ماهنامه مثلث شماره 171

‫مطهری؛ روشنفکر دینی‬ ‫یا احیاگر دینی؟‬ ‫ت‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوهفتادو یکم‪ 23/‬اردی بهش ‬ ‫تو گوهایی از ایت اهلل مصباح یزدی‪ ،‬دکتر حداد عادل‪،‬‬ ‫با اثار و گف ‬ ‫ی و حجت االسالم برنجکار‬ ‫دکتر پارسانیا‪ ،‬دکتر نصر ‬ ‫ورودغیرمنتظرهسعیدجلیلیاخرینشوکثب ت نامانتخابات‪ 92‬نبود؛چ راکهباحضور‬ ‫هاشم ی رفسنجانیدروزارتکشوروحضورمشاییبههم راهاحمدی نژاد‪،‬معادالتانتخابات‬ ‫دچارتغیی راتیشدهکهدرروزهایایندهابعادجدیدیازانمشخصم ی شود‪.‬‬ ‫تغییر معادالت انتخابات‪92‬‬ ‫در دقیقه‪90‬‬ ‫باحضورهاشمی رفسنجانی‪،‬ارایشنامزدهاچه‬ ‫تغییراتیخواهدکرد؟‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫گروه مخملباف اتهام می زدند که مرحوم فردی لیبرال است‬ ‫دربارهامیرحسینفردیدرگفت وگو بامحسنمومنی شریف‬ ‫رئیسحوزه هنری‬ ‫روایت دسته اول‬ ‫ین‍ژاد‬ ‫از ماجرای رئیس جمهور شدن احمد ‬ ‫تو گوی مثلث با حسین فدایی مطرح شد‬ ‫در گف ‬ ‫جای خالی را با ما پر کنید‬ ‫قیمت ها به تومان میباشد‬ ‫سه ماهه‬ ‫شش ماهه‬ ‫یک ساله‬ ‫پست سفارشی ته ران‬ ‫‪36/000‬‬ ‫‪72/000‬‬ ‫‪144/000‬‬ ‫پست سفارشی شهرستان‬ ‫‪38/000‬‬ ‫‪76/000‬‬ ‫‪152/000‬‬ ‫بانک ملت به نام هفته نامه مثلث‬ ‫شماره حساب ‪43293196/94‬‬ ‫شماره کارت ‪6104-3377-7006-5405‬‬ ‫شماره شبا ‪IR28 0120000000004329319694‬‬ ‫برای اطالعات بیشتر عدد صفر را به شماره ‪ 3000411711‬ارسال نمایید‬ ‫شماره تماس‪88171506-8 :‬‬ ‫‪09109797859‬‬ ‫برای دریافت پیشخوان همراه اول ‪ MOSLAS‬را به ‪ 7050‬پیامککنید‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫شطرنج‬ ‫پایان اردیبهشت‬ ‫ورود هاشمی چه تغییری در صحنه انتخابات ایجاد می کند؟‬ ‫‪10‬‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫سپهر سیاس��ت ایران ش��نبه س��ختی را پشت سر‬ ‫گذاشت؛ شنبه پ ر خبر‪ ،‬شنبه پرحاشیه‪ ،‬شنبه پرشایعه‪.‬‬ ‫روزی که بنا به تقویم انتخاباتی‪ ،‬اخرین مهلت ثب ت نام‬ ‫کاندیداها بود و بسیاری از معادالت سیاسی و چینش پازل‬ ‫انتخاباتی بستگی به تحوالت ان روز داشت‪.‬‬ ‫اکبر هاشم ی رفسنجانی کاندیدا ش��د‪ ،‬سعید جلیلی‬ ‫ناباورانه ثب ت نام کرد و شماری از حامیان محمود احمدی نژاد‬ ‫هم نامشان را در دفتر ثب ت نام داوطلبان کاندیداتوری ثبت‬ ‫کردند‪.‬حاال فض��ای انتخاباتی کامال چرخی��ده‪ ،‬معادالت‬ ‫سیاسی برهم خورده و جاگیری نیروهای سیاسی در هاله ای‬ ‫از ابهام فرو رفته اس��ت‪.‬در این می��ان تصویر صورت بندی‬ ‫ارایشی که در روزهای اینده ش��کل خواهد گرفت م ی تواند‬ ‫بس��یاری از ابهامات انتخاباتی را برطرف کند؛ تصویری که‬ ‫از کنار هم گذاش��تن داده های انتخاباتی و پی ش بینی رفتار‬ ‫احزاب و اشخاص سیاسی قابل ترسیم است‪ .‬در فاز نخست‬ ‫تحلیل ابتدا باید به بررسی این مساله پرداخت که چرا اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی و س��عید جلیلی در اخرین ساعات وارد‬ ‫انتخابات ش��دند و البته حتما باید این مساله را بررسی کرد‬ ‫که چرا دولت ی ها با این تعداد کاندیدا وارد انتخابات شدند‪.‬‬ ‫اصولگرایان متحد می شوند؟‬ ‫در جناح مقابل اما شرایط متفاوت تری ب رای هاشمی‬ ‫پدید خواه��د ام��د‪ .‬اصولگرایان اکنون ک��ه دولت محمود‬ ‫احمدی نژاد به روزهای اخر خود نزدیک م ی شود ایام سختی‬ ‫را س��پری م ی کنند‪ .‬اجم��اع نهایی در میان انه��ا تا اخرین‬ ‫روز از ثب ت نام ش��کل نگرفت و ش��مار زیادی از انان راهی‬ ‫ساختمان وزارت کشور شدند و نام خود را به عنوان داوطلب‬ ‫کاندیدات��وری در انتخاب��ات ثبت کردند‪ .‬س��وال مهم این‬ ‫اس��ت که اکبر هاشم ی رفس��نجانی اکنون چه تصویری از‬ ‫اصولگرایان در اس��تانه انتخابات یازدهم ریاست جمهوری‬ ‫پی��ش رو دارد‪ .‬او به خوب��ی م ی داند ک��ه طی ف های چپ‬ ‫اصولگرا و خصوصا تحولگرایان‪ ،‬منتقد اصلی او در سال های‬ ‫اخیر بوده ان��د و البته اکنون از همیش��ه در ای��ن انتقادات‬ ‫مصمم ترند‪ .‬انتقادات انه��ا البته مانند س��ال ‪ 84‬مختص‬ ‫دیدگاه های اقتصادی هاشمی نیست و اکنون دیگر مساله‬ ‫انان جاگیری سیاس��ی جدید هاشمی رفس��نجانی پس از‬ ‫انتخابات سال ‪ 88‬و البته پوزیشنی اس��ت که او خود را در‬ ‫قالب ان قرار داده اس��ت‪ .‬در میان انان البته تش��کل هایی‬ ‫مانند جبه��ه پایداری مواض��ع تند تر و البت��ه رادیکال تری‬ ‫نسبت به او دارند‪.‬‬ ‫اندکی ان سو تر ائتالف پیش��رفت قرار دارد که هر سه‬ ‫عضو ان نقدهایی به هاشم ی رفسنجانی دارند که تداوم ان‬ ‫البته با شیب بیشتر تا پایان رقابت ها امری قابل پی ش بینی‬ ‫است‪.‬‬ ‫اگر بخواهی��م وارد جزئی��ات این مقوله ش��ویم باید‬ ‫بگوییم اگرچه گفته م ی شود امدن اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫روی س��بد ارای عل ی اکبر والیتی تاثیر خواهد داش��ت‪ ،‬اما‬ ‫والیتی گفته اس��ت که اگر تایید صالحیت ش��ود به دلیل‬ ‫حضور هاشمی کناره گیری نخواهد کرد‪ .‬برخی تحلیلگران‬ ‫اما معتقدند با امدن هاشم ی رفس��نجانی ش��انس انتخاب‬ ‫محمد باقر قالیب��اف به عنوان نامزد نهای��ی این ائتالف از‬ ‫همیشه بیشتر شده است‪ .‬شاید تحلیلشان بر این پایه استوار‬ ‫است که او فعال در نظرس��نج ی ها رتبه نخست را به خود‬ ‫اختصاص داده و بیش از دو عضو دیگر ش��انس پیروزی در‬ ‫دوگانه رقابت با هاشمی را داراست‪ .‬در این میان البته تحلیل‬ ‫دیگری هم وجود دارد که امدن هاشمی را موجب کوچ برخی‬ ‫ارای قالیباف به س��بد انتخاباتی رئیس مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت تفس��یر م ی کند‪ .‬ه ر چه هس��ت ای��ن بخش از‬ ‫اصولگرایان منتقد اصلی او در انتخابات ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬خواهند‬ ‫بود‪ .‬برخی دیگر اما بر این باورند که امدن سعید جلیلی در‬ ‫لحظات اخر ثب ت نام بدین معناس��ت ک��ه اصولگرایان در‬ ‫نهایت او را ب رای رقابت با هاشمی برم ی گزیند‪.‬‬ ‫در طیف مقابل اما اوضاع دیگری در حال شکل گیری‬ ‫است‪ .‬اصولگرایان سنتی اگرچه از اغاز سال جدید ائتالفی‬ ‫پنج نفره را به عنوان ائتالف اکثریت سامان دادند‪ ،‬اما ه ر چه‬ ‫زمان م ی گذش��ت اختالفات میان اعضای ش��ان نمایان تر‬ ‫م ی شد و کار تا انجا پیش رفت که دو عضو این ائتالف در‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫هاشمی رفسنجانی؛ بار دیگر سودای پاستور‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫فاطمه هاشمی م ی گوید پدرم تا س��اعت ‪ 17/30‬روز‬ ‫ش��نبه هنوز ب رای حضور در انتخابات تصمیم نگرفته بود‪.‬‬ ‫حتی نزدیک ترین افراد به او هم این مساله را تایید م ی کنند‬ ‫که هاشمی ‪ 79‬ساله تا اخرین لحظه تصمیمش را به اطالع‬ ‫هی چ کس نرس��انده بود‪ .‬ه ر چه بود باالخره ش��ایعات رنگ‬ ‫واقعیت به خود گرفت و هاشمی در اخرین دقایق پشت میز‬ ‫ثب ت نام داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نشست تا در تاریخ زندگی سیاسی او نام یک انتخابات دیگر‬ ‫هم ثبت شود‪ .‬اما هاش��می حاال که وارد پروسه انتخابات‬ ‫شده با چه شرایطی رو به روس��ت و ورودش چه تحوالت و‬ ‫تغیی راتی در بر خواهد داشت؟‬ ‫در تفسیر شرایط سیاسی پی رامون هاشمی باید گفت‬ ‫مهمترین پایگاه سیاسی او اکنون میان اصالح طلبان است؛‬ ‫اصالح طلبانی ک��ه تا لحظه اخر نگارش ای��ن مطلب با دو‬ ‫کاندیدای اصلی یعنی حس��ن روحانی و محمد رضا عارف‬ ‫پا به صحنه انتخابات گذاشته اند؛ دو نامزدی که تا پیش از‬ ‫این اعالم کرده بودند در صورت کاندیداتوری هاشمی کنار‬ ‫خواهند کشید‪ .‬با این وصف اگر انها همچنان بر سر وعده‬ ‫خود باشند اصالح طلبان م ی مانند و اکبرهاشم ی رفسنجانی‪.‬‬ ‫به بیان دیگر حاال هاش��می ش��انس اخر انان است؛‬ ‫رقیب س��ال های نه چندان دور اکنون در پوزیشن حامی و‬ ‫شاید ناجی قرار گرفته و قرار است اصالح طلبان شان س شان‬ ‫را ب رای بازگشت به عرصه قدرت رسمی با او بیازمایند‪.‬‬ ‫از زاویه دیگر و در سطح دوم تحلیل م ی توان این گونه‬ ‫تفس��یر کرد که ح��اال طیف راس��ت جن��اح اصالح طلب‬ ‫ک��ه نامزدهای اصل��ی اش از جمل��ه اس��حاق جهانگیری‬ ‫را در انتخاب��ات ن��دارد ترجی��ح خواه��د داد ب��ه حمایت از‬ ‫هاشم ی رفسنجانی بپردازد‪ .‬در طیف چپ اما هنوز روایت ها‬ ‫و قرائت های متعددی وج��ود دارد‪ .‬در بخش رادیکال طیف‬ ‫چپ اگر زخم اختالف گذش��ته با اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫بار دیگر سر باز نکرده باش��د اما هنوز نمایان است و ترمیم‬ ‫نیافته‪ .‬اگر چه اخبار ضد و نقیضی از دس��تور تش��کیالتی‬ ‫افرادی مانند موس��وی خوئین ی ها ب رای حمایت از هاشمی‬ ‫حکایت دارد‪ ،‬اما کمتر تحلیلگری است که ماجرای اختالفات‬ ‫هاشمی و خوئین ی ها را در تحلی ل های خود منظور نکند‪.‬‬ ‫در بخش معتدل تر این جریان اما گوی��ا کفه ترازو به‬ ‫سمت حمایت از هاشمی سنگی ن تر است‪ ،‬هر چند هنوز هم‬ ‫رگه هایی از مخالفت با حمایت از اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫قابل رصد و مشاهده است‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫انتخابات ثب ت نام کردند‪ .‬فارغ از همه اختالفات و زمینه های‬ ‫پیدایش ان در میان اعضای ائتالف‪ ،‬ح��اال باید گفت این‬ ‫ائتالف دیگر پا برجا نیس��ت و گروه های تشکی ل دهنده ان‬ ‫چانه زنی با نامزد های انتخاباتی را اغاز کرده اند‪ .‬واقعیت این‬ ‫است که هاشمی اگر هنوز مدافعانی در میان اصولگرایان‬ ‫داشته باشد باید انها را از میان اصولگرایان سنتی یافت‪.‬‬ ‫حال انکه هنوز که هنوز اس��ت جلسات منظم برخی‬ ‫اعضای موتلفه با هاشمی برقرار است و باقی سنت ی ها هم‬ ‫اگر با او مراودات قدیم ی را ادام��ه نم ی دهند‪ ،‬اما نقد تندی‬ ‫هم روانه اش نم ی کنند و هنوز هم م ی گویند باید هاشمی را‬ ‫ب رای اصولگرایان حفظ کرد‪.‬‬ ‫ب��ه روایت و برداش��تی دیگر س��نت ی ها اگر رس��ما از‬ ‫هاش��می حمایت نکنند بدش��ان نم ی اید پش��ت پرده با او‬ ‫بنش��ینند و ب رای اینده مذاکره کنن��د‪ .‬در جمع بندی انچه‬ ‫پی رامون هاشمی در حال شکل گیری است باید گفت حاال‬ ‫او با اصالح طلبان و طیفی از اصولگرایان سنتی به مصاف‬ ‫نامزدی خواهد رفت که بیشترین رای را در میان اصولگرایان‬ ‫داش��ته باش��د و البته در تحلی ل های افراد نزدیک به دولت‬ ‫م ی توان این پی ش بینی را یافت که دوگانه هاش��می و یک‬ ‫نامزد اصولگرا تبدیل به س��ه گانه ای با حض��ور نامزد مورد‬ ‫حمایت دولت ی ها شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫شوک انتخاباتی از جنس سعید جلیلی‬ ‫اما رخداد مهم دیگ��ری نیز در ش��نبه جنجالی ثبت‬ ‫ش��د‪ .‬وقتی همه منتظر تعیین تکلیف حضور هاش��می و‬ ‫مشایی بودند سعید جلیلی در سکوت خبری وارد ساختمان‬ ‫وزارت کشور ش��د و قبل از اینکه هاشمی بیاید‪ ،‬یک شوک‬ ‫خبری رسانه ها را درگیر و تحت الشعاع خود قرار داد‪ .‬ساده و‬ ‫شفاف اگر قرار باشد تحلیل کنیم باید بگوییم کسی در ان‬ ‫لحظات منتظر س��عید جلیلی نبود؛ حاال که او امده شرایط‬ ‫سیاس��ی در می��ان اصولگرایان تغییر محسوس��ی خواهد‬ ‫کرد؛ رخدادی غیرمنتظره که ش��اید مانند کاندیداتوری اکبر‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی کس��ی تا اخرین لحظه از قطعیت ان‬ ‫خبر نداش��ت‪ .‬او در تمام ماه های گذش��ته هی چ گاه نگفت‬ ‫کاندیدای انتخابات خواهد شد‪ .‬نه به حامیانش گفت‪ ،‬نه به‬ ‫کسانی که ب رای تصمیم گیری در مورد نحوه سیاست ورزی‬ ‫جناح یا تشکیالت شان س��راغ او رفته بودند‪ .‬اما حاال که او‬ ‫«حاضر» انتخابات ‪ 92‬ش��ده اس��ت چه تغیی راتی در ارایش‬ ‫نیروهای سیاسی اصولگرا رخ خواهد داد؟ در تحلیل شرایط‬ ‫پی رامون کاندیداتوری سعید جلیلی باید گفت بیشترین تغییر‬ ‫متوجه جبه��ه پایداری خواهد بود‪ ،‬تش��کل نوپدید اصولگرا‬ ‫که از ماه ها پیش نام سعید جلیلی را در کنار کامران باقری‬ ‫لنکرانی قرار داده و از تمایلش ب رای حمایت از او خبر داده بود‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫انها اما صبرشان ب رای پاس��خ جلیلی خیلی دوام نیاورد و از‬ ‫ابتدای اردیبهشت ترجیح دادند کامران باقری لنکرانی‪ ،‬وزیر‬ ‫سابق احمدی نژاد را به عنوان نامزد خود برگزینند؛ نامزدی که‬ ‫بارها اعالم کرده هرگز با س��عید جلیلی وارد رقابت نخواهد‬ ‫ش��د‪ .‬اگر این س��خنان کامران باقری لنکرانی را به همراه‬ ‫سخنان یکی از اعضای ارشد جبهه پایداری که اخی را شفاف‬ ‫و صریح گفته تردیدی نداریم محبوبیت و مقبولیت جلیلی‬ ‫بیشتر از لنکرانی اس��ت هم بررسی کنیم شاید دیگر خیلی‬ ‫سخت نباشد به این نتیجه برسیم که کامران باقری لنکرانی‬ ‫تمایلی به ادامه کاندیداتوری نخواهد داش��ت‪ .‬حال انکه تا‬ ‫اخرین لحظات ن��گارش این مطلب اخب��ار ضدونقیضی از‬ ‫انصراف او به نفع جلیلی مطرح شده است؛ اما دیگر کاندیدای‬ ‫هم جنس س��عید جلیلی‪ ،‬علیرضا زاکانی اس��ت؛ فردی که‬ ‫به تازگی اعالم کاندیداتوری کرده و البت��ه بارها اعالم کرده‬ ‫که با س��عید جلیلی ائتالف خواهد کرد‪ .‬اگرچه هنوز خبری‬ ‫از انصراف زاکانی ب��ه نفع جلیلی مطرح نش��ده اما تحلیل‬ ‫غالب شاید این باش��د که او نیز به نفع جلیلی کنار برود‪ .‬در‬ ‫این میان ابوتراب ی فرد نیز اگرچه به عنوان یکی از نامزدهای‬ ‫ائتالف س��نت ی ها ثب ت نام کرده‪ ،‬اما هم خودش بارها عنوان‬ ‫کرده که برخی از پایداری ها به حمایت��ش همت گمارده اند‬ ‫و هم م ی توان افراد مهمی از پایداری ها را پی رامون او یافت‪.‬‬ ‫به بیان دیگر ابوتراب ی فرد اگرچه عضوی از جامعه روحانیت‬ ‫به ش��مار م ی رود‪ ،‬اما پایگاهش در میان پایداری ها و افرادی‬ ‫که از حامیان جلیلی به شمار م ی روند قابل کتمان نیست‪.‬‬ ‫حاال گویا با امدن جلیلی ش��رایط ب رای او هم س��خت شده‬ ‫است‪ .‬در این میان برخی تحلیلگران معتقدند سعید جلیلی‬ ‫در پوزیشنی قرار دارد که حامیان غالمعلی حدادعادل انجا‬ ‫قابل شمارش هستند؛ به بیان روش��ن تر و به عقیده برخی‬ ‫تحلیلگران اگر قرار باش��د فردی به لحاظ گفتمانی مقابل‬ ‫نامزد مطلوب اصالح طلبان یعنی هاشمی رفس��نجانی قرار‬ ‫بگیرد باید این فرد یکی از میان س��عید جلیلی‪ ،‬غالمعلی‬ ‫حدادعادل و علیرضا زاکانی باشد‪ .‬چنین است که نقش سعید‬ ‫جلیلی اکن��ون بیش از همیش��ه در تحلی ل های انتخاباتی‬ ‫پررنگ شده است‪.‬‬ ‫احمدی نژاد فقط با اسفندیار نیامد‬ ‫ب ی تردید تحلیل ش��رایط سیاس��ی در دهه س��وم از‬ ‫اردیبهش��ت بدون در نظر گرفتن تحوالت حامیان محمود‬ ‫احمدی ن��ژاد ناق��ص خواه��د ب��ود‪ .‬تردیدها ب��ه واقعیت‬ ‫پیوسته و حاال اسفندیار رحیم مش��ایی کاندیدای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری شده اس��ت‪ .‬او دست در دست احمدی نژاد‬ ‫راه میدان فاطمی را در پیش گرفت و مستظهر به حمایت‬ ‫همه جانبه رئیس دولت دهم نامش را به عنوان کاندیدا ثبت‬ ‫کرد‪ .‬شایع است که او گفته‪« :‬م ی ایم‪ ،‬نهایتش مردم به من‬ ‫رای نم ی دهند‪ ».‬بیش از س��ه سال اس��ت که تحلیلگران‬ ‫م ی گویند محمود احمدی نژاد اجرای مدل مشهور پوتین‪-‬‬ ‫مدودف را در سر دارد و هیچ کس را هم بهتر از مشایی ب رای‬ ‫اجرای این طرح نم ی داند؛ هرچند فارغ از همه این حاشی ه ها‬ ‫اس��فندیار رحیم مش��ایی فاصله فراوانی دارد با گفتمان از‬ ‫احمدی نژادی که همه م ی شناس��یم‪ .‬حاال هر چه هس��ت‬ ‫اسفندیار رحیم مشایی همزمان با اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫ثب ت نام کرد تا درس��تی تحلی ل هایی که از نامزدی او خبر‬ ‫م ی دادن��د را ثابت کند‪.‬ام��ا واقعیت این اس��ت که محمود‬ ‫احمدی نژاد که م ی گوید ب رای مشایی روزه گرفته و حتی نذر‬ ‫هم کرده‪ ،‬فقط با اسفندیار رحیم مشایی وارد انتخابات نشده‬ ‫است؛ چهره های مهمی از دولت از جمله محمدرضا رحیمی‬ ‫ نی��ز در انتخابات ثب ت ن��ام کرده اند‪ .‬در میان تفس��یرهای‬ ‫متعددی که در م��ورد چرایی ای��ن تاکتی��ک احمدی نژاد‬ ‫ذکر م ی ش��ود‪ ،‬دو محور وزن بیش��تری دارن��د؛ اول اینکه‬ ‫برخی م ی گویند انها امده اند تا اگر اس��فندیار رحیم مشایی‬ ‫ردصالحیت شد احمدی نژاد دست خالی نماند و دوم اینکه‬ ‫برخی م ی گویند انها امده اند ت��ا ردصالحی ت های دولت ی ها‬ ‫اندکی سخت تر و پرهزینه تر ش��ود‪ .‬دولت ی ها م ی گویند اگر‬ ‫نامزدی از انان (ترجیحا اس��فندیار رحیم مش��ایی) بتواند از‬ ‫فیلتر ش��ورای نگهبان عبور کند س��ه گانه ای پدید خواهد‬ ‫امد میان نامزد انها‪ ،‬هاشمی رفس��نجانی و نامزد منتخب‬ ‫اصولگرایان‪ .‬بنابر این تفس��یر نامزد دولت اگر با هر کدام از‬ ‫دو قطب دیگر راهی مرحله دوم شود پیروز انتخابات خواهد‬ ‫شد‪ ،‬چرا که نه حامیان هاشمی راضی به پیروزی اصولگرایان‬ ‫هس��تند و نه اصولگرای��ان حاضرند به این فک��ر کنند که‬ ‫هاشمی به پاستور بازگردد‪.‬‬ ‫چه کسی به پاستور می رود؟‬ ‫هر چه هست امدن هاشمی و جلیلی از تعدد کاندیداها‬ ‫کاس��ته و در اینده هم بیش��تر خواهد کاس��ت‪ .‬حاال اگر در‬ ‫نخستین روزهای پس از ثب ت نام بخواهیم تحلیلی منطبق‬ ‫با واقعیت داشته باشیم باید بگوییم انتخابات وزن بیشتری‬ ‫یافته و رقابت هم سامان جدیدی پیدا خواهد کرد‪ .‬بر همین‬ ‫اساس است که باید بگوییم رقابتی سخت در پیش است و‬ ‫هرچقدر که روزهای اخر سال ‪ 91‬و روزهای اغازین سال ‪92‬‬ ‫فارغ از شور و شوق انتخاباتی بود‪ ،‬حاال دیگر م ی توان در هر‬ ‫محفلی حرفی از انتخابات شنید‪ .‬گفتمان ها به میدان رقابت‬ ‫خواهند امد و تکلیف جانشین محمود احمدی نژاد تا کمتر‬ ‫از یک ماه دیگر مشخص خواهد شد‪ .‬اما به واقع چه کسی‬ ‫در نهایت راه پاستور را در پیش خواهد گرفت؛ «زمانه ابستن‬ ‫هزار ماجراست»‪g .‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫تغییر معادالت‪ 92‬در دقیقه‪90‬‬ ‫لحظات اخر در ستاد انتخابات چگونه گذشت؟‬ ‫‪5‬‬ ‫اخرین روز ثب ت نام داوطلبان کاندیداتوری در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری داغ ترین روز سیاست داخلی بود؛ از یک سو‬ ‫تمام چهره های مطرح ک��ه گمانه زن ی های��ی درخصوص‬ ‫حضور انها صورت م ی گرفت وارد عرصه ش��دند و از سوی‬ ‫دیگر لحظه لحظه ای��ن روز در انتظار حض��ور کاندیداهای‬ ‫مطرح گذشت‪.‬‬ ‫داود احمدی نژاد ب��رادر رئی س جمهور‪ ،‬ج��واد اطاعت‬ ‫عض��و ش��ورای مرک��زی ح��زب اعتماد مل��ی‪ ،‬محمدباقر‬ ‫قالیباف ش��هردار ته ران و عضو ائتالف پیش��رفت‪ ،‬پرویز‬ ‫کاظم ی وزی��ر رفاه دول��ت نهم‪ ،‬محمدحس��ن ابوتراب ی فرد‬ ‫نایب رئی س مجلس و کاندیدای ائتالف پنج گانه‪ ،‬عل ی اکبر‬ ‫جوانفکر مش��اور س��ابق رئی س جمهور‪ ،‬اب راهیم اصغرزاده‪،‬‬ ‫سی د ابوالحسن نواب مسئول س��ابق دفتر سیاسی جامعه‬ ‫روحانیت‪ ،‬طهماسب مظاهری رئیس سابق بانک مرکزی‪،‬‬ ‫احمد کاش��انی فرزند ایت اهلل کاشانی‪ ،‬مس��عود پزشکیان‬ ‫وزیر بهداش��ت دولت اصالحات‪ ،‬عل ی اکبر والیتی مش��اور‬ ‫ام��ور بی ن الملل رهبر انق�لاب و عضو ائتالف پیش��رفت‪،‬‬ ‫محمد شریعتمداری وزیر بازرگانی دولت اصالحات‪ ،‬رامین‬ ‫مهمانپرست سخنگوی دستگاه دیپلماسی و صادق خلیلیان‬ ‫وزیر کش��اورزی دولت دهم چهره هایی بودند که تا ساعات‬ ‫پایانی اخرین روز ثب ت نام به س��تاد انتخاب��ات مراجعه و در‬ ‫انتخابات ثب ت نام کردند‪.‬‬ ‫اما روز اخر انتخابات سه کاندیدای ویژه داشت‪« :‬سعید‬ ‫جلیلی‪ ،‬هاشم ی رفس��نجانی و اس��فندیار رحیم مشایی»؛‬ ‫چهره هایی که از س��اعات اغازین ثب ت نام‪ ،‬گمانه زن ی های‬ ‫متفاوتی درخصوص حضورشان در رسانه ها منتشر م ی شد‪.‬‬ ‫ساعت ‪9:35‬؛ محمدهاشمی‪ ،‬مس��ئول دفتر ایت اهلل‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در گفت وگو با تس��نیم درباره مطالبی‬ ‫که به نقل از وی در برخی رس��انه ها منتشر شده و در ان از‬ ‫دعوت ایت اهلل سیس��تانی از ایت اهلل هاش��می رفسنجانی‬ ‫ب رای کاندیداتوری س��خن به میان امده اس��ت‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«من با ایت اهلل سیس��تانی دیدار داش��تم‪ ،‬اما در این باره و‬ ‫درباره محتوای ان هیچ گفت وگویی با رس��انه ها نداشته ام‪.‬‬ ‫برخی رسانه ها درباره محتوای این دیدار سخنانی به نقل از‬ ‫من منتشر کرده اند که من این حرف ها را تایید نم ی کنم و‬ ‫تاکید م ی کنم که درباره محت��وای این دیدار مصاحب ه ای با‬ ‫رسانه ها نداشته ام‪».‬‬ ‫س��اعت ‪10:35‬؛ محمدعل��ی ای��زدی‪ ،‬مع��اون وزیر‬ ‫نفت دولت هاش��می که ب رای ثب ت نام به س��تاد انتخاباتی‬ ‫مراجعه کرده بود‪ ،‬درباره حضور هاشم ی رفس��نجانی گفت‪:‬‬ ‫«کاندیدات��وری اقای هاش��می تا س��اعت ‪ 11‬مش��خص‬ ‫م ی شود‪».‬‬ ‫س��اعت ‪12:27‬؛ الیاس حضرتی که اب راهیم اصغرزاده‬ ‫‪13‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫را همراهی م ی کرد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬حدس م ی زنم تا حدود‬ ‫‪ 30‬درصد هاشم ی رفسنجانی در انتخابات ثب ت نام کند‪».‬‬ ‫ساعت ‪14:31‬؛ مس��عود پزش��کیان برای ثب ت نام به‬ ‫وزارت کش��ور رفت اما به خبرنگاران گفت‪« :‬اگر هاش��می‬ ‫بیاید‪ ،‬به نفع او کنار م ی کشم‪».‬‬ ‫س��اعت ‪14:39‬؛ عل ی اکب��ر والیت��ی‪ ،‬نام��زد ائتالف‬ ‫پیش��رفت به خبرنگاران حاضر در وزارت کشور گفت‪« :‬به‬ ‫نفع هاشمی کنار نم ی روم‪».‬‬ ‫س��اعت ‪14:58‬؛ برخی از اخبار حکایت از حضور تیم‬ ‫حفاظت ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی در س��تاد انتخابات‬ ‫کشور دارد‪.‬‬ ‫ساعت ‪16:08‬؛ سعید جلیلی‪ ،‬دبیر شورای عالی امنیت‬ ‫ملی در انتخابات یازدهم ثب ت نام کرد‪.‬‬ ‫س��اعت ‪16:12‬؛ برخ��ی از‬ ‫طرفداران هاشم ی رفس��نجانی علیه‬ ‫سعید جلیلی در اطراف وزارت کشور‬ ‫شعار م ی دهند‪.‬‬ ‫س��اعت ‪16:40‬؛ س��عید جلیلی‬ ‫بدون مصاحبه با خب رنگاران و برگزاری‬ ‫نشس��ت خبری وزارت کشور را ترک‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫س��اعت ‪17:10‬؛ بهم��ن‬ ‫ش��ریف زاده‪ ،‬عبدالرض��ا داوری و‬ ‫امیری فر از حامیان مشایی به وزارت‬ ‫کشور رفتند‪.‬‬ ‫س��اعت ‪17:45‬؛ محمدجعف��ر‬ ‫محمدزاده‪ ،‬مع��اون مطبوعاتی وزیر‬ ‫ارشاد و رئی س دفتر سابق محمدرضا‬ ‫رحیمی‪ ،‬محمدرض��ا رحیم ی را ب رای‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری ثب ت نام‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫س��اعت ‪17:44‬؛ ای��ت اهلل‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی وارد وزارت‬ ‫کش��ور ش��د‪ .‬محمد‪ ،‬فاطمه و یاسر‬ ‫ هاشمی‪ ،‬قدرت اهلل علیخانی و سهیال‬ ‫جلودارزاده همراهان هاشمی هستند‪.‬‬ ‫س��اعت ‪17:45‬؛ جمعیت هزار نفری طرفدار هاشمی‬ ‫در ح��ال ش��عار دادن در حمایت از وی هس��تند‪ .‬عده ای از‬ ‫طرفداران هاشمی با شعار «درود ب ر هاشمی» و «صل علی‬ ‫محمد‪ ،‬ناجی ملت امد» از حضور او استقبال کردند‪.‬‬ ‫س��اعت ‪17:47‬؛ احمدی نژاد از در ش��ماره ‪ 3‬وارد ستاد‬ ‫انتخاباتی کشور شد‪.‬‬ ‫ساعت ‪17:50‬؛ حمید بقایی گفت‪« :‬مشایی در حضور‬ ‫احمدی نژاد ثب ت نام م ی کند‪».‬‬ ‫س��اعت ‪17:51‬؛ ع��ده ای از تجمع کنندگان ش��عار در‬ ‫حمایت از هاشمی سر دادند و عده ای هم شعار م ی دهند که‬ ‫«هاشمی‪ ،‬هاشمی‪ ،‬مملکتو رها کن» ‪.‬‬ ‫ساعت ‪17:53‬؛ عزت اهلل انتظامی‪ ،‬سی د حسن موسوی‪،‬‬ ‫شیخ االسالمی وزیر س��ابق کار‪ ،‬نامی وزیر ارتباطات و علی‬ ‫نیکزاد وزیر راه از دیگر همراهان مش��ایی هس��تند‪ .‬نیکزاد‬ ‫در پاس��خ به اینکه ایا ش��ما هم ثب ت ن��ام م ی کنید‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ان شا ءاهلل ثب ت نام م ی کنم‪».‬‬ ‫س��اعت ‪17:58‬؛ زمان ثب ت نام تمدید نم ی شود‪ ،‬فقط‬ ‫انهایی ک��ه قبل از پایان زم��ان قانونی وارد وزارت کش��ور‬ ‫شده اند‪ ،‬ثب ت نام م ی کنند‪.‬‬ ‫ساعت ‪18:00‬؛ ماراتن پنج روزه ثب ت نام داوطلبان ورود‬ ‫به پاستور پایان یافت‪ .‬ثب ت نام از داوطلبانی که پیش از این‬ ‫ساعت به وزارت کشور رفته اند‪ ،‬ادامه دارد‪.‬‬ ‫ساعت ‪18:20‬؛ هاشم ی رفس��نجانی گفت‪« :‬به خاطر‬ ‫اینکه مقام معظم رهبری فرمودند «همه سالیق در انتخابات‬ ‫حضور داشته باشند» حضور پیدا کردم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪14‬‬ ‫ساعت ‪18:20‬؛ اسفندیار رحیم مش��ایی گفت‪« :‬ب رای‬ ‫پرش��ور کردن انتخابات به صحنه امدم‪ ».‬او با بیان اینکه‬ ‫درباره شورای نگهبان‪ ،‬تابع قانون هستم‪ ،‬در پاسخ به سوالی‬ ‫مبنی بر اینک��ه اگر از طرف ش��ورای نگهبان ردصالحیت‬ ‫شدید‪ ،‬چه واکنشی نش��ان م ی دهید؟ اظهار داشت‪« :‬همه‬ ‫دستگاه ها‪ ،‬افراد و س��ازمان ها باید ب راس��اس قانون عمل‬ ‫کنند‪ ».‬مش��ایی در پاس��خ به اینکه یعنی به نظر ش��ورای‬ ‫نگهبان تمکین م ی کنید‪ ،‬گفت‪« :‬همه باید به قانون عمل‬ ‫کنند‪ ».‬کاندیدای دولت در خص��وص حضور همزمانش با‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در ستاد انتخاباتی کشور اظهار داشت‪:‬‬ ‫«رهبری فرمودند از همه جریان های سیاسی در انتخابات‬ ‫حضور داش��ته باش��ند؛ طبعا م��ن هم از حضور هاش��می‬ ‫م ی زنند‪ ،‬ظاه را انها امید دیگری ندارند ولی م ی گویم که در‬ ‫چارچوب قانون هیچ مشکلی ندارم؛ در مملکتی که در راس‬ ‫ان ول ی فقیه باشد‪ ،‬هر مشکلی حل م ی شود‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬هرگز خود را در سطح ریاست جمهوری‬ ‫نم ی دان��م‪ ،‬اما انچ��ه موجب ش��د حاضر ش��وم مجموعه ‬ ‫تبادل نظرها با دوستان امین بود و نقطه نظ رات رهبر انقالب‬ ‫ب رای خلق حماسه‪ ،‬انگیزه ساز اصلی ب رای حضورم بود‪».‬‬ ‫سخنرانی احمدی نژاد در نشست مشایی‬ ‫احمدی نژاد در نشس��ت خبری مش��ایی در خصوص‬ ‫حضورش به همراه مش��ایی گفت‪« :‬من احساس تکلیف‬ ‫کردم و بعد از هش��ت س��ال مرخصی گرفتم که بتوانم در‬ ‫مقدمات برپایی حماس��ه ب��زرگ حضور‬ ‫یابم‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور ادامه داد‪« :‬س��ه روز‬ ‫روزه و ‪ 14‬هزار صلوات ب رای نقش افرینی‬ ‫مش��ایی نذر کردم ک��ه ام��روز بیایم‪ .‬من‬ ‫مش��ایی را ‪ 28‬سال اس��ت م ی شناسم؛ او‬ ‫فردی مومن‪ ،‬پاک و کارامد است‪».‬‬ ‫او ب��ا بی��ان اینک��ه مش��ایی‬ ‫همه قوت های دول��ت را دارد و دارای نقاط‬ ‫برجس��ته تری از احمدی ن��ژاد اس��ت‪ ،‬به‬ ‫انتخابات اش��اره کرد و گفت‪« :‬انتخابات‬ ‫ازاد اس��ت و تمام س�لایق بای��د بیایند و‬ ‫برنامه هایشان را مطرح کنند‪».‬‬ ‫احمدی ن��ژاد تاکید کرد‪« :‬مش��ایی‬ ‫یعنی احمدی ن��ژاد و احمدی ن��ژاد یعنی‬ ‫مشایی‪».‬‬ ‫پ�س از س�خنرانی احمدی نژاد در‬ ‫نشست مشایی چه گذشت؟‬ ‫استقبال م ی کنم‪».‬‬ ‫ساعت ‪18:26‬؛ هاشمی بدون برگزاری نشست خبری‬ ‫و پاسخ به سواالت خبرنگاران از وزارت کشور خارج شد‪.‬‬ ‫ساعت ‪18:38‬؛ نشست خبری مشایی اغاز شد‪ .‬محمود‬ ‫احمدی نژاد در واکنش به اعتراض برخی حضار به حضورش‬ ‫در وزارت کشور به همراه اسفندیار رحیم مشایی و تبلیغ به‬ ‫نفع وی گفت‪« :‬امروز را مرخصی گرفته ام‪».‬‬ ‫مش��ایی هم تاکید کرد‪« :‬احمدی نژاد ب رای اولی ن بار‬ ‫در طول این هشت س��ال ریاس��ت جمهوری فقط امروز را‬ ‫مرخصی گرفتند تا قانونا بتوانند اینجا حاضر شوند‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه احمدی نژاد را ب رای خودم یک قدیس‬ ‫م ی دانم و عالقه من به احمدی نژاد از معرفتم به وی نشات‬ ‫م ی گیرد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬ادامه دادن راه دولت احمدی نژاد را‬ ‫یک تکلیف بزرگ ب رای خود م ی دانم‪».‬‬ ‫مشایی اظهار داشت‪« :‬برخی از ردصالحیت من حرف‬ ‫پس از پایان سخنان احمدی نژاد‪ ،‬وی‬ ‫به همراه مشایی سالن را ترک کرد‪ .‬پس از‬ ‫انان محمدحس��ن قدیری ابیانه که برای‬ ‫ثب ت نام به وزارت کشور مراجعه کرده بود‪،‬‬ ‫ب رای برگزاری نشست خبری پشت تریبون رفت‪.‬‬ ‫او در ابت��دای س��خنانش در اعت��راض ب��ه اق��دام‬ ‫رئی س جمهور گفت‪« :‬امروز دم خروس بیرون زد و مشخص‬ ‫شد که س��فرهای اس��تانی تبلیغات مش��ایی بوده است‪.‬‬ ‫احمدی نژاد امروز با این حرکت چهره واقعی خود را به ملت‬ ‫نشان داد‪».‬‬ ‫در همین هنگام یکی از حامیان مشایی روی صحنه‬ ‫رفت و مانع ادامه سخنرانی قدیری ابیانه شد و در اعتراض به‬ ‫اظهارات این داوطلب نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫تمام لوگوهای رسانه ای تعبیه شده روی صحنه را به زمین‬ ‫ی مشایی با اعتراض شدید خبرنگاران‬ ‫ریخت‪ .‬این اقدام حام ‬ ‫برخی رسانه ها مواجه شد‪.‬‬ ‫پس از برخورد حامی مشایی با قدیری ابیانه و ممانعت‬ ‫برخی مس��ئوالن از نشس��ت خبری وی‪ ،‬پرس��ش و پاسخ‬ ‫قدیری ابیانه با خبرنگاران به صورت سرپایی انجام شد‪g .‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در واکنش به اعتراض برخی‬ ‫حضار به حضورش در وزارت کشور به همراه اسفندیار‬ ‫رحیم مشایی و تبلیغ به نفع وی گفت‪« :‬امروز را‬ ‫مرخصی گرفته ام‪».‬‬ ‫روزهای شلوغ فاطمی‬ ‫افراد شاخص و البته متعددی برای کاندیداتوری‬ ‫در انتخابات ثبت نام کردند‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫ساعت هشت صبح سه ش��نبه ‪ 17‬اردیبهشت ‪ ،92‬س��اختمان اجری خیابان فاطمی؛‬ ‫مصطفی محمدنجار‪ ،‬وزیر کشور فرمان اغاز ثب ت نام داوطلبان کاندیداتوری یازدهمین دوره‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری را صادر م ی کند‪« :‬از نامزدها تقاضا دارم کار ثب ت نام را به روز و ساعت‬ ‫اخر محول نکنند تا دچار ازدحام نشویم و فرایند ثب ت نام به س��رعت انجام شود‪ .‬از هواداران‬ ‫نامزدها هم م ی خواهیم از اعمالی که ش��ائبه تبلیغات زودرس را به اذه��ان متبادر م ی کند‬ ‫اجتناب کنند‪».‬‬ ‫خب رنگاران رسانه های داخلی و خارجی با حضور در محل ستاد انتخاباتی کشور در انتظار‬ ‫ورود چهره های ش��اخص و نامزدهایی هس��تند که حضور انها م ی تواند بر نتیجه انتخابات‬ ‫تاثیرگذار باشد‪.‬‬ ‫ظزاده وارد محل ثب ت نام انتخابات‬ ‫کمتر از ‪ 30‬دقیقه پ��س از اغاز ثب ت نام‪ ،‬صادق واع�� ‬ ‫ظزاده که استاد گروه قدرت دانشکده مهندسی برق دانشگاه ته ران و عضو حقیقی‬ ‫م ی شود‪ .‬واع ‬ ‫شورای عالی انقالب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام است‪ ،‬ریاست شورایعالی مرکز‬ ‫الگوی اسالمی ‪ -‬ای رانی پیشرفت را نیز بر عهده دارد‪ .‬محمد رحمتی‪ ،‬وزیر راه دولت اصالحات‬ ‫ظزاده او را همراهی م ی کرد‪.‬‬ ‫و دولت نهم هم به عنوان حامی واع ‬ ‫یک ساعت بعد‪ ،‬کامران باقری لنکرانی به ستاد انتخاباتی کشور مراجعه م ی کند‪ .‬پرویز‬ ‫یزاده‪ ،‬علی مصباح یزدی‪ ،‬صادق‬ ‫بزاده‪ ،‬امیرحسین قاض ‬ ‫داودی‪ ،‬محمد سلیمانی‪ ،‬زهره طبی ‬ ‫محصولی‪ ،‬عل ی اصغر زارعی‪ ،‬محمود نبویان‪ ،‬روح اهلل حسینیان‪ ،‬مسعود میرکاظمی‪ ،‬علیرضا‬ ‫خطیبی‪ ،‬محمدرضا حس��ینی و جراره از جمله همراهان باقری لنکرانی بودند که با خودروی‬ ‫ون به وزارت کشور رفتند‪.‬‬ ‫لنکرانی به خب رنگاران م ی گوید‪« :‬ب رنامه های مختلفی در حوزه های گوناگون و در ‪170‬بند‬ ‫دارم که در چند روز اینده رونمایی م ی ش��ود‪ .‬بدین منظور امدم که نشان دهیم وابستگی به‬ ‫کانون های قدرت و ثروت در جمهوری اسالمی کار نم ی کند‪ .‬ب رنامه هایم را به شورای نگهبان‬ ‫ارائه م ی کنم‪».‬‬ ‫دقایقی بعد محمد سعیدی کیا هم ب رای ثب ت نام در انتخابات ریاست جمهوری وارد ستاد‬ ‫مرکزی انتخابات کشور م ی شود‪ .‬وزیر سابق دولت های دفاع مقدس‪ ،‬سازندگی‪ ،‬اصالحات و‬ ‫عدالتخواه به خبرنگاران گفت‪« :‬اگر شورای نگهبان ردصالحیتم کند‪ ،‬تابع قانون هستم‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به این سوال که فکر م ی کنید کدام یک از فاکتورهای مدنظر مقام معظم رهبری‬ ‫ب رای یک رئی س جمهور در شما وجود دارد؟ اظهار داشت‪« :‬صفت هایی که توسط مقام معظم‬ ‫رهبری اعالم ش��د‪ ،‬مردم ی بودن‪ ،‬کاری بودن‪ ،‬توانمند بودن‪ ،‬باتدبیر بودن‪ ،‬ب ی حاشی ه بودن و‬ ‫قانونمند بودن بود؛ بنده هم در ‪ 34‬سال گذشته در کشور کار کرده ام و فکر م ی کنم مشمول‬ ‫این صفات باشم‪».‬‬ ‫ساعت ‪ 10:30‬صبح‪ ،‬حس��ن روحانی ب رای ثب ت نام به س��تاد انتخاباتی کشور مراجعه‬ ‫تزاده‪ ،‬رئیس ستاد روحانی‪ ،‬وی‬ ‫ی و نعم ‬ ‫م ی کند‪ .‬عل ی اکبر ترکان‪ ،‬علی یونسی‪ ،‬سیدرضا اکرم ‬ ‫را در این ثب ت نام همراهی م ی کنند‪.‬‬ ‫حسن روحانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شایعه شده هاشمی رفسنجانی روز اخر‬ ‫ثب ت نام م ی کند‪ ،‬م ی گوید‪« :‬چند روز صبر کنید همه چیز مشخص م ی شود‪».‬‬ ‫نوبخت‪ ،‬سخنگوی حسن روحانی اعالم م ی کند که «ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی نظر‬ ‫مساعدش نسبت به حسن روحانی را بارها به ما منتقل کرده است» و یونسی تاکید دارد که‬ ‫ هاشمی نامزد انتخابات نخواهد شد‪.‬‬ ‫روحانی خود به خبرنگاران م ی گوید‪« :‬امده ام تا ب��ا دولت تدبیر‪ ،‬امید و گفتمان‪ ،‬نجات‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪15‬‬ ‫اقتصاد کشور‪ ،‬احیای اخالق جامعه و تعامل سازنده با جهان‬ ‫را در دس��تورکار قرار دهم‪ .‬قطعا در دو‪ ،‬س��ه روز اینده معلوم‬ ‫م ی شود که هاشمی کاندیدا م ی شود یا خیر‪ ،‬ولی بنده بعید‬ ‫م ی دانم ایشان ثب ت نام کنند‪».‬‬ ‫مصطفی کواکبیان‪ ،‬نخس��تین نامزد رسمی منسوب‬ ‫به جریان اصالحات است که به وزارت کش��ور م ی رود‪ .‬او از‬ ‫رنگ «سبز» انتخاباتی خود سخن م ی گوید و شعار «زنده باد‬ ‫اصالحات»اش‪« :‬اگ��ر رای نیاورم یک جعبه ش��یرینی به‬ ‫فرد پی��روز داده و پی��روزی اش را تبری��ک م ی گویم‪ .‬فعال‬ ‫سیاسی هستم و در عرصه سیاس��ی به سمت انزواطلبی و‬ ‫گوشه نشینی نم ی روم‪».‬‬ ‫س��اعت ‪ 17‬بعد از ظهر قاسم شعله س��عدی‪ ،‬نماینده‬ ‫اصالح طلب دوره های گذشته مجلس به س��تاد انتخاباتی‬ ‫کش��ور م ی رود تا ب رای چندمی��ن دوره داوطل��ب انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری شود؛ او در کارنامه خود سابقه سوءپیشینه‬ ‫و اقدام علیه امنیت ملی را نیز دارد‪.‬‬ ‫روز دوم؛ حاشیه های پررنگ تر از متن‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫روز دوم ثب ت نام در حالی اغاز م ی ش��ود که وزیر کشور‬ ‫از ثب ت نام ‪ 75‬نفر در روز نخست خبر م ی دهد‪« :‬پرونده های‬ ‫ثب ت نام کنندگان پس از پایان س��اعت ثب ت نام در هر روز‪ ،‬به‬ ‫شورای نگهبان ارسال م ی شود‪».‬‬ ‫ثب ت نام محمود مظفر‪ ،‬رئیس س��ازمان امداد و نجات‬ ‫هالل احمر و حسن س��بحانی‪ ،‬نماینده سابق مجلس تنها‬ ‫اخبار قابل اعتنای دومین روز است‪.‬‬ ‫حسن س��بحانی در نشس��ت خبری م ی گوید‪« :‬بنده‬ ‫سالیان طوالنی در دولت معاون وزیر و دبیر شورای فرهنگ‬ ‫عمومی بودم و سابقه ‪ 12‬سال حضور در مجلس را دارم و بر‬ ‫این اساس ثب ت نام کردم‪ ».‬او با اشاره به اینکه بنده مستقل‬ ‫در عرصه انتخابات ریاس��ت جمهوری حض��ور پیدا کرده ام‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬ائتالف یا نبودن در انتخابات ریاس��ت جمهوری بعد‬ ‫از ان معنا دارد که برنامه وجود داشته باشد و امکان تطبیق‬ ‫دادن ب رنامه ها به یکدیگر باشد‪ ،‬اما تا انجایی که بنده م ی دانم‬ ‫کمترین برنامه ای ب راس��اس انچه تدوین کرده ام ارائه شده‬ ‫است‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫روز سوم؛ چهره های جدید امدند‬ ‫س��ومین روز ثب ت ن��ام ی��ک کاندی��دای غی ر منتظره‬ ‫داشت؛ محمد غرضی‪ ،‬وزیر پس��ت‪ ،‬تلگراف و تلفن دولت ‬ ‫هاشم ی رفسنجانی‪ .‬او بیش از یک س��اعت به کار ثب ت نام‬ ‫م ی پردازد و حتی برخی خبرنگاران کنای��ه م ی زنند که او با‬ ‫چنین کندی و حوصله ای چگونه م ی خواهد رئی س جمهور‬ ‫شود؟!‬ ‫شاه بیت سخنان غرضی شعار دولت ضدتورمی است‪:‬‬ ‫«ظرف ‪ 32‬سال ‪ 500‬بار قیمت دالر از ‪ 7‬تومان تا ‪ 3560‬تومان‬ ‫صعود و نزول داشت؛ باور مردم این است که دولت هایی که‬ ‫روی کار امد ه اند دست شان در جیب فق را بوده و به نفع اغنیا‬ ‫کار کردند و ذهنیت من این اس��ت که باید به سراغ دولتی‬ ‫برویم که در مقابل مردم‪ ،‬ضد تورم باشد‪».‬‬ ‫س��اعت ‪ 10‬صبح س��ی د محمدباقر خ��رازی‪ ،‬دبیرکل‬ ‫حزب اهلل ای ران به وزارت کش��ور م��ی رود؛ دقایقی بعد علی‬ ‫فالحیان‪ ،‬وزیر اطالعات دولت س��ازندگی وارد محل ثب ت نام‬ ‫م ی شود و با او خوش وبش م ی کند‪.‬‬ ‫علی فالحیان به خبرن��گاران م ی گوید‪« :‬حتی به نفع‬ ‫ هاشمی و خاتمی هم کنار نم ی روم و با وجود برخی تبلیغات‬ ‫منفی‪ ،‬تا اخر در صحنه م ی مانم‪».‬‬ ‫روح اهلل احمدزاده کرمانی‪ ،‬معاون س��ابق احمدی نژاد و‬ ‫استاندار سابق فارس‪ ،‬چهره دیگری است که ب رای ثب ت نام به‬ ‫وزارت کشور مراجعه م ی کند‪.‬‬ ‫او با بیان اینکه رفیق مشایی نیستم م ی گوید‪« :‬نگفتم‬ ‫که علیه حاش��ی ه های دولت افش��اگری م ی کنم‪ ،‬گفتم نقد‬ ‫‪16‬‬ ‫م ی کنم‪ .‬خروجم از دولت به دلیل اختالف سلیقه با اط رافیان‬ ‫رئی س جمهور بود‪».‬‬ ‫روز چهارم؛ از عارف تا رضایی‬ ‫در چهارمی��ن روز‪ ،‬چهره های��ی که ب��ه نمایندگی از‬ ‫جریان های مختلف سیاس��ی اعالم نام��زدی کرده اند ب رای‬ ‫ثب ت نام به ستاد انتخاباتی کشور مراجعه کردند‪.‬‬ ‫حوالی س��اعت ‪ 9‬صبح زمزمه های حضور محمدرضا‬ ‫عارف شنیده شده و دقایقی بعد وی به همراه مرتضی حاجی‪،‬‬ ‫جعفر توفیقی و جمعی از مش��اوران خود وارد وزارت کشور‬ ‫م ی شود‪ .‬خبرنگاران و عکاس��ان منتظر بودند عارف همراه‬ ‫همسر خود به وزارت کشور برود‪ ،‬اما این پی ش بینی اشتباه‬ ‫بود‪ .‬عارف در جمع خبرنگاران درباره دانش��جویان ستاره دار‬ ‫گفت‪« :‬از همه دانشجویان ستاره دار عذرخواهی م ی کنم‪».‬‬ ‫عارف در پاس��خ خبرنگار دیگری ک��ه معتقد بود وی‬ ‫دیگر پیر شده و باید جای خود را به جوانان بدهد‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«من هنوز جوان هستم‪ ».‬معاون اول دولت خاتمی خود را‬ ‫مرد عمل معرفی کرد و گفت که «بگم بگم» راه نم ی اندازد‪.‬‬ ‫اکب��ر اعلم��ی‪ ،‬نماین��ده ادوار مجلس‪ ،‬دیگ��ر چهره‬ ‫اصالح طلبی بود که به وزارت کشور مراجعه کرد‪.‬‬ ‫اما حضور حدادعادل‪ ،‬عضو ائتالف پیش��رفت در ستاد‬ ‫انتخاباتی کشور توجه خبرنگاران و عکاسان را به خود جلب‬ ‫کرد‪ .‬او هنگام ورود در پاسخ به سوالی مبنی بر وجود اختالف‬ ‫میان اعضای ائتالف‪ ،‬تاکید کرد که حتم��ا نباید همه ما با‬ ‫هم ثب ت نام کنیم و این کار ما ب رای راحت بودن خبرنگاران‬ ‫انجام شده اس��ت‪ .‬حدادعادل یکی از اولویت هایش را ایجاد‬ ‫فضایی ب رای ازدواج اسان جوانان عنوان کرد‪ .‬حسین نجابت‬ ‫و حسین مظفر دو همراه حدادعادل بودند‪.‬‬ ‫او در خصوص حمایتش از قالیباف و احتمال معرفی او‬ ‫به عنوان گزینه نهایی ائتالف گفت‪« :‬اظهارنظر» و حمایتم‬ ‫از قالیباف به معنای این نبود که گزینه نهایی ائتالف است‪،‬‬ ‫بلکه اگر علیه هر ک��س دیگری ب ی انصافی م ی ش��د از او‬ ‫حمایت م ی کردم؛ کما اینک��ه اگر علیه والیتی هم صحبت‬ ‫کنند‪ ،‬من از والیتی دفاع م ی کنم‪».‬‬ ‫علیرضا زاکانی نیز با حضور در وزارت کش��ور مراحل‬ ‫ثب ت نام خود را تکمیل کرد‪ .‬او پیش از حضور در وزارت کشور‬ ‫به حرم مطهر ام��ام(ره) رفته و با ارمان های ایش��ان تجدید‬ ‫بیعت کرده بود‪».‬‬ ‫زاکانی با بیان اینکه به نف��ع هیچ کس کنار نم ی رود‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬اگ��ر اقای جلیل��ی در انتخابات ثب ت ن��ام کند‪ ،‬با او‬ ‫ائتالف م ی کنم ولی در جلس��ه ای که با او داشتم‪ ،‬گفت که‬ ‫امدنش هنوز مشخص نیست‪».‬‬ ‫پس از حضور چهره هایی نظیر ع��ارف‪ ،‬حدادعادل و‬ ‫زاکانی‪ ،‬س��تاد انتخاباتی کشور چند س��اعتی را در ارامش و‬ ‫سکوت خبری گذراند‪.‬‬ ‫س��اعتی بعد‪ ،‬علیرض��ا عل ی احمدی‪ ،‬وزی��ر اموزش و‬ ‫پ��رورش احمدی نژاد در دول��ت نهم نیز با حضور در س��تاد‬ ‫انتخاباتی کش��ور ثب ت نام کرد‪ .‬او خود را کاندیدای مستقل‬ ‫معرفی کرد که ارتباطی با دولت و احمدی نژاد ندارد‪.‬‬ ‫حدود ساعت ‪ 15:30‬محس��ن رضایی به وزارت کشور‬ ‫م ی رود‪ .‬ب رادر‪ ،‬همس��ر و تعدادی از مشاورانش او را همراهی‬ ‫م ی کردند‪ .‬نکته قابل توجه‪ ،‬کارناوالی از هواداران محس��ن‬ ‫رضایی بود که تا مقابل وزارت کشور او را همراهی کردند‪ .‬این‬ ‫افراد که پرچم های نارنجی و فیروزه ای به همراه داشتند‪ ،‬با‬ ‫شعارهایی از حضور وی در انتخابات حمایت کردند‪.‬‬ ‫البته محسن رضایی پیش از ورود به ساختمان وزارت‬ ‫کش��ور دقایقی روی وانت تبلیغاتی ه��واداران خود رفت و‬ ‫ب رای انان س��خنرانی کرد‪ .‬دقایقی بع��د صولت مرتضوی‪،‬‬ ‫دبی��ر س��تاد انتخاباتی کش��ور ب��ه خبرن��گاران گفت که‬ ‫راه ان��دازی کارن��اوال انتخابات��ی توس��ط کاندیداها خالف‬ ‫قانون است‪g .‬‬ ‫معادالت‬ ‫ورود هاشمی‬ ‫به انتخابات‬ ‫گفت وگو با صادق زیباکالم‬ ‫دکت�ر محمدص�ادق زیباکالم‪ ،‬اس�تاد دانش�گاه‬ ‫و تحلیلگر مس�ائل سیاس�ی در گفت وگو با نش�ریه‬ ‫مثلث‪ ،‬تغییر ارای�ش انتخاباتی دو جری�ان اصولگرا و‬ ‫اصالح طلب را پ�س از ثب ت نام هاشم ی رفس�نجانی‬ ‫تشریح کرد‪.‬‬ ‫به نظر شما با امدن هاش�می ارایش انتخاباتی‬ ‫اصالح طلب�ان در رقابت سیاس�ی پی�ش رو چه‬ ‫تغییری م ی کند؟‬ ‫‪ l‬نام��زد اصل��ی اصالح طلب��ان در انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری اقای هاشم ی رفس��نجانی خواهد بود و‬ ‫دست کم بخش��ی از حمالت س��نگین اصولگرایان که از‬ ‫اواسط هفته پیش علیه اقای هاش��می اغاز شده‪ ،‬به علت‬ ‫نگرانی از حض��ور او ب��ود‪ .‬اصولگرایان به وی��ژه جریانات‬ ‫رادیکال خیلی از اقای اس��فندیار رحیم مش��ایی یا س��ایر‬ ‫نامزده��ای اصالح طلب نگرانی نداش��تند چ��ون به فرض‬ ‫که یکی از می��ان انها بتواند پیروز انتخابات ش��ود و دولت‬ ‫تش��کیل دهد‪ ،‬اصولگرایان خیلی راحت او را مهار م ی کنند‬ ‫و اجازه هی��چ تغییر و تحولی به او نم ی دهن��د اما اگر اقای‬ ‫هاشم ی رفسنجانی رئی س جمهور شود اصولگرایان به این‬ ‫سادگی نم ی توانند حریف او شوند؛ بناب راین خیلی از امدن‬ ‫او نگران هستند‪.‬‬ ‫ه م اکن�ون اقایان اصغ�رزاده‪ ،‬کواکبی�ان‪ ،‬عارف‪،‬‬ ‫ش�ریعتمداری و روحانی ب ه عن�وان اصالح طلب‬ ‫ب�رای نام�زدی در انتخابات نام نویس�ی کردند‪.‬‬ ‫االن که اق�ای هاش�می وارد عرصه رقابت ش�د‬ ‫چه تغیی�ری در ارایش انتخابات�ی اصالح طلبان‬ ‫ب ه وج�ود خواه�د ام�د؛ ای�ا س�ایر نامزده�ای‬ ‫اصالح طلب ب ه نفع ایشان کنار خواهند رفت؟‬ ‫‪ l‬اصالح طلب��ان را بای��د به دو بخ��ش واقعی و‬ ‫مشابه تقس��یم کرد؛ دسته دوم ی ها کس��انی هستند که‬ ‫اصولگرایان س��عی دارند بگویند اینها نامزدهای جریان‬ ‫اصالح��ات در انتخابات ریاس��ت جمهوری هس��تند‪ ،‬در‬ ‫حال ی که جامع��ه هیچ ک��دام از اقایان ش��ریعتمداری و‬ ‫کواکبیان را به عنوان اصالح طلب نم ی شناسد‪ .‬اگر مردم‪،‬‬ ‫تحصیلکرده ه��ا‪ ،‬جوان��ان‪ ،‬دانش��جویان و فرهیختگان‬ ‫سمنان اقای کواکبیان را اصالح طلب م ی دانستند‪ ،‬قطعا‬ ‫در انتخابات مجلس نهم به ایش��ان رای م ی دادند و وی‬ ‫امروز نماینده مردم این ش��هر در مجل��س بود‪ .‬از طرفی‬ ‫اصغرزاده و محمدرضا عارف اصالح طلبان واقعی هستند‬ ‫و هیچ وقت در برابر اقای هاشمی قرار نم ی گیرند و برای‬ ‫تصمیم رهبری اصالحات احت��رام قائلند‪ ،‬چون روی رای‬ ‫بدنه اجتماعی اصالح طلبان حساب م ی کنند و م ی دانند‬ ‫اگر رهبری جریان اصالحات انها را تایید نکند و از مردم‬ ‫برای انها طلب رای نکند انها هیچ شانسی در انتخابات‬ ‫ندارند و بیش��تر از یک میلی��ون یا حداکث��ر دو میلیون‬ ‫رای نخواهند اورد‪ .‬ام��ا اصالح طلبان دس��ته دوم کاری‬ ‫به راس ای��ن جریان ندارن��د‪ ،‬بنابراین م��ن خیلی با این‬ ‫نظر ک��ه اصالح طلبان هم مثل اصولگرای��ان دچار تکثر‬ ‫نامزد هس��تند موافق نیس��تم‪ .‬البته اقای حسن روحانی‬ ‫اصالح طلب نیست‪ ،‬اما ایش��ان هم به نفع اقای هاشمی‬ ‫کنار م ی رود‪.‬‬ ‫امدن اقای هاشم ی رفس�نجانی چه تغییری در‬ ‫وضعیت ارایش انتخاباتی اصولگرایان به وجود‬ ‫م ی اورد؟‬ ‫‪ l‬امدن اقای هاش��می مثل زلزله ای ب رای اردوگاه‬ ‫اصولگرای��ان ب��ود‪ ،‬چون باعث ش��د انها دچار مش��کالت‬ ‫عدیده ای ش��وند‪ .‬اصولگرایان م ی دانند اقایان دکتر والیتی‪،‬‬ ‫حدادعادل‪ ،‬حجت االسالم ابوترابی‪ ،‬منوچهر متکی‪ ،‬سعید‬ ‫جلیلی‪ ،‬زاکانی و باقری لنکرانی شانس چندانی در ب رابر اقای‬ ‫هاشم ی رفسنجانی ندارند‪.‬‬ ‫ایا اصولگرایان برای ایس�تادن مقابل هاش�می‬ ‫م ی توانند با این تعدد نامزدی که دارند در نهایت‬ ‫روی یک گزینه حداکثری به توافق برسند؟‬ ‫‪ l‬انتخابات اگر سه قطبی نش��ود‪ ،‬قطعا دوقطبی‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬چون اکثریت اصولگرایان در مقابل هاشمی‬ ‫قرار م ی گیرند‪ .‬اصولگرایان از طرف��داران ایت اهلل مصباح و‬ ‫جبهه پایداری گرفته تا میانه روها و بخش��ی از سنت ی ها و‬ ‫حتی جریان موس��وم به دولت به رغم هم��ه اختالفاتی که‬ ‫ب��ا اصولگرایان دارند در نقطه دش��منی و ضدی��ت با اقای‬ ‫هاشم ی رفسنجانی با هم مشترکند‪ .‬بنابراین ممکن است‬ ‫مثل انتخابات سال ‪ 84‬امدن اقای هاشمی سبب شود که‬ ‫همه جناح راست در ب رابر ایشان متحد شود‪.‬‬ ‫یعنی ش�ما م ی گویی�د با حضور اقای هاش�می‬ ‫در انتخابات ریاس�ت جمهوری‪ ،‬جری�ان دولت و‬ ‫اصولگرایان به هم م ی پیوندند؟‬ ‫‪ l‬اگر گزینه اقای احمدی نژاد رد صالحیت شود‪ ،‬در‬ ‫ان صورت جریان دولت‪ ،‬طرف��داران ایت اهلل مصباح‪ ،‬جبهه‬ ‫پایداری و همه طی ف های مخالف اقای هاشمی همه به هم‬ ‫متصل م ی ش��وند و زیر یک بیرق م ی روند تا داستان سال‬ ‫‪ 1384‬را دوباره تکرار کنند‪.‬‬ ‫انتخابات یک مرحله ای خواهد بود یا دو مرحله ای؟‬ ‫‪ l‬اگر اتحاد میان همه طی ف های اصولگرا اتفاق‬ ‫بیفتد‪ ،‬اقای هاش��می به احتمال زی��اد در دور دوم نامزد‬ ‫اصولگرایان را شکس��ت م ی دهد‪ ،‬اما نباید فراموش کرد‬ ‫که پیوند دول��ت با طی ف های جری��ان اصولگرا در حرف‬ ‫ساده است چون وقتی به صورت جزء به جزء بررسی شود‬ ‫این س��وال پیش م ی اید که ف ی المثل اقای احمدی نژاد‬ ‫چگونه ممکن است حاضر شود از اقای قالیباف حمایت‬ ‫کند‪ ،‬این اتفاق خیلی ثقیل و بعید به نظر م ی رسد‪ ،‬مگر‬ ‫اینک��ه اصولگرایان نام��زد دیگری به جز اق��ای قالیباف‬ ‫نداشته باش��ند‪ .‬از طرف دیگر این احتمال وجود دارد که‬ ‫اصولگرایان و جریان دولت روی حمایت از اقای س��عید‬ ‫جلیلی به توافق برس��ند‪ .‬اما در این حالت اقای قالیباف‬ ‫حاضر نخواهد شد از اقای س��عید جلیلی به عنوان نامزد‬ ‫انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری حمای��ت کند‪ .‬ب��ه عالوه‬ ‫تمام ای��ن جریانات هم ک��ه در حمایت از اق��ای جلیلی‬ ‫یا اقای والیتی دس��ت به دس��ت دهند‪ ،‬باز معلوم نیست‬ ‫بتوانند رای جمع کنند و اقای هاشم ی رفس��نجانی را در‬ ‫انتخابات شکس��ت دهند‪ .‬بنابراین نامزدی اقای هاشمی‬ ‫اگر نام�زد حداکثری دولت نتوان�د به میدان‬ ‫بیاید و فرد دیگ�ری جایگزین او ش�ود‪ ،‬چه‬ ‫اتفاقی م ی افتد؟‬ ‫‪ l‬اگر اقای احمدی نژاد نتواند کارت ورود ب رای‬ ‫مش��ایی بگیرد یا به اصولگرایان م ی پیوندد ‪ -‬البته در‬ ‫صورتی ک��ه قالیباف نامزد انها نباش��د ‪ -‬یا یک نامزد‬ ‫دیگر معرف��ی م ی کند‪ .‬اگ��ر حالت دوم اتف��اق بیفتد‬ ‫باید گفت هر کس��ی به جز رحیم مش��ایی نامزد دولت‬ ‫ش��ود ش��انس پیروزی اش به طور مش��خص سقوط‬ ‫م ی کند‪ ،‬به عب��ارت دیگر می��زان رای اوری هر فردی‬ ‫غیر از اقای مش��ایی ب رای جریان دولت خیلی بیشتر‬ ‫از ارای اصولگرایان نیست‪ .‬یعنی سقف رای اوری نامزد‬ ‫دولت غیر از مشایی پنج تا شش میلیون است‪ ،‬یعنی‬ ‫ان نامزد شانسی نخواهد داش��ت و هاشمی در همان‬ ‫دور اول هم اصولگرایان و هم نامزد اقای احمدی نژاد را‬ ‫شکست م ی دهد‪g .‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫ایا اصولگرای�ان م ی توانن�د روی حمایت از اقای‬ ‫جلیلی برای ایس�تادن جلوی اقای هاش�می به‬ ‫اجماع برسند؟‬ ‫ب�ا ام�دن هاش�می انتخاب�ات را چند قطب�ی‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬س��قف رای اصولگرای��ان در انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری پنج ت��ا هف��ت میلیون اس��ت‪ .