀﺖ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﺠﻤﻦﻫﺎﻱ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺧﻴﺮﻳﻪ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻣﻬﺪﻭﻳﻪ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ »ﺩﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻮﺍﺯﻱ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ« ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺑﺨــﺶ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ ﺍﺭﺷــﺎﺩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﻜﺮﻱ ﺩﻛﺘﺮ
ﺷﺮﻳﻌﺘــﻲ ،ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺧﻠــﻖ ،ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﺁﺭﺍﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ،ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻭ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ،ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 50ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺭﺗﺪﺍﺩﻱ ،ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﺭﺗﺪﺍﺩ،
ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺭﺗﺪﺍﺩ ،ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ،ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﻭ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﻭ ﻧﻜﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺩﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ
ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ.ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ »ﻓﻌﺎﻻﻥ ﻣﺬﻫﺒﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻲ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﻌﺎﻝ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﻨﺖﮔﺮﺍﻱ ﺿﺪ ﻣﺪﺭﻧﺴﻴﻢ،
ﺗﺸﻜﻞﻫﺎﻱ ﺑﻲﻧﺎﻡ ﻭ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﻣﻨﻔﺮﺩ ،ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮﻃﻠﺐ ﺩﺭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺍﺧﻼﻑ ﻧﻈﺮﻫﺎﻱ
ﻓﻜﺮﻱ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ،ﻛﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﺭﺳﺪ.
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺍﺛﺮ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ
ﺑﻪﺷﻤــﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺑﻪﻃﻮﺭﻳﻜﻪ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ
ﻧﺴﺨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻳﻲ
ﺩﺭﺑــﺎﻩ ﺁﻥ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣــﺎﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻧﻮﺍﻗﺼﻲ ﻧﻴﺰ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺷﻤــﺮﺩ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﺁﻥ ﭘﺮﺣﺠﻤﻲ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﺼﺮﺗﺮ ﻭ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﻣﺠﺰﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ .ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦﺻﻮﺭﺕ ﮔﺴﺘﺮﻩ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ.
ﺭﺳﺎﻟﺖ ،ﺑــﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﻗــﻢ ﺍﺯ ﺩﺭﺱ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻧﻲ ﭼﻮﻥ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻯ ﺁﻣﻠﻰ،
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺼﺒﺎﺡ ﻳﺰﺩﻯ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻤﺪﻭﺣﻰ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﮔﺮﺍﻣﻲ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺟﺒﻞﻋﺎﻣﻠﻰ
ﻛﺴﺐ ﻓﻴﺾ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﺛﺮ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 64ﻫﺠﺮﻯ ﺷﻤﺴﻰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﭘﻴﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻯ
ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ« ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷــﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ،ﺿﻤﻦ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ
ﻭ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﻢ ،ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶﻫــﺎﻯ ﭘﻰﮔﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎﻟﻴﻒ ،ﺗﺼﺤﻴﺢ،
ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺸﻴﻊ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﻫﺪ.
ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺘـﺐ-1 :ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ -2ﺫﻫﻨﻴــﺖ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺎ
-3ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﻭ ﺩﻛﺘﺮﻋﻠﻰ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ -4ﻧﺰﺍﻉ ﺳﻨﺖ ﻭ ﺗﺠﺪﺩ -5ﻋﻠﻠﻰ
ﺑﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ -6ﺑﺮگﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ -7ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻓﻜﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳــﻰ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ)ﺹ(
ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ
ﺩﺭ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ
ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻲ
ﺳﻨﺖﻫﺎﻱ ﻫﺰﺍﺭﺳﺎﻟﻪ
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﺩﺭﺧﺸﺎﻥﺗﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﮋﻭﻫﺸﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪﺷـﻤﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻮﺷـﺶ ﺭﺳﻮﻝ
ﺟﻌﻔﺮﻳـﺎﻥ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻭ ﻧﺰﺩﻳـﻚ ﺑﻪ ﻳـﺎﺯﺩﻩ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭼﺎپ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺯﻭﺍﻳﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﭼﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳﻢ.
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ،
ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﻔﺎﻫﻲ ﭼﻪ ﺿﺮﻭﺭﺗﻲ ﺳﺒﺐ ﻧﮕﺎﺭﺵ
ﻛﺘﺎﺏ »ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ
«1320-1357ﺷﺪ؟
ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﺪ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪﻥ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺥﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﺎﺯ ﻛﻨﻴﺪ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻳﺪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩﻱ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻴﺪ .ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺷﻤﺎ
ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﮔﺸــﻮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ،ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺷــﻤﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ،ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳــﺖ.
ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ -ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺳﺎﺯﻡ ﻭ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺭﺷﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ﺑﻴﺴﺖ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ
ﻧﺨﺴــﺖ ،ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 56ﻭ 57ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ،ﺑﻪ ﺛﻤﺮ
ﻧﺸﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﺷﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ
ﺭﺍ ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺻﺮﻑ ﺷﺪ.
ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻳﻚ ﺗﺸـﻜﻞ ﻭ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻣﺪﺭﻥ ﺁﻥ
ﻧﻴﺴـﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳـﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﺮﻳﺎﻥﺷﻨﺎﺳـﻲ ﺑﺮﺁﻥ ﺻﺪﻕ
ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟
ﻣﺴــﻠﻤﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﺍﺳــﺖ .ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻤﻠﻴﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒــﻲ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻜﺮﻱ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻓﻠﺴﻔﻲ -ﺩﻳﻨﻲ ﺍﺳﺖ.
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻳﺸــﻪﻫﺎ ﻭ ﺳــﻨﺖﻫﺎﻱ ﻋﻤﻴﻖ ﻓﻜﺮﻱ ﺧﺎﺹ ﺩﺭ
ﻋﻤﻖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺧــﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺑﻪ ﻋﻼﻭﻩ ،ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻤﻠﻴﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﻳﻨﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻴﺴﺖ .ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ
ﺩﻳﻨﻲ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﻮﺯﻩ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺩﻳﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﻀﻲ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺁﺯﺍﺩﻱ ،ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ،ﭼﻪ ﻗﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﺎﺩ ،ﻫﺸــﺘﺎﺩ ﺳﺎﻝ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺻﻠﻲ
ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭼﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺸــﻬﺪ ﻭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺷــﻬﺮﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ،ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻊﺍﻻﺳﻒ ﻫﻨﻮﺯ
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷــﻜﻞ ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳــﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﺳــﺎﻝ 40ﺗــﺎ 57ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ
ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺁﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﭼﻪ ﺷـﺎﺧﺺﻫﺎﻳﻲ ﻣـﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥﺷﻨﺎﺳـﻲ ﺍﺯ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻳﺎﺭﻱ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟
ﻣﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺭﻳﺸــﻪ ﺑﺸﻨﺎﺳــﻴﻢ .ﺳﻨﺖﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ
ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ،ﺭﻳﺸــﻪﻫﺎﻱ ﻫﺰﺍﺭ ﺳــﺎﻟﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ
ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺻﻔﻮﻱ ،ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻪﺩﺍﺭﺗﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ
ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪﺍﻱ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩﻫﺎﻳﺶ
ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻭ ﺟﺒﻞ
ﻋﺎﻣﻞ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺭﻭﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﻣﻜﺘﺐﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﺩﻭﺭﻩ ﺻﻔﻮﻱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪ .ﺍﻳﻦ
ﺭﻳﺸﻪﻫﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺧﺒﺎﺭﻱ -ﺍﺻﻮﻟﻲ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﻭﺭﻩ
ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ﻭ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻭﺭﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ،ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﻧﺠﻒ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ ﺷــﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ
ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺟﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻜﺘﺐ ﻧﺠﻒ ﻭ ﻗﻢ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻤﻴﻦ
ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﺸﺮﺏﻫﺎ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻜﺘﺐ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﺭﻱ ﺣﻮﺯﻩ
ﻗﻢ ﺍﺳﺖ .ﺷــﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺩﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﺿﺪﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩ ،ﺑﻌﺪﻫﺎ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺭﺍ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺗﺎﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻧﺤﻠﻪﻫﺎﻱ ﺩﺭﻭﻥﺣﻮﺯﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ
ﺑــﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪﺍﻱ ،ﺑﺎﺯ ﺍﺯ
ﻣﺴــﺎﺋﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻴﺎﺱ ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﻘﺴﻴﻤﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﺩﺍﺧﻞ
ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺖ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ
ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻡ.
ﮔﺎﻫﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﺘﺎﺏ ﺷﻤﺎ ﻳﻜﺪﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻳﻌﻨـﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻭ ﻣﻮﺷـﻜﺎﻓﺎﻧﻪ ﻭﺍﺭﺩ
ﻣﻲﺷـﻮﻳﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺩ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ.
ﻳﻚ ﺩﻟﻴﻠﺶ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻫﻢ ﺗﻮﻗﻊ ﺑﻴﺶﺗﺮﻱ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﺩﺳﺖ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﺯﺗﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻳﻚ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﺑﺴــﺘﻪﺗﺮ .ﻧﻜﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻣﻦ ﻫﺮﻛﺠﺎ ﻣﺒﻬﻢﺗﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﺤﺚ ﻛﺮﺩﻡ .ﻣﺜﻼ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺣﻮﻡ
ﻛﺎﻓﻰ ﻳﻚ ﻭﻗﺖ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﻮﺩ .ﻳﺎ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻛﻤﺮﻩﺍﻱ،
ﻣﻨﺒﻌﻲ ﺩﺭ ﺩﺳــﺖ ﻧﺒﻮﺩ .ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﺪﻡ ﺭﺍﻩ ﺑﻴﻔﺘﻢ ،ﭘﺴﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﻨﻢ ،ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲﺍﺵ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻢ ﻭ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎﺗﺶ ﺭﺍ ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ
ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻛﻨﻢ ﻭ ﻳــﻚ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﻭ ﺑﺪﻫﻢ .ﺩﺭ
ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ .ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ
ﻛﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻢ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﻳﻚ
ﻓﻀﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﻜﻲ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﻨﻢ.
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ 30ﺳــﺎﻝ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺑﻨﻲﺻــﺪﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﺍﻱ ﺻﻮﺭﺕ
ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺍﻭ ﺁﺩﻣﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﺗﻮﺣﻴﺪﻱ ،ﻛﻴﺶ ﺷــﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺍﻣﺎﻣــﺖ ﻭ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﻫﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ ﻧﻮﺷــﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺟﺎﻱ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﻃﻰ ﺩﻭ ،ﺳﻪ ﺳﺎﻝ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰﺷﺪ ﻭ ﺩﺳﺖﻛﻢ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺧﻮﺍﺹ
ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﻰﺭﺳﻴﺪ .ﻳﺎ ﻣﺜﻼ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ
ﻛﺮﺩﻡ ،ﻃﻴﺒﻲ ﺷﺒﺴﺘﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻲ ﺍﺯ
ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﻓﻘﺮ ﺩﺭ ﺍﺳــﻼﻡ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺜﻼ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ
ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﭘﻮﻝ ﺩﺭ ﺟﻴﺒﺶ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻛﻔﺮ
ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﭼﻪ
ﺗﺼﻮﺭﻱ ﺍﺯ ﺭﺍﺑﻄــﻪ ﭘﻮﻝ ﻭ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷــﺘﻪ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺗﺒﻌﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
ﻧﻜﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺷـﻤﺎ ،ﻛﻤﺮﻧﮓ ﻭ ﺳﻄﺤﻲ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ
ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ
ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺴﺖ؟
ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻮﺕ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﺳــﺘﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ
ﻣﻲﺩﺍﻧــﺪ ﻧﻪ ﺩﻋﻮﺍﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃــﺮ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ
15ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺧﻴﻠﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻡ .ﺭﻭﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻗﻢ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ
ﺷــﺪﻩﺍﻡ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻭﺟﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺩﻳﺪﻩﺍﻡ ،ﻳﻌﻨﻲ ﻗﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ.
ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﻧﺎﺷﺮﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻳﻚ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻨﺴﺠﻢ
ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ .ﺧﻴﻠﻲ ﻏﻨﻲ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻝ ﻓﻜــﺮﻯ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳــﻬﻢ ﻣﻲﺩﻫﺪ.
ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺮﺽ ﻛﻨﻢ ﺍﺷــﻜﺎﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧــﮕﺎﺭﻱ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﺯﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻭ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙﻧﻈﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﻣﺜﻼ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﺑﺎ
ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻄﻬﺮﻱ ﺭﻓﺎﻗﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺷــﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻄﻬﺮﻱ ﻛﺘﺎﺏ
»ﺭﺍﻩ ﻃﻲ ﺷــﺪﻩ« ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻘﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﺎﺷــﻲ ﺍﺯ
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺵ ﻓﻠﺴــﻔﻲ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻄﻬــﺮﻱ ﻭ ﺭﻭﺵ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ
ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻻﻥ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﺩﻋﻮﺍﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺻــﻼﺡ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺭﻙ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ
ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻧﻜﻨﻴﻢ.
65
ﭼﻄـﻮﺭ ﻣﻲ ﺷـﻮﺩ ﺑﺮﺧـﻲ ﺍﻓـﺮﺍﺩ ﺍﺧﺘـﻼﻑ ﻓﻜـﺮﻱ ﺑـﺎ
ﻫـﻢ ﻧﺪﺍﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ،ﺍﻣـﺎ ﺩﺭ ﺻﺤﻨـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺍﻳـﻦ
ﻗـﺪﺭ ﺩﺭﮔﻴـﺮﻱ ﭘﻴـﺪﺍ ﻛﻨﻨـﺪ .ﻣﺜـﻼ ﺷـﻤﺎ ﺍﺧﺘـﻼﻑ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ﻭ ﻧـﻮﺍﺏ ﺻﻔﻮﻱ ﺭﺍ ﻓﻜـﺮﻱ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻴﺪ؟
ﻧــﻮﺍﺏ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳــﻦ ﺑﺎﺯﺟﻮﻳﻲﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲﺍﺵ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1334
ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻧﺴــﺒﺖ ﻣﻦ ﻭ ﺁﻗﺎﻱ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ﻣﺜﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﻓﺴﺮ
ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﺁﻗﺎﻱ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﺭﺍ ﺷــﻨﻴﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ
ﻣﻨﻈﺮ ﻧﻮﺍﺏ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺭﺍ ﺍﻓﺴــﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ،
ﺳﺮﺑﺎﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻮﺵ ﻛﻨﺪ .ﺁﻗﺎﻱ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻭﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﻤﻲﺭﻓﺖ ﺟﺎﻯ ﺷﺎﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﺸــﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻭﺟﻮﻫﺎﺕ ﺭﺍ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ،ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺗﺼﺮﻑ ﺩﺭ
ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﺎﻝ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺣﺴﺒﻪ ﺩﺍﺧﻠﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ
ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺳــﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﭼﻮﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺑﻮﺩ ﻗﺎﺿﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﻧﻮﺍﺏ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ
ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﻮﺩ؟ ﻧﻮﺍﺏ ﻫﻢ
ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺭﺍ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﺮﻑ
ﻣﻲﺯﺩ ،ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﻓﻜﺮﻯ ،ﻣﺮﺣﻮﻡ
ﺑﺮﻭﺟــﺮﺩﻯ ﻭ ﻧﻮﺍﺏ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳــﻰ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳــﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩ :ﻳﻜــﻰ ﺗﻨﺪﺭﻭ ﺑﻮﺩ ﻳﻜﻰ
ﻛﻨﺪ ﺭﻭ .ﻗﺒﻼ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻡ .ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﺗﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﻧﺒﺎﻝ
ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺖﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥﭼﻴﺰﻯ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﻳﮕﺮﺵ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻛﻞ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳــﻰ -ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻃﺮﺡ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﺍﺩ .ﻧﻤﻰﮔﻮﻳﻢ ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺖ ﻫﻤﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻳﻚ ﭼﻴــﺰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ
ﻧﻈﺮﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻧﺪﻙ ﺑﻮﺩ.
ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏﻫـﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺣـﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ
ﻋﻠﻤﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﭼﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ؟
ﺑﺨﺸــﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ،ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﻲ
ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺧﺎﻃﺮﻩﻧﻮﻳﺴــﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺰﺭگﻧﻤﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ
ﺑﺮﺧﻲﺍﺯﺍﺷﺨﺎﺹ،ﺍﺯﺟﻤﻠﻪﺧﺎﻃﺮﻩﮔﻮﻳﻜﻲﺍﺯﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦﻋﻴﻮﺏﺍﻳﻦﻗﺒﻴﻞ
ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﺳﺖ.ﺑﺎﺍﻳﻦﺣﺎﻝ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻱﺍﺯﺍﻳﻦﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻣﺴﺎﺋﻞﻧﺎﭘﻴﺪﺍﻳﻲﺭﺍﻛﻪ
ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﺳﻤﻲ ﻧﻤﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ،ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ
ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺧﻼﻑﮔﻮﻳﻲ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺁﺛﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺣﺠﻢ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ
ﺣﻮﺯﻩﻫﻨﺮﻱﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕﻭﻣﺮﻛﺰﺍﺳﻨﺎﺩﺍﻧﻘﻼﺏﺍﺳﻼﻣﻲﭼﺎپﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪﻣﺴﺎﺋﻞﺑﺴﻴﺎﺭﻣﻬﻤﻲﺭﺍﺩﺭﺍﺭﺗﺒﺎﻁﺑﺎﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱﻓﺮﻫﻨﮕﻲﻭﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺁﻧﺎﻥﺩﺭﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻣﺎﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩﻭﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮﺗﻌﺪﺍﺩﻱﺍﺯﺁﻧﻬﺎﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ.ﺑﻪﻧﻈﺮﻡﻫﻨﻮﺯﺳﺎﻝﻫﺎﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪﻩﺍﺳﺖﺗﺎﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢﻳﻚﺗﺤﻠﻴﻞﺟﺎﻣﻊ
ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ
ﺁﻭﺭﻳﻢ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﻢ،
ﺑﻠﻜﻪﺑﺎﻳﺪﺫﺭﻩﺫﺭﻩﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻛﺮﺩ.
ﺩﺭﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻢ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ
ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺮﻭژﻩ »ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﻔﺎﻫﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻬﺎ
ﭼﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ؟
ﻃﺒﻌــﺎ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺩﻳﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺩﺍﺧﻞ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻗﺒﻴﻞ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﻧﮕﺮﻳﺴــﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬــﺮﻩ ﺑﺮﺩ .ﻫﻨﻮﺯ 10ﺩﺭﺻﺪ
ﺁﻧﭽﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻨﺘﺸﺮ
ﺷﻮﺩ ،ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺩﺭﺍﺯﻱ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺍﺳﺖ.
ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﭼﻪ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ
ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﻮﺯﻩﺍﻱ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ
ﺩﺍﺧﻠﻲ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﻩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ
ﻧﻴﺴﺖ ،ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺭﻭﺷــﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ
ﻃﻮﺭ ﺍﺳــﺖ .ﻫﺮ ﻛﺲ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻪ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎ ﻭﺍﺭﺩ
ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﭼﺎﺭ ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺫﻫﻨﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺪﺑﻴﻨﻲﻫﺎﻱ ﻃﺮﻓﻴﻨﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ
ﺫﻫﻦﻫﺎ ﺯﺩﻭﺩﻩ ﺷــﻮﺩ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﻫﺮ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﻜﺮﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻣﻨﻄﻖ
ﺩﺭﻭﻧﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻥ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺷﻮﺍﺭﻱﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﭘﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﺎﺭﻩﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﻛﺮﺩ.
66
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﻭ ﻣﻄﻬﺮﻯ
ﻳﻚ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻛﺘﺮ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻰ ﺩﺭ
ﻛﺘﺎﺏ »ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ – ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﻧﻮﺷﺘﻪ
ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻭﺭﻗﻰ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﺍﺯ
ﻛﺘﺎﺏ ،ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﻣﻨﻌﻜﺲ
ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭼﺎپ ﺳــﻮﻡ ﻛﺘﺎﺏ
»ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ – ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﺩﺭ ﺣﺎﺷﻴﻪ
ﻛﺘﺎﺏ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺿﻤﻦ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺟﺪﻳﺪ ،ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ
ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﭘﺎﻭﺭﻗﻰ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﺭﺿﺎﻳﺖ
ﺩﻓﺘﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺸــﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻗﻀﺎﻭﺕﻫﺎﻯ
ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺧﺘﻼﻓﻰ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻰ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ .ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻰ ﺩﻓﺎﻋﻴﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺁﻳﺪ ،ﺑﻪ ﺩﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺯﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺍﺳﺖ:
– 1ﺑﺤﺚ ﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭﻯ ﺷـﺮﻳﻌﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺗﻌﺎﻣﻞ
ﻭﻯ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻩ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺳــﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳــﺎﻥ ﺩﻭ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﻣﻄــﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﺪ:
ﻧﺨﺴﺖﻧﻈﺮ ﺳــﻴﺪﺣﻤﻴﺪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺭژﻳﻢ
ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﻡ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ ﺭژﻳﻢ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨﺪ
ﺍﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ،ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ ﻭ ...ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﻈﺮ
ﻭ ﻫﻤﺴﻮﻳﻰ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑــﺎ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻧﻈﺮ ﻓﻮﻕ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻧﻈــﺮﻯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺁﻥ ،ﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭﻯ ﺑﻪ
ﺳــﺎﻭﺍﻙ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﺧﺎﺹ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ،ﻳﻚ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺑﻪ
ﻗﺼﺪ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺎﻩ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻨﺪ:
» ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻭ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻛﺘﺮ ﺩﺍﺷﺘﻢ ،ﻭﻯ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ
ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ
ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻃﻤﻊ
ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ .ﺷﺎﻛﻠﻪ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻧﻮﻛﺮﻯ
ﺳــﺎﻭﺍﻙ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﻧﺒﻮﺩ .ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺍﻫﻞ ﺧﻄﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺭ
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﺷــﻴﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ....ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 54ﻛﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺁﻣﺪﻡ ،ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﻥ
ﻣﻦ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ ﻣﻦ ﻧﻴﺎﻣﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﻦ ﻣﻨﺰﻝ ﺟﻮﺍﻧﻰ
ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻛﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻌﻴﻦ ﻛﺮﺩ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮﺩﻳﻢ )ﺁﻥ
ﺟﻮﺍﻥ ﻓﺮﺣﺒﺨﺶ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻭ ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺍﺭﺍﺩﺕ ﻣﻰﻛﺮﺩ(«.
– 2ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻯ ﺗﻨﺪ ﺍﺳﺘﺎﺩﻣﻄﻬﺮﻯ ﺍﺯ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ
ﺩﻭﻣﻴــﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺯ ﺣﺎﺷﻴﻪﻧﻮﻳﺴــﻰﻫﺎﻯ
ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺗﻨﺪ ﻭ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺳﻮءﻇﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻛﺘﺮﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ
ﺷــﻬﻴﺪﻣﻄﻬﺮﻯ ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 56ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮ
ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻴﺰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻦﺷﻨﺎﺳــﻰ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﻢﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ
ﺣﺎﻝ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﭘﺴﻨﺪﻧﺪ.
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻨﺪ:
»ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ – ﭼﻪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ
ﺁﺷﻨﺎﻳﻰﺷﺎﻥ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺩﻭ ،ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﻭﻯ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺷﮕﻔﺖﺁﻭﺭﻯ ﺳﺘﺎﻳﺶ
ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺷﮕﻔﺖﺁﻭﺭﻯ ﻣﺬﻣﺖ
ﻣﻰﻓﺮﻣﻮﺩ – ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪﺁﻣﻴﺰ ...ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ
ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺮﻗﻮﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﻧﺸــﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮔﻨﻤﺎﻳﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺧﻰ
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ«.
)ﭘﺎﻭﺭﻗﻰ ﺻﻔﺤﻪ 476ﻛﺘﺎﺏ(
ﺩﺭ ﻫــﺮ ﺣﺎﻝ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﻭ
ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻰ -ﺿﻤﻦ ﻭﺍﺭﺩ
ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ – ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻛﺸﻮﺭ،
ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻧﺸﻮﺩ ﻭﻟﻮ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺭﺣﻴﻢ ﻧﻴﻜﺒﺨﺖ ﺩﺭ ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ:
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏﺁﺩﻡﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ -ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺭﺳـﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﻣﺤﻮﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻱ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺎ ﺭﺣﻴﻢ
ﻧﻴﻜﺒﺨﺖ ،ﭘﮋﻭﻫﺸـﮕﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺑﺨﺶ ﺗﺪﻭﻳﻦ
ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﻔﺎﻫﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳـﻨﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺯﻭﺍﻳﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﭘﻴﻮﺳـﺖﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻧﻈﺮﺍﺕ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻗﺎﻱ ﺭﺳﻮﻝ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﮕﺎﺭﻱ
ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ.
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮﻱ ﺍﻳﻔﺎ
ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭﺍﺭﺩ ﺩﻓــﺎﻉ ﻣﻘﺪﺱ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻘﺪﺱ
ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﻃﻲ 10ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ
ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻘﺪﺱ ﺷﺪﻧﺪ .ﺁﻗﺎﻱ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻝ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﻭﻟﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﺪ،
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺨﺼﺺ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ
ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﺸﻴﻊ ﺍﺳــﺖ .ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ ،ﺩﻭﺭﻩ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻌﺪﻱ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﻛﺘﺎﺏ
»ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒــﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ
1320ﺗﺎ 1357ﺭﺍ ﻣــﻮﺭﺩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ
ﻛﺘﺎﺏ ﻛﻢ ﺣﺠﻢ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻪ ﭼﺎپﻫﺎﻱ ﺑﻌــﺪﻱ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ
ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﻫﻤﻴﻦ ﭼﺎپ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭼﺎپ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ
ﻧﻴﺰ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﻫﻤﻴﻦﺭﻭﺯﻫﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﺩﻳﻨﻲ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﺎﻝ
20ﺗــﺎ 57ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ
ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺩﻭﻃﻴﻒ ﻣﻠﻲ ﻭ ﭼﭗ ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ
ﺳﺎﺑﻘﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﻧﺸﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ
ﻣﺜﺒﺖ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﻛﺘﺎﺏ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ
ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﺩﻫﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺳﻨﺎﺩ
ﺳﺎﻭﺍﻙ ،ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﻭ ﻛﺘﺎﺏﻫــﺎﻱ ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻧﻜﺘﻪﺍﻱ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ .ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳــﻚ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤــﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1320ﺗﺎ 1357ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺍﻭﻝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ
ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﻮﺩﻧــﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ 20ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺭﻓﺘﻦ
ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﻓﺸﺎﺭ ﻫﻤﭽﻨــﺎﻥ ﺑﺎﻗﻲ ﺍﺳﺖ .ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ
ﻛﺴﻮﺭﻱ ﻇﻬﻮﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ
ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎ
ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ.
ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻃﻴﻔﻲ ﺍﺯ
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 20ﺗﺎ 57ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﻄﻊ
ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺴﺎﺋــﻞ ﻭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺜﻼ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ﺳﺎﻝ 20ﺗﺎ 32ﺷﺎﻩ ،ﻳﻚ ﺷﺎﻩ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺿﻌﻴﻒ
ﺍﺳﺖ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﭼﭗ ﻭ ﻣﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﻛــﻪ ﻣﻲﺭﻓﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻛﻨﺪ
ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻴﻢ .ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻳﻚ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺿﻌﻴﻒ ﻭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ
ﺣﺎﻝ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ.
ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴــﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻴــﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺳﻔﺮ ﺷﺎﻩ
ﺑﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ،ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳــﻪ ﻃﺎﻟﺒﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻭﻱ ﻣﻲﺭﻭﻧــﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ 28ﻣــﺮﺩﺍﺩ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 42
ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻱ ﺧﻮﺩﻛﺎﻣﻪ ﺷﺎﻩ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ
ﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻩ ﻛﻮﺱ »ﺍﻧﺎﺍﻟﺤﻖ« ﺳﺮ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺭﺍ
ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻭ ﺭﺳﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ
ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻱ ﻛﻨﻴﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﻛــﺮﺩ .ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 42ﺗﺎ 57ﻫﻢ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺩﺳﺘﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲﺭﺳﻴﻢ .ﺍﺯ 43ﺗﺎ
56ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ ﻭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ 56ﻭ 57ﻫﻢ ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺎ ﻛﺸﺘﺎﺭ
15ﺧــﺮﺩﺍﺩ .ﺍﻣﻴﺪ ﺁﺷﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺍﺯ
ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻛﻼ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳــﻲ ﻣﺜــﻞ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤــﺪﺍﺭﻱ ،ﺟﺒﻬــﻪ ﻣﻠﻲ ﻭ
ﻧﻬﻀــﺖﺁﺯﺍﺩﻱ ﺑﻪ ﻧﻈــﺎﻡ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﺍﻋﺘﻘــﺎﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻳﻌﻨﻲ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺷﺎﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻧﻜﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ
42ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻛﺸﺘﺎﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ
)ﺭﻩ( ﻧﻈﺎﻡ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻲ ﺭﺍ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﻧﺪﺍﻧﺪ.
ﺍﮔﺮ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻭ
ﻃﻴﻒ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ،
ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺳﺘﺎﺩ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﭼﻨﺪ
ﺗﻦ ﺍﺯ ﺷـﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺷـﺪ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻘﻴﻪ ﺭﺍ
ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻭ ﻛﻤﺎﻝ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ؟
ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻡ .ﺳﺎﻝ 41ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺣﺮﻛﺖ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﻱ ﺑﻪﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ
ﻋﻘﺐ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺭﻓﺘﻪﺭﻓﺘﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﻫﺒﺮ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺑﻴــﻦ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻮﺛﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ ،ﺷﻬﻴﺪ
ﻣﻄﻬﺮﻱ ،ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻔﺘﺢ ﻭ ﻳﻜﺴﺮﻱ ﻋﻠﻤــﺎﻱ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ
ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻲﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ .ﻣﺜــﻼ ﺩﺭ ﻳﺰﺩ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺪﻭﻗﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻧﻈﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻧﺪﺍﺷﺖ
ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻗﺒــﻮﻝ ﻛﺮﺩ ﻭﻟﻲ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﻣــﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﻣﺜﻞ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻱ ﻭ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻔﺘﺢ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻓـﺮﺍﺩ ﺳـﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧـﺪ ﻭﻟﻲ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ
ﻣﺪﺭﺳـﻪ ﻭ ﺭﺳـﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ
ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺷﻤــﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻱ ﺷﻬﻴــﺪ ﻣﻄﻬــﺮﻱ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴــﺪ ﻛﻪ ﭼﻘﺪﺭ
ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺎﻱ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺠﻮﺍﺩ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪ
ﻳﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻔﺘﺢ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺒﺎ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻣﻲﺍﻧﺪﺍﺧﺖ
ﭼﻘﺪﺭ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺎﮔــﺮﺩﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻣﺮﺛﻴﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺭﻭﺿﻪﺧﻮﺍﻧﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﻭ ﺳﺒﻚ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﻭﻟـﻲ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻤﻲﺷـﻮﺩ .ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻛﺎﻓﻲ
ﻫﻢ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﺎﻣﻼ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ.
ﻛﺎﻓﻲ ﺳــﺎﻝ 56 - 57ﺑﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ،
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻲ ﻛﻨﻴﻢ .ﺣﺘﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺭژﻳــﻢ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﻛﻼﺱﻫﺎﻱ ﺗﻔﺴﻴــﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ )ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ( ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﺸﻬﺪ ﺗﻌﻄﻴﻞ
ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻬﺪﻳﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺁﻗﺎﻱ ﻛﺎﻓﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺩﺭﺑـﺎﺭﻩ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﺮﮔﺮﺩﻳﻢ .ﭼﺮﺍ ﻛﺘـﺎﺏ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ
ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻘﺒﺎﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ؟ ﺧﻼء ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻧﺸﺎﻧﻪ
ﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟
ﺧﻼء ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﺷﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺿﻌﻒ
ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﺳــﺖ .ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺿﻌﻴﻒ
ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻨﻮﺯ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﺗﻮﺩﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﺗﺪﺭﻳﺲ
ﻣﻲﺷﻮﺩ.ﺷﻤﺎﺩﻗﺖﻛﻨﻴﺪﻛﺘﺎﺏ»ﺍﻳﺮﺍﻥﺑﻴﻦﺩﻭﺍﻧﻘﻼﺏ« ﺁﺑﺮﺍﻫﺎﻣﻴﺎﻥﺩﺭ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﺗﺪﺭﻳﺲﻣﻲﺷﻮﺩﻭﺍﻳﻦﻣﺴﺎﻟﻪﻧﺸﺎﻧﻪﺁﻥﺍﺳﺖﻛﻪﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ
ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻗﻮﻱ ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ.
67
ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ
»ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺳﺮﺥ ﻭ ﺳﻴﺎﻩ«
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻳﻚ ﻋﻤﻞ ﻭﻗﻴﺤﺎﻧﻪ
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻫﺎﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ،
ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺭﻭﺯ ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﻔﻴﺪ
ﺩﺭ 17ﺩﻯﻣﺎﻩ 1356ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭼﺎپ ﻭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ.
ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺷــﺎﻩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ
ﺁﻥ ﺗﺤــﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻮﺍﻣﻞ »ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺳــﺮﺥ ﻭ ﺳﻴﺎﻩ« ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻧﺎﻣﺮﻳﻰ ﺑﻴﻦ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ
ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﺪ .ﻧﮕﺎﺭﻧــﺪﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ
ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺭﺗﺠﺎﻉ ﺳﻴــﺎﻩ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻭ
ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ؛ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﺎﻟﻜﺎﻥ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳﻔﻴــﺪ ﻭ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺛﺒﺎﺕ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺯﻳﺮﻛﺎﻧﻪ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻩ
ﺧﻂ ﻓﺎﺻﻠــﻰ ﺑﻴــﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺗﻨــﺪﺭﻭ ﻣﺨﺎﻟــﻒ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ
ﻃﺮﻓــﺪﺍﺭ ﺭژﻳﻢ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ﺑﻜﺸﺪ ﻭ ﺑــﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻋﺪﻩ ﻣﻌﺪﻭﺩﻯ
ﺍﺯ ﺁﻧــﺎﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣــﺎﺕ ،ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺭﻭﻥﮔﺮﻭﻫﻰ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕــﻰ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺁﻧﺎﻥ
ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩ .ﻣﺆﻟﻒ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﺍﻣــﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﺭﺍ ﺟﺰﻭ
ﻣﻌﺪﻭﺩ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺫﻛﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻳﺸﻪﻳﺎﺑﻰ ﻋﻠﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ،
ﻧﻬﻀﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﻲﺍﻧﺼﺎﻓﻲ ﻭ ﺣﺐ ﻭ ﺑﻐــﺾ ﻛﺎﻣﻞ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ »ﻣﺮﻛﺰ
ﺍﺳﺘﻌﻤــﺎﺭﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ« ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ .ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤــﺎﻥ ﺗﻮﻫﻤﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻩ
ﺭﺍ ﺗــﺎ ﭘﺎﻳــﺎﻥ ﺣﻴﺎﺗﺶ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﺭﺍ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺩﺭ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﻭﻯ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺑــﺰﺭگ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ،ﻣﻘﺎﻟﻪ
ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺍﻫﺎﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻣﺎﻡ
ﺧﻤﻴﻨــﻰ)ﺭﻩ( ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﺳﺎﺧﺘــﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﺩ .ﺩﺭ
ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﻣﻘﺎﻟــﻪ ،ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ
ﻭﺍﻗﻌﻪ 15ﺧــﺮﺩﺍﺩ ،ﺍﺯ ﻣﻔﺎﺩ ﻳﻚ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﺒــﺮﻯ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﻭﺭﻭﺩ
ﻳﻚ ﻋﺮﺏ ﺑﻪ ﻧــﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪﺗﻮﻓﻴﻖ ﺍﻟﻘﻴﺴﻰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﻤﺪﺍﻥ ﻣﺤﺘﻮﻯ
ﺩﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺭﻳﺎﻝ ﭘﻮﻝ ﻧﻘﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﻭﻯ ﺧﺒﺮ ﻣﻰﺩﻫﺪ
ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﻭﻗﺖ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻫﺪﻯ
ﺑﺮ ﺁﻥ ﺫﻛﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻭﺭﻭﺩ ﻓﺮﺩ ﻋﺮﺏ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻪ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ،
ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻘﺎﻡﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺭژﻳﻢ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 1356ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ
14ﺳﺎﻝ ،ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺴﻜﻮﺕ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺭژﻳﻢ ﺩﺭﺻﺪﺩ
ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺩﻻﻳﻞ ﻭ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻣﺘﻘﻦ ﻭ ﻣﺴﺘﺪﻝ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻧﻴﺎﻣﺪ.
ﻫﻴﭽﻜﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻣﺤﻜﻤﻪﭘﺴﻨﺪ
ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ،ﺑﻨﺎ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺷﺎﻩ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻯ ﻋﻤﺪﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑﺶ »ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ« ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻴﻦ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕﻧﻈﺮ ﻭﺟﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳــﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺣﻤــﺪ ﺭﺷﻴﺪﻯﻣﻄﻠﻖ ،ﺍﺳﻤﻰ
ﻣﺴﺘﻌﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺍﺯ ﻫﻤــﺎﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﻈﺮ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳــﺖ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔــﺎﻥ ﺍﺳﺎﻣﻰ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ
ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ )ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮﺩﻯ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ(،
ﻓﺮﻫﺎﺩ ﻧﻴﻜﻮﺧﻮﺍﻩ ،ﭘﺮﻭﻳﺰ ﻧﻴﻜﺨــﻮﺍﻩ ،ﺍﻣﻴﺮﻋﺒﺎﺱ ﻫﻮﻳﺪﺍ ،ﺳﺎﻭﺍﻙ
ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻣﺎﺍﻳﻦﻧﻈﺮﻛﻪ»ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪﺷﻜﻞﺣﻜﻮﻣﺖﭘﻬﻠﻮﻯﻭ
ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺐﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯﺩﺭﺭژﻳﻢﭼﻨﻴﻦﺗﺼﻤﻴﻤﻰﺑﺎﻳﺪﺍﺯﻃﺮﻑ
ﺷﺨﺺ ﺷﺎﻩ ﻳﺎ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﻳﺎ ﻫﻴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ
ﻛﺴﻰ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺍﻫﻤﻴﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ« ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻰ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﺯﻳﺮﺍ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﺑﺮ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻛﺎﻣــﻞ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺁﻥ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ،ﻣﻄﺎﻟﺒﻰﺑﻪﺍﻳﻦﻣﻬﻤﻰﺍﻣﻜﺎﻥﭼﺎپﻧﺪﺍﺷﺖ.
68
ﺷﺮﺡ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻭﺍﻗﻌﻪ 19ﺩﻯ
ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻢ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻧﺪﺍ ﻃﺎﺋﻰ
ﺑﺎ ﺗﻮﺯﻳــﻊ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻗﻢ ،ﺧﺒــﺮ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﻪﺳﺮﻋــﺖ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒــﻰ ﺣﻮﺯﻩ ﭘﻴﭽﻴﺪ.
ﻃﻼﺏ ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﺗﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﻪﺍﻃــﻼﻉ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﻭ ﻓﻀﻼﻯ
ﺣﻮﺯﻩ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺣﻮﺯﻩ
ﻋﻠﻤﻴﻪ ،ﻛــﻪ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ،ﻫﻤﻜــﺎﺭﺍﻥ ﻳﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺍﻣــﺎﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ .ﺗﻌــﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻓﻀﻼ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺷﺐ ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺩﻯ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺕ
ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﻫﻤﺪﺍﻧﻰ
ﻧﺸﺴﺖ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻯ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ
ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺴﺎﺱ ،ﻛﻪ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ
ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﻗﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ
ﺣﺴﻴﻦ ﻧﻮﺭﻯﻫﻤﺪﺍﻧﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﮔﺮﺍﻣﻰ ،ﻳﻮﺳﻒ ﺻﺎﻧﻌﻰ ،ﻭﺣﻴﺪ
ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺗﺒﺮﻳــﺰﻯ ،ﺟﻌﻔﺮ ﺳﺒﺤﺎﻧﻰ ،ﻧﺎﺻﺮ
ﻣﻜﺎﺭﻡ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮﻣﻦ ،ﺳﻴﺪﺣﺴــﻦ ﻃﺎﻫﺮﻯ ﺧﺮﻡﺁﺑﺎﺩﻯ،
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤﺪﻯﮔﻴﻼﻧــﻰ ،ﻋﻠﻰ ﻣﺸﻜﻴﻨﻰ ،ﺷﺎﻛﺮﻯ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ،ﻣﺤﻤﺪ
ﻳﺰﺩﻯ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴــﻪ ﺩﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻬﻢ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻭ
ﻧﻈﺮ ،ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻧﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﻳﻚ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﻼﺱﻫﺎﻯ
ﺩﺭﺱ ﺣﻮﺯﻩ ﻭ ﻣــﺪﺍﺭﺱ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻗﻢ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻧﺸــﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ
ﺩﺭ ﻛﻨــﺎﺭ ﺩﺭﻭﺱ ﻓﻘﻬﻰ ﭼﻨﺪ ﺩﻗﻴﻘﻪﺍﻯ ﭘﻴﺮﺍﻣــﻮﻥ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺍﻣــﺎﻡ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ ﻛﻼﺳﻰ ،ﻃﻼﺏ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺧــﻮﺩ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎﺯﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ
ﻣﻜﺎﺭﻡ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﻭ ﻭﺣﻴﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ
ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺩ ﺷﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻃﻮﻻﻧﻰ
ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣــﺪﺕ ﺟﻮﺍﺑﮕﻮﻯ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﺣﻠﺖ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺟﺎﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩﺍﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻧﻤﻰﺷﺪ
ﻭ »ﻣﻮﺝﺁﻓﺮﻳﻦ« ﻧﺒﻮﺩ .ﻧﻈﺮ ﺩﻭﻡ ،ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺣﻀﺎﺭ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ ﻛﻼﺱﻫﺎﻯ ﺩﺭﺱ ﻭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ
ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺩﻳﻤﺎﻩ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻮﺩ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻨﺖ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻭ ﺭﺍﻳﺞ،
ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻣﻬﻢ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﻼﺱﻫﺎﻯ
ﺩﺭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ،ﻣﺮﺍﺟﻊ،
ﻓﻀﻼ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻯ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺁﮔﺎﻩ ﻣﻰﺳﺎﺧﺘﻨﺪ .ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻌﺪﻯ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺟﻠﺴﻪ،
ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺑــﺰﺭگ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﻭﻝ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺯ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺟﻠﺴﻪ
ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺟﻠﺴﻪ
ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،ﻃﺎﻫــﺮﻯ ﺧﺮﻡﺁﺑــﺎﺩﻯ ،ﻣﻮﻣﻦ ،ﻧﻮﺭﻯ
ﻫﻤﺪﺍﻧﻰ ﻭ ﻳﺰﺩﻯ ﻣﺎﻣﻮﺭ ﺍﺑﻼﻍ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪ ﺁﻳﺎﺕﻋﻈﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ
ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺪﻛﺎﻇــﻢ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻯ ،ﺷﻴــﺦ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺣﺎﺋﺮﻯ ﻭ
ﺳﻴﺪﺷﻬﺎﺏﺍﻟﺪﻳﻦ ﻧﺠﻔﻰ ﻣﺮﻋﺸﻰ ﺷﺪﻧﺪ.
ﻣﺮﺍﺟﻊﺑﺪﻭﻥﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪﻣﻘﺎﻭﻣﺘﻰﺗﺼﻤﻴﻢﺟﻠﺴﻪﻣﺒﻨﻰﺑﺮﺗﻌﻄﻴﻠﻰ
ﻛﻼﺱﻫﺎﻯ ﺩﺭﺱ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
ﺿﺪﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺭژﻳﻢ ،ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺘﺮﻛﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺻﺒــﺢ ﺭﻭﺯ ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺩﻳﻤــﺎﻩ ﻛﻼﺱﻫﺎﻯ ﺩﺭﺱ ﺣــﻮﺯﻩ ﺑﻪﻃﻮﺭ
ﻫﻤﺎﻫﻨــﮓ ،ﺗﻌﻄﻴــﻞ ﻭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭﻳﺴــﺖ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻃﻼﺏ
ﺑــﺎ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﻣﺮﺍﺳــﻢ ﺍﺯ ﺟﻠﻮﻯ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺧــﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ
ﻣﻨــﺎﺯﻝ ﺁﻳﺎﺕﻋﻈﺎﻡ ﺁﻏــﺎﺯ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺑﻴــﻦ ﺭﺍﻩ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺧــﺎﻥ ﺗﺎ ﺑﻴﺖ
ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧــﻰ -ﺍﻭﻟﻴــﻦ ﻣﻜــﺎﻥ ﺗﺠﻤــﻊ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﺁﻣﻴــﺰ
ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ -ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻏﻴﺮﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺑﻪ ﺻــﻒ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﺟﻤﻌﻴﺘــﻰ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻳــﻚ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ،ﺿﻤــﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﺁﻣﻴﺰ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺷﺎﻩ ،ﻭﺣﺪﺕ ﻛﻠﻤﻪ ﻭ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ
ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺭﺍ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻤﺎﻉ
ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﻣﻨﺰﻝ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ.
ﻇﺎﻫــﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻨﺰﻝ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ،ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﻣﻮﺍﻧﻌﻰ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺟﻨﺒﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩ.
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻳــﻚ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻛﻮﺗﺎﻩ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ
ﻣﺠــﺎﺯﺍﺕ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷــﺪ ﻭ ﻃﻠﺒﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺗﺤــﺎﺩ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ.
ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺳﻴﺪﺻﺎﺩﻕ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺣﺎﺋﺮﻯ ﺭﻓﺘــﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ
ﻣﻀﺎﻣﻴﻨﻰ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧــﺎﺕ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﺎﻥ ﻗﺒﻠﻰ ﺩﺍﺷﺖ ،ﮔﻮﺵ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻋﻈﻢ ،ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻐــﺮﺏ ﻭ ﻋﺸﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ
ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ »ﺩﺭﻭﺩ ﺑﺮ ﺧﻤﻴﻨﻰ« ﺑﻴــﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﭼﻨﺪ ﻧﺴﺨﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ
ﺳﺎﻭﺍﻙ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ» :ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺩﺭﺝ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ]ﺍﻣــﺎﻡ[ ﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻓﺮﻭﺵ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻗﻢ
ﻭ ﻛﺎﺷــﺎﻥ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺗﻠﻔﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺵ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺍﺛﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻰ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ«.
ﺷﺐ ﺩﻭﻡ ﻗﻴﺎﻡ
ﻓﻀﻼ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ،ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ
ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺿﺪ ﺭژﻳﻢ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺷــﺐ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺟﻠﺴﻪ ﺩﻭﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻣﻨــﺰﻝ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻓﻀﻼ ﺗﺸﻜﻴــﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ
ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ
ﻛﻼﺱﻫﺎﻯ ﺩﺭﺱ ﺣﻮﺯﻩ ،ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ
ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ،ﺍﻋﻼﻡ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﻥ
ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﺁﻣﻴﺰ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﻃﻠﺒﻪﻫﺎ ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ ﺑﺎﺯﺍﺭ،
ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،ﺍﺯ ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ
ﻣﺎﺟﺮﺍ ،ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﺝ ﻋﻠﻰﺁﻗﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﻭ ﺣﺎﺝ ﺣﺴﻴﻦﺁﻗﺎ ﻣﻌﻴﻨﻰ
ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭﻳــﺎﻥ ﺳﺮﺷﻨﺎﺱ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻻﺯﻡ ﺑﻴﻦ ﺣــﻮﺯﻩ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ .ﻃﺒﻖ ﻗﺮﺍﺭ ﻗﺒﻠﻰ ،ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﻥ ﺻﺒﺢ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮﺩﻥ
ﺑﺎﺯﺍﺭ ،ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕﻛﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ .ﺩﺭﺱﻫﺎﻯ
ﺣﻮﺯﻩ ﻳﻜﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ،ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻭ ﻃﻼﺏ ﺑﻪ ﺻﻔﻮﻑ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ
ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ .ﺑﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷــﺪﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﻥ ،ﺩﺍﻧﺶﺁﻣــﻮﺯﺍﻥ ،ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ
ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﻭ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺻﻔﻮﻑ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻃﻼﺏ ﻭ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ،ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺷﺪ.
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ،ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳــﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺑﻴﺖ ﺁﻳﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ
ﺣــﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺭﻭﺯ ﭘﻴــﺶ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻧــﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺒــﺢ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ
ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻧﻲ ﭼﻮﻥ ﻋﻼﻣــﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳــﻰ ،ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻜﺎﺭﻡ
ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ،ﻭﺣﻴــﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﺪﺍﺯﻇﻬــﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﻞ ﺗﺠﻤﻊ،
ﻣﻨﺰﻝ ﻧﻮﺭﻯ ﻫﻤﺪﺍﻧــﻰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ .ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺮ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ
ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰﺷﺪ
ﻭ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺟﻨﺒﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ،
ﺻﺒــﺢ ﺭﻭﺯ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﮔﻴــﺮﻯ ﺧﺸﻮﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ﺗﻤﺎﻡ
ﺷﺪ .ﺍﻣــﺎ ﺑﻌﺪﺍﺯﻇﻬﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻤﺎﻉ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ
ﻭ ﻧﻮﺭﻯﻫﻤﺪﺍﻧﻰ ﺑــﺎ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ »ﺩﺭﻭﺩ ﺑﺮ ﺧﻤﻴﻨــﻰ« ﻭ »ﺑﮕﻮ ﻣﺮگ
ﺑــﺮ ﺷﺎﻩ« ﻭ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﺻــﺎﺩﺭﺍﺕ ﺩﺭ ﺩﻓﺘﺮ ﺣﺰﺏ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ،ﺑﻪ
ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﺢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﻪ
ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ.
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ،ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻋﺼﺮ ﺭﻭﺯ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺩﻯ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﮔﺮﺍﻳﻴﺪ
ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﻛﺸﺘﻪ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺯﺧﻤﻰ ﺷﺪﻧﺪ .ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ
ﭘﺮﺍﻛﻨــﺪﻩ ﻭ ﺷﻠﻴﻚ ﺗﻴﺮﻫــﺎﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﺷــﺐ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ.
ﺍﻣﺎ ﺭژﻳﻢ ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺷﻬــﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ .ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ
ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻪﻫــﺎﻯ ﻛﻢ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑﻪﺳﻮﻯ ﺑﻴﺖ
ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺎ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻯ
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺘﻔــﺮﻕ ﺷﺪ .ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺭﻛــﺎﺭﺍﻥ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺳﻌﻰ
ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑــﻪ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻓﺸﺎﺭ ﻧﻴﺎﻭﺭﻧــﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ
ﺭﻭﺯ ﺟﻠﺴــﻪﺍﻯ ﺑــﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺍﻛﺜﺮ ﺍﺳﺘــﺎﺩﺍﻥ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﻣــﺎﻡ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ ﻃﺎﻫﺮﻯ ﺧﺮﻡﺁﺑﺎﺩﻯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺘﻦ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﺁﻣﻴﺰ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮﺍﻧﻪ ﺷﺎﻩ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺍﻣﻀﺎ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻇﺎﻫــﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﺼﻤﻴــﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻧﻴــﺰ ﺑﻪ ﻛﻮﺭﺕ
ﻭﺍﻟﺪﻫﺎﻳﻢ ،ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ،ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻪ ﻭﻯ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻭﺍﻟﺪﻫﺎﻳﻢ ﺑﻪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻭ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ
ﺑﺸﺮ -ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﻬﺪﻯ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ،ﻛﺮﻳﻢ ﺳﻨﺠﺎﻧﻰ ،ﺯﻳﺮﻙﺯﺍﺩﻩ ،ﺍﺣﻤﺪ
ﺻﺪﺭ ﻭ ﺣﺴﻴﺒﻰ ﻭ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ -ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻣﻔﺼﻞ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ
ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻭﺿــﺎﻉ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻧﺒﻮﺩ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺷﻜﻨﺠﻪ ،ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ
ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﺯ ﻫﻤــﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺴﺘــﻢ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗــﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺭژﻳﻢ
ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻗﻢ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ
ﻛــﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ
ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﻃﺒﻖ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺳﺎﻭﺍﻙ 10ﻧﻔﺮ ﺍﺯ
ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﺻﻠﻰ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻭ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﺳﻪ
ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭﺩﺳﺖ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻧــﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺪﺭﺱ ﺣﻮﺯﻩ ﻭ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌــﺪﺍﺩ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﻣﺎﺭ ﺩﻗﻴﻘﻰ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫــﺎﻯ ﺳﺎﻭﺍﻙ ﺗﻌــﺪﺍﺩ ﺣﻤﻠﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑــﻪ ﺩﻓﺘﺮ ﺣﺰﺏ
ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﺎﻣﻮﺭ ﺳﺎﻭﺍﻙ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺣﻤﻠــﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ 500ﻧﻔﺮ ﻭ ﺩﺭ ﮔــﺰﺍﺭﺵ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺣﺰﺏ
ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻗﻢ ﺑﻪ ﺩﺑﻴﺮ ﺣﺰﺏ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩ 10ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺁﻣﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻠﻰ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ
ﺣﻤﺎﺳﻪ 19ﺩﻯﻣﺎﻩ ﻗﻢ
ﺗﺎﻟﻴﻒ :ﻋﻠﻲ ﺷﻴﺮﺧﺎﻧﻲ
ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ :ﺍﻭﻝ
ﻗﻴﻤﺖ 14000 :ﺭﻳﺎﻝ
ﺷﻤﺎﺭﮔﺎﻥ3000 :
ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺘﺎﺏ :ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﺷﻬﻴﺪ ﺳــﻴﺪﻣﺼﻄﻔﻰ ﺧﻤﻴﻨﻰ
ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻣﺮﺍﺳــﻢ ﺑﺰﺭﮔﺪﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﺍﻗﺼﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻩ
ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩﺍﻯ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷــﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭼﺎپ ﻣﻘﺎﻟﻪﺍﻯ ﺗﻮﻫﻴﻦﺁﻣﻴﺰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ
ﺭﻭﺯ ﺷــﻨﺒﻪ 17ﺩﻯﻣﺎﻩ 1356ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﻰ ﺩﺭ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺑﻪﻭﺟــﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﺁﻣﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻗﻢ ﺍﺯ ﻓﺮﺩﺍﻯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ 19
ﺩﻯﻣﺎﻩ 1356ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﻭ ﺧﻮﻥ ﻛﺸــﻴﺪﻩ ﺷﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﭘﺪﻳﺪﻩ »ﭼﻬﻠﻢﻫﺎ«
ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪ ﻛﻪ....
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1354ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻗﻢ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻃﻠﺒﻪ ﻣﺸﻐﻮﻝ
ﺗﺤﺼﻴــﻞ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻣﺎﺭ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺣﺪﺱ ﺯﺩ ﻛﻪ
ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ،ﺍﻋــﻢ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺩﺭ
ﺳﺎﻋﺎﺕ ﺍﻭﺝﮔﻴﺮﻯ ﺁﻥ ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺞ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ،ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،
ﺑﺎﻓﺖ ﻭ ﺗﺮﻛﻴــﺐ ﺟﻤﻌﻴﺘــﻰ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩ
ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ،ﻛــﻪ ﻧﻘﺶ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔــﺎﻥ ﻭ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺭﺍ
ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﻭ ﻣﺪﺭﺳﺎﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺩﻫﻪ 1350ﺵ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ 60ﻧﻔﺮ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻧﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻌﻪ 19ﺩﻯ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻭﺍﻗﻌﻪ
ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻗﻢ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ 18ﻭ 19ﺩﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 10ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺗﻮﺳﻂ
ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻋﻈﺎﻡ ﻭ ﻓﻀﻼﻯ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻭ ﺩﻩﻫﺎ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭژﻳﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪ .ﺩﺭ
ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺗﺒﻊ ﺷﻬﺮ ﻗﻢ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ
ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺟﻤﺎﻋﺎﺕ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻯ ﭼﻮﻥ ﺍﺋﻤﻪ ﺟﻤﺎﻋﺎﺕ ،ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ،ﺑﺎﺯﺍﺭ،
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻫﻤﺪﺭﺩﻯ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻢ ﻭ ﺍﺑﺮﺍﺯ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ،ﺍﻋﺘﺼﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﺷﺎﻳــﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻪ 15ﺧــﺮﺩﺍﺩ 1342ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ،
ﺩﺯﻓﻮﻝ ،ﻳﺰﺩ ،ﻗﺰﻭﻳــﻦ ،ﺍﻫﻮﺍﺯ ،ﻣﺸﻬﺪ ﻭ ﺯﻧﺠﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺿﻤﻦ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ
ﺗﻈﺎﻫــﺮﺍﺕ ﺿﺪﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﺩﻛﻪﻫــﺎ ﻭ ﻣﻐﺎﺯﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻌﻄﻴــﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺋﻤﻪ
ﺟﻤﺎﻋــﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺍﺯ ﺣﻀــﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ
ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺎﺕ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻧــﺪ .ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ
ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ
ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺭژﻳﻢ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻰ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺯ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﮔﻰ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺰﺑﻮﺭ
ﻛﺎﻣﻼ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺻــﺪﻭﺭ ﺻﺪﻫﺎ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺮﺍﺟﻊ ،ﻋﻠﻤﺎ ﻭ
ﻓﻀﻼﻯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎﺭ ﺭژﻳﻢ
ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻫﻤﺪﺭﺩﻯ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻢ ،ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ
ﻧﻈــﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮﺩ .ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ
ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﺸﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ
ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﺸﺎﺑﻬﻰ ﺩﺳﺖ ﺯﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺳﺎﻭﺍﻙ
ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻧﺎﻡ ﺑــﺮﺩﻩ ،ﺍﺯ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ »ﺣﺪﻭﺩ 45ﻣﻐﺎﺯﻩ
ﻟﺒﻨﻴﺎﺗﻰ ،ﺧﺮﺍﺯﻯ ،ﻣﻴﻮﻩﻓﺮﻭﺷﻰ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 10ﺑﺎﺏ ﻣﻐﺎﺯﻩﻫﺎﻯ ﻧﺎﻧﻮﺍﻳﻰ
ﻭ ﻗﺼﺎﺑﻰ« ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻛﺎﻥ ﻳﺰﺩ ﺧﺒــﺮ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺳﺎﻭﺍﻙ
ﺍﺯ ﻣﻬﺎﺟــﺮﺕ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻳﺰﺩ ﺍﺯﺟﻤﻠــﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺪﻭﻗﻰ
ﻳﺰﺩﻯ ﺍﺯ ﻳﺰﺩ ،ﺳﻴﺪﺭﻭﺡﺍﷲ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺷﻴﺦ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻋﺮﺍﻓﻰ
ﺍﺯ ﺷﻮﺭﻙ ﻣﻴﺒﺪ ﺑﻪ ﻗﻢ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﺴﺐ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻋﻈﺎﻡ
ﻭ ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺿﺪ ﺭژﻳﻢ
ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ،ﻗﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﻧــﻮﻥ ﻭ ﻫﺴﺘﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ
ﺗﺒﺪﻳــﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺳــﺎﻭﺍﻙ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﺴﺐ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺍﺯ ﻗﻢ
ﺑﻪ ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ ،ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺁﺫﺭﺧﺸﻰ ﺑﺮ ﺗﺎﺭﻳﻜﻰ
ﻧﻮﺷﺘﻪ :ﺭﺳﻮﻝ ﺣﺴﻦﺯﺍﺩﻩ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺻﻔﺤﺎﺕ96 :
ﻗﻴﻤﺖ 4000 :ﺭﻳﺎﻝ
ﺷﻤﺎﺭﮔﺎﻥ3000 :
ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺘﺎﺏ:
ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻣﻘﺎﻟــﻪ ﺗﻮﻫﻴﻦﺁﻣﻴﺰ ﻣﻨــﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺭﺥ 17ﺩﻯﻣﺎﻩ 1356ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻥ ﻭ
ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻗﻴﺎﻡ 19ﺩﻯﻣﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻢ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺿﻤﻦ
ﻣﺮﻭﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ،ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﺎﻝ 1345ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻗﻴﺎﻡ
19ﺩﻱ 1356ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻲ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﻪ
19ﺧﺮﺩﺍﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
69
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﻭﻗﺖ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻫﺎﻧﺖﺁﻣﻴﺰ
ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻻﻱ ﺳﺮﻡ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩﺍﻧﺪ
ﺟﺮﻗﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺮﺩﻣﻲ 19ﺩﻱ ﻣﺎﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻮﻫﻦ ﺍﺣﻤﺪ ﺭﺷﻴﺪﻱ ﻣﻄﻠﻖ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺯﺩﻩ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ
ﺭﻫﺒﺮ ﺩﺭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﻫﻴﻦﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﻗﻢ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ
ﺭﻳﺨﺘﻨﺪ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻩ ﭘﺎﺳﺦ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺳﻌﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﻴﺪﺭﻱ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﻭﻗﺖ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮﻳﻢ .ﺣﻴﺪﺭﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﺷﺐ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺭﺗﺠﺎﻉ ﺳﺮﺥ ﻭ ﺳﻴﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷـﺮﻭﻉ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭ
ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻴﺪ؟
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﻭ ﺑﺨﺶ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﺕﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺩﺍﺷﺖ،
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻓﻨﻲ ،ﺣﺮﻭﻓﭽﻴﻨﻲ ﻭ ﭼﺎپ ﻫﻢ ﺩﻭ ﺷﻴﻔﺖ
ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ،ﻳﻚ ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺻﻔﺤﺎﺕ
ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﻓﻴﭽﺮ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺁﻥ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺩﺍﺷﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺻﻔﺤﺎﺕ
ﻓﻴﭽﺮ ﮔﺮﭼﻪ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻲ
ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺖ .ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺷﺐ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﺪ .ﻟﺬﺍ ﺍﻋﻀﺎﻱ
ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺍﺯ ﺳﺎﻋﺖ 3ﺑﻌﺪﺍﺯﻇﻬﺮ ﻣﻲﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﺎﻥ
ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺧﺒﺮﻱ ﻳﺎ ﺭﻭﻳــﻲ 8ﺻﻔﺤﻪ ﺑــﻮﺩ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ
ﺻﻔﺤﺎﺕ ﻓﻴﭽﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻁ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻛﻠﻲ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻲ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺣﺮﻓــﻪﺍﻱ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻧﻬﺎﻳﻲ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ .ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦﻛﺎﺭ ﻣﻌﺎﻭﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻢ )ﺧﺪﺍ ﺭﺣﻤﺖﺍﺵ ﻛﻨﺪ(
ﺑﻪﻧﺎﻡ ﺁﻗﺎﻱ ﺍﺣﻤﺪﺭﺿﺎ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ .ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﮔﺰﺍﺭﺵ ،ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ
ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ
ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻭﻳﺮﺍﻳﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺣﺮﻭﻑﭼﻴﻨﻲ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﻣﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺁﺧﺮ ﺷﺐ ﻣﻲﺭﻓﺘﻢ ﺻﻔﺤﺎﺕ
ﻧﻬﺎﻳــﻲ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ .ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃــﻲ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﻦ ﺑﺎ
ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺗﻠﻔﻦ ﺗﻤﺎﺱ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﻠﻔﻨﻲ
ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻲﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻛﻪ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﺍﺻﻼﺡ ﻛﻨﺪ.
ﺁﻥﺷﺐ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺭﺷﻴﺪﻱ ﻣﻄﻠﻖ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﭼﺎپ ﺷﺪ
ﻓﻀﺎﻱ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﺮﻕ ﺩﺍﺷﺖ؟
ﺑﻠﻪ ﻓﻀــﺎ ﻓﺮﻕ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﺁﻥﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠــﻲ ﻣﻦ ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮﺩﻡ .ﺩﺭ
ﺧﺎﻧﻪﺍﻡ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﮔﺬﺭﻧﺎﻣﻪ ﻓﻌﻠﻲ ،ﻛﻮﭼﻪ ﻫﻤﻴﺎﺭ ﻣﻬﻴﺎﺭ .ﺑﺎ ﺗﺐ ﺷﺪﻳﺪ
ﺑﺴﺘﺮﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ .ﺍﻭﻝ ﻭﻗﺖ ﺯﻧﮓ ﺯﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﺐ
ﺷﺪﻳــﺪﻱ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺁﻣﺪﻥ ﻧﻴﺴﺘــﻢ ﻭ ﮔﻔﺘﻢ ﺩﻗﺖ ﻛﻦ ﻭ ﻣﺮﺍﻗﺐ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺑﺎﺵ ﻛﻪ ﺷﻴﻄﻨــﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ .ﺣﺪﻭﺩ ﺳﺎﻋﺖ 8ﺷﺐ ﻛﻪ
ﻣﻦ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﭘﺎﺷﻮﻳﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﺁﻗــﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺯﻧﮓ ﺯﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ
ﺁﻣــﺪﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻳﻮﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ .ﻣــﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﺍﻻﻥ ﭼﺎپ ﻧﻜﻦ.
)ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﻣﺮﺩﺍﺩ ﺳﺎﻝ 57ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻱ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ
ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻫﺎ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪﺩﻟﻴــﻞ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭژﻳﻢ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺮﺍﻱ
ﻣﻦ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺸﺎﮔــﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺧﻮﺩ ﻧﻴــﺰ ﭼﺎپ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻡ ( ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻮﻻ ﺭﻭﺵ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺁﻥ ﺯﻣــﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧــﻪ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﻄﺎﻟــﺐ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺗﻮﻫﻴﻦﺁﻣﻴﺰ
70
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻣﺜﻞ ﺍﺣﻤﺪ ﺷﻬﻴﺪﻱ ،ﻣﻨﺼﻮﺭ ﺗﺎﺭﺍﺟﻲ،
ﻋﻠﻲ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ،ﺷﻤﺲﺍﻳﻠــﻲ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺳﻔﺮﻱ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻮﺛﺮ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻮﺕ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻪﻫﺎﻱ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻲ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﺎ ﺩﺍﺋﻤﺎ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ
ﻛﻠﻨﺠﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺘﻴﻢ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ.
ﻣﻦ ،ﻣﻨﻬﺎﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﺶ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩﻡ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﭼﺎپ
ﻧﻜﻨﻨﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺒﻮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺎپ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ.
ﺑﻠﻜﻪ ﻭﺿﻊ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻣــﺎ ﺩﺭﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪﻫﺎﻱ ﻛﻴﻬــﺎﻥ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻫﻢ
ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﺑﻮﺩ .ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕــﺎﺭﺍﻥ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﺪﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ،ﻭﻗﺘﻲ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺩﻓﻌﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺯﻧﮓ ﺯﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ ﻧﻴﺮﻭﻱ
ﻣﻮﺛﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﭼﺎپ ﺷﻮﺩ ،ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩﻡ ﺑﺎ
ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻬﻴﺪﻱ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮﻛﻞ،
ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻨﻲﺍﺣﻤﺪ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺧﺒﺮﻱ ﻭ ﻓﺮﻫﺎﺩ ﻣﺴﻌﻮﺩﻱ ﻣﺪﻳﺮﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﺗﻤﺎﺱ ﺑﮕﻴﺮﻡ .ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﺮﺩﻡ ﻫﻴﭽﻜﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻡ .ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎﺭﻱ
ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺯﻧﮓ ﺯﺩ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﺤﺖ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺯﻳﺮﺑﺎﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻱ
ﻧﺮﻭ .ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻻﻱ ﺳﺮﻡ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻳﺪ؟
ﺑﻠﻪ ،ﺁﻗﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﺮﺍﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻳﻨﻜﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻜﻦ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﺪﻱ ﭼﺎپ ﻛﻨﻲ ﺑﺒﺮ ﻻﺑﻼﻱ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻳﻬﺎ.
ﻓﺮﺩﺍ ﺻﺒﺢ ﻣﻦ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺗﺐ ﺷﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﺭﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛــﻪ ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ
ﻛﻨﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﺑﺮﻭﻳﻢ ،ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴــﻞ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺮ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﭼﺎپ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﺷﺪﻡ ﺟﻠﻮﻱ ﺁﺳﺎﻧﺴــﻮﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﭼــﺎپ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺩﺳﺘﻢ ﺩﺍﺩ .ﺻﻔﺤﻪ 6ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻡ ﺩﻳﺪﻡ ﺁﻥ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻮﻫﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ
ﻛﺎﺩﺭ ﺑﺰﺭگ ﻋﻴﻨﺎ ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﺣﺴﻴﻦ
ﺍﻟﻬﺎﻣﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﺍ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺷﺪ .ﻭﺍﺭﺩ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻛﻪ
ﺷــﺪﻡ ﺩﺍﺩﻭﺑﻴﺪﺍﺩ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻢ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺩﻋﻮﺍ ﻛﺮﺩﻡ ،ﭼﻮﻥ
ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﺷﺎﻩﺳﻠﻄﺎﻥ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﮔﻔﺘﻢ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﻣﻦ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲﺩﻫﻢ .ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻣﻦ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﻓﺸﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺧﻮﺍﻫﺶ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺮﻭﻡ.
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺁﻧﻤﻮﻗﻊ ﻣﻴﺎﻧــﻪ ﺭﻭ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﺛﻮﻕ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺬﻫﺒﻲ
ﻫــﻢ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻭ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﺩﻫﻴﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ .ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻠﻜﻪ
ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﻮﻥ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻫﻢ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﺩﻳﻢ.
ﺑﺴـﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻫﻤﺎﻳـﻮﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﻭﻗﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ
ﺟﻬﺎﻧﮕﺮﺩﻱ ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ .ﺷﻤﺎ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ؟
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﻗــﺎﻱ ﺿﻴﺎءﺍﻟﺪﻳﻦ ﺗﺒﺮﺍﺋﻴﺎﻥ ﻳﻚ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺨﺸــﻲ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺧﺘﺼــﺎﺹ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻬﻤﻲ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺘــﺎﺏ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ .ﺍﺯ
ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﻫﻢ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺨﺺ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﻳﻜﻲ
ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻭﻧﺎﻥ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﻓﺎﺗﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﺁﻥ ﺩﺭ 24ﺍﺳﻔﻨــﺪ 57ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭼﺎپ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﻣﺘﻬــﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎء ﺭﺷﻴﺪﻱ
ﻣﻄﻠﻖ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺼﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻭﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﻧﻔﺮ ﺩﻭﻡ
ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮﺩ ﺑﻪﻧﺎﻡ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﻧﻴﻚﺧﻮﺍﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻮء ﻗﺼﺪ 21ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ﺑﻪ
ﺷﺎﻩ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺎﺑﺎﻳﻲ ﻭ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺪ ﻧﻘﺶ
ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻭ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻮء ﻗﺼﺪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ،ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺭژﻳﻢ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺛﻖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﺰﺏ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺁﻗﺎﻱ ﺟﻌﻔﺮﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﺭﺍ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻧﺎﻣﻪ
ﺭﺍ ﺍﻳــﻦ ﻓﺮﺩ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻣﻲﺑﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺷﺎﻩ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﻭ ﺷــﺎﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺩﻳﺖ ﺁﻥ ﻧﺎﻣــﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺪﺍ ﻣﻲﺩﻫــﺪ ﻭ ﻫﻮﻳﺪﺍ ﭘﺎﻛﺖ
ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ
ﺣﺰﺏ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺑﺮﭘﺎ ﺑﻮﺩ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻪ
ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻛﻪ ﺑﺪﻫﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ .ﻭﻗﺘﻲ ﻛﻪ
ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲﺭﺳﺪ ،ﻫﻤﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﺍﺯ ﺷﺨﺺ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ
ﺟﻤﻴﻊ ﺟﻬﺎﺕ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﻳﻪﺍﻱ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻴﻢ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ ﺿﺪﻣﺮﺩﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺘﻲﻫﺎ ﺑﺪﻫﻴﻢ.
ﻣﻦ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﺗﺮﺱ ﻭ ﻣﻼﺣﻈﻪﻛﺎﺭﻱ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﺍﻻﻥ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﻮﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺴﺎﺱﺗﺮ ﻭ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﺷﺐ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ،ﻧﺎﻣﻪ
ﺁﻣﺪ .ﭼﻮﻥ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺷﺘﻴﻢ ﭼﺎپ
ﺷﻮﺩ ،ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﭼﺎپ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ ﺩﺭ ﻻﺑﻪﻻﻱ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻱﻫﺎ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ
ﮔﻢ ﻭ ﮔﻮﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ .ﻭﻟﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ
ﻓﺸﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻃﻼﻉ ﻣﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﭼﺎپ ﺷﺪ.
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺷﺎﻛﺮ
ﺳﻠﺐ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ
ﻋﻠﻤﻴــﻪ ﻗﻢ ﭼﻮﻥ ﺑﻤﺐ ﺧﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛــﺎﺭﺯﺍﺭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﻱ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻗــﺪﺍﻡ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺸﻜﻞ
ﺳﻴﺎﺳﻲ -ﻣﺬﻫﺒــﻲ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺁﻧﭽﻨــﺎﻥ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺣﺘــﻲ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﻧﻴــﺰ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻛﺮﺩ.
ﺷﻨﻴﺪﻩﻫﺎ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ
ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺿﻤﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻋﺪﻡ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ
ﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﺷﻔﺎﻑﺗﺮ ﺍﺯ
ﺳﻮﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴــﻪ ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ
ﻗﻢ ﻃﻲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺍﻱ ﮔﻔﺖ» :ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ ﻳﻜﺴﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺘﻌﺪﺩ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻼﻙﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺼﺪﻱ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﺧﻲ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑــﺎ ﻣﺎ ﺗﻤﺎﺱﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﻋــﻼﻡ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻣﺎ ﻭﻇﻴﻔﻪ
ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻳﻢ؛ ﺷﻤﺎ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻫﻴﺪ«.
ﻭﻱ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷﺨﺺ ﺧﻮﺩﻡ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻌﺮﺽ
ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻭ ﺩﺭﺱ ﻭ ﺑﺤﺚ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ
ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎﺭﻫــﺎ ﺑﺎﺷﺪ .ﭼﻮﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ«.
ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ
ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩ .ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﻮﺍﻝ ﻭ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻣﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮﺡ ﺍﺳﺖ:
ﭘﺮﺳﺶ :ﺑﺴﻤﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ
ﺳﻼﻡ ﻋﻠﻴﻜﻢ
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﭘﺮﻓﺮﻭﻏﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ
ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺧﻂ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﺍﻫــﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢﺍﻟﺴﻼﻡ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻄﻴﺮ ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺮﺩﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺷﺮﻋﻰ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺍﺋﻤﻪ ﺍﻃﻬﺎﺭ )ﻋﻠﻴﻬﻢ
ﺍﻟﺴﻼﻡ( ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻯ
ﻣﻜﺮﺭ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﺣﺎﺝﺷﻴﺦ ﻳﻮﺳﻒ ﺻﺎﻧﻌﻰ،
ﺧﻮﺍﻫﺸﻤﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻮﺩﻩ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ.
ﺑﺎ ﺳﭙﺎﺱ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﻭ ﻓﻀﻼﻯ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ
ﭘﺎﺳﺦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺑﺴﻢﺍﷲ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑــﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻯ ﻣﻜﺮﺭ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ
ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺘﻌــﺪﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺎﻗﺪ
ﻣﻼﻙﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﺪﻯ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ.
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ
ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺁﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺖ
ﺍﻳﻦ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ :ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺁﺷﺘﻴﺎﻧﻰ،
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺑﻄﺤﻰ ﻛﺎﺷﺎﻧﻰ ،ﺭﺿﺎ ﺍﺳﺘﺎﺩﻯ ،ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺍﺳﻼﻣﻴﺎﻥ ،ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ
ﺍﻋﺮﺍﻓﻰ ،ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻣﻴﻨﻰ ،ﻋﻠﻰ ﺛﺎﺑﺘﻰ ،ﻣﺤﻤﻮﺩﺭﺿﺎ ﺟﻤﺸﻴﺪﻯ ،ﺍﺣﻤﺪ
ﺟﻨﺘﻰ ،ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻯ ﺁﻣﻠﻰ ،ﺳﻴﺪﻫﺎﺷﻢ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺑﻮﺷﻬﺮﻯ ،ﻋﺒﺪﺍﷲ
ﺧﺎﺋﻔﻰ،ﺳﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻰ ،ﺳﻴﺪﻣﺤﺴﻦ ﺧﺮﺍﺯﻯ ،ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﺧﺰﻋﻠﻰ،
ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻛﺎﺷﺎﻧــﻰ ،ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺭﺟﺒﻰ ،ﻣﻬــﺪﻯ ﺷﺐﺯﻧﺪﻩﺩﺍﺭ،
ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷﺮﻋﻰ ،ﺍﺣﻤﺪ ﺻﺎﺑــﺮﻯ ﻫﻤﺪﺍﻧﻰ ،ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ ﻃﺎﻫﺮﻯ
ﺧﺮﻡﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻬــﻰ ،ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻏﺮﻭﻯ ،ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ
ﻓﺎﺿﻞﻟﻨﻜﺮﺍﻧــﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻓﺎﻛﺮ ،ﻏﻼﻣﺮﺿــﺎ ﻓﻴﺎﺿﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ
ﻓﻴﺾ ﮔﻴﻼﻧﻰ ،ﺳﻴﺪﺟﻌﻔﺮ ﻛﺮﻳﻤﻰ ،ﻋﺒﺎﺱ ﻛﻌﺒﻰ ،ﺻﺎﺩﻕ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ
ﺁﻣﻠﻰ ،ﻋﺒﺎﺱ ﻣﺤﻔﻮﻇﻰ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﮔﻴﻼﻧﻰ ،ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ
ﻣﺪﺭﺳﻰ ﻳــﺰﺩﻯ ،ﻋﻠﻰﺍﻛﺒﺮ ﻣﺴﻌﻮﺩﻯ ﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻰ ﻣﺼﺒﺎﺡ
ﻳﺰﺩﻯ ،ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮﻯ ،ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻣﻘﺘﺪﺍﻳﻰ ،ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻜﺎﺭﻡ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ،
ﻣﺴﻠﻢ ﻣﻠﻜﻮﺗﻰ ،ﺣﺴﻦ ﻣﻤﺪﻭﺣﻰ ،ﺳﻴﺪﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰ،
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮﻣﻦ ،ﻋﻠﻰ ﻣﻮﻣﻦ ،ﺳﻴﺪﺍﺑﻮﺍﻟﻔﻀﻞ ﻣﻴﺮﻣﺤﻤﺪﻯ ،ﻋﻠﻰ ﻧﻜﻮﻧﺎﻡ
ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺒﻰ ﻧﻤــﺎﺯﻯ ،ﻋﻠﻰ ﻧﻴﺮﻯ ،ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﻭﺍﻓﻰ ﻳﺰﺩﻯ،
ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﻮﺩ ﻫﺎﺷﻤﻰﺷﺎﻫﺮﻭﺩﻯ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰﺩﻯ .ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻳﻲ
ﭼﻮﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻱﺁﻣﻠﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻣﻴﻨﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻡ
ﺍﺧﻴﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺍﻳﻦ
ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ،ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ،ﺑﺮﺧﻲ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺣﻮﺯﻭﻱ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺟﺎﻟﺐ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ
ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻳﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻜﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺭﺍ
ﻧﻔﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺳﺎﺑــﻖ ﺍﻳﻦ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﺪﻭﺭ
ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺳﻴﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ )ﺳﺎﻝ (1361ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﺎﻻ
ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ،ﺩﺭ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪﺍﻯ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺎﻗﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧــﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﻓﺎﺿﻞ ﻟﻨﻜﺮﺍﻧﻰ،
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺟﻮﺍﺩﻯ ﺁﻣﻠﻰ ،ﻣﺮﺣــﻮﻡ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺸﻜﻴﻨﻰ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻓﻰ
ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ،ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﻣﻜﺎﺭﻡ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ،ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺟﻌﻔﺮ ﺳﺒﺤﺎﻧﻰ ﻭ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺷﺎﺧــﺺ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻓﻌﻠﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻋﻀﻮﻳــﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺯ
ﻣﺪﺭﺳﻴــﻦ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴــﻪ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺘﻨــﺪ ﺑﺎ ﻭﺍﻛﻨﺶ
ﺗﻨﺪ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺗﻘﻠﻴــﺪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺍﻟﻌﻈﻤــﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ)ﺭﻩ(
71
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ.
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ)ﺭﻩ( ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ
ﻣﻰﺭﻓﺖ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺳﻠﺐ
ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻼﻙ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ
ﻣﺮﺟﻊ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻘﻠﺪﺍﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺸﻜﻴﻚ ﺟﺪﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﭘﻴﺮﻭ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﻈــﺮ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﻌﻜــﺎﺱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺁﻥ ﺩﺭ
ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻧﻈﺮ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ
ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﻠﺐ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺗﻘﻠﻴــﺪ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺗﻴﺘﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﻈﺮ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻧﻔﻰ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻯ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻳــﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻨﺘﻈــﺮﻱ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩ.
ﮔﺮﭼﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻛﺒﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ ﻭﻟﻲ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺖ.
ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﺎﻁ ﺩﺭﺱ ﻭ ﺑﺤﺚ ﻭ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻋﻤﺮ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻈﺮ ﺷﺨﺺ
ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺁﻳﺎﺕ
ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﻳﻚ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﻫﻨــﻮﺯ ﻳﻚ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺩﺭﻭﻥ ﻧﻈــﺎﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻗﺎﻳــﺎﻥ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﻭ
72
ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﺍﭘﻮﺯﻳﺴﻴﻮﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺸﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ؛ ﺍﻣﺎ ﻭ ﺍﮔﺮﻫﺎ
ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄــﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺻــﻪ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ )ﺳــﺎﻝ (1372ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﺒــﺎﺭﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﺵ
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻭﻱ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻴــﻦ ﺭﻭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻟﻴﺴﺖﻫﺎﻱ
ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮﻩ ﻭ ﺳﻪ ﻧﻔﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺸﻜﻞﻫﺎ ﻧﺎﻣﻲ ﺍﺯ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ
ﻧﺨﻮﺭﺩ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻱ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﻓﻘﻬﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺟﻊ
ﺗﻘﻠﻴــﺪﻱ ﻧﻮﮔﺮﺍ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺖ .ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺪﻭﺭ ﻓﺘﻮﺍﻫﺎﻱ
ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺑــﻪ ﻫﻤﺎﻥﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﻪ ﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﻃﻴﻔﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﻧﺪﻳﺸــﺎﻥ ﺩﻳﻨﻲ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ ،ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ
ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺣــﻮﺯﻩ )ﺳﻨﺖﮔﺮﺍﻫﺎ( ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﺶ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻲﺷﺪ .ﺍﻣﺎ
ﻣﮕﺮ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟــﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﻮﮔﺮﺍﻱ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺑﻮﺩﻩ
ﻭ ﻫﺴﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻨﻔﻲ ﺍﺳﺖ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﺑﺮﺧــﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴــﻪ ﻧﻴﺰ ﻧﻮﮔﺮﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺭﻣﺰ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﺍﻓــﺮﺍﺩﻱ ﭼﻮﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺟﻨﺎﺗﻲ ﻭ ﺻﺎﺩﻗــﻲ ﺗﻬﺮﺍﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛــﺮﺩ .ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺭﻭﺩ
ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻘﻠﺪﺍﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ
ﻛﻨﺪ )ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﺍﺻﺎﻟﺘﺎ ﻓﻘﻴﻬﻲ ﺳﻨﺖﮔﺮﺍﺳﺖ ﻭ
ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﻓﺘﺎﻭﺍﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ،
ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻓﺘــﺎﻭﻱ ﻭﻱ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻘﻪ ﺳﻨﺘﻲ ﺍﺳﺖ( .ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﻭﻱ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻴﺮﺭﺱ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﭼﻮﻥ ﺗﺠﻤﻊ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﺖ ﻭﻱ ﻭ ﺣﻤﻠﻪ
ﺑﻪ ﺩﻓﺎﺗــﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ
ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺭﺍ ﻓﻘﻬﻲ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﺴﺐ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﻠــﺪ ﺍﻭﻝ ﻛﺘﺎﺏ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﻟﻤﺴﺎﺋﻞ
ﻣﺮﺍﺟﻊ ،ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻣﻊﺍﻟﺸﺮﺍﻳﻄﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺮﺩ ،ﺑﺎﻟﻎ،
ﻋﺎﻗــﻞ ،ﺷﻴﻌﻪ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﺍﻣﺎﻣﻲ ،ﺣﻼﻝﺯﺍﺩﻩ ،ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻋﺎﺩﻝ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻨﺎ
ﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺣﺮﻳﺺ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﻋﻠﻢ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺳــﻪ ﺷﺮﻁ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ؛
ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ »ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻳﻘﻴﻦ ﻳــﺎ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺧــﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﺧﺒﺮﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺘﻮﺍﻧــﺪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺍﻋﻠﻢ ﺭﺍ
ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ« .ﺩﻭﻡ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﻭ ﺍﻋﻠﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺣﺪﻱ ﺷﺎﻳﻊ
ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﻉ ﻭ ﺷﻬﺮﺕ ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮﺩ.
ﻧﻜﺘــﻪ ﺳﻮﻡ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﺳﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺠﺘﻬﺪ
ﺍﻋﻠﻢ ﺗﻮﺳﻂ »ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﻋــﺎﺩﻝ« ﺍﺳﺖ ﺗﺎ »ﺍﻋﻠﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﻛﺴﻲ ﺭﺍ
ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑــﻪ ﺷﺮﻁ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﻋــﺎﺩﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻪ
ﺁﻧــﺎﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ «.ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺤــﺎﺕ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﻛﻪ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻳﻚ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺍﻣﺮﻱ ﻓﺮﺩﻱ ،ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ
ﺧﻮﺩﺟﻮﺵ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻋﺎﺩﻝ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻓﺮﺩﻱ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺟﻌﻴــﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻥ
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﺮﺟــﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺳﻠﺐ ﺁﻥ ﺩﺭ
ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻳﻚ ﻧﻬﺎﺩ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﺪﻳﻊ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ
ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﺪ.
ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭ ﺳﻠﺐ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﭘﺮ ﺑﻴﺮﺍﻫﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻴﻪ
ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭ ﺳﻠﺐ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺳﺮ ﺑﺎﺯ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻭ ﺯﻋﻤﺎﻱ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻌﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺘﺎﻭﺍﻱ ﺑﺮﺧﻲ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺗﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦﺣﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭ ﺳﻠﺐ
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺗﻦ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺣﺎﺋﺮﻱ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ
ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻠﻤﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑــﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﻃﻠﺒــﻪ ﺣﻮﺯﻭﻱ ﺭﻭﻧﺪﻱ
ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ،ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻭ ﻣﻤﺎﺭﺳﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ
ﻛﻪ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻓﻘﻬــﻲ ﺁﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﺎﻣﻊ
ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ،ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻳﻚ ﻧﻬﺎﺩ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﺭﺍ ﺳﻠﺐ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺍﺭﺍﻛﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺍﻳﺠﺎﺑﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﻋﻼﻡ
ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣــﺎ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺳﻠﺒﻲ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻗــﺪﺍﻡ ﺍﺧﻴﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺻﺎﻧﻌــﻲ ،ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻈﺮﻱ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑــﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺷﻴﻌﻪ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺩﺭﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ
ﺑﺪﻫﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﻘﻠﺪﺍﻥ ﻭﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ
ﻭ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﺯ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﻘﻠﺪﺍﻥ ﺍﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﺍﻳــﻦ ﻫﻤــﺎﻥ ﻣﻮﺿﻌــﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛــﻪ ﭼﻨــﺪﻱ ﭘﻴــﺶ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﺁﻳــﺖ ﺍﷲﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺷﺪ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ
ﻧﺎﻡ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ
ﺍﺧﻴﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺩﺭ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ،
ﮔﻔﺖ :ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﭘﺮﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ
ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺩﻳﻨــﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ
ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻏﻴﺮﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ
ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎﻱ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ» :ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺸﻴﻊ،
ﻫﻴﭻﮔــﺎﻩ ﻣﺮﺟﻌﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺼﺐ ﻳﺎ ﻋﺰﻝ ﻧﺸــﺪﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻮﺩ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭﺟﻮﻫﺎﺕ ،ﻓﺮﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺠﺘﻬﺪ
ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ«.
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻗــﺪﺍﻡ ﺍﺧﻴﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺭﺍ
ﺑﺪﻋﺘﻲ ﺟﺪﻳــﺪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻫﻤﺎﻥﻃــﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻓﺘﻮﺍﻫﺎﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﺑﺪﻋﺖ ﺍﺳﺖ.
ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺣﺎﺝ ﺷﻴﺦﻳﻮﺳﻒ ﺻﺎﻧﻌﻰ ،ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1316ﺵ ،ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﻯ
ﺭﻭﺣﺎﻧــﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻯ ﻧﻴﻚﺁﺑــﺎﺩ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷــﺪ .ﺟﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺣﺎﺝ ﻣﻼﻳﻮﺳــﻒ ،ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭ ﻭ ﻭﺍﺭﺳﺘﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ،ﺍﺯ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮﺧﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ،
ﺍﺯ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲﺍﻟﻌﻈﻤﻰ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺒﻴﺐﺍﷲ ﺭﺷﺘﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﻭﻱ ﺑﻪ
ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﺑﺰﺭگ ،ﺭﻫﺒﺮ ﻧﻬﻀــﺖ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ،ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻰ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺮﻭﺟﺎﻥ ﻭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺪﺭﺷﺎﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ ﺁﻗﺎﻯ ﺷﻴﺦﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺻﺎﻧﻌﻰ
ﻧﻴﺰ ﻋﺎﻟﻤﻰ ﻭﺍﺭﺳﺘﻪ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺯﺍﻫﺪ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﻯ ﻋﻠﻮﻡ ﺣﻮﺯﻭﻯ ﻓﺮﺍ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ.
ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1325ﺵ ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 10ﺳﺎﻝ ﺳﻦ ﻧﺪﺍﺷﺖ ،ﻭﺍﺭﺩ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺷﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻥ ﺩﺭﻭﺱ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1330ﺵ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ،
ﺭﻫﺴﭙﺎﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺷﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺤﺎﻧﺎﺕ ﺳﻄﻮﺡ ﻋﺎﻟﻰ ﺣﻮﺯﻩ
ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1334ﺵ ،ﺭﺗﺒﻪ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺍﺣﺮﺍﺯ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺮﺣﻮﻡ
ﺁﻳﺖﺍﷲﺍﻟﻌﻈﻤﻰ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ)ﻗﺪﺱ ﺳﺮﻩ( ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻯ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪﻓﺮﺩ ﺩﺭﺱ
ﺧﺎﺭﺝِ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣــﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ،ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺗﺎ
ﺳﺎﻝ 1342ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭﺱ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻓﻘﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ
ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ.
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻰ ﺩﺭ 22ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑــﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﻋﻼﻭﻩﺑﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺑﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﭼﻮﻥ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺍﻟﻌﻈﻤﻰ
ﺑﺮﻭﺟــﺮﺩﻯ ،ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﻣﺤﻘﻖﺩﺍﻣــﺎﺩ ﻭ ﺁﻳﺖﺍﷲﺍﻟﻌﻈﻤــﻰ ﺍﺭﺍﻛﻰ ـ
ﺭﺣﻤﻬﻢﺍﷲ ـ ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩ.
