ماهنامه مثلث شماره 132
ماهنامه مثلث شماره 132
ماهنامه مثلث شماره 132
تب گرانی در شهر
گزارش های میدانی از افزایش قیمت ها
در نقاط مختلف تهران
هفته نامه خبری،تحلیلی /سال سوم /شماره صد و سی و دوم 10/تیر ماه 92/1391صفحه1500/تومان
ایا اصالح طلبان
از نامزدی شیخ
حمایت می کنند؟
بررسیتئوریوحدتملی
اصالح طلباندرمثلث
با نوشتار و گفت و گوهایی از:
امیر محبیان ،پرویز سروری
نظام الدین موسوی
و صادق زیباکالم
عدالت خواه انقالبی
نگاهی به زندگی و افکار
حسن رحیم پور ازغدی و ماجرای ترورش
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
نیمه روشن ،نیمه تاریک
چرادنیزلیبهپرسپولیسبازنگشت؟
جیرانی یک سال و نیم قبل پیشنهاد
تعطیلی هفت را داد
ناگفته هاییازتعطیلیبرنامهسینماییفریدونجیرانی
اربکان یا اردوغان؟
رئیس جمهورمصرکیستوچهمی گوید؟
اا
زد
با
ای ع
د بر
ی
عت
7
1
-
رمندان معاصر ت
ج
س
م
ز هن
ی
و
یا
ن اق
0
1
خ
ت
ا
ی
ر
5
ا
ثار
م از ت
1تیر
مو
سا
ادرس :خیابان افریقا ،ابتدای سعیدی ،پالک 2
ART GALLERY TALAIE
ب
شور
ک
ی
ش
20
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
اهمیت انگیزه و محتوا در
انقالب ها
در انقالباتی که در عالم واقع می ش��ود یا در ش��ورش ها یا
در کودتاها ،یکی اصل این ش��ورش و انق�لاب و کودتا ،یکی
انگیزه اش ،یکی محتوایش؛ اینها س��ه امری است که باید در
ان توجه کرد .خودش��ان ،خود انقالبات یا خود اینها ش��بیه
به هم اند ،یا ش��ورش اس��ت یا کودتاس��ت یا انقالب ،صورتا
خبرنامه
14-25
خط قرمز نداریم
دشواری ها ی اقای رئیس جهمور
دیدار پرحاشیه در کابل
یحیا! چه شد که اخر در غسل خون شدی؟
سیاست
26 - 37
ی کنند؟
ایا اصالح طلبان از نامزدی شیخ حمایت م
چه کسی لیدر می شود؟
اصالح طلبان برنامه ندارند
شرایط سیاسی امروز با دوم خرداد 76کامال متفاوت است
بین الملل
38 - 51
برادر ُمرسی
شرایط سخت برای تل اویو
اربکان یا اردوغان؟
گریز از ورشکستگی
بحران پرداخت مستمری ها در امریکا
گزارشهای میدانی از افزایش قیمتها
در نقاط مختلف تهران
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال سوم /شماره صد و سی و دوم 10/تیر ماه 92/1391صفحه1500/تومان
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
بررسیتئوریوحدتملی
اصالحطلباندرمثلث
با نوشتار و گفتوگوهایی از:
امیر محبیان ،پرویز سروری
نظامالدین موسوی
و صادق زیباکالم
عدالتخواه انقالبی
نگاهی به زندگی و افکار
حسن رحیمپور ازغدی و ماجرای ترورش
ISSN: 2008-5281
عکس :مجید عسگری پور
ایا اصالح طلبان
از نامزدی شیخ
حمایت می کنند؟
MOSALAS.IR
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
مثلث
تب گرانی در شهر
نیمهروشن ،نیمهتاریک
چرادنیزلیبهپرسپولیسبازنگشت؟
جیرانی یک سال و نیم قبل پیشنهاد
تعطیلی هفت را داد
ناگفتههاییازتعطیلیبرنامهسینماییفریدونجیرانی
اربکان یا اردوغان؟
رئیسجمهورمصرکیستوچهمیگوید؟
مثل انس��ان ها می ماند که همه صورتش��ان مثل هم هست
اما معناش��ان فرق با هم دارد .انگیزه ها مهم است و محتواها.
گاهی وقت ها انگیزه خوب است ،محتوا خوب نیست ،گاهی
وقت ها محتوا خوب است ،انگیزه درست نیست .ممکن است
یک نفر حاال -حاال نس��بت به یک نف��ر عرض می کنم -یک
نفر ادم ب��ا یک انگیزه خوبی بخواهد ی��ک کار خوبی به نظر
خودش انجام بدهد و او بد باش��د ،این ادم مصاب است لکن
کارش خالف اس��ت .یک اشخاصی می شود که یک کارهای
خوبی انجام می دهند با انگیزه بد .مثال یک کسی کشف یک
چیزی می کند و انگیزه اش بد اس��ت ب��رای این کار و کارش
خوب اس��ت ،یک وقت هم هر دویش خوب هستند .انقالب
فرهنگی هم همین جور است که یک انقالب است که تحول
است از یک حالی به حالی دیگر ،نه پیشبرد همان چیزی که
هست .چنانچه انقالب جمهوری اسالمی در کل هم همین
طور است ،یک انقالب ش��د توسط مردم ،یک انگیزه انقالب
بود و یک محتوای انقالب .امیدوارم که انگیزه انقالب در مردم
الهی باش��د .اما در انقالبات ممکن است که ما انقالب بکنیم،
یک حکومتی را برداری��م ،یک حکومت دیگر برای خودمان
درست کنیم ،خودمان می خواهیم به یک نوایی برسیم ،کار
نداریم ببینیم چه بشود .این چه محتوایش خوب باشد ،چه
محتوایش بد باشد برای ما فایده ندارد ،برای اینکه می خواهد
تش��کیل بدهد وقتی انگیزه اش این است که فقط به دستش
بیاید یک قدرتی ،بخواهند قدرتمند باش��ند ،او سابقی بوده،
ما ان قدرت را از او بگیریم ،خودمان بگیریم .این با او نس��بت
به اصل مساله انگیزه فرقی ندارد؛ یعنی ،یک حکومتی رفته
اس��ت ،یک حکومت دیگری هم امده است ،هر دویشان هم
مثل هم هستند ،مثل سایر کودتاها می ماند که در دنیا واقع
می ش��ود ،این فرقی با هم ندارد .یک وقت این است که یک
قیام می شود ،یک نهضتی می ش��ود برای یک کار خوبی اما
الهی نیست.
پرونده ویژه
70 -73
عدالت خواه انقالبی
کدام مبارزه مقدس است؟
کتاب هایی برای فردا
تو گویانتقادی
گف
ورزش
74 -79
مصطفی دنیزلی؛ نیمه روشن ،نیمه تاریک
خداحافظافندی
موانع بازگشت اقای سرمربی
می دانستم دنیزلی به پرسپولیس ب ر نمی گردد
جامعه
62-69
تب گرانی در شهر
نان داغ در شمال شهر
روایت جنوب شهری ها از گرانی
ایا پایان گرانی ،ارزانی است؟
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :مصطفی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعضای تحریریه و همکاران :زهیر توکلی-خسرو معتضد -شاهده یوسفی
یاسین سیف االسالم -امید کرمانی ها-فاطمه میرزایی -شیما غفاری -زهرا راد-
عاطفه کربالئی -محمد تاجیک -حسین غالمی -شادی خوشکار خیری-
حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی -شاهین فتحیان -محمد جواد پاینده
دبیراجرایی :سمانه مومنی
فنی:نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی -مهدی ابراهیمی
و نیوشا ملک نیازی
تصحیح :ژیال شاکری -داوود جوکار
حروفچینی :داود حشمتی
امور اداری :محمد شکرالهی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
انفورماتیک :شهرام رحمتی
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -مهندس واعظی -دکتر ایت اهلل ابراهیمی -
دکتر غالم حسن تقی نتاج -حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری
مهندس بهرامی -مهندس مهرداد نصرت پور -حسین مجاهدی -
هادی انباردار -س��ید عارف علوی -مهندس امینی -رضا راس��تی
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :رواق
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم ،پالک
،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
خبرنامه
در خبرنامه این هفته س��خنان رهبر معظم انقالب اسالمی در دیدار رئیس ،مس��ئوالن عالی و قضات قوه قضائیه
درج شده است .مرور رسانه ها ،گزارش هاوخبرهایی در حوزه های مختلف از بخش های گوناگون خبرنامه این
شماره است.
خبرنامه
مثلث شماره132
خط قرمز نداریم
دشواری ها ی اقای رئیس جهمور
دیدار پرحاشیه در کابل
توصیه به اصولگرایان
14
خبرنامه
مثلث شماره132
15
رهبر معظم انقالب در دیدار مسئوالن عالی قضایی:
همکاری قوای سه گانه ،الزم ،قطعی و فریضه است
خبرنامه
رهبر معظم انقالب اسالمی تاکید کردند« :دولت،
مجلس و قوه قضائی��ه ،همه در جبهه واح��د دفاع از
اسالم ،ملت ایران و استقالل و هویت کشور در مقابل
تالش همه جانبه قدرت های استکباری قرار دارند و
باید با پرهیز از مسائل حاشیه ای و اختالفی به یکدیگر
کمک کنند».
حضرت ایت اهلل خامن��ه ای ،رهبر معظم انقالب
اس�لامی در دیدار رئیس ،مس��ئوالن عالی و قضات
قوه قضائیه ،ارتقای دس��تگاه قضایی به منظور تحقق
عدالت قضایی در جامعه را مهمترین هدف برشمردند
و ضمن تبیین برخی نکات مهم برای رس��یدن به این
هدف ،همکاری همه دستگاه ها به ویژه قوای سه گانه را
در شرایط کنونی فریضه و الزم دانستند و تاکید کردند:
«دولت ،مجل��س و قوه قضائیه ،هم��ه در جبهه واحد
دفاع از اس�لام ،ملت ایران و استقالل و هویت کشور
در مقابل تالش همه جانبه قدرت های استکباری قرار
دارند و باید با پرهیز از مسائل حاشیه ای و اختالفی ،به
یکدیگر کمک کنند».
در این دیدار ک��ه در تاالر اماکن متبرکه اس��تان
قدس رضوی در مشهد مقدس و در سالروز شهادت
ایت اهلل بهش��تی و 72تن از یاران انقالب اسالمی در
هفتم تیر سال ،1360برگزار شد ،رهبر انقالب اسالمی
ضمن تجلیل از ش��هید بهشتی و ش��هدای هفتم تیر،
ارتقای قوه قضائی��ه و تحقق عدالت قضایی مورد نظر
نظام اسالمی را زمینه ساز حل بس��یاری از مشکالت
و برچیده شدن مفاسد دانستند و افزودند« :با توجه به
ظرفیت های موجود در کشور ،قطعا می توان با تالش و
ابتکار و به کارگیری ظرفیت ها ،به هدف بزرگ ارتقای
دستگاه قضایی رسید».
حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای ،در تش��ریح زیر
س��اخت های مورد نیاز ب��رای ارتق��ای قوه قضائیه،
خاطرنش��ان کردند« :تدوین برنام��ه ای جامع ،کامل،
دقیق و همه جانبه ،یکی از اساس��ی ترین کارها برای
ارتقای این قوه است».
ایش��ان تاکید کردند« :تدوین برنامه جامع ،کار
بسیار مهمی است ،اما مهمتر از ان ،اجرایی و عملیاتی
شدن این برنامه جامع و حرکت شتابنده برای اجرای
ان است ».رهبرمعظم انقالب اسالمی افزودند« :منظور
از حرکت شتابنده ،ش��تاب زدگی در حرکت نیست،
بنابراین باید با حوصله و دقت اما ب��دون تاخیر ،این
کار انجام ش��ود ».رهبر انقالب اسالمی ،اتقان احکام
قضایی را یکی دیگر از پیش نیازهای ارتقای قوه قضائیه
برشمردند و خاطرنش��ان کردند« :احکام قضایی باید
از انچنان اس��تحکام محتوایی برخوردار باش��ند که
اگر در معرض نظر متخصصان امور فقهی و حقوقی
قرار گیرند ،قاض��ی صادر کنن��ده ان ،هیچ دغدغه ای
نداشته باشد ».حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند:
«تصمیم برای اتقان احکام دادگاه ها باید در قوه قضائیه
فراگیر شود ،زیرا نقض مکرر احکام دادگاه های بدوی
نشان دهنده نقض محتوایی و شکلی احکام است».
ایشان همچنین با تاکید بر لزوم کاهش توسل به
زندان در مجازات ها ،به عنوان یک سیاس��ت جاری
در قوه قضائیه خاطرنش��ان کردند« :باید ت��ا انجا که
ممکن اس��ت ،مجازات زندان به حداقل برسد ،زیرا
زندان یک پدیده نامطلوب است و تبعات گسترده ای
برای زندانی��ان ،خانواده های ان��ان و حتی محیط کار
مثلث شماره132
16
افراد دارد».
رهبر انقالب اسالمی حفظ ابروی افراد را یکی از
مسائل بسیار حساس و مهم برشمردند و خاطرنشان
کردند« :بخش قابل توجهی از این موضوع ،متاسفانه
به فضاسازی ها و شایعه سازی های برخی مطبوعات
و پایگاه های رایانه ای مربوط می شود ،اما قوه قضائیه
نباید به هی��چ وجه تحت تاثیر این جوس��ازی ها قرار
گیرد ».ایش��ان کادرس��ازی برای مناصب مدیریتی و
مسئولیت های ارشد قوه قضائیه را از دیگر لوازم ارتقای
دستگاه قضایی برشمردند.
حضرت ایت اهلل خامن��ه ای در بخش دیگری از
سخنان خود همکاری قوای سه گانه را یکی از نیازهای
کنونی کشور دانس��تند و افزودند« :امروز قدرت های
زورگوی دنیا ،تمام توان خ��ود را متمرکز کرده اند تا
ش��اید بتوانند به نظام جمهوری اس�لامی و حرکت
عظیم انکه الهام بخش دنیای اس�لام است ،خدشه ای
وارد کنند».
ایش��ان بیداری کنونی در دنیای اس�لام و شوق
روزافزون توده ه��ای مردم به ارمان های اس�لامی را
نتیجه حرکت پیش رونده جمهوری اس�لامی ایران
در افکار عمومی دنیای اس�لام دانستند و خاطرنشان
کردند« :هر موفقیت یا پیشرفت علمی نظام اسالمی،
حرکت های عظیم اجتماعی مردم همچون انتخابات
پرش��ور و همچنین ایس��تادگی و مقاومت جمهوری
اسالمی در مقابل زورگویی های اس��تکبار ،هر کدام،
مشوقی برای ملت ها به منظور پیگیری استقالل بر پایه
اسالم است و بر همین اساس قدرت های زورگو تمام
توان خود را روی ملت ایران متمرکز کرده اند تا شاید
این کانون اصلی را از رونق بیندازند».
رهب��ر انقالب اس�لامی جنجال ه��ای مختلف
ضد نظام اسالمی به ویژه در زمینه حقوق بشر و انرژی
هسته ای را در همین چارچوب ارزیابی و تاکید کردند:
«این قدرت های زورگو که به دروغ نام خود را جامعه
جهانی می گذارند ،تالش دارند جمهوری اس�لامی
ی خود محروم کنند».
ایران را از پشتوانه مردم
حضرت ایت اهلل خامنه ای در تشریح این توطئه
افزودند« :هدف اصلی قدرت های استکباری از اعمال
تحریم ها ،مردم ایران هستند تا فشارها باعث شود مردم
رهبر معظم انقالب اسالمی حفظ
ابروی افراد را یکی از مسائل
بسیار حساس و مهم برشمردند
و خاطرنشان کردند« :بخش
قابل توجهی از این موضوع،
متاسفانه به فضاسازی ها
و شایعه سازی های برخی
مطبوعات و پایگاه های رایانه ای
مربوط می شود ،اما قوه قضائیه
نباید به هیچ وجه تحت تاثیر این
جوسازی ها قرار گیرد».
به ستوه بیایند و از نظام اسالمی جدا شوند ،اما به فضل
الهی در این توطئه نیز شکست خواهند خورد زیرا انها
مردم و مس��ئوالن ما را همچنان نش��ناخته اند ».ایشان
تاکید کردند« :این خدعه دشمن ،برای مردم به خوبی
ش��ناخته ش��ده و به همین دلیل مردم در عرصه های
مختلف حضور پرشورتری دارند و مسئوالن نیز حقا و
انصافا تمام تالش خود را به کار گرفته اند».
رهبر انقالب اسالمی با اشاره به تالش همه جانبه
امریکا برای محاصره جمهوری اسالمی ایران افزودند:
«انها خودش��ان امروز در محاصره مشکالت جدی و
غیرقابل حل هستند ،در حالیکه ایران به لطف خداوند،
همه امکانات مورد نیاز را در اختیار دارد».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای ،امکان��ات و ثروت
داخلی ،مردم خوب ،وجود منابع انس��انی و نداشتن
بدهکاری جهانی را از نقاط قوت ایران برش��مردند و
افزودند« :در شرایط کنونی ،دشمن با همه توان وارد
میدان شده تا دسترسی جمهوری اسالمی به این منابع
و نقاط قوت را کاهش دهد ،اما از طرف دیگر مسئوالن
هم تمام توان خ��ود را به کار گرفته اند ت��ا این توطئه
خنثی شود ».ایشان تاکید کردند« :در چنین شرایطی،
همکاری همه دستگاه ها و قوای سه گانه الزم ،فریضه و
قطعی است ».رهبر انقالب اسالمی افزودند« :هرگونه
واگرایی نیروها و قوای س��ه گانه از یکدیگر ،به ضرر
کشور اس��ت ،بنابراین همه باید با یکدیگر همکاری
کنند ».حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند« :دولت،
مجلس و قوه قضائیه ،همه در یک جبهه و ان هم جبهه
دفاع از اسالم ،ملت شریف ایران و استقالل و هویت
کشور قرار دارند و بر همین اساس ،کمک به یکدیگر
باید اصل قرار گیرد و برخی بگومگوها و خدشه ها در
کار یکدیگر ،حذف شوند».
ایشان خاطرنشان کردند« :اگر هر یک از طرف ها
بخواهد دائما به کار طرف دیگر بپردازد ،مشکل حل
نخواهد شد ،بنابراین هر یک از قوا از جمله قوه قضائیه
باید وظیفه خود را به طور کامل انجام دهند و با قوای
دیگر همکاری کنند».
رهبرمعظم انقالب اس�لامی بار دیگر بر تخلف
ناپذیر بودن وعده اله��ی مبنی بر یاری تالش کنندگان
در راه حق ،تاکید کردند .حض��رت ایت اهلل خامنه ای
همچنین از تالش های رئیس قوه قضائیه و مسئوالن،
قضات و کارکنان دس��تگاه قضایی تشکر و قدردانی
کردند .در ابتدای این دیدار ای��ت اهلل املی الریجانی
رئیس قوه قضائیه در گزارش��ی از عملکرد سه س��اله
دستگاه قضایی ،ضمن اش��اره به دو عامل مهم مورد
تاکید رهب��ر معظم انق�لاب از جمله حف��ظ «اقتدار
قوه قضائیه» و «اعتماد عمومی جامعه» مجموعه ای از
اقدامات دستگاه قضایی را برای رسیدن به این اهداف
تشریح کرد .رئیس دس��تگاه قضا توسعه و بازسازی،
بهره گیری از فناوری های نوین ،توجه ویژه به موضوع
نظارت ،راه اندازی معاونت مطالعات راهبردی ،تدوین
برنامه جامع ،برخورد قاطع با مفاسد اقتصادی و مقابله
بی امان با قاچاقچیان و برهم زنندگان امنیت اجتماعی،
ساماندهی مس��ائل مرتبط با ثبت اس��ناد و امالک در
کشور ،توجه ویژه به موضوع پیش��گیری از جرائم و
حضور فعال در مجامع بین المللی برای مقابله با هجمه
غرب درخصوص حقوق بش��ر را از جمله اقدامات
دستگاه قضا برشمردg .
تیتریک
خط قرمز نداریم
روایت ایت اهلل املی الریجانی از رویه برخورد با پرونده ها
خبرنامه
ایت اهلل صادق املی الریجانی که سکاندار
دستگاه قضایی است هفته گذشته با اظهاراتش
در همای��ش سراس��ری قوه قضائیه در مش��هد
خبرساز شد .او که در این همایش ساالنه پس از
محمود احمدی نژاد ،رئیس جمهور پشت تریبون
قرار گرفت در مهمترین فراز از سخنانش تاکید
کرد که قوه قضائیه تابع توهم برخی در خصوص
خط قرمزها نیس��ت .عل��ی الریجان��ی ،رئیس
مجلس نیز اخرین سخنران این همایش بود.
ایت اهلل املی الریجانی در مهمترین بخش
از س��خنانش با اش��اره به روند مبارزه با مفاسد
اقتصادی و اجتماعی ،با بیان اینکه می دانس��تیم
برخورد با دانه درش��ت ها از همه جا صداها را
بلند می کند گفت« :م��ا در قوه قضائیه خط قرمز
نداریم .کتاب رس��ول اهلل(ص) خط قرمز ندارد
کجای سیره الهی برای کسی خط قرمز توهمی
ایجاد شده است» .
او با بیان اینکه همه اینها توهم است ،گفت:
«ما نمی توانیم تابع توهم خط قرمز برخی باشیم،
از روزی که امدم گفتم اینجا محل خط قرمزها
نیست».
وی اف��زود« :من در قوه قضائیه دوس��ت،
اشنا ،برادر و فرزند نمی شناسم .در قوه قضائیه
همانطور که قضات باید برخورد کنند از دوست
و اشنا و فرزند خبری نیست».
رئیس دس��تگاه قضایی گف��ت« :هر وقت
توانستیم عواطف را زیر بار اراده قوی نگه داریم
ان وقت به قوه قضائیه مطلوب به معنای واقعی
رسیده ایم .حضرت علی (ع) در فرمایشی قبل
از جنگ صفین فرمودند ما می دیدیم که در کنار
پیامبر با پدران ،فرزن��دان و خانواده می جنگیم
همه اینها موجب امری نش��د مگر اینکه ایمان
ما بیشتر شد».
امل��ی الریجانی گف��ت« :ما به گ��رد این
حرف ها نمی رس��یم ،اما باید کاری کنیم که در
مقام قضاوت اگ��ر طرف ما برادرم��ان هم بود
یا کیف پول و وعده رش��وه هم دادند دستمان
نلرزد».
وی ب��ا بیان اینک��ه در این قضیه مش��کل
خودمان هستیم نه قانون ادامه داد« :تزکیه نفس
وظیفه عمومی هر کسی است .دستگاه قضایی هم
یک مرتبه بیشتر به ان احتیاج دارد ،زیرا موضوع
مربوط به خودش نیس��ت ،راه اینک��ه اراده ها
پوالدین شود برگشت به خود و حق تعالی است.
انسانی که خودش را نس��اخته باشد نمی تواند
اراده قوی داشته باشدg ».
مثلث شماره132
17
مرور رسانه ها
مطبوعات در هفته ای که گذشت
دشواری ها یاقای مرسی
یاسین سیف االسالم
خبرنامه
محمد المرس��ی باالخ��ره رئیس جمهور ش��د و
اخوان المسلمین پس از گذشت حدود 100سال توانست
طعم قدرت را در ق��وه مجریه تجربه کن��د .اخوانی ها
س��ال های زیادی را تنها مبارزه کرده اند و در برهه های
گوناگون تاریخ مصر همواره به حاش��یه رانده شده اند.
یک روز به زور پادشاهان دست نشانده و یک روز هم با
سرکوب افسران ملی گرا .اما سیاست ،بازی های فراوانی
دارد .پیروزی المرس��ی و رئیس جمهور شدنش هم از
جمله این بازی هاست .حاال اسالمگرایان پس از یک قرن
اپوزیسیون بودن حال باید اپوزیسیون های خود را تحمل
کنند .انها در مصر جدید هم توان تعیین کنندگی را لمس
خواهند کرد و هم قابلیت های حکومتی خود را محک
می زنند .در ایران هم عالوه بر موضوعات جنجالی مانند
اقدامات اخیر نیروی انتظامی و یا سخنان شنیدنی و دیدنی
مدیر عامل پرسپولیس ،انتخابات ریاست جمهوری اینده
و نحوه حض��ور گروه ها و جریانات سیاس��ی در راس
اخبار مطبوعات است .با وجود انکه حدود یک سال تا
این رخداد سیاسی زمان باقی است ،اما هم چهره ها و هم
گروه های مختلف مشغول رایزنی ها و برنامه ریزی های
معطوف به ان ش��ده اند .جریان اصالحات هم از جمله
این جریانات اس��ت .انها در انتخابات مجلس حضور
پر رنگی نداشتند و حتی برخی منتظر کاهش مشارکت
مردم به خاطر قلت حضور اصالح طلبان بودند .اما انچه
رخ داد در راستای بی اثر بودن این رویکرد دوم خردادی ها
در میزان مشارکت عمومی ،تحلیل و تفسیر شد.حاال انها
با تجربه مجلس رو به سوی ریاست جمهوری دارند.
مثلث شماره132
اصالح طلبان شرایط را بررسی کنند
روزنام��ه ش��رق درب��اره ل��زوم حض��ور فعال
اصالح طلب��ان در عرصه سیاس��ی کش��ور ب��ه نقل از
حسین انصاری راد نوشته است« :این مساله بستگی به
تصمیم حساب شده و دقیق اصالح طلبان دارد چرا که
اصالح طلبان از جمله مجمع روحانی��ون ،کارگزاران،
مجمع محققین و س��ایر ش��خصیت های شناخته شده
اصالح طلب باید با مش��ورت باهم ش��رایط را ارزیابی
کنند .من معتقدم که باید بررسی شود که ایا امکان کار
18
مثبت یا موثری که توس��ط اصالح طلبان صورت گیرد
و بتواند بار کش��ور را تا حدی سبک کند ،وجود دارد یا
خیر .در صورتی که راه برون رفت از مش��کالت فعلی
کش��ور برای اصالح طلبان قابل تص��ور و امکان پذیر
باش��د ،ش��رکت انها در انتخابات ات��ی مانعی نخواهد
داشت ».انصاری راد که س��ابقه نمایندگی مجلس را در
دور ششم مجلس شورای اسالمی دارد همچنین گفته
است« :هیچ فرد ،حزب ،دولت یا حتی نظامی بی نیاز از
ارزیابی و اسیب شناسی عملکرد و سیاست های خود
نیست .بنابراین نه تنها بجاس��ت بلکه ضرورت دارد تا
دولت اصالحات و نمایندگان مجلس ششم و احزاب
و گروه های اصالح طلب یا حتی شخصیت های مستقل
اصالح طلب به عملکرد گذش��ته خود به ش��کل دقیق
رسیدگی کنند و با سنجش درست موفقیت ها و اشتباهات
گذشته برای اینده تصمیم جدی بگیرند .شناخت نقاط
ضعف و اسیب و کنار گذاشتن انها و تقویت نقاط قوت
در مقام مصادیق و انطباق ،عرصه گس��ترده و وسیعی
دارد که بررس��ی ان می تواند مورد اختالف بسیاری از
کار شناسان و اصالح طلبان باشد».
واکنش اصالح طلبان
در این میان اما برخی از رس��انه های اصالح طلب
بر این باورند که جریان اصولگرا ب��ا ایجاد اختالف در
میان اصالح طلبان این جریان سیاسی را کنترل می کنند.
این موضوع یادداشتی است که در روزنامه ارمان منتشر
شده است .در این یادداش��ت امده است« :شاید گزاف
نباش��د که این موضوع را جدیدترین شیوه رقیب برای
حضور اصالح طلبان در انتخابات ریاس��ت جمهوری
سال 92بدانیم .رقیب اصالحات که ابتدا تصور نمی کرد
اصالح طلبان که مدتی را در سکوت گذرانده اند در این
روزها در حال برنامه ریزی برای ورود به انتخابات سال
92باشند .بنابراین با دیدن نشانه هایی در راستای پایان
سکوت ،ش��وک بزرگی به انها وارد ش��د و وارد عرصه
شدند ».یادداشت نویس ارمان ادامه داده است« :ابتدا به
کاندیداهای احتمالی اصالح طلبان انتقاد وارد کردند و
با ناکارامد دیدن این شیوه سراغ چهره های اصالح طلب
مانند عبداهلل نوری رفتند .عبداهلل نوری که س��ال ها بود
ت ترجیح
سکوت را به هر گزینه دیگری در عالم سیاس
داده بود ،با ورود خود به عرصه اماده سازی اصالح طلبان
برای ورود به انتخابات 92و همچنین تاکیدات چندباره
بر ل��زوم تش��کیل اتاق فک��ر در اردوگاه اصالح��ات،
اصولگرایان را به تحرک وادار کرد .بنابراین برای کاستن
از شدت تالم ناشی از بازگشت نوری ،پروژه تخریب او
دنبال شد که این بار هم به نتیجه نرسید .در این یادداشت
از ترس اصولگرایان در برابر حضور دوباره اصالح طلبان
سخن به میان امده و این مهم ترین دلیل تحرکات اخیر
انان عنوان شده است».
حضور پر رنگ جامعتین
محمدنبی حبیبی ،دبیرکل حزب موتلفه اسالمی
در جمع اعضای این حزب از جامعتین خواسته است
تا به طور ج��دی در انتخابات ریاس��ت جمهوری و
شورا ورود کنند .هفته نامه شما در اخرین شماره خود
در این رابطه نوشته اس��ت که حبیبی با تاکید بر اینکه
تئوری محوریت جامعتین برای وحدت اصولگرایان
از محصوالت موتلفه اسالمی بود اظهار داشت« :نقاط
ضعف و قوت در انتخابات اخیر را باید با هم بررسی
کرد و تنها اسیب شناس��ی کافی نیست ،بلکه ارزیابی
عملکرد بسیار مهم است ».وی همچنین تصریح کرده
است« :حزب موتلفه اسالمی به مانند انقالب اسالمی
ماندنی است و ما با قدرت راه خود را ادامه می دهیم».
دبیر کل حزب موتلفه اسالمی با اش��اره به انتخابات
ریاست جمهوری عنوان کرد« :موتلفه اسالمی برای
حضور در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها طبق
مصوبه ش��ورای مرکزی به دنبال نامزد مستقل است،
اما هنوز راجع به نامزد حزب موتلفه اسالمی در این
انتخابات تصمیمی گرفته نشده اس��ت .نامزد حزب
موتلفه اسالمی برای شرکت در انتخابات برنامه مدون
برای اداره کشور خواهد داشت .حزب موتلفه اسالمی
به ص��ورت جدی وارد انتخابات ریاس��ت جمهوری
و ش��ورا ها می ش��ود و همه نیروهای خود را بس��یج
می کنیم».
ورود زودهنگام به انتخابات
روزنام��ه ته��ران ام��روز نی��ز در واکن��ش به
طرح مباح��ث مربوط ب��ه انتخابات 92ب��ا برخی از
فعاالن سیاس��ی گفت وگ��و کرده اس��ت .در گزارش
این روزنامه امده اس��ت« :هر چند تبلیغات س��الم،
می تواند در راهنمای��ی بهتر مردم برای ش��ناخت و
در نهای��ت راهیاب��ی اف��راد دلس��وز به عرصه ه��ای
مهم کش��ور راهگش��ا باش��د ولی ورود زود هنگام
به فضای انتخاباتی زمانی موثر اس��ت که به اتحاد و
انسجام مردم کمک کند و از ایجاد تفرقه و زمینه برای
سود جویی دشمنان و مخالفان نظام اسالمی جلوگیری
کند ،به شرط اینکه افراد و مس��ئوالنی که در این فضا
وارد می ش��وند از فعالیت اصلی خود دور نش��ده و
موجب فراهم شدن فضا برای بد اخالقی افرادی که
در صدد متشنج کردن فضای انتخاباتی جامعه هستند،
نشوند .ارسالن فتحی پور ،رئیس کمیسیون اقتصادی
مجلس در گفت وگو با این روزنامه درباره ضرر های
ورود زود هن��گام به انتخابات تصریح کرده اس��ت:
«این مساله باعث می ش��ود که فضای کشور به سمت
انتخاباتی شدن رهکرد شود که در نهایت منجر به این
ی برای ورود به انتخابات
می شود که کسانی که تصمیم
ریاست جمهوری دارند فعالیت کاری خود را تعطیل
و به کار تبلیغات انتخاباتی معطوف شوند ».وی ادامه
داده« :در س��ال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه
ایرانی باید توجه ویژه ای به شعار رهبری داشته باشیم
تا بتوانیم در پایان سال درباره کار کرد خود به رهبری
و مردم پاسخگو باشیم».
دشواری های المرسی
س��رمقاله روز سه ش��نبه روزنامه سیاست روز
به موضوع انتخاب محمد المرسی به ریاست جمهوری
مصر پرداخته اس��ت .س��رمقاله نویس ای��ن روزنامه
درباره چالش های پیش روی رئیس جمهور جدید این
کشور می نویس��د« :مصر به عنوان یکی از کشورهای
مهم اس�لامی در منطق��ه ،اکنون در ش��رایط ویژه ای
قرار دارد« .محمد المرس��ی» گرچه به عنوان نخستین
رئیس جمهور مردمی این کش��ور پس از دیکتاتوری
مبارک انتخاب ش��ده است ،اما پیش��ینه اسالمگرایی
وی عالوه بر اینکه دشمنان ،دردس��رهایی را برای او
تولید خواهند کرد ،از داخل و خارج هم تحت فش��ار
خواهد ب��ود .اینکه «المرس��ی» تنها ب��ا اختالف یک
میلیون رای با رقی��ب خود احمد ش��فیق به پیروزی
رسیده است ،چالش دیگری برای دولت وی خواهد
بود ».ش��ورای نظامی مصر نی��ز از چالش های جدی
رئیس جمهور منتخب مردم اس��ت .در این یادداشت
همچنین امده اس��ت« :مصر پهناور اس��ت و دارای
منابع طبیعی بس��یار ،از نفت و گاز برخوردار اس��ت.
شرایط اقتصادی و معیش��تی مردم و کسب و کار انها
به واس��طه حکومت دیکتاتوری مب��ارک و انقالب،
نابسامان گشته ،حل نسبی معضالت اقتصادی کشور،
محبوبیت بیش��تری برای دولت اس�لامگرای مصر
ایجاد خواهد ک��رد .در این راه قطعا کارش��کنی های
بس��یاری از س��وی عوامل خارجی و داخل��ی انجام
خواهد ش��د ،که نیازمند پای��داری انقالبیون و مردم
این کشور استg ».
والدیمیرپوتین:رئیس جمهورفعلیواسبقفدراسیونروسیه
است.اوکهبازهمتوانستهدرانتخاباتبه عنوانرئیسقوهمجریه
انتخاب شود ،اولین سفر دوره ایش را به خاور میانه در دور جدید
حکومتشازسرزمین هایاشغالیاغازکردهاست.پوتیندر ۷اکتبر
۱۹۵۲درلنینگرادمتولدشدهاست.
خبرنامه
دفاع از 3تیر
هفته نامه 9دی به مناسبت سالروز سوم تیر ماه و
انتخاب محمود احمدی نژاد به ریاست جمهوری در
سال 1384یادداشتی را به قلم میثم نیلی منتشر کرده
که در ان پیرامون استحکام و قوام جنبشی که ان روز
احمدی نژاد را به قدرت رساند سخن گفته شده است.
در این یادداشت امده است« :بسط عدل تنها صداقت
رحمانی می خواهد نه سوار شدن بر گرده شهوت .اگر
صداقت سرمایه اولیه شروع شود چه باک که افرادی
خود انگیخته و بی طمع و از سر عشق و اخالص ،شبانه
عازم کویر جنوب و کوهستان های غرب کشور شوند
و هر یک س��فیری برای ان پیام اسمانی گردند و مگر
ندیدیم به چشم که کسانی را که نه در حزبی ثبت نفس
کرده بودند و نه به مزدی اجیر شده بودند و نه به طمع
مقامی و وعده ای انگیزه مند گشته بودند ،که به حرمت
حقیقت گفتاری ارزش��مدار که مس��بوق به کرداری
صادقانه هم بود ،با مال و اعتب��ار و ابروی خویش به
انتش��ار ان پیام حق پرداختند ».س��رمقاله نویس این
هفته نامه ادامه داده اس��ت« :پدیداورندگان سوم تیر
و بدنه اصیل جریان اصولگرای��ی خود اولین افرادی
بودند که در برابر انحراف و خطاهای دولتمردان فریاد
برائت سر دادند .احاد مردم در س��وم تیر را با رای به
همه شعارهایی از سنخ عهد انقالب و دفاع مقدس به
همه مجریان سیاست های توسعه اقتصادی و توسعه
مصر به عقب بازنمی گردد
اما روزنام��ه کیهان ه��م یکی از س��رمقاله های
هفته گذش��ته خود را به مصر و تحوالت این کش��ور
اختصاص داد .این روزنامه نوش��ته اس��ت :تحوالت
مصر بدون تردید بر دوش مردم قرار دارد نه بر دوش
افراد و ش��خصیت های خاص که با قیام و قعودش��ان
اوضاع دگرگون ش��ود .از ای��ن رو ژرف نگری حکم
می کند که این تحوالت با صاحبان واقعی ان سنجیده
شود .بر این اس��اس غرب درصدد است تا برای مردم
بدیلی از مردم بتراش��د .یعنی اس��تراتژی مردم علیه
مردم که البت��ه نمی تواند ،چ��را که ح��اال دیگر زمان
پیگیری و به نتیجه رساندن ترفندهای اینچنینی نیست.
مردم خوب می دانند که رای مرس��ی اراء بخش��ی از
هواداران اس�لامگرایی در مصر است .کمااینکه یکی
از روزنامه های امریکا در همین روزنامه با اش��اره به
نتایج یک نظرسنجی نوشت ظرفیت نظامیان ،غرب،
کشورهای عربی و ...در مصر حداکثر این است که 12
میلیون را به گونه ای مدیریت کند و حال انکه حدود
13میلیون رای مرسی ،حداقل ظرفیت اسالمگراها در
مصر است و اراء حداکثری اسالمگراها در مصر از 40
میلیون رای فراتر می رود .در ادامه این س��رمقاله امده
است :بر این اس��اس می توان گفت مصریان به عقب
برنمی گردند و خود می توانند ش��رایط را به نفع خود
مدیریت نمایند.
محمدالمرسی:رئیس جمهورمنتخبمصروعضوارشد
جماعتاخوان المسلمیناست.اودکترایمحافظتاز
موتورهای فضاپیما دارد و از ۱۹۸۲تا ۱۹۸۵استادیار دانشگاه
ایالتیکالیفرنیادرنورتریجبودهاست.
مثلث شماره132
سفر پوتین
س��فر دوره ای پوتی��ن رئیس جمه��ور روس��یه
به خاورمیانه با مس��افرت ب��ه تل اویو اغاز می ش��ود و
این موضوع به عالوه تاثیر ان بر موضع روس��یه نسبت
به برنامه هس��ته ای ایران ،موضوع گزارش��ی است که
روزنامه وطن امروز در شماره ششم تیر ماه منتشر کرده
اس��ت .گزارش نویس وطن امروز نوشته است« :یوری
اوشاکوف ،دستیار رئیس جمهور روسیه گفت والدیمیر
پوتین روز دوشنبه س��فر به خاورمیانه را اغاز می کند».
وی در سفر دو روزه اش به منطقه درباره روابط دوجانبه
و نیز مشکالت بین المللی از جمله حل مساله فلسطین
– رژیم صهیونیستی ،اوضاع در سوریه و برنامه هسته ای
ایران با مقامات رژیم صهیونیستی ،تشکیالت خودگردان
فلس��طین و اردن مذاکره خواهد ک��رد .در این گزارش
همچنین امده است« :پایگاه اینترنتی «تایمز او اسرائیل»
با اشاره به س��فر والدیمیر پوتین ،رئیس جمهور روسیه
به اراضی اشغالی نوشت ،ساعاتی پیش از ورود پوتین
مقامات تل اویو تائی��د کردند ،ایران و س��وریه حتما از
موضوعات دس��تور کار مذاکرات وی خواهند بود .اما
در حالی که ممکن است شیمون پرز ،بنیامین نتانیاهو و
اویگدور لیبرمن حرف زیادی برای زدن به رئیس جمهور
جدید قدیمی روسیه داشته باشند ،تحلیلگران اسرائیلی
معتقدند بعید اس��ت سیاست های مس��کو تغییر کند.
اسرائیلی ها سال هاست از روس��یه ـ عضو دائم شورای
امنیت که حضور مستقیم در مذاکرات هسته ای با ایران
دارد ـ می خواهن��د حمایت از جمهوری اس�لامی را
محدود یا متوقف کند ،اما ای��ن تقاضاها با گوش هایی
ناشنوا روبه رو شده است».
سیاسی اعالم کردند که اگر الگوهای توسعه زمینه ساز
تغییر نظام ارزش��ی یا تضعیف نظام هنجاری انقالب
اسالمی و جنگ شود ،جایگاهش را در میان اکثریت
مردم از دس��ت خواهد داد و اعتماد عمومی نسبت به
انها از بین خواهد رفت».
محمد نبیحبیبی:دبیر کلحزبموتلفهاسالمیاستودرسال
۱۳۲۴در روستای باغخواص ورامین به دنیا امده است .وی از سال
۱۳۶۲تا ۱۳۶۶به مدت ۴۴ماه شهردار تهران بوده است.
19
گزارش
دیدار پرحاشیه در کابل
دیدار علی اکبر صالحی با وزیر امور خارجه
انگلیس در کابل با انتقادات فراوانی روبه رو
شده است
خبرنامه
مثلث شماره132
20
در اولین ماه های اس��تقرار نظام برامده از انقالب
ی پنج نفره به دستور امام خمینی(ره)
اسالمی در ایران ،تیم
برای بررسی نیروگاه بوش��هر و ارائه راهکار برای ان
تعیین ش��د؛ نیروگاهی ک��ه فقط چهار س��ال پیش از
پیروزی انقالب اسالمی از سوی گروهی از مهندسان
المانی احداث شده بود.
یک��ی از اعض��ای گ��روه کارشناس��ی منتخب
امام خمینی(ره) ،جوانی بود به نام علی اکبر صالحی که
به تازگی در رشته مهندسی انرژی هسته ای از دانشگاه
MITفارغ التحصیل شده ،بود.
این گروه پ��س از بازدید از نیروگاه بوش��هر بر
سر نتیجه دچار اختالف نظر ش��دند؛ سه نفر معتقد به
نابود کردن این نیرو گاه بودند و دو نفر دیگر که یکی
از انها صالحی بود بر تکمیل این نیروگاه تاکید داشتند.
روزگار اما سرنوشتی دیگر را رقم زد؛ اغاز جنگ میان
ایران و ع��راق ،تصمیم گیری در ای��ن خصوص را به
اینده موکول کرد و اما م نظری در خصوص تخریب یا
تکمیل این نیروگاه اعالم نکردند.
علی اکبر صالحی اکنون با 63سال سن ،در راس
دس��تگاه دیپلماسی جمهوری اس�لامی ایران نشسته
اس��ت .او چهارم فروردین س��ال ۱۳۲۸در کربالی
معلی متولد شد ،اما در 9سالگی به ایران بازگشت .در
سال 1347به دانشگاه امریکایی بیروت رفت و پس از
سه سال موفق به اخذ مدرک مهندسی مکانیک از این
دانشگاه شد .صالحی یک سال پیش از پیروزی انقالب
اسالمی ایران دکترای مهندسی خود را نیز از دانشگاه
MITامری��کا اخذ کرد .او پس از ط��ی کردن مدارج
تحصیلی ،بار دیگر ب��ه ایران بازگش��ت و در محافل
علمی مشغول به کار شد .دانش��گاه صنعتی اصفهان
و س��ازمان انرژی اتمی اولین مقاص��د کاری صالحی
بود .در س��ال ۱۳۵۸در معاونت اموزش��ی دانشگاه
صنعتی ش��ریف اس��تقرار یافت و به تدریس در این
دانشگاه پرداخت.
چند س��ال بعد در س��ال های میانی دهه شصت
به همراه هیاتی عازم امریکا ش��د تا از می��ان ایرانیان
مقیم ایاالت متحده ،افرادی را به عنوان اعضای هیات
علمی دانش��گاه های ایران انتخاب کن��د .هنگامی که
ایرج فاضل ،وزیر وقت فرهنگ و اموزش عالی بود،
مدتی معاون اموزشی او شد ،اما دو سال بعد از سمت
خود استعفا کرد و به بخش مهندسی هسته ای دانشکده
مهندسی مکانیک دانشگاه شریف بازگشت .در سال
۱۳۶۷به سمت اولین رئیس دانش��گاه بین المللی امام
خمینی(ره) قزوین منصوب ش��د ،ام��ا چندی بعد به
ریاست دانش��گاه صنعتی ش��ریف برگزیده شد و به
تهران بازگش��ت .وی بین س��ال های اول در دو دوره
دو س��اله و 4س��اله یعنی از س��ال 61تا 63و 68تا
72ریاست این دانش��گاه را بر عهده داش��ت .در این
دوره ها دانشگاه صنعتی ش��ریف توانست به جایگاه
نسبتا مناسبی در میان دانشگاه های ایران و خاورمیانه
دست یابد.
بدین ترتیب طی این س��ال ها صالح��ی همواره
فاصل��ه خود را از سیاس��ت حفظ ک��رد و همواره در
عرصه های علمی و دانشگاهی فعالیت می کرد.
در سال 1376در بدو فعالیت دولت اصالح طلب
س��ید محمد خاتمی به عنوان نماینده ایران در اژانس
بین المللی انرژی اتمی عازم وین شد و تا سال ۱۳۸۲
در این سمت مش��غول به فعالیت بود .در این سال ها
نام صالحی بارها در رسانه های ایرانی و غربی مطرح
شد .در ان روزها مهم ترین مقطعی که صالحی بسیار
خبرساز ش��د ،برخورد تند او با دیپلمات های غربی
خبرنامه
سمت فعالیت کرد اما پس از انکه منوچهر متکی به طور
ناگهانی از سمت خود برکنار شد با حکم رئیس جمهور
به سرپرستی وزارت امور خارجه انتخاب شد و چندی
بعد با رای اعتماد مجلس هش��تم به ریاست دستگاه
دیپلماسی ایران رسید.
اما دوران حضور صالحی در وزارت امور خارجه
با حاش��یه هایی نیز همراه بوده اس��ت .در خرداد ماه
س��ال گذش��ته زمانی که محمدش��ریف ملک زاده با
حکم صالحی به معاون��ت اداری و مالی وزارت امور
خارجه انتخاب شد ،تمام نگاه ها متوجه صالحی شد.
نمایندگان مجلس هشتم در خط مقدم انتقاد از او قرار
گرفتند و تیغ اس��تیضاح خود را تیز کردند .برکناری
ملک زاده و بازداشت او از سوی دستگاه قضایی پایانی
بود بر ماجرای استیضاح صالحی در مجلس هشتم.
انتصاب علی سعیدلو به معاونت امور بین الملل
رئیس جمهور نیز از دیگر حاش��یه های دوران تصدی
وزارت امور خارجه از س��وی صالحی است .اگرچه
ای��ن انتصاب ارتباط مس��تقیمی با ش��خص صالحی
نداشت ،اما همواره فعالیت های وزارت امور خارجه را
تحت تاثیر قرار داده است .صالحی در واکنش به برخی
انتقادات در خصوص انتصاب سعیدلو به این سمت،
احتمال هرگونه موازی کاری در سیاست خارجی را رد
و حمایت تلویحی خود از این انتصاب را اعالم کرده
اس��ت .این موضع گیری او تفاوت بسیاری با مواضع
سلف او دارد؛ چه انکه منوچهر متکی در دوره ریاست
خود بر دستگاه دیپلماس��ی ایران به شدت از انتصاب
نمایندگان ویژه رئیس جمهور در سیاس��ت خارجی
انتقاد کرده بود.
اما اخری��ن اقدام صالح��ی که ب��ا واکنش های
متفاوتی روبه رو شد ،دیدار او با ویلیام هیگ ،همتای
انگلیسی اش بود.
ماجرا از انجایی اغاز ش��د که علی اکبر صالحی
در اجالس کابل با وزیر خارجه انگلیس دیدار کرد.
این دیدار در حاشیه نشست کشورهای همسایه
دور و نزدیک افغانس��تان با حضور وزرای خارجه و
مقامات 15کشور منطقه و 14کش��ور فرامنطقه ای و
مقاماتی از 11سازمان منطقه ای و بین المللی در کابل
برگزار شد.
بنا بر خبری که رویترز منتشر کرد هیگ و صالحی
در این نشست درباره مذاکرات هسته ای ایران و 5+1
و همچنین مس��ائل دوجانبه گفت وگو کردند .هیگ
و صالحی به مس��اله روابط دیپلماتیک دو کش��ور که
مثلث شماره132
و خروج از نشس��ت ش��ورای حکام بود ک��ه پس از
وارد ش��دن نخس��تین اتهامات غرب به ایران مبنی بر
انحراف از فعالیت های صلح امیز و حرکت به س��وی
فعالیت های نظامی صورت گرفت .او چندی بعد جای
خود را به علی اصغر سلطانیه داد.
شبکه امریکایی PBSروابط اعضای تیم هسته ای
و دیپلماتیک جمهوری اس�لامی ایران در دوره سید
ی را اینگونه روای��ت می کند« :صالحی
محمد خاتم��
هیچ گاه با اغوش باز از سوی حسن روحانی ،چهره ای
سیاسی که در ان دوران ریاس��ت مذاکرات هسته ای
ایران را بر عهده داشت ،پذیرفته نشد .روحانی وی را
یک خارجی می خواند چرا که محل تولد او کربالست
و س��ال ها در دانش��گاه امریکایی در بیروت تحصیل
کرده و به زبان عربی مسلط است .صالحی در نخستین
روز های اغاز کارش در سمت نماینده ایران در اژانس
احس��اس می کرد که از این تیم جدا ش��ده است و در
نامه ای خطاب به رهبر معظ��م انقالب مراتب نگرانی
خود در این زمینه را اعالم کرد».
صالحی پس از پایان فعالیت های خود در اژانس
بین المللی انرژی اتمی ،به معاونت اکمل الدین احسان
اوغلو ،دبیرکل سازمان کنفرانس اسالمی انتخاب شد
و برای انجام وظایف خود عازم جده شد .او در فاصله
س��ال های 2007تا 1386( 2009ت��ا )1388در این
سمت فعالیت می کرد.
ش��بکه PBSپیش بینی می کند که صالحی یکی
از گزینه های احتمالی ریاس��ت جمهوری اینده ایران
است« :صالحی هیچ گاه تمایلی به تبدیل شدن به یک
چهره سیاسی نداش��ته و همین ویژگی موجب شده
اس��ت که او در دولت های خاتمی و احمدی نژاد در
راس برنامه های هس��ته ای ایران حضور داشته باشد؛
جایی که ش��خصی بدون وابس��تگی های سیاسی با
عملکردی حرفه ای مورد نیاز اس��ت .ویژگی هایی که
این احتمال را افزای��ش می دهد که وی به جایگاه ها و
پست های عالی تر در جمهوری اسالمی دست یابد».
PBSمی نویس��د« :ش��بکه های خبری و اسناد
ویکی لیکس ف��اش کرده اند ک��ه دیپلمات های غربی
به دنب��ال روی کار ام��دن صالحی به عن��وان رئیس
سازمان انرژی اتمی ایران بس��یار خوش بین بوده اند.
انها بر این ب��اور بودند که صالحی ف��ردی باهوش و
ماهر اس��ت و ترجیح می دهند به جای دیگر مقامات
با وی وارد گفت وگو و تعامل ش��وند .در ش��رایطی
که بحران هسته ای ایران تشدید ش��ده ،صالحی اگاه
و خوش س��خن برای حفظ ایده های هس��ته ای ایران
بهترین شانس است».
این ش��بکه با اش��اره به چالش در روابط ایران و
اعراب تاکید کرده است« :شاید هیچ چهره سیاسی در
ایران به اندازه صالحی ب��رای مانور دهی در این زمینه
مناسب نباشد .وی سال ها در کشور های عربی زندگی
کرده و عربی را به خوبی صحبت می کند و می تواند به
عنوان سفیر ایران در منطقه باشد .این صالحی بود که با
وجود انتقادات داخلی در ماه گذشته به عربستان سفر
کرد و مرگ سلطان بن عبدالعزیز ال سعود را به خاندان
سعودی تسلیت گفت».
پ��س از ابقای محم��ود احمدی نژاد در س��مت
ریاست جمهوری در انتخابات 22خرداد ،88غالمرضا
اقازاده نیز -که در دولت نهم رئیس س��ازمان انرژی
اتمی بود -همچ��ون برخی دیگ��ر از اعضای دولت
نهم به همکاری خود با دولت پایان داد .این گونه بود
که محمود احمدی نژاد ،صالحی را به عنوان جانشین
اقازاده منصوب کرد .صالحی حدود یک سال در این
وزارت خارجه دولت انگلیس
مدعی شده که دیدار وزرای
امور خارجه بریتانیا و ایران «به
درخواست صالحی» انجام شده
است .اما رامین مهمانپرست،
سخنگوی دستگاه دیپلماسی
ایران با رد ادعای انگلیس گفته
است« :این مالقات توسط یک
کشور ثالث و به درخواست
انگلیس صورت گرفت
از زمان حمله معترضان ایرانی ب��ه مراکز دیپلماتیک
انگلیس در تهران در نوامبر گذش��ته قطع شده است
نیز پرداختند.
ای��ن دی��دار در حالی برگزار ش��د ک��ه تعطیلی
سفارتخانه ها و قطع کامل روابط در هر دو سوی ماجرا
هواداران قرص و محکمی دارد .اذرماه س��ال گذشته
پس از ورود تعدادی از دانشجویان به داخل سفارت
انگلیس ،با وجود ج��و مثبت و حمایتی ک��ه از اقدام
دانشجویان در مجلس و دیگر نهادها و سطح جامعه
در اعتراض به سیاست های دولت لندن وجود داشت،
علی اکبر صالحی اما در قامت وزیر امور خارجه ایران
از این اقدام دانشجویان حمایت نکرده و تالش خود
را برای باز نگه داش��تن روزنه هایی برای باقی ماندن
ارتباط به کار گرفت .این گونه بود که انتقادهای تندی
نسبت به او و دستگاه دیپلماسی صورت گرفت.
مالق��ات صالح��ی و هی��گ به جهت ش��رایط
حس��اس منطقه همچون س��وریه ،مذاکرات ایران و
،5+1افغانس��تان ،عراق و موج بیداری اسالمی مورد
توجه رسانه ها و کارشناسان سیاسی قرار گرفت؛ چه
انکه ایران در قالب یک قدرت فرامنطقه ای و انگلیس
به عنوان یکی از اعضای مه��م اتحادیه اروپا از قدرتی
تعیین کننده در رابطه با این حوادث برخوردارند.
با تمام این تفاسیر ،اکنون این دیدار برای صالحی
دردسرساز شده است .سخنگوی کمیسیون امنیت ملی
و سیاست خارجی مجلس از احضار وزیر امور خارجه
به کمیسیون متبوعش در خصوص دیدار وی با وزیر
خارجه انگلیس س��خن گفته و ج��واد جهانگیرزاده
از اعضای هیات رئیس��ه نیز گفته است که مجلس در
خصوص دیدار صالحی با هیگ تصمیم می گیرد.
به گفته سخنگوی کمیسیون امنیت ملی ،مجلس
از جزئیات نشستی که در حاش��یه اجالس افغانستان
انجام ش��ده ،اطالعی ندارد و به همین دلیل قطعا این
موضوع را با دعوت از علی اکبر صالحی ،وزیر خارجه
بررسی می کند تا روشن شود به چه دالیلی این مالقات
انجام شده است.
وزارت خارج��ه دول��ت انگلیس مدعی ش��ده
که دی��دار وزرای امور خارج��ه بریتانی��ا و ایران «به
درخواس��ت صالحی» انجام شده اس��ت .در گزارش
وزارت خارجه انگلیس ،اشاره ای به سخنان صالحی
نشده ،اما چندی پیش قشقاوی ،معاون کنسولی وزارت
امور خارجه از مخالفت رئیس جمهور با کاهش روابط
با انگلیس خبر داده بود .این در حالی است که کاهش
رابطه با انگلیس با مصوبه مجلس هشتم اجرا شد.
اما رامین مهمانپرس��ت ،س��خنگوی دس��تگاه
دیپلماس��ی ایران ب��ا رد ادعای انگلیس گفته اس��ت:
«این مالقات توسط یک کشور ثالث و به درخواست
انگلیس صورت گرفت .انها اعالم کرده بودند که مایل
به مالقات هس��تند و می خواهند در م��ورد وضعیت
رابطه دو کش��ور و احتماال بحث تعیین حافظ منافع
مالقاتی را صورت بدهند و به دلیل اعالم عالقه انها و
طرح این درخواست از سوی یک کشور ثالث ،ما نیز
به دلیل نگرانی از وضعیت حقوق کنس��ولی اتباعمان
و مشکالتی که برای انها ایجاد ش��ده ،این مالقات را
پذیرفتیم و مالقات انجام شد».
او در خصوص محتوای مذاکرات نیز گفت« :در
این مالقات درب��اره بحث حفاظت منافع دو کش��ور
صحبت ش��د و بحث هایی نیز درباره تحوالت منطقه
صورت گرفت .فکر می کنیم کشورهای غربی در این
تحوالت نقش دارند و دخالت انها جنبه تخریبی دارد.
ما نیز نقطه نظراتمان را در این زمینه بیان کردیمg ».
21
کاظم جاللی؛
عزت اهلل یوسفیان؛
کاندیداتوری حدادعادل برای شورای
مرکزی فراکسیون اصولگرایان
توقف استیضاح وزیر کشور
خبرنامه
«کاندیداتوری حدادعادل برای عضویت در شورای مرکزی»،
«برگزاری انتخابات شورای مرکزی» و «احتمال تغییر نام فراکسیون»،
اخبار رسیده از جلسه هفته گذشته فراکسیون اصولگرایان مجلس
نهم است.
این جلسه در محل کمیسیون تلفیق پارلمان با حضور حدود100
نفر از نمایندگان اصولگرای پارلمان برگزار شد.
اسماعیل کوثری ،نماینده مردم تهران در مجلس در این زمینه
گفته اس��ت که در این جلسه حجت االسالم س��الک و اقای زاکانی
توضیحاتی را بیان کردند و س��پس بیانات حضرت اق��ا در دیدار با
نمایندگان مجلس نهم برای مطالعه در اختیار حضار قرار گرفت.
وی افزود« :در ادامه جلسه ،نمایندگان در رابطه با موضوعات
مختلف نظراتی داشتند که انان را مطرح کردند و سپس برای شورای
مرکزی فراکس��یون اصولگرای��ان مجلس نهم ،تع��دادی از وکالی
ملت کاندیدا ش��دند و نمایندگان حاضر ،ارای خود را به کاندیدای
مورد نظرشان دادند ».نماینده مردم تهران در مجلس همچنین گفت:
«در پایان جلسه نیز بیانیه ای از سوی فراکسیون اصولگرایان در لبیک به
بیانات رهبر معظم انقالب تهیه شد ».کوثری با بیان اینکه از بین اعضای
شورای مرکزی فراکسیون ،اعضای هیات رئیسه انتخاب می شوند،
از کاندیداتوری حداد عادل نماینده تهران برای عضویت در شورای
مرکزی فراکسیون اصولگرایان خبر داد .زهره طبیب زاده ،نماینده تهران
و عضوی دیگر از فراکسیون اصولگرایان مجلس نهم نیز در این مورد
گفته است« :تعدادی از افراد حاضر در جلسه برای تهیه اساسنامه نامزد
شدند؛ در تهیه اساسنامه جدید 15نفر عضو ثابت انتخاب و باقی نیز
قرار شد با توجه به زمانی که دارند در این مدت یک ماه اساسنامه را
تهیه کنند ».طبیب زاده با تاکید بر اینکه تعدادی از سواالت نمایندگان
این بود که تالش شود دو فراکسیون در مجلس نباشد ،تصریح کرد« :از
ابتدا و در جریان مذاکرات دوجانبه فراکسیون رهروان والیت اعالم
کرد قبل از اغاز مجلس تشکیل ش��ده و در زمان ریاست مجلس نیز
جلسه مستقل تشکیل شود؛ امروز نیز برخی از افرادی که در فراکسیون
رهروان بودند ،در صحن می گشتند و به نمایندگان می گفتند در جلسه
شرکت نکنند».وی با بیان اینکه همه نمایندگان به جلسه فراکسون
اصولگرایان دعوت شدند ،خاطرنشان کرد« :اما ظاهرا اقای جاللی
مصاحبه و تعیین تکلیف کرده اند».
نماینده م��ردم تهران در خان��ه ملت درباره انتخ��اب رئیس و
هیات رئیسه مجلس نیز متذکر شد« :قرار بر این شد ابتدا این 15نفر که
به عنوان هیات موسس حضور پیدا کردند ،در این یک ماه اساسنامه را
بنویسند و در اولین جلسه بعد از تعطیالت مجلس هیات رئیسه و بقیه
ارکان فراکسیون را تشکیل دهندg».
نماینده مردم امل در مجلس گفته است« :بحث استیضاح وزیر جهاد کشاورزی مطرح است
و ما فعال استیضاح وزیر کشور را متوقف کردیم ».عزت اهلل یوسفیان نماینده مردم امل در مجلس
شورای اسالمی با اشاره به زمزمه های استیضاح سه وزیر در مجلس گفت« :بنده یکی از طراحان
استیضاح وزیر کشور بودم و تعدادی امضا هم برای این استیضاح جمع کرده بودم ،اما فعال بحث
استیضاح وزیر جهاد کشاورزی مطرح است و ما فعال استیضاح وزیر کشور را متوقف کردیم».
وی ادامه داده است« :اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس معتقدند مشکالت بخش کشاورزی
حادتر است و اصرار دارند که خلیلیان زودتر استیضاح شود بنابراین استیضاح وزیر کشور
متوقف شده تا ابتدا خلیلیان استیضاح شود».
ایت اهلل مهدوی کنی؛
توصیه به اصولگرایان درباره انتخابات ریاست جمهوری
مثلث شماره132
ایت اهلل مهدوی کنی می گوید« :بنده همیشه توصیه ام به ائتالف است نه به اتحاد و می گویم ائتالف داشته
باش��ید و دعوت به ائتالف می کنم چون اتحاد امر شدنی نیست .گاهی
ائتالف به یکی و گاهی به دو تا ولی با هم جنگ نکنند».
وی در پاسخ به سوالی درباره برخی تک روی ها و جلسات
انتخاباتی یاداور شده است« :جلسات انتخاباتی تک روی نیست
بلکه مقدمات کار است و باید مذاکره صورت گیرد».
ایت اهلل مهدوی کنی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه
اکنون چند نفر از اصولگرایان اعالم امادگی کرده اند ،ایا انها باید برای
انتخابات به وحدت برسند گفت« :ابتدا باید بیایند اما در اخر به
جایی برسند معموال رقابت اگر رقابت خوبی باشد اشکال
ندارد».
ایت اهلل مهدوی کنی درباره حضور اصالح طلبان
در انتخابات ریاست جمهوری اینده گفت« :بنده از
اصالح طلب ها خبر ندارم».
رئیس مجلس خبرگان رهبری در پاسخ
به سوال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه توصیه
ش��ما به نیروهای اصولگرا چیست ،یاداور
شد« :بنده همیشه توصیه ام به ائتالف است
نهبهاتحادومی گویمائتالفداشتهباشیدو
دعوت به ائتالف می کنم چون اتحاد امر
شدنی نیست .گاهی ائتالف به یکی و
گاهی به دو تا ،ولی با هم جنگ نکنند».
وی در خاتمه تاکید کرد« :ممکن
است در اساسنامه جدید نام دیگری
برای فراکسیون اصولگرایان انتخاب
شودg ».
روایت محسن رضایی از استعفای سال 76
سعیدجلیلی
غنی سازی 20درصدی؛
ثمره مقاومت و ایستادگی
سعید جلیلی در دیدار ماهر طاهر ،دبیرکل
جبهه مردمی برای ازادی فلسطین گفته است:
«دستیابی به غنی سازی 20درصد و تامین نیاز
یک میلیون بیمار سرطانی به رادیو داروهای
بومی ثمره مقاومت و ایستادگی در برابر
خواسته های غیر منطقی غرب استg ».
22
س��ایت ش��خصی محس��ن رضایی ،دبیر مجمع
تشخیص مصلحت نظام در یادداشت بلندی به قلم او،
درباره سابقه نظامی و ورود محس��ن رضایی به عرصه
سیاسیتوضیحاتی رامنتشرکرد.رضاییدراینیادداشت
می نویسد ۱۴« :سال است برخی در رابطه با استعفایم از
سپاه ،داستان ها ساخته و شایع کرده اند».
فرمانده اسبق سپاه ماجرای استعفای خود را این گونه
روایت می کند« :دهم خ��رداد ۷۶بود .قبال از طریق دفتر
مقام معظم رهبری اعالم ش��ده بود که معظم له ،حقیر را
فراخوانده اند ،خدمتشان شرفیاب شدم ».فرمودند« :در
خصوص کنار رفتن شما از س��پاه ،گفته بودم صبر کنید
خبرتان می کنم ،حاال وقتش رسیده ،بگو چرا نمی خواهی
فرمانده س��پاه بمانی؟» ماجرا از این ق��رار بود که حدود
سه سال قبل ،به ایش��ان عرض کرده بودم اجازه فرمایند
که فرمانده سپاه نباشم و فردی دیگر را بدین مسئولیت
یحیی ال اسحاق؛
سردار عزیز جعفری؛
سپاه یک حزب سیاسی نیست
واکنش به خبر احتمال کاندیداتوری
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح می گوید« :تنش در مرزهای سوریه و ترکیه را به هیچ وجه به
نفع صلح و امنیت منطقه نمی دانیم».
سرتیپ پاس��دار احمد وحیدی درباره تحوالت اخیر منطقه و تنش میان س��وریه و ترکیه به ویژه
موضع گیری های ناتو در این باره گفته است« :معتقدیم هر دو کشور باید مسائل خود را با هم و از طریق
گفت وگو حل کنند و این نشان می دهد که ما نباید سطح تنش را در مرزهای کشورهای مجاور کم اهمیت
ببینیم ».وی افزوده است« :هر تنشی می تواند بالفاصله به موضوعی بزرگ تبدیل و موجب شود کشورهای
منطقه در بحرانی بزرگ تر فرو روند به همین علت فکر می کنیم نباید بر ادامه مسیر اشتباه تاکید کرد و این
مسائل باید حتما از مسیر گفت وگو و همکاری های دوجانبه و احترام به حاکمیت ملی و سرزمینی حل
و فصل شود ».وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مس��لح ادامه داده است« :موضع گیری تند ناتو به هر حال
ناشی از مواضع سیاسی انها و موضع گیری هایی است که کشورهای غربی در قبال سوریه دارند که البته
صحیح و مورد قبول نیستg ».
خبرنامه
منصوب فرمایند و پ��س از ان در تاریخ ۷۴/۱۰/۱۰طی
نامه ای توضیحاتی داده و در نهایت از ایشان در مسئولیت
سپاه را خواسته و در پایان نوشتم« :البته اگر حضرتعالی
تکلیف بفرمایید که در سپاه بمانم ...تا ان زمان که مو هایم
سپید شود و با عصا به سپاه بروم ،خواهم رفت»...
محس��ن رضایی ادامه می دهد« :پس از تقدیم این
عریضه،معظم لهفرمودند«:صبرکنیدخبرتانمی کنم.پس
از سه سال ،زمان موعود رسیده و در محضر ایشان بودم،
فرمودند« :استدالل هایتان را بگویید ».دالیلی را که از قبل،
مهیا کرده بودم ،برشمردم ،خطراتی را که در بیرون سپاه و
در جامعه احساس می کردم ،عرض کردم».
او می نویس��د« :عرایض حقیر ،دو ساعت ربع کم،
طول کش��ید .در بین صحبت ها هم ،ایش��ان س��واالتی
می فرمودند و من پاس��خ م��ی دادم .در پای��ان فرمودند:
«مطالبتان تمام شد؟ عرض کردم :بله ،ایشان ساعت را نگاه
کرده ،فرمودند« :دقیقا یک ساعت و سه ربع شد و افزودند:
«حاال ،من قانع شدم که شما از فرماندهی سپاه کنار بروید.
سردار احمد وحیدی؛
واکنش به تنش در مرزهای سوریه و ترکیه
مثلث شماره132
سردار عزیز جعفری می گوید« :سپاه یک حزب سیاسی نیست،
اما در میدان تهاجم سیاسی به انقالب عمل می کند ،حرکتش اثر سیاسی
دارد .اگاهی بخشی سیاسی می کند ،مشرف بر فضای سیاسی است .ولی
مرز خود را با گروه ها و دستجات سیاسی همواره به عنوان یک تکلیف
شرعی حفظ کرده و هرگز از ان عبور نخواهد کرد ،امروز سپاه در میدان
اگاهیوارتقایقدرتتشخیصجامعهتالشمی کندتاانقالباسالمی
دچار غفلت سیاسی نشود .سپاه حافظ ارزش های سیاسی جامعه در
سطح کلیت انقالب است .میدان عمل س��پاه در حوزه سیاسی زمانی
است که سیاس��ت های بازیگران خارجی یا داخلی جنبه تهدید برای
کلیت انقالب ایجاد کند .در عین حال عملیات روانی دشمن روی سپاه
بالانقطاع ادامه دارد .دشمن تخریب چهره س��پاه را یک ارزو می داند.
گاهی اوقات افراد یا شخصیت هایی ممکن است در فضای عملیات
روانی دشمن قرار گیرند .ما باید مراقب باشیم در مسیر ارزوهای دشمن
حرکت نکنیم ».فرمانده کل سپاه همچنین افزوده است« :سپاه در طول
حوادث انقالب چند خصوصیت مهم از خود بروز داده اس��ت .اول
اینکه ،سپاه همواره خود را مخاطب همه چالش ها دانسته و به سرعت در
متن حوادث و بحران ها وارد شده و تجربیات بزرگی را به دست اورده
است .در اکثر چالش های سخت و بحران های بزرگ ،سپاه یک تکیه گاه
مستحکم بوده است و نقش تعیین کننده ای ایفا کرده است .همانند ورود
به ماموریت های امنیتی در مناطق شمال غربی و جنوب شرق که هنوز
ادامه دارد ،یا حضور سپاه در میان دریای پر خروش و تمام ناشدنی بسیج
در دوران دفاع مقدس ،حضور سپاه در عرصه سازندگی پس از جنگ،
خنثی کردن فتنه های داخلی در سال های اخیر ،تولید قدرت بازدارندگی
موثر در دریا و هوا و زمین ،ایفای نقش موف��ق در عرصه جنگ نرم و
تهاجم فرهنگی و نبردهای سایبری و امثال ان.
دوم ،اینکه س��پاه همه جا عاش��ورایی و جهادی وارد عمل شده
است .هرگز از دشمنان بزرگ نترسیده است .سپاه همه جا پرچم اسالم
و ایران را با قوت و استحکام بر افراشته و هرگز این پرچم از دست او
نیفتاده است ».وی افزوده است« :سوم ،اینکه سپاه بر قدرت الیزال الهی
که تجلی ان از یک سو در اراده ولی امر و رهبری عظیم الشان انقالب و
از سوی دیگر در دریای زالل مردم است تکیه کرده است .سپاه به خوبی
ظرف مناس��ب انگیزه ها و قوت های مردم بوده و همراه با انها در متن
حوادث حضور داشته ،عمل سپاه همواره تمام کننده و قاطع بوده است.
هیچ ماموریتی را سپاه ناتمام و ناقص نگذاشته است ،نمونه ان ماموریت
تامین امنیت هوانوردی کشور و حفاظت از شخصیت های نظام است.
چهارم اینکه س��پاه هرگز در هیچ صحنه ای احساس بن بست نکرده،
بن بست شکنی هنر سپاه بوده اس��ت .برای حل هر مشکلی راه حلی با
تکیه بر اندیشه های درونی خود را پیدا کرده است .سپاه همواره بر دشمن
اشراف اطالعاتی داشته استg».
رئیس اتاق بازرگانی تهران با رد هرگونه مذاکره و رایزنی با حزب موتلفه برای ریاست جمهوری
می گوید« :بنده تاکنون به این موضوع فک��ر نکرده ام و اصال درباره ان اطالع��ی ندارم و انچه مطرح
شده تنها یک گمانه زنی رسانه ای بوده است ».یحیی ال اسحاق با بیان اینکه در رابطه با انتخابات اتی
ریاست جمهوری یک مقوله کلی وجود دارد و ان این است که باید رئیس جمهور اینده ایران مطابق
با ظرفیت جمهوری اس�لامی ایران باشد ،افزود« :نمی شود کسی ریاس��ت جمهوری ایران را بپذیرد،
اما ظرفیت جمهوری اسالمی را نداشته باشد ».ال اس��حاق با بیان اینکه کاندیداتوری برای انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم الزاماتی دارد ،افزود« :اولین الزام برای کاندیدای ریاست جمهوری یازدهم
ارائه یک تیم منسجم حرفه ای و هماهنگ در حوزه اقتصاد استg».
سردارکاظمینی؛
برنامه ریزی برای برخورد با چهار تهدید عمده در تهران
فرمانده سپاه تهران بزرگ با اشاره به طرح «لبیک یا خامنه ای» این سپاه در موضوعات فرهنگی ،گفت:
«این طرح ،یک اتفاق بزرگی در تهران خواهد بود که چهار تهدید را دنبال می کند».
سردار محسن کاظمینی درخصوص طرح های فرهنگی سپاه خاطرنشان کرد« :با عنایت و حمایت
سردار جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران ،طرح لبیک یا خامنه ای با حمایت وی به تصویت می رسد و با
اجرایی شدن طرح در بحث فرهنگی یک اتفاق بزرگی در تهران خواهد افتاد که انشاءاهلل وضع ظاهری شهر
تغییر کند و رشد و نمو فرهنگی خوبی را شاهد خواهیم بود .این طرح چهار تهدید را دنبال می کند و 526
برنامه و اقدام را در پی خواهد داشتg ».
