ماهنامه مثلث شماره 26
ماهنامه مثلث شماره 26
ماهنامه مثلث شماره 26
ﻣﺤﺒﻴﺎﻥ:ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ
ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻭﺻﻞ ﻛﻨﺪ
ﺍﺣﻤﺪ ﺗﻮﻛﻠﻲ :ﺻﻼﺡ ﻧﻴﺴﺖ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻲﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻤﺎﻧﺪ
ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﺧﺒﺮﻱ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ /ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ /ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭﺷﺸﻢ 11/ﺩﻱ 100 /1388ﺻﻔﺤﻪ1000 /ﺗﻮﻣﺎﻥ
ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﻟﻔﻈﯽ ﺍﻛﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﯽ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ و ﻣﺤﻤﺪ ﯾﺰﺩی
ﭘﺸﺖﭘﺮﺩﻩﺁﺧﺮﯾﻦﺳﺎﻧﺤﻪﻫﻮﺍﯾﯽ
ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍی؛ ﺭﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﯽﺩوﻟﺖ
ﺟﻬﺖﮔﯿﺮی ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ ﺭوﺣﺎﻧﯿﻮﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﯽ؛ﺣﻜﺎﯾﺖ ﺷﯿﺦ و ﻣﯿﺮﺯﺍ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ؛ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﺎﻏﯿﺮﺳﯿﺎﺳﯽ
ﺷﻜﺴﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ
ﻓﺮوﺩ ﺍوﺑﺎﻣﺎ
ﺳﻔﺮﻫﺎی ﺍﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﻔﺮﻫﺎی ﺍﺳﺘﺎﻧﯽ
ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ ﺑﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﻃﺮﺡ ﺟﺪﻳﺪ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﺑﺎ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻭ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ
ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﺧﺒﺮﻱ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ /ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ /ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﻡ 27/ﺩﻱ 100 /1388ﺻﻔﺤﻪ1000 /ﺗﻮﻣﺎﻥ
وﺍﻛﺎوی ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﻛﻬﺮﯾﺰﻙ
MOSALAS.IR
ISSN: 2008-5281
ﻣﺜﻠﺚ؛ ﺩﺭﻙ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﻗﺎﺿﻲ ﻣﺘﻬﻢ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﯾﺎﺩﺩﺍﺷﺖﻫﺎ وﮔﻔﺖ وﮔﻮﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ:
ﻋﻼءﺍﻟﺪﯾﻦﺑﺮوﺟﺮﺩی،ﻣﺤﺴﻦﻛﻮﻫﻜﻦ
ﺑﯿﮋﻥ ﻧﻮﺑﺎوﻩ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺩﻫﻘﺎﻥ ،ﺍﺻﻐﺮ ﭘﻮﺭﻣﺤﻤﺪی
ﺟﻤﺸﯿﺪﺍﻧﺼﺎﺭی،ﺣﺴﻦﺳﺒﺤﺎﻧﯽﻧﯿﺎ،ﻓﺮﻫﺎﺩﺗﺠﺮی
ﻣﺤﻤﺪﻋﺒﺪﺧﺪﺍﯾﯽ،ﺟﻌﻔﺮﺷﺠﻮﻧﯽ،ﺍﻣﯿﺮﺭﺿﺎ
وﺍﻋﻆﺁﺷﺘﯿﺎﻧﯽ،ﺍﺑﺮﺍﻫﯿﻢﻣﺘﻘﯽ،ﻫﺮﻣﯿﺪﺍﺱﺑﺎوﻧﺪ
ﻧﻮﺍﺏ ﺻﻔﻮی؛ ﺍﺯ ﻧﺠﻒ ﺗﺎ ﻗﻢ
ﺍﺻﺤﺎﺏ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ
ﮔﻔﺖ وﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﻧﺼﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺷﻬﺮ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺷﻬﺮ ﻫﺰﺍﺭ ﺣﻜﯿﻢ
É» ¾ÌuÌ» µ
¿\ ¸Ê¿Z¤»Y{ º¸ »Ê
¿Ê·ZnÀm Ä»Z
ʼeZy |¼v» |Ì
ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﺧﺒﺮﻱ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ /ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ /ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻭ ﯾﮑﻢ /ﺳﻮﻡ ﺩﻱ 100 /1388ﺻﻔﺤﻪ1000 /ﺗﻮﻣﺎﻥ
ﺷﯿﺦ ﺣﺴﯿﻦ ﺍﻧﺼﺎﺭﯾﺎﻥ ﺍﺯ
ﺭوﺿﻪ ﺧﻮﺍﻧﯽ و ﻣﺪﺍﺣﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ:
MOSALAS.IR
ISSN: 2008-5281
»|Y ½ZuY
»¹Y{ µÂ^« Á
ﻣﺤﺮﻡ 1341ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی؛ 1370ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ
ﻣﺜﻠﺚ؛ ﺩﺭﻙ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮی ﺍﺯ ﻗﻴﺎﻡ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ
ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺨﺘﺎﺭ؛ ﻣﻴﺮﺑﺎﻗﺮی ،ﺭﺍﻭی ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺳﻼﻡ
ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ؛ ﺍﺯ ﻧﺴﺦ ﺗﻌﺰﯾﻪ ﺗﺎ ﻣﻘﺘﻞﻫﺎ
ﻣﺮﺿﻴﻪ ﻣﺤﻤﻮﺩﺯﺍﺩﻩ :ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﺟﻨﮓ ﻧﺸﻮﺩ
ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﮐﺘﺮﺍﻧﺸﺎءﺍﷲ ﺭﺣﻤﺘﯽ
ﺩﮐﺘﺮ ﺭﺳﺘﻤﻴﺎﻥ :ﺧﻮﺍﺹ ﻧﻬﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺳﮑﻮﺕ
ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﺭﺟﺒﯽ :ﺍﺷﺮﺍﻑ ﮐﻮﻓﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ
ﻣﺤﺴﻦ ﻏﺮﻭﯾﺎﻥ :ﺣﺴﻴﻦ )ﻉ( ﺭﺍ ﮐﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ
ﻋﻤﺎﺩ ﺍﻓﺮﻭﻍ :ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﻠﺦ ﻣﺼﻠﺤﺖ
ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ ﺍﯾﺎﺯی :ﻧﮕﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ
ﻣﺤﻤﺪﻣﻬﺪی ﻓﻘﻴﻬﯽ :ﺣﮑﻢ ﺷﺎﺭﻉ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺖﻋﺎﻣﻪ
ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺿﺎ ﻫﻼﻟﯽ :ﻫﻢ ﻧﻮﮔﺮﺍ ﻫﺴﺘﻢ ،ﻫﻢ ﺳﻨﺘﯽ
MOSALAS.IR
ISSN: 2008-5281
ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﯿﺪ:
ﻧﺎﻣﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟﯽ ﺧﺎﺗﻤﯽ
ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻏﺮﺍﻣﺖ؛ ﭘﺲ ﺍﺯ 70ﺳﺎﻝ
ﻫﺮﺍﺱ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻴﺎﻧﻪﺭﻭ
ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﻧﺮﺥ ﻣﮑﺎﻟﻤﺎﺕ ﺗﻠﻔﻦ؛ ﺷﺎﺋﺒﻪ ﯾﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻠﯽ ﮔﺎﺯ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﻣﺜﻠﺚ؛ ﺩﺭﻙ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
3
54
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ
ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻳﻲ
22
68
ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎﻱ ﺣﺎﺗﻤﻲ ﻛﻴﺎ
ﺟﺸـﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ
ﺗﺤﺮﻳﻢ ،ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻮﻗﻴﻔﻲ ،ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺑﺰﻧﺪ .ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ
ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎ ﻭ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎﻱ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ...
ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ
ﺩﺍﻡ ﺷـﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﺸـﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺑـﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ
ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩ .ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﻧﺰﻭﺍﻱ
ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺳﻮﻕ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺟﺰ ﻣﻌﺪﻭﺩﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﭼﻨﺪﺍﻥ...
ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻱ ﺷﻴﻮﺥ
ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﻲﺍﻓﺘﻨﺪ
ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ
ﺭﺻﺪﮔﺮﺍﻥ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷــﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﺩﻱ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﻻﺯﻡ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺭﺥ ﺩﻫﻨﺪ.
ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺗﻨﺪ ﺩﻭ ﭼﻬﺮﻩ ﺷــﺎﺧﺺ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ
ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ.
ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ12..............................................................
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻭﻝ14...............................................................................
ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻭﺻﻞ ﻛﻨﺪ15....................
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ18..............
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺯ ﺟﺮﻡ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﻛﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ19....................................
ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺳﻔﺮ20..........................................................................................
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺣﺮﻑ ﻧﺰﻥ ،ﺣﺮﻑ ﻧﻤﻲﺯﻧﻢ22..........................................
ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻱ ﺷﻴﻮﺥ24....................................................................................
ﺧﺒﺮ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﻧﺪﺍﺷــﺖ؛ ﺳــﻘﻮﻁ ﻳﻚ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺣﻮﺍﺷــﻲ ﺑﻪ ﺍﺗﺎﻕﻫﺎﻱ
ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺭﺳــﻮﺥ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺳــﻴﻠﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪ
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷــﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺑﺮﺭﻭﻱ ﺧﺮﻭﺟﻲ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱﻫﺎﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ
ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷﺪ .ﻭﺭﻕ ﺯﺩﻥ ﺻﻔﺤﻪﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ
ﺍﻳﻦ ﺷــﻤﺎﺭﻩ ﻣﺜﻠﺚ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﻮﺍﺷﻲ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻣﺰﮔﺸﺎﻳﻲ
ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻭﻗﺘﻲ ﺳﺮﭘﻮﺵ ﺑﺮ ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻳﻢ40........................................
ﺑﺎ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ42...................................................................
ﺍﺭﺍﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﺗﺎ ﻛﻲ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟44.............................................
ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺳﻮﺍﻧﺢ!45................................................
ﻣﺮﮔﺒﺎﺭﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺟﻬﺎﻥ46.........................................................
ﻣﺎﺭﺍﺗﻦ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﺳﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺷﺪﻥ48......................................
ﺻﻼﺡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻲﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻤﺎﻧﺪ50.....................................................
ﺳــﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ،ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻣــﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ
ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﺳــﺎﺯﺩ .ﭘﺮ ﺑﻴﺮﺍﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮﺩ
ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﻭ ﺍﺻﻮﻟﻴﻮﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺪﺩ ﺁﺭﺍ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎ ﺻﻴﻘﻞ ﻳﺎﻓﺖ .ﺗﺎ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪ.
ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺷﻴﺦ ﻭ ﻣﻴﺮﺯﺍ60.............................................................................
ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ61.........................................
ﺍﺧﺒﺎﺭﻱﮔﺮﻱ ﺭﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺮﻳﺰﻱ 64.......................................................
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ؛ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺗﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻳﻨﻲ65.............................................
ﻣﺮﺩﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺳﭙﻪ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻴﺪ66........................................................
ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻣﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺒﻮﺩ68............................................................
ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ
ﻓﺮﻫﻨﮓ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﻲ ﺩﻭﻟﺖ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﺟﻬﺎﻥ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻡ ﺗﻴﻎ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺧﻂ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻱ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩﺵ ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻧﻪ ﺭﻭﺯﻧﻪ ﺍﻣﻴﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ
ﺳﺎﻻﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻪ ﺍﻧﺪﻙ ﮔﺸﺎﻳﺸﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ.
ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ28...............................................................................
ﻧﻔﺲ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﮔﺮﻓﺖ29...............................................................................
ﺑﻼﻱ ﺟﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ30............................................................................
ﺑﻪ ﺩﻣﻮ ﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ31....................................................................
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪ32...................................................................
ﻛﺎﻟﺒﺪﺷﻜﺎﻓﻰ ﻳﻚ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ33..................................................................
ﻓﺮﻭﺩ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ35............................................................................................
ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ36.................................................................................
ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪ ﺯﺣﻤﺖ ﺍﻓﺘﺎﺩ37...........................................................................
ﺑﺮﺁﻣﺪﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ38.................................
ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴــﺖ ﻭ ﻫﺸــﺘﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎﻯ ﺭﺍﻫﺶ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ
ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻣﻲﺭﺳﺪ .ﻃﺒﻖ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ
ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺬﺷــﺖ ﻭ ﺣﺎﻻ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻤﺎﻯ ﻧﺴﺒﻰ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺖ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭﺭﻩ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻧﻮﻋﻰ ﺳﺮﺩﻯ ﻭ ﻛﺴﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﭘﻴﺶﺭﻭ ﻣﺮﻭﺭﻱ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺑﺮ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﻭﻝ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ .
ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺧﺒﺮﻱ ﻧﻴﺴﺖ52.........................................................................
ﺍﺗﻔﺎﻕﻫﺎﻱ ﻧﻴﻤﻪ ﺍﻭﻝ54..............................................................................
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻯ55..................................................................
ﺍﺯ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﻓﻀﺎﻯ ﭘﺸﺖ ﺧﻄﻮﻁ ﻗﺮﻣﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﻢ56.........................
ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺩﻳﺪﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺳﺖ؟58.............................................
ﻫﺮ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫــﺪ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻰ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﻣﻮﻟﺪ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻧﮕﺮﺵ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺷــﺌﻮﻥ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺁﻥ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺯﺩ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ
ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺭﻳﻢ.
ﻧﻘﺶ ﻋﻘﻞ70..............................................................................................
ﺟﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ71....................................................................................
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ72..............................
ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﺼﺮﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﻬﺮ76.......................................................................
ﻣﺜﻠﺚ
ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺧﺒﺮﻱ ،ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ
ﻣﺴﺌﻮﻝ :ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺁﺟﻮﺭﻟﻮ
ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﻭ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮﻝ
ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱ :ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﻫﻨﺮﻱ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﻣﻬﺮ
ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮﻯ
96
ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﺩﻭﭘﻴﻨﻚ
ﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳـﺘﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﻱ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ
ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻭ ﻣﺮﺩ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﺯﺵ ﺑﺎﺷـﺪ .ﺣﺘﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ
ﺍﺧﻴﺮﺵ ﺑﺎ ﺁﻳﺎﻥ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ ﻭﻱ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ...
ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ:
ﺩﺑﻴﺮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ :ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺷﻮﻗﻲ -ﻣﺤﻤﺪ ﻫﻴﺮﺍﺩ ﺣﺎﺗﻤﻲ
ﺩﺑﻴﺮ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ:ﻫﺎﺩﻱ ﺧﺴﺮﻭﺷﺎﻫﻴﻦ
ﺩﺑﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ :ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺎﺗﻤﻲ
ﺩﺑﻴﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ :ﻋﻠﻲ ﺭﻧﺠﻲﭘﻮﺭ
ﺩﺑﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ :ﺑﺎﺑﻚ ﻏﻔﻮﺭﻱﺁﺫﺭ
ﺩﺑﻴﺮ ﻭﺭﺯﺵ :ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺷﻮﻗﻲ
ﺩﺑﻴﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ :ﺳﺠﺎﺩ ﻧﻮﺭﻭﺯﻱ
ﺩﺑﻴﺮﺩﻳﻦﻭﺗﺎﺭﻳﺦ :ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺷﺎﻛﺮ
ﺩﺑﻴﺮ ﻋﻜﺲ :ﻋﺒﺎﺱ ﻛﻮﺛﺮﻱ
ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ :ﺳﻴﺪﻩ ﺁﻣﻨﻪ ﻣﻮﺳﻮﻱ -ﺣﺎﻣﺪ ﺯﺍﺭﻉ -ﺍﺣﺴﺎﻥ ﺍﺑﻄﺤﻰ -ﻣﻬﺪﻱ ﺍﻓﻀﻠﻲ
ﻣﺮﻳﻢ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﭘﻮﺭ -ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻴﺮﺯﺍﻳﻲ -ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺘﺤﻲ -ﻣﻬﺪﻯ ﻃﺎﻫﺒﺎﺯ -ﺳﻤﺎ ﺑﺎﺑﺎﻳﻲ -ﺳﻤﻴﻪ ﻋﻠﻴﭙﻮﺭ -ﻣﻮﻧﺎ ﻗﺎﺳﻤﻴﺎﻥ
ﺍﻟﻨﺎﺯ ﻣﺤﻤﺪﻱ -ﻫﻮﻣﻦ ﻣﺮﺍﺩﻱ -ﺁﺗﻮﺳﺎ ﺑﺰﺭﮔﻴﺎﻥ -ﺳﻴﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﻣﻴﺮﺧﻠﻴﻠﻲ -ﻧﻴﻤﺎ ﻋﺒﺪﺍﻟﻬﻲ -ﻳﻮﺳﻒ ﻧﺎﺻﺮﻱ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻣﻮﺣﺪﻱ -ﺁﺭﻣﻦ ﺳﺎﺭﻭﺧﺎﻧﻴﺎﻥ -ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﻠﻴﻔﻪ -ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﭘﺎﻳﻨﺪﻩ -ﻣﻬﺪﻯ ﺣﺴﻨﻰ
ﻓﻨﻲ:
ﮔﺮﺍﻓﻴﻚ ﻭ ﺻﻔﺤﻪﺁﺭﺍﻳﻲ :ﻧﻴﻤﺎ ﻣﻠﻚﻧﻴﺎﺯﻱ -ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻓﺮﺍﻫﺎﻧﻲ
ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ :ﻫﻮﻣﻦ ﺳﻠﻴﻤﻴﺎﻥ
ﺗﺼﺤﻴﺢ :ژﻳﻼ ﺷﺎﻛﺮﻱ
ﺣﺮﻭﻓﭽﻴﻨﻲ :ﺩﺍﻭﺩ ﺣﺸﻤﺘﻲ
ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺩﺍﺭﻯ :ﺳﻤﺎﻧﻪ ﻣﻮﻣﻨﻲ -ﺳﻤﻴﻪ ﻗﻠﻲﺯﺍﺩﻩ
ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺎﻟﻰ :ﺑﻴﺘﺎ ﺑﺮﺍﺯﻧﺪﻩ ﻧﻴﺎ
ﺑﺎﺗﺸﻜﺮ ﺍﺯ :ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺿﺎ ﻣﻨﺼﻮﺭﻳﺎﻥ -ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺍﻛﺒﺮﻱ -ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻤﺎﻋﺖ -ﺍﻣﻴﺮﺟﺪﻳﺪﻱ -ﻛﻤﺎﻝ ﺍﻧﺼﺎﺭﻱ
ﻫﺎﺩﻱ ﺍﻧﺒﺎﺭﺩﺍﺭ
ﭼﺎپ :ﺭﻭﺍﻕ
ﭼﺎپ
ﺗﻮﺯﻳﻊ :ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺗﻮﺯﻳﻊ
ﻧﺸﺎﻧﻲ :ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻫﻔﺖ ﺗﻴﺮ ،ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻣﻔﺘﺢ ﺟﻨﻮﺑﻲ ،ﻧﺒﺶ ﻛﻮﭼﻪ ﻣﺒﻴﻨﻲ ،ﭘﻼﻙ ،121ﻭﺍﺣﺪ 11
ﺗﻠﻔﻦ88140544 :
ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺜﻠﺚ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ
ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﺖ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﻧﺴﺒﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻴﺴـﺖ ﻛﻪ ﺑﺸـﻮﺩ ﭘﻨﻬﺎﻧﺶ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ،
ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻜﺴﺖ
ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﻛﻪ 10ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ،
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺷﻜﺴـﺖ ﻗﻄﻌﻲ ﺁﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ،ﻭﺑﻌﻀﻲ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ،
ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ﻗﺒﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ78.............................................
ﻣﻘﺼﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﻴﺴﺖ؟80............................................
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻧﻴﺴﺖ82................................
ﺩﻧﻴﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ84........................
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﻴﺴﺖ86.......................................................
ﻭﺭﺯﺵ
ﭘﺪﻳﺪﻩ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ
ﻣﺠﻠﻪ ﻛﻠﻤﻪ
»ﻣﺜﻠﺚ« ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ
30008312
SMSﻛﻨﻴﺪ
ﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﺳﺮﻉ ﻭﻗﺖ
ﺟﺰﻭﻣﺸﺘﺮﻛﺎﻥ ﻣﺠﻠﻪ
ﺷﻮﻳﺪ
ﻋﻜﺲ :ﺁﻳﺪﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮ
»ﭼﺮﺍ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ؟« ﺍﻳﻦ ﺳــﻮﺍﻝ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳــﺖ .ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷــﺘﻦ ﺗﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭ ﺗﻴﻢ
ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ ﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ
ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻻﻳﻞ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰﻱ ﺩﺭ
ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ.
ﭘﻴﺎﻣﻚﻫﺎﻱ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ88.............................................................................
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ90.........................................................
ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ91....................................................
ﺍﮔﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻮﻳﻢ ﻣﺮگ ﺑﻪﺳﺮﺍﻍﻣﺎﻥ ﻣﻲﺁﻳﺪ92...........................................
ﻋﺎﺷـﻴﻖﻻﺭ94...........................................................................................
ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ ،ﻳﻜﺼﺪﺍ95....................................................................................
ﻫﻤﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ96............................................................................
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﭘﺴﺮﺵ ﺭﻛﻮﺭﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﺪ97........................................
ﻫﺮﻛﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ98......................................................................................
ﺭﺍﻩ ﺍﻣﺎﻡ
ﺍﺧﻼﻕ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ
ﻋﻠﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﺑــﺮﺍﻯ ﻏﻴﺮ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺍﺯ ﺣﺠﺐ ﻇﻠﻤﺎﻧﻰ
ﺍﺳﺖ؛ ﭼﻮﻥ ﺍﺷــﺘﻐﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﺎﺳﻮﻯﺍﷲ ﺍﺳــﺖ .ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ
ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻟﻤﺎﺳــﻮﻯﺍﷲ ﺣﻔﻆ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ،ﺟﺰ ﺣﺠﺎﺏ
ﻭ ﺩﻭﺭﻯ ﺍﺯ ﺣــﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﭼﻴﺰﻯ ﻋﺎﻳﺪ ﺍﻭ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺷــﻤﺎ ﺩﺭﺱ
ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﺪ ،ﺯﺣﻤﺖ ﺑﻜﺸــﻴﺪ ،ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﻋﺎﻟﻢ ﺷــﻮﻳﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ »ﻋﺎﻟﻢ« ﻭ »ﻣﻬﺬﺏ« ﺧﻴﻠﻰ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺮﺣﻮﻡ
ﺷﻴﺦ)،(1ﺍﺳﺘﺎﺩﻣﺎ،ﺭﺿﻮﺍﻥﺍﷲﺗﻌﺎﻟﻰﻋﻠﻴﻪ،ﻣﻰﻓﺮﻣﻮﺩﺍﻳﻨﻜﻪﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ:
»ﻣﻼ ﺷﺪﻥ ﭼﻪ ﺁﺳﺎﻥ ،ﺁﺩﻡ ﺷﺪﻥ ﭼﻪ ﻣﺸﻜﻞ« ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺎﻳﺪ
ﮔﻔﺖ»:ﻣﻼﺷﺪﻥﭼﻪﻣﺸﻜﻞ،ﺁﺩﻡﺷﺪﻥﻣﺤﺎﻝﺍﺳﺖ!«
ﻛﺴــﺐ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﺁﺩﻣﻴﺖ ﺍﺯ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺷﻤﺎﺳﺖ .ﮔﻤﺎﻥ ﻧﻜﻨﻴﺪ
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮﻡ ﺷــﺮﻋﻴﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷﻴﺪ ﻭ ﻓﻘﻪ ﻛﻪ
ﺍﺷﺮﻑ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻣﻰﺁﻣﻮﺯﻳﺪ ،ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍﺣﺘﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ
ﺧﻮﺩ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﺧﻼﺹ ﻭ ﻗﺼﺪ ﻗﺮﺑﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻮﻡ
ﻫﻴﭻ ﻓﺎﻳﺪﻩﺍﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﮔﺮ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺷﻤﺎ ،ﺍﻟﻌﻴﺎﺫﺑﺎﷲ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ
ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻮﺍﻫﺎﻯ ﻧﻔﺴﺎﻧﻴﻪ ،ﻛﺴﺐ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﻣﺴﻨﺪ ،ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻗﺪﻡ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ،ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻭﺯﺭﻭﻭﺑﺎﻝ
ﺍﻧﺪﻭﺧﺘﻪﺍﻳﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺍﮔﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﻴﺮ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻭﺯﺭﻭﻭﺑﺎﻝ
ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺯﻳﺎﺩﺗﺮ ﺷــﻮﺩ ،ﺍﮔــﺮ ﺑﺎ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻭ
ﺗﻘﻮﻯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﺑﻪﺿﺮﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺁﺧﺮﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺗﻤﺎﻡ
ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺍﺛﺮﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻋﻠﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ
ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺻﻔﺎﻯ ﻧﻔﺲ ﺗﻮﺍﻡ ﻧﺒﺎﺷــﺪ ،ﻭ ﺑﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﭼﻪ ﺑﺴــﺎ
ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻃﻮﺍﻳﻔﻰ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﭼﻪ ﺑﺴــﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺑﻬﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﺍ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻟﻴﻜﻦ ﭼﻮﻥ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻭﻗﺘﻰ
ﻭﺍﺭﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻭ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ
ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺧﺸﻚ ﺍﮔﺮ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻘﻮﻯ ﻭ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻔﺲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻫﺮ ﭼﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺍﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﮔﺮﺩﺩ ،ﻛﺒﺮ ﻭ ﻧﺨﻮﺕ ﺩﺭ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻧﻔﺲ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ .ﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻴﺮﻩ ﺑﺨﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﺩ ﻧﺨﻮﺕ ﺑﺮ ﺍﻭ ﭼﻴﺮﻩ ﺷﺪﻩ،
ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺟﺰ ﺯﻳﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ
ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻯ ﺑﻪﺑﺎﺭ ﻧﻤﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮﻡ
ﻭ ﺻﺮﻑ ﻭﺟﻮﻩ ﺷﺮﻋﻰ ،ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻣﺰﺍﻳﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ،
ﺳﺪ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﮔﻤﺮﺍﻩ
ﻭ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻣﻰﺳــﺎﺯﺩ ﻭ ﺛﻤﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺱﻫــﺎ ﻭ ﺑﺤﺚﻫﺎ ﻭ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ
ﺣﻮﺯﻩﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﮕﺬﺍﺭﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﮔﺮﺩﺩ ،ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻌﺮﻓﺖ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﮔﺮﺩﺩ.
ﻣﻦ ﻧﻤﻰﮔﻮﻳﻢ ﺩﺭﺱ ﻧﺨﻮﺍﻧﻴــﺪ ،ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﻋﻀﻮ ﻣﻔﻴﺪ ﻭ ﻣﻮﺛﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻼﻡ
ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ،ﻣﻠﺘﻰ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺳﺎﺯﻳﺪ،
ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﻴﺪ ،ﻻﺯﻡ ﺍﺳــﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﻓﻘﺎﻫﺖ ﺭﺍ ﺗﺤﻜﻴﻢ
ﻛﺮﺩﻩ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮ ﺑﺎﺷــﻴﺪ؛ ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍﻯ ﻧﺨﻮﺍﺳﺘﻪ ﺩﺭﺱ ﻧﺨﻮﺍﻧﻴﺪ،
ﺣﺮﺍﻡ ﺍﺳــﺖ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳــﻪ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ؛ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺷﺮﻋﻰ
ﻣﺤﺼﻠﻴﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻢ ﻻﺯﻡ
ﺍﺳــﺖ ،ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻘﻬﻰ ﻭ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺯﺣﻤﺖ
ﻣﻰﻛﺸــﻴﺪ ،ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺻﻼﺡ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﻨﻴﺪ .ﻫﺮ ﻗﺪﻣﻰ
ﻛﻪ ﺑــﺮﺍﻯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻢ ﺑﺮ ﻣﻰﺩﺍﺭﻳﺪ ،ﻗﺪﻣــﻰ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻮﺑﻴﺪﻥ
ﺧﻮﺍﺳــﺘﻪﻫﺎﻯ ﻧﻔﺴــﺎﻧﻰ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻗﻮﺍﻯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ،ﻛﺴﺐ ﻣﻜﺎﺭﻡ
ﺍﺧﻼﻕ ،ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎﺕ ﻭ ﺗﻘﻮﻯ ﺑﺮﺩﺍﺭﻳﺪ .
.1ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﻬﺎﺩ ﺍﻛﺒﺮ
6
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻛﻴﺎ
ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻴــﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﺎﺯﮔﺸــﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﻲ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻪ ﺧﺪﻣــﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻠﻰ ﻛﺮﻳﻤﻰ ،ﻧﻴﻜﺒﺨﺖ ﻭﺍﺣﺪﻯ ،ﺍﻣﻴﺮ ﺷــﺎﭘﻮﺭﺯﺍﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ
ﺯﻧﺪﻯ ،ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺍﺳﺘﻴﻞﺁﺫﻳﻦ ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ ﺻﻴﺪ ﺑﺰﺭگ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺟﺎﺭﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﺑﺎ ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻴﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻳﺎﺯﺩﻩ ﺳــﺎﻝ ﺩﻭﺭﻯ ﺍﺯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺑﺎﺍﺭﺯﺵ ﻛﺸــﻮﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﺬﺏ ﻛﺮﺩ.ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻴﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩﺍﻯ ﺭﺳــﻤﻲ ﺑﺎ
ﺳــﺮﺩﺍﺭ ﺁﺟﻮﺭﻟﻮ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻋﻘﺪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻯ 18ﻣﺎﻫﻪ ﺭﺳﻤﺎ ﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺳــﺘﻴﻞ ﺁﺫﻳﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﺯﻭﺩﻯ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﻗﺮﻣﺰﭘﻮﺷــﺎﻥ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﺁﺫﻳﻦ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻨﺪ .ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻴﺎ -ﻣﺘﻮﻟﺪ 1ﻣﺮﺩﺍﺩ 1356ﺩﺭ ﺷــﻬﺮﺭﻯ -ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ
ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺑﻮﺧﻮﻡ ،ﻫﺎﻣﺒﻮﺭگ ﻭ ﺍﻳﻨﺘﺮﺍﺧﺖ ﻓﺮﺍﻧﻜﻔﻮﺭﺕ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﺮﺩﻩﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2003ﺍﺯ
ﺑﺎﺷﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻠﻰ،
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝﺁﺳﻴﺎﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﺑﺎﺯﻳﻜﻦﺑﺮﺗﺮﻓﻮﺗﺒﺎﻝﺁﺳﻴﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪ .ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥﻫﺎﻣﺒﻮﺭگ
ﻃﺮﻑ ﻛﻨﻔﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥﻓﻮﺗﺒ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ
ﺑﻪ ﺍﻭ ﻟﻘﺐ ﻣﻮﺷــﻚ ﺍﻳﺮﺍ
ﺍﻳﺮﺍﻥﺍﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺟﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﻰ 98ﻭ 2006ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ
ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻴﺎ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﻛﺮﻩﺟﻨﻮﺑﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﺴــﺎﺑﻘﺎﺕ
ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩﺍﺳــﺖ .ﻣﻬ
ﺟﻬﺎﻧﻰ 20100ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻯ ﺟﻨﻮﺑﻰ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﻳﻚ ﺑﺮ ﻳﻚ ﺗﺴﺎﻭﻯ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻰ ﺟﺎﻡﺟﻬﺎﻧﻰ
ﺍﺍﺯ ﺻﻌــﻮﺩ ﺑﻪ ﺟﺎﻡ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺎﺯ ﻣﺎﻧﺪ ﺍﺯ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻰ ﻛﺮﺩ .ﻣﻬﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ
ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺑﺴــﺘﻦ ﻣﭻﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﺳﺒﺰ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻌﺘﺮﺽ
ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ 1388ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻰ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻭﻃﻦﻓﺮﻭﺵ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻧﻮﺷﺖ.
ﻣﺨ
ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻴﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1998ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺑﻮﺧﻮﻡ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1999
ﺑﺑﻪ ﺑﺎ ﺷﮕﺎﻩ ﻫﺎﻣﺒﻮﺭگ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 2007ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻥ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﺍﻳﻨﺘﺮﺍﺧﺖ ﻓﺮﺍﻧﻜﻔﻮﺭﺕ ﭘﻴﻮﺳﺖ .ﻣﻬﺪﻭﻯﻛﻴﺎ
ﺗﻤ
ﺩﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ 250ﺑﺎﺭ -ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻓﻮﺭﻳﻪ - 2009ﺩﺭ ﺑﻮﻧﺪﺱﻟﻴﮕﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺭﻓﺘﻪ
ﻭ 29ﮔﻞ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸــﺖ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻫﺎﻟﻰ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻟﺐﺗﺮ ﻋﻠﻰ ﺩﺍﻳﻰ ،ﺳﺮﻣﺮﺑﻰ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﻣﺮﺑﻰ
ﻓﻮ
ﺳﺎﺑﻖ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﺑﻮﺩ» :ﻛﻴﺎ ﺍﺯ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺍﺕ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ «.ﺍﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﻫﺪ:
ﺳ
»»ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺑﺰﺭگ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﻰﻛﻨﻢ ،ﻣﻬﺪﻯ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺍﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺴــﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺗﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺍﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﻟﮋﻳﻮﻧﺮﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺍﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﻣﻮ
ﺭﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻰ ﻣﺒﺎﺭﻙ
ﺣﺴــﻨﻰ ﻣﺒــﺎﺭﻙ ،ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﻣﺼﺮ ﻛــﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ ﺑﺎ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﺍﻟﺸــﺮﻃﻪ ﭼﺎپ ﻗﺎﻫﺮﻩ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺎﺥ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﻪ
ﺷــﺪﺕ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﺴــﺘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﻫﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ
ﻫﺴــﺘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴــﺖ ﺑﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﺸــﺎﺑﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ
ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪﺭﻏﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﺑﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ،ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ،
ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴــﺘﻴﻢ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺍﻣﻀﺎﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻌﺎﻫﺪﻩ ﻣﻨﻊ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺳﻼﺡﻫﺎﻯ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺣﻖ
ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﺮژﻯ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺻﻠﺢﺁﻣﻴﺰ ﻛﻨﺪ.
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳــﺪ ﺻﻠﺢﺁﻣﻴﺰ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴــﺘﻪﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺛﺎﺑﺖ
ﻛﻨﺪ.ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺣﻞ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ «.ﻭﻯ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﻣﺪﻋﻰ ﺷــﺪ» :ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻠﻄﻪﮔﺴﺘﺮﻯ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ
ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«.
ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺳﻌﻴﺪﻟﻮ
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻭﻳــﮋﻩ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠــﻰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻋﻠﻰ ﺳــﻌﻴﺪﻟﻮ
ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﻣﻰﺭﺳــﺪ ،ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ ﻭﺭﺯﺷــﻰ ،ﻟﻐﻮ ﻣﺠﺎﻣﻊ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰﺷﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭘﻴﺶﺭﻭﻱ
ﻭﺭﺯﺵ ﺑــﺮﺍﻯ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﺗﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ .ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭ
ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﻳﮋﻩ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻯ
ﺍﺻﻠﻰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﻋﻠﻰ ﺳــﻌﻴﺪﻟﻮ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﻣﻰﺭﺳــﺪ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ
ﭘﻨﺞ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻭﺭﺯﺷــﻰ ،ﻟﻐﻮ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰﺷﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ
ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ،ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻱ
ﻭﺭﺯﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﺗﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﺮﺡ ﮔﻤﺎﻧﻪﺯﻧﻰﻫﺎﻯ
ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭﺭﺯﺵ ﺷﺪ.ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻧﺎﺷﻨﻮﺍﻳﺎﻥ
ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﻰ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺩﺍﻭﻭﺩﻯ ،ﮔﻠﻒ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﻰ ﻋﻴﺴﻰ
ﺍﺳﺤﺎﻗﻰ ،ﺷــﻨﺎ ،ﺷــﻴﺮﺟﻪ ﻭ ﻭﺍﺗﺮﭘﻮﻟﻮ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﺍﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ
ﺁﻳﺖﺍﻟﻬــﻰ ،ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﻳــﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﻰ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺭﺷــﻴﺪﻯ ﻭ
ﺑﺪﻣﻴﻨﺘﻮﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﻰ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﭘﻮﺭﻳﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﺷــﺪ ،ﺛﺒﺖﻧﺎﻡ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎ ﻟﻐﻮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﺍﻃﻼﻉ
ﺛﺎﻧﻮﻯ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪﻩﻫﺎ
ﺣﻜﺎﻳــﺖ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻟﻐﻮ ﻳﺎ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺳــﺎﻳﺮ ﻣﺠﺎﻣــﻊ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﻛﻪ
ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺛﺒﺖﻧﺎﻡﺷﺎﻥ ﻃﻰ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ
ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ،ﺩﺍﺭﺩ.
ﺩﺭﮔﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ
ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺑﺎﻫﻨﺮ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷــﻮﺭﺍﻯ
ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺧﺒﺮﺳــﺎﺯ ﻭ ﺟﻨﺠﺎﻝﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺷــﺪ؛ ﺟﺎﻳــﻰ ﻛﻪ ﺣﻤﻴﺪ
ﺭﺳــﺎﻳﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻠﺴــﻪ ﻋﻠﻨــﻰ ﺭﻭﺯ ﭼﻬﺎﺭﺷــﻨﺒﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﺬﻛﺮ ﻭ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩ.
ﺷﺶ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺬﻛﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ
ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻳﻰ ﻧﺮﺳﻴﺪ.
ﺑﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻫﻨﺮ ﻛﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻠﺴﻪ
ﻋﻠﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ.
ﺑﺎﻫﻨﺮ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﺳــﺦ ﺩﺍﺩ» :ﻃﺒﻖ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ،ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻠﺴﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ
ﻋﺎﺩﻯ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﺳــﺎﻋﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ
ﺣﺪﺍﻗﻞ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﺍﺳﺖ «.ﻭﻯ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺩﻯ
ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﻮﺩ«.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ،ﺑﺎﻫﻨﺮ ﺯﻧﮓ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻰ ﺭﺍ ﻧﻮﺍﺧﺖ ﻭ ﭘﺨﺶ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﺍﺩ «.ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻫﻨﺮ
ﮔﻔﺖ» :ﭼﻮﻥ ﻣﻴﻜﺮﻭﻓﻦ ﻗﻄﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ؛ ﺷﻤﺎ
ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺑﺰﻧﻴﺪ ،ﭼﻮﻥ ﺻﺪﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ
ﺍﺳﺖ ،ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﺮﻑ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﮔﻮﺵ ﻣﻲﻛﻨﻢ «.ﻭﻯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ:
»ﺷﻤﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﭼﻮﻥ ﺩﺍﺩ ﻣﻲﺯﻧﻴﺪ ،ﻣﻦ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ«.
ﭘﻴﺎﻡ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻜﺎﺭﻡﺷــﻴﺮﺍﺯﻯ ﺑﺎ ﺻﺪﻭﺭ ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺍﺯ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺖ
ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ 22ﺑﻬﻤﻦ ﺑﺎﺷــﻜﻮﻩﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﺮ
ﺳﺎﻝ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﭘﻴﺎﻡ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻜﺎﺭﻡﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ» :ﺑﻪﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ
ﺩﻫﻪ ﻓﺠﺮ ،ﺩﻫﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺭﻭﻳﻢ .ﺑﺤﻤﺪﺍﷲ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺁﺭﺍﻡ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺍﻳﻦ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ
ﺩﻫﻪ ﻓﺠﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﻫﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ
ﺑﺎﻳﺪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﻔﻆ ﺷــﻮﺩ.
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺟﺮﺍﺋﺪ ﺍﺯ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺗﻔﺮﻗﻪﺍﻧﮕﻴﺰ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﮕﻰ
ﺩﺳﺖ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍ ﺭﻭﺯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ
22ﺑﻬﻤﻦ ﺑﺎﺷﻜﻮﻩﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻫﺮﮔﺰ
ﺩﺭ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﺣﻞ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﺸﻜﻼﺕ
ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ«.
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ» :ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺭﻣﺰ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ
ﺁﺭﺍﻡ ﻣﻮﺛﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻣﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺧﻮﻥﻫﺎﻯ ﭘﺎﻙ
ﺷﻬﻴﺪﺍﻥ ،ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻋﻈﻴﻢ ﺟﺎﻧﺒﺎﺯﺍﻥ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﮔﺎﻥ ﻭ ﺣﺼﺮ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﻭ ﺷــﻜﻨﺠﻪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺑﺎ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺩﻝ ﭘﺎﺳــﺪﺍﺭﻯ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺁﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﺪ،
ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﻢ«.
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﻟﻬﺎﻡ
ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﺍﻧﺒﻮﻫﻰ ﺍﺯ ﺷﻐﻞ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﺪﺍﺭﺩ،
ﺩﺭ ﻧﺸﺴــﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ)ﻉ( ﻗﻢ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻭ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺍﻭ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻧﻘﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺎﻫﻮﻯ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻮﺩ ،ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺧﻄﺮﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ)ﺭﻩ( ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺍﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﻗﺪﺭﺗﻰ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻭﻡ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﻭﻡ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺣﺠﺎﺭﻳﺎﻥ
ﺩﺭ ﺳــﺨﻨﺎﻧﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻃﻰ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﺻﺎﻟﺖﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻯ
ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴــﺘﻰ ،ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﻣﺎﻳﻪ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.ﻋﻀﻮ ﺷﻮﺭﺍﻯﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﺍﺯ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻛﺴﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﺪ،
ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ» :ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺑﻪﻧﺎﻡ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺳﺮ ﻛﺎﺭ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ،ﻭﻟﻰ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺧﺪﺷﻪ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎ
ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ
ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻮﻥ
ﺧﻮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺮﻭ
ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻮ
ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺮﻭ
ﻗﺮﺍﺭ ﻰ
ﺮﺭ
ﺩﺍﺷﺖ«.
ﺷﺖ«.
«.
ﺩﺍﺷﺖ
ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍ
ﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻰ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺩﻭﻡ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻭ
ﺠﺎﻧﻰ
ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨ ﺎ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ
ﺎﻣﻌﻪ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻜﺮﻯ ﺟ ﻣ
ﺍﺳﻼﻣﻲﺑﻮﺩ ،ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩ» :ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ
ﻼﻣﻲ
ﻼﻣ
ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸــﻴﺪﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼ
ﺷﻮﺭﺍﻯﻓﻓﻘﺎﻫﺖ ﺭﺍ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﺷﻮﺭﺍﻯ
ﻓﻘﻴﻪ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﻯ
ﺍﻳﻦ ﺷــﻮﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﻠﻊ ﻳﺪ ﻭﻟﻰﻓﻘ ﻪ
ﻴﻪ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ«.
ﺳﺮﺍﻥﻓﻓﺘﻨﻪ ﺑﺎ ﻣﻤﺎﺷﺎﺕ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷﻮﺩ ،ﺗﻨﺪﺭﻭﻯ
ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻥ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺟﺪﻯ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ
ﺷــﺪ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺍﮔﺮ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻯ
ﺑﺎ ﻓﺘﻨﻪﮔﺮﺍﻥ ﺷ
ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﺸــﻜﻠﻰ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ
ﻋﻔﻮ ﻛﻨﻨﺪﺪ،
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ
ﺩﺭﻙ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﻃﻰ ﺑﻪﺷﺪﺕ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﺎ ﺩﻳﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﻋﻤﻖ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺑﺮﺧ
ﺭﺭﺍﺍﺍﻣﻣﻮﺭﺩ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ«.
ﺫﺑﻴﺤﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻲﺭﻭﺩ
ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣــﻞ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ
ﺯﻭﺩﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﺎ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ
ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻠﻰ ﺫﺑﻴﺤﻰ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺧﺘﻼﻓــﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛــﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺁﻥ
ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻫﻴﺎﺕﻣﺪﻳﺮﻩ ﻭ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ
ﺩﻻﻳﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺍﻳﻦ ﻫﺮﻡ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺳــﻮﻳﻰ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻯ
ﺭﺳﻤﻲ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﺭﻓﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ
ﻧﻘﻄﻪ ﺳﺮﺑﻪ ﺳﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ – ﺩﺭﺁﻣﺪﻯ ﺍﺳــﺖ .ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﻳﺰ
ﻓﺘﺎﺡ ،ﻭﺯﻳﺮ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺳﻨﺪ ﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ
ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﺍﻣﻼﻙ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ
ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ
ﺧﺒﺮﻫﺎﻯ ﺿﺪﻭﻧﻘﻴﻀــﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﻃﺮﻑ
ﻣﺎﺟــﺮﺍ )ﺩﻭﻟــﺖ -ﻫﻴــﺎﺕ ﺍﻣﻨــﺎﻯ
ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ(ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻣﻲﺷــﻮﺩ.
ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺳــﺨﻦ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ
ﺭﺍ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧــﻰ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨــﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ
ﻫﻤﻪ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﭼﻪ ﺁﻧﻜــﻪ ﻭﻗﻒ ﺍﻣﻼﻙ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﻧﻴﺰ
ﺍﺳﻴﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻰ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﺳﺖ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﻋﺒــﺪﺍﷲ ﺟﺎﺳــﺒﻰ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
»ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ،ﻧﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ
ﺁﺯﺍﺩ ،ﺳــﻨﺪ ﺭﺳــﻤﻲ ﻭ ﻗﻄﻌﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ
ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺭﺳــﻤﻲ ﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﺪﻱ
ﺍﺳﺖ .ﺳﻨﺪﻣﺎﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳــﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻌﺪﺍﺩ 10ﻋﺪﺩ
ﺳﻨﺪ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ،ﻛﺎﺭ
ﺛﺒﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻨﺪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ«.ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﺎﺕ ﻣﻮﺳﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﻗﻒ
ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻭﺳﺎﻳﻞ
ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﻱ ﻭ ﺍﺭﺍﺿﻲ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻭﻗﻔﻨﺎﻣﻪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﻓﺮﻭﺵ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺍﺣﺴــﻦ ﻭ ﻗﺒﺎﺕ ﻭﻗﻒ ﻭ
ﻳﺎ ﻫﺪﺍﻳﺎﻱ ﺍﺷــﺨﺎﺹ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮﺩﺩ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﻠﻚ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺩﺭﺁﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﻣﻔﺎﺩ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﻔﻨﺎﻣﻪ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﺍﺳﺘﻴﻀﺎﺡ ﻭﺯﻳﺮ ﻧﻴﺮﻭ
ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ
ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭﺻﺪﺩ
ﺍﺳــﺘﻴﻀﺎﺡ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻧﺎﻣﺠــﻮ ،ﻭﺯﻳﺮ
ﻧﻴﺮﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺳــﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺳﺎﺩﺍﺕ
ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻤــﻰ ،ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﻩ ﺷﻮﺷــﺘﺮ ﺩﺭ
ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺣﺎﺷــﻴﻪ ﺟﻠﺴــﻪ ﻋﻠﻨﻰ
ﺑﺎ ﺑﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺳــﺘﻴﻀﺎﺡ ﻭﺯﻳﺮ ﻧﻴﺮﻭ
ﺗﻬﻴﻪ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻣﻀــﺎﻯ ﭼﻨﺪﺗﻦ ﺍﺯ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﮔﻔــﺖ» :ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺘﻴﻀﺎﺡ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻫﻴﺎﺕ ﺭﺋﻴﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ«.
ﻭﻯ ﺍﻓــﺰﻭﺩ» :ﺿﻌﻒ ﻭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ،ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﻭﺯﺍﺭﺕ
ﻧﻴــﺮﻭ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧــﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺘﻴﻀﺎﺡ ﺍﺳﺖ«.
7
ﻧﮕﺎﻩ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ
ﺍﺻﻞ ﺑﺪ ﻧﻴﻜﻮ ﻧﮕﺮﺩﺩ...
ﺳﻴﺪﻋﻠﻰﻣﻴﺮﻓﺘﺎﺡ
ﺁﻳﺎ ﻣﻦ ﺁﺩﻡ ﻣﻨﻔﻰﺑﺎﻓﻰ ﻫﺴــﺘﻢ؟ ﺍﮔﺮ
ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ ،ﭘﺲ ﭼﺮﺍ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ
ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠــﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨــﻢ ،ﺧﻮﺩﻡ
ﭘﻴﺸــﺎﭘﻴﺶ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻰ ﻛﻨــﻢ؟ ﺍﺻﻼ
ﭼﻴﺰﻯ ﻫﻢ ﻫﺴــﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﻓﻖ
ﺑﺎﺷــﻢ ﻭ ﻛﻤــﻰ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﺳــﻨﺶ ﺑﺮﺍﻳﺘﺎﻥ
ﺑﮕﻮﻳﻢ؟ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺘﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﺠﺮ ﺭﺍ ﺳــﺮ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻡ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ
ﻣﻰﻛﻨــﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﻳــﺎﺩﻯ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻔﻰﺑﺎﻓﻰﻫﺎﻯ ﭘﺸــﺖ
ﺳﺮ ﻫﻤﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ »ﻧﮕﺎﻩ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ« ،ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﻣﻨﻌﻜﺲ
ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻧﮕﺮﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪﺍﻳﺮﺍﺩﮔﻴﺮﻯ ﻭ
ﺍﺷﻜﺎﻝﺗﺮﺍﺷــﻰ ﻭ ﻋﻴﺐﺟﻮﻳﻰ ﺷﻮﺩ ،ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﺸﻮﺩ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ
ﺑﻪ ﺑﻰﺭﺍﻫﻪ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ...ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﺯ ﻗﺪﻳﻢ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ،
ﭼﺸﻢ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻭ ﮔﻮﺵ ﺷﻨﻮﺍﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪﺍﺵ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺿﻌﻒﻫﺎ ﻭ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻧﻰ ﺧﻴﺮﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﻮﺩ ﻭ
ﺟﻠﻮﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﻛﻪ ﻧﻤﻰﮔﻴﺮﺩ .ﻳﻌﻨﻰ ﻛﺴــﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻠﻘﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻯ ﻣﻦ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻧﻢ
ﻣﻨﻔﻰﺑﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ
ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﭼﺎﺭﻩ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺑﻴﻔﺘﺪ .ﺑﺮﻋﻜﺲ ،ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺪﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﺩﮔﻴﺮﺍﻧﻪ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺑﺮﻣﻰﺁﻳﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺿﺮﺏﺍﻟﻤﺜﻞ ﻓﺎﺭﺳــﻰ ،ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺷﻌﺮ ﺣﻜﻴﻤﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ
ﭘﻨﺪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻛــﻪ ﻫﻤﮕﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭﺍﻻ ﺍﺷــﻌﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ »ﺁﻳﻨﻪ
ﭼﻮﻥ ﻋﻴﺐ ﺗﻮ ﺑﻨﻤﻮﺩ ﺭﺍﺳﺖ /ﺧﻮﺩ ﺷﻜﻦ ﺁﻳﻴﻨﻪ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻄﺎﺳﺖ«،
ﻫﻤﮕﻰ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﺩﺳــﺖﺍﻧﺪﻛﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺛﻘﻴﻞ ﻣﻰﺁﻳﺪ ،ﺁﻧﻘﺪﺭ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﻪﺷﻜﻨﻰ ﺗﺒﺤﺮ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺗﻰ ﻣﺜﺎﻝ ﺯﺩﻧﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺁﻳﻨﻪﻫﺎ
ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻘﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻰ ﻋﻴﻮﺏ ﺷﺎﺥﺷﻤﺸﺎﺩﻫﺎﻯ ﻫﻤﻪﻛﺎﺭﻩ
ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧــﺪ .ﺍﻣــﺎ ﺑــﺎ ﺍﻳــﻦ ﻻﭘﻮﺷــﺎﻧﻰﻫﺎﻯ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺁﻳﻨﻪﺷﻜﻨﻰﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮ ،ﭼﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ.
ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺑﺪ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﺪ ﺍﺳــﺖ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺘﻔﻖ
ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺑﺪ ،ﺧﻮﺏ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻛﻪ ﻋﻮﺽ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ.
ﺍﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﻰﺳــﻮﺍﺩ ﻭ ﻛﺎﺭﻧﺎﺑﻠﺪ ﺑﺎﺷــﻢ ،ﻋﻼﻣﻪ ﺩﻫﺮﻡ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ،
ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺑﻰﺳﻮﺍﺩﻯ ﻣﻦ ﻛﻢ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ،ﻛﺎﺭﻯ ﻧﻴﺰ ﻧﺨﻮﺍﻫﻢ ﺁﻣﻮﺧﺖ،
ﻭ ﺑﺮﻋﻜﺴﺶ ،ﻋﻼﻣﻪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﺷــﻢ ،ﻫﺮﭼﻪ ﺗﺨﻔﻴﻔﻢ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻫﺮﭼﻪ
ﺗﺤﻘﻴﺮﻡ ﻛﻨﻨﺪ ،ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﻢ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ...ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺣﻰ ﻭ
ﺣﺎﺿﺮﺵ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺗﻤﺠﻴﺪﺵ
ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﺎﻻﺑﺎﻻﻳﺶ ﺑﻨﺸﺎﻧﻴﻢ ،ﺗﻐﻴﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ .ﻫﺮ
ﭼﻘﺪﺭ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﻋﻴﺐ
ﻭ ﺍﻳﺮﺍﺩﺍﺗﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩﺍﻳﻢ ،ﻛﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻧﺒﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺫﺭﻩﺍﻯ ﺑﺮ
ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺴﺘﻴﻮﺍﻝ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻧﻴﻔﺰﻭﺩﻩﺍﻳﻢ .ﻫﺮ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻭ ﻫﺮ ﻣﺪﻳﺮﻯ
ﻫﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﻨﺎﺣﻰ ﺁﻣﺪﻩ ،ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻪ ﺗﻐﻴﻴــﺮﻯ ﺩﺭ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺩﻫﻪ
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﺿﻤﻦ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻪﺭﻳﺰﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺳﻌﺪﻯ ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻝ ﻣﻰﺁﻭﺭﻡ ﻛﻪ ﺍﺻﻞ
ﺑﺪ ﻧﻴﻜﻮ ﻧﮕﺮﺩﺩ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩﺵ ﺑﺪ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺻﻞ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ
ﻓﺠﺮ ﻃﻮﺭﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭼﭗ ﻭ ﺭﺍﺳــﺖ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﻭ
ﻣﺪﻳﺮ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻃﻠﺐ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ﻭ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ،ﻛﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ
8
ﻧﻤﻰﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻜﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﺭﻧﮓ
ﻭ ﻟﻌﺎﺏ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺟﻨﺒﻰ ﻭ ﺭﻓﻊ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻫﻢ
ﻣﺸــﻜﻼﺗﺶ ﺣﻞ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺵ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺒﻨﺎﻳﺶ ،ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻬﻢﺗﺮ ،ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﻘﻮﻟﻪ
ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺣﻤﻞ ﺑﺮ ﻣﻨﻔﻰﺑﺎﻓﻰ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﺪ ،ﻗﺪﺭﻯ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ.
ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛــﻪ 10ﺭﻭﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﻳــﺪﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭ
ﺍﻳﻦ ﺷــﻬﺮ ﺧﻤﻮﺩﻩ ﺭﺍ ﭘﻮﺳــﺘﺮ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺯﻭﺍﻝ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺭﺍ
ﻳﻚ ﻛﻤــﻰ ﺑﻪ ﺣﺮﻛــﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺩﻳﺪﻥ ﻣﺸــﺘﺎﻗﺎﻥ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺩﺭ
ﭘﻴﺎﺩﻩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﺷــﻮﺭ ﻭ ﺣﺎﻝ -ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺿﻌﻒ -
ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﺍﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳــﺎﻧﺪﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻭ ...
ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻣﻴﻤﻮﻥ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﻛﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ،ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ
ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ ﺷــﻬﺮ ﺑﻰﺭﻣﻖ ﻭ ﺑﻰﺣﺎﻝ ﻭ ﺑﻰﺧﺒﺮ ﺭﺍ ﻭﻟﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﻟﺨﺘﻰ،
ﺍﺯ ﺑﻰﺭﻣﻘﻰ ﻭ ﺑﻰﺣﺎﻟﻰ ﻭ ﺧﻤﻮﺩﮔﻰ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻛﻪ
ﺑﺮﺷﻤﺮﺩﻡ ،ﺍﮔﺮ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ،ﻻﺍﻗﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ،ﺟﺎﻯ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ
ﻭ ﺷﺎﺩﻣﺎﻧﻰ ﻭ ﺧﻮﺵﻭﻗﺘﻰ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻴﺚ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ
ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻤﻨﻮﻥ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻧﻰ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ،ﻭﻗﺘﻰ
ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺟﺸﻦﻫﺎﻯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻪﺭﻳﺰﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ10 ،
ﺭﻭﺯ ﻭ ﺷﺐ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﻳﺪﻥ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺍﮔﺮ ﻓﺴﺘﻴﻮﺍﻝ
ﺭﺍ ﺟﺸــﻨﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﻓﺠﺮ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺗﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺴــﺖ ﻭ ﻫﺸﺖﺳــﺎﻝ
ﺑــﻪ ﻫﺮﺟﺎﻥ ﻛﻨﺪﻧﻰ ﻛﻪ ﺑــﻮﺩﻩ ﺑﺎ ﺭﻳﺶ ﮔﺮﻭ ﮔﺬﺍﺷــﺘﻦ ﻭ ﭘﺎﺩﺭﻣﻴﺎﻧﻰ
ﻣﻴﺎﻧﺠﻴﮕﺮﺍﻥ ﺩﺍﺋﻤﻰ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷــﺪﻩ ،ﻫﻤﻪ ﮔــﺮﺩ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻓﻴﻠﻤﺸــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺸﻦﻫﺎﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﻓﺠﺮ ﺭﺍ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎﺯ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻧﻤﺮﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺪﻫﻴﻢ،
ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﺠﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻫﻢ ﺑﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ
ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ
ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻓﺸﺎﻥ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﻭﻧﻖ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﺑﺮﺳﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻋﻮﺍﻳﻰ ﻫﺴﺖ ،ﻫﻤﻴﻦﺟﺎﺳﺖ ،ﻭﮔﺮﻧﻪ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ 10ﺷﺐ
ﻓﻴﻠﻢ ﺩﻳﺪﻥ ﻭ ﺩﻭﺭﻫﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺳــﻮﺍﻝ؛ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻪ ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨــﺪ؟ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﻛــﻦ ﻭ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻭ ﻭﻧﻴﺰ ﻭ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺭﺍﺑــﺮﺕ ﺩﻭﻧﻴﺮﻭ ﺍﻳﻨﻬﺎ
ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪﺍﻧــﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺍﺑﺮﺕ ﺭﺩﻓﻮﺭﺩ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻛﺴــﻰ
ﻣﺸــﻜﻠﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﭼﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻧﺒﻮﺩﻧﺸﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻮﺩﺟﻪﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭼﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺭﺍﺣﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﺸﺎﻥ ﺭﺳــﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﭼﻘﺪﺭ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﭼﻪ
ﻓﻜﺮﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺳــﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ
ﺑﺮﺳــﻨﺪ .ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺁﺑﻰ ﺍﺯﺷــﺎﻥ ﮔﺮﻡ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﻭ
ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺗﻌﻬﺪﻯ ﻛﻪ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺭﺍﺣﺖ ﺗﻌﻄﻴﻠﺶ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ ﭘﻰﻛﺎﺭﺷﺎﻥ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ،ﺑﺤﺚ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ .ﺑﺤﺚ ﮔﺮﺩﺵ ﻣﺎﻟﻰ ،ﺑﺤﺚ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ،ﺑﺤﺚ ﻋﺪﺩ ﻭ
ﺭﻗﻢﻫﺎﻯ ﻛﻼﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺳﺮﭘﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺜﻼ ﻫﻤﻴﻦ
»ﻛﻦ« .ﻓﻘﻂ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﭼﻬﺎﺭﺗﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺩﻭ ،ﺳﻪ ﺗﺎ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ
ﺟﻬﺎﻥﺳﻮﻣﻰ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ .ﺣﺴﺎﺏ ﻛﻨﻴﺪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﺭﻳﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺷﻬﺮ ﺳﺎﺣﻠﻰ ﺳﺮﺍﺯﻳﺮ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩﻯﻫﺎ ﻛﻪ
ﻓﻮﺝ ﻓﻮﺝ ،ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻗﻴﺎﺱ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ ﺍﺳــﺖ
ﻭ ﭼﻪ ﺷــﻮﺭ ﻭ ﺣﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻭ ﻫﺘﻞﻫﺎ ﻭ ﻣﻐﺎﺯﻩﻫﺎ ﻭ ﭘﻼژﻫﺎﻯ ﺳﺎﺣﻠﻰ
ﻭ ﭘﻴﺎﺩﻩﺭﻭﻫــﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﻓﻪﻫﺎ ﻭ ...ﺑﺮﭘﺎﺳــﺖ .ﻭ ﭼــﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺍﻳﻦ
ﻋﻜﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺗﻮﺭﻟﻴﺪﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺴﺎﻃﻰﻫﺎ ﻭ ﺗﻰﺷﺮﺕﻓﺮﻭﺵﻫﺎ
ﻭ ﻣﺪﻝﻫﺎ ﻭ ...ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺏ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﺳﺮﺳــﺎﻡﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻻ
ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻬﺪ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ،ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻟﻮﻛﺎﺭﻧﻮ ﻫﻢ
ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺳــﻰ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮﺍﻝ ﺍﺳﺖ ،ﻭ ﻋﺠﻴﺐﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ
ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ
ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﻮﺷــﺘﻨﺪ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ .ﺣﺘــﻰ ﺫﺭﻩﺍﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﻴﺎﺱ ﺑﺎ
ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﺳــﻢ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻴﺴﺖ.
ﺩﻗﺖ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﻨﺪﻭﺳــﺘﺎﻧﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻛﻪ
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻛﻨﺎﺭ ﭘﻴﺎﺩﻩﺭﻭﻫﺎﻳﺶ ﺍﻧﺒﺎﺷــﺘﻪ ﺍﺯ ﮔﺪﺍ ﻭ ﮔﺸﻨﻪ ﻭ ﻓﻘﻴﺮ ﻭ ﺁﻭﺍﺭﻩ
ﻭ ﺑﻰﺧﺎﻧﻪ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺠــﺎ ،ﻣﮕﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ،
ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎﺗــﻰ ،ﺗﻮﺍﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧــﺪﺍﺭﺩ ...ﻛﺎﺵ ﻫﻤﻴﻦ
ﻣﺜﻠﺚ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺻﻔﺤﺎﺗﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻗﺒﻞ ،ﺑﺎﺑﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ
ﺭﻭ ﺑﻪ ﺯﻭﺍﻝ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﻯ ﺑﻰﺧﺎﺻﻴﺖ ﻫﺪﺭ ﺩﺍﺩ
ﻭ ﻳﻚ ﻣﺮﻭﺭ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﺮﺩ ،ﻳﻚ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻫﻨﺪ
ﺭﺍﻫﻢ ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺩﺭﻣﻰﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺎﻩ ﻣﻦ ﺗﺎ
ﻣﺎﻩ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻧﻪ ،ﻣﺎﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ،ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎﻩ ﻫﻨﺪﻭﺳــﺘﺎﻥ،
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ...ﺍﻣﺎ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻔﺼﻞ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻗﺒﻞ ﺍﻳﻦ
ﺣﺴﻦ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺷــﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻃﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻝ،
ﻫﻴﭻ ﺗﺪﺍﻭﻣﻰ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻛﻼﻧﻰ –ﺣﺘﻰ ﺧﺮﺩﻯ -ﺟﺰ
ﺑﻴﻼﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﻭ ﺟﺰ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﻨﻴﻢ،
ﻭ ﺟﺰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻳﻜﺴﺮﻯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﺑﺤﺚ
ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩ .ﺧﻮﺏ ﻳﺎ ﺑﺪ ،ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ
ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﭘﺲ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﻫﺮﺟﻬﺘﻰ ﺷﺪ
ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻼﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺁﻥ ﻧﻤﻰﺷﺪ
ﺣﺲ ﻛﺮﺩ .ﺑﻰﺳﻴﺎﺳﺘﻰ ﻭ ﺑﻰﺍﻧﮕﻴﺰﮔﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻢ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻥ ﺍﺳﻢ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﺍﻍ ﺗﻮﻗﻴﻔﻰﻫﺎ ﺑﺮﻭﻧﺪ
ﻭ ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻕ ﺩﺭﺷــﺎﻥ ﺁﻭﺭﻧﺪ .ﻫﺮﭼﻪ ﻫﺴﺖ ،ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻢﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﺳــﻼﻑ ﺧﻮﺩ ﺳﺮﺍﻓﻜﻨﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺯﻭﺭ
ﻭ ﺿﺮﺑﻰ ﻫﺴــﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺰﺭﻳﻖ ﭘﻮﻝ ﻭ ﺁﻣﺎﺭﺳــﺎﺯﻯ ﻭ
ﻧﻔﺲ ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﺳﺮﭘﺎ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺎﻥﻛﻨﺪﻧﻰ
ﻫﺴــﺖ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩ .ﺁﻳﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﻨﻔﻰﺑﺎﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﻢ؟ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﻨﻢ ﻭ ﻋﺮﺿﻢ ﺗﻤﺎﻡ ﻭ ﺍﻟﺘﻤﺎﺱ ﺩﻋﺎ.ﻣﺎ ﭼﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻣﺎﻥ
ﺷــﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﭘﺲ ﺧﻴﻠﻰ ﻫﻢ ﻋﻴﺐ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﮔﺮ
ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩﻣﺎﻥ ﻣﺨﺘﺺ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﻓﺮﻕ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺳﻮﺍﻝ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺧﻴﻠﻰ ﻫﻢ ﺳﺨﺖ ﻧﻴﺴﺖ :ﺍﻳﻦ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﭼﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ؟ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺎﻣﻮﻥ ﺟﺎﻳﺰﻩ
ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ ﻣﻰﺷﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻓﺎﺭﺍﺑﻰﭼﻰﻫﺎ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﭼﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺍﻻﻥ ...ﻣﻦ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻢ .ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻢ
ﭼــﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺮﺳــﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻗﺒﻞ ﺳﺮﻯ ﺑﺰﻧﻴﺪ ،ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺑﻴﻦ 10ﺩﻭﺭﻩ
ﺍﺧﻴﺮ ،ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻳﺎ ﻳﻚﻫﺪﻑﻭﺳﻴﺎﺳــﺘﻰﻛﺸــﻒﻛﻨﻴﺪ؟
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ
ﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎﻥ؛ ﻋﻠﻲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﻭ ﻓﺨﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺣﺠﺎﺯﻱ
ﺍﺩﺍﻱ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﻳﺰﺧﺮﺳﻨﺪ
ﺯﻫﻴﺮ ﺗﻮﻛﻠﻲ
ﺩﺑﻴﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺩﺑﻲ ﭘﻨﺠﺮﻩ
ﻧﺎﻡ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺧﺮﺳﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺳﻪﻛﺘﺎﺏ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﻭ ﺩﺭ
ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺩﻫﻪ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﺴﺘﻨﺪ» :ﻣﺮﺛﻴﻪﺍﻱ
ﻛﻪ ﻧﺎﺳــﺮﻭﺩﻩ ﻣﺎﻧﺪ«» ،ﺑﺮﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺷﺖ ﺧﻮﻥ« ﻭ »ﺁﻥﺟﺎ ﻛﻪ ﺣﻖ ﭘﻴﺮﻭﺯ
ﺍﺳﺖ« .ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻛﺎﺭ ﺍﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺼﻠﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ »ﻣﻘﺘﻞ ﻧﻮﻳﺴﻲ
ﻣﻌﺎﺻﺮ« ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ.
ﻣﻘﺘﻞ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻳﻚ ﺳــﻨﺖ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ ﺑــﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﺷﻬﺪﺍﻱ ﻛﺮﺑﻼ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ،ﻣﻘﺘﻞ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ(
ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻭ ﻛﺸــﺘﻪ ﺷــﺪﻧﺪ ،ﻧﻘﻄﻪ ﺛﻘﻞ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻜﺘﻮﺑﺎﺕ
ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﺷــﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ،ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ،ﻣﻘﺘﻞ
ﺁﻝ ﺍﺑﻲﻃﺎﻟﺐ ﻧﻴﺰ ﺣﻴﻄﻪﺍﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﺗﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﺭﺯ ﺁﻥ »ﻣﻘﺎﺗﻞ ﺍﻟﻄﺎﻟﺒﻴﻴﻦ« ﺍﺛﺮ »ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺮﺝ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻲ« ﺍﺳﺖ .ﻣﻘﺘﻞ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺷﻬﻴﺮ ﺷــﻴﻌﻪ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺟﻨﺎﺏ ﺣﺠﺮ ﺍﺑﻦ ﻋﺪﻱ
– ﺭﺣﻤﻪﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ – ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻴﻒ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺗﻄﻮﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻳــﻦ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﺬﻫــﺐ ﺣﻘﻪ ﺟﻌﻔﺮﻳﻪ
ﺍﺛﻨﺎﻋﺸــﺮﻳﻪ ،ﺍﻫﺘﻤــﺎﻡ ﭘﻴﺸــﻮﺍﻳﺎﻥ ﻃﺎﻳﻔــﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻀــﺮﺍﺕ ﻣﻘﺪﺱ
ﻣﻌﺼﻮﻣﺎﻥ)ﻉ( ﺑﺮ ﺯﻧﺪﻩ ﻧﮕﻪﺩﺍﺷــﺘﻦ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﻭ ﺳﻔﺎﺭﺵﻫﺎﻱ
ﻣﻜﺮﺭ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ »ﺳﻮﮔﻮﺍﺭﻱ« ﺷﻬﻴﺪ ﺁﻝﻋﺒﺎ ،ﺁﺭﺍﻡﺁﺭﺍﻡ
»ﻣﻘﺘﻞﻧﻮﻳﺴﻲ« ﺍﺯ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺳــﻨﺖ ﺗﺎﺭﻳﺦﻧﮕﺎﺭﻱ ﺻﺮﻑ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪ ﻭ
ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻣﻨﺎﺳــﻜﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﻣﻘﺘﻞ ﺣﺴــﻴﻦﺍﺑﻦﻋﻠﻲ – ﺩﺭﻭﺩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ
ﺑﺮ ﻫﺮ ﺩﻭ -ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷــﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺣﻠﻘﻪﻫﺎﻱ ﺳﻮﮔﻮﺍﺭﻱ ،ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ
ﺍﺳﺎﺱ ﺳﺮﻭﺩﻥ ﻣﺮﺛﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ »ﻓﺮﻡ« ﺁﻳﻴﻦﻫﺎﻱ
ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻱ ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ.ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻭﻳﮋﻩ ﺟﺪﻳﺪ ،ﻣﻘﺘﻞ
ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﻦ ﺍﺩﺑﻲ – ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﺪﻝ ﺷــﺪ» .ﺍﻟﻠﻬﻮﻑ ﻓﻲ ﻗﺘﻠﻲ ﺍﻟﻄﻔﻮﻑ« ﻳﺎ
»ﻧﻔﺲ ﺍﻟﻤﻬﻤﻮﻡ« ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﺗﻞ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ(
ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺍﺩﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺘﻞﻧﻮﻳﺴﻲ ،ﺩﺭ »ﺭﻭﺿﻪ ﺍﻟﺸﻬﺪﺍ«
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻛﺎﺷــﻔﻲ ﺳﺒﺰﻭﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳــﻴﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻘﺘﻞﻫﺎﻱ
ﻣﻨﻈــﻮﻡ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻘﺘﻞ ﻣﺮﺣــﻮﻡ ﺍﻟﻬﺎﻣﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸــﺎﻫﻲ ،ﻣﻘﺘﻞ ﻣﺮﺣﻮﻡ
ﻋﻤﺎﻥ ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻘﺘﻞ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻧﻴﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰﻱ ،ﺣﺎﺻﻞ ﻏﻠﺒﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺍﺩﺑﻴﺖ
ﺑﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲﻧﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺳﻨﺖ ﻣﻘﺘﻞﻧﻮﻳﺴﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑــﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻــﺮ ﻣﻲﺭﺳــﻴﻢ .ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ
ﻣﻘﺘﻞﻧﻮﻳﺴــﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﻛﺘﺮﻋﻠﻲ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻲ ﺍﺳﺖ.ﺩﻛﺘﺮﻋﻠﻲ
ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺗﺤﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﻧﮕﺮﺵ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺻﺪﺭﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺩﻳﮕﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻘﺘﻞ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴــﻴﻦ)ﻉ( ﻭ ﺗﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺳﻨﺖ ﻧﻮﺷــﺘﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭﻱ ﻫﻤﭽﻮﻥ »ﺣﺴﻴﻦ ﻭﺍﺭﺙ ﺁﺩﻡ« ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ
ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ،ﺑﺎﺯﺟﺴــﺖ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ
ﺳــﻴﺮﻩ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧــﺪﺍ – ﺻﻠﻲ ﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟــﻪ – ﻭ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺍﺋﻤﻪ
ﺍﻃﻬﺎﺭ – ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﺴﻼﻡ – ﺍﺳﺖ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﺩﻛﺘﺮﻋﻠﻲ
ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﺩﻫﻪ ﺳﻲ ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﻭ ﺍﺯ
ﻛﺘﺎﺏ »ﺟﻮﺩﻩ ﺍﻟﺴــﺤﺎﺭ« ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﻨﺎﺏ ﺍﺑﻮﺫﺭ – ﺭﺣﻤﻪ ﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ– ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﻨــﻮﺍﻥ »ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﺑﻮﺫﺭ« ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ ﻳﺎﻓــﺖ .ﺗﺮﺟﻤﻪ
»ﺳﻠﻤﺎﻥ ﭘﺎﻙ« ﻟﻮﻳﻲ ﻣﺎﺳﻴﻨﻴﻮﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﻀﻤﺎﻡ ﻣﻘﺪﻣﻪﺍﻱ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﻠﻨﺪ ،ﻳﻜﻲ
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﻛﺘﺮ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻲ ﺩﺭ ﺣﻴﻄﻪ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻲ ﺳﻴﺮﻩ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺍﺳﺖ.
ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻲ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ،ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻬﻦ
ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻱ ﺁﺭﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻴﻌﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺻﺪﺭﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻗﺼﺺ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲﺯﺩ ﻭ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﺎ ﺍﺯ ﺁﺩﻡ ﺍﺑﻮﺍﻟﺒﺸﺮ
ﺗﺎ ﺣﺴــﻴﻦ)ﻉ( ﺭﺍ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪ »ﻃﺮﺣﻮﺍﺭﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺣــﺎﻝ ﺗﻜﺮﺍﺭ« ﻣﻲﺩﻳﺪ .ﺍﻳﻦ
ﻃﺮﺣﻮﺍﺭﻩ ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺻﻴﺮﻭﺭﺕ ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﺑﻪ ﺳــﻮﻱ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﺩ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﺖ.ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﺒﻴﺎ ،ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻘﺎﺩﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻨﺘﻲ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺎﺩﻱ ،ﺍﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﻢ.
ﺧﻼﺻﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺣﻮﺍﺭﻩ ﺁﻥ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺮ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﺯﺍﺩﻩ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺟﺰ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻱ ،ﺍﻳﻦ ﻓﻄﺮﺕ ﺩﺭ ﺍﻭ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻧﻴﺰ
ﺟﺰ ﺩﺭ ﺳﺘﻴﺰ ﺑﺎ ﺯﻭﺭﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ،ﺯﺭﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺗﺰﻭﻳﺮﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ
ﺁﻣﺪ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﻛﺘﺮ ،ﻓﻄﺮﺕ ﺭﺍ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺭﺍﻫﺶ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺍﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﺟﺪﺍ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻭ ﺁﻥ ﺗﺤﻘﻖ
ﭘﻴﺸﻴﻨﻲ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻋﺮﻓﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ،ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﺁﺛﺎﺭ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺩﺭﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻌﺪ
ﺗﺤﻘﻖ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻄﺮﺕ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ
ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻓﻌﻠﻴﺖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ
ﻋﺮﻓﺎ ﻓﻄﺮﺕ ﺭﺍ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺍﺯ ﭘﻴﺶﻛﺎﺭﺳﺎﺯﻱ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﺮﺷﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺁﻥ ،ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺫﺍﺗﺎ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺧﺪﺍﺟﻮ ﺍﺳﺖ .ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺑﺎ
ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺮﺣﻮﺍﺭﻩﺍﻱ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﺭﺍ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺤﻘﻖ ﻓﻄﺮﺕ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﻛﻨﺸﻲ
ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﺳــﺘﻴﺰﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ
ﻭ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﻭ ﻛﺮﺑﻼ ﺭﺍ ﺗﺠﻠــﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﺻﻴﺮﻭﺭﺕ ﻣﻲﺷــﻤﺎﺭﺩ .ﻭﺟﻴﺰﻩ
ﻣﺸــﻬﻮﺭ »ﺁﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﺩﺭ« ﻭ ﻧﻴﺰ ﻛﺘﺎﺏ ﻛﻠﻴﺪﻱ »ﻫﺒﻮﻁ« ﺍﺯ
ﺭﻩﺁﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﺗﻼﺵ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ »ﻛﻬﻦﻧﻤﻮﻧﻪ«ﺍﻱ ﺗﻮﺣﻴﺪﻱ
ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ »ﻛﻤﻮﻥ ﺍﻭﻟﻴﻪ« ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺧﺮﺳــﻨﺪ ،ﺷــﺎﮔﺮﺩ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻲ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻫﻤﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ،ﺍﻣﺎ
ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺩﺑﻲ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺧﻠﻖ ﻧﺜﺮﻱ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻭ ﺷــﻌﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ،ﺩﺭ
ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮﺍﻥ ﻣﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺍﺳــﺖ ﻭﺛﻴﻖ .ﻧﺜﺮ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺍﺩﺑﻲ
ﺯﻳﺮﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳــﺖ ،ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣــﺎ ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﺻﻮﻓﻴﻪ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ
ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺻﺮﺍﻥ ﻣﺎ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺩﺭﺟﺎﺕ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻌﻴﺪﻱ،
ﻣﻬﺮﺩﺍﺩ ﺍﻭﺳــﺘﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﻭ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﺜﺮ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ
ﻭ ﻗﻄﻌﻪ ﺍﺩﺑﻲ ﻧﺎﻡ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻳﺪﺍﷲ ﺭﻭﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺭﺍ ﻫﻢ
ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩ ،ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻗﻄﻌــﻪ ﺍﺩﺑﻲ ﻳﺎ ﻧﺜﺮ
ﺷــﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﻧﻤﻲﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻫﺘﻤﺎﻣﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﮕﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﺖ
ﻧﺜﺮ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺟﺪﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺎﻟﻘﺎﻥ ﻧﺜﺮ ﺍﺩﺑﻲ ،ﺍﻳﻦ ﺳــﻪ
ﻧﺎﻡ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﻧــﺪ» :ﻋﻠﻲ ﺷــﺮﻳﻌﺘﻲ«» ،ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺣﻜﻴﻤﻲ« ﻭ
»ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺧﺮﺳﻨﺪ«.ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺁﺑﺸﺨﻮﺭ ﻓﻜﺮﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﺎ ﻣﺸﺘﺮﻙ ،ﻧﺜﺮ ﺍﻳﻦ
ﺳﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ،ﻋﻬﺪﻩﺩﺍﺭ ﭘﻴﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻱ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻭ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺑﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ
ﺍﺣﻴﺎﮔﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ،
ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻨﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪﻧﻮﻳﺴــﻲ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﻓــﺖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲﻧﮕﺮﻱ ،ﺑﺮﺍﻱ »ﺭﻭﺍﻳﺖ« ﻓﺮﺍﻫﻢ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﺵ ﻋﺎﻃﻔﻲ »ﺁﺭﻣﺎﻥ« ﻭ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ
ﺁﻥ ﺑﺎ »ﺣﺐ ﺷــﻴﻌﻲ« ﺍﻓﻖﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﺵ ﺧﻴﺎﻝ ﻭ ﺧﻠﻖ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﮕﻲ
ﭘﻴﺶ ﭼﺸﻢ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺘﻦ ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ.
ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺧﺮﺳﻨﺪ ،ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﻓﺨﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺣﺠﺎﺯﻱ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ
ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﻱ ﻓﻘﻴﺮﺯﺍﺩﻩ ﺷﺪ .ﭘﺪﺭﺵ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺮﺩﻱ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺮ ﻋﺎﺋﻠﻪ ﻭ
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻮﭼﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻣﺤﻞ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ.
ﺧﺮﺳــﻨﺪ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻛﻮﺩﻛﻲ ،ﻛﺎﺭ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﻃﺎﻗﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﺭﺱ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﻛﺮﺩ .ﺁﻧﻜﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻗﻠﻢ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺁﺷﻨﺎ ﻛﺮﺩ ،ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻓﺨﺮﺍﻟﺪﻳﻦ
ﺣﺠﺎﺯﻱ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﻼﺱ ﺍﻧﺸــﺎﻱ ﺳــﺎﻝ ﺩﻭﻡ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ .ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﺮﺳﻨﺪ
ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﻢ ...» :ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺍﺯ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﺯﺧﻢﺁﮔﻴﻦ ﻭ ﺩﺭﺩﻣﻨﺪﻱ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺍﻧﺸﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻼﺱ ﻣﻌﻠﻤﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ
ﻭ ﺣﻴﺎﺕﺑﺨﺸــﻲ ﻭ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﺩﻡ ﻣﺮﺩﻩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﻡ ﺑﺎﺷــﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺭﺩ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺍﻭ ﻫﺴﺘﻢ ،ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ .ﺍﻭ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ ﻣﺜﻞ
ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭﺧﺸــﺎﻥ ﭼﺎﭘﻠﻴﻦ ،ﺩﻛﻤﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﻓﺸﺎﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﻲ ﺳﻮﺧﺘﻪ
ﻭ ﺧﺎﻙ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺷــﺪﻩ ﺍﺯ ﮔﻮﺭﺵ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﭘﺮﻳﺪ .ﻓﺨﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺣﺠﺎﺯﻱ ﺭﺍ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷــﺨﺼﻲ ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻮﻻ
ﻭ ﺍﺭﺑــﺎﺏ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺵ ﻣــﻲﺁﻭﺭﻡ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻭ
ﻗﻠﻢ «...ﺍﻭ ﺍﺯ ﻛﻼﺱ ﺍﻧﺸــﺎﻱ ﻓﺨﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺣﺠﺎﺯﻱ ﺑــﻪ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﺩﺑﻲ ﺍﻣﻴﺪ
ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺷﻔﻴﻌﻲ ﻛﺪﻛﻨﻲ ﻭ ﻧﻌﻤﺖ ﻣﻴﺮﺯﺍﺯﺍﺩﻩ
)ﺁﺯﺭﻡ( ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﺪﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺩﻭﺳﻲ ﻣﺸﻬﺪ،
ﺷﺎﮔﺮﺩ ﺩﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ،ﺍﻭ ﻫﻢ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺳــﺎﻟﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﺳﻨﺖ
ﺍﺣﻴﺎ ﺷــﺪﻩ »ﺳــﺨﻨﻮﺭﻱ« ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﭼﻬﻞ ﻭ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻛــﻪ ﺣﻘﺎ ﻣﻮﺗﻮﺭ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﻭ ﺣﺠﺎﺯﻱ ﺍﺯ ﻧﺎﻡﻫﺎﻱ
ﺷﺎﺧﺺ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺧﺮﺳﻨﺪ ﻭ ﻣﺎﻫﻴﺖ
ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ.
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺭﺍ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ ،ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺭﻭﻱ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﺏ ﺧﺎﻙ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺠﺎﺯﻱ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺎﺵ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲﺷﺎﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ
ﻣﺰﻣﻦ ﺯﻭﺩ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺍﺳﺖ ،ﺭﻭﺯﻱ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ ﺩﻧﺪﺍﻥ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ....
ﺩﺭ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ
ﻋﻠﻰ ﺭﻧﺠﻰﭘﻮﺭ
ﺩﺑﻴﺮ ﺳﺮﻭﻳﺲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺣﺎﺷﻴﻪﺳﺎﺯ ﺷﺪ)*( .ﻭﻗﺘﻰ
ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﺳــﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ
ﻓﻬﺮﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺯﻩﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ
ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴــﻰ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻣﻌﻤــﻮﻝ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ
ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺍﺩﺍﺭﻩﺍﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺧﺪﻣﺖ 30ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ
ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺣﻜﻢ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴــﺎﺏﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺍﻣﻦ ﭼﻨﺪﺗﻦ
ﺍﺳــﺘﺎﺩ ﺻﺎﺣﺐﻧﺎﻡ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﭘﺮﻭژﻩ ﺟﺪﻳﺪﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺬﻑ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻛﺸﻮﺭ
ﻛﻠﻴﺪ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻧﺎﻡﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺭﺩﻳﻒ ﺣﻤﻴﺪﺭﺿﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺷــﺮﻛﺎ،
ﻣﺤﻤﺪ ﺳــﺘﺎﺭﻱﻓﺮ ،ﻋﻠﻲ ﺻﺎﺩﻕ ﺗﻬﺮﺍﻧﻲ ،ﺑﻬﺮﻭﺯ ﻫﺎﺩﻱ ﺯﻧﻮﺯ ،ﻣﺤﻤﻮﺩ
ﺧﺘﺎﻳﻲ ،ﺻــﺎﺩﻕ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭﻱ ،ﺭﺿﺎ ﻋﺎﺻﻲ ﻭ ﺩﻛﺘــﺮ ﺟﻬﺮﻣﻲ ،ﻧﺎﻡﻫﺎﻳﻰ
ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭﺑﺴــﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪﺷﺪﻥﺷﺎﻥ ﺩﺧﻠﻰ
ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻧﺎﻡ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺎﺗﻴﺪ ،ﺳﺎﻝﻫﺎﺳــﺖ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﺎﺑﻘﻪﺍﻯ
ﺩﺭ ﺣﺪ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺳــﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤــﻰ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﻳﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ
ﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﮕﻰﻫﺎ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑــﻮﺩﻩ ﻭ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺣﺬﻑ
ﺳــﻠﻴﻘﻪﺍﻯ ،ﺷﺒﻬﻪ ﻭ ﺷــﺎﻳﻌﻪﺍﻯ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﭼﻪ ﺷﻮﺍﻫﺪﻯ؟
ﺷــﻮﺍﻫﺪﻯ ﻣﺜﻞ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫــﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ
ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﻣﻤﻨﻮﻉﺍﻟﺘﺪﺭﻳﺴﻰ
ﻣﺮﺗﻀــﻰ ﻣﺮﺩﻯﻫﺎ ﻭ ﻗﻄﻊ ﺣﻘﻮﻕ ﺩﻛﺘﺮ ﻃﺎﻳﻲ ﻭ ﺩﻛﺘﺮ ﺷــﺮﻳﻒ ﺁﺯﺍﺩﻩ
ﻳﺎ ﺍﺻﻼ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷــﺖ ﻋﻠﻰ ﻋﺮﺏﻣﺎﺯﺍﺭ ﻧﺸــﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .ﺷﻮﺍﻫﺪﻯ
ﻣﺜﻞ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺷﺨﺺ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﺭﻏﻢ
ﺍﺻــﺮﺍﺭﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺟﻠــﻮﻩ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﻪﻫﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ
ﺟﻤﻠﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻫﻤﻪ
ﺍﺯ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺧﺎﺹ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺻﺪﺭﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ
ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻭﺍﺿﺢ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪﺷــﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﻗﺼﺪ
ﺍﺧﻼﻝ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺤﺎﻧﺎﺕ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ« ،ﻳﺎ »ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ« ،ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺨﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﻳﺎ ﺳﻦ ﻭ ﺳﺎﻝ
ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻗﺎﻧﻊ ﺷــﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻃﺒﻞ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﻮﻓﺖ ﻛﻪ »ﺗﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ
ﭼﻴﺰﻛﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ ﭼﻴﺰﻫﺎ« .ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺟﻨﺠﺎﻟﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭘﻴﺶ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ ﺧﺒﺮ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴــﺘﮕﻰ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺳــﺎﺗﻴﺪ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﺟﻨﺠﺎﻝﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻮﺟﻰ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫــﺮ ﺑﺎﺭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ
ﻛﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﺁﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻪﮔﻔﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻃﻰ ﺭﻭﺍﻝ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻃﻰ
ﺩﻭﺭﻩ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺗﺪﻗﻴﻖ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﻨﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ،
ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻜﻨﺪ .ﺣﺘﻰ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﻣﻮﺭﺩﻯ
ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺜﺎﻝ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ
ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺣﺬﻑ ﺑﻮﺩ ،ﭼﺮﺍ ﺧﻮﺩﻯﻫﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺍﻳﺮﻩ »ﺣﺬﻑ«
ﮔﻨﺠﻴﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺁﻳﺎ ﭘﺎﻯ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﻣﻰﻟﻨﮕﺪ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﻯﺷﺎﻥ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺁﻣﻮﺯﺷــﻰ ﻣﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ؟ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺟﺎﻯ
ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺜﺎﻝﺷﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ ﺩﺭ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻫﻤﻪ
ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺧﺪﻣﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ ﺍﻋﻀﺎﻯ
ﻫﻴﺎﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﻫﺴــﺖ ،ﺍﻣــﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ
ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻗﻴﺪﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ
ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﺎﻧﻚ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ
ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﻰﻛﻨﺪ*.ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷــﺖ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻰﺷــﺪ ،ﻛﺎﻣﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺑﻰﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻃﻰ
ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﻭ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻋﻠﻮﻡ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ،ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﮕﻰ
ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺷــﺎﻳﻌﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﺷﻨﻴﺪﻩﻫﺎﻳﻰ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻗﺎﻃﻊ ﻭﺯﻳﺮ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺭﺳﻤﻰ
ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻣﻄﻠﻊ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
9
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ:
ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺎﺝ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺑﺮﺧﻲ ﻃﺮﺍﺣﻲﻫﺎﻱ
ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﺝ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺎﻡ
ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ )ﺭﻩ( ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﺎﺝ ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺎﺝ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ«.
ﺑﻪ ﮔــﺰﺍﺭﺵ ﭘﺎﻳــﮕﺎﻩ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳــﺎﻧﻲ ﺩﻓﺘــﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈــﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ،
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﻞ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﺍﺳــﺘﺎﻥ ،ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﺱﺁﻣﻮﺯ ﻭ ﻋﺒﺮﺕﺍﻧﮕﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﺴﻴﺮ
ﺁﻳﻨﺪﻩ ،ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﻲﺍﺛﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﻃﺮﺍﺣﻲﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻲ ﺳﺎﻝ
ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﻫﻮﺷــﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ،ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻫﻢ ﺗﻼﺵ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺑﻲﻭﻗﻔﻪ
ﻭ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ
ﺭﻭ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ«.
ﺭﻫﺒــﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺖ ﺣﻤﺎﺳــﻪ
ﺷﺸــﻢ ﺑﻬﻤﻦ ﻣــﺮﺩﻡ ﺁﻣﻞ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1360ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪ ،ﺑﺎ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺑﻪ
ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻮﻣﻦ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺁﻣﻞ ﺩﺭ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺷﺸﻢ ﺑﻬﻤﻦ ﺍﻓﺰﻭﺩﻧﺪ:
»ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪ
ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺧﻮﺩ ﺫﻛﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻤﺎﻧﺪ«.
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺑــﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﺩﺭﺱ ﻭ ﻋﺒﺮﺕ ﮔﺮﻓﺘﻦ
ﺍﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺷﺸﻢ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺮﺩﻡ
ﺁﻣﻞ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻇﺎﻫﺮﻱ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺁﻣﻞ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺷﺸﻢ ﺑﻬﻤﻦ ﺳﺎﻝ 60ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮ
ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺳﻨﮕﺮ ﺩﻝﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺒﻴﺮ ،ﺑﻪﻋﺪﺩ ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ
ﻣﻮﻣﻦ ﻭ ﺑﺎﺍﻧﮕﻴﺰﻩﺍﻱ ،ﺳﻨﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺩﺷﻤﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ«.
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺿﻤﻦ ﺁﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺯ ﺷﻜﺴﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺩﺭ
ﺟﻬﺖ ﺍﻫــﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﺗﻮﻗﻒ ﻭ
ﺷﻜﺴﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖﻫﺎ ،ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺑﻮﺩ
ﻭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﺭﺱﻫﺎﻱ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ،ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﭘﻴﺶﺭﻭ
ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻗﻴﻖ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ«.
ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺳﻲﺳﺎﻟﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺑﺮﺧﻲ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﺴــﺘﺎﺩﮔﻲ
ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻓﺰﻭﺩﻧﺪ» :ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ
ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﺭﻭﺷــﻨﻔﻜﺮﻱ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺭﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺧﻠﻖ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳــﻲ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻠﻘﻲ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻱ
ﺳــﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺮﺳﺮ ﻛﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺍﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ
ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ«.
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺑﺎ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺍﻳــﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ
10
ﮔﺮﻭﻩﻫــﺎ ﻛﻪ ﺷــﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ،ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﻛﺎﻓﺮ ،ﻃﺮﻓــﺪﺍﺭﺍﻥ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺣﺘﻲ
ﻣﺘﻈﺎﻫﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺧﺎﻃﺮﻧﺸــﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎ
ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳــﭙﺲ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻓﻜﺮﻱ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷــﮕﺮﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﺭ
ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﻣﺰﺍﺣﻤﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ «.ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻮﻳﺖ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻋﺰﻡ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ،
ﺍﻓﺰﻭﺩﻧــﺪ» :ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﻟﻄﻒ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻟﻬﻲ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺎﺿﺮ
ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻥ
ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎ ﻧﺒﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﻣﻬﻢ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ«.
ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻌﺎﺭﺿﺎﻥ
ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﻲ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺟﺒﻬﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﻭ ﺧﻄﺎﻱ ﻓﺎﺣﺶ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺨﺴﺖ ﺁﻧﻜﻪ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺩﺷــﻤﻨﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﺩﻝ ﺑﺴﺘﻪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ«.ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺧﻄﺎﻱ ﺍﻭﻝ ﻣﻌﺎﺭﺿﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩﻧﺪ» :ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ،ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻳﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻣﻌﺎﺭﺿﺎﻥ ﺩﺭ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﻮﺍﻡﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻋﻮﺍﻡ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﻨﺪ«.
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺩﻝ ﺑﺴــﺘﻦ ﻣﻌﺎﺭﺿﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﻲ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ
ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎﻱ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺩﺷﻤﻦﺗﺮﻳﻦ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻣﻠﺖ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﺣﻘﺎ ﻭ ﺍﻧﺼﺎﻓﺎ ﺩﺷﻤﻦﺗﺮﻳﻦ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ
ﺩﻝ ﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﻄﺎﻱ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺍﺳﺖ«.
ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩﻧﺪ» :ﻭﻗﺘﻲ ﺩﺷــﻤﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻳﻢ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻄﺎ ﻭ ﺍﺷــﺘﺒﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻳﻢ ،ﺁﻥ
ﺭﺍ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﻨﻴﻢ«.ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺑﻲﺍﺛﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎﻱ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺳــﻲ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﻭﺍﺿﺢ ﻭ ﺁﺷــﻜﺎﺭ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ
ﺗﺎﻛﻴــﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺩﻟﻴــﻞ ﺑﻲﺍﺛﺮ ﺑــﻮﺩﻥ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎ ،ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻩﻫﺎ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﻮﻳﺘﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺏ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﻫﺪ«.
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺗﻌﺠﺐ ﺍﺯ ﻋﺒﺮﺕﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﺩﺷــﻤﻨﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ
ﺑﻲﺍﺛﺮ ﺑــﻮﺩﻥ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎﻱ ﻗﺒﻠﻲ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑــﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺗﻜﺮﺍﺭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩﻧﺪ» :ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ 45ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻭﺝ ﺩﺭﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ
ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﻩﻫﺎ 45ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺻﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ
ﻛﺎﺭ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ،ﺗﺤﺮﻳﻢ ،ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺟﺎﺳﻮﺱ ،ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﻣﺰﺩﻭﺭ ﻭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ
ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻱ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ«.
ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺭ ﻓﻬﻢ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻨﺖﻫﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ:
»ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻱ ﺩﺭ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺁﺷــﻮﺏ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺍﺣﻲ ،ﺁﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﻭ
ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺷﺪ«.
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨــﻪﺍﻱ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺣــﻮﺍﺩﺙ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎﻋﺚ
ﺷــﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﻣــﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻀــﻮﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴــﺶ ﺩﺭ ﺻﺤﻨــﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻛﻨﻨﺪ«.
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻌﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﻃﺮﺍﺣﻲﻫﺎﻱ
ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﺝ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺎﻡ
ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ)ﺭﻩ( ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﺎﺝ ﻧﺪﺍﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺎﺝ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ«.
ﺭﻫﺒﺮﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻠــﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺣﺮﻑ ﺣﻖ
ﺧﻮﺩ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ ،ﺍﻓﺰﻭﺩﻧﺪ» :ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﻠﺘﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ،ﭘﻮﻳﺎ ،ﺣﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ،ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ
ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ
ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﺑﺤﻖ ،ﺟﺮﻡ ﺍﺳﺖ؟«
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸــﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﻣﺎ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ
ﺩﺳــﺘﻮﺭﺍﺕ ﺍﺳــﻼﻡ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺣﻖ ﻭ ﺑﺎﻃــﻞ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺍﮔﺮ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺣﻖ ،ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﺴــﻴﺮ ﺧﻮﺍﺳــﺘﻪ ﺣﻖ ﺧﻮﺩ
ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺎﻃﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺳﻲ ﺳﺎﻝ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺸــﺮﻳﺢ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ
ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺁﺣﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺳﺨﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺣﻔﻆ
ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﺳﺖ«.
ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ
ﻣﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ
ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻛﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ «.ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩﻧﺪ» :ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ
ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳــﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭﺍﺿﺢ ﺁﻥ
ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳــﻲ ﻧﻬﻢ ﺩﻱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ 22ﺑﻬﻤﻦ ﻧﻴﺰ ﻣــﺮﺩﻡ ﺣﻀﻮﺭ ،ﺁﻣﺎﺩﮔﻲ ﻭ
ﺳﺮﺯﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ«.
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﺪﺑﻴﺮ
ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻗﻮﺍﻱ
ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ ﻭﻇﻴﻔﻪ
ﺧﻮﺩ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻟﺤﻈﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻏﻔﻠﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ «.ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﻛﺮﺩﻧﺪ» :ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻟﺤﻈﻪﺍﻱ ﻛﻨﺪ ﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪﺗﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ«.
www.mosalas.ir
SwIÃw
ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻱ ﺷﻴﻮﺥ
ﺭﺻﺪﮔﺮﺍﻥ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﺩﻱ
ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﻻﺯﻡ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺭﺥ ﺩﻫﻨﺪ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺗﻨﺪ ﺩﻭ ﭼﻬﺮﻩ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ.
11
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻛﻠﻴﺪ ﺧﻮﺭﺩ
ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺳﻴﺪﻩ ﺁﻣﻨﻪ ﻣﻮﺳﻮﻱ
ﺍﺻﻞ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ
ﺣﺸﻤﺖﺍﷲﻓﻼﺣﺖﭘﻴﺸﻪ
ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺠﻠﺲ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷﻜﻮﻩ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﺮ
ﻧﻔﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻠﻲ ﺷﺪﻥ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ
ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ،ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳــﺖ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺩﺳﺘﺶ
ﺍﺯ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺷــﺪ .ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺩﺭ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﻛﺸــﻮﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳــﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳــﺘﻌﻤﺎﺭ ،ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺑﻪ
ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻫﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻴﻨﻪﺍﻱ ﺭﻳﺸــﻪﺩﺍﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻧﻘﺶﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ
ﻣﺤﺪﻭﺩﺳــﺎﺯﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﺳــﺎﺧﺘﻦ ﺿﺮﺑﺎﺕ
ﻛﻢﺳــﺎﺑﻘﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻔــﺎ ﻭ ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﺩﻳــﻮﺍﺭ ﺑﻲﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻱ ﺭﺍ
ﺿﺨﻴﻢ ﻭ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻛﺮﺩ .ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻳﺎ ﺩﺭ 5+1
ﺩﺭ ﺻﻒﺑﻨﺪﻱﻫﺎﻱ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺭﺍﺣﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺗﺤﺮﻳﻤﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﭘﻴﺶﻗﺪﻡ
ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻫﻤــﺮﺍﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺍﺻﻞ ﺩﺷﻤﻨﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺣﺮﻛﺎﺕ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻃﺒﻖ ﻛﻨﻮﺍﻧﺴﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺍﺳﺖ،
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺗﻨﺪ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﻞ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﻫﺪ .ﻃﺒﻖ ﺭﻭﻳﻪﻫﺎﻱ ﻣﺮﺳﻮﻡ ،ﺍﺣﻀﺎﺭ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ
ﺳــﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ
ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﻱ
ﺳــﻔﺎﺭﺕ ﺣﻔﻆ ﻭ ﻛﻤﺎﻛﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻭ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺧﻮﺩ
ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﻲ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴــﺘﺎﻥ ﺳﺒﺐ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﻪ
ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﻀﻮ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳــﻲ ﺭﺍ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﻫﺪ.
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻭﺣﺪﺕ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﻭﺍﻛﻨﺸﻲ
ﺍﻧﻔﻌﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻴﺸــﺘﺮﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮﻱ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻲﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﻗﻮﺕ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻲﺁﻳﺪ.
12
ﺭﻭﺑﺎﻩ ﭘﻴــﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺑﻨــﺪ ﺭﺍ ﺁﺏ ﺩﺍﺩ .ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻱ ﻛﻬﻨﻪﻛﺎﺭ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪﺳﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻪﺍﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺳــﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺩﻫﻨﺪ ﻣﺘﻬﻢ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ
ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑــﺎ ﻣﻮﺍﺿــﻊ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣــﺎﺕ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ
ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﺷــﻮﺑﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷــﮕﺮﺍﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ
ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺒﺮﻱ ﺑﻲﺑﻲﺳﻲ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﻭ
ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺩﻳﻮﻳﺪ ﻣﻴﻠﻴﺒﻨﺪ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣــﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﮔﻮﺭﺩﻭﻥ ﺑﺮﺍﻭﻥ ،ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺒﺎﻳﺪ
ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ )ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ( ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﺪ
ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺸﻢ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭﻳﻜﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻳﻚ ﻃﺮﺡ ﻳﻚﻓﻮﺭﻳﺘﻲ
ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻗﻄﻊ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻟﻨﺪﻥ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﺑﺎ ﺩﺧﺎﻟــﺖ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ
ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﻃــﺮﺡ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ
ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺷﺪ.
ﻣﻮﺝ ﺳﻮﺍﺭﻱ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺮ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻃــﺮﺡ ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺩﻭﻟــﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺍﺯ ﺯﻣــﺎﻥ ﺭﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﻱ ﻣﻴﺰ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻲﻫﺎ ﻫﺮﺍﺯﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻏﻴﺮﺩﻭﺳــﺘﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ
ﺟﻬــﺎﺩﻱ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﻭ ﻓﻠﺴــﻄﻴﻦ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻈــﺎﻥ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﭘﺸــﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺍﺯ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴــﺘﻲ ﻭ ﺧﺮﺍﺑﻜﺎﺭﺍﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺟﺪﻳﺖ ﺧــﻮﺩ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺑﺎ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻛﺮﺩﻥ
1/6ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﺍﺯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﺭﻳﻎ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﭘﻲﺩﺭﭘﻲ ﻃﻰ ﺩﻭﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺩﺭ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﻬﺮﺍﻥ -ﻟﻨﺪﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺖ .ﺣﺴــﻦ ﻗﺸﻘﺎﻭﻱ،
ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﻭﻗﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﻣﻮﺿﻊ ﺍﺧﻴﺮ )ﻣﻘﻄﻊ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ( ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ
ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻨﺎﻩ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ،
ﻭﻗﺖ ﺁﻥ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ
ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ،ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻛﻨﺪ؟ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ» :ﻭﺯﻳﺮ
ﻭ ﻣﻌﺎﻭﻧﺎﻥ ﻭﺯﺍﺭﺕﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﺭ ﺟﻠﺴــﻪ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ
ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺑﻌــﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﺑﺮﺧﻰ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺣﻴﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﻪ
ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺭﺳﻤﻰ ،ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ«.
ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻛﺎﻇﻢ ﺟﻼﻟﻰ ،ﺳــﺨﻨﮕﻮﻯ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﭘﻰ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﻏﻴﺮﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻰ
ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷــﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ
ﺩﺭ ﻧﻄﻖ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺧﻮﺍﺳــﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺩﻗﻴﻖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺍﻭ
ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ » :ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ،ﻧﻘﺪﻫﺎﻯ ﺟﺪﻯ ﻭ ﺗﻨﺪﻯ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ
ﺗﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻛﻨﺪ«.
ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﻜــﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄــﻊ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺼﺮﺍ
ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ
ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪ .ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷــﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ
ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺳــﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻟﻨﺪﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ
ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﺭﺩ ﺷﺪ.
ﻣﺘﻦ ﻃﺮﺡ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮﺡ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺑﺎ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﺍﺯﺍﻳﻦﭘﺲﺭﻭﺍﺑﻂﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺍﺳﻼﻣﻲﺑﺎﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﻛﺎﻫﺶ
ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥﺍﻣﻨﻴﺖﻣﻠﻲﻭﺳﻴﺎﺳﺖﺧﺎﺭﺟﻲﻣﺠﻠﺲﺩﺭﻧﺸﺴﺖ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻃﺮﺡ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ.ﺍﻳﻦ
ﻃﺮﺡ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ 35ﺗﻦ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷــﺪﻩ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻳﻚ
ﻣﻘﺪﻣــﻪ ﻭ ﻳﻚ ﻣﺎﺩﻩﻭﺍﺣﺪﻩ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ﻛﻠﻴﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳــﻲ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻭ ﻣﻌﻠﻖ ﻛﻨﺪ.ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺍﻳﻦ
ﻃﺮﺡ ﺩﻻﻳﻞ ﻟﺰﻭﻡ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﻃﺮﺡ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺩﻭﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﺸــﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﺳــﻮﺍﺑﻖ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻱ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻧﺴﻞﻛﺸﻲ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻭﻝ،
ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﺭﺿﺎ ﺧﺎﻥ ،ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺪﻕ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺭژﻳﻢ ﺻﺪﺍﻡ
ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ.ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ
ﻳﻚﻓﻮﺭﻳﺘﻲﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕﻣﻜﺮﺭﻭﺻﺮﻳﺢﻣﻘﺎﻣﺎﺕﺭﺳﻤﻲﺩﻭﻟﺖﺍﻧﮕﻠﻴﺲﺩﺭ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻓﺘﻨﻪﮔﺮﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻫﻢ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ
ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺎﻟﻲ ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻭ ﺭﺳــﺎﻧﻪﺍﻱ ﻭ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺟﺎﺳﻮﺱ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﻃﺮﺡ ﻳﻚ ﻓﻮﺭﻳﺘﻲ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺩﻭﻟﺖ
ﻣﻮﻇﻒ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻛﻠﻴﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴــﺲ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩ .ﺩﺭ ﺗﺒﺼﺮﻩ
ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺷــﻬﺮﻳﻮﺭﻣﺎﻩ 88ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺗﻌﻄﻴﻼﺕ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺎﻟﺰﻯ،
ﺭﻭﺳﻴﻪ ،ﺑﻠﮋﻳﻚ ،ﻟﺒﻨﺎﻥ ،ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ،ﻋﺮﺍﻕ ،ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ژﺍﭘﻦ ،ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ،
ﻫﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﺟﺴــﺘﺎﻥ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻭ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺧﺮﻭﺝ ﻧﺎﻡ
ﮔﺮﻭﻫﻚ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﺍﺯ ﻟﻴﺴﺖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ،ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻤﺎﻉ
ﮔﺰﺍﺭﺷﺎﺕ »ﺭﺳﻮﻝ ﻣﻮﺣﺪﻳﺎﻥ ﻋﻄﺎﺭ« ﺳﻔﻴﺮ ﻭﻗﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺩﺭ ﻟﻨــﺪﻥ ،ﺩﺭﺧﻮﺍﺳــﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺳــﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺭﺍ
ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺠﻠﺲ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻪ
ﻧﻘﺶ ﻣﻨﻔﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺻﺪﻭﺭ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻋﻠﻴﻪ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ
ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﭘــﻲ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻣﺠﺪﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻟﻨﺪﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ» :ﺍﮔﺮ
ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻧﻘﺶ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭼﻪ ﺿﺮﻭﺭﺗﻰ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺳﻔﻴﺮ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟« ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﺴــﻦ ﻗﺸــﻘﺎﻭﻯ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ
ﻣﻠﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫــﺎ ﻭ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻗﺎﺑﻞ
ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ» :ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻧﻴﺴﺖ«.
ﺣﺘﻲ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷــﺖ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺩﺭ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﻭ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺳﺎﻡ ،ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺍﻳﻦ ﺳــﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺰﻡ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺑﺎ ﻟﻨﺪﻥ ﺧﻠﻠﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ.
ﺣﺘﻲ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻣﻌﺎﻭﻥ
ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﺳﻔﺮ ﺳﻪ ﺭﻭﺯﻩ ﺑﻪ ﻟﻨﺪﻥ
ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﺭﺷــﺪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ،
ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺍﺩﮔﺴــﺘﺮﻯ ﻭ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﮔﻔﺖ ﻭﮔﻮ
ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﺍﻭﻻ ﺗﻤﺎﻳﻠﻰ ﺑﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ
ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﻟﻨﺪﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷــﺪﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ
ﺻﺮﻓﺎ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺛﺎﻧﻴﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ
ﺧﻂﻣﺸﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﻄﻊ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻳﺎ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ
ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻰﺭﻓﺖ؛ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ
ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺻﺪﻭﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻳﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﻬﺮﺁﻣﻴﺰ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺭﻭﺑﺎﻩ ﭘﻴﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎ
ﺷﺪﺕ ﺩﺭﮔﻴﺮﻱﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻣﺎ ﻭﺭﻕ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺳﻮﺩ ﻣﺠﻠﺴﻴﺎﻥ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻟﻨﺪﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﭼﺮﺧﺸــﻲ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺨﻦ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﺑﺎ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻣﺘﻜﻲ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﻛﺮﺩ»:ﺍﺻﺮﺍﺭﺍﻧﮕﻠﻴﺲﺑﺮﺍﻱﻣﺪﺍﻭﻣﺖﺩﺭﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﻳﺶﺑﺎﺗﻮﺩﻫﻨﻲﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻳﻚ ﻣﺎﺩﻩ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﻃﺮﺡ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷــﺪﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ
ﺗﻮﻗﻒﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕﺳﻴﺎﺳﻲ،ﺩﻋﺎﻭﻱﺧﻮﺩﻣﺒﻨﻲﺑﺮﺿﺮﺭﻭﺯﻳﺎﻥﻫﺎﻱﻣﺎﺩﻱ
ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲﺩﻧﺒﺎﻝﻛﺮﺩﻩﻭﻣﺠﻠﺲﺭﺍﻫﺮﺷﺶﻣﺎﻩﺍﺯﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕﺧﻮﺩ
ﻣﻄﻠﻊﻛﻨﺪ.ﺗﺒﺼﺮﻩﺩﻭﺍﻳﻦﻃﺮﺡﻧﻴﺰﻣﻘﺮﺭﺩﺍﺷﺘﻪﭼﻨﺎﻧﭽﻪﺩﻭﻟﺖﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﺬﺭﺧﻮﺍﻫﻲ ﺭﺳﻤﻲ ﻭ ﻋﻠﻨﻲ
ﻧﻜﻨﺪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﻣﺠﺪﺩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻮﻛﻮﻝ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺍﺳﺖ.ﻃﺮﺡ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎﻱ ﺭﻭﺡﺍﷲ ﺣﺴــﻴﻨﻴﺎﻥ ،ﺑﻴﮋﻥ ﻧﻮﺑﺎﻭﻩ -،ﺍﻟﻴﺎﺱ ﻧﺎﺩﺭﺍﻥ ،ﻣﻬﺪﻱ
ﻛﻮﭼﻚﺯﺍﺩﻩ ﻭ ﺣﺴــﻴﻦ ﻓﺪﺍﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ
ﺍﺑﻄﺤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺧﻤﻴﻨﻲﺷﻬﺮ ،ﺣﻤﻴﺪ ﺳــﻌﺎﺩﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻧﺠﻒﺁﺑﺎﺩ،
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺳــﻠﻴﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺤﻼﺕ ،ﺟﻮﺍﺩ ﻛﺮﻳﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺸــﻬﺪ
ﻋﻠــﻲ ﻛﺮﻳﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﻩ ﺑﺎﺑﻞ ،ﺣﺴــﻴﻦ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﻩ ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ،
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ «.ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ
ﭘﻴﺶ ﻛﺸــﻴﺪﻥ ﻣﺠﺪﺩ ﻃﺮﺡ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖ ﺭﻭﺯ
23ﺩﻱ ﻣﺎﻩ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻗﻄﻊ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻟﻨﺪﻥ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻭﺭﻩﻫﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﻭ ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻘﺮﺭ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ
ﺟﻠﺴﻪ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻃﺮﺡ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺫﻱﺭﺑﻂ
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷﻮﺩ.ﻧﺸﺴﺖ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ
ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷــﺪ ﻭ ﻃﺮﺡ ﻗﻄﻊ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ .ﻋﻼءﺍﻟﺪﻳﻦ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ
ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﺑﺎ ﻃﺮﺣﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺍﺳﺖ ،ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩ» :ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺭﺳﻤﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ
ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺸــﮕﺎﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﺪﺍﻯ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻫﺴﺘﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺻﺪﻭﺭ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﺍﻱ
ﻧﻴﺰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺳــﺮﺩﻣﺪﺍﺭ ﺍﺳــﺖ «.ﻭﻯ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺑﻮﺩ» :ﺍﻧﮕﻠﺴــﺘﺎﻥ ﺩﺭ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﺎﻡ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﺍﺯ ﻟﻴﺴﺖ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺘﻰ ﭘﻴﺸﮕﺎﻡ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ
ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺭﺳﻤﻰ
ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ «.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪﺍﻯ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸــﻮﺭﻯ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺁﻥ
ﻧﻴﺴﺖ ،ﻟﺬﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ؛ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ
ﺑﻪ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻯ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﭼﻨﺪﺻﻮﺭﺗﻰ
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲﻧﻴﺎ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻫﻴﺎﺕ ﺭﺋﻴﺴــﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻛﻪ ﺑــﺎ ﻗﻴﺪ ﻳﻚ ﻓﻮﺭﻳﺖ ﺩﺭ ﺻﺤﻦ ﻋﻠﻨﻲ ﻣﺠﻠﺲ
ﻣﻄﺮﺡ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷــﺖ» :ﻣﻨﺎﺳــﺒﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻟﻨﺪﻥ ﺗﺎ
ﺳــﻄﺢ ﻛﺎﺭﺩﺍﺭ ﺗﻨﺰﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ «.ﻭﻱ ﺑــﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﻗﻄــﻊ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺎﺕ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻭﺟﻮﻩ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ،ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺧﺎﻃﺮﻧﺸــﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ:
»ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ
ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ
ﺑﻪ ﺷــﻜﻞ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻛﺮﺩ؛ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷــﻴﻄﻨﺖﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺩﻭﻟــﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺣــﻮﺍﺩﺙ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻭﻛﻼﻱ ﻣﻠﺖ
ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﺳﺖ«.ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ
ﻃﺮﺡ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺍﺳــﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴــﺘﺎﻥ ﻣﺘﻮﻗــﻒ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴــﻖ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ
ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﺴــﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺧــﻮﺩ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﻠﺖ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﺬﺭﺧﻮﺍﻫﻲ ﺭﺳــﻤﻲ ﻭ ﻋﻠﻨﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺑﺮﻗــﺮﺍﺭﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺠﺪﺩ
ﻣﻮﻛﻮﻝ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺩﻋﺎﻭﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ
ﺿــﺮﺭ ﻭ ﺯﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳــﺎﻟﻴﺎﻥ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﺷﺶ
ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﻄﻠﻊ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ
ﻃﺮﺡ ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﺟﺎﺭﻱ ﺻﺤﻦ ﻋﻠﻨﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪﻧﻈﺮ
ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻠﻴﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﺭﻫﺒــﺮ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺮﻳﻢ ﺷــﻬﺮﺯﺍﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﮔﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ
ﺭﺿﺎ ﺁﺷــﺘﻴﺎﻧﻲ ﻭ ﻋﻠﻲ ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻗﻢ ،ﺳــﻴﺪ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺷﺠﺎﻋﻲ
ﻛﻴﺎﺳــﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺳــﺎﺭﻱ ،ﻋﻠﻲ ﺷــﺎﻫﺮﺧﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻛﻮﻫﺪﺷﺖ،
ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴــﻴﻦ ﻧﺎﺻﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﮔﺮﮔﺎﻥ ،ﻏﻼﻣﺮﺿــﺎ ﺩﻫﻘﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﻛﺎﺯﺭﻭﻥ ،ﺳــﻴﺪ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﻧﮋﺍﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ،ﻧﺎﺩﺭﺍﻥ
ﻗﺎﺿﻲﭘﻮﺭ ﻭ ﺳﻴﺪ ﺳﻠﻤﺎﻥ ﺯﺍﻛﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺭﻭﻣﻴﻪ ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ
ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺒﺎﺭﻛﻪ ،ﻋﺒﺎﺱ ﻋﻠــﻲ ﻧﻮﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺯﺍﺑﻞ ،ﺳــﻴﺪ
ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺍﷲﻫﺎﺷﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺳﭙﻴﺪﺍﻥ ،ﺳــﻴﺪﻧﺎﺻﺮ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻻﺭﮔﺎﻧﻲ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻓﻼﻭﺭﺟﺎﻥ ،ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺣﺎﺟﻲﺍﺻﻐﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﻴﺎﻧﻪ،
ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺗﺮﺑﺖ ﺣﻴﺪﺭﻳﻪ ،ﺣﺴﻴﻦ ﮔﺮﻭﺳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﺷﻬﺮﻳﺎﺭ ،ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﺭﺣﻤﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﻗﻠﻴﺪ ،ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺟﺪﮔﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﭼﺎﺑﻬﺎﺭ ،ﺍﻛﺒﺮ ﺭﻧﺠﺒﺮﺯﺍﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩ ،ﺟﺒﺎﺭ ﻛﻮﭼﻜﻲﻧﮋﺍﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﺭﺷﺖ ﻭ ﺑﺎﺑﺎ ﺍﺣﻤﺪﻱ ﻭ ﻛﻤﺎﻟﻴﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻧﻴﺎﺯﻯ
ﺑﻪ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺭﺍﻣﻴﻦ ﻣﻴﻬﻤﺎﻥﭘﺮﺳﺖ
ﺳﺨﻨﮕﻮ ﻭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺭ ﺍﺭﺷﺪ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ
ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺭﺳــﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺋﻤﻰ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﺎ ،ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎ،
ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ،ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻫﺎ ﻭ ﻫﺮﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ
ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻭ ﻫﻢﺭﺍﺳﺘﺎ
ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﻏﻴﺮﺍﻳﻦﺻﻮﺭﺕ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﺍﻯ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺻﻮﺭﺕ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳــﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺭﺗﻘﺎ،
ﻛﺎﻫﺶ ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺎﺕ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺫﻯﺭﺑﻄﻰ
ﭼﻮﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﻭ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ
ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴــﺎﻥ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﺻﻮﻻ ﻫﺮ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻫﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺷــﺄﻧﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮﺍﺕ
ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻴﻢ .ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ
ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑــﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻧﺸﺴﺖﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺑﺎ ﺳﻔﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺫﻯﺭﺑﻂ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ – ﻟﻨﺪﻥ ﺑﻴﺎﻥ
ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛــﺮﺩ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﺍﻳﻦ ﺷــﻜﻞ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺎﺕ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺮﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺛﻘﻞ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ .ﺍﺧﻴﺮﺍ ﻃﺮﺣﻰ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﻗﻄﻊ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﺳــﺒﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ .ﺩﺭﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺩﺭ
ﻛﻞ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﺰﻡ ﺑﻪﻗﻄﻊ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺑﺎ ﻟﻨﺪﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺍﺑﻂ
ﺍﺳــﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟــﺰﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣــﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ
ﻣﻰﺷــﻮﺩ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﻣﺼﻮﺑﻪ
ﻣﺠﻠﺲ ﻧــﺪﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻫﺮ ﺻــﻮﺭﺕ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫــﺎﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺠﻠﺲ ﺑــﺮﺍﻯ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷــﻜﻞ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺗﻬﺮﺍﻥ -ﻟﻨﺪﻥ ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻝ
ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
13
ﮔﺰﺍﺭﺷﻲ ﺍﺯ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻭﻝ
ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷــﻮﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ،ﺍﻛﺜﺮ
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ،ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﺍﻱ
ﻛﻪ ﻫﻔﺪﻫﻤﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﻧﺎﻣﺰﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻫﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺣﺴــﻴﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻭ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪ ،ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺑﻨﺪﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻱ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻮﺿﻊ ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ .ﺁﻧﺠﺎ
ﻛﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻮﺷــﺖ ﻭ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ »ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﺤﻖ
ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﺪ« ،ﺟﻤﻼﺗﻲ
ﻛــﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﺳــﺎﻧﺪ ﻛــﻪ ﺍﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﺭﺳــﻤﻴﺖ ﺷــﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﺮﺧﻲ ﺁﮔﺎﻫﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﻘﺐﻧﺸــﻴﻨﻲ ﻃﻴﻒ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺧﺒــﺮ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ
ﺑﺨﺶﻫﺎﻳــﻲ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮﺍﻱ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ
ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﺗﻐﻴﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻧﻔﺮ ﺩﻭﻡ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻫﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺍﻳﻦﺑﺎﺭﻫﻢﻣﺜﻞﺗﻤﺎﻡﺑﺮﻫﻪﻫﺎﻱﻣﻬﻢﭘﺲﺍﺯﺍﻧﻘﻼﺏ،ﺑﺎﺯﻫﻢﻳﻚﭼﻬﺮﻩ
ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﺍﺻﻠﻲﻫﻤﻪﺑﺤﺚﻫﺎﺳﺖ؛ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ،ﺍﻭﻛﻪﻣﺮﺩﻡﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨــﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﺣﻜﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺩﻳﺪﻧﺪ.
ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺍﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﭼﻬﺮﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﻣﺎﺟﺮﺍ
ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﻗﺒﻞ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻫﻢ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﺍﻓﺘﺎﺩ.
ﺁﻥ ﻣﻨﺎﻇــﺮﻩ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ،ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﻧﻜﺘﻪﺍﺵ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻭ ﺩﺳــﺖ ﺁﺧﺮ ﻧﻤﺎﺯ
ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ .ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻮﺟﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺷﻬﺮﻩ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺎﻣﻲ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﻣﺎﺟﺮﺍ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺿﻌﺶ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺭﺍ
ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻳﻚ ﻛﻔﻪ ﺑﺮ ﻛﻔﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮﺩ.
ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﻳــﺎﻥ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﭼﻨــﺪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻱ
ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪﺍﺵ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ :ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻣﻨﺎﻇﺮﺍﺕ ﻭ
ﻣﺬﺍﻛﺮﻩﻫﺎ ،ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﺩﻟﺠﻮﻳﻲ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ
ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝﺗﺮ ﺑﺎ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ .ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ
ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﺍﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎ ﭘﺎﻱ ﻣﻲ ﻓﺸــﺎﺭﺩ ﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺩﺭ
ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺗﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺫﻫﻨﻢ ﻣﻲﺭﺳــﻴﺪ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ
ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺎﺕ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ
ﺍﺳﺖ ﻧﻮﺍﻗﺺ ﻭ ﺯﻭﺍﻳﺪﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ «.ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
»ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺍﻓﺮﺍﻃﻴﻮﻥ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺮﺍﻱ
14
ﺿﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺟﻬﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻓﻀﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ «.ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﻣﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ» :ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﺍﺯ ﻫﺮ
ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻭ
ﻓﺼﻞ ﺍﺳــﺖ «.ﺍﻣﺎ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﺍﻣﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻭ ﻣﻮﺝ ﺧﺒﺮﻫﺎﻱ ﺭﺳــﺎﻧﻪﺍﻱ ﺳــﻮﺍﻝ ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺰ
ﺍﻳﻦ ﻛﻬﻨﻪﻛﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﭘﺲ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻳﺪ؟
ﻧﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻭﺳﺖ.