ﻭﻱ ﺍﺯ ﺳــﺎﻝ ،1354ﺭﺳﻤﺎ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺧﺎﺭﺝ ﻓﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺯﻛﺎﺕ
ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺣﻘﺎﻧﻰ )ﺷﻬﻴﺪﻳﻦ( ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺩﺭﺱ ﺑﻪ
ﻗﻠﻢ ﺩﻭ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ،ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ.
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺍﻏﻠــﺐ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺑــﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻗﺒﻞ
ﺍﺯ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺍﺑﻌــﺎﺩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺟﻠﺪ ﺳﻮﻡ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻨﺘﺸﺮ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺎﻡ ﻭ ﺍﻣﻀــﺎﻯ ﺁﻳﺖﺍﷲﺍﻟﻌﻈﻤﻰ ﺻﺎﻧﻌﻰ ،ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺣﺪﻭﺩ
30ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺁﻥ،
ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﺠﻒ
ﺍﺷﺮﻑ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻗﻢ ،ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﻛﺒﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻬﺮﻣﺎﻩ 1344ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ
ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻧــﺎﻡ ﻭ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ
ﺁﻥ ﻣﻰﺩﺭﺧﺸﺪ ،ﺍﻋﻼﻣﻴﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭ،
ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 1357/10/17ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺷﺪﻳﺪﺍﻟﻠﺤﻦ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻗﻢ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
»ﺧﻠﻊﻳﺪﺷــﺎﻩ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ« ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺟﻤﻌــﻰ ﺍﺯ ﻓﻀﻼ ﻭ
ﻣﺪﺭﺳﺎﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﻡ ﻭ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻰ
ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻰﺧﻮﺭﺩ.
ﺳﻤﺖﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻭ ﻣﻮﻓﻖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌــﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ
ﺩﺭ ﺩﺭﺱ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﻣــﺮﺍﻭﺩﻩ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔــﻮﺍﺭ ،ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻨﺎﺧﺖ
ﺣﻀــﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺷــﺪ .ﺭﻫﺒﺮﻛﺒﻴﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺧــﻪ ،1358/12/1ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺪﻭﺩ
ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ ،ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤــﻰ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺻﺎﻧﻌﻰ ﺳﭙﺮﺩﻩ ،ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ
ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﻧﺘﺼــﺎﺏ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒــﺎﻥ ،ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺣﻜــﻢ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻮﺩ.
ﺁﻳﺖﺍﷲﺍﻟﻌﻈﻤﻰ ﺻﺎﻧﻌﻰ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺗﻼﺵ ﺑﻰﻭﻗﻔﻪ
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻄﻴﺮ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺧــﻪ 1361/10/19ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷﻮﺭﺍ
ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻯ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،1361/10/19ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺭﺋﻴﺲ
ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻗﻀﺎﺕ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﻭ ﺷﻌﺐ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻰ
ﻛﺸﻮﺭ ،ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﻰ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺁﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ:
»ﻣﻦ ﺍﺯ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﻭ ﺳﻪ
ﺳﺎﻝ ﺯﺣﻤﺖ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ،ﺭﻧــﺞ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﻣﻰ
ﻫﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺁﻧﻬــﺎ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥِ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﻮﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺍﺯ
ﻣﺤﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻣﻨﺸﺎﻥ ﺁﻣﺪﻧــﺪ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻛﻪ ﺯﺣﻤﺘﺶ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﺭﻧﺞ ﻭ
ﻛﺎﺭﺵ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﺶ ﭘﻴﺶ ﺧﺪﺍ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﻮﺩ .ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﻣﺮﺩ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺭﻭﺣﻴﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻰ
ﻛﺸﻮﺭ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﻞ ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﻳﺎ ﻛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ ...ﻭ
ﺣــﺎﻻ ﻣﺎ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺭﻧﺞ ﺭﺍ ﺑﻪﮔﺮﺩﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺷﻴﺦ ﻳﻮﺳﻒ ﺻﺎﻧﻌﻰ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﻞ ]ﺑﮕﺬﺍﺭﻳــﻢ[ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ؛ ﻭ ﻣﻦ
ﺁﻗﺎﻯ ﺻﺎﻧﻌﻰ ﺭﺍ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺑﺰﺭگ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ .ﺁﻗﺎﻯ ﺻﺎﻧﻌﻰ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ
ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺣﺜﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩﻧﺪ،
ﺍﻳﺸﺎﻥ ،ﺑﺎﻟﺨﺼــﻮﺹ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻦ ﺣﻆ
ﻣﻰﺑﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ،ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺁﺩﻡ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻯ ﺩﺭ
ﺑﻴﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻋﺎﻟﻤﻰ ﺍﺳﺖ«.
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ،ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ
ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯ ﻣﻌﻈﻢﻟﻪ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺧﻪ
1364/4/16ﻃﻰ ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ» :ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺁﻗﺎﻯ ﺻﺎﻧﻌﻰ،
ﻣﺘﺎﺳــﻒ ﻭ ﻣﺘﺎﺛﺮﻡ .ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛــﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻓﺮﺩ
ﻣﻮﺛﺮﻯ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﺯ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﻭ ﻛﻮﺷﺶﻫﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ،ﺗﺸﻜﺮ ﻭ ﻗﺪﺭﺩﺍﻧﻰ
ﻣﻰﻛﻨﻢ .ﻣﻦ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧــﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻢ .ﺍﻭ
ﻣﺮﺩﻯ ﻋﺎﻟﻢ ،ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ «.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﭼﻨﺪﻯ
ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳــﺦ 1364/4/18ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ،ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ...»:ﻣﺴﺎﻟــﻪ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻴﺪ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺭ
ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ ﺣﺴﺎﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻗﺎﻯ ﺻﺎﻧﻌــﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻯ ﻓﺎﺿﻞ ﻭ
ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻢ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻋﻨﺼﺮﻯ ﻓﻌﺎﻝ ﻭ
ﺧﻮﺏ ﻣﻰﺩﺍﻧﻢ ،ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ«.ﺁﻗــﺎﻱ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫــﺎﻯ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﻧﻴــﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨــﺪ ﺍﺯ :ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ
ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﻗﺪﺱ ﺳﺮﻩ( ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟــﻰ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻰ،
ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣــﺮﺩﻡ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣــﻮﺭﺥ 1361/9/19ﺑﺎ ﻛﺴﺐ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺭﺍﻯ.
ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺑــﺎ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﺁﻏﺎﺯ
ﺩﺭﺱ ﺧﺎﺭﺝ ،ﺳﺮﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1372ﺭﺳﺎﻟــﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢﺍﻟﻤﺴﺎﺋﻞ
ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩ.
ﺍﻣﺖ ﻗﻬﺮﻣــﺎﻥ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﻴــﺪ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﺍﺯ
ﺭﻫﺒﺮﻱﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁﻥ ﺟﻨﺎﺏ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻯ
ﺍﺯ ﺗﺒﻌﻴــﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭژﻳــﻢ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ
ﺩﺭ ﻧﺠــﻒ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺳﭙــﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻣﺒــﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﺴﺘﻪ ﻭ
ﻣﺄﻳﻮﺱ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮ ﺷﺪ
ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺍﻣﺎﻡ
ﺑﻬﺮﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻋﻠﻴﻪ ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠــﻮﻯ ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻫﻤﮕﺎﻡ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻃﻼﺏ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻗﺸﺎﺭ
ﻣﺒــﺎﺭﺯ ،ﺩﺭ ﻏﻴﺎﺏ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨــﻰ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ :ﻳﻜﻰ
ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺯﻧﺪﻩ ﻧﮕﻬﺪﺍﺷﺘﻦ
ﻧﺎﻡ ﺍﻭ ،ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻓﺸﺎﮔــﺮﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﺘﻤﮕﺮﻱﻫﺎ ﻭ ﻣﻈﺎﻟﻢ ﺭژﻳﻢ .ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﺎﻣﻼ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﻧﺎﻣﻪ ،ﺗﻠﻔﻦ ﻳﺎ
ﭘﻴﺎﻡ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲﺍﻟﻌﻈﻤﻰ
ﺁﻗﺎﻯ ﺣﻜﻴﻢ)ﺭﻩ( ﺍﻃﻼﻋﻴﻪﺍﻯ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﻤﻴﻨﻰ ،ﺑﻪ
ﺍﻣﻀﺎﻯ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻓﻘﻬﺎ ،ﺗﻬﻴــﻪ ﻭ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪ .ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﻳﺎﺩ
ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻛﻮﺷــﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻭ ﺍﻣﻀﺎﻯ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺁﻥ
ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻼ ﺧﺸﻤﻨﺎﻙ ﺳﺎﺧﺖ.
ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳــﻦ ﻣﺎﻩ 1342ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﻀــﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﺭژﻳﻢ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﮕﺎﻡ ﺑﺎ
ﺳﺎﻳﺮ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻯ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺳﺎﻳﺮ
ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﮕﺎﻡ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺒﺎﺭﺯ ،ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ
ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳــﺦ 17ﺩﻱﻣــﺎﻩ 1356ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﻮﻫﻴﻨﻰ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ ﺩﺭﺱﻫﺎﻯ
ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ،ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻭ ﺗﻈﺎﻫــﺮﺍﺕ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺁﻥ
ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺷﻬﻴــﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺒــﺎﺭﺯﺍﺕ ﺍﻭﺝ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ
ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ ،ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺪﻫﺎ ﻭ ﺯﻧﺪﺍﻥﻫﺎ
ﻭ ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﺪﺕ ﻭ ﻭﺳﻌﺖ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫــﻢ ﺑﻬﻤﻦﻣــﺎﻩ ،1357ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ،ﺍﻣﺎﻡ
ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱﻫﺎﻯ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ
ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﺍﻣــﺖ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻭ ﺷﻬﻴﺪﭘﺮﻭﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺴﺖ
ﻭ ﺩﻭﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﻣــﺎﻩ ،ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﻣﺘﻼﺷــﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏﺍﺳﻼﻣﻰ
ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺻﻮﺭﺕ
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﻃﺎﻏﻮﺗﻰ ﺑﻪ ﺻــﻮﺭﺕ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ
ﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ:
-1ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑــﻮﻁ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ :ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺭ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻌــﺎﻝ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ،
ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ،ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ،ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،
ﺷﻮﺭﺍﻯﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ،ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻯ ،ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﻗﻀﺎﻳــﻰ ،ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ،ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺣﻀﻮﺭ
ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
- 2ﺗﺒﻴﻴــﻦ ﻭ ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣــﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻧﻈــﺎﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻯ ،ﻗﻀﺎﻳــﻰ ﻭ ﺣﻘﻮﻗــﻰ ،ﺟﺰﺍﺋــﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕــﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
- 3ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﻧﻴﺎﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮﺭﺍﻯ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﻬﺘﺮ
- 4ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻛﺘﺐ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ
- 5ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻗﻀﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ
- 6ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺩﺍﺧــﻞ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ
ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ
- 7ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ
- 8ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﻳﺮﺍﻥ
- 9ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ
- 10ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻌــﺎﻝ ﺩﺭ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤــﻰ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ
ﻛﺸﻮﺭ
73
ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻠﻊ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺳﺮﺳﺨﺖ ،ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ
ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺸﻜﻞﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭﭘﻲ ﺩﺍﺷﺖ .ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺟﻤﻌﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺟﻤﻌﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎ ﺩﺭ ﭘﻲ ﻣﻲﺁﻳﺪ.
ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ
ﺣﺠﺖ ﺍ ﻻ ﺳﻼ ﻡ ﻭ ﺍ ﻟﻤﺴـﻠﻤﻴﻦ
ﻣﺤﻤﻮﺩﺭﺿـﺎ ﺟﻤﺸـﻴﺪﻱ ،ﻋﻀـﻮ
ﺷـﻮﺭﺍﻱ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗـﻢ :ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ
ﺑﻪ ﺳﻪﺳﺎﻝ ﭘﻴــﺶ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ
ﺑﺮﺧــﻲ ﻓﺘــﻮﺍﻱ ﺷــﺎﺫ ﻭ ﻧــﺎﺩﺭ ﺟﻨــﺎﺏ
ﺁﻗﺎﻱ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻭﻗﺖ ﻛﻪ
ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻗﻴﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻌﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻝ
86ﺑﻪ ﺩﻳﺎﺭ ﺑﺎﻗﻲ ﺷﺘﺎﻓﺖ ،ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺻﺮﺍﺣﺘﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺷﺌﻮﻥ
ﻣﺮﺟﻌﻴــﺖ ﺍﺳﺖ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ .ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳــﻦ ﻗﺼﻪ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ
ﭘﻴﺶ ،ﻃﺮﺣﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﻭ ﻳﻚ ﺷﻮﺭﺍﻳﻲ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺑﺤﺚﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺝ ﻓﻘﻪ
ﻭ ﺍﺻــﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳــﻦ ﺷﻮﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﻧﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﻡ .ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺷﻮﺭﺍ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ،
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺑﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺷﻮﺭﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎﻱ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﺭﺍ ﻓﺎﻗﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺟﻠﻮﮔﻴــﺮﻱ ﺍﺯ ﺩﺭﺱ ﻭ ﺑﺤﺚ ﻧﺒــﻮﺩ ،ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﻣﺎ ﺍﻳــﻦ ﺍﻫﻠﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻭﻱ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ،ﺍﮔﺮﭼــﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻮﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ
ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﻭ ﺑﺮﺧــﻲ ﺗﻌﺎﺑﻴﺮﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﭼــﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺬﻛﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺑﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺴﺎﻥ ﻭﻱ ﺟﺎﺭﻱ ﻣﻲﺷﺪ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻫﻢ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻭ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻋﻀﺎ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﺪ ﻧﺼﺎﺑﻲ ﺩﺭ
ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺟﻠﺴﺎﺕ ،ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻛﺎﺭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﻋﺮﺽ ﺷﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ
ﻧﻴﺰ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻋﺮﺽ ﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺎﺯﻝ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﻻﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﻭ ﻣﻘﻠﺪﺍﻥ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﻭ
ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺟﻌﺎﺕ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺳﻜﻮﺕ ﻛﻨﻴﻢ.
ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺑﻮﺩ
ﺁﻳـﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ:ﺭﺋﻴــﺲ ﺟﺎﻣﻌــﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴــﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗــﻢ ﮔﻔﺖ :ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺑﺤــﺚ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑــﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻢ
ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻃﺒﻖ ﺁﺋﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ
ﻣﺮﺑﻮﻃــﻪ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺑﺮﺳﺪ ،ﭼﻨﺪﻱ ﻗﺒﻞ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ
ﻋﻤﻮﻣﻲﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ.
74
ﻭﻱ ﺗﺼﺮﻳــﺢ ﻛﺮﺩ» :ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻒ،
ﺻﺤﺒــﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﺪﻻﻻﺕ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴــﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺑﻨﺪﻩ ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻋﻼﻡ
ﺭﺳﻤﻲﻳﻚ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﻭﻻ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﻠﻤﻪ
»ﺧﻠﻊ« ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻨﺘﻈﺮﻱ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ
ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺛﺎﻧﻴﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻘﻂ ﺻﻼﺣﻴﺖ
ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ«.
ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺭﻭﺱ ﺧﺎﺭﺝ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩ» :ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ
ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﻪﻋﻤﻞ
ﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ ﻳﻜﺴﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺘﻌﺪﺩ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻼﻙﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﺼﺪﻱ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺗﻤﺎﺱﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ؛
ﻭ ﻣﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻣﺎ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﺩﻣــﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻳﻢ ،ﺷﻤﺎ ﻭﻇﻴﻔﻪ
ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻫﻴﺪ«.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﺷﺨﺺ ﺧﻮﺩﻡ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻌﺮﺽ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻭ ﺩﺭﺱ ﻭ ﺑﺤﺚ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ .ﭼﻮﻥ
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ«.
ﻭﻱ ﺑﺎ ﺑﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘــﻲ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﮔﻔﺘﻴﻢ
ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴــﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﻨﻮﻧــﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳــﺪ ﻣﻮﺍﻇﺐ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ:
»ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻃﻲ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﻗﺒﻞ
ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺗﻲ ﺩﺭ
ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﻓﺘﺮ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺎ ﻛﻼ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﺑﻮﺩﻳــﻢ ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﻴﺶ
ﻧﻴﺎﻳﺪ«.ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺑﺎ
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﻟﻄﻒﺍﷲ ﺻﺎﻓﻲﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﮔﻔﺖ:
»ﺩﺭ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻛــﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺘﻮﺍﻳﻲ ﺻــﺎﺩﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺣﻀﺮﺕ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻓﻲﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺍﻳﻦ
ﭼﻪ ﻓﺘﻮﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳــﺪ؟ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺗﻨــﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﺁﻗﺎﻱ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﺑﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻓﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ
ﺷﺪﻳﻢ ﻭ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻛــﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ،ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﺰﺭگﺗﺮ ﺭﺍ ﺣﻔــﻆ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﺪ«.
ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻣﺮﺟﻌﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﺼﺐ ﻳﺎ ﻋﺰﻝ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴـﻨﺠﺎﻧﻲ:ﺟﻤﻌﻲ ﺍﺯ
ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳــﺎﻥ ﺩﺭﺱ »ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻧﻔﺖ ﺍﻳــﺮﺍﻥ« ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪ ﻋﻠﻮﻡ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺍﺣﺪ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺟﻨﻮﺏ ﻫﻔﺘــﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺍﻛﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ
ﺳﻮﺍﻻﺕ ﺧــﻮﺩ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺱ ﺭﺍ
ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﻳﻜﻲ
ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺍﺧﻴﺮ
ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗــﻢ ﺩﺭ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ﺍﺯ
ﻭﻱ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﺮﺩ ،ﮔﻔﺖ» :ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ
ﭘﺮﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ
ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﻏﻴﺮﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ«.
ﻫﺎﺷﻤﻲﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ» :ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺸﻴﻊ
ﻫﻴﭻﮔــﺎﻩ ﻣﺮﺟﻌﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺼﺐ ﻳﺎ ﻋﺰﻝ ﻧﺸــﺪﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻮﺩ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭﺟﻮﻫــﺎﺕ ،ﻓﺮﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺠﺘﻬﺪ
ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ«.
ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﻣﺘﻤﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺪﺍﺭﻡ
ﺁﻳـﺖﺍﷲ ﺟـﻮﺍﺩﻱ ﺁﻣﻠﻲ:ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ
ﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎﻧــﻲ ﺁﻳــﺖ ﺍﷲ ﻋﺒــﺪﺍﷲ
ﺟﻮﺍﺩﻱﺁﻣﻠﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ
ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻟﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﺍﺧﻴﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴــﻦ ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗــﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ
ﻣﺘﻤﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﺪﺍﺭﻡ«.
ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﻣﺠﻤــﻊ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﻮﻥ ﻣﺒــﺎﺭﺯ ﺩﺭﭘﻲ
ﺍﻃﻼﻋﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ
ﻗﻢ ﺩﺭﺑــﺎﺭﻩ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﺍﻱ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴــﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ:
»ﻋﺪﺍﻟــﺖ ﻭ ﺍﺧﻼﺹ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ
ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ
ﻋﻠﻤﻴــﻪ ﻭ ﺧﻴﻞ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﻠﺪﺍﻥ ﺑــﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﻩﻫﺎ
ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘــﺎﺩ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﻘﻪ ﺁﻝﻣﺤﻤﺪ)ﺹ( ﺩﺭ
ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ،ﺷﺎﮔــﺮﺩﺍﻥ ﻓﺎﺿﻞ ﻭ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺯﻳــﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺗﺮﺑﻴﺖ
ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧــﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴــﺪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺍﺳﻼﻣــﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻄــﺮﺡ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧــﺪ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮ ﻣﻘﻠــﺪﺍﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻱ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﺩﺭ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ«.
ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﺒﻮﺩ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻋﺒﺪﺍﻟﻨﺒﻲ ﻧﻤﺎﺯﻱ:ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﻧﻤﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑــﺎﺭﻩ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺘﻘﻦﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﺻﻼﺣﻴﺖ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺼﺪﻱ ﻣﺮﺟﻌﻴــﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ
ﺑﺪﻭﻥ ﻟﺤــﺎﻅ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ
ﺟﻨﺎﺣﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻛﺎﺭ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻪ
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨــﺪ .ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨــﻲ)ﺭﻩ( ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻗﺎﻱ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪﺍﺭﻱ ﻧﻈﺮ ﻭ
ﺩﻳﺪﮔــﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛــﺮﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻗــﺎﻱ ﺻﺎﻧﻌﻲ ﻧﻴﺰ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻈﺮ ﺩﻫﺪ«.
www.mosalas.ir
¾zÄkºH
ِ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﺠﺖ
ﺁﻳﺖ ﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺭﺍ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﺳـﻴﺮ ﺩﺭ ﻭﺍﺩﻱ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳـﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺌﻮﺭﻱ ﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻓﻠﺴـﻔﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺍﺳﻼﻡ.ﺍﻣﺎ ﺁﻥ
ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻧﻴﺰ ﺻﺎﺣﺐ ﺭﺍﻱ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺑﻮﺩ ،ﻧﻈﺮﻱ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻞ ﺗﻮﺟﻬﺎﺕ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺍﻭ ﻣﻜﺘﻮﻡ ﻣﺎﻧﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ
ﺩﻛﺘﺮ ﻓﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻱ ﻣﺒﺴﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
75
ﺁﻳﺖﺍﷲﺑﻬﺠﺖ؛ﺍﺯﻧﻘﺪﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺗﺎﺣﻜﻮﻣﺖﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﺠﺖ
ِ
ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﻟﻮﻫﺎﺏ ﻓﺮﺍﺗﻲ
ﻣﺪﻳﺮﮔﺮﻭﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﮋﻭﻫﺸﻜﺪﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻫﻤﮕﻨﺎﻥ ﺳﻨﺘﻲ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ،
ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﻳﺠﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻲﻧﮕﺮﻳﺴﺖ ﻭ ﻭﺍﺟﺪ ﺁﺭﺍﻳﻲ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺩﻭﻡ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻧﺠﻒ
ﺷﺪ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻪﺧﻮﺍﻩ ﺁﻥ ﺩﻳﺎﺭ ،ﺁﺷﻨﺎ ﻭ ﺍﺯ
ﺁﻧﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﻣﻬﻤﻲ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﺭﺯﺵ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭﺭﻩ ﻧﻴــﺰ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺧﺎﻟﺘﻲ ﻭﺭﺯﺩ،
ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺎﻇــﺮﻱ ﺍﻣﻴﻦ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺖ ﻧﻈــﺎﻡ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛــﺮﺩ ﻭ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺩﺭ ﺷﺮﻋﻲ ﺷﺪﻥ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺗﺬﻛﺮﺍﺗﻲ ﺧﻴﺮﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﻣﻲﺩﺍﺩ.
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ
1324ـ 1309ﺷﻤﺴــﻲ ﺩﺭ ﻋﺘﺒــﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴــﺎﺕ ﺑﻪ ﺳــﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩﻩ،
ﻏﻴﺮﺟﺎﻣﻊ ،ﺍﻣﺎ ﺣﺎﻭﻱ ﻧﻜﺎﺕ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻨﻮﻋﺎﺕ ﻓﻜﺮﻱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ
ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻱ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩﺍﻱ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ:
-1ﮔــﺮﻭﻩ ﺍﻭﻝ ﻫﻤــﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ
ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻲ »ﺩﺭ ﻗﻀﺎﻳﺎﻱ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﺗﺎﺳﻴﺲ ،ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻭ ﺍﻣﻀﺎﻱ
ﺁﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻧﺪ ،ﻭﻟــﻲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﻧﺪ« .ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺍﻳﻦ
ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺎﺟﺎﺭ ،ﻇﺎﻟﻢ ﻭ ﻣﺴﺘﺒﺪ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻓﻊ ﻇﻠﻢ ﺑﺎ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻓﻊ
ﻇﻠﻢ ﻗﺎﺟﺎﺭ ،ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ .ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ
ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻇﺎﻫﺮﺍﻟﺼﻼﺡ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ؛ »ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺗﺠــﺎﺭ ﺣﺎﻣﻲ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ ﺍﺷﺮﻑ ﺑﻪ
ﻫﻨﮕﺎﻡ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺁﻣﺪﻥ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﭘﻠﻪﻫﺎﻱ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮﺩ ﻭ
ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺩﺭﺱ ،ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺏ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻣﻀﺎ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻜﺮ ﺁﺧﻮﻧﺪ ،ﺻﺮﻑ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺩﺭﺱ ﺑﻮﺩ«.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﻫﻤﻴﻨﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ،ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ
»ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ« .ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ »ﺍﮔﺮ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻤﻲﺍﻓﺘــﺎﺩ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﺧﻮﻧــﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧــﻲ ﺩﺭ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺗﻌﻴّﻦ
ﻣﻴﺮﺯﺍﻱ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ ﺑﺰﺭگ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ« ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺩﻓﻊ ﻇﻠﻢ
ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺁﻥ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺁﻧﺎﻥ ﻏﺎﻓﻞ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻇﻠﻢ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻓﻊ ﻭ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﻛﺮﺩ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ
ﻇﻠﻢ ﺭﺍ ﺑــﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ »ﺧﻮﺩ ﺍﺷّ ــﺪ ﻇﻠﻤﺎﺳﺖ« .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ،
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ،ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﻃﻠﺒﺎﻥ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺭﺍ ﺩﻓــﻊ ﺍﻓﺴﺪ ﺑﻪ ﻓﺎﺳﺪ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴــﺖ ،ﺑﻠﻜــﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻓﺎﺳﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ
ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻲﺍﻧﮕﺎﺷﺖ .ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻭ ﺑﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻳﺪﻩﺍﻱ ،ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻳﻨﻲ ﻣﻲﺍﻧﮕﺎﺷﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﺁﻗﺎ ﺿﻴﺎء ﻋﺮﺍﻗﻲ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺎﻧــﺪﻥ ﻟﺒﺎﺳﻲ ﻓﺮﻧﮕﻲ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺮ ﺗﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ
ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ »ﻣﻘﺪﺳﻴﻦ ﻋﻠﻤﺎ«
ﺑﺎ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﻠﻤــﺎﻱ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻩ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻇﻠﻢ ﻗﺎﺟــﺎﺭ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺭﺍﺗﺎﻳﻴﺪﻭﺍﻣﻀﺎﻛﺮﺩﻧﺪ،ﺍﻣﺎﭼﻪﺗﻘﻠﻴﻠﻲﻛﻪﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡﺣﺎﺿﺮﻧﺸﺪﻧﺪ
ﺑﮕﻮﻳﻨﺪﻣﺎﺑﺎﻣﺸﺮﻭﻃﻪﻣﻮﺍﻓﻖﺷﺮﻉﻭﺩﻳﻦ)ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﻣﺸﺮﻭﻋﻪ(ﻣﻮﺍﻓﻘﻴﻢ
ﻭﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡﻛﺎﺭﺑﻪﺟﺎﻳﻲﺭﺳﻴﺪﻛﻪﻣﻮﺍﻓﻘﺖﻗﻮﺍﻧﻴﻦﻣﺠﻠﺲﺑﺎﻧﻈﺮﺗﺮﺍﺯﺍﻭﻝ
ﻓﻘﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻧﺠﻒ ﺭﺍ ﺍﻏﻔﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ
76
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺳﻘﺎﻁ ﻛﺮﺩﻧﺪﻭﺁﻥ ﺷﺨﺼﻲﻛﻪ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻮﺩ ،ﮔﻔﺖ :ﻣﮕﺮ
ﻣﻲﺷﻮﺩﻗﺎﻧﻮﻥﺑﺎﻣﺬﻫﺐﻣﻮﺍﻓﻘﺖﻛﻨﺪ،ﺁﻥﻫﻢﻣﺬﻫﺐﺷﻴﻌﻪ؟!ﻭﻭﻛﻼﻱ
ﻣﺠﻠﺲﺩﺭﺗﻄﺎﺑﻖﻗﺎﻧﻮﻥﺑﺎﺩﻳﻦﺗﻮﻗﻒﻭﺗﺮﺩﻳﺪﺩﺍﺷﺘﻨﺪﺍﺯﺍﻃﺮﺍﻑﺗﻠﮕﺮﺍﻑ
ﺁﻣﺪﻛﻪﺍﺯﺍﻳﻦﺑﻬﺘﺮﻧﻤﻲﺷﻮﺩ.
-2ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻧﻲ ﻣﺜــﻞ »ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﻝ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺷﺪﻧﺪ ،ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﺑﺎ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ« .ﻧــﻮﺭﻱ ﻭﻗﺘﻲ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛــﻪ »ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﺎﻳﻴــﺪ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻛﺴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻏﻴﺮ
ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺘﺪﻳﻨﻴﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭘﺎﭼﻪﻭﺭ ﻣﺎﻟﻴﺪﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺩﺭ
ﺻﻒ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺻﺮﺍﻁ ﻭ ﻳﻚ
ﺧﻂ ﻭ ﻳﻚ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻳﻚ ﻫﺪﻑ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺩﺳﺖﻛﺸﻴﺪﻭﻓﺮﻣﻮﺩ:ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺑﺎﻳﺪﻣﺸﺮﻭﻋﻪﺷﻮﺩ،ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ
ﺑﺎ ﺷﺎﻳﻌﻪﭘﺮﺍﻛﻨﻲ ﻭﺍﻧﻤﻮﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛــﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺍﺳﺖ،
ﻭﻟﻲ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﺭﺷﻮﻩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺧﺮﻳﺪﻩﺍﻧﺪ«.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻳﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ
ﻧﻮﺭﻱ ﺍﺯ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃــﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪ» .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﮔﻔﺖ:
»ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺩﻳﻦ «.ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ »ﺩﺭ
ﺍﻭﻝ ﺍﻣﺮ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﻋﻠﻤــﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ« ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺯ ﻟﻮﺍﺯﻡ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ
ﻣﻲﺁﻳــﺪ« ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﻛــﺮﺩ ﻛﻪ »ﻣﺸﺮﻭﻃــﻪ ،ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ
ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑــﺎ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺍﺳﺖ« .ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴــﺰﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻱ
ﺳﻴﺪﻛﺎﻇﻢ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ ﺩﺭ ﻣﺤﻀﺮ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻌﺮ ﻭ ﻧﺜﺮ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ
ﺩﺭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﻮﺍﻇــﺐ ﻋﻤﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺘﺎﻥ ﺑﺎﺷﻴﺪ.ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻴﺦﻓﻀﻞﺍﷲ
ﻧﻮﺭﻱ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺧﺒﺮ ﻣــﻲﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺯ ﻟــﻮﺍﺯﻡ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻲﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻘــﺮﺭﺍﺕ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻲ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﺩﺭ ﻻﺍﺑﺎﻟــﻲ ﻭ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻲﺩﻳﻨﻲ ،ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ
ﻭ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ :ﻣﺮﺍ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ
ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ.
»ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻧﻮﺭﻱ ،ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺭﺍ
ﺗﻴﺮﺑﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻝﻣﻘﺎﺑﻴﻦ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻱ
ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻭ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﺑﺤﺮﺍﻟﻌﻠﻮﻡ ﻭ ﺧﺮﮔﺎﻣﻲ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺭﺷﺖ ﺭﺍ ﻛﺸﺘﻨﺪ،
ﻭﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﺘﻲ ﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺸﺎﻥ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﺸﺘﻪ
ﺍﺳﺖ« .ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ ،ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻧﻮﺭﻱ
ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻧﺠﻒ ﺑﻮﺩ.
ﻛﺸﺘــﻪ ﺷﺪﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻣﺜﻞ ﺗﻮپ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ ﺻﺪﺍ
ﻛﺮﺩ ﻭ ﻋﻠﻴــﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﺧﻮﻧﺪﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻲ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺒﻮﺩ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﻄﻠﻘــﻪ ﻭ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺮﺯﺍﻱ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ ﺑﺰﺭگ ﺑﻪ
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ .ﻟﺬﺍ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻗﺘــﻞ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻧﻮﺭﻱ ﻧﺰﺩ ﻣﺮﺣﻮﻡ
ﺁﺧﻮﻧــﺪ ﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﻓﺮﻣﻮﺩ» :ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻣﺮﺍ ﺍﺯ ﺑﻴــﻦ ﺑﺮﺩﻳﺪ ،ﺁﻳﺎ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪ
ﺁﺧﺮﺗﻢ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻳﺪ؟!«ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻴﺦﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻲ
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﻮ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ
ﻣﺎ ﻳﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺩﺍﺭ ﺁﻭﻳﺨﺘﻨﺪ ،ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺭﻭﺯ ﺧﻮﺵ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻳﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ،
ﺑﻬﺠــﺖ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ »ﺍﻥْ ﻋﺪّ ﺗﻢ ﻋُﺪﻧﺎ« ﻳﻌﻨﻲ ﺍﮔﺮ ﺑﺮﮔﺮﺩﻳﺪ
ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﻳﻢ ،ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺿﻤﻨﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻓﻌﺎﻝ
ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻴــﻢ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺍﺻﻼﺡ ﻛﻨﻴﻢ،
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﻓﺘﺎﺩ.
ﮔﺮﻭﻩﺳﻮﻡﻧﻴﺰﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻧﻲﺑﻮﺩﻧﺪﺑﻪﺭﻫﺒﺮﻱ ﺳﻴﺪﻛﺎﻇﻢﻳﺰﺩﻱﻛﻪﻧﻪﻭﺍﺭﺩ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﻲ ﺷﺪﻧــﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻳﺰﺩﻱ ﻫﻤﺎﻥ
ﻛﺴﻲﺍﺳﺖﻛﻪﺑﻬﺠﺖﺍﺯﺍﻭﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﻳﻜﻲﺍﺯﻣﻘﺪﺳﺎﻥﻣﺨﺎﻟﻒﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﻳﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ »ﻣﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﻋﻨﺪﺍﷲ« ﺑــﻮﺩ .ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ،ﻳﺰﺩﻱ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨــﻲ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺼﺪﺍﻕ »ﻛﻠﻤﻪ ﺣﻖ ﻳﺮﺍﺩ ﺑﻬﺎ ﺍﻟﺒﺎﻃﻞ«
ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖﻭﺑﺎﺑﻬﺮﻩﺍﻱﻛﻪﺍﺯﻣﻘﺎﻡﺛﺒﻮﺕﺩﺍﺷﺖﻟﻮﺍﺯﻡﻋﻘﻠﻲﻭﻋﺎﺩﻱﻭﺁﺛﺎﺭ
ﻣﺘﺮﺗﺒﻪﻭﻣﺘﺮﻗﺒﻪﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺭﺍﻣﻼﺣﻈﻪﻭﺑﺎﺁﮔﺎﻫﻲﺑﺎﺁﻥﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻭﺭﺯﻳﺪ.
ﮔﺮﭼﻪﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻳﺶﺩﺭﺷﺮﺍﻳﻄﻲﻛﻪﻧﺠﻒ،ﻫﻮﺍﺧﻮﺍﻩﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺑﻮﺩ،ﺍﻭﺭﺍ
ﻣﺠﺒﻮﺭﻣﻲﺳﺎﺧﺖ»ﺑﺮﺍﻱﻣﺪﺗﻲﻧﺰﺩﺷﻴﻮﺥﻋﺸﺎﻳﺮﻧﺠﻒﺍﺷﺮﻑﭘﻨﺎﻫﻨﺪﻩ
ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﮔﺰﻧﺪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﻳﺎﺭ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﻭ ﺍﺯ
ﻧﺠﻒﺑﻮﺩﻧﺪﺩﺭﺍﻣﺎﻥﺑﻤﺎﻧﺪ«.ﺍﻣﺎﺍﻭﻗﺴﻢﻳﺎﺩﻛﺮﺩﻩﺑﻮﺩﻛﻪﺩﺭﻣﻘﺎﺑﻞﺍﺑﺎﻃﻴﻞ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ﻛﻨﺪ.ﺍﻭﻧﻪﻋﻼﻗﻪﺍﻱﺑﻪ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺩﺍﺷﺖﻭ
ﻧﻪﺍﺯﺑﻪﺧﻄﺮﺍﻓﺘﺎﺩﻥﻣﺮﺟﻌﻴﺖﺍﺵﺩﺭﺁﻥﺷﺮﺍﻳﻂﻣﻲﻫﺮﺍﺳﻴﺪﻭﻫﻨﮕﺎﻣﻲ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﺩ ﺍﻋﻠﻢ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧــﺪ ،ﺍﻭ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ :ﺍﮔﺮ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺭ
ﺍﻋﻠﻤﻴﺖﺍﻗﺮﺑﻴﺖﺑﻪﻭﺍﻗﻊﺑﺎﺷﺪ،ﺁﻗﺎﻱﺳﻴﺪﺍﺑﻮﺍﻟﺤﺴﻦ،ﻭﺍﮔﺮﻣﻴﺰﺍﻥﺗﺴﻠﻂ
ﺑﺮ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺑﺮ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻗﺎﻱ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﺍﻋﻠﻢ ﺍﺳﺖ ،ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ
ﺩﻭﺭ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻭﺭﺯﻳﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭ
ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﻛﻠﻴﻪﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ،ﺑﺎﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻭﺑﻲﻋﺪﺍﻟﺘﻲﻣﺨﺎﻟﻒﺑﻮﺩ،ﺍﻣﺎ
ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺭﺍﻓــﻊ ﺁﻥ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻫﻤﻮ ،ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮﺭﻧﺪ؟ ﮔﻔﺘﻪ
ﺑﻮﺩ» :ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻛﺒﺮﻳﺎﺕ ﻧﺒــﻮﺩ؛ ﻧﺰﺍﻉ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻭ ﺻﻐﺮﻭﻱ
ﺑــﻮﺩ «.ﺍﻭ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻛــﻪ ﻧﺠﻒ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﭙﺶ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩ ،ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻳﺶ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺿﺮﺭ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺑﻬﺠﺖﺩﺭﻣﻮﺍﺭﺩﺷﺒﻬﻪﻧﺎﻛﻲﻣﺜﻞﻣﺸﺮﻭﻃﻪﻣﺘﻮﻗﻒﺷﺪ.
ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺁﻳﻨــﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﺩﺭ ﺑــﺎﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﻲ
ﻣﺜﻞ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫــﻲ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ ﻗﺪﺳﻲ ﺑــﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ
ﺍﻭﻟﻮﻳــﺖ ﻣﻲﻳﺎﻓــﺖ ،ﺻﺤﺖ ﺍﻳﺪﻩ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑــﻮﺩ .ﺍﻭ ﻧﻴﺰ
ﻫﻤﺎﻧﻨــﺪ ﺑﺴﻴــﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻫﻤﮕﻨﺎﻥ ﺧــﻮﺩ ﺩﺭ ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴــﻪ ،ﺍﻋﺪﺍﻡ
ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺭﺍ ﺍﻣﺎﺭﻩﺍﻱ ﺑﺮ ﺑﻄﻼﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮﺩ،
ﺷﻴﺨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﮕــﺮﺍﻥ ،ﺟﻨﺎﺯﻩﺍﺵ ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺣﺠﺮﻩﻫﺎﻱ
ﺣﺮﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ)ﺱ( ﻧﻮﺭﺍﻧﻴﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺋﺖ
ﻗﺮﺁﻥ ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ .ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ
»ﻇﻠــﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺎﺟﺎﺭ« ﺭﻫﺎ ﺳــﺎﺯﺩ ﻳﺎ ﻧﻪ ،ﺭﺧﺪﺍﺩﺵ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﺑﻬﺠﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ »ﺣﻜﻢ ﻭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺗﻜﻮﻳﻨﻴﻪ ﺧﺪﺍ« ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﻭﻱ »ﺑﻪﺣﺴﺐ ﻇﺎﻫﺮ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﺩﺳﻴﺴﻪﺍﻱ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻛﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﻠﻘﻮﻡ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ
ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺍﻣﺮ ﻫﻢ ﻣﻮﻓــﻖ ﺷﺪ .ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ ﺍﮔــﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ
ﺩﺳﺖ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ،ﺑﻠﺸﻮﻳﻜﻲ ﻣﻲﺷﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ،ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ
ﻭ ﺁﻥ ،ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻧﻤﻲﺷﺪ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﻭﺿﻊ ﺳﺎﺑﻖ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻌﺎﻫﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺭﻭﺳﻴﻪ،
ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﺭ ﺣﻠﻘﻮﻡ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ،
ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ«.ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺻﺤﺖ ﻳﺎ ﻋﺪﻡ ﺻﺤﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺑﻬﺠــﺖ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃــﻪ ،ﺍﻭ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲﻫﺎﻱ
ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺧﻴــﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ »ﻣﻮﻟــﻮﺩ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ« ﻣﻲﺩﺍﻧــﺪ .ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺍﻭ ﺑﺮ
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺪﻋﺎﻳﻲ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ،ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻣﻨﻔﻲ
ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﻋﻮﺽ ﺷﺪﻥ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲﻫﺎ ﻳﺎ ﺗﺸﺒﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﺎﻥ ﻭ
ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ،ﺑﺮﺩﺍﺷﺘــﻦ ﻋﻤﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﺪﻳﺪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ،ﺳﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻋﻤﺪﻩ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﻲ ﻣﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺯﻳﺎﺩﻱ
ﻧﻬﺎﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ »ﺑﻪ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ
ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺰ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ« ﻋﻤﻼ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ »ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭ ﺷﺪ« .ﻭ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ
ﺷﺪ» .ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺍﺧﺘﻨﺎﻕ ﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ
ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﭘﺎﺳﺒﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻓﻴﻀﻴﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﺷﺪ ،ﻃﻼﺏ
ﺍﺯ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻﻱ ﺑﺎﻡ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﺱ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ
ﺑﻪ ﺑﺎﻍﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻗﻢ ﻣﻲﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺴﻲ ﻣﺘﻌﺮﺽ
ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺸﻮﺩ« .ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺍﺯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻭ ﺩﺭﺱ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ 10ﺳﺎﻝ 10 ،ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﺠﻒ
ﻧﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺿﻤــﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺧﺮﻭﺝ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ
ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺭﺿﺎﺧﺎﻧﻲ ﻣﻲﺍﻓﺰﺍﻳﺪ :ﺣﻀﺮﺕ ﺣﺠﺖ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺧﺪﻣﺘﺶ ﻣﺸﺮﻑ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ :ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺍﺯ
ﺩﻳﻦ ،ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ :ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ
ﻫﻮ ﻫﻮﻳﺖ ﺑــﺎ ﻛﻔﺎﺭ ،ﺑﻨﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﻼﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ ﻭ
ﺩﺭ ﻟﺒــﺎﺱ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺷﻜﻞ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻮ ﻫﻮّﻳﺖ ﻭ ﻋﻴﻨﻴّﺖ ﺧﺎﺩﻡ ﻭ
ﻣﺨﺪﻭﻡ ،ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻫﻢﺷﻜﻠﻲ ﺩﺭ ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﺑﻲﺣﺠﺎﺑﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﻣــﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻭ ﺯﻥﻫﺎﻱ ﺑﻲﺣﺠﺎﺑﺸﺎﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﻴﺐ ﻣﺎ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﭘﻮﻝ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺪﺯﺩﻧﺪ ،ﻋﻼﻭﻩ
ﺑﺮ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺷﺎﻥ ﺑﻮﺩ.
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺣﺠﺖ ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻼﻑ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻭ ﻣﻌﺘﻘــﺪ ﺑﻮﺩ »ﺍﮔﺮ ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺭﺍ
ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﻛﻨﻴﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﺍﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻨﻴﻢ« ﺍﺯ ﻃﺮﻑ
ﺩﻳﮕــﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ »ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﻭﺍﺟــﺐ »ﻭ ﺗﻮﺍﻥ
ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﻳﻢ« ﮔﺮﭼــﻪ ﻣﺮﺍﺩ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻦ ،ﭼﻴﺰﻱ ﻓﺮﺍﺗﺮ
ﺍﺯ ﻋﻼﻗــﻪ ﻋﻤﻠﻲ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺍﻭ
ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ،ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ »ﺍﮔــﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﻴﻢ
ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻠﻮﻱ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ
ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﻓﻊ ﻛﺮﺩ« .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ
ﻏﻴﺒﺖ ،ﻣﻨﻮﻁ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻛﺎﻣــﻞ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺩﻭﺭﻱ ﺟﺴﺘﻦ ﺍﺯ
ﻣﺼﻠﺤﺖﺍﻧﺪﻳﺸﻲﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺣﻴﺎﻧﺎ ﻣﻨﺠــﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﺍﺣﻜﺎﻡ
ﺷﻮﺩ .ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻧﻔﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﺼﻠﺤﺖﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺷﺮﻋﻲ
ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﺪﺍﺭﻱ ،ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﻧﻘﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺷﻴﺨﻴﻦ
ـ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺍﻣﺖ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ -ﺭﻭﺍ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳــﺮﺍﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﺼﻠﺤﺖﺍﻧﺪﻳﺸﻲﻫﺎﻱ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﺗﺎﻳﻴﺪﻱ ﺑﺮ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻪﻃﻠﺒﺎﻥ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﻛﺎﻣﻞ
ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻗﻮﺍﻧﻴــﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ ﺑﺮ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﺤﻤــﺪﻱ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺸﺮﻭﻃــﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﺘﺼﻒ ﺑﻪ
ﻭﺻﻒ »ﺍﺳﻼﻣﻲ« ﺷﻮﺩ ﻭ ﺁﻣﺎﻝ ﻣﺘﺪﻳﻨﻴﻦ ﺩﺭﺑﺎﺏ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺭﺍ ﺑــﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﺳﺎﺯﺩ .ﺑﻬﺠــﺖ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘــﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺼــﻮﻡ) ﺗﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ
ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ( ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ
ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﺑﺮ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﻭﺍﺟﺐ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﻇﺎﻳﻔﻲ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺍﻭ ﺑﺮ ﭼﻨﻴﻦ
ﻣﺪﻋﺎﻳــﻲ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻓــﺮﺽ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ »ﺑﻪ ﺩﻟﻴــﻞ ﻋﻘﻠﻲ ﻭ ﻧﻘﻠﻲ
ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳــﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎﻗــﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﺮﻛﺲ ،ﺩﻳﻦ
ﺩﻳﮕــﺮﻱ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺠﻮﻳﺪ ،ﻫﺮﮔــﺰ ﺍﺯ ﺍﻭ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﮔﺮﺩﺩ«.
ﺍﻣﺎ ﺍﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔــﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﺍﻗﺎﻣﻪ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﻭ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ :ﻧﺨﺴﺖ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﺳﺒﺮ ﻭ ﺗﻘﺴﻴﻢ ،ﺯﻣﺎﻥ
ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﻭﺍﺟﺪ ﺳﻪ ﺻــﻮﺭﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ،ﻓﺮﺽ ﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻮﻡ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ.
ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻭﻝ :ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﻳﻦ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﻮﺩ.
ﺻﻮﺭﺕﺩﻭﻡ:ﺧﻮﺩﺑﻪﺧﻮﺩﺑﻤﺎﻧﺪ،ﻳﻌﻨﻲﺧﻮﺩﺵﻭﺳﻴﻠﻪﺑﻘﺎﻱﺧﻮﺩﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﻨﺪﻱ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﺍﺯ ﺑﻬﺠﺖ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ
ﻏﺮﺽ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ،ﻋﺒﻮﺩﻳــﺖ ﺍﺳﺖ )ﻭ ﻣﺎ ﺧﻠﻘﺖ ﺍﻟﺠﻦ ﻭ ﺍﻻﻧﺲ ﺇﻻ ﻟﻴﻌﺒــﺪﻭﻥ .ﺳﻮﺭﻩ ﺫﺍﺭﻳﺎﺕ ( 56/ﻭ
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ،ﺗﺮﻙ ﻣﻌﺼﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﻗﻠﺐ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺟﻮﺍﺭﺡ.
ﻭ ﺗﺮﻙ ﻣﻌﺼﻴﺖ ،ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻣﻠﻜﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﺸﻮﺩ ،ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺩﻭﺍﻡ ﻣﺮﺍﻗﺒﻪ ﻭ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ
ﺩﺭ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻠﻮﺕ »ﻭﻻ ﺃﻗﻮﻝ ﺳﺒﺤﺎﻥﺍﷲ ﻭ ﺍﻟﺤﻤﺪﷲ ،ﻟﻜﻨﻪ ﺫﻛﺮﺍﷲ
ﻋﻨﺪ ﺣﻼﻟﻪ ﻭ ﺣﺮﺍﻣﻪ«.ﻣﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﻋﺠﻞﺍﷲ ﻟﻪ ﺍﻟﻔﺮﺝ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﭼﻮﻥ ﺍﻣﻴﺮ ﻧﺤﻞ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﻮﺭ
ﻣــﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻮﺍﺕﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺍﻣﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ؛ ﻭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ
ﺭﺍ ﺩﻭﺳــﺖ ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﭼﻮﻥ ﺧﺪﺍ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ؛ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻣﻨﺒﻊ ﻫﻤﻪ ﺧﻴﺮﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻤﻜﻨﺎﺕ ،ﻓﻴﺾ ﺍﻭﺳﺖ .ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻛﻤﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻴﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ
ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻮﻡ :ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭ ﺣﺎﻛﻢ ﻭ ﻣﺒﻴﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻭﻟﻲ
ﺍﻣﺮ ﻭ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻣﻊﺍﻟﺸﺮﺍﻳﻂ ﺍﺳﺖ.
ﻓــﺮﺽ ﺍﻭﻝ ،ﻋﻘﻼ ﻭ ﻧﻘﻼ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺩﻳــﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺁﻳﻴﻦ
ﺧﺎﺗﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺧﺘﻢ ﻧﺴﻞ ﺑﺸﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﻭ ﺁﻳﻴﻦ ﺍﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ .ﻭ ﻓﺮﺽ
ﺩﻭﻡ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺳﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﺧﻮﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ
ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺑﻪﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩ.
ﻧﺎﭼﺎﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺽ ﺳﻮﻡ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺍ
ﺑﺎﻳﺪ ﻭﻟﻲ ﺍﻣﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺷﺌﻮﻧﺎﺕ ﻭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻥ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ
ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴــﻼﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺭﺗﺶ،
ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ،ﺩﺍﺩﮔﺴﺘــﺮﻱ ﻭ ...ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺩﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ
ﻫﻤﻪ ﺷﺌﻮﻧﺎﺕ ﻣــﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ ،ﻣﺒﻴّﻦ ﻭ ﺷــﺎﺭﺡ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﻭ ﺣﻼﻝ
ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻭﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺌﻮﻧﺎﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻌﺼﻮﻡ
)ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﻱ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﺍﺳﺖ( ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﻭﮔﺮﻧﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ
ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻭ ﺁﻳﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ.
ﻭ ﺩﻭﻡ ﺁﻧﻜــﻪ ﺑــﺎ »ﺑﺮﻫﺎﻥ ﺧﻠــﻒ« ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ» :ﻫﻴــﭻ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ
ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺑــﺎ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﭘﺎﻳــﺪﺍﺭ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﻭ ﺣﺎﻛﻢ ﻭ
ﺣﻜﻮﻣﺘــﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻜﻤﻔﺮﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻃﺎﻏﻮﺕ ﺣﺎﻛﻢ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﻗــﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﻼﻑ ﻓﺮﺽ ﺍﺳﺖ،
ﭼﻮﻥ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﻘﻠﻲ ﻭ ﻧﻘﻠﻲ ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻡ
ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ«.
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺑﻬﺠﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻈﺮﺍ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﻓﻘﻴﻪ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺍﻣﺎﻣﺖ،
ﻭﺍﺟــﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺌﻮﻧﺎﺕ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ،
ﻭ ﻃﺒﻌﺎ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺩﻳﻦ ،ﺩﻭ ﺳﻮﻱ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒــﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺳﺎﺯﺩ .ﺍﺯ
ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﻓﻘﻴﻪ ،ﺷﺎﺭﺡ ﺑﺮ ﺳﻨﺖ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻗﺎﻣــﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻭ
ﺧﻮﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ »ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﻟﺤﻜﻮﻣﻪ ﻭ ﻧﺎﻓﺬ ﺍﻟﺤﻜﻢ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ
ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻢﺍﻧﺪ« .ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺎ »ﻛﻤﺘﺮ ﻓﻘﻴﻪ
ﻭ ﻣﺠﺘﻬﺪ« ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻘﻴﻪ ﺟﺎﻣﻊﺍﻟﺸﺮﺍﻳﻂ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻘﻴﻬﻲ
ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻋﺎﻣﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ
ﻓﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻓﻘﻴﻬﺎﻥ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﻟﺤﻜﻮﻣﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ
»ﺷﻬﻮﺕ ﻭ ﻏﻀﺐ« ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺣﻴﺎﺕ
ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻘﻴﻬﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ.
ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻓﻘــﺮﺍﺕ ﻓﻮﻕ ﺁﻣﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﻮﺩ ﻛــﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺑﻪ
ﻃﻮﺭ ﺍﺟﻤﺎﻝ ﺩﺭﺑﺎﺏ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻇﺎﻫﺮ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ
ﺍﻭ ﺑﺮﻣﻲﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺼﺎﺑﻲ ﻣﻲﺍﻧﮕﺎﺭﺩ ﻭ
ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺮﺩﻣﻲ
ﻳﺎ ﺍﻟﻬﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﻳﻪﻫﺎﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ
ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺍﺳﻼﻣــﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﻀﻴﻪ ﺧﺎﺭﺟﻴﻪ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﺷﺮﻛﺖ
ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺍﻣﺮﻱ ﻭﺍﺟﺐ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻱ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺧﻮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﻧﻬﺎﺩﻩ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﻬﺠﺖ ﺑﺎ ﺭﺩ ﺍﻳﻦ
ﺳﺨﻦ ﻛﻪ »ﺍﻟﺤﻜﻢ ﻟﻤﻦ ﻏﻠﺐ« ﻭ ﻧﻴــﺰ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻛﻪ »ﺍﻟﻤﻠﻚ
ﻳﺪﻭﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻜﻔﺮ ﻭ ﻻﻳﺪﻭﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻈﻠــﻢ« ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺿﻤﻨﻲ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﺩ ﻛﻪ
ﺩﻭﻟــﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱﺍﺵ ﻧﻪ ﺑــﻪ ﺯﻭﺭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻗــﺪﺭﺕ ﺭﺳﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺑﻪ
ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ،ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ،
ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺗﺼﻮﺭ ﻋﺎﻣﻪ ﺍﺯ ﺑﻬﺠﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯ ﺳﻨﺘﻲ ﻣﻲﺍﻧﮕﺎﺭﻧﺪ
ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺳﻠﺒﻲ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺐ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻭﻟﻲ ﻧﮕﺎﻫﻲ
ﺍﻳﺠﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺧﻮﺍﻫــﺎﻥ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ
ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻭﺳﺖ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﻭﺳﺖ ﺧﺪﺍﻳﻴﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻭﺳﺖ ﻭﺳﺎﺋﻂ ﻓﻴﻮﺿﺎﺕ ﺍﺯ ﻧﺒﻰ ﻭ ﻭﺻﻰ ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ ﻭﮔﺮﻧﻪ
ﻳﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺴﺘﻢ ،ﻳــﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﻭﺍﻫﺐ ﺍﻟﻌﻄﺎﻳﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ،ﻳﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﻭﺳﺎﺋﻂ ﻓﻴﻮﺿﺎﺕ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ .ﭘﺲ
ﻛﻴﻤﻴﺎﻯ ﺳﻌﺎﺩﺕ ،ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻭ ﻣﺤﺮﻙ ﻋﻀﻼﺕ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﻭ ﺗﻮﺳﻞ
ﺑﻪ ﻭﺳﺎﺋﻂ ﺍﺳﺘﻔﺎﺿــﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻴﺮﺍﺕ ،ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻭﺳﺎﺋﻞ ﻣﻘﺮﺭﻩ ﺧﻮﺩﺵ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻫﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﻫﺪﺍﻳﺎﺕ
ﺁﻧﻬــﺎ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻭ ﺭﻫﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﺗﺎ ﻛﺎﻣﻴﺎﺏ ﺷﻮﻳﻢ .ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﻭ ﺁﻧﻜﻪ ﻋﺮﺽ
ﺷﺪ ،ﺿﺒﻂ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺛﺒﺖ ]ﻛﻨﻴﺪ[ ،ﺧﻮﺩﺵ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺍﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﭼﺮﺍ ﺧﻮﺩﺕ
ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺘــﻰ؟! ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ» :ﺍﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻣﺎ ﻋﺎﻣﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻋﺎﻟﻤﻴﻢ ،ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻤﻰﺷﺪﻳﻢ« .ﻟﻜﻦ ﺩﺳﺘﻮﺭ ،ﺑﺬﻝ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﺳﺖ ،ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ؛ »ﻣﺎ ﺃﺧﺬﺍﷲ
ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻌﺒﺎﺩ ﺃﻥ ﻳﺘﻌﻠّﻤﻮﺍ ﺣﺘﻰ ﺃﺧﺬ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻌﻤﺎء ﺃﻥ ﻳﻌﻠّﻤﻮﺍ « .ﻣﺨﻔﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺍﮔﺮ ﻣﻴﺴﻮﺭ ﺷﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﻰ،
ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻋﻤﻠّﻴﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﺼﺎﻳﺢ ﻗﻮﻟﻴﻪ » ﻛﻮﻧﻮﺍ ﺩﻋﺎﺓ ﺇﻟﻰ ﺍﷲ ﺑﻐﻴﺮ ﺃﺍﺳﻨﺘﻜﻢ«.
77
ﺗﺎﻣﻞ
ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻫﻮﺳﺮﻝ ﻭ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ
ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﻘﻠﻴﻞ
ﺯﻳﺴﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻮﺳﺮﻝ
ﻫﻮﺳــﺮﻝ ﺩﺭ 8ﺁﻭﺭﻳــﻞ 1859ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺳﻨﻴﺘﺲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺍﻭﻳﺎ ﻛﻪ
ﺟﺰﻭ ﺍﺗﺮﻳﺶ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﭼﻚ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ.
ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﮔﻮﺗﻴﻨﮕﻦ ﻭ ﻓﺮﺍﻳﺒﻮﺭگ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻓﻠﺴﻔﻪ
ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﻫﻮﺳﺮﻝ ﺳﻌﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﺍﺳﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻠﺴﻔﻪ
ﻳﻚ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺭﻳﺎﺿﻰ ﭘﻴــﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈــﻮﺭ ﻭﻯ ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻖ
ﻓﺮﺍﻧﺘﺲ ﺑﺮﻧﺘﺎﻧﻮ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1878ﺑﻪ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺭﻓﺖ ﻭ
ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﻝ ﻭﺍﻳﺮﺍﺷﺘﺮﺍﺱ ﻭ ﻟﺌﻮﭘﻮﻟﺪ ﻛﺮﻭﻧﻜﺮ ﺷﺮﻛﺖ
ﻧﻤﻮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1882ﺭﺳﺎﻟﻪ ﺩﻛﺘﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻳﺎﺿﻴﺎﺕ ﻣﺤﺾ
ﺗﺤﺖﻋﻨﻮﺍﻥﻣﻘﺪﻣﻪﺍﻯﺑﺮﻧﻈﺮﻳﻪﻣﺤﺎﺳﺒﻪﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﺯﻳﺮﻧﻈﺮﻟﺌﻮﭘﻮﻟﺪ
ﻛﺮﻭﻧﻜﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 1884ﺗﺎ 1886ﺩﺭ ﻭﻳﻦ
ﺩﺭ ﻛﻼﺱﻫﺎﻯ ﺩﺭﺱ ﻓﺮﺍﻧﺘــﺲ ﺑﺮﻧﺘﺎﻧﻮ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
1886ﺩﺭ ﻫﺎﻟﻪ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﮔﺰﻳــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﺱﻫﺎﻯ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺳﻰ ﻛﺎﺭﻝ
ﺍﺷﺘﻮﻣﭙﻒ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1891ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ
ﻧﺎﻡ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺣﺴﺎﺏ :ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺑﺮﻧﺘﺎﻧﻮ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﺭﺳﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 1890
ﺗﺎ 1900ﺑﺎ ﮔﻮﺗﻠﻮﺏ ﻓﺮﮔﻪ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ
ﻫﻮﺳﺮﻝ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺩﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﻮﺳﺮﻝ ،ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭼﺎپ
ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1900ﺗﺎ 1901ﺷﺪ.
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻯ ﻫﻮﺳﺮﻝ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ
ﺍﻭ ﺍﺳﺖ .ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻫﻮﺳﺮﻝ ،ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻳﺎ
ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ .ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ ﺫﺍﺕ ﻣﻨﻄﻖ ،ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ
ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻬﻢ ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﺑﮋﻛﺘﻴﻮﻳﺘﻪ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻮﺳﺮﻝ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺤﺾ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺁﻧﺠﺎﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ،
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ »ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ« ﺩﺍﻧﺴﺖ.
ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺤﺾ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻫﻮﺳﺮﻝ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻳــﺎ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﻨﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﺮ
ﻋﻠﻤﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺣــﻮﺯﻩ ﺍﺑﮋﻛﺘﻴﻮ ﺧﻮﺩ ﻋﻼﻗــﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺁﻥ
ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ .ﻋﻠﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ »ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ
ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ« ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻓﻬﻤﻰ ﺗﻚﺳﺎﺣﺘﻰ ﺍﺳﺖ .ﺣﺘﻰ
ﺭﻳﺎﺿﻴــﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﺧﺎﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬــﺖ ﻃﺒﻴﻌﻰ -ﻋﻴﻨﻰ ﺧﻮﺩ،
ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮﻛﻰ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳــﻰ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﻭ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟــﻮژﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﺖ» :ﺭﻳﺎﺿﻴﺪﺍﻥ ﺩﺭ
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﺗﺌﻮﺭﻯﭘﺮﺩﺍﺯ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﻭ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻴﺴﻴﻦ ﻧﺎﺑﻐﻪ ﺍﺳﺖ«.
ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻛﺴــﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﻢِ ﻛﻠــﻰِ ﻋﻠﻢ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﻣﻨﻄﻖ ﻳﻚ ﺩﻳﺴﻴﭙﻠﻴﻦ ﻧﻈﺮﻯ -ﺻﻮﺭﻯ ،ﺍﺛﺒﺎﺕﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ
ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ
ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻫﻮﺳﺮﻝ ،ﺭﻭﺷﻦﺳﺎﺯﻯ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ
ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫــﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻫﻢﭘﻴﻮﻧﺪﻯ ﻣﻴــﺎﻥ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺍﺑﮋﻩ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺭﻳﺎﺿﻴﺎﺕ ﺧــﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺤــﺾ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ.
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ ﻣﻨﻄــﻖ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﺑﻪ
ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ »ﻣﻌﻨﺎ ﻭ ﺍﺑﮋﻩ ﺷﻨﺎﺧﺖ« ﺑﺎﺯﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ،ﻣﻨﻄﻖ
ﻋﻠﻤﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜــﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﭘﻴﺸﻴﻨﻰ ﻭ ﺻﻮﺭﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻠﻮﻡ ﺑــﻪ ﺧﻮﺩﻯﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ .ﻳﻚ ﻋﻠﻢ
ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻋﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﻴﺮﺩ .ﻣﻨﻄﻖ ﺍﺳﺎﺳﺎ
ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﻴﺎﻝ ﺫﻫﻨﻰ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺤــﺾ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺩﺍﻧﺶ ﻧﻈﺮﻯ ﺍﺯ
ﺻﻮﺭﺕﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺍﻳﺪﻩﺁﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧــﻮﺩ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ
ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺍﻧﺶ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﻫﻮﺳﺮﻝ ﺩﺭ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮﻯ ﺁﻥ
ﺑﻮﺩ،ﭘﻴﺮﻭﺍﺻﻄﻼﺡﺷﻨﺎﺳﻰﺍﺭﺳﻄﻮﻭﺩﻛﺎﺭﺕ،ﻫﻤﺎﻧﺎﻓﻠﺴﻔﻪﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺍﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻋﻠﻤﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ »ﻣﻮﺟﻮﺩ ﭼﻮﻧﺎﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ« ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ .ﺍﺯ
ﻧﻈﺮ ﻫﻮﺳــﺮﻝ »ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴــﻦ« ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻳــﻚ ﺩﺍﻧﺶ ،ﺩﺭ
ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺍﺭﺳﻄﻮﻳﻰ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻋﺎﻡ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﺩ» ،ﻋﻠﻢ
ﺳﺮﺁﻏﺎﺯﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮﻯ ﺭﻭﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺑﮋﻛﺘﻴﻮ
ِ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻮﺑﮋﻛﺘﻴﻮﻳﺘﻪ ﺑﻪ
ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻮژﻩ ﺍﺳﺘﻌﻼﻳﻰ )ﻓﺮﺍﺭﻭﻧﺪﻩ( ﺩﺳﺖ
ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ .ﻫﻮﺳﺮﻝ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1938ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ.
78
ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻫﻮﺳــﺮﻝ ،ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻪﻣﻌﻨــﺎﻯ ﻧﻘﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﻫــﺪﻑ ﺍﺯ ﻧﻘــﺪ ﺷﻨﺎﺧــﺖ ،ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻄﻠﻘــﺎ ﻣﺤﺾ ﻭ
ﺑﻰﭘﻴﺶﻓــﺮﺽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛــﻞ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺁﻥ ﺑﻨــﺎ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻣﺎ
ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺖﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﺤﺾ ﺑــﻪ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ،
ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻛــﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ »ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻃﺒﻴﻌﻰ«،
ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻳﻢ .ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻫــﺪﻑ ﺍﺯ ﻧﻘﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﺍﺳﺘﻘﺮﺍ ِﺭ
ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻄﻠﻘــﺎ ﻣﺤﺾ ﻭ ﺑﻰﭘﻴﺶ ﻓﺮﺽ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﻛﻞ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ
ﺁﻥ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺖ .ﺣﺎﻝ
ﺣﻘﻴﻘﻰ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺁﻧﭽــﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻗﺪﺭ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺧــﻮﺩ -ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻭﺭﺍﻯ
ﺷﻚ ﻭ ﺷﺒﻬــﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺎﻝّ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻧﻴﺴﺖ
ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻨــﺮﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴــﺮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﺁﻳﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻫــﺮ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﻭﺿﻊ ﺷﺪﻩ
ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷــﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺤــﻮﻩ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺷﻨﺎﺧﺖ
ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﻣﺘﻌــﺎﻝ ﺍﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻓﻰﻧﻔﺴــﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ
ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻓﺮﺽ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ،ﺟﺎﻫﻞ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﻴﭻ
ﺷﻨﺎﺧــﺖ ﻳﺎ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺯ ﻣﺘﻌــﺎﻝ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﻬﻞ ﻣــﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﻛﻨﺪ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻫﻮﺳﺮﻝ ،ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴــﻢ ،ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﻧﻘﺪ
ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻭ ﺻﻮﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ
ﻛﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ
ﻋﻠﻮﻡ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﻫﻴﭻ ﻋﻠﻢ
ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻘﻴﺪ ﺳﺎﺯﺩ .ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ
ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﻠــﻮﻡ ﻓﻘﻂ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﭘﺲ
ﻛﺎﻫﺶ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻣﺘﻌﺎﻝ )ﭼﻴﺰﻯ
ﻛﻪ ﺑﻰﻭﺍﺳﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ( ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺻﻔﺮ ﻣﺸﺨﺺ
ﺷﻮﺩ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺵ ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﻣﺴﻠﻢ ﻓﺮﺽ ﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ ﻣﺪﻋﻰ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﻫﻤﻪ
ﻋﻠﻮﻡ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ
ﺣﻘﺎﻳــﻖ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻭ ﻧﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ،ﺣﺘﻰ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﺿﻴﺎﺗﻰ
ﺑــﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﻴﻢ ،ﻟﺤﺎﻅ
ﺷــﻮﺩ .ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﻣﺒﺘﻨــﻰ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺪ ﻣﺴﺘﻤﺮ
ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻋﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺁﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻳﻌﻨﻰ
ﺩﺭ ﻧﻘﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻮﺍﻝ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﺧﺘﻼﻁ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ
ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻨﺪ .ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺩﮔﻰِ
ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻋﻤﻞ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺗﻮﺳﻞ
ِ
ﺑﺪﻳﻬﻰ ﻭ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﺪﻥِ
ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺝ ،ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ،ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻫﻮﺳﺮﻝﺑﺮﺁﻥﺍﺳﺖﻛﻪﺑﺪﻭﻥﺗﻘﻠﻴﻞ،ﻓﻠﺴﻔﻪﺩﺭﺳﻄﺢﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳﻰ
ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻭ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺑﺎﻗﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺘﻘﻦ
ﺩﺳــﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻫﻮﺳﺮﻝ ﻛﺘــﺎﺏ »ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ«
ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﻭ ﺑﻪﺳﺒﺐ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘــﺎﺏ ﺍﺯ »ﺍﺻﻞ ﺗﻘﻠﻴﻞ« ﻋﺪﻭﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩ !.ﺍﻣﺎ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻮﻋﻰ
ﺗﻨﺰﻝ ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳــﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ .ﭘﺲ
ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﺳﺮﻝ
ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺭﺍ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪﺟﻬﺖ ﻧﻘــﺾ ﺍﺻﻞ ﺗﻘﻠﻴﻞ ،ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰ
ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻌﺎﺻﺮ
ﻫﻢ ﺍﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ،ﻫﻢ ﭘﺴﺖ ﻣﺪﺭﻥ
ﻣﻬﺮﺍﻥ ﺭﺿﺎﻳﻲ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻧﺶﻫﺎﻯ
ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﮔــﺎﻩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗــﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﺍﺯﺣــﺪﻭﺩ 80ﺳﺎﻝ
ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ »ﻭﺟــﻮﺩ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ« ،ﺗﻔﺴﻴــﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫــﺎﻯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎﻯ
ﺩﻳﮕــﺮﻯ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺑــﺎ ﺧﻮﺍﻧﺶﻫــﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﮔﺎﻩ ﻓﺎﺻﻠــﻪ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﭘﻴــﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮﻯ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻰ ﻭﺟــﻮﺩﻯ ﺩﺭ ﺭﺩﻳﻒ ﺳﺎﺭﺗﺮ
ﻭ ﻳﺎﺳﭙﺮﺱ ﺗﻠﻘــﻰ ﻣﻰﺷﺪ )ﺩﻫــﻪ 50ﻣﻴﻼﺩﻯ( ﺗــﺎ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻧﺎﺯﻳﺴﺖ
)ﺩﻫــﻪ (70ﻭ ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮ ﻣﺘﺎﻟــﻪ ﻭ ﮔــﺎﻩ ﻣﺴﻠﻤــﺎﻥ )ﺑﻪﻭﻳــﮋﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺩﻫﻪ (80ﺗﺎ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﭘﺴﺖﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺖﻫــﺎﻯ ﻓﻤﻨﻴﺴﺘﻰ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ
)ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺖﻭﻳﻜﻢ( ﺭﺍﻩ ﺯﻳــﺎﺩﻯ ﻃﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻨﻮﺯ
ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧــﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺟﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ
ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ
ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺿﻤﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ
ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻣﺮﻭﺭﻯ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ
ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺎ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﺍﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﻴﺶ
ﺍﺯ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺖ
ژﺍﻥ ﭘﻞ ﺳﺎﺭﺗﺮ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻰ ﺍﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﺖ .ﺍﻣﺎ
ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻯ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺍﻭﻣﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯﺍﺵ
ﺗﺬﻛــﺮ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﺴﺒﺘــﻰ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺳﺎﺭﺗﺮ ﻧــﺪﺍﺭﺩ .ﺳﺎﺭﺗﺮ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﻧﺒﻮﺩ .ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﺮﺩ ﻛــﻪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎﻯ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻮﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺗﺪﺭﻳﺠﺎ
ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﺍﺻــﻼﺡ ﺷﺪﻩﺍﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﺷــﺪ .ﻓﻮﻛﻮ ﺑﺮ ﻧﻘــﺪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺍﺯ ﺫﺍﺕ
ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻛﻪ ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺫﺍﺕ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻏــﺮﺏ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ
ﻧﻘﺪﺵ ﺩﺭ ﻗﺎﻟــﺐ ﺗﺒﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰﺑــﺮﺩ .ﺗﺒﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﻮﻛﻮ ﻛﻪ ﺭﺩ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻧﻴﭽﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺍﺯ ﻧﻘﺪﻫﺎﻯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﺮ ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ
ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭﻳﺪﺍ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑــﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻜﻨﻰ ﻳﺎ ﻭﺍﻛﺎﻭﻯ
ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺳﻨﺖ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻫﺮﻣﻨﻮﺗﻴﻚ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ
ﻛــﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﺶ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﺯ
ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻜﻨﺎﻧﻪ ﺍﻭ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﺮﻣﻨﻮﺗﻴﻚ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﻳﺎﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑــﻰ ﺑﺎ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻮﻯ ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮ ،ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻗﺮﻥ
ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .
ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮ ﺑﻪﺟﻬﺖ ﭼﻨﻴــﻦ ﻣﻌﺎﺻﺮﻳﺘﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ
ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻳــﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻭ ﺗﺸﺨﻴــﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷــﺪ ،ﻃــﻰ ﺩﻫﻪﻫــﺎﻯ ﻣﻴﺎﻧﻰ
ﻗــﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗــﺎ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗــﺮﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣــﻮﺭﺩ ﺭﺟﻮﻉ ﺑــﻮﺩ .ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺗﺪﺭﻳﺠــﺎ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻯ ﺑﺎ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫــﺎﻯ ﺍﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ
ﺑــﻪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻯ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫــﺎﻯ ﭘﺴﺖﻣﺪﺭﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻓﻮﻛﻮ ﻭ ﺩﺭﻳﺪﺍ
ﺩﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﻀــﺎﺩ ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎﻯ ﺁﻧﮕﻠﻮﺳﺎﻛﺴﻮﻥ ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ
ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﻭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻯ ﺟﺪﻯ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﺁﻧﮕﻠﻮﺳﺎﻛﺴﻮﻥ ﻭ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻧﻤﻰﺩﺍﺩ .ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻐﻠﻖﮔﻮﻯ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ
ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪ »ﻫﻴﭻ ﻣﻰﻫﻴﭽﺪ« ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺳﻨﺪ ﺭﺳﻮﺍﻳﻰ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻔﻪﺍﻯ ﻣﻬﻤﻞ ﻳﺎﺩ
ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺭﻳﭽﺎﺭﺩ ﺭﻭﺭﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﺯﺑﺎﻥ ﭘﺪﻳﺪ
ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ .ﺭﻭﺭﺗﻰ ﺑــﺎ ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻤﺶ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻏﻴﺮﻣﺒﻨﺎﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﺭﻛﺲ ،ﻧﻴﭽﻪ
ﻭ ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮ ﺍﻟﮕﻮﻳﻰ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ
ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎﮔﺮﻭﻯ ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ
ﺧﻮﺍﻧﺶﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ﺷﺎﻫﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻰ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻧﺎﺯﻳﺴﺘﻰ ﻭ
ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻐﻠﻖﺍﺵ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺩﺭ
ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻯ ﺗﻚ ﺑﻌﺪﻯ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺗﺎﻣﻞ
ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﺩﺍﺯﺍﻳﻦ
ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺪ.ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻧﻴﺰﺑﺮﺁﻥﺍﺳﺖﻛﻪﺍﺯﻫﻮﺳﺮﻝﭘﻴﺮﻭﻯﻣﻰﻛﻨﺪﻭﻧﻪﺗﻨﻬﺎ
ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺱﺍﺳﺖﺑﻠﻜﻪﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰﻫﻮﺳﺮﻝﺭﺍژﺭﻑﺗﺮﻭﺑﻨﻴﺎﺩﻯﺗﺮ
ﺳﺎﺧﺘﻪﺍﺳﺖ.ﺣﺘﻰﻫﺎﻳﺪﮔﺮﺑﺮﺁﻥﺍﺳﺖﻛﻪﺗﻘﻠﻴﻞﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺧﺘﻰﺭﺍﺯﻳﺮ
ﭘﺎﻧﻨﻬﺎﺩﻩﺍﺳﺖ.ﺑﻪﻧﻈﺮﻫﺎﻳﺪﮔﺮ،ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰﺭﺍﻣﻰﺗﻮﺍﻥﻋﻠﻢﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ
ﻳﺎﻓﻠﺴﻔﻪﺑﻪﺑﻨﻴﺎﺩﻯﺗﺮﻳﻦﻣﻔﻬﻮﻡﺁﻥﺗﻠﻘﻰﻛﺮﺩ،ﺍﻣﺎﻓﻠﺴﻔﻪﺣﻘﻴﻘﺘﺎﻋﻠﻤﻰ،
ﺗﻨﻬﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺁﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ
ﺯﻳﺮﺍ ﻓﻬﻢ ﻭﺟﻮﺩ ،ﻣﺒﻨــﺎﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺟﻮﺩﻯ ﺧﺎﺹ
ﺍﺳﺖﻭﺍﺯﺍﻳﻦﺭﻭﺑﺮﻫﺮﻋﻠﻢﺧﺎﺻﻰﻣﻘﺪﻡﺍﺳﺖ.ﺍﺯﺍﻳﻦﺭﻭ،ﻭﺟﻮﺩﺭﺍﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
ﻣﻀﻤﻮﻥﺍﺻﻠﻰﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰﺩﺍﻧﺴﺖ.ﺍﺯﺳﻮﻯﺩﻳﮕﺮ،ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﺩﺭﻛﺘﺎﺏ
ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑــﺎ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻳﻢ ،ﺑﺮ
ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ
ﺁﻥ ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ
ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺴﺘﻮﺭﻯ ﺑــﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭﮔﻰ ﺩﺭﻣﻰﺁﻭﺭﺩ .ﺁﻳﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟ ﺍﮔﺮ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ،
ﺁﻳــﺎ ﻻﺯﻡ ﻧﻤﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺪﻳــﺪﻩ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺩﺳﺘﺮﺱﭘﺬﻳــﺮﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺷﺮﻁ
ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺭ
ﻫﺴﺘﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﺗﻮﺟﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺱ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ
ﻫﺴﺘﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺩ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻣﻌﻄﻮﻑ
ﺷﻮﺩ،ﻳﻌﻨﻰﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺱﺍﺯﻫﺴﺘﻨﺪﮔﺎﻥﻧﻈﺮﺑﺮﻣﻰﮔﻴﺮﺩﻭﺑﻪﻭﺟﻮﺩﺁﻧﻬﺎ
ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺭﻭﻳﮕﺮﺩﺍﻧﻰ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ
ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﻰﻧﺎﻣﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻧﻈــﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺑﺎ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ
ﻫﻮﺳﺮﻝ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻗﺮﺍﺑﺘﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ
ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﺮ ﺍﻳــﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻫﻮﺳﺮﻟﻰ
ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣــﺎﻝ ﻧﻮﻋﻰ ﻋﺰﻝ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺭﻭﻳﮕﺮﺩﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ
ﺑﻪ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺳﻮژﻩ ﺍﺳﺘﻌﻼﻳﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺭﻭﻳﮕﺮﺩﺍﻧﻰ ﻭ ﻋﺰﻝ
ﻧﻈﺮﺍﺯﺟﻬﺎﻥﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦﺍﺳﺖ.ﺑﻪﻫﻤﻴﻦﺩﻟﻴﻞﺍﺳﺖﻛﻪﻫﺎﻳﺪﮔﺮﺩﺍﺯﺍﻳﻦ
ﺭﺍ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺳﻮﺑﮋﻛﺘﻴﻮﻳﺘﻪ ﻣﻰﻧﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺯﺍﻳﻦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ
ﺟﻬﺎﻥﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺭﺩﻭﺗﻘﻠﻴﻞﺁﻧﭽﻪﻫﻤﺒﺴﺘﻪﺫﺍﺗﻰﺩﺍﺯﺍﻳﻦﺍﺳﺖ،ﺍﺳﺎﺳﺎﻣﻨﺘﻔﻰ
ﺍﺳﺖ.ﻋﺰﻝﻧﻈﺮﺍﺯﺟﻬﺎﻥﺑﻪﺷﺮﻁﺁﻧﻜﻪﺟﻬﺎﻥﺑﻪﻣﻔﻬﻮﻡﻃﺒﻴﻌﻰﻧﺒﺎﺷﺪ،
ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻋﺰﻝ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﻛﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺯﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ
ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺵ ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺳﻰ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺍﻣﺮﻯﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﻘﻠﻴﻞ
ﺑﺎﺷﺪ،ﻃﺮﻳﻘﻪﻭﻣﺤﺘﻮﺍﻯﺁﻥﺑﺎﺗﻘﻠﻴﻞﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮﻫﻮﺳﺮﻝﻓﺮﻕﻣﻰﻛﻨﺪ.ﺍﺯ
ﻳﻚ ﺳﻮ ،ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ،ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻋﺰﻝ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻣﻮﺟــﻮﺩﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺗﻘﻠﻴﻞ،
ﻗﺎﻋﺪﻩﺍﻯﺛﺎﺑﺖﻭﺑﺪﻭﻥﺗﻐﻴﻴﺮﻧﻴﺴﺖﺑﻠﻜﻪﺧﻮﺩﻧﺘﻴﺠﻪﺣﺎﻟﺖﻫﺎﻳﻰﭼﻮﻥ
ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﻭ ﻭﺍﺭﺳﺘﮕﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺟﺪﺍ ﻭ
ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺭﻫﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﺑﺮﺧﻰ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻌﺎﺻﺮ
ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮ ﭘﺴﺖ ﻣــﺪﺭﻥ ﻋــﻼﻭﻩ ﺑــﺮ ﺩﻭﺭﻯﺍﺵ ﺍﺯ ﻳــﻚ ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ
ﺍﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺻﺮﻑ ،ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﻣﺒﺪﻝ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ
ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ.ﺩﺭﻳﺪﺍ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﺟﻨﺴﻴﺖ :ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺟﻨﺴﻰ،
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ« ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﺷﻜﻦ
ﺧﻮﺩ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻓﻤﻨﻴﺴﺘﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻭ ،ﺁﻳﺮﻳﺲ
ﻣﺎﺭﻳﻮﻥ ﻳﺎﻧﮓ ،ﻣﺘﻔﻜﺮ ﻓﻤﻨﻴﺴــﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﺧﺎﻧﻪ ﻭ
ﻛﺎﺷﺎﻧﻪ :ﺍﺷﻜــﺎﻝ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻳــﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ« ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ
ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺩﺳﺖ ﺯﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ
ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﻳــﻰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺧﻮﺍﻧﺶﻫــﺎﻯ ﻓﻤﻨﻴﺴﺘﻰ ﺍﺯ
ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ« ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺑﻴﻨﺸﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻛﻪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ
ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺘﺎﺧﺮﺵ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ»ﺳﺎﺧﺘﻦ ،ﺑﻮﺩﻥ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﺪﻥ«
ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻣﺠﺎﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﻣﻌﻤﺎﺭﻯ ﻭ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺜﺎﻝ ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ ﻧﻮﺭﺑﺮگ ﺷﻮﻟﺘﺰ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺷﺘﻰ ﺯﻣﻴﻦ
ﻭ ﺁﺳﻤــﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻨﻈﺮﻩ ﺩﺭ
ﻧﻤﺎﻯ ﻣﻌﻤﺎﺭﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﻣﻨﻈﺮﻩ ﻋﻨﺼﺮﻯ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ »ﭘﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺁﺳﻤﺎﻥ« ،ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﺳﺘﻔــﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺮﻣﻨﻮﺗﻴﻜﻰ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻭ
ﻫﻮﺵ ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺍﺯ ﻫﺮﺑﺮﺕ
ﺩﺭﺍﻳﻔﻮﺱ ﺑﺎ ﻋﻨــﻮﺍﻥ »ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ«
ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﻋﻠﻮﻡ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺮﺍﺛﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻛﺎﺭﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻠﻮﻡ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ
ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠــﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ ﺑﻪ ﺳﻨﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﺛــﺮ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻭﻳﻨﻮﮔﺮﺍﺩ ﻭ ﻓﻠﻮﺭﺱ ﺑﻴﻨــﺶ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﻣﺒﻨﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮﻭژﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﻮﺵ ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ
ﻭ ﻛﺎﺭ ﻧﻈﺮﻯ ﺩﺭﺍﻳﻔﻮﺱ ﺭﺍ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻧﺎﺯﻳﺴﺖ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠــﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻓﺮﺳﻨﮓﻫﺎ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﺶﻫﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ
ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮﻯ:
ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺘﺎﺧﺮ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺟﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﺑﻴﻨﺶﻫﺎﻯ
ﺧﺎﺹ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﻛﻠﻴﺖﮔﺮﺍﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﺩﻳﺪﻩ
ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﻫﺎﻳﺪﮔــﺮ ﺑﺪﻭﻥ ﻟﺤﺎﻅ ﻗﺼﺪ
ﻭ ﻧﻴــﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰﺍﺵ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛــﻪ ﻣﺘﻦ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺣﻴﺎﺗﺶ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰﻛــﺮﺩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻰ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﺑــﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺟﺪﻳﺪﺗــﺮ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﻴﺪ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ
ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻨﻌﻄﻒ ﺩﻭﺭﻩ ﺟﻬﺎﻧــﻰ ﺷﺪﻥ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﻓﻴﻠﺴــﻮﻑ ﻭ ﻣﺘﻦﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﻣﻰ
ﺷﻮﻧــﺪ ﻭ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﻓﻠﺴﻔــﻪ ﺍﻭ ﻳﻜﺠﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻳﺎ ﻳﻜﺠــﺎ ﻃﺮﺩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ.
ﻣﺒﻨﺎﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ
ﻳﻚ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻠﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ
ﭘﻰ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺗﺎﻡ ﻣﺘﻦ ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺼﻴﺮﺕﻫﺎﻳﻰ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻨﻴــﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﺳﺶ ﻭ ﻧﻴــﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺭﺍ
ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﺪ.
ﺩﺭ 26ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺳــﺎﻝ ،1889ﻣﺎﺭﺗﻴﻦ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ ،ﺩﺭ
ﺭﻭﺳﺘﺎﻯ ﻣﺴﻜﻴﺮﺵ ﺩﺭ ﺑﺎﺩﻥ ـ ﻭﺭﺗﻤﺒﻮﺭگ ،ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻏﺮﺑﻰ ﺁﻟﻤﺎﻥ
ﻭ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻛﻮﻫﺴــﺘﺎﻥ ﺁﻟﭗ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﻯ
ﺗﻬﻴﺪﺳــﺖ ،ﺳــﻨﺖﮔﺮﺍ ﻭ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ .ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﻣﺴﻜﻴﺮﺵﻧﮕﺴﺴﺖﻭﺑﺎﺭﻫﺎﺑﻪﺁﻥﺑﺎﺯﮔﺸﺖﻭﻣﺮﺩﻡﺁﻧﺠﺎﺭﺍﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮ
ﻛﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪ.ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ 87ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ 22ﻣﻪ 1976ﺑﺮﺍﻯ
ﻭﺍﭘﺴــﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻗﻠﻢ ﺩﺭ ﺩﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴــﻜﻴﺮﺵ
ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ .ﺩﻭﺳﺘﺶ ﺑﺮﻧﻬﺎﺭﺩ ﻭﻟﺖ ﭼﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻤﺸﻬﺮﻯ
ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺁﻓﺮﻳﻦﻣﺴﻜﻴﺮﺵﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩﺷﺪﻩﺑﻮﺩ.ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻛﻪﺗﺒﺮﻳﻚ
ﺑﻪ ﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴــﻜﻴﺮﺵ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰﺭﺳــﻴﺪ:
»ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺭﻭﺡ ﺗﻌﻤﻖﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻜﻴﺮﺵ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯ ،ﺩﺭ
ﺗﻤﺪﻥﻣﺘﺤﺪﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ،ﺑﻴﺶﺍﺯﻫﻤﻴﺸﻪﻧﻴﺎﺯﺑﻪﺗﻌﻤﻖﻭﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻰ
ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳــﺖ «.ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻭﺯ ﺑﻌــﺪ ،ﺩﺭ 26ﻣﻪ 1976
ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ.ﻭﺍﭘﺴﻴﻦﻛﻼﻣﻰﻛﻪﺑﺮﺯﺑﺎﻥﺁﻭﺭﺩﺍﻳﻦﺑﻮﺩ»:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭﻡ«.
ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﺪﺭﻭﺩ ﺍﻭ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﺒﻮﺭگ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﻨﻰ
ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚﻫﺎﺑﻪﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﺧﻮﺩﺍﻭﺩﺭﻣﺴﻜﻴﺮﺵﺩﺭﻛﻠﻴﺴﺎﻯﻣﺎﺭﺗﻴﻦ
ﻗﺪﻳﺲﻛﻪﺗﻤﺎﻡﺳﺎﻝﻫﺎﻯﻛﻮﺩﻛﻰﺍﺵﺩﺭﺻﺤﻦﺁﻥﺑﺎﺯﻯﻣﻰﻛﺮﺩﻭ
ﭘﺪﺭﺵﺧﺎﺩﻡﺁﻥﺑﻮﺩ،ﺍﻧﺠﺎﻡﺷﺪ.ﺩﺭﻫﻤﺎﻥﺻﺤﻦﻣﻴﺎﻥﻣﺎﺩﺭﻭﭘﺪﺭﺵ
ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪ .ﺑﺮ ﺳــﻨﮓ ﺁﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻧﺎﻡ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﻮﻟﺪ ﻭ
ﻣﺮﮔﺶ ﺁﻣﺪﻩ )ﻭ ﻧﺎﻫﻤﺴــﺮﺵ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﻮﻟﺪ ﻭ ﻣﺮگ ﺍﻭ ﻛﻪ ﺩﺭ 1992
ﺩﺭﮔﺬﺷﺖﻭﻛﻨﺎﺭﺵﺁﺭﻣﻴﺪﻩﺍﺳﺖ(.ﺑﺮﺑﺎﻻﻯﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﺳﺘﺎﺭﻩﺍﻯﻧﻘﺶ
ﺑﺴﺘﻪﺍﺳﺖ.ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻋﺒﺎﺭﺕﻣﺸﻬﻮﺭﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻛﻪﺩﺭ1947ﻧﻮﺷﺘﻪﺑﻮﺩ:
»ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻥﺧﻮﺩﺭﺍﺑﻪﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯﻳﮕﺎﻧﻪﺳﭙﺮﺩﻥﺍﺳﺖ.ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻱﻛﻪ
ﺭﻭﺯﻯﻫﻢﭼﻮﻥﺳﺘﺎﺭﻩﺍﻯﺑﺮﺑﺎﻡﺁﺳﻤﺎﻥﺧﻮﺍﻫﺪﺩﺭﺧﺸﻴﺪ«.ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﺍﺯ
ﺧﻮﺩﻛﺘﺎﺏﻫﺎ،ﺭﺳﺎﻟﻪﻫﺎﻭﺩﺭﺱﮔﻔﺘﺎﺭﻫﺎﻯﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰﺑﻪﻳﺎﺩﮔﺎﺭﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﺍﮔﺮﭼﻨﺪﻣﻘﺎﻟﻪﻛﻪﭼﻨﺪﺍﻥﻣﻬﻢﻧﻴﺴﺘﻨﺪﻭﺩﺭﻓﺎﺻﻠﻪﺳﺎﻝﻫﺎﻯ1910
ﺗﺎ1913ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪﻧﺪﺑﮕﺬﺭﻳﻢ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥﮔﻔﺖﻛﻪﺩﻭﺭﻩﻧﺨﺴﺖﻛﺎﺭ
ﻓﻜﺮﻯﻫﺎﻳﺪﮔﺮﺑﺎﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺩﻭﻣﺘﻦﺁﻏﺎﺯﺷﺪ.ﻳﻜﻰﺭﺳﺎﻟﻪ»ﻧﻈﺮﻳﻪﺣﻜﻢ
ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻥﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﺎﻭﺭﻯ:ﻳﻚ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ـ ﺗﺤﺼﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻖ«
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻻﻳﭙﺰﻳﻚ ﺑﻪ ﺳــﺎﻝ 1914ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷــﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰﺍﺵ»ﻧﻈﺮﻳﻪﺩﻭﻧﺲﺍﺳﻜﺎﺗﻮﺱﺩﺭﻣﻮﺭﺩﻣﻘﻮﻟﻪﻫﺎﻭﻣﻌﻨﺎ«
ﻛﻪ ﺩﺭ 1915ﭼﺎپ ﺷــﺪ .ﻛﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻫﻰ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺑﺎ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺩﺭ
ﺭﺷﺘﻪﻫﺎﻯ ﻳﺰﺩﺍﻥﺷﻨﺎﺳﻰ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻓﻠﺴﻔﻪ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻓﺮﺍﻳﺒﻮﺭگﺩﺭ1915ﺷﺮﻭﻉﺷﺪﻭﺑﺎﺩﺭﺱﻫﺎﻯﻣﻬﻤﻰﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﭘﺪﻳﺪﺍﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﻫﺮﻣﻨﻮﺗﻴﻚ ﻭﺍﻗﻊﺑﻮﺩﮔﻰ ،ﺯﻣﺎﻥ ،ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻮﺁﻭﺭﺍﻧﻪ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ،ﺩﺭ ﺩﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺍﻳﺒﻮﺭگ ﻭ ﻣﺎﺭﺑﻮﺭگ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ
ﺑﻌﺪﭘﻴﺶﺭﻓﺖ.ﺩﺭﺳﺎﻝ1927ﻣﺸﻬﻮﺭﺗﺮﻳﻦﺍﺛﺮﻓﻠﺴﻔﻰﺍﻭﺑﺎﻋﻨﻮﺍﻥﻳﺎ
ﻫﺴﺘﻰﻭﺯﻣﺎﻥﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪ.ﺩﺭﺁﻏﺎﺯﺩﻫﻪ1930ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﺑﺎﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻯﺩﺭ
ﺷﻤﺎﺭﻯﺍﺯﻣﺒﺎﻧﻰﻛﺎﺭﻓﻜﺮﻯﺍﺵ،ﺭﺍﻫﻰﺗﺎﺯﻩﺩﺭﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻥﺑﻪﻫﺴﺘﻰ
ﺩﺭﭘﻴﺶﮔﺮﻓﺖﻛﻪﭘﺲﺍﺯﻃﻰﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯﻛﻪﺑﻪ»ﺩﻭﺭﺍﻥﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ«
ﻣﺸﻬﻮﺭﺷﺪﻩ،ﺑﻪﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻳﻰﺟﺪﻳﺪﻣﻨﺠﺮﺷﺪ.
ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﺧــﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﺑﺰﺭگ ﺷــﺪﻭ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭﺱ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺸﻴﺶ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻘﺪ
ﻋﻘﻞ ﻣﺤﺾ ﻛﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝﻫﺎﻯ ﻛﺎﻧﺖ
ﺑﺎ ﺍﻭ ﻫﻢﻋﻘﻴﺪﻩ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻫﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻣﺘﻘﻦ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺭﻓﺖ ﻭ ﭼﻨﺪﻯ ﻋﻠﻮﻡ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﺑﻌﺪ
ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺁﺩﻣﻰ ﺷﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭻ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ
ﻣﺸﺨﺺ .ﺧﻮﺩﺵ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﻣﻦ ﺷﺨﺼﻰ ﻫﺴﺘﻢ »ﺑﻰﺧﺪﺍ« ،ﻭ
ﮔﻮﻳﻰ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻰ
ﺩﭼﺎﺭﺷﻮﻡ.ﻭﻟﻰﺍﺿﺎﻓﻪﻣﻰﻛﻨﺪ»:ﺑﺎﺍﻳﻦﻫﻤﻪ،ﺷﺎﻳﺪﺑﻰﺧﺪﺍﻳﻰﻣﻦﺑﻪ
ﺧﺪﺍﻧﺰﺩﻳﻜﺘﺮﺑﺎﺷﺪﺗﺎﺧﺪﺍﭘﺮﺳﺘﻰﻓﻠﺴﻔﻰ«ﻭﭘﻴﺪﺍﺳﺖﻛﻪﺍﻳﻦﺍﻋﺘﻘﺎﺩ
ﺭﺍﺳﺦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﺎﻧﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻧﮕﻪﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ
ﺩﻻﻳﻞﻳﺎﺑﺮﺍﻫﻴﻦﻋﻘﻠﻰﺑﻪﺧﺪﺍﻧﻤﻰﺭﺳﺪ».ﺭﻭﺑﻪﺳﻮﻯﺧﺪﺍﺩﺍﺷﺘﻦ«
ﻣﺎﺑﺴﻴﺎﺭﺑﺎﻳﻘﻴﻦﺗﻔﺎﻭﺕﺩﺍﺭﺩ.ﻫﺎﻳﺪﮔﺮﻧﻪﻣﻠﺤﺪﻭﻣﻨﻜﺮﻭﺟﻮﺩﺧﺪﺍﺳﺖ
ﻭﻧﻪﺧﺪﺍﭘﺮﺳﺖ؛ ﻣﺘﻔﻜﺮﻯﺍﺳﺖﻛﻪﺭﺍﻩﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯﻓﻬﻢﺗﺎﺯﻩﺍﻯﺍﺯﺍﻳﻦﺍﻣﺮ
ﻫﻤﻮﺍﺭﻣﻰﻛﻨﺪﻛﻪﻣﺘﺪﻳﻦﺑﻮﺩﻥﺑﻪﭼﻪﻣﻌﻨﺎﺳﺖ.
ﻣﺎﺧﺬ :ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ ﻭ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ
79
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻒﺯﺍﺩﻩ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺍﺯ ﺣﻜﻤﺖ ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﻰ
ﺗﺎ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ
ﻣﺠﺘﺒﻰ ﻧﺎﺩﻯ
ﻣﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺗﻠﻘﻰ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ
ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ ،ﺗﻠﻘﻰ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﻭ ﺗﺎﺣﺪﻭﺩﻯ ﻏﻴﺮﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ
ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭ ﺗﻠﻘﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﻋﺮﻓﺎﻥ .ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ
ﺩﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻒﺯﺍﺩﻩ ﺿﻤﻦ ﻭﺍﻛﺎﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺗﻠﻘﻰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﺑﻪ
ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﻴﺶ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻳﻢ.
ﻟﻄﻔﺎ ﺍﺑﺘـﺪﺍ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﺍﺯ ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻔﺴـﻴﺮ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﻧﺰﺩ
ﻣﺘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ.
ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ،ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ ﺍﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ
ﻭ ﻧﻬﻀــﺖ ﺍﺑﺎﻋﺒﺪﺍﷲ)ﻉ( ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻭ ﺑﻼﻳﺎﻯ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻓﺮﺍﻣﻴﻦ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺗﻔﺴﻴﺮﻯ ﻛﻪ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ
ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ ﺍﺯ ﺑﻼ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺼﻴﺒﺖ،
ﺑــﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﺭﻭﺍﻳــﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻄﺤﻰ ﺍﺯ ﺑــﻼ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺩﺭﺟﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ
ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴــﻦ)ﻉ( ﻭ ﻳﺎﺭﺍﻧﺶ ﺑﺎ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ
ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻭ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ
ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺯﻝ ﻭﺍﻻﻯ ﺳﻠﻮﻙ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﻣﻨﺰﻝ ﺭﺿﺎ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨــﺰﻝ ﻭﺍﻻﻯ ﻃﻰ ﺳﻠﻮﻙ ،ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺍﻣــﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﺑﺎ ﺑﻼﻳﺎ ﻭ ﻣﺼﺎﺋﺐ ،ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﺑﺎ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺗﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ
ﺣﻜﺎﻳﺘﻰ ﻣﻬﻢ ﺍﺯ ﺭﻭﺡ ﻓﺎﻧﻰ ﺍﻣــﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ( ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧــﺪﺍ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺷﻴﻔﺘﻪ ﻭ
ﻣﺒﻬﻮﺕ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺭﺍ ﺧﺪﺍ ﺑﭙﺴﻨﺪﺩ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﭘﺴﻨﺪﺩ
ﻭ ﺑﺎﻻﺗــﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪ ﻭﺻﻞ ﻭ ﻟﻘــﺎﻯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﻟﺬﺍ ﺷﻬﺎﺩﺕ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴــﻦ)ﻉ( ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭﺩ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺩﻟﭙﺬﻳﺮ
80
ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻻﺗﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﺍﺯ ﻗﺒﻴــﻞ ﻧﻮﻉ ﺑﻼ ﻭ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ
ﺣﻀــﺮﺕ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ،ﻫﻤﻪ ﺣﻜﺎﻳﺘﻰ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﻭ ﻧﻮﻉ ﻣﻨﺶ
ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ ﺩﺭ ﻛﺮﺑﻼﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻠﻰ ﺍﺯ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﺖ.
ﭼﻪ ﻧﺴـﺒﺘﻰ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻔﺴـﻴﺮ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻛﺮﺑﻼ ﻭ
ﺣﻜﻤﺖ ﺧﺴـﺮﻭﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﺣـﻮﺍﺩﺙ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺳـﻼﻡ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺷﺖ؟
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺣﻜﻴــﻢ ﺳﺒﺰﻭﺍﺭﻯ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺑﺮﺧــﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ
ﺻﺪﺭﺍﻳــﻰ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺣﻜﻤﺘــﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻣــﺎﻥ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎﻥ ﺻﺤﺒﺖ
ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻤﺖ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ
ﺳﺮﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ .ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺣﺎﺟﻰ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻤﺖ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﻣﻰﺩﻫﺪ
ﻛﻪ ﺷﺒﺎﻫﺘﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﺗﻔﻜﺮ ﻭﺣﺪﺕ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ
ﻫﻤﭽــﻮﻥ ﺍﺑﻦﻋﺮﺑﻰ .ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺣﻜﻤــﺖ ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﻰ ،ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺣﻜﻤﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﺪﻳﻢ ،ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺑﻦﺳﻴﻨﺎ
ﻫــﻢ ﺩﺍﺭﺩ .ﺣﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺑﻦﺳﻴﻨﺎ ،ﺍﻓﻼﻃــﻮﻥ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﺑﻪ
ﻣﺸﺮﻕ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻤﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ
ﻧﻮﻋﻰ ﺗﻔﻜﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪﻯ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﻜﻴﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺣﻜﻤﺘﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻧﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﺒﺎﻫﺖ
ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﺎﻡ ﻧﻮﺭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻭﺻﻒ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔــﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻮﺭﺍﻻﻧﻮﺍﺭ ،ﺧﺎﻟﻖﺍﻟﻨﻮﺭ ﻭ ﻣﻨﻮﺭﺍﻟﻨﻮﺭ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ
ﻣﺎﺑﻘﻰ ﺿﻠﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺭ ﻓﺎﻧﻰ ﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ،
ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬــﻰ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺳﺮﺳﭙﺮﺩﮔﻰ ﺩﺭ
ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺣﻖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻮﺷﺪ ﺑﻪ ﻭﺻﻞ ﻭ
ﻗــﺮﺏ ﻭ ﻓﻨﺎﻯ ﺩﺭ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﺳﺪ ﻭﻟﻮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﻭﺻﻞ ﻭ ﻓﻨﺎ ،ﻣﺼﺎﺋﺐ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﻮﺩ.
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺗﻔﻜﺮ ﺷﻴﻌﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺁﻳﺎ
ﺑﻴﻦ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺣﻜﻤﺖ ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﻰ ﺭﺍﺑﻄﻪﺍﻯ ﮔﻮﻫﺮﻳﻦ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪﻥ ﻳﻚ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻋﺮﺿﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟
ﻣــﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨــﻢ ﺩﺭ ﭘﺮﺳﺸﻰ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻳــﺪ ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ
ﺗﺎﻣﻞ ،ﺗﻔﻜﺮ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ
ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺟﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻋﻤﻴﻖ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﭘﺮﺳﺸﻰ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟــﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺑﺎﺭﺯ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﺳﭙــﺎﻩ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺳﻠﻮﻙ ﻭ ﺭﻳﺎﺿﺖ ﺁﻥ ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺑﻪ
ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﻰ ﭼﻮﻥ ﺻﻔﻰﺍﻟﺪﻳﻦ
ﺍﺭﺩﺑﻴﻠﻰ ﻛﻪ ﻋﺎﺭﻑ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﺗﻔﻜﺮ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻪ ﺗﻔﻜﺮ
ﺷﻴﻌﻰ ،ﻋﻠﻮﻯ ﻭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬــﻢ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﮕﺮﻓﻰ ﺑﺮ
ﺭﻭﻧــﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪﻥ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳــﻮ ﻣﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﺮﺑﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺧﺮﺍﺳــﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺁﻏــﺎﺯ ﺣﺮﻛﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﻴــﻮﺥ ﺭﻳﺎﺿﺖﻛﺶ ﻭ
ﻋﺎﺭﻑ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻛــﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﻣﺤﺮﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻬﺪﻭﻳﺖ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ
ﺣﺴﻴﻨــﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼــﻮﻥ ﺭﻭﺡ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﻭﺡ ﺷﻴﻌﻪ
ﺩﺭ ﻫﻢ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻗﺘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﻓــﺎﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﺯ ﻋﺮﻓﺎﻥ ،ﻳﻚ
ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﭘﺮ ﺍﺯ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺣﺮﻛــﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ.
ﺷﺎﻳــﺪ ﺁﻥﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺪﻭ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺫﻫﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺘﺒﺎﺩﺭ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﻓــﺎﻥ ﻣﻼﺯﻡ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪﻧﺸﻴﻨﻰ ﻭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻭ ﻣﺘﺎﺭﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ
ﻗﻮﺍﻧﻴــﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﺎﺭﻑ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻛﻨﺎﺭﻩ
ﺑﮕﻴــﺮﺩ ﻭ ﻛﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗــﺎﺕ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺶ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻋﺮﻓﺎ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ
ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺭﺍ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺳﻜﻮﺕ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﻨﻔﻰ ﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺸﻴﻊ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺎﻡ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎ ﺑﺎ
ﺗﻔﻜﺮ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﻭ ﻛﺮﺑﻼﻳﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﺎﺹ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ
ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ ﺍﻏﻠﺐ ﺍﻫﻞ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺜﻼ ﺳﭙﺎﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﻐﻮﻝﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺎﻛﻤﻴﺘﻰ ﻗﻮﻯ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ
ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺣﻜﻤﺖ
ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻔﻜﺮ ﺷﻴﻌﻰ ﻭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﻭ ﭼﻪ
ﻣﻴــﺰﺍﻥ ﻣﻨﺘﺞ ﺍﺯ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ
ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﺎﺭﻓــﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﺜﺒﺖ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﻳﻌﻨﻰ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﺯ ﻓﻨﺎ ﻳﺎﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻓﻨﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺑﻼ ﻭ ﻣﺼﻴﺒﺖ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺒﻠﻮﺭ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﻋﺎﺭﻑ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺩﺍﺭ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ
ﺩﺍﺭ ﺭﻓﺘﻦﺍﺵ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﻔﻜﺮ ﻓﻨﺎﻯ ﻓﻰﺍﷲ ﺧﻮﺩﺵ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﻤﻊ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ
ﺑﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﻧﻮﺭ ﻭ ﻧﻮﺭﺍﻻﻧﻮﺍﺭ ﻭ ﻧﻮﺭ ﺍﺳﭙﻬﺒﺪﻳﻪ ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﻤﻊ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﻄﻪ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﻜﻴﻤﺎﻥ
ﺷﻴﻌﻰ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﺪﺗﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻰ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻼﺣﺴﻴﻦﻗﻠﻰ ﻫﻤﺪﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎﻯ ﻣﺘﺎﺧﺮ
ﺑﻮﺩﻩ ﻫﻢ ﺗﺠﻠﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺧﺎﺹ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻧﺎﺑﻐﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺐ
ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺗﻘﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻰﺍﻳﺴﺘﺪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ
ﻫﺮﺍﺱ ﺭﺿﺎﺧــﺎﻥ ﺭﺍ ﭼﺎﺭﻭﺍﺩﺍﺭ ﺧﻄﺎﺏ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﻣﻨﺒﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ
ﺑﺮﻣﻰﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﻭﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎﺩﻯ ،ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ(
ﺍﺳﺖ .ﺷﻤﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﻢ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺑﺎﺯ ﻣﻰﻛﻨﻰ ﻭ ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ ﻛﻪ
ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ -ﻋﺮﻓﺎﻧــﻰ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ
ﺗﺒﻠــﻮﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻔﻜﺮ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔــﻰ ﺷﺎﮔﺮﺩﺵ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺍﻣﺎﻡ
ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﺮﻓــﺎﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻤﺰﻭﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻫﻢ
ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﻣﻤﺰﻭﺝ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎﻡ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﻭﻻﻳﺖ ﺗﻜﻮﻳﻨﻰ ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺑﺎ ﻭﻻﻳﺖ ﺗﺸﺮﻳﻌــﻰ ﺩﺭ ﻫﻢ ﻣﻰﺁﻣﻴﺰﺩ ،ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺣﻴﺮﺕ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﻣﺎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ
ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ،
ﺣﻀﺮﺍﺕ ﻣﻌﺼﻮﻣﺎﻥ)ﻉ( ،ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺪﺍﻟﺸﻬﺪﺍ ﻫﻤﻪ ﺍﻫﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣــﺎﻝ ﻓﺎﻧﻰ ﻓﻰﺍﷲ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧــﺪ .ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺟﻤــﻊ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺧﻂﺩﻫﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﺳﺖ ﻭ
ﺧﻂﮔﻴﺮﻯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﺳﺖ.
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﺘﺸﺮﻋﺎﻧﻪ ﻭ ﺯﺍﻫﺪﺍﻧﻪ ﺑﺎ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻏﻴﺮﻣﺘﺸﺮﻋﺎﻧﻪ
ﻭ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺍﻟﺰﺍﻡﻫﺎﻯ ﺯﻫﺪ ﻭ ﺗﻌﺒﺪ ﺩﺭ ﭼﻴﺴﺖ ﻭ ﻛﺪﺍﻡﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﺳﺖ؟
ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﻴــﺮ ﻋﺮﻓﺎﻥ ،ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺟــﺎﺩﻩ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺑﺰﺭﮔــﺎﻥ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭ ﻋﺎﺭﻓــﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗــﻼﺵ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺗﺎ
ﺍﻫﻞ ﺳﻠﻮﻙ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓــﺎﺕ ﺑﺮﺣﺬﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺑﻦﻋﺮﺑﻰ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫــﺮ ﻛﺴﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﺩﻩ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﭘﺎﻳــﺶ ﺭﺍ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ﺑﻪ
ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺮﺳــﺪ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ
ﺍﺑﻦﻋﺮﺑﻰ ﻣﺎﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻯ ﺍﺳــﺖ؛ ﻣﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ
ﺍﻭ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻯ ،ﺯﺍﻳﺎ ﻭ ﻫﺮﺩﻡ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺑﻦ ﻋﺮﺑﻰ
ﺟﻤﻠــﻪ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ .ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﮔﺮ ﭘــﺎ ﺍﺯ ﺟﺎﺩﻩ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺑﻴﺮﻭﻥ
ﮔﺬﺍﺷﺘﻰ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻰ ﺑــﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺟﺎﻫﺎ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻯ ﻭ ﻣﻘﺮﺏ
ﺷﺪﻩﺍﻯ ﻭﻟﻰ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺵ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑــﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩﺍﻯ .ﺩﻟﻴﻞ
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺑﺮﺧــﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﻯ ﻣﺘﺼﻮﻓﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺩﺭﺟﻪﺍﻯ ﺍﺯ
ﺳﻠﻮﻙ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻰﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺎﻡ ﺳﻘﻮﻁ ﺗﻜﻠﻴــﻒ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺳﻘﻮﻁ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﻌﺎﻧﻰ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎ
ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﻠــﻮﻙ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻣﻰﺭﺳﻴﻢ ﻛﻪ
ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺳﺎﻗﻂ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻳﮕــﺮ ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺗﻜﻠﻴﻒ
ﺩﻳﮕــﺮﻯ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻭﺍﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻋﺘﻘــﺎﺩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺍﺯ
ﻣﺎ ﺳﺎﻗﻂ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺻﻞ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻳﻢ .ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺟﺎﻟﺐ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺷﻤﺲ ﺷﺮﺡ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺧﻼﺻــﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺷﻤﺲﺍﻟﺪﻳﻦ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ
ﺑﭙﺮﺱ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﻳﺎ ﺭﺳﻮﻝﺧﺪﺍ؟ ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ،ﺩﺭ ﺩﻡ ﮔﺮﺩﻧﺶ
ﺭﺍ ﺑﺰﻥ ﻭ ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺖ ﺭﺳﻮﻝﺧﺪﺍ ،ﺑﮕﻮ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻋﻤﺮ ﻧﻤﺎﺯ
ﻣﻰﮔﺰﺍﺭﺩ ،ﭘﺲ ﺗﻮ ﭼﺮﺍ ﻧﻤﺎﺯ ﻧﻤﻰﮔﺰﺍﺭﻯ؟
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﻭ ﺣﻜﺎﻳﺎﺕ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺑﺎ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﻯ
ﻋﺎﺭﻑﻧﻤﺎ ﻛﻪ ﺩﻡ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﺗﻜﻠﻴــﻒ ﻣﻰﺯﺩﻧﺪ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻳﻌﻨﻰ
ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﻰﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﻭﺻﻞ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻭﺻﻞ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺷﺮﻋﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ
ﺭﺳﻴﺪﻥ ﻣﺎ ﺑــﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻭﺻﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻻﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺻﻞ
ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺳﺎﻗــﻂ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﻋﺎﺭﻑﻧﻤﺎ،
ﺍﺑﺎﺣﻰﮔــﺮ ﻭ ﺭﻭﺍﺍﻧﮕﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﺎﻯ ﺗﻌﺠﺐ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎ ﺯﻣﺎﻥﻫــﺎﻯ ﻗﺪﻳﻢ ﺍﺑﺎﺣﻰﮔﺮﻯ ﻭ ﺭﻭﺍﺍﻧﮕــﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﻯ
ﻣﺪﻋــﻰ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺟﺎﺩﻩ
ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺑــﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻰﺭﺳﻨﺪ ،ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨــﺪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﺩﻩ
ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰﺷﻮﻯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﻉ ﻣﺸﺨــﺺ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﻢﻛــﻢ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﮔﺴﺘﺮﺵ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺭﺳﻴــﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ
ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑــﺎ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺗﻦ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺩﺍﺩ .ﻣــﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻰ
ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴــﺰﻯ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫــﺪﻩ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ .ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌــﻰ ،ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻰ
ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺳﺘﻤﮕﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﺮﻫﻴﺰ
ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛــﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ،ﻣﺼﺎﺋﺐ
ﻭ ﺳﺨﺘﻰﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬــﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎﻯ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﺎ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺯﻣﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﺑﺮﻣﻰﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻜﻠﻒ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻜﻠﻴﻔﺸﺎﻥ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻭ ﻃﺮﻳﻘﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺁﻳﺪ
ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻃﺮﻳﻘﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺭﺍ ﻧﺼﺐﺍﻟﻌﻴﻦ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﺗﺎ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ
ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﺷﻮﺩ .ﭘﺲ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻣﺘﻌﺒﺪ
ﻭ ﻣﺒــﺎﺭﺯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﺳﺘﻢ ﻧﻤﻰﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﺑﺎ ﺳﺘﻤﮕﺮ
ﺯﻣﺎﻧﺸﺎﻥ ﻧﻤﻰﺩﺍﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﻋﺎﺭﻓــﺎﻥ ﻏﻴﺮﺣﻘﻴﻘﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺷﺮﻳﻌﺖ
ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺟﻤــﻊﺁﻭﺭﻯ ﻣﺮﻳﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﮔﺮﺩ ﺧﻮﺩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺑــﺮﺍﻯ ﮔﺮﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺠﺎﻟﺲﺷﺎﻥ ﺑﺎ ﺳﺘﻤﮕــﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ،ﺍﺯ ﺩﺭ
ﺁﺷﺘﻰ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﺩﺭﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ.
ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺳـﻮﺍﻝ ﭘﻴﺸـﻴﻦ ﺑﻪ ﺻـﻮﺭﺕ ﺟﺰﺋﻰﺗـﺮ ﺑﻴﺎﻥ
ﺗﻔـﺎﻭﺕ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺧﺮﻗﺎﻧﻰ ،ﺣﻼﺝ ﻭ ﺍﺑﻮﺳـﻌﻴﺪ ﺑﺎ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﺜﻼ
ﻏﺰﺍﻟﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳـﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ
ﻭ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﺪﺍﻡﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻧﺤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳـﻰ
ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮ ﺍﺳﺖ؟
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻯ ﺑﺤﺚ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺁﻥﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
ﮔﻔــﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺰﺍﻟﻰ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻳﺪ
ﺑــﺎ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﺧــﻮﺩﺵ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑــﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫــﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺫﻛــﺮ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ،
ﺍﺑﻮﺳﻌﻴﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑــﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺧﺎﺹﺍﺵ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺯ
ﺧﻮﺩ ﺭﻫﻴﺪﻩﮔﻰﺍﺵ ﺑــﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪﻩﺗﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﻮﻯ
ﺩﻳﮕــﺮ ،ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻏﺰﺍﻟﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻴﺎﻥ ﻭ ﺷﻴﻌﻴــﺎﻥ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺶ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺒﺎﺳــﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻭﺟــﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻏﺰﺍﻟﻰ
ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺘﺐ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻧﺘﻮﺍﻥ
ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺪ ﻭ ﻗــﻮﺍﺭﻩ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺑﻮﺳﻌﻴــﺪ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ .ﺑﺮﺧﻰ
ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻏﺰﺍﻟﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺭ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺑﻪﺷﻤــﺎﺭ ﻧﻤﻰﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﻳﻚ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺁﻥ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﻧﺪﻳﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﻭ
ﻫﻴﭻ ﺷﺪﻥ ﻭ ﻓﺎﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﻮﺳﻌﻴﺪ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺟﻠﻮﻩ ﺑﺎﺭﺯﻯ
ﺩﺭ ﻏﺰﺍﻟﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﺫﻛــﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺗﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻌﻤﻖ
ﺟﺪﻯﺗﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺁﻥﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺧﻄﻪ
ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻣﺎ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﺨﺼﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﺰﺍﻟﻰ.
ﺿﻌﻒ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻱ ﻣﺎ
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ،ﺿﻌﻒ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻯ ﻣﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ -ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺿﻌﻔﻰ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﺍﺳﺖ -ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻴﻌﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻣﺎﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ
ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻳﺎﺗﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﻨﺪ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﻣﺤﻜﻤﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻋﻤﻴﻖ
ﺷﻴﻌﻰ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ،ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﺭﻑ ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺰﺭگ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺩﻋﺎﻫﺎﻯ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻳﺎ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻋﺎﻯ ﻛﻤﻴﻞ ،ﺩﻋﺎﻯ ﻋﺮﻓﻪ ،ﻣﻨﺎﺟﺎﺕ ﺷﻌﺒﺎﻧﻴﻪ ﻭ ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎﺩﻳﻪ ﺣﺎﻭﻯ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺑﻠﻨﺪ
ﻋﺮﻓﺎﻧــﻰ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻰ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﺍﺛﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺘﺐ ﺗﺎﻟﻴﻒﺷﺪﻩ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻳﺎ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﻮ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻋﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ
ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺩﻭﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺩﺭﻳﭽﻪ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﭼﺸﻢ ﺩﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﭼﺸﻢ ﺟﺎﻧﻤﺎﻥ
ﺑﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﭘﻰﺭﻳﺰﻯ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﺍﺯ ﭘﻰﺭﻳﺰﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻛﺎﻣﻼ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪ
ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻘﺼﻮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎ ﺧﻴﻠﻰ ﻏﻨﻰﺗﺮ ،ﺧﻴﻠﻰ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﻭ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰﺗﺮ ﺍﺯ ﻋﺮﻓﺎﻥ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻁ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﺎ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻭ ﺩﻗﺖ
ﺑــﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﮔﺮﺍﻧﺒﻬﺎﻯ ﻋﻠﻮﻡ ﺗﺠﺴﺲ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﺎ ﺑﺮ ﻓﺮﺽ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻠﺴﻔﻪﻣﺎﻥ
ﻣﻰﺑﻴﻨﻴــﻢ .ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺻﺪﺭﺍﻟﻤﺘﺎﻟﻬﻴﻦ ،ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻭ ﺑــﺎ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻛﺎﻓﻰ ﻛﻠﻴﻨﻰ ﺷﺮﺡ
ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳــﺎﺕ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ،ﻓﻀﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻋﻘﻞ
ﻣﻦ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﺮﺍﻫﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﺎﺩ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ
ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﻋﻠﺘﺶ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻛﺎﺭ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﭘﺲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻯ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺍﻳﻦ
ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮﻭﻳﻢ ،ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ
ﺣﺠﺖﺍﻻﺳﻼﻡ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﺸﺎﻗﻲ
ﻣﻴﺎﻥ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ -ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻱ ـ ﻭﺟﻮﻫﻲ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ
ﻫﺴــﺖ ﻭ ﻭﺟﻮﻫﻲ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﺭﻗﺖ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ .ﺍﺯ ﻋﻤﺪﻩ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺸﺎﺑﻬﺘﻲ ﻛﻪ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻜﺘﺐ ﺑﺮﺷﻤــﺮﺩ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻋﻠﻢ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻌــﺮﻭﻑ ﻣﻴﺎﻥ ﻓﻼﺳﻔــﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﻓﻠﺴﻔﻪ )ﺑﻪ
ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻋﻠﻢ ﻛﻠﻲ( ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻪﻣﺎﻫﻮ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﺘﻲ
ﺍﻳﻦ ﺣﻴﺚ ﺑﻪﻣﺎ ﻫﻮ ﻭﺟﻮﺩ ،ﻳﺎ ﻣﻦ ﺣﻴﺚ ﻫﻮ ﻭﺟﻮﺩ ﻳﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮﺍﺕ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺭﺍ
ﻗﻴﺪ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻧﻤﻲﺁﻭﺭﻧــﺪ .ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺁﻧﺎﻥ،
ﻫﺴﺘﻲ ﻻﺑﺸﺮﻁ ﺍﺯ ﺟﻤﻴﻊ ﻗﻴﻮﺩ ﻭ ﺗﻌﻴﻨﺎﺕ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﺣﺘﻲ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺯ
ﻗﻴﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻃﻼﻕ ﻭ ﻻﺑﺸﺮﻃﻴﺖ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﺗﻌﺒﻴﺮﺍﺕ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ
ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻋﻴﻨﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ .ﺩﺳﺖﻛﻢ ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ
ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻋﺎﺭﻑ ﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺩﻋﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﻻﺑﺸﺮﻃﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻫﻴﭻ ﻧﻮﻉ ﺗﻌﻴﻦ ﻭ ﺗﺸﺨﺺ ﻭ
ﺗﻌﺪﺩ ﻭ ﺗﻀﻴﻴﻘﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ
ﺍﺳﺖ .ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻲ ﺑﺮﻣﻲﺧﻮﺭﻳﻢ ﻭ ﻭﺟﻮﻫﻲ ﺍﺯ
ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ؛ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻻﺑﺸﺮﻃﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﻛﺜﺮﺕ ﻭﻟﻮ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺗﺸﻜﻴﻜﻲ
ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻻﺑﺸﺮﻃﻲ ﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﺷﺎﻣﻞ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻫﺴﺘﻲ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺜﺮﺗﻲ
ﻭ ﺣﺘﻲ ﻛﺜﺮﺕ ﺗﺸﻜﻴﻜﻲ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﻲ
ﻛﻪ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻭ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻋﺎﺭﻑ ﻭ ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻋﻠﻢ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﻧﻈﺮ ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺑﺤﺚ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻲ ﺣﺪﺍﻗﻞ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺩﻋﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻪﻣﺎ ﻫﻮ
ﻭﺟﻮﺩ ﻳﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮﺍﺕ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﻧﻘــﺎﻁ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﻳﮕــﺮﻱ ﻛﻪ ﻣﻲﺗــﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻫﻤﺎﻥ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻱ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺻﺎﻟﺖ
»ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ« ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻋﺮﻓﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﺑﺎﻟــﺬﺍﺕ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﻴﭻ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺽ ﻭ
ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺗﻘﻴﻴﺪﻳﻪﺍﻱ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻗﻴﺼﺮﻱ
ﺁﻣﺪﻩ ،ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎﻟﺬﺍﺕ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﺣﻴﺜﻴﺖ
ﺗﻘﻴﻴــﺪﻱ ﻭ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺿﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻋﻴﻨﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ،ﺩﺭ
ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ .ﻛﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻲﺍﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺳﻔﺎﺭ ﺩﺭ
ﺩﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻧﺪ :ﻳﻜﻲ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭﺟﻮﺩﺍﺕ
ﺧﺎﺹ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺐ ﻣﺘﺎﺧﺮﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺻﺎﻟﺖ
ﻭﺟﻮﺩﺍﺕ ﺧﺎﺻﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﺑﺤــﺚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﻳﺎ
ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻮﻣﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺮﺽ ﺍﺳﺖ .ﻭﻟﻲ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﺑﺤﺚ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭﺟﻮﺩﺍﺕ
ﺧﺎﺹ ،ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﻓﻠﺴﻔﻲ ،ﻧﻈﻴــﺮ ﺍﺳﻔﺎﺭ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺤﺚﻫﺎﻱ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻪ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﺎﺛــﺮ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ
ﺑﺤﺚ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴــﻢ .ﺍﺻﻼ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﺧﻮﻧــﺪ ﺩﺭ ﺟﻠــﺪ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﻔﺎﺭ ﻓﺼﻠﻲ
ﺑــﺎﺯ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻼﺻﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻗﻴﺼﺮﻱ،
ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠــﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨــﺪ ،ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ
ﻛــﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ،
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﻣــﻪ ﻗﻴﺼﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﻱ ﺗﻠﺨﻴﺺ
ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺜﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﻫﻢ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻲﻛﻨﺪ.ﺍﺯ ﺳﻮﻳــﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫــﺎﻱ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪ ﻭ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻪ
ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺗــﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬــﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎﻳــﺰ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﻣﺜﻼ
ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻪﻣﺎﻫﻮ ﻭﺟﻮﺩ
ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻻﺑﺸﺮﻃﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻗــﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽ
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻧﻜﺘﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻜﺘــﻪ ﺑﺪﻳﻬﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻻﺑﺸﺮﻃﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻪ
ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ﻗﺪﺭﻱ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﻗﺎﺑﻞ
ﺗﻜﺜﺮ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺩﺳﺖﻛﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﻛﺜﺮﺕ
ﻣﺮﺗﺒــﻪﺍﻱ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﺸﻮﻳﻢ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻛﺜــﺮﺕ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﻭﺣﺪﺍﻧــﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ .ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ،ﺑﻪﻧﺤــﻮ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﺮﺗﺒﻪﺍﻱ ﻫﻢ
ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﺟــﻮﺩﺍﺕ ﻣﺘﻜﺜﺮﻱ ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﻭﻟــﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻪ ﻭﺟﻮﺩ
ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟــﻪ ﻛﺜﺮﺕﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﻻﺑﺸﺮﻃﻲ ﻭﺟﻮﺩ ،ﻳﻚ
ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﻛﻪ ﺁﻥ ﻣﺼــﺪﺍﻕ ﻭﺍﺟﺐﺍﻟﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ .ﻟﺬﺍ ﺑﻨﺎﺑﺮ
ﭘﻴﺶﻓﺮﺿﻲ ﻛــﻪ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﻭﺣﺪﺕ ﻳﺎ ﻛﺜــﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ
ﻣﻲﭘﺬﻳــﺮﺩ ،ﻭﻗﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺧﻮﺩﺵ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﻨﺴﻴﺖ ،ﻧﮋﺍﺩ ،ﻃﺒﻘﻪ
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﻣﻬﺪﻯ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻤﻰ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﻛﺘﺎﺏ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫــﺪﻑ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺭﺍﺑﻄــﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻨﺴﻴﺖ ،ﻧــﮋﺍﺩ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ
ﺑﻪ ﺭﺷﺘــﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﺩﺭﺁﻣــﺪﻩ ﻭ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻯ ﺍﻳــﻦ ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛــﺎﻭﺵ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻪ ﺑــﺎﻭﺭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻛﺘــﺎﺏ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ
ﺩﺭﻫﻢ ﺗﻨﻴﺪﮔﻰ ﺍﻳــﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﻴــﺶ ﺭﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ
ﺯﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﭘﻨﺞ ﻓﺼﻞ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﻛﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﻥ »ﭼﺮﺍ
ﺟﻨﺴﻴﺖ ،ﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ« ﺍﺳﺖ ،ﻭﺍژﻩﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ
ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ،ﭘﻨﺞ
ﺍﻳــﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻯ ﻭ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﺩﺭ
ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ،ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳــﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻋﺒﺎﺭﺕﺍﻧﺪ ﺍﺯ:
-1ﺟﺒﺮﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺫﺍﺕﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﺎﺧﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ :ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻯ
ﺍﻳــﻦ ﺑﺤﺚ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻋﻠــﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﺍﮔﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺯﻧــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ
ژﻧﺘﻴﻚ ،ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴــﺎﺩﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﺎﻫﻴﺘﺎ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ
ﺗﻠﻘﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ،ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ
ﺟﺒﺮﮔﺮﺍﻳــﻰ ﻭ ﺫﺍﺕﮔﺮﺍﻳــﻰ ﺷﺪﻩﺍﻳــﻢ .ﺩﺭﻣﻘﺎﺑﻞ ،ﻳــﻚ ﺳﺎﺧﺖﮔﺮﺍﻯ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻋﻠﺖ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﺖ
ﺳﻠﻄﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰ ﺩﻫــﺪ -2 .ﻛﻞﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﺴﺒﻴﺖﮔﺮﺍﻳﻰ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺧﺎﺹﺑﻮﺩﮔﻰ ﺗﺎﺭﻳﺨــﻰ :ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻛﻞﮔﺮﺍ ،ﻳﻚ
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻳﺎ ﺭﻭﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻌﻴﻦ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮﺭ ﺑﺴﻂ ﺩﺍﺩ .ﻧﺴﺒﻴﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺧﺎﺹﺑﻮﺩﮔﻰ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻣﺎ
ﺑﺮ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﻋﻤﻞ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺗﺎﻛﻴــﺪ ﺩﺍﺭﺩ -3 .ﺗﻘﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺧﻮﺩﻣﺨﺘﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ :ﻳﻚ
ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﻘﻠﻴﻞﮔﺮﺍ ،ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺧﺎﺹ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺑــﻪ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺧﻮﺩﻣﺨﺘﺎﺭ ﻧﺴﺒــﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﻪﺗﺎﺛﻴﺮ
ﻭ ﺗﺎﺛــﺮ ﻋﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻰﺗﻮﺟــﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜــﺎﻝ ،ﺳﻮﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ
ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻯﻫﺎﻯ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺩﺍﻧﺴﺖ،
ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻣﻴﺰﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﻥ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ.
-4ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ A/B/Cﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﭼﻨﺴﺮ )ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻛﺘﺎﺏ( ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻗﺸﺮﺑﻨﺪﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ ،ﻧﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ،ﺣﻔﻆ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ.
ﺍﻳﻦ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ،ﻗﺪﺭﺕ ﺯﻧــﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺑﻰﻗﺪﺭﺗﻰ
ﺩﺭ ﺟﻨﺒــﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﺳــﺖ -5 .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺍﺋﺘﻼﻑ :ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ،
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﮋﺍﺩ ،ﻗﻮﻣﻴﺖ ،ﻃﺒﻘﻪ ،ﺳﻦ ،ﻣﻠﻴﺖ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤﺢ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻭ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ
ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺠــﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻯ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻫﻮﻳﺖ ،ﺳﺎﺩﻩﺍﻧﮕﺎﺭﺍﻧﻪ
ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪﻯ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﺼﻞ ﻳﻚ ،ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻨﺞ ﺳﻨﺖ ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺳﻮﮔﻴﺮﻯ
ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ ،ﺗﻨﻔﺮﻧــﮋﺍﺩﻯ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻭ ﭘﻴﺸﺪﺍﻭﺭﻯ ﻋﻠﻴــﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻧــﺪ -1 :ﺩﻳﺪﮔــﺎﻩ ﺯﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪﮔــﺮ ﺗﺒﻴﻴﻦﻫﺎﻳﻰ
ﺳــﺎﺩﻩ ﻭ ﺗﻚﺑﻌﺪﻯ ﺍﺯ ﻋﻠﻞ ﺳﻮﮔﻴﺮﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺯﻧــﺎﻥ ﺍﺳﺖ -2 .ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻯ
ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻰ ﻳﺎ ﻓﺮﻭﻳﺪﻯ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺟﺒﺮﮔﺮﺍﻳﻰ ﺯﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺧﺘﻰ
ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺳﻮﮔﻴﺮﻯ ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﻳﮕﺮ
ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ -3 .ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭﻛﻴﻤﻰ -4 .ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ .ﻧﻈﺮﺍﺕ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺷﻴﻮﻩ
ﻋﻤﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺭﺍ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺒﻌﻴــﺾ ﻭ ﺳﻮﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ-5 .
ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﻛﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦﻫﺎﻯ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺭﻭﺍﻥﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻋﻠﻢ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﺩﺭ ﻓﺼــﻞ ﺩﻭﻡ ﻛﺘــﺎﺏ ﻛــﻪ »ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﺟﻨﺴﻴــﺖ ﻭ ﺍﺻــﻼﺡ ﺁﻥ« ﻧﺎﻡ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﺍﺯ ﺳــﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﻨﺴﻴــﺖ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴــﺎﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ :
ﺍﻟــﻒ( ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘــﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﺴﻴﺖ :ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻯ
ﺳﺎﺧﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺻــﻮﺭﺕ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺟﻨﺲ .ﺗﻤﺎﻳــﺰ ﻧﻬﺎﺩﻥ ﻣﻴﺎﻥ
ﺟﻨــﺲ ﻭ ﺟﻨﺴﻴــﺖ ﻧﻴــﺰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻧــﻮﻉ ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ
ﻣﻰﺁﻳــﺪ .ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺎﺱ ،ﺟﻨﺲ ﺑــﺎ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺯﻳﺴــﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻭ
ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳــﻚ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒــﺎﻁ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻨﺴﻴــﺖ ﺑﺎ ﺗﻔﺎﺳﻴــﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ
ﻓﺮﻫﻨﮕــﻰ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑــﺮ ﺳﺎﺧــﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰﺍﻧﺪ .ﺟﻨــﺲ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺮﺩ ﻭ
ﺯﻥ ،ﻭ ﺟﻨﺴﻴــﺖ ﻳﻌﻨــﻰ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﻭ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﻣــﺮﻯ ﺳﺎﺧﺘﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﺗﻠﻘــﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣــﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ
ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻰ ﺟﻨﺴﻴﺘﻰ ﺳﻨﺘﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺮﺩﺍﻧﮕــﻰ ﺑﺎ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ
ﻋﻘﻼﻧﻴــﺖ ،ﻓﻌﺎﻝ ﺑــﻮﺩﻥ ،ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻــﻪ ﻋﻤﻮﻣــﻰ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ
ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛــﺎﺭ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﺯﻧﺎﻧﮕﻰ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗــﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺎﻃﻔﻪﻣﻨﺪﻯ،
ﺍﻧﻔﻌــﺎﻝ ،ﺣﻀــﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺧﺼﻮﺻــﻰ ﻭ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﺧﺎﻧــﻮﺍﺩﻩ ﺗﻮﺻﻴﻒ
ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭﻙ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻰ ،ﻧﻜﺘﻪﺍﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺍﺳﺖ.
ﺏ( ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺧﺘــﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﺴﻴــﺖ :ﭼﺮﺍ ﺯﻧــﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﻨﺲ ﺩﻭﻡ
ﻣﻰﻧﺎﻣﻨﺪ؟ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺟﻨﺴﻴﺖ ،ﺗﻼﺵ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺨﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺁﻳﺪ .ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪ
ﺩﺭ ﻭﺍﻛﺎﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﻬﺮﻩ ﺑــﺮﺩ -1 :ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺷِ ﺮﻯ ﺍ ُﺭﺗﻨﺮ )ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺱ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻛﻠﻤﺒﻴﺎ( ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﻮﺍﻣﻊ ،ﺗﻤﺎﻳﺰﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﻴﻦ
ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑــﺎ ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﺳﺖ .ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻠــﺖ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺧﺎﺹ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ
ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﻘﻴﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ
ﻧﻴﺰ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﻘﻴﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ )ﻣﺮﺩﺍﻥ(
ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ -2 .ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻓﺮﺩﺭﻳﺶ
ﺍﻧﮕﻠﺲ ﺑﺎﻋﻨﻮﺍﻥ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ،ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﮕﻠﺲ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﺲ ﺩﻭﻡ،
ﺍﻣﺮﻯ ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻭﻯ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺧﺎﻧﮕﻰ ،ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ
ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﮔﺮ ﻧﮕﻮﻳﻴﻢ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ ،ﺩﺳﺖﻛﻢ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭﺗﻨﻬﺎ
ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﺎﻟﻜﻴــﺖ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪ.