البته مصلحت نیست که بدون مسئولیت باشید .چرا که
نیروهای حزب اللهی نخواهند پذیرفت شما مسئولیتی
نداشتهباشید.شرطکناررفتنشماهمایناستکهنیروی
جایگزین را پیدا کنیم و بعد ش��ما کنار بروید .اگر اقای
رئیس جمهور ،شما را برای پست معاونت اول ،تقاضا کند
من قبول می کنم ولی خود او باید بخواهد .نفر بعدی را هم
برای فرماندهی سپاه پیشنهاد بدهید .ضمنا تا مدت ها باید
به فرمانده جدید مشورت بدهید ».از معظم له سوال کردم
تعیین فرد بعدی برای فرماندهی س��پاه چه مدت طول
می کشد؟ اقا فرمودند« :از چند هفته تا دو سال ».مالقات
تمامشد.داشتمجلسهر اترکمی کردمکهفرمودند«:خب،
حاال که از این در بیرون می رویم اگر از ما سوال کردند،
چه پاسخ بدهیم؟ هر دو باید یک حرف بزنیم» و اضافه
فرمودند« :شما و من می گوییم که حاال حاال ها فرمانده
سپاه هستی ،دروغ هم نیست .چند هفته طول بکشد یا
دو سال» و ادامه دادند« :کنار رفتن شما از فرماندهی سپاه،
ی است ،اگر این مساله ،شایع شود ،انعکاس
موضوع مهم
خارجی خوبی نخواهد داشت ».از اتاق ایشان که بیرون
امدم ،فرمودند« :فردا هم فرماندهان سپاه را بیاورید تا با انها
صحبت کنیم ،چون شنیده ام در بین تعدادی از فرماندهان،
شایع شده که شما استعفا داده اید».
محسن رضایی در بخش دیگری از این یادداشت
ماجرای حکم رهبر معظم انقالب مبنی بر دبیری اش بر
مجمع تشخیص مصلحت نظام را روایت می کند و ادامه
می دهد« :چند روز مانده به صدور حکم دبیر مجمع و نیز
صدورحکمفرماندهجدیدسپاه،بااقایهاشمیجلسه ای
داشتم .احساس کردم ایشان در خصوص انتصاب من به
دبیری مجمع ،ذهنیت و ابهاماتی دارند ،بنابراین پس از
جلسهنامه ایبهمحضرحضرتاقانوشتموگفتمبا توجه
به ابهام اقای هاشمی ،چون ممکن است در کار مجمع ،با
ایشان به اختالف برسم اگر جنابعالی موافق باشید ،فعال
در س��پاه به کار ادامه دهم که اقا فرمودند« :دیر شده و با
نفر بعدی صحبت کرده ایم ،من هم به ایشان حق دادم و
اصرار نکردمg».
23
یادداشت ها
یحیا! چه شد که اخر در غسل خون شدی؟
تاریخ نیز از نفس پاک پیر ماست
زهیر توکلی
زهیر توکلی در این مطلب به
ستایش حسین بن علی(ع) و
حضرت عباس(ع) پرداخته
است.
خبرنامه
مثلث شماره132
ان مرد که تن نداد و باری نکشید
سر داد و ز خیل جور خواری نکشید
او بود و برادری که تا دستی داشت
در راه وفا دست ز یاری نکشید
***
بع��داز ظه��ر روز دوش��نبه بیس��ت ونهم
خردادم��اه ،مق��ارن با س��الروز مبعث پیامب��ر گرامی
–صلی اهلل علی��ه و اله – هوا نیمه اب��ری و نیمه افتابی
است ،نس��یمی خنک درگرفته و بارانی ریز در صحن
ابری – افتابی اس��مان ،به بش��ارت زمین امده است.
اری؛ باران تابستان.
در ای��ن س��اعات ذهن��م را متمرکز ک��رده ام که
یادداشت این هفته ام را درباره «ان دو برادر» بنویسم و
باران تابستان مرا به فکر فرو می برد .به راستی ایا روز
عاشورا کربال گرم بوده؟
من که فکر می کنم ان روز ،روز خنکی بوده است،
خیلی خنک .انقدر خنک که نزدیک بود همه جا و همه
چیز را سرما فروبگیرد -البته از لحاظ معنوی -ابراهیم
را اتش نسوزاند ،اتش را ابراهیم «سرد با سالمت» کرد
بر خودش .این خنکای یقین ابراهی��م بود که به اتش
هم رس��ید و اتش سوزنده را «س��رد با سالمت» کرد.
در دعایی از دعاهای مفاتیح خواندم« :اللهم اذقنی برد
24
عفوک و غفرک :خداوندا خنکا و س��ردی گذش��ت و
امرزشت را به من بچشان».
یقین ،خنکا می اورد .مالمحسن فیض کاشانی در
کنار «علم الیقین ،عین الیقین و حق الیقین» یک تعبیر
دیگر هم برای توصیف ح��االت و مقامات اهل یقین
افزوده است :برد الیقین؛ یعنی سرما و خنکای یقین.
ماجرای اب و تشنگی کربال از همین قرار است.
در قران ،تقریبا هرجا که توصیف بهشت امده است،
پای اب هم در میان است ،این عبارت را که مکرر در
مکرر در قران می خوانیم ،به یاد بیاوریم:
«جنات تجری من تحتها االنهار :باغ هایی که پای
درخت هایش نهرها جاری اس��ت» در سوره اعراف
ایه ای هست که در ان ،از جنات یعنی باغ ها هم خبری
نیست و ان نهرها از زیرپای خود بهشتیان روانه است:
«و نزعن��ا ما ف��ی صدورهم من غ��ل تجری من
تحتهم االنهار
و از سینه هایشان هر کینه ای که باشد ،بر می کنیم،
از زیرپایشان نهرها جاری است».
سوره مبارکه اعراف ،ایه شریفه »43
و در همین سوره ،در ادامه می بینیم که دوزخیان
از بهشتیان اب می خواهند:
«و نادی اصحاب النار اصحاب الجنه ان افیضوا
علینا من الماء او مما رزقکم اهلل :و اهل دوزخ ،بهشتیان
را اواز می دهند که از اب یا از انچه خدا روزیتان کرد
بر ما فروریزید».
سوره مبارکه اعراف ،ایه شریفه »50
اب ،مظهر حیات است:
و جعلنا من الماء کل شی حی.
«و از اب ،هرچی��زی را زن��ده و صاحب حیات
قرار دادیم».
قران کریم
علت اینکه بهشت و بهشتیان ،اینگونه تصویرشان
در قران با اب گره خورده اس��ت ،این اس��ت که ان
عالم ،عالم حیات مطلق ،حیات بی ش��ائبه است .این
عالم فرودی��ن (که اصال ترجمه اس��مش یعنی «دنیا»
می شود «پس��ت و پایین») عالم حیات مشوب است،
مثل اب گل الود .حی��ات در این دنیا ب��ا دگرگونی و
ضعف و نق��ص و بیماری و مرگ همراه اس��ت ،ولی
ان عالم ،عالم حیات ابدی و زیس��تن ناب است پس
طبیعی اس��ت که مهم ترین مظهر حی��ات یعنی اب،
این هم��ه در توصیف و تصویر ان عالم تکرار ش��ود.
حال به نکته ای دقت کنیم :باغ های بهشت و نهرهای
بهشت انعکاس روح بهشتیان است .ان عالم ،شفاف
و لطیف اس��ت و همه چیز را منعک��س می کند .اتش
جهنم و اب چرکین و سوزان دوزخ هم انعکاس روح
دوزخیان است .در واقع در روز عاش��ورا انکه تشنه
بوده است ،لشکر اشقیا بوده و اقای ما حسین بن علی
و اوالد و اصحابش نه تنها تش��نه نبودند ،بلکه مسلط
بر اب بوده ان��د؛ می خواهید به تجربه خودتان رجوع
کنید؟ هر وقت زیر خیمه حس��ین(ع) س��ینه می زنید
و اش��ک می ریزید ،پس از انکه چراغ ه��ای هیات را
روش��ن کردند ،چه حالی دارید؟ حال پ��رواز؛ همان
حال که یک سال انتظار می کش��ید تا محرم بیاید و ان
را یک بار دیگر تجرب��ه کنید؛ دیده اید که چگونه همه
وقتی سر سفره روضه می نشینند شادند؟ انگار نه انگار
همان هایی بودند ک��ه تا دقایقی پیش با دل شکس��ته
زار می زدند و چش��مه اشکش��ان حق ح��ق می کرد و
می جوشید ؛ در صورتشان ش��وق موج می زند .این به
خاطر نسیمی است که از همان ناحیه خنک زمین یعنی
کربال برخاسته و بر قلب ها وزیده است؛ کربال ،کربال،
انجا که از باران ملکوت ،ثانیه ها خیسند:
رفتیم به شوق ناکجایی که تویی
گفتیم تو را به هر بهایی که تویی
خفتیم چو برگ سبز بر اب روان
امید به خاک کربالیی که تویی
از مقام شاه مظلومان کسی اگاه نیست
زان که کس اگه ز اسم اعظم اهلل نیست
ای دل ار خواهی خدا بینی برو در کربال
از زمین کربال تا عرش ،چندان راه نیست
ال ادری
و اگر می خواهید از تجرب ه زندگی خودتان ،معنی
ان تش��نگی را که عین اب اس��ت به یاد بیاورید ،ان
نیم س��اعت اخر مانده به اذان مغرب و لحظه افطار را
تجسم کنید.
در ان دقایق که تشنگی به اوج خود رسیده است و
به لحظ ه گشایش و «ا ِن» رخ نمودن خداوند یعنی اذان
مغرب نزدیک می شویم ،انچنان ش��ادیم که سحرگاه
ق همان نیم س��اعت اخر ،به تشنگی و
دوباره به ش��و
گرسنگی می زنیم و این ،رمزی از حیات عاشقان است
که هر لحظه ،در فراق و وصال توامان شاهد ازلی به سر
می برند و این است که راوی گفته است که روز عاشورا
هرچه حس��ین(ع) بیش��تر زخم می خورد ،صورتش
شکفته تر و خطوط رخس��ارش ازادتر می شد .امروز
سخنم را با یک قصیده خاتمه می دهم.
***
ای پیشتر از ان که بیاغازد ادمی
برپا شده برای تو در عرش ،ماتمی
ژنرال های امریکایی
نگاهی به تحوالت سیاسی در سرزمین کودتاها
خبرنامه
تحوالت سیاس��ی در پاکس��تان که ط��ی ماه های
اخیر ش��اهد ف��راز و نش��یب های زی��ادی بوده اس��ت،
ب��ا س��لب صالحی��ت دیوانعال��ی ای��ن کش��ور از
«یوسف رضا گیالنی» نخست وزیر س��ابق ،وارد مرحله
جدیدیشد؛تحوالتیکهبه اعتقادتحلیلگرانردپایامریکا
مانند همیشه در ان قابل مشاهده اس��ت .این حکم دو ماه
پس از ان صادر شد که دیوانعالی پاکستان به طور رسمی
یوسف رضا گیالنی را به دلیل عدم اجرای دستور قضایی
ف علی زرداری»
مبنی ب ر اغاز مجدد پیگرد قضایی «اص��
رئیس جمهوری این کش��ور به اهانت به دادگاه و نادیده
گرفتن حکم این نهاد متهم کرد .به دنبال برکناری یوسف
رضاگیالنیازسمتنخست وزیریوهم چنینعضویت
در پارلمان« ،راجه پرویز اش��رف» 62س��اله که در کابینه
قبلی وزیر فناوری اطاعات بود ،سکان قدرت را در دست
گرفت؛فردیکهبه نظرمی رسدبیشازانکهبادغدغهبرون
رفتپاکستانازشرایطنابسامانفعلیروی کارامدهباشد،
مهره ای باشد تا بتواند مطامع امریکا در پاکستان و منطقه
را براورده کند .کارنامه اجرایی و مدیریتی اشرف چندان
درخشان نیست .وی از رهبران ارشد حزب مردم پاکستان
درمنطقه«راولپندی»بودهوتاکنوندوباربراینمایندگیدر
مجمعملیپاکستانانتخابشدهاست.نخست وزیرجدید
پاکستان پیش از اینکه در جریان ترمیم کابینه قبلی به عنوان
وزیرفناوری اطالعاتمنصوبشود،ریاستوزارتخانهاب
و برق را برعهده داشت و در میان منتقدانش به عنوان «راجه
اجاره ای»شناختهمی شد.ویهم چنینبهچندینموردفساد
ازجملهدریافترشوهنیزمتهمشدهاستوتاکنوننتوانسته
استقابلیت هایمدیریتیخودراحتیدرسطحادارهموفق
یکوزارتخانهاثباتکندوهمینمساله تردیدهاییرادرباره
چرایی انتخاب وی به این س��مت به وجود اورده است؛
انتخابیکهبااستقبالامریکایی هارو به روشدهاست.
ش��ادی انکارناپذیر امریکا از انتخاب راجه به حدی
بود که مقام های این کشور به سرعت واکنش نشان داده و
برای همکاری با نخست وزیر جدید اعالم امادگی کردند.
مس��ئوالن امریکایی اندکی پس انتخ��اب راجه به عنوان
نخست وزیرجدیدپاکستان،نسبتبهارتقایروابطاسالم
ابادوواشنگتنوحل وفصلتنش هاابرازامیدواریکردند
و موضع گیری خاص امریکا زمانی مش��خص ش��د که
«ویکتوریا نوالند» س��خنگوی وزارت امریکا تاکید کرد
که کشورش «مشخصا» خواس��تار همکاری با راجه بوده
و امیدوار اس��ت انتخاب وی باعث عادی س��ازی روابط
دو کشور شود.ش��اید اولین و مهم ترین دلیل برای اثبات
این مدعا اهمیت گفت وگوهای استراتژیک واشنگتن و
اسالمابادباشدوواضحاستکهامریکایی هاازاینکهفردی
کاریزماتیکنمایندگیاینگفتوگوهاازجانبپاکستان
را بر عهده داشته باش��د ،چندان راضی نبودند و از انجا که
این ویژگی در اشرف کمتر دیده است ،می تواند از دید انها
گزینهباشد.مسالهدیگریکهمی تواندراینبارهبهاناشاره
کرد،هسته ایبودنپاکستاناستومسلماستکهامریکا
تمایلی ندارد رهبری این کشور را فردی الیق و با تدبیر به
عهده داشته باشد ،چرا که در این صورت منافع منطقه ای و
انحصارطلبیهسته ایخودرادرمعرضخطرمی بیند.در
همینراستاروی کارامدننخست وزیریباتجربهوکهنه
کار ،احتمال حل هوشمندانه اختالفات هند و پاکستان را
پررنگ ترمی کردوپرواضحاستکهواشنگتناتحادایندو
کشورهسته ایرابرنمی تافت.دلیلدیگریکهمی توانبرای
حمایتامریکاازرویکارامدننخست وزیریضعیفدر
پاکستانعنوانکرد،فعالیتشبهنظامیانوگسترش تروریسم
در این کشور است .روشن است که روی کار امدن فردی
مقتدر ب��ا اراده ای جدی برای مقابله با تروریس��م ،توجیه
حضور نیروهای امریکایی در منطقه و به ویژه افغانستان را
تا حدزیادیکمرنگمی کردونیازیبهتوضیحنیستکهاین
مسالهنیزبهمذاقامریکاچندانخوشایندنبود.ازطرفدیگر،
به دنبالبستهشدنمسیرتدارکاتینیروهایناتودرافغانستان
پس از بمباران هوایی نیروهای ائتالفکهکشته شدن بیش
از 20سربازپاکستانیدرماهنوامبرگذشتهرابه دنبالداشت،
واشنگتن به دنبال بازگشایی این مسیر به هر شکل ممکن
است .هر چند مقام های امریکایی با سهکشور اسیای میانه
در این باره وارد مذاکره ش��ده اند ،اما انتقال این تدارکات از
شمالافغانستانوازطریقاینسهکشورهزینه ایبیشتررا
بر ناتو تحمیل می کند و به همین دلیل ،مقام های واشنگتن
رهبریمنفعلکهخواسته هایانهاراباقیدوشرطکمتری
بپذیرد ،ترجیحمی دهند.ازطرفدیگر،بهنظرمی رسدانتخاب
راجه پرویز اشرف در عرصه سیاست داخلی پاکستان نیز
تحولچندانیایجادنخواهدکرد.اشرفازچهره هایوفادار
به حزب حاکم مردم پاکس��تان شناخته می شود و بنابراین
هرگونهتغییردربرنامهریزیسیاسیوی،دورازذهناست.
اشرفهم چنینمانندخلفخوددارایسابقهکیفریقضایی
بودهوتوسطدادگاهعالیکشورمحکومشدهاست،به همین
دلیلاسیب پذیری هایسیاسیوینیزکمازگیالنینداردو
ممکناستتوسطمقام هایقضاییتحتفشارمشابهیقرار
بگیرد.هر چندتغییراتقانوناساسیپاکستانبهنخست وزیر
این کشور قدرتی بیشتر از رئیس جمهوری داده است ولی
جایگاهاصفعلی زرداریبه عنوانرئیسحزبحاکممردم
پاکستان به این معنی است که وی همچنان بر نزدیکان این
حزبکهدرسمتنخست وزیریقراربگیرند،تسلطخواهد
داشت .همچنینبرکناریگیالنیتوسطدیوانعالیپاکستان
را می توان نشانه ای از جدال بر سر قدرت ارزیابی کرد .این
کشمکش هایسیاسیصحنهرابه گونه ایرقمخواهدزدکه
اشرفحتیدرصورتتمایلنیزنمی تواندگامی درراستای
تغییربرداردوشایدهمینعدمکنترلنخست وزیرجدیدبر
شرایط سیاسی باعث شود که انتخابات پاکستان که برای
سال اینده میالدی برنامه ریزی شده است ،تا پیش از پایان
ماهدسامبربرگزارشود.ازطرفدیگر،تحلیلگرانمعتقدند
کهدر جریانکشمکش هایمیاندولتونهادقضایی،ارتش
پاکستان از دستگاه قضا حمایت می کند و در یک تعامل
دوجانبه ،دستگاه قضایی نیز از نظامیان حمایت می کند که
همین مساله تضعیف دولت و تقویت ارتش را به دنبال
داشته است و همین صحنه گردانی چالش های بیشتری
پیش روی اشرف قرار خواهد داد.در هر حال گذر زمان
ثابت خواهد کرد که ایا هفدهمین نخست وزیر تاریخ
۶۵ساله پاکستان کفایت مقابله با چالش های این کشور
از جمله شبه نظامی گری و تروریسم ،پناه گرفتن اعضای
القاعده و طالبان در این کشور ،دخالت های امریکا و به
ویژه مساله هواپیماهای بدونسرنشین،اختالفاتباهند،
صفاراییدولتوارتشدربرابریکدیگر،کاهشتنش ها
باافغانستان،بهبودرابطهباامریکاومشکالتناشیازکمبود
برقراخواهدداشتیاخیر.
مثلث شماره132
هرجا دکان عشق است انجاست کربال
هرجا که قطره اشکی ،ارزد به عالمی
تردیدناکتر ز تو ای عشق! هیچ نیست
یک دم محالی و دم دیگر مس ّلمی
یب ُ َرد مرا
نزدیک می شوی و نفس م
با تو نفس مراست چو تیغ دمادمی
تاالر اگهی و گواهی است جان من
درمن طنین تو که تو ان اسم اعظمی
شد صلح ،برقرار در اقلیم جان من
خرمی
در من قدم گذار به شادی و ّ
بیرون ز خویش امده ام پیشواز تو
اول شما بفرما بر من مقدّ می
اینجا که نیست جز تو و یاد عزیز تو
بهر غریب منزوی ات یار محرمی
اینجا که هست خلوت و اشکی فراهم است
مجسمی
در پرده های اشک ،تو پیشم ّ
قلبم کلون در به صدا درمی اورد
در باز کن به رحم نمودن تو مل َزمی
صیاد من! کمان بکش و رحم هم نکن
اهوی این حرم که شدی از که می رمی؟
***
هرجا که چهره ات بشود محو ،کربالست
محرمی
هرجا که می برند سرت را ّ
ای پادشاه ِ اشک روان ،تختگاه تو
ای عشق! ریشه داری و ای ریشه! محکمی
ای زاده فتوت! عباس پهلوان!
ای کشته اخوت! شیدای عالمی
ای قلب من شکفته ،ز داغ تو الله ای
ای هر غروب ،چکه ز باغ تو شبنمی
ِ
وقت شهودِ خو ِن تو از دست می روم
با خویش چون می ایم هستی و هستمی
یحیا! چه شد که اخر در غسل خون شدی؟()1
رفتی به کربال که ن َمی بودی از یمی ()2
ای عشق! ای خالصه باران صبحگاه!
یک قطره درشتی ،سردی و مبهمی
نابرده رنج ،گنج روان می دهی به ما:
مکرمی و اشک ّ
معظمی
چشم ّ
تاریخ نیز از ن َف ِ
س پاک پیر ماست
هر دور اگر برارد زالی و رستمی
نیروی رستم و خرد زال ،قطره ای است
در باد ،موج می زند انگار پرچمی
ِ
عباس بن علی است َع َلم برکشیده است
تا تیغ او سوا بکند جنس َدر َهمی
فرقان – به حق حق قسم – ان تیغ تیز توست
تنها گلوی فاصله را می برد همی
دل برده توایم اگر بَرده توایم
عباس دین ماست نه دینار و دِرهمی
از بال توست صبح درخشان عالمتی
از بار این عالمت ،پشت فلک خمی
***
با ما رفیق می شود ان شاه باوفا
در جمع دوستان چه گدایی چه حاتمی....
( )1یحیا پسر زکریا هر دو پیامبر خدا و سالم خدا
بر هر دو ،یحیای ُم َع ِّمدان ،یحیای تعمید دهنده که مردم
را بر س��احل رود اردن غسل می داد و می گفت :ایمان
بیاورید که ملکوت اسمان نزدیک است.
راوی گفته است :در هر منزلی از منازل که فرود
می امدیم می ش��نیدیم که حس��ین(ع) می گفت« :در
بی ارزش��ی دنیا نزد خداوند همین بس که سر یحیای
نبی را برای زنازاده ای از بنی اسرائیل بردند».
(« )2یم» به تشدید «میم» و فتح یاء :دریا
نگاه
منبع:روزنامهتایمزاوایندیا
25
سیاست
سیاست
مثلث شماره132
26
پالن سوم
سیاست
مثلث شماره132
27
ایا اصالح طلبان از نامزدی شیخ حمایت می کنند؟
بررسی تئوری وحدت ملی اصالح طلبان
1
مصطفی صادقی
سیاست
دوم خردادی دیگر در راه است؟ این پرسش مهم ان
زمان رخ می نماید که تیتر «بازگشت به دوم خرداد» همراه با
چهرهیکیازکاندیداهایاحتمالیبرجلدرسانهجناحمقابل
نقشمی بندد.انهاسودایبازگشتبه قدرتکرده اند ؛قدرت
از دست رفته و این واقعیت این روزهای فضای سیاسی
ماست.اصالح طلبانسال هاستنهبهپاستورراهی دارندو
نهروزگارخوشسابقدرپارلمان.اینالبتههمهماجرانیست
وروزگارناخوشانهاتنهابهنبودشاندرپاستوروغربتشان
د ربهارستانخالصهنمی شود.
بخش مهم��ی از مش��کالت انه��ا ب��ه انچه در
انتخابات ریاست جمهوری دهم گذشت ،بازمی گردد.
اصالح طلبان چنان کردند که امروز بخشی از انان دوران
محکومیت را س��پری می کنند و بعضی دیگ��ر از انان
گوشه نشینی را برگزیده اند ،اندکی نیز اگر چه ماندند اما
سکوت را بر هرچیز دیگری ارجح دانستند .هر چه بود
اصالح طلبانی که در برهه ای از زمان جزئی از ساختار
قدرت در ایران تعریف می ش��دند حاال ارتباطش��ان با
بخش های گوناگون س��اختارهای قدرت یا شکننده
و ضعیف اس��ت یا به کل منقطع .اما داستان بازگشت
چیست؟ این اکنون مهم ترین سوال برای تحلیلگران و
رصدگران مسائل سیاسی است .شاید حتی مهمتر از این
سوال که کاندیدا و کاندیداهایشان کیستند؟
«چراییبازگشت»و«چگونگیبازگشت»؟بایدبهاین
دوپرسشپرداختوبرایرسیدنبهپاسخبهبررسیشرایط
کنونی انان همت گماشت؛ امری که اصالح طلبان باب
میل شاننیستوانانچنانکهازرفتارامروزشانبر می اید،
برانند تا بیشتر از روزهای خوش اینده برای همه سخن
بگویند نه انچه امروز بر انها می گذرد .خوب که بنگری
گروه های مختلف اصالح طلب امروز هریک به گونه ای
متفاوت می اندیشند .بسیاری از نیروهای سیاسی متفرق
شدهوبرخیحتیدیگرشوقیبراینشستنبرسریکمیز
با رفقای دیروز را ندارند .حاصل جمع همه اینها بی شک
به یک درمان احتیاج دارد؛ س��امان مج��دد .این می تواند
مهمترین دلیل تالششان برای بازگش��ت باشد .به دیگر
سخن اینکه تصمیم سازان انان نیک می دانند چنین رقابت
بزرگی که طعم سودای بازگشت به قدرت از دست رفته را
دارد بهترین بهانه برای اوردن و نشاندن رفقای دیروز در
گعده هایسیاسیاست؛تالشیبرایترمیمهمبستگی های
از دست رفته .چنین اس��ت که امروز موسوی خوئینی ها
با تاکید بر برنامه ریزی منس��جم و مدون برای یازدهمین
دوره انتخابات ریاس��ت جمهوری اهمیت ای��ن دوره از
انتخابات را برای اصالح طلبان بس��یار حیاتی توصیف
می کندومعتقداستبایدسرنوشت سازبودناینانتخابات
برای همه گروه ها تبیین ش��ود .و هم اوس��ت که به نقل
از هاشمی رفسنجانی گفته است« :انتخابات اینده اخرین
شانسبرایاصالح طلباناست».
مثلث شماره132
چگونهمی خواهندبازگردند؟
جستاریدرشرایطسیاسیدرزمانیکهتنهایک سال
به انتخابات ریاست جمهوری زمان باقی مانده س ه گزاره را
در مورد انچه اصالح طلبان به ان خواهند رسید پیش روی
مامی گذارد.حضوربایککاندیدا،حضوربا دویاچندنامزد
28
یاهمراهیبایکنامزدمشترکبااصولگرایان؛شکینیست
که پالن اول انان برای حضور در چنین رقابتی رسیدن به
اجماع بر س��ر یک کاندیدای واحد است؛ کاندیدایی که
بتواندخواست هایسیاسیطیف هایمختلفاینجناحرا
براوردهسازد.اماایاچنینفردیکههمخودشامادهورودبه
چنینرقابتیباشدوهمطیف هایمختلفامادگیپذیرش
اوراداشتهباشنددراینجناحموجوداست؟
انچنان که مثلث در شماره هفته پیش خود بررسی
کرده بود کاندیداهای مختلفی از گرایش های متفاوت این
جناحبرایازمودنشانسخودامادهمی شوند.
مثلث در تحلیل شرایط موجود نوشته بود که طیف
راس��ت اصالح طلبان که ش��امل حزب اعتدال و توسعه
و مهم تر از ان کارگزاران س��ازندگی می ش��ود قصد دارد
از میان اس��حاق جهانگیری و محمد علی نجفی یکی را
به عنوان گزینه نهایی خود انتخاب کند .در این میان ،طیف
کرمانی های کارگزاران مایل به جهانگیری هس��تند که از
نزدیکان هاشمی رفسنجانیمحسوبمی شود .ایناماهمه
ماجرا نیست؛ چه اینکه در طیف چپ اصالح طلبان به غیر
از عارف گزینه هایی چون سیدکمال خرازی و حبیب اهلل
بی طرف نیز اماده ورود به رقابت هس��تند .واقعیت این
استکهاناناگرحتیبتوانندنسبتبهمعرفیکاندیدااقدام
کنند انقدر در میانشان چنددستگی وجود دارد که به یک
کاندیدای واحد نرسند .به دیگر سخن اینکه اصالح طلبان
نمی توانند به دالیل مختلف انتخابات را تبدیل به رقابت
دوقطبی کنند تا بازحال و هوای دوم خردادی دیگر بر سپهر
سیاسی ایران حکمفرما شود .پس انتخاب میان این و ان
یعنییکاصالح طلبویکاصولگرانخواهدبودووقتی
چنین شود سبد انان انقدر رای نخواهد داشت که قدرت
از دس��ت رفته را بازیابند .به هر روی انچه تصمیم سازان
اصالح طلب عالقه دارند تصویر امروزشان باشد تالش
برای یافتن نامزد مناسب از میان کاندیداهای مطرح است.
چنین وانمود می کنند که در مرحله رسیدن به اجماع بر سر
کاندیدایواحدهستند.
ایاانهاواقعادرچنینمرحله ایقرار دارند؟
واقعیت این است که اگاهانه از پاسخ به این سوال ها
می گریزند:حاکمیتچهنظریدربارهبازگشتانهادارد؟
ایا جواز حضورشان صادر ش��ده که به انتخاب کاندیدا
می پردازند؟
پالن سوم
پرسش این است که اگر انها به هردلیلی چه رویکرد
منفیحاکمیت،چهنرسیدنبهاجماعیاواهمهازقرارگرفتن
دربرابررایمردموعدمتوفیق،نتوانندیانخواهندبه معرفی
کاندیدا بپردازند چه خواهند کرد؟ ایا خود را برای چنین
شرایطیامادهکرده اند؟
تحریم یا مشارکت فعال؛ این دو گزاره ای است که از
رفتارشناسی انان در برابر چنین رویدادی بر می اید .بر این
مبنا می توانبه ایننتیجه رسیدکه گروهی از انان که طیف
رادیکالش��ان را در برمی گیرد و افرادی چون عبداهلل نوری
بر صدر ان قرار دارند دگر بار بر ش��یپور تحریم خواهند
دمید و از لزوم عدم حضور در انتخابات خواهند گفت؛ اما
پ رواضحاستکهاینانهمهاصالح طلباننیستند.بخش های
بزرگتری از انان از سید محمد خاتمی (مجمع روحانیون
مبارز)تا کارگزاران س��ازندگی (طیف متمایل ب ه هاشمی
رفسنجانی)خواسته شاناناستکهبههر نحوممکناین
صحنه،فارغازنیروهاوفعالیت هایاصالح طلباننباشد.
پسچهخواهندکرد؟
انتخابات س��ال ،84رقابت��ی بود متف��اوت از همه
رقابت های سیاس��ی در تاریخ پس از انقالب ،چه انکه تا
پیش از ان همواره رقابت اصلی خالصه می شد میان دو
گروه که از انان به عنوان راستوچپ یاد می شد.
اما انچه در سوم تیر رخ داد چیزیغیر از اینبود.
اینچنینشدکهبسیاریازمرزهایسیاسیپیشینمیان
دورقیبسنتیبرهمریخت.
حاال بعضی از رقبای پیشین در برخی نقاط که البته
عمدهانهابهدولتنهمبازمی گشتنزدیکیاندیشهپیداکرده
بودند .ازانزماناماهفتسالمی گذردواحمدی نژادسال
اخر صدارتش را روزشماری می کند و افراد مختلفی از هر
دوجناح رقیب نیز خود را امده رقابت می کنند .ایا می توان
بهاینگزارهاندیشیدکهممکناستبخش هاییازدورقیب
س��نتی در رقابتی به بزرگی انتخابات ریاست جمهوری
به وحدتنظربرسند؟
این هم��ان نس��خه روز مب��ادای تئوری پ��ردازان
اصالح طلب است؛ تاکتیکی که از ان به عنوان یار قرضی
نام می بریم .انها چگونه و چرا به این می اندیش��ند که با
اصولگرایانبهیککارتمشترکبرسند؟
این طیف بر خالف بخش های رادیکال می داند که
اگرکاندیداییدرانتخاباتنداشتهباشدوهمزمان ازتحریم
سخن بگوید باید برای همیشه از ساختار سیاسی ایران
خداحافظی کند .چنین رویدادی اگر تجربه شود ،شاید
تبدیلشوندبهچیزیشبیهنهضتازادیوامثالهمدراینده
سیاسی ایران .پس راه چاره رفتن پشت سر یک کاندیدای
اصولگراست .واضح تر بگوییم؛ این طیف بدون کاندیدا
برایاینکهدرقامتتحریمکنندهقرارنگرفتهودرعینحال
بتواندبهسیاست ورزیومشارکتدرامرانتخاباتبپردازد،
می بایستبایکمهرهاصولگرابهمیدانبیاید.فردیکهالبته
می بایستتجانس هاییباانهاپیداکردهوحاضرباشدسهم
انان را در قبال حمایتشان پرداخت کند و نیروهایی از انان
رابر صندلی هایهیاتدولتدرساختمانپاستوربنشاند.
رفتار انان در مجلس نهم هم البته چنین گمانه ای را تائید
می کند.اناندرانتخاباتمجلسنهمحتیبا اینکهبه صورت
سازماندهی شده نامزدی برای حضور در عرصه انتخابات
نداش��تند ،اما ترجیح دادند وارد فاز تحریم نشده و اندک
ارتباطباقیماندهوموجودباحاکمیتوساختارهایقدرت
رسمی را حفظ کنند.چنین شد که انان به گفته سید محمد
خاتمی استراتژی نه تحریم نه مشارکت را برگزیدند .این
همهماجرانبود،انهاحتیدرانتخاباتهیاترئیسهمجلس
همچنینالگوییدرپیشگرفتندواکنوننیزدرمیاناعضای
فراکسیون رهروان والیت که حامی علی الریجانی است
نامشانراثبت کرده اند؛حمایتمقطعیومصلحتیازیک
اصولگرا.اماایااینمساله یعنیاندیشیدنبر سر رسیدن به
یک کاندیدای مشترک برای ریاست جمهوری رویدادی
غریباست؟
پاس��خ این اس��ت« :یار قرض��ی»؛ ی��اداور تالش
علی اکبرناطق نوریواکب رهاشمی رفسنجانیوبرخیدیگر
از اصولگرایان در دولت اول محم��ود احمدی نژاد برای
پروژه ای که از ان به عنوان دولت وحدت ملی یاد می شد.
ماجرایی که در ان برهه البته به دلیل همراه نش��دن
سیاست
شیخچهخواهدکرد؟
تجربه چنین رویدادی به چه نتیجه ای منجر خواهد
ش��د؟ واقعیت این است که ش��یخ علی اکبر ناطق نوری
از چهره های مطرح و م��ورد تائید اصولگرایان اس��ت.
اشتهار او به اصولگرا بودنش و همخوانی با گفتمان اصیل
اصولگرایی چنان است که همواره در سال هایی که رقابت
میانراستوچپبرقراربوداوهموارهشاخصومعیاری
بود برای این جناح .حتی پس از انکه او دیگر هیچ رغبتی
برای کاندیداتوری نداش��ت ،اصولگرای��ان او را بر صدر
شورایی نشاندند تا حکمیت کند میان انان .صرف نظر از
نتیجه و فرجام ان شورا هیچ کس اما به اصولگرا بودن او
شبهه و خدش��ه ای وارد نکرد .حاال این شیخ همان شیخ
سال های دور اس��ت .او نیک می داند که اصالح طلبان از
کنارکاندیداتوریاووحمایتشانازاوبهچهمی اندیشند.او
البداینراهممی داندکهنسخهروزمبادایاصالح طلباناز
چه روی پیچیده شده است .ناطق نوری سال 76که مورد
حمایتچهره هایمعتبرنظامقرارگرفت،ناطق نوریپس
از انتخابات 76که با مدیریت فوق العاده خود در مجلس
نمادی از سعه صدر مدیریت را در نظام به نمایش گذاشت
وناطق نوریکهبه عنوانرئیسشورایهماهنگینیروهای
انقالب نقش مهمی در انتخابات دوم ش��وراها و مجلس
هفتم داشت ،اکنون در شرایط خاصی قرار گرفته است .او
ازسوییعزمورودبهرقابتکردهوبرخالفسیاقسابقش
تبود،اینبارگویاتصمی مدیگری
کهعدمحضوردرانتخابا
گرفته و از سوی دیگر گزینه اصالح طلبان برای حمایت از
مثلث شماره132
اصالح طلبان و مخالفت گروه های موثر اصولگرا اجرایی
نشد .حاال اما مسلم است که ش��رایط متفاوتی بر فضای
سیاس��ی امروز ایران حاکم است .این بار شاید برخالف
گذشته این اصالح طلبان باشند که به چیزی شبیه دولت
وحدت ملی فکر کنند .انان البته از این راه فقط به سامان
مجدد خود نمی اندیش��ند ،بلکه یک هدف مهم تر نیز در
پیش دارند؛ برهم ریختن س��امان اصولگرایان .نیازی به
کتمان نیست؛ امروز اصولگرایان در اوج قدرت با برخی
اختالف نظرها -در عین حفظ و اعتقاد به اصول و گفتمان
انقالب اسالمی-مواجهند .تصمیم سازان اصالح طلبان
به تعمیق این اختالف نظرها می اندیشند و شاید به اینکه
کاتالیزوری شوند برای این تعمیق .ش��اید باورشان این
است که حمایتشان از یک کاندیدا به افتراق بخش هایی از
اصولگرایانمنجرشود.اناندرعینحالاعتقاددارندکهاگر
نتوانندباگزینهحداکثریواردانتخاباتشوندوباعدماقبال
مردم مواجه شوند ،در ان صورت بهتر است بتوانند با یک
چهره اصولگراواردانتخاباتشوندوبهصورتغیرمستقیم
وضمنیازاوحمایتکنندتاهمشانسپیروزیراباالببرند
و هم سهمی از دولت اینده داشته باشند .شاید چنین است
که عبدالواحد موسوی الری عضو مجمع روحانیون مبارز
حاالمی گوید«:تشکیلاتاقفکراصالح طلبانمیانجریانات
و تشکل های این طیف با اصولگرایان معتدل دور از تصور
نیست و این دو جریان می توانند تعامل سازنده ای با هم
داشتهباشند».اصالح طلبانواصولگریانمی تواننددرزمینه
ایجاد یک فضای دور از اف��راط و تفریط و در چارچوب
قانون اساسی در استانه انتخابات ریاست جمهوری اینده
با یکدیگر همکاری کنند .تعامل س��ازنده میان دو طیف
اصلی جامعه یعنی اصولگرایان و اصالح طلبان به س��ود
فضای سیاسی کشور در اس��تانه انتخابات خواهد بود.
داریوش قنبری ،عضو حزب مردم ساالری نیز می گوید:
«همکاریاصالح طلبانبا اصولگرایانمعتدلیچونمحسن
رضاییوالریجانیبرایانتخاباتریاست جمهوریمانعی
ندارد ».داریوش قنبری ،عضو حزب مردمساالری درباره
تشکیل اتاق فکر میان تش��کل ها و احزاب این جریان و
اصولگرایان معتدل گفت« :این موضوع که اصولگرایان
برای اصالح طلبان یک اتاق فکر تشکیل دهند غیرممکن
است،امابه طورحتمایجادائتالفمیانایندوجریانبسیار
مفیدخواهدبودومانعیندارد» .اخباردیگرینیزازاحتمال
رسیدنانهابهعلیاکبروالیتیروایتمی کند.اماانانبرای
اجرای چنین طرحی واقعا به ک��دام کاندیدای احتمالی
اصولگرامی اندیشند؟
چندی اس��ت که از برخی محافل سیاس��ی شنیده
می شودانانبه دنبالکاندیداتوریحجتاالسالم علی اکبر
ناطق نوری چهره شناخته ش��ده اصولگرا هستند .گویی
در پی این هستند که ش��یخ را که گفته می شود عزمش را
برای بازگشت به عرصه قدرت جزم کرده به حمایت خود
امیدوارسازند.
اخرین اخبار حکایت از تمای��ل ناطق نوری برای
نامزدی در انتخابات دارد و در این میان اصالح طلبان هم
بهصورتجدیبهگزینهحمایتازاومی اندیشند.تحلیل
دست باال و صاحبطرفدار در شرایط فعلی اصالح طلبان
حمایت از یک گزینه اصولگراست .فردی که روزگاری
رقیب نامزد مورد حمایتشان در سال 76بود و البته سال ها
بعدبرایایجاددولتوحدتملیهمتگماشت؛تالشی
البته بی فرجام .حاال انان ممکن است بر ان شوند تا شیخ را
به اندیشه طرح سال های نه چندان دور بازگردانند و سودای
تحقق چنین رویدادی را در او به وجود اورند.
اما رابطه و نگاه این روزهای انها به ش��یخ اصولگرا
چگونهاست؟
ماهنامهمهرنامهکهازرسانه هایاصالح طلباستدر
اخرینشماره اشمصاحبه ایرابامحمدعلینجفیترتیب
دادهوالبتهدرمتنانگریزینیزبهخاطراتاووشیخداشته
است«:یکنکتهمثبتیهمازاقایناطقخاطرمهست.
وقتی ما برنامه سوم را بعد از تش��کیل دولت اقای
خاتمی تدوی��ن کردیم و می خواس��تیم به مجلس ببریم
باالخره تصورمان ای��ن بود که اکثری��ت مجلس پنجم
مخالفاقای خاتمی استوازطرفیهم ،اینبرنامهنکات
جدیدی دارد که بخش��ی از مجلس حتی با ان مخالفت
فکری پیدا خواهد کرد .عالوه بر ای��ن ،احتمال می دادیم
محافظه کارانبخواهندضرب شستیبه دولتنشاندهندو
بگویند برنامه ای را که دوم خردادی ها مدت ها روی ان کار
کرده اند ،مابهراحتی کنارگذاشتیم .برمبنای ایننگرانی ها،
قبل از تقدیم برنامه سوم به مجلس ،جلسه ای خصوصی
خدمتاقایناطقرفتیم.ایشانیکی،دونفرازنمایندگانرا
همباخوداوردهبود؛ازجملهاقایباهنر.ماشروعکردیمبه
توضیحدیدگاه هایخودوبراوردیکهازجامعهداشتیم.
نمودارهای��ی ه��م رس��م ک��رده بودی��م ک��ه اگر
رون��د فعل��ی در بخش ه��ای مختل��ف اقتص��ادی از
قبیل س��وخت ،بانک ،اش��تغال و غی��ره ادام��ه یابد ،تا
پنج سال دیگر چه اتفاقی در جامعه رخ خواهد داد .ایشان
خیلی مثبت برخورد کردند و گفتند« :برخی از مسائلی که
شما گفتید خود من هم احس��اس می کردم ،دوستان هم
مواردی را قبالگفتهبودند؛ امابه این شکل جمع بندی شده
وعلمی تاکنونکسیارائهندادهبود.دستتاندردنکند؛شما
خیلی شجاعت به خرج دادید .شما این الیحه را بیاورید،
بنده و اقای باهنر هم تا ح��دی که بتوانیم کمک خواهیم
کرد تا تصویب شود .در زمان ارائه کلیات برنامه هم دیدیم
عده ای جو سنگینی ایجاد کرده اند ».مجدد از اقای ناطق
وقتخواستیمبرایجلسه ایغیررسمی.انجایکساعت
درباره وضعیت کش��ور ،اینده ان و اهمیت برنامه س��وم
صحبتکردیم.بعدازان،جومجلس 180درجهتغییرکرد
وهمانباعثشدتاحداقل95درصدبرنامهسومدر مجلس
تصویب شود؛ به رغم انکه نکاتی داشت که گفته می شد
قانوناساسیرازیر پاگذاشتهاستدرانجلسه،اقایناطق
به شدت از ما حمایت کرد و بعد از سخنرانی من ،اشک در
چشمشحلقهزدهبودوخیلیهمازماتعریفکرد».
یک اصولگراست .اینجاست که باید شیخ به فکر فرو رود
کهاصالح طلبانباچهنیتیمی خواهندازاوحمایتکنندو
ایااینحمایتناطق نوریدهه 90رامتفاوتازگذشته اش
و سوابق انقالبی و اصولگرایانه اش تصویر نخواهد کرد؟
قطعا شیخ به این موضوع می اندیشد که اصالح طلبان در
پیحمایتازاوبهدنبالرسیدنبهچهاهدافیهستند؛قصد
دارندرقابترابهداخلزمیناصولگرایانببرندوبهدنبالش
منافعفراوانیکسبکنند .انهامی خواهندازسویینههزینه
رقابتبدهندوازسوییسودبرداحتمالیراهمکسبکنند.
ورود ش��یخ با حمایت اصالح طلبان مسلما از او تصویر
جدیدیمی سازدکهدرمغایرتباتصویرگذشتهازعلی اکبر
ناطق نوری است .با این کار او تبدیل به رقیب اصولگرایان
می شود.اینشایدتحلیلاصلیاصالح طلبانبرایحمایت
ازناطق نوریباشد.
اماایااصالح طلبانموفقخواهندشد؟
عباس عبدی نیز در این ب��اب چنین می گوید« :این
طرح(اگر واقعا چنین طرحی وجود داشته باشد چون بنده
اطالعیندارم)،با ذهنیتوچارچوبفکریاقایهاشمی
منطبقاست.اقایهاشمییکچارچوبنخبهگرایانه،البته
فقطدرسطحپالیتیوحکومتدارد.بهاینمعناکهچندنفر
از باال تصمیم بگیرند که چه کسی کاندیدا بشود ،بعد هم
مردمبیایندورایبدهند!
اما در جریان اصالحات و بخ��ش قابل توجهی از
جریان موس��وم به اصولگرایی و به طور مشخص ،تیپ
دولتی ها،زیربارچنینطرحوتصمیمی نمی روندوبرایشان
قابل هضم نیست که چند نفر تصمیم بگیرند که چه کسی
بیاید خوب است و بعد هم بگویند به این فرد رای بدهید.
برای اصالح طلبان و این بخش از اصولگراها قابل قبول
نیست که انتخابات به قبل از سال 76برگردد .خود من هم
چنین طرح و روندی را هم ممکن نمی دانم و هم مطلوب
نمی دانم .ممکن نیس��ت زیرا پالیتی(سیاست) ما انقدر
انسجام و هماهنگی ندارد که چنین طرحی در ان شانس
پیروزی داشته باشد .از سوی دیگر ،اقای هاشمی چنین
توانی را ندارد که مردم را پای صندوق بیاورد .افزون بر این،
تحلیل من این است که مردم در برابر چیزی که از سوی
سیستم به انها س��فارش و معرفی می شود واکنش نشان
می دهند.سال 76همکهاقایناطقنوریراینیاورد،شاید
یک علت این بود که او نامزد خاص حکومت معرفی شده
بود .چون احساس می کنند به فهم و شعور و نیز قدرت
تحلیلوتصمیم گیریانهاتوهینشده.بنابراین،مردمحتی
ممکناستازسر لجولجبازیبااینسفارش هاومعرفی ها
هم که شده به کاندیدای دیگری رای بدهند .این اتفاق در
انتخابات مجلس به وف��ور رخ می دهد .اینگونه طرح ها
مستقل از اینکه چه کسانی انها را مطرح کنند ،محکوم به
شکستاست».صفارهرندینیزدرخصوصطرحدولت
وحدتملیمی گوید«:اگروحدتملیرامبتنی برشخص
کنیم اشتباه است .انها می گویند اقای فالنی اگر بیاید همه
قبولش دارند .خب ،پس راه حل ها چه می شود؟ این فالنی
بیاید .حاال چگونه و با کدام فرمول می خواهد مملکت را
اداره کند؟ در حالی که دولت وحدت ملی حول منافع ملی
ومنافعیحداکثریبایدشکلبگیرد.یعنیمااولبایدتوافق
درموردموضوعاتراگسترشبدهیم،بعدانوقت،ادمی
که می تواند حامل همه این توافقات باشد را پید ا کنیم .اما
گویا بالعکس است و عده ای دارند شیپور را از دهانه گشاد
ان می نوازند و ان راهی را که اصل نیست ،می روند .این کار
فایدهنداردوازداخلانوحدتملیبه وجودنمی اید.باید
رفتورویبخشیکارکردکهبدیهیاتطرفینمورداقرار
همه قرار بگیرد .انوقت با جمع کردن اینها می شود کار را
جلوبرد».هرچههستاصولگرایانمی داننداصالحطلبان
امروز ،اصالح طلبان پیش ار انتخابات 88نیستند .حاال هم
زمانه ،زمانه دوم خرداد نیستg.
29
در حال حاضر
سه گزینه برای رهبری
اصالح طلبان
مطرح است؛
سید محمد خاتمی ،
عبداهلل نوری و
مدیریت جمعی
سیاست
مثلث شماره132
چه کسی لیدر می شود؟
تداوم اختالف نظرهای اصالح طلبان در مورد گزینه رهبری جریان اصالحات
2
ان روزی که س��ید محمد خاتم��ی در انتخابات
مجلس نهم رای خود را به صن��دوق انداخت ،پروژه
اصالح طلبان برای بازگشت به قدرت کلید خورد .گویی
تصمیم گیران این جریان سیاس��ی به این نتیجه رسیده
بودند که باید اتفاقات سال 88را فراموش کرد و طرحی
نو برای بازگشت به عرصه قدرت رسمی درانداخت.
اما ف��ارغ از مباحثی که در خص��وص گزینه های
محتم��ل اصالح طلب��ان ب��رای حض��ور در انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم مطرح می ش��ود ،حاال یک
بحث مهم دیگر نیز در میان است؛ چه کسی محوریت
اصالح طلبان را برعهده می گیرد؟
در ای��ن خص��وص س��ه گزین��ه ب��رای رهبری
اصالح طلبان مطرح است؛ سید محمد خاتمی ،عبداهلل
نوری و رهبری جمعی.
طبعا این سه گزینه دارای موافقان و مخالفانی است
و در این خصوص افرادی از هر دو جناح به اظهارنظر
پرداخته اند.
اما ش��اید جنجالی تری��ن اظهارنظ��ر مربوط به
روح اهلل حسینیان از چهره های اصولگرای جبهه پایداری
ی را ب��ر نوری برای رهبری
بود؛ انجا که گفت « :خاتم
اصالحات ترجیح می دهم».
او گفته اس��ت« :من اگر جای اصالح طلبان بودم
ی را به عنوان رهبر اصالحات انتخاب
حتما اقای خاتم
ی را بر دیگر کاندیداهای
می کردم .من سید محمد خاتم
30
رهبری اصالحات ترجیح می دهم».
حسینیان همچنین تاکید کرده است« :اصالح طلبان
ابتدا باید تکلیفشان را با نظام تعیین کنند .در واقع انها باید
مشخص کنند که ایا جریان فتنه را قبول دارند؟ اگر قبول
ندارند ،باید رسما این مساله را اعالم کنند».
وی در خص��وص تالش عب��داهلل ن��وری برای
به دس��ت گرفتن رهبری اصالحات نیز گفته اس��ت:
«من به ایش��ان هیچ اعتقادی ندارم و روش سابقش��ان
را نمی پسندم .عبداهلل نوری به عقیده من برای رهبری
اصالحات مناسب نیست».
او در حالی در این گفت وگو ب��ه دفاع از رهبری
س��ید محمد خاتمی بر جریان اصالحات پرداخته که
در جریان حوادث س��ال 88صراحتا از او ابراز برائت
کرده بود.
ام��ا پاس��خ اظه��ارات حس��ینیان را س��یدرضا
رئیس کرمی ،رئیس دوره ای ش��ورای هماهنگی جبهه
اصالحات داد .او صراحتا اعالم کرد که خاتمی محور
وحدت اصالح طلبان نخواهد بود.
رئیس دوره ای شورای هماهنگی جبهه اصالحات
گفت« :بنا داریم که اص��ول و برنامه های مورد اجماع
همه گروه ها و اف��راد از جمله خاتم��ی را ارائه کنیم و
س��ید محمد خاتمی نیز در مالقات های اخیر خود به
این برنامه ها پرداخته است؛ بنابراین این موارد محور
اجماع ما خواهد بود و حول ش��خص خاصی اجماع
نخواهیم کرد».
ی به عنوان
کرمی درباره حضور سید محمد خاتم
محور وحدت اصالح طلب��ان در جریان اجماع احزاب
و گروه های اصالح طلب ،اظهار داشت« :اینکه تاکنون
چه کسی به عنوان شخص مورد محور قرار بگیرد مورد
بحث قرار نگرفته و بیشترین مبنای ما نیز بر اساس اصول،
تفکرات و برنامه هایی است که مجموعه گروه ها و افراد
اصالح طلب دارند و یکی از انها نیز ش��خص خاتمی
است».
ی به عنوان یکی
وی خاطرنشان س��اخت« :خاتم
از ش��خصیت های اصلی اطالح طلب مورد توجه قرار
می گیرد ،اما محور قرار نخواهد گرفت».
این فعال سیاسی اصالح طلب عنوان داشت« :بنا
داریم که اصول و برنامه های مورد اجماع همه گروه ها و
ی را ارائه کنیم و سید محمد خاتمی
افراد از جمله خاتم
نیز در مالقات های اخیر به این برنامه ها پرداخته که این
موارد محور اجماع ما خواهد بود و نه شخص خاصی».
مسعود پزشکیان ،وزیر بهداشت دولت سید محمد
ی و از چهره های اصالح طلب مجلس هشتم و نهم
خاتم
ی یا عبداهلل
نیز درخصوص محوریت سید محمد خاتم
ن��وری در جریان اصالحات اظهارنظ��ر کرد؛ انجا که
ی از نظر اخالقی یک فرد
گفت« :به عقیده من اقای خاتم
استثنایی است .در واقع ایشان از نظر رفتاری و انسانی
شخصیت خیلی خوبی دارند البته بنده با عبداهلل نوری
کار نکرده ام و اشنایی با ایشان ندارم».
ی مبنی بر
او درباره انتقادهایی که نس��بت به خاتم
ترسو بودن وی مطرح می شود ،گفت« :اگر تالش کسی
که س��عی می کند برای انکه در جامعه دعوا نشود و به
نوعی وحدت حفظ ش��ود را ترس تلقی کنند و به وی
لقب ترسو بدهند ،ادم بترسد و دعوا راه نیندازد بهتر از
این است که به دنبال دعوا باشد».
نماینده مردم تبریز تاکید کرد« :ما برای اینکه این
استراتژی سه وجهی
تو گو با سید نظام الدین موسوی درباره تاکتیک های انتخاباتی اصالح طلبان
گف
3
ارایش سیاسی گروه ها در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بحثی است که موضوع ان بعد از مشخص
شد ن ترکیب هیات رئیسه مجلس نهم به صورت جدی در محافل خبری و رسانه ای پیگیری می شود .از این رو با
سید نظام الدین موسوی ،مدیرعامل خبرگزاری فارس درباره نحوه ورود اصالح طلبان به این عرصه گفت وگو
کردیم.
سیاست
از زمانی که اقای موسوی خوئینی ها در ختم برادر
خود اعالم کرد که اصالح طلبان برای انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم برنامه دارند ،نام افراد
متعددی از جریان اصالحات -اقایان محمد علی
نجفیواسحاقجهانگیریازکارگزاران،مصطفی
کواکبیان از مردمس��االری ،حبی��ب اهلل بیطرف،
خرازی و محمد رضا عارف از مجمع روحانیون
مبارز – به عن��وان نامزد احتمالی مطرح ش��د،
استراتژی اصالح طلبان برای حضور در عرصه
انتخاباتچیست؟
lفکرمی کنمجریاناصالحاتتاقبلازانتخابات
نهمین دوره مجلس شورای اسالمی دنبال این بود که به
نوعی خودش را از حضور در صحنه سیاسی کنار بکشد
و تصورش این بود که ع��دم حضور جریان اصالحات
در صحنه موجب کاهش مشارکت مردم خواهد شد ،به
نحویکهموجبشودنظاممجددبهانهاروبیاوردوفرش
قرمزبرایورودانهاپهنکندوبه نوعیازانهادعوتکندتا
بهصحنهانتخاباتبرگردند،امادراخرینروزهاینزدیک
به انتخابات ،لیدرهای اصالحات و فتنه در جریان اخبار
نظر س��نجی های مختلفی قرار گرفتند و دیدند که عدم
شرکت و شرط گذاری برای حضور در انتخابات اشتباه
بزرگیبود،چراکهانتخاباتباشوروشوقبرگزارمی شود
و عدم حضور انها به معنای حذف تاریخی شان از عرصه
سیاسیاست،درحالیکهاصالح طلباندنبالکناره گیریاز
قدرت نبودند ،بلکه به دنبال برنامه برای حضور در عرصه
قدرت بودند .حتی در این انتخابات به رغم اینکه گفتند
لیستنمی دهندامالیست هایمختلفیبهناماصالح طلبی
درامد و برنامه شان هم حضور با مهره های خاموش بود.
هرچندنتوانستندموفقیتجدیکسبکنندامامسالهاین
است که انها چند روز قبل از انتخابات مجلس نهم به این
نتیجه رسیدند که باید به نوعی در انتخابات حضور پیدا
کنند که متهم به قهر از صندوق رای نشوند ،ولی در عین
حال می خواستند این حرکت شان خیلی با سر و صدا و
پر هیاهو نباشد ،بنابراین اقای خاتمی به روستایی رفت و
رای داد اما چون ایشان چهره ای نیست که از چشم تیز بین
رس��انه ها پنهان بماند ،اقدامش پررنگ شد .در مجموع
انتخابات مجلس نهم با حضور 64درصدی مردم پای
صندوق ه��ای رای پایان یافت و روی��ای اصالح طلبان
باطل ش��د .این قضیه معلوم کرد که بنا به دالیل مختلف
مردم از اصالح طلبان عبور کردند و بدون حضور انها هم
بخش عمده ای از مردم پای صندوق های رای می ایند و
در انتخابات شرکت می کنند .بعد از شرکت اقای خاتمی
در انتخابات ،هجمه های زیادی به ایشان شد ،اما بعدها
اصالح طلبان اذعان کردند که کار خاتمی درس��ت بوده
و برای اینکه از عرصه سیاست کش��ور حذف نش��وند
باید در انتخابات و روند سیاسی کشور حضور پرر نگ
داشته باش��ند ،بنابراین می بینیم که اولین گروه هایی که
رس��ما به دنبال حضور در انتخابات ریاست جمهوری
یازدهم هس��تند و صراحتا مطالب��ی را در این باره بیان
می کنند اصالح طلب هستند؛ اصالح طلبان هم در محافل
داخلی درباره نحوه ورود به انتخابات ریاست جمهوری
بح��ث می کنند و ه��م در موضعگیری های رس��انه ای
راجع به این مس��اله حرف می زنند .براساس گزارشات
و اخباری که از بی��رون و داخل جری��ان اصالحات به
گوش می رسد اصالح طلبان یک استراتژی سه وجهی
را در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم دنبال می کنند.
وجه اول استراتژی انها این است که یک نامزد واحد را
به صحنه بیاورند ،به طوری که توان باالیی برای کس��ب
ارای عمومی داشته باش��د و هم به نوعی نظام مجبور به
پذیرش وی شود که به نظر می رسد خیلی امیدی به این
مقوله ندارند؛ یعنی در مباحثی که در محافل داخلی اینها
می گذرد با توجه به فضای سال 88و فتنه بعد از انتخابات
ریاست جمهوری دهم انها به این نتیجه رسیدند چون
بخشی از عناصر فعال و اصلی اصالح طلبان در این فتنه
نقش موثر داشتند بنابراین این وجه حداکثری زیاد مدنظر
انهانیست.
از تبع��ات ان می ترس��ند ی��ا از اختالف��ات
درون گروهی خود تحلیل می کنند که بعید است
چنین هدفیمحقق شود؟
lهر دوی این علت ها وجود دارد .حضور یک
چهره موثر در انتخابات ریاست جمهوری اینده همانند
انتخابات سال 88و فتنه پس از ان به معنای ان است که
همه ادعاهای این جریان درباره انتخاب��ات دروغ بوده،
وگرنه کسی که معتقد است نظام و سیستم حاکمیتی در
انتخابات تقلب می کند دلیل ندارد دوباره وارد میدانی شود
که قبال زیراب ان را زده است .ضمن اینکه انها می دانند
مردم به کاندیدای تندرو و منتس��ب ب��ه جریان افراطی
اصالح طلب رادیکال اقبالی نشان نمی دهند؛ در ضمن
نظام هم چنین کسی را نمی پذیرد .وجه دوم استراتژی انها
بینابینی است یعنی دنبال تیپ هایی هستند که چسبندگی
زیادی به جریان اصالحات ندارند و وجه تکنوکراتیک
انهاغالببر وجه سیاسی شانباشد؛تیپ هاییکهکمتردر
جریان فتنه افتابی شدند و به نوعی می توانند از فیلترهای
نظام هم عبور کنند.
مثال چه کسانی؟
lچهره هایی مثل اقای جهانگیری و اقای عارف
مدنظراصالح طلبانهستند.
نجفیچطور؟
lحاال کمتر نجفی و بیش��تر اقای جهانگیری و
عارف مطرح هستند ،البته اختالف بین خودشان وجود
دارد ،چون می گویند این چهره ه��ا محبوبیت مردمی و
اقبالی در کسب رای ندارند و معلوم نیست چقدر بتوانند
برنامه ه��ای اصالح طلبان را جلو ببرن��د .به همین دلیل
مخالفانی در بین این جریان دارند .وجه س��وم حداقلی
است؛ به این معنا که جریان اصالحات به جای انکه فرد
مستقیما منتسب به این جریان را وارد صحنه کند در بین
گزینه های موجود جریان اصولگرا ان فردی که بیشترین
نقاط اشتراک را با او دارند مورد حمایت قرار می دهند.
مثلث شماره132
کشتی شکس��ته را با کمترین صدمه به ساحل برسانیم
قدم اول این است که با وحدت ،گفت وگو و هماهنگی
جلو رویم تا با دعوا کردن ،اختالف داشتن و به جان هم
پریدن .در واقع اگر به هم پریدن جس��ارت است بهتر
ی نداشته باشد زیرا وقتی
است این جس��ارت را خاتم
می گوییم اصالحات ،اصالحات به معنای حرکت کردن
بدون خون و خونریزی و دعواست».
وی تصریح کرد« :ما باید بتوانیم با نگاه اصالحات
دیگران را به خود جذب کنی��م نه اینکه به دنبال حذف
دیگران باشیم و بگوییم اصالحات انجام دادیم .در واقع
دیکتاتوری با این تئوری تفاوتی ندارد».
این وزیر دول��ت اصالحات خاطرنش��ان کرد:
ی اش��نا شدم و رفتار
«من در دولت از نزدیک با خاتم
و کار ایش��ان را از نزدی��ک دیده ام ،یعن��ی در جناح و
ی کار کردم
گروه سیاس��ی نبودم .در زمانی که با خاتم
از نظر رفتار و منش انسانی و قانونمداری ایشان انسان
استثنایی بودند».
ام��ا علی محم��د حاض��ری ،دبی��رکل انجم��ن
اسالمی مدرسین دانش��گاه ها در موضعی متفاوت بر
رهبری جمعی در میان اصالح طلبان تاکید کرد.
او با بیان اینکه اندیش��ه اصالح طلب��ی مبتنی بر
اشخاص و چهره های فردمحورپایه گذاری نشده است،
گفت« :اصالح طلبان نیرو ها و چهره های شاخصی دارند
که اگر بخواهند می توانند ای��ن جریان را هدایت کنند
و نیازی نیس��ت لیدر خاصی رهبری این جریان را در
اختیار بگیرد».
وی همچنین بیان ک��رد« :اصالح طلبان مبتنی بر
خرد جمعی و حمای��ت توده ه��ای مردمی موجود در
جامعه در عرصه های سیاسی کشور حرکت می کنند».
این اظهارنظرها اما با واکنش رسانه های مختلف
هر دو جناح خصوصا رسانه های اصالح طلب مواجه
شد.
روزنامه اعتماد دوش��نبه گذش��ته در گزارشی
به بررس��ی مصاحب��ه روح اهلل حس��ینیان پرداخته و
مواضع حس��ینیان در سال های گذش��ته و دیدگاه او
نسبت به سید محمد خاتمی را مورد توجه قرار داد.
این روزنامه روز بعد نیز در گزارش��ی به این ماجرا
پرداخت.
گزارش نویس روزنامه اصالح طلب اعتماد مطلبش
را که تیت��ر «دایه های مهربان تر از م��ادر اصالح طلبان»
بر باالی ان خودنمایی می کرد ،چنین نوش��ت« :تعیین
تکلیف برای نحوه حضور اصالح طلبان در انتخابات
ریاس��ت جمهوری س��ال اینده ،این روزها به یکی از
دستورکارهای رس��انه ها و چهره های اصولگرا تبدیل
ش��ده اس��ت .در میان این گفت وگوها و اظهارنظرها،
اصولگرایان بر این نکته اتفاق نظ��ر دارند که تنها یک
بخش از اصالح طلبان اجازه دارند در انتخابات شرکت
کنند».
روزنامه ارمان نیز در واکنش ب��ه این موضوع در
مطلبی با عنوان «اصولگرایان برای اصالح طلبان سناریو
می نویسند» به این ماجرا پرداخت.
ای��ن روزنامه در گ��زارش خود نوش��ت« :ایجاد
اختالف میان اصالح طلبان؛ ش��اید گزاف نباش��د که
این موضوع را جدیدترین ش��یوه رقیب برای حضور
اصالح طلبان در انتخابات سال 92بدانیم ...اصولگرایان
پروژه تخریب عبداهلل ن��وری را دنبال می کنند .برخی
بغض و کینه ها نسبت به عبداهلل نوری سبب شده خاتمی
در عرش قرار داده شده و اینگونه بگویند که میان او و
نوری اختالفات فراوانی وجود دارد» .
روزنامه اعتماد اظهارنظر حسینیان را نه از «حب
خاتمی» که از سر«بغض نوری» دانستg.
31
اکنون اختالفات
داخلی جریان
اصالحات به شکلی
است که به نظر
نمی رسد فرد مشخصی
بتواند رهبریت این
جریان را به دست
بگیرد
سیاست
مثلث شماره132
یعنی گزینه ای را انتخاب می کنند که اسما اصولگرا باشد
اما در خیلی از وجوه با اصالح طلبان همگرایی نشان دهد.
این استراتژی سه وجهی جریان اصالحات برای انتخابات
ریاست جمهوری اینده است که حاال به سراغ یکی از انها
می روند ،البته ممکن است وجوه مختلف را در کنار هم
پیش ببرند ،اما نهایتا یکی از این وجوه به عنوان راهبرد
اصلی انها قرار خواهد گرفت.
ممکن است پشت سر اقای ناطق نوری بیایند؟
lبعید اس��ت ،چون اقای ناطق نوری هم دیگر
ش��اید رغبتی برای حضور در صحنه ندارد .بعید است
ایشان حال و حوصله ای برای ورود به صحنه انتخابات
داشته باشد.
تندروهای جریان اصالح طلب سعی می کنند نام
عبداهلل نوری را ب��رای رهبری این جریان مطرح
کنند ،حال انکه مجمع روحانیون خودش را به
سمت خاتمی متمایل کرده است .رهبریت این
جریان در انتخابات اتی با چه کسی خواهد بود؟
lانها می خواهند یک بازی تندروها و کندروها
راه بیندازند که نهایتا به زعم خودش��ان نظام از دس��ت
تندروها به کندروها پناه ببرد.
ی ظرفیت رهبری این جریان را دارد؟
اقای خاتم
lاقای خاتمی در یک مقطعی عنصر فعال این
جریان بود ،اما االن اختالفات داخلی جریان اصالحات
به شکلی است که به نظر نمی رسد فرد مشخصی بتواند
رهبریتاینجریانرابهدستبگیرد.مخصوصااختالفی
که بر سر مقوله جنبش سبز با هم دارند ،یک بخش عمده
32
پایگاه اجتماعی اینها در فتنه 88به س��مت جریان فتنه
رفت و به طور طبیعی االن مطرح می شود که ایا جریان
اصالحات باید با جنبش سبز یکی ش��ود یا از هم جدا
بمانند .این ب��ه نظر من محل اختالف ج��دی برای این
جریان خواهد بود.
جبهه اصالحات درون نظام را به چند دسته تقسیم
می کنید؟ برخی انها را طیف مستقل ،کارگزاران
و مجمع روحانیون می دانند .ایا ش��ما به چنین
دسته بندیقائلهستید؟
lخیر .این نوع دسته بندی را قبول ندارم ،چون
گروه هاهماجزایمتفاوتیدارند،دربینمجمعروحانیون
مبارز و کارگزاران هم نگاه ه��ای متفاوتی وجود دارد اما
جریاناتاصالح طلبضمناینکهاختالفاتزیادیباهم
دارند ،در وجوهی هم اشتراکاتی با یکدیگر دارند که زیاد
نمی شود انها را از هم تفکیک کرد .بخش عمده اختالفات
انها نیز داخلی و شخصی است که خیلی نمی شود دل به
این مسائل بست.
مثال گفت اینها با هم اخت�لاف دارند .البته برخی
عناصری که قبال اصالح طلب تاریخی بودند در دوران
پس از انتخابات 88با جریان فتنه همراهی نکردند و به
نوعی درون نظام ماندند ،یعنی از چارچوب های قانونی
خارج نشدند.
اینها درون نظام قرار دارند و نظام هم اینها را می پذیرد
اما بحث ریاست جمهوری دیگر متفاوت است ،باالخره
اصالحات یک سابقه تاریخی دارد .عناصری به عنوان
چهره های شاخص ان مطرح شدند .به ذهنم می رسد که
اصالحات با ان صبغه و جریانی که ما می شناسیم دیگر
قدرت و توان ورود به انتخابات ریاس��ت جمهوری را
نداردکمااینکهدرانتخاباتسطحپایین تریمثلانتخابات
مجلس هم نتوانست ورود پیدا کند.
شما به نوعی به اختالفات درون تشکلی جریان
اصالحات هم اشاره کردید ،چرا حزب کارگزاران
کهچندنفربیشترنیستندبهدوقسمتتقسیمشدند
و اعضای ان روی حمایت از نامزدی جهانگیری
و نجفی در انتخابات ریاس��ت جمهوری با هم
اختالف پیدا کردند؟
lهر گروهی در درون خودش قابلیت انشعاب
دارد .خیلی از دعواهای درون گروهی عقیدتی نیس��ت.
دعواهای شخصی بر سر منافع و قدرت است؛ دعواهای
درون کارگزاران هم از این جنس است .کارگزاران بیش
از انکه یک تفکر و اعتقاد جدی باشد حول شخصیت
هاشمی رفسنجانی شکل گرفته است .مجموعه مدیرانی
که حول هاش��می رفس��نجانی کار می کردند در قالب
حزب کارگزاران گردهم امدند و به طور طبیعی میان انها
اختالفات مختلفی وجود دارد .ضمن اینکه بین کارگزاران
و جریانات دیگر اصالح طلب نیز از اول اختالفاتی بود.
در بحث انتخابات مجلس ششم که جریان اصالحات به
شدت اقای هاشمی رفسنجانی را تخریب کرد ،کارگزاران
از همان موقع اختالفاتی با سایر گروه های اصالح طلب
پیدا کرد .برای انتخابات ریاست جمهوری هم ان طور که
من شنیدم کارگزاران به دنبال کاندیدای حزبی است یعنی
حرفش این اس��ت که تا امروز ما نردبان سایر جریانات
اصالح طلب شدیم و االن موقعش رس��یده که فردی از
خود کارگزاران بیاید و در راس ق��رار بگیرد؛ به عبارت
دیگر این حزب حاضر نیست ظرفیت خود را در اختیار
سایر گروه ها قرار دهد چون انها در مواقع حساس رفتار
نامناسبی با حزب کارگزاران داشتند.
بین نجفی و جهانگیری فک��ر می کنید کدامیک
نامزد حزب کارگزاران شود؟
lاین به بحث ه��ای درون حزب��ی بر می گردد،
کارگ��زاران و در مجموع نیروه��ای اصالح طلب زیاد
توان ورود جدی به عرصه انتخابات ریاست جمهوری
را ندارند.
در مجموع احتمال اینکه اصالح طلبان به اجماع
کامل برسند را رد می کنید؟
lبله ،حتی حزب اسالمی کار نیز اعالم کرد گزینه
انها برای انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم کمالی،
دبیرکل همین حزب اس��ت .باالخره حزب کار و خانه
کارگر یکی از اعضای شورای هماهنگی اصالح طلبان
هستند.
انتخابات اتی ریاست جمهوری مثل انتخابات88
دو قطبی خواهد بود یا مثل 84متکثر؟
lاحتماال مثل 84متکثر خواهد بود ،چون در خود
جریان اصولگرایی هم تکثر وجود دارد.
اثار تکثر را چگونه می بینید .ایا روی مشارکت
مردم اثر منفی دارد یا مثبت؟
lهر حالتی اث��رات مثبت و منف��ی دارد .یعنی
نمی توان تکثر یا محدودیت کاندیداها را منفی یا مثبت
دانست .باید دید شرایط چگونه پیش می رود.
پیش بینیشماچیست؟
lبه نظر من حالت تکثر پیش خواهد امد ،ولی
به نظرم رقابت اصلی بین جریانات اصولگرا خواهد بود.
یعنی رقاب��ت اصلی بین نامزده��ای طیف های
جری��ان اصولگراس��ت و رقاب��ت ش��کل
اصولگرا -اصالح طلب پیدا نمی کند؟
lمعتق��دم انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده
درون جریانی و میان نامزدهای اصولگرا خواهد بودg.
اصالح طلبان برنامه ندارند
گفت وگوی مثلث با صادق زیباکالم
4
بعد از انکه موس��وی خوئینی ها در مراس��م ختم برادر خود از برنام��ه اصالح طلبان ب��رای ورود به انتخابات
ریاست جمهوریخبرداد،نامافراد وشخصیت هایمتعددیاز اینجریانبراینامزدیدررقابتسیاسی پیش رومطرح
شد.بادکترصادقزیباکالم ،استاددانشگاه و تحلیلگرمسائل سیاسیدرباره اینمساله به گفت وگو نشستیم.