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ﺩﺭ
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻗــﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻱ ﺍﻭ ﭘﺮﭼﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﺣﺎﻻ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﻋﺰﻣﺸﺎﻥ
ﺭﺍ ﺟﺰﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﺠﺪﺩ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺘﻮﺭ ﺣﺎﻻ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍﻫﻲ
ﺑﻪ ﺩﻓﺎﺗﺮﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻭﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﺸﻜﺮﻱ ﺷﻜﺴﺖﺧﻮﺭﺩﻩ ﻛﻪ
ﺍﻣﻴﺪﻱ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲﺍﺵ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻭﺿﻊ ﺍﻭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻛﺮﻭﺑﻲ
ﻭ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ .ﻃﺮﻓﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻃﻴﻒ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﻧﻈﺮﺵ
ﺣﺬﻑ ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻨﺎﺡ ﺭﻗﻴﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﻗﺎﺋﻞﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺪﺍﻳﺖ
ﺍﻳﻦ ﻟﺸﻜﺮ ﺷﻜﺴــﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﺁﻧﺎﻥ،
ﺍﻭ ﻓﺮﺩﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ
ﻣﻬﻢ ﺍﺳــﺖ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩ .ﺍﻭ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻳﺶ ﮔﻔﺘﻪ:
»ﻫﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷﻜﻨﺎﻧﻪ ﻭ ﺧﻼﻑ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﮔﻔﺘﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻭ ﻣﻄﺮﻭﺩ ﺍﺳﺖ«.
ﻋﺴﮕﺮﺍﻭﻻﺩﻱ ﺷﺮﻁ ﺩﺍﺭﺩ
ﺣﺒﻴﺐﺍﷲ ﻋﺴــﮕﺮﺍﻭﻻﺩﻱ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﻭ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﻈﺮﺍﺗﺶ
ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺠﻤﻪ ﻭ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩ ﻃﻴﻔﻲ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻗــﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﺭ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭ ﭘﻴﺸﻘﺪﻡ ﺑﺸﻮﻡ
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑــﻮﺩﻩﺍﻡ ﺍﻣﺎ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺁﺯﺭﺩﮔﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺯﻳﺮ
ﺧﻴﻤﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﻴﺎﻳﻨﺪ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﺮﺩ .ﻗﻬﺮ ﻣﻠﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺁﺷﺘﻲ
ﻣﻠﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻴﻢ ﺍﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﭘﻴﺶ
ﻗﺪﻡ ﺷﻮﻡ «.ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ» :ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺁﺯﺭﺩﻩ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ
ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺿﻊ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻳﺮﺧﻴﻤﻪ ﻭﻻﻳﺖ
ﻭ ﺍﻣﺖ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ .ﺁﺯﺭﺩﮔﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﮔﺮ ﺣﺮﻓﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻳﺮ ﭼﺘﺮ ﻧﻈﺎﻡ
ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻧﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺁﻥ .ﻣﻦ ﻳﻚ ﺧﺎﺩﻣﻢ ﻭ ﺗﺎ ﺍﻻﻥ ﭘﻴﺸــﻘﺪﻡ ﺑﻮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﺎﺷﻢ ﺍﻣﺎ ﺁﺯﺭﺩﮔﺎﻥ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎﻳﺴﺘﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺁﺯﺭﺩﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺮﻛﺖ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﺴــﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻛﺎﺭﻱ ﺑﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﭼﺘﺮ
ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺣﺪﺕ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ«.
ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺷﺪ
ﺷــﻴﺦ ﺍﺻﻼﺣــﺎﺕ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺧﺒﺮﺳــﺎﺯﺗﺮﻳﻦ ﭼﻬــﺮﻩ ﺑﻮﺩ
ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﻔﺖ» :ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺭﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ «.ﺍﻭ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺗﺶ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎﺳﺖ ﺍﻣﺎ
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ» :ﭼﻮﻥ ﺭﻫﺒﺮ ،ﺁﻗﺎﻱ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﺗﻨﻔﻴﺬ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺳﺖ «.ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺷﻴﺦ ﻫﻢ ﺑﺮﺻﺤﺖ ﺧﺒﺮ
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ» :ﭘﺪﺭﻡ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ
ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ»ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ« ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺳﻤﺖ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻪ ﻭﻱ ﺗﻨﻔﻴﺬ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ «.ﺍﻣﺎ ﺟﻤﻼﺕ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻱ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺩﺍﺷــﺖ ،ﮔﺮﻭﻫــﻲ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ
ﭘﺸﺖﭘﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ
ﺍﺳــﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻬﺪﻱ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺳــﻌﻲ ﻛﺮﺩ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥﺳﺎﺯﻱ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ
ﺳﺎﺯﺷﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺣﺮﻓﻲ ﺧﻼﻑ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺍﺵ ﻧﺰﺩ.
ﺭﺣﻴﻢ ﺻﻔﻮﻱ :ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻛﺮﺩ
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺭﺣﻴﻢ ﺻﻔﻮﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺧﻮﺭ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻭ
ﮔﻔﺘﻪ» :ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﻭ
ﺗﻨﺪﺭﻭﻱ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻦ ﺻﺮﻑ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ
ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ «.ﺳﺮﻟﺸﻜﺮ ﺻﻔﻮﻱ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷــﻨﻴﺪﻳﻢ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﻓﺘﻨﻪﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺷﻬﺪﺍ
ﺍﻫﺎﻧﺖ ﺷــﺪﻩ ،ﮔﻔﺖ» :ﻭﻗﺘﻲ ﺁﺗﺶ ﻓﺘﻨﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺗﺮ ﻭ ﺧﺸﻚ
ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺳﻮﺯﻧﺪ ﻭ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﻖ ﻭ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ،
ﻟﺬﺍ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎ ﺁﺭﺍﻣﺶ ،ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﺳﺖ «.ﻣﺸﺎﻭﺭ ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻘﺎﻡ
ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ» :ﺩﺷﻤﻦ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ
59 - 60ﺑﺤــﺚ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﺪﺭ ،ﻓﺮﺯﻧﺪ،
ﺯﻥ ،ﺷــﻮﻫﺮ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺑﻜﺸــﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺑﻪ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ
ﻓﻬﻢ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﺸــﻮﺭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ
ﺩﺭ ﺷــﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻳﻢ «.ﻭﻱ ﺑﺎ ﺑﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﺤﻮﺭ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻮﻝ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ
ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﺩ ،ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺻﺒﻮﺭ ،ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ،ﺩﻭﺭﺍﻧﺪﻳﺶ ،ﺭﺋﻮﻑ
ﻭ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺣﻠﻴﻢ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﻱ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﺗﻨﺪﺭﻭﻱﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺯ ﺣﺪﻱ
ﻛــﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣــﺪﺕ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨــﺪ «.ﻭﻱ ﮔﻔﺖ» :ﻣﻘﺎﻡ
ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷــﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻋﻨﺎﻭﻳﻨﻲ
ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﻭ ﺿﺪﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﭽﺴﺒﺎﻧﻴﺪ «.ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻧﻤﻮﺩ،
ﮔﻔﺖ» :ﺷــﻨﻴﺪﻡ ﺑﻌﻀﻲ ﺟﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﻳــﺎ ﻛﻢﺗﻮﺟﻬﻲ ﺻﻮﺭﺕ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺿﺮﺑﻪ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻭ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺩﻳﻨﻲ ﺳﺒﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ
ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﻧﻈﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ«.
ﺍﺣﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻲ :ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯ ﻧﺨﻮﺍﻧﺪﻩﺍﻳﻢ
ﺳﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺧﻄﻴﺐ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭ ﻣﻮﺿﻌﻲ
ﻣﻬﻢ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳــﺖ :ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺎ
ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻣﺎ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺻﻼ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺣﻖ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯ ﻧﺨﻮﺍﻧﺪﻩﺍﻳــﻢ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻴﻢ .ﻭﻱ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﺴــﺎﺏ ﺑﻘﺎﺕ ،ﻣﺤﺎﺭﺑﻴﻦ ﻭ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝ
ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻲﺍﻓﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ
ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻩ ،ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺍﺳﺖ» :ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺷــﻤﺎ ﻛﺠﺎﻱ ﻛﺎﺭﻳﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺳﻮﻣﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ«.
ﺟﺮﻳﺎﻥﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ ﺑﺎ ﺍﻣﻴﺮ ﻣﺤﺒﻴﺎﻥ
ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ
ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ
ﻭﺻﻞ ﻛﻨﺪ
ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺻﺎﺩﻗﻰ
ﺩﻛﺘـﺮ ﺍﻣﻴﺮﻣﺤﺒﻴﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺮﺣﺴـﻴﻦ
ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻧﺶﻛﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ
ﻓﺮﻳـﺐ ﺧـﻮﺭﺩ ﻭ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧـﮋﺍﺩ ﺗﻮﺍﻧﺴـﺖ ﺭﻭﻯ ﻫﻤﺎﻥ
ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﺑﺎ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﺮﻳﺎﻥﺷﻨﺎﺳـﻰ ﻭ
ﺭﻓﺘﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﻰ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻗﺒﻞ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪ
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ.
ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑـﺎﺕ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺴـﺎﻟﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻧـﺎﻡ ﺗﺤﺮﻳﻢ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻧﺒﻮﺩﻳﻢ .ﭼﺮﺍ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺳـﺮﺍﻍ ﺗﺤﺮﻳﻢ
ﻧﺮﻓﺘﻨﺪ؟
ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠــﺐ ﺭﺍ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴــﻢ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ
ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﺩﺭﻭﻥ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺑﻠﻪ ،ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺮ ﺍﺻﻞ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻯ ﺧﺎﺹ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﻃﻴﻒ
ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻮﺳﻮﻡ
ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﭘﻮﺯﻳﺴﻴﻮﻥ ﻭﺻﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻃﻴﻒﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﭘﻮﺯﻳﺴﻴﻮﻧﻰ
ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ،ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘــﻰ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻣﻄﺮﺡ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﺳــﺖ .ﺁﻥ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺍﻣــﻜﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﻨــﺪ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﺮﻣﻰﮔﺰﻳﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﺮ ﻓﺮﺽ ﺁﻥ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻯ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺭﺍﻯ
ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛﻪ
ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ
ﺭﺍﻯ ﺷﺮﻛﺖﻧﻜﺮﺩﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﻰ ﺩﺭﺻﺪ
ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺼﺎﺩﺭﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑﺎﺯ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﻣﺸﺖ
ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳــﻮﻯ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳــﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴــﻴﻞ ﺩﺭ ﺁﻗﺎﻯ
ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺧﺎﺹ ﻣﺜﻞ
ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻓﻀﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ
ﺑﮕﺮﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﻄﻌﻰ ﻛﻨــﺪ .ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑــﺎ ﺁﻗﺎﻯﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑــﻪ ﺣﺪﻯ ﺑﺎﻻ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﺭ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﺮﻳــﻢ ،ﺩﺍﺩﻥ ﺭﺍﻯ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺗﻠﻘﻰ
ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﺗــﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻛﻨﺎﺭ
ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ.
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﻮﺳﻮﻯ،
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻰ ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﺷـﺪ .ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺭﻓﺘـﻦ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ
ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻯﻫﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺭﺍﻳﺶ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻫﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﭼﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ؟
ﺟﺮﻳﺎﻥﺷﻨﺎﺳــﻰ ﺩﺭﻭﻥ ﻃﻴﻒ ﻣﻮﺳــﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺣــﺎﺕ ﻳﻚ ﻣﻘﺪﺍﺭ
ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻜﻨﻴﻢ
ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧــﺎﺕ ﺩﺭﻭﻥ ﻃﻴﻒ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻣﻌﻤــﻮﻻ ﺩﺭ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ
ﻣﺸــﺘﺮﻛﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺳﺎﺳــﻰ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﻴﻒ ﻣﺘﻮﺳﻂ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨــﺪ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺑﻌﻀﻰ
ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﻭ
ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺭﺍ ﻣﺼﺎﺩﺭﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﺍﺻﻼ ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻳﺸــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ
ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺭﺍ ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺪﻫﻨﺪ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ
ﺭﻭﻯ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺪﻯ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﺍﻯ
ﻛــﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩﺍﻧﺪ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟــﻮژﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ
ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﺭﻭﻯ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺑﻠﻪ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻰ ،ﺁﻗﺎﻯﻛﺮﻭﺑﻰ ﻭ
ﺁﻗﺎﻯﻫﺎﺷﻤﻲﺗﺎﺣﺪﻭﺩﻯﺑﻪﻫﻢﻧﺰﺩﻳﻚﻣﻲﺷﻮﺩﻭﺗﻘﺮﻳﺒﺎﺩﺭﻳﻚﻣﺴﻴﺮ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺎﺷــﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑــﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺍﻭﻟﻴﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺑﻮﺩ -ﻳﻌﻨﻰ ﻓــﺮﺩﻯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻧﻴﻤﻪ
ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ -ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪﮔﻔﺘﻤﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻛﻨﺪ
ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﻭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻫﻢ
ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺳﻪ ﺿﻠﻊ ﻳﻚ ﻣﺜﻠﺚ ﺭﺍ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﻨﺪ؛
ﻣﺮﺩﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﻋﺪﺍﻟﺖﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮﺩﻥ.
ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻬﺮﻩ
ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﺑــﺎ ﺁﻥ ﭘﻴﺶﺯﻣﻴﻨﻪ ﺫﻫﻨﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﻌﺎﻝ ﺁﻥ ﺟﻨﺎﺡ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻋﺎﺭﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺁﻗﺎﻯ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ
ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻧﺌﻮﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﻢ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻟﺤــﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﭘﺲ ﻣــﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻳﻚ ﺷــﻜﺎﻑ ﺧﻄﻰ ﺑﻴﻦ
ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻭ ﻛﺴــﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺣﻤﺎﻳﺘﺶ ﻛﻨﻨﺪ
ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺍﺻﻼ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻃﺒﻘﺎﺕ
ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﺑﺮﻭﺩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻝ ﺷﺪﻩ ﺗﻴﻢ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ
ﻭ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎﻧــﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛــﻪ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺻﻮﺭﻯ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻴﺮﺣﺴــﻴﻦ
ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ
ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺘﻮﺳﻂ
ﻣﺨﺎﻟــﻒ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺍﮔﺮ ﻃﺒﻘــﺎﺕ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺗﺤﺮﻳﻚ
ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺟﻤﻊ ﺧﻮﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﻪﻫﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ
ﺩﭼﺎﺭ ﺷــﺪ؛ ﻳﻌﻨــﻰ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴــﺘﻰ .ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺳــﻂ
ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻳﻜﺴﺮﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ
ﺧﻮﺩ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﻛــﺮﺩ .ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻭ ﻫﺎﺷــﻤﻲ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺗﻜﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮﻥ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺁﻧﻬﺎ
ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻳﻚ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﻳﻚ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻣﺪ.ﺍﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺧﻄﻮﻁ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﻗﻄﻊ
ﻛﺮﺩ ،ﭘﺲ ﺭﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺷــﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﻯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ ﺁﻥﻫﻢ ﻧﻪ
ﺗﻤﺎﻡ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ ﺑﻠﻜﻪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻃﺒﻘﺎﺕ
ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺭﻭ ﺑﻪﺑﺎﻻﻯ ﺷﻬﺮﻧﺸــﻴﻦ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺑﻬﺘﺮﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳــﻄﺢ ﺗﻮﻗﻌﺸﺎﻥ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺩﺍﻳﺮﻩ
ﺭﺍﻯ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﺭﺍ ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺮﺩ .ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﻓﻘﻂ ﺭﻭﻯ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ»ﻧﻪﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ« ﺑﻮﺩ.
15
ﺍﻣﺎ ﻣﺸــﻜﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﺍﻳــﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺭﻭﻯ ﻗﺼﺪﺵ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷــﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﻧﻤﻲﺷﺪ
ﻗﺴﻤﺘﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺗــﻼﺵ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻘﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ
ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺍﺻﻼ ﺑﺎ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ .ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺑﻜﻨﺪ.
ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰﺍﺵ ،ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺮﺍﺭ
ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺍﻯ ﻧﺪﺍﺩﻥ ﺑــﻪ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺻﻼ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳــﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺩﺍﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺮ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍﻯ ﺑﺪﻫﻨﺪ.
ﺍﻳﻨــﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧــﮋﺍﺩ ﻛﻠﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ،
ﭼـﺮﺍ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻏﻴـﺮ ﺍﺯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺑﻨﺎ ﻧﺪﺍﺷـﺘﻨﺪ ﻛﺲ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺷﺪ.
ﺩﻳﮕـﺮﻯ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻨـﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻃﻴﻒﻫﺎﻳـﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞﺷﻤﺎﺍﺯﻭﻗﺎﻳﻊﺑﻌﺪﺍﺯﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﻭﺗﺎﺛﻴﺮﺁﻥﺑﺮﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ
ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ؟
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻳﻜﺴــﺮﻯ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﻴﻨﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷــﺖ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼــﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺩﺭ ﺣــﺎﻝ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ
ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻯ ﺩﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺗﺤﻠﻴﻠﺸﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ 30ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﺎﺻﻴﺖ »ﺭﺍﻯﺁﻭﺭﻯ« ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﻳــﺶ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ،
ﻧﻤﻲﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﺴﻰ ﺟﺰ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﻨﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﺴــﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﻭ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ؛ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ .ﺳــﺒﺪ ﻭﺍﺣﺪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺷــﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﺪ،
ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺍﮔﺮ ﺗﻘﺴــﻴﻢ ﻣﻲﺷــﺪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻃــﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍ ﻗﻄﻌﻰ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻏﺎﻟﺐ
ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺤﺴــﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻧﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺰﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ
ﻛﻪ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺑﻪ ﺣﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺧﺎﺹ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺒﺮﺩ ﺭﻭﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ.
ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺭﺍﻯ ﻧﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳــﺘﻨﺪ ﺭﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻳﻚ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻭﻡﺧﺮﺩﺍﺩ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﻫﻨﺪ ،ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺷﺮﻋﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺗﻜﻠﻴﻔﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﭘﻮﻝ ﻫﻨﮕﻔﺘﻰ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎﺭﺍﻥ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ
ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺮﺑﺎﺳــﭽﻰ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺮﻓﻪ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻳﻚ
ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎﻯ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻳﻚ ﻃﻴﻒﺑﻨـﺪﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﺷــﻌﺎﺭ
ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ .ﻧﮕﺎﻩ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻯ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﺭﺍ ﻣﺒﺪﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﺸﺮ ﺁﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮ ﺭﺍ ﻣﺒﺪﻝ
ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺁﻓﺮﻳﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺪﻳﺮ.
ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﻗﻴﻖ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﺳــﻪ ﻃﻴﻒ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﭼﺮﺧﺸﻰ ﺩﺭ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺫﻯﻧﻔﻊ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ.
ﻛﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ
ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧﻮﺩﺵ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎﺳﺖ.
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﻮﺩ ﻫﻢ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻜﻨﺪ ﻭ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﻣﺎ ﺑــﺮﺍﻯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭﻗﺎﻳﻌﻰ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺩﺭ ﻭﺍﻗــﻊ ﺣﺎﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺭﻗﻴﺐ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﻗﺖ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ .ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺳــﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ
ﺷــﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺗﻴﭗﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺁﻗﺎﻯ ﻋﻠﻰ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻟﻬﻢ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺩﺭ ﻧﻈــﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩﺍﺕ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﺭﺳــﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥﺧﻴﺰ ﺍﺳــﺖ؛
ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺗﻜﻠﻴﻔﺶ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ
1285ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ 1299 ،ﻭ 1300
ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﺗﺎ
ﻛﻮﺩﺗــﺎﻯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ 1320ﺳــﻘﻮﻁ
ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ
ﻧﻘﺎﺏ ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ.
ﺭﺿﺎ ﺧــﺎﻥ 1332 ،ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﻣﺼﺪﻕ ﻭ
ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻮﻣﻲ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺑﺤﺮﺍﻥﻫــﺎﻯ ﻣﺮﺑــﻮﻁ ﺑــﻪ ﺁﻥ1342 ،
ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮﺩ
ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺷــﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ
ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﻓﻴﻀﻴﻪ،
ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﺟﺎﻩﻃﻠﺒﻰﻫﺎﻯﺳﻴﺎﺳﻰﺍﺵﺭﺷﺪ
1357ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ 1376 ،ﺍﻣﻮﺍﺝ
ﻭ ﻛﺎﺭ ﻣﻄﻠﻮﺑــﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻭﻟﻰ ﻭﻗﺘﻰ ﺭﻓﺘﺎﺭ
ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤــﻲ ﻭ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﺩﻭﻡ ﺧﺮﺩﺍﺩ
ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ
ﺟﻨﺎﺡ ﺭﻗﻴــﺐ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻧــﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ
ﻭ 1388ﺍﻣــﻮﺍﺝ ﺳــﺒﺰ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ
ﺳﻄﺢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﺟﻨــﺎﺡ ﺭﻗﻴﺐ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ
ﻣﻮﺳــﻮﻯ .ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﺮ 15ﺳــﺎﻝ ﻣﺎ ﻳﻚ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗــﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷــﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻫﺮ 15ﺳــﺎﻝ
ﺩﺭ ﺣﺪﻯ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ
ﻫﻢ ﻣــﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫــﺎﻯ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺴــﻴﺎﺭ
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ.
ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺶ ﺭﺍ ﺑﻪﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺤــﺮﺍﻥ ﺑﺮﺳــﻨﺪ .ﺍﮔــﺮ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻭ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳﻤﺖ ﻣﻲﺭﻭﺩ
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﺷــﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﺮﺳﻴﺪ .ﺍﻣﺎﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺭﺥ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ.
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺤﺮﺍﻥ.
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺟﺪﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺻﺪ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻪ ﻃﻴﻔﻰ
ﺑــﻪ ﻧﻔﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﺁﻥ ﺣﻜﻢ ﻣﻲﻛﻨــﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺎﻳــﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﻭﻗﺘﻰ ﻛــﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺑﺨــﺶ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﻓﻘﻴﺮ
ﻣﻲﺭﺳــﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺮﻭژﻩ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺷــﺮﻭﻉ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮﺩ ﻫﻴﭻ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺭﺥ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺎ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﻧﺎﺧﻮﺍﺳــﺘﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺷﻬﺮﻯ ﻣﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺭﺷﺪ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻄﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﺷﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﻭ ﺣﺎﻟﺖ
ﺩﺍﺭﺩ ﻳﻚ ﺯﻣﺎﻥ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻓﻘﻴﺮ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫــﺎ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻪ
ﻭﺟــﻮﺩ ﻧﻤﻲﺁﻳﺪ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺭﺥ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳــﻂ
ﻭﺿﻌﺶ ﺧﻮﺏ ﺷــﻮﺩ .ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺫﺍﺗﺎ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻳﻌﻨﻰ
ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﻳﻚ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﻧﻴﺎﺯ
ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﻛﻮﭼﻚ ،ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺑﺰﺭگ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ
ﻛﻪ ﺁﻥ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻃﺒﻘﺎﺕ
ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺍﻳــﻦ ﻃﻴﻒ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻩﻣﻲﺍﻧﺪﺍﺯﺩ ،ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺳــﺮﻧﮕﻮﻥ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ.
ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮﺩ ،ﺟﺎﻩﻃﻠﺒﻰﻫﺎﻯ
ﺳﻴﺎﺳﻰﺍﺵ ﺭﺷــﺪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻄﺢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ
ﻧﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺣﺪﻯ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺶ ﺭﺍ ﺑﻪﺣﺎﻛﻤﻴﺖ
ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳــﻤﺖ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺯﻣﺎﻥ
ﺁﻗﺎﻯﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻗﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ
ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺰﺭﻳﻖ ﺷﺪ .ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ
ﺁﻗﺎﻯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﻭﻗﺘﻰ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩ ﺟﺎﻩﻃﻠﺒﻰﺍﺵ
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ
ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﻰ ﻧﺪﺍﺷﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ
ﺑﺮﺍﻧــﺪﺍﺯﻯ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﻋﻈﻴﻢﺗﺮﻯ ﺭﺍ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ،
ﭼﺮﺍﻛﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺧﺘﻦ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ
ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻯ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺪ ﻭﻟﻰ
ﻃﺒﻘﺎﺕ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ
ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻫﻨﺪ .ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻓﺖ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﺍﺭ
ﺷــﺪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺗﻮﺿﻴﺢ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺎ ﻛﻪ ﭘﻮﻟﺶ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ
ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺑﺮﻭﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﺎﻩﻃﻠﺒﻰ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳــﻂ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ؛ ﭼﻪ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺎﻩ ﭼﻪﺯﻣﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻭ ﭼﻪ
ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ .ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺳــﻌﻰ ﻛﺮﺩ ﭘﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﺑﺪﻫﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﻏﻠﻂ .ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﻫﻢﺍﻓﺰﺍﻳﻰ ﺳﻴﻨﺮژﻳﻚ ،ﭘﻮﻝﻫﺎﻯ ﺧﺮﺩ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻛﺎﺭ
ﻛﻼﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ .ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﭘﻮﻝﻫﺎﻯ ﻛﻼﻥ ﺭﺍ ﺧﺮﺩ ﻛﺮﺩ
ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﺑﺮﺳﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﻮﻝﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭﻯ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﺑﻤﺎﻧﺪ؛ ﺧﺮﺝ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ
ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻲﺭﺳــﺪ .ﻣﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ
ﺟﺎﻩﻃﻠﺒﻰﺍﺵ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳــﻮﻯ ﺍﮔﺮ ﻣﻲﺭﻓﺖ ﺑﻪ
ﺳﻤﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ
ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ﻳﻌﻨﻰ
ﺷــﻌﺎﺭﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﻭﺩ ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰﺧﻮﺍﻫﻰ،
ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻓﻘﻴﺮ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ،
ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺣﺘﻰ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻯ ﻗﺪﻳﻢ
ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴــﺘﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﻣﻦ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻯﺍﺵ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺁﻗﺎﻯ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﻭﺭﻭﺑﺮﺵ ﻛﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻴﺴﺘﻰ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻓﺮﻳﺐ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺭﻭﻯ ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ
ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﺷﻮﺭﺵﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ،ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ
ﺁﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺑﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺎﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺗﻰ ﻣﺜﻞ
18ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻰ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﻨﺸــﺎ ﺍﺛﺮ ﺟﺪﻯ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ
ﻗﺪﺭﺕﺍﷲ ﻋﻠﻴﺨﺎﻧﻲ :
ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻃﻴﻒﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭﺣﺪﺕ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﻋﻠﻴﺨﺎﻧﻲﺑﺮﺍﻳﻦﺑﺎﻭﺭﺍﺳﺖﻛﻪﺳﻴﺎﺳﻴﻮﻥﺿﺮﻭﺭﺕﻭﺣﺪﺕﺭﺍﺩﺭﺷﺮﺍﻳﻂ
ﻛﻨﻮﻧﻲﺩﺭﻙﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪﻭﺍﺯﺳﻮﻱﺩﻳﮕﺮﻣﻌﺘﻘﺪﺍﺳﺖﺩﻭﺩﺳﺘﮕﻲﺩﺭﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺑﻪﻫﻴﭻﻋﻨﻮﺍﻥﻣﻄﻠﻮﺏﺍﻳﻦﺷﺮﺍﻳﻂﻧﻴﺴﺖ.
ﻧﻘﺶ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺎﺡﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﭼﮕﻮﻧﻪ
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟
ﺩﻟﺴــﻮﺯﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺭﺳــﻴﺪﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ
ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻗﻄﻌﺎ ﺩﻟﺸــﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺳﻮﺯﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻱ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ
16
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎﻳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻟﻲ ﻭﻗﺘﻲ
ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﻳﻜﺪﻟﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﻮﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻭ ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺯﻩﻭﺍﺭﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺍﻳﻦ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺩﻭﺩﺳﺘﮕﻲ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﻣﺜﺒﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ،ﺍﻫﺎﻧﺖ ﻭ ﻓﺤﺎﺷﻲ
ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﭘﺎﻙ ﺭﺳــﻴﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺍﺷــﺘﺒﺎﻩ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﻫﺪ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ
ﻣﻠﺖ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﺑﺨﺸــﻨﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺟﺎﻧﻔﺸــﺎﻧﻲﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﻣﺮﺩﻡ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﺎﺡﻫﺎ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭﺣﺪﺕ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ؟
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻼﺹ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺩﻧﺪﻩﻫﺎﻯ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﻭ ﻓﻘﺮﺍ ﺍﺻﻞ ﺍﻳﻦ ﺳــﻨﺎﺭﻳﻮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﺮﺩ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ
ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﺸﺪﻧﺪ .ﺷــﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ ﻣﺜﻼ ﻓﺮﺩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺸﺎﻳﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺑﻘﺶ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺑﻮﺩ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﭼﻬﺮﻩ ﻛﺎﻣﻼ ﻧﺎﺷﻨﺎﺱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺿﺮﺑﻪﭘﺬﻳﺮﻯﺍﺵ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻯ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﺪﻩ ﺧﻼﺹ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﺷــﺪ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺭﻭ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺩﺍﺋﻤﺎ ﮔﺎﺯ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻧﻴﺎﻣﺪ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ،ﻃﻴﻒ ﺟﺒﻬﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺧﻂ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ
ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺷــﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺷﻮﺭﺵﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛
ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﻨــﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺷــﻮﺭﺵﻫﺎ،
ﺷﻮﺭﺵﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟــﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻥ
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪﺩﺍﺭ
ﺭﺍ ﺩﻋــﻮﺕ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔــﺮﺍﻥ ﻣﺪﺗﻰ
ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭﻗﺘﻰ
ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ
ﻧﻤﻲ ﺁﻳﻨﺪ ﺑﻌﺪﺍ ﻭﻗﺘﻰ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ ﺷــﺮﻭﻁ
ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺎﺭ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻴﻦ 10ﺗﺎ
ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺎﺩﺗﺮ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻋــﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺣﺮﻑ
22ﺑﻬﻤﻦ ﻳﻚ ﺭژﻳﻢ ﻣﺜﻞ ﺭژﻳﻢ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ
ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﻴــﺶ ﻣﻲﺑﺮﻧــﺪ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ
ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﻭﻟﻰ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ
ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺗﻰ ﻣﺜﻞ 18ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺑﻮﺩ
ﺟﺒﻬﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺑــﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻌﻠﻘﺎﺕ ﺧﺎﺹ
ﻛﺎﺭ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲﺭﻭﺩ
ﻛﻼﺳــﻴﻚ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﻤــﻮﻻ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻧﻪ ﺍﺯ
ﭼﻮﻥ
ﺗﻌﺪﺍﺩﺷــﺎﻥ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺷــﻮﺩ؛
ﻭﻟﻰ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﻨﺸﺎ ﺍﺛﺮ ﺟﺪﻯ
ﻫﻤﻪ ﺣﻘــﻮﻕ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﻲ ﮔــﺬﺭﺩ .ﺍﮔﺮ
ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺫﺍﺗﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭ ﺍﺳﺖ
ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﭘﻴــﺶ ﺭﻭﺩ ﺗﻘﺮﻳﺒــﺎ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﻭ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺑــﻰ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻜﻨﺪ ،ﻣﮕﺮ
ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﺑﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻥ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﻭﺩ ﻣﺤﺮﻙ ﺷﻮﺩ.
ﺧﻼﺹ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺩﻧﺪﻩﻫﺎﻯ
ﻭ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥﻫﺎ
ﺍﺷــﺘﺒﺎﻩ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻋﻤﻼ ﺑﻪ ﺳــﻤﺘﻰ
ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ.
ﺭﻓﺖ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ
ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﻓﻘﺮﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ
ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻃﻴــﻒ ﺍﻳﺜﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺑﺴــﻴﺎﺭ
ژﺳــﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛــﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﻣﺮﺗﺒﻂﻧﺸﺪﻧﺪ
ﺟﺪﻯ ﺍﺯ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻛﺎﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ژﺳﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ،ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻗــﺪﺭﺕ ﺗﺼﺮﻑ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫــﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﺣﺪﺱ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﭘﻠﻜﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﻜﻨﻨﺪ.
ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔــﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻫﻨﻮﺯ ﺁﻧﻬــﺎ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻯ ﺍﺻﻠــﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﻗــﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﻣﺸــﺎﻳﻰ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ .ﭼﻬﺮﻩ ﻣﻄﺮﺣﻰ ﻛﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺁﻗﺎﻯ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﺍﺳــﺖ،
ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ .ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﻛﺴــﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﺁﻗﺎﻯ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﻧﻴﺴــﺖ ﺑﻪ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻫﻨﻮﺯ ﭼﻨﺪ ﺩﻟﻴــﻞ .ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﺍﺯ ﻟﺤــﺎﻅ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﺧــﻮﺩﺵ ﺍﻳﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺄﻟﻪ ﻣﻄﻠــﻮﺏ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺍﻳﻨﻬﺎ
ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻧـﮕﺎﻩ ﺷـﻤﺎ ﺑـﻪ ﻧـﻮﻉ ﺁﺭﺍﻳـﺶ ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑـﺎﺕ ﻓﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺳــﺨﺖﺗﺮ ﻭ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﺗــﺮ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳــﻮﺍﺑﻖ ﺟﺒﻬــﻪﺍﻯ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺁﺗﻰ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻨﻮﺯ ﺯﻭﺩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﺭ ﺑﻌﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺑﻌﻀﻰ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺭﺍ ﺣﺪﺱ ﺯﺩ؛ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺳـﻌﻴﺪ ﺣﺠﺎﺭﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻡ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩ
ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺳـﺎﻝﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ
ﺧﻂ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺍﺳﺖ .ﺷــﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻋﻘﻴﺪﻩﺍﻯ ﺩﺍﺭﻳﺪ؟
ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺭﺍ ﭼﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﺗــﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﻪ
ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻳﻚ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﺮﺩ .ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ
ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺻﻠﺶ ﻳــﻚ ﭘﺪﻳــﺪﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ
ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﺎﺷــﺪ ﺩﻭ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺪﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
ﻳﻚ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻯ ﭼﺎﻭﺯ ﺑﻮﺩ ،ﻳﻚ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻯ ﭘﻮﺗﻴﻦ .ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻯ ﭼﺎﻭﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﻭﻛﺎﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻫــﺪ؛ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ
ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳــﻰ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﺪ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﻭ ﻓﻘﻴــﺮ ﻫﻢﺯﺑﺎﻧﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳــﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ﺗــﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺑــﺎﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻻﺯﻣﻪﺍﺵ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺗﻮﺟﻬﺶ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﺩ ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﻃﺒﻘﺎﺕ
ﻛﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺁﻗﺎﻯﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺧﻮﺍﺳــﺖ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺩﻫﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ .ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﺍﺩﻥ ﭘــﻮﻝ ﺍﺻﻼ ﺟﻮﺍﺏ
ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺳــﻨﺎﺭﻳﻮ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺳــﻨﺎﺭﻳﻮﻯ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺳــﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺴــﺘﻀﻌﻒ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ
ﭘﻮﺗﻴﻦ ﺩﺭ ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮ ﺁﻗﺎﻯ ﺑﺒﺮﻳﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴــﻴﻞ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻓﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮﻟﺶ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻃﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﭘﺘﺎﻧﺴــﻴﻞ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ
ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺭﺍﻯ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺍﻭﻝ ﺷﻮﺩ؛ ﺁﻗﺎﻯ ﺣﺠﺎﺭﻳﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷــﺘﺶ ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻓﻘﻂ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻠﻪ
ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﭘﻮﺗﻴﻦ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﺷــﻮﺍﻫﺪ ﺣﺎﻛﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺭﻭﺷــﻨﻔﻜﺮﺍﻧﻪ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺍﺻــﻼ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﻧﻴﻤﻪ
ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﻧﻜﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺸﺎﻳﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ؛ ﻣﺜﻼ ﻣﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﺴــﻴﺎﺭ
ﻓﺮﺩﻯ ﻣﺜﻞ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺸﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﺿﻌﻴﻒ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﻰ
ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺯﻳﺮ ﻓﺸﺎﺭ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻃﺮﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﮔﻴﺎﻫﻰ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻓﻌﻼ ﻧﻪ ﺩﺭ
ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﺸــﺎﻳﻰ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺷﺪﻩ ﻭﻟﻰ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ.
ﺑﻠــﻪ ،ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬــﻲ ﺍﺯ ﻃﻴﻒﻫﺎ ،ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻟﮕــﺮﺍ ﻭ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ
ﺍﻳــﻦ ﺿــﺮﻭﺭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧــﺪ ﺯﻳــﺮﺍ ﺍﻧﻘﻼﺑــﻲ ﻭﺍﻗﻌــﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧــﺪ
ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ(ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻜﺴــﺖ ﺍﺳــﺘﺒﺪﺍﺩ ،ﺯﺟﺮﻫﺎ ،ﺁﻭﺍﺭﮔﻲﻫــﺎ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺪﻫﺎﻱ
ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷــﺪﻧﺪ ﻭ ﺳــﺰﺍﻭﺍﺭ ﻧﻴﺴــﺖ ﺑــﺎ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺑــﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ
ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﺭﻫﺒــﺮﻱ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﭘﻴــﺮﻭﺯ ﺷــﺪﻩ ﺿﺮﺑــﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷــﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ
ﻭﺣﺪﺕ ،ﺍﺗﺤﺎﺩﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲﺍﺯﻧﻈﺎﻡﻛﺮﺩﻧﺪﻛﻪﺑﺎﻳﺪﻣﻮﺭﺩﺗﻮﺟﻪﻗﺮﺍﺭﮔﻴﺮﺩ.
ﻧﻘﺶ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻭﺣﺪﺕ ﺭﺍ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻱ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ
ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻥ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻱﻫﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺛﺒﺖ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔﻆ
ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺳــﺎﻳﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺮﻗﻲ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ
ﭘﻮﻳﺎ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﻭ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻗﺴﻢ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺰﻳﺰ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻭ ﻫﺠﻤﻪ
ﺑﻪ ﺩﺑﻴﺮ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﺎﺩﻱ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺷـﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻧﻈﻴﺮ ﺧﺎﺗﻤﻲ ،ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ؟
ﻛﺮﻭﺑــﻲ ،ﺧﺎﺗﻤﻲ ،ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﻭ ﺳــﺎﻳﺮ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺩﻟﺸــﺎﻥ
ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺳــﻮﺧﺘﻪ ﻭ ﻣﻲﺳــﻮﺯﺩ ﻭ ﻫﻤــﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﺒــﺎﻝ ﺗﺤﻘﻖ
ﺁﺭﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﻛﻮﺷــﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﺸــﻮﺭ ﭘﻮﻳــﺎ ﻭ ﺧﻮﺏ
ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﻮﺩ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺻﻒﺑﻨﺪﻱﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ
ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ
ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻛﻮﺛﺮﻱ
ﻋﻀﻮ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺠﻠﺲ
ﺁﻗﺎﻱ ﻛﺮﻭﺑــﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﻫﻢ
ﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻫﻢ ﺣﻀﻮﺭ
ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﺩﺵ
ﺭﺍ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﻱ
ﻛﻨــﺪ ﺗﺎ ﺭﺍﻱ ﺑﻴــﺎﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺁﻗﺎﻱ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻫﻢ
ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺍﻭﻝ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﭼﻨﺪ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ
ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ
ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻓﺮﺩﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ .ﺍﺯ ﻗﺒﻞ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻣﻌﺮﻓﻲ
ﺷﺪ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺁﻣﺪﻥ ﺁﻗﺎﻱ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺍﻫﺪﺍﻓﺸﺎﻥ
ﺭﺍ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﻧﻤﻲﺩﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪ ﺑﻪ
ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﺭﻭﻱ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺤﺚ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺁﻗﺎﻱ ﻛﺮﻭﺑﻲ
ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺷــﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻜــﺮﺩ ﻭ ﻣﺎﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮﻱ ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﻭ
ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﻣﺼﺎﺩﺭﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ،ﺁﻗﺎﻱ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻗﺴــﻤﺘﻲ
ﺍﺯ ﺁﺭﺍﻱ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺖ
ﺳــﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷــﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻛﻪ ﭘﺸــﺖ ﺁﻗﺎﻱ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﻮﺩ ﺷﻜﺴــﺖ ﺑﺨﻮﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻮﺳﻮﻱ
ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻗﺎﻱ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﺗﺎ
ﻛﻨﺘﺮﻟﺶ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﻧﻜﺮﺩ ﻛﺎﻣﻼ
ﺗﺤﺖﻛﻨﺘﺮﻝﺧﻮﺩﺷﺎﻥﺑﺎﺷﺪ.ﺩﺭﻭﺍﻗﻊﺑﺎﻳﺪﮔﻔﺖﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪﺩﺭﻛﻨﺎﺭ
ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﺎﻣﻼ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺭﺍﻱﺁﻭﺭﻱ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ
ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﻧﻴﻤﻪﭘﻨﻬﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺩﻳﺪﻳﻢ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻃﻴﻒ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﺭﺍﻱ ﺩﺍﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻱ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﭘﺸﻴﻤﺎﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
50ﺩﺭﺻﺪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﺭﻳﺰﺵ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻭﺯﻧﻲ ﻛﻪ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥﺑﻪﺍﻳﻦﻓﺮﺩﺭﺍﻱﺩﺍﺩﻩﺑﻪﺍﻳﻦﺍﻧﺪﺍﺯﻩﻧﺒﻮﺩﻩﺍﺳﺖ.
ﺑﻌﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﻀﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﺭﺍﻱ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳــﺘﻪ
ﺟﺪﻱ ﺧﻮﺩ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺑﺎ ﻋﻮﺍﻣﻠﻲ ﻣﺜﻞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ
ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵ ،ﺗﺨﺮﻳﺐ ،ﺁﺷﻮﺏ ،ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ
ﺟﻨﮓ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﻭ ....ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺍﮔﺮ ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﻫﻢ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﻣﻲﺷﺪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻲﺷﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ،
ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺩﺭ ﻃﻴﻒﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ
ﺟﺎﻳــﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣــﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺣﻴﺎ
ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻗﺒﻠﻲ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺗﺎ
ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺭﺍ
ﺯﻧﺪﻩ ﻛﻨﺪ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻃﻮﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺸﻴﺪ .ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺧﻮﺑﻲﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪﻛﻪﺁﻧﻬﺎﻫﻤﻮﺍﺭﻩﺑﻪﻓﻜﺮﺧﻮﺩﺷﺎﻥﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪﻭﻫﺮﮔﺰ
ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ،ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﺑﺎ ﺁﻥ
13ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺭﺍﻳﺶ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻗﺖ ﺭﻓﺘﺎﺭ
ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻧــﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ
ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺮﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺯﻭﺩﻱﻫﺎ
ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﺑﻜﺸﻨﺪ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻃﻴﻒ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ
ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻃﻴﻒ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻤﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻫﻢ ﻧﻴﺴــﺖ.
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﺷﺪﺍﻣﺎﻫﻨﻮﺯﺑﺮﺍﻱﻗﻀﺎﻭﺕﺯﻭﺩﺍﺳﺖﻭﺑﺎﻳﺪﻣﻨﺘﻈﺮﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﺷﻮﺭﺍﻫﺎ،
ﻣﺠﻠﺲﻭﺳﭙﺲﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺑﺎﺷﻴﻢ.ﺍﻣﺎﻭﺍﻗﻌﻴﺖﺍﻳﻦﺍﺳﺖﻛﻪ
ﺍﻳﻦﺑﺎﺭ ﺻﻒﺑﻨﺪﻱﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
17
ﻋﺒﺎﺱ ﺳﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ:
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺧﺼﻮﺻﻲ
ﺑﻪ ﺗﻨﺪﻱ ﺍﺯ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ
»ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺁﺭﺍﻳـﺶ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻛﺸـﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑـﺎﺕ ﻧﻬـﻢ
ﺭﻳﺎﺳـﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺷـﺮﻭﻉ ﺷـﺪ ﻭ ﺑـﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻣـﻲﺭﻭﺩ ﺗﺎ
ﺩﻭ ﻗﻄﺒﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻪﺑﻨﺪﻱﻫﺎﻱ
ﺷـﻔﺎﻑ ﺑﺪﻫﺪ «.ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻋﺒﺎﺱ ﺳـﻠﻴﻤﻲﻧﻤﻴﻦ ﺍﺳـﺖ .ﻭﻱ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳـﺖ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺍﺯ ﻓﺮﺩﻣﺤﻮﺭﻱ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ
ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺤﻮﺭﻱ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺸﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ
ﻫﺮ ﻃﻴﻔﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻱ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻪ
ﻣﻨﺼﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺭﺍ ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻗﻲ
ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﺁﻥ ﻃﻴﻒ ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺗﺸـﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ.
ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ
ﭼﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺷﺪ؟
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﺮﺧــﻲ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺍﺯ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﻮﺍﻋــﺪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺧﺎﺭﺝ
ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﻧﻈﺎﻡ ﻣﺘﺮﺗﺐ ﻛﺮﺩ ﻭﻟﻲ ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺳﺖ
ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﺩﻱ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ ﺗﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻳﺎﺑﺪ .ﺑﺮﺍﻱ
ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻛﺸﻮﺭ 30ﺳﺎﻝ ﺯﺣﻤﺖ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﻓﻀﺎ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺷﻮﺩ.
ﻛﺪﺍﻡ ﻗﺸﺮ ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﺬﻑ ﺷﺪﻧﺪ
ﻭ ﭼﻪ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ؟
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺍﺻﻼﺡ ﺧﻄﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﺩ .ﻃﺒﻌﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ
ﻛﻪ ﺑﺮﻫﻢﺁﺭﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﻲﻭﺭﺯﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺣﺬﻑﺷﺪﮔﺎﻥ
ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺧﻄﺎﻱ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺗﺒﺮﻱ ﺟﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﻣﺠﺪﺩﺍ
ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺸﺖ.
ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺁﻗـﺎﻱ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻧﺎﻣـﻪﺍﻱ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻧﻮﺷـﺖ ﻭ
ﺑﻪﻧﻮﻋﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﺎﺧﺮﺳـﻨﺪﻱ ﻛﺮﺩ.
ﺁﻳـﺎ ﺩﻭﻡ ﺧـﺮﺩﺍﺩ ﺫﻳـﻞ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻳﺸـﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻛﻨﺪ؟
ﺍﻳــﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺴــﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﻋﻤﻠﻜــﺮﺩ ﺧﺎﺗﻤــﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ
ﺧﺼﻮﺻــﻲ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒــﺎﻥ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺗﻨﺪﻱ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑــﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﺮﺩ .ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻘﺪﺭ ﺷﻬﺎﻣﺖ
ﻭ ﺟﺴــﺎﺭﺕ ﻋﻠﻨﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺑــﻪ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺣﻔﻆ
ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.
ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺍﻣﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟
ﻣﺪﺕﻫﺎﺳﺖ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻪﻫﻢ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ
ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﮔﺎﻩ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ،ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻟﺒﺎﺱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺣﻀﻮﺭﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ
ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻱ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷــﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﻨﺎﺡ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻣﻨﺤﺼﺮﺍ ﺩﺭ ﺟﻨﺎﺡ
ﺩﻭﻡ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ
ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ،ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﺗﺮﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ
ﺍﻋﻤﺎﻟﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ
ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺘﮕﻲﻫﺎ ﻋﻴﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻃﻴﻒﺑﻨﺪﻱ
ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺩﺭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻳﺪ.
ﻃﻴﻒﺑﻨﺪﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺷـﺮﻭﻉ ﺷـﺪﻩ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺁﻳﻨـﺪﻩ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺧﻮﺭﺩ؟
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﻬﻢ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻣﻲﺭﻭﺩ
ﺗﺎ ﺩﻭ ﻗﻄﺒﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻪﺑﻨﺪﻱﻫﺎﻱ
ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺪﻫﺪ .ﺟﻨﺎﺡﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺗﻌﺮﻳﻔــﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﻟﺢ
ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺁﻥ
ﻭﻗﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ
18
ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖﮔﺮﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻓﻜﺮﻱ
ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﭼﻪ ﻛﺴــﻲ ﺗﺨﺮﻳﺐﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺩﺭ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﭼﻪ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﻣﻌﻴﺸﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺪﻡ
ﺑﺮ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﭙﺮﺩﻥ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﻭﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺩﻭ ﻗﻄﺒﻲ ،ﻛﻤﺘﺮ
ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﻼﻣﺖ ﻳﺎ ﻋﺪﻡ ﺳــﻼﻣﺖ ﻓﻜﺮﻱ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﺯﻳﺮﺍ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮﻱ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻳﺎ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﺑﻮﺩﻥ ﻃﻴﻒﻫﺎ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ
ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻔﺎﻑ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻛﺪﺍﻡ ﺟﻨﺎﺡ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﺣﺰﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ
ﻭﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎﻱ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ
ﻣﻲﺩﻫﻨــﺪ ﻭ ﻣﻴــﺰﺍﻥ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﻲﺳــﻨﺠﻨﺪ .ﺍﻣﺎ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﻭﻡ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻃﻴﻒﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﺡ ﻛﺎﻣﻼ ﺧﺎﺭﺝ
ﺍﺯ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻛﺸــﻮﺭ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻳﮕــﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻭ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﻪ
ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩﻱ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺣﺠﺎﺭﻳﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ،ﻣﺸــﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ 180ﺩﺭﺟﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ
ﺻﺤﺒﺖ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺻﻮﻝ ﺛﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺟﺪﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺴـﻠﻲ ﭼﻘﺪﺭ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸـﺖ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺍﺳﺖ؟
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺴــﺘﮕﻲ ﺑــﻪ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﺴــﻞ ﺟﺪﻳــﺪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺍﮔﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﺑﻲﺍﻋﺘﻨﺎ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ
ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺴﺎﺱ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻋﻼﺋﻤﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﺴﻞ
ﺳﻮﻡ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ
ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻫﺪﺍﻓﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ،ﺣﻔﻆ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ....ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ
ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ
ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ
ﻧﻬﻢ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﺭﻭﻱﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻳﻚ
ﻋﻼﻣﺖ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺮﭼﻪ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﺭﺍ ﻣﻲﺯﻧﻴﺪ؟
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭﻭﺳــﺎﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ )ﺧﺎﺗﻤﻲ
ﻭ ﻫﺎﺷــﻤﻲ( ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻧﮕﺮﺵ ﮔﺮﻓﺖ ﺯﻳــﺮﺍ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻱ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻏﻨﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻱ ﭘﺮﺭﻧﮓﺗﺮﻱ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ
ﻛﻨﻨﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﺗﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻴﻔﺘﺪ.
ﺍﮔﺮ ﺟﻨـﺎﺡ ﺍﺻﻼﺣـﺎﺕ ﺩﺭ ﭼﻬﺮﻩﻫـﺎﻱ ﺷـﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ
ﺭﻗﺎﺑﺖﻫـﺎﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗـﻲ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ ﻛـﺮﺩﻩ ﻭ ﻋـﺪﻩﺍﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﻧﺎﺷﻨﺎﺱﺑﺎﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱﺟﺪﻳﺪﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻧﻪﺭﺍﺑﻪﺻﺤﻨﻪﺑﻴﺎﻭﺭﺩ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ؟
ﺍﮔﺮ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺳــﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ،ﭼــﺮﺍ ﻛﻪ ﻧﻪ .ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳــﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﺩﻭﻡ ﻛﻪ ﺍﺳــﺘﺎﺭﺕ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ ،ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺳﺎﻟﻢ
ﻭ ﺧﻮﺵﺳــﺎﺑﻘﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﻛﺎﻧﺪﻳــﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﻱ ﺁﻭﺭﺩﻧــﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭﺍﻳﻞ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺩﻛﺘﺮ ﺷــﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﻧﻬﻀﺖﺁﺯﺍﺩﻱ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ
ﻭﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺟﺪﻱ ﻧﻬﻀﺖﺁﺯﺍﺩﻱ
ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑـﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳـﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﻫـﻢ ،ﺍﻛﺜﺮﻳـﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺍﺯ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺷـﺎﻳﺪ ﻧﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻧﺒـﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻱ
ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺁﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫـﺎ ﺍﺯ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﺗﻮﺭﻱ ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻃﻴﻒ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺁﻥ ﺍﻗﻠﻴﺖ ،ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﻗﻮﻱ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺗﺸـﻜﻴﻞ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ
ﻣﺮﺯﺑﻨﺪﻱﻫﺎﻱ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ؟
ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕﭼﻲﻫﺎﻱ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺴــﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﻋﻠﻠﻲ ﻛﻪ ﻃﻴﻒﻫﺎﻱ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﺍﺯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺗﻌﻠﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺻﺤﻨﻪﮔﺮﺩﺍﻧﺎﻥ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺗﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷــﻮﻧﺪ
ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺴــﺎﺏ ﺑﺒﺮﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻔﺎﻑ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﻫﺮ ﻃﻴﻒ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻳﺎ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴــﺖ ﺍﺯ
ﻫﺠﻤﻪﻫﺎ ﻧﻬﺮﺍﺳــﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ﻧﻜﻨﺪ ﺯﻳــﺮﺍ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ
ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺻﻮﻝ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺍﻧﺪﻳﺸﺪ ﻭ ﻫﺮﻛﺲ
ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺑﺪﻫﺪ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺭﺍ ﺍﺧﺬ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 60ﺗﻔﻜﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱﺍﺵ ﻣﺮﺩﻡﻣﺤﻮﺭ ﺑﻮﺩ
ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 70ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺳﺎﻻﺭﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺁﻥ ﺷﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻠﺖ
ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺭﺟﻌﺖ ﻭﻱ ﻧﺸﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺎﺯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻓﺮﺩﻣﺤﻮﺭﻱ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻓﺮﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺭﺍﺣﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮﺵ ﺩﻫﺪ .ﻭﻟﻲ ﺍﺻﻮﻝﻣﺤﻮﺭﻱ ،ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺎﻧﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺻﻮﻝﻣﺤﻮﺭﻱ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ
ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﻭ ﺩﻫﻢ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﺍﺷــﺨﺎﺻﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺸــﺎﻳﻲ
ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺪ ﺟﺪﻱ ﻫﻤﻔﻜﺮﺍﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕــﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﮔﺎﻡ ﺑﻠﻨﺪﻱ ﺍﺳﺖ.
ﺁﻳﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻧﻈﻴﺮ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﭘﻮﺷﺸـﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﮔﺸـﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﺎﻥ
ﺩﺭﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﺮﺳﻴﻢﮔﺮ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻮﻧﺪ؟
ﺑﻠﻪ ،ﺣﺘﻲ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻧﻴــﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳــﻦﻛﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ .ﺍﮔﺮ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺍﺻﻮﻝ ،ﺑﺮﺧــﻲ ﺍﺯ ﺩﻭﻡﺧﺮﺩﺍﺩﻱﻫﺎ ﺭﺍ
ﺑﺘﻮﺍﻧــﺪ ﻗﺎﻋﺪﻩﻣﻨﺪ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬــﺎ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﭘﺮﻭﺑﺎﻝ ﺧــﻮﺩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﺑﺤﺚ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﻫﺮ
ﺩﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻﺕ ﻧﻴﺰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻭﻗﻮﻉ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﮔﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ؟
ﺗﺎﺯﻩﻭﺍﺭﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻭ ﺳــﻨﺘﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺷــﺎﻳﺪ ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺧﻄﺎﻫﺎﻱ ﻓﺎﺣﺸــﻲ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﻣﻬﻢ ﺗﻮﺟــﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﻲ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻱ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﺰﺏ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ
ﻓﻜﺮﻱ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ،ﻟﺬﺍ ﻫﻤﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮﻱ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ
ﻛﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺣﻤﻴﺪﺭﺿﺎ ﺗﺮﻗﻲ:
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﭼﻴﺰﻱ
ﺍﺯ ﺟﺮﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ
ﻋﻀـﻮ ﺍﺭﺷـﺪ ﻣﻮﺗﻠﻔـﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳـﺪ ﻣﻮﺳـﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﺑﺎ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﺍ ﻫﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ.ﺑـﺎ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ.
ﺁﻗﺎﻱ ﺗﺮﻗﻲ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣـﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻭ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ
ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻭﻉ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻛﺮﻭﺑﻲ
ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ،
ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻣﻮﺿﻊ ﺭﺍ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ
ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ
ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﮔﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁﻥ ﺍﺩﻋﺎﻱ ﺗﻘﻠﺐ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ ﺁﺷﻮﺏﻫﺎ
ﻭ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﺭﻳﺨﺘﻦﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﻳﺐ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻮﺍﺏ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻭ
ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎﻳﻲ
ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺣﻘــﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ 40ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ
ﺭﺍﻱﺩﻫﻨﺪﻩ ﻧﻴﺰ ﺿﺎﻳﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﺮﺍ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻮﺳـﻮﻱ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ 17ﺑﻪﻃﻮﺭ
ﻏﻴﺮﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺤـﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳـﻤﻴﺖ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ
ﺍﺳﺖ؟
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﻣــﺮﺩﻡ ﺩﺭ 9ﺩﻱ ﻭ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ
ﺭﻭﺷــﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ .ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ
ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈــﺎﻡ ﻭ ﻭﻻﻳﺖ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷــﮕﺮﺍﻥ
ﻭ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﻬﺎﻧﻪ ﺗﻘﻠﺐ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ،ﺍﻳﺴــﺘﺎﺩﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺟﻨﺶﺳﺒﺰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺳﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﻫﻢ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺗﻨﻔﻴﺬ
ﻛﺮﺩﻩ ﺣﻜﻢ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ،ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﺟﺮﺍﺋﻢ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﺑﻜﺎﻫﺪ.
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﺻﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻟﻄﻤﻪ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻬﻢﺗﺮ
ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﺤﺚ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺶ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟
ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﻭﭘﻬﻠﻮ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ
ﻛﺴــﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻛﻨﺪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ
ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻈﺮﻡ ﻫﻤﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﮔﻔﺘﻪﺍﻡ .ﺍﮔﺮ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﭼﺮﺍ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺩﻭ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﻛﻪ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭ.
ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷـﻤﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺷﻔﺎﻑ ﺣﺮﻑﺯﺩﻥ
ﺧﻮﺍﺹ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺹ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺷﻔﺎﻑﺳﺎﺯﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻭ ﻣﺮﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺨﺺ
ﻛﻨﻨــﺪ .ﺗﺎﻛﻴﺪﻱ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ
ﻛﺴــﻲ ﺩﻭﭘﻬﻠﻮ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻫــﻢ ﺑﻴﺎﻳــﺪ ﻭ ﺑﺮﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻫﻤﻪ ﻣﺸــﻜﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻭﻻﻳﺖ
ﻓﻘﻴــﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻜﻨﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷــﻮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﻫﻔﺖ،
ﻫﺸــﺖ ﻣﺎﻩ ﻭﻗﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ
،ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻳﺎ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﮔﺮ ﻣﺤﻜﻮﻡ
ﺍﺳــﺖ ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺷﻔﺎﻑﺑﻮﺩﻥ ﺭﺍ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﺳــﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺯ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﮔﺮ
ﺩﺷــﻤﻦ ﺍﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻋﻼﻡ ﺑﺮﺍﺋﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻏﻠﻂ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﻘﻠﺐ ﺷﺪﻩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ
ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻣﻦ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻡ ،ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺳــﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ
ﺍﺳﺖ .ﻭﻗﺘﻲ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺍ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻭ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﻢ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﺴــﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻼﻑ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺹ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻣﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺍﻣﺎ ﻳﺎﺩﻡ ﻧﻤﻲﺁﻳﺪ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻘﻠﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭼﺮﺍ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ!
ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻘﻠﺐ ﺷﺪﻩ؟
ﻧﻪ ،ﺍﻣﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺧﺐ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﻘﻠﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻛﺪﺍﻡ ﺟﻠﺴﺎﺕ؟
ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺰﺏ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ.
ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﺡ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺭﻳﺪ؟
ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻣﺎ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺭﻳﻢ.
ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﺡ
ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺭﻳﺪ .ﺣـﺎﻻ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﻭﺣﺪﺕ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟
ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺍﻭﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺧﺘﻼﻓــﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﻫﺒــﺮﻱ ﺣﻞ ﻛﻨﺪ.
ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮﻫﺎﻱ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﻭ ﻣﺘﻌــﺪﺩ ،ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮﻫﺎﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻠﻲ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺧﺘﻼﻑ
ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻓﻜﺮ
ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﺪﻳﺪ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ .ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻛﺜﺮﺍ
ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱﺍﻧﺪ.
ﺁﻥ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮﻫﺎ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺍ ﻣﺒﻨــﺎﻱ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺍﻭﻝ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺍﻣﺎ ﻧﮕﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺩﺍﺭﺩ.
ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻳﺎ ﺿﺮﺭ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﺴــﺘﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺿﺮﺭ ﺧﻮﺩ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﻫﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪ.
ﻣﺎ ﻧﻈﺮﺍﺗــﻲ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻣﺸــﻮﺭﺕ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻞ ﻓﺼﻞﺍﻟﺨﻄﺎﺏ ﻭﻻﻳﺖ
ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻈﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻋﺰﻡ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﺮﭼﻪ ﻫﺴﺖ
ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥﺍﺳﺎﺳﻲ ،ﻃﺒﻖ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺗﻲ
ﻛﻪ ﺑﻨــﺎ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ،110ﻧﻈــﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﺒﻨﺎ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻓﺼﻞﺍﻟﺨﻄﺎﺏ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﻴﻢ.
ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻮﻟﻲ ،ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻭ ﻫﺮ ﻧﺨﺒﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫــﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗــﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫــﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﻟﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﺳــﺖ
ﻭ ﻭﻗﺘﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﻫﻤــﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ،ﺍﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﻭﻻﻳﺖ ﻧﻴﺴــﺘﻨﺪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ
ﻧﻈﺮ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻣﺎ
ﺗﺎﺑﻊ ﻭﻻﻳﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
ﺁﻳﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﺧﺎﺗﻤـﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺁﻗﺎﻱ ﺧﺎﺗﻤــﻲ ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺠــﺎﺩ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈــﺮ ﻣﻦ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﺒــﻮﺩﻩ .ﺍﮔﺮ ﺩﻧﺒــﺎﻝ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ
ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻧﻤﻲﺷﺪ.
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺗﻨﺪﺭﻭﻫﺎﻱ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻛﻪ ﺷــﻌﺎﺭﻫﺎﻱ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﺷــﻜﻨﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﻧــﺪ ﻭ ﻋﻠﻴــﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻋﻠﻴــﻪ ﺍﻣﺎﻡﺣﺴــﻴﻦ ﻭ...
ﻣﻮﺿﻊﮔﺮﻓﺘﻨــﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺨﻠﻔﺎﺕ ﺑﻘﻴــﻪ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴــﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺭﻭﻱ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﺎﻣﻼ ﺩﺭ ﻋﺪﻡ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ
ﺑــﻮﺩ .ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻛﺴــﻲ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺭﺍﻱ
ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻜﺮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺁﻗﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺷﻌﺎﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ
ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣــﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍﻱ ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ
ﻣﺮﺩﻡ ﻋﻮﺍﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍﻱ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺲ
ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍﻱ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳــﺎﺯ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺬﻑ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺁﻥ
ﻭﻗﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ؟
ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﻭﺣﺪﺕ ،ﻭﺣﺪﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻣﮕــﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮ ﺁﺩﻡ ﻫﻤﻪ
ﻣﻠﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮ ﻣﻘﺎﺑﻞ
ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﺑﺨﺶ ﺍﻋﻈﻢ ﺟﻨﺎﺡ ﭼﭗ ﻫﻢ ﺩﺭ
ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ.
ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻮﺿﻊﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻜﺮﺩ ﺧﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺣﺮﻛﺖ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻻﻥ ﺩﻭ ﺭﺍﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻂ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ
ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﭘﻬﻠﻮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺍﺿﻌﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﻔﺎﻑ
ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎﻧــﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ،ﻳﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ
ﺳﺒﺰ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻢ ﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻳﺎ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻢ ﺳﺒﺰ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻢ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ.
19
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ
ﻣﺤﺴﻦ ﻛﻮﻫﻜﻦ:
ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ
ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺐ ﻧﻴﺴﺖ
ﮔﺮﭼـﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺳـﻔﺮﻫﺎﻱ
ﺭﺋﻴﺲ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﻪ ﭼﺸـﻢ
ﻣﻲﺁﻳﺪ؛ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺩﻳﺪﻩ
ﻣﻲﺷـﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻇﺎﻫـﺮﺍ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ
ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳـﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺑـﻪ ﺗﺒﻌﻴـﺖ ﺍﺯ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ
ﺁﻏـﺎﺯ ﻛـﺮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ .ﻫﺮﭼﻨـﺪ
ﻋﻠﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ،ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺳـﻔﺮﻫﺎﻯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ
ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻣﺪﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺘﻮﺍﺯﻥ ﻭ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﻧﻈﺮ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ
ﻭ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺸـﻜﻼﺕ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﭘﻨﺠﻢ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧـﻲ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺪﺍﺩﻥ
ﻣﻴﺎﻧﺠﻴﮕﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ
ﺑﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳـﺘﺎﻧﻲ ﺭﻭﻱ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ .ﺍﻣﺎ ﻣﺤﺴﻦ ﻛﻮﻫﻜﻦ،
ﺳـﺨﻨﮕﻮﻱ ﻫﻴﺎﺕ ﺭﺋﻴﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷـﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ
ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺍﺯ ﺳـﺎﻝ ﭼﻴﺴـﺖ؟ ﭼﺮﺍﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﺭﻭﻳﻪ ﺳـﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳـﺘﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ
ﮔﻴﺮﻧﺪ؟
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳــﺘﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ،
ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺍﺳــﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﻛﺎﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﺸﺘﻢ
ﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ
ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺳﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﭘﻴﺶ
ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﻳﺪﺍﺭﻱ ﺑــﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﺳــﺘﺎﻥﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺳـﻔﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺑﺮﻭﻧﺪ .ﻋﻠﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﺍﺻﻼ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ .ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﺁﻳﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺷــﻤﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﺳــﻔﺮ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻓﺮﺩﺍ ﺑﻪ
ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﻭﺩ .ﻫﺮﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻲﺭﻭﻧﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ
ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺋﻴﺲﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺑﻪ
ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳــﺦ ﺩﻫﺪ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺖ ﺭﺍ ﻣﻐﺘﻨﻢ ﺷــﻤﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ
ﺳﻔﺮ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﮔﻼﻳﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺩﻋﻮﺕ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻲﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﻃﺒﻖ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ،
ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻭ ﻣﺴـﺎﺋﻠﻲ ﻛـﻪ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﻭ
ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺩﺍﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻲ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺮﺟﻴﺢ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺩﺭ ﺳـﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ
ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺳﺖ؟
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕﺭﺋﻴﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻡ
ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﻡ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﭼﻪ ﻣﺒﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ .ﻛﻞ
ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﺡ ﺩﺍﺩﻡ .ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺩﻋﻮﺕﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ
ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﻣﻲﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ
ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺣﺮﻑ ﺯﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻨﻬﺎ
ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁﻫﺎﻱ ﺷﺨﺼﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺩ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﺑﺰﺭگ ﺷﻮﻧﺪ
ﻭ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺷﺎﻳﻌﻪﭘﺮﺍﻛﻨﻲ ﺷﻮﺩ .ﻣﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ
ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ.
20
ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﻋﻠﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ؟
ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺳﻔﺮ
ﻋﻠﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺳﻔﺮﻱ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﻙ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ
ﺳــﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﻔﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ .ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧــﻲ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻳﻲ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺍﺳــﺘﺎﻥﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸــﻮﺭ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﻔﺮ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻭ ﺷﻤﺎﻳﻞ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺁﻗﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻳﺮﺍﻧﮕﺮﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺷــﻨﺎ ﺷﺪﻥ ﺑﺪﻧﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺑــﺎ ﺍﻭ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ .ﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ ،84
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻭﺍﺳــﻄﻪ ﺍﺯ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺍﻭ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻃﻴﻒ
ﺳﻨﺘﻲ ﺭﺍﺳﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺎﻣﻲ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻭ ﻣﺎﻧﺪ.
ﺑﺴــﻴﺎﺭﻱ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺺ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ
ﻗﺒﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ 92ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺁﻳﺎ ﺍﻭ ﭘﺮﺵ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺘﻮﺭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ؟
ﻋﻠﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻛﻴﺴﺖ؟
ﻋﻠﻰ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ ،ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﺎﺝ ﻣﻴﺮﺯﺍﻫﺎﺷﻢ ﺁﻣﻠﻰ ﺍﺳﺖ .ﭘﺪﺭ ﺍﻭ ﻣﺘﻮﻟﺪ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺑﻪ ﻧﺎﻡﻫﺎﻱ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ ،ﺻﺎﺩﻕ،
ﺑﺎﻗﺮ ﻭ ﻓﺎﺿﻞ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ،ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺭﻳﺎﺿﻲ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻭ ﺗﺎ
ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸــﻢ ﻧﺎﻳﺐﺭﺋﻴﺲ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 76ﻭﻗﺘﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺑﺮ ﻭﺯﺍﺭﺕ
ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﻭﻟــﺖ ﻧﺎﻃﻖﻧﻮﺭﻱ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺑﺎ ﺷﻜﺴــﺖ ﻧﺎﻃﻖ ،ﺩﻳﮕﺮ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳــﻤﺖ ﻧﺮﺳﻴﺪ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺳــﺎﻝﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻴﻜﻮﻻﺱ ﺑﺮﺍﻭﻥ
ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺗﻲ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﻭﺭ ﻫﻔﺘﻢ
ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ »ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﺧﻔﺖﺑﺎﺭ ﻟﻨﺪﻥ« ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻱ
ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ
ﻣﺤﺎﻕ ﺑﺮﻭﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻭﻱ ﺻﺪﺍﻱ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺶ
ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻭﻱ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺳﻠﻤﺎﻥ
ﺭﺷﺪﻱ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻓﺘﻮﺍﻱ
ﻗﺘﻞ ﺳﻠﻤﺎﻥﺭﺷﺪﻱ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺤﺎﻝ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ
ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺍﻭ ،ﺻﺎﺩﻕ ،ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻭ ﻋﻀﻮ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻭ
ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺷﺪ .ﺻﺎﺩﻕ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ
ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ .ﺑﺎﻗﺮ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﭘﺰﺷﻜﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ
ﭘﺰﺷﻜﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﺪ .ﻓﺎﺿﻞ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﺭﻣﻨﺪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ
ﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺕﻫﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ .ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻋﻠﻰ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ،
ﻫﻤﺴﺮ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﺤﻘﻖﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ ﻭﻯ ،ﺍﺣﻤﺪ ﺗﻮﻛﻠﻰ
ﻓﻌﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﭘﻬﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺩﺭ
ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﻋﺪﺍﻟﺘﺨﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺑﺎﻍ ﺳــﺒﺰ
ﻧﻴﺎﻭﺭﺍﻥ ،ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺭﻭﺯ ﻣﻲﮔﺬﺭﺍﻧﺪ.
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻭ ﺟﺎﭘﺎﻱ ﺧﺎﺗﻤﻲﮔﺬﺍﺷﺘﻦ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺧﺎﺗﻤﻲﺑﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﺭﺷــﺎﺩ ﺭﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺳــﺮ ﺯﺑﺎﻥﻫــﺎ ﺍﻓﺘــﺎﺩ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧــﻲ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1370ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣــﺎﻥ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻫﺎﺷــﻤﻰ ﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻰ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯ ﺳﻴﺪ
ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﺭﺷﺎﺩ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺭ
ﺁﻥ ﺳــﺎﻝﻫﺎ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎﻱ
ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺑﻬﻤﻦ
1372ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻃﻲ
ﺣﻜﻤﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1373ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺳﻴﻤﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢﺗﺮﻱ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺍﻳﻔﺎ
ﻛﺮﺩ .ﻭﻯ 10ﺳﺎﻝ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ
ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺑﺎﺭﺯﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .ﻃﻰ
ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺷــﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺷﺒﻜﻪ
ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﺷــﺒﻜﻪ ﺭﺳﻴﺪ .ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ،
ﻫﻔﺖ ﺷــﺒﻜﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ،ﻫﺸﺖ ﺷــﺒﻜﻪ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳﻰ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺳﺮﺍﺳﺮﻯ،
30ﺷــﺒﻜﻪ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳﻰ ﺍﺳــﺘﺎﻧﻰ ،ﭼﻬﺎﺭ ﺷــﺒﻜﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﻭ
ﻫﻔﺖ ﺷــﺒﻜﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻰﺷﺪ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ
ﺷــﺒﻜﻪﻫﺎ ،ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻡﺟﻢ ﻭ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻴﻤﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻢ ﺩﺭ
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭﻯ ﺗﻮﺳــﻂ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻋﻠﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳــﻴﻤﺎ ﭘﻴﺎﻡ ﺧﻴﻠﻲ ﺭﻭﺷــﻨﻲ
ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷــﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ
ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺁﻳﺖﺍﷲﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ .ﺑﺮﺧﻲ
ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺭﺍﺳــﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﺎﺷــﻤﻲ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ؛ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻭ ﮔﺎﻩ ﻫﺎﺷﻤﻲﭘﻴﺮﻭﺯ
ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﮔﺎﻩ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ.
ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳــﻴﻤﺎ ﺍﻧﻜﺎﺭﺷﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻤﺎ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺟﺪﻱ ﻫﻢ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ
ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺩﺭﺳــﺖ ﺷــﺪ .ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ ﻫﻴﭻ
ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺠﺎﻝ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺩﺭ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ
ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺑﺴــﻴﺎﺭﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺻﺪﺍﻭﺳــﻴﻤﺎ ﺭﺍ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺟﻨﺎﺣﻲ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳــﻴﻤﺎ ﺑــﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ
ﺭﻭﻱ ﺁﻧﺘــﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﭼﺮﺍﻍ ﻭ ﺳــﺨﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺴــﻴﻨﻴﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻧــﺶ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻗﺘﻞﻫﺎﻱ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩﺍﻱ ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﺭﺍﻧﺪ،
ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺣﺴﻴﻨﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﺘﻞﻫﺎﻱ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﺗﻤﻲﻭ
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﺶ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﺎﺗﻤﻲ
ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﺶ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﺮﺍﻍ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪ .ﺣﺘﻲ
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﻧﺎﻭﺍﻝ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﻭﺭ ﻫﻔﺘﻢ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﺍﺯ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻓﻴﻠﻤﻲﺍﺯ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﻇﻬﺮ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﻧﺎﻭﺍﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﺎﻣﻲﺧﺎﺗﻤﻲﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻟﻮ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺳﺘﺎﺩ ﺧﺎﺗﻤﻲﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺯ ﺻﺪﺍ ﻭ
ﺳﻴﻤﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺧﺎﺗﻤﻲﺷﻜﺎﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ ﻭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻔﺤﺺ ﺍﺯ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸــﻢ ﻧﻴﺰ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣــﻮﺭﺩ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ،
ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳــﻴﻤﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ ﺑﻮﺩ .ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸــﻢ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ
ﺧﻮﺍﻫــﺎﻥ ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﻭ ﺗﻔﺤــﺺ ﺍﺯ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳــﻴﻤﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺷــﻮﺭﺍﻯ
ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻔﺤﺺ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ،
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﻭ ﺗﻔﺤﺺ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ
ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺳــﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺷــﺎﻣﻞ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻭﻧﺤﻮﻩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮﺩﻥ
ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﺁﮔﻬﻰﻫــﺎ ،ﺧﺮﻳﺪﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻯ ﻫﺪﺍﻳﺎ
ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﻛﻨﺪ .ﺑــﺎ ﻭﺟــﻮﺩ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺗﻲ ﻛــﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷــﺪ ﻭ
ﻛﺎﺭﺷﻜﻨﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻔﺤﺺ ﺍﻋﻼﻡ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ
ﺷﺪ ﻛﻪ 500ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺻﺪﺍﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ
ﻛﻪ ﻛﺠﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ
ﻧﺸﺪ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﺤﻔﺺ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ
ﺁﻥ ﺭﺍ »ﻛﺸﻜﻰ« ﺧﻮﺍﻧﺪ.
ﭘﺎﺳﺦ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ
ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻔﺘﻢ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺎﺹ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖﻫﺎ ،ﭘﺎﺳﺦ ﺁﻥ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻔﺤﺺ
ﺭﺍ ﺩﺍﺩ .ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ
ﻧﺎﻣﺰﺩﻫــﺎﻯ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺍﺣــﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ،ﺗﺤﺼﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﻮﺳﻂ
ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺟﺎﻧﺒﺪﺍﺭﺍﻧﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺩﺍﺩ.
ﻧﺎﻣﺰﺩ ﺭﺍﺳﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺳﻨﺘﻲ
ﺑــﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬــﻮﺭﻱ ﻧﻬﻢ ﺑﺎ
ﺍﻋــﻼﻡ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﺗــﻮﺭﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﮔﺮﺩﻭﻧﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺷــﺪ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ
ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ
ﺭﺍﺳﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺳــﻨﺘﻲ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﺟﺎ ﭘﺎﻱ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ
ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻃﻲ ﻻﺑﻲﻫﺎﻱ ﻣﻮﻓﻘﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻑ ﻭ
ﻣﺤﻤــﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧــﮋﺍﺩ ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻱ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ
ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﺍﺯ ﭘﺲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺑﻴﺎﻳﺪ .ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺩﺭﻭﻧﻲ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﻱ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﻪ
ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻭ ﺷﻜﺴﺖ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺍ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﺴــﺖﻫﺎﻱ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲﺍﺵ ﺩﺍﻧﺴﺖ،
ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻫﺎ ﺩﺭ ﻗﻌﺮ ﺟﺪﻭﻝ ﺁﺭﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ
ﺍﺯ ﺁﺭﺍﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧــﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺑﻮﺩ ﻭﺯﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺭﺍﺳــﺖ
ﺳﻨﺘﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻲﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ.
ﺭﻗﻴﺐ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ،ﻫﻤﻜﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺩﺭ 24ﻣﺮﺩﺍﺩ
84ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺑﻴﺮ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻋﺎﻟﻲ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺗﻴﻢ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ .ﺍﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺳﺎﺑﻖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ
ﺣﻤﻠــﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ 5ﺧــﺮﺩﺍﺩ 1383ﻫﻢ ﺑﺎ ﺣﻜﻢ
ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺭﻫﺒﺮ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺍﻣﻨﻴﺖ
ﻣﻠﻰ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﺮﺍﻱ
ﺣﻔﻆ ﺍﻳﻦ ﺳــﻤﺖ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﺳﻪ ﺳــﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ
ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺳﻌﻴﺪ ﺟﻠﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺍﻭ ﻧﺸﺴﺖ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺍﻭ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻫﺴﺘﻪﺍﻱ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .ﺍﺳﺘﻌﻔﺎﻯ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ
ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻔﺘﻢ ﻭ ﺧﻴﺰ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﺠﻠﺲ
ﺩﺭﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ
ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﻛﺴﻲ ﺍﺯ ﻛﻢ ﻭ ﻛﻴﻒ ﺁﻥ ﺧﺒﺮ ﻧﺪﺍﺷﺖ ،ﻃﻴﻒ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱ ﻋﻠﻴــﻪ ﺍﻭ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺗﺤــﺮﻛﺎﺕ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ
ﻓﺮﺽ ﻣﻲﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺪ ﻫﻢ ﻧﺒﻮﺩ ﭼﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻃﻴﻒ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮﺩ ﻛﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺩ.
ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺣﺪﺍﺩ
ﺍﻣﺎ ﻣﺸــﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ
ﺣﺪﺍﺩ ﻋﺎﺩﻝ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺩﺍﺷﺖ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺍﻣﺎ ﺭﺍﻩ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻗﻢ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺷﺪ .ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺟﺐ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺣﺪﺍﺩ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻧﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ
ﺷﻬﺮ ﻗﻢ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻣــﺎ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺑﻴــﻦ ﺣﺪﺍﺩ ﻋﺎﺩﻝ ﻭ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧــﻲ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮﺩ
ﭼﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺭﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﻱ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺯﻳﺮﻛﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧــﺪ ﺍﺯ ﭘﺲ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻔﺘﻢ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ ،ﭼﻪ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﻗﻮﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺪﺍﺩ
ﺑﺎ ﺩﺭﻙ ﺑﺎﺧﺖ ﺳﻨﮕﻴﻨﺶ ﺍﺯ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺭﺳﻤﻲﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺭﺍﺣﺖ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺮ ﻛﺮﺳﻲ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺁﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ
ﺍﻭ ﺍﺯ 237ﺭﺍﻱ ﻣﺎﺧﻮﺫﻩ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ 259ﺭﺍﻱ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪْ .
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺟﻨﺎﺡ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻘﺎﺑﻠﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺑﺎ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺍﺯ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺍﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺣﺘﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺣﺪﺍﺩ ﻋــﺎﺩﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻓﺮﺍﻛﺴــﻴﻮﻥ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ 161ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ 50ﺭﺍﻯ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﻫﺪ.
ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﻣﺠﻠﺴــﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺠﻠﺴــﻲ
ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻠﻒ ﺧﻮﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺪﺍﺩ ﻋﺎﺩﻝ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲﻫﺎ
ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴــﺰ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﭼﺎﻧﻪﺯﻧــﻲ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﻻﻳﻲ
ﺩﺭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳــﺖ .ﺣﺎﻝ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻛﺴــﻮﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖ
ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺳﻔﺮﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﻔﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ
ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ.
ﺁﻥ ﺩﺳــﺘﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻪ ﺗﻤــﺎﻡ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺭﺍ
ﺑﺎ ﭼﺎﺷــﻨﻲ ﻧﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ
ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ
ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﭼﺮﺍ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺷﻜﺴــﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻋﺰﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺳــﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ؟ ﺷﺎﻳﺪ
ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻱﻫﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ
ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ .ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻱ ﻣﻌﺘﺪﻟﺶ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺑــﻪ ﻳﻚ ﺁﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻴﻮ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ
ﺣﺎﻝ ﻣﻌﻘﻮﻝﺗﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﺪﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺳــﺎﻳﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺁﻥ ﻓﺮﺿﻴﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﺪ ﺳــﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﻣﺎﻧﺪﻩ ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻫﻢ
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﺯ ﺣﺎﻻ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﻣﺮﺩﻣﻲﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﻣﻴﻮﻩﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻼﺵ ﺭﺍ ﺑﭽﻴﻨﺪ؟ ﺁﻳﺎ
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺍﺯ ﻣﺎﺟﺮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮ
ﺭﺍ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ؟ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻃﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺩﻭﺭ ﺑﻌﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ؟ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺳــﺨﻦ ﺍﺯ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺭﺣﻴﻤﻲﻭ ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭ
ﺭﺣﻴﻢ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﻳﺎﺳﺖ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﻭﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻻﻳﻪﻫﺎﻱ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﭼﻪ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ
ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ .ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺗﻼﺵﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ
ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﺑﺮﻛﺎﺗﻲ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻠﺖ
ﺳــﻔﺮﻫﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗــﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻭ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻭﺣﺪﺕ
ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺑﻪ
ﺟﺎﻧﺒﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﺷﻮﺑﮕﺮﺍﻥ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ ،ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ
ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺧﻮﺩ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﺸﺘﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻣﻲﺭﻓﺖ .ﺗﻤﺎﻣﻲﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ
ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ
ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻗﻨﺒﺮﻱ:
ﺿﻌﻒ ﻫﺎﻱ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ
ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ
»ﺳﻔﺮﻫﺎﻱﺁﻗﺎﻱﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲﻛﻪﺍﻣﺮﻭﺯﺍﻳﻨﻘﺪﺭﺑﺰﺭگﺷﺪﻩ
ﻭ ﺫﻫﻦ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﺴـﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ
ﻣﺸﻐﻮﻝﻛﺮﺩﻩﺍﺳﺖﺑﻪﺩﻋﻮﺕﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥﻣﺨﺘﻠﻒﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﺑﻪﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻼﻡ ﺍﺯ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺮﺩﻡ ﺳﻔﺮﻱ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﻄﻠﻊ ﺷـﺪﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺳـﺘﺎﻥﻫﺎﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳـﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﻪﺭﻏﻢ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﻱ
ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺸﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﺳـﻌﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ
ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ
ﻣﺤﻘﻖﺷﺪﻩﺍﺳﺖ«.ﺍﻳﻦﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱﺩﺍﺭﻳﻮﺵﻗﻨﺒﺮﻱ،ﻣﺨﺒﺮ
ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥﺍﻗﻠﻴﺖﻣﺠﻠﺲﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺳﻔﺮﻫﺎﻱﺭﺋﻴﺲﻗﻮﻩﻣﻘﻨﻨﻪ
ﺍﺳﺖﻛﻪﺩﺭﮔﻔﺖﻭﮔﻮﺑﺎﻣﺜﻠﺚﻣﻄﺮﺡﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﻲﺍﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ
ﺍﺧﻴﺮ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻣﺪﻩ .ﺁﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﺪ ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ
ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻫﻤﺘﺎﻳﺎﻥ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﺳﺖ؟
ﺑﻨﺪﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻋﺘﻘــﺎﺩﻱ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳــﺖ
ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﻋﻮﺕﻫﺎ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻱ
ﭘﻴﺶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﻭﻗﺘﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ
ﺍﺳــﺘﺎﻧﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺼﻮﺑﺎﺗﺶ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻫﻴﭻ
ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﺭﺥ ﻧــﺪﺍﺩ ﻭ ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﭼﻨﻴــﻦ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﻳﻲ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﻣﺠﺒﻮﺭﻳﻢ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻗﻮﻩﻣﻘﻨﻨﻪ
ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﻳﺸــﺎﻥ ﺻﺤﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺎ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ.
ﭘﺲﺷﻤﺎﻣﻌﺘﻘﺪﻳﺪﻫﺪﻑﺭﺋﻴﺲﻣﺠﻠﺲﺍﺯﺍﻧﺠﺎﻡﺍﻳﻦﺳﻔﺮﻫﺎ
ﺗﻘﻮﻳﺖﺑﻌﺪﻧﻈﺎﺭﺗﻲﻣﺠﻠﺲﺍﺳﺖ،ﺍﻣﺎﺑﺮﺧﻲﻋﻨﻮﺍﻥﻣﻲﻛﻨﻨﺪ
ﻛﻪﺍﻳﻦﺳﻔﺮﻫﺎﺑﺮﺍﻱﺍﻳﺸﺎﻥﺟﻨﺒﻪﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲﺩﺍﺭﺩ.
ﻗﻄﻌﺎﺳﻔﺮﻫﺎﻱﺭﺋﻴﺲﻣﺠﻠﺲﻧﻘﺶﻧﻈﺎﺭﺗﻲﻣﺠﻠﺲﺑﺮﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﮔﺎﻥ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ
ﺳــﻔﺮﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺮﺩﻡ
ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻲﺷﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﻟﺬﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺍﻣﺮﻭﺯﻣﺠﻠﺲﺑﺎﺗﻘﻮﻳﺖﺟﻨﺒﻪﻧﻈﺎﺭﺗﻲﺧﻮﺩﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪﻛﻤﻚﺷﺎﻳﺎﻧﻲ
ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﻨﺪﻩ ﺷﺎﻫﺪﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳﻔﺮﻫﺎﺑﻪﺩﻋﻮﺕﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥﻣﺮﺩﻡﺍﻧﺠﺎﻡﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.
ﺳـﻔﺮﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎﺳـﺖ .ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪﺍﺷـﺘﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲﺗﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻔﺮﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺩﺭﺍﺭﺗﺒﺎﻁﺑﺎﺳﻔﺮﻫﺎﻱﺧﺎﺭﺟﻲﻧﻴﺰﺑﺎﻳﺪﺗﺎﻛﻴﺪﻛﻨﻢﺍﻳﻦﺳﻔﺮﻫﺎﻛﺎﻣﻼ
ﺿﺮﻭﺭﻱﻫﺴﺘﻨﺪ.ﭼﺮﺍﻛﻪﻣﺠﻠﺲﻳﻜﻲﺍﺯﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩﺩﺭ
ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺑﻪﺷــﻤﺎﺭ ﻣﻲﺁﻳﺪ .ﻟﺬﺍ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺑﺎ
ﺣﻀﻮﺭﺭﻭﺳﺎﻱﻣﺠﻠﺲﮔﺮﻓﺘﻪﻣﻲﺷﻮﺩﺟﻨﺒﻪﺍﺟﺮﺍﻳﻲﺑﺮﺍﻱﺩﻭﻟﺖﻫﺎ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺭ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻱ ﺑﺮﻭﻥﻣﺮﺯﻱ ﺣﺎﺿﺮ
ﺷﻮﻧﺪﻭﺗﻮﺍﻓﻖﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲﺍﻣﻀﺎﻛﻨﻨﺪﺟﻨﺒﻪﺍﺟﺮﺍﻳﻲﭘﻴﺪﺍﻧﺨﻮﺍﻫﺪﻛﺮﺩ
ﻣﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ
ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺻﻼ
ﺍﻳﻨﻜﻪﮔﻔﺘﻪﻣﻲﺷﻮﺩﺍﻧﺠﺎﻡﺍﻳﻦﺳﻔﺮﻫﺎﺟﻨﺒﻪﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲﺩﺍﺭﺩﺑﺎﻣﻨﻄﻖ
ﺟﻮﺭﺩﺭﻧﻤﻲﺁﻳﺪ.ﺁﻗﺎﻱﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻲﺑﻪﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﻭﺩﻋﻮﺕﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻱ ﺍﺳــﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻧﻴﺰ
ﻫﻤﺘﺎﻳﺎﻧﺶﺍﺯﺍﻭﺩﻋﻮﺕﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
21
ﺩﺍﻭﺩ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ
ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺟﻨﺠﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ
ﻣﻲﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ .ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺑﻴﺮ ﻣﺠﻤﻊ ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﺍﻛﺜﺮ
ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺍﺯ ﺳــﺨﻨﺎﻧﺶ ﻗﺎﻧﻊ ﺷــﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺎ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ
ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭ ﺭﺣﻴﻢﻣﺸﺎﻳﻰ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻭﻯ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻮﺍﺿﻌﻲ ﻛﻪ ﺧﻼﻑ ﻭﺍﻗﻊ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺟﺪﻯ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻓﺘﺮ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ،ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺩﺍﻭﻭﺩ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺗﻨﺪﺵ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ
ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﺯﺑﺎﺯﺭﺳﻰﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺳﺘﻌﻔﺎﺩﺍﺩﻩﺑﻮﺩ،ﺩﺭﻣﻘﺎﻡﺩﺑﻴﺮﻛﻞﻛﻤﻴﺘﻪ
ﭘﺪﺍﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻛﺴﻰ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺣﺎﺝﺩﺍﻭﻭﺩ ﺩﺭ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺗﻨﺪﻯ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳــﺖ» :ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻲ
ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻣﻲﺷــﻨﻮﻳﺪ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ
ﺍﺳــﺮﺍﺋﻴﻞ ﺳــﺮﺗﻌﻈﻴﻢ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺭﺫﻳﻼﻧﻪ ﻭ ﺑﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ
ﺑﻮﺩ .ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﻳﻦ 30ﺳﺎﻝ ﻫﺠﻤﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻧﺪ ﺍﻣﺎ
ﺩﻳﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ 30ﺳﺎﻝ ﻭ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺍﺷﺎﺭﻩ 85
ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺎﻱ ﺻﻨﺪﻭﻕﻫﺎﻱ ﺭﺍﻱ ﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﻭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺳﻴﺎﺳﻲ،
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱﻭﻧﻈﺎﻣﻲﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦﻭﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮﻳﻦﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻭﺑﻬﺘﺮﻳﻦﻣﺪﻳﺮﻳﺖﻫﺎ
ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧــﺪ ،ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺑﻴﻦ 25ﺗﺎ 40ﺩﺭﺻﺪ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ«.ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺪﺍﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ 85ﺩﺭﺻﺪﻯ
ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺎﻱ ﺻﻨﺪﻭﻕﻫﺎﻱ ﺭﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﻫﻢ ﺗﺼﺮﻳﺢ
ﻛﺮﺩ» :ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺣﻀﻮﺭ 85ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﺍﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪﻭﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞﻫﺠﻤﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ
ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﻫﺠﻤﻪ ﺭﺍ ﺩﻓﻊ ﻛﺮﺩﻧﺪ«.
ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﻣﺸﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ» :ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﺍﻥ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ
ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ،ﻣﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ
ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳــﺮﺍﺋﻴﻠﻰﻫﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪﻳﻪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ
ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻧﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ
ﻭ ﺟﻠﻮﻯ ﺳﺮﺩﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻧﺪ ،ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺎﺳﻪ ﺍﺯ ﺁﺵ ﺩﺍﻍﺗﺮ ،ﻋﺎﻣﺪﺍﻧﻪ
ﻭ ﻋﺎﻣﻼﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺳﺮﺗﻌﻈﻴﻢ ﻓﺮﻭ ﻣﻲﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭ
ﺗﻌﺮﻳﻒﻭﺗﻤﺠﻴﺪﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.ﭼﻄﻮﺭﭼﻨﻴﻦﺍﻧﺴﺎﻧﻰﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪﻣﻄﻤﺌﻦﻭﺳﺎﻟﻢ
ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ .ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﻓﻌﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺺ
ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺳﺮﺗﻌﻈﻴﻢ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ( ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ
»ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞﺑﺎﻳﺪﺍﺯﺻﻔﺤﻪﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻣﺤﻮﺷﻮﺩ«ﻭﻫﻤﭽﻨﻴﻦﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻱ
ﻛﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻧﺎﻣﺸﺮﻭﻉ ﺩﺭﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ،ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩ» :ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ
ﺑﻌﻀﻰﺍﺯﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞﺗﻌﺮﻳﻒﻣﻲﻛﻨﻨﺪﻛﻪﻳﻚﺯﻥﻳﻬﻮﺩﻱﻣﻲﮔﻮﻳﺪﻣﻦﻳﻬﻮﺩﻯ
ﻫﺴﺘﻢ،ﻳﻬﻮﺩﻱﻫﺴﺘﻢﺍﻣﺎﺍﻋﻤﺎﻝﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞﺭﺍﺑﺮﻧﻤﻲﺗﺎﺑﻢ،ﻳﻌﻨﻲﺍﻳﻦﺯﻥﻣﻘﺎﺑﻞ
ﺭژﻳﻢ ﺍﺳــﺮﺍﺋﻴﻞ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺳﺮﺗﻌﻈﻴﻢ
ﻓﺮﻭﺩﻣﻲﺁﻭﺭﻧﺪ.ﻫﻴﭻ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻩﻭ ﻣﻨﺼﻒﻭﻛﺴﻲﻛﻪ ﺣﺘﻲﻳﻚ ﺫﺭﻩ ﺩﻝ ﺩﺭ
ﮔﺮﻭ ﺁﺯﺍﺩﮔﻰ ،ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﺩ ﻛﻪ
ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﺑﻲﺳﻼﺡ ﻭ ﺑﻲﺩﻓﺎﻉ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻓﺠﻴﻊﺗﺮﻳﻦ
ﻭﺿﻊ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺠﻤﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺍﻳﻦ
ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺧﻮﺏ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺟﺎﻯ ﺗﺮﺩﻳﺪ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟«
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺎ ﺍﺳــﻔﻨﺪﻳﺎﺭ ﺭﺣﻴﻢﻣﺸﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﻫﻔﺘﮕﻲ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻭﻋﺎﻅ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺟﻠﺴﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﺣﻀﻮﺭ
ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻗﺒﻠﻰ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ
ﻫﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﺯ ﺳــﻦ 14ﺳﺎﻟﮕﻲ،
ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﻭﺣﺪﺕ ،ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺩﺭ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺩﻳﻨﻲ،
ﺷــﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﻧﺒﻴﺎء ،ﺭژﻳﻢ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ،
ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺎﺽ ﻫﻨﺪﻱ ﻭ ﺟﻦ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ.
ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﮔﻔﺘﻪ» :ﺣﺮﻓﻰ ﺑﻪﺑﻨﺪﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﺯ
ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻨﺪﻩ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﻫﺴﺘﻢ .ﺁﻧﻬﺎ )ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ( ﺟﺰ
ﻗﺪﺭﺕﻭﻛﺴﺐﻣﻨﺎﻓﻊﻭﻣﻄﺎﻣﻊﺳﻴﺎﺳﻰﺑﻪﭼﻴﺰﻯﻓﻜﺮﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ.ﺍﻣﻴﺪﺍﻳﻦ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﻃﻤﻊ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻏﭙﺮﺩﺍﺯﻯﻫﺎ ﻭ ﺟﻌﻞ ﺧﺒﺮ ،ﺳﺎﺩﻩﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﻭ ﺯﻭﺩﺑﺎﻭﺭﻯ
ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﻴﻚ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﻴﻢ«.
ﻭﻯﺑﺎﺍﺷﺎﺭﻩﺑﻪﺳﺨﻨﺎﻥﺧﻮﺩﺩﺭﻣﻮﺭﺩﻛﻠﻤﻪﺗﻮﺣﻴﺪﻛﻪﺟﻨﺠﺎﻟﻰﺑﻪﭘﺎﻛﺮﺩ
ﮔﻔﺖ»:ﻭﻗﺘﻰﺑﻨﺪﻩﺍﺯﻭﺣﺪﺕﻛﻠﻤﻪﻭﺗﻮﺣﻴﺪﺳﺨﻦﻣﻲﮔﻮﻳﻢﻭﻋﺎﻣﻞﺍﺻﻠﻰ
ﻣﺼﺎﺋﺐﺑﺸﺮﻭﺟﻨﮓﺍﻓﺮﻭﺯﻯﻫﺎﺭﺍﺑﻪﺧﺎﻃﺮﺩﻭﺭﺷﺪﻥﺍﺯﺗﻮﺣﻴﺪﺑﻴﺎﻥﻣﻲﻛﻨﻢ
ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻍ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻌﻀﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺩﻳﻦ ﻭ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻭﻻﻳﻰﻭﺗﻮﺣﻴﺪﻯﻫﺴﺘﻨﺪﺑﺎﺗﺤﺮﻳﻒﻋﺎﻣﺪﺍﻧﻪﻭﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
22
ﺟﻠﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻏﻴﺮﻣﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ
ﻭ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﺑﻜﺸﺎﻧﻨﺪ«.
ﺍﻭﺑﻪﺟﻨﺠﺎﻝﻫﺎﻯﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯﻛﻪﺣﻮﻝﺳﺨﻨﺎﻥﺍﻭﻣﻄﺮﺡﻣﻲﺷﻮﺩﻧﻴﺰﺍﺷﺎﺭﻩ
ﻛﺮﺩ» :ﺩﺭﻭﻍﻫﺎ ﻭ ﺗﻴﺘﺮﻫﺎﻯ ﺧﻼﻑ ﻭﺍﻗﻊ ،ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍﻯ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺧﺴﺘﮕﻰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﻭﻟﺖ
ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰﺍﺭﻯ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺸــﻮﺭ ﺧﺪﺷﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺗﻴﺘﺮﻫﺎﻯ ﺟﻌﻠﻰ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺘﻦ ﺳــﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﻣﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﻮﺩ ﺭﺳﻮﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ .ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ
ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺷــﺪﻩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ،
ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩﻩ
ﻭ ﺑﻪ ﺟﻮﺳﺎﺯﻯﻫﺎ ﻭ ﻏﻮﻏﺎﺳــﺎﻻﺭﻯﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ
ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﻨﻨﺪ .ﻣﻦ ﺍﺯ ﺣﻖ
ﺧﻮﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﻭ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎﻯ ﻧﺎﺭﻭﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺟﻬﺎﻟﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳــﺖ ،ﮔﺬﺷﺘﻪﺍﻡ ،ﻟﻜﻦ ﻣﻌﺎﻧﺪﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻤﺎ ﺑﻪ ﺟﻮﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﺩﺭﻭﻏﭙﺮﺩﺍﺯﻯ
ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ ﺑﻪﺧﺪﺍ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﻢ«.
ﺍﻟﺒﺘﻪﺍﻳﻦﻧﺸﺴﺖﺣﺎﺷﻴﻪﻫﺎﻭﺳﺨﻨﺎﻧﻰﺍﺯﺟﻨﺲﻋﺪﺍﻟﺖﻭﻣﺪﻳﺮﻳﺖﺍﻧﺒﻴﺎ
ﻫﻢﺩﺍﺷﺖ.ﻣﺸﺎﻳﻰﺑﺎﺑﻴﺎﻥﺍﻳﻨﻜﻪﺣﻀﺮﺕﻋﻴﺴﻲ)ﻉ(ﺳﻲﻭﭼﻨﺪﺳﺎﻝﭘﻴﺎﻣﺒﺮ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﮔﻔﺖ» :ﺁﻳﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻴﺴﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮ ﻫﻢ ﺑﻮﺩ؟ ﺣﻀﺮﺕ
ﻋﻴﺴﻲ ﻛﺠﺎ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻴﺴــﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩ،
ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻴﺴﻲ ﺩﺭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺘﻞ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻣﻀﻴﻘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺑﻮﺩ .ﻣﺎ
ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﺴﺎﺏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻱ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ.
ﻣﻦ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲﺍﻡ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻓﺮﺽ ﻛﻨﻴﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻴﺴﻲ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﻛﺸﺘﻨﺪ
ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻴﺴﻲ 300ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻱ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ،
ﺣﻀﺮﺕ ﻣﻮﺳﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ 500ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻱ ﻛﻨﺪ«.
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳــﻢ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺧﺼﻮﺹ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﺪﻫﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻻﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺩﺭ
ﺟﻮﺍﺏﺑﺮﺧﻲﺍﺯﺁﻧﻬﺎﻛﻪﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻮﺩﻧﺪﺳﺨﻨﺎﻥﻣﺸﺎﻳﻲﺑﺎﺳﺨﻨﺎﻥﮔﺬﺷﺘﻪﺍﺵ
ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺍﺳﺖ ،ﮔﻔﺖ» :ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺍﺭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻦ ﺭﺟﻮﻉ ﻛﻨﻴﺪ .ﻣﻦ ﺁﻧﭽﻪ
ﺭﺍ ﺍﻻﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﺩﺭ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ «.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ
ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻮﺍﺭﻫﺎﻱ ﺳــﺨﻨﺮﺍﻧﻲﺍﺵ ﺗﻮﺿﻴﺤــﻲ ﻧﺪﺍﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ:
»ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻱ ﻣﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ
ﻣﻲﺷﻮﺩﻣﻨﺘﺸﺮﻧﻤﻲﺷﻮﺩ«.
ﻭﻱ ﺩﺭ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑﻪ ﺳــﻮﺍﻝ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻞ
ﻭﺣﺪﺕ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﮔﻔﺖ» :ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ
ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺳﺘﻴﺰ
ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺪﺍﻱ ﻭﺍﺣﺪ ﺭﺍ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ،ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ«.ﺷﺠﻮﻧﻲ ،ﺩﺑﻴﺮﻛﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﻋﺎﻅ ﺿﻤﻦ ﻗﻄﻊ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻭﻱ ﮔﻔﺖ» :ﺁﻗﺎﻱ ﻣﺸﺎﻳﻲ
ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻳﻪﺧﺎﻧﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟« ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻳﻲ
ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱﻫﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ
ﺭﻭﺯ ﻗﺪﺱ ﻧﻤﻲﺑﺒﻴﻨﻨﺪ .ﻣﺸــﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﮔﻔﺖ» :ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺎﺭ
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ«.ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﮔﻔﺖ» :ﺁﻳﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺷــﻤﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ
ﻗﺪﺱ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ« ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ» :ﺭﻭﺯ ﻗﺪﺱ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ
ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ«.
ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﻮﻥ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺑﺎ ﺑﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴــﭻ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﻪ
ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﮔﻔﺖ:
»ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﺯ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺍﻭﻟﻲ
ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ .ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺷﻤﺎ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ،ﺷﻤﺎ ﭼﺮﺍ ﺩﻭﻟﺖ
ﺧﺪﻣﺘﮕﺰﺍﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﻬﻤﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻴﺪ «.ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺫﻛﺮ ﺻﻠﻮﺍﺕ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﺮﺍﻱ ﭼﻨﺪﻣﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻛﺮﺩ.
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺑﻪ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻭﻱ ﮔﻔﺖ:
»ﺷــﻤﺎ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺍﺯ ﺳــﻦ 13ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺳــﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ .ﺁﻗﺎﻱ
ﺭﺣﻴﻢﻣﺸــﺎﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺷــﻤﺎ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ
ﺣﺴﺎﺱ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ،ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﺨﺖ ﺷﻮﺩ .ﺁﻳﺎ ﻓﻘﺮ
ﻭ ﺑﻴﻜﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ
ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺎﻧﻊ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ
ﻭ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲﺩﻫﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳــﺎﻝ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ
ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻮﻳﻴﺪ ،ﺷــﻤﺎ ﺭﺋﻴﺲﺩﻓﺘﺮ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ
ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﺪ«.
ﺩﺭﺍﺩﺍﻣﻪ،ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﺍﻳﻦﻓﺮﺩﺑﻪﺳﺨﻨﺎﻥﻣﺸﺎﻳﻲ،ﻣﻮﺭﺩﺗﺸﻮﻳﻖﺣﺎﺿﺮﺍﻥﺩﺭ
ﺟﻠﺴﻪﻗﺮﺍﺭﮔﺮﻓﺖﺗﺎﺍﻳﻨﻜﻪﻣﺠﺮﻱﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﺯﺣﺎﺿﺮﺍﻥﺧﻮﺍﺳﺖﺑﺎﺫﻛﺮﺻﻠﻮﺍﺕ
ﺳﻜﻮﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﻣﺸﺎﻳﻲﮔﻔﺖ»:ﺑﺮﺧﻲﺑﻪﻣﻦﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻢﻣﻮﺟﺐﺣﻤﻠﻪﺑﺮﺧﻲ
ﺑﻪﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩﻣﻲﺷﻮﺩ،ﺣﺎﻻﺑﺎﻳﺪﮔﻔﺖﻛﻪﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩﺑﻪﻣﻦﺑﮕﻮﻳﺪﺣﺮﻑ
ﻧﺰﻥ ،ﻣﻦ ﺣﺮﻑ ﻧﻤﻲﺯﻧﻢ ،ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﻓﺮﺩﻱ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻲ
ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻩﺍﻡ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺩﻟﻢ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ
ﺣﺮﻑ ﻣﻲﺯﻧﻢ«.ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ
ﺷﺪﻭﺑﺮﺧﻲﺍﺯﺣﻀﺎﺭﺧﻄﺎﺏﺑﻪﻭﻱﺍﻋﺘﺮﺍﺽﺧﻮﺩﺭﺍﺍﻋﻼﻡﻛﺮﺩﻧﺪ.ﺍﻣﺎﻣﺸﺎﻳﻲ
ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﮔﻔﺖ» :ﺁﻗﺎﻱ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺗﻮ ﺣﺮﻑ ﻧﺰﻧﻲ«.
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺷﻔﺎﻑ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﻣﺮﺗﺎﺽ
400ﺳــﺎﻟﻪ ﻫﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ» :ﻣﻦ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺳﻮﺍﻝ
ﻣﻲﻛﻨﻢﺁﻳﺎﺍﻧﺴﺎﻥ 400ﺳﺎﻟﻪﺩﺍﺭﻳﻢ«.ﻛﻪﻳﻜﻲﺍﺯﺣﺎﺿﺮﺍﻥﮔﻔﺖﺍﻟﺒﺘﻪﻣﺎﺟﻦ
ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺷﻨﻴﺪﻩﺍﻳﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﻟﻄﻔﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻴﺪ ،ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ
ﮔﻔﺖ» :ﺟﻦ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ ﺍﮔﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻧﻲ ﻫﺴﺘﻢ«.
ﻭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻣﻦ ﺭﺋﻴﺲ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ -ﻫﻨﺮﻱ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﻮﺩﻩﺍﻡ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﻣﺪﻳﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻴﺰ
ﺑﻮﺩﻩﺍﻡ .ﺍﻳﻦ ﺁﻗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻮﺳﺴــﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩﺭﻭﺷــﻦ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﺧﻮﺏ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺳﺴــﻪ ﺭﺍ ﻣﻦ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻢ«.ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ
ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﺸــﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ» :ﺍﮔﺮ ﺷــﻤﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘــﺮﺩﺍﺯﻱ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﺑﻪ
ﻛﺎﺭ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ﻣﺸــﻐﻮﻝ ﺷــﻮﻳﺪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﭘﺎﻱ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻴﺴــﺘﻴﻢ .ﺑﻨﺪﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻭﺯﻥ
ﺷــﻤﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺍﺭﻡ«.ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﺳﺨﻨﺎﻥ
ﻣﺸــﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮﺗﺨﺼﺼﻲ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺍﻧﺶ ﻭﻱ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ ،ﺧﻄﺎﺏ
ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ» :ﺷــﻤﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﺘﺎﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻗﺎﻱ
ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺷﺪﻩﺍﻳﺪ «.ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻭﻱ ﺍﻳﻦ
ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻈﻢ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺧﻼﻝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺻﻠﻮﺍﺕ
ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻭ ﺁﻝﻣﺤﻤﺪ ﺳﻜﻮﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﻛﻨﺪ .ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺠﺮﻱ ﺟﻠﺴﻪ
ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺻﻠﻮﺍﺕ ﺟﻠﺴﻪ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ» :ﺁﻗﺎﻱ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻻﺕ
ﻣﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﻴﺪ؟ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺳﻮﺍﻟﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺟﻮﺍﺑﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ
ﺑﮕﻮﻳﻴﺪﻳﺎﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪﺟﻮﺍﺏﺩﻫﻴﺪ«ﻛﻪﺩﺭﺍﻳﻦﺣﺎﻝﺷﻌﺎﺭﻣﺮگﺑﺮﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ
ﻃﻨﻴﻦﺍﻧﺪﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﺪ.
ﻣﺸﺎﻳﻲﻛﻪﺑﻌﺪﺍﺯﺩﻗﺎﻳﻘﻲﺑﻪﺟﻬﺖﺍﻋﺘﺮﺍﺽﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥﻣﺠﺒﻮﺭﺑﻪﺳﻜﻮﺕ
ﺷﺪﻩﺑﻮﺩﺩﺭﺧﺼﻮﺹﺳﻮﺍﻻﺕﻣﻜﺮﺭﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥﺩﺭﻣﻮﺭﺩﺭژﻳﻢﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ
ﮔﻔﺖ» :ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻱ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ
ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳــﻤﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﮔﺮﺍﻣﻴﺪﺍﺷﺖ ﺷﻬﺪﺍ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺷﻬﺪﺍ ﺯﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﻮﻥﻫﺎﻱ ﺷﻬﺪﺍ ﺛﻤﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻣﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺪﺍﻗﻞ
ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﺍﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺷﻜﺎﻟﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﺷﻤﺎ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺳﺮﺗﻌﻈﻴﻢ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ
ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﻣﺸــﺎﻭﺭ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑﻪ ﺳــﻮﺍﻟﻲ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﻫﻮﺷﻨﮓ
ﺍﻣﻴﺮﺍﺣﻤﺪﻱﻧﻴﺰﮔﻔﺖ»:ﺧﺪﺍﺷﺎﻫﺪﺍﺳﺖﻛﻪﺍﻳﻦﺩﺭﻭﻍﺍﺳﺖ.ﻣﻦﺑﻪﻫﻤﻴﻦ
ﺟﻬﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﺣﺘﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﻜﻮﻡ
ﺧﻮﺍﻫﺪﺷﺪ.ﺍﮔﺮﺍﻳﻦﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻣﺤﻜﻮﻡﻧﺸﻮﺩﻣﻦﻣﺴﻠﻤﺎﻥﻧﻴﺴﺘﻢ.ﭼﻮﻥﺩﺭﻭﻍ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﻣﻴﺮﺍﺣﻤﺪﻱ
ﺭﺍ ﻣﺸــﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺸــﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﻮﺷــﻨﮓ ﺍﻣﻴﺮﺍﺣﻤﺪﻱ
ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻣﺪ ﻣﻦ ﺍﺻﻼ
ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺍﺻﻼ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﻤﺎﺱ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺍﺯ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ
ﻧﺨﻮﺍﺳﺘﻪﻭﺗﺎﺯﻣﺎﻧﻲﻛﻪﺍﺯﻛﺸﻮﺭ ﺑﻴﺮﻭﻥﻧﺮﻓﺘﻪﺑﻮﺩﻣﻦ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻩﺑﻮﺩﻡﻛﻪﻭﻱ
ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ«.ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺞ،
ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻫﺪﻳﻪ ﺗﻬﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻘﺎﻡﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﻛﻦ ﻟﻢﻳﻜﻦ
ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺍﻭﻝ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻭﻱ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺸﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻋﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺭﺍﺿﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺁﻥ
ﺻﺮﻑﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ.
23
ﻓﻼﺵ ﺑﻚ
ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﺷﻤﻰ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ
ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﻭ ﻣﺸﻬﺪ
23ﺗﻴﺮ ﺳـﺎﻝ :1388ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ
ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﮔﻔﺖ:
»ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻗﺮﺁﻥ ،ﺍﺋﻤﻪ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﻣﺎ
ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ
ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺁﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻣﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﺍﮔﺮ
ﺍﺳﻼﻣﻴﺖ ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﺍﻫﻪ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ
ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺴﺖ .ﺭﺍﻩ ﻣﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﻲ)ﻉ(
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﺪﻩ ﻛﺜﻴﺮﻱ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳــﺖ ﻛﻨﻴﻢ«.ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ
ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺑــﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺗﺼﺮﻳﺢ
ﻛﺮﺩ» :ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﮔﺮ ﻣﺸــﻜﻼﺗﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﭘﻴــﺶ ﻧﻤﻲﺁﻣﺪ ﻣﺎ ﺩﺭ
30ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺎﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺑﺮﻣﻲﺩﺍﺷــﺘﻴﻢ .ﻣﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﺍﺯ
ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺷﺪﻳﻢ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ«.
ﻭﻱ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩ» :ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ
ﺭﺍ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻲ ﺍﺯ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸــﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﻓﻜﺮﺷــﺎﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺩﺍﺭﻡ ،ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺭﺳﻴﺪﻡ .ﻣﻦ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﻋﺮﺽ ﻣﻲﻛﻨﻢ .ﺷﺎﻳﺪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﻭ ﻋﻤﻞ
ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻭﺳﻌﺖ
ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻗﺪﺭﻱ ﻣﺨﺪﻭﺵ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺭﺍ
ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻴﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺪﻑ ﻣﻘﺪﺱ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﭼﮕﻮﻧﻪ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ؟« ﻭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﻧﻈﺎﻡ ،ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺩﻭﻟﺖ ،ﻣﺠﻠﺲ،
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ،ﻧﻈﺎﻣــﻲ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﻭ ﻣــﺮﺩﻡ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ،ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻛﻨﻴﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻣﺮﺯﻱ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺴــﺎﺋﻞﻣﺎﻥ ﺭﺍ
ﺣﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻊ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺍﮔﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ
ﺩﻝﺧﻮﺷــﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳــﻌﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺻﻼﺡ ﺷــﻮﺩ ﻭ
ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺷﻜﺎﻻﺕ ﺭﻭﺯﻱ ﺣﻞ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏﻣﺎﻥ
ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ«.
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ »ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻭ
ﻳﻚ ﺷﺐ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺍﺳﺖ« ،ﮔﻔﺖ» :ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻋﻤــﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻳــﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻃﺮﺍﻑ
ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﻧﺠﺎ ﺣﺮﻑﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﻨﺪ .ﻫﺮ ﻃﺮﻑ ﻣﻨﻄﻘﻲ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺩﻋﻮﺍ ﻭ
ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺸﺎﺟﺮﻩ ﺣﺮﻑ ﺑﺰﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ
ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺴﺘﻤﻌﻴﻦ ﺯﻳﺎﺩﺗﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ
ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﻨﺪ .ﺑﺤﺚﻫﺎ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎﺷﺪ،
ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻧﻪ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻧﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺣﺮﻑﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻭ ﺩﻻﻳﻞﺷﺎﻥ ﺭﺍ
ﻫﻢ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ .ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻣﻲﻓﻬﻤﻨﺪ .ﻃﻮﺭﻱ
ﺑﺎﺷــﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻴﻢ «.ﻭﻱ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ »ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺑــﺮﺍﻱ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﻭ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ
ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﻭ ﺍﺳــﺘﺪﻻﻝ ﺑﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺷــﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻗﻨﺎﻋﺖ
ﺑﺮﺳﻴﻢ« ،ﺧﺎﻃﺮﻧﺸــﺎﻥ ﻛﺮﺩ» :ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ
ﻫﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ؛ ﻻﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ
ﺍﻻﻥ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻴﻢ .ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺪﻫﻴﻢ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ
ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻱﺷﺎﻥ ﺑﺮﺳﻨﺪ .ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺯﻧﺪﺍﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻳﻚ ﻋﺪﻩ
ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻣﺎ ،ﻣﺎ ﺭﺍ ﺳﺮﺯﻧﺶ ﻭ ﺷﻤﺎﺗﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﺑﺨﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ
ﻣﺎ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﻜﺸﻨﺪ .ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦﻗﺪﺭ ﺭﺷﺎﺩﺕ ،ﺣﻠﻢ ﻭ ﺻﺒﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ
ﻛﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮﺭﺍﺗﺤﻤﻞﻛﻨﻴﻢ«.ﺭﺋﻴﺲﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﺳﻴﺐﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﻛﻪ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻫﻤﺪﺭﺩﻱ ﻭ ﺩﻟﺠﻮﻳﻲ ﺷﻮﺩ ،ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺴــﻠﻴﺖ ﺑﺪﻫﻴﻢ ﻭ ﻫﻢ ﺩﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻛﻨﻴﻢ،
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺷﺪﻧﻲ ﺍﺳﺖ .ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ
ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻏﺸﺎﻥ ﻣﻲﺭﻭﺩ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻭﺩ ﺑﺎ ﺩﻝ ﻭ ﺟﺎﻥﺷﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻟﺠﻮﻳﻲ ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﺎﻳﺪ
ﺳﻌﻪ ﺻﺪﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ«.
24
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﻟﻔﻈﻲ ﺍﻛﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰﺩﻱ
ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻱ ﺷﻴﻮﺥ
ﺭﺻﺪﮔﺮﺍﻥ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺐ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﺩﻱ ﺳﺎﻝﻫﺎ
ﺯﻣﺎﻥ ﻻﺯﻡ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺭﺥ ﺩﻫﻨﺪ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ
ﺗﻨﺪ ﺩﻭ ﭼﻬﺮﻩ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭ ﭼﻬﺮﻩﺍﻱ
ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻫﺮﺩﻭ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻫﺮ
ﺩﻭ ﻣﻨﺎﺻﺐ ﻣﻬﻤﻲﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲﻋﻬﺪﻩﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴــﺮﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺯﻳﺮﻛﻲ ﻭ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﻱ ﻭﺻﻒﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻭﺭﺯﻱ
ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺎﻧــﻮﻥ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻧﻈﺎﻡ
ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺗﻨﺪ ﺷﻬﺮﻩ ﺍﺳﺖ .ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ
ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺳﻴﺎﺳــﺘﻤﺪﺍﺭ ﻛﺎﺭﻛﺸﺘﻪ ،ﺍﻛﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ
ﺍﺳﺖ ،ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎﻡ،
ﺭﻳﺎﺳﺖﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻋﻬﺪﻩﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ
ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ،ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﻳﺎﺳــﺖ
ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﻭﻱ ﺍﺯ ﻣﻌﺘﻤﺪﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﻥ ﻗﺒﻞ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻮﺩﻩ .ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰﺩﻱ ﺍﺳــﺖ .ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻛﻪ
ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳــﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ،ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ
ﻫﺎﺷــﻤﻲﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ .ﺍﻭ ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺋﻴﺲ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎ ﺑﻮﺩﻩ .ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻀﻮ
ﻓﻘﻬﺎﻱ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﻳﺰﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ
ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ
ﻣﺠــﺎﺩﻻﺕ ﻟﻔﻈــﻲ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧــﻲ ﻋﺎﻟﻲﺭﺗﺒﻪ ﺍﺯ ﺳــﺨﻨﺎﻥ
ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺷــﺪﺕ ﮔﺮﻓﺖ .ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻳﻚ
ﻣﺎﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﻭ ﺟﻤﻊ ﻛﺜﻴﺮﻱ
ﺍﺯ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻤــﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﭘﺸــﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮﻥ ﻧﻤﺎﺯ
ﺟﻤﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻄﻖ ﺧــﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﻳﺒﻮﻥ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﻭﻱ ﺿﻤﻦ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻭﻥ ﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ.
ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ،ﻫﺎﺷــﻤﻲﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺣﻀﻮﺭ
ﻧﻴﺎﻓﺖ.ﺻﻨﺪﻟﻰ ﺧﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻫﻴﺎﺕ ﺭﺋﻴﺴــﻪ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ
ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ ﺭﺍ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﺰﺩﻱ ﻭ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳــﺰﺩﻱ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺑﻴﻤﺎﺭﻱﺍﻱ ﻛﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳــﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ
ﻳﺰﺩﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺑﺪﻳﻦ ﺟﺎ ﺧﺘﻢ ﻧﺸﺪ .ﺩﺭ 23ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﭘﺎﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ
ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺸﻴﺪ .ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻃﻲ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺗﻨﺪﻱ ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ ﺿﻤﻦ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﭙﺎﻩ ﻭ ﺑﺴﻴﺞ ﮔﻔﺖ :ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻭﻳﻢ.
ﻳﺰﺩﻱ ﺿﻤﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺩﺭ ﻣﺸﻬﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ
ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻓﺎﺋﺰﻩ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﻭﻱ ﺑﺮ ﻗﻮﻩ
ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ» :ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ
ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ ،ﺑﻨﺪﻩ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﺩﺧﺘﺮ ﺷــﻤﺎ
ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ «.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﮔﻔﺖ:
»ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻓﺮﺯﻧﺪﺵ ﻣﻬﺪﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺳــﻔﺮ
ﻛﺮﺩﻩ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﻬﺪﻱ ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ
ﺷــﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺭﻓﺘﻪ ،ﻭﻗﺘﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺍﻳﺸــﺎﻥ
ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻓﺮﺯﻧﺪﻡ ﻣﺸــﻜﻠﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﺋﻴﺲ ﻗﻮﻩﻗﻀﺎﺋﻴﻪ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﻢ ﺟﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﻢ «.ﻭﻱ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺫﻛﺮ
ﺧﺎﻃــﺮﻩﺍﻱ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩ» :ﺑﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺭﺳــﻤﻲﻛﻪ ﺩﺭ
ﺍﺟﻼﺱ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮔﻔﺘﻢ ﺍﻳﻦ
ﺗﻌﺎﺑﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﺩﻭﺳــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻣﺎﻝ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻓﺎﺻﻠﻪﺍﻱ
ﻛﻪ ﺍﻻﻥ ﺷــﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﻧﺎﻣﻪ )ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ( ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺗﺎﻥ ﺑﺎ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻳﺪ ،ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺗﻮﻗﻊ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺭﺍ ﻛﻢ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﻣﺜﻞ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ «.ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻪ ﻧﻄﻖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻮﺭ
ﺍﺟﻼﺱ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺗﺬﻛﺮ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻛﻢ ﻛﻨﺪ ،ﮔﻔﺖ» :ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺑﺎ
ﻣﻘــﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻛﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﺴــﺎﻟﺖ ﻏﺎﻳــﺐ ﺑﻮﺩﻡ ﺁﻗﺎﻱ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺷﺎﻫﺮﻭﺩﻱ ﮔﻼﻳﻪ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ
ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ «.ﻓــﺮﺩﺍﻱ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﺗﻨﺪ،
ﻓﻼﺵﺑﻚ
ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ
ﻫﺎﺷﻤﻲﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺴــﻨﺪﻩ ﻛﺮﺩ» :ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺍﺯ ﺗﻨﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﻣﺪﺕﻫﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﺮﻳﺒﻮﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺳﺨﻦ
ﻣﻦ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻳﺰﺩﻯ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺷﻔﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺳﻼﻡ .ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ
ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﺛﺮ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﺴــﻤﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷــﺘﻪ )ﺳــﻮﻡ ﺑﻬﻤﻦ( ،ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﺑﻪ
ﻣﻰﺷﻮﺩﻭﻋﺠﻮﻻﻧﻪﺍﻋﻼﻡﻧﻈﺮﻣﻰﻛﻨﺪ«.ﺗﺎﺍﻳﻨﺠﺎﻣﻌﻠﻮﻡﺷﺪﻛﻪﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻳﺰﺩﻱ ﺑﻪ ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻱ ﻣﻲﻧﻤﻮﺩ.
ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻳﺰﺩﻱ ﻋﻠﻴﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲﻭﺍﻛﻨﺸﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﻫﺎﺷﻤﻲﮔﻔﺖ» :ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺁﻗﺎﻱ ﻳﺰﺩﻱ ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ
ﻗﺒﻞ ﺁﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ ﻗﺒﻼﻫﻢﮔﻔﺘﻢﺟﻮﺍﺑﻢﺗﺎﻛﻨﻮﻥﺑﻪﺳﺨﻨﺎﻥﺗﻮﺍﻡﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖﻭﻏﺮﺽﺁﻟﻮﺩ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻲ ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻱ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ
ﺣﺰﺏ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺭﺳــﻴﺪﻩ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﻱ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻡ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ )ﺷﻨﺒﻪ ﻫﻔﺘﻪ
ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ
ﻧﺎﮔﻔﺘﻪﻧﻤﺎﻧﺪﻛﻪﺍﻳﻦﺗﻨﻬﺎ
ﭘﻴﺶ( ﺑــﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﻫﻤﺎﻥ
ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍﺣﻞ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﻫﺒﺮﻱ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﺟﻤﻌﻪ ﮔﻔﺘﻢ ،ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ :ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲﻧﻴﺴﺖﻛﻪﻃﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺤﺎﻝ ﺍﻣــﺎﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺑﻪ
»ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﺍﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﺻﺎﻟﺢﺗﺮﻳﻦ
ﺻﻮﺭﺕ ﻛﺘﺒﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺭﺍ ﮔﻮﺷﺰﺩ ﺧﻮﺍﻫﻢ
ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻓــﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺣــﻞ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﻓﻌﻠﻰ
ﻛﺮﺩ «.ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﻰﺩﺍﻧﻢ ﻭ
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﻟﻴــﻞ ﺍﻳﻦ ﺣﻤﻼﺕ ،ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻼﺕ
ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴــﺘﻢ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻌﺘﺪﻝ
ﻭﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻟﺰﻭﻡ ﺭﻋﺎﻳــﺖ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺩﻡ
ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰﺩﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺍﺯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺟﻨﺎﺡ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﺑﺎ
ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴــﻦ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺷــﺨﺺ ﺭﻫﺒﺮﻱ
ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ
ﻭ ﻓﺼﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ
ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻦ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﺤﺴﻦ
ﺟﺎﺭﻯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺿﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻃﻲ ﭼﻨﺪ
ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺣﻤﻼﺕ ﺗﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ
ﻣﺎﻳﻮﺱ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ «.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ
ﺳﺎﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻗﺎﻱﻫﺎﺷﻤﻲ )ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺗﻨﺪﻱ ﻣﻮﺳﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻛﻞ ﻗﻮﺍ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻘﺪﺱ(
ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲﻛﺮﺩ .ﻭﻱ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻲ
ﻭ ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ) ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭﻗﺖ ﺳﭙﺎﻩ(
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﮔﻔﺖ» :ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻪ ﭘﻬﻠﻮ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻥ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ،ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ
ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻭﺭﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ «.ﺍﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﺳــﺎﻝ 85ﻃﻲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﺸﻬﺮﻱ ﮔﻔﺖ» :ﻣﺮﺩﻡ ﺣﺎﺿﺮ
ﻛﺮﺩﻥ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﮔﻔﺖ» :ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳــﺖ ﺭﻳﺎﺿﺖ ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﺭﺿﺎﻳﻲ
ﻫﺎﺷﻤﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻧﻮﻉ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﻮﻋﻰ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣــﻪ ﺭﺍ ﻗﻄﻌﻲ ﻛﺮﺩ «.ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﺯ ﺍﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻫﺎﺷــﻤﻲ
ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻭ ﺟﺴــﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻯ ﺑﻮﺩ «.ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ» .ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ« ﺳﺎﻳﺖ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺴﻦ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺗﻨﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ.
ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻞ ﻣﻨﻜﺮ ﺷــﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻓﺸﺎﻱ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪﻫﺎ
ﻣﺤﺴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻰ ﺍﺻﻞ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ
ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺎﺷﻤﻰﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺴﺌﻮﻝ
ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻼﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﻭﻗﺖ ﺟﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﺳــﺘﻤﺮﺍﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﮕﻮﻣﮕﻮﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ
ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰﺩﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺩﻓﺘﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲﺭﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧــﻪ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺣﻤﻼﺕ ﺗﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻮﺳــﻮﻱ ﻭ ﻛﺮﻭﺑﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺳﺎﺑﻖ
ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳــﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺭﺍﻱ ﺑﻪ ﺳــﻠﺐ ﺳــﭙﺎﻩ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺭﻫﺒﺮ ﻓﻘﻴﺪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﻣﺮﺟﻌﻴــﺖ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺻﺎﻧﻌﻲ ،ﻣﺮﺟــﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣــﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺻﻼﺡ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ 598ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻣﺠﺎﺩﻟﻪ ﻟﻔﻈﻲ
ﻃﻠﺒﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻭ ﻣﺤﺴــﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﮔﺮﻓﺖ .ﺣﺎﻝ ﺳﻮﺍﻝ
ﺟﻮﺍﺏ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﻭ ﻳﺰﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ
ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ؟
ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻱ ﺷﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳــﻪ ﭘﻬﻠﻮ ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ
ﺩﻭﺭﺗﺮ ﻣﻲﺷــﻮﺩ «.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰﺩﻱ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺭﺷﺪ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﺪﺍﻭﺳﻴﻤﺎﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ
ﺍﺧﻴﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺣﺰﺏ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷــﺖ » :ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻧﻮﻉ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﻪ
ﺟﺎﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻭ ﺟﺴــﺎﺭﺕ ﺑﻪ
ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺑﻮﺩ «.ﻭﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﻓﺮﻣﺎﻳﺸــﺎﺕ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺣﺎﻭﻱ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻬﻤﻲ
ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺑﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺩﻭﭘﻬﻠﻮ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻪ
ﻫﺪﻓــﻲ ﺩﺍﺭﺩ«.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺷــﺪﻳﺪ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺿﻊ
ﺍﺧﻴﺮ ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﮔﻔﺖ» :ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ؛ ﺷــﻤﺎ
ﺑﺎ ﺣﻜﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻳﺪ ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺍﻳﻦﻃﻮﺭﻱ ﺻﺤﺒﺖ
ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«.ﻭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﻡ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﻛﺮﺩﻡ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻢ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍﻧﺴﺒﺖﺑﻪﻣﻮﺍﺿﻊﻫﺎﺷﻤﻲﻗﺎﻧﻊﻛﻨﻢ«.ﻋﻀﻮ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻱﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ» :ﺧﻮﺍﺹ ﺧﻂ ﻭ
ﺭﺑﻂ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻔﺎﻑ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ« ،ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ:
»ﺑﻪﻗﻮﻝﻳﻜﻲﺍﺯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱﺍﺯﺧﻮﺍﺹﺧﺎﺻﻴﺖﺧﻮﺍﺹﺑﻮﺩﻥ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ «.ﻭﻱ
ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷــﺖ» :ﻫﺎﺷــﻤﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺣﺰﺏ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺖ ﺍﺯ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺗﻢ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ
ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻡﺑﻪﺁﻥ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻡﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ «.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺩﺍﺩ» :ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﮕﺮ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ 30ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﺪﺍ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﺪ .ﻫﺮ
ﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﺪ .ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﺎ
ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺁﻗﺎﻱﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺷــﻤﺎ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻭﻟﻲ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺿﻤﻦ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ
ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﺍﮔﺮ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻋﻤﻞ
ﻛﻨﻴﺪ «.ﻭﻱ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﻛﻤﺎﻝ ﺻﺤﺖ ﻭ ﺳــﻼﻣﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ،
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺑﺤﺚ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ
ﻭﺍﻣﺮﻭﺯﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪﺑﻪﻣﻴﺪﺍﻥﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱﻧﻈﺎﻡﻫﺴﺘﻨﺪ«.
ﻭﻱﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩﺑﻪﺟﺴﺎﺭﺕﺑﻪﺳﺎﺣﺖﺍﻣﺎﻡﺣﺴﻴﻦ)ﻉ(ﺩﺭﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍﺍﻇﻬﺎﺭ
ﺩﺍﺷﺖ»:ﻣﺮﺩﻡﺑﺎﺁﻥﺍﺟﺘﻤﺎﻉﻋﻈﻴﻢﻛﻪﺑﻪﮔﻔﺘﻪﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥﺩﺭﻃﻮﻝ30
ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮﺩ ،ﺟﻮﺍﺏ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ
ﻧﻈﺎﻡ ﺳــﻘﻮﻁ ﻛﻨﺪ «.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﮔﻔﺖ» :ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪﺻﺤﺒﺖﻛﻨﻴﺪﺟﺴﺎﺭﺕﺑﻪﻋﻜﺲﺍﻣﺎﻡﻭﺗﻮﻫﻴﻦﺭﻭﺯﻋﺎﺷﻮﺭﺍ
ﺭﺍﻣﺤﻜﻮﻡﻛﻨﻴﺪ.ﻣﻌﻨﻲﻧﺪﺍﺭﺩﻛﻪﺑﻴﺎﻳﻴﺪﻭﺩﻭﺑﺎﺭﻩﺑﺮﻣﻮﺍﺿﻊﺧﻮﺩﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻱ
ﻛﻨﻴﺪ «.ﻭﻱ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷــﺖ» :ﺑﺮﺧﻲ ﺧﻮﺍﺹ ﻭ ﺩﺷــﻤﻨﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻨﻮﺯ
ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺸــﻨﺎﺧﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ«.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺷﺪ ،ﺍﻓﺰﻭﺩ:
»ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻭﻱ ﺩﺍﺷــﺘﻢ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺘــﻢ ﭼﺮﺍ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟
ﻛﺸﻮﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﻗﻮﻩﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪ .ﺷﻤﺎ
ﺍﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻲ ،ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻦ ﻭ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺷﺨﺼﻲ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻧﺪﻩ «.ﻭﻱ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺍﺯ ﺩﻭ ﭘﻬﻠﻮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮ ﺍﺳﺖ ،ﮔﻔﺖ» :ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺳﺨﻨﺎﻥ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺯ ﺳﻪﭘﻬﻠﻮ ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳــﺖ «.ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ
ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺑﻪ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﺩﻭ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺑﻴﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ» :ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺍﺧﻴﺮﺵ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﻓﺮﺩ
ﺍﺻﻠﺢ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ« ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﺎﺷﻤﻲ
ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ
ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻛﺮﺩ«.ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﺟﻼﺱ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ:
»ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺑﻪ ﻳﺰﺩﻱ
ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﮕﺮ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻦ ﻳﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺭﺍ ﺣﻞ
ﻣﻲﻛﻨﺪ «.ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻳﺰﺩﻱ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ » :ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪﺍﻱ
ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻣﻠﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ
ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺁﻳﻴﻢ«.
25
26
www.mosalas.ir
®±µ²H¸ÃM
ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﻲ ﺩﻭﻟﺖ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻡ ﺗﻴﻎ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ
ﺍﻓﻐﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺧﻂ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩﺵ ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻧﻪ ﺭﻭﺯﻧﻪ ﺍﻣﻴﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ
ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﻻﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻪ ﺍﻧﺪﻙ ﮔﺸﺎﻳﺸﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ.
27
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺳﻘﻮﻁ
ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﺎﻧﺪﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ،ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﺍﻛﺜﺮ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺴﺖﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻡ ﺗﻴﻎ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻧﺪ.
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ 17ﻭﺯﻳﺮ ﺍﺯ 24ﻭﺯﻳﺮ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺭﺍﻫﻰ
ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ.ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ
ﻋﻤﺪﻩ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﻓﻜﺮﻯ
ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳــﺘﻪ ﺑــﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﭘﺎﺩﺍﺵ
ﺧﻮﺵﺧﺪﻣﺘﻰﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﺪ.ﺩﺭ ﻫﻤﻴــﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻣﺮﺍﺳــﻢ ﺭﺍﻯﮔﻴﺮﻯ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 200ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ 24ﻧﺎﻣﺰﺩ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ
ﺗﺼﺪﻯ ﭘﺴﺖﻫﺎﻯ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ،ﺍﺯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺯﻧﺪﻩ ﭘﺨﺶ ﺷــﺪ.ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﺩﺍﺩﮔﺴــﺘﺮﻯ ،ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﻭ
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑــﺎ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠــﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻯ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ،
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﺪﻯ ﭘﺴﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ
ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞﺧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﻯ
ﻭﺯﺍﺭﺕﻧﻴﺮﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷــﺖ ،ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤــﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ.
ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞﺧﺎﻥ ،ﺟﻨﮓ ﺳﺎﻻﺭ ﻫﺮﺍﺕ ،ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻧﻘﺾ
ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺍﺳﺖ .ﺟﺎﻳﺰﻩ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞﺧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﺭ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﭘﺴﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﺍﻯ ﻣﻨﻔﻲ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ.
ﻟﻮﻳﻰ ﺟﺮﮔﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﺍﺑﻘﺎﻯ ﺧﺎﻧﻢ ﺣﺴــﻦ ﺑﺎﻧﻮ ﻏﻀﻨﻔﺮ ،ﻭﺯﻳﺮ
ﺍﻣﻮﺭ ﺯﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﺴــﺖ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﻛﺮﺩ .ﺭﻧﮕﻴﻦ ﺩﺍﺩﻓﺮ ﺳﭙﻨﺘﺎ ،ﻭﺯﻳﺮ
ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻫﻤﻴﻦ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﻣﺎﻩ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ.
ﺑﻪﺟﺰ ﺳﻴﺪ ﻣﺨﺪﻭﻡ ﺭﻫﻴﻦ ،ﻭﺯﻳﺮﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺷﺶ ﻭﺯﻳﺮ
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﭘﻴﺸــﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺣﻨﻴﻒ
ﺍﺗﻤﺮ ﻭﺯﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ،ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺣﻴﻢ ﻭﺭﺩﻙ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ،ﻓﺎﺭﻭﻕ ﻭﺭﺩﻙ ﻭﺯﻳﺮ
ﻣﻌﺎﺭﻑ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺁﺻــﻒ ﺭﺣﻴﻤﻰ ﻭﺯﻳﺮ ﺯﺭﺍﻋــﺖ ﻭ ﺁﺑﻴﺎﺭﻯ ،ﻭﺣﻴﺪﺍﷲ
ﺷﻬﺮﺍﻧﻰ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﻌﺎﺩﻥ ﻭ ﻋﻤﺮ ﺯﺍﺧﻴﻠﻮﺍﻝ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ ،ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ
ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺮ
ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴــﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﺑﺠﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺍﺣﻤﺪ ﺳﻌﻴﺪﻯ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻋــﺪﻡ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ 17ﻭﺯﻳﺮ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻯ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ
ﺗﺼﻤﻴﻤﻰ ﺑﺠﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻭﺯﻳﺮ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺭﺍﻯ ﺩﺍﺩ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺯﺩ.
ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﺯﺭﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﺴﺐ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﺍﻯ
ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻌﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﺟﻮﺍﺏ ﺭﺩ ﺩﺍﺩ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﻌﻴﺪﻯ ،ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﺩﺭﺳﺖ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺗﻴﻤﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﺟﺪﺍ
ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺍﻳﻰ ﻭ ﻧﺎﻛﺎﺭﺍﻳﻰ ،ﻣﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺸﺨﺺ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ
ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﺴﺐ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻭﻯ ،ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﺎ ﻭﻯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻣﻨﺖ
ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ
ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺷﻤﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺳﻌﻴﺪﻯ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩ» :ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﻣﺎﻫﺮﺍﻧﻪﺍﻯ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛــﺮﺩ ،ﺍﺯ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ
ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺭﺩ ﺷﺪﻧﺪ«.ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ
ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑــﺪﻭﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻏﺮﺑﻰﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺣﻴﻢ ﻭﺭﺩﻙ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ،ﺣﻨﻴﻒ ﺍﺗﻤﺮ ،ﻭﺯﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭ
ﻭ ﻓﺎﺭﻭﻕ ﻭﺭﺩﻙ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻭ
ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ«.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻓﻬﺮﺳــﺖ 16ﻭﺯﻳﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﺟﺪﻳﺪ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺎﻡ ﻫﻴﭻ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ 17ﻭﺯﻳﺮﻯ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪ.ﻛﺮﻳﻢ ﺧﻠﻴﻠﻰ،
ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺩﻭﻡ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺍﺳﺎﻣﻰ
ﻭﺯﺭﺍﻯ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﮔﻔﺖ» :ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ
ﺑﺮﺩ ﻳﺎ ﺑﺎﺧﺖ؟
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ
ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﻪﺣﺴــﺎﺏ ﻣﻰﺁﻳﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﺴــﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ،
ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻯ ﻛﺎﻓﻰ ﺣﻀﻮﺭﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ
ﺍﺯ ﻣﺘﺤﺪﺍﻥ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺑﺪﻭﻥ ﭘﻴﺸــﻴﻨﻪ ﻓﺴﺎﺩ
ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﻓﻮﺯﻳﻪ ﻛﻮﻓﻲ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ :ﻓﻘﺮ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ،
ﻧﺎﺍﻣﻨﻲﻫﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺩﺍﺭﻱ ،ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺭﻧﺞ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ
ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﺭﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪﺍﻱ ﻛــﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ
28
ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺟﺎﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻯ
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮﺑﻰ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﻨﻨﺪ«.ﭘﺲ
ﺍﺯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 200ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﺍﻧﺠﺎﻣﺪ،
ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﻳﻮﻧﺲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻃﻰ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﺧﻄﺎﺏ
ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﮔﻔﺖ» :ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺩﻭ ﺷﻴﻔﺖ ﺻﺒﺢ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﺮ
ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻴﺪ ،ﻣﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻭﺯﺭﺍ ﺭﺍ ﺭﻭﺯ ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ
14ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﻢ«.ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳــﻰﻫﺎﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍ ﺍﺯ 17ﻭﺯﻳﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬــﻮﺭﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﺪﺍﺩ.ﺭﺍﻯ ﺭﻭﺯ ﺷــﻨﺒﻪ
16ژﺍﻧﻮﻳﻪ ،ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ
ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻭﺯﺭﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻛﺜﺮ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩ
ﺷــﺪﻩ ﺗﻮﺳــﻂ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﺪﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺭﺍ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ
ﺑﻮﺩ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺭﺍﻯﮔﻴﺮﻯﻫﺎ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺯﻟﻤﺎﻯ ﺭﺳﻮﻝ
ﻭ ﺣﺒﻴﺐﺍﷲ ﻏﻠﻴﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ ﻭ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺍﺩﮔﺴــﺘﺮﻯ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ.ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺯﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﻣﻴﻨﻪ ﺍﻓﻀﻞ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ.ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ
ﺩﻭ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺯﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﺪﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺯﻳﺮ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ
ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﺪﺍﺩ.ﻫﻨﻮﺯ
ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴــﺖ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺍﺣﺮﺍﺯ
ﺳﻤﺖ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛﺮﺳﻰ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ
ﺧﺎﻟﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻣﻌﺮﻓــﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛــﺮﺩ.ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻭﺯﺭﺍﻯ
ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﻭﻡ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺣﺜﺎﺕ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﻭﺳﻮﻡ
ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻭ ﺑﺎ ﺭﺩ 10ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ،ﻭﻯ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ
ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ
ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ
ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺎ ﭘﻴــﺶ ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ
ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻟﻨﺪﻥ ﺩﺭ 28ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ .ﺳﻴﺎﻣﻚ ﻫﺮﻭﻱ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﮕﻮﻫﺎﻱ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺭﺩ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﮔﻔﺖ» :ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﺎﺳﻒ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ
ﺩﺍﻧﺸــﻤﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺭﺍﻱ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ
ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺗﺎﺳــﻒ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ «.ﻛﺎﻱ ﺍﻳﺪﻩ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻫﻴﺎﺕ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻧﻮﻋﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ
ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﻭﻱ ﮔﻔﺖ» :ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺮژﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣﻲﺍﻧﺪﺍﺯﺩ«.
ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺭﺍﻱ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﺎﻥ
ﭘﺴﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻟﻴﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻧﻔﺲ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﮔﺮﻓﺖ
ﺁﺭﺵ ﺑﺰﺭﮔﻤﻬﺮ
ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻰ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺍﻛﻨﺸﻰ
ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ .ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﻧﮓ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻔﺮﺍﺕ ﺭﺍﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺩﻫﻨﺪ ﻫﺮﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻮﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﭼﻴﺪﻩ ﺷﺪ
ﻭ ﻧﺎﻡ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻧﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻧﺪﻩ ﺍﻳﻦ
ﻧﺰﺍﻉ ﺳﺮ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩ.
ﻛﻦ ﺭﺍﺑﺮﺕ ،ﮔﺰﺍﺭﺷﮕﺮ ﺳﻰ.ﺍﻥ.ﺍﻥ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛــﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖﻫﺎ
ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺳﻼﻳﻖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﺣﺮﺍﺯ ﺁﻥ ﺳــﻤﺖﻫﺎ .ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﺮﻧﺖ ﻛﭙﻴﻦ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ
ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷــﻜﺎﻳﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ،ﺩﺭ ﻳﻚ ﻧﺸﺴﺖ ﺧﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻞ
ﮔﻔﺖ» :ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﻬﺎﻳﻲ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﻟﻴﺴﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺭﺳﺎﻝ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ «.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻭﻱ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ 302ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﮔﺮﻧﺖ ﻛﭙﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺷــﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺭﺳﻴﺪﻩ ،ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ 57ﻧﻔﺮ ﺣﺎﺋﺰ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻱ ﻭﺿﻊ ﺷﺪﻩ
ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺳــﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻭ ﺑﺎﻗﻲ
ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻭﻻﻳﺘﻲ .ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎ ﺍﺯ 26ﻭﻻﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ«.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ،ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ
ﺭﺩﺻﻼﺣﻴﺖ ﺷــﺪﻩ 55 ،ﻧﻔﺮﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻛﺸﻮﺭ 44ﻧﻔﺮ ﻧﺎﻣﺰﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻗﺒﻼ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻨﺪ ﺳﻮﻡ ﻣﺎﺩﻩ ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺍﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ
ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻗﻮﺍﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻲ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﺢ ﺭﺍ ﻋﻤﻼ ﺩﺭ
ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﻋﻀﻮ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺎﻣﺰﺩ
ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺑﻨﺪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ،
ﻫﻴﭻ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍ ﻛﻨﺪ.
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣــﻪ ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖﻫﺎ ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﺍﺳــﺖ:
»ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﻪﺷﻴﻮﻩ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺸﺪ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻛﻤﻰ ﻣﺸﻜﻮﻙ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﷲﻋﺒﺪﺍﷲ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺰﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ
ﺍﻣﺮ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺍﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﺪ«.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻭﻱ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺷﺪﻩ ،ﻫﻢ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﻜﺎﺏ
ﺟﺮﺍﻳﻤﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻢ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺭﺍ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﺭﺩﺻﻼﺣﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻧﻘﺾ
ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ،ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴــﻠﺢ ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮﻝ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺷﺘﻦ
ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻝ ،ﭼﻬﺎﺭ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺳﻪ ﺗﻦ ﺍﺯ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﭘﺴﺖ ﻗﺒﻠﻲﺷﺎﻥ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ
ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺑﻪ
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ.
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺭﺳﻴﺪﻩ
ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺭﮔﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺧﻠﻊ ﺳﻼﺡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺴــﻠﺢ ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮﻝ ،ﻟﻮﻱ ﺳﺎﺭﻧﻮﺍﻟﻲ ﻭ
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ،ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻱ
ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷــﻜﺎﻳﺎﺕ ﻣﻲﺍﻓﺰﺍﻳﺪ» :ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺴﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪﺷــﺎﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ،ﻓﺮﺻﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ
ﺷــﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﻋﻠﻴﻪﺷــﺎﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﻨــﺪ «.ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻝ ،ﺑﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ،ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫــﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺩﻩ ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﻗﺎﻧــﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﺢ ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺭﺳــﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷــﻜﺎﻳﺎﺕ ﺍﺯ
ﻧﮕﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺧﺒﺮ ﻣﻲﺩﻫﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺻﻼﺣﻴﺖﻫﺎﻱ
ﺧﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ،
ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ 302ﻣــﻮﺭﺩ ﺷــﻜﺎﻳﺖ 50 ،ﻣــﻮﺭﺩ ﻣﺸــﺨﺼﺎ ﺑــﻪ ﻧﺎﻣــﺰﺩﺍﻥ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺎﻡ ﺁﻥ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻧﻲ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪﺷﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩ ،ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ
ﻛﺮﺍﺯﻱ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻮﺭﺩ ،ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﺎ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳــﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ،ﺍﺯ
19ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺨﻄﻲ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭﻱ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ
ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻛﺎﺭﻱ ﻭ
ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﻓﻬﻴﻢ ﺣﻜﻴﻢ ،ﻛﻤﻴﺴﺮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
»ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻌﻲ ﻭﻛﻴــﻼﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳــﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷــﺪ ،ﺩﺭ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﻛﺎﺭﻱ
ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﺸــﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻰ ﺩﺭ ﭘﻰ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻨﺎﺳﺒﺶ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ
ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻧﺒﻮﺩ «.ﺑﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺣﻜﻴﻢ ،ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ
ﻭ ﻭﻛﻴﻼﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺷــﺪﻥ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ
ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ 44 ،ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻭﻻﻳﺘﻲ
ﻭ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﮔﻔﺘﻪ
ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﻣﺴﺘﻌﻔﻲ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻳﻲ ﺛﺒﺖ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻪ ﺗﻦ
ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﻣﺴﺘﻌﻔﻲ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻳﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣــﺎﻝ ،ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﺑــﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ
ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺭﺳــﻤﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺷــﺶ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻭﻧﺎﻥ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ
ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺁﻳﺎ ﺑﻪ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻭﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ
ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻱ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.
ﺑﺎ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻟﻴﺴــﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎﺕ ﻧﺎﻡﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ
ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﻓﺎﺵ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻟﻴﺴﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﺰﺩﺍﻥ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻯ ﺩﻳﮕﺮ
ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﺎﻥ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﻛــﺮﺯﺍﻯ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺍﺯ
ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻭﺯﺭﺍﻱ
ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍﻱ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﺴﺐ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ،
ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ» .ﻓﻴﻀﻲ ﺯﺩﺭﺍﻥ« ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻭﺯﺍﺭﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷــﻮﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭﻫــﺎ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ» .ﻣﺤﻤﺪ ﺳــﺮﻭﺭ ﺩﺍﻧﺶ«
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻋﺎﻟﻲ» ،ﻣﺤﻤﺪﺍﷲ ﺑﺘﺎﺵ«
ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻱ» ،ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺣﺴﻴﻦ ﺍﻳﺜﺎﺭﻱ« ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺷــﻬﺮﻱ» ،ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺣﻴﻢ« ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ
ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦ» ،ﺍﺭﺳﻼ ﺟﻤﺎﻝ« ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻣﺮﺯﻫﺎ ﻭ ﻗﺒﺎﻳﻞ» ،ﻏﻼﻡ
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻳﻼﻗﻲ« ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ »ﺳﻬﺮﺍﺏ ﻋﻠﻲﺻﻔﺮﻱ«
ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﻮﺍﻳﺪ ﻋﺎﻣﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖﻫﺎﻱ
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷــﺪﻩ ،ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺭﺍﻱ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ.
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳــﻦ ﺭﻭﺯﻫــﺎﻱ ﻛﺎﺭﻱ ﺧــﻮﺩ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳــﺎﻧﺪ ﻛﻪ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ
ﺩﺭ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﺍﻱ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ .ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺩ ﺻﻼﺣﻴﺖ
ﻳﻚ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ،ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ.
29
ﺗﺒﻌﺎﺕ ﻋﺪﻡ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﻼﻱ ﺟﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ
ﻣﻬﺪﻯ ﺯﺍﺩﻩﻋﻠﻰ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺟﻨﺠﺎﻟﻰ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻛﻪ
ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺻﺤﺖ ﺁﺭﺍﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺗﺸﻜﻴﻚ ﺷﻮﺩ ،ﻣﻌﻀﻞ ﺭﺩ ﻭﺯﺭﺍﻯ
ﻣﻌﺮﻓﻰﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﺪﻯﺗﺮﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ
ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺮ
ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺩﺍﺧﻠﻰ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﻭﺟﻮﺩ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﻰ ﻛﻪ
ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﭘﺸﺘﻮﻥﻧﺸــﻴﻦ
ﺟﻨﻮﺑــﻰ ﺑﻪ ﭼﺎﻟــﺶ ﻛﺸــﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺩﺭﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ،ﻣﺴــﺎﻟﻪ
ﻣﻮﺍﺩﻣﺨــﺪﺭ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻧﺎﺗﻮ ،ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮﺷــﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﺭ ﻛﺴﺐ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ،
ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺩﻭ ﭘﺮﺳﺶ ﺟﺪﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺮ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ،ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﭼﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ
ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻌﻠﻮﻝ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﻰﻃﻠﺒﺪ.
ﺷــﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻣﺮ ،ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ ،ﻧﻘﺶ ﺷــﺨﺺ ﺣﺎﻣﺪ ﻛــﺮﺯﺍﻯ ﺩﺭ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭﻯ
ﭼﻨﻴﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳــﺖ .ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ،ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮﻥﻫﺎﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﮔﺮﺍﻳﺸﺎﺗﻲ ﺑﻪ
ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﭘﺸﺘﻮﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺗﻼﺵ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﻭﺟﻬﻪﺍﻯ
ﻣﻠﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﻫﺪ ،ﺑﺎﺯ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺬﺏ ﺑﺮﺧﻰ
ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﺸــﺘﻮﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰﻫﺎ ﺍﺯ
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ،ﻭﻱ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺟﻠﺐ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﻋﺪﻡ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﻋﻨﺎﺻﺮ
ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺖ ﭘﺸﺘﻮﻥ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻛﺮﺯﺍﻯ
ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻋﺪﻡﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺟﻠﺐ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ،ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤــﻲ ﺩﺭ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻱ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻃﻰ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﻧﺨﺴﺖ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻭ ﺑﻪ
ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻳﺪ.
ﻋﺎﻣﻞ ﺩﻭﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻰ
ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺧﺎﺹ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﺎﺯﻣﻰﮔــﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺍﺛﺮ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮﺭﻭﻯ ،ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺗﺮﻙ ﻣﻮﻃﻦ ﺧﻮﺩ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻰ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳــﻪ ﺩﺳﺘﻪ ﻛﻠﻰ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩ :ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ
ﻣﻬﺎﺟﺮﻳــﻦ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﻛﻪ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﺗﺎﺟﺮﭘﻴﺸــﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎﻥ،
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻓﻦﺳﺎﻻﺭ ﻭ ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮﺩﻩ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻏﺮﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ
ﺳﻮﻡ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﻓﻘﺮﺍ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺳﺎﻛﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ،
ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺻﻠﺢ ،ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ
ﻫﺮ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ
ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ .ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ
ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺑﺤﺮﺍﻥ
ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺣﻴﻦ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﻣﻮﺭﺩﺍﻧﺘﻈﺎﺭ
ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳــﻪ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳــﻮ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ
ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺷــﻤﺎﻝ ،ﺳــﭙﺲ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻓﻦﺳﺎﻻﺭﺍﻧﻲ
ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷــﺪﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷــﺖ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﺴــﺒﺖ ﻃﻮﻻﻧﻰ
ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺣﺬﻑ ﺳــﺎﻳﺮ ﺭﻗﺒﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻭ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻳﺸــﻪﻫﺎﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻮﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ،
30
ﻭ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺩﺭ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺑﺴــﺘﺮﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺯﻧﺪﮔﻲ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺯﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪ ،ﻋﻤﻼ ﺍﻣﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ
ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺍﺳﺖ.
ﻭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺩﺧﺎﻟﺖ
ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻏﺮﺏ ،ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺗﻮﺍﻓﻘﺎﺗﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻣﺪ .ﻧﺨﺴﺖ ﺗﻮﺍﻓﻘﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪ .ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻰ ﺳﺎﻝ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻱ،
ﺷــﺪﻳﺪﺍ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺩﺭ
ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺸــﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭﺿﻌﻴــﺖ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻲ
ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪﺕ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﻭﻡ ،ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ
ﻣﻴﺎﻥ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﺁﺷﻮﺏﻫﺎﻱ
ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺁﺳــﻴﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻧﻴﺰ
ﺍﺟﻤﺎﻋﻰ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻥ
ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻲ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻓﺮﺍﻫــﻢ ﺁﻳﺪ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ
ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﺳــﻮﻡ ،ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺛﺒﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺪ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺣﺎﺩﺛﻪ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ
ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺑﻌﺪﻯ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﻩ ﻣﻮﺟﺐ ﺷــﺪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ
ﻧﮕﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﺟــﺪﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺮﻛﻰ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺣﻤﻼﺕ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴــﺘﻲ ﻭ
ﭘﻴﺸــﮕﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﺯ
ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰﻫﺎ
ﺑﺎﺷــﻨﺪ .ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎﺩﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﺳﺖ.
ﻧﺎﺗﻮﺍﻧــﻰ ﻭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛــﺮﺯﺍﻯ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻛﺴــﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻯ
ﻻﺯﻡ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺍﻓﻮﻝ ﻣﺸــﺮﻭﻋﻴﺖ ﺍﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺷﺪ،
ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳــﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ
ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﺪﻯ ﭘﺴﺖﻫﺎﻯ ﻭﺯﺍﺭﺗﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺎﺷﺪ .ﻋﺪﻡ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳــﻂ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻭ
ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺨﺴــﺖ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺗﻌﺪﻝ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺧﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﻣﻌﻀﻼﺕ ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ،ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﻮﺡ
ﻭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺎﺯﻫــﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺣﺎﺋﺰ
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑــﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑــﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ
ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻬﻤﻲ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺳــﺎﺯﺩ.
ﺭﻳﺸﻪﻳﺎﺑﻰ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻛﻞ
ﻭﺍﻗﻌﻴﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ،
ﮔﻮﺷﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﺎﻻ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪ .ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﻭ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ،ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺁﻧﻜﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﻠﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﭘﻠﻴﺲ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺁﻥ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ 120ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺑﺮﻗﺮﺍﻯ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺣﺪﺍﻗﻞ
1800ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ
ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺯﻭﺍﻝ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻣﺮﻯ ﺟﺪﻯ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕﻫﺎﻯ ﺑﻤﺐﮔﺬﺍﺭﻯ ﺗﻮﺳــﻂ ﮔﺮﻭﻩ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺗﺎ ﺑﻪ
ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﻛﺎﺭﻯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﻛﺎﺑﻞ
ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻬﺮﻯ ﺟﻨﮓﺯﺩﻩ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﮔﺮﻭﮔﺎﻥﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ
ﻛﻪ ﺗﻮﺳــﻂ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺣﻤﻼﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻭﺍﻥﻫﺎﻯ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﻤﮕﻰ ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺟﻮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﻭﻳﺶ ﻣﺠﺪﺩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺣﺎﺿﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ ﺳــﻜﻮﻥ ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺤﺮﻛﺎﺕ ﻭ ﻧﻘﺶ
ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪﻧﻈﺮ
ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺣﺬﻑ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ
ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﻳﻚ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ
ﺍﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﺎﺷــﻲ ﺍﺯ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺳﻨﺘﻲ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ
ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﺸــﻤﻜﺶ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪﺩﺍﺭ ﻭ
ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ،ﺑﺎﺯﺳــﺎﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﺮﺍﻯ
ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺍﺳــﺖ ﺑﻪﺩﻻﻳﻞ
ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺑﻪ ﻛﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻭﺳــﻌﺖ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﻭﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ
ﺳﻰﺳــﺎﻝ ﺟﻨﮓ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﻧﺎﻛﺎﻓــﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻛﻤﻚﻫﺎﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﻣﻮﻛﻮﻝ ﺷﺪﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ
ﺍﺯ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ،ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ
ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺣﺘﻰ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﻛﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺴﺎﺩ ﺩﺭ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻛﻪ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺨﺴــﺖ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻧﻴﺰ
ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﺨﺸــﻰ ﺍﺯ ﻛﻤﻚﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ
ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺻﺮﻑ ﺷﻮﺩ .ﺗﺪﺍﻭﻡ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ژﺋﻮﭘﻠﺘﻴﻜﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ
ﻣﻮﺟﺐ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﻣــﺮﺩﻡ ﺍﻓﻐﺎﻥ ،ﻋﻤﻼ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻯ ﻧﺎﺗﻮ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ
ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﺤﺎﺭﻯ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻠﺐ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ،ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ
ﻧﺤﻮﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻــﻮﺭﺕ ﺧﺮﻭﺝ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻭ ﻧﺎﺗﻮ
ﺍﺯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ،ﺟﻨﮓ ﻭ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﺍﻳﺸﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ
ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﮔﺮﺍﻳﺸﻰ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ
ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺛﺮﻯ
ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ،ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻥ ،ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻰ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺟﻤﺎﻋﻰ ﻣﻠﻰ ﺑﻪ
ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺭﺍ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ
ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮﺩ .ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻓﺮﻭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺑﺮﺍﻯ
ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺟﻤﻌﻰ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﺛﺒﺎﺕ
ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ.
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﻓﻐﺎﻥ
ﺑﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ
ﺁﺭﺯﻭ ﺩﻳﻠﻤﻘﺎﻧﻰ
ﻭﺣﻴﺪ ﻣﮋﺩﻩ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺍﺯ ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ
ﺳﻮﺍﻻﺕ ﻣﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭﺣﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻻﺕ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮ ﻛﺎﺑﻞ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺷﻬﺮ ﻛﺎﺑﻞ ﺷﺎﻫﺪ
ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻫﺎﻯ ﭘﻰﺩﺭﭘﻰ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭﺭﺍﻫﻰ ﭘﺸﺘﻮﻧﺴﺘﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﺑﻮﺩ .ﻭﻯ ﺍﺯ ﻫﻴﺎﻫﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻰﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﻛﺎﺑﻞ
ﺩﺭ ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﺷﻨﺒﻪ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺵ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺒﻴﻨﺪ.
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻛﺸﻮﺭ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟
ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﻢ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴـﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍﻯ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﭘﺮﻭﺳــﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳــﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻳﻰ
ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻛﻠﻰ ﺷـﻤﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨـﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛــﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳــﻰﻫﺎﻯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ
ﻳﻚ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳــﺎﺧﺖ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻗﺮﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ
ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺩﺭﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ،ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺭﺍﻯ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺩﻋﺎ ﺷــﺪ ﺍﻳﻦ ﺁﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﺳــﻴﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ
ﺗﻘﻠﺐ ﺑﻪ ﺩﺳــﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻯﻫﺎ ﺟﻌﻠﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺣﺪﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ
ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺷــﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺣﺎﻝ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻳــﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭﺟﻮﺩ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨــﺪ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺑــﻪ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ
ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ
ﺩﺍﺭﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ
ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ
ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻳﻚ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ
ﻧﺤــﻮﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ ،ﺁﻗﺎﻯ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﷲﻋﺒﺪﺍﷲ
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺳﺖ.
ﺷﺪﻥ
ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺮ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ﻛﺸﻴﺪﻩ
ﻏﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳﺎﺧﺖ
ﺷـﻤﺎ ﺗـﺎ ﭼـﻪ ﺍﻧـﺪﺍﺯﻩ ﺑـﻪ ﺧﺮﻭﺝ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻗﺮﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻧﺒﻮﺩﻩ
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎﻥ ﻭ
ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺎ
ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯﻛﺎﻣﻞ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ
ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﻜﻪ ﺭﺍﻯﺍﺵ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻧﺼﺎﺏ ﻛﻤﺘﺮ
ﻭ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ
ﺧﻮﺷﺒﻴﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟
ﺑﻮﺩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺸــﻜﻞ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻫﺴﺘﻢ
ﺗﻼﺵ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺭﺳﻴﺪ
ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫــﺎﻯ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺍﺯ
ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻨــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ،
ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ
ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ
ﺭﺍﻯ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﺳــﻂ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺩ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺭﺍﻯ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﺴــﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻭ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻞ ﺷﻮﺩ .ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ
ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﻨﻨــﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺍﻣــﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﻰ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺭﺍﻯ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺩﺳــﺖ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ
ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺭﺩ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻓﻌﻼ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺗﻀﻤﻴــﻦ ﻛﻨﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺯ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷــﻮﻧﺪ .ﺍﮔﺮ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻫﺎ ﻫﺪﻓﺸﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺴﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺑﻘﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺭﺍﻯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﻢ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭﺷــﺎﻥ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑــﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ،ﻣﺎ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻰ ﻫﺸﺖ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷــﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ
ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻧﺮﺳــﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﻋﻜﺲ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻭ ﺑــﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺷــﻮﺩ ﺍﻣﻨﻴﺖ
ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻭﺯ ﺑــﻪ ﺭﻭﺯ ﺧﺮﺍﺏ ﺗﺮ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﻧﺸــﺎﻥ
ﻋﻤﻠﻰ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛــﻪ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻫــﺎ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺼــﻮﺹ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺗﺎ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﺮﻡﺗﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻭ ﺣﻀﻮﺭﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﻛﻪ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﻛﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺷــﺪﻩ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺑﻬﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﻫﻤﺴــﺎﻳﻪ ﻫﺎﻳﻰ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎﻥ ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳــﻜﺎ ﻫﻢ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣــﺎ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ
ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺧﻮﺷﻨﻮﺩ ﻧﻴﺴﺖ.
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺳﺪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻪ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻧﻘـﺶ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻣﻨﻴـﺖ ﻭ ﺛﺒـﺎﺕ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ
ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ؟
ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻛﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺸﻜﻞﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥﺭﺍﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯﺧﺎﺭﺝﺍﺯﻣﻨﻄﻘﻪﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪﺣﻞﻛﻨﻨﺪ.
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺭﺩ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩ ﻫﻢ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻭﺩ .ﻓﻌﻼ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ
ﻛﺎﺑﻴﻨﻪﺍﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﺸﻮﺭﻯ
ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
31
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺳﻔﻴﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﺎﻧﺪﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ،ﺍﻛﺜﺮ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ
ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺴﺖﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻡ ﺗﻴﻎ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ 17ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﻛﺮﺯﺍﻯ
ﺭﺍﻯ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ 10ﻧﻔﺮ ﻧﺘﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺳﺪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﮕﺬﺭﻧﺪ .ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺿﺎ ﺑﻬﺮﺍﻣﻰ ،ﺳﻔﻴﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ
ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺑﻪﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻮﻛﻠﻴﻦ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺧﺎﺻﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﺮﺯﺍﻱ
ﺑﺎ ﺳـﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻧﺎﺁﺭﺍﻣﻲﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ
ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﺁﻳﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﻫﺎ ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ
ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﻟﻨﺪﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺭﺍ ﻋﺪﻡ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ،
ﻣﺸــﻜﻞ ﺩﻭﻡ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺛﺒﺎﺕ ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺷــﻜﻨﻨﺪﻩ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻳﻚﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ
ﺷﻮﺭﺷﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺥ ﺷﻴﺸﻪﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺳــﻬﻮﻟﺖ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺁﺳﻴﺐ ﺭﺳــﺎﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ
ﺳﻨﮓ ﺭﻳﺰﻩﺍﻯ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺥ ﺷﻴﺸﻪﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺭﺍ ﺁﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖ.
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ
ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻛﻠﻰ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ،ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻮﻳﺪ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺴﻴﺮ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ
ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺛﺒﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻪ
ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﻢ ﻧﺰﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ
ﻭ ﻫﻢ ﻧﺰﺩ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻃﺮﻑﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﺩﻩﺳﺎﺯﻯ
32
ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﺩﻭ ﺳﺮﻯ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻣﻌﺮﻓـﻰ ﻛﺮﺩ ،ﺳـﺮﻯ ﺍﻭﻝ 17ﻧﻔـﺮ ﻭ ﺳـﺮﻯ ﺩﻭﻡ 10ﻧﻔﺮ ﺭﺍﻯ
ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻧﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ
ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍﻯ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻨﻈﺮ ﺷــﺎﻳﺪ
ﻳﻚ ﺑﺮﺩﺍﺷــﺖ ﻋﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ
ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻗﻮﺍ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸــﻮﺭﻯ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳــﺎﻳﺮ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ،ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ
ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻨﻈﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﻛﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻳﻚ ﻛﺎﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺷــﺪﻩ ،ﻣﻨﺴﺠﻢ
ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨــﮓ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺍﻋﻀــﺎﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷــﺪﻩ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ ،ﺑﻠﻜــﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ
ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺳــﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﻣﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻚﺳﺎﻝ
ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﺰﺩ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪﺍﻯ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺁﻳﻰ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺑﻮﺩ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺷــﺪﻳﺪﻯ ﻛﻪ
ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪﻩ
ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ
ﻓﺴﺎﺩﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ
ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺳﻌﻰ
ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ
ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺑﻪﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻮﻛﻠﻴﻦ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ
ﻭ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺧﺎﺻﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﻛﻪ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﺟﻼﺱ ﻟﻨﺪﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻳﻜﺪﺳﺖ
ﻭ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﺟﻼﺱ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺑﻴﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ .ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ
ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﻼﺱ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ
ﺑﻴﺸــﺘﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺧــﻮﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﺩﻭﻟﺖ
ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻧﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻗﻮﻯ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﻟﻨﺪﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﻛﻪ 17ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍﻯ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻧﺪ ﻋﺪﻩﺍﻯ
ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺷـﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻣﺨﺼﻮﺻـﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ
ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ﺗﺎ ﺭﺍﻯ ﻧﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺑﺎ ﻓﺸـﺎﺭ
ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺟﺎﻯ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﻓﺮﺍﺭ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺣــﻞ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﻭ ﻗﻄﻌﻰ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷﻰ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻁﮔﺮﺍﻳﻰ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴــﻢ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﻨﻨﺪ
ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺳــﺎﺩﻩﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺫﻫﻨﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺷﺮﻳﻚ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ
ﻭ ﺑﻰﺛﺒﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮﺩﺍﺷــﺖ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮﻯ ﻛﻪ
ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﻮﻉ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﺪﺍﻡ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺑﺎ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﻰ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻫﻴﭻ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﻣﻨﺴﺠﻤﻲ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻋﻼﻣﺖﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷﻰ
ﻭ ﻃﺮﻑﻫــﺎﻯ ﺣﺎﻣﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﻴﺮﻯ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷــﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺮﻛﺖ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺴﺐ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻧﻰ
ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷــﺪﺕ ﻋﻤﻞ ﺧﻮﺩ ﺑﻰﺍﻓﺰﺍﻳﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻯ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺧﻄﺎﻯ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻭ
ﻣﺤﺎﺳــﺒﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ
ﺍﺯ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷــﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ – ﻛﻪ
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺪﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﻯ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ -ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎ
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎ ﺗﻼﺵ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﺪﻫﻨﺪ،
ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺑﺮﺳــﺪ ﻭ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺷــﻮﺍﺭﺗﺮ ﻛﻨﺪ.
ﺩﻫﺪ .ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪﺍﻯ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻣــﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻭﻗــﻮﻉ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗــﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻛﻤﻲ ﺑﻌﻴﺪ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﻭ ﺩﻟﻴﻠﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ
ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺗﻠﻒ ﺑﻪ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ ﺁﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺗﻠﻔﺎﻥ
ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺍﺧﺬ ﺭﺍﻯ
ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺩﺭ
ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﺗﻠﻔﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﻳﮕــﺮﻯ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺍﺋﺘﻼﻓﻰ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻫﻤﭙﻴﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ .ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻌﺪﻯ ﻛﻪ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ
ﺍﻭﻝ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﻭ
ﻫﻢ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻛﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ
ﺭﺍﻯ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻧﺪ.
ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭﺧﺸـﺎﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﺭﺍﻯ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟
ﻓﻜﺮﻣﻲﻛﻨﻢﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰﻛﻪﺍﻋﻀﺎﻯﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥﺩﺍﺷﺘﻨﺪﺑﻪﻗﺪﺭﻯﺳﺎﻳﻪﺍﺵ
ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪﻗﺪﺭﻯ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﻣﺤﻴﻂ ﺭﺍ ﺍﺷﺒﺎﻉ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻛﻪﺷﺎﻳﺪﺍﻳﻦﺧﺪﻣﺎﺕﺗﻌﺪﺍﺩﻯﺍﺯﻭﺯﺭﺍﺗﻮﺳﻂﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥﺩﻳﺪﻩﻧﺸﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻳﻚ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﻗﻴﻖ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻧﻪ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ
ﻧﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮﺻﻮﺭﺕ ﺍﻳﻦ ﺣﻖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨﺪ.ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻝ ﻗﺒﻞ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ
ﻭﺟﻮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ .ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ،
ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ﻫﻢ 10ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﺭﺍ ﺭﺍﻯ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻧﺪ ،ﺿﻤﻦ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﻓﺎﻉ
ﻛﻨﻨﺪ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﻭﺯﺭﺍ ﺭﺳﻤﺎ ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ .ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭘﺸﺖﭘﺮﺩﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﺸﺴـﺖ ﻟﻨﺪﻥ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ .ﺍﺯ ﻫـﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ
ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺸﺴـﺖ ﻟﻨﺪﻥ ﻳﻚ ﻧﺸﺴـﺖ ﺷﻜﺴﺖﺧﻮﺭﺩﻩ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ؟
ﺍﺑﺘﺪﺍﺑﺎﻳﺪﺗﻌﺮﻳﻒﭘﻴﺮﻭﺯﻯﻭﺷﻜﺴﺖﺭﺍﺭﻭﺷﻦﺗﺮﻭﻭﺍﺿﺢﺗﺮﺑﻴﺎﻥﻛﻨﻴﺪ.
ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴـﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ؟
ﺑﺮﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻠﻰ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺭﺍﻩﺣﻞﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ
ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﻢ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ -ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﻟﻨﺪﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﻳﻚ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺟﻤﻌﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﺭﺍﺩﻩ
ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨﺪ -ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻌﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﻏﺬ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ
ﺻﺤﻨﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻤﻠﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﻟﻴﻠﺶ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷﻰ ﻋﻼﻣﺖ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯ
ﻣﺒﻨﻰﺑــﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫــﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻛﻪ
ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻬﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ
ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﻣﺸــﺎﻫﺪﻩ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻳﻢ .ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻡﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺸــﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ
ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ،ﻳﻚ ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﮔﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺍﮔﺮ ﺗﻮﻗﻊ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺟﻼﺱ
ﻟﻨﺪﻥ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺷﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ ،ﺑﺎ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻛﻤﻲ ﺑﻌﻴﺪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﺪﻳﻦﺻﻮﺭﺕ ﺑﻴﻔﺘﺪ
ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺮ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎﻯ
ﺑﻮﻣﻲ ﻭ ﻣﺤﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ،ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻭ
ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺷــﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﺿﻊ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﺻﻞ
ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺰﺩ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻗﻄﻌﻰ ﺷﺪﻩ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﺑﺨﺶ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺟﻼﺱ
ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ .ﻧﻜﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻭﺍﻗﻌﻰ
ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ
ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺛﺒﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺮﻭژﻩ
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ.
ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﻛﺎﻟﺒﺪﺷﻜﺎﻓﻰ ﻳﻚ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺩﻛﺘﺮ ﻫﻮﻣﻦ ﺩﻭﻟﺘﻲ
ﺑﻰﺷــﻚ ﻧﺎﺩﺭﺷــﺎﻩ ﺍﻓﺸــﺎﺭ ﻭ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺍﻭ ﻧﻘﺶ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ
ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻭ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺍﺳﺖ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮگ ﻣﺤﻤﻮﺩﺍﻓﻐﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺷﺎﻩ ﺳﻠﻄﺎﻥﺣﺴﻴﻦ
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺷــﺎﻩ ﺻﻮﻓﻴﻪ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻜﻴﻪ ﺯﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﺷﺮﻑ
ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻭﻯ ﮔﺸﺖ .ﺑﺴــﺎﻁ ﺗﺎﺝ ﻭ ﺗﺨﺖ ﺍﻭ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﺩﺭ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ
ﻧﺎﺩﺭ ﺭﺳﻤﻲﺭﺍ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻟﻮﺋﻰ ﺟﺮﮔﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ
ﺷﺪ .ﺳﺮﺍﻥ ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺩﺭ ﺩﺷﺖ ﻣﻐﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻧﺎﺩﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎﻥ ﻧﺎﺩﺭ »ﻳَﺴﺎﻭﻟﻰ« ﺩﺭﺟﺎﺕ
ﻧﻈﺎﻣﻲﺭﺍ ﭘﻠﻪﭘﻠــﻪ ﭘﻴﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﻧﺎﻳﺐ ﻗﻮﺍﻯ ﭼﻬﺎﺭ ﻫــﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺩﺭ
ﺧﺪﻣﺖ ﺍﺭﺩﻭﻯ ﻧﺎﺩﺭ ﺷﺪ.
»ﺍﺣﻤﺪ ﺧﺎﻥ ﺍﺑﺪﺍﻟﻰ« ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ »ﺍﺣﻤﺪ ﺷــﺎﻩ ﺑﺎﺑﺎﻯ ﺩﺭﺍﻧﻰ«
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺷﺪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺧﺪﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﻯ ﻧﺎﺩﺭ ﻣﺘﺮﺻﺪ ﻓﺮﺻﺘﻰ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ
ﺑﻪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﺨﺸﺪ ،ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺩﻭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﭘﻴﺸﻴﻦ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻧﺎﺩﺭ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺴﻠﻄﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﺎﻙ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺁﻥ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﻳﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﺎﺭﻯ ﺑﺎ
ﻗﺘﻞ ﻧﺎﺩﺭ ،ﺍﺣﻤﺪﺧﺎﻥ ﺍﺑﺪﺍﻟﻰ ﺑﺎ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻗﻨﺪﻫﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ
ﻧﺎﺩﺭ ﺭﻳﺶ ﺳﭙﻴﺪﺍﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺩﻭﺭ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﺮﺩ
ﺗﺎ ﺩﺭ ﺟﻠﺴــﻪ ﻧﻬﻢ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻯ ﺯﻳﺮﻛﺎﻧﻪ ﺁﺭﺍﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻤﻊ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ
ﺟﻠﺐ ﻭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻥ
ﺑﺰﺭگ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻟﻮﺋﻰ ﺟﺮﮔﻪ ﺍﺣﻤﺪﺧﺎﻥ ﺑﻰﺷﻚ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ
ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺳــﻤﻲﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﻧﺎﺩﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺻﺤﻪ ﮔﺬﺍﺭﺩﻥ
ﺑﺮ ﭘﺎﺩﺷــﺎﻫﻰ ﻭ ﺍﺧﺬ ﺗﺎﻳﻴﺪﻳﻪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺍﻗــﻮﺍﻡ ،ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺗﺪﺍﻋﻰﻛﻨﻨﺪﻩ
ﻣﺮﺍﺟﻌــﻪ ﺑــﻪ ﺁﺭﺍﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﮔﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩ ،ﺭﺳــﻤﻲ ﻛﻪ ﺗــﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺍﺳﺎﺳﻰﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﺭﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﺎﺯﻯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺎﻩ ﻭﻗﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻈﺮ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻣﺎ ﻧﻮﻋﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳــﻰ ﺳــﻨﺘﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺭﺳﻮﻡ ﻋﺸﻴﺮﻩﺍﻯ ﻭ
ﻗﺒﻴﻠﻪﺍﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺑﻮﻣﻰﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺟﺎﺭﻯ ﻭ ﺳﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ.
ﺟﻤﻬــﻮﺭﻯ ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻪ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗــﺎﻯ ﺩﺍﻭﻭﺩﺧﺎﻥ ﻧﻴــﺰ ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻚ ﺍﺯ ﭘﻰ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺩﺭ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﻣﻲﺁﻣﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﺩﺍﻭﻭﺩ ﻭ ﺳﻘﻮﻁ
ﻧﻈﺎﻡ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﻜﺮﺭ ﺑﺎ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﻭ ﺗﺴﻮﻳﻪﻫﺎﻯ
ﺩﺭﻭﻥ ﺣﺰﺑــﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺗﻤــﺎﻡ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﭘﺴــﻮﻧﺪ ﻭ
ﭘﻴﺸــﻮﻧﺪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺭﺍ ﻳﺪﻙ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ »ﺷﻴﺮ ﺑﻰ ﻳﺎﻝ ﻭ
ﺩﻡ ﻭ ﺍ ِﺷﻜﻢ ﺑﻮﺩ« ﻭ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺳﻰﺗﺮﻳﻦ ﺭﻛﻦ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻋﻤﺎﻝ
ﻗﺪﺭﺕ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭﺍﻣﻜﺎﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺮﺩﻡ
ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻪﭘﺮﺳﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮﺩ ،ﺧﺒﺮﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻣﻜﺎﻥ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺩ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﺭﻭﻧﺪ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ
ﺗﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﺮﺯﺍﻱ
ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺗﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ
ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﺪﺍﺩ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﻲﺁﻣﺪ ﺩﺭ
ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺁﻣﺪ ،ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳــﻴﺪ ﻭ ﺍﻣﺎﺭﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﭘﺎﻳﻪﺭﻳﺰﻯ ﺷــﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻟﻮﺋﻰ ﺟﺮﮔﻪ ﺳﻨﺘﻰ ﻫﻢ
ﺧﺒﺮﻯ ﻧﺒﻮﺩ.ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﺎﺭﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺷﻤﺎﻝ ﻭ ﺷﻜﺴﺖ
ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ،ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﺸﻖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺷﺪ،
ﻣﺴﻴﺮﻯ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺩﺷــﻮﺍﺭﻯﻫﺎﻳﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻣﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﺭﻭ
ﺑﻪ ﺭﺷــﺪ ﻭ ﻣﺜﺒﺖ ﺁﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻤﻖ ﺍﺳﺖ ،ﺭﻭﻧﺪﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﻮﺷﺸﻰ
ﻋﺠﻴﺐ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺷــﺪﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺭﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ
ﭼﺸــﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ.ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻜﺴــﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻃﻰ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻌﺮﻭﻑ
»ﺑ ُﻦ« ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ،
ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻃﺮﺡﺭﻳﺰﻯ ﺷــﺪ .ﺩﺭ ﺳﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﻼﺱ
ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪ ﺁﻗﺎﻯ»ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯﺍﻱ«
ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺷــﺶﻣﺎﻫﻪ »ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻮﻗﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ« ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ
ﻣﻘﺮﺭ ﺷــﺪ »ﻟﻮﺋﻰ ﺟﺮﮔﻪ«ﺍﻯ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ 1/5ﺳﺎﻝ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ
ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﻨﺪ.ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻛﺎﻣﻼ
ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻢﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻟﻮﺋﻰ ﺟﺮﮔﻪﺍﻯ
ﻛﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ 1500ﻧﻔﺮ ﻋﻀﻮ ﺩﺍﺷــﺖ ،ﺑﺮ ﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪ ﻭ ﺑــﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎﻡ
ﺟﺮﮔﻪﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺑﻘﺎ ﺷﺪ.
ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ 1/5ﺳــﺎﻝ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ
ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻭﻝ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺠﺪﻩ ﻧﺎﻣﺰﺩ
ﻛﻠﻴﺪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺁﻥ ﻓﺸﺮﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻭ ﻛﺴﺐ ﺁﺭﺍﻯ
ﻻﺯﻡ ﺗﻮﺳﻂ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺖ .ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ
ﺑﺎ ﺑﻪﺩﺳــﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ 55/4ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻗﻴﺐ ﺟﺪﻯ ﺧﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﭘﻴﺸﻰ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﻭ ﻛﺴﺐ
16/3ﺩﺭﺻــﺪ ﺁﺭﺍ ﺗﻮﺳــﻂ ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺭﻗﻴــﺐ ﺍﻭ ﻭ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ 14ﻧﻔﺮ ﺍﺯ 18ﺭﻗﻴﺐ ﺑﺮ
ﺧﺪﺷــﻪﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﻮﺳﻂ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ
ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻼﻣﻨﺎﺯﻉ ﺑﺮ ﻣﺴــﻨﺪ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ
33
ﺗﻜﻴــﻪ ﺯﻧﺪ.ﺍﺯ ﻓﺮﺩﺍﻯ ﭘﻴــﺮﻭﺯﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ،ﮔﺮﻭﻩﻫــﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻗﻮﻣﻲ ﻭ
ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻯ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ ﺷﺪﻧﺪ
ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺷﻜﻠﻰ ﺁﺑﺮﻭﻣﻨﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ .ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺷــﺎﺧﺺ ﺭﻗﻴﺐ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦ
ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺟﺪﻯﺗﺮﻳﻦ ﺭﻗﻴﺐ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ
ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ.
ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻭﻝ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ ﺭﻭﻧﺪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺸﺪ.
ﺑﺎﺯﮔﺸــﺖ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰ ﻭ ﺍﻧﺴــﺠﺎﻡ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻮﺝ ﺗﺮﻭﺭ ﻭ
ﺍﻧﺘﺤــﺎﺭ ﻭ ﺍﺭﻋﺎﺏ ﻛﻢﻛﻢ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺭﻭﻧﻤﺎ ﻭ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺸــﻰ ﻋﻤﺪﻩ
ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﺪﻝ ﺷﺪ .ﺩﺭﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺍﻣﻨﻰﻫﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ
ﺭﺍﻫﺰﻥ ﻭﻣﺎﻓﻴــﺎﻯ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧــﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﺩﺍﻧﺪ ،ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭ ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﻩ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ
ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﻛﻤﺮﻧﮓ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻴﻦ ﺗﻮﺩﻩ ﻓﻘﻴﺮ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺧﺴﺘﻪ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﺟﺎﻯ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﻧﻤﻮﺩ ﺍﻣــﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﺮﻑ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ
ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻣﻐﺎﻙ ﻓﻘﺮ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﻲﻏﻠﺘﻴﺪﻧﺪ.
ﻭﺟﻮﺩ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻣﺤﻠﻰ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳــﻰ ﺳﺎﻝ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻭ ﺟﻨﮓ
ﻫﺮﻳﻚ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴــﻠﺢ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﺷــﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﺧﻄﺮﻯ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ
ﻣﻤﻜﻦ ﺑــﻮﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﻭﻟــﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻳﻦ ﺑﺎ ﺍﻣﻨﻴﺖ
ﺗﺒﺪﻳــﻞ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﻭ ﻣﻮﻗﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﺎﺭﻩ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺳﻬﻴﻢﺳــﺎﺯﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺩﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ »ﺗﻔﻨﮓﺳــﺎﻻﺭﺍﻥ« ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ »ﺩﻳﻮﺍﻥﺳﺎﻻﺭﺍﻥ« ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺗﺒﺪﻳــﻞ ﻛﻨﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻳﺎﻏﻰ ﺷــﺪﻥ ﺑﻪ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ
ﻣﺤﻠﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷــﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺸــﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺪﻝ ﺷﺪ ﻭ
ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻓﺴــﺎﺩ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ »ﺗﻔﻨﮓ ﺳــﺎﻻﺭ« ﺩﻳﺮﻭﺯ ﻭ »ﺩﻳﻮﺍﻥﺳﺎﻻﺭ« ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻌﻀﺎ ﺩﺭ
ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﻧﻰ ﻭﺩﻭﻟﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ
ﺳﻮﺩﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﻛﺸﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻣﻮﺍﺩﻣﺨﺪﺭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ
ﻋﺎﻣﻞ ﺭﺷﺪ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻮﺍﺩﻣﺨﺪﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﺭﺷﺪ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻣﻮﺍﺩﻣﺨﺪﺭ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪﺑﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ ﺑﻄﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺗﺠﺎﺭﺕ
ﻣﻮﺍﺩﻣﺨﺪﺭ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺳــﺘﻴﺰﻩﺟﻮ ﻛﻤﻚ ﻗﺎﺑﻞ
ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺳﻄﺢ ﺍﻣﻴﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ
ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺭﺳــﺎﻧﻴﺪ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﺮﺩﻡ ،ﺳﻴﺎﺳﻴﻮﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ
ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻓﺮﺩﻯ
ﺯﻋﺎﻣﺖ ﻗﻮﻡ ﭘﺸﺘﻮﻥ ﺩﺭ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﻣﻮﮔﺮﺍﻓﻰ
ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﭘﺸﺘﻮﻥﻫﺎ
ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ
ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﺍﻣﺮﻯ
ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺣﺰﺑﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻛﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ
ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻨﺎﺻﺐ ﻋﺎﻟﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻒ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ ﻋﻤﺪﻩ
ﺩﻭﻟﺖ ﭘﻴﻮﺳــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺟﺪﺍ ﺷــﺪﻥ ﺍﺯ ﺑﺪﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﻤــﻼ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﻳﺎﺭﮔﻴﺮﻯﻫﺎﻯ ﺟﻨﺎﺣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﻭﺟــﻮﺩ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺭﻗﻴﺒﻰ ﺟــﺪﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﻡ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ.
ﭘﻴﻮﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﮔﺴﺴﺖﻫﺎﻯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻭ ﺻﻒﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ
ﺍﻣــﺎ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﻰ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺠﺎﻧــﺲ ﺑﻴﻦ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ
ﺩﺭ ﺻﻒﺁﺭﺍﻳﻰ ﺍﻳﺎﻡ ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪ ﺻﻔﻮﻓﻰ ﻏﻴﺮﺍﺯ ﺟﺒﻬﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺳﺮ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺰ
ﭼﻨﻴﻦ ﺷــﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﻡ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺎﻛﺴــﺎﺯﻯ ﻭ ﺭﻳﺰﺵ ﺍﻟﺰﺍﻣﻲ ﻭﺍﺩﺍﺷــﺖ ﺗﺎ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﺸــﻜﻞ ﻫﻤﮕﻮﻥﺗﺮ ﺩﺭﭘﻰ ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺘﻼﻃﻢ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﺗﻮﺭﻯ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻭﻯ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻗﻴﺐ ﺟﺪﻯ
ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻲﺷﺪ ﻭ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺷﺎﺧﺺ
ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ ،ﺍﻳﻦ ﺗﺸﻜﻞ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻯ
ﺭﺳﻤﻲ »ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ« ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺍﻧﺸﻘﺎﻗﻰ
ﺩﺭ ﺑﻴــﻦ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺟﺒﻬﻪ ﭘﺪﻳــﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻋﺎﻗﺒــﺖ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﭘﺲﭘﺮﺩﻩ
ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻭ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﻗﺪﺭﺕ ،ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺎﺭﺷﺎﻝ ﻓﻬﻴﻢ،
ژﻧﺮﺍﻝ ﺩﻭﺳﺘﻢ ،ﺍﺳــﻤﺎﻋﻴﻞ ﺧﺎﻥ ﻭ ...ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ ﺟﺪﺍ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺻﻒﻳﺎﺭﺍﻥ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻛﺸﺎﻧﺪ.
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻴﺘﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭﺗﻌﻴﻴﻦ
ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﭘﺮﺭﻧﮓﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﻡ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺁﺷــﻜﺎﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺷــﺪ.
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﺍﻫﻞ ﺗﺸﻴﻊ ﻭ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪﺳــﻤﺖ ﻭﻯ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻨﺘﻘــﺪﺍﻥ ﺗﻨﺪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ
ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻫﺰﺍﺭﻩ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺗﺸﻴﻊ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ
ﺍﺯ ﻛﺎﺑﻞ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﺷﺪﻳﺪﺍ ﺿﺪﻛﺮﺯﺍﻱ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮﺩ ،ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺻﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺷﺪ.
»ﺩﻛﺘﺮ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺑﺸﺮﺩﻭﺳــﺖ« ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺧﺘــﻪ ﺩﻛﺘﺮﺍﻯ ﺣﻘﻮﻕ
ﺻﻒﺁﺭﺍﻳﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ
ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻭﻝ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ،ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭﻯ ﻛﻪ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ
ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻭ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﺟﺒﻬﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺘﺤﺪﻯ
ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ« ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺸﻜﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻪ »ﺑﺮﻫﺎﻥ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺭﺑﺎﻧﻰ« ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻤﻮﺩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺍﭘﻮﺯﻳﺴــﻴﻮﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ
ﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﺸﻜﻞ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ،
ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺷــﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺍﻭﻝ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ
ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻫﻤﮕﺎﻡ ﻭ ﺷﺮﻳﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﻭ ﻣﻮﻗﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ.
ﮔﻮﻳﻰ ﻫﻤﻪ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺗﺤﺖ
ﻳﻚ ﻟﻮﺍ ﺳــﺮﺑﺮ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺟﺒﻬﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻣﻨﺎﻣﻪ ﺭﺳﻤﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ
ﻭﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺣﻠﻘﻪﺍﻱ ﻣﺤﺪﻭﺩ ،ﺭﺍﻧﺪﻥ
ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻓﻌﺎﻝ ،ﺩﻟﺴﻮﺯ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺯﻳﺮﻋﻨﺎﻭﻳﻦ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰﺍﺭﻱ ،ﺣﻴﻒ ﻭ
ﻣﻴﻞ ﻛﻤﻚﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ،ﺑﻪ ﺣﺮﺍﺝ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺗﺼﺪﻱﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ،ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭ
34
ﻭ ﻋﻠــﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﻳــﺲ ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻮﺗــﺎﻩ ﺳــﻤﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﭘﻼﻥ
)ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ( ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﻴﻒﻭﻣﻴﻞ ﻛﻤﻚﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺿﻤﻦ ﺍﻧﺤﻼﻝ
ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭﻫﺰﺍﺭ NGOﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺭﺍﻯ ﺑﺎﻻﻯ
ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻄﻮﺭ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ.
ﺩﻛﺘﺮ ﺑﺸﺮﺩﻭﺳﺖ ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺮﻩﺍﻯ
ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺑﺪﻝ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﻭ ﺟﻨﺎﺡﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻴﺘﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭﻯ
ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﺭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺭﻗﻴﺐ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ
ﻗﺎﺑــﻞ ﻣﻼﺣﻈــﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﺭﺍﻯ ﺩﻭ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﺍﻯ ﺍﺻﻠــﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﻛﻤﻲﻭﻛﻴﻔﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﻡ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺷــﺪ.ﺯﻋﺎﻣﺖ ﻗﻮﻡ
ﭘﺸﺘﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻥ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﻣﻮﮔﺮﺍﻓﻰ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ
ﭘﺸﺘﻮﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ،
ﺍﻣﺮﻯ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﺁﺗﻰ ﺑﺎ
ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﻋﻤﺪﻩ ﻣﻮﺍﺟﻌﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ﻭ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﺧﺎﺭﺝ
ﺍﺯ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻗﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻠﺖﺳﺎﺯﻯ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭﻧﻘﺶ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻧﻪ ﺑﻰﺭﻧﮓ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻤﺮﻧﮓﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﻡ
ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﻋﻼﻭﻩﺑﺮ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ
ﭘﺸــﺘﻮﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻨﺪﻫﺎﺭ ﺍﺯ ﭘﻴﺸــﻴﻨﻪ ﻗﺒﻴﻠﻪﺍﻯ ﻭ ﻗﻮﻣﻴﺘﻰ
ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻧﻈﻴﺮ »ﺍﺷــﺮﻑ ﻏﻨﻰ ﺍﺣﻤﺪﺯﻯ«
ﻧﻴﺰ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻭ ﺍﺯ ﭘﺸﺘﻮﻥﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ »ﻟﻮﮔﺮ« ﻭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺧﺘﻪ
ﺩﻛﺘﺮﺍﻯ »ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳــﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ« ﺍﺯ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻛﻠﻤﺒﻴﺎ ﻭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ »ﻫﺎﺭﻭﺍﺭﺩ
ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﻧﻔﻮﺭﺩ« ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ
ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯ »ﺟﺎﻥﻫﺎﭘﻜﻴﻨﺰ ﻭ ﺑﺮﻛﻠﻰ« ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻭﻯ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺳــﻤﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺎﻟﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻭ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺗﻴﻢ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺍﻯ
ﺟﺬﺏ ﺁﺭﺍﻯ ﭘﺸﺘﻮﻥﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ
ﺑﻮﺩ ﻋﻤﻼ ﺗﻮﻓﻴﻘﻰ ﻧﻴﺎﻓﺖ ﻭ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﭘﺸﺘﻮﻥﻫﺎ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦ
ﻛﻤــﻲ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻋﻤﺪﻩ ﺁﺭﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧــﺎﻡ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪ ﺻﻨﺪﻭﻕﻫﺎ
ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﺗﺎﺟﻴﻚﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻗﻮﻡ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ
ﺍﺭﺷﺪ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺷﻤﺎﻝ ﮔﺮﺩﺍﮔﺮﺩ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺣﻠﻘﻪ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﺣﺪﺍﻛﺜﺮﻯ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺷــﻤﺎﻝ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺁﺭﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﻭ
ﺛﺒﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛــﺮﺯﺍﻱ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺍﻭﻟﻰ ﺁﻗﺎﻯ
ﻓﻬﻴﻢ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺗﺎﺟﻴﻜﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺁﺭﺍﻯ
ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺎﺟﻴﻚﻫﺎﻯ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ.
ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺳــﺨﺖ ﻭﺍﺑﺴــﺘﮕﻰ ﺑــﻪ ﺭﻫﺒــﺮ ﻛﺎﺭﻳﺰﻣﺎﻯ ﺧﻮﺩ
»ژﻧﺮﺍﻝ ﺩﻭﺳــﺘﻢ« ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺁﺷــﺘﻰ ﻣﺠﺪﺩ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﺳــﺘﻢ ﻭ ﻛﺮﺯﺍﻱ
ﻛﻤﺎﻛﺎﻥ ﺁﺭﺍﻯ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﺭﺍ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪ ﺻﻨﺪﻭﻕﻫﺎ ﺭﻳﺨﺘﻨﺪ،
ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﻭﻻﻳﺖ ﺑﻠﺦ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﻛﻬﻨﻪ »ژﻧﺮﺍﻝ ﻋﻄﺎ« ﺑﺎ »ژﻧﺮﺍﻝ
ﺩﻭﺳﺘﻢ« ﺍﻳﻦﺑﺎﺭ ﻭﺯﻧﻪ ﺁﺭﺍ ﺭﺍ ﻛﻤﻲﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﻧﻤﻮﺩ.
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺁﺭﺍﻯ ﺍﺯﺑﻚﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻒﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻧﺪﻛﻰ
ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﺭﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻗﻮﻣﻴﺘﻰ
ﻫﻢ ﺑﻬﺮﻩﺍﻯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺒﺮﺩ.
ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﺍﺕ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺳــﻠﻴﻘﻪﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﻣﺘﻬﻢ
ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ
ﻧﻈﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺩﺭ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺑﻴﻦ ﭼﺮﺧﺶ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻯ ﺻﺮﻳﺢ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺍﺯ ﺿﻌﻒﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ
ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺟﺒﻬﻪﻣﻠﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺖﮔﻴﺮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ
ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻯ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﺪ.ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻭ ﺭﻗﻴﺐ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﻧﻘﺶ
ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﺮﺩﻩ» ،ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﷲﻋﺒﺪﺍﷲ«
ﭼﺸﻢﭘﺰﺷﻚ »ﺗﺎﺟﻴﻚ– ﭘﺸــﺘﻮﻧﻰ« ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﮕﻮﻳﻰ »ﺍﺣﻤﺪﺷﺎﻩ ﻣﺴﻌﻮﺩ« ،ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ
ﺭﺑﺎﻧﻰ ﻭﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ »ﻣﺰﺍﺭ« ﻭ »ﺗﺨﺎﺭ« ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ »ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺭﺑﺎﻧﻰ« ﻫﻨﮕﺎﻡ
ﺗﺴﻠﻂ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ،ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ
ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻰ ﻧﻴﺰ ﻳﺎﺭ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻭ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺁﻣﺪ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ
»ﻣﺎﺭﺷﺎﻝ ﻓﻬﻴﻢ« ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺍﺣﻤﺪﺷﺎﻩ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺪﻡ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺩﺭ ﭘﺴﺖ
ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺍﻭﻟﻰ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﺭ ﺍﻭﻝ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻗﺎﻯ ﻛﺮﺯﺍﻱ ﺑﻪ ﺻﻒ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺍﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ
ﺑﻮﺩ ،ﻧﺎﻣﺰﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ.
ﻋﺒﺪﺍﻟﻤﻬﺪﻯ ﻣﺴﺘﻜﻴﻦ
ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ
ﻧﮕﺎﻫﻰﺗﺤﻠﻴﻠﻰﺑﻪﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯﺷﻜﺴﺖﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎﺩﺭﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻱﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ
ﻓﺮﻭﺩ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ
ﺷﻌﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﻧﺪ ،ﻛﺎﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ ﺍﻳﺎﻻﺕ
ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺍﺩ .ﻧﺴﻴﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺣﺴﻴﻦ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ
ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻣﻬﻢ ﺩﺳﺖ ﺑﺰﻧﻨﺪ.ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ
ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﻛﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺰﺏ ﺣﺎﻛﻢ ﺩﺭ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﻭ
ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻧﻘﺶ ﭼﻨﺪﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻋﺠﺎﺏﺍﻧﮕﻴﺰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﻫﻤﻪ ﺑﻪﺳﻮﻱ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﺷﻌﺎﺭ
ﺗﻐﻴﻴﺮﺵ ﺍﺳﺖ.
ﭘﻴــﺮﻭﺯﻯ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣــﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ 2008ﻭ
ﺷﻜﺴﺖ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ،ﻧﻮﻳﺪ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﭘﺮﺑﺎﺭ
ﻭ ﻣﻮﺛﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻯ
ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ ،ﻟﻴﻜﻦ ﺷﻴﺐ ﺗﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎ ﻭ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ.
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ،ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﺻﻼﺡ
ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ )ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺳــﺘﻜﻢ 30ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﻓﺎﻗﺪ
ﺑﻴﻤﻪﻫﺎﻯ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺴــﻬﻴﻼﺕ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷــﺪ( ﺩﺭ
ﻃﻮﻝ ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺻﻒﺑﻨﺪﻯﻫﺎ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻭ ﺳﻨﺎ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺪ.
ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳــﺲ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﺧﺪﻣــﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ
ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 2009ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻨﺎ )ﺍﻗﺪﺍﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﻜﻢ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ 6ﺩﻫﻪ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ( ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﻰﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳــﻨﺎ ﻭ ﻛﻨﮕــﺮﻩ ﻓﺰﻭﻧﻰ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﻳــﻦ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ
ﻋﺰﻡ ﺟﺪﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺷــﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ
ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺪ.
ﺑﺮ ﺑﻨﻴــﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺭﻛﻰ ،ﺳــﻮﻳﻪ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺤــﻮﻻﺕ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ
ﺩﺍﺧﻠﻰ ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ
ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ ﻭ ﺣﻼﻭﺕ
ﺟﺸﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪﻭﺍﺳﻄﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫــﺎ ،ﺧﺎﻧﻢ »ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻛﻮﻛﻠــﻰ« ﺍﺯ ﺭﻗﻴﺐ ﮔﻤﻨﺎﻡ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺶ »ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ« ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻯ
ﺳﻨﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻠﺨﻰ ﮔﺮﺍﻳﻴﺪ.
ﭘﮋﻭﺍﻙ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺩﺳﺘﻜﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ
ﺫﻳﻞ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ:
-1ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺷــﺮﻗﻰ ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ
ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﺩﺳــﺘﻜﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺕ ﻧﻴﻢ ﻗﺮﻥ
ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳــﻨﺘﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ
ﺷﻜﺴــﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﻁ ﺧﻠﻮﺕ ﻭ ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻰ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺧﺒﺮﻯ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺑﺪ ﻭ ﻭﻳﺮﺍﻥﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ
ﺑﻪﻃﻮﺭﻋﺎﻡ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭘﻴﺶﻓﺮﺽ
ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺩﺭ ﻻﻳﻪﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ
ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺫﺍﺋﻘﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺑﻰﺗﺮﺩﻳﺪ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻭ
ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2012ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻫﺎﻟﻪﺍﻯ ﺍﺯ
ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ.
-2ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺻﻮﺭﺕ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻘﻴﺪﻩ ﺍﻏﻠﺐ ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ 50ﺳﺎﻟﻪ
»ﺗﺪ ﻛﻨﺪﻯ« ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺟﺎﻥ ﺍﻑ ﻛﻨــﺪﻯ )ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﻘﺘﻮﻝ( ﺩﺭ
ﻛﺴﻮﺕ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻭﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺑﺎﻻﻯ ﻭﻯ ﻧﺰﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺎﻟﺖ
ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ،ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺑﺮﺳﺮ
ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻣﺠﺪﺩ ﻛﺮﺳــﻰ ﺳــﻨﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﭼﻨﻴﻦ
ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻰ ،ﻣﻬﻨﺪﺳــﻰ ﺗﺒﻠﻴﻐــﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ،ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻛﻮﻛﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻰ
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭﻭﻥ ﺣﺰﺑﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺍﻣﻦ
ﻛﺎﺫﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻓﻖ ﻓــﺮﺍﺭﻭﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺑﻪ
ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﻳﻘﻴﻦ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ
ﺗﺼﺎﺣﺐ ﺑﻰﺩﻏﺪﻏﻪ ﻛﺮﺳﻰ ﺳﻨﺘﻰ ﺳﻨﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻣﻰﺍﻓﺰﻭﺩ
ﻧﻘــﺶ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺗﺪ ﻛﻨﺪﻯ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺎﻃــﻊ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻻﻳﺤﻪ
ﺍﺻﻼﺡ ﺧﺪﻣــﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ »ﺩﻟﻴﻞ
ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮﻳﺶ« ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻛﻨﺪﻯ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻤﺪﺭﺩﻯ ﻋﻤﻴﻖ
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺧﻮﺷﻨﺎﻡﺷﺎﻥ ،ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰﻫﺎﻯ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻰ
ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺒﻨــﺪﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﻫﺪﻑ ﻣﻬــﻢ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ
ﺗﺼﻮﻳــﺐ ﺍﺻﻼﺡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺷــﺖ ،ﻟﻴﻜﻦ ﺑﺎ
ﺷﻤﺎﺭﺵ ﺁﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ژﺍﻧﻮﻳﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ
35
ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﻰ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ )ﻭﻯ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ 52ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ
ﺷﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺗﻨﻬﺎ 47ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ( ،ﻫﻢ
ﺑﻪ ﻣﻴﺮﺍﺙ 50ﺳﺎﻟﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﻧﻤﺎﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ
ﺁﺭﺯﻭﻯ ﻛﻨﺪﻯ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﭙﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ.
-3ﺷﻜﺴــﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺭﻗﻢ
ﺧﻮﺭﺩ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺳــﺎﻝ ﺍﺯﻭﺭﻭﺩ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ .ﺍﺯ
ﻃﺮﻓﻰ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺳﻨﺎ
ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﻓﺎﻉ
ﻛﺮﺩ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻜﺴﺖ
ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺧﺮﺩ )ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ( ﻭ ﻫﻢ ﺷﻜﺴــﺖ ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﻛﻼﻥ
)ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ ﺍﻭ( ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺮﺩ.
ﺍﺯ ﻣﻨﻈــﺮ ﺧﺮﺩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑــﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ 100ﻧﻔﺮﻯ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺳــﻨﺎ،
ﻻﺯﻣﻪ ﺗﺼﻮﻳــﺐ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﺻــﻼﺡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧــﻰ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺭﺍﻯ
60ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻧﻔﺮ
ﺷﺼﺘﻢ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ
ﻣﻰﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﻣﺖ
ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺟﺪﻯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻰ
ﻻﻳﺤﻪ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ﭼﻮﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ
ﺭﺍﻯ 41ﻧﻔﺮﻯ ﺩﺭ ﺳــﻨﺎ ﻫﺮﻧﻮﻉ ﻻﻳﺤﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺁﻥ
ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﻛﻼﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ
ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳــﻨﺘﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺩﺍﺩﻥ ﺭﺍﻯ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﻪ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻳﻚ ﺳــﺎﻟﻪ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻭﺻﻒ
ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ
ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻴﻼﺩﻯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ 2012
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻣﺨﺪﻭﺵ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ.
-4ﺭﻓﺘﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﺳﻴﺎﻝ ﺍﻓﻜﺎﺭﻋﻤﻮﻣﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻰﺗﺮﺩﻳﺪ ﻫﺮﻧﻮﻉ
ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺑﻬﺎﻡ
ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ .ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺩﺭ
ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻟﻴﻜﻦ ﺣﺪﻭﺩ ﻧﻴﻤﻰ
ﺍﺯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺟﺰﻭ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻋﻤﻼ
ﻧﺒﺾ ﺷﻜﺴــﺖ ﻳﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﺷــﻜﻨﻨﺪﮔﻰ ﻭ ژﻟﻪﺍﻯ ﺑﻮﺩﻥ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻓﻰﻧﻔﺴﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﻤﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮﺩﻥ
ﻫﺮ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺗﻔﺴــﻴﺮ ﻭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷــﻮﺩ .ﻭ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﺮﺍﻭﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺷﺎﺩﻣﺎﻧﺶ
ﺩﺭ ﻧﻄﻖ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯﺍﺵ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻣﺸﺐ ﺻﺪﺍﻯ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ
ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪ«.
ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷــﺖ ﺩﺭ ﻳــﻚ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﺩﻭ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ
ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﺷــﺖ ،ﻧﺨﺴــﺖ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﻨﻌﻄﻒ )ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
ﻫﻮﺷــﻤﻨﺪﺍﻧﻪ( ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻗﻨﺎﻉﺳﺎﺯﻯ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻓﺮﺍﺭﻭﻯ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻓﺶ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﻰﺳــﺎﺯﺩ .ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻫﻨﺮ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻝ ﻫﺮ ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺭﻭﺯﻧﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ
ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ .ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺛﻘﻞ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﺑﺮ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻧﻌﻄﺎﻓﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ
ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺘﺼﻠﺐ ﺍﺳــﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻛﻤﺘﺮﺑﻪ ﭼﺸــﻢ
ﻣﻰﺧﻮﺭﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻭﻯ ﺁﻣﻴﺰﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭﮔﺮﺍﻳﻰ
ﺗﻠﻔﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺩﻭ
ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻛﻴﻨﺰﻯ ﻭ ﻓﺮﻳﺪﻣﻨﻰ ﻫﻢ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕﺯﺍﻳﻰ )ﻓﺮﺑﻬﻰ( ﻭ
ﻫﻢ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕﺯﺩﺍﻳﻰ )ﭼﺎﺑﻜﻰ( ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻰ
ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺩﻭ ﻧﮕﺮﺵ ﺟﻔﺮﺳــﻮﻧﻰ – ﻭﻳﻠﺴــﻮﻧﻰ )ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﺮﻡ( ﻭ
ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻨﻰ – ﺟﻜﺴــﻮﻧﻰ )ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺳــﺨﺖ( ﺑﺮ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻗﺪﺭﺕ
ﻫﻮﺷــﻤﻨﺪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ
ﭼﻨﺪ ﻻﻳﻪ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﻓﻮﻕ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ
ﺍﺯ ﺑﺪﻳﻞﻫﺎ ﻭ ﺷــﺎﺧﺺﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺖ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺳﺎﺣﺖ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﺩﺭ ﺩﺳــﺖ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻟﻴﻜﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻧﺤﻮﻩ
ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺍﻧﻀﻤﺎﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ
ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ،ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ
ﺧﺪﺷﻪ ﻭ ﺧﻠﻞ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﭘﻴﭽﻴﺪ.
36
ﺁﻳﺎ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﻓﺘﻀﺎ ﺡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﻴﺎﻳﺪ؟
ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ
ﺯﻣﺎﻧــﻲ ﻛــﻪ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳــﻲ
ﺧﺒﺮ ﺩﺭﮔﺬﺷــﺖ ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭ ﻛﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩﻧــﺪ ،ﺑﺴــﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ
ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺮﺳﻲ ﻭﻱ ﺩﺭ ﺳﻨﺎ ﺑﻪ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﻴﺮﺩ .ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ77
ﺳــﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺮﻭﺭ ﺑﺮﺍﺩﺭﺵ ﺟﺎﻥ ﺍﻑ
ﻛﻨــﺪﻱ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 31، 60ﺳــﺎﻝ ﺩﺍﺷــﺖ،
ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻬﻢ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻣﻨﺘﻘﺪ
ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺟﻮﺭﺝ ﺑﻮﺵ ،ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ
ﺳــﺎﺑﻖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ
ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻲﺷــﺪ .ﺗــﺪ ﻛﻨﺪﻱ ﻛــﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺣﻘﻮﻕ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﺭﻭﺍﺭﺩ ،ﻓﻮﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1962ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ ،ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺍﺯ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻬﻤﻲﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨــﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻣﺪﻧﻲ ﻭ ﺣﻖ ﺭﺍﻱ
ﺩﺭ ﺳﻨﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﻩ ،ﻣﻌﻠﻮﻻﻥ،
ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﺍﻳﻦ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ
ﻣﺸــﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻪﺭﻏﻢ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴــﺖ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩﺍﺵ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﺩﺭﺵ ﺑﻪ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﺪ،
ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻓﺮﺩﻱ ﺧﻮﺷــﮕﺬﺭﺍﻥ
ﻭ ﻋﻴﺎﺵ ﻣﻲﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺭﺳــﻮﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﺍﺧﻼﻗﻲﺍﺵ ﺩﺭ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ،ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻓﻮﺭﻱ
ﻭ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﺗﺪ ﻛﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﺟﻠﺐ ﻛــﺮﺩ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻲ ﺑﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ
ﻭﻱ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 2008ﺍﻋــﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛــﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻱ
ﺍﻳﻦ ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺷــﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺎﻣﺰﺩ ﻧﻤﻲﺷﺪ .ﻣﺮگ ﺗﺪ ﻛﻨﺪﻱ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺩﺭﮔﺬﺷــﺖ ﻳﻮﻧﻴﺲ ،ﺧﻮﺍﻫﺮ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻭﻱ ﺩﺭ ﺳــﻦ 88ﺳﺎﻟﮕﻲ
ﺩﺭ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ ﻣﺎﻩ ﺍﻭﺕ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ .ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﺩ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﻧﺴــﻞ
ﻗﺪﻳﻤﻲﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻛﻨﺪﻱ ،ﺟﻴﻦ 81ﺳــﺎﻟﻪ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺳﻔﻴﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﻟﻨﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺟﻬﺖ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﻛﻨﺪﻱ ﻛﺮﺳﻲ ﻭﻱ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺴﭙﺎﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﺩﺍﺩﻥ
ﺭﺍﻱ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮگ
ﺗﺪ ﻛﻨﺪﻱ ،ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻛﻬﻨﻪﻛﺎﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ،ﺍﻳﻦ ﺣﺰﺏ
ﭘﺲ ﺍﺯ 50ﺳــﺎﻝ ﻛﺮﺳﻲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ .ﺗﺪ ﻛﻨﺪﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ
ﺳﺮﻃﺎﻥ ﻣﻐﺰﻱ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ،ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺕ 47ﺳﺎﻝ ﺍﻳﻦ
ﻛﺮﺳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺑﺮﺍﻭﻥ ،ﭼﻬﻞ ﻭ ﻳﻜﻤﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻨﺎﻱ
100ﻧﻔﺮﻩﺍﺯﺳﻮﻱﺍﻳﻦﺣﺰﺏﺣﻀﻮﺭﭘﻴﺪﺍﻣﻲﻛﻨﺪ.ﺍﻳﻦﻛﺮﺳﻲﭘﻴﺶﺍﺯ
ﺗﺪﻛﻨﺪﻱﻭﻃﻲﺳﺎﻝﻫﺎﻱ 1953ﺗﺎ 1960ﺩﺭﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺟﺎﻥﺍﻑﻛﻨﺪﻱ،
ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ
ﻫﺸﺪﺍﺭﻱﭘﻴﺶﺍﺯﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﻛﻨﮕﺮﻩﺍﺳﺖﻭﻧﮕﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻳﻲﺭﺍﺑﺮﺍﻱﺍﻭﺑﺎﻣﺎ
ﻭﻣﺘﺤﺪﺍﻥﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻭﻱﺑﺮﺍﻱﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﻛﻨﮕﺮﻩﺩﺭﻣﺎﻩﻧﻮﺍﻣﺒﺮﺑﻪﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﺳﺖ.ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲﻛﻪﺑﻴﻢﺁﻥﻣﻲﺭﻭﺩﺗﺎﺷﺮﺍﻳﻂﺣﺪﺍﻛﺜﺮﻱﻛﻪﺁﻧﻬﺎ
ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﻭﺩ .ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻛﻮﻛﻠﻲ
ﺿﻤﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﻜﺴــﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﻮﺳﺘﻮﻥ
ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳــﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺷــﺪﻩﺍﻳﻢ ﺍﻣﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﺳﺮﺧﻮﺍﻫﻴﻢﮔﺮﻓﺖ.ﺑﻪﻧﻈﺮﻣﻲﺭﺳﺪﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎﺍﺯﺍﻛﻨﻮﻥﺑﺎﻳﺪﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺷﻜﺴﺘﻲﺳﺨﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﺁﻣﺎﺩﻩ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ،ﺷﻜﺴﺘﻲﻛﻪﺑﻪﻧﻮﺑﻪﺧﻮﺩﻣﻘﺪﻣﻪﺍﻱﺟﻬﺖﺷﻜﺴﺖﺍﻭﺑﺎﻣﺎﺩﺭ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺳﺎﻝ 2012ﻣﺤﺴﻮﺏﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ،
ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﺭﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ 60ﺩﺭﺻﺪﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻮﺍﻧﻊ
ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻫﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺣﺪ ﻧﺼﺎﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺎﺋﻖ ﺁﻣﺪﻥ
ﺑﺮ ﻣﺎﻧﻊﺗﺮﺍﺷــﻰ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺣــﺰﺏ ﺍﻗﻠﻴﺖ
ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﻻﻳﺤﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮ
ﺟﻠﻮﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺳﺎﻝ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﺮﺩ.
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻭﻥ
ﺩﺳﺘﻜﻢ 52ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻛﻮﻛﻠﻰ ،ﻧﺎﻣﺰﺩ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺗﻨﻬﺎ
47ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ ﺭﺍ ﻛﺴﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺷــﺎﻧﺲ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ
ﺭﻗﻴﺐ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ ﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺑﺎ ﺳﻤﺖ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺿﺮﺑﻪﺍﻱ ﻣﻬﻢ
ﺑﻪ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ،ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻌﻰ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﮔﻔﺘﻪﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺳــﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺍﻣﺮﻱ
ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻰ ﺍﺳــﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﺰﺏ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ
ﺳــﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺮﺳــﻰ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ
ﻧﻴﻢ ﻗﺮﻥ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻛﻨﺪﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﭘﻴﺶ
ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪ ﺑﻮﺳــﺘﻮﻥ ﺭﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺟﺎﻥ
ﺑﺨﺸﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺸــﺎﻧﻪ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩ ﻛﺎﺥﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮﺩ .ﮔﻔﺘﻪﺷﺪﻩ
ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺗﺤﻠﻴﻒ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻛﺮﺳﻰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﻮﺩ .ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ
ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻰﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ
ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ
ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮﺩﻩ ،ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻓﺮﺍﻧﺪﻭﻣﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ ﺍﻭ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻛﻮﺷــﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ
ﺷﺨﺼﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻣﺎ
ﺁﺭﺍ ﺧﻼﻑ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺷﻜﺴﺖ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺭﺍ ﺗﺒﺮﻳﻚ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ
ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻭﻯ ﺷﺪ .ﺣﺎﻝ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺎ 41ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ
ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﺜﻼ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺟﺪﻯ
ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ .ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﻄﻖ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰﺍﺵ
ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺑﺮ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ .ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ
ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻯ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ.
ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺩﺭ ﺩﺳــﺎﻣﺒﺮ 2009ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺳﻨﺎ ﺭﺳﻴﺪﻩ
ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻧﻬﺎﺩ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺷﺪﻥ
ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺎﻛﺎﻣﻰ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺁﻥ ﻫﻢ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ
ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺣﺰﺏ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺷﻜﺴﺖ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ
ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺟﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻰ ،ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺼﺪﻯ ﻣﻘﺎﻡ
ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 70ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ
ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ
ﻣﺠﺪﺩ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺑﻴــﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ
ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳــﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺮ ﻛﻞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ
ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﺩﻭ ﻧﻬﺎﺩ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ
ﻳﻌﻨﻰ ﺳــﻨﺎ ﻭ ﻛﻨﮕﺮﻩ )ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ( ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﺎﻩ
ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺮﺳــﻰﻫﺎﻯ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻭ ﻳﻚﺳــﻮﻡ
ﻛﺮﺳﻰﻫﺎﻯ ﺳﻨﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺷﻜﺴﺖ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻱ ﺳﻨﺎ
ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪ ﺯﺣﻤﺖ ﺍﻓﺘﺎﺩ
ﺗﺮﺟﻤﻪ :ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻮﺭﺯﺑﻴﺪ
ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣــﺎ ،ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺍﺵ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﻠﺖ ﺁﻥ
ﻫﻢ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺳــﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ ﻧﺎﺷــﻨﺎﺧﺘﻪ ﺩﺭ ﻛﺴﺐ
ﻛﺮﺳﻰ ﺧﺎﻟﻰ ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭ ﺗﺪﻛﻨﺪﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺍﺳــﺖ ،ﻛﺮﺳﻰﺍﻯ ﻛﻪ
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺩﻫﻪ ﻭ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﺳــﻨﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻛﻨﺪﻯ ﻭ ﺣﺰﺏ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺴــﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨــﺪ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻛــﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ
ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺳــﻰ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺷــﺖ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺩﺍﺷــﺘﻦ ﺁﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ
ﺟﻨﺠﺎﻝ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ .ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻣﻤﻜﻦ
ﺍﺳــﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ
ﻭ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬــﻮﺭ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺎﻡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺘﻰ ﺭﺍ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨــﺎﻥ ﻛﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺁﺭﺯﻭﻳﺶ ﺩﺭ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﻣﺎﻟﻰ ﭘﺮﻭژﻩﻫﺎﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﮔﺮﻡ ﺷــﺪﻥ ﻫﻮﺍﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺯ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕﻫﺎ
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﻢ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ
ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ ﻣﺎﺟﺮﺍﺟﻮ ﭘﻴﺸــﺮﻓﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺑﻪﺗﺎﺧﻴــﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﻳﺎ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻣﺘﻮﻗﻒ
ﻛﻨﺪ ،ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮﺩ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻳﺸﺎﻥ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﻳﺎ
ﺩﺍﺷﺘﻦ 60ﻛﺮﺳــﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ
ﻭ ﻓﻘﻂ 59ﻛﺮﺳــﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﺯ
ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺳﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺟﺪﻯ ﺑﺸﻮﻧﺪ.
ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ 52ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺁﺭﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺩ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻛﻮﻛﻠﻰ ،ﺩﺍﺩﺳــﺘﺎﻥ ﻛﻞ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﻣﺰﺩ
ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ 47ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ.ﺑﺮﺍﻭﻥ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺭﻗﻴﺒﺶ ،ﻣﺎﺭﺗﺎ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﺎﺭﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﭙﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ
ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳــﺎﻧﻰ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﻜﺮﺩ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻋﻴﺪ ﻣﻴﻼﺩ.
ﻭﻯ ﺣﺘﻰ ﺍﺳﻢ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﺶ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺩﺭﺝ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺭﺍﻯﮔﻴﺮﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻰ ﺑﺎﺭﺍﻙ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﺣﺰﺑﺶ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻪﭘﺮﺳﻰ
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﻞ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮﺍﻯ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﻳﺶ
ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺘﺶ ﻧﺰﺩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ
ﺭﻭﺯﺑﻪﺭﻭﺯ ﻛﻢ ﺷﻮﺩ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺁﻧﻜﻪ ﻭﻯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﺎﺻﻪ ﺩﺭ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻧﻜﺮﺩ ﻭ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺭﻛﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ
ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﻖ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﺎﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ
ﺷﻜﺴﺖ ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻛﻮﻛﻠﻰ ﺑﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﻭﺣﻰ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻛﻨﮕﺮﻩ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺸــﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺪﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺑﻴﻢ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻘﺪﻣﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻜﺴﺖ
ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺷﻮﺩ.
ﺍﺯ ﺑﺪ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺗﺪ ﻛﻨﺪﻯ ،ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﺮﮔﺶ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ
ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪﻧﺰﺍﻋﻰ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ
ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺶ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺭﻭﻯ 60ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻛﺮﺳﻰﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ
ﺭﻭﻯ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ
ﺣﺴﺎﺏ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﻣﺸــﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺮﺍﻭﻥ
ﺩﺭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰﺍﺵ ﺑﺮﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺎﻧﻊ ﺩﺭ ﺳــﺮ ﺭﺍﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ
ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮﺩ .ﻭﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻛﻪ
ﻫﺰﻳﻨﻪﺍﺵ ﻳﻚ ﺗﺮﻳﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﻮﺩ
ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﻣﺎﻟﻴﺎﺕﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﺁﺳﻴﺐ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ
ﻋﻼﻭﻩ ﺑــﺮ ﺁﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻯ ﺷــﻐﻠﻰ
ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻰ ﻣﺨﺘﻠﻒ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﺴــﺨﻪ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺭﺍ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ
ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﺴــﺖ ﺣﺰﺑﺶ ﮔﻔﺖ ،ﻣﻠﺖ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﻛﻪ
ﻃﻰ ﻫﺸــﺖ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﺩﭼﺎﺭ ﺳﺮﺧﻮﺭﺩﮔﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭﻯ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺳﻜﻮﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﻭﻯ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ
ﺍﺳﺖ.
ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺑﺎ ﺷــﺒﻜﻪﺍﻯ ﺑﻰﺳﻰﻧﻴﻮﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺩﻭﻟﺘﺶ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ
ﺍﺷــﺘﺒﺎﻫﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ
ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟ ﺑﻮﻛﺎﻧﺎﻥ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﺳــﺎﻯﺟﻤﻬﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺑﮕﺬﺭﺍﻧﻨﺪ :ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮﻥ
ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺍﻣﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻳﻚﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺑﻪ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ .ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺘﺎﻳﺞ ،ﻧﺎﻧﺴﻰ ﭘﻠﻮﺳﻰ ،ﺭﺋﻴﺲ
ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ
ﻣﺎ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺘﻰ ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﻭ ﺧــﻮﺏ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ.
ﺑﺎﺭﺑﺮﺍ ﻛﻠﻴﺮﻣﻦ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﺭﻭﺍﺭﺩ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺑﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻰ ﺑﺪﺗﺮ.
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﻧــﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻛﻮﺗــﺎﻩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻫــﺎﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ
ﺧﻮﺷــﺤﺎﻝ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻻﻳﺤﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛــﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻗﺼﺪ
ﺗﺼﻮﻳﺐﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﺸــﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻛﻨﻨــﺪ ﻭ ﻧﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﺷــﻮﻧﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻃﺮﺡﻫــﺎ ﻭ ﻻﻳﺤﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫــﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﮔﺬﺍﺷــﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ﻃﺮﺡ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎﮔﺮﻡ ﺷــﺪﻥ ﻫﻮﺍﻯ
ﺯﻣﻴــﻦ ،ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻣﺎﻟــﻰ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﺯ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ
ﺟﻨﺠﺎﻝﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮﻭﺱ ﺑﻮﻛﺎﻧﺎﻥ ،ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﮕﺰﺍﺱ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻓﻀﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺟﺪﻭﻝ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺎﺧﻴﺮ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ«.ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻛﻮﺳــﺘﺎﺱ ﭘﺎﻧﺎﮔﻮﭘﻮﻟﺲ ،ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ
ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﻮﺭﺩﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ
ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ» :ﭘﻴﺎﻣﻰ ﻗﻮﻯﺗﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻡ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻢ ﺗﺼﻮﺭ
ﻣﻰﻛﻨﻢ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﮔﻮﺵ ﻓﺮﺍ ﺩﻫﺪ«.
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺩﻳﻠﻰﺗﻠﮕﺮﺍﻑ ﻧﻴﺰ ﻧﻮﺷــﺖ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ
ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯﺧﻮﺍﻩ ﻧﺎﺷــﻨﺎﺧﺘﻪ ﺳﻴﻠﻰ ﻣﺤﻜﻤﻰ ﺑﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ
ﻭ ﺩﻭﻟﺘﺶ ﺯﺩﻧﺪ.ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷــﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻭ ﺑﺮﺧــﻰ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺳﺮﺧﻮﺭﺩﮔﻰﺷــﺎﻥ ﺍﺯ
ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻧﺠﺎﺕ ﻭﻭﻝ ﺍﺳــﺘﺮﻳﺖ ﻭ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﺣﺰﺏ
ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺑﻴﻤﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺘﻰ ﺭﺍ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ
ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﺸﺴــﺖ ﻭ ﺩﻳﺪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ
ﺷﻜﺴﺖﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﭼﻪ ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﻣﻰﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ؟!
ﻣﻨﺎﺑﻊ :ﺍﻟﺠﺰﻳﺮﻩ ﻭ ﺍﻟﺸﺮﻕ ﺍﻻﻭﺳﻂ
ﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺭﻳﮕﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸــﻜﻼﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺭﻭﻧﻖ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻤﻚ ﻛﺮﺩ.
ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﻤﻌﻰ ﻭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺭﺍ ﭘﻴﺎﻡ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ
ﺩﻭﻟﺘﺶ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ .ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦﭘﺴــﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﺎﺥ ﺳﻔﻴﺪ ﺗﻼﺵ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ
»ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻰ« ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻋﻼﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺎﻡ ﺧﺸﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺳﻴﺪ ،ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﻛﻨﺪ .ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙﺗﺎﻳﻤﺰ ﻧﻮﺷــﺖ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻭ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ
ﺩﺷــﻮﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺮ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ
ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷــﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺭﺍﻯﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﻛﺎﻣﻼ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻭﻯ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻧﺪ.
37
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭﺁﻳﻨﻪﺗﺤﻠﻴﻞ
ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ؛
ﺑﺮﺁﻣﺪﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ
ﺩﻛﺘﺮﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﻛﺎﻇﻢ ﺳﺠﺎﺩﭘﻮﺭ
ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎﺕﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ
ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ
ﻭ ﭘﺲﻟﺮﺯﻩﻫــﺎﻱ ﺯﻟﺰﻟــﻪ ﻫﺎﺋﻴﺘــﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﻏﻤﺒﺎﺭﺗﺮﻳــﻦ ﻓﺠﺎﻳﻊ ﻃﺒﻴﻌــﻲ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺑﺸــﺮﻱ ﺍﺳــﺖ ،ﺩﺭ ﺷــﺎﻣﮕﺎﻩ 19ژﺍﻧﻮﻳﻪ
2010ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭ ﺍﻳﺎﻟﺘﻲ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ،ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ
ﺩﻗﻴــﻖ ﻛﻠﻤــﻪ ﺯﻟﺰﻟﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻥ
ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣــﺎ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺱﻫــﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻗﺎﺑﻞ
ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮ ﭘﺲﻟﺮﺯﻩﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ
ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺟﺪﻱ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪﺍﻱ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳــﺖ ﭼــﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﺍﻓﺘــﺎﺩ؟ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺁﻥ ﭼﻴﺴــﺖ؟ ﻭ
ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻛﺪﺍﻣﻨﺪ؟
ﺍﻟﻒ -ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ
ﻛﻨﺪﻱ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ 50ﺳــﺎﻝ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ
ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﺩ ﺟﺪﻳــﺪﻱ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ
ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺍﻳﺎﻟﺘﻲ ﺳﻤﺘﻲ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺟﺪﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻱ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ
ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ،ﻟﺬﺍ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﺮﺧﻲ
ﺍﺯ ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ 30ﺗﺎ 50ﺳــﺎﻝ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻳﻦ
ﻣﺒﻨﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭﻱ ﻓﻮﺕ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﻳﺎ ﺍﺳــﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻣﺎﺟﺮﺍﻳﻲ ﻧﻪ
ﻓﻘﻂ ﺍﻳﺎﻟﺘﻲ ،ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﻣﻠﻲ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎ ﻭ
ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺁﻥ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻣــﻮﺍﺭﺩﻱ ﺑﺎ ﻳــﻚ ﺭﺍﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻠﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ.
ﺑــﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻓﻮﻕ ،ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳــﺖ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ،ﺍﺯ
ﭼﻨﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺯﻟﺰﻟﻪﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭﻻ،
ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﺗﺮﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺣﺎﻛﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﺑﻮﺩﻥ
ﻛﻨﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺣــﺪﻭﺩ ﭘﻨﺞ ﺩﻫﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ
ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺍﺯ ﺯﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﺗﻔﻜﺮ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ
ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻝ ﺳــﻨﺎﺗﻮﺭﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺿﺪﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﻨﺪ ﺍﺳﺖ.
ﺛﺎﻧﻴﺎ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺭ ﻗﻀﻴﻪ ﻃﺮﺡ ﺧﺪﻣﺎﺕ
ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎﻱ ﺳﻮﺳﻴﺎﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ
38
ﺩﻭﻟﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻲﺳــﺎﺯﺩ ،ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭ ﻛﻨﺪﻱ ﺑﻮﺩ .ﻛﻨﺪﻱ
ﻛﻪ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭﻱ ﭘﺮﻗﺪﺭﺕ ﺑﻮﺩ ،ﻃﺮﺡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﺤﻮﺭ
ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮﺩ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ،ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺭﺍ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳــﺖ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﻣﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ،ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﺁﻥ ﻃﺮﺡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺛﺎﻟﺜﺎ ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ 50ﺳﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﺍﻱ ﺩﺭ
ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﻗﻴﺐ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ،ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺎﺭﺗﺎ ﻛﻮﻛﻠﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻥ ﺍﻳﺎﻟﺘﻲ
ﺍﺳﺖ ،ﻭﺯﻧﻪ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﺧﺎﻧﻢ ﻛﻮﻛﻠﻲ ﺍﻳﻦ
ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳــﻪ ﺭﻭﺯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ
ﺑﻮﺳﺘﻮﻥ ،ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺳﻨﮓﺗﻤﺎﻡ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺯﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻓﻮﻕ ،ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻳﻚ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ
ﻣﻲﻛﺸــﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺏ -ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻻﻳﻪﻫﺎﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳــﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ .ﻻﻳﻪ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﻋﻤﺪﻩ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺧﻄﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻃﺮﺡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻛﻪ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺑﺎ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ
ﻭ ﺁﺑﺮﻭﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺣﺎﻝ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ،
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺳﻨﺎﺗﻮﺭﻫﺎﻱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻩ ﺩﺭ ﺳﻨﺎ ﺑﻪ 41ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺮﺗﺮ )Super
(Majorityﻳﺎﺩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳــﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﻟــﺬﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻃﺮﺡ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺭﺩﺳﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻲ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ
ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﻮﺩ ﺗﻌﺪﻳﻞﻫﺎﻱ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﺪﻩ
ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻝ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﻴﺮﺩ.
ﻻﻳﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ،ﻧﺎﺭﺍﺿﺎﻳﺘﻲ
ﺟﺪﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺍﺯ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎﺳﺖ .ﺍﻳﻦ
ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻲ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ،
ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺍﺳﺖ .ﻋﻤﺪﻩ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺩﺭ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻲ
ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻴﻜﺎﺭﻱ
ﻳﺎ ﺣﻔﻆ ﺷــﻐﻞﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻃــﺮﺡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎ ﺷــﺎﻳﺪ ﻻﻳﻪ ﻧﺎﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﺷﻜﺴــﺖﺧﻮﺭﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﺭ 2008ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺭﻧﮕﻴﻦﭘﻮﺳــﺖ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺯﺍﺩﻩ ﺳــﺨﺖ
ﺁﺯﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﺘﻲ
ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻱ ﻧﮋﺍﺩﻱ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻲ
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﺳــﺖ .ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳــﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗــﻲ ﺧﻮﺩ ،ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤــﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣــﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ
ﻛﺸــﻴﺪﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﻭﻱ ﺷﻜﺴــﺖ ﻃﺮﺡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳــﺖﻫﺎﻱ ﻣﻬﺎﺟﺮﺗﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺳﺨﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺷــﻜﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ،ﺣﺰﺏ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻩ
ﻃﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﻛﺮﺳﻲ
ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺳــﻨﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺁﻥ
ﺩﺭ ﻛﻨﮕــﺮﻩ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ،ﺯﻧﮓ ﺧﻄﺮﻱ ﺍﺯ ﻋﻤــﻖ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻲ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻲﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ
ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺝ -ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎﻳﺎﺑﻲ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ
ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻭ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺁﻧﻬﺎ
ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺗﻌﺪﻳﻞﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻮﺩ .ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺱ
ﺭﺍ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮﺩﺭﺧﺸــﺶ ﺧﺒﺮﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ .ﺟﺎﻟﺐ
ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺳــﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻱ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﺍﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﻪ
ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺧﺎﻧﻢ ﻛﻮﻛﻠﻲ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﺭﺍﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ ﺑﻮﺳﺘﻮﻥ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺭﺍﻱ 52ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﺑﻪ
ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ،ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺍﺭﻱ ﺣﺰﺏ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺎ ﺟﺎﻥ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ
ﺑﻪ ﻧﻔﺴﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭﺭﻩﺍﻱ
ﻛﻪ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺎﻝ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺟﺎﺭﻱ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ ) 2010ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ (1389
ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺗﺪﺍﺭﻙ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺑﻮﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎﺳﺖ.
ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ،ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺟﺪﻱﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ .ﺁﻳﺎ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ
ﺭﺍ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ؟ ﺁﻳــﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﻛﻪ
ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻﺗﺮﻱ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ؟ ﺟﻮﺍﺏﻫﺎ
ﺭﻭﺷــﻦ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺁﻧﭽﻪ ﺭﻭﺷــﻦ ﺍﺳــﺖ ﺁﻧﻜﻪ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﺍﺳﻜﺎﺕ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ
ﻣﺤﺘﻮﻡ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕﺗﺮﻳﻦ ﺍﻳﺎﻟﺖﻫﺎ ،ﺟﻤﻬﻮﺭﻱﺧﻮﺍﻫﺎﻥ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺴﻴﺮ ﻭ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﻣﻠﻲ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﻨﺪ.
www.mosalas.ir
jI~T¤H
ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﻲﺍﻓﺘﻨﺪ
ﺧﺒﺮ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﻧﺪﺍﺷﺖ؛ ﺳﻘﻮﻁ ﻳﻚ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺣﻮﺍﺷﻲ ﺑﻪ ﺍﺗﺎﻕﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺭﺳﻮﺥ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺳﻴﻠﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺑﺮﺭﻭﻱ ﺧﺮﻭﺟﻲ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱﻫﺎﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺷﺪ .ﻭﺭﻕ ﺯﺩﻥ ﺻﻔﺤﻪﻫﺎﻱ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱﺍﻳﻦﺷﻤﺎﺭﻩﻣﺜﻠﺚﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡﺣﻮﺍﺷﻲﺁﺧﺮﻳﻦﺳﺎﻧﺤﻪﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﺩﺭﺍﻳﺮﺍﻥﺭﻣﺰﮔﺸﺎﻳﻲﻣﻲﻛﻨﺪ.
39
ﭘﺸﺖﭘﺮﺩﻩ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭﻗﺘﻲ ﺳﺮﭘﻮﺵ ﺑﺮﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻳﻢ
ﻧﺮﮔﺲ ﺭﺳﻮﻟﻲ
ﺍﻧﺪﻛــﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺗﻮﭘﻮﻟﻒ ﺗﺎﺑــﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻫﻤﻴﺸــﻪ
ﻣﺸــﻜﻞﺩﺍﺭ ﻫﺎﺷــﻤﻲﻧﮋﺍﺩ ﻣﺸــﻬﺪ ،ﺭﺿﺎ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸــﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸــﻤﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺠﻠﺲ ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻴﭻ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺴﺘﻨﺪﻱ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺸــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ
ﻟﻐﻮ ﻣﺠﻮﺯ ﺷــﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪﮔﻔﺘﻪ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻄﻠﻌﺎﻥ ﻭ
ﻧﻘﻞ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱﻫﺎ ﻭﺳــﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺧﺒﺮﻱ ﺍﺯ ﺟﻤﻠــﻪ ﺗﺎﺑﻨﺎﻙ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻣﺠﻮﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷــﺮﻛﺖ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻭ
ﭘﺎﺳــﺦ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻥ ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ،ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻳﻚ
ﺳــﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ﻣﻲﺯﻧﺪ ﻭ ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ
ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺳﻴﻠﻲ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﺎ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﻭ ﺩﻟﺨﻮﺭﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﺠﻴﮕﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲﺭﺳــﺪ .ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭ
ﺷﺎﻫﺪﺍﻥ ﻣﺎﺟﺮﺍ ،ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ،ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻲ
ﻣﺒﻨﻲﺑــﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﺍﺑﻄــﺎﻝ ﻣﺠﻮﺯ ﻭ ...ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ
ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳــﺦ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ» :ﺷــﻤﺎ ﭼﺮﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥﺍﻳﺮ ﻛﺎﺭﻱ
ﻧﺪﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺳﺎﻧﺤﻪﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ؟!«
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺖﻭﺷــﻨﻮﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﻭﺯ ﺩﺭﮔﻴﺮﻱ ﻓﻴﺰﻳﻜــﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ
ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺩﻳﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻓﻴﺼﻠﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺣﺎﺩﺛﻪ
ﺗﻮﭘﻮﻟﻒ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺪﺩ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﺴﺘﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻣﺸﺎﺑﻪ
ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨــﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻳﺮﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻲ ﺟﻌﺒﻪ ﺳــﻴﺎﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ
ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻤﻴﺸــﻪ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴــﺎﻧﻲ ﺧﺘﻢ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ
ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺍﻣﺮ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ)!(
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ
ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻲ
ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ
ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻮﺍﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻛﺸﻮﺭﻱ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﻗﺮﻳﺐ ﺍﻟﻮﻗﻮﻉ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
40
USOAPﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻱ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻱ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ،ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻱ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺍﺯ
ﺳﻮﻱ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻱ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﻭ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ؟
ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﺒﺪﺍﷲﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻥﻫﺎﻱ
ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻻﺯﻡ ﻭ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮﺍﻧﻪ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸــﻮﺭﻱ ﻣﺠﻮﺯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ ﻭ ﻧﻬﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﻲ
ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻃﻲ ﭼﻬﺎﺭ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻱ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ
ﻳﻌﻨﻲ 16ﺁﺫﺭ ﺗﻘﺪﻳﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺩ ﻛﺮﺩﻩ
ﻭ ﻃﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫﺎﻱ ﺭﻗﻴﺐ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺑﻘﻪ
ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻄﻮﻁ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ
ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻏﻀﺐ ﺭﻗﺒﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺑﻴﻦ ﻛﻴﺶﺍﻳﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻗﻴﺐ ﺍﺻﻠﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ.
ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻪﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺣﻤﻴﺪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻥ ﺧﺎﻧﻠﺮﻱ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺳــﺎﺑﻖ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ -
ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺭﺯﻧﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﻭ
ﺑﺎ ﺩﻩﻫﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭﺟﻪ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺩ
ﻛﻨﺪ -ﺑﺎ ﺭﺿﺎ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ -ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺪﺭﻙ ﻓﻮﻕﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮﺍﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺩﺭﺟﻪ ﺩﻭ ﺍﺯ ﺁﻣﻮﺯﺷﻜﺪﻩ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﻱ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ
ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ -ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭻ ﺳــﺎﺑﻘﻪ
ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫــﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺑــﻪ ﺭﺩﻩﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻﻱ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻛﺸــﻮﺭﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﺯ ﺳــﻪ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺟﺮﻗﻪﻫﺎﻱ
ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺮﻭﺝ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺯﺩﻩ ﺷــﺪ ﻭ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻛﺸــﻮﺭﻱ ﺑﺎ ﻟﻐﻮ ﻣﺠﻮﺯ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻭ ﺻﺪﻭﺭ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎﻱ
ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪﺍﻱ ﻭ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ
ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘــﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﭼﺎﺭﻩﺟﻮﻳﻲ ﺑــﺮﺍﻱ ﺭﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ
ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﺭﻭﺍﻝ ﻗﺒﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﺭﻱ ﺑﺰﻧﻨﺪ.
ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻱ )ﻫﺎﻱﺗﻚ( ﺍﺳﺖ
ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻚ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﺳــﺎﻳﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺗﺠﺮﺑــﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ
ﺑﺒﻴﻨﻴــﻢ ،ﺍﻣﺮﻱ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺟﺪﻳﺪ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﺸــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﻌــﺎﻭﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﺍﻩ
ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺳــﻨﺨﻴﺘﻲ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻱ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ
ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ
ﻛﻨﺎﺭ ﻛﺸــﻴﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﻬﻠﻜــﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ
ﺍﻳﺮﻻﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻴــﺪﺍﻥ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻭﻱ ﺗﻌﺮﺽ ﻛﻨﺪ ﻛــﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮ ،ﻳﺎ ﻓﺮﺩﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺰﻳﻨﻪ
ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﺴﺎﺱ
ﻧﻴﺴﺖ ﻳﺎ ﺍﺯ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻣﺤﻜﻢ ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺩﻗﺎﻳﻖ
ﻧﺨﺴــﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻱ ﻭﺍﻛﻨﺸﻲ
ﺣﺬﻓﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ.
ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺩﺭﺟﻪ 2؛ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺩﻱ ﺑﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻛﻪ
ﺩﻩﻫﺎ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺧﻠﺒﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺩﻩﻫﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﺳــﺎﻋﺖ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻭ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ
ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺑﺎﻳﺪ
ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﻣﺪﺕﻛﻮﺗﺎﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺷﺎﻫﺪ
ﮔﺴــﺘﺮﺵ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﺑﺎﺷــﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﺩ ﺳﻜﻮﺕ
ﺧﺒﺮﻱ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ .ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻫﺪ
ﻛﻨﺎﺭﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﻱ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﻲﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺧﺬ ﻣﺠﻮﺯ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﺯ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ
ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻃﺮﺡ ﺗﻮﺟﻬﻲ ،ﻧﻈﺎﻡ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻭ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ
ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ...ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ )ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ( ﺑﺮﺳــﺎﻧﺪ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺁﻥ ﻣﺠﻮﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ AOCﺭﺍ ﺍﻫﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺸــﺨﺺ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ
ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭ
50ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻇﺮﻑ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ
ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺍﻳــﻦ ﺍﻣــﺮ ﻫﻤــﺎﻥ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺣــﺬﻑ ﺭﻗﻴﺐ ﺑــﺮﺍﻱ ﺑﻪ
ﺩﺳــﺖﮔﻴﺮﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳــﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛــﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﺮﻭﺝ ﺳــﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺩ.
ﺍﺯ ﺩﻳﺪﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳــﻮﺍﻝ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﻋﻠﺖ ﻭﻗﻮﻉ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ
ﻭ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻧﺨﻮﺍﺳﺘﻪﺍﻳﻢ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﭙﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﻪ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻳﻲ ﺭﻋﺎﻳﺖ
ﻣﻲﺷﻮﺩ؟ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺍﺯ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ
ﺳﻲﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭﺱ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻳﻢ.