‬حاال‬ ‫م ی توانند این میزان رای را میان ‪ 20‬نامزد تقس��یم کنند‬ ‫یا انکه ارای یادشده را به س��وی یک نامزد همانند اقای‬ ‫والیتی یا اقای س��عید جلیل��ی هدایت کنن��د‪ ،‬بنابراین‬ ‫اصال و ابدا هیچ شانس��ی در مقابل هاشم ی رفسنجانی‬ ‫ندارن��د‪ .‬به نظ��رم با امدن اقای هاش��می رفس��نجانی‪،‬‬ ‫اصولگرایان ب��ه احتمال خیل��ی زیاد س��ر وقت قالیباف‬ ‫م ی روند تا او را مقابل هاشمی قرار دهند‪ ،‬چون او ضمن‬ ‫داش��تن پنج تا هفت میلیون رای جریان اصولگرایی‪ ،‬به‬ ‫دلیل س��ابقه موفق اجرایی و مدیریتی و متفاوت بودن از‬ ‫نظر سیاسی با اقایان والیتی‪ ،‬حدادعادل و سعید جلیلی‬ ‫م ی تواند مقداری ه��م ارای اصالح طلبان را به خود جلب‬ ‫کند‪ .‬ب��ه هر حال ق��درت رای اوری اق��ای قالیباف برای‬ ‫اصولگرایان خیلی بیش��تر از اقای��ان والیتی‪ ،‬حدادعادل‬ ‫و جلیلی اس��ت و به نظر من حمای��ت اصولگرایان از او‬ ‫باعث م ی ش��ود نزدیک به ‪ 10‬میلی��ون رای بیاورد‪ ،‬البته‬ ‫از نظر اصولگرایان اقای قالیباف در کنار این حس��ن‪ ،‬دو‬ ‫ایراد اساسی و بنیادی هم دارد؛ اول انکه او خیلی بیشتر‬ ‫از اقایان جلیل��ی‪ ،‬والیتی‪ ،‬متکی و حدادعادل مس��تقل‬ ‫است و جریان اصولگرا خیلی با این مساله راحت نیست‪.‬‬ ‫دوم انکه اقای قالیباف در چند سالی که شهردار تهران‬ ‫بود با یک س��ری مدیران بس��یار موفق‪ ،‬توانمند و قوی‬ ‫از نظر اجرایی کار ک��رده و اگر رئی س جمهور ش��ود این‬ ‫مدیران امور اجرایی کشور را به دست م ی گیرند و از توان‬ ‫مدیریتی خود برای پیش��رفت و توسعه کش��ور استفاده‬ ‫م ی کنند‪ .‬اما نکته مهم اینجاس��ت که اغلب این مدیران‬ ‫تکنوکرات هستند و طیف ارزش��ی جریان اصولگرا اصال‬ ‫حاضر نیس��ت با چنین مس��اله ای کنار بیاید‪ .‬البته این‬ ‫طی��ف ارزش��ی در اردوگاه اصولگرایان اقلیتی بیش��تر‬ ‫نیس��تند و خیل ی هاش��ان هم در جبهه پای��داری حضور‬ ‫دارند‪ ،‬اما همین طیف درصدی از پنج ت��ا هفت میلیون‬ ‫رای جری��ان اصولگ��را را هدای��ت م ی کند ضم��ن انکه‬ ‫انها از نظ��ر تش��کیالتی فوق العاده نیرومند هس��تند و‬ ‫سازمان یافته عمل م ی کنند‪.‬‬ ‫اصولگرایان جلیلی را نماد انقالب‪ ،‬اسالم‪ ،‬مردمساالر دینی‬ ‫و حامی مستضعفین معرفی م ی کنند و همان واقعه سال‬ ‫‪ 84‬که ب رای احمدی ن��ژاد رخ داد درباره اق��ای جلیلی تکرار‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫معضالت و دردس��رهای زیادی ب��رای اصولگرایان‬ ‫به وجود م ی اورد‪ ،‬چون اگر رئی س جمهور ش��ود انها‬ ‫نم ی توانند ب��ه راحت��ی او را فلج کنند و به حاش��یه‬ ‫برانن��د و اق��ای هاش��می م ی تواند خیل��ی کارها را‬ ‫انجام دهد و خیل��ی از جاهایی را ک��ه اصولگرایان‬ ‫ظرف این هش��ت س��ال گرفته اند از ان��ان باز پس‬ ‫بگیرد‪ .‬البت��ه اگر اق��ای محمد باقر قالیب��اف نامزد‬ ‫اصولگرایان ش��ود اق��ای احمدی ن��ژاد تحت هیچ‬ ‫ش��رایطی از او حمایت نم ی کند‪ ،‬چ��ون او همانقدر‬ ‫که با هاش��می و اصالح طلبان مش��کل دارد خیلی‬ ‫بیش��تر با اقای قالیب��اف در تضاد اس��ت‪ .‬به عالوه‬ ‫ایت اهلل مصب��اح و جبهه پایداری ه��م خیلی معلوم‬ ‫نیست حاضر ش��وند از اقای قالیباف حمایت کنند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن اق��ای احمدی نژاد و جری��ان دولت تالش‬ ‫زیادی خواهند کرد تا برای نامزد خودشان کارت ورود‬ ‫بگیرند‪ .‬اگر اقای احمدی نژاد بتواند برای گزینه خود‬ ‫کارت ورود به رقابت سیاس��ی پیش رو را بگیرد‪ ،‬در‬ ‫ان صورت انتخابات میان اقای هاش��می (به عنوان‬ ‫نامزد اصالح طلبان)‪ ،‬نامزد دولت و نامزد اصولگرایان‬ ‫(قالیب��اف‪ ،‬جلیلی یا والیتی) س��ه قطبی م ی ش��ود‪.‬‬ ‫البته من فرضم این اس��ت حاال که اقای هاش��می‬ ‫امده‪ ،‬ایت اهلل مصباح و جبهه پایداری با اصولگرایان‬ ‫وارد ائتالف ش��وند و اصراری روی نامزد خودش��ان‬ ‫نکنند چون ورود نامزد سوم جناح راست به نفع اقای‬ ‫هاشمی تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫اگر اقای احمدی نژاد بتواند‬ ‫ب رای گزینه خود کارت ورود به‬ ‫رقابت سیاسی پیش رو را بگیرد‪،‬‬ ‫در ان صورت انتخابات میان‬ ‫اقای هاشمی (ب ه عنوان نامزد‬ ‫اصالح طلبان)‪ ،‬نامزد دولت و نامزد‬ ‫اصولگ رایان (قالیباف‪ ،‬جلیلی یا‬ ‫والیتی) سه قطبی م ی شود‬ ‫‪ l‬بعی��د م ی دان��م چ��ون در نظ ر س��نج ی ها ارای‬ ‫اقای والیتی باالتر اس��ت‪ ،‬مگر انکه اق��ای والیتی به نفع‬ ‫اقای هاش��می کنار برود؛ در ان صورت شرایط ب رای اجماع‬ ‫اصولگرایان روی جلیلی فراهم م ی شود‪ .‬اگر این اتفاق بیفتد‬ ‫‪17‬‬ ‫گزارش تصویری‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪18‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪19‬‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫افت درونی‬ ‫من حقیقتا نگران هستم‪ .‬من نگران اسالم هستم‪ .‬ما اسالم را از چنگ‬ ‫محمدرضا دراوردیم و من خوف این را دارم که اس�لام به چنگ ما مبتال‬ ‫ش��ده باشد‪ ،‬به طوری که ما هم مثل او یا بدتر از او بر سر اسالم بیاوریم‪ .‬این‬ ‫نگرانیهستوزیـاداست‪.‬ادم هایجاهلـیهستندکهبهخیالخودشان‬ ‫خدمت می‏کنند برای اس�لام‪ ،‬خدمت می‏کنند‪ ،‬لکن سر خود کـارهایی‬ ‫می‏کنند که ضرر به حیثیت اس�لام می‏خورد‪ .‬از همه اطراف به ما فش��ار‬ ‫امـده است‪ .‬از اصفهـان مفصل نوش��ته‏اند‪ .‬دیروز هم باز اقای «خادمی»‬ ‫مجله خبری‬ ‫‪22-31‬‬ ‫پسرفترابهجایپیشرفتجانزنید‬ ‫دادگاهمهدیهاشمی بهتعویقافتاد‬ ‫انتشاراسنادسازمانبازرسیکلکشور‬ ‫هاشمیامداصالح طلبانرفتند‬ ‫سیاست‬ ‫‪32-41‬‬ ‫ین‍ژاد‬ ‫روایتدستهاولازماجرایرئیس جمهورشدن احمد ‬ ‫نامزد هاچگونهتاییدیاردمی شوند؟‬ ‫چهکسانیعضو شوراینگهبانهستند؟‬ ‫بینالملل‬ ‫‪42-49‬‬ ‫معمایشامات‬ ‫جزیرهسرگردانی‬ ‫توافقنانوشتهامریکاواسد؛جنگمحدود‬ ‫ازادییاامنیت؟‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوهفتادویکم‪ 23/‬اردیبهشت‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫ورودغیرمنتظرهسعیدجلیلیاخرینشوکثبتنامانتخابات‪ 92‬نبود؛چ راکهباحضور‬ ‫هاشمیرفسنجانیدروزارتکشوروحضورمشاییبههم راهاحمدینژاد‪،‬معادالتانتخابات‬ ‫دچارتغیی راتیشدهکهدرروزهایایندهابعادجدیدیازانمشخصمیشود‪.‬‬ ‫تغییر معادالت انتخابات‪92‬‬ ‫در دقیقه‪90‬‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫باحضورهاشمیرفسنجانی‪،‬ارایشنامزدهاچه‬ ‫تغییراتیخواهدکرد؟‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫مطهری؛ روشنفکر دینی‬ ‫یا احیاگر دینی؟‬ ‫با اثار و گفتوگوهایی از ایتاهلل مصباحیزدی‪ ،‬دکتر حداد عادل‪،‬‬ ‫دکتر پارسانیا‪ ،‬دکتر نصری و حجت االسالم برنجکار‬ ‫گروه مخملباف اتهام میزدندکه مرحوم فردی لیبرال است‬ ‫دربارهامیرحسینفردیدرگفتوگو بامحسنمومنیشریف‬ ‫رئیسحوزههنری‬ ‫روایت دسته اول‬ ‫از ماجرای رئیسجمهور شدن احمدینژاد‬ ‫در گفتوگوی مثلث با حسین فدایی مطرح شد‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫نوشته‏اند‪ .‬تعبیر ایشـان این اس��ت که در اصفهان مشغول‬ ‫غارت ک��ردن مردم‏اند‪ .‬از خرم‏اباد امده‏ان��د اینجا که اینها؛‬ ‫هر کس یک چیزی دارد به اس��م س��رمایه‏داری می‏ریزند و‬ ‫می‏گیرند و اصال موازین تو کـار نیست‪ .‬همان طوری که در‬ ‫رژیمسابقبدونمیزاناسالمیوشرعیعملمی‏کردند‪،‬حاال‬ ‫هم بدون میزان ش��رعی و عقلی عمل می‏کنند و این تاسف‬ ‫بسیار دارد‪ .‬تاسف اینکه این نهضت به دست خود ما نهضت‬ ‫اسالمی نباشد‪ .‬اسالمیتش را از دست بدهد‪ .‬انقـالب کردیم‬ ‫و هر کـاری دلمان می‏خواهد می‏کنیم‪ .‬حجتش��ان همین‬ ‫است‪.‬ازهرکهبپرسیچرااینـطور؟می‏گویدانقـالبکردیم‪.‬‬ ‫انقـالب کردیم‪ .‬مـال م��ردم را می‏رویم‪ ،‬می‏ریزیم منـزل‬ ‫مردم‪.‬اموالشانرامی‏گیرندبهاندازه‏ایکهزنوبچه‏شانروی‬ ‫زمین می‏نشینند‪ .‬حجتشان این است که انقالب کرده‏ایم‪.‬‬ ‫زمین های مردم را می‏گیرند‪ ،‬نمی‏گذارند کش��ت بشود‪ .‬یا‬ ‫می‏گیرندمی‏دهنددستیکیدیگر‪.‬حجتشانایناستکه‬ ‫انقالب کردیم‪ .‬اشخاصی می‏ریزند تو خانه‏های مردم‪ ،‬بدون‬ ‫اینکه یک مجوز ش��رعی‪ ،‬یک مجوز قانونی داش��ته باشند‪،‬‬ ‫حجتشان این است که انقالب کردیم‪ .‬معنی این[حرکت]‬ ‫این است که اسالم اینطور می‏گوید‪ .‬انقالب کرده‏ایم‪ ،‬یعنی‬ ‫حاال جمهوری اس�لامی داریم و طریقه اسالم این است که‬ ‫موازین و جهاتی که هس��ت دیگر تمام دیوارها بریزد و تمام‬ ‫موازینازبینبرود‪.‬‬ ‫افتدرونیانقالباسالمی‬ ‫کارهای کمونیست ها را می‏کنند به اسم اسالم‪ .‬کارهای‬ ‫مارکسیس��ت ها را می‏کنند به اسم اسالم‪ .‬حرف های انها را‬ ‫می‏زنند به اس��م اسالم و این نهضت از داخل دارد می‏پوسد‪.‬‬ ‫مثلیکخربزه‏ایکهازبیرونشمااببهانمی‏دهید‪،‬بهان‬ ‫توجه می‏کنید‪ ،‬یک وقت که می‏خواهید بچینید می‏بینید‬ ‫از باط��ن خراب ش��ده‪ .‬ش��ما در ظاهر ه��ی خدمت کنید‪،‬‬ ‫یکوقتببینیدکهنهضتشماکرم زدهاست‪.‬‬ ‫اندیشه‬ ‫‪50-65‬‬ ‫مطهری؛روشنفکردینییااحیاگردینی؟‬ ‫برخیپشتمطهریپنهانشده اند‬ ‫کداممارکس‪،‬کداممارکسیسم؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66-71‬‬ ‫گروهمخملبافاتهاممی زدندکه مرحومفردی‬ ‫لیبرالاست‬ ‫بعد از مرگ مادرش زمان برای اومتوقف شد‬ ‫ورزش‬ ‫‪72 -77‬‬ ‫میراثبن همامبهمتفقینرسید‬ ‫موازنهمثبت‬ ‫زیرپوستیکارکردیم‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ‪ :‬سیدرضا صائمی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬مصطفی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬ش��اهین فتحیان ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬فاطمه سیف‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد سرخ خواه ‪ -‬محمد شکراللهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار‪ -‬مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫دکتر غالم حسن تقی نتاج ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‬ ‫مهندس صدوقی‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫سید عارف علوی ‪ -‬رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر بهرامپور‪ -‬سید حمید خالقی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫اوباما همراه صهیونیس ت ها‬ ‫حمالت رژیم صهیونیستی به سوریه بازتاب های منفی ب رای‬ ‫این رژیم دربر داشته است‪ .‬والدیمیر پوتین به صهیونیس ت ها‬ ‫هشدار داده اما باراک اوباما از انها حمایت کرده است‪.‬‬ ‫مذاکره جدید‬ ‫سعید جلیلی بار دیگر پای‬ ‫می�ز مذاکره با کاترین اش�تون‬ ‫خواهد نشست‪ .‬گفته م ی شود‬ ‫‪ 25‬اردیبهشت‪ ،‬اشتون و جلیلی‬ ‫دیدار خواهند داشت‪ .‬سخنگوی‬ ‫اش�تون اعالم کرده که هدف از‬ ‫این مذاکره‪ ،‬ادامه تالش ها برای‬ ‫یافتن راه حلی ب�رای اختالفات‬ ‫موجود است‪.‬‬ ‫تایید یک بازداشت‬ ‫عل ی اکبر صالحی بازداش�ت یک�ی از دیپلمات های‬ ‫وزارت خارجه را تایید کرده است‪ .‬وی ابراز امیدواری کرده‬ ‫که مساله مطرح شده از س�وی یک نهاد امنیتی در مورد‬ ‫اسدی صحت نداشته باشد و تنها یک سوء تفاهم باشد‪.‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تایید بازداشت یک دیپلمات برجسته‬ ‫مجله خبری‬ ‫‪2‬‬ ‫اعالن جنگ اسرائیل به سوریه‬ ‫جنگ و اش��وب داخلی که توسط شورش��یان سوریه‬ ‫اغاز و دو س��الی اس��ت که این کش��ور را درگیر خود کرده‬ ‫زمینه حمله نظامی اس��رائیل به این کش��ور را فراهم کرد‪.‬‬ ‫هفته گذشته اسرائیل در یک حمله نظامی به منطقه ای در‬ ‫دمشق پایتخت سوریه دو کشور را در استانه جنگ قرار داد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جزئیات دیدار مشایی و شاگرد ایت اهلل مصباح‬ ‫س��ایت روزنامه دولتی ای ران چندی قبل در یک خبر‬ ‫به نقل از مشایی مدعی شده بود که یکی از اعضای جبهه‬ ‫پایداری و از ش��اگردان ایت اهلل مصباح ب��ا وی دو بار دیدار‬ ‫خصوصی داشته‪ .‬شبکه ای ران به نقل از مشایی مدعی شد‬ ‫یکی از روحانیون جبهه پای��داری در چند ماه اخیر مخفیانه‬ ‫به دیدار مشایی رفته و با وی گفت وگوهای مفصلی داشته‬ ‫است‪ .‬حجت االس�لام «م ـ ن» در دو دیدار خود با مشایی‬ ‫به تفصیل درباره موضوعات مختل��ف صحبت کرده و در‬ ‫این جلسات نیز هیچ اش��اره یا دعوتی ب رای انجام مناظره‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫مش��ایی نی��ز در دیدار ب��ا وبالگ نویس��ان و فعاالن‬ ‫رسانه ای در تاالر حافظیه مجموعه سعداباد به دیدار خود با‬ ‫«یک روحانی محترم» و رفتار دو گانه او اشاره کرد و گفت‪:‬‬ ‫«حداقل شهامت داشته باشید و بگویید که رفتم دو مرتبه با‬ ‫مشایی دیدار کردم و با او سه ساعت حرف زدم!»‬ ‫خبرگزاری فارس هفته گذشته با تصور اینکه «م – ن»‬ ‫حجت االس�لام محمود نبویان است به سراغ وی رفت و در‬ ‫گفت وگو با وی مشخص شد فردی که حامیان دولت مدعی‬ ‫هستند با مشایی دیدار کرده‪ ،‬محمود نبویان‪ ،‬نماینده مردم‬ ‫ته ران در مجلس شورای اسالمی است‪.‬‬ ‫نبویان بخشی از این خبر را درست و بخشی را نادرست‬ ‫خواند‪ .‬نبویان گفت که روی سه فرد کار علم ی انجام داده؛‬ ‫خاتمی‪ ،‬سروش و مشایی‪ .‬نبویان در توضیح ماجرا م ی گوید‬ ‫که فردی از طرف مشایی ب رای گرفتن وقت مالقات دیدار‬ ‫با اقای مصباح نزد او م ی رود‪ .‬به گفته نبویان این رابط هر‬ ‫وقت که اراده م ی کرد م ی توانسته با مشایی در ارتباط باشد‪.‬‬ ‫این نماینده مجلس توضیح داد که اولین دیدارش با مشایی‬ ‫مربوط به ماه رمضان سال گذش��ته و در ساختمانی انجام‬ ‫شد که احتماال متعلق به دبیرخانه جنبش عدم تعهد بود‪.‬‬ ‫نبویان خطاب به مشایی گفت‪« :‬اگر ان جلسه را ضبط‬ ‫کرده اند‪ ،‬صوت ان جلسه را به صورت کامل در اختیار همه‬ ‫قرار دهند؛ همچنین م ی خواهم بگویم که اقای مش��ایی!‬ ‫ ب ی تقوایی نکنید‪ ».‬او همچنین از مشایی خواست که وعده‬ ‫پول به کس��ی ندهد و افزود‪« :‬چرا که وقتی رابط مش��ایی‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫پس از گذش��ت یک هفته از انتش��ار خبر بازداش��ت‬ ‫یک دیپلمات ای رانی توسط رویترز‪ ،‬وزارت خارجه کشورمان‬ ‫این خبر را تایید کرد‪ .‬چندی پیش رویترز در گزارش��ی خبر‬ ‫از بازداش��ت یک دیپلم��ات ای رانی در ماه مارس گذش��ته‬ ‫(اسفندماه ‪ )91‬داده بود‪ .‬در این گزارش امده بود که دیپلمات‬ ‫بازداشت شده از اعضای برجس��ته دفتر نمایندگی ای ران در‬ ‫س��ازمان ملل متحد در نیویورک بود‪ .‬رویترز که نوشته بود‬ ‫پیگیری های��ش از دفت��ر نمایندگی دیپلماتی��ک ای ران در‬ ‫س��ازمان ملل متحد و دو وزارتخانه کش��ور و خارجه ای ران‬ ‫ ب ی پاس��خ مانده؛ همزمان با انتش��ار این خبر اعالم کرد که‬ ‫نتوانسته خبر را «راست ی ازمایی» کند‪.‬‬ ‫پس از ان روابط عمومی نمایندگی ای ران در س��ازمان‬ ‫ملل در بیانی��ه ای اعالم کرد‪« :‬هیچ ی��ک از دیپلمات ها یا‬ ‫کارکنان ش��اغل در این نمایندگی بازداشت نشده و معرفی‬ ‫فرد مذکور به عن��وان یکی از دیپلمات های ش��اغل در این‬ ‫نمایندگی توسط برخی رسانه های خارجی صحت ندارد‪».‬‬ ‫این خبر پس از گذشت چند روز در نهایت توسط یک ‬ ‫مقام مطلع در وزارت خارجه تایید ش��د‪ .‬این مقام که نامش‬ ‫فاش نشد در گفت وگو با ایسنا خبر داد که از علت بازداشت‬ ‫و محل نگهداری این دیپلمات اگاهی ندارد‪.‬‬ ‫برخی از منابع خبری علت بازداشت این فرد را مسائل‬ ‫انتخاباتی عنوان کردند‪ ،‬اما دو وزی ر خارجه گذش��ته و فعلی‬ ‫کشورمان از علت بازداش��ت وی اظهار ب ی اطالعی کردند‪.‬‬ ‫اما پس از ان منوچهر متکی‪ ،‬وزیر خارجه س��ابق کشورمان‬ ‫در گفت وگویی نام این فرد را باقر اسدی عنوان کرد‪ .‬متکی‬ ‫اعالم کرد که به علت اینک��ه در وزارت خارجه حضور ندارد‬ ‫دلی��ل دس��تگیری وی را نم ی دان��د‪ .‬او همچنی��ن اخرین‬ ‫مسئولیت اسدی را معاون دبیرکل گروه هشت دانست که‬ ‫در استانبول مستقر است‪ .‬باقر اسدی در دوران وزارت کمال‬ ‫خ رازی در وزارت خارجه در دفتر نمایندگی ای ران در سازمان‬ ‫ملل متحد دارای رتبه باالیی بود‪.‬‬ ‫از سوی دیگر صالحی که م ی گفت «یک نهاد امنیتی‬ ‫مواردی را در مورد اسدی مطرح کرده است»‪ ،‬انتخاباتی بودن‬ ‫علت بازداشت وی را رد و اب راز امیدواری کرد که به زودی این‬ ‫شخص ازاد شود‪.‬‬ ‫این ب��ار عل ی اکبر صالح��ی‪ ،‬وزیر خارجه در حاش��یه‬ ‫رونمایی از کتب جدید وزارت امور خارجه که در نمایش��گاه‬ ‫بی ن المللی کتاب برگزار شد در پاسخ به فارس در خصوص‬ ‫علت بازداش��ت باقر اسدی‪ ،‬دیپلمات ارش��د گفت‪« :‬باعث‬ ‫تاسف است که باقر اس��دی که یکی از کارشناسان بسیار‬ ‫زبده و با ارزش وزارت خارجه اس��ت‪ ،‬بازداش��ت شده است‪».‬‬ ‫وی اب راز امیدواری کرد که مس��اله مطرح شده از سوی یک ‬ ‫نهاد امنیتی در مورد اسدی صحت نداشته باشد و تنها یک ‬ ‫سوء تفاهم باشد‪.‬‬ ‫وی پیشینه اسدی را در وزارت خارجه بسیار خوب خواند‬ ‫و یاد اور شد‪« :‬ما جز تالش ب رای تامین منافع کشورمان از‬ ‫اسدی چیزی ندیدیم و سوء تفاهمی پیش امده که امیدواریم‬ ‫برطرف شود‪ ».‬وزیر خارجه کشورمان با اشاره به مسئولیت‬ ‫هر نهاد خاط ر نشان کرد‪« :‬ما اسدی را متدین‪ ،‬عامل به احکام‬ ‫و دارای خانواده ای شریف م ی دانیم که سوابق درخشانی دارد‬ ‫و امیدواریم به زودی ازاد شود‪».‬‬ ‫ ‬ ‫سوریه جبهه جوالن را باز کرده و گفته شده که به گروه ها و‬ ‫گردان های فلسطینی اجازه فعالیت ضداسرائیلی در جوالن‬ ‫داده شده است‪.‬‬ ‫تلویزیون سوریه در س��اعات اولیه اعالم کرد که این‬ ‫انفجاره��ا در منطقه «جمرایا» در نزدیک��ی منطقه الهاویه‬ ‫در ریف دمشق روی داده اس��ت که ناشی از حمله موشکی‬ ‫اسرائیل بوده اس��ت‪ .‬این گزارش ها م ی افزود انفجارها یک ‬ ‫ی در دمشق را هدف قرار داده که تلفات‬ ‫مرکز تحقیقات علم ‬ ‫جانی به همراه داشته است‪ .‬منابع امنیتی سوریه همان موقع‬ ‫به شبکه خبری المنار اعالم کردند که هواپیماهای اسرائیلی‬ ‫مناطق الهامه‪ ،‬جمرایا و جبل قاس��یون در اط راف دمشق را‬ ‫بمباران کردند‪ .‬همچنین این ش��بکه خبری از سقوط یک ‬ ‫هواپیمای اسرائیلی خبر داد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر خبرگزاری های محلی اع�لام کردند‬ ‫اسرائیل حمالت موشکی را نیز به حومه دمشق صورت داده‬ ‫که در یکی از این پایگاه ها انبار ذخیره موشک های دور برد‬ ‫اسکاد نیز وجود داشته‪.‬‬ ‫با این حال روز بعد اوباما با وجود اینکه معتقد بود این‬ ‫حمالت تایید نشده اما از انها دفاع کرد‪ .‬اسرائیل ی ها مدعی‬ ‫شده بودند که محموله موش��کی را که ب رای حزب اهلل عازم‬ ‫لبنان م ی شده مورد هدف قرار داده اند‪ .‬رئی س جمهور امریکا ‬ ‫این حمله را توجی ه پذیر دانست‪.‬‬ ‫پس از ای��ن حمله فیص��ل مقداد‪ ،‬مع��اون وزیر امور‬ ‫خارجه سوریه به شبکه س ی ان ان امریکا گفت‪« :‬این حمله‬ ‫اعالن جنگ اسرائیل به سوریه است‪ ».‬او معتقد بود که این‬ ‫حمالت نشان از ائتالف صهیونیس ت ها با گروه های تند رو‬ ‫دارد و سوریه در زمان مناسب و با روش خودش به این اقدام‬ ‫اسرائیل ی ها پاسخ م ی دهد‪.‬‬ ‫اتحادیه عرب با تاخیری چشمگیر و پس از یک روز این‬ ‫حمالت را محکوم کرد و دمشق در نامه ای به بان ک ی مون‬ ‫تجاوز اس��رائیل به کش��ورش را با ه��دف حمایت نظامی‬ ‫مس��تقیم از گروه های تروریس��تی بعد از شکس ت انها در‬ ‫زمینه نظامی دانست‪.‬‬ ‫مقتدی ص��در‪ ،‬رهبر جریان صدر نیز خواس��تار حفظ‬ ‫هیبت و صالبت سوریه شد و گفت‪« :‬دولت سوریه باید به‬ ‫این تجاوزها پاس��خ دهد و هی چ کس حق ندارد سوریه را از‬ ‫این امر بازدارد‪».‬‬ ‫از س��وی دیگر ولیام هیگ‪ ،‬وزیر امور خارجه انگلیس‬ ‫در واکنش به حمالت موشکی رژیم صهیونیستی به سوریه‬ ‫گفت که اگرچه هنوز به طور رس��می انج��ام این حمالت‬ ‫توسط اسرائیل تایید نشده‪ ،‬اما انگلیس نیاز اسرائیل به دفاع‬ ‫از خودش را درک م ی کند‪ .‬هیگ به شبکه اسکای نیوز گفت‪:‬‬ ‫«اسرائیل این موضوع را روشن کرده که در صورت اطالع از‬ ‫انتقال سالح های مهم ب رای حزب اهلل‪ ،‬اقدام خواهد کرد‪ ».‬او‬ ‫اضافه کرد‪« :‬اسرائیل ب رای دفاع از خود اقدام م ی کند و ما به‬ ‫ان احترام م ی گذاریم‪».‬‬ ‫در همین حال و چند روز بعد المیادین به نقل از منابع‬ ‫اگاه اع�لام کرد که اهدافی داخل س��رزمی ن های اش��غالی‬ ‫مشخص شد ه و به مسئوالن امر مجوز اقدام مستقیم بدون‬ ‫کس��ب اجازه از فرماندهان مافوق در صورت وقوع هرگونه‬ ‫تجاوز جدید از سوی اسرائیل داده شده است‪.‬‬ ‫المیادی��ن مدعی ش��د ب��ه فرماندهان س��امانه های‬ ‫موشکی در سوریه دستور داده ش��ده که اختیار تام دارند در‬ ‫صورت مشاهده هرگونه اقدام تجاوزکارانه فورا پاسخ دهند‪.‬‬ ‫ای��ن درحالی بود که پای��گاه خبری روس��یا الیوم نیز‬ ‫گزارش داد که رژیم صهیونیستی دو مجموعه موشک های‬ ‫گنب د اهنین را از بیم واکنش سوریه در صفد و حیفا مستقر‬ ‫کرده و تمام نیروهای نظامی خود در بلندی های جوالن را به‬ ‫حالت اماده باش کامل در اورده است‪.‬‬ ‫رژیم صهیونیس��تی اما در نخس��تین واکنش رسمی‬ ‫پس از حمله خود به تاسیسات نظام ی ‪ -‬تحقیقاتی سوریه‬ ‫در حومه دمش��ق‪ ،‬دو روز بعد اعالم کرد که قصد مداخله در‬ ‫جنگ داخلی سوریه را نداشته و تنها م ی خواسته مانع انتقال‬ ‫موشک های ساخت ای ران از سوریه به حزب اهلل لبنان شود‪.‬‬ ‫«یائیر گالن» فرمانده نیروهای اسرائیل در مرز لبنان‬ ‫و سوریه گفت که تل اویو قصد اغاز جنگ با سوریه را ندارد‪ .‬او‬ ‫در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره احتمال تنش و درگیری‬ ‫نظامی با سوریه گفت‪« :‬ایا شما تنش��ی م ی بینید؟ تنشی‬ ‫وجود ندارد‪ .‬ایا من متشنج به نظر م ی رسم؟»‬ ‫این تنها موضع گیری مقامات اسرائیلی پس از گذشت‬ ‫دو روز از حمله نظامی به س��وریه بود‪ .‬درحالی که بنیامین‬ ‫نتانیاهو ب رای دیداری رس��می پنج روزه راهی پکن شده بود‬ ‫و هیچ سخنی از حمله هوایی اس��رائیل به سوریه بر زبان‬ ‫نیاورد‪.‬‬ ‫در همین حال ولید معلم‪ ،‬وزیرخارجه سوریه با تاکید‬ ‫بر اینکه دخالت های اس��رائیل و حامیان ان در کش��ورش‬ ‫با هدف تضعیف س��وریه و جایگاه ان در منطقه و س��طح‬ ‫بی ن المللی است‪ ،‬دادن پاس��خ به حمالت اخیر اسرائیل را‬ ‫حق سوریه دانست‪.‬‬ ‫معلم همچنین این اقدام اس��رائیل را اثباتی دیگر بار‬ ‫بر ریختن خون مردم س��وریه و اقدامات تروریستی توسط‬ ‫اسرائیل و حامیانش از جمله امریکا بیان کرد‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪23‬‬ ‫پیش من امد ب رای جذبم گفت‪ ،‬هر کسی را که معرفی کنید‬ ‫مهندس به صورت بالعوض به او پول م ی دهد و ه ر کس را‬ ‫هم که مد نظر دارید ب رای دریافت وام به ما معرفی کنید که‬ ‫این مسائل جای تاسف دارد و البته شکر خدا بنده هی چ یک ‬ ‫از این موارد را نپذیرفتم‪».‬‬ ‫‪4‬‬ ‫دیدار جلیلی و اشتون پیش از انتخابات‬ ‫مجله خبری‬ ‫پس از مذاک��رات قزاقس��تان ‪ 2‬و ع��دم تعیین وقت‬ ‫ب رای دور بعدی مذاکرات‪ ،‬این��ده این مذاکرات در هاله ای از‬ ‫ابهام بود‪ .‬از یک طرف گفته م ی شود که طرف های غربی‬ ‫عالقه مند هس��تند تا مذاکرات را پس از برگزاری انتخابات‬ ‫انجام دهند‪ ،‬اما ای ران معتقد اس��ت که اشتون قرار بود پس‬ ‫از رایزنی با کش��ورهای ‪ 5+1‬وقت دور بع��دی مذاکرات را‬ ‫تعیین کند‪.‬‬ ‫در این شرایط بود که س��خنگوی کاترین اشتون به‬ ‫رویترز خبر داد که ‪ 15‬مه (‪ 25‬اردیبهشت) اشتون و جلیلی‬ ‫دیدار خواهند داش��ت‪ .‬به گفته س��خنگوی اشتون؛ رئیس‬ ‫سیاس��ت خارجی اتحادیه اروپا اعالم کرده که هدف از این‬ ‫مذاکره‪ ،‬ادامه تالش ها ب رای یافتن راه حلی ب رای اختالفات‬ ‫موجود است‪.‬‬ ‫دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان پس از پایان‬ ‫مذاکرات الماتی ‪ 2‬با تاکید بر حق مش��روع کش��ورمان از‬ ‫جمله حق غن ی سازی اورانیوم‪ ،‬اعالم کرده بود که «ته ران‬ ‫از ه ر گونه گفت وگویی ب رای همکاری استقبال م ی کند‪».‬‬ ‫رئیس هیات مذاکره کننده ایران در نشست مشترک‬ ‫با گروه ‪ 5+1‬تصریح کرده بود‪« :‬جمهوری اس�لامی ای ران‬ ‫ب ر اساس این دو محور‪ ،‬پیشنهادهایی ب رای حرکت در مسیر‬ ‫س��ازنده ارائه کرد و نماین��دگان گروه ‪ 5+1‬ب��ا طرح نظ رات‬ ‫دولت های خود خواهان ارزیاب ی های بیشتر از شرایط جدید‬ ‫ناشی از ابتکارات ایران شدند‪ ».‬جلیلی سپس ادامه داده بود‪:‬‬ ‫«همین دلیل موجب شد تا اعضای گروه ‪ 5+1‬خواستار ان‬ ‫شوند تا نتایج گفت وگوهای صورت گرفته را به پایتخت های‬ ‫خود منتقل کنند‪».‬‬ ‫از سوی دیگر برخی اخبار از منابع غیررسمی‪ ،‬حکایت‬ ‫از رد پیشنهاد ای ران در الماتی ‪ 2‬از سوی ‪ 5+1‬و به ویژه امریکا‬ ‫داشت که سخنگوی وزارت خارجه کشورمان این ادعاها را رد‬ ‫کرد و از دیدار جلیلی و اشتون در استانبول خبر داد و گفت‪:‬‬ ‫«هیچ خبر مستندی در رابطه با اینکه ‪ 5+1‬نظ رات خاصی را‬ ‫اعالم کرده باشند‪ ،‬نداریم‪ .‬طبق قرار قبلی توافق شده خانم‬ ‫اشتون با رایزن ی ای که در پایتخت های سیاسی ‪ 5+1‬دارد‪،‬‬ ‫جمع بندی اش را از مشورت هایش از طریق مناسب به ای ران‬ ‫اعالم کند‪ .‬بر این اساس توافق شده تا خانم اشتون و اقای‬ ‫جلیلی ‪ 25‬اردیبهشت در استانبول با یکدیگر دیدار کنند‪».‬‬ ‫‪5‬‬ ‫اولین مناظره داغ‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫هنوز زمان زیادی ت��ا تبلیغات انتخابات��ی و برگزاری‬ ‫مناظ رات باق ی مانده‪ ،‬اما اولین مناظره جنجالی مابین چهار‬ ‫چهره به نمایندگی از چهار جریان و در تاالر فنی دانش��گاه‬ ‫ته ران برگزار شد‪ .‬این مناظره که مسئوالن برگزاری معتقدند‬ ‫بود با زحمات و سنگ اندازی های بسیار توانستند ان را برپا‬ ‫یراد به نمایندگی از اصالح طلبان‪،‬‬ ‫کنند‪ ،‬با حضور علی شکور ‬ ‫بهمن ش��ریف زاده از نزدی��کان دولت‪ ،‬حس��ین قربان زاده‬ ‫مدی ر مسئول روزنامه ته ران امروز و نزدیک به شهردار ته ران‬ ‫و غالمحسین بلندیان از نزدیکان پورمحمدی‪ ،‬برگزار شد‪.‬‬ ‫ش��کوری راد در ابتدای جلس��ه گفت‪« :‬من تاس��ف‬ ‫م ی خورم که انجمن اس�لامی دانش��گاه ته��ران به عنوان‬ ‫قدیم ی ترین انجمن اس�لامی ب رای گرفتن مجوز برگزاری‬ ‫مراسم ش��هید چمران این قدر دردسر داش��ته باشد‪ .‬از وزیر‬ ‫علوم ی که مسئول ستاد انتخابات سال ‪ 88‬بود و از رئیس‬ ‫دانش��گاهی که معاون وزیر اطالعات بود‪ ،‬انتظاری بیش از‬ ‫این نم ی رود‪ .‬طبیعی اس��ت وقتی اینها مس��ئول دانشگاه‬ ‫باشند دانشجو هم باید ب رای گرفتن مجوز مکافات بکشد‪».‬‬ ‫اما صحب ت های ش��ریف زاده بیش��تر حول و حوش‬ ‫مسائل نظری م ی گشت و به سبک و سیاق اسفندیار رحیم‬ ‫مشایی به سواالت پاسخ م ی داد و به نظریه پردازی مشغول‬ ‫شد که این مساله با انتقاد دانش��جویان و سایر نمایندگان‬ ‫روبه رو شد‪.‬‬ ‫قرب��ان زاده‪ ،‬نماین��ده قالیب��اف نیز ن��دادن مجوز به‬ ‫انجمن اسالمی دانش��گاه را محکوم کرد‪ .‬او در ادامه گفت‪:‬‬ ‫«رئی س جمهور در تلویزیون به جز نتیجه تیم کشتی فرنگی‬ ‫حاضر نشد که هیچ معضلی را برعهده بگیرد‪ .‬بنده به ایشان‬ ‫م ی گویم اقای احمدی نژاد! مملکت در این هشت سال چیز‬ ‫دیگری جز کشتی فرنگی نداش��ت؟ بیچارگی در استان ها‬ ‫بیداد م ی کند و م��ا از رجعت چاوز حرف م ی زنی��م‪ .‬فارغ از‬ ‫موضوع اصولگرای��ی و اصالح طلبی و بیداری اس�لامی و‬ ‫انسانی‪ ،‬ایا هشت سال ب رای پاسخگویی کافی نیست؟»‬ ‫نماینده قالیباف در این مناظره به موضوع تکنوکرات‬ ‫خواندن قالیباف توسط اط رافیان دولت که مدتی است پس‬ ‫عکس های خبری‬ ‫پهپاد حماسه‬ ‫اختتامیه‬ ‫نمایشگاه کتاب‬ ‫‪24‬‬ ‫از سخنرانی مقام معظم رهبری در ابتدای سال به ترجی ع بند‬ ‫انتق��ادات انها تبدیل ش��ده‪ ،‬گفت‪« :‬امروز چاوز بس��یجی‬ ‫م ی ش��ود و قالیباف تکنوکرات؛ ما از طرف��ی به خاطر فتنه‬ ‫محکوم م ی شویم و از طرفی به خاطر نامه به خاتمی‪».‬‬ ‫‪6‬‬ ‫اموات سیاسی‬ ‫بررسی س��رمقاله های کیهان و حسین شریعتمداری‬ ‫در هفته گذش��ته نش��ان م ی دهد که موضوع اصلی مورد‬ ‫توجه وی‪ ،‬امدن یا نیامدن هاشمی است‪ .‬حاال که به تعبیر‬ ‫او خاتمی م ی داند که با امدنش تایید صالحیت نم ی شود‪،‬‬ ‫روی سخن ش��ریعتمداری به س��مت هاشم ی رفسنجانی‬ ‫چرخیده اس��ت‪ .‬ش��ریعتمداری‪ ،‬دعوت کنندگان از هاشمی‬ ‫ب��رای کاندیدات��وری را «وبالگ نویس مام��ور» خوانده و‬ ‫م ی نویسد‪« :‬هاشمی انها را فس��قل ی تر از ان م ی داند که با‬ ‫طناب پوس��یده چند وبالگ نویس یا ادم های تازه به دوران‬ ‫رسیده وارد چاه شود‪».‬‬ ‫کیهان در چند هفته گذش��ته به ش��کل وی��ژه ای به‬ ‫مساله حضور هاشمی و خاتمی در عرصه انتخابات پی ش رو‬ ‫پرداخت��ه‪ .‬دو روز پیش از ان نیز این روزنام��ه در مقاله ای با‬ ‫عنوان «تقلب با شناسنامه اموات» بدون نام بردن از خاتمی‬ ‫و هاشمی نوشت‪« :‬مهم تر از سن و سال متعارف نامزدها که‬ ‫باید متناس��ب اقتضائات مدیریت اجرایی باشد‪ ،‬باید در قید‬ ‫حیات بودن فرد احراز شود‪».‬‬ ‫کیهان در ادامه با یاداوری دوران اصالحات م ی نویسد‪:‬‬ ‫«‪ 10‬سال قبل وقتی برخی از اصالح طلبان از «ختم انقالب‬ ‫و به موزه تاریخ رفتن بنیانگذار انقالب» حرف زدند «همین‬ ‫فالن و بهمان زنده بودند که کمترین اعتراضی نکردند» و‬ ‫به همین دلیل «تاریخ ممات برخ��ی از این حضرات را باید‬ ‫س��ال ‪ ۷۲ ،۶۹ ،۶۵‬یا نهایتا ‪ ۷۶‬و ‪ ۷۸‬و ‪ ۸۴‬نوشت»‪ ،‬ان وقت‬ ‫«توقع دارید عالیجنابانی از این دس��ت‪ ،‬ب رای دفاع از اسالم‬ ‫و جمهوری اسالمی سینه سپر کنند؟» این مقاله همچنین‬ ‫با اشاره به بحث رای با شناس��نامه اموات که در سال های‬ ‫گذشته مطرح بود‪ ،‬یاداور م ی شود‪« :‬همان طور که استفاده از‬ ‫شناسنامه اموات ب رای رای دادن قبیح و ممنوع است‪ ،‬استفاده‬ ‫مشابه از شناس��نامه اموات سیاس��ی‪ -‬اعتقادی‪ ،‬قبی ح تر و‬ ‫غیرقانون ی تر است‪».‬‬ ‫ش��ریعتمداری اما در اخرین س��رمقاله خ��ود معتقد‬ ‫است‪« :‬اقای هاشم ی رفسنجانی به این علت که اطمینان‬ ‫دارد در ص��ورت نامزدی ب��رای ریاس��ت جمهوری یازدهم‪،‬‬ ‫پسرفت را به جای‬ ‫پیشرفتجانزنید‬ ‫علی باقری کنی‪ ،‬معاون بی ن الملل س�عید جلیل�ی که از افراد‬ ‫نزدیک به وی است‪ ،‬بعد از کاندیداتوری حسن روحانی درباره برخی‬ ‫اظهارنظرها راجع به پرونده هسته ای ایران که در دوران وی صورت‬ ‫گرفته بود‪ ،‬در جمع دانشجویان توضیحاتی ارائه کرد‪ .‬او به کتاب‬ ‫تازه انتشار یافته حسن روحانی اش�اره کرد و گفت که در بسیاری‬ ‫موارد برخالف نظر رهبری عمل شده اس�ت‪ .‬روحانی هفته پیش‬ ‫و پس از کاندیداتوری گفته بود‪« :‬در جلس�ه سران وقتی پیشنهاد‬ ‫دعوت ‪ ٣‬وزی�ر اروپایی به تهران داده ش�د‪ ،‬یک�ی از اقایان با تعجب‬ ‫اعالم کرد که چنی�ن اتفاقی نخواهد افتاد‪ .‬در ادامه وقتی قرار ش�د این‬ ‫‪ ٣‬وزیر به تهران بیایند‪ ،‬در جلس�ه کس�ی باور نم ی کرد اروپا تعهد دهد‬ ‫که پرونده ایران به ش�ورای امنیت نرود‪ ».‬اما باق�ری در جواب م ی گوید‪:‬‬ ‫«متاسفانه باید گفت در گذشته مذاکرات هسته ای در جهت منافع ملی‬ ‫صورت نگرفته است‪ .‬این افراد باید بیایند و به ملت پاسخ دهند که چرا‬ ‫در ان زمان پرونده هس�ته ای ای�ران تعلیق ش�د‪ ».‬وی همچنین با بیان‬ ‫اینکه م ی خواهند «پس�رفت» هسته ای گذش�ته را به حای «پیشرفت»‬ ‫جا بزنند‪ ،‬گفت که «اروپای ی ها را گس�تاخ کردند حاال طلبکار ش�ده اند‪».‬‬ ‫باقری که از زمان حضور جلیلی ب ه عنوان مذاکره کننده ارشد در کنار وی‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬در پاسخ به روحانی که روند مذاکرات را با مطابق نظر رهبری‬ ‫دانسته بود‪ ،‬م ی گوید‪« :‬متاسفانه برخی افراد که در‬ ‫گذشته در پرونده هست ها ی جمهوری اسالم ی ایران‬ ‫نقش�ی ایفا کرده ان�د‪ ،‬اقدامات خود را منتس�ب به‬ ‫بعضی از چهره ها و ب ه خصوص شخص‬ ‫مقام معظ م رهب�ری م ی کنن�د که در‬ ‫جواب ای�ن ادعاها بای�د گفت این‬ ‫اف راد باید بروند و کتاب امنیت ملی‬ ‫و دیپلماس�ی هس�ته ای را که‬ ‫توس�ط فردی نوشته شده که‬ ‫در ان زمان مس�ئولیت پرونده‬ ‫هسته ای را در دست داشته مطالعه نمایند‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪7‬‬ ‫خانه سینما حتما بازگشایی می شود‬ ‫درحال��ی ک��ه فض��ای عموم��ی جامعه ب��ه خاطر‬ ‫ثب ت نام های کاندیداها به شدت سیاس��ت زده بود‪ ،‬اما حوزه‬ ‫فرهنگ نیز از خبرسازی ب ی نصیب نماند‪ .‬وزیر ارشاد مدتی‬ ‫قبل گفته بود به دنبال تعطیلی و انحالل خانه سینما نیست‬ ‫و با رفع مشکل قانونی در اساسنامه ‪ ،‬این نهاد صنفی دوباره‬ ‫باز خواهد ش��د‪ .‬در اخرین پیگیری ها س��خنگوی سازمان‬ ‫چهره‬ ‫مجله خبری‬ ‫صالحیت��ش تایید خواهد ش��د‪ ،‬نامزد نم ی ش��ود!» چرا که‬ ‫م ی داند از س��الن وزن کش��ی نامزدهای ریاس��ت جمهوری‬ ‫یازدهم‪« ،‬سنگی ن وزن» بیرون نخواهد امد‪ ».‬این مقاله ادامه‬ ‫م ی دهد‪« :‬توضیح انکه ب راساس شواهد و نشانه های موجود‪،‬‬ ‫ایت اهلل هاشمی ترجیح م ی دهد ادعای برخورداری از پایگاه‬ ‫مردمی گسترده را در هاله ای از ابهام ب رای خود حفظ کند و‬ ‫این ادعا را ب رای ارزیابی صحت و س��قم ان در هیچ میدانی‬ ‫به ازمون نگذارد‪ ،‬چرا که «ادعا» م��ادام که می زان صحت و‬ ‫سقم ان برمال نش��ده باش��د‪ ،‬م ی تواند در عرصه سیاست‪،‬‬ ‫نقش «شمشیر داموکلس» را بازی کند و از ان ب رای تهدید‬ ‫و «امتیازگیری» استفاده شود‪.‬‬ ‫شرط و شروطی که این روزها ایت اهلل هاشمی مطرح‬ ‫م ی کند‪ ،‬قب��ل از انکه ب رای نامزد ش��دن باش��د‪ ،‬توجیهی‬ ‫توضی ح نما! ب رای نامزد نشدن است‪ ».‬موضع شریعتمداری‬ ‫در مورد خاتمی مشخ ص تر و روشن تر است‪ .‬کیهان درباره او‬ ‫ی هاشمی‪ -‬از انجا‬ ‫می نویسد‪« :‬اقای خاتمی ‪ -‬برعکس اقا ‬ ‫که اطمینان دارد در صورت نامزد ش��دن قطعا رد صالحیت‬ ‫خواهد شد‪ ،‬کاندیدا نم ی شود‪ ،‬چرا که ایشان در جریان فتنه‬ ‫امریکایی‪ -‬اسرائیلی ‪ 88‬اشکارا نقش ستون پنجم دشمن‬ ‫را بازی کرده و دس��ت به وطن فروش��ی زده است و م ی داند‬ ‫که این گونه خیانت ها و جنای��ات در هر نظام حکومتی چه‬ ‫مجازات س��نگینی در پی دارد‪ .‬به بیان دیگر اقای خاتمی‬ ‫در قمار فتنه ‪ 88‬تمام ی س��رمایه ای را که نظام اسالمی با‬ ‫گشاده دستی به وی داده بود‪ ،‬باخته است‪».‬‬ ‫همچنین شریعتمداری نظر خود را در مورد کاندیداهای‬ ‫حلقه موس��وم به انحرافی اینگونه بی��ان م ی کند‪« :‬نامزد‬ ‫یا نامزدهای م��ورد نظر دولت‪ -‬حلق��ه انحرافی‪ -‬برخالف‬ ‫ادعاهای دهن پرکن و مبالغ نجومی و کالنی که از کیس��ه‬ ‫بی ت المال ب رای مطرح کردن خود هزینه م ی کنند‪ ،‬تردیدی‬ ‫ندارند که به اخر خط رسیده اند و چند ماه دیگر باید از قطاری‬ ‫که ب ی بلیت سوار ان شده اند پیاده شوند‪».‬‬ ‫اعتراض به‬ ‫هتک حرمت‬ ‫صحابه‬ ‫پیامبر(ص)‬ ‫قهرمانی‬ ‫استقالل در‬ ‫لیگ برتر‬ ‫‪25‬‬ ‫سینمایی م ی گوید تصمیم گی رنده نهایی درمورد خانه سینما‬ ‫سی د محمد حسینی‪ ،‬وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی است و‬ ‫این نهاد پس از طی مراحل قانونی بازگشایی خواهد شد‪.‬‬ ‫اما در طرف دیگر ماجرا عسگرپور‪ ،‬رئیس خانه سینما‬ ‫از دو عزم جدی اما متع��ارض در درون دولت خبر م ی دهد‪:‬‬ ‫«دو عزم درباره خانه س��ینما وجود دارد ‪ ،‬یکی عزم باز شدن‬ ‫خانه سینما تحت هر شرایطی در دولت دهم است و دیگری‬ ‫عزم باز نش��دن خانه س��ینما ان هم تحت هر ش��رایطی‪».‬‬ ‫عسگرپور معتقد است رئی س جمهور و اسفندیار رحیم مشایی‬ ‫عالقه زیادی به باز ش��دن خانه س��ینما دارند‪ ،‬اما در طرف‬ ‫مقابل شمقدری با این کار مخالف است‪ .‬استناد وی نیز به‬ ‫نامه ای است که از شمقدری انتشار یافته‪ .‬رئیس خانه سینما‬ ‫م ی گوید احمدی نژاد و مشایی به علت عدم اگاهی از مسائل‬ ‫و جزئی��ات مقوله س��ینما متوجه نکاتی که ش��مقدری در‬ ‫نامه اش نوشته نیس��تند‪ ،‬اما خود شمقدری م ی داند که چه‬ ‫نوشته است‪.‬‬ ‫با این حال مش��ایی هفته گذشته از بازگشایی حتمی‬ ‫ خانه سینما در روزهای باقیمانده از دولت فعلی تاکید کرد‪.‬‬ ‫همچنین جواد شمقدری نیز ب رای تشکیل هیات پیگیری‬ ‫بازگشایی خانه سینما به مهدی عظیم ی میرابادی‪ ،‬معاون‬ ‫فعالی ت های این سازمان حکم داد‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫رفتار غیر اخالقی فیروز کریمی‬ ‫اما یک واقعه ورزش��ی نیز هفته گذش��ته بسیار خبر‬ ‫ساز شد‪ .‬فیروز کریمی‪ ،‬مربی تیم فوتبال پیکان که پیشتر‬ ‫به خاطر طنزهای جالبش مورد توجه ب��ود‪ ،‬به دلیل توهین‬ ‫به یک بازیکن سیاهپوس��ت جریمه شد‪ .‬او پس از کوبیدن‬ ‫به زیر دست سیدنی بیتو‪ ،‬بازیکن هلندی تیم رقیب که به‬ ‫قصد ادای احترام نزد سرمربی پیکان امده بود‪ ،‬او را به خاطر‬ ‫رنگ پوستش «ادمخوار» خطاب کرد‪.‬‬ ‫مدیر ب رنامه های بازیکن هلندی از شکایت به فیفا خبر‬ ‫داده و گفت با تنظیم شکایت نامه ای‪ ،‬فیلم اتفاقات جنجالی‬ ‫پایان بازی را که از برنامه ‪ ۹۰‬پخش شد به مراجع انضباطی‬ ‫در فیفا ارسال کرده است‪.‬‬ ‫بهداد بیات در این باره به خبرگزاری مهر گفته است‪:‬‬ ‫«فیروز کریمی قبال با کاروالیو‪ ،‬دروازه بان برزیلی پیکان نیز‬ ‫این رفتار را انجام داده بود‪ .‬به همین خاطر به فیفا شکایت‬ ‫کردیم و مطابق قوانین صریح فدراس��یون جهانی فوتبال‪،‬‬ ‫چهره‬ ‫مجله خبری‬ ‫دادگاه مهدی هاشمی‬ ‫به تعویق افتاد‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫در اخرین روزهای منتهی ب�ه ثب ت نام کاندیداهای ریاس�ت جمهوری و‬ ‫درحالی که همه چشمشان به امدن و نیامدن هاشم ی رفسنجانی بود‪ ،‬وقت‬ ‫دادگاه مهدی هاش�می فرزند ایت اهلل فرا رس�ید‪ .‬تعدادی از اعضای خانواده ‬ ‫هاشمی به همراه وکیلشان‪ ،‬مهدی را برای حضور در دادگاه همراهی کردند ‪.‬‬ ‫به ای�ن ترتیب با وج�ود گمانه زن ی هایی در رابطه با علن�ی یا غیرعلنی‬ ‫بودن جلسه رسیدگی به اتهامات مهدی هاشمی که عمدتا مربوط به‬ ‫انتخابات سال ‪ ٨٨‬بود‪ ،‬این دادگاه هفته گذشته اغاز شد‪.‬‬ ‫با این همه مهدی هاشمی در حالی که محسن برادر‬ ‫بزرگتر‪ ،‬اماده حضور در انتخابات شوراهای شهر م ی شد‬ ‫و از طرف دیگر پدرخان�واده که در کش�اکش امدن و‬ ‫نیام�دن در میدان رقاب�ت ریاس�ت جمهوری مانده‬ ‫بود‪ ،‬روان�ه دادگاه ش�د‪ .‬فائزه هاش�می و علیزاده‪،‬‬ ‫وکیل وی او را همراهی م ی کردند‪ .‬اولین جلس�ه‬ ‫دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار شد و تنها یک‬ ‫ساعت پس از اغاز ان خبرنگاران نظاره گر خروج‬ ‫خانواده هاشمی از دادگاه شدند‪.‬‬ ‫مهدی هاش�می هرگونه اطالع رس�انی‬ ‫درباره دادگاه و پرونده اش را به عهده دستگاه‬ ‫قضایی گذاش�ته و در حالی که لبخند به لب‬ ‫داش�ت‪ ،‬گف�ت‪« :‬دس�تگاه قضای�ی خودش‬ ‫م ی داند چگونه اطالع رسانی کند‪».‬‬ ‫ان طور که دخت�ر علیزاده ک�ه پیش از‬ ‫این وکالت مهدی هاشمی را برعهده داشت به‬ ‫خبرنگاران گفت‪ ،‬دادگاه با تقاضای استمهال متهم‬ ‫موافقت کرده بود‪ .‬از انجا که فرزند ایت اهلل هاش�می‬ ‫ه ر گونه اطالع رس�انی را برعهده قوه قضائیه دانس�ته‬ ‫بود‪ ،‬س�خنگوی این قوه در ای�ن م�ورد اظهارنظر کرد‪.‬‬ ‫محس�ن ی اژه ای با تایید اینکه پرونده نواقصی داش�ته‪،‬‬ ‫علت تعویق این دادگاه را اماده نبودن متهم و وکیل برای‬ ‫انجام دفاعیات عنوان داشت‪g .‬‬ ‫‪26‬‬ ‫از شش ماه تا دو سال محرومیت در انتظار او خواهد بود‪».‬‬ ‫سرمربی فجرسپاسی ش��ی راز در این باره گفته است‪:‬‬ ‫«شکایت حق بازیکن تیم ماس��ت‪ ،‬زی را به او توهین شده‪.‬‬ ‫اما م ی خواهم موضوع در داخل کشور حل شود‪ .‬فیروزخان‬ ‫هم مربی خوب و بامعرفتی اس��ت که در عصبانیت چیزی‬ ‫گفته‪ .‬با بازیکن تیمم صحبت خواهم کرد تا از شکایت به‬ ‫فیفا منصرف شود‪».‬‬ ‫س��ایت باش��گاه پی��کان ضم��ن نکوه��ش «رفتار‬ ‫غیرورزشی فیروز کریمی» نوشت‪« :‬تمامی رفتارها و حرکات‬ ‫فیروز کریمی نشات گرفته از جو بازی‪ ،‬فشارهای روانی و در‬ ‫نهایت رفتارهای شخصی خود اوست‪ ».‬فدراسیون فوتبال‬ ‫نیز با صدور بیانی ه ای وی را جریمه و محروم کرد‪ .‬در بیانیه‬ ‫فدراسیون فوتبال امده‪« :‬فیروز کریمی با رفتار غیرورزشی‬ ‫از الفاظی ناشایست نسبت به بازیکنان تیم خودی و بازیکن‬ ‫خارجی تیم مقابل که به رسم ادب قصد دست دادن با او را‬ ‫داشت‪ ،‬استفاده کرده‪ .‬او هشت جلسه از همراهی تیم خود‬ ‫در مسابقات رسمی محروم و به پرداخت ‪ ۱۰۰‬میلیون ریال‬ ‫جریمه نقدی محکوم شده است‪».‬‬ ‫‪9‬‬ ‫رد صالحیت محسن و ثبت نام اکبر هاشمی‬ ‫ در اخری��ن روز باقیمان��ده از ثب ت ن��ام کاندیداهای‬ ‫ریاس��ت جمهوری و درحال��ی ک��ه همه منتظ��ر حضور یا‬ ‫عدم حضور هاشم ی رفس��نجانی در س��تاد انتخابات کشور‬ ‫بودند‪ ،‬خبر رس��ید که صالحیت محسن هاشمی ب رای این‬ ‫دوره از انتخابات شوراهای ش��هر رد شده است‪ .‬پی ش تر نیز‬ ‫برخی اصالح طلب��ان خبر داده بودند که برخ��ی از انها قرار‬ ‫است رد صالحیت شوند‪.‬‬ ‫نجفی هفته پی��ش به بهار خبر داده بود‪« :‬جلس��ات‬ ‫اصالح طلبان ب رای ش��وراها ادامه دارد‪ ،‬ام��ا خبرهایی به ما‬ ‫رسیده که نش��ان م ی دهد م ی خواهند بسیاری از نامزدهای‬ ‫اصالح طلب در همین مرحله را رد کنند و متاسفانه خبرهایی‬ ‫هس��ت که حتی صالحیت تعدادی از چهره های شاخص‬ ‫اصالح طلب و ان هم افراد معتدل تائید نشده است‪».‬‬ ‫اگرچه یک روز قبل از ان رئیس هیات مرکزی نظارت‬ ‫انتشار سند جنجالی‬ ‫اما هفته گذشته انتشار اسناد مربوط به ساخت سالن‬ ‫جنبش عدم تعهد در کیش توس��ط سازمان بازرسی کل‬ ‫کشور باعث ش��د تا تنش میان دولت و وزیر جدا شده از‬ ‫کابینه – پورمحمدی – ارام تر ش��ود‪ .‬ولی از طرف دیگر‬ ‫چالش پورمحمدی با منتقدانی که معتقد بودند نباید از‬ ‫اسناد ب رای مسائل شخصی و تبیلغاتی استفاده کرد‪ ،‬اغاز‬ ‫شد‪ .‬پورمحمدی که نخستی ن بار در جمع خب رنگاران در‬ ‫تبریز گفته بود که به زودی افش��اگری خواهد کرد‪ ،‬یک ‬ ‫روز بعد در جنوب ای ران و در نشس��ت خبری بندرعباس‬ ‫از افشای اسناد یک تخلف ‪ ٤٠٠‬میلیون یورویی خبر داد‪.‬‬ ‫پورمحمدی که خود رئیس س��ازمان بازرسی کل کشور‬ ‫است‪ ،‬دسترس��ی اس��انی به اس��ناد‪ ،‬مدارک و پرونده ها‬ ‫دارد‪ ،‬اما همین موضوع باعث ش��د تا انتقاد زیادی به وی‬ ‫صورت گیرد‪ .‬او در هرمزگان مدعی شد‪« :‬ما بنا بر انتشار‬ ‫انها را نداشتیم‪ ،‬اما چون خود دوس��تان اصرار داشته اند‪،‬‬ ‫ما در روزهای ابتدایی هفته این��ده‪ ،‬جزئیات یکی از این‬ ‫پرونده ها که مربوط به جزیره کیش است را منتشر خ واهیم‬ ‫کرد‪ ».‬پورمحمدی افزود‪« :‬این پرونده مربوط به یکی از‬ ‫پروژه های جزیره کیش به ارزش ‪ 400‬میلیون یورو اس��ت که‬ ‫برخی اقایان ق��رارداد ان را امضا کرده اند ک��ه ما جزئیات این‬ ‫پرونده را هفته اینده منتشر م ی کنیم‪ ».‬اظهارات پورمحمدی‬ ‫خشم دولت ی ها را ب ر انگیخت و در یکی دیگر از نشس ت های‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬خب رنگار ای رنا (خبرگزاری رسمی دولت) از وی در مورد‬ ‫‪ ٢٥‬میلیارد تومان پولی که پورمحمدی گفته بود ان را به عنوان‬ ‫وام در اختیار کارکنان قرار داده‪ ،‬سوال کرد‪ .‬اما این سوال خشم او‬ ‫را ب رانگیخت و گفت‪« :‬یک دینار جابه جا نشده‪ ،‬در کشوری که‬ ‫به راحتی اعداد نجومی جابه جا م ی شود و پاسخ نم ی دهند‪ ،‬ما‬ ‫پاسخ رقم های کوچک را سند به سند از وزارت کشور به تمامی‬ ‫ مراکز مسئول ارسال کرده ایم‪ .‬شما نم ی خواهد درباره مفاسد‬ ‫اقتصادی این قدر دست و پا بزنید‪».‬‬ ‫همچنین در پاسخ‪ ،‬سرپرست روابط عمومی مناطق ازاد‪،‬‬ ‫اصل وجود چنین قراردادی را منکر شد و از پورمحمدی خ واست‬ ‫تا «متن قرارداد را و همی ن طور اسناد مربوط به طرف خارجی را‬ ‫که به یورو با انها قرارداد بسته شده منتشر کنند و اثبات کنند که‬ ‫چه تخلفاتی انجام شده و چه کسانی در این میان خورده اند و‬ ‫برده اند‪ ».‬با این وجود و پیش از انتشار اسناد توسط پورمحمدی‪،‬‬ ‫سخنگوی قوه قضائیه‪ ،‬در جلسه پرسش و پاسخ با خب رنگاران‬ ‫به این موضوع واکنش نشان داد‪ .‬اژه ای با طرح این پرسش که‬ ‫«مسئوالن مختلف به لحاظ مس��ئولیت شان ممکن است‬ ‫یک سری اطالعات در اختیارشان قرار بگیرد‪ ،‬اما ایا حق دارند این‬ ‫اطالعات را که احیانا طبقه بندی هم هست‪ ،‬در اختیار دیگران‬ ‫قرار دهند؟» گفت‪« :‬مسلما در برخی مسائل حق ندارند؛ یعنی‬ ‫اگر فردی مسئول است‪ ،‬چه در زمان مسئولیت و چه بعد از ان‬ ‫حق ندارد‪».‬‬ ‫با این همه رسان ه های وابسته به دولت بر طبل «انتشار‬ ‫اسناد» م ی کوبی دند و خ واستار ان بودند که یا پورمحمدی اسناد را‬ ‫منتشر کند یا عذرخ واهی نماید‪ .‬پس از اصرار دولت ی ها بر انتشار‬ ‫اس��ناد روابط عمومی‪ ،‬سازمان بازرسی کل کش��ور در نامه ای‬ ‫ خطاب به بقایی اسناد ساخت س��النی ب رای اجالس جنبش‬ ‫عدم تعهد در کیش را افشا کرد‪ .‬پورمحمدی که انتشار این اسناد‬ ‫را مطابق قانون دانسته بود در این نامه به روند تصمیم گیری‬ ‫ب رای س��اختن این س��الن اش��اره کرده که چطور ساخت این‬ ‫مجموعه از کیش به ش��ی راز‪ ،‬اصفه��ان و در نهایت به ته ران‬ ‫منتقل شده‪ .‬وی در پاسخ به بقایی م ی نویسد‪« :‬اقای بقایی که‬ ‫از موضوع ‪ 450‬میلیون یورو تعجب کرده‪ ،‬خطاب به خب رنگار‬ ‫م ی گوید‪ 450« :‬میلیون یورو م ی دانید یعنی چقدر؟!» ایش��ان‬ ‫مجله خبری‬ ‫حبی ب اهلل عس��گراوالدی ب��ا نوش��تن مقاله ای در‬ ‫روزنامه رسالت نس��بت به انتخاب رنگ توسط کاندیداها‬ ‫اظهارنظر کرده و م ی نویسد‪« :‬انتخابات سال ‪ 88‬نشان داد‏ ‬ ‫گ‪‎‬امیزی یک یا چند نامزد چه خساراتی ب رای «امنیت‬ ‫رن ‏‪ ‎‬‬ ‫ملی» و «اقتدار ملی» دارد‪ ».‬او این رنگ امیزی را ساخته‬ ‫نظریه پردازان اتاق های جنگ نرم دشمنان علیه ملت ای ران‬ ‫م ی داند و ان را دنباله انقالب رنگی معرفی م ی کند‪ .‬این‬ ‫عضو قدیمی موتلفه اسالمی در ادامه با اشاره به سخنان‬ ‫اخیر هاشم ی رفسنجانی که همه را به حمایت از رهبری‬ ‫فراخوانده بود‪ ،‬م ی نویسد‪« :‬بنده واقعا طرح چنین دیدگاهی‬ ‫را تبریک م ی‪‎ ‎‬گویم‪ .‬حداقل کس��انی که مدعی هستند‬ ‫اقای هاش��می را قبول دارند باید این موضع را مورد دقت‬ ‫قرار دهند‪ .‬ما باید اول دغدغه حفظ نظام و اسالم را داشته‬ ‫باشیم و بعد دغدغه رسیدن به قدرت و مناصب حکومتی‪».‬‬ ‫او در ادام��ه اورده اس��ت‪« :‬مقام معظم رهب��ری در‬ ‫دیدار دست‪‎ ‎‬اندرکاران برگزاری انتخابات مطالب مهم ی را‬ ‫فرمودند که اگر به ان دقت نشود از یک سوراخ دو بار گزیده‬ ‫ی‪‎‬شویم‪ :‬الف‪ -‬مجریان‪ ،‬ناظرین و داوطلبین باید ب راساس‬ ‫م ‪ ‎‬‬ ‫قانون عمل کنند‪.‬‬ ‫ب‪ -‬الت��زام به قان��ون راه جلوگیری از مش��کالت‬ ‫انتخاباتی است‪.‬‬ ‫یزند و توقعی دارد باید ب راساس‬ ‫ج‪ -‬هرکس حرفی م ‪‎‬‬ ‫قانون باشد‪».‬‬ ‫عس��گراوالدی در پایان از همه کاندیداها خواسته‬ ‫به توصیه حافظ از هر چه رنگ تعلق دارد ازاد شوند‪g .‬‬ ‫س��تون یادداش��ت روز روزنامه خ راس��ان به مقاله ای‬ ‫انتخاباتی از دکتر مهدی مطهرنی��ا درباره تعدد بیش از حد‬ ‫داوطلبان متقاضی ثبت نام ریاست جمهوری‪،‬با عنوان «تعدد‬ ‫کاندیداها و جای خالی احزاب» اختصاص یافت‪.‬‬ ‫یادداشت نویس روزنامه خ راس��ان با اشاره به ثب ت نام‬ ‫تعداد زیادی از چهره های ناش��ناخته م ی نویسد‪« :‬انچه در‬ ‫ش��رایط فعلی تا حدی قابل تامل به نظر م ی رس��د ثب ت نام‬ ‫چهره های نسبتا شناخته ش��ده با س��وابقی در حد وزارت‪،‬‬ ‫وکالت و معاونت در این دوره است‪».‬‬ ‫مطهرنیا به نقش و کارکرد احزاب در سیاس��ت اشاره‬ ‫م ی کند و معتقد است‪« :‬فرهنگ س��ازی باید توسط احزاب‬ ‫سیاس��ی شناس��نامه دار انجام ش��ود‪ .‬در حال حاضر ایران‬ ‫از تعدد احزاب متفاوت اس��م ی برخوردار اس��ت‪ ،‬به گونه ای‬ ‫که م ی توانی��م بگوییم یکی از کش��ورهای پرحزب منطقه‬ ‫محس��وب م ی ش��ویم‪ ،‬اما این احزاب از عینیت عملیاتی‬ ‫برخوردار نیس��تند‪ .‬به گونه ای دیگر باید گفت نام احزاب را‬ ‫یدک م ی کشند در حالی که کارکردهای حزبی در انها کمتر‬ ‫مورد توجه قرار م ی گیرد‪ ».‬او به درس��تی اشاره م ی کند که‬ ‫کاندیداه��ای برامده از احزاب باید با برنامه باش��ند و احزاب‬ ‫در مقابل انها پاس��خگو‪« :‬در نگاه حزبی الاقل شخص در‬ ‫حزب خود توانسته خود را به اثبات رسانده و توانای ی هایش‬ ‫را بس��نجد و با برنامه ای که حزب نی��ز قاعدتا در مقابل ان‬ ‫پاسخگو اس��ت پا به میدان بگذارد‪ .