امید کرمانی ها
سیاست
مثلث شماره132
با توجه ب��ه اینکه نام اف��راد متع��ددی از جریان
اصالحات – اقایان محمد علی نجفی و اسحاق
جهانگی��ری از کارگزاران ،مصطف��ی کواکبیان
از مردمس��االری ،حبیب اهلل بیطرف ،دکتر کمال
خ��رازی و دکت��ر محمد رضا ع��ارف از مجمع
روحانیون مب��ارز -برای نام��زدی در انتخابات
ریاس��ت جمهوری یازدهم مطرح می ش��ود ،به
نظر شما استراتژی اصالح طلبان برای حضور در
رقابت سیاسی اینده چیست؟
lبا نام و یاد حضرت حق ،من چندی پیش گفتم
که اصالح طلبان بهتر است در انتخابات ریاست جمهوری
یازدهم از نامزدی اصولگ��را حمایت کنند که وی بتواند
حداقل خواسته های انها را براورده کند .وقتی این مساله
چاپ شد بازخورد و واکنش ها از جانب طرفداران جریان
اصالحات بسیار منفی بود و انتقادات خیلی زیادی به من
وارد شد .حتی برخی گفتند که اساسا مگر قرار است ما
در انتخابات ش��رکت کنیم .عده ای مرا مرعوب خواندند
و برخی پرسیدند چگونه می توانی نام اصالح طلب روی
خودت بگذاری؟ برخی هم اتفاقا با این ایده موافق بودند.
برخی دیگر می گفتند که ما بایستی نامزد خودمان را در
انتخابات داشته باشیم .این واکنش ها از یک نظر جالب
بود .چون نش��ان می داد که اصالح طلب��ان هیچ طرح و
برنامه مشخصی ندارند و خودشان هم نمی دانند چه کار
می خواهند بکنند .واقعیت تلخ این است که اصالح طلبان
دارای ضعف ها و مش��کالت بنیادی زیادی هستند .اگر
یک نفر از کش��ور دیگری بیاید ای��ران قطعا از وضعیت
اصالح طلبان ش��گفت زده می ش��ود .چ��ون می بیند که
اصالح طلبان هیچ طرح و برنامه و هیچ دس��تور العملی
برای انتخابات پی��ش رو ندارند .از جمله اینکه صحبت
از نیم دوجین نامزد احتمالی می رود ،همچون اس��حاق
جهانگیری ،دکتر محمدعلی نجفی ،عبداهلل نوری ،کمال
خرازی ،مهندس بیطرف ،محمدرضا عارف و حتی خود
اقای خاتمی .ایا شما به این فرد حق نمی دهید که گیج و
سردرگم شود از این همه نام و این همه احتمال؟ این فرد
در نخس��تین اظهارنظرش قطعا خواهد گفت که جریان
موسوم به اصالحات لیدر و سر ندارد ،چون اساسا با اینکه
کمتر از یک سال مانده به انتخابات نمی داند می خواهد در
انتخابات ریاست جمهوری یازدهم چه کار کند؟ به نظر من
امروز اولین کاری که رهبران این جریان همچون جناب
موسوی خوئینی ها ،محمد رضا خاتمی ،حسین مرعشی،
محمد خاتمی ،موس��وی الری ،غالمحسین کرباسچی
و دیگران باید انجام دهند ،این اس��ت که دور هم جمع
شوند و برای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو تصمیم
بگیرند که چه کار می خواهند بکنند؟ ایا اساسا می خواهند
در ای��ن انتخابات حضور پیدا کنند؟ اصال ش��رکت انها
در انتخابات درس��ت و صحیح اس��ت؟ ایا هواداران و
طرفداران جریان اصالحات چنین توقعی از اصالح طلبان
دارند یا خیر؟ اگر نظر رهب��ری اصالحات به حضور در
انتخابات ریاست جمهوری بود ،ادله اش چیست؟ یا اگر
تصمیمش عدم ش��رکت در رقابت سیاس��ی اینده بود،
چگونه می خواهد این مساله را برای مردم توضیح دهد؟
اگر رهبران اصالحات به این جمع بندی رسیدند که باید در
انتخابات شرکت کنند انوقت باید طرفدارانی را که تمایلی
به ش��رکت در انتخابات ندارند مجاب کنند که رهبری
اصالحات این تصمیم را گرفته و انان باید از این تصمیم
تبعیت کنند .اگر اصالحات وارد میدان رقابت ش��د ،ان
وقت نامزدش چه کسی باید باشد؟ ایا نامزد اصالح طلب
معرفیکنندیاانکهبهتراستبااصولگرایانمیانه روائتالف
کنند در برابر تندرو های جناح راست .ببینید هیچ کدام اینها
مشخص نیس��ت .اقایی از رهبران اصالح طلب در یک
میهمانی عروسی یا عزا شرکت دارد که دفعتا خبرنگاری او
را می بیند و از انتخابات می پرسد و ایشان هم یک جواب
کلی و کلیشه ای می دهد .اخر در کجای دنیا یک جنبش
بزرگ دموکراس��ی خواه اینجوری رهبری می ش��ود که
جنبش اصالح طلبی در ایران؟
یعنی فکر می کنید رهبری جن��اح اصالح طلبان
نسبت به خواسته های اصالحات جدی نیستند؟
lنه بحث جدی بودن یا نبودن نیست .بحث طرح
ت رهبری
و برنامه و س��ازماندهی اس��ت که از ای��ن باب
اصالحات زیر صفر اس��ت .بحث طرح خواس��ته های
جنبش دموکراسی خواهی و اولویت بندی اینهاست که از
ت هم رهبری اصالحات زیر صفر است.
این باب
چه خواسته هایی؟
lببینید ،اصالح طلبان به عنوان بخش��ی از جریان
تاریخی دموکراس��ی خواهی در ایران در شرایط کنونی
جامعه می بایست یکسری خواسته های کوتاه مدت داشته
باشند و یکسری اهداف بلند مدت .حال این سوال مطرح
می شود که ایا حضور اصالح طلبان در انتخابات به تحقق
اهداف انها کمک می کند یا عدم شرکت انها می تواند در
تحقق اهداف یادش��ده موثر باشد؟ تصمیم برای شرکت
در انتخابات یک مبنا و اساسی باید داشته باشد .متاسفانه
اصالح طلبان به طور جمعی درباره هیچ کدام از مس��ائل
مذکور نه حرفی می زنند ،نه بحث و بررس��ی می کنند و
نه اعالم موضع می کنند .عرض کردم خیلی تفننی ،باری
به هر جه��ت و تصادفی اظهار نظرهای کل��ی ،دو پهلو و
خوب خوب است و بد بد است می کنند .انگار نه انگار
که در قبال میلیون ها نفر طرفدار جنبش دموکراسی خواهی
در ایران تعهد و مسئولیت دارند .اقای موسوی خوئینی ها
در مراسم ختم برادرش شرکت کرد .در انجا خبرنگاری از
ایشان می پرسد که اصالح طلبان می خواهند برای انتخابات
ریاست جمهوری چه کار کنند و ایشان گفت اصالح طلبان
برنامه دارند؛ یک مجله ای با اقای عبداهلل نوری مصاحبه
کرد و ایش��ان گفتن��د اصالح طلبان برنام��ه دارند ،اقای
موسوی الری نیز در مصاحبه با روزنامه یا نشریه ای گفت
که داریم موضوع را بررس��ی می کنیم .اینقدر پراکنده و
مبهم نسبت به مساله انتخابات ریاست جمهوری نظر داد
و موضعگیری کردن خطاست .مثل اینکه دارند در مورد
رفتن به یک پیک نیک یا سفر زیارتی صحبت می کنند .ادم
دلش می سوزد که جریان اصالح طلبی در ایران اینقدر فاقد
تشکل ،بی سر و بی راس است که نمی تواند تصمیمات
ابتدایی و حداقلی برای ورود به عرصه انتخابات بگیرد
و ان را به طرفداران��ش اعالم کند تا انه��ا بدانند که این
جریان چه کار می خواهد انجام دهد .در این شرایط واقعا
اصالح طلبان انحالل این جریان را اعالم کنند بهتر است.
اکنون تیر ماه اس��ت و اصالح طلبان هنوز پراکنده گویی
می کنند ،حتی ممکن اس��ت چندی بع��د اقای خاتمی
در یک مجلس عروس��ی یا عزا در جواب خبرنگاری از
شرکت ،عدم ش��رکت یا نحوه حضور اصالح طلبان در
انتخابات ریاست جمهوری اصالح طلبان حرفی بزند یا
اقای موسوی خوئینی ها وسط بازار در حال خرید خوار
و بار و مایحتاج منزل درباره ن��وع ورود اصالح طلبان به
عرصه انتخاب��ات صحبتی با یک خبرن��گار کند یا اقای
موسوی الری درمجلس تولد یکی از بستگان خود بگوید
که برنامه ای برای این کار وجود دارد .عین همین داستان
در جریان انتخابات مجلس نهم در اسفند ماه هم اتفاق افتاد.
بگذارید اعتراف بکنم من وقتی شنیدم که اقای خاتمی
رای داده با اقای همدانچیان در خبرگزاری فارس تماس
گرفتم و گفتم همیشه شما دنبال من هستید برای مصاحبه
اما می خواهم از شما خواهش کنم با من مصاحبه کنید.
می خواهم از رای دادن خاتمی دفاع کنم.
چرا؟
lبرای اینکه در تجزی��ه و تحلیل نهایی خاتمی
ابرو و حیثیت اصالح طلبان است .ان ارا از 22خرداد
به این س��و به امید خدا رها ش��ده و اصال از نظر راس
اصالح��ات انگار ن��ه انگار ک��ه اینها هس��تند .کاری
ندارد شما یک پرس��ش نامه تهیه کنید و از طرفداران
اصالحات بپرس��ید ک��ه نظرت��ان در م��ورد رهبری
جریان اصالح طلب درون نظام چیس��ت؟ در جریان
انتخابات مجلس نیز دقیق��ا اصالح طلبان همین طور
عمل کردند ،گفتند ممکن اس��ت ش��رکت کنیم ،یک
تصمیمات��ی گرفته ایم ،یک بحث هایی مطرح ش��ده،
یک نشس��ت هایی دور هم قرار است داش��ته باشیم،
اخر س��ر هم اقای خاتمی به ان شکل رفت رای داد و
داستان هایی که اتفاق افتاد .االن نام نیم دوجین ادم از
این جریان برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری
مطرح ش��ده اس��ت .ایا مثل اصالح طلبان ما دس��ت
راستشان به دس��ت چپش ش��ان می گفت چه کار باید
بکنیم؟ ایا گفتند ممکن اس��ت ش��رکت کنند یا شاید
هم ش��رکت نکنند؟ به نظر من فاجعه است که جنبش
دموکراسی خواهی ایران چنین وضعیتی دارد .متاسفانه
در راس جریان اصالحات کس��ی به نام اقای خاتمی
قرار گرفته ،این واقعا فاجعه است که ایشان بدیهی ترین
تصمیمات را نمی تواند اتخاذ کند و دیگرانی هم که در
سطح یا به موازات وی هستند تفاوتی با خاتمی ندارند،
تشکیالتی که باید در جهت تحقق خواسته های مدنی
گام ب��ردارد کامال متف��رق ،پراکن��ده و بی هدف عمل
می کند.
داخل مجموعه های اصالح طلب هم چند دستگی
وجود دارد ،مثال حزب کارگزاران که نام اقایان
نجفی و جهانگیری را به عن��وان نامزدهای مورد
وثوق خود مط��رح می کنند ،قب��ول دارید دیگر
تشتت اصالح طلبان بین طیفی نیست ،بلکه درون
تشکلی است؟
lمگر این تش��تت و چند دس��تگی در انتخابات
ریاست جمهوری سال 84نبود ،چقدر بحث و گفت وگو
و از گروه های اصالح طلب خواهش و تمنا شد که با یک
نامزد وارد عرصه انتخابات شوند .اقای مهرعلیزاده به چه
علت نامزد شد؟ مصطفی معین ،ش��یخ مهدی کروبی یا
هاشمی رفسنجانی چرا هر کدام جداگانه نامزد شدند؟
مگر جریان اصالح طلب چند نام��زد در انتخابات باید
داشته باشد؟ همان اشفتگی و هرج و مرجی که در اردوگاه
انتخاباتی اصالح طلبان در سال 84وجود داشت عین همان
هم در جریان انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم دارد
33
جری��ان اصالح طلب��ی در ایران
اینقدر فاقد تش��کل ،بی س��ر و
بی راس اس��ت ک��ه نمی تواند
تصمیماتابتداییوحداقلیبرای
ورود به عرصه انتخابات بگیرد
سیاست
تکرار می شود.
lچرا داخل حزب کارگزاران که چند نفر بیشتر
نیستند دو دستگی وجود دارد؟
برای اینکه وقتی خانه از پای بست ویران است،
جنابعالی به فکر نقش ایوان هستی .رهبران این جریان
اگر کنار هم می نشس��تند و با رهب��ری جمعی و تعقل
سیاسی جمعی به حل و فصل مسائل اساسی و بنیادی
این جنبش می پرداختند و از جمل��ه اینکه همه در ان
جلسه مشترک با یک تصمیم واحد بیرون می امدند ،ایا
این وضعیت می شد که کارگزارانی که به قول شما دو
نفرند 6تا نامزد برای انتخابات معرفی نمایند؟ ما االن
در تیر ماه هس��تیم ،ولی باور بفرمایید اگر بهمن ماه هم
این مصاحبه انجام شود هیچ چیز در جریان اصالحات
عوض نشده و بعید است اتفاق خاصی رخ داده باشد.
lایا این استراتژی اصالح طلبان است که متکثر
پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری بگذارند
تا وقتی معلوم شود چه کسانی از سوی شورای
نگهبان تایی��د صالحیت می ش��وند بعد رهبران
جریان اصالحات درباره انها تصمیم بگیرند؟
ببینید ،اینک��ه ما دلمان را خ��وش کنیم که چون
معلوم نیست شورای نگهبان چه کسی را تایید خواهد
کرد پس ما چندین نامزد معرفی کنیم ،خودمان را فریب
داده ایم .طرح یکس��ری نامزد از س��وی اصالح طلبان
به واسطه این نیست که می خواهند پیش بینی روز مبادا
را برای رد صالحیت های شورای نگهبان کرده باشند.
مثل همان بی برنامگی است که خدمتتان عرض کردم.
رهبری اصالح طلبان می بایست نخست به این پرسش
پاسخ دهد که ایا اساس��ا باید در انتخابات شرکت کند
یا نه؟ اگر خرد جمعی حاصل شد که اصالح طلبان باید
در انتخابات ش��رکت کنند ،در این مرحله کار بس��یار
مهم این است که برای مردم و انها که معتقدند نباید در
انتخابات شرکت کرد توضیح بدهند که چرا می خواهند
و می بایس��تی در انتخابات ش��رکت کرد تا مردم برای
رای دادن به نام��زد اصالحات مجاب ش��وند .درباره
انتخابات هم رهبران اصالحات می توانند با مسئوالن
و شورای نگهبان رایزنی کنند .یعنی فهرست نامزدهای
احتمالی خود را ارائه دهند ،انجا مشخص می شود نظر
شورای نگهبان و مسئوالن عالی مقام نظام روی کدام
یک ازافراد پیش��نهادی مثبت و مساعد است ،رهبران
اصالحات در گام بع��دی باید می��ان نامزدهای تائید
شده براس��اس تجربیات ،میزان کاریزما ،تخصص و
توانمندی انها بررسی کنند به عنوان مثال مشخص شود
از بین عارف ،نجفی یا اس��حاق جهانگیری کدام یک
مثلث شماره132
34
بهتر می توانند اصالح طلبان را به ان اهدافشان برسانند.
یعنی اولویت بندی کنند؟
lبله ،اما هیچ کدام از این کارها در دس��تور کار
جریان اصالحات نیس��ت و اخبار منتشر ش��ده از این
جریان فقط براساس حدس و گمان هایی است که برخی
افراد می گویند ،بعد روی تلکس سایت ها و خبرگزاری ها
می رود .وقتی من می گویم اصالح طلبان از یک اصولگرا
حمایت کنند ک��ه یک حداقلی از خواس��ته های انها را
بتواند براورده کند برای همین مسائل است وگرنه من
هم عالقه دارم ادمی مثل دکترمحمدعلی نجفی به عنوان
کاندیدای اصالح طلبان رئیس جمهور شود .از نظر من
بهترین گزینه که در ش��رایط کنونی از لحاظ اجرایی و
توان تخصصی می تواند برای ای��ران ،نظام و در عرصه
بین الملل خ��وب عمل کند محمدعلی نجفی اس��ت.
انصافا ایشان در میان مدیران اجرایی هاشمی رفسنجانی
و خاتمی یک س�� رو گردن از دیگران باالتر می ایستاد و
هیچ کس در این میان از ایشان برای ریاست جمهوری
برازنده تر نیست ،اما اگر تائید صالحیت نشد ،چه باید
کرد؟ این ت��ازه یک بخش از مالحظ��ات اصالح طلبان
است .مالحظه بس��یار اساسی تر از این اس��ت که اگر
نجف��ی ،ع��ارف و جهانگیری تائید صالحیت ش��دند
و یک��ی از انها توانس��ت همانند دوم خ��رداد 76رای
ی بیاورد و رئیس جمهور
سنگینی همچون محمد خاتم
ش��ود ،ایا اصالح طلبان فکری برای اینده کرده اند؟ اگر
اصولگرای��ان و مراکز ق��درت به هر دلیل��ی با این فرد
توافق نداشته باشند حتی اگر حماسه دوم خرداد 76در
خرداد 92تکرار شود داس��تان ریاست جمهوری اقای
خاتمی این بار برای عارف ،نجفی یا جهانگیری تکرار
خواهد شد .اصالح طلبان چه کاری باید انجام دهند؟ من
معتقدم رهبری اصالحات هیچ فکری درباره این مسائل
نکرده است.
به چه علت جریان اصالح��ات به طرف انتخاب
رهبری متمرکز یا رهبران مشخص نمی رود؟
ی رهبر
lمتاس��فانه این فاجعه اس��ت ک��ه خاتم
اصالح طلبان شده ،به 8س��ال ریاست جمهوری ایشان
کاری ندارم ،از 22خرداد 88تا به امروز ایشان برای پیشبرد
اهداف و ارمان های اصالح طلبان جز یکسری کلی گویی
در برخی از صحبت هایش��ان چه کار دیگری کرده اند؟
بنابراینمشکلبنیادیکهجنبشاصالح طلبودرسطحی
گسترده تر جنبش دموکراس��ی خواهی از ان رنج می برد
فقدان رهبری است.
همین هم باعث شده که هر کدام از طیف های انها
سراغ یک فرد بروند؟
lبله ،همین باعث ش��ده .اتفاقا این مس��اله برای
اصولگرایان ایده ال و یک هدیه اسمانی است .بیشترین
س��ود را از این وضعیت اصالح طلب��ان و اینکه قدرت
تصمیم گی��ری واح��د ندارند را جن��اح راس��ت برده.
نوش جانش .اما در عین حال بگذارید این را هم یاد اوری
بکنم که مطمئن باش��ند که جنبش دموکراس��ی خواهی
در ایران رهبران خ��ودش را تولید خواهد ک��رد .این را
به عنوان یک استاد علوم سیاس��ی می گویم؛ این جریان،
رهبران خودش را تولید و ایجاد خواهد کرد و تا اخر دنیا
نمی ایستد تا ببیند اقای موسوی خوئینی ها در ان مجلس
ختم چه گفته یا خاتمی در مجلس عروس��ی چه گفته یا
ی در جش��ن تولد بستگانش چه
اقای محمدرضا خاتم
گفته است.
با توجه به اینکه نامزده��ای اصولگرایان هم مثل
اصالح طلبان متکثر هستند تحلیل شما از فضای
انتخابات چیست؟ ارایش سیاسی گروه ها چند
قطبی خواهد شد؟
lمعتقدم ه��م اصالح طلبان و ه��م اصولگرایان
باید یک نکت��ه ای را در نظ��ر بگیرن��د .رئیس جمهور
اینده باید کسی باشد که بتواند ایجاد وحدت ملی کند.
جامعه سیاس��ی ما فوق العاده متفرق و قطبی شده است
و افراد سیاس��ی خیلی خصمانه به هم ن��گاه و برخورد
می کنند .هم اکن��ون در جبهه اصولگرای��ان هم همانند
اصالح طلبان تفرق و چند دستگی خیلی زیاد است .در
میان اصولگرایان که کار از رقابت و اختالف گذشته و ما
شاهد دشمنی های جدی اصولگرایان با یکدیگر هستیم.
دش��منی افراد و جریانات نس��بت به یکدیگر در جناح
راست در اوج اس��ت .در انتخابات مجلس نهم چقدر
تالش شد تا طیف های اصولگرا به وحدت برسند ،اما
این اتفاق رخ نداد و روز ب��ه روز هم تفرقه بین انها دارد
بیشتر و بیشتر می ش��ود .این به نفع منافع ملی و انسجام
ملی نیست .باید برای این مساله فکری کرد .شاید یک
راه حل برای برون رفت از این وضعیت خطرناک برای
انسجام ملی به قدرت رسیدن یک فردی باشد به عنوان
رئیس جمهور که بتواند یک دولت وحدت ملی در ایران
ایجاد کند تا فقط اصولگرایان یا فقط اصالح طلبان او را
برای خود ندانند .این البته ی��ک بحث مفصل جدا گانه
است ولی بگذارید خیلی گذرا اش��اره کنم که معتقدم
یکی از پیامدهای زیانبار حوادث و رویدادهای بعد از
22خرداد 88در جامعه مان به وجود امدن یک وضعیت
پر تنش بوده .مس��ئوالن متاس��فانه هیچ توجه ای به این
موضوع حساس نداش��ته اند .اینجا بحث نظام و منافع
ملی مطرح است و دیگر صحبت جناح راست و چپ
نیست .بنابراین همه مان به این معضل عمیق سیاسی و
اجتماعی باید توجه داشته باشیم .به قدرت رسیدن یک
رئیس جمهور فرا جناحی که بتواند یک دولت وحدت
ملی تش��کیل دهد یقینا از دامنه این بحران که س��طوح
زیرین ساختار سیاسی ما را در خود فروبرده می تواند کم
کند .اگر رئیس جمهور فراجناحی و از حداقل اجماع در
بین اقشار و الیه های مختلف اجتماع برخوردار باشد،
مقداری از تنش های وحشتناکی که باالخص بعد از 22
خرداد در جامعه به وجود امده خواهد کاست.
با همه این تفاس��یر فضای رقابت در انتخابات
ریاس��ت جمهوری یازدهم همانن��د دوره دهم
دوقطبی می شود یا مثل سال 84متکثر و چندقطبی
خواهد بود؟
lاوال در س��ال 84هم دو قطبی بود؛ میان جناح
راس��ت و اصالح طلبان .حاال اینکه اصالح طلبان چند
نامزد داشتند امر دیگری بود .در عین حال فکر می کنم
که یک مقداری زود اس��ت که به چنی��ن بحث هایی
بپردازی��م .امی��دوارم مالحظات��ی ک��ه در خصوص
ضعف های اصالح طلبان و ای��ده رئیس جمهوری که
بتواند در جهت تشکیل دولت وحدت ملی و انسجام
افرینی در فضای سیاسی کشور گام بردارد مورد توجه
قرار بگیرند .جامعه ما بعد از حوادث تلخ 22خرداد 88
بسیار صدمه دیده .متاس��فانه از ان تاریخ به این طرف
نه تنها تنش زدایی نش��ده بلکه تنش ه��ا ،مخالفت ها،
رقابت ها و کینه توزی ها خیلی بیشتر هم شده .اگر در
22خرداد 88کینه توزی ها فق��ط بین اصالح طلبان و
اصولگرایان بود ،امروز متاسفانه بین خود اصولگرایان
هم ظاهر شده .برخی اصولگرایان اینقدر که با برخی
رقبای اصولگرای خود مش��کل دارند با اصالح طلبان
مشکل ندارند .نخبگان سیاسی ما باید خیلی جدی فکر
کنند که ایا بهتر نیس��ت دنبال یک چهره و شخصیتی
برویم که بتواند مق��داری وحدت و انس��جام ملی را
درون کشور به وجود بیاورد؟ اگر همه این مالحظات
را کنار هم بچینیم فکر کنم ان وقت یک مقداری زود
اس��ت بگوییم که خرداد 92وضع ارایش سیاسی در
انتخابات چگونه خواهد بودg .
اصالح طلبان در این زمان باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری با چه شرایطی روبه رو خواهند شد؟ انها کدام
نامزد یا نامزدها را روانه میدان رقابت خواهند کرد؟ با دکتر امیر محبیان ،اس��تاد دانشگاه درباره شرایط این روزهای
اصالح طلبان به گفت وگو نشستیم.
اس��تراتژی اصالح طلبان برای ورود به عرصه
انتخابات ریاست جمهوری یازدهم چیست؟
lاصالح طلبان در حال حاضر چند پرس��ش
اساسی را در برابر خود می بینند و تا به این پرسش ها
به ترتیب پاسخ ندهند یا برای انها راه حل نیابند؛ مابقی
امور برایشان از اولویت برخوردار نیست.
نخس��ت انکه ایا نظام پس از وقایع س��ال 88و
اش��وب های پدید امده مجددا به انها مجوز ورود به
صحنه را اعطا می کند یا خیر؟ فعال س��یگنال هایی از
سوی اقای خاتمی در حال ارس��ال است ،ولی اینکه
این سیگنال ها دقیق و درست و با وضوح الزم صادر
شده؛ هنوز برای پاره ای از عوامل تصمیم گیر قطعیت
ندارد .به عبارتی میان مخاطبان درون حکومتی خاتمی
و شخص او هنوز تفاهم الزم به وجود نیامده است .مثال
خاتمی در انتخابات مجلس رای داد و این را عالمتی
صریح می داند در حالی که مخاطبان او این رای دادن
را حداقل کار خاتمی برای اثبات شهروند بودن دانسته
و منتی بر خود نمی دانند.به نظر می رسد خاتمی برای
جلب نظر مخاطبان خود در درون حکومت الزم است
سه اقدام روشن را انجام دهد .اول؛ صف بندی صریح
با افراطی ها ب��رای اثبات اینکه اصالح��ات مترادف
براندازی نیس��ت .خاتمی اقدامات��ی را در این زمینه
انجام داده ولی ظاهرا باید استمرار و استحکام یابد تا
به فرهنگ سیاسی اصالح طلبان تبدیل شود .دوم اینکه
غلط بودن رفتار اشوبگرانه پس از انتخابات 88و نیز
رفتار قانون گریزانه سران موس��وم به جریان سبز در
ان زمان را به صراحت ب��رای نیروهای اصالح طلب
روشن کند .طبیعی اس��ت که خاتمی با نوع مدیریت
موس��وی بر جریانات مذک��ور توافق نداش��ته ،ولی
رهبری اصالحات ،شجاعت پذیرش خطا و اصالح
ان را می طلبد.س��وم اینکه گفتمان وس��ازوکار ملتزم
به قانونی را برای اصالح طلبان تعریف کند که واجد
چنان استحکامی اس��ت که در اولین ازمایش بازیچه
رادیکال ها ،وندالیست ها و فرصت طلبان نشود.
دومین دغدغه یا پرسش ان است که اساسا رهبر
اصالحات کیست؟ خاتمی ،کروبی ،مدعی جدیدی
چون عبداهلل نوری یا ش��ورای رهبری اصالحات یا
شبکه های اجتماعی که از طریقیت به رهبریت جریان
سیاست
5
گفت وگوی مثلث با دکتر امیر محبیان
مثلث شماره132
شرایط سیاسی امروز با دوم خرداد 76
کامال متفاوت است
رس��یده و گاه اجتماعات را در خیابان ها به این سو و
انسو می کشیدند؟ طبیعی اس��ت که در میان این افراد
اصولگرایان هنوز خاتمی را قابل پذیرش تر می دانند.
س��ومین دغدغ��ه ان اس��ت که اصالح��ات بر
پایه کدامی��ن گفتمان قص��د حض��ور دارد .گفتمان
دوران حاکمی��ت دول��ت دوم خردادی ک��ه ترکیبی
از اس�لامگرایی صوری ،سکوالریس��م محتوایی و
لیبرالیسم سیاس��ی بود یا گفتمان جدیدی که نقائص
گفتمان ه��ای حاک��م پیش��ین را برطرف ک��رده و با
خواست مردم (به نحو عام و نه طبقه و گروه خاص و
محدودی) همخوانی داشته باشد؟
هنوز هیچ گفتمانی از س��وی انها مطرح نشده و
بدون قصد سرزنش بگویم س��رگیجه استراتژیک بر
این جمع حاکم شده است .این امر طبیعی است چون
طراحان گفتمان انها اکنون یا نمی توانند با انها همراه
باشند یا نمی خواهند.
بنابراین تا این پرس��ش ها یا پرسش های مشابه
پاسخ نیابند هیچ حرکت عمقی از سوی انها در حوزه
انتخابات فراتر از بعضی بیانیه ها و ...صورت نخواهد
گرفت.
رهبریت اصالح طلبان با چه کسی خواهد بود؛
خاتمی یا عبداهلل نوری؟
lاشاره کردم که خاتمی زمینه بیشتری در ایجاد
مفاهمه با نظام دارد ولی از اقای نوری تصویری وجود
دارد که پیش از هر حرکت سیاس��ی ،سرنوش��ت این
جریان در حوزه سیاسی رسمی رقم خواهد خورد.
چرا بخش تندرو جریان اصالحات بر رهبریت
عبداهلل نوری تاکید دارد؟
lمتاسفانه افرادی نرمش خاتمی را که شرط
عقالنیت اس��ت دلیل ضعف گرفته و جس��ارت های
خارج از توان را دلیل ش��جاعت .اینان گمان می کنند
که با درگیری می توان حرکتی پیروزمند را سامان داد.
اشتباه می کنند .قدرت اصالحات در حرکت های نرم
اجتماع��ی – فرهنگی و تاکید بر قان��ون و رعایت ان
است .درگیری منشاء حرکت های سخت و درگیری
است و نظام در سال 88نش��ان داد که این راه پرهزینه
و کم سود و بلکه بدون منفعت برای عامالن ان است.
اختالف��ات اصالح طلبان ب��ا یکدیگر حتی به
درون مجموعه های انها نیز تس��ری یافته مثال
حزب کارگزاران به دو دس��ته تقس��یم شده،
عده ای خواس��تار حمایت از نجفی هستند و
عده ای دیگر از نامزدی جهانگیری پش��تیبانی
می کنند ،به نظر شما علت این مساله چیست؟
lکارگ��زاران ابت��دا بای��د حج��م و نق��ش
تاثیر گذارنده خود بر روند کلی جریان اصالحات را
ثابت کنند ،سپس سهم ریاست جمهوری را از ان خود
کنند.حرکت کارگزاران احتماال برای این است که دایره
انتخاب های اصالح��ات را درون کاندیداهای خود
محدود کرده و القا کنند که گزینه مطلوب و فیلتر گذر
جز از میان ما نمی تواند برگزیده ش��ود .انها به قدرت
البی اقای هاشمی درون حاکمیت استناد می کنند اما
اینکه این قدرت هنوز تا چه میزان اثر گذار است ،پاسخ
روشنی ندارد.
طیف مستقل جریان اصالحات حاضر است از
مجمع روحانیون یا نامزد کارگزاران حمایت
کند یا افرادی نظیر مهرعلیزاده و کواکبیان فارغ
از دیدگاه ان دو مجموعه پا به عرصه انتخابات
ریاست جمهوری می گذارند؟
lطیف مستقل بیشتر خصلت های پراگماتیک
دارد .انها یا به سمت کسی می روند که احتمال بیشتری
برای پیروزی داشته باش��د یا در صورت فقدان چنین
35
سیاست
گزینه ای س��عی خواهند کرد که خود را مطرح سازند
زیرا اگر هم در انتخابات شکست بخورند حداقل خود
را در تراز یکی از رهبران اصالحات مطرح کرده اند.
lاز میان ع��ارف ،کمال خرازی و حبیب اهلل
بیط��رف ،کدامی��ک می توانند سیاس��ت های
مجم��ع روحانی��ون مب��ارز را در انتخاب��ات
ریاس��ت جمهوری نمایندگی کنند؟ اصال این
افراد حاضرند در ش��رایط تکث��ر نامزدها در
جریان اصالح��ات برای ریاس��ت جمهوری
کاندیدا شوند؟
این ها گزینه های قابل تاملی هستند ولی مشکل
اصالح طلبان فعال اندازه گشایش در ورودی به صحنه
سیاسی از سوی نظام است تا فرد متناسب را از این راه
به صحنه بفرس��تند .هنوز اندازه دریچه گشوده شده
معلوم نیست و انها گوش خود را برای شنیدن هر نوای
مثبتی از حاکمیت تیز کرده اند.
فض��ای انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری اینده
چند قطبی خواهد بود؟
lفعال نمی توان پیش بین��ی کرد.نحوه خروج
احمدی نژاد از ریاست جمهوری؛ رفتاراصالح طلبان
و عوامل اشکار و نهان دیگری براین معادله تاثیر دارد.
اجازه دهید ب��ه انتخابات نزدیک تر ش��ویم تا تحلیل
دقیق تر و فکت های روشن تری داشته باشیم.
lاگر نامزده��ای اصالحات اج��ازه ورود
به عرصه انتخابات را پیدا نکنن��د ایا احتمال
دارد این جریان سیاسی از یک نامزد اصولگرا
حمایت کند؟
باالخره گزینش اگر از اص��ول انتخاب عقالنی
تبعیت کند ،این احتمال وجود دارد .بهترین س��ناریو
برای انه��ا ورود یک اصالح طلب مح��ض؛ با پرچم
اصالحات و پیروزی در انتخابات است.
سناریوی متوسط به صحنه فرستادن یک چهره
مدیریتی با رنگ سیاس��ی حداقل و میزان پذیرش یا
حداقل عدم مخالفت نظام نظیر عارف ،نجفی ،خرازی
و ...است.
کمتری��ن منفع��ت و نه لزوم��ا بدتری��ن حالت
هم کن��ار ام��دن ب��ا اصولگرایی ن��رم رفت��ار و اهل
عمل اس��ت ک��ه فضای تنف��س انه��ا را گش��وده یا
حداقل نبندد.
با وجود تکثر نامزده��ا در جریان اصولگرا ایا
انها قادر هس��تند روی یک نامزد اجماع کنند
یا خیر؟
lدر حالت طبیعی این احتمال را پایین می بینم.
همه مدعیان اکنون خود را رستم دستان حوزه مدیریت
تلقی می کنند! برداشت وهم امیز از جایگاه خود امکان
تفاهم و همگرای��ی را کاهش می ده��د ،ضمن انکه
مرز های درونی انقدر پررنگ ش��ده اس��ت که گاه از
لحاظ شدت از مرز میان اصولگرایان و اصالح طلبان
هم پررنگ تر می شود.
برخی تحلیلگران فضای امروز جامعه را مشابه
قبل از دوم خرداد 76می دانند ،بنابراین شانس
زیادی برای پیروزی ی��ک نامزد اصالح طلب
قائل هستند ،نظر شما چیست؟
lای��ن القای گروهی از اصالح طلبان اس��ت؛
شرایط سیاس��ی کامال متفاوت اس��ت که بررسی ان
فرصت دیگری را می طلبد .در ه��ر حال بر این باورم
چالش میان اصالحات و اصولگرا فعال در مواجهه با
خواست مردم و رویکرد حل مشکل انان انحرافی بوده
و باید رقابت را به سوی مسابقه برای کشف راه حل و
عزم بیشتر برای خدمت و حل معضالت توده مردم در
میان کاندیداهای اتی ببریمg .
مثلث شماره132
36
اصالح طلبان دنبال انتخابات شوراها
هستند نه ریاست جمهوری
6
گفت وگو با پرویز سروری
پرویز سروری ،قائم مقام جمعیت رهپویان انقالب اسالمی استراتژی اصالح طلبان را برای ورود به انتخابات
چند الیه می داند و معتقد است که این جریان بیشتر برای انتخابات شوراها برنامه دارد تا انکه شانسی برای خود در
انتخابات ریاست جمهوری قائل باشد.
به نظر شما اصالح طلبان برای ورود به انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم چه استراتژی دارند؟
lفکر می کنم اصالح طلبان یک استراتژی چند
الیه را در ای��ن دوره از انتخاب��ات برنامه ریزی کردند
و نش��انه های ان به خوبی مش��هود اس��ت که این بار
اصالح طلبان نمی خواهند همه سیب های خود را در
یک سبد بگذارند و به همین دلیل ما شاهد مواضع بعضا
متناقضی از اصالح طلبان در ارتباط با انتخابات اینده
هس��تیم ،بنابراین می توان گفت اصالح طلبان با یک
استراتژی چند الیه وارد انتخابات می شوند.
استراتژی اصالح طلبان چند الیه دارد؟
lجریان افراطی و رادیکال جریان اصالحات
که قس��متی از جنبش به اصطالح س��بز است ،دنبال
تحریم ،اش��وب و برهم زدن فضای کل��ی انتخابات
هستند ،اما بعد از انتخابات مجلس نهم غلبه در جریان
اصالحات با کسانی اس��ت که این استراتژی را قبول
ندارند و معتقدند این یک استراتژی شکست خورده
اس��ت و نظام از مرحله ضربه خوردن از تحریم عبور
کرده و به همین دلیل صرف هزین��ه در تحریم به نفع
اصالح طلبان نیس��ت .امروز جریان رادیکال و تندرو
اصالح طلبان کامال در حاشیه قرار دارد یا حداقل این
یک نمایش اس��ت .طیف دوم این جریان نزدیک به
جنبش سبز و جریان فتنه عمل می کند با این تفاوت که
به رغم اتخاذ مواضع تند ام��ا قائل به تحریم انتخابات
نیست ،بلکه می کوشد تا با مواضعی افراطی در عرصه
رقابت سیاسی اینده از نظام مطالبه گری کند.
گزینه انها عبداهلل نوری است؟
lبل��ه ،اقای عب��داهلل ن��وری می گوی��د نباید
فاصل��ه ای میان جنبش س��بز و اصالح طلب��ان ایجاد
کرد و معتقد اس��ت که جوهره اصلی اصالح طلبان را
جریان سبز تش��کیل می دهد و با این نگاه می خواهد
در انتخابات شرکت کند؛ به عبارت دیگر با استراتژی
رادیکالی درصدد است که حضور خود را در انتخابات
به نظام تحمی��ل کند .الیه بعدی جری��ان اصالحات،
می گوی��د اصالح طلبان در گذش��ته اش��تباه کردند یا
حداقل در ظاه��ر چنین چیزی را اع�لام می کند ،این
طیف اعتقاد دارد که مواضع تن��د و افراطی در جامعه
امروز ای��ران خریداری ندارد و گام گذاش��تن در این
راه به منزوی شدن کامل اصالح طلبان منجر می شود،
از این رو مصلحت گرایانه می کوش��د تا در انتخابات
ریاس��ت جمهوری یازدهم حضور پررنگی داش��ته
باشد ،این امکان پذیر نیس��ت جز انکه انها گذشته را
اسیب شناسی کرده باشند و روند اشتباه گذشته را ادامه
ندهند .به همین دلیل دو گروه افراطی و مصلحت گرا
مواضع تندی در قبال هم اتخاذ می کنند.
رهبری طیف مصلحت گرای جریان اصالحات
با کیست؟
lاقای خاتمی در این مقام است و اصرار دارد
اصالح طلبان باید به عرصه سیاسی کشور برگردند و
برگشت انها منوط به این است که از رفتارها و ادبیات
رادیکالی اصالح طلبانه فاصله بگیرند و یک خط کشی
بین خود و جریان س��بز ایجاد کنند .حاال این واقعیت
مواضع ایش��ان بوده یا رویکردی نمایش��ی است در
جای دیگر باید به ان پرداخ��ت .تقریبا می توان گفت
بقیه اصالح طلبان همین رویکرد خاتمی را دارند ،اما
ش��دت و حدت سیاس��ت انها متفاوت است .به نظر
سیاست
من از این به بع��د عامل اختالف بی��ن اصالح طلبان
تعیین مصداق برای نامزدی جریان اصالحات است
و دیگر طیف ها روی مبانی با هم اختالف نظر ندارند.
یعنی مبانی طیف های مختلف اصالح طلبان در همین
حول و حوش دور می زند؛ اجتناب از مواضع افراطی
و حرکت در مس��یر قانون و نظام ،اما سر مصادیق به
شدت با هم اختالف نظر دارند و هر گروه معتقد است
گزینه انها جذابیت بیشتری برای جامعه دارد .یک نکته
مهم که اصولگرایان از ان غفلت می کنند این اس��ت
که طیف وس��یعی از اصالح طلبان معتقدند که گزینه
انها در انتخابات ریاس��ت جمهوری نمی تواند برنده
شود ،اما در شوراها کامال خالف این نظر را دارند .انها
معتقدند وقتی در انتخابات شورای شهر قبلی توانستند
چهار گزینه را در شورای شهر تهران وارد کنند ،قادر
هستند در انتخابات شوراهای چهارم اکثریت کرسی ها
را از ان خود کنند ،چون فضای ان رقابت متفاوت از
انتخابات ریاست جمهوری است ،بر همین اساس انها
می خواهند کاری کنند که اصولگرایان با تعدد و تکثر
مصادیق وارد عرصه ریاست جمهوری شوند چون در
این حالت طیف های اصولگرا از انتخابات ش��وراها
غفلت خواهند کرد .اصالح طلب��ان معتقدند که باید
تمرکز اصلی خود را روی انتخابات شوراها بگذارند
و در ریاس��ت جمهوری تالش کنند تا با گزینه ش��ان،
اصولگرایان مش��غول ش��وند تا از انتخابات شوراها
صرف نظر کنند ،اتفاقا اصولگرایان نیز در همین پازل
مشغول فعالیت برای رقابت سیاسی اینده هستند.
به نظر ش��ما بین خاتمی و عبداهلل نوری غلبه
رهبری کدامیک بر جریان اصالحات بیش��تر
است؟
lمعتق��دم ادبی��ات اق��ای خاتم��ی خریدار
بیشتری دارد و عبداهلل نوری نمی تواند رهبری جریان
اصالحات را به دست بگیرد ،چون فضایی را که او در
ان سیر می کند به شدت جامعه مقابل ان موضع دارد.
ضمن انکه اصالح طلبان می خواهند از شرایط بن بست
خارج شوند و اکثریت انها به این نتیجه رسیدند .به نظر
من فرمولی که خاتمی ارائه می کن��د نافذتر و موثرتر
و عملیاتی تر اس��ت و در مصاف بین عبداهلل نوری و
خاتمی ،خاتمی دارای طرفداران بیشتری در قیاس با
عبداهلل نوری است.
در کل ش��ما می فرمایید ک��ه اصالح طلبان به
انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری حداقلی نگاه
می کنند ،اما با رویکردی حداکثری به انتخابات
شوراها وارد می شوند؟
lبله ،همین طور است.
فضای انتخابات ریاس��ت جمهوری اینده را
چگون��ه ارزیابی می کنید؟ ای��ا مثل انتخابات
ریاست جمهوری س��ال 84چند قطبی خواهد
بود یا همانند سال 88بین دو کاندیدا دو قطبی
می شود؟
lهم اکنون تش��خیص این موضوع مش��کل
اس��ت ،معتقدم جریان خاص درون دول��ت به دنبال
دوقطبی کردن فضای انتخابات است ،انها می خواهند
فضا را به س��مت دو قطب��ی احمدی نژاد -هاش��می
متمایل کنند تا گزینه مطلوب شان به دور دوم انتخابات
راه پیدا کند .فارغ از این مساله رفتارهایی که امروز از
اصولگرایان مشاهده می شود مانع از شکل گیری یک
فضای دوقطبی می شود ،اما در گذشته دیدیم شرایط
می تواند به گونه ای رقم بخورد که فضا براس��اس یک
مدیریت پنهان تبدیل به یک فضای تند دوقطبی شود
بنابراین االن نمی توان به ط��ور قاطع گفت که فضای
اینده دو قطبی یا چند قطبی خواهد بودg .
مثلث شماره132
37
بین الملل
مصر در مسیر اسالمگرایی
برادر
ُمرسی
رئیس جمهور مصر کیست و چه می گوید؟
بین الملل
محمد المرسی نامزد
اخوان المسلمین با کسب بیش
از 13میلیون رای توانست نام
خود را به عنوان اولین
رئیس جمهور غیرنظامی مصر
ثبت کند.
مثلث شماره132
38
1
المرسی در پارلمان
اگر بخواهیم از فعالیت های سیاس��ی المرس��ی
در پارلم��ان مص��ر بگوییم ،بای��د از اقدام��ات او در
برمال کردن فس��اد حکومتی یاد کنیم؛ همچنین وی از
جمله منادی��ان اصالحات سیاس��ی در پارلمان بود و
همواره خواس��تار ممانعت از حضور احزاب سیاسی
بدنام در پارلمان و دادن اختیارات و بودجه بیش��تر به
شوراهای ش��هرها و رفع حالت فوق العاده و تمام قید
و بندهای تحمیل ش��ده بر مطبوعات و سندیکاهای
سیاسی دانش��جویی بود .محمدالمرسی همچنین از
جمله قدیمی ترین منتقدان ق��رارداد صدور گاز مصر
به رژیم اسرائیل به شمار می اید .او همواره از دستانی
س��خن می گفت که در پارلم��ان و دول��ت مصر در
خدمت امریکا بودند و تالش های خود را بر تضعیف
االزهر و اموزه های دینی و مذهب��ی در مصر متمرکز
کرده بودند.
بین الملل
اشناییباپیشینهرئیس جمهوراسالمگرایمصر
محمد المرسی اگوست س��ال 1951میالدی در
روستای«العدوه»دراستانالشرقیهدرخانواده ایمتوسط
چشم به جهان گشود .مهندس��ی را در دانشگاه قاهره
خواند و با رتبه ممتاز دانش اموخته شد تا کارشناسی
ارشد و دکترای خود را از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی
امریکا در س��ال 1982میالدی بگیرد .ان گونه که در
ورود به سیاست
سال 2000میالدی را باید سال اغاز فعالیت های
سیاسیالمرسیدانستکهطیانواردکارزارانتخابات
پارلمانی الشعب مصر از استان الشرقیه شد و توانست
با فاصله بسیار از دیگر نامزدهای جماعت پیشی گرفته
و وارد پارلمان شود .او این موفقیت را تا حدود بسیار
زیادی مدیون سخن وری و توانایی گفتاریش در قانع
کردن طرف مقابل بود .همین موجب شد تا دفتر ارشاد
جماعت اخوان المسلمین محمد المرسی را به عنوان
نماینده فراکسیون اخوان در پارلمان انتخاب کند که17
نماینده را در برمی گرفت و همین عاملی شد تا وی بیش
از پیش به اعضای دفتر ارشاد جماعت نزدیک شود ،به
ویژه انکه جماعت دریافته بود که توانایی بسیار وی در
قانعکردنطرفمقابلمی تواند،سپریدربرابرتجاوزات
وتعدی هایرژیممبارکعلیهاخوان المسلمینبهوجود
اورد .با تاس��یس حزب «ازادی و عدالت» نخس��تین
حزب سیاس��ی جماعت اخوان المس��لمین ،مجلس
شورایجماعت«المرسی»رابه عنوانرئیسانبرگزید.
به رغم همه موانع ،المرس��ی به عنوان نامزد انتخابات
ریاست جمهوریمصرازسویاخوان المسلمینمعرفی
شد تا بس��ان 12س��ال پیش که موجب پای گذاشتن
اخوانی ها به پارلمان مصر شد ،این بار نخستین اخوانی
باشدکهبهریاست جمهوریمصربرسد.
برنامه های اجرایی
محمد المرس��ی درباره برنامه ه��ای خود پس از
تصدیپستریاست جمهوریمی گویدکهاموربسیار
زیادی وجود دارند که باید پس از پیروزی در انتخابات
و برگزیده شدن به ریاست جمهوری ،در اسرع وقت به
انها پرداخته شود .او می گوید« :به اعتقاد من100 ،روز
اول ریاست جمهوری هر رئیس جمهوری بسیار مهم
است،چونظرفاینسهماهبایدمردم،تغییروتحوالت
را به شکلی محسوس درک کنند و دریابند که انتخاب
او ،موجب ایجاد تغییر و تحوالتی در اوضاع و احوال
انها شده است ،به همین دلیل باید پیش از هر اقدامی به
وضعیتمعیشتیمردمرسیدگیشودواینوضعیتدر
تمام سطوح بهبود محسوس و قابل توجه پیدا کند».از
دیگرموضوعاتموردتوجهمحمدالمرسی«اصالح»و
«رسیدگیبهبخش هایاموزشوپرورش»است،به ویژه
انکه وی مدتی را در این بخش ها به تدریس پرداخته و
از نزدیک با مشکالت موجود در این بخش اگاه است.
المرسی چون خود یک چهره اکادمیک است به ارتقای
سطحعلمی دانشگاه هایمصرنیزتوجهدارد.
مثلث شماره132
یالعیاط»کهبهمحمدالمرسی
«محمدالمرسیعیس
ش��هرت دارد در 20اوت 1951در روس��تای العدوه
واقع در استان الشرقیه مصر از پدری کشاورز و مادری
خانه دارمتولدشدوبرایتحصیالتدانشگاهیبهقاهره
رفت و سپس به خدمت ارتش درامد .محمد المرسی
لیسانسمهندسیخودراازدانشگاهقاهرهگرفتومرحله
فوق لیسانسرادررشت همهندسیفلزاتگذراندومدرک
دکتراراازدانشگاهکالیفرنیایامریکاگرفتودردانشگاه
قاهره و کالیفرنیا به عنوان استادیار مشغول به تدریس
شد .وی معاون سابق پارلمان مصر در سال های 2000تا
2005بودهورئیسیکیازبخش هایدانشکدهمهندسی
دانشگاه الزقازیق نیز بوده است .محمد المرسی ،نامزد
اخوان المسلمین در انتخابات ریاست جمهوری مصر با
پیروزی اش بر احمد شفیق ،اخرین نخست وزیر دوران
مبارک نخستین رئیس جمهور اسالمگرای بزرگ ترین
کشور عربی نام گرفت .محمد المرسی تا پیش از این
انتخابات شاید به اندازه خیرات الشاطر که به دالیلی
رد صالحیت شد ،چهره نام اشنایی نبود ،اما وی نیز در
عرصه سیاسی فعالیت های قابل توجهی داشت که از
جملهانهامی توان به موارد زیر اشاره کرد:
رئیس حزب ازادی و عدالت و عضو سابق دفترارشاد جماعت اخوان المس��لمین و از رهبران سیاسی
این گروه.
نماینده پارلمان الشعب مصر در دوره – 2005 2000میالدی.
رئیس بخش موادشناس��ی دانشکده مهندسی«الزقازیق».
دانش اموختهدورهکارشناسیمهندسیدانشگاهقاهرهدرسال 1975میالدیوکارشناسیارشدمهندسی
فلزات از دانشگاه قاهره در سال 1978میالدی و دکترای
مهندسی از دانش��گاه جنوب کالیفرنیا در سال 1982
میالدی.
استادیار دانشکده مهندس��ی دانشگاه قاهره،استادیار دانشگاه جنوب کالیفرنیا و استادیار دانشگاه
نورس ریج کالیفرنیا در سال های.1982– 1985
استاد و رئیس بخش مهندسی مواد در دانشکدهمهندسی «الزقازیق» در سال 1985تا 2010میالدی.
عضو کمیته مقاومت در برابر صهیونیس��م دراستانالشرقیه.
عضو کنگره بین المللی اح��زاب و گروه هایسیاسیوسندیکاهایصنفی.
عضو موسس کمیته مصری «مقاومت در برابرپروژهصهیونیسم».
منتخب شورای جماعت اخوان المسلمین درس��ی ام اوریل 2011به عنوان رئیس ح��زب ازادی و
عدالت.
محمد المرس��ی افزون بر اینکه در دانشگاه های
مختلف امریکا تدریس کرده ،مدتی را نیز در «ناس��ا»
(سازمانفضانوردیامریکا)مشغولبهکاربودهوهمین
موضوع موجب می ش��ود تا هوادارانش از ان به عنوان
امتیازیبراینامزدمحبوبخودیادکنندومعتقدهستند
ی داخل وهم خارج اگاه
که المرسی هم به عرصه علم
است.
پایگاه اطالع رسانی اخوان المس��لمین از المرسی یاد
شده ،او در دانشگاه «نورس ریج»» کالیفرنیا در ابتدای
دهه هشتاد استادیار بود و اواسط این دهه برای تدریس
در دانشگاه «الزقازیق» به مصر باز گشت .از سال 2000
میالدی به بعد ،نام وی به عنوان یکی از اعضای بسیار
فعال جماعت اخوان المس��لمین مطرح می شود و در
سال 2002میالدی با محکوم کردن دولت وقت مصر به
خاطرحادثهقطار«الصعید»وحمایتروزنامه هاازاقدام
وی ،مصر یکباره وی را می شناسد تا در پارلمان 2000
به عنوان بهترین نماینده پارلمان جهان انتخاب ش��ود.
محمد المرسی متاهل و دارای پنج فرزند است :احمد،
پزشکاورولوژیستاستوبهتازگیمتاهلشده؛شیما،
دانش اموخته دانشکده علوم و دارای سه فرزند است؛
اسامه ،وکیل دادگستری است؛ فرزند دیگرش ،دانش
اموخته بازرگانی و اقتصاد و «عبداهلل» هم دانش اموز
است.دراینبین،احمدوشیمابهدلیلاینکهدرامریکابه
دنیاامده اند،دارایتابعیتامریکایینیزهستند.المرسی
یمحمود» که دختر
در سال 1979میالدی با «نجال ءعل
دایی اش بود ازدواج کرد .همسرش می گوید که محمد،
مردیبسیارقانعوصبوراست.
سوابق انقالبی نامزد اخوان
با اینکه بارها در رسانه های مختلف گفته شده
که محمد المرس��ی در معرض بازداش��ت و ازار و
اذیت رژیم سابق مصر قرار نگرفته است ،اما او خود
تاکید می کند که بارها او و پسرش احمد توسط رژیم
سابق بازداشت ش��ده اند .یکی از این موارد به سال
2000میالدی بازمی گردد که برای جلوگیری از نامزد
شدن وی در انتخابات پارلمانی سال 2000میالدی،
پسرش احمد توس��ط ایادی رژیم حسنی مبارک و
پس از ان خود المرسی به مدت هشت ماه بازداشت
می ش��ود .دومین بار در بحبوحه انق�لاب 25ژانویه
بود که ماموران حس��نی مبارک در سحرگاه روز 28
دسامبر به خانه وی در الزقازیق حمله کرده و پس از
بارزسی خانه و ضبط یک دستگاه رایانه و دو لپ تاپ
و 52عدد ساک که کتاب های محمد المرسی را در
برمی گرفت ،او را بازداش��ت و روز یکشنبه پس از
«جمعه خشم» ازاد کردند.
رئیس جمهورمردمی
المرسی می گوید که بس��ان هر مصری دیگری
زندگیخودراسپریمی کند؛دراپارتمانیسادهزندگی
می کندواوقاتفراغتخودرامانندبسیاریازمصری ها
به سواحل شمالی مصر در «اسکندریه» و «مطروح» و
«العینالساخنه»می رودوروزجمعههمهخانوادهگردهم
جمعمی شوند.هنگامی کهالمرسیدرسال های 2000و
2005میالدینمایندهپارلمانالشعببود،تمامامتیازات
قانونی از جمله منزل مسکونی و خودروی شخصی را
رد کرد و خ��ود را فقط وکیل و نماین��ده «مردم» مصر
معرفیوتاکیدکردکهبهپارلمانراهیافتهتامدافعحقوق
انها باشد .اهالی الزقازیق او را فردی دلسوز می دانند و
می گویند که او همواره جویای حال مردم محل است
و ممکن نیست مشکلی برای اهالی منطقه پیش اید و
مهندسمحمدتاجاییکهدرتوانداشتهباشدانرارفع
نکند ،به همین دلیل محبوبیت خاصی در الزقازیق دارد
و در اینمحلکسی نیست که او را نشناسد .دفترکارش
صرف نظر ازمحلکار،محلی برای رفع مشکالتمردم
وکمک بهانهانیز هست .هموارهبامردمدرارتباطاست
وبرحضوردرمسجدمحلبرایاداینمازوبهویژهنماز
جمعه تاکید و توجه بسیار دارد و به تواضع و فروتنی و
درستکاری بین مردم محلمعروف استg.
39
اخوان هنوز یک جنبش است نه حزب
2
تحلیل جامعه شناختی از انتخابات مصر در گفت وگو با احمد بخشی
احمد بخشی ،کارشناس مسائل افریقا در گفت وگویی به بررسی شرایط جامعه شناختی مصر در شرایط کنونی
پرداخت .وی معتقد است از لحاظ اجتماعی جامعه مصر بیشتر بین دو گروه عمده اسالمگرایان و لیبرال ها تقسیم
می شود .نظامیان نیز یک قطب اصلی در مصر هستند و در جامعه مصر نفوذ دارند به همین خاطر اکنون که المرسی
از حزب اخوان المسلمین به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده باید راه تعامل با نظامیان را در پیش گیرد ،زیرا حذف
هیچ کدام از این گروه ها ممکن نیست .شاید به همین خاطر است که المرسی وعده داده دولت اشتی ملی تشکیل
دهد .در حقیقت اخوان المسلمین دریافته ارایی که کسب کرده شکننده است و باید به نوعی با دیگر گروه ها ائتالف
کند .وی دلیل عدم مشارکت باالی مردم در انتخابات را انفعال سیاسی در مصر می داند و معتقد است برخی گروه های
اجتماعی در مصر وجود دارند که پایگاه اجتماعی شان را نه در اسالمگرایان به معنای اخوان المسلمین می بینند و نه
در ارتش .به عنوان نمونه جنبش 25ژانویه که مردم را به تجمع در میدان التحریر فراخوانده بودند و حتی در تحوالت
انقالب از اخوان المسلمین نیز بسیار جلوتر بودند ،اعتقاد به انزوای سیاسی دارند و مردم و طرفداران خودشان را
به عدم مشارکت دعوت کردند .این دعوت به عدم مشارکت بدین معناست که گروه هایی که وارد عرصه انتخابات
شده اند بازتاب ارا و افکار همه کسانی نیستند که در میدان التحریر جمع شدند و بحث انقالب را در پیش گرفته بودند.
بین الملل
اگر بخواهیم یک صورت بن��دی برای جامعه
کنونی مصر ارائه دهیم به چه صورت است؟
lگروه های سیاس��ی و اجتماع��ی مصر را به
دوطیف می توان تقسیم کرد؛ یکی طیف اسالمگرایان
و دیگری طیف لیبرال ها .منتها اگر از لحاظ کیفی به این
مساله بپردازیم گروه های مختلفی را شامل می شوند
زی��را ایدئولوژی ها براس��اس منافع و ش��خصیت ها
قطب بندی می ش��وند .به طور حت��م البرادعی اگر در
انتخابات شرکت می کرد بخشی از سیستم بود و عمرو
موسی که نماینده لیبرال هاس��ت می توانست بخشی
از ارا را به دس��ت اورد .حتی کاندیداهایی داشتیم که
بحث ناسیونالیس��م عربی را دنبال می کردند و انها نیز
یک طیف را تشکیل می دادند .در نتیجه اگر بخواهیم
گروه های مصری را از لح��اظ ایدئولوژی قطب بندی
بکنیم ،دو قطب اس�لامگرا و لیبرال را شامل می شود.
البته باز این گروه ها نیز به طیف های دیگری تقس��یم
می شوند مثال در میان اس�لامگراها طیف های سنتی،
نزدیک به لیبرال و حتی برخ��ی طیف های نزدیک به
ارتش وجود دارن��د .جامعه مصر ی��ک جامعه کیفی
است و براساس گذش��ت زمان و متناسب با شرایط و
مقتضیات زمانی و مکانی ایدئولوژی شان دچار نوسان
می شود .همانطور که شاهدیم محمد المرسی زمانی
که نماینده حزب اخوان المسلمین بود یک نوع گفتمان
داشت ،زمانی که در دور اول انتخابات شرکت کرد یک
نوع گفتمان دیگری داشت و در نهایت اکنون که دم از
دولت اشتی ملی می زند گفتمان دیگری دارد؛ این تغییر
در گفتمان ها به دلیل منافع گروه های اجتماعی است.
از لحاظ جامعه شناسی مصر را به چندین گروه
و بخش می توان تقسیم کرد؟
lدر این رابطه گروه های مختلفی را می توان
نام برد از جمله اس�لامگرایان ،قبطی ها ،مس��یحیان،
سلفی ها و ...تمامی این گروه ها در اقتصاد و سیاست
مصر تاثیرگذار هستند.
ارت��ش و نظامی��ان مص��ر در ای��ن ش��رایط
چه جایگاهی خواهند داشت؟
lببینید ،چه در داخل و چه در خارج از مصر
باید این موضوع را پذیرفت که در کنار اسالمگرایان
مصری حضور نظامیان کامال تعریف ش��ده اس��ت.
واژه ای به نام ارتش و نقش ارتش در سیاست یکی از
مولفه های مصر بوده و خواهد بود .همانطور که واژه ای
به نام اسالمگرایی یا به طور خاص اخوان المسلمین با
مدیریت سیاسی مشخص شان در جامعه مصر بوده و
مثلث شماره132
40
خواهد بود.
گروه های سیاس��ی و اجتماعی مصر اکنون از
چه جایگاهی برخوردارند؟
lما در وهله نخست باید بپذیریم که تحوالت
جامعه مصر کیفی است و تحوالتی که در یک سا لو نیم
گذش��ته اتفاق افتاده تحوالتی به معنای انقالب نبوده
است .می توان انها را تحوالت انقالبی نامید اما انقالب
به معنای تغییر صددرصدی و حرکت از یک سیس��تم
قدیم به یک سیس��تم جدید نبوده اس��ت ،بلکه بیشتر
یک رفرم بود .به این مفهوم که هم اسالمگرایان و هم
ارتش��یان در پی ان بودند که هر گروه منافع خودش
را تامین بکن��د ،در حالی که هیچ ک��دام از گروه های
اجتماعی مصر نقش غالب و هژم��ون به صورتی که
بتواند بر گروه دیگر سلطه داشته باشد را ندارد .در حال
حاضر مساله ای که در حال رخنه در جامعه مصر است
مساله ای به نام انفعال سیاسی است.
از نظر شما چرا مشارکت مردمی در انتخابات
مصر پایین بود؟
lدر واقع اکنون برخ��ی گروه های اجتماعی
در مصر وجود دارند که پایگاه اجتماعی ش��ان را نه در
اس�لامگرایان به معنای اخوان المسلمین می بینند و نه
در میان رهبران سیاسی
جامعه مصر به ویژه
اخوان المسلمین تاکنون
هیچ گونه عالئم و شواهدی
مبنی بر جذب حداکثری
دیده نشده است.
مهمترین مساله ای که
اخوان المسلمین در این
مقطع با ان روبه روست
این که نتوانسته از حالت
جنبش به حزب سیاسی
دربیاید
در ارت��ش .به عنوان نمونه جنب��ش 25ژانویه که مردم
را به تجمع در میدان التحریر فراخوانده بودند و حتی
در تحوالت انقالب از اخوان المس��لمین نیز بس��یار
جلوتر بودند ،اعتقاد به انزوای سیاس��ی دارند و مردم
و طرف��داران خودش��ان را به عدم مش��ارکت دعوت
کردند .این دعوت به عدم مشارکت بدین معناست که
گروه هایی که وارد عرصه انتخابات شده اند بازتاب ارا
و افکار کسانی نیستند که در میدان التحریر جمع شدند
و بحث انقالب را در پی��ش گرفته بودند .حتی محمد
البرادعی وقتی وارد عرصه می ش��ود و می بیند که فضا
چندان برایش مساعد نیست از ش��رکت در انتخابات
سرباز می زند .وی معتقد بود که در این شرایط نمی تواند
ارای خودش را محقق کند و در این میان بازهم بخشی
از جامعه دچ��ار انفعال سیاس��ی می ش��ود .در نتیجه
اگر این م��وارد را کنار هم بگذاریم دلی��ل پایین بودن
مش��ارکت مردم در انتخابات را در می یابیم .البته باید
این را در نظر داش��ت که در اکثر کشورهایی که دچار
تغیی��رات انقالبی و تح��والت این چنینی می ش��وند
بسیج سیاس��ی تالش می کند به قدری زیاد باشد که
یک نیروی غالب اجتماعی را داش��ته باشد ،در حالی
که می بینیم در مصر این بسیج سیاسی شکل نگرفته و
بحث به انفعال سیاسی کشیده می شود.
به نظر ش��ما برخی چنددستگی ها و اختالفات
می��ان گروه های اس�لامگرا باعث نمی ش��ود
که نظامیان نیز از ش��رایط سوءاس��تفاده کرده
و به تنش ها بیفزایند؟
lدام��ن زدن به برخی تحوالت و ش��کاف ها
توس��ط نظامیان به ای��ده و رفتار و گفت��ار گروه های
انقالب��ی و تحول خواه��ان بازمی گ��ردد .در واقع اگر
برخی ش��عارها در میدان التحریر باقی ماند و محقق
نشد بدین دلیل است که میان اسالمگرایان هنوز برخی
اختالفات وجود دارد .در میان رهبران سیاسی جامعه
مصر به ویژه اخوان المسلمین تاکنون هیچ گونه عالئم
و شواهدی مبنی بر جذب حداکثری دیده نشده است.
مهمترین مس��اله ای که اخوان المسلمین در این مقطع
با ان روبه روست این که نتوانسته از حالت جنبش به
حزب سیاسی دربیاید.
ارزیابیشماازتشکیلدولتاشتیملیکه توسط
محمد المرسی اعالم شد چیست؟
lاین تصمیم بدان خاطر بود که از یک طرف
اخوان المسلمین دریافته که ارائش شکننده است و از
طرف دیگر نظامیان در صحنه مصر فعالیت گسترده ای
دارند .بیش از 60س��ال حضور نظامیان در س��اختار
جامعه مصر یک س��ری منافع اقتصادی ،اجتماعی و
سیاس��ی را هم برای انها و هم برای کشورهای منطقه
و جامعه بین الملل در پی داش��ته که نمی توانند از انها
دست بکشند .نتایجی که حاصل ش��ده این است که
بتوانند کابینه ائتالفی تشکیل دهند؛ یعنی همان حرفی
که احمد ش��فیق نیز در دور نخس��ت انتخابات ان را
اظهار داشته بود .پس با این اوصاف می توان گفت به
نوعی سیاست های ارتش در حال محقق شدن است.
در این شرایط تعامل اسالمگرایان و نظامیان به
چه صورت باید باشد؟
lب��ا توجه ب��ه اینکه ه��م اس�لامگرایان در
جامعه مصر ریش��ه دارند و هم ارتش به دلیل فضای
داخل��ی ،منطق��ه ای و بین المللی یک نی��از ضروری
است .دو طرف باید به گونه ای عمل کنند که درصدد
حذف یکدیگر نباش��ند .چرا که نگاه حذفی ارتش به
اس�لامگرایان همانقدر برای جامعه و س��اختار مصر
خطرناک است که اسالمگرایان به نظامیان نگاه حذفی
داشته باشندg .
اتفاق بی نظیر
مصر از سیستم تمرکزگرای نظامی خارج می شود
محمد ایرانی /سفیر سابق ایران در اردن
1اولین رئیس جمهور غیرنظامی
2پیروزی بزرگ برای اخوان
3اولین رئیس جمهوری دوم
مصر ،مرحله تعیین کننده ای را تحت رهبری اولین
رئیس جمهور غیرنظامی در تاری��خ خود بعد از انقالب
25ژانویه شروع خواهد کرد .پس از انتشار خبر پیروزی
المرسی ،جو شادی و سرور بر میدان التحریر سایه افکنده
و هزاران نفر از حاضران ان ضمن برافراشتن پرچم های
مصر و عکس رئیس جمه��ور منتخب ب��ر ادامه انتقال
تا تحقق اه��داف ان ،لغو بیانیه مکمل قانون اساس��ی و
واگذاری تمام اختیارات به رئیس جمهور تاکید کردندg.
محمد المرس��ی اولی��ن رئیس جمه��ور مدنی
جمه��وری مص��ر .....رئیس جمه��ور منتخب :خون
ش��هدا ازادی را تحق��ق بخش��ید .انقالب ت��ا تحقق
اهداف همچنان ادامه دارد ...فاروق س��لطان؛ رئیس
کمیته برگزاری انتخابات مصر ،از مق��ر این کمیته در
ش��هرک «النصر» ،پی��روزی دکتر محمد المرس��ی در
انتخابات ریاس��ت جمهوری را طی کنفرانسی خبری
اعالم کردg .
کمیت��ه برگ��زاری انتخاب��ات مص��ر اولی��ن
رئیس جمهور ،جمه��وری دوم مص��ر را اعالم کرد.
کمیته برگزاری انتخابات« :اغلب اعتراضات به نتایج
انتخابات لغو شده و شکایت ها بر نتایج انتخابات تاثیر
نگذاشتند ».التحریر جشن می گیرد و اعالم می کند هم
چنان تا لغو بیانیه مکمل قانون اساسی به اعتصاب ادامه
می دهد .المرس��ی :من رئیس جمهور تمام مصری ها
هستم و جایی برای اختالف افکنی وجود نداردg .
3
روزنامه المصری الیوم
روزنامه االهرام صبح
مثلث شماره132
در مصر یک اتف��اق مهم و بی نظی��ر روی داد و
ان این اس��ت که بعد از 60س��ال و ان��دی حکومت
تمرکزگرای نظامی برای نخس��تین بار اس��ت که یک
فرد غیرنظام��ی در انتخابات و توس��ط مردم انتخاب
می شود؛ این اتفاق بس��یار مبارک و قابل تقدیر است.
به دلیل تنوع جمعیتی مصر و حضور اشکال مختلف
سیاسی در این کشور طبیعی است که محمد المرسی،
رئیس جمهوری منتخب در اینده با یک سری تنش ها
مواجه خواهد بود .المرسی ش��خصا نماینده جریان
اخوان المسلمین اس��ت و گرچه باالترین مقام در این
جریان به ش��مار نمی اید ،اما به هر حال ویژگی هایی
داشته که توسط شورای مرکزی اخوان به عنوان رئیس
ح��زب عدال��ت و ازادی انتخاب ش��د .بنابراین وی
باوجودی که از افراد طراز اول اخوان نیست ،اما یک
فرد عادی هم محسوب نمی شود .سابقه وی نیز بیانگر
همین موضوع اس��ت .المرس��ی بیش از بیست سال
است که عضو دفتر ارشاد اس��ت؛ ارگانی که باالترین
مجموعه داخلی اخوان محس��وب می شود .همچنین
وی سال ها س��ابقه فعالیت های سیاس��ی و بازداشت
دارد و یک شخصیت سیاسی -انقالبی به شمار می اید.
انچه اکنون باید مورد توجه قرار گیرد این اس��ت که
المرس��ی به عنوان نماینده مردم مصر انتخاب شده و
نه به عنوان نماینده اخوان المس��لمین .به همین خاطر
وی بالفاصله از عضویتش در حزب عدالت و ازادی
اخوان استعفا داد .المرسی متوجه است که باید با سایر
گروه ها و جریانات موجود در مصر به نوعی همکاری
بکند و نماینده کل جامعه مصر محسوب می شود ،نه
یک جریان حزبی.
اما این بدان معنان نیس��ت که المرسی راه اسانی
پیش رو دارد ،بلکه حتما با چالش های بس��یار پیچیده
و س��نگینی در اینده مواجه خواهد بود .به نظر می اید
وی دو چال��ش را به ص��ورت عم��ده در برابر خود
خواهد داش��ت؛ یکی چالش های داخل��ی و دیگری
چالش ه��ای خارج��ی .در رابط��ه با بح��ث داخلی
المرس��ی تعهداتی دارد مبنی بر توافق با سایر گروه ها
و ایجاد یک نوع توافق مل��ی و وحدت ملی .وی باید
با تمامی گروه ها حتی گروه هایی که با وی همکاری
نکرده اند به یک توافق برسد .این مساله چالشی است
که رئیس جمه��وری منتخب مص��ر در فاصله زمانی
کوتاهی با ان مواجه خواهد ش��د .اما به لحاظ داخلی
یک س��ری چالش های بلند مدت نیز گریبانگیر وی
خواهد ش��د از جمله وضعیت معیشتی مردم ،اقتصاد
مصر و امنیت داخلی .مصر یک کش��ور نس��بتا فقیر
محسوب می شود که میزان تولید ناخالصی اش پایین
است ،میزان بدهی هایش به خارج از کشور باالست،
درصد بیکاری باالیی در میان مردم وجود دارد ،فقر نیز
مساله کم اهمیتی نیست .از انجایی که درامد اقتصادی
مصر محدود است این چالش میان مدت و بلندمدتی
است که در برابر رئیس جمهوری قرار دارد .در رابطه
با چالش های خارجی باید گفت همان طور که شخص
المرس��ی نیز اعالم کرده وی به یک س��ری تعهدات
بین المللی و منطق��ه ای که مصر در گذش��ته برعهده
بین الملل
گرفته بوده پایبند است .برای اقای المرسی که نماینده
یک جریان اسالمی است اس��تمرار وضعیت گذشته
و التزام دولت های گذش��ته نس��بت به برخی از این
تعهدات بین المللی از جمله بحث مهم قرارداد صلح با
رژیم صهیونیستی و پیمان کمپ دیوید قابل تامل است.
در کنار این مسائل نوع رابطه با جبهه غرب نیز بسیار
جای تامل دارد ،زیرا وی باید رابطه ای متفاوت از رابطه
حس��نی مبارک با غرب را در پیش بگیرد .بس��یاری از
گروه های مستقل مصر هم اعتقادشان این است که این
نوع ارتباطات باید تفاوت هایی با گذشته داشته باشد.