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ
ﻭﻇﺎﻳﻔﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻭ ﺩﺍﺧﻠﻲ
ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﻇﻒ ﺍﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺪﻭﻳﻦ
ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﻮﺭﺯﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻋﻤﺎﻝﻧﻈﺎﺭﺕﺧﻮﺩﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎ
ﻭ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫــﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃــﻪ ﺭﺍ
ﺑﻨﻮﻳﺴــﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺭﻋﺎﻳﺖ
ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻼﺵ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻟﻐﻮ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺪﺍﺷﺖ
ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺧﻠﺒﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖﻫﺎﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻪ ﭼــﻚ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭ ﻭﺳــﺎﻳﻞ ﻭ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ
ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻱ ﻫﻴﭻ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ
ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ
ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺁﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺧﺎﺹ ﺑﺮﺍﻱ
ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻥ ﻭ ﻛﻤﻚﺧﻠﺒﺎﻥ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷــﻮﺩ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺳﺨﺖ ﻭ
ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﺟﺎﻱ ﺳﻮﺍﻝ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ ﺍﻳﺮﺍﻥ )ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ( ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﭼﻨﺪ ﺩﻗﻴﻘﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻳﻦ
ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ
ﺑﻪ ﻟﻐﻮ ﻣﺠﻮﺯ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻴﭻ ﺻﺤﺒﺘﻲ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ
ﻧﻈﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻠﺖ ﻭﻗﻮﻉ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧــﺪﺍﺭﺍﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤــﺎﻱ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ
ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ 60ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎ
ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺳــﻴﺒﻲ ﺑﺮﺳــﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ
ﻣﺎﻧﻮﺭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺩﺭ
ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﺩﺭ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺧﻮﺩ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲﺩﻫﺪ؛ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺠﺎﺳﺖ
ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺠﺎﺳــﺖ؟ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ،ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛﺎﻣﻼ
ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﮔﺬﺷﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﻴﺰﻱ
ﻛﻪ ﻃﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺎﺩﺛﻪﻫﺎﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺭﻭﻯ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﭘﻴﺶﺭﻭﻯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺭﻭﻯ ﺧﻄﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ
ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺧﻄﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﮔﺬﺭﮔﺎﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ
ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺫﻯﺭﺑﻂ ﺍﺳــﺖ.ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻃﻰ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ
ﻭﻗﻮﻉ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻋﺒﺮﺕﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖﻫﺎﻯ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺩﻻﻳﻞ ﺣﺎﺩﺙ ﺷﺪﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ
ﻛﻨﺎﺭﺯﺩﻥ ﻧﻮﻙ ﭘﻴﻜﺎﻥ ﺍﺗﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ
ﻣﺸــﺎﺑﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺗﺎﺯﻩ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺳــﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ
ﺷــﺪﻩ ،ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺮﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻓﺎﺋﻖ ﺁﺋﻴﻢ
ﻫﻤﺴﻮ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﺎﺩﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ
ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺭﻭﺑﻪ ﺭﻭ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱﺗﺮﻳﻦ
ﻋﺎﻣﻞ ﻳﻌﻨﻰ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻧﺴــﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ
ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺟﻨﺲ ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭﻯ
ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺳﺨﺖﺍﻓﺰﺍﺭﻱ ﺁﻥ .ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ
ﺗﺤﺮﻳــﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠــﻰ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺻﻨﺎﻳــﻊ ﻭ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺻﻨﻌﺖ
ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ
ﺍﻣﺮ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ
ﺑﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﺨﺼﺺﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﻛﺮﺩ؛ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ.
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﺍﻳﻲ؛ ﻛﻼﻑ ﺳﺮﺩﺭﮔﻢ
ﺩﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﺍﺻﻠﻰ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺟﺐ
ﺷــﺪﻩ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻛﻼﻑ ﺳﺮﺩﺭﮔﻢ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﻭﻗﻮﻉ ﺣﻮﺍﺩﺙ
ﻫﻮﺍﻳﻰ ﭘﻰ ﻧﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺣﺎﺩﺙ ﺷﺪﻩ ﻗﺒﻠﻲ ﺩﺭﺱ ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﺰﺭگ
ﺩﺭ ﺳﻜﻮﺕ ﺧﺒﺮﻱ ﺧﺎﺹ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ
ﺷــﺪﻩ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺷﺎﻫﺪ
ﻭﻗﻮﻉ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺑﺪﺗــﺮﻱ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺭﻛﻮﺭﺩﺩﺍﺭ ﺳــﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻳﻌﻨﻲ
ﻫﺎﺷــﻤﻲﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎﺷﺪ .ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺳــﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ
ﺷــﻜﻞ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺷــﻦﻧﻤﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ
ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺷــﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻃﺮﺡ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ
ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺰﺭگﻧﻤﺎﻳﻰ ﻭ
ﺳﻴﺎﻩﻧﻤﺎﻳﻰ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﺎﻭﻥ
ﻭﺯﻳــﺮ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺗﺮﺍﺑﺮﻱ ﻭ ﭘﺪﺭ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫﺎﻱ ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺗﺮ،
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺩﻗﺎﻳﻖ ﻭﻗﻮﻉ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻋﻠﺖ ﺁﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ
ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﺩﻻﻳﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷــﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﺭ
ﻣﻘﺼﺮ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻛﻨﺪ.
41
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺑﺴﺘﻪ
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺍﺭﺯﻧﺪﻩ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻱ
ﺣﺎﺩﺛﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﻬﻤﻦﻣــﺎﻩ 1388ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺿﻌﻒﻫﺎﻯ ﺳﻴﺴــﺘﻢ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻤﻨــﻰ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻧــﻮﺭﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻳــﺎﺩﺁﻭﺭﻯ ﻛﺮﺩ.
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻛﺎﺭ ﺳﺨﺘﻰ ﻧﺒﻮﺩ .ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺷﺒﻪﺣﻮﺍﺩﺙ ﺭﺥ
ﺩﺍﺩﻩﺩﺭﺻﻨﻌﺖﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻯﻛﺸﻮﺭﻃﻰﻣﺎﻩﻫﺎﻯﮔﺬﺷﺘﻪﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻰﻣﻰﺷﺪ
ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛــﺮﺩ .ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﻨﻰ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ
ﺭﻳﺴﻚ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻃﻰ ﺷــﻤﺎ ﺭﻳﺴﻚ ﺧﺎﺹ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ
ﻭﻗﻮﻉ ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻴﺪ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﻨﻴﺪ ﺍﺯ
ﻣﺴﻴﺮﻯ ﺧﺎﺹ ﺷﻌﻠﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺟﻮﻻﻥ ﺍﺳﺖ .ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﻠﻪ ﺷﻴﺮﻯ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﺁﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﺮﻳﻖ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻳﻦ
ﺷﻌﻠﻪ ﺭﻭﻯ ﻣﺨﺰﻥ ﺑﻨﺰﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺍﮔﺮ ﺷﻌﻠﻪ
ﻗﻄﻊﻧﺸﻮﺩ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﻣﺨﺰﻥ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﺍﻳﻦ
ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻳﻚ ﺁﺗﺶﻧﺸﺎﻥ ﺯﺑﺪﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﻧﻊ
ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﻣﺨﺰﻥ ﺷﻮﺩ ﺑﺎ ﺗﻤﻬﻴﺪﺍﺗﻰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻴﺮ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﺳﻌﻰ
ﺩﺭ ﺑﺴــﺘﻦ ﺁﻥ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﺗﺶﻧﺸﺎﻥ ﻓﻮﻕ
ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺁﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻰ ﻭ ﺧﻮﺩ
ﺁﺗﺶﻧﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﻣﺨﺰﻥ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺗﺒﻌﺎﺕ
ﺷــﺪﻳﺪﺗﺮﻯ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ
ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺭﻳﺴﻚ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺭﺍ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ.
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺍﺯ ﺣﻴﻄﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻓﺮﺩﻯ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻴﻄﻪ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﻲﮔﻨﺠﺪ.ﺩﺭ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺍﻳﺮ ﻫﻤﻪﺟﺎ
ﺻﺤﺒﺖﺍﺯﺍﻳﻦﺍﺳﺖﻛﻪﺧﻠﺒﺎﻥﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻓﺮﻭﺩﺑﺎﺩﻳﺪﻛﻢﻭﻫﻮﺍﻯﻣﻪﺁﻟﻮﺩ
ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻯ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺧﻠﺒﺎﻥ
ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ -ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻓﺮﻭﺩ
ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﺍﻳﻤﻦ -ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ ﺁﻳﺎ ATCﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻟﻴﻠﻰ
ﺍﻳﻦ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ ﺟﺎﻥ
168ﻣﺴﺎﻓﺮﺭﺍﺑﻪﺧﻄﺮﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ؟ﺳﻮﺍﻝﺍﺻﻠﻰﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖﻛﻪﺁﻳﺎﺑﺮﺝﻣﺮﺍﻗﺒﺖ
ﺍﺻﻮﻻ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻓﺮﻭﺩ )ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻯ( ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻳﺎ ﻧﻪ؟
ﺁﻳﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎﻯ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﺁﻳﺎ ATCﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ
ﺑﺮﺝ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻣﺴﻴﺮ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺩ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻯ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺑﺠﻨﻮﺭﺩ ﻳﺎ ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﺗﻮﺳــﻂ ﺑﺮﺝ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻣﺸــﻬﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ Line Upﺷــﻮﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳــﺖ؟ ﺩﺭ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺎﺩﺛــﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺗﺎﺑﺎﻥ
ﺩﺭ ﻣﺸــﻬﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﻳﻜﻄﺮﻓﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﺿﻰ ﺭﻓﺖ .ﺩﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﺧﺒﺮﻯ ﺳﺎﻋﺖ
22:30ﺷﺒﻜﻪ ﺩﻭﻡ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺁﺳﻴﺐﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ ،ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭ
ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻥﺭﺿﻮﻯ ﻭ ﻛﻤﻚ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﺍﮔﺮ
ﺍﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷــﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭ
ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻯ ﺻﻼﺣﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺝ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ
ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻓﺮﻭﺩ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﻭﻟﻰ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺪﻯ ﺣﺎﻝ
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﻭﺩ ﺑﻴﺎﻳﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﮔﺮ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺑﺮﺝ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ
ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻓﺮﻭﺩ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ Approachﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ
ﻣﻮﺿــﻮﻉ ﻛﻼ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺗﻜﻞﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻯ ﻛﺸــﻮﺭ ﻧﺎﻡ ﺑــﺮﺩ ﻛﻪ ﺧﻠﺒﺎﻥ
ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮﻭﺗﻜﻞﻫﺎﻯ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻯ
ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳــﺖ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎ
ﻛﻤــﻚ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﺪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻓﺮﻭﺩ ﺭﺍ ﺍﺟﺒﺎﺭﻯ ﻧﺪﺍﻧﺴــﺖ
ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑﻪ ﺳــﻮﺍﻝ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﺩﺭ ﺧﺼــﻮﺹ ﺍﺟﺒﺎﺭﻯ ﺑــﻮﺩﻥ ﻓﺮﻭﺩ
ﮔﻔﺖ» :ﻧﻪ ﻫﻴــﭻ ﺍﺟﺒــﺎﺭﻯ ﻧﺒﻮﺩ«.ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻛﻤﻚﺧﻠﺒــﺎﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺭ
ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﺑــﺎ ﺧﺒﺮﻧــﮕﺎﺭﺍﻥ ،ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﻳــﻰ ﺗﻨﺮﻳﻒ ﺭﺍ ﺑــﺮﺍﻯ ﻣﻦ
ﺗﺪﺍﻋــﻰ ﻛــﺮﺩ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺩﻭ ﻓﺮﻭﻧــﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤــﺎﻯ 747ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ
KLMﻭ PAN AMERICANﺭﻭﻯ ﺑﺎﻧــﺪ ﺑــﺎ ﻫﻢ ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ
ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻮﺍﻧﻮﺭﺩﻯ ﺟﻬــﺎﻥ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﺩﻟﻴﻞﻣﺸﺨﺼﻰﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻣﺠﺒﻮﺭﺷﺪﻧﺪﺗﻐﻴﻴﺮﻣﺴﻴﺮﺩﺍﺩﻩﻭﺩﺭﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ
Tenerifeﻓﺮﻭﺩ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ .ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻭَﻥ ﺯِﻧﺪﻥ ﺑﻪﺭﻗﻢ ﺗﺬﻛﺮ ﻛﻤﻚ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺩﺭ
ﺧﺼــﻮﺹ ﺑﺎﺯ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑﺎﻧﺪ ﻋﺠﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨــﺪ ﻭ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺭﺥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺑﺤﺚ
ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﻭَﻥ ﺯﻧﺪﻥ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻋﻜﺲ ﻭﻯ ﺭﻭﻯ
ﻣﺠﻼﺕ KLMﭼﺎپ ﻣﻲﺷﺪﻩ ﻛﺎﺭﻯ ﺑﺲ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻥ Over Dutyﺷﺪﻥ ﺧﺪﻣﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯﻯ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﻟﺬﺍ ﻭَﻥ ﺯﻧﺪﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺬﻛﺮ ﺷﻔﺎﻑ ﻛﻤﻚ
ﺧﻮﺩ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ Take Offﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎﻧﺪ ﺑﺎ 747ﭘﺎﻥ ﺍﻣﺮﻳﻜﻦ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
42
ﺭﺋﻴﺲ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺭﻣﺰﮔﺸﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﺑﺎ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ
ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺘﺤﻲ
ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺭﻭﻧﺪﻯ ﻋﺠﻴﺐ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ
ﻛﻨﺪ؛ ﺍﻳﻤﻨﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺕ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭﻯ ﺷـﺪﻩ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﺸـﺪﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺷـﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻣﻰﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ،ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻯ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻙ ﻛﺮﺩﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ!
ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻓﻊ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﺸـﻜﻞ ﺗﻼﺵ ﻣﺴﺘﻤﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸـﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺳﻮﺍﻧﺢ
ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻳﻚ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻬﻢ ﺧﻄﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺰﺭگﻧﻤﺎﻳﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻫﻢ ﺳﻬﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻛﺸﺘﺎﺭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺧﻴﻞ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺳـﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻛﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻛﺸﺘﻪﺍﻱ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ
ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺯﺧﻢ ﻛﻬﻨﻪ ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻛﺮﺩ .ﺑﺎ
ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻱ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺎ ﺭﺿﺎ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻭ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﻴﺪ.
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣـﻞ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺳـﺎﻧﺤﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﭘﺎﺳـﺦ ﺑﻪ
ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺷـﻤﺎ ﺟﻮﺍﺑﻴﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﺭﺳـﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺫﻛـﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ» :ﺍﺳـﺘﺪﻋﺎ ﺩﺍﺭﻡ ﺧﺒﺮﻧـﮕﺎﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺭﺋﻴﺲ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﺳﻪ ﻓﺮﻭﻧﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ
ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ MDﻛﻪ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﻗﺒﻞ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﻲ ﺍﻳﻦ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﭘﻮﻟﻒ
ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﭼﺮﺍ
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟« ﺁﻗﺎﻱ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ
ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻣﻨﻌﻲ ﺑــﺮﺍﻱ ﻭﺭﻭﺩ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻲ ﺍﺯ
ﺧﺮﻳﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ.
ﺍﻣﺎ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸــﻮﺭﻱ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ
ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﻭ ﺳــﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﻭ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ
ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺩﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸــﻮﺭﻱ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،
ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻭﺭﻭﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﺳــﻦ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻳﺮ 1995ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺧﺮﻳﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ
ﻧﻮﺗــﺮ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﻣﻼﻙ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺭ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻓﻨﻲ
ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻦ
ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ،ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻨﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ
ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳــﻦ ﺍﻳﻦ ﺳــﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻲ ﻛﻪ
ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﺷــﺪﻩ ،ﺑﺎﻻﻱ 1995ﺑﻮﺩ ،ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺁﻧﻬﺎ
ﻃﻮﻝ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ
ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺁﻧﻬــﺎ ﺍﮔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﻧﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ
ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺑﻠﻜﻪ 10ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ
ﻫﻢ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﺁﻧﻬﺎ
ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﻭﺭﻭﺩ
ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻠﻜﻪ ﺭﻭﺍﻝ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﻃﻲ ﻫﻔﺘﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺗﻜﻤﻴﻞ
ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳــﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺷﺎﻳﻌﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻭﻗﺘﻲ ﺷﻤﺎ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ
ﺷﺪﻩﺍﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ
ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﺷﺪﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳـﺖ .ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ
ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﻄﺎﻱ ﻣﺠﻮﺯ ﺩﺍﺭﺩ
ﻛﻪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎﻱ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺍﺧﻠﻲ ،ﺧﺎﺭﺟــﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭼﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ؟
ﺍﻋﻄﺎﻱ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎ ﻣﻴــﺰﺍﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﺳــﺎﻳﺮ ﺷــﻘﻮﻕ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ
ﭘﺎﻳﻴــﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﺮﺥ ﺑﻠﻴﺖ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﮔﺮ
ﻏﻴﺮﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻱ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻣﻘﺼﺮ ﺑﺎﺷــﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻄﺎ ﺳﻬﻮﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﻳﺎ
ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻋﻤﺪﻱ .ﺍﮔﺮ ﺧﻄﺎ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷــﻮﺩ .ﺍﻣﺎ
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎ ﺍﻋﻄﺎ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﻭﺳــﻴﻪ ﺍﺳــﺖ ﻭ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺟﺎﺭﻩﺍﻱ ﺍﺳــﺖ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪ 138ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﻭ 45ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ 297ﺳﺎﻋﺖ ﻭ 55ﺩﻗﻴﻘﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻧﻀﺒﺎﻃﻲ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺘﻮﺳﻂ 418ﺳﺎﻋﺖ ﻭ 40ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺩ .ﺍﻣﺎ ﺗﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﻣﺠﻮﺯ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ.
ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺭﻭﺳــﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﺪ.
ﺁﻣﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺩﻫﻴﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺠﻮﺯﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳــﺪ ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﺧﻠﺒﺎﻥ
ﻇﺎﻫﺮﺍ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺑـﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺑﻮﺩ .ﺑﻲﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺒــﻮﺩﻩ ﻭ ﮔﻮﺍﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ
ﮔﻮﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﺸﺎﻳﻲ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻓﺘﺮ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ 15ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻄﺮﺡ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﺸـﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﺍﻩﻭﺗﺮﺍﺑﺮﻱ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺳـﺎﻧﺤﻪ ﺍﺧﻴـﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﻴـﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻧﻤـﻮﺩ ﭘﻴﺪﺍ
ﻣﺠﻮﺯﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷـﺮﻛﺖ ﺍﻋﻄﺎ ﺷـﻮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺩ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺭﺿﺎ ﺟﻌﻔﺮﺯﺍﺩﻩ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸـﻮﺭﻱ ﺍﺳـﺖ .ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳـﺎﻝ ﺍﺧﻴـﺮ ﻭﻗﺘﻲ
ﺷـﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻫﺴـﺘﻴﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓـﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺳـﺎﻧﺤﻪﺍﻱ ﺭﺥ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺴـﻲ ﻛﻪ ﺭﺳـﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻭﻱ ﺩﺭ
ﻛﻪ ﺷـﻤﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻛﻴﺶﺍﻳﺮ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺧﻠﺒﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺑﻮﺩ.
ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻭ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺑﻮﺩ .ﺁﻳﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺭﻓﺘﻨﺪ ،ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻱ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ؟
ﺻﺤﺖ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﺩﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺳــﺨﻨﮕﻮ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ،ﻭﻗﺘﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﻚ ﺷــﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺎ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﺳﺖ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﮕﻮ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺭﺿﺎ ﺟﻌﻔﺮﺯﺍﺩﻩ ،ﻣﺴﺌﻮﻝ
ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺳــﺮﭘﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻳﺴﺘﻨﺪ .ﺭﻭﺍﺑﻂﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺷــﻤﺎ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻭﻱ ﻟﻘﺐ
ﭼﻨﺎﭼﻪ ﺷــﺮﻛﺘﻲ ﺣﺘﻲ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﮕﻮ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳﺪ.
ﺁﻥ ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗــﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻳﺎﺑــﺪ .ﻫﺪﻓﻤﺎﻥ ﻛﻤــﻚ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﺷـﻤﺎ ﺩﺭ ﺳـﻮﺍﻧﺤﻲ ﻛﻪ ﺭﺥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷـﺮﺍﻳﻄﻲ
ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫﺎﺳﺖ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺰﻧﻴﻢ .ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﺑﺎﺯﻱ ﺩﻭﻃﺮﻓﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺑﻮﺩ؟
ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺧﻮﺏ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻠﻪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻮﺍﻧﺢ
ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﺷﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩ.
ﻣﺎ ﺩﺍﺋﻤﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﺴــﺘﻴﻢ .ﺍﮔﺮ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﻋﻤﻞ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﮕﺬﺭﻳﻢ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﻛﺮﺩ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺗﺬﻛﺮ ﻣﻲﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎ ﻭ ﻛﻤﻚﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳـﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳـﻲ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺭﺷـﺪ ﺍﺳـﺖ .ﺩﺭ 10ﺭﻭﺯ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻳﻦ
ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴــﺘﻴﻢ .ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻪ ﻣﻄﺮﺡ ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺭﺥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺁﻳﺎ ﻓﺮﺳﻮﺩﮔﻲ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻫﺪﻓﻤﺎﻥ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻃﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻧﻘﺶ
ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
ﺍﻣﺎ ﮔﻮﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻋﻤﺮ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﻻﺳﺖ.
ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺷـﻜﻞ ﺩﻳﮕـﺮﻱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳـﺖ .ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺯﺩﻥ ﺳـﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ
ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺮﺥ ﺑﻠﻴﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ
ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻤﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻓﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﻭ ﺁﻗﺎﻱ ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺍﺻﻼﺡ ﺷــﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻚ ﺷــﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑــﻪ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﺭﺍ ﺑﻮﺳﻴﺪﻳﻢ ﻭ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﻓﻊ ﺷــﺪ .ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻦ ﻭ ﺁﻗﺎﻱ ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ﺍﺳــﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫــﺎﻱ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﮕﺮ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ
ﻧﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﺑﺪ.
ﺩﺍﺷﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ
ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺳﺨﻨﮕﻮ
ﺁﻗﺎﻱ ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺑﻴﻪ ﺧﻮﺩ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻴﺮﺩ ﺗﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ،ﻭﻗﺘﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺍﺷـﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪﺍﻳﺪ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟــﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﺷــﻮﻧﺪ .ﻫﺮﭼﻘﺪﺭ
ﺍﺯ ﺳــﻦ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻛﻢ ﺷــﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ
»ﺍﻳﻦﺳﺎﻧﺤﻪﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪﺻﻮﺭﺕﮔﺮﻓﺘﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﺳﺖ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﮕﻮ
ﺍﺳﺖ« .ﻭﻱ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺣﺴﺎﺱ ﺑﺎﺷﻴﻢ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧـﻮﺍﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺭﺿﺎ ﺟﻌﻔﺮﺯﺍﺩﻩ
ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺷﺪ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﻮﺩ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺑﺎﻥ
ﻛﻨﻨﺪ .ﻭﮔﺮﻧﻪ ﺑــﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ
ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺳـﺎﻧﺤﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳـﺖ .ﺁﻳﺎ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺭﻭﺍﺑﻂﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻭﺍﻗﻌـﺎ ﻣﻌﺘﻘـﺪ ﻫﺴـﺘﻴﺪ ﻋﻤﺪﻱ
ﺩﺭ ﻳﻜﺴﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟
ﺳـﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳـﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ
ﻭﻱ ﻟﻘﺐ ﺳﺨﻨﮕﻮ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳﺪ
ﺑﻨﺪﻩ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻡ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎﻱ
ﺳﻔﺮ ﺑﺎ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺪﺑﻴﻦ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ
ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺍﺯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ ﻛﺎﺳﺘﻪ
ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺷﻔﺎﻑ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﺩ.
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﺎﺭﻩﺍﻱ
ﺍﮔﺮ ﻋﻤﺪﻱ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺷــﻮﺩ .ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﻠﻲ
ﺑﻨﺪﻩ ﻫﻢ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﮕﻔﺘﻪﺍﻡ ﻭ ﻛﺴــﻲ ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻡ .ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺗﺎ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﺸــﻮﺩ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﻋﻠﺖ ،ﺧﻄﺎﻱ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ ،ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺭﻓﻊ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﻭ ﺟﺎﻥ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ
ﺍﻳﻦ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺭﻭﺳﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝﺣﺎﺿﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻼﺵ ﺧﻮﺩ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺎ ﻭﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﺪ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺗﺎ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺷﻮﺩ.
ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ
ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ
ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﺭﻳﻢ
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻣﻨﻈﺮﻱ
ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻏﻴﺮﻓﻌﺎﻝ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻦ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺧﻮﺍﺑﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﻛﻼ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﺁﻣﺎﺭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ
ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺴــﺎﺏ ﺍﻳﻦ 50ﺩﺭﺻﺪ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻏﻴﺮﻓﻌﺎﻝ
ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻋﻤﺮ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ
ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 19ﺳــﺎﻝ ﺍﺳــﺖ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﮔﺮ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻗﺒﻞ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺴــﺎﺏ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﻱ 30ﺳــﺎﻝ ﻋﻤﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ
ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻋﻤﺮ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻋﻤﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ
ﺍﺯ 15ﺳﺎﻝ ﺑﺮﺳﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺳــﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺁﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ.
ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻻﺯﻡ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸــﻮﺩ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻧﻮ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻣﺪﺗﻲ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸــﻜﻞ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﻧﻮ ﺑﻮﺩﻥ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﺮ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷــﻮﺩ
ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎﻳﻴﺪﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﺧﺬ
ﻛﻨﺪ .ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺷــﺮﻗﻲ ﻭ ﻏﺮﺑﻲ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ
ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﺷﺮﻗﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺟﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﺷﺮﻗﻲ ﻧﺎﺍﻳﻤﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ
ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻧﻴﺴــﺖ .ﭘــﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻨﮓ
ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﻭﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺧﺮﻳﺪ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﻗﻴﻤﺖ ﺷﺮﻗﻲ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ،
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﺷــﺮﻗﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﻭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﺷــﺮﻗﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻛﻤﻲ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﭼﺎﺭﻩﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺳــﺎﻝ 83ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ
ﺑﻪ 180ﻓﺮﻭﻧﺪ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ
ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﺪ .ﺣﺘﻲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻳﻢ ﺑﻪ
ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﺷــﻮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ
ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻤﻴﻪﺑﻨﺪﻱ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻭ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻠﻴﺖ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭼﺸــﻤﮕﻴﺮﻱ
ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﺁﻥ ﺳــﻌﻲ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﻴﻢ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ
ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﭼﻮﻥ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ.
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺗﻼﺵ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺧﺮﻳﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷــﻮﺩ ﻭ
ﻫﺮ ﺳــﺎﻝ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺷــﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴــﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻﺳﺖ.ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻃﻲ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷــﺪﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻋﺪﻩﺍﻱ
ﺍﺯ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻧﻤﺎﻥ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻋﺪﻡ ﺛﺒﺎﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺻﺤﻴﺤﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺸﻮﺩ
ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ
ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻫﻢ ﺑﺨﻮﺭﺩ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺷــﺎﻫﺪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﭘﺮﺗﻨﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ
ﻫﺴــﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯ
ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺩﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﺮﺳﻴﻢ ﻫﻴﭻ
ﺗﻀﻤﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﻨﺪ.
43
ﺳﻜﺎﻧﺴﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺍﺧﻴﺮ
ﺍﺭﺍﺑﻪﻫﺎﻱ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﺗﺎ ﻛﻲ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟
ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻬﺮﺯﺍﺩ
ﺭﻭﺯ -ﺩﺍﺧﻠﻰ – ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ
ﺧﺎﻧﻢ ﺧﺎﻧﻪﺩﺍﺭ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺁﺷﭙﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ.ﺍﻭ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺨﺖ ﻭ ﭘﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﮔﻮﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ﺧﺒﺮ :ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻯ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻢ ﺭﺳﻴﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﻳــﻚ ﻓﺮﻭﻧﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤــﺎﻯ ] ....ﺻﺪﺍﻯ ﺧﺶ ﺧﺶ ﺭﺍﺩﻳــﻮ[ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ
ﺷﺮﻛﺖ] ....ﺻﺪﺍﻯ ﺧﺶ ﺧﺶ ﺭﺍﺩﻳﻮ[ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ] ...ﺻﺪﺍﻯ ﺧﺶ
ﺧﺶ ﺭﺍﺩﻳﻮ[ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﺷﺪ.
ﺯﻥﺑﺎ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏﺑﻪﺳﻤﺖﺗﻠﻔﻦﻣﻲﺩﻭﺩ.ﺷﻤﺎﺭﻩﺍﻯﺭﺍﺑﺎﻋﺠﻠﻪﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.
ﺯﻥ :ﺳﻼﻡ.
ﺻﺪﺍﻯ ﻣﺮﺩﻯ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻲﺁﻳﺪ :ﺳﻼﻡ
ﺯﻥ :ﺍﻻﻥ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﮔﻔﺖ ﻳﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺗﻮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻪﺑﻼﻳﻰ ﺳﺮﺵ ﺍﻭﻣﺪﻩ.
ﻣﺮﺩ :ﺧﺐ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﻧﻴﺴﺖ .ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻩ؟ ﻣﺎﻝ
ﻛﺪﻭﻡ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ؟ ﻛﺠﺎ ﻧﻘﺺ ﺩﺍﺷﺘﻪ؟
ﺯﻥ :ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻡ .ﺧﺶﺧﺶ ﻛﺮﺩ .ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻣﺎﺩﺭﻡ ﻫﺴــﺘﻢ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭘﺮﻭﺍﺯ
ﺩﺍﺷﺖ ﻭﺍﺳﻪ ﻣﺸﻬﺪ .ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﻲﺧﻮﺍﺩ ﺑﺮﻩ ﭘﺎﺑﻮﺱ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺿﺎ ﻧﺬﺭﺵ
ﺭﻭ ﺍﺩﺍ ﻛﻨﻪ.
.
.
.
ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺟﺎﻫﺎﻯ ﺧﺎﻟﻰ ﺟﻤﻠﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺶﺧﺶ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻫﻤﺮﺍﻩ
ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎﺗﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻮﭘﻮﻟﻒ ،ﺍﻳﻠﻮﺷﻴﻦ ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ ،ﻫﻤﺎ ،ﺗﺎﺑﺎﻥ ،ﺍﺭﻡ،
ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ،ﺷﻴﺮﺍﺯ ،ﻣﺸﻬﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﻭ ﻛﻰﻳﻒ ﻭ ﺑﻤﺒﺌﻰ
ﭘﺮ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻃﻰ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰﻫﺎﻯ
ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺗﻰ
ﺭﻭﺑــﻪﺭﻭ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭘﺎﺳــﺦ ﺭﻭﺷــﻨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬــﺎ ﻳﺎﻓﺖ
ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺰﻝ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻥ ﺧﺎﻧﻠﺮﻯ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ
ﻛﺸــﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ﻭ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺍﻳﻠﺨﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ،
ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺭﻭﻧﺪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺷﺘﺎﺏ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ
ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ﻳﻚ ﻓﺮﻭﻧﺪ ﺗﻮﭘﻮﻟﻒ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﺳﭙﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻗﺰﻭﻳﻦ
ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩ ﻭ 168ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﻡ ﻣﺮگ ﻛﺸﺎﻧﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺷــﻮﻙ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻘﻮﻁ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻳﻚ ﻓﺮﻭﻧﺪ
ﺍﻳﻠﻮﺷــﻴﻦ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺁﺭﻳﺎ ﻗﺸﻢ ﺩﺭ ﻣﺸــﻬﺪ ﻓﺮﻭﺩﻯ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ
ﺩﺍﺷﺖ ﻭ 18ﻧﻔﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻳﺎﺭ ﺑﺎﻗﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ.
ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﺭﺿﺎ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻰ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ
ﻛﺸــﻮﺭﻯ ،ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺣﻀﻮﺭﺵ ﺑﻴﻦ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ
ﻣﺎ ﺣﻔﻆ ﺟﺎﻥ ﻣﺴــﺎﻓﺮﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ،ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﻮﻳﻢ ﭘﺮﻭﺍﺯﻯ
ﺭﺍ ﻟﻐﻮ ﻛﻨﻴﻢ«
ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﺷــﺪﻧﺪ
ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳــﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫــﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻘﺺ ﺷﺪﻧﺪ.
44
44
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺟﻤﻼﺕ ﺧﻠﺒﺎﻥ
24ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺗﻮﭘﻮﻟﻔﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻨﺴﺘﺎﻥ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺳــﻘﻮﻁ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺣﻮﺍﻟﻰ ﻗﺰﻭﻳﻦ 168
ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﻡ ﻣﺮگ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ .ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ 16ﺩﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ
ﺍﺯ ﻓــﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠــﻲ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣــﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﻭ ﺩﺭ ﺳــﺎﻋﺖ
11ﻭ 33ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺩﭼﺎﺭ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺷﺪ ﻭ 153ﻣﺴــﺎﻓﺮ ﻭ 15ﺧﺪﻣﻪ ﺁﻥ
ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ.ﺍﺟﺴﺎﺩ ﻣﺴــﺎﻓﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻣﺮگ ﺳﻔﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻛﺎﻣﻼ ﺳــﻮﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﻭﺯﻳﺮ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺗﺮﺍﺑﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ » :ﺟﻌﺒﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﭘﻮﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻨﻬﺎ
ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺝ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻓﺮﻳﺎﺩ »ﻳﺎﺣﺴﻴﻦ«
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.
ﺍﻳﻠﻮﺷﻴﻦ ﺑﺎ ﺩﻣﺎﻍ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪ
ﻫﻨﻮﺯ ﺗﺄﻟﻢ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺩﻩﻫﺎ ﻫﻤﻮﻃﻦ ﺍﻟﺘﻴﺎﻡ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺷﻮﻙ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ .ﻳﻚ ﻓﺮﻭﻧﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺍﻳﻠﻮﺷﻴﻦ
ﻣﺴﺎﻓﺮﺑﺮﻯ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺁﺭﻳﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ -ﻣﺸﻬﺪ ﻫﻨﮕﺎﻡ
ﻓﺮﻭﺩ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻫﺎﺷﻤﻲﻧﮋﺍﺩ ﻣﺸــﻬﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﻭ
ﺩﭼﺎﺭ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺷﺪ.
ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻭ ﺍﻗﺴﺎﻡ ﺩﻻﻳﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺭﻭﻯ ﺧﺮﻭﺟﻰ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯﻫﺎ
ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷــﺪ ﻭﺭﻭﺩ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺁﺭﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻴﻦ
ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻓﺮﻭﺩ ﻋﻠﺖ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻢ 16ﻧﻔﺮ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﻣﻮﺝ ﺩﻭﻡ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﻴﺪ
ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﺗﺎﺧﻴﺮﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ
ﻗــﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣــﻮﺝ ﺩﻭﻡ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﻭ ﺑﺮﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﻴﺪ.
ﺷــﺎﻣﮕﺎﻩ 19ﺩﻯ ﻣــﺎﻩ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﻳــﻚ ﻓﺮﻭﻧﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤــﺎﻱ ﺑﺎﺭﻱ
»ﺍﻳﻠﻮﺷﻴﻦ «76ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻛﻲﻳﻒ ،ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺍﻭﻛﺮﺍﻳﻦ
ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﺑﺎﻧﺪ ﺧﺎﺭﺝ ﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺷﺪ.
ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ 21ﺩﻯﻣﺎﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﺍﺯ ﻟﻐﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺮﻭﺍﺯ
ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻳﺎﺳﻮﺝ – ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻣﻄﺎﺑﻖ
ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺳــﺎﻋﺖ 9ﺻﺒﺢ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻳﺎﺳﻮﺝ ﻭ ﺳﺎﻋﺖ 11ﻧﻴﺰ
ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻳﺎﺳــﻮﺝ ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﻣﻬﺮﺁﺑﺎﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻨﺞ ﺭﻭﺯ
ﺑﻌﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﻓﻮﻛﺮ 100ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ
ﺍﺳــﻼﻣﻲ )ﻫﻤﺎ( ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪﺳــﻤﺖ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ
ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﺴــﻴﺮ ﺗﺎ ﻛﻴﺶ ﻧﺸﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﭘﺮﻭﺍﺯ
ﺷﻤﺎﺭﻩ 763ﺍﻳﺮﺑﺎﺱ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ
)ﻫﻤﺎ( ،ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﻠﻨﺪ ﺷــﺪﻥ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺍﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺍﺯ ﺑﺎﻧﺪ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﻑ ﻟﻴﺰ ﺧﻮﺭﺩ.
ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﻱ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ:
»ﻋﻠﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ «.ﺑﺮﺧﻲ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺒﺮﻱ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻣﺸــﺎﻫﺪﻩ ﺁﺗﺶ ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺗﻮﺭﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ
ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴــﺎﻓﺮﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺿﻤﻦ ﺁﻧﻜﻪ
ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﻧﺪﻫﺎﻱ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺍﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺷــﻤﺎﺭﻩ 223ﻓﻮﻛﺮ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﺴــﻤﺖ ﺩﻣﺎﻏﻪ )ﻧﻮﻳﺰ(
ﺁﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻰ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ
ﻣﺎﻧﺪ .ﭼﻬﺎﺭﺷــﻨﺒﻪ 30ﺩﻯ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﻓﻖ
ﺷﺪﻧﺪ ﺭﻛﻮﺭﺩ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮ ﭘﻨﺞ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﺩﺭ 10ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺛﺒﺖ
ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﺯ ﻳﻚ ﻓﺮﻭﻧﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥﺍﻳﺮ ﻣﺴــﻴﺮ
ﺗﻬﺮﺍﻥ -ﺑﻨﺪﺭﻋﺒﺎﺱ -ﭼﺎﺑﻬﺎﺭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ 10ﺩﻗﻴﻘﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻣﻬﺮﺁﺑﺎﺩ ﺑﺮﮔﺸﺖ.
ﻳــﻚ ﻓﺮﻭﻧﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤــﺎﻯ ﺑﻮﺋﻴﻨــﮓ 727ﺷــﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ
ﺟﻤﻬــﻮﺭﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ،ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎﺭﻩ ﭘــﺮﻭﺍﺯ 358ﻣﺴــﻴﺮ
ﺗﻬﺮﺍﻥ -ﺑﻨﺪﺭﻋﺒﺎﺱ -ﭼﺎﺑﻬﺎﺭ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺳﺎﻋﺖ 6:15ﺭﻭﺯ ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ
30ﺩﻯ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻣﻬﺮﺁﺑﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻨﺪﺭﻋﺒﺎﺱ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﺪ ،ﺑﺎ 53
ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺳﺎﻋﺖ 07:08ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ.
ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺍﺯ ،ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ 10ﺩﻗﻴﻘﻪ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ ﺁﺳــﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺑﻮﺩ ،ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻰ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻣﻬﺮﺁﺑﺎﺩ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ.
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺸﻬﺪ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻭﺩ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ
ﺍﻣﺎ ﺷﺎﻩﺑﻴﺖ ﻧﻘﺺﻓﻨﻰﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ
ﺑﻮﺩ .ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺗﻮﭘﻮﻟﻒ 154ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﺭ
ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻣﺸــﻬﺪ ﻓﺮﻭﺩﻯ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻳﻚﺳﻮﻡ ﺍﻧﺘﻬﺎﻳﻰ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ
ﺁﺗﺶ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻛﺴﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻥ
ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺸــﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺣﺎﺷــﻴﻪﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ
ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ
ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﺍﺷــﺖ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ
ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻣﺴــﺌﻮﻝ ﺷﺪﻧﺪ ﻧﻮﺍﺧﺘﻦ ﺳــﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺁﻗﺎﻯ
ﺭﺋﻴﺲ ﺑﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﺮﻻﻳﻨﻰ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﺗﺎ
ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻥﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎﺳﺖ.ﺍﻣﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺗﺎ
ﻟﺤﻈﻪﺗﻨﻈﻴﻢﺍﻳﻦﮔﺰﺍﺭﺵﻣﺮﺑﻮﻁﺑﻪﺗﺮﻛﻴﺪﻥﻻﺳﺘﻴﻚﻳﻚﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ
ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ 747ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﺸﻢ ﺑﻬﻤﻦ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻤﺎﻣﻲ 117ﺳﺮﻧﺸــﻴﻦ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱﺗﻬﺮﺍﻥ-ﺑﻤﺒﺌﻲﻛﺴﻰﺁﺳﻴﺐﻧﺪﻳﺪ.ﻣﻤﻜﻦﺍﺳﺖﺗﺎﺯﻣﺎﻧﻰﻛﻪ
ﺷﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﻴﺪ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻣﺎﺭ ﺍﺿﺎﻓﻪ
ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷــﺪ.ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺭﺍ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻳﻢ
ﭘﺎﻳﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ .ﻋﺮﻑ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻰ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺑﻐﺮﻧﺞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﻢ .ﺗﻨﻬﺎ
ﻳﻚ ﺳﻮﺍﻝ ﺍﺯ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺍﮔﺮ ﺳﻮﺍﻟﻤﺎﻥ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﺷﻔﺘﻪ ﻧﻜﻨﺪ ﻭ ﻫﻮﺱ ﻧﻮﺍﺧﺘﻦ ﺳﻴﻠﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﺮﮔﻮﻧﻪ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﺷﺎﻥ ﻧﻴﻔﺘﺪ ،ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ
ﻛﺪﺍﻡ ﮔﻨﺎﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺍﺑﻪﻫﺎﻯ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ؟
ﻭﺯﻳﺮ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ
ﺭﻭﺑﻮﺳﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻋﻮﺍ
ﻭﻗﺘــﻲ ﺣﻤﻴﺪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧــﻲ ،ﻭﺯﻳــﺮ ﺭﺍﻩﻭﺗﺮﺍﺑﺮﻱ ﺩﺭ
ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ »ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳــﺎﻝ
ﺍﺧﻴﺮ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺳــﻘﻮﻁ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ
ﺗﺮﻛﻴﺪﮔﻰ ﻻﺳﺘﻴﻚ ﻳﺎ ﺁﺗﺶﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﺮﺥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ«
ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﻛﻮﺭﺩ ﺳــﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺸﻜﻨﺪ.
ﺳــﻘﻮﻁ ﺩﻭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ 10ﺭﻭﺯ ﻭ ﻛﺸــﺘﻪ ﺷــﺪﻥ 180ﻧﻔﺮ ﺍﺯ
ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻧﻤــﺎﻥ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭﻗﻮﻉ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺑــﺰﺭگ ﻭ ﻓﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻱ ﻭ ﻧﻘﺺ
ﻓﻨﻲ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺍﺳــﺖ .ﺣﻤﻴﺪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﺷــﺎﻳﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻟﺐﺗﺮﻳﻦ
ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺳﻌﻰ ﺩﺭ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺷﺪﻥ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﻭ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳــﻢ ﺗﻮﺩﻳﻊ ﻣﻌﺎﺭﻓﻪ ﺧﻮﺩ ﺳــﻌﻰ ﻛﺮﺩ
ﭼﻬﺮﻩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻭﺯﻳﺮ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻴﻮﻩ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺩﺭ
ﺳﻮﺍﻧﺢ ﺍﺧﻴﺮ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺨﺶ ﺭﻳﻠﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻤﻦﺗﺮﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﺑﻲﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺁﻳﺪ
ﺑﻲﻧﺼﻴﺐ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻗﻄﺎﺭ ﺑﺎ ﺟﺎﻥ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺍﻭ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺍﺧﻢ
ﺑﻪ ﺍﺑﺮﻭﻱ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻪﺟﺎﻱ ﻋﺬﺭﺧﻮﺍﻫﻲ ﭘﺲ
ﺍﺯ 5ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻛﺘﻚﻛﺎﺭﻱ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺯﻳﺮﺩﺳﺘﺶ
ﺗﺎﺯﻩ ﻳﺎﺩﺵ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺭﺍ
ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺳﻴﻠﻲ ﺯﺩﻥ ﺗﻮﺑﻴﺦ ﻛﻨﺪ.
ﻳﻚﺳــﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺳــﻮﺍﻝ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻱ ﻛﻪ 10ﻣﺮﺩ ﺑﺮﺗﺮ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺎﻣﻲ
ﺍﺯ ﺭﺿﺎ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﺑﺮﺩﻩ ﻧﻤﻲﺷﺪ .ﺍﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻴﺶﺍﻳﺮ
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﺑﻮﺩﭼﻨﺪﺍﻥﺑﺎﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﺩﺭﺗﻌﺎﻣﻞﻧﺒﻮﺩ.ﺍﻣﺎﺍﻣﺮﻭﺯﻛﻤﻚﺧﻠﺒﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﮔﻮﺍﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﺩﺭﺟﻪ 2ﺧﻠﺒﺎﻧــﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﻮﻛﺮ 100ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﻓﻮﻕﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪ ﻓﻨﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺳﻜﺎﻧﺪﺍﺭ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲﺍﺳﺖﻛﻪﺑﺎ ﺟﺎﻥﻣﺮﺩﻡﺳﺮﻭﻛﺎﺭﺩﺍﺭﺩ.ﺳﺎﻧﺤﻪﻫﻔﺘﻪﮔﺬﺷﺘﻪﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲﺗﺎﺑﺎﻥﭼﺎﻟﺸﻲ
ﺑﺮﺍﻱﻣﺪﻳﺮﻳﺖﺭﺋﻴﺲﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲﺑﻮﺩ.ﺑﻪﺟﺎﻱﺁﻧﻜﻪﻣﺴﺎﻟﻪﺭﺍﺣﻞﻛﻨﺪ،ﺻﻮﺭﺕﻣﺴﺎﻟﻪﺭﺍ
ﭘﺎﻙ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻳﻲ ﺗﺎﺯﻩ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺧﻄﺎ
ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﮔﻮﻳﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﻲﺩﻫﺪ.
ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻓﺎﺭﺱ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻋﺒﺪﺍﷲﭘﻮﺭ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺑﺎ ﮔﻞ ﻭ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ
ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﺭﻓﺖ ﺗﺎ ﺯﺩ ﻭ ﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﻣﻮﺵ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺧﺒﺮ ﺻﺤﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ
ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﺑﺎﻫﻢ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭﮔﻴﺮ
ﻣﻲﺷــﻮﻧﺪ ﻭ ﻛﺘﻚﻛﺎﺭﻱ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻭﻱ ﻫﻢ ﺭﺍ ﻣﻲﺑﻮﺳﻨﺪ ﻭ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪﺑﺎﻫﻢﺭﻓﻴﻖﻫﺴﺘﻴﻢﻧﻪﺭﻗﻴﺐ،ﺍﻣﺎﻣﮕﺮﺑﺨﺶﻫﻮﺍﻳﻲ
ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺮﺩ ﻭ
ﺑﺎﺧﺖ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺳﻮﺍﻧﺢ
ﺳﺎﻳﻪ ﻓﺘﺤﻲ
ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﺪﺭﻳﺞ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻬﺎﻳﺶ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺳﺎﻟﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺑﺎﺷﺪ .ﻭﻗﻮﻉ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﭘﻲﺩﺭﭘﻲ ﺍﺯ ﺑﺰﺭگ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻲﺗﺪﺑﻴﺮﻱ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺳﺨﻦ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺷﺪﻩ ،ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻳﺎ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﺑﻬﺎﻧﻪ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﻓﺮﺳﻮﺩﮔﻲ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺍﻣﺎ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺰﻟﺰﻝ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺍﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺗﻮﻗﻊ ﺩﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺭﺥ ﻧﺪﻫﺪ.
ﺩﺭ ﺣﺴﺮﺕ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ
ﺿﺪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ
ﻣﻌﺎﻭﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺭﺋﻴﺲﺍﺵ ﺷﺪ .ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻫﻤﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ
ﺧﺒﺮﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﻪ
ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺁﻣﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﺎﺩ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺪﻩ،
ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺍﻳﺮﻻﻳﻦ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺧﺒﺮﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻲ
ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﻣﻲﺭﺳــﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟــﻲ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻲ
ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻗﺒﻠﻲ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷــﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺧﻮﺷﺤﺎﻝ
ﺑﻮﺩﻧﺪﻛﻪﺗﻐﻴﻴﺮﻱﺩﺭﺷﻴﻮﻩﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲﺍﻳﻦﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺑﻪﻭﺟﻮﺩﻣﻲﺁﻳﺪ.ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﺩﺭ 10ﺭﻭﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﻭﻗﻮﻉ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ
ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢﺍﻣﺎﻫﻨﻮﺯﭘﺮﻭﺭﺵﻣﻮﺭﺩﺁﺯﻣﻮﻥﺟﺪﻱﻗﺮﺍﺭﻧﮕﺮﻓﺘﻪﺍﺳﺖ.ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ
ﻫﻤﺎ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻭﻱ ﺩﺭ ﺑﻮﻕ ﻭﻛﺮﻧﺎ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺧﺒﺮ ﭼﻨﺪﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷﻨﻴﺪﻩ
ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ ﻫﻤﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼــﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﺮ ﻛــﺮﺩ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ
ﺷﺮﻛﺖﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡﺑﻪﺑﺨﺶﺧﺼﻮﺻﻲﻭﺍﮔﺬﺍﺭ
ﺧﻮﺍﻫﺪﺷﺪ؟!
ﺁﺭﺍﻡﺗﺮﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻲﺣﺎﺷﻴﻪ ﺑﺮ
ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻱ ﻛﺸــﻮﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺳــﺎﻝﻫﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺳــﻌﻲ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻭﻗﻮﻉ ﺳــﻮﺍﻧﺢ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺍﺯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻱ
ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻱ ﻛﺸﻮﺭ
ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺭﺷﺪ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻱ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻥ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻓﺎﺯ ﺩﻭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ
ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ(ﺍﺳﺖﻛﻪﺑﺎﺗﺎﺧﻴﺮﺩﺭﺣﺎﻝﭘﻴﮕﻴﺮﻱﺍﺳﺖ.ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎﺯﻱ
ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻧﻴﺰﺩﺭﺣﺎﺷﻴﻪﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪﻩﺍﺳﺖ.ﺍﻣﺎﺑﺎﺍﻳﻦﺣﺎﻝﺳﻴﺪﺍﺣﻤﺪﻣﻮﻣﻨﻲﺭﺥ
ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳــﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻱ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺩﻫﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻭﺍﻣﺮ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺭﺩﻩ ﺑﺎﻻ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ
ﻃﺮﻓﻲﻋﺪﻡﺑﺎﺭﺵﺑﺮﻑﻭﻧﺒﻮﺩﺳﺮﻣﺎﻱﺷﺪﻳﺪﺩﺭﺯﻣﺴﺘﺎﻥﺍﻣﺴﺎﻝﺍﻳﻦﺯﻣﻴﻨﻪﺭﺍ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻜﺮﺩ ﺗﺎ ﻣﻮﻣﻨﻲﺭﺥ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺶ ﻣﺤﻚ ﺑﺨﻮﺭﺩ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﻣﻮﻓﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﮕﺎﻫــﻲ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺍﻭ
ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ.
ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﻧﺸﻴﻦ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻱ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻮﻓﻖ
ﮔﺮﭼﻪ ﺳﻌﻴﺪ ﺣﺴــﺎﻣﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻫﻤﺎ
ﻧﻴﺴــﺖ ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺳــﺎﻳﻪ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺷــﺮﻛﺖ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥﺍﻳﺮ ﻛﻨﺎﺭ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻭ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ
ﺑﺎﻧﻔﻮﺫ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﻪ ﺷــﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺖ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﺎ ﺭﺍ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺷــﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ .ﺍﻭ ﺑﺮﺧﻼﻑ
ﻣﺪﻳﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻮﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﻋﻤﻞ
ﻛﺮﺩﻥ ﺣﺴــﺎﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻫﻤــﺎ ﺑﻪ ﺟﺰﻳﺮﻩﺍﻱ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷــﻮﺩ .ﺣﺴــﺎﻣﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ
ﺑﻪ ﻣﺪﺩ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﭼﻬﺮﻩ ﻣﻨﺎﺳــﺒﻲ ﺍﺯ ﻫﻤﺎ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﻫــﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ
ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﻛﺖ ﻣﺸــﻬﻮﺩ ﺑﻮﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﺎ ﺭﻓﺘﻦ ﺣﺴﺎﻣﻲ
ﺍﺯ ﻫﻤﺎ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻲﺷــﺪ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺷﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷــﺪ ﺍﻣﺎ ﮔﻮﻳﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻛﻨــﺎﺭ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘــﺶ ﺍﻳﺮﺍﻥﺍﻳﺮ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺪﻳــﺮﻱ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻭﺯﻳــﺮ ﺭﺍﻩﻭﺗﺮﺍﺑﺮﻱ
ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ ﺩﺭ ﻫﻤﺎ ﺭﺍ ﺯﻧــﮓ ﺧﻄﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ
ﺧﻮﺩ ﻣﻲﺩﻳﺪ.
ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻥ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎﻧﻠﺮﻱ ،ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ
ﻭﺭژﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﭼﻪ ﺩﺭ
ﺗﺨﺼﺺ ﭘﺮﻭﺍﺯﻱ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺯﻣــﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺨﺠﻮﺍﻧﻲ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻛﻤﺘــﺮ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻭﺍﺭﺩ
ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﺍﻣﺎ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻳﻦ
ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻧﺎﻭﮔﺎﻥ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺧﺎﻧﻠﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﺭﻏﻢ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺧﻮﺏ ﻭﻱ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﻧﺎﺑﺎﻭﺭﻱ
ﺍﺯ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﻣﺪﻳﺮﻱ ﻛﻪ ﻃﻲ ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ
ﺳــﻜﺎﻧﺪﺍﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺭﻧﮓ ﺳــﻘﻮﻁ ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻥ ﺧﺎﻧﻠﺮﻱ ﺷــﺎﻳﺪ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﺷــﺎﻧﺲﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺨﺶ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛــﻪ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺑﺮﻛﻨﺎﺭﻱﺍﺵ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻱ ﺗﻮﭘﻮﻟﻒ ﻛﺎﺳــﭙﻴﻦ ﺳــﻘﻮﻁ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ
ﺑﻪ ﻛﺸــﺘﻪ ﺷــﺪﻥ 168ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ
ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳــﺨﮕﻮﻱ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ
ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﭙﺮﺩﻥ ﺷﺪﻥ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ
ﻭﻱ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ.
455
ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺷﻤﺎﺭﻩ 447
ﻣﺮﮔﺒﺎﺭﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺟﻬﺎﻥ
ﺗﺮﺟﻤﻪ :ﻧﻮﺷﻴﻦ ﺩﻳﺎﻧﺘﻰ
ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺷﻤﺎﺭﻩ 447ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﭘﺮﻭﺍﺯﻯ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﻳﻮﺩﻭژﺍﻧﻴﺮﻭ
ﺩﺭ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﭘﺎﺭﻳﺲ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ
ﺭﻭﺯ ﻧﺨﺴﺖ ژﻭﺋﻦ 2009ﺩﺭ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺍﻃﻠﺲ ﺩﭼﺎﺭ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺷﺪ ﻭ 216
ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻭ 12ﺧﺪﻣﻪ ﺁﻥ ﻫﻤﮕﻰ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺍﻳﺮﺑﺎﺱ 200-A330ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺷــﺮﻛﺖ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ 31ﻣﻪ 2009ﺳــﺎﻋﺖ 19ﻭ ﺳــﻪ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﻭﻗﺖ ﻣﺤﻠﻰ ﭘﺮﻭﺍﺯ
ﻛﺮﺩ .ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺗﻤﺎﺱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮﻝ
ﺑﻪ ﺑﺮﺝ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻧﺪ؛ ﺩﺭﺳﺖ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ ﻧﻴﻢ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻠﻨﺪ
ﺷــﺪﻥ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺭﺍﺩﺍﺭ ﺑﺮﺯﻳﻞ
ﺭﻭﻯ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺍﻃﻠﺲ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺴــﻴﺮ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺳﻨﮕﺎﻝ ﺭﻭﻯ ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻰ
ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﻰﺭﺳﻴﺪ 40 .ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ ،ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳﻰ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ
ﺍﺯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻰﺩﺍﺩ .ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺩﻗﻴﻖ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻣﺎ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳــﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻣــﺪﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺭﺳــﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ
ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺩﺭ 6ژﻭﺋﻦ ،2009ﺩﺭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ
ﺩﻭ ﺟﺴــﺪ ﻭ ﻣﻘــﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺷــﻨﺎﻭﺭ ﺭﻭﻯ ﺁﺏ ﺩﺭ 1090
ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺷﺮﻕ ﺟﺰﺍﻳﺮ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪﻭ ﺩﻭ ﻧﻮﺭﻭﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺳﻮﺍﺣﻞ
ﺑﺮﺯﻳﻞ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪ .ﺑﻘﺎﻳﺎ ﺷــﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﭼﻤﺪﺍﻥ ﺑﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺑﻌﺪﺍ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷــﺪ ﻣﺮﺑــﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ 27ژﻭﺋﻦ
ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺍﺟﺴﺎﺩ ﻭ ﺑﻘﺎﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ؛ ﺩﺭﺣﺎﻟﻰ
ﻛﻪ ﻓﻘﻂ 51ﺟﺴــﺪ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪ.ﺍﻳﻦ ﺳــﻘﻮﻁ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﺎﺩﺛﻪ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭﺗﺮﻳﻦ
ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺣﺎﺩﺛــﻪ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﺴــﺎﻓﺮﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻯ
A330ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ.ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻠﻞ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺛﺒﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭘﺮﻭﺍﺯ ،ﺷــﺎﻫﺪﺍﻥ ﻋﻴﻨﻰ ﻭ ﺭﺩﻳﺎﺑﻰ ﺭﺍﺩﺍﺭ
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺑﺎ ﻣﺸــﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ 20ﺁﮔﻮﺳﺖ
2009ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺴــﺖﻭﺟﻮﻯ ﺟﻌﺒﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻳﺎﺩﺑﻮﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻳﻮﺩﻭژﺍﻧﻴﺮﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ
ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺎﺯ ﺳﻮﻡ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﻌﺒﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﺩﺭ ﻓﻮﺭﻳﻪ
2010ﺁﻏﺎﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﭼﺎﺭ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺷــﺪ ﺍﻳﺮﺑﺎﺱ 8330-200ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ 25ﻓﻮﺭﻳﻪ 2005ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑــﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ
16ﺁﻭﺭﻳﻞ 2009ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻛﻠﻰ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ 18ﻫﺰﺍﺭ ﻭ
870ﺳــﺎﻋﺖ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ 17ﺁﮔﻮﺳﺖ 2006
ﺭﻭﻯ ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺷــﺎﺭﻝ ﺩﻭﮔﻞ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻳﺲ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺑﺎﺱA321-211
ﺗﺼﺎﺩﻑ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﺟﺰﻳﻰ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﻴﻦ 5ﻣﻪ ﺗﺎ
31ﻣﻪ 2009ﺍﺯ 13ﻣﻘﺼﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ 24ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻳﺲ
ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮﺩ.
ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻥ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤــﺎ ﻓــﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠــﻰ ﮔﺎﻟﺌــﻮ ﺩﺭ ﺭﻳﻮﺩﻭژﺍﻧﻴــﺮﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ
19ﻭ ﺳــﻪ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪﻭﻗﺖ ﻣﺤﻠﻰ ﺩﺭ 31ﻣــﻪ 2009ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ
ﺑﻮﺩ ﺣﺪﻭﺩ 11ﺳــﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺷﺎﺭﻝ ﺩﻭﮔﻞ ﭘﺎﺭﻳﺲ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ
ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ .ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺗﻤﺎﺱ ﺷــﻔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚﻭ 33ﺩﻗﻴﻘﻪ
ﺑﻪ ﻭﻗﺖ ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﻳﺴــﺘﮕﺎﻩ ﻫﻮﺍﻳﻰ
ﺍﻳﻨﺘﻮﻝ ﺩﺭ 656ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﻧﺎﺗﺎﻝ ﺩﺭ ﺳــﺎﺣﻞ ﺷــﻤﺎﻝ ﺷــﺮﻕ ﺑﺮﺯﻳﻞ
ﺑﻮﺩ .ﺧﺪﻣــﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﻩﻫﻮﺍﻳﻰ ﻳــﻮ.ﺍﻥ 873ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ
ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ 50ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺍﺭﺩ ﺣﺮﻳﻢ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺳﻨﮕﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ
ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺗﺎﺳﻴﻞ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ
ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ 35ﻫﺰﺍﺭ ﭘﺎﻳﻰ ،ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﺳــﺮﻋﺘﺶ 865ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ
46
ﺍﺳﺖ .ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺣﺮﻳﻢ ﺭﺍﺩﺍﺭ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺩﺭ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺍﻃﻠﺲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ
ﻭ 48ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ.
ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ
ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﺩﺭ ﺳﻮﻡ ژﻭﺋﻦ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ »ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪﻣﺪﺕ
ﺳﻪ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻜﻰ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ
ﺣﺎﻭﻯ ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻚ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻰ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ
ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﻗﻴﻘﺎ ﭼــﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ« .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻥ
ﺍﻳﻤﻨﻰ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ »ﻧﻘﺺ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ
ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﻧﻘﺺ ﺻﺪ ﺩﺭﺻﺪﻯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻰ ﺍﺳﺖ« ﻛﻪ »ﺗﺎ ﺁﻥ
ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﭘﺸــﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺑﺮﻕ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ
ﻗﻄﻊ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ«.ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ
ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﮔﺰﺍﺭﺵﺩﻫﻰ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻰﻳﺎﺑﻰ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻳﺎ ﺁﻛﺎﺭﺱ
ﻓﺮﺳــﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ 4ژﻭﺋﻦ 2009ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻋﻤﻮﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻳﻦ
ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛــﻪ ﺑﻴﻦ 2ﻭ 10ﺩﻗﻴﻘــﻪ ﻭ 2ﻭ 14ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ
ﻭﻗﺖ ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ 5ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻧﻘﺺ ﻭ 19ﻫﺸــﺪﺍﺭ ﻓﺮﺳــﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻧﻘﺺ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﻛﺎﺑﻴﻦ
ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻛﺎﺭﺱ ﻓﺮﺳــﺘﺎﺩﻩ ﺷــﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺍﻭﻝ ﺩﺭ
ﻣﻴﺎﻥ ﻫﺸــﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﺁﻛﺎﺭﺱ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ
ﻓﺸﺎﺭﺳــﻨﺞ ﺩﻣﺎﻏﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺰﺩﻳﻚ
ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ »ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﭘﻴــﺎﻡ ﻧﻘﺺ ﺩﺭ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ
ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳﻰ ﺍﺯ ﺟﺖ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻩ ﺧﻴﻠﻰ ﺻﺮﻳﺢ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ
ﻛﻪ ﺣﺴــﮕﺮﻫﺎﻯ ﺳﺮﻋﺖﺳﻨﺞ ﺧﺮﺍﺏ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ« 12 .ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺸﺪﺍﺭ
ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﻯ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ
ﺧﺮﺍﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﺯ »ﻃﺒﻴﻌﻰ« ﺑﻪ »ﻳﺪﻛﻰ« ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﺯ 2ﻭ 11ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎ 2ﻭ 14ﺩﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻯ
ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪﻫﺎ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺷﺪ .ﺩﺭ 2ﻭ 12ﺩﻗﻴﻘﻪ ،ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺸﺪﺍﺭﻯ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ
ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻫﻮﺍﻳﻰ
ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳــﻪ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩ ﺧﺮﺍﺏ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﺩﺍﺩﻩ ﺷــﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺭﺳﺖﺷﺪﻧﺸــﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ
ﺩﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩ .ﺩﺭ 2ﻭ 13ﺩﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻘﺼﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻭ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻨﺤﻨﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪ .ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﺩﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﺁﺧﺮﻯ ﺩﺭ 2ﻭ 14ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻣﺨﺎﺑﺮﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻫﺸﺪﺍﺭﻯ ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺛﺒﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ »ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺳﺮﻋﺖ
ﻋﻤﻮﺩﻯ ﻛﺎﺑﻴﻦ« ﺑﻮﺩ.
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻮﻯ
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﻮﺍﺳــﻨﺠﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﺴــﻴﺮ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷــﺪﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ 447ﺗﻮﺩﻩ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮﻯ
ﺗﺎ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺣﺪﻭﺩ 50ﻫﺰﺍﺭ ﭘﺎﻳﻰ ﺑﺎﻻﻯ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺍﻃﻠﺲ ﻛﺸــﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ،
ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﺎﻥ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ
ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻼﻃﻤﻰ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺟﻮﻯ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ 12ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺁﺧﺮ
» ﺣﺪﻭﺩ 121ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻼﻃﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻮﻓﺎﻧﻰ ﭘﺮﻭﺍﺯ
ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ« ﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﻜﻪﻫﺎﻯ ﻳﺦ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﺍﻯ ﺑﻪﻭﺿﻮﺡ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ
ﺍﺯ ﺗﻮﻓﺎﻥﻫﺎ ﺷﺪﻩ ،ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﻮﻓﺎﻥ.ﺧﺪﻣﻪ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺗﺠﺎﺭﻯ
ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﻮﻓﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷــﺪﻧﺪ .ﻣﻌﻤﻮﻻ
ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﻓﺎﻥﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺷﺐ ﺭﺥ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺧﻠﺒﺎﻥﻫﺎ
ﺭﺍﺩﺍﺭﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠــﻰ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﻣﻰﺑﺮﺩﻧﺪ ﺗــﺎ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ
ﻛﻨﻨﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ،ﻛﻤﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺗﻤﺎﺱ ﺷــﻔﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺝ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺣﺪﻭﺩ 560ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺷﺮﻕ ﻧﺎﺗﺎﻝ ،ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺑﺎ ﻫﻤﺮﻓﺖ ﺧﻴﻠﻰ ﻗﻮﻯ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﭘﻬﻨﺎﻯ ﻭﺳــﻴﻌﻰ ﺍﺯ ﺗﻮﻓﺎﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮﻣﺴــﻴﺮﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺗﻼﻃﻢ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻓﺎﻥﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺳﺮﻳﻊ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺒﺮﻯ،
12ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻛﻢﻭﺑﻴﺶ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴــﻴﺮ ﻫﻮﺍﻳﻰ
ﭘﺮﻭﺍﺯ 447ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ
ﺳــﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺭﺧﻪ ﺁﻣﺎﺭﺍﻝ ،ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺮﻛــﺰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻧﻴﺮﻭﻯ
ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳﻞ ،ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺟﺴــﺖﻭﺟﻮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻭﻯ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳــﺖ» :ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ژﻭﺋﻦ ﺩﺭ ﺳــﺎﻋﺖ 2ﻭ 20ﺩﻗﻴﻘﻪ،
ﺑﺮﺝ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷــﺪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ
ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﺮﻳﻢ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺳــﻨﮕﺎﻝ ﺗﻤﺎﺱ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳــﻰ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺗﺮﺍﻓﻴــﻚ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺩﺍﻛﺎﺭ ﺗﻤﺎﺱ ﮔﺮﻓﺖ .ﺳــﭙﺲ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ
ﺑﺮﺯﻳﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺟﺴــﺖﻭﺟﻮ ﻭ ﻧﺠــﺎﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻊﺍﻟﺠﺰﺍﻳــﺮ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪﻭ
ﺩﻭ ﻧﻮﺭﻭﻧﻬﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ 19ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ژﻭﺋﻦ ،ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ
ﮔﺸــﺖ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ CASA235ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﻪ
ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﻛﻴﭗ ﻭﺭﺩﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ .ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻯ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﮔﺴــﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻮﻯﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩﺍﻯ
ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ «.ﺳﺮﻫﻨﮓ
ﻫﻨﺮﻯ ﻣﻮﻧﻬُﺰ ،ﺳــﺨﻨﮕﻮﻯ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳــﻞ ﺑﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺑﺮﺯﻳﻞ
ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﻛﻴﭗ ﻭﺭﺩﻩ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤــﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻓﺮﺍﺯ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ
ﺍﻃﻠﺲ ﺭﺩﻳﺎﺑﻰ ﻛﻨﺪ.ﺩﻳﺮﺗﺮ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ژﻭﺋﻦ ،ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ
ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻛﺎﻣﻼ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ
ﻭ ﻫﻴﭻ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﺑﻪ ﺍﻛﺴﭙﺮﺱ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ
»ﻫﻴﭻ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﮔﺎﻥ ﻧﻴﺴــﺖ« ﻭ ﻧﻴﻜﻮﻻ ﺳﺎﺭﻛﻮﺯﻯ،
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﮔﺎﻥ ﻣﺴــﺎﻓﺮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ
ﺿﻌﻴﻔﻰ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﻧﺠﺎﺕ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ژﻭﺋﻦ ﺳــﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺭﺧــﻪ ﺁﻣﺎﺭﺍﻝ ﺗﺎﻳﻴﺪ
ﻛﺮﺩ ﻛﻪ 30ﺩﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺑﺎﺱ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ
ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻳﻚ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ »ﻧﻘﺎﻁ ﻧﺎﺭﻧﺠﻰ« ﻭﺳــﻂ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺍﻃﻠﺲ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮﺩ
ﻧﺸــﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺷــﻌﻠﻪﻫﺎﻯ ﺁﺗﺶ ﻻﺷﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮﻩ ﺭﺍ
ﺧﺪﻣﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺗﺎﻡﺍﻳﺮﻻﻳﻨﺰ ﺩﻳﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺯﻳﻞ ،ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ
ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 1300ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﻓﺮﻧﺎﻧــﺪﻭ ﺩﻭ ﻧﻮﺭﻭﻧﻬﺎ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﻣﻨﻈﺮﻩ
ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ »ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺭﻭﻯ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺷﻌﻠﻪﻭﺭ ﺷﺪ ﻭ
ﺳﭙﺲ ﺧﻂ ﺳﻴﺮ ﻋﻤﻮﺩﻯ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻃﻰ ﻛﺮﺩ« ﺧﻠﺒﺎﻥ ﺍﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻰ
ﭘــﺮﻭﺍﺯ 974ﺍﻳﺮﻛﻮﻣﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﺩﺭﻳــﺪ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ .ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮﺯﻳﻠﻰ ﺍﻭﮔﻠﻮﺑﻮ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﻻﺷﻪ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ ﺳﻮﺍﺣﻞ ﺳﻨﮕﺎﻝ ﻛﺸﻒ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺳﻘﻮﻁ
ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺩﻭﻡ ژﻭﺋــﻦ ﺳــﺎﻋﺖ 15ﻭ 20ﺩﻗﻴﻘﻪ ،ﻧﻴــﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺑﺎ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﺍﺩﺍﺭ ،ﻻﺷــﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻭ ﻧﺸــﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺭﻭﻏﻦ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ
ﻣﻰﺭﻓﺖ ﺳﻮﺧﺖ ﺟﺖ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﺭ 650ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺷﺮﻕ ﺟﺰﻳﺮﻩ
ﻓﺮﻧﺎﻧﺪﻭ ﺩﻭ ﻧﻮﺭﻭﻧﻬﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﻻﺷﻪ ﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﺻﻨﺪﻟﻰ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ،ﻳﻚ
ﮔﻮﻳﭽﻪ ﻧﺎﺭﻧﺠﻰ ﺷﻨﺎﻭﺭ ،ﻳﻚ ﺑﺸﻜﻪ ﻭ »ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺳﻔﻴﺪ« ﺑﻮﺩ .ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻫﻤﺎﻥ
ﺭﻭﺯ ،ﻧﻠﺴــﻮﻥ ﺟﺎﺑﻴﻢ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ
ﺑﺮﺯﻳﻠﻰ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻻﺷﻪ
ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ 447ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﭘﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﻋﺰﺍﻯ
ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺩﻭﻡ ژﻭﺋﻦ ،ﺩﻭ ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ
ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡﻫﺎﻯ ﻓﻮﺩﺭ ﻭ ﻭﺍﻧﺘﻮﺯ ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﺳﺎﻧﺤﻪ
ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﻪﻋﻼﻭﻩ ،ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﺘﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪﻧﺪ
ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﭘﻮﺭﻛﻮﺁ ﭘَﻪ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﺘﻰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺯﻳﺮﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ 6ﻫﺰﺍﺭ ﻣﺘﺮﻯ ﺑﺮﻭﺩ .ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﺍﻃﻠﺲ
ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺳــﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ 4ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 700ﻣﺘﺮ ﻋﻤﻖ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻛﺸــﺘﻰ ﺿﺪﺯﻳﺮﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﮔﺸــﺖ
ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﺴــﺖﻭﺟﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ
ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﮔﺸــﺖﺯﻧﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﺷﻨﺎﻭﺭﻫﺎﻯ
ﺻﻮﺗﻰ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﻫﻢ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺳﻮﻡ ژﻭﺋﻦ ،ﻛﺸﺘﻰ ﮔﺸﺖﺯﻧﻰ ﮔﺮﺍﺟﺎﺋﻮ ،ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻴﺮﻭﻯ
ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺳــﻴﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺭﺍ ﻛﺸﻒ ﻛﻨﺪ .ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ 5ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻪ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺗﺎ 7ژﻭﺋﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ.
ﺩﺭ ﭘﻨﺠﻢ ژﻭﺋــﻦ ،ﺍ ِﺭﻭِﻩ ﻣﻮﺭﻳﻦ ،ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻓﺎﻉ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﺯﻳﺮﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﻫﺴــﺘﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻧــﺎﻡ ﺍﻣﺮﻭﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮﺳــﺘﺎﺩﻩ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ
ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺳــﻮﺍﺑﻖ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻳﺎ ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ؛ ﭼﻮﻥ
ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺟﻌﺒﻪﺳــﻴﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻓﺮﻭ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺍﻳﻦ
ﺯﻳﺮﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺻﻮﺗﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﺻﻮﺗﻰ ﺭﺍ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩ ﺳﺎﻃﻊ ﻣﻰﺷﺪ ،ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺪﻫﺪ .ﺩﺭ ﺩﻫﻢ ژﻭﺋﻦ،
ﺍﻣﺮﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳــﻘﻮﻁ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﭘﺮﻭﺍﺯ 447ﺭﺳــﻴﺪ ﻭ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﺵ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ 34ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻛﺎﻭﺵ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ
ﮔﻮﺵ ﺑﺪﻫﺪ .ﻗﺮﺍﺭ ﺷــﺪ ﺍﻣﺮﻭﺩ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺯﻳﺮﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﻛﻒ ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ .ﺯﻳﺮﺩﺭﻳﺎﻳﻰﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ
ﺻﻮﺗﻰ ﺯﻳﺮ ﺁﺏ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎ ﺭﺍ
ﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﻋﻤﻖ 6ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 100ﻣﺘﺮﻯ ﻫﻢ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ
ﺩﺭ ﭼﻬــﺎﺭﻡ ژﻭﺋﻦ ،ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ
ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺳﺎﻧﺤﻪﺩﻳﺪﻩ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﺭﺍ ﺩﺭ 550ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺷﻤﺎﻝ
ﺷﺮﻕ ﻣﺠﻤﻊﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪﻭ ﺩﻭ ﻧﻮﺭﻭﻧﻬﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ 5ژﻭﺋﻦ ،ﺣﺪﻭﺩ
ﺳﺎﻋﺖ 13ﺑﻪ ﻭﻗﺖ ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺑﺮﺯﻳﻞ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻴﭻ
ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺍﺯ 447ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﭼﻮﻥ ﺭﻭﻏﻦ ﻭ ﺑﻘﺎﻳﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻡ
ژﻭﺋﻦ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ .ﺭﺍﻣﻮﻥ
ﺑﻮﺭﺧﺲ ﻛﺎﺭﺩﻭﺳﻮ ،ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻫﻮﺍﻳﻰ ،ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺳﻮﺧﺘﻰ ﻛﻪ
ﺁﻧﺠﺎ ﭘﺨﺶ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺍﺯ ﻛﺸــﺘﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻰﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ،ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ
ﺑﺮﺯﻳــﻞ ﻣﺪﻋﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛــﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ
)ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻧﻪ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ( ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ 447ﺑﻮﺩﻩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺣﺎﻝ ،ﺩﻳﺪ ﻛﻢ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻰﺷــﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﻜﺎﻥ ﻣﻮﺍﺩ ﺭﺍ
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺷﺸــﻢ ژﻭﺋﻦ 5 ،ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ،447ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺷــﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﺮﺯﻳﻞ »ﺍﺟﺴﺎﺩ ﻭ ﺑﻘﺎﻳﺎ«ﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﮔﻢﺷﺪﻩ
ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺭﺍﺩﺍﺭ ﺧﺎﺹ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺳﻨﺖﭘﻴﺘﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺟﺴﺎﺩ
ﻭ ﺍﺷــﻴﺎﻯ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ 11ﻭ 14ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﻭﻗﺖ ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ ﭘﻴﺪﺍ
ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﺍﻧﺴــﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺷــﺪﻧﺪ .ﺳــﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺭﺧﻪ ﺁﻣﺎﺭﺍﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦﺑــﺎﺭﻩ ﮔﻔﺖ» :ﺗﺎﻳﻴﺪ
ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺟﺴﺎﺩ ﻭ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎﻯ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﺏ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻳﻢ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﻛﺎﺭﺕﻫﺎﻯ ﭘﺮﻭﺍﺯ 447ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺩﻭ ﺟﺴــﺪ ﻣﺬﻛﺮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺻﻨﺪﻟﻰ ،ﻳﻚ ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰ ﻛﻪ ﻟﭗﺗﺎپ ﻭ
ﻛﺎﺭﺕ ﻭﺍﻛﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻳﻚ ﻛﻴﻒ ﭼﺮﻣﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺕ
ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﻳﺮﻓﺮﺍﻧﺲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ«.
ﺩﺭ ﻫﺸﺘﻢ ژﻭﺋﻦ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮﮔﺮﺍﻥ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺗﺜﺒﻴﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ﻋﻤﻮﺩﻯ
ﺍﻳﺮﺑﺎﺱ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺗﺎ 17ژﻭﺋﻦ 2009ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ 50ﺟﺴﺪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﻴﺪﺍ
ﺷﺪ ﻛﻪ 80ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﺟﺴﺎﺩ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪﻧﺪ
ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ 17ژﻭﺋﻦ
ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 400ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻘﺎﻳﺎﻯ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮﻯ ﺍﺟﺴﺎﺩ ،ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﺪﺍﺭﻙ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭘﺮﻭﺍﺯ ،ﺳــﻮﺍﺑﻖ ﺻــﺪﺍﻯ ﻛﺎﺑﻴﻦ ﺧﻠﺒﺎﻥ ﻭ ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﻯ ﺳــﻴﺎﻩ ﺑﺎ
ﺯﻳﺮﺩﺭﻳﺎﻳﻰ ﻫﺴــﺘﻪﺍﻯ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻛﺸﺘﻰ ﺩﻳﮕﺮ
ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯﺑﻪﺷﻌﺎﻉ 80ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﺭﺍﺟﺴﺖﻭﺟﻮﻛﺮﺩﻧﺪ.ﺑﺎﺍﻳﻦﺣﺎﻝ،ﺗﺎﺍﻭﺍﺳﻂ
ژﻭﺋﻴﻪ ،ﻫﻴﭻ ﺧﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﻯ ﺳــﻴﺎﻩ ﻧﺸﺪ .ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮﻯ
ﻓﺮﺍﻧﺴــﻮﻯ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺒﻨﻰﺑــﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳــﻴﮕﻨﺎﻝ »ﺧﻴﻠﻰ
ﺿﻌﻴﻔﻰ« ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺟﻌﺒﻪ ﺳــﻴﺎﻩ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺭﺩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻋﻤﺮ
ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﺎﺗﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ
ﻣﻜﺎﻥﻳﺎﺑﻰ ﺁﻥ ﻛﻢ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﻭﺍﺧﺮ ژﻭﺋﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﻯ
ﺳﻴﺎﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ﺷــﺪ ﻭ ﻛﺸﺘﻰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﺭﺍ
ﺑﺎ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻥﻳﺎﺏ ﺻﻮﺗﻰ ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺭ ژﻭﺋﻴﻪ ،2009ﺍﻳﺮﺑﺎﺱ
ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩ
ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﺎﺯ ﺩﻭﻡ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩﺭ 20ﺁﮔﻮﺳﺖ
2009ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳــﻴﺪ ،ﺩﺭﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺷﻌﺎﻉ
75ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻓﺎﺯ ﻧﺨﺴﺖ
ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪ.
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ
ﺩﻭﻟﺖ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﻪﺟﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺟﻨﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﻛﻪ
ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﻫﺪ ،ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻓﻨﻰ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨــﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺍﻳﻤﻨــﻰ ﭘﺮﻭﺍﺯﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﻯ ﺁﺏﻫﺎﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﺳــﺎﻧﺤﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﻛﻨﻮﺍﻧﺴﻴﻮﻥ ﺍﻳﻜﺎﺋﻮ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﺳﺖ.
47
ﻣﺎﺭﺍﺗﻦ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﺳﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺷﺪﻥ
ﺯﻫﺮﺍ ﻛﻠﻬﺮﻱ
ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳــﻨﺪ ﺭﺳــﻤﻰ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻫﻢ
ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻛﻮﺭﺩ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮﻯ
ﺍﺯ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷــﺘﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭﻳﻜﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻮﺩﺟﻪﻧﻮﻳﺴــﻲ
ﺩﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮﻱ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚﻫﺎ
ﺑﺮ ﺳﺮ ﻻﻳﺤﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ
ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﭘﺲ ﭼﻄﻮﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺠﻠﺴﻰﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﻣﻘﺪﻡ ﺷــﺪﻩ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﻌﻀﺎ ﻇﺮﻑ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ،ﺳﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻘﺪﻡ ﻭ ﺗﺎﺧﺮ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ
ﻣﻰﺭﺳﺪ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ
ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺁﺫﺭ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ
ﺗﻌﻠﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ 368ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 400ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻧﻰ
ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮﻯ ﺩﻭ ﻣﺎﻫﻪ ﺑﻪ ﺩﺳــﺖ ﻣﺠﻠﺴــﻰﻫﺎ ﺑﺮﺳﺪ .ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ
ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻛﻪ ﺭﺷﺪﻯ 30ﺩﺭﺻﺪﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺳﺎﻝ
ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ 20ﺩﺭﺻﺪﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ
ﻭ 6/6ﺩﺭﺻﺪﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺟﺎﺭﻱ ﺑﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻘﺪﻡ ﺷــﻮﺩ ﻭ
ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻧﻈﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ
ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 89ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻛﺎﻣﻞ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺳﺎﻝ 89ﻣﻮﻛﻮﻝ ﺷﻮﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ
ﺗﻌﻠﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺳــﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ
ﺍﻇﻬــﺎﺭ ﻧﻈﺮﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﺑﺮﺳــﺪ.ﺑﺮﺧﻰ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﺒﺮ
ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ،ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺗﻘﺪﻡ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺳﻪﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﻭ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺭﺍ
ﭼﺎﺭﻩ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻛﻠﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻣﺎﻩ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ
ﺳﺎﻝ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﮔﺮﭼﻪ
ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻨﺪ ﺑﺎﻻﺩﺳﺘﻲ ﺁﻥ ﻳﻌﻨﻲ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﮔﻮﻳﺎﻱ ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﭼﻨﺪﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ
ﻃﻮﺭ ﻣﻜﺮﺭ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻻﻳﺤﻪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭﺳﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ
ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﺪﻝﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻧﻈﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻭ ﻻﻳﺤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ،
ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﺸﻮﺭ
ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺷــﺪﻩ
ﺍﺳﺖ! ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻻﻳﺤﻪ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺷﺪﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻣﻮﻛﻮﻝ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻛﻤﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺫﻫﻦ ﻣﻲﺭﺳــﺎﻧﺪ
ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻻﻳﺤﻪ
ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﻛــﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑــﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﻛﺴﺮﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳــﺎﻝ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﺘﻤﻤﻲ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺍﺳﻴﺮ ﻟﻔﻆ ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻣﺠﻠﺴــﻰﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻜﺶ ﻛﺎﺭﻯ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟــﻪ 89ﺩﺭ ﺗﺐ ﻭ ﺗﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ
ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻪ ﺳــﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺳﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺞ ﺳــﺎﻟﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺯﮔﻰ ﺭﺍﻫﻰ ﺑﻬﺎﺭﺳﺘﺎﻥ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺑﻰﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻣﻰ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﺷﻤﺎﺭ ﺗﺎﺧﻴﺮﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺻﻌﻮﺩﻯ ﻛﺮﺩ ،ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ
ﻫﻴﭻ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺸــﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ
ﺍﻳﻦ ﺳــﻜﻮﺕ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺳــﻄﺢ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ
ﻓﺮﺟﺎﻡ ﻟﻮﺍﻳﺤﻰ ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻧﻮﺩ ﺭﻧﮓ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻣﺠﺎﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﺟﺮﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻦﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻭﺍﭘﺴﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ
ﻣﺎﺭﺍﺗﻨﻰ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﻋﻠﻨﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ
48
ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺒﺮﻱ ﻧﺸﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮﺩ
ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺷﺪ ﻭ ﻃﺮﺡ ﺍﺻﻼﺡ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺁﻥ ﺍﺳــﺖ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻜﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳــﺎﺱ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ،ﺳﺎﻝ 89ﺭﺍ
ﺳــﺎﻟﻲ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ 89ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻱ
ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﺩﻭﻟﺘﻲﻫﺎ ﺑﻮﺩﺟﻪﺍﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ
ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻨﻔﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻱ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪﺍﻱ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷــﻮﺩ ،ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻱ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ
ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺍﺭﺯﻱ
ﺍﺯ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﺯﺍﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﻣﺸﺨﺺ
ﺩﺭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺮﺍﻱ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺩﺭ ﺷﺶ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺩﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ
ﺗﺎ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﻧﺸــﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ
ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷــﺪ ﻭ ﺁﻥ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻨﺪ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﭘﻨﺠﻢ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮﺳﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﺧﻄﻮﻁ ﻛﻠﻰ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺧﺮﺩ ﻭ ﻛﻼﻥ ﻛﺸﻮﺭ .ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﻴﺮﺍﻫﻪ ﺭﻓﺘﻦ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎﻥ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﮔﺎﻡ
ﻧﺨﺴﺖ ﺍﺳﻴﺮ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻛﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﻣﺮﺳﻮﻡ ،ﺳﺮﺩﺭﮔﻤﻰﻫﺎ ﻭ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺟﺪﻝ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﮕﻰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻫﻨﻮﺯ ﺭﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻧﻴﺴﺖ
ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺁﻥ ﻣﻬﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻰﺯﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﻘﺪﻡ ﻭ ﺗﺎﺧﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺭﺍﻫﻰ
ﺻﺤﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭘﻴﺶ ﺷــﺮﻁ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺍﻭﻟﻰ ﻭ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻜﻰ ﻭﺟﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺳﻠﻴﻘﻪﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ
ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺟﺪﻝ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭘﺲ ﻭ ﭘﻴﺶ ﻟﻮﺍﻳﺤﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻫﻢ ﺭﺍﻫﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﺍﺣــﻜﺎﻡ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺭﻧﮓ ﻣﻰﺑﺎﺯﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﺳﻜﻮﺕ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ
ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻰﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺩﺍﻭﻭﺩﻯ ﺑﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ
ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦﺻﻮﺭﺕ ،ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ،ﺗﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﻜﻲ ﺭﺳــﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﮔﺰﺍﺭﺵ »ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ«
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺳﻮﻣﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺧﺒﺮﻯ ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺷــﺶ ﻣﺎﻫﻪ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳــﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻛﻠﻴﺎﺕ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷــﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺷــﺪﻩ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻻﻳﺤــﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﻛﻪ ﺁﻥﻫﻢ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺷــﻜﻞ ﭼﻨﺪ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭ ﻭ ﺟﻨﮓ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷــﺖ 60ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﻣﻬﻠﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺑﻬﺎﺭﺳﺘﺎﻥ
ﺍﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﺍﺳــﺖ ،ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﻲ ﺟــﺪﻱ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺷــﻌﺎﺭ »ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮ »ﻫﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ« ﺑﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮﻯ ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ ﺑﻪ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳــﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍﻩﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﻃﻰ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷــﺘﻪ،
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺪﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺬﻛﺮ ﺩﻫﻨﺪ .ﺗﺬﻛﺮﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺁﻏﺎﺯﮔﺮ
ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮﺩ .ﻋﻠﻰ ﻻﺭﻳﺠﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻧﻮﺷﺖ ،ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ
ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪﺍﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻳﻚﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻣﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺩﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮﺍﻯ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﺮﺟﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺻﺮﻑ ﻛﻨﺪ .ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻧﺨﺴﺖ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﺎ
ﺍﺩﻋﺎ ،ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﻭﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﻳﺎﺳــﺖﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺩﻫﻢ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ
ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻯ ﻧﻬﻢ ﻭ ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ ﺟﺮﺡ ﻭ ﺗﻌﺪﻳﻞﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮﺻﺖ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ
ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺴﻮ ﻭ ﻫﻤﻔﻜﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺩ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ،ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺁﻥ
ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﻘﺪﻣﻪﺍﻯ ﺷﺪ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺣﻮﻝ ﻣﺤﻮﺭ ﺻﻔﺮ .ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺭﺍ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﺑﻰﺗﻮﺟﻬﻰ
ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻔﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺭﺳﻴﺪ ﺁﻏﺎﺯﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺗﺬﻛﺮﺍﺕ ﭘﻴﺎﭘﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻘﺎﺭﻥ
ﺷﺪ ﺑﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﺼﺎﺭﻑ ﺍﺭﺯﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﺳﻘﻒﻫﺎﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻏﻴﺮﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﻭ
ﺷــﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺟﺎﺭﻯ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺭﺷﺪ ﻧﺮﺥ ﺗﻮﺭﻡ ﻣﺼﻠﺤﺖﺍﻧﺪﻳﺸــﻰﻫﺎﻯ ﻣﺠﻠﺲ .ﺍﻣﺎ ﮔﺮﭼﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ
ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻚ ﺭﻗﻤﻰ ﺷــﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ،ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺭﺍ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻏﻤﺎﺽ ﺩﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺍﻣــﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﻭﻳﻜــﺮﺩ ﻣﺒﻨﺎﻳﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ
ﺑﻪ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ .ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ
ﻧﻔﺖ ،ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻚ ﺭﻗﻤﻰ ﺷﺪﻥ ﻧﺮﺥ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﭼﻬﺎﺭﮔﺎﻧــﻪ ﻗﺒﻞ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺑﺎﺯﺳــﺎﺯﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﭘﺲ
ﺁﻥ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰﻯ .ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺍﺯ ﺟﻨــﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻭﻝ ،ﻣﺤﻮﺭﻳــﺖ ﺛﺒﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ
ﺑﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺮﺵ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﺳﻨﺪ ﺑﻴﺴﺖﺳﺎﻟﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﻚ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﺩﻭﻡ ،ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺍﺻﻼﺡ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺩﺭ
ﺟﺪﻯ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳــﻌﻪﺍﻯ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺑﺎﻻﺩﺳﺘﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮﻡ ﻭ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺭﺷــﺪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﺩﺍﻧﺎﻳﻰ ﻣﺤﻮﺭﻯ
ﺩﺍﻧﺴﺖ؛ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﻜﻮﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑــﻮﺩﻩ ﺍﻣﺎ ﺩﻭﻟﺖ ،ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺒﻨﺎﻳﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺭﺍ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻳﻰ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﭘﻴﺸــﺮﻓﺖ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺩﺭ
ﺍﻣﺎ ﺳــﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺎ ﺳــﺨﻨﺎﻥ ﺻﺮﻳﺢ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﺩﺍﻭﻭﺩﻯ ،ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺍﻭﻝ ﺭﺋﻴﺲ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺞﺳــﺎﻟﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﺎ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺎﺕ ﻣﺪﻋﻰ
ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷﺪ» :ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ،ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪﺍﻟﺖ
ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ »ﺗﺸﻮﻳﻖﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﻭ ﻗﺴﻂ ،ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻫﻢ ،ﻗﻮﺍﻡ ﻭ ﺩﻭﺍﻡ ﻫﺮ
ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻠﻄﻪ« ﺍﺳﺖ .ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺍﻭﻭﺩﻯ ﺩﺭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻰ -ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ
ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑــﻪ ﺁﻥ ﭘﻰ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳــﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﻜﻢ ﺍﺳﺖ «.ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺪﻋﻰ ﺷﺪ» :ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻟﮕﻮﻱ
ﺑــﻪ ﺧﻤﻴﺮ ﻛــﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺩﺍﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﻭﺳﻂ ﮔﺬﺍﺷﺘﻴﻢ ﻭ
ﺗﻌﻠﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺳﺎﻝ ﺍﻳﻦ
ﺍﺷــﺎﺭﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﺑــﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫــﺎ ﻭ ﺗﺒﻌﺎﺕ
ﻛﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﻭ
ﺳﻪ ﺳــﺎﻝ ﺑﻰﺑﺮﻧﺎﻣﮕﻰ ﻛﺸــﻮﺭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻄﻮﻁ
ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ
ﺣﺮﻑﻫﺎﻯ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ
ﺁﻥ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺩﻭﺳﺎﻝ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ.
ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ
ﺗﺎ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮﻫﺎﻯ
ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻌــﺎﻭﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ
ﺩﻭﻟﺖ ،ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ،ﻓﻀﻼﻯ ﺣﻮﺯﻩ
ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻪ
ﻧﻬﻢ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺩﻭﻟﺖ
ﻋﻠﻤﻴــﻪ ﻗﻢ ﻭ ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺑﺮﭼﻪ ﻣﺒﻨﺎﻳﻰ ﺣﺮﻛﺖ
ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺸــﺎﺭﻛﺖ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ«.
ﮔﻮﺵ ﺑﺮﺳﺪ.ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻛﺮﺩ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴــﺖ ﭼﻨﺪﺍﻧــﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ
ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﺷــﺎﺧﺼﻪﻫﺎﻯ »ﺍﻟﮕــﻮﻯ
ﻧﺒــﻮﺩﻩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻭ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳــﻮﺍﻝ ﺭﺍ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ -ﺍﺳﻼﻣﻰ« ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺿﻴﺤﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﻫﻢ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻓﺮﺻــﺖ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻭ
ﻧﻜﺮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺳــﻨﺪ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ
ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﭘﻴﺶﺭﻭ ﭼــﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳــﺘﻮﺭ
ﺑﻴﺴﺖﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﻛﺎﺭ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﺑﻰﺟﻮﺍﺏ ﮔﺬﺍﺷــﺖ .ﺁﻳﺎ
ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺍﺻﻠﻰ
ﺧﺒﺮ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ
ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻳﻚ ﺳــﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﻭﻟﺖ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺷــﺎﺭﻩﺍﻯ ﻧﻜﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ
ﻫﻤــﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺸــﻮﻕ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﺳــﻠﻄﻪ ﺑﻮﺩ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺷــﺎﺧﺺ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ
ﻭ ﺍﮔــﺮ ﻧﻪ ﭘﺲ ﭼﺮﺍ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﺳــﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﺳﻴﺮ ﻟﻔﻆ ﺷﺪﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ
ﺧﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻜﺮﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﻛﻤﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻰ ﻧﺴﺒﺖ
ﻭ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻻﻳﺤــﻪﺍﻯ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺒﺮﺩ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺭﺷﺪ
ﺗﺎ ﻫﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥﻣﺪﺍﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺛﺎﺑــﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﻣﺪﻋﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻫﺸــﺖ ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﺮﺥ ﺗﻮﺭﻡ ﻳﻚ ﺭﻗﻤﻰ ﺷﻮﺩ
ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﻧﺴﺨﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮﻭﺩ .ﺩﺭ ﻫﺮﺩﻭ ﻭ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳــﺎﻝ 1393ﺑﻪ
ﺻﻮﺭﺕ ﺑــﺮﺍﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧــﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻃﻰ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﻫﻔﺖﺩﺭﺻﺪ ﺑﺮﺳــﺪ .ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ
ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺟﻴﻬﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧــﺪﺍﺭﺩ ﺟﺰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭ ﺗﻨﮓ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻫﺸﺖ ﺩﺭﺻﺪﻯ ﺭﺍ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻧﻤﻰﮔﻨﺠﺪ .ﺣﺎﻻ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺮﺵ ﻧﺸــﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺮﺥ ﺗﻮﺭﻡ ﻭ ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ ﻳﻚ ﺭﻗﻤﻰ ﺍﻣﻴﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ.
ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﺳﻨﺪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻋﻘﻴﻢ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﻗﺎﻣﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﺗﻮﺭﻡ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ 25ﺩﺭﺻﺪ ،ﺑﻴﻜﺎﺭﻯ
ﺩﻫﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺭﺍ ﺭﺍﻫﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻖ ﺁﻣﺎﺭ ﺩﻭﻟﺘﻰ 12ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺭﺷــﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻘﺪﺭ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺗﺎ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰﻫﺎﻯ ﻧﺎﺷــﻰ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﺑﻪﻧﺤﻮﻯ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ
ﻧﺨﺴﺖ ﺍﺟﺮﺍ ﺭﺍ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻛﻨﺪ؟
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷــﺪﻩ ﺑﺨﺶ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ
ﻧﻘﺪﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻳﻴﺪﻯ ﺑﺮ ﻋﺪﻡ ﺗﺤﻘﻖ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻛﻪ ﺭﻳﺎﺳــﺖ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺁﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺳﺖ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺳﺮﺳﻪﺭﺍﻫﻲ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺧﺒﺎﺯ
ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺠﻠﺲ
ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﻣﻮﺟﺐ ﺷــﺪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﺎﻝ
ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳــﺦ ﻣﻘﺮﺭ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺭﺳــﺎﻝ ﻧﺸــﻮﺩ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ،
ﻛﻢﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﻟﺖ
ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺗﺬﻛﺮﺍﺕ ﻛﺘﺒﻲ ﻭ ﺷﻔﺎﻫﻲ
ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺳــﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ .ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﺍﺯ
ﻛﻨﺎﺭ ﺗﺬﻛﺮﺍﺕ ﺑﻲﻫﻴﭻ ﻋﻜﺲﺍﻟﻌﻤﻠــﻲ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺭﻭﻱ
ﻣﺒﺎﺭﻙﺷﺎﻥ ﻧﻤﻲﺁﻭﺭﻧﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﭼﻬﺎﺭﻡ
ﺗﺎ ﺷﺸﻢ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﺑﺮﻣﻲﺁﻣﺪﻧﺪ .ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮﺻﺖ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻗﻴﻖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﻣﺪﺗﻲ ﺩﻭ ﺳــﻪ ﺷﻴﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻣﺪﺗﻲ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍﻱ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻭﻗﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻣﺠﻠﺲ
ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳــﻴﺪﮔﻲ ﺩﻗﻴﻖ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲﻫﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﺎﻓﻲ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲﻫﺎﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﻻﻳﺤﻪ ﺭﺍ ﺩﻳﺮﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻤﺘﺮ
ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻔﻆ
ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ،ﺗﺼﻮﺭ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻴﺶ
ﺍﺯ ﺍﻧــﺪﺍﺯﻩ ﺍﺣﺴــﺎﺱ »ﺑﺮﺍﺩﺭﺧﻮﺍﻧﺪﮔﻲ« ﻳــﺎ »ﺧﻮﺩﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ«
ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻲﺍﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ،ﺑﻲﺗﻮﺟﻬﻲ ﻭ
ﻗﺎﻧﻮﻥﺷﻜﻨﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﻤﺮﻧﮓ ﺷﺪﻥ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺠﻠﺲ
ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﻟﻮﺍﻳﺢ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺩﻗﻴﻘﻪ 120ﻋﺎﺩﺕ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ .ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ
ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﺳﺖﻭﭘﺎﮔﻴﺮ ،ﻛﻢﺍﻫﻤﻴﺖ ،ﻛﻢﻧﺘﻴﺠﻪ ﻭ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﺩﺭﺳﺖ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ .ﺍﻳﻦ
ﭼﻬﺎﺭ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺗﺎﻛﻴﺪﺍﺕ ﻣﺘﻌﺪﺩ
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻈﻢ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺑﻪ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥﺷﻜﻨﻲ ﺑﻪ
ﺍﻧﺤﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻦ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﺪﻫﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﻪ ﺭﺍﻩ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ
ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻳﻦ ﺳﻪﺭﺍﻫﻲ ﺍﺳﺖ .ﻳﻚ ﺭﺍﻩ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻫﻢﺯﻣﺎﻥ
ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳــﺎﻝ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳــﺖ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳــﺘﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮ ﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ
ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ،ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﻌﺪﺍ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸــﻜﻞ
ﺷــﺪ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺩﻭﻟﺘﻤــﺮﺩﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ
ﻣﻘﺼﺮ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩﻳﺪ .ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩﺣﻞ
ﺍﺩﻋﺎﻱ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺳﻘﺎﻁ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ
ﺑﻪ ﺻﻼﺡ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺭﺍﻩ ﺩﻭﻡ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ
ﺑﻮﺩﺟﻪ 1389ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻــﻮﺭﺕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻳﻚ
ﻳﺎ ﺳــﻪ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺩﻭﻟــﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﻭﻝ
ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺧﻞ ﻭ ﺧﺮﺝ ﺑﻲﭘﻮﻝ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻌﺪﺍ ﺑﺮﺍﻱ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﻛﻨﺪ .ﻋﻴﺐ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ
ﻛﺸــﻮﺭ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ
ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ 31ﺳﺎﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﺸﻮﺭﺷﺎﻥ
ﺭﺍ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺣﺲ ﻃﻤﻊ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺷــﻴﻄﺎﻧﻲ
ﺷــﻌﻠﻪﻭﺭ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺭﺍﻩ ﺳــﻮﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ
ﺷﺒﺎﻧﻪﺭﻭﺯﻱﻻﻳﺤﻪﺑﻮﺩﺟﻪ 1389ﺭﺍﺑﺮﺭﺳﻲﻭﺗﺼﻮﻳﺐﻛﻨﺪﻭﻻﻳﺤﻪ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﭘﻨﺠﻢﺗﻮﺳﻌﻪﭘﺲﺍﺯﺗﻌﻄﻴﻼﺕﻧﻮﺭﻭﺯﺩﺭﺩﺳﺘﻮﺭﻣﺠﻠﺲﻗﺮﺍﺭ
ﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﺷﻜﺎﻝ
ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻴﻦ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻭ ﭘﻨﺠﻢ ﺧﻼء ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻣﻲﺁﻳﺪ.
49
ﺍﺣﻤﺪ ﺗﻮﻛﻠﻲ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ:
ﺻﻼﺡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻲﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻤﺎﻧﺪ
ﻃﺒﻖ ﻣﺎﺩﻩ 216ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﺠﻠﺲ ،ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻮﺩ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺗﺎ 15ﺁﺫﺭ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﻭ ﺳﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺭﺍ ﺩﻭﻣﺎﻩ ﺩﻳﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﻚﻣﺎﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺩﺳـﺖ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷـﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﺮﺩﺭﮔﻢ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﻣﺠﻠﺴﻴﺎﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ،ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ 1389ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺭﺍ ﻓﻌﻼ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺧﺎﺭﺝ
ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳـﺘﻤﺮﺍﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻧﻴﺰ ﻓﻜﺮﻱ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ .ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻻﻳﺤﻪ ﻭﺟﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﺣﻤﺪ ﺗﻮﻛﻠﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﭼـﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﻋﻮﺍﻣﻠﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﻭﻟـﺖ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ
1389ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷـﺪ ،ﻛﻪ ﺳـﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻳﻦ
ﻻﻳﺤﻪ ﺭﺍ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮﺩ؟
ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎﻱ ﺳــﻨﻮﺍﺗﻲ ﻃﺒﻖ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺩﺍﺧﻠــﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ
ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ 15ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﺷــﻮﺩ ،ﻭﻟﻲ ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ
ﺑﻮﺩﺟﻪ 1389ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻜﺮﺩ .ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﺮﺭﺳــﻲ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳــﺎﻻﻧﻪ ﺑﻪ ﺷــﺮﻁ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ 45ﺭﻭﺯ
ﺍﺳــﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ
ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟــﻪ ﻭ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻓﺮﺻﺖ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﺑﻮﺩﺟــﻪ 1389ﺭﺍ ﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻣﻘﺪﻡ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻋﺬﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣــﻲﺁﻭﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻻﻳﺤﻪ
ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳــﺎﺯﻱ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻣﺸــﺨﺺ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ
ﻛﺎﺭ ﺑﺎﻳــﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ
ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪﻥ ﻻﻳﺤﻪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ
ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺻﻼﺣﻴــﻪ ﻧﻈﺮﺵ ﺭﺍ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺩﺧﻞ
ﻭ ﺧﺮﺝ ﻻﻳﺤﻪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺛﺮ
ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 1389ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺷﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺬﺭ
ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻤﻲ ﻣﻮﺟﻪ ﺍﺳــﺖ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺭ ﺗﻘﺪﻳــﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ
ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ﻭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻻﻳﺤﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﺭﺍ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﺮﺩ.
ﭼﺮﺍ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ،ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺭﺍ ﻣﻘﺪﻡ ﻛﺮﺩ؟
ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﻄﻘﺎ ﻣﻘﺪﻡ ﺑﺮ
ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﺍﺳــﺖ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﻭﻟﻲ
50
ﻣﺸﻜﻞ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﺭﺳــﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻟﻮﺍﻳﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ
89ﺍﺯ ﻧﻈــﺮ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻤﻪ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ
ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺩﺍﺭﺩ،
ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻻﻳﺤﻪ
ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﺪ.
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ ﺷـﻤﺎ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻣﺠﻠـﺲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳـﻲ ﻟﻮﺍﻳﺢ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻣﻨﻄﻘﺎ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺑﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 1389ﻣﻘﺪﻡ
ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ
ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟــﻪ 1389ﻣﻘﺪﻡ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑــﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺁﻣﺎﺩﻩ
ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺭﺳــﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺳﺎﻝ
ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﻣﻲﺍﻧﺠﺎﻣﺪ .ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻃﺒﻖ
ﺯﻣﺎﻧﺒﻨﺪﻱ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ
ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺑﻪ
ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺩﺍﺭﺩ
ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻈﺮﺍﺕ
ﻭ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﻋﻠﻨﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 60ﺭﻭﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﺑﺮﺩ،
ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﮔﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﺪﻡ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ 89ﺷﻮﺩ
ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﺸﻮﺭ ﻓﺎﻗﺪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ
ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ 1389ﺩﺧﻞ ﻭ ﺧــﺮﺝ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺘﻮﻗﻒ
ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺧﻞ ﻭ ﺧﺮﺝ ﮔﺬﺍﺷﺖ
ﭘﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺠﺒﻮﺭﻧﺪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ
1389ﺭﺍ ﺑﺮ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﺪﻡ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﻳﻲ
ﺷــﺪﻥ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ،ﺩﺭ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺳــﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﺒﻮﺭﻳﻢ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻛﻨﻴﻢ .ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺳــﺎﻝ 1389ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳــﺖ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻗﺒﻼ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺑﺮﺍﻱ ﺳــﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺩﻭﻡ ﻧﻴﺰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﻫﻢ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﻜﺴــﺎﻝ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻭﻝ ﻳﻜﺴــﺎﻝ ﺍﺿﺎﻓﻪﺗﺮ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺷﺪ ﺣﺎﻻ ﻧﻴﺰ ﻣﺠﺒﻮﺭﻳﻢ ﻫﻤﺎﻥ
ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﻭﻳﻢ.
ﭼﺮﺍ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺯﻣـﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻻﻳﺤﻪ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺭﺍ 15ﺁﺫﺭﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﻭﻗﺘﻲ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺭﺍ
15ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﻤﻖ
ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺑﻪ ﺳﻪﻣﺎﻩ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ،ﭘﺲ ﻫﺮ
ﻗﺪﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﺎﺳــﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﺗﻌﻤﻖ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ
ﺩﺭ ﻻﻳﺤــﻪ ﺑﺎﺯﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺍﺳــﺖ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳــﺎﻝ
1388ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎﻱ ﺩﻗﻴﻖ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳﺎﻧﺪ ،ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ 1389ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻜﻞ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﻨﺪ.
ﺁﻳﺎ ﺍﻣـﻜﺎﻥ ﺗﻜـﺮﺍﺭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟـﻪ ﭼﻨﺪﺩﻭﺍﺯﺩﻫـﻢ ﺑﺮﺍﻱ
ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺗﺼﻮﻳــﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻨﺪ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﻧــﺪﺍﺭﺩ .ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻨﺪ
ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷــﺪ ﻭﻟﻲ ﺩﻳﮕﺮ
ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻧﺸــﺪ .ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﻲﺛﺒﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺍﻟﻘﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻀﺮ ﺍﺳﺖ.
www.mosalas.ir
ª¹ÀoÎ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎﻯ ﺭﺍﻫﺶ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻣﻲﺭﺳﺪ .ﻃﺒﻖ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ
ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺬﺷﺖ ﻭ ﺣﺎﻻ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻤﺎﻯ ﻧﺴﺒﻰ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻧﻮﻋﻰ
ﺳﺮﺩﻯ ﻭ ﻛﺴﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻮﺩ.ﺩﺭ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﭘﻴﺶﺭﻭ ﻣﺮﻭﺭﻱ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺑﺮ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﻭﻝ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ .
51
ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ
ﺳﻮﺍﺭ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻰﺗﺎﺯﺩ
ﺑﺎﺑﻚ ﻏﻔﻮﺭﻱﺁﺫﺭ
1ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴــﺖ ﻭ ﻫﺸــﺘﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎﻯ ﺭﺍﻫﺶ
ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻣﻲﺭﺳﺪ .ﻃﺒﻖ
ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻰ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺬﺷﺖ
ﻭ ﺣﺎﻻ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻤﺎﻯ ﻧﺴﺒﻰ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻧﻮﻋﻰ ﺳﺮﺩﻯ ﻭ ﻛﺴﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ ،ﺷﻮﺭ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﻗﺒﻠﺶ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺗﻮﺍﻣﺎﻥ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ،ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ ﻭ
ﺍﻫﻞ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﺵ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺩﻳﺪ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﻟﻦﻫﺎﻯ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺤﺚﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﻭ ﭘﺮﭼﺎﻟﺸﻰ ﭼﻮﻥ
»ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺯﺩﺣﺎﻡ ﻭ ﺷﻠﻮﻏﻰ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮﺩ
ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﻮﺍﻩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻀﺎﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯﺍﺵ
ﺍﺳﺖ .ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻗﺒﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻛﻤﺘﺮ ﭘﺮﺣﺎﺷﻴﻪ
ﻭ ﺟﻨﺠﺎﻟﻰ ،ﺻﻒﻫﺎﻯ ﻃﻮﻳﻠﻰ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻫﺎ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﻣﻰﺷﺪ ﻭ
ﺻﺤﺒﺖ ﻭ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺑﺤﺚ ﺭﻭﺯ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻮﺩ .ﺗﺐ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺣﺘﻰ ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭﻣﻰﻧﻮﺭﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻻﻳﻪﻫﺎﻯ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻔﻮﺫ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻓﻊ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ
ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺤﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ
ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﺩﺍﺷﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺤﻞ
ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻰﺭﻭﻧﻘﻰ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﻳﺪ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺳــﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺍﻧﺪﻙ ﺭﻏﺒﺘﻰ
ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎﻯ ﻧﻘﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ
ﻧﻤﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﻰﻧﻈﻤﻰﻫﺎ ﻭ ﻧﺮﺳﻴﺪﻥ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ
ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ﺭﻛﻮﺭﺩ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﺭﺍ ﻣﻰﺷﻜﻨﺪ ،ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺳﺖ.
2ﺗــﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏــﻮﺍﻥ« ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ
ﻓﻴﻠﻢ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺭﺳﺎﻧﻪ
ﻭ ﻫﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺧــﻼﻑ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰﻫﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰ ،ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ
ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ﺍﻣﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺣﺎﺗﻤﻰﻛﻴﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ
ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺳــﻮﻡ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺳــﺖ .ﻧﻮﻉ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ
ﺣﺎﺗﻤﻰﻛﻴــﺎ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺯ ﻣﻀﻤــﻮﻥ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﺟﺴــﻮﺭﺍﻧﻪﺍﺵ ﻭ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﺴــﺘﺮﻯ ﻋﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺧﺎﺹ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ
ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩ ،ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭﺟﻰ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ
ﺳﺎﺯﻧﺪﻩﺍﺵ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ
ﻧﺸﺪﻧﺶ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻬﻨﮕﻰﺍﺵ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩﺍﺵ
ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻛﻨﺪ .ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﺘﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﺭﺍ
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﺍﻥ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺑﻌﻀﻰ ﺗﺎﺑﻮﻫــﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻋﺮﻓﻰ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ
ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﻫﻢ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﻭ
»ﻫﻴﭻ« ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻣﺸــﺨﺼﻰ ﺍﺯ ﺑﻌﻀﻰ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ .ﮔﺰﻧﺪﮔﻰﻫﺎﻯ ﻛﻼﻣﻲ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﻣﺴﺎﻝ
ﻧﻤﻮﺩ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﻢ ﺭﺳــﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ ﺗﺎ
ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﭘﺸــﺖ ﺧﻂ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ
52
ﺩﺭ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻫﻢ
ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ،ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﺭﺍﻡﺗﺮﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﻣﻰﺩﺍﺩ.
3ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﺗﺎ
ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﺯﻣﻴﻨــﻪ ﺑﺤﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺭﻭﻧﺪ ﻛﻴﻔﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻯ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻣﺤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﻌﺪﺍﺩ
ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻪﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺩﻭﻡ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﺎﻥ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺁﻣﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﻣﻴــﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺩﺭ
ﻧﻴﻤﻪ ﺍﻭﻝ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷــﻜﻞ ﺟﺪﻯ ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻯ ﺭﺍ
ﺳﺒﺐ ﺳــﺎﺯ ﺷــﻮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻯ ﺑﺎﺷﺪ
ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻳﺎ ﺻﺮﻑ ﺑﺎﻻﺑﺮﺩﻥ ﺁﻣﺎﺭ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻮﺟﻬﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻳﺮ
ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺮﺩﻥ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﻛﻴﻔﻰ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻴﺶ
ﺁﻣﺪﻩ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺪﺍﺩﻥ ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ
ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﺭ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ
ﺯﻳﺎﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴــﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺁﻥ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ
ﺁﺳﺎﻧﻰ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍ ﻣﺨﺪﻭﺵ ﻧﻤﺎﻳﺪ؟ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺭ
ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ
ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺿﻌﻒﻫﺎﻯ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺣﺪﻱ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﻧﻴﻔﺘﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ
ﺭﺍ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺍﻧﺴﺖ.
4ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻧﺸﺪﻥﻧﺸﺴﺖﻫﺎﻯﺑﺮﺭﺳﻰﻓﻴﻠﻢﻫﺎ،ﺍﻣﺴﺎﻝﺗﺒﺪﻳﻞﺑﻪ
ﻭﻳﮋﮔﻰﻣﺸﺨﺺﺍﻳﻦﺩﻭﺭﻩﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺷﺪﻩﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻨﻜﻪﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ
ﺗﻤﺎﻳﻠﻰﺑﻪﺣﻀﻮﺭﺩﺭﻧﺸﺴﺖﻫﺎﻯﺑﺮﺭﺳﻰﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻭﻣﻮﺍﺟﻬﻪﺑﺎﺍﻫﺎﻟﻰ
ﺭﺳــﺎﻧﻪ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﺯ ﻋﺠﺎﻳﺐ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺍﺳــﺖ .ﻋﻠﺖ ﻓﻀﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ
ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺭﺍ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﻓﻀﺎﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺷــﺮﻛﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻧﻘﺾ
ﻏﺮﺿﻰﺑﻴﺶﻧﻴﺴﺖﻭﺑﻴﺸﺘﺮﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻧﻮﻋﻰﺑﻰﺍﺣﺘﺮﺍﻣﻲﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ
ﺑﻪﺍﻫﻞﺭﺳﺎﻧﻪﻭﺣﺘﻰﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥﺍﺳﺖ.ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥﺑﺎﭘﺬﻳﺮﺵﻗﻮﺍﻋﺪ
ﺷﺮﻛﺖﺩﺭﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ،ﺁﺛﺎﺭﺷﺎﻥﺭﺍﺑﻪﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺁﻭﺭﺩﻩﻭﻓﺮﺻﺖﻋﺮﺿﻪ
ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎ
ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻯ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ،ﻧﻘﺾ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺑﺎﺯﻯ ﺍﺳﺖ .ﺍﻫﺎﻟﻰ
ﺭﺳﺎﻧﻪﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰﺍﺯﺍﻓﻜﺎﺭﻋﻤﻮﻣﻲﺣﻖﺳﻮﺍﻝﺩﺍﺭﻧﺪﻭﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ
ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﮔﻮﻳﻰ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﺠﺮ ﻫﻢ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﭘﻴﮕﻴﺮ
ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ.
5ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﺠــﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺳــﻨﺖ ﻫﻤﻴﺸــﮕﻰﺍﺵ ﺩﺭ
ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﺩﺍﻍﺗﺮ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﻪ ﺍﻭﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑــﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻫﻤﻪ
ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘــﺪﺍ ﺩﺍﻍ ﻛﺮﺩﻥ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﺑﻪ ﺳﻨﺖ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻗﺒﻠﺶ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﺪ.
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻓﺠﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍﻩ
ﺩﺭ ﺷﻬﺮ
ﺧﺒﺮﻱ ﻧﻴﺴﺖ
ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺮﻭﺗﻲ
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪﺭﻭﺯﺵ ﺳﭙﺮﻱ ﺷﺪﻩ
ﺣﺎﻝﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺍﺭﺍﺋــﻪ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺎﻧــﻲ ،ﺑﺮﻋﻜﺲﺍﺵ ﺛﺎﺑﺖ
ﻧﺸﻮﺩ؟ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ 15ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪﻓﻴﻠﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺧﻮﺑﻲ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ؟ ﻳﺎ ﺧﻠﻮﺗﻲ ﻛﻢﺳــﺎﺑﻘﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻫﻨﮕﺎﻡ
ﻧﻤﺎﻳﺶ »ﺑــﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺣﺎﻝﻭﻫﻮﺍﻱ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻱ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺵ
ﮔﺮﻓﺖ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺁﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺩﺍﺩ؟
ﺁﻥ ﺣﺎﻝﻭﻫﻮﺍ ﻭ »ﺍﺗﻔﺎﻕ«ﻱ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻳﻜﻲ ،ﺩﻭ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ
ﻓﻘﺪﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻡ ،ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ
ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﻴﺪﻩ) ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ،ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﻭ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻳﺎ ﻋﺪﻡ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻛﺮﺩ(.
ﺩﺭﺳﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻲ ﺳــﺎﻳﺖ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ
ﮔﺮﻡ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺳﻴﻨﻤﺎﺩﺍﺭﺍﻥ
ﺍﺯ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﮔﻼﻳﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻧﻴﺰ
ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺣﺮﻑ ﺳﺎﻳﺖ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺻﺤﺖ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﻠﻮﺗﻲ
ﺳــﻴﻨﻤﺎﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺷــﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺁﺗﻲ ﺗﻨﻮﺭ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﮔﺮﻡ ﺷــﻮﺩ؛ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻧﺲﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻛﺮﺩ) .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﻪ ﺩﺭ
ﺣﺪ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺖ» (.ﺻﺪﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ«ﻱ
ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻘﺪﻡ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ،ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ
ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻕ ﻣﺎﻧﺪﻧﺶ ،ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺍﻳﻦ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﺩﺭﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺯﻳﺎﺩ ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺍﻭﻝ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪﺭﻧﮓ
ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩﺍﺵ ﺁﻥ ﺭﺍ 6ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺟﻠﻮﻱ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ
ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺭﻓﻊ ﺗﻮﻗﻴﻔﺶ ﺳﭙﺮﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎ
ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺰﻧﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱﺍﺵ ،ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ
ﺳﻮژﻩ ﻣﻠﺘﻬﺐ ﻭ ﺣﺴﺎﺱﺍﺵ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ؛ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻟﻤﺸﻐﻮﻟﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲﺍﺵ
)ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻋﺸــﻖ ﻭ ﻋﻘﻞ ،ﺩﻝ ﺳــﭙﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﺣﺴﺎﺳــﺎﺕ ﺷــﺨﺼﻲ ﻳﺎ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻓﻴﻠﻢﻓﺠﺮ
ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﻰ...
ﺳﺮﺳــﭙﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭﻇﻴﻔﻪ( ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺪﻫﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺣﺮﻓﻲ ﺍﺯ
ﺟﻨﺲ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺰﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ
ﺯﻣﺎﻧﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮﺩﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ .ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ
ﮔﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺳــﻘﻮﻁ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﺵ ﻭ
ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ »ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﭘﺪﺭ«» ،ﺣﻠﻘﻪ ﺳﺒﺰ« ﻭ »ﺩﻋﻮﺕ« ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ،
ﻣﺠﺪﺩﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎﻳﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ
»ﺁژﺍﻧﺲ ﺷﻴﺸﻪﺍﻱ« ﻣﻨﺘﻈﺮﺵ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮگ ﺑﺮﻧﺪﻩﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻭ ﻛﻨﺪ
ﻭ ﺑﻪﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺳﺘﺎﺭﻱ ﻳﺎ ﺷﻬﺎﺏ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﻱ ﺣﻤﻴﺪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ
ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺷﻜﻞ ﻣﻄﻠﻮﺏﺗﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﻓﻴﻠﻢ .ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎ
ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﻭ ﻣﺎﻣﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ
ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺳــﺮﺍﻍ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻳﺸــﺎﻥ
ﻣﻲﺭﻭﺩ ،ﻗﺪﺭﻱ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻏﺮﺍﻕ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺳﺖ
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻫﺎ ﻗﻮﺕ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ،ﺿﻌﻒ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ
ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﻧﻈــﺮ ﺗﻜﻨﻴﻜــﻲ ﺍﻳــﻦ ﻓﻴﻠــﻢ ﺩﺭ ﻛﻨــﺎﺭ ﺁژﺍﻧــﺲ ﺷﻴﺸــﻪﺍﻱ
ﺧﻮﺵﺳــﺎﺧﺖﺗﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺳــﺎﺯﻧﺪﻩﺍﺵ ﺍﺳــﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ
ﺁژﺍﻧﺲ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ )ﻛﻪ ﺑﺨﺸــﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﺿﻌﻒ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣــﻪ ﺑﺎﺯﻣﻲﮔﺮﺩﺩ( .ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏــﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ
ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠــﻪ ﺯﻳﺎﺩ ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻣﺴﻴﺮﻱ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻭﺍﻗﻊﻧﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﻃﻨﺰ
ﺩﻟﭙﺬﻳﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻻﻳﻪﻫﺎﻱ ﭘﻨﻬﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ.
ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻤﺎﺷﺎﻱ »ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ« ﻭ »ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ« ﺁﺩﻡ
ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﺪ .ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﻴﻠﻲ
ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻫﻴﺠﺎﻥﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰﻱ ﻧﻴﺴــﺖ .ﻣﻴﻼﻧﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﮕﺎﻩ
ﻣﻌﻤﻮﻟﺶ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺵ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ
ﻣﺮﺩ ﻋﺎﻟﻢ ،ﻫﻤﺴﺮﺵ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻴﻚﺑﻴﻦ ﺍﺳﺖ .ﺣﺮﻑ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﺯﺩ.
ﻫﻤﭽﻨــﺎﻥ ﭘﻮﺭﺍﻥ ﺩﺭﺧﺸــﻨﺪﻩ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﺏﻫــﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ
ﻫﻤــﺎﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻫﻤﻴﺸــﮕﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺎﺭ ﺁﻣﻮﺯﺷــﻲ ﻭ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺑﺮﺍﻱ
ﺷﻴﺮ ﻓﻬﻢﻛﺮﺩﻥ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ
ﺁﺗﻲ ﺑﻮﺩ .ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺎﺯﻩ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ .ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻨﺠﻜﺎﻭﻱﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ
ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﺗﻮﻗﻴﻔﻲﻫﺎﻱ ﺳــﺎﺑﻖ ﻣﺜﻞ »ﺻﺪﺳــﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺳــﺎﻝﻫﺎ« ﺗﺎ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫــﺎﻱ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟــﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﻓﺼــﻞ ﺑﺎﺭﺍﻥﻫﺎﻱ
ﻣﻮﺳــﻤﻲ« ﻳﺎ »ﺳــﻴﻢ ﺁﺧﺮ« ﻛﺮﻡﭘﻮﺭ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﺟﺰ
ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻜــﻲ ،ﺩﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺭ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺭﺥ
ﺩﻫﺪ ﻭ ﻫﻮﺍﻱ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺷــﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﻫﻤﭽﻨــﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ
ﻣﻐﺒﻮﻥﺷــﺪﻥ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺷــﺎﻱ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﻨــﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﺣﺲ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺧﺎﻃﺮ ،ﭘﺮﺭﻧﮓﺗﺮ ﻭ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ .ﺍﻳﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳــﺖ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﻣﺤﺼــﻮﻝ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔﻲﺍﻧﺪ.
ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺷــﺶ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ
ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻭﺍﺿﺢﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻱ
ﺑﻪ ﻗﻠﻢﻓﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻣﻴﻦ ﻓﺮﺝﭘﻮﺭ
ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮﺏ ﻭ ﭼﻨــﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻌﻤﻮﻟــﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ
ﺿﻌﻴﻒ ،ﺑﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺩﺭﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﻭﺍﮔﻮﻯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﺗﺎﻛﻨﻮﻥﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯﺍﺯﺁﺏﻭﮔﻞﺩﺭﻧﻴﺎﻣﺪﻩﺍﻯﻛﻪﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎﻥ
ﭼﻮﺏ ﺗﻠﻘﻰ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﺎﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ،ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ
ﻛﻠﻴﺖ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺧﻮﺭﻧﺪ .ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ،ﺩﺭ
ﺑﻄﻦﺷﺎﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎﺯ ﺗﻨﺎﻗﻀﺎﺗﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ
ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻨﺎﻗﻀﺎﺕ ﺑﻰﺑﻬﺮﻩ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩﺍﻧــﺪ .ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺩﺍﺭﻯ
ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ )ﺑﺎﻳﺪ( ﺑﺎ ﻧﺎﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ .ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺑﻰﺑﺎﺯﻳﮕﺮ
ﻳﺎ ﻣﺴــﺘﻨﺪﻧﻤﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳــﺖ ﺫﺍﺗﻰﺷــﺎﻥ ﺁﺩﻡﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕﺗﺮ ﺑــﻮﺩ .ﻓﻴﻠﻢﻫــﺎﻯ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺗﺸــﺎﻥ ﻧﻪ
ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺳــﻄﺤﻰﺗﺮﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛــﻪ ﺣﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ
ﺿﺪﺧﻮﺩﻧﻴﺰﺑﺪﻝﺷﻮﺩ.ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯﺣﺮﻓﻪﺍﻯﻛﻪﺑﻪﻏﻴﺮﺣﺮﻓﻪﺍﻯﺗﺮﻳﻦ
ﺷﻜﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﺮﺩ ،ﺟﻠﻮﻯ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ
ﻏﻴﺮﺣﺮﻓﻪﺍﻯ ﻛــﻪ ﭘﺮ ﺍﺯ ﺁﺩﻡﻫــﺎ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﻯ ﺣﺮﻓﻪﺍﻯ ﻫﺴــﺘﻨﺪ.
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ
ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺧﻮﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻠــﻰ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻰ ﺑﻪ
ﺟﺎﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷــﺪﻧﺪ؛ ﭼﻨــﺎﻥ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﻫﻢ
ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻤﻢ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻓﺮﺻﺖ ﻳﺎ ﺣﻮﺻﻠﻪ -ﻳﺎ
ﺗﻨﺒﻠــﻰ ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕــﺮﻯ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺩﻟﺘــﺎﻥ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺭ
ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﺪ -ﺩﻳﺪﻥﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ .ﺑﻠﻪ ....ﺩﺭ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻯ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷــﻜﻞ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﺷﺪ – ﻭ
ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﺁﺷﻜﺎﺭﻯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ – ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻠﻰ
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑــﻮﺩ ....ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺎ ﺗﻨﻬــﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ
»ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ« ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ
ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺶ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺣﺮﻓﻰ ﻭ ﺟﺪﻟﻰ
ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﺑﻪ ﺗﻠﻘﻰ ﻓﻴﻠﻤﺴــﺎﺯ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺎﺯ ﻣﻰﮔﺸﺖ.
ﻓﻴﻠﻢ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻴﻼﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﻀﺎﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ﻫﻤﻴﺸــﮕﻰ
ﺍﻳﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮ ﺧﺸﻤﮕﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺯﻥ
ﺗﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻼﺵ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻣﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺑﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻭﺭﺯﻳﺪﻩ
ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺷﻤﻦﺗﺮﺍﺷــﻰ ﻫﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻓﺮﺍﻣﺘﻨﻰ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺧﻮﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻔﺲ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ
ﻣﻴﻼﻧﻰ ﻭﺍﺟﺪ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ
ﻛﻪ ﺩﻏﺪﻏﻪﺍﻯ ﻓﺮﺍﺗــﺮ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺵ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﺶ ﺩﺍﺭﺩ )ﻭ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﺧﻮﺏ ﻣﻰﻓﺮﻭﺷﻨﺪ( ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺣﻀﻮﺭ
ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻴﻠﻤﻰ ﭼــﻮﻥ »ﺑﻪﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺟﻠﻮﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺪﻝ
ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﻚﺳــﺘﺎﺭﻩ ﺩﺭﺧﺸــﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
)ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ( ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺧﻮﺷﺤﺎﻝﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﺍﻥ ﺷﺎﺧﺼﻰ
ﭼــﻮﻥ ﺗﻬﻤﻴﻨﻪ ﻣﻴﻼﻧﻰ ،ﭘﻮﺭﺍﻥ ﺩﺭﺧﺸــﻨﺪﻩ ،ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻓﺮﻫﻨﮓ،
ﻣﺠﺘﺒﻰ ﺭﺍﻋﻰ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺁﻣﺪﻩﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﻛﺎﻫﺎﻧﻰ ،ﺍﻣﻴﺮ ﻳﻮﺳﻔﻰ ﻭ ﺑﻬﺮﺍﻡ
ﺗﻮﻛﻠﻰ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺣﺮﻑ ﺁﺧﺮ ﺭﺍ ﺯﺩ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺣﺎﺗﻤﻰﻛﻴﺎ ﺑﻮﺩ .ﻓﻴﻠﻢ
»ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﻓﻴﻠﻤﺴــﺎﺯ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﻮﻟﻰ
ﭼﻮﻥ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﻟﺶ ﺭﺍ ﺑﺴــﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄــﻼﺡ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻤﻰ ﻛﻪ
ﻣﻰﺳــﺎﺯﺩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﻴﻠﻤﺶ ﻳﻚ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ ﻭ
ﻓﻴﻠﻢ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻓﻴﻠﻤﻰ
ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﺵ ﺩﺭﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻓﻴﻠﻤﻰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧــﻰ ﻣﺜﺎﻝﺯﺩﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ
ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﻓﻀﺎﻯ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻰﻛﺸﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺎﺭﻯ
ﺭﺍ ﻣﻰﻛﻨــﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻤﺎﺷــﺎﻯ ﺁﻥ ﺗﺠﺮﺑــﻪﺍﺵ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ.
»ﺑﻪﺭﻧــﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺩﺭ ﻭﻫﻠــﻪ ﺍﻭﻝ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻰﻛﻨــﺪ ﺣﻤﻴﺪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ
ﻋﺠﺐ ﺟﻮﺍﻫﺮﻯ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﭼﻪ ﺳــﺎﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻳﻚ ﺗﻨﻪ ﺍﺯ ﭘﺲ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻫﺮ ﻛﺎﺭ ﺩﺷــﻮﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺑﺮﺁﻳــﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ »ﺑﻪ ﺭﻧــﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ«
ﻓﻴﻠﻤــﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻋﻨﺼﺮ ﻳــﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺩﻳﮕــﺮﻯ ﻣﺪﻳﻮﻥ
ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺵ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺟﻠﻮﻯ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺪﻭﻥ
ﺣﻤﻴﺪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻫﻨﺮﭘﻴﺸﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻗﻄﻌﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻢ ﺩﺍﺷﺖ
ﻭ ﺣﺪﺍﻗــﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏــﻮﺍﻥ« ﻛﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻧﺒﻮﺩ.
»ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴــﻪ ﺑــﺎ ﻓﻴﻠﻤﻰ ﭼﻮﻥ – ﻣﺜﻼ
ﻓﻴﻠﻢ ﺗﺤﺴﻴﻦﺷﺪﻩ – ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﻭ ﺑﺎﺯﻯﮔﻴﺮﻯ
ﺍﺑﺮﺍﻫﻴــﻢ ﺣﺎﺗﻤﻰﻛﻴﺎ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭﺟﻬﻰ ﺑﺮﺟﺴــﺘﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ )ﺩﺭ
ﺁﺗﺸــﻜﺎﺭ ﺑــﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ ﻧﺸــﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺣﻤﻴــﺪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸــﺪ(.
»ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ
ﻭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎﻳــﻰ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑــﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺳــﺮﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳــﻦ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ ﺁﻥ ﺑﻪﺷــﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ
»ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﻓﻴﻠﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺤﻚ ﺯﻣﺎﻥ – ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻮﺗﺎﻩ
– ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺞﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺁﻥ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻓﻴﻠﻤﻰ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ
ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻳﺎ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ ﻫﺮ ﻓﻴﻠﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺑﻮﺩﻥ
ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﺑــﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻛﻤﺪﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ
ﻭ ﺍﺻﻮﻻ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ
ﻣﺎﻧﺪﻧﻰ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫــﺎﻯ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧــﻪﺍﻯ ﻛﭙﻰ ﺑﺮﺍﺑﺮﺍﺻﻞ
ﺩﺍﻧﺴــﺖ .ﻓﻴﻠﻢ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻈــﺮ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﻨﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻪ
ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺣﺎﺗﻤﻰﻛﻴﺎ ﺑﺴﺎﻳﺪ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ
ﺷﺨﺼﻰ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺣﺘﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺁژﺍﻧﺲ ﺷﻴﺸﻪﺍﻯ ﻫﻢ ﻣﻰﺩﺍﻧﻢ.
ﺁﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﻣﻨﺎﻗﺸﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ .ﻭﻟﻰ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻴﻠﻢ
ﺑﺎﺍﺭﺯﺵﺗﺮ ﻭ ﺩﻭﺳﺖﺩﺍﺷﺘﻨﻰﺗﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ
ﻓﺮﺍﻣﺘﻨﻰ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﺭﻭﺯﺗﺮﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﺍ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﻳﻢ
ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻓﻴﻠﻢ...
ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ
ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﻭﻝ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯﺍﺵ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺎﺷــﺪ ﺩﺭ
ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺁﺗﻰ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴــﺖ
ﺑﻮﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺯ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ...
53
ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸﺘﻢ
ﺍﺗﻔﺎﻕﻫﺎﻱ
ﻧﻴﻤﻪ ﺍﻭﻝ
ﺳﻴﺪﺭﺿﺎ ﺻﺎﺋﻤﻲ
ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﺸــﺘﻢ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ«
ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺗﺤﺮﻳﻢ ،ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻮﻗﻴﻔﻲ ،ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ ﺭﺍ
ﺭﻗﻢ ﺑﺰﻧﺪ .ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎ
ﻭ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫــﺎﻱ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻲ ﻭﻱ ﺩﺍﻧﺴــﺖ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ
ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻭ ﺳــﺎﺣﺖ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻭ ﺭﻧﺞﺁﻭﺭ
ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸــﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺣﺎﺝ ﻛﺎﻇﻢ ،ﺑﻬﺰﺍﺩ ﺩﺭ
ﻛﺸﺎﻛﺶ ﻋﺸــﻖ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥ ،ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢ ﺁژﺍﻧﺲ ﺷﻴﺸﻪﺍﻱ
ﭘﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫــﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﭼﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘــﻲ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮ ﺍﺯ
ﻋﺸﻖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻭ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺘﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﺼﺎﺩﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﻭ ﭘﺎﻳــﺎﻥ ﻣﻲﺑﺨﺸــﺪ ،ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﻗﻬﺮﻣــﺎﻥ ﻗﺼﻪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳــﻮ ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ
ﻧﻔﺲﭘﺮﺳــﺘﻲ ﻭ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﺮﻡ ﺑﻲﻭﻓﺎﻳﻲ ﻭ ﺟﻨﺎﻳﺖ
ﻣﺘﻬﻢ ﺷــﻮﺩ .ﺑﻬﺰﺍﺩ ﺩﺭ ﻟﺒﻪ ﺗﻴﺰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ
ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﺸــﻖ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﻋﻼﻗــﻪ ﻳﻜﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ ﺣﺘﻲ
ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺑﻪﻣﺮگ ﺍﻭ ﺧﺘﻢ ﺷــﻮﺩ .ﻫﻤﻴــﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ،
ﺷﺨﺼﻴﺖﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ﺑﻬﺰﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺷــﻮﺍﺭﺗﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ
ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺩﻭﻭﺟﻬﻲ ﻭ ﺩﻭﺳﻮﻳﻪ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﻭﻱ
ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻧﻤﺎﻳــﻲ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻇﺮﻳﻒ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺳــﺖ.
»ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ« ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲﺗﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎ ﺩﺍﻧﺴﺖ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺷﺨﺼﻲﺗﺮﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺗﺴﻮﻳﻪﺣﺴﺎﺏ
ﺩﻳﮕﺮ ﻋﺎﺩﺕ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﺑﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ
ﻭ ﺭﻙﮔﻮﻳﻲﻫﺎﻱ ﻓﻤﻨﻴﺴــﺘﻲ ﺗﻬﻤﻴﻨﻪ ﻣﻴﻼﻧﻲ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺮ
ﺳﻴﺎﻩ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺯﻧﺎﻥ ﻗﺼﻪ ﺍﻭ ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ .ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ
ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎ ﺩﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﻫﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻣﺎﻥ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ
ﻛﻪ ﺧﺼﻠﺖﻫﺎﻱ ﻧﻔﺮﺕﺍﻧﮕﻴﺰ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﺭﺍ ﺭﺩﻳﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﮔﻮﻳﺎ ﺩﻳﮕﺮ
ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﺪ ﻭ ﺧﺸــﻦ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﻋﻮﺍ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﺪﻱ
ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻧﮕﻲ ﺍﺳﺖ! ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺴﻮﻳﻪﺣﺴﺎﺏ ﻭ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﻮﭘﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺯﻧﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻜﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﻻﺑﻪﻻﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﻫﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺧﻮﺏ ﻳﺎ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺪ ﻫﻢ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ
ﺩﻫﺪ .ﻣﺜﻼ ﺯﻥ ﻣﻌﺘﺎﺩ ﻭ ﺑﺰﻫﻜﺎﺭ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻣﺘﺸﺨﺺ ﺑﺎ ﺍﺧﻼﻕ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ
ﺯﻧﺎﻧﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﺸــﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ .ﺗﻬﻤﻴﻨﻪ ﻣﻴﻼﻧﻲ ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﺭ ﺑﻲﭘﺮﺩﻩﺗﺮ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﻭ ﺣﺪﻳﺜﻲ
ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻧﻪ ،ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻏﻼﻑ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ
ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ .ﻣﺎ ﻫﻢ ﻗﺼﺪ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻏﺮﻭﺭ
ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﺗﺴﻮﻳﻪﺣﺴﺎﺏ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻣﺜﻼ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺍﻣﺎ
ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ،ﺗﺴﻮﻳﻪﺣﺴﺎﺏ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ
ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﺯ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﺯﻳﺒﺎﻱ ﻛﻠﻴﺸﻪﺍﻱ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ
ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﮔﻮﻳﺎﻱ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﺶ
ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯﻱ ﭘﻮﺭﺍﻥ ﺩﺭﺧﺸﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻭﻱ
ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺑﻪﺳــﺮﺍﻍ ﺳــﻮژﻩﻫﺎﻱ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺭﻧــﺞ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ
ﻣﻌﻠــﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸــﻴﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟــﻪﺩﺍﺭ ﻳﻚ
ﻣﻠﻮﺩﺭﺍﻡ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺘﻲ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺎﻧﺘﺎﻟﻲ
ﻭ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘــﻦ ﺍﺣﺴﺎﺳــﺎﺕ ﻣﺨﺎﻃﺐ ،ﺗﻮﺟــﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ
ﻣﻌﻠﻮﻝ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺷــﻮﺍﺭﻱﻫﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﺴﺎﺱ ﻛﻨﺪ.
ﺣﺲ ﻭ ﺣــﺎﻝ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻓﻀﺎﻱ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻗﺼــﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ
ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﺭﺧﺸــﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ ﺗﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﻱ
ﺍﺑﺪﻱ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺗﻤﺴﻔﺮ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﻋﺎﻃﻔــﻲ ﻣﻌﻠﻢ ﻭ ﻛﻮﺩﻙ ﻣﻌﻠﻮﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ ﻗﺼﻪ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ،ﺁﻧﻮﻗﺖ
ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ
ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﺎﺯﻱ ﭘﺎﻧﺘﻪﺁ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﻭ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺻﺪﺭﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﻗﻮﺕ
ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺯﻧﺎﻥ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﺭﺧﺸﻨﺪﻩ ﺍﮔﺮﭼﻪ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺎﻧﺘﺰﻱ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺍﻏﺮﺍﻕ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺗﻚﺑﻌﺪﻱ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺗﻬﻤﻴﻨﻪ ﻣﻴﻼﻧﻲ
ﻗﺎﺑﻞ ﺩﻓﺎﻉﺗﺮ ﻭ ﺩﺳــﺖ ﻛــﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻲﺗﺮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻓﻀــﺎﻱ ﻓﺎﻧﺘﺰﻱ ﻭ
ﻣﻠﻮﺩﺭﺍﻡ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺳــﻜﺎﻧﺲ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻱ
ﻃﻼ ﻭ ﻣﺲ
ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ﺍﺳﻌﺪﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻃﻼ ﻭ ﻣﺲ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺭﻭﻥﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻭﺟﻮﻩ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺯﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﺪ .ﺗﻼﺵ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ
ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺷــﻌﺎﺭﺯﺩﮔﻲ ﻭ ﻓﺮﻭﻏﻠﺘﻴﺪﻥ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺸــﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻣﻌﻨﺎﮔﺮﺍ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺍﺳــﻌﺪﻳﺎﻥ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ .ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﻗﺼﻪﮔﻮﻳﻲ ﺭﺍ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ
ﭘﻴﺎﻡ ﮔﺮﺍﻳــﻲ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺍﻡ ﺍﺧﻼﻕﺯﺩﮔﻲ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺼﻪ ﻳــﻚ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
54
ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺪﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻫﻢﺟﻨﺲ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺭﺍ
ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺧﻮﺍﺏﻫﺎﻱ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺩﺍﺭ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻛﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎﺳﺖ
ﻛﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﭘﻮﺭﺍﻥ ﺩﺭﺧﺸﻨﺪﻩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻭﺟﻮﻩ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﻚ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ
ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﻫﻔﺘﻢ
ﻣﺴــﻌﻮﺩ ﺍﻃﻴﺎﺑﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻛــﺮﺍﻥ ﻛﻢﻓﺮﻭﻍ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺩﻭﺷــﻴﺰﻩ
ﻭ ﻓــﺮﻭﺵ ﻧﺴــﺒﺘﺎ ﺧــﻮﺏ ﺧــﺮﻭﺱ ﺟﻨﮕــﻲ ﺑﻪﺳــﺮﺍﻍ ﻗﺼﻪﺍﻱ
ﺩﻳﻨﻲ – ﻓﻠﺴــﻔﻲ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑــﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻥ ،ﻗﺼﻪ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﻫﻔﺘــﻢ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﺩﻳﻨﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ
ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻚ ﺑﺎﻭﺭ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﺳــﺮﺣﺪ ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﻛﻬﻨﻪ ﻓﻠﺴــﻔﻲ ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﻣــﻲﺭﻭﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳــﻮژﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻝ
ﻛﻨﺪ .ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ،ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﻏﺎﻟﺐ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ
ﺍﻣــﺮﻭﺯﻱ ﭘﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﻫﻔﺘــﻢ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﻳﺖ
ﺧﻮﺩ ﺗﻜﻴﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻗﺼﻪ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺟﺰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻔﺖ ﺭﻭﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ
ﻳﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺜﻞ ﻫﻢ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻜﺎﺭﻱ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ
ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﺪ،
ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﻣﻘﻬﻮﺭ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺍﻭ ﺷــﻜﻞ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻘﺪﻳــﺮ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ .ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡﺳــﺎﺯﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﻌﻨﺎﮔﺮﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻳﻚ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﻳﻨﻲ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﻳﻚ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺪﺭﻥ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻳﺴــﺖ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎ ﻣﻲﺯﻧﺪ ﻭ
ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﻩ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﻧﻮﺭ ﻣﺎﻩ ﻣﻴﺮﻛﺮﻳﻤﻲ ﺷــﺒﺎﻫﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻃﻠﺒﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ
ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮﺩ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﺟﻮﺍﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻫﻮﻳﺖ
ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ – ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﻧﻘﺶﻫﺎﻱ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﺧﻮﺩ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻨﺎﻗﺺ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺑﺪﻭﻥ ﺷﻚ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖﻫــﺎﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻱ ﺧﻮﺏ ﻧﮕﺎﺭ ﺟﻮﺍﻫﺮﻳﺎﻥ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﺍﻣﺎ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﻭﻳﮋﮔﻲ
ﻣﻨﺤﺼــﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻃﻼ ﻭ ﻣﺲ ﺭﺍ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺍﻡﺍﺱ ﺩﺍﻧﺴــﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﮔــﺮﺩﺍﻥ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻱ
ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﻜﻲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﻗﺼﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻯ
ﻣﻬﺮﺯﺍﺩ ﺩﺍﻧﺶ
ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ
ﮔﺎﻫﻰ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺣﺎﺷــﻴﻪﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﻭﺝ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ
ﺳــﺨﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺘﻦ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷــﺪ .ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ
ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺣﺎﺷــﻴﻪ ﺍﺻﻞ ﺑﺮ ﻣﺘﻦ ﺗﻠﻘﻰ
ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﻢ ﻭ ﺑﻴﺶ ﻋﺎﺩﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ
ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ .ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﮕﺮ
ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﻭﻗﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﺍﻯ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻘﺶ
ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ؟ ﻓﻴﻠﻢ ﻋﻤﻼ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺍﺳﺘﺎﻳﻰ ﺳﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ
ﺁژﺍﻧﺲ ﺷﻴﺸﻪﺍﻯ ﻭ ﻣﻮﺝ ﻣﺮﺩﻩ ﻭ ﺭﻭﺑﺎﻥ ﻗﺮﻣﺰ ﻭ ﺧﻴﻠﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ
ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴــﺎ .ﺍﺛﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻓــﺮﺩ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺑﻄﻦ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﭘﺮﻭﺭﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴــﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ
ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭ ﻋﻤﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺻﻼ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺍﺳﺎﺳﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﺍﻡﭘﺮﺩﺍﺯﻯﻫﺎﻯ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻭ
ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﺍﺳﺖ .ﺭﻭ ﺩﺭ ﺭﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺎﻃﻔﻰ )ﻳﺎ ﺍﺩﺭﺍﻛﻰ(
ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ )ﻳﺎ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ( ﻳﻚ ﺁﺩﻡ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ
ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﺗﻤﻲﻛﻴﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩ ﺗﻼﺵ
ﭘﺮﺗﻮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﺧﺮﺝ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﺗﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﺸﺎﻧﮕﺎﻧﻰ ﻭ ﻫﻢ
ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﺴــﻴﺮﻫﺎﻯ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﻚ ،ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺭﺍ ﺍﻟﻘﺎ
ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﻴﺮ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺑﺤﺜﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪﺍﻥ ﺭﺳﻴﺪ.
ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ
ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢ
ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻴﻼﻧﻰ ،ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺭﺍ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺴــﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ
ﻣﺜﻞ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﮔــﺮﺩﺍﻥ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﻲﺍﻧﺪﻳﺸﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﺍﻳﻦ
ﻓﻴﻠﻢ – ﻣﺜﻞ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻴﻼﻧﻰ – ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﺩﺭﺍﻙ
ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻛﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﻋﺎﺟﺰ ﺍﺯ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ
ﻭ ﺍﺻﻼ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺯﻧﺎﻧﻪ/ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﭼﻨﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺳﺎﺩﻩﺍﻧﮕﺎﺭﺍﻧﻪﺍﻯ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺭﺍ ﻫﺮﮔــﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺗﻚﻗﻄﺒﻰﺍﻧﮕﺎﺭﻯﻫﺎﻯ
ﺟﻨﺴــﻴﺘﻰ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺑﻌﺪ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺯ ﻣﺎﺟﺮﺍ
ﺍﺳﺖ.ﻳﻚﻓﻴﻠﻢﻫﺮﭼﻘﺪﺭﻫﻢﻛﻪﺑﺎﻣﺤﺘﻮﺍﻳﺶﻣﺨﺎﻟﻒﺑﺎﺷﻴﻢﺍﮔﺮﺧﻮﺏ
ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺍﻣﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﺴﻮﻳﻪﺣﺴﺎﺏ
ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺪ ﻫﻢ ﻧﻴﺴــﺖ .ﻣﺮﻭﺭﻯ ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﺑﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖﭘﺮﺩﺍﺯﻯ،
ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﺳﺎﺯﻯ ،ﭼﻴﺪﻣﺎﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺼﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺰﺍﻧﺴﻦ ،ﺭﻭﺍﻳﺖﮔﻮﻳﻰ ﻭ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯﻫﺎ ﻭ ...ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻛﻢﺑﻀﺎﻋﺖ
ﺍﺳﺖ .ﺟﺪﻯ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ ﻣﻴﻼﻧﻰ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ.
ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﻫﻔﺘﻢ
ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻭ ﮔﺮﺗﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻧﺎﺷــﻴﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻓﻴﻠــﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻛﻪ
ﺍﻳﺪﻩﺍﻯ ﺑﻜﺮ ﺭﺍ ﻣﻲﭘﺮﻭﺭﺍﻧﺪ ،ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻯ ﺷﺘﺮﮔﺎﻭﭘﻠﻨﮕﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ
ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺴــﻌﻮﺩ ﺍﻃﻴﺎﺑــﻰ ﻣﺼﺪﺍﻕﻳﺎﺑﻰﺍﺵ ﻛﺮﺩ.
ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻢ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﺍﻃﻴﺎﺑﻰ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﻭﺯ ﮔﺮﺍﻧﺪﻫــﺎﻙ ﺭﺍ ﻣﻲﺩﻳﺪ ﭼﻪ
ﺑﺮﺩﺍﺷــﺘﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﻯ ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺍﺧﺬ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭﻙ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺍﺯ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻤــﺪﻯ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﺳﺖ .ﻛﺎﻓﻰ
ﺍﺳﺖ ﺷــﻤﺎ ﻫﻢ ﭘﺎﻯ ﺣﺮﻑﻫﺎﻯ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻪ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﺟﺪﻯ ﭘﻴﺮﺧﺮﺩﻣﻨﺪ
ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻨﺸــﻴﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭﺱ ﻋﺒﺮﺕ ﺍﺯ ﻧﻜﺎﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻣﺎﻥ ﻣﺜﻞ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﻢ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎﺯ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﺎ
ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻤﺪﻯ ﻧﺎﺁﺷﻨﺎﺳﺖ.
ﻃﻼ ﻭ ﻣﺲ
ﺑﻴﺎﻳﻴــﺪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻛــﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺳــﺎﺧﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﻣﺮﻭﺭ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻄﻠﻖﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﺭ ﺷــﻜﺎﺭﭼﻰ ﻳﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎﺭﺍﻥ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﺎﺭﻯ
ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻭﻟﻰ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺍﻭ ،ﺳﻴﻨﻪ ﺳﺮﺥ ،ﻣﺎﺭﻣﻮﻟﻚ ،ﺯﻳﺮﻧﻮﺭ ﻣﺎﻩ،
ﻭﻗﺖ ﭼﻴﺪﻥ ﮔﺮﺩﻭﻫــﺎ )ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ( ﻭ...
ﺭﻭﻧﺪﻯ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﻭﺳﺖﺩﺍﺷﺘﻨﻰ
ﻃﻼ ﻭ ﻣﺲ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻃﻼ ﻭ ﻣﺲ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﻛﻢ ﻧﺪﺍﺭﺩ،
ﺍﻣﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻓﻴﻠﻤﺴــﺎﺯ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﻯ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ
ﭼﻨﺎﻥ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺣﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻥ ﺍﻳﺮﺍﺩﻫﺎ
ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﻟﺬﺕ ﺑﺮﺩ .ﺣﺎﻻ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﺗﻘﺎﺑﻞ
ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺷــﺎﻥ ﻟﺤﺎﻅ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ
ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻓﺮﺩﻯ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ
ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺣﺎﻻ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻃﻼ ﻭ ﻣﺲ
ﺍﻳﻦ ﺁﺭﺍﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩ ﺗﺎ ﺁﺳــﺘﺎﻧﻪ ﺍﺗﺎﻕ ﺧﻮﺍﺏ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ
ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺍﻳــﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺍﻣﺮ ﻋﺮﻓﻰﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺳﺎﺣﺖ ﻗﺪﺱ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ ،ﺟﺎﻯ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ.
ﭘﺮﺳﻪ ﺩﺭ ﻣﻪ
ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺗﻮﻛﻠﻰ ﺍﻳﺪﻩﺍﻯ ﺟﺬﺍﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺍﺛﺮﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ
ﭘﺮﺳــﻪ ﺩﺭ ﻣﻪ ﭘﺮﻭﺭﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻫﻞ ﺗﻤﺎﺷﺎﻯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ
ﺭﻭﺍﻳﺖﻫﺎﻯ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺑﺎﺷــﻴﺪ ﻗﻄﻌﺎ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻟﺬﺕ ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ .ﺭﻭﺍﻳﺖ
ﻳﻚ ﻣﺮﺩ ﻧﻴﻤﻪﻣﺮﺩﻩ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻤﺎ ﻓﺮﻭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﺁﻥ ﻗﺪﺭ
ﭘﺘﺎﻧﺴــﻴﻞ ﺑــﺮﺍﻯ ﺗﺎﻭﻳﻞﭘــﺮﺩﺍﺯﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺟﻬــﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼــﺎﺹ ﺩﻫﺪ .ﺗﻮﻛﻠﻰ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻭﻟﺶ،
ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺁﺩﻡﻫﺎﻯ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺩﺭ ﻗﺮﻧﻄﻴﻨﻪﺍﻯ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺘﻰ /ﻣﺬﻫﺒﻰ
ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺣﺎﻻ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺮﻧﻄﻴﻨﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﺷــﻤﺎﻳﻠﻰ
ﻓﺮﺩﻯﺗﺮ ﺑﺨﺸــﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺫﻫﻦ ﺑــﺎﺯ ﺁﺩﻣﻲﭼﺴــﺒﻴﺪﻩ ﺭﻭﻯ ﺗﺨﺖ
ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻲﺑــﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺭﺍﻛﺪ ﻓﺎﺋﻖ ﺁﻳﺪ .ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻤﺎﺷــﺎﻯ
ﻓﻴﻠــﻢ ﭼﻨــﺪﺍﻥ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴــﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﭽــﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴــﺪ ﺗﺎ ﭼﻪ
ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻋﻴﻨﻰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺗﺎﭼﻪ ﺣﺪ ﺩﺭ ﺫﻫﻨﻴﺖ
ﺧﻴﺎﻝﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻧــﻪ ﺷــﺨﺼﻴﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺍﺻﻼ ﻫﻤﻴــﻦ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﺑﻬﺎﻡ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻞﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﻛﺎﺭ ﻣﺪﺩ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﺎﻯ
ﻣﻌﻠﻖ ﻭ ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﮔﺴﺴﺖ ﻳﻚ ﺯﻭﺝ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺭﻭﺍﻳﺖ
ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﮔﺎﻫﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻧﻔﺲ ﺭﻭﺍﻳــﺖ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ
ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﻭ ﺷــﺨﺺ ﺭﺍﻭﻯ ﻛﻪ ﺫﻫﻨﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﻭﺑــﺎﺭﻩ ﺭﻭﺍﻳﺘــﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻌﻰ ﺍﺯ ﺳــﺮ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺟﻮﺭ
ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺷــﺮﻭﻉ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﺑــﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻯ ﻛﺎﻣﻼ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ .ﺁﻳــﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ
ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺑﻌﺪ ﻣﻨﺒﻌﺚ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺳــﻴﻼﻥ ﺑﻴﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻭ
ﺧﻴﺎﻝ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﻣﺠﺎﺯ ﻭ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥﻧﻤﺎﻳﻰ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻧﻴﺴــﺖ؟
55
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻣﺤﺴﻦ ﺍﻣﻴﺮﻳﻮﺳﻔﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻓﻴﻠﻢ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ«
ﺍﺯ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﻓﻀﺎﻯ ﭘﺸﺖ ﺧﻄﻮﻁ ﻗﺮﻣﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﻢ
ﻣﻬﺪﻱ ﻃﺎﻫﺒﺎﺯ
»ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﺑﻪ ﺭﻧﮓ ﺍﺭﻏﻮﺍﻥ«» ،ﺻﺪﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ«» ،ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏ« ﻭ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺧﺎﺻﻲ ﺭﺥ ﻧﺪﺍﺩ .ﺍﻳﻦ
ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺳﺎﻝ 86ﻭ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺷﺸﻢ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﻴﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺁﻥ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻛﻴﻔﻲ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﻫﻤﻪ
ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻣﻴﺮﻳﻮﺳﻔﻲ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﻱ ﺳﺎﻝ 86ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﻛﺮﺍﻧﺶ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ﺳﺎﻝ 87ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯﻫﻢ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺭﻧﮓ
ﭘﺮﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺪﻳﺪ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺤﺴـﻦ ﺍﻣﻴﺮﻳﻮﺳﻔﻲ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﻤﻠﻪﺍﻱ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺧﻴﻠﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶﺩﺍﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﺑﻮﺩ» :ﻓﻌﻼ ﺻﻼﺡ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻛﻨﻴﺪ «.ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﻫﺎ ﺭﻭﻱ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﺸﺪﻧﺶ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺷﺸﻢ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻭﺟﻪ
ﻛﻴﻔﻲ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻮﻉ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺟﺴـﻮﺭﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺁﻥ ﻫﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻃﻨﺎﺯﻱ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺷـﺠﺎﻋﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻭﻗﺖ،
ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻥ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﺤﺴﻦ ﺍﻣﻴﺮﻳﻮﺳﻔﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻧﺸﺪﻩ »ﺧﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ« ،ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﻭﻱ ﭘﺮﺩﻩ
ﺭﻓﺖ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻣﻴﺮﻳﻮﺳﻔﻲ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﮔﺮ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻱ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻓﻴﻠﻤﺶ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ» ،ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻃﻨﺰ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﺩﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﻛﻤﺪﻱ ﻫﺎﻱ ﺳﺒﻚ ﻭ ﻧﺎﺯﻝ ﺭﺍﻳﺞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮﺩ ﺟﺬﺏ ﻛﻨﺪ.
ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻧﺴﺨﻪﺍﻱ ﻛﻪ
ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﭼﻘﺪﺭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﻧﺴــﺨﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﺷــﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺴــﺨﻪ ﺩﻭﺳﺎﻝ
ﭘﻴﺶ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺮﻓﺖ .ﻭﻟﻰ ﻧﺴﺨﻪ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ
ﻧﺴــﺨﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﻮﻥ ﺍﮔﺮ ﻧﺪﺍﺷﺖ ،ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺖ!
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭼﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﮔﺬﺷﺖ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩﺕ
ﭼﺮﺍ ﺍﺑﺘـﺪﺍ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻧـﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺟﻠﻮﻱ ﻓﻴﻠﻢ
ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؟
ﺍﺗﻔــﺎﻕ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩ .ﻓﻴﻠــﻢ ﺩﺭ ﻻﺑﺮﺍﺗﻮﺍﺭ ﺧﺎﻙ ﺧــﻮﺭﺩ ﻭ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ
ﻣﻮﻫﺎﻯ ﺳﺮ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺳﻔﻴﺪ ﺷﺪ! ﻣﺸﻜﻞ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﻌﻰ
ﺷﺪ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻗﺒﻠﻰ ﺣﻮﺻﻠﻪ ﻳﺎ
ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﻴﻠﻤﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﺳــﺨﺘﻰ ﻭ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪﻱ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﻧﻈﺮ ﻣﺴـﺌﻮﻻﻥ ﻓﻌﻠﻲ ﺳـﻴﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻴﻠـﻢ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟ ﭼﻪ
ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﻫﺮﻳﻚ ﭼﻪ ﻧﻈﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ؟
ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺷــﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ
56
ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻗﺒﻠﻰ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻼﺕ
ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺭﻓﻊ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳــﺪ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﻫﻤﺎﺕ
ﻋﺠﻴــﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺐ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳــﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺧﻴﻠﻲ
ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺭﻓﻊ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺍﻭﻝ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺧﻮﺏ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ
ﺍﻧﺮژﻯﻫﺎﻯ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ.
ﻓﻜﺮﻣﻲﻛﻨﻲﻣﺸﻜﻞﺍﺻﻠﻲﻓﻴﻠﻢ،ﻣﻮﺿﻮﻉﺣﺴﺎﺳﻴﺖﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ
ﻭﺍﺯﻛﺘﻮﻣـﻲ ﻭ ﺫﺍﺕ ﻣﺎﺧﻮﺫ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ
ﺷﻮﺧﻲﻫﺎﻱ ﺩﻭﺯﺥ ،ﺑﺮﺯﺥ ،ﺑﻬﺸﺖ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ؟
ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ ،ﻣﺸﻜﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﺳــﻠﻴﻘﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ
»ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻰﺍﻏﺮﺍﻕ ﺗﺎ ﺍﻻﻥ ﻛﺴﻰ
ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺻﻠﻰ ﻓﻴﻠﻤﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ
ﻫﺮ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻧﻴﺎ ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﻛﺮﺍﻥ
ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩﺍﺵ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﻄﻞ ﺑﺸﻮﻳﻢ ﺗﺎ
ﺳــﻠﻴﻘﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺑﺎ ﺭﻓﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﭘﺴﺖﺷﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ.
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻬﺸــﺖ ﻭ ﺩﻭﺯﺥ ﻫﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﻬﺸﺖ ﻭ ﺩﻭﺯﺧﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﻦ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺩﻳﺪ ﺳﻬﺮﺍﺏ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺫﻭﺏﺁﻫﻦ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ» .ﺁﺗﺸــﻜﺎﺭ« ﻓﻴﻠﻤﻰ ﺑﺎ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ
ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﺳﻌﻰ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻋﺒﻮﺱ ﻭ ﺍﺧﻤﻮ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺜﻞ
ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻭ
ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻫﻢ ﻃﻨﺎﺯ ﻭ ﺷﻮﺥ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺍﻳﺪﻩ ﺍﻭﻟﻴﻪ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺁﻣﺪ؟
ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗــﻲ ﻛﻪ ﻗﺒــﻼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑــﻮﺩﻡ .ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎﻩ
ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻢ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﻭ ﺟﺬﺍﺏ ،ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ
ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻛﺮﺩﻡ .ﺍﻳﺪﻩ ﺍﺻﻠﻲ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ
ﻓﻴﻠﻢ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻫﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪﺍﺵ
ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪﻩﺍﻡ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻫﻢ ﺳــﻌﻲ ﻛﺮﺩﻡ ﻣﺜﻞ »ﺧﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ«
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷﻢ ﻭ ﻃﻨﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼﻗﻪﺍﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﻡ.
ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ
ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻮژﻩﻫﺎﻱ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺑﺤﺚ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﺳﺖ؟
ﺷﺎﻳﺪ! ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺏﻫﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰ ﺩﺍﺩﻡ!...
ﻫـﺮ ﺩﻭ ﻓﻴﻠﻤﺖ ﻳﻚ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻣﻬﻢ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ
ﺁﺛﺎﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺧﺎﺹ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ
ﺣﺎﻝ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﻡ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺧﺴـﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻭ
ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﺷـﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﻧﺶ ﻟـﺬﺕ ﻫﻢ ﻣﻲﺑﺮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻢ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺩﺭ
ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ...
ﻣﻦ ﻋﻼﻗﻪ ﺩﺍﺭﻡ ﻓﻴﻠﻤﻢ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﻣﻄﺮﺡ
ﻭ ﺫﻫﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﺮﮔﺮﻡ ﻫﻢ ﺑﻜﻨﺪ .ﺍﻻﻥ ﻭﻗﺘﺶ ﺷﺪﻩ
ﺳــﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ،ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﻏﺪﻏﻪ
ﮔﻴﺸﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ،ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻣﻼﻝﺁﻭﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﻋﺎﻡ
ﺭﺍ ﺧﺴــﺘﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﺟﺬﺍﺏ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ
ﺧﺎﺹ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ،ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻋﺎﻡ ﺑﺎﺷــﺪ .ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻻﻳﻪ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﻱ ﺭﺍ ﺟﺬﺏ ﺧﻮﺩ ﻛﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ
ﺍﺯ ﺁﺷﻔﺘﮕﻲ ﻭ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ.
»ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ«ﺩﺭﻣﻘﺎﻳﺴﻪﺑﺎ»ﺧﻮﺍﺏﺗﻠﺦ«ﻣﺨﺎﻃﺐﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮﻱ
ﺭﺍ ﺟـﺬﺏ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑـﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﻡ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﺑﻴﺸـﺘﺮﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﻲ ،ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻳﻚ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﻴﺪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻧﻮﻉ ﻃﻨﺰ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ.
ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻌﺪﻱﺍﺕ ،ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ
ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮ ﺷﻮﺩ؟
ﺍﻳﻦﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﭘﻴﺪﺍﺳــﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ،ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻌﺪﻱﺍﻡ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ! ﺍﻣﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ
ﺷﻮﺧﻲ ،ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺍﻳﻦ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻔﺎﻱ
ﻧﻘﺶ ﺍﺳــﻔﻨﺪﻳﺎﺭ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭ
ﻧﺎﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﻭ ﻏﻴﺮﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻧﺲ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻡ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻱ ﺣﻤﻴﺪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺷﻮﻡ.
ﭼﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﺭﻓﺘﻲ؟
ﻓﻴﻠﻢﻫــﺎﻱ ﻗﺒﻠﻲ ﺣﻤﻴﺪ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺑــﺎ ﺁﻥ ﺗﻪﻟﻬﺠﻪ ﺁﺑﺎﺩﺍﻧﻲ ﻭ ﻗﺪ
ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﺧﺎﺹﺍﺵ ،ﻫﻨﺮﭘﻴﺸــﻪ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻣﻦ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ
ﻣﻦ ﺑﺎ ﺣﻤﻴﺪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﺮﺍﻱ »ﺧﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ«
ﮔﺬﺍﺷــﺘﻪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﺍﻭ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﺑــﺮﺍﺯ ﻋﻼﻗﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ
ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻳﻚﺳــﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺑﻌﺪ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ
»ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺩﺍﺩﻡ....
ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﻧﻮﺷﺘﻲ؟
ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻣﺤﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻭﻟﻲ ﻣﻦ ﺣﻤﻴﺪ ﺭﺍ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻢ.
ﻭﻗﺘﻲ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﺩﺍﺩﻡ ،ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺗﻤﺎﺱ ﮔﺮﻓﺖ
ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﺭﺿﺎﻳــﺖ ﻛﺮﺩ .ﻧﻘﺶ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺮﺩﻱ ﺑــﻮﺩ ﺍﺯ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﻭ
ﺑﺎ ﺳــﻨﻲ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 10-15ﺳــﺎﻝ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺯ ﺧــﻮﺩ ﺣﻤﻴﺪ .ﺍﺯ ﻫﻤﻪ
ﻣﻬﻢﺗﺮ ﮔﺮﻳﻢ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻧﻘﺶ ﺳــﻬﺮﺍﺏ ﻭ ﻟﻬﺠﻪ ﻭ ﮔﻮﻳﺶ ﻣﺨﺼﻮﺹ
ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻲﻫﺎ ﺑﻮﺩ.
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﺮﺳـﻴﺪﻱ ﻛﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﻚ ﺑﺎﺯﻳﮕـﺮ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻱﻧﺎﺑﺎﺯﻳﮕﺮ،ﺗﻮﻱﭼﺸﻢﺑﺰﻧﺪﻭﺗﻔﺎﻭﺕﺳﻄﺢﺑﺎﺯﻱﻫﺎ
ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺭﺍ ﺍﺫﻳﺖ ﻛﻨﺪ؟
ﻗــﺮﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﻧﺎﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﺯﻳﮕــﺮ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﺑﺎﺯﻱ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻠﻜﻪ
ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﻧﺎﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻫﺎ ﺑﺎﺷــﺪ .ﭘﺮﻭﺳﻪ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳــﺨﺘﻲ ﺑﻮﺩ ،ﻭﻟﻲ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻭ ﺣﺲ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱﺍﺵ ﻭ
ﺑﺎ ﺍﻧﺮژﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﮔﺬﺍﺷــﺖ ،ﻛﻤﻚ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻛﺮﺩ.
ﺑﻪ ﮔﻮﺍﻩ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺩﺭ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺣﻤﻴﺪ ﻓﺮﺥﻧﮋﺍﺩ
ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺷﺎﻩﻧﻘﺶﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻭﺟﻬﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ
ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻱﺍﺵ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻳﻚ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻣﻬﻢ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﺖ ﻣﺴـﺘﻘﻞ ﺑﻮﺩﻧﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﺮﺯ ﺑﺎﺭﻳﻜﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﻟﻮﺩﮔﻲ ﻭ ﻃﻨﺎﺯﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮﺩﺕ ﻫﺴـﺘﻲ .ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻱ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫـﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧـﻲ »ﺧـﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ« ﭼﻘﺪﺭ ﺩﺭ ﺳـﺎﺧﺖ
ﻳﻚ ﺷـﺮﻛﺖ ﻓﻴﻠﻤﺴـﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻲ ﻳﺎ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺷﺖ؟ ﭼﻘﺪﺭ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﭘﺴﻨﺪ
»ﺧﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ« ﺩﺭ »ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻱ؟
ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﭘﺮﻭﺳــﻪﺍﻱ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﻫﻢ ﻣﻦ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ »ﺧﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ« ﻫﻢ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﭘﺴﻨﺪ
ﺩﺭﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎﻻﻱ ﺳﺮ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻜﺮﺩﻡ .ﺍﮔﺮ ﻗﺼﺪ ﺍﻭﻟﻴﻪﺍﻡ ﺳــﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻱ
ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴــﺮ ﭘﻴﺶﭘﺎ ﺍﻓﺘــﺎﺩﻩ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺎﻳﺪ
ﺳﺨﺘﻰﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻡ
ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺟﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲﺳــﺎﺧﺘﻢ .ﻣﺜﻼ
ﻛﻨﻨﺪﻩ
ﻛﺎﺭ ﺑﻌــﺪﻯ ﺭﺍ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑــﺎ ﺗﻬﻴﻪ
ﻣﻦ ﻋﻼﻗﻪ ﺩﺍﺭﻡ ﻓﻴﻠﻤﻢ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ
ﻧﻤﻲﺁﻣﺪﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻫﺎﻱ ﺧﺸﻦ ﺑﺎ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺍﺩ.
ﻗﻴﺎﻓﻪﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻢ...
ﻓﻜﺮﻧﻤﻲﻛﻨﻲﺍﮔﺮﻳﻚﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩﭘﺸﺖ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ
ﻭﻟـﻲ ﭼﻬـﺮﻩ ﻭ ﺭﻓﺘـﺎﺭ ﻧﺎﺑﺎﺯﻳﮕﺮﻫﺎ
ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺁﻧﻬﺎ
ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﺫﻫﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭﮔﻴﺮ
ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ.
ﺟﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲﺷــﺪ؟ ﻣﺜــﻼ ﺣﺪﺍﻗﻞ
ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ
»ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ« ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﺤﻮﻱ ﺩﺭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﺮﮔﺮﻡ ﻫﻢ ﺑﻜﻨﺪ.
ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳــﺘﻢ
ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﻣﻲﺁﻣﺪ...
ﺍﻻﻥ ﻭﻗﺘﺶ ﺷﺪﻩ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ ﻣﺎ
ﻓﻴﻠــﻢ ،ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻱ ﺑﺎﺷــﺪ ﺣﺘــﻲ
ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ .ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑﻪﺳــﺮﺍﻍ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻣﺜــﻞ ﻣﺮگ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﭘﺸﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎﻳﺴــﺘﺪ ﻭ ﺭﺍﻳﺰﻧﻲ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ
ﻫﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺮﺍﻫــﺖ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻤﻲﺭﻓﺘﻢ.
ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒــﺖ ﺑﻪ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ
ﺗﻤﺎﻡ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ
ﻧﻤﺎﻳــﺶ ﺑﺮﻣﻲﮔــﺮﺩﺩ ﻭ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨــﺪﻩ
ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺴــﻲ ﺭﻏﺒﺖ ﻛﻨﺪ
ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧــﺎﺕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ
ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻨﺪ
ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ
ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ .ﻣــﻦ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣﺸــﻜﻠﻢ ﺑﺎ
ﺷﻮﺩ! ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩﻡ ﻓﻴﻠﻢ
ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺶ
ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺭﻭﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﺧﻮﺩﻡ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ
ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﻼﻧﺼﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﺭﻳﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺍﺧﻞ ﺁﺏ
ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻴﺎﻳﻲ؟
ﺑــﺎ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑــﻪ ﭘﻮﻝ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳــﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺎﺳــﺖ ﻣﻲﺭﻳﺨﺖ ﻭ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﻳﻚ ﺩﺭﻳﺎ ﺩﻭﻍ ﺩﺭﺳﺖ
ﻛﻨﻢ .ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ ،ﮔﻔﺖ» :ﻧﻤﻲﺷﻪ ،ﻭﻟﻲ ﺍﮔﻪ ﺑﺸﻪ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ،ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻧﺪﺍﺭﻡ!
ﺍﻳـﻦ ﻋﻼﻗﻪﺍﺕ ﺑـﻪ ﻣـﺮگ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﻣﻲﺁﻳـﺪ؟! ﻣـﺮگ ﻫﻢ ﺩﺭ ﭼﻲ ﻣﻲﺷﻪ!« ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ
»ﺧـﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ« ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ »ﺁﺗﺸـﻜﺎﺭ« ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻡ.
ﺣﻀﻮﺭﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﺍﻱ»ﺁﺗﺸﻜﺎﺭ«ﭼﮕﻮﻧﻪﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ؟ﺁﻳﺎﺑﺎﺯﻫﻢ
ﺩﺍﺭﺩ...
ﻣﻦ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺩﻭﺳــﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺋﻠﻲ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺜﻞ »ﺧﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ« ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻱ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﮔﺮﺩﻱ ﻛﻨﻲ؟
ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻮ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻫﺎﻟﻪﺍﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻭﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺷــﻮﺩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎﻯ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺁﻥ ﻣﻰﺭﺳﻢ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺩﻟﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺭﺍ ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ
ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺭﻭﻱ ﺩﺭ ﻻﺑﺮﺍﺗﻮﺍﺭ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺧﺎﺭﺟﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺴــﺘﻴﻮﺍﻝ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺤــﺚ ﻛﻨﺪ .ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺻﻠﻲ »ﺧــﻮﺍﺏ ﺗﻠﺦ« ﻣﺮگ ﺑﻮﺩ .ﻣﺮگ ﻣﻮﻧﺘﺮﺍﻝ ﻛﺎﻧﺎﺩﺍ ﺩﺍﺩﻡ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺑﺨﺶ ﺍﺻﻠﻰ
ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪﺳــﺮﺍﻏﺶ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﭼﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﻓﺴﺘﻴﻮﺍﻝ ﺟﺎﻳﺰﻩ »ﻧﻮﺁﻭﺭﻯ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻳﻰ« ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﺑــﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺩﻳﺪ ﻃﻨﺰ ﺑــﻪ ﺁﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻳﻚ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ .ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﻘﻴﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻛﺮﺍﻥ ﺩﺍﺧﻠﻰ
ﺧﺮﺍﺵ ﺭﻭﻱ ﺫﻫﻦ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺮگ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﻫﻴﻢ.
ﺭﺍﺣﺖﺗﺮﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ .ﻣﺮگ ﺍﺯ ﻫﻤــﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺮﻓﺘﻲ .ﻓﻴﻠﻢ ﺟﺪﻳﺪﺕ ﭼﻪ
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﭘﻮچﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ؟ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻲ ﺑﻪ ﺳـﺮﺍﻍ ﻳﻚ ﺳﺮﻱ
ﺧﻂ ﻗﺮﻣﺰﻫﺎ ﺑﺮﻭﻱ ﻳﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺘﻨﺒﻪ ﺷﺪﻩﺍﻱ؟
ﺩﺳﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﻣﺮگ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻱ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺮﺍژﻳﻚ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻲ ﻣﻦ ﻫﻴﭻﻭﻗﺖ ﺍﺯ ﺧﻂ ﻗﺮﻣﺰﻫﺎ ﺭﺩ ﻧﺸــﺪﻡ ﻭﻟــﻰ ﺍﺯ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﻓﻀﺎﻯ
ﭘﺸــﺖ ﺧﻄﻮﻁ ﻗﺮﻣــﺰ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨــﻢ .ﻓﻴﻠــﻢ ﺟﺪﻳﺪﻡ ﻫﻢ
ﻧﮕﺎﻩ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻃﻨﺎﺯﺍﻧﻪ ﺑﻮﺩﻩ...
ﺷــﺎﻳﺪ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻳﺪ ﻃﻨﺰ ﻧﮕﺎﻩ ﻓﻀﺎﻳــﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻓﻴﻠــﻢ ﻗﺒﻠﻰ ﻣﻦ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻭﻟﻰ »ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﻩ
ﻣﻲﻛﻨﻢ .ﭼﻮﺏ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩﻩﺍﻡ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﺶ« ﻫﻤﺎﻥ ﺁﺩﻣﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫــﺮ ﺭﻭﺯ ﺻﺒﺢ ﺗﻮﻯ ﺁﻳﻨﻪ
ﺟﺰﻳﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﻣﻦ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﻟﻮﺩﮔــﻲ ﻭ ﻫﺰﻝ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻤﺶ.
57
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺠﺮ
ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺩﻳﺪﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺳﺖ؟
ﺣﺴﻴﻦ ﺫﻭﻗﻰ
1
ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺟﻤﻌﻰ ﺩﻭﺳــﺘﺎﻧﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ
ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻪ
ﺳﻤﺖ ﺳﺎﻟﻦﻫﺎﻯ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺮﻭﻧﺪ .ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺍﻻﻥ ﺣﺮﻑ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ
ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﺪ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﺑﺮﻭﺩ ﻳﺎ ﻧﺮﻭﺩ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﻣﺨﺎﻃﺐ
ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻫﻢ ﺭﻭﻳﻪ
ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ .ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﻫﻢ ﺭﻭﺍﻝ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮﺩ .ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻲﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ
ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻤﻲﺭﻓﺘﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺤﺚ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﻜﺘﻪﺍﻯ ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ
ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩ؛ ﻛﺴﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ
ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﺳﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺒﻴﻨﺪ .ﺩﻟﻴﻞ
ﺍﻳﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮﺻﺖ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﻃﺒﻖ
ﺑﺪﻗﻮﻟﻰ ﻣﺮﺳــﻮﻡ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺑﻴﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻧﮓ ﺍﺟﺮﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ .ﺩﻟﻴﻞ ﻗﺎﻧﻊﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻳﮕﺮ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻥ ﻓﺮﺩ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﺶ ﻣﻮﻇﻒ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ؛ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺤﻖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺳﻮﺍﻝ
ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎ
ﻭﺍﻗﻒ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺪﻳﺪﻥ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﻭﻗﻮﻑ
ﺍﻭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ.
ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷــﺨﺼﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺠﺮ ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺟﺮﻗﻪﻫﺎﻯ
ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺷــﻌﻠﻪﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻜﺸﺎﻥ ﺁﺗﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻓﺮﻭﺧﺖ .ﭘﺲ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻧﻜﺮﺩﻥ
ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺠﺮ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺿﺪﺗﺤﺮﻳﻤﻲﻫﺎ ﻣﻮﺍﻓﻘﻢ؛
ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﻦ ﺑــﻪ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻜﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ
ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ
ﻭ ﺑﻰﺷــﻤﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭘﻴﺘﺮ
ﺑﺮﻭﻙ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ ﺁﻣﺪ ﭘﻴﺘﺮ ﺑﺮﻭﻙ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ
»ﻣﻔﺘﺶ ﺑﺰﺭگ« ﺑﻪ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺠــﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﭼﻨﻴــﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗــﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ
ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻫﻢ ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺳــﺖ ﺁﻗﺎﻯ ﺑﺮﻭﻙ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻫﻢ
ﺩﺭ ﻧﻈﺮﻯ ﺍﻋﻼﻡ ﻛــﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣــﺪ .ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺮﻭﻛﻰ ﻛﻪ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺤﺒﻮﺣﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳﺘﻤﺸــﺎﻫﻰ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ
ﺗﺌﺎﺗﺮﻯ ﺭﻭﺷــﻨﮕﺮﺍﻧﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺟﺎﺑﺖ
ﺩﺍﺩﻩ ﺑــﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻯ ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻮﺩ ﺑــﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺟﻤﻌﻰ ﻇﺎﻫﺮﺍ
ﺭﻭﺷــﻨﻔﻜﺮ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷــﺪ ﻭ ﻧﻴﺎﻣﺪ .ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ
ﺑﺮﻭﻙ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻫﻢ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ،ﻣﺎﺟﺮﺍﻯ
ﻣﻔﺘﺶ ﺑﺰﺭگ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺁﻏﻮﺵ ﺑﺎﺯ ﺑﺮﻭﻙ
ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﺍ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ.
ﺁﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﺩﻭﻡ ﺩﺭ ﻋﻴــﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻰﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻫﻤﺎﻥﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻧﺪﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﭘﺮﻭژﻩ
ﻧﻴﺎﻣﺪﻥ ﺑــﺮﻭﻙ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧــﺪ؛ ﺣﺎﻻ ﺍﺭﺯﺵ ﺑــﺮﻭﻙ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮﻯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺘﻰ ﺑﻰﺍﺭﺯﺵ ﻫﻢ
ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺮﻭﻙ ،ﻻﺍﻗﻞ ﺍﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺌﺎﺗﺮﻯ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﻭﻙ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺪﺍﺭﻙ
ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺷــﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﻙ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺸــﻨﻮﻧﺪ ﻭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺍﺳﺘﺎﺩ
2
ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎﻱ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ
ﺍﻳﻦﺭﻭﺯﻫﺎ ﺳــﺎﻟﻦﻫﺎﻱ ﺗﺌﺎﺗﺮﻱ ﻭ ﺳــﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻤﻠــﻮ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻭ ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎﻱ ﻓﺠﺮ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍ ﻭ ﭘﺨﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩ
ﻣﻬﻢ ﻫﻨﺮﻱ ﮔﻔﺘﻨﺪ .ﻣﻨﻴﮋﻩ ﻣﺤﺎﻣﺪﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ »ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ« ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﻴﻬﻤﺎﻥ ﺑﻴﺴﺖﻭﻫﺸــﺘﻤﻴﻦ
ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺠﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﮔﻔﺖ» :ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺩﻭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ،
ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺗﺪﺍﺧﻞ ،ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﺩﺭﮔﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺪﺍ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻳﺶ
ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ «.ﺍﻣﺎ ﺭﺿﺎ ﺣﺪﺍﺩ ،ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ »ﻣﻜﺎﺷﻔﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ
ﻣﺸــﻜﻮﻙ« ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲﺑﺮﺩ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺩﺍﺩ .ﺍﻭ
ﮔﻔﺖ » :ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮﻱ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﺹ
ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺍﺳﺖ «.ﺍﻭ ﺩﺭﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﮔﻔﺖ»:ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻫﻢ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ
58
ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻔﺘﺶ ﺑﺰﺭگ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ .ﺣﺎﻻ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ
ﻛﺎﺭﺍﻣﺎﺯﻭﻑ ﺩﺍﺳﺘﺎﻳﻮﻓﺴﻜﻰ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺑﺨﺶ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻔﺘﺶ ﺑﺰﺭگ ﺭﺍ
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩﺧﻮﺍﻧﻰ ﻛﺮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺁﻣﺪﻥ ﺑﺮﻭﻙ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ
ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻧﻰ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﮔﺮ ﺑﺎﺭﻩ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ
ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﻰ ﻧﻜﻨﻨﺪ.
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺠﺮ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﻛﻠﻴﺸﻪﺍﻯ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺮﺍﻯ
ﻫﻤﻪ ،ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺳﺮ ﻛﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻫﻢ
ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺘﻈﺎﻫﺮﺍﻧﻪ
ﭼﻴﺴــﺖ .ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﺍﻣﺎ ﺧﻴﻠﻰ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺩﺍﺭﺩ .ﻧﻮﻋﻰ ﺍﻣﺮ ﻣﻠﺘﻤﺴﺎﻧﻪ ﺩﺭ
ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺮﺧﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﺳﺎﻟﻰ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺿﺮﻭﺭﺕ
ﻫﻢ ﺗﻤﺎﻳﻠﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ،
ﺍﻣﺴــﺎﻝ ﻫﻢ ﻣﺴــﻠﻤﺎ ﻣﻴﻠﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺗﺮﻙﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ
ﻧﻢ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮﺷﻬﺮ ﺑﺮﻭﻧﺪ .ﭘﺲ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﺗﺌﺎﺗﺮ
ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻋﺎﻟﻴﺠﻨﺎﺑﺎﻥ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﻨﻴﺪ.
ﻳﻚ ﺑﺨﺸﻰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮ ﻛﻨﻰ
ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ؛ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ
ﺗﺌﺎﺗﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻣﺮﺍﺭ ﻣﻌﺎﺵ ﺩﺭ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺗﺌﺎﺗﺮ .ﺑﺨﺶ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﺪﺕ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺗﺌﺎﺗﺮ
ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ!!! ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺳﺎﻟﻦﻫﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﻫﻢ
ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﻛﺴــﻰ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﺪ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺭﺍﺩﻳﻮﻳــﻰ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺩﺭ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩ ﺗﺌﺎﺗﺮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭼﻪ
ﺿﺮﻭﺭﺗﻰ ﺩﺍﺭﺩ؟ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺴــﺎﺏ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺨﺶ ﺗﻠﻪﺗﺌﺎﺗﺮ ﻳﺎ
ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﺩ؛ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﺌﺎﺗﺮﻯﻫﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮ
ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﺖ.
3
4
ﺍﺳﺖ «.ﻋﻠﻲ ﻧﺮﮔﺲﻧﮋﺍﺩ ،ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ »ﺩﻭﻳﺪﻥ ﺑﺎ ﺯﺧﻢ ﻛﻒ ﭘﺎ« ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ
ﻓﺠﺮ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻧﻈﺮﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺳﻬﺮﺍﺏ ﺳــﻠﻴﻤﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ »ﻋﺸﻖ ﻟﺮﺯﻩ« ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺩﻭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺭﺍ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ؛»
ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﺸــﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﻳﮋﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ
ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﻪ ﻓﻌﺎﻝ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ
ﺩﻭ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﻭﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﻲ
ﺍﺳﺖ «.ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻫﻨﺮﻱ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥﺷﺪﻥ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎﻱ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺠﺮ
ﮔﻔﺖ »:ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻋﺪﻩﺍﻱ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ
ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ «.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻳﻤﺎﻧﻲﺧﻮﺷﺨﻮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﺗﻼﻗﻲ
ﺑﺎ ﺍﻳﺎﻡ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﻣﺠﺰﺍ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻴﻔﺘﺪ.
ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ
ﺳﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ،ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ.
ﭘﺮ ﺑﻴﺮﺍﻩ ﻧﻴﺴــﺖ ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﻭ ﺍﺻﻮﻟﻴﻮﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺩﺭ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺪﺩ ﺁﺭﺍ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎ ﺻﻴﻘﻞ ﻳﺎﻓﺖ .ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪ.
ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ )ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ(ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻭ ﻣﻴﺮﺯﺍﻱ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ
ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺷﻴﺦ ﻭ ﻣﻴﺮﺯﺍ
ﺳﻴﻨﺎ ﻣﻬﺪﻭﻱ
ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﺎﻝ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ،ﺑﺤﺜﻰ ﺍﺳــﺖ ﺗﻄﺒﻴﻘﻰ ﺑﻴﻦ
ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ
ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻴــﺮﺯﺍﻯ ﻧﺎﺋﻴﻨﻰ .ﺍﻧﮕﻴــﺰﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﺑﺤﺚ ،ﺍﺩﻋﺎﻯ
ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺳــﺨﻨﻮﺭﺍﻥ ﻣﺒﻨﻰ ﺑــﺮ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﻳــﻦ ﺩﻭ ﻋﺎﻟﻢ
ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ،ﻳﻜﻰ ﻣﻮﺍﻓﻖ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺎ ﺁﻥ،
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻭﺍﺯﺁﺯﺍﺩﻯﺩﻓﺎﻉﻣﻲﻛﺮﺩ.ﺑﺎﺗﺄﻣﻠﻰﺩﻗﻴﻖﺩﺭﻛﺘﺎﺏ»ﺗﻨﺒﻴﻪﺍﻻﻣﻪ
ﻭﺗﻨﺰﻳﻪﺍﻟﻤﻠﻪ«ﻣﺮﺣﻮﻡﻧﺎﺋﻴﻨﻰﻭﻫﻤﭽﻨﻴﻦ»ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺭﺳﺎﺋﻞ،ﻣﻜﺘﻮﺑﺎﺕ
ﻭ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎﻯﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ« ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ،ﺍﺯ
ﺣﻴﺚ ﻓﻘﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺧﺘﻼﻓﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ.
ﭼﻴﺴﺘﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻧﺎﺋﻴﻨﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺭﺳــﺎﻟﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺤﺚ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﻳﻚ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻋﻘﻠﻰ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ،ﭼﻮﻥ ﻣﻌﻴﺸﺖ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﺑﺮ
ﺁﻥ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺍﺳــﺖ .ﺳﭙﺲ ﺩﻭ ﺍﻣﺮ ﻣﻬﻢ ﺭﺍ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺫﻛﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ:
.1ﺣﻔﻆ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻣﻤﻠﻜﺖ ،ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻮﻉ ﺍﻫﺎﻟﻰ ،ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﻫﺮ
ﺫﻯﺣﻖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻣﻨﻊ ﺍﺯ ﺗﻌﺪﻯ ﻭ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺳﺘﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ
ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺑﺎﺷﺪ.
.2ﺗﺤﻔﻆ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺍﺟﺎﻧﺐ.
ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﻛﺎﻣﮕﻰﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ
ﻭ ﺣﻔﻆ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺍﺯ ﺁﺳــﻴﺐﻫﺎﻯ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺧﺎﺭﺟﻰ
ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﺩ .ﻭﻯ ﺩﺭﻧﻬﺎﻳﺖ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭ ﻫﺪﻑ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻗﺴﻢ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ:
ﺍﻟــﻒ( ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺍﺳــﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﺧﻮﺩﻛﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﭼﻨــﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.
ﺏ( ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻮﻋﻴﻪ ﻫﻤﺖ ﻣﻲﮔﻤﺎﺭﻧﺪ.
ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﻧﺎﺋﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﺍﻟﮕــﻮﻯ ﺩﻭﻡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻳﺎ ﻣﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻧﻈﺮﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻧﻮﻋﻴﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﺟﺎﻧﺐ ﺩﺭ
ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻧﻔﻮﺫ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺑﺎ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺍﺳــﺘﺒﺪﺍﺩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ
ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﮔﺎﻫﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ،ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻣﺜﻞ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻛﺎﺭﻯ ﺧﻮﺩ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ
60
ﺳﻤﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺳﻮﻕ ﺩﻫﻨﺪ .ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻴﺦ
ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ،ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ
ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺷﻌﺎﺭ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻩ ،ﻧﮕﺎﻩ ﺧﻮﻳﺶ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﻛﻨﺪ:
.1ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺧﻮﺩﻛﺎﻣﮕﻰﻫﺎﻯ ﺭژﻳﻢ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ.
.2ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ.
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺷﻴﺦ ﺑﺮ ﺷﻌﺎﺭ ﺩﻭﻡ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺷﻌﺎﺭ ﺍﻭﻝ ﺑﻮﺩ؛ ﭼﻮﻥ ﻧﻔﻮﺫ
ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﺩﻳﺪ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﻏﺮﺏﺯﺩﮔﺎﻥ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻴﺦ ﺩﺭ
ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﻔﻮﺫ
ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺍﻯ ﻋﺰﻳﺰ! ﺍﮔﺮ ﻣﻘﺼﻮﺩ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ
ﺣﺎﻣﻲ ﺁﻥ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﻘﺼﻮﺩﺷﺎﻥ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻋﻮﺍﻡ ﺭﺍ ﮔﻮﻝ
ﻧﺪﺍﺩﻩ ،ﭘﻨﺎﻩ ﺑﻪ ﻛﻔﺮ )ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺳــﻔﺎﺭﺕ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ( ﻧﻤﻲﺑﺮﺩﻧﺪ...
ﺍﮔﺮ ﺑﻨﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳــﻼﻡ ﺑــﻮﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻋﻀﻮﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺱ ﭘﻮﻝ
ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ«.
ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ،ﺩﻭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻩ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺳﭙﻬﺪﺍﺭ ﺗﻨﻜﺎﺑﻨﻰ ﻭ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺍﺳﻌﺪ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﻳﻜــﻰ ﺣﺎﻣﻲ ﺭﻭﺱ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺣﺎﻣﻲ ﺍﻧﮕﻠﺴــﺘﺎﻥ ﺑــﻮﺩ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﺳــﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻫﻢ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﻜﺮﺭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺤﺼﻦ ،ﺑﻪ ﺷــﺎﻩ
ﻓﺸﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻈﺎﻡﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻭ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ
ﻛﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺷﻮﺩ .ﻋﺪﺍﻟﺘﺨﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺷﻴﺦ
ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻭﺳﻴﻠﻪﺍﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﻦﻛﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﺑﻮﻣﻲ ﻭ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻣﻄﺮﺡ
ﺷﺪ ﭼﻮﻥ ﺑﺤﺚ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﻮﻣﻲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ
ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ،ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻬﺎﺭ ﺧﻮﺩﻛﺎﻣﮕﻰﻫﺎﻯ
ﺷﺎﻩ ،ﻋﺪﺍﻟﺘﺨﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻛﺘﺎﺏ ﺗﻨﺒﻴﻪﺍﻻﻣﻪ ﻭ ﺗﻨﺰﻳﻪﺍﻟﻤﻠﻪ ﻣﺤﻞ ﺍﺧﺘﻼﻑ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺍﺳﺖ .ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ
ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﺷــﻜﺎﻻﺕ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻴﺖ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ.
ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭ ﺣﺮﻳﺖ ،ﺁﺯﺍﺩ ﺷــﺪﻥ ﺍﺯ ﺍﺳــﺘﺒﺪﺍﺩ
ﻭ ﺧﻮﺩﻛﺎﻣﮕﻲ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ »ﻛﻠﻤﻪ ﻗﺒﻴﺤﻪ
ﺁﺯﺍﺩﻱ« ﺗﻮﺳﻂ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻭﻱ ﺩﺭ
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮﻡ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺴﺎﻭﺍﺕ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ
ﻣﺴﺎﻭﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻥ
ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺯﻳﺮ ﻭ ﺭﻭ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﻣﺮﺩ ﻭ ﺯﻥ،
ﻛﺎﻓﺮ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺑﺎﻟﻎ ﻭ ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ ،ﻋﺎﻗﻞ ﻭ ﻣﺠﻨﻮﻥ ،ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺗﻮﺍﺭﺙ ﻭ ﻧﻜﺎﺡ
ﻭ ﻗﺼﺎﺹ ﻭ ﺩﻳﺎﺕ ﻭ ...ﻣﺴــﺎﻭﻱ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺍﺩ ﻣﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﻫﺮ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﻋﻨﻮﺍﻥ ،ﺑﻪ ﺗﺴﺎﻭﻱ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪﻧﻈــﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺷــﻴﺦ ﻭ ﻧﺎﺋﻴﻨــﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﺯﻣﻴﻨﻪﻫــﺎﻱ ﺫﻫﻨــﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻤﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛــﺮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﻋﻴﻨﻲ .ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﺫﻫﻨﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻠﻤﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺻﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷــﺪﻧﺪ ،ﺩﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻤﺪﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ:ﻧﺨﺴﺖ؛
ﻣﻜﺘﺐ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮﺍﻫﺮ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭ ﻭﻻﻳﺖ
ﻓﻘﻴﻪ ﺍﺳــﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﻳﻚ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪ »ﻭﻻﻳﺖﻣﺤﻮﺭ« ﺍﺳــﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﭼﻮﻥ ﻧﺮﺍﻗﻲ ،ﺷــﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴــﻦ
ﻧﺠﻔﻲ )ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮﺍﻫﺮ( ،ﻣﻴﺮﺯﺍﻱ ﺷــﻴﺮﺍﺯﻱ ،ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ
ﻭ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ( ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸــﻬﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ(
ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻪ ﻣﺎ ،ﻓﻘﻪ ﺟﻮﺍﻫﺮﻱ ﺍﺳــﺖ ﻣﻌﻨــﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺁﻥ
ﭼﻴﺰﻱ ﻛــﻪ ﻓﻘﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺟﻮﺍﻫﺮﻱ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸــﻬﻮﺭ ﺻﺎﺣﺐ
ﺟﻮﺍﻫﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻛﺴــﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ
ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﮔﻮﻳﺎ ﻃﻌﻢ ﻓﻘﻪ ﺭﺍ ﻧﭽﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ «.ﺍﺯﺍﻳﻦﺭﻭ ﺍﮔﺮ
ﻛﺴﻲ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻃﻌﻢ ﻓﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﭽﺸﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻋﻤﻠﻲ ﻓﻘﻪ ﺭﺍ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺑﺒﻴﻨﺪ .ﺩﻭﻡ؛ ﻣﻜﺘﺐ ﺷﻴﺦ ﺍﻧﺼﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺷﺮﻳﻌﺖ
ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻭ ﺑﻪﻧﻮﻋﻲ »ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﺤﻮﺭ« ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻭﻻﻳﺖ
ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻧﻤﻲﺷــﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺣﺴﺒﻪ ﻭ ﻳﺎ ﺟﻮﺍﺯ
ﺗﺼﺮﻑ ﺑﻪ ﻭﻻﻳﺖﻓﻘﻴﻪ ﻣﻲﻧﮕﺮﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﭼﻮﻥ
ﻣﻴﺮﺯﺍﻱ ﻗﻤﻲ ،ﺷــﻴﺦ ﺍﻧﺼﺎﺭﻱ ،ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻲ ،ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﻭ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺧﻮﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ
ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻋﻴﻨﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺎﺳــﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺩﻭ ﺟﻮﺭ ﻓﻬﻢ
ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻴﺦ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺭﻭﺷﻦ
ﺷــﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺷﻴﺦ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ
ﺣﺮﻣﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺷــﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻋﻤﻼ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ
ﻧﺴــﺒﺖ ﻣﻲﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﺩﺭﺳــﺖ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﻳﺮ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﻴﺦ ﺟﺰ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺟﻤﻊ ﻛﺘﺎﺏ ﻛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺩﻫﺪ .ﺩﺳﺘﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺸﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍﺳﺎ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ
ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺑﻬﺸﺘﻰﺳﺮﺷﺖ
ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﻧﻬـﺎﺩ ﺩﻳـﻦ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴـﺖ ﺑـﺎ ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺍﺯ
ﺗﺎﻣﻞ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﺍﺯﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪﺷـﻤﺎﺭ
ﻣﻲﺭﻭﺩ .ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﻭ ﻃﻲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺻﺪﺳـﺎﻝ ﺍﺯ ﻧﻘﻄﻪ
ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺍﻧﺘﻘـﺎﺩ ﺍﺯ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺑـﻞ ﺑﺎ ﺭژﻳﻢ ﺣﺎﻛﻢ
ﺭﺳﻴﺪ.ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺑﻬﺸﺘﻲﺳﺮﺷﺖ ،ﻣﺪﻳﺮ
ﮔﺮﻭﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﮋﻭﻫﺸﻜﺪﻩ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ( ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺍﻳـﻦ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻧﻬـﺎﺩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫـﺎ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ ﺗﺎ
ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻧـﮕﺎﻩ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺩﻭ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ
ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺗﺎ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺭﺍ ﻣﺮﻭﺭ ﻛﻨﻴﻢ ،ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺍﺯ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ
ﺩﻳﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺗﺨﺎﺻﻤﻲﺍﺳـﺖ؟ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ
ﺍﺳـﺖ؟ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮﻯ ﺍﺳﺖ؟ ﻳﺎ
ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ؟
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ،ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺗﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﺸــﺨﺺ ﺑﻴﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﻗﺒﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ
ﻣﺜﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﻠﻮﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻃﺒﺮﺳﺘﺎﻥ )ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ( ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺳﺮﺑﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ
ﺳﺒﺰﻩﻭﺍﺭ ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺁﻝﺑﻮﻳﻪ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻭﻟﻰ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺎﺹ ﻭ
ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ
ﻃﻮﺭ ﺗﺎﺳــﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﻫــﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺷــﻴﻌﻰ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺷــﻴﻌﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ
ﺟﻬﺖ ﺩﻭ ﻫﺪﻑ ﻣﻬﻢ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺷــﺎﻋﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺩﺭ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻲﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻴﻌﻰ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻭﻟــﻰ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﺩ
ﺩﻳﻦ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺘﻰ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺷﻤﺎ
ﻣﻲﺑﻴﻨﻴــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺘﺤﻌﻠﻰﺷــﺎﻩ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ
ﻧﺴــﺒﺘﺎ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺱ ﺩﺭﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺱﻫﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻳﻚﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ 10ﺳــﺎﻝ ﻭ
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻴﻌﻪﻧﺸﻴﻦ ﻗﻔﻘﺎﺯ ﺑﻪﻃﻮﺭ
ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺭﻭﺱﻫﺎ ﻗﻔﻘﺎﺯ ﺭﺍ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﻋﻠﻤﺎ ﻭ
ﻣﺮﺩﻡ ﻗﻔﻘﺎﺯ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺍﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﺳﺮﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺠﻒ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺻــﻒ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻨﺪ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺍﺯ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺘﺤﻌﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺷﺎﻫﺰﺍﺩﻩ ﺑﺰﺭگ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻋﺒﺎﺱﻣﻴﺮﺯﺍ ﻛﻪ ﺣﻖ
ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﺮﮔﺮﺩﻥ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ.
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷــﻴﺦ ﺟﻌﻔﺮ ﻧﺠﻔﻰ ﻓﺘــﻮﺍﻯ ﺟﻬﺎﺩ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺭﻭﺱﻫﺎ ﺭﺍ
ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺜﻞ ﻣﻼ
ﺍﺣﻤﺪ ﻧﺮﺍﻗﻰ ،ﺷﻬﻴﺪ ﺛﺎﻟﺚ ،ﻣﻼﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻰ ﺑﺮﻗﺎﻧﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ
ﻭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻤﻪ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺟﻬﺎﺩ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ
ﻓﺮﺍﻫﺎﻧــﻰ ﺻﺪﺭﺍﻋﻈﻢ ،ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﺑﺰﺭگ ﻫﻤــﻪ ﻓﺘﻮﺍﻫﺎ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﺩﺭ ﺭﺳــﺎﻟﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺟﻬﺎﺩﻳﻪ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺁﺭﺷﻴﻮﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ.
ﻋﻠﻤﺎ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺘﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺟﺒﻬﻪ ﻫﻢ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﻛﻔﻦﭘﻮﺵ ﺩﺭ ﻗــﺮﺍﺭﮔﺎﻩ ﺍﺻﻠﻰ
ﻓﺘﺤﻌﻠﻰ ﺷــﺎﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳــﻠﻄﺎﻧﻴﻪ ﺯﻧﺠﺎﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺣﻀﻮﺭ
ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻋﺒﺎﺱ
ﻭ ﻟﺸﻜﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﺑﻪ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻧﺠﻒ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻓﺘﺤﻌﻠﻰﺷﺎﻩ
ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎ ﻭ ﺳــﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ
ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺳــﭙﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺑﻪ ﺗﻮﺳــﻌﻪ
ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ،ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺣﺴﻴﻨﻴﻪﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺰﺍﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ
ﻭ ﻣﺮﺍﻗﺪ ﺷــﺮﻳﻔﻪ ﺍﻣﺎﻣﺰﺍﺩﮔﺎﻥ ﻭ ﺍﺋﻤﻪ ﺩﺭ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﻭ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻥ
ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﻭﺭﺯﻳﺪ ﻭ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﻣﻮﺝ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻴﻌﻰ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﻭ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ،ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳــﻦ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ
ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ
ﻭ ﺍﻓﺘﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷــﺪ .ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳــﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦﺷﺎﻩ
ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺷــﺪ ﺑﻪ ﺷــﻜﻞﮔﻴﺮﻯ
ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ .ﺩﻻﻳﻠﺶ ﺭﺍ ﻋﺮﺽ ﻣﻲﻛﻨﻢ .ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺩﻭﺭﻩ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦﺷﺎﻩ
ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻯ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ
ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻣﻬﻤﻲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﻫﻢ ﻋﻠﻤﺎ ﺣﺴﺎﺱ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ،ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﻭﻳﺘﺮ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﻛﻤﭙﺎﻧﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻰ ﻛﻪ
ﺗﻮﺳﻂ ﺭﻭﻳﺘﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲﺷﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﺨﺺ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ
ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﺪ .ﻭﺍﺳــﻄﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻫﻢ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴﻴﻦﺧﺎﻥ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻﺭ
ﺑﻮﺩ .ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴــﻴﻦﺧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺗﻮﺳﻌﻪ
ﭘﻴــﺪﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺗﺎ ﺫﻳﻞ ﺗﻮﺳــﻂ ﺧﺎﺭﺟﻰﻫﺎ
ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺷﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﻭﻗﺘﻲ ﺷﻤﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﻭﻳﺘﺮ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ
ﻛﻨﻴﺪ ﺣﻴﺮﺕ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ 60ﺳﺎﻝ
ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻲﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻰﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻌﺎﺩﻥ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ،ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ
ﺭﺍﻩﻫﺎ ،ﺟﻨﮕﻞﻫــﺎ ،ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺧﻂ ﺭﺍﻩﺁﻫﻦ ﻭ ﻣــﻮﺍﺭﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻪ
ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻰﻫﺎ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎﭼﻴﺰﻯ ﺑﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻭ
ﺷﺨﺺ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦﺷﺎﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺍﻳﻨﺠﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴــﻦ ﺑــﺎﺭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺷــﻴﻌﻰ ﺑــﻪ ﻧﺎﻡ
ﻣﻼ ﻋﻠﻰ ﻛﻨﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﺑﻪ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦﺷــﺎﻩ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﻂ ﺭﺍﻩﺁﻫﻦ ﺑﻪ
ﻧﻜﺎﺕ ﻇﺮﻳﻔﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﻘﺐ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺘﺶ ﺍﺣﺸﺎﻡ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﭘﺎﻳﺎﻥ ﺻﺒﺢ ﻭ ﻏﺮﻭﺏ
ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺘﻨﺪ ،ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺧﻂ ﺭﺍﻩﺁﻫﻦ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺟﺰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺟﻨﺒﻰ
ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺑﻜﻨﺪ ﻭ ﺩﻓﻌﺘﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺸﻮﺩ .ﺷﻤﺎ ﭼﻪ
ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺩﻓﺎﻋﻰ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺟﻨﺒﻰ ﺑﺎﻳﺴﺘﻴﺪ .ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺷﺎﻩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻫﻢ
ﺑﻪ ﺳﺎﺩﮔﻰ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﺍﺟﻨﺒﻰ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻧﻈــﺮ ﻣﻦ ﻗــﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﻭﻳﺘﺮ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ 1290ﻕ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﺳــﺮﺁﻏﺎﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﺎ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺭﻭﺱﻫﺎ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻰﻫﺎ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻮﻯﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ
ﺁﺷــﻜﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻨــﺪ ﻭ ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺸــﻐﻮﻝ
ﭼﭙﺎﻭﻝ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷــﺪﻧﺪ .ﺧﻂ ﺗﻠﮕﺮﺍﻑ ،ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺑﺎﻧﻚ،
ﮔﻤﺮﻙ ،ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺟﻨﮕﻞﻫﺎ ،ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﺭﻳــﺎ ،ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ
61
ﻣﻴﺮﺯﺍﻱﺷﻴﺮﺍﺯﻱ؛ﺑﺎﺻﺪﻭﺭﻓﺘﻮﺍﻱﺗﺤﺮﻳﻢﺗﻨﺒﺎﻛﻮﺩﺳﺖﺑﻪﺍﻗﺪﺍﻣﻲﺑﺰﺭگﺯﺩ.
ﺑﺮﺧﻲﺍﺯﻣﺤﻘﻘﺎﻥﺁﻥﺭﺍﺳﺮﺁﻏﺎﺯﻳﻚﺟﻨﺒﺶﺍﺳﻼﻣﻲﺩﺭﺍﻳﺮﺍﻥﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
ﺟـﻼﻝ ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﻣﻌﺘﻘـﺪ ﺑﻮﺩ ﺍﻋـﺪﺍﻡ ﺷـﻴﺦﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧـﻮﺭﻱ ﺯﺩﻭﺩﻥ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻣﺠﺘﻬﺪﻳﻦ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻮﺩ.
ﺳﻴﺪﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﻣﻄﺮﺡ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ،ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺗﺮﻭﺭ ﺷﺪ.
ﺍﻳــﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﺑــﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺑﺰﺭﮔــﻰ ﺭﺥ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳــﺮﺁﻏﺎﺯ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﺳــﻼﻣﻲﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﺣﺎﺩﺛﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﻳﺎ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﻳﺎ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ
ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻟﻮﺍﻯ ﭘﺮﭼﻢ ﺗﺤﺮﻳﻢ .ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ .1307ﻕ
ﺍﻣﻀﺎ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺧﻮﺏ ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻯ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻔﺎﺳﺪ ﺁﻥ
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪ ،ﺟﻨﺒﺶ ﺿﺪﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺩﻭﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﻳﻌﻨﻰ
ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ . 1309ﻕ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻣﻨﺸــﺎ ﻭ ﺍﻟﮕــﻮﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺗﻰ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﻫﻨﺪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ »ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺟﻬﺎﻥ« ﺟﻮﺍﻫﺮ
ﻫﻨﺪ ،ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﺎﻻﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎ
ﺩﺭﺱ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺟﻨﺒــﺶ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺭﺍ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﻲﺯﻧﺪ .ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻨﻔﻰ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ
ﻫﺰﻳﻨﻪﺳﻨﮕﻴﻨﻰﻭﺑﺪﻭﻥﺍﻳﻨﻜﻪﺩﺳﺖﺑﻪﺍﺳﻠﺤﻪﺑﺒﺮﻧﺪﻭﺑﺪﻭﻥﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻯ
ﺷﺪﻳﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﺎﻻﻯ ﺍﺟﻨﺒﻰ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻬﻤﻲ ﺯﺩﻧﺪ .ﺍﺯ
ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﻭﻳﺘﺮ ﺗﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻭﻡ ﻫﺴﺘﻴﻢ،
ﺑﺨﺸﻰﺍﺯﻋﻠﻤﺎﺑﺎﻧﻬﺎﺩﺩﻭﻟﺖﻓﺎﺻﻠﻪﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪﻭﻭﺍﺭﺩﺣﻮﺯﻩﺍﻣﺮﺑﻪﻣﻌﺮﻭﻑ
ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻫﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﻫﻢﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎﻛﻪﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﺩﻭﻟﺖﻓﺨﻴﻤﻪﻭﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻣﻄﺮﺡ
ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﺯ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﺿﺮﺑﻪ
ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ .ﺁﻥ ﻓﺘﻮﺍ ﭼﻨﺎﻥ ﻧﺎﻓﺬ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻫﻢ ﺭﺍﻩﻳﺎﻓﺖ.
ﻋﺒﺎﺱ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺩﻭﻡ ،ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺎﻃﺮﺍﺗﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ
ﺑﻌﺪﺍﺯﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖﻭﭘﺲﺍﺯﻓﻮﺕﻭﻯﭼﺎپﺷﺪ.ﻋﺒﺎﺱﻣﻴﺮﺯﺍﺩﺭﺁﻥﻛﺘﺎﺏ
ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ،ﺑﺎ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺷﻜﺎﺭﮔﺎﻩ ﺩﻭﺷﺎﻥ ﺗﭙﻪ
ﺑﻮﺩﻳﻢ ،ﻇﻬﺮ ﺷﺪ .ﺷﺎﻩ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ﻗﻠﻴﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩ ﺑﻪ
ﻗﻠﻴﺎﻥ ﻛﺸﻴﺪﻥ .ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺟﺮﺍﺕ ﻧﻜﺮﺩ ﻗﻠﻴﺎﻥ ﺑﻜﺸﺪ ﺣﺘﻰ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ
ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻌﺎﺭﻑ ﻛﺮﺩ ،ﻳﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ،ﻗﻠﻴﺎﻥ ﻧﻜﺸﻴﺪﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻛﻪ
ﻣﺮﺟﻊ ﻣﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺣﺮﺍﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺮﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﺤﻀﺮ ﻋﻤﻮﻣﻰ ،ﻧﻪ! ﺍﻳﻦ
ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺧﺪﺍﺳﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭﺝ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ
ﻗﺘﻞ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻗﺘﻞ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ .1313ﻕ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ .ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷــﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻇﻞﺍﷲ ﻭ ﺳــﺎﻳﻪ ﺧﺪﺍ
ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ
ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﻓﺮﺍﺷﺒﺎﺷﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦﺷﺎﻩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴــﺖ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻗﺪﺍﺳﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺮﻭﺭ ﻭ ﻛﺸﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﻰ ﺩﺭ ﻣﺨﻴﻠﻪ ﻫﻴﭻ ﻓﺮﺩ ﻣﺬﻫﺒﻰ
ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻲﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺳﻜﻮﺕ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﻛﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﺮﻭﺭ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ.
ﺣﺘﻰ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﻭﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ
ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻣﺠﻮﺯ ﺗﺮﻭﺭ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ
ﻭﻟﻰ ﺑﻨﺪﻩ ﺗﺎﻣﻞ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﻭﺷــﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ
ﻣﺠﻮﺯ ﺗــﺮﻭﺭ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩ ،ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ .ﺗﺮﻭﺭ ﺗﻮﺳــﻂ ﺷــﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ
ﻣﻴﺮﺯﺍﺭﺿــﺎ ﻛﺮﻣﺎﻧﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﻳﺪﺍﻥ ﺳــﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ
ﺍﺳــﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻭﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺗﺮﻭﺭ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﻣﺘﻮﺍﺭﻯ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻣﻲﺭﻭﺩ ،ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ
ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﻫﻢ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﻭﺭ ﺭﺍ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ
ﻋﻠﻤﺎ ﺗﺌﻮﺭﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻠﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺴـﺘﻨﺪ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ
ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ .ﭼﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩ؟
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻫﻴﭻ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ ﺑﺎﺷﺪ
ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺎ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ
ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻃﺮﺡ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺩﺍﺩ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨــﺪﻩ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺩﻳﮕــﺮﻯ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ
ﺳــﺎﻳﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻌﺼﻮﻡ)ﻉ( ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻟﺬﺍ ﺍﮔــﺮ ﺑﺤﺚ ﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﻣﻲ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﻻﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻓﻘﻴﻪ ﻳﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻄﻠﻖ
ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﻻﻳﺖ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻓﻘﻴــﻪ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺭ ﺣﺴــﺒﻴﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﺮ ﻗﻀﺎ ،ﻧﻤﺎﺯ
ﺟﻤﻌﻪ ،ﺗﻤﻠﻚ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻳﺘﻴﻢ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺑﺎﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺷــﺪ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷــﻴﺦ
ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻣﻲ ﺷﺪ
ﻛــﻪ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭﺍﺑﺴــﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺷــﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﻳﭙﺮﻡ ﺧﺎﻥ
ﺍﺭﻣﻨﻰ ﻭ ﺳــﺮﺩﺍﺭ ﺍﺳــﻌﺪ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﺰﺭگ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﺎ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﭼﻮﺑﻪ ﺩﺍﺭ ﺳــﭙﺮﺩﻩ ﺷــﺪ .ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺑﺎ ﺳــﻜﻮﺕ ﻣﻌﻨﺎ ﺩﺍﺭ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻫﻤﺘﺮﺍﺯ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑــﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺪﻩ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺍﮔــﺮ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮﻯ ﻫﻢ ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩ ،ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳــﻜﻮﺕ
ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﻴﺦ ﻣﻲﺷﺪ.
62
ﺑــﻪ ﻗﻮﻝ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺟﻼﻝﺁﻝ ﺍﺣﻤﺪ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻏﺮﺏﺯﺩﮔﻰ ،ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷــﻴﺦ ﺣﺮﻣﺖﺷــﻜﻨﻰ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﻭ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺯﺩﻭﺩﻥ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻣﺠﺘﻬﺪﻳﻦ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻮﺩ .ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﻗﺎﺟﺎﺭ
ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻫﺮﺟﺎﻛﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﻭ ﺟﻨﺒﺸــﻰ ﺩﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﭘﺸــﺖ ﺁﻥ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺧﻴﻠﻰ
ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﺭﻭﺷــﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪﺍﻯ ﺑﺮﺳــﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻟﻴﻠﻰ ﺷﺪﻩ
ﻧﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻩﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳــﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻋﺮﺻﻪﺍﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪﻯ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﺷــﻮﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﺬﻣﻮﻡ
ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ.ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺪﺍﻡ ،ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺗﺮﻭﺭ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺳــﺖﻫﺎ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻢ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﺟﻮﺧﻪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪ
ﻭ ﻫﻢ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﭘﺸﺖﺳﺮ
ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻳﻚ ﺩﺳــﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﻮﺩ.
ﻳﻌﻨﻰ ﺷـﻤﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﺪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﻭ ﺗﺮﻭﺭ ﺳـﻴﺪﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ
ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﺷﺪ ،ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ
ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟
ﺑﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﺣﺴــﺎﺱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ .ﺍﺻﻮﻻ ﺩﺳﺖﻫﺎﻳﻰ
ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﺳــﺘﻨﺪ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺤﺚ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻧﺒﻮﺩ .ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺤﺚ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ
ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﺎ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ 15،14ﺳﺎﻝ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ﻣﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ
ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪﻣــﺮﻭﺭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟــﺎ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ .ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻛﻢﻛــﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺷﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝ ﺍﺯ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺭﺿﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺩﺳــﺖ ﺑﺰﻧﺪ ﻣﺪﺭﻛﻰ ﻧﺪﻳﺪﻡ .ﺁﻧﭽﻪ ﺭﻭﺷــﻦ ﺍﺳﺖ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ
ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻗﺘﻞ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺧﻮﺍﺳﺖ
ﻋﻤﻮﻡ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﺮﻭﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ
ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻭﻳــﮋﻩ ﻋﻠﻤﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻻﻳــﻞ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮﺵ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺭﻭﺱﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲﻫﺎ
ﻭ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺷﺨﺺ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ.
ﻃــﻰ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ 10ﺳــﺎﻟﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻗﺘﻞ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦﺷــﺎﻩ ﺗﺎ
ﺷــﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻴﺖ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ،ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺭﻭﺷــﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻓﺮﻧﮓﺭﻓﺘﻪ ﻧﺸــﺮﻳﺎﺕ
ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫــﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﺭﺳــﺎﻧﺪﻧﺪ،
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﻓﻀﺎﻯ ﺭﻭﺷــﻨﮕﺮﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﻣﻦ ﻳﺎﺩ
ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺣﺒﻞﺍﻟﻤﺘﻴﻦ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ
ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ ﻣﻮﻳﺪﺍﻟﺴــﻼﻡ ،ﺩﺭ ﻛﻠﻜﺘﻪ ﻫﻨﺪ ﭼﺎپ ﻣﻲﺷﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ
ﺟﺮﻳﺪﻩ ﻭﺯﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲﺷﺪ .ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻋﻠﻤﺎﻯ
ﻧﺠﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺣﺒﻞﺍﻟﻤﺘﻴﻦ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻭ ﺍﻓﺸــﺎﮔﺮﻯ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ
ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺩ ﺑﻮﺩ.
ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻬﻢ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺳــﺎ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺣﺮﺍﻡ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴــﺘﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ
ﻗﻠﻢ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺿﻞﺍﷲ ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﻫﻢ
ﻧﻘﺪ ﻭ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻛﺮﺩ .ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻓﺸﺎﮔﺮﻯ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﻯ
ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﻋﺘﺒــﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﻫﻢ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻭ
ﺳﻪ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ،ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻧﻰ ،ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺧﻠﻴﻞ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﻭ
ﻣﻼ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ
ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺟﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ.
ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮﺟﺴــﺘﻪ ﻋﻠﻤﻰ ،ﻓﻘﻬﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺼﺎﻓﺎ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺪﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ
ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﺗﺎ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﺮگ ﻣﺸﻜﻮﻙ
ﺑﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻧﻈــﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ )ﻧﻈﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻰ( ﺑﺮﺧﺎﺳــﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳــﻴﺪ ﻣﺤﻤــﺪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ،
ﺳﻴﺪﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﻄﻌﻰ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ
ﻋﻠﻤﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺣﺎﺝﺁﻗﺎ ﻧﻮﺭﺍﷲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰ ،ﺁﻗﺎ ﻧﺠﻔﻰ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ،ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻧﺠﻒ
ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﺑﻌــﺪ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻔﻰ ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺸﺮﻭﻁ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ
ﻛﺮﺩﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎ ﻧﻔﻰ ﺳﻠﻄﻨﺖ
ﻣﻄﻠﻘﻪ ،ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸــﺮﻭﻁ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻳﻮﻧﺎﻥ ﻭ
ﺭﻭﻡ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻧﺨﺒﻪ ﻭ ﺍﺷــﺮﺍﻑ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺍﻣﺎ
ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 2500ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﭼﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ،ﭼﻪ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ .ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ 2500ﺳﺎﻝ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺭﺍﻋﻰ ﻭ ﺭﻋﻴﺖ
ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﭼﻮﭘﺎﻥ ﻭ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻴﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ .ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻫﺮﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﻛﻪ
ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺭﺍ ﺗﺤﺴــﻴﻦ ﻛﺮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻢ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻨﺎﻓﺎﺗﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺷﺎﻩ
ﻭ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻫﻢ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺍﻟﺒﺘـﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻃﻴﻒ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻣﺸـﺮﻭﻃﻴﺖ ﻫﻢ
ﺑﺮﺧـﻰ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﻄـﺮﺡ ﺭﺍ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ،ﻟﺬﺍ ﻧﻤﻲﺗـﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺭﺍ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺍﻧﺴﺖ؟
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﻪ
ﺩﻓﺎﻉ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﻭ ﻧﻈﺮﻯ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ
ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ .ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻠﻤﺎ ،ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺑﻮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺳــﺎﻳﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳــﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺻﺪﻣﻪ
ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺣﺮﻳﻢ ﺷﻴﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﻭﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﻠﻴﻒ
ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﺩﻣﻲﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ
ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻫﻢ
ﺯﺩﻥ ﺑﺮ ﻃﺒﻞ ﺗﻮﺧﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﺧﻮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﺍﻳــﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﻣﺒــﺎﺭﺯﻩ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ
ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﺳــﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ .ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺭﺍ
ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳــﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﻛﺮﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﺜﺎﻝﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﺎ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ،ﻧﻔﻮﺫ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ
ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﻣﻔﺼﻠﻰ ﺭﺍ ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﺟﻤﺎﻻ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﻋﺮﺽ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ
ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺍﺻﻼﺡ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺁﻥ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ
ﺍﺯ ﺩﺍﺧﻞﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ .ﺧﻮﺩﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ،ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻫﻢ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺸــﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ
ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷــﺎﻩ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺍﺣﺴﺎﺱ ﮔﻠﮕﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ؛ ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺷﺎﻩ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺸــﺨﺺ ﻛﺮﺩﻥ ﻋﻠﻮﻓﻪﻫﺎﻯ ﺍﺻﻄﺒﻞ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ
ﺑﺎﻳﺴــﺘﻰ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺠﻮﺯ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻮﻓﻪ
ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺍﺻﻄﺒﻞ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻼﻥ ﺑﻘﺎﻝ ﻭ ﻓﻼﻥ ﭼﻘﺎﻝ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﻓﺘﻨﺪ.ﺧﻮﺏ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻓﺮﺩﺍﻯ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺑﻴﻦ ﺻﻔﻮﻑ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻋﻠﻤﺎ
ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺻﻒ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩﺍﻧﺪ
ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻣﻲﻛﺸــﺪ ﻛﻪ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﺩﺍﺭﻭ ﺩﺳــﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﭘﻴــﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﭘﺮﺍﻛﻨــﻰ ﻭ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪﭘﺮﺍﻛﻨﻰ
ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻧﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻧﺠﻒ ﻭ ﺳــﻴﺪﻳﻦ
)ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﺳﻴﺪﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ
ﺳﻴﺪﻳﻦﺳﻨﺪﻳﻦﻛﻪﺩﻭﺳﻨﺪﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺑﻮﺩﻧﺪ(ﺩﺭﺻﻒﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺍﺳــﺘﻌﻤﺎﺭ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﺸﺘﺖ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩ
ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺿﻌﻒ ﻧﻬﺎﺩ .ﭼﻴﺰﻯ ﻧﮕﺬﺷﺖ
ﻛﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺑﻤﺒﺎﺭﺍﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻻﺯﻡ
ﺍﺳﺖﺍﺷﺎﺭﻩﻛﻨﻢﺑﻪﺑﺮﺧﻰﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰﻛﻪﺁﻥﻣﻮﻗﻊﻣﻨﺘﺸﺮﻣﻲﺷﺪﻧﺪ.
ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺴــﻴﺮﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺻﻮﺭﺍﺳــﺮﺍﻓﻴﻞ ﻛﻪ
ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎﻳﻰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭼﺮﻧﺪ ﻭ ﭘﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﻫﺨﺪﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪ
ﻣﻲﺷﺪ ،ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﺷﺪ ،ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻋﻤﻠﻰ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺑﻮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻪ ﺗﻮپ ﺑﺴﺘﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻪ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺗﻠﺨﻰ ﺑﻮﺩ ﺩﻭﺭﻩ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺻﻐﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺷﺪ .ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺑﻌﻀﺎ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﺜﻞ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻠﻚﺍﻟﻤﺘﻜﻠﻤﻴﻦﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﻄﺒﺎﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ
ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺑﻌﻀﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﺳﻴﺪﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﻣﺜﻞ
ﺳــﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺍﺧﺘﻨﺎﻕ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻯ ﻫﻢ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺿﺪﺩﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺭﺳــﺎﻟﻪﺍﻯ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﺬﻛﺮﻩ ﺍﻟﻐﺎﻓﻞ ﻭ
ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﻟﺠﺎﻫﻞ ﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﺭﺳﻤﺎ ﺍﺯ ﺑﻤﺒﺎﺭﺍﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻓﺴﺎﺩ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﺑﺎﺑﻴﻞ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩ ﻳﻌﻨﻰ
ﺑﻤﺒﺎﺭﺍﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺍﻟﻬﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ.
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺍﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﭼﻰﻫﺎ ﺟﺰ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﻣﻔﺴﺪﻩ
ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﻛﺎﻥ
ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻲﻛﺮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺘﺒﺪﺍﺩ ﺻﻐﻴﺮ ﺣﺪﻭﺩ ﻳﺎﺯﺩﻩﻣﺎﻩ ﻃﻮﻝ ﻛﺸــﻴﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ
ﻫﻤﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻋﻠﻤﺎ ﺍﺯ ﺳــﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎﻯ ﻣﺴــﻠﺤﺎﻧﻪ ﻭ
ﻛﺎﻧﻮﻥﻫﺎﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷــﺎﻩ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ .ﻳﻜﻰ ﺩﺭ
ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺑــﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺣﺎﺝ ﺁﻗﺎ ﻧﻮﺭﺍﷲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧــﻰ ﻭ ﺁﻗﺎ ﻧﺠﻔﻰ ،ﻳﻜﻰ
ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺳــﺘﺎﺭﺧﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﻗﺮﺧﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﺁﺧﻮﻧﺪ
ﺧﺮﺍﺳــﺎﻧﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻗــﻮﻝ ﻭ ﺗﻜﻪﻛﻼﻣﻲﻣﺮﺣﻮﻡ
ﺳــﺘﺎﺭﺧﺎﻥ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺁﺧﻮﻧــﺪ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﻭ ﺗﺤﺖ
ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰﺷﺎﻩ
ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﮔﻴﻼﻥ ﻫﻢ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﮔﻴﻼﻥ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ
ﺷــﺨﺺ ﻣﻴﺮﺯﺍﻛﻮﭼﻚ ﺧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻳﺎﻡ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺳــﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﻣﺘﺼﺮﻑ ﺷــﺪﻧﺪ ﻭ
ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷــﺎﻩ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺭﻭﺳــﻴﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﻭ
ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩ.
ﻳﺎﺩ
ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺍﻫﻲ
ﻛﻪ ﺗﺮﻭﺭ ﺷﺪ
ﺳــﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻫﺒــﺮﺍﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻧﻬﻀﺖ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1256ﻕ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ .ﻭﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ،ﺳﻄﻮﺡ ﻋﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﻧﺎﻣﺪﺍﺭﻱ ﭼﻮﻥ
ﺷﻴﺦ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺍﻧﺼﺎﺭﻱ ،ﺣﺎﺝ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴﻦ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ ،ﺣﺎﺝ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ
ﻛﻮﻩ ﻛﻤﺮﻱ ﻭ ﺷــﻴﺦ ﺭﺍﺿﻲ ﻧﺠﻔﻲ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﻧﺎﻳﻞ
ﺁﻣﺪ .ﺩﺭ 1295ﻕ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﭘﺪﺭ ﻧﺸﺴﺖ ﻭ ﻭﺍﺭﺙ
ﻣﻨﺎﺻﺐ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺪﺭ ﺷﺪ.
ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻣﺪ ﺩﺭ
ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1309ﻕ ﺑﻮﺩ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺑﺎ ﺳــﺎﻳﺮ ﻋﻠﻤﺎ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ
ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻋﻮﺕ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻲ ﻣﺤﺎﺑﺎ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ
ﺩﻋﻮﺕ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﺳﻴﮕﺎﺭ ﻛﺸﻴﺪ ﻭ ﺣﺮﻣﺖ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﮔﻔﺖ »ﻣﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪﻡ ﻭ ﺑﻪ
ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺷﺮﻋﻲ ﺧﻮﺩ ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻢ« ﻭ ﺻﺮﻳﺤ ًﺂ ﻓﺘﻮﺍ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ
ﺍﻧﺤﺼﺎﺭ ﺗﻮﺗﻮﻥ ﻭ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﻣﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﺗﻮﺗﻮﻥ ﻭ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﻫﻢ
ﻣﻨﻊ ﺷﺮﻋﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﭘﻲ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻋﻜﺲ ﻣﺴﻴﻮ ﻧﻮﺯ ﺑﻠﮋﻳﻜﻲ ﻭﺯﻳﺮ ﻛﻞ
ﮔﻤﺮﻛﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﻟﻤﺎﺳــﻜﻪ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ
ﻣﺤﺮﻡ ،1323ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻣﻨﺒﺮ ﺭﻓﺖ ﻭ ﻋﻜﺲ ﻧﻮﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺸــﺎﻥ
ﺩﺍﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﺳــﺘﺎﺭ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﻭ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺍﻭ ﺷــﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ
ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻱ ﺗﺪﺍﺭﻙ ﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻳﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎﺭﻱ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ،
ﻓﻘﻂ ﺳــﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﭼﻨﺪﻱ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ
25ﺭﻣﻀــﺎﻥ 1323ﺩﺭ ﻣﻨــﺰﻝ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻫﻤﺒﺴــﺘﮕﻲ ﻭ
ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺷﺪ .ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﻤﺎﻥ
ﺑﻪ ﺣﺪﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺴﺮﻭﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺎﻡ ﻣﻈﻔﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩ .ﺑﺎ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺷﺎﻩ
ﺑﻪ ﻛﺸــﻮﺭ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺭﺍ
ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﮔﺴــﺘﺮﺵ ﺩﺍﺩ .ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﻣﺠﻠﺲ،
ﻣﻈﻔﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺩﺭﮔﺬﺷــﺖ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ
ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﻣﺠﻠﺲ
ﺍﻭﻝ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳــﻲ ﺑﻮﺩ .ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ
ﻼ ﺑﺎ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻡ
ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻤﻠﻜﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣ ً
ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎﺷــﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺍﺳﺎﺳﺎً ﺑﺎ ﺁﻣﻴﺨﺘﻦ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺩﺭ
ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻲ ﺑﺎ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﺎ ﺷﺮﻳﻌﺖ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ؛ ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺩ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ
ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﺑﺎ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺭﺍ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎﻱ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺷــﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ
ﺟﺪﺍﻳﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻣﺤﻤﺪ
ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻩ ﻛﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻄﺮ ﻣﻲﺩﻳﺪ ﺩﺭ 23ﺟﻤﺎﺩﻱ ﺍﻻﻭﻟﻲ
1326ﺑﻪ ﻗﺰﺍﻗﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻟﻴﺎﺧﻮﻑ ﺭﻭﺳﻲ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺗﻮپ ﺑﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ
ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺧﺎﻧﻘﻴﻦ ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩ،
ﺳــﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻭ ﻣﺪﺕ ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺑﺰﻫﺮﻭﺩ
ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺳــﭙﺲ ﺑﺎ ﺍﺟﺎﺯﺓ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﺭﻓﺖ .ﭘﺲ
ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﻮﺳــﻂ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻭ ﺳﻘﻮﻁ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻩ،
ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻗﺒــﻞ ﺍﺯ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻭﻡ ﺩﺭ ﺫﻳﻘﻌــﺪﺓ ،1327ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻝ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷــﺪ .ﺳﻴﺪ
ﻋﺒﺪﺍﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﺴــﻴﺮ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭﻗﺘﻲ
ﺑﻪ ﺭﺍﻭﻧﺞ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲﻫﺎﻱ ﻗﻢ ﺭﺳﻴﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﺯﻧﺪﺵ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ
ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻛﺮﺩ ،ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺧﻮﻳﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ» :ﺗﻮ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻱ ﻭ
ﺷــﻴﺦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺍﺭ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺛﻠﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ؛
ﭼﺮﺍ ﻧﺮﻓﺘﻲ ﺑﻨﺪ ﺩﺍﺭ ﺭﺍ ﺑﮕﻴــﺮﻱ ﻭ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻨﮓ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳــﻼﻡ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻟﻄﻤﻪ ﻭ ﺳﻜﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺸــﻮﺩ« .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ ،ﺗﻨﺪﺭﻭﺍﻥ ﻛﻤﺮ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺍﻭ
ﺑﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ 8ﺭﺟﺐ ،1328ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻠﺢ
ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﻴﺪ .
63
ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺟﺪﺍﻝ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﻭ ﻣﻜﺘﺐ
ﺍﺧﺒﺎﺭﻱﮔﺮﻱ ﺭﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺮﻳﺰﻱ
ﻣﺠﺘﺒﻲ ﺳﻴﻔﻲ
64
ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻣﺘﻮﻥ ﻭ ﻧﺼﻮﺹ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﭘﻴﺪﺍﺳــﺖ ،ﺷــﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻧﻬﺎﺩ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ
ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻴﻌﻰ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﻯ ﺗﺤﺖﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺩﺭﭘﺎﺭﻩ ﺍﻯ
ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺷﻴﻌﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ
ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺳــﻘﻮﻁ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺒﺎﺳــﻰ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷــﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺍﻳﻠﺨﺎﻧﺎﻥ ،ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻇﻬﻮﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺟﺴﺘﻪ ﻭ
ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﺷﺎﻥ ،ﻗﻢ ﻭ
ﻃﻮﺱ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺍﻣﺎ ﺷﻜﻞ ﺭﺳﻤﻰ
ﻭ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺷــﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻴﻌﻰ ﺻﻔﻮﻳﻪ
ﻣﺪﻋﻰ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺗﺸﻴﻊ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﻠﻤﺎﻯ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻯ
ﻣﺜﻞ ﺷــﻴﺦﺑﻬﺎﻳﻰ ،ﺷــﻴﺦ ﺣﺮ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻭ ﺩﻩﻫﺎ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﻌﺮﻭﻑ
ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷــﺪﻧﺪ ﻭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ،ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ،
ﻗﺰﻭﻳﻦ ،ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻛﺎﺷــﺎﻥ ﻭ ﻓﺎﺭﺱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﻣﺎﺣﺼﻞ ﺁﻥ
ﺗﻼﺵﻫﺎ ﻭ ﺯﺣﻤﺎﺕ ،ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻃﻼﺏ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺗﻔﺴﻴﺮ ،ﻓﻘﻪ ،ﻓﻠﺴﻔﻪ،
ﻋﺮﻓﺎﻥ ،ﺍﺩﺑﻴــﺎﺕ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻮﺩ؛ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺷــﻜﻞﮔﻴﺮﻯ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺑﻮﺩ.
ﺑﺴــﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺤﻘﻘﺎﻧــﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒــﺎﻁ ﺑﺎ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ
ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺑﺤﺚ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻻﻳﻞ ﻋﻤﺪﻩ ﺗﻮﺳﻌﻪﻧﻴﺎﻓﺘﮕﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯﮔﺮﻯ ﻭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥ
ﺑﺎ ﺗﻔﻜﺮ ﻋﻘﻼﻧﻰ ﺷﻴﻌﻰ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺟﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﭘﮋﻭﻫﺸــﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺒﺎﺣﺜﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ
ﻭ ﺍﺻﻮﻟﻴﻮﻥ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺪﻳﺚ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻌﺼﻮﻡ)ﻉ(
ﻣﻄﺮﺡ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﺍ ﺣﺠﺖ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ،
ﻣﺒﺎﺡ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰﻯ ﻣﺒﺎﺡ
ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻣﺠﻮﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺻﻮﻟﻴﻮﻥ،
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺒﺎﺡ ﺍﺳــﺖ ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﺧﻼﻑ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺍﻣﺮ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺷﻤﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩﻫﺎ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ،ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺍﮔﺮ
ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﺧﺒــﺎﺭﻯ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﺪ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ ﭼﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻯ
ﺭﺥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺑﺎﺷﻴﺪ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﺤﺪﺛﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺭﺍﻩﺣﻞ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻫﻴﭻ ﺍﻣﺮ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﺍ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺻﻼ
ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﻴﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻧﻘﻞ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺷﻤﺎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ ﻓﺘﻮﺍﻯ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷــﻴﺮﺍﺯﻯ ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ
ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺳــﺖ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺼﻮﻣﻰ ﺣﻜــﻢ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ
ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺍﻣﺎ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷــﻴﺮﺍﺯﻯ ﺍﺯ ﺑﺎﺏ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺼﻠﺤﺖ
ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭ ﺣﺮﺍﻡ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳــﺘﻌﻤﺎﻝ ﺗﻨﺒﺎﻛــﻮ ﺣﻜﻢ ﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ ﻭ ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﺑﺎ ﺍﺳــﺘﻌﻤﺎﺭ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺯ ﻣﻌﺼﻮﻡ)ﻉ( ﺻﺎﺩﺭ ﻧﺸﺪﻩ
ﺍﺻﻮﻟﻴﻮﻥ
ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ
- 1ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﺭﺍ ﻭﺍﺟﺐ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 2ﺍﺩﻟﻪ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺍﺣــﻜﺎﻡ ﺭﺍ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ،ﺳــﻨﺖ ،ﺍﺟﻤﺎﻉ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ
ﻋﻘﻠﻲ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 3ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻭ ﻣﻘﻠﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
- 4ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑــﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ،ﻋﻠﻮﻡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻓﻘﻪ ﺭﺍ
ﺷﺮﻁ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 5ﺑﻴﻦ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕــﺮ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﻳﻜﻲ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
- 6ﺍﺧﺬ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻇﺎﻫﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﺟﺎﻳﺰ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺣﺪﻳﺚ
ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.
- 7ﺑــﻪ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺍﻻﺑﺎﺣﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻳﻌﻨــﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺍﻣﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﻃﺮﻑ ﺷﺎﺭﻉ ﻧﻬﻲ ﺷﺪﻩ ،ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﺒﺎﺡ ﺍﺳﺖ.
- 8ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺩﺭﻭﻏﮕﻮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
- 9ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﺯ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺭﺍ ﻭﺍﺟﺐ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 10ﺑﻪ ﺻﺤﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺩﺭ ﻛﺘﺐ ﺍﺭﺑﻌﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
- 11ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺼﺤﺎﺏ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﺰ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 1ﺍﺟﺘﻬــﺎﺩ ﺭﺍ ﺣﺮﺍﻡ ﻭ ﺍﺧــﺬ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳــﻖ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﻣﻨﻘﻮﻝ ﺍﺯ
ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻭﺍﺟﺐ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 2ﺍﺩﻟﻪ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺍﺩﻟﻪ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺳﻨﺖ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 3ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻘﻠﺪ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
- 4ﺟﺰ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﻲ ﺭﺍ ﺷﺮﻁ
ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 5ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﺘﻌﺎﺭﺽ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻧﻤﻲﺩﻫﻨﺪ ،ﻣﮕﺮ
ﻧﺼﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
- 6ﺍﺧﺬ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻇﺎﻫﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﻣﮕﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ
ﺗﻔﺴﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﺋﻤﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
- 7ﺣﻤﻞ ﺑــﻪ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺍﻻﺑﺎﺣﻪ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳــﻦ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺩﺭ
ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻛﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺣﺮﺍﻡ ﺑﻮﺩﻥ ﻳﺎ ﺣﻼﻝ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﻳﺪ
ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺒﺎﺡ ﻧﻴﺴﺖ.
- 8ﺩﺭﻧﻘﻞﺣﺪﻳﺚﺟﺰﺑﻪﺷﻴﻌﻪﺍﺛﻨﻲﺍﺷﻌﺮﻱﻋﺎﺩﻝﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ.
- 9ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﺯ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺭﺍ ﻭﺍﺟﺐ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ.
- 10ﺑﻪ ﺻﺤﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺩﺭ ﻛﺘﺐ ﺍﺭﺑﻌﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
- 11ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﺳــﺘﺼﺤﺎﺏ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻣﮕــﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ
ﻧﺼﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺗﺸــﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻛﻨــﺪ ﻭ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ
ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳــﻼﻡ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﻓﺘﻮﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺭﻳﺸــﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺮﻳﺰﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺍﺧﺒﺎﺭﻱﮔﺮﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ .ﺍﺣﻴﺎﻛﻨﻨﺪﻩ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪﺍﻣﻴﻦ ﺍﺳﺘﺮﺁﺑﺎﺩﻯ ﻣﺘﻮﻓﻰ ﺩﺭ
ﺳﺎﻝ .1033ﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺷــﺨﺺ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﺷــﻴﻌﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺧــﺮ ﺩﻭﺭﻩ ﺯﻧﺪﻳﻪ ﻛﺎﻣﻼ
ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﻗــﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ،ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻋﻠﻤﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﺠﻠﺴﻰ ،ﺷــﻴﺦ ﻳﻮﺳــﻒ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﺪﺍﺋﻖ ﻭ ﺣﺘﻰ
ﻣﻼﻣﺤﺴﻦ ﻓﻴﺾﻛﺎﺷﺎﻧﻰ ﺑﻴﻨﺎﺑﻴﻦ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﻭ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻫﺮﺻﻮﺭﺕ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ ﻣﺜﻞ ﺑﺤﺮﻳﻦ ،ﻋﺮﺍﻕ،
ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻗﺴــﻤﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺣﺎﻛﻢ ﺷــﻮﻧﺪ ﻭ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷــﻜﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﻯ ﺭﺍ
ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪ .ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﻛﻪ
ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺸﻴﻊ ﺑﻮﺩ ﺑﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩ .ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻭﺭﻩ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻭ ﺑﺎ
ﻇﻬﻮﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻋﻠﻤﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺩﺭ
ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻓﻀﺎﻯ ﺧﻮﻑ ﻭ ﺍﺭﻋﺎﺏ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺍﺯ ﺟﻤﻠــﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷــﺨﺼﻴﺖ
ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺸﻴﻊ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻰﺯﻳﺴﺘﻪ
ﺩﺭ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺣﺘﻰ ﻣﻨﺎﻃﻖ
ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﻓــﺎﺭﺱ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﻣﺪﺗﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻗﺎﺭ ﻛﻬﻚ )ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻗﻢ( ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﻛﻨﺪ .ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺭﺟﺎﻝ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ،ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ
ﻋﺘﺒﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻒ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻧﺸﺴــﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﻣﻮﻣﻨﻰ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺫﻛــﺮﻯ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﻟﻌﻨــﺖ ﺑﺮ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ
ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺪ.ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻰﻛﻨﺪ» :ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﭼﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻭ
ﺭﺍ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻰﻛﻨﻰ؟« ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ» :ﺍﻭ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ«.
ﻓﻀﺎﻯ ﺣﺎﻛــﻢ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﺍﺿﻊ
ﺣﺮﻛﺖﺟﻮﻫﺮﻯﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦﺩﭼﺎﺭﻣﺸــﻜﻞﻣﻰﺷــﻮﺩ.
ﻏﻠﺒﻪ ﻣﺠﺪﺩ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺑﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭﻳﻮﻥ ﺑﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻗﺎﺟﺎﺭﻳﻪ
ﺑﺮﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺷــﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻭﺣﻴﺪﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ
ﺍﺳﺖ ،ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﻋﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﻣﻬﻢ ﺣﻮﺯﻩ
ﺍﺧﺒﺎﺭﻯﮔﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳــﻼﻡ ﺑﺮﭼﻴﻨــﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ
ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺦ ﺍﻧﺼﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺗﺸــﻴﻊ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷــﻮﻧﺪ ﻭ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ
ﺑﻼﻓﺼﻞ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﻴﺦﺍﻧﺼﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺮﺯﺍﻯ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ،
ﺷــﻴﺦ ﺟﻌﻔﺮ ﻧﺠﻔﻰ ﻭ ﻣﻼﺍﺣﻤﺪ ﻧﺮﺍﻗﻰ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺍﺳــﻄﻪ ﻭﺣﻴﺪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷــﻴﻌﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻭ
ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻼ ﺣﺎﻛﻢ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺩﺭ ﺳــﺎﻳﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ
ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺴﺘﺤﺪﺛﻪ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ
ﻣﻰﺷﺪ ،ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﻧﻬﺎﺩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻬﻠﻮﻱ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ؛ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺗﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻳﻨﻲ
ﺭﺣﻤﺖﺍﷲ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ
ﺑﻴﺎﻧﻴــﻪ ﺍﻭﻝ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠــﻮﻱ )ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ( ،ﺑﻴﺎﻧﻴــﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻯ
ﺍﺯ ﻣﺬﻫﺐ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺷــﻴﻌﻪ ﺍﺛﻨﻰﻋﺸــﺮﻯ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﻴــﻪ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ
ﻣﺮﺩﻡ ﻭﻋﺪﻩ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ ﻋﺸــﺮﺗﻜﺪﻩﻫﺎ ،ﻣﻴﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ،ﻣﺸﺮﻭﺑﺨﻮﺍﺭﻯﻫﺎ ﻭ
ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻯ ﻓﺤﺸﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﭼﭙﺎﻭﻟﮕﺮﺍﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ .ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳــﻢ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰﺷﺪ .ﺍﺯ ﺁﻥ
ﻃﺮﻑ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻋﻠﻤﺎ
ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴــﺖﻫﺎ ﺻﻼﺡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺩﻳﺪﻧﺪ ،ﻟﺬﺍ
ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻮﺳﺴﺎﻥ )ﺗﺎﺳﻴﺲ (1304ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻣﻌﺮﻭﻓﻰ
ﻣﺜﻞ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻛﺎﺷﺎﻧﻰ ،ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ،ﺁﻗﺎﺯﺍﺩﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ،ﺁﻗﺎﺯﺍﺩﻩ
ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ )ﭘﺴﺮ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ( ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭژﻳﻢ ﺍﺯ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺑــﻪ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺭﺍﻯ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ.
ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺗﻨﻬــﺎ ﻣﺠﺘﻬﺪﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘــﺪﺍﻯ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﻋﻤﺮﺵ ﺑــﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛــﺮﺩ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﺪﺭﺱ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻃــﻮﻝ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ )ﺍﺯ 1304ﺗﺎ .1320ﺵ( ﺷــﺎﻫﺪ
ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ
ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺬﻫﺐ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﺸﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺮﻛﻮﺏ
ﻧﻬﺎﺩ ﻣﺬﻫﺐ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺷــﺪ .ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ ﺍﺯ
ﻛﻮﺩﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻭ ﺣﺴﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺩﺳﺖ ﻋﻠﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﻭ ﻗــﺪﺭﺕ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ )ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺗﺎ
ﺗﺎﺳــﻴﺲ ﭘﻬﻠﻮﻯ( ﺍﺯ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺩﺭ ﻫﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﺎﻛﺎﻣﻰﻫﺎﻯ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻴﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻋﻠﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺩﻭﺭ
ﻛﺮﺩ .ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺣﺴــﺎﺱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻓﺎﻳﺪﻩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ
ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﺎﻥ ﻓﺮﺩﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﺿﺎﺧــﺎﻥ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﺑﻪ
ﺩﻳﻦ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺎﺳــﻴﺲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ،ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ
ﻗﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﺣﺎﺋﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﺎ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ،ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻭ
ﺟﻬﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ )ﺑﻪﺭﻭﺍﻳﺖ ﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺩﻛﺘﺮ
ﺣﺎﺋﺮﻯ ﻛﻪ ﻧﻮﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ( ﺫﺍﺗﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ
ﻫﻢ ﻭﺍﺭﺩ ﻫﻴﭻ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺸﺪ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻤﻰﺩﻳﺪ،
ﭼﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺍﻭﻝ ﺣﻔﻆ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ
ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎﺳــﻴﺲ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻟﺬﺍ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﺧﻴﻠﻰ ﻣﻬﻢ ﺑﻮﺩ .ﻣﻊﺫﺍﻟﻚ ﻣﺸﻰ ﻣﺪﺭﺱ ﺑﺎ ﻣﺸﻰ
ﺷﻴﺦﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﺣﺎﺋﺮﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕﺷﺎﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻭﻗﺖ ﮔﻼﻳﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ
ﭼﺮﺍ ﺍﺯ ﻣﺪﺭﺱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ .ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﺪﺭﺱ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺷﺮ ﺍﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻟﺬﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﻭ ﻣﺸﻰ ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻤﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻜﻰ ﻣﺸﻰ ﺷﻴﺦ
ﻋﺒﺪﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ﺣﺎﺋﺮﻯ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﺸﻰ ﻣﺪﺭﺱ.
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺷــﺎﻩ ﻧﻴــﺰ ﻫﺮﺑﺎﺭ ﻛﻪ ﻣــﻮﺝ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻰ ﻋﻠﻴﻪ
ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﺎﺳــﺖ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻳــﺪﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ
ﻣﻰﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﭘﺸــﺖ ﺍﻳﻦ ﻣــﻮﺝ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴــﺖﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺣﻮﺯﻩﻫــﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﻗﺪﺭﺕﮔﻴﺮﻯ
ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻓﻌﺎﻝ ﻣﺜﻞ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﻭ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻛﺎﺷﺎﻧﻰ
ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﻫﺮﺍﺱ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺣﺘــﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﺭژﻳﻢ ﺷــﺎﻩ ﺍﻭﻟﻴﻦ
ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﺎﺩﺛﻪ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺩﺍﺷــﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺠﺎﻉ ﺳــﺮﺥ
ﻭ ﺳــﻴﺎﻩ )ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ،ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ( ﭘﺸــﺖ
ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻳﺎﻡ ﻭﺍﺿــﺢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺧﺮ
ﻫﻢ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎ ﺷــﻌﺎﺭ ﺍﷲﺍﻛﺒﺮ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳــﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎﺯ
ﺷــﺮﻳﻒ ﺍﻣﺎﻣﻰ ﺑﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻣﻰﺁﻣــﺪ ﻭ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺩﺍﺱ
ﻭ ﭼﻜﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴــﺖﻫﺎ ﭘﺸــﺖ ﺍﻳﻦ
ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺭژﻳــﻢ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺩﻩﻫﺎ ﺳــﺎﻝ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﺳــﻌﻰ ﻛﺮﺩ
ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺮﺳــﺎﻧﺪﻥ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳــﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﺪ.
ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻯ ﻭﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮﺩ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ
ﺁﻥ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻣﺬﻫﺐﺯﺩﺍﻳﻰ ،ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﺎ ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ،
ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻨﻬﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺟﺰﻭ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳــﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺷﻜﺎﻑ
ﻋﻤﻴﻘــﻰ ﺑﻴﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴــﺖ ﻭ ﺟﻨﺎﺡﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﺸــﻮﺭ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺧﺘﻨﺎﻕ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺣﺎﻛﻢ
ﻇﻬﻮﺭ ﺟﺪﻯ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻗﻀﻴﻪ ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ
ﺷﻴﻌﻪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩ.
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﻴﺮﺯﺍﺭﺿﺎﻯ ﻗﻤﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺑﻪ ﺩﺳــﺘﮕﻴﺮﻯ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﺘﺒﺎﺕ
ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺷــﺪ .ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺴﺠﺪ ﮔﻮﻫﺮﺷﺎﺩ ﻛﻪ ﻃﻠﺒﻪ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺑﻪ
ﻧﺎﻡ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﻠﻮﻝ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻫﻢ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷﺪ ﻭ
ﺑﺎﺭﮔﺎﻩ ﺷﺮﻳﻒ ﺭﺿﻮﻯ ﻫﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻣﺎﺝ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭ ﺗﻮپﻫﺎﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﺎﺯ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻋﻠﻤﺎ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﻠﻮﻝ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺗﻀﻌﻴﻒ
ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﻭ ﺗﺼﺮﻑ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺮﺥ
ﺷــﻮﺭﻭﻯ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻧﺠﻒ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ
ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﻠﻮﻝ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﻋﺘﺎﺏﺁﻟﻮﺩﻯ ﺁﻣﺪﻩ» :ﺁﻗﺎﻯ ﺷﻴﺦ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﻰ ﻛﻪ
ﺁﻥ ﻃﺮﻑ ﻣﺮﺯ ﺍﺭﺗﺶ ﺳــﺮﺥ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻣﺘﺮﺻﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺿﻌﻴﻒ
ﺑﺸﻮﺩ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺸﻮﺩ «.ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺮﻛﺘﻰ
ﻛﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻳﺎﻡ
ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ.
ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨــﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻭ ﺳــﻼﻣﺘﻰ
ﺟﺴــﻤﻰ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ ﻧﻈﺎﺭﻩﮔﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ 20ﺳــﺎﻟﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺳــﻘﻮﻁ ﭘﻬﻠــﻮﻯ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ
ﻣﺮﺯ 40ﺳــﺎﻟﮕﻰ ﺭﺳــﻴﺪﻧﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ
ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻼ ﻫﻮﺷــﻴﺎﺭﺍﻧﻪ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺯﻳﺮﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻧﺪﻭﺯﻯ
ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳــﺨﻨﺮﺍﻧﻰﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘــﻼﺏ ﻣﻜﺮﺭ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ
ﺭﺿﺎﺷــﺎﻩ ﻭ ﻓﺠﺎﻳﻌﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﻪﻃﻮﺭ
ﻛﻠﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﻔﺼﻠﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ.ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﻬﻠﻮﻯ
ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺷــﻜﺎﻑﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺑﻴﻦ ﺭژﻳﻢ ﻭ ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ ﻛﻪ
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻴﺪ ﺑﺴــﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪﺳﻠﻄﻨﺘﻰ ﺑﻪﻫﻴﭻ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﺪﻭﺭ ﻧﺒﻮﺩ ،ﺣﺘﻰ ﻋﻠﻤﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻛﺎﺷــﺎﻧﻰ
ﻛﻪ ﺗﺎ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ .1314ﺵ ﻳﻌﻨﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺑﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺧﻮﺷــﺒﻴﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑــﻪ ﺟﺮﮔﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ
ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﭘﻴﻮﺳــﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎ ﻛﺸــﻒ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﻣﻴﺪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻣﺜﻞ
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻛﺎﺷﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺴﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﺯ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺳﻠﻄﻨﺖﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﺼﻤﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﻣﻨﺎﻓﻊ
ﻣﻠﻰ ﻭ ﺷﻴﻌﻰ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻜﺘﺐ ﻭ ﺣﻔﻆ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﻴﻌﻪ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻣﺎﻡﺧﻤﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ 20ﺳﺎﻟﻪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺳﻘﻮﻁ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺍﻭﻝ
ﺑﻪ ﻣﺮﺯ 40ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ.
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ
ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻼ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﺍﻧﻪ ﻭ
ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺯﻳﺮﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ
ﺗﺠﺮﺑﻪﺍﻧﺪﻭﺯﻯﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳــﻘﻮﻁ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ،ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﺳﻦ 40ﺳﺎﻟﮕﻰ
ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﺤﺖﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺸﻒ
ﺍﻻﺳﺮﺍﺭ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴــﺪ .ﺭﺳﺎﻟﻪ ﻛﺸﻒ ﺍﻻﺳــﺮﺍﺭ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺍﺳﺖ
ﺑﻪﻛﺘﺎﺏ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳــﻂ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺣﻜﻤﻰﺯﺍﺩﻩ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺣﻜﻤﻰﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﻫﺰﺍﺭﺳﺎﻟﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺩﺵ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻳﻚ ﺷــﺨﺺ ﻣﺘﺠﺪﺩ ﺍﻳﺮﺍﺩﺍﺕ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺗﻰ
ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ)ﺹ( ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭﺍﺭﺩ
ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻧﻮﺷــﺘﻪﻫﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪ ﻛﺴﺮﻭﻯﺳﻨﮕﻠﺠﻰ
ﻭ ...ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻧــﻮﺁﻭﺭﻯ ﺩﺭ ﻣﺬﻫﺐ ،ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺻــﻮﻝ ﻻﻳﺘﻐﻴﺮ ﺭﺍ ﻧﻘﺪ
ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻛﺘﺎﺏ ﻛﺸﻒ ﺍﻻﺳﺮﺍﺭ ﻃﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺣﻤﻼﺕ ﺗﻨﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ
ﺭژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮﺩ ﻋﻠﻤﺎ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻧﺸﻮﺩ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ
ﻳﻚ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻌﺼﻮﻡ)ﻉ( ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﺳــﻼﻃﻴﻦ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺎﺷــﻨﺪ )ﺍﻥ ﺍﻟﻌﻠﻤــﺎ ﺣﻜﺎﻡ ﻋﻠﻰ
ﺍﻟﺴــﻼﻃﻴﻦ( ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭژﻳﻢ ﺭﺍ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ
ﻛﻨﻨــﺪ .ﺁﻧﺠﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪﺻﺮﺍﺣــﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺗﺌــﻮﺭﻯ ﻭﻻﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ
ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻜﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴــﺪ
ﻛﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﻠﻤــﺎ ﺑﺎ ﻧﻬﺎﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛــﻪ ﻓﻘﻂ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ
ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺎﻻ ﭘﺎﺩﺷــﺎﻩ ﺍﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳــﺖ ﮔﻮﺵ
ﻣﻰﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﻟﺶ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﮔﻮﺵ ﻧﻤﻰﺩﺍﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺩ ﻓﻘﻴﻪ
ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺷﺪ
ﻛﻪ ﺍﻣﺮﺑﻪﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻰ ﺑﺮﺳﺪ .ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ
ﺍﻭﻝ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﻳــﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﻫﻢ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺍﺯ ﺑﺎﺏ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺧﻮﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷــﺪ؛ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﻓﺖ
ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻓﺖ.
ﺍﻣــﺎﻡ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻣﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴــﻢ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻓﻘﻴــﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻜﺮ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﺳــﺎ
ﻫﻢ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻣﺎ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻏﻴﺒﺖ ﻫﻢ
ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒــﺮ ﻭ ﺍﺋﻤﻪﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺪﻫﺪ؛
ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻮﺋﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻳﻚ ﻓﻘﻴﻪ
ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﻧﻈﺮﻳﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ 43ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻛﺸﻒ ﺍﻻﺳﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ
ﺑﻮﺩ ،ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻗﻴﺎﻡ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷــﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1348ﺩﺭ
ﻧﺠــﻒ ﺩﺭﺱﻫﺎﻳﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣــﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﻮﺍﺏ ﻓﻘﻪ
ﺑﻪ ﺑﺤﺚ»ﺑﻴﻊ« ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﻬﻢ ﻓﻘﻬﻰ ﺍﺳــﺖ ﺭﺳــﻴﺪﻧﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺩﺭ
ﭼﻨﺪ ﺟﻠﺴــﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺍﻳﺪﻩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺤﺚ
ﻣﻔﺼﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﺎﻧﺸــﻴﻦ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﺘﻰ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ
ﺩﺭ ﺑﺤــﺚ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﻣﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺣﺘﻲ ﺭﻭﺷــﻨﻔﻜﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺟــﻼﻝ ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ
ﻓﺮﺍﺯ ﻭ ﻧﺸــﻴﺐﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻃﻰ ﻛﺮﺩ ﺍﺯ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﻩ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻰ ،ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻰ
ﺩﺭ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﻴﻌﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻴﭻ ﺭﻫﺒﺮﻯ
ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻬﻀﺖ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺩﺭ
ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ.
ﺍﻳــﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪ ﺍﻣﺎ 15ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﻳﺪ.
ﻣﺮﺣــﻮﻡ ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﺣﺰﺏ ﺗــﻮﺩﻩ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﻭ
ﻛﺎﺷــﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺩﻛﺘــﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﺪﻕ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑــﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﺑﻜﻨﺪ.
65
ﮔﺬﺭﻱ ﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ ﻣﺪﺭﺱ
ﻣﺮﺩﻱ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺳﭙﻪ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻴﺪ
ﻧﻴﻤﺎ ﻋﺒﺪﺍﻟﻬﻲ
ﺟﺎﻥ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺩ.
ﺩﺭ ﻣﻴــﺎﻥ ﻓﻘﻬﺎ ،ﻋﻠﻤــﺎ ﻭ ﻣﺠﺘﻬﺪﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺣﻀــﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ
ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻣﻠﻲ ،ﻣﺪﺭﺱ ﺍﺯ
)ﻗﺪﺱ ﺳﺮﻩ( ﺑﻪ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻭ ﺗﻜﺮﻳﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺳﻮﻱ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻲ ﻭ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪﺍﷲ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻧﻲ -ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺻﻞ ﺩﻭﻡ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺪﺭﺱ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻋﻈﻤﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﻤﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ -ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺠﺘﻬﺪﺍﻥ ﺗﺮﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ
ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﻣﻠﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ
ﺯﻳﺎﺭﺗﮕﺎﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺷــﻮﺩ .ﺑﺮﺧــﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻣﺪﺭﺱ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺮﻙ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺭ ﺫﻳﺤﺠﻪ .1329ﻕ،
ﻣﺸﺎﺑﻬﺖﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﺩﺍﺷﺖ ،ﭼﻮﻥ ﺳــﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻓﻘﺎﻫﺖ ،ﺻﺪﺍﻗﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺳــﻴﻪ ﺗﺰﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﻮﺳﺘﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ـﻛﻪ ﺍﻣﻮﺭ
ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺱ ﺟﻤﻊ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻰ ﻣﺎﻟﻴﻪ ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷــﺖ ـ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺩﺍﺩ ﻭ
ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻣﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﭘﻴﺮ ﻓﻘﻪ ،ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﺰﺕ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺁﻥ ،ﻗﺸﻮﻥ ﺭﻭﺱ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻨﺪﺭ ﺍﻧﺰﻟﻲ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺎ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻭﻱ
ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﮔﺬﺭﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻛﺮﺩ .ﮔﺮﭼﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻟﻜﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ
ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻳﻦ ﻓﻘﻴﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ.
ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩ.
ﺳﻴﺪﺣﺴــﻦ ﻣﺪﺭﺱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳــﭙﺮﻱ ﻛــﺮﺩﻥ ﺩﺭﻭﺱ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ
ﺩﺭ ﺭﻣﻀﺎﻥ .1332ﻕ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻭﻝ ﺷــﺮﻭﻉ ﺷﺪ ،ﺩﻭﻟﺖ
ﺍﺯ ﺩﺭﺱ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻧﻲ ﻭ ﺳــﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﻳﺰﺩﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺳﻤﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﺑﻲﻃﺮﻓﻲ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﻗﻮﺍﻱ ﺭﻭﺳﻴﻪ ،ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻲ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﺪ.
ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻲﻃﺮﻓﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺸــﻮﺭ ﺷــﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺯﺩ ﻭ ﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ
ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺳﺎﻛﻦ ﻭ ﺑﻪﺯﻭﺩﻱ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ.
ﺷﺪ .ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺷــﺘﻬﺎﺭ ﻭﻱ ،ﺳﺎﺩﻩﺯﻳﺴﺘﻲ ،ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻛﻼﻡ ﻭ
ﺩﺭ ﻣﺤﺮﻡ .1334ﻕ ﺑﻴﺴــﺖ ﻭ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺁﺷﺘﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭﻱ ﺑﺎ ﻣﺘﻨﻔﺬﺍﻥ ﻭ ﻣﺎﻟﻜﺎﻥ ﺑﺰﺭگ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺎﻭﺯﺍﺕ
ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺭﻭﺱ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﻪﻃﺮﻑ ﻗﻢ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷــﻬﺮ
ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻴﺖ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ
»ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻠﻲ« ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ
ﺑﺮﺧﺎﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺻﻐﻴﺮ
ﻳﻚ ﻫﻴﺎﺕ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ
ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ
ﺑﺎ ﻛﻤــﻚ ﺣﺎﺝﺁﻗﺎ ﻧــﻮﺭﺍﷲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻲ،
ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﺭﺱ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩ.
ﻗﻮﺍﻱ ﺭﻭﺱ ،ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺍﻧﺠﻤﻨــﻲ ﻣﺨﻔــﻲ ﺑﺮﺿﺪ ﻣﺴــﺘﺒﺪﺍﻥ
ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ،ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺳﭙﻪ ،ﻋﺎﻣﻞ
ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻫﺎﻥ
ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ
ﻛﻮﺩﺗﺎ ﻛﻪ ﭘﺴﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺟﻨﮓ
ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ ،ﻛﺮﻧﺪ ﻭ ﻗﺼﺮﺷﻴﺮﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺑﺨﺘﻴــﺎﺭﻱ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺗﻤــﺎﺱ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎﻱ
ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﺑــﺎ ﺩﻋــﻮﺕ ﻭ ﻫﻤــﻜﺎﺭﻱ ﻣﺪﺭﺱ،
ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺭﻭﺱ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ
ﻧﻴﺮﻭﻫــﺎﻱ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪﺧﻮﺍﻩ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭﻱ
ﺭﺍ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺯﺩ ﻭ ﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻳﻲ
ﮔﻔﺖ :ﻣﺎ ]ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ[ ﺑﺮ ﻫﺮﻛﺲ
ﺑــﻪ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﺻﻤﺼﺎﻡﺍﻟﺴــﻠﻄﻨﻪ ،ﻗﻮﺍﻱ
ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭﻣﻲﮔﺮﻓﺖ.
ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺍﺯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻫﻢ
ﻣﻬﺎﺟــﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺒﻌﻴــﺪ ،ﺩﻭﻟﺘــﻲ ﺑﻪ
ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺷﻜﺴــﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ
ﺧﻮﺩ
ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻥ ﺷــﻬﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻧﻈﺎﻡﺍﻟﺴــﻠﻄﻨﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ
ﻫﻴﭻ ﺗﺮﺱ ﻭ ﻭﺍﻫﻤﻪ
ﻏﺮﺍﻣﺖ ﺧﺴــﺎﺭﺍﺕ
ِ
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺪﺭﺱ ،ﻭﺯﻳﺮ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﻭ ﺍﻭﻗﺎﻑ
ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ
ﺑﻮﺩ .ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ،ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ
ﺧﻮﺩ ،ﺩﺭﺻﺪﺩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺷــﻬﺮ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ
ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ
ﺷــﺪﻳﺪ ﻣﺪﺭﺱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ .ﺻﻤﺼﺎﻡﺍﻟﺴــﻠﻄﻨﻪ ﻧﻴﺰ ﻭﻱ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺍﻋﻀــﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺳــﻠﻄﺎﻥ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﻭ ﺗﺒﻌﻴــﺪ ﻧﻤﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑــﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﻋﺘــﺮﺍﺽ ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷــﻬﺮ ﺩﺭ ﺷــﻌﺒﺎﻥ .1336ﻕ ﻭ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘــﻦ ﺟﻨﮓﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻭﻝ ،ﻣﺪﺭﺱ
ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺿﻊ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ ﺗﺠﺪﻳــﺪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳــﻪ ﺩﻳﻨﻲ
ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺳــﻮء ﻗﺼﺪ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﺭﺱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻﺭ -ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺗﻮﻟﻴﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ -ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ
66
ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺁﻥ ﺗﺤﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ.
ﺩﺭ ﺫﻳﻘﻌــﺪﻩ .1337ﻕ ،ﻭﺛﻮﻕﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻗــﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻧﻨﮕﻴﻦ 1919ﺭﺍ
ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺳــﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺁﻥ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ
ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﺴﺘﺸﺎﺭﺍﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ.
ﻭﺛﻮﻕﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺷــﺖ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ
ﻃﺮﻓــﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺩﺳﺖﻧﺸــﺎﻧﺪﮔﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺮﺳــﺎﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﺛﺮ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻱ ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ،ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ
ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻭﺛﻮﻕﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﻛﻨﺎﺭ ﺷﺪ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻱ ﺳــﻮﻡ ﺍﺳــﻔﻨﺪ 1299ﻛﻪ ﺗﻮﺳــﻂ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ
ﺳﻴﺪﺿﻴﺎءﺍﻟﺪﻳﻦ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻥ
ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷــﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺪﺭﺱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻭ
ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺯﻧﺪﺍﻧﻲ ﺷﺪ .ﻭﻱ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﺣﺒﺲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺰﻝ
ﺳﻴﺪﺿﻴﺎء ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪ.
ﻣــﺪﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻣﺠﻠﺲ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ
.1339ﻕ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪ ،ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷــﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﺭﺍﻱﮔﻴﺮﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﻳﺐ ﺭﺋﻴﺴﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ ﺭﺳﻴﺪ .ﻭﻱ ﺩﺭ
ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ 1919
ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻭﺛﻮﻕﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺁﻧﺎﻥ
ﺷــﺪ .ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ،ﺳــﺮﺩﺍﺭ ﺳﭙﻪ ،ﻋﺎﻣﻞ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﻛﻪ
ﭘﺴﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺟﻨﮓ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ
ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﻋﺠﺎﻟﺘﺎ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻛﺴﻲ
ﺍﺳﺖﻛﻪﺍﻏﻠﺐﻣﺎﻫﺎﺧﻮﺷﻮﻗﺖﻧﻴﺴﺘﻴﻢ.ﺷﻤﺎﻣﮕﺮﺿﻌﻒﻧﻔﺲﺩﺍﺭﻳﺪﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺯﻧﻴﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺮﺩﻩﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ؟ ﻣﺎ ]ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ[
ﺑﺮ ﻫﺮﻛﺲ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺍﺯ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﺗﺮﺱ ﻭ ﻭﺍﻫﻤﻪ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﻣﺎ
ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﻋﺰﻝ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺭﺋﻴﺲﺍﻟﻮﺯﺭﺍ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﻨﻴﻢ،
ﺍﺳﺘﻴﻀﺎﺡﻛﻨﻴﻢ،ﻋﺰﻟﺶﻛﻨﻴﻢﻭﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺭﺿﺎﺧﺎﻥﺭﺍﺍﺳﺘﻴﻀﺎﺡﻛﻨﻴﻢ،
ﻋﺰﻝ ﻛﻨﻴﻢ .ﻣﻲﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪﺷــﺎﻥ ﻣﻲﻧﺸــﻴﻨﻨﺪ .ﻗﺪﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ
ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﺑﺎﻳﺴــﺘﺪ .«...ﻣﺪﺭﺱ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ
ﻣﺴﺘﻮﻓﻲﺍﻟﻤﻤﺎﻟﻚﺑﻪﺩﻟﻴﻞﻋﺪﻡﻗﺎﻃﻌﻴﺖﻛﺎﻓﻲﺍﻭ،ﻧﻘﺺﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶﻭ
ﻭﺟﻮﺩﺭﺿﺎﺧﺎﻥﺩﺭﭘﺴﺖﻭﺯﺍﺭﺕﺟﻨﮓﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻛﺮﺩﻭﺩﺭﺧﺮﺩﺍﺩ1302
ﺩﻭﻟﺖﻣﺴﺘﻮﻓﻲﺭﺍﺍﺳﺘﻴﻀﺎﺡﻧﻤﻮﺩ.
ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ
1302ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ،ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻔﻮﺫ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ،
ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺘﺨــﺎﺏ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ
ﺍﺣﻤﺪﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮﻱ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪ.
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﭼﻴﺪﻥ ﺭژﻳﻢ ﻗﺎﺟﺎﺭ
ﻭ ﺭﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﺁﻣــﺪﻥ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ،ﺯﻣﺰﻣﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﺍ
ﺳﺮﺩﺍﺩﻧﺪ .ﻣﺪﺭﺱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﺶ ﭘﻲ ﺑﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭژﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻫــﻮﺍﺩﺍﺭ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﻣﺮ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑــﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺧﺎﻣﻮﺵ
ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺎﻧﺪﻥ ﻣﺪﺭﺱ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺳﻴﻠﻲ ﺯﺩ.
ﺧﺒﺮ ﺳــﻴﻠﻲ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻣﺪﺭﺱ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﻭ
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ
ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺩﻭﻡ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ 1303ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺪﺭﺱ
ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﺠﻠﺲ ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﻣﻠﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺷــﺪ.
ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺪﺭﺱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ
ﻋﻠﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ ،ﻃﻲ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ
ﺁﻥ ﺳﺎﻝ ،ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ
ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﻪ ﻗﻢ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺁﻧﺠﺎ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩ.
ﻣﺪﺭﺱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺟﻬﺖ
ﺍﻓﺸﺎﻱ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺩﻳﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻱ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻣﺪﺭﺱ
ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻧﻄﻖ ﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ
ﺭﻭﺯ 7ﻣﺮﺩﺍﺩ ،1303ﻣﺪﺭﺱ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﺶ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺨﺎﻟﻒ ،ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺭﺋﻴﺲﺍﻟﻮﺯﺭﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺳــﻮء ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺩﺍﺧﻠﻲ
ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ،ﻗﻴﺎﻡ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺿﺪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳــﻲ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸــﺮﻭﻃﻪ
ﺍﺳﺘﻴﻀﺎﺡ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ.
ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻭ ﺗﻄﻤﻴﻊ ﻭ ﺗﺰﻭﻳﺮ ،ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻳﺎ ﺳﻜﻮﺕ
ﻭ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﻛﺸــﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺭﺱ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ
ﺑﻮﺩ .ﻣﺪﺭﺱ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﻪ
ﺁﻳﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺲ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺧــﻮﺩ ﺍﻣﻴﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ،ﮔﻔﺖ» :ﻣﻦ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻤﻜﺶ ،ﭼﺸﻢ ﺍﺯ ﺣﻴﺎﺕ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺮگ ﺑﺎﻙ ﻧﺪﺍﺭﻡ .ﺁﺭﺯﻭ
ﺩﺍﺭﻡ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﻧﻢ ﺑﺮﻳﺰﺩ ،ﻓﺎﻳﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺣﺼﻮﻝ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻦ
ﺗﻨﻬﺎ ،ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺳﭙﻪ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺟﻼﻝ
ﺳــﻠﻄﻨﺘﺶ ﺍﺯ ﻣﻦ ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ «.ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺷﺸﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﻜﻪ
ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻛﺎﻣــﻞ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺻﺮﻳﺢ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳــﺮ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪ ،ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺪﺭﺱ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ،ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺭ 7ﺁﺑﺎﻥ 1305ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻮءﻗﺼﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎ
ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻌﺠﺰﻩﺁﺳــﺎﻳﻲ ﻧﺠﺎﺕ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﺗﻠﻮﻳﺤﺎ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ
ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺑﺴﺘﺮﻱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻱﻣﺎﻩ ﺁﻥ ﺳﺎﻝ
ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷــﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺁﺑﺎﻥ ،1306ﺣﺎﺝﺁﻗﺎ ﻧﻮﺭﺍﷲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻲ،
ﻋﺎﻟــﻢ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻭ ﻣﺘﻨﻔﺬ ﺍﺻﻔﻬــﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻋــﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺁﻥ
ﺷــﻬﺮ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫــﺎ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﻢ
ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻋﻼﻡ
ﻫﻤﺪﺭﺩﻱ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻪ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﻢ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﺪﺭﺱ ﻧﻴﺰ
ﻃﻲ ﺗﻠﮕﺮﺍﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﺝﺁﻗﺎ ﻧﻮﺭﺍﷲ ﻣﺨﺎﺑﺮﻩ ﻛﺮﺩ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻭ
ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻫﻤﺪﺭﺩﻱ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ
ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷــﺪ ،ﺍﻋﻼﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﺭﺱ ﺣﺘــﻲ ﻳﻚ ﺭﺍﻱ ﻧﻴﺰ
ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﺐ ﻭﺳﻴﻊ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺑﻪ ﻃﻨﺰ ﮔﻔﺖ
ﻛﻪ ﻻﺍﻗﻞ ﻳﻚ ﺭﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧــﻮﺩﻡ ﺩﺍﺩﻡ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪﻳﺪ! ﻣﺪﺭﺱ ﻛﻪ
ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺑﺮﺍﺯ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ .ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ
ﻛﻪ ﻣﺘﺮﺻﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﻮﺩ ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩ.
ﺭﺋﻴﺲ ﺷــﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻭﻗﺖ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭﺟﻪﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ
ﻧﻴﻤﻪ ﺷــﺐ 16ﻣﻬﺮ 1307ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ ﻭﻱ ﻳﻮﺭﺵ ﺑــﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ
ﺿﺮﺏ ﻭ ﺷــﺘﻢ ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻠﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮﺩﻩ
ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﻧﮓ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﺸﻬﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ
ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺩﻭﺭﺍﻓﺘــﺎﺩﻩ ﻛﻮﻳﺮﻱ ﺧﻮﺍﻑ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧــﺪ .ﻭﻱ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ
9ﺳــﺎﻝ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺷــﺪﻳﺪ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ
ﻣﻤﻨﻮﻉﺍﻟﻤﻼﻗﺎﺕ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺁﺑﺎﻥﻣﺎﻩ ،1316ﻣﺪﺭﺱ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ
ﺑﻪ ﻛﺎﺷــﻤﺮ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ 10ﺁﺫﺭ 1316ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺍﺯ
ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﺭژﻳﻢ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﻴﺪ .ﻣﺪﺭﺱ ،ﻣﺮﺩﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭ ،ﺷﺠﺎﻉ،
ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﻭﺍﺭﺳﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺍﺯ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﭘﺮﻭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺍﻣﺎﻡ
ﺧﻤﻴﻨــﻲ)ﺭﻩ( ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺧــﻮﺩ ﻣﺪﺭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴــﻞ ﺻﻔﺎﺕ ﻣﺬﻛﻮﺭ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﺳﺘﻮﺩ .ﻣﺪﺭﺱ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺗﻜﻮﻳﻦ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺍﻭﺭﺍﻗﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﻭ
ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﮔﻮﺍﻩ ﺁﻥ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻭﻱ ﺁﺛــﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ
ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﻏﺎﺭﺕ ﻣﻨﺰﻟﺶ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ
ﻭ ﺩﺳﺖﻧﻮﺷــﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺷــﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ،ﺍﺛﺮﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺟﺎﻱ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ
ﺍﺳﺖ.
ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ ﻣﺪﺭﺱ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﻮﺩ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ ﻣﺪﺭﺱ ﺧﻼﺻﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ 346ﻣﻮﺭﺧﻪ 8ﺁﺑﺎﻥ 1306ﻩ-ﺵ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻧﮕﺎﺭﺩ» :ﺑﺴــﻢﺍﷲﺍﻟﺮﺣﻤﻦﺍﻟﺮﺣﻴﻢ ،ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺎ ﺷــﺮﺍﻓﺖ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺤﺘﺮﻡ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﻃﻼﻋــﺎﺕ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻳﺪ ﺳﺮﮔﺬﺷــﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺷــﺮﻳﻒ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﻢ ﺍﺟﺎﺑﺖ ﺑﻪ
ﻧﺤــﻮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺗﺼﺪﻳﻊ ﻣﻲﺩﻫﻢ .ﻭﻻﺩﺕ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 1287ﻫﺠﺮﻱ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻓﻌﻼ ﻗﺮﻳﺐ ﺷــﺼﺖ
ﺳــﺎﻝ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻡ .ﻣﻮﻟﺪ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻗﺮﻳﻪ ﺳــﺮﺍﺑﻪ ﻛﭽﻮ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﺍﺭﺩﺳــﺘﺎﻥ ،ﭘﺪﺭﻡ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ،
ﺟﺪﻡ ﻣﻴﺮﻋﺒﺪﺍﻟﺒﺎﻗﻲ ﺍﺯ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻣﻴﺮﻋﺎﺑﺪﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﻌﻼ ﻫﻢ ﺍﻛﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗﺮﻳﻪ ﺳــﺎﻛﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷــﻨﺪ .ﺍﺯ
ﺳــﺎﺩﺍﺕ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﺻﻼ ﺯﻭﺍﺭﻩﺍﻱ ،ﺷــﻐﻞ ﭘﺪﺭ ﻭ ﺟﺪ ﻣﻦ ﻣﻨﺒﺮ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﻟﻬﻲ ،ﺟﺪ ﺍﺑﻲ ﻣﻦ
ﻣﻴﺮﻋﺒﺪﺍﻟﺒﺎﻗﻲ ﺍﺯ ﺯﻫﺎﺩ ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺑﻪ ﻗﻤﺸــﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻂ ﻭ
ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺎﺭﺱ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻣﺮﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺳــﻦ 6ﺳــﺎﻟﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻫﺠﺮﺕ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﻗﻤﺸﻪ ﻧﺰﺩ
ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺩ 14 .ﺳــﺎﻝ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺍﺯ ﻋﻤﺮﻡ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺪﻡ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﺪ .ﺣﺴﺐ ﺍﻟﻮﺻﻴﻪ ﺁﻥ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ
ﺩﺭ ﺳــﻦ 16ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺁﻣﺪﻡ .ﺳﻴﺰﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺗﺤﺼﻴﻞ
ﺑﻮﺩﻡ .ﺩﺭ ﺳﻦ 21ﺳــﺎﻟﮕﻲ ﭘﺪﺭﻡ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷــﺪ .ﻣﺪﺕ ﺗﻮﻗﻒ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻗﺮﻳﺐ 13ﺳﺎﻝ ﺷﺪ .ﻗﺮﻳﺐ
30ﻧﻔﺮ ﺍﺳــﺘﺎﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﻋﺮﺑﻴﻪ ﻭ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﻌﻘﻮﻝ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﺩﺭ ﻋﻠــﻮﻡ ﻋﺮﺑﻴﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺁﻗﺎ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﻠﻲ ﻫﺮﻧﺪﻱ ﻧﺤﻮﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 80ﺳــﺎﻝ ﻋﻤﺮ ﺩﺍﺷــﺘﻪ
ﺻﺎﺣــﺐ ﺗﺼﺎﻧﻴﻒ ﺯﻳﺎﺩ ﻭﻟﻲ ﺍﺯ ﺑﻲ ﺍﻗﺒﺎﻟﻲ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﺤﺠﻮﺭ ﻣﺎﻧــﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﻣﻌﻘﻮﻝ ﻣﺮﺣﻮﻣﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ
ﺧﺎﻥ ﻗﺸــﻘﺎﻳﻲ ﻭ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﻣﻼ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﺷﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻋﻤﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺻﺪﺭﺍ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ
ﺭﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﻪ ﻭﺿﻊ ﺯﻫﺪ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﻭﺩﺍﻉ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ.
ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌــﻪ ﺩﺧﺎﻧﻴــﻪ ﺑــﻪ ﻋﺘﺒــﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴــﺎﺕ ﻣﺸــﺮﻑ ﺷــﺪﻡ .ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺗﺸــﺮﻑ ﺣﻀــﻮﺭ
ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺣﺎﺟﻲ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴــﻦ ﺷــﻴﺮﺍﺯﻱ ﺭﺣﻤﻪ ﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺗﻮﻗﻒ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ
ﺍﺷﺮﻑ ﺭﺍ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﺮﺩﻡ .ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻥ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻴﻤﻨﺎ ﻭ ﺗﺒﺮﻛﺎ ﻛﻼ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻏﻠﺐ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻧﻤﻮﺩﻡ ﻭﻟﻲ ﻋﻤﺪﻩ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻣﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺮﺣﻮﻣﻴﻦ ﻣﻐﻔﻮﺭﻳﻦ ﺣﺠﺘﻴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻲ ﻭ ﻳﺰﺩﻱ
ﺑﻮﺩ .ﺗﺸﺮﻑ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻝ ﺷﺪ .ﺑﻌﺪ ﻣﺮﺍﺟﻌﺖ ﺑﻪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻡ .ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺟﺪﻩ
ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺪﺭﺳــﻪ ﺍﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﻢ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻣﺸــﻐﻮﻝ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺷﺪﻡ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﻛﻪ
ﻓﻌﻼ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳــﻪ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻﺭ ﻣﺸﻐﻮﻟﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺴﻢ ﺑﻘﻴﻪ ﻋﻤﺮ ﺭﺍ
ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﺎﺷﻢ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻌﺖ ﺍﺯ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺭﺍﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﻭ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺭﺍ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﺠﺒﻮﺭﺍ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ .ﺑﺮﺣﺴﺐ
ﺍﻣﺮ ﺣﺠﺞ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﻭ ﺩﻋﻮﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻣﻠﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻃﺮﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﻧﻈﺎﺭﺕ
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻣﻠﻲ ﺑﻪﺗﻬﺮﺍﻥ ﺁﻣﺪﻡ ﻭ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺣﺎﻝ ﺍﺩﺭﺍﻙ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ .ﺩﻳﺪﻧﻲﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩﺍﻳﺪ
ﻭ ﺷﻨﻴﺪﻧﻲﻫﺎ ﺭﺍ ﺷﻨﻴﺪﻩﺍﻳﺪ .ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻭﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ
ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﺮﺏ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ
ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷــﺪ ﻛﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺠﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﻭ ﺩﻓﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺷــﺪﻡ .ﻳﻜﻲ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳــﻪ ﺟﺪﻩ ﺑﺰﺭگ ﺩﺭ ﻭﺳﻂ ﺭﻭﺯﭼﻬﺎﺭ ﺗﻴﺮ ﺗﻔﻨﮓ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪﻧﺪ
ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺩﻭﻡ ﺳــﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺟﻨﺐ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻﺭ ،ﺍﻭﻝ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﻲ ﺭﻓﺘﻢ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻳﺎﻡ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﻩ ﻧﻔﺮ ﻣﺮﺍ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻓﻲﺍﻟﺤﻘﻴﻘﻪ
ﺗﻴﺮﺑﺎﺭﺍﻥ ﻛﺮﺩﻥ ،ﺍﺯ ﺗﻴﺮﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ﭼﻬﺎﺭ ﻋﺪﺩ ﻛﺎﺭﻱ ﺷﻮﺳﻪ ﻋﺪﺩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﭼﭗ ﻣﻘﺎﺭﻥ
ﭘﻬﻠﻮ ﻭ ﺟﻨﺐ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺯﻳﺮ ﻣﺮﻓﻖ ﻭ ﺑﺎﻻﻱ ﻣﺮﻓﻖ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺷﺎﻧﻪ ،ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﺍﻥ ﻗﺎﺑﻠﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﻫﺪﻑ
ﻛﺮﺩﻥ ﻗﻠﺐ ﺧﻄﺎ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﻭﻟﻲ ﻣﺸــﻴﺖ ﺍﻟﻬﻲ ﺳﺒﺐ ﺭﺍ ﺑﻲﺍﺛﺮ ﻧﻤﻮﺩ ﻳﻚ ﻋﺪﺩ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺮﻓﻖ ﺩﺳﺖ ﺭﺍﺳﺖ
ﺧﻮﺭﺩ .ﻭﻻ ﺣﻮﻝ ﻭ ﻻ ﻗﻮﻩ ﺍﻻ ﺑﺎﷲ ﺍﻟﻌﻠﻲ ﺍﻟﻌﻈﻴﻢ ﻓﻲ ﺷــﻬﺮ ﺭﺑﻴﻊ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ،1346ﻣﺪﺭﺱ.
67
ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻲ:
ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ
ﻣﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺒﻮﺩ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻣﻮﺣﺪﻱ
ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﻧﺰﻭﺍﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺳﻮﻕ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﺟﺰ ﻣﻌﺪﻭﺩﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻧﻬﻀﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ)ﺭﻩ( ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ.
ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻲ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳﻲ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺑﺎ
ﻣﺜﻠﺚ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴـﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺁﻏـﺎﺯﻱ ﺑﺮﺍﻱ
ﺣﻀﻮﺭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺗﺮﺳـﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺷـﻤﺎ ﺍﻳﻦ
ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟
ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ
ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻢ ﺍﺟﻤﺎﻻ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺟﻮﺍﺏ
ﺩﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ
ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ
ﺍﺻﻮﻻ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﺸﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﺎﺏ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻓﻘﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻴﻌﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ،
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻠﻤﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺍﻣـﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳـﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑـﺮﺍﻱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ
ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻛﻪﺷﺎﻳﺪﺍﻭﺝﺁﻥﺍﻋﺪﺍﻡﺷﻴﺦﻓﻀﻞﺍﷲﻧﻮﺭﻱ ﺑﺎﺷﺪﭼﻪ
ﺗﻐﻴﻴﺮﻱﺩﺭﺣﻀﻮﺭﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖﺩﺭﻋﺎﻟﻢﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺷﺖ؟
ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺿﺮﺑﻪ
ﺳــﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﺸﻴﻊ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﺳﻜﻮﺕ ﺧﺎﺻﻲ ﻓﺮﻭﺭﻓﺖ ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺑﺮﻣﺴﻨﺪ
ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ
ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪﺍﻱ ﺑﺎ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻠﻤﺎ
ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺷﺎﻩ ﻛﺎﺭﻱ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﺧﺮﺩﺍﺩ 42ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ
ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﻓﺎﺯ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺷﺪ.
ﺑﺮﺧﻲﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷـﻴﺦ ﻓﻀـﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻭ ﺗﺮﻭﺭ
ﺑﺮﺧﻲ ﺷـﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﻣﺸـﺮﻭﻃﻪ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ
ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻫﻤــﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺗﺤــﻮﻻﺕ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﭼﻪ ﻗﺒــﻞ ﻭ ﭼــﻪ ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺭﮔﻪﻫﺎﻱ ﻧﻔﻮﺫ ﺑﻴﮕﺎﻧــﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻲﺷــﻚ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻫﻢ
68
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺗﻼﺵ ﺭﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﻫﻢ
ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻨﺪ .ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺧﻮﺩ
ﺭﺳــﻴﺪﻧﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﭘﻴﺸــﺘﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﻭﺭ ﺷﺪ.
ﭼـﺮﺍ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷـﻴﺦ ﻓﻀـﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻃﻴﻔـﻲ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎ
ﺳﻜﻮﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ؟
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺠﻒ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﺷﻴﺦ
ﻓﻀﻞﺍﷲ ﻧﻮﺭﻱ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﻭﻱ ﺍﺯ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﻣﻴﺮﺯﺍﻱ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻱ
ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻫﻢ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻼ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﺧﺮﺍﺳــﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩ .ﺷــﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ
ﺑﻪﻭﺍﻗــﻊ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﺗﺮﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺻﺤﻪ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞﺍﷲ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺑﻪﻗﻮﺍﻋﺪ ﺑﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺩﻟﻴــﻞ ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻟﻬﺠﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑــﺮ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ
ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻱ ﻣﻲﻛﺮﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺒﺐ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺮﺧﻲ
ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻭﻱ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ
ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ
ﺁﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻮﺿﻊ ﻛﻨﺪ.
ﺍﻣـﺎ ﺭﻭﺣﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷـﻬﻴﺪ ﻣـﺪﺭﺱ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻴﺎﺳـﺖ
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﻮﺛﺮﻱ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ؟
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺪﺭﺱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺍﻧﺎ ،ﺑﺎﻫﻮﺵ
ﻭ ﻭﻗﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﻧﺠﻒ ﻭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻨﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ
ﺷــﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮﺟﺴــﺘﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺠﻠــﺲ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﺪﺭﺱ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻــﻮﺭﺕ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻭﻝ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﺭﺿﺎ ﺧﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳــﻴﺪ ﺍﺯ ﺭﺟﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ
ﺍﺯ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳــﻲ ﻛﻪ ﺭﺿﺎ ﺧﺎﻥ ﺑﺎ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﻴﺎﻧﻪﺍﻱ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ
ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻓﺸــﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺭﺿﺎ ﺧﺎﻥ ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺷﻬﻴﺪ
ﻣﺪﺭﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻨﺰﻭﻱ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮﺟﺴــﺘﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ
ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ
ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻗﺘﻞ ﻣﺪﺭﺱ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩ.
ﺁﻳـﺖﺍﷲ ﻛﺎﺷـﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ
ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻛﺎﺷــﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭﺍﺭﺳــﺘﻪﺍﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ
ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺁﺷــﻨﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷــﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻭﻱ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ
ﭘﺪﺭﺵ ﻣﺪﺗﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ
ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮﻱ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻛﺎﺷﺎﻧﻲ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ
ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴــﻲﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜــﻪ ﻭﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻣﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻲ
ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻛﺎﺷﺎﻧﻲ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻣﺪﺗﻲ ﻣﺼﺪﻕ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﻭﻱ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ
ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺼﺪﻕ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩ.
ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ )ﺭﻩ( ﭼﻄﻮﺭ ﺗﻮﺍﻧﺴـﺖ ﺳـﻜﻮﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺭﺍ
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺸﻜﻨﺪ؟
ﺍﻧﺼﺎﻓﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﻛﺎﺭﻱ ﺑﻲﺳــﺎﺑﻘﻪ ﻭ ﻧﺎﺩﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﺭﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎﻥ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﺸﻜﻨﺪ .ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻋﻠﻨﻲ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺧﻲ
ﻋﻠﻤﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻨﺎﺭﻩﮔﻴﺮﻱ ﻛــﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻴﺰ ﺣﻀﻮﺭ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﮔﻨﺎﻩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ
ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﺯﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﺍﻛﺜﺮ ﻗﺮﻳﺐ
ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ،ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ.
www.mosalas.ir
¾zÄkºH
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﺟﻬﺎﻥ
ﻫﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﺍﻯﻛﻪﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪﺩﺭﻣﺘﻦﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰﺣﺎﺿﺮﻭﻣﻮﻟﺪﺗﻐﻴﻴﺮﻭﺗﺤﻮﻝﺑﺎﺷﺪ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰﺧﻮﺩﻭﺍﺳﺎﺳﺎﻧﮕﺮﺵﻭ
ﻓﻬﻢﺧﻮﺩﺭﺍﻧﺴﺒﺖﺑﻪﺟﻬﺎﻥﻭﺷﺌﻮﻥ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥﺁﻥﺁﺷﻜﺎﺭﺳﺎﺯﺩ.ﺩﺭﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲﺟﻬﺎﻥﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺭﻳﻢ.
69
ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﻬﺎﻥ
ﻧﻘﺶ ﻋﻘﻞ
ﺳﺠﺎﺩ ﻧﻮﺭﻭﺯﻯ
ﻫﺮ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟــﻮژﻯﺍﻯ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫــﺪ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﻣﻮﻟﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ
ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻧﮕﺮﺵ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺷﺌﻮﻥ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ
ﺁﻥ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺯﺩ .ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ »ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ ﻫﺴﺘﻰ« ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻫﺴﺘﻰ،
ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻰﺭﻳﺰﻯ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻭ ﻣﻜﺘﺒﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﻋﻴﻪ
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺌﻮﻥ ﺯﻳﺴﺘﻰ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻣﺴﺘﺜﻨﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻪ ﺑﺴﻂ ﻭ
ﺷﺮﺡ ﺗﺎﻣﻼﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻫﺴﺘﻰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩ
ﻓﻠﺴــﻔﻰ ،ﺣﺪﻭﺩ ﻭ ﺛﻐﻮﺭ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺒﻴﻦ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺯﺩ .ﺗﻔﻜﺮ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺳﺖ .ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻮﻝ
ﻓﻬﻢ ﻓﺮﺩ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺳــﺎﻣﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺍﻭ
ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ
ﺍﻣﺮﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﺩ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ ﻭ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻧﺤﻮﻩ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻯ ﺧﺮﺩ ﻭ
ﻛﻼﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﺁﻳﺖﺍﷲ ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺡ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ؛ »ﺩﻧﻴﺎ ،ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﻜﺘﺐ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ
ﺍﺳــﺖ .ﻣﻜﺘﺐ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ
ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﻰ ﻣﻰﺑﺮﺩ.
ﭼﻪ ﺑﺴــﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﺍﺵ ،ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺧﺎﺹ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ
ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺧﺎﺻﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﺤﺚ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﻫﺎ ،ﻣﻜﺘﺐﻫﺎ ﻭ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺴــﺎﻟﻪ
»ﺷﻨﺎﺧﺖ« ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﻨﻴﻢ) «.ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ :ﺹ(13
ﺩﻳﺪﮔﺎﻫــﻰ ﻛــﻪ ﺁﻳــﺖﺍﷲ ﻣﻄﻬــﺮﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﺍﻭﻳــﻪ ﺑــﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ
»ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺷــﻨﺎﺧﺖ« ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻠﻬﻢ ﺍﺯ »ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺻﺪﺭﺍﻳﻰ« ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ
ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺻﺪﺭﺍﻳﻰ ﺳﻪ ﺍﺻﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺧﻮﺩ
ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ »ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ« ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ -1:ﺍﺷﺮﺍﻕ ﻳﺎ
ﺷﻬﻮﺩ ﻋﻘﻠﻰ )ﻛﺸﻒ ﻳﺎ ﺫﻭﻕ ﺍﺷﺮﺍﻕ( -2 ،ﺩﻟﻴﻞ ﻳﺎ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﻋﻘﻠﻰ )ﻋﻘﻞ
ﻳﺎ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ( -3 ،ﺩﻳﻦ ﻳﺎ ﻭﺣﻰ )ﺷﺮﻉ ﻳﺎ ﻭﺣﻰ( .ﺑﺎ ﺩﺭﺁﻣﻴﺨﺘﻦ ﻣﻌﺮﻓﺖ،
ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﻠﻔﻴﻘﻰ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﺣﺎﺻﻞ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﻠﻔﻴﻘﻰ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺯﻳﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺸﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻋﺮﻓﺎﻥ،
ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺷــﺮﺍﻕ ﻭ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﻋﻘﻠﻰ) .ﻧﺼﺮ ،ﺻﺪﺭﺍﻟﻤﺘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ ﻭ
ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ :ﺹ(143
ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﻭ ﻗﺎﺋﻼﻥ ﺑﻪ ﺳﻨﺖ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﺻﺪﺭﺍﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﺳــﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ ،ﻧﻈﺮﻳــﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳــﺎﻧﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﭘﻰﻣﻰﺭﻳﺰﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻭﺣﻰ ﻭ ﺷــﺮﺍﻳﻊ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺪﻳﻬﻴﺎﺕ ﻭ
ﺩﺳــﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻋﻘﻞ ﻣﻄﻤﺢ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ،ﻋﻘﻞ ﻧﻴﺰ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ »ﻓﻄﺮﺕ« ﺑﻪ ﻣﺪﺍﻗــﻪ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ »ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ
ﻧﻈﺎﻡ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ
ﺩﺭ ﺳــﻔﺮ ﺍﻭﻝ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺻﻞ ﺫﺍﺕ ﺣﻖ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ،ﻟﺬﺍ ﺑﺤﺚ ﺣﻜﻴﻢﺍﻟﻬﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ
ﺍﺛﺒــﺎﺕ ﻣﺤﺮﻙ ﻏﻴﺮﻣﺘﺤﺮﻙ ﻳﺎ ﺑﺤﺚ ﻣﺘﻜﻠﻢ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺯ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﺣﺪﻭﺙ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﺤﺪﺙ ،ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺩﺭ ﺳــﻔﺮ ﺍﻭﻝ
ﻧﻴﺴﺖ ،ﭼﻮﻥ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻭﺻﻔﻰ ﺍﺯ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺫﺍﺕ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ .ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﻣﺘﻜﻠﻤﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺻﻔﺎﺕ
ﺣﻖ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻭ ﺍﻓﻌﺎﻝ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻋﻠﻢ ﺣﻖ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻧﻈﻢ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺳﻔﺮ ﺩﻭﻡ ﻧﻴﺴﺖ.
ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳــﺘﺪﻻﻝﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﺖ .ﭼﻮﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﭘﻰﻣﻰﺑﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻛﺜﺮﺕ ﺑﻪ
ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻰﺭﺳــﺪ .ﺍﻣﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻓﻘﺮﻯ ﺳــﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ،ﺑﻪ ﺫﺍﺕ ﺣﻖ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻏﻨﺎ
ﻋﻴﻦ ﺫﺍﺕ ﺍﻭﺳــﺖ ،ﭘﻰﻣﻰﺑﺮﺩ ،ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺑﺴﻴﻂﺍﻟﺤﻘﻴﻘﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺫﺍﺕ ﺣﻖ ﻭ ﺻﺮﻑ ﻫﺴﺘﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﻋﻠﻢ ،ﻗﺪﺭﺕ ،ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺫﺍﺗﻰ ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﻣﻰﺑﺮﺩ .ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺳﻔﺮ ﺩﻭﻡ ،ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺫﺍﺗﻰ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻋﻴﻦ ﺫﺍﺕ ﺍﻭﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺻﻔﺎﺕ ﻓﻌﻠﻰ ﺍﻭ ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺒﺪﺍ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻴﻦ ﺫﺍﺕ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ﺑﺤﺚ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﻓﻌﻠﻰ ﺣﻖ،
ﺩﺍﺧﻞ ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﺳﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ،ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻋﻠﻤﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﻧﺤﻮﻩ ﻓﺎﻋﻠﻴﺖ ﺣﻖ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ
ﺻﺪﻭﺭ ﻛﺜﻴﺮ ﺍﺯ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺻﺪﻭﺭ ﻭﺍﺣﺪ ﻇﻠﻰ ﺍﺯ ﻭﺍﺣﺪ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻳﺮ ﺁﻥ ،ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺳــﻔﺮ ﺳﻮﻡ ﺍﺳﺖ.
70
ﻓﻄﺮﻯ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ،ﻳﻌﻨﻰ »ﻧﻘﺶ ﻗﻮﻩ ﻋﺎﻗﻠﻪ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ« ،ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮﻯ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ،ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ
ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺎﺭ ﻋﻘﻠﻰ
ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﻴﺮ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺫﻫﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻋﻤﻞ »ﺗﺠﺮﻳﺪ« ﺍﺳﺖ؛
»ﺗﺠﺮﻳﺪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺗﺠﻮﻳﺪ ﺍﺳــﺖ ،ﺗﺠﺮﻳــﺪ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﺫﻫﻦ ﻣﺎ ﻫﺮ
ﺍﻣﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﻋﻴﻦ ﻳﻜﻰ ﺍﺳــﺖ ،ﻫﺮﮔﺰ ﺟﺪﺍ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ
ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﺗﺠﺮﻳﺪ ﻭ ﻣﺠﺮﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ«.
)ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ :ﺹ (41
ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ،ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻣﻄﻬﺮﻯ ﺳﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺮﻣﻰﺷﻤﺮﻧﺪ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻱ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ،ﺣﻜﻴﻢ ﺑﺰﺭگ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳــﻼﻣﻰ
ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺗﺮﺟﻤﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺳــﻪ ﻣﻮﻟﻔــﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ
ﺍﺳــﺖ؛ »ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ ﺣﻮﺍﺱ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺣﻮﺍﺱ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ
ﻣﻨﺒﻊ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺩﻭﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ،ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﻨﻄﻘﻰ ،ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ
ﻋﻘﻠﻰ -ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻗﻴﺎﺱ ﻳﺎ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﻣﻰﻧﺎﻣﺪ -ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ
ﻧﻮﻉ ﻋﻤﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺫﻫﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺩﻭﻡ ﻣﻌﺘﺒﺮ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻋﻘﻞ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ .ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺭﺍ
ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺣﻮﺍﺱ ،ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻘﻞ
ﺭﺍ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﻣﻨﺒﻊ ﺳﻮﻡ ﻗﻠﺐ ﻳﺎ ﺩﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ
ﺗﺰﻛﻴﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ«) .ﻣﻄﻬﺮﻯ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ :ﺻﺺ(66-65
ﻏﺎﻳﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺩﻳﻨﻲ
ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﺒﺮﻫﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳﻰ
ﺩﻳﻨﻰ ﺑــﺮ »ﻭﺟﻮﺩ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﻣــﺎﺩﻯ«» ،ﻧﻘﺶ ﻭﺣﻰ
ﻭ ﺩﻳﺎﻧــﺖ« ﻭ »ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑــﺮ ﻫﺪﺍﻳﺖﮔﺮﻯ ﺍﻭﻟﻴﺎءﺍﷲ« ﺩﻻﻟــﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺮ
ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳــﻰ ،ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺴﺘﻰ ،ﺧﻠﻴﻔﻪﺍﷲ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﺗﻜﺎﻟﻴﻔﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ »ﻏﺎﻳﺖ»ﺷﻨﺎﺧﺖ« ﺍﺯ ﺟﻤﻊ
ﻣﻴﺎﻥ ﻗﺮﺁﻥ ،ﺑﺮﻫﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ
ﺷــﻨﺎﺧﺖ ،ﻳﻜﺴﺮﻯ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺁﻳﺪ .ﺩﺭ ﺍﺳﻔﺎﺭ
ﺍﺭﺑﻌﻪ ﺣﻜﻴﻢ ﻣﺘﺎﻟﻪ ،ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺮ ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻰ ﺗﻔﺴﻴﺮ
ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﺭﺍﻯ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺷﻬﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﻮﻻﺕ ﺑﻪ
ﭼﺸﻢ ﻣﻰﺧﻮﺭﺩ .ﻓﻰﺍﻟﻮﺍﻗﻊ ﻟﺐ ﻭ ﻟﺒﺎﺏ ﺷﻨﺎﺧﺖﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﻮﺣﻴﺪﻯ ﻭ
ﺳــﺎﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻋﻤﻞ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﻔﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﻭ ﺑﺴﻂ ﺁﻥ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ .ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﻔﺮ ،ﺳﻔﺮ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ﺑﻪ
ﺳﻮﻯ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺮ ﻃﻮﻟﻰ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭﺟﻮﺩﻯ
ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺍﺻﻞ ﻫﺴﺘﻰ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ.
ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺳﻔﺮ ،ﺳﻔﺮ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﻦ
ﺳــﻔﺮ ﺍﺯ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻃﻼﻕ ﺫﺍﺗﻰ ﻭﺍﺟﺐ ﻭ ﺻﻔﺎﺕ ﺣﺴﻨﺎ ﻭ ﺍﺳﻤﺎﻯ ﻋﻠﻴﺎ
ﻭ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﻤﺎ ﻭ ﺻﻔﺎﺕ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺫﺍﺕ
ﺑﺎﺭﻯ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﺤﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺳﻔﺮ ،ﺳﻔﺮ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﻔﺮ ،ﺍﺯ ﺍﻓﻌﺎﻝ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺻﺪﻭﺭ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﺷــﺮﺡ
ﻗﺎﻋﺪﻩﺍﻟﻮﺍﺣﺪ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻋﻮﺍﻟﻢ ﻛﻠﻰ ،ﻋﻘﻠﻰ ،ﻣﺜﺎﻟﻰ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﻰ
ﻭ ﺗﻨﺰﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻣﺨﺰﻥ ﻏﻴﺒﻰ ﺑﺤﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﺳﻔﺮ ،ﺳﻴﺮﻯ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﺑﺎ ﺩﻳﺪ ﺣﻖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻣﻘﺼﺪ ﻭ ﻏﺎﻳﺖ
ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺟﻬﺎﻥ ،ﺑﺎﻃﻞ ﻭ ﻋﺒﺚ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺁﻥ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻔﺲ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮﺯﺥ
ﻭ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻬﺸﺖ ﻭ ﺩﻭﺯﺥ ﻭ ﺩﺭﺟﺎﺕ ﻭ ﺩﺭﻛﺎﺕ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮﻭﺣﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﺍﺳﺖ.
ﭼﻮﻥ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﻓﻌﻠﻰ ﺣﻖ ﺍﺯ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺫﺍﺗﻰ ﺍﻭ ﻣﺘﺎﺧﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺣﺘﻤﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺫﺍﺕ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ،ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻧﻔﻰ ﻭ ﮔﺎﻫﻰ
ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺷﻴﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﺘﺼﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺫﺍﺗﻰ ﺣﻖ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺴﻠﻮﺏ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ
ﺷــﺪ .ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺳﻔﺮ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻔﺲ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺣﺸﺮ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻣﺖ .ﭘﺲ ﺳﻔﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ،
ﺳــﻴﺮ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ﺑﺎ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ .ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺳــﻔﺮ ﺍﻭﻝ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ :ﻳﻜﻰ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ
ﺳﻔﺮ ﺍﻭﻝ ﮔﺮﭼﻪ ﺣﻖ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺳﺎﻟﻚ ﺍﺳﺖ -ﭼﻮﻥ ﺍﻭ ﻣﺤﺮﻙ ﻫﺮ ﻣﺘﺤﺮﻛﻰ ﺍﺳﺖ -ﻭﻟﻰ ﺍﻭ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ
ﺩﻭﺭ ﺧﺪﺍﻳﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ ،ﺳﺎﻟﻚ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺐ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﻔﺮ ﺍﻭﻝ ،ﺣﻖ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻫﻮﺍﻻﻭﻝ« ﻛﻪ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻋﻠﻞ ﻓﺎﻋﻠﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﻔﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ ،ﺫﺍﺕ
ﺣﻖ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻫﻮﺍﻻﺧﺮ« ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻬﺎﻯ ﻋﻠﻞ ﻏﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﭼﻮﻥ ﻣﻌﺎﺩﺷﻨﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺳﻔﺮ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻟﻘﺎءﺍﷲ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﺧﺮﻳﺖ ﺫﺍﺗﻰ ﺣﻖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ) .ﺟﻮﺍﺩﻯ ﺁﻣﻠﻰ ،ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺻﺪﺭﺍ:
18-19ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﻨﺶ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﻧﮕﺮﺵ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻣﻜﺘﺒﻰ ﻭ ﺟﻬﺎﻥﺑﻴﻨﻰ
ﺗﻮﺣﻴﺪﻯ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻴﻨﺶ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻧﻪﺍﻯ ﻧﻀﺞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺁﻥ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺭﺑﻮﺑﻴﺖ
ﺫﺍﺕ ﺍﻗﺪﺱ ﻭ ﻭﻻﻳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ ،ﻓﺮﺩ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﻭﻻﻳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺘﺨﻠﻖ
ﺑﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺪﺍﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺩﻫﺪ.
ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﺍﺯ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ
ﺟﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ...
ﻣﻬﺴﺎ ﺭﺿﺎﻳﻰ
ﺳـﻮﻣﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺍﺯ ﺳﻠﺴـﻠﻪ ﺩﺭﺱﮔﻔﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻓﻠﺴـﻔﻪ ﺩﻳﻦ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ »ﺑﺎﻭﺭ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ« ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ .ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺧﺪﺍ ،ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺮ ﺗﻄﻮﺭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﺭﺍﻱ »ﻛﺎﻧﺖ«،
»ﻫﮕﻞ« ﻭ »ﻣﺎﺭﻛﺲ« ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﻛﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻛﻠﺒﺎﺳﻲ ،ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻰﺍﺻﻐﺮ ﻣﺼﻠﺢ ﻭ ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲﺍﻛﺒﺮ
ﺍﺣﻤﺪﻱ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﺲ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ،ﺣﺴــﻴﻦ ﻛﻠﺒﺎﺳﻲ ،ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ
ﺍﻳــﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ،ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﻛﺎﻧــﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ:
»ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑــﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺎﻧﺖ ،ﻣﺎﺑﻌﺪﺍﻟﻄﺒﻴﻌﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﻠﻢ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﻨــﺪ ﻭ ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺠﻲ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﻫــﺪﺍﻑ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻋﻴﻨﻲ
ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺭﺩ .ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺩﻭﻡ ﺩﺭ ﺁﺭﺍﻱ ﻛﺎﻧﺖ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ »ﺭﻭﺷــﻨﮕﺮﻱ«
ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ» .ﺗﺠﺪﺩﺧﻮﺍﻫﻲ« ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻛﺎﻧﺖ ﺍﺳﺖ .ﻭﻱ ﻣﻘﻴﻢ ﻛﺸﻮﺭ »ﭘﺮﻭﺱ«
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺗﺠﺪﺩﺧﻮﺍﻫﻲ
ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺱ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺁﻥ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ »ﻓﺮﻳﺪﺭﻳﻚ ﺩﻭﻡ« ﺳﺒﺐ ﻃﺮﺡ
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎﻟﻎ ﻋﻘﻼﻧﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻨﺮ ﻭ
ﻋﻠﻢ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ.
ﻭﻱ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻋﻘﻼﻧﻲ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩ
ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻞ ﺍﺛﺮﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷــﺌﻮﻧﺎﺕ
ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﻛﺎﻧﺖ ،ﻋﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻣﻨﺒﻌﻲ
ﺧﻮﺩﺁﻳﻴﻦ ﻭ ﺧﻮﺩﺑﻨﻴﺎﺩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ
ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩﺁﻳﻴﻨﻲ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻋﻘﻞ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻣﻨﺸــﺎ
ﺩﻳﻦ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺪ«.
ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ،ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﻛﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﺁﻣﻮﺯﺵﻫﺎﻱ
ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺳــﻨﺘﻲ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﮔﻔﺖ :ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﺭ ﻓﺮﻗﻪ ﭘﺎﺭﺳﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻗﺮﻥ ﻫﻔﺪﻩ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺷﺪ ،ﺑﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﻛﺎﻧﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ
ﺁﻣﻮﺯﺵﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﺰﻳﻪ ﺍﺯ ﺗﻌﻠﻘﺎﺕ ﺩﻧﻴﺎﻳﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﺁﻧﻬﺎﺳــﺖ .ﭘﺎﻛﻴﺰﮔﻲ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﻭ ﺩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺗﺸﺮﻓﺎﺕ ،ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ
ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺟﻬﺖﺑﺨﺶ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﺎﻧﺖ ،ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﻋﻘﻞ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻧﻈﺮﻱ
ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ.
ﻛﻠﺒﺎﺳــﻲ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﺎﻧﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ
ﮔﻔﺖ :ﺩﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﻣﻮﺳــﻮﻡ ﺑﻪ »ﺭﻣﺎﻧﺘﻴﺴﻢ« ﻭ ﺟﻨﺒﺶ
»ﻃﻮﻓﺎﻥ ﻭ ﻏﻮﻏﺎ« ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﺗﺠﻠﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﻨﻴﺎﻥﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭ
ﭘﺮﻭﺱ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻜﺎﺕ ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺭ ﺷــﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪﻫﺎﻱ
ﻛﺎﻧﺖﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻭﻱ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ »ﻣﺘﺎﻓﻴﺰﻳﻚ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳــﺮ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻛﺎﻧﺖ ﺳﺎﻳﻪ
ﺍﻓﻜﻨﺪﻩ ﺍﺳــﺖ« ،ﮔﻔﺖ :ﻛﺎﻧﺖ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺍﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﺘﺎﺏ »ﻧﻘﺪ ﺍﻭﻝ«،
»ﺩﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ﺍﺳﺘﻌﻼﻳﻲ« ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ﻋﺒﺎﺭﺕ
ﺍﺯ ﻭﺿﻊ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻗﻮﻩ ﻋﻘﻠﻲ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ
ﺍﺳــﺖ .ﻛﺎﻧﺖ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻗﻮﺍﻱ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ ،ﺩﭼﺎﺭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﻛﻠﺒﺎﺳــﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻛﺎﻧﺖ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻋﻘﻞ ﻣﺤﺾ ،ﻋﻘﻞ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ
ﻣﺠﺎﺯﺵ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻋﻘﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺄﺳــﻴﺲ
ﻓﻀــﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﻛﺎﻧﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺭﺳــﻴﺪﻥ ﺑﻪ
ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻄﻠﻖ ﻳﺎ ﻧﺎﻣﺸــﺮﻭﻁ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ .ﺍﻳﻦ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻄﻠﻖ ﻭ
ﻧﺎﻣﺸﺮﻭﻁ ﻛﺎﻧﺖ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﻘﺎﻡ »ﻧﻔﺲ«» ،ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ« ﻭ »ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ«
ﻣﺘﺠﻠﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ«.
ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﻩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻛﺎﻧﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﻭﺭ
ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ،ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻋﻘﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ
ﺑﻪ ﻭﺟﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﺩﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﻛﻤﺎﻝ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﻫﻲ
ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺭﺩ .ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳــﺖ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻋﻘﻠﻲ ﺿﺮﻭﺭﻱ
ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﻣﺜﺒﻮﺕ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺁﻳﻴﻨﻲ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩ«.
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ،ﺍﺻﻐﺮ ﻣﺼﻠﺢ ،ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﺁﺭﺍﻱ ﻫﮕﻞ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﻓﻠﺴــﻔﻪ
ﻫﮕﻞ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪﻫﺎﻱ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺘﻲ ،ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ
ﻫﮕﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﺄﻣﻼﺕ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻫﮕﻞ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻳﻦ ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺁﻣﻮﺧﺖ .ﻫﮕﻞ
ﺩﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﻔﻜﺮ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﻭ ﭘﺨﺘﮕﻲ ﺭﺍ ﭘﺸﺖﺳــﺮ ﮔﺬﺍﺷــﺖ .ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ
ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻃﻠﺒﻪ ﻣﺪﺭﺳــﻪ ﺩﻳﻨﻲ ﻭ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻛﺸــﻴﺶ ﺷﺪﻥ،
ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ«.
ﻭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎ ﺩﻳﻦ ﻣﻲﺩﻳﺪ.
ﺑﻪﮔﻤﺎﻥ ﺍﻭ ﺩﻳﻦ ﻣﺴــﻴﺤﻲ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺻــﻼﺡ ،ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎ ﺭﺍ
ﻣﺘﺤﻮﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻲ
ﻣﻲﻧﮕﺮﺩ .ﻓﻜﺮ ﻫﮕﻞ ﺍﺯ ﺳــﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻳﻮﻧﺎﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ،ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻭ ﺍﺻﻞ
ﺭﻭﺷــﻨﮕﺮﻱ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﺭﻭﺷــﻨﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﻧﻘﺪ
ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺗﺎ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺳﺖ«.
ﻣﺼﻠﺢ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﻫﮕﻞ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﺿﻊ ﻣﺴــﻴﺤﻴﺖ ﻭ
ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﻱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺩﻳﻨﻲ ،ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺘﻜﻠﻢ
ﻭ ﺍﻟﻬﻴﺎﺕﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺷــﺶ ﺭﺳﺎﻟﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻭﻱ ﺑﺮ ﺟﺎ
ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﮕﺮﺷﺶ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﭘﻲ ﺑﺮﺩ .ﺍﻭ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻧﻘﺎﺩﺍﻧﻪ
ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﻤﻲﭘﻨﺪﺍﺷﺖ
ﻭ ﺑــﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﺍﻩﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺘﻘــﺎﺩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻳﺎﻓﺖ .ﺩﻳﻦ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻭ
ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪﻫﺎﻱ ﺭﻭﺷــﻨﮕﺮﻱ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ
ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ«.
ﻭﻱ ﺑﺎ ﺑﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ »ﻫﮕﻞ ﺩﺭ ﻧﻘﺪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﺴــﻴﺤﻴﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ
ﺭﺍ ﺩﻳﻨﻲ ﺍﺑﮋﻛﺘﻴﻮ ﻭ ﻓﺎﻗﺪ ﺭﻭﺡ ﻣﺴــﻴﺤﻴﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ)ﻉ( ﺩﺭ
ﭘﻲ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ« ،ﮔﻔﺖ» :ﺭﺳﺎﻟﻪ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺷﺮﻳﻌﺖ« ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ
ﻓﺎﺭﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ،ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻫﮕﻞ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ
ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺳﻚ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ
ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺷﺖ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺩﻳﻦ ﻋﺸﻖ
ﻭ ﻣﻬﺮ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻭ ﻋﺸــﻖ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﮔﻮﻫﺮ
ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺁﻣﺪ .ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﻋﺸﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻱ
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻜﻮﻓﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺩﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﻣﺎﻧﻊ
ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ«.
ﻣﺼﻠﺢ ،ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻫﮕﻞ ﺑﻪ ﺁﺷــﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﮕــﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﻭ ،ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻪ
ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﺍﺳﺖ ،ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﺩﻳﻦ
ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻟﻪ »ﻃﺮﺣﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻳﻦ
ﻭ ﻋﺸﻖ« ﺑﻪ ﺁﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ
ﺩﻻﻳﻞ ﺩﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻴﺮﻱ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﺩﺭﻳﺎﺑﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻫﮕﻞ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ
ﻣﻲﻛﺮﺩ ،ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ«.
ﻭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳــﺦ ﭘﺮﺳــﺶﻫﺎﻳﺶ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺭﻭﺍﻳﺖ
71
ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﺴــﻴﺢ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺳــﻴﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ
ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﺮﺭﺳــﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻭ ﺩﺭﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﺧﺪﺍﻱ ﻣﺴــﻴﺤﻴﺖ ﻧﻈﻴﺮ
ﺧﺪﺍﻱ ﻳﻬﻮﺩ ،ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﻗﻬﺎﺭ ﻭ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻣﻮﺭﻱ ﺗﺮﺱﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺮﺵ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﺍﻣﺖ ﻳﻬﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻴﺰ
ﺗﺴﺮﻱ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻫﮕﻞ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ«.
ﻣﺼﻠﺢ ﺍﺩﺍﻣــﻪ ﺩﺍﺩ» :ﻫــﮕﻞ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻠﻮﻍ ﻓﻜــﺮﻱﺍﺵ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ
ﻣﻴﺎﻧﺴــﺎﻟﻲ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫــﺎﻱ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻮﺍﻧﻲﺍﺵ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳــﺖ .ﺍﻭ
ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﻣﺤﻮﺭﺵ ،ﺩﻳﻦ ﻣﺴــﻴﺤﻴﺖ ﺭﺍ ﻣﻄﻠﻖ ﻭ
ﻧﻈﺎﻡ ﻓﻠﺴﻔﻲﺍﺵ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻞﺗﺮ ﺍﺯ ﺳــﺎﻳﺮ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺭﺩ.
ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺳﺎﺳــﻲ ﻫﮕﻞ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﻭ ،ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﻣﻨﺎﺳــﻚ ﺩﻳﻨﻲ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺼﻮﺭ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ
ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﺴــﻮﻑ ،ﺩﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺁﺷﺘﻲ
ﻧﻘﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳــﺎﻳﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻋﺸﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﺻﻴﻞ
ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ«.
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ،ﺣﺴﻴﻦ ﻛﻠﺒﺎﺳﻲ ،ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺳﻮﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ
ﻧﻜﺎﺗﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﻛﺎﻧﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺩﻳﻦ ﻋﻘﻠﻲ ﻛﺎﻧﺖ ،ﻣﻔﻬﻮﻡ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ
ﺟﻠﺐ ﺭﺿﺎﻱ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﻔﻲ ﻭ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺭﺍ ﺗﻮﻫﻢ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ«.
ﻛﻠﺒﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳــﺨﻨﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮﺍﻫﻴﻦ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻭﺟﻮﺩ
ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻛﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﻧﻘﺪ ﻛﺮﺩ.
ﺳــﭙﺲ ﻋﻠﻲﺍﻛﺒﺮ ﺍﺣﻤﺪﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪ
ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ» :ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻭ
ﺧﺪﺍ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﻣﺎﺭﻛﺴﻴﺴﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ
ﺍﺯ ﺍﻭﺳــﺖ .ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺧﺪﺍ ،ﺭﻳﺸــﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ »ﻓﻮﻳﺮﺑﺎﺥ«
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻫﮕﻞ ﺩﺍﺭﺩ«.
ﻭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻫﮕﻞ ،ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﺟﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺘﺠﻠﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻠﻘﻲ ﻫﮕﻠﻲ ﺑﺎ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺍﻧﺪﻭﻩﻭﺍﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﻣﺘﺪﻳﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺷﺖ .ﺁﻧﺎﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪﺍﻱ ﭘﺮﻧﺎﺷﺪﻧﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺪﺍ
ﻭ ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻓﺎﺻﻠﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﻫﮕﻞ ﺑــﻪ ﺁﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﺒﻮﺩ .ﺗﻠﻘﻲ
ﻫﮕﻞ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻫﮕﻠﻴﺎﻥ ﺭﺍﺳﺖ
ﻭ ﭼﭗ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﺳﺖ«.
ﺍﺣﻤﺪﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﻫﮕﻠﻴﺎﻥ ﺭﺍﺳــﺖ ﺁﻧﭽــﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺟﺮﻳﺎﻥ
ﺩﺍﺷﺖ ﻣﻌﻘﻮﻝ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺎﻫﻴﺘﻲ
ﺍﻟﻬﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﻱ ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﺪ.
ﻫﮕﻠﻴﺎﻥ ﭼﭗ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻭﺿﻊ ﺣﺎﺿﺮ ،ﻣﻌﺘﺮﺽ ﻭ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺭﻳﺸﻪﺍﻱ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﻮﻳﺮﺑﺎﺥ ﺍﻳﻦ
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺭﺍ ﮔﺴــﺘﺮﺵ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ
ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ
ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺁﻳﺪ ﻭ ﻛﻤﺎﻻﺗﺶ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ،ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﺭ ﺧﺪﺍ
ﻓﺮﺍﻓﻜﻨﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ«.
ﻭﻱ ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﻣﺎﺭﻛﺲ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻧﻘﺪ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺴﺘﻘﻠﺶ ﺩﺳــﺖ ﻳﺎﻓﺖ .ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺍﺷــﺘﺒﺎﻩ ﻓﻮﺋﺮﺑﺎﺥ ﺭﺍ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ
ﺍﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺳــﺒﺐ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻣﻲﺷﺪ.
ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ .ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ
ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ،ﻛﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻓﻌﻠﻴﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻏﻠﺒﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ«.
ﺍﺣﻤﺪﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ» :ﻣﺎﺭﻛﺲ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﻭ ﻧﺎﻣﺴــﺎﻭﻱ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺭﺍ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺧﺪﺍ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ .ﺍﻭ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﭘﻴﺶ
ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺍﺳــﺘﺪﻻﻝ ﻭ ﺍﻳﻀﺎﺡ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﻛﺎﻓﻲ
ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﭘﺮﺍﻛﺴﻴﺲ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺍﺳﺖ«.
ﻭﻱ ﺑــﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺑﻪ ﺍﻟﻬﻴﺎﺕ ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ:
»ﺑــﺮﺍﻱ ﺩﺭﻙ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻓﻴﻠﺴــﻮﻓﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭘﺪﻳــﺪﻩﺍﻱ ،ﺑﺎﻳﺪ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻔﻜﺮﺍﺗﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺩﺭ
ﻣﺒﺎﺣﺜﺶ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻚ ﺗﻠﻘﻲ ﺍﻟﻬﻴﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ.
ﻭﻱ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺻﻔﺎﺕ ﺧﺪﺍﮔﻮﻧﻪ
ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺯ ﺍﻟﻬﻴﺎﺕ ﻭ ﺧﺪﺍﺑﺎﻭﺭﻱ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ
ﺍﺯ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ«.ﺍﺣﻤﺪﻱ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺑﻪ
ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ
ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮﻫﻮﻡ ﻣﻲﭘﻨﺪﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﻴﺶﻓﺮﺿﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﺩ«.
72
ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﻓﻜﻮﻫﻰ
ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ
ﺣﺎﻣﺪ ﻧﻴﺮﻯ ﻋﺪﻝ
ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ ﻛﺮﺩﺍﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ »ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺩﻳﻨﻰ« ﻧﺨﻮﺍﻧﻨﺪ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﺭﮔﻪﻫﺎﻳﻰ ﻗﻮﻯ ﺍﺯ ﻣﺬﻫﺐ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷـﻮﺩ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺳﻨﺖﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ
ﻣﻰﻛﺸـﻨﺪ ،ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﺯﻧﺪﮔـﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻛﺮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳـﺘﺎﻥ
ﺟﺰﺋﻰ ﻻﻳﻨﻔﻚ ﺍﺯ ﺷـﺨﺼﻴﺖ ﺑﺴـﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺍﺳـﺖ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺜﺎﻝﻫـﺎ ﻭ ﻣﺜﺎﻝﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳـﺖ
ﻧﺸـﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﻮﺩ ،ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ؟ »ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ« ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ
ﺑﻮﺩﻥ ،ﺑﺎ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻧﺴﺒﺘﻰ ﺩﺍﺭﺩ؟ ﺁﻳﺎ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ،ﻫﻮﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﺪ؟ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽﻫﺎ ﻭ
ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻢ ﺍﺯ ﺩﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﻓﻜﻮﻫﻰ ،ﻣﺮﺩﻡﺷﻨﺎﺱ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ »ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ
ﺑﻮﺩﻥ« ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳـﺨﻨﺎﻥ ﺗﻨﺎﻗﻀﻰ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ،ﺯﺑﺎﻥﻫﺎ ﻭ...
ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪ .ﻭﻯ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ »ﺍﺳـﻼﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ« ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ.ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺩﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﻓﻜﻮﻫﻰ ﺩﺭ
ﻓﻀﺎﻯ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﺍﻭ ﺍﺯ ﻣﻌﺪﻭﺩ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﺁﺷﻨﺎﺳﺖ ﻭ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ
ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻌﺎﻟﻰ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺁﻳﺎ ﺗﻌﺮﻳﻔـﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺟﻤـﺎﻉ ﺍﺯ »ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠـﻰ« ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺗﻌﺎﺭﻳــﻒ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠــﻮﻡ ﺍﻧﺴــﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﻭﻳــﮋﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ
ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳــﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﻧﻴﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ
ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺻﻮﻻ ﺟﺴــﺖﻭﺟﻮ ﺑــﺮﺍﻯ »ﺗﻌﺮﻳﻒ« ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻦ
ﻧﺎﺩﺭﺳــﺖ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻥ ﻭﺍﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺻﻠﻰ
ﻋﻠﻤﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺻﻞ
ﻧﺴﺒﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﻰ ،ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ،ﺑﺮﺧﻰ
ﺩﻳﮕــﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺻﻞ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ
ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻯ ﻭ ﺭﻭﺵﺷﻨﺎﺳــﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩ ﺗﺎ ﺗﻌﺎﺭﻳﻔﻰ -ﮔﺮﭼﻪ ﻣﻮﻗﺖ -
ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺠﻰ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷــﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛــﻪ ﻣﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﺟﻤﺎﻋﻰ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺭ
ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺯ »ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ« ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺮ ﺁﻥ
ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺎﺭﻳﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺴﺒﻰ
ﻭ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻳﻰ ﻛﻢﻭﺑﻴﺶ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ
ﻭ ﻣﺘﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻔﺰﺍﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ »ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ« ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻳﻚ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ
ﺣﺘﻰ ﻫﻨﺠﺎﺭﻣﻨﺪ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺭﺍ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ ،ﻓﺮﻫﻨﮓﺷﻨﺎﺱ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺍﻳﻦ
ﻧﻮﻉ ﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺑﺤﺚ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻫﻮﻳﺖ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﻓﺮﺩﻯ -ﻳﻌﻨــﻰ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ »ﻣﻦ«
ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﺷــﻮﺩ -ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﮔﺮﻭﻫﻰ -ﻳﻌﻨﻰ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ »ﻣﺎ«
ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ – ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﺻﻞ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ
ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺳــﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺤﺚ
ﻫﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﺤﺜﻰ
ﺭﻭﺍﻥﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻥﺷﻨﺎﺳﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ.
ﻣﻦ ﺑﺤﺚ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﺟﻤﻌﻰ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﻰﻛﻨﻢ.
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻫﻮﻳﺖﻫﺎ ،ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻳﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ
ﻳﻚ ﺑﺨــﺶ ﻳﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﮔﺬﺍﺷــﺘﻦ ﻣﻴﺎﻥ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺴﻮﺏ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﻳﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ ،ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻨﺴﻮﺏ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺧﻮﺩﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ
ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺷﻮﺩ .ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ،ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﻭﻫﻰ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﺣﺴــﺎﺱ ﻭ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ،
ﻟﺰﻭﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭﻙ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻳﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻧﻜﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭﻭﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻳﺎ
ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺣﺴﺎﺱ
ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺷــﺪﺕ ﻭ ﺿﻌﻒ ﺗﻌﻠﻖ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﻛﻨﺶﻫﺎﻯ ﻓﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺳــﭙﺲ ﺑﻪ ﻛﻨﺶﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱﻫﺎﻯ ﮔﺮﻭﻫﻰ
ﻣﻰﺭﺳــﻨﺪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺑﻰﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺎﺕ ﺭﻳﺰ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ،ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻘﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻳﻰﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻗــﺪﺭﺕ ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨــﺪ ،ﺍﻏﻠﺐ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻨﺶ ﻭ
ﻛﮋﻓﻬﻤﻰﻫــﺎ ﻭ ﻛﻨﺶﻫﺎ ﻭ ﻭﺍﻛﻨﺶﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨــﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﺎﺭﻳﺨــﻰ ،ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﺎﺻﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ
ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻥ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ
ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎﻯ
ﻣﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﻫﻔﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ
ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻩ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻟﮕﻮﻯ
ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ،ﺍﻧﻘﻼﺏ 1789ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ
»ﺍﻧﻘﻼﺏﻛﺒﻴﺮ« ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ »ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻠﻰ«
ﻳﻌﻨﻰ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺭژﻳﻢﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺍﺯ
ﺑﺎﻻ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﻑ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ
ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ »ﻣﻠﺖ« ) (Nationﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻰﺷﺪ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺍﺩﻋﺎﻳﺸﺎﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻰ ﻛــﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻭﻟﺖﺳــﺎﺯﻯ )(State Building
ﻭ ﻣﻠﺖﺳــﺎﺯﻯ ) (Nation Buildingﻣﻰﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺎ
ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺍﺣﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖﺁﻣﻴﺰ ،ﻧﻈﺎﻣﻰ ،ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﻫﻨﺮﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻩ ﻭ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻜﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺰﺭگ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ
ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﺍﺯ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻭ ﺟﻤﺎﻋﺖﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ،
ﺍﻣﺎ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ »ﻣﻠﻰ« ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭﻟﻮ ﺁﻧﻜﻪ ﺷﻤﺎﺭ
ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺭﺳــﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ
ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎﻯ
ﭼﻨﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻩ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﻰﺑﻬﺮﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻫﻮﻳﺖ
ﻣﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﻟﻪﺍﻯ ﺷﺪﻳﺪﺍ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺪﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺻﻒ ،ﻛﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﻣﺸﺨﺺ ،ﻳﺎ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻳﻦ ،ﻳﺎ ﺩﺭ ﻳﻚ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﺎﺹ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻰﺁﻳﺪ ،ﺑﻪﻃﻮﺭ »ﺍﻧﺘﺴﺎﺑﻰ« ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻠﻴﺖ،
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝﻫﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﻡ.
ﻗﻮﻣﻴﺖ ،ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺗﻌﻠﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ
ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺭﻏﻢ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﻔﻬﻮﻡ »ﻣﻠﺖ« ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮﺭﺗﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻳﻌﻨﻰ
ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶﻣﺪﺭﻥ ،ﻣﺎ ﺩﺭ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷــﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻧﺘﺴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺍﻭ
ﻧﻈﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﭼﻴﻦ ،ﻣﺼﺮ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ،ﺑﺎ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﻣﺸﺎﺑﻬﻰ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ .ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻳﺎﺑﺪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﺴــﺐ ﻛﻨﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ،ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺍﺷﺮﺍﻓﻰ ﻳﺎ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ،ﺩﺭ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ ﻭ ﺧﻮﺩﺑﻪﺧﻮﺩ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻤﻰﺍﻓﺘﺪ .ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ،ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﺧﻮﺩ ﻧﻮﻋﻰ »ﻣﺎ«ﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺣﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺪﻩ »ﻣﻠﺖ« ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﻛﺘﺴﺎﺑﻰ ﻣﺜﻼ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺁﻣﻮﺯﺩ ﻳﺎ ﺁﺩﺍﺏ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ﻳﺎ
ﺍﺳﺖ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺍﻳﻦ »ﻣﺎ« ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﭘﻬﻨﻪﻫﺎﻯ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺗﻰ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﻳﺎ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻪﺩﺳــﺖ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ،ﺍﮔﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺍﻧﺴــﺎﻧﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘــﻪ ﻭ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ
ﺍﻧﺘﺴﺎﺏ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻭﻯ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﺍﻣﻜﺎﻥ
ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ.
ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺎﻣﻼ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻔﺰﺍﻳﻴﻢ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﺳﺖ
ﻣﺜﻼ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ
ﻛﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ
ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺑﻌﻰ ﭘﻴﺶ -ﺳﻴﺎﺳــﻰ
ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ.
ﻭﻳﮋﻩ
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ »ﻣﻠﺖ« ﺑﻪ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺣﻀـﻮﺭ ﮔﺴـﺘﺮﺩﻩ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺩﺭ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ ﻛﻬﻦ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ
ﺭﺳـﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠـﻒ )ﻣﺎﻫـﻮﺍﺭﻩ،
ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺳﺮﻣﻨﺸﺎ
ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ،ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮﻥ ،ﺭﺍﺩﻳﻮ ،ﻭ(...
ﺗﺴــﻬﻴﻞ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﻣﻠﺖﺳــﺎﺯﻯ ﻭ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻫﻜﺪﻩﺍﻯ
ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ
ﺩﻭﻟﺖﺳــﺎﺯﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺑﻪﺻﻮﺭﺗﻰ
ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺒﺪﻳـﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ ،ﺁﻳﺎ
ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺸــﻜﻞ ﻧﻴﺰ
ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ »ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ«
ﺑﺤﺚ »ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ« ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻳﻚ
ﺑﻜﻨﻨﺪ.
ﺍﺻﻼ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ
ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺩﻳﮕﺮﻡ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻭﺟــﻮﺩ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﻣﻜﺎﻧــﺎﺕ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻰ
ﻟﺰﻭﻣــﺎ ﻫﻮﻳﺖﻫــﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴــﻦ ﻧﻤﻰﺑــﺮﺩ
ﺁﻧﭽﻪ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ »ﻣﻠﺖ ﺑﻮﺩﮔﻰ« ﻳﺎ ﻫﻨﺠﺎﺭﻣﻨﺪ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺭﺍ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ
»ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻠﻰ« ﻧﺎﻣﻴﺪ ،ﺑﻪﻭﺳــﻴﻠﻪ ﻗﺪﺭﺕ
ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ﻧﻤﻰﺗــﻮﺍﻥ ﺗﺼــﻮﺭ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏﻫﺎﻳــﻰ ﻛﺎﻣﻼ
»ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ« ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ
ﻫﻨﺠﺎﺭﻣﻨــﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻯ ﺁﻣﻮﺯﺷــﻰ ﻭ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻗﻮﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﻥ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺯﻳﺮ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﻭ ﺍﺯ ﭼﻪ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ
ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﻨﺸﮕﺮﺍﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ -ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺩﻫﻪ 1990ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻔﻘﺎﺯ
ﭼﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ -ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻟﻜﺎﻥ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻠﻰﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺑﺮﻭﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻨﺪ .ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺩﺭ ﻭ ﺟﻨﮓﻫﺎﻯ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻭ ﺑﻰﺭﺣﻤﺎﻧﻪﺍﻯ ﻣﻨﺠﺮ ﺷــﺪﻧﺪ ،ﻛﺴــﻰ ﺗﺼﻮﺭ
ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺯ ﻋﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ،ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺻﻠﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﻪ ﺷــﻜﻠﻰ ﺗﺮﺍژﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ -ﺑﺮﺍﻯ
ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻧﻤﻰﮔﻨﺠﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻣــﺪﺭﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﺎ ﻣﺜﺎﻝ ،ﻧﮋﺍﺩﭘﺮﺳﺘﻰﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﺷﻮﻳﻨﻴﺴﺘﻰ -ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻣﻰﺭﻭﻳﻢ ﻧﻮﻋﻰ ﺗﻔﺴــﻴﺮ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﺭﻩ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ.
ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺯ ﺗﻌﻠﻖ ﻳﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻛﻪ ﻣﻚ ﻟﻮﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ،ﺯﻣﺎﻧﻰ
»ﺟﻤﺎﻋﺖﮔﺮﺍﻳﻰﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﻥ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ ،ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺗﺼﻮﺭ ﺩﻗﻴﻘﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷــﺖ ،ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺁﻳﻨــﺪﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﺩﺍﺩ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺧﻮﺵﺧﻴﺎﻻﻧﻪ ﻭ ﺳــﺎﺩﻩﺍﻧﮕﺎﺭﺍﻧﻪ
ﺩﺭ ﻧﺴﻞ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ »ﺩﻫﻜﺪﻩ ﺟﻬﺎﻧﻰ« ﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﺗﻘﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ،
ﺑﺮ ﺍﺳـﺎﺱ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﻤﺎ ،ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻳـﺎ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳـﻰ »ﺩﻫﻜﺪﻩ«ﺍﻯ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ »ﺟﻬﺎﻧﻰ« ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻯ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺁﻣﻮﺯﺵ ،ﺑﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﻠﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ .ﺳﺎﺩﻩﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺎ
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳـﺪ ﺑﻪ ﺍﻛﺘﺴـﺎﺑﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺗﻮ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﺪ.
ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺁﭘﺎﺩﻭﺭﺍﻯ ﺑﺎ »ﺟﺮﻳﺎﻥ«ﻫﺎ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻫﺴــﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺸــﺘﺮ
ﺍﻭﻻ ﻣﻦ ﻭﺍژﻩ »ﺍﻧﺘﺴﺎﺑﻰ« ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻓﻄﺮﻯ ﺑﻮﺩﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﺭ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎﺯﻯ ﺷــﺒﺎﻫﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻢ ،ﺩﺍﺧﻞ ﻣﺮﺯﻫﺎ ﻭ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﻣﺤﻜﻢ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ
ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﺑــﺮﻡ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛــﻪ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻯ ﺳﺨﺘﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩ .ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﻪ
ﻗﺪﻳﻤﻰﺗﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺟﻨﺒﻪ ﺭﺍ ﺁﻥﻗﺪﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪﺍ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺯﻳﮕﻤﻮﻧﺖ ﺑﺎﻭﻣﻦ ،ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﺎﺻﻴﺖ »ﺳﻴﺎﻟﻴﺖ« ﭘﻴﺪﺍ
ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﻢ ﺍﻛﺘﺴﺎﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺍﻧﺘﺴﺎﺑﻰ ،ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺩﮔﺎﺭ ﻣﻮﺭﻥ ،ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ »ﻋﺪﻡ ﻗﻄﻌﻴﺖ
ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﺑﺎﺭ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ« ﺭﺳــﻴﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ،ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻗﻄﻌﻰ ﺍﺯ
ﻧﺸﻮﺩ ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻴﺰ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺳﺒﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻫﻮﻳﺖ
ﻣﺎ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻳﺎ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻤﻰﻳﺎﺑﺪ .ﻣﺜﺎﻟﻰ ﺑﺰﻧﻢ .ﻛﺴﻰ ﻣﻠﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ
ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺩﻭﻟﺒﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳـﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫـﺎ ،ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﻭ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﻃﻮﻻﻧﻰﺗﺮﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ،
ﺩﺭ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﺸـﻜﻼﺕ ﺑﻴﺸـﺘﺮﻯ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺳـﻨﺖﻫﺎ ﻭ
ﺧﺮﺩﻩﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﭼﻴﻨﻰﻫﺎ ،ژﺍﭘﻨﻰﻫﺎ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ
ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻏﻨﻰ ﻳﻚ ﺷﻤﺸــﻴﺮ ﺩﻭﻟﺒﻪ ﺍﺳﺖ ،ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ
ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﺟﻤﺎﻉ
ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﺩﭼﺎﺭ ﺟﻤﺎﻋﺖﮔﺮﺍﻳﻰﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻳﺎ ﺍﺷــﻜﺎﻝ ﺑﻰﻫﻮﻳﺘــﻰ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﺧﻄﺮﺍﺕ
ﺑﺰﺭگ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﻌﻨﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺎ ﻳﺎ
ژﺍﭘﻦ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﻳﺸﻪﺩﺍﺭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ
ﺩﺭﺧﺸــﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﻮﺩﺑﻪﺧﻮﺩﻯ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﻨﻨﺪ .ژﺍﭘﻦ ﭘﻴــﺶ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ »ﻣﻴﺠﻰ« ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺑﻮﺩ،
ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺩﺭﻭﻥﮔﺮﺍ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﻫﺎﻯ ﺗﻤﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳــﻮﻯ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺴــﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺣﺘﻰ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻨﺸﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻰﺷﻤﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ژﺍﭘﻦ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﮋﺍﺩﭘﺮﺳﺘﻰ ،ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،
ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩﻥ ﺷــﺪﻳﺪ ﺍﺳﺘﺮﺱ ﻛﺎﺭﻯ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺩﭼﺎﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﺸﻮﻳﻢ ،ﻳﻌﻨﻰ
ﺗﺼــﻮﺭ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﻮﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙﺧﻮﺍﺭ ﻳﻚ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺰﺭگ ﻫﺴــﺘﻴﻢ ،ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﺩﻳﮕــﺮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ
ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻳﻚ ﺗﻨﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮﻭﻳﻢ ،ﺑﻰﺷــﻚ ﺩﭼﺎﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺨﻮﺕ ﻭ ﻏﺮﻭﺭ ﺑﻴﺠﺎﻳﻰ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺷﺪ
ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷــﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﭼﻨﻴﻦ ﻏﺮﻭﺭ ﺑﻴﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﭘﺎﺭﺍﻧﻮﻳﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻓﻜﺮﻯ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻰﺷﻚ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺑﺮﺩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺩﻟﻴﻠﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﻣﺎ ﺗﻤﺪﻥ ﺩﺭﺧﺸــﺎﻧﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ ﺭﺍ
ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺳﺖﻛﻢ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ
ﺑﻴﻔﺰﺍﻳﻴﻢ ،ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻧﺴــﻞﻫﺎﻯ ﺁﺗﻰ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺩﻫﻴﻢ
ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻧﻔﺮﺳﺘﻨﺪ.
73
ﺁﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﺗﻀﻌﻴــﻒ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ
ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﻛﻨﺸــﮕﺮﺍﻧﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻧﺎﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﻛﻨﺸﮕﺮﺍﻥ
ﻳﻜﺴــﺎﻥ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍﻫﺎﻳﻰ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﻮﻧﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺍﻳــﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﺮﺩ
)ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩﮔﻰ ﻭ ﺍﻧﺴــﺠﺎﻡ ﺣﺪﺍﻗﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺪﺍﻭﻡ
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳــﺖ( ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻻﺯﻡ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺑﺸﻨﺎﺳــﻴﻢ ﻭ ﺩﺭﻙ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻏﻠﺐ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻯ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻭ ﻛﻨﺸﮕﺮﺍﻥ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ،ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺘﻪﺍﻧﺪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻗﻀﻴﻪ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ
ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺷــﻮﻙ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﺩﻻﻳﻠﻰ ﺩﻳﮕﺮ
ﻫﻤﭽــﻮﻥ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻧﺴــﺒﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺭﻧﺞ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎﻧﺸــﺎﻥ ﻣﺒﻬﻢ ﻭ ﻧﻮﻣﻴﺪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻩ ﻭ ﺿﺮﺑﻪ ﻧﺎﺷﻰ
ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺗﺎﻭﺍﻥ ﺳﺨﺘﻰ ﺑﺎﺑﺖ ﺁﻥ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻛﺮﺩ؛ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴــﺘﻢ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻴﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻛﺸﺘﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ
ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯﻫﺎﻳــﻰ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﺍﺗﻔــﺎﻕ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺮﻥ
ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ.
ﺣﺎﻝ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒﺗﺎﻥ ﺍﺯ »ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ« ،ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻣﻠﻰ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻳﺎ »ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ« ﺭﺍ -ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﻝ -ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ؟ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻤﺪﻥ ﻣﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺩﻭ
ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻳﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﻳﻮﻧﺎﻥ )ﺍﺯ ﺧﻼﻝ ﺭﻭﻡ ﻭ ﺳﭙﺲ
ﺳــﻘﻮﻁ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺑﺮﻫﺎ( ﻳﺎ ﻣﺼﺮ )ﻭ ﺳــﻘﻮﻁ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻭﻡ ﻭ
ﺳﭙﺲ ﺍﺳﻼﻡ( ﺩﭼﺎﺭ ﮔﺴﺴﺖﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ
ﻳﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﭼﻴﻦ ،ﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﮔﺬﺷــﺖ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ
ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺗﺪﺍﻭﻣﻰ ﻣﻌﺠﺰﻩﺁﺳــﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﭘﺴﺘﻰ ﻭ ﺑﻠﻨﺪﻯﻫﺎﻯ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺯﺑﺎﻧﻰ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،ﭘﻬﻨﻪﻫﺎﻯ
ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ،ﻗﻮﻣﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻣﺎ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ
ﺗﺪﺍﻭﻣﻰ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻫﺴــﺘﻴﻢ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻟﻔﻆ »ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻗﺮﻥ
ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺣﻴﺎ ﺷﺪ ،ﺧﺒﺮ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪﺍﻯ ﻣﻰﺩﺍﺩ ﻛﻪ
ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻳﻜﺼﺪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﺑﺰﺭگ ،ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎﻗﻰ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﭼﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ
ﻭﺍژﻩ »ﺍﻳﺮﺍﻥ« ﻭ ﭼﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻭ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻛﺸﻮﺭ
ﻣﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ »ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ« ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ
)ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻢ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻳﻚ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻧﻈﺮﻯ ﺑﻴﺸــﺘﺮ
ﺍﻳﺪﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ
ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﺷﺎﻳﮕﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻣﻴﺎﻧﺠﻰ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺑﺎ ﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ
ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻳﻮﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺪﺍﻧﺪ ،ﻫﻨﺪﻯ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺭﺍﻩ ﺍﺑﺮﻳﺸـﻢ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ
ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺍﺳــﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ،ﺍﻳﻦ ﺗﻠﻘﻰ ﻳﻚ ﺗﻠﻘــﻰ ﺗﻘﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ژﺭژ ﺩﻭﻣﺰﻳﻞ ،ﻣﻮﺭﺥ ﺑﺰﺭگ ﻓﺮﺍﻧﺴــﻮﻯ ،ﺑﺤﺚ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻫﻨﺪﻭﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ ،ﮔﺮﻭﻫﻰ
ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺝ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴــﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺤﺚ ﺗﺒﺎﺭ ﺁﺭﻳﺎ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﻜﺸــﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﮋﺍﺩ ﺳﺎﻣﻰ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪ ﺩﻭﻣﺰﻳﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺩﻭﻣﺰﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺳﻨﺘﺰ
ﺍﺳﺎﺳــﻰ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻓﺮﻫﻨﮓ -ﻛﻪ ﺍﺻﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ» ،ﺷﺒﺎﻫﺖ« ﻭ »ﺟﻬﺎﻧﺸﻤﻮﻟﻰ« ﺁﻧﻬﺎ
ﻭ ﻧﻪ ﺧﺎﺹﺑﻮﺩﮔﻰ ﻭ »ﺗﻔﺎﻭﺕ«ﺷــﺎﻥ ،ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻢﺁﻣﻴﺨﺘﮕﻰﺷﺎﻥ ﻭ ﻧﻪ ﺍﺻﺎﻟﺘﺸﺎﻥ
ﻣﻰﺩﻳﺪ -ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺗﻤﺪﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺜﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﻛﺪﺍﻡ ﻛﺸﻮﺭ ﻳﺎ ﭘﻬﻨﻪ ﺭﺍ
74
ﺑﺪﺍﻧﻢ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻧﺪﻙ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﻧﻈﺮﻯ
ﻭ ﺩﻟﺒﺨﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ( ﺗﺼﻮﺭﻯ »ﺁﺭﻣﺎﻧﺸﻬﺮﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ »ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ« ،ﺁﻧﭽﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ
»ﻫﺴــﺘﻨﺪ« ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ »ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ« ﺟﺴﺖ .ﺍﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ،ﻧﻈﺮﻯ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺩﺭﻙ
ﻭ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻨﻰ ﻭﺍﻗﻊﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺣﺎﻝ ﻳﺎ
ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ ،ﺣﺎﺻﻞ »ﺗﻔﺴﻴﺮ«ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﺵﻫﺎﻯ ﺗﻄﺒﻴﻘﻰ
ﻭ ﺍﻧﺘﺰﺍﻋــﻰ ﻭ ﺧﻴﺎﻟــﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ »ﺧﻮﺩ« ﻭ »ﺩﻳﮕــﺮﺍﻥ« ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﻴﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺷﺎﻫﺪﺵ ﺑﻮﺩﻩﺍﻳﻢ؛ ﻃﻼﻳﻰ ﻛﺮﺩﻥ »ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎ« ﻭ »ﺁﻳﻨﺪﻩ«
ﻭ ﺟﻬﻨﻤﻰ ﻛﺮﺩﻥ »ﺣــﺎﻝ« .ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﻠﻴﻞﮔﺮﺍﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ
ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ »ﺍﺗﻮﭘﻴﺎ«
ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺪﺍﺭﻩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪﺍﻯ
ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺧﺎﺻﻴﺘﻰ
ﺩﺭﻣﺎﻥﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﻧﺞ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ،
ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺤﺴــﻮﺱ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺭﻙ ﺑــﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ
ﺩﻫﺪ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ »ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ« ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﻛﻨﻴﻢ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎ ﺍﻏﻠﺐ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﺳﺴــﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺯﻣﺎﻥ
ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﺑﻪ ﺷــﺪﺕ ﻣﺘﻐﻴﺮ .ﺫﻫﻨﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ
ﺍﺭﺯﺵ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﻛﺎﻫﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺜﺎﻝ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﻯ ﻣﻬﺎﺟﺮﻯ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷــﺪﺕ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡﮔﺬﺍﺭﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﻧﺎﻡﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻳﺎ
ﺣﻔﻆ ﺳﻨﺖﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ »ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺸﺎﻥ«
)ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ( »ﺭﻧﺞ ﺗﺒﻌﻴﺪ« ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ،
ﻳﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺴــﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ »ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ« ﺩﻓﺎﻉ
ﻣﻰﻛﻨﻨــﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻳﺎ ﺁﻥ ﺷــﻜﻞ ﺑﺮﻭﺯ ﻳﻚ ﻳﺎ
ﭼﻨﺪ ﻫﻮﻳﺖ ﻏﻴﺮﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺩﺭ
ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﻏﺮﺑﻰ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ
ﻣﻮﻟﻔﻪﻫــﺎﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺛﺎﺑــﺖ ﺑﻮﺩﻥ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ
ﻗﺎﻟﺐﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺁﻥ ﻫﻢ ﻧﻮﻉ ﺧﺎﺻﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺷﻜﺎﻝ
ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ،ﻭﮔﺮﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺋﻤﺎ ﺩﺭ ﻓﻜﺮ
ﺁﻥ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ »ﻣﺎ« ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺎﺯﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ »ﺩﻳﮕﺮﻯ« ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻯ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﻭ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﺍﻡ
ﺍﻭﺳﺖ ،ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ »ﺩﻳﮕﺮﻯ« ﻧﺸﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﭼﻪ ﻧﻔﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻭ ﭼﻪ ﻳﻜﻰ
ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻌﻨﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻥ ﻧﻔﻰ »ﺧﻮﺩ« ﺍﺳﺖ.
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺳﻨﺘﻰﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ،
ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺟﺴـﺖﻭﺟﻮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ
ﺍﺳـﻼﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎﺯﻣﻰﺷـﻮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ
ﻣﻈﺎﻫـﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ﻭ
ﺁﺭﺯﻭﻯ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮﻯ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮ
ﻣﻰﭘﺮﻭﺭﺍﻧﻨﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺗﺎﻥ ،ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ،ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺰﺭگ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ،ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﺨﺸـﻰ ﺍﺯ
ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﺷـﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﺍ ﻣﻰﺳـﺎﺯﺩ ،ﺑﺎ
ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﻤﻊ ﻫﺴـﺘﻨﺪ؟ ﻛﺪﺍﻣﻴﻚ ﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮﺗﺮﻯ
ﻣﻰﺷﻨﺎﺳــﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﺎﺯ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ
ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﺴﺎﺯﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ
ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ »ﺍﻳﺪﻩ« )ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺯﻳﺒﺎﻯ ﮔﺮﺍﺭﺩﻭ ﻧﻴﻮﻟﻰ ،ﺍﻳﺮﺍﻥﺷــﻨﺎﺱ ﺑﺮﺟﺴــﺘﻪ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻰ( ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺯ
ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻫﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ؟ ﺭﺍﺯ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﮕﻰ »ﺍﻳﺪﻩ« ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻪ »ﻣﻠﺖ« ﻳﺎ »ﺩﻭﻟﺖ«ﻫﺎﻯ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ،ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻜﺜﺮ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻳﺎ ﻻﺍﻗﻞ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﻪﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ
ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻧﻪ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻥ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻧﻪ ﻣﻐﻮﻝﻫﺎ ﻭ ﻧﻪ ﺗﺮﻛﺎﻥ ﻭ ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺎﺩﻩ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ »ﺑﻴﺮﻭﻥ« ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺍﻳﻦﺍﻣﺮﺭﺍﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ.ﺁﻧﻬﺎﺑﺮﻋﻜﺲﺗﻼﺵﻛﺮﺩﻧﺪﻭﻣﻮﻓﻖﺷﺪﻧﺪﺍﺯﺑﺴﻴﺎﺭﻯﺍﺯﺍﻗﻮﺍﻡﺧﺸﻦ،ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻳﻰﺁﺭﺍﻡ
ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ،ﻣﺜﺎﻝ ﺗﻴﻤﻮﺭﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ
ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳــﻦ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭﺟﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻭ ﺑﺮﺩﺑﺎﺭﻯ ﻭ ﺳــﺎﺯﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ،ﭼﻪ ﺑﺎ
ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭ ﭼﻪ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺍﺳــﺖ؛ ﮔﺮﻳﺰ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻭ ﺩﺭﻭﻍ ﻛﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖﻭﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦﺩﺷﻤﻨﺎﻥ»ﺍﻳﺪﻩﺍﻳﺮﺍﻧﻰﺑﻮﺩﻥ«ﺑﻪﺣﺴﺎﺏﻣﻰﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ.ﺑﻪﻫﻤﻴﻦﺟﻬﺖﻧﻴﺰﻣﻦﭼﻨﺪﺍﻥﺑﻪ
ﻓﻮﺭﺍﻥ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭﺩﺳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎﻯ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻭ ﺣﺘﻰ
ﮔﺎﻩﺍﻣﺮﻭﺯﺩﺭﺟﺎﻣﻌﻪﺍﺗﻔﺎﻕﻣﻰﺍﻓﺘﺪ،ﺑﺎﻭﺭﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻡﻭﻓﻜﺮﻣﻰﻛﻨﻢﻛﻪﭼﻨﻴﻦﺍﺷﻜﺎﻟﻰﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻧﻴﺴﺘﻨﺪ،ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ
ﺗﻀﺎﺩﻯ ﺁﺷﺘﻰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎ »ﺍﻳﺪﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ« ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺩﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻭ ﺭﻭﺵ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺣﺘﻰ ﺟﺎﻳﻰ
ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﻯ ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺎ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ؟
ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎ ﺍﺻﻮﻻ ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎﻯ ﻣﺪﺭﻥ ﻭ ﺑﺮﻭﻥﺯﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﭘﺮﺗﻨﺶﺗﺮﻳﻦ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﻰﺩﻳﻨﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻯ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ،ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪﺍ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺭﺿﺎﺷــﺎﻩ ﻭ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻫﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑـﻪ ﺯﺑﺎﻥﻫـﺎ ﻭ ﮔﻮﻳﺶﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳـﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ
ﺩﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺑﻪ ﺷــﺪﺕ ﺳﻨﺖﮔﺮﺍ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺳﻨﺖ ﻣﺎ ﻣﻰﺷـﻮﺩ .ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳـﻮ ،ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ
ﻛﻪ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺯﻭﺭﮔﻮﻳﻰ ﻭ ﺗﻜﺮﻭﻯ ﻭ ﻋﺪﻡ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﺍﺳـﺖ .ﺍﺩﻳﺎﻥ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧـﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻨﺖ ﻛﻪ ﻋﻘﻞ ﺟﻤﻌﻰ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﺟﺰء ﻣﻘﻮّﻡ ﺍﺣﺴﺎﺱ »ﻣﺎﻯ ﺟﻤﻌﻰ«
ﺗﻌﺎﻭﻥ ،ﻫﻤﮕﺎﻣﻰ ،ﻫﻤﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻭ ﺩﺭﻭﻍ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎ ،ﺍﺩﻳﺎﻥ ،ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ،ﺳــﻨﺖﻫﺎ ،ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻯ
ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﺩ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳــﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ .ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺷــﺶﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺳﻪﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ
ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﺪﺍﻥ ﺑﻰﻃﺮﻓﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺷــﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺮﻯ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ .ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ
ﻓﻘﻂ ﺑﺨﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﭘﻬﻨﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎ -ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺜﺎﻝ ﺭﻭﺍﺝ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻﻯ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻴﺎﻧﺠﻰ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﻛﻪ
ﻛﺮﺩ ﺟﺰﻳــﻰ ﺍﺯ ﭘﻬﻨﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴــﺎﻥ ،ﻳﮕﺎﻧﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺰﺭگ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺭﺳﻤﻰ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺪﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻳﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ
ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺻﺪﺳﺎﻝﺍﺧﻴﺮﺯﺑﺎﻧﻰﺑﺎﻗﺪﺭﺗﻰﺑﺎﻻﺑﺮﺍﻯﺑﻴﺎﻥﻋﻠﻢﻭﺗﻔﻜﺮﻭﻳﻜﻰﺍﺯﭘﺎﻧﺰﺩﻩ
ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻘﺸﻰ ﻛﻠﻴﺪﻯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﻳﻢ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺩﻳﻦ ﺭﺳﻤﻰ
ﺧﻮﺩ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳــﺖ :ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼﻡ 99ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ -ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﺩﺭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻨﻬﺮﻳــﻦ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻛــﻪ ﭘﻬﻨﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﺳــﺖ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭﺳﺖ ﺣﻔﻆ ﻭ
ﺑﮕﺬﺭﻳــﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻴﻼﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴــﻴﺢ ﻭ ﺣﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩ .ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳــﻰ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻞ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻘﺼﻮﺩﻯ
ﺁﻥ ،ﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺳــﺎﻣﻰﻫﺎ ﻭ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻭ ﺿﺮﺑﻪﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﺑﺨﺸــﻰ ﺍﺯ »ﻣﺮﺩﻡ« ﻣﺎ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻧﻪ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻥ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ
ﺑــﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺮﺍﻧﻘﺪﺭﻯ ﺑﺰﻧــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ
ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚﻣﻴﻠﻴــﻮﻥ ﻋﺮﺏ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ
ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ
ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﻘﺎﺑﻠــﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﻛﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻧﻪ
ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﻫﻤﻴــﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ
ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺍﻭﻝ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺖ ﻭ ﺍﺳــﻼﻣﻴﺖ
ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﺭ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺍﻋﻤﺎﻝ
ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﻨﻌﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ
ﻣﻐﻮﻝﻫﺎ ﻭ ﻧﻪ ﺗﺮﻛﺎﻥ ﻭ ﻧﻪ ﻫﻴﭻ
ﺷــﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑــﺮﺍﻯ ﺩﺭﻭﻧﻰ
ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﺍﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺳــﻮﻯ
ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻳﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﺷــﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﺮ
ﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻨﺪ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ،ﺑﺤﺚ
ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺑــﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻯ
ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻤﻼ
ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ
ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺷــﺪﻥ
ﺑﺪﺗﺮﻳــﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳــﻨﺖﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎ
ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻــﺮ ﻳﻚ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ ﺗﻮﺧﺎﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺎﺩﻩ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ
ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻰﺩﻫﺪ ،ﺑﻠﻜــﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﻓﻌﻪ
ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﻋﻴــﻦ ﺣﺎﻝ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑــﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ
ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ
ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺍﺯ »ﺑﻴﺮﻭﻥ« ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ
ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺮﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻯ ﻋﺪﺩﻯ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺎ ﺩﺭ
ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﻭﺍﻛﻨﺸــﻰ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﺳــﺘﺎﻧﻰﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎﻯ
ﭼﻨﻴــﻦ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺗﺼﻨﻌﻰ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻼﺵ
ﻣﻰﺷﺪ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﺩ ﻣﺴــﻴﺤﻰ )ﻛﻠﻴﺴﺎﻯ ﻧﺴــﻄﻮﺭﻯ( ﻭ ﻳﻬﻮﺩﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﺩﺭ ﻋﻴﻦ
ﻭ ﻓﺮﺍﺯﻫﺎﻯ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸــﻪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺯﺍﺩﮔﺎﻩ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺍﺯ ﻗﺮﻥﻫﺎﻯ
ﺗﻘﺎﺑﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﺷﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺍﺝ ﺩﺍﺷــﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺯﺭﻭﺍﻧﻴﺴﻢ ،ﻣﻴﺘﺮﺍﺋﻴﺴﻢ،
ﺳــﺮﻳﻌﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﮕﺎﻥ ﻣﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﺎﻧﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺩﻳﻦ ﺯﺭﺗﺸــﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ
ﻣﺘﺤﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ »ﺍﺳﻼﻡﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ« ﺍﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﺎ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻭ ﺗﻔﺴــﻴﺮ ﻫﺎﻧﺮﻯ ﻛﺮﺑﻦ ،ﺍﺳﻼﻡﺷــﻨﺎﺱ ﮔﺮﺍﻧﻘﺪﺭ،
ﻭ ﺳﻨﺖ ﺍﺳــﻼﻣﻰ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﺍﺳــﻼﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ .ﻣﺎ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﻯ
ﺧﻮﺩﻛﻢﺑﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ »ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ« ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺁﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧــﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﻳــﻚ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻳﻤــﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻣﺎ
ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﻘﺸــﻰ ﻋﻈﻴﻢ ﺩﺭ ﺗﺨﺮﻳﺒﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ ،ﺁﺫﺭﻯ ،ﺑﻠﻮچ ،ﻛﺮﺩﻯ ،ﻟﺮﻯ ،ﻟﻜﻰ ،ﺗﺎﻟﺸــﻰ ،ﮔﻴﻠﮕﻰ ،ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻧﻰ ،ﻋﺮﺑﻰ
ﻭ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳــﻨﺖﻫﺎﻳﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮﻳﻢ.
ﻧﺘﻴﺠــﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻘﺎﺑﻠﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺳــﺨﻦ ﺍﺯ ﺑﺮﺗــﺮﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺭﻳﺸﻪﺩﺍﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰﻣﺎﻥ .ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ
ﻳﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ .ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳــﺘﺎﻥ ﻃﻼﻳﻰ ﺭﺍ ﺗﺮﺳــﻴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺑﺎﺍﺭﺯﺷﻰ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺯ ﻛﺎﻫﺶ ﻭ ﺗﺨﺮﻳﺐ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻴﻢ .ﺭﻗﻢ ﺯﺭﺗﺸــﺘﻴﺎﻥ ﻭ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺯﻣــﺎﻥ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕﻫﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺿﺎﻳﻌﻪ
ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ،ﻣﺎ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﻯ ﺩﻳﻦﮔﺮﺍ ﻭ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﺴــﺎﺏ ﻣﻰﺁﻳﺪ .ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻥ
ﺳﺮﻭﻛﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ .ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻏﻴﺮﻓﺎﺭﺱﺯﺑﺎﻥﻣﺎ،ﺩﻳﮕﺮﺯﺑﺎﻥﻫﺎﻯﻗﻮﻣﻰﺧﻮﺩﺭﺍﺍﺯﻳﺎﺩﺑﺮﺩﻩﺍﻧﺪﻭﺍﻳﻦﻳﻚ
ﺑﻪ ﺻﺤﺮﺍﻯ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩ ،ﻧﻪ ﺍﺻﻮﻻ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻳﻚ ﺩﻳﻦ ﺗﺮﺍژﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ،ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ
ﺟﻬﺎﻧﮕﻴــﺮ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﺭﻫــﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ »ﻣﺎ« ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ
ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺿﺪﻳﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺍﺳﺖ -ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺗﻜﺜﺮ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ
ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮﺍﻟﻰ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﻜﺜﺮ ﻧﻴﺴﺖ-
ﻗﻮﻡﮔﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺩﻋﻮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻘﺎﺑﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﺳﻨﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ »ﻣﺎ« ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻜﺜﺮ ﻛﻪ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ
ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺑﻰﻣﻌﻨﺎﺳﺖ .ﺍﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺎﻝ ﺗﺠﺮﺑﻪﺍﺵ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻯ ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻜﺜﺮ ﺑﺎ
ﺗﺎﺭﻳﺢ ﻳﻜﺼﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣــﺪﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫــﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺳــﺒﻚﻫﺎﻯ ﺯﻧﺪﮔــﻰ ﻭ ﺩﺭ
ﺍﺳــﻨﺎﺩ ﻣﻜﺘﻮﺏ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﺼﻮﺭ ﺑﻰﺷﻤﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺍﺯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺯﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻼﻡ» ،ﻣﺎ« ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺗﻜﺜﺮﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ
ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺭﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺣﺮﻑ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺎ ﺩﺭﻙ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﻋﻤﻴﻖ ﺁﻥ
ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻣﺜﻞ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺩﺷﻮﺍﺭ
ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺴــﻴﺤﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺷــﻨﺎﺧﺘﻦ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻦ ،ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ
ﻣﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ .ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻌﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻯ ﻣﺴــﻴﺤﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎﻯ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﺪﻙ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ـ ﺍﺳﻼﻣﻲ
ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻤﺎﺩ ﺍﻓﺮﻭﻍ
ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺑﺤﺚﻫﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳــﺖ ،ﺑﺤﺚ
ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲـﺍﺳﻼﻣﻲﺍﺳﺖﻭﺑﻪﺗﻌﺒﻴﺮ»ﺍﺳﻼﻣﻲﻧﺪﻭﺷﻦ« ،ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ
ﺍﻭﺝ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻼﻡ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﻭﺯ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻤﻴﻖ
ﺍﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﺮﻗﻲ
ﺑﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳــﻲ ﻏﺮﺑﻲ ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ .ﺗﺠﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳــﻲ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ـ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﻱ
ﻣﺨﺘﻠﻒﺁﻥﻣﻲﺑﻴﻨﻢﻛﻪﺩﺭﺁﺛﺎﺭﭼﻬﺎﺭﺷﺎﻋﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﻭﺷﻬﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ
ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺎﻓﻆ ،ﻣﻮﻟﻮﻱ ،ﺳﻌﺪﻱ ﻭ ﻓﺮﺩﻭﺳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺭﺩﻳﺎﺑﻲ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻨﺎﻥ
ﻣﻌﺮﻑ ﻧﻤﺎﺩ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲﺍﻧﺪ .ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳﻲ ﺁﻧﺎﻥ
ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮﻳﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎﻱ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ
ﻻﻳﻪﻋﺮﻓﺎﻧﻲﺑﺎﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱﺧﺎﺹﺁﻥﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.
ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ »ﻣــﺎ«ﻱ ﺟﻤﻌﻲ» ،ﻣﻦ« ﻓﺮﺩﻱ ﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺴــﺎﻥ
ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﻏﺮﺑﻲ ﺟﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟
ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻳﻦ ﺳــﻮﺍﻝ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻳﺸــﻪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﻭ
ﻫﺴﺘﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻤﻌﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ »ﻧﮕﺮﺵ ﻭﺣﺪﺕ
ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺑﻪ ﻋﺎﻟــﻢ« ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻋﺮﻓﺎﻧــﻲ .ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ
ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺁﻣﻴﺰﺷﻲ ﺑﻴﻦ ﺁﻳﻴﻦﺯﺭﺗﺸﺖ ﻭ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﺳﻼﻡ ،ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺠﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺮﺵ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺍﻳﻦ
ﻧﮕﺮﺵ ﺑﺮ ﭼﻪ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ؟ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽ
ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺮﺵ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻧﮕﺮﺵ ﺍﻧﺴﺎﻥ
ﻏﺮﺑﻲ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺭﺩ .ﺧﺪﺍ ﻳﻜﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﻳﻜﻲ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ
ﻣﺎﻭﺭﺍﻱ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻳﺎﺭﻱ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻏﺮﺏ ﺩﺍﺭﺩ،
ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺮﺗﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻴﭻ
ﻧﻘﺸﻲ ﺩﺭ ﻳﺎﺭﻱ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻳﻔﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ .ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﺍﻧﺴــﺎﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺧﻮﺩﺑﻨﻴﺎﺩ ﻭ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻫﻤﺎﻥ »ﻓﺮﺩﻳﺖ« ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻏﺮﺑﻲ ﺍﺳﺖ .ﻓﺮﺩﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻏﺮﺏ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﻃﻴﺮ ﻳﻮﻧﺎﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻧﻴﺴــﻢ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﻟﻮﺗﻮ ﻭ ﻛﺎﻟﻮﻥ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻭ
ﺑﺎ ﺑﻮﺭژﻭﺍﺯﻱ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ،ﻓﺮﺩﻳﺖ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻣﺎ
ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ،ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ
ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻋﺸــﻖ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺭﻳﺎﺿﺖ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ،ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺭﺑﺎﺏ ﻭ ﺑﻨﺪﻩ )ﺧﺎﻟﻖ ﻭ ﻣﺨﻠﻮﻕ(
ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﻭ ﻣﻌﺸﻮﻕ .ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺮﻱ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﻓﺮﺩﻳﺖ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ،ﻳﻚ ﺗﻔﻜﺮ ﺟﻤﻊﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ ﺣﻜﻤﻔﺮﻣﺎ
ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ،ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﺳﻴﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ »ﻣﻦ ﻓﺮﺩﻱ«
ﺑﻪ »ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻥ« ﻭ ﺑﻪ »ﻳﻜﻲ ﺷــﺪﻥ« ) .(Onenesﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ
ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﺷــﻤﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻊﮔﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ
ﻫﻤﻪ ﻓﺮﺩﻱ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ
ﻛﻪ ﻣﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊﮔﺮﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺁﻥ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊﮔﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻻﻳﻪ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﻣﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻻﻳﻪ
ﺍﻧﺴﺎﻥﺷﻨﺎﺳﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻣﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺗﺠﻠﻲ ﺁﻥ ،ﻣﺜﻼ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﺸﻖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﻣﻮﻟﻮﻱ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻳﺎ ﻋﺸﻖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ
ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺳﻨﺘﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ .ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ »ﻓﺮﺩﻱ« ﺧﺼﻠﺖﻫﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ
ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺟﻤﻌﻲ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﭼﺮﺍ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﻤﻊﮔﺮﺍ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻓﺮﺩﻱ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ
ﻭ ﭼﺮﺍ ﻏﺮﺑﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮﺩﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺟﻤﻊﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻋﻤﻞ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﺗﻔﻜﺮ »ﻣﺎ«ﻳﻲ ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳــﻨﺪ
ﻣﻌﻠﻮﻡ ،ﺷﻌﺮ ﻣﻮﻻﻧﺎﺳﺖ:
ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﻳﻚ ﮔﻮﻫﺮ ﻫﻤﻪ /ﺑﻲﺳﺮ ﻭ ﭘﺎ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺁﻥ ﺳﺮ ﻫﻤﻪ
ﻳﻚ ﮔُﻬﺮ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺁﻓﺘﺎﺏ /ﺑﻲﮔﺮﻩ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﺻﺎﻓﻲ ﻫﻤﭽﻮ ﺁﺏ
ﭼﻮﻥﺑﻪﺻﻮﺭﺕﺁﻣﺪﺁﻥ ﻧﻮﺭ ﺳﺮﻩ/ﺷﺪ ﻋﺪﺩ ﭼﻮﻥﺳﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﻛﻨﮕﺮﻩ
ﻛﻨﮕﺮﻩ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﻛﻨﻴﺪ ﺍﺯ ﻣﻨﺠﻨﻴﻖ/ﺗﺎ ﺭﻭﺩ ﻓﺮﻕ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻳﻖ.
ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﺼﺮﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﻬﺮ
ﻧﺎﻡ ﻛﺘﺎﺏ :ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ
)(URBAN DESIGN READER
ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭﺍﻥ :ﻣَﺘﻴﻮ ﻛﺎﺭﻣﻮﻧﺎ ﻭ ﺍ ِﺳﺘﻴﻮ ﺗﻴﺴﺪِ ﻝ
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ:ﺁﺭﻛﻴﺘِﻜﭽﺮﺍﻝﭘﺮﺱ)(ArchitecturalPress
ﺳﺎﻝ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ) 2007 :ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ( 384 ،ﺻﻔﺤﻪ
ﺍﺭﺍﺋﻪﺩﻫﻨﺪﻩ :ﻣﻬﺪﻯ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻤﻰ
ﻛﺘﺎﺏ »ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ« ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺶﻓﺮﺽ ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺯ
ﺍﻫﻤﻴﺖﺑﺴﻴﺎﺭﺯﻳﺎﺩﻯﺩﺭﻣﺤﺎﻓﻞﻋﻠﻤﻲﻭﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰﻭﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻯ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻮﺍﻣﻞ ،ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ
ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ .ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﺑﺨﺶ ﻭ 37ﻓﺼﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ ﻛﺘﺎﺏ» ،ﺩﺭﻙ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ« ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ
ﺷﺶ ﻓﺼﻞ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺗﺎﻣﻠﻰ ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﻜﺎﻥ،
ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﻣﻘﻴﺎﺱﻫﺎﻯ
ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸــﻴﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﺑــﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺍﺑﻬﺎﻣﺎﺕ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ ،ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮﻝ
ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺷــﻜﻞ ﻳﻚ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻛﺸــﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ
ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺗﺠﺴﻤﻲﻳﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻯ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧــﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﻭ ﺳــﻨﺖ ﺗﺠﺴــﻤﻰ -ﺯﻳﺒﺎﻳﻰﺷﻨﺎﺳــﺎﻧﻪ ﻭ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ -ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻓﺼﻞ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻧﻈﺮﻳﻪﺍﻯ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖﺑﺨﺶ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ ،ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﻣﺮ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻛﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻛﻞ ،ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ
ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﺶ ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻜﻞﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ
ﭘﺴــﺎﻣﺪﺭﻥ ،ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﻰﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺑﺤﺚ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ،ﺗﺒﻴﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﺪﻫﺎﻯ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ
ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﻓﻨﻮﻥ ﻃﺮﺍﺣﺎﻥ ﺷــﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ
ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺨﺶ ﺩﻭﻡ ﻛﺘﺎﺏ» ،ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺭﻳﺨﺖﺷــﻨﺎﺧﺘﻰ ﺷﻬﺮ« ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ
ﺳﻪ ﻓﺼﻞ ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻓﻀﺎﻯ ﮔﻤﺸﺪﻩ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ،ﺩﻭ
ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﻧﻮﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺷﻜﻞﺩﻫﻰ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ
ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻰ ﺷﻬﺮﻯ ،ﺍﺯ
ﻣﻘﻮﻟﻪ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺳﺎﺯ ﺑﺤﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ
ﺳﻨﺦﺷﻨﺎﺳﻰ :ﻣﻌﻤﺎﺭﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻰ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﮔﺮﺍ ﺑﻪ
ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺨﺶ ﺳــﻮﻡ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻭﺟﻮﻩ ﺍﺩﺭﺍﻛﻰ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ«
ﺩﺍﺭﺍﻯ ﭘﻨﺞ ﻓﺼﻞ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎ ،ﺍﺩﺭﺍﻙ ﺍﺯ
ﻣﻜﺎﻥ ﺑﺎ ﻋﻄﻒ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ،ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻭ ﭘﺪﻳﺪﻩﺷﻨﺎﺧﺘﻰ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ،ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻯ ﺩﺭ
ﺗﺼــﻮﺭﺍﺕ ﺭﺍﻳﺞ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺷــﻬﺮ ،ﭘﻨــﺞ ﻋﻨﺼﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ )ﻣﺴــﻴﺮﻫﺎ،
ﺣﺎﺷــﻴﻪﻫﺎ ،ﻧﻮﺍﺣﻰ ،ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺯﻧﻤﺎﻫﺎ( ﺭﺍ ﺑــﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ.
ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ» ،ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺤﻴﻂ ﺷــﻬﺮﻯ :ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻥ ،ﻣﻌﻤﺎﺭﻯ
ﻭ ﺷﻬﺮ ﭘﺴــﺎﻣﺪﺭﻥ« ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺭ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮﻯ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺪﺍﻗﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ .ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ
ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﺑﺪﺍﻋﻰ ،ﺍﺯ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﻏﺪﻏﻪﻫﺎﻯ ﻧﺨﺒﻪﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ
ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ .ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﺎ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺭﺱﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻭﺍﻟﺖ ﺩﻳﺴــﻨﻰ ﻧﻴــﺰ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻧﻘﺎﺩﺍﻧﻪ ﺑﻪ
ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻳﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺎﺭﻙﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺎﻩﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺑﺨﺶ ﭼﻬــﺎﺭﻡ ﻛﺘــﺎﺏ ﺑﺎ ﻧــﺎﻡ »ﺍﺑﻌــﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋــﻰ ﻃﺮﺍﺣﻰ
ﺷــﻬﺮﻯ« ﺩﺍﺭﺍﻯ ﭘﻨﺞ ﻓﺼﻞ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻓﻀــﺎ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ -ﺷــﻬﺮﻯ ﺭﺍ ﻣﻲﻛﺎﻭﺩ .ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻣﺮﺗﺒــﻂ ﺑﺎ ﺑﻴــﺮﻭﻥ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫــﺎﻯ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ،
ﺍﺯ ﺍﻧــﻮﺍﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫــﺎﻯ ﻣﻤﻜﻦ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻫــﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ )ﺿﺮﻭﺭﻯ،
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ( ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ
ﭘﻴﺎﺩﻩﺭﻭﻫﺎ :ﺍﻳﻤﻨﻰ ،ﻣﻨﻄﻘﻪﺑﻨﺪﻯﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳــﺎﺯﻯ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ .ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺳــﻮﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺁﻳﻨﺪﻩ
ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ :ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻯ ﺍﺑﺪﺍﻋﻰ ،ﺍﺯ ﻣﺮﺯ
ﻣﻴﺎﻥ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺷــﺒﻪﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳــﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻓﺼﻞ
ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﻬﺮ
ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﮔﺎﻥ ،ﻫﻔﺘﻤﻴﻦ ﺑﺨﺶ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳــﻪ ﻓﺼــﻞ ﺩﺍﺭﺩ» ،ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ«
ﻧﺎﻣﻴﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺗﻄﺒﻴﻘﻰ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺯ
ﻣﻨﻈﺮ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰﺷــﻨﺎﺧﺘﻰ -ﺑﺼﺮﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﺑﺎﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﺠﺴﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﺪﺍﻭﻡ
ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ،ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺤﻴﻂ ﻭ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺷﻜﺎﻑ ﻣﻴﺎﻥ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻯﻫﺎ ،ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻨﻜﺎﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺨﺶ ﻫﺸــﺘﻢ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﻛﺘﺎﺏ ﻧﻴﺰ »ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ« ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺷﺶ ﻓﺼﻞ
ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﺸﺮ ،ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﺍﻥ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ
ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﻛﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳــﺖﻫﺎﻯ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﻃﻼﻕ
76
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎﻯ ﺛﺎﻟــﺚ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺎﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﻮﺍﻉ
ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻓﺮﻭﺷــﮕﺎﻩﻫﺎ ﺩﺍﻧﺴــﺘﻪ ﻛﻪ ﺷــﻜﻞ
ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﻏﻴﺮﺭﺳــﻤﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺷﻬﺮﺧﺼﻮﺻﻰ ،ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﻧﺪﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ
ﺭﺍ ﻭﺍﻛﺎﻭﻯ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ.
ﻣﻮﻟﻔﻴﻦ ،ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺼﻞ ﺍﺳﺖ» ،ﺍﺑﻌﺎﺩ
ﺑﺼﺮﻯ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ« ﻧﺎﻡ ﻧﻬﺎﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﺪﻣﻪﺍﻯ
ﺑﺮ ﻧﻤﺎﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ،ﺍﺯ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰﻫﺎ ،ﺗﺠﺎﺭﺏ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﻗﺖ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ
ﻧﻮﭘﺪﻳﺪ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻣﺴﻴﺮ ،ﻭﺭﻭﺩﻯ
ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ،ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻰ -ﺑﺼﺮﻯ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ
ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻭ ﺩﻳﺪﺍﺭﻯ ﺁﻥ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﺮﺭﺳﻰ
ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻯ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺧﻮﺏ،
ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﺼﺮﻯ ﻣﻌﻤﺎﺭﻯ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ،
ﺍﺯ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻋﻼﻳﻖ ﺷــﺨﺼﻰ ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﻧﻤﺎﻯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺑﺎ
ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺑﺨﺶ ﺷﺸﻢ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﭘﻨﺞ
ﻓﺼﻞ ﺍﺳــﺖ ﻭ »ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻯ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ« ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ .ﻓﺼﻞ
ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﮔﺮﺍﻳﻰ ،ﺿﻤﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﻫﺎﻯ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ
ﻧﻮﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ،ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺑﺎﺯﺗﻌﺮﻳﻒ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ
ﻓﺼﻞ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻣﻴﺎﺩﻳﻦ ،ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﻭﺵ ﮔﺬﺍﺷــﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﻮﻟﻔﻴﻦ ،ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ
ﻋﻤﻮﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ،ﺁﺭﺍﻣﺶ ،ﻛﻨﺸﮕﺮﻯ ،ﻛﻨﺶ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﻭ
ﺍﻛﺘﺸﺎﻑ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺩﺭﻙ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ،ﭘﻴﺸــﻴﻨﻪ ﻭ
ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﻯ ﻧﻈﺮﻯ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺣﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ ﺭﺍ
ﭘﻴﺶ ﻣﻲﻛﺸﺪ ﻭ ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻫﺎﻯ
ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺮﻛﺖ ،ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪﻯ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷــﺪﻩ ،ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻭ
ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ
ﻭ ﺧﺪﻣﺘﻜﺎﺭﺍﻥ ،ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻯ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ،ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺘﺼﺪﻳﺎﻥ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻭ
ﻃﺮﺍﺣﺎﻥ ﺷﻬﺮﻯ )ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻥ( ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻯ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫﺎﻯ
ﺷﺨﺼﻰ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷــﻬﺮﻯ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎﻯ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﻬﺮﻯ
ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺳــﻨﺠﻪﻫﺎﻯ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶﺩﻫﻨﺪﻩ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻰ
ﺷﻬﺮﻯ ،ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺑﺎﺯﺑﻴﻨﻰ ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﺭﺍ ﻣﻄﻤﺢ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺳــﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺭﻭﻥﺷﻬﺮﻯ
ﻛﻪ ﺳــﻰﻭﻫﻔﺘﻤﻴﻦ ﻓﺼﻞ ﻛﺘﺎﺏ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺷــﻤﺎﺭ ﻣﻲﺁﻳﺪ ،ﺍﺯ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺭﻭﻥ ﺷﻬﺮﻯ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ
ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﺑﺮﻭﻥﺷــﻬﺮﻯ ﻭ ﺣﻮﻣﻪﺍﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻰ ﻧﻘﺎﺩﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ
ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
www.mosalas.ir
–IµT]H
ﻧﺴﺒﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺸﻮﺩ ﭘﻨﻬﺎﻧﺶ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﺣﺮﻑ ﻭ ﺣﺪﻳﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺯﻳﺎﺩﻱ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻜﺴﺖ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﻛﻪ 10ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺷﻜﺴﺖ ﻗﻄﻌﻲ ﺁﻥ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ،ﻭﺑﻌﻀﻲ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﺒﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺭﺩ.
77
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ
ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ
ﻋﻠﻰﺭﻧﺠﻰﭘﻮﺭ
ﺣﺮﻑ ﻭ ﺳﺨﻦ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﻃﺮﻑ،
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺗﻮﻓﻴﻘﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎﻫــﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻭ
ﻣﺪﻋﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺗﻮﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪﺳﺎﻝ
ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻌﺘﻨﺎﺑﻬﻰ ﻛﻢ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ» ،ﺷﻜﺴﺖ ﻗﻄﻌﻰ
ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ« ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺗﻼﺵ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ
ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻭﮔﺮﻧﻪ ﻃﻰ ﺍﻳﻦ
10ﺳــﺎﻝ -ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﻧﻴﻤﻰﺍﺵ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻓﺨﻴﻤﻪ ﻧﻬﻢ ﻭ ﺩﻫﻢ
ﺑﻮﺩﻩ -ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﮕﺮ
ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﻳﺎ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ
ﺍﺳــﺖ .ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻃﺮﺡ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻯ
ﻋﺎﻟﻰ ﻳﺎ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻰ ﺩﻭﻟﺖ؟ ﻳﻜﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺪﻋﻰ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪﺍﻯ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ
ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺳــﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻭ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸــﻜﻼﺕ
ﺟﺎﻧﻔﺮﺳﺎ ﻭ ﻧﻔﺴﮕﻴﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻥ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ.
ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻑ ﻫﻢ ﺣﺮﻑ ﻛﻢ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺩﻭﻟﺘﻴــﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻈﺎﻥ ﺍﺗﻬﺎﻡ
ﺳــﻬﻞﺍﻧﮕﺎﺭﻯ ﻭ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻗﺘﻀﺎﺋﺎﺕ ﺳﻼﻣﺖ ﺷﻬﺮﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺍﺯ ﻳﻜﺴــﻮ ﺑﻰﺗﻮﺟﻬــﻰ ﻛﻼﻥ ﺑﻪ ﻗﻀﻴﻪ )ﻛﻪ ﻧﻤﻮﺩ ﺁﻥ ﺷــﺎﻳﺪ ﺍﻧﺤﻼﻝ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺁﻥ ،ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺶ ﺩﺭ
ﺣﺪ ﺑﺨﺸﻰ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺟﻠﻮﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ( ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﺪﻯﺍﺵ -ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﻦ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ -ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺎﺩﻩﺍﻧﮕﺎﺭﻯ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻫﻢ ﻛــﻪ ﺭﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺖ ﺗﺎ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻢ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﭘﻴﭻ ﻭ ﺧﻢ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ
ﻭ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﻄﻞ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻣﻨﺘﻘــﺪﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ
ﻛﺸــﻮﺭ ﺭﺍ ﺯﻳﺮﺳــﻮﺍﻝ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ
ﺣﻤﻞﻭﻧﻘــﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﻣﺘﺮﻭ ﺭﺍ ﺩﻳﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧــﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ.
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷــﺖ ﭼﺮﺍ ﺁﻣﺎﺭ ﺩﻗﻴﻘﻰ ﺍﺯ ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎﻯ ﺟﺎﻧﻰ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻤﻖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭﻙ
ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻯ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ ،ﺁﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰﺍ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﻰﻳﺎﺑﻨﺪ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ
ﭼﺮﺍ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ ﻭ...
ﺣﺮﻑ ﻭ ﺳﺨﻦ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﻭﺩ ﻭ ﻏﺒﺎﺭ
ﺗﻨﻔﺲ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺫﺭﻩﺫﺭﻩ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺸﺎﻥ ﻛﻢ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﮔﻮﺍﻫﻰ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﻭ ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮﺩ ﻟﻤﺲ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻧﻴﺴــﺖ .ﺣﺮﻑ ﻭ ﺳﺨﻦﻫﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎﺟﺮﺍ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ 70ﺗﻦ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻌﻠﻖ ﮔﻮﮔﺮﺩ،
ﺩﻭ ﺗﻦ ﺳﺮﺏ ،ﺳﻪ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 560ﺗﻦ ﻣﻨﻮﺍﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ،ﻳﻜﻬﺰﺍﺭ ﻭ 260ﺗﻦ
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺁﻟﻲ ﻓﺮﺍﺭ ﻏﻴﺮﻣﺘﺎﻥ 285 ،ﺗﻦ ﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻱ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﻭ 452ﺗﻦ
ﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻱ ﺍﺯﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺠﺎﻟﺘﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﭼﺮﺍﻛﻪ
ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺟﻼﺱ ﻛﭙﻨﻬﺎگ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ،
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﺰﻭ 10ﻛﺸــﻮﺭ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻫﻮﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﺷﺪ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﺎ ،ﺍﻳﻦ ﺭﻗﻢ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ
ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻧﺴﺒﻰ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﮔﺎﺯﻫﺎﻯ ﺳﻤﻰ ﻭ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ
ﺣﻜﺎﻳــﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﮔﺎﺯﻫﺎﻳــﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳــﺎﻻﻧﻪ
640ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ -ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻴﺰﻯ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 0/57ﺩﺭﺻﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻲ -ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻣﺎﻝﻣﺎﻥ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻴﺎﺳــﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﻠﻤﻮﺱﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ
ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺻﻼ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺭﻳﺎﺑﻨﺪ .ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺍﺯ
ﻣﺘﻦ ﻭ ﺣﻮﺍﺷــﻰ ﻭﻗﺎﻳﻌﻰ ﭼﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺷــﻬﺮﺩﺍﺭﻯ
ﺑﺮﺍﻯ »ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ« ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻣﻰﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻯ
ﺍﻳﻦﻃﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻫﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺭﻭﺯ ﻫــﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ 29ﺩﻯ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺩﻭ ﻃــﺮﻑ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ،
ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﻫﻔﺘﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ،ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻴﻔﻴﺖ
ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﺑﺪﺍﺭﻧﺪ» .ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﺼﺮﻑ ،ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ،
ﺣﻘﻮﻕ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﻯ« ﺷﻌﺎﺭ ﺩﻭﻟﺘﻰﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﺵ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪﺳﻮﺍﺭﻯ
ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﻋﻀــﺎﻯ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﺑﻮﺩ» .ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ
ﭘﺎﻙ« ﻫﻢ ﺷﻌﺎﺭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻯ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ
ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺣﻮﻝ ﻣﺤــﻮﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺷــﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ ،ﻧﻤﺎﺩ ﺁﻥ.
ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ 23ﺗﺎ 29ﺩﻯ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ 26ﺩﻯ ﺗﺎ ﺍﻭﻝ ﺑﻬﻤﻦ ﺭﺍ ﻫﻔﺘﻪ
ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﺣﺴــﺎﺏ ﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺩﺍﺩ ﺳــﺨﻦ ﺍﺯ ﻛﻴﻔﻴﺖ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﺮ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻫﻔﺘﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻨﺸﻌﺐ ﺍﺯ
ﺷــﻌﺎﺭ ﺍﺻﻠﻰ »ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ« ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩ 23 :ﺩﻯ
ﺭﻭﺯ »ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫــﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﺼﺮﻑ« 24 ،ﺩﻯ »ﻣﺘﺮﻭ
ﻭ ﻫــﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎﺭﺁﻣــﺪ« 25 ،ﺩﻯ »ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻭ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺯﻧﮓ ﺧﻄﺮ ﺟﺪﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1374ﺑــﻪ ﺻﺪﺍ ﺩﺭﺁﻣﺪ .ﺩﺭ
ﺁﻥ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻜﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻥ ﻭ ﻣﺪﺭﺳﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ،ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻯ
ﺩﺭ ﭘﻰ ﻧﺸﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺳــﺎﻟﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﭘﺎﺭﻙﺷــﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﺘﻨﻰ ﻣﻮﺳــﻮﻡ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ »ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ
«74ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻛﺮﺩﻧــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦ ﺑــﺎﺭ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑــﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ
»ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻣﻠﻰ« ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ »ﻋﺰﻡ ﻣﻠﻰ« ﺍﺳــﺖ ،ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﺷــﺪ .ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭ ﺩﺭ
ﭘﻰ ﺍﻧﻌﻘﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺁژﺍﻧﺲ ژﺍﭘﻨﻰ ﺟﺎﻳﻜﺎ ﺗﻮﺳــﻂ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎﻯ ﺟﺎﻣﻌﻰ
ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫــﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻊ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﺷــﺮﻭﻉ ﺷــﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ﻳﻚﻫﺰﺍﺭ ﻭ 192ﺗﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺑﻴﺸــﺘﺮﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻛﺴــﻴﺪﻫﺎﻯ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ 695ﺗﻦ ﺩﺭ
ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻯ ﻧﻴﺘﺮﻭژﻥ ،ﻣﻨﻮﺍﻛﺴــﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﻭ ﻫﻴﺪﺭﻭﻛﺮﺑﻦﻫﺎﻯ
ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻧﺸــﺪﻩ ،ﻋﻤﺪﻩ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩﻫﺎﻯ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﺎﻳﺪ 16ﺗﻦ ﺫﺭﺍﺕ
ﻻﺳﺘﻴﻚ ﻭ 7ﺗﻦ ﺁﺯﺑﺴــﺖ ﻟﻨﺖ ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺑﻴﺶ
78
ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ« 26 ،ﺩﻯ »ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ« 27 ،ﺩﻯ
»ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻭ ﻛﻼﻧﺸــﻬﺮﻫﺎ« 28 ،ﺩﻯ »ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻭ
ﺳﻴﺎﺳﺖ« ﻭ ﺭﻭﺯ 29ﺩﻯ »ﻣﺘﺮﻭ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﻭﺷﻦ« .ﺩﻭﻟﺖ
ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮﺩ 26 :ﺩﻯ »ﺁﻣﻮﺯﺵ ،ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ،ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ« 27 ،ﺩﻯ
»ﺻﻨﻌﺖ ،ﺳــﻮﺧﺖ ،ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ« 28 ،ﺩﻯ »ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﺛﺮ ،ﻫﻮﺍﻯ
ﭘــﺎﻙ« 29 ،ﺩﻯ »ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﺍﻗﻠﻴﻢ ،ﻫﻮﺍﻯ ﭘــﺎﻙ« 30،ﺩﻯ
»ﺳﻼﻣﺖ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ،ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ« ﻭ ﻳﻜﻢ ﺑﻬﻤﻦ »ﻣﺮﺩﻡ ،ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﻮﺍﻯ
ﭘﺎﻙ« .ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻭ ﻭﺍﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺭﺩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰﻛﺎﺭﻯ ﺩﺭ
ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻯﻫﺎ ﻋﻴﺎﻥ ﺑﺎﺷــﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ
ﻧﺪﺍﻧﺪ »ﻣﺘﺮﻭ« ﭼﻨﺪﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺍﺧﺘﻼﻑﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻭﻟﺖ
ﻭ ﺷــﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺁﻥ ﻭﺟﻪﺍﻟﻤﺼﺎﻟﺤﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸــﻮﺩ ،ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻯ
ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻯ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺷــﻌﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ،ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻯ
ﻧﮕﺮﻓﺘﻦﺭﻗﻴﺐﺳﻴﺎﺳﻰﺩﺭﺑﺎﺯﻯﺍﻯﺍﺳﺖﻛﻪﻣﺨﺘﺼﺎﺕﺁﻥﺑﻪﻫﻴﭻﻭﺟﻪ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺵﺧﻴﺎﻟﻰ ﺯﺩ
ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺣﻮﻝ ﻭ ﺣﻮﺵ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺤﺚﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﻗﺸــﺎﺕ ﻭ ﻣﺠﺎﺩﻟﻪﻫﺎﻯ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕﺭﺍﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯﺍﺯﺍﻳﻦ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻛﺮﺩﻛﻪﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ
ﻫﻮﺍﻯﺗﻬﺮﺍﻥ،ﺁﻧﻘﺪﺭﻣﻬﻢﺷﺪﻩﻛﻪﺩﺭﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯﺳﻴﺎﺳﻰﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺍﺯ 800ﻫﺰﺍﺭ ﻭﺍﺣﺪ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻣﺴــﺘﻘﺮ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳــﻬﻢ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ 88 ،ﺩﺭﺻﺪ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﺎﺷــﻰ ﺍﺯ ﺁﻻﻳﻨﺪﮔﻰ ﻭﺳــﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺍﺳــﺖ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻣﺼﺮﻑ ﺳـﻮﺧﺖ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺳــﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﻻﻳﻨﺪﮔﻰﺷﺎﻥ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻭ
ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴــﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1388ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 30ﻫﺰﺍﺭ ﺗﺎﻛﺴﻰ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷــﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻻﻳﻨﺪﮔﻰ ﻣﻮﺗﻮﺭﺳــﻴﻜﻠﺖﻫﺎ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭﺳﻴﻜﻠﺖﻫﺎ
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺷــﺨﺼﻰ ﺁﻟﻮﺩﮔــﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﻭﺿﻌﻴــﺖ ﺭﺍ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰﺗﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ
ﭘﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ« ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ
1379ﻃﺮﺍﺣﻰ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﻃﺒﻖ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻇﺮﻑ ﻣﺪﺕ 10ﺳــﺎﻝ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ
ﺳــﺎﻟﻢ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻔﺲ ﺑﺮﺳﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺎﻣﻞ 7ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺳﺖ :ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﺳﺎﺯﻯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻧﻮ ،ﺍﺯ ﺭﺩﻩ
ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳــﻮﺩﻩ ،ﺍﺭﺗﻘﺎﻯ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ،ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳــﻮﺧﺖ ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ
ﻓﻨﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫــﺎ ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺮﺍﻓﻴــﻚ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰ .ﺍﻳــﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻫﻤــﻜﺎﺭﻯ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺻﻨﺎﻳﻊ،
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ ،ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ،ﺷــﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﻠﻴﺲ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻰ
ﺑﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﺁﻣﺪ.
ﻃﺮﺡ ﺷﻮﺩ .ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪ ﻭ ﺩﻭﭼﺮﺧﻪﺳﻮﺍﺭﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ
ﻭ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻫﻴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺣﻤﻞ ﺑــﺮ ﺍﻳﻦ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﺗﻪ ﻧﮕﺎﻩ
ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥﻭﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥﻋﺮﺻﻪﺳﻴﺎﺳﻰﺍﻳﺮﺍﻥﺑﻪﻣﻘﻮﻟﻪﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ
ﻭﻛﻴﻔﻴﺖﻫﻮﺍﺑﻪﻭﺟﻮﺩﺁﻣﺪﻩﺍﺳﺖ.ﺣﺘﻰﻣﻰﺗﻮﺍﻥﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮﻩ
ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ
ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﺩﻟﺸــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﻗﺮﺍﺑﺖ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﻪ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻯ
ﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺧﻮﺵ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺧﻮﺵﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡﻫﺎ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻪﻧﻈﺮ
ﺑﺮﺳﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﭼﻪﺑﺴﺎ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺩﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺵ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺘﻮﺍﻥ
ﻗﻴﺪﻫﺎﻯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩ .ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ
ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺭﻭﺯﻯ ﺍﺯ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎﻳﻰ
ﺧﺘﻢ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﻗﺒﻮﻝ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺋﻠﻰ ﭼﻮﻥ ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰﺍﻯ ﺧﻮﻛﻰ
ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﻫﺸــﺪﺍﺭ ﺑﺪﻫﻨﺪ .ﺑﻪ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ
ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ ﺻﺤﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻗﻀﻴﻪ ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰﺍ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺻﺎﺣﺐﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ؛
ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻳﺎ ﻧﺨﻮﺭﺩﻩ،
ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﺟﺴﺖ....
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﻭﺯ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ
ﺗﻬﺮﺍﻥ 10ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻔﺲ ﺑﻜﺸﺪ
ﻛﺴــﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭﺧﺘــﻲ ﺭﺍ ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﺩﺭ
ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪﺍﻱ ﺷــﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻣــﻦ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ
ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ
ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ﺗﻮﺟــﻪ ﺟﺪﻱ ﻛﻨﻨــﺪ .ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻨﺎﺻــﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ
ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﻱ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺳــﻼﻣﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎ
ﺟﻴﺐﻫﺎﻱ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﺮﻛﻨﻨــﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ
ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ﻭ ﺳــﻼﻣﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺣﻔﻆ ﺷﻮﺩ.
ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻣﻴﺮﺍﺙ ،ﺛﺮﻭﺕ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﺸﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ
ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﺸﻮﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩﺍﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ
ﺭﺷــﺪ ﻭ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻲ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ
ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺣﻠﻘﻪﻫﺎﻱ ﺩﻗﻴﻖ،
ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳــﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺧﻲ
ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﺭﻳﺰﻣﻴﻜﺮﻭﺳﻜﻮﭘﻲ ﻧﻘﺸــﻲ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﻫﺴﺘﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮ ﻛﺴﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ
ﻭ ﻫﻤﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳــﺖ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﻧﻔﺲ ﺑﻜﺸﻴﻢ.
ﺣﺘﻲ ﺑــﺎﻝ ﺯﺩﻥ ﻳﻚ ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺗﻨﻈﻴــﻢ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻮﺛﺮ
ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ ﺻﻴﺎﻧﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ
ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺩﻳﻨﻲ ﻣﺎ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻳﻚ ﺷﺎﺧﻪ ﺩﺭﺧﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺷﻜﺴــﺘﻦ ﺑﺎﻝ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺩﻓﺎﻉﻣﻘﺪﺱ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺩﺍﻭﻃﻠﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﻳﻚ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﻴﻞ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺩﺭ
ﺣﺎﻝ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻨﮕﺮ ﺑﻮﺩ .ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻮﺷﺰﺩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪﺩﺭﺧﺘﺎﻥ
ﺣﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺁﺳﻴﺐ ﻧﺰﻧﺪ .ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺻﻼﺡ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻼﺵ
ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻳــﻦ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ﻋﺮﺍﻕ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻓﻀﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻤﻌﻴﺖ
ﺑﺎﻻ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷــﻬﺮﻫﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺁﻥ ﺍﺳــﺖ .ﻣﻦ ﺍﺯ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﺍﺳﺘﺪﻋﺎ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﻨــﺪ .ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ 10ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮﻱ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻧﻔﺲ ﺑﻜﺸﺪ.
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﺤﻤﻮﺩﻯ ،ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﭼﺮﺍ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﻭﺍﻡ ﺑﺪﻫﺪ؟
ﺩﺭ ﻛﺎﻫــﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﻯ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺳﺎﻳﻞ
ﺷﺨﺼﻰ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻫﺮﭼﻘﺪﺭ ﻛﺎﺭ
ﺷــﻮﺩ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻛﻢ ﺍﺳــﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻓﺮﺯﻧﺪﺳﺎﻻﺭﻯ
ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﺖ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﺠﺎﺕ
ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﻣﻠﺰﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪﺍﺗﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻋﻤــﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ
ﻧﻴﺰ ﻣﻜﺎﺗﺒﺎﺗﻰ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳــﺎﺯﺍﻥ ﺩﺍﺷــﺘﻴﻢ .ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻌﺎﺩﻟﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﭼﻨﺪﻣﺠﻬﻮﻟﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ
ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺑﺮﺳﻴﻢ ،ﻧﻴﺎﺯ
ﺍﺳــﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻃﻰ ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﺎﻏﺎﺕ ﺷﻤﺎﻝ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻏﻠﻂ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻗﻄﻊ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭﻳﻪﻫﺎﻯ ﺗﻨﻔﺲ ﻭ ﺍﻛﺴــﻴﮋﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺖ .ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ
ﺩﺭ ﭘﺎﻳﻴــﺰ » 1386ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻭ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺗﻬﺮﺍﻥ« ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷــﺪ .ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻛﻪ
ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻛﻠﻰ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﺩﺳــﺖ – ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﻬــﺮﺍﻥ« ﻭ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ – ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺩﺭ 20ﺳﺎﻝ
ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﺳــﻴﻢ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ – ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ
ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ،ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺗﻮﺭﺳــﻴﻜﻠﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ،
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪﺳﻮﺯ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻓﺸﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻧﻴﺰ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ – ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﻧﻴﺰ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﺳﺒﺰ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻌﺎﺑﺮ ،ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﭘﻴﺎﺩﻩﺭﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺠﺎﺭﻯ
ﺷﻬﺮ ،ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺗﺎﻛﺴﻰﻫﺎﻯ ﺑﻨﺰﻳﻦﺳﻮﺯ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ،ﺩﻭﮔﺎﻧﻪﺳﻮﺯ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﺎﻛﺴﻰﻫﺎﻯ ﺑﻨﺰﻳﻨﻰ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﻭﺿﻊ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻮﺧﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ؛ »ﮔﻮﮔﺮﺩ
ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ 15ﺗﺎ 20ﭘﻰ ﭘﻰ ﺍﻡ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ
»7ﻫﺰﺍﺭ ﭘﻰﭘﻰﺍﻡ« ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ«.
ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺷــﻤﺎﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺟﺎﻯ ﭘﺎﺭﻙ ﺧﻮﺩﻭﺭ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ .ﺗﻮﺯﻳﻊ
ﻧﺎﻣﻨﺎﺳــﺐ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺧﺪﻣــﺎﺕ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺩﻳﮕــﺮ ﻋﻠﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺳــﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺳــﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ
ﭘﺎﺭﻙ ﺷﺪﻥ ،ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﺷﻬﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ
ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺷــﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻻﺯﻡ
ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻭ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘــﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ
ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﺑﺎ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﺑﺖ
ﺁﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺑﻪ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﻦ ﺩﻟﻴﻠﻰ ﻧــﺪﺍﺭﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳــﻮﺩﻩ ﻭﺍﻡ
ﺑﺎﻧﻜﻰ ﺑﺪﻫﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭﺍﻡ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ،
ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﻛﻪ 30ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﻭﺭﻳﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ
ﺑﻴﺎﻳــﺪ ﻭﺍﻡ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ .ﻣﺎ ﺑــﺎ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻢ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ
ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺳﺮ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ ،ﺁﻣﻮﺯﺵﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻴﻢ.
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺗﻤﺪﻥ ،ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺪﻑﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﻢ
ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻓﻊ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺯﻳﺴــﺖﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻫﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫــﻮﺍﻱ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﻣﻨﺴــﺠﻢ ﺩﺍﺭﻳﻢ.
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺷــﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ،ﺷــﻮﺭﺍﻱ ﺷﻬﺮ ﻭ
ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻩ
ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﻛﺎﻫﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺳــﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻴﻢ ﺍﺯ ﻳــﻚ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ
ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﺍﻗﻌﻲ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ
ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﻪ
ﺗﻬﻴﻪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻳﻢ
ﺗﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻛﻮﺗﺎﻩ ،ﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﺩﺭﺍﺯ ﻣﺪﺕ ﻭ ﻫﺪﻑﺩﺍﺭ
ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳــﻴﻢ .ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺳــﺘﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻩ
ﻣﻨﺴــﺠﻢ ،ﻓﻌﺎﻝ ،ﺑﺎﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻄﻮﺡ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ
ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ
ﻫﻮﺍﻱ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﻨﺪ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﺩﺍﺭ
ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ،ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ
ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﻭ
ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ﺩﺍﺭﺩ .ﻃﺮﺡ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬــﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺩﻭﺭ ﺍﺯ
ﺣﻮﺍﺷــﻲ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﺳﺮﻉ ﻭﻗﺖ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﻃﺮﺡ
ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ
ﻭ ﺣﺬﻑ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻗﻮﺕﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﻭﺯ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ .ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻣﺎ ﭼﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻛﻮﺗﺎﻩ،
ﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻣﺸــﻜﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ
ﺍﺯ ﻣﺸــﺎﺭﻛﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺷﻮﻳﻢ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺯﺗﻌﺮﻳﻔﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﺪﻑﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻫﻴﻢ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺯﻳــﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺻﻼﺡ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ
ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫــﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﺪﻩ ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ ﻓﺮﺳــﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ
ﻣﻰﺷــﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻬﺎﺭ ﺳــﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﻨﻬﺎ 300ﻫﺰﺍﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ
ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩﺍﺳــﺖ .ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺘﺮﻭ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ 10ﺳﺎﻝ
ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻌــﺪﺍﺩ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱﻫﺎ ﻭ ﻣﻴﻨﻰﺑﻮﺱﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ،ﺳــﻬﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺩﺭ
ﻛﻞ ﺳــﻔﺮﻫﺎ ﺑﻪ 26ﺩﺭﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ
ﺷﺨﺼﻰ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﭘﮋﻭ ﺁﺭ -ﺩﻯ ﻭ ﻧﻴﺴﺎﻥ
ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ 30ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﺳﻬﻤﻴﻪﺑﻨﺪﻯ ﺳﻮﺧﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻗﺘﺎ ﻣﻮﺟﺐ
ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩﻥ ﺳﻬﻢ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪﻋﻤﻮﻣﻰ
ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﺎﺭﺳﺎﺯ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎﻯ ﺳﻮﺍﺭﻩ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻃﻰ 10ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺭﺷﺪ
20ﺩﺭﺻﺪﻯ ﻭ ﺳــﻔﺮﻫﺎﻯ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺷﺪ 79ﺩﺭﺻﺪﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ
ﺩﻭ ﻧﻴﺰ ﺭﺷــﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﻙﻫﺎﻯ ﺍﻗﻤﺎﺭﻯ ﺁﻥ ،ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺭﺷﺪ ﺭﻓﺎﻩ ﻋﻤﻮﻣﻰ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﺷﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺷــﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 25
ﺩﺭﺻﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻗﻄﺐ ﺑﻼﻣﻨﺎﺯﻉ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﺳﺖ.
79
ﮔﺰﺍﺭﺷﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﻘﺶ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ
ﻣﻘﺼﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻛﻴﺴﺖ؟
ﻣﻮﻧﺎ ﻗﺎﺳﻤﻴﺎﻥ
ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺯﻣﺰﻣﻪﻫﺎﻯ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﺮﻭﻉ
ﺷﺪ 16 ،ﺳﺎﻝ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ .ﺳــﺎﻝ 1372ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﭘﺰﺷﻜﺎﻥ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﺍﻯ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﮔﺬﺷﺖ .ﺻﺪﻫﺎ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺧﺒﺮ
ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ،ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ
ﻭ ﺣﺮﻑﻫﺎﻯ ﺗﻜﺮﺍﺭﻯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﭼﺎپ ﺷﺪ .ﺍﻣﺎ
ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻳﻚ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺍﺷﺖ؛ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺁﻟﻮﺩﻩﺗﺮ
ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﺷﺪ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﺘﻴﺠﻪ؛ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﻡ
ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳــﻦ ﺧﺒــﺮﻯ ﻛــﻪ ﻫﻔﺘــﻪ ﭘﻴــﺶ ﺭﻭﻯ ﺧﺮﻭﺟــﻰ
ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻣﻬﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻣﺪﻳﺮ ﺩﻓﺘﺮ ﭘﻴﺸــﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺟﺮﻡ
ﺩﺍﺩﺳــﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ
ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ
ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ؛ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺳــﺎﺑﻘﻪ ﺁﻥ
ﺭﺍ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﺳــﺎﻝ 1379ﻣﻲﺭﺳﻴﻢ .ﺳﺎﻟﻰ ﻛﻪ »ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ« ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺘﻮﻟﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ
ﻭ ﺭﺳــﻤﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﺷﺪ.
ﻛﻤﻴﺘﻪﺍﻯ ﻣﺘﺸــﻜﻞ ﺍﺯ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺩﺭ
ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻮﺍﻣﻞ
ﺁﻟﻮﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺷﺪ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﻴﺰ ﻭ
ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﻣﻲﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﻮﻯ
ﻭ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪﻥ ﻧﺴﺒﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﺯ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﻫﻢ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ.
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﻝﻫﺎ ﺍﮔــﺮ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ
ﺑﺎﺷــﻴﺪ ،ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺩﺭ
ﻳﻚ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻜﻮﺕ ﺭﺍ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺮگﻭﻣﻴﺮ
ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﻣﺮﻭﺭ
ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ .ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻭﻋﺪﻩ
ﺧــﻮﺩ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﺁﻣﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺮگ ﻭ ﻣﻴــﺮ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﻋﻼﻡ
ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ
ﻛﻤﻴﺘﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﻘﻂﺟﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﻪﺯﻭﺩﻯ
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ .ﺣﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﺪﺍﻡ ﻳﻚ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺍﺳﺖ؛
80
ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﻳﺎ ﻣﺮگ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎﻯ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ.
ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﻯ ﺳﭙﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﻯ
ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﻡ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎ
ﻧﺎﻡ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻛﻨﻮﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺪﺍﺩ .ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ .ﮔﻮﻳﻰ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﻫﺮ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻫﻰ ﺳــﻌﻰ ﺩﺭ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ
ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﻡ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﻤﻪ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ ﺑﻰﻭﻗﻔﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺘﺒﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﭼﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﺭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻭ ﮔﺎﻫﻰ ﺩﻋﻮﺍﻫﺎﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭﻇﺎﻳﻔﺶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺭﻭﺑﻪ ﺭﻭ ﺷﺪ.
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻫﻢ
ﭼﺮﺍ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﺪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻫﻮﺍ ﻧﻔﺲ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ
ﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻃﻰ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻮﺍ ﺧﻂ ﻭ ﻣﺮﺯﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛــﺮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺑﺎ
10ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﻣﻲﺷــﻮﻳﻢ ﻧﻴﺰ ﻭﺭﻭﺩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ
ﺑﻬﺪﺍﺷــﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷــﻮﺩ؛ ﺍﻣﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﺖ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ
ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩ .ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷــﻨﺎﺱ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻠﻞ ﺫﻯ ﺻﻼﺡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺧﻮﺏ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻔﺶ
ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺧﻮﺍﺳﺖ
ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﺎﻓﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮﻯ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﺍﺭﮔﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﺑﺎﺯ
ﺫﻯﺭﺑﻂ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﻧﺒﻮﺩ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻫﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﺫﻯﺭﺑﻂ ﻋﻤﻼ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻛﺮﺩ«.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻭﺣﻴﺪ ﻧﻮﺭﻭﺯﻯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ
ﺑﺎ ﺗﻤــﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻫﻴــﭻ ﻧﻘﻄﻪ
ﺷــﺎﺧﺺ ﺑــﺮﺍﻯ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺷﻜﺴــﺖ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺛﺒﺖ 35ﺭﻭﺯ ﻧﺎﺳــﺎﻟﻢ ﺩﺭ 9ﻣﺎﻩ
ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ .ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺩﺭ ﺷــﺎﺧﺺ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﺴــﺖ ﺩﻟﻴﻠﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻳﻜﻰ
ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷﺪ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺳــﺖ .ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ
ﺗﻌــﺪﺩ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﻋﻤﻞ ﻧﻜــﺮﺩﻥ ﺑﻪ
ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺍﺻﻼﺡﻃﻠﺐ ﻭ ﻫﻢ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ
ﻭﻇﺎﻳﻔﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻟﻴﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ
ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ
ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻫﻮﺍ ﻧﻔﺲ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳــﺖ ﻫﻤﻴﻦ
ﻣﺠﺎﺯ ﻣﻲﺩﺍﻧــﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳــﺖ
ﺗﻌﺪﺩ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﺑﺤﺚ ﺑﺎﻋﺚ
ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ .ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳــﻌﻪ
ﺷــﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺮﺳــﺪ .ﻫﺮ
ﻛﺸﻮﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ﺑﺎﻳﺪ
ﻛﺴﻰ ﭼﻴﺰﻯ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻮﺍ ﻣﺮﺯﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ
ﺑﻪﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ
ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻫﻮﺍﻯ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺳﻦ
ﺳﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﺎﻝ 88
ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧــﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ
ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ
ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮﺏ
ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻢ ﺳــﻜﻮﺕ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﺮﺟﻴﺢ
ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ
ﻣﻲﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺳﺎﻝ 87ﺻﺮﻓﺎ ﻛﺎﺭﮔﺮﻭﻩ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﻣﻠﺰﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺷﺎﻫﺪ ﺧﺎﻣﻮﺷﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 87ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺎﻡ ﻣﺘﻬﻤﺎﻥ
ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺍﺻﻞ 90ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ
ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻮﺩﻧــﺪ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩ .ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﻫــﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺑﺪﻭﻥ
ﺍﺭﺍﺋــﻪ ﺭﺍﻩﺣﻠﻰ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻫــﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ
ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﻣﻘﺼﺮ ﻛﻴﺴﺖ؟
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺻﺤﺒــﺖ ﻣﻲﻛﻨﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ
ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻛﻢ ﻛﺎﺭﻯ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺳــﺖ ﻣﺎ ﻧﺒﻮﺩ «.ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ
ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ﺿﻤﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺪﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
»ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﻭﻡ ،ﺳﻮﻡ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻨﺞﺳﺎﻟﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺟﺪﻳﺖ ﺩﺭ
ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﻛﻼﻧﺸــﻬﺮﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ
ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﺮﺧﻰ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻧﻤﻲﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺁﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﻰ ﺩﺍﺭﺩ«.
ﺣﺴﻦ ﺍﺻﻴﻠﻴﺎﻥ ﺑﺤﺚ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺟﺮﺍﻯ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ؛ »ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺳﻮﺧﺖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺨﺖﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﺑﻖ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ »ﻳﻮﺭﻭ «5ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ
ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ«.ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ
ﺭﺍﻫﻮﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴــﺌﻮﻝ ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺯﻣﻴﻦ ﮔﺬﺍﺷــﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
» 80ﺩﺭﺻﺪ ﻋﻠﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ
ﻭ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭﻯ ﺍﺳــﺖ «.ﺳﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﺪﻯ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪﻥ ﺑﺤﺚ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﻭﺍﺣﺪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ» :ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ
ﻫﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻰ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ
ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲﺷــﻮﺩ«.ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺭﺷﺪ ﭘﻠﻴﺲ ﺭﺍﻫﻮﺭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻳﻢ ﻣﺸﻜﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺣﻞ
ﻛﻨﻴﻢ» :ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﺸﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻮﺧﺖ
ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺍﺳﺖ ،ﮔﻮﮔﺮﺩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﭘﻤﭗ ﮔﺎﺯ ﻭ ﺑﻨﺰﻳﻦ
ﻛﺎﻓﻰ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺎﻻﺳﺖ ،ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻣﺨﺰﻥ ﻛﻨﺴــﺘﺮ ﻛﻪ ﺑﺨﺎﺭ ﺑﻨﺰﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺨﺎﺭ ﺁﺏ
ﻭ ﮔﺎﺯﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺳــﻤﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺣﺬﻑ ﺷﺪﻩ ،ﮔﺎﺯ
ﺑﻨﺰﻥ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ ﻣﻮﺝ ﻣﻲﺯﻧﺪ ،ﻛﺎﺗﻼﻳﺴﺖﻫﺎ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﻣﻌﺎﺑﺮ
ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ...ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺭﻗﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺨﺶ
ﻋﻤﺪﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺣﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ«.
ﺁﻳﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺘﺨﻠﻒ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ
9ﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ
ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺘﺨﻠﻒ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻯ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﺸﺪﻩ
ﺣﻤﻴﺪﺭﺿﺎ ﻣﻴﺮﺯﺍﺩﻩ
ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺧﻮﺑﻰ
ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺑﻴﺮﺍﻩ ﻫﻢ ﻧﻤﻰﮔﻮﻳﻨﺪ .ﺩﺳﺘﻜﻢ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺁﻥ ،ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﺍﺳﺖ .ﻛﺸــﻮﺭ ﻣﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺧﻮﺩ ،ﺍﺻﻠﻰ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﻔﻆ ﺣﺮﻳﻢ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 80ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 1350ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﻭﻗﺖ ،ﻗﻮﺍﻧﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻬﺎﺭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﺼﻮﺏ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪﺭﻏﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺘﻌﺪﺩ ،ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﻧﺘﺎﻳﺠﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ،ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 70ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ،
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻪﻣﻴﺎﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ
ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻬﺎﺭ ﻭ ﺭﻓﻊ ﺷــﻮﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻌﻀﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺭﻓﻊ ﻧﺸﺪﻩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ
ﻭﺿﻊ ﻭﺧﻴﻢﺗﺮ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺟﺪﻯ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳــﺖ .ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺁﻧﻘﺪﺭ ﻣﺤﻜﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ
ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺩﺍﺷﺖ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍﻯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺍﻫﻮﺍﺯ ،ﺍﺭﺍﻙ ،ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﻣﺸﻬﺪ ،ﺷﻴﺮﺍﺯ ،ﻛﺮﺝ ﻭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺣﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﺼﻮﺏ
ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻋﺎﻟﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺼﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ
ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﭼﻨﺪ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ
ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ،ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺳﻴﻜﻠﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﺍﺯ
ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻰ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺩ
ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻬﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺍﭘﺴﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺲ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ،ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﻳﻜﺼﺪﻫﺰﺍﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ
ﻳﻮﺭﻭ 2ﺗﺮﺩﺩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ،ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ
ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﺪﺩ 250ﻫﺰﺍﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ،ﺍﺯ
ﻋﺪﺩ 360ﻫﺰﺍﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﺒﺮ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺧﻮﺩ ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ
ﺧﺮﻭﺝ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺑﺎ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺮﻭﺝ
ﻗﻀﺎﻳﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﻮﻧﺪ .ﻣﺪﻳﺮ ﺩﻓﺘﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﺟﺮﻡ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ
ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ،ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻭﻛﻴﻠﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ 88/10/22ﺧﺒﺮ
ﻣﻲﺩﻫﺪ» :ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﺘﺎﺩ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ
ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ ﻋﺪﻡ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ ﻋﺪﻡ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﺎﻓﻰ ﻭ ﻋﺪﻡ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮﻯ
ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫــﺎ ﻭ ﺍﺭﮔﺎﻥﻫــﺎ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﺎﻣــﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻭﻥ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻭ ﻃﻰ
ﺁﻥ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻳﻢ«.
ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﺩ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ » :ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺩﻻﻳﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ
ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻻﺯﻡ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺯ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻭﻥﺭﻓﺖ
ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﭘﻴﺶﺭﻭ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨﺪ«.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ »ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ
ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻟﻰ
ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﺳﺖ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪﻣﺮﺍﺟﻊ
ﻧﻈﺎﺭﺗﻰ ﻭ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺣﻘﻮﻕ ﻋﺎﻣﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ«.
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺎﻡ ﻣﺘﺨﻠﻔﺎﻥ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ
ﻛﺮﺩ ﺁﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﺍﺩﺳــﺘﺎﻧﻰ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺪﻋﻰﺍﻟﻌﻤﻮﻡ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﺎﻯ ﺧﺎﻃﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺮگ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ
ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﺧﺬﻩ ﺟﺪﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺲ
ﺑﻪ ﻭﻇﺎﻳﻔﺸــﺎﻥ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺷﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻫﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ
ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ 15ﺳــﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧــﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭﻗﺖ
ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻛﻨﻮﻥ
ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻋﻤﻞ ﻧﺸــﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻧﺪ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺎ
15ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﻤﻲ ﺍﺳﺖ.
500ﻫﺰﺍﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻧﻴﺰ ﺭﻗﻤﻰ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 140ﻫﺰﺍﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺠﺎ
ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺑﺮﺧﻰ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺖ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﺎﻭﺟﻮﺩ
ﺁﻧﻜﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻳﻮﺭﻭ «2ﺭﺍ ﻳﺪﻙ ﻣﻰﻛﺸﻨﺪ ،ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﺼﺐ »ﻛﻨﺴﺘﺮ« ﻳﺎ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﻩ ﺳﻮﺧﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ
ﺳــﺎﺧﺖ ﺩﺍﺧﻞ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ،ﺧﻮﺩﺭﻭﺳــﺎﺯﺍﻥ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺕ ﻃﻮﻻﻧــﻰ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻭ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﻧﺼﺐ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻯ ﻣﻜﺮﺭ
ﺭﺋﻴﺲ ﺳــﺘﺎﺩ ﺳﻮﺧﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﺪﻡ ﻧﺼﺐ ﻛﻨﺴﺘﺮ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺳﺎﺧﺖ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﻫﻢﺻﺪﺍﻳﻰ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﺴﺌﻮﻝ ،ﺍﻣﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﺍﻥ
ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﺭﺍ ﻧﺼﺐ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﻭ
ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷــﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ،ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺧﺎﺻﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ .ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﻭﻟﺖ
ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ،ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﻩﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰﻫﺎﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﺩﻭﻟﺖ ﻓﻘﻂ
ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻭ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﺍﻥ ﻧﻴﺴــﺖ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ ،ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﻫــﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﭼﻨﺪﺷــﻬﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻭﺭﻭﺩ ﺭﻳﺰﮔﺮﺩ ﺍﺯ ﻛﺸــﻮﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺭﺳــﻴﺪ،
ﻫﻴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺭﺍ ﺑﻪﻣﺪﺕ 48ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪ
ﺍﻳﺮﺍﻥﺧﻮﺩﺭﻭ ﻭ ﺳــﻴﻤﺎﻥ ﺭﻯ ﺑﻪ ﺍﺑﻼﻏﻴﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﮔﺎﺯﻫﺎﻯ ﺧﺮﻭﺟﻰ ﺍﺯ
ﺩﻭﺩﻛﺶﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺕ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﻗﻄﻊ ﺷﻮﺩ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ
ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻧﻴﺰ ﻭﺍﻛﻨﺸﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩ .ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺭﻧﺞ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ ،ﺑﻰﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭﻟﺖ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺪ،
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻣﻰﺍﻧﺪﺍﺯﺩ .ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺧﻴﺮﺍ
ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﺣﺎﻣﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ
ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﻗﻮﺍﻧﻴــﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺶ ،ﻣﻬــﺎﺭ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ،
ﺑﻰﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﺳﺖ .ﻭﮔﺮﻧﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ،ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻮﺧﺖ
ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻭ ﭘﺨﺶ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩﻫﺎﻯ ﻧﻔﺘﻰ ﺍﺳﺖ ،ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ
ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺳــﺖ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭﻭﻥﺷﻬﺮﻯ
ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ.
81
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻫﺎﺩﻯ ﺣﻴﺪﺭﺯﺍﺩﻩ ،ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻧﻴﺴﺖ
ﻫﻮﻣﻦ ﻣﺮﺍﺩﻱ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻣﻠﻤﻮﺱﺗﺮ
ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﺑﻴﻨﮕﺎﺭﺩ .ﺁﻧﻘـﺪﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻔﺴـﮕﻴﺮ ﻣﻴـﺪﺍﻥ ﺩﻳﺪ ،ﺑﺎﺯ
ﻫﻢ ﻏﺒﺎﺭ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔـﻰ ﻭﺍﺿﺢﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﺮ
ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕـﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺸـﻤﺎﻥ
ﭘﺎﻳﺘﺨﺖﻧﺸـﻴﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﺩﻭﺩ ﻭ ﺍﺷـﻚ
ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﺭﻥ ﺑﺎ ﻫﻔﺘﻪ »ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ«
ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﮔﻞ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ،ﺑﺎ ﻫﺎﺩﻯ ﺣﻴﺪﺭﺯﺍﺩﻩ،
ﻛﺎﺭﺷـﻨﺎﺱ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴـﺖ ﻭ ﻣﺸـﺎﻭﺭ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺩﻭﻟﺖ
ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫـﺎﻯ ﺣﺎﻛﻤﻴﺘـﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭘﺮﺳـﻴﺪﻳﻢ؛ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ
ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻰﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻟﺰﻭﻡ ﻭﺭﻭﺩ
ﺟﺪﻯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻗﻮﻩﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ
ﺭﺳﻴﺪﻡ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﺩﻭﺭ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻳﻢ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ
ﺑﻼﻯ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻨﻴﻢ.
ﭼﻨـﺪ ﻭﻗﺖ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﺟﺎ ﺑﺤـﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻰﺷـﻮﺩ،
ﺻﺤﺒﺘﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﺳـﺖ .ﺷـﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺸـﻜﻼﺕ ﺭﺍ ﭼﻄﻮﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ
ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ؟
ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳــﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﺷــﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻋﻘﺒﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﺑﺪﻫﻢ.
ﺍﻭﻟﻴﻦﺑــﺎﺭ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 1355ﻣﻘﺎﻟــﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸــﺮ
ﺷــﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﺸــﺪﺍﺭ ﻣﻰﺩﺍﺩ .ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ ﺁﻥ
ﻣﻮﻗﻊ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﻣﻠﻤﻮﺳــﻰ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻛﺴﻰ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪ ﻭ
ﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻧﻜﺮﺩ ،ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﺷﺪ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺷــﻮﺩ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺩﻫﻪ 70ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﺸــﻬﻮﺩ ﺷﺪ .ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍ
ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺷــﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺭﺻﺪ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻭ
ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎﻯ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﻣﻨﻈﻢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ .ﺗﻔﺎﻫﻢﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ
ﻫﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷــﺮﻛﺖ ژﺍﭘﻨﻰ ﻭ ﺳﻮﺋﺪﻯ ﺍﻣﻀﺎ ﺷــﺪ .ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ،ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻫﻪ 70ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ
ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺳﻬﻢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ
ﻭ ﻭﺳــﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ 70 ،ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺳــﻬﻢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ
ﻛﺎﺭﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺻﻨﻌﺘﻰ 30ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ،
ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ
ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺩﺭ ﻫﻔﺖ ﻣﺤﻮﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﺩ ﻃﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲﺩﻫﻴﺪ.
ﺑﻠﻪ ،ﻣﺤﻮﺭ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﺤﺚ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻧﻮ ﺑﻮﺩ .ﻣﺜﻼ
ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺍﻳــﻦ ﻃﺮﺡ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫــﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ
EURO3ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪﻳﻢ
ﺑﻪﻃــﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳــﺎﺯﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺑﻪ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ EURO2
ﺑﺮﺳــﻴﻢ .ﺍﻣﺎ ،ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺧﻮﺑﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﺪ .ﻣﺤﻮﺭ
ﺩﻭﻡ ،ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻭﺍﻗﻊ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻮﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻣﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻴﻢ .ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﻨﺒﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪ
ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﺳــﺖ ،ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳــﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩ .ﻣﺤﻮﺭ ﺑﻌﺪﻯ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺍﺻﻼﺡ ﻫﻨﺪﺳــﻰ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ
ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﭼﺮﺍﻍﻫﺎﻯ ﻫﻮﺷــﻤﻨﺪ ﺑﻮﺩ .ﻣﺤﻮﺭ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﺤﺚ ﺍﺻﻼﺡ
ﺳــﻮﺧﺖ ﺑﻮﺩ .ﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺟﺪﻯ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﻋﺪﺩ
ﺍﻛﺘﺎﻥ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ 87ﺑﺎﺷــﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ 97ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ
ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺍﻧﮋﻛﺘﻮﺭﻯ ﻣﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺣﺘﻰ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻣﺼﻮﺑﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺁﻣﺪﻩ
ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 91ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﺎ EURO5ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ
ﻛﻤﻰ ﺭﻭﻳﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ.
ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮﺩ؟
ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻲ
ﺍﮔﺮ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ 50ﺩﺭﺻﺪ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﻳﺎ ﭘﺎﺭﻙ ﺩﻭﺑﻠﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﺮﺍﻯ
ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻣﺎ ﻭﺿﻊﻣﺎﻥ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ .ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻻﻥ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ85ﺩﺭﺻﺪ
ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ .ﻣﺎ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﺨﺖﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰ
ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺷﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﻯ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺍﻳﻤﻨﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺏ ﺑﻮﺩﻩ،
ﺍﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﻧﻤﻰﺑﻨﺪﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺗﻦ ﺑﻪ
ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ ،ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﻰ ﺧﻮﺩﺵ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﺪ ،ﻫﻢ ﺑﺎﺑﺖ ﻏﻴﺮﺍﻳﻤﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻱ
ﺧﻮﺩ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺯﻳﺴــﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﻯ
ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ.
82
ﺁﺑﺎﻥ ﻣﺎﻩ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ .ﺣﺎﻝ
ﺁﻧﻜﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ EURO2ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻳﻢ ﻛﺎﻣﻼ
ﻣﻮﻓﻖ ﺷــﻮﻳﻢ .ﻣﺤﻮﺭ ﺷﺸــﻢ ،ﺑﺤﺚ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪﻓﻨﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺷــﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺗﻤــﺎﻡ ﺗﻌﻬﺪﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﻋﻤــﻞ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ.
ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﺁﺧﺮ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ؟
ﺑﺤﺚ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳــﺎﺯﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺟﺎﻯ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﺁﺧﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻭﻝ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻣﻄﺮﺡ
ﻣﻰﺷﺪ .ﻳﻚ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﻲﺯﻧﻢ .ﻭﻗﺘﻰ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ
ژﺍﭘﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﻛﻴﻮ
ﭼﻴﺴﺖ ،ﺍﻭ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﺪﻫﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ
ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﮔﻔﺖ» :ﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩﻳﻢ «.ﺷــﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰﺍﻯ
ﻧﻮﻉ Aﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎﻻ ﻣﻰﺭﻭﺩ ،ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ.
ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﺁﺧﺮ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ.
ﺑﺤﺜﻰ ﻫﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺁﻥ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳـﻮﻯ
ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺴـﺌﻮﻝ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓـﺖ ،ﺧﻮﺩ ﻃﺮﺡ ﻫﻢ
ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻧﺒﻮﺩ .ﺷﻤﺎ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟
ﺑﻠــﻪ .ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﺍﻭﻻ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺻﺮﻓﺎ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑــﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎﻛﻦ ﺁﻟﻮﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩ ﻫﻮﺍ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺎﻩﻫﺎﻯ
ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸــﺪﻩ ﺑــﻮﺩ .ﺩﻭﻡ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ
ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺗﻤﻰ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﮔﺬﺷــﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺬﺷﺖ.
ﺍﮔﺮ ﻃــﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻫﻴــﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻮﺩ ،ﺁﻥ ﻭﻗــﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻬﺘﺮ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴــﺘﻴﻢ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻣﺎ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺩﺭ ﺣﺪ
ﻫﻤﺎﻥ ﺑﺨﺸــﻨﺎﻣﻪ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ﻭﻗﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪ .ﺍﻳﺮﺍﺩ
ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﻩ
ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺷــﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ،ﺑﺮﻧﺪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ؟
ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺳــﺮﻃﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺩﻻﻳﻞ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﺳــﺖ ،ﺍﻻﻥ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺟﺰﻭ ﺭﺗﺒﻪﻫﺎﻯ ﻧﺨﺴــﺖ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺟﻼﺱ ﻛﭙﻨﻬﺎگ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺷﺪ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺎﺯﻫﺎﻯ
ﮔﻠﺨﺎﻧﻪﺍﻯ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺷﺪ ﺗﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺷﺪﻥﻣﺎﻥ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺪﺭﻯ ﺟﺪﻯﺗﺮ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺷــﻮﻳﻢ .ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﻨﻴﻢ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﭘﺎﻳــﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺒﺘﻨﻰﺑﺮ ﺑﻬﺒــﻮﺩ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ
ﺍﺻﻮﻝ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺷﻮﻳﻢ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ »ﺑﺮﻧﺪ« ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ،
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ
ﻫﻢ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺁﻣﺎﺭ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﻨﺪ.
ﺁﻣـﺎﺭﻯ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷـﻮﺩ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﺩﺭ ﺣـﺪ ﮔﻤﺎﻧﻪﺯﻧﻰ
ﺍﺳﺖ.
ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﮔﻤﺎﻧﻪﺯﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺁﻣﺎﺭ ﺩﺍﺩﻡ ،ﺍﺯ ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮﺍﺳــﺘﻨﺪ ﻭ ﺣﺘــﻰ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺭﻓﺘﻢ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ
ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ،ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ،ﺑﺎﻳﺪ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻋﻠﻤﻰ
ﻭ ﻓﻨﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺷﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﭼﻄﻮﺭ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰﺍﻯ ﻧﻮﻉ Aﻭﺯﺍﺭﺕ
ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻔﺎﻑ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﮕﺎﻩ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻓﻨﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻃﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻳﻚ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺷﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ
ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ،ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ
ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻭﺿﻊ »ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ« ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﺍﮔﺮ
ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﺷﻮﺩ ،ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ .ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺎ
ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﻝ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ 38ﺭﻭﺯ ﻭﺿﻊ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﻭ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ »ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ«
ﻭ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ »ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ« ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ 38ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺍﻳﻦ ﻳﻌﻨــﻰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ
ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻴﻢ ﻭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﻀﺎﺋﺎﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ،ﺍﻃﻼﻉﺭﺳــﺎﻧﻰ ﺷﻔﺎﻑ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺯﻟﺰﻟﻪ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ ﻳﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﻤﻴﻦ ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰﺍﻯ ﻧﻮﻉ .A
ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰﺍ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ ﺷﻔﺎﻑ ﺑﺎ ﺍﻏﺮﺍﻕ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻣﻰﺷﺪ.
ﺑﻠﻪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻰﺍﻓﺘﺎﺩ .ﻭﻗﺘﻰ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ ﺷﻔﺎﻑ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﺳــﺖ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻃﻮﺭ ﻫﻢ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺭﺍﺣﺖﺗﺮ ﺑﺤــﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺸــﺘﺮ
ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ؟
ﻣﻦ ﻫــﻢ ﺩﻟﻴــﻞ ﻭﺍﻗﻌــﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧــﻢ .ﻓﻘﻂ ﻣﻰﮔﻮﻳــﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍ ،ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺩﻳﺪﻩ ﺷــﻮﺩ .ﻣﻦ ﺑــﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺧﻰ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻛﻢﻛﺎﺭﻯﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷــﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ
ﺷﻔﺎﻑ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﻛﺪﺍﻡ ﺑﺨﺶﻫﺎ؟
ﻣﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻘﺐﺗﺮ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻃﺮﺡ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﺶ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ،ﭼﻮﻥ ﻣﺘﻮﻟﻰﺍﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂ
ﺯﻳﺴﺖ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻔﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺭﮔﺎﻥﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﺑﻪ ﺷــﺪﺕ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺳﻄﺤﺶ
ﺁﻣﺪﻩ ﭘﺎﻳﻴﻦ .ﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻛــﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻗﺒﻞ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺍﻓﺘﺎﺩ .ﺁﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﻛﻤﻴﺘــﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻭﺯﻥ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷــﺖ .ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻭﺯﻳﺮ ﻭ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻭﺯﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ
ﺩﺭﺟﻪ ﺩﻭ ﻭ ﺳﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﭼﻄﻮﺭ ﻭﻗﺘﻰ ﺳﺘﺎﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺷــﺶ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻛﻪ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﺳﺖ ،ﻛﺴﻰ ﻗﻀﻴﻪ ﺭﺍ ﺟﺪﻯ ﻧﻤﻰﮔﻴﺮﺩ .ﻣﻦ ﻓﻜﺮ
ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺩﻳﺪﻩ
ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻳﻜﺪﻓﻌﻪ ﻣﻰﻛﺸﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺟﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ
ﺭﺍ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﺮگ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ
ﻛﻨﺎﺭﺵ ﺑﻪ ﺳﺎﺩﮔﻰ ﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ
ﺍﺳﺖ .ﻛﺴﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻛﻨﺪ
ﻭ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﺸﻖ ﺍﺭﮔﺎﻥﻫﺎﻯ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺭﺍ ﺧﻂ ﺑﺰﻧﺪ.
ﻳﻌﻨـﻰ ﺷـﻤﺎ ﻣﻰﮔﻮﻳﻴـﺪ ﺗﻘﺼﻴـﺮ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇـﺖ ﺍﺯ
ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺟﺪﻯ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ.
ﺍﺻﻼ ﺁﻳﺎ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ؟
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺣﺎﻛﻤﻴﺘﻰ
ﻃﺮﺡ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻣﺼﻮﺏ ﻫﻴﺎﺕ
ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻧﻈﺎﺭﺗﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻮﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭ ﻭﺭﻭﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ
ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﻳﻜﻰ ،ﺩﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﺍﺻﻞ ﻧﻮﺩ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺟﺎﻫﺎﻳﻰ ﻭﺍﺭﺩ
ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺷــﺪ ،ﻋﻤﻼ ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻭﺭﻭﺩ ﭘﻴﺪﺍ
ﻛﻨﺪ .ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ.
ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ
ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ.
ﺑﻠﻪ ،ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﭘﻴﺶ ﻫﻢ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ
ﻭﺭﻭﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﻭﺩ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷــﺪ .ﻣﺎ ﭼﻄﻮﺭ
ﺩﺭ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﭼﻄﻮﺭ ﺟﺮﺍﻳﻢ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻭﻳﮋﻩ ﺟﺮﺍﻳﻢ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻃﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻳﺎ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ
ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻔﺎﺕ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ
ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﻭ ﻭﻳــﮋﻩﺍﻯ ﻣﺜﻞ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ
ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ﻫﻢ ﺑﺎﻳــﺪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﻭ ﻭﻳﮋﻩ
ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻴﻢ .ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻭﻗﺘﻰ ﺗﺨﻠﻔﺎﺕ
ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻇﺮﺍﻳﻒ ،ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﻭ
ﭘﺎﺭﺍﺩﻭﻛﺲﻫﺎﻯ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ
ﻣﻦ ﻣﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺒﺮﻡ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻭﻳﮋﻩ ﻭ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺮﺍﻳﻢ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺘﺨﻠﻔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻭﻝ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ
ﻣﺘﺨﻠﻔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺁﻟﻮﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﻫﺎ
ﻳﺎ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﺍﺷــﺨﺎﺹ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻭ ﺩﺳــﺘﻪ ﺩﻭﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ
ﺍﺭﮔﺎﻥﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒﺷﺎﻥ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ.
ﻣﺠﻠﺲ ﭼﻄﻮﺭ؟ ﺁﻳﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ
ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ؟
ﺣﺘﻤﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ .ﻣﺎ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ،
ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻯ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺷﺪﻩ
ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﺮﺍﻳﻢ ﺷﻜﺎﺭ ﻏﻴﺮﻣﺠﺎﺯ
ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ .ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺷﺪﻩ ،ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﻣﺘﺨﻠﻒ 10ﻫﺰﺍﺭ
ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﻗﻮﺕ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎﻗﻰ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﺣﺘﻤﺎ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺩﺭ
ﻣﺠﻠﺲﻣﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﺍﻻﻥ ﻭﻟﻰ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ ﻓﻌﺎﻝ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻠﻪ ،ﻓﺮﺍﻛﺴــﻴﻮﻥ ﻫﺴﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻴﺴــﻴﻮﻥ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ
ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺷﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻭﻗﺘﻰ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﺎﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺒﻠﻰ
ﺑﻮﺩ ،ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺵ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺤﺚ ﻭﺭﺯﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ
ﺟﺎ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ .ﻣﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻧﻈﺎﺭﺗﻰ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﻣﺜﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ
ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﺿﻌﻒ ﻭ ﻗﻮﺕ
ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ،ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ ﺟﺎ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻧﺪ .ﻣﺎ ﻫﻢ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ
ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ،ﻫﻢ ﻧﻈﺎﺭﺕ .ﻣﺜﻼ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ،ﻛﻼ ﭘﻨﺞ
ﻣﺎﺩﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ
ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻣﺪﻩ ،ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯﻫﺎ
ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ 10ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﻫﻨﺪ.
ﺍﻭﻻ ﺷــﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ ﻳﺎ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳــﺎﺯﻫﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧــﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ
ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﻮﺏ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻳﺎ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ،
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ
ﻋــﺪﺩ 10ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳــﺖ؟ ﺍﻳﻦ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻗﻮﻩ
ﻣﺠﺮﻳﻪ ﻛﺎﺭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻰ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ
ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﻌﺎﻝ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳــﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺩﺭ
ﺟﻠﺴﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﻮﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ ،ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪ ،ﺍﻣﺎ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺗﺎ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮﺩ
ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﻴﻔﺘﺪ،
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻳﻚ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺗﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺍﺳﺎﺳـﻰ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ
ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ
ﺻﻮﺭﺕ ﻧﮕﻴﺮﺩ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ
ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻴﻔﺘﺪ؟
ﺍﺧﻴــﺮﺍ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺳــﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻣــﺰﺍﺡ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳــﺪ ﻟﻮﻳﻰ ﺟﺮﮔﻪ
ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻴﻢ .ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻳﻢ ﻭ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ
ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﮕﺎﻩ
ﻛﻨﻴﻢ .ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﮕﺎﻩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺒﺨﺸﻴﻢ
ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺜﺒﺖ ﺭﺍ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﺎﻳﺪ ﺷــﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ
ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎﺭ
ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻭ ﺧﺮﺩﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ
ﻭ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻔﻜﺮ ﺟﻬﺎﺩﻯ ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺟﺪﻯ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺯ
ﺑﺎﺏ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺩﭼﺎﺭ ﺁﻥ ﺷﺪﻩﺍﻳﻢ ،ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻛﺎﺵ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺁﺳﻴﺐ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ
ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ
ﺭﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﺪﻳﺮﻳــﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺣﻔﺎﻇﺖﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖﺍﺳﺖ.ﺳﻨﺠﺶ
ﭘﺎﻻﻳــﺶ ﻭﺿﻌﻴــﺖ ﻫــﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ،
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ،
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺭ ﮔﺴــﺘﺮﺵ ﭘﻬﻨﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ،ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴــﺮﻯ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩﻫﺎﻯ ﻫﻮﺍ،
ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴــﺮﻯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﺨﺎﺭﺍﺕ ﭘﻤﭗﺑﻨﺰﻳﻦ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﺻﻮﺗﻰ ﻭ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ
ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ
ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺏ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩ
ﻭ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﻧــﺪﺍﺭﺩ .ﻓﻌﻼ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟــﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻤــﺎﺩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻛﺎﻫﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺷــﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴــﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺍﺳﺖ .ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ
ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ،ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻰ ،ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ،ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﺍﻥ ،ﺍﺗﻮﺑﻮﺳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﻣﺘﺮﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫــﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﻫﻔﺘﻢ ﻭ
ﻫﺸــﺘﻢ ﺧﻮﺏ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺩ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ
ﺑﺎ ﻭﻗﻔﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷــﺪ ﻭ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺷﻮﺭﺍﻯ
ﻋﺎﻟﻰ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴــﺖ ،ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩ .ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺒﻬﻤﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺣﻮﺯﻩ ﺭﻗﻢ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻴﻢ ﺁﻳﺎ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻥ
ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﻭﻟﺖ
ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮ ﺑﺎﺯ ﻣﻰﺯﻧﺪ ،ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺎ ﭼﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻴﻢ؟
ﺩﺭ ﺭﺍﺳــﺘﺎﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺷــﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺗﻰ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ
ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺻﻮﺗﻰ ﻣﻮﺗﻮﺭﺳﻴﻜﻠﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ
ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻴﻢ.
ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ 83ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ
ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷــﺪﻥ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ
ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑــﺎ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻓﻌﻠﻰ ﻛﺸــﻮﺭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷــﻮﺩ .ﺗﻤﺎﻣﻰ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺭﺍ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺷــﺮﻋﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ
ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺟﻨﺒﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ
ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺷــﻬﺮ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺁﺳﻴﺐ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ.
ﻣﻨﺒﻊ :ﭘﺎﻧﺎ
83
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﻼﻧﺸﻬﺮﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ
ﺩﻧﻴﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﺁﻣﻴﺘﻴﺲ ﺍﻣﻴﺮﺷﺎﻫﻰ
ﭘﻴﺎﻡ ،ﺑﺴـﻴﺎﺭ ﺳﺎﺩﻩ ،ﻛﻮﺗﺎﻩ ،ﻋﺠﻴﺐ ﻭﻟﻰ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﻮﺩ .ﭘﻴﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﺳﺮﺍﺳـﺮ ﻛﺮﻩﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭﻧﻮﺭﺩﻳﺪ؛ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﻣﻲﻛﺸﺪ! ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﺸﻒ ﺁﺗﺶ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ
ﻧﻪ ﺩﺭ ﻫﻴﺌﺖ ﻛﻨﻮﻧﻰﺍﺵ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺑﻪﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻳﻜﻰ
ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺣﻴﺎﺗﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﺯﻳﺴـﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺳـﺎﻛﻨﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺟﺪﻯ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﺑﺸﺮ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺛﺮﺍﺕ
ﺯﻳﺎﻧﺒﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ -ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﻣﺰﻣﻦ ﺗﻨﻔﺴﻰ ﻭ ﺭﻳﻮﻯ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﺳﻢ ﻭ ﺑﺮﻭﻧﺸﻴﺖ ،ﺑﻴﻤﺎﺭﻯﻫﺎﻯ ﻗﻠﺒﻰ ﻭ ﻋﺮﻭﻗﻰ ،ﺳﺮﺩﺭﺩﻫﺎ ،ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ،ﻛﻨﺪﺫﻫﻨﻰ،
ﺳﺮﻃﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﺮگ -ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺩﻳﺪ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﻧﮓ ﺁﺳﻤﺎﻥ ،ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺑﺮگ ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺯﻭﺩﺭﺱ ﺟﺪﺍﺭﻩ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻓﺮﺽ ﻛﻨﻴﻢ ﺷﺨﺺ
ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺎﻛﻦ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﻜﺸﺪ ،ﺗﻮﻗﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺰ ﻛﺸﺎﻧﺪﻥ ﺍﻭ ﺑﻪ ﭘﺎﻯ ﻣﻴﺰ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ؟ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻜﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ
ﺁﻥ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻭﺍﺳﻄﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺍﺯ ﭘﻴﺮ ﻭ ﺟﻮﺍﻥ ،ﻣﺮﺩ ﻭ ﺯﻥ ﻭ
ﻛﻮﺩﻙ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮﻳﻢ؛ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ،ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺴـﻤﻮﻡ ﺍﺳﺖ ،ﭘﺲ ﺁﻳﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻓﺎﺟﻌﻪﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺯﻭﺩ ﺍﺳﺖ؟!ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ
ﻛﻼﻧﺸﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻥ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻨﻜﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﻧﺮﺥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ،ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻓﻘﺮ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻯ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﻣﻜﺰﻳﻜﻮﺳﻴﺘﻰ
ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﻜﺰﻳﻚ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻭﻳﺮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﺍﺯﺗﻚ ﺳﺎﺧﺘﻪ
ﺷــﺪﻩ ﻭ 90ﺩﺭﺻﺪ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﻮﻩﻫﺎ ﻓــﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ
ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺯﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﻇﺮ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺷﻬﺮﺕ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﺣﺴﻦ ﺷﻬﺮﺕ
ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺩﺭ ﺧﻄﺮ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ
ﺑــﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺑﻴﺴــﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ،ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﺷــﻮﺍﺭﺗﺮﻳﻦ
ﻭﺿﻌﻴﺖﻫﺎﻯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺧﻮﺩ ،ﺩﺳــﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ
ﺍﺳﺖ .ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁﻥ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺁﻥ ﺑﻪﻃﺮﺯ ﻭﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻰ
ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴــﺘﻢ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺁﻟﻮﺩﻩﺗﺮﻳﻦ ﺷــﻬﺮﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺩﻭ ﺁﺗﺸﻔﺸــﺎﻥ ﺯﻳﺒﺎﻯ
» «Popocatepetlﻭ » «Iztaccihuatlﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ
ﺍﺯ ﺩﺍﺧﻞ ﺷﻬﺮ ﻣﺸــﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ،ﺍﻳﻨﻚ ﺑﻪ ﺳــﺨﺘﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺭﻭﻳﺖ
ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﺩﻳﺪ ﭼﺸــﻢ ﺍﺯ 100ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 50ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ
ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺁﻟﻮﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩﻫﺎﻯ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ
ﻣﻜﺰﻳﻜﻮﺳﻴﺘﻰ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﺩﻯﺍﻛﺴﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮﺭ ،ﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻯ ﻧﻴﺘﺮﻭژﻥ،
ﻫﻴﺪﺭﻭﻛﺮﺑﻦﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﻧﻮﻛﺴــﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺍﻏﻠﺐ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ
ﻋﺒﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﻭﺭ ﻭﺳــﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺑﻪﺧﺼﻮﺹ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺗﻚﺳﺮﻧﺸﻴﻦ
ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﻧﺎﻗﺺ ﺳﻮﺧﺖ ﺁﻧﻬﺎﺳــﺖ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ،ﻳﻜﻰ ﺍﺯ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫــﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻜﺰﻳﻚ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷــﻬﺮ
»ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎﺷــﻴﻦ ﺷــﻤﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ« ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ
ﻛﻪ ﺭﺍﻧﺪﻥ ﻫﺮ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺭﻗﻢ ﺁﺧﺮ ﺷــﻤﺎﺭﻩ ﭘﻼﻙ ﺁﻥ ﻳﻚﺭﻭﺯ
ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺯ ﺳــﺎﻋﺖ 5ﺻﺒﺢ ﺗﺎ 10ﺷــﺐ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻞ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺍﺳﺖ.
ﺗﺎﻛﺴــﻰﻫﺎ ،ﺍﺗﻮﺑﻮﺱﻫــﺎ ،ﻣﺎﺷــﻴﻦﻫﺎﻯ ﭘﻠﻴــﺲ ،ﺁﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫــﺎ،
ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎﻯ ﺁﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻰ ﻭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﮔﺎﺯﺳﻮﺯ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺍﻳﻦ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺮﺭﺳــﻰﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ
ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ،ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ 460ﻫﺰﺍﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺍﺯﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺷــﻬﺮﻯ ﻛﻨﺎﺭ
ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻬﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﺷﻬﺮ
84
ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎﻯ ﻓﺴﻴﻠﻰ ،ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
ﻟﻨﺪﻥ
ﻟﻨﺪﻥ ﺑﺎﺭﺍﻧﻰ ،ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺮﻗﻰ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ ﻗﺮﻳﺐ
ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ،ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻣﻪﺁﻟﻮﺩ ﺷﻬﺮﺕ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺍﺳــﺖ .ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ 1952ﺑﺮ ﻓﺮﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻣﻪ
ﻧﺒﻮﺩ؛ ﺩﻭﺩﻯ ﻏﻠﻴﻆ ﻭ ﻣﺘﺮﺍﻛﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﺮﻥﻫﺎ ،ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛــﺮﺩ .ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻬﺎﺭﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺟﺎﻥ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﻫﺸﺖﻫﺰﺍﺭ
ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻗﻢ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷــﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﺮﺍﻓــﺖ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭﺿﻊ ﻫﻮﺍ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﺪ .ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ »ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ«
ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻥ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﺒﻮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻫﻨﻮﺯ ﻟﻨﺪﻥ ،ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ
ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﺩ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ،ﺩﺳﺘﻜﻢ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ
ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﻓﺮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺎﺳــﺖ .ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭼﻴﺰﻯ
ﻛﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺮﺯﻧﺶ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ،ﻭﺳﺎﻳﻞ
ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺍﺳﺖ .ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻟﻨﺪﻥ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ :ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺩﺭ
ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺮﺩﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﻋﺖ 7ﺻﺒﺢ ﺗﺎ 7ﺷــﺐ ﺩﻭﺷﻨﺒﻪ ﺗﺎ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﻯ
ﺗﻌﻄﻴﻼﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ .ﺍﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪﻭﺳــﻴﻠﻪ ﺧﺮﻳــﺪ ﺑﻠﻴﺖ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ
ﻛﺎﺭﺕﻫﺎﻯ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻯ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻭ ﺗﻠﻔﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺍﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺟﺮﻳﻤﻪﻫﺎﻯ ﺳﻨﮕﻴﻦ
ﻣﻲﺷــﻮﻧﺪ .ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﻳﺎ ﺻﻮﺗﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ
ﺻﺮﻓﺎ 10ﺗﺎ 15ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺣﺠﻢﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺩﺭﻭﻥ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﻪﻭﺍﺳﻄﻪ ﺁﻥ
ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻣﺮﺯﻫﺎﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺍﻧﺒﻮﻫﻰ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ
ﻣﻲﻛﻨﻨــﺪ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﻣﺸــﻜﻞ
ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ؛ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ
ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ،ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳــﺮﻭﻳﺲﺩﻫﻰ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱﻫﺎ ،ﻧﻈﺎﺭﺕ
ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ؛ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ
200ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷــﺪ ﻭ ﻓﺮﺽ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ 20ﻫﺰﺍﺭ
ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺍﻭﺝ ﺳــﺎﻋﺎﺕﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﺑﻪ ﺳــﻤﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﻭﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷــﺪ.
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ 10ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱﻫﺎ
ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ؛ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺭﻳﻠﻰ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻯ
ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ،ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻭﺍﺑﺴــﺘﮕﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ ﺷــﺨﺼﻰ ،ﺗﻼﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺳــﻬﻮﻟﺖ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ
ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﻠﻮﻻﻥ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ،ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻯ
ﺭﻳﻠﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻬﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺷــﺒﻜﻪ ،ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺟﻬﺖ ﭘﺎﺭﻙ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ
ﺷﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﺩﻫﺪ ،ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻯ ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻰ ﺟﻬﺖ ﭘﺎﺭﻙ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺭﻳﻠﻰ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻟﻨﺪﻥ.
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻜﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﻣﺮ ﺑﻪﻧﻈﺮ
ﻣﻲﺭﺳــﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺟﺪﻯ ﺑﺎ ﻣﺸــﻜﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺁﻥ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻯ
ﺁﻟﻮﺩﻩﻛﻨﻨﺪﻩ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮﺩ .ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺨﺶ ﺍﻋﻈﻢ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ -ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻋﺠﻴﺐ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳــﺪ -ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺳــﺎﻳﻞ ﮔﺎﺯﺳﻮﺯ ﻳﺎ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﺮ
ﺳﻮﺧﺖﻫﺎﻯ ﻓﺴﻴﻠﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥﻫﺎ ،ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﺁﻧﭽﻪ
ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻟﻨﺪﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﻉ
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺮژﻯ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎﻯ ﻓﺴﻴﻠﻰ ،ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﻭﺩ ﻭ
ﺩﻯﺍﻛﺴﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮﺭ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﻭﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺤﻞ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﺯ
ﺷﻬﺮ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺩﻭﺩﻛﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺍﻟﺰﺍﻡ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎﻯ
ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻲﺷﻮﺩ ،ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺑﻬﺘﺮﻯ ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ.
ﭘﻜﻦ
ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖﺗﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ
ﺁﻟﻮﺩﻩﺗﺮﻳﻦ ﺷــﻬﺮﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﺷﻬﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ
ﺧﻄــﺮ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺳــﻰ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﭘﻜﻦ ،ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ
ﺍﻓﺴﺎﺭﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﮔﺎﺯﻫﺎﻯ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪﺍﻯ ،ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 1985ﺗﺎ 1996ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﺍﻧﺮژﻯ ﺩﺭ ﭘﻜﻦ ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺫﻛﺮ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺫﻏﺎﻝ ﺳــﻨﮓ ،ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﻧﺮژﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﻮﻡ
ﺍﻧﺮژﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﭘﻜﻦ ﺩﺭ 1996ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ
ﺩﻭﻟﺖ ﭼﻴﻦ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻭﺳــﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ
ﻛﻨﺪ .ﭼﻨﺪﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﭼﻴﻨﻰ ﺑﺎ ﺁﺏ ﻭ ﺗﺎﺏ ﺍﺯ ﻃﺮﺣﻰ ﺟﺪﻯ
ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺑﺮﭼﺴــﺐ ﺯﺭﺩ« ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺣﺮﻛﺖ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺯﺭﺩ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﭘﻜﻦ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺷﺪ.
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺘﺨﻠﻔﺎﻥ ﺟﺮﻳﻤﻪﻫﺎﻯ ﺳــﻨﮕﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻃﺮﺡ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﺒﺰ )ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ
ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ( ﻭ ﺯﺭﺩ )ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ 1992ﻭﺍﺭﺩ ﭼﻴﻦ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﻏﻴﺮﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺴــﺘﻨﺪ( ﺩﺳﺘﻪﺑﻨﺪﻯ ﺷﺪﻧﺪ .ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ
ﺯﺭﺩ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﭘﻜﻦ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻮﻳــﺖ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﭼﻴﻨﻰ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓــﺖ .ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ 2008ﺣﺪﻭﺩ 350ﻫــﺰﺍﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ ﺯﺭﺩ ﺩﺭ
ﭘﻜﻦ ﺣﺮﻛــﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜــﻪ ﻓﻘﻂ 10ﺩﺭﺻﺪ ﻛﻞ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺩﺭ ﭘﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ،ﻧﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﻧﺎﺷــﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭ
ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰﺷﺪ .ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺟﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ
ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺍﺯ ﭼﺮﺧﻪﺗﺮﺍﻓﻴﻜﻰ ﺷﻬﺮ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﺮﺩ .ﺣﺘﻰ
ﭘﺎﺩﺍﺵﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺯﺭﺩﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳــﺒﺰ
ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ،ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻫﺮ
ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﭘﻜﻦ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﭼﻴﻦ ﻫﻢﺍﻳﻨﻚ ﻭ 12ﺳــﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﺷــﺪ،
ﮔــﻮﻯ ﺳــﺒﻘﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﮔﺎﺯﻫﺎﻯ ﮔﻠﺨﺎﻧــﻪﺍﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ
ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ﺭﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻲ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷــﺪﻩ ﺍﺯ ﭼﻴﻦ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﺨﺮﺏ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻮﻯ
ﻛﻞ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻜﺎﻫﺪ؟ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﭼﻴﻨﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ،
ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺭﻭﻯ ﻛﺎﻏﺬ ﺑﻰﻧﻘﺺ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺑﻮﺭﻭﻛﺮﺍﺳﻰ ﺩﻭﻟﺖ
ﭼﻴﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺳﺖ.
ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮﻯ
ﺩﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻣﺎﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﭼﻴﻨﻰﻫﺎ ،ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳــﻪﻫﺰﺍﺭ ﻭ ﺳــﻴﺼﺪ NGOﺩﺭ ﭼﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؛
»ﺩﻭﺳــﺘﺎﻥ ﻃﺒﻴﻌﺖ« ﻭ »ﺩﻫﻜﺪﻩ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﭘﻜﻦ« ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪﺍﻧﺪ .ﺑﺎ
ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺁﮔﺎﻫﻰﺭﺳﺎﻧﻰ
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺑﻌﻀﺎ ﭘﺎﻛﺴــﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﺳــﺖ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺑﻪﺩﻟﻴﻞ ﻧﻮﻉ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺧﻠﻖ ﭼﻴﻦ ،ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﻏﻠﺐ
ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳــﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻋﻤﻼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻯ
ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﻰﺷــﻮﻧﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻛﺴﻰ
ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﭼﻴﻦ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﺗﻮﻛﻴﻮ
ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺷﻠﻮﻍﺗﺮﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﺠﻤﻊﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ ژﺍﭘﻦ ﺍﺳﺖ.
ﺷــﻬﺮﻯ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 12ﻣﻴﻠﻴــﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ
ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭼﺸــﻢﺑﺎﺩﺍﻣﻰﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻰﺗﭙﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﺳﻔﺮ
ﻛﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻲﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺁﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﻭ ﺻﻨﻌﺘﻰ
ﺍﺳﺖ .ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺩﺍﺧﻞ ﺷﻬﺮ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺍﺯ 1974ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ 9ﺑﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ 1992ﺭﺳــﻴﺪ .ﻧﻜﺘﻪ ﻣﺜﺒﺖ
ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺴــﺘﻢ ﺷــﺒﻜﻪ ﺭﻳﻠﻰ ﺗﻮﻛﻴﻮ ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻭ ﭼﻪ ﺭﻭﻯ
ﺯﻣﻴﻦ ،ﺟﺰﻭ ﺑﻰﻫﻤﺘﺎﺗﺮﻳﻦﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻯ ﺧﺼﻮﺻﻰ
ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﻄﻮﻁ ﺭﻳﻠﻰ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺗﻜﺎ
ﺑﻪ ﺗﺴــﻬﻴﻼﺕ ﻭ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ،ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ
ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﻭ ﻣﺴﻜﻮﻧﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ
ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻭﻳﺲﺩﻫﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺭ ﺧﻄﻮﻁ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻧﻔﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 70ﺍﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﻧﺮژﻯ ﺑﺮﺍﻯ
ﺗﻮﻛﻴﻮ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷــﺪ ،ﺍﻳﻨﻚ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎ ﮔﺎﺯ ﻭ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ
ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺗﻼﻑ ﺍﻧﺮژﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺳﺎﻳﺮ
ﻛﻼﻧﺸــﻬﺮﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ،ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺁﻟﻮﺩﮔــﻰ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺣﻘﻮﻕ
ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺷــﻬﺮﻭﻧﺪﻯ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ژﺍﭘﻦ ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ
ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻭﻛﻼﻳﺸــﺎﻥ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﻮﻧﺪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺤﻜﻢﺗﺮﻯ
ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﻛﻴﻮ ﻭﺿﻊ ﺷــﻮﺩ .ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻮﻛﻴﻮ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﺭﻓﺘﻪﺷﺎﻥ ﺍﻳﻔﺎ
ﺷــﻮﺩ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ
ژﺍﭘﻦ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪﺍﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺳــﻪ ﺳــﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﺗﻨﻬﺎ 1/2ﺑﻴﻠﻴﻮﻥ ﻳﻦ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯﺍﻥ ﻏﺮﺍﻣﺖ
ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻏﺮﺍﻣﺖﮔﻴﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺷﺪ
ﺗﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺳﺨﺖﺗﺮ ﻭ ﭘﻴﺶﮔﻴﺮﺍﻧﻪﺗﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺩﺭ
ژﺍﭘﻦ ﻭﺿﻊ ﺷﻮﺩ .ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﻭﺯﻳﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ژﺍﭘﻦ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻝ
ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻻﻳــﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ژﺍﭘﻦ ﺩﺭ ﻣﻬﺎﺭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﭘﺮﺳــﻴﺪﻧﺪ ،ﮔﻔﺖ» :ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻴﻢ
ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﺣﻖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﺍﺯ ﻫﻮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﺑــﺎﻻ ﺑﺒﺮﻳﻢ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺻﻨﺎﻳﻊﻣــﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺠﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻋﺎﻳﺖ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﻛﻨﻴﻢ«.
ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫــﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺩﻭﻟﺘــﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑــﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝﺗﺮﺍﻓﻴﻚ،
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ » «No Dizelﺍﺳــﺖ؛ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺩﺭ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ
ﻭ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺩﻳﺰﻟﻰ ،ﻭﺿﻊ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮﺍﻯ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎﻯ ﺩﻳﺰﻟﻰ ،ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎﻯ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻯ ﺧﻮﺩﻭﺭﻫﺎﻯ ﺩﻳﺰﻟﻰ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺩﻳﺰﻟﻰ ﺑﺎ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﮔﺎﺯﺳﻮﺯ،
ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺍﺟﺒﺎﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻰ
ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺍﺩﺍﺭﻯﺷــﺎﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 30ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ
ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴــﺖ ،ﺍﺟﺒﺎﺭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭ
ﺑﻪ ﺁﮔﺎﻩﺳﺎﺯﻯ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺯﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ
ﺧﻮﺩﺭﻭ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺳﻔﺮ ،ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺷﺒﻜﻪ ﺭﺍﻩﻫﺎ ﻭ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ
ﻋﻤﻮﻣــﻰ ﻭ ﻣﻌﺎﻳﻨــﻪ ﻓﻨﻰ ﻣﻨﻈــﻢ .ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺳﻴﺎﺳــﺘﮕﺬﺍﺭﻯ
ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺷﺒﻜﻪ
ﺭﺍﻩﻫﺎ ﻭ ﺩﺭﺻــﺪ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣــﻲ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻭ ژﺍﭘﻨﻰﻫﺎ
ﺑﻪ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺑﻪﻫﺮﺣﺎﻝ
ﺗﻮﻛﻴﻮ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺷــﺎﻫﺪ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻﻯ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﻣﻮﻧﻮﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﻭ ﺩﻯﺍﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ –ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﻰ ﻛﻢ -ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ.
ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﻗﻠﺐ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ
ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﻣﻰﺗﭙﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺳﺎﺣﻠﻰ
ﺭﻭﺩ ﻫﻮﺩﺳﻮﻥ ،ﺩﺭ ﺷــﻤﺎﻝ ﺷﺮﻗﻰ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ
ﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ
ﻛﻪ ﻣﺸــﻜﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ 25ﺩﺭﺻﺪﻯ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺍﺯ 1980ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻛﺎﺭﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 760ﻫﺰﺍﺭ
ﺧﻮﺩﺭﻭ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻣﻨﻬﺘﻦ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨــﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ
ﻧﺰﺩﻳﻚﺑﻪ6ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.ﺩﺭﻣﻴﺎﻥﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺨﺘﻠﻒﺁﻣﺮﻳﻜﺎ،
ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙﺳﺨﺖﮔﻴﺮﺍﻧﻪﺗﺮﻳﻦﻭﻗﺪﻳﻤﻰﺗﺮﻳﻦﻗﻮﺍﻧﻴﻦﻛﻨﺘﺮﻝﺁﻟﻮﺩﮔﻰﻫﻮﺍ
ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪﻭﺿﻊ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯﻳﻚ ﻗﺮﻥ ﭘﻴﺶ ،ﻳﻌﻨﻰﺳﺎﻝ
1899ﺑﺎﺯ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ .ﻋﻨﺼــﺮ ﻛﻠﻴﺪﻯ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ
ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻰ ﻣﻨﻈﻢ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﻓﻨﻰ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﺳﺖ.
ﺩﻭﻟﺖﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺗﻼﺵﺑﺴﻴﺎﺭﻯﺩﺭﺟﻬﺖﺣﻔﻆﻭﮔﺴﺘﺮﺵﻓﻀﺎﻯﺳﺒﺰ
ﺷــﻬﺮﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻔﻴﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﻭﺿﻊ
ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻧﻮﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﺩﺭ ﻫﻮﺍﻯ ﺷﻬﺮ
ﺑﺎﻻﺳــﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻟﺲﺁﻧﺠﻠﺲ ﺍﺯ
ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﺁﻟﻮﺩﻩﺗﺮ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻫﻠﻰ
ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻠﻰ ﺗﻮﺟﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ،
ﺻﺪﺍﻯ ﻣﻤﺘﺪ ﻭ ﺑﻰﻭﻗﻔﻪ ﺑﻮﻕ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﺳﺖ .ﺩﻫﻠﻰ ،ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ
ﻣﻬﻢ ﻫﻨﺪ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻧﺮﺥ ﺭﺷــﺪﻯ ﺑﺮﺍﺑﺮ 3/3ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ
9ﻣﻴﻠﻴــﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ 1991ﺑﻪ 13ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔــﺮ ﺩﺭ 2001ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻳﺎﻓﺖ.
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻯ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺩﺭ ﺩﻫﻠﻰ ﺍﺯ 8000ﺩﺭ 1951ﺑﻪ 125000
ﺩﺭ 1991ﺭﺳــﻴﺪ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ 235000ﺩﺭ 1975ﺑﻪ
4236675ﺩﺭ 2004ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳــﺖ .ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ
ﺍﺳــﺖ ،ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑــﻊ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺩﻫﻠﻰ
ﻣﺤﺴــﻮﺏ ﻣﻲﺷــﻮﻧﺪ .ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫــﻮﺍﻯ ﻧﺎﺷــﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺩ ﺍﮔﺰﻭﺯ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﺍﺯ 23ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ 1970ﺑﻪ 72ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ 2001ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ
ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻫﺰﺍﺭﻩ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺩﻫﻠﻰ ﺩﺭ
ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺭﺗﺒﻪ ﺩﻫﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻟﻮﺩﻩﺗﺮﻳﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ
ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻋﺎﻟﻰ ﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﻣﻘﺮﺭﺍﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ
ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻭﺿﻊ ﻛﺮﺩ .ﻳﻜــﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ،ﻭﺍﺩﺍﺷــﺘﻦ
ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﻋﻤﻮﻣﻰ ،ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱﻫﺎ ،ﺗﺎﻛﺴﻰﻫﺎ ﻭ ﺭﻳﻜﺸﺎﻫﺎ
)ﻣﻮﺗﻮﺭﻫﺎﻯ ﺳﻪﭼﺮﺥ ﺟﻬﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ( ﺑﻪ ﮔﺎﺯﺳﻮﺯ ﺷﺪﻥ
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﺩﻭ ﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﻭﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺩﻳﺰﻟﻰ
ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﻫﻠﻰ ﺑﻮﺩ .ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻣﻨﺎﺑﻊ CNGﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﺍﻧﺒﻮﻩ
ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑــﺮﺍﻯ ﺁﻥ ،ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻛﺮﺩ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺎﺯﺳﻮﺯ ﻛﺮﺩﻥ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ،ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻧﻮﻛﺴــﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﻭ ﺩﻱﺍﻛﺴﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮﺭ ﺩﺭ ﻫﻮﺍﻯ
ﺩﻫﻠﻰ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻌﻠﻖ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﻪ
ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ 1997ﺗﺎ 2005ﻫﻤﺮﺍﻩﺑﺎﺗﻤﺎﻳﻞﻋﻤﻮﻣﻲﺑﺮﺍﻯﮔﺎﺯﺳﻮﺯﻛﺮﺩﻥ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ،ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺻﻒ ،ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﻨﺪ ﺩﺭ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻠﻰ ،ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺭ
ﺁﺳﻴﺎﻯﺟﻨﻮﺏﺷﺮﻗﻰﺑﻪﺣﺴﺎﺏﻣﻲﺁﻳﺪ.ﺫﻛﺮﺍﻳﻦﻧﻜﺘﻪﺑﺠﺎﺳﺖﻛﻪﺗﻨﻬﺎ
ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭﺿﻊ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻋﺎﻟﻰ ﻫﻨﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﻫﻨﺪﻯﻫﺎ ،ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
85
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻳﻮﺳﻒ ﺭﺷﻴﺪﻱ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ:
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﻴﺴﺖ
ﻧﻴﻮﺷﺎ ﻣﺰﻳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ
ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫـﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﻭﺯ
ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻣﻰﺷـﻮﺩ .ﺑﺎ ﻣﺮﻭﺭﻯ
ﺑﺮ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺁﻣـﺎﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷـﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ
ﺑـﺎﻻ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ 37 ،ﺭﻭﺯ ﺍﺳـﺖ.
ﺭﻗﻤﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﻯ 40ﺭﻭﺯ ﻫﻢ
ﺑﺮﺳـﺪ .ﻳﻌﻨﻰ 11ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺳﺎﻝ ،ﺭﺳـﻤﺎ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ .ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳـﺎﻝ ﺑﻴـﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺷـﺮﺍﻳﻂ
»ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ« ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ،ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ.
ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻬـﺮﺍﻥ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ 40ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ
ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻓﺮﻭ ﺭﻓﺘـﻪ ﻭ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺤﺖ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺑﺰﺭگ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳـﺖ.ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﺩﺍﺧـﻞ ﺑﺤـﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻫﺴـﺘﻨﺪ .ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﻣﺘﺸـﻜﻞ
ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻳـﻦ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻭ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻝ ﺩﻭﻟـﺖ ﻭ ﭼﻨﺪﻳﻦ
ﻧﻬﺎﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻯ .ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍﻯ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﺳـﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﻳﻞ
ﺩﻫﻪ ﻫﻔﺘـﺎﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳـﻰ ﻋﻠﻤـﻰ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔـﻰ ﻫﻮﺍ ﻭ
ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻯ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ .ﻧﻬﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﻳﺎﻓـﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺭﺍ ﺭﺻﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ
ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ .ﻳﻮﺳﻒ ﺭﺷﻴﺪﻯ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ
ﺍﻳﻦ ﺷـﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑـﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺴـﺎﺋﻠﻰ ﭼﻮﻥ
ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻫـﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺶ
ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﻓﻌﻠﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺳـﺦ ﺑﻪ ﺳـﻮﺍﻟﻰ
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺮﺟﻴﺢ
ﺩﺍﺩ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻣﻮﺿﻌﻰ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﺍﻧﻪ ﺑﮕﻴﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺑﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﻧﺪﺍﺷـﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ 10ﺳﺎﻝ
ﭘﻴﺶ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷـﺪ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻫﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎﺷﺪ
ﺷﻜﺴﺖﺧﻮﺭﺩﻩ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰﻫﺎ ﺩﺭ
ﺍﻣﻮﺭ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻰ ﮔﻼﻳﻪ ﻛﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻯ ﻭ 9ﻣﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺁﻥ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 37ﺭﻭﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﻧﺎﺳـﺎﻟﻢ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﭼﻄﻮﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟
ﻣﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ
35ﺭﻭﺯ ﻧﺎﺳــﺎﻟﻢ ،ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﻧﺎﺳــﺎﻟﻢ ﻭ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻫﻢ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ
ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ 37ﺭﻭﺯ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻳﻦ
ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﻛﻮﺗــﺎﻩ ﻣﺪﺕ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﻣﻘﺎﻳﺴــﻪ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ
ﻛﻨﻴﻢ ،ﺑــﺮﺍﻯ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩﻫــﺎﻯ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻌﻠﻖ ،ﺩﻯﺍﻛﺴــﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮﻭژﻥ ﻭ
ﺩﻯﺍﻛﺴــﻴﺪ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻛﺜﺮ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﺷﺎﺧﺺ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷـﻤﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷـﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﻫﺴـﺘﻴﺪ ﻭ
ﺩﺭ ﺟﻠﺴـﺎﺕ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺣﻀـﻮﺭ ﺩﺍﺭﻳﺪ .ﻓﻜﺮ
ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺍﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳـﺎﻧﻰ ﺷـﻔﺎﻑ
ﺍﺳـﺖ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺷـﻤﺎ ﺑﺎ ﺍﻃﻼﻋﻴﻪﻫﺎﻯ ﺷﺮﻛﺖ
ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻴﺪ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭﻳﮋﻩ ﻃﻮﺭ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ ﺷﻮﺩ؟
ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳــﺎﻧﻰ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﻪﻋﻬﺪﻩ ﻛﺴﻰ
ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ،ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﺗﻮﺳــﻂ ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺁﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﻣﺮﻛــﺰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳــﺎﻧﻰ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻛﻪ
ﻣﺘﺸــﻜﻞ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ،ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻰ ﻛﺸﻮﺭ،
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺛﺒﺖ ﻣﻰﺷﻮﺩ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳــﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ .ﻣــﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﻮﻟﺘﻦﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻻﻥ 14ﺍﻳﺴــﺘﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻫﻢ ﺷﺶ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﺩ
ﻛﻪ ﺭﻭﻯ ﻫﻢ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﺎ 20ﺍﻳﺴــﺘﮕﺎﻩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﻯ ﺷــﻬﺮ ﺭﺍ
ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ.
ﺑﻮﻟﺘﻦﻫﺎﻯ ﺷـﻤﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻘﺸـﻪﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳـﺎﻳﺖ
ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ؟
ﻧﻪ .ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺷــﺮﻛﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮﺍ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﺪﻝﺳﺎﺯﻯ ﻭ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺸــﻪﻫﺎ ﺑﺎ
ﺑﻮﻟﺘﻦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﮔﻔﺘﻢ ،ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻯﻫﺎ
ﻧﻘﻄﻪﺍﻯ ﺍﺳــﺖ ﺍﻣــﺎ ﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑــﻪ ﻃﻴﻒ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻭ ﻣﻨﺘﺸــﺮ
ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ.
ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺍﺧـﺮ ﺑﺤﺜﻰ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﺸـﻜﻼﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺷـﻨﻴﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺷـﻤﺎ ﺁﻳﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ
ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟
ﻣﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻣﻜﻠﻒ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ
ﻛﻪ ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮﺳﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺁﻥ
ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﻢ ﺩﺍﺭﻳﻢ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺍﺳﺖ .ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺎ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻣﺎﻥ
ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺭﻭﺵ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﻳﻚ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﺧﺎﺹ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺁﻣﺎﺭ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ
ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺧﺴــﺎﺭﺕ ﺳــﺎﻻﻧﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻴﻼﺩﻱ
ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯﻱ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺁﻥ ﻣﻲﮔﺬﺭﺩ ،ﺑﻪ 10/3ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﻣﻲﺭﺳــﺪ .ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ،ﺧﺴﺎﺭﺕ
ﻣﺮگ ﻭ ﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺳﺎﻻﻧﻪ 640ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﭘﻨﺞ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ ﻳﻜﺼﺪ
ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺭﻳﺎﻝ ﻳﻌﻨﻲ 0/57ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺷﻬﺮﻱ 520ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﭼﻬﺎﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ ﻳﻜﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺭﻳﺎﻝ ﻭ 0/46ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻲﺩﺭﺳﺎﻝﺍﺳﺖ.ﺑﺮﭘﺎﻳﻪﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱﻫﺎﻱﻧﺎﺷﻲﺍﺯﺁﻟﻮﺩﮔﻲﻫﻮﺍﻱﺷﻬﺮﻱﻧﻴﺰﺳﺎﻻﻧﻪ
260ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﺩﻻﺭﻣﻌﺎﺩﻝﺩﻭﻫﺰﺍﺭﻭ 100ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺭﻳﺎﻝﻭ 0/032ﺩﺭﺻﺪﺍﺯﺗﻮﻟﻴﺪﻧﺎﺧﺎﻟﺺﻣﻠﻲﺑﻪﺍﻗﺘﺼﺎﺩﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ 25ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻣﻌﺎﺩﻝ200ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ
ﺭﻳﺎﻝﻭ 0/02ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻲﻭ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍﻱ ﺷﻬﺮﻱﺑﻪ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ
50ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﺩﻻﺭﻣﻌﺎﺩﻝ 390ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺭﻳﺎﻝﻭ 0/04ﺩﺭﺻﺪﺗﻮﻟﻴﺪﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺮگ ﻭ ﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺳﺎﻻﻧﻪ200ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻣﻌﺎﺩﻝ
86
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻣﺴـﺎﻝ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻃﺮﺡ ﻛﻨﺘﺮﻝ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻫﻢ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﻃﺮﺡ
ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺟﺪﻯ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷـﺪﻩ ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﺻﻼ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻌﻰ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻴﻢ .ﺩﺭﺳــﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺎ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻃﺮﺡ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﻄﺮﺡ ﺷــﺪ ،ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻨﺴــﺠﻤﻰ
ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﻨﺪ ﺑﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﭘﺎﺭﻛﻮﻣﺘﺮ ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ
ﻓﻨﻰ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺋﻞ
ﻫﻢ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ .ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺯﻣﺎﻥﺑﻨﺪﻯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺍﻋﺘﺒــﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﻣﺤﻠﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ ،ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻳﻢ.
ﭘﺲ ﺷـﻤﺎ ﻫﻢ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﻃﺮﺡ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻛﻪ
ﺳﺎﻝ 78ﻣﻄﺮﺡ ﺷـﺪ ﻭ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺳﺎﻝ ﺁﺧﺮ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ
ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ.
ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻃﻰ 10ﺳﺎﻝ ﻫﻮﺍﻯ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺣﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻋﻤﻼ ﻃﺮﺣﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ
ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺩﺳﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﻛﻞ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻮﺍﻯ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ،ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﺷـﻤﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺷـﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﻮﺍ ﻓﻌﺎﻝ ﻫﺴـﺘﻴﺪ ،ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ،ﺩﻭﻟﺖ،
ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷـﺖ ،ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻴـﻂ ﺯﻳﺴـﺖ ،ﻣﺠﻠﺲ ﻭ
ﻗـﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﻭ ﻛﻼ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺴـﺌﻮﻝ ﺭﺍ ﭼﻄـﻮﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ
ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ؟
ﭼﻮﻥ ﻣﺎ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺑﺪﻧﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻫﺴــﺘﻴﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﻋﻤﻠﻜــﺮﺩ ﺁﻥ ﻧﻈﺮﻯ ﺑﺪﻫﻴﻢ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳــﺖ ﺍﻳﻦ ﺳــﻮﺍﻝ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺍﻓــﺮﺍﺩ ﺑﻰﻃﺮﻑ ﺑﭙﺮﺳــﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻤﻠﻜــﺮﺩ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ
ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﺍﻳﻦ
ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﺑــﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻰﺗــﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯﻫﺎ
ﺧﻮﺏ ﺍﺳــﺖ ﺍﻣﺎ ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﻮﺩ .ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜــﺎﻝ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻯ
ﻓﺮﺳــﻮﺩﻩ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺘﻌــﺪﺩﻯ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﺏ ﻣــﺎﺩﻩ 62ﻗﺎﻧﻮﻥ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻭ
ﻣﻮﺗﻮﺭﺳﻴﻜﻠﺖﻫﺎﻯ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﺩﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﻧﺸﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﺳﻮﺧﺖ ﻳﺎ ﺣﻤﻞﻭﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻫﻢ
ﻣﺎ ﺑﺎ ﻧﻘﺎﻳﺼﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴــﺘﻴﻢ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻳﻢ
ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﺭﺧﻮﺭ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺣﺚ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ
ﻫﻮﺍ ﺭﺍ ﺭﻓﻊ ﻭ ﺭﺟﻮﻉ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻨﻴﻢ.
ﻳﻜﻬﺰﺍﺭ ﻭ 600ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺭﻳﺎﻝ ﻭ 0/17ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﺳــﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻱ
ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ 60ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻣﻌﺎﺩﻝ 500ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺭﻳﺎﻝ ﻭ 0/06ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﻮﺍ ﺳﺎﻻﻧﻪ
55ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﺩﻻﺭﻣﻌﺎﺩﻝ 430ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺭﻳﺎﻝﻭ 0/05ﺩﺭﺻﺪﺍﺯﺗﻮﻟﻴﺪﻧﺎﺧﺎﻟﺺﺩﺍﺧﻠﻲﺑﻪﺍﻗﺘﺼﺎﺩﺍﻳﺮﺍﻥﺧﺴﺎﺭﺕ
ﻭﺍﺭﺩﻣﻲﻛﻨﺪ.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻣﻲﺷﻮﺩﺧﺴﺎﺭﺕﺳﺎﻻﻧﻪﺁﻟﻮﺩﮔﻲﻫﻮﺍﺩﺭﺍﻳﺮﺍﻥﺗﺎﺳﺎﻝ 2016ﻣﻴﻼﺩﻱ
ﺣﺪﻭﺩ 16ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ .ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺳــﺎﻻﻧﻪ 70ﺗﻦ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻌﻠﻖ ﮔﻮﮔﺮﺩ،
ﺩﻭ ﺗﻦ ﺳــﺮﺏ ،ﺳــﻪ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ 560ﺗﻦ ﻣﻨﻮﺍﻛﺴــﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ،ﻳﻜﻬﺰﺍﺭ ﻭ 260ﺗﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺁﻟﻲ ﻓﺮﺍﺭ ﻏﻴﺮﻣﺘﺎﻥ،
285ﺗﻦ ﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻱ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﻭ 452ﺗﻦ ﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻱ ﺍﺯﺕ ﺩﺭ ﻫﻮﺍﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﻭﺿﻌﻴﺖﺍﻗﻠﻴﻤﻲﻭﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲﺗﻬﺮﺍﻥﻭﭘﺪﻳﺪﻩﻭﺍﺭﻭﻧﮕﻲﺁﻟﻮﺩﮔﻲﻫﺎﻱﻳﺎﺩﺷﺪﻩﻣﺪﺕﺯﻳﺎﺩﻱﺩﺭﺳﻄﺢﺯﻣﻴﻦ
ﻭﻓﻀﺎﻱﺗﻨﻔﺴﻲﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎﺑﺎﻗﻲﻣﻲﻣﺎﻧﺪ.ﺩﺭﻣﻴﺎﻥﻣﻨﺎﺑﻊﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥﺍﻧﺘﺸﺎﺭ،ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻋﺎﻣﻞﺍﻧﺘﺸﺎﺭ 75ﺩﺭﺻﺪ
ﺍﺯﺫﺭﺍﺕﻣﻌﻠﻖ)ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦﺁﻻﻳﻨﺪﻩﻫﺎﻱﻫﻮﺍﻱﺗﻬﺮﺍﻥ(95،ﺩﺭﺻﺪﻣﻨﻮﺍﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦﻭ 60ﺩﺭﺻﺪﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻱ
ﺍﺯﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ 75ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺁﻟﻲ 55،ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺩﻱ ﺍﻛﺴﻴﺪ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﻭ 46ﺩﺭﺻﺪ
ﺍﺯﮔﺎﺯﻫﺎﻱﮔﻠﺨﺎﻧﻪﺍﻱﺭﺍﻣﻨﺘﺸﺮﻣﻲﺳﺎﺯﻧﺪ.
www.mosalas.ir
»xpn
ﭘﺪﻳﺪﻩ
»ﭼﺮﺍ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ؟« ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺗﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭ ﺗﻴﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ
ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻻﻳﻞ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ.
87
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻴﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﺍﺳﺖ
ﭘﻴﺎﻣﻚﻫﺎﻱ ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ
ﻳﻚ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻧﻴﻤﻪﺳﺎﺯ ﻛﻪ ﺳــﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ؛ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻣﻰﻛﺸﺪ ﺍﺯ
ﺑﺲ ﻛﻪ ﭘﺮ ﺍﺳــﺖ؛ﺟﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪﻯ ،ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻛﻮﻩ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻥ؛ ﻗﺮﻣﺰ.
ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﺗﺨﺘﻰ ﺭﺍ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻠﻨﮓ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﻣﻰﺷﺪ ،ﺑﺎﺯﮔﺸﺎﻳﻰ ﺷﺪ ﻭ
ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻃﻨﺰ ﺗﻠﺦ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ .ﺁﻥ ﺑﻠﻨﺪﻯ ﻗﺮﻣﺰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺭﻧﮓ
ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻛﻮﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻰ ﺁﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻩ
ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻰ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺯﺑﺎﻥ ،ﺗﺎﺯﻩ ﺗﻴﻤﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻃﻮﺭﻯ
ﻛﻪ ﺩﻭﺳــﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺻﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ،ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﺳﺮﺑﺮگ
ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ؛ ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ ﺑﻪﺟﺎﻯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ.
ﺍﻳﻦ ﺣﺴــﻦ ﺟﺪﺍ ﺍﻓﺘﺎﺩﮔﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺗــﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﻤــﻪ ﺑﺎﺯﻯﻫﺎ ﺩﻳﺪ.
ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻯ ﻛــﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﺑــﺎﺯﻯ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ 40ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ
ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ ،ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﺎﻳــﺶ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ )ﺗﺮﺍﺧﺘــﻮﺭ( ﺩ ﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﻋﺎﺩﻝ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰﭘﻮﺭ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺻﺪﺍﻯ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻯ
ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻠﻨﺪﻯ؛ ﻣﺜﻞ
ﻓﻮﺭﺍﻥ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻥ.
ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﻨﺠﺎﻟﻰ ﻋﺎﺩﻝ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰﭘﻮﺭ ﺷﺮﻭﻉ
ﺷﺪ؛ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﺭﺥ ﻛﺸــﻴﺪﻥ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﺍﻯ
ﮔﺬﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭگ ﻏﻴﺮﺕ ﻫﻤﻪ ﻃﺮﻓــﺪﺍﺭﺍﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﻠﻨﮕﺮ ﻣﻰﺯﺩ.