‬بدون شک اگر احزاب‬ ‫واقعی و شناسنامه دار به معرفی کاندیدای خود بپردازند باید‬ ‫در مقابل رفتار وی نیز پاسخگو باشند‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫بر انتخابات چهارمین دوره ش��وراها به فارس گفته بود که‬ ‫«پی ش بین ی های صورت گرفته درب��اره ردصالحیت برخی‬ ‫داوطلبان جوس��ازی رس��انه ای اس��ت و تاکنون هیچ گونه‬ ‫شکایتی از سوی فرد یا تش��کل خاصی به این هیات اعالم‬ ‫نشده است‪ ».‬این درحالی بود که برخی از انها معتقد بودند‬ ‫که از طریق تماس تلفنی موضوع رد صالحی ت شان اعالم‬ ‫ش��ده‪ .‬اما کولیوند اعالم کرد‪« :‬توجه به این نکته ضروری‬ ‫اس��ت و داوطلبان باید مطلع باش��ند که م�لاک ابالغ به‬ ‫نامزدها‪ ،‬صرفا فرمانداری ها یا بخشداری ها هستند و دعوت‬ ‫هیچ ارگان یا نهادی به جز مراجع ذی صالح قانونی نیست‪».‬‬ ‫اما صبح شنبه مهر به نقل از یک عضو هیات نظارت‬ ‫خبر از رد صالحی��ت برخی از چهره ه��ای اصالح طلب که‬ ‫مهمترینشان محس ن هاش��می‪ ،‬فاطمه راکعی و معصومه‬ ‫ابتکار بودند‪ ،‬داد‪ .‬همین منبع گفته بود که تا ‪ 28‬اردیبهشت‬ ‫به رد صالحی ت شدگان به صورت مکتوب اطالع داده خواهد‬ ‫ش��د‪ .‬از طرف دیگر خبرهای��ی نیز در م��ورد رد صالحیت‬ ‫دبیر‪ ،‬امیری فر‪ ،‬شریف زاده و افس��انه بایگان نیز در برخی از‬ ‫رسانه های مجازی منتشر شده بود‪.‬‬ ‫اما محسن هاشمی‪ ،،‬کاندیدای حضور در شورای شهر‬ ‫چهارم با رد اخب��اری مبنی بر رد صالحیت��ش در انتخابات‬ ‫ش��وراها گفت‪« :‬هنوز نام��ه ای در این خص��وص دریافت‬ ‫نکرده ام و منتظر این نامه هستم‪» .‬‬ ‫ هاش��می گفت که خبر رد صالحیت��ش را از طریق‬ ‫پیامک شنیده‪ .‬به گفته هاش��می دلیل رد صالحیتش بند‬ ‫«د» اس��ت که مربوط به اعتقاد به قانون اساس��ی اس��ت‪.‬‬ ‫فرزند بزرگ هاشم ی رفس��نجانی در مورد رد صالحیت سایر‬ ‫اصالح طلبان خصوصا خانم ها ابتکار و راکعی گفت که از این‬ ‫موضوع ب ی اطالع است و به محض مطلع شدن در خصوص‬ ‫ان اظهارنظر خواهد کرد‪.‬‬ ‫ب راساس قانون رد صالحی ت شدگان ‪ 4‬روز مهلت دارند‬ ‫که اعتراض خود را ب��ه هیات های عالی نظارت اس��تان یا‬ ‫شهرستان تسلیم کنند تا هیات های مذکور در مهلت قانونی‬ ‫نسبت به بررسی سوابق اقدام و نتیجه را اعالم نمایند‪g .‬‬ ‫حتما باید نام ه خود به اقای دکتر حس��ینی‪ ،‬وزیر محترم امور‬ ‫اقتصادی و دارایی (به شماره‪ 892/10/475‬و به تاریخ‪)89/8/23‬‬ ‫را به خاطر داش��ته باش��د که در ان به صراحت نوشته است‪« :‬‬ ‫‪...‬خ واهشمند است‪ ،‬ضمن موافقت‪ ،‬دستور فرمایید تامین مالی‬ ‫پروژه فوق الذکر تا سقف ‪ 450‬میلیون یورو در فهرست فاینانس‬ ‫چین قرار گیرد‪».‬‬ ‫پس از انتشار اس��ناد توسط س��ازمان بازرس��ی‪ ،‬روابط‬ ‫عمومی معاونت اجرایی رئی س جمهور در اطالعی ه ای نوشت‬ ‫که «سرانجام پس از س��ال ها تهدید» پورمحمدی مبنی بر‬ ‫«افش��ای اصل قرارداد ‪ 450‬میلیون یورویی (‪ 18‬هزار میلیارد‬ ‫ریالی) احداث تاالرهای کیش»‪ ،‬وی «به جای انتشار اصل قرارداد‪،‬‬ ‫اقدام به انتشار مجموعه ای از مکاتبات عادی اداری» کرده است‪.‬‬ ‫این جوابیه افزوده که محتویات منتشرشده در اطالعیه‬ ‫سازمان بازرسی «قبال بارها در شب ه رسانه های محفلی شنیده‬ ‫شده بود‪».‬در این جوابیه امده است‪« :‬جناب اقای پورمحمدی‪،‬‬ ‫ضمن تشکر فراوان از تالش های ب ی شائبه حضرتعالی باتوجه‬ ‫به سوابق درخش��ان و تجربیات ارزشمند جنابعالی (به ویژه در‬ ‫وزارت اطالعات)‪ ،‬غیر از این نیز انتظار نم ی رفت که در اطالعیه‬ ‫خود؛ مکاتبات ع��ادی اداری را هم وزن ق��راردادی بی ن المللی‬ ‫فرض کنید‪ ».‬پیش از این محمود احمدی نژاد طی سخنانی‬ ‫ب ی انکه به نام پورمحمدی اشاره کند‪ ،‬گفته بود‪« :‬ادم بیسوادی‬ ‫را به عنوان مسئول نظارت گذاشتند که به اسم نظارت نامه های‬ ‫رسمی‪ ،‬به ما م ی نویس��د که این کار را انجام دهید و ان کار را‬ ‫انجام ندهید‪g».‬‬ ‫‪27‬‬ ‫انتخابات‬ ‫ا صولگرا یا ن‬ ‫مجله خبری‬ ‫مهمترین موضوع جبه��ه اصولگرای��ی معطوف به‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری در هفته گذشته بحث ط راحی‬ ‫ساز و کار ب رای رس��یدن به وحدت اس��ت‪ .‬برخی نامزد ها و‬ ‫طرفدارانشان نظ ر سنج ی ها را مالک م ی دانند و برخی دیگر‬ ‫نظر جامعتین را به عنوان فصل الخطاب معرفی م ی کنند‪.‬‬ ‫علیرض��ا ی��زاف‪ ،‬رئیس س��تاد والیتی گفته اس��ت‪:‬‬ ‫«گروه های متعددی وج��ود دارد و تش��دد اصولگرایان هم‬ ‫زیاد است‪ ،‬اما در ائتالف پیش��رفت که بنیانگذار ان والیتی‬ ‫است‪ ،‬محفل خوبی ب رای یکپارچه شدن همه اصولگرایان‬ ‫مهیاست‪ ».‬وی همچنین تصریح کرده که نامزد متبوعش‬ ‫به نفع هی چ کس کنار نم ی کش��د‪ .‬اما خ��ود والیتی در یک ‬ ‫سخنرانی تاکید کرده‪« :‬از تصمیم جامعه مدرسین حوزه و‬ ‫جامعه روحانیت مبارز ته ران تبعیت م ی کنیم‪».‬‬ ‫ حدادع��ادل‪ ،‬عضو دیگ��ر ائتالف‬ ‫س��ه نفره نیز اظهار داش��ته‪« :‬ش��رایط‬ ‫سیاسی کشور کامال حس��اس است و‬ ‫در حال حاضر س��ه جری��ان عمده ب رای‬ ‫انتخابات وارد عمل شده اند اصولگرایان‬ ‫هم تعداد زیادی کاندیدا معرفی کرده اند‬ ‫به همی��ن دلیل ائتالف س��ه نفره ب رای‬ ‫کاهش تعدد نامزدها تشکیل شد و مردم‬ ‫هم همین روش را م ی پسندند‪».‬‬ ‫همزمان ام��ا خبرها در ائتالف پنج‬ ‫نفره زیاد خوش��ایند نبود‪ .‬این ائتالف که‬ ‫قرار بود با اجماع و توافق روی یک کاندیدا وارد عرصه رقابت‬ ‫انتخابات ش��وند‪ ،‬پس از اجماع بر ابوتراب ی فر دچار مشکل‬ ‫شد‪ .‬منوچهر متکی نظر ائتالف را نپذیرفت و گفت‪« :‬گزینه‬ ‫ائتالف را افراد تعیین نم ی کنند‪ ».‬او همچنین این تصمیم‬ ‫را «حادثه اتفاقیه» عنوان کرد‪ .‬اما در مقابل موس ی پور‪ ،‬دبیر‬ ‫ائتالف و باهنر به این سخنان واکنش منفی نشان دادند‪.‬‬ ‫شنبه ائتالف پیش��رفت نیز دو ثب ت نام نهایی خود را‬ ‫انجام داد‪ .‬عل ی اکبر والیت��ی و محمدباقر قالیباف به فاصله‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫دیدگاه‬ ‫با ثب ت نام اقای جلیل�ی ارایش انتخاباتی را‬ ‫چگونه م ی بینید؟‬ ‫زاکانی‪ :‬ضمن اس��تقبال از ثب ت نام اقای جلیلی در‬ ‫انتخابات و ائتالف گفتمانی با وی‪ ،‬سه جریان انحراف‪ ،‬فتنه‬ ‫و جریان اقای هاشمی در ‪ 24‬خرداد به سرنوشت مشترک و‬ ‫پایان کار خود خواهند رسید و مردم فاتحه انها را در این روز‬ ‫خواهند خواند‪ .‬اگر اقای هاشمی فرصت ازمون دیگری بیابد‪،‬‬ ‫معتقدم در روز ‪ 24‬خرداد توس��ط مردم رد صالحیتی تاریخی‬ ‫خواهد شد‪g .‬‬ ‫ارایش جدید‬ ‫کاندیداتوری سعید جلیل مهمترین خبر‬ ‫انتخاباتی هفته گذشته اصولگرایان بود‬ ‫دو ساعت از یکدیگر به وزارت کشور رفته و ثب ت نام کردند‪.‬‬ ‫با این همه اما ورود سعید جلیلی به عرصه انتخابات‪،‬‬ ‫اصولگرایان را تحت الشعاع خود قرار داد‪.‬‬ ‫مهمتر اینکه به نظر م ی رس��د با امدن‬ ‫جلیلی‪ ،‬ارایش نیروه��ا و ائتالف ها در‬ ‫طی��ف اصولگرایان دس��تخوش تغییر‬ ‫شود‪ .‬به محض ثب ت نام جلیلی بسیاری‬ ‫از اصولگرایان به حمایت از وی پرداختند‪.‬‬ ‫باقری لنکرانی نیز گف��ت‪« :‬انچه ب رای‬ ‫جبهه پایداری اصل است اینکه در این‬ ‫انتخابات رقابت درون گفتمانی را صالح‬ ‫نم ی دانیم‪».‬‬ ‫ع��ده ای نی��ز ام��دن جلیل��ی را‬ ‫رقم خوردن دوگانه مقاومت و س��ازش معرفی کردند که در‬ ‫ان ارایش نیروهای اصولگرا به ه��م خواهد ریخت‪ .‬رجانیوز‬ ‫در گزارشی نوشت‪« :‬با امدن جلیلی‪ ،‬خط حامی مقاومت در‬ ‫رویکردهای سیاسی داخلی و خارجی تقویت شده و این خط‬ ‫سیاسی با جدیت هرچه تمام‪‎‬تر خود را در این انتخابات به رخ‬ ‫خواهدکشید‪ ».‬به نظر م ی رسد که اصولگرایان باید منتظر‬ ‫خروجی شورای نگهبان باشند تا پس از مشخ ص شدن تایید‬ ‫و احراز صالحی ت ها ارایش سیاسی خود را مشخص کنند‪g.‬‬ ‫رسانه‬ ‫دیدارغالمعلی‬ ‫حداد عادل با‬ ‫علمایقم‬ ‫ارامش اقتصادی‬ ‫محمد باقر قالیباف‬ ‫در حوزه اقتص��ادی برنام��ه تدوین ش��ده ای دارم که‬ ‫هم اکنون نیز قابل دسترسی و مطالعه است‪ .‬به اعتقاد من‬ ‫بحث تحریم دو بخش است؛ سیاست خارجی و دیپلماسی‬ ‫ما در حوزه سیاست خارجی‪ ،‬که بحث دیپلماسی مهم تر از‬ ‫سیاست خارجی است‪ .‬بعضی نامزد ها م ی گویند در سیاست‬ ‫خارجی فالن کار را م ی کنیم‪ .‬این وعده درستی نیست‪ ،‬زی را‬ ‫تصمیم گیری سیاس��ت خارجی ب ر عهده رئیس قوه مجریه‬ ‫نیست‪ .‬بنا نیست با امدن هر دولت‪ ،‬سیاست خارجی تغییر‬ ‫کند‪ .‬گاهی م ی بینید سیاس��ت خارجی یک کشور نیم قرن‬ ‫تداوم پیدا م ی کند‪ ،‬اما ان بخشی که ب ر عهده دولت هاست‪،‬‬ ‫دیپلماسی خارجی است که م ی تواند در تحریم ها و تهدید ها‬ ‫بسیار تاثیرگذار باشد‪.‬‬ ‫مشکل اقتصادی امروز کشور این است که نقدینگی را‬ ‫به هفت ب رابر افزایش دادیم و امروز ‪ ۴۷۰‬هزار میلیارد تومان‬ ‫نقدینگی داریم‪ .‬تورم هم به سه و نیم ب رابر افزایش پیدا کرده‬ ‫است‪ .‬این بدان معناست که اگر بخواهیم کشور را از شرایط‬ ‫رکود خدماتی که بسیار خطرناک است بیرون بیاوریم‪ ،‬باید‬ ‫دوباره نقدینگی اضافه کنیم که نتیجه ان م ی ش��ود تورم‪،‬‬ ‫گرانی و‪ ....‬وقتی مشکالت کش��ور در زمان فروش نفت با‬ ‫قیمت ‪ ۱۲‬دالر همانند مشکالت زمانی است که نفت را ‪۱۲۰‬‬ ‫دالر م ی فروشیم‪ ،‬ثابت م ی شود که مشکل ضعف مدیریتی‬ ‫اس��ت‪ .‬زمانی که دانش��مندان را از تصمیم گیری ها خارج و‬ ‫تکروی م ی کنیم‪ ،‬اقتصاد دچار چالش م ی شود‪.‬‬ ‫به واسطه برنامه اقتصادی مدونی که ط راحی کرده ام‪،‬‬ ‫ظرف مدت دو س��ال اقتصاد را به ارامش م ی رسانم‪ .‬به این‬ ‫معنا که اقتصاد کشور کنترل پذیر خواهد شد‪ .‬امروز اقتصاد‬ ‫ما قابل مدیریت و ب رنامه ریزی نیست‪ ،‬زی را امروز که دالر ‪۳۵۰۰‬‬ ‫تومان است نم ی توانیم پی ش بینی کنیم که قیمت ان دو ماه‬ ‫اینده چقدر خواهد بود و این یعنی ب ی ثباتی‪g .‬‬ ‫چهره‬ ‫سخنگوی جبهه پایداری در‬ ‫گفت وگو با رجانیوز گفته اس��ت‪:‬‬ ‫«اگر دولت اقای احمدی نژاد را به‬ ‫دو دوره نهم و دهم تقسیم کنیم‪،‬‬ ‫م ی توانیم بگوییم دوره نهم نماد‬ ‫یک دولت موفق اسالمی است‬ ‫که م ی ش��ود به عن��وان الگوی ما ق��رار بگی��رد‪ ،‬مثل دوره‬ ‫امی رالمومنین علی(ع) و دولت شهید رجایی که بگوییم یک ‬ ‫الگوی موفق و دولت دهم دولت ناموفق است‪g » .‬‬ ‫عکس هفته‬ ‫‪28‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫یادداشت‬ ‫محم�د کوث�ری‪ :‬اقای‬ ‫زاکانی ش��ناخت بس��یار عالی از‬ ‫جریان های سیاسی دارند و در طول‬ ‫ورود خودش��ان در عرصه سیاسی‬ ‫توانسته اند با ش��ناخت و بصیرت‬ ‫جریان سازی کنند‪.‬بهاذعانبسیاری‬ ‫از دوستان اصولگرا و حزب اللهی حداقل در یک دهه گذشته و در‬ ‫موضوعاتاساسیمهماقایدکترزاکانیحضورتعیی ن کننده ای‬ ‫داشته اند و هر وقت احساس شده نیاز به یک مدیر اجرایی با توان‬ ‫سازماندهی باال داریم‪ ،‬به اتفاق جمع‪ ،‬ایشان انتخاب شده اند‪g.‬‬ ‫جمله های مهم‬ ‫ قالیباف‪:‬تفکیکجنسیتدردانشگاهنشانهنگاهکوتاه مدتاست‬ ‫ لنک رانی‪ :‬بنده تا سال‪ 56‬در امریکا زندگی م ی کردم‬ ‫ چمران‪ :‬در دیداری که با مراجع داشتم ایشان بر پرهیز از تعدد‬ ‫نامزدها تاکید داشتند‬ ‫ والیتی‪ :‬اصولگرا کس�ی اس�ت که اسلام‪ ،‬انقالب اسلامی‪،‬‬ ‫والیت فقیه و قانون اساسی را قبول دارد‬ ‫ متکی‪ :‬در بحث سیاست خارجی زیاد موفق نبوده ایم‬ ‫ باهنر‪ :‬اینکه هاشمی عنوان کرده است که برای حضور باید از‬ ‫مقام معظ م رهبری اجازه بگیرد‪ ،‬خوب نیست‬ ‫انتخابات‬ ‫ا صال ح طلبا ن‬ ‫اگر اقای هاش�می کاندیدا شود حاضرید به‬ ‫نفع ایشان کنار بکشید؟‬ ‫کواکبیان‪ :‬بنده قبال به این‬ ‫سوال پاس��خ داده ام ما درکنگره‬ ‫درباره اقای خاتمی بحث کرده ایم‬ ‫اما درخصوص اقای هاشمی چون‬ ‫احتمال نمی دادیم کاندیدا شوند‬ ‫هیچ بحثی نداش��ته ایم البته ما‬ ‫بنای رقابت با اقای هاشمی را نداریم‪ .‬بحث بر سر ان است که‬ ‫باید شورای مرکزی در این خصوص تصمیم گیری کند‪g .‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫هاشمی امد‬ ‫اصالح طلبان رفتند‬ ‫نامزدی هاشمی تحوالت جدیدی در‬ ‫میان اصالح طلبان پدید اورد‬ ‫«با تجرب��ه ای که از انتخابات ‪ ۸۸‬داش��تیم مس��اله اجماع‬ ‫حول اقای خاتم��ی را دنبال م ی کنیم‬ ‫که خوش��بختانه با تالشی که صورت‬ ‫گرفته امیدواریم هر چ��ه زودتر اجماع‬ ‫صورت گیرد‪».‬‬ ‫وی همچنین گفته اس��ت‪« :‬به‬ ‫اندازه کاف��ی کاندیدا وج��ود دارد و قرار‬ ‫نیس��ت کاندیدای جدیدی وارد ش��ود‬ ‫و خبر خ��وش من هم در م��ورد اجماع‬ ‫اس��ت‪ ».‬ام��ا برخ�لاف نظر ع��ارف‪،‬‬ ‫هاشمی به عنوان کاندیدای جدید وارد‬ ‫ش��د‪ .‬کاندیداتوری هاش��می که البته‬ ‫غیرمنتظره بود و خالف پی ش بینی کاندیداهای اصالح طلب‪،‬‬ ‫موجب ش��د تا تحوالت اصالح طلبان وارد فاز جدیدی شود‪.‬‬ ‫جهانگیری از ثب ت نام خودداری کرد‪ ،‬عارف و حسن روحانی‬ ‫هم بنا به وعده ای که داده اند احتم��اال کناره گیری خواهند‬ ‫کرد‪ .‬افراد دیگری مانند محمد ش��ریعتمداری هم از جمله‬ ‫کس��انی هس��تند که قول کناره گیری در ص��ورت حضور‬ ‫هاشمی را داده اند‪g .‬‬ ‫رسانه‬ ‫چهره‬ ‫کاظم انبارلویی در سرمقاله‬ ‫خ��ود در روزنامه رس��الت درباره‬ ‫حضور اصالح طلبان در انتخابات‬ ‫نوشته است‪« :‬سوال کلیدی از این‬ ‫جماعت و نیز نهادهای مجری و‬ ‫ناظر این اس��ت که اگر حتی به‬ ‫«خوش خیم» های این جریان اجازه حضور در انتخابات داده‬ ‫شود چه تضمینی وجود دارد که انها رای ملت را گردن نهند و‬ ‫به قانون احترام بگذارند و طرفداران خود را به بهانه تقلب به‬ ‫خیابان ها نریزند؟» ‪g‬‬ ‫عکس هفته‬ ‫محمدرضا عارف به‬ ‫همراه خانواده در یک‬ ‫نشستانتخاباتی‬ ‫صادق زیبا کالم‬ ‫اقای هاشم ی رفسنجانی تحت دو نیروی کامال متضاد‬ ‫هستند و در این شرایط تصمیم‪‎‬گیری ب رایشان خیلی مشکل‬ ‫اس��ت‪ .‬یک نیرویی که روی اقای هاشم ی رفس��نجانی وارد‬ ‫شده این است که من ‪ 80‬سال سن دارم و توان فیزیکی خیلی‬ ‫زیادی ندارم‪ .‬همان‪‎‬طوری که خودشان گفتند واقعا سخت است‬ ‫دوباره وارد می دان شوند‪ .‬واقعا رئی س‪‎‬جمهور بودن در جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران کار ساده‪‎‬ای نیست‪ .‬باید ساعت‪‎‬ها در جلسات‬ ‫هیات دولت و دیگر جلس��ات حضور یابد‪ .‬دلیل دیگر اینکه‬ ‫ایشان ب رای نیامدن تحت فشار هستند‪ ،‬این موضوعی است که‬ ‫شرایط کشور بعد از این هشت سال از لحاظ اقتصادی‪ ،‬از لحاظ‬ ‫مسائل ای ران در جایگاه عرصه بی ن‪‎‬الملل‪ ،‬از جنبه دشمن ی‪‎‬ها‪،‬‬ ‫بغض و کینه‪‎‬ه��ا و رقابت‪‎‬هایی که بین گروه‪‎‬ه��ا و جریانات‬ ‫سیاس��ی مختلف وجود دارد‪ ،‬از لحاظ فرار سرمایه‪‎‬ها از کشور‬ ‫بسیار بدتر شده اس��ت‪ .‬بهترین مغز‪‎‬ها از کشور فرار کرده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه ش��ما ببینید فقط ظرف هشت سال گذشته‬ ‫چند درصد از فارغ‪‎‬التحصیالن دانشگاه‪‎‎‬های صنعت ی‪‎‬شریف‪،‬‬ ‫پل ی تکنیک‪ ،‬دانش��کده فنی دانش��گاه ته ران از کشور خارج‬ ‫ش��ده‪‎‬اند‪ .‬ش��ما امار بگیرید ببینید تع داد زندانیان کم شده یا‬ ‫زیادتر شده است‪ .‬ش��ما امار بگیرید ببینید که در این هشت‬ ‫س��ال امار اعتیاد و خودکشی به چه ش��کل است‪ .‬مهاجرت‪،‬‬ ‫س��رمایه‪‎‬گذاری‪‎‬ها‪ ،‬وضعیت پول ملی در این ‪ 8‬سال و تعداد‬ ‫شرکت‪‎‎‬ها و سازمان‪‎‎‬هایی که ورشکست شدند چه می زان بوده‬ ‫است؟ این دالیل ایش��ان را به امدن ترغیب م ی‪‎‬کند‪ .‬ضرورت‬ ‫حضور هاشمی یا خاتمی در انتخابات از این روست که انهایی‬ ‫که به هاشمی یا خاتمی رای م ی‪‎‬دهند‪ ،‬الزاما به جهانگیری یا‬ ‫عارف رای نخ واهند داد‪ .‬اصالح‪‎‬طلبان ممکن است به خود اقای‬ ‫خاتمی یا هاشم ی رفسنجانی اقبال کنند‪ ،‬در عین حال ممکن‬ ‫است به نمایندگا ‪‎‬‬ ‫ن هاشمی یا خاتمی رای ندهند‪g.‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫دیدگاه‬ ‫هدف از امدن ها و‬ ‫نیامدن های هاشمی‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫هفته گذش��ته ب رای اردوگاه اصالح طلبان‪ ،‬هفته اخبار‬ ‫نا امی د کننده س��ی د محمد خاتمی ب رای کاندیداتوری و البته‬ ‫نامزدی هاشمی بود‪ .‬خاتمی تقریبا به هم جناح ی های خود‬ ‫«نه» گفت‪ .‬سعی د پور عزیزی از مش��اوران خاتمی در مورد‬ ‫احتمال کاندیداتوری وی به روزنامه به��ار گفته بود‪« :‬خود‬ ‫اقای خاتمی هم این س��وال را در جلس��ه شورای مشاوران‬ ‫بارها مطرح م ی کنند‪ .‬اقای خاتمی بارها در جمع مشاورانش‬ ‫گفته فرض کنید اصال من نباش��م ش��ما م ی خواهید چه‬ ‫کنید‪ .‬یا دور از جانش گفته« امدی��م و من مردم»‪ .‬واقعیت‬ ‫موجود این است که خالء نبود اقای خاتمی و وابستگی ویژه‬ ‫اصالح طلبان به اقای خاتمی اصال قابل انکار نیست‪».‬‬ ‫وی همچنین حض��ور اصالح طلب��ان را در انتخابات‬ ‫ای��ن گونه تحلی��ل ک��رده اس��ت ‪« :‬دو رویک��رد از جانب‬ ‫اصالح طلب��ان در صورت نامزد نش��دن‬ ‫اقایان خاتمی و هاشمی وجود دارد؛ یکی‬ ‫اینکه اصالح طلبان بگویند در انتخابات‬ ‫گزینه ای به عنوان نامزد اصالحات معرفی‬ ‫نم ی کنیم؛ رویکرد دوم این است از میان‬ ‫اف��رادی که ب��ا پرچ��م اصالح طلبی در‬ ‫انتخاب��ات ثب ت نام کرده اند با یک س��از‬ ‫و کاری به اجم��اع برس��یم و نامزدی را‬ ‫معرفی کنیم‪ .‬ولی در این ب��اره هنوز در‬ ‫ش��ورای مش��اوران خاتمی جمع بندی‬ ‫نشده اس��ت‪ .‬به عنوان یکی از مشاوران‬ ‫اقای خاتمی م ی گویم نظر بیشتر مش��اوران اقای خاتمی‬ ‫این است که چنانچه شرایط ب رای حضور ایشان و هاشمی‬ ‫ مهی��ا نب��ود اصالح طلب��ان در انتخابات نام��زدی معرفی‬ ‫نکنند‪».‬‬ ‫محمد رضا عارف‪ ،‬نام��زد دیگری که هفته گذش��ته‬ ‫بیش��تر با عکس هایش در رس��انه ها حضور داشت‪ ،‬ضمن‬ ‫اب راز امیدواری درب��اره اجماع اصالح طلب��ان تصریح کرده‪:‬‬ ‫یادداشت‬ ‫محم��د ش��ریعتمداری‪ :‬با‬ ‫پیش��نهاد کاندیداه��ای عض��و‬ ‫ائتالف س��ه گانه اصالح طلبان و‬ ‫موافقت شورای مشورتی ‪ 46‬نفره‬ ‫این طیف و ش��خص سی د محمد‬ ‫خاتمی‪ ،‬ش��ریعتمداری به ائتالف‬ ‫کاندیداهای جبهه اصالحات ب رای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫پیوست‪ .‬شورای مش��ورتی اصالح طلبان این تصمیم را ب رای‬ ‫جلوگیری از افتراق کاندیداهای این طیف در انتخابات اتی اتخاذ‬ ‫کرده بود که البته با نامزدی هاشمی با تغیی راتی مواجه شد‪g.‬‬ ‫جمله های مهم‬ ‫ کواکبیان‪ :‬اصالح طلب واقعی کسی اس�ت که در چارچوب‬ ‫قوانین نظام تالش کند‬ ‫ محمد ش�ریعتمداری‪ :‬رئی س جمهور با ‪ ۵۰‬میلیون رای هم‬ ‫نباید فکر کند که رئیس هر سه قوه است‬ ‫ جهانگیری‪ :‬اگر اصالح طلبان به اجماع برسند و از بنده برای‬ ‫حضور در انتخابات دعوت کنند‪ ،‬در صحنه حاضر خواهم شد‬ ‫ روحانی‪ :‬کسانی که چند ماه از مس�ئولیت انها باقی مانده‬ ‫احتیاط بیشتری در سخنان خود داشته باشند‬ ‫‪29‬‬ ‫انتخابات‬ ‫حا میا ن د ولت‬ ‫مجله خبری‬ ‫به نظر م ی رسد حامیان دولت همچنان حمایت خود را‬ ‫از اسفندیار رحیم مشایی ادامه م ی دهند و احمدی نژاد امیدوار‬ ‫است وی تایید صالحیت شود‪.‬‬ ‫این در حالی است که این رویکرد دولت از سوی رقبای‬ ‫ان صادقانه تحلیل نم ی شود و تحلیلگران بر این باور ند که‬ ‫در نهایت دولت چهره دیگری را که حساسیت کمتری دارد‪،‬‬ ‫معرفی م ی کند‪ .‬نامه ‪ 2400‬نفره به غالمحسین الهام که از‬ ‫او ب رای حضور در انتخاب��ات دعوت کرده اند‪ ،‬بر این احتمال‬ ‫افزوده است‪.‬‬ ‫س��لیم ی نمین بر این باور اس��ت ک��ه احمدی نژاد و‬ ‫حامیان دولت یکی از سه ضلع حاضر در انتخابات خواهند‬ ‫بود که عملکرد موفقی نخواهند داشت‪.‬‬ ‫وی جریان احمدی نژاد را با عنوان ضلع سوم انتخابات‬ ‫توصیف کرده و افزوده اس��ت‪« :‬پس از اینک��ه احمدی نژاد‬ ‫از اصولگرای��ی فاصل��ه گرف��ت ب��رای‬ ‫جریان سازی خود در مسیر بقای قدرت‬ ‫تالش ک��رد؛ احمدی نژاد گرچه س��از و‬ ‫کار سیاس��ی قوی نداش��ته ام��ا پا پس‬ ‫نم ی کش��د‪ ،‬چرا که نگ��ران پایان عمر‬ ‫سیاسی خود است‪ ».‬سلیم ی نمین اظهار‬ ‫داش��ته‪« :‬احمدی نژاد فاقد بازوی نیروی‬ ‫کارامد اس��ت و این موج افرینی سیاسی‬ ‫حتی با وجود پایگاه اجتماعی قوی بدون‬ ‫نیروی کارامد ب ی نتیجه است‪».‬‬ ‫وی ادامه داده‪« :‬همین مساله که احمدی نژاد نگران‬ ‫پایان عمر سیاسی خود است س��بب فردمحوری وی شده‬ ‫که این دو نوع خود فاصله گرفتن از قاعده و اصول را سبب‬ ‫م ی شود‪ .‬برخی معتقدند احمدی نژاد با تمام تالش م ی خواهد‬ ‫جامعه را تحت فشار قرار دهد تا نزدیک ترین فرد خود را وارد‬ ‫عرصه انتخابات کند و برخی معتقدند احمدی نژاد به دنبال‬ ‫گزینه های دیگری چون الهام یا وزیر راه خود است‪».‬‬ ‫حسین فدایی نیز هفته گذشته درباره حامیان دولت‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫دیدگاه‬ ‫چقدر امکان دارد که اتحادی میان دولت و اصولگرایان‬ ‫برای انتخابات پیش رو حاصل شود؟‬ ‫امیری ف�ر‪ :‬دولت هم��واره اعالم کرده ب��ه اصول و‬ ‫ارمان های انقالب و نظام جمهوری اسالمی پایبند و وفادار‬ ‫است و یک قدم از ان عقب نشینی نخواهد کرد‪ ،‬ولی عده ای‬ ‫از سیاسیون که خود را اصولگرا معرفی م ی کنند‪ ،‬اظهارات و‬ ‫مواضعی نسبت به دولت از خود بروز م ی دهند که گویا این‬ ‫دولت منتخب دشمنان مردم اس��ت و مردم هیچ نقشی در‬ ‫انتخابات ان نداشته اند‪ .‬اگر این عده در رفتار خود تجدیدنظر‬ ‫کنند‪ ،‬شاید بتوانند به دولت نزدیک شوند‪g .‬‬ ‫مبانی فکری‬ ‫حامیان دولت‬ ‫تیتر یک‬ ‫مشایی هم امد‬ ‫چند نامزد حامی دولت به همراه‬ ‫مشایی ثبت نام کردند‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬جریان انحراف به ظاه��ر در افکار عمومی‬ ‫ضد فتنه تلقی م ی شود‪ ،‬اما حقیقت این نیست‪ ،‬زی را در همان‬ ‫روزهای فتنه بعد از ‪ 22‬خرداد س��ال ‪ 88‬این جریان به دنبال‬ ‫ازاد کردن سردمداران جریان فتنه بود و در این مسیر بیش‬ ‫از دو بار نامه نگاری کرد‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫هیچ کجا موضع دقیق و شفافی علیه‬ ‫فتنه نداشتند و در برخی موارد اخباری‬ ‫هست که تالش کردند با هم ارتباطات‬ ‫داشته باشند‪».‬‬ ‫وی تصری��ح ک��رده‪« :‬ای��ن‬ ‫ناجوانمردانه اس��ت که ع��ده ای به نام‬ ‫امام‪ ،‬رهبری‪ ،‬دین و ملت روی کار امده‬ ‫اما بع��د از مدتی اص��ول و ارزش های‬ ‫قابل قبول مل��ت را کمرنگ کرده یا در‬ ‫ب رابر ان بایستند‪ ،‬این خیانت به ملت است‪».‬‬ ‫با این همه سرانجام در اخرین س��اعات از اخرین روز‬ ‫ثب ت نام ها اسنفدیار رحیم مشایی درحالی که رئی س دولت و‬ ‫بقایی او را همراهی م ی کردند‪ ،‬ب رای ثب ت نام به وزارت کشور‬ ‫رفت‪ .‬عل ی اکبر جوانفکر‪ ،‬مش��اور رئی س جمهور که پیش از‬ ‫این زندانی ش��ده بود نیز با حضورش از وی حمایت کرد‪ .‬با‬ ‫پایان ثب ت نام هم مشایی ثبت نام کرد و هم نامزدهای دیگر‬ ‫از جمله محمدرضا رحیمی‪g .‬‬ ‫رسانه‬ ‫محمدرضا‬ ‫رحیمیهمبه‬ ‫جمعکاندیداهای‬ ‫انتخاباتپیوست‬ ‫بهمن شریف زاده‬ ‫اصل االصول و ش��اه بیت تفکر حامیان دولت‪ ،‬انسان‬ ‫است‪ .‬شما واژه کرامت انسانی را در گویش دکتر احمدی نژاد‬ ‫بسیار شنیده اید و واژه تکریم انس��ان را در کلمات حامیان‬ ‫دکتر احمدی نژاد فراوان دیده ای��د‪ .‬در تفکر حامیان دولت‪،‬‬ ‫انسان و بازسازی تعریف انسان‪ ،‬نقطه اغاز هر رفتار فرهنگی‬ ‫است‪.‬‬ ‫این هم ب ر اس��اس دلیل و برهان است‪ .‬ش��ما با واژه‬ ‫اومانیسم اشنا هستید‪ ،‬با دوره قرون وسطی و مدرنیسم هم‬ ‫اشنایی دارید‪ .‬ان گونه که تاریخ نگاران غرب بیان م ی کنند‪،‬‬ ‫در قرون وسطی انسان تحقیر م ی شد‪ .‬تحقیر انسان یعنی‬ ‫گرفتن فرصت ها از او و محروم س��اختنش از فرصت های‬ ‫گوناگون رشد‪ ،‬مثل اموختن دانش‪ .‬مثال هایی که از قرون‬ ‫وسطی شنیده اید از این قبیل است؛ دادگاه گالیله که به جرم‬ ‫ارائه تئوری علم ی محکوم به مجازات و وادار به توبه ش��د‪.‬‬ ‫بسیاری از انچه در ظرفیت انسان بود و م ی توانست فرصتی‬ ‫ب رای رش��د انس��ان باش��د‪ ،‬در انحصار خدا معرفی م ی شد‪.‬‬ ‫نماینده خدا هم کلیسای کاتول یک بود‪ .‬این تحقیرها موجب‬ ‫بحران شد تا در نهایت اندیشمندان نهضت روشن اندیشی‬ ‫را برپا کردند‪.‬‬ ‫انگونه که گزارش م ی دهند این نهضت از بازس��ازی‬ ‫تعریف انس��ان اغاز ش��د‪ .‬تعریف که م ی گویم اوردن یک ‬ ‫جمله نیس��ت‪ ،‬بلکه بیان ظرفی ت های انسان است؛ یعنی‬ ‫انچه انسان م ی تواند باشد‪ .‬اومانیسم با این اغاز شد‪ ،‬انسان‬ ‫م ی تواند بیاموزد‪ ،‬بیافریند و‪...‬‬ ‫اقای مشایی بارها گفته که اش��کال اومانیسم توجه‬ ‫به انسان و تکریم انسان و محور ساختن انسان نیست‪g .‬‬ ‫چهره‬ ‫روزنامه شرق به نقل از بهمن ش��ریف زاده در پاسخ به‬ ‫س��والی در مورد اینکه رئی س جمهور اج��ازه محاکمه برخی‬ ‫نزدیکان خود در کابینه را نم ی دهد‪ ،‬نوشته است‪« :‬اگر منظور‬ ‫شما اقای رحیمی است‪ ،‬باید بگویم که اقای احمدی نژاد بارها‬ ‫در مجامع گفتند که اگر یک ریال توانستید اثبات کنید‪ ،‬ایشان‬ ‫را بازداشت کنید‪ .‬شما مقاومتی دیدید؟ اقای احمدی نژاد گفت‬ ‫به ما م ی گویند ما که نم ی توانیم اثبات کنیم‪ ،‬ولی اجازه بده‬ ‫ایشان را به زندان ببریم! چون از این اتفاقات فراوان افتاده که‬ ‫فردی را به صرف یک اتهام به زن��دان برده اند و هیچ جرمی‬ ‫ ب رای او ثابت نشده و در نهایت ازاد شده است‪g ».‬‬ ‫عکس هفته‬ ‫‪30‬‬ ‫تحلیل‬ ‫جمعی از فعاالن فرهنگی‬ ‫و اجتماعی از غالمحسین الهام‬ ‫ب رای کاندیدات��وری در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دعوت کرده اند‪.‬‬ ‫در این دعوتنامه امده است‪« :‬بدنه‬ ‫عظیم جریان سوم تیر هم اکنون‬ ‫خسته از تحزب گرای ی ها و تشنه رفتارهای گفتمانی و مردمی‬ ‫ ب رای پیش بردن انقالب اسالمی است‪ .‬ورود شما به صحنه‬ ‫رقابت تداع ی کننده رقابت همه احزاب و جریان های سیاسی‬ ‫با کاندیدای مردم در سال ‪ 84‬خواهد بود‪g ».‬‬ ‫جمله های مهم‬ ‫ احمدی نژاد‪ :‬کمتر از پنج ماه بساط بداخالق ی ها به فضل الهی‬ ‫از ایران جمع م ی ش�ود ‪ /‬یارانه ها مال مردم اس�ت و هی چ کس‬ ‫نم ی تواند از ان کم کند‬ ‫مشایی‪ :‬کسانی که اجازه سوال به مردم نم ی دهند‪ ،‬نم ی توانند‬ ‫خود را به خدا نسبت دهند‬ ‫امیری فر‪ :‬دستگاه های نظارتی باید تنگ نظری ها را کنار بگذارند‬ ‫تا مقدمات حضور همه سالیق در انتخابات فراهم شود‬ ‫شری ف زاده‪ :‬درباره فرزندان اقای احمدی نژاد چیزی نشنیده ام‬ ‫انتخابات‬ ‫مستقل ها‬ ‫ایا تا پایان انتخابات مستقل خواهید ماند؟‬ ‫احمدزاده کرمان�ی‪ :‬اگر‬ ‫یک سیس��تمی فراهم شود که‬ ‫صدای افراد مستقل مثل من که‬ ‫هیچ ح��زب و ارگان و روزنامه ای‬ ‫ندارند‪ ،‬شنیده شود‪ ،‬شانس حضور‬ ‫و رای اوریمان باالست‪ ،‬از همین‬ ‫رو من حتما مستقل خواهم ماند و با هی چ کس هم ائتالفی‬ ‫نخواهم داش��ت و از دولت هم تماس��ی با من گرفته نشده‬ ‫است‪g .‬‬ ‫احمد زاده کرمان��ی ک��ه به عنوان کاندیدای مس��تقل‬ ‫مطرح ش��ده در نشس��ت خبری خود با بیان اینکه مستقل‬ ‫از مردم نیس��ت‪ ،‬اظهار داشته‪« :‬تلقی‬ ‫من این اس��ت که رئیس ی��ک دولت‬ ‫باید در دولت س��ازی اس��تقالل داشته‬ ‫باش��د‪ ،‬ضمن اینکه از نظ��ر نخبگان‪،‬‬ ‫کارشناس��ان‪ ،‬دلس��وزان و حتی احزاب‬ ‫استفاده کند‪ ،‬اما سایه سنگین احزاب و‬ ‫جریان های سیاسی نباید بر او سنگینی‬ ‫کند‪».‬‬ ‫وی همچنی��ن گفته اس��ت‪« :‬از‬ ‫انجا که مناس��بات حزبی در کشور ما‬ ‫دقیق و شفاف نیس��ت و احزاب امروز در جهت کادرسازی‬ ‫حرکت نم ی کنند‪ ،‬اگر ما بخواهیم مستقل وارد نشویم‪ ،‬باید‬ ‫دولت را تبدیل به ش��رکت تعاونی کنیم‪ .‬حال اگر ما احزاب‬ ‫با برنامه و کادر داشتیم‪ ،‬دولت سازی در یک فرایندی اتفاق‬ ‫م ی افتاد‪ .‬من قائل به این موضوع بودم‪ ،‬اما انچه من م ی بینم‬ ‫مناسبات جریانی و غلط حزبی در کشور است و م ی بینیم که‬ ‫احزاب فاقد ب رنامه و نظام انسانی کارامد و سیستم کادرسازی‬ ‫هستند و ما شاهد مناسبات واقعی نیستیم‪g ».‬‬ ‫رسانه‬ ‫سفرهایانتخاباتی‬ ‫محسنرضایی‬ ‫ادامه دارد‬ ‫کشور از اشفتگی در نظام ب رنامه ریزی و اجرا رنج م ی برد‬ ‫و البته درمان این اش��فتگ ی ها به دس��ت دولت اس��ت‪ .‬این‬ ‫اشفتگی به صورت سیستماتیک در وزارتخانه ها نیز ساری‬ ‫ و جاری اس��ت‪ .‬هم اکنون در حوزه اجرا ب��ا «مدیریت بریده»‬ ‫روبه رو هستیم‪ ،‬عالوه بر ان سیاستگذاری های کشور گاهی‬ ‫روشن و دقیق نیست‪ ،‬در حال ی که سیاست های عالی کشور‬ ‫باید از بین مجموعه سیاس��ت ها گزینش ش��وند‪ .‬در حال‬ ‫حاضر سیاست های کلی مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫که مدت های زیادی از وقت اعضای این مجمع را م ی گیرد‬ ‫بایگانی م ی شود و توسط قوه مجریه به اجرا درنم ی اید‪.‬‬ ‫با وجودی که مدت های زیادی ب رای بررسی و تصویب‬ ‫سیاست های ابالغی مقام معظم رهبری در حوزه های تولید‪،‬‬ ‫فرهنگ‪ ،‬اجتماع‪ ،‬اقتصاد و سایر زمینه ها بررس ی های دقیق‬ ‫و جامعی در مجمع تش��خیص مصلحت نظام م ی شود و‬ ‫این سیاست ها در نهایت توسط رهبری ابالغ م ی شود‪ ،‬ولی‬ ‫متاسفانه اجرا نم ی شود‪.‬‬ ‫از ‪ 20‬سیاست کلی ابالغ شده توسط مقام معظم رهبری‬ ‫فقط سیاس��ت های اصل ‪ 44‬قانون اساسی‪ ،‬ان هم با حرف‬ ‫و حدیث های زیادی اجرا ش��ده اس��ت و این مس��اله بسیار‬ ‫ب رایم حیرت اور است که در کش��وری با سیاست های عالی‬ ‫این چنین رفتار م ی ش��ود‪ .‬درمان اش��فتگ ی های کشور به‬ ‫دست دولت است‪ ،‬اما این اشفتگی به صورت سیستماتیک ‬ ‫در دس��تگاه های اجرایی ساری و جاری اس��ت و باید به انها‬ ‫رسیدگی شود‪.‬‬ ‫تحقق عدالت در گرو علم و عقل است‪ .‬عالمان و علما‬ ‫مستحق ترین افراد ب رای پیاده سازی عدالت هستند‪ .‬عدالت‬ ‫از طریق شعار و فریاد پیاده نم ی شود‪ ،‬بلکه وارستگی علما‬ ‫از دنیا زمینه تحقق عدالت توس��ط دانشگاهیان را به وجود‬ ‫م ی اورد‪g .‬‬ ‫چهره‬ ‫می��ان موضعگیری ه��ای‬ ‫گوناگونی که در خصوص موضوع‬ ‫گشت ارشاد از س��وی کاندیداهای‬ ‫ریاس��ت جمهوری صورت گرفته‬ ‫است‪ ،‬س��عیدی کیا نامزد مستقل‬ ‫انتخابات تاکید کرده‪« :‬گشت ارشاد‬ ‫باید زیر نظر دس��تگاه های فرهنگی باش��د که با زبان لین‬ ‫با مردم صحبت م ی کنند نه پلی��س‪ ».‬وی همچنین گفته‬ ‫اس��ت‪« :‬حجابی که با زور به وجود اید به همراه خود عفاف‬ ‫ندارد‪g ».‬‬ ‫عکس هفته‬ ‫صادق واعظ زاده‬ ‫مجله خبری‬ ‫دیدگاه‬ ‫مستقل ها از تصمیم شان برای تداوم‬ ‫حضور می گویند‬ ‫برنامه ریزی و اجرا‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫مس��تقل های انتخابات نیز همچنان بر حضور خود‬ ‫تاکید دارند و ستاد های انتخاباتی انها در حال شکل گیری‬ ‫است‪ .‬س��عیدی کیا درباره ادامه حضور خود با بیان اینکه با‬ ‫کسی ائتالف نخواهد کرد‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬من عضو هیچ‬ ‫حزب و گروهی نیس��تم‪ ،‬هرچند در حال حاضر جریان های‬ ‫سیاس��ی بیش��تر از حزب ها در کش��ور وج��ود دارد‪ ».‬وی‬ ‫همچنین تصریح کرده‪« :‬من کناره گیری از انتخابات را در‬ ‫میانه راه ب ی مفهوم م ی دانم‪ ،‬زی را اگر کسی به میدان امده‪ ،‬‬ ‫حتما ب رای حضورش بررسی و استدالل داشته است‪ ،‬بناب راین‬ ‫کناره گیری در میانه راه مفهومی ندارد‪».‬‬ ‫س��عیدی کیا همچنین درباره هاشم ی رفس��نجانی و‬ ‫برخی موضع گیری ها علی��ه وی تاکید‬ ‫کرده‪« :‬هاش��می در حال حاضر با حکم‬ ‫مقام معظم رهب��ری مس��ئول مجم��ع‬ ‫تش��خیص مصلح��ت نظ��ام اس��ت و‬ ‫ربط دادن او به جریان فتنه به مصلحت‬ ‫کش��ور نیس��ت‪ .‬اگر در این مورد حرفی‬ ‫داری��د بای��د در درون مطرح ش��ود‪ ،‬زی را‬ ‫این حرف ها سبب گسس��تگی جامعه‬ ‫م ی شود‪».‬‬ ‫عل��ی فالحی��ان نی��ز در م��ورد‬ ‫برنامه های اینده خود گفته اس��ت‪« :‬کنت��رل تورم‪ ،‬تثبیت‬ ‫قیمت ها‪ ،‬ایجاد اش��تغال‪ ،‬برنامه ریزی دولت ب راس��اس کار‬ ‫کارشناس��ی و مدیریت کارام��د‪ ،‬توجه ب��ه صنایع هایتک‪،‬‬ ‫برنامه ریزی ب رای توس��عه روابط با کش��ورهای همسایه و‬ ‫امنیت از جمله برنامه های من ب رای اینده دولت است‪ ».‬وی‬ ‫همچنین تصریح کرده‪« :‬نامزدهایی که در انتخابات شرکت‬ ‫م ی کنند‪ ،‬باید بدانند دشمن جنگ روانی بسیار گسترده ای را‬ ‫برنامه ریزی کرده است‪».‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫کسی کنار‬ ‫نمی رود‬ ‫یادداشت‬ ‫خبرگزاری نسیم به نقل از‬ ‫محمدباقر خ رازی نوش��ته است‪:‬‬ ‫«یک کسی باید بیاید که بتواند‬ ‫همه را جمع کند‪ .‬ایا کسی غیر از‬ ‫باقر خ رازی این شعار را داده است‬ ‫که من از همه استفاده م ی کنم‪،‬‬ ‫حتی از اقای هاش��می و اقای خاتمی‪ ،‬در صورتی که اینها‬ ‫تعبد والیی نس��بت به مقام رهبری داشته باش��ند و با وی‬ ‫مخالفتی نداشته باشند‪ .‬اصال کسی جرات م ی کند که این‬ ‫حرف را بزند؟» ‪g‬‬ ‫جمله های مهم‬ ‫ فالحی�ان‪ :‬ملت ایران با فش�ارهای اقتصادی عقب نش�ینی‬ ‫نخواه�د ک�رد ‪ /‬مه م تری�ن مس�اله‪ ،‬مبارزه ب�ا فس�اد اداری و‬ ‫نابسامان ی های مربوط به ان است‬ ‫واعظ زاده‪ :‬وضعیت موجود کشور و بازگشت به گذشته مطلوب‬ ‫نیست‪ /‬وابستگی گروهی و باندی ندارم‬ ‫سعیدی کیا‪ :‬به لحاظ اقتصادی ناهنجاری هایی در کشور وجود‬ ‫دارد ‪ /‬ما مردم را به سمت ناامنی در اقتصاد سوق دادیم‬ ‫احمدزاده کرمان�ی‪ :‬بای�د صنع�ت خودروس�ازی را ره�ا کنیم ‪/‬‬ ‫تصدیگری در فرهنگ و هنر را جمع م ی کنم‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫نامزدهاچگونهتاییدمی شوند؟‬ ‫مثلث روند حقوقی و قانونی بررسی‬ ‫صالحیتنامزدهایریاست جمهوری‬ ‫را واکاوی کرده است‬ ‫روایت دسته اول از‬ ‫ماجرای رئیس جمهور شدن‬ ‫ین‍ژاد‬ ‫احمد ‬ ‫در گفت و گوی مثلث با حسین فدایی‬ ‫مطرح شد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪32‬‬ ‫درگفتوگویحسینفداییبا‬ ‫مثلثمطرحشد‬ ‫روایت دسته اول از رئیس جمهور شدن‬ ‫ین‍ژاد‬ ‫احمد ‬ ‫گزارشیدربارهوظایفواختیارات‬ ‫شوراینگهبان‬ ‫نامزد ها چگونه تایید یا رد می شوند؟‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫اساسا جهان بینی امام را قبول نداشتند‪ ،‬ماتریالیست بودند و به‬ ‫با توجه ب�ه تجربه ای که در انتخابات ‪ 84‬داش�تید‪،‬‬ ‫نظام دینی اعتقاد نداشتند‪ ،‬اما می گفتند ما خط امامی هستیم‪.‬‬ ‫فکر می کنید از نظر ارایش سیاس�ی این انتخابات‬ ‫معلوم اس��ت که اینها رفتارهای تاکتیکی‪ ،‬عوام فریبانه و برای‬ ‫چه تفاوت هایی با انتخابات ‪ 84‬دارد؟‬ ‫رس��یدن به قدرت بود و با مبانی انقالب‪ ،‬تفاوت های اساسی‬ ‫‪ l‬متاس��فانه نخبگان‪ ،‬تحلیلگران و سیاسیون هنوز‬ ‫داش��ت‪ .‬در انقالب اس�لامی چه چیزی ش��کل گرفت؟ این‬ ‫تحلیل دقیق و عمیقی در خصوص ارایش سیاسی کشور ارائه‬ ‫سیاسیونی که از این نوع اندیشه سیاسی در جهان متاثر بودند ‪ -‬و‬ ‫نداده اند‪ .‬اول از هر چیز باید این س��وال را مطرح کرد که اساسا‬ ‫در درون نظام هم حضور داش��تند ‪ -‬تالش کردند ارام ارام این‬ ‫ارایش��ی به نام چپ و راس��ت یا اصولگرا و اصالح طلب که در‬ ‫ادبیات را در جامعه اس�لامی ما هم ج��ا بیندازند‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫ذهن ها متبادر است ‪ -‬و حتی بسیاری از نخبگان و سیاسیون هم‬ ‫مساله ای تحت عنوان چپ و راست شکل گرفت؛ چپ و راستی‬ ‫ان را پذیرفته اند ‪ -‬در کجا ریشه دارد و ایا براساس یک مبنای‬ ‫که هیچ کس ان را تعریف نکرد‪ ،‬مبانی اش را نگفت و روش��ن‬ ‫عقالنی و منطقی شکل گرفته یا نه؟ در ادبیات سیاسی متعارف‬ ‫نکرد‪ .‬چون کس��ی هم طراحی خاصی نداش��ت و جایگزینی‬ ‫دنیا‪ ،‬انچه به جریان راست موسوم است یعنی طرفداران لیبرال‬ ‫دموکراسی و اقتصاد ازاد؛ ان چیزی هم که جریان چپ می نامند‪،‬‬ ‫برای این مدل نبود‪ ،‬چنین مدلی ش��کل گرف��ت‪ .‬در دهه ‪60‬‬ ‫تیمی که با اقای بهزادنبوی بودن��د ‪ -‬همان تیمی که بعدها از‬ ‫سوسیالیست ها و بلوک شرق هس��تند که عمدتا جهان بینی‬ ‫س��ازمان مجاهدین انقالب اول جدا شدند و‬ ‫در دهه ‪ 70‬تشکیالت جدیدی را به راه انداختند‬ ‫ تحلیلی داش��تند و این تحلیل را در نشریه‬‫«عصر ما» هم منتشر می کردند‪.‬‬ ‫تحلیل انها این بود که روحانیت شاگرد‬ ‫گفت وگو با حسین فدایی از این جهت اهمیت دارد که عالوه بر سابقه‬ ‫امام و در خط امام دو جناح هستند؛ یک جناح‬ ‫ف راوانش در سیاست ورزی‪ ،‬او از اعضای اصلی شورای هماهنگی نیروهای‬ ‫طرفدار س��رمایه داری هس��تند که نماد این‬ ‫جریان به زعم انها جامعه مدرسین حوزه علمیه‬ ‫انقالب اسلامی در انتخابات ه�ای اغازین دهه ‪ 80‬بوده اس�ت‪ .‬دبی ر کل‬ ‫قم بود‪ ،‬جناح دیگری هم طرفدار مستضعفین‬ ‫جمعیت ایثارگران در این گفت وگو به نقد دو گفتمان توس�ع ه اقتصادی‬ ‫و توسع ه سیاسی در دو دولت هاش�می و خاتمی پرداخته است‪ .‬فدایی‬ ‫و محرومین که نماد ان جامعه روحانیت مبارز‬ ‫در این گفت وگو چگونگی ش�هردار ش�دن احمدی نژاد را توضیح داده و‬ ‫اس��ت‪ .‬این تحلیل خ��ود را عمق بخش��یده‬ ‫روایت های بکری از جلس�ات ائتالف اصولگرایان برای انتخابات س�ال‬ ‫بودند و می گفتند جن��اح طرفدار محرومین و‬ ‫‪ 84‬بیان کرد‪.‬‬ ‫مستضعفین «چپ» هس��تند و جناح طرفدار‬ ‫سرمایه داری «راس��ت»‪ .‬البته این مبانی را به‬ ‫حوزه فقه هم سرایت می دادند‪ ،‬فقه و فقها را نیز‬ ‫همین گونه دسته بندی می کردند و نهایتا این‬ ‫فکر را تا تحلیلی که از اسالم ارائه می کردند‪،‬‬ ‫تعمیم می دادند؛ اسالم چپ و اسالم راست‪ .‬این خط کشی ناقص‬ ‫ماتریالیستی داشته اند‪ .‬این ادبیات بدون دستکاری وارد ادبیات‬ ‫و معیوبی بود که حد یقفی هم نداشت؛ چنانچه این تحلیل بعدها‬ ‫انقالب شد‪ ،‬منتها ش��عار انقالب ما «نه شرقی‪ ،‬نه غربی» بود؛‬ ‫مصداق سرمایه داری را از جامعه مدرسین به جامعه روحانیت و‬ ‫یعنی نه ش��عارهای سوسیالیس��تی را می پذیرف��ت و نه نظام‬ ‫مصداق طرفداری از محرومین را از جامعه روحانیت به مجمع‬ ‫سرمایه داری را‪ .‬اما ارایش سیاسی جامعه با اینها متفاوت بود‪ ،‬البته‬ ‫روحانیون تغییر داد‪ .‬این برخورد‪ ،‬کامال سیاسی و توجیه گر مواضع‬ ‫گروه هایی وجود داشتند که متاثر از مبانی غربی یا شرقی بودند؛‬ ‫روز خودشان بود تا بتوانند خود را جا بیندازند‪ .‬متاسفانه فضای‬ ‫یعنی ادامه راست و چپی که در دنیا وجود داشت در کشور ما هم‬ ‫سیاسی کش��ور هم تا حد زیادی از این دیدگاه ها متاثر می شد‪.‬‬ ‫بود‪ .‬حزب توده‪ ،‬چریک های فدایی خلق‪ ،‬بسیاری از گروه های‬ ‫بعدها در دهه ‪ 70‬امدند و «چپ نوین»‪« ،‬راست نوین»‪« ،‬راست‬ ‫مارکسیس��تی و‪ ...‬ادامه جریان چپ متع��ارف در دنیا بودند که‬ ‫سنتی» و «چپ سنتی» را به این تقسیم بندی ها اضافه کردند؛‬ ‫در کشور ما ادامه داش��ت‪ .‬حتی کسانی هم که نسبت به چین‪،‬‬ ‫البته مبنای تقسیم بندی همان است و تفاوتی ندارد‪ .‬اما ایا واقعا‬ ‫کوبا و کشورهایی از این دست گرایش داشتند‪ ،‬در زمره بلوک‬ ‫این تقسیم بندی درست بود یا نه؟ بسیاری از افرادی که بر اساس‬ ‫شرق بودند‪ .‬در جریان راست هم خود نظام شاهنشاهی‪ ،‬حزب‬ ‫این تقسیم بندی در طیف چپ قرار می گرفتند مواضع این طیف‬ ‫رس��تاخیز‪ ،‬حزب ایران نوین و نمونه هایی از این دست حضور‬ ‫را قبول نداشتند و در مقابل بسیاری از افرادی که در طیف راست‬ ‫داشتند‪ .‬بسیاری از افرادی که دارای تفکرات ناسیونالیستی بودند‬ ‫قرار می گرفتند مواضع جناح راست را قبول نداشتند‪.‬‬ ‫و مبانی لیبرالی و سرمایه داری غربی را قبول داشتند‪ ،‬اساسا اهل‬ ‫البته در درون نیروهای انقالب هم کسانی بودند که خود را‬ ‫مبارزه برای استقرار یک نظام دینی و خارج از معادالت بین المللی‬ ‫به ظاهر همراه گفتمان انقالب معرفی می کردند؛ خوب است به‬ ‫نبودند‪ .‬اگر هم می خواستند رژیم شاهنشاهی تغییر کند‪ ،‬به دنبال‬ ‫ان هم اشاره ای شود‪ .‬کسانی که اصل گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫استقرار نظامی بودند که مشابه با نظام های غربی یا شرقی باشد‪.‬‬ ‫را قبول نداشتند اینها چه کس��انی بودند؟ ما از همان روزهای‬ ‫این ارایش سعی کرد خود را به انقالب اسالمی‪ ،‬جمهوری‬ ‫اسالمی و مردم تحمیل کند؛ واال کسانی که بدنه اصلی جامعه‬ ‫اول با جریان های مختلفی مواجه بودیم؛ یکی جریان التقاط با‬ ‫گرایش به بلوک شرق که نمونه مشخص ان مجاهدین خلق‬ ‫و پای کار انقالب بودند نس��بتی با این حرف ها و این نوع نگاه‬ ‫بود‪ ،‬جریان التقاط با گرایش به غرب را هم داشتیم مثل نهضت‬ ‫ش��رقی یا غربی نداش��تند‪ .‬هنوز هم همین طور است‪ .‬جالب‬ ‫ازادی و ملی ‪ -‬مذهبی ها که نفوذ و رس��انه داش��تند‪ ،‬دیگری‬ ‫اینجاست که حزب توده که نش��ریه ای به نام «مردم» منتشر‬ ‫هم جریان ضدانقالب و طاغوتی بود که اساس��ا نظام را قبول‬ ‫می کرد‪ ،‬در تیتر خود می نوشت‪« :‬ما خط امامی هستیم‪ ».‬اینها‬ ‫نداشتند‪ .‬فعال ما از کس��انی که اصل گفتمان انقالب را قبول‬ ‫نداشتند و همچنین برخی جریانات التقاطی و کسانی که اصل‬ ‫گفتمان را قبول داشتند اما برخی شاخص ها را زیر پا می گذاشتند‬ ‫عبور کردیم‪ .‬در درون نیروهای متدی��ن‪ ،‬وفادار به نظام و بچه‬ ‫حزب اللهی ها با چند جریان مواجه بودیم؛ یکی مجمع روحانیون‬ ‫بود‪ ،‬دیگری جامعه روحانیت و جریان موسوم به خط سه (باند‬ ‫مهدی هاش��می و اطرافیان اقای منتظ��ری)‪ .‬از این هم عبور‬ ‫کردیم‪ .‬وقتی وارد دهه ‪ 70‬ش��دیم‪ ،‬غیر از بدن��ه و توده اصلی‬ ‫حزب اهلل دو جریان شکل گرفت که تا اوایل دهه ‪ 80‬هم ظهور‬ ‫و بروز داشت؛ اینها که خاستگاه و پایگاه اصلی شان به همان دو‬ ‫اردوگاه چپ و راست منتهی می شد‪ ،‬دو گفتمان را مطرح کردند؛‬ ‫یکی گفتمان توسعه اقتصادی و دیگری گفتمان توسعه سیاسی‪.‬‬ ‫خاستگاه و پایگاه این دو گفتمان همان تیمی هستند که در دولت‬ ‫اقای میرحسین موسوی نقش اصلی را در جریانات اقتصادی و‬ ‫سیاسی داشتند و در واقع ریشه این تیم ها در یک جا بود‪ .‬انها در‬ ‫ان زمان گرایش اقتصاد دولتی و بسته را دنبال می کردند‪ .‬عده ای‬ ‫با روی کار امدن اقای هاشمی از اینها جدا شدند‪ ،‬صد در صد تغییر‬ ‫موضع دادند و طرفدار اقتصاد ازاد شدند‪ .‬عده ای هم به دفتر اقای‬ ‫هاشمی رفتند که اقای موسوی خوئینی ها رئیس مرکز تحقیقات‬ ‫استراتژیک شدند‪ ،‬با پول بیت المال و امکانات عمومی در دفتر‬ ‫ایش��ان کار کردند و جریان تند و رادیکالی شدند که بعدها در‬ ‫حزب مشارکت ظهور و بروز یافتند و توسعه سیاسی را مطرح‬ ‫کردند‪ .‬تیم اول در حزب کارگزاران ظهور و بروز یافت و تیم دوم‬ ‫در حزب مشارکت؛ هر دو هم درون حزب دولت ساخته شدند‪.‬‬ ‫گفتمان توسعه اقتصادی همان مفاهیمی که در ادبیات‬ ‫توسعه در دنیا متعارف است و همچنین الگوهای بانک جهانی‬ ‫و صندوق بین المللی پول را برای اداره کش��ور به عاریه گرفت‬ ‫و س��رلوحه کار خود قرار داد و با اصل گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫زاویه پیدا کرد‪ .‬اص��ل گفتمان‪ ،‬جوهر و مای��ه اصلی انقالب‪،‬‬ ‫«عدالت خواهی» بود و «توسعه منهای عدالت»‪ .‬مواضع اصولی‬ ‫انها هم هیچ تناسبی با اصل گفتمان انقالب اسالمی نداشت‪.‬‬ ‫در حوزه فرهنگ‪ ،‬نوعی تسامح و تساهل را دنبال می کرد و در‬ ‫حوزه بین الملل با شعار تنش زدایی‪ ،‬مرعوبیت نسبت به غرب را‬ ‫پذیرفته بود‪ .‬بحث اصلی ما این بود؛ ما که با افراد مشکل نداشتیم‪.‬‬ ‫می گفتیم این گفتمان توسعه اقتصادی که شما مطرح می کنید‪،‬‬ ‫روی ان مانور می دهید و می خواهید مبنای اداره کش��ور قرار‬ ‫دهید‪ ،‬نه تنها با اصل دیدگاه امام‪ ،‬اصل گفتمان انقالب و اصل‬ ‫گفتمان رهبری همسویی و هماهنگی ندارد‪ ،‬بلکه زاویه دارد‪.‬‬ ‫این راه و روش‪ ،‬کش��ور را به س��وی تعالی و پیش��رفت‬ ‫نخواهد برد‪ ،‬بلکه ما تبدیل به کشوری تو سری خور و مجری‬ ‫ بی چون و چرای سیاست های دیکته ش��ده از سوی غربی ها‬ ‫خواهیم بود‪ ،‬دیگر گفتمان مستقلی در جهان نخواهیم بود؛ در‬ ‫حالی که ما مدعی هستیم گفتمان ما مستقل از شرق و غرب‬ ‫و نجات بخش بشریت اس��ت‪ .‬وارد مرحله دوم یعنی گفتمان‬ ‫توسعه سیاسی شدیم که به لحاظ جوهری تفاوتی با گفتمان‬ ‫توسعه اقتصادی نداشت‪ .‬اینها بحث هایی از قبیل جامعه مدنی‪،‬‬ ‫مشارکت های سیاسی و ازادی را دنبال می کردند که مبتنی بر‬ ‫لیبرال دموکراسی و سکوالریسم بود‪ .‬مطرح کنندگان گفتمان‬ ‫توسعه سیاسی روی دیگر سکه گفتمان توسعه اقتصادی بودند‬ ‫و تفاوت اساسی نداشتند‪ .‬شاید در ان دوره ای که ما این مسائل‬ ‫را تحلیل می کردیم‪ ،‬بسیاری مذمت می کردند و نمی پذیرفتند؛‬ ‫طرفداران ش��ان هم که به طریق اولی این بحث ه��ا را قبول‬ ‫نمی کردند‪ .‬اما بعدها دیدیم که رس��ما و صریحا امدند و گفتند‬ ‫‪33‬‬ ‫که ما به دنبال یک لیبرالیسم غربی هستیم و می خواهیم نوعی‬ ‫جامعه لیبرال دموکراتیک بسازیم‪.‬‬ ‫در صحنه اجرا هم بعد از حوادث ‪ 22‬خ��رداد ‪ 88‬دیدیم‬ ‫این دو جریان کارگزاران و مشارکت که زمانی با هم دشمنی ها‬ ‫داشتند و کش��ور را سر دعواهای هم به تش��نج می کشاندند با‬ ‫یکدیگر تقابل می کردند و در مقام حذف یکدیگر چه کارها که‬ ‫نکردند‪ .‬حاال برای برخورد با حزب اهلل یا همان گفتمان انقالب‬ ‫اس�لامی متحد و ید واحده ای ش��دند‪ .‬ما می گوییم که این دو‬ ‫گفتمان‪ ،‬گفتمان های درون انقالب اسالمی نیست؛ وفاداران به‬ ‫خط امام و رهبری‪ ،‬اصول و محکمات انقالب و باورهای ملت‬ ‫ایران چنین گفتمان هایی را نمی پذیرد‪.‬‬ ‫حرف ما این اس��ت که این دو جریان امدند و به ظاهر از‬ ‫امام‪ ،‬ش��هدا و ارزش ها خرج کردند اما مردم را فریب دادند‪ .‬در‬ ‫واقع از درون انقالب با انقالب رقابت کردند و می خواس��تند از‬ ‫درون انقالب به انقالب اسیب بزنند‪ .‬ما می گوییم این رفتاری‬ ‫ناجوانمردانه‪ ،‬غیراخالقی و خیانت امیز ب��ه مردم ایران بود‪ .‬در‬ ‫هیچ جای دنیا چنین امکانی وج��ود ندارد که نظام به مخالفان‬ ‫خود میدان ده��د و انها با نظام رقابت کنند‪ .‬کس��ی که می اید‬ ‫می گوید من برای تحکیم و استمرار این نظام می ایم و رقابت‬ ‫سیاسی انجام می دهم وقتی به قدرت رسید اگر درصدد حذف یا‬ ‫تضعیف گفتمان ان نظام براید‪ ،‬خیانت است‪ .‬حال اگر این کلیات‬ ‫را بپذیریم‪ ،‬ارایش سیاسی پس از پذیرش و باورمندی نسبت‬ ‫به اصل گفتمان انقالب اس�لامی و در درون گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی قابل تعریف خواهد بود‪ .‬از این منظر‪ ،‬ظرفیت گفتمان‬ ‫انقالب اسالمی به قدری باالست که می تواند سالیق مختلف‬ ‫را در درون خود داشته و جای دهد‪.‬‬ ‫اگر موافق باش�ید برویم س�راغ ارایش سیاس�ی‬ ‫امروز‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬بر اس��اس این مبنا می خواهم ارایش سیاسی امروز‬ ‫را توضیح دهم‪ .‬در سال ‪ 84‬این بصیرت و هوشمندی در ملت‬ ‫ایران به وجود امد که از این دو گرایش و گفتمان؛ یعنی توسعه‬ ‫اقتصادی و توس��عه سیاس��ی عبور کرده و از می��ان نیروهای‬ ‫وفادار به نظام‪ ،‬اف��رادی را انتخاب کنند‪ .‬بدی��ن ترتیب نوعی‬ ‫احیاگری نس��بت به اصل گفتمان انقالب اسالمی و بازگشت‬ ‫به این گفتمان ش��کل گرفت و این امید ایجاد شد که افرادی‬ ‫از درون گفتمان انقالب اسالمی انتخاب شوند که بتوانند این‬ ‫گفتمان را استمرار بخشند‪ ،‬مبتنی بر این گفتمان برنامه داشته‬ ‫باشند و عزم خود را برای اداره کشور جزم کنند‪ .‬براین اساس‪،‬‬ ‫کسانی که معتقد به انقالب اسالمی بودند دور هم جمع شدند‬ ‫و تشکلی به نام شورای هماهنگی نیروهای انقالب ایجاد شد‪.‬‬ ‫اینها بعد از ‪ 18‬تیر ‪ 78‬ظهور و بروز جدی پیدا کردند؛ یعنی ‪18‬‬ ‫تیر ‪ 78‬نماد و مصداقی است از رفتار براندازانه مدعیان گفتمان‬ ‫توسعه سیاسی و توس��عه اقتصادی نس��بت به اصل گفتمان‬ ‫انقالب اسالمی‪ .‬یک رفتار کودتاگونه کردند و نشان دادند به‬ ‫اصل نظام و ارزش ه��ای ان وفادار نیس��تند‪ .‬این باعث نوعی‬ ‫روشنگری برای نیروهای انقالب ش��د؛ بسیاری از افرادی که‬ ‫س��اده انگاری می کردند یا توجه عمیقی به مس��ائل نداشتند‪،‬‬ ‫هوشمند شدند‪ .‬جماعتی دور هم جمع شدند و گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی را باتوجه به مفاهیمی که مقام معظم رهبری از ابتدای‬ ‫دهه ‪ 70‬در حوزه ادبیات سیاسی تبیین فرمودند‪ ،‬در جامعه مطرح‬ ‫کردند‪ .‬سالیق مختلفی هم در ان بود؛ یعنی از روز اول معلوم بود‬ ‫که سلیقه سیاسی افرادی مثل جبهه پیروان خط امام و رهبری‬ ‫با سالیق جمعیت ایثارگران یا افرادی مثل اقای احمدی نژاد‪،‬‬ ‫اقای قالیباف و اقای توکلی یکی نیست‪ .