در کنار این مس��ائل در صحنه داخلی عالوه بر بحث
مربوط به همسویی المرسی با تمام اقشار و گروه های
سیاسی موضوع هماهنگی با شورایعالی نظامی هم در
جهت جلوگیری از ایجاد چالش های جدید در مصر
از دیگر ماموریت های بسیار دشوار وی است .در واقع
یک نوع همگرایی بین همه اقشار و گروه های سیاسی
از یک طرف و هماهنگی و همکاری با ش��ورایعالی
نظامی از طرف دیگر وضعیت را یک مقدار دش��وار
خواهد کرد .این در حالی است که انتظارات و توقعاتی
که پس از حضور مردم در میدان التحریر ایجاد ش��ده
کاهش نقش نظامیان است .بنابراین این مساله بسیار
مهم است که ایا محمد المرس��ی توانایی این را دارد
که همزمان هم گروه های مخال��ف قدرت نظامیان را
در کنار خودش داشته باش��د و هم با نظامیان به توافق
برسد .نظامیان باید توجه داشته باشند که از این به بعد
اخوان المسلمین دیگر در جایگاه مبارز و مخالف قرار
ندارد .از هم اکنون المرس��ی به عنوان رئیس دولت و
اخوان هم به عن��وان گروه حاک��م در دولت و نه یک
جریان و حزب مخال��ف حضور دارند .ب��ا تمام این
اوصاف به نظر می رسد که المرسی توانایی این را دارد
که با تدبیر و تام��ل در تصمیم گیری های اینده اش بر
مشکالت فائق اید و گروه ها را در کنار هم نگه دارد تا
از این مرحله عبور کنندg .
روزنامه الشروق مصر
41
سبحانی ،سفیر سابق ایران در لبنان در گفت وگو با مثلث؛
شرایط سخت برای تل اویو
4
16ماه از زم��ان اغاز اعتراض��ات مردمی در مصر می گ��ذرد و اکنون می توان گف��ت مهم ترین ماحصل
این تحصن ها و اعتراضات مردمی در مصر نخس��ت س��رنگونی حس��نی مبارک و س��پس ریاست جمهوری
محمدالمرسی ،کاندیدای اخوان المسلمین بوده است .المرسی در دوره بسیار دشواری زمام امور را در دست
گرفت و قطعا اکنون در کش��وری که دوران گذار را سپری می کند با مش��کالت عدیده ای دست و پنجه نرم
خواهد کرد .در این رابطه گفت وگویی با محمد علی سبحانی ،سفیر سابق ایران در لبنان و اردن انجام دادیم .وی
بر این باور است که مردم مصر دچار نوعی ترس و واهمه ش��ده اند؛ ترس از بروز جنگ ،بازتولید دیکتاتوری
در کشور ،اقتصاد مریض و ...همین ترس و واهمه نیز باعث شد که ارای احمد شفیق ،بازمانده رژیم مبارک و
محمدالمرسی ،کاندیدای اسالمگرایان بسیار نزدیک به هم باشد .وی معتقد است که ارتش و اسالمگرایان در
مصر همچون گذش��ته یک حالت تعامل را در پیش خواهند گرفت .در هر سیستم و در هر حکومت و کشوری
نیروی نظامی یک ضرورت جدی برای حفظ امنیت مرزها و کشور به ش��مار می رود .همچنین نیروی نظامی
لنگرگاهی برای پیشبرد خواسته های مردم می تواند باشد .در این میان ارتش مصر نیز مستثنی نیست.
بین الملل
ممک��ن اس��ت تحلی��ل کنی��د که مص��ر چه
تحوالتی را طی کرد که اکنون شاهد به قدرت
رس��یدن کاندیدای اخوان المسلمین به عنوان
رئیس جمهور مصر هستیم؟
lواقعیت هایی که در مصر وجود دارد مقداری
با انچه برخی رسانه های ما انعکاس می دهند تفاوت
دارد .در ایران به محض اینکه اختالفی میان گروه های
داخلی مص��ر به وجود می اید -مانن��د انچه در زمان
انتخابات میان ارتش و اخوان المس��لمین روی داد-
صحبت از کودتا می کنند؛ در حالی که واقعیت مصر
به نحو دیگری است .در حقیقت در مصر یک انقالب
به معنای مصطلح انقالب به وقوع نپیوس��ته اس��ت و
ی سرنگون شود و یک سیستم و
اینچنین نبود که رژیم
رژیم جدید دیگری جایگزین شود .در مصر زمانی که
مردم معترض شدند و به خیابان ها امدند ارتش مصر
با رئیس دولت یعنی حسنی مبارک همراهی نکرد و
به هر صورت مجبور شد کنار مردم بایستد تا جایی که
مردم توانستند مبارک را از کار برکنار کنند .پس از این
اتفاق نیز مردم با یک حرکت مسالمت جویانه به دنبال
تغییرات و اصالحات در درون سیستم هستند .مردم
خواهان ان هستند که بتوانند رای دهند و ارای شان
نیز کامال به حس��اب اید .ملت مصر به گونه ای رفتار
کرد که هیچ کس نتواند یک انتخابات صوری برگزار
کند و در نهایت نیز حاکمیت مردم به شکل دموکراتیک
برقرار شد .این اتفاق از 16ماه پیش در مصر اغاز شد
و تا امروز نیز ادامه داشت ،به نظر می رسد این حرکت
گام به گام راه خودش را به شکل اهسته و مسالمت امیز
ادامه داده است.
به نظر شما ارای نزدیک احمد شفیق و محمد
المرسی بیانگر چیست؟
lدر واق��ع در مص��ر ی��ک حرک��ت و
جری��ان اس�لامی توانس��ته در رون��د تح��ول
و دموکراس��ی رای اکثری��ت را ب��ه خ��ودش
اختص��اص ده��د .اگ��ر ب��ه ارای کس��ب ش��ده
المرسی دقت بکنیم ،می بینیم که ارای بسیار نزدیکی
با کس��انی که انه��ا را ضد انقالب معرف��ی کرده اند
دارد؛ بنابراین واقعیت جامعه مصر این گونه نیس��ت
که انقالب��ی و ضدانقالبی وجود داش��ته باش��د .طی
انتخابات اخیر احمد ش��فیق ،اخرین نخس��ت وزیر
مبارک توانست 48درصد ارا را به خودش جلب بکند
و با اختالف اندکی انتخابات را واگذار کرد .با درکنار
هم قرار دادن این مسائل می بینیم طرز فکری که احمد
مثلث شماره132
42
شفیق بیان داشته نیز در جامعه مصر جایگاه متوسطی
دارد و فرد یا گروه پی��روز نمی تواند ب��دون در نظر
گرفتن نظرات این گروه قدرتمند شکس��ت خورده
نظرات خودش را اعمال کند.
بنابراین به دلیل نزدیک بودن ارای این گروه ها
هر طرفی که قدرت بگیرد باید نظرات طرف
دیگر را نیز کامال مدنظر داشته باشد؟
lببینید ،همانگونه که زمان��ی که ارتش یک
سری اقدامات برای کاهش اختیارات رئیس جمهوری
انجام داد ،نیروهای مخال��ف در میدان التحریر جمع
ش��دند ،پس از ای��ن نیز دیگ��ر گروه ه��ای مخالف
می توانند در ای��ن میدان تحصن و اعتراضات ش��ان
را اعالم کنن��د .اگر رئیس جمهور فعل��ی یا هر دولت
دیگری که روی کار بیای��د مالحظه همه دیدگاه های
موجود را نکند ،اعتراض مردم دور از تصور نخواهد
بود .این��ده در مصر باید به س��مت ی��ک چارچوب
متعادل حرک��ت کن��د .در واقع اگر مش��کل خاصی
پیش نیاید می توان گفت ارتش و دیگر مجموعه هایی
که تاکنون پشت ش��فیق بوده اند و المرسی ،اخوان و
گروه های طرفدارش��ان به این درک رسیده اند که در
جامعه مصر یک تنوع جدی طایفه ای و سیاسی وجود
دارد که نمی توان انرا نادیده گرفت.
به نظر ش��ما مهم ترین اولویت های المرس��ی
چه خواهد بود؟
lتصور می کنم منهای اینکه چه دولتی درمصر
روی کار باشد یک سری از اتفاقاتی که انجا به وقوع
خواهد پیوست و یکسری مالحظات مشترک است.
اکنون چهار مشکل پیش
روی مصری ها قرار دارد،
اول اقتصاد ،دوم ساختار
حکومت کشور ،سوم
سیاست خارجی مصر و
چهارم نیز بنیادگرایی.
همچنان که محمد المرسی پس از اعالم پیروزی اش
گفت که رئیس جمهور تمام مصری هاس��ت ،رئیس
جمهوری اس��ت که به تعهدات مصر از جمله کمپ
دیوید پایبند خواهد بود و رئیس جمهوری است که
به فکر اقتصاد بیمار و مردم فقیر مصر است؛ مصری
که گفته می ش��ود 50درص��د م��ردم ان زیر خط فقر
هستند .هر کسی غیر از المرسی هم که در این شرایط
رئیس جمهور مصر می ش��د باید در وهله نخس��ت
درصدد حل مش��کالت مردم برمی ام��د .مردم مصر
اکنون دغدغه های بس��یاری دارن��د از جمله نگرانی
پیرامون وقوع جنگ ،بازتولید دیکتاتوری در کشور،
اقتصاد مریض و ...این نگرانی ها ،ترس های بسیاری
را ایجاد کرده اس��ت و در جریان انتخابات هم همین
ترس ها بود که جری��ان انتخابات��ی را مخصوصا در
مرحله دوم انقدر حساس کرد .این ترس و واهمه ها
باعث ش��د که دو کاندی��دای در ح��ال رقابت ارای
نزدیکی را کسب کنند.
با توج��ه ب��ه اتفاقاتی ک��ه در مص��ر رخ داد
وضعیت امنیت و ثبات در این کش��ور از این
پس چگونه خواهد بود؟
lیکی از مهم ترین مسائلی که در این تحوالت
مطرح است ،مساله امنیت اس��ت .همانند بسیاری از
کشورهای دنیا مساله امنیت در مصر نیز ممکن است
گاهی اوقات با مردم ساالری تعارض پیدا کند .تصور
من بر این اس��ت که در چارچوب فض��ای کنونی و
به رغم مش��کالت کوچکی که در این مسیر به وجود
امده اس��ت ،افراط گرایی کاهش پیدا می کند و دیگر
مثل سابق نگران کننده نخواهد بود .در این میان نقش
ارتش نیز بسیار مهم است.
به نظر ش��ما مهم ترین مش��کالتی که در برابر
مصر کنونی قرار دارد ،چیست؟
lاکنون چهار مش��کل پیش روی مصری ها
قرار دارد ،اول اقتصاد ،دوم ساختار حکومت کشور،
سوم سیاست خارجی مصر و چهارم نیز بنیادگرایی.
سیاست خارجی مصر بسیار حساس است ،یعنی یک
نیروی متفاوت می تواند کشور و منطقه را به جنگ و
اشوب بکش��اند؛ حتی مردم مصر نیز از وقوع جنگ
نگرانند .گرایش های بنیادگرایانه در مصر نیز بسیار
مورد توجه مردم اس��ت تا جایی که صوفی ها به دلیل
همین نگرانی از احمد شفیق حمایت کردند.
در حال��ی که ی��ک رئیس جمهور اس�لامگرا
در این کش��ور قدرت گرفته رابط��ه مصر با
رژیم صهیونیس��تی چه سمت و س��ویی پیدا
خواهد کرد؟
lتص��ور اینکه در مصر اتف��اق خیلی جدی
و حادی بیفتد مانند اینکه اس�لامگراها به یکباره با
ارتش
و اخوان در
شرایطی قرار
دارند که
نمی توانند از
صحنه تحوالت
مصر محو شوند
بین الملل
مثلث شماره132
رژیم صهیونیس��تی قطع رابطه کنن��د در حال حاضر
ممکن نیس��ت .در کل جامعه مصر حت��ی در زمان
حس��نی مبارک ،مقامات باالی جامعه و دولت مصر
تقریبا بدون استثنا خواهان تغییراتی در مفاد قرارداد
کمپ دیوید بودند .از ان زمان تاکنون این مساله ادامه
دارد و حتما دولت اقای المرسی و اسالمگرایانی که
در پایه یک حرکت دموکراتیک و یک انتخابات ازاد
روی کار امدند این مس��اله را متوجه خواهند ش��د
که اگر اقدامات تند و خالف خواس��ته مردم انجام
دهند همین مردمی که به انها رای داده اند می توانند
دوباره به انها رای ندهند .به همین دلیل دولت اقای
المرس��ی خواس��ته های مردم را به صورت منطقی
و معق��ول دنبال خواهد ک��رد .به طور مث��ال مطالبه
تغیی��رات در معاه��ده کمپ دیوی��د از جانب مردم
بدون وقوع هرگونه جن��گ و درگیری ،پیش امدن
اختالفات عمیق و مش��کل خاص ب��رای اقتصاد و
جامعه مصر اس��ت .این رویکرد در دس��تور کار هر
دولتی از جمله محمد المرسی قرار خواهد گرفت،
زیرا وی می خواهد به گونه ای تغییر را در سیاس��ت
دولت مصر نش��ان دهد و اثبات کن��د این دولت از
استقالل بیشتری نس��بت به دولت مبارک برخوردار
است .اکنون ش��رایط در مصر ش��رایط صفر و صد
نیست یعنی یا این سمت یا ان سمت؛ بلکه یک تنوع
جدی در مصر حاکم اس��ت .در این کش��ور بزرگ
اس�لامی مذاهب و طوایف مختلفی وجود دارد از
جمله مسیحیان ،سنی های تندرو ،سلفی ها ،نیروهای
ملی -مذهب��ی (نیروهای مذهبی بس��یار معتدلی را
شامل می ش��وند و نماینده انها ،اقای ابوالفتوح 18
رای دور نخس��ت انتخابات را به خ��ود اختصاص
داد) ،ناصری ها ،س��وفی ها که حامی احمد ش��فیق
بودند و ...بنابرای��ن تنوع در مصر باالس��ت و همه
باید به عقاید و نظ��رات یکدیگر احترام بگذارند .از
دیگر سو می توان گفت بیش از همه این اسرائیلی ها
هس��تند که تحوالت مصر را دنبال می کنند .بیش از
همه این اسرائیلی ها هستند که در قبال تحوالت مصر
احس��اس عدم اعتماد به نفس می کنند .مثال نتانیاهو
بیش از همه از این می ترسد که در مصر تغییر ایجاد
شود که مثال بحث گاز یا بحث کمپ دیوید زیر سوال
برود .بنابراین هر کدام از این نیروها با هر گرایش��ی
که س��ر کار بیاید ،با هر برایندی که داش��ته باش��د،
هر کس بخواهد انها را س��ر میز بنش��اند کار بسیار
س��ختی پیش رو خواهد داشت؛ یعنی چیزی خالف
وضعیت در دوران انور س��ادات یا مبارک .به تصور
من رابطه مصر با رژیم اس��رائیل بدتر شده و باز هم
بدتر خواهد ش��د و این نگاه که اوض��اع به گونه ای
تغییر خواهد کرد که اوضاع به نفع اس��رائیل خواهد
ش��د به هیچ وجه قابل تصور نیس��ت ،به خصوص
اینکه این مردم هس��تند که تصمیم نهایی را در مصر
می گیرند.
ایا در عرصه های سیاسی مصر نیز تنوع وجود
دارد؟
lبل��ه ،چنانچه در انتخابات ش��اهد بودیم که
ی را توانستند جذب کنند.
گرایشات مختلف ارای مردم
به عنوان مثال جدای از ارای المرسی و شفیق ،ناصری ها
به نمایندگی حمدین صباحی 20درصد ارا را در دور
نخست انتخابات به خود اختصاص دادند و در جایگاه
سوم قرار گرفتند؛ ناصری ها نماد یک دیدگاه متفاوت
از ارتش و اس�لامگرایان در جامعه مصر هستند .این
گروه همچنین توانست ارای نیروهای جوان انقالبی را
نیز تاحدود زیادی جذب کند .بسیاری از لیبرال ها نیز
جذب نیروی اسالمگرای معتدل یعنی ابوالفتوح شدند
و سکوالرها نیز جذب عمرو موسی .وی توانست 12
درصد ارا را در دور نخست به دست اورد .پس تنوع در
جامعه مصر جدی اس��ت و انعکاس ان در دولت هم
بدون شک تاثیرگذار خواهد بود.
از این پ��س ارتش مص��ر از چ��ه جایگاهی
برخوردار خواهد بود؟
lدر هر سیستم و در هر حکومت و کشوری
نیروی نظامی یک ضرورت جدی برای حفظ امنیت
مرزها و کش��ور به ش��مار می رود .همچنین نیروی
نظامی لنگرگاهی برای پیش��برد خواس��ته های مردم
خواهد بود .در این میان ارتش مصر نیز مستثنی نیست
ضم��ن اینکه ارتش مص��ر در س��ال 1952علیه یک
حکومت پادش��اهی کودتا می کند و این کودتا منجر
به روی کار ام��دن جمال عبدالناصر و افس��ران ازاد
می شود .انها یک ارتش انقالبی را در برابر تجاوزات
رژیم صهیونیستی به اعراب شکل می دهند و بر پایه ان
وارد سه جنگ می شوند .هرچند که در هیچ یک از این
جنگ ها موفقیت کامل را به دست نمی اورند و ارتش
مصر در برابر رژیم صهیونیستی پیروزی قاطعی کسب
نمی کند .بعدها همین ارتش حامی صلحی می شود که
از جنگ برای مصر پرهزینه ت��ر بود ،صلحی که اقای
سادات با اسرائیل انجام داد در شرایط خاص خودش
بس��یار پرهزینه بود .این صلح باوجودی که مصر را
از دایره جنگ خارج ک��رد ،اما هزینه هایی که بر مصر
تحمیل کرد از جمله قطع رابطه با کش��ورهای عرب،
افریقایی و مسلمان ،ترور س��ادات توسط نیروهای
انقالبی داخل و ...هزینه هایی است که این صلح در پی
داشت؛ اما در هر حال ارتش پای این سیستم ایستاد.
در جریان تظاهرات علیه مبارک نیز ش��اهد بودیم که
ارتش در نهایت مجبور شد با کنار رفتن مبارک همراه
ش��ود .این ویژگی ها ،ویژگی های ارتش��ی است که
امروز می تواند یک حداقل هایی را در شرایط حساس
و حاد کشور ایجاد کند .هر ارتش و نیروی نظامی که
کنار مردم باش��د و اعتماد مردم را در مواقع حس��اس
بتواند جلب کن��د و مقابل مردم نایس��تد این ارتش
در دوره گذار دموکراس��ی می تواند به استمرار روند
دموکراتیک ،امنیت و ارامش و پیشرفت خواسته های
مردم کمک کند .اما اگر ارتش��ی مانند ارتش لیبی در
برابر مردم بایس��تد و با انها بجنگ��د این ارتش دیگر
نخواهد توانس��ت به هیچ عنوان ب��رای ملتش مفید
باشد .در چنین ش��رایطی دخالت و نقش خارجی ها
نیز برای حل بحران هایی که به وجود می اید افزایش
پیدا می کند.
روابط میان ارتش و المرسی در اینده چگونه
خواهد بود؟
lمیان نظامیان و المرس��ی به عنوان کاندیدای
خاص اس�لامگرایان از گذشته یک تعامل مشخصی
وجود داش��ته و اکنون این نگرانی وج��ود ندارد که
ارتش یا اخوانی ه��ا به گونه ای عمل کنن��د که امکان
تفاهم وجود نداشته باشد .در جامعه مصر دو تشکل
بزرگ یکی ارتش اس��ت و دیگری حزب عدالت و
ازادی وابس��ته به اخوان .ارتش مسئول حفظ امنیت
است و اخوان نیز س��ازماندهی اجتماعی بسیار قوی
دارد .البته نیروهای بیشتر دموکراسی خواه ،نیروهای
ملی ،قومی و ناصریست ها نیز در جامعه وجود دارند
اما به اندازه ارتش و اخوان المسلمین قدرت ندارند.
در این راس��تا باید گفت اگر دو ابر تشکل موجود در
یک جامعه بتوانند با هم به توافق برسند سایرین هم به
ادامه حیات خودشان امیدوارتر می شوندg .
43
اربکان یا
اردوغان؟
اولین رئیس جمهور اسالمگرای جهان عرب
بین الملل
مثلث شماره132
44
بین الملل
مثلث شماره132
45
ترکیبی از اردوغان و اربکان
سیاست های نخستین رئیس جمهور اسالمگرای مصر چگونه خواهد بود؟
اسداهلل اطهری /کارشناس مسائل خاورمیانه
5
با به ق��درت رس��یدن محمد المرس��ی به عنوان
نخستین رئیس جمهور اس�لامگرای مصر این تفکر
در میان برخ��ی به وجود امده که وی سیاس��ت هایی
همچون سیاس��ت های اس�لامگرایان ترکیه را دنبال
خواهد کرد .این گروه معتقدند که وی یا سیاست های
اسالم خواهانه نجم الدین اربکان ،نخست وزیر سابق
ترکیه ،رهبر حزب اس�لامگرای س��عادت و یکی از
پیشگامان تاسیس احزاب اس�لامی در این کشور را
در پیش خواهد گرفت یا سیاس��ت های رجب طیب
اردوغان ،نخست وزیر فعلی که به عنوان یک سکوالر
از وی یاد می شود .برای رسیدن به این سوال در ابتدا
باید کمی پیرامون نوع تفکر و سیاس��ت های این دو
اس�لامگرای ترک صحبت ک��رد .نجم الدین اربکان
یک اسالمگرای حداکثری بود و کل اسالمگرایی در
ترکیه به نام وی ثبت شده است؛ در واقع رجب طیب
اردوغ��ان و عبداهلل گل نیز به نوع��ی فرزندان معنوی
اقای اربکان به حساب می ایند ،اما این فرزندان معنوی
سیاس��ت ش��ان با اربکان تفاوت های اساس��ی دارد.
اربکان خواستار ایجاد یک بلوک مانند G8اما از نوع
اسالمی ان بود ،خواس��تار عضویت در اتحادیه اروپا
نبود ،اما در مقابل خواستار نوعی تعامل با غرب بود و
رئیس جمهور یا رهبر جنبش؟
الگوی رفتار سیاسی اخوان المسلمین اقناع سازی است
بین الملل
مثلث شماره132
جعفر قنادباشی /کارشناس مسائل افریقا
6
پیش از اعالم پی��روزی نهایی محمد المرس��ی
اخباری منتشر شد مبنی بر مذاکره میان اخوان المسلمین
و نظامیان .حدس زدن اینکه ای��ن مذاکرات پیرامون
چه مواردی بوده کار اس��انی نیس��ت ،ام��ا با توجه به
ماهیت اخوان و نظامیان می توان گفت این مذاکرات
بیش��تر حول و حوش مس��ائل امنیتی و مش��کالت
نظامی��ان ب��وده اس��ت .در واق��ع احتم��اال نظامیان
اخوان را قان��ع کرده اند که در صورت ب��روز هرج و
مرج در مص��ر انها مجب��ور به مداخله خواهند ش��د
و با اقای المرس��ی نی��ز توافق کرده اند تا مس��ائل در
مس��یر خودش حرکت بکند .البته طبیعی اس��ت که
این مذاکرات به مس��ائل راهب��ردی همچون انحالل
مجلس و متم��م قان��ون اساس��ی نپرداخته اس��ت.
همچنین به احتم��ال زیاد نظامی��ان در این مذاکرات
خط قرمزهایشان را به المرسی گوشزد کرده و اخطار
داده اند که از انها عبور نکند.
در طرف مقاب��ل دیدیم که محمد المرس��ی نیز
طی سخنرانی های صریح انتخاباتی اش اعالم کرد که
انحالل پارلمان و متمم قانون اساسی را قبول ندارد و
س��وگندش را در برابر مردم یاد خواهد کرد .واقعیت
این اس��ت که اقای المرس��ی از ابتدا با دشواری های
بسیاری روبه رو بوده اس��ت .یکی از این دشواری ها
این بود که س��عی کردند یک رقیب ق��وی در کنار او
به وجود اورن��د .موضوع دیگر متمم قانون اساس��ی
46
و انحالل پارلمان است که مش��کالت زیادی را برای
او به وجود اورده اس��ت ،چون پارلمان به منزله یک
بال او برای پیش��برد برنامه هایش بود و امروز او این
بال را از دست داده است .همان طور که می دانید ،این
انتخابات خیلی خاص ب��ود و در واقع به منزله انتقال
قدرت بود ،ن��ه یک انتخابات عادی .ب��ه همین دلیل،
امروز اقای محمدالمرس��ی مس��ئولیت هایی فراتر از
یک رئیس جمهور اجرای��ی دارد؛ یعن��ی مردم مصر
انتظار دارند که از این به بع��د حرکت های انقالب را
او رهبری ی��ا مدیریت کند .این موضوع مش��کالت
بیشتری را برای المرسی ایجاد می کند .المرسی حتی
اگر ی��ک رئیس جمهور ع��ادی بود که می خواس��ت
یک سری وظایف تعیین ش��ده را مبتنی بر برنامه های
انتخاباتی اجرا کند ،باز هم با مشکل روبه رو بود ،چه
برس��د به اینکه یک رئیس جمهور انقالبی است .البته
مشکل فقط این نیست .مشکالت دیگری هم وجود
دارد .از جمله اینکه از این به بعد المرسی می خواهد با
نظامیان چه کار کند؟ نظامیان اگر نخواهند حاکمیت
را واگذار کنند ،چه می ش��ود؟ با این رقیب قوی که از
نظام سابق در مقابل او قرار داده اند و نبود پارلمان چه
می خواهد بکند؟ ما دو نوع شرایط برای رئیس جمهور
می توانیم تصور کنیم؛ ش��رایط عادی و انقالبی .اقای
المرسی در هر دو وضعیت مش��کل دارد .در شرایط
عادی رئیس جمهور باید وزرای��ش را انتخاب کند و
انها در برابر پارلمان سوگند یاد کنند ،از پارلمان رای
اعتماد بگیرند و در نهایت برنامه هایشان را ارائه دهند
و پارلمان به برنامه هایشان رای بدهد .اخوان المسلمین
نسبت به دیگر گروه ها سه امتیاز دارد که همین امتیازها
باعث شده این گروه بتواند در اوضاع کنونی مصر از
اقبال خوبی برخوردار باشد.
نخس��ت اینکه این گروه از تش��کیالت خوبی
برخوردار است و این تش��کیالت تا خارج از کشور
نیز ادامه دارد .دومین ش��اخصه مثبت اخ��وان میزان
مایل نبود کامال در برابر دنیای غرب قرار بگیرد .امروزه
ش��اهدیم که اردوغان خواهان عضویت کشورش در
اتحادیه اروپاست و با امریکا نیز همکاری هایی دارد.
اردوغان و گل بیشتر پراگماتیست هستند و اسالم را
برای ترکیه می خواهند ،اما نجم الدین اربکان ترکیه را
برای اس�لام می خواس��ت و از راه ترکیه می خواست
به اس�لام خدمت کند .به نظر می رسد که اردوغان در
حال حاضر بیشتر مایل است که از راه اسالم به ترکیه
خدمت کند .بنابراین در کل تفکرات اربکان ریشه های
سنت گرایانه داشت اما اردوغان یک مسلمان غربگرا
است .از دیگر سو ترکیه و مصر دو کشوری هستند که
شرایط شان نس��بت به یکدیگر خیلی متفاوت است؛
ترکیه عضو ناتوست و مصر نیست ،ارتش ترکیه خیلی
مس��تقل تر از ارتش مصر اس��ت ،زیرا ارتش ترکیه از
کشور دیگری بودجه دریافت نمی کند ،اما ارتش مصر
به واسطه قرارداد کمپ دیوید چندین میلیارد دالر پول
دریافت می کند ،مصر به واسطه هم مرز بودن با اسرائیل
یک جایگاه استراتژیک دارد ،اما ترکیه اینگونه نیست،
مصر کانون فرهنگ عربی است و یکی از بزرگ ترین
کشورهای جهان عرب به شمار می رود ،اما متاسفانه
متخصص��ان و تحصیلکردگان دانش��گاهی این گروه
است؛ بخش گسترده ای از امور دانشگاهی و پزشکی
مصر در اختی��ار اخوان المس��لمین اس��ت .تجارت
صحیح نیز از دیگر نقاط قوت این تش��کیالت است.
اما س��ومین امتیاز اخوان این است که پرطرفدارترین
و مردمی ترین جریان در مصر اس��ت و توانس��تند در
فاصله می��ان دو انتخاب��ات جریان های دیگ��ر را نیز
به سمت خودش��ان بکش��انند .در جهان اسالم هیچ
تش��کیالتی نداریم که هر س��ه ویژگی را باهم داشته
باش��ند؛ این تش��کیالت خیلی کمک خواهد کرد که
عناصر فرصت طل��ب وارد جریان انقالب نش��وند.
اما در مقاب��ل ،دش��واری های فراوانی نیز بر س��ر راه
رئیس جمهوری جدید مصر ق��رار دارد .در حقیقت
در مصر از زمان اغاز تظاه��رات اقتصاد به گونه ای از
کار افتاده و باید اقدامات جدی در این زمینه صورت
گیرد .در عرصه سیاسی ،سیاست خارجی باید مجددا
تدوین ش��ود و در عرص��ه فرهنگی نی��ز تالش های
گسترده ای الزم اس��ت .مصر کشوری است که تقریبا
50درص��د م��ردم ان بی س��واد هس��تند و بای��د
فرهنگ سازی صورت پذیرد.
مس��اله ناامن��ی نی��ز از دیگ��ر چالش ه��ای
رئیس جمهوری پیش روست؛ طی 16ماه اعتراضات
مردمی در مصر ه��رج و مرج هایی در کش��ور اتفاق
افتاد که باعث عدم ثبات ش��د .این ناامنی ها می توانند
مشکالت بس��یاری ایجاد کنند ،اما اگر از این مسائل
بگذریم مسائل فراتری نیز وجود دارند .دوران انتقال
قدرت در مصر در مواجهه با نظامیانی که زمام امور را
به دست دارند کار بسیار مشکلی خواهد بود .انقالب
مصر از یک مرحله سخت سیاسی عبور کرده و اکنون
وارد مرحله ای شده که بس��یار سخت تر است .اکنون
خطرات بس��یاری ش��خصیت های اخوان را تهدید
می کند .س��هم خواهی دیگر گروه ه��ا از جمله اقای
ش��فیق نیز در این برهه باید مورد توجه باشد .شفیق
که رژیم س��ابق را نمایندگی می کند در حال حاضر از
طرف نظامیان در صحنه حضور دارد و حضور سیاسی
نظامیان از طریق شفیق صورت می پذیرد .درحقیقت
اگر نظامیان قدرت را نیز واگذار بکنند اما خواسته های
انها در اقای ش��فیق تجلی پیدا خواهد ک��رد و برابر
المرسی این خواس��ته ها را مطرح خواهد کرد .اقای
به دلیل دیکتات��وری نظامی حاکم بر این کش��ور طی
سال های متمادی نتوانست نقشش را ان طور که باید
ایفا کند .مصر قدرت رهبری جهان عرب را دارد ،اما
ترکیه تالش می کند که با همراهی قطر و عربس��تان و
کمک های مالی که از این کش��ورها دریافت می کند
رقیبی برای مصر باش��د .به خاطر همین مسائل خیلی
نمی توان ترکیه را با مصر مقایس��ه کرد .از دیگر س��و
هنوز نقش کارگزاران مصری خیلی مشخص نیست.
زیرا قانون اساس��ی مصر هنوز تعیین نش��ده و معلوم
نیست نظام سیاسی در این کشور ریاستی خواهد بود
یا پارلمانی .همچنین وظایف محمد المرسی به عنوان
رئیس جمهوری نیز هنوز مشخص نیست .نقش ارتش
و میزان نفوذ نظامیان نی��ز جای بحث دارد چراکه انها
پارلمانی را ک��ه در ان اخوان المس��لمین اکثریت را
کسب کرده بود ،منحل کردند و هنوز مشخص نیست
که اختیارات المرس��ی تا چه حد خواهد بود .در حال
حاضر اخوان المس��لمین نیاز به زم��ان دارد تا بتواند
موقعیت خودش را دوباره به دس��ت بی��اورد .اکنون
در برابر مصری که یک مرحله حس��اس را پشت سر
می گذارد چندی��ن تجربه قرار دارد؛ نخس��ت تجربه
رئیس جمهور به سنگینی مسئولیت های اقای المرسی
نباشد ،چرا که او امروز باید یک کشور 82میلیونی را
که در نیمه راه انقالب قرار دارد به س��مت شعارها و
اهداف اولیه انقالب رهبری کند .در حال حاضر چشم
امید همه ،از جمله خود المرس��ی ،به تشکیالت قوی
اخوان المسلمین و توانایی های کارشناسی انهاست.
از دیگر سو این مساله که نظام سابق مصر اعتراف
می کند اکثریت ارا به اسالمگرایان تعلق گرفته خودش
یک موفقیت است.
باید شکس��ت طرف مقابل را به منزله پیروزی
طرف دیگر قلمداد کنیم .کما اینک��ه می دانیم اهداف
انها واقعا این بود که از پیروزی اسالمگراها جلوگیری
کنند ،ول��ی نتوانس��تند .همه ش��گردهای الزم را هم
به کار بردند تا اینکه اس�لامگراها را شکس��ت دهند
و حتی اخوان المس��لمین را ناگزیر کنن��د که به دلیل
انح�لال پارلمان عصبان��ی ش��ود و از دور انتخابات
ریاس��ت جمهوری خارج ش��ود ،ولی انها ب��ازی را
نباختند .با وجود اینکه ش��ورای نظامی کاندیدای اول
انها را حذف ک��رد و پارلمان��ی را ک��ه اخوانی ها در
ان اکثری��ت بودند منحل کرد ،جریان اقای المرس��ی
توانست پیروز شود.
بین الملل
همه شگردهای الزم را
هم به کار بردند تا اینکه
اسالمگراها را شکست دهند
و حتی اخوان المسلمین را
ناگزیر کنند که به دلیل انحالل
پارلمان عصبانی شود و از دور
انتخابات ریاست جمهوری
خارج شود ،ولی انها بازی را
نباختند
این اتفاق مثل یک بازی فوتبال بود که در ان داور
س��عی می کرد افراد تیم را یکی پس از دیگری اخراج
کند یا با داوری های غلطش تی��م را عصبانی کند تا از
بازی دست بکشند ،ولی این تیم به بازی خود ادامه داد
و در نهایت پیروز شد .طرف مقابل به هیچ وجه تمایل
نداشت پیروزی اس�لامگراها رسما در مجلس اعالم
شود ،اما شکست سختی خوردند .اسالمگراها خواهان
حل مشکالتشان از طریق اسالم هستند .البته پیروزی
المرسی یک پیروزی نهایی نیست ،بلکه ورود از یک
مرحله به مرحله دیگر اس��ت .در واقع نس��بت به ان
چیزهایی که می خواهند به دست بیاورند یک گذرگاه
است و باید برای دس��تیابی به اهداف بزرگ تر از این
مسیر عبور کنند .در این مسیر ممکن است که برخی
گروه های سیاس��ی یا نظامیان با تالش مردم را خسته
کنند .به همی��ن دلیل در امور اجرایی و پاس��خگویی
به مطالب��ات اقتصادی مردم ش��رایطی ایجاد می کنند
تا مردم علیه اس�لامگراها س��ازماندهی ش��وند .کما
اینکه در تونس اس�لامگراها دچار یک اشتباه شدند
و ان اشتباه این بود که نخست وزیری و امور اجرایی
را در دس��ت گرفتند و ریاس��ت مجلس موسسان و
ریاس��ت جمهوری را ب��ه گروه های دیگر س��پردند.
طبیعی اس��ت که با ش��رایط امروز جهان و باال رفتن
قیمت ان��رژی و م��واد غذایی دس��تگاه های اجرایی
نمی توانند به سرعت همه مطالبات مردم را محقق کنند.
به این ترتیب نارضایتی از دستگاه اجرایی افزایش پیدا
می کند .امروز در مصر حداقل یک برنامه پنج ساله الزم
است تا مشکل مسکن در این کش��ور برطرف شود.
در مورد مواد غذایی هم این مش��کالت وجود دارد.
بنابراین پاسخگویی به مطالبات اقتصادی مردم مصر با
دشواری های فراوانی روبه روست .البته در تشکیالت
اخوان کارشناسان فراوانی وجود دارند .ضمن اینکه
این حزب س��رمایه گذاری های فراوان��ی در خارج و
داخل مصر انجام داده و این موض��وع می تواند اهرم
خوبی برای پاسخگویی بهتر به مطالبات مردم باشد.
در مجموع ،امید دشمنان این است که با ناکارامد نشان
دادن دول��ت در امور اقتصادی چهره اس�لامگراها را
مخدوش کنند اما محمد المرسی با تجربیاتی که دارد
و با تکیه بر تشکیالت اخوان المسلمین احتماال بر این
مشکالت فائق خواهد امدg .
مثلث شماره132
المرسی باید زمینه های پایان رژیم سابق را فراهم کند
تا انقالبی که مردم مصر کردند به طور کامل تحقق یابد.
وی باید زمینه را برای ایجاد یک نظام سیاسی جدید در
ی که از محدوده رئیس جمهوری
مصر فراهم کند؛ اقدام
خیلی فراتر اس��ت اما در هر حال المرسی در برهه ای
به این پست رسید که باید این وظایف را نیز به دوش
بکشد.
همچنی��ن رئیس جمهور ،رئی��س قوه مجریه نیز
هست و رئیس قوه مجریه برای پیشبرد اهدافش به چند
چیز نیاز دارد؛ نخست همکارانی که مورد تایید مجلس
باش��ند و دیگر برنامه هایی که مورد تصویب پارلمان
باشد .اما المرسی اکنون پارلمانی در برابرش نمی بیند
که این خواسته ها را پاسخ گوید.در حال حاضر ،مساله
اقای المرسی این است که چه نهادی باید وزرایش را
تایید کند تا او بتواند مشروعیت الزم برای امور اجرایی
را به دست اورد .این مساله در مورد برنامه های او هم
وجود دارد.
هر اقدامی از جانب او طبیعتا طبق قانون اساسی
جدید با مشکل مواجه می شود .برای رئیس جمهوری
که در وضعیت فوق العاده در راس ام��ور قرار گرفته
شرایط به مراتب سخت تر اس��ت .اگر قانون اساسی
جدید که وظایف و حدود اختی��ارات او را معین کند
وجود نداشته باشد ،طبیعتا او با مشکل مواجه خواهد
شد .در شرایط حاضر هنوز قانون اساسی برای مصر
نوشته نش��ده است .المرس��ی باید یک نظام جدید را
برپا کند و قدرت و حاکمیت را از نظامیانی بگیرد که
مایل به واگذاری قدرت نیس��تند .طبیعتا این موضوع
مش��کالت زیادی برای یک رئیس جمهور به وجود
می اورد .از جمله این مش��کالت این است که نحوه
انتقال قدرت چگونه باشد و در برقراری نظم داخلی و
جلوگیری از جنگ او چگونه باید تصمیم گیری کند.
می توان گفت سنگین ترین نوع مسئولیت ،در بین تمام
کشورهای جهان ،امروز بر دوش رئیس جمهور مصر
است .شاید نظیر اقای المرسی در هیچ کجای جهان
وجود نداشته باشد.
برای مثال ،در تونس رئیس جمهور ،نخست وزیر
و مجلس موسسان از بین گروه های مختلف انتخاب
ش��د و از نظام س��ابق کس��ی در صحنه سیاسی باقی
نماند .در هیچ کجای جهان شاید مسئولیت های یک
حماس در غ��زه ،تجربه حزب عدالت و توس��عه در
ترکیه و همچنین تجربه اسالمگرایان تونس .مصری ها
با کنار هم قرار دادن این تجربیات تالش خواهند کرد
به نوعی تجربه خودش��ان را به کار گیرند؛ در واقع در
مصر اکنون بیش از 60س��ال است که نظامیان قدرت
دارند و سیاستمداران دریافته اند که چگونه باید با انها
کنار بیایند.
نظامیان مصری در عرصه ه��ای امنیتی ،نظامی،
اقتصادی ،سیاس��ی و ...جایگاه نس��بتا باالیی دارند و
سیاسیون دریافته اند که باید با انها به چه نحوی تعامل
داش��ته باش��ند و در اینده نیز اوضاع به نح��وه تعامل
اخوان المسلمین با ارتش بس��تگی دارد .از دیگر سو
اکنون مصر دچار بحران اقتصادی اس��ت و عربستان
بیشترین کمک مالی را به این کشور می کند.
ای��ن درحالی اس��ت ک��ه س��عودی ها همواره
خواهان ایجاد اختالل در روابط مصر و ایران بوده اند.
عربس��تان به همراه امارات و قطر در تالش است که
مش��کالت مالی مص��ر را به نوعی مرتفع کن��د و این
کش��ور را به س��مت خودش جذب کند .اگ��ر اکنون
می بینیم تونس پس از وقایعی که پشت سر گذاشت،
اکنون دورانی نس��بتا باثباتی را س��پری می کند به این
دلیل است که انها در مواجهه با مس��ائل از خودشان
پختگی نش��ان دادند .در تونس خیلی سریع تکلیف
قانون اساسی را مشخص کردند و مجلس تشکیل شد.
در همان راستا رئیس جمهوری که مشخص می شود نیز
براساس قانون اساسی عمل خواهد کرد ،اکنون در مصر
رئیس جمهور تعیین ش��ده اما قانون اساسی مشخص
نیس��ت .پیش از این اخوان المس��لمین این وظیفه را
برعهده داشت ،اما با انحالل پارلمان این مسئولیت از
انها سلب شد.
در نهای��ت می ت��وان گف��ت سیاس��ت های
محمدالمرسی به عنوان سیاستمداری که در کالیفرنیا
درس خوانده ،غرب شناس اس��ت ،با امریکا اشنایی
دارد ،نماینده پارلمان بوده و راه تعامل با نظامیان را بلد
است ،تکامل یافته سیاست های اربکان و اردوغان به
صورت مشترک خواهد بود و معجونی از سیاست های
این دو رهبر اسالمگرای ترک را در پیش خواهد گرفت.
در اینده احتماال المرس��ی راه تعامل با س��اختارهای
داخلی و س��اختارهای نظام بین المل��ل را در اولویت
سیاست هایش قرار خواهد دادg .
47
گریز از ورشکستگی
هفتچالشعمدهرئیس جمهوری جدیدچیست؟
7
با وجود نگرانی ها از کارشکنی نظامیان در مصر،
باالخره محمد المرس��ی ،رئیس جمهور مصر شد ،اما
نکته ای که نباید فراموش شود این است که المرسی در
حالی زمام قدرت را در مصر دست گرفته که سرزمین
فراعنه میراث دار مش��کالت بس��یاری اس��ت .محمد
المرس��ی ،اولین رئیس جمهوری منتخب مصر پس از
انقالب 25ژانویه این کشور اس��ت ،اما با راهیابی وی
به کاخ ریاس��ت جمهوری مصر ،هفت چالش اساسی
به انتظار وی نشس��ته اند که مردم مصر منتظرند ببینند
المرسی چگونه این مشکالت را حل می کند .مصر که
سال های سال تحت حکومت حس��نی مبارک بود در
بسیاری از زمینه ها نتوانسته گام رو به جلویی داشته باشد
و اتفاقات اخیر در مصر نیز چالش ها و مشکالت دیگری
را برای این کش��ور بزرگ عربی رق��م زد .اصلی ترین
چالش های پیش روی المرسی اینها هستند:
بین الملل
امنیت
امنی��ت اولی��ن و مهمتری��ن چالش پی��ش روی
رئیس جمهوری جدید مصر است ،چرا که از زمان انقالب
مردمی مصر هنوز امنیت و ثبات انگونه که باید به جامعه
مصر بازنگشته و نمونه هایی از ناامنی و اوباش گری هر از
گاهی در مناطق مختلف مصر به چشم می خورد.این در
حالی است که نقش پلیس در کنترل جامعه و ناارامی ها به
میزانچشمگیریکاهشیافتهوهرجاتجمعیازمخالفان
دست به راهپیمایی می زنند ،لباس شخصی های ناشناس
به این تجمع ها حمله می کنند و باع��ث به وجود امدن
درگیری های شدید می شوند که تاکنون این جریان سوم
شناخته یا مجازات نشده است .المرسی پیش از رسیدن به
پست ریاست جمهوری بارها شعار زندگی شرافتمندانه،
ازادی و عدالت اجتماعی س��ر داده و وعده داده بود که
مش��کالت مصر را برطرف خواهد کرد ک��ه در مقدمه
همه این مشکالت ،مسائل امنیتی کشور قرار دارد .اما با
وجود کاهش قدرت پلیس بر جامعه مصر ،پایین امدن
توان عملیاتی نیروهای امنیتی ،کمبود خدمات بهداشتی،
مشکالت عبور و مرور در شهرهای بزرگ به ویژه پایتخت
و مشکالت معیش��تی مردم ،المرسی برای محقق کردن
وعده های خود با مشکالت زیادی روبه رو است.
مثلث شماره132
محاکمه مبارک
دومین چالش��ی که محمد المرس��ی ب��ه عنوان
یک نامزد اس�لامگرا و مخالف نظام پیش��ین کش��ور
با ان روبه رو اس��ت ،محاکمه مجدد حس��نی مبارک،
رئیس جمهوری پیشین مصر و نزدیکان وی از جمله دو
فرزندش است که بارها به ان وعده داده است .هم اکنون
ملت مصر منتظرند که ببینند المرسی چگونه با مساله
محاکمه مجدد مبارک که هنوز طرف��داران زیادی در
مصر دارد برخورد می کند و حال انکه المرسی قبل از
انتخابات بارها از اعدام مبارک سخن گفته بود.
ارتباط با اخوان المسلمین
س��ومین مس��اله ای ک��ه المرس��ی پ��س از
ریاس��ت جمهوری باید با ان دس��ت و پنج��ه نرم کند،
چگونگی حفظ روابط خود با اخوان المس��لمین است؛
ض لیبرال ها و مس��یحیان این کشور
به گونه ای که اعترا
48
را به دنبال نداشته باش��د.یکی از بزرگترین دغدغه های
لیبرال ها و مس��یحیان مصر پیش از رس��یدن المرسی
به قدرت این ب��ود که در صورت پیروزی المرس��ی در
انتخابات ،احتمال به وجود امدن یک دولت دینی که رهبر
اخوان المسلمین ان را اداره کند وجود دارد ،هرچند این امر
بارهاازسویالمرسیردشدهامانگرانی هاهنوزانگونهکه
بایدبرطرفنشدهاست.المرسیپیشازرسیدنبهقدرت
اعالمکردهبود،اخوا نالمسلمینمرجعتصمیم گیری های
وی نخواهد بود و رهبر اخوان المسلمین نیز همانند یک
شهروند عادی مصری اس��ت که فقط می تواند به بیان
نظرات خود بپردازد و نه اینکه اعمال قدرت کند.
گردشگری
گردشگری یکی از بزرگترین منابع درامدی مصر
محسوب می ش��ود و نبود 18ماهه امنیت در این کشور
خس��ارت های زیادی به بخش گردش��گری مصر وارد
کرد و این عالوه بر مشکالت گذشته بخش گردشگری
مصر است .محمد المرسی باید عالوه بر مقابله با کاهش
درامدهای گردشگری ،فکری نیز به حال سیاست های
نادرست اتخاذ شده از سوی دولت پیشین این کشور در
بخش مذکور کند و تا حد زیادی این بخش را ارتقا دهد تا
مصر بتواند بر ان به عنوان یک منبع درامد پایدار تکیه کند.
اقتصاد
شهروندان مصری طی س��ه دهه از سیاست های
نادرستاقتصادینظامپیشیناینکشوررنجبرده اندواین
امر باعث باال رفتن سطح بیکاری در میان جوانان ،افزایش
بی رویه قیمت ها و مشکالت اساسی اقتصادی در جامعه
مصر شده که رئیس جمهوری جدید باید خود را برای
ن مشکالت امده کند .چالش
سر و سامان دادن به همه ای
عمده ای که بر سر اقتصاد مصر وجود دارد این است که
نبود امنیت در چند ماه گذشته سطح سرمایه گذاری های
خارجی را به شدت کاهش داده و هم اکنون مصر در اجرای
پروژه های زیربنایی خود همانند پروژه های اب ،برق ،راه
محمد المرسی قبل از
پیروزی در انتخابات نوید
داده بود که برای مردم مصر
زندگی شرافتمندانه ای
فراهم خواهد کرد
و ترابری و غیره با مشکالت جدی روبه رو است و محمد
المرسی باید برای این مشکالت فکری بکند چرا که در
دراز مدت این مساله مصر را از پای درمی اورد.
صحرای سینا
از اغاز انق�لاب مردمی مصر و انتش��ار اطالعاتی
مبنی بر عبور گروه های جهادی از مرزهای سینا و ورود
به سرزمین های اشغالی برای رویارویی با صهیونیست ها
دغدغه حاکمان مصر در این زمینه افزایش یافته و حتی
باعث به وجود امدن تنش هایی میان رژیم صهیونیستی
و مصر ش��د؛ به گونه ای که مقامات این رژی��م بارها از
رئیس جمهوری جدید مصر خواسته اند تا امنیت اسرائیل
را تامین و صحرای سینا را به طور شایسته کنترل کند.
شبه جزیره سینا عالوه بر مشکل اسرائیل ،از مشکل
ب��زرگ دیگری نی��ز رنج می ب��رد و ان هم درخواس��ت
ساکنان مصری ش��به جزیره س��ینا برای مشخص شدن
سرنوشت شان و انجام پروژه های عمرانی در این منطقه
است .ساکنان س��ینا همواره از اینکه دولت مصر انها را
نادیده می گیرد ناخرس��ندند و ش��ایعاتی در خصوص
احتمال فروش زمین های محل زندگی انها به اسرائیلی ها
منتشر می شود که همه اینها باعث به وجود امدن انتظارات
گسترده از المرسی برای سرو سامان دادن به وضعیت سینا
شده است.
پاکسازی نهادهای دولتی
هفتمین چالشی که محمد االلمرسی با ان روبه رو
است پاکسازی نهادهای دولتی است که به مدت 30سال
نظام فاسد پیشین این کشور بر انها سیطره داشته و اکنون
ضرورت پاکس��ازی این نهادها بیش از هر چیز دیگری
احساس می شود .از جمله نهادهایی که باید المرسی در
کارکنان ان تغییرات اساسی ایجاد کند نیروهای مسلح،
پلیس ،دستگاه قضایی و کارکنان ارشد وزارتخانه های
مختلف این کشور است که قریب به 18ماه است مردم
مصر اصالح س��اختار انها را خواس��تار هستند.مشکل
اساس��ی که المرس��ی با ان روبه رو اس��ت یکی قدرت
گسترده برخی از این نهادهاست و دیگر اینکه المرسی
چگونه این افراد را جایگزین کند بدون اینکه از اعضای
اخوان المسلمین استفاده کند ،چرا که استفاده از اعضای
اخوان المسلمین در پست های کلیدی یقینا اعتراض های
گسترده ای را در مصر به دنبال خواهد داشتg.
اتحادیه روزنامه های مستقل عراق
نگاهی دیگر
بحران پرداخت مستمریها درامریکا
وقتی ارمان های لیبرالیسم ،قربانی منافع گروه های لیبرال می شود
فرید زکریا /مجله تایم
بین الملل
8
مثلث شماره132
یک روز بعد از انکه «اسکات واکر» در همه پرسی
که برای عزل وی برگزار شده بود در سمتش ابقا شد،
روزنامه «نیویورک تایمز» نوشت که شاید بزرگ ترین
درس از انتخابات ایالت «ویسکانس��ین» این بود که
تسلط چشمگیر مساله پول روی حزب جمهوریخواه،
همچنان دموکرات ها را در تکاپو نگه خواهد داشت؛
دموکرات ها نیز به نتیجه کم وبیش مشابهی رسیده اند.
«دیوید اکس��لرود» استراتژیست ارشد کمپین «باراک
اوباما» رئیس جمهوری امریکا در این باره گفته است:
«تعداد قابل توجهی میلیاردر خودشیفته وجود دارند
که تالش می کنند از ثروت خود به عنوان اهرم نفوذ در
سراسر کشور استفاده کنند .ایا این مساله نگران کننده
است؟ صد البته که جای نگرانی دارد».
ولی اکنون این پرس��ش ب��ه وج��ود می اید که
ارای چش��مگیری که در «س��ن خوزه» و «سن دیگو»
از صندوق ه��ا بی��رون امد و ب��ه کاهش مس��تمری
بازنشستگان در بخش عمومی پاسخ مثبت داد ،چگونه
قابل توجیه است .انچه نگرانی بیشتر اکسلرود را در پی
دارد ،این است که حزب دموکرات در ارتباط با مساله
محوری این همه پرس��ی ـ که میزان دستمزد کارکنان
بخش دولتی است ـ موضع نادرس��تی را اتخاد کرده؛
در عوض انکه به در پیش گرفتن مسیر درست اهمیت
بدهد ،سعی کرده به چارچوب های درون حزبی خود
پایبند باشد.
«وارن بافت» از بهای مس��تمری بخش عمومی
به عنوان «بمب س��اعتی» ی��اد ک��رده و از ان به عنوان
بزرگ ترین تهدید برای سالمت مالی امریکا نام برده
اس��ت .چنانچه قرار باش��د امریکا با بحرانی مالی به
سبک یونان رو به رو شود ،این بحران در سطح فدرال
نخواهد بود بلکه دولت ه��ای ایالتی و محلی را تحت
تاثیر قرار خواهد داد؛ این ارقام گیج کننده اس��ت .در
ایالت کالیفرنیا ،مجموع بدهی های مربوط به مستمری
ـ مبلغی که دولت به لحاظ قانونی ملزم به پرداخت ان
به بازنشستگان است ـ 30برابر کسری بودجه ساالنه
ان اس��ت .بهای مستمری های س��االنه در فاصله بین
سال های 1999تا 2009میالدی 2000درصد افزایش
داش��ته اس��ت .در ایالت «ایلینویز» این میزان در حال
حاضر 15درصد بازده عمومی بوده و در حال افزایش
است .در ایالت «اوهایو» بدهی مربوط به مستمری ها
در حال حاضر 35درص��د کل تولید ناخالص داخلی
است .حساب و کتاب مالی در قلب برنامه های مربوط
به پرداخت حقوق بازنشس��تگی تا ان حد حیله گرانه
اس��ت که باید غیرقانونی ارزیابی شود .در این بخش
به س��از وکار این برنامه اش��اره می کنیم .برنامه ای که
قرار اس��ت قابلیت پرداخت قروض را داش��ته باشد،
باید به طور پیوسته و ماهانه از دولت و کارمندان کمک
مالی دریافت کند .چارچوب و میزان این کمک های
مالی با ب��راوردی که از س��ود س��رمایه گذاری روی
برنامه به دس��ت می اید ،تعیین می شود .هر چه میزان
بازگشت سرمایه بیشتر باشد ،تخمینی که دولت برای
این میزا ن کمک های مال��ی می زند ،کمتر خواهد بود.
بنابراین تمام��ی دولت ها فرضیات ش��گفت انگیزی
درباره میزان بازگشت سرمایه مطرح می کنند« .دیوید
کرین» مشاور مالی «ارنولد شوارتزنگر» فرماندار سابق
ایالت کالیفرنیا در این ب��اره می گوید که صندوق های
بازنشستگی ایالتی این طور ارزیابی کرده اند که بازار
سهام در قرن بیست و یکم 40 ،درصد سریع تر از قرن
بیس��تم رش��د خواهد کرد .به عبارت دیگر ،در حالی
که بازار طی 100س��ال گذشته با رش��د 175برابری
رو به رو بوده ،دولت ایالتی در ارزیابی های خود میزان
این رش��د طی 100س��ال اینده را هزار و 750برابر
تخمین زده است .چرا این اتفاق می افتد؟ این بدترین
صورت دموکراسی است .اتحادیه های بخش عمومی
و نیروهای قدرتمند ایالتی و محلی ،خواستار افزایش
منظم در میزان دستمزد هستند .فرمانداران و شهرداران
به دلیل ل��زوم پایبندی به چارچوب ت��وازن بودجه و
س��ایر محدودیت ها تنها می توانند میزان مشخصی را
برای افزایش حقوق در نظر بگیرن��د .در عوض ،انها
سخاوتمندانه به مزایای حقوق بازنشستگی می افزایند،
چرا که این هزینه ها س��ال ها بعد هنگامی که مسئوالن
در دوران بازنشستگی خود به سر می برند ،بودجه را
تحت تاثیر قرار می دهد .تاثیر اصلی این افزایش مزایای
بازنشستگی ،ایجاد محدودیت مالی برای دولت های
ایالت��ی و محل��ی در راس��تای س��رمایه گذاری روی
حوزه های دیگر است .سال گذشته میالدی ،کالیفرنیا
32میلیارد دالر برای حقوق و مزایای کارگری هزینه
کرد که این مقدار باالی 65درصد 10س��ال گذش��ته
است .در همان بازه زمانی ،هزینه اختصاص داده شده
به اموزش عالی ،زیر پنج درصد بوده است.
د و س��وم هزینه ه��ای احتیاط��ی در س��ن
خ��وزه تنه��ا ص��رف کارگ��ران امنی��ت عموم��ی
– نیروه��ای پلیس و ماموران اتش نش��انی -ش��ده
اس��ت .ای��ن ش��هر کتابخانه های��ش را بس��ته،
س��رویس های پ��ارک را تعطی��ل ک��رده ،بس��یاری
از نیروه��ای خدمات��ی دولت��ی را اخ��راج ک��رده
و حق��وق ع��ده ای دیگ��ر از کارکن��ان را کاه��ش
داده اس��ت .تا س��ال 2014میالدی ،در س��ن خوزه
ـ دهمین ش��هر بزرگ امریکا ـ ه��زار و 600کارگر
عمومی س��رویس دهی می کنن��د؛ یک س��وم تعداد
کارگرانی که این شهر 25سال پیش داشت.
این سیس��تم همانقدر که در حال تحول اس��ت،
به هم��ان میزان نیز می تواند پس��رفت زیادی داش��ته
باشد .حقوق کارگران کنونی کاهش یافته ،تعدادشان
کم ش��ده و از مزایای مربوط به انها نیز کاسته خواهد
ش��د .همه این کارها به این منظور صورت می گیرد تا
مزایایی برای اسودگی بازنشسته ها ،که به طور متوسط
ثروتمندتر از افرادی هستند که از انها خواسته شده از
خود گذشتگی به خرج دهند ،حفظ شود .ساکنان فعلی
این منطقه ش��اهد کم ش��دن تدریجی خدمت رسانی
هس��تند ،باز هم به این دلیل که افزایش سخاوتمندانه
هزینه زندگ��ی بازنشس��تگان – که به طور متوس��ط
ثروتمندتر از این افراد فداکار هس��تند -سال به سال
تضمین ش��ود .اتحادیه های بخش دولتی حامیان قوی
حزب دموکرات هستند ،بنابراین ،نفوذ انها صدای افراد
فقیر ،جوانان ،دانش اموزان و متوسط شهروندان را خفه
می کند .به این دلیل که اعتبار واقعی برای ش��جاعت را
باید به ان تعداد انگشت شمار از دموکرات ها داد که به این
مسائل توجه می کنند ،حتی اگر این کار به قیمت از دست
دادن حمایت یکی از حوزه های انتخاباتی کلیدی باشد .در
این میان می توان از شهردارانی چون «رام امانوئل» و «چاک
رید» و فرماندارانی چون «ان��درو کومو» و «پت کواین»
نام برد .متاسفانه ،تعداد انها بسیار اندک است و بیش از
اندازه منزوی هستند .دموکرات ها باید به این مساله توجه
داشته باشند که «ارمان های لیبرالیسم ،اکنون قربانی منافع
گروه های لیبرال شده استg».
49
مجله خبری
1اتمام حجت اسد
خاورمیانه
به قلم :عبدالباری عطوان
بین الملل
روابط ترکیه و سوریه شاهد تنش هایی در مراحل
مختلف طی چهار دهه گذشته بوده است ،اما هیچ گاه
این تنش ها به مرحله حمله به جنگنده های دو طرف
نرسیده بود و اگر اخبار منتشر شده از سوی شبکه های
نزدیک به دمشق مانند المنار و المیادین درخصوص
ساقط شدن جنگنده ترکیه توس��ط نیروهای سوریه
درست باش��د ،ممکن اس��ت به اغاز جنگ منطقه ای
نزدیک شده باشیم .مس��ائل جاری در سوریه شاهد
تحول گسترده ای بوده است ،بعد از انکه افکار عمومی
متوجه ف��رود هواپیم��ای س��وری در اردن طی چند
روز گذشته ش��د ،این بار خبری در خصوص شلیک
نیروهای هوایی سوریه به جنگنده فانتوم ترکیه که در
ماموریتی مبهم نزدیک مرز مشترک در حال پرواز بود،
منتشر شد.اطالعات منتشر شده بیانگر ان است که دو
طرف ترکی و س��وری نمی خواهند در این خصوص
سخن بگویند ،اما درخواس��ت رجب طیب اردوغان،
نخست وزیر ترکیه مبنی بر برگزاری «نشست بحران»
با مسئوالن کشور و ارتش ترکیه نشان می دهد که این
مس��اله بس��یار خطرناک بوده و ممکن است واکنش
متقابل به دنبال داشته باش��د .رهبران سوریه به وسیله
ساقط کردن این جنگنده ترکیه این پیام را به طرف های
مختلف رساندند که دمش��ق ضعیف نبوده و از وقوع
جنگ نمی ترس��د .پیام نخست دمش��ق به گروه های
منطق��ه ای و بین المللی ب��ه ویژه ترکیه این اس��ت که
دیگر نباید از مخالفان س��وریه حمایت تس��لیحاتی
مثلث شماره132
2هشدار به اسرائیل
روسیه
والدیمیر پوتین ک��ه نگران تصمیمات ش��تابزده
رژیم صهیونیستی علیه ایران است هفته گذشته به تل اویو
سفر کرد تا به مقامات رژیم صهیونیستی هشدار دهد در
رابطه با ایران بدون فکر عمل نکنند« .رژیم صهیونیستی
و روس��یه به مش��ورت های خود در خصوص حل بن
بس��ت هس��ته ای با ایران به روش های صلح امیز ادامه
می دهند ».این اظهارات والدیمیر پوتین ،رئیس جمهور
روسیه پس از نخستین سفرش به تل اویو است .وی که
صبح روز دوشنبه هفته گذشته همراه هیاتی 300نفره
راهی سرزمین های اشغالی شده بود ،پس از مالقات با
نخست وزیر رژیم اس��رائیل در کنفرانس خبری اظهار
داشت ،روابط اسرائیل و روسیه بر مبنای دوستی عمیق
است .سفر پوتین به سرزمین های اشغالی در شرایطی
انجام شد که مذاکرات هس��ته ای قدرت های جهانی با
ایران در مسکو که اخیرا برگزار شده بود ،به نتیجه نرسید
و از سوی دیگر بار دیگر بحران در خاورمیانه باال گرفته
است .مقامات اسرائیلی پیش از سفر پوتین به طور ضمنی
ابراز امیدواری کرده بودند که بتوانند از این فرصت برای
50
کنند و به انها س�لاح های پیش��رفته نظام��ی بدهند.
همچنین خاک ترکی��ه نباید به محلی ب��رای حضور
مخالفان سوری تبدیل شود.پیام دوم به نیروهای ناتو
و به ویژه امریکاست .دمشق تاکید می کند که سوریه
مانند لیبی نیست و هرگونه استفاده از خشونت علیه
این کش��ور به ویژه بمباران هوایی بی پاس��خ نخواهد
ماند.پیام سوم به برخی از کش��ورهای عربی و حوزه
خلیج فارس اس��ت که با ارسال س�لاح و تجهیزات
پیش��رفته از مخالفان س��وری حمایت می کنند و پیام
چهارم به خود س��وری ها و مخالفان این کشور است
که نظام حاکم همچنان اماده رویارویی با توطئه های
بیگانگان است .این اقدام دمشق کمی قبل از برگزاری
نشست دوستان س��وریه در پاریس اواخر ماه جاری
میالدی صورت گرفت .نظام حاکم سوریه معتقد است
که ترکیه در مرکز هرگونه مداخله نظامی بیگانگان برای
ساقط کردن نظام حاکم س��وریه قرار دارد و به خوبی
می داند که دولت امری��کا با چنین مداخله ای مخالف
اس��ت ،چرا که امریکا ای��ن روزها در ح��ال و هوای
انتخابات ریاست جمهوری و تبلیغات ان به سر می برد.
اخبار منتشر شده بیانگر ان است که تعداد کشته شدگان
نیروهای نظامی س��وریه افزایش یافته و اخیرا 26تن
از انها در حلب کشته ش��دند .در سایه شکست طرح
کوفی عنان ،فرستاده مشترک س��ازمان ملل و اتحادیه
عرب به سوریه و همچنین ماموریت ناظران بین المللی
به نظر می رسد اغاز جنگ منطقه ای پیش از هر زمان
دیگری نزدیک شده است .مساله ای که مشخص است
این که سوریه مانند لیبی نیست و این کشور تجهیزات
نظامی گسترده ای دارد و می تواند با هرگونه حمله ای
مقابله کندg .
روزنامه القدس العربی
جلب حمایت کرملی��ن از تالش ها علی��ه برنامه های
هسته ای ایران اس��تفاده کنند .روزنام ه هاارتص چاپ
تل اویو گزارش داد ،پوتین پ��س از مذاکرات طوالنی
با نتانیاهو احساس کرده که در بین دوستان خود است
ق گذرا نیس��ت و در اینده نیز بادوام
و این دوستی عمی
خواهد بود! برخی ب��ر این باورند که روس��یه به عنوان
شریک تجاری ایران و عضو شورای امنیت سازمان ملل
جایگاه ویژه ای در حل مساله هس��ته ای ایران دارد و به
عبارت دیگر راه حل پرونده هسته ای جمهوری اسالمی
از روسیه عبور می کند .رئیس جمهور روسیه در کنفرانس
خبری تاکید کرد در خصوص مس��اله هسته ای ایران با
نتانیاهو گفت وگو ک��رده و روند همکاری و مش��اوره
ادامه خواهد داشت تا مس��ائل به روش های صلح امیز
و به نفع همه طرف ه��ا حل ش��ود .وی در ادامه مدعی
شد در حال حاضر دو نکته باید مورد توجه قرار گیرد؛
افزایش تحریم ها و باال بردن سطح درخواست ها .این
مالقات همزمان با نشست مسکو انجام شد و همچون
گذشته مساله هسته ای ایران در دستور کار نشست اوباما
و پوتین قرار داشت .در این بین بحران در سوریه به اوج
خود رسیده و با توجه به منافعی که روسیه در سوریه دنبال
می کند ،اوباما با معادله پیچیده ای در راه تعامل با روسیه بر
سر مساله ایران و سوریه قرار دارد.از دیگر سو والدیمیر
پوتین ،رئیس جمهوری روسیه در دیدار با شیمون پرز،
همتای اسرائیلی خود نسبت به خطرات هر گونه حمله
احتمالی به تاسیسات هسته ای ایران هشدار داد .پوتین
که برای دیدار از اسرائیل به سرزمین های اشغالی سفر
کرده ،در دیدار با ش��یمون پرز در این باره گفت« :ببینید
چه بر سر امریکا در افغانس��تان و عراق امد .من همین
مساله را به اوباما هم گفتم ».پوتین گفت« :نیازی به انجام
اقدامات س��ریع ( در موضوع پرونده هس��ته ای ایران)
نیست و نباید قبل از اندیشیدن دست به عمل زد ».پوتین
درباره نتیجه نگرفتن امریکا از حمله به عراق گفت « :بعد
از همه اتفاقاتی که در عراق افتاد یک حکومت طرفدار
ایران در انجا مستقر شد .نباید دست به اقدام عجوالنه زد
و باید از قبل درباره اقداماتی که انجام می شود فکر کرد
تا پشیمانی به بار نیاید ».گفتنی است؛ اسرائیل با وجودی
که به طور رسمی هیچ نقشی در مذاکرات ایران با اعضای
گروه 5+1ندارد ،اما با البی های گس��ترده و فشارهای
سیاسی به کشورهای عضو 5+1خواهان توقف کامل
غنی سازی اورانیوم در ایران ،ارسال تمامی ذخایر اورانیوم
ی مراکزی
غنی شده به خارج از کش��ور و تعطیلی تمام
است که در ان فعالیت های مرتبط با غنی سازی (به ویژه
سایت فردو) انجام می ش��ود .جمهوری اسالمی ایران
با رد اتهام تالش برای دس��تیابی به سالح هسته ای ،این
اتهام را ساخته و پرداخته اس��رائیل و کشورهای غربی
برای وارد اوردن فش��ار به خود می داند .س��فر پوتین
به منطقه خاورمیانه نخس��تین س��فر وی پس از 7سال
به شمار می رودg .
3سوریه در شرایط جنگی است
هشدارهای اسد به پارلمان؛
رئیس جمهوری سوریه با تاکید بر اینکه کشورش
هم اکنون در ش��رایط یک جنگ تمام عیار ق��رار دارد ،از
اعضای کابینه جدید این کشور خواست تا تمام اهتمام
خ��ود را برای مقابل��ه با حال��ت پیش امده ق��رار دهند.
بشار اسد ،رئیس جمهوری سوریه در سخنانی در اولین
جلسه هیات دولت این کش��ور که به ریاست خود وی
برگزارشدازاعضایپارلمانخواستتاتمامی سیاست ها
و توجه خود را برای پیروزی در جنگی که س��وریه با ان
رو به روس��ت ،بگذارند .وی گفت« :س��وریه هم اکنون
در حالت جنگ واقعی و همه جانبه قرار دارد و این بدان
معناست که همگان باید خود را برای این جنگ اماده کنند
و همه سیاست ها و برنامه ریزی هایمان برای پیروزی در
جنگ باشد ».وی همچنین از اعضای دولت این کشور
خواست تا به گسترش روابط خود با روسیه و کشورهای
امریکای جنوبی و افریقا توجه بیش��تری کنند و روابط
اقتصادی و سیاسی س��وریه را با این کش��ورها افزایش
دهند ».بشار اسد گفت« :مشکل سوریه تنها با غرب است
4از قاهره تا غزه
مطبوعات جهان
خطوط دفاعی :روزنامه گلوبال تایمز در تاریخ دوشنبه
5تیر در تحلیلی به قلم «دای ژو» ،تحلیلگر استراتژیست
شورای مدیریت بنیاد انرژی چین و مدیر مرکز تحقیقات
ی هاینان چین اورده است« :دو
امنیت و همکاری دریای
کشور (امریکا و روس��یه) که پیش تر رقبای یکدیگر در
بین الملل
سوء استفاده نتانیاهو :روزنامه الوطن چاپ عربستان،
یکشنبه 4تیر در تحلیلی تحت عنوان «فلسطینی ها منتظر
چه چیزی هس��تند؟» به مس��اله حم�لات هوایی اخیر
رژیم صهیونیس��تی به نوار غزه و قربانی شدن شماری از
فلسطینیان در پی این حمالت اشاره کرده و می نویسد:
«اسرائیلبازهمبنابه عادتهمیشگیخودحمالتهوایی
به نوار غزه را اغاز کرده؛ حمالتی که در پی ان شمار زیادی
از شهروندان بی دفاع و شریف غزه از جمله زنان و کودکان
به شهادت رس��یده اند ».این روزنامه می نویسد« :چنین
به نظر می رسد که زمان مناسب برای دولت نتانیاهو فرا
رسیده تا بار دیگر به بمباران نوار غزه از یک سو و اتش زدن
اماکن مقدس و تالش برای یهودی سازی قدس از سوی
دیگر بپردازد ،چرا که جهان عرب به دلیل اوضاع کنونی
که در پی وقوع انقالب های خاورمیان��ه رخ داد دچار از
هم گسیختگی سیاسی شده است .به عنوان مثال در مصر
بهدلیلبرگزاریانتخاباتریاست جمهوریاوضاعبسیار
پیچیدهاست،درسوریهنیزدرگیری هایخونیندرجریان
است و در سایر کشور های عربی نیز همه تالش مسئوالن
تنها به محکوم کردن جنایت های اسرائیل علیه فلسطین
محدود شده است».
در پایان این تحلیل امده« :در نهایت امر باید گفت که تنها
متوقف کردن دولت اسرائیل و ملت تندروی اسرائیلی از
ادامهشهرک سازی هادراراضیاشغالیوکشتارفلسطینیان
و یهودی سازی قدس منجر به دستیابی به راهکار سیاسی
یا دیپلماتیک نمی شود ،بلکه تا زمان ضعیف عمل کردن
فلسطینی هاوکشورهایعربیمقاماتاسرائیلیهمچنان
به فعالیت های خود ادامه خواهند داد و این مساله تنها در
صورت توافق کامل میان فتح و حماس به عنوان دو حزب
بزرگ فلسطین و نیز اتخاذ موضع محکم و جدی از سوی
کشورهای عربی برای رویارویی با این مساله امکان پذیر
است و این همان معادله دشواری است که فلسطینی ها
منتظرا نهستند».
سطح جهانی محسوب می شدند ،بار دیگر دورانی جدید
ومکان هاییجدیدوبهروش هایجدیدبهمیدانرقابتو
چالش گام می گذارند .از انجایی که استراتژی ملی و نقطه
تمرکزمنافعروسیهوامریکابایکدیگرتفاوتداردبنابراین
با اینکه به نظر می رسد هر دو طرفبرمحورموضوع چین
می چرخندامانیتاصلیوواقعیانهاکامالمتفاوتاست.
امریکا ش��دیدا درگیر چینش مهره های صفحه شطرنج
خود است و برای درهم شکستن اینده چین و روسیه در
حال شکل دادن پیشاپیش موقعیت هاست .درحالی که
انتقال استراتژیک روسیه به شرق نیز در اصل به کارگیری
تاکتیک ایجاد هیاهو در ش��رق و حمله در غرب است».