ﺝ( ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺑﺎ ﻋﻄﻒ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ:
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﻧﻮﻉ ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﺳﺨــﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ :ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ
ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ،ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﺭﺍﺩﻳﻜــﺎﻝ )ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺯﻳﺴﺖ
ﺑﻮﻣــﻰ( ،ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴــﺖ ،ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴــﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﻓﻤﻨﻴﺴﺘﻰ ﺯﻧﺎﻥ ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﻧﻈﺎﻡ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ
ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻴﺖ -ﻣﺤﻮﺭ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹﻧﮋﺍﺩ )ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭﺁﻣﺮﻳﻜﺎ( ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ
ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻛﺮﺩ -1 :ﺍﺯ ﺩﻫﻪ 1920ﺗﺎ .1930ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ،ﺩﺍﺭﻭﻳﻨﻴﺴﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﭙﻨﺴﺮ ﻭ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪﻧﮋﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﭘَﺴﺘﻰﻧﮋﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳﺘﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ
ﺭﺍ ﺗﻨﻬــﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫــﺎﻯ ژﻧﺘﻴﻚ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ،ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ
ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ -2 .ﺍﺯ ﺩﻫﻪ 1930ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ،1965ﻳﻌﻨﻰ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻧﮋﺍﺩ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻧﮋﺍﺩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺩﻭ
ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ :ﺍﻟﻒ( ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺭﺍﺑﺮﺕ ﭘﺎﺭﻙ ﺩﺭ ﻣﻜﺘﺐ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻯ ﺁﻥ ،ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺭﻓﺘﻪﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭﮔﺬﺭ ﺯﻣﺎﻥ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﺮﻭﻩ
ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺭﺍ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻥ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﻭ ﺏ( ﻛﺜﺮﺕﮔﺮﺍﻳﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﻪ ﻫﻮﺭﺍﻙ ﻛِﻠﻰ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ﺣﺘﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮﺩﻯ ﻧﻴﺰ ﻫﻮﻳﺖ
82
ﻧﺎﻡ ﻛﺘﺎﺏ:
ﺟﻨﺴﻴﺖ ،ﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ:
ﻟﻴﻦ ﺍ ِﺱ ﭼَ ﻨﺴﺮ ﻭ ﺑِﻮِﺭﻟﻰ
ژﺍﻭﻳﺮﺍ ﻭﺍﺗﻜﻴﻨﺰ
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ :ﺑﻠﻚﻭﻝ
ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ ،2006 :ﺗﻌﺪﺍﺩ
ﺻﻔﺤﺎﺕ162:
ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖﺍﻧﺪ :ﺷﻜﻞﺩﻫﻰ ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮﻫــﺎﻯ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﺴﻴﺖ .ﻫﺪﻑ
ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﻟﻴﺒــﺮﺍﻝ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﺧﺎﻧﮕﻰ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ
ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻳﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ )ﺩﺭﻣﻌﻨﺎﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺍ ُﺭﺗﻨﺮ( ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﻓﻤﻨﻴﺴﺖﻫــﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ،ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ
ﻭ ﺣــﻮﺯﻩ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﺳﺘﻴﻼ ﺑــﺮ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﻛﻨﺪ .ﭼﻬﺎﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺩﺭ ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ
ﻟﻴﺒــﺮﺍﻝ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ -1 :ﻣﻔﻬﻮﻡ ﭘﺪﺭﺳــﺎﻻﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﻰ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻈﺮﻳﻪ
ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﺳﺖ -2 .ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺪﻥ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺟﻨﺴﻰ
ﺩﺭ ﺗﺴﻠﻂ ﻣﺮﺩﺍﻥ -3 .ﺩﺭﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻣﺮ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻣﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﻴﺎﺳﺖﺑﻪﻣﻌﻨﺎﻯﺁﻧﭽﻪﻛﻪﺑﻪﻃﻮﺭﻣﺮﺳﻮﻡﺍﺯﻋﻠﻮﻡﺳﻴﺎﺳﻰﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ
ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻗﺪﺭﺕ ﻛﻪ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ
ﺣﻮﺯﻩ ﺧﺎﻧﮕﻰ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻯ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻰﭘﻴﻮﻧﺪﺩ ،ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺧﺎﻧﮕﻰ ،ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺟﻨﺴﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ
ﺟﺎﻯ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ،ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺟﻨﺴﻰ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺴﻠﻂ
ﻭ ﺍﻧﻘﻴﺎﺩ ﻭ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺳﻮﮔﻴﺮﻯ ﺟﻨﺴﻴﺘــﻰ ﻣﻰﺍﻧﺠﺎﻣﺪ -4 .ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ
ﺩﺭﻭﻧﻰ ﻭ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﺤﺖ ﺍﺳﺘﻌﻤــﺎﺭ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ،ﻛﻨﺘﺮﻝﻫﺎﻯ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻳﻚ
ﻃﺒﻘﻪ ﺟﻨﺴﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻧــﺐ ﺁﻧﺎﻥ )ﺑﻪﺷﻜﻠﻰ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ( ﺑﺮﺍﻯ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪﻝ ﺷﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺍﺯ ﭘﺪﺭﺳﺎﻻﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﭼﺎﻟــﺶ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﭘﺪﺭﺳﺎﻻﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜــﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺯﻣﺎﻥﻫﺎ
ﻭ ﻣﻜﺎﻥﻫــﺎ ﺭﺩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻓﻤﻨﻴﺴﻢ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﻭ ﻟﻴﺒــﺮﺍﻝ ﺑﻪﺳﺒﺐ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ
ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯﺯﻧﺎﻥﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳﺖﻃﺒﻘﻪﻣﺘﻮﺳﻂﻭﺑﺎﻻ،ﺑﻪﺗﻘﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻳﻰﻧﻴﺰﻣﺘﻬﻢ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ ﻛﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﻥ »ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗــﺮ ﺷﺪﻥ ﻣﺴﺎﻟﻪﻧﮋﺍﺩ :ﻳﻚ
ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﭼﻨﺪ ﺑ ُﻌﺪﻯ« ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻓــﺰﻭﺩﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻧﮋﺍﺩ
)ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﻮﻟﻪﺍﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ( ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻰﺁﻳﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ،ﺳﻪ ﭘﺎﺭﺍﺩﺍﻳﻢ ﻗﻮﻣﻴــﺖ -ﻣﺤﻮﺭ ،ﻃﺒﻘﻪ -ﻣﺤﻮﺭ ﻭ ﻣﻠﺖ -ﻣﺤﻮﺭ ﺑﻪ
ﺑﺤﺚ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ -3 .ﺩﻭﺭﻩ ﺳﻮﻡ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ 1965ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ؛ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺩﺭ ﻛﺎﻧﻮﻥ
ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻮﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﺍﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ
ﻋﻤﺪﻩ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﺍﺩﺍﻳﻢ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮﺩﺍﺗﻜﺎﻳﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ
ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻛﺘــﺎﺏ »ﺟﻨﺴﻴﺖ ،ﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﻃﺒﻘــﻪ« ﺍﺯ ﻣﻌﺪﻭﺩ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳــﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜــﻞ ﻧﻈﺎﻡﻣﻨﺪ ،ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﻣﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺷــﺪﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻘﺎﻳﺺ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴــﻢ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻰﺁﻳﺪ ،ﻣﺼﻮﻥ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻮﻟﻔﺎﻥ ﺑــﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﭼﻨﺪ ﺑ ُﻌﺪﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳــﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭﺧﺼــﻮﺹ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻯ
ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﻗﻮﺕ ﻛﺘــﺎﺏ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻳــﺪ .ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻯ ﻛﻼﺳﻴــﻚ ﻭ ﻣﺪﺭﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺷﻨﺎﺳــﻰ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻳــﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺰﺍﻳــﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺳﺖ .ﻛﺘﺎﺏ ﻳــﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ
ﺟﺪﻳــﺪ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻳﺪﮔــﺎﻩ ﻧﻘﺎﺩﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﻤﻪ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺻﺪﻕ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
www.mosalas.ir
–IµT]H
ﺗﻬﺮﺍﻥ؛ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻮﻳﻦ ﺷﻬﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﺑﻪﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﺰﺭگ ﻣﻰﻧﮕﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻤﺎﺩﻯ
ﺍﺯ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻣﺪﺭﻥ ﺷﺪﻥ ﺷﻬﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻻﻳﻨﺤﻞ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺣﻞ ﻧﺎﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﻫﺴﺖ.
83
ﺗﻮﻧﻞﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ؛ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ
ﻫﻮﻣﻦ ﻣﺮﺍﺩﻯ
ﭼﻨــﺪ ﺭﻭﺯﻯ ﺑﻴﺶ ﺑــﻪ ﺑﻬﺮﻩﺑــﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴــﺪ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ
ﺍﺳــﺖ ،ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎ ﻭ ﺑﻌﻀﺎ ﻧﻴﺶ ﻭ ﻛﻨﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﻣﻨﺴــﻮﺏ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ،ﻋﺎﻗﺒﺖ ﮔﺮﻫﻰ ﺑﺰﺭگ ﺍﺯ
ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﮔﺮﻩ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺷﻮﺩ؛ ﮔﺮﻫﻰ ﻛﻮﺭ ﻛﻪ
ﺣﺘﻰ ﺳﺮﺳــﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻫــﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﻨﻜﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ
ﺁﻥ ﺷــﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻋﺘــﺮﺍﻑ ﻧﻜﻨﻨﺪ ،ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺸــﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺷــﺪﻩ،
ﻛﺎﺭﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﺎﺭﺳﺘﺎﻥ .ﺣﺴــﺎﺏ ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
ﺭﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫــﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻧــﻰ ﺩﺭ ﻫــﺮ ﻣﻬﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺠﻠﺴــﻰ
ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ ،ﺟﺪﺍ؛ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻣﺪﻋﻰ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ
ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ،
ﺑﻪﺭﻏﻢ ﻫﻤﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺣﻤﻞ
ﻭ ﻧﻘﻞ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﻜﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﻮﻧﺪ
ﻛﻪ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﺟﺮﺍ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ
ﻳﻚ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﺰﺭگ ،ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﻣﺪﺭﻥ ﺗﻮﺳــﻌﻪ
ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺳﺖ .ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻧﻮﻋﻰ ﻧﻤﺎﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻼﻥﺷﻬﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺁﻥ ﻋﺎﺩﺕ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ
ﻧﻴﻤﻪﻛﺎﺭﻩ ﻭ ﺑﻰﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ؛ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﻥ ﭘﺮﭼﻴﻦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﺭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ
ﻛﺎﺭﮔﺎﻫﻰ ﭼﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﮔﺮﺩ ﻭ ﺧﺎﻛﻰ ﺩﻭﺭ ﺗﺎ ﺩﻭﺭ ﻣﺤﻮﻃﻪﺍﻯ ﻣﺤﺼﻮﺭ
ﺭﺍ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮﺭﻯ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﺎﺯ ﺩﻭ
ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻣﺎﻥﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻰﺁﻧﻜﻪ ﻛﺴﻰ
ﺑﺪﺍﻧﺪ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﻮﺷــﻪﺍﻯ ﺍﺯ
ﺷﻬﺮ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻥ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﻫﻮﻯ ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﺳــﺨﻦ ﺍﺯ
ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﻩﻫﺎﻯ ﻛﻮﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﭼﻪ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻫﻤﻪ
ﺑﺎ ﺭﺳــﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﻪ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ
ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩ ،ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺳــﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎ
ﻭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﻣﺸﺎﺑﻬﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻰﺷﻚ ﻣﺸــﻬﻮﺭﺗﺮﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﺑﺮ،
ﺗﻮﻧﻞﻫﺎﻯ ﺳــﻪﺭﺍﻩ ﺍﻣﻴــﻦ ﺣﻀﻮﺭ ،ﺻﺪﺭ ﺑــﻪ ﻧﻴﺎﻳــﺶ ﻭ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎﻯ
ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﺨﺘﺼﺮﺍ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺁﻧﻬﺎ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺗﺎ ﻧﻴﺎﻳﺶ؛ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ
ﺳــﺎﻛﻨﺎﻥ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﻟﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺑﻰﺷــﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﭘﻞ ﭘﺎﺭﻙﻭﻯ .ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ
ﭘﻞ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩﻫﺎﻯ ﭼﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺪﺭﺱ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ
ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ)ﻋﺞ( ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺪﻭﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻫﻤﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﺳــﺎﺧﺘﻪ
ﺷﺪﻥ ﭘﻞ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﮔﺮﻩ ﺟﺎﻧﻔﺮﺳﺎﻯ ﭼﻬﺎﺭﺭﺍﻩ ﭘﺎﺭﻙﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺳﺮﺭﺷﺘﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻭﻝ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﻧﻪ ﻳﻚ ﭘﻞ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﻩ ﭘﻞ ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﭼﻬﺎﺭﺭﺍﻩ ﭘﺎﺭﻙﻭﻯ
ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺑﺒﺨﺸﺪ .ﭼﻬﺎﺭﺭﺍﻩ ﭘﺎﺭﻙﻭﻯ ﻣﺴﻴﺮ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻏﺮﺑﻰ ﻭ
ﺷﺮﻗﻰ ﺩﺭ ﺷــﻤﺎﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ
ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﻓﺮﻋــﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﺴــﺒﻰ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ .ﺗﺎﺯﻩ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﺴــﻴﺮ ﺷﻤﺎﻟﻰ -ﺟﻨﻮﺑﻰ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ ﺭﺍ
ﻫﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﻤﺎﻳﻰ ﺍﺳــﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ
ﭘﺮﻣﻌﻤﺎ ،ﭼﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻌﺎﺑﺮﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺘﻬﻰﺍﻟﻴﻪ ﺷﻤﺎﻟﻰ ﺷــﻬﺮ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺑﻰﮔﻤﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻤﺎﻝ
ﺷﺮﻗﻰ ﻗﺼﺪ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﻝ ﻏﺮﺑﻰ ﺷــﻬﺮ )ﻳﺎ ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ( ﺭﺍ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ،
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﻼﺹ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﺍﺗﻮﺑﺎﻥ ﺻﺪﺭ ﻭ ﻧﻴﺎﻳﺶ ،ﻭﺍﺭﺩ
ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﺱ ﻭ ﭼﻤﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻗﻮﺱ ﻧﻴﻢﺩﺍﻳﺮﻩﺍﻯ
ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﻭ ﺳﻮﻯ ﻏﺮﺑﻰ -ﺷﺮﻗﻰ ﭘﻰ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﭼﻪ
ﻣﻰﺷﺪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺱ ﺭﺍ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﻄﻰ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺪﻝ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻥ
ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﺍﻧﻘﻴﻤﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺟﺮﺩﻥ ﻭ
ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻰﺷﺪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺻﻼﺡ
ﻛﺮﺩ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ ﭘﻞ ﻭ
ﺍﺗﻮﺑﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺮﺝﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺴﻜﻮﻧﻰ ﮔﺬﺷﺖ ﻭ
ﻣﺘﻌﺮﺽ ﻛﺴﻰ ﻫﻢ ﻧﺸﺪ .ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻭ ﺳﻮﻯ
ﺷﻤﺎﻟﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻰﺭﺳــﺪ ،ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪﻯ ﺍﺳﺖ :ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ
ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺗﻮﻧﻞ ﺻﺪﺭ -ﻧﻴﺎﻳﺶ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ﻣﺎﻩ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﺷــﻬﺮﻯ ،ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺷﻮﺭﺍ ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ
ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺣﻤﺪ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻲ ،ﻛﻪ ﺣــﺎﻻ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻌﺎﻭﻥ
ﺳﺎﺑﻖ ﻓﻨﻲ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻴﺪ -ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻲ ﺷﻮﺭﺍﻱ
ﺷــﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺰﺍﺭﺷــﻲ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ،ﺍﺯ
ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻃﺮﺡ ﺗﻮﻧﻞ ﻧﻴﺎﻳﺶ -ﺻﺪﺭ ،ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ﻣﺎﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﮔﻔﺘﻪ
ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﻃﺮﺡ ﻫﻢ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ:
»ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻳﻚ ﻣﺸــﺎﻭﺭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻳﻚ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺧﺎﺭﺟﻲ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎﺭ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺗﻴﺮ ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ
ﻛﺎﺭ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺗﻮﻧﻞ ﻧﻴﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﭼﻬﺎﺭﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺗﺎ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ
ﻣﺎﻩ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺮﻕ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﺯ
ﺑﺰﺭﮔــﺮﺍﻩ ﻣﺪﺭﺱ ﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ،ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ ﻭ ﭘﺎﺭﻙ ﻣﻠﺖ
ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﻧﻴﺎﻳﺶ ﻭﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺳﻪﻻﻳﻦ
ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺷﺮﻕ ،ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ
ﻃﺮﺡ ،ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺻﺪﺭ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ «.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﺶ
ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﺷــﻮﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺧﺒﺮ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺗﻮﻧﻞ
ﺻﺪﺭ -ﻧﻴﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷــﻬﺮ ﭘﺮ ﻛﻨﺪ ،ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻯ ﺗﻮﻧﻞ ﺻﺪﺭ -ﻧﻴﺎﻳﺶ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺗﻮﻧﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷــﻬﺮ
ﻣﻰﺳــﺎﺯﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﻦﺑﺴﺖ ﺳــﻄﺤﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺭﺍﻫﮕﺸﺎ ﺷﻮﺩ.
ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻧﺎﺻﺮ ﮔﻮﺩﺭﺯﻭﻧﺪ -ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻡ
ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﻋﻤﺮﺍﻧﻰ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ -ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ» :ﺗﻮﻧﻞ ﺷﺮﻗﻰ -ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ
ﺣﻴﺎﻁ ﺧﻠﻮﺕ ﺷﻬﺮﻱ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻮﻳﻦ ﺷﻬﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﺑﻪﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ
ﻳﻚ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﺰﺭگ ﻣﻰﻧﮕﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑــﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻣﺪﺭﻥ ﺷﺪﻥ
ﺷﻬﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧــﺪ .ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﻫﻰ ﺑــﺮﺍﻯ ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻻﻳﻨﺤﻞ
ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﻧــﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﭘﺎﻳﺘﺨــﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﮔﻤﺎﻥ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺣــﻞ ﻧﺎﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﻫﺴﺖ .ﻣﮕﺮ ﻧﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺣﻔــﺮ ﺗﻮﻧﻠﻰ ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺩﺭ
ﻋــﺮﺽ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ – ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺯﻣــﺎﻥ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻳــﻚ ﭘﺮﻭژﻩ ﺳﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺣﺪ
84
ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﭘﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﺍﺳﺖ -ﺷﺶ ﺳﺪ ﺑﺰﺭگ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻠﻮﻯ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﻝ ﭼﻤﺮﺍﻥ
ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﻧﻮﺍﺏ ﻭ ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﻗﺼﺪ ﺭﻓﺘﻦ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺑﺮﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ، .ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻧﻤﺎﺩ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺭﺍﻫﻰ ﺟﺪﻳﺪ
ﻭ ﺑﻜﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺸﻮﺩﻥ ﮔﺮﻩﻫﺎﻯ ﻛﻮﺭ ﺑــﻮﺩ .ﺭﺍﻫﻰ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺮ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﻰ
ﻣﻰﮔــﺬﺭﺩ ﻛﻪ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧــﻪ ﻣﻌﺎﺭﺿﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻪ ﺩﺭﺩﺳﺮﻯ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ
ﻧﻘــﺶ ﻳﻚ ﺣﻴﺎﻁ ﺧﻠﻮﺕ ﺷﻬﺮﻯ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﺨﺖ ﻭ ﻣﻤﺘﻨﻊ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﭘﺮﻫﻴﺎﻫﻮﻯﻣﺎﻥ ﺭﺍ
ﻭﻟﻮ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﺳﻬﻞ ﻭ ﺭﻭﺍﻥ ﻛﻨﺪ.
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴــﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﻌﺒﺮ ﻋﺮﻳﺾ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻭ ﺗﻮﻧﻞ
ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺷﺮﻕ
ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻧﻴﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ)ﻋﺞ( ،ﺑﻠﻮﺍﺭ ﺍﺳــﻔﻨﺪﻳﺎﺭ ﻭ ﺩﺭ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﻣﺪﺭﺱ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺁﺭﺵ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ
ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻦﺑﺴﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺷﺮﻕ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ
ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧــﻞ ﺩﺭ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻼﻗﻰ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺻﺪﺭ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺱ ،ﺩﺭ ﻣﺴــﻴﺮ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻙ ﻣﻠﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ
ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭﺻﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ .ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ ﻣﻌﺒﺮ
ﻋﺮﻳﺾ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻴﻢ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺴﻴﺮ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺗﻮﻧﻞ
ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺠﺰﺍ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ .ﻃﺮﺍﺣﻰ
ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ EPCﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﻪ
ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ ﻧﺮﻭﺩ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺍﻭﻟﻴﻪ
ﻣﺎ ﺣﺪﻭﺩ 100ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺴﻴﺮ ﺭﻓﺖ )ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺷﺮﻕ(
ﻛﻮﺗﺎﻩﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﺘﺮ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎﻻﻯ
ﺩﻭ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﭘﺮﻫﻴﺎﻫﻮﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ
ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻌﻤﺎﻫﺎﻯ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺣﻞ ﻧﺎﺷﺪﻧﻰ
ﺍﺳــﺖ .ﻫﺮﭼﻪ ﻃﺮﺡ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺗﺮﺩﺩ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﭘﻴﺎﺩﻩ
ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﻃﺮﺡ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻭ ﺯﻭﺝ ﻭ ﻓﺮﺩ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻫﺮﭼﻘﺪﺭ
ﻣﺴــﻴﺮﻫﺎﻯ ﻣﺘﺮﻭ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺮﻛﺰﻯ
ﺷﻬﺮ ﺑﮕﺬﺭﺩ ،ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﺴﻰ
ﻭ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺳــﻴﻜﻠﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﻘﻮﻳﺖ
ﺷﻮﺩ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺣﻮﺍﻟﻰ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻳﻚ ﭼﻨﺪﻡ
ﺣﺠﻤﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﻣﻰﭼﺮﺧﻨﺪ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺍﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻰﺷــﻮﺩ
ﻛﺮﺩ؟ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻭ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻛﺮﺩ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﺗﭙﻨــﺪﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﻮﭼﻪ ﻭ ﭘﺲﻛﻮﭼﻪﻫﺎ ﻭ
ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺗﻨﮕﻰ ﻣﻰﺗﭙﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻗﺒﻞ ،ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻯ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ
ﻛﺴﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ ﻭ ﻭﺳﺎﺋﻂ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻳﻚﻫﺰﺍﺭﻡ ﺁﻥ
ﭼﻴﺰﻯ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﺴﺖ.
ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﻦ ﻭ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﻛﻪ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﺮﺩ .ﺗﻮﻧﻞ ﺍﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺳﻪ
ﺭﺍﻩ ﺍﻣﻴﻦ ﺣﻀﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺘﻬﻰﺍﻟﻴﻪ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﻲ)ﻉ( ﻭﺻﻞ ﻛﻨﺪ ﺟﺰﻭ
ﺍﻳﻦ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺘﺮﺍژ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ 800ﻣﺘﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ
ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﻭ ﺗﻮﻧﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻃﺮﺍﺣﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ
ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﮕﻰ،
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ
ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﭘﺎﺭﻛﻴﻨﮓ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﻫﻢ ﺩﺍﺧﻞ ﺗﻮﻧﻞ ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺩﻭ ﺭﺷــﺘﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ 17ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ،
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﻲ)ﻉ( ﻣﺘﺼــﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺩﻭ
ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺟﻤﻊﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎ ﻃﺮﺍﺣﻲ
ﻭ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﭘﺎﺭﻛﻴﻨﮓ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﺩﻝ ﺗﻮﻧﻞ ،ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ
ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺯ ﺩﺍﺧﻞ ﺗﻮﻧﻞ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺍﻳﻦ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﺷﻬﺮ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎﺭ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻛﺎﺭﮔﺎﻩ
ﺁﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ 24ﻣﺎﻩ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﻣﻬﻢ ﺷﻬﺮﻱ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷــﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻌﺎﺭﺿﺎﻥ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺗﻲ ﻭ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺣﺴﺎﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺩﺭ ﺣﺪﺍﻗﻞ
ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳــﻴﺪ .ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻓﻨﻲ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ
ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱﺗﻬﺮﺍﻥ،ﺭﻭﺵﺗﺎﻣﻴﻦﻣﻨﺎﺑﻊﺍﻳﻦﺗﻮﻧﻞﺩﻭﺭﺷﺘﻪﺍﻱﻛﻪﻃﻮﻝﻫﺮ
ﻛﺪﺍﻡ 1700ﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺎﻳﻨﺎﻧﺲ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺗﻮﻧﻞ ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺁﻏﺎﺯﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻌﺎﺑﺮ
ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻭ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝﺩﻫﻨﺪﻩ
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ.
ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮﻯ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺩﺭ ﺗﺠﺮﻳﺶ
ﺑﺎ ﻫﻤــﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺍﻣــﺎ ،ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞ ﻣﺤــﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ
ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻌﺒﺮ ﻭ ﻣﺴــﻴﺮﻯ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ﻧﺒﻮﺩ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻫﻤﻪ
ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺣﻮﻝ ﻭ ﺣــﻮﺵ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺗﻮﻧﻞ ﺻﺪﺭ ﻭ
ﻧﻴﺎﻳﺶ ﻭ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﻣﻰﺷﺪ ،ﺣﺮﻓﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻣﺪ
ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﻴﺪ.
ﺳﺎﻝﻫﺎﺳــﺖ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻘــﺎﻁ ﻣﺒﻬﻢ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺪﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺯﻳﺴــﺖ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ
ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻗﺪﻳﻤﻰﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺳــﺖ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ،
ﺑﻦﺑﺴــﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺳﺒﺐ ﺷــﺪﻩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ.
ﺗﺠﺮﻳﺶ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻠﻮﻏﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻭ ﺳﺎﻛﻦ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻓﺖﻭﺁﻣﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺗﺮﺍﻓﻴــﻚ ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﻰ ﻭ ﻋﺼﺮﮔﺎﻫﻰ ﺁﻥ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺷﻠﻮﻍ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﻭ ﺟﺎﻧﻜﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻣﻴﺎﻥ
ﺭﻭﺯ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﺐ ﺁﻥ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺮﺍﺭﮔﻴﺮﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺠﺎﺭﻯ ،ﻛﻢ
ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﭘﻴﻚ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﻦﺑﺴﺖ ﺍﻣﺎ ،ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻮﻧﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ
ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺻﺤﺒﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻮﺩ .ﻣﻨﺒﻊ ﺍﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﻫﻢ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﻓﻨﻰ
ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻰ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺳﻤﺖ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﻧﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩ» .ﻳﻚ
ﺷــﺒﻜﻪ ﺗﻮﻧﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻣﺎﻡﺯﺍﺩﻩ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﺭﺿﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺜﻞ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ
ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﻭ ...ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺣﺴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﻃﻠﺒﺪ «.ﺑﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻯ،
ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ -ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﭘﺮﻭژﻩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺩﻗﻴﻘﻰ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﺮﻭژﻩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﺠﺮﻳﺶ
ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺧﺎﺹ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ،ﻭﻟﻰ
ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻫﻔﺖﺗﻴﺮ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻭﻧﻚ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻧﺸــﻮﺩ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ
ﻣﻬﻨﺪﺳﺎﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﻯ ﻃﺮﺣﻰ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﻧﺸﻮﻧﺪ.
ﺍﺯ ﺷــﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻗﺮﺍﺋﻨﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷــﺒﻜﻪ ﺗﻮﻧﻠﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻨﻴﻦ
ﺑﺮﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺮﻭژﻩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ ﺍﺗﻮﺑﻮﺳــﺮﺍﻧﻰ
ﻭ ﺍﻳﺴــﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺗﺎﻛﺴــﻰ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻧﻘﻞﻭﺍﻧﺘﻘﺎﻻﺕ ﺍﻳــﻦ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﻪ
ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ .ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﺠﺮﻳﺶ ﻓﻌﻠﻰ ﺍﺯ
ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭﻟﻰﻋﺼﺮ)ﻋﺞ( ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﺷﺮﻕ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﻨﻔﻰ ﻳﻚ،
ﺯﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﻄﺢ ﻓﻌﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺭﺍﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ
ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻛﻴﻨﮓ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﺩﺭ ﺿﻠﻊﺟﻨﻮﺑﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺪﺍﻥ ،ﺍﻳﺴــﺘﮕﺎﻩ ﻗﺪﻣﮕﺎﻩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﺭﻭﻯ ﺳﻄﺢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪﺻﻮﺭﺗﻰ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﭘﺎﺭﻛﻴﻨﮓ ﺷﻮﻧﺪ.
85
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﺤﻴﺢ
ﺣﺴﻦ ﺑﻴﺎﺩﻯ
ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛــﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺖ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥﻭﻣﻬﻨﺪﺳﺎﻥﻭﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ
ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ
ﻣﺼــﺮﻑ ﺳﻮﺧﺖ ،ﻛﺎﻫــﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﻭ ﻛﺎﻫــﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺻﻮﺗﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰﺍﻳــﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺣــﺪﺍﺙ ﺍﻳﻦ
ﺗﻮﻧﻞ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻫــﺎﻯ ﻣﻬﻨﺪﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ
ﻭ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫــﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﺷﻬﺮ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺠﺎﻯ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺍﺳﺖ .ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻭ
ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﭼﻤﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻛﺴﻰ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺗﻮﺣﻴﺪ،
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻬﻴــﺪ ﻧﻮﺍﺏ ﺻﻔﻮﻯ ،ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭﮔــﺮﺍﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﭼﻤﺮﺍﻥ،
ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺟﻤﻬــﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﻭ ﺧﻴﺎﺑــﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻧﻘﺎﻁ ﺑﺮﻃــﺮﻑ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛــﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
100ﻣﺘﺮ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺭﺍ ﺗﻤﻠﻚ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ
ﺭﺍ ﺗﻌﺮﻳﺾ ﻛﺮﺩ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﻝ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ ﻣﺎﻟﻰ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺎ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﻳﻚ ﺗﻮﻧﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺍﺣﺪﺍﺙ
ﺗﻮﻧﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺩﺭ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﻧﻮﺍﺏ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪﻭﺩ 10ﺗﻘﺎﻃﻊ
ﻛــﻪ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﻣــﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺣﺬﻑ
ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴــﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺷﺪ .ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺎﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴــﻚ ﺷﻤﺎﻝ -ﺟﻨﻮﺏ ﻭ ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﺷﻬﺮ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻗﻄﻌــﺎ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺻﻮﺗﻰ ﻭ ﻫﻮﺍ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻮﺛﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﺗﻮﻧﻠﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺟﺰﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻭﻳﮋﻩ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ
ﺧﺪﻣﺖﺭﺳﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ
ﻣﺠﻴﺪ ﻧﺼﻴﺮﭘﻮﺭ
ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﻠﺲ
ﭘﺮﻭژﻩ ﻋﻈﻴــﻢ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻧﻘﺶ
ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻭ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ
ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ
ﭘــﺮﻭژﻩ ﺑــﺎ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﻋﻠــﻮﻡ ﺭﻭﺯ
ﻣﻬﻨﺪﺳﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑــﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﻰ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﻛﻤﻚ
ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﻴــﻞ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑــﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻓﻌﻠﻰ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﺮ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺗﺮﺩﺩ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺜﺒﺖ
ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ
ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺗﺎ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻧﺠﺎﺕ ﻳﺎﺑﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ
ﻧﺮﺳﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑــﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻭ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﻣﻌﺎﺑــﺮ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺣﺮﻛﺘﻰ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ ﺗﺎ ﻣــﺮﺩﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴــﻚ ﻫﺪﺭ ﻧﺪﻫﻨﺪ.
ﺷﻬــﺮﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴــﺮ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﺜﺒﺘــﻰ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺣﺚ
ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﻛﺸﻴــﺪﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ،ﺁﻥ
ﻫﻢ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺧﺎﺹ ﺳﻴﺎﺳﻰ،
ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ.
86
ﻋﻠﻰﺍﺻﻐﺮ ﻳﻮﺳﻒﻧﮋﺍﺩ ،ﻋﻀﻮ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻳﻚﭘﺪﻳﺪﻩ ﻓﺮﺍﻣﻠﻰ
ﻃﻪ ﻭﻟﻰﺯﺍﺩﻩ
ﻣﺪﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑـﻪ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ
ﺗﻮﻧـﻞ ﺗﻮﺣﻴـﺪ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳـﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ
ﺍﻳﻨﻜـﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘـﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﺫﻋﺎﻥ
ﻣﻰﻛﻨﻨـﺪ ،ﺍﻳـﻦ ﭘـﺮﻭژﻩ ﺷـﺎﺧﺺ
ﻣﻠـﻰ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺳـﺮﻳﻊ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ
ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺣﺮﻑ
ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻑ ﻭ ﺁﻥ ﻃﺮﻑ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻭ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﻮﻧﻞ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻰﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸـﻜﻼﺕ ﺧﺎﺹ ﺗﻮﻧﻞ
ﺗﻮﺣﻴﺪ ﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻫﻢ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ
ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺑﻬﺮﻩﺑـﺮﺩﺍﺭﻯ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺳـﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ
ﺷـﻬﺮﻯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘـﻼﺏ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑـﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ
ﭘﻴﮕﻴﺮﻯﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻯﺳﻴﺎﺳﻰﻣﻰﻛﻨﺪ.ﻣﻮﺿﻮﻉﺍﺻﻠﻰﺻﺤﺒﺖ
ﻣﺜﻠﺚﺑﺎﻋﻠﻰﺍﺻﻐﺮﻳﻮﺳﻒﻧﮋﺍﺩ،ﺍﺯﺍﻋﻀﺎﻯﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥﺷﻬﺮﻱ
ﻣﺠﻠﺲ ،ﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺳﺨﻦﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻗﺼﺪ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ
ﺗﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺎﺛﻴـﺮ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺩﺭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺷـﻬﺮﻯ
ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﻭﻟﻰ ﺣﺮﻑ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺠﺎﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﺸﻴﺪ.
ﺧﻴﻠـﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺍﻣـﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍ
ﻫﺴـﺘﻨﺪ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻩ ﺳـﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻗﺒـﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺍﺳـﻼﻣﻲ ﻃﺮﺡﺭﻳﺰﻱ ﺷـﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡﻫﺎ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻱ
ﻧﻴﺎﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﺴـﺘﻨﺪ؟ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﻣﺎ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﻳﻢ
ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻓﺮﺩﺍﻱ ﺷﻬﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ؟
ﻧﻴﺎﺯ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻣﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮﺍ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺴﺘــﺮﺵ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺩﻗﻴﻖ
ﻃﺮﺡﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻱ ﺷﻬﺮ
ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮ ﻧﺨﻮﺭﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮﻱ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭﻡ
ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺑــﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻳــﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﺷﻬــﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ،ﺍﻃــﻼﻉ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻱ
ﺍﺳﺎﺳــﻲ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺟﺮﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮﺍﺹ
ﻫﻢ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩﺷﺎﻥ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ .ﻣــﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻃﺮﺡﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺍﺟﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺩﻗﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ
ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻴﻢ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﺯﻳــﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﺒﺰ،
ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻫﻢ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺷﻤﺎ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻛﻪ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ.
ﺑﻠﻪ .ﻋﻤﻼ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪ
ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﻤﻚ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
ﺯﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭﺳﺖ
ﻭ ﺣﺴﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎﺕ ﭼﻪ ﺭﻭﻯ ﻭ ﭼﻪ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻦ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﮔــﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭﺳﺖ ،ﺍﺻﻮﻟﻰ ﻭ
ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺩﻗﻴﻖ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻗﻄﻌﺎ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻛﻤﺘﺮﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺩﻗﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺷﺪ .ﺷﻤﺎ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﺗﻮﻧﻞ
ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮﺭ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﻧﺸﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﻪ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﺑﺤﺚ
ﺗﺎﺧﻴــﺮ ﺩﺭ ﭘﺮﻭژﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﺎﺧﻴــﺮ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍ ﻭ ﻳﺎ
ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﺎﻻﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻳﻦ
ﭘﺮﻭژﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ،ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ،
ﻣﺴﺎﻟــﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻃــﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ
ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﺍﺻﻞ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ،ﻛﻪ ﻧﻜﺎﺕ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩﺍﻱ ﺩﺭ
ﺁﻥ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﻪﻓﻘﻂ ﻣﻠﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﺮﺍﻣﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺗﺤﺖﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﺧﻮﺩ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫــﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﻫﺮﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﻪ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻱ
ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺁﻳـﺎ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻭ ﺑـﺪﻭﻥ ﻛﻤﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺳـﺎﻳﺮ
ﺍﺭﮔﺎﻥﻫـﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ،ﻗـﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﭼﻨﻴـﻦ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻲ
ﻫﺴﺖ؟
ﺩﺭ ﺗﻤــﺎﻡ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺜﻞ ﻣﺘﺮﻭ
ﻭ ﻛــﻼ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣــﻲ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﺷﻬــﺮﺩﺍﺭﻱ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﻣﺠﻠــﺲ ﻫﻢ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ
ﺩﺭ ﻻﺑــﻪﻻﻱ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﺵ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﺭﺍ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ
ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﺳﺮﻳﻊﺗــﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﺠﻠﺲ
ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺤﺚ ﻣﺘﺮﻭ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﻭ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﻫﻢ
ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺳﻬﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻭ ﺁﻳﺎ
ﺑﻪ ﻭﻇﺎﻳﻔﺶ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟
ﺩﻭﻟﺖﻫﻢﺑﺎﻳﺪﻛﻤﻚﻫﺎﻳﻲﺑﻜﻨﺪﻭﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱﻛﻤﻚﻫﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻜﻲ ﻛﻪ ﺷـﻤﺎ ﺩﺭ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﺘﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ؟
ﺑﻠﻪ.
ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﻳﻤﻨﻰ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ ﭼﻴﺴـﺖ؟ ﺑﺮﺧﻰ
ﻣﻨﺘﻘـﺪﺍﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪﻫﺎﻳـﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻤﻨﻰ ﺗﻮﻧـﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻣﻄﺮﺡ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ،ﺑﺤﺚ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻤﻨﻲ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﺩﺭ ﺻــﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ
ﺑــﺮ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ.
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺷـﻮﺭﺍﻱ ﺷـﻬﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ
ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﺟﻠﻮﻱ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣـﺪﻥ ﻓﺎﺟﻌﻪﻫـﺎﻱ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺭﺍ
ﮔﺮﻓﺖ.
ﻓﻜــﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻳﻤﻦﺳﺎﺯﻱ ﺍﻳﻦ ﻃــﺮﺡ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ
ﺧﺎﺻﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈــﺮ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺠﺮﻳﺎﻥ
ﻃﺮﺡ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪﻯ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ
ﺣﻤﺰﻩ ﺷﻜﻴﺐ
ﻋﻀﻮ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﻬﺮﺩﺍﺩ ﻻﻫﻮﺗﻰ ،ﻋﻀﻮ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﺠﻠﺲ :
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪﻛﻨﺪ
ﺍﻟﻨﺎﺯ ﻣﺤﻤﺪﻱ
ﺗﻮﻧﻞﺗﻮﺣﻴﺪﻳﻜﻲﺍﺯﺁﻥﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﺎﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺷـﺎﻫﻜﺎﺭ ﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ
ﻳﺎﺩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻱ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺗﺎﺭﻳﺦﺍﻓﺘﺘﺎﺡﺍﻳﻦﺗﻮﻧﻞﺁﻧﭽﻪﻣﺸﺨﺺ
ﺍﺳـﺖ ،ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻇﺮﻑ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ
ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻣﻰﺭﺳـﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫـﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺗﻮﻧﻞﺗﻮﺣﻴـﺪ ﻭﺍﺻﻮﻻﺗﺎﺛﻴﺮﻯﻛﻪﺗﻬﺮﺍﻥﺍﺯﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯﺍﺯﺍﻳﻦ
ﭘﺮﻭژﻩﻣﻬﻢﺷﻬﺮﻯﺧﻮﺍﻫﺪﮔﺮﻓﺖﺯﻳﺎﺩﺍﺳﺖ .ﻣﻬﺮﺩﺍﺩﻻﻫﻮﺗﻲ،
ﻋﻀﻮﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥﺷﻬﺮﻱﻣﺠﻠﺲﺷﻮﺭﺍﻱﺍﺳﻼﻣﻲﺍﺯﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡﺩﺭﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥﻣﺪﻳﺮﻳﺖﺷﻬﺮﻯﻣﺠﻠﺲﺍﺳﺖ».ﻣﺜﻠﺚ«
ﺑﻪﺳﺮﺍﻍﻣﻬﺮﺩﺍﺩﻻﻫﻮﺗﻰﺭﻓﺖﺗﺎﺑﺎﺍﻭﺩﺭﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻩﺻﺤﺒﺖﻛﻨﺪ.ﺑﺎ
ﺍﻳﻨﻜﻪﻗﺮﺍﺭﺑﻮﺩﺑﻴﺸﺘﺮﺻﺤﺒﺖﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺗﺎﺛﻴﺮﺗﻮﻧﻞﺑﺎﺷﺪ،ﺑﺮﺧﻰ
ﺣﻮﺍﺷﻰﻛﻪﺍﻳﻦﺭﻭﺯﻫﺎﺩﺭﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻓﺘﺘﺎﺡﻭﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯﺍﺯﺗﻮﻧﻞ
ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ،ﺑﺨﺸـﻰ ﺍﺯ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧـﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹﺩﺍﺩ .ﺍﻭ
ﺗﺎﻛﻴﺪﻛﺮﺩﻧﺒﺎﻳﺪﺑﻪﺟﺎﻱ ﺩﺳـﺖ ﻣﺮﻳﺰﺍﺩﮔﻔﺘﻦﺑﻪﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻱ
ﻣﺪﺍﻡﺩﺭﺣﺎﻝﺗﺨﺮﻳﺐﺁﻥﺑﺎﺷﻴﻢ.ﺗﻬﺮﺍﻥﺍﻣﺮﻭﺯﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
ﺑﺰﺭﮔﻲﺍﺳﺖﻛﻪﺍﺯﺍﻳﻦﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻲﻭﻛﻼﻓﮕﻲﺩﺭﺑﻴﺎﻳﺪ،ﻧﻪﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱﺳﻴﺎﺳﻲﺷﻮﺩ.
ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ ﻧﻘﺶ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﭼﻘﺪﺭ ﺩﺭ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ
ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺠــﺪﺩﺍ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﺮﺳﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻓﺸﺎﺭ ﺗﺮﺍﻛﻢ
ﻭ ﺗﻨﮕﻨﺎﻫــﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌــﺎ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ
ﺁﻥ ﻣﻲﻛﻨــﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺒــﻮﺩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬــﺮﻱ ﻭ ﺗﺮﺍﻛﻢ ،ﺟﺰﻭ
ﻫﺪﻑﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺷﻬــﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﺍﺯ
ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ
ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ
ﻣﺸﻜﻠﻲﻛﻪﺩﺭﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮﺩﺭﺗﻬﺮﺍﻥﻭﺟﻮﺩﺩﺍﺭﺩﺗﺮﺍﻓﻴﻚﺍﺳﺖﻛﻪﻣﺮﺩﻡ
ﺭﺍ ﻛﻼﻓﻪ ﻭ ﺧﺴﺘﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﻤﺎﻡ ﻫﻢ ﻭ ﻏﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ.
ﺁﻳﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ
ﻛﺎﺭ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷـﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺣﻞ
ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﻳﺪ؟
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺤﺪﻭﺩﻯ
ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺗﻮﻧﻞ ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑــﺮ ﺍﻳﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣــﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗــﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﻛﻤﻚ ﺯﻳــﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺣﻞ ﺍﻳﻦ
ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﻰﻛﻨــﺪ .ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺩﺭ
ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳــﺪﻯ ﻣﺜﻞ ﺗﻮﻧﻞ ﺻﺪﺭ ﻭ
ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ
ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻜﻨﺪ .ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﻣــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ
ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺷﻬﺮﻯ ﻧــﺎﺁﺭﺍﻡ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺷﻬﺮﻯ ﻛﺮﺩﻩ،
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺩﺭﺳـﺖ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﭘﺮﻭژﻩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ،ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻣﺸـﻜﻼﺗﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ
ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ
ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭘﺮﻭژﻩﺍﻱ ﺯﺩﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺏ
ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻓﺘﺘــﺎﺡ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﭼﻨﺪﺑﺎﺭ ﺑــﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻘﺼﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻣﺎ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺻﻠﻲ
ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺷﻬــﺮﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ
ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻱ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺑﺴﻴــﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯ ﺑــﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ
ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷﻮﺩ .ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻱ
ﺳﻨﮕﻴﻨــﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ
ﺑﺮﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﻣﻠﻲ ﺍﺳﺖ.