‬این سالیق در درون‬ ‫یک چارچوب باالتر و واالتر به نام شورای هماهنگی نیروهای‬ ‫انقالب اسالمی قابل تعریف اس��ت‪ .‬به نظر من‪ ،‬چنین اتفاقی‬ ‫فصل جدیدی در رفتار سیاسی کشور ما بود؛ ما باید این فرصت‬ ‫را مغتنم می دانستیم ‪ -‬و البته هنوز هم همین طور است ‪ -‬که‬ ‫باتوجه به ان اصول بیاییم و ارایش سیاس��ی را سامان دهیم‪.‬‬ ‫از طرفی‪ ،‬به این دلیل که در کش��ور ما فعالیت حزبی و جایگاه‬ ‫احزاب در میان مردم‪ ،‬وزن اجتماعی چندانی ندارد و همچنین‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪34‬‬ ‫رفتار حزبی با وجود هزینه های فراوان جایگاه مناس��بی ندارد‪،‬‬ ‫هیچ گاه ارایش سیاسی درس��تی تعریف و تنظیم نشده است‪.‬‬ ‫افراد س��عی می کنند در قالب تش��کل ها قرار نگیرند تا بتوانند‬ ‫بیشتر از ظرفیت ان حزب‪ ،‬از ارای عمومی برخوردار شوند‪ .‬مقوله‬ ‫دیگری هم وجود دارد و ان دلیل رفتار حزبی اس��ت‪ .‬در ادبیات‬ ‫سیاسی متعارف دنیا افراد برای رسیدن به قدرت فعالیت حزبی‬ ‫انجام می دهند‪ .‬اما در جامعه اسالمی ما با وجود گفتمان انقالب‬ ‫اس�لامی‪ ،‬فعالیت های سیاسی بر چه اساس��ی است؟ ایا شما‬ ‫می توانید قدرت مستقل از نظام والیی به دست بیاورید؟ اصال‬ ‫چنین مساله ای معنا دارد؟ در قانون اساسی نظام ما‪ ،‬قدرت اصلی‬ ‫برای ولی فقیه زمان ماست‪.‬‬ ‫به عبارت بهتر‪ ،‬قدرت اصلی متعلق به دین ماس��ت و ما‬ ‫دین ساالر‪ ،‬گفتمان ساالر و ارزش ساالریم‪ .‬قدرت اصلی متعلق‬ ‫به ولی فقیه است و همه باید برای بسط ید ولی فقیه مجاهدت‬ ‫کنیم‪ .‬در اینجا سوالی پیش می اید و برخی می پرسند که چگونه‬ ‫اینها قابل حل است؟ یعنی یک حزب می خواهد فعالیت کند تا‬ ‫قدرت را در اختیار بگیرد‪ ،‬اما قدرت را بگیرد و بعد چه کند؟ قدرت‬ ‫را بگیرد و بعد قدرت والیت فقیه را هم تصاحب کند؟ یا بیاید در‬ ‫طول قدرت ولی فقیه قرار بگیرد و برای بسط ید ولی فقیه تالش‬ ‫کند؟ این هم مساله مهمی است‪ .‬اگر اینها را با هم جمع کنیم‪ ،‬در‬ ‫ادبیات دینی ما تالش و مجاهدت سیاسی‪ ،‬برای انجام وظیفه‬ ‫و تکلیف الهی است؛ خدمت به مردم بزرگ ترین تکلیف است‬ ‫و باالترین ثواب را دارد‪ .‬با ای��ن دیدگاه‪ ،‬افراد نمی ایند قدرت را‬ ‫بگیرند و مس��تقل از ارزش ها و گفتمان برای خود حسابی باز‬ ‫کنند؛ قدرت را به دست می گیرند تا تکلیف الهی خود را به خوبی‬ ‫انجام دهند؛ قدرت استقالل ذاتی و مستقل از انقالب اسالمی را‬ ‫برای خود تعریف نمی کنند‪ .‬من فکر می کنم این بحث در حوزه‬ ‫سیاسی ما بسیار جدی است اما بسیاری متوجه ان نشده اند‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب سه نکته جدی وجود دارد؛ اول اینکه گفتمان اصلی در‬ ‫جامعه ما‪ ،‬گفتمان انقالب اسالمی است که دین باور و ارزش باور‬ ‫بوده و برای تحقق ارزش های الهی تالش می کند‪ .‬دوم اینکه‬ ‫به لحاظ تاریخی جامعه ما نگاه خوبی نسبت به احزاب و گروه ها‬ ‫ندارد و تاکنون ارایش اعتمادزایی که بتواند این نگاه را برطرف‬ ‫کند‪ ،‬تعریف نشده است‪ .‬مساله س��وم این است که افرادی که‬ ‫می ایند و در رقابت های سیاسی شرکت می کنند‪ ،‬برای مسابقه‬ ‫در خیرات‪ ،‬بسط ید ولی فقیه و توس��عه ارزش هاست؛ نه اینکه‬ ‫گفتمان مس��تقلی از گفتمان انقالب اسالمی ارائه دهند‪ .‬ما در‬ ‫سال ‪ 84‬به این دیدگاه بازگشتیم و تالش کردیم اصل گفتمان‬ ‫احیا شود؛ بر این اساس در میان اصولگرایان جلسات متعددی‬ ‫برگزار شد‪.‬‬ ‫یک دیدگاه این ب��ود که ما ظرفیت نیروه��ای وفادار به‬ ‫نظام را در احزاب و سیاس��یون مشهور منحصر نکنیم؛ در متن‬ ‫جامعه ما ظرفیت های گسترده ای وجود دارد که گفتمان‪ ،‬اصول‬ ‫و ارزش ها را قبول دارن��د‪ ،‬اما احزاب را قب��ول ندارند؛ حاال که‬ ‫احزاب را قبول ندارند‪ ،‬نباید حذف شوند؛ چراکه عملکرد احزاب‬ ‫و گروه ها‪ ،‬نتوانسته انها را اقناع کند‪ .‬دیدگاه دیگر این بود که ما‬ ‫باید حزب گرا باش��یم؛ باالخره فضای بعد از دوم خرداد ‪ 76‬بود‬ ‫و نوعی یاس در میان برخی نیروها ایجاد ش��ده بود‪ .‬می گفتند‬ ‫که دوره ارزش ها تمام ش��ده‪ ،‬باید فاتحه ارزش ها را خواند و ما‬ ‫نمی توانیم به ارزش ها برگردیم؛ امیدی هم نداشتند‪ .‬اما برخی‬ ‫از بچه های دوران جنگ که از دیدگاه های مقام معظم رهبری‬ ‫الهام گرفته بودند مقاومت کردند‪ ،‬ایستادند و به صحنه امدند؛‬ ‫خصوصا بعد از دعوتی که رهبر معظم انقالب از احزاب و گروه ها‬ ‫به عمل اوردند‪.‬‬ ‫ماجرا از این قرار بود ک��ه اقا بعد از ‪ 18‬تیر ‪ ،78‬ش��ورای‬ ‫مرکزی جامعه روحانیت‪ ،‬مجمع روحانیون‪ ،‬مشارکت‪ ،‬مجاهدین‬ ‫انقالب‪ ،‬جمعیت ایثارگران‪ ،‬جامعه مهندسین‪ ،‬جمعیت موتلفه و‬ ‫جامعه پزش��کان را فراخواندند و مفاهیمی را منتقل کردند که‬ ‫تقریبا برای همه مشترک بود‪ .‬مضمون سخن ایشان این بود‬ ‫که وضعیتی که در می��ان نیروهای وفادار به نظ��ام وجود دارد‬ ‫و اختالفی که به وج��ود امده‪ ،‬مورد بهره برداری دش��من قرار‬ ‫می گیرد؛ ش��ما روی اصول اس�لامیت انقالب و نظام‪ ،‬قانون‬ ‫اساسی‪ ،‬سیره و روش حضرت امام(ره) و همچنین والیت فقیه‬ ‫بایستید و جبهه متحدی از نیروهای خودی را تشکیل دهید‪ .‬ما‬ ‫در این جلسه ‪ 12‬نفر بودیم؛ بعد از صحبت های اقا نشستیم و‬ ‫پیمان بستیم که مسیر موردنظر ایشان را دنبال کنیم‪ .‬در اوج دوره‬ ‫قدرت حزب مشارکت‪ ،‬دو سال زحمت کشیدیم‪ ،‬با اقایان خاتمی‪،‬‬ ‫کروبی‪ ،‬هاشمی‪ ،‬موسوی خوئینی ها‪ ،‬سازمان مجاهدین‪ ،‬تیم‬ ‫اقای بهزاد نبوی و حزب مش��ارکت جلسات متعددی تشکیل‬ ‫دادیم و همین حرف های امام و اقا را تکرار کردیم‪.‬‬ ‫حضرت ام��ام(ره) تعبی��ری دارند مبنی ب��ر اینکه «اگر‬ ‫میان روحانیون اختالف پیش بیاید‪ ،‬رضاشاه برنده می شود‪».‬‬ ‫دیدگاه های امام و رهبری را باز کردیم و اختالف میان نیروهای‬ ‫مدعی و وفادار به نظام و امام را بررسی کردیم‪ .‬گفتیم اگر مدعی‬ ‫هستید‪ ،‬نتیجه مسیری که در پیش گرفته اید‪ ،‬اختالف‪ ،‬جنجال‬ ‫و چند دستگی است و باید به اصل گفتمان بازگردیم‪ .‬صد در صد‬ ‫تحلیل ما‪ ،‬مورد توافق همه اینها قرار گرفت‪ ،‬هیچ کسی تحلیل‬ ‫ما را رد و نقض نکرد و ان را پذیرفتند؛ حتی اقای خاتمی دو‪ ،‬سه‬ ‫بار گفتند که ما باید جلسه جامعی از صبح تا شب تشکیل دهیم‬ ‫و عقال را دور هم جمع کنیم تا بازنگری کنیم‪ ،‬بر اصول معینی‬ ‫تفاهم کنیم و منشور مشخصی تدوین کنیم تا از این وضعیت‬ ‫اختالف انگیز میان نیروهای مدعی وف��اداری به نظام نجات‬ ‫پیدا کنیم‪.‬‬ ‫البته این جلسه هیچ گاه تشکیل نشد! پس از دو سال ما‬ ‫دیدیم که این اقایان می گویند حرف درس��تی اس��ت‪ ،‬اما جلو‬ ‫نمی ایند و کار عمل��ی نمی کنند‪ .‬در گزارش��ی از فعالیت های‬ ‫دو س��اله که خدمت مقام معظم رهبری تقدیم کردیم‪ ،‬باز هم‬ ‫ایشان رهنمود ارائه کردند و فرمودند‪« :‬با همان کسانی که باور‬ ‫دارند دور هم جمع شوید‪ .‬اگر هم برخی نیامدند‪ ،‬شما کارتان را‬ ‫متوقف نکنید‪ ».‬چون برخی دوستان فکر می کردند که پایان کار‬ ‫است‪ ،‬این رهنمود موجب شد ما به این کار ادامه دهیم و بر همین‬ ‫اساس‪ ،‬ش��ورای هماهنگی نیروهای انقالب شکل گرفت که‬ ‫حاصل و خروجی ان دستاوردهای خوبی برای جامعه ما به همراه‬ ‫داشت و سرفصل های جدیدی از رفتارهای سیاسی ایجاد شد‪.‬‬ ‫در ابتدا واقعا بنای ما بر این نبود که در حوزه های سیاسی‬ ‫وارد شویم و می خواستیم فعالیت گفتمانی انجام دهیم؛ اما ناچار‬ ‫شدیم‪ .‬انتخابات شوراهای دوم گام نخستی بود که بچه هایی‬ ‫تحت عنوان اصولگرایان و با تابلوی ابادگران در ان پیروز شدند‬ ‫و شورای خوبی انتخاب شد‪ .‬یک س��ال بعد انتخابات مجلس‬ ‫هفتم برگزار شد که یکی از مجالس موفق بعد از انقالب است‬ ‫و کارهای خوبی انجام داد‪ .‬بدین ترتی��ب‪ ،‬جامعه به تدریج به‬ ‫سمت ارامش‪ ،‬عقل گرایی‪ ،‬عقالنیت‪ ،‬عدالت خواهی و اعتدال‬ ‫پیش رفت‪.‬‬ ‫پس از ان بحث انتخاب ش��هردار بود‪ ،‬البت��ه در همان‬ ‫انتخابات شورای شهر برای معرفی نامزدهای خود هم صراحتا‬ ‫گفته بودیم که چهره های حزبی را انتخ��اب و معرفی نکنیم؛‬ ‫افرادی اجرایی بیایند که گفتمان و اصول انقالب اس�لامی را‬ ‫قبول دارند اما یک چهره شاخص حزبی و جناحی ندارند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه گفتیم شهردار را هم به همین صورت انتخاب کنیم که‬ ‫داس��تان مفصلی دارد و در نهایت به انتخاب اقای احمدی نژاد‬ ‫به عنوان شهردار تهران منتهی شد‪.‬‬ ‫ناگفته ای از ان ماجرا باقی نمانده است؟‬ ‫‪ l‬خیلی هست! واقعا در ان مقطع زمانی‪ ،‬کسی دنبال‬ ‫قدرت طلبی نبود؛ همه به دنب��ال ان بودند که گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی به مس��یر خود بازگردد و اس��تمرار و توسعه پیدا کند‪.‬‬ ‫شورای شهری که انتخاب شده بود‪ ،‬نمی دانست چه تالش هایی‬ ‫صورت گرفت تا این ش��ورا انتخاب ش��ود‪ .‬انها فکر می کردند‬ ‫فعالیت های خودش��ان باعث ش��ده رای بیاورند‪ .‬ما دنبال این‬ ‫نبودیم تبلیغ کنیم که پش��ت صحنه چه جلس��ات طوالنی و‬ ‫فعالیت های گسترده ای صورت گرفته که منتهی به شکل گیری‬ ‫این شورا شده اس��ت‪ .‬وقتی شورا انتخاب ش��د‪ ،‬گفتیم که این‬ ‫کارها انجام شده؛ حتی خودشان هم تعجب کردند‪ .‬زمانی که‬ ‫می خواستند ش��هردار را انتخاب کنند‪ ،‬ما نگران شدیم؛ دیدیم‬ ‫لیست بلندباالیی تهیه شده و حتی افرادی از اردوگاه کارگزاران‬ ‫یا مشارکت‪ ،‬گزینه تصدی شهرداری تهران بودند‪ .‬همان زمان‬ ‫جلسه برگزار کردیم و نامه نوش��تیم که به اعتقاد ما‪ ،‬هفت نفر‬ ‫برای شهرداری مناسب هستند؛ اقایان والیتی‪ ،‬حداد‪ ،‬رضایی‪،‬‬ ‫الریجانی‪ ،‬قالیباف‪ ،‬احمدی نژاد و اقای توکلی‪ .‬گفتیم که فرد‬ ‫موردنظرتان را از این تیپ افراد و از این سبد انتخاب کنید‪ .‬مسئول‬ ‫تبلیغات در تهران اقای احمدی نژاد بود ک��ه به طور ظاهری و‬ ‫رس��می از ناحیه ش��ورای هماهنگی‪ ،‬کار را دنبال می کرد‪ ،‬اما‬ ‫دوستان بسیاری پشت صحنه کمک کرده و کار می کردند‪ .‬وقتی‬ ‫انتخابات تمام شد‪ ،‬من از اقای احمدی نژاد پرسیدم‪« :‬به نظر شما‬ ‫چه کسی را شهردار کنیم؟» گفت‪« :‬هر کسی را انتخاب کنید‪،‬‬ ‫از شورا بیرون می اید‪ ».‬این تعبیر ایشان بود که «حتی اگر یک‬ ‫چوب خشک را هم پیشنهاد بدهید‪ ،‬شورا به او رای می دهد‪».‬‬ ‫من گفتم‪« :‬چنین چیزی بعید است»؛ گفت‪« :‬نه حتما همین‬ ‫طور است‪ ».‬چون از میان ان دوستان فقط اقای احمدی نژاد در‬ ‫جریان این مسائل بود و با شورا ارتباط داشت‪.‬‬ ‫حسین فدایی در این گفت وگو از ائتالف چهارنفره‬ ‫اصولگرایان در سال ‪ 84‬ناگفته هایی دارد که حاکی از‬ ‫چگونگی رئیس جمهور شدن احمدی نژاد است‬ ‫در واقع حلقه وصل شورای هماهنگی با شورای شهر‬ ‫بود‪...‬‬ ‫اگر موافق باشید وارد انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫شویم‬ ‫‪ l‬ایده ها و طرح های خوبی ارائه شد و این کارامدی از‬ ‫مجلس هفتم در ذهن مردم شکل گرفت‪ .‬بنابراین کارامدی و‬ ‫توانایی از شهرداری و مجلس‪ ،‬زمینه ای برای ورود به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری را فراهم کرد‪ .‬در اینجا جریانات حزب گرای ما‬ ‫تحریک شدند و دیدند که گویا می توان موفق بود‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫روحیه حزبی ارام ارام تحریک شد‪ .‬البته این اتفاق در تهیه لیست‬ ‫انتخابات مجلس هفتم هم افتاد‪ ،‬اما کمرن��گ بود‪ .‬در ورود به‬ ‫بحثانتخاباتریاست جمهوریتحلیلیمطرحشدمبنی براینکه‬ ‫گفتمانمطرحشده‪،‬گفتمانحزبینیست؛گفتمانعمومیملت‬ ‫ایران است‪ .‬ما باید متکی بر ارزش ها‪ ،‬اصول و محکمات انقالب‬ ‫بهسمتجلوحرکتکنیمتادرافکارعمومیاینتلقیپیش نیاید‬ ‫که ما به دنبال قدرت طلبی هستیم‪ .‬از این رو برای اینکه بگوییم‬ ‫سالیق مختلف را برای مردم داریم‪ ،‬تصمیم گرفتیم سبدی از‬ ‫نامزدهای مختلف را تنظیم کنیم‪ ،‬به افکار عمومی ارائه بدهیم‬ ‫و هر کسی که مقبولیت بیشتری داشت‪ ،‬او را انتخاب کنیم‪ .‬به‬ ‫نظر من این ساز و کار خوبی بود که ارایش سیاسی کشور را تغییر‬ ‫می داد و می گفت که در درون گفتمان انقالب اسالمی سالیق‬ ‫مختلفی وجود دارد‪ .‬ما در سخنرانی های خود از ان به عنوان یک‬ ‫سبد رای مشابه یک سبد میوه تعبیر می کردیم که می تواند تمام‬ ‫سالیق را تامین کند‪ .‬ما تمام سالیق را می سنجیم و در نهایت‬ ‫هر سلیقه ای که غلبه پیدا کرد‪ ،‬همه جمع می شویم و از ان سلیقه‬ ‫حمایت می کنیم تا او رای بیاورد‪ .‬ما می خواس��تیم افراد متعلق‬ ‫به اردوگاه توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی رای نیاورند‪ .‬این‬ ‫جمع بندی ما با اجماع شورای هماهنگی به تصویب رسید که‬ ‫نامزد ما نباید از اردوگاه دوم خرداد باشد؛ کاری کنیم که حتما یک‬ ‫اصولگرا رای بیاورد و انها رای نیاورند‪.‬‬ ‫دوم اینکه بحث های بسیاری درخصوص اقای هاشمی‬ ‫سیاست‬ ‫کروبی هم در لیست بودند‪ ،‬اما در مقابل انها لیست ابادگران رای‬ ‫اورد‪ .‬مجلس هفتم‪ ،‬مجلسی کارامد و عقالنی بود‪ ،‬نظریه پرداز و‬ ‫اقتصاد دان داشت‪ ،‬کارشناسان رشیدی در ان بودند و بحث های‬ ‫جدی و متعهدانه در ان صورت می گرفت‪ .‬اهل بحث‪ ،‬گفت وگو‬ ‫و نظریه پردازی بودند‪ ،‬اما جنجال افرین و غوغاساالر نبودند‪.‬‬ ‫صورت گرفت و در نهایت اجماع بر این ش��د که بهتر اس��ت‬ ‫اقای هاشمی نیاید و اگر امد‪ ،‬نامزد ما نخواهد بود‪ .‬توافق سوم‬ ‫این بود که این هفت نامزد را به مردم معرفی می کنیم و هر کدام‬ ‫مقبولیت بیشتری داشت‪ ،‬روی او متمرکز شویم‪.‬‬ ‫البته دالیل اینکه چرا اقای هاش��می نباشد‪ ،‬در چند بند‬ ‫احصاء شد و مورد اتفاق قرار گرفت؛ اسنادش هم موجود است‪.‬‬ ‫این هفت نامزد همان افرادی بودند که برای شهرداری مطرح‬ ‫شدند‪ .‬قرار شد نامزدها را در سه مولفه ارزیابی و امتیازدهی کنیم؛‬ ‫صالحیت های فردی‪ ،‬مقبولی��ت و کارامدی‪ .‬تصمیم گرفتیم‬ ‫بحث مقبولیت را هم در س��ه حوزه ارزیابی کنیم؛ اول در میان‬ ‫خواص و نخبگان‪ ،‬دوم در میان حزب اللهی ها و سوم در میان‬ ‫احاد مردم جامعه‪ .‬توافق کردی��م که بعد از این مراحل تصمیم‬ ‫بگیریم و فردی را که امتیاز بیشتری اورد‪ ،‬به مردم معرفی کنیم‬ ‫و همه هم بیایند و از او حمایت کنند‪.‬‬ ‫این ساز و کار مصوبات رسمی ماست؛ فضای بحث هم‬ ‫خوب بود و در مسیر درس��تی حرکت می کردیم‪ .‬اقای والیتی‬ ‫به دالیلی اعالم کرد که من نیستم و از شورا کناره گیری کرد‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬توافق کردیم چون اق��ای حداد رئیس مجلس‬ ‫است نامزد انتخابات نباشد‪ .‬بدین ترتیب از هفت نفر به پنج نفر‬ ‫رسیدیم‪ .‬این پنج نفر فعالیت های خود را شروع کردند و یکی از‬ ‫کارهای خوبی که انجام شد‪ ،‬این بود که این پنج نامزد می رفتند‬ ‫و از منظر خودشان‪ ،‬گفتمان انقالب اسالمی را تبیین می کردند‪.‬‬ ‫به نظرم در فضای ان انتخاب��ات‪ ،‬تبیین گفتمان انقالب و نقد‬ ‫دوم خرداد و گفتمان های توسعه اقتصادی و سیاسی بسیار خوب‬ ‫بود‪ .‬یک مرتبه این روحیه حزب گرایی تقویت ش��د و شورای‬ ‫هماهنگی را تحریک کرد تا به طور زودهنگام یک نامزد خاص‬ ‫را معرفی کن��د‪ .‬در اذر ‪ 83‬به فکر انتخاب ف��رد افتادند! دالیل‬ ‫مختلفی ارائه شد که این کار درستی نیست؛ هنوز فضای کشور‬ ‫انتخاباتی نشده‪ ،‬سنجش نکردیم‪ ،‬این افراد صحبت های خود‬ ‫را در جامعه مطرح نکرده اند تا شناخته شوند‪ ،‬اگر نامزد معرفی‬ ‫کنیم تخریبش می کنند و‪ ...‬اصرار برخی از دوستان بر این بود‬ ‫که حتما باید کاندیدا را انتخاب کنند‪ .‬اما از همان اول گفته شد‬ ‫که اگر این انتخاب صورت بگیرد‪ ،‬چون س��از و کار به صورت‬ ‫کامل طی نشده‪ ،‬منجر به اختالف میان اصولگرایان می شود؛‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬بله؛ البته دوستان دیگری هم بودند‪ ،‬اما ایشان مسئول‬ ‫بود و نقش پررنگ تری داشت‪ .‬انها از پشت صحنه اطالع زیادی‬ ‫نداشتند‪ .‬در ش��ورای هماهنگی مطرح شد که چه کسی برای‬ ‫شهرداری مناسب است؟ در نهایت شورا روی اقای توکلی به‬ ‫جمع بندی رسید‪ .‬رابط شورابا اقای احمدی نژاد من بودم؛ به او‬ ‫گفتم که جمع بندی شورا ی هماهنگی روی اقای توکلی است‪.‬‬ ‫گفت‪« :‬بسیار خوب» در جلسه اول و دوم دیدیم که اتفاقی نیفتد‬ ‫پرسیدم‪« :‬چه شد؟ شما که گفته بودید اگر یک چوب هم باشد‪،‬‬ ‫حل می شود! پس چه ش��د؟!» گفت‪« :‬نشد‪ ،‬نمی شود‪ ،‬سخت‬ ‫است‪ .‬من اقای توکلی را قبول دارم‪ .‬ایشان ادم خوبی است‪ ،‬اما‬ ‫نمی شود!» بعد از ان فشار بر شورا زیاد شد و اخبار نگران کننده ای‬ ‫به ما رسید که انها دنبال افرادی رفته اند که با کارها و تالش های‬ ‫ما نمی خواند؛ تیپ های دوم خردادی‪ ،‬کارگزارانی و مشارکتی در‬ ‫ذهن برخی افراد بود! به لحاظ ائین نامه هم انتخاب شهردار در‬ ‫شورا‪ ،‬یک محدودیت زمانی داش��ت‪ .‬در پایان این محدودیت‬ ‫زمانی رسیدیم به اینکه باالخره چه کس��ی شهردار می شود؟‬ ‫در شورای هماهنگی جلسه تشکیل دادیم‪ ،‬گزارش دادیم که‬ ‫اقای احمدی نژاد این طور می گوید‪ .‬دوستان هم نگران شدند‬ ‫و گفتند حتی اگر خود احمدی نژاد هم مورد قبول شورا باشد‪ ،‬ما‬ ‫قبول می کنیم‪ .‬به اقای احمدی نژاد گفتیم‪« :‬شورا به خود شما‬ ‫رای می دهد؟» با اشاره صورت گفت‪« :‬ممکن است‪ ».‬گفتیم‪:‬‬ ‫«خودت را در معرض رای شورا بگذار‪ ».‬البته دوستان دیگری‬ ‫هم از بیرون کمک کردند و اقای احمدی نژاد در مرحله اول با‬ ‫اختالف یک رای پیروز شد‪.‬‬ ‫تصمیم شورا بر این بود که هر کس انتخاب شد‪ ،‬در مرحله‬ ‫دوم همه به او رای بدهند تا اثار اجتماعی مثبتی داش��ته باشد‪.‬‬ ‫باالخره ایشان شهردار ش��د‪ .‬همه بسیج شدیم تا کمک کنیم‬ ‫احمدی نژاد موفق شود؛ چرا که جریان های وابسته به گفتمان‬ ‫توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی فضاسازی کرده بودند که بچه‬ ‫حزب اللهی ها و متدینین عرضه مدیریت و توان کار ندارند‪ .‬ما‬ ‫می خواستیم که این نگاه محصور گرایانه و سیکل بسته ای که‬ ‫اینها در این چند سال در مدیریت کش��ور ترسیم کرده بودند‪،‬‬ ‫بشکند‪ .‬می خواستیم بگوییم که ظرفیت های زیادی وجود دارد‬ ‫و توان کار دارند‪ .‬ظرفیت ه��ای مختلفی به احمدی نژاد کمک‬ ‫کردند تا نماد موفقی از شهرداری تهران در افکار عمومی شکل‬ ‫بگیرد؛ البته احمدی نژاد خودش هم نقش داشت‪ .‬این اتفاق افتاد‬ ‫و در افکار عمومی هم اصل احیای گفتمان انقالب اس�لامی‬ ‫شکل گرفت و همه دیدند افراد جوان‪ ،‬پا به کار‪ ،‬تحصیلکرده و‬ ‫کارامدی وجود دارند که می توانند کار کنند‪ .‬این زمینه ای شد‬ ‫که بتوانیم در مجلس هفتم‪ 29 ،‬کرسی از ‪ 30‬کرسی تهران را به‬ ‫دست بیاوریم‪ .‬این توفیق بزرگی بود؛ جریان دوم خرداد لیست‬ ‫داشت و همه افراد نامدار را اورده بودند‪ .‬همه انها از جمله اقای‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫این کار را نکنید‪.‬‬ ‫پس از مباحث طوالنی اما ای��ن کار را انجام دادند و یکی‬ ‫از اف��راد را انتخاب کردند‪ .‬چهار نامزد دیگ��ر ‪ -‬اقایان رضایی‪،‬‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬قالیباف و توکلی ‪ -‬به این رفتار معترض شدند‪ ،‬با‬ ‫یکدیگر پیمان بستند و میثاق نامه ای امضا کردند‪ .‬قرار شد همان‬ ‫ساز و کار قبلی رعایت شود و برای مقبولیت هم سنجش افکار‬ ‫عمومی صورت بگیرد؛ دو دستگاه س��نجش گر و زمان بندی‬ ‫سنجش هم مشخص شد‪ .‬قرار شد تا ‪ 15‬اردیبهشت سنجش‬ ‫کنیم و بعد تصمیم بگیریم‪.‬‬ ‫در همین مسیر بودیم که ادبیات اقای احمدی نژاد برای ما‬ ‫سوال برانگیز شد‪ .‬ایشان گفتند‪« :‬من تکلیف دارم که به صحنه‬ ‫امده ام‪ ».‬ما حساس شدیم که تکلیف دارم یعنی چه؟! باالخره ما‬ ‫ساز و کاری تعیین کرده ایم‪ ،‬میثاقی هست‪ ،‬عهد و پیمانی هست؛‬ ‫اصال رعایت این پیمان و اصول مورد توافق هم تکلیف است‪.‬‬ ‫جلسه ای گذاشتیم؛ من‪ ،‬اقای احمدی نژاد‪ ،‬اقای دارابی و اقای‬ ‫زریبافان‪ .‬من از اقای احمدی نژاد س��وال کردم‪« :‬منظورتان از‬ ‫تکلیف چیست؟ ایا اقا به شما حرفی زده اند؟ ما هم جایی حرفی‬ ‫نگفته ایم که شما چنین احساسی داشته باشید‪ ».‬گفت‪« :‬باید‬ ‫چه کار کنیم؟» گفتم‪« :‬اگر فکر می کنی��د که تکلیفی دارید‪،‬‬ ‫باید بروید از اقا سوال کنید‪ ».‬قرار شد ایشان برود و سوال کند‪.‬‬ ‫وقتی تعیین کردند‪ ،‬ایشان رفت و صحبت کرد و خودش به این‬ ‫جمع بندی رسید که کناره گیری کند و رئیس ستاد اقای قالیباف‬ ‫شود‪ .‬وقتی امد س��وال کردیم نتیجه مالقات چه شد؟ چیزی‬ ‫نگفت؛ به من گفت تو بگو! حاال من که در مالقات نبودم‪ .‬گفتیم‬ ‫شما مالقات کرده اید و باید تعریف کنید‪ .‬پنج دقیقه بحث کردیم‬ ‫که ایش��ان بگوید یا من بگویم‪ .‬گفتم من یک سری کلیات را‬ ‫می دانم اما ش��ما باید بگویید‪ .‬ما فقط می دانیم که شما به این‬ ‫جمع بندی رسیده اید که کناره گیری کنید و رئیس ستاد اقای‬ ‫قالیباف شوید‪.‬‬ ‫چون اقای قالیباف در نظرسنجی ها اول بود؟‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬بله؛ ی��ا به هر دلیل دیگری‪ .‬گف��ت بله‪ .‬گفتیم پس‬ ‫روشن اس��ت که باید چه کار کنیم‪ .‬این حرف ها مورد اعتراض‬ ‫اقای زریبافان قرار گرفت؛ اما اقای احمدی نژاد به ایشان عتاب‬ ‫کرد و گفت که چیزی نگو؛ همین است‪.‬‬ ‫یعنی جلسه دومی تشکیل شد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همان جلسه چهار نفره تشکیل شد تا گزارش‬ ‫ایشان از دیدار با اقا را بگیریم‪ .‬البته با خود اقا مالقات نکرده‬ ‫بود؛ به دفتر مراجعه کرده و با یکی از نزدیکان ایشان صحبت‬ ‫کرده بود‪ ،‬ایشان مطالب را به اقا منتقل کرده بود و ایشان گفته‬ ‫بودند که به اقا بگویید جمع بندی من این است و اقا هم ایشان‬ ‫را دعا کرده بودند‪ .‬این پاسخی بود که ایشان گرفت‪ .‬تکلیف ما‬ ‫روشن شد و اگر ایشان تکلیفی برای خود متصور بود‪ ،‬از بین‬ ‫رفت و حتی بنا بر پیشنهاد خودش‪ ،‬مسیر جدیدی باز شد‪ .‬بعد‬ ‫از ان جلسه‪ ،‬ما س��ه یا چهار جلسه گذاش��تیم تا در خصوص‬ ‫چگونگی اعالم انصراف و ریاس��ت س��تاد اقای قالیباف به‬ ‫جمع بندی برسیم‪ .‬بعد از جلسه س��وم یا چهارم بود که ایشان‬ ‫دیگر در جلس��ات حاضر نش��د و ما از هم جدا شدیم‪ .‬بعد هم‬ ‫ایش��ان اعالم حضور و ثبت نام کرد و ان پیمان شکسته شد‪.‬‬ ‫در اوج این بحث ها‪ ،‬اقای توکلی هم به دلیل س��نجش هایی‬ ‫که صورت گرفته بود و دید که رای اقای قالیباف باالتر است‪،‬‬ ‫کنار کشید‪ .‬اختالفات در درون اصولگرایان این گونه شکل‬ ‫گرفت؛ این اتفاق رن��ج اور و غم انگیزی بود‪ .‬هم عرض اینها‪،‬‬ ‫اتفاقات دیگری هم افتاد‪ .‬ما یک س��ال قبل از انتخابات ‪84‬‬ ‫خدمت اقای هاشمی رفتیم و تحلیل مفصلی خدمت ایشان‬ ‫ارائه دادیم؛ گفتیم که با حضور نیروهای نسل اول انقالب باید‬ ‫کادرسازی ش��ود‪ ،‬نیروهای جوان بیایند‪ ،‬گردش نخبگان و‬ ‫چرخش قدرت صورت بگیرد و‪ ...‬ایشان گفت من همه اینها‬ ‫را قب��ول دارم‪ .‬یک هفته یا ‪ 10‬روز قب��ل از ثبت نام هم دیدار‬ ‫دیگری با اقای هاشمی داشتیم و پرسیدیم‪« :‬خاطرتان هست‬ ‫در مالقات قبلی به شما چه گفتیم؟» ایشان گفتند که «همه‬ ‫انها را قبول داشتم و هنوز هم قبول دارم‪ ».‬گفتم‪« :‬پس چرا‬ ‫‪36‬‬ ‫کمک نمی کنید که اصولگرایان نامزد واحدی داشته باشند؟ ما‬ ‫سا زو کاری داریم که هر کس مقبولیت بیشتری داشته باشد را‬ ‫به مردم معرفی کنیم‪ .‬االن هم سنجش کرده ایم و رای اقای‬ ‫قالیباف از همه باالتر است‪ .‬اگر شما کمک کنید مساله تمام‬ ‫می شود‪ ».‬اما ایشان حاضر نشد از اقای قالیباف حمایت کند‬ ‫و دیدیم که مسیر دیگری را انتخاب کرده است‪ .‬در اخر جلسه‬ ‫گفتیم‪« :‬البته اگر شما به صحنه بیایید و در خوش بینانه ترین‬ ‫حالت در انتخابات به مرحله دوم بروید‪ ،‬برای جایگاه شما خوب‬ ‫نیست‪ ».‬گفتند‪« :‬قبول دارم‪ ».‬گفتم‪« :‬اگر قبول دارید‪ ،‬تحلیل‬ ‫ما این اس��ت که انتخابات به مرحله دوم می رود و ش��ما رای‬ ‫نخواهید اورد‪ ».‬اقای هاشمی گفت‪« :‬البته من در سنجش ها‬ ‫‪ 57‬درصد رای دارم‪ ».‬ما گفتیم‪« :‬ان سنجش را که می گویند‬ ‫ما دیدیم‪ .‬علمی نیست؛ ساختگی است‪ .‬این را تیم کارگزاران‬ ‫برای شما س��اخته اند؛ فریب نخورید‪ ».‬البته فضای ان زمان‬ ‫همان «می ایم‪ ،‬نمی ایم» اقای هاشمی بود؛ اما بعد از اینکه‬ ‫ایشان حاضر نشد از اقای قالیباف حمایت کند‪ ،‬مطمئن شدیم‬ ‫که می اید‪ .‬چون معنا نداشت؛ ایشان می گفت اگر اصولگرایان‬ ‫به وحدت برسند‪ ،‬من نمی ایم‪ .‬ما هم گفته بودیم که ساز و کار‬ ‫وحدت اصولگرایان این اس��ت و رای اقای قالیباف باالست‪.‬‬ ‫بحث طبیعی و عقالنی همین اس��ت‪ .‬اما در هر صورت اقای‬ ‫هاش��می امد و نتیجه مرحله اول انتخابات این بود که ارای‬ ‫اصولگرایان می��ان اقای احمدی نژاد‪ ،‬اق��ای قالیباف و اقای‬ ‫الریجانی شکس��ت و مقداری هم به اقای هاش��می رسید‪.‬‬ ‫البته این نتیجه برای تحلیلگران و دلسوزان عبرتی بود که اگر‬ ‫اختالف کنید‪ ،‬شکست می خورید؛ این وحدت است که شما را‬ ‫جلو می برد‪ .‬این تیری بود که از کنار گوش ما رد شد‪.‬‬ ‫رابطه شما با اقای احمدی نژاد به کجا رسید؟‬ ‫‪ l‬اصولگرایان قبل از اینکه به سه طایفه تقسیم شوند‪،‬‬ ‫تصمیم گرفته بودند فردی رای بیاورد که حتما اصولگرا باشد و‬ ‫طبعا دوم خردادی نباشد و اجماع داشتند که از اقای هاشمی هم‬ ‫حمایت نکنند و حاال یک نفر از میان انها به مرحله دوم رفته بود‪،‬‬ ‫باید از چه کسی حمایت می کردند؟‬ ‫طبیعتا اقای احمدی نژاد‪.‬‬ ‫‪ l‬قاعدتا باید این طور بود و م��ا در مرحله دوم از اقای‬ ‫احمدی نژاد حمایت کردیم؛ البته برخی هم پیمان شکس��تند‬ ‫و از اقای هاش��می حمایت کردن��د‪ .‬باالخره ب��ا اتفاقاتی که‬ ‫ی حزب اهلل‪ ،‬اق��ای احمدی نژاد با‬ ‫رخ داد و ب��ا رای بدنه مردم�� ‬ ‫‪ 17‬میلیون رای انتخاب ش��د؛ هر چند ما در همان زمان اخبار‬ ‫و شواهدی داش��تیم که عده ای می خواهند به جامعه القا کنند‬ ‫که تقلب شده اس��ت‪ .‬یعنی از قبل طراحی کرده بودند که اگر‬ ‫اقای هاش��می رای نیاورد‪ ،‬در مقابل وزارت کشور تجمع کنند‬ ‫و برنامه ای را که چهار سال بعد در س��ال ‪ 88‬پیاده کردند‪ ،‬اجرا‬ ‫کنند که البته جلوی این کار گرفته شد‪ .‬اقای احمدی نژاد امد‬ ‫و بر مصدر اجرایی کش��ور قرار گرفت؛ در همان روزهای اول‬ ‫همه م��ا رفتیم‪،‬به او اع�لام حمایت کردیم و گفتی��م که از تو‬ ‫حمایت می کنیم و اماده همکاری هستیم؛ گفتیم که شما پرچم‬ ‫گفتمان اصولگرایی را بلند کرده اید و همه ما حاضر هستیم با‬ ‫شما همکاری کنیم‪ .‬وقتی در مجلس ایشان کابینه را معرفی‬ ‫کرد‪ ،‬عالمت س��وال های جدی برای برخی از دوستان ایجاد‬ ‫شد‪ .‬مثال ایشان فردی را برای یک وزارتخانه معرفی کرد‪ ،‬ولی‬ ‫ما تصادفا متوجه شدیم که سواالتی جدی در خصوص این فرد‬ ‫مطرح است‪ .‬فردی هم که گزارش داد فرد روشن و مشخصی‬ ‫بود؛ ما نگران شدیم و از اقای احمدی نژاد درخواست مالقات‬ ‫کردیم‪ .‬ما به رئیس جمهور گفتیم فردی که برای این وزارتخانه‬ ‫پیشنهاد کرده ای‪ ،‬چنین صحبت هایی درباره او مطرح است‪ .‬اما‬ ‫ایشان شروع به توجیه کرد؛ هر چه گفتیم‪ ،‬تاثیر نداشت و او را‬ ‫معرفی کرد‪ .‬فضای مجلس هفتم همکاری و هماهنگی با اقای‬ ‫ت تریبون مطرح نکردیم‪.‬‬ ‫احمدی نژاد بود و از این رو مساله را پش ‬ ‫خوشبختانه ان فرد رای نیاورد و مساله ختم به خیر شد‪ .‬در مسیر‬ ‫راه‪ ،‬با به کارگیری نیروهایی که شایستگی الزم را نداشتند ‪ -‬و‬ ‫حتی سواالت جدی پیرامون انها مطرح بود ‪ -‬مواجه شدیم که‬ ‫همین مساله باعث به وجود امدن سواالتی در خصوص شخص‬ ‫اقای احمدی نژاد شد‪ .‬مجلس هفتم را با پشتیبانی و حمایت از‬ ‫اقای احمدی نژاد سر کردیم؛ البته در دوره اول اقدامات مفید و‬ ‫قابل دفاعی از سوی ایشان و دولت نهم انجام شد‪.‬‬ ‫انتخابات ‪ 92‬را پیش رو داریم‪ .‬ای�ا این بار ائتالف‬ ‫در میان اصولگرایان نتیجه ای خواهد داشت یا باز‬ ‫هم با همان مش�کل عدم پایبندی به ائتالف مواجه‬ ‫خواهیم شد؟‬ ‫‪ l‬برای پاس��خ به این س��وال بای��د اصولگرایان را‬ ‫اسیب شناسی کنیم‪ .‬دقت شود اسیب شناسی از اصولگرایان‬ ‫صورت گیرد نه از اصولگرایی‪ .‬اساس��ا دو رویکرد نس��بت به‬ ‫اصولگرایی وجود دارد؛ ی��ک رویکرد گفتمانی و یک رویکرد‬ ‫سیاسی‪ .‬اگر رویکرد سیاسی شود‪ ،‬غلبه حزبی و سهم خواهی‬ ‫در ان پررنگ می ش��ود و اگ��ر روحیه گفتمانی باش��د‪ ،‬جنبه‬ ‫ارزش گرایی غلبه می یابد‪ .‬ما در تحلی��ل کلی می گوییم اگر‬ ‫می خواهیم رویکرد اصولگرایانه به اصولگرایان داشته باشیم‪،‬‬ ‫اصال بحث قدرت مطرح نمی شود و نگاه ما معطوف به خدمت‬ ‫و شایسته ساالری است‪ .‬اما اگر رویکرد سیاسی باشد‪ ،‬ما هم‬ ‫مثل دیگر گروه ها خواهیم ب��ود؛ حزبی‪ ،‬جناحی‪ ،‬قدرت طلبی‬ ‫و‪ ...‬بنابراین بس��تگی به ای��ن دارد که ما از چ��ه منظری به‬ ‫مساله نگاه کنیم‪ .‬بس��تگی دارد که مدعیان این کار چقدر به‬ ‫وحدت باورمند باش��ند؛ اگر وحدت مبتنی ب��ر اصولگرایی و‬ ‫ارزش مدارانه باش��د‪ ،‬هیچ مشکلی نیس��ت؛ اما اگر وحدت با‬ ‫روحیه سهم خواهانه و سیاس��ی باشد‪ ،‬بسیار سخت و مشکل‬ ‫است‪ .‬البته با بده بستان های سیاسی امکان پذیر است اما ناکام‬ ‫خواهد بود؛ یعنی اگر ابتدا هم موفق شوند‪ ،‬قدرت طلبی ها در‬ ‫اینده ظهور و بروز می یابد و باعث اسیب می شود‪.‬‬ ‫خود شما نسبت به سال ‪ 84‬فعال تر هستید یا در ان‬ ‫دوره فعال تر بودید؟‬ ‫‪ l‬ان موقع فعال تر بودم‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬چون در ان برهه احساس تهدید بیشتری می کردیم‪.‬‬ ‫من چند دلیل را عرض می کنم؛ اول اینکه در چند دوره وحدت را‬ ‫در میان اصولگرایان تجربه کردیم‪ ،‬هزینه های زیادی پرداختیم‬ ‫و خیلی تالش کردیم‪ .‬االن احساس می کنیم که این تالش ها‬ ‫فایده ای ندارد؛ چون غلبه حزبی و جناحی و قدرتی بیشتر شده‪.‬‬ ‫اگر احساس کنیم فایده دارد‪ ،‬حتما فعال می شویم‪.‬‬ ‫یعنی از ائتالف و رسیدن به وحدت ناامید شده اید؟‬ ‫‪ l‬در واقع هر کسی تصمیم خود را گرفته است‪ .‬البته‬ ‫ما از ائتالف سه گانه پیشرفت استقبال کردیم و ان را به عنوان‬ ‫مرجع میان اصولگرایان پذیرفتیم؛ رسما بیانیه دادیم و گفتیم که‬ ‫اگر روی مواضع‪ ،‬اصول و ارزش مداری بایستید و بررسی را روی‬ ‫جمع سه نفره خودتان منحصر نکنید‪ ،‬هر اصولگرای واجد شرایط‬ ‫دارای برنامه و کف رای مناسب را بررسی کنید و در نهایت هر‬ ‫کسی که صالحیت بیشتری داشت معرفی شود و ما هم حمایت‬ ‫می کنیم؛ حتی اگر از میان خودتان باشد‪.‬‬ ‫اما فقط نام یک نفر از گزینه های ائتالف را در بیانیه‬ ‫خود ذکر کردید‪.‬‬ ‫‪ l‬اعالم کردیم که ترجیح ما این س��ه نفر هس��تند؛‬ ‫اقای حداد‪ ،‬اق��ای زاکانی و اقای جلیلی‪ .‬ام��ا این را هم گفتیم‬ ‫که شما بررس��ی های خودتان را انجام دهید؛ ما مرجعیت شما‬ ‫را پذیرفته ایم‪.‬‬ ‫اگر ب�ه ف�ردی رس�یدند ک�ه در می�ان گزینه های‬ ‫پیشنهادی ش�ما نبود‪ ،‬ایا به ائتالف پایبند خواهید‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬اگر واقعا اصول مدارانه و بر اساس ساز و کار منطقی‬ ‫عمل کنند‪ ،‬بله‪ .‬هر کسی باشد‪ ،‬حمایت می کنیم‪.‬‬ ‫ش�اید بر اس�اس ناامیدی از وح�دت اصولگرایان‬ ‫باش�د که جمعیت ایثارگران مسیر مس�تقلی را در‬ ‫پیش گرفته است‪.‬‬ ‫‪ l‬مسیری که ما در ان حرکت می کنیم‪ ،‬مسیری است‬ ‫که هم افزایی ایجاد می کند؛ یعنی یک مسیر گفتمانی را دنبال‬ ‫می کنیم و اقای زاکانی هم مباحث گفتمانی را مطرح می کند‪.‬‬ ‫به نظر ما این برای کشور مفید است و امیدواریم که روحیه همه‬ ‫اصولگرایان تقویت جنبه گفتمانی باشد‪.‬‬ ‫یعنی این مساله فارغ از مبارزات انتخاباتی است؟‬ ‫‪ l‬مساله اصلی ما بحث گفتمانی است‪.‬‬ ‫اولویت تان چیست؟‬ ‫‪ l‬اول می گوییم گفتمان توسعه یابد‪ ،‬تبیین شود‪ ،‬تبلیغ‬ ‫ش��ود و ترویج پیدا کند‪ .‬بحث اصلی ما این است که گفتمان‬ ‫پرچم همه ش��ود؛ حتی کس��انی ک��ه در اردوگاه دوم خرداد‬ ‫هستند‪ ،‬پرچم گفتمان انقالب اس�لامی را در دست بگیرند‬ ‫و روی اصول و مواضع انقالب پافش��اری کنن��د؛ این ارزش‬ ‫اس��ت‪ .‬درامد و حاصل این امر برای کش��ور بسیار باالست؛‬ ‫فارغ از اینکه چه کسی نامزد می ش��ود‪ .‬مرحله بعد این است‬ ‫که چه کسی رای بیاورد‪ .‬اگر در این مرحله پایبندی بر اصول‪،‬‬ ‫ارزش ها و معیارهای اصلی انقالب ‪ -‬که بس��یار هم پررنگ‬ ‫است ‪ -‬تقویت شود‪ ،‬استکبارستیزی‪ ،‬عدالت خواهی‪ ،‬پایبندی‬ ‫به دی��ن‪ ،‬ارزش مداری‪ ،‬توجه به محرومین و مس��تضعفین و‬ ‫همچنین مبارزه با فقر و فساد و تبعیض شعار همه شود‪ ،‬درامد‬ ‫بزرگی برای همه کشور است؛ حتی نامزدهای دوم خردادی ها‬ ‫هم بیایند و روی این شعارها بایستند‪ .‬ما می گوییم این رسالت‬ ‫اول ماست که ما بتوانیم در این مسیر کار کنیم‪.‬‬ ‫پیش بینی شما از ائتالف سه نفره چیست؟‬ ‫‪ l‬به نظرم این ائتالف پیش��گام اس��ت و تاکنون هم‬ ‫موفق بوده‪.‬‬ ‫فکر می کنید به یک نفر برسند؟‬ ‫‪ l‬در اینجا بحث جدیدی مطرح ش��ده که با گذشته‬ ‫تفاوت دارد‪ .‬ما در گذشته فرایندی را تعریف کردیم که مورد‬ ‫توافق همه اصولگرایان بود؛ فرایندی که نامزدها را در س��ه‬ ‫مولفه ارزیابی می ک��رد؛ صالحیت های ف��ردی‪ ،‬مقبولیت و‬ ‫کارامدی‪ .‬به نظر من ای��ن فرایند در زمان خودش خوب بود‪،‬‬ ‫اما در ش��رایط فعلی‪ ،‬تصور می کنیم که این س��از و کار باید‬ ‫اصالح شود؛ از این رو پنج مولفه را مشخص کرده ایم‪ .‬مولفه‬ ‫اول صالحیت های فردی اس��ت‪ .‬مولفه دوم داشتن ظرفیت‬ ‫استمرار گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬دارا بودن برنامه برای توسعه‬ ‫این گفتمان‪ ،‬داشتن عزم و جزم راسخ برای اجرای ان برنامه‬ ‫است و اینکه همکارانی هم که انتخاب می کند باید این باور را‬ ‫داشته باشند‪ .‬مولفه سوم این است که توان تعامل با سایر قوا‬ ‫برای تامین منافع ملی و تامین مصالح عالیه کش��ور را داشته‬ ‫باشد‪ .‬این سه مولفه شرط الزم است‪ ،‬اما دو مولفه دیگر یعنی‬ ‫مقبولیت و کارامدی را هم قبول داریم و ش��رط کافی است‪.‬‬ ‫هر چند بعضی شاخص ها در این دو مولفه هم می تواند شرط‬ ‫الزم باشد اما چرا س��ه مولفه اول شرط الزم است و دو مولفه‬ ‫جدید به انها اضافه کرده ایم؟ به دلیل تجربه ای که به دست‬ ‫اورده ایم؛ استدالل مهم تر این است که ما در محافل مختلف‬ ‫سیاسی در سطوح مختلف کشور شاهد ان هستیم که گروه ها‬ ‫و جریانات دور هم جمع می شوند‪ ،‬برنامه ریزی می کنند‪ ،‬تحلیل‬ ‫می کنند‪ ،‬تصمیم می گیرند ‪ -‬که البته حق هم دارند ‪ -‬و به این‬ ‫جمع بندی می رس��ند که «اقای الف» نامزد انها باشد‪ .‬گروه‬ ‫دیگری هم «اقای ب» را انتخاب می کند؛ برای خودشان هم‬ ‫حق قائل هستند و برای جا انداختن نامزدشان زمین و زمان را‬ ‫به هم می ریزند‪ .‬اما دو سوال؛ ایا این گروه ها به اندازه حقی که‬ ‫جریان موس�وم به تحولخواه در دوره های اخیر از‬ ‫حامیان اقای دکت�ر حدادعادل بوده اس�ت‪ .‬در این‬ ‫انتخاب�ات دو تحلیل ج�دی وج�ود دارد؛ اول اینکه‬ ‫ایثارگران و رهپویان به این جمع بندی رس�یده اند‬ ‫که ایش�ان خروجی ائتالف نخواهد بود و مش�غول‬ ‫انجام کار خودشان هستند‪ .‬تحلیل دیگر این است‬ ‫که ممکن اس�ت تاکتیکی برای جمع بندی ائتالف‬ ‫روی اقای حداد زمینه س�ازی کند‪ .‬کدام یک از این‬ ‫تحلیل ها درست است؟‬ ‫کدام گروه ها در مرحله دوم با هم رقابت می کنند؟‬ ‫‪ l‬پاسخ دادن به این سوال قدری دشوار است؛ اما با این‬ ‫وضع موجود دوستانی که خاستگاه اصولگرایانه دارند به مرحله‬ ‫دوم راه می یابند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫فکر می کنید نظرسنجی برای انتخاب نامزد نهایی‬ ‫مالک کافی باش�د یا باتوجه به تجربیات گذشته‪،‬‬ ‫مالک های دیگری را هم مدنظر دارید؟‬ ‫به نظر شما انتخابات دو مرحله ای خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬تاکنون که این طور به نظر می رسد؛ چون حوزه های‬ ‫سیاسی متغیر اس��ت و گاهی اتفاقات غیرقابل پیش بینی رخ‬ ‫می دهد‪ .‬اگر همین روند ادامه پیدا کند و اتفاق خاصی رخ ندهد‪،‬‬ ‫انتخابات دو مرحله ای خواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬ان شاءاهلل می رسند؛ البته خیلی ها تالش می کنند که‬ ‫این ائتالف بشکند‪ ،‬خیلی ها دنبال این هستند که با روش های‬ ‫مختلف‪ ،‬عملیات روانی‪ ،‬تبلیغات‪ ،‬ایجاد ابه��ام‪ ،‬ایجاد تردید‪،‬‬ ‫بدگویی ها‪ ،‬تهمت‪ ،‬افترا و صف بندی در بدنه‪ ،‬اینها را به اختالف‬ ‫برس��انند‪ .‬اما به لطف خدا تاکنون خوب بوده و ان ش��اءاهلل به‬ ‫موفقیت برسند‪.‬‬ ‫برای خود قائل هستند‪ ،‬برای رهبر انقالب هم حقی قائلند؟ اگر‬ ‫این اقای نامزد رئیس جمهور شد و خراب کرد‪ ،‬همه چشم ها‬ ‫به طرف چه کس��ی می رود؟ بعضی از همین ها ناجوانمردانه‬ ‫فلش سواالتشان را به س��مت رهبری نشانه می روند‪ .‬همان‬ ‫کسانی که تالش کردند‪ ،‬فضاس��ازی کردند و نامزدی را در‬ ‫ی این فرد‪ ،‬فلش ها را به سوی‬ ‫جامعه مطرح کردند‪ ،‬بعد از ناکام ‬ ‫رهبری نشانه می روند؛ این کار بسیار غلط و نشانه مظلومیت‬ ‫رهبری ماست‪ .‬البته از طرفی هم نشانه ظرفیت بزرگ انقالب‬ ‫اس��ت؛ ش��ما نگاه کنید این گفتمان انقالب چقدر ظرفیت و‬ ‫عظمت دارد که امام عزیز ما اقای بازرگان را به نخست وزیری‬ ‫انتخاب کرد‪ ،‬اما نظر خ��ودش نبود؛ فرمودند چون دیگران به‬ ‫من مشورت دادند‪ ،‬اما از او حمایت کردند‪ .‬بنی صدر رای اورد؛‬ ‫همه گروه ها تالش کردند که او رای بیاورد‪ ،‬حتی تبلیغ کردند‬ ‫که نظر امام روی اقای بنی صدر اس��ت و حتی به او رای داده‬ ‫اس��ت‪ .‬امام در تاریخ ‪ 68/1/6‬در پیامی ک��ه برای عزل اقای‬ ‫منتظری منتشر ش��د‪ ،‬فرمودند‪« :‬واهلل قسم من به بنی صدر‬ ‫رای ندادم‪ ».‬اما ایشان به خاطر احترام به ارای مردم محکم از‬ ‫بنی صدر حمایت کردند‪ .‬مشی مقام معظم رهبری هم همین‬ ‫بوده است؛ اقای هاشمی با رای مردم رئیس جمهور شد‪ ،‬مقام‬ ‫معظم رهبری محکم حمایت کردند؛ اقای خاتمی با رای مردم‬ ‫رئیس جمهور شد‪ ،‬اقا محکم از ایش��ان حمایت کردند و این‬ ‫عظمت رهبری نظام است که به ارای مردم احترام می گذارند‬ ‫و کسی را که انتخاب می شود‪ ،‬در مسیر اصلی انقالب هدایت‬ ‫می کنن��د‪ .‬در خصوص اق��ای احمدی نژاد ه��م همین طور؛‬ ‫رهبری انقالب همواره تالش خود را به کار گرفته اند تا کسی‬ ‫که انتخاب شده‪ ،‬در مسیر و چارچوب گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫قرار بگیرد و خدمتگزار مردم باشد‪ .‬کسانی که تالش کردند‬ ‫این افراد رای بیاورند‪ ،‬ایا پاسخگوی ضعف ها و اشتباهات افراد‬ ‫مورد حمایت خود بوده اند؟ اتفاق��ا به گونه ای تبلیغ می کنند و‬ ‫جهت می دهند که خود را مبرا نمایند و دیگران را پاس��خگو‬ ‫کنند؛ این ظلم اگاهانه یا نااگانه ‪ -‬که به نظر من اگاهانه است‬ ‫ صورت می گیرد‪ .‬پس دالیل و شاخص های ما تغییر کرده که‬‫یک گام رو به جلوست؛ اگر ما بتوانیم به اصول و شاخص هایی‬ ‫که مردم در س��ال ‪ 84‬برای ان بسیج شدند ‪ -‬احیای گفتمان‬ ‫انقالب اس�لامی ‪ -‬برگردیم‪ ،‬یک فرد خالص و اصولگرای‬ ‫واقعی ‪ -‬نه بدلی ‪ -‬را انتخاب کنیم ک��ه تمام وجودش وقف‬ ‫گفتمان انقالب اس�لامی باش��د و برای عملیاتی کردن این‬ ‫گفتمان برنامه داشته باشد‪ ،‬چند گام رو به جلو حرکت کرده ایم‪.‬‬ ‫‪ l‬هیچ کدام! م��ا واقعا دنب��ال ان هس��تیم که انچه‬ ‫گفتمان را توسعه می دهد اتفاق بیفتد‪ .‬ما با مردم صادقانه حرف‬ ‫زدیم و سیاس��ی کاری نکردیم‪ .‬ما فکر می کنی��م که افراد این‬ ‫مجموعه ای که پیشنهاد کردیم‪ ،‬جنس گفتمانی دارند؛ از این‬ ‫لحاظ خودمان را به این اف��راد نزدیک می دانیم و بحث رفاقت‬ ‫و دوستی نیست‪ .‬با حفظ احترام دیگران‪ ،‬فکر می کنیم که این‬ ‫افراد ارزش مدارانه عمل می کنند‪ .‬دنبال نفی‪ ،‬تضعیف و تخریب‬ ‫دیگران نیستیم؛ اما فکر می کنیم جنس‪ ،‬روحیه‪ ،‬اراده و عزم و‬ ‫جزم اینها گفتمان محور است‪ ،‬این مساله برای ما بسیار ارزشمند‬ ‫است‪ .‬اقای حداد که در ائتالف سه نفره حضور دارد و اقای جلیلی‬ ‫هم با وجود مذاکرات صورت گرفته هنوز تصمیمی برای حضور‬ ‫نگرفته؛ اما اقای زاکانی به میدان امده و طبعا کمک می کنیم‬ ‫که برای ایشان رای ساخته شود‪ ،‬برای مردم شناخته شود‪ ،‬بدانند‬ ‫که از چه جنسی است‪ ،‬چه روحیه ای دارد و دارای چه اهداف و‬ ‫برنامه هایی است‪ .‬به هر حال اقای زاکانی نسبت به دیگر نامزدها‬ ‫گمنام تر است‪ .‬بر حس��ب ظاهری و دنیایی‪ ،‬ما نباید از ایشان‬ ‫حمایت کنیم؛ اگر بخواهیم جایگاه سیاسی و قدرت را بسنجیم‪،‬‬ ‫نباید از یک فرد گمنام حمایت کنیم‪ .‬اتفاقا قاعده متعارف این‬ ‫است که از کسانی حمایت کنیم که امکان رای اوری بیشتری‬ ‫دارند‪ .‬اما مبنای ما این نیست؛ مبنای ما این است که ان شاءاهلل‬ ‫به فضل الهی به میثاقی که با خدای خود‪ ،‬امام‪ ،‬شهدا و رهبری‬ ‫بسته ایم باقی بمانیم و از موضع اصولگرایی تنزل نکنیم‪.‬‬ ‫نسبت گفتمانی و اجرایی جبهه پایداری با جریانی‬ ‫که شما و دوس�تانتان در ان هستید چگونه تعریف‬ ‫می شود؟‬ ‫‪ l‬ما در بدو تاسیس جبهه پایداری بر اساس مواضعی‬ ‫که دوس��تان اتخاذ کرده بودند‪ ،‬امیدوار بودیم برای تبیین و‬ ‫توسعه گفتمان انقالب اسالمی امده باشند؛ نه برای کار حزبی‬ ‫و سیاسی‪ .‬این برای ما بسیار امیدوار کننده بود؛ از همین رو بنده‬ ‫در جلسه اعالم موجودیتشان ش��رکت کردم و در همان روز‬ ‫گفتم که به این دلیل امده ام‪ ،‬اما اگر می خواس��تند کار حزبی‬ ‫و سیاسی انجام دهند‪ ،‬نمی امدم‪ .‬البته این مساله را ضروری‬ ‫می دانم که عده ای بسیج شوند و در جامعه کار گفتمانی انجام‬ ‫دهند؛ اما ارام ارام مسیر گفتمانی اینها به مسیر حزبی و سیاسی‬ ‫تبدیل شد‪ .‬البته اش��کالی هم ندارد که عده ای کار سیاسی و‬ ‫حزبی انجام دهند‪ .‬ما به لحاظ سیاسی در روش ها و برنامه ها‬ ‫اشکاالتی می بینیم که چون در استانه انتخابات قرار داریم‪ ،‬در‬ ‫مقام نقد نیستیم‪g .‬‬ ‫نکات‬ ‫اگر فضای انتخابات به همین شکل باشد‪ ،‬به نظرم دو اصولگرا در دور دوم‬ ‫با هم رقابت می کنند‬ ‫اعالم کردیم که ترجیح ما این سه نفر هستند؛ اقای حداد‪ ،‬اقای زاکانی و‬ ‫اقای جلیلی‪ .‬اما این را هم گفتیم که شما بررسی های خودتان را انجام دهید؛‬ ‫ما مرجعیت شما را پذیرفته ایم‬ ‫البته خیلی ها تالش می کنند که این ائتالف بشکند‪ ،‬خیلی ها دنبال این‬ ‫هستند که با روش های مختلف‪ ،‬عملیات روانی‪ ،‬تبلیغات‪ ،‬ایجاد ابهام‪ ،‬ایجاد‬ ‫ تردید‪ ،‬بدگویی ها‪ ،‬تهمت‪ ،‬افترا و صف بندی در بدنه‪ ،‬اینها را به اختالف‬ ‫برسانند‪ ،‬اما به لطف خدا تاکنون خوب بوده و ان شاءاهلل به موفقیت می رسند‬ ‫‪37‬‬ ‫نامزد ها چگونه تایید یا رد می شوند؟‬ ‫‪5‬‬ ‫گزارشی درباره وظایف و اختیارات شورای نگهبان‬ ‫در روزه��ای این��ده پس از پای��ان مهلت نام نویس��ی‬ ‫نامزده��ای انتخابات ریاس��ت جمهوری عمال همه چش��م‬ ‫ها به ش��ورای نگهبان قانون اساس��ی دوخته می ش��ود‪ .‬از‬ ‫حامیان دولت تا اصالح طلبان و البته برخی از اصول گرایان‬ ‫منتظر اعالم نظر ش��ورای نگهبان هستند‪ .‬به همین جهت‬ ‫اشنایی کامل با اعضای این ش��ورا و وظایف اش به ویژه در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری اهمیت می یابد‪.‬قانون اساسی‬ ‫جمهوری اس�لام ی ای ران‪ ،‬ب��رای ش��ورای نگهب��ان وظایف‬ ‫متعددی را ب ر شمرده است‪ .‬عمده این وظایف به طور مشترک‬ ‫بر عهده فقها و حقوقدانان و تع دادی دیگر‪ ،‬وظایف اختصاصی‬ ‫فقهاست‪ .‬از میان مجموعه وظایف شورای نگهبان‪ ،‬سه مورد‬ ‫«نظارت بر قانونگذاری»‪« ،‬تفسیر قانون اساسی» و «نظارت‬ ‫بر انتخاب��ات» دارای اهمیت بس��یاری هس��تند و مباحث‬ ‫زیادی نیز در خصوص هر کدام وج��ود دارد‪ .‬در اینجا باتوجه‬ ‫به در جریان بودن بررس��ی صالحیت داوطلب��ان انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری در شورای نگهبان‪ ،‬به این وظیفه عمده این‬ ‫شورا پرداخته ایم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مفهوم نظارت و ارکان ان‬ ‫«نظارت» در لغ��ت به معن��ای «مراقبت ک��ردن» و‬ ‫«تحت نظر گرفتن» اس��ت‪ .‬در لغتنامه ه��ا تعابیر متنوعی‬ ‫ب رای بیان مفهوم این واژه دیده م ی شود که همگی به معانی‬ ‫ذکر شده برم ی گردند‪.‬‬ ‫در معنای لغ��وی این کلم��ه ابهام ی وجود ن��دارد‪ ،‬اما‬ ‫در مورد تعریف اصطالح��ی ان‪ ،‬عالمان ه��ر علم‪ ،‬تعریفی‬ ‫متناسب با همان علم بیان کرده اند‪ .‬از نظر حقوقی‪ ،‬مقصود‬ ‫از نظارت بر انتخابات‪ ،‬مجموعه عملیاتی است که نهاد ناظر‬ ‫انجام م ی دهد تا از اجرای دقیق و صحیح قانون و س�لامت‬ ‫انتخاب��ات اطمینان حاصل نمای��د‪ .‬ب رای نظ��ارت‪ ،‬ارکان یا‬ ‫عناصری قابل تصور اس��ت‪ .‬ای��ن ارکان که هم��واره وجود‬ ‫دارد عب��ارت اس��ت از «نظارت کننده»‪« ،‬نظارت ش��ونده» و‬ ‫«موضوع نظ��ارت»‪ .‬در برگزاری انتخابات‪ ،‬ش��ورای نگهبان‬ ‫رکن ناظر است؛ نظارت شونده‪ ،‬مجری انتخابات (یعنی وزارت‬ ‫کشور) و موضوع نظارت‪ ،‬برگزاری انتخابات است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫ضرورت نظارت بر انتخابات‬ ‫فلس��فه نظارت ب��ر انتخاب��ات‪ ،‬پیش��گیری از رقابت‬ ‫ناسالم بین داوطلبان و نیز جلوگیری از تخلفات و خطاهای‬ ‫برگزارکننده انتخابات و صیانت از ارای مردم است‪ .‬هرجا که‬ ‫تخلف‪ ،‬تقلب و خطای مجری قانون محتمل باشد‪ ،‬نظارت بر‬ ‫اجرا نیز موضوعیت پی دا م ی کند‪.‬‬ ‫در حقوق عمومی نیز مس��اله نظ��ارت اهمیت زیادی‬ ‫دارد‪ .‬قانون اساسی ب رای قوای سه گانه کشور نظارت الزم را‬ ‫پی ش بینی کرده است؛ مجلس شورای اسالمی از طریق دیوان‬ ‫محاس��بات بر قوای دیگر نظارت مالی م ی کند‪ .‬قوه قضاییه‬ ‫نیز از طریق سازمان بازرسی کل کشور بر قوای دیگر نظارت‬ ‫م ی کند‪ .‬با وجود اینکه وظایف هر یک از قوای س��ه گانه در‬ ‫قانون به روشنی بیان شده‪ ،‬لیکن این مساله‪ ،‬اهمیت نظارت‬ ‫را بر اقدامات انان منتفی نساخته و قانون ب رای ایجاد تعادل‬ ‫و موازنه در قدرت و پیش��گیری از سوءاس��تفاده یا خطاهای‬ ‫احتمالی‪ ،‬نظارت را مطرح کرده اس��ت‪ .‬این در حالی است که‬ ‫قوای سه گانه کشور مستقل از یکدیگر هستند‪ .‬نفی نظارت‬ ‫بر اجرای قانون‪ ،‬به معنای نفی احتمال تخلف‪ ،‬تقلب و خطا‬ ‫در اجراست‪.‬‬ ‫‪38‬‬ ‫مرجع نظارت بر انتخابات‬ ‫نظام جمهوری اسالم ی ای ران بر مبنای ارای عمومی و‬ ‫انتخابات اداره م ی شود‪ .‬اصل ششم قانون اساسی م ی گوید‪:‬‬ ‫«در جمهوری اسالم ی ای ران‏‪ ،‬امور کش��ور باید ب ‏ه اتکای ارای‬ ‫ب رئی س جمهور‪،‬‬ ‫عمومی ادار‏ه شود‪ ،‬از را‏ه انتخابات مانند انتخا ‏‬ ‫ی اسالم ی‏‪ ،‬اعضای‏ شوراها و نظایر‬ ‫س شورا ‏‬ ‫نمایندگان‏ مجل ‏‬ ‫ن‬ ‫ل دیگر ای ‏‬ ‫ی ک ‏ه در اصو ‏‬ ‫ی در موارد ‏‬ ‫اینها‪ ،‬یا از را ‏ه همه پرس�� ‏‬ ‫قانون‏ معی ن‏ م ی گردد‪ ».‬در جمهوری اس�لام ی ای ران به طور‬ ‫مداوم شاهد برگزاری انتخابات هس��تیم و مردم با حضور بر‬ ‫س��ر صندوق های رای‪ ،‬کارگزاران حکومتی را برم ی گزینند‪.‬‬ ‫قانون اساس��ی الزم دیده اس��ت که ب رای برگ��زاری صحیح‬ ‫انتخابات و صیان��ت از ارای مردم‪ ،‬بر ام��ر برگزاری انتخابات‬ ‫نظارت ش��ود‪ .‬اصل ‪ 99‬قانون اساسی در خصوص نظارت بر‬ ‫ت‬ ‫ت بر انتخابا ‏‬ ‫ن نظ��ار ‏‬ ‫ی نگهبا ‏‬ ‫انتخابات م ی گوید‪« :‬ش��ورا ‏‬ ‫مجل س‏ خبرگان‏ رهبری‏‪ ،‬ریاست جمهوری‏‪ ،‬مجل س‏ شورای‏‬ ‫ی را بر عهد‏ه‬ ‫اس�لامی و مراجع ‏ه ب ‏ه ارای عمومی و همه پرس ‏‬ ‫دارد‪ ».‬با توجه به این اصل‪ ،‬نظارت بر انتخابات به طور کلی‬ ‫در صالحیت شورای نگهبان است؛ به جز در مورد انتخابات‬ ‫شوراها که قانون اساس��ی نظارت بر ان را به شورای نگهبان‬ ‫محول نکرده است‪.‬‬ ‫ماهیت نظارت شورای نگهبان‬ ‫قانون اساس��ی در اصل ‪ 99‬صرفا ناظر ب��ر انتخابات را‬ ‫معرفی کرده و از بیان ماهیت نظارت ناظ��ر خودداری کرده‬ ‫است‪ .‬ب رای پاسخ به این پرس��ش‪ ،‬باید به نظریات تفسیری‬ ‫شورای نگهبان یا قوانین عادی راجع به نظارت بر انتخابات‬ ‫مراجعه کنیم‪ .‬در این باره به نظریه تفسیری از شورای نگهبان‬ ‫و قانون عادی استناد کرده ایم‪.‬‬ ‫نظریه تفسیری شورای نگهبان‬ ‫هیات مرکزی نظارت بر انتخابات از ش��ورای نگهبان‬ ‫به عنوان مرجع رسمی تفسیر قانون اساسی‪ ،‬تفسیر اصل ‪99‬‬ ‫را درخواست کرده و شورای نگهبان نیز متعاقب ان اقدام به‬ ‫تفسیر اصل فوق کرده است‪ .