در ادامه این تحلیل امده« :برای روس��یه ای که دیگر توان
رقابت و برابری در سطح جهان با امریکا را ندارد و نقطه
تمرکزمنافعشبرقلمروشورویسابقو CISامروزمتمرکز
شده ،اقیانوس ارام تنها یک منفعت استراتژیک حاشیه ای
محسوبمی شود.
روسیه امیدوار اس��ت از چین به عنوان یک نقطه اتکای
اهرم خود استفاده کرده و با به کارگیری و کمک گرفتن
از توان چین در این منطقه در مقابل امریکا یک انس��داد
اس��تراتژیک به وجود اورد ».در پایان این گزارش امده:
«چین می تواند به مطالعه در م��ورد امکان متمرکز کردن
پروژه هایسرمایه گذاریسنگینومهمکهدرحالحاضر
درسراسرجهانپراکندهشده اندوازامنیتسیاسیونظامی
الزم برخوردار نبوده و با ریس��ک باالیی روبه رو هستند
در منطقه اوراسیا بپردازد و با ایران و روسیه یک اتحادیه
ناشی از سرنوش��ت )Community of Fate( ،در سطح
جغرافیایی روانی و سیاسی و اقتصادی به وجود اورد و
یک اتحاد انرژی صنعتی و بازار به وجود اورده و می تواند
به تشکیل بانک سازمان همکاری های شانگهای پرداخته
و واحد پولی SCOرا ایجاد کرده و به بحث و بررسی در
موردایجادمکانیسمامنیتیگروهیوایجادیکچارچوب
همکاری همه جانبه شبیه اتحادیه اورپا بپردازد .به عنوان
اولویت نخست چین و روسیه و دیگر اعضای سازمان
شانگهای باید قاطعانه با اقدام نظامی امریکا علیه سوریه و
یواخالقیدر
ایرانمخالفتکنندونهتنهابهصورتکالم
شورای امنیت مخالفت کنند ،بلکه باید کامال سروصدای
اروپا و امریکا را نادیده گرفته و از سوریه و ایران حمایت
علنی به عمل اورندg».
مثلث شماره132
جنگ قدرت :هفته نامه انگلیسی تایم در تاریخ سه شنبه6
تیردرتحلیلیمی نویسد«:اولینباراستکهیکاسالمگرا
توانسته در انتخابات ریاست جمهوری مصر پیروز شود.
پس از یک هفته تاخیر در اعالم نتایج و سخنرانی حدودا
یک ساعته رئیس کمیسیون انتخابات ریاست جمهوری
محمد المرسی ،یکی از اعضای گروه اخوان المسلمین
به عنوان پیروز انتخابات اعالم ش��د .وی توانست احمد
ش��فیق ،رقیب خود را که اخرین نخس��ت وزیر دوران
ریاست جمهوری حس��نی مبارک بود ،با اختالف کمی
شکستدهد».
این هفته نامه در ادامه می نویس��د« :هزاران تن از حامیان
اخوان المس��لمین پس از اعالم نتایج در میدان التحریر
تجمع کردند و با ریختن اشک ش��وق و اتش بازی و در
اغوش کشیدن یکدیگر شادی این پیروزی را با یکدیگر
سهیم شدند .قیام مردمی 25ژانویه که به حکومت 30ساله
حسنی مبارک خاتمه داد ،با ماه ها تنش و سرکوب در دوران
کنترل شورای نظامی مصر بر کشور همراه شد .با این حال
امروزحامیانمحمدالمرسیمی گویند،ارایصندوق های
رایحاکیازیکپیروزیبزرگبرایانقالبمصراست».
در پایان این تحلیل امده« :بعید اس��ت اخوان المسلمین
بتواند از شانس خود برای تحت فش��ار قرار دادن ارتش
استفاده کند .محمد المرسی انتخابات را با اختالفی کمتر
از یک میلیون رای از مجموع 50میلیون رای به دست اورد
و همین امر سهم قابل توجهی از مصریان را که حدود 48
درصد از رای دهندگان را تشکیل می دهد ،از چشم انداز
یک دولت اس�لامی دور کرده و به حاش��یه می کشاند».
یک ژنرال بازنشسته ارتش که از تحلیلگران سیاسی مصر
است ،می گوید« :یک سیستم اسالمی اجرا خواهد شد و
یک دولت مذهبی با محوریت اخوان المسلمین قدرت را
به دست می گیرد ».چنین اظهاراتی بازگو کننده هراس مردم
است که با تبلیغات تلویزیون دولتی و کمپین احمد شفیق
اوج گرفته است؛ تبلیغاتی که می گوید «او (مرسی) قوانین
اسالمیراتحمیلمی کند».
و بیشتر جهان می خواهد که با ما رابطه داشته باشد و ما باید
روابط خود را با روسیه ،کشورهای اسیای جنوبی و افریقا
گسترش دهیم و توافقنامه های متعددی با این کشورها
به امضا برسانیم ».وی با اشاره به روابط پیشین سوریه با
کشورهای غربی گفت« :ما خود در روابط اقتصادی مان با
کشورهای غربی مقصر بودیم چرا که روابط اقتصادی را با
کشورهایی برقرار کردیم که همواره در اینکه سوریه را به
استعماربکشانند،اعتقادداشتندوبرمنافعدو جانبهتوجهی
نمی کردند و ب��ه همین خاطر باید روابط م��ا با این گونه
کشورها قطع باشد».رئیس جمهوری سوریه از اعضای
کابینه جدید این کشور خواست تا با شفافیت و وجدان
کاری به فعالیت خود بپردازند و از هرانچه می توانند برای
سوریه انجام دهند ،دریغ نکنند .این سخنان همچنین در
حالی بیان می ش��ود که درگیری ها میان ارتش سوریه و
مخالفان در حاشیه دمشق ادامه دارد.مخالفان می گویند این
یکی از شدیدترین درگیری ها در این منطقه بوده است.
همزمانهردوطرفمناقشهمی گویندکهده هانفردردمشق
و سراسر کشور کشته شده اند.گروه نظارت بر حقوق بشر
درسوریهکهدرانگلیسمستقراست،ازبروزدرگیری های
شدید در نزدیکی پایگاهی به نام محافظ جمهوری ،در ۸
کیلومتری دمشق خبر داده است .انطور که خبرنگاران در
سوریه می گویند ،درگیری در نزدیکی این پایگاه کم سابقه
است و این می تواند نشان از افزایش جسارت مخالفان
باش��د .پایگاه محافظ جمهوری ،که توس��ط ماهر اسد،
برادر کوچکتر بشار اس��د مدیریت می شود ،مسئولیت
مراقبت از دمشق را بر عهده دارد .تلویزیون ملی سوریه نیز
درگیری هایروزسه شنبهگذشتهراتاییدکرداماگفتده ها
تروریستکشتهشدهوتعدادیدیگردستگیرشده اند.این
رسانهگفتهدرمیانافرادیکهدستگیرشده اند،جنگجویان
خارجی بوده اند .تلویزیون س��وریه گف��ت عده زیادی
شورشی مسلح وارد شهر حماء شدند و تالش کردند
مسیر اصلی را برای ورود بیشتر اسلحه و نیرو به این
شهر به دست بگیرند .همزمان ،هرو الدسوس ،رئیس
عملیات صلح س��ازمان ملل متحد گفت که نظارت
این گروه در سوریه ،به دلیل باال گرفتن خشونت ها،
همچنان متوقف خواهد ماند .روس��یه نیز اعالم کرد
که س��رگئی الوروف ،وزیر امور خارجه این کشور
در کنفرانس بین المللی درباره سوریه شرکت خواهد
کرد .کوفی عنان ،نماینده ویژه سازمان ملل متحد در
امور سوریه ،پیشنهاد داده است برای حل اختالفات
در سوریه ،کنفرانسی در اواخر ماه ژوئن در ژنو برگزار
شود .روسیه گفته است ایران نیز باید در این کنفرانس
ش��رکت کند؛ اما امریکا و متحدانش با این موضوع
مخالفت کرده اندg .
51
پرونده ویژه
طرحی برای فردا
پرونده ویژه
مثلث شماره132
عدالت خواه انقالبی
نگاهی به زندگی و افکار استاد حسن رحیم پور ازغدی و ماجرای ترورش
1
سخن از فردی اس��ت که این روزها در خط اول نقد و بررس��ی اندیشه و فلس��فه غرب و مواجهه با علوم انس��انی غربی و در پی ان تبیین مبانی اندیشه اسالمی
قرار دارد.کسی که کرسی خطابه اش در دفاع از اندیشه های اسالم و انقالب یکی از پررونق ترین هاست.رحیم پور ازغدی که زاده مشهد است،پدرش از مبارزان
قدیمی خراس��ان بوده .در س��خنان انان بیش��تر از هر چیزی عدالت خواهی موج می زند.
52
پرونده ویژه
مثلث شماره132
اه��ل مناظ��ره اس��ت؛ ی��ک ب��ار رفت��ه ب��ود
دندانپزش��کی ،دکتر گفته بود باید دندان��ت را پرکنم
و بی حس ش��ود .گفته ب��ود نمی توانم ،بع��د از ظهر
مناظره دارم .چاره اش کش��یدن دندان بود؛ بعد از ظهر
که رفته س��ر مناظ��ره ط��رف نیامده بود .تند س��خن
می گوی��د ،اما تندخو نیس��ت؛ عدالت خواه اس��ت و
ش��یوه عدال��ت عل��ی(ع) را تبلی��غ می کن��د .برای
اولین بار مردم جوانی را دیدند که در ش��ب های قدر
و ضربت خ��وردن ام��ام عل��ی(ع) ،از او و عدالتش
می گوی��د .خیلی ها همان جا جلوی تلویزیون ش��ب
قدرشان را با گریه بر عدالت علی(ع) گرفتند .سخنانی
که از جان امده بود و به جان نشسته بود.
تبحر و زبر دستی او در تفس��یر نهج البالغه از او
یک متفکر عدالت خواه ساخته است.
عدالت خواهی برایش کس��ب و کار نیست .این
را وقتی از پدر که مثل پس��ر نام اش��نای والیت خود
است می پرسیم .او نیز حلقه گمشده این روزهای ما را
عدالت می داند .نام پدر بلند اوازه است در خراسان و
از قدیمی های مبارزه ،از خیلی قدیم تر؛ می گوید وقتی
توده ای های مشهد مثل تهران برای خودشان میتینگ و
کلوپ داشتند ما عده ای بچه مسلمان بودیم و می رفتیم
مجادله و مناظره .همیش��ه بحثمان ناتمام می ماند ،اما
کارمان نه .مغلوب می کردیم انها را! اثرات این مباحثه
را پدر نش��ان می دهد .زخم هایی که او نیز در «عروج
خمینیون» نوشته اس��ت .وقتی 15ساله بود ،مثل پدر
بود که مجاهدین خلق(منافقین) را در مش��هد عاصی
کرده بود از بس فعال بود؛ حسن اقا ،چهره ای بود در
15سالگی مثل پدرش حاج حیدر رحیم پور ازغدی.
متول��د 1342اس��ت؛ مش��هد .در خان��واده ای
متولد ش��د که از مب��ارزان قدیمی خراس��انی بودند.
پدر از کس��انی ک��ه در واقعه نهضت مش��هد در ملی
ش��دن صنعت نفت از اعضای مرکزی هیات موتلفین
مش��هد بود،در کانون نشر حقایق اس��تاد محمد تقی
شریعتی در حلقه اول ش��اگردان بود ،حوزه رفته بود،
اما لباس روحانی به تن نداش��ت ،س��نتی که حس��ن
رحیم پور ه��م ادام��ه داد .گرچه درس خ��ارج را به
اتمام رس��انده بود ،اما بدون لباس به تبلیغ پرداخت.
در سالی متولد ش��د که امام به تبعید رفت و وقتی 15
س��اله بود رهبر انقالب از تبعید امده ب��ود و او کتابی
برای او به نام عروج خمینیون نوشت .دوران انقالب
با دوس��تان خود گروه��ی را تش��کیل داده بودند که
مدارس را برای مبارزه تعطی��ل می کردند .رقابت انها
با ه��واداران منافقین ب��ه مبارزه ای س��خت میان بچه
مسلمان ها و سمپات های منافقین منجر شد؛ تا جایی
که حسن رحیم پور ازغدی نزد انها چهره ای خطرناک
محس��وب می ش��د؛ تا انجایی که این مبارزه تاکنون
ه��م ادام��ه دارد و منافقین خلق در رس��انه های خود
وی را م��ورد حمله قرار می دهند .جنگ که ش��د او و
دوس��تانش به جبهه رفتند .حاج حیدر می گوید« :هر
وقت می رفت ،زخمی می ام��د .یکبار تیر خورده بود
زیر گلوی��ش و از ان طرف امده بود بی��رون .یک بار
هم شیمیایی شد که تمام پوست بدنش کنده شده بود.
یکبار هم تیرخورده بود به ش��کم اش .می رفت جبهه
و می امد همیش��ه زخمی بود ....یکبار هم سرکارتن
خواب ها رفت استانداری و بنای اعتراض گذاشت.
هنوز اما بقایای کمونیست ها و مجاهدین و انجمنی ها
بودند و در جلسه ای به امام جس��ارت کردند؛ زمانی
بود که حماس��ه حس��ین فهمیده رخ داده ب��ود ،مادر
حسن اقا به هواخواهی از امام بلند می شود و می گوید
که شما اینگونه می گویید و حس��ین فهمیده اینگونه
عمل می کند .بعد ک��ه به خانه می اید س��کته می کند
از فش��ار روحی .حس��ن جبهه را می اورد کنار تخت
مادر ،می نشیند برای پرستاری .حاج حیدر می گوید:
«همین باعث شد الطاف الهی بر او بتابد .جبهه اما می
رفت؛ یکی از دوس��تانش او را ب��رای عملیات صدا
می کند .شیمیایی می شود و تیر به شکمش می خورد.
یکبار ک��ه از جبهه ب��ه بیمارس��تان اورده بودنش ،به
خانواده خبر نمی دهد تا مداوا ش��ود».گاهی اما برای
رفقای شهیدش می نوش��ت؛ یکبار که برای شهدای
طلبه مطلبی نوش��ته بود ،حضرت ای��ت اهلل خامنه ای
رئیس جمهور وقت ک��ه پدر را خوب می ش��ناخت
بر مطلب او حاش��یه ای نوش��تند؛ موضوعی که بارها
تکرار ش��ده اس��ت .حاج حیدر رحیم پور ازغدی از
عدالت خواهان سرشناس مش��هد است .او که اکنون
80س��ال دارد خود می گوید که سالها کشاورز ممتاز
بوده ،خانه س��اخته،کارخانه موزاییک سازی داشته و
حتی تجارت هم کرده است .ضمن اینکه درس هم می
خوانده است .رس��ائل را نزد اقای صالحی خوانده و
کفایی و مکاسب را نزد حاج شیخ کاظم.
به ح��وزه رفت 3 ،س��ال مش��هد ب��ود و بعد به
قم؛ش��اگرد ای��ت اهلل فاض��ل لنکرانی بود .درس��ش
خوب ب��ود تا خ��ارج خوان��د .بعدها به س��خنرانی
پرداخت؛س��خنرانی اکادمیک با چاش��نی نقد ،لحنی
اش��نا برای مردم؛ یک جور میخک��وب حرف هایش
می شوی،اش��نا بود؛ گویی ش��ریعتی و مطهری امده
بودند روی کرسی وضع و خطابه .همیشه همین شیوه
را داش��ت .وقتی عروج خمینیون را نوشته بود،رئیس
دانشگاه ادبیات مش��هد گفته بود که مفاهیم مطهری
از زبان علی ش��ریعتی بیرون امده است .حسن رحیم
پور در حوزه خ��ارج خواند و حتی به مق��ام اجتهاد
هم رسید .همین س��خنرانی ها و مقاالت در مجامع و
نشست های حلقه های نقد دانش��جویی است که در
قالب 12جلد کت��اب بیرون امده اس��ت .این را باید
گذاش��ت کنار س��ردبیری فصلنامه مهم کت��اب نقد.
فصلنامه کتاب نقد عرصه ای برای تضارب ارا و ارائه
نقد و ارزیابی نظرات و عقاید گوناگون در حوزه های
مختلف فکری و فرهنگی با توجه و تاکید بر استفاده
کارامد از ادبیات نقد و بهره گیری از نظرات و تامالت
محققان ح��وزه و دانش��گاه ،جهت پاس��خگویی به
س��واالت و ش��بهات موجود در فضای جامعه ایران.
این نشریه از جهت محتوا توسط برخی از گروه های
علمی پژوهشگاه پشتیبانی شده و پر تیراژترین مجله
نظری کش��ور اس��ت .کتاب نقد؛ در زمان��ی از مهم
ترین پایگاه های نقد اندیش��ه های سکوالریستی بود
و ریشه در ارمان های انقالب اس�لامی دارد .عده ای
مش��ی و روش او را ش��فاهی گویی می دانن��د؛ اینکه
نمی نویس��د .یک بار کس��ی از دانش��جویانش گفت
که چرا کتاب نمی نویس��ی .گفت «ببی��ن فالنی! من
بخواهم می توانم مثل خیلی ها بنش��ینم کتاب بنویسم
و… ول��ی نی��از روز انق�لاب چیز دیگری اس��ت».
53
پرونده ویژه
هر جایی که نیاز بود وارد می شد چه با کتاب نقد ،چه با
جلسات دانشگاه های دوردست و حتی خارج .برایش
مهم نبود که به او می گفتند منب��ری ،معتقد بود« :مهم
تبیین انقالب است ».س��ال 81با جمعی از دوستانش
ی این نامه امضایی داشت
به رهبری نامه نوشتند .اسام
به نام جمعی از دانش اموختگان و پژوهشگران حوزه
علمیه .اس��امی ان اما برای خیلی ها اش��نا بود؛ حجج
اسالم علیرضا اعرافی ،حسن رحیم پور ازغدی ،صادق
الریجانی ،رسول جعفریان ،محمد سروش محالتی،
محسن قمی ،جواد محدثی ،حمید پارسانیا ،سیدعباس
صالحی ،عبدالرضا ایزدپناه و محمدتقی نگاشته.
انگیزه این نامه اما چه بود؟ رهبری بارها بر لزوم
تبدیل «تولید نظریه و فکر» ب��ه یک ارزش عمومی و
ضرورت تجلیل از نظریه س��ازان و نواوران ،حوزه و
دانش��گاه ،تش��ویق و نهادینه کردن جنبش «پاسخ به
سواالت ،مناظرات علمی و نظریه پردازی روشنمندان»
تاکید داش��تند .جرقه این نامه اما در سال 81و پس از
دیدار ایش��ان با انجمن اهل قلم زده شد که در پاسخ
مثبت به عده ای از نخبگان حوز علمیه چش��م اندازه
ی را ب��رای فضای علمی جامعه ترس��یم
علم��ی مهم
کرد .درای��ن نامه با اش��اره به رهکردهای ایش��ان در
مورد ضرورت ایجاد نهضت علمی و ازاد اندیش��ی،
پیشنهاد ش��ده بود برای«طرح منطقی ایده ها»« ،رواج
بازار نظریه پردازی و نواوری روشمند» ،مناظره های
«علمی ،قانونمند ،نتیجه بخش و فارغ از غوغاساالری»،
«نهادس��ازی برای اجابت پرس��ش های جدید» و در
نتیجه تولید نرم افزار علمی و دینی ،کرس��ی های ازاد
علمی با حضور هیات های منصفه علمی و تخصصی
در دانشگاه و حوزه ایجاد ش��ود .رهبری در پاسخ به
این نامه انها را فرزندان و برادران عزیز خطاب کردند
و نوش��تند« :باید ایده ها در چارچوب منطق و اخالق
و در جهت رش��د اس�لامی با یکدیگر رقابت کنند و
مصاف دهند تا جهان اسالم ،اعاده هویت و عزت کند
و ملت ایران به رتبه ای جهانی که استحقاق ان را دارد،
بار دیگر دست یابد .من بر پیشنهاد شما می افزایم که
این ایده چه در قالب «مناظره ه��ای توانمند و توام با
امکان داوری» و با حضور «هیات های داوری علمی»
و چه در قالب تمهید «فرصت برای نظریه س��ازان» و
سپس «نقد و بررسی» ایده انان توسط نخبگان فن و در
محضر وجدان علمی حوزه و دانشگاه ،تنها محدود به
برخی قلمروهای فکر دینی یا علوم انسانی و اجتماعی
نیز نماند ،بلکه در تمامی علوم و رش��ته های نظری و
عملی (حتی عل��وم پایه و علوم کارب��ردی و )...و در
جهت حمایت از کاش��فان و مخترعان و نظریه سازان
در این عل��وم و در فنون و صنایع نی��ز چنین فضایی
پدید اید و البته برای انک��ه ضریب «علمی بودن» این
نظریات و مناظرات ،پایین نیاید و پخته گویی ش��ود
و سطح گفت وگوها نازل و عوامانه و تبلیغاتی نشود،
باید تمهیداتی اندیشید و قواعدی نوشت .اینجانب با
چنین طرح هایی همواره موافق بوده ام و از ان حمایت
خواهم کرد و از شورای محترم مدیریت حوزه علمیه
قم می خواهم تا با اطالع و مساعدت «مراجع بزرگوار
و محترم» و با همکاری و مشارکت «اساتید و محققین
برجس��ته حوزه» ،برای بالندگی بیشتر فقه و اصول و
فلسفه و کالم و تفسیر و س��ایر موضوعات تحقیق و
تالیف دینی و نیز فعال کردن «نهضت پاسخ به سواالت
نظری و عملی جامعه» ،تدارک چنین فرصتی را ببینند.
از ش��ورای محترم انقالب فرهنگی و به ویژه ریاست
محترم ان نی��ز می خواهم که این ای��ده را در اولویت
دستور کار شورا برای رشد تمامی علوم دانشگاهی و
نقد متون ترجمه ای و اغاز دوران «خالقیت و تولید»
مثلث شماره132
54
استاد اما،پای ثابت خطابه های
روشنگرانه است؛جایی که نزد
بسیاری از دشمنان انقالب
به عنوان کسی که از انقالب
اسالمی دفاع می کند،مطرح
است وشاید همین محلی باشد
از ناحیه انها برای ضربه زدن به
مهم ترین تبیین کننده انقالب
اسالمی.شاید به همین دلیل
بود که خبری در چند روز اخیر
در برخی از رسانه ها برای ترور
ایشان منتشر شد
در عرصه علوم و فنون و صنایع و به ویژه رش��ته های
علوم انسانی و نیز معارف اسالمی قرار دهند تا زمینه
برای کار بزرگ به تدریج فراهم شود و دانشگاه های
ما بار دیگر در صف مقدم تمدن سازی اسالمی و رشد
علوم و تولید فناوری و فرهنگ ،قرار گیرند .بی شک
هر دو نهاد از طرح های پیشنهادی فضالی دانشگاهی و
حوزوی و از جمله طرح شما ،استفاده خواهند کرد تا با
رعایت همه جواب مساله جنبش «پاسخ به سواالت»،
«مناظرات علمی» و «نظریه پردازی روش��مند» را در
تمامی قلمروهای علمی حوزه و دانش��گاه نهادینه و
تشویق کنند » .رحیم پور بعد از پاسخ اما بر فعالیت های
خود افزود؛ به مناظره رفت و س��خنان خود را در نقد
علمی جریانات مخال��ف مبانی انقالب اس�لامی به
کار برد .در یکی از مناظره ه��ا اما اتفاق جالبی رخ داد.
مجتهد شبستری در حالی به نقد مبانی اسالم پرداخت
که حسن رحیم پور ازغدی اعالم کرد که در هر مکان و
هر زمان حاض��ر به مناظره با اقای محمد شبس��تری
هستند .اما شبستری از مناظره امتناع کرد و گفت« :من
صحبتهایم را کردهام و میتوانید صحبتهای من را
نقد کنید ،اما مناظ��ره نمیکنم ».این موضوع بارها رخ
داده اس��ت که در حالی که او در قرار حاضر می شد،
طرف مقابل غایب بود و نمی امد .اما انتقادات حسن
رحیم پور ازغدی از شرایط فرهنگی تا به انجا بود که
وی از عضویت در ش��ورای عالی انق�لاب فرهنگی
استعفا داد .رس��انه ها در این باره برخی گمانه زنی ها
را مطرح کردند که رحیم پور ازغدی درباره استعفای
خود گفته است« :گرچه شورایعالی انقالب فرهنگی
در دولت جدید ،نسبت به دهه گذشته بسیار موفق تر
و موثرتر بوده است ،ولی به اعتقاد وی بدون انسجام و
کارامدی اوال د ر ترکیب و بافت شورا و ثانیا در فرایند
تصمیم گیری و رای گیری ه��ا و ثالثا در ضمانت اجرا
و اختیارات واقعی ش��ورا ،امکان ب��راوردن مطالبات
رهب��ری و نیز نخبگان دانش��گاه و ح��وزه و پیگیری
ضرورت های کنونی انقالب و کش��ور ب��ه قدر الزم
وجود ندارد و نمی توان پاسخگوی رهبری و امت بود،
چه رسد به پاس��خگویی در محضر خداوند که جایی
برای بهانه و توجیه نخواهد گذارد ».البته مثل خیلی از
استعفاها،دبیر ش��ورایعالی انقالب فرهنگی گفت که
وی به دلیل مشغله کاری استعفا گفته است.
اس��تاد اما،پای ثاب��ت خطابه های روش��نگرانه
است؛جایی که نزد بسیاری از دشمنان انقالب به عنوان
کسی که از انقالب اسالمی دفاع می کند،مطرح است
وشاید همین محلی باشد از ناحیه انها برای ضربه زدن
به مهم ترین تبیین کننده انقالب اسالمی.شاید به همین
دلیل بود که خبری در چند روز اخیر در برخی از رسانه
ها برای ترور ایشان منتشر شد .گویا نیروهای امنیتی
تیم تروری را دس��تگیر کرده اند که قرار بوده استاد را
ترور کنند .موضوعی که با واکنش او روبه رو شد.
او در گفت و گ��و با خبرگ��زاری فارس ضمن
تائید خبر تالش ی��ک گروهک تروریس��تی برای به
شهادت رساندن وی گفت «:بنده قصد انتشار این خبر
را نداشتم ،چراکه این به نفع بنده اس��ت؛ البته به نظر
می رسد که درباره ترور من س��وءتفاهم شده چرا که
من جزو نخبگان نیس��تم ،اما در عین حال خوشحالم
سرویس های اطالعاتی غرب و خط تولید تروریسم از
سوی بنده حقیر احساس خطر کرده است.در یک سال
و نیم اخیر این بار سوم اس��ت که خبر ترورم را به من
داده اند که البته باید گفت ان ها بیکار هستند که سراغ
امثال من امده اند؛ انتشار چنین اخباری دست کم این
فایده را دارد که تردید بنده درباره مفید بودن یا نبودن
کار طلبگی ،تدریس و تحقیق ام را برطرف می کند».
وی با بیان این که دش��من ام��روز در مصاف با
قلم و فرهن��گ کم اورده و مانند دهه 60به س�لاح و
بمب روی اورده است ،افزود «:این یک پیروزی برای
انقالب و جبهه فرهنگی انقالب اس�لامی محسوب
می شود».رحیم پورازغدی با بیان اینکه کمترین بشارت
این خبر این اس��ت که دش��من در عرصه فرهنگی به
شدت اسیب پذیر است ،گفت« :چند شب پیش هم به
بنده اطالع دادند یک تیم برای بار سوم قصد ترور دارد؛
ان ها در کردستان عراق اتاق فرمان تشکیل داده اند.این
اتاق فرمان ترور با مشارکت سرویس های اطالعاتی
امریکا ،انگلیس و اسرائیل فعالیت می کند و پیمانکاران
انها برای ترور احتماالً برخی گروه ها همچون منافقین
هستند هرچند مشخص نیست که عوامل اجرایی انها
دقیق ًا چه کسانی هستند.
رحیم پورازغدی با اب��راز اطمینان از این که «این
اتفاق خجسته (ش��هادت) خواهد افتاد» گفت «:بنده
از تابس��تان 57و پیش از انقالب تا سال های جنگ و
پیش از هر عملیات حدود 10وصیت نامه نوش��ته ام
لذا اگر خ��ون م��ا در راه انقالب ریخته ش��ود باعث
افتخار است».معتقدم که این اتفاق دیر یا زود برای من
خواهد افتاد تصریح کرد :بنده هیچ مرگ دیگری غیر
از شهادت را دوست ندارم.او با اتاق فکر ترور خود نیز
البته شوخی کرده و گفته که در ادامه به تروریست هایی
که قصد ترور وی را داش��تند توصیه کرد که چند ماه
و حداقل چند سال ترور وی را به تاخیر بی اندازند تا
پروژه ه��ای علمی خود را تکمیل کن��د .در عین حال
گفت ما برای شهادت اماده ایم.
حدود 20روز پیش نیز چنی��ن خبری را به بنده
دادند از این رو مسلم است که صهیونیست ها ،امریکا
و انگلیس��ی ها در کردس��تان عراق اتاق فرمان ترور
تش��کیل داده اند .طرحی برای فردا؛ عنوان موسس��ه
نش��ر اثار اس��تاد حس��ن رحیم پور ازغدی است .در
ابتدای وب سایت این دفتر امده است :در این میهمانی
فرهنگ��ی ،حتی در صورت تف��اوت منظر و اختالف
دیدگاه برای چند دقیقه در کنار یکدیگر به پرسش های
مشترک می اندیشیم و احرام تفکر می بندیم ،پس انگاه
از یکدیگر خواهیم پرسید« :انچه تو گفتی من شنیدم،
ایا تو نیز انچه من گفتم شنیدی؟»
رحیم پور ازغدی به دنبال طرحی برای فرداست؛
فردای انقالب اسالمیg ...
غربی ها می گویند:
«مسلمانان را از شمال
افریقا تا شرق اسیا ،از
اسیای میانه تا بالکان،
بکشید و شکنجه و
ت کنید و در همان
غار
حال ،انان را تروریست
بنامید تا نه تنها تسلیم
شوند ،بلکه شرمنده
هم باشند و فکر
مقاومت را به سر راه
ندهند؛ حتی حکم
جهاد را از قاموس خود
حذف کنند .جهادی
که برای مهار خشونت
و استبداد و امپریالیسم
امده است ،باید فلج
شود» .
سخنرانی منتشر نشده ای از حسن رحیم پور ازغدی درباره بنیادهای
نظری تروریسم
-1امروز ،بی��ش از هر وق��ت دیگر،به تعریفی
دقی��ق از تروریس��م نیازمندی��م؛ چون درس��ت در
لحظه ای که ما و شما اینجا درباره تروریسم گفت وگو
می کنیم ،هزاران هزار جوان مس��لمان در زندان هایی
که مس��تقیما مربوط به ارتش های اش��غالگر امریکا
یا ناتو و صهیونیس��م اس��ت ،با برچس��ب تروریسم
شکنجه می ش��وند و هزاران زن و مرد جوان مسلمان
را در کش��ورهایی که رژیم های دیکتاتور یا سکوالر
و دست نش��انده غرب دارن��د ،از مراکش ت��ا اردن،
بحرین ،یمن و س��ایر کش��ورهایی که دست نشانده
هستند ،به نام تروریس��م و به جرم مبارزه با استبداد و
امپریالیسم ش��کنجه می کنند .همچنین گروه هایی که
ارتش های اش��غالگر در عراق ،افغانستان ،پاکستان و
بعضی کشورهای دیگر اسالمی سازماندهی کرده اند،
هم زمان مشغول ترور مردم بی گناه در کوچه و خیابان
هستند و این ترورها را به نام اسالم می نویسند.
مدتی پی��ش ،وقتی رس��انه های غرب��ی به طور
ناگهانی اعالم کردند که اسامه بن الدن را در خانه ای
در پاکستان کش��تند ،به پروژه ای فکر کردم که غرب
از سپتامبر ۲۰۰۱اغاز کرد و ظرف یک دهه تا امروز،
میلیون ها انس��ان را به خاک و خون کش��ید .در دهه
گذشته ،شاهد سناریویی کامال تروریستی و وحشیانه
علیه اسالم و مس��لمین بودیم .ترور اسالم و ارعاب
مسلمین ،هدف پروژه ۱۱سپتامبر تا امروز بوده است.
بعد از پیروزی انقالب اس�لامی در ایران ،خطر
ریزش و فروپاش��ی رژیم های دیکتاتور و سکوالر و
دست نشانده غرب در جهان اسالم ،از شمال افریقا تا
خلیج فارس و از شرق اسیا تا اسیای میانه به وجود امد
و احتمال برافروختن انقالب های اسالمی زنجیره ای
پدیدار ش��د؛ انقالب هایی به نام خدا ،ن��ه با رویکرد
سوسیالیستی ،نه لیبرالیستی ،نه ارتجاع مذهبی.
وقتی خطر ای��ن انقالب ها جدی ش��د ،بعد از
فروپاش��ی کمونیس��م ،اس�لام را به مثابه راه رهایی
ملت ه��ا ،رقی��ب و الترناتیو اصلی غرب ش��ناختند؛
پس باید هم ان را س��رکوب می کردن��د و هم بدنام.
دو س��اختمان در نیویورک به طرز مشکوکی منفجر
می شود .هیچ دادگاهی تش��کیل نداده و هیچ سندی
ارائ��ه نمی دهند .همچنین ت��ا امروز ،ب��ه هیچ کمیته
حقیقت یاب مستقل و بی طرفی ،اجازه تحقیق درباره
این مس��اله را نمی دهند .ناگهان اعالم می کنند عامل
این انفجارها ،شخصی مسلمان بوده که در افغانستان
مخفی شده است.
گروهی که غرب و متحدان عرب ان ،علیه ارتش
شوروی در افغانس��تان س��ازماندهی و تجهیز کرده
و تا چندی پیش مس��لمانانی خوب بودن��د ،ناگهان
به مسلمانان بدی تبدیل می ش��وند و انان را نماینده
مثلث شماره132
2
متن پیش رو ،گفتاری است از استاد حسن رحیم پور (ازغدی) که اردیبهشت ماه ۹۰در همایش بین المللی
«ائتالف جهانی علیه تروریسم برای صلح عادالنه» ارائه شد .پیش از این ،گزارش های پراکنده ای از این گفتار
در رسانه ها منتشر شده است .اینک متن ویراسته این گفتار که در گروه «مفهوم شناسی و مبانی نظری تروریسم»
ایراد گردید ،تقدیم می شود.
پرونده ویژه
کدام مبارزه مقدس است؟
اصلی اسالم در سراس��ر جهان اعالم می کنند .انان را
نماینده و سخنگوی اصلی اس�لام در جهان معرفی
کردند و هرگز معلوم نش��د ک��ه انفجارهای نیویورک
چگونه انجام ش��د و ب��ن الدن ،چه وق��ت و چگونه
کشته شد! ایا کشته شد یا مرد؟ به تازگی یا چند سال
پیش؟ ابتدا و انتهای پروژه ۱۱سپتامبر ،کامال مشکوک
و مبهم اس��ت .نه ابتدا و نه انتهای ان ،هرگز ش��فاف
نش��ده و نخواهد شد .صورت مس��اله در رسانه های
غرب و در س��طح جه��ان تغییر پیدا ک��رد« :در ازای
دو ساختمان ،دو کشور اس�لامی را بمباران و اشغال
کردند ،میلیون ها مسلمان را اواره کردند و صدها هزار
نفر را کش��تند .همچنین ده ها هزار زن و مرد مسلمان
را زندانی و ش��کنجه کرده و به انان تج��اوز کردند.
غارت منابع ملی و س��اختن پایگاه های دائمی نظامی
را در کشورهای اسالمی تشدید کردند؛ «بمباران های
رسمی مردم در مرزهای افغانستان و پاکستان و عراق.
انفجارهای تروریستی را علیه مردم بی گناه در کوچه
و خیابان برای سال های س��ال اغاز کردند .کل مساله
را تبدیل کردند به مس��اله یک گروه و یک ش��خص.
فریب رسانه ای بزرگی را اغاز کردند تا ادمیان نپرسند
چه اتفاقاتی در کشورهای اسالمی می افتد .به اسالم
اهانت می کنند ،ق��ران را می س��وزانند و کاریکاتور
پیامبر اسالم(ص) را می کشند به نام ازادی بیان .ده ها
هزار مسلمان را ش��کنجه و تیرباران کرده و حجاب
زنان مسلمان اروپایی را ممنوع اعالم می کنند .تا 10
سال بعد ،نه بن الدن در افغانس��تان پیدا می شود و نه
پس از 10س��ال ،طالبان و القاعده ضعیف می شوند؛
اما اش��غالگران هرروز ادم می کش��ند ».ناگهان اعالم
می کنند« :به روشی تروریس��تی ،توانستیم بن الدن را
در پاکستان بکشیم .سر تروریسم را زدیم؛ ولی باید به
اطالع مسلمانان برسانیم که بدنه قوی تر شده است و
سرهای دیگری نیز دارد .بنابراین ،قتل ،غارت ،اشغال
و شکنجه همچنان ادامه خواهد یافت ».شکنجه گر یا
پلیس بد می گوید« :همه مس��لمانان تروریستند»؛ اما
پلیس خوب می گوید« :نه ،همه مسلمانان تروریست
نیس��تند؛ ولی هم��ه تروریس��ت ها مس��لمانند .بین
55
پرونده ویژه
مس��لمان ها ادم های خوب هم پیدا می شود ».سپس
معیاری را برای ازمودن و تشخیص مسلمان خوب از
مسلمان بد اعالم می کنند« :ما کشورهایشان را اشغال
کرده و به ناموسش��ان تج��اوز می کنی��م و منابع ملی
انان را به غارت می بریم .اگر تس��لیم شدند ،استثنائا
مسلمان خوب هستند؛ وگرنه طبق قاعده ،تروریست
هس��تند ».رژیم های دیکتاتور و سکوالر و وابسته به
غرب در مصر ،تونس ،بحرین ،یمن ،اردن ،مراکش و
بعضی دیگر از کشورها در اسیای میانه و خاورمیانه و
شمال افریقا ،مشغول شکنجه مردم و جوانان مسلمان
هستند؛ اما باز اسالم ،تروریسم است.
مسلمانان را از ش��مال افریقا تا ش��رق اسیا ،از
اسیای میانه تا بالکان ،بکشید و شکنجه و غارت کنید
و در همان حال ،انان را تروریس��ت بنامی��د تا نه تنها
تسلیم شوند ،بلکه شرمنده هم باشند و فکر مقاومت
را به سر راه ندهند؛ حتی حکم جهاد را از قاموس خود
حذف کنند .جهادی که برای مهار خشونت و استبداد
و امپریالیسم امده است ،باید فلج شود.
بنیادگرایی و تروریس��م را برای شرمنده سازی
حریفان سیاسی در سراسر جهان ،به برچسب سیاسی
تبدیل می کنن��د« :نوعی پی��ش داوری ایدئولوژیک و
تبلیغاتی برای نشنیدن استدالل و سخنان مسلمانانی
که دو قرن اس��ت تحت اشغال و اس��تعمار و استبداد
وابسته به غربند .از ۱۱سپتامبر تا ترور بن الدن ،پروژه ای
را اغاز کردند که به نام ان ،میلیون ها مسلمان را تاکنون
ترور کردند».
اگر همین ام��روز از تروریس��م تعریفی دقیق و
کالبدشناس��انه و مینیاتوری ارائه ندهیم ،دس��تمان از
جنبه سیاسی باز است؛ اما از نظر حقوقی بسته خواهد
بود .اگر تروریس��م را زیر میکروس��کوپ بگذاریم،
رسانه های غرب تروریسم را به گونه ای معنا می کنند
که طرف مخالف ان��ان ،در هر حال ،تروریس��ت از
اب دربیاید .ه��دف انان ارعاب مخالفان ،س��رکوب
مقاومت ها و شرمنده کردن ملت هایی است که اشغال
کرده اند .هرکس مقاومت کند ،تروریس��ت اس��ت.
این شیوه ای تروریس��تی در تعریف تروریسم است.
تروریسم را چگونه تعریف کنیم که نتوانند ا ن را از نظر
حقوقی ،تفسیر به رای کنند و بتوانند ان را در هر دادگاه
بی طرف ،ردیابی و افشاگری و مجازات کنند .امروز،
کدام دادگاه بی طرف در روابط بین الملل وجود دارد؟
دادگاه الهه؟! ای��ن دادگاه فقط ب��رای دیکتاتورهایی
وجود دارد که تاریخ مصرف انان گذش��ته و در برابر
ارباب سابق سرکشی می کنند یا برای تهدیدهای جدید
و مخالفان غرب به کار می رود .دادگاه الهه ،هنگامی
دادگاه می ش��ود که بتواند جورج بوش و تونی بلر و
سران صهیونیسم را به اتهام جنایات جنگی و به دلیل
قتل عام میلیون ها مسلمان در افغانستان ،عراق ،فلسطین
و لبنان به محاکمه بکشاند.
اگر تروریس��م را ارعاب و کش��تار افراد بی گناه
به روش ناجوانمردانه بدانیم ،تعریف ما شامل دو قید
خواهد بود .خواهش می کنم به این دو قید توجه کنید:
«ارعاب و کشتار افراد بی گناه به روش ناجوانمردانه.
قید اول این است که قربانیان ان به هیچ روش قانونی،
مس��تحق مرگ یا وحش��ت نبودن��د و قی��د دوم این
است که روش ارعاب و کش��تار ،ناجوانمردانه بوده
است .اگر تروریسم این اس��ت که همین هم هست،
هر مسلمانی می داند که این عناوین در شریعت اسالم،
جزو محرمات است .قتل نفس و ارعاب مردم و روش
غیراخالقی در مبارزه ،س��ه حرام شرعی و خط قرمز
در سنت اس�لامی و قرانی و در مکتب اهل بیت(ع) و
پیامبر(ص) است».
مثلث شماره132
56
.۲روابط کنون��ی بین الملل و حاک��م بر جهان،
تروریس��ت پرور اس��ت .تروریس��م دولتی ش��یوه
اش��غال گران بوده که فرهنگ ت��رور را جهانی کرده
است .تروریس��م دولتی منشا تروریس��م ضددولتی
می ش��ود .تروریسم امپریالیستی اش��غالگرانه امریکا
و نات��و و اس��رائیل در جه��ان ،بسترس��ازی ب��رای
تروریس��م بین الملل بوده اس��ت .قوانین بین الملل و
قطعنامه ها و ترکیب ش��ورای امنی��ت را یک طرفه و
ناقص و غیرمنصفانه بس��ته اند و به همین ش��یوه نیز
اجرا می کنند .توزیع ق��درت در نهادهای بین المللی،
ناعادالنه و جانبدارانه و تروریست پرور است .وقتی
توزیع قدرت غیرمنصفانه باشد ،روش های مقاومت
علیه قدرت به س��وی خش��ونت تمایل پیدا می کند و
قدرت ضدق��درت را می پروراند .ت��ا وقتی امریکا و
ناتو هر زمانی و به هر س��رزمینی که بخواهند هجوم
می اورند ،تا وقتی مس��لمانان از چچن و کش��میر تا
بالکان و بوس��نی تحت س��تم و تحقیرن��د و تا وقتی
رژیم های وابس��ته به غ��رب ،مش��غول دیکتاتوری
و ش��کنجه جوانان مس��لمان هس��تند ،نبرد و مبارزه
ادامه خواهد یافت؛ ولو نامش را تروریسم بگذارید.
هیچ کس به سبب یک نام ،از حق خود دست نمی کشد.
در این بین ،فقط تروریس��ت های واقعی هس��تند که
سوء استفاده می کنند و سوار بر موج خون و خشونت
پیش می روند :بمباران دائم مردم پاکستان و افغانستان،
شکنجه نهادینه شده صهیونیست ها علیه فلسطینی ها،
جنگ های تجاوزگرانه ش��ش دهه گذشته علیه لبنان
و مصر و س��وریه و نیز اردن توسط صهیونیست ها و
ارتش های غربی ،اشغال و کشتار و غارت و شکنجه
در عراق و افغانس��تان و انچه امروز ارتش های غربی
در لیبی انجام می دهن��د و همچنین بمب گذاری های
خیابانی در عراق و پاکس��تان علیه مردم بی گناه که تا
قبل از این هرگز سابقه نداشته است.
مردم شیعه و س��نی در عراق و افغانس��تان ،بیش از
هزار سال است که در کنار هم زندگی می کنند؛ ولی فقط
10س��ال است که در مس��اجد و حسینیه ها بمب منفجر
می ش��ود؛ دقیقا از تاریخی که ارتش ه��ای غربی وارد
عراق و افغانستان شده اند .در هزار و اندی سال گذشته،
مگر ما شیعه و س��نی نداشتیم؟ مردم مس��لمان هزار
سال اس��ت که کنار یکدیگر زیس��ته اند؛ ولی ناگهان
بمب گذاری های تروریستی در کوچه و خیابان و بازار
اغاز شده است .نظام بین الملل و بافت شورای امنیت
بر بنیان ارعاب و تروریس��م اس��ت .وقتی حق وتو را
به دارندگان سالح کشتار جمعی و بمب اتم می دهند،
می فهمیم که فرهنگ ترور بر جهان حاکم است؛ یعنی
هر کشوری که قدرت کشتار بیشتری دارد ،یک طرف
و تمام ملت ه��ا و دولت های جهان نی��ز طرف دیگر.
مگر فرهنگ ترور چیس��ت؟ توزیع قدرت جهانی ،نه
براساس دموکراسی جهانی ،بلکه بر اساس داشتن بمب
اتم؛ این فرهنگ ترور است.
.۳فرهنگ سیاسی مدرن غرب ،نوعی بنیادگرایی
ماتریالیستی تروریست پرور اس��ت .فرهنگ سیاسی
مدرن غرب ،فرهنگ سکوالر ،در اصل ،خشونت ساز
اس��ت؛ یعنی روش های غیراخالقی را در سیاس��ت
موجه کرده است .به نقطه اغاز سیاست مدرن در غرب
برگردیم ،به لحظه ای که سیاست و قدرت ،سکوالریزه
و دنیوی ش��د .به کلمات امثال «ماکیاول��ی» و «هابز»،
پدران فلسفه سیاسی سکوالر و مدرن ،توجه کنید که
چه طنین وحشیانه و خش��نی دارد .یکی ،از مناسبات
سیاس��ی و از انس��ان قداس��ت زدایی کرد و دیگری،
انسان را ذاتا گرگ انسان نامید .این ،اغاز فرهنگ ترور
در عصر مدرن است؛ یعنی اغاز تئوریزه کردن خشونت
در سیاست .شعارهایی مانند سیاست بین الملل ،علم
است و از اخالق جداس��ت و نیز سیاست از شریعت
الهی جداس��ت ،نطفه تروریسم را بس��ت .تروریسم
مدرن روزی متولد شد که ماکیاولی در کتاب شهریار
نوش��ت« :طریق عمل سیاس��ی بیش از دو راه ندارد:
یکی ،رفتار منطبق با قوانین و اخالق که ویژه انس��ان
اس��ت؛ ولی موفق و کارامد نیست و شهریاران جهان
را به هدف نمی رس��اند و دیگری ،از راه اعمال زور و
ترس که طریق حیوانی است؛ ولی چون شهریاران را
به هدف می رساند ،باید ا ن را برگزید».
ماکیاول��ی می گوی��د« :هم��ه می دانن��د که چه
نیکوست صاحبان قدرت در جهان ،صادق در گفتار و
درست کردار در رفتار و وفادار به پیمان ها باشند؛ ولی
با این شیوه ها نمی توانند به قدرت برسند و در قدرت
بمانند .قدرت های اصلی در اختیار کس��انی می ماند
که با نیرن��گ و دروغ پیروز ش��وند .به خصوص ،در
تغییر دادن حالت و قیافه برای ریاکاری و سخن گفتن
در مذمت کاری که می کنند ،باید مهارت کافی داشته
باش��ند ».هم چنین او به صاحبان قدرت و رسانه در
غرب اموخت که علیه تروریس��م و به نفع صلح و به
نفع دموکراسی و ازادی شعار دهند؛ هم تروریسم را
در دنی��ا رایج کنند ،ه��م دموکراس��ی های مردمی را
سرکوب کنند .ماکیاولی می گوید« :پادشاه مال اندیش
می داند که هیچ پادش��اهی ب��رای بدقولی خود ضرر
نکرده اس��ت .ش��هریاران جهان نباید بر س��ر قول و
عهدها بمانند؛ بلکه باید ترس را چنان عاقالنه مستقر
کنند که بتوانند ملت ها را کنترل کنند .با ترس می توان
بر بشریت حکومت کرد ،نه با محبت».
فرهن��گ سیاس��ت م��درن در غ��رب ،فرهنگ
تروریست پرور است که بمب هسته ای و شیمیایی و
میکروبی منفجر می کنند .در جهان به اصطالح مدرن،
التهاب و بی ثباتی و ناامنی به طرز بی سابقه ای در تاریخ
بشر نهادینه شده است .هر لحظه امکان دارد که بمبی
در گوشه ای از دنیا منفجر شود یا هر شب ممکن است
هواپیماها و تانک های اش��غالگران وارد خانه ش��ما
ش��ود .هم قتل و ارعاب بی گناه��ان و هم روش های
ناجوانمردانه که دو قید تروریس��م بوده ،تحقق یافته
است .به جای انکه دنبال جوجه تروریست ها بگردید،
دنبال پدران تروریسم باشید.
تبعیض در مواجهه با جنبش ه��ای کنونی مردم
مسلمان در ش��مال افریقا و خاورمیانه را بنگرید .در
لیبی و س��وریه ،ناگهان غرب ط��رف دار حقوق مردم
می شود .در مصر ،تونس ،اردن ،بحرین ،یمن ،مراکش
و الجزایر ،غرب در کنار حکومت ها و علیه مردم است؛
اما در لیبی ،وارد عملیات نظامی می شود .این در حالی
است که حکومت لیبی سال هاست که انقالبی نیست
و مواضع ضد غربی ندارد .حتی حاضر ش��ده بود که
اسرائیل را به رسمیت بشناسد؛ ولی در بحرین و یمن،
غرب به نفع حکومت و علیه مردم ،به دست نش��انده
خود در رژیم ال سعود و رژیم بحرین ،دستور جنگ
و حتی اشغال نظامی می دهد .این تجسم ماکیاولیسم
و دامن زدن به خشونت در خاورمیانه است .در فلسفه
سیاسی دنیامحور و غیر اخالقی مدرن ،اصالت با جنگ
است؛ چون جنگ انان را به قدرت و ثروت می رساند.
صلح صرفا ،فاصله بین دو جنگ اس��ت و در اساس،
چیزی بی��ش از اتش بس��ی موقت ب��رای تجدید قوا
و س��پس جنگ و اشغالی دیگر نیس��ت .اگر یک گام
به عقب برگردیم ،به بنیاد هستی ش��ناختی و فلس��فی
ترور می رسیم.
.۴انسان شناسی مادی و هستی شناسی سکوالر،
خش��ونت پرور و ذاتا تروریستی اس��ت .وقتی جهان
3
کتاب هایی برای فردا
کتاب های استاد رحیم پور ازغدی که غالبا برگرفته از سخنرانی های ایشان یا تقریرات دانشجویی برخی از شاگردان
است ،محصول نشست های ازاد یا اموزشی ،همایش ها و مصاحبه ها و حلقه های نقد بررسی از سال 63تا امروز است.
بخش اندکی از این جلسات پیش تر در شماری از رسانه های دیداری و شنیداری منتشر شده است.
« -10مدارا ن��ه از راه پلورالی��زم» که حاصل چند
سخنرانی ایشان در دانشگاه های علم و صنعت و شهید
بهشتی ،ما بین سال های 1375تا 1378است ،به نقد برخی
جریان هایروشنفکریمی پردازدکهدرانسال هاباهدف
تضعیف جنبه تئوریک حکومت والیت فقیه مطرح شده
اس��ت .از جمله این جریان های روشنفکری می توان به
نظریه پلورالیزم دینی و تکثر گرایی اشاره کرد .این کتاب
در چهار گفتار که هر کدام مشتمل بر یک یا دو سخنرانی
ایشان است تنظیم شده است .عناوین این گفتارها عبارتند
از -1:جامعه مدنی و سرمایه داری سکوالر -2دموکراسی
اس�لامی اری ،اس�لام دموکراتیک ،نه -3ش��ریعت و
خش��ونت -4مدارا نه از راه پلورالیزم .کتاب ش��ش بار
بازنشر یافته استg.
« -12گفت وگوی انتق��ادی در علوم اجتماعی»
گزارش برخی از نشست های مذکور است که پس از
ویرایش اینک منتشر می شود.
این کت��اب را بای��د نوعی خوان��ش منتقدانه از
متون کالسیک رش��ته جامعه شناس��ی به شمار اورد
که رحیم پ��ور (ازغدی) در این اثر ب��ا نگاهی انتقادی
به ارزیابی مولفه هایی از قبی��ل «رابطه علوم اجتماعی
و ارزش ها»« ،نفی ماوراء و عل��وم اجتماعی»« ،منطق
تجربه گرایی در علوم اجتماعی» و «جامعه شناس��ی و
تعامل با قدرت» پرداخته است.
کتاب «نیم نگاهی به فلسفه تعلیم و تربیت» نیز
مجموعه ای از سخنرانی های استاد با عناوینی چون
«اموزش و پرورش؛ دوباره بیندیش��یم»« ،بازسازی
نظام اموزشی تنها راه پیش��رفت»« ،روان شناسی و
اموزش و پرورش :علم ایدئولوژیک یا ایدئولوژی
علمی!» اس��ت که در بین نخبگان رشته علوم تربیتی
و مدیران اموزش و پرورش در سال های ۸۵و ۸۶
ایراد ش��ده اس��تg.
پرونده ویژه
« -11مشروطه شرعی ،مشروعه شرطی» کتابی
اس��ت که اظهارات و مواضع دو تن از فقهای بزرگ
و مجاهد ش��یعه یعنی ایت اهلل نائینی و شیخ فضل اهلل
نوری در باب مش��روطیت به چاپ رس��یده اس��ت.
رس��اله «تنبیه االمه و تنزیه المله» اثر مرحوم نائینی ،از
مهم ترین رس��االت فقهی به نفع مش��روطه خواهی و
سخنان و رساله های شیخ فضل اهلل ،یکی از شفاف ترین
موضع گیری های فقهی ـ سیاس��ی در نقد مشروطیت
بدون دفاع از استبداد بوده است.
در این کتاب امده اس��ت که نهضت مش��روطه،
تجربه ای دوپهلو بود؛ از س��ویی تبل��ور روح انقالبی
مردم مسلمان و جهان ضد استبدادی و ضد استعماری
علما و از س��ویی دیگر نقطه عط��ف تحوالت بزرگ
در نظام سیاسی ـ فرهنگی کش��ور در نوع ارتباط ان با
تمدن غرب بود .در این نهض��ت ،مجتهدان و مراجع
بزرگ شیعه در ایران و عراق که نهضت را علیه استبداد
و اس��تعمار هدایت می کردند ،عالوه ب��ر مالحظات
سیاسی ،وارد عرصه نظریه پردازی فقهی و سیاسی در
باب سلطنت ،جمهوریت ،مش��روطیت ،دموکراسی،
پارلمان و انتخابات شده و شاید رساله ها و سخنان انان،
چه در دفاع از مشروطیت و چه در نقد ان ،از نخستین
مواجهه ها میان فقه سیاسی ش��یعه با مقوالت سیاسی
مدرن غرب باش��د .کتاب چهار بار تجدید چاپ شده
استg .
مثلث شماره132
هستی فاقد مبدا و معاد الهی و بی سروته شود ،انسان
بالتکلیف ش��ده و زندگی او بی معنا و عبث می شود.
وقتی زندگی فاقد معنویت ش��ود ،اخالق و عدالت و
حقوق بش��ر صرفا الفاظی تبلیغاتی می شود؛ برخورد
ابزاری با کلمات .در انسان شناسی سکوالر ،مسئولیت
اله��ی و روح الهی انس��ان بی معنا می ش��ود .اخالق،
نسبی و ش��خصی و قراردادی ش��ده و خودمحوری،
نظریه پردازی و توجیه و بلکه تقدیس می شود .قدرت
و ثروت و لذت اصالت پی��دا می کند و خدا و اخرت
و عدالت به حاشیه می رود .کرامت انسان بازیچه شده
و جان انسان ارزان می ش��ود .نفرت و جنگ و رقابت
غیراخالقی در شخصیت انسان ها و در روابط بین الملل
اصالت پی��دا می کند .خدمت به انس��ان ها احمقانه یا
ریاکارانه می شود .برابری و برادری رویا شده و جهان
زشت و بی معنا می ش��ود .پس چرا انسان زیبا باشد؟
وقتی اصال��ت و لذت و منفعت ،مبنای علوم انس��انی
ش��ده و فلس��فه قدرت و ثروت ،بنیاد علوم اجتماعی
و ایدئولوژی های مدرن ش��ود ،تروریسم متولد شده
است.
در انسان شناسی قران و اسالم چه می بینید؟ روح
انسان ،نفخه رحمانی و موجودی الهی است؛ گران ترین
و مقدس تری��ن پدی��ده روی زمین .ق��ران می فرماید
که قتل انسانی بی گناه ،برابر با قتل هفت میلیارد انسان
است .زندگی امانت خداست و حفظ و دفاع از زندگی،
تکلیف شرعی است .خدمت به انسان ها راه نزدیکی به
خداوند است.
اهانت به انسان ها و خشونت علیه انان گناه کبیره
و نابخشودنی است .جهاد در این فرهنگ ،برای مهار
خشونت ،حذف اش��غالگری ،دفاع از حقوق مادی و
معنوی انس��ان های بی گناه و ملت های تحت س��تم و
اشغال است .چون اسالم ضدخشونت و مدافع زندگی
و کرامت انسان است ،جهاد و قصاص را واجب کرده
است؛ زیرا قصاص برای دفاع از زندگی است.
در جه��اد نیز اخ�لاق جنگی و حقوق اس��یران
و شکس��ت خوردگان را واج��ب کرده و ش��کنجه و
هتک حرمت و قتل اسیران را حرام کرد .خداوند برای
مهار اشغالگری و تروریسم ،جهاد و قصاص را واجب
کرد .جنبش های پارتیزانی ضداش��غالگر و گروه های
ازادی بخش و مبارزان علیه اس��تعمار و استبداد ،علیه
ستم و تحقیر انسان و علیه پدران خش��ونت و نیز در
خدمت بش��ریت عمل می کنند که مبارزه انان مقدس
است؛ زیرا ادم کشان و متجاوزان را مهار می کنند.
اسالم شناس��ی غربی ،اسالم شناس��ی دروغین
است .اس�لام را باید از متن اسالم ش��ناخت .اسالم
هر نوع تهدید علیه ج��ان بی گناهان و امنیت عمومی
را مصداق محاربه دانس��ته و مستحق مجازات شدید
می داند .اسالم ،جهاد علیه اشغالگران را واجب و مایه
عزت می داند؛ ولی جه��اد روش دارد .جهاد قرانی،
کش��تار بی گناهان نیس��ت .اس�لام به دنبال پیروزی
غیراخالقی حتی بر دش��من بی اخالق نیس��ت .مبنا
و هدف سیاست اس�لامی ،اخالق و اخالقی است.
��ومٍ َع َلى اَال
قران می فرمایدَ « :و َال ْ
نکم َش��نَانُ َق ْ
یج ِر َم ْ
ِ
��وى» .قران با این ایه به
تَ ْع ِدلُوا ْ ا ْع ِدلُوا ْ ُه َو اَقْ َر ُ
ب للت ْق َ
ما می گوید که حتی در برابر دش��من بی اخالق ،شما
بی اخالق نباشید .دشمنان شما معلم شما نیستند .انان
بی گناهان را می کشند؛ ولی شما نکشید .مبادا دشمنی
با ان کس��انی که ش��ما را برانگیزاند از عدالت عبور
کنید و حقوق دش��من و اخالق را زیر پا بگذارید .در
تمام لحظات شکست یا پیروزی ،حقوق و اخالق و
عدالت را پاس دارید و حرمت نهید.
والسالمg .
مروری بر اثار حسن رحیم پور ازغدی
57
« -5عقالنی��ت» این کت��اب ش��رح و تبیین این
مدعاس��ت که «عقالنیت غربی ک��ه در نظام«لیبرال-
بورژوا» و تم��دن کنونی مغرب زمین ،نهادینه ش��ده،
مبتنی بر برداش��تی ش��تابزده از عقالنیت اس��ت که
به شدت ناقص ،ناتوان از تفس��یر اصلیترین مقاطع
ی و قابل یک محاکمه
زندگی و مهمترین نیازهای ادم
تمام عیار علمی است و باید به دنبال عقالنیتی بود که
تمامی مزایای «عقالنیت ابزاری» و «صوری» را مد نظر
بدارد ،اما بدان اکتفا نکرده و به حدودی بس جامع تر و
شاملتر بیندیشد ،زیرا وقتی پروژه «زندگی و انسان» را
با تاملی جدیتر و دقیقتر بنگریم ،مفهوم «عقالنیت»
به همان نسبت دقیقتر شده ،بلکه پاک عوض میشود
و چه بس��ا رفتاری که در دس��تگاه «هزینه -فایده» در
یک انسانشناسی غیر الهی« ،عقالنی» تلقی میشود،
در دستگاه «هزینه-فایده» جامعتر ،که اسالمشناسی
اسالمی ،مدعی ان است ،غیر مقرون به صرفه و کامال
غیر عقالنی از اب دراید و بالعکس ».نگارنده در کتاب
مفهوم «عقالنیت» و «کنش منطقی» در رفتار اجتماعی-
اقتصادی (یکی از اصول توس��عه س��رمایهداری) را
بررسی و بیش��تر به ارای «ویلفر دوپارهتو» و «ماکس
وبر» اشاره کرده در اصل قصد دارد مفهوم «عقالنیت»
را در مبانی جامعهشناسی توسعه بررسی کند .نگارنده
برای عقالنیت سه جنبه معرفتی ،اخالقی و ابزاری قائل
است .به زعم وی و بر اساس بررسی نظریات «پارهتو»
و «وب��ر» در عقالنیت غربی تنها ب��ه عقالنیت ابزاری
اکتفا شده است .بخش دوم کتاب «عقالنیت اسالمی»
نام دارد .در این باب از کتاب تصریح ش��ده است که
عقالنیت اسالمی «از انسان و حیات میپرسد و وقتی
سنگ بنای «عقالنیت» را گذارد و مختصات و اهداف
مبانی ان را معلوم کرد به تنظیم اخالقیات(در راستای
عقاید و فرهنگ)مینشیند و عاقبت به روشها و ابزار
تامین اهداف مادی و معنوی بشریت میپردازد ».کتاب
عقالنیت برای شش مرتبه نشر یافته استg .
« -6ع��رف قدس��ی» مجموعه س��خنرانی های
اس��تاد رحیم پور در حلقه های نقد و بررس��ی است
که در س��ال 74در نقد پروژه «سکوالریزاسیون به نام
مذهب» در جمعی دانش��جویی بیان ش��د.این کتاب
که تا چاپ شش��م نش��ر یافته ،در واقه ن��گاه انتقادی
پیش فرض های جامعه شناس��ی برای بهره برداری از
پروژه های سکوالریستی استg .
پرونده ویژه
مثلث شماره132
« -8چه��ار گفتار» عنوان کتاب دیگ��ری از رحیم
پور ازغدی است که محصول پاس��خ به سواالت در دو
نشست از حلقه های نقد دانش��جویی که در سال 1380
در دانشگاه صنعتی ش��ریف برگزار ش��د .دانشجویان
پرسش های خود را از دو کتاب طرح کرده و پاسخ گرفتند.
نام اشخاص و کتب مورد نقد،حذف شده ولی تعابیر انان
حذف نشده تا به جای اشخاص،به افکارشان پاسخ داده
شود .کتاب در چهار گفتار با نام های :اول -معنویت به
جای دین ،قرائتی لیبرال -مسیحی از اسالم .دوم -نسبیت
و خشونت .سوم -حقوق بشر ،درون دینی یا برون دینی.
چهارم -انس��ان لیبرالیزم .این کتاب تا چاپ ششم نشر
یافته استg.
« -9پنج گفتار» شامل مجموعه سخنرانی های استاد
رحیم پوردرحلقه هاینقدوبررسیدرمجامعدانشگاهی
اس��ت .گفتار اول «چرا نقد» ،گفتار دوم «مدرنیته اری و
نه» ،گفتار سوم «هرمونتیک در غرب نو» ،گفتار چهارم
«رازهای بزرگ جهانی سازی» و گفتار پنجم «تبصره ای بر
پلورالیسم دینی« ».چرا؟» ،متن نخستین سرمقاله فصلنامه
«کتاب نقد» است که با قلم سردبیر و مدیر مسئول نشریه
(اقای حسن رحیم پور) در س��ال 1376منتشر و ظرف
همان س��ال به دو چاپ و نهایتا پنج چاپ مجدد رسید.
این سرمقاله که جهت گیری و علت انتشار «کتاب نقد» و
فلسفه انتقادی در تفکر اسالمی را توضیح می دهد ،برنده
جایزه بهترین سرمقاله در میان مجالت پژوهشی – علمی
کشور ش��د .فصلنامه «کتاب نقد» ،نخستین و شاید تنها
فصلنامه تئوریک در کشور باش��د که شمارگان ان تا25
هزار نسخه نیز رس��ید و برخی مجلدات ان ظرف سه
سال ،تا شش نوبت ،تجدید چاپ شد که رکورد بی نظیری
در عرصه نشر مباحث نظری است« .مدرنیته اری و نه»،
متن دو جلسه سخنرانی در سمینار «مدرنیته» در دانشگاه
تورنتوی کاناداست که در ابان ماه سال 1381برگزار شد.
در این نشست ،جمعی از صاحبنظران از کانادا ،امریکا،
58
انگلیس ،المان و ...مشارکت داشتند .استاد در خصوص
نسبت «اسالم و مدرنیته» ،شباهت ها و تفاوت ها ،دیدگاه
خود را بیان داشت .در حاش��یه سمینار ،نشست فرعی
دیگری نیز جهت ش��نیدن نظریات سخنران در بررسی
تطبیقی و مقایسه ای بین اسالم و پروتستانتیزم (و به ویژه،
مذهب «منونایت») برگزار ش��د؛این سخنرانی قبال در
فصلنامه «کتاب نقد»منتشر شده است .این کتاب به چاپ
ششم رسیده استg.
« -7فقیه و تئوری دولت» محصول س��ه جلسه
سخنرانی ایشان است که در دفاع از فقه سیاسی شیعه و
دکترین والیت فقیه امام خمینی (ره) ایراد شده و بعدها
تحت عنوان فقه شیعه و نظریه دولت در فصلنامه کتاب
نقد به چاپ رسید.
موضوع این نوش��تار نقد برخی مقاالت اس��ت
که این مقاالت با ه��دف تحریف دیدگاه های فقهی-
سیاسی برخی فقهای ش��یعه و زیر سوال بردن مکتب
فقهی -سیاسی شیعه در برخی روزنامه ها و نشریات
به چاپ می رسیده است.
این کت��اب فاقد فهرس��ت اس��ت و در ان فقط
به جدا کردن فرازهای س��خنرانی با تیترهای مربوطه
اکتفا شده است.
بخشیازاینکتابکهبهچاپششمرسیدهبهشرح
زیر است ...« :بنابراین ،مبانی مشروعیت در هر مکتبی،
تابع اصول موضوعه و مبانی ان مکتب است.
بنابراین مث�لا نباید تقس��یم بندی ماکس وبر در
باب انواع مش��روعیت را ک��ه تلفیق��ی از بحث های
جامعه شناختی مربوط به مقبولیت سیاسی -اجتماعی
و مبانی ارزشی خاص وبر اس��ت (که در مبنا با تفکر
اسالمی تعارضاتی دارد ) بر مفهوم اسالمی حکومت
تحمیل کرد و مثال مشروعیت حکومت دینی را از نوع
سنتی یا فرهمند (ان هم با ارزش داوری های منفی در
باب این تعابیر در تفکر لیبرال) ،نامید.
همچنین نباید گمان کرد که مشروعیت مقوله ای
صرفا عقالیی و عرفی و نامرب��وط به مضامین مکتب
و مثال امضایی (نه تاسیسی) اس��ت و چنین اراده کرد
که مشروعیت که اسالمی و غیر اسالمی ندارد! یا همه
مکاتب الهی و مادی ،بر سر مفهوم مشروعیت اتفاق نظر
دارند!! یا اساسا دین در مورد مشروعیت حکومت ها،
بی نظر و بی تفاوت است!» g
« -2علی و ش��هر ب��ی ارمان» ای��ن مجموعه متن
گفت وگو با حس��ن رحیم پور ازغدی اس��ت که در ماه
رمضان 1379به مدت چهار شب پس از افطار در سیما
پخشمی شد.مباحثمطرحشدهدراینگفت وگوپاره ای
از مسائل سیاسی ،عقیدتی ،اقتصادی و نظایر ان است که
مجموعا این موضوعات را ش��امل می شود« :حکومت
ارمانی ،حکومت شکس��ت خورده نیس��ت»؛ «اقتصاد
اسالمی ،اقتصاد انسانی»؛ «انقالب در حکومت ،بازگشت
به اصول» و «ازادی قرائت ها ،خودی و غیر خودی» .کتاب
تا چاپ سیزدهم هم رسیده استg.
برخی از دانشجویان است.این کتاب در سه بخش «دولت
عاش��قی و عدل جهانی»« ،مهدی (عج) نیمی ش��رقی،
نیمی غربی» و «جهانی ش��دن ،پایان تاریخ و مهدویت»
تنظیم شده است .نویسنده در این نوشتار ،در بخش هایی
از گفت وگوهایش با اشاره به قیام حضرت مهدی (عج) و
تعبیر ان به نقطه غلیان تاریخ و شوک بزرگ تاریخی علیه
ستمگران جهان ،بخش های عظیمی از ظرفیت این ظهور
را توضیح داده است.
بخش نخست این اثر مربوط به سخنرانی مولف در
دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در مهر سال 1380می شود
و بخش دوم ان دربردارنده سخنان مولف در دانشکده فنی
دانشگاهتهراندرمهرسال 1380وبخشسومکتابشامل
سخنرانیویدردانشگاهمشهداست.مولفدرایننوشتار
به جامعه ارمانی با ظهور حضرت مهدی (عج) اشاره کرده
و بیان داشته که در عصر مهدی (عج) و در جامعه ای که او
ی تربیت می شوند و از نظر
خواهد ساخت ،مردم به گونه ا
مالی تامین خواهند شد که به یکدیگر دروغ نمی گویند.
فرهنگ دروغ به دست حضرت مهدی (عج) در جامعه
بشری برخواهد افتاد و در ان دوران ،رنج های بشری به
پایانخواهدرسید.
اتفاق دیگری که در حکومت حضرت مهدی (عج)
در سطح جهان خواهد افتاد و مولف در این نوشتار به ان
اشارهکرده،توزیع عادالنهثروتدردنیاست؛بهاینمعناکه
اموال را چنان تقسیم خواهد کرد که در همه دنیا ،انسانی
گرسنهومحتاجزکاتیافتنخواهدشد.
مخاطب در بخش دوم این کت��اب با نقش زنان در
جامعه حضرت مهدی (عج) اشنا خواهد شد با این محتوا
که «در دوران مهدی (عج) ،انقالبی علمی صورت خواهد
گرفت که حکمت ،دانش ،قدرت قضاوت و داوری داخل
همه خانه ها می شود و نهاد خانه با نهاد دانش و دین یکی
می شود؛ به گونه ای که زنان در خانه ،درباره همه مسائل
می تواند بر اساس کتاب و سنت ،اجتهاد و نظریه پردازی
کنند ،یعنی پیچیده ترین داوری ه��ای نظری ،عقیدتی،
ایدئولوژیک ،عقالنی و علمی را در خانه هایش��ان انجام
دهند».این کتاب تا مرتبه نوزدهم نیز تجدید چاپ شده
استg.
پرونده ویژه
« -4مهدی ده انقالب در یک انقالب» دربردارنده
سخنرانی های اس��تاد حس��ن رحیم پورازغدی ،درباره
حضرت مهدی(عج) و انقالب جهانی ایش��ان در جمع
« -3حس��ین عقل س��رخ» ش��امل س��ه جلسه
گفت وگو در خصوص نهضت سیدالش��هداء و ارمان
شهدای عاشوراست که در س��ه روز متوالی 9و 10و
11محرم سال 1380صورت گرفته و به طور زنده از
شبکه اول سیما پخش شده است.
در گفت وگوی اول ایش��ان به بررس��ی اجمالی
علل و ریشه های عاش��ورا پرداخته و به تغییر ماهیت
حکومت نب��وی به س��لطنت اموی پس از 50س��ال
اش��اره کرده و ریش��ه های تاریخی ان را تحلیل کرده
و عبرت های ام��روز ان را یاداوری کرده اس��ت .در
مثلث شماره132
« -1محمد(ص)پیامبری برای همیشه» مجموعه
س��خنرانی اس��تاد رحیم پور ازغدی ویژه سال پیامبر
اعظم (ص) اس��ت .عناوین این کتاب به این ش��رح
است« :پیامبری و خاتمیت،دو شیوه برای نفی پیامبری،
بش��ریت؛ وامدار محمد (ص)،سیره حاکمان از منظر
پیامبر اکرم (ص)،محمد (ص)؛ پیامبری برای همیشه،
محم��د (ص)؛ پیامبری ب��رای همیش��ه ،۲پیامبری و
دولتمردی ،محمد (ص)؛ عقل ،عدل و حقوق بش��ر،
محم��د (ص)؛ اخری��ن اذرخ��ش ازادی بخش،چه
چیز در غرب ،درک محمد (ص) را مشکل می کند؟،
واعتصموا بحبل اهلل جمیع��ا والتفرقوا (وهابیت علیه
اهل سنت) ،حقیقت ،فضیلت ،عدالت ،تعریف دینی یا
سکوالر؟ ،پیام اور «کتاب ،ترازو ،اهن» ،محمد (ص)
برادری ،برابری ،شیعه ،سنی؛ گفت وگو در فقه و کالم،
یگانگی در سنت اسالم ،ش��یعیان وفادار به «سنت» و
سنیان ،دوازده امامی.…،نگران انسان بود .این کتاب
تا چاپ دوازدهم هم رسیده استg .