ﻳﻌﻨﻲﺍﺯﻧﻈﺮﺷﻤﺎﺩﻭﻟﺖﺑﺮﺍﻱﺗﺎﻣﻴﻦﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕﺍﻳﻦﻧﻮﻉﭘﺮﻭژﻩﻫﺎ
ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻞ ﺷـﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟـﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ﺩﻋﻮﺍﻫﺎ ﺑﺮﺳـﺮ
ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕﻣﻌﻤﻮﻝﺗﻬﺮﺍﻥﻣﻴﺎﻥﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱﻭﺩﻭﻟﺖﺍﺩﺍﻣﻪﺩﺍﺭﺩ؟
ﺍﺯ ﻧﻈــﺮ ﻣﻦ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺑﺴﻴــﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺗــﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ
ﭘﺮﻭژﻩﻫــﺎﻱ ﺷﻬــﺮﻱ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻌﻀﻲ
ﺍﻭﻗــﺎﺕ ﻣﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻫﺮ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﻗﺮﺍﺭ
ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ،ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘــﺎﻝ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ
ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺫﻫﻦ ﻣﺴﺌــﻮﻻﻥ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺑــﻪ ﺟﺎﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫــﺎﻱ ﻧﺸﺪﻧــﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻛﻨﻴــﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ
ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﻢ .ﺩﺭ ﺑﺤﺚ
ﺣﻤــﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟــﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ 30ﺩﺭﺻﺪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲﻫﺎ ﺩﺭ
ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺮﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭﻟﻲ ﻫﻨﻮﺯ ﺭﻭﻱ ﺷﺶ ﺩﺭﺻﺪ
ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻟــﻲ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻜﻤﻴﻞ
ﺁﻧﻬﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻃﻮﺭﻱﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﻳﻢ
ﺧﻂﻫﺎﻱ ﻣﺘﺮﻭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺑﺮ ﺳﺮ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ
ﭘﺲ 30ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎﻗﻲ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻳﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺷﺒﻴﻪ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﺿﺮﻳﺐ
ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﺪ ﺑـﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺩﺭ
ﻣﻮﺭﺩ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺁﻥ ﺗﻜﻴﻪ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺷﻮﺍﻫﺪ
ﺍﻣﺮ ﺍﻳﻦ ﻃﻮﺭ ﺑﺮﻣﻲﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺗﻮﻧﻞ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻱ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ .ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻼﺡ
ﺑﺮﺩﺍﺭﻳــﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﻳﺰﺍﺩ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻣﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺑﺰﺭﮔﻲ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺩﺭﮔﻤــﻲ ﻭ ﻛﻼﻓﮕﻲ ﺩﺭﺑﻴﺎﻳﺪ ﻧــﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ
ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻮﺩ.
ﺗﻮﻧــﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻧﻘــﺶ ﻛﻠﻴﺪﻯ ﺩﺭ
ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮﺍﻓﻴــﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﻓﺮﺍﻣﻨﻄﻘﻪ
ﻭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﺩﺭ
ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺑﺠﺎﻯ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ
ﺍﺣــﺪﺍﺙ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ
ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑــﺮﺍﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺑــﺎﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ
ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﭼﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﺍﺏ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺗﻮﻧﻠﻰ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ،
ﺩﺳﺘﺮﺳﻰﻫﺎﻯ ﻣﺤﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﺷﻮﺩ.ﺳﻪ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺑﺮﺍﻯ
ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺧﻴﺎﺑــﺎﻥ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩﻫﺎﻯ ﭼﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﺍﺏ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ :ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ
ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺭﺍ ﺗﻤﻠﻚ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻴﺎﺑــﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻌﺮﻳﺾ ﻣﻰﻛﺮﺩﻳﻢ ،ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﺣﺪﺍﺙ ﭘﻞ ﺭﻭﮔﺬﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﺍﺩﻳﻢ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﻧﻠﻰ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳــﻢ .ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳﻪ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﺩﻭ ﺳﻮﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩﻫﺎ ﺣﻔﻆ
ﻣﻲﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺍﺳﺎﺳﻰ ،ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺗﻮﻧﻞ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ
ﻛﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻄﺤﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﻋﺒــﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﻭﺭ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻔﻆ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﮔﺴﺴﺘﮕﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ ﻧﻮﺍﺏ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ،ﺑﺎﺭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻭ ﻗﺎﺑــﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﺟــﻮﺩ ﻗﻨﺎﺕﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺣــﺪﺍﺙ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﻭ
ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ
ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ،ﻳﻚ ﺑﺤﺚ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻓﻨﻰ ﻭ ﻣﻬﻨﺪﺳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ،
ﺗﻮﻧﻞﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍﺳــﺖ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﺭ ژﺍﭘﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ
ﺟﺰﻳﺮﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﺎﻙ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﺎﻙ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ،
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻧﻞﺳﺎﺯﻯ ﺑﺮﻭﻳﻢ
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺩﺑﻴﺮ
ﻋﻀﻮ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺍﻣــﺮﻭﺯ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴــﻢ ﻛــﻪ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺗﻮﻧــﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨــﺪﻩ ﺭﺍﻫﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺳﻤﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺲ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻧﻞﺳــﺎﺯﻯ ﺑﺮﻭﺩ ،ﺩﺭ
ﺣﺎﻟــﻰ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺗﻮﻧﻞﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ
ﺷﻬﺮﻫــﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﻧﻴــﺎ ﺭﺍﻳﺞ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻛﺜــﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤــﺎﻅ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺯ ﻣﺎ ﭘﻴﺶﺗــﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﭘﻞﻫﺎﻯ
ﺭﻭﮔــﺬﺭ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪﺟــﺎﻯ ﺁﻥ ﺗﻮﻧﻞﻫــﺎﻯ ﺯﻳﺮﮔﺬﺭ ﺍﺣﺪﺍﺙ
ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻧﻞﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ
ﺯﻳﺮﺳﻄﺤﻰ ﺑــﺮﻭﺩ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻯ
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﻞﻫﺎﻯ ﺭﻭﮔﺬﺭ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﺗﻮﻧﻞ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﻴﻢ.ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺩﻧﻴﺎ،
ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺭﻭﻯ
ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰﻫــﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻨــﺪ .ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺳﺮﺳــﺎﻡﺁﻭﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﺷﻠﻮﻍ ﺷﻬﺮ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺮﺩﺩ ﺭﻭﻯ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﮕﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺷﻬــﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ
ﺑﻪ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔــﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻲﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ
ﺩﺭ ﻣﺤﻞﻫــﺎﻯ ﻣــﻮﺭﺩ ﻧﻴــﺎﺯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻴﺎﺑــﺎﻥ ﺗﻮﺣﻴــﺪ ،ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ
ﺻــﺪﺭ -ﻧﻴﺎﻳﺶ ،ﺑﺰﺭﮔــﺮﺍﻩ ﺣﻘﺎﻧــﻰ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻭﻧﻚ ﺗــﺎ ﺑﺰﺭﮔﺮﺍﻩ
ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭ ...ﺑﻪ ﺗﻮﻧﻞﺳﺎﺯﻯ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳــﻢ .ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
ﺗﻮﻧﻞﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
87
ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﺭﻓﺖ ،ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺁﻣﺪ
4ﺳﺎﻝ ﻭ 4ﻣﺎﻩ ﻭ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺷﺪﻩ
ﺁﺭﺵ ﻋﺮﺏﻳﺎﺭﻣﺤﻤﺪﻯ
ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﻭ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮﺩ
ﺗﺎ ﻧﺎﻡ ﺍﺣﻤــﺪ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ
ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻬﺮﻯ ﺛﺒﺖ ﺷﻮﺩ؛
ﻧﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻰﮔﻤﺎﻥ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺑﺎ
ﺑﺴﻴــﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ
ﺻﺮﻓﺎ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﻋﺎﺩﻯ ﺷﻬﺮﻯ،
ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻤﺎﺩﻫــﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ .ﻫﻔﺘﻪ
ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﻛــﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻣﻬــﻢ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻰ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻨــﮓ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺩﺭ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳــﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﺍﻩ
ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﺬﺭﺍﻧــﺪﻩ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﺯ
ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﻓﻨﻰ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻰ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ
ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻰ ﻛــﺮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺨﺶ
ﻋﻈﻴﻤــﻰ ﺍﺯ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ
ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ
ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻓﺮﻭﻛﺶ ﻛﻨﺪ؛ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ
ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺍﻭ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎﻯ
ﺭﺳﺎﻟﺖ ،ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻳﺎ ﺑــﺮﺝ ﻣﻴﻼﺩ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﺒــﻮﺩ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭼﻪ ﭘﻴﺶ
ﻣﻰﺁﻣﺪ.
ﭼﻬــﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻭﻗﺘﻰ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﻗﺎﻟﻴﺒــﺎﻑ ﺩﺭ ﻗﺎﻣﺖ ﻣﺪﻳﺮﻯ
ﺗﻮﺍﻧﻤﻨــﺪ ﻭ ﻋﻤﻞﮔــﺮﺍ ،ﻋﻬــﺪﻩﺩﺍﺭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴــﺖ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺷﺪ،
ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭ ﺍﻣﺘﺤﺎﻥﭘــﺲ ﺩﺍﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ
ﺑﻬﺸﺖ ﺩﻋــﻮﺕ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻋﺰﻣﺶ ﺑــﺮﺍﻯ ﭘﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺩﺭ
ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺟﺪﻯ ﺍﺳــﺖ .ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺪﻳﺮﺍﻧﻰ
ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺍﻣﻮﺭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ
ﭼــﺮﺥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻴــﺮﻯ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻓﺘــﺎﺩﻩ .ﺍﻭ ﻣﺪﻳﺮﻯ
ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﭘــﺲ ﺗﻮﻧﻞ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺑﺮﺑﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺝ ﻣﻴﻼﺩ ﺭﺍ
ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﻨﺪ .ﺁﻗﺎﻯﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ
ﺩﻭ ﺳــﺎﻝ ﭘﺮﻭژﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺪ ﻭ ﻗﻮﺍﺭﻩ ﺗﻮﻧﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻛﻠﻴﺪ ﺑﺰﻧﺪ ،ﻃﺮﺍﺣﻰ
ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﻗﺎﻟﻴﺒــﺎﻑ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ
ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰﺍﺵ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺣﺘﻰ ﻛﻼﻩ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺳﺮﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ
ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ ﻭ ﺍﺣﻤﺪ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟــﻰ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ 52ﻣﺎﻩ ﻣﻌﺎﻭﻧﺘﺶ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩﻩ ،ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﺑﻮﺩ.
»ﺩﺭ ﻃــﻮﻝ ﺷﻨﺎﺧــﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺩﻫــﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺭﻡ،
ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﻭ ﻧﺎﻥ ﺗﻼﺵ
ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ،ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﻫﺮﺟﺎ ﺍﻳــﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮﺍﻡ ﺑﺎ
ﺧﻴﺮ ﻭ ﺑﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺁﻣﺪ
ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺮ ﻭ ﺑﺮﻛﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ «.ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ
ﺁﻗﺎﻯ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻭﻧﺶ ﺑﻮﺩ ،ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ» :ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ
ﺍﻭ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻊ ﺩﻛﺘﺮﺍ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻓﻀﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘــﻢ «.ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻲ ﻫﻢ
ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ» :ﺍﮔﺮ ﻛﺎﺳﺘﻲﻫﺎﻳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺍﺳــﺖ ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﻛﺴﺐ ﺷﺪﻩ
ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺧﺮﺍﺑﻲ
ﻳﻚ ﺟﺪﻭﻝ ،ﮔﺎﺭﺩﺭﻳﻞ ﻳﺎ ﺟﻮﻱ ﺁﺏ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﻣﻲﺷﺪﻡ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻌﻬﺪ ﺧﻮﺩ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﻳﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻢ .ﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﻨﻲ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﺍ
ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻭ ﺑﻲﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺷﺨﺺ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﻧﻜﻨﻢ ﻭ
ﻧﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺗﻮﺟﻬﻲ
ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ «.ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﭼﻬﺮﻩﺍﻯ
ﭼﻮﻥ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﻧﺠﻔﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﻛﺮﺩﻩ ،ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺣﻤﺪ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﻫﻢ ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺯ
ﻟﻄﻒ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺁﻧﻜﻪ ﻛﺴﻰ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﻛﻪ ﺟﺰﻭ ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ:
»ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟــﻲ ﺟﺰﻭ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﻣﻮﻓﻖ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ
ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﺭﻭﻧﺪ ﺧﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻘﺼﺎﻥ ﻧﺸﻮﺩ«.
ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺧﻮﺑــﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﺑﻮﺩ ،ﻛﻤﺎﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ
ﺍﻭ ﻫــﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ .ﻗﻄﻊ ﻭ ﻳﻘﻴﻦ ﻣﺎﺯﻳــﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺭﺍﻯ
ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳــﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻣﺪﻳﺮﺍﻧــﻰ ﻣﺎﻧﻨــﺪ
ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺁﻧﻬــﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺍﻭ ﺑﺎﻳــﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺴــﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ
ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺁﻗﺎﻯﺷﻬــﺮﺩﺍﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺮﺍﻧﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺍﻭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻛﻨــﺪ .ﺍﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻥ
ﻛﺴﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ
ﺗﻮﻧﻞﻫــﺎﻯ ﻧﻴﺎﻳﺶ ﻭ ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﻭ
ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﺍﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﻳﺮﻯ
ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎ
ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﺭﺍ ﻫﻢ ﭘﻴﺶ
ﺑﺒــﺮﺩ ،ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺁﻗــﺎﻯ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ
ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ» :ﺷﻬــﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺷﻬﺮ ﭘﻴﺸــﺮﻭ ﺗﻼﺵ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ
ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺷﻬــﺮﻱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ
ﺍﺻﻼ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﮔﺎﻡﻫﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑــﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ .ﻣﻦ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻧﻴﺴﺘﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ
ﻫﺴﺘﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻗﺖ ﻛﻨﻴــﻢ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺳﺎﺯ ﺑﻪ ﻃﺮﺍﺣﻲ ،ﻣﺼﺎﻟﺢ،
ﻧﺤــﻮﻩ ﺍﺟﺮﺍ ،ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻛﺎﺭﮔﺎﻩ ،ﺍﻧﻀﺒــﺎﻁ ﻭ ...ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻥ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺍﺳﺮﺍﻑ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻫﺮ ﭘﺮﻭژﻩﺍﻱ ،ﻋﻨﺼﺮ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ«.
ﺍﻣﺎ ﻣﺎﺯﻳﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﻫــﻢ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻰﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻯ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺍﻭ ﺳﺎﻝﻫﺎ
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻱ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ
ﻛﻨﺎﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1371
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﺭﻓﺎﺕ
ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﻜــﻪ» :ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣــﻦ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻛﺎﺭﻱ
ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺑﺎﺷﻢ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺩﻭﺵ ﺷﻬﺮ ﺑﺮﺩﺍﺭﻡ ،ﺑﺮ ﺁﻥ
ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻧﻜﻨﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﻭ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻢ «.ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ
ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻣﻰﮔﻮﻳــﺪ» :ﺍﻭﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮﺏ ﺑﺴﺎﺯﻳﻢ ﻭ ﺧﻮﺏ
ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺳﺎﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ ﻭ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﻭﺡﻧﻮﺍﺯ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﻗﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ
ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭﺳﺖ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﻢ«.
ﻣﺘﻦ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻣﺎﻟﻲ
ﺍﻋﻀﺎﻯ
ﺷﻮﺭﺍﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﭘﻞﻫﺎ ،ﺯﻳﺮﮔﺬﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ
ﻣﻴﻼﺩ ،ﺗﻮﻧﻞ
ﻧﺎﻣﻪ ﻗﺪﺭﺩﺍﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮﺝ
ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻃﻰ ﺍﻳﺎﻡ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺷﺘﺎﺑﻰ ﺗﺎﺑﻨﺎﻙ ﺷﺎﻛﻠﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﮔﺬﺷﺘــﻪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﮕــﻰ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺩﺭﺍﻳﺖ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﺷﻤﺎ
ﻭ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،ﻋﻤﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺰﺭگ ﺧﺪﻣﺖﺭﺳﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧــﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺑﻨﺎﺳﺖ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﺪﻣﺖ ﺩﺭ
ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺨﺖﻛﻮﺷﺎﻥ ﻣﺨﻠﺺ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺷﻌﻮﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺧﺪﻣﺖ ،ﮔﺎﻡﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻭ ﻣﺤﻜﻤﻲ ﺳﻨﮕــﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺧﻮﺍﺳﺘــﺎﺭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻭ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻴــﺮ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻰﮔﻤــﺎﻥ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﺷﻚ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﺗﻼﺵﻫــﺎﻯ ﺑﻰﻭﻗﻔﻪ ﻋﺰﻳﺰﺍﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ
ﭼﺸﻢ ﻣﻨﺼﻔﺎﻥ ﻭ ﻧﺎﻗــﺪﺍﻥ ﻭ ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ﺧﻮﺵ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻛﺎﻟﺒــﺪﻯ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻰ ﺷﻬﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺭﺍ ﺑــﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻣﻲﭘﻴﻤﺎﻳﺪ .ﺩﺭ ﭘﺎﻳــﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ
ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻰ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﭘﺮﺗﻼﺵ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺗﺎﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻀﺮﺗﻌﺎﻟﻰ ،ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺁﻗــﺎﻯ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺎﺯﻳﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻓﻨﻰ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻰ
ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ ،ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻳﻰ ﻛــﻪ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﻩ ﺷﻬﺮ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻯ ﺭﺍ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﻚ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻭ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪﻯ ،ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﺪﻣﺖ
ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺟﻬﺎﺕ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻰﻣﻨﺖ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺭﻳﻢ.
88
ﺷﺎﻳﺪ ﭼﺮﺥ ﻣﺘﺮﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺧﻄﻮﻁ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺭﺍﻩ ﺑﻴﻔﺘﺪ
ﻭ ﺍﻳﻨﻚ ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻡ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ
ﺍﻭﻟﻴــﻦ ﻗﻄﺎﺭ ﺍﺯ ﺳــﺮﻯ ﻗﻄﺎﺭﻫــﺎﻯ ﻧﺴﻞ ﺳــﻮﻡ ﻣﺘــﺮﻭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴــﺶ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺣﻤــﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻯ ﺷﺪ ،ﺗــﺎ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻰﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﺤﺒــﺖ ﺍﺯ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺒﻜﻪ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ
ﺭﻳﻠــﻰ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺳﺖ ،ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﻥﺗﺮﻯ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﺪ ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﺘﺮﻭ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ.
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﺘﺮﻭ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﻪ
ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻤﺒــﻮﺩ ﻗﻄﺎﺭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﻬﺮﻩﺑــﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ
ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺧﺒﺮ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﺧﻮﺷﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ
ﺑﻮﺩ ،ﺗــﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺩﺭﻫﺎﻯ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫــﺎﻯ ﺗﻜﻤﻴﻞﺷﺪﻩﺍﻯ ﭼﻮﻥ
ﻗﻴﻄﺮﻳﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ» :ﺑﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻥ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ
ﻣﺘﺮﻭ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻗﻄﺎﺭ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﻪﺯﻭﺩﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻧﻴﺰ
ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺭﺳﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻌﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ «.ﺍﻳﻦ ﻭﻋﺪﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺍﺩ ﺗﺎ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖﻧﺸﻴﻦ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﺣﺴﺮﺕ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺧﻂ ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺭﻧﺪ
ﻭ ﺩﻝﺷﺎﻥ ﺧﻮﺵ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺴﻞ
ﺳﻮﻡ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻧﻪ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺳﺨﻦ
ﻣﺨﺘﺺ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻣﺨﺘﺺ ﻫﺎﺷﻤﻰ.
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪﻫــﺎﻯ ﺭﺑﻴﻌﻰ -ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛــﺖ ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﻯ ﺍﺯ
ﻗﻄــﺎﺭ ﺷﻬﺮﻯ -ﻫﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺗﺤﻮﻳﻞ
ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ،ﺟﺰﻳﻴــﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳــﺪ ﺁﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﻧﺴﻞ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮔﻔــﺖ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻗﻄﺎﺭ ﺍﺯ ﺳــﺮﻯ ﻗﻄﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ
ﺁﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ 1386ﺍﺳﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﻂ ﻳﻚ ﻣﺘﺮﻭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﺠــﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺘﺮﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭ ﺍﻭﻟﻴــﻦ ﻗﻄﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ 65ﻗﻄﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ
ﻳــﻚ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑــﻪ ﻣﺘﺮﻭ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﺷــﻮﺩ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ 160ﻭﺍﮔﻦ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ 38ﻟﻮﻛﻮﻣﻮﺗﻴﻮ
ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺧﻂ ﺗﻬــﺮﺍﻥ -ﻛﺮﺝ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ .ﺑﺮ
ﺍﺳــﺎﺱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻯﻣﺎﻩ ،ﻫﺮ ﻣﺎﻩ ﺩﻭ
ﻗﻄــﺎﺭ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺷﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ،ﻫﺮ ﻣﺎﻩ ﺳﻪ ﻗﻄﺎﺭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ
ﻧﻮﻉ ،ﻭﺍﺭﺩ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﺘﺮﻭ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺷﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ ﻣﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕﺭﺳﺎﻧﻰ ﺑﻪ
ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﻢ .ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻡ
ﻣﺘﺮﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﻫﻤﻪ ﻭﺍﮔﻦﻫﺎ ﺩﻭﺭﺑﻴــﻦ ﻣﺪﺍﺭﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺩﺍﺧﻞ
ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﺭﺏ ﻫﺮ ﻭﺍﮔﻦ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮﺭﻫﺎﻳﻰ
ﻧﺼﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ
ﻧﻴﺎﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻛﺴﺐ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ«.
ﺟﻌﻔﺮ ﺭﺑﻴﻌﻰ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑــﻪ ﻛﻤﺒﻮﺩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﺘﺮﻭ
ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺩﺍﺩ» :ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ
ﻛﺎﺭﻫــﺎ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﭘﻴﺶ ﺑــﺮﻭﺩ ،ﺧﺪﻣﺎﺕﺭﺳﺎﻧﻰ ﻣﺘﺮﻭ ﺍﺯ
ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺎﻗﺺ ﻓﻌﻠﻰ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫــﺪ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺳﺮﻓﺎﺻﻠﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﻛﻪ
ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﻚ ﻣﺼﺮﻑ 4ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ 3ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻭ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ
ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ 2ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ «.ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﺍﻭ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ
ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻡ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﺒﻮﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ
ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩﻥ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻭ ﻣﺰﺍﻳﺎﻯ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻡ
ﻣﺘﺮﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫــﺎ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ
ﻗﺒﻠﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﻫﻤﻪ ﻭﺍﮔﻦﻫﺎ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﻣﺪﺍﺭﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺩﺍﺧﻞ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﺭﺏ ﻫﺮ ﻭﺍﮔﻦ
ﻣﺎﻧﻴﺘﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻧﺼﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ
ﺣﺮﻛﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺗﺼﻮﻳــﺮﻯ ﻛﺴﺐ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦﻫﺎﻯ ﺩﺭﻭﻥ ﻭﺍﮔﻦﻫﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻢ
ﺩﺭﻭﻥ ﻛﺎﺑﻴﻦ ﺭﺍﻫﺒﺮ ﻗﻄﺎﺭ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺮﻣــﺰ ﻭ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﻴــﺰﺍﻥ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ«.
ﺑﺤﺚ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻯ
ﺭﺑﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩ» :ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﻭﺍﮔﻦ ﺍﻳــﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻣﻌﺎﺩﻝ
ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﻗﻄﺎﺭ
ﻫﻔﺖ ﻭﺍﮔﻨﻪ ،ﻫﻔﺖ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣــﺎﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ «.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻭ
ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﻂ ﻳﻚ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻇﺮﻑ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ
ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻫﻔﺘﻪ ،ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻗﻴﻄﺮﻳﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺪﻡ ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ،
ﻗﻄﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻄﻮﻁ
ﻳﻚ ﻭ ﺩﻭ ﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﻂ ﻳﻚ ﻭ ﺩﻭ
ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺭﺍﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻰﺭﻓﺘﻨﺪ ،ﺣﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ
ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ» :ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻫﻢ
ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﻘﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻗﻠﻬﻚ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺷﺮﻗﻰ ﺧﻂ ﺩﻭ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ
ﻋﻠﻢ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻧﭙــﺎﺭﺱ ،ﺍﺯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻗﻄﺎﺭ ،ﻳﻜﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻴﻢ ﻭ
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ
ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺻﺮﻑ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺗﺮﺩﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ
ﺍﺯ ﺧﻄﻮﻁ ﻧﻴﺰ ﻋﺎﺩﻯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﭼﻮﻥ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺜﻞ ﺧﻄﻮﻁ ﺍﺻﻠﻰ ﻛﻨﻴﻢ«.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﺭﺑﻴﻌﻰ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﺏ ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ
ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺘﺮﻭ ﺭﺍ ﮔﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻﺯﻡ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻭ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺘﺮﻭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ» :ﺧﻮﺍﻫﺶ
ﻣﺎ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺩﻭﻟــﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ
ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺧﻴﻠﻰ ﺳﺮﻳﻊ
ﻭﺍﺭﺩ ﻭﺍﮔﻦﺳﺎﺯﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪﺻــﻮﺭﺕ ﻗﻄﺎﺭ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺘﺮﻭ ﺷﻮﺩ
ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ
ﻣــﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺑﺪﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺘﺮﻭ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﺳﺮﻳﻊﺗــﺮﻯ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﺪﻣﺎﺕﺭﺳﺎﻧﻰ
ﺧﻮﺍﻫــﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻗﻄﺎﺭ ﺣــﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﭘﻴــﺶ ﺍﺯ ﮔﻤﺮﻙ ﺗﺮﺧﻴﺺ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺩﺭ ﻭﺍﮔﻦﺳﺎﺯﻯ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪ .ﺳﻪ ﻗﻄﺎﺭ
ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻭ 14ﻟﻮﻛﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻭ 15ﻭﺍﮔﻦ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺧﻂ
ﺗﻬﺮﺍﻥ -ﻛــﺮﺝ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﻙ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤــﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﻨﺎﺱ ﺍﮔﺮ
ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺭ ﺧﻄﻮﻁ
ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﺧﻂ ﺗﻬﺮﺍﻥ -ﻛﺮﺝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻓﺘﺎﺩ«.
ﺭﺑﻴﻌــﻰ ﺑﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺮﺧﻴــﺺ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ
ﮔﻤﺮﻙ ،ﻗﻄﺎﺭ ﺑﻌﺪﻯ ﻧﻴــﺰ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻯﻣــﺎﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﻂ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ،
ﮔﻔﺖ» :ﺍﮔﺮ ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﺻﻰ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﺭﻭﻧﺪ ﺁﻣﺪﻥ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ
ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻻﻥ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﻨﺎﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻭﻯ ﺁﺏ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﻨﺪﺭ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺸﻮﺩ ﭼﻮﻥ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻭﺍﮔﻦﺳﺎﺯﻯﻫﺎﻯ
ﺩﺍﺧﻠــﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺧﻴﻠﻰ ﺧﻮﺑــﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﻛــﺎﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﺭﻣﺠﻤــﻮﻉ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳــﺖ «.ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ
ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻣﺘﺮﻭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﻮﻣﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ» :ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻻﻥ
ﺩﺭ ﮔﻤﺮﻙ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ 55ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺸﻮﺭ
ﺷﻮﺩ 25 ،ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚ
ﻫﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﺪﻩ ،ﻓﻘــﻂ ﻣﺎﺑﻘﻰ ﺁﻥﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ
ﺷﻮﺩ ،ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﻗﻮﻝﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﺤﺴﻦ ﻫﺎﺷﻤﻰ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺘﻰ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯﻫﺎ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻓﻮﺍﻳﺪ ﻣﺘﺮﻭ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺧــﻮﺩ ﺑﻘﺒﻮﻻﻧﺪ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﻣﺘﺮﻭ ،ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴــﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘــﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ:
»ﻣﻴﺰﺍﻥﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰﻣﺼﺮﻑﺳﻮﺧﺖﻫﺎﻯﻓﺴﻴﻠﻰﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ
ﻋﺎﻣﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺘــﺮﻭ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎ
350ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻟﻴﺘﺮ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮ ﺳﻔﺮ ﺑﺎ ﻣﺘﺮﻭ 7ﺩﻫﻢ ﻟﻴﺘﺮ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰ ﺩﺭ
ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻮﺧﺖ ﺩﺭﺑﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺩﺳﺖﻛﻢ
500ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺳﻔﺮ ﺑﺎ ﻣﺘﺮﻭ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﺘﺮﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺑﺎ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ
ﺷﻬﺮﻯﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻣﻰﺷﺪﻧﺪ،ﻣﺘﻮﺟﻪﻣﻴﺰﺍﻥﺑﺴﻴﺎﺭﺯﻳﺎﺩﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰﻧﺎﺷﻰ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ .ﺍﻧﺮژﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﺮﻭ
ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﻕ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﻫﻮﺍﻯﺷﻬﺮﻧﺪﺍﺭﺩﻭﻣﻰﺗﻮﺍﻥﮔﻔﺖﻣﺘﺮﻭﭘﺎﻙﺗﺮﻳﻦﺳﻴﺴﺘﻢﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ
ﺷﻬﺮﻯﺍﺳﺖ.ﺑﺎﺍﻳﻦﺣﺎﻝﺍﮔﺮﭼﻪﺳﻮﺧﺖﻣﻮﺭﺩﻧﻴﺎﺯﺑﺮﺍﻯﻓﻌﺎﻟﻴﺖﺑﺮﺧﻰ
ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑــﺮﻕ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎﻯ ﻓﺴﻴﻠﻰ ﻭ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻣﺤﻴﻂ
ﺯﻳﺴﺖ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﭼــﻮﻥ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑــﺮﻕ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ
ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﺣﺮﻛﺖ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﺮﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ
ﻫﻢ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ«.
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﻄﺎﺭ ﺷﻬﺮﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﻮﻣﻪ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ
ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ» :ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﺳﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ ﺗــﺎ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺘﺮﻭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﺷﻬﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﺑﺪ .ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺘﺮﻭ ،ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﻭ
ﺳﻮﺍﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻮﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺻﻮﺗﻰ
ﻭ ﺑﺼﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰﻛﻪ ﻣﺘﺮﻭ
ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ«.
89
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯﺍﻡ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﺯﺁﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨﻢ
ﻓﻴﺮﻭﺯﻩ ﺍﻛﺒﺮﻳﺎﻥ
ﺩﺭﺳﺖ ﺩﻭ ﺷـﻤﺎﺭﻩ ﻗﺒﻞ ﺑﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﺷـﻤﺎﺭﻩ 20ﻛﻪ ﺑﺎ »ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻃﻮﺑﺎﻳﻰ« ﺩﺭ ﻗﺎﻣﺖ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸـﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻢ ﻭ
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭﻫﻤﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﺴﻮﻧﺪ »ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ« ﺧﻄﺎﺏ ﻛﺮﺩ؛ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﻛﻪ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯﺍﺵ ﺭﺍ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﻃﻼﻉ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺣﺎﺷﻴﻪﻫﺎﻯ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺍﻳﻦ »ﺗﻐﻴﻴﺮ« ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻃﻮﺑﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ
ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺴـﺎﺋﻠﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻜﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﻃﻮﺑﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺭﺍ
ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻣﻀﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﻜﻢ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ؛ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺩﺭﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺍﻋﻼﻡ
ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻢ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﻢ«.
ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻰ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ
ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩﻳﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﭼﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷـﺘﻴﺪ ﻭ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﺷـﺪﻳﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻴﺪ ﺍﻣﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﻧﺸﺪ
ﻳﺎ ﻣﻮﺍﻧﻌﻰ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪ؟
ﺑﻨﺪﻩ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﻢ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻢ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻭ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﭼﻬﺎﺭﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ.
ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭ،
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻨﺰﻟﺘﻰ ﻭ ﻣﻌﻴﺸﺘﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﻭ ﻳﻜﺴﺮﻯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯﻫﺎﻳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﺁﺭﺍﻡﺁﺭﺍﻡ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﻪﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻓﻰ ﻛﻪ
90
ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮﻯ ﻫﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ.
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻛﻠﻰ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻳﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ
ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﻓﺮﺻﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﻓﺘﻴﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ؟
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺻﻮﻻ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﭼﻪ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎ،
ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫــﺎ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳــﻰ ﺩﺍﺭﻧــﺪ ﻭ ﻣــﺎ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﻳــﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭼﻪ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯﻫﺎﻳــﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﻓﺮﺽ ﻛﻨﻴﺪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳــﻰ ،ﻛﺎﺭﮔﺮﻯ ،ﺑــﺎﺯﺍﺭﻯ ﻭ ...ﻣﻮﺍﺟﻬﻴﺪ ﻭ ﺯﻣﺎﻧــﻰ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻯ ،ﺟﻤﻌﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ،ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ،ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ،ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺳﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻭ ...ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺎ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻛﺎﺭﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺧﺪﺷﻪ ﻭﺍﺭﺩ
ﺷﺪﻩ ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻏﻔﻠﺖ ﻛﺮﺩﻳﻢ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ﻣﺴﺎﻟــﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺑــﺎﺏ ﻣﻌﻴﺸﺖ ﻭ ﻣﻨﺰﻟــﺖ ﺗﻼﺵ ﺩﺭ
ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ،
ﺍﮔﺮ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺣﺘﻰ -ﺯﻳﺎﺭﺗﻰ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻣﻬﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﺎﻧﻚ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ
ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﻳﻦ
ﻫﺪﻑ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎ.
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺷـﻤﺎﺭﻩﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻣﻔﺼﻞ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴـﺘﮕﺎﻥ ﺑﺎ
ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻰ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ،ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰﺩﻫﻢ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﺧﻴﺮ ﺷﻮﻳﻢ .ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ
ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ
ﺍﻳﻦ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﺳـﺖ ﻳﺎ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ؟
ﺑﺤﺚ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺍﺯ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺗﺎﺑــﻊ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ
ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩﺍﺭ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕــﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺳﻨﻮﺍﺕ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺭﮔﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﻮﺩ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺣﻠﻘﻪ ﻭﺍﺳﻂ
ﺁﻥ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺯﻣﺎﻧــﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻣﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩﻩ،
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭ ،ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕﺭﻓﺎﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ
ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺤــﺖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺎﻣﻊ
ﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ.
ﺍﺻــﻼﺡ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣــﻪ ﻣﺮﺍﺣﻠﻰ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛــﺮﺩ ،ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﺠﻠــﺲ ﺑﻪ ﺁﻥ
ﺍﻳﺮﺍﺩﺍﺗﻰ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺍﺻﻼﺣﺎﺗﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻣﻦ
ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﻟﻴــﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ
ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺖﺭﺳﺎﻧﻰ ﺑــﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﻭ ﻣﻬﻤﻲﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻣﺎ ﻓﺮﺻــﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻯ
ﻧﺪﺍﺭﻳــﻢ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﻭﻗــﺖ ﻭ ﺍﻧﺮژﻯ ﻣﺎ ﺻــﺮﻑ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑــﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺣﻘﻮﻕ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕــﺎﻥ ﻭ ﺧﺪﻣﺖ ﺑــﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺒﺎﺣﺜــﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻴﻦ
ﻭﺯﺍﺭﺕﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ
ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮﺩ ﺍﺻﻼ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺸﺪﻳﻢ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻴﻢ .ﻣﺎ ﻃﺒﻖ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﺑﻮﺩﻳﻢ ،ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ
ﺑــﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻛﺮﺩ ﻛــﻪ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ
ﻣﻲﺷﻮﻳــﻢ ﻣﺎ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺑﻼﻍ
ﻣﻲﺷﺪ ،ﻃﺒﻖ ﺁﻥ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ.
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺷـﻤﺎ ﭼﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴـﺪ ﻭ ﭼﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴـﺪ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ
ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻫﺴﺘﻴﺪ ،ﺩﺭ ﭼﻪ ﺍﻣﻮﺭﻯ ﺑﺎ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ ﻣﻲﺷـﺪﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭼـﻪ ﻣـﻮﺍﺭﺩﻯ ﺑـﺎ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ
ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻲﺷﺪﻳﺪ؟
ﺑﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺩﺭﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺣﻜﻤﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻭﺯﻳﺮ
ﺭﻓﺎﻩ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻓﻘﻂ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﻮﺩﻡ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ
ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭ ﻭ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺗﺎﺑﻊ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﺳﺒﺐ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﻣﻦ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻢ .ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ
ﺩﺍﺭﻡ ﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺯﻧﺪﮔــﻰ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ ﻭ
ﺗﺎﺑﻊ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﺑــﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ
ﺩﺍﺭﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ
ﺷﻮﺩ .ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻓﺘﺎﺩ.
ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺭﺩﻳﻒ ﺑﻮﺩﺟﻪ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓـﺎﻩ ﺩﺭ ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﻳﺎ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ؟
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ.
ﺣﻜﻢ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺷـﻤﺎ ﺭﺍ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻣﻀﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺣﻜﻢ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ
ﺣﻜﻢ ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﺪ؟
ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻧﻪ ،ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ
ﻣﻲﻛﻨــﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺍﻳﻦ ﺑــﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻭﺵ ﻣﻦ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭﻋﻴﻦ
ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺧﺪﻣﺘﻢ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻰ ﻧﻜﺮﺩﻡ ،ﻫﻴﭻ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ
ﻧﺪﺍﺩﻡ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﺒﻮﺩﻡ .ﻫﻴﭻ ﻣﻮﻗﻊ ﻃﺎﻟﺐ ﭘﺴﺘﻰ ﻧﺒﻮﺩﻡ
ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ 30ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﻳﻚ
ﻟﺤﻈﻪ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﻴﺎﻭﺭﻡ ﻭ ﺧﻮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺴﺖ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻰ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻢ،
ﻫﻴﭻ ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﺧﻮﺩﻡ ﭘﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺗﺮﻙ ﻧﻜﺮﺩﻡ.
ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻮﺩﻳﻊ ﺧﻮﺩ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻴﺪ .ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻡ
ﺣﻀﻮﺭ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟
ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ ﻣــﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺤﺘﺮﻡ
ﺭﻓــﺎﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﻫﺴﺘــﻢ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﻛــﺮﺩﻡ .ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸــﻮﻡ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ
ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﺪ ﻭ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ
ﻛﺎﻣﻞ ﺩﺍﺷﺘﻢ.
ﺧﺒﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻛﺴﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ
ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻗﺪﺭ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ
ﻗﺒﻼ ﺍﻃﻼﻋﻰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ؟
ﺑﻠﻪ ،ﺧﺒﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫــﺎ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪﻑ ﻣــﺎ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺑﻮﺩ ﭼﻮﻥ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛــﺮﺩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻭﺟﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋــﺚ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻭ ﺣﺮﻑ ﻭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﻰ ﺷــﻮﺩ ،ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺩﻭ،
ﺳﻪ ﻣــﻮﺭﺩ ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛــﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﻫﻤﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﺣﻴﻄﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ
ﻣــﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺣﻴﻄﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺑﻮﺩ ﺑــﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﺟــﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕ
ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺭﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺑــﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻓﺮﺻﺖ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻢ
ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺷﺪ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﻲﻛﻪ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣــﺪﻭﺩ 214ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ
ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺳﻮﺍﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳـﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺑﻴﻤﻪﺍﻯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ
ﻭ ﻧﻘﺪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺁﻥ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ،ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺍﺳﺖ
ﻣﻔﺼﻞ ﻛﻪ ﺍﻻﻥ ﻗﺼﺪ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺷـﻮﻡ .ﺍﻣﺎ ﺷﻤﺎ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻳﺎﺳـﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﻇﺎﻳﻔﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩﺗﺎﻥ
ﮔﺬﺍﺷـﺘﻪ ﻣﻲﺷـﺪ ﺭﺍ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﻣﻲﺩﺍﺩﻳـﺪ ،ﺍﺯ ﺍﺟـﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻛﺸـﻮﺭﻯ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻮﻋﺪ ﻭ ...ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ
ﺭﺿﺎﻳﺖﺧﺎﻃـﺮ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷـﺘﻪ .ﭘﺲ
ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰ ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺍﻳــﻦ ﺧﻴﻠــﻰ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻣــﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃــﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ،ﻣﺴﺌــﻮﻻﻥ ﻭﻗﺘﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨــﺪ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺩﺭ
ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎ ﻧﻴــﺰ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰﻫﺎﻳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻳﻚ ﻣﺪﻳــﺮ 30ﺳﺎﻝ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﺣﻖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻃﺒﻴﻌﻰ
ﻭ ﺑﺪﻳﻬــﻰ ﻳﻚﻣﺪﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﺣﻖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻣﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓـﺎﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋـﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳـﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺳـﻮﻯ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ
ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ ،ﺍﻧﺘﺼﺎﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻦ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻠﻰ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ،ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ
ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻗــﺎﻯ ﺫﺑﻴﺤﻰ )ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ،ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺸﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ
ﺗﺎﻣﻴــﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ( ﻭﺯﻳــﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﻣــﻦ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺑﻼﻍ ،ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺑﺎﺑﺖ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺭﻓﺎﻗﻰ ﻭ ﻛﺴﻮﺭﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ .ﺑﺤﺚ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺤﺚ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﺟﺎ ﭘﻮﻝ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺍﺭﻳﺰ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺍﺣﻜﺎﻡ
ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ .ﺍﻣــﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﻮﺩ .ﻣﺎ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺩﺭ 11ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ
ﻳﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭ ﻣﻮﺛــﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﻜﺘﻪﺍﻯ ﻫﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ ،ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺴــﻂ ﺑﺎﺑﺖ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺭﻓﺎﻕ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ
ﺭﺍ ﻣــﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﻪ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻘﺴﻴــﻢ ﻣﻲﻛﻨﻢ .ﻳﻚ ﻋﺪﻩ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻋﻴﺪ ﻏﺪﻳﺮ 137/5ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑــﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ
ﺗﻮﻣﺎﻥ ﭘﻮﻝ ﺑﻪﺣﺴﺎﺏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺍﺭﻳﺰ ﺷﺪ
ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧــﻮﺩ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻭ
ﺑﺎﺑﺖ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺭﻓﺎﻕ ﺷﺪﻩ .ﻫﺸﺖ ﺍﻟﻰ
ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ
ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻣﻲﺭﻭﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ
ﻫﺸــﺖ ﻭ ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ
ﺑﻮﺩﻡ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ
ﺗﻴﻢ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻛــﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻧﻮﻉ ﺩﻭﻡ
ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑــﻪ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷــﺪ ﺑﻪ
ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ 137/5ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ
ﻣﺪﻳﺮﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻤﻜﺎﺭ ﻭ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺎ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺪﻝ ﺑﻪ
ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺻــﺪﻭﺭ ﺣﻜﻢ ﺣﺪﻭﺩ 15ﺍﻟﻰ
ﺗﻴﻢ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ
16ﻫــﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ
ﻛﻤﻲ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﺟﺰﻭ
ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻭﺟﻪ ﻣﺎ ﺍﻗــﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺻﺪﻭﺭ ﺣﻜﻢ
ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎﺑﻌﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺧﻮﺑﻰ
ﺍﻳﻦ ﻋــﺪﻩ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﮕﻰ
ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻮﻋﺪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ
ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﺳﺒﺐ
ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻣﻌﺎﻭﻧــﺎﻥ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻛﻞ ﺭﺍ ﺍﺯ
250ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﻀﺎ
ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﺩﺍﺧﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺳــﻨﺪ
ﺭﻣﻮﺯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ
ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﺟﺮﺍﺳﺖ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻢ
ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ.
ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫــﻢ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻳﻢ.
ﺷـﻤﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﺍﻧﻪ ﭘﺎﺳـﺦ ﻣﻲﺩﻫﻴـﺪ .ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﻠﺴﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﺎ ﺳﻘﻒ 60ﻫﺰﺍﺭﻧﻔﺮ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ
ﻧﮕﻔﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ
ﺍﻳــﻦ ﻭﺍژﻩ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ﻫــﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ .ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 47ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻓﺮﺩﻯ ﺩﺭﻣﻮﺭﺩ ﺷﺨﺺ ﺧــﻮﺩ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﻯ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺷﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺁﺳﻴﺐ ﻧﺒﻴﻨﺪ ﻛــﻪ ﻣﻦ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻛﻨـﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔـﺎﻕ ،ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺁﮔﺎﻩ ﺷـﻨﻴﺪﻩ ﺷـﺪﻩ ﻛﻪ
ﻧﺪﺍﺭﻡ .ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ،ﻣﻠﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣـﻞ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴـﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻋﻠـﺖ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯ
ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻈﺎﻡ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ...ﺁﺳﻴﺐ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﻋﺪﻡ ﺗﻤﻜﻴﻦ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ؟
ﻧﺒﻴﻨﺪ .ﺩﺭﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻡ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﻳﻜﺴﺮﻯ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺷــﻤﺎ ﻣﻲﺷــﻨﻮﻡ .ﭼﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻤﻲﺷﻮﻡ ﻭ ﻧﻤﻲﭘﺴﻨﺪﻡ.
ﻛﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴــﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﻤﻜﻴﻦ ﻛﻨﻢ .ﻣﻦ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ
ﺧﺐ ،ﺍﮔﺮ ﺍﻓﺸـﺎﻯ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻛﻨـﺎﺭﻯ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺭﺍ ﺟﺰﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ،ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ
ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻋﻠﺖ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ.
ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﺪ؟ ﺷـﻤﺎ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺻﺤﺒﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ
ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺍﺩﻳﺪ؟
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﻭ ﺷـﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻋﻠــﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛــﻪ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ ،ﺟﺰﻭ ﺍﺧﺘﻴــﺎﺭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻭ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻦ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷــﺨﺼﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﻢ ،ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺩﻋﻮﺍ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺎﺑﻌﻴﺘﻰ
ﻫﺮﮔﺰ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻗﺒﻠﻰ ﺭﻓﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﻜﻢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺍﺻﻼ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴـﺎﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕﺭﻓﺎﻩ ﺑﺎﺷـﺪ ﻭ ...ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺷـﺮﻛﺖﻫﺎﻯ
ﺍﺯ ﻣﻦ ﻧﭙﺮﺳــﻴﺪﻧﺪ ﺗﻮ ﺍﻳﻦ ﭘﺴــﺖ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻰ ﻳﺎ ﻧﻪ ،ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻯ ﻳﺎ ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﺒﻠﻎ ﺭﻳﺎﻟﻰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺁﻥ ﭼﻘﺪﺭ
ﻧﻪ ،ﺷﺮﻁ ﻭ ﺷــﺮﻭﻃﻰ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻭ ...ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺩﺳﺖﺑﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺖ؟
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﻣﻦ ﺗﺎ ﻟﺤﻈﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺣﻜﻢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﮕﻰ
ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩﻡ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﻦ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺸــﻮﺭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﺩﺭ
ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮﺩ.
ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﺘﻌﻠﻖ
ﺣـﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﻫﻔﺘـﻪ ﭘﻴـﺶ ﻇﺎﻫـﺮﺍ ﺟﻠﺴـﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻭﻧـﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺎ
ﺭﻳﺎﺳـﺖ ﺟﻤﻬـﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺗﺎﺧﻴـﺮ ﺩﺭ ﺻـﺪﻭﺭ ﺣﻜـﻢ ﺩﺭﻃﻮﻝ ﺳــﺎﻟﻴﺎﻥ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺳﻬﻢ ﻛﺎﺭﻓﺮﻣﺎﻳﻰ ﺣﻖ ﺑﻴﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴـﺘﮕﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻮﻋﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪ ،ﺟﻠﺴﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺪﻫﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ 10ﺳﺎﻝ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷـﻤﺎ ﺍﺯ ﺳـﻮﻯ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﺘﺎﺏ ﭘﻴﺶ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ .ﭼﺮﺍ ﺑﺎ ﻋﺪﻡ ﺻـﺪﻭﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﻲ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ
ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﺁﻥ ﺷﺪﻳﺪ ،ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ﺑﺎﺑﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻧﮕﻔﺘﻴﺪ ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ؟
ﻧﮕﺬﺍﺷـﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻩﻫﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺳــﻬﺎﻡ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ ،ﻓﻘﻂ 7ﺍﻟﻰ
ﺍﺳﺖ؟
8ﺷــﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺳﻬﺎﻡ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﻳﺎ ﺻﺪﺩﺭﺻﺪﻯ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ
ﻣﺎ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻛﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ،ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻘﻴﻪ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﺷﺨﺼﻰﻛﻪﺭﻳﺎﺳﺖﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰﻛﺸﻮﺭﻯ
ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻮﻋﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻴﺪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﭼﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﺪ؟
ﻳﻚ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻴﻢ .ﺩﺭ ﭼﻮﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭﺁﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﻰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ
ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﻤﺎ ﺳﻮﺍﻝ ﺷﺪ ﭼﺮﺍ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ.
ﻣﻮﻋﺪ ﺻﺎﺩﺭ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻻﺯﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ .ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺷﻤﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭﺳـﺎﻝﻭﻧﻴﻢ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻣﺮﺍﺣﻠﻰ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷـﺘﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺁﺷﻨﺎ
ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﮕﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻮﻋﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﺪ ،ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺴﺘﻴﺪ.
ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻫﻰ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺟﻼﻟﻰ ،ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ
ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮﻡ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﺪ ،ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﺎﻣﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺍﺩ.
91
92
www.mosalas.ir
»xpn
ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻜﺴﻮﺗﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ
ﺑــﺎ ﺍﺑﻼﻍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻣﺎﺩﻩ 41ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻟﺤﺎﻗﻲ ﺑــﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻫﺮ ﻧﻮﻉ
ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴــﺮﻱ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘــﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ )ﺍﺯ ﺟﻤﻠــﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ( ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﻛﻪ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ﺳﻜﻮﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
93
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﻤﻞ ﺷﺪ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎﻯ ﻭﺭﺯﺵ ﺭﻭﻯ ﺳﻄﺢ ﺻﻴﻘﻠﻰ
ﻣﻬﺪﻯ ﺧﺮﻡ ﺩﻝ
ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪ
ﻭﺭﺯﺵ ﺣﺎﻻ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﻻﻳﻨﺤﻞ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ،
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸﻮﺭ ﺁﻏﺎﺯ
ﻛﺮﺩ؛ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻣﺤﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﺮﺯﻣﻴﻦ
ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺍﺑﻼﻍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻣﺎﺩﻩ 41
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻟﺤﺎﻗﻲ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻨﻈﻴــﻢ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻫﺮ
ﻧﻮﻉ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ
)ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ( ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑــﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳــﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﺧــﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﻛــﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻲ ﺑﻼﺷﻐﻞ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻣﻜﻠﻒ ﺑــﻪ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﺑــﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩ ﻗﺎﻧﻮﻧــﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬــﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴــﺮﻱ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺍﻓﺸﺎﺭﺯﺍﺩﻩ ،ﻋﻠﻲ ﻛﻔﺎﺷﻴﺎﻥ ،ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﺸﺤﻮﻥ ،ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺍﻣﻴﻨﻲ
ﻭ ...ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺳﺎﺯﻣــﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﺩﻟــﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﺣﻀﻮﺭ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼﻑ
ﻧﺺ ﺻﺮﻳﺢ ﻗﻮﺍﻧﻴــﻦ ﻣﺼﻮﺏ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺟﺮﺍﻱ
ﺟﺪﻱ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭﻛﺎﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺑﺎﺯﺭﺳــﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳــﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ
ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻭﺭﺯﺵ ،ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻱ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻩﺍﻱ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ
ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻛﺮﺳﻲﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷﻔﺎﻑ ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠــﻲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ
ﻭ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻠﻲ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ )ﮔﺮﭼﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻭﺭﺯﺵ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺍﻳﻨﻬــﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ
ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ( ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻣﻲ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘــﻲ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭ ﺳﺎﻳــﺮ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻐﻔﻮﻝ ﻣﺎﻧﺪﻩ ،ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﻣﻨﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪﻫﺎﺳﺖ ،ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ
ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﻦ ﺑــﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﺶ ﻧﺪﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺯ ﭘﺬﻳــﺮﺵ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﺯﭘﺮﺳﻲ ،ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﺷﺎﻥ
ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﻗﺮﺍﺭ ﻣﺠﺮﻣﻴﺖ ﻭ
ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ،ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ
ﻛــﻪ ﭼﻮﻥ ﺍﺟﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻔــﻊ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻧﺒــﻮﺩ ،ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﺎﻃﻊ ﻭ
ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﺵ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻭﺭﺯﺵ ﺑﻪﻭﻗﻮﻉ ﻧﭙﻴﻮﺳﺘﻪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺑﺎﺯﺭﺳــﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﺟــﺮﺍﻱ ﻗﺎﻧﻮﻥ »ﻣﻨﻊ ﺗﺼــﺪﻱ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ
ﺷﻐﻞ ﺩﻭﻟﺘﻲ« ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺷﻐﻠــﻲ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ
ﺩﺭ ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ،ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ
ﺁﻥ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺴﺖﻫﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.
ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻭﺭﻭﺩ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﺧﺪﻣــﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻧﻈــﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣــﺎﺩﻩ 95ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﻛــﻪ »ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴــﺮﻱ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎ ﻣــﺪﺭﻙ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺧﺎﺹ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ،
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥﻫــﺎ ،ﺷﻮﺭﺍﻫﺎ ،ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﺸــﺎﻭﺭﻩﺍﻱ ﻏﻴﺮﻋﻀﻮ،
ﺗﺪﺭﻳــﺲ ﻭ ﻣﺸﺎﻭﺭﻩﻫــﺎﻱ ﺣﻘﻮﻗــﻲ ﻣﺸــﺮﻭﻁ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ
ﺳﺎﻋــﺎﺕ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺁﻧﻬــﺎ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳــﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﺍﺩﺍﺭﻱ
ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﻣﻮﻇﻒ ﺗﺠــﺎﻭﺯ ﻧﻜﻨﺪ ،ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ« ﺭﺍ ﻣﺸﻤﻮﻝ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ
ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻼ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ
ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻣﻲ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻔﻆ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺭﻭﺳﺎ ،ﻧﻮﺍﺏ ﺭﺋﻴﺲ
ﻭ ﺩﺑﻴــﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﺩﺭﻫــﺎﻱ ﻓﻨﻲ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﺭﺍ
ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺍﺧﺬ ﻣﺼﻮﺏ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ
ﻛﺎﺭﺕ ﺯﺭﺩ ﺑﻪ ﻛﻔﺎﺷﻴﺎﻥ
ﻋﻠﻰ ﻛﻔﺎﺷﻴﺎﻥ – ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ
ﻣﺘﻮﻟﺪ 15 :ﻣﺮﺩﺍﺩ 1333
ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ :ﻓﻮﻕ ﻟﻴﺴــﺎﻧﺲ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣﺎﺳﺘﺮﻳﺦ
ﻫﻠﻨﺪ
ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻛﺎﺭﻱ :ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺍﺭﺯ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰﻯ
ﺗﻮﺿﻴﺢ:ﻋﻠﻰﻛﻔﺎﺷﻴﺎﻥﺍﻟﺒﺘﻪﺗﺎﭘﻴﺶﺍﺯﺍﻳﻦﺑﻪﺩﻟﻴﻞﺩﻭﺷﻐﻠﻪﺑﻮﺩﻥﺗﻮﺳﻂ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺑﻮﺩ -ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺩﻭﻯ 800ﻣﺘﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ
94
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳــﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺎﻣﻲ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻥ ،ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺍﺧﺬ ﻛﺮﺩ.
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻲ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣــﻪ ،ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪﺍﻱ
ﺑــﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧــﻲ ﺭﺍ ﺍﺑﻼﻍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺭﻭﺳﺎ ﻭ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎ ،ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﺭﻋﺎﻳــﺖ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺩﺭ
ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺭﻭﺍﻝ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻃﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ
ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻝ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺣﻜﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﭘﺮﺳﻲ ،ﺑﻪ
ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺟﻬﺖ ﺻﺪﻭﺭ ﺣﻜﻢ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺕ
ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﻭ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻧﻘﺪﻱ -ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ
ﺩﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻣﺠﺮﻣﻴــﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ -ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﺧــﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﻪ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻲ ﺑﻼﺷﻐﻞ
ﻧﻤﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣــﻮﺯﻩ ﻭﺭﺯﺵ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ
ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲﺷﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺍﻓﺸــﺎﺭﺯﺍﺩﻩ ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻠﻲ
ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ،ﻋﻠﻲ ﻛﻔﺎﺷﻴﺎﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ،ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﺸﺤﻮﻥ
ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺑﺴﻜﺘﺒــﺎﻝ ﻭ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺍﻣﻴﻨﻲ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ
ﺟﻮﺩﻭ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦﺷــﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ
ﺑﺎ ﭼﻪ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ ﺗﻜﻠﻴــﻒ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲﺍﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺼــﻮﺹ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﺑﺴﻴــﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻧﻴــﺰ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ
ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ ،ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﭘﺬﻳــﺮﺩ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﻤﻪﻫﺎﻱ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖﻫــﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﺨﻠﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻃﻠﺒﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﭘﺴﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻋﻤﺮ
ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋﺎﺩﺕ ﻣﺒﺪﻝ ﺷﺪﻩ؛ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺧﻮﺩ ﻳــﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺸﺎﻥ ﺻﺪﻕ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻧﻴــﺰ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻫﻲ
ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺟﺮﺍﻳﺶ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥﮔﺮﻳﺰﻱ
ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥﺳﺘﻴﺰﻱ ،ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢﺳﺎﺯﻱ ﻓﻀﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﺟﻮﺍﻧﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﺣﻘﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺳﻲ ﻧﺰﺩ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﻏﺼﺐ
ﺷﺪﻩ ،ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺭﻭﺩ.
ﻣﺪﻳﺮ 45ﺳﺎﻟﻪ
ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﺸﺤﻮﻥ
ﻣﺘﻮﻟﺪ1320 :
ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ :ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﻭﺭﺯﺷﻲ
ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻛﺎﺭﻱ :ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻰ
ﺗﻮﺿﻴﺢ :ﻭﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 45ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ
ﺩﺭ ﺭﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ -ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ
ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﺑﺴﻜﺘﺒﺎﻝ
ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻫﺎﺷﻤﻰﻃﺒﺎ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ:
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ
ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻫﺎﺷـﻤﻰﻃﺒﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺭﻳﺎﺳـﺘﺶ ﺑﺮ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻭﺭﺯﺵ ﻭ ﻛﻤﻴﺘـﻪ ﺍﻟﻤﭙﻴـﻚ ﻫﻤﭽﻨـﺎﻥ ﺑﻪﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻳﻜـﻰ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﺎﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﻭﺭﺯﺵ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺟﻮﻉ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﺳـﺖ .ﺍﻭ
ﻭﺭﺯﺵ ﺭﺍ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻣﻬﻨﺪﺳـﻰ ﺧـﻮﺩ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﺪ ﻭ
ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻣﻰﺷـﻮﺩ ﺩﺭ ﻫﺮﻛﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻭﺭﺯﺵ
ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ .ﻫﺎﺷﻤﻰﻃﺒﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ
ﺑﺎ ﻛـﻢﻛﺎﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻣـﻮﺭﺍﺕ ،ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﺭﺗﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﻫﺪ.
ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻓﺪﺭﺍﺳـﻴﻮﻥﻫﺎﻯ ﻭﺭﺯﺷـﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ
ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳـﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪ
ﻭﺭﺯﺵ ﻭﺭﻭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭﺭﺯﺵ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺪﻫﻴﻢ .ﻣﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ ﺭﻭﺳﺎﻱ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ
ﺍﺳﺖ ﻋﻮﺽ ﺷﻮﻧﺪ ﺧﻮﺏ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺮﻑ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻫــﻢ ﺩﺭ ﻧﺼﺐ ﻭ ﻫــﻢ ﺩﺭ ﻋﺰﻝ ﺭﻭﺳــﺎﻱ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ
ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺍﻋﻤﺎﻝﻧﻈﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻣﺠﻤﻊ
ﺑﺴﭙﺎﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺭﺍﻱ ﻣﻲﺩﻫﻨــﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﺋﻴﺲ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺨﺎﻟﻔــﻢ .ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻳﻢ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻳــﺪ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺠﻤﻊ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺿﻌﻔﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺩﻳﺪ ،ﻣﺠﻤﻊ
ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴــﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﺭﺍ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺗــﺎ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺼﻤﻴﻢ
ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺭﺋﻴــﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫــﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ .ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ
ﻣﻬﺮﻋﻠﻴﺰﺍﺩﻩ ﺑﻨﺪﻱ ﺑــﻪ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑﻪ
ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﺗــﺎ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺭﺍ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑــﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﺑﺠﺎﻳــﻲ ﺑﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺧــﺪﺍ ﺭﺍ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ
ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﻛﺎﺭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﺍﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﻱ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻭﺷـﻐﻠﻪﻫﺎ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ،ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ
ﻣﺮﺑﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳــﻦ ﻋﻴﺐ ﺍﺳﺖ ،ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﻣــﺎ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻣﺮﺑﻴﺎﻥ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻪﻧﻈــﺮ ﻣﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﺋﻴﺲ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒــﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫــﺎﻱ ﮔﻮﺍﻧﮕﺠﻮ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺭﻭﺳﺎﻱ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎﺭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺍﮔﺮ
ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻧﻲ ﻗﻮﻱ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻳﻘﻴﻨﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ
ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮﺩ.
ﺍﻣﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺳﻦ 45ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑــﻪ ﺍﻭﺝ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﺭﺳﻨﺪ ﻭ
ﻛﺎﺭﺍﻳــﻰ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳــﺖ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﻳﻚ ﻧﻬﺎﺩ ﺭﺍ
ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻃﺒــﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﺯ
ﻣﺤﻞ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﭘــﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺮﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺑﻮﺩ .ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ
ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﻮﺩ ،ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﺯ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ
ﺣﻘﻮﻗــﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺪﻩ
ﻛﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﺮﺩ.
ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ،ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳـﻰ ﻛﻞ ﻛﺸـﻮﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺭﺯﺵ
ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﻟﻴﻞﺍﺵ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻢ ،ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻴﭻ
ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﻳﺎ
ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ .ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺮﺩ .ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ،
ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻳﺎ ﻧﻬﺎﺩﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ.
ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺭﻭﺵ ﺣﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺳـﺖﻫﺎﻳﻰ ﺑـﺮﺍﻯ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻮﺿـﻮﻉ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ
ﺍﺳﺖ؟
ﻣﻦ ﺗﻮﻫﻢ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻧﺪﺍﺭﻡ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﮔﺮﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺑﺎﺯ
ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ
ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺍﻓﺸﺎﺭﺯﺍﺩﻩ -ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻠﻰ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ
ﻣﺘﻮﻟﺪ1321:
ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ :ﻓﺎﺭﻍﺍﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺩﺍﻧﺸﺴﺮﺍﻱ ﻋﺎﻟﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ
ﺳﻮﺍﺑﻖ :ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻰ
ﺗﻮﺿﻴﺢ :ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸﻮﺭ؛ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﺁﺳﻴﺎ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ – ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻭ ﺳﺮﻣﺮﺑﻰ
ﺳﺎﺑﻖ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ژﻳﻤﻨﺎﺳﺘﻴﻚ
ﻛﺮﺩ ،ﺩﻟﻴﻠﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﺩﻧﺪﺍﻥ ﺑﺎﺯ ﻛﻨﻴﻢ.
ﻭﺍﺿﺢﺗـﺮ ﺑﮕﻮﻳﻴـﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻃﻌﻨﻪ ﺷـﻤﺎ ﺑـﻪ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ
ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﻳﺎ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ؟
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺵ ﻣﺸﺨــﺺ ﺍﺳﺖ.ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ
ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﻢ ﺣﻜﻢ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻭﺭﺯﺵ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺟــﺎﺯﻩ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻳﻌﻨﻰ ﺍﮔــﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ
ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ؟
ﺑﻠﻪ .ﺩﻟﻴﻠﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻳﻦﻗﺪﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﺸﻜﻞ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﻛﻨﺪ .ﻣﮕﺮ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﻢ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻭ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﻜﻢ
ﺍﺳــﺖ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ
ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ
ﻻﻳﺤﻪﺍﻯ ،ﻃﺮﺣﻰ ،ﺍﺳﺘﻔﺴﺎﺭﻳﻪﺍﻱ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮﺩﺵ ﻭ
ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻧﺶ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺩﻡﻫﺎﻯ ﺣﻘﻮﻗﻰ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻫﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺣﺮﻑ ﺑﺰﻧﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ
ﻛﻢ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩ.
ﺑﻠﻪ .ﻭﻗﺘــﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺸﻜــﻞ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻻﻳــﻞ ﺍﺳﺖ ﻛــﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧــﻪ ﺗﻨﻬــﺎ ﻭﺭﺯﺵ ﺭﺍ ﺩﭼــﺎﺭ ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻯ
ﺟﺪﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺜﻞ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪﻫﺎﺳﺖ؟
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻤﻰ ﻫﻢ ﻛــﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﺸﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﻰ ﻣﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ
ﺭﺍ ﻣﺼﻤــﻢ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﻳﺪﻡ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﻫﺎﻳﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ
ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻌﻤﺎﺭ ﻭﺍﻟﻴﺒﺎﻝ ﺩﺭ ﻛﺸﺘﻲ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻳﺰﺩﺍﻧﻰﺧﺮﻡ -ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻛﺸﺘﻰ
ﻣﺘﻮﻟﺪ 1330:
ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ :ﺩﻳﭙﻠﻢ
ﺗﻮﺿﻴـﺢ :ﺍﺯ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣــﺎﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﻬﻨﺪﺱ
ﺣﺴﻦ ﻏﻔﻮﺭﻯﻓﺮﺩ ﺑﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻭﺍﻟﻴﺒــﺎﻝ ﺁﻣﺪ .ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﻭﺍﻟﻴﺒﺎﻝ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ.
95
ﻳﺰﺩﺍﻧﻰﺧﺮﻡ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻨﻊ ﺗﺼﺪﻯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ:
ﻣﺮﻭ ﺩﺭ ﺧﺮﺍﺑﺎﺕ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﻜﻨﺪﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻳﺰﺩﺍﻧﻰﺧﺮﻡ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﺷـﻐﻠﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺍﺯ ﻫﻴﺎﺕ ﺭﺋﻴﺴﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳـﻴﻮﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﭘﻬﻠﻮﺍﻧﻰ ،ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺜﻞ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪ
ﻭﺭﺯﺵ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻧﻜﺮﺩ ﺗﺎ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﺍﺵ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺑﺮﻭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭﺳﺖ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺯ ﻭﺭﺯﺵ ،ﺍﻭ ﺑﺎ ﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﺍﺻﻼ ﺩﻭﻟﺘﻰ
ﻧﻴﺴـﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻢ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺮﻭﻡ .ﺍﻭ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺍ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﻨﺠﺎﻝ ﺭﺳـﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ.ﺍﻭ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻮﻓﻘﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﻫﻪ 60
ﺷﻤﺴﻲ ﺑﺮ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞﺳﺎﺯﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﻣﻮﻓﻘﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ 17ﺳﺎﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ
ﻭﺍﻟﻴﺒﺎﻝ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻨﺎﻥ ﺭﺷـﺪﻱ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ .ﻳﺰﺩﺍﻧﻲﺧﺮﻡ ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻪﺗﻤﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﺍﺵ ﺑﺎ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺸﻜﺴﻮﺗﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻼﻙ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﺖ .ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺁﻧﻬﺎ
ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻛﺸﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﻦ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺪﺍﻝ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻡ .ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ«.
ﺁﻗﺎﻯ ﻳﺰﺩﺍﻧﻰﺧﺮﻡ ،ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪﻫﺎ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ ﻣﻲﺭﻭﻳﺪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﺒﺮ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﺮﺩﻥ.
ﺧﻮﺩ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪ ﺑﻮﺩﻳﺪ؟
ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳـﻰ ﻛﻞ ﻛﺸـﻮﺭ ،ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺑﻠﻪ ،ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩﻡ ﻭ ﺣﺎﻻ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻛﺸﺘﻰ ﻫﺴﺘﻢ.
ﺭﺳﻴﺪ .ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳﺪ...
ﺭﺳـﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻊ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴـﺘﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻧﺎ ﺗﺮﻙ ﭘﺴـﺖ ﻭﺭﺯﺷـﻰ
ﻣﻨﻈﻮﺭﺗﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺑﺪﻫﻢ.
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺧﻮﺩ؟
ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴـﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻣﻲﺭﻭﻳﻢ ﻣﻦ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﻧﻴﺴﺘﻢ.
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺶ ﺷﻤﺎ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﺳﺎﻝ 72ﻳﺎ 73ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﻩﺍﻯ ﺍﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﺷـﻤﺎ ﺩﺭ ﻟﻴﺴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ
ﻭﺭﺯﺵ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺍﺭﮔــﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺩﺳﺘﻤﺰﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺍﺭﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺭﺯﺵ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻌﺮﻳﻔﻰ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺩﻭﺷﻐﻠﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻛﺎﺭﺷﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻭ ﺟﻨﺠﺎﻝ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎﻭﺷﺎﻏﻠﻴﻦﻭﺟﻮﺩﺩﺍﺭﺩ.ﺍﻳﻦﻣﻮﺿﻮﻉﺩﺭﻣﻮﺭﺩﻣﺪﻳﺮﺍﻥﺩﻭﺷﻐﻠﻪ ﺍﺳﺎﺗﻴــﺪ ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻛﺮﺩ ،ﺑــﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛــﺎﺭ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻰ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻟﻴﺴﺖ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ
ﻫﻢﻣﺼﺪﺍﻕﺩﺍﺭﺩ.ﺷﻐﻞﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰﻗﺎﻧﻮﻧﻰﺩﺍﺭﺩﻭﺑﺮﺍﺳﺎﺱﺁﻥ ﻣﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻳــﻦ ﺭﺍ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ؛ ﻛﺎﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﻫﻢ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺍﺳﺖ .ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻨﺪﻩ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻــﻰ ﻫﺴﺘﻢ ،ﻳﻌﻨﻰ
ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺎﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 90ﺩﺭﺻﺪ ﻛﺎﺩﺭ ﻳــﻚ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﻣﺮﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻰﺍﻡ ﻭ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻫﻢ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ
ﺍﻣﺮ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺍﺳﺖ؛
ﻫﻢﻣﻌﻠﻮﻡﺍﺳﺖﺩﻳﮕﺮ،ﺑﺎﻳﺪﻣﺠﻮﺯﻫﺎﻯﻗﺎﻧﻮﻧﻰﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮﺩ.
ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺴﺖ ،ﭼﺮﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎ ﮔﺬﺷﺖ .ﻣﺮﻭ ﺩﺭ ﺧﺮﺍﺑﺎﺕ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺳﻜﻨﺪﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ.
ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻐﻔﻮﻝ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻣﺜﻞ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺁﻧﻬــﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺭﺯﺵ ﺑﺴﻴــﺎﺭ ﺯﺣﻤﺖ ﻛﺸﻴﺪﻩﺍﻧــﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﻜﺴﻮﺗﺎﻥ
ﻣﺸﺨﺼﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺗﺼﺪﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺷﻐﻞ؟
ﻗﺎﻧﻮﻥ ،ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺎﻻ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﻳﺎ ﺟــﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ .ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺭﻳﺪ ﺭﻭﻧﺪ ﻋﺎﺩﻯ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻭﺩ.
ﻫﻢ ﺑﻠﻪ ﻭ ﻫﻢ ﻧﻪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺷﺄﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﻔﻆ ﺷﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻛــﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺰﻳﻨﺸﻰ ﺍﺟﺮﺍ ﻛــﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺮﺩ؟
ﻭ ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﺑﻴﺮﻭﻥ
ﻣﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﺟﺮﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﺟﻠﺴــﻪﺍﻯ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻜﺴﻮﺗﺎﻥ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﻛﺸﺘﻰ
ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ.
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑــﻪ ﺍﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﻫــﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﺭﺍ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ؟!
ﺑﻠﻪ ،ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺜﻼ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻳﺎ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻢ ﻓﻌﺎﻝ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﺩﻥ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﻳﺸــﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺯ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻰﺧﺒﺮ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻛﻨﺪ.
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻭﺍﺟﺐﺗﺮ ﺍﺳﺖ.
ﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭﺩﺳﺮﺳﺎﺯ
ﺩﺭﻧﺎﻣﻪﺍﺳﺪﻳﺎﻥﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ،ﻣﺪﻳﺮﻛﻞﻧﻈﺎﺭﺕ،ﺑﺎﺯﺭﺳﻲﻭﺍﻣﻮﺭﻛﺎﺭ،ﺭﻓﺎﻩﻭﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻲﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺑﺎﺯﺭﺳﻲ
ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺣﻤﻴﺪ ﺳﺠﺎﺩﻱ ،ﻣﻌــﺎﻭﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻲ ﺿﻤﻦ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ
ﭘﻴﮕﻴﺮﻱﻫﺎﻱﻗﺎﻧﻮﻧﻲﻣﺮﺑﻮﻃﻪﻛﻪﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺑﺎﺯﺭﺳﻲﺍﺳﺖ،ﭼﻨﻴﻦﺍﺷﺎﺭﻩﺷﺪﻩﺍﺳﺖ:
ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ ﺩﻛﺘﺮ ﺳﺠﺎﺩﻱ
ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻲ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ ﻭﺭﺯﺵ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ
ﺳﻼﻡ ﻋﻠﻴﻜﻢ
ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ،ﭘﻴﺮﻭ ﺷﻤــﺎﺭﻩ 611/88/5/278ﻣﻮﺭﺥ 88/6/1ﻭ ﻋﻄﻒ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ 32/61857ﻣﻮﺭﺥ
) 88/8/25ﺍﺭﺳﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﺩﻓﺘﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺸﺘــﺮﻙ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎ( ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻊ ﻫﺴﺘﻴﺪ ،ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ
ﻣﺎﺩﻩ 41ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻟﺤﺎﻗﻲ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻫﺮﻧﻮﻉ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ
ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ )ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ( ﻣﻤﻨﻮﻉ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﮕﺮ
96
ﺑﺎ ﺍﺧﺬ ﻣﺠﻮﺯ ﻫﻴﺄﺕ ﻭﺯﻳــﺮﺍﻥ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﻧﻴــﺰ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﻣﺎﺩﻩ 117
ﺁﻥ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎ ﻧﻤﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ ﻋﻄﻔﻲ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ،ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺩﻓﺘﺮ ﺍﻣﻮﺭ
ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﻣﺮ ﻣﺮﺑﻴﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻫﻴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩﻩ
ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺷﻐﻞ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻱ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻨﺪ )ﺩ( ﻣﺎﺩﻩ 11
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ ،ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺗﺤﺖ
ﻫﺮ ﻋﻨﻮﺍﻥ) ،ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﻛﺮ( ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺍﺧﺬ ﻣﺠﻮﺯ ﺍﺯ ﻫﻴﺄﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ
ﻣﻤﻨﻮﻉ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺗﺬﻛﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺳﺘﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻫﺎﻱ
ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺟﻬﺖ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ﺍﺑﻼﻍ ﮔﺮﺩﺩ.
ﺍﺳﺪﻳﺎﻥ ،ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﺍﻣﻮﺭ ﻛﺎﺭ ،ﺭﻓﺎﻩ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ
ﺟﻨﺠﺎﻟﻲﺗﺮﻳﻦ ﺟﻤﻼﺕ ﺳﺎﻝ 2009
ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ :ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺍﺯ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺑﻤﻴﺮﻳﺪ
ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﭘﺎﻳﻨﺪﻩ
ﺳــﺎﻝ 2009ﻣﻴﻼﺩﻱ ،ﺳﺎﻝ ﭘﺮﻫﻴﺎﻫــﻮ ﻭ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﻪ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ .ﺑﺮﺧﻲ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺧﺒﺮﻱ ﻭﺭﺯﺵ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ
ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲﺗﺮﻳﻦ ﺟﻤﻼﺕ ﻭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﻱ ﺁﺗﺸﻴﻦ
ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ 10
ﺟﻤﻠﻪ ﻭ 10ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﺳﺎﻝ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ.ﺩﻳﻪﮔﻮ ﺁﺭﻣﺎﻧﺪﻭ
ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧــﺎ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺟﻬﺎﻥ ﻛــﻪ ﺣﺎﻻ ﺳﺮﻣﺮﺑﻲ ﺗﻴﻢ
ﻣﻠﻲ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺁژﺍﻧﺘﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺭﻧﻜﻴﻨﮓ ﻣﻜﺎﻥ ﻧﺨﺴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺻــﺪﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﻻﭘﻮﺭﺗــﺎ ،ﮔﻮﺍﺭﺩﻳﻮﻻ ،ﺍﺗﻮﺋﻮ،
ﻛﺎﻟﺪﺭﻭﻥ ،ﮔﺎﺗــﻮﺯﻭ ﻭ ﮔﻮﺗﻲ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺩﻳﮕــﺮ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻲ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ.ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺩﻩﺑﻨﺪﻱ
ﺍﻳﻦ ﺟﻤــﻼﺕ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻲ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒــﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ
ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲﺗﺮﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻭﺭﺯﺷﻲ
ﺳﺎﻝ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻓﻲ ﺩﺭ ﺻﺪﺭﻧﺸﻴﻨﻲ ﺟﺎﺩﻭﮔﺮ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ
ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ ﺑﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻦ
ﻭﺿﻌﻴــﺖ ﺗﻴــﻢ ﻣﻠــﻲ ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻦ ﺩﺭ
ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺟﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ
ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻫﻴــﭻ ﻛــﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕــﺎﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﻧﺒﻮﺩ .ﺗﻴﻢ
ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧــﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺧﻮﺑــﻲ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ
ﻭ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳــﻦ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈــﺎﺭ ﺻﻌﻮﺩ ﺑﻮﺩ
ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺯﻳﻠﻲﻫﺎ ﺑــﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺠﻮﺯ
ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺟﺎﻡﺟﻬﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ.
ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻦ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﺭﻭﮔﻮﺋﻪ ﺟﻮﺍﺯ ﺻﻌﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﺟﺎﻡ
ﺟﻬﺎﻧــﻲ 2010ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫــﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺧﺒــﺮﻱ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻱ
ﭘﺎﺳــﺦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺍﺩ .ﺍﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻼﺕ
ﺗﻨﺪﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺧﺒــﺮﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ
ﺑﻪ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺘﺶ ﺷــﺪ .ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ ﺿﻤﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻟﻔﺎﻅ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ
ﮔﻔﺖ» :ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴــﺪ ﺍﺯ ﺷﺪﺕ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺑﻤﻴﺮﻳــﺪ .ﺗﻴﻢ ﻣﻦ ﺑﻪ
ﺟﺎﻡﺟﻬﺎﻧﻲ ﺻﻌﻮﺩ ﻛﺮﺩ«.
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺧﺒﺮﻱ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻟﻔﺎﻇﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ
ﺩﺭﺝ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ
ﺳﺮﻣﺮﺑﻲ ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭼﺎپ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ .ﻓﻴﻔﺎ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﺎﺭﺍﺩﻭﻧﺎ ﺭﺍ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻛﺮﺩ.
ﺍﺩﻋﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺭﺋﺎﻝ
ﻭﻳﺴﻨﺘــﻪ ﺑﻮﻟــﻮﺩﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ
ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣــﻞ ﺑﺎﺷﮕــﺎﻩ ﺭﺋــﺎﻝ
ﻣﺎﺩﺭﻳﺪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ .ﺭﺋﺎﻟﻲﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ
ﻳﻚﻫﺸﺘــﻢ ﻧﻬﺎﻳــﻲ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫــﺎﻱ ﻟﻴﮓ
ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺣﺮﻳﻒ ﻟﻴﻮﺭﭘﻮﻝ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ
ﺷﺪﻧــﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﺭﻓﺖ ﺑﺎ ﻳــﻚ ﮔﻞ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ
ﺳﺮﺥﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﺭﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﺭﺳﻴﺪ .ﺑﻮﻟﻮﺩﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﻟﻴﻮﺭﭘﻮﻝ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺧﻂ
ﺩﻓﺎﻋﻲ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ
ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﺩﻓﺎﻋﻲ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲﻫﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ .ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺩﻓﺎﻉ
ﻟﻴﻮﺭﭘﻮﻝ ﺭﺍ ﺑــﺎﺯ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺮ ﮔﻞ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ«.ﺑﻌﺪ ﺍﺯ
ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﻟﻴﻮﺭﭘﻮﻝ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ،
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﺭﻛــﺎ ﻧﻮﺷﺖ» :ﺑﺎﺩﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳﻮﻳﻲ ﻧﻤﻲﺭﻭﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻲﻫﺎ
ﺍﻧﺘﻈــﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﻣﻲﻛﺸﻨــﺪ «.ﺭﺋﺎﻝ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﻨﻴﺘﺲ
ﻣﻐﻠﻮﺏ ﺷــﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻇﻬــﺎﺭﺍﺕ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﻴﻢ
ﺍﻭﻝ ﺷﻬﺮ ﻣﺎﺩﺭﻳﺪ.
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺳﺮﻣﺮﺑﻲ
ﺳﻮﻣﻴــﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟــﻲ ﻭ
ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺳــﺎﻝ ﺳﻬﻢ ﺍﻧﺮﻳﻜﻮ ﺳﺮﺳﻮ،
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣــﻞ ﺑﺎﺷﮕــﺎﻩ ﺁﺗﻠﺘﻴﻜــﻮ ﻣﺎﺩﺭﻳﺪ
ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﺑــﻮﺩ .ﺳﺮﺳﻮ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﺍﺯ ﺁﺑﻞ
ﺭﺳﻴﻨﻮﻥ ،ﺳﺮﻣﺮﺑــﻲ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻓﺼﻞ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻳﻚ
ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺳﺎﻧﭽﺰ ﻓﻠﻮﺭﺱ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﻣﺮﺑﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﻣﻌﺮﻓﻲ
ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﻭ ﺑﻪ
ﺳﺮﻣﺮﺑﻲ ﺳﺎﺑﻖ ﺗﻴﻢ ﺑﻮﺩ.
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺍﺗﻠﺘﻴﻜﻮ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻏﻴﺮ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺧﻴﺎﻝ ﺁﺳﻮﺩﻩ ﻛﺎﻟﺪﺭﻭﻥ
ﺭﺍﻣــﻮﻥ ﻛﺎﻟﺪﺭﻭﻥ ﺩﻳﮕــﺮ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ
ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺭﺋــﺎﻝ ﻣﺎﺩﺭﻳــﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2009
ﻫﻢ ﺻﺎﺣــﺐ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺟﻤــﻼﺕ ﻣﻌﺮﻭﻑ
ﻭ ﺟﻨﺠﺎﻟــﻲ ﻭﺭﺯﺵ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺳــﺎﻝ ﺑﻮﺩ.
ﻛﺎﻟﺪﺭﻭﻥ ﻛﻪ ﺭﺋﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻭﺝ ﺑﺤﺮﺍﻥ
ﺭﺳﺎﻧــﺪ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺯﻳــﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ
ﺑﻪ ﻭﺟــﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺧــﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺩﻓﺘﺮ ﻛﺎﺭﻱ ﺧــﻮﺩﺵ ﻭ ﺗﺤﻮﻳﻞ
ﭘﺴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﻔــﺖ» :ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲﺭﻭﻡ
ﺩﺭ ﺣﺎﻟــﻲ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﻟﻲ ﺁﺳﻮﺩﻩ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺑــﺎ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺭﺋﺎﻝ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ
ﻣﻲﻛﻨﻢ«.ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺪﺭﻭﻥ ﺭﺳﻴﺪ،
ﻣــﺮﺩﻱ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺭﺋــﺎﻝ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﮕــﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻭ ﻣﺮﺗﺒﻂ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮ ﻣﺎﺩﺭﻳﺪ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎﻟﺪﺭﻭﻥ
ﺭﺍ ﺩﻭﺭﺍﻧﻲ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﻧﮕﺎﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ.
ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻭﻳﺮﭼﻮﻭﺩ
ﺟﻨــﺎﺭﻭ ﮔﺎﺗــﻮﺯﻭ ،ﻫﺎﻓﺒــﻚ ﺩﻓﺎﻋﻲ
ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﻣﻴﻼﻥ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴــﺎ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﻥ ﭘﻨﺠﻢ
ﺍﻳﻦ ﺭﺩﻩﺑﻨﺪﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ
ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳــﻲ ﺩﺭ ﻳــﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﺟﺎﻟﺐ
ﺗﻮﺟــﻪ ﮔﻔﺘــﻪ ﺑــﻮﺩ ﻫﻤﺴــﺮﺵ ﻭﺍﻟﺮﻳﺎ
ﺷﺒﺎﻫــﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﭘﻴﺘــﺮﻭ ﻭﻳﺮﭼﻮﻭﺩ،
ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺳﺎﺑﻖ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻲ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻭ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ
ﻳﻮﻭﻧﺘﻮﺱ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳــﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮔﺎﺗــﻮﺯﻭ ﻣﻮﺭﺩﺗﻮﺟﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ
ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﻭﻳﺮﭼﻮﻭﺩ 50ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2000ﺍﺯ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﻭ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 2005ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ
ﻣﺮﺑﻴﮕﺮﻱ ﻛــﺮﺩ ﻭ ﺣﺎﻻ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘــﻲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﻭﻝ ﻓﻮﺗﺒــﺎﻝ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ
ﻧــﺪﺍﺭﺩ.ﺍﻭ ﺩﺭﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑــﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﺑﺪﭼﻬﺮﻩ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻭ ﮔﺎﺗﻮﺯﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ
ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻛﺸﺎﻧــﺪ .ﻫﺎﻓﺒﻚ ﺩﻓﺎﻋﻲ ﻣﻴﻼﻥ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﻣﻌﻤــﻮﻻ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫــﺎﻱ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺧﺎﻟﻜﻮﺑﻲ ﮔﻮﺗﻲ
ﻫﺎﻓﺒﻚ ﻣﻴﺎﻧــﻲ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺭﺋﺎﻝ ﻣﺎﺩﺭﻳﺪ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧــﻪ ﺟﺪﺍﻳﻲ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺻﺎﺣــﺐ ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻭ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﻭ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺳﺎﻝ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻇﻬــﺎﺭﺍﺕ ﺧﺒﺮﺳــﺎﺯ ﮔﻮﺗﻲ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺧﺎﻟﻜﻮﺑﻲ ﺑــﺎﺯﻭﻱ ﺍﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺭﺋﺎﻝ ﻛﻪ
ﺭﻛﻮﺭﺩﺩﺍﺭ ﺧﺎﻟﻜﻮﺑﻲ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣــﻲﺭﻭﺩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ
ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺑﺎﺯﻭﻱ ﺧﻮﺩﺵ ﻧﻮﺷﺘﻪ ،ﮔﻔﺖ» :ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻟﻜﻮﺑﻰ ﺑﺰﺭگ ﻧﺸﺎﻧﻪ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻗﻮﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻣﻰﺩﻫﺪ«.
ﻭﻯ ﺳﭙــﺲ ﺑﻪ ﺷــﺪﺕ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻛﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻗﺼــﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺯ ﻭﻯ
ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﻣــﻦ ﮔﻮﺗﻰ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻭ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ .ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺗﻢ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻢ
ﻭ ﺧﺴﻮ ﻛﺮﻳﺴﺘﻮ ﺭﺍ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﻢ«.
ﺷﻴﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺭﻳﻢ
ﺧﻮﺯﻩ ﻣﺎﺭﻳﺎ ﺩﻟﻨﺪﻭ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ
ﺳﻮﻳﺎ ﻫﻔﺘﻤﻴــﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﻭ
ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ
ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺗﻴﻤﺶ ﺑــﺎ ﺁﺗﻠﺘﻴﻜﻮ ﺑﻴﻠﺒﺎﺋﻮ ﺑﻪ ﻟﻘﺐ
ﺗﻴﻢ ﺣﺮﻳﻒ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ :ﻣﺎ ﺷﻴﺮﻫﺎ
ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺭﻳﻢ ،ﺍﺯ ﺳﺮ ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﺎ.ﺩﻟﻨﺪﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﻱ ﺁﺗﺸﻴﻦ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ
ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﺭﻗﻴﺐ ﺷﻬﺮﺕ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﻱ ﺍﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﻱ ﺩﺭ
ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺳﻮﻳﺎ ﺑــﺎﺯﻱ ﺭﻓﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﺧﻮﺩﺵ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺮﺩ
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﺮﮔﺸــﺖ ﺷﻴﺮﻫﺎ ﺳﻪ ﺑﺮ ﻳﻚ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻪﻣﺮﺣﻠﻪ
ﺑﻌﺪﻱ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﺟﺎﻡ ﺣﺬﻓﻲ ﺻﻌﻮﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﻣﻮﺿﻮﻉﮔﻴﺮﻱ ﻻﭘﻮﺭﺗﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﻛﺎﺗﺎﻻﻥ
ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ
ﺧﻮﺍﻥ ﻻﭘﻮﺭﺗﺎ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺑﺎﺭﺳﻠﻮﻧﺎ
ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺷــﺖ .ﻻﭘﻮﺭﺗﺎ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ
ﺗﻴﻤﺶ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﺟــﺎﻡ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩﻫﺎﻱ
ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻛﺴﺐ 6ﺟﺎﻡ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﺒﺮ
ﺩﺭ ﻃــﻮﻝ ﻳــﻚ ﻓﺼﻞ ﮔﻔــﺖ» :ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫــﺎﻱ ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳــﻲ ﺩﺭ ﻛﺴﺐ ﺍﻳﻦ
ﺟﺎﻡﻫﺎ ﭘﺸﺖﺳﺮ ﻣﺎ ﺑﻮﺩ «.ﺍﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻻﭘﻮﺭﺗﺎ ﺍﺯ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﻛﺎﺗﺎﻻﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺷﺖ.
ﭘﻨﻪﻟﻮﭘﻪ ﻛﺮﻭﺯ
ﻋﻨﺎﻭﻳﻦ ﻧﻬﻢ ﻭ ﺩﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ ﻭ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﭘﭗ ﮔﻮﺍﺭﺩﻳﻮﻻ
ﻭ ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﺍﺗﻮﺋﻮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ
ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﻓﺼﻞ ،ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻛﺎﻣﺮﻭﻧﻲ ،ﺑﺎﺭﺳﺎ ﺭﺍ
ﺑﻪﻣﻘﺼﺪ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺍﻳﻨﺘﺮﻣﻴﻼﻥ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺗﺮﻙ
ﻛــﺮﺩ .ﮔﻮﺍﺭﺩﻳﻮﻻ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﮔﻔﺖ:
»ﺍﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻦ ﻭ ﺍﺗﻮﺋﻮ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ
ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﻣﺎ ﺟﺪﺍ ﺷﺪ«.ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺎﺭﺳﺎ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﻢ
ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻳﻨﺘﺮ ﻣﻴﻼﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺳﺮﻣﺮﺑﻲ ﺑﺎﺭﺳﻠﻮﻧﺎ ﮔﻔﺖ:
»ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ؟ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﭘﻨﻪﻟﻮﭘﻪ ﻛﺮﻭﺯ )ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﻭ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ
ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎ( ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ«.
97
98