‬در زیر متن استفساریه و پاسخ‬ ‫رسمی شورای نگهبان ذکر م ی شود‪:‬‬ ‫استفس��اریه‪« :‬نظر به اینکه امر انتخابات از امور مهم‬ ‫کشور است و امت اسالمی با رشد انقالبی در تمام دوره‏های‬ ‫اخذ رای به نحو چش��مگیری در انتخابات شرکت کرده‏اند و‬ ‫من‏بعد نیز باید به نحوی عمل ش��ود که حضور ازادانه مردم‬ ‫همچنان محفوظ بماند و این امر مس��تلزم نظارت ش��ورای‬ ‫نگهبان اس��ت تا در تمام جهات‪ ،‬رعای��ت ب ی‏طرفی کامل‬ ‫معمول شود و در این خصوص در کیفیت اجرا و نظارت‪ ،‬گاهی‬ ‫شائبه تداخل مطرح م ی‏گردد‪ ،‬بنا به مراتب استدعا دارد‪ ،‬نظر‬ ‫تفسیری ان ش��ورای محترم را در مورد مدلول اصل نود و نه‬ ‫قانون اساسی اعالم فرمایند‪».‬‬ ‫نظریه تفسیری ش��ورای نگهبان‪« :‬نظارت مذکور در‬ ‫اصل ‪ 99‬قانون اساسی استصوابی است و شامل تمام مراحل‬ ‫اجرایی انتخابات از جمل��ه تایید و رد صالحی��ت کاندیداها‬ ‫م ی‏شود‪ ».‬بر اساس این تفس��یر‪ ،‬نظارت شورای نگهبان بر‬ ‫انتخابات «استصوابی» است؛ یعنی نظارتی کامل و گسترده‬ ‫که شامل تمام مراحل انتخابات خواهد شد‪ .‬این نظریه چون‬ ‫از سوی مرجع رسمی تفس��یر قانون اساسی بیان شده‪ ،‬یک‬ ‫تفس��یر قانونی بوده و در حال حاضر نیز همین نوع نظارت‬ ‫اعمال م ی شود‪.‬‬ ‫ماهیت نظارت در قوانین عادی‬ ‫در ماده س��ه قانون انتخابات مجلس شورای اسالمی‬ ‫مصوب ‪ 1378/9/7‬راجع به ماهیت نظارت ش��ورای نگهبان‬ ‫بر انتخابات چنین امده است‪« :‬نظارت بر انتخابات مجلس‬ ‫شورای اس�لامی‪ ،‬به عهده ش��ورای نگهبان م ی‏باشد‪ .‬این‬ ‫ی امور‬ ‫نظارت اس��تصوابی و عام و در تمام مراحل و در تمام ‬ ‫مربوط به انتخابات جاری است‪ ».‬ماده هشت قانون انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اسالمی ای ران مصوب ‪ 1386/4/5‬نیز در این‬ ‫زمینه مقرر م ی دارد‪« :‬نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری به‬ ‫عهده شورای نگهبان است‪ .‬این نظارت عام و در تمام مراحل‬ ‫و در تمامی امور مربوط به انتخابات جاری است‪».‬‬ ‫بناب راین‪ ،‬باتوجه به نظریه تفس��یری ش��ورای نگهبان‬ ‫و قوانین مصوب مجل س شورای اس�لامی‪ ،‬نظارت شورای‬ ‫نگهبان بر انتخابات‪« ،‬استصوابی» است‪ .‬نظارت استصوابی‬ ‫به نظارتی گفته م ی شود که اقدامات مجری با تایید و تصویب‬ ‫ناظر انجام م ی شود؛ بدون اینکه ناظر بتواند پیشنهاد دهنده و‬ ‫اقدام کننده باشد‪ .‬ناظر استصوابی مانند مجری یا متولی است‬ ‫و در اخذ تمامی تصمیمات با وی شریک خواهد بود‪ ،‬جز اینکه‬ ‫در اجرای تصمیمات دخالتی نخواهد داشت‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬در‬ ‫ی مراحل تصمیم گیری حضور‬ ‫این نوع نظارت‪ ،‬ناظر در تمام ‬ ‫دارد و اقدامات انجام شده با تایید وی نافذ خواهد بود‪ .‬در مقابل‬ ‫نظارت استصوابی‪« ،‬نظارت اطالعی» قرار دارد که گاه از ان‬ ‫به «نظارت استطالعی» یاد م ی ش��ود و ان به نظارتی گفته‬ ‫م ی شود که اقدامات مجری قانون با اطالع و اگاهی ناظر انجام‬ ‫م ی شود‪ ،‬ولی الزم نیست که مجری قانون در اقدامات خود‬ ‫با ناظر مشورت کند و تایید و تصویب او را پیش از اجرا یا پس‬ ‫از ان کسب نماید‪ .‬در این نوع نظارت‪ ،‬هرگاه ناظر به مواردی‬ ‫از نقض قانون برخورد کند‪ ،‬در مرحله نخست به مجری تذکر‬ ‫م ی دهد و اگر تذکر فایده نکرد‪ ،‬م ی تواند به مراجع مس��ئول‬ ‫همچون دادگاه مراجعه نماید‪ .‬در مقایسه این دو نوع نظارت‪،‬‬ ‫نظارت استصوابی یک نظارت کامل محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫نحوه نظارت‬ ‫ش��ورای نگهبان نظارت خود بر انتخاب��ات را از طریق‬ ‫هیات های نظ��ارت اعمال م ی کند‪ .‬در این قس��مت به طور‬ ‫مختصر هیات های نظارت و انواع ان بیان م ی شود‪.‬‬ ‫طبعا ی��ک نظارت عام‪ ،‬گس��ترده و ج��اری در تمامی‬ ‫ امور مربوط به انتخابات‪ ،‬مس��تلزم ابزارها و نیروهایی است‪.‬‬ ‫نهاد ش��ورای نگهبان مرکب از دوازده عضو اس��ت و روشن‬ ‫اس��ت که انان قادر نیس��تند در انتخاباتی مث��ل انتخابات‬ ‫مجل س شورای اسالمی‪ ،‬بر تمام ی حوزه‏های انتخابیه نظارت‬ ‫داشته باشند‪ .‬از این رو‪ ،‬قانون به این نهاد اجازه داده است که‬ ‫هیات هایی را ب رای نظارت راه‏ان��دازی نماید‪ .‬این هیات ها در‬ ‫انتخابات مجل س شورای اس�لامی و ب ر اساس قانون نظارت‬ ‫شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسالمی مصوب‬ ‫‪ 1365/9/5‬بر سه نوع هستند‪:‬‬ ‫الف‪ -‬هیات مرک��زی نظ��ارت؛ ماده ‪ 1‬قان��ون مذکور‬ ‫م ی گوید‪« :‬پیش از شروع انتخابات‪ ،‬از سوی شورای نگهبان‬ ‫پنج نفر از افراد مسلمان و مطلع و مورد اعتماد (به عنوان هیات‬ ‫مرکزی نظارت بر انتخابات) با اکثریت ارا انتخاب و به وزارت‬ ‫کشور معرفی م ی‏شوند‪».‬‬ ‫ب‪ -‬هیات های استانی نظارت؛ ماده پنج قانون مذکور‬ ‫مقرر م ی دارد‪« :‬هیات مرکزی نظارت بر انتخابات باید در هر‬ ‫استان‪ ،‬هیاتی مرکب از پنج نفر با شرایط مذکور در مواد یک و‬ ‫دو جهت نظارت بر انتخابات ان استان تعیین کند‪».‬‬ ‫ج‪ -‬هیات های نظارت حوزه ای (حوزه انتخاباتی)؛ ماده‬ ‫شش همین قانون م ی‏گوید‪« :‬هیات نظارت استان با موافقت‬ ‫هیات مرکزی باید ب رای هر حوزه انتخابیه‪ ،‬هیاتی مرکب از سه‬ ‫نفر با شرایط مذکور در مواد یک و دو جهت نظارت بر انتخابات‬ ‫حوزه مربوطه تعیین کند»‪ .‬در ماده هفت این قانون نیز مقرر‬ ‫شده که هیات های سه نفره مزبور‪ ،‬افرادی را جهت نظارت بر‬ ‫شورای نگهبان‬ ‫ظرف پنج روز‬ ‫از تاریخ وصول‬ ‫مدارک داوطلبان به‬ ‫صالحیت نامزدها‬ ‫رسیدگی و نظر خود‬ ‫را صورتجلسه کرده‬ ‫و یک نسخه از ان‬ ‫را به وزارت کشور‬ ‫ارسال م ی دارد‬ ‫سیاست‬ ‫بررسی صالحیت داوطلبان انتخاباتی‬ ‫یکی از موضوعات مربوط به نظارت بر صحت انتخابات‪،‬‬ ‫مساله بررسی صالحیت داوطلبان یا انتخاب شوندگان است‪.‬‬ ‫این موضوع‪ ،‬یکی از مهم ترین مراحل هر انتخابات به شمار‬ ‫م ی رود‪ .‬در مورد انتخابات مجل س ش��ورای اسالمی‪ ،‬مجری‬ ‫انتخابات (وزارت کش��ور) به صالحیت داوطلبان‪ ،‬رس��یدگی‬ ‫م ی نماید و شورای نگهبان نیز بر ان نظارت خواهد کرد‪ .‬این‬ ‫موضوع در قوانین انتخاباتی و نظارتی به صراحت بیان شده‬ ‫است‪ .‬در ماده سه قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات‬ ‫رجل مذهبی ‪ -‬سیاسی‬ ‫فصل سوم قانون انتخابات ریاس��ت جمهوری شرایط‬ ‫انتخاب کنندگان و انتخاب ش��وندگان را به این ش��رح بیان‬ ‫کرده است‪:‬‬ ‫‪ .1‬از رجال مذهبی ‪ -‬سیاسی‬ ‫‪ .2‬ای ران ی االصل‬ ‫‪ .3‬تابعیت کشور جمهوری اسالم ی ای ران‬ ‫‪ .4‬مدیر و مدبر‬ ‫‪ .5‬دارای حسن سابقه و امانت و تقوی‬ ‫‪ .6‬مومن و معتقد به مبانی جمهوری اس�لامی ای ران و‬ ‫مذهب رسمی کشور‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫حوزه های فرعی انتخاب کنند‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬در تمام مدتی که‬ ‫انتخابات برگزار م ی ش��ود‪ ،‬هیات مرکزی نظارت‪ ،‬هیات های‬ ‫پنج نفره استان ها و هیات های سه نفره حوزه های انتخابیه بر‬ ‫کیفیت انتخابات نظارت کامل دارند‪.‬‬ ‫قان��ون نظ��ارت ش��ورای نگهب��ان ب��ر انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری مصوب ‪ 1364/4/9‬ترکی��ب هیات های‬ ‫نظارت ب��ر انتخابات را در م��واد دو و پنج به ش��رح زیر مقرر‬ ‫کرده است‪:‬‬ ‫«ش��ورای نگهبان قبل از ش��روع انتخاب��ات‪ ،‬دو نفر‬ ‫از اعضای خ��ود و پنج نف��ر از افراد مس��لمان‪ ،‬مطلع و مورد‬ ‫اعتماد دارای حسن س��ابقه را با اکثریت مطلق ارای اعضای‬ ‫شورای نگهبان به عنوان هیات مرکزی نظارت بر انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری و سه نفر به عنوان عضو عل ی البدل انتخاب‬ ‫و به وزارت کش��ور معرفی م ی نماید‪ .‬هی��ات مرکزی نظارت‬ ‫بر انتخابات بای��د ب رای هر شهرس��تان‪ ،‬ناظر ی��ا ناظرین با‬ ‫ش��رایط مذک��ور در م��اده دو جهت نظ��ارت ب��ر انتخابات‬ ‫تعیین کند‪».‬‬ ‫حیط��ه عملکرد هی��ات نظارت ی��ا به عب��ارت دیگر‬ ‫موضوعات مشمول نظارت شورای نگهبان در ماده سه قانون‬ ‫نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسالمی‬ ‫به شرح زیر است‪:‬‬ ‫«هیات مرکزی نظارت بر تمامی مراحل و جریان های‬ ‫انتخاباتی و اقدامات وزارت کشور در امر انتخابات و هیات های‬ ‫اجرایی و تشخیص صالحیت نامزدهای نمایندگی و حسن‬ ‫جریان انتخابات نظارت خواهد کرد‪».‬‬ ‫در همین خصوص به بیانی مشابه‪ ،‬در ماده چهار قانون‬ ‫نظارت شورای نگهبان بر انتخابات ریاست جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران تصریح شده است‪:‬‬ ‫«هیات مرکزی نظارت‪ ،‬بر تمام��ی مراحل انتخابات و‬ ‫جریان های انتخاباتی و اقدامات وزارت کش��ور و هیات های‬ ‫اجرایی که در انتخابات موثر است و انچه مربوط به صحت‬ ‫انتخابات م ی شود‪ ،‬نظارت خواهد کرد‪».‬‬ ‫مجل س شورای اسالمی امده است‪:‬‬ ‫ی مراحل و جریان‏های‬ ‫«هیات مرکزی نظارت‪ ،‬بر تمام ‬ ‫انتخاباتی و اقدامات وزارت کشور در امر انتخابات و هیات های‬ ‫اجرایی و تشخیص صالحیت نامزدهای نمایندگی و حسن‬ ‫جریان انتخابات‪ ،‬نظارت خواهد کرد‪».‬‬ ‫در ماده س��ه قانون انتخابات مجل س شورای اسالمی‬ ‫مصوب ‪ 1378/9/7‬نیز امده است‪:‬‬ ‫«نظارت بر انتخابات مجلس به عهده شورای نگهبان‬ ‫اس��ت‪ .‬این نظارت اس��تصوابی و عام و در تمام مراحل و در‬ ‫ی امور مربوط به انتخابات جاری است‪».‬‬ ‫تمام ‬ ‫اما در مورد داوطلب��ان ریاس��ت جمهوری و داوطلبان‬ ‫نمایندگی مجل��س خبرگان رهب��ری‪ ،‬این ترتی��ب رعایت‬ ‫نم ی ش��ود‪ .‬ب ر اس��اس قانون اساس��ی‪ ،‬صالحیت داوطلبان‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪ ،‬پیش از انتخابات راس��ا توس��ط شورای‬ ‫نگهبان مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت‪ .‬در بند ‪ 9‬اصل ‪110‬‬ ‫قانون اساسی امده است‪:‬‬ ‫ن‬ ‫ت دارا بود ‏‬ ‫ی از جه ‏‬ ‫ن ریاست جمهور ‏‬ ‫ت داوطلبا ‏‬ ‫«صالحی ‏‬ ‫ت ب ‏ه تایید‬ ‫ل از انتخابا ‏‬ ‫ن م ی اید‪ ،‬باید قب ‏‬ ‫ن قانو ‏‬ ‫ی ک ‏ه در ای ‏‬ ‫شرایط ‏‬ ‫نگهبان برسد‪».‬‬ ‫‏‏‬ ‫ی‬ ‫شورا ‏‬ ‫بر اساس این عبارت‪ ،‬ش��ورای نگهبان بر امر بررسی‬ ‫صالحیت داوطلبان ریاس��ت جمهوری نظارت ن��دارد‪ ،‬بلکه‬ ‫خود به طور مس��تقیم به صالحیت انان رسیدگی م ی نماید‪.‬‬ ‫در همین راس��تا‪ ،‬ماده ‪ 57‬قانون انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران مصوب ‪ 1386/4/5‬مقرر م ی دارد‪:‬‬ ‫«شورای نگهبان ظرف پنج روز از تاریخ وصول مدارک‬ ‫داوطلبان‪ ،‬به صالحیت انان رسیدگی و نظر خود را صورتجلسه‬ ‫کرده و یک نسخه از ان را به وزارت کشور ارسال م ی دارد‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬در موارد ضرورت بنا به تش��خیص ش��ورای‬ ‫نگهبان مدت مذکور در این ماده حداکثر تا پنج روز دیگر تمدید‬ ‫و به وزارت کشور اعالم م ی گردد‪».‬‬ ‫ فصل پنجم قانون انتخابات ریاس��ت جمهوری نیز به‬ ‫مسائل مربوط به «اعالم داوطلبی و رسیدگی به صالحیت‬ ‫داوطلبان» م ی پردازد‪ .‬بر اساس ماده ‪ 56‬این قانون‪« :‬وزارت‬ ‫کشور پس از پایان مهلت قبول داوطلبی‪ ،‬بالفاصله مدارک‬ ‫داوطلبان را به دبیرخانه شورای نگهبان تسلیم م ی دارد‪».‬‬ ‫ماده ‪ 57‬نیز م ی گوید که شورای نگهبان ظرف پنج روز‬ ‫از تاریخ وصول مدارک داوطلبان به صالحیت انان رسیدگی‬ ‫و نظر خود را صورتجلسه کرده و یک نسخه از ان را به وزارت‬ ‫کشور ارس��ال م ی دارد‪ .‬در عین حال تبصره این ماده تاکید‬ ‫کرده اس��ت که در موارد ضرورت بنا به تش��خیص شورای‬ ‫نگهبان مدت مذکور در این ماده حداکثر تا پنج روز دیگر تمدید‬ ‫و به وزارت کشور اعالم م ی گردد‪.‬‬ ‫حسینعلی امیری‪ ،‬عضو حقوقدان شورای نگهبان در‬ ‫خصوص ش��اخ ص های رجال مذهبی‪ -‬سیاسی در شورای‬ ‫نگهبان گفته اس��ت‪« :‬در اص��ل ‪ 115‬قانون اساس��ی گفته‬ ‫ش��ده که رئی س جمهور باید از رجل سیاسی و مذهبی باشد‪.‬‬ ‫قانون اساس��ی هم م ی گوید تنها ش��ورای نگهبان م ی تواند‬ ‫صالحیت کاندیدای ریاست جمهوری را احراز کند‪ .‬حاال اعضای‬ ‫شورای نگهبان باید با دقت شخصیت کاندیداها را ب ر اساس‬ ‫اعیار و تعریف رجل سیاسی و مذهبی تطبیق دهند‪ .‬تعریف‬ ‫رجل مذهبی این نیست که شخص نماز بخواند‪ ،‬روزه بگیرد‪،‬‬ ‫نذری بدهد و‪ ...‬اینها واجبات و مستحبات است یا فردی که‬ ‫رفته دکترای علوم سیاسی گرفته است‪ ،‬این هم رجل سیاسی‬ ‫نیست‪ .‬ش��ورای نگهبان کس��ی را رجل سیاسی و مذهبی‬ ‫م ی داند که جامعه وقتی نام فرد را ش��نید او را به عنوان یک‬ ‫چهره سیاسی و مذهبی بشناسد و مقبولیت داشته باشد‪ ».‬او‬ ‫همچنین تاکید کرده است‪« :‬شورای نگهبان همیشه ب رای‬ ‫رد صالحی ت ها دلیل داشته است‪ .‬البته این را باید بگویم که‬ ‫ب رای ریاست جمهوری باید ش��خص کاندیدا احراز صالحیت‬ ‫شود‪ .‬گاهی شرایط به نحوی است که وقتی کاندیدا به شورای‬ ‫نگهبان مراجعه کند‪ ،‬دالیل احراز نش��دنش به او اطالع داده‬ ‫م ی ش��ود و این اطالع تنها به خود کاندیدا گفته م ی ش��ود و‬ ‫نباید رسانه ای شود‪ ».‬عباسعلی کدخدایی‪ ،‬سخنگوی شورای‬ ‫نگهبان و دیگر حقوقدان این ش��ورا هم گفته است‪« :‬درباره‬ ‫رجال مذهبی‪ -‬سیاسی‪ ،‬شرایطی نظیر ای ران ی االصل‪ ،‬داشتن‬ ‫تابعیت جمهوری اسالم ی ای ران‪ ،‬مدیر‪ ،‬مدبر و معتقد بودن به‬ ‫مبانی نظام جمهوری اس�لامی ای ران از جمله شرایط است‪،‬‬ ‫اما این شرایط ش��اید یک مقدار شرایط کلی و کیفی به نظر‬ ‫برسد که ما نیازمند این بودیم و هستیم که معیارهایی کمی‬ ‫را در این چارچوب تعیین کرده و ب راساس این معیارها بتوانیم‬ ‫دقی ق تر ب رای نامزدهای انتخابات‪ ،‬احراز شرایط داشته باشیم‪.‬‬ ‫شورای نگهبان هم تا االن تنها کاری که توانسته انجام دهد‪،‬‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫این بوده که تالش کرده یک همفکری را بین اعضا داش��ته‬ ‫باشد که در خبرها هم منتشر شد که در قالب یک ایی ن نامه یا‬ ‫دستورالعمل این شرایط را مقداری ب رای خودمان تبیین کنیم‬ ‫و ببینیم که به عنوان مثال مقصود از مدیریت چیس��ت‪ ،‬زی را‬ ‫ممکن است در رابطه با بحث مدیریت‪ ،‬این بحث مطرح باشد‬ ‫که فرد باید سابقه یک کار اجرایی کالن مثل وزارت یا معاونت‬ ‫وزیر داشته باشد‪ ،‬یا اینکه نه‪ ،‬مدیرکل هم در این بخش حضور‬ ‫داشته باشد‪ ،‬البته فرمایش��ات مقام معظم رهبری نیز باید در‬ ‫این زمینه مدنظر قرار گیرد‪ ».‬به گفته او اگر کاندیدایی سابقه‬ ‫وزارت داشته و استیضاح شده باشد‪ ،‬سوالی که مطرح م ی شود‬ ‫این است که ایا وزیری که استیضاح شده‪ ،‬م ی تواند به عنوان‬ ‫یک مدیر موفق سابقه ای ب رای او لحاظ کنیم یا خی ر‪« :‬اینها‬ ‫بحث هایی اس��ت که امکان دارد در مباحث حقوقی شورای‬ ‫نگهبان مورد توجه واقع ش��ود‪ ،‬اما واقعیت این اس��ت که ما‬ ‫همین اصل را به اضافه فرمایشات حضرت امام خمینی(ره)‬ ‫و مقام معظم رهبری(مدظله العالی)‪ ،‬به خصوص در این چند‬ ‫ماه اخیر که شرایط را به نوعی تبیین فرمودند‪ ،‬در نظر داریم‪».‬‬ ‫کدخدایی گفته است‪« :‬در مباحث عمومی مثال هایی‬ ‫را مقام معظم رهب��ری فرمودند؛ یکی اینک��ه توانایی اجرایی‬ ‫در صدر قوه مجری��ه با توانایی اجرایی در پس��ت های دیگر‬ ‫متفاوت اس��ت و این ب رای ما یک الگو محس��وب م ی شود‪.‬‬ ‫البته طبیعی ب��وده و حکم عقل هم همین اس��ت که باید‬ ‫بین وضعیت مدیریت کالن کشور با یک اداره کل تفکیک‬ ‫قائل شویم‪ .‬فرمایش اخیر ایش��ان در مورد اینکه نامزدهای‬ ‫ریاست جمهوری باید برنامه محور باش��ند و برنامه ای را ارائه‬ ‫کنند و وعده های توخالی به مردم ندهند‪ ،‬نیز ب رای ما مالک‬ ‫قرار داده شده است‪ ».‬کدخدایی م ی گوید‪« :‬نگاه دیگری که‬ ‫در کالم گه ربار رهبر انقالب م��ورد توجه قرار گرفت این بود‬ ‫که ایشان بحث اعتقاد به مبانی جمهوری اسالم ی ای ران را به‬ ‫نوعی دیگر تبیین فرمودند ک��ه کاندیداها باید هم به قانون‬ ‫اساسی اعتقاد داشته باشند و هم وابسته و دلبسته به این قانون‬ ‫باشند‪ ،‬این تعبی ِر بسیار دقیقی بود‪ ،‬یعنی کسی نباید بگوید‬ ‫که من قانون اساسی را فقط چون قانون است م ی خواهم اجرا‬ ‫کنم‪ ،‬بلکه باید یک اعتقاد درونی به قانون اساس��ی داش��ته‬ ‫باشد‪.‬در ش��رایط اصل ‪ 115‬قانون اساس��ی لفظ صریح این‬ ‫است که کاندیداهای ریاس��ت جمهوری باید معتقد و مومن‬ ‫به نظام جمهوری اسالم ی ای ران باشند‪ .‬این اعتقاد و ایمان دو‬ ‫واژه متفاوت هستند که بخشی از ان قلبی و بخش دیگری‬ ‫از ان نیز بروز بیرون��ی دارد‪ .‬یعنی کاندیداه��ا باید به مبانی‬ ‫جمهوری اسالمی مومن باشند و عالوه بر مومن بودن‪ ،‬معتقد‬ ‫هم باش��ند که این موارد البته کار شورای نگهبان را مقداری‬ ‫دشوار م ی کند و ما باید دقت بیشتری داشته باشیم و تالش‬ ‫خواهیم کرد که ان ش��اء اهلل این بار تا جای��ی که امکان پذیر‬ ‫است این شرایط را یک بار دیگر ب رای خودمان مرور کنیم تا‬ ‫ب رایمان تبیین ش��ود و بتوانیم ب راساس واقعی ت های موجود‬ ‫اعالم نظر کنیم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫حکم حکومتی و بررسی صالحیت کاندیداها‬ ‫ه ر چند ش��ورای نگهبان نهاد ناظر قانونی بر انتخابات‬ ‫است‪ ،‬اما ب ر اس��اس قانون اساس��ی جمهوری اسالمی و فقه‬ ‫حکومتی ش��یعه‪ ،‬این نهاد نیز همچون س��ایر نهادها تحت‬ ‫نظر والی��ت فقیه تعریف م ی ش��ود؛ از این رو پس از بررس��ی‬ ‫صالحی ت ها نیز رهبر انقالب دارای این حق و اختیار هستند‬ ‫که نسبت به تجدیدنظر در بررسی صالحیت نامزدها به شورای‬ ‫نگهبان دس��تور دهند‪ .‬این اتفاق تنها یک ب��ار در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری نهم در سال ‪ 84‬رخ داد؛ انجایی که غالمعلی‬ ‫حدادعادل‪،‬رئیسمجلسهفتمدرنامه ایبهرهب ر معظم انقالب‬ ‫خواستار تجدیدنظر در بررس��ی صالحی ت ها شد و ایشان نیز‬ ‫در حکم حکومتی به شورای نگهبان دستور تایید صالحیت‬ ‫مصطفی معین و محسن مهرعلی زاده را صادر کردند‪ .‬ایا ممکن‬ ‫است در این انتخابات نیز چنین اتفاقی بیفتد؟‪g‬‬ ‫‪40‬‬ ‫همه اعضای یک شورا‬ ‫چه کسانی عضو شورای نگهبان هستند؟‬ ‫شورای نگهبان قانون اساس��ی که یکی از ارکان قوه‬ ‫مقننه اس��ت‪ ،‬وظایف مهمی بر عهده دارد که از جمله انها‬ ‫م ی توان به تفس��یر قانون‪ ،‬نظارت بر قانونگذاری و نظارت‬ ‫بر انتخابات اش��اره کرد‪ .‬این ش��ورا دارای ترکیب متفاوتی‬ ‫است؛ مجموعا ‪ 12‬عضو دارد که ب رای یک دوره شش ساله‬ ‫انتخاب م ی شوند‪.‬‬ ‫نیم ی از اعض��ای ان فقیه و نیمی دیگ��ر حقوقدان‬ ‫هس��تند‪ .‬بر اس��اس بخش��ی از اصل ‪ 91‬قانون اساس��ی‪:‬‬ ‫«ش��ورایی به نام ش��ورای نگهبان با ترکیب زیر تش��کیل‬ ‫م ی گردد‪ :‬ش��ش نفر از فقهای ع��ادل و اگاه به مقتضیات‬ ‫زمان و مسائل روز‪ .‬انتخاب این عده با مقام رهبری است‪»...‬‬ ‫همچنین بخش دیگ��ری از ای��ن اصل‪ ،‬در مورد ش��رایط‬ ‫عضویت حقوقدانان در شورای نگهبان چنین نوشته است‪:‬‬ ‫«‪...‬شش نفر حقوقدان در رش��ته های مختلف حقوقی‪ ،‬از‬ ‫میان حقوقدانان مسلمانی که به وسیله رئیس قوه قضاییه‬ ‫به مجلس ش��ورای اس�لامی معرفی م ی ش��وند و با رای‬ ‫مجلس‪ ،‬انتخاب م ی گردند‪».‬‬ ‫ب راس��اس اص��ل ‪ 92‬قان��ون اساس��ی نی��ز اعضای‬ ‫شورای نگهبان ب رای مدت شش س��ال انتخاب م ی‏شوند؛‬ ‫در حال��ی ک��ه دوره نمایندگی مجلس ش��ورای اس�لامی‬ ‫چهارساله اس��ت‪ .‬این تدبیر موجب شده اس��ت در هر دوره‬ ‫جدید قانونگذاری مجلس‪ ،‬ش��ورایی با سابقه و با تجربه‏ای‬ ‫کافی در کنار ان‪ ،‬به انجام وظیفه مش��غول باش��د‪ .‬عالوه‬ ‫ب��ر ان‪ ،‬باتوجه به اینک��ه بعد از گ��ذران ی��ک دوره دوازده‬ ‫س��اله که کش��ور س��ه مجلس قانونگذاری و دو ش��ورای‬ ‫نگهب��ان را تجربه خواهد ک��رد و دوران انج��ام وظیفه هر‬ ‫دو همزمان به پایان خواهد رس��ید‪ ،‬باز ه��م تمهیداتی در‬ ‫قانون اساسی اندیشیده ش��ده تا تجربه و سابقه بر نوگرایی‬ ‫ ترجیح داده شود‪.‬‬ ‫نخست انکه نصف اعضای حقوقدان و فقیه شورای‬ ‫نگهبان در اولین دوره‪ ،‬پس از سپری شدن سه سال‪ ،‬به قید‬ ‫قرعه تعویض خواهند شد‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬اعضای جدید‪ ،‬از‬ ‫توان و تجربه شش عضو سابق شورا استفاده خواهند کرد‪.‬‬ ‫ذیل اصل ‪ 92‬قانون اساسی در این خصوص مقرر م ی‏دارد‪:‬‬ ‫«‪...‬ولی در نخس��تین دوره پس از گذشتن سه سال‪ ،‬نیمی‬ ‫ از اعضای هر گروه به قید قرعه تغیی��ر م ی‏یابند و اعضای‬ ‫تازه‏ای به جای انها انتخاب م ی‏ش��وند‪ ».‬دوم انکه حضور‬ ‫اعضای س��ابق در ش��ورای جدید مجاز اس��ت‪ .‬ایی ن‏نامه‬ ‫داخلی ش��ورای نگهبان ب��رای جلوگیری از فت��رت در کار‬ ‫ش��ورای نگهبان در ماده ش��ش مقرر م ی‏دارد‪« :‬دبیر شورا‬ ‫‪ 40‬روز قب ل از پایان مدت عضوی��ت اعضای ی که عضویت‬ ‫ب را در مورد فقها‬ ‫ی مرات ‬ ‫ی نامه ا ‬ ‫ف انقضاست ‪ ،‬ط ‬ ‫ن در شر ‬ ‫شا ‬ ‫به مقام معظم رهبری و در مورد حقوقدان��ان به رئی س قوه‬ ‫قضایی ه اعالم م ی نماید‪».‬‬ ‫این ش��ورا هم اکن��ون ‪ 11‬عضو دارد که ش��امل پنج‬ ‫فقیه و ش��ش حقوقدان اس��ت؛ البته پ��س از معرفی یک‬ ‫فقیه جدید ب��رای عضویت در ش��ورای نگهبان از س��وی‬ ‫رهب ر معظم انقالب‪ ،‬تعداد اعضای این شورا کامل م ی شود‪.‬‬ ‫الزم به یاداوری است که ایت اهلل رضوانی از فقهای شورای‬ ‫نگهبان چندی پیش درگذشت‪ .‬طبق ماده ‪ 9‬ایین نامه داخلی‬ ‫ش��ورای نگهبان‪ ،‬این نهاد ب رای بررس��ی و تایید مصوبات‬ ‫مجلس و س��ایر امور ارجاعی از نهادهایی همچون دیوان‬ ‫عدالت اداری‪ ،‬جلسات عادی و فوق العاده دارد‪ .‬بر اساس ماده‬ ‫‪ ،10‬جلسات عادی ش��ورا هفته ای دو روز تشکی ل م ی شود؛‬ ‫ماده ‪ 11‬نیز تاکید م ی کند که هنگام رسیدگ ی به انتخابات ‪،‬‬ ‫الیحه بودجه و موارد مشابه عالوه بر روزهای معین‪ ،‬تعداد‬ ‫جلس��ات الزم توس��ط دبیر با توافق اعضای ش��ورا تعیی ن ‬ ‫م ی شود‪ .‬همچنین جلس��ات فوق العاده بر حس ب ضرورت ‬ ‫بنا بر تشخی ص و تصمیم دبیر ش��ورا یا تقاضای سه نفر از‬ ‫اعضا تشکی ل خواهد ش��د‪ .‬این مساله در ماده ‪ 12‬ایی ن نامه‬ ‫داخلی شورا امده است‪.‬‬ ‫م��واد ‪ 13‬و ‪ 14‬ای��ن ایی ن نام��ه نی��ز در خص��وص‬ ‫رس��می ت یافتن جلس��ات و اخذ رای بحث م ی کند‪ .‬بر این‬ ‫اساس‪ ،‬جلسات شورای نگهبان با حضور هفت نفر از اعضا‬ ‫رس��میت پیدا م ی کند‪ ،‬ول ی اخ��ذ ارا جز در م��وارد ضروری ‬ ‫یا حص��ول رای الزم با حض��ور حداقل ‪ 9‬نف��ر خواهد بود‪.‬‬ ‫ت فقها با حضور چهار نفر‪ ،‬رسمیت م ی یابد؛‬ ‫همچنین جلسا ‬ ‫ول ی اخذ رای جز در م��وارد ضروری یا حص��ول رای الزم با‬ ‫حضور حداقل پنج نفر خواهد بود‪.‬‬ ‫ایت اهلل احمد جنتی‬ ‫او با س��ابقه ترین عضو فقهای‬ ‫شورای نگهبان است که پس از‬ ‫منصوب شدن از سوی حضرت‬ ‫امام خمینی(ره) در اسفند ‪1358‬‬ ‫در تمام ادوار ش��ورای نگهبان‬ ‫حضور داش��ته اس��ت‪.‬ایت اهلل‬ ‫احمد جنتی که در سال ‪ 1305‬در‬ ‫اصفه��ان متولد ش��ده‪ ،‬دارای‬ ‫تحصیالت تا درجه اجتهاد اس��ت‪ .‬او سوابق مهمی همچون‬ ‫نمایندگی مجلس خب��رگان رهبری‪ ،‬عضویت در ش��ورای‬ ‫بازنگری قانون اساسی‪ ،‬عضویت در ش��ورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگی‪ ،‬عضوی��ت در مجمع تش��خیص مصلحت نظام‪،‬‬ ‫ریاست س��تاد احیای امر به معروف و نهی از منکر‪ ،‬ریاست‬ ‫سازمان تبلیغات اسالمی‪ ،‬ریاست شورای هماهنگی تبلیغات‬ ‫اسالمی‪ ،‬عضویت در ش��ورای عالی تبلیغات خارج از کشور‪،‬‬ ‫عضوی��ت و ریاس��ت ش��ورای مرک��زی نه��اد نمایندگی‬ ‫مقام معظم رهبری در دانشگاه ها‪ ،‬نمایندگی مقام معظم رهبری‬ ‫در امور بال��کان‪ ،‬نمایندگی مقام معظم رهب��ری در اتحادیه‬ ‫انجمن های اسالمی دانش اموزان‪ ،‬امام جمعه موقت تهران‪،‬‬ ‫قم‪ ،‬اهواز و کرمانشاه‪ ،‬عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه‬ ‫قم و قضاوت دادگاه های انقالب اسالمی اهواز را در کارنامه‬ ‫خود ثبت کرده است‪.‬‬ ‫ایت اهلل محمد مومن‬ ‫این مجتهد ‪ 73‬ساله ساکن قم از‬ ‫دیگر اعضای باس��ابقه شورای‬ ‫نگهبان اس��ت ک��ه از دوره اول‬ ‫تاکنون در این شورا عضویت دارد‪.‬‬ ‫عضویت در مجل��س خبرگان‬ ‫رهبری‪ ،‬عضویت در شورای عالی‬ ‫قضای��ی‪ ،‬نایب رئی��س مجلس‬ ‫خبرگان رهب��ری‪ ،‬عضویت در‬ ‫شورای عالی سیاستگذاری و ریاست حوزه علمیه قم‪ ،‬عضویت‬ ‫در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‪ ،‬عضویت در مجمع جهانی‬ ‫اهل بیت(س)‪ ،‬عضویت در هیات امنای دانشگاه قم و ریاست‬ ‫دادگاه عالی قم از سوابق مهم این فقیه باسابقه است‪.‬‬ ‫ایت اهلل محمد یزدی‬ ‫این فقیه ‪ 82‬ساله نیز همچون‬ ‫دبیر ش��ورای نگهبان اصالتی‬ ‫اصفهان��ی دارد و در دوره های‬ ‫دوم‪ ،‬چهارم و پنجم این ش��ورا‬ ‫حضور داشته است‪ .‬او در دوره‬ ‫دوم ب��ا حک��م حض��رت‬ ‫اما م خمین��ی(ره)‪ ،‬جانش��ین‬ ‫ای��ت اهلل لط��ف اهلل صاف��ی‬ ‫گلپایگانی شد؛ فقیهی که در تیرماه ‪ 1367‬از حضور در شورای‬ ‫نگهبان کناره گرفت‪.‬‬ ‫ایت اهلل یزدی یک سال بعد در سال ‪ 1368‬به ریاست دستگاه‬ ‫قضا منصوب شد‪ ،‬اما ‪ 10‬سال بعد پس از پایان خدمت در قوه‬ ‫قضائیه در س��ال ‪ 1378‬مجددا به عضویت شورای نگهبان‬ ‫درامد‪ .‬مهم ترین سوابق او ریاست دفتر حضرت امام(ره) در‬ ‫قم‪ ،‬عضویت در مجلس خبرگان قانون اساس��ی‪ ،‬نمایندگی‬ ‫مجلس خبرگان رهبری‪ ،‬نمایندگی مجلس شورای اسالمی‪،‬‬ ‫ریاست قوه قضاییه‪ ،‬ریاس��ت دادگاه انقالب اسالمی قم و‬ ‫باختران‪ ،‬عضو موس��س و دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه‬ ‫قم‪ ،‬عضو جامع��ه روحانیت مبارز ته��ران‪ ،‬امام جمعه موقت‬ ‫تهران‪ ،‬عضو هیات امنای حوزه علمیه ش��هید شاه ابادی و‬ ‫عضو هیات امنای دانشگاه فاطمیه قم است‪.‬‬ ‫دکتر عباسعلی کدخدایی‬ ‫دکتر کدخدایی متولد ‪ 1340‬در‬ ‫اصفهان که تا درج��ه دکترای‬ ‫حقوق بین الملل تحصیل کرده‪،‬‬ ‫سخنگویشوراینگهبانقانون‬ ‫اساسی است‪ .‬این عضو دوره های‬ ‫چهارم و پنجم شورای نگهبان‬ ‫سوابقی همچون استاد دانشگاه‬ ‫تهران‪ ،‬قائم مقام دبیر ش��ورای‬ ‫نگهبان‪ ،‬معاون اجرای��ی و امور انتخابات ش��ورای نگهبان و‬ ‫سخنگوی شورای نگهبان را در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫دکتر محسن اسماعیلی‬ ‫دکتر محسن اسماعیلی‪48‬ساله‬ ‫و متول��د تهران اس��ت که هم‬ ‫دکترای حقوق خصوصی دارد‬ ‫و هم درجه اجتهاد‪.‬‬ ‫او عضویت در دوره های چهارم‬ ‫و پنجم شورای نگهبان قانون‬ ‫اساس��ی‪ ،‬ریاس��ت دانش��کده‬ ‫حقوق دانشگاه امام صادق(ع)‬ ‫و تدریس در دانشگاه را نیز در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫حسینعلی امیری‬ ‫امیری که در س��ال ‪ 1345‬در‬ ‫سنقر متولد ش��ده‪ ،‬جوان ترین‬ ‫حقوقدان شورای نگهبان است‬ ‫که مشغول به تحصیل در دوره‬ ‫دکت��رای تخصص��ی حقوق‬ ‫عمومی است‪.‬‬ ‫او که در دوره اخیر به عضویت‬ ‫شورا در امده‪ ،‬سوابقی همچون‬ ‫معاون قوه قضائیه و رئیس س��ازمان ثبت اس��ناد و امالک‬ ‫کش��ور‪ ،‬رئیس کل دادگس��تری اس��تان های خوزستان‪،‬‬ ‫کردس��تان و فارس و همچنین تدریس در دانش��گاه را در‬ ‫دکتر سیامک ره پیک‬ ‫این حقوقدان ‪ 50‬ساله تهرانی‬ ‫تحصی�لات خود را ت��ا درجه‬ ‫دکت��رای رش��ته حق��وق‬ ‫خصوصی به اتمام رسانده و در‬ ‫دوره اخیر به عضویت شورای‬ ‫نگهبان در امده است‪.‬‬ ‫رئیس دانشکده علوم قضایی‪،‬‬ ‫سردبیر فصلنامه دیدگا ه های‬ ‫حقوق��ی‪ ،‬مدیرمس��ئول فصلنام��ه مطالع��ات راهبردی و‬ ‫رئیس پژوهش��کده مطالعات راهبردی از مهم ترین سوابق‬ ‫اوست‪g .‬‬ ‫سیاست‬ ‫ایت اهلل سید محمود هاشمی شاهرودی‬ ‫ایت اهلل هاشمی شاهرودی در‬ ‫سال ‪ 1327‬در کربالی معلی‬ ‫متول��د ش��ده و از مطرح ترین‬ ‫شاگردان در قید حیات ایت اهلل‬ ‫خویی اس��ت؛ او در دوره های‬ ‫س��وم و پنجم شورای نگهبان‬ ‫عضویت داشته است‪.‬‬ ‫ایت اهلل شاهرودی که سوابقی‬ ‫همچ��ون عضویت در مجل��س خبرگان رهب��ری‪ ،‬عضو‬ ‫موس��س جامعه روحانیت مبارز عراق‪ ،‬موس��س و رئیس‬ ‫مجلس اعالی انقالب اسالمی عراق‪ ،‬رئیس دایره المعارف‬ ‫فقه اس�لامی‪ ،‬رئیس قوه قضائیه و عضو جامعه مدرسین‬ ‫حوزه علمیه ق��م را در کارنام��ه خود دارد‪ ،‬پ��س از پایان‬ ‫ریاست قوه قضاییه‪ ،‬کرسی درس خارج فقه و اصول خود‬ ‫را نیز دایر کرده اس��ت‪.‬‬ ‫او در اس��فند ‪ 1373‬ب��ه ج��ای ایت اهلل محمدی گیالنی به‬ ‫عضویت شورای نگهبان درامد‪ ،‬اما در تیر ‪ 1378‬به عنوان‬ ‫رئیس قوه قضائیه منصوب ش��د و کرس��ی خود در شورای‬ ‫نگهبان را به ایت اهلل یزدی سپرد‪.‬‬ ‫ایت اهلل هاشمی ش��اهرودی پ��س از پای��ان خدم��ت در‬ ‫محمد رضا علیزاده‬ ‫این حقوقدان ‪ 62‬س��اله اهل‬ ‫مازن��دران ک��ه دارای مدرک‬ ‫کارشناسی ارشد حقوق است‪،‬‬ ‫از دوره دوم تا پنجم در شورای‬ ‫نگهبان عضویت داش��ته و از‬ ‫این رو ب��ا س��ابقه ترین عضو‬ ‫حقوق��دان ش��ورای نگهبان‬ ‫است‪ .‬معاون رئیس قوه قضائیه‬ ‫و رئیس سازمان ثبت اسناد و امالک کشور‪ ،‬معاون بازرسی‬ ‫کل کشور‪ ،‬دادستان انقالب اس�لامی قائمشهر‪ ،‬مدیرکل‬ ‫ارزش��یابی قض��ات و قائم مقام دبی��ر ش��ورای نگهبان از‬ ‫مهم ترین سوابق علیزاده است‪.‬‬ ‫حجت االسالم محمد سلیمی‬ ‫س��لیمی تنها حقوقدان معمم‬ ‫شورای نگهبان است‪ .‬او که در‬ ‫س��ال ‪ 1333‬در همدان متولد‬ ‫شده تا سطح چهار حوزوی ‪-‬‬ ‫که معادل دکتراس��ت ‪ -‬تلمذ‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬این عضو دوره‬ ‫پنجم ش��ورای نگهب��ان‪ ،‬در‬ ‫کارنامه خود سوابقی همچون‬ ‫حاکم ش��رع دادگاه های انقالب اس�لامی در استان های‬ ‫تهران‪ ،‬خراس��ان‪ ،‬فارس و همدان‪ ،‬رئیس سازمان قضایی‬ ‫نیروهای مسلح استان همدان‪ ،‬رئیس شعبه ‪ 31‬دیوان عالی‬ ‫کشور‪ ،‬رئیس شعبه دوم دادگاه ویژه روحانیت‪ ،‬دادستان کل‬ ‫ویژه روحانیت و م��درس حقوق در دانش��گاه را ثبت کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫ایت اهلل محمدرضا مدرسی یزدی‬ ‫او ک��ه در س��ال ‪ 1334‬در یزد‬ ‫متولد ش��ده‪ ،‬جوان ترین فقیه‬ ‫شورای نگهبان است و فقط در‬ ‫دوره اخی��ر فعالیت ش��ورای‬ ‫نگهبان عضویت داشته است‪.‬‬ ‫ایت اهلل مدرسی یزدی که سی‬ ‫سال س��ابقه تدریس در حوزه‬ ‫علمیه قم و هفده س��ال درس‬ ‫خارج فقه و اصول را در کارنامه خود دارد‪ ،‬از اعضای جامعه‬ ‫مدرسین حوزه علمیه قم‪ ،‬مدرس دانش��گاه و عضو هیات‬ ‫امنای بنیاد ملی نخبگان است‪.‬‬ ‫قوه قضایی��ه مج��ددا در م��رداد ‪ 1388‬به ج��ای ایت اهلل‬ ‫املی الریجانی به عضویت شورای نگهبان درامد‪.‬‬ ‫کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫صهیونیست هابهدنبالحضورنظامی‬ ‫امریکادرجدالسوریههستند‬ ‫بازگشتبهحیله هایبنیق ریظه‬ ‫سناریوهای ضدسوری‬ ‫بین الملل‬ ‫معمای شامات‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫رونمایی از بازی جدید غرب در شامات؛‬ ‫صهیونیست ها فرشته نجات تکفیری ها شدند‬ ‫‪42‬‬ ‫‪1‬‬ ‫حسینرویوراندرگفت وگو‬ ‫بامثلث‬ ‫محمدعلیسبحانیدرگفت وگو‬ ‫بامثلثمطرحکرد‪:‬‬ ‫توافق نانوشته ام ریکا و اسد؛‬ ‫جنگمحدود‬ ‫جنگداخلی؛ بهت رینسناریو‬ ‫ب رایصهیونیستها‬ ‫حسن هانی زاده‪ /‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫حمله هواپیماهای رژیم صهیونیس��تی ب��ه یک مرکز‬ ‫تحقیقاتنظامیسوریهدرحومهدمشق‪،‬بحران‪ 26‬ماههسوریه‬ ‫را وارد مرحله حساسی کرد‪ .‬این تهاجم که نقض اشکار قوانین‬ ‫بی ن المللی و تجاوز به یک کشور مستقل عضو سازمان ملل‬ ‫تلقی م ی شود‪ ،‬پیامدهای خط رناکی ب رای امنیت و صلح منطقه‬ ‫و جهان دارد‪ .‬این دومین حمله به مراکز تحقیقات نظامی سوریه‬ ‫در کمتر از یک هفته است؛ اما دولت سوریه بنا به شرایط داخلی‬ ‫و منطقه ای‪ ،‬پاسخ متقابلی به این حمالت نداد‪ .‬دولت سوریه در‬ ‫طول ‪ 25‬ماه گذشته همواره با یک توطئه منطقه ای و جهانی‬ ‫مواجه شده‪ ،‬اما توانسته در مقابل این توطئه‪‎‬ها ایستادگی کند‪.‬‬ ‫حضور س��لف ی ها و وهاب ی‪‎‬های تکفیری ب رای مقابله با نظام‬ ‫س��وریه‪ ،‬کمک ‪ 36‬میلیارد دالری قطر و ع ربستان سعودی به‬ ‫تروریس ت ها و کمک لجس��تیکی ترکیه به این تروریس ت ها‬ ‫در طول دو سال گذشته ش��رایط کامال دشواری ب رای دمشق‬ ‫به وجود اورده اس��ت‪ .‬ب ر اس��اس گزارش های موجود‪ ،‬امریکا‪،‬‬ ‫رژیم صهی ونیستی‪،‬غرب‪،‬ع ربستان‪،‬قطروترکیهب رایسرنگونی‬ ‫نظام سوریه یک سقف زمانی شش ماهه در نظر گرفته بودند؛‬ ‫اما طوالنی شدن فرایند درگیری‪‎‬های داخلی موجب شده تا رژیم‬ ‫اسرائیل ب رای کمک به گروه های تروریستی به طور مستقیم‬ ‫وارد بحران سوریه ش��ود‪ .‬از نظر رژیم صهیونیستی باتوجه به‬ ‫اینکه سوریه در شرایط فعلی قادر به گشودن یک جبهه جدید‬ ‫علیه اسرائیل نیست‪ ،‬بناب راین ب رای نابودی تسلیحات نظامی‬ ‫س��وریه چندین بار اقدام به بمباران مراکز نظامی این کش��ور‬ ‫کرده است‪ .‬از سوی دیگر رژیم صهیونیستی تصور م ی کند که‬ ‫چون جمهوری اسالم ی ای ران در حال حاضر در استانه برگزاری‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری اس��ت‪ ،‬قادر به کمک به سوریه‬ ‫نیس��ت‪ ،‬بناب راین این رژیم دامنه حمالت خود را علیه دمشق‬ ‫تشدید کرده اس��ت‪ .‬هدف دیگر رژیم صهیونیستی از بمباران‬ ‫مکرر سوریه‪ ،‬کشاندن مقاومت اسالمی لبنان به بحران داخلی‬ ‫سوریه است تا در پ رتو ان انتقام شکست جنگ ‪ 33‬روزه لبنان را‬ ‫از حزب اهلل بگیرد‪.‬‬ ‫اساسا بحران ‪ 26‬ماهه سوریه با اتها مزن ی های اخیر غرب‬ ‫و امریکا مبنی بر اس��تفاده نیروهای مسلح س��وریه از سالح‬ ‫شیمیایی وارد مرحله حساسی ش��د‪ .‬اگرچه گزارش های ضد ‬ ‫و نقیضی در رابطه با کاربرد سالح های شیمیایی علیه مردم‬ ‫شهرهای درعا‪ ،‬س��راقب و خان العس��ل حلب وجود دارد‪ ،‬اما‬ ‫هنوز قدرت های فرامنطقه ای به ی��ک جمع بندی نهایی در‬ ‫این خصوص نرسیده اند‪ .‬اینکه چه کسی از سالح شیمیایی‬ ‫استفاده کرده هنوز کامال روشن نیست‪ ،‬اما دالیلی وجود دارد‬ ‫که نشان م ی دهد نظام حاکم سوریه هرگز از سالح شیمیایی‬ ‫استفاده نکرده است‪ .‬ب رایند گزارش های رسانه ای نشان م ی‪‎‬دهد‬ ‫که گروه های تروریستی سلفی مانند جبهه النصره‪ ،‬لواء التوحید‬ ‫و ارتش ازاد از پودرهای شیمیایی علیه اهالی سراقب در حومه‬ ‫شهر ادلب استفاده کرده اند تا زمینه یک دخالت نظامی را علیه‬ ‫سوریه فراهم کنند‪ .‬ب ر اس��اس این گزارش ها این پودر حاوی‬ ‫ماده شیمیایی توسط گروه های تروریستی از ترکیه به شهر‬ ‫ادلب در مرز مشترک سوریه و ترکیه انتقال داده شده و سپس‬ ‫علیه مردم منطقه سراقب به کار گرفته شده است‪ .‬شماری از‬ ‫مجروحان شیمیایی منطقه سراقب به ظاهر ب رای معالجه و‬ ‫در اصل ب رای جریان سازی خبری علیه دولت سوریه به ترکیه‬ ‫انتقال داده شدند‪ .‬در پی ان امریکا‪ ،‬انگلیس‪ ،‬فرانسه و برخی‬ ‫کش��ورهای منطقه‪ ،‬نظام سوریه را به اس��تفاده از سالح های‬ ‫ش��یمیایی علیه مردم متهم کردند‪ .‬امریکا اعالم کرد که اگر‬ ‫ثابت شود که دولت س��وریه علیه مردم خود سالح شیمیایی‬ ‫استفاده کرده‪ ،‬موضع امریکا نس��بت به بحران سوریه تغییر‬ ‫خواهد کرد‪ .‬اندکی بعد ب��اراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهوری امریکا‬ ‫اعالم کرد که امریکا هنوز مطمئن نیست که چه کسانی در‬ ‫سوریه از سالح شیمیایی استفاده کرده اند و در این خصوص‬ ‫باید تحقیق بیشتری انجام شود‪ .‬این اظهارنظرهای متناقض‬ ‫نش��ان م ی دهد که امریکا و غرب در صدد تشدید اتها مزن ی ها‬ ‫علیه دولت سوریه هس��تند تا زمینه شکل گیری یک اجماع‬ ‫جهانی علیه این کشور فراهم شود‪ .‬داده های می دانی و سیاسی‬ ‫این گمانه را تقویت م ی کند که امریکا‪ ،‬غرب و رژیم اسرائیل به‬ ‫این نتیجه رسیده اند که باید از رهگذر سازماندهی یک حمله‬ ‫محدود نظامی دولت سوریه را س��رنگون کنند‪ .‬این کشورها‬ ‫با کمک هم پیمانان منطقه ای خود مانند اس��رائیل‪ ،‬ترکیه‪،‬‬ ‫ع ربستان‪ ،‬قطر و اردن چندین هدف را در سوریه دنبال م ی کنند؛‬ ‫نخست طوالنی کردن فرایند درگیری های داخلی سوریه است‬ ‫تا در سایه ان نیروهای مسلح سوریه به ویژه نیروی زمینی ارتش‬ ‫دچار فرسایش شوند و کارامدی نظامی خود را از دست بدهند‪.‬‬ ‫مرحله دوم ایجاد تقابل میان نیروهای مسلح سوریه و گروه های‬ ‫تروریستی سلفی و وهابی است تا از این رهگذر شمار زیادی از‬ ‫عناصر القاعده‪ ،‬جبهه النصره و لواء االسالم توسط ارتش سوریه‬ ‫نابود شوند‪ .‬نابودی گروه های تروریس��تی سلفی و القاعده و‬ ‫فرسایش ارتش س��وریه دو هدفی هستند که عملیات ی شدن‬ ‫انها به سود امریکا‪ ،‬غرب و رژیم اسرائیل خواهد بود‪ .‬در حال‬ ‫حاضر ‪ 23‬گروه مسلح از ‪ 32‬ملیت مختلف جهان با بهره گیری‬ ‫از کمک های مالی و نظامی کشورهای منطقه و امریکا علیه‬ ‫دولت س��وریه م ی جنگند‪ .‬مرحله سوم سرنگونی نظام علوی‬ ‫سوریه و جایگزینی یک دولت دست نشانده و وابسته به امریکا‬ ‫و غرب است تا شرایط ب رای تقویت نفوذ اسرائیل و امریکا در‬ ‫خاورمیانه فراهم شود‪.‬‬ ‫هدف بعدی نیز قطع محور ته ران‪ -‬دمشق – بیروت و‬ ‫حذف مقاومت اسالمی لبنان و فلسطین از معادالت منطقه ای‬ ‫و کاهش نفوذ ای ران در منطقه است‪ .‬ب رنامه ریزی های صورت‬ ‫گرفته این است تا دولت سوریه در یک فرایند زمانی شش ماهه‬ ‫سرنگون شود اما محاسبات داخلی و خارجی غرب در مورد توان‬ ‫نیروهای مسلح سوریه کامال اش��تباه بود‪ .‬وفاداری نیروهای‬ ‫مسلح به نظام بشار اسد و جانب داری ‪ 70‬درصد از مردم از دولت‪،‬‬ ‫تالش های امریکا‪ ،‬غرب‪ ،‬ع ربستان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬اردن و قطر را نقش‬ ‫بر اب ساخت‪ .‬طوالن ی شدن پروسه درگیری ها واوارگی بیش از‬ ‫دو میلیون سوری در خارج از مرزها و پنج میلیون سوری در داخل‬ ‫خاک سوریه‪ ،‬شرایط کامال دشواری را در منطقه به وجود اورده‬ ‫است‪ .‬ارتش رژیم صهیونیستی بیش از سه ماه است در مناطق‬ ‫شمالی فلسطین اشغالی اقدام به برگزاری مانور نظامی کرده‬ ‫تا خود را ب رای یک جنگ فراگیر منطق��ه ای اماده کند‪ .‬اگرچه‬ ‫سوریه در ب رابر تجاوزات هواپیماهای رژیم صهیونیستی از خود‬ ‫خویشتنداری نشان م ی دهد‪ ،‬اما این به مفهوم سکوت دائمی‬ ‫ سوریه نخ واهد بود‪ .‬نظام سوریه قطعا پس از سرکوب گروه های‬ ‫تروریس��تی‪ ،‬در مکان و زمان مناسب پاس��خ گستاخ ی های‬ ‫رژیم صهیونیس��تی را خواهد داد‪ ،‬اما این واکنش بدون ش��ک‬ ‫با تدبیر و ب رنامه ریزی دقیق همراه خواهد بود‪ .‬همچنین این‬ ‫تهاجم هوایی‪ ،‬ب ی ارتباط با س��فر اخیر یک هیات از س��ازمان‬ ‫اطالعات رژیم اسرائیل «موساد» به انکارا و دوحه نیست‪ .‬تبادل‬ ‫اطالعات میان سازمان های جاسوسی اسرائیل با ترکیه و قطر و‬ ‫نیز مانور نظامی ترکیه در مرزهای سوریه با هدف تشدید بحران‬ ‫سوریه صورت گرفته است‪ .‬طی روزهای اخیر یک هیات بلند پایه‬ ‫از مقامات موساد ضمن دیدار از ترکیه و قط ر‪ ،‬با مقامات امنیتی‬ ‫این دو کشور پی رامون اوضاع امنیتی منطقه به ویژه سوریه بحث‬ ‫و تبادل نظر کردند‪ .‬هیات موساد از اسکادران جنگنده های ارتش‬ ‫رژیم صهیونیستی مس��تقر در پایگاه نظامی «ازمیر» ترکیه‬ ‫دیدن کردند‪ .‬این تحرکات نشان م ی دهد که رژیم صهیونیستی‬ ‫با کمک ترکیه و قطر درصدد تش��دید بحران س��وریه بر امده‬ ‫و قصد دارد راه را ب رای انجام ترورهای فردی در س��وریه هموار‬ ‫س��ازد‪ .‬انتقال بیش از سه هزار تن از تروریس��ت های عرب از‬ ‫ترکیه به داخل اراضی س��وریه توسط موساد بخشی از توطئه‬ ‫جدید رژیم صهیونیستی ب رای تشدید ناامن ی ها در سوریه تلقی‬ ‫م ی شود‪ .‬این افراد که از ملی ت‪‎‬های مختلف تشکیل م ی شوند‬ ‫طی یک سال اخیر زیر نظر کارشناسان موساد و سازمان سیای‬ ‫امریکا اموزش های خ رابکاری و جنگ شهری دیده اند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر استق رار پایگاه های موساد در اردن و ترکیه با هدف دخالت‬ ‫در بحران سوریه و انفجار انبارهای تس��لیحاتی این کشور و‬ ‫تسلط بر سامانه های موشکی اس ‪ 200‬سوریه صورت گرفته‬ ‫است‪ .‬انفجار اخیر منطقه المزه دمش��ق که با هدف ترور وائل‬ ‫الحلقی‪ ،‬نخس ت وزیر سوریه‪ ،‬صورت گرفت‪ ،‬در چارچوب دور‬ ‫جدید فعالیت تروریستی موس��اد در س��وریه قرار دارد‪ .‬برایند‬ ‫گزارش های رسانه ای نشان م ی دهد که موساد قصد دارد پایگاه‬ ‫منطقه ای خود را در دوحه مستقر کند تا در اینده زمینه بروز یک‬ ‫جنگ مذهبی میان شیعه و سنی را فراهم کند‪ .‬علت این امر‬ ‫این است که طی سال های اخیر دستگاه های امنیتی قطر ب رای‬ ‫ایجاد ناامنی در سوریه‪ ،‬لبنان و ع راق‪ ،‬رابطه تنگاتنگی با سازمان‬ ‫موساد برقرار کرده اند‪ .‬اظهارات اخیر تامیر بردو‪ ،‬رئیس موساد‪،‬‬ ‫که گفته بود قطر بیش از امریکا نس��بت به اسرائیل اخالص‬ ‫دارد هم نشان دهنده همکاری گسترده امنیتی میان تل اویو و‬ ‫دوحه است‪ .‬اکنون باتوجه به جریان سازی های گسترده خبری‬ ‫یدلیل به ارتش این کشور‬ ‫علیه دولت سوریه و اتها مزن ی های ب ‬ ‫در مورد استفاده از سالح شیمیایی علیه ش��هروندان سوریه‪،‬‬ ‫به نظرم ی رسدامریکا‪،‬اسرائی ل‪،‬قط ر‪،‬ع ربستانوترکیهبهسمت‬ ‫تشدید بحران س��وریه حرکت م ی کنند‪ .‬طوالن ی شدن پروسه‬ ‫سرنگونی دولت بشار اسد و شکس��ت گروه های تروریستی‬ ‫در اشغال شهرهای بزرگ س��وریه موجب شده تا امریکا‪ ،‬غرب‬ ‫و رژیم صهیونیس��تی در سیاس��ت های خود پی رامون بحران‬ ‫‪ 26‬ماهه سوریه تجدید نظر کنند‪ .‬اکنون موساد در صدد کمک‬ ‫به گروه های تروریستی س��وریه ب رای انجام عملیات انتحاری‬ ‫علیه مقامات بلند پایه سوریه برامده است‪ .‬در عین حال حمله‬ ‫گروه های تروریس��تی ب��ه مرقد مطهر صحاب��ه جلی ل القدر‬ ‫«حجر بن عدی» در منطقه عدرا در حومه دمش��ق نیز دارای‬ ‫مفاهیم خط رناکی است‪ .‬گروه های تروریستی سلفی و تکفیری‬ ‫ضمن نبش قبر حجر بن عدی تالش دارند تا ش��یعیان را به‬ ‫یک واکنش انفعالی و زود هنگام وادار سازند تا اتش یک جنگ‬ ‫مذهبی و طایفه ای را در منطقه ب رافروزند‪ .‬این گونه رفتارها نشان‬ ‫م ی دهد که گروه های تکفیری سوریه به پایان راه رسیده اند و‬ ‫تالش م ی کنند تا از ط ریق گسترش اتش فتنه‪ ،‬از باتالق سوریه‬ ‫خارج شوند‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫اسرائیل از حمله به سوریه چه اهدافی دارد؟‬ ‫جزیره سرگردانی‬ ‫ داود احمدزاده‪ /‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ی معارضین سوری در سرنگونی دولت بشار اسد‬ ‫ناکام ‬ ‫و هزینه گزاف دخالت احتمالی ب رای تغییر ساختار سیاسی‬ ‫این کشور از س��وی ناتو (بازوی نظامی غرب)‪ ،‬بر ابهامات‬ ‫بحران این کشور افزوده است؛ این سرگردانی به دلیل خالء‬ ‫استراتژیک موجود باعث شده اسرائیل به عنوان یک بازیگر‬ ‫اصلی در سوریه با چراغ سبز امریکا‪ ،‬تجاوز اشکاری را علیه‬ ‫حاکمیت ارضی س��وریه انجام دهد‪ .‬البته قب��ل از تهاجم‬ ‫نظامی تل اوی��و‪ ،‬جبهه غربی و محور عربی ضدس��وری با‬ ‫جنگ گسترده رسانه ای‪ ،‬نیروهای دولتی سوریه را متهم به‬ ‫به کارگیری س�لاح ش��یمیایی کردند تا از طری��ق تهییج‬ ‫افکار عمومی شرایط را ب رای اخذ مجوز سازمان ملل متحد‬ ‫ب رای مداخله نظامی و تکرار سناریوی لیبی مهیا سازند‪.‬‬ ‫ولی به رغم اقدامات س��ازمان یافته غ��رب در عرصه‬ ‫سیاسی و نیز ارسال علنی سالح‪‎‬های پیشرفته به معارضین‬ ‫سوری در جبهه نبرد داخلی‪ ،‬این نیروهای دولتی بودند که با‬ ‫بازپ س گیری مناطق استراتژیک و پاکسازی حومه دمشق و‬ ‫حلب‪ ،‬موازنه قوا را به نفع خویش در داخل تغییر دادند‪ .‬در دو‪،‬‬ ‫سه هفته اخیر نیروهای تکفیری النصره تالش کرده بودند‬ ‫با تسلط بر فرودگاه سوق الجیشی دمشق و مراکز حساس‬ ‫امنیتی و اطالعات��ی‪ ،‬ابتکار عمل را در جن��گ با نیروهای‬ ‫دولتی در دست گیرند؛ ولی این اقدامات با مقاومت ارتش و‬ ‫نیروهای طرفدار دولت با شکست مواجه گردید‪.‬‬ ‫بناب رای��ن نیروهای تروریس��تی ب رای ایج��اد رعب و‬ ‫وحشت بیش��تر از فاز نظامی وارد فاز امنیتی شده و در این‬ ‫راستا با بمب گذاری های مختلف‪ ،‬قتل عام خونینی را به راه‬ ‫انداختند‪ .‬حتی جبهه النصره ضم��ن بیعت با القاعده ع راق‬ ‫از تاسیس دولت اسالمی در سوریه و برخورد خشونت امیز‬ ‫با دیگر مذاهب و اقوام س��وری دفاع م ی کند و در تازه ترین‬ ‫اقدامات ضد بش��ری نیز حرمت ش��کنی به قب��ور مطهر و‬ ‫شریف صحابه پیامبر اسالم را در دستورکار قرار داده است‪.‬‬ ‫ی و مذهبی در سوریه را‬ ‫ب ی تردید غرب و اسرائیل‪ ،‬جنگ قوم ‬ ‫راهکاری ب رای برون رفت از وضعیت شکننده سوریه دانسته‬ ‫و از گسترش فرقه گرایی و جنگ بین شیعه و سنی در سوریه‬ ‫و جهان اسالم حمایت م ی کنند‪ .‬در این مسیر تکفیری‪‎‬های‬ ‫وهابی نیز در جهت تحقق اهداف غرب و اسرائیل در سوریه‬ ‫گام برم ی دارند‪ .‬به نظر م ی رسد به رغم حمایت های گسترده‬ ‫تسلیحاتی غرب‪ ،‬عربس��تان‪ ،‬قطر و نیز ترکیه‪ ،‬سرنگونی‬ ‫دولت بشار اس��د از طریق نظامی همچنان امر دشوار و دور‬ ‫از تصوری اس��ت‪ ،‬چرا که عالوه بر پایداری نیروهای دولتی‬ ‫و طرفداران نظام کنونی در قبال هجمه سنگین نظامی و‬ ‫اقتصادی معارضین و حامیان انان‪ ،‬روسیه‪ ،‬چین و ای ران نیز‬ ‫در قبال خواست غرب مبنی بر لزوم مداخله نظامی در سوریه‬ ‫از خود مقاومت نشان م ی دهند‪ .‬سیاست های مسکو و پکن‬ ‫در تقابل با نقشه غرب در تکرار س��ناریوی لیبی در سوریه‬ ‫قرار دارد و این دو کش��ور قدرتمند در عرصه جهانی با حق‬ ‫وتو در ش��ورای امنیت در قبال سیاست های جنگ طلبانه‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪44‬‬ ‫غرب صف ارایی کرده اند‪ .‬مقامات کاخ سفید انتظار داشتند‬ ‫این بار هم بتوانند از طریق رایزن ی های دیپلماتیک و اعطای‬ ‫برخی از امتیازات سیاسی و اقتصادی به روس ها‪ ،‬در سوریه‬ ‫نیز بازی را به نفع خویش تمام کنن��د‪ ،‬ولی روس ها با نگاه‬ ‫اس��تراتژیک به س��وریه و منافع کالن خوی��ش حاضر به‬ ‫معامله با امریکا نیس��تند‪ .‬اعزام ناوه��ای جنگی به پایگاه‬ ‫دریایی خود در ط راط��وس و ادام��ه همکاری‪‎‬های نظامی‬ ‫و اقتصادی با دولت بش��ار اسد‪ ،‬نش��ان م ی‪‎‬دهد که روسیه‬ ‫نم ی‪‎‬خواهد تجربه تلخ لیبی دوباره تکرار ش��ود‪ .‬از این رو‬ ‫اقدام نظامی اس��رائیل در حمله به خاک سوریه با واکنش‬ ‫جدی روس��یه مواجه گردیده و مقام��ات روس این تجاوز را‬ ‫عاملی بر گسترش تنش منطقه ای اعالم م ی‪‎‬کنند‪ .‬اسرائیل‬ ‫در منطقه با پشتیبانی غرب همواره خطوط قرمزی را ب رای‬ ‫خود ترسیم کرده و در این راستا با هرگونه اقدامی که به ظن‬ ‫خود امنیت حیاتی این رژیم را در منطقه با خطر مواجه سازد‪،‬‬ ‫برخورد نظامی م ی کند‪ .‬اصوال نطفه این رژیم با خشونت و‬ ‫تجاوز بسته شده است و دولتمردان این رژیم امنیت پایدار‬ ‫و حفظ برتری نظامی خود را در ناامنی و ضعف کشورهای‬ ‫منطقه جس��تجو م ی کنند‪ .‬طبق همین تز‪ ،‬این رژیم بارها‬ ‫به تاسیسات نظامی دشمنان خود در منطقه حمله کرده و‬ ‫سابقه تاریخی ان هم به بمباران هوایی راکتور اتمی تموز‬ ‫ع راق در س��ال ‪1980‬برم ی گردد‪ .‬در بحث سوریه نیز گرچه‬ ‫از زمان قدرت یابی علویان به رهبری حافظ اس��د در س��ال‬ ‫‪1970‬جبهه سوریه به رغم اشغال بلندی های جوالن همواره‬ ‫از امنیت نسبی برخوردار بوده و هست‪ ،‬ولی ب ی تردید سوریه‬ ‫یکی از دشمنان رسمی اسرائیل‪ ،‬به دلیل ارتباط استراتژیک‬ ‫با ای ران و نق��ش ان در باالنس موازنه ق��درت به نفع محور‬ ‫مقاومت در منطقه‪ ،‬بارها تهدید شده است‪.‬‬ ‫از ش��روع بح��ران س��وریه نی��ز گرچ��ه س��ران‬ ‫رژیم صهیونیس��تی به ظاهر اس��تراتژی ب ی طرفی را اتخاذ‬ ‫کرده بودند و ب��ا همفکری امریکا از ه��رج و مرج تاکتیکی‬ ‫و عدم پیروزی قطعی طرفین منازع��ه بر یکدیگر حمایت‬ ‫م ی کردند‪ ،‬اما ب��ا مخالفان داخلی و دس��تگاه های امنیتی‬ ‫محور عربی‪ -‬ضد سوری همکاری های اطالعاتی و نظامی‬ ‫برقرار کردند‪ .‬ولی همان طور که اشاره شد در حوزه میدانی‬ ‫سوریه مخالفان نتوانستند اهداف غرب و اسرائیل را محقق‬ ‫سازند و اصل توازن و ادامه جنگ فرسایشی به دلیل اقدامات‬ ‫پی ش دس��تانه نیروهای دولتی در س��رکوب تروریس ت ها با‬ ‫خطر روبه رو گردید‪ .‬در چنین ش��رایط دشواری هنوز دولت‬ ‫اوباما تس��لیم طیف جنگ طلب کاخ سفید ب رای تهاجم به‬ ‫سوریه نشده اس��ت‪ .