گفت وگوی دوم به تحلیل تاریخ��ی دوران معاویه و
روش های مورد استفاده وی در مقابل امام اشاره کرده
و به بررس��ی عکس العمل های حضرت سیدالشهداء
در قب��ال وی پرداخت��ه و به خطبه حض��رت در منی
اش��اره می نماید که در ان خطبه از س��ران اصحاب،
دعوت به قیام به عدل در مقاب��ل معاویه می نماید .در
گفت وگوی س��وم نیز ایشان به بررس��ی ادامه خطبه
حضرت سیدالش��هداء در منی می پردازد و در ادامه،
به تیپ شناسی شخصیت های درگیر در این حادثه و
به طور اختصاصی به تیپ شناسی مردم کوفه پرداخته
است .این کتاب به چاپ بیست و پنجم رسیده است.
بخش��ی از این کتاب به این شرح اس��ت ...« :عبداهلل
بن عمر یک نمونه اس��ت .ایش��ان یک ادم مقدس و
متش��رع و در عین حال عجیب اس��ت .کس��ی که با
علی – علیه الس�لام -احتیاطا بیعت نکرد .با دس��ت
علی – علیه السالم – بیعت نکرد ،بعدها با پای حجاج
بن یوس��ف ثقفی بیعت کرد .انجا احتیاط شرعی کرد
و اینجا دیگر احتیاط ش��رعی نکرد! عب��داهلل بن عمر
از کس��انی بود که امام حسین – علیه الس�لام – را با
حس��ن نیت نصیحت می کرد .می گف��ت« :اقا ،اصوال
مستحضرید که جنگ فی نفس��ه بد است ».خب ،امام
حس��ین – علیه الس�لام – هم می دانس��ت که جنگ
فی نفسه بد است .اما مگر ما اساسا در تاریخ ،چیزی به
نام جنگ فی نفسه داریم؟ g
59
پرونده ویژه
مثلث شماره132
گفت و گوی انتقادی
راهی که رحیم پور ازغدی در مواجهه با غرب پیش گرفته است
رضا قائمی /دانشجوی دکترای جامعه شناسی
4
«ما باید طرح علوم انسانی دیگری را در اندازیم که با
علومانسانیغرب،درمواردیتناقضوتباینودرمواردی
عموم و خصوص من وجه و در مواردی تساوی و توافق
دارد.جراتاندیشیدنداشتهباشیم.بامنابعاسالمی،باقران
و حدیث ،متفکرانه مواجه شویم و سواالت اصلی و مهم
در علوم انسانی و در اقتصاد و روانشناسی و جامعه شناسی
و علوم سیاسی و حقوق بشر و تعلیم و تربیت را به اسالم
عرضهکنیموهمگزاره هایعقلیوتجربیرازیرنوروحی
و نبوت دوباره بچینیم .این نهضت هزینه می طلبد و چند
دهه زمان می برد ،اما مبارک خواهد بود و سرنوشت بشر را
تغییر خواهد داد و تمدن جدید اسالمی را به مثابه دروازه
جهانجدیدبناخواهدکرد».
انچه امد بخش پایانی از کتاب «گفت وگوی انتقادی
در عل��وم اجتماع��ی» و حاصل گفت وگ��وی حلقه ای
دانشجویی با حسن رحیم پور ازغدی است .اثر مذکور ،از
معدود اثاری است که در زبان فارسی به شیوه ای انتقادی
در باب نظریات جامعه شناختی فراهم امده است .از باب
معرفی این کتاب 166صفحه ای نی��ز می توان گفت ،در
حدود 92پرسشوطرحمسالهاصلیوبالغبر 100پرسش
فرعی مطرح ش��ده و در باب انها گفت وگو شده است.
60
مهم ترینپرسش هاومسائلمبتالبهامروزجامعه شناسیدر
غربوغیر غرباستوازاینقبیلند«:عل ِمجامعه شناسی
یا مکاتب جامعه شناسی؟»؛ «مونتاژهای بزرگ در مکاتب
جامعه شناسیغرب»؛«سرمایه داریلیبرال،جامعهمعیاردر
علوماجتماعی»؛«استخراجعلوماجتماعیازعلومطبیعی»
و نظایر انها .مهم ترین ارایی که مورد نقد قرار گرفته اند،
اگوستکنت،وبر،دورکیم،اسپنسر،مارکسوبرخینظیر
سوروکین ،تارد و پارسونز ،در ضمن و حاشیه اشاراتی به
فیلسوفان پیشین نظیر ویکو ،کانت ،هیوم ،دکارت ،هگل
وتعیینربطونسبتشانبانظریاتجامعه شناسیاست.
اما مس��اله اصلی نگارنده در این نوشتار ،نه معرفی
چنین اثاری ،بلکه این اس��ت که «چرا این دست اثار از
جهتی کمتر مورد تفطن عالمان این علم و دانشجویان این
راه ،باالخص در دانشگاه ها قرار می گیرد؟» این دست اثار،
نزد دانشگاهیان ،اغلب اثری سبک ،بی مایه و بی محتوا و
غیر علمی تلقی می ش��ود که یحتمل ،نویسنده و مولف،
نه جامعه شناسی یا هر علم دیگری را فهمیده است و نه
مواجه ه درستی با ان داشته اس��ت .اما برای فهم این اثر و
اثاریازایندست،جایگاهانهاومسالهاصلیما،بایداندکی
ازمحتوایکتابفاصلهگرفتوانرادرشبکه ایازمسائل
دیدتامسالهاصلیخودرابهترنشاندهد.دوبارهبهایناثرو
اثاری از این دست و این مساله بازخواهیم گشت.
مساله اول :دوره ابهام در مفهوم علم
در فض��ای فکری فرهنگ��ی امروز جامع��ه ایران،
مقوالتی نظیر غرب شناسی ،تجددشناسی ،علوم انسانی
غربی یا اس�لامی و نظایر ان ،در افه��ام و افواه پیچیده و
به صورتجریانیغالبدر امدهاست.ظهوروبروزعالیق
غرب شناس��انه در میان اهل نظر و فرهنگ ،خود نشان از
جدیبودنمواجههتاریخوفرهنگماباجهانغرباست
که دست ک م بیش از صد سال از ان می گذرد.
اما انچه در این کثرت معرفتی و تکثر انتش��اراتی
پرداختن به ان در این نوشتار مختصر مفروض است ،نوع
مواجههباعلومانسانیوسامانهمعرفتیغرباست.بهیک
معنا ،از اغاز تاسیس نهاد دانشگاه به عنوان نهاد اموزش
علوم غربی و به معنایی دقیق تر ،از اغاز به کار گروه های
علوم انسانی ،مانند فلسفه و امروزه فلسفه های مضاف،
جامعه شناسی ،علوم سیاس��ی و نظایر ان ،ما پیوسته در
حال غرب شناسی هستیم .درواقع از این منظر ،مطالعه،
پژوهش ،تدقیق و تحقیق در باب انچه در دانشگاه «علم»
نامیده می شود ،چیزی جز ش��ناخت الیه های مختلف
غربنیست.
عطف توجه به این مس��اله ،ما را متفطن به نکته ای
دیگر می سازد که خود را در تاریخ بعد از انقالب اسالمی و
باالخص منازعات معرفتی اواخر دهه 60نمودار ساخت.
مساله تقابل «علم و دین» ،در صورت ابتدایی اشِّ ،
دال بر
گفتمان های معرفتی یک دهه ،یعن��ی از اواخر دهه 60تا
اواسط یا اواخر دهه هفتاد در کش��ور ما بوده است .فارغ
از تقابل رایج علم و دین که ریشه های ساده و ابتدایی ان
در سده شانزده و هفده غرب و پیدایی علم نیوتنی است،
انچه در این منازعات نمود بیشتری داشته ،خلط دو حوزه
معرفتی متفاوت است .معضله ای که فضای طرح ان نیز
اغلب در حوزه عمومی و نشریات عمومی بوده ،برخاسته
از نوعی اشتراک لفظ میان علم مدرن و علم توصیه شده در
متون دینی بود .تعابیری نظیر اینکه «علم غربی ،چه علم
یاست
تجربیوتکنولوژیوچهعلومانسانی،همانعلم
که در قران و حدیث و نزدمسلمین معتبر و ممدوح است»
یا «علم ،شرقی و غربی ندارد» و «علم تجربی جدید ،همان
علم تجربی سنتی است» و «گزاره های دینی ،چون معیار
تحقیق پذیری تجربی ندارند ،معتبر نیستند» و نظایر انها،
نشانازخلطحوزه هایمعرفتیمختلفدرایندورهدارد.
پیگیری این مناقشات در مکتوباتی که در کنش یا واکنش
بهاینمسائلنوشتهشد،میسراستومجالتشریحانهادر
این مقال نیست .اغلب مسائلی که در نشریه حلقه «کیان»
یا روشنفکری دینی اولیه در سویی و نقد انها در نشریاتی
نظیر «کتاب نقد» یا کتبی نظیر «علم و فلس��فه» از سویی
دیگر ،با اندکی تقدم و تاخر منتشر شد ،بیانگر دوسویه این
مناقش��ات بوده .اما انچه از ان همه به این نوشتار مربوط
است ،صورت بندی این مناقشات اس��ت .به طور کلی،
مواجهه با علم ،معرفت ،فلس��فه ،سیاست و به طور کلی
اندیش��ه غربی ،چهار صورت بندی کلی داش��ته است:
-1قبول کامل(گفتمان های س��کوالر)-2 ،سازگاری و
التقاط (روشنفکری دینی) -3،نقد اندیشه غرب با تکیه بر
خود غرب (گفتمان فردیدی) -4نقد اندیشه غرب بر پایه
اندیشهدینی(گفتمان هایمتکثروکمترتشخص یافته).
مسالهدوم:وضعیتپیچیده تر
برجس��ته ترین ش��خصیت گفتمان اخیر ،به رغم
تکثرش ،بی شک «شهید مطهری» است .به بیانی مطهری،
ل بود و صریحا
ی مستقل قائ
ت فکر
ک هوی
ی دین ،ی
«برا
ی اس�لا م و مارکسیس م را معلو م کنید.
ت خط مرز
می گف
ی اسال م و لیبرالیس م را معلو م کنید .متشابهات
ط مرز
خ
ت کدام هاست؟ تا کجا می توان در
کدام هاست؟ محکما
یوفاشیستی،
ییامارکسیست
یلیبرال
عال منظر،بادکترین ها
مساله چهارم :عقالنیت ،ارزش و احیاگری دینی
انچهدراثار،نوشته هاوسخنرانی هایاقایرحیم پور
می بینیم ،بیش از همه بر عقالنیت دینی ،ارزش های دینی
و احیاگری دینی تکیه دارند .قصد قی��اس میان این و ان
نیست؛روشناستکهرحیم پوردرگفتمانشهیدمطهری
یا دست کم در گفتمان چهارم از گفتمان های مذکور قرار
دارد .دو اثری که در این نوشتار ،بر انها تکیه داریم ،این ادعا
رابهخوبیاثباتمی کنند.
در جا ی ج��ای «گفت وگ��وی انتق��ادی»،
بازگشتبهمسالهاصلی
مساله اصلی این بود« :چرا اثاری از این دست ،مورد
توجه عالمان این علوم قرار نمی گیرند؟» اما اکنون می توان
پرسش را اندکی تغییر داد و ان اینکه «چرا به رغم وجود و
حضور سرمای ه فکری غنی در اندیشه دینی و در دسترس
بودن منابع غربی در زبان فارس��ی و سهولت امکانات در
خواندن اندیش��ه غربی و دینی ،مواجهه انتقادی جدی با
مثلث شماره132
مساله سوم :مفهوم پردازی
انچه امروز می توان از جامعه شناسی معرفت و نیز
اندکیتاملدقیقدرسیرتفکرفلسفی،سیاسی،اجتماعیو
فرهنگیغربکسبکرد،نکته ایقابلتوجهوالبتهروشن
است .غرب پیوسته در حال مفهوم پردازی است .انچه ما
امروزه تحت عناوین نظریه های جامعه شناختی ،فلسفی،
سیاس��ی ،فرهنگی و نظایر انها از غرب ترجمه می کنیم
و می خوانیم ،چیزی جز مفهوم پردازی های گاه عمیق و
گاه سطحی نیس��ت .به قول وایتهد ،سیر اندیشه فلسفی
غرب ،حاشیه نویسی بر افالطون است .هایدگر متافیزیک
2500ساله غرب را زیر سوال می برد ،فوکو نیز به صورتی
دیگر با این س��رمایه فرهنگی مواجه می ش��ود .مارکوزه
مفاهیم اگاهی ،وضعیت یافتگی ،تاریخمندی ،فهمیدن،
جهانمندی ،پروا( )Careرا از «هس��تی و زمان» هایدگر
وام می گیرد و به روایت مارکسی دوباره بازسازی می کند.
نگارنده قصد کم دیدن یا ساده انگاری در غرب و تعیین
تکلیف یک ساعته با ان را ندارد؛ اما مکتب فرانفکورتی ها ،
هانا ارنت،مایکل اوکشات،پوپر،کارناپو...مسئولهمین
مفهوم پردازی ها بوده و هستند .توضیح این مسائل ،در این
مقال بیش از این ضرورتی ندارد.
پرونده ویژه
حکردوازکجاب هبعد،دیگرنمی شود؟تاکجاشمااگر
تسام
ن می کنید واز
ت دی
ن و قرائ
ف بزنید ،دارید تفسیر دی
حر
ت و قرائت
ن اس
ف دی
ب و تحری
انجا ب ه بعد دیگر تکذی
ننیست؟»
دی
با این حال ،از منظر و نگاه دانشجوی تحصیلکرده و
استاد دانشگاه امروز ،باالخص در رشته های فلسفه غرب،
جامعه شناسی ،علوم سیاسی و به طورکلی اندیشه غربی،
منابع ،ارجاعات بحث هایی که در کتب ش��هید مطهری
مطرحاست،شایدکافینباشد.ازاینمنظر،شناختویاز
فلسفهغرب،موقوفبهکتب«حمیدعنایت»و«محمدعلی
فروغی» است« .مقاالت فلسفی» و حتی ارجاعات «اصول
فلسفه و روش رئالیسم» نیز مبتنی بر همین منابعند .چهار
جلد فلسفه تاریخ ایشان ،نقد و بررسی کتبی نظیر «لذات
فلسفه» ویل دورانت و «تاریخ چیس��ت؟» است .ایشان
احتماال نه «هس��تی و زمان » هایدگ��ر را خوانده اند و نه
«مراقبت و تنبیه» فوکو و نظایری از این دست .را در واقع،
ج ترجمه متون اصلی اندیشه سیاسی ،اجتماعی،
در اثر روا
فرهنگی و فلسفی غرب،به نظر می رسد دارایی معرفتی ما
از غرب بیش از گذشته شده و مواجهه با غرب صورت
پیچیده تری از گذشته یافته اس��ت .با این حال ،نگارنده
معتقداستصورت بندیابتداییهمچنانپابرجاست.به
بیان روشن تر ،امروزه اگرچه متون اصلی فیلسوفانی نظیر
ارسطو،افالطون،دکارت،کانت،هگل،فوکو ،هایدگر،پوپر،
التوسر،فروید،ادورنوومکتبفرانفکورتی هاونظایرانها
در زبان فارسی در دسترس است ،اما صورت بندی نوع
مواجهه با غرب تغییر نکرده است .متون مذکور ،به زبان
اصلی یا زبان فارسی ،همیشه بوده اند و همیشه هستند و
از این سو ،اندیشه دینی ،در کتب و نوشته ها همیشه بوده و
همیشه خواهد بود .به این مساله و پیوندش با مساله اصلی
ما،درانتهاینوشتاربازخواهیمگشت.
ش می ش��ود ک��ه« :م��رز اس��اطیر و ارزش ه��ا
پرس��
در ای��ن منط��ق [منط��ق عل��وم اجتماع��ی غ��رب]
کجاس��ت؟ ...دانش��جوی علوم اجتماعی بای��د بداند
که ارزش��ی بودن در این منط��ق به چه معناس��ت؟» ؛
«تعب د ترجمه ای کافی اس��ت .عصر نقالی و نقل انچه
اروپاییان فرموده اند به سر امده است .امروز عصر تعقل
متفکر مسلمان است»« .اگر حدود بیست جامعه شناس
اصلی و گفتمان س��از غرب ،بررس��ی ش��ود که سبک
کارشان منابع ارجاع شان ،وضعیت محیطی انها و افکار
پشتیبانش��ان چه بود ،عمال همه ای��ن مکاتب در علوم
اجتماعی غرب ،ساختارشکنی و قداست زدایی می شوند
و انگاه نقد و رد انها کامال اسان خواهد شد و خواهیم دید
که بسیاری از حرف ها که برچسب علم و علوم اجتماعی
خورده اند ،تا چه حد جدل ،خطابه و حتی شعر بوده اند؟».
«بسیاری از پرسش های مهم در جامعه شناسی ،بی پاسخ
و بی دلیل ،مفروض گرفته شده که باید در فلسفه ،فلسفه
اخالق و فلسفه حقوق و گاه حتی در سایر علوم اجتماعی
چون اقتصاد و علوم سیاسی و به ویژه در معرفت شناسی
تعقیب می ش��د»« .علمی دیدن جامعه ،نباید به معنای
شی ای دیدن جامعه تلقی شود و توضیح دادیم که شی ای
دیدگی هم واقعیت ن��دارد و اتوریته های ایدئولوژیک
حاکم بر اغل��ب نظریه پردازی ها در علوم انس��انی بوده
است»« .بنابراین چیزی به نام علم جامعه شناسی وجود
خارجی ندارد و اینها مکاتب گوناگون و متضاد در تحلیل
اجتماع بشری اند».
صورت دیگری از این مواجهه در کتاب «عقالنیت:
بحثی در جامعه شناسی توسعه» پیگیری شده است .در
این اثر 104صفحه ای ،تمرکز اصلی روی نظریه پردازان
اصلی نظریات توسعه ،ویلفردوپارتو و ماکس وبر است؛
با این حال ،مساله توسعه با عطف نظر به هسته اصلی ان،
عقالنیت پیگیری ش��ده و به این جهت ،نگاهی متانظر
به نظریات توسعه است .بحث از عقالنیت و انواع ان اغاز
می شود و ریشه های معرفتی ،ارزشی و اخالقی عقالنیت
حاکم بر نظریات رایج توس��عه ،پیگیری و نقد می شود.
«عقالنیت موجود در توسعه به لحاظ ذات این جهانی و
محدود خود در مرحله اول عقل نظری را از عقل عملی
منفکمی نماید.
انفکاکی که از کانت و هیوم اغاز شده و محدود به
حوزه هدف و وسیله می شود؛ اندیشیدن در باب اهداف،
توجیهی عقالنی نمی یابد و قضایا و گزاره های اخالقی
عموما مهمل یا غیرعقالنی قلمداد می شوند؛ و گزاره های
ماورایی در بهترین صورت خود به ایمان و نگرش ایمانی
محدود شده که از حوزه عقالنیت جداست و در مرحله
بعدی ،عقالنیتی که متوجه اصالت س��ود است به عنوان
ایدئولوژیحاکمبرگفتمانتوسعهقرارمی گیردکهدروجه
سرمایه داری خصلتی فردی تر و در نظریه مارکسیستی
ویژگی دولتی ت��ر و اجتماعی تر به خ��ود گرفته و همین
اصالت سود است که در گفتمان توسعه منجر به استعمار
کشورهایدیگر می شود».
دربخش دوم ،سه ساحت عقل در اندیشه دینی طرح
می شود .هسته اصلی کتاب ،نقد منظر غربی به عقالنیت،
محدود شدن به س��احت عقل ابزاری و نادیده انگاشتن
ساحت هایدیگرعقلاست.
این متون صورت نمی گیرد؟» با استفاده از استعاره پوپری،
اگر جهان یکی را فرض کنیم که دران ،منابع و متون دینی
و غربی وجود دارند؛ جهان دومی را فرض کنیم که جهان
ذهن و ذهنیت های انسان هاس��ت و جهان س��ه ،جهان
تولیدات ذهنی و مکتوبات است ،مساله روشن تر است.
این جهان دوم است که غنی و پربار نیست .در جهان یک،
مجموعه ای از علوم به عنوان معارف پیشینی و حوادث و
اتفاقاتینظیرانقالباسالمی،دفاعمقدسوسیودوسال
تجربه جمهوری اسالمی و دیگر دوره های تاریخ حیات
دینی بشر ،به عنوان معارف پسینی وجود دارد؛ مساله این
اس��ت که جهان ذهنی چقدر قوت و غنا دارد که مسائل
جهان یک را تحلیل و بررسی کند و جهان سه را تشکیل
دهد.
با این صورت ،می توان نتیجه گرفت که رحیم پور،
مانندبسیاریدیگر،ارماننیستومهمنیستکهمکتوبات،
نوشته ها و گفتارهای او ،انچنان علمی یا فاخر هستند یا
نیستند؟ رحیم پور ،احیاگر راهی است که مدتی پیش اغاز
شده و نباید فراموش شود .این گفتمان ،قصدش تعیین
تکلیفیکشبهباغربنیست.اصوالنقد،چنینفرایندی
را بر نمی تابد .مهمترین عناصر این گفتمان «استمرار در
نقد»« ،خواندن جدی انتقادی» و «مفهوم پردازی» است.
عنوان فرعی کتاب گفت وگوی انتقادی ،خود نشان از این
دارد« :خوانش انتقادی متون کالس��یک جامعه شناسی».
حسنرحیم پور،مترجم،استاددانشگاهیامعنونبهعناوینی
از این قبیل نیست؛ نوشته ها و گفتارهای او نیز متکفل این
مسالهنیستونبایدباشد.
انچه در این نوشتار امد نیز چیز جدیدی نیست .تنها
گزارشیازدوکتاببودکهقصدانداشتیمتادرمنظومه ای
تحلیلی تر معرف��ی گردند تا چارچوبی ب��رای گنجاندن
این گونه اثار ،در ربط و نس��بت با علوم انسانی که مبتنی
ب ر ترجمه شده ،فراهم ش��ود .اثاری از این دست را «باید
خواند» ،تا تجربه انتقادی با علوم اجتماعی و انسانی غرب
را دریافت ،اما در این اثار متوقف نشد .به نظر می رسد در
پرتو نقد ،باید دست به مفهوم پردازی زدg.
پی نوشت:
-1رحیم پور ازغدی ،حسن ( ،)1389گفت وگوی انتقادی در
علوم اجتماعی ،تهران ،موسسه طرحی برای فردا ،ص.166
-2متاسفانه این اثار در زبان فارسی متعدد نیستند و اثر زیر نیز
تا حدودی با این سبک نگاشته شده است:
جمشیدی ها ،غالمرضا ( )1383تهران ،انش��ارات دانشگاه
تهران.
-3.باربور ،ای��ان ( )1388عل��م و دین ،تهران ،مرکز نش��ر
دانشگاهی.
-4پارسانیا ،حمید ( )1385علم و فلسفه ،تهران ،انتشارات
پژوهشگاهفرهنگ و اندیشه اسالمی.
-5رحیم پورازغدی ،حسن؛ «اجتهاد؛ شهید نبرد «تحجر» و
«التقاط» ،بحثی در تساهل نظری و عملی» ،سخنرانی مکتوب شده؛
قابل دسترسی درwww.rahimpour.ir:
-6کار ،ای.ایچ ،)1375( ،تاریخ چیست؟ ،تهران ،انتشارات
خوارزمی.
-7خاتمی ،محمود ( ،)1388تقریری از فلسفه های قرن بیستم،
تهران ،انتشارات علم.
-8رحیم پور ازغدی ،حسن ( ،)1389ص21
-9پیشین ،ص62
-10پیشین ،ص71
-11پیشین ،ص80
-12پیشین ،ص96
-13پیشین ،ص155
-14رحیم پورازغدی ،حس��ن ( )1388عقالنیت ،بحثی در
مبانی جامعه شناسی توسعه ،تهران ،موسسه طرحی برای فردا؛ص.19
61
جامعه
جــامـعـه
مثلث شماره132
62
مردم و تورم
تب گرانی در شهر
1
تورم محصوالت اولیه مردم را نگران کرده است
نان گران شد؛ خبر کوتاه بود ،اما برای انها که هر روز باید حداقل یکبار سری به نانوایی محله شان بزنند و بر سر
ی بود .در تحلیل های روزانه
برشته بودن و خاش خاشی بودن نانی که می خواهند بخرند با اقای نانوا چانه بزنند ،خبر مهم
مردم که اوج انها را می توان در تاکسی ها شنید تغییر در قیمت دو چیز به معنای گرانی است :یکی افزایش کرایه های
حمل و نقل و دیگری قیمت نان .اما این گرانی برای همه نمود برابری ندارد؛ بعضی ها مثل همیشه نان را از دست
نانوا می گیرند و بهای ان را از دست دیگر پرداخت می کنند ،برخی دیگر تفاوت قیمت جدید را از نانوا می پرسند و با
لبخند معناداری صف نانوایی را ترک می کنند .در این میان ،اما خانواده هایی هستند که تغییر 100تومانی در قیمت یک
قرص نان چندان برایشان راحت و بی دغدغه نیست .به بقالی سرکوچه هم گذرتان بیفتد گرانی را موقع دست به جیب
شدن با تمام وجود لمس خواهید کرد؛ از لبنیات و بستنی گرفته تا انواع خوراکی های ریز و درشت؛ هیچ یک از حمله
غول گرانی مصون نمانده اند .خبرنگاران مثلث برای اگاهی و اشنا شدن بهتر با میزان گرانی ها و واکنش های مردم به
این غولی که دوباره از شیشه خارج شده ،به چند محله پایتخت در شمال و جنوب شهر رفته اند و گزارش هایی هم از
شهری در مرکز ایران گرفته اند.
جــامـعـه
مثلث شماره132
رو به غروب خردادماه در صف درازی به تمنای
نان .ایستاده با قامت خمیده صف پیادگان و گرسنگان
جلو دکان نانوای��ی .در زمین هایی ک��ه پیش تر از این
منصوراباد خوانده می ش��د و امروز به برکت بقعه ای
افس��انه ای جوانمرد قصابش می خوانند ،کنار یکی از
ایستم .همان ابتدا تذکر می دهند که توی
نانوایی ها می
صف بروم ،با اینکه قصد خرید نان ندارم الجرم وارد
صف طویلشان می شوم ،بازهم خدا پدرش را بیامرزد
که صف یکی ها را از چندتایی ها جدا کرد .نخس��تین
کسی که با او همکالم می شوم و از افزایش قیمت نان
می پرسم زن خانه داری است که می گوید شوهرش هم
سال هاست بیکار گوشه خانه افتاده .از وقتی تصادف
ناکارش کرد و ش��وهر به یک روز از نان اوری خانه به
یکی از نان خوران خانه بدل ش��د و زن می گوید حاال
خرجشان را پسرش��ان می دهد و نه بیمه ای دارند و نه
حمایتی .می گوید کمیته امداد هم کمک چندانی نکرده
حاال خدا این پسر را نگه دارد و زن از بدبختی هایش که
ی ندارد
شروع می کند انگار نوار بی پایانی است که تمام
به لطایف الحیلی بر س��ر نان ب��از می ارمش می گوید:
«بیشتر سنگک می خریده اند۲۰۰۰ .تومان که می داده
۴تا نان سنگک داغ میگرفته و
حاال همان ۲۰۰۰تومان
را می گیرند و س��ه تا نان می دهند .بربری نمی خریده
لواش را هم نمی پسندد».
می گوید از بچگی سنگک خور بوده اند و باز که
می خواهد برگردد سراغ داستان بدبیاری های شوهرش
که می توانست دو دانگ ماشین را بخرد و هر چه گفتم
به خرجش نرفت ...سر صحبت را با نفر جلویی ام که تا
به حال گوش می داد باز می کنم .خیلی نیاز به توضیح
نداشت.
گویی یکی از مس��ئوالن مملکتی را دیده باش��د
ش��روع می کند از گرانی ها گله کردن که چ��را به داد
ما نمی رسید؟ اس��مش سعید اس��ت .حدودا ۶۰ساله
می خورد باشد ،اما خودش می گوید ۵۰سالش بیشتر
نیس��ت؛ نان لواش از ۱۲۵تومان ش��ده ۱۶۰تومان و
بربری ۳۷۵تومان��ی را حاال بای��د ۵۰۰تومان بخرد.
ش��غلش را هر چه می پرس��م طفره می رود .بحث را
عوض می کند که نگوی��د .به مطال��ب روزنامه ها که
نوشته اند نان ۳۰درصد گران شده هم اشاره می کند و
می گوید« :کی گفته ۳۰درصد؟! خیلی بیشتر گران شده
۳۰درصد که چیزی نیست!»
سهراب ۱۷س��اله زیاد اهل حساب کتاب نیست
می گوید زنبیل را دس��تش داده اند و امده نان بخرد و
در بند حساب و کتابش هم نیست که حاال چقدر باید
پول بابت چقدر نان بپ��ردازد .یادش هم نمی اید حتی
که پیش از این چقدر ب��رای هر قرص نان پول می داده
اس��ت ،اما می گوید گرانی کاال ها در زندگیشان تاثیر
گذاش��ته .می گوید پدرش بازنشس��ته ارتش است و
خانه از خودشان دارند که اگر قرار بود اجاره بدهند با
این اوصافی که پیش امده بعید نبود نتوانند اینجا خانه
کرایه کنند...
رمضان ،مرد شاطر نانوایی که دیگر بعد از این توی
صف ایستادن کم کم به او رس��یده ام می گوید به رغم
افزایش قیمت نان ،نانوا ها س��ود چندان��ی نکرده اند.
رمضان می گوید« :فرض کن هر قرص نان بربری ۶۰
تومان ارد می خواهد حاال شما پول کارگر و اب وبرق
و مالیات و مغازه را حساب کن ببین ۵۰۰تومان چقدر
برای یک قرص نان کم اس��ت .رمض��ان نان را کاالی
تعیین کننده ای در زندگی ایرانی ها می داند و س��خت
معتقد اس��ت کار نانوا ها برای دولت ها خیلی اهمیت
دارد چون مردم اگر هر چی��زی نتوانند بخورند دیگر
مجبور می شوند نان خالی بخورند».
رمضان می گوید« :حاال ببی��ن اگر نان هم نتوانند
بخورند چه کار ها که نمی کنند .حساب کرده و به این
نتیجه هم رسیده است که دولت به هر حال نمی گذارد
صنف نانوایی بخوابد و هر جور شده گندم وارد می کند
تا قیمت نان در حد توان م��ردم بماند ».رمضان معتقد
اس��ت هنوز هم قیمت نان انقدر باال نرفته که مردم به
مش��کل جدی بربخورند فقط گران تر از قبل شده که
ان هم به هر حال قابل انتظار بوده است .شاید رمضان
درس��ت می گوید هر چه باش��د نان از دیر باز کاالی
اس��تراتژیک ایرانیان بوده اس��ت .اما امروز وضعیت
چندان متفاوت از گذش��ته اس��ت که نان تنها یکی از
کاالهای ضروری مایحتاج خانوار است.
ش��اید به همین دلیل اس��ت که امام خمینی (ره)
همواره در موضوع قیمت نان ب��ه دولتیان توصیه های
اکید می فرمودند.
به هر حال اکنون قیمت نان داد همه خانواده ها را
دراورده و پنهان کاری در این زمینه کمی دیر ش��ده و
با توجه به انتقادات گس��ترده ای که به سبب گرانی نان
از دولت شده اس��ت انتظار می رود به هر نحو ممکن
دولت نان را پی��ش از انکه قیمتش ب��ه جایی برود که
برخی خانواده های کم بضاعت پایین شهر مجبور شوند
از سبد نسبتا خالی خریدشان حذفش کنند سروسامانی
بدهدg .
63
کیفیت مهم تر از قیمت
نان داغ در شمال شهر
سارا دماوندان
2
جــامـعـه
نان ۳۰درصد گران ش��د به همی��ن راحتی .مردم
و نمایندگان انها در مجلس ش��ورای اس�لامی ،برخی
دولتمردان خالصه هر کسی که فکر می کرد باید حرفی
بزند اعالم نارضایتی کرد ،اما هیچ اتفاقی نیافتد .زمانی که
قانونهدفمندییارانه هااجراشدمسئوالناعالمکردندکه
قیمت اقالم موردنظر قانون هدفمندی یارانه ها تا پیش از
اجرای فاز دوم این قانون ثابت خواهد ماند ،اما تنها در فاز
اولاجرایاینقانون،سهبارقیمتناندستخوشتغییرات
شد و افزایش پیدا کرد.
هر قرص نان سنگک با چانه ۷۰۰گرمی ۴۰۰تومان،
بربری با چانه ۶۰۰گرمی ۳۰۰تومان ،نان تافتون سنتی و
خراسانی با چانه ۳۰۰گرمی ۲۰۰تومان و هر قرص نان
لواش و تافتون گردان با چان��ه ۱۷۰گرمی به قیمت ۱۰۰
تومان رسید .اما مدتی از اجرای این قانون نگذشته بود که
دوباره قیمت نان دستخوش تغییرات ش��د .در این دوره
نان سنگک ۵۰۰تومان ،نان بربری ۳۷۵تومان ،نان تافتون
خراسانی ۲۵۰تومان و نان لواش ۱۲۵تومان قیمت گذاری
شد .افزایش قیمت تنها به همین میزان بسنده نشد و برای
سومین بارقیمتنانباافزایشقیمتروبه روشد.براساس
قیمت های جدید ،نان سنگک به ۶۰۰تومان ،نان تافتون به
۳۰۰تومان و نان لواش به ۱۶۰تومان رسید.
در این میان این افزایش برای عده ای مهم و تاثیرگذار
والبتهبرایبرخیدیگرچنداناهمیتیندارد.بهیکنانوایی
در خیابانی در شمال پایتخت سری می زنیم تا از زبان نانوا
و خریداران نان در مورد گرانی نان بشنویم.
مثلث شماره132
یک جنوب شهری در شمال شهر
کارگر شهرداری بود .زمین را با جاروی بلندی که
در دست داش��ت تمیز می کرد و هر از گاهی خم می شد
تا بقایای به جا مانده از تفریح مردم را جمع کند ،خودش
می گفت« :نامش رحمان و ۴۵س��اله ب��ود .اما چهره اش
شکسته ترازانبودکهمی گفت.فشارزندگیو ۷سرعائله.
سیرکردن شکمشان در این وانفس��ا کار ساده ای نیست.
حقوقش ب��ا اضاف��ه کاری در حدود ۴۵۰ت��ا ۵۰۰هزار
تومان می رسید .خانه اش در جنوبی ترین نقطه شهر بود.
اما خیابان های شمال شهر را جارو می زند .سخت حرف
64
می زند ،به قول خودش می ترسید که همین اب باریکه ای
هم که دارد قطع ش��ود .به او این اطمینان را دادم که هیچ
اتفاقی نمی افتد و فقط می خواهم درباره قیمت و کیفیت
نان حرف بزند».
رحمان بایک حساب سرانگشتی گفت« :ما خانواده
پرجمعیتی داریم .نان غذای اصلیمان است ۳.پسر بزرگ
دارم که ماشااهلل خوب غذا می خورند ۲۰.تا ۲۵قرص نان
جیره روزانه بچه هاست .حاال شما خودتان حساب کنید
که من کارگر با حقوق چندرغازی که می گیرم چه جوری
باید از پس خرج خورد و خوراکشون دربیام».
بغچه غذاش رو باز کرد و گف��ت« :این نان تافتون
را من یک س��اعت پیش خریدم .نمی شه االن خوردش.
۳۰۰توم��ان هم بابت��ش پ��ول دادم ».به ش��اطر می گم:
« نونتون چرا اینجوریه؟» می گوید «:اردش خوب نیست
اقاناراضیهستی؟نخر.منهممجبورمکهبخرموبخورم
صدام هم در نیاد».
اقا رحمان دلش حسابی پر بود ۲۰.دقیقه درددل کرد.
از گرانی و صاحبخانه بی انصافش .می گفت« :بنویس که
حقوقمان را زیاد کنند .دلم نیامد که به او بگویم سوژه این
هفته درباره گرانی نان است».
رویکیفیتحساس باشید
از او جدا شدم و به طرف نانوایی محل رفتم .سنگک
پخت می کند .زیاد شلوغ نبود .حاال به خاطر قیمتش بود یا
اینکه چون ساعت ۱۰صبح بود نمی دانم .مشتری نانش را
خریدومشغولجداکردنسنگ هاازنانشد.خانهداربود.
کنارشایستادمبهارامی گفتم:
درباره افزایش و کیفیت نان می خواهم بپرسم ،ازکیفیتنانراضیهستید؟
به هیچ عنوان راضی نیس��تم .با اینکه نان را گرانکرده اند ،اما کیفیت ان بدتر شده ،باید نان باکیفیت دست
مردمبدهند.
شما از گران شدنش گالیه ای ندارید؟ نمی شود که از گرانی گالیه نداشت ،اما برای نان کههرروزاستفادهمی کنیمهرچقدرهمکهقیمتگرانباشد،
کیفیت مهم تر است .من تعجب می کنم مردم به اندازه ای
که روی قیمت نان حساس هستند چرا در مورد کیفیت ان
حرفینمی زنند.
از شاطر نان خوب می خواهند ،نه ارزان
عباسشاطراست.ازروستاکهامدهتوییکنانوایی
مش��غول به کار شده است ۱۰ .س��الی است که شاطری
می کند .از او درباره قیم��ت و کیفیت نان و رضایت مردم
می پرس��م .با وجود انکه تا کالس اول راهنمایی درس
خوانده است ،اما سرش حس��ابی توی حساب و کتاب
است.
عباس می گوید« :قبل از انکه قانون هدفمند کردن
یارانه هااجراشودنانوایان،یککیلوگرمنانراباقیمت۵۰۰
تومان به مردم می فروختند .مردم هم تقریبا راضی بودند.
ما هم راضی بودیم .اما از زمان اجرای این قانون همه چیز
دستخوشتغییراتشد.مامجبورشدیمکهدرحدود۲۰۰
گرم از وزن هر چانه نان کم کنیم و از ان طرف به قیمت ها
هماضافهشد.مشتری هایاینمنطقهچندانسرقیمتنان
چیزی نمی گویند ،اما خدا نکند گوشه ای از نان سوخته
باشد یا خمیر شده باشد ،کلی داد و بیداد راه می اندازند».
ارد را از کجا تهیه می کنید؟
قبال نانوایان ارد را از هر جایی که دوس��ت داشتند
تهیه می کردند .نانوا کیفیت براش مهم بود برای همین ارد
مناسب را از کارخانه مناسب تهیه می کردیم .بعد بخشنامه
امدکهبایداردراباقیمتدولتیوازیکمحلمشخصکه
اتحادیهاعالمکردهاستخریداریکنیمکهمتاسفانهقیمت
ارد دریافتی بسیار باال و کیفیت ان پایین است و این باعث
شدهمشتری هایمادراینمحلهازماخریدکمتریکنند.
گران باشد ،اما باکیفیت!
پیرمرد شیک پوش��ی که عصا زنان به نانوا نزدیک
می شود را برای حرف زدن انتخاب می کنم ،از گرانی که
می پرسم خیلی صریح جواب می دهد« :اگر درامد داشته
باشید 100 ،تومان گران ش��دن نان هیچ کس را نخواهد
کشت ،اما هستند کس��انی که این 100تومان ها برایشان
اهمیت دارد .باید درامدها را افزایش داد تا در چنین مواقعی
داد مردم برای 100تومان درنیاید .نان خوب ارزش2000
تومان خریدن را هم دارد ،اما متاسفانه نان خوب کم گیر
می اید ».گویابرایمردممحله ایکهصفتشمال شهرنشین
را یدک می کشند این روزها مهم ترین موضوع در ارتباط با
نان ،کیفیت ان است ،انها حاضرند باز هم نان را گران تر
بخرندبهشرطیکهحسابیبرشتهوباکیفیتباشد!g
هوای ابری ته��ران در خیابان های باالی ش��هر
دلنش��ین تر اس��ت؛ خیابان به قطاری از ماشین های
به هم پیوس��ته می ماند که به کن��دی در ترافیک پیش
م��ی رود .خیابان میردام��اد در س��اعت های مانده به
شب این صحنه را بارها و بارها به چشم دیده است؛
خیابانی که شرکت های بزرگ خصوصی و دفترهای
بازرگانی و تجاری و البته مراکز خرید قدم به قدم ان
را اشغال کرده اند .اما در هیاهوی این مراکز پرزرق و
برق و نمایندگی ه��ای مارک هایی چون پیر گاردن و
هاکوپیان نمی توان انتظار داشت که خبری از بقالی ها
و خرید از انها نباشد .سوپرمارکت نزدیک محل کارم
جایی است که برای من مکان اشنایی است؛ می دانم
درب کدام یخچال را باز کنم ،می توانم نوشابه رژیمی
بردارم و شیر و پنیر خامه ای را کجا می چینند .کریم با
لهجه شیرین اذری اش مثل همیشه سرش شلوغ است
و مدام دخل مغازه را باز و بسته می کند.
اوج ف��روش مغ��ازه اش مثل هر س��وپرمارکت
دیگری همین موقع از روز اس��ت ،مشتری ها از کار
روزانه به خانه برمی گردند و س��ر راهشان خریدهای
معمول مواد غذایی را هم انج��ام می دهند .برخالف
معمول که ب��ا عجله خریدم را انج��ام می دهم این بار
زیرچش��می تک تک مش��تری ها را می پایم .خانمی
پابه سن گذاش��ته و خوش پوش شیش��ه بزرگ سس
مایونز را به س��ایر خریدهایش ک��ه روی پیش خوان
تلنبار ش��ده اضافه می کند و از «کریم اقا» می خواهد
که حساب ،کتاب کند .چک پول 50هزار تومانی را
از کیف پولش درمی اورد و دو کیس��ه پر از جنس را
به دس��ت می گیرد و به طرف درخروج می رود ،قبل
از اینکه به دخترش که در ماش��ین منتظرش نشس��ته
ملحق ش��ود خودم را به او می رس��انم و س��والم را
بی مقدمه می پرس��م« :خانم چقدر خریدی که انجام
دادید نس��بت به ابتدای سال گران تر ش��ده است؟»
تعجبش را با معرفی خودم و توضیح درباره موضوع
گزارش��م برطرف می کنم؛ زیاد وقت ن��دارد و کوتاه
جواب می دهد« :انقدر سایر خرج های زندگی گران
شده اند که گرانی قیمت دو بسته ناگت مرغ و پنیر پیتزا
ارزش حرف زدن را ندارند ».قبل از اینکه بخواهم از
«خرج»هایی که گرانی شان برای او ارزش حرف زدن
را دارند بپرس��م عذرخواهی می کند و بسته هایش را
روی صندلی عقب ماش��ینش می گ��ذارد و به صف
اتومبیل های خیابان می پیوندد .به مغازه که برمی گردم
کریم باز در ح��ال کوبیدن روی دکمه های ماش��ین
حساب بزرگش است 24« .هزار و 800تومان».
زن و شوهر جوان که دس��ت دختر کوچکشان
را گرفته اند چیز زیادی خری��د نکرده اند؛ یک قالب
پنیر سفید ،یک شیشه خیارشور و دو پاکت شیر ،یک
بسته ماکارونی ،یک بطری روغن ،مقداری ژامبون و
چند قلم جنس دیگر که نمی توانم تش��خیص بدهم
جــامـعـه
3
اینجا کسی ناراضی نیست
مثلث شماره132
گشتی در یک سوپرمارکت خیابان میرداماد
چیست ،دس��ت دخترک هم یک بسته پاستیل است.
نزدیک تر می شوم و سر صحبت را باز می کنم« .همه
چیز گران ش��ده ،اما فکر کن��م لبنی��ات از همه مواد
خوراکی بیش��تر گران شده باش��د؟» قبل از انکه انها
بخواهند جواب بدهند کریم می گوید« :اتفاقا شیر و
پنیر حداکثر 500تومان گران ش��ده اند ،اما یک بسته
گوش��ت گاوی درجه یک از فروردین تا االن 4000
تومان افزایش قیمت داشته!» مرد جوان هم می گوید:
«اگر بخواهی این جوری حساب کنی که چه جنسی
100تومان گران شده و کدام 200تومان هر روز باید
ماشین حساب دست بگیری و کلی وقت تلف کنی».
می پرسم پس ش��ما از کجا متوجه می شوید که کدام
جنس گران شده است؟ می گوید« :راستش مدت ها
حواسم به قیمت های مواد غذایی بود و تغییر انها را
متوجه می شدم .چون همیش��ه خریدهای خوراکی
را م��ن انجام می ده��م تغییراتی را که در طول س��ال
برای قیمت ها اتفاق می افتاد را متوجه می ش��دم ،اما
امس��ال اینقدر افزایش قیمت ها مکرر بوده که دیگر
حس��اب نمی کنم ،فقط از روی پول کلی که هر دفعه
می پردازم متوجه می ش��وم که مثال 10درصد نسبت
به دو ماه یا حتی یک ماه پیش بیش��تر پ��ول داده ام».
یک بس��ته ش��کالت خارجی را از کیس��ه می کشد
بیرون و می گوید« :نمی دانم این ش��کالت در سه ماه
گذشته چقدر گران شده اما می دانم پارسال این موقع
قیمتش سه هزار و خرده ای بود ،اما االن شده پنج هزار
تومان ».همسرش که گویا چندان از قیمت ها خبری
ندارد می گوید« :گرانی مواد غذایی و کال خرج های
روزمره به اندازه یک دهم اجاره خانه ای که نسبت به
پارسال دو برابر شده اهمیتی ندارد ،حاال کل لوازم و
خوارکی های صبحانه 5هزار تومان یا نهایتا 10هزار
تومان هم گران شده باش��د ،اما شما تصور کن اجاره
یک اپارتمان ماهیانه 400هزار تومان گران تر ش��ده
است ».وقتی می روند از خلوتی موقت مغازه استفاده
می کنم و از کریم می پرسم که چقدر پیش می اید که
مشتری هایش در مورد گرانی جنس هایی که خریده اند
گله و شکایتی داشته باش��ند .کریم می گوید معموال
مشتری های ثابتش در مورد یک جنس خاص و قیمت
ان چندان صحبتی نمی کنند« :خیلی ها فقط می گویند
حساب ما چقدر شده است؟ البته ممکن است وقتی
جمع کل را می گویم بگویند باز هم که گران کرده ای،
اما ک��م پیش می ایند که بپرس��ند ک��دام جنس گران
ش��ده یا چقدر روی قیم��ت ان رفته اس��ت؟» او اما
خودش در مورد افزایش قیمت ها حرف های شنیدنی
دارد« :هر روز که ماشین ش��رکت ها بار می اورند باید
فاکتور جدیدی بنویس��یم ،قیمت ها دیگر به روز هم
نمی رسند ،قیمت ثابت دیگر معنی ندارد .امروز 1000
تومان است ،فردا می شود دوهزار و 500تومان!»
کریم از گرانی خریده��ای مغازه اش می گوید و
از کرایه مغازه ای که سر به فلک کش��یده است ،اما از
مشتری هایش راضی است .می گوید معموال کم پیش
می اید که مشتری ها از قیمت و گرانی اجناس گالیه
کنند« .بعضی وقت ها ممکن است خیلی ساده بپرسند:
«گران ش��ده؟» ،اما بیش��تر از این چیزی نمی پرسند،
حساب می کنند و می روند».
با خودم فکر می کنم ایا دیگر سوپرمارکت های
ش��هر و مش��تریان انها هم ب��ا موضوع گران��ی اقالم
خوراکی به این راحتی کن��ار امده اند و همه صاحب
مغازه ها مانند کریم نیازی نمی بینند در مورد قیمت ها
با مردم سروکله بزنند و فاکتورهای خرید خود را نشان
دهند تا متهم به گرانفروشی نشوند؟! g
65
روایت جنوب شهری ها از گرانی
گزارشی از یک فروشگاه محصوالت غذایی در جنوب شهر تهران
فرشید غضنفرپور
4
جــامـعـه
گرانی ،گرانی اس��ت .گلوی مردم را فشار می دهد
و س��فره ها را ه��ر روز کوچک تر و ضعیف ت��ر می کند.
برای س��اکنان جنوب شهر ،اما فش��اری است مضاعف
بر س��فره هایی که دیگر جای��ی برای کوچک ش��دن و
پس رفتن ندارند .از حوالی میدان ش��وش ش��روع کردم.
کارم ،براندازی تاثیر افزایش قیمت ها بر سفره مردم پایین
شهر بود .ساکنان خیابان ها و کوچه های رنگ ورو رفته ای
خود رها ش��ده اند .نه
که انگار سال هاس��ت به ح��ال
س��اختمان های بلند و ن��ه برج های مرتف��ع .اینجا را
«دروازه غار» می گوین��د .از دروازه ای که زمانی مهر
استاد محمد کاش��ی پز ش��یرازی را برخود داشت و
یک��ی از ورودی های دارالخالفه ناصری محس��وب
می شد ،امروز نه دروازه ای مانده و نه غاری .کاشی های
منقوش به نقش رس��تم و دیوسپیدش سال هاست که
گوشه موزه ایران باستان خاک می خورد و مردمش اگر
انقدر خوش شانس باشند که کاری داشته باشند بیشتر
کارگرانی هستند که در گاراژهای باربری همین جا کار
می کنند .اسماعیل ،بقال س��اکن یکی از خیابان های
نزدیک میدان ش��هید هرندی (میدان غار) از ۵۵سال
پیش که به دنیا امده تاکنون ساکن همین محله است.
چیز زیادی برای فروش ندارد و می گوید مردم هم چیز
زیادی از او نمی خرند .بیشترین فروشش محصوالت
لبنی است که می گوید از وقتی قیمتشان باال رفته خرید
مردم هم کمتر شده است .اسماعیل می گوید« :ماستی
که ۴۵۰تومان می فروخت��م را حاال باید ۵۵۰تومان به
مش��تری بدهم« ».خیلی اجناس قیمتشان ترقی کرده.
بیشتر همان نان و ماست و برای صبحانه هم نان و
مردم
مثلث شماره132
خامه می خورند ،یعنی بیشتر فروش من همین اجناس
است .انواع نوشابه هم طرفدار دارد البته بیشتر نوشابه
ایرانی می خرند چون قیمتش ارزان تر است که البته ان
هم بعد از عید تا حاال ۱۰۰تا ۲۰۰تومان گران تر شده».
مرتضی یکی از مشتری های اسماعیل می گوید:
«میزان خریدش کمتر نشده .چون این مقدار خرید را
دیگر نمی تواند کاهش بدهد .مرتضی که نگهبان یکی
از گاراژهای باربری است می گوید مدت هاست دیگر
گوشت نخریده .درست است که بیش��تر اقالم مغازه
اس��ماعیل افزایش حداکثری تا ۵۰۰تومان داشته ،اما
مرتضی می گوید همین ها را که با هم جمع کنی می بینی
هنوز به وسط برج نرسیده پولت تمام شده است».
مسعود مغازه دار دیگری است که حوالی خیابان
خزانه یا همان خیابان ش��هید محم��د بخارایی بقالی
کوچکی دارد .مس��عود هم بیش��تر فروش��ش را مواد
لبنی عنوان می کند و می گوید« :ماس��ت و موسیر ۱۰۰
گرمی را یک ماه پیش ۴۵۰تا ۵۰۰تومان می فروخته،
اما امروز مشتری باید ۶۰۰تومان برای ان بپردازد و یا
ماس��ت نیمکیلویی را پیش از عید ۷۵۰تومان می داده
که اکن��ون قیمت ان به ۱۰۰۰تومان رس��یده اس��ت.
مس��عود برخالف اس��ماعیل معتقد اس��ت فروشش
تفاوتی نکرده اما س��ودش کمتر شده چون اجناس را
گران تر می خرد ،اما نمی توان��د گران تر از این به مردم
بفروشد .می گوید مدام مجبور است توضیح بدهد چرا
قیمت های مغازه اش باال رفته است ».حتی تن ماهی را
که تاپیش از این ۱۲۰۰تومان می داده دیگر نمی تواند
پیدا کند و اکنون تن ماهی کمتر از ۱۸۰۰تومان در بازار
پیدا نمی شود .وقتی راجع به واکنش مردم از او سوال
می کنم باخنده جواب می دهد «اینجا دروازه غار است.
انتظار داری واکنششان چه باشد؟»
گرانی در قلب کویر
غم نان اگر بگذارد...
رعنا قادریان
5
کوچه های قدیمی یزد را ک��ه در این روزهای
گرم تابستانی زیر پا می گذاریم ،از بازارهای قدیمی
و سنتی با کاسب های قدیمی و دوست داشتنی اش؛
که رد می شویم برای چند لحظه فقط بوی نان است
که هر عابری را وادار به توق��ف می کند .پیرمردی
خس��ته و پرامید در کنار تنوری داغ ،غم نانش را با
ما تقسیم می کند .نان هفته گذشته گران شد و دلیل
ان هم افزایش نرخ خرید تضمینی گندم عنوان شد،
اما نس��بت گرانی گندم تضمینی و نسبت افزایش
نرخ نان به هیچ وجه قابل مقایس��ه نیست .از سوی
دیگر گندم کاران با توجه به گرانی هزینه های تولید
66
همچنان با مش��کل مواجه هس��تند ،این درحالی است
که خرید تضمینی از ۳۹۵تومان به ۴۲۰تومان رس��یده
و این افزایش را به هیچ وجه نمی توان با افزایش نرخ نان
مقایسه کرد .در تاریخ ۱۶خرداد همزمان با مطلع شدن
صاحبان نانوایی ها از گرانی نان به دلیل نامه ای که قبل از
تعطیلی ۱۴و ۱۵خرداد به انها ابالغ ش��ده بود بسیاری
از نانوایی های ش��هر یزد نانوایی ه��ا را تعطیل کردند.
با پیگیری های مکرر معلوم ش��د از ۱۶خرداد ماه ۱۳۹۱
همه نانوایی ها موظف هستند نان را با نرخ جدید عرضه
کنند .به عنوان مثال هر چانه نان تافتون از تاریخ ذکر شده
از وزن ۳ ۰۰گرم ب��ه ۳۱۰گرم افزایش یافته و قیمت ان
نیز از هر عدد ۱۵۰تومان با حدود چهل درصد افزایش با
قیمت هر عدد ۲۰۰تومان عرضه شد .البته به نظر می رسد
مسئوالن ،اطالع رس��انی در این زمینه را نیز به نانوایان
سید ابراهیم بقال دیگری است که می گوید« :بیشتر
مشتری هایش مش��تری های گذری هستند و به همین
دلیل هم فروشش تغییری نکرده اس��ت ».سید ابراهیم
می گوید« :ماس��ت دوکیلویی را که اندکی پیش از این
۳۶۰۰توم��ان می فروخته اکنون باید ب��ه قیمت ۴۰۰۰
تومان بفروشد ».حسین مغازه دار دیگری است که بیشتر
مش��تری هایش را خانواده های ساکن در محل تشکیل
می دهند .او معتقد اس��ت فروش��ش کاهش پیدا کرده
و مردم��ی ک��ه او به انه��ا جنس می فروش��د هرروز
می خواهند بدانند چه چیزی ارزان تر تمام می ش��ود تا
رژیم غذایی خود را براساس ان تغییر بدهند.
حس��ین می گوید« :تنها قیم��ت ماکارانی تغییر
چندانی نداش��ته اس��ت ،اما اجناس دیگر روزبه روز
قیمتشان بیشتر می شود ».فروش حس��ین باال به نظر
می رسد ،اما خودش اصال راضی نیست .چون می گوید
در همین مغازه کوچک باید بتواند غیر از نان ،زن و بچه
خودش ،نان پسرش را هم دربیاورد چون او هم بیکار
است و همین جا کار می کند.
می گوید پسرم هرچه کرده نتوانسته جایی مشغول
به کار بش��ود و بنابراین دس��تش را همین جا بند کردم
و زنش دادم! حسین تفاوت قیمت ها را از پیش از عید
تاکنون این چنین شرح می دهد« :ماست یک کیلویی
پر چرب پیش از عید ۱۴۰۰تومان بوده که حاال همان
ماست را ۲۳۰۰تومان می فروش��یم .یا ماست دبه ای
۲۱۰۰تومان بوده که قیمت ان اکنون به ۵۰۰۰تومان
رسیده است ».حسین می گوید« :قبال مردم سوسیس و
کالباس بیشتر از او می خریده اند ،اما حاال بیشتر خرید
به مواد لبنی به خصوص ش��یر و ماست محدود شده
است ».مریم خانم که برای خرید به مغازه حسین اقا
امده می گوید از ابتدای سال جاری شوهرش هم بیکار
شده و خودش مجبور است خرج خانه را در بیاورد. .او
می گوید که امشب میهمان دارند و برای درست کردن
خوراک بندری امده تا از حسین اقا مقداری سوسیس
و سیب زمینی بخرد .مریم خانم بعد از اینکه کلی از سیر
تا پیاز داستان بیکار شدن ش��وهرش را برایم تعریف
کرد پرس��ید« :حاال اینها که تند تند می نویس��ید فایده
هم دارد؟»
همین یک ماه پیش بود که مهدی غضنفری وزیر
واگذار کرده اند چون هیچ خبری در هیچ رس��انه ای در
رابطه با این موضوع مهم منتشر نشده است و مشتری ها
فقط موقع دست به جیب شدن متوجه می شدند که« :نان
باز هم گران ش��د!» مردم این روز ها در حالی با افزایش
قیمت نان مواجه شده اند که نان همچنان با کیفیت پایین
پخت می شود؛ دیگر حتی صدای وعده افزایش کیفیت
نان نیز به گوش نمی رسد .متاسفانه به رغم تمام تاکیداتی
که بر درست انجام شدن طرح هدفمندی یارانه ها شد،
اما شاهد این واقعیت تلخ هس��تیم که نظارت کافی بر
این طرح در مورد اقالم مصرفی مهمی چون نان وجود
نداشته اس��ت و نان که یکی از اساس��ی ترین کاالهای
مصرفی مردم اس��ت با حذف برخی یارانه های انرژی
با قیمتی باالت��ر و کیفیتی نامطلوب به دس��ت مردم می
رس��د .این درحالی اس��ت که یکی از شعارهای اصلی
اجرای طرح هدفمندی یارانه ها بهب��ود وضعیت نان و
جلوگیری از اس��راف و مصرف بی رویه ان بوده است.
با گران ش��دن نرخ نان هر چند مصرف کنندگان به دلیل
هزینه باال از خرید بیش از اندازه نان خودداری می کنند،
اما به دلیل کیفیت پایین نان همچنان بخش عمده ای از نان
پخت ش��ده روانه نان خشکی ها می ش��ود و همچنان
نان های بی کیفیت تنور «نان خشکی ها» را داغ نگه داشته
مثلث شماره132
است .یک شهروند یزدی که در صف خرید نان ایستاده
در این رابطه می گوید« :به طور متوسط در هر روز چهار
عدد نان خریداری می کنم که از این تعداد عمال یک نان
غیرقابل مصرف و بقیه نیز از کیفیت مطلوبی برخوردار
نیست و هر بار هم که به نانوا مراجعه می کنیم بی کیفیتی
ارد را بهانه نامرغوبی نان می داند ».با افزایش قیمت نان
سنگک که کیفیت بهتری نسبت به س��ایر نان ها داشته
بسیاری از افراد دیگر توان تهیه این نوع نان را ندارند ،زیرا
این نان با قیمتی معادل ۶۰۰تومان به فروش می رس��د.
در یزد لواش از ۱۵۰تومان به ۲۰۰و بربری از ۲۵۰به ۳۰۰
تومان رسیده است .تافتون نان پرمصرف شهر هم از ۲۲۵
تومان به ۳۰۰تومان افزایش قیمت داده و س��نگک ۵۰۰
تومانی هم با 100تومان رشد قیمت به ۶۰۰تومان تغییر
بهادادهاست.افزایشاخیرقیمتنان هایمختلفدرقلب
کویرسومینمرحلهازافزایشقیمت هایقوتغالبمردم
پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه هاست.
نانوای محله مان ،اقا محسن که همیشه سرش شلوغ
است به در و دیوارهای نانوایی کاغذهایی زده است که
نان گران شد .می گوید« :حوصله ندارم برای همه توضیح
بدهم که نان گران شده است ،خودم هم نمی دانم چرا ،فقط
به حرف هایش��ان گوش می دهم .اخر راست می گویند
جــامـعـه
صنعت ،مع��دن و تجارت گفت��ه بود« :م��ردم تا پایان
اردیبهشت ماه شاهد ارزانی مواد غذایی خواهند بود».
او که در حاشیه مراسم افتتاح کارخانه گندم دشت
مش��هد با خبرنگاران صحبت می کرد وعده داده بود:
«با تمهیدات اتخاذ شده مردم به تدریج شاهد کاهش
قیمت ها خواهند بود ».وزیر صنعت ،معدن و تجارت
در ادامه به افزایش قیمت شیر هم اشاره کرده و گفته بود:
«این موضوع با کاهش قیمت شیر در برخی از استان ها
اغاز شده و با توزیع ۵۰هزارتن برنج دو هزار تومانی
ادامه می یابد».
غضنفری در همین مراسم از اختصاص ۱۰هزار
میلیارد تومان از محل درامدهای هدفمندی یارانه ها
به بخش تولید ،کش��اورزی ،بهداش��ت و درمان نیز
خبر داده بود؛ خبری که اکنون با مش��اهده میدانی از
وضعیت معیشت مردم می توان در عملی شدن ان پس
از یک ماه تردید جدی کرد.
ناگفته نمان��د که پس از اظه��ارات یک ماه پیش
غضنفری ،معاون وزیر در اظهاراتی امیدبس��تن ها به
اظهارات وزیر را تلویحا مردود دانس��ته و در پاسخ به
این سوال که ایا وعده مهدی غضنفری ،وزیر صنعت
برای کاهش قیمت ها در پایان اردیبهش��ت ماه محقق
شده است یا خیر،گفته بود« :اقای وزیر نگفته بودند که
تا پایان اردیبهشت ماه همه کاال ها ارزان می شود ،بلکه
ایشان در اوایل اردیبهش��ت ماه اعالم کردند تا یک ماه
دیگر قیمت برخ��ی از کاالهای اساس��ی را مدیریت
می کنیم تا افزایش قیمت غیر منطقی نداشته باشند».
به هر حالانچهمیانوعده هایتحققناپذیرمسئوالن
همچنان ثابت و پابرجاس��ت ،امیدهای مردمی اس��ت
که چ��اره ای ج��ز تحم��ل برخ��ی س��وء مدیریت ها
و نابسامانی ها و سودجویی ها ندارند.
اف��رادی مث��ل مریم خانم ک��ه مجبور اس��ت از
میهمانانش با خوراک سوس��یس بندری پذیرایی کند
یا اسماعیل که حتی توان خرید یک دستگاه کولر ابی
برای مغازه محقر بقالی خود را نیز ندارد.
خالصه انکه اگر پذیرفته ایم وعده های مسئوالن
هنوز به نتیجه نرسیده ،باید این واقعیت تلخ را نیز قبول
کنیم که امروز دیگر کمبودهای معیشتی مردم به شدت
واقعی و تکان دهنده استg .
همین هفته پیش این نان های تافتون 225تومان بود ولی
االن 300تومان است .بیشتر مش��تری های دائمی مان،
کمتر از قبل نان می خرند ،ولی مجبورند .دوباره ش��ب
می ایند تا نان بخرند ».خانم همسایه،که معلمی بازنشسته
است می گوید« :نان هم لوکس شده است ،خب سخت
اس��ت ببینی بچه های کوچکی را که س��همیه نانشان از
قبل کمتر شده اس��ت ،بچه هایم گناه دارند ».اقای دکتر
محله مان که معموال نمی خندد در می��ان حرف های ما
گفت« :نان های س��نتی یزد خیلی خوشمزه است ،عطر
خاصی دارد .نمی شود از کنارشان رد شوی و هوس نان
نکنی .خب این ظلم اس��ت در این گرانی .نان که قوت
غالب سفره است باید همیشه و همه جا در دسترس همه
باشد ».به سمت خانه که می امدم ،نان سنگکی ان سمت
خیابان را دیدم که خلوت بود .ازش که پرس��یدم ،گفت:
«نان سنگک شده اس��ت 600تومان .خب معلوم است
که فروشمان کم می ش��ود .یک نان و دو نان که کفایت
خانواده را نمی دهد ما هم توقعی نداریم ».مرد در صف
گفت« :نان ها نازک تر شده اند و کم حجم تر .انگار به میزان
قیمتش ،کیفیت ندارند ».دیگر هر لقمه نانی که می خورم
به همه ادم های دوروبرم فکر می کنم و به مسئوالن عزیز
که ایا انها وقتی نان می خورند به ما فکر می کنند؟ در کنار
این واقعیت نباید از نظر دور داش��ت ک��ه عدم رعایت
اصول پخت نیز به یکی از مهم ترین دالیل بی کیفیتی نان
تبدیل شده است .مردم توقع دارند با افزایش بهای نان،
نان باکیفیت تری تحویل بگیرند ،اما در اکثر نانوایی ها به
اصطالح نمی گذارند حتی خمیر نان اماده طبخ شود و با
جوش شیرین نان را به مردم تحویل می دهند و در بسیاری
موارد حت��ی زحمت این کار را هم ب��ه خود نمی دهند.
توجه به این نکته که از اهمیت زیادی برخوردار است،
نباید از چشم مسئوالن ذی ربط دور بماند .اگرچه اقشار
مختلف جامعه در عادات مصرفی و سبک زندگی خود
تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند که این خود نشانه
وجود تضاد و ش��کاف طبقاتی عمیق در جامعه است؛
اما نباید از نظر دور داشت که به رغم تمام این تفاوت ها
نان کاالیی است که مورد نیاز تمام طبقات است و تمام
طبقات این کاالی مصرفی را به صورت روزانه خریداری
می کنند .ناهماهنگی بین قوانین مجلس و نحوه اجرای
قانون از سوی دولت پیامدی جز افزایش فشار ها بر اقشار
پایین دست جامعه نخواهد داش��ت .وارد کردن چنین
ش��وک هایی به جامعه ان هم بدون اطالع رسانی قبلی
می تواند تبع��ات جبران ناپذیری برای جامعه داش��ته
باشدg .
67
ایا پایان گرانی ،ارزانی است؟
6
گزارشی از وضعیت معاش مردم طبقه متوسط شهر تهران
جــامـعـه
از گذش��ته های خیلی دور تا به امروز رسمی در
صنعت روزنامه نگاری مرس��وم بوده ک��ه قبل از انکه
به سراغ اصل مطلب بروی باید کمی قصه پردازی کنی تا
خواننده سر ذوق بیاید و به خواندن مطلبت دل بدهد.
خواس��تم همان
امروز هم برای نوش��تن این گزارش
سنت حسنه گذش��ته را اجرا کنم ،اما وقتی پای گرانی
به میان می اید تمام مردم س��رذوق خواندن و گفتن و
شنیدن دارند ،دیگر نیازی به نوشتن لید و این حرف ها
نیس��ت .در این گزارش قرار نیس��ت مسئولی سخن
بگویدیا کار شناس خبره و کارامدی ریشه های گرانی
را مورد بررسی قرار دهد .این بار این مردم هستند که
سخن می گویند .به میان مردم امدم؛ در بطن جامعه ،با
انها در سوپرمارکت های شهر هم قدم شدم ،قیمت ها
را زیر و رو کردم .بعضی وقت ها هم از سر اجبار چند
خرید کوچک هم انج��ام دادم تا بتوان��م از زیر زبان
فروشنده حرف بیرون بکش��م و نتیجه چند ساعت با
مردم بودن همانی است که ش��ما در حال حاضر ان را
مرور می کنید.
مثلث شماره132
اینجا شهرک اکباتان است
شهرک اکباتان را همه انهایی که در تهران زندگی
می کنند ،می شناسند .ساختمان های بلند سیمانی با ان
پنجره های عریض از خصوصیات ب��ارز این مجتمع
پرجمعیت تهران اس��ت .مغازه های��ش به خصوص
سوپرمارکت ها تعطیلی در کارشان نیست ،هر ساعتی
از شبانه روز که بروی چراغ مغازه روشن و دخلشان
در حال حساب و کتاب است .یکی از این مغازه های
سوپرمارکت می شود طعمه گزارش این هفته...
اگر ماهی ۶۰۰هزار تومان می گرفتند معنی گرانی
را می فهمیدند
داخل مغازه می ش��وم .مرد فروش��نده با ماشین
حسابش داشت خریدهای مشتری را حساب و کتاب
می کرد و درون پالستیک می گذاشت؛ «دو قالب پنیر
68
داشتید؟ یکی قیمت قبل که می شه ۲۱۰۰تومان یکی
هم خرید جدیدم��ون که می ش��ه ۲۴۰۰تومان ».مرد
خریدار نگاهی به تاریخ تولید پنیر ها انداخت و گفت:
«فقط یک روز با هم فرق داره!»
فروش��نده نگاهی به مش��تری انداخت و گفت:
«اینجا ایران اس��ت! قیمت با دالر باال و پایین می شه!
قابلی نداره حساب شما می شه ۷۳ :هزار و ۲۵۰تومان».
مرد خریدار ب��ا نارضایتی تمام همین طورکه داش��ت
زیر لب غرم��ی زد از در مغازه بی��رون امد .به طرفش
رفتم وگفتم« :ببخش��ید اقا من خبرنگارم چند لحظه
وقت دارید؟» مرد گف��ت« :بله ،اما لطف��ا اول کارت
خبرنگاریت��ان را ببین��م ».کارت را که نش��انش دادم
خیالش راحت شد.
گزارش ما درباره قیمت اجناس و گرانی است.شما هر چند وقت یکبار خرید کلی انجام می دهید؟
تقریبا هر دو هفته ای یکبار. قیمت ها توی این دو هفته چقدر تغییر کرده است؟ خیلی .اصال حساب کار از دستم در رفته است.تخم مرغ می خریدم دانه ای ۱۵۰تومان امروز خریدم
۱۷۵تومان .نوش��ابه قیمتش ۱۱۰۰توم��ان بود امروز
خریدم ۱۴۰۰تومان .روغن هفته گذشته خریدم ۲۳۰۰
تومان امروز شده بود ۳۰۰۰تومان .دو بسته پنیر خریدم
با یک مارک می گوید :یکی می شه ۲۱۰۰تومان ،اون
یکی می شه ۲۴۰۰؛ می گم چرا :می گوید اون خرید قبل
این خرید جدید نگاه به تاریخش می کنم .یکی از انها
سیزدهم تولید شده اون یکی چهاردم.
درامد ماهیانه شما چقدر است؟ من بازنشسته هس��تم .ماهی ۶۰۰هزار تومان ازتامین اجتماعی حقوق می گیرم .در حدود۱۰۰هزار تومان
پول شارژ می دهم و یک دختر دانشجو هم دارم .پسرم هم
ازدواج کرده و عروس و نوه دارم .شما حساب و کتاب کن
که من با این حقوق این قیمت های بی حساب و کتاب چه
جوری باید امورات زندگی را بگذرانم.
-پخش می کنید دیگه؟
چاپ می کنیم .برای هفته نامه می نویسم. چاپ می کنید! کسی هم می خواند؟ امیدواریم که بخوانند. نه ،دخترم نمی خوانند چ��ون ماهی ۶۰۰هزارتومان حقوق نمی گیرند که معنای گرانی را بفهمند.
حقوق من به ریال است نه به دالر
مرد از من جدا می شود .پیش خودم داشتم حساب
و کتاب می کردم که با حق��وق ماهی ۶۰۰هزار تومان
چرخ زندگی چگونه می چرخد .رشته افکارم با صدایی
از هم پاره ش��د .تمام خریدهای زن وسط سنگفرش
محوطه ولو شده بود .به کمکش رفتم.
شما زحمت نکشید ،خودم جمع می کنم .پالستیک خرید زن طاقت این همه بار را نداشت.
سر بحث را با او باز کردم.
خانم اینقدر جنس گران ش��ده ک��ه باید وقتیخرید می کنیم حسابی حواسمان جمع باشد.
به خدا امش��ب میهم��ان دارم .همین چند قلمحدود ۳۰هزار تومان شده .گوشت و روغنش هم توی
خانه است .قیمت ها لحظه ای شده .من نمی دونم قیمت
ماس��ت چه ربطی به دالر داره .یکی نیس��ت بگه من
به دالر حقوق می گیرم که باید چوب دالر رو بخورم.
شندرغاز می گریم به وسط ماه نرسیده تموم شده .پول
قسط و کرایه خانه.
ش��ارژ اکباتان هم ک��ه مصیبته .به خدا خس��ته
ش��دم خانوم .عصبی می ش��م .سر بچه و ش��وهر داد
می زنم .گوش هیچ کسی هم بدهکار نیست؟ یک شام
برای چندتا میهمان نزدیک به ۴۰ه��زار تومان برات
اب می خوره .خرج های دیگه هم جای خودش .انقدر
جنس گران ش��ده که دیگر روی رفتن خانه همدیگر
رو نداریم.
زن انقدر دلش پر بود که امان حرف زدن به من را
نمی داد .قرار هم نبود من حرف بزنم .تند تند وسایل
را درون کیس��ه جای داد .یک جمله دستت درد نکند
خیلی زحمت کشیدی پایان مکالمه بود و با سرعت از
کنارم عبور کرد.
7
تاریخچه پخت نان به ۳۰هزارسال پیش باز می گردد .باستان شناسان دو تکه عجیب ماسه سنگ را پیدا کردند
که به نظر می رسید سنگ اسیاب است .با بررسی محیط اطراف این سنگ ها نشاسته هایی کشف شد که در ال به الی
حفره های دو سنگ اسیاب باقی مانده بود .انها تردید نداشتند که این اولین ارد تاریخ است .از ان زمان تا به امروز
صنعت پخت نان ،کیفیت ،ذائقه های مصرف کنندگان و قیمت خرید نان دس��تخوش تغییرات جدی شد .تغییر
از همان خبرهایی است که این روز ها همراه با افزایش نرخ سایر اقالم مصرفی به گوش
قیمت و کیفیت نان یکی
می رسد .افزایش ۳۰درصدی قیمت نان در هفته جاری در برخی نقاط کشور ،باعث اعتراض نمایندگان مجلس
تو گو با هفته نامه مثلث به سواالت مطرح
شورای اسالمی و مردم شد .حسین نظری ،رئیس اتحادیه نانوایان در گف
شده پاسخ می دهد .پای صحبت او نشستیم و از حال و هوای نانوایان و تنور داغ انها پرسیدیم.