»ﻛﺪﺍﻡ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ«.ﺳــﻮﺍﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ
ﻛﺮﻯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺭﻭﻯ ﺳﻜﻮﻫﺎﻯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻣﻰﺧﻮﺭﺩ .ﻫﻤﻴﻨﻄﻮﺭ ﻫﻢ ﺷﺪ؛
ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺴﻰﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﻭﻝ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺍﺳﺘﻘﻼﻟﻰﻫﺎ ﻋﺎﺩﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻫﻮ
ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺟﺎﻟﺐﺗﺮ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ .ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻓﺎﺭﺱ
105ﻫﺰﺍﺭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ 70ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺁﻣﺎﺭﻯ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳــﺨﺮﻩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺗﺤﺖﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .ﺩﺭﻧﻈﺮﺳــﻨﺠﻰ ﻧﻮﺩ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻭ 500ﻫﺰﺍﺭ
ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﭘﻴﺎﻣﻚ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ،
ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ،ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ،ﺳﭙﺎﻫﺎﻥ ،ﺷﺎﻫﻴﻦﺑﻮﺷﻬﺮ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻢﻫﺎ
ﻳﻚ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﭘﺮﺳــﭙﻮﻟﻴﺲ ﺑﺎ ﻛﺴــﺐ 51ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺁﺭﺍ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺗﺮﻳﻦ
ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ ﺑﺎ
33ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺑﺎ 11ﺩﺭﺻﺪ ﺁﺭﺍ ﺑــﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻭ
ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺗﻴﻢ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻰ
ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﺳﭙﺎﻫﺎﻥ ﻭ ﺷﺎﻫﻴﻦ ﺑﻮﺷﻬﺮﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻛﺴﺐﺳﻪﻭﻳﻚ ﺩﺭﺻﺪ
ﺁﺭﺍ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ .ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ
ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻭ 500ﻫﺰﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﻩ ،ﻳﻚ ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻢﻫﺎ
ﺭﺍﻯ ﺩﺍﺩﻧﺪ.ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺭﻭﻯ ﺳﻜﻮﻫﺎﻯ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﺩﺭ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺿــﻰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺧﺘﻼﻝ SMS
ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﻣﺜﺒﺖ ﻧﻴﺴﺖ
ﺍﺣﻤﺪ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎﺑﻴﮕﻲ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻲ
ﺭﺳــﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺷــﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻣﻠــﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺗﻴﻢ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺭﺳــﺎﻧﻪ ﻣﻠــﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺗﻴﻢ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﻓﻀﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﻨﺪ
ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﺯ ﺭﺳــﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻓﺮﺩﻭﺳــﻲﭘﻮﺭ ﺭﺍ ﻣﺜﺒﺖ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻢ ،ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
88
ﻛﺎﺭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺭﺳــﻴﺪ ﻛﻪ ﺷــﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ
ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺱﺍﻡﺍﺱﻫﺎﻯ
ﻧﻮﺩ ﺧﺒﺮﺳﺎﺯ ﻣﻰﺷــﻮﺩ ،ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻋﺎﺩﻝ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰﭘﻮﺭ ﻭ
ﺍﺱﺍﻡﺍﺱﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ
ﺍﻣﺎ ﻣﺪﻳﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂﻋﻤﻮﻣﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﺧﺘﻼﻝ
ﭘﻴﺎﻣﻚ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺮﻛﺰ SMSﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﮔﻔﺖ» :ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺳﺮﻭﻳﺲﻫﺎﻯ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺷــﻬﺮ ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻴﺴﺖ«.ﺩﺍﻭﻭﺩ ﺯﺍﺭﻋﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮﺍﻛﺰ SMSﻣﺎﻧﻨﺪ
ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﻠﻔﻦ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ» :ﺩﺭ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺮﻛﺰ
SMSﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ«.ﻭﻯ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻓﺰﻭﺩ» :ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﻤﺎﻣــﻲ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ SMS
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻻﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ
ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻳﺎ ﺷﻬﺮ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ«.
ﺍﻣﺎ ﺍﻳــﻦ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﻣﺪﻳــﺮﺍﻥ ﻭ ﻣــﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﻗﺎﻧــﻊ ﻧﻜﺮﺩ ﺗﺎ
ﻓﺮﺍﺯ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩﺍﻯ ﺗﻠﻔﻨﻰ ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺑﺎ ﻋﺎﺩﻝ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺷﻮﺩ.
ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮﺩﻭﺳــﻰﭘﻮﺭ ﺍﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﺯ
ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺟﻤﻠﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﺑﻴﺎﻥ
ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ.ﻓﺮﺩﻭﺳﻰﭘﻮﺭ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﺐ ﺷﺪ،
ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺧﻨﺪﻩ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴــﻪ ﺭﺍ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﺟﺪﻯ ﮔﻔﺖ» :ﻗﺴــﻢ ﻣﻰﺧﻮﺭﻡ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺣﺘﻰ ﻳﻚ
ﭘﻴﺎﻡ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻢ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰﺍﻓﺘﺪ SMS.ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎ
ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﻧﺎﻣﻮﺱ ﻣﻦ ﻫﺴﺖ ﻭ ﻧﻤﻰﮔﺬﺍﺭﻡ ﺗﻘﻠﺐ ﺷﻮﺩ«.ﺍﺯ ﺳﻮﻯ
ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺗﻴﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺿﻌﻰ ﻭﺳﻂ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﮕﺎﻥ
ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﮔﻮﻳﺎﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺍﺧﺒﺎﺭﻱ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﻞ ﻋﻈﻴﻢ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻭ
ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻱ ﻓﻀﺎﻱ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﺪ.
ﺍﮔﺮ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﺳــﺘﺎﻧﻲ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺳﺮﺍﺳﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﺭﻭﻳﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ.ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻧﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ
ﺑﺪﻫﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺧﻴﻞ ﻛﺜﻴﺮ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ
ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻧﺪﻙ ﺍﺳﺖ .ﺣﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻲ
ﺩﺳﺖ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻓﻘﻂ ﻣﻨﻔﻲﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ.
ﺗﺎﺭﻳﺦ
ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺘﻦ
ﻧﺎﺻﺮ ﺷﻔﻖ ،ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺁﺫﺭﻯﻫﺎ
ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ ﻧﻮﺩ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷــﺐ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﭘﻴﺎﻣﻚ
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻛﺎﺭ ﺩﺷــﻮﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩ؛ » ﻣﻦ ﺷﺶ ﺑﺎﺭ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺳﻪ ﻛﻪ
ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺭﺳــﺎﻝ ﻛﺮﺩﻡ ﺍﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ
ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻧﺸــﺪ ﻭﻟﻰ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻰﺷﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﺣﺎﻝ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﻤﻪ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﻗﻮﻝ ﻣﻰﺩﻫﻢ ﺑــﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﺮﺩﻥ
ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺍﺧﺘــﻼﻑ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﺎ ﻋﺎﺩﻝ ﻓﺮﺩﻭﺳــﻰﭘﻮﺭ ﻭ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺁﺷﺘﻰ ﺩﻫﻢ.
ﺍﻟﺒﺘــﻪ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻣﻴــﺎﻥ ﻓﺮﺩﻭﺳــﻲﭘﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺑﺮ ﺍﺳــﺎﺱ
ﻣﺴــﺘﻨﺪﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﻚ ﻧﺎﺻﺮ ﺷــﻔﻖ ﺍﺭﺳــﺎﻝ ﺷﺪﻩ
ﻭ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺩﺭ ﺍﺭﺳــﺎﻝ ﺁﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ
ﻧﺒﻮﺩ ،ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺳــﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﺣﺎﻣﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺑﻴــﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ
ﻛﻪ ﺭﻭﻯ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻪ ﺍﺳــﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ 110
ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻧﺴــﺒﺖ ﺑــﻪ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ
ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺳــﺎﻳﺖ ﺭﺟﺎﻧﻴﻮﺯ ﻭ ﺷــﺒﻜﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ
ﺗﺒﺮﻳــﺰ ﻣﺪﻋﻰ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﺑﻴــﺶ ﺍﺯ 100ﻫــﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﺷــﺎﻯ
ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﺍﺳــﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻳــﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺁﻣﺪﻧــﺪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ
ﺗﺎﻳﻴــﺪ ﻭ ﺍﺧﺒــﺎﺭ ﺭﺳــﻤﻰ ﺣﻜﺎﻳــﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﻟﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛــﻪ ﺗﻨﻬﺎ
45ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﺷﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻯ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻠﻴﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ
ﺭﻗﻢ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺍﺩﻋﺎﻳﻰ ﻏﻴﺮﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻠﻴﺖ ﻓﺮﻭﺷﻰ ﻫﻴﺎﺕ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻰ ﺍﺯ
ﻓﺮﻭﺵ ﺣﺪﻭﺩ 45ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻠﻴﺖ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺳﭙﺎﺳﻰ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺩ.
ﺳﻴﺮﻭﺱ ﻋﺒﺎﺱﺯﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩ »:ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﺭﻭﺯ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﻴﺎﺕ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺳﺘﺎﻥ 60،ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻠﻴﺖ ﭼﺎپ
ﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ 45ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻠﻴﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ
ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﺭﻓﺖ.ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻃﺒﻘﻪ ﺩﻭﻡ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺪﻭﻥ
ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻠﻴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺠﻮﻡ ﺑﻪ ﺩﺭﻫﺎﻯ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﺷﺪﻧﺪ
ﻭ ﻋﻤﻼ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺑﻠﻴﺖﻓﺮﻭﺷﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﮕﺮﻓﺖ«.
ﻋﺒﺎﺱﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 100
ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﻥ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻓﺮﻭﺵ 45ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻠﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺍﺳــﺖ ﻳﺎ
ﻧﻪ ،ﮔﻔﺖ» :ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ 70ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ
ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡﺣﻀﻮﺭﺩﺍﺷﺘﻨﺪﻭﺑﺎﻛﺴﺮﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥﺣﺎﺿﺮﺩﺭﻃﺒﻘﻪﺩﻭﻡﻭ10
ﺩﺭﺻﺪﺍﻓﺮﺍﺩﺑﺪﻭﻥﺑﻠﻴﺖ،ﺍﻳﻦﻣﻴﺰﺍﻥﻓﺮﻭﺵﻣﻨﻄﻘﻰﺑﻪﻧﻈﺮﻣﻰﺭﺳﺪ«.ﺑﻪ
ﻧﻈﺮﻣﻰﺭﺳﺪﻛﻪﺑﻌﺪﺍﺯﺍﻳﻨﻜﻪﺑﺮﺧﻰﺍﺯﻣﺤﺎﻓﻞﺳﻴﺎﺳﻰﺣﻀﻮﺭﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺗﺒﺮﻳﺰﻯﺭﺍﻣﺴﺎﻟﻪﺍﻯﺳﻴﺎﺳﻰﻭﻗﻮﻣﻰﻗﻠﻤﺪﺍﺩﻛﺮﺩﻧﺪ،ﺳﺎﻳﺖﻫﺎﻯﺣﺎﻣﻰ
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1349ﺷﻤﺴﻰ
) 1970ﻣﻴﻼﺩﻯ( ﺑــﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬﺍﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ -1381
1380ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﻭﻝ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺳﺎﻝ
ﺑﻪ ﻟﻴﮓ ﺩﺳــﺘﻪ ﻳﻚ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ 8ﺳﺎﻝ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
1388ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻟﻴﮓﺑﺮﺗﺮ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍﻩﻳﺎﻓﺖ.
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1354ﺑﻪ ﺟﺎﻡ ﺗﺨﺖﺟﻤﺸﻴﺪ ﺻﻌﻮﺩ
ﻛﺮﺩ .ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻡ ﺗﺨﺖﺟﻤﺸﻴﺪ 1354ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
16ﺗﻴﻢ ،ﺷــﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺳــﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ
ﺩﻭﺭﻯ ﺍﺯ ﺳــﻄﺢ ﺍﻭﻝ ﻟﻴــﮓ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺁﻧــﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻡ ﺗﺨﺖ
ﺟﻤﺸﻴﺪ 1356ﺷــﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﻨﺠﻢ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﻣﺮﺑﻰ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺣﺴﻴﻦ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻧﻰ ﻣﺜﻞ ﭘﺮﻭﻳﺰ
ﻣﻈﻠﻮﻣﻰ ،ﻋﺒــﺎﺱ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﻭ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻛﻴﺎﻥ ﻃﻬﻤﺎﺳــﺒﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺗﻴﻢ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺟﺎﻡ ﺗﺨﺖﺟﻤﺸــﻴﺪ
1357ﻫﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ ﻣﺴــﺎﺑﻘﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ
ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻧﻘﻼﺏ ،ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ ﻧﻬﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺟﺎﻡﺣﺬﻓﻰ
1356ﻧﻴــﺰ ﺑﻪ ﻓﻴﻨﺎﻝ ﺭﺍﻩﻳﺎﻓﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻣﻠــﻮﺍﻥ ﺑﻨﺪﺭﺍﻧﺰﻟﻰ ﺑﺎﺧﺖ ﻭ
ﻧﺎﻳﺐ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﻝﻫﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﺳﺎﺯﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺗﻴﻤــﻰ ﺍﺯ ﺷــﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﻣــﻮﺍﺯﻯ ﺑﺎ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺩﺭ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮﺩ.ﺩﺭ ﺩﻫــﻪ 1360ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﺟﻨﮓ
ﻟﻴﮓ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎﻡﻫﺎﻯ ﺍﺳــﺘﺎﻧﻰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ
ﻣﻰﺷﺪ ﻭ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩ.
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،1365ﺗﻴﻢ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷــﺮﻗﻰ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﻣﺎﺷﻴﻦﺳﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﻓﻴﻨﺎﻝ ﻟﻴﮓ ﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﻗﺪﺱ ﺭﺍﻩ
ﻳﺎﻓﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﺗﻴﻢ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺩﻭﻡ ﺷﺪ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺩﻫﻪ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻧﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺣﺪ ﺷــﻴﺦﻻﺭﻯ ،ﺣﺴﻴﻦ ﻗﻮﻯﻓﻜﺮ،
ﻏﻼﻣﺮﺿــﺎ ﺑﺎﻍﺁﺑﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﻣﻴﺮﺩﺍﺩﺍﺵﺿﻴﺎﻳﻰ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﺑﺮﺟﺴــﺘﻪ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﻓﻮﺗﺒــﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺯﻯ
ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺳــﺎﻟﻴﺎﻥ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻫﻪ ،ﻭﺍﺳﻴﻠﻰ ﮔﻮﺟﺎ ،ﻣﺮﺑﻰ ﺍﻫﻞ
ﺭﻭﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺁﻣﺪ.
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﻳﻚ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ
ﻣﻰﮔﺬﺭﺍﻧﺪ ،ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ،ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮﺷﻮﺭﻯ ﺩﺭ
ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﻨﺎﺑﻊ
ﻣﺎﻟﻰ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ
ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺻﻌﻮﺩ ﻛﺮﺩ؛ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺯﻧﺪﻩ ﺷﺪ.
ﺗﻴﻢ ﭘﺮﻫﻴﺎﻫﻮ ،ﭘﺮﺣﺎﺷﻴﻪ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ،
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺣﺎﺷﻴﻪ ﻭ ﺟﻨﺠﺎﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ،ﺟﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻓﺼﻞ
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻰﺍﺵ ﻓﺮﺍﺯ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺑﻴﺎﻥ ﻣﻨﺸﻮﺭﻯ ﻟﻴﮓ
ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺣﻖ ﻣﺮﺑﻴﮕﺮﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺍﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ
ﺣﺎﺷﻴﻪﻫﺎﻯ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻓﺼﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻓﺤﺎﺷــﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻟﻔﺎﻅ
ﺭﻛﻴﻚ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﺍﻳﺴﻨﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﺍﺯ
ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﺳﺮﺍﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺱ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ
ﻗﺎﺿﻲ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﺳــﺘﻌﻼﻡ ﺗﻤﺎﺱﻫﺎﻱ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖ
ﻣﺨﺎﺑﺮﺍﺕ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﺎﻭﻗﻊ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺯ
ﺳﻮﻱ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﺷﺎﻛﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺎﺷــﻴﻪ ﻓﺮﺍﺯ ﻧﺒﻮﺩ ،ﭼﻪ ﺁﻧﻜــﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﺠﻴﺐ
ﻓﺮﺍﺯ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻴﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺟﺪﺍ ﺷــﺪ
ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺒﻮﻝ ﺳــﺮﻣﺮﺑﻴﮕﺮﻯ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﺁﺑــﺎﺩﺍﻥ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺩﺳــﺘﻪ ﺍﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻧﺮﺳــﻴﺪ ﺗﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺭﺍﻩ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﺳــﺎﺑﻘﺶ ﺑﺎﺯﮔــﺮﺩﺩ .ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﻛﻪ
ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺑــﺎﺭ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺟﺪﺍ ﺷــﺪﻩ ﺑﻮﺩ
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﺸــﺘﺶ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﮔﻔﺖ» :ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺮﺩﻡ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮﮔﺸــﺘﻢ ﭘــﺲ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻨﻢ ﺑﻪ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺷــﺮﺍﻳﻄﻰ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ
ﻛﻪ ﺑــﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮﮔﺮﺩﻡ .ﻭﻗﺘﻰ ﺩﻳﺪﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺴــﺐ
ﺷﺪﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ،ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻡ
ﻭ ﺭﺍﻫﻰ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺷﺪﻡ ،ﺍﻣﺎ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ .ﺩﺭ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺷﺮﺍﻳﻂ
ﺁﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻓﻜــﺮﺵ ﺭﺍ ﻣﻰﻛﺮﺩﻡ ،ﻧﺒﻮﺩ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴــﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎ ﻧﺎﺻﺮ
ﺷﻔﻖ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻡ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻡ .ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ
ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ
ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻢ«.
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ
ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ ﺑﺎ ﺁﺫﺭﻧﻴﺎ ﺑﻪﺗﻮﺍﻓﻖ ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﻣﻨﺘﻔﻰ ﺷﺪ.ﺍﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻟﻴــﮓ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﻖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻗﺎﺿﻰ ﺷــﺮﻳﻔﻰ ﺍﻭﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮﻡ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﺯ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﻭ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺍﮔﺮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺍﻯ ﺍﺯ
ﻓﺮﺍﺯ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺸﻨﻮﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺭﻭﻯ ﻧﻴﻤﻜﺖ
ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ.
ﭘــﺲ ﺍﺯ ﻣﻤﻨــﻮﻉ ﺍﻟﻤﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷــﺪﻥ ﻓــﺮﺍﺯ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺭﺋﻴﺲ
ﻛﻤﻴﺘــﻪ ﺍﻧﻀﺒﺎﻃــﻰ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛــﺮﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ »ﺍﮔﺮ
ﻓــﺮﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ-ﺭﺍﺩﻳﻮﻳــﻰ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ ﺍﺯ ﻧﺸﺴــﺘﻦ ﺭﻭﻯ ﻧﻴﻤﻜﺖ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ!«
ﺷــﺮﻳﻔﻰ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﻫﺪ» :ﺩﺭ ﻧﺸﺴــﺘﻰ ﻛﻪ
ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺩﺍﺷــﺘﻴﻢ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺿﻤــﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﻬﺪ ﺍﺯ ﻭﻯ
ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﭘﺮﺷﻮﺭ ﻭ ﺩﻭﺳﺖﺩﺍﺷﺘﻨﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ
ﻣﻬﺎﺭﺕﻫﺎﻯ ﻓﻨﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ
ﻫﺴﺘﻨﺪ«.
ﻭﻯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﻫﺪ» :ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﻭﻯ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺋﻞ ﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻯ
ﻭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫــﺎﻯ ﻏﻴﺮﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﻨﻰ ﺑــﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ
ﺑﻪ ﺣﻮﺍﺷــﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ
ﺛﻤﺮﻩﺍﻯ ﺑــﺮﺍﻯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﺗﺸــﻨﺞ ﺭﻭﻯ
ﺳــﻜﻮﻫﺎ ﻣﻰﺷــﻮﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬــﺖ ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﺗﺎ ﺍﻃــﻼﻉ ﺛﺎﻧﻮﻯ
ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﻧﻀﺒﺎﻃﻰ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ -ﺭﺍﺩﻳﻮﻳﻰ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ
ﺑــﻪ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻜــﺖ ﺣﻜﻢ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ.
ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫــﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺧﻮﻧﮕﺮﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﻣﻮﻗﺖ
ﻣﺒﻨﻰﺑﺮ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﻛﻤﺎﻟﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺭﻭﻯ ﻧﻴﻤﻜﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ
ﺍﻭﻝ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻳــﻢ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺧﻮﻧﮕﺮﻡ
ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺣﻜﻢ ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗﺮﻯ ﺻﺎﺩﺭ ﻧﻜﺮﺩﻳﻢ«.
89
ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺭﺿﺎ ﺭﺣﻤﺎﻧﻲ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﻠﻴﻔﻪ
ﻧﻬﻤﻴـﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗـﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻭﺟـﻮﺩ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺳـﺘﺎﺭﻩﻫﺎﻱ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻲ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻟﻴﮓ ﺩﺭ
ﺍﻧﺰﻭﺍﻱ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﺘﺎﺭﻩﺳـﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﻴﻤﻲ
ﻳﻚ ﭘﺪﻳـﺪﻩ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷـﺪ .ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮﺷـﻮﺭ
ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰﻱ ﺳﺴـﺘﻲﻭﺭﺧﻮﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺩﻭﺭ
ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﻴﻢ ﺑﻨﺎﻡ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺗﻴﺘﺮ ﺍﻭﻝ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ
ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮﺷﻤﺎﺭ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ
ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ ﻛﻪ ﺯﻭﺍﻳﺎﻱ ﺑﺴـﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺩ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﻧﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺳﻴﺎﺳﻲ،
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋـﻲ ﻭ ﻭﺭﺯﺷـﻲ ﺑﻪ ﺍﺳـﺘﻘﺒﺎﻝ ﺧﻴﺮﻩﻛﻨﻨـﺪﻩ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ
ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷـﮕﺎﻩﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨـﺎﻥ ﻧﻘـﻞ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ
ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻲﺑﺮﺩﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﺯﻭﺍﻳﺎﻱ ﭘﻨﻬﺎﻥ
ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺑـﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮﻳـﻲ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺎ
ﺭﺿﺎ ﺭﺣﻤﺎﻧﻲ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻳﻢ.
ﺩﺭﻣﻮﺭﺩﻧﮕﺎﻩﺁﺫﺭﻱﻫﺎﺑﻪﻓﻮﺗﺒﺎﻝﻭﺑﻠﻮﻍﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ؟
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺳــﺎﺯﻱ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺗﺒﺮﻳﺰﻱﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ .ﺍﻳﻦ
ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺩﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﺁﺫﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ
ﺑﺮﺗﺮ ﭘﺮ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﭘﺮﺷﻮﺭ
ﺭﺍ ﺑﻪﻋﺪﻩﺍﻱ ﺧﺎﺹ ﺭﺑﻂ ﺩﺍﺩ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻧﮕﺎﻩ ﺧﻮﺏ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﺍﻳﻦ ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻢﻫﺎ ﻳﺎ ﻧﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﭘﺎﻳﺘﺨﺖﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻗﻴﻘﻲ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ
ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻲﺷﻤﺎﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺒﺮﻳﺰﻱﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻲﻫﺎ ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﺣﺎﻣﻲ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺮﻣﺎ ﻭ ﮔﺮﻣﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺑﺮﺗﺮ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﻳﻦ
ﺗﻴﻢ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ 50ﻫﺰﺍﺭ ﺁﺫﺭﻱ
90
ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺩﺭ ﺷــﻤﺎﻝ ﻏﺮﺏ ﻛﺸــﻮﺭ ﺣﺎﻣﻴــﺎﻥ ﺯﻳــﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ
ﺟﺎﻥ ﻭ ﺩﻝ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ
ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ
ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺒﺮﻳﻢ.
ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻓﺖ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺷﺪﺕ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ
ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻳﻌﻨﻲ 50ﻫﺰﺍﺭﻧﻔﺮﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺑﻪﺗﻬﺮﺍﻥﻣﻲﺭﻓﺘﻨﺪ؟
ﻳﺎ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻣﻲﺁﻣﺪﻧﺪ؟
ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ 50ﻭ 60ﻧﻴﺰ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺑﻲﺷﻤﺎﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ
ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺎﺷــﺎﻱ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﻫﺎﻱ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺗﺨﺘﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲﺷﺪ ،ﺑﻴﺶ
ﺍﺯ 50ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻣﻲﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ
ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻣﻲﺷــﺪﻧﺪ ﻭ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺳﺨﺖ ﺑﻮﺩ.
ﻫﺮﭼﻨﺪ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻧﻤﻲﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻮﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﭼﻨﺪ ﺳــﺎﻝ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ
ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺳﻮﮔﻴﺮﻱ
ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﺍﻱ
ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺗﻴﻢ ﺭﺍﻫﻲ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺳﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻳﺎ ﻧﻪ؟
ﺁﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﻧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺁﻣﺎﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﻣﺤﺒــﻮﺏ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ SMS
ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﮔﺬﺍﺷــﺖ ﻣﻦ ﺧﻮﺩﻡ ﻧﺪﻳﺪﻡ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ
ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺎﺩﻝ ﻓﺮﺩﻭﺳﻲﭘﻮﺭ ﺳﻮﮔﻴﺮﻱ ﺧﺎﺻﻲ
ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺖ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺩﻭﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪﻩﺍﻡ
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﺩﻭﺳــﻲﭘﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻛﻨﻢ،
ﺍﻣﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 110ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ
ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ.
ﺁﻳﺎ ﺑﺎ ﻳـﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧـﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳـﺘﻨﺒﺎﻁ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ
ﻧﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺳﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺳﺖ؟
ﺍﻳﻦ ﺳــﻮﮔﻴﺮﻱ ﻓﻘــﻂ ﺑــﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻲﺷــﻮﺩ
ﻭ ﻣــﻦ ﺧــﻮﺩﻡ ﺑﻌﻀﺎ ﺷــﺎﻫﺪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺳــﺎﻧﻪﺍﻱ ﺑــﻮﺩﻩﺍﻡ ﻛﻪ
ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﻩ ﺗﺒﺮﻳــﺰ ﺍﻳﺮﺍﺩﻫﺎﻳــﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧــﺪ ﻣﺜﻼ ﻳﻚ
ﻣــﺎﻩ ﭘﻴــﺶ ﻳﻜــﻲ ﺍﺯ ﺳــﺎﻳﺖﻫﺎ ﺧﺒﺮﻱ ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ
ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺑــﻪ ﺟــﺎﻱ ﻭﺍژﻩ »ﺗﺮﺍﻛﺘــﻮﺭ« ﺍﺯ »ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ« ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻣﻲﻛﻨﻨــﺪ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟــﻲ ﻛــﻪ ﺍﻳﻦ ﻣــﻮﺭﺩ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﻴﺴــﺖ ﭼﻮﻥ ﻣﺎ
ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺑــﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘــﻮﺭ ،ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴــﻢ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳــﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ
ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻛﺮﺩ ﻳﺎ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ
ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺮﺩ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺁﻥ ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ
ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺒﺮﻱ ﺭﺍ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮﺩ.
ﺷـﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺷـﮕﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﺣﺪﻱ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻋـﺪﻩﺍﻱ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴـﺘﺮﺩﻩ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ ﻣﺴـﺎﺋﻞ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻮﻕ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ .ﺣﻀﻮﺭ ﺻﺪﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻱ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ
ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﺖ؟
ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴــﺘﺮﺩﻩ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﻧﮕﺎﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ
ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺍﺳﺖ ،ﻛﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ ﺍﺳﺖ.
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺻﺮﻓﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻭﺭﺯﺷــﻲ
ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﻮﺳﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ .ﺷﻌﺎﺭ
»ﻳﺎﺷﺎﺳﻴﻦ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ« ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺯﺑﺎﻧﺰﺩ ﺧﺎﺹ ﻭ ﻋﺎﻡ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﻫﻴﭻ ﻣﻨﺎﻓﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﺍﺻﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﻤﺎﻥ
ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺗﺎﺝ ﺳﺮ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪﻧﻈﺮﻡ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﻳﺎﺷﺎﺳﻴﻦ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻫﻴﭻ
ﻣﻨﺎﻓﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﻴﺴﺖ
ﺍﮔﺮﭼــﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺖﻫﺎﻱ ﺷــﻮﻡ ﻭ ﻛﻮﺗﻪﻓﻜﺮﻱﻫــﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺩﺭﺍﻳﺖ
ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩ .ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ
ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺎﻥ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻗﻮﻣﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ
ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺣﺴﺎﺱ ﻣﺪﺍﻓﻊ ﺣﻘﻮﻕ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﻣﺪﺍﻓﻊ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺤﺖ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺭﻓﺖ.
ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ
ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺭﺷﺪ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ؟
ﺑﻠﻪ ،ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻳﺪﻩﺁﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻭ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻫﻤﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺑﺪﻫﻴﻢ.
ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻝ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻱ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﺩﺭ
ﺍﺳــﺘﺎﺩﻳﻮﻡﻫﺎ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺍﺳﺖ
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻬﺘــﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑــﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎﺕ ﺁﻥ
ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮﺩ .ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ
ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﻱ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﻫﻤﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻳﻚ ﺩﻫﻢ ﻛﻤﻚﻫﺎﻱ ﭘﺮﺳــﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ
ﺭﺍ ﻧﻴــﺰ ﻧﻤﻲﺩﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻲ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻧﺸﻮﺩ.
ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺳﻮءﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ
ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ
ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﺮﺩ ﭼﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻭﺭﺯﺷــﻲ
ﺑﻪ ﺗﻴــﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ
ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺷﻮﺩ.
ﻣﻦ ﻣﺪﻋﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺧﺘﻢ ﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ
ﻫﻤﻪ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﺳــﺘﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ
ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺷﻮﺩ.
ﭼﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻲ ﺩﺍﺭﻳﺪ؟
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸــﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﭘﺘﺎﻧﺴــﻴﻞ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻲ
ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺳــﺘﺎﺭﻩﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻠﻲ ﺩﺍﻳــﻲ ،ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺎﻗﺮﻱ،
ﺭﺳﻮﻝ ﺧﻄﻴﺒﻲ ﻭ ...ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ،
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺯﺧﻮﺭﺩ ﺧﻮﺑﻲ
ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺭﺷﺪ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨــﺪ ﻭ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎﻱ ﺑﻬﺘﺮ ﺭﺍ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ.
ﭼﺮﺍ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﭘﺘﺎﻧﺴـﻴﻞ ﺑﺎﻻﻱ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺍﺯ
ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﺑﻮﻣﻲ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ؟
ﺧﺮﻳﺪﻫــﺎﻱ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﻳﺎ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺧﻮﺑﻲ
ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺿﻌﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻭ ﺳــﻬﻞﺍﻧﮕﺎﺭﻱ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸــﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﮕﺮ ﺩﺍﻳﻲ ،ﺑﺎﻗﺮﻱ ﻳﺎ ﺧﻄﻴﺒﻲﻫﺎ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ
ﺷــﺪﻧﺪ؟! ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳــﺰﻱ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ
ﻣﻄﻠﻮﺏﺗــﺮ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ .ﻣﺎ ﺍﮔــﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺵ ﻣﺤﻼﺕ ﺗﻮﺟﻪ
ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻴﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭ ﻛﻮﺗﺎﻩﺗﺮﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺘﺎﺭﻩﻫﺎﻱ
ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺟﻬــﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﻣﻦ
ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻮﻣﻲﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻫﻤﻪﮔﻴﺮ ﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 50ﻳﺎ 60ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺎﺷﺎﻱ
ﻣﺴـﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑـﻪ ﻭﺭﺯﺷـﮕﺎﻩ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺘﻘﺒﺎﻝ
ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺭﺯﺵ
ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﭘﺮﺷــﻮﺭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺳــﻮﺩﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ،ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺰ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﻣﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭ ﻭﺭﺯﺵ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ.
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻧﻤﺎﺩ ﻭﺭﺯﺵ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
ﺭﺍ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ.
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ
ﭼﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩﺍﻳﺪ؟
ﻣﻦ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻴﺰ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻭﺭﺯﺵ
ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺟﻠﺴــﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﺩﺭﻫﻤﺎﻥ ﺟﻠﺴﻪ
ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴــﺎﺭﺩ ﺗﻮﻣﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ
ﻣﺒﻠــﻎ 500ﻣﻴﻠﻴــﻮﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳــﻢ ﻭ ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ
ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺮﺩ.
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻋﻠﻲ ﺳﻌﻴﺪﻟﻮ
ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﻮﺩ .ﺳﺎﺧﺖ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ
ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 62ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ
ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﻮﺩ.
ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺳﻌﻴﺪﻟﻮ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻳﻢ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ
ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﻣﺎﺷﻴﻦﺳﺎﺯﻱ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺍﺣﻤﺪ ﺍﺑﻬﺮﺍﻥ:
ﻋﺪﻩﺍﻱ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ
ﺍﺣﻤﺪ ﺍﺑﻬﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺷــﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻱ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺗﺠﺮﺑــﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺩﻫﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠــﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻲﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺣﺎﻣﻲﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺧﻮﺩ
ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺑﺎ ﺳﻤﺒﻞ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ
ﺁﺫﺭﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ
ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺜﻠﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﻭ
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺟﺎﺭﻱ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﻲﺷﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ
ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺍﺯ ﻗﺪﻳﻢ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺗﺮﻳﻦ
ﺗﻴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻫﻪ 40ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ
ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺷﻨﺎﺳﺎﻣﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩﻫﺎ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ
ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﭘﻴﮕﻴــﺮﻱ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺩﺭ ﺳــﺎﻝﻫﺎﻱ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺗﺨﺘﻲ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲﺷــﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﻣﻲﺷــﺪ ﻭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﭘﺸﺖ ﺩﺭﻫﺎﻱ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ
ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴــﺰ ﻫﻤﺎﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺸــﻮﻳﻖ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ
ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ«.
ﺍﺑﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳــﻮﺍﻝ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻭﺍﻗﻌﺎ
ﭘﺮﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳــﺖ ،ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ» :ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﻭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻳﻢ .ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ
ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺯﻱ ﺗﻴﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻣﺎﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﻟﻴﮓﺑﺮﺗﺮ
ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻟﺤﺎﻅ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﺩﺭ ﺭﺗﺒﻪ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ.
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ
ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺳــﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮﻓــﻲ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺩﺭ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻗﺎﺭﻩﻛﻬﻦ ﻧﻴﺰ ﺣﺮﻑﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﻔﺘﻦ ﺩﺍﺭﻳﻢ.
ﺩﺭ ﻧﻬﻤﻴــﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻟﻴﮓﺑﺮﺗــﺮ ﺣﻀــﻮﺭ ﭘﺮﺷــﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﻣﺜﺒﺖ ﺑــﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺰﺭﻳــﻖ ﻛﺮﺩ ،ﺍﻣﺎ
ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻮ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﻧﺪ«.
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺧﻄﺮﻫﺎﻱ ﺟﺪﻱ ﻭ ﺑﺰﺭگ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱﺍﻧﺪ
ﻭ ﺍﺑﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻣﻦ ﺍﺻﻠﻴﺘﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﺁﺫﺭﻱ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺑﻪ
ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺟﻮ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ .ﻫﻴﭻ
ﻳﻚ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻧﺪﺍﺭﻧــﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻴﻞ ﻋﻈﻴﻢ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭﺻــﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ
ﻧﻤﻲﺩﻫﻨــﺪ .ﺷــﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ 100ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﭼﻨــﺪ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ
ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺧﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ
ﺟﺎﻳــﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺎﻛﻨــﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺍﺯ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻧﺪﻳﺪﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺳﻮءﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﻧــﺪﺍﺭﺩ ﭼــﻮﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺩﺭ ﮔــﺮﺩﺍﺏ ﭼﻨﻴﻦ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ«.ﻣﺴــﺌﻮﻝ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﮔﺮگ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ
ﻧﻴﺰ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﮔﺮگ ﻧﺸــﺎﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ
ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻋﻼﻗﻪﺍﻱ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸــﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻤﺒﻞ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ
ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺳﺎﻝﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻟﻮﮔﻮﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ
ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌــﺪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺁﺭﻡ ﺭﻭﻱ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺩﺍﺷــﺖ .ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺟﺎﺭﻱ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﻫﻤﻪ ﻧﮕﺎﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺧﻮﺩ ﺟﻠــﺐ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻋــﺪﻩﺍﻱ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﻧﻤﻲﺷﻮﻳﻢ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﺎﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﻮﻳﻖ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩﻫﺎ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ
ﺧﺎﻧﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ«.
ﻭﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻠﻴﺖ ﻓﺮﻭﺷﻲ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻧﻴﺰ
ﻣﻲﺍﻓﺰﺍﻳﺪ» :ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴــﻦ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ 80ﻫﺰﺍﺭ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﺳﻮﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻤﻲﺑﺮﻳﻢ
ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺭﻭﺩ ﻭ ﺧﺮﻭﺝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ
ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ 110ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ
ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﻓﻘﻂ 40ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻠﻴﺖ ﻓﺮﻭﺧﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ
ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺭﺍﺣﺖﺗﺮ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻳﻦ
ﺧﻴﻞ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ«.
91
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﺷﻔﻖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ
ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ
ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻧﻴﺴﺖ
ﺍﻛﺒﺮ ﻏﻔﺎﺭﻱ
ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ -ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻲ
ﺷــﻮﺭ ﺣﻀﻮﺭ 80ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ،
ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺤــﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ
ﺧﺎﺻﻲ ﻧﻴﺴــﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳــﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ
ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ.
ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧــﻲ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻓــﻞ
ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﻟﻘــﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﻫﺴــﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺣﻀــﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﭘﺮﺷــﻤﺎﺭ
ﺗﻴــﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺍﺳــﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻳــﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣــﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﻧﮕﺮﺍﻥﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺭﺷﺪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻲ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻲﻧﮕﺮﻧﺪ .ﻃﺮﺡ
ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺍﺭﺍﺩﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷــﺮﻗﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ،
ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺗﻲ ﺑﻲﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﺍﺯ 70ﻫــﺰﺍﺭ ﺑﻪ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ،ﺯﻣﻴﻨــﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺮﻗﺪﺭﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ
ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻛﺸــﻮﺭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ .ﺣﻀﻮﺭ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﺎﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ
ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ،ﻧﻤﺎﺩ ﻧﺸــﺎﻁ ،ﻃﺮﺍﻭﺕ ،ﺳــﺮﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺍﺩﺏ ،ﻏﻴﺮﺕ ﻭ ﻧﺠﺎﺑﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻲﻫﺎﺳﺖ .ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﻴﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮﺩ .ﺁﺛﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻀﻮﺭ ﺣﻤﺎﺳــﻲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ
ﻣﻠﻲ ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﺖ .ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪ
ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﺯﻳﺒﺎﻳﻲﻫﺎﻱ ﻣﺼﺎﻑ ﺩﻭ ﺗﻴﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ
ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ .ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ
ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﺑﻪ ﻧﺎﺯﻳﺒﺎﻳﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺨﺸــﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳــﺖ،
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ
ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺳــﺖ .ﺷﻮﺭ ﺣﻀﻮﺭ 80ﻫﺰﺍﺭ
ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ،ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﻴﺴــﺖ
ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ .ﺁﺷﻨﺎ ﻛﺮﺩﻥ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺧﻼﻕ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻓﺎﻩ
ﺁﻧﺎﻥ ،ﺣﻞﻭﻓﺼﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺗﺮﺍﺑﺮﻱ ،ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻟﻴﺪﺭﻫﺎﻱ ﺗﻴﻢ،
ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺟﻨﺒﻲ ﻗﺒﻞ ﻭ ﺣﻴﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﺑﺮﺍﻱ
ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﻧﻤﺎﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻓﻬﻴﻢ ﺍﺯ
ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ
ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪﺑﺮﻭﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻱ
ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺧﻮﺩ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ،ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﻧﻤﺎﻫﺎ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﻛﻨﻴﻢ.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ
ﻧﺎﻓﺮﺟﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻮﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺗﻴﻢ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻳﺎ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ
ﺑﺎﻏﺸــﻤﺎﻝ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻧــﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﺩﻳﻢ .ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ
ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳــﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪﺑﺮﻱ ﺩﺍﻳﺮ ﺑﺮ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ
ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ 70ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻱ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ(
ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﺸﺨﺺ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺎ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ.
92
ﺍﮔﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻮﻳﻢ
ﻣﺮگ ﺑﻪﺳﺮﺍﻍﻣﺎﻥ ﻣﻲﺁﻳﺪ
ﻧﺎﺻﺮ ﺷﻔﻖ ،ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥﻋﺎﻣﻞ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺎﺷـﮕﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳـﺎﺯﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺧﻮﺷـﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺍﺳـﺘﻘﺒﺎﻝ ﺑﺎﺷـﻜﻮﻩ ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ
ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻳـﺮ ﻣﻄﻠﻮﺏﺗﺮ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﻛﺮﺩﻩ ،ﭼﺮﺍ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻱ
ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ
ﻭ ﭘﺸـﺘﻮﺍﻧﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﻧـﺎﻡ »ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ« ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ
ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨـﺪ .ﺑﻪ ﻃـﻮﺭ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﺴـﺎﺑﻘﻪ
ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ 70ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷـﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ
ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﺸـﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻓﻮﺗﺒـﺎﻝ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺯﻧﺪﻩ
ﺍﺳـﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﻦ ﺧﻄـﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻋﺸـﻖ
ﻣﻲﻭﺭﺯﻧـﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﺍﺯ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏﺷـﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ
ﻓﺮﺳـﻨﮓﻫﺎ ﺭﺍﻩ ﻃﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷـﮕﺎﻩ ﺣﺎﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻧﺎﺻﺮ ﺷﻔﻖ ﺑﺎ ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ
ﻣﺜﻠﺚ ﺭﺍ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ
ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﻴﻢ.
ﻗﺒـﻮﻝ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻛـﻪ ﻧﺤـﻮﻩ ﺍﺳـﺘﻘﺒﺎﻝ ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺍﺯ
ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺗﻌﺠﺐﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ؟
ﺗﺮﺍﻛﺘــﻮﺭ ﻧﻤﺎﺩ ﮔﻤﺸــﺪﻩ ﺩﻳــﺎﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﻧﻔﺮ
ﺁﺫﺭﻱﺯﺑﺎﻥ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺩﺷــﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺷــﻮﺭ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺵ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ .ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ
ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻤﺎﺩ ﻭ ﺳــﻤﺒﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﻛﺠﺎ ﻫﺮ
ﻛﺴﻲ ﺁﺫﺭﻱ ﺗﻜﻠﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﻫﺮﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻫﺮﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺑﺮﺍﻳﺶ ﻻﻻﻳﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪ.
ﻗﺒﻞﺍﺯﺁﻧﻜﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺷﻮﻳﺪﻓﻜﺮﻣﻲﻛﺮﺩﻳﺪﭼﻨﻴﻦ
ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺷﻮﺩ؟
ﺯﻣﺎﻧــﻲ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﺗﻴﻢ ﺧــﻮﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻡ
ﺷــﺮﺍﻳﻄﻢ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩ ﭼﻮﻥ ﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮﻱ ﺑﻮﺩﻡ
ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻡ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ
ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺑﺎﺷﻢ.
ﻣﻦ ﺩﺭ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮔــﻲ ﭼﻮﻥ ﭘﺎﺱ ﻭ ﺍﺑﻮﻣﺴــﻠﻢ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ
ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮﺩﻡ ،ﺍﻣﺎ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺗﻴﻢ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺁﺑﻲ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺩﺭﻳﺎ ﺟﻤﻊ
ﺷﺪﻩ ﺭﻭﺯﻱ ﺑﻪ ﺩﺭﻳﺎ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻓﺼﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮﻱ ﺷﺪ.
ﻣﻦ ﺑﺎ ﺍﻓﺘﺨــﺎﺭ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺁﻣﺪﻡ ﭼــﻮﻥ ﺍﺯ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻣﻴﺎﻥ
ﻣﻴﻠﻴﻮﻥﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺁﺫﺭﻱ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺩﺍﺷــﺘﻢ .ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮﺕ ،ﺷــﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﭘﺎﺱ
ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﭘﻬﻠﻮﺍﻧﻲ ﺍﺭﺝ ﻣﻲﻧﻬﺪ ،ﻋﺎﺷــﻘﺎﻧﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺭﺍ
ﺩﻭﺳــﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻴﺴــﺘﻢ ﻭ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ
ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ.
ﭼﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻭﺍژﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ،ﺍﺯ ﻭﺍژﻩ »ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ«
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ
ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ .ﻣﻦ ﺧﻮﺩﻡ
ﺍﺻﻠﻴﺘــﻲ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻲ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﻫﻴﭻ ﻣﺸــﻜﻠﻲ ﺑﺎ ﺗﻠﻔــﻆ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ
ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ.
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺑﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻛﺎﺳﺘﻲﻫﺎ ﻭ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ
ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﻄﺢ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺳﺘﻲﻫﺎ ﺍﻣﺮﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ
ﺍﺳﺖ .ﺍﺷــﺘﺒﺎﻫﺎﺕ ﻭ ﻧﺎﺑﺴــﺎﻣﺎﻧﻲﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ
ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﻧﺴــﺠﺎﻡ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﻓﺘﺢ ﻗﻠﻪ
ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ
ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﺨﺖﻛﻮﺷﻲ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ.
ﭼﻨـﺪ ﺩﺭﺻـﺪ ﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫـﺎﻱ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺑﻠﻴﺖﻓﺮﻭﺷـﻲ ﺑﻪ
ﺑﺎﺷـﮕﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ؟ ﭼﺮﺍ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷـﮕﺎﻩ ﺑﺎ
ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺳﺎﺯﻫﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﻋﻤﻞ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟
ﻣﻦ ﺧﻮﺩﻡ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﺍﺭﻡ ﭼﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﭘﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺎﺷﺎﻱ ﻳﻚ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ 110ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ
ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ 40ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻠﻴﺖ ﻓﺮﻭﺧﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺣﺴﺎﺏ ﻭ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ،ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﻫﺪ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ
ﺑﺎﺷﮕﺎﻫﺪﺍﺭﻱ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﺷﻜﻞ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻫــﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺳــﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎﻁ ﺑﻪ
ﺍﺳــﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻴﻢ ﺭﺍ ﺗﺸــﻮﻳﻖ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺗــﻼﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﺛﻤﺮﻩ
ﺍﻗﺘﺼــﺎﺩﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻣﺎ ﺩﻭﺳــﺖ ﺩﺍﺭﻳــﻢ ﺑﺎ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ
ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺑﻠﻴﺖﻓﺮﻭﺷﻲ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﻴﻢ
ﻭ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍﺣﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺷــﻮﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ
ﻫﻴﭻ ﺳﻮﺩﻱ ﺑﻪ ﺩﺳــﺖ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻧﻤﻲﺭﺳــﺪ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﺜﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﺍﻥ ﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺑﻠﻴﺖ ﻓﺮﻭﺷﻲ
ﺑﻲﺍﻃﻼﻉ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺑﺴـﻴﺎﺭ ﺣﺴﺎﺱ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛــﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﭘﺮﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳــﺖ ﻛﺎﺭ ﺳﺨﺘﻲ ﻧﻴﺴــﺖ ﭼﻮﻥ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺮﺍﻱ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﮔﺎﻫﻲ ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻤﺎﺗﻲ ﭘﻴﺶ
ﻣﻲﺁﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﻮﺍﻝﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺷﺸﻢ ﺟﺪﻭﻝ ﺍﺳﺖ ،ﺟﺪﻭﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺗﺎ ﭘﻨﺠﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺟﺪﻭﻝ ﺗﺎ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﺎ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ
ﻧﻴﺴــﺖ .ﭼﻪ ﺍﻳﺮﺍﺩﻱ ﺩﺍﺷــﺖ ﻛﻪ ﻣﺸــﻜﻞ ﻓﻨﻲ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻲﺁﻣﺪ ﻭ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﭘﺮﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲﺷﺪ.
ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ
ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﻨﻴﺪ؟
ﺷــﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ
ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ smsﮔﺬﺍﺷــﺖ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ
ﺳﺨﺖ ﺷﺪ ﭼﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﭘﻴﺎﻣﻚ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺍﺟﻪ
ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﺪﻡ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﭘﻴﺎﻣﻚﺷﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ .ﻣﻦ
ﺧﻮﺩﻡ ﺁﻥ ﺷﺐ ﺷــﺶ smsﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻛﺮﺩﻡ ﺍﻣﺎ
ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻡﻫﺎﻱ ﻣﻦ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻧﺸﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ
ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻣﻨﻔﻲﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻋﺎﺩﻝ ﻓﺮﺩﻭﺳﻲﭘﻮﺭ
ﻣﻘﺼﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺸــﻜﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻨﻲ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ.
ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﺩﻋﺎﻱ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﺮﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲﺭﺳﺪ؟
ﺧﻴﺮ .ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﭘﺮﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ
ﺗﻴﻢ ﻓﻌﻠﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
ﻳﻌﻨﻲ ﺷـﻤﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﭘﺮﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺍﺳﺖ؟
ﺑﻠﻪ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷــﺐ ﺍﮔﺮ ﻣﺸــﻜﻞ ﻓﻨﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻲﺁﻣﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﺷﺪ
ﻛﻪ ﻣــﺎ ﻣﺤﺒﻮﺏﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻫﺴــﺘﻴﻢ .ﺁﻣﺎﺭ ﻧﺸــﺎﻥ
ﻣﻲﺩﻫﺪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺟﺰﻭ ﭘﺮﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺳــﻠﻮﻧﺎ ﻭ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﺑﺮﺯﻳﻠﻲ ﻭ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁﺭژﺍﻧﺘﻴﻨﻲ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺭﺗﺒﻪ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ .ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻴﻤﻲ ﻫﺴــﺘﻴﻢ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ
ﺑﺎﺯﻱ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 70ﺗﺎ 80ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺗﻴﻢ ﺑﻪ
ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ.
ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﺟﻮ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﻴﺎﺳﻲ
ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﻣﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﭼﻮﻥ ﻫﻤﻪ
ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻓﻘﻂ ﻧﮕﺎﻩ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻲﺗﻮﺟﻪ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻫﺮﮔﺰ
ﺩﻭﺳــﺖ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ
ﺭﺧﻨﻪ ﻛﻨﺪ ﭼﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻭﺭﺯﺵ ﺩﻭﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻋﻼﻗﻪﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺷـﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺍﺯ ﺳـﻮﻱ ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺩﺭ
ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﻣﻲﺭﺳﺪ.
ﻭﺍﺭﺩ ﺷــﺪﻥ ﻭﺭﺯﺷــﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺁﻏﺎﺯ ﺯﻭﺍﻝ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ
ﻭﺭﺯﺷــﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﻪ ﺁﺯﺍﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ
ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻲﺩﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺧﻴﺰﺵ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳﻮءﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﻦ ﺑﻪﻋﻨــﻮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ
ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻲﺩﻫﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻋﺪﻩﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻮﺩ.
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺣﺎﻣﻲﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ
ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﺗﺠﻼﻳﻲ ،ﻣﻴﺮﺯﺍﻧﻮﺭﻱ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺍﻳﻦ
ﺍﺩﻋﺎ ﺭﺍ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻱ ﺣﻤﺎﺳﻲ ﺳﺘﺎﺭﺧﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﻗﺮﺧﺎﻥ
ﻧﻴﺰ ﮔﻮﺍﻫﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻭﻃﻦﭘﺮﺳﺘﻲ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ.
ﺩﺭ ﻫﺸــﺖ ﺳــﺎﻝ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻘﺪﺱ ﺁﺫﺭﻱﻫــﺎ ﺑﺎ ﺩﺭﻳﺎﺩﻟــﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳــﻼﻣﻲﺩﻓﺎﻉ ﻛﺮﺩﻧــﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠــﺎﻥ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺭﺧﻨﻪ
ﻣﻨﻔﻌﺖﻃﻠﺒﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﻩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ.
ﺑﺤﺚ ﭘﺎﻥﺗﺮﻛﻴﺴــﺖﻫﺎ ﻳﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺳﻮﺩﺟﻮﻳﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺻﺤﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﭼﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻓﻬﻴﻢ ﻭ
ﻓﻜﻮﺭﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺐ ﻧﻴﺮﻧﮓﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻤﻲﺧﻮﺭﻧﺪ.
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎﺷـﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺳﺖﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺳﻤﺒﻞ
ﮔﺮگ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ؟
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻛﺞﺍﻧﺪﻳﺶ ﻭ ﻛﻮﺗﻪﺑﻴﻦ ﺍﺳــﺖ ﭼﻮﻥ ﺳﻨﺒﻞ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻓﻬﻴﻢ
ﺳﺮﺩﺍﺭ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﻧﺼﺮﺗﻰ
ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥﺷـﺮﻗﻰ
ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ )ﺭﻩ( ﺗﺒﺮﻳــﺰ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ
ﻭ ﺑﻰﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻛﺸــﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻭﺳﻴﻊ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﺩﻭ ﺗﻴﻢ
ﺳــﺮﺧﺎﺑﻰ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﺪﺭﺕ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ
ﺗﻴﻢ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺩﺳــﺖ ﻫﻢ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ
ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﺳﺎﻳﺮ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻰ ﻛﺮﺩ .ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺣﺎﺿﺮ
ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺑﺎ ﻣﺘﺎﻧﺖ ﻭ ﻭﻗﺎﺭ ﻫﻤﻴﺸــﮕﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪﺍﻯ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﺴﺎﻳﻠﻰ ﺣﺎﺩ
ﺑــﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﻧﻈﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛــﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺪﺭﺩﺍﻧﻰ ﺷــﻮﺩ .ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﮔﺮگ ﻧﻴﺴــﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺳﻨﺒﻞ ﻣﺎ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻛﻮﻩﻫﺎ ﺭﺍ
ﻣﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ ﻭ ﺯﻣﻴﻦﻫﺎ ﺭﺍ ﺷﺨﻢ ﻣﻲﺯﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪﻱ ﻗﻠﻪﻫﺎ
ﻣﻲﺟﻮﻳﺪ.
ﮔﺮگ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﺫﺭﻱ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺑﺪﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ ﺷﻌﺮﺍﻱ
ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻬﺮﻳﺎﺭ ﺷﻨﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻴﻮﺍﻥ ﺩﺭﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺁﺫﺭﻱﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﻨﺒﻞ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻱ ﺿﺪﻣﻜﺘﺐ ﮔﺮگ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻏﻴﻮﺭ
ﻭ ﺷــﺠﺎﻉ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺎﻳــﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﺑﻪ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻫﻴﻢ .ﮔﺮگ ﺩﺭ ﺷــﺄﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ
ﻣﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﻨﺒﻞ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﻣﺎ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ
ﮔﺮگ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ.
ﺍﻣﺎ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻧﺸـﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛـﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺗﻴﻢﺷﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﮔﺮگ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ.
ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛــﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﺍژﻩ ﮔــﺮگ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪﺍﻳﻢ .ﺑﻌــﺪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ
ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻳﻚ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻗﺮﻣﺰ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﺳﻮﻱ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﺳﺮﺑﺮﻳﺪ ،ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﻢ
ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﺍﻟﻤﺎﺳﻲ ،ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺒﻮﺗﺮ
ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﻮﮔﻮﻱ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓــﺰﻭﺩﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻳــﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺭﺍﻱﮔﻴﺮﻱ ﻣﻴــﺎﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺳــﭙﺲ ﺍﻳــﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺩﻫﻴﻢ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺳﻤﺒﻞ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﺍﺯ ﮔﺮگ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻓﻬﻴﻢ ﻭ ﺑﺎﺷﻌﻮﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺗﻨﻬﺎ
ﺗﻴﻢ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺸــﻮﻳﻖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ
ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺨﺴــﺘﻴﻦﺑﺎﺭ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩ.
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎﻻﻯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺗﻌﺼﺐ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮﺩ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ
ﺑﻰﺣﺮﻣﺘﻰ ﺑﻪ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﻣﻴﻬﻤﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻓﺼﻞ ﺟﺎﺭﻯ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻯ
ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻣﺸــﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻭﻇﺎﻳﻒ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﻣﻦ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ .ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ،
ﺳــﭙﺎﻫﺎﻥ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺗﻴﻢ ﻗﺪﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺯﻳﺎﺩﺗﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ(
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺸــﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺷــﻚ ﺍﻳﻦ ﻫــﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺧﻮﻧﮕﺮﻡ ﻣﺜــﻞ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﺳﭙﺎﺳــﻰ ﺑﺪﻭﻥ
ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﺷــﻴﻪﺍﻱ ﺗﻴﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺸــﻮﻳﻖ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ.
93
ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ »ﺁﻛﺘﻮﺭ« ﺍﻭﻝ ﻟﻴﮓ
ﻋﺎﺷـﻴﻖﻻﺭ
ﺍﻓﺸﻴﻦ ﺧﻤﺎﻧﺪ
- 1ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻗﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ؟ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻏﺮﻭﺭ
ﺭﺍ ﺩﻳﺪ ،ﺑﺎ ﺳﺮﺧﻮﺷــﻲ ،ﺗﻌﺼﺐ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﺑﺎ ﺣﺲ ﺧﻮﺏ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ،
ﻟﺬﺕ ﺭﺍ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﺷﻴﺪﺍﻳﻲ ...ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﻋﺎﺷﻖ
ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻋﺸﻖ ،ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻋﺸﻖ
ﺑﻪ ﻫﺮﭼﻴﺰﻱ ﺭﺍ ﻋﺸﻖ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺑﺮﺍﻳﺖ ﺁﺷﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ
ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪﻳﺪﻩﺍﻱ؟ ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ ﻗﺪﺭﻱ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺯﻳﺮﻭﺭﻭ ﻛﻨﻲ؛
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻣﻲﺭﺳﻲ .ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎ ،ﻫﻤﺎﻥ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ
ﻭﻗﺘﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺑﺮﻭﻱ ﺗﺎ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻲ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﻪ
ﺑﺪﺭﻗﻪﺍﺕ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ؟ ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﺸﻢﻫﺎﻱ ﺑﻐﻞﺩﺳﺘﻲﺍﺕ
ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻃﻮﻝ ﺭﻭﺯ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻃــﻮﻝ ﻫﻔﺘﻪ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ
ﻣﻌﻠﻢ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭﺳﻲ ﻣﻲﺩﻫﺪ ،ﺑﺮﺍﻳﺖ ﻛﺮﻱ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ
ﻛﺮﻱﻫﺎﻳﺖ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﻲﺩﺍﺩ؟ ﻳﺎﺩﺕ ﺁﻣﺪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻱ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮﺩﻳﻢ
ﻭ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎﻥ ﭼﺸﻢﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮﺩ ،ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻧﺪﺍﺷﺖ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﺸــﻖ ،ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺳﺖ ...ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ،
ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻋﺸﻖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻴﻢ ﺧﻴﻠﻲ
ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮﺩ .ﺁﻥ ﭼﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﻮﺩ ،ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻮﺩ!
ﻫﺮﻛﺠﺎ ﻓﻮﺗﺒــﺎﻝ ﺑﻮﺩ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻮﺩﻳــﻢ .ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ .ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ
ﻏﻴﺮﺗﻌﻄﻴﻞ ،ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﻣﺪﺭﺳــﻪ .ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻛﺴــﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ
ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ .ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺍﻛﺜﺮﺍ
ﺧﻮﺍﻫﺶ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﭘﺮ ﺍﺳﺖ! ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ
ﻫﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻣﻲﻧﻮﺷــﺘﻨﺪ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻳــﻢ ﻭ ﺑﺎ ﻭﻟﻊ ﻣﻲﺧﻮﺍﻧﺪﻳﻢ.
ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﺎﻋﺖ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻥ ﺩﺭ ﺻﻒ
ﺻﺎﺣﺐ ﺩﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ »ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ ،ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ «.ﺁﻥ
ﺭﻭﺯﻫﺎ ﮔﻞ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺗــﻮپ ﻻﻛﻲ ﺍﺯ ﻣﻠﺰﻭﻣﺎﺕ ﻫﺮ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ
ﺗﻴﺮﻫﺎﻱ ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ،ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ ﺑﺰﺭگ ﻧﺰﺩ ﺍﻫﺎﻟﻲ ﻣﺤﻠﻪ...
ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻋﺎﺷــﻖ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﻮﺩﻳﻢ .ﺣﺎﻻ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ،ﺻﺪﺍﻓﺴﻮﺱ ﻛﻪ
ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ....ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ
ﻛﻪ ﻋﺼﺒﻲ ﺷﻮﻳﻢ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ
ﺧﺎﻟــﻲ ﻛﻨﻴﻢ .ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻲﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺗﺮﻳــﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻣﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺟﺎﻡ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺻﻌﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺛﺒﺖ ﻧﺸﺪ،
94
ﻣﺎ ﺑﻴﺸــﺘﺮﻳﻦ ﻟﺬﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﺮﺩﻳﻢ .ﺭﺍﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ
ﺩﺭ ﻣﻌﺸــﻮﻕ ﻋﻴﺐ ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻮﺕ
ﻣﻲﺯﺩﻧﺪ ،ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺯﻳﺒﺎﺗﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮﺩ ،ﺣﺘﻲ ﺳــﺎﻧﺪﻭﻳﭻﻫﺎﻱ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻭ
ﺗﺨﻤﻪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩﺗﺮ ﺑﻮﺩ ،ﭼﻮﻥ ﻋﺎﺷﻖ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﻮﺩﻳﻢ ،ﻣﺜﻞ
ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻋﺎﺷﻖ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻫﺴﺘﻨﺪ ...ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻳﻚ ﻛﻮﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﺎﻱ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺑﺰﻧﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺳــﻘﻒ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﻣﺮﻛﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﺎﺯﺩ،
ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ
ﺫﺭﻩﺍﻱ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ» :ﻣﺎ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ،ﻣﺎ
ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﺴــﺘﻴﻢ «.ﺍﮔﺮ ﻋﺎﺷــﻘﻴﺖ ﺭﺍ ﻣﺘﺮﺍﺩﻑ ﺑﺎ
ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻇﺮﻑﻫﺎﻱ ﻗﻴﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﭘﺮ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻫﻢ ﺟﺰﻳﻲ ﺍﺯ ﺳﻤﺒﻞﻫﺎﻱ ﻋﺸﻖ ﺍﺳﺖ.
ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻋﺸﻘﺸــﺎﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺳﺖ ،ژﺳﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ
ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﻥ ﭘﺮﺩﻩ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻣﻲﺯﻧﻨﺪ »ﻋﺎﺷﻖ ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﻋﺎﺷﻖ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ،
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺸﻖ ﺫﺭﻩﺍﻱ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻧﻤﻲﻛﺸــﻴﻢ« .ﻣﺎ ﻫﻢ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﻬﺎ
ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﺣﺎﻻ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ،ﻛﺎﺵ ﺑﻮﺩﻳﻢ...
- 2ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺳــﺮﺯﻣﻴﻦ ﻋﺸــﻖ ﺍﺳﺖ ،ﺳــﺮﺯﻣﻴﻦ ﻋﺎﺷﻘﻴﺖ،
ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻋﺎﺷﻴﻖﻻﺭ ....ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻟﻘﺐ ﺍﻫﻞ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻧﻪ ﻣﻄﺮﺏ
ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ ،ﺍﻭ »ﻋﺎﺷﻴﻖ« ﺍﺳﺖ .ﻋﺎﺷﻴﻖ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺩﻭﺭﻩﮔﺮﺩﻱ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻮﻱ ﻭ ﺑﺮﺯﻥ ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻟﻐﺰﺵ ﺗﺎﺭﺵ ،ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻋﺸــﻖ
ﺭﺍ ﺑــﺎ ﻧﻮﺍﻳﻲ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺍﺯ ﺣﺰﻥ ﻭ ﺣﻤﺎﺳــﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮﺩ.
ﻋﺎﺷﻴﻖﻻﺭ ﻭﺍﺭﺙ ﻓﻮﻟﻜﻠﻮﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﺍ
»ﻋﺸﻖ ﻣﺤﻮﺭ« ﻫﺴــﺘﻨﺪ .ﻋﺸــﻘﻲ ﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ ،ﺑﻲﺭﻳﺎ ﻭ ﺳﺘﻮﺩﻧﻲ .ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺎﺕ ،ﻋﺸــﻖ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺬﺍﺏ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﻛﺸﺶ
ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻋﺸــﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳــﻨﮓﺑﻨﺎﻱ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ
ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ .ﻋﺎﺷــﻴﻖﻻﺭ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ،ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﻛﻮﺭ ﺍﻭﻏﻠﻮ،
ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻗﻴﺰﻳﻞ ﺁﻟﻤﺎ ﻭ...
....ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ »ﻋﺎﺷﻴﻖ« ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻫﻤﻪ
ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻱ ﻋﺸﻖ ﺑﺮ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮﺩ .ﻋﺸﻘﻲ ﻛﻪ
ﺣﺎﻻ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻋﺸﻘﻲ ﻛﻪ ﮔﻢ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ ...ﻣﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ
ﻛﻪ ﺷــﻬﺮ ﺑﻪ ﺷــﻬﺮ ﺑﮕﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻋﺸــﻖ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺭﺍ
ﺯﻧﺪﻩ ﻛﻨﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺭﻭﻧﺪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﮔﺬﺷــﺘﻪﻫﺎ
ﻣﻲﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪﻩ ﻋﺎﺷﻖ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺑﺎﺷــﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ.
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻢ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻥ ،ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺭﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻴﻤﺸﺎﻥ ﻧﺒﺮﺩ ،ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻫﻤﻴﺸﻪ
»ﺣﻴﺎ ﻛﻦ ﻭ ﺭﻫﺎ ﻛﻦ« ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻴﻤﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﺯﺩﻧﺪ...
ﺍﻳﻦ ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ »ﻋﺎﺷﻴﻖﻻﺭ« ﻫﺰﺍﺭﻩ ﺳــﻮﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺸﺎﻥ ﺟﺰ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﺸﺎﻥ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ
ﻧﻴﺴﺖ ،ﺩﺭﺳــﺖ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺮﻧﻢﺷﺎﻥ ﻧﺸــﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻧﻪ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﻣﺮﺑﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﻭ ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﺪﻳﺮ
ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺳــﺘﺎﺭﻩ» ،ﺁﻛﺘﻮﺭ« ﻭ ﻗﻬﺮﻣــﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ
ﺍﺳﺖ؛ »ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ« ...ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻳﺶ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ »ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ« .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ
ﺗﻤﺎﻡ ﻋﺸﻖ ﺧﺮﺝ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﻧﻔﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﻮ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ...ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰﻱ ﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ
ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻢﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺷﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ
ژﺳﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷــﺖ ﻭ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺭﺍ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺁﻧﻬﺎ
ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ »ﻋﺎﺷــﻴﻖﻻﺭ« ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻫﺴــﺘﻨﺪ ،ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻧﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﺯ ﻳﺎﺩﻫﺎ ﺑﺮﻭﺩ....
» - 3ﭼﺮﺍ ﻓﻘﻂ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ؟« ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳﺖ .ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻦ
ﺗﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ
ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭ ﺗﻴﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ
ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺑﺰﻧﮕﺎﻩﻫﺎ ﻓﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﺍﺭﺟﺢ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ
ﻭ ﺁﻥ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ .ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺑﭙﺮﺳــﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ
ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺩﻭ ﺗﻴﻢ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﻱ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ
10ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲﺷــﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺧﻮﺏ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ
ﻓﻜﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺷﺘﻲ ﺩﺍﺩﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺣﺬﻑ ﻛﺮﺩ ...ﺟﺪﺍ
ﺍﺯ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﺗﻴﻢﻫﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ
ﻣﺜﻞ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﭼﺮﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
-4ﻋﺸﻖﺑﻪﻓﻮﺗﺒﺎﻝﺑﺎﻳﺪﺩﺭﻣﺤﺪﻭﺩﻩﻓﻮﺗﺒﺎﻝﺑﺎﻗﻲﺑﻤﺎﻧﺪ.ﺳﻮءﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﺍﺯ ﻋﺸﻖ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ .ﺧﻄﺮ ﺑﻪ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ
ﻛﺸﻴﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻋﺸﻖ ،ﺧﻄﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺪﻳﺮﻱ
ﺍﺳﺖﺑﺮﺍﻱﻓﻮﺗﺒﺎﻝ،ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﺪﻋﺸﻖﺑﻪﻓﻮﺗﺒﺎﻝﺩﺭﻫﻤﺎﻥﻣﺤﺪﻭﺩﻩﻓﻮﺗﺒﺎﻝ
ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ...ﻳﺎﺩﻣﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﺸﻖ ﺣﻖ ﻧﻤﻲﺁﻓﺮﻳﻨﺪ
ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻭ ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻦ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺗﻌﻠﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻛﺴﻲ
ﺣﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﻋﺸﻖ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﺣﻘﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ.
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺍﺱﺍﻡﺍﺳﻰ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﻧﻤﻰﺧﻮﺭﺩ
ﺟﻮﺍﺩ ﺷﺸﮕﻼﻧﻰ
ﺗﺮﺍﺧﺘﻮﺭ؛ ﻳﻜﺼﺪﺍ
ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺭﺿﺎ ﺩﺍﻧﺶ
ﻋﻀﻮ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ ﻛﺪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﻯ 347952
-1ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ،ﻣﺤﻠﻪ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻧﻮﺑﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ،ﺳﺮﻯ
ﻛﻪ ﺑﻪ »ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻗﻬﻮﻩ ﺳــﻰ« ﻳﺎ ﻗﻬﻮﻩﺧﺎﻧﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘــﻮﺭ ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺑﻰﻫﻴﭻ
ﻭﺍﺳــﻄﻪﺍﻯ ﺩﺭﻙ ﻣﻰﻛﻨﻴــﺪ 40ﺳــﺎﻝ ﻗﺪﻣﺖ ﻣﺪﻧــﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ
ﻳﻚ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩ ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻪ .ﺳــﺘﺎﺭ ﻧﻮﺑﺮﻯ ،ﺳــﺘﺎﺭﻩ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻧﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ
ﺩﻭﺭ ﺗﺮﺍﻛﺘــﻮﺭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴــﻦ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳــﺖ .ﺍﺻﻼ ﻭﻗﺘــﻰ ﺩﺭ ﻛﻮﭼﻪ
ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎﻯ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﭘﺮﺳــﻪ ﻣﻰﺯﻧﻴﺪ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺷﻜﻮﻩ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﻣﻰﺍﻓﺘﻴﺪ :ﻣﺤﻠﻪ ﺧﻄﻴﺐ )ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ
ﺧﻄﻴﺒﻰ( ،ﻣﺤﻠﻪ ﺑﺎﻏﻤﻴﺸــﻪ )ﺧﺎﺳــﺘﮕﺎﻩ ﻋﻠﻰ ﺑﺎﻏﻤﻴﺸــﻪ( ،ﻣﺤﻠﻪ
ﺷﺸﮕﻼﻥ )ﺧﺎﺳــﺘﮕﺎﻩ ﺷﺸﮕﻼﻧﻰﻫﺎ( ،ﻣﺤﻠﻪ ﺑﺎﻏﺸــﻤﺎﻝ )ﺁﻭﺭﺩﮔﺎﻩ
40ﺳــﺎﻟﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﻯﻫــﺎ ﻳــﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺗﺨﺘــﻰ( ﻭ ...ﻣﺤﻠﻪ
ﻋﺒﺎﺳــﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﺗﻤــﺎﻡ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ
)ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺎﻗﺮﻯ( ﺗﻨﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻫﻮﻳﺖ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻰ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻮﻣﻰﺷﺎﻥ
ﺩﺭﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ،ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺑﺎﺯﻯ ﺧﺎﻧﮕﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﻣﺤﻼﺕ
ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﺷﺎﻝ ﻭ ﻛﻼﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﮔﻮﺭﺕﻻﺭ ﺩﺭﻩﺳﻰ )ﺩﺭﻩ ﮔﺮگﻫﺎ(
ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ 70ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﻭﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﻛﻮﻩ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪﻩ ،ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺳﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ
ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺯ »ﺍﻳﻞ ﮔﻮﻟﻰ« ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳــﻤﺒﻞ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺷــﻬﺮ ﻫﻢ
ﻣﻰﮔﺬﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﻌﺎﺩﮔﺎﻩ ﺑﺮﺳﻨﺪ.
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺍﮔﺮ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﻄﻠــﻖ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺭﻳﺸﻪﺩﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻳﺶ ﻫﻨﻮﺯ
ﺩﺭ ﺑﺎﻓﺖ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﮔﺎﻩ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺮﻙ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎﺳﺖ .ﺣﺎﻻ ﺍﮔﺮ ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺁﻥ
ﺳﻮﻯ ﺍﺭﺱ ﻭ ﺁﺭﺍﺭﺍﺕ ،ﺗﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭ ﻧﺨﺠﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻭ
ﺗﺮﻛﻤﻨﺴــﺘﺎﻥ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺗﺮﻛﺴﺘﺎﻥ ﭼﻴﻦ ﺟﺴﺖﻭﺟﻮ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻪ ﺑﺎﻙ
ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺩﺍﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺯ ﭘﺮﮔﻬﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﻬﻦﺗﺮ ،ﺑﻬﺘﺮ .ﻣﮕﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﻳﻦ
ﺧﺎﻙ ﻗﺮﺑﺎﻥ ﺻﺪﻗﻪ ﺭﺋﺎﻝ ﻭ ﺑﺎﺭﺳﺎ ﻧﻤﻰﺭﻭﻧﺪ ﭘﺲ ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺑﭽﻪﻫﺎﻯ ﺗﺮﻙ
ﺁﻥ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺯ ﻫﻢ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺑﺰﻧﻨﺪ »ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ« ﺗﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻡ
ﻣﺪﺭﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﭘﻰ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﺷﺎﻥ ﺑﺒﺮﻧﺪ.
24 -2ﻫﻔﺘﻪ 18 ،ﺗﻴﻢ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺷﺸﻢ .ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻣﻀﺎﺭﺏ ﺷﺶ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻋﺸﻖ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﻫﺎ ﻣﻀﺮﺏ ﻋﺸﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻧﻪ ﺷﺶ ﻭ ﺑﺶ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ .ﺍﺳﺘﻴﻞ ﺁﺫﻳﻦ
ﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳــﺘﺎﺭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﻮﺩﺟﻪﺍﻯ
ﻧﺠﻮﻣﻰ ﺟﻤﻊ ﻛﺮﺩ ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭘﻠﻪ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﻳﻦ ﻳﻚ ﭘﻠﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮﺩﻩ.
ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳــﺘﺎﺭﻩﻫﺎﻯ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ،ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ
ﺣﺘــﻰ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳــﻮﺩﺩﻫﻰ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ،ﺷــﻮﺭ ﻭ ﻋﺰﻡ ﺁﻧﻬﺎ
ﻛﻤﺎﻛﺎﻥ ﺳﺮﭘﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ.
-3ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ 67ﻭﻗﺘﻰ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﻰ 14ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﻫﺮﭼﻪ ﮔﺸﺘﻢ ﻳﻚ
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻡ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻫﻤﻪ
ﺟﺎ ﭘﺮ ﺍﺯ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎﻯ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳــﺎﻝﻫﺎ ﺑﺎﻏﺸــﻤﺎﻝ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﺼﺎﻑ ﺑﺎ ﭘﺮﺳــﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ
ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﭘﺬﻳﺮﺍﻯ 30ﻫﺰﺍﺭ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻴﻦ 10ﺗﺎ 5ﻫﺰﺍﺭ
ﻧﻔﺮﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﭼﻪ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ
ﺣﺎﻻ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺮﻙﺗﺒﺎﺭﻫﺎ
ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺴــﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻛﺮﺍﺩ ﻏﺮﺏ ﻛﺸــﻮﺭ )ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳــﻔﺎﻧﻪ ﺳﻬﻤﻰ ﺍﺯ
ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﺒﺮﺩﻩﺍﻧﺪ( ﺍﺯ ﺍﺭﻭﻣﻴﻪ ﻭ ﻋﺠﺐ ﺷﻴﺮ ﻭ ﺍﺳﻜﻮ ﺗﺎ
ﺍﺭﺩﺑﻴﻞ ﻭ ﺁﺳﺘﺎﺭﺍ ﻭ ﺯﻧﺠﺎﻥ ﻭ ﻗﺰﻭﻳﻦ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ
ﻭ ﺗﺨﺘﻰ ﻳﻜﺼﺪﺍ ﺷــﺪﻩﺍﻧﺪ؟ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﻚ ﺻﺪﺍ ؛ ﺻﺪﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﺮﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﻣﻰﺁﻳﺪ ﻭ
ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺪﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻓﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺁﻥ
ﭘﻴﻜﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
-4ﻫﺮ ﺑــﺎﺯﻯ ﻭ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺟﻤﻌﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣــﺎﻥ ﺑﺪﻋﺖﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﻣﻰﺁﻓﺮﻳﻨــﺪ ﻭ ﺑﺪﻋﺖ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺁﻥ ﺍﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻫﺮ ﻛﻮﺩﻙ ﻭ
ﻧﻮﺟﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳــﻨﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺩﺭﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻧﮓﻫﺎﻯ ﻗﺮﻣﺰ ﻭ
ﺁﺑﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .ﺑﻰﻫﻮﻳﺘﻰ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﭘﺮﺳــﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﻪ
ﺟﺎﻳﻰ ﺭﺳــﻴﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﻛﻠﻰ
»ﺳﺮﺧﺎﺑﻰﻫﺎ« ﺟﻤﻊ ﻣﻰﺑﻨﺪﻧﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻮﺩﻩﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮ ﻣﻰﺷﻤﺎﺭﻧﺪ
ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺘﺸﺎﻥ ﺻﺮﻓﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﻮﻳﺘﻰ
ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻣﻦ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻛﻢ 10ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﻗﺘﻰ
ﻓﺮﻳــﺎﺩ ﻣﻰﺯﻧﻴــﻢ »ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﻳﺎﺭ ﻣﻴــﺰ ،ﺗﺮﺍﺧﺘــﻮﺭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﻴﺰ«
)ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺩﻳﺎﺭ ﻣﺎ ﻭ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻣﺎﺳــﺖ( ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺯﺑﺎﻧﻰ،
ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺑﻮﻣﻰﺍﺵ .ﻣﻴﺎﻥ »ﻳﺎﺷﺎﺳــﻴﻦ ﺗﺮﺍﺧﺘــﻮﺭ« ﻣﺎ ﺑﺎ »ﺁﺑﻴﺘﻪ«
ﻭ»ﻗﺮﻣﺰﺗﻪ« ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻋﻤﻴﻖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.ﻣﺜﻼ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻣﺎ ﻫﻴﭻﮔﺎﻩ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ )ﻣﺜﻞ ﻛﺮﻳــﻢ ﺑﺎﻗﺮﻯ ،ﻋﻠﻰ ﭘﺮﻭﻳﻦ،
ﻧﺎﺻﺮ ﺣﺠﺎﺯﻯ ،ﻓﺮﺷــﺎﺩ ﭘﻴﻮﺱ ﻭ ﻋﻠﻰ ﺩﺍﻳﻰ( ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﻭﺳــﺘﺎﻧﻤﺎﻥ
)ﻣﺜﻞ ﻭﺍﺳــﻴﻠﻰ ﮔﻮﺟﺎ ﻭ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺳــﭙﺎﻫﺎﻥ( ﺭﺍ ﺣﺘﻰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺭﻗﻴﺐ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺟﺰ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻳﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﺎ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺁﻥ
ﺩﻳﮕﺮﻯﻫﺎ ﻛﻪ ﺳﻮﮔﻠﻰ ﺩﻳﺮﻭﺯﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺭﻗﻴﺐ ﺑﻪ ﺩﺷﻨﺎﻡ
ﻣﻰﻛﺸﻨﺪ ،ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺭﺋﻴﺲ ﻫﻴﺎﺕ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷﺮﻗﻰ
ﺍﺳــﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﭘﺮﺳــﭙﻮﻟﻴﺲ ﺭﻭﻯ ﻫﻢ ﺭﻓﺘﻪ 80ﺗــﺎ 100ﻫﺰﺍﺭ
ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﻣﻰﻛﺸــﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ
ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳــﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ.ﺩﺭﻙ ﺑﺎﻻ
ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳــﺘﻮﺩﻧﻰ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻗﺎﺑــﻞ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻧﺪﻩ
ﺑﺮﺍﻯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳــﺖ .ﺩﺭ ﻛﺠﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩ
100ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﺪﻡﻧﺘﻴﺠﻪ
ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺗﻴﻤﺸــﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﻨﻰ ﻛﺴــﻰ ﺧــﻮﻥ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﻪ
ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻧﺪ؟ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻨﻔﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﺑﺎ
ﺑﻰﺍﻃﻼﻋﻰ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮﻫﺎﻯ ﻧﺎﺑﺠﺎﻳﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺸﻜﻞﺳﺎﺯ ﺷﻮﺩ.ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺑﺎﺯﻯ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺍﺯ ﺧﻄﺮ ﺳﻘﻮﻁ
ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳــﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺪﻋﻴﺎﻥ ﻛﺴــﺐ
ﺳﻬﻤﻴﻪ ﻟﻴﮓ ﺁﺳﻴﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ.ﺍﮔﺮ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻛﻤﻚ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺩ
ﺑﺎﺯﻳﻜﻨﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﺩﺭ ﻓﻨﻰ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺗﻼﺵ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻛﺴــﺐ ﺳﻬﻤﻴﻪ
ﻟﻴﮓ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺁﺳﻴﺎ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻧﻴﺴﺖ.ﺣﻀﻮﺭ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ
ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﻴﺲ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ
ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ
ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ،ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭگ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ
ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﺳﺎﺳــﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ .ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻔﺘﻪ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺳــﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ
ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﺍﺱﺍﻡﺍﺱ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩﻫﺎﻯ
ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺸــﻮﺭ ﺁﻣﺎﺭﻯ ﺗﻘﺮﻳﺒــﻰ ﺑﻪﺩﺳــﺖ ﺁﻭﺭﻧﺪ.ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻳﻘﻴﻦ
ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻰﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻗﻄﻊ ﻣﻴﺰﺍﻥ
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ.ﻛﺴﻰ ﻣﻨﻜﺮ ﻭﺟﻮﺩ
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻰ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﭘﺮﺳــﭙﻮﻟﻴﺲ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ
ﻧﻴﺴــﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﻄﺐ
ﺳﻮﻡ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻋﺮﺻﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﺪﺍﻥ
ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ.ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ ﺍﺱﺍﻡﺍﺳــﻰ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭﺭﺯﺵ
ﻧﻤﻲﺧﻮﺭﺩ .ﺷﺮﻁ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ
ﻣﺒﻞ ﺍﺱﺍﻡﺍﺱ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﻯ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﺗﻴﻢ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺗﻨﻬﺎ
10ﺗﺎ 20ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﭘﺮﺷــﻮﺭ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺣﻀﻮﺭ
70-60ﻫــﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺑﺎﺯﻯ ﺧﺎﻧﮕــﻰ ،ﺗﻴﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ
ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ .ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﻴﻢ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ.ﺣﻀﻮﺭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎﻭﺭ
ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳــﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻯﻫﺎﻯ ﻟﻴﮓﺑﺮﺗﺮ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﻭﻳﮋﻩ
ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﺳﺖ.ﺗﻌﺼﺐ ،ﻏﻴﺮﺕ ﻭ ﻋﺸــﻖ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﺁﺫﺭﻯﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺒﻮﺏ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ »ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ« ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ
ﺑﺤﺚ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺍﺳﺖ.ﺑﺤﺚ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨــﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ،ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺷــﺮﻗﻰ ﻭ ﻭﺭﺯﺷــﮕﺎﻩ
ﻳــﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳــﺘﻘﺒﺎﻝ
ﺍﺯ ﺧﻴﻞ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ!ﻫﺸﺖﺳــﺎﻝ ﺗﻼﺵ ﺷــﺪ ﺗﺎ
ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﻟﻴﮓﺑﺮﺗﺮ ﺻﻌﻮﺩ ﻛﻨــﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻟﻴﮓ ﻳﻚ
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺳﺨﺖﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻀﻮﺭ
100ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮﻯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺗﺸﻜﺮ
ﺧﺸﻚ ﻭ ﺧﺎﻟﻰ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮﺭﺳﺎﺯﻯ ﺯﻳﺒﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ
ﺧﻴﻞ ﭘﺮﻭﺷﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﻤﻠﻰ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ)ﺭﻩ( ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ
ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻲﻃﻠﺒﻨﺪ.ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﭘﺮﻭژﻩﺍﻯ ﻣﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻜﻤﻴﻞ
ﺁﻥ ﺍﺯ ﻋﻬﺪﻩ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ .ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺗﺮﺑﻴﺖﺑﺪﻧﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺍﺳــﺘﺎﺩﻳﻮﻡ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻤﺎﺷــﺎﮔﺮﺍﻥ
ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ.
95
ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺳﻌﻴﺪﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﻭ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﻫﻤﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ
ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻣﻨﺼﻮﺭﻳﺎﻥ
ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭﻗﺖ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻲ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﺩﺭ
ﺍﺭﺩﻭﻱ ﺍﺭﺩﺑﻴﻞ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺳﺮﻛﺸﻲ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﺍﻥ
ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺳﺮﻧﮓ ﻣﺼﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﻞﻫﺎﻱ ﺯﺑﺎﻟﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ
ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺁﻭﺭﺩ .ﺍﻭ ﻛﻴﺴﻪ ﺳﺮﻧﮓﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ
ﺑــﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻜﺘﻮﺏ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺸــﺎﻫﺪﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ
ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺭﺳﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ 10ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭ
9ﻧﻔﺮ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍﻱ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﻲ ﺣﺴﻴﻦ
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ .ﺑﻪﺭﻏﻢ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﻭ ﺟﺮﻳﻤﻪ
ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺭﺍ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻜﺮﺩ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻣﻴﺎﻥ
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪﺍﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻭ
ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭ ﺍﺯ ﻣﻜﻤﻞﻫﺎﻱ ﺍﻳﻮﺍﻧﻒ ،ﺳﺮﻣﺮﺑﻲ ﻭﻗﺖ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﻣﻲﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷــﺘﻲ ﻫﻤﭙﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻣﺎ ﻧﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱﻫﺎﻱ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ ﻫﻴﭻﻛﺪﺍﻡ
ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻱ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ
ﻣﻮﺭﺩ ﭘﺮﺳﺶ ﻭ ﭘﺎﺳــﺦ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭ ﺑﺎ
ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻱ ﺑﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﭘﺰﺷــﻜﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻣﻨﻊ ﺷﺪ ﺑﺎﺯﻫﻢ
ﻛﺴــﻲ ﻧﺨﻮﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴــﺖ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ
ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺗﺼﺎﺩﻑ
ﺩﺭ ﺟﺎﺩﻩ ﺷﻤﺎﻝ ﻭ ﻏﻴﺒﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ژﺍﭘﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ
ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ 2008ﭘﻜﻦ
ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻀﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛﻪ
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﺯﺵ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﺩﺭ ﻧﻮﻙ ﻫﺮﻡ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﺴــﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳــﺖ،
ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﻜﻪ ﻛﺴــﻲ ﺑﺪﺍﻧــﺪ ﭼﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ
ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎﻱ ﺷــﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺟﺮﺍﺋﻢ ﻣﺮﺑﻮﻁ
ﺑﻪ ﺍﻭ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺍﻭﺳــﺖ .ﺣﺎﻻ ﻣﺪﺗﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺣﻜﻢ
ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ
ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﺶ ﺑﺎ ﻫﺠﻤﻪ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ ﺷﺪﻩ
ﺍﺳﺖ .ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭﺭﺯﺵ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﺭﺳﺘﻲ
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻧﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺴﺘﺤﻜﻤﻲ ﺩﺭ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ
ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻲﻫﺎﻱ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺻﺮﺍﺣﺘﺎ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺪﻳﺮ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﺣﻮﺍﻻﺕ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻃﻼﻉ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺪﺍﺩﻩﺍﻧﺪ
96
ﻭ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺭﺩ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩﺳــﺮﺍﻧﻪ
ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ «.ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﺑﺎﺭﻩ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﺭ ﻗﻀﺎﻳﺎﻱ
ﺍﺧﻴﺮ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ،ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻧﺎﻣﻲ ﺍﻳﻦ
ﺭﺷﺘﻪ ﺣﺎﻻ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺘﻬﻢ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺯﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ.
ﺁﻳﺎ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻳﻚ ﻃﻌﻤﻪ ﺍﺳﺖ
ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺩﻳﮕــﺮﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺲﭘﺮﺩﻩ ﻭﺟــﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎﻱ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺒﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ
ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻌﻲ ﻭ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻗﺼﻪ
ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻳﻚ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﻳﻚ
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﻱ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ
ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺸــﻜﻼﺕ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ
ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻭ ﻣﺮﺩ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﺯﺵ ﺑﺎﺷﺪ .ﺣﺘﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮﺵ ﺑﺎ ﺁﻳﺎﻥ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ ﻭﻱ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺁﻳﺎﻥ ﻫﻢ ﻗﻮﻝ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺭﻭﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ،ﺍﮔﺮ ﺻﺤﺖ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﺎﻧﺪﻥ
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﺩﺭ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎ ﺧﺎﻃﻴﺎﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻥ
ﮔﻢ ﻣﻲﺷــﻮﻧﺪ .ﻧﻘﺶ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﺳﺖ،
ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﺍﺳــﺘﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻭ ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻳﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻄﻌﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩﻫﺎﻱ
ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ
ﺁﻥ ﻫﻴﭻ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.ﺣﺎﻝ ﺑﻪﻓﺮﺽ ﺁﻧﻜﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﻳﻚ ﻃﻌﻤﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ،ﺁﻳﺎ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﻪ ﺻﺮﻑ ﻃﻌﻤﻪ ﺑــﻮﺩﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩ ﻳﺎ
ﺁﻧﻜــﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﭘﻲ ﺑﺮﺩ .ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺽ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷــﺪ
ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺪﺱ ﻭ ﮔﻤﺎﻥﻫﺎ ﺍﺷــﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻫﻴﭻ ﺍﺷﻜﺎﻟﻲ ﻭﺟﻮﺩ
ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﻣﻠﺖ ﺑﻪ ﺫﻛﺮ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ
ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎﻥ ﺍﻣﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﺁﺳﺘﻴﻦﻫﺎ
ﺭﺍ ﺑــﺎﻻ ﺑﺰﻧﺪ .ﻗﻬﺮﻣــﺎﻥ ﺳــﻨﮕﻴﻦﻭﺯﻥ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﭼــﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻭ
ﭼﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫــﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺣﺎﻻ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﺻﺘﻲ
ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑــﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪﻛﺎﺭﻱ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﮔﻮ
ﻧﻜﻨــﺪ .ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳــﻲ
ﺑﻮﺩﻥ ﻛﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫــﺎ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﺭﺿــﺎﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺍﺯ
ﺩﻛﺘﺮﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﻱﻧﮋﺍﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﻼﻓﻲ
ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻳﻘﻴﻨﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻜﺲﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎﻱ
ﺟﺪﻱﺗﺮﻱ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ.
ﺣﺴﺎﺩﺕ ﻳﺎ ﺷﻴﻄﻨﺖ
ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺩﺭ ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻲ ﺷــﺪﻥ
ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺣﺴــﻴﻨﻲ ﺑﻮﺩ؛ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﮔﻔﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸــﺎﺕ ﻭﻱ
ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻗﺒﻼ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻩ
ﺣﺎﻻ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ .ﭘﻴﺶ ﺍﺯ
ﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻭﺯﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺷﻴﺪ ﺷﺮﻳﻔﻲ ﺑﻪ
ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻨﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻣﺎ ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺷــﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻓﻌﻼ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻲﺩﻫﺪ ﻛﺴــﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎﻱ
ﺟﻬﺎﻧﻲﺍﺵ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷــﻮﺩ) .ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ 213ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﺩﺭ ﻳﻜﻀﺮﺏ ﻭ
263ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﺩﺭ ﺩﻭﺿﺮﺏ ﺭﺍ ﺭﻛــﻮﺭﺩ ﺩﺍﺭﺩ( .ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪ
ﺷﻜﻞﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﺮﺳﺮﺯﺑﺎﻥﻫﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺍﺧﻴﺮﺍ
ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻋﻠﻨﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ
ﺣﺎﻻ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻲ ﺷﺪﻥ
ﻣﺤﺴﻦ ﺩﺍﻭﻭﺩﻱ ،ﺟﻮﺍﻥ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﻭﺯﻥ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺳﻤﺖ ﻭ
ﺳﻮﻳﻲ ﻣﻮﺍﺯﻱ ﺑﺎ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺳﺎﺩﮔﻲ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﻛﺮﺩ .ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺍﻝ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻫﻴﭻ ﭘﺮﻭﺳﻪﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ،ﭼﺮﺍ
ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﺪﻳﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺗﻴﻢﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ
ﺍﺳــﺖ .ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ
ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻛﺎﺩﺭ ﻓﻨﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﺩﺳــﺘﻮﺭ ﺭﺋﻴﺲﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ
ﺑﺨﺸــﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﭘﺪﺭﺵ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ،
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺳﻬﻮﺍ ﻳﺎ ﻋﻤﺪﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ
ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺻﺎﺣﺐ ﺭﻛﻮﺭﺩ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﻼﻗﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎﻳﺸﺎﻥ
ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﺨﻮﺭﺩﻩ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﺯ
ﺩﻧﻴﺎ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﻛﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺑﺰﺭگ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﻛﺎﺭﺷﻜﻨﻲ
ﻛﻨﻨﺪ .ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺴــﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﺍﺷــﺘﻪ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﺎﺯﻩﺍﻱ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﻫﻴﭻ
ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ.
ﺣﺴﺎﺩﺕ ﻳﺎ ﺷﻴﻄﻨﺖ؛ ﻧﻜﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ
ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺳﺎﻧﺪ.
ﺳﻌﻴﺪﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ:
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ
ﭘﺴﺮﺵ ﺭﻛﻮﺭﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﺪ
ﻋﻠﻲ ﺣﺴـﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴـﺖ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎﻱ ﺩﺳﺘﻪ ﻓﻮﻕ ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ
ﺭﺍ ﺑﺸـﻜﻨﺪ ،ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﭘﺪﻳـﺪﻩ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺩﻧﻴـﺎ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩ .ﺍﻭ ﺍﮔﺮ
ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻱﻫﺎﻱ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﻣﺼﺪﻭﻡ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﺎﻥ ﻓﺪﺭﺍﺳـﻴﻮﻥ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ
ﻣﺪﺍﻝﻫـﺎﻱ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﭘﻜﻦ ﺭﺍ ﺑﻪﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼـﺎﺹ ﻣﻲﺩﺍﺩ .ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻗـﺪﺭﻱ ﺧﻮﺏ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ
ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺍﺷـﺘﻨﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎﻧﺸـﻴﻦ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ
ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺸﻜﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺛﺒﺖ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ
ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ؛ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻣﺪﻳﺮ ﺗﻴﻢﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ ﺑﻮﺩ ،ﻣﺘﻬﻢ
ﺑﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺷﺪ .ﻣﺘﻬﻢ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺼﺪﻭﻡ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻰ
ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﻭﺯﻧﻪ ﻧﺰﺩﻥ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ
ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﺟﺎﻡﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﺷﻤﺎﺳﺖ؟
ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺼﺪﻭﻡ ﻧﺒﻮﺩﻡ .ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﻚ
ﺷﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ،ﭘﺪﺭﻡ ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﭘﺪﺭﻡ ﺭﻓﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩ.
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻭ ﻛﺎﺩﺭ ﻓﻨﻲ ﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻴﺪ
ﺩﺭ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﻭﺯﻧــﻪ ﺑﺰﻧﻴﺪ .ﺑﻪ ﻣــﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺬﻛﺮﻱ ﺍﺯ ﺳــﻮﻱ
ﺁﻗﺎﻱ»ﺁﻳﺎﻥ« )ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ( ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺪﺍﺭﻳﺪ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﺪ .ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻜﺎﺭ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ:
»ﺁﻗﺎﻱ ﺁﻳﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﻛﺮﻩﺍﻱ ﺍﻭﻝ ﺷــﻮﺩ .ﻫﻤﻴﻦﻃﻮﺭ ﻛﻪ
ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺳــﻴﻪ ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ «.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺯﺍﺭﻉ
ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻭ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺳﻜﻮﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﺮﻩﺍﻱ
ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻭﻝ ﺷﻮﺩ .ﺗﻮ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻜﺸﻲ ﺗﺎ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﻛﺮﻩﺍﻱ ﺍﻭﻝ ﺷﻮﺩ.
ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺁﻳﺎﻥ ﺑﺎ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﻛﺮﻩﺍﻱ ﺑﺴــﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺍﻭﻝ ﺷﻮﺩ .ﺁﻧﺠﺎ
ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﭘﻴﻨــﮓ ﻧﺒﻮﺩ .ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ
ﺍﺧﻄﺎﺭﻳﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﺷﻤﺎ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮﺩ؟
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻣﻦ ﻣﺜﺒﺖ ﺷــﺪﻩ،
ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺍﺻﻼ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺭﻡ .ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ
ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺣﺎﻻ ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻢ
ﺍﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﻧﺸــﺎﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺴــﺌﻮﻻﻥ ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ ﺍﻋﻼﻡ
ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻣﻦ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺩﺍﻧﻢ ﺩﻭﻡ ﺁﺑﺎﻥﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺑﺎﻳﺪ 15ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻣﺎ 28ﺁﺑﺎﻥ
ﺭﻓﺘﻴﻢ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺁﻗﺎﻯ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟
ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺎﻩ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﺳﻢ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﺸﺪﻩ،
ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﭼﻴﺴــﺖ؟ ﭼﺮﺍ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻡ ﺍﺳــﻤﻢ ،ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒــﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ ﺗﺎ ﺑﻪﺣﺎﻝ ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ
ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﺪﺍﻡ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺎﻩ ﻓﺮﺻﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻫﻠﻴﻞ ﻣﻮﺗﻠﻮ
ﻛﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺳﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﺍﺳــﺖ ،ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﺶ ﻣﺜﺒﺖ
ﺷﺪ ،ﺧﻴﻠﻲ ﺯﻭﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻣﮕﺮ ﻋﺎﺷﻖ ﭼﺸﻢ ﻭ ﺍﺑﺮﻭﻱ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻬﻠﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩﻧﺶ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﭘﺎﺭﺳﺎﻝ
ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺍﺭﺩﻭ ﺑﻴﺎﻳﻢ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎﻱ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﺁﺳﻴﺎ ﺷﻜﺴﺘﻢ ﻭ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﻦ -ﻳﻚﺑﺎﺭ ﺩﺭ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﻪﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﺁﺳــﻴﺎﻳﻲ -ﺗﺴﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻮﺩ .ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﻢ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺗﺴﺖﻫﺎﻳﻢ
ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺷــﺪ ﻭ ﺣﺎﻻ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺴﺖﻫﺎﻳﻢ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺍﻳﻨﻬــﺎ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻭ ﭘﺪﺭﻡ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﺑﻴــﻞ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ
ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺍﺭﺩﻭ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ .ﺣﺎﻻ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻲﺷــﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻣﺪﻩﺍﻡ ﺍﺭﺩﻭ ﻭ
ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻢ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻣﻦ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻢ ﺭﺍ ﻋﻮﺽ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﺍﺳـﺖ .ﺷـﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﮔﻔﺖ
ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺼﺪﻭﻣﻴﺖ ﺑﺰﻥ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺣﺎﻻ ﺳﺨﻦ ﺍﺯ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻰ
ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺣﺮﻑ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ .ﭼﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺼﺪﻭﻣﻴﺖ ﺑﺰﻥ؟ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟ ﺍﮔﺮ ﻣﻦ
ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻲ ﺑﻮﺩﻡ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻛﺮﺩﻡ .ﭼﺮﺍ
ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻳﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﻋﻜﺲ ﺳﻌﻴﺪﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﺼﺪﻭﻡ
ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺖ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻴﺪ؟ ﭼﺮﺍ ﺁﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻛﺮﺩ؟
ﻣﮕﺮ ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﺑﺮﻭﻳﻢ ﻧﺮﻭﺩ؟
ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﺪ؟
ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻣــﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﻤﻲﮔﻴــﺮﺩ .ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﻓﺸــﺎﺭﺯﺍﺩﻩ
ﺑﻪﺭﻭﻳﻤﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﺑﻮﺩﻩ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭﻛﻴﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ
ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺸــﺖ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﺁﻗﺎﻯ
ﺣﻤﻴﺪ ﺳــﺠﺎﺩﻯ ،ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺁﻗﺎﻯ ﺳــﻌﻴﺪﻟﻮ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺎ ﺭﺍ
ﻣﻲﺩﻳﺪ ﺭﻭﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮﺩﺍﻧﺪ .ﻣﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻧﺪ ﺩﻓﺘﺮ ﻋﺎﻟﻤﻲ.
ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﺠﺎ ﺁﻣﭙﻮﻝ ﺯﺩﻧﺪ؟ ﺧﻮﺩ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ؟
ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﻱ ﺍﺭﺩﺑﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺁﻣﭙﻮﻝ ﺍﻧﺴــﻮﻟﻴﻦ ،ﺗﺴﺘﺴﺘﺮﻭﻥ
ﻭ ﺳــﻮﻣﺎﺗﻮﺗﺮﻭﭘﻴﻦ ﻣﻲﺯﺩﻧــﺪ ﻭ ﺑﻌــﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﺍﻳــﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺑﻼﻳﻲ
ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳــﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﺍﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ
ﺩﻳﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻣﻲﺧﻮﺍﺳــﺘﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻜﻨﻨﺪ .ﻣﻦ ﻭ
ﺑﻬﺪﺍﺩ ﺳــﻠﻴﻤﻲ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺎ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﭙﻮﻝﻫﺎ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ .ﭘﺪﺭﻡ ﻫﻢ
ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻲﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﻣﭙﻮﻝﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻢ .ﺧﻮﺩ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﻮﺩ.
ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺷـﻤﻨﻰ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﺷـﻤﺎ ﭼـﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘـﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ
ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻣﻲﺗﺮﺳـﻴﺪ
ﺭﻛﻮﺭﺩﺵ ﺭﺍ ﻛﺲ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺰﻧﺪ؟
ﺩﺭﺍﺭﺩﻭﻣﻮﺭﺩﺑﻲﻣﻬﺮﻱﻫﺎﻱﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩﻗﺮﺍﺭﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ.ﻭﻗﺘﻲﺑﻘﻴﻪﺑﭽﻪﻫﺎ
ﺑﻪ ﻭﺯﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﭼﻨﺪ ﺳﻜﻪ ﭘﺎﺩﺍﺵ
ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ،ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﻣــﻦ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭ ﺭﻛﻮﺭﺩﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻲﺯﺩﻡ
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻲﺭﻓﺖ .ﻭﻗﺘﻲ 210ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻜﻀﺮﺏ ﺯﺩﻡ
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺳــﺎﻟﻦ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ .ﻭﻗﺘﻲ 215ﻛﻴﻠﻮﮔــﺮﻡ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺯﺩﻡ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ
ﺳﺎﻟﻦ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩ .ﻭﻗﺘﻲ 250ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﻭﺿﺮﺏ
ﺯﺩﻡ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻫﺮ ﺑﺎﺭ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻱ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ
ﻓﺎﻳﺪﻩﺍﻱ ﻧــﺪﺍﺭﺩ .ﭼﺮﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺩﺍﺩ؟ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ
ﺩﺍﺭﻡ.ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩﺩﺭﺟﺎﻫﺎﻳﻰﺑﺎﺭﻫﺎﮔﻔﺘﻪﺑﻮﺩﻛﻪﺭﻛﻮﺭﺩﻣﻦﺭﺍﺑﺎﻳﺪﺍﺑﻮﺍﻟﻔﻀﻞ
)ﭘﺴﺮﺵ(ﺑﺰﻧﺪ.ﻣﻦﺳﻮﺧﺘﻢ .ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩﻣﻦﺭﺍ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩﻛﺮﺩ.ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺩﺍﺭﻡﺩﺭﺩ
ﻣﻲﻛﺸﻢ.ﻛﺴﻰﻧﻴﺴﺖﻣﻦﺭﺍﻧﺠﺎﺕﺩﻫﺪ.
ﺩﺍﺭﻭﻫﺎ ﺭﺍ ﺯﻳﺮﻧﻈﺮ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻡ
ﺍﻣﻴﺪ ﻧﺎﻳﻴﺞ
ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ
ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﻭﺯﻧﻪﺑــﺮﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﻯ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﺯﻳﺮﻧﻈﺮ ﻛﺎﺩﺭ ﻓﻨﻰ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺩﺍﺭﻭﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻡ ،ﺯﻳﺮﻧﻈﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ،ﺳﺮﻣﺮﺑﻰ
ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ
ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭﺭﺯﺵ ﻣﺮﺍ ﺗﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩ .ﻣﻦ ﺩﺭ
ﺍﻭﺝ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﺯﺩﻭﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﭘﺸﺖﭘﺮﺩﻩ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺷﺪﻩﺍﻡ .ﻓﻘﻂ ﻣﻦ
ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺒﺎﻧﻰﻫﺎ ﻧﺸﺪﻩﺍﻡ ﺑﻠﻜﻪ ﺭﺷﻴﺪ ﺷﺮﻳﻔﻰ ﻭ ﺍﻧﻮﺵ ﺁﺭﻣﻚ ﻫﻢ ﻛﻪ
ﺗﺴﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓﺷﺎﻥ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﺯﺩﻭﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﭘﺸﺖﭘﺮﺩﻩ
ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺴﺐ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﺟﺎﻩﻃﻠﺒﻰ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ
ﺩﺳــﺖ ﺑﻪ ﻫﺮﻛﺎﺭﻯ ﺑﺰﻧﻨﺪ.ﻭﻛﻴﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻡ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻭ ﻛﺎﺩﺭ ﻓﻨﻰ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ
ﺷــﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺣﻖ ﻭ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﻢ .ﻫﺮ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭﻯ ﻭﻗﺘﻰ ﺗﺴﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻣﻲﺩﻫﺪ
ﺩﻭ ﻓﺮﻡ Aﻭ Bﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻥ ﺗﺴﺖ ﺍﺳﺖ .ﻓﻘﻂ ﻓﺮﻡ Aﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻴﭻ
ﺧﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﻓﺮﻡ Bﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﻣﺪﺍﻝﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺟﺎﻡ ﺑﺎﺷــﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺁﺳﻴﺎ ﺩﺭ ﻛﻠﻜﺴﻴﻮﻥ ﻭﺭﺯﺷﻰﺍﻡ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻭﻟﻰ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻥ ﺗﺴﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻋﻤﺮ ﻭﺭﺯﺷﻰﺍﻡ ﺭﺍ ﺗﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩ.ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭﻫﺎﻯ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ
ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻠﻰﭘﻮﺷﺎﻥ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﺗﺴﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶﻫﺎ
ﻫﻤﮕﻰ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﻮﺩ .ﻭﻟﻰ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﺴــﺎﺑﻘﺎﺕ ﺟﺎﻡ ﺑﺎﺷﮕﺎﻩﻫﺎﻯ
ﺁﺳﻴﺎ ﺗﺴﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻣﻦ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﻮﺩ .ﻫﺮ ﺩﺍﺭﻭﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺯﻳﺮﻧﻈﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﻣﻦ ﻫﻴﭻﻭﻗﺖ ﻣﺘﺎﻥ ﻧﺨﻮﺭﺩﻩﺍﻡ .ﻣﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﻧﻄﻴﻨﻪ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﺩﺍﺭﻭﻳﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻜﺮﺩﻳﻢ .ﻣﻦ ﺍﺯ
ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﺮ ﻭﺭﺯﺷﻰ ﻣﺮﺍ ﺗﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻧﻤﻲﮔﺬﺭﻡ.
97
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺧﻄﻰ ﺍﺯ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﻫﺮﻛﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ
ﻣﻬﺪﻯ ﺧﺮﻡﺩﻝ
ﺳﺮ ﺩﺑﻴﺮ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺳﺎﻳﺖ ﺗﺎﺑﻨﺎﻙ
ﺍﻭﻝ -ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﭘﻠﻪﻫﺎﻯ ﻫﺘﻞ
ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻰ
ﺩﻭﺑــﺎﺭﻩﺍﺵ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺷــﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ،
ﺍﻳﻦ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻧﺶ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺯﻣﻴﻦ
ﺧﻮﺭﺩﻧﺶ ﺷــﺪﻧﺪ ،ﻫﻤﺎﻥ ﻭﻗﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﻣﻄﺐ ﭘﺰﺷﻜﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺳــﻔﺎﺭﺕ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ .ﺩﻛﺘﺮ
ﺑﻪﺷــﺪﺕ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﺑﻴﻤــﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻧﺎﺣﻴﻪ
ﻛﺒﺪﺵ ﺍﻇﻬــﺎﺭ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰ ﻛــﺮﺩ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﻫﺸــﺪﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻭﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪﺍﺵ
ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺭ ﻛﻨﺪ .ﺑﻌﺪ ﺍﻳﻦ ﺑــﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﻳﮕﺮ
ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ
ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﻟﻤﭙﻴﻚ ﻧﻴﺰ ﻛﺴﻰ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴﺖ
ﻛــﻪ ﻭﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳــﺖ ﺩﺭ ﭘﻜــﻦ ﺣﻀﻮﺭ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ؛ ﻫﻤﻪ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ
ﺍﻭ ﻣﻲﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ
ﻣﺎ ﻳﻚ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺳــﺎﺧﺘﻨﺪ ،ﻛﺴــﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻴﻬﻦ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺁﻓﺮﻳﻨﻰ
ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭﻯﺍﺵ ،ﻣﺮﺑﻴﮕﺮﻯﺍﺵ
ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖﺍﺵ ﺩﺭ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﻳﻚ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺧﻄﻰ ﺍﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ
ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ .ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺗﺨﺘﻪ
ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﺮﺑﻰ ﺷــﺪ ﻭ ﺣﺎﻻ ﻣﺪﻳﺮ ،ﻟﺒﺎﺱ ﺭﻳﺎﺳــﺖ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺣﺎﻻ ﺭﺋﻴﺲ ،ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﻣﺮﺑﻰ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺘﻬﻢ ﺍﻭﻝ ﻓﺎﺟﻌﻪ
ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﺍﺳــﺖ .ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﺒﻮﺩﻡ .ﺍﻭ ﻫﻤﻴﺸــﻪ
ﺑﺎﻻﻯ ﺳﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻠﻰ ﺣﺴــﻴﻨﻰ ،ﺍﻣﻴﺪ ﻧﺎﻳﻴﺞ ﻭ ...ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﻗﻮﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩ ﺁﻣﭙﻮﻝ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﻛﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺑﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ،ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻴﻢ.
ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎﻯ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ» :ﺧﻴﻠﻰﻫﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ
ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻧﺎﻣﺶ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﺧﻴﻠﻰﻫﺎ ﺩﺷــﻤﻦ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﺯﺵ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﺮﻑﻫﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺯﺩﻩﺍﻧﺪ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻣﻲﻛﻨﻢ ....ﭘﺪﺭ ﻋﻠﻰ
ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺩﺳﺖ ﺭﻭﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺍﺭﺩ؟
ﻣﻦ ﻫﻢ ﺩﺳﺖ ﺭﻭﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﭼﻪ
ﺣﺮﻑﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ؟ ﻣﻦ ﻛﻠﻰ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻡ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﺭﺳﺘﺎﻥ
ﺟﻠــﻮﻯ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺳــﻌﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻡ ﺍﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﺍﻳــﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﻣﻄﺮﺡ
ﻣﻲﺷــﻮﺩ ....ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﺮﻑﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﻭﺭ ﻛﺮﺩ .ﭼﺮﺍ
ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﻢ؟ ﺑﻴﻜﺎﺭ ﻛﻪ ﻧﺒﻮﺩﻡ ﺷــﺒﺎﻧﻪﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺍﺭﺩﻭ ﺑﺎﺷــﻢ ﻭ
ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻭﺯﻧﻪ ﺯﺩﻥ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺳــﺎﻟﻦ ﺧﺎﺭﺝ ﺷــﻮﻡ .ﻣﻦ ﺑــﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ
ﻛﻪ ﺩﻭﺳــﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﺟﺎﻧﺸــﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻳﻚ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭼﻪ ﺳﻌﻴﺪ،
ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺩﻳﮕﺮ«.
ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺣﺮﻑﻫﺎﻯ ﺳﻌﻴﺪﻋﻠﻰ ﺣﺴﻴﻨﻰ» :ﭘﺎﻧﺰﻭﺍﻥ ﺑﺎ ﺩﻫﺎﻥ ،ﺁﺭﻧﺞ
ﺳــﻌﻴﺪ ﺭﺍ ﻣﻲﻣﻜﻴﺪ ﺗﺎ ﻛﺒﻮﺩ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻜﺲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺳﻌﻴﺪ
ﻋﻠﻲﺣﺴﻴﻨﻲ ﻣﺼﺪﻭﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻛﺠﺎ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺼﺪﻭﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ؟ ﻫﻤﻪ
ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻧﻘﺸــﻪ ﺑﻮﺩ .ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦﻫﺎ ﻧﻘﺸﻪﺍﻱ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﻌﻴﺪ.
ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻲﺭﻭﻡ ﺭﻭﻱ ﺗﺨﺘﻪ ﻣﻲﻧﺸــﻴﻨﻢ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﻲﻛﻨﻢ .ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎ
ﺁﺑﺮﻭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻱ ﻧﻜﻦ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩ«.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻛﺪﺍﻡ ﺭﺍﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ
ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻭ ﻣﺮﺑﻰ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ
ﻭ ﺣﺎﻻ ﺭﺋﻴﺲ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ
ﺍﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭﺍﻥ ﺳﺮﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﻓﻀﺎﻯ ﺍﺭﺩﻭﻯ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﭼﻴﺰﻯ ﺷﺒﻴﻪ ﻃﻨﺰ ﻭ ﺷﻮﺧﻰ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻭﻡ -ﺭﻭﺯﻧﺎﻣــﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺑﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﺴــﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ
ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﺍﺳــﺖ» :ﺭﻭﺯﻯ ﺷﻴﺸــﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻯ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﺟﺮﻡ
98
ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﺷﻔﺎﻫﻰﺍﺵ ﺍﺯ ﻣﺤﻤﻮﺩ
ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﺭﻭﺯﻯ ﺩﻳﮕﺮ
ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻥ ﭼﻨﺪ
ﻣﻠــﻰ ﭘﻮﺵ ﻭﺯﻧﻪﺑــﺮﺩﺍﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ
ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﺯﺵ ﭘﺮﺣﺎﺷﻴﻪ
ﻫﻢ ﻧﻴﺴــﺖ ،ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﺴــﻠﺦ ﻣﻲﺭﻭﺩ!
ﺟﻠﺴــﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﮔﻮﺷــﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﺷﻬﺮ
ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ
ﺯﻳﺮﭘﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﻣﺮﺩﻯ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺗﺨﺘﻰ ﻭ ﺩﻫﺪﺍﺭﻯ ﺍﺳــﻄﻮﺭﻩ ﻣﻲﺷﺪ
ﻭ ﻣﺠﺴــﻤﻪﺍﺵ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﺩﻳﻦ
ﺷــﻬﺮ ﺧﻮﺩﻧﻤﺎﻳﻰ ﻣﻲﻛــﺮﺩ ،ﺭﻭﻯ
ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻲﺁﻳﺪ! ﺟﺮﻡ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ،ﻟﻐﺰﺵ
ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳــﻰ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺮﺑﻴﺎﻥ ﻣﻠﻰ ﻭ
ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﺍﻥ ﻧﻴﺴــﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺑــﻪ ﺩﻟﻴــﻞ ﺁﺯﺍﺩﻯﺍﺵ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﺤﺒــﻮﺏ ﺧﻮﺩ ﺯﻳﺮ
ﺗﻴﻎ ﺗﻴﺰ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ! ﺍﮔﺮ
ﺍﻭ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺒﺰ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﻣﻲﺑﺴﺖ ﻭ ﺣﺎﻣﻲ
ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﮕﺮﺍﻥ ﻣﻲﺷﺪ ،ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ،
ﺩﺭ ﻭﺻــﻒ ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪﻯﺍﺵ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﺪﻫﺎﻳــﻰ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺍﺩﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻛﺎﻏﺬ
ﻣﻲﺁﻭﺭﺩﻧﺪ؟! ﺳﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ...ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩﻫﺎ
ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺎ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﺍﻣﻴﺎﻝ ﺷــﺨﺼﻰ ﺧﻮﺩ
ﻣﻲﭘﺴﻨﺪﻳﻢ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯﺷــﺎﻥ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎﻯ ﺑﺮﻓﻰ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ
ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻳﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻗﻰ ﺗﻨﮓ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﻚ
ﺩﺭ ﻫﺘﻠﻰ ﺩﻭﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻛﺸﻰ ﺑﺪﻫﻴﻢ!«
ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻃﻌﻨﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻋﻤﻠﻰ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻟﻔﺎﻓﻪ
ﺑﻪ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺯﺩﻩ ﻣﻰﺷﺪ ،ﻋﻠﻰ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﻭ ﭘﺪﺭﺵ ﺻﺮﺍﺣﺘﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﺗﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﺩ ﻫﺮﻛﻮﻝ ﺳﺎﺑﻖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻰﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻰ ﺍﺯ
ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻰ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻗﻠﺒﺶ ﺑﻪ ﺗﭙﺶ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﺑﻪ
ﺍﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻳﻚ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻣﻠﻰ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮﺩ ،ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺍﻓﺸﺎﺭﺯﺍﺩﻩ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ
ﺩﺭ ﺳــﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺠﺎﺭﺳــﺘﺎﻥ ﺗﺎﻣﺎﺵ ﺁﻳﺎﻥ ،ﺭﺋﻴﺲ ﻗﻤﺎﺭﺑﺎﺯ ﻭ ﺭﺷﻮﻩﮔﻴﺮ
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮﻃﺮﻳﻖ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺟﻤﻊ ﺷــﻮﺩ ﻭ ﺣﺴــﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ
ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﺳﺎﺑﻖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﺸﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ ،ﺷــﻜﺎﻳﺖ ﻗﻀﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰ
ﻭ ﺣﻜﻤﻴﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻭﺭﺯﺷــﻰ ﺗﻮﺳــﻂ ﺍﻣﻴﺪ ﻧﺎﻳﻴــﺞ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ
ﺩﺍﺭﺩ ﺩﻭﭘﻴﻨﮕــﻰ ﻧﺒــﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻳﻚ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﺜﻴﻒ ﺷــﺪﻩ،
ﻫــﻢ ﻣﺎﺟﺮﺍﻳﻰ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﻧﮕﺎﺭ ﻗــﺮﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳــﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣﺴــﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺩﺳــﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ
ﺍﻳﻦ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﻤﻰﺧــﻮﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻧﻮﺷــﺘﻪﻫﺎﻯ ﺑﺮﺧﻰ
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﺳــﺎﻳﺖﻫﺎﻯ ﻟﺠﻦﭘﺮﺍﻛﻦ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭﺩﺁﻭﺭ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ
ﻧﺘﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭﺵ ﺑﻪ ﺳﺎﺩﮔﻰ ﮔﺬﺷﺖ.
ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻭﺯﻧﻪﺑــﺮﺩﺍﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺴــﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺘﺶ ﺍﺯ ﺍﺣﻤﺪﻯﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺷﻴﺸﻪ
ﺧﻮﺩﺭﻭﻳﺶ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺭﺑﻂ ﺩﻫﻨــﺪ ،ﻋﻴﻦ ﺗﻮﻫﻢ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﺮﺍﻯ
ﻓﺮﺍﻓﻜﻨﻰ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﻋﻠﻰ ﺣﺴﻴﻨﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎ ﻭ ﻣﻮﺳﺎﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ
ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻫﻢﺗﻴﻤﻰﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻯ
ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺑﺎ ﮔﻞﺁﻟﻮﺩﻛﺮﺩﻥ ﺁﺏ ،ﺍﺯ ﻣﻬﻠﻜﻪ ﺑﺮﻫﺎﻧﻨﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻗﻴﻤﺘﻰ؟ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻠﻒ ﺷــﺪﻥ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳــﺖ ﻭ
ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴــﺖ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﺎﻣﺶ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣــﺪﺍﻝﺁﻭﺭﺍﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ
ﺍﻟﻤﭙﻴﻜﻰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﻧﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﺯﺍﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ؟
ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﻣﻘﺼﺮ ﺍﺳﺖ
ﺭﺍﻣﻴﻦ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ
ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﺳﺘﺎﺩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻋﻼﻡ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻳﻚ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺷﻮﺩ ،ﻭﻟﻲ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﺻﻠﻲ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ
ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ Aﺑﺎﺧﺒﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺧﻮﺩ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍ
ﻛﻪ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﻭﻝ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ
ﺗﺒﻌﺎﺕ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺷﺨﺺ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ
ﻧﻤﻮﻧﻪ Aﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪ ﺍﺯ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺴــﺘﻨﺪﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﺪ ﺗﺎ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻮﺩ.
ﺍﮔﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ Bﻋﻠﻲ ﺣﺴــﻴﻨﻲ ﻫﻢ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺍﻭ
ﻣﺴــﺘﻨﺪﺍﺗﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ Bﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻭﻗﺘﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ Bﻳﻚ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﻣﺜﺒﺖ ﺷــﺪ ،ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ
ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﺍﺑﻼﻍ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛــﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ Bﻭﻱ ﻣﺜﺒﺖ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻭﻟﻲ
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﺍﻃﻼﻉ ﺩﺍﺩﻩ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﻣــﻮﺭﺩ ﺍﺗﻔﺎﻗــﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻦ ﺍﺻــﻼ ﻧﻤﻲﺩﺍﻧﻢ ﭼﻪ ﺷــﺪﻩ ﻭ
ﭼﻪ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻭ ﭼﻪ ﻛﺴــﻲ ﺩﺭﺳــﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳــﺪ .ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻦ
ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺎ ﻧﻴﺴــﺖ .ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ
ﻧﻤﻮﻧﻪ Bﻛﻨﺪ .ﺍﮔﺮ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ Bﺁﺯﻣﺎﻳﺶ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺷــﺎﻳﺪ ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳــﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ Bﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﻫﻨﻮﺯ
ﺧﺒﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻥ ﺗﺴﺖ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﺭﻭﻱ ﺳﺎﻳﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ
ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪﻫﺪ ،ﺷﺎﻳﺪ
ﻫﻢ ﺑﻪﺯﻭﺩﻱ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻛﻨﺪ.
ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩ
ﻛﻠﻦ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﻭ 10ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺍﻋﻼﻡ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷــﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﻭ ﻧﻴﻢ ﻃﻮﻝ ﺑﻜﺸﺪ.
ﺷــﺎﻳﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺪﺭﺍﺳــﻴﻮﻥ ﻣﻠﻲ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺩﻳﺮ ﺭﺳــﺎﻧﻪﺍﻱ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧــﺪ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴــﻢ ﺭﻭﺍﻝ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ
ﭼﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ .ﺍﮔﺮ ﺭﻳﺎﺣﻲ ﺑﻪ ﺭﺳــﺎﻧﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ
ﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳﺖ ،ﺣﺘﻤﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻳﺎ ﻓﺪﺭﺍﺳﻴﻮﻥ
ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻃﺒﻖ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﻣﺎﺩﺭ ،ﭘﺪﺭ ،ﻫﻤﺴﺮ ﻳﺎ ﻣﺮﺑﻲ ﻳﻚ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ
ﺑﻪ ﻭﻱ ﻣــﻮﺍﺩ ﻧﻴﺮﻭﺯﺍﻳﻲ ﻏﻴﺮﻣﺠﺎﺯ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﻭﺭﺯﺷــﻜﺎﺭ
ﻣﻘﺼﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷــﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﻢ ﺗﻮﺑﻴﺦ ﺷﻮﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺍﺻﻠﻲ
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﻣﺸﻜﻞ ﺩﻭﭘﻴﻨﮓ ﻭﺯﻧﻪﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻓﻘﻂ ﺧﺎﺹ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ،2009ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﻟﺠﺰﺍﻳﺮ،
ﻳﻮﻧﺎﻥ ﻭ ﻗﺰﺍﻗﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﻭ ،ﺳﻪ ﻭ ﺩﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ،
ﻫﻨﺪ ،ﺍﻭﻛﺮﺍﻳﻦ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺷﺶ ،ﺩﻭ ﻭ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ
ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺳﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
2008ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻣﻨﺴــﺘﺎﻥ ،ﺑﻠﻐﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ،ﻛﻮﺑﺎ ،ﻳﻮﻧﺎﻥ ﻭ
ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ 11 ،2 ،12 ،3ﻭ ﭼﻬﺎﺭ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ،
ﺍﺭﺩﻥ ،ﻗﺰﺍﻗﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻭﻧﺰﻭﺋﻼ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﻚ ،ﺩﻭ ،ﺩﻭ ،ﺳﻪ ﻭﺭﺯﺷﻜﺎﺭ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.