‬بناب راین اس��رائیل به بهانه جابه جایی‬ ‫سالح های استراتژیک سوری به طرف جنوب لبنان‪ ،‬چندین‬ ‫مرکز نظامی و سایت های موشکی این کشور را مورد هدف‬ ‫قرار داد تا ضمن ورود علنی به گرداب سوریه و جانبداری از‬ ‫مخالفان‪ ،‬جلوی پیروزی نظامی نیروهای دولتی را نیز سد‬ ‫کند‪ .‬این تهاجم با اس��تقبال فرماندهان ارتش ازاد سوریه و‬ ‫حتی گروه های سلفی روبه رو ش��د؛ به طوری که معارضین‬ ‫سوری حمالت اس��رائیل به خاک س��وریه را روحی ه بخش‬ ‫دانس��تند‪ .‬از دیگر س��و برخی تحلیلگران سیاسی منطقه‬ ‫مخاطب اصل��ی این حمالت به خ��اک س��وریه را ای ران و‬ ‫حزب اهلل لبنان م ی دانند و این رژیم ب ر اساس اصل غافلگیری‬ ‫و در تهاجم به خاک س��وریه‪ ،‬به محور مقاومت هشدار داده‬ ‫که خطوط قرمز امنیتی این رژی��م در منطقه با جابه جایی‬ ‫سالح های پیشرفته نظامی نقض نش��ود‪ .‬ولی این دخالت‬ ‫م ی تواند ضمن مشروعی ت زدایی از چهره اپوزیسیون دولتی‬ ‫مبنی بر عدم همکاری و حمایت از جانب اسرائیل‪ ،‬در صورت‬ ‫گسترش دامنه حمالت به خاک سوریه‪ ،‬دستاویز محکمی‬ ‫ ب رای ورود احتمالی حزب اهلل و ای ران ب رای حفاظت از منافع‬ ‫راهبردی خویش قلمداد شود‪ .‬پس ماجراجویی این رژیم در‬ ‫منطقه به نوعی بازی با اتش اس��ت؛ چرا که حزب اهلل لبنان‬ ‫به عنوان متغیر مس��تقل توانمندی الزم را ب رای وارد کردن‬ ‫ضربه نهایی در خود م ی بیند‪ .‬از س��وی دیگ��ر گرچه ای ران‬ ‫همچن��ان راه حل سیاس��ی و گفت وگوی مس��تقیم میان‬ ‫مخالفان و دولت سوریه را ب راساس استراتژی سوری ‪ -‬سوری‬ ‫تنها راه حل مطمئن ب رای نجات از بحران فراگیر منطقه‪‎‬ای‬ ‫م ی داند‪ ،‬ولی عمق اس��تراتژیک ای��ران در مرزهای لبنان و‬ ‫سواحل دریای مدیترانه تعریف ش��ده‪ ،‬بناب راین ای ران نیز در‬ ‫قبال تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه ساکت نخواهد‬ ‫بود‪ .‬به نظر م ی رس��د به رغم اقدام اس��رائیل علیه سوریه‪،‬‬ ‫ش��رایط منطقه ای و جهانی‪ ،‬ظرفیت الزم ب رای اغاز جنگ‬ ‫گس��ترده جدید را ندارد و افکار عمومی جهان نیز مخالف‬ ‫جدی تهاجم نظامی غرب به سوریه هستند‪.‬‬ ‫همچنین اس��رائیل نیز به تنهایی ت��وان تاثیرگذاری‬ ‫در معادله جنگ را به دلیل واکنش متحدان دولت س��وریه‬ ‫و نداشتن عمق استراتژیک ندارد‪ .‬از این رو باتوجه به دیدار‬ ‫اتی سران مسکو و کاخ سفید انتظار م ی رود از دامنه بحران‬ ‫تاحدودی کاس��ته ش��ود‪ .‬اس��رائیل بیش از این نم ی تواند‬ ‫ریس��ک انجام دهد زی را رویارویی زمینی با نیروهای دولت‬ ‫سوریه‪ ،‬کابوسی است که حتی مراکز امنیتی این رژیم خطر‬ ‫ان را گوش��زد م ی کنند‪ .‬در هر صورت جرقه اتش به دستور‬ ‫ژنرال های اسرائیلی در منطقه زده شده و سرایت این اتش‬ ‫در صورت ب ی خردی مقامات تل اویو به داخل سرزمی ن‪‎‬های‬ ‫اش��غالی‪ ،‬دور از ذهن نیست‪ .‬انچه مش��خص است اینکه‬ ‫اس��رائیل با این اقدام علیه دولت س��وریه خواس��ته ضمن‬ ‫همراهی بیشتر با کش��ورهای مخالف س��وریه در منطقه‬ ‫از جمله عربس��تان‪ ،‬قطر و ترکیه‪ ،‬از ضعف کلی اع راب در‬ ‫این مقطع حس��اس تاریخی برای امتیازگیری بیش��تر بر‬ ‫سر موضوع فلسطین اس��تفاده نماید‪ .‬در این خدعه جدید‪،‬‬ ‫اع راب سرنگونی بشار اسد را حتی با هماهنگی و مساعدت‬ ‫اسرائیل قبول خواهند کرد و در این راستا امتیازاتی را به این‬ ‫رژیم ب رای بستن پرونده فلسطین و پایان خصومت تاریخی‬ ‫خواهند داد‪ .‬پس یکی از اهداف ماجراجویی نظامی اسرائیل‬ ‫در منطقه کش��اندن پای اع��راب به میز مذاکره و کس��ب‬ ‫امتیازات سیاسی و اقتصادی در مساله فلسطین است‪g .‬‬ ‫حسین رویوران درگفت وگو با مثلث‬ ‫توافق نانوشته‬ ‫امریکا و اسد؛‬ ‫جنگ محدود‬ ‫‪3‬‬ ‫حس�ین رویوران‪ ،‬کارشناس مس�ائل خاورمیانه‬ ‫در گفت وگو با مثلث به بررس�ی تحوالت اخیر سوریه‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫ب ه نظر شما مهمترین اهداف اسرائیل از حمالت‬ ‫هوایی به چندین پایگاه نظامی در حومه دمش�ق‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬جنگ در سوریه یک جنگ نیابتی است‪ ،‬یعنی یک‬ ‫سری قدرت های بیرونی اراده کرده اند که نظام را در سوریه تغییر‬ ‫صهیونیست ها به دنبال حضور نظامی امریکا در جدال سوریه هستند‬ ‫بازگشتبهحیله هایبنیقریظه‬ ‫ جعفر قنادباشی‪/‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دهند‪ .‬حمایت های خارجی و نقشی که ترکیه‪ ،‬قط ر‪ ،‬ع ربستان‪،‬‬ ‫انگلیس‪ ،‬فرانسه‪ ،‬امریکا و از همه مهمتر اسرائیل ایفا م ی کنند‪،‬‬ ‫در همین راستا قابل ارزیابی اس��ت‪ .‬انها با امکانات نظامی و‬ ‫پول های کالن قصد دارند به هر صورت اوضاع سوریه را ب ر هم‬ ‫بریزند‪ .‬طبق امار‪ ،‬تاکنون ‪ 14‬میلیارد دالر خرج معارضه ش��ده‬ ‫است‪ .‬در حقیقت انها ب رای س��رنگونی نظام بشار اسد به هر‬ ‫دری زدند‪ ،‬اما موفق نشدند‪ .‬امدن اسرائیل به می دان یعنی امدن‬ ‫عنصر اصلی به جای عنصر نیابتی‪ .‬به عبارتی رژیم اسرائیل‬ ‫دیگر از ابزارهایی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم ب رای‬ ‫انجام ماموریت حمایتش کرده اند‪ ،‬ناامید شده و خودش وارد‬ ‫عرصه شده است‪ .‬هدف قرار دادن مهمات‪ ،‬پادگان ها‪ ،‬فرودگاه‬ ‫و اماکن مختلف در چند دوره بمباران نشان دهنده این واقعیت‬ ‫است که رژیم صهیونیستی نس��بت به توان مخالفان ب رای‬ ‫تغییر در سوریه ناامید شده اس��ت‪ .‬به دلیل ناامیدی این رژیم‬ ‫و همچنین غرب‪ ،‬ب رای متعادل کردن معادله‪ ،‬خود اس��رائیل‬ ‫وارد عرصه شده و دست به چنین عملیاتی زد‪ .‬اما حمله اخیر‬ ‫اسرائیل چندین مس��اله را به صورت بارز نشان داد؛ نخست‬ ‫اینکه دولت س��وریه پایداری و مقاومت قابل تحسینی دارد‪،‬‬ ‫دوم ناکارامدی معارضه را هویدا کرد و در نهایت اینکه معادله‬ ‫اسرائیل را اش��کار کرد و دیدیم که خود اسرائیل به نفع‬ ‫مخالفان وارد مبارزه شد‪.‬‬ ‫از چندی پیش برخی کش�ورهای غرب�ی به ویژه‬ ‫امریکا ب�ا مطرح ک�ردن اس�تفاده از سلاح های‬ ‫شیمیایی توسط دولت سوریه در پی ان بودند که‬ ‫به نوعی اشکارتر در بحران سوریه دخالت کنند‪.‬‬ ‫در ش رایط کنونی و با اقدام اخیر اس رائیل‪ ،‬ایا امکان‬ ‫دخالت غرب نیز قوت م ی گیرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫در تحلیل اقدام نظامی اس��رائیل در حمل��ه هوایی و‬ ‫موش��کی به نقاطی در حومه دمش��ق‪ ،‬دیدگاه های مختلفی‬ ‫ارائه شده است؛ چنان که برخی مفس ران‪ ،‬این اقدام را کوششی‬ ‫پیشگی رانهب رایجلوگیریازتغییرمعادالتنظامیبهنفعجبهه‬ ‫مقاومت و برخی دیگ��ر‪ ،‬ان را حرکتی هم جهت با تالش های‬ ‫جاری ب رای ممانعت از شکست گروهک های مسلح مخالف‬ ‫در سوریه توصیف کرده اند‪ .‬البته دیدگاه های تحلیلی دیگری‬ ‫نیز درخصوص این تجاوز نظامی مطرح اس��ت که هریک به‬ ‫نوعی به نیات مقامات تل اویو در مقطع زمانی کنونی‪ ،‬اشاره دارد‬ ‫یا م ی کوشد تا چگونگی محاسباتی را که به وقوع این عملیات‬ ‫هوایی و موشکی انجامیده‪ ،‬کشف و تشریح کند‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫وجه مشترک اغلب این تحلی ل ها‪ ،‬توصیفی از وضعیت بسیار‬ ‫دشواری است که رژیم صهیونیستی در ان قرار گرفته و هرگونه‬ ‫امیدواری تل اویو را به دستیابی به شرایط بهتر از میان م ی برد‪.‬‬ ‫بناب راین نظر غالب بر ان است که‪ ،‬سرکردگان اسرائیلی‪ ،‬گذشت‬ ‫یدانند و از این لحاظ مترصد‬ ‫زمان را به هیچ وجه به سود خود نم ‬ ‫پی دایش شرایطی هستند تا به هرصورت که شده‪ ،‬جریان های‬ ‫کالن سیاسی و نظامی در منطقه را به نفع خویش تغییر دهند‪.‬‬ ‫بر این اس��اس در حال حاضر‪ ،‬فعالی ت های نظامی و سیاسی‬ ‫(و البته اطالعاتی و امنیتی) مقامات اسرائیلی‪ ،‬به فراهم کردن‬ ‫این ش��رایط و ایجاد مقدمات الزم ب��رای اقداماتی کالن تر و‬ ‫پردامن هدارتر اختصاص دارد؛ چنان که حمله ه وایی و موشکی به‬ ‫حومه دمشق نی ز‪ ،‬از جمله این فعالی ت های مقدماتی محسوب‬ ‫م ی شود‪ .‬حال ممکن است در محاس��بات تل اویو‪ ،‬ب رای این‬ ‫مرحلهمقدماتیهم‪،‬اهدافمختلفیدرنظرگرفتهشدهباشدکه‬ ‫دستاوردهای نظامی از نوع ضربه وارداوردن به توان نظامی سوریه‬ ‫یا جبهه مقاومت لبنان‪ ،‬تنها یکی از انها باشد‪ .‬زی را بسنده کردن‬ ‫به این هدف نظامی‪ ،‬به معنی ورود اسرائیل به عرصه ریسکی‬ ‫خط رناکوقرارگرفتندرمسیریاسی ب پذی رترازوضعیتکنونی‬ ‫خ واهد بود‪ ،‬کمااینکه مقامات سوری در واکنش به این عملیات‪،‬‬ ‫واکنش هایی جدی از خود نشان دادند و با اگاهی از موقعیت‬ ‫کنونی اسرائیل در منطقه‪ ،‬چهره ای توانمند از خود به نمایش‬ ‫گذاشتند‪ ،‬چهره ای که در عرصه تبلیغاتی‪ ،‬توانایی خنث ی کردن‬ ‫برخی از ضع ف های دمشق را نیز در داخل دارد و از سوی دیگر‬ ‫نالمللی‬ ‫به صورتغیرمستقیم‪،‬حمایتمتحدینمنطقه ایوبی ‬ ‫سوریهراازاینخط مشی‪،‬بهسرکردگاناسرائیلیگوشزدم ی کند‪.‬‬ ‫بااینوصفبایددرجستجویاهداففرعیومقدماتیدیگربود‬ ‫که مقامات تل اویو در حمله به حومه دمشق‪ ،‬در پی دستیابی به‬ ‫ان بوده اند؛ اهدافی که ممکن است باتوجه به اشتباهات فاحش‬ ‫تاکتیکی و استراتژیکی در اغازکردن جنگ های‪33‬روزه و‪ 8‬روزه‪،‬‬ ‫بازهم اهدافی نادرست و دست نیافتنی باشند که به ه رترتیب‪ ،‬در‬ ‫صدر دستورکار عملیاتی انها قرار گرفته است‪.‬ب رای شناخت این‬ ‫دسته از اهداف فرعی ناگزیر باید به بررسی شیوه های معمول‬ ‫مقاماترژیم صهیونیستیب رایتاثی ر گذاریبرتصمیماتدیگر‬ ‫کشورها به خصوص کشورهای غ ربی پرداخت و از این دریچه‪،‬‬ ‫بهتازه ترینحملهه واییوموشکیرژیم صهیونیستیبهسوریه‬ ‫نگریست‪ ،‬چراکه به نظرم ی رسد از جمله مقدمات الزم (از دیدگاه‬ ‫مقاماتتل اویو)ب رایفراهم شدنشرایطموردنظرانان‪،‬تغیی راتی‬ ‫است که باید در مناسبات قدرت های غ ربی با رژیم های منطقه‬ ‫از جمله رژیم صهیونیستی پدید اید و از این نظر بر سیاست های‬ ‫خاورمیانه ای این قدرت ها‪ ،‬تاثیری متناس��ب با خواسته های‬ ‫تل اویو داشته باشد‪ ،‬ان هم زمانی که مقامات واشنگتن به علت‬ ‫تجارب تلخ مداخله نظامی در ع راق و افغانستان و از سوی دیگر‬ ‫به علت مشکالت فراوان اقتصادی‪ ،‬از ورود به جنگی منطبق با‬ ‫منافعصهی ونیستیپرهیزم ی کنندوبه سادگیحاضرنیستندبا‬ ‫طناب پوسیده اسرائیل و تشویق ها و ترغی ب های شیطنت امیز‬ ‫مقامات لندن‪ ،‬به چاه مداخله نظامی در منطقه پا بگذارند‪ .‬این‬ ‫درحالی اس��ت که دستگاه دیپلماس��ی رژیم صهیونیستی و‬ ‫الب ی های قدرتمند رسانه ای شان‪ ،‬طی چند سال گذشته‪ ،‬همه‬ ‫راه های ممکن را ب رای کشاندن امریکا به جنگی دیگر تجربه‬ ‫کرده‪ ،‬اما مشکالت و موانع مشترک و از سوی دیگر مخالفت‬ ‫افکارعمومی غرب با افروختن جنگی تازه‪ ،‬مانع موفقیت انها‬ ‫در این عرصه شده است‪ .‬در تشریح این شیوه شکس ت خورده‪،‬‬ ‫م ی توان به نوشته های گذشته مفس ران و تحلیلگران عرب نیز‬ ‫مراجعه کرد‪ .‬در سال های دهه نود میالدی‪ ،‬برخی نویسندگان و‬ ‫تحلیلگران عرب‪ ،‬در تشریح برخی از تحرکات دیپلماتیک پی دا‬ ‫و پنهان مقامات رژیم صهیونیستی‪ ،‬از مشابهت ان با اقدامات‬ ‫قبایل یهودی مقیم مدینه در صدر اس�لام خبر م ی دانند و بر‬ ‫این اعتقاد بودند که س��رکردگان رژیم تل اویو همچون سران‬ ‫قبایل بن ی قینقاع‪ ،‬بن ی قریظه و بن ی نظیر که م ی کوشیدند تا‬ ‫قریش را به جنگ با قدرت سیاس��ی پیامبر تحریک کنند (و‬ ‫در این راه نیز با شعله ورکردن اتش جنگ احد و جنگ خندق‪،‬‬ ‫موفقی ت هایی را نیز کس��ب کردند)‪ ،‬همواره م ی کوشند تا از‬ ‫توانمندی قدرت های نظامی به نفع خود سود جویند و بناب راین‬ ‫در مصافی که توانایی حضور در ان را ندارند‪ ،‬بنا به اصطالح رایج‬ ‫ادبیات مطبوعاتی‪ ،‬سوار بر غول به حریف خود هجوم م ی ب رند‬ ‫و این همان راهبرد مقدماتی بود که اریل شارون‪ ،‬نخس ت وزیر‬ ‫سابق رژیم صهیونیستی ب رای تغییر شرایط منطقه به نفع خود‬ ‫به کارگرفت و طی هشت س��فر پی در پی به امریکا‪ ،‬مقامات‬ ‫واشنگتنرامتقاعدساختکهرژیمبعثع راقذخائریقابلتوجه‬ ‫از سالح های کشتارجمعی را در خاک این کشور اندوخته است‪.‬‬ ‫در واقع در اثر به کارگیری این راهبرد مقدماتی هم بود که امریکا‬ ‫از روی نادانی و انگلیس از روی روباه صفتی و فرصت طلبی‪ ،‬به‬ ‫اغاز تهاجم نظامی به خاک ع راق رای مثبت دادند و در عرصه‬ ‫عمل وارد این ماجراجویی نظامی شدند؛ اما امریکای ی ها زمانی‬ ‫از افتادن در این دام تبلیغاتی اگاهی یافتند که دس��تگاه های‬ ‫اطالعاتی و امنیت ی شان هیچ گونه س�لاح کشتارجمعی را در‬ ‫ع راق پیدا نکردند‪ .‬پیداس��ت چنین تجربه ای (باوجود برخی‬ ‫بهره برداری های سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی و نظامی از این جنگ)‬ ‫افزون بر مش��کالت اقتصادی در غرب‪ ،‬س�لاح دیپلماتیک‬ ‫و تبلیغاتی صهیونیس��ت ها را ب رای کش��اندن پای امریکا به‬ ‫جنگی جدید کند کرده است ‪ ،‬بناب راین انها درصدد برامده اند تا‬ ‫این بار به تبلیغات صرف بسنده نکنند‪ ،‬بلکه در عرصه نظامی‬ ‫و عملیاتی صحنه هایی را در منطقه به وجود اورند تا اصل ی ترین‬ ‫تیم های تصمیم گی رنده در امریکا به مداخله نظامی مورد نظر‬ ‫انان‪ ،‬تن در دهند‪ .‬بناب راین دست یازیدن به جنگی کم دامنه و‬ ‫توسل به عملیاتی محدود به چند نقطه‪ ،‬م ی تواند بخشی از‬ ‫پازل توطئه امیز محافل صهیونیستی ب رای ترغیب حامیان‬ ‫امریکایی به جنگی پردامنه محسوب شود‪ .‬پیداست که این‬ ‫جنگ ک مدامنه‪ ،‬در واشنگتن این بیم را ایجاد م ی کند که منطقه‬ ‫بدون حضور موثر انان‪ ،‬دچار هرج و مرجی غیرقابل کنترل شود‬ ‫و با مختل شدن روند صدور نفت‪ ،‬شرایطی را باعث شود که انان‬ ‫درصدد فرار و رهایی از ان هستند‪g .‬‬ ‫‪ l‬غرب از ابتدای بحران س��وریه ب ر اس��اس فرمول‬ ‫جنگ نیابتی‪ ،‬م ی جنگید‪ ،‬یعنی سعی م ی کرد خودش در خط‬ ‫اول نباشد اما در دس��ت مخالفان‪ ،‬سالح های غ ربی مشاهده‬ ‫م ی شد‪ .‬اکنون با بحث سالح های شیمیایی این سوال مطرح‬ ‫شد؛ حاال که اس��رائیل وارد معادله شده ایا غرب قصد ورود به‬ ‫بحران را دارد یا خی ر‪ .‬من تصور م ی کنم ب ر اساس شاخ ص های‬ ‫موجود غرب در حال حاضر تصمیم و اراده بر دخالت در سوریه‬ ‫ندارد‪ .‬این مساله نیز دالیل خاص خودش را دارد؛ نخست اینکه‬ ‫غرب اکنون موقعیت وارد شدن در چنین جنگی را ندارد و دوم‬ ‫هزینه هایی که این جنگ بر غرب تحمیل خ واهد کرد باتوجه به‬ ‫بحران اقتصادی موجود در امریکا و اروپا اصال به صرفه نیست‪.‬‬ ‫شاخ ص های می دانی نیز همین مساله را نشان م ی دهد‪.‬‬ ‫غرب در ابتدا بحث اس��تفاده از سالح های شیمیایی را مطرح‬ ‫کرد که یک شاخص بسیار مهم بود‪ .‬در ابتدا تصور م ی شد با‬ ‫مطرح کردن این موضوع غرب شاید به دنبال دخالت در سوریه‬ ‫باشد‪ ،‬ولی اظهارات اخیر باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهور امریکا و‬ ‫سازمان های بی ن المللی مبن ی بر اینکه مشخص نیست‬ ‫سالح های شیمیایی توسط کدام طرف استفاده شده‪،‬‬ ‫یعنی عقب نشینی غرب از اراده ورود به جنگ در‬ ‫سوریه‪ .‬کمیته ای که سازمان ملل تشکیل داده‬ ‫اخی را اعالم کرده که س�لاح های شیمیایی در‬ ‫‪45‬‬ ‫سوریه استفاده نشده و تنها موردی که استفاده از سالح سارین‬ ‫گزارش شده از طرف معارضه بوده است‪ .‬این شاخ ص ها نشان‬ ‫م ی دهد که غرب دنبال ورود به این بحران نیست‪ ،‬چرا که غرب‬ ‫ب رای ورود به یک بحران حتی حاضر است واقعیت را پنهان کند‬ ‫و حقایق را نیز تغییر دهد‪ ،‬کما اینکه در ع راق این کار را به خوبی‬ ‫انجام داد و ب راساس وجود سالح های کشتار جمعی وارد ع راق‬ ‫شد و بعد از اشغال این کش��ور اعالم کرد در ع راق هیچ گونه‬ ‫سالح کشتار جمعی وجود نداشته است‪.‬‬ ‫در صورت ت�داوم این حمالت واکنش س�وریه به‬ ‫حمالت اخیر رژی م اس رائیل چه م ی تواند باشد؟‬ ‫‪ l‬در حال حاض��ر دو نوع واکنش وج��ود دارد؛ حمله‬ ‫اسرائیل اعالم جنگ رسمی به یک کش��ور مستقل است و‬ ‫دولت سوریه م ی تواند پاسخ دهد و وارد جنگ شود‪ .‬اما باید توجه‬ ‫داشت دولت سوریه اکنون درگیر یک جنگ داخلی است و دیگر‬ ‫توان درگیر شدن در یک جنگ بیرونی را ندارد‪ .‬مساله دیگر نیز‬ ‫این است که دولت سوریه امکاناتش را افزایش دهد تا از چنین‬ ‫حمالتی جلوگیری کند و هواپیماهای اسرائیلی را سرنگون‬ ‫کند‪ .‬اکنون نیز سوریه با دولت روس��یه وارد گفت وگو شده و‬ ‫روس��یه اعالم کرده که س�لاح های مدرن و جدیدی را فورا به‬ ‫سوریه ارسال خ واهد کرد تا این کشور بتواند از خودش دفاع کند‪.‬‬ ‫احتمال بروز جنگ منطقه ای را چقدر م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬این احتمال دور از ذهن نیس��ت ک��ه این درگیری‬ ‫تبدیل به یک جنگ منطقه ای شود‪ .‬اما االن شاخ ص ها این‬ ‫مساله را نشان نم ی دهد‪ ،‬زی را تمام طرف ها در منطقه سع ی شان‬ ‫بر این است که این جنگ محدود باقی بماند و تبدیل به یک‬ ‫جنگ منطقه ای نشود‪ .‬درواقع نه محور مقاومت به دنبال یک‬ ‫جنگ منطقه ای است و نه محور امریکا در منطقه‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ایا درگیر شدن در جنگ منطقه ای به ضرر منافع‬ ‫اس رائیل نخواهد بود؟‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬در حال حاضر اسرائیل به شدت اسی ب پذیر است‬ ‫و به دنبال حمالت اخیری ک��ه انجام داد‪ ،‬ناچار ش��د تمام ی ‬ ‫نیروهایش را ب��ه حالت اماده باش در بیاورد و منطقه ش��مال‬ ‫فلسطین اشغالی را منطقه پرواز ممنوع اعالم کرد‪ .‬این مسائل‬ ‫نشان م ی دهد که اسرائیل نیز ب ا ترس و نگرانی این عملیات را‬ ‫انجام داده و تصور نم ی شود این رژیم در یک وضعیت کامال‬ ‫ب رتر و اسی ب ناپذیر دست به چنین اقدامی زده باشد‪.‬‬ ‫اما در صورت س�رنگونی دولت اسد ممکن است‬ ‫یک دول�ت افراطی روی کار بیاید ک�ه برای منافع‬ ‫رژیم اس رائیل خیلی بدتر باشد‪ ،‬یعنی اس رائیل این‬ ‫مسائل را لحاظ نکرده است؟‬ ‫‪ l‬اس��رائیل اکنون در یک ش��رایط کامال متفاوت‬ ‫به سر م ی برد‪ ،‬یعنی انتخاباتش را انجام داده‪ ،‬دولت تشکیل‬ ‫شده و راهبردهایش مشخص شده است‪ .‬بحث سرنگونی‬ ‫اسد ب رای اسرائیل تبدیل به یک اولویت شده است‪ .‬اسرائیل‬ ‫از ابتدای بحران سوریه از مسئوالنش خواسته بود در مورد‬ ‫بحران س��وریه اظهارنظر نکنند ولی چندی پیش ش��اهد‬ ‫بودیم رئیس ستاد ارتش اسرائیل گفت که سقوط اسد منافع‬ ‫اس��رائیل را تامین خواهد کرد‪ .‬این مس��اله نشان م ی دهد‬ ‫که راهبردهای اسرائیل مشخص ش��ده و این مساله را به‬ ‫صورت مستقیم دنبال خواهند کرد‪ .‬به همین دلیل به نظر‬ ‫م ی اید حمله ای که صورت گرفت نی��ز در چارچوب اجرای‬ ‫این مساله است‪.‬‬ ‫در گذشته اسرائیل نظرش بر این بود که اسد ضعیف‬ ‫بهتر از یک الترناتیو نامعلوم است‪ ،‬اما اکنون اسرائیل موفق‬ ‫شده با مخالفان سوری ارتباطات نزدیک تری بگیرد و حتی‬ ‫انها را در رابطه با عملیاتی که انجام داد‪ ،‬متمایل کرد‪.‬حتی‬ ‫برخی از اعضای معارضه اعالم کرده بودند پس از دو س��ال‬ ‫جنگ که کش��ورهای عربی انها را رها ک��رده بودند اکنون‬ ‫اسرائیل به دادشان رسیده است‪ .‬این نوع اظهارنظرها نشان‬ ‫م ی دهد معارضه در سوریه تا چه حد در هم پیمانی با غرب و‬ ‫اسرائیل ارتباطاتی را تنظیم کرده است‪g .‬‬ ‫‪46‬‬ ‫سیاست گرایی به جای جنگ طلبی؛‬ ‫راه حل بحران‬ ‫‪5‬‬ ‫گفت وگو با محمدعلی سبحانی درباره اینده منازعه سوریه‬ ‫محمدعلی سبحانی‪ ،‬سفیر سابق ایران در لبنان‪ ،‬در گفت وگو با مثلث به بررسی اقدام نظامی اخیر اسرائیل علیه‬ ‫سوریه و ابعاد این مساله پرداخت‪.‬‬ ‫ارزیابی ش�ما از حمالت هوایی اخیر اس�رائیل به‬ ‫برخی مواضع نظامی سوریه چیست؟ چ را اس رائیل‬ ‫در چنین شرایطی دست به این اقدام زد؟‬ ‫‪ l‬مسائل منطقه خاورمیانه بس��یار پیچیده تر از ان‬ ‫است که بتوان به راحتی ان را تحلیل کرد؛ در این منطقه بحران‬ ‫سوریه قرار دارد که ریشه ان اختالفی است میان مردم و دولت‬ ‫سوریه‪ .‬البته تا امروز هیچ کدام از دو طرف نتوانستند با هم توافق‬ ‫کنند‪ ،‬بناب راین این مساله به یک جنگ داخلی تبدیل شد‪ .‬وقتی‬ ‫جنگ داخلی در س��وریه پدید امد‪ ،‬خال امنیتی باعث ش��د که‬ ‫نیروهای القاعده و نیروهای تندرو نیز وارد صحنه شوند و مساله‬ ‫را پیچیده تر کنند‪ .‬دخالت های اس��رائیل را نیز باتوجه به انچه‬ ‫خودشان گفته اند و باتوجه به انچه ممکن است واقعیت داشته‬ ‫باشد باید بررسی کرد‪ .‬اس��رائیل ی ها ادعا کرده اند که نگرانند از‬ ‫ط ریق سوریه به لبنان سالح ارسال شود و این نگرانی مورد تایید‬ ‫امریکا و غرب نیز واقع شد‪ .‬در حقیقت انها با این تاییدشان حمله‬ ‫اخیر اسرائیل به سوریه را نیز تایید کردند‪ .‬مجموعه قضایا نشان‬ ‫م ی دهد که نباید به این موضوع س��اده نگاه کرد و گفت چون‬ ‫اسرائیل نگران اس��ت دولتی در سوریه سرکار بیاید که افراطی‬ ‫باشد پس دست به عملیات نظامی نخواهند زد‪ .‬شرایطی که‬ ‫امروز در سوریه پیش امده‪ ،‬این کشور‬ ‫را هم از نظر جغ رافیا‪ ،‬هم از نظر نیروی‬ ‫انسانی و هم از نظر مذهبی و طایفه ای‬ ‫در ش��دیدترین وضعیت اختالف قرار‬ ‫داده اس��ت‪ .‬در حقیقت مردم‪ ،‬دولت و‬ ‫تروریس��ت ها هر کدام از یک طرف‬ ‫در حال پیگیری مسائل شان هستند‪.‬‬ ‫اکنون که س��وریه در بحران به س��ر‬ ‫م ی برد‪ ،‬رژی��م اس��رائیل نیز فرصت‬ ‫ی در جهت‬ ‫را مغتنم ش��مرده و گام�� ‬ ‫تداوم این وضعیت برداشته است‪ .‬اگر‬ ‫بپذیریم که استمرار اختالفات و جنگ‬ ‫داخل��ی و طایفه ای به نفع اس��رائیل‬ ‫است باید انتظار این گونه عملیات ها را‬ ‫نیز داشت‪ .‬اسرائیل هدفش این است‬ ‫که وضعیت در سوریه را پیچیده تر کند و به ادامه جنگ میان‬ ‫نیروهای داخلی دامن زند‪ ،‬در عین حال فرصتی نیز کسب کرده‬ ‫تا ضربه ای به بخشی از توانای ی هایی نظامی سوری ها وارد اورد‪.‬‬ ‫پس این ش�رایط و حمالت اس�رائیل ی ها متداوم‬ ‫نخواهد بود؟‬ ‫‪ l‬این مساله بس��تگی به نوع برخورد سوری ها دارد؛‬ ‫تاکنون که سوریه برخورد خاصی در رابطه با این حمله انجام‬ ‫نداده است‪ .‬پیش از این نیز شاهد حمله اسرائیل علیه سوریه‬ ‫بودیم‪ ،‬اما هی چ وقت عکس العملی جدی از جانب سوریه دیده‬ ‫نشد‪ .‬به هر صورت نم ی توان گفت این حمالت و درگیری ها‬ ‫ادامه پی دا نخ واهد کرد زی را فرصتی که در سوریه پیش امده یک‬ ‫خال امنیتی است که رژیم صهیونیستی نیز از ان بهره خواهد‬ ‫برد‪ .‬در شرایط کنونی اس��رائیل متصور است که سوریه توان‬ ‫برخورد و عکس العمل در ب رابر اقدامات نظام ی اش را ندارد و به‬ ‫همین خاطر دست به چنین حمالتی زده است‪.‬‬ ‫م ی توان گف�ت مهمتری�ن هدف حمل�ه نظامی‬ ‫اسرائیل به سوریه‪ ،‬کمک به مخالفان اسد است؟‬ ‫این مساله چه پیامدهایی خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬تا همی ن جا هم که اس��رائیل وارد مس��اله سوریه‬ ‫شده‪ ،‬بدون شک از یک لحاظ به نفع دولت سوریه است؛ زی را‬ ‫اکنون بش��ار اس��د م ی تواند به دنیا بگوید که مخالف داخلی‬ ‫ندارد و تمام مخالفانش وابسته به اسرائیل هستند‪ .‬اگر چنین‬ ‫اظهارنظرهایی از جانب اس��رائیل رخ دهد‪ ،‬این مساله شرایط‬ ‫را در سوریه پیچیده تر خواهد کرد‪ .‬هرچند من فکر نم ی کنم‬ ‫اسرائیل هدفش این باشد که به مخالفان دولت سوریه سالح و‬ ‫کمک ارسال کند‪ .‬اما اگر واقعا اسرائیل به تجهیز مخالفان اسد‬ ‫بپردازد و بخ واهد به نوعی به انها کمک کند‪ ،‬این نشان م ی دهد‬ ‫که انها به دنبال ان هستند که درگیری ها همچنان ادامه پی دا‬ ‫کند و نیروهای عرب‪ ،‬قومی‪ ،‬ملی و مذهبی منطقه تضعیف‬ ‫شوند و انها با خیال راحت اهدافشان را پیش بب رند‪ .‬در نتیجه‬ ‫اسرائیل‪ ،‬هم م ی خواهد به دولت سوریه که در هفته های اخیر‬ ‫پیشرفت هایی داشته ضربه بزند و هم به مخالفان کمک کند‬ ‫که این جنگ تداوم یابد‪.‬‬ ‫سید حسن نصراهلل طی سخنانی اعالم کرده که‬ ‫در صورت نیاز‪ ،‬به کمک دولت اس�د خواهند رفت‪.‬‬ ‫به نظر شما احتمال درگی ر ش�دن حامیان سوریه‬ ‫همچون ایران و حزب اهلل در صورت جدی تر شدن‬ ‫درگیری ها تا چه حد است؟‬ ‫‪ l‬به نظر من ای ران و حزب اهلل‬ ‫نباید به صورت مس��تقیم در مس��ائل‬ ‫سوریه وارد شوند‪ ،‬درواقع ای ران و حزب اهلل‬ ‫باید میان نیروهای ملی و اسالمی که‬ ‫بین مخالفان دولت س��وریه هستند و‬ ‫دولت سوریه‪ ،‬میانجیگری کنند و سعی‬ ‫کنند مش��کالت را حل کنند‪ .‬ای ران بر‬ ‫مبنای یک مشارکت همگانی باید به‬ ‫فرایند دموکراسی در سوریه کمک کند‪.‬‬ ‫اما اگر اس�رائیل به ص�ورت جدی‬ ‫با س�وریه وارد جنگ نظامی شود‪،‬‬ ‫احتمال مداخله ای�ران و حزب اهلل و‬ ‫در نهای�ت جنگ منطق�ه ای وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬به ه ر حال این مسائل وجود دارد و در ضمن باید ان‬ ‫طرف قضیه را نیز در نظر گرفت‪ .‬زی را در این شرایط ع ربستان‬ ‫سعودی‪ ،‬قط ر‪ ،‬امریکا و غرب نیز م ی خواهند وارد صحنه شوند‪.‬‬ ‫بناب راین باید با کمک نیروهای ملی و مستقل منطقه ای جلوی‬ ‫چنین فاجع ه ای گرفته شود‪.‬‬ ‫چ�را س�لف ی های س�وری اق�دام ب�ه نب ش قب�ر‬ ‫حج ر بن عدی‪ ،‬صحابه پیغمب�ر(ص) و یار باوفای‬ ‫حضرت امیرالمومنین علی(ع) کردند و این اقدام‬ ‫چه اثاری خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬امروز مش��کل اصلی‪ ،‬افراط گرایی اس��ت‪ .‬وقتی‬ ‫نیروهای سیاس��ی نتوانند کن��ار هم قرار گی رن��د و نیروهای‬ ‫اعتدال گرا و دموکراس ی خواه از هم فاصله بگی رند‪ ،‬نتیجه اش‬ ‫ورود و قدرت گرفتن نیروهای افراطی م ی شود‪ .‬اقدام اخیر انها‬ ‫یعنی نب ش قبر حجربن عدی‪ ،‬اقدام بسیار خطرناکی است و‬ ‫م ی تواند حساسی ت های طایفه ای و مذهبی را افزایش داده و به‬ ‫جنگ های مردم با مردم دامن زند‪ .‬این اقدام زشت و جنایتکارانه‬ ‫انها بدون شک باید محکوم شود‪ ،‬اما باید مراقب بود که گرفتار‬ ‫ادبیات طایفه گرایی نشویم‪g .‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫امریکا‬ ‫ایا حادثه بوستون دوباره ایاالت متحده را به نقطه صفر باز می گرداند؟‬ ‫جدال و کشمکش بین ازادی و امنیت‪ ،‬از زمان تاسیس‬ ‫امریکا همواره همراه این کشور بوده و موضوع سخنران ی های‬ ‫عمومی تمامی روس��ای جمهوری ایاالت متحده از «جورج‬ ‫ش اصلی‬ ‫واشنگتن» تا «باراک اوباما» بوده است‪ .‬در واقع چال ‬ ‫همه نس ل ها‪ ،‬از افرادی که در دهه ‪ 1860‬میالدی با شورش‬ ‫رو به رو بودند تا افرادی که یک قرن بعد به نفوذ دولت اعتراض‬ ‫داشتند‪ ،‬تعیین نقطه توازن بین ازادی و امنیت بوده است‪ .‬ولی‬ ‫در جهان تاریک قرن ‪ 21‬که تهدیدهای تروریستی م ی تواند‬ ‫پش��ت ابتدای ی ترین ازادی ها نیز پنهان شود‪ ،‬این نبرد گاهی‬ ‫اوقات ممکن است ان چنان مخفیانه در اسناد دولتی صورت‬ ‫بگیرد که به هیچ عنوان توجه مردم را به خود جلب نکند‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه م ی توان ب��ه پرونده تحقیقات داخلی و‬ ‫راهنمای عملیات اف ب ی ای در ماه اکتبر سال ‪ 2011‬میالدی‬ ‫اشاره کرد‪ .‬دستگاه دادگستری دولت اوباما که نگران افزایش‬ ‫نشانه های تروریسم داخلی بود‪ ،‬به طور تدریجی به ماموران‬ ‫اف ب ی ای اختیارات جدی داد که باعث اسی ب دیدن ازادی های‬ ‫مدنی شد‪ .‬ب ر اس��اس این اختیارات جدید‪ ،‬ماموران اف ب ی ای‬ ‫م ی توانس��تند بدون پی ش ش��رط هایی که قبل از ان وجود‬ ‫داشت‪ ،‬به اطالعات زیادی درباره افراد دسترسی داشته باشند‪،‬‬ ‫بدون وجود ش��واهد کافی مبنی بر مجرم یا تروریس ت بودن‬ ‫افراد بر انها نظارت ش��دیدی داشته باشند و بر اساس شواهد‬ ‫نامعتب ر‪ ،‬از افراد بازجویی کنند‪ .‬انها حتی م ی توانستند زباله های‬ ‫مظنونان خاص خود را نیز بررسی کنند‪ .‬این تغییر و تحوالت‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مترجم‪ :‬ازاده کشوردوست‪ /‬منبع‪ :‬تایم‬ ‫در عین ح��ال‪ ،‬محدودیت هایی را در حوزه ه��ای خاصی از‬ ‫فعالیت ماموران مبارزه با تروریسم اف ب ی ای ایجاد م ی کرد؛‬ ‫مثل مساجد‪.‬‬ ‫بر اس��اس قوانین جدید‪ ،‬مام��وران اف ب��ی ای دیگر‬ ‫نم ی توانستند بدون تائید و مجوز ویژه – که در برخی موارد‬ ‫تنها توس��ط مقرهای پلیس امریکا صادر م ی ش��ود – وارد‬ ‫سازمان های مذهبی ش��وند‪ .‬عالوه بر ان‪ ،‬هر عملیاتی که‬ ‫قرار بود در یک عبادتگاه انجام ش��ود – تاکتیکی که بعد از‬ ‫‪ 11‬سپتامبر سال ‪ 2001‬میالدی اجرایی شد و اعتراض شدید‬ ‫مسلمانان امریکایی را به دنبال داشت – باید مجوز ویژه نهاد‬ ‫تازه تاسیس نظارتی در مقرهای قضایی که «کمیته نظارت‬ ‫بر عملیات حساس» نام داشت را دریافت م ی کرد‪.‬‬ ‫در تاریخ ‪ 18‬ژانویه‪ 15 ،‬ماه بعد از صدور این دستورهای‬ ‫جدید و تنها چند روز پیش از سالروز تولد «مارتین لوترکینگ»‪،‬‬ ‫یک جوان مهاجر از داغس��تان روس��یه‪ ،‬هنگام��ی که امام‬ ‫جماعت مسجدی در ایالت ماساچوست از لوترکینگ تقدیر‬ ‫کرد‪ ،‬در ب رابر وی ایستاد‪« .‬تیمورلنگ سارنایف» فریاد زد که‬ ‫این واعظ‪ ،‬فردی ب ی اعتقاد و کافر اس��ت ک��ه اذهان پیروان‬ ‫خود را الوده م ی کند‪ .‬در این زمان جماعت حاضر در مسجد‪،‬‬ ‫تیمورلنگ را محکوم و او را از مسجد بیرون کردند‪ .‬اف ب ی ای‬ ‫تا پیش از کشته شدن سه فرد در خیابان «بویلستون» از این‬ ‫درگیری لفظی یا این حقیقت ک��ه تیمورلنگ روی صفحه‬ ‫یوتیوب خود ویدئوهایی را که نشانه دیدگاه های افراط گرایانه‬ ‫او بود قرار م ی داد‪ ،‬اطالعی نداش��ت‪ .‬پاس��خ این پرسش که‬ ‫ایا نظارت بر وقایعی که در مسجد ماساچوست اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ازادی یا امنیت؟‬ ‫م ی توانست مانع از وقوع حادثه بوستون شود‪ ،‬چندان شفاف‬ ‫و مشخص نیست‪ ،‬ولی واضح است که پرونده سارنایف‪ ،‬بار‬ ‫دیگر این پرسش دش��وار را مطرح کرد که چگونه م ی توان با‬ ‫اعمال قوانین حقوق ش��هروندی و تضمی ن های مربوط به‬ ‫بعد از جنگ داخلی‪ ،‬زمینه حفاظت ب رابر از تمام شهروندان را‬ ‫فراهم کرد؟ اقدام هایی که واشنگتن تحت عنوان «امنیت»‬ ‫انجام م ی دهد‪ ،‬چه حد و مرزی باید داش��ته باشد؟ ایا مقامات‬ ‫امریکا م ی خواهند که ماموران پلیس به عنوان جاسوس در‬ ‫عبادتگاه هاحضور داشته باش��ند؟ در ازای امنیت بیشتر چه‬ ‫بخش از حریم خصوصی خود را از دست خواهیم داد؟ شاید اگر‬ ‫ماموران اف ب ی ای که در سال ‪ 2011‬میالدی توسط مسئوالن‬ ‫اطالعاتی روس از گرایش های افراط گرایانه تیمورلنگ اگاه‬ ‫ش��ده بودند‪ ،‬باید ب رای مدتی طوالنی فعالی ت های اینترنتی‬ ‫او را زیر نظر م ی گرفتند تا نش��انه های تمایالت تروریستی‬ ‫وی ب رای انها اثبات شود‪ .‬ایا امریکای ی ها باید به دولت اجازه‬ ‫دهند که فعالی ت های ارتباطی انها را زیر نظر بگیرد؟ بر اساس‬ ‫نظرسنجی که توسط پایگاه های اینترنتی تایم‪ ،‬او ار سی و‬ ‫شبکه خبری س ی ان ان انجام شده اس��ت‪ ،‬تعداد شهروندان‬ ‫امریکایی که نگ��ران ازادی ه��ای مدنی هس��تند‪ ،‬دو ب رابر‬ ‫شهروندانی است که از تضعیف سیاست های ضدتروریستی‬ ‫رضایت ندارد‪.‬‬ ‫هنوز مشخص نیس��ت که تیمورلنگ س��ارنایف که‬ ‫جس��دش تحویل خانواده ش��ده و ب رادرش جوهر که تحت‬ ‫بازداشت اس��ت‪ ،‬این اقدام را با انگیزه های افراطی شخصی‬ ‫انجام داده اند یا ابزار دس��ت یک مغز متفکر مذهبی یا یک‬ ‫‪47‬‬ ‫س��ازمان خارجی بوده اند‪ .‬نمایندگان کنگ��ره و اژان س های‬ ‫اطالعاتی امریکا در حال بررس��ی این مساله هستند که ایا‬ ‫نشانه های هشدار دهنده ای از گرایش های افراطی سارنایف ها‬ ‫وجود داشته که نادیده گرفته شده اس��ت یا خیر‪ .‬با این وجود‬ ‫انچه واضح به نظر م ی رسد این است که فعالی ت های ب رادران‬ ‫س��ارنایف و بس��یاری از تندروهای دیگری ک��ه داخل خاک‬ ‫امریکا فعالیت م ی کنند‪ ،‬نه از طرق پیگیری س��فرها و نقل‬ ‫و انتقال های مالی انها‪ ،‬بلکه از طریق نظارت بر گرایش های‬ ‫مذهبی و فعالی ت های الکترونیکی انها قابل پیگرد اس��ت‪.‬‬ ‫ه ر چند فعالیت القاعده در خ��ارج از مرزهای امریکا تضعیف‬ ‫شده‪ ،‬ولی افراط گرایانی که به دانش روز و تکنولوژی مجهز‬ ‫هستند‪ ،‬به تهدیدی فزاینده ب رای امریکا تبدیل شده و بار دیگر‬ ‫مساله توازن بین ازادی و امنیت را به عنوان یک چالش مهم‬ ‫پیش روی این کشور قرار داده اند‪.‬‬ ‫مسیری به سمت افراط گرایی‬ ‫بین الملل‬ ‫مروری بر رون��د زندگی تیمورلنگ س��ارنایف نش��ان‬ ‫م ی دهد که او به ط��ور تدریجی قدم در مس��یر افراط گرایی‬ ‫گذاشته است‪ .‬تیمورلنگ زمانی که در سال ‪ 2003‬میالدی از‬ ‫جمهوری داغستان واقع در جنوب روسیه وارد امریکا شد‪ ،‬به‬ ‫هیچ عنوان هویت مذهبی نداشت‪ .‬او یک بوکسور مشتاق بود‬ ‫که ارزوی یک فعالیت حرفه ای را در سر م ی پروراند‪ .‬یکی از‬ ‫همسایگان تیمورلنگ به واشنگتن پست گفته است که وی تا‬ ‫حدودی لجام گسیخته بود‪ ،‬سیگار م ی کشید‪ ،‬مشروبات الکلی‬ ‫م ی نوشید‪ ،‬عینک افتابی م ی زد و شلوار جین تنگ م ی پوشید‪.‬‬ ‫روزنامه نیویورک تایمز درباره تیمورلنگ نوشته بود که او پیانو‬ ‫و ویلن م ی نواخت و یک روز که منتظر ثب ت نام ب رای یک دوره‬ ‫اموزش بوکس بود‪ ،‬روی صندلی پیانو نشست و ب رای مدت‬ ‫‪20‬دقیقه یک قطعه کالسیک را نواخت‪.‬‬ ‫با همه اینها‪ ،‬از مدت ها قبل از انفجار خیابان بویلستون‪،‬‬ ‫اط رافیان تیمورلنگ به وضوح شاهد تغیی رات او بودند‪ .‬او سیگار‬ ‫و مشروب را ترک کرده و ورزش بوکس را هم کنار گذاشت‪ .‬یک‬ ‫سال بعد‪ ،‬والدین او به روسیه بازگشتند‪ .‬ه ر چند او با یک زن‬ ‫امریکایی ازدواج کرده بود‪ ،‬بسیار منزوی شده و م ی گفت که‬ ‫هیچ دوست امریکایی ندارد‪ .‬تیمورلنگ همچنین به شدت‬ ‫عصبی و پرخاشگر شده بود‪ .‬سرویس امنیت فدرال روسیه‬ ‫در س��ال ‪ 2011‬میالدی طی تماس��ی با ماموران اف ب ی ای‪،‬‬ ‫هش��دار داده بود ک��ه تیمورلنگ گرایش ه��ای افراطی پیدا‬ ‫کرده است‪ .‬هشدار ماموران امنیتی روسیه بعد از گفت وگوی‬ ‫تلفنی تیمورلنگ و مادرش که در ان زمان در داغستان زندگی‬ ‫م ی کرد‪ ،‬اعالم شده بود‪ .‬انها در این گفت وگوی تلفنی درباره‬ ‫مس��اله جهاد صحبت کرده بودند‪ .‬درس��ت در همین زمان‪،‬‬ ‫اف ب ی ای ارزیاب ی های خود درباره تیمورلنگ را اغاز کرد و بر‬ ‫اس��اس اختیاراتی که بعد از حادثه ‪11‬سپتامبر ب رای تحقیق‬ ‫درب��اره تهدیدهای بالقوه ب��دون بازکردن پرونده رس��می به‬ ‫ماموران داده شده بود‪ ،‬بررس��ی درباره وی اغاز شد‪ .‬بعد از ان‪،‬‬ ‫نام تیمورلنگ در فهرست افراد مظنون قرار گرفت و ماموران‬ ‫پلیس بررسی درباره اینکه ایا وی با مظنونان دیگری که در این‬ ‫فهرست بوده اند تماس داشته است یا خیر را اغاز کردند‪ .‬پلیس‬ ‫فدرال امریکا ‪10‬مرحله بررسی مختلف و از جمله بازجویی از‬ ‫تیمورلنگ را انجام دادند‪ ،‬ولی هیچ نشانه ای از گرایش های‬ ‫ تروریس��تی در رفتار و س��خنان او پیدا نکردند و در نهایت با‬ ‫اعالم اینکه وی تهدیدی ب رای امریکا به ش��مار نم ی رود‪ ،‬این‬ ‫پرونده را بستند‪ .‬تیمورلنگ در ماه ژانویه سال ‪ 2012‬میالدی‬ ‫در جریان یک سفر نه چندان خوشنام به جمهوری داغستان‬ ‫که همچنان محل زندگ��ی پدر و مادرش ب��ود‪ ،‬قرار گرفت‪.‬‬ ‫فعالی ت های دقیق او در این سفر مشخص نیست‪ .‬به گفته‬ ‫پدر تیمورلنگ‪ ،‬وی در زمان اقامتش در داغستان در مکانی که‬ ‫عمدتا محل تجمع افراط گرایان بود‪ ،‬حاضر م ی شد‪ .‬مقام های‬ ‫مس��ئول امریکایی در حال بررسی این مس��اله هستند که‬ ‫ایا س��ارنایف با ش��ب ه نظامیان محلی از جمله یک بوکسور‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪48‬‬ ‫روس – کانادایی که در تاریخ ‪14‬جوالی گذش��ته در جریان‬ ‫درگیری و تی راندازی با نیروهای روسیه کشته شد‪ ،‬دیدار کرده‬ ‫بود یا خیر‪ .‬تیمورلنگ دو روز بعد به امریکا بازگشت‪ .‬واقعیت‬ ‫این است که سفرهای خارجی تیمورلنگ به هیچ عنوان زنگ‬ ‫خطری ب رای ماموران اف ب ی ای به ش��مار نم ی رفت‪ ،‬ولی وی‬ ‫بعد از بازگشت از این سفرها م ی توانست به عنوان یک مبلغ‬ ‫دیدگاه های افراطی فعالیت کند‪ .‬او بارها با مسئوالن مسجد‬ ‫ماساچوس��ت اختالف نظر و درگیری لفظی پیدا کرده بود و‬ ‫اخرین بار رهب ران مسجد به او هشدار دادند که یا در جلسات‬ ‫شرکت نکند یا به مزاحمت های خود پایان دهد و تیمورلنگ‬ ‫ه م ترجیح داد گزینه اول را انتخاب کند‪ .‬ه ر چند درگیری با امام‬ ‫جماعت مسجد اتفاق مهمی است‪ ،‬ولی فعالی ت های اینترنتی‬ ‫تیمورلنگ مسائل را به طور شفاف تری مشخص م ی کند‪ .‬او‬ ‫در ماه اگوست سال ‪ 2012‬میالدی یک نمایه یوتیوب ایجاد‬ ‫کرده و در ماه ها بعد از ان‪ ،‬چندین ویدئو که مبلغ دیدگاه های‬ ‫افراط گرایانه شب ه نظامی بود را روی شبکه اینترنت قرار داد‪.‬‬ ‫برادری که چندان هم بزرگ تر نبود‬ ‫با همه اینها انچه باعث تقویت گرایش های افراط گرایانه‬ ‫تیمورلنگ شد‪ ،‬این مسال ه بود که ایا فعالی ت های وی باید مورد‬ ‫نظارت قرار م ی گرفت یا خیر ک��ه همین موضوع بحث های‬ ‫جدی گس��ترده ای را در محافل مختلف در واش��نگتن به راه‬ ‫انداخت‪ .‬شکست نهادهای امنیتی امریکا در تشخیص توطئه‬ ‫ب رادران سارنایف به نوعی یاداور حادثه ‪ 11‬سپتامبر سال ‪2001‬‬ ‫بود؛ زمانی که شکس��ت های ارتباطی بین نهادهای امنیتی‬ ‫و سروی س های قانونی امریکا ش��انس توقف این عملیات را‬ ‫کمرنگ کرد‪« .‬سوزان کالینز» سناتور جمهوریخواه امریکایی‬ ‫و عضو کمیته اطالعاتی سنا در این باره گفته است‪« :‬به نظر‬ ‫م ی رسد مش��کالت جدی مربوط به تبادل اطالعات از جمله‬ ‫اطالعات حیاتی مربوط به تحقیقات همچنان وجود داش��ته‬ ‫باشد‪ ».‬دولت اوباما همچنان بر این اعتقاد است که همکاری با‬ ‫جامع ه های مسلمان امریکا ب رای تشخیص فعالیت رادیکال ها‬ ‫بسیار کلیدی اس��ت‪« .‬بن رودز» معاون مشاور امنیت ملی‬ ‫امریکا در این باره گفت‪« :‬اگر بتوانیم مساجد و ج وامع مسلمانان‬ ‫در فهرس��ت هم پیمانان خود قرار دهیم‪ ،‬در زمینه حفاظت از‬ ‫امنیت ملی عملکرد بهتری خواهیم داشت‪ .‬هیچ جایگزینی‬ ‫ب رای افرادی که در این جوامع هستند‪ ،‬وجود ندارد و این دقیقا‬ ‫همان اتفاقی است که در ماه نوامبر سال ‪ 2010‬میالدی افتاد‬ ‫و به دنبال اطالع رس��انی پدر یک نوجوان درباره گرایش های‬ ‫پسرش‪ ،‬پلیس موفق شد یک بمب را در پورتلند خنثی کند‪».‬‬ ‫اوباما در تاریخ ‪ 30‬اوریل در یک کنف رانس مطبوعاتی گفت که‬ ‫از مشاورانش خواسته است تا تعامل با جوامعی که پتانسیل‬ ‫فعالی ت های رادی��کال دارند را ادامه دهن��د‪ .‬وی در عین حال‬ ‫تاکید کرد که این تعامل باید در چارچوب قانون اساسی امریکا‬ ‫صورت بگیرد‪.‬‬ ‫در حالی که بحث اصلی در محافل رس��می واشنگتن‬ ‫چگونگی درس گرفتن از حادثه بوس��تون اس��ت‪ ،‬شهروندان‬ ‫امریکایی تاکید م ی کنند که ازادی های مدنی از تامین کامل‬ ‫امنیت ب رای انها اهمیت بیشتری دارد‪ .‬هر چند حمایت مردمی‬ ‫ از نصب دوربی ن های نظارتی در مکان های عمومی طی یک‬ ‫دهه گذشته در امریکا افزایش یافته اس��ت‪ ،‬ولی ‪ 59‬درصد از‬ ‫شهروندان این کش��ور از نظارت دولت بر تلفن های همراه و‬ ‫ارتباطات الکترونیک ی شان ناراضی هستند‪ .‬ایا امریکا هرگز‬ ‫م ی تواند به امنیت کامل دست پی دا کند؟ «فیلیپ مود» مامور‬ ‫ارشد سابق سازمان اطالعات مرکزی امریکا و مامور ویژه مبارزه‬ ‫ب ا تروریسم در پلیس فدرال این کش��ور در این باره م ی گوید‪:‬‬ ‫«حتی اگر هم م ی خواستیم‪ ،‬نم ی توانس��تیم از تمامی افراد‬ ‫رادیکال در امریکا بازجویی کنیم‪ .‬قانون اساسی امریکا اجازه‬ ‫رادیکال بودن در این کشور را م ی دهد؛ شما م ی توانید هر طور‬ ‫که دوس��ت دارید‪ ،‬صحبت کنید‪ ».‬بعد از انکه روسیه در بهار‬ ‫سال ‪ 2011‬میالدی درباره تیمورلنگ به واشنگتن هشدار داد‪،‬‬ ‫مقام های امریکا نام او را در فهرست مظنونان مرکز ملی مبارزه‬ ‫ب ا تروریسم قرار دادند‪ .‬در این فهرست بیش از ‪ 740‬هزار اسم‬ ‫وجود دارد که به ندرت توسط بازرسان امریکا مورد نظارت قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬پرسش دش��وارتری که در ارتباط با پرونده سارنایف‬ ‫مطرح م ی ش��ود این اس��ت که زندگی خصوصی تیمورلنگ‬ ‫تا چه حد باید مورد بررس��ی قرار م ی گرفت ت��ا توطئه این دو‬ ‫ب رادر اشکار ش��ود؟ عالوه بر ایجاد نهادهای قدرتمند داخلی‬ ‫اطالعاتی مانند نهادهایی که در کانادا و انگلیس وجود دارد‪،‬‬ ‫امریکا تصمیم گرفت به اف ب ی ای قدرت مضاعفی بدهد‪ .‬این‬ ‫مساله به معنای ایجاد قوانین جدی ب رای تحقیقات داخلی در‬ ‫زمینه مبارزه ب ا تروریسم بود که در س��ال ‪ 2008‬میالدی و در‬ ‫دولت «جورج بوش» رئی س جمهوری پیش��ین امریکا مطرح‬ ‫ش��د‪ .‬این قوانین فاصله بین تحقیق��ات جنایی و تحقیقات‬ ‫گسترده تر مربوط به امنیت ملی را کمتر م ی کرد و به ماموران‬ ‫اف ب ی ای اجازه م ی داد با اس��تفاده از قدرت ه��ر دو نهاد‪ ،‬ب رای‬ ‫مقابله با تروریس��ت ها اقدام کنند‪ .‬این قوانین همچنین به‬ ‫یداد‪ ،‬با هدف جلوگیری و خنث ی کردن‬ ‫ماموران اف ب ی ای اجازه م ‬ ‫توطئه پپش از عمل ی شدن ان‪ ،‬با خشونت بیشتر و حتی بدون‬ ‫در دست داشتن شواهد محکم‪ ،‬از متهمان بازجویی کنند‪ .‬این‬ ‫مساله توجه اندکی را به خود جلب کرد و عمل در شیوه اجرای‬ ‫عملیات اف ب ی ای تغیی رات گسترده ای ایجاد کرد‪.‬‬ ‫پرسش مهم دیگر این است که نظارت بر فعالیت افراد‬ ‫رادیکالی مانن��د تیمورلنگ باید از چه نوع باش��د؟ مقام های‬ ‫رسمی نیویورک سیتی به ب رنامه ویژه مقابله با تروریسم خود‬ ‫اشاره م ی کنند که به طور ویژه به دنبال نشانه هایی از تغیی رات‬ ‫رفتاری و گرایش به افراط گرایی اس��ت‪ .‬تحقیقی که س��ال‬ ‫گذشته میالدی توسط اسوش��یتدپرس انجام شد‪ ،‬نشان داد‬ ‫که چگونه یکی از واحدهای اطالعاتی پلیس نیویورک تحت‬ ‫رهبری یکی از مسئوالن فعال سازمان اطالعات مرکزی امریکا‬ ‫در قالب ماموران مخفی وارد جوامع قومی و مکان هایی مانند‬ ‫اردوهای دانشگاهی‪ ،‬رستوران ها‪ ،‬کافه ها‪ ،‬مکان های مذهبی‬ ‫و سایر محل هایی که به طور بالقوه مکان تجمع گروه های‬ ‫افراطی است‪ ،‬م ی شدند تا افراد رادیکال را شناسایی کنند‪.‬‬ ‫ش��اید اگر این ب رنامه در ارتب��اط با تیمورلن��گ نیز در‬ ‫پیش گرفته م ی ش��د‪ ،‬نیات و ب رنامه های او تا حدودی زیادی‬ ‫ب رای پلیس مشخص م ی ش��د؛ ه ر چند افرادی که در مسجد‬ ‫ماساچوس��ت همراه تیمورلنگ بودند‪ ،‬تاکی��د م ی کنند که‬ ‫هیچ نش��انه ای از خش��ونت در او ندیده بودند‪ .‬باراک اوباما در‬ ‫کمپین انتخاباتی خود در س��ال ‪ 2008‬می�لادی بر مقابله با‬ ‫القاعده در خارج از مرزهای امریکا تاکید زیادی داش��ت‪ ،‬ولی‬ ‫به تروریس��م داخلی بهای چندانی نداد‪ .‬اوباما مدت کوتاهی‬ ‫بعد از در دس��ت گرفتن قدرت‪ ،‬متوجه این حقیقت ش��د که‬ ‫گ شدن است و مقام های مسئول‬ ‫تهدید داخلی در حال پررن ‬ ‫در مجموع ‪ 21‬جه��ادی داخلی را شناس��ایی ک��رده و از ماه‬ ‫ی س��ال ‪ 2009‬تا دس��امبر ‪ 2012‬حداقل ‪ 42‬تن را دس��تگیر‬ ‫م ‬ ‫کردند‪ .‬از جمله این افراد‪« ،‬فیصل ش��هزاد» بود که تصمیم‬ ‫داشت بمبی را در میدان «تایم» شهر نیویورک منفجر کند‪.‬‬ ‫یکی دیگر افراد بازداشت ش��ده «نیدال حس��ن» افسر ارشد‬ ‫ارتش امریکا ک��ه در حادثه تی راندازی در پای��گاه «فوردهود»‬ ‫تگزاس در س��ال ‪ 2009‬میالدی به قتل ‪ 13‬نفر متهم ش��ده‬ ‫بود‪ .‬شاید همین مساله انگیزه ای ب رای دادن قدرت مضاعف‬ ‫به ماموران اف ب ی ای ب رای مقابله با تروریس��م بوده اس��ت‪ .‬با‬ ‫همه اینها‪ ،‬بسیاری از مس��ئوالن امنیتی امریکا بر این باورند‬ ‫که همان طور که نم ی توان مانع تی ران��دازی افراد روان پریش‬ ‫در مدارس شد‪ ،‬فعالی ت های رادیکال ها را نیز نم ی توان تحت‬ ‫کنترل کامل قرار داد و این مس��اله با توج��ه به موضع گیری‬ ‫منفی ش��هروندان در ب رابر کنترل دولت بر حریم خصوصی‬ ‫انها‪ ،‬دش��وارتر هم م ی شود؛ ش��هروندانی که در هر شرایطی‬ ‫ازادی های مدنی و حقوق اولیه خود را به امنیت بیشتر و نظارت‬ ‫کامل نیروهای امنیتی بر فعالی ت های گروه های تندرو ترجیح‬ ‫م ی دهند‪g .‬‬ ‫اسیا‬ ‫«سونامی چینی» نتوانست انور ابراهیم را به متن دنیای سیاست بازگرداند‬ ‫پیروزیشکننده‬ ‫بین الملل‬ ‫اشتباهاتی داشته است ولی نخس��ت وزیر دست به تغیی رات‬ ‫این کشور نش��د؛ اکثریتی که مدت ها در اختیار این حزب بود‬ ‫مترجم‪ :‬پوریا محمدی ‪ /‬منبع‪ :‬تایم‬ ‫مهمی زده است و من معتقدم که انها (جبهه ملی) همه تالش‬ ‫ولی در انتخابات سال ‪ 2008‬ان را از دست داد‪ .‬چهار وزیر کابینه‬ ‫خود را ب رای تامین رفاه مردم به کار م ی بندند‪».‬‬ ‫و دو وزیر ارشد نیز کرس ی های پارلمانی خود را از دست دادند‪.‬‬ ‫کواالالمپور‪ ،‬مالزی ‪ -‬ائتالف حاکم بر مالزی با کس��ب‬ ‫برخی از رای دهندگان بیش از یک ساعت در مدارس و‬ ‫انجمن چین‪ -‬مالزی‪ ،‬دومین حزب ب��زرگ در ائتالف حاکم‪،‬‬ ‫اکثریت ضعیف در انتخابات ملی این کشور موفق شد با غلبه‬ ‫سایر مراکز رای گیری منتظر ایستادند و پس از ریختن رای خود‬ ‫همزمانباافزایشدلسردیاقلیتچین ی تبارهایمالزیازجبهه‬ ‫بر قوی ترین ائتالف مخالفان دولت‪ ،‬همچنان بر مسند قدرت‬ ‫به صندوق‪ ،‬انگشتان جوهری خود را به دوربی ن های خب رنگاران‬ ‫ملی‪ ،‬شاهد شکست بسیاری از نامزدهای پارلمانی خود بود‪.‬‬ ‫باقی بماند‪ .‬جبهه ملی از زمان استقالل مالزی از بریتانیا یعنی‬ ‫و عکاسان نشان م ی دادند؛ جوهری که ب رای جلوگیری از تقلب‬ ‫جبهه ملی در این انتخابات توانست کنترل یکی از ایالت های‬ ‫‪ ۵۶‬س��ال پیش‪ ،‬قدرت را در کشور در دست داش��ته و به این‬ ‫و رای دادن اضافی در انتخابات در شعب رای گیری مورد استفاده‬ ‫ی انور اب راهیم‬ ‫در اختیار مخالفان را به دست اورد ولی اتحاد حام ‬ ‫ترتیب با نتایج اعالم شده این انتخابات‪ ،‬همچنان حکومت را‬ ‫قرار گرفته و قرار است تا چندین روز اثر ان باقی بماند‪ .‬نجیب‬ ‫توانست سه ایالت‪ ،‬از جمله دو ایالت از ثروتمندترین ایاالت را‬ ‫در اختیار خ واهد داشت‪ .‬به گزارش کمیسیون انتخابات‪ ،‬ائتالف‬ ‫رزاق اعالم کرد که یکی از اولویت های وی‪ ،‬طرح «اشتی ملی»‬ ‫حفظ کند؛ ایاالتی که از جمله ایاالت توسع ه یافته و شه رنشین‬ ‫جبهه ملی به رهبری نجیب رزاق‪ ،‬نخس ت وزیر این کشور‪ ،‬در‬ ‫است و هشدار داد‪« :‬نتایج نشان دهنده امکان دو قطبی شدن‬ ‫مالزی محس��وب م ی ش��وند‪ .‬از میان تفاوت های عمده بین‬ ‫انتخابات توانست یکصد و ‪ 33‬کرسی از ‪ 222‬کرسی پارلمان‬ ‫کشور اس��ت و این موضوع دولت را نگران کرده است‪ .‬اگر به‬ ‫جبهه ملی و ائتالف خلق‪ ،‬م ی توان به سیاست های حمایتی‬ ‫این کشور را به دست اورد‪ .‬ائتالف حاکم در پارلمان پیشین ‪135‬‬ ‫این موضوع توجه نشود‪ ،‬م ی تواند موجب ایجاد تنش و تفرقه‬ ‫دولت ب رای کمک به جمعیت ماالی ی های این کش��ور اشاره‬ ‫کرسی را در اختیار داش��ت و در این انتخابات تنها دو کرسی را‬ ‫در کشور شود‪ ».‬او جزئیات این دوقطبی ش��دن را بیان نکرد‬ ‫کرد که اکثریت جمعیت را تشکیل داده و اغلب جزو اقشار فقیر‬ ‫از دست داده است‪ .‬ائتالف مخالفان شامل سه حزب مخالف‬ ‫ولی اش��اره کرد‪« :‬اقلیت چین ی تبار این کشور که یک چهارم‬ ‫هستند‪ .‬طبق امارهای جمعیتی سال‪ ،2010‬ماالی ی ها حدود‪51‬‬ ‫دولت‪ ،‬به رهبری انور اب راهیم‪ ،‬توانس��ت ‪ 89‬کرسی باقیمانده‬ ‫از جمعیت مالزی را تش��کیل م ی دهند‪ ،‬از جبه��ه ملی روی‬ ‫درصد جمعیت مالزی را تشکیل م ی دهند‪ .‬رهب ران ماالیی در‬ ‫را به خود اختص��اص دهد‪« .‬ائتالف خلق» حت��ی در چندین‬ ‫برگردانده اند»؛ موضوعی که وی از ان با عنوان «سونام ی چینی»‬ ‫جبههملیمعتقدکهاینب رنامه هایحمایتیبایدهمچنانب رای‬ ‫تخمین مستقل اولیه و در میان ‪10/5‬میلیون نفر رای دهنده‬ ‫یاد کرد‪ .‬پیروزی مخالفان م ی توانست یک بازگشت فوق العاده‬ ‫کمک به ماالی ی های فقیرتر ادامه یابد‪ ،‬در حالی که مخالفان‬ ‫حاضر در انتخابات‪ ،‬تنها ‪ 200‬ه��زار رای با جبهه ملی اختالف‬ ‫ب رای انور اب راهیم محسوب ش��ود؛ معاون سابق نخس ت وزیر‬ ‫و منتقدان دولت معتقدند از یک سو از این ب رنامه ها عمدتا به‬ ‫داشت‪ .‬فعاالن مخالف دولت مدت هاست از تعیین غیرمنصفانه‬ ‫حوزه های انتخاباتی در این کشور شکایت دارند؛ سازوکاری که‬ ‫که در س��ال ‪ 1998‬اخ راج و متعاقب ان به اتهام فساد به شش‬ ‫نفع ماالی ی هایی که دارای ارتباط در سطح حاکمیت هستند‪،‬‬ ‫به عقیده انها م ی تواند موجب کسب اکثریت ارا در حوزه های‬ ‫سوءاستفاده شده است و از سوی دیگر چنین ب رنامه هایی باید‬ ‫و ‪ 9‬س��ال حبس محکوم ش��د‪ .