جناب نظری! شما چند سالی است که به عنوان
رئیس اتحادیه نانوایان مشغول به فعالیت هستید،
اگر بخواهید به مسائل و مشکالت نانوایی های
ازاد پز اشاره ای داشته باشید چه مواردی را قابل
ذکر می دانید؟
عامه همان
lرضایت از شغل خبازان یا به قول
نانوا به خیلی عوامل بستگی دارد .رضایت زمانی حاصل
می شودکهبسیاریازنکاتمهمقبلازپخترعایتشود.
همانطورکهمردمممکناستازکیفیتنانناراضیباشند،
یک نانوا نیز مشکالت کاری خاص خودش را دارد .موارد
زیادی برای نارضایتی پزندگان نان وجود دارد .عدم متراژ
مناسب برای نانوایی ،مش��کالت بهداشتی ،احداث در
مناطقی که نیاز به نانوایی ازادپز نیست ،عدم راه اندازی در
مناطق واجد شرایط (به دلیل باال بودن قیمت سرقفلی) از
جمله مسائل و مشکالت نانوایی های ازادپز است.
اتحادیه نانوایان چه نقشی درنظارت براین اماکن
و فعالیت های واحدهای ازاد پز دارد؟
lاین اتحادیه با تجاربی ک��ه دارد می تواند پس
از احراز شرایط ،دستورالعمل های قانونی و مقررات و
با بررس��ی صالحیت متقاضی از جهات قانونی ،پروانه
کس��ب نانوایی ازاد پز را صادر کند .مدت زمانی است
که واگذاری امور نانوایان ازادپز به اتحادیه صنف قناد و
شیرینی فروش گذاشته شده است .پیشنهادی که می شود
برای بهبود این وضعیت مطرح کرد این است که با بررسی
ش��رایط واحدهای نانوایی که از ارد یارانه ای اس��تفاده
می کنند ،این واحد ها تبدیل به واحدهای ازادپز شوند.
ی نانوایی سنتی پز
تاکنون نیز تعدادی از واحدهای قدیم
داوطلبانه واحدهای خود را به ازادپزی تبدیل کرده اند ،اما
هنوز هستند افرادی که سنتی کار می کنند.
مش��کلی که در حال حاضر وج��ود دارد ظاهر
برخی از نانوایی هاست .بسیاری ازانها قدیمی
و نامناس��ب است و بسیاری ش��رایط بهداشتی
در انها رعایت نمی شود .برای حل این مسائل شما
چه پیشنهادی می دهید؟
lمن با این گفته ش��ما کامال موافق هستم .برای
اینکه بخواهیم این مش��کل را برطرف کنیم نیاز به یک
بهسازی اساسی داریم .ما به این اصل معتقدیم که بهسازی
واحدهای نانوایی در ارتقای کیفیت نان بسیار موثر است
و موجب افزایش سالمت نان تولیدی خواهد شد .بهبود و
ارتقای تجهیزات نانوایی ها ،مصرف انرژی در این واحد ها
به میزان قابل مالحظه ای کاهش خواهد یافت .هر واحد
برای انکه تغییراتی در ظاهر خود بدهد نیاز به ۳۰میلیون
تومان اعتبار دارد .این رقم یک میانگین است .دولت نیز
به منظور بهبود کیفیت نان در کشور ،یک ردیف اعتباری
۳۰میلیارد تومانی به منظور تجهیز ،بهسازی و بازسازی
نانوایی هادرنظرگرفتهاست،صاحبانواحدهایپختنان
می توانند با مراجعه به شرکت های غله از این خط اعتباری
استفادهکنند.
سال گذش��ته طرحی با عنوان عرضه ارد کیفی
درکشور اجرا شد ،این طرح تا چه اندازه موفق و
رضایت بخش بود؟
lطرح عرضه ارد کیفی که سال گذشته به مدت
سه ماه در یکی از مناطق تهران اجرا شد ،یکی از عوامل
تاثیرگذاربرعرضهنانکیفیبود.تحقیقاتصورتگرفته
روی این طرح نشان داد که در حدود ۹۰درصد مردم از
اجرای ان راض��ی بودند .اگر چه ای��ن طرح به صورت
موقت اجرا ش��د ،اما ثابت کرد که اگر ارد کیفی به نانوا
تحویل داده شود ،نان نیز با کیفیت می شود.
مردم بار دیگر با قیمت های مختلف نان روبه رو
شده اند ،یعنی به نوعی قیمت نان بار دیگرافزایش
پیدا کرده و ما با یک افزایش ۳۰درصد روبه رو
هستیم ،این افزایش قیمت به چه دلیل بوده است؟
lارائهخدماترسانیمطلوبوباکیفیتنیازمند
پرداختهزینهاست.زمانیکهمامی خواهیمنانباکیفیت
و مطلوب به دست مشتری بدهیم باید شرایط ان را فراهم
کنیم .پخت نان با کیفیت الزمه اش وجود یک کارگر ماهر
هنگام پخت نان است .زمانی که شرایط مالی یک نانوایی
فراهم می شود ارائه خدمات ان به مشتری نیز بهتر خواهد
ش��د .قیمت های جدید می تواند نگرانی نانوایان را در
اس��تخدام کارگر ماهر برطرف ک��رده و منجر به افزایش
کیفیت انواع نان ش��ود .در نرخ جدید نان بربری ،برای
هر قرص نان ۶۰تومان ارد مصرف می ش��ود ،و با توجه
به هزینه های دستمزد و میزان افزایش قیمت نانوا چندان
سودی نمی کند .سالیانه به حقوق کارگرانی که در صنعت
نانوایی فعالیت می کنند اضافه می شود از سویی دیگر ما با
افزایش مالیات نیز روبه رو هستیم ،با توجه به این وضعیت
باید بگویم که افزایش اخیر قیمت ها چندان به نفع نانوایان
نیست واگرنرخ جدید اعالم نمی شد بی شک صاحبان
نانوا متضرر می شدند.
به عنوان پرس��ش اخر با ای��ن افزایش قیمت ما
با کیفیت پایین روبه رو نخواهیم بود و به طور کلی
روی نرخ های جدید نظارتی وجود دارد؟
lیکی از شروطی که برای افزایش قیمت در نظر
گرفته شده است باال بردن سطحی کیفی نان است .یعنی
نانوای��ان زمانی می توانن��د نان خود را ب��ا قیمت جدید
بفروش��ند که تغییراتی در پخت خود ایجاد کنند .هیچ
نانوایی حق عدول از دس��تورالعمل های افزایش قیمت
نان را ندارد ،البته در حال حاضر نیز هیچ شکایتی مبنی بر
اینکه نانوایان از دستورات س��رپیچی کرده اند گزارش
نشده است ،اما به هرحال در صورت هرگونه تخلف با انها
برخوردقانونیخواهدشد.بازرساناتحادیهدرهماهنگی
تنگاتنگ با بازرسان وزارت صنعت ،معدن و تجارت بر
نرخ ها و کیفیت نان های عرضه ش��ده از سوی نانوایان
نظارت می کنندg.
جــامـعـه
بانک مرکزی هم قبول دارد که گرانی است
از مغازه بیرون می ایم .یاد گ��زارش بانک مرکزی
افت��ادم .ماه گذش��ته بود ک��ه جدید ترین امار ت��ورم را
ارائه داد .بانک مرکزی در جدید ترین گ��زارش خود از
وضعیت متوس��ط قیمت خرده فروش��ی برخی از مواد
خوراکی در ته��ران در هفته منتهی به ۲۹اردیبش��هت
ماه س��ال جاری خبر داد؛ از افزایش 48درصدی قیمت
لبنیات در این هفته نسبت به هفته مشابه سال قبل .قیمت
ماست پاستوریزه ۳۸درصد ،ماست غیرپاستوریزه ۳6
درصد ،پنیرپاس��توریزه 57درصد و پنیرغیرپاستوریزه
58درصد ،کره پاس��توریزه 20درصد و شیر استریلیزه
۶۰درصد افزایش نش��ان می دهد .س��بزی های تازه در
هفته مورد بررس��ی نس��بت به مدت مش��ابه سال قبل
با افزایش صددرصد همراه بود .گوشت قرمز رشد قیمتی
42درص��دی و 50درصدی افزایش قیمت گوش��ت
مرغ را از ان خود ک��رده بود .قیمت قند و ش��کر نیز
در همین مدت با افزایش 20درصدی ،نرخ روغن نباتی
ب��ا افزایش 25درص��دی و چای خارجی ب��ا افزایش
40درصدی همراه بود .محاسبات انجام شده از سوی
بانک مرکزی در اردیبهشت ماه صورت گرفته و هنوز
ی خرداد ماه به دست مردم نرسیده است.
رقم های نجوم
باید کمی صبوری به خرج بدهیم تا ببینیم باالخره پایان
شب تورم ،ارزانی خواهد شد؟ g
اگرنانگراننمی شد،نانواهاضررمی کردند
مثلث شماره132
گران می خریم ،گران می فروشیم
گران��ی اق�لام خوراک��ی ب��رای هی��چ کس��ی
اعصاب درست و حس��ابی نگذاشته اس��ت .از کنار
هر س��وپرمارکت که رد می ش��وم مردم درباره گرانی
می گویند .چش��مم ب��ه تابلوی س��وپرگل افت��اد .از
س��وپرهای قدیمی اکباتان بود .وارد مغازه که ش��دم
خودم را معرفی کردم و چند خرید کوچک انجام دادم
تا بتوانم سر بحث را با فروشنده باز کنم.
خریدم را روی پیشخوان مغازه گذاشتم.
چقدر تقدیم کنم؟ قابل شما رو نداره .اوضاع احوال مملکت خوبهخانوم خبرنگار؟
االن ک��ه همه چیز ب��ه نفع شماس��ت .قیمتاجناستون به روز شده!
از داخل کش��وی کنار میزش یک بس��ته فاکتور
دراورد.
چون خبرنگاری نشونت می دم که فکر نکنیمن گرون فروش��م .ماه قبل تخم مرغ می خریدم ۱۱۰
تومان ،فروش��م ۱۵۰تومان بود .این ماه ۱۴۰خریدم
مجبورم ۱۷۵تومان بفروشم .نوشابه می خریدم ۹۰۰
تومان .این ماه جنس برام اومده ۱۰۰۰تومان .لپه ۲۹۰۰
تومان فاکتور می ش��د؛ این ماه جن��س تحویل گرفتم
۳۳۰۰تومان .دوغ می خریدیم ۵۷۰تومان همین امروز
بار برای من اومده ۷۰۰توم��ان ،روغن ۲۲۰۰تومانی
را االن مجبور هستم به قیمت ۲۸۰۰تومان بخرم .مواد
شوینده هم ماه گذشته در حدود قیمت لبنیات باال رفته.
اعتراض کردیم .گفتند« :قیمت علوفه باال رفته ».حاال
شما خودت حساب کن .همه هم از چشم ما می بینند.
مردم هم بی تقصیر هس��تند .دخل و خرجشانبا هم نمی خواند .یک حقوق ثابت دارند که باید تمام
ماه را با اون سر کنند.
ما هم بی تقصیریم به موال .من حاضرم قیمت هاپایین بیاید .به نفع من هم هس��ت .اما برای ما هم نرخ
تعیین می کنند.
رئیس اتحادیه نانوایان:
69
فرهنگ
هفتی دیگر
فرهنگ
مثلث شماره 132
بازگشت «هفت»
کپی رایت یک برنامه تلویزیونی متعلق به کیست ؟
شاهین فتحیان
حاش��یه و جنجال بخش��ی از متن سینماست و
س��ینما بدون حواش��ی هیچ وقت کامل نخواهد بود.
از این رو هر انچه به س��ینما مربوط اس��ت معموال با
حاشیه و جنجال همراه است .کافی است به اتفاق های
چند ماه اخیر در ارتباط با حوزه سینما نگاهی بیندازیم:
ماجراه��ای مربوط به جش��ن ها و لغو خانه س��ینما،
اکران دو فیلم گش��ت ارش��اد و زندگ��ی خصوصی،
برخورد گشت ارشاد با مراسم مربوط به جشنواره های
سینمایی و ایضا برخورد با یک هنرپیشه زن تلویزیون
و سینما ،اکران نشدن فیلم هایی از ابراهیم حاتمی کیا،
کمال تبریزی ،کیانوش عی��اری و ،...ماجرای ترکیب
فیلم ها در اکران نوروزی ،درگیری های اصناف و البته
ماجرای مربوط به قس��مت هایی از برنامه تلویزیونی
هفت و درنهایت تعلیق و تغیی ر ترکیب سازندگانش.
این ها تنها بخشی از برجس��ته ترین حاشیه های
سینماست وگرنه در هر قسمت از برنامه هفت و نیز
هر صفحه از نشریه های مربوط و حجم قابل توجهی
از فضای مجازی پر است از انچه به افراد مشهور این
حوزه و گفتار و رفتارهایشان مربوط است .به هر حال
برنامه تلویزیونی هفت که البت��ه اولین برنامه نبود که
به حوزه س��ینما می پرداخت و در س��ال های گذشته
کم نداش��ته ایم برنامه هایی که در این حوزه مشغول
بوده اند ،اما با توجه به تجربه موفق برنامه ورزشی نود
70
و نیز نوعی رویکرد ژورنالیس��تی اش به همان نسبت
به موفقیت نسبی دس��ت یافته بود با حاشیه هایی هم
همراه بود؛ حاشیه مربوط به فریماه فرجامی ،اعتراض
به اظهارات رضا میرکریمی توسط جهانگیر الماسی و
علی معلم ،واکنش ها به سخنان فریبرز عرب نیا ،به کار
رفتن واژه های خاص و غیرمتعارفی در نقد فیلم جرم
مسعود کیمیایی ،گفت وگوهای چالشی و بعضا جدلی
فریدون جیرانی با برخی مدیران و چهره های سینمایی
و نیز کلنجارهای کارگردانان با منتقد برنامه ،مس��عود
فراستی ،ازجمله حاش��یه های این برنامه تلویزیونی
بودند که البته در هم��ان زمان و دس��ت کم تا قبل از
اغاز سال 91بس��یاری از اهالی س��ینما بر این اعتقاد
بودند که کارگردان – تهیه کننده – مجری ان مشی ای
محافظه کارانه را برای بقای برنامه اش در پیش گرفته
است.شاید حاش��یه های هفت برخالف مشابهش در
حوزه فوتبال زمانی از خط قرمزهای تلویزیون عبور
کرد که در س��ال جدید برخی مصاحبه ها و گفته های
جیران��ی در مقاب��ل اف��رادی چون حجت االس�لام
حمید رس��ایی و مس��عود ده نمک��ی ،ب��ه اعتراض
برخی چهره های ارزش��ی عرصه فرهنگ منجر شد
و درنهایت به س��رعت به توقف تولی��د و پخش این
برنامه در استانه بازی های فوتبال جام ملت های اروپا
و به بهانه ان منجر شد .از همان زمان هم مسائلی چون
بودن یا نبودن جیرانی در هفت یا اینکه چه کسانی اجرا
یا تهیه کنندگی این برنامه را برعهده خواهند گرفت،
محل چالش بود و به انتش��ار اخباری در رس��انه ها،
به ویژه س��ایت های اینترنتی در این زمینه منجر شد.
در ان زمان پس از اعالم تعلیق یک ماهه این برنامه از
کسانی چون محمود گبرلو و محمد خزاعی برای اجرا
و تهیه کنندگی این برنامه یاد می شد که خود مصاحبه ها
و گزارش های متعددی را در فضای رسانه ای سینما
در پی داشت.به هر حال اکنون ان زمان به پایان رسیده
و همگان منتظرند تا دور جدید و روند جایگزین این
برنامه تلویزیونی را ببینند و نیز شاهد باشند که ایا در
اس��تراتژی جدید این برنامه با شکست نسبی مواجه
خواهد ش��د یا خیر؟ هنوز زمان برای چنین ارزیابی
مساعد نشده ،این برنامه هنوز روی انتن نرفته ،بازهم
زمینه ساز حاش��یه هایی ش��د .درحالی که شبکه سه
س��یما اعالم کرد با نزدیک ش��دن به پایان مسابقات
جام ملت های اروپا ،برنامه هفت از جمعه نهم تیرماه
با رویکردی متفاوت و البته با هم��ان دکور از همین
شبکه پخش خواهد شد ،تیم سازنده هفت در نامه ای
به علی دارابی ،معاون سینما خواستند که از عنوان و
لوگوی برنامه انها برای برنام ه جدید استفاده نشود.
حاشیه به لوگو رسید
تیم قبلی س��ازنده برنامه هف��ت در این نامه،
خطاب به دکت��ر عل��ی دارابی اورده بود« :ش��ش
در تلویزیون ایران برخی
چهره های مطرح که برندهای
خاصی را در برنامه سازی
داشته اند ،از برنامه هایی که
با طرح و ایده انها راه اندازی
شده ،کنار گذاشته می شوند.
برنامه هایی مثل «هفت» و «ماه
عسل» در هفته های اخیر شاهد
تغییر مجری بوده اند و جیرانی
و علیخانی از اجرای برنامه ای
که خودشان ان را تاسیس
کرده اند ،کنار گذاشته شده اند
فرهنگ
مجری هایی که برند و برشته می شوند
«نود»« ،هفت»« ،پارک ملت»« ،ماه عسل»« ،شب،
مثلث و عبور شیش��ه ای»« ،مس��ابقه هفته» و بسیاری
دیگر از برنامه های تلویزیونی ب��ا نام مجریان انها که
غالبا تهیه کننده برنامه نیز هس��تند ،شناخته می شوند
و این امر به حدی می رس��د که گاه خ��ود انها نیز از
برنامه ای که به اجرای ان می پردازند ،به عنوان «برنامه
من» یاد می کنند .با این حال تلویزیون گاه بدون توجه
به جایگاهی که مجریان این برنامه ها در بین مخاطبان
حاشیه ای به نام تهیه کننده
اما از حاشیه های متعدد برنامه هفت که مخاطب
را به این نتیجه می رس��اند که انگار ه��ر چیزی که به
هفت یا س��ینما مربوط باش��د به این سرنوشت مبتال
می شود ،یکی هم این بود که با رفتن جیرانی چه کسی
به جای او تهیه کننده هفت می ش��ود .گزینه اصلی که
در ابتدا مطرح ش��د ،محمد خزاعی بود که قبال فیلم
س��ینمایی تهیه و در جش��نواره دبیری کرده است .او
در ابتدا از این موضوع ابراز بی اطالعی کرد ،اما طبق
اطالعات خبرنگار مثلث ،بعدتر جلسه هایی برای این
منظور ترتیب یافته بود که خواس��ته هایی از جانب او
مطرح می شود که ازسوی مدیران سینما مورد موافقت
ق��رار نگرفته و طبع��ا موضوع منتفی می ش��ود .گویا
خواسته و شرایط او این بوده که استودیوی برنامه به
بیرون انتقال یابد ،بودجه مال��ی ان افزایش یابد و در
زمان برگزاری جشنواره هایی که خزاعی دبیری انها را
برعهده دارد ،بتواند به کارهایش برسد.
پس از او از حس��ین ربانی به عن��وان اصلی ترین
گزین ه برای تهیه کنندگی برنامه هفت یاد می شد .او اما در
گفت وگو با رسانه ها قطعی شدن حضور خود را در این
سمت تایید نکرد و گفت« :از زمانی که این پیشنهاد به من
داده شده است ،اتفاق جدیدی نیفتاده است .درواقع مساله
جواب دادن ما نیست ،بلکه خواست شبکه است و شبکه
باید این تصمیم را نهایی کند ».اما درنهایت قرار شد این
برنامه که به تحلیل و بررسی اخبار و رویدادهای سینمایی
ایران می پردازد ،با اجرای محمود گبرلو و تهیه کنندگی
علی قانع ،هر جمعه از ساعت 23روی انتن شبکه سه
برود تا ببینیم حاش��یه های بعدی یا کیفیت ان در اینده
چگونه خواهد بودg.
موضع مدیر سیما
در همی��ن روزها ع��زت اهلل ضرغام��ی در یک
مصاحبه تفصیلی با مثلث که در ان به خیلی از مسائل
تلویزیون از مباحث سیاسی تا موارد فرهنگی پاسخ
گفت ،به موضوع برنامه هفت ه��م پرداخت .رئیس
سازمان صداوسیما معتقد اس��ت ،برنامه هفت در دو
س��الی که تولید ش��د واقعا کارهای ارزشمندی ارائه
کرد .ضمن اینک��ه انتقاداتی هم می توان��د مثل همه
برنامه ها به ان وارد باشد .او بحث را به اینجا کشاند
که س��ریالی را جیرانی تعهد کرده و اماده است برای
کلید زدنش .ضمن انک��ه خوش��بختانه کار قبلی او
یعنی س��ریال «مرگ تدریجی یک روی��ا» از کارهای
ماندگار صداوسیماست با موضوع روشنگری راجع
به روش��نفکران وابس��ته و غرب زده که انشاءاهلل در
کار بعدی ،یعنی «فص��ل بی پروایی» راجع به منافقان
کار خوبی انجام خواهد داد ک��ه االن اخرین مرحله
بازنویسی اش انجام می شود.
درواقع ضرغام��ی این بحث را مط��رح کرد که
جیرانی قرار بوده برود و ان کار را شروع کند ،او هم
در مقام رئیس س��ازمان معتقد نبوده به خاطر فوتبال
هفت تعطیل شود ،منتها تشخیص دوستان این بوده تا
تیم جدید هماهنگ بشوند و سوژه هایشان را انتخاب
و ش��رایط جدیدی برای اجرا فراهم کنند ،یک مدت
وقت الزم دارند .پ��س این فوتبال هم فرصتی ش��د
برای این کار.
مثلث شماره 132
هفته از وداع تیم س��ازنده «هف��ت» می گذرد و در
جمعه ای ک��ه دیگر «هف��ت» نیس��ت از جنابعالی
خواهش��ی کوچک داری��م و با توجه ب��ه حرفه ای
بودن جنابعال��ی در عرص��ه مدیری��ت امیدواریم
ان را بپذیرید.همانط��ور ک��ه در جری��ان هس��تید
«هف��ت» از ش��روع ت��ا پای��ان در این دو س��ال و
اندی با هدای��ت و حمای��ت مدی��ران و زحمات
جمع��ی کوچ��ک و جوان ش��کل گرف��ت و حال
که ای��ن گ��روه کن��ار رفت��ه و تیم��ی ت��ازه نفس
جایگزین ش��ده تا برنام��ه ای س��ینمایی با حال و
هوا و محتوایی متفاوت روی انتن بفرس��تند شاید
دور از انصاف و اصول حرفه ای باش��د که دوستان
با همان نام و لوگو به عنوان س��ری جدید «هفت»
برنامه خود را راه��ی انتن کنند و حق��وق معنوی
گروه قبلی نادیده گرفته شود.بنابراین از جنابعالی
به عنوان مدی��ری با تدبیر خواهش��مندیم تا به پاس
زحمات جمع کوچک «هفت» بگذارید ،این جمع
زحمتش��ان با همین نام در تاری��خ تلویزیون ثبت
ش��ده و گروه جدید نی��ز برنامه ای ب��ا نامی جدید
راهی انتن کنند».
انها البت��ه در پایان نامه پیش��اپیش ب��رای برنامه
جدید سینمایی ش��بکه سه س��یما موفقیت ارزو کرده
بودند .در پی این نامه ،فریدون جیرانی در گفت وگوی
کوتاهی با خبرنگار مثلث تنها به گفتن این نکته بسنده
کرد ک��ه جوان هایی که در س��اخت برنام��ه «هفت»
دخیل بودند و اس��م «هف��ت» هم پیش��نهاد خود انها
بود ،این نامه را نوشته اند .بعدتر هم که محمود گبرلو
به عنوان مجری و متصدی جدید این برنامه خواس��ته
نویسندگان نامه را معقول ندانست ،جیرانی مصر نبودن
خود را در این زمینه در قالب نامه ای تکرار کرد.
به دنبال انتشار نامه که مطرح شد ازسوی جیرانی
و همکاران��ش بوده ،گبرلو در مقام س��ردبیر س��ری
جدید برنامه «هفت» در پاس��خ گفت« :اقای جیرانی
نکته تازه ای را مطرح کردند که طبیعتا مدیران محترم
سیما استدالل مناسبی خواهند داشت ،اما تا جایی که
خاطرم هست اقای جیرانی در اخرین برنامه «هفت»
به مخاطبان اع�لام کردند س��ردبیر و مجری جدید
«هفت» این برنامه را ادامه خواهد داد .بعد از تعطیلی
برنامه هم طی تماسی که با اقای جیرانی برای کسب
اجازه داشتم ایشان ضمن اظهار لطف و محبت ،برای
گروه جدید که هفت را اجرا می کند ،ارزوی موفقیت
داشتند .نمی دانم چرا یک هفته مانده به پخش سری
جدید چنین نامه ای منتشر شده است؟»
گبرل��و در ادام��ه اف��زود« :البت��ه نمی دانم این
درخواست چقدر مبنای قانونی دارد چون مثال در یک
روزنامه اگر س��ردبیر یا برخی خبرنگاران تغییر کنند
دلیل بر ان نیس��ت که روزنامه هم باید تعطیل شود یا
ارم و نشانه ان نیز تغییر کند».
هفت برای جیرانی تمام شده است!
در پی ای��ن اظهار نظر ،جیران��ی نامه ای خطاب
به محمود گبرلو نوش��ت .او در این نامه اورد« :اقای
گبرلو! از نظر من اس��تفاده از اس��م «هفت» ،تیتراژ و
دکور ان هیچ اشکالی ندارد .به شما و همه کسانی که
به عنوان تهیه کننده جدید برنامه به من زنگ زدند این
موضوع را گفتم که از نظر ذهنی پرونده «هفت» برای
من بسته شده اس��ت .نامه ای که خواندید جوان هایی
نوشتند که اسم هفت از فکر انها بیرون امد .تیتراژ و
دکور «هفت» ذهنیت انها بود .جوان های شجاع تری
از من؛ جوان هایی که هنوز پرونده «هفت» در ذهنشان
بسته نشده است .من جلوی نوشتن نامه این جوان ها
را نگرفتم و گذاش��تم خواس��ته انها مکتوب شود .از
همان ابتدا می دانستم این نامه پاسخی نخواهد داشت،
ولی دلخوشی این جوان ها با چاپ این نامه مهمتر از
پاسخ مثبت بود .گاهی چاپ مطالبی در زمان هایی به
درد زمان های دیگر می خورد و این جوان ها همین را
می خواستند».
به دست اورده اند ،با حذف این افراد ،سعی در حفظ
این جذابیت دارد .ش��هرت مجریانی ک��ه یک برنامه
را به نام خود تم��ام می کنند و در واقع از نامش��ان به
عنوان برند برنامه اس��تفاده می کنند ن��ه تنها در ایران
بلکه در ش��بکه های تلویزیونی جهان ه��م پذیرفته
شده است و شهرت بس��یاری از برنامه ها با مجریان
انهاس��ت؛ به عنوان مثال لری کینگ ،به مدت 25سال
برنامه ای گفت وگو محور را روی انتن می برد که با نام
او شناخته می ش��د ،بعد از خداحافظی لری کینگ از
سی ان ان نیز ،برنامه دیگری که مشابه این برنامه بود،
با نامی متفاوتی جایگزین ان شد.
اما این روال در تلویزیون ای��ران کمی متفاوت
اس��ت .در تلویزیون ایران برخ��ی چهره های مطرح
که برندهای خاصی را در برنامه س��ازی داشته اند ،از
برنامه هایی که ب��ا طرح و ایده انها راه اندازی ش��ده،
کنار گذاشته می شوند .برنامه هایی مثل «هفت» و «ماه
عسل» در هفته های اخیر شاهد تغییر مجری بوده اند و
جیرانی و علیخانی از اجرای برنامه ای که خودشان ان
را تاسیس کرده اند ،کنار گذاشته شده اند؛ هرچند نام
برنامه «ماه عسل» که با فرمتی یکسان اما فضایی شادتر
قرار است از شبکه سوم سیما روی انتن برود ،تغییر
کرده و این برنامه با عنوان «با اج��ازه خدا» با اجرای
سید علی ضیا ،ماه رمضان امسال پخش می شود.
پیش از این نیز وقت��ی «عموه��ای فیتیله ای» با
دلخوری ،برنام��ه چندین ساله ش��ان را ترک کردند ،
برنامه ای با همان شکل و قواره و اجرای چند بازیگر
جوان که سعی در تقلید صرف از عموهای فیتیله ای
داشتند ،از شبکه دوم سیما روی انتن رفت اما چندی
بعد ،نام این برنامه تغییر کرد و عموهای فیتیله ای ،این
نام را همراه با خود بردند تا در شبکه نمایش خانگی
یا دیگر برنامه هایشان از ان استفاده کنند.
71
ناگفته هایی از تعطیلی برنامه سینمایی فریدون جیرانی
جیرانی یک سال و نیم قبل پیشنهاد
تعطیلی هفت را داد
فرهنگ
برنامه تلویزیونی «هفت» پس از تعطیلی اش همچنان بحث داغ محافل رسانه ای بوده و هست و اخیرا هم که قرار
است با تیم جدید روی انتن برود ،حاشیه های خبری را به دنبال داشته است .به تازگی تعدادی از دست اندرکاران جوان
ان در نامه ای رسانه ای از مدیران تلویزیون خواستند ،حقوق معنوی کار را درنظر بگیرند و لوگو و تیتراژ برنامه انها را
به گروه جدید ندهند .درپی این نامه و حاشیه های تعطیلی «هفت» ،در شرایط ترجیح سکوت فریدون جیرانی که البته
تاکنون تنها مصاحبه اش درباره این برنامه با «مثلث» بوده است ،با حمید پنداشته ـ مدیر تولید و مجری طرح این برنامه
ـ گفت وگو کردیم .درحالیکه تالش برای متقاعد ساختن اعضای اتاق فکر برای انجام مصاحبه به نتیجه نرسید.
مثلث شماره 132
مهسا جمشیدیان
همکاری شما با برنامه «هفت» از چه زمانی اغاز شد؟
lاز همان ابتدای اغاز برنامه ،همکاری داشتم .چون
ایده یک برنامه سینمایی در مهر ماه س��ال 88به ذهن من و
احسانظلیپوررسید.
من با اقای پورمحمدی (مدیر شبکه سه ) اشنا بودم و
احس��ان هم اقای جیرانی را از نزدیک خوب می شناخت و
احساسکردیمبرایاجرایاینبرنام هسینماییاقایفریدون
جیرانیبهترینگزینهاست.
پس همانطور که در نامه اخیرتان هم اشاره کردید،
ایده و پیشنهاد شکل گیری این برنامه از سوی شما
مطرح شده است؟
lبله .در مقطع��ی ( مهر )88ک��ه تصمیم گرفتیم
تولید «هفت» را پیش��نهاد بدهیم ،من با اقای پورمحمدی
جلسه ای گذاشتم و پیشنهاد دادم برنامه ای سینمایی با حضور
اقایجیرانیتولیدکنیم.
اق��ای پورمحم��دی ه��م در یک��ی از جلس��ات
اولی��ه که داش��تیم ،اوال متذکر ش��دند که پی��ش از طرح
ما ،طرح های س��ینمایی دیگری هم ب��رای تولید برنامه
س��ینمایی وجود داشته اس��ت ،اما اقای ضرغامی نسبت
به چگونگی اجرای یک برنامه س��ینمایی ،حساس��یت
زی��ادی دارند و ب��رای ایش��ان اهمیت زی��ادی دارد که
ای��ن برنام��ه چگونه و توس��ط چه کس��ی اجرا ش��ود.
اقای پورمحمدی اجازه اولی ه را برای اجرای اقای جیرانی
و تیم ما گرفتند ،اما در مه��ر ماه 88به دلیل فضای جامعه،
گفتند شرایط مناسب نیست.
و شما تقریبا هفت ماه بعد کار را شروع کردید؟
lبله ،ابتدا قرار بود از جشنواره سال 88کار روی
72
انتن برود ،اما گفتند زمان مناسبی نیست تا اردیبهشت ماه
سال 89که با دستور شخص اقای پورمحمدی به ما اعالم
شد روی انتن برویم تا ببینیم چه می شود .به هرحال اولین
برنام ه روی انتن رفت و جواب هم داد.
برنامه «هفت»کامال زیر نظر شبکه سه بود؟
lبله ،در مقاطع اولیه شروع کار ،همه چیز زیرنظر
شبکه سه بود ،به همین دلیل با تائید قائم مقام شبکه برای
اولین بار اجازه گرفتیم ،تصویر بهروز وثوقی را نشان بدهیم
و بعضی موارد دیگر که برای اولین بار در تلویزیون اتفاق
افتاد .به هرحال همه چیز خیل��ی خوب پیش می رفت تا
اینکه در معاونت سیما ،اتاق فکر سینما شکل گرفت.
چه کسانی در اتاق فکر حضور داشتند؟
lاقایانپرویزشیخ طادی،اکبرنبوی،ابوالقاسمطالبی
وشهریاربحرانیحضورداشتند.
این اتاق فکر چه تاثیری بر روی کار شما گذاشت؟
lپس از شکل گیری این اتاق فکر بود که به ما اعالم
شد،همهتصمیماتدربارهبرنامههفتبایدزیرنظراتاقفکر
باشد و از همین جا بود که شرایط عوض شد.
دقیقا در چه مقطع تاریخی این اتفاق افتاد؟
lاین شرایط دقیقا یک سال بعد از جشن تولد یک
س��الگی «هفت» بود ،اردیبهش��ت و خرداد .90هم اقای
جیرانی و هم اقای پورمحمدی مخالف این جریان اتاق
فکر بودند ،اما همچنان دس��تور معاونت سیما بر نظارت
اتاق فکر بود.
چهمسائلیمدنظراتاقفکربود؟
lما دوست داشتیم به همه فیلم ها بپردازیم ولی انها
اسم برخی فیلم ها و ادم ها را می دادند که ما به انها نپردازیم.
برنامه هفتگی که قرار بود روی انتن برود را با انها
چک می کردید؟
lبله ،ما هر جمعه ای که می خواس��تیم روی انتن
برویم ،باید از سه شنبه به اتاق فکر می گفتیم که می خواهیم
چهکارکنیم.انهاحتیپنج شنبهوشبقبلازاجراتاییدنهایی
را می دادند.
پس تقریبا از نظارت شبکه سه خارج شدید؟
lبله ،اساس��ا از مقطع تش��کیل اتاق فکر ،ش��بکه
نظارت نداش��ت و فقط اس��مش این بود که «هفت» در
شبکه سوم است ،بیشتر تصمیم گیری ها با نظر اتاق فکر
اتفاق می افتاد.
تحت این ش��رایطی که می گویید ،هیچ واکنشی به
عنوان عوامل کار نداشتید؟
lاقای جیرانی تقریبا یک سال و نیم قبل (اواسط
سال )90با اقای پورمحمدی جلسه گذاشت و پیشنهاد
تعطیلی برنامه را داد .اما ایش��ان گفتن��د ،برنامه جا افتاده
و مخاطب پیدا کرده اس��ت .به هرحال م��ا با وجود اینکه
می دانستیم س��خت اس��ت ،ادامه دادیم.اتفاقی که افتاد،
تماس های تلفنی برنام��ه بود که بای��د از قبل هماهنگ
می کردیم .بعضی مقاطع درباره برخی مسائل روز و مهم
سینمایی از جمله اسکار و خانه سینما می گفتند ،صحبتی
نشود؛ در حالی که ما بی طرفانه می خواستیم درباره یکی از
مسائل روز و مهم سینما صحبت کنیم .این روند به گونه ای
پیش رفت که در «هفت روز هفته» که ابتدای برنامه پخش
می شد ،برخی خبرها حذف شد.
دقیقا از چه مقطعی احساس کردید که قرار است
تغییری در برنامه ایجاد شود؟
lاین موضوع یک سابقه تاریخی دارد .عید نوروز
امسال اقای جیرانی از قصدشان برای ساخت سریال خبر
دادند و گفتند می خواهند سریال بس��ازند .اعالم کردند
همان طور که دو فیلم همزمان با «هفت» ساختند ،سریال را
هم می سازند .گفتند فقط سه ،چهار هفته سریال در خارج
از کشور می گذرد ،بنابراین به گونه ای برنامه ریزی می کنند
که برنامه «هفت» صدمه نبین��د ،مثال عید نوروز که برنامه
تعطیل اس��ت ،بخش های خارجی کار را می گیرند .اگر
هم مجبور شدند در تاریخ دیگری بروند ،کسی را جای
خودشان می گذارند.
این مسائل را با مدیر شبکه سه در میان گذاشتید؟
lبله ،ای��ن موارد را ب��ا اقای پور محم��دی در میان
گذاش��تیم و ناگهان چند روز بعد به ما اع�لام کردند بعد از
مسابقاتفوتبالبایدمجریعوضشود.
ولی یک روز پس از جلسه ای که با اقای پورمحمدی
داشتیم،اقایشریعت پناهیمدیر گروهاجتماعیشبکهسهکه
اتفاقا در ان جلسه هم حضور داشت در مصاحبه ای ،ناباورانه
اعالم کرد که کال اقای جیرانی قرار است ،برود.
ما با اقای پور محمدی تماس گرفتیم و ایشان کامال از
این ماجرا اظهار بی اطالعی کرد و گفت ایشان نباید اینگونه
برخورد می کرده ،ما با هم توافق کرده بودیم.
ولی این اتفاق افتاد؟
lبله ،چون فش��ارهای خارج از شبکه و اتاق فکر
تاثیرگذاربود.
چند روز قبل از اخرین برنامه مطلع ش��دید که این
برنامه اخرین کار است؟
lجمعه ای که برنامه داشتیم پیش از اغاز برنامه که
همه مشغول کار و تدوین بودیم ،یکی از اعضای اتاق فکر با ما
جلسه ای گذاشت و گفت ،امشب اخرین برنامه است و باید
خداحافظیکنیدودرهمینبرنامهمجریجدیدهممی ایدو
معرفیمی شود.ایناتفاقتقریباچهار،پنجساعتقبلازبرنامه
افتاد .ما هم چون از یک سال قبل احساس کرده بودیم برنامه
قرار است از ما گرفته شود ،تیم «هفت» همان شب تصمیم
گرفت در ان برنامه خداحافظی کند ،ولی اقای جیرانی گفتند
اگر قرار است مجری جدید بیاید ،ما روی انتن نمی رویم .تیم
و گروه ما فقط روی انتن می رود و خداحافظی هم می کنیم.
«امید» حلقه گم شده «هفت»
دیدگاه محمدتقی فهیم درباره برنامه فریدون جیرانی
فرهنگ
برنامه هفت در قالب یک رویکرد سینمایی ،مورد
انتظار جامعه سینمایی بود .همواره سینمایی ها منتظر
بودند تلویزیون بیشتر از انتظار انها به سینما بپردازد،
چراکه بیش��تر اثار س��ینمای ایران به کمبود مخاطب
مبتالست و مش��کل تبلیغ دارد .بنابراین از تلویزیون
انتظار می رفت با برنامه های مختلفی که درباره سینما
تدارک می بیند به ایجاد فضاهای ارام تر برای س��ینما
کمک کند تا مردم به سالن های سینمایی جذب شوند.
ضمن اینکه خود پرداختن به سینما به عنوان یک برنامه
در تلویزیون جذاب است و می تواند مخاطبانی را به
این رس��انه جذب کند .در واقع ،ای��ن برنامه کارکرد
دوگانه ای دارد؛ هم به سینما کمک می کند و هم برای
جذب مخاطبان به تلویزی��ون ،به خصوص مخاطبان
خاص تر و س��ینمایی ها ،موثر اس��ت .وقت��ی برنامه
هفت کارش را ش��روع کرد ،همه خوش��حال بودیم
که تلویزیون به این صرافت افت��اد و پس از رایزنی و
برنامه ریزی هایی هفت راه افتاد؛ اما انچه از این برنامه
انتظار می رفت ،براورده نش��د .به هرحال ،برنامه ای
که به س��ینما می پردازد ،عالوه براینکه قرار است به
لحاظ تبلیغی و ایجاد فضاس��ازی بهتر کمکی داشته
باش��د ،به نحوی که مردم متوجه س��ینما شوند ،طبعا
باید اسیب شناسی ،نقد و بررسی و چالش ایجاد کند،
باعث ایج��اد گفتمان میان س��ینماگران از طیف های
مختلف ش��ود و جذابیت ایجاد کند ت��ا مردم عادی
پای چنین برنامه ای بنش��ینند .این ویژگی ها از برنامه
هفت انتظ��ار می رفت؛ اما با ش��روع ب��ه کار ،به نظر
می رسید برنامه خیلی خاص شده و به طیف خاصی از
سینماگران منحصر است و به شدت تحت تاثیر مجری
و تهیه کننده برنامه قرار دارد؛ تا حدی که مجری برنامه
به صراحت در گفت وگویی بیان کرد که هفت ،برنامه
من اس��ت و هرکس��ی را بخواهم ،ب��ه برنامه دعوت
می کنم و کسی نمی تواند چیزی در این باره بگوید.
در گذش��ته تهیه کننده ،برنامه ای را می گرفت و
اختیار تمام داشت و می توانست مجری باشد ،مانند
برنامه 90که فردوس��ی پور تهیه کنن��ده و مجری ان
است؛ اما از یک سال پیش ،ائین نامه ای در صداوسیما
مصوب ش��د مبن��ی براینک��ه مج��ری و تهیه کننده
نمی تواند ی��ک نفر باش��د ،البته برنام��ه هفت و 90
را از این ائین نامه مس��تثنا کردند .ای��ن کار خوبی ها
و بدی های��ی دارد ،ولی بدی های ان بیش��تر اس��ت.
خوبی اش این است که چون تهیه کننده مجری است،
تحت تاثیر دیدگاه ها و فشارها قرار نمی گیرد و زود به
زود مجری را تغییر نمی دهد ،بدی اش هم این است
که برنامه خیلی انحصاری می شود و مجری هرکاری
بخواهد انجام می دهد .اینکه برنامه ای یک طرفه نسبت
به هرچیزی قضاوت کند و میهم��ان و منتقد دعوت
کند ،می تواند پدیده نامیمونی باش��د ،چون به سمت
شخصی گرایی حرکت می کند و کس��ان دیگری در
برنامه حضور نمی یابند .به همین دلیل ،می دیدم که در
مباحث سینمایی همیشه یک گرایش سینمایی تقویت
می شد ،مثال وقتی درباره سینمای دولتی و خصوصی
بحث می شد ،هیچ وقت ندیدیم کسی از میان مدافعان
س��ینمای دولتی صحبت کند ،عموما مجری و منتقد
برنامه ،موافق س��ینمای خصوصی بودند یا کسانی را
می اوردند که در مدح سینمای دولتی حرفی نمی زد.
همچنین نگرش مثبتی نس��بت به یک سینمای
مطلوب وجود نداش��ت .تنها گزین��ه ای که روی ان
تبلیغ می کردند ،س��ینمای گذش��ته ایران ب��ود که در
البه الی صحبت ها نیز ان س��ینما و فیلمفارس��ی ها،
سینمای موفقی معرفی می ش��دند؛ به عنوان سینمایی
که مخاطب داشت و بیان اینکه سینمای بعد از انقالب
مخاطب ن��دارد .بحث دیگ��ر این اس��ت که فضای
افسردگی ،دش��منی و درگیری را تشدید می کرد .به
هرحال ،تلویزیون رسانه ای اس��ت که در عین نقد و
اسیب شناسی مقوله های مختلف حتما باید به مخاطب
امیدواری بدهد .بحث امی��دواری یکی از مقوله های
مهمی است که مقام معظم رهبری در مسئولیتی که به
اقای ضرغامی محول کردن��د ،روی ان تاکید کردند.
اما اگر پای برنامه هفت می نشس��تیم اساسا امیدی را
در ان برنامه نمی دیدیم و بیش��تر درباره هرج ومرج،
اشفتگی و نابودی در سینما حرف زده می شد .خیلی
از فیلمسازان جوان می گفتند وقتی سینما این است،
چرا ما باید فیلم بسازیم یا حتی بزرگان سینما کم کم
ناامید می ش��دند .بنابرای��ن تبلیغ و تروی��ج ناامیدی
غیرمستقیم در س��ینما یکی از اشکال هایی بود که در
برنامه هفت وجود داشت.
مجری باید فردی ب��ا اعتماد به نف��س و دارای
سعه صدر باشد ،قدرت اداره جلسه را به صورت ایجاد
چالش داشته باش��د ،تا جایی که ممکن است اعمال
نظرهای فردی نکند ،خود را نماینده رسانه ملی بداند
که قرار اس��ت امکانی را در اختیار دیگران قرار دهد
تا انها حرف خود را بزنند ،نگاه پدرانه ای نس��بت به
همه طیف های فکری و سلیقه ای داشته باشد ،چون
جامعه ما متکثر است ،باید نگاهی عدالت محور برای
در اختیار گذاش��تن امکان برای همه داش��ته باش��د.
همچنین مجری نباید ناامیدی ایجاد کند ،به س��مت
نابودی حرک��ت نکند و این طور القا نکند که س��ینما
نابود شده استg .
مثلث شماره 132
به ش��ما به عنوان تیم اجرایی در ان مقطع پیش��نهاد
همکاری با تیم جدید داده شد؟
lپیشنهاد دادند که شما بمانید و از هفته بعد با اقای
گبرلو ادامه بدهید .ولی تیم برنامه «هفت» همه با هم تصمیم
گرفتهبودیمبرویم.
ی با
این نامه اخیرتان درباره لوگو و تیتراژ برنامه کم
تاخیرمنتشرشد،چرا؟
lکوچکترین انتظار ما این بود که تیتراژ و اس��م
برنامه عوض شود و در اس��تانه اغاز ان دیدیم گویا قرار
نیست این اتفاق بی افتد .جالب است این نکته را یاداوری
کنم که وقتی اسم «هفت» را ابتدای تولید این برنامه پیشنهاد
داده بودیم ،از سوی مسئوالن تلویزیون در ان مقطع اعالم
شد که بهتر است اسم برنامه را عوض کنید ،اما در نهایت
با پیگیری های ما اسم برنامه «هفت» شد.
ماندن اسم «هفت» برای برنامه جدید تلویزیون به نظر
نمی رسد از لحاظحقوقیمشکلی ندارد؟
lخیر ،از لحاظ حقوقی مش��کلی نیست که اسم
برنامه عوض نشود ،چون مالکیتش برای تلویزیون است.
اما ما از لحاظ معنوی این موضوع را مطرح کردیم.
م��ن احس��اس می کن��م درس��ت نیس��ت برنامه
جدی��د با برنام��ه ما مقایس��ه ش��ود ،باید اس��م دیگری
باش��د که این مقایس��ه نش��ود .در عین حال هم ش��اید
دس��ت گروه جدید ب��از باش��د و بتوانند بهت��ر از ما کار
کنند .بنابراین بهتر اس��ت مقایس��ه ای ص��ورت نگیرد.
نمون��ه هم چنین موضوعی س��ابقه داش��ته اس��ت؛ مثال
اقای احسان علیخانی اخیرا خواست که اسم برنامه «ماه
عسل» اگر قرار است توسط فرد دیگری اجرا شود،عوض
شود که گویا درخواستش باعث شده ،اسم برنامه عوض
شود.
نامهشماتاثیریگذاشتهاست؟
lمامی دانستیمتاثیرینمی گذارد.اماازلحاظمعنوی
برای ما مهم بود که این موضوع در تاریخ ثبت شود .به هرحال
ما برای تیتراژ ان زحمت کشیده بودیم .یک هنرمند دو رگه
ایرانی ـ کالیفرنیایی کار کرده بود و همه ایده ،تیتراژ و دکور
برای خودمان بود.
چرا اینقدر با تاخیر واکنش نشان دادید؟
lچون ابت��دای امر قضیه فرق می ک��رد ،قرار بود
اقای ربانی تهیه کننده کار باشد و خیلی هم حرفه ای عمل
کرد ،چون ابتدا پیش اقای جیرانی امد و صحبت کردند
که حتی گ��روه ما به ایش��ان کمک کند و اق��ای جیرانی
هم به ما گفت اگر عالقه مندیم ،این کار را انجام بدهیم؛
ولی ما چون یک تصمیم جمعی گرفته بودیم ترجیح دادیم
این همکاری اتفاق نیفتد.
امااخیرامتوجهشدیمکهتهیه کنندهکار،اقاییبهنامقانع
شده که ما اصال نمی شناسیمش و بدون هیچ تماسی با ما قرار
است با دکور و تیتراژ ما کار روی انتن برود .این موضوع برای
گروه ما که زحمات زیادی برای شکل گیری برنامه کشیدند،
ازاردهنده است.
از تیم قبلی گویا اقای فراس��تی قرار است با گروه
جدیدهمکاریکند؟
lبل��ه ،در نهایت بهت و ناباوری متوجه ش��دیم
اقای فراستی قرار اس��ت حضور داشته باشد .درحالی که
در مقطع تولید «هفت» یکی از مخالفت هایی که تلویزیون
داش��ت ،خصوصا پس از ماج��رای مس��عود کیمیایی،
این بود که اقای فراس��تی دیگر در برنامه نباشد و در پی
پافشاری های اقای جیرانی بود که ایشان در برنامه ماند.
اما حاال ما از این اقدام تلویزیون متعجب هستیم و از همه
بیشتر از معرفت اقای فراستی متعجبیم!
اقای جیرانی در نامه اخیرش گفته ،پرونده «هفت»
برای او بسته شده ،برای شما هم بسته شده است؟
lبله ،برای من هم بسته شده استg.
73
ورزش
پایان افندی
مصطفی دنیزلی
نیمه روشن ،نیمه تاریک
ورزش
چرا دنیزلی به پرسپولیس بازنگشت؟
مثلث شماره132
74
ورزش
مثلث شماره132
75
خداحافظ افندی
پایانی بر ارزوی فتح جام سرخ ها با دنیزلی
1
میالد حجت االسالمی
از دوم دی ماه که مصطفی دنیزلی مس��افر تهران شد
تا دوم تیرماه که رس��ما جدایی این مربی ترکیه ای از باشگاه
پرسپولیس اعالم شد روزهای پر ماجرایی هم بر او و هم بر
تیمش گذشت .روزی که دنیزلی بعد از پنج سال به ایران امد
بسیاریازهوادارانامیدواربودندتاارزویرسیدنبهقهرمانی
با این مربی سرانجام تعبیر شود و خود دنیزلی هم اعالم کرد
که امده است بدهی اش به هواداران را صاف کند .با این حال
باز هم حضور او در جمع سرخ پوش��ان پایتخت در مدت
کوتاهیوبدونکسبنتیجهخاصیپایانیافتواودر شرایطی
درکشورشماندنیشدکهشایددیگرانجایگاهقبلیراهمدر
میانهوادارانپرسپولیسنداشتهباشد.
ورزش
مصطفیپاشاواردمی شود
از زمانی ک��ه محمد رویانی��ان به عن��وان مدیر عامل
باشگاه پرسپولیس انتخاب شد ،نخستین پرسش از او این
بود که جایگزین حمید اس��تیلی کدام مرب��ی خواهد بود.
مدیر تازه وارد تالش ک��رد تا مدتی از ای��ن مربی حمایت
کند.اما او خیلی زود متوجه ش��د که پرسپولیس با استیلی
راه به جایی نمی برد و مذاک��ره با گزینه های خارجی را اغاز
کرد .با وج��ود صحبت های اولیه می��ان رویانیان با مربیانی
چون اریکس��ون و دونادونی ،گزینه ای که مش��خص بود
همه هواداران پرس��پولیس خواهان حضورش در این تیم
هستند.مصطفیدنیزلیبود.پرسپولیسکمرمقلیگیازدهم
نیاز به انرژی داش��ت و تنها مربی که می توانست شجاعت
را به این تیم بازگرداند همان مر د ترکیه ای بود .او یکبار یکی
از ضعیف ترین پرسپولیس های تاریخ را به مقام سومی لیگ
رسانده بود و این بار هم می توانست این کار را انجام دهد .در
حالیکهرویانیانبادنیزلیبهتوافقرسیدهبود،سایتباشگاه
همدستبه نظرسنجیسمبلیکزدتاطرفدارانسرخ پوشان
تهرانیهمپایتوافقمدیرباشگاهخودبادنیزلیمهرتائیدبزنند.
سرانجامبامدادسومدی ماهدنیزلیواردتهرانشدوهوادارانبه
استقبالاورفتندوبهدنیزلیلقبمصطفیپاشادادند.
مثلث شماره132
تردید
باامدندنیزلیتغییراتیدرتیمانجامشدونشستخبری
اینمربیهمدرحالیبرگزارشدکهاوباتوپپرایندهویژه ای
رابرایپرسپولیسی ه اترسیممی کرد.بااینحالدور برگشت
لیگدوازدهمکهاغازشد تردیدهاهمدربارهتیمدنیزلیبیشتر
شد.رونماییازپرسپولیسدنیزلیدرانزلیباشکستهمراه
شدوبعدهمنخستینحلقهازسریالشکست هایچهار تایی
درمقابلنفتاباداناکرانشد.البتهدراینمیانبردپرگلمقابل
شاهینبوشهرنشا ندادکهدنیزلیدرحالانتقالروحبازیزیبا
بهتیمشاست،امااینتیمکارشازاینحرف هاگذشتهبودو
هیچروحینمی توانستانرازندهکند.
معجزهداربی
شاید بی انصافی بود تا خاطرات خوب پرسپولیسی ها
ازدنیزلیدراینفصلبا عملکردضعیفبازیکنانتیمشتیره
و تار ش��ود .بازی داربی هفتاد و چهارم در حالی از راه رسید
که اس��تقاللی ها در چهار دیدار قبلی شامل سه بازی لیگ و
یک دیدار جام حذفی خاطرات تلخی را برای سرخ ها رقم
زده بودند .سرمربی ابی ها به لقب چوبله رسیده بود و امید
پرسپولیسی هابههنردنیزلیبود.دقیقه 80داربیهفتادوچهارم
رسیده بود و پرسپولیس 10نفره با دو گل از استقالل عقب
76
افتادهبود.هوادارانپرسپولیسمی گفتند«:وقتیدنیزلیحریف
استقاللمظلومی نمی شود،شایدازاستیلیوداییهمانتظار
زیادیداشتیم»اماتفاوت هایدنیزلیازاینلحظهخودنمایی
کرد .او دقایقی قبل دست به تغییرهایی زده بود که همه انها
درنتیجهبازیتاثیرگذاربودوباهت تریکاستثناییایمونزاید
اینپرسپولیسبودکهتوانستداربیهفتادوچهارمرابهسود
خودخاتمهدهد.داربیکهمصطفیدنیزلیبراننام ترکیبیاز
معجزه و واقعیت گذاشت .این برد بار دیگر دنیزلی را به مرد
محبوبپرسپولیستبدیلکردواودوبارهاسطورهشد.
روزهایشیرین
هرچند بعد از برد داربی روند ناکامی های پرسپولیس
در لیگ سبب شد هواداران از این تیم در لیگ برتر قطع امید
کنند ،اما انها در جایی دیگر یعنی رقابت های لیگ قهرمانان
اس��یا چش��م امید به تیم دنیزلی دوخته بودند .اغاز خوب
پرسپولیس در عربس��تان و بازی که الهالل مدعی در خانه
بهزحمتازشکستگریختبادوبرد 6بریکوسه برصفر
مقابل الشباب امارات و الغرافه قطر تکمیل شد .به خصوص
بردن تیم فرهاد مجیدی ان هم در قطر لذت دو چندانی برای
هوادارانداشت.ایننتایجموجیازرویاهایشیرینرادرذهن
هواداران ساخت و دنیزلی هم دل را به دریا زد و قول قهرمانی
دراسیاراداد.اوباایننتایجمطمئنبودتیمشاولگروهمی شود
وبایکبرددرمرحلهحذفیانوقتبهاندازهکافیبرای ترمیم
تیمش زمان خواهد داشت ،اما عملکرد پرسپولیس در دور
برگشتاینرقابت هاسرنوشتدیگریرارقمزد.
موجمخالف از درون
مشخص نیست بر س��ر پرس��پولیس لیگ یازدهم
چه گذش��ته اس��ت ،اما بی تردید نمی توان کتمان کرد که
هرگاه این تیم بر روی نوار موفقیت قرار گرفته است اراده ای
سعی در تخریب این روند داشته اس��ت .در انتهای فصل
چند دستگی و نه دو دس��تگی در میان بازیکنان مشخص
بود .علی کریمی و برخی بازیکنان همراه ب��ا او به مرور با
دنیزلی دچار اصطکاک شدند .با این حال کریمی با وجود
همه اختالف نظرهایش با مربی تیم در زمین همان بازیکن
همیش��گی بود و کم کاری نمی کرد ،اما در س��وی دیگر
بازیکنانی بود که از یک سو با کریمی اختالف داشتند و از
سوی دیگر به صورت کامال مشخص با کم کاری در بازی
به نوعی دنیزلی را به چالش می کشیدند .شاید هم دنیزلی و
رویانیان اشتباه کردند که خیلی زود از شناسایی این بازیکنان
وکنارگذاشتنانهادرپایانفصلگفتند.همینموضوعسبب
شد که این موج مخالف از درون تیم را دچار فروپاشی کند.
سفربی بازگشت
با شکس��ت مقاب��ل االتحاد عربس��تان و ح��ذف از
لیگ قهرمانان اس��یا ،پیرمر د ترک با یاس و سرخوردگی به
خانه بازگشت .رویای او توسط بازیکنانش خراب شده بود
و خودش هم به سنی رس��یده که دیگر تاب و توان گذشته
را برای چالش های هیجانی ن��دارد .او دیگر برنمیگردد .او
در گفت وگوی��ی کوتاه به مثلث گفت ک��ه د رمقطع فعلی
همسرشبهاونیازداردوتمرکزالزمرابرایبازگشتبهتهران
ندارد ،رویایی که رویانیان می خواست با دنیزلی بسازد کمی
اشفتهشده.سوالاصلیاینجاستکهدنیزلیبهواسطهانچه
برخیکودتایبازیکنانعلیهاوخواندندازپرسپولیسرفتیا
اینکه مشکالت خانوادگی رغبت مبارزه و روح جاه طلبی را
دراو بهچالشکشیدهاست؟g
ردپای جنگجوی
مهربان
دنیزلیایرانرابدونجامترککرد
2
فوتب��ال ای��ران در ط��ول س��ال های فعالیت خود
حضور مربیان خارجی مختلفی را با ملیت های اروپایی
ی��ا امریکای جنوبی تجرب��ه ک��رده اس��ت .در دهه 80
بافروکشکردنتباستفادهازمربیاناروپایشرقیبه ویژه
کروات ها ،مدیران فوتبال ایران به دنبال استفاده از تجربیات
مربیان از س��رزمین های دیگر رفتند و در این میان مربیان
ترکیه ایبا توجهبهموفقیت هایفوتبال ترکیهدراواخردهه
90و ابتدای ده��ه 2000مورد توجه قرار گرفتند .هر چند
در ان زم��ان رویاپردازی ه��ای مدی��ران وق��ت
باش��گاه های اس��تقالل و پرس��پولیس ب��رای اوردن
مربیانی چون س��نول گون��ش و فات��ح تریم ب��ه ایران
بی نتیجه مان��د .ام��ا در این میان باش��گاه پ��اس بود که
توانس��ت ب��ا اوردن مصطفی دنیزل��ی فصل ت��ازه ای
را در فوتبال ای��ران رقم زد .مصطف��ی دنیزلی تنها مربی
سرشناس و مطرح فوتبال ترکیه است که در فوتبال ایران
فعالیت کرده و با حضور در تیم فوتبال پرس��پولیس در
میان هواداران فوتبال ایران به مربی محبوب و خاطره ساز
تبدیلشد.
به دنبال شماره یک
تقابل پروین و رویانیان
برای انتخاب سرمربی
3
محمدرویانیان،مدیرعاملباشگاهپرسپولیسباانکه
در ابتدای کارش با حضور یک مربی ایرانی در پرسپولیس
به نام حمید استیلی مواجه بود ،اما از همان ابتدا با شوقی
جالب توجه به دنبال حضور ی��ک مربی خارجی در این
تیم بود .در دوره گذشته از حمید استیلی ،او به مذاکره با
مربیانی چون اریکسون و دونادونی پرداخت ،اما در نهایت
خواسته هواداران براورده شد و مصطفی دنیزلی هدایت
سرخ پوشان را برعهده گرفت .با این حال مصطفی دنیزلی
هم در این تیم ماندنی نشد .در لیگ دوازدهم تا اینجای کار
رویانیان در بازار نقل و انتقاالت بسیار موفق بوده است ،اما
مهم ترین ایراد اینجاست که این تیم پر مهره هنوز سرمربی
ندارد .در نهایت حتی پیش از قطعی شدن نیامدن دنیزلی،
باشگاه پرسپولیس مذاکره با مربیانی چون متسو ،ماتئوس
و سپس کالدرون و خوزه را باز کرد .در این میان برخالف
اعالم هایقبلیباشگاهپرسپولیسهنوزهمخبریازاعالم
نام سرمربیاینتیمنیست.جدی ترینگزینهخارجیکهبه
تهران امد ،اما گویا مذاکرات چندان موفقی نداشته است،
برونو متسو فرانسوی اس��ت .اما گزینه های پرسپولیس
هرکدام چه کارنامه ای دارن��د و مذاکرات با انها چگونه
پیشرفتهاست؟
برونو متسو :برونو متسو ،متولد 28ژانویه 1954در
فرانسه است که بعد از ورود به امارات نام خود را به برونو
عبدالکریم متسو تغییر داد .او مربیگری را از سال 1992در
روزهای سبز
دنیزلی اولین بار در دی ماه 83به ته��ران امد .پاس
مدافع عن��وان قهرمانی لیگ برتر با مجی��د جاللی نتایج
ضعیفی را کس��ب کرده بود و دنیزلی از ابتدای نیم فصل
دوم روی نیمکت پاس نشس��ت .او با ای��ن تیم 26امتیاز
کسب کرد و در نهایت پاس ششم شد .پاس در نیم فصل
اول فقط 16امتیاز کسب کرده بود .پاس در جام حذفی نیز
در مرحله یک چهارم نهای��ی 2-4به صباباتری باخت و
حذف شد .در لیگ قهرمانان اسیا نیز دنیزلی بدون باخت
تیم پاس را از مرحله گروهی به یک چهارم نهایی رساند.
تساوی 1-1با العین در امارات که با گل به خودی نصرتی
به دست امد ،امیدواری برای صعود را بیشتر کرد .در تهران،
بازی تا دقیقه 83با نتیجه 1-3به نفع شاگردان دنیزلی بود،
اما دو گل پیاپی در دقایق 83و 84در نهایت باعث حذف
پاس از لیگ قهرمانان اسیا شد .این اتفاق در حالی روی داد
که العین در نهایت قهرمان اسیا شد .در فصل 84لیگ برتر
پاسباقدرتلیگرااغازکردوادامهداد.درهفته 26وبازی
مقابل ذوب اهن در اصفهان ،این تیم با سه گل شکست
خورد و همین باخت در نهای��ت باعث جا ماندن پاس از
استقالل ش��د .پاس در نهایت با 58امتیاز نایب قهرمان و
استقالل 59امتیازی قهرمان شد .در جام حذفی نیز پاس در
مرحلهیکهشتمنهاییدرضرباتپنالتیبهسپاهانباخت
و حذف شد.
بهنتیجه اینرسیدندوگویامانعاصلیهمهمینعدمتوافق
دوجانبهاست.
گابریل کالدرون :با موفق نبودن مذاکرات با متسو
پای کالدرون به میان امد .گابریل کالدرون 52ساله متولد
هفتم فوریه 1960در ارژانتین است .دوران بازیگری او از
سال 1976اغازشد،ایندیپندنتهوراسینگکلوبارژانتینو
رئالبتیساسپانیامعتبرترینباشگاه هاییبودندکهکالدرون
در انها بازی کرد و دوران بازیگری اش سال 1994در تیم
لوزانسوئیسبهپایانرسید.او 23بازیملیبرایارژانتین
انجام داده و یک گل هم برای این تیم به ثمر رسانده است.
کالدرون مربیگری را از سال 1997با تیم کائن اغاز کرد و
سال 2003هم در سوئیس مربی تیم لوزان بود .اما دوران
کاری او در خاورمیانه از سال 2004اغاز شد که به عنوان
سرمربی تیم ملی عربستان برگزیده شد .او از سال 2004تا
2005سرمربی عربستان و از 2007تا 2008سرمربی تیم
محمد رویانیان ،مدیرعامل
باشگاه پرسپولیس با
انکه در ابتدای کارش با
حضور یک مربی ایرانی در
پرسپولیس به نام
حمید استیلی مواجه بود ،اما
از همان ابتدا با شوقی جالب
توجه به دنبال حضور یک
مربی خارجی در این تیم بود
مصطفیپاشاماندنینبود
تیم طلس��م ش��ده پرس��پولیس در لی��گ یازدهم
اما رواب��ط ت��ازه ای را می��ان پرسپولیس��ی ها و دنیزل��ی
رقم زد .او در میانه لیگ هدایت این تیم را پذیرفت و بعد
از پنج سال به ایران بازگشت .هرچند در لیگ برتر تیم او
پر فرازو نشیب نتیجه می گرفت ،اما در لیگ قهرمانان اسیا
نتایجپرسپولیسبسیارامیدوارکنندهبود،اماباروندمایوس
کننده در دور برگشت لیگ قهرمانان و سپس حذف از این
رقابت هامصطفیدنیزلیبرایهمیشهراهیخانه اششد.
پیرمرد مهربان در دومین تجربه سرخ خود چندان نمایی از
دنیزلیقدیمی نداشتوبههمیندلیلهمخودش ترجیح
دادبهاینهمکاریخاتمهدهدg.
مثلث شماره132
لوشامپیونه (لیگ باشگاه های فرانسه) اغاز کرده است .او از
سال 92تا 98در لوشامپیونه به کار ادامه داد و نتایج چندان
موفقی هم کسب نکرد .در سال ،2000سرمربی تیم ملی
گینه بود و در راه صعود به جام ملت های افریقا ناکام ماند.
اما در فاصله س��ال 2000تا 2002او س��رمربی تیم ملی
سنگال بود و بزرگ ترین موفقیت های ملی را در دوران
مربیگری اش کسب کرد .متسو با سنگال به نایب قهرمانی
افریقا رسید و با شکست فرانسه شگفتی ساز جام جهانی
ش��د .بعد از جام جهانی ب��ه خاورمیانه امد و ش��روعی
موفقیت امیز در این منطقه داشت .طی این سال ها با تیم
العین دو بار پیاپی قهرمان امارات ش��د و با همین تیم به
قهرمانیاسیارسید.سپسازاماراتبهقطررفتوباالغرافه
به مقام ششم لیگ قطر رسید .در سال 2006به تیم االتحاد
پیوس��ت ،اما فقط یک ماه در این تیم بود .در این یک ماه
تیم را از رتبه پنجم به رتبه سوم رساند .متسو از 2006تا
2008هم سرمربی تیم ملی امارات بود .با این تیم یک بار
به قهرمانی جام خلیج فارس رس��ید ،اما در نهایت از این
تیم اخراج شد .از این س��ال تا سال 2011برونو سرمربی
تیم ملی قطر بود و باز هم اخراج ش��د .در جام ملت های
2011دوحه ،تیم میزبان را از گروه خودش باال اورد ،اما
در مرحله حذفی طی یک بازی نزدیک به ژاپن باخت و
حذفشد.بعدازبرکناریازتیمملیقطربهباشگاهالغرافه
پیوس��ت که باز هم در میانه های راه اخراج شد .حضور
محمدرضا خلعتبری در الغرافه و اخراجش از این تیم در
همین دوران و توسط متس��و اتفاق افتاد .همین موضوع
اکنون برای متسو و پرسپولیس به یک مشکل تبدیل شده
است ،چراکه رویانیان ،قصد جذب خلعتبری را دارد ،اما
اینبازیکنعالقه ایبهامدنبهتیمی کهمتسوانراهدایت
می کند،نشاننمی دهد.البتهمشکلتنهااینموضوعنیست.
بعد از مذاکرات رویانیان و متس��و در تهران هم دو طرف
مربیدوستداشتنی
دنیزلی چ��ه ان روزها ک��ه در پاس ب��ود و چه در
پرسپولیس س��بک کاری ویژه ای داشت که باعث عالقه
بازیکنان و هواداران فوتبال به او می شد .دنیزلی در برخورد
با بازیکنان روحیه پدری جنگجو ،اما مهربان را داشت .در
تمرین هیچ بازیکنی از زیر ذره بین او دور نمی ماند ،اما در
خارج از زمین دوستانه با نفراتش برخورد می کرد و پیگیر
مشکالت انها بود .همین روحیه این مربی باعث شده بود
تا روحیهبازیکنانشافزایشپیداکندوبهمربیمحبوبانها
تبدیل شود ،تمامی بازیکنانی که در شش سال گذشته در
پاس و پرسپولیس بازیکنان این مربی روحیات افندی را
الترناتیوبرانکو
در ان روزها همه عملکرد دنیزلی را با برانکو مقایسه
می کردند.فوتبالزیباوتهاجمی افندی ترکیه ایبابازی های
محتاطانه و نتیجه گ��رای ایوانکووی��چ در کنار یکدیگر
قرار داشتوبههمیندلیلبسیاریازفوتبال دوستانایرانی
او را به رخ برانکو می کشیدند .شاید هم اگر دنیزلی در ایران
می ماندوبه کارشادامهدادهبودبعدازبرانکوبهسرمربیگری
تیم ایران انتخاب می ش��د ،اما به هر حال داستان دنیزلی با
سرخ هازودبهپایانرسید.
ورزش
دنیزلی سرخ پوش می شود
دنیزلی در مرداد م��اه 85و بعد از اخ��راج ناگهانی
اری هان،جانشیناودرپرسپولیسشد.اوابتدابابدشانسی
جام حذفی را از دس��ت داد .در بازی رفت پرسپولیسی ها
یک پنالتی را از دست دادند و در بازی برگشت نیز مرادی
یکپنالتیبرایپرسپولیسنگرفت.درضرباتپنالتیاخر
بازی نیز سپاهان بهتر عمل کرد و در نهایت دست دنیزلی
از رسیدن به جام کوتاه ماند .در لیگ برتر نیز پرسپولیس
مشکالت زیادی داش��ت .انبوهی از بازیکنان مصدوم و
تیم بدی بسته شده بود ،دنیزلی با این تیم بازی های زیبایی
ارائه م��ی داد ،ولی باخت های بدی مثل شکس��ت مقابل
راه اهن میثاقیان و ابومسلم خداداد عزیزی و شکست3-4
مقابل پیکان باعث عقب افتادن این تیم از کورس قهرمانی
شد .پرس��پولیس در 10بازی پایانی نتایج خوبی گرفت
و اختالف 12امتیازی اش را با اس��تقالل جبران کرد و در
نهایت باالتر از این تیم در رتبه سوم ایستاد .اما شکست در
جام حذفیوتغییراتمدیریتباشگاه،باعثجداییدنیزلی
و بازگشت او به ترکیه شد .نکته عجیب اینکه بازهم یک
پنالتی سرنوشت دنیزلی را عوض کرد ،یک پنالتی اشتباه از
محسنقهرمانیبرایسپاهانکهباعثمساویشدنبازی
دروقتعادیشدودروقتاضافینیزپرسپولیسبهطرز
عجیبیسهگلخوردوحذفشد.
دوست داشتند و در زمین بازی هم او وفادار به فوتبال زیبا
و تهاجمی بود .از دیدارهایی که یک سر ان تیم دنیزلی بود
انتظار بازی های پر گل می رفت و حتی در روزهایی که تیم
او مغلوب می شد باز هم گل های زیادی به ثمر می رسید.
بههمیندلیلدنیزلیدرپرسپولیسمحبوبهوادارانبودو
حتیبعدازرفتنشازایرانبازهمدرخاطرانهاماند.
ملیعمانبود.پسازاینچهارسال،سرمربیارژانتینیکار
خودرابه عنوانمربیباشگاهیدرعربستانواماراتدنبال
کرد .کالدرون با حضور در االتحاد از سال 2008تا 2010
یک مقام قهرمانی در لیگ برتر عربستان ( )2009برای این
باشگاه کسب کرد .او فصل 2010-2011را هم در الهالل
سپری کرد که با قهرمانی در لیگ عربستان و جام پادشاهی
این کشور بهترین دوران مربیگری خود در اسیا را سپری
کرد .او به همراه الهالل در س��ال 2011حتی بدون یک
شکستبهقهرمانیعربستانرسید.سرمربیارژانتینیبعد
از جدایی از الهالل به تیم بنی یاس امارات پیوست و با این
تیم به قهرمانی جام حذفی و عنوان سومی در لیگ امارات
دست یافت.بنی یاساخرینتیمی استکهکالدروندران
مربیگری کرده است .درباره مذاکره با این مربی هم خبر
زیادی منتشر نشده است اما گویا او اخرین گزینه ای است
که رویانیان در فهرستش دارد.
مانوئل خ��وزه خس��وس :او هم یک��ی دیگر از
گزینه های پرسپولیس است .او یک مربی پرتغالی است
و 66سال سن دارد .خسوس سابقه مربیگری در تیم های
مطرح پرتغال را داشته و تنها تجربه اسیایی او مربیگری
در تیم االتحاد عربستان است .با این حال بعد از مذاکرات
رویانیانبااینمربیبودکهاعالمشدنامسرمربیپرسپولیس
دوشنبه گذشته اعالم خواهد شد و همین موضوع سبب
شد بسیاری او را مربی جدید پرس��پولیس بدانند .با این
حال چنین اتفاقی باز هم رخ نداد .در این میان رویانیان به
اینسهگزینههماکتفانکرد.مدیرعاملباشگاهپرسپولیس
در ادامه مذاکرات خود با گزینه های سرمربیگری این تیم،
با ژرار هولیه فرانسوی وارد مذاکره شد .با این حال علی
دایی نیز یکی از گزینه هایی است که برخی منابع به طور
جدی از سرمربیگری او در پرسپولیس لیگ دوازدهم خبر
می دهندg.
77
موانع بازگشت اقای سرمربی
4
تو گو با محمد نوری درباره دالیل قطع همکاری دنیزلی
گف
یکی از بازیکنان به شدت عالقه مند به دنیزلی ،محمد نوری بود که حتی در هفته های گذشته هم بارها ارزو
کرده بود این مربی به تیم بازگردد با این حال اکنون که دیگر به صورت رسمی قطع همکاری این مربی با باشگاه
اعالم شده اس��ت ،نوری هم ترجیح می دهد که دیگر درباره این مربی صحبت چندانی نکند و ابراز امیدواری
می کند که هر چه س��ریعتر وضعیت سرمربیگری این تیم هم مشخص ش��ود .این بازیکن در گفت وگو با مثلث
مختصری درباره دنیزلی صحبت کرد و البته این بار هم گفته ک ه ای کاش دنیزلی به پرسپولیس بازمی گشت.
ورزش
از جمله بازیکن��ان عالقه مند به دنیزلی بودی،
اکنون که دیگر این مربی در پرسپولیس نیست
می خواهیم نظرت را در مورد دوران کوتاه کار
با او بگویی؟
lخب ،در شرایط فعلی که وضعیت کادر فنی
تیم مشخص نیست بهتر اس��ت من درباره این مسائل
حرف نزنم و فقط بگویم که دنیزلی مربی خوبی برای ما
بود و امیدوارم هرجا که هست موفق باشد ،اما ای کاش
به پرسپولیس برمی گشت.
خب در مورد گذش��ته بگو ،زمانی که دنیزلی
هنوز مربی پرسپولیس بود.
lدنیزل��ی در دوران حض��ور چن��د ماهه اش
توانست ارتباط خوبی با بازیکنان برقرار کند و مسلما
نتایج تیم در لیگ قهرمانان اسیا نش��ان می داد که تیم
پیشرفت کرده است .معتقدم مربی بزرگی بود و واقعا
در پرسپولیس منشا تحول شد.
چرا ای��ن مربی با تی��م نماند و قی��د همکاری
با پرس��پولیس را زد؟ روزهای اول که بسیار
مشتاق بود.
lاین را من به عن��وان یک بازیک��ن نمی توانم
جواب دهم .فقط می توانم بگویم دنیزلی حدود هفت ماه
با پرسپولیس کار کرد و در این مدت با نقاط ضعف و
قدرت تیم اشنا شد .حتی جذب بازیکن هم زیرنظر
او انجام گرفت و نمی دان��م چه اتفاقات��ی افتاد که او
برنگشت .تا انجا که من می دانم دنیزلی ادم متعهدی
مثلث شماره132
محمد نوری بازیکنی است که در طول
دوره مربیگری حمید استیلی از سوی
برخی متهم به کم کاری می شد ،اما چه
کسی است که نداند این بازیکن یکی از
کم فرازونشیب های پرسپولیس در طول
فصل گذشته بود
78
است ،ولی گویا مشکالت او باعث شده که همه چیز
عوض شود.
به نظرت اگ��ر دنیزل��ی می ماند می توانس��ت
پرسپولیس را به قهرمانی لیگ برتر برساند؟
lدنیزلی خیلی خوب با شرایط پرسپولیس و
فوتبال ایران اشنا شده بود و مطمئنا می توانست شرایط
را برای فصل جدید تغییر داده و تیم را مدعی قهرمانی
کند .خوشبختانه بازیکنان خوبی هم جذب شده اند و
او دستش باز تر بود .اگر می ماند حتما جام می گرفت
و کارش را در فوتبال تمام می کرد.
سبک بازی پرسپولیس با امدن دنیزلی تغییر کرد
و گویا تو هم به این سبک عالقه داشتی.
lدنیزلی ط��راوت و انگیزه را ب��ه تیم تزریق
می کرد .او به بازی تهاجمی عالقه داش��ت و همیشه
دوس��ت داش��ت تا تیم رو به جلو بازی کند .ش��اید
مهم ترین و جالب ترین شاخصه در مورد او این باشد
که دنیزلی همیشه دوست داشت تیمش برنده باشد.
نظرت درب��اره مربیانی که نامش��ان به عنوان
جانشین مطرح شده چیست؟ ایا انها جایگزین
خوبی برای دنیزلی هستند؟
lبهتر است سرمربی پرس��پولیس به صورت
رس��می مش��خص ش��ود تا بهتر بتوانیم در این مورد
صحبت کنیم .االن حرفی در خصوص کادر فنی ندارم،
ولی امیدوارم هر چه زودتر تکلیف سرمربی مشخص
شود تا خیلی زود تمرینات را زیر نظر سرمربی انجام
دهیم .ضمن انکه حقیقتا ش��ناختی ندارم که بخواهم
قضاوت کنم ،مث�لا درباره متس��و فق��ط می دانم که
در کشورهای عربی کار کرده اس��ت یا کالدرون هم
شرایطی مثل او داشته است.
صحبت های مختلفی درباره اختالف بازیکنان
با یکدیگ��ر یا با دنیزلی مطرح ش��ده اس��ت.
تو چقدر در جریان ان هستی؟
lخب ،اگر س��ابقه بازی م��ن را در تیم هایی
که بوده ام ببینی��د هیچ گاه اهل ورود به این مس��ائل و
حاشیه ها نبوده ام و تنها سعی کرده ام به انچه وظیفه ام
اس��ت یعنی بازی کردن فکر کنم .ما به عنوان بازیکن
کارمان مش��خص اس��ت و دلیل ندارد بخواهیم وارد
موضوعات دیگر ش��ویم .مشخص اس��ت که من با
دنیزلی و هیچ بازیکن دیگری اختالف نداشته ام چون
چنین روحیه ای هم ندارم .بنابرای��ن در این مورد هم
مسلما نمی توانم بگویم چنین مس��ائلی بوده یا نبوده
چرا که من اطالعی ندارم.
صحبت های مازیار زارع را هم تائید نمی کنید؟
اینکه گفته است برخی بازیکنان با علی کریمی
مشکل داشته اند؟
lاین را باید از مازیار بپرسید .باور کنید من از
این موضوع هم اطالعی ندارم .این مسائل برایم هیچ
جذابیتی ندارد ،چون تمرینات و بازی ها انقدر فکرم
را مشغول می کند که دیگر کاری به این کارها ندارم.
من در پرسپولیس هیچ مشکلی با زارع نداشتم و اتفاقا
او یکی از دوستان من است .در مورد حرف های زارع
خیلی ها از من سوال کرده اند ،ولی بهتر است خودش
بگوید که منظورش چه نفراتی بوده اند .علی کریمی
بازیکن بزرگی است که حضورش در هر تیمی نعمت
است و خوشحالم که دوباره او در کنار ما حضور دارد.
من همواره به هم��ه ،چه مربی و چ��ه بازیکنان دیگر
احترام گذاشته ام.
گفته بودی نیامدن دنیزلی به پرسپولیس ضربه
می زند؟
lببینیدخ��ب ،به هر حال ما بای��د تمرینات را
اغاز کنیم تا از سایر حریفان عقب نیفتیم .خوشبختانه
تمرینات بدنسازی اغاز شده است و باید امیدوار باشیم
که هر چه سریعتر سرمربی تیم هم مشخص شود تا ما
بتوانیم کار را با او اغاز کنیم .خب ،بازگشت دنیزلی هم
از این نظر مثبت بود که او با پرسپولیس کار کرده بود و با
همه شرایط تیم اشنا بود .بنابراین به سرعت می توانست
همه چیز را برای فصل جدید اماده کند .به هر حال اکنون
هم مهم این است که سرمربی جدید زودتر مشخص
شود و تمرینات زیر نظر او ش��کل بگیرد تا برای لیگ
اینده اماده شویم.
بعضی بازیکنان پرسپولیس گفته اند که حدس
می زدند دنیزلی در پای��ان فصل از تیم می رود
ایا تو همچنین حسی را داشتی؟
lنه ،چون فک��ر کنم خ��ود دنیزلی ه��م واقعا
چنین تصمیمی نداش��ت .تا انجا که من می دانم او برای
فصل جدید هم بازیکنان مورد نظ��رش را معرفی کرده
بود و با دقت همه چیز را زیر نظر داش��ت .ضمن اینکه او
مربی معمولی نبود که بخواهد اینگونه کنار بکش��د .من
مطمئنم مشکالتی که برای این مربی پیش امد سبب شد
بازنگردد.
دوست داری روزی باز هم با دنیزلی کار کنی؟
lکسی از اینده خبر ندارد .به هر حال او مربی
خوبی بود و من از کار کردن ب��ا او لذت بردم .با انکه
کمی بعید به نظر می رسد ،اما خب ،شاید هم این اتفاق
رخ دهدg .
می دانستم دنیزلی به پرسپولیس ب ر نمی گردد
5
مازیار زارع از اختالفاتش در پرسپولیس می گوید
مازیار زارع در لیگ یازدهم تجربه خوبی را با پرسپولیس پشت سر نگذاشت .در طول فصل هایی که او برای
این تیم به میدان رفت ،ش��اید لیگ یازدهم یکی از ضعیف ترین دوران بازی او بود .با این حال به نظر می رس��ید
مسائل حاشیه ای هم در این موضوع بی تاثیر نبوده اس��ت .زارع یکی از انتخاب های حمید استیلی بود ،اما با این
مربی دچار مشکل شد و در دوران کار با دنیزلی هم یکی از بازیکنان ناسازگار تیمش بود .مسائل هفته های پایانی
میان او و دنیزلی این تردید که این بازیکن با سرمربی سابق پرسپولیس مش��کالت داشت را تقویت می کند ،اما
جالب اس��ت بدانید که زارع خودش می گوید دنیزلی مربی خوبی بوده اس��ت و این بازیکن با افراد حاش��یه ای
در باشگاه مشکل داشته است .زارع به مثلث گفت که اطالع داشته دنیزلی در پایان فصل از پرسپولیس خواهد رفت.
ورزش
مازیار زارع که در پرسپولیس
نتوانست فصل موفقی را پشت سر
بگذارد حاال به ملوان برگشته تا بتواند
در کنار پژمان نوری به روزهای اوج
خود برگردد
مثلث شماره132
سرانجام از پرسپولیس جدا ش��دی و پیراهن
ملوان را برتن ک��ردی؟ گویا تو و مس��ئوالن
پرس��پولیس هیچ ک��دام دیگ��ر عالق��ه ای
به همکاری نداشتید؟
lاوال بس��یار خوش��حالم که به تیم شهرم و
زادگاهم برگشتم ،به تیمی که هرچه در زندگی دارم
از این تیم است ،باعث افتخارم است که دوباره با این
مردم باشم و برای مردم ش��هرم بازی کنم .واقعا دلم
تنگ شده بود که با لباس س��پید ملوان به میدان بروم
با ملوان باشم و نه در مقابلش با تیمی دیگر .اما قبول
دارم فصل بسیار س��ختی بود .دوستان و نزدیکان من
می دانند که من اگر بخواهم با کس��ی جنگ کنم ،این
کار را می کنم و این خصوصیت من اس��ت .من دقیقا
در پرسپولیس امسال همین وضعیت را داشتم .من با
استیلی از همان اول به مش��کل برخوردم ،بعد هم که
از ابتدای نیم فصل دوم وقتی پنالتی را در مقابل ملوان
در انزلی نزدم با هواداران پرسپولیس با مشکل مواجه
شدم که این باعث ش��د کامال جو علیه من شود و سه
روز بع��د از ان جریان نیز در تمرین بحث ش��دیدی
میان من و تماشاگران پرسپولیس و خبرنگاران دور و
اطراف این تیم ش��کل گرفت .به هر حال پرسپولیس
و استقالل ش��رایط خاص خودش��ان را دارند .وقتی
بازیکنی به این تیم ها می رود باید با برخی دوس��ت
ی نیستم که در این خط ها
شود و باج بدهد .من هم ادم
باش��م و روی پای خودم می مان��م .در طول فصل به
هیچ عنوان دل بازی کردن نداشتم و فقط منتظر تمام
ش��دن فصل بودم .حتی در اخرین بازی با الشباب با
وجود اینکه اسمم در لیست ۱۸نفره بود همراه تیم به
استادیوم نرفتم.
بعد از رفتن استیلی اختالفات تو با دنیزلی هم
ادامه پیدا کرد؟
lمن االن در پرس��پولیس نیستم و واقعا دیگر
نمی خواهم درباره گذشته صحبت کنم ،چون این کار
را درس��ت نمی دانم .اما واقعیت این اس��ت که من با
دنیزلی مشکل نداشتم ،بلکه همانطور که توضیح دادم
با باشگاه و ان هم به خصوص با افرادی خاص منتسب
به باشگاه از روزنامه نگار گرفته تا دیگران مشکل داشتم
که این مسائل ناخوداگاه به تیم هم می کشید .در واقع
انها بودند که برای من حاشیه می ساختند ،نه اینکه من
حاشیه ساز باشم.
نظرت درباره دنیزلی چیس��ت ،چرا نتوانست
در تیم موفق باشد؟
lببینید ،شما باید ابتدا مسائل پرسپولیس فصل
گذشته را بررسی کنید .در همان روزهایی که بسیاری
هنوز منتظر بودند دنیزلی به ایران برگردد من گفتم که
بعید می دانم این مربی دیگر به ایران بیاید و دیدید که
همین اتفاق هم افتاد.
تو از کجا این موضوع را می دانستی؟
lبه نظر من همه این مسائل از قبل تعیین شده
بود .انها برای این تیم دنبال مربی بزرگ بودند و از قبل
برای این کار برنامه ریزی کرده بودند.
اینجور که مشخص است تو با باشگاه بیشتر از
همه مشکل داشتی؟
lاین موضوع را باید متفاوت نگاه کنید .مشکل
من دنیزلی یا شخص رویانیان نبوده است .من می گویم
دنیزلی مربی خوب و رویانیان انس��ان خوش قلب و
کاربلدی است ،اما بعضی از اطرافیان رویانیان هستند
که این مشکالت را درست می کنند .صحبت از حفظ
شان پرس��پولیس اس��ت ،اینکه مدیر برنامه های چند
بازیکن برخی خبرنگاران خاص هستند ،این در شان
باشگاه پرسپولیس است؟
ولی در بازی ه��ای اخر پرس��پولیس در لیگ
قهرمانان شما با دنیزلی درگیری پیدا کردید؟
lمن درباره بازی با الش��باب توضیح دادم .ما
که در امارات بودیم و س��پس هم به عربس��تان رفتیم
خبرها را چه کسی به تهران می داد؟ همانطور که بعد از
هر بازی پرسپولیس ،صحبت های رختکن فردا صبح
در رسانه ها بود .این همان چیزی است که من می گویم.
مش��کلی با دنیزلی نداش��تم ،اما واقعا دیگر ناراحت
بودم .اگر مش��کلی بود که نامم در فهرس��ت 18نفره
قرار نمی گرفت.
صحبت های��ت درب��اره ح��رف زدن برخ��ی
بازیکنان پشت س��ر علی کریمی هم حس��ابی
جنجالی شد و البته بازیکنان هم ان را تکذیب
ی هم صحبت خاصی در این باره
کردند .کریم
نکرد ،نظر خودت چیست؟
lمن باز هم می گویم که علی کریمی از بزرگان
فوتبال ایران است .این مسائل واقعیت است و نیازی به
تائید و تکذیب ندارد .بازیکنانی که با رویانیان صحبت
کردند و خواس��تند که کریمی در تیم نباشد مشخص
هس��تند و خودش��ان می دانند از چه چیزی صحبت
می کنم .به هر ح��ال فکر می کنم بهتر اس��ت دیگر من
در این باره صحبت نکنم .مطمئن باشید از این به بعد
با تمام توان در خدمت تیم ش��هر خودم خواهم بود و
سعی می کنم مسائل پرسپولیس را فراموش کنم.
فکر می کنی دنیزلی تو را در فهرست مازاد قرار داد
یا نظر باشگاه بر نبودن تو بود؟
lاتفاقا در این مورد نکته جالبی وجود دارد و
ان هم اینکه انهایی که لیست مازاد را اعالم کردند باید
بدانند بازیکنی که قراردادش تمام می شود در لیست
مازاد نیس��ت و مربی در س��طح دنیزلی این موارد را
می داند و این مشاوران رویانیان بودند که به او مشاوره
خوب��ی نداده اند .همانطور که ش��اهد بودید برخی از
همان بازیکنان فهرست هم به تیم بازگشتند که همین
موضوع نشان می دهد ان فهرست برای باشگاه بود و
نه شخص دنیزلی .همانطور که گفتم مشخص بود که
دنیزلی دیگر در تیم نخواهد ماندg .
79
صاحب الغدیر
12تیر ماه ،سالروز درگذشت
عالمه امینی
دیـــدار
در ۱۲تیر ماه ۱۳۴۹عالمی ب��زرگ وربانی جهان
به سوی باقی شتافت ،عالمه امینی که کتاب الغدیر او
اثر بزرگ و سترگی اس��ت که تا همیشه تاریخ یادگار
عالمه امینی خواهد ب��ود .نیاکان عالمه امینی
از عالم��ان وبزرگان دینی بودن��د .پدربزرگ
ایشان ،مولی نجفقلی مش��هور به امین الشرع
بود که نام خانوادگی عالمه نیز از همین لقب
گرفته شده است .ایشان مردی زاهد ،فاضل،
پرهیزگار و ادیبی برجسته بود که به گرداوری
اخبار ائمه اطهار علیهم السالم عالقه بسیاری
داش��ت و چند مجموعه روای��ت نیز تدوین
کرده و اشعاری به فارسی و ترکی از وی به جا
مانده است .او در شعر خود به «واثق» تخلص
می کرد .شیخ احمد امینی تبریزی ،پدر بزرگوار
عالمه امینی نیز از عالمان با تقوا بود ایشان در
سال ( 1287هـ .ق) در سردها از توابع تبریز به
دنیا امد .میرزا احمد از فقها و مجتهدین زمان
خود و در زهد و پارسایی زبانزد عموم بود .او
در سال ( 1304هـ .ق) به تبریز مهاجرت کرد
و برای همیشه ساکن انجا گردید .برخی اثار
به یادگار مانده از ایش��ان عبارتند از« :شرحی
بر قصیده المفج��ع و تعلیقاتی بر مکاس��ب
ش��یخ انصاری .این مرد بزرگ در سال 1370
(هـ .ق) ،دیده از جهان فرو بست و در قبرستان
نو ش��هر مقدس قم دفن گردید .عبدالحسین،
در سال ( 1320هـ .ق) در تبریز متولد گشت
اموزش های نخس��تین را نزد پدر بزرگوارش
مرحوم می��رزا محمد ک��ه عال��م و فقیه بود
اموخت .س��پس در مدرس��ه طالبیه تبریز که
برجسته ترین کانون دانش و فرهنگ اسالمی
ش��یعی ان روزگار بود ،به تحصیل پرداخت .ادبیات،
فقه و اصول فقه را نزد فقیهان و عالمان و عارفان تبریز،
چون« :ایت اهلل س��ید محمد بن عبدالکریم موس��وی
مشهور به موالنا ،ایت اهلل سید مرتضی حسینی خسرو
مثلت شماره132
80
شاهی اموخت ».او با استعداد و نبوغ عجیبی که داشت
مراکز علمی اذربایج��ان را جهت تکمیل تحصیالت
کافی ندانس��ت و عاقبت برای ادامه تحصیالت عالیه
اس�لامی ،راهی نجف اشرف برجس��ته ترین کانون
علمی شیعه امامیه ان روزگار شد و نزد برجسته ترین
مراجع و مش��ایخ علم��ی و فقهی ش��یعه ،به تحصیل
پرداخت .عالمه امینی پس از گذراندن مرحله نخست
تحصیالت ،به زادگاهش تبریز بازگش��ت و به تبلیغ،
تدریس و تالیف پرداخت .تفس��یر فاتح��ه الکتاب،
نخستین اثر علمی قرانی وی ،محصول همین دوران
است .عالمه امینی برای کسب بیش��تر دانش ،مجددا
راهی نجف اشرف شد و به تحصیل و تحقیق پرداخت
و س��رانجام به درجه عالی اجتهاد رسید .پس ازکسب
درجه اجتهاد ،به تدریس و تالی��ف روی اورد تا انجا
که در دانش اس�لامی ،عالمه ش��د و در فقه ،اصول،
حدیث ،تفس��یر ،کالم ،تاریخ و رج��ال ،مرجع عام و
خاص گردید.
عالمه امینی از مراجع بزرگی چون سید ابوالحسن
اصفهانی ،میرزا حس��ین نائینی ،و ش��یخ عبدالکریم
حائری و ش��یخ محمد حس��ین کمپان��ی اصفهانی به
خطوط خود ان بزرگان اجازه اجتهاد دریافت کرد.
عالم��ه امینی عم��ر پربرکت خوی��ش را در راه
تحقی��ق و تتب��ع گذران��ده و کتاب نفی��س خویش
«الغدیر» را به جهان اس�لام تقدیم ک��رد .عالمه امینی
غیر از الغدیر تالیفات ارزشمند دیگری دارد ،همچون:
«کامل الزیارات ،سیرتنا و سنتنا ،سیره نبینا ،اعالم االنام
فی معرفه الملک ،ش��هدای راه فضیلت ،تفسیر سوره
حمد ،ثمرات االسفار ،رساله در علم درایه ،رساله در
نیت ،ریاض االنس ،راه و روش ما راه و روش پیامبر
ماست».
عالمه ،در واپس��ین س��ال های حی��ات ،از فرط
مطالعات بی وقفه و پیگیر خویش ،اسیر بستر بیماری
شد و روز جمعه 28ربیع الثانی 1390هجری قمری
هنگام اذان ظهر ،در تهران دار فانی را بدرود گفت.
الغدیر
«برای نوش��تن الغدیر ۱۰/۰۰۰ ،کتاب را از بای
بسم اهلل تا تای تمت خواند ه او به ۱۰۰/۰۰۰کتاب
مراجعه مکرر داشتم ».عالمه امینی این جمله را
در مورد نوشتن کتاب سترگ الغدیر گفته است .کتابی
مرجع که نوشتن وگرد اوری ان ملزم به رنج فراوانی
بوده است.
بیش از پنجاه سال است که از تدوین کتاب الغدیر
می گذرد و با اطمینان می توان گفت که جامعه محققین
اعم از شیعه و سنی با نام الغدیر و با نوشته های علمی و
عمی��ق و محققانه و پر احس��اس عالمه امینی اش��نا
می باش��ند .اما در طول این زمان هنوز کسی نتوانسته
برای الغدیر حت��ی صفحه ای ردی های ی��ا نقدی که
قابل اعتنا باشد ،بنویسد .و این خود نشانگر استحکام
و متقن بودن مطالب این کتاب است که حتی مخالفان
شیعه نیز نتوانسته اند اشکالی بر ان وارد کنند.
وی در شبانه روز حدود 17ساعت مطالعه و کار
می کرد و برای مطالعه کتبی که در دسترس نداشت رنج
سفرهای گوناگونی به جان خرید.
عالمه برای تدوین این کتاب ب��ه کتابخانه های
کش��ورهای مختلف از جمل��ه عراق ،هندوس��تان،
پاکستان ،مغرب ،مصر و کشورهای دیگر دنیا مسافرت
کرد.
ایش��ان برای نگارش الغدی��ر تمامی کتاب های
تفس��یری ،روایی ،تاریخی ،رجالی ،انصاب ،لغت ،و
دواوین ش��عری را با دقت ،مورد مطالعه قرار داده اند.
با عنایت به همین موضوع است که عالمه امینی خود
در ابتدای الغدیر نوشته اند« :الغدیر فی الکتاب والسنه
واالدب .کتاب دین��ی ،علمی ،فن��ی ،تاریخی ،ادبی،
اخالقی ».که همین شیوه منحصر به فرد ،یکی از علل
جاودانه شدن الغدیر شده است.
الغدیر در ۲۰جلد به زبان عربی نوش��ته
ش��ده که تمامی جلد های ان به زبان فارسی
ترجمه شده است.
نویس��نده در این کتاب ب��ه ۱۱۰تن از
صحابه و ۸۴نفر از تابعی��ن پیامبر که حدیث
غدیر را روایات کرده اند ،اشاره می کند .انگاه
۳۶۰تن از راویان حدی��ث غدیر از قرن دوم
ت��ا چهارده��م را بر می ش��مارد .در پایان هم
اشعار شاعران مختلف را درباره این موضوع
ذکر می کند .الغدیر از نظر نوش��تاری هم یک
شاهکار ادبی محسوب می شود .بدون تردید
«الغدیر» یکی از ش��اهکارها و متون معتبر و
مس��تحکم ادب عربی اس��ت و از این جهت
ب��ا معتبرترین مت��ون ادب عربی که توس��ط
دانشمندان و ادبای عرب زبان پدید امده قابل
مقایسه و برابری است .اهمیت این قضیه وقتی
به خوبی روشن می ش��ود که بدانیم نویسنده
این اثر ش��گرف ،یک دانش��مند غیر عرب و
ایرانی و ترک زبان است .عالمه امینی ،از جمله
متفکران و مصلحانی است که ایده و اندیشه
وحدت امت اسالمی را سرلوحه کار خویش
ق��رار داده و این ای��ده ،هم��واره ذهن پویای
دانش��ور صلح اندیش ما را ب��ه خود معطوف
داشته اس��ت ،تا جایی که بازتاب این اندیشه
را در سرتاسر کتاب «الغدیر» می توان مشاهده
کرد .از دیدگاه صاحب الغدیر تنها رش��ته ای
که می تواند امت اسالم را به یکدیگر پیوند دهد و انان
می توانند با چنگ زدن به ان در طریق سعادت افرین
وحدت اس�لامی قرار گیرند ،همانا تمسک به قران و
عترت استg .
مکتوب
قیدار به چاپ هفتم رسید
رمان «قیدار» نوشته رضا امیرخانی در فاصله کمتر از سه ماه از انتشار ان ،به
چاپ هفتم رسید و قرار است یک روز امضا نیز برای ان برگزار شود.
انتش��ارات افق که مدتی اس��ت کارهای رضا امیرخانی را منتشر می کند،
به مناسبت نمایشگاه کتاب امسال جدیدترین رمان او را با نام «قیدار» به چاپ
رساند که حال این کتاب در فاصله کمتر از سه ماه به چاپ هفتم رسیده است.
رضا امیرخان��ی در این کتاب به روای��ت فردی می پردازد که به ش��دت
دوست دارد ادامه دهنده سلس��له خود باشد و داس��تان زندگی این فرد را در
قالب فصولی با عناوین مرسدس کوچه کروک البالویی ،تاکسی فیات کبریتی
دویست و دو ،اسب اینترنشنال ،موتور و سپای فاق گالبی ،هجده چرخ اتاق دار،
پلیموث کورسی سیب فروش ها ،اف -هش��تاد و پنج عینکی شیشه شکسته،
گاومیش دوازده سیلندر ،براق مرکبی اسمانی ،سپید و رنگ با گوشی لرزان و...
به رشته تحریر در اورده است.
رضا امیرخانی تا به حال اثاری چون نفحات نفت ،جانستان کابلستان ،من
او ،ارمیا ،سرلوحه ها ،بی وتن ،ناصر ارمنی ،از به ،نشت نشا و داستان سیستان را
به رشته تحریر در اورده استg .
مکتوب
فانی و باقی
گزیده اشعار «فدریکو گارسیا لورکا» با ترجمه زهرا رهبانی به صورت دو زبانه
(اسپانیایی و فارس��ی) از سوی نشر گل اذین منتشر ش��د .این کتاب با سال شمار
زندگی لورکا همراه ش��ده است .این مجموعه ش��عر در ۲۵۶صفحه با گزینش و
ترجمه رهبانی از سوی نشر گل اذین منتشر ش��د .در این کتاب ۷۰قطعه شعر از
سروده های لورکا امده است .همچنین کتاب با مقدمه ای درباره زندگینامه و اثار
لورکا و سال شمار زندگی او همراه شده اس��ت .در پایان کتاب نیز فهرست منابع
امده است .بیشتر این ش��عرها از کتاب «غزل های عش��ق تاریک» لورکا انتخاب
شده اند .همچنین شعرهای لورکا شعرهایی تصویری هستند و تصویر در شعرهای
لورکا نقش اساسی را بازی می کند« .ارزو»« ،قصیده دست ناممکن»« ،در اندرون»،
«غزال عش��ق با عصا»« ،اواز دیجور»« ،نقش باغ»« ،رباعی کوبایی»« ،شکارچی»،
«اواز نخس��تین»« ،پیش درامد»« ،صلیب»« ،س��پیده دم» « ،انجیر وحشی»« ،نغمه
فالمینکو» و «ترانه دبستانی» عنوان برخی از شعرهای این کتاب هستند .فدریکو
گارسیا لورکا متولد سال ۱۸۹۸میالدی ،شاعر و نویسنده اسپانیایی است .وی در
سال ۱۹۳۶و در سن ۳۸سالگی درگذش��ت« .دوران نحس پروانه ها»« ،ترانه ها»،
«ماریانا پیندا»« ،چنین که گذشت این ۵سال»« ،ترانه های کانته خوندو»« ،عروسی
خون»« ،خانه برنارد البا»« ،ش��اعر در نیویورک »« ،احساسات و پروانه»« ،قصیده
کولی»« ،زاری برای مرگ یک گاوباز» و «عروسکان خیمه شب بازی» عنوان برخی
از اثار لورکا در حوزه شعر و نمایشنامه هستندg .
مکتوب
جان گریشام در صدر
رمان کوتاه «جوی کالیکویی» جان گریشام که توسط انتشارات «دابلدی»
روانه بازار ش��ده بار دیگر در صدر جدول پرفروش ه��ای امریکا جای گرفت.
«جان گریشام» در این کتاب ،به بهانه داستان یک پدر و پسر ،بخشش و رستگاری
را در لیگ بیسبال امریکا در سال 1973بررس��ی می کند .دومین جایگاه جدول
نیز در اختیار کتاب تازه وارد «ماموریت به پاریس» است که به قلم «الن فرست»
نگاشته شده است .داستان این کتاب که توسط انتش��ارات راندوم هاوس روانه
بازار شده ،سال 1938همزمان با دوران نازی ها می گذرد .یک بازیگر معروف در
پاریس به طور کامال اتفاقی در چنگال گروهی از توطئه چینان نازی اسیر می شود
که می خواهند از شهرت وی سوءاس��تفاده کنند « .دختر گمشده» نیز پس از دو
هفته حضور در این لیست همچنان پرطرفدار و سومین کتاب هفته است« .گیالن
فلین» در این کتاب که توسط انتشارات کراون منتشر شده ،یک صبح گرم تابستانی
باشکوه را در میسوری به تصویر کشیده که همه چیز برای برپایی مراسم پنجمین
س��الگرد ازدواج «نیک» و «ایمی» در حاش��یه رودخانه می سی سی پی مهیاست
ولی ناگهان «ایمی» ناپدید می شود و مدارک نشان می دهد شوهرش قاتل است.
چهارمین ردیف جدول پرفروش ها به کتابی از «لینکلن چایلد» باعنوان «دروازه
سوم» تعلق گرفت .این کتاب تازه وارد توسط انتش��ارات دابلدی چاپ شده و
ماجرای پروفسور «جرمی لوگان» را به تصویر می کشد که برای پرده برداشتن از
رازهایی وارد مصر می شود .او می رود تا از دلیل اتفاقات عجیب و غریبی که در
مقبره تازه کشف شده فرعون رخ می دهد سردربیاوردg .
نمایش
دیـــدار
مکتوب
گزیده اشعار فدریکو گارسیا لورکا
از مجموع اثار ارسالی به جشنواره فیلم ریور ایتالیا که از 28می تا 8ژوئن مصادف
با 8تا 19خردادماه سال 1391در شهر پادوا ایتالیا برگزار شد 12 ،فیلم به بخش مسابقه
این جشنواره راه یافت و فیلم داستانی «کالس اول ب» ساخته محمد نصیری موفق به
کسب جایزه بهترین فیلم کوتاه در این جشنواره شد .هیات داوران جشنواره ریور ایتالیا
اعالم کرد« :فیلم داس��تانی «کالس اول ب» به خاطر توانایی در انتقال مفهوم زندگی با
نگاهی روشن جایزه بهترین فیلم کوتاه این جشنواره را دریافت می دارد ».فیلم های کوتاه
«اغل گول» ساخته مهدی حیدری ،فیلم داستانی «کالس اول ب» ساخته محمد نصیری،
فیلم های داستانی «کاما و بارش بر دهان نیمه باز» ساخته عطا مجابی ،فیلم داستانی «اب،
رود ،زندگی» ساخته حسن دهقان ،فیلم های داس��تانی «این راننده ها دست ندارند» و
«ان دورها» ساخته رضا جمالی ،فیلم مستند «گلستان »1318ساخته مهدی تنگستانی،
فیلم تجربی «فروشنده» ساخته مهدی عبداللهی ،فیلم پویانمایی «کاما» ساخته بابک
شکاری ،فیلم پویانمایی «ارایشگرها وجود ندارند» ساخته علی پاک نهاد و فیلم داستانی
«قرار رستوران لوفانتن» ساخته حسن حبیب اهلل زاده؛ 12فیلم کوتاه مستند ،داستانی،
تجربی و پویانمایی از تولیدات سال 1389و 90انجمن هستند که به این جشنواره راه
یافت که از این میان فیلم داستانی «کالس اول ب» ساخته محمد نصیری موفق به کسب
عنوان بهترین فیلم کوتاه در جشنواره شد .فیلم پویانمایی «دور» به کارگردانی پورتمن
ماریوس از سوئیس و فیلم مستند «ان ها میانمار مینامندش» به کارگردانی ار.اچ.الیبرمن از
ایاالت متحده امریکا جایزه بهترین مستند این جشنواره را کسب کرده اندg.
مثلت شماره132
«فانی و باقی» با عنوان فرعی «درامدی انتقادی بر مطالعه نقاش��ی ایرانی» نام
جدیدترین کتاب مجید اخگر است که توسط انتشارات حرفه هنرمند منتشر شد.
در این کتاب با تکیه بر نظریه های علوم انسانی ،نظریه ای طرح می شود که بنا به کالم
نویسنده ان ،می تواند برای رسیدن به درکی جامع تر از نقاشی ایرانی از ان بهره جست.
این کت��اب پنج فص��ل دارد .در فصل نخس��ت ،پیش فرض ه��ای تئوریک و
روش شناسی شرح و بسط مباحث کتاب امده اس��ت .در فصل دوم کتاب با عنوان
«تخیل :از هستی شناسی فردی تا معرفت شناسی فرهنگی» مباحث معرفت شناختی
مقوله تخیل و عنصر خیال مطرح شده است..
فصل سوم با عنوان «سنخ شناس��ی تخیل و جهان ایرانی -اسالمی» به گونه ای
ادامه فصل دوم به حس��اب می اید .در این فصل به طور کامل مقوله تخیل از منظر
اندیشمندان مسلمان بررسی شده و همچنین نظریات انها با سنت هایی چون «طریق
تفکر نوافالطونی» مورد هم سنجی قرار گرفته است.
اما نویس��نده در فصل چهارم با عنوان «به سوی ترس��یم برخ��ی از مولفه های
بوطیقایی نقاشی ایرانی» ابتدا نقاشی ایرانی را از منظر اصول جامعه شناختی تحلیل
می کند ،بر اساس این تحلیل نقاشی ایرانی نمونه ای هنر درباری و غیردینی خواهد
بود ،اما نویسنده با طرح مباحث نمادپردازی و رمزاندیشی در نقاشی ایرانی این چهره
غیردینی را از نقاشی ایرانی پاک می کند.
فصل پنجم کتاب عنوان «مالحظاتی در پدیدارشناسی نقاشی ایرانی» را با خود
داردg .
سینما
«کالس اول ب» اول شد
کلمات و مرد
«کلمات و مرد» نوشته و کارگردانی «مهدی مشهور» عنوان نمایش جدیدی از
تولیدات مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری است که از چهارم تیرماه در تماشاخانه
ماه حوزه هنری به صحنه رفته اس��ت .این نمایش در ارتباط با تنهایی مردی است
که عاشق یک طناب بی جان می شود و در طول نمایش سعی می کند به این طناب
جان دهد .در این نمایش از دیالوگ استفاده نمی ش��ود و سعی شده تا موسیقی و
شکل اجرا به سمت شیوه نمایش های ایرانی نزدیک شود.نمایش «کلمات و مرد»
نگاهی به زندگی انسان معاصر و مشکالت او در ارتباط با زندگی خود و دیگران
دارد.این نمایش در کش��ورهای لیتوانی ،ایتالیا ،المان ،فرانس��ه و امریکا حضور
داشته که در این اجراها با استقبال خوبی از سوی تماشاگران نیز مواجه شده است.
الکساندر کووانجی و گلش��اد مرادی بازیگران این اثر نمایش��ی هستند و شیالن
اردالن نوازندگی ،بنیامی��ن اثباتی طراحی صحنه و لباس و س��ونیا همتی به عنوان
دس��تیار کارگردان در این نمایش حضور دارند.نکته جال��ب این نمایش حضور
الکساندر کووانجی در نمایش است .کووانجی برزیلی از جمله هنرمندانی است
که طی سال های اخیر در ایران اقامت دارد که به واسطه برگزاری کارگاه هایی که در
کشورمان برگزار شده با کارگردان اشنا می شودg .
81
قتل با ضربات
پنالتی
تمام خاطرات تلخ انگلیس از
ضربات پنالتی
دیـــدار
تاریخ دوباره تکرار ش��د ،اما این تک��رار دوباره
تاریخ برای دوستداران تیم ملی انگلستان چیزی بود
که هیچ گاه نمی تواند کمدی باشد .انها تیمی هستند که
به اندازه تمام تاریخ از ضربه پنالتی متنفر هستند .هرگاه
که نوبت به ضربات پنالتی می رسد ،هواداران این تیم
با ش��کی نزدیک به یقین برای اوکی کردن بلیت های
برگشت خود اقدام می کنند.ضربات پنالتی برای همه
انها ان قدر خاطره بد به همراه داشته که حاال می توان
نام دو اشلی ،یعنی یونگ و کول را هم به سیاهه بازیکنی
اضافه ک��رد که در تاری��خ فوتبال انگلس��تان به عنوان
بازیکنان محکوم از انها یاد می شود .فوتبال انگلستان
در تمام طول تاریخ تنها یک بار در جام جهانی 1966
توانست به عنوان قهرمانی برسد و از ان روز تا به امروز
هیچ گاه و در هیچ تورنمنتی نتوانس��ته به عنوان شایان
ذکری دس��ت یابد .اگر از هواداران انگلستان بپرسید
در این مس��اله انچه بی��ش از هرچی��زی تقصیر دارد
چیست،خواهند گفت؛ ضربات پنالتی و البد بازیکنانی
که نتوانس��تند از روی نقطه پنالت��ی دروازه حریف را
باز کنند بیش از دیگران مقصر جلوه می کنند .لیس��ت
بازیکنانی که نتوانستند از روی نقطه پنالتی گلزنی کنند
لیستی است که با هم مرور می کنیم.
مثلت شماره132
-1استوارت پیرس مقابل المان غربی
در جام جهانی 1990در مرحله نیم نهایی تیم ملی
انگلس��تان با یکی از بهترین تیم های ملی تاریخ خود
ش��رکت کرده بود؛ تیمی بزرگ با بازیکنان بزرگ که
بس��یاری از هواداران این تیم به ان دل بس��ته بودند،
اما هیچ کس حس��اب ضربات پنالتی را نک��رده بود.
گری لینه کر ،پیتر بردسلی و دیوید پالت ضربات خود
را تبدیل به گل کرده بودند که نوبت به استوارت پیرس
رسید که پشت ضربه ایس��تاد .پیرس در تیم ناتینگهام
فارست هم پنالتی زن اول تیمش بود ،این مدافع چپ
که شوت های وحشتناکی داش��ت ،توپ را به پاهای
بودو ایگنر کوبید تا انگلستان نگرانی را حس کند .اما
پیتر شیلتون ضربه اوالف تون را مهار کرد تا همه چیز
82
به ضربه کریس وادل بستگی پیدا کند.
-2کریس وادل مقابل المان غربی
کریس وادل برای انگلیسی ها یک بازیکن خاص
بود؛ بازیکنی که با وجود اینکه بیش��تر قابلیت دفاعی
داش��ت بازهم توانس��ت بهترین بازیک��ن لیگ برتر
انگلستان معرفی شود .وادل انقدر خوب پنالتی می زد
که به عن��وان پنالتی زن پنجم واخر تیم انتخاب ش��ده
بود ،اما این بازیکن بدترین ضرب��ه ممکن را به توپ
زد .ضرب��ه ای که انگلس��تان را از گردونه مس��ابقات
حذف می ک��رد و المان را تاقهرمان��ی در جام جهانی
1990بدرقه می کرد .استوارت پیرس بعد ها گفت که
وقتی کریس به توپ ضربه زد من مطمئن شدم که از
جام جهانی حذف ش��دیم ،من هیچ کس را سرزنش
نمی کنم،من خودم یک ضربه از دست داده بودم و این
مساله باعث شده بود که فشار زیادی روی وادل باشد».
یکی از صحنه های به یاد ماندن��ی تاریخ جام جهانی
جایی بود که پل گاسکویین پس از ضربه وادل بطری
اب را بر زمین کوبید.
-3گرت ساوت گیت مقابل المان
بازهم انگلس��تان ب��ود والمان وبازهم داس��تان
پر رنج ضربات پنالتی؛ انگلس��تان در مس��ابقات جام
ملت های اروپا به مصاف المان رفته بود .در سال 1996
انگلستان در خانه بازی می کرد و دوست داشت مثل
جام ملت های 1966جام قهرمانی را در خانه نگاه دارد،
اما مگر ضربات پنالتی می گذاشت که چنین اتفاقی رخ
دهد؟ هر دوتیم المان وانگلس��تان پنج پنالتی خود را
تبدیل به گل کردند ،الن شیرر ،دیوید پالت ،استوارت
پیرس ،پل گاسکویین وتدی ش��رینگهام پنالتی های
خود را تبدیل به گل کردند .برای پنالتی شش��م گرت
ساوت گیت ،مدافع تیم استون ویال پشت ضربه ایستاد
و اندریاس کوپکه برای گرفتن ضربه بی جان او خیلی
مشکل نداشت .ضربه انقدر بد بود که حتی مادر او هم
بعد ها به او اعتراض کرد.
-4دیوید بتی مقابل ارژانتین
بازی ه��ای دو تی��م ارژانتی��ن و انگلس��تان از
کالس��یک های تاریخ فوتب��ال جهان اس��ت و تقریبا
همیشه بازی زیبا و پر حرف و حدیثی می شود .بازی
این دو تی��م در جام جهان��ی 1998هم از ان دس��ت
بازی های کالس��یک فوتبال محسوب می شود ،بازی
در وقت اضافه و قانونی با نتیجه مساوی 2-2تمام شد.
مایکل اوون و الن شیرر برای انگلستان گل زده بودند
تا نوبت به ضربات پنالتی رسید .در ضربات پنالتی دو
بازیکن بزرگ یعنی پل اینس و هرنان کرسپو ضربات
خود را خراب کردند.
دیوید بتی پشت توپ ایستاد و انچنان بد ضربه را
زد که کارلوس روا دروازه بان ارژانتین برای مهار ان
مشکل خاصی نداشت .این اولین پنالتی عمر بتی بود
که خراب کرده بود.
-5دیوید بکهام مقابل پرتغال
در ی��ورو 2004بکام در بازی انگلس��تان مقابل
پرتغال پنالتی تیمش را خراب کرد و نتوانست به کمک
ش��یرهای جزیره بیاید .انگلیس��ی ها در بازی مقابل
فرانسه در حالی که از حریف خود با نتیجه یک بر صفر
پیش بودند با درخش��ش فابیان بارتز بازی را در پایان
به خروس های ابی اروپا واگ��ذار کردند .زین الدین
ی وی در رئال مادرید بود
زیدان که در ان زمان هم تیم
و موفق به زدن دو گل تیمش شد .زیدان توانست یک
گل از روی نقطه پنالتی به ثمر برساند و گل دیگرش را
هم به شکل بسیار زیبایی وارد دروازه شیرهای جزیره
نماید .این درحالی ب��ود که بکهام ضربه پنالتی تیمش
را به دستان بارتز کوبید تا انگلس��تان ناکام این دیدار
نام گیرد .او همچنین در ای��ن جام پنالتی دیگر تیمش
مقابل پرتغال را از دست داد تا باز هم به چهره منفور نزد
هواداران انگلستان تبدیل شود.
جیمی کاراگر مقابل پرتغال
در جام جهان��ی ،۲۰۰۶کاراگر یک��ی از اعضای
تیم ملی فوتبال انگس��تان بود که برای حضور در جام
جهانی ۲۰۰۶به رهبری اسون گوران اریکسون راهی
المان شدند .او در این جام سه بازی برای تیمش انجام
داد ،از جمله در بازی اول مقابل سوئد که به جای گری
نویل مصدوم به زمین رفت .حضور او در ان رقابت ها
با از دست دادن پنالتی اش مقابل پرتغال به پایان رسید.
جرارد و لمپارد هم پنالتی های خود را از دست دادند و
انگلستان از دور رقابت ها حذف شد.
...واشلی ها
ضربه اشلی یونگ به تیر خورد و توپ اشلی کول
نیز توسط بوفون مهار شد تا انگلستان در یورو 2012
هم دچار نحسی پنالتی ها شود و نام این دو بازیکن هم
به این لیست کذایی اضافه شود.
برای ارتباط بیش��تر و اگاه��ی از نظرات
انتقادات و پیشنهادهای شما خوانندگان محترم
مجل��ه مثلث از این پ��س می توانی��د از ایمیل
didar@mosalas.irب��ه عن��وان یک پل
ارتباطی استفاده کنید.
نظرات شما در مورد مجله به طور کامل
مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به زودی به
تمامی انها پاسخ داده خواهد شد.
_____
قاب
بازدید وزیر ارشاد از نمایشگاه هنرهای تجسمی
1
2
نمایشگاه فرش تا عرش
جشن استقاللی ها در کنار جانبازان ثاراهلل
3
4
پل کابلی برج میالد
دیـــدار
مثلت شماره132
مسابقات دو و میدانی قهرمانی باشگاه های کشور
5
6
هفته فرهنگی و هنری کردستان
دومین جشنواره بازی های رایانه ای
7
8
چهار قالده شیر و دو توله خرس در خیابان های مشهد
83
بازا ر
مدیر عامل بانک مسکن اعالم کرد
اخرین وضعیت وام های مسکن خبرنگاران
مدیر عام��ل بانک مس��کن در م��ورد وضعیت
وام های مسکن خبرنگاران با ارائه توضیحاتی عنوان
کرد« :وقتی مجوز این کار را بدهن��د ،دیگر این اقدام
برای ما تکلیف است و تا جایی که در توان ما باشد ،در
خدمت خواهیم بود .هرچند چند ماهی از وعده دادن
وام های مس��کن به خبرنگاران می گ��ذرد ،اما به نظر
می رس��د هنوز این پروس��ه وارد فاز اجرایی نش��ده
است ».پیش از این رئیس کل بانک مرکزی در اواسط
خرداد ماه ( 16خرداد م��اه) اعالم کرده بود که مصوبه
دریافت تسهیالت مس��کن به زودی در هفته اینده از
کوتاه از اقتصاد مثلت شماره132
مدیرعامل بانک توسعه تعاون خبر داد
اعطای تسهیالت ارزی با نرخ 6درصد
عظیمی نرخ سود تسهیالت ارزی را شش درصد
اعالم و خاطرنش��ان کرد« :بانک توس��عه تعاون از هر
طرح تعاونی که دارای توجیه اقتصادی داش��ته باش��د
حمایت و تسهیالت ارزی با نرخ شش درصد پرداخت
می کند ».مدیرعامل بانک توسعه تعاون از نصب۲۵هزار
دستگاه POSو ۷۰۰دستگاه ATMاین بانک در کشور
ی اظهارکرد« :یکی از برنامه های بانک توسعه
برای سال جاری خبر داد .ماشاءاهلل عظیم
تعاون در سال جاری این است که در حد نیاز طرح های مورد نظر تعاونی ها و اتحادیه ها،
دستگاه های POSو ATMرا نصب کند که بر این اساس قصد داریم در سراسر کشور و
در مکان های شناسایی و بازاریابی شده که برای بخش تعاون جذابیت دارد این دستگاه ها
و تجهیزات را نصب کنیم ».وی از تامین نیاز ارزی شرکت های تعاونی به عنوان یکی دیگر
از برنامه های بانک توسعه تعاون در س��ال جاری خبر داد و با تاکید بر حل مشکل ارزی
تعاونی ها گفت« :تا کنون بیش از یک هزار و ۲۰۰میلیارد ریال تسهیالت ارزی به طرح های
تولید محور و کارافرین تعاونی ها پرداخت کرده ایم که این رقم نس��بت به سال گذشته
۱۰درصد رشد داشته استg ».
با ادغام نهایی تات و موسسه مالی صالحین و اتی
بانک «اینده» به جای بانک تات امد
معاون نظارتی بانک مرکزی با اشاره به تاسیس
بانک «اینده» با ادغام بانک تات و دو موسس��ه مالی
و اعتب��اری صالحین و اتی گف��ت« :در صورت عدم
تغییر نام سر در این سه نهاد مالی ،مجوز هر سه انها لغو
می شود .ابراهیم درویشی با بیان اینکه بانک جدیدی با
ادغام بانک تات و دو موسسه مالی و اعتباری صالحین
و اتی به نام بانک «اینده» به ثبت رس��یده اظهار داشت« :نام این بانک جدید التاسیس
سریعا باید بر س��ر در این سه نهاد نصب ش��ود ».وی افزود« :برای این اقدام مسئوالن
مربوطه وقت دارند تابلوی موسس��ه و بانک را به نام بانک این��ده تغییر دهند؛ در غیر
این صورت مجوز این سه موسسه لغو خواهد شد .به گفته وی تعداد شعب بانک اینده
حدود ۱۵۰تا ۱۶۰شعبه استg ».
84
سوی بانک مرکزی به بانک های عامل مشخص شده
و حتی بانک مسکن ابالغ می ش��ود که برای ساخت
۴۵میلیون تومان و برای خرید ۳۰میلیون تومان است.
با وجود این ،مدیر عامل بانک مسکن به صراحت در
این مورد سخن نمی گوید و پاسخ به این سوال را چند
روزی است که به تاخیر انداخته است .اما وی در مورد
موضوعات دیگ��ر مربوط به وام مس��کن خبرنگاران
توضیحات مختصری داده اس��ت .قدرت اهلل شریفی
در گفت وگوی کوتاه خود با ایسنا می گوید« :اگر این
موضوع را ابالغ کرده باش��ند ،ما در خدمت هستیم و
مجوز دادن ای��ن کار مهم اس��ت ».وی ادامه می دهد:
«وقتی مجوز بدهند ،دیگر انجام این کار تکلیف است
و ما هم سعی می کنیم تا انجایی که در توان ما باشد ،در
خدمت باشیم ».شریفی در مورد میزان منابع الزم برای
اجرای ای��ن وعده تصریح کرد« :ب��رای ما مجوز مهم
اس��ت ،نه میزان وام .هر چند رئیس کل بانک مرکزی
اعالم کرده اس��ت که نحوه دریافت وام مسکن برای
خبرنگاران براساس ثبت در سامانه سمان نیست ،بلکه
خبرنگاران با در دست داشتن معرفی نامه از رسانه های
خبری خود می توانند به بانک های عامل مراجعه کنند،
اما محاسبه حداقلی از تعداد خبرنگاران نشان می دهد
که اجرای این طرح حداقل 240میلیارد تومان اعتبار
می خواهد .طبق اخرین اعالم س��امانه سمان بیش از
هشت هزار خبرنگار در این س��امانه ثبت نام شده اند
که اگر حداقل وام خبرنگاری معادل 30میلیون تومان
برای هر کدام از انها در نظر گرفته ش��ود 240 ،میلیارد
تومان هزینه نیاز استg».
مدیر عامل پست بانک:
30درصد بازار بانکداری روستایی دراختیار پست بانک است
مدیر عامل پس��ت بانک گفت« :در حالی که سهم
بانک های کش��ور در روستاها ،س��ه درصد است ،سهم
پست بانک در روستاها بیش از 30درصد است ».محمد
حسن محبیان اظهار داشت« :در حال حاضر 10هزار دفتر
روستایی و چهار هزار دفتر شهری پست بانک در کشور
فعال است و براساس برنامه پنجم ،شش هزار دفتر بانکی
روستاییدیگرنیزدر سال جاریایجادخواهدشد».ویادامهداد«:باایجادایندفاتر،خدمات
پستبانکدرنیمی از 31هزارروستایکشورارائهمی شود».محبیانگفت«:سهمبانک های
کشور در روستاها ،سه درصد و سهم پست بانک بیش از 30درصد است که این سهم برای
بیش از 30هزار نفر در سطح کشور اشتغال ایجاد کرده است ».مدیر عامل پست بانک گفت:
«تا پایان نیمه اول سال جاری برای تمامی سرپرستان خانوار یارانه بگیر ،پست بانک کارت
صادر می شود و طبق برنامه ریزی های انجام شده تعداد کارت های پست بانک به بیش از
هفت میلیون فقره افزایش می یابدg».
مدیر عامل بانک قوامین خبر داد
کارکنان اعتماد ایرانیان همکار بانک قوامین می شوند
مدیرعامل بانک قوامین گفت« :بان��ک قوامین در
راستایتصویبکمیسیونمقرراتونظارتبرموسسات
اعتباریبانکمرکزیوبراساستفاهمنامهصورتگرفته
ودرجهتکمکبهاقتصادکشورساماندهیتعاونیاعتبار
اعتماد ایرانیان را برعهده گرفت ».وی یاداور شد« :بانک
قوامین باتوجه به تجارب ارزش��مند خود در حل بحران
صندوق هایبحران زدهاصفهاناینباربانظربانکمرکزیجمهوری اسالمیایراندرنظردارد
ساماندهیاینتعاونیراانجامدهد.ازاینروتمامتالشخودرادراحقاقحقوقسپرده گذاران،
سهامداران،ومخاطباناینمجموعهانجامخواهدداد».خطیبییاد اورشد«:هیچ گونهنگرانی
ازجهتسپرده گذارانمحترمتعاونیاعتمادایرانیانوجودنداردوبانکقوامینامنیتسپرده
ی سپرده گذاران را متعهد می شود ».مدیر عامل بانک قوامین در پایان خاطرنشان کرد:
تمام
«کارکنانتعاونیاعتباراعتمادایرانیانبهعنوانهمکاروامینبانکقوامیندرخدمتهموطنان
درسراسرکشورهستندg».
مدیر کل روابط عمومی موسسه مهر:
تعالی روابط عمومی منجر به پایداری و بقای
سازمان می شود
رشد 3/5درصدی میزان رضایت مشتریان از بانک انصار
پست بانک ایران ،منتخب کنگره ITEC 2012شد
میزان رضایت مشتریان از بانک انصار نسبت به سال گذشته 3/5درصد رشد داشته
است .نتایج نظرسنجی منتشر شده نشان می دهد میزان رضایت مشتریان از این بانک
۸۱/۳درصد در کل معیارهای مورد بررسی بوده است .این نظرسنجی که با مشارکت
بیش از ۱۶هزار و ۶۰۰نفر از مشتریان و در بیش از ۵۹۰شعبه در ۳۱استان و سه شعبه
مستقل بانک انصار در سراسر کشور صورت گرفت نشان می دهد .رضایت مشتریان
نسبت به سال ۱۳۸۹با ۳/۵درصد رشد همراه بوده است که این مهم با اجرای پروژه های
بهبود مستمر فرایندهای سازمان و س��طح رضایت مشتریان در طی یک سال و توسط
کارکنان بانک حاصل شد .براساس این گزارش با توجه به معیارها و حوزه های ارزیابی
رضایت مشتریان ،به روش مدل سروکوال میزان رضایت در حوزه همدلی با مشتریان
۷۵/۶درصد ،در حوزه پاسخ گویی به مشتریان ۸۰/۴درصد ،در تامین فضای ملموس
و مطلوب مشتریان ۸۱درصد ،در حوزه قابلیت اعتماد مشتری ۸۲/۴درصد ،و در حوزه
تضمین رضایتمندی مشتریان از بانک انصار ۸۷درصد اندازه گیری شدg.
پستبانکایرانبهجهتارائهخدماتنوینبانکیدرروستاهاومناطقمحروموفراهم
کردندسترسیعمومیبهخدماتموردنیازبانکیازسویکنگره ITEC ۲۰۱۲به عنوانیکی
ازواحدهایمنتخبکشوریبرگزیدهوتقدیرنامهدریافتکرد.دراینتقدیرنامهکهازسوی
مسعودشنتیانی،رئیسکمیسیون ICTوفناوری هاینویناتاقبازرگانیایرانبهدکترمحبیان
،رئیس هیات مدیره و مدیرعامل ارائه شده امده است؛ «انتخاب ان بانک را به عنوان یکی از
واحدهایمنتخبکشوریدربخش فعالیت هایبانکیکنگرهITEC ۲۰۱۲تبریکعرض
کرده و از خداوند منان موفقیت روزافزون و ثبات قدم در این راه دشوار را خواستاریم و بر همه
مدیران این سرزمین می بالیم که با دانش و مهارت باال در مسیر پیشرفت و توسعه گامی بس
سترگبرداشت هاند.پسبرماستکهبایاریهمهجانبهحامی شماباشیموبااعطایاینتقدیرنامه
تحسینیاندکبرزحماتوتوانمندیباالیشمابجااوردهباشیم.همچنیندرادامهتقدیرنامه
اظهار امیدواریشده استکه با تکیهبر دانشوتجربه جنابعالیو دیگرمدیرانبه افق روشن
ونقطهشکوفائیایراناسالمینزدیکترشدهوبهاینمهمدستیابیمg».
اغاز فروش بلیت قطارهای داخلی
حدفاصل 11تیر لغایت 31مرداد
روابط عمومی شرکت قطارهای مسافری «رجاء»
اعالم ک��رد« :فروش بلیت قطارهای مس��افری داخلی
حدفاصل 11تیر لغایت 31مرداد سال جاری از ساعت
8:30سه شنبه 6تیر به صورت یکپارچه از طریق سیستم
اینترنتی و Online2اغاز می ش��ود .روابط عمومی و
امور بین الملل شرکت قطارهای مسافری رجاء با اعالم
این خبر افزود« :فروش بلیت قطارهای مسافری همانند
گذش��ته به طور همزمان از طریق دفاتر فروش و سایت
اینترنتی ش��رکت رجاء صورت می گی��رد ».در فروش
یکپارچه بلی��ت قطار ،هر گونه موج��ودی بلیتی که در
تمامی نمایندگی های فروش در سراس��ر کشور وجود
کوتاه از اقتصاد مثلت شماره132
نخستین دوره ائین معرفی سرامدان روابط عمومی
ایران باحضور جمع کثیری از مدیران و کارشناسان ارشد
روابط عمومی کشور در سالن همایش های صدا و سیما
برگزار شد .در اغاز این همایش هوشمند سفیدی -دبیر
نخس��تین دوره ائین معرفی س��رامدان روابط عمومی
ایران -طی سخنانی ،هدف از برگزاری این ائین ر ا ترغیب
رواب��ط عمومی ها برای حرکت در مس��یر س��رامدی،
ق وضعیت خود
تعهد به س��رامدی و اهتمام برای انطبا
با ش��اخص های س��رامدی در روابط عمومی دانست.
در ادامه ،نورالدینی -دبیر ش��ورای عالی اطالع رس��انی
دولت -طی سخنانی با تاکید براینکه روابط عمومی ها
باید متفکر ،توانمن��د و اینده نگر باش��ند ،گفت« :نباید
نگاه صنفی به روابط عمومی ها داش��ت ،چرا که روابط
عمومی ها ،س��رحلقه های ارتباطات انس��انی هستند.
دبیر ش��ورایعالی اطالع رسانی دولت با اش��اره به اینکه
همهروابطعمومی هابایدسرامدباشندومتخصص ترین
و خوش فکرترین افراد در روابط عمومی ها به کار گیری
ش��وند ،افزود« :روابط عمومی ها مش��اور ،طراح محیط
پیرامونی و درونی و همراه یک سازمان هستند .ابراهیم
صفرلکی -مدی��رکل روابط عمومی موسس��ه مالی و
اعتباری مهر -نیز از دیگر س��خنرانان این همایش بود
که با موضوع ارائه تجربیات موسسه مهر در پیاده سازی
مدل تعالی س��ازمانی در موسس��ه مالی و اعتباری مهر
به س��خرانی پرداخت ».صفرلکی مهم ترین حلقه های
مفقوده توسعه در سازمان های ایرانی را ارزیابی عملکرد
س��ازمان دانس��ت و افزود« :مدل تعالی ،ابزاری جهت
سنجش عملکرد سازمان است که مسیر فعالیت مدیران
را برای بهب��ود عملکرد ،شناس��ایی و تعیی��ن می کند .
وی ادامه داد« :چنین مدل هایی که حاصل علم و تجربه
تکرار پذیر در سازمان های مختلف است ،با طرح ریزی
برخی اصول و ارزش های بنیادین و الزام س��ازمان ها به
حرکت و بهبود متوازن در مقوله ه��ای اصلی و کلیدی
سازمان ،مسیر بهبود و تعالی را مشخص کرده و سازمان ها
را در حصول به عملکرد بهتر و رشد و بالندگی رهنمون
می نمایند».مدیرکلروابط عمومیموسسهمالیواعتباری
مهر درخصوص نقش روابط عمومی در تعالی سازمان ها
گفت« :اگر روابط عمومی را محور توسعه و تعالی بدانیم،
برای موفق شدن الزم اس��ت تا روابط عمومی به عنوان
پیش رو و یک عنصر اثر گذار ،در وهله اول همه کارکنان
سازمانرادردستیابیبهسرامدیمشارکتدهدتاباهدف
فراهم کردن فرصت هم اندیشی ،همگرایی و هم افزایی در
بین کارکنان ،اهداف مورد نظر را در عرصه بسط و توسعه
سازمان دنبال کند و به عبارت دیگر حصول به پایداری
روابط عمومی مستلزم حرکت به سمت تعالی و بهبود
است و دستیابی به تعالی روابط عمومی منجر به پایداری
و بقای سازمان می گردد .در بخش های دیگر این مراسم
میرسعید قاضی و دکتر باقر ساروخانی -ازپیشکسوتان
روابط عمومی کشور -و همچنین مرتضی امامی -معاون
برنامه ریزی و تدوین استاندارد سازمان ملی استاندارد -
سخنرانی کردند و محمدرضا حمیدی زاده و دکتر بهروز
دری از اساتید دانشگاه مقاالتی را باعنوان «مدل کیمیای
سرامدی مدیریت روابط عمومی» و «رسالت های روابط
عمومی و لزوم پایش مس��تمر رواب��ط عمومی ها» ارائه
کردند .همچنین در این مراسم از روابط عمومی موسسه
مالی و اعتباری مهر به عنوان یکی از روابط عمومی های
سرامد کشور تقدیر به عمل امدg».
داشته باشد در سیستم اینترنتی فروش نیز قابل مشاهده
است .همچنین پیش فروش بلیت قطارهای بین المللی
( ترکیه) برای حدفاصل تاریخ های فوق ،ساعت 8:30
روز دو ش��نبه 5تی��ر 91انجام خواهد ش��د .هموطنان
گرامی برای کسب اطالعات بیشتر در خصوص نشانی
دفاتر فروش ،قیمت بلیت ،موجودی بلیت و ...می توانند
به صورت شبانه روزی با تلفن 1539تماس گرفته یا به
سایت اینترنتی این شرکت به نشانیwww.raja.ir« :
مراجعه کنند ».شماره پیامک 3000139شرکت رجاء
نیز اماده دریافت نظرها ،انتقادها و پیشنهادهای متقاضیان
خرید بلیت و سفر با قطار استg.
85
مهندس نجم الدین خبر داد
بعد از رانا؛ دنا هم امسال می اید
در حالی که حدود یک ماه پیش قائم مقام مدیر عامل
ایران خودرو از عرضه دنا در س��ال اینده خبر داده بود،
مدیرعامل گ��روه صنعتی ایران خ��ودرو از عرضه این
خودرو تا پایان امسال خبر داده است .جواد نجم الدین
اظهار ک��رد« :در حال حاضر اقدام��ات مربوط به تولید
خودروی دنا طبق برنامه پیش بینی ش��ده در حال انجام
است ».وی با بیان اینکه طبق برنامه ریزی صورت گرفته
در انتهای سال جاری خطوط تولید انبوه این خودرو به
بهره برداری خواهد رسید ،خاطرنش��ان کرد« :دنا یک
در سال تولید ملی صورت می پذیرد:
مهندس پوستین دوز تاکید کرد
تولید 170هزار موتور کم مصرف EF7در ایران خودرو
پیروزی در عرصه اقتصاد با اتحاد و کار بیشتر
کوتاه از اقتصاد مثلت شماره132
فرشید افتخاری ،معاون نیرو محرکه ایران خودرو گفت« :براساس برنامه ریزی انجام
شده قرار است در سال جاری 170هزار دستگاه موتور EF7تولید شود که 70درصد ان
پایه گازسوز است ».وی اظهارداشت« :در حال حاضر روزانه حدود 300دستگاه موتورEF7
درایرانخودروتولیدورویمحصوالتخانوادهسمندنصبمی شودوبرایافزایشتولید،
برنامه روزانه 700دستگاه نیز در دستور کار قرار دارد ».افتخاری یاداور شد «:ایران خودرو
درسال گذشته 70هزار دستگاه موتور ملی تولید کرد که بیش از 70درصد ان پایه گازسوز
بود ».معاون نیرو محرکه ایران خودرو تصریح کرد« :درحال حاضر در تولید خانواده موتور
کم مصرف تی یو 5به 90درصد خودکفایی رسیده ایم و تالش برای خوکفایی 10درصد
باقیماندهنیزباهمکاریساپکوفعالیت هایمطلوبیدرجریاناست.الزمبهذکراستتولید
50هزار دستگاه موتور رانا نیز در دستور ساخت این معاونت استg».
بابایی خبر داد
افزایش تیراژ تولید رانا برای جلوگیری از دالل بازی
معاون بازاریابی و ف��روش ایران خودرو گفت« :به منظور جلوگی��ری از دالل بازی و
پاسخگوییبهنیازمشتریان،افزایشتولیدرانا درسالجاریدردستورکارقرارداده ایم».عبداهلل
بابایی گفت« :این شرکت با هرگونه واسطه گری و دالل بازی در خرید و فروش فیش های
یبرایجلوگیریازایندالل بازیبه کارخواهدبست».
ثبت نامی رانامخالفاستومکانیزم
وی افزود« :تولید انبوه رانا در سال جاری در ایران خودرو برنامه ریزی شده و افزایش تقاضای
مشتریانبرایخریداینخودروموجبشدهتااینشرکتبرنامهافزایشتولیدرادردستورکار
قرار دهد ».بابایی با اشاره به روند رو به رشد زنجیره تامین قطعات برای تولید رانا اظهار کرد:
«همهسازوکارهایالزمبرایافزایشتولیداینخودروفراهمشدهوایرانخودروتمامتالش
خودرابهکارخواهدگرفتتابراساسزمانبندیتعیینشده،اینخودرورادراختیارمشتریان
قرار دهدg».
برنامه های Smart Hub
اسمارت هاب یا س��رویس دسترسی به برنامه ها و
گزینه هایمولتی مدیائیتلویزیون هایهوشمندسامسونگ
در مارچ 2012برای اولین بار به 142کشور جهان ارائه شد؛
اینسرویسجدیدن هتنهادرطیفوسیعیازتلویزیون های
پیشرفتهاینبرند،بلکهدربرخیپخش کننده هایسینمای
86
محصول تکامل یافته ایرانی از نوع خودرو سمند بوده و
در کالس Dتولید خواهد شد ».مدیرعامل گروه صنعتی
ایران خودرو ادامه داد« :طراحی دنا کامال داخلی بوده و
پس از رانا ،به عنوان دومین دستاورد ایران خودرو در سال
تولید ملی ارائه خواهد شد ».وی افزود« :در حال حاضر
تولید رانا نی��ز طبق برنامه در حال انجام اس��ت؛ ضمن
انکه ب��رای تولید این محصول در س��ایت های داخلی
ایران خودرو و سایت های بالروس ،اذربایجان ،مصر،
سوریه ،س��نگال و ونزوئال برنامه ریزی ش��ده است».
نجم الدین تصریح ک��رد« :صادرات ای��ن محصول به
منطقه غرب اسیا ،خاورمیانه ،روسیه ،حوزه کشورهای
مشترک المنافع ،غرب افریقا ،امریکای جنوبی ،شمال
افریقا و حوزه خلیج فارس صورت خواهد گرفتg».
مدیرعامل گروه خودروس��ازی س��ایپا از ضرورت برنامه ریزی و تالش روزافزون
برای مقابله با تهدیدات اقتصادی استکبار خبر داد و گفت« :دشمن مراکز تولیدی و صنعتی
ما را هدف گرفته و الزمه پیروزی در این نبرد کار و تالش بیش��تر ،خالقیت و حمایت از
یکدیگر است ».مهندس نعمت اهلل پوستین دوز در مراسم بزرگداشت روز جانباز و تجلیل از
همکاران ایثارگر گروه خودروسازی سایپا ،جانبازی را اوج سعادت و کمال انسان دانست
و اظهار داشت« :انچه امروز ملت ما با ان روبه رو است جنگ اقتصادی دشمنان است که
می کوشندباتمامی توانوامکاناتشانانرابرماتحمیل کنند.ویبابیاناینمطلبکهدشمن
واحدهای صنعتی و تولیدی و نیز بانک ها و مراکز مالی و اقتصادی کش��ورمان را هدف
قرار داده است ،افزود« :سربلند بیرون امدن از این عرصه نیازمند هوشمندی ،کار و تالش
بی وقفهوخالقیت هایملتماست».پوستین دوزبایاداوریروحیهاتحادوهمبستگیملت
ایران خاطرنشان کرد« :با حمایت مردم و مسئوالن و کار بیشتر و حمایت از یکدیگر در سطح
ملی می توانیم در میادین اقتصادی بر دشمن فائق اییمg ».
پیش فروش پارس تندر به زودی
معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا از اغاز ثبت نام متقاضیان خودرو
فیس لیفت شده تندر 90به نام پارس تندر در اینده ای نزدیک خبر داد و گفت« :این خودرو
به زودی در بازار عرضه می شود ».محمدحس��ن گرمان اظهار کرد« :خودرو پارس تندر
براساس نیاز بازار و درخواست های مردم جهت ایجاد تغییرات ظاهری روی خودرو تندر
90به صورت مشترک در شرکت های پارس خودرو و رنو طراحی شده و به زودی شاهد
تردد این محصول در خیابان ها خواهیم بود ».وی در مورد قیمت گذاری خودروی پارس
تندر افزود« :قیمت این خودرو بر اساس تفاهمنامه با سازمان حمایت از تولیدکنندگان و
مصرف کنندگان و ستاد تعیین قیمت خودرو وزارت صنعت ،معدن و تجارت و همچنین
کشش بازار تعیین و اعالم خواهد شدg ».
خانگی سامس��ونگ نیز در اختیار کاربران قرار دارد .در
SmartHubبه جزبرنامه هایکاربردیوخدماتینظیر
ویدئووجست وجویپیشرفتهکهدرسال 2011بهامکانات
این سرویس افزوده ش��دند ،امکان دسترسی به مرورگر
وب و برنامه هایی برای خانواده ،س�لامتی و کودکان که
به تازگی به این برنامه راه یافته اند نیز وجود دارد .در صفحه
اصلی این برنامه سه قس��مت کامال مشخص با نام های
برنامه های توصیه ش��ده ،خدمات و برنامه های من دیده
می شود و تصویر پس زمینه ان نیز با شش عکس متفاوت
قابل شخصی سازی است .باکس جست وجو و محتوای
درحالپخشازتلویزیوندرباالیصفحهنمایشهمراهبا
نامکاربریوکلیدهایعملیاتیدرپایینصفحه اینترفیس
به چش��م می خورند .در Smart Hubطیف وسیعی از
برنامه هایکاربردیدردسته بندی هایگوناگونومتفاوت
وجود دارد که به هر دو ص��ورت رایگان و غیررایگان در
دس��ترس قرار گرفته اند .از جمله برنامه های جدید این
قسمت باید به برنامه های کاربردی مخصوص خانواده
اش��اره کرد که در طی ان امکان ارتب��اط دائمی با خانواده
برای کاربران فراهم می ش��ود .در این سرویس می توان تا
1000عکس مختلف را اپلود کرده و س��پس در هنگام
چت با اعضای خانواده به تماش��ای انها پرداخت .امکان
مرتبکردن تصاویربراساستاریخوزمانوقراردادننظر
وکامنتدرموردیکعکسمشخصازدیگرامکاناتاین
قسمت است .برنامه های کاربردی برای سالمتی با معرفی
برنامه های متنوع تمرینی ارائه محتوای سالمتی با نمایش
کالری از دس��ت رفته و در نهایت ایجاد انگیزه به کاربران
یکیدیگرازبرنامه هایجدید SmartHubدرسال2012
محسوب می ش��ود .در بخش برنامه های کاربردی برای
کودکاننیزموضوعاتجالبومتفاوتازجملهبازی های
متنوع با امکان کنترل والدین در اختیار قرار گرفته است .از
گزینه هایمشترکدراینقسمتامکان ترجمهاینبرنامه ها
به طورکاملبههفتزبانزندهدنیاستg.