‬هرچند در س��ال ‪ 2004‬دادگاه‬ ‫انتخاباتی تاثیرگذار شود‪ .‬این پیروزی‪ ،‬سیزدهمین‬ ‫فدرال مالزی‪ ،‬دومین حکم وی را نقض و او پس‬ ‫از شش سال حبس از زندان ازاد شد‪ .‬انور اب راهیم و‬ ‫پیروزی متوالی جبهه ملی از زمان استقالل این‬ ‫دیگر رهب ران مخالفان در مورد تقلب در انتخابات‬ ‫کشور از ب ریتانیا در سال‪ 1957‬محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫اب��راز نگرانی کرده اند‪ .‬در ش��بکه های اجتماعی‬ ‫پیروزی جبهه ملی در حالی است که این انتخابات‬ ‫چالش انگی زترین انتخابات در تاریخ این ائتالف در‬ ‫نیز ادعاهایی درباره ارای س��اختگی و همچنین‬ ‫مقابل متحدترین ائتالف مخالفان دولت در طول‬ ‫مشکالت جوهرهای اس��تفاده شده و پاک شدن‬ ‫تاریخ این حزب است‪ .‬مخالفانی که امیدوار بودند‬ ‫س��اده این جوهرها مطرح شده اس��ت‪ .‬رهب ران‬ ‫گروه های مخالف دولت‪ ،‬جبهه ملی را به استفاده‬ ‫از اتهاماتی همچون نخوت‪ ،‬سوءاستفاده از بودجه‬ ‫دولتی و تبعی ض نژادی علیه دولت بهره برداری‬ ‫از مهاجران بنگالدش��ی‪ ،‬فیلیپینی و اندونزیایی‬ ‫کرده و پیروز از می دان خارج شوند‪.‬‬ ‫ب��رای رای دادن غیرقانون��ی و همچنین انتقال‬ ‫حامیان خود با استفاده از هواپیما ب رای رای دادن‬ ‫نجی��ب رزاق از همه ش��هروندان مالزی‬ ‫در ایالت ه��ای کلیدی مالزی مته��م کرده اند‪ .‬از‬ ‫خ واست تا پیروزی ائتالف او را بپذی رند و گفت‪« :‬ما‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬دولت و مسئوالن برگزاری انتخابات‬ ‫باید به دنیا نشان بدهیم که یک دموکراسی بالغ‬ ‫با رد این اتهامات اعالم کرده اند که حامیان مالی‬ ‫هستیم‪ ».‬او در یک کنف رانس خبری در تلویزیون‬ ‫ملی این کشور گفت‪« :‬ائتالف جبهه ملی‪ ،‬به رغم‬ ‫خصوصی‪ ،‬هزینه پ��رواز رای دهندگان قانونی به‬ ‫حجم حمله ها و انتقادات علیه ان‪ ،‬توانس��ت در‬ ‫ایالت های محل سکونت انها را متقبل شده اند‪.‬‬ ‫انتخابات پیروز ش��ود»‪ .‬هرچند ان��و ر اب راهیم با‬ ‫جبهه ملی در بسیاری از مناطق روستایی سنتی‪،‬‬ ‫انور ابراهیم با وجود اینکه مخالفان و اپوزیسیون مالزی را متحد کرد اما نتوانست این‬ ‫بیان اینکه «ب ی نظم ی های» موجود منجر به از‬ ‫ی دارد؛‬ ‫به وی��ژه در جزیره بورنئو جای��گاه محکم ‬ ‫اتحاد را به پیروزی سیاسی تبدیل کند‬ ‫ی انور اب راهیم امیدوار بود‬ ‫جزیره ای که اتحاد حام ‬ ‫دست دادن تع دادی از کرس ی های پارلمان به ضرر‬ ‫ب رای تقویت شانس پیروزی خود‪ ،‬ارای ان را به دست بیاورد‪ .‬هاله‬ ‫فارغ از نژاد و قومیت در اختیار تمام مالزیای ی های محروم قرار‬ ‫ائتالف متبوعش گردیده‪ ،‬به طور ضمنی اشاره کرد مخالفان‬ ‫شکس ت ناپذیری جبهه ملی از پنج سال پیش و پس از متحد‬ ‫گیرد‪ .‬اندرو چارلز که در استرالیا کار م ی کند و ب رای شرکت در‬ ‫دولت ممکن است نتیجه انتخابات را نپذی رند‪ .‬چند دقیقه پس‬ ‫شدن مخالفان و تشکیل «ائتالف خلق» به شدت مورد تهدید‬ ‫انتخابات و رای دادن به نفع ائتالف مخالف��ان دولت در حوزه‬ ‫از بیانیه جبهه ملی و اعالم پیروزی در انتخابات‪ ،‬هزاران نفر از‬ ‫هواداران ائتالف خلق‪ ،‬عکس های پروفایل خود در شبکه های‬ ‫قرار گرفته اس��ت‪ .‬جبهه ملی در س��ال های اخیر به صورت‬ ‫انتخابی حومه کواالالمپور به کشور برگشته است‪ ،‬م ی گوید‪:‬‬ ‫روزافزونی به از خودراضی بودن و حکومت سرکوبگرانه متهم‬ ‫«من واقعا خسته شده ام‪ .‬از یک طرف سوءاستفاده های زیادی‬ ‫اجتماعی را به نشانه دلسردی و عدم رضایت از نتیجه انتخابات‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬نجیب رزاق که در س��ال ‪ 2009‬به نخس ت وزیری‬ ‫درون سیستم در حال انجام اس��ت و از سوی دیگر هیچ گونه‬ ‫به رنگ سیاه دراوردند‪ .‬کمیسیون انتخابات تخمین زده حدود‬ ‫‪ 10‬میلیون نفر از ‪ 13‬میلیون رای دهنده‪ ،‬نام نویس��یکرده اند‪،‬‬ ‫رسید‪ ،‬کمپین بزرگی ب رای بازگرداندن اعتبار به ائتالف جبهه‬ ‫ب رابری و عدالتی بین نژادهای مختلف وجود ندارد‪ .‬بعد از‪56‬سال‪،‬‬ ‫یعنی حدود ‪ 80‬درصد در انتخابات شرکت کرده اند‪ .‬جبهه ملی‬ ‫ملی اغاز کرد‪ .‬مقامات مالزی در ماه های اخیر‪ ،‬از همه امکانات‬ ‫حاال زمان ان رسیده به دیگران فرصت بدهیم این کشور را تغییر‬ ‫از کمک های نقدی به خانواده های کم درامد گرفته تا استفاده از‬ ‫هرچند توانست در این انتخابات اکثریت ارا را به دست اورد‪ ،‬ولی‬ ‫دهند‪ ».‬دیگران‪ ،‬پیروزی جبهه ملی را نش��انه ثبات و پایداری‬ ‫از نقطه اوج در سال ‪ 2004‬و زمانی که ‪90‬درصد از کرس ی های‬ ‫روزنامه ها و رسانه های مرتبط با دولت و ایستگاه های تلویزیونی‬ ‫م ی دانند‪ .‬محمد رفیق ادریس‪ ،‬صاح��ب یک بنگاه معامالت‬ ‫ب رای انتق��اد از توانایی مخالفان ب رای اداره امور و کش��ورداری‪،‬‬ ‫خودرو که به همراه همسر و پسرش ساعت ها ب رای رای دادن‬ ‫پارلمان این کشور را در اختیار داش��ت فاصله زیادی دارد‪ .‬این‬ ‫در مرکز رای گیری سالنگور منتظر مانده اند‪ ،‬م ی گوید‪« :‬دولت‪،‬‬ ‫جبهه حتی موفق به کسب مجدد دو س��وم اکثریت پارلمان‬ ‫بهره گرفته اند‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪49‬‬ ‫اندیشه‬ ‫پاسخدکترنصریبهیکشبهه‬ ‫مشهوردرگفت وگوبامثلث‬ ‫مطهری و زمانه اش‬ ‫کدام مارکس‪ ،‬کدام‬ ‫مارکسیسم؟‬ ‫اندیشه‬ ‫مطهری؛ روشنفکر دینی‬ ‫یا احیاگر دینی؟‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫چه کسانی با مطهری مخالف بودند‬ ‫‪50‬‬ ‫نوشتاریازدکترغالمعلیحدادعادل‬ ‫دربارهجایگاهاستادشهید مطهری‬ ‫توسعهدینبهجای‬ ‫عصریشدندین‬ ‫معلماعتدال‬ ‫تفاوت مطهری با روشنفک ران دینی در چه‬ ‫بود؟‬ ‫‪1‬‬ ‫وقتی قرار بر این باش��د که مخالفان اس��تاد مرتضی‬ ‫مطهری را دسته بندی کنیم‪ ،‬اولین مشکل انجایی نمودار‬ ‫م ی شود که نم ی دانیم وی را باید چه بنامیم‪ .‬ایا فیلسوف بود‬ ‫یا متکلم؟ او را م ی توان احیاگر دینی نامید یا اصالح طلب؟‬ ‫روشنفکر دینی بود یا مردی از دیار س��نت های دینی از یاد‬ ‫رفته؟ در حقیقت‪ ،‬مساله اول انجایی نمود پیدا م ی کند که‬ ‫نم ی توان وی را متصف به یکی از این القاب کرد‪.‬‬ ‫در این بین‪ ،‬برخی بر این باورند که شهید مطهری را‬ ‫نم ی توان در قبیله ای خاص از ای��ن القاب محصور کرد‪ .‬او‬ ‫را م ی توان فیلسوف نامید که ریش��ه در توانمندی و تبحر‬ ‫خاص وی در این زمینه دارد؛ اما وی فقط فیلسوف نبود‪ .‬او را‬ ‫م ی توان یک متکلم نامید که ریشه در دغدغه همیشگ ی اش‬ ‫در دفاع از دین داشت؛ اما او فقط متکلم نبود و‪ ...‬اری‪ ،‬ما با‬ ‫شخصی مواجه م ی ش��ویم که در نوع خود و در دوران خود‬ ‫اگرچه نه ب ی نظیر که کم نظیر بود‪.‬‬ ‫روحانی مبارز‬ ‫روشنفکران و خصومت با استاد‬ ‫اندیشه‬ ‫جبهه دیگری که علیه اس��تاد شکل گرفت‪ ،‬ریشه در‬ ‫محافل روش��نفکری داش��ت‪ .‬این گروه ها که عموما متاثر‬ ‫از «ایس��م»های غربی و ش��رقی بودند‪ ،‬نقش ترجمه ای و‬ ‫انتقالی ب رای تفکراتی داش��تند که بعضا حت��ی مابه ازایی‬ ‫در فضای فکری و فرهنگی کش��ورمان نداشتند‪ .‬این گروه‬ ‫توانس��ته بود عرصه های دانش��گاهی را از ان خود کرده و‬ ‫به یکه تازی بپردازد‪ .‬در این بین‪ ،‬مارکسیسم نقش ویژه ای‬ ‫ب رای خود ایفا کرده و در راس توجهات قرار داشت‪ .‬در چنین‬ ‫فضایی بود که استاد مطهری وارد میدان شد‪ .‬اگر تالش های‬ ‫استاد مطهری و به ویژه استاد گرانقدرش عالمه طباطبایی‬ ‫(رضوان اهلل علیه) نبود‪ ،‬ب ی تردید روند تاریخ فلس��فه در این‬ ‫کش��ور به نحوی دیگر رقم م ی خورد‪ .‬پاس��خ های مرحوم‬ ‫عالمه و ش��رح ان توسط اس��تاد مطهری موجب شد تا سد‬ ‫محکمی ب رابر این جریان قدرتمند فکری ‪ -‬ترجمه ای ایجاد‬ ‫ش��ود‪ .‬این بود که محافل روش��نفکری که قدرت فکری و‬ ‫منبعی ش��هید را م ی دیدند‪ ،‬به جریان هایی علیه او تبدیل‬ ‫شدند و تالش داشتند که وی را مقهور کنند‪.‬‬ ‫این موضوع حتی در جریان های روشنفکری دینی نیز‬ ‫دیده م ی شد‪ .‬انها که عموما در پارادایم غربی حرکت کرده و‬ ‫نقش منفعلی ب رابر دستاوردهای فکری انها داشتند‪ ،‬در ب رابر‬ ‫استاد مطهری مواضع عموما غیردوس��تانه داشتند‪ .‬انها از‬ ‫مطرح شدن یک روحانی با چنین س��طح دانشی‪ ،‬استقبال‬ ‫نکرده و تا جای ممکن علی ه اش م ی ایستادند‪ .‬این را م ی توان‬ ‫در برخوردهای جریان های ملی‪ -‬مذهبی دید که عموما مانع‬ ‫ ترویج تفکرات وی م ی شدند‪ .‬در حقیقت‪ ،‬فضای دانشگاهی‬ ‫نیز اگرچه نسبت به حوزه ها ب رای وی بازتر و کم تنش تر بود؛‬ ‫اما عموما اقبالی به وی نداشته و مجبور به تحملش بودند‪.‬‬ ‫حتی این را م ی توان در قضیه نامه مرحوم بازرگان و مطهری‬ ‫در واکنش به تفکرات دکتر شریعتی دید که فشاری عجیب‬ ‫به ان شهید وارد کردند تا ماجرا را ناتمام بگذارند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫بین مخالفان استاد‪ ،‬م ی توان در درجه نخست از حلقه‬ ‫روحانیونی نام برد که در دوران پهلوی‪ ،‬نتوانس��ته بودند به‬ ‫هماوردی با تفکرات غربی واردش��ده بپردازند‪ .‬در این گروه‪،‬‬ ‫برخی که ترجیح داده بودند به گوش��ه حجره ه��ا بروند‪ ،‬با‬ ‫پدیده ای مواجه بودند که به دانش��گاه ها رفت وامد م ی کرد‬ ‫و داعی��ه مقابله با مدرنیته داش��ت‪ .‬ب رای انه��ا که رویه ای‬ ‫منفعالنه و عرفانی در قبال این هجمه ها داش��تند‪ ،‬تحلیل‬ ‫شخصیتی مانند مطهری دچار دش��واری خاصی بود‪ .‬این‬ ‫گروه ترجیح م ی دادند ت��ا دین را به ام��ری خصوصی و در‬ ‫پس��توی خانه ها تبدیل کنند‪ .‬البته باید به این نکته توجه‬ ‫داشت که این گروه‪ ،‬روحانیونی سکوالر نبودند؛ بلکه انها بر‬ ‫این باور بودند که اساس ورود دین به عرصه سیاسی منجر‬ ‫به اسی ب خوردن دین م ی شود‪ .‬در این بین‪ ،‬م ی توان اذعان‬ ‫داشت که ریشه این اختالف از امام خمینی (ره) و ایت اهلل خویی‬ ‫شروع م ی ش��د‪ .‬دو رویکرد متفاوت به دین که در شاگردان‬ ‫نیز تداوم داشت‪ .‬در ان دوران‪ ،‬شاگرد مطرح مرحوم امام نیز‬ ‫شهید مطهری بود که وجهه ای پیشرو داشت‪.‬‬ ‫البته‪ ،‬گروهی نیز بودند که ریش��ه در مکتب تفکیک‬ ‫داشتند‪ .‬این جریان که در برخی ش��هرها از جمله مشهد از‬ ‫قدرت باالیی برخوردار بود‪ ،‬برنم ی تابی��د که حوزه ها راه به‬ ‫سیاست و عرصه اجتماعی باز کنند‪ .‬همین گروه بودند که‬ ‫فشارها را به روحانیونی مانند مطهری افزایش دادند که البته‪،‬‬ ‫ریشه این جدال به مباحث فلسفی نیز بازم ی گشت‪ .‬انها که‬ ‫فلسفه را امری برون دینی و زائد م ی پنداشتند‪ ،‬ب رابر مطهری‬ ‫صف بندی کردند و به نقد ج��دی و در مواقعی‪ ،‬تخریب وی‬ ‫پرداختند تا بر اثرگذاری وی در محافل مختلف تاثیر منفی‬ ‫بگذارند‪ .‬البته‪ ،‬این اختالف باتوجه به اصالت خ راسانی وی‪،‬‬ ‫ریشه در سال های طلبگی در مش��هد نیز داشت که ادامه‬ ‫یافت و به دوران بعد نیز س��رایت کرد‪ .‬این جریان مواضعی‬ ‫منتقدانه و جدی علیه وی داشت که امروزه نیز تداوم یافته‬ ‫است‪ .‬برخالف گروه پیشین‪ ،‬جریان تفکیک که این روزها‬ ‫نیز گس��ترش کیفی و کمی قابل توجهی داش��ته‪ ،‬به نقد‬ ‫مس��تمر اس��تاد مطهری پرداخته اند‪ .‬این جریان اکنون از‬ ‫قدرت رس��انه ای قابل توجهی نیز برخوردار اس��ت و در این‬ ‫زمینه فعالیتی ج��دی دارد‪ .‬م ی توان اذعان داش��ت که در‬ ‫جریان های حوزوی‪ ،‬این گروه در زمره مهمترین و فعال ترین‬ ‫گروه منتقدان شهید مطهری قرار دارند که اختالفی مبنایی‬ ‫و معرفتی با وی داشته و دارند‪.‬‬ ‫تنهاییاس�تاد‬ ‫م ی توان اذعان داشت که شهید مطهری در دوران حیاتش‪،‬‬ ‫همازسویحوزویانوهمازسویدانشگاهیانموردسخت ترین‬ ‫هجمه ها قرار داشت‪ .‬هر دو جریان نیز از منظری فکری در تقابل‬ ‫با وی بودند‪ .‬در یک سو‪ ،‬اندیشه های مارکسیستی و اومانیستی‬ ‫ی مواجه شده بود و نم ی توانست در‬ ‫قرار داشت که با سد محکم ‬ ‫مقابل ان به پیروزی برسد‪ .‬در دیگر سو نیز حوزویان متمایل به‬ ‫جریان هایتفکیکقرارداشتندکهحضوراین گونهعقلدرعرصه‬ ‫یدانستند‪.‬همیننیزموجبشد‬ ‫رابرخالفمشیومنشخودم ‬ ‫تاویدر فضایچندان مطلوبی به ترویجتفکراتشنپردازد‪.‬بعداز‬ ‫شهادت نیز هم واره این دو جریان در پی نقد و تخطئه وی بوده اند‪.‬‬ ‫این اعمال نیز از طرق مختلفی صورت م ی گرفت و م ی گیرد‪ .‬در‬ ‫دوران کنونی نیز نقدهای جدی و فراوانی به وی م ی شود که باید‬ ‫اعترافداشتکهگاهیازسبیلانصافوعدالتخارجشدهاست‪.‬‬ ‫در چنین فضایی بود که ش��هید مطهری زیست و سرانجام در‬ ‫شامگاهان‪ ،‬به ضرب گلوله یکی از مریدان جریان های مخالفش‬ ‫به شهادت رسید‪ .‬زیست ان شهید‪ ،‬همچون واقعه شهادتش‪ ،‬به‬ ‫تنهاییوغ ریبانهبود‪g.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫ی درباره شهید مطهری و جایگاه فلسفی وی‬ ‫گفتاری از ایت اهلل مصباح یزد ‬ ‫نقش مطهری در تحول فلسفه اسالمی چیست؟‬ ‫‪2‬‬ ‫اندیشه‬ ‫سی و چند س��ال از ایام شهادت اس��تاد بزرگوار ایت اهلل‬ ‫مطهری رضوان اهلل علیه م ی گذرد و در این مدت‪ ،‬اساتید‪ ،‬بزرگان‬ ‫و مخصوصا ش��خص امام رضوان اهلل علیه و مرحوم عالمه‬ ‫طباطبایی رضوان اهلل علیه‪ ،‬مطالب نابی درباره ش��خصیت‬ ‫ایش��ان گفته اند که تفصیل و توضیح انه��ا احتیاج به بیانی‬ ‫گویاتر و رس��اتر از زبان بنده دارد‪ .‬همچنین در این س��ه دهه‬ ‫مقاالت زیادی در مجالت و روزنامه ها در این باره منتشر شده‬ ‫و به صورت کتاب درامده است که نشان حق شناسی مردم و‬ ‫به خصوص قشر فرهیخته جامعه از شخصیت این استاد است‬ ‫و هر قدر تالش بیشتر شود‪ ،‬حق این استاد ان چنان که هست‪،‬‬ ‫ادا نم ی شود‪.‬‬ ‫موضوعی که ب رای ع رای��ض ناقابلم تهیه کردم‪ ،‬نقش‬ ‫استاد شهید مطهری در تحول فلس��فه اسالمی است‪ .‬ب رای‬ ‫اینکه این عنوان درست روشن شود‪ ،‬اشاره م ی کنم به موضوع‬ ‫تحوالت فلسفه اس�لامی‪ .‬ابتدا باید فلسفه اسالمی را به این‬ ‫معنا بگی ریم؛ تالش های فیلسوفان مسلمان ب رای حل مسائل‬ ‫عقلی با اس��تفاده از روش برهانی‪ .‬منظورم از این تفسیر این‬ ‫است که معنای مساله فلسفه را در نظر بگیریم‪ .‬فلسفیدن از‬ ‫اغازی که در جامعه اسامی شروع شد تا به حال‪ ،‬فرایندی است‬ ‫که با تالش فیلسوفان مس��لمان از قرن اول تاکنون مراحل‬ ‫مختلفی را گذرانده و در این مراحل گاهی نقطه عطف هایی‬ ‫رسم شده و جهش هایی واقع شده و گاهی افت ها و رکودهایی‬ ‫وجود داشته است‪ .‬مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته تا حدودا‬ ‫در دوران صدرالمتالهین در قرن یازدهم به اوج شکوفایی خود‬ ‫رس��ید‪ .‬البته همچنان ظرفیت بالیدن و رش��د کردن را دارد و‬ ‫منتظر تالش های دیگرانی است که راه گذش��تگان را ادامه‬ ‫دهند و بر شکوفایی ان بیفزایند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫اغاز فلسفه و جامعه اسالمی‬ ‫اغاز فلس��فیدن در جامع��ه اس�لامی از قرن های اول‬ ‫هجرت و عمدتا ب ا ترجمه کتاب های فلسفه یونانی اغاز شد‪،‬‬ ‫به خصوص در دوران عباسیون و تشکیل دارالحکمه و ترجمه‬ ‫کتاب های یونانی‪ .‬در ابتدا صبغه غالب بر مطالب فلسفی که‬ ‫مطرح م ی شد‪ ،‬صبغه ارسطویی بود‪ .‬البته در کنارش با ترجمه‬ ‫کتاب های افالطون و کتاب های نوافالطونیان اسکندرانی و‬ ‫برخی از رواقیین‪ ،‬بر محتوای مطالب افزوده شد و زمینه ای ب رای‬ ‫تضارب افکار و مقایسه نظریات مختلف فراهم شد تا تقریبا در‬ ‫زمان فارابی؛ در این دوران یک نظام فلسفی نسبتا هماهنگ و‬ ‫منسجمی از مجموعه افکاری که از فیلسوفان یونانی نقل شده‬ ‫بود و با تفسیر و تاویل هایی سعی شده بود تا اینها به هم نزدیک‬ ‫بشود؛ مخصوصا با تالیف کتاب الجمع بین رای الحکیمین و‬ ‫تالش های دیگر که صورت گرفت تا افالطون و ارسطو و بع دا‬ ‫افکار نوافالطونیان به نحوی با هم تلفیق ش��ود و یک نظام‬ ‫واحد را تشکیل دهد‪.‬‬ ‫اغا ز ترجمه و برخورد با فلسفه اسالمی‬ ‫ش��اید اولین مرحله ای که به صورت چشمگیر در این‬ ‫نظام عرضه شد‪ ،‬به وسیله فارابی بود‪ .‬بعدها عوامل دیگری اثر‬ ‫گذاشت تا باز هم فلسفه اسالمی به ان معنایی که عرض کردم‪،‬‬ ‫تحوالتی پی دا کرد‪ .‬این تحوالت در چند بخش قابل فهم است؛‬ ‫یکی اینکه در خالل ترجمه ارای فیلسوفان مختلف و مکاتب‬ ‫مختلف فلسفی‪ ،‬زمینه ای ب رای رشد فکر و فلسفه فیلسوفان‬ ‫مسلمان فراهم شد‪ .‬در نتیجه مطالبی بر مطالب قبل افزوده‬ ‫و تنقیح و تالش شد تا تناقضات و تعارضات ب ر طرف و به هم‬ ‫نزدیک شود‪ .‬ابتکارات فیلسوفان و اندیشمندان مسلمان بر‬ ‫شکوفایی فلسفه در عصر اسالمی تاثیر بس زایی داشت‪ .‬عامل‬ ‫دیگری که موثر بود‪ ،‬این که برخی از این افکار فلسفی مقایسه‬ ‫م ی ش��د با افکار دینی و تعبدی که از متون کتاب و سنت و از‬ ‫منابع وحیانی اخذ م ی شد و احیانا نوعی تعارض در برخی موارد‬ ‫دیده م ی شد؛ الاقل تعارض ظاهری میان تفکرات فلسفی با‬ ‫بعضی مطالبی که اگر نگوییم صراحت ای��ات و روایات بود‪،‬‬ ‫اما الاقل ظواهر با انها س��ازگار نبود‪ .‬این منشایی م ی شد تا‬ ‫دانشمندان اسالمی در فکر پاسخگویی به این سواالت باشند‬ ‫که به شکل های مختلفی این اختالفات برطرف م ی شد و یک‬ ‫نوع توافق میان محتوای فلسفه و محتوای معارف اسالمی‬ ‫برقرار بشود‪ .‬این تالش ها نیز به نوبه خود بر شکوفایی فلسفه‬ ‫م ی افزود؛ اگرچه گاهی اهنگ مطلوب نداشت و برخی متکلمان‬ ‫مانند ابوالبرکات بغدادی در یک سطح و امام فخ ررازی در سطح‬ ‫دیگری اما همین مناقشات زمینه رشد فلسفه را فراهم م ی کرد‪.‬‬ ‫انچه موجب رشد کمی فلسفه شد‪ ،‬این بود که در منابع‬ ‫و حیانی و دینی مطالبی مطرح م ی شد که نیاز به پاسخ عقلی‬ ‫داشت‪ .‬در اصل اثبات خدا‪ ،‬در تاثیر خدا بر هستی و افرینش‪،‬‬ ‫یعنی شناخت اسما و افعال الهی و همچنین نظایری چون روح‬ ‫و جاودانگی روح و عوالم بع��د از مرگ و‪ ...‬زمینه فعالی ت های‬ ‫فکری و فلسفیدن فیلسوفان را شدت م ی بخشید‪ .‬تا انجا که‬ ‫بزرگانی فرمودند که کمیت مسائل فلسفه اسالمی بیش از سه‬ ‫ب رابر مسائلی است که به فیلس��وفان اسالمی به ارث رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬به یاد دارم مرحوم عالمه طباطبایی رضوان اهلل علیه‬ ‫م ی فرمودند که می راث فلسفه یونانی در حدود هفتصد مساله‬ ‫بود‪ ،‬ولی در عالم اسالم به بیش از دو هزار مساله افزایش یافت‪.‬‬ ‫اختالط فرهنگ ی ها و ورود عرفان‬ ‫عامل دیگری که در تحول فلس��فه اسالمی موثر بود‪،‬‬ ‫اختالط فرهنگ ها و ورود نظریات فلسفی و فرهنگی بود که‬ ‫از ملت های دیگر در عالم اسالمی مطرح م ی شد‪ .‬وقتی اسالم‬ ‫گسترش پیدا کرد و کشورهای جدیدی به اسالم گرایش پیدا‬ ‫کردند‪ ،‬تبعا افکاری که قبل از اسالم داش��تند‪ ،‬کم وبیش در‬ ‫فرهنگ جامعه اسالمی اثر م ی گذاش��ت‪ .‬اختالط و تضارب‬ ‫فرهنگ ها باعث م ی ش��د تا تالش مضاعفی انجام پذیرد تا‬ ‫پاسخ های مطلوب تر و صحی ح تری به این سواالت داده شود‪ .‬در‬ ‫‪52‬‬ ‫این جهت مطالبی از فلسفه های قدیم شرقی و ای رانی که بعدها‬ ‫به خصوص به وسیله شیخ اشراق در فلسفه اسالمی مطرح شد‬ ‫و نیز عقاید دیگری از مانوی ها و زرتشت ی ها باقی مانده بود که‬ ‫احتیاج به نقادی داشت تا پاسخی عقالنی داده شود؛ همه اینها‬ ‫ع واملی بود تا این فرایند قوس صعودی خود را بپیماید و مراحل‬ ‫کامل تری را طی کند‪.‬‬ ‫عامل دیگری را که م ی توان اس��م برد‪ ،‬ارتباط مس��ائل‬ ‫فلسفی با مسائل عرفانی بود؛ گرایش های عرفانی که قبل‬ ‫از اس�لام هم در مذاهب دیگر وجود داشته است‪ .‬در کشورها‬ ‫و ادیان شرقی‪ ،‬این گرایش ها چش��مگیر بوده است‪ .‬در ادیان‬ ‫توحیدی نیز وجود داشت؛ حتی در یهودیت که گرایش غالب‬ ‫مادی گری و اصالت حس است‪ ،‬فیلسوفانی بوده اند که گرایش‬ ‫عرفانیداشتند‪ .‬امیخته شدنمسائلفلسفیبامسائل عرفانی‬ ‫و به خصوص از دوران صدرالمتالهین و به دس��ت ش��اگردان‬ ‫ایشان‪ ،‬عامل دیگری شد تا فلس��فه اسالمی مرحله جدیدی‬ ‫را طی کند‪.‬‬ ‫اغاز بحث های تطبیقی در فلسفه‬ ‫نهایتا کار به اینجا رسید که بحث هایی تطبیقی بین این‬ ‫گرایش های مختلف انجام گیرد‪ .‬انسان به این نتیجه رسید که‬ ‫سه راه اصلی ب رای شناخت معارف عقلی وجود دارد؛ یکی عقل‬ ‫محض که فیلسوفان ان را دنبال م ی کنند‪ ،‬دیگری راه کشف‬ ‫و شهود که عرفا دنبالش بودند و در نهایت راه وحی و تعبد که‬ ‫بیشتر متکلمان به ان پایبند بودند‪ .‬گاهی بین نتایج اختالف‬ ‫ایجاد م ی شد‪ .‬به نظر م ی رس��د که وحی یک چیز را م ی گوید‬ ‫و عقل چیز دیگری‪ .‬یا ش��هود اقتضایی دارد که فلسفه ان را‬ ‫نم ی پذیرد‪ .‬وقتی چنین سواالتی مطرح شد‪ ،‬کسانی در صدد‬ ‫امدند تا حقیقت که بیش از یک چیز نیست‪ ،‬پس بحث های‬ ‫تطبیقی مطرح کنند؛یعنی مسائل عرفانی‪ ،‬فلسفی و دینی را‬ ‫بر هم تطبیق کنند‪ .‬بسیاری از کتاب های صدرالمتالهین این‬ ‫یزند‪.‬‬ ‫اهنگ را م ‬ ‫پس اگ��ر فلس��فه اس�لامی را به عن��وان فرایندی در‬ ‫نظر بگیری��م که ا ز ترجمه کتاب های یونانی ش��روع ش��د و‬ ‫ضمیمه شدن فلسفه های دیگر شرقی و همی ن طور استفاده از‬ ‫منابع وحیانی و مکاشفات عرفانی ان ضمیمه شد‪ ،‬یک درخت‬ ‫باروری م ی شود که نتایج خوبی را م ی توان از ان انتظار داشت‪.‬‬ ‫البته کار انسان هی چ وقت پایان یافته نیست و همیشه م ی تواند‬ ‫کمبودها‪ ،‬نق ص ها و عیوبی داشته باشد و باید دیگرانی بیایند و‬ ‫کار گذشتگان را تکمیل‪ ،‬تنقیح و اصالح کنند‪.‬‬ ‫نقاط عطف در تاریخ فلسفه اسالمی‬ ‫این مقدمه ای بود تا فرایند فلس��فه را در عالم اسالم در‬ ‫نظر بگیریم‪ .‬شاید بتوان گفت بزرگترین نقطه عطف ابتدائا به‬ ‫وسیله فارابی ایجاد شد‪ .‬بعد به وسیله ابن سینا‪ ،‬سپس به وسیله‬ ‫امثال فخ ررازی و بعضی از متکلمین و متقابال به وسیله خ واجه‬ ‫طوسی و بعد از ان به وسیله شیخ اشراق و باالخره در اثر امیزش‬ ‫فلسفهوعرفانوبحث هایتطبیقیکهمرحومصد رالمتالهین‬ ‫انجام دادند‪ ،‬در مالصدرا برجسته ترین نقطه تحول در فلسفه‬ ‫اس�لامی را م ی توان ترسیم کرد‪ .‬س��وال این است که نقش‬ ‫استاد شهید عالمه مطهری رضوان اهلل علیه در این تحوالت‬ ‫چه بوده است؟‬ ‫جا داشت در ع رایضم اش��اره م ی شد گاهی نیازهایی به‬ ‫وجود م ی امد که در اثر برخورد با افکار بیگانگان و فرهنگ های‬ ‫دیگران بود که باید بیشتر به انها توجه م ی شد‪ .‬این را م ی توان‬ ‫در معاشرت با فلسفه خودمان دید‪ .‬مثل بحث حال که اکنون‬ ‫به نظر زائد م ی اید؛ اما متکلمان به ط��ور کامل پرداختند و در‬ ‫فلسفه نیز وارد شده است‪ .‬ان ب رای چیست؟ چون در ان دوران‬ ‫یک مساله جدی تری مطرح بوده که این موضوع نیز طرح شده‬ ‫و بدان بسیار نیز پرداخت شده است‪ .‬بسیاری از مطالبی که در‬ ‫فلسفه اسالمی مطرح شده‪ ،‬به خاطر یک نیاز فکری بوده که‬ ‫در عصری مطرح شده و احتیاج به پاسخ داشته است‪.‬‬ ‫شهید مطهری و فلسفه کنونی‬ ‫برخی پشت مطهری پنهان شده اند‬ ‫مطهری و اندیشه اش در گفت وگو با دکتر ابراهیم فیاض‬ ‫‪3‬‬ ‫از نظر شما اقای مطهری را م ی توانیم یک احیاگر‬ ‫دینی بدانیم یا یک اصالح گر دینی؟‬ ‫‪ l‬به نظرم صحب ت کردن در ای��ن رابطه یک مقدار‬ ‫سخت است‪ .‬من خیلی رک بگویم که این بحث ها را متوجه‬ ‫نم ی شوم‪.‬‬ ‫مبنای ما در این تقس�ی م بندی این است که یک‬ ‫جریانی داریم که تقسی م بندی م ی کند که اساسا‬ ‫اصالح در مس�ائل دینی امکان پذیر نیست‪ .‬این‬ ‫گروه یک مقدار هم نزدیک ب�ه جریان های اقای‬ ‫نصر هس�تند‪ .‬برخی فرزندان اقای مطهری نیز‬ ‫ایش�ان را احیاگر م ی دانند؛ یعنی کسی که امده‬ ‫تا اصول و مبانی دین را در دنیای مدرن احیا کند‪.‬‬ ‫‪ l‬اینها همه تعریف و تمجیدهایی است که از اقای‬ ‫مطهری شده‪ .‬ایش��ان افکار متفاوتی دارد‪ .‬من هی چ کدام از‬ ‫اینها را در مورد اقای مطهری قبول ندارم‪ .‬ایش��ان یک ادم‬ ‫تاریخی بوده است‪ .‬ادم باید بخواند تا بفهمد‪ .‬من م ی خواهم‬ ‫بگویم که از بنیان‪ ،‬همه اینها اش��تباه است‪ ،‬چون چیزی از‬ ‫غرب نم ی دانی��م‪ ،‬خیال م ی کنیم که متفکر هس��تیم‪ .‬این‬ ‫درد ماست‪ .‬االن چرا در بخش علمی‪ ،‬حوزه علمیه با برخی‬ ‫مشکالت مواجه است؟ چون غرب را نم ی شناسیم‪ .‬او خیال‬ ‫م ی کند همه چیز را از نو م ی گوید‪ .‬دیش��ب داشتم دکارت را‬ ‫م ی خواندم‪ .‬دیدم یک جاهایی بسیار بهتر از مالصدرا حرف‬ ‫زده اس��ت‪ .‬حاال تصور کنید مالصدرا کجا این مشکالت را‬ ‫دارد‪ ،‬تا برسید به شهید مطهری‪ ،‬عالمه طباطبایی و غیره‪.‬‬ ‫ی�ک نکت�ه ای در م�ورد اق�ای مطه�ری مط�رح‬ ‫ش�ده که ش�ما هم راجع به ان صحبت کردید و‬ ‫اندیشه‬ ‫گفت وگو با دکتر ابراهیم فیاض در شرایطی صورت گرفت که انتقاد زیادی به فضای موجود علمی کشور داشت‪.‬‬ ‫او بر این باور بود که شهید مطهری به جهت توجیه ک م کاری حوزه و دانش�گاه در موضوعات علم ی مورد توجه قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬از سویی‪ ،‬امکانی برای نقد این مش�هورات نیز وجود ندارد‪ .‬همین نیز منجر شده تا شرایط مطلوبی وجود‬ ‫نداشته باشد‪ .‬این گفت وگو که با نقدهای فراوانی به تفکر ش�هید مطهری و فضای کنونی علم همراه بود‪ ،‬م ی تواند‬ ‫دریچ ه ای جدید را بگشاید‪ .‬در عین حال گفت وگوی اقای فیاض به عنوان نظر شخصی ایشان درباره شهید مطهری‬ ‫محسوب م ی شود و طبیعی است که در کنار موافقان ایش�ان‪ ،‬در پرونده مخالفان و موافقان استاد مطهری قرار داده‬ ‫شده است و مجله مثلث برای گشوده شدن مباحث فکری و نظری‪ ،‬امادگی انتشار نظرات مخالف اقای فیاض را هم دارد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫با توج��ه به ای��ن نکت��ه‪ ،‬م��ا م ی توانیم نقش اس��تاد‬ ‫مطهری را در تحوالت فلس��فه در عصر حاضر بشناس��یم‪.‬‬ ‫ش��اید بیش از دو ق��رن بود که فلس��فه اس�لامی در حال‬ ‫رکورد ب��ود‪ ،‬یعنی عمدت��ا نقل اق��وال مالص��درا و تبیین‬ ‫ان و ش��اگردانش مط��رح ب��ود‪ .‬نم ی گویم اص�لا موضوع‬ ‫چش��مگیری نبوده؛ اما نقطه عطف برجس��ته ای به چشم‬ ‫نم ی خورد؛ بلکه فلس��فه در این دوران حالت رکود داش��ته‬ ‫است‪ .‬افتخار فیلسوفان این بوده که حرف های مالصدرا را‬ ‫خوب نقل کنند‪.‬‬ ‫در قرن اخیر به دالیل مختلفی سلسله مباحث جدیدی‬ ‫رواج پیدا کرد؛ البته نه اینکه مس��ائل نویی باشند‪ .‬رواج ان و‬ ‫اهنگ شان باعث ش��د تا رایج ش��وند که در دو نوع فلسفه‬ ‫ماتریالیسم و ش��کاکیت مطرح بود‪ ،‬به خصوص با گرایش‬ ‫سیاست اردوگاه شرق و مقاومت ب رابر اردوگاه غرب و حاکمیت‬ ‫بر کش��ورهایی که قبال تابع اردوگاه غرب بودند؛ این تاثیر‬ ‫داشت که توجه بسیاری به مسائل فلسفی ماتریالیسم جلب‬ ‫شد‪ .‬فضایی پیدا ش��د که افکار انها غلبه داشت و ب رابر دین‬ ‫مواضع ب ی رحمانه داشتند و کم وبیش نیز اثر داشت‪ .‬این نیاز‬ ‫ب رای یک اندیشمند متعهد این تکلیف را ایجاب م ی کرد که‬ ‫به پاس��خگویی ب رابر اینها بپردازد‪ ،‬اما اهنگ سوال ها جدید‬ ‫بود که در کتب فلسفی ما وجود نداشت‪.‬‬ ‫اینجا بود که مرحوم مطهری و بعضی دوستان و یاران‬ ‫ایشان احس��اس کردند باید یک حرکت جهش گونه ای در‬ ‫فلسفه ایجاد کنند و دانش��جویان و پژوهشگران فلسفه را‬ ‫اماده کردند تا بتوانند پاسخ دهند و دفاع کنند از عقاید اسالمی‬ ‫و بتوانند ح��ق را بیان کنن��د‪ .‬انگیزه اصلی انها‪ ،‬احس��اس‬ ‫مسئولیت بود‪ .‬این مسئولیت وجدانی و حقیقت جویانه دینی‬ ‫و الهی بود که در مقابل خدا‪ ،‬اولیا و شهدا مدیونیم که دفاع‬ ‫کنیم‪ .‬اما فلسفه ای که ابزار کار ما بود در ان زمان زنگ زده بود‬ ‫و توان کافی ب رای پاسخگویی نداشت‪ .‬باید صیقلی زد به این‬ ‫فلزی که زنگ زده بود‪ .‬کار مهم عالمه مطهری رضوان اهلل‬ ‫علیه این بود که به استادشان پیشنهاد کردند روش جدیدی‬ ‫را در فلسفه مطرح کنند تا ناظر بر این شبهات بوده و رونقی‬ ‫جدید در فلسفه ایجاد کند و حیات جدیدی ببخشد‪ .‬این کار‬ ‫را با شروع جلساتی در شب های پنجشنبه و جمعه در منزل‬ ‫اقای طباطبایی با دوس��تان دیگری ش��روع کردند و نتیجه‬ ‫ان انتش��ار چندین مقاله بود که به قل��م مرحوم طباطبایی‬ ‫رضوان اهلل علیه بود‪ .‬چون ان مطالب خیلی موجز و فشرده‬ ‫بود‪ ،‬احتیاج به ش��رح داش��ت که این کار را مرحوم مطهری‬ ‫رضوان اهلل علیه به عهده گرفتن��د و به خوبی انجام دادند‪ .‬با‬ ‫اینکه منابع ب رای مطالعه و تحقیق در ان دوران بسیار محدود‬ ‫بود‪ ،‬کسانی که به زبان بیگانه اشنا باش��ند تا ان را از کتب‬ ‫اصلی اس��تخراج کنند و جواب دهند‪ ،‬اصال وجود نداش��ت‪.‬‬ ‫ارزو م ی کردند متعهدین ان زمان که کاش م ی شد در مدت‬ ‫کوتاهی یک زبان خارجی بیاموزیم تا بتوانیم ش��بهات را از‬ ‫کتاب های اصلی استخراج کنیم و جواب دهیم‪.‬‬ ‫از انجا که خداوند متعال یک اس��تعداد فوق العاده ای‬ ‫به اقای مطه��ری رضوان اهلل علی��ه مرحمت ک��رده بود و‬ ‫ایشان اطالع ش��ان از این مطالب غالبا از طریق ترجمه بود؛‬ ‫اما گاهی چنان م ی شکافت روح مطلب و اشکال را که خود‬ ‫انها م ی گفتند مرحوم اقای مطهری ای��ن مطلب را بهتر از‬ ‫ما تبیین م ی کند‪ ،‬یعنی ش��بهات مارکسیس��ت ها را بهتر‬ ‫از خود مارکسیس��ت ها تبیین م ی کرد‪ .‬خدای متعال منت‬ ‫گذاش��ت بر حوزه علمیه ما و جامعه روحانیت ما که چنین‬ ‫فردی و اس��تادش یعنی مرحوم عالم��ه طباطبایی رضوان‬ ‫اهلل علیه را به جامعه م��ا افاضه فرمود ک��ه بتوانند تحولی‬ ‫در مباحث عقلی‪ ،‬فلس��فی‪ ،‬اعتقادی‪ ،‬اخالقی و همه انچه‬ ‫مربوط به معارف بنیادی اس�لام است ‪ ،‬عرضه کند‪ .‬از عمق‬ ‫جانمان رحم��ت و رضوان ب ی پای��ان را ب��رای ان بزرگواران‬ ‫در خواست م ی کنیم‪g .‬‬ ‫اب راهیم فیاض متولد ‪۱۳۴۲‬‬ ‫در کازرون است‪ .‬او متخصص در‬ ‫جامعه شناسی و انسان شناسی و‬ ‫استادیار گروه انسان شناسی دانشگاه‬ ‫ته ران است‪ .‬مدرک کارشناسی را در‬ ‫رشته پژوهشگری از دانشگاه ته ران‬ ‫(‪ ،)۱۳۷۲‬کارشناس ی ارشد را در رشته‬ ‫مردم شناسی از همین دانشگاه (‪)۱۳۷۴‬‬ ‫و دکت را را در رشته فرهنگ و ارتباطات‬ ‫از دانشگاه امام صادق(ع) (‪)۱۳۸۱‬‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫از وی اثاری چون سیاست‪ ،‬دین‬ ‫و فرهنگ (مطالع ه ای بین رشته ای)‪،‬‬ ‫جامعه شناسی معرفتی ادبیات و‬ ‫ارتباطات‪ ،‬مردم شناسی دینی توسعه در‬ ‫ای ران‪ ،‬تعامل دین‪ ،‬فرهنگ و ارتباطات‬ ‫(نگاهی مردم شناختی) و‪ ...‬به انتشار‬ ‫رسیده است‪ .‬وی مقاالت و نوشته های‬ ‫ی نیز در مجالت و نشریات‬ ‫متعدد علم ‬ ‫ی به طبع رسانده است‪.‬‬ ‫علم ‬ ‫واکنش برانگیز شد؛ اینکه اساس�ا برخی نظریه‬ ‫«قبض و بس�ط» روش�نفکری دینی را منبعث و‬ ‫تداوم تفکر شهید مطهری در «اقتضائات زمانی‬ ‫و مکانی» دین م ی دانند‪.‬‬ ‫‪ l‬من یک نکته را ع��رض کنم تا خالص تان کنم‪.‬‬ ‫همیش��ه از ناحیه تصوف به فقه حمله ش��ده است‪ .‬قبض‬ ‫و بسط یک کلمه عرفانی اس��ت که در قران نیست‪ .‬دکتر‬ ‫سروش هم در رابطه با ان یک منبر رفت و چیز بیشتری راجع‬ ‫به ان نگفت‪ .‬یعنی اگر م ی خواهید بحث های قوی تر ان را‬ ‫بخوانید‪ ،‬باید بروید کتاب های هردر و شالیرماخر را بخوانید‪.‬‬ ‫اینها که گفتند مغ��ز دین‪ ،‬اخالق و عرفان اس��ت و فرعش‬ ‫شریعت است‪ .‬اینها مطرح کردند که شریعت مهم نیست که‬ ‫این نظریه یک نوع اباحه گری عرفانی است‪ .‬گفتند؛ شریعت‬ ‫مهم نیس��ت‪ .‬مهم همین عقیده و ایمان است‪ .‬دلت صاف‬ ‫باشد‪ ،‬تمام شد و رفت‪.‬‬ ‫این در گذشته هم بوده؟‬ ‫‪ l‬قدیم تر هم ب��وده؛ اما هردر و ش�لایرماخر روش‬ ‫مندش کردن��د‪ .‬اقای مطه��ری هم گفته که مث�لا ثابتات‬ ‫دین چیس��ت‪ ،‬مقتضیات زمان چیس��ت‪ ،‬کجا چی عوض‬ ‫م ی شود؛ هی چ کدام از اینها هم روشمند نیست‪ .‬این خالصه‬ ‫مطلب است‪ .‬خیلی از حرف هایی که االن زدند‪ ،‬خیلی پیش‬ ‫تر رمانتیس��ت های غرب مثل هردر و شالیرماخر در جنوب‬ ‫المان و ش��هر باس��ل و‪ ...‬گفتند‪ .‬اینها چیزهایی اس��ت که‬ ‫غرب ما را بازی م ی داد‪ ،‬از س��روش گرفته تا پایین‪ ،‬همه ما‬ ‫را بازی م ی دهد‪.‬‬ ‫ش�هید مطهری بحثی هم در مورد احیای علوم‬ ‫‪53‬‬ ‫اسلامی دارند‪ .‬اصال نس�بتی بین ان بحثی که‬ ‫دارند و علم دینی ک�ه امروز مطرح اس�ت‪ ،‬وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬هیچ ارتباطی نیست‪ .‬انها یک سری کتاب درسی‬ ‫بوده است‪ .‬البته در زمان خودش خوب بود؛ مثل کارهایی که‬ ‫اقای مینوی و زرین کوب انجام م ی دادن��د‪ ،‬یعنی در همان‬ ‫مقیاس بوده است‪ .‬ش��ما مطهری را در دوران شاهنشاهی‬ ‫باید تحلیل کنید‪ ،‬چون در زمان انقالب که س��ه ماه بیشتر‬ ‫زنده نبود‪ .‬امروز یک حکومتی س��رکار امده که یک دانش‬ ‫بس��یار مس��تمر م ی خواهد‪ .‬ما دچار مارکسیسم جنسی در‬ ‫ای ران هستیم‪ .‬یعنی به شدت با بحث های جنسی مخالفیم‪.‬‬ ‫گروکشی جنسی در کشور یکی از مشکالت ماست‪ .‬هزاران‬ ‫نفر دارند به خاطر همین گروکش��ی جنس��ی دچار مشکل‬ ‫م ی ش��وند‪ .‬االن کسی هس��ت که اینها را مطرح کند؟ تمام‬ ‫عامالن ترور دانشمندان هس��ته ای ما را با همین گروکشی‬ ‫جنسی اجیر کردند؟ یعنی مس��ائل جنسی االن از بزرگترین‬ ‫مسائل امنیتی ماست‪ .‬اخالق مارکسیستی که ضد مساله‬ ‫جنسی است‪ ،‬در جامعه ما پر است‪ .‬ایه ‪ ٣٧‬تا ‪ ٤٠‬سوره احزاب‬ ‫راجع به همین است که نباید گروکشی جنسی در جامعه رواج‬ ‫پی دا کند‪ .‬اخالق اسالمی هم برهمین اساس جلو امده است‪.‬‬ ‫کدام اندیشمند ما در این باره بحث کرده است؟‬ ‫یعن�ی مان�دن جامع�ه در دوران فک�ری قبل از‬ ‫انقالب؟‬ ‫‪ l‬مش��کل ما این اس��ت که پش��ت مطهری پنهان‬ ‫شده ایم تا مش��کالت علمی حوزه های علمیه و دانشگاه ها‬ ‫را توجیه کنیم‪ .‬یک نوع بیس��وادی دانش��گاه ها را فراگرفته‬ ‫که خودش را در شکل روش��نفکری متجلی م ی کند‪ .‬دچار‬ ‫ بیس��وادی ش��ده ایم‪ .‬دانش��جوی علوم اجتماعی نفهمیده‬ ‫که علوم انس��انی یعنی چ��ه؟ مثل ان بن��ده خدایی که در‬ ‫دادگاه م ی گفت ماکس وبر باعث انحراف من ش��ده است‪.‬‬ ‫این اصال سواد نداش��ت‪ .‬ماکس وبر هشت جلد کتاب دارد‪.‬‬ ‫یکی از کتاب های او معرفت شناس��ی است‪ .‬انجا م ی گوید‬ ‫علوم انس��انی یکی از علوم فرهنگی اس��ت و تابع فرهنگ‬ ‫هر قوم و بوم است‪ .‬وقتی طرف این سواد را ندارد‪ ،‬چه کارش‬ ‫کنیم؟ از صب��ح دارم کت��اب ای رانیان همای��ون کاتوزیان را‬ ‫م ی خوانم‪ .‬این ادم حرف های نامربوطی گفته که تمامش به‬ ‫خانم لمپتون و مارکس ب ر م ی گردد‪ .‬به عنوان استاد دانشگاه‬ ‫اکسفورد هم پرت و پال م ی گوید‪ .‬مثال عنوان داشته که ای ران‬ ‫از ب ی ابی به فالن نقطه رسیده اس��ت‪ .‬تو که در انگلستان‬ ‫نشس��تی‪ ،‬کجای ای ران را چرخیدی؟ تو کویر را به کل ای ران‬ ‫تعمیم م ی دهی؟ نقش��ه را نگاه کن‪ ،‬ببین روستاهای ای ران‬ ‫چقدر به هم نزدیک هستند‪ .‬م ی گوید روس��تاهای ای ران از‬ ‫هم دور هستند‪.‬‬ ‫یعنی اصرار بر جهل و بیس�وادی ما با عل م کردن‬ ‫برخی شخصی ت های تاریخی‪.‬‬ ‫‪ l‬این درد ماس��ت و کش��وری که بیس��واد است‪،‬‬ ‫این مش��کالت را دارد‪ .‬خارج ی ها هم دارند بر بیس��وادی ما‬ ‫م ی افزایند‪ .‬این را با تمام وجودم متوجه م ی ش��وم‪ .‬ما را دارند‬ ‫بی س��واد جلوه م ی دهند‪ .‬حاال فردا همین کتاب ایشان راه‬ ‫م ی افتد‪ .‬اینها قیافه های اکس��فورد ب رای ما دارند‪ .‬هی چ چیز‬ ‫هم از حکومت نم ی فهمند‪ .‬این ادم پهلوی محور است‪ .‬این‬ ‫کتاب ضدانقالب اس��ت و ضد انقالب تحت نفوذ انگلیس‪،‬‬ ‫اندیشه‬ ‫جدال دانشگاهی‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫گزارشی از اختالفات فکری مطهری با شریعتی‬ ‫‪4‬‬ ‫وقتی در شب هنگام‪ 12‬اردیبهشت‪ ،1358‬صدای شلیک‬ ‫گلوله به گوش مهندس مهدی بازرگان رسید‪ ،‬شاید تصور هم‬ ‫نم ی کرد که مشتاقان به یکی از نزدیک ترین دوستانش‪ ،‬عامل‬ ‫ترور شخصی باشند که چند ثانیه قبل از وی جدا شده بود‪ .‬اما‬ ‫سرنوشت چنین رقم خورد تا مرتضی مطهری در حالی گلوله‬ ‫بر مغزش نفوذ کند که اخرین دی��دارش با یکی از مطرح ترین‬ ‫روشنفکران دوران خود باشد و ضارب‪ ،‬از طرفداران روشنفکری‬ ‫دیگر که ب رای رنسانس امده بود و عاقبت به بنیادگرایی رسید‪.‬‬ ‫شهادت مطهری را م ی توان فرجامی ب رای مواجهه دو گونه‬ ‫حس��ینیه ارش��اد را م ی توان تجلی تفکرات انقالبی و‬ ‫تحلیلی دانس��ت که در دوران پهلوی دوم‪ ،‬به مرکزی جهت‬ ‫نظر شهید مطهری درباره جزوه اسالم شناسی‪ ،‬اثر دکتر شریعتی‬ ‫بیانیه شهید مطهری و مرحوم بازرگان در مورد تفک رات دکتر شریعتی‬ ‫تفکر دانست که م ی توانست منجر به نتایج کم بدیلی در سپهر‬ ‫فکری جامعه ای رانی شود؛ اما این اتفاق نشان داد که روشنفکری‬ ‫ب رامده از تفکرات ترجمه ای و منقطع با وحی و اقتضائات دوران‪،‬‬ ‫محصولیبهبارخ واهدنشاندکهتروریکیازمهم ترینمتفکران‬ ‫دوران را به یادگار م ی گذارد‪.‬‬ ‫ریشه جدایی دو تفکر‬ ‫م ی خواهد کتاب ما را بنویسد‪ .‬خودش م ی گوید امریکای ی ها‬ ‫و انگلیس ی ها اینها را به ما تحمیل کردند‪.‬‬ ‫شما عنوان کردید که شناخت ما نسبت به غرب‬ ‫کم است‪ .‬برخی معتقدند اقای مطهری هم که امد‬ ‫در مورد مارکسیس�م صحبت کرد در ان سال ها‪،‬‬ ‫اگرچه کار نواورانه ای بود‪ ،‬اما ش�ناخت ش�ان در‬ ‫مورد مارکسیست کامل نبود‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬از طریق ارانی بود‪ .‬تقی ارانی در زمان رضاشاه‬ ‫کتاب هایش را نوشته بود‪ .‬مش��کالت اینهاست‪ .‬من خودم‬ ‫وقتی نقد م ی کنم‪ ،‬ناراحت م ی شوم‪ .‬چرا ؟ چون باالخره ایشان‬ ‫را دوست داریم؛ اما مطهری م ی ش��ود دلیلی ب رای کم کاری‬ ‫جامعه علم��ی ما‪ ،‬یعن��ی االن نهادهای علمی م��ا از اقای‬ ‫مطهری اس��تفاده م ی کنند ب رای اینکه خودشان هیچ کاری‬ ‫انجام ندهند‪ .‬من با این مساله مشکل دارم‪.‬‬ ‫‪ l‬بحث جهل تاریخی؟‬ ‫االن یک موسس��ه علمی در قم راه انداخته اند و چند‬ ‫سال اس��ت فعالیت دارد‪ .‬چه چیزی از ان بیرون امده است؟‬ ‫یک موسسه دانشگاهی راه انداخته اند که ادم واقعا تعجب‬ ‫م ی کند‪ .‬یکی از دوس��تان که در انجا ب��ود‪ ،‬گفت که در ان‬ ‫دانشگاه همه امریکایی هس��تند‪ .‬یک امریکایی که ب رای‬ ‫س��خنرانی امده بود‪ ،‬خنده اش گرفته بود و از فضای علمی‬ ‫ ان تعجب کرده بود‪ .‬مش��کل اینها این اس��ت که غ ربی که‬ ‫تسلط تمدنی بر ما دارد را نم ی شناسند‪ .‬چون نم ی شناسند‪،‬‬ ‫نم ی توانند اسالم شناسی امروز را بیرون بدهند‪.‬‬ ‫برخ�ی انتقاد م ی کنند که اساس�ا ط�رح موضوع‬ ‫حکمت صدرایی در سیاست‪ ،‬ذاتا دارای مشکالت‬ ‫صدور نظریاتی مختلف و گاهی متعارض تبدیل شد‪ .‬هجوم‬ ‫ج وانان و طبقه تحصیلکرده به این محل موجب شد تا به نبض‬ ‫تپنده ای در مواجهه فکری با نظام طاغوت تبدیل شود که هرچه‬ ‫م ی گذشت‪ ،‬به سقوط نزدیک تر م ی شد‪.‬‬ ‫در این بین‪ ،‬دو تفکر به م��وازات هم پیش م ی رفتند که‬ ‫س��ردمدار یک طرف‪ ،‬مرتضی مطهری ب��ود‪ .‬او در تالش بود‬ ‫تا با بهره مندی از ظرفی ت های تفکر ش��یعی و اس�لامی‪ ،‬به‬ ‫نظریه پردازی در مقابله با هجم��ه انبوه ایدئولوژی های غ ربی‬ ‫مبادرت ورزد‪ .‬در این راس��تا نیز بزرگمردی چون مرحوم عالمه‬ ‫طباطبایی (رضوان اهلل علیه) را در کنار خود م ی دید‪ .‬همین نیز‬ ‫موجب شد تا اثار سترگ و عظیمی به انتشار برسد که در مقابله‬ ‫با جریان های الئیک و مارکسیستی بسیار حائز اهمیت بود‪.‬‬ ‫در دیگر س��و‪ ،‬جریانی قرار داش��ت که علی شریعتی را‬ ‫در راس خود م ی دید‪ .‬ای��ن جریان که عموما تحصیلکردگان‬ ‫فرنگ و جوانان تازه وارد به دانشگاه ها بودند‪ ،‬تلفیقی از تفکرات‬ ‫مارکسیستی‪ ،‬اگزیستانسیالیستی و عارفانه را ارائه م ی داد‪ .‬این‬ ‫معجون که با ادبیاتی ش��اخص و فاخر ارائه م ی شد‪ ،‬منجر به‬ ‫تهییج عواطف و شور بسیاری در اقشار مردم‪ ،‬از جمله جوانانی‬ ‫مانند جریان های مبارز م ی شد‪ .‬در این بین‪ ،‬ه ر چه م ی گذشت‪،‬‬ ‫این تفکرات در کنار حال و هوای انقالبی مردم‪ ،‬عرصه جوالن‬ ‫بیشتری پی دا م ی کرد‪.‬‬ ‫دو تفکر در مقابل هم‬ ‫‪54‬‬ ‫طرح مباحثی از سوی جریان دوم که ریشه در مبانی دینی‬ ‫و شیعی نداشت و عمدتا متاثر از فضای تفکرات «ایسمی» ان‬ ‫دوران بود‪ ،‬موجب شد تا انتقادها اغاز شود‪ .‬سودای ایجاد جریانی‬ ‫پروتستانی در شیعه از سوی این تفکر‪ ،‬موجب شد تا حمالت‬ ‫گسترده ای به مبانی و نهادهای دینی اغاز شود‪ .‬این تا بدان جا‬ ‫بود که علمای تراز اولی مانند عالمه طباطبایی به نقد و نفی‬ ‫این تفکر پرداختند‪.‬‬ ‫در کنار این ماجرا‪ ،‬وقوع اختالفاتی در اداره حسینیه ارشاد‬ ‫موجب شد تا شهید مطهری امکان ادامه حضور در این مرکز را‬ ‫نداشته باشد‪ .‬وی که خود از موسسان و بانیان این مرکز بود‪ ،‬با‬ ‫نظری بوده است‪ .‬ایا چنین اقدامی از سوی شهید‬ ‫مطهری صورت گرفت؟‬ ‫‪ l‬اصال فلس��فه مالصدرا ضد سیاست و فرهنگ‬ ‫است‪ .‬کامال یک فلسفه ضدفرهنگ است‪ .‬فلسفه ای است‬ ‫که کامال دوری است‪ .‬هرچه هم کنید در این باره‪ ،‬فقط وقت‬ ‫خود را تلف کرده ای��د‪ .‬به نظرم اگر امام از فلس��فه مالصدرا‬ ‫تغییر مش��ی نداده بودند به فقاهت‪ ،‬انقالب نم ی ش��د‪ .‬من‬ ‫این را از ایت اهلل امینی پرس��یدم که اتفاقا اولین گروه ها که‬ ‫به امام م ی پیوندند‪ ،‬نجف ابادی ها و اصفهان ی ها بودند چون‬ ‫مش��هدی ها که مکتب تفکیکی بودند‪ ،‬م ی گفتند که امام‬ ‫م ی خواهد فلسفه اش را بیاورد در فقه‪ .‬امام این کار را کردند و‬ ‫بعد هم این مساله را کامال در الرساله توضیح دادند‪.‬‬ ‫‪ l‬ش�ما معتقدید اصلا بحثی که ام�ام دارند‪،‬‬ ‫ریش�ه در حکمت صدرا ندارد و یک چیز دیگری‬ ‫است؟ ‬ ‫کامال فقاهتی اس��ت و کامال مبانی فقهی دارد‪ .‬حاال‬ ‫یک بنده خدایی که نه فقه خوانده و نه فلسفه‪ ،‬م ی گوید که‬ ‫انقالب صدرایی‪ .‬بقیه هم گفتند یک چیز قش��نگی است‬ ‫یا گفتند رنسانس‪ .‬من متاسفم‪ .‬رنس��انس در مسیحیت و‬ ‫ب راساس یک نوع خردگرایی شروع شد و امدند ضدخردگرایی‬ ‫عمل کردند‪ .‬اینها این را درک نم ی کنند‪ .‬من خنده ام م ی گیرد‪.‬‬ ‫ما حتی مفاهیم اولیه را داریم اشتباه مطرح م ی کنیم‪.‬‬ ‫این هم برم ی گردد به همان جهل تاریخی‪...‬‬ ‫‪ l‬ما هی چ چیز از غرب نم ی دانی��م‪ .‬ما جهل مرکب‬ ‫که داریم هیچ؛ جهل مطلق هم داریم‪ .‬جهل مرکب ان است‬ ‫که م ی داند که نم ی داند؛ اما جهل مطلق ان است که خیال‬ ‫م ی کنیم م ی دانی��م و نم ی دانیم‪ .‬این مصیبت اس��ت‪ .‬بعد‬ ‫هم مانور م ی دهیم‪ .‬االن م ی گوییم غرب را ش��ناختیم‪ .‬ان‬ ‫را محکوم م ی کنیم‪ .‬یک نفر فرانکفورتی م ی ش��ود و یک‬ ‫نفر هایدگری‪ .‬یک مشت مس��خره بازی دراوردند‪ .‬االن نگاه‬ ‫کنید وضعی��ت هایدگر را در ای ران‪ .‬اینها همه جوک اس��ت‪.‬‬ ‫قسم م ی خورم اینها هیچ کدام هایدگر را نفهمیدند‪ .‬یک روز‬ ‫م ی خواستم حدود و زمان را نقد کنم‪ .‬بعد به خودم گفتم مگر‬ ‫بیکاری؟ اسالم‪ ،‬قران و نهج البالغه ات مانده است‪ .‬شما االن‬ ‫نگاه کن‪ ،‬ما در دانشگاه هیچ پشتوانه ای نداریم‪ .‬ببینید روی‬ ‫انجیل چقدر در غرب کار شده است؟‬ ‫در نفی و اثبات انجیل م ی ش�ود گفت که هزاران‬ ‫کار انجام شده‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینید چقدر کار کردند‪ .‬ش��ما ش��وکه م ی شوید‪.‬‬ ‫بعد ما چه کار م ی کنیم؟ اصال سفر پیدایش در تورات مرکز‬ ‫کل علوم انسانی در غرب اس��ت‪ .‬این را من بارها گفتم‪ .‬ادم‬ ‫که م ی خواند‪ ،‬شوکه م ی شود‪ .‬اگر سفر پیدایش مرکز تولید‬ ‫علوم انسانی در غرب است‪ ،‬چرا ما از قران استفاده نکردیم؟‬ ‫پس کسی که م ی گوید ما علوم انسانی اسالمی نداریم‪ ،‬از دم‬ ‫ بیسواد است‪ .‬اسمش هم روشنفکر است‪ .‬بدبختی این است‪.‬‬ ‫یک مشت بیسواد هستند که قیافه روشنفکری گرفتند‪ .‬اینها‬ ‫اگر عرضه داشتند م ی رفتند و کتاب های اصیل غرب را ترجمه‬ ‫م ی کردند؛ نه این کتاب های دم دستی و ابتدایی را‪ .‬مشکالت‬ ‫ما اینهاس��ت‪ .‬من معتقدم که نهادهای علمی ما سرکارند‪.‬‬ ‫هی چ چیز از جهان امروز را هم نم ی دانند‪ .‬من االن دارم بحث‬ ‫حکمت را درم ی اورم‪ .‬یک قسمتی را کار کردم و شوکه شدم‪.‬‬ ‫ما هرچه حرف بزنیم‪ ،‬فایده ندارد‪ .‬باید کار کرد‪ .‬دوصد گفته‬ ‫چون نیم کردار نیست‪ . .‬اسالم شده فقط مطلب چند سخنران‬ ‫که عنوان متفکر را گرفته اند‪ .‬بدبختی ما اینهاس��ت‪ .‬اینها را‬ ‫بنویسید؛ چهار تا سخنران شده اند اسالم شناس ته ران‪.‬‬ ‫یعن�ی ب�ا نقدهایی که ب�ه اق�ای مطه�ری وارد‬ ‫م ی شود‪ ،‬بازهم اسالم شناس�ی انها عمی ق تر از‬ ‫امروز است؟‬ ‫‪ l‬اتفاقا چون کسی نیست‪ ،‬اینها همه کاره شدند‪ .‬من‬ ‫ان شب رفتم منبر اقای عالی که از قم م ی اید یا اقای رفیعی‪.‬‬ ‫اگر کمک نش��ده بود که اینها راه به ته ران نداش��تند‪ .‬اقای‬ ‫رفیعی فقط در حرم حضرت معصوم��ه (س) منبر م ی رفت‪.‬‬ ‫االن اینها را بگذارن��د و اجازه دهند بیاین��د در میدان‪ .‬بحث‬ ‫این است‪ .‬امروز علوم انس��انی‪ ،‬جامع ه شناسی‪ ،‬روانشناسی‬ ‫و‪ ...‬اس��ت که باید عمومی خوانده ش��ود‪ .‬اقایان م ی ترسند‬ ‫که اینها در قم بیایند و قم منحرف بش��ود‪ .‬دانش��گاه هایی‬ ‫که در قم هستند‪ ،‬دانشگاه های حاش��یه هستند‪ ،‬دانشگاه‬ ‫متن نیستند‪.‬‬ ‫‪ l‬در تولید هم مشکل داشته ایم‪.‬‬ ‫معلوم اس��ت کس��انی که صبح درس های س��نتی‬ ‫م ی خوانند و بعدازظهر م ی ایند در دانشگاه ‪ ،‬همین م ی شوند‪.‬‬ ‫بیش�تر ه�م ب�رای جای�گاه اجتماع�ی م ی روند‬ ‫دانشگاه‪.‬‬ ‫‪ l‬دقیق��ا ب رای مدرک‪ ،‬پ��ول و‪ ...‬اینکه نم ی ش��ود‪.‬‬ ‫دانشگاه های قم هم اصال انسجام ب رنامه ای ندارند‪ .‬من االن‬ ‫بیست سال است به قم م ی روم و درس م ی دهم‪ .‬اما به نظرم‬ ‫باید روی نظم ش��ان کار کنند‪ .‬اینها باید بفهمند که مشکل‬ ‫کجاست‪g .‬‬ ‫اندیشه‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫فضایی از احساسات در حمایت از مرحوم شریعتی مواجه شد که‬ ‫رفتن را بر ماندن ترجیح داد‪ .‬همین نیز زمینه ساز شد تا عرصه‬ ‫به طور کامل در اختیار گروم دوم و حامیانش قرار گیرد‪ .‬البته‪ ،‬این‬ ‫نیز منجر شد تا فضای انتقادی افزایش یابد و شریعتی در مظان‬ ‫برخی اتهامات قرار گیرد‪.‬‬ ‫عریضه اس��تاد مطهری بر جزوه اسالم شناس��ی دکتر‬ ‫ش��ریعتی‪ ،‬خود گویای تعارض فکری اس��ت که بعدها شاید‬ ‫زمینه ساز اتفاق ‪ 12‬اردیبهشت هم شد‪ .‬انجا که نوشت؛ «این‬ ‫جزوه مانند اغلب نوشته های نویسنده‪ ،‬از نظر ادبی و هنری اعلی‬ ‫ی متوسط اس��ت و از نظر فلسفی کمتر از‬ ‫است و از نظر علم ‬ ‫متوسط و از نظر دینی و اسالمی صفر است‪ ».‬این نظر در قرابتی‬ ‫عجیب با نظر مرحوم عالمه طباطبایی (رضوان اهلل علیه) است‬ ‫که نظری اینچنینی و به مراتب تندتر درباره تفکرات و اق وال دکتر‬ ‫شریعتی داشت‪.‬‬ ‫یک نامه پ ر حاشیه‬ ‫در چنین فضایی که هر روز بر اختالفات افزوده م ی شد‪،‬‬ ‫انتشار نامه ای از سوی مهندس مهدی بازرگان و شهید مرتضی‬ ‫مطهری در فضای عمومی جامعه‪ ،‬منج��ر به ایجاد موجی از‬ ‫انتقادات از سوی هوادارانی شد که تاب نقد سخنران ان روزهای‬ ‫حسینیه ارش��اد را نداش��تند‪ .‬این نامه که البته بازتاب های ان‬ ‫موجب شد تا مرحوم بازرگان بر ان نامه ای دیگر را منتشر کند‬ ‫تا از بار فشارها رهایی یابد‪ ،‬خود داللت بر این داشت که حتی‬ ‫جریان های روشنفکری دینی نیز انتقاداتی به مرحوم شریعتی‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫البته‪ ،‬هدف از نگارش این نامه‪ ،‬دفاع از دکتر ش��ریعتی‬ ‫بود که در ان روزها حتی متهم به خروج از دین و پیوس��تن به‬ ‫فرقه هایی چون وهابیت بود‪ .‬به پیشنهاد مرحوم بازرگان‪ ،‬این‬ ‫نامه نگارش یافت تا دو شخص شاخص در جریان روشنفکری و‬ ‫روحانیت‪ ،‬با قبول پاره ای انتقادات‪ ،‬مهر تایید بر شخصی بزنند‬ ‫که ان روزها خود نیز اذعان به نادرس��تی بخشی از تفکراتش‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫در حقیقت‪ ،‬در ان روزهای اخ ر‪ ،‬دکتر نیز دریافته بود که در‬ ‫شناخت و تفسیرش از اسالم دچار خطا و کجی شده است‪ .‬به‬ ‫همین دلیل به سفر رفت تا تاملی جهت تصحیح تفکراتش‬ ‫داشتهباشد‪.‬البته‪،‬عالمهمحمدتقیجعفریوعالمهمحمدرضا‬ ‫ی را دارای اختیار در اصالح اثار خود ق��رار داد؛ اما این دو‬ ‫حکیم ‬ ‫چنین نکردند که شاید بخشی از ان را باید در فضای عاطفی‬ ‫دانست که درباره ان مرحوم ایجاد شده بود‪.‬‬ ‫س رانجام جدال به گلوله رسید‬ ‫این تعارض فکری که م ی رفت تا به نقاط مطلوبی برسد‪،‬‬ ‫نافرجام ماند‪ .‬در یک سو‪ ،‬دکتر علی شریعتی که بار سفر از کشور‬ ‫را بسته بود تا در گوشه ای از جهان‪ ،‬به تصحیح اثارش بپردازد‪،‬‬ ‫به شکلی مجهول و نامشخص درگذشت‪ .‬او به شکلی ناگهانی‬ ‫و مرموز دار فانی را وداع گفت تا هم نتواند به بازنویسی اثارش‬ ‫بپردازد و هم انقالب اس�لامی را نبیند؛ اما دیگر سوی ماجرا با‬ ‫اتفاقی تلخ مواجه شد‪.‬‬ ‫اس��تاد مرتضی مطهری که پس از نشستی با مهندس‬ ‫بازرگان و سایر دوس��تان‪ ،‬با وی وداع گفته بود و قصد داشت به‬ ‫سمت منزل بیاید‪ ،‬با شلیک گلوله ای در مغزش درگذشت‪ .‬گلوله‬ ‫از سوی عضوی از گروه فرقان ش��لیک شد که خود را فرزندان‬ ‫یدانستندوالبته‪،‬شلیکبهسمتمغزکسی‬ ‫مرحوممطهریم ‬ ‫بود که با تفکرش‪ ،‬به اسالم و انقالب خدمت م ی کرد‪.‬‬ ‫این گونه بود که ش��اخصان دو تفکر مهم قرن اخیر‪ ،‬هر‬ ‫یک به نحوی‪ ،‬ناتمام ماندند تا جریان این مواجهه بدون نتیجه‬ ‫و فرجام‪ ،‬ادامه یابد‪g.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫نوشتاری از دکتر غالمعلی حدادعادل درباره جایگاه استاد شهید مطهری‬ ‫معلم اعتدال‬ ‫‪5‬‬ ‫سخن گفتن درباره مطهری اسان نیست‪ .‬چگونه ممکن‬ ‫اس��ت در یک فرصت کوتاه‪ ،‬مردی را معرف��ی کنیم که ابعاد‬ ‫گوناگون علمی و اجتماعی و معنوی او در طول مدتی نزدیک به‬ ‫‪ 40‬سال در جامعه ما جلوه گر بوده است؟ مطهری‪ ،‬فقیه و روحانی‬ ‫بزرگوار‪ ،‬ثمره حوزه علمیه قم‪ ،‬عالم‪ ،‬فیلسوف‪ ،‬مبارز و مجاهد‪،‬‬ ‫استاد دانش��گاه‪ ،‬نویس��نده‪ ،‬خطیب‪ ،‬اهل منبر‪ ،‬اهل سیاست‬ ‫و عضو ش��ورای انقالب بود‪ .‬چگونه م ی توان درباره مردی که‬ ‫شخصیت او چنین ابعادی دارد سخن گفت؟ و چگونه م ی توان‬ ‫حق مطلب را درباره او ادا کرد؟ سخن گفتن درباره مطهری بدین‬ ‫شیوه و در اینگونه فرصت ها الجرم همواره ناقص خواهد ماند‪.‬‬ ‫از میان همه ابعاد وج��ود او‪ ،‬انچه به عنوان موضوع بحث بنده‬ ‫عنوان شده «جایگاه مطهری در تفکر اسالمی معاصر» است‪ .‬ما‬ ‫م ی خ واهیم در حد مقدور‪ ،‬ان رسالت بزرگ فکری را که مطهری‬ ‫در جامعه ادا کرد‪ ،‬بشناسیم‪ .‬ب رای انکه جایگاه مطهری در تفکر‬ ‫اسالمی معاصر شناخته شود نخست باید وضع فکری جامعه‬ ‫در زمان او شناخته شود‪ .‬بدین جهت است که ابتدا به تحلیل و‬ ‫توضیح مختصری از وضع فکری جامع ه ای که مطهری در ان‬ ‫قدم نهاده م ی پردازم‪.‬‬ ‫جامعه بعد از شهریور‪20‬‬ ‫اندیشه‬ ‫مطهری هنگامی که از قم به ته ران م ی اید یک پشتوانه‬ ‫دارد و یک جبهه مقابل؛ انچه در قم اموخته پش��توانه اوست‪.‬‬ ‫پشتیبان او معارف‪ 14‬قرن اصیل اسالمی شیعی است‪ ،‬فقاهت‬ ‫است‪ ،‬روحانیت است و مرجعیت است که از استادان بزرگواری‬ ‫چون امام (ره) و عالمه بزرگوار طباطبایی اموخته است‪ .‬این مرد‬ ‫با بهره گیری از چنین پشتوانه ای و با داشتن چنین پشتیبانی‬ ‫قدم به جامع ه ای م ی گذارد که در حس��اس ترین وضع خود به‬ ‫سر م ی برد‪ .‬فراموش نم ی کنم که خود م ی فرمود‪« :‬در طول ‪14‬‬ ‫قرن عمر اسالم در ای ران هیچ دوره ای ب رای اسالم خط رناک تر از‬ ‫فاصله زمانی مشروطیت تا شه ریور‪ 20‬نبوده است‪ ».‬این جمله‪،‬‬ ‫جمله خود ان شهید بزرگوار است؛ شهیدی که گویی ب رای ان‬ ‫افریده شده که درست پس از این دوره خط رناک و حساس قدم‬ ‫به چنین جامع ه ای بگذارد‪ .‬در جامعه بعد از شه ریور‪ 20‬در مقابل‬ ‫او سه جریان عمده وجود دارد؛ جریان فکری اول جریان فکری‬ ‫الحادی متمایل به راست است‪ .‬این الحاد متمایل به راست و‬ ‫متمایل به غرب سرمای هداری ابعاد گوناگونی دارد‪ .‬از نظر فکری‬ ‫وفلسفیمبتنیبرماتریالیسمومادیگریاست‪.‬مکتبفکری‬ ‫الحاد راست‪ ،‬ماتریالیسم است و پوزیتیویسم و نمایندگان بارز ان‬ ‫ماتریالیست و پوزیتیویست هستند‪ .‬تمسک به تجربه مادی و‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫نفی تفکر عقلی فلسفی‪ ،‬اعتقاد به اصالت ماده‪ ،‬نفی عوامل‬ ‫غیب و معنویت و انکار جهان غیرمادی‪ ،‬صبغه فلسفی الحاد‬ ‫متمایل به راست اس��ت‪ .‬از نظر سیاسی‪ ،‬تفکر سیاسی الحاد‬ ‫متمایل به راست در درجه اول ناسیونالیسم است‪ .‬این جریان‬ ‫از نظر سیاسی‪ ،‬خود را طرفدار ملیت و نژاد ای رانی و عالقه مند‬ ‫یداند و همین بینش است که به عنوان شعار‬ ‫به خاک و خون م ‬ ‫سیاسی حرکت پهلوی مطرح م ی شود‪ .‬در این دوران‪ ،‬حاکمیت‬ ‫به دست الحاد متمایل به راست است‪ .‬الحاد متمایل به راست از‬ ‫نظر تشکیالتی عمدتا در حلقه های مخفی جاسوسی وابسته‬ ‫به انگلیس و سپس وابس��ته به امریکا یا کشورهای اروپایی‬ ‫متمرکز است‪ .‬قوی ترین تشکل سیاسی الحاد متمایل به راست‬ ‫حلقه های مخفی فراماسونری است‪.‬‬ ‫رجال پس از مش��روطه عمدتا از نظر فکری و فلسفی‬ ‫ماتریالیست و طرفدار پوزیتیویسم هستند‪ .‬در عرصه سیاست‪،‬‬ ‫شعار ناسیونالیسم را عنوان م ی کنند و غالبا از نظر تشکیالتی‬ ‫وابستهبهلژهایفراماسونریهستند‪.‬اینهاهستندکهحاکمیت‬ ‫کشور را در دوران رضاخانی و دوران پس از شهریور ‪ 20‬در اختیار‬ ‫دارند‪ .‬در کنار الحاد راست‪ ،‬الحاد چپ وجود دارد که بعد از شه ریور‬ ‫‪ 20‬جان تازه ای گرفته است‪ .‬این الحاد از لحاظ فلسفی معتقد‬ ‫به ماتریالیسم است؛ اما ماتریالیس��م دیالکتیک‪ .‬الحاد چپ‬ ‫در ماتریالیسم با الحاد راست اش��تراک دارد‪ .‬همه ان فرهنگ‬ ‫چهل‪ ،‬پنجاه ساله ای که قبل از شه ریور‪ 20‬توسط الحاد راست و‬ ‫تحصیلکردگان غ ربزده فراماسون از نظر فلسفی تبلیغ شده بود‬ ‫به دلیل همین اشتراک در ماتریالیسم‪ ،‬جاده را از نظر فلسفی‬ ‫منسجم ترساختهبود‪.‬بدینمعنیکهبعدفلسفیالحادمتمایل‬ ‫به چپ قوی تر از بعد فلس��فی الحاد متمایل به راست بود‪ .‬از‬ ‫نظر سیاسی الحاد متمایل به چپ برخالف الحاد متمایل به‬ ‫راست که محور شعارهای سیاسی ان ناسیونالیسم بود‪ ،‬از نظر‬ ‫تشکیالتیالحادمتمایلحزبتودهطرفدارشعارکمونیسموبه‬ ‫اصطالح عدالت اجتماعی و دیکتاتوری پرولتاریاست‪.‬‬ ‫در این زمان الحاد متمایل به چپ امتیازی از نظر اجتماعی‬ ‫دارد که الحاد متمایل به راس��ت فاقد ان است و ان این که دم‬ ‫یزند و‬ ‫از عدالت اجتماعی‪ ،‬ازادی و رهایی دهقانان و کارگران م ‬ ‫به همین دلیل جاذبه سیاسی پ ر قدرتی مخصوصا ب رای نسل‬ ‫ج وان پی دا م ی کند‪ .‬زمینه اقتصادی و سیاسی جامعه به اندازه ای‬ ‫نامناسب است که چنین شعاری بسیار گل م ی کند‪ .‬جامعه ان‬ ‫روز جامع ه ای خان گزیده‪ ،‬فئودالی و عقب مانده است و پی داست‬ ‫که در چنین جامع ه ای ش��عار ازادی دهقان و کارگر و برقراری‬ ‫عدالت اجتماعی زمینه دارد‪ .‬این است که الحاد متمایل به چپ‬ ‫مخصوصا در میان نسل ج وان و در دانشگاه ها نفوذ و گسترش‬ ‫سریعی پی دا م ی کند‪ ،‬چراکه بسیاری از جوانان از الحاد متمایل‬ ‫به راست خیری ندیده اند و گمان م ی کنند درمان دردهای انان‬ ‫در کمونیسم و مارکسیسم یافت م ی ش��ود‪ .‬این است که بعد‬ ‫از شهریور بیس��ت زمینه ب رای پذیرش تفکر الحادی چپ در‬ ‫جامعه بسیار زیاد است‪ .‬جریان سومی که مطهری با ان روبه رو‬ ‫م ی شود‪ ،‬جریان روشنفکری معتقد به اسالم است‪ .‬البته تلقی ما‬ ‫از این جریان سوم مانند تلقی ما از ان دو جریان الحادی نیست‪.‬‬ ‫پس از شهریور بیست در دانشگاه ها در میان تحصیلکرده ها و‬ ‫روشنفکران و فرنگ رفته ها یک حرکت اسالمی اغاز م ی شود که‬ ‫از یک لحاظ حرکتی فرخنده است؛ چراکه برخالف ب رنامه های‬ ‫چهل‪ ،‬پنجاه ساله که ط راحی شده بود تا اسالم در میان نسل‬ ‫جوان و در دانشگاه جایی نداشته باشد‪ ،‬اکنون حرکتی از میان‬ ‫دانشگاهیاناغازم ی شود‪،‬امااینجریانازلحاظفکریوفلسفی‬ ‫و از نظر سیاسی و تشکیالتی دارای معایب و ضع ف هایی است‪.‬‬ ‫از نظر فکری و فلسفی این جریان به طور کلی ضعیف است و‬ ‫به دلیل فاصله ای که از روحانیت و از مرکز معارف اسالمی دارد‬ ‫از تفکر اسالمی کم بهره است‪ .‬البته نم ی توان همه گناه را به‬ ‫گردن خود این جریان انداخت‪ ،‬زی را ضع ف ها و نق ص های جناحی‬ ‫از روحانیت و نیز تبلیغات بیس ت ساله رضاخانی و قبل و بعد او‬ ‫در جدایی افکندن میان روحانیت و دانشگاه سبب شده که ان‬ ‫حرکت روشنفکرانه اسالمی که از دانشگاه اغاز م ی شود نتواند‬ ‫از روحانیت و معارف اسالمی بهره کافی بگیرد‪ .‬باری‪ ،‬هر چه‬ ‫هست این است که این جریان از نظر فلسفی‪ ،‬قوی نیست و‬ ‫رگه های علم گرایی و نفی تفکر و تعقل فلسفی در ان به وضوح‬ ‫دیده م ی شود که عمدتا ناشی از ب ی اطالعی از فلسفه اسالمی‬ ‫است‪ .‬از نظر سیاس��ی این جریان نوس��اناتی دارد‪ ،‬اما عمدتا‬ ‫متمایلبهناسیونالیسماستوبههمیندلیلاستکهباجبهه‬ ‫ملی م ی سازد و شعاری مانند «نه شرقی‪ ،‬نه غ ربی» امروز ما در‬ ‫ب رابر ناسیونالیسم عرضه نم ی کند‪ .‬اما از نظر تشکیالتی‪ ،‬این‬ ‫جریان‪ ،‬قابل مقایسه با سایر تشکیالت مربوط به الحاد راست‬ ‫یا الحاد چپ نیس��ت‪ .‬در احزاب پ راکنده و ضعیفی که گاهی‬ ‫به وجود م ی ایند و گاهی از بین م ی روند متمرکز ش��ده است‪.‬‬ ‫علم زدگی یکی از وجوه تاثیرپذیری این جریان از مارکسیسم‬ ‫است‪ .‬این است که شما در ان سال ها حرکت هایی از سوی این‬ ‫روشنفکران مسلمان م ی بینید که مثال از عنوان «خداپرستان‬ ‫سوسیالیست» برخوردار است‪ .‬یعنی م ی خواهد سوسیالیسم‬ ‫را در کنار خداپرس��تی قرار دهد و به عبارت دیگر م ی خواهد با‬ ‫کشیدن عنوان سوسی الیسم‪ ،‬ب رای خداپرستی کسب ابرو کند یا‬ ‫انکه م ی بینید که م ی خ واهند اسالم را فقط و فقط با فرمول های‬ ‫علمی اثبات کنند و جز علم هیچ سالح دیگری را ب رای اثبات‬ ‫یدانند‪ .‬البته این جریان‬ ‫اسالم و اعتبار بخشیدن به ان مفید نم ‬ ‫به لحاظ نیت و انگیزه‪ ،‬جریان سالمی است‪ ،‬اما به لحاظ روش‬ ‫متاثر از شرق و غرب است‪.‬‬ ‫حجاب‬ ‫«هدف نویسنده و همچنین هدف گروه روشنفکر و‬ ‫متدین انجمن اسالمی پزشکان از طرح و بحث و نشر‬ ‫مساله حجاب این است که احساس شده گذشته‬ ‫از انح راف��ات عملی ف راوانی ک��ه در زمینه حجاب‬ ‫ب ه وجود امده‪ ،‬این مساله و سایر مسائل مربوط به‬ ‫زن‪ ،‬وسیله ای ش��ده در دست یک عده اف راد ناپاک‬ ‫و مزدور صفت که از این پای��گاه علیه دین مقدس‬ ‫اس�لام جار و جنجال تبلیغات��ی راه بیندازند‪ ».‬این‬ ‫مقدمه که توسط شهید مطهری بر این اثر نوشته شده‪ ،‬گویای هدف وی از‬ ‫طرح چنین بحثی بوده است‪ .‬این را نیز م ی توان ریشه در ان دانست که در‬ ‫بطن جامعه بوده و اش راف کاملی بر تهدیدها و مسائل داشته است‪.‬‬ ‫کتاب حجاب در بردارنده پنج بخش است؛ در بخش اول تاریخچه حجاب‬ ‫‪56‬‬ ‫و قوم یهود‪ ،‬ای ران باستان‪ ،‬جاهلیت عرب و هند بررسی شده است‪ .‬در بخش‬ ‫دوم‪ ،‬علت پیدا شدن ان میان اقوام و ملل گوناگون و نظریات متنوع در این‬ ‫باب (ریاضت و رهبانیت‪ ،‬عدم امنیت‪ ،‬استثمار زن‪ ،‬حسادت مرد و‪ )...‬طرح‬ ‫و نقد شده است‪.‬‬ ‫بخش سوم به تبیین فلسفه پوشش در اس�لام از ابعاد مختلف اختصاص‬ ‫یافته است‪ .‬در بخش چهارم به ای راد و اشکاالتی که بر اصل حجاب و پوشش‬ ‫از سوی مخالفان حجاب گرفته م ی شود‪ ،‬پاسخ های مستدل و منطقی داده‬ ‫شده است‪ .‬در بخش پایانی نیز اصل حجاب و حدود ان با عنایت به ایات‬ ‫و روایات و سیره مس��لمین‪ ،‬ب ه طور مفصل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل‬ ‫ق رار گرفته است‪.‬‬ ‫این کتاب در واقع حاصل سلسله بحث ها و درس هایی بوده که توسط استاد‬ ‫در جلسات انجمن اسالمی پزشکان عنوان شده است‪g .‬‬ ‫نقش مطهری در تحوالت فکری‬ ‫اندیشه‬ ‫فلسفی خالصه کند و معتقد است همان طور که انسان تنها‬ ‫در نیروی عقل خالصه نم ی ش��ود‪ ،‬بلکه قلبی دارد و از طریق‬ ‫ایمان و عرفان م ی تواند به ماورای عقل س��فر کند‪ ،‬فرهنگ‬ ‫اس�لامی نیز تنها در تفکر عقلی خالصه نم ی شود‪ .‬مطهری‬ ‫معتقد است که فرهنگ اس�لامی بدون تفکر عقلی فلسفی‬ ‫ناقص است‪ .‬در عین حال که معتقد است این فرهنگ بزرگتر‬ ‫از ان است که در قالب تفکر فلسفی خالصه و محدود شود‪ .‬او‬ ‫تفکر فلسفی را در جامعه اس�لامی هم ب رای دفع معاندین و‬ ‫مخالفین الزم م ی داند و هم ان را از ان جهت که انسان همواره‬ ‫تو جوی یک تحلیل عقلی از عالم نیز هست ضروری‬ ‫در جس ‬ ‫م ی شمارد‪ .‬کوشش فالسفه بزرگی مانند مالصدرا در فرهنگ‬ ‫اس�لامی ما‪ ،‬از دیدگاه مطهری ذخیره ای ب رای پاسخ گفتن به‬ ‫چنیننیازیاست‪.‬مطهریپسازاینکهبهکمکاصولفلسفه‬ ‫و روش رئالیسم‪ ،‬با قدرت فلسفی خود چهره فلسفی متقنی از‬ ‫اسالم عرضه م ی کند و صولت و ابهت ماتریالیسم و ماتریالیسم‬ ‫دیالکتیک را در هم م ی شکند‪ ،‬در سال های پس از ‪ 22‬فعالیت‬ ‫فکری خود را عمدتا متوجه اثار فرهنگی ناشی از الحاد راست‬ ‫م ی کند‪ .‬از این پس مطهری به سراغ جامع ه ای م ی رود که زیر‬ ‫چکمه رضاخانی و زیر اوار تبلیغاتی غرب از اسالم فاصله گرفته‬ ‫به اسالم و روحانیت بدبین است و ذهن او را سموم مختلفی الوده‬ ‫کرده است‪ .‬مطهری همه اقشار جامعه را در نظر دارد؛ تقوای او‬ ‫بزرگتر از ان است که فیلسوف بودنش مانع از این شود که ب رای‬ ‫کودکان داستان بنویسد‪ .‬این است که م ی بینید این مرد بزرگ‬ ‫بالفاصلهپسازانکهکتاباصولفلسفهاو‪،‬به عنوانیککتاب‬ ‫فلسفی سنگین در جامعه شناخته م ی شود «داستان راستان» را‬ ‫م ی نویسد و ب رای کودکان زبان کودکی م ی گشاید‪ ،‬چراکه او خود‬ ‫را در لشکر رسول اکرم (ص) یک سرباز م ی داند و سرباز باید تابع‬ ‫امر فرمانده باشد‪ .‬فرمانده به او امر م ی کند که امروز تو باید ب رای‬ ‫نراستان اشاره‬ ‫کودکان داستان بنویسی‪ .‬خود او در مقدمه داستا ‬ ‫م ی کند که بعض ی ها به من گفتند ب رای تو داستان نویسی ب رای‬ ‫کودکان سبک است‪ ،‬اما باید وظیفه را انجام داد‪ .‬سراغ جوانان‬ ‫و دانشجویان م ی رود‪ ،‬در دانشگاه ها‪ ،‬در انجمن های اسالمی‬ ‫دانش��جویان‪ ،‬در مجامع هفتگی س��خنرانی م ی کند‪ ،‬همان‬ ‫سخنران ی هایی که اکنون به صورت «ده گفتار» و «گفتار ماه» یا‬ ‫به صورت کتاب هایی از قبیل «خورشید دین غروب نم ی کند»‬ ‫و «امدادهای غیبی در زندگی بشر» در دس��ترس ما قرار دارد‪.‬‬ ‫اینها و نظایر این جزوات و مقاالت و کتاب ها نشانه و ثمره مبارزه‬ ‫مطهری با اثار فکری و فرهنگی الحاد متمایل به راست است‪.‬‬ ‫وقتی در سال‪ 1346‬به دعوت انجمن اسالمی دانشجویان‬ ‫به دانشگاه شی راز امد عنوان سخنرانی ایشان را سوال کردیم‪،‬‬ ‫فرمودند‪« :‬امداده��ای غیبی در زندگی بش��ر»‪ .‬همان جریان‬ ‫اسالم روشنفکری غرب زده ضعیف اعتراضی کرد که «اقا اینجا‬ ‫دانشگاه است‪ ،‬شما م ی خواهید از عالم غیب سخن بگویید؟»‬ ‫سهبارپیغامفرستادندوایشانفرمودندمطلبهمیناستومن‬ ‫باید درباره عالم غیب صحبت کنم‪ .‬حاال شما جو دانشگاهی ان‬ ‫زمان را ببینید و دالوری این مرد و دوراندیشی او را مالحظه کنید‪.‬‬ ‫در همین سال هاس��ت که مطهری تشخیص م ی دهد‬ ‫یکی از مفاسد فرهنگی ناش��ی از حاکمیت الحاد متمایل به‬ ‫راست در جامعه‪ ،‬انحرافی است که در قشر زنان و بانوان ایجاد‬ ‫شده است‪ .‬این است که قدم به می دان م ی گذارد و کتاب «مساله‬ ‫حجاب» را م ی نویس��د و مقاالت «نظام حقوق زن در اسالم»‬ ‫را م ی نگارد‪ .‬او انقدر با تقوا و دلیر است که وقتی اسالم را تنها‬ ‫م ی بیند و م ی بیند که نابکاری در مجله فاس��دی مانند «زن‬ ‫روز» ان روز تیغ قلم کشیده و به اسالم حمله م ی کند‪ ،‬به خود‬ ‫یداند که بسیاری از کسان توقع ندارند روحانی‬ ‫نم ی اندیشد‪ .‬او م ‬ ‫عالمی مانند او در مجله زن روز مقاله بنویسد‪ .‬اما احساس وظیفه‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫مطهری در جامع ه ای قدم م ی گذارد که مخاطبان او اکثرا‬ ‫معتقد به یکی از این سه جریان هستند‪ .‬حال وظیفه او چیست؟‬ ‫اینجاست که م ی توانیم بگوییم خداوند این مرد بزرگ را‬ ‫ذخیره کرده بود ب رای انکه در چنین دوره حساسی با بهره گیری‬ ‫از ان پشتوانه ها و با داشتن ان همه خصوصیات ممتاز فردی‬ ‫و موهب ت های خداداد وظیفه بزرگ خود را انجام دهد و زمینه‬ ‫فکری را ب رای انقالب اس�لامی اماده کند‪ .‬نخس��تین مبارزه‬ ‫فکری مطهری این اس��ت که در ب رابر ماتریالیسم دیالکتیک‬ ‫م ی ایس��تد‪ .‬چنانکه گفتیم در س��ال های ‪ 28 ،27 ،26‬تا سال‬ ‫‪ 32‬ما شاهد گرایش فوق العاده ج وانان به مارکسیسم هستیم و‬ ‫م ی بینیم که مارکسیسم سوار بر بال جاذبه سیاسی و با ادعای‬ ‫دفاع از کارگران و محرومان‪ ،‬ماتریالیسم دیالکتیک را در جامعه‬ ‫اشاعه م ی دهد و ظاهر منسجم ماتریالیسم دیالکتیک بسیاری‬ ‫از جوانان را فریفته م ی سازد تا انجا که دست های خودشان را در‬ ‫ب رابر عناوین پرطمط راق این فلس��فه به عالمت تسلیم بلند‬ ‫م ی کنند‪ .‬اینجاست که این مرد بزرگ حاصل بهره مندی های‬ ‫خود را در محضر عالمه طباطبایی و اس��تادان دیگر خویش‪،‬‬ ‫به صورت شرح و پاورقی بر «اصول فلسفه و روش رئالیسم»‬ ‫به عنوان سند زنده ای از تفکر عقلی اسالمی به چنین جامع ه ای‬ ‫عرضه م ی کند‪ .‬ما قطعا نم ی توانیم امروز اهمیت و تاثیر اصول‬ ‫فلسفه و روش رئالیسم را در ان زمان درک کنیم‪ ،‬تنها کسانی‬ ‫م ی توانند ارزیابی درستی از کار فلسفی مطهری داشته باشند که‬ ‫تلخکام ی های ان زمان را چشیده باشند‪ .‬وقتی عرضه و اموزش‬ ‫فلسفه اسالمی از ان صورت س��نتی خود به در امد و با حفظ‬ ‫اصالت های صدرایی و سینوی خود به صورتی عرضه شد که‬ ‫ب رای دانشگاهیان و ج وانان قابل فهم بود و در قالبی ریخته شد‬ ‫که در دفع سموم زهراگین ماتریالیسم دیالکتیک کارساز شد‪،‬‬ ‫خدمت بزرگی به جامعه صورت گرفت‪.‬‬ ‫مطهری ب رای مبارزه با ماتریالیس��م دیالکتیک با سالح‬ ‫فلسفه به جنگ فلسفه م ی رود و در این کارزار ضربه قاطعی به‬ ‫اردوگاه الحاد چپ وارد م ی کند و نشان م ی دهد که اسالم تفکر‬ ‫عقلی محکمی دارد که بر پایه ان م ی توان در ب رابر فلسفه های‬ ‫جدید غ ربی و شرقی که همه از علم کسب وجاهت کرده اند‪،‬‬ ‫ایستاد‪ .‬اما نباید گمان کنیم که نقش تفکر فلسفی مطهری‬ ‫فقط و فقط یک نقش سلبی است‪ .‬اگر او به فلسفه م ی پردازد‬ ‫فقط ب رای ان نیس��ت که مارکسیس��م را از می دان به در کند؛‪،‬‬ ‫مطهری نمونه اعتدال اسالمی است‪ .‬از مهم ترین خصوصیات‬ ‫این مرد بزرگ‪ ،‬اعتدال در تفکر است‪ .‬او از افراط و تف ریط بسیاری‬ ‫از متفکران و نویس��ندگان به دور است‪ .‬مطهری معتقد است‬ ‫همانگونه که انسان بدون عقل و بدون تعقل نیست‪ ،‬فرهنگ‬ ‫اس�لامی نیز نم ی تواند از تفکر عقلی خالی باش��د‪ .‬اما چنان‬ ‫نیست که او فرهنگ اس�لامی را فقط و فقط در تفکر عقلی‬ ‫اصول فلسفه و روش رئالیسم‬ ‫«اصول فلسفه و روش رئالیس��م» را م ی توان بحق‪،‬‬ ‫یک ش��اهکار فکری در دوران خود به شمار اورد‪.‬‬ ‫در زمانه ای که حوزه های علمیه و دانش��گاه ها در‬ ‫ب رابر هجمه فلسفه غرب و ب ه خصوص مارکسیسم و‬ ‫سوسیالیسم دچار حالتی منفعالنه و حتی سرخورده‬ ‫ش��ده بودند‪ ،‬عالم��ه طباطبایی مش��غول برگزاری‬ ‫سلسله جلساتی در راستای پاسخگویی به ای رادات‬ ‫و حمالت بود‪ .‬این نشس��ت که در شهر مقدس قم‬ ‫برگزار م ی ش��د‪ ،‬ب ه تدریج تبدیل به محفلی ش��د که بزرگان امروز حوزه و‬ ‫دانشگاه‪ ،‬خود را محصول ان م ی دانند و متاثر از ان هستند‪.‬‬ ‫در این بین‪ ،‬شماری از مطالب مطروحه از سوی مرحوم عالمه که به صورت‬ ‫مقاله در اختیار اعضا ق رار م ی گرفت‪ ،‬تبدی��ل به مجلدی با عنوان «اصول‬ ‫فلسفه و روش رئالیسم» ش��د‪ .‬این کتاب ارزشمند‪ ،‬به خواست ان بزرگوار‬ ‫با شرح و توضیح شهید مطهری هم راه شد‪ .‬اگرچه این نوشتارها به فارسی‬ ‫و ساده بود؛ اما شرح ان شهید موجب سه ل الوصول تر شدن ان شد‪ .‬البته‬ ‫ان استاد خود مطالبی را نیز بدان افزود که نیاز معنایی کتاب بود‪ .‬همین‬ ‫بخش است که ذهن فلسفی و تسلط وی را به نمایش م ی گذارد‪ .‬این کتاب‬ ‫را م ی توان از مه م ترین کتب منتشره از سوی جریان حوزوی در برخورد با‬ ‫غرب و تفکر غ ربی دانست که ب ه س��رعت هم ه گیر شد و اکنون نیز مورد‬ ‫توجه عالقه مندان و پژوهش��گ ران ق رار دارد‪ .‬این اثر پنج جلدی و شرح ان‬ ‫منجر به یک جریان تولید علم در قم و کشور و خروج از فضای سردرگمی‬ ‫ و مغلوب شدن ب رابر هجمه جدید شد‪g .‬‬ ‫‪57‬‬ ‫م ی کند و در پاسخ به ان نویس��نده مقاالتی را در مجله زن روز‬ ‫م ی نگارد که همان ها دس��تمایه کتاب «نظ��ام حقوق زن در‬ ‫اسالم» م ی شود‪.‬‬ ‫یکی از اندیشه هایی که س��خت ان را م ی کوبد اندیشه‬ ‫ناسیونالیسمی است که حکومت منحوس پهلوی ان را ب رای‬ ‫اسالم زدایی انتخاب کرده بود‪ .‬ناسیونالیسم به معنی غ ربی ان‪،‬‬ ‫ف ی نفسه شرک است‪ ،‬اما طاغوت در ادعای ناسیونالیسم خود‬ ‫هم صادق نبود‪ .‬ناسیونالیسم در دس��ت طاغوت ابزاری ب رای‬ ‫اسالم زدایی بود‪ .‬مطهری در یکی از حساس ترین سال ها یعنی‬ ‫مقارن با برگزاری ان جش��ن های کذایی ‪ 2500‬س��اله که رژیم‬ ‫پهلوی همه عالم را از هیات بانک ای رانی گری و ناسیونالیسم پر‬ ‫کرده بود کتابی به نام «خدمات متقابل اسالم و ای ران» م ی نویسد‬ ‫و با ظ رافت زهر القائات ان ناسیونالیسم را که وسیله ای ب رای‬ ‫اسالم زدایی است از ذهن جوان ها بیرون م ی کشد‪ .‬اینها همه‬ ‫کار او در مبارزه با مظاهر فرهنگ الحادی راست است‪ .‬مظاهر‬ ‫فرهنگی فاسد که الحاد متمایل به چپ نیز از همه انها هم بهره‬ ‫م ی برد‪ ،‬باز در همین سال هاست که مطهری در «علل انحطاط‬ ‫مسلمین» تفکر م ی کند‪ .‬او م ی داند که یکی از مسائلی که در‬ ‫ذهن جوان ها مطرح است این است که چرا ان تمدن درخشان‬ ‫اسالمی به انحطاط گرائید و ب رای پاسخ به این سوال اندیشه‬ ‫م ی کند‪.‬مقدمهانسانوسرنوشترابخ وانیدوببینیدکهاینمرد‬ ‫سی سال قبل از شهادتش در موضوع علل انحطاط مسلمین‬ ‫چه تفکر منسجمی داشته است‪.‬‬ ‫مطهری و اسالم روشنفکری‬ ‫اندیشه‬ ‫اما می دان دیگری که مطهری باید در ان انجام وظیفه کند‬ ‫سروکار داشتن با اسالم روشنفکری است‪ .‬مطهری به روشنفکران‬ ‫نزدیک م ی شود‪ ،‬با انها حشر و نشر م ی کند‪ ،‬اما برخالف بسیاری‬ ‫دیگر که در ب رابر روشنفکران خود را م ی بازند‪ ،‬وی هرگز اصالت‬ ‫اسالمی را در مقابل انان از دست نم ی دهد‪ ،‬بلکه هم واره با نقادی‬ ‫در ب رابر این اس�لام روشنفکری م ی ایس��تد‪ .‬جنب ه های مثبت‬ ‫ان را تایید و تقویت م ی کند و لیکن در ب رابر علم زدگی و س��ایر‬ ‫گرایش های انحرافی ان صراحتا جبهه م ی گیرد‪ .‬به مقدمه جلد‬ ‫پنجم اصول فلسفه و روش رئالیسم مراجعه کنید ببینید که با‬ ‫چهصراحتیباانحرافاتفکریوفلسفیایناسالمروشنفکریو‬ ‫با علم زدگی مبارزه م ی کند‪ .‬در این سال ها گروهی از روشنفکران و‬ ‫ج وانان شیفته اسالم شده اند‪ ،‬چراکه گرایش های شرقی و غ ربی را‬ ‫در جامعه تجربه کرده اند و اینک به اسالم روی اورده اند‪ .‬این گروه‬ ‫در عین حال که به اسالم روی اورده اند در تحلیل و تبیینی که‬ ‫از اسالم به دست م ی دهند اثار و پی رایه ها و الودگ ی های فکری و‬ ‫یداند‬ ‫سیاسیشرقوغربدیدهم ی شودومطهریوظیفهخودم ‬ ‫در ب رابر اثار نادرست بایس��تد‪ .‬ناگفته نماند که مطهری از این‬ ‫گرایش روشنفکران و تحصیلکرده ها به اسالم بسیار خوشحال‬ ‫است و از این حرکت استقبال م ی کند‪ .‬او پلی م ی شود میان قم‬ ‫و ته ران و م ی کوشد میان معارف اصیل اسالمی و روحانیت و‬ ‫اسالمی که روشنفکران بدان روی اورده اند ارتباط برقرار کند‪.‬‬ ‫اغاز وظیفه بزرگ‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫حقیقت ان است که در این سال ها هنوز نقش و وظیفه‬ ‫بزرگ مطهری اغاز نش��ده است‪ .‬از حدود س��ال های ‪ 45‬و ‪46‬‬ ‫جریان دیگری در جامعه ما به وج��ود م ی اید که ما م ی توانیم‬ ‫ان را اسالم التقاطی بنامیم‪ .‬میان این جریان با استقبال نسل‬ ‫ج وان از اسالم ارتباط وجود دارد‪ .‬نسل ج وان در دانشگاه ها شیفته‬ ‫اسالم است و مخصوصا پس از نهضت امام خمینی(ره) در ‪15‬‬ ‫خرداد ‪ ،42‬دانشجویان معتقد به اسالم از نظر سیاسی جرات و‬ ‫حیثیت تازه ای پی دا کرده اند‪ .‬ح��اال دیگر به خوبی م ی توان در‬ ‫دانشگاه ها سخن از اسالم مبارز به میان اورد‪ ،‬زی را امام بزرگوار‪،‬‬ ‫خمینی بت شکن‪ ،‬علم مبارزه با طاغوت را بر دوش گرفته و همه‬ ‫فرزندان اسالم را روسفید کرده است‪ .‬اکنون شوق روی اوری به‬ ‫اسالم باال گرفته و درست در همین جاست که باید مراقب بود‬ ‫تا یک انحراف فکری به وجود نیاید‪ .‬این نسل از ان جهت که‬ ‫هنوز زبان مش��ترکی با روحانیت پیدا نکرده و دو طرف هنوز‬ ‫نم ی توانند به اندازه کافی با هم تفاه��م کنند ناچار به جاهای‬ ‫دیگری روی اورده اس��ت‪ .‬از این س��ال ها به بعد ما ش��اهدیم‬ ‫که مس��اله اصلی جامعه ب رای مطهری دیگر مساله فلسفه‬ ‫ماتریالیسم دیالکتیک نیست‪ .‬در س��ال های ‪ 28‬و ‪ 29‬تا ‪ 32‬و‬ ‫بعد از ان گرایش های فکری ب��ه نحوی بود که مطهری ب رای‬ ‫احتجاج با ان بیشتر به فلسفه متوسل م ی شود‪ .‬اما از حدود سال‬ ‫‪ 46‬به بعد او احساس م ی کند که مساله فکری جوانان دیگر در‬ ‫درجه اول ماتریالیسم دیالکتیک‪ ،‬ان هم به شکل فلسفی ان‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه اکنون مسائل اسالمی از جامعه شناسی غ ربی‪ ،‬از‬ ‫روانشناسی غ ربی‪ ،‬از فلسفه تاریخ غ ربی‪ ،‬از فلسفه اخالق غ ربی‬ ‫و امثال اینگونه علوم انسانی غ ربی تاثیر م ی پذیرد‪ .‬این رشته ها‬ ‫در دانشگاه ها گس��ترش یافته و فارغ التحصیالن زیادی پی دا‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬کتاب های مختلفی در این زمینه ترجمه و چاپ‬ ‫شده‪ ،‬مطالب زیادی عرضه شده ولی خطر بزرگ این است که‬ ‫اسالم دارد از اندیشه هایی غی راسالمی‪ ،‬در قالب جامع ه شناسی‬ ‫و فلسفه تاریخ و اقتصاد و نظایر ان رنگ م ی پذیرد‪ .‬در همین‬ ‫سال های ‪ 46‬به بعد جریان دیگری اغاز م ی شود که از سال ‪50‬‬ ‫به بعد علنی و گسترده م ی شود و ان تفکر التقاطی مجاهدین‬ ‫است‪ .‬سازمان مجاهدین خلق با بهره گیری از ان جاذبه سیاسی‬ ‫که پس از ‪ 15‬خرداد ب رای اس�لام در میان نسل جوان به وجود‬ ‫م ی اید اندیشه هایی را که به ظاهر اسالمی است ولی در واقع‬ ‫متاثر از تفکر شرقی مارکسیستی است به صورت پرجاذبه ای‬ ‫در جزوه های مخفی زیرزمینی در دانشگاه ها عرضه م ی کند‪.‬‬ ‫اینجاست که ب رای شمار زیادی از ج وانان مساله «شناخت» پی دا‬ ‫م ی شود‪ ،‬مس��اله «تضاد» مطرح م ی شود و مسائل اقتصادی‬ ‫مطرح م ی شود که همه التقاطی است و در اصل غی راسالمی‪،‬‬ ‫ش��رقی و غ ربی اس��ت‪ .‬یک روبنا و لعابی از قران و حقیقت و‬ ‫نهج البالغه به روی ان کشیده شده و به نام اسالم عرضه شده‬ ‫و جاذبه سیاسی زیادی هم دارد‪ .‬جوان ها هم اشتیاق زیادی به‬ ‫اسالم دارند و کمتر کسی متوجه م ی شود که چه خطری متوجه‬ ‫تفکر اصیل اسالمی است‪.‬‬ ‫از ویژگ ی ه��ای دیگر ای��ن جریان فکری این اس��ت که‬ ‫چون علم زده است و بیشتر متوجه اروپاست‪ ،‬چون م ی خواهد‬ ‫همه چیز را در قالب معیارهای اروپایی عرضه کند نم ی تواند‬ ‫با فقاهت کنار بیاید و نم ی تواند حکم فقهی را به ان صورتی‬ ‫که در اسالم اصیل باید پذیرفته ش��ود بپذیرد‪ ،‬این است که با‬ ‫مرجعیت میانه مناسبی ندارد‪ .‬مرجعیت و والیت فقیه ب رای او‬ ‫اصل نیس��ت‪ .‬به عبارت دیگر والیت فقیه را نم ی پذیرد‪ .‬بلکه‬ ‫والیت علم را م ی پذیرد‪ ،‬ان ه��م کدام علم‪ ،‬علم مادی غ ربی و‬ ‫عمال اینطور م ی شود که شعارهای اس�لامی م ی دهد اما در‬ ‫اصل شدیدا علم زده و غرب زده اس��ت‪ .‬در چنین وضعی است‬ ‫که مطهری‪ ،‬فهم سخنانش حتی ب رای دوستانش تا اندازه ای‬ ‫مشکل م ی شود‪ ،‬ب رای اینکه اگر در سال ‪ 28‬و ‪ 29‬و ‪ 30‬و ‪ 32‬در‬ ‫ب رابر جبهه الحاد چپ ایستاده بود و اگر در سال های بعد از ان در‬ ‫ب رابر اثار فرهنگی الحاد راست ایستاده بود جبهه دشمن اشکار‬ ‫بود اما او امروز باید جوانان و دوستان خودش را از یک خطر اگاه‬ ‫کند که دارد به نام و به عنوان اسالم عرضه م ی شود‪ .‬اینجاست‬ ‫که گاهی اوقات تنها م ی ماند‪ ،‬اینجاست که با ان تقوای استوار‬ ‫خود اماده م ی ش��ود تا انواع تهمت ها را به جان بخرد‪ ،‬اما زنگ‬ ‫خطر را به صدا در بی��اورد و بگوید این حرف ها غی راس�لامی‬ ‫است و بگوید این جریان از نظر سیاسی نادرست است‪ .‬حذف‬ ‫مرجعیت و حذف روحانیت به سود اسالم نیست و کشور با این‬ ‫اندیشه ها نجات پیدا نم ی کند‪ .‬اینجاس��ت که در ب رابر اسالم‬ ‫منهای روحانیت م ی ایستد و به عنوان بزرگترین افشاکننده و‬ ‫رس��واکننده این جریان فریاد برم ی اورد؛ همه جا‪ ،‬همه را اگاه‬ ‫م ی کند که بدانید که خطری بزرگ با این ویژگ ی ها پی دا ش��ده‬ ‫است‪ .‬مطهری مانند یک دیده بانی که در جای بلندی مشرف‬ ‫بر جریانات فکری ایستاده باشد از دور خطرهایی را م ی دید که‬ ‫دیگران نم ی دیدند و گاهی به این دلیل تنها م ی ماند‪ .‬م ی گفت‬ ‫این حرف‪ ،‬این فکر این توالی فاسد را دارد‪ ،‬اما بعض ی ها متوجه‬ ‫نم ی شدند‪ .‬اگر م ی خواهید ببینید که خطرهایی که مطهری‬ ‫در ب رابر این اسالم التقاطی احساس م ی کرد از چه قبیل بود و‬ ‫هست دوره شش جلدی «مقدمه ای بر جهان بینی اسالمی»‬ ‫او را مطالعه کنید‪ .‬این کتاب ها حاصل مساله شناسی پنچ یا‬ ‫شش س��اله مطهری از ‪ 49‬تا ‪ 55‬و ‪ 56‬است‪ .‬در حال ی که امواج‬ ‫انقالب ب��اال م ی گرفت‪ ،‬مطهری مس��ائلی را که این اس�لام‬ ‫التقاطی مطرح کرده بود تحلیل میک��رد و در هر یک از این‬ ‫شش کتاب از دیدگاه خاص خودش به تجزیه و تحلیل رگه های‬ ‫انحرافی پرداخت‪ .‬شما این کتاب وحی و نبوت را مالحظه کنید‪،‬‬ ‫م ی بینید مطهری در ان به مساله عالم غیب م ی پردازد‪ ،‬چراکه‬ ‫این اسالم التقاطی م ی خواهد اسالمی را معرفی کند که غیب‬ ‫در ان جایی ندارد‪ .‬همین رگه های انحرافی است که م ی خواهد‬ ‫معجزه را به نحو علمی تفسیر کند و م ی گوید که پیغمبر اکرم‬ ‫معجزه ای به جز قران نداشته و قران هم از ان جهت معجزه است‬ ‫ی مطرح شده است‪ .‬ظاهر قضیه دفاع از اسالم‬ ‫که با بیان علم ‬ ‫است اما یک دیده بان دورنگر دوراندیش مانند مطهری م ی داند‬ ‫نظری به نظام اقتصادی اسالم‬ ‫این کتاب در زمره اثار مکتوب اس��تاد به ش��مار‬ ‫می رود که البته پس از شهادت وی به انتشار رسید‪.‬‬ ‫این مجلد محصول دست نوشته های وی است که با‬ ‫اصالحاتی نیز همراه بوده که داللت بر این دارد که‬ ‫نتیجه اخرین رهیافت هایش بوده است‪.‬‬ ‫در این بین‪ ،‬بایستی توجه داش��ت قبل از این اثر‪،‬‬ ‫کتابی ب��ا عنوان «بررس��ی اجمالی مبان��ی اقتصاد‬ ‫اس�لامی» از س��وی ش��هید منتش��ر ش��د ک��ه با‬ ‫واکنش های فراوانی همراه بود‪ .‬در پایان نیز کتاب جمع شد و امکان بقا در‬ ‫نظام فکری کشور را پیدا نکرد؛ اما انتشار این اثر که در همان راستا بود‪،‬‬ ‫‪58‬‬ ‫موجب شد تا توجهات زیادی به این کتاب که داراری رویکردی تحلیلی‬ ‫و قابل توجه بود‪ ،‬صورت گیرد‪.‬‬ ‫«نظری به نظام اقتصادی اس�لام» مش��تمل بر یک مقدمه و هشت بخش‬ ‫اس��ت‪ .‬مالکیت از نظر فلس��فی‪ ،‬ارزش‪ ،‬ارزش اضافی‪ ،‬س��رمایه داری و‬ ‫سوسیالیسم از نظر اسالم‪ ،‬رساله های اقتصادی و‪ ...‬عناوینی از بخش های‬ ‫این کتاب است که نشان می دهد وی نگاهی چند بعدی به موضوع اقتصاد‬ ‫در این مکتوب داشته است‪.‬‬ ‫بخش هش��تم این کتاب با عنوان «یادداش��ت نظری به نظ��ام اقتصادی‬ ‫اس�لام» را می ت��وان خالص��ه ای از مطالب مطرح ش��ده دانس��ت که به‬ ‫جمع بندی این بحث از منظر شهید نیز می پردازد‪g .‬‬ ‫که در بطن این بیان‪ ،‬الحاد نهفته است‪ .‬این است که در ب رابر‬ ‫این سخن م ی ایس��تد‪ .‬در وحی و نبوت با استناد به خود قران‪،‬‬ ‫مع راج را مطرح م ی کند و م ی گوید ای اقایان! نویسندگانی که‬ ‫م ی خ واهید حیثیتی ب رای اسالم ایجاد کنید و م ی گویید معجزه‬ ‫و کرامات و ان خوارق عادات مربوط به دورانی کودکی بشر بوده‬ ‫و پیغمبر اس�لام چون در دوران بلوغ فکری بشر مبعوث شده‬ ‫جز قران معجزه ای ندارد‪ ،‬مگر نه این اس��ت که خود این قران‬ ‫مع راج را مطرح م ی کند و به پیغمبر نس��بت م ی دهد؟ چگونه‬ ‫ش��ما م ی توانید بگویید که پیغمبر غیر از ق��ران معجزه ای‬ ‫نداشته است؟‬ ‫در همین سال هاست که با بررسی جزوه های منافقین پی‬ ‫م ی برد که انحرافات فکری اینها از کجا اغاز شده است‪ .‬مطهری‬ ‫در سال های پس از‪ ،50‬قسمت عمده ای از تفکر فلسفی خود را‬ ‫متمرکز مسائل مارکسیسم کرده بود‪ ،‬اما نه به شکل سال های‬ ‫قبل از‪ ،32‬بلکه این بار او همزمان هم به ماتریالیسم دیالکتیک‬ ‫تو جوی‬ ‫و هم به ماتریالیس��م تاریخی توجه داشت و در جس ‬ ‫رگه های انحرافی حاص��ل از انها در این اس�لام التقاطی بود‪.‬‬ ‫مطهری در این س��ال ها چندین س��خنرانی درباره تضاد دارد‪.‬‬ ‫ ب ی وقفه مطالعه م ی کند‪ ،‬فکر م ی کند‪ ،‬درس م ی دهد تا اشکار‬ ‫کند که چرا با اینکه مالصدرا م ی گوید «لوال التضاد ماصح دوام‬ ‫الفیض عن المبدء الجواد» این تضاد از نظر فلسفی سرنوشتی‬ ‫مانند تضاد هگل و مارکس پی دا نکرده است‪.‬‬ ‫مطهری معلم زمانه ما‬ ‫اندیشه‬ ‫مقابله با قشریگری‬ ‫مبنای کار این معلم بزرگ که درصدد است در فرهنگ‬ ‫اسالمی یک نظام اموزشی جدید‪ ،‬مخصوصا در حیطه علوم‬ ‫انسانی بنا کند‪ ،‬سه چیز است؛ این سه چیز «منبع»‪« ،‬مشرب»‬ ‫و «رهبری» است‪ .‬منبع فکری مطهری چیست؟ یعنی او ب رای‬ ‫ساختن یک نظام نوین تعلیمی اس�لامی در زمانه خود از چه‬ ‫منبعی استفاده م ی کند؟ «قران و حدیث»‪ .‬مطهری به قران و‬ ‫حدیث به عنوان رکن و سرچشمه اصلی این نظام تعلیمی جدید‬ ‫تکیه م ی کند و از همین جاست که با فقاهت پیوندی محکم‬ ‫دارد‪ .‬او هرگز اعتماد و اعتقاد خود را ذره ای نسبت به قران و حدیث‬ ‫تدادن به وحی و کالم معصوم بر سر‬ ‫از دست نم ی دهد‪ .‬او با اصال ‬ ‫دریای ذخایر معارف شیعی م ی نشیند و استفاده م ی کند‪ .‬مشرب‬ ‫او چیست؟ چه خط مش ی ای دارد؟ مشرب مطهری‪ ،‬در درجه اول‬ ‫مشرب عقلی است‪ ،‬او به تفکر عقلی بسیار اهمیت م ی دهد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫مخصوصا در این سال هاست که مطهری به عنوان یک‬ ‫«معلم» احساس وظیفه م ی کند‪ .‬مراد من از «معلم» معنی‬ ‫معم ولیاینکلمهنیست‪.‬مطهریبهمعنایمعمول‪،‬البتهیک‬ ‫معلم خوب و با سابقه است‪ ،‬اما معلم در فرهنگ اسالمی معنای‬ ‫دیگری هم دارد‪ .‬همان معنایی که مطابق ان ارسطو را معلم اول‪،‬‬ ‫فارابی را معلم دوم و میرداماد را معلم سوم نامیده اند‪ .‬پی داست که‬ ‫مقصود این نیست که دیگران معلم‪ ،‬یعنی استاد نبوده اند‪ .‬این‬ ‫اصطالح در فرهنگ اسالمی معنای خاصی دارد‪ .‬به این معنای‬ ‫خاص به کسی معلم گفته م ی شود که نظام اموزشی جدیدی‬ ‫در زمانه خود متناسب با نیازها و متناسب با مقتضیات دوره خود‬ ‫به وجود بیاورد‪ .‬ارسطو در حکمت یونان معلم بود‪ ،‬زی را علم را از‬ ‫پ راکندگی دراورد و به ان سامان داد و نظام بخشید‪ .‬فارابی پس از‬ ‫او در عالم اسالم معلم بود زی را معارف و علوم زمانه خود را تنظیم‬ ‫کرد و تدوین کرد‪ ،‬درجه بندی کرد‪ ،‬اه��م و مهم را در ان معین‬ ‫کرد‪ .‬ریشه را تشخیص داد‪ ،‬تنه درخت را معین کرد‪ ،‬شاخ و برگ‬ ‫را معین کرد و در واقع یک نظام اموزشی جدیدی عرضه کرد‪.‬‬ ‫کتاب «احصاءالعلوم» فارابی مبین همین وجهه نظر اوست‪.‬‬ ‫میرداماد نی��ز از ان جهت ک��ه در دوران صفویه نظم جدیدی‬ ‫به معارف زمانه خ��ود داد «معلم» لق��ب گرفت‪ .‬مطهری نیز‬ ‫م ی خواست تا به عنوان معلم چهارم نظام اموزشی جدیدی بنا‬ ‫کند‪ .‬مطهری باتمام وجود حس م ی کرد که ما به جامع ه شناسی‬ ‫اسالمی احتیاج داریم‪ ،‬به روانشناسی و اقتصاد ‪ .‬معلم چهارم نظام‬ ‫اموزشی جدیدی بنا کرد‪ .‬مطهری باتمام وجود حس م ی کرد‬ ‫که ما به جامع ه شناسی اسالمی احتیاج داریم‪ .‬به روانشناسی و‬ ‫اقتصاد و فلسفه تاریخ و فلسفه اخالق اسالمی احتیاج داریم‪ .‬در‬ ‫میان متفکران اسالمی معاصر‪ ،‬مطهری از همه بهتر و روشن تر‬ ‫به این نکته واقف شده بود‪ .‬او حس م ی کرد که ما باید چنین‬ ‫معارفی را به صورت اسالمی در جامعه خود ایجاد کنیم‪ .‬ه مو غم‬ ‫او مخصوصا در سال های ‪ 55‬و ‪ 56‬این بود که اگر م ی خواهیم‬ ‫این روشنفکران و سازمان های زمینی و زیرزمینی اسالم را در‬ ‫قالب جامع ه شناسی غ ربی عرضه نکنند‪ ،‬ما باید جامع ه شناسی‬ ‫اسالمیداشتهباشیم‪.‬مطهریتصدیقم ی کندکهچنیننیازی‬ ‫واقعا وجود دارد‪ .‬جامعه اسالمی در این زمانه در ب رابر یک سلسله‬ ‫مسائل اجتماعی‪ ،‬روانی‪ ،‬فلسفی و مسائل مربوط به فلسفه‬ ‫تاریخ‪ ،‬فلسفه اخالق‪ ،‬اقتصاد و نظایر ان قرار دارد که اگر نتواند‬ ‫ب راساسفرهنگاصیلاسالمیب رایاینمسائلپاسخصحیح‬ ‫پی دا کند الجرم این نسل به سراغ افکار شرقی و غ ربی م ی رود‪.‬‬ ‫این است که کمر همت م ی بندد و در حوزه ها‪ ،‬در قم‪ ،‬در ته ران و‬ ‫همهجااینمباحثجدیدرامطرحم ی کندواینبذررام ی افشاند‪.‬‬ ‫به طالب م ی گوید اقایان باید درباره مسائل اجتماعی اسالمی‬ ‫فکر کنید‪ ،‬درباره فلسفه مسائل اخالق‪ ،‬فلسفه تاریخ فکر کنید‬ ‫و خود او نیز فکر م ی کند‪ ،‬درس م ی دهد‪ ،‬کتاب م ی نویس��د‪.‬‬ ‫افسوس و صدافسوس که مطهری فرصت نیافت این وظیفه‬ ‫بزرگ را که بزرگترین وظیفه او بود به انجام رساند‪ ،‬اما خوشبختانه‬ ‫یریزی‬ ‫توفیق پی دا کرد که این کار را اغاز کند و شالوده این بنا را پ ‬ ‫کند‪ .‬همان مقدار راهی که او پیمود و جهتی که نشان داد امروز‬ ‫انقالب اسالمی‪ ،‬در اموزش و پرورش جمهوری اسالمی‪ ،‬در این‬ ‫انقالب فرهنگی که در دانشگاه ها روی داده‪ ،‬دستمایه مناسبی‬ ‫شده تا نسل پس از انقالب و خدمتگزاران به انقالب و استادان‬ ‫دانشگاه و روحانیت بتوانند با اس��تفاده از ان به تاسیس نظام‬ ‫تعلیمی و اموزشی متناسب با جامعه اسالمی همت بگمارند‬ ‫و بتوانند این جامعه را از ضربه های فکری و فرهنگی ش��رق و‬ ‫غرب حفظ کنند‪.‬‬ ‫مطهری از «منبع» قران و حدیث اس��تفاده م ی کند‪ ،‬اما نحوه‬ ‫استفاده او از این منبع‪ ،‬تفکر عقلی است و یکی از هشدارهای او‬ ‫به ما این است که مراقب باشید تفکر عقلی را له نکنید‪ ،‬تفکر‬ ‫عقلی را از میان نبرید‪ .‬مطهری معتقد اس��ت که یکی از علل‬ ‫فروافتادن جوان��ان به ورطه های خط رناک روش��نفکری های‬ ‫علم زده و غرب زده‪ ،‬مشاهده قشری گری از طرف مقابل است‪.‬‬ ‫او معتقد اس��ت هر وقت در اسالم‪ ،‬قش��ری گری حاکم شود‪،‬‬ ‫این قش��ری گری عکس العمل ایجاد م ی کند‪ .‬این است که با‬ ‫تحلیل جریانات فکری تاریخ اسالم م ی خواهد تفکر عقلی را‬ ‫زنده نگه دارد‪ .‬او کوشش م ی کند مسائل معنوی را از مادی شدن‬ ‫و عادی شدن و حقایق اس��مانی را از زمین ی شدن حفظ کند و‬ ‫م ی داند که این یکی از خطرهای بزرگ زمانه ماست‪ .‬با کسانی‬ ‫که م ی خ واهند دین را از اسمان به زمین بیاورند م ی جنگد‪ ،‬اما در‬ ‫عین حال سعی م ی کند به ج وانان بفهماند که اسالم اگرچه در‬ ‫علم خالصه نم ی شود‪ ،‬اگرچه نباید علم زده بود‪ ،‬اما اسالم‪ ،‬دینی‬ ‫معقول است‪ ،‬اسالم قابل فهم و قابل پذیرش است‪ .‬او با چنین‬ ‫زبانی به سراغ نسلی م ی رود که بیم فروافتادن او در علم زدگی‬ ‫هست‪ .‬وقتی تاریخ باید اسالم را بیان می کند از اینکه معتزله‬ ‫نتوانستند در ب رابر اشاعره مقاومت کنند‪ ،‬افسوس م ی خورد و‬ ‫م ی گوید حاکمیت اشاعره بر عالم اسالم یک فاجعه بود و البته‬ ‫پاسخ م ی دهد علت اینکه معتزله نتوانس��تند در ب رابر اشاعره‬ ‫بایستند این بود که معتزله هرچند طرفدار تفکر عقلی بودند‪،‬‬ ‫ولی به احادیث ال محمد (ص) التفات و دسترسی نداشتند‪ .‬او‬ ‫م ی گوید ما باید در نهج البالغه به عنوان یک منبع‪ ،‬تفکر عقلی‬ ‫داشته باش��یم تا به ما قوتی بدهد که بتوانیم در ب رابر حمالت‬ ‫ظاهریه و اهل حدیث ایستادگی کنیم‪ .‬اگر شیعه توانست از ان‬ ‫انحرافی که معتزله و اشاعره بدان دچار شدند محفوظ بماند به‬ ‫دلیل این است که در فهم اسالم متکی بر احادیث بوده و قران را‬ ‫با کمک احادیث معصومین فهمیده است‪.‬‬ ‫مطهری نس��بت به خوارج فوق العاده حساسیت نشان‬ ‫م ی ده��د و ان را افت بزرگی ب رای فرهنگ اس�لامی م ی داند‪.‬‬ ‫این افت وقتی بروز م ی کند که قشری گری‪ ،‬تمسک به ظاهر و‬ ‫تعقل نکردن در دین رواج پی دا کند‪ .‬یکی از پیام های مطهری که‬ ‫همواره بر ان تاکید م ی کند این است که هرگز دست از قران و‬ ‫حدیثنکشید‪،‬اماتفکرکنید‪،‬تعقلکنیدب رایدفعهمینخطر‬ ‫است که جریان اخباریه را در ب رابر اصول شرح م ی دهد و تحلیل‬ ‫م ی کند و باز اظهار خوشحالی م ی کند از اینکه اخبار دیگری بر‬ ‫حوزه هایماتسلطپی دانکرد‪.‬اینیکیازپیام هایمهممطهری‬ ‫است که مشرب او به ما القا م ی کند‪ .‬از نظر رهبری نی ز‪ ،‬مطهری‬ ‫خطش مشخص است‪ .‬والیت فقیه را از جان و دل م ی پذیرد‪،‬‬ ‫مرجعی��ت را م ی پذیرد و کوش��ش م ی کند با هم��ه جریانات‬ ‫روشنفکرانه و التقاطی که م ی خ واهند اسالم بماند‪ ،‬اما مرجعیت‬ ‫محور نباشد مبارزه کند‪ .‬این روش فکری و اجتماعی مطهری در‬ ‫بنای نظام اموزشی و فکری جدید است و همین روش است که‬ ‫به ما اجازه م ی دهد بگوییم مطهری در عالم اسالم در راه «معلم‬ ‫چهارم» شدن قدم نهاده بود‪g.‬‬ ‫درس های اسفار‬ ‫در مجموعه اثار شهیدمطهری شاهد کتاب هایی‬ ‫هستیم که دارای غنا و فحوای فلسفی جدی است‬ ‫که نشان از ذهن پ راس��تعداد و توانمند وی در این‬ ‫زمینه دارد‪ .‬اثاری مانند درس های اس��فار و ش��فا‪،‬‬ ‫داللت بر تس��لط ویژه وی بر منابع و دروس فلسفه‬ ‫اسالمی است که ریشه در حضور وی در درس های‬ ‫مرحوم عالمه طباطبایی و ام��ام خمینی(ره) در قم‬ ‫است‪.‬‬ ‫این کتاب مجموعه درس های کتاب اسفار مالصدرا در سال های ‪ 56‬و ‪57‬‬ ‫در حوزه علمیه قم است‪ .‬البته این اثر پس از شهادت جمع اوری و مکتوب‬ ‫شد و به همین دلیل به وی رایش وی نرسیده است‪ .‬این کتاب نشان م ی دهد‬ ‫که وی دارای چه قریحه و ذوق فلسفی بوده است‪.‬‬ ‫ب ه دلیل طرح مباحث مارکسیستی در ان دوران و شیوعش در محافل علمی‪،‬‬ ‫ش��هید مطهری تدریس بخش هایی از مبحث «قوه و فع��ل» را اغاز کرده‬ ‫بودند که نشان از نکته س��نجی و ب ه روز بودن تفکر وی است که امادگی‬ ‫مقابله با تمام هجم ه ها را دشت‪.‬این مجموعه در پنج جلد به انتشار رسیده‬ ‫که در کنار سایر اثار فلسفی بر جای مانده از ان شهید‪ ،‬بر میزان افسوس‬ ‫و تاثر ناشی از فقدانش م ی افزاید‪ .‬البته‪ ،‬بایستی متذکر شد این مجموعه‬ ‫با وجود دقیق و عمیق بودن‪ ،‬از بیانی رسا و ساده نیز برخوردار است که از‬ ‫ویژگ ی های وی در تدریس فلسفه بوده است‪g .‬‬ ‫‪59‬‬ ‫دکتر نصری در این گفت و گو در پاسخ به مخالفان نقد مطهری‬ ‫بر مارکسیسم این استدالل را مطرح میکند که مطهری در زمانه‬ ‫خودش تفسیرهای رایج از مارکسیسم را نقد میکند و انچه در‬ ‫سالیان بعد از مارکسیسم استنباط شده ربطی به تفسیرهای‬ ‫زمانه مطهری ندارد‬ ‫‪ l‬باالخره اران��ی نیز با یک س��ری از متون مارکس‪،‬‬ ‫انگلس و لنین اش��نا بوده و یک س��ری از مطال��ب انها را در‬ ‫اثارش گزارش کرده است‪ .‬گاهی وقت ها نیز برخی تحلی ل ها‬ ‫و تفسیرها را در کنار انها ارائه داده است‪ .‬اگر کسی قرار باشد‬ ‫قضاوت کند‪ ،‬باید بیان کند ک��ه در کجاها گزارش های ارانی‬ ‫غلط و در کدام نقاط تفسیرها غلط اس��ت‪ .‬اساسا در کجا کار‬ ‫ش��ده که بگویند نوش��ته های ارانی گزارش از اندیش��ه های‬ ‫مارکسیسم است و کجاها تفسیرهای خودش است؟ چون این‬ ‫کارها صورت نگرفته‪ ،‬نم ی تواند قضاوت درستی ارائه شود‪ .‬به‬ ‫عالوه‪ ،‬یک نکته را م ی خواهم بیان کنم و ان این که در مورد‬ ‫هر متفکری تفس��یرهای مختلفی وجود دارد‪ .‬مگر امروز در‬ ‫مورد افالطون‪ ،‬ارسطو‪ ،‬هگل و کانت تا برسیم به فیلسوفان‬ ‫معاصر‪ ،‬تنها یک تفسیر داریم؟ تفسیرهای متعدد و مختلفی‬ ‫داریم‪ .‬انجا که ارانی نیز تفسیر م ی کند‪ ،‬یک تفسیر از خودش‬ ‫ارائه م ی کند؛ مانند اشخاص دیگری که در مورد سایر متفکران‬ ‫تفسیر ارائه م ی دهند‪.‬‬ ‫یعنی یک تفسیر رایج از یک تفکر که در ان دوران‬ ‫شایع بوده است‪.‬‬ ‫اندیشه‬ ‫‪ l‬باز این را هم باید در نظر بگیریم که صرف نظر از‬ ‫گزارش هایی که از مارکسیسم ارائه م ی شده‪ ،‬باتوجه به متون‬ ‫مارکسیسم‪ ،‬تفس��یرهایی هم بوده‪ .‬چه ش��ما بپذیرید و چه‬ ‫نپذیرید‪ ،‬تفس��یرهایی بوده که در جامعه ما رواج داشته است‪.‬‬ ‫بناب راین‪ ،‬مرحوم اقای مطهری م ی خواه��د این نوع نگرش را‬ ‫مورد تجزیه و تحلیل قرار بده��د‪ .‬در عین حال باز هم تاکید‬ ‫م ی کنم که یک سری از مطالب ارانی گزارش است و همه ان‬ ‫تفسیر نیست‪ .‬حتی اگر همه ان تفسیر بود‪ ،‬چه اشکالی دارد‬ ‫که یک نوع از تفسیر را اقای مطهری نقد کند؟ مگر قرار بود‬ ‫اقای مطهری هر نوع تفسیری که از مارکسیسم ارائه م ی شود‬ ‫را نقد کند؟‬ ‫باید مقطع زمانی را نیز در نظر گرفت‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫کدام مارکس‪ ،‬کدام مارکسیسم؟‬ ‫‪6‬‬ ‫پاسخ دکتر نصری به یک شبهه مشهور در گفت وگو با مثلث‬ ‫مدت هاست در محافل دانشگاهی عنوان می ش�ود که استاد مطهری ش�ناخت جامع و دقیقی از مکاتب غربی و‬ ‫به خصوص مارکسیسم نداشت‪ .‬همین نیز منجر به تحلیل غلطی از سوی انها شد تا نتوانند به درستی موضوع را مورد‬ ‫بررسی قرار دهند‪ .‬به همین دلیل ادعا کردند نقد استاد بر مارکسیسم و سوسیالیسم نادرست بوده است‪ .‬در این بین‪،‬‬ ‫فرصتی فراهم ش�د تا گپی با دکتر نصری بزنیم که از نزدیکان وی بوده اس�ت‪ .‬این مجال در دفتر مملو از کتاب وی در‬ ‫دانشگاه عالمه طباطبایی دست داد که البته به دلیل مشکالتی‪ ،‬بسیار کوتاه بود؛ اما مغتنم‪ .‬شاید در اینده بتوان درباره‬ ‫شهید مطهری و زوایای حیات فکر وی بیشتر س�خن گفت‪ .‬دکتر نصری در سال های اخیر داور بسیاری از همایش ها‬ ‫و جشنواره ها بوده است‪.‬وی در زمره اندیشمندانی است که فعالیت های فکری در برابر هجمه روشنفکری و مدرنیته‬ ‫داشته و در این زمینه پیشتاز بوده است‪.‬‬ ‫اقای دکتر! این روزها بحث زیادی درباره ش�ناخت‬ ‫ناق�ص اس�تاد مطه�ری درب�اره مارکسیس�م و‬ ‫سوسیالیسم مطرح م ی شود‪ .‬نظر شما ب ه عنوان‬ ‫شخصی که سال ها با استاد بوده و احاطه خاصی‬ ‫بر تفکر ایشان دارید‪ ،‬در این باره چیست؟‬ ‫‪ l‬کس��انی اس��تاد مطهری را نقد م ی کنند که فهم‬ ‫درستی از مارکسیسم نداشته و عمده ترین دلیلشان هم این‬ ‫اس��ت که از مجموعه کتاب های تقی ارانی اس��تفاده کرده و‬ ‫بعد با این پی ش فرض روبه رو م ی شوند که خود ارانی نیز فهم‬ ‫‪60‬‬ ‫درستی از مارکسیسم نداشته‪ ،‬باید به چند نکته توجه کنند‪ .‬اوال‬ ‫باید توجه داشته باشند که در ان دوره برخی اثار مارکسیس ت ها‬ ‫ ترجمه ش��ده بود‪ .‬بناب راین‪ ،‬اق��ای مطهری به ان اث��ار ارجاع‬ ‫م ی دادند‪ .‬به عالوه‪ ،‬کس��انی که م ی گویند خ��ود ارانی فهم‬ ‫درستی نداشته‪ ،‬چقدر بررسی کردند تا اثبات کنند که فهم وی‬ ‫از مارکسیسم فهم غلطی بوده است؟ انها بر چه مبنایی این‬ ‫موضوع را بیان م ی کنند؟‬ ‫یعنی دریافت ارانی از مارکسیس�م صحیح بوده‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬شما مقطع زمانی را در نظر بگی رید‪ .‬در دهه‪ ٣٠‬یعنی‬ ‫‪ ٦٠‬سال پیشتر اساسا در خود کشورهای مختلف مگر چقدر‬ ‫تفسیر از مارکسیسم وجود داش��ت؟ امروزه پس از فروپاشی‬ ‫شوروی تفسیرهای متعدد و مختلفی ارائه م ی شود‪ .‬حتی باید‬ ‫به این توجه داشته باشیم که قبل از فروپاشی شوروی‪ ،‬در خود‬ ‫مارکسیسم چرخش هایی به وجود م ی اید‪ ،‬از جمله اینکه کتاب‬ ‫خوبی به نام «چرخش های ایدئولوژی» در ابتدای انقالب منتشر‬ ‫شد و این نشان م ی دهد که خود مارکسیسم چه تحوالتی پی دا‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬ش��ما که امروز م ی خواهید در مورد مارکسیسم‬ ‫قضاوت کنید‪ ،‬با کدام مارکسیسم مواجه هستید؟ یعنی اقای‬ ‫ش نقد مارکسیس��م کرده‪ ،‬باید نقد‬ ‫مطهری که ‪ ٦٠‬س��ال پی ‬ ‫میداده که در این مکتب به وجود امده است؟‬ ‫تحوالتی را انجام ‬ ‫انتظار دارید نقد نئومارکسیس ت هایی مثل التوستر را م ی کرده‬ ‫که خیلی سال ها بعد تفسیرهایشان ارائه شده است؟ کسانی که‬ ‫امروزه این اشکال را مطرح م ی کنند‪ ،‬ذهنیت خاصی دارند؛ یعنی‬ ‫اوال به چرخش های ایدئولوژی مارکسیس��م توجه نم ی کنند‪.‬‬ ‫ثانیا‪ ،‬تفسیرهایی که تفسیرهای جدید نئومارکسیستی است‬ ‫را مالک قرار م ی دهند و تصورشان این است که این تفسیر‪،‬‬ ‫تفسیر درستی است و تفسیر ارانی غلط است‪ .‬شما اول بگویید‬ ‫که وقتی تفسیر ارانی غلط است‪ ،‬تفسیر درست را کدام تفسیر‬ ‫یراکه بعد از چرخش های‬ ‫از مفس ران م ی دانید؟ ایا تفسی ر های ‬ ‫ایدئولوژیکی مارکسیسم به وجود امده مدنظر قرار می دهید‬ ‫یا تحوالتی که بعد از ارانی‪ ،‬به وجود امده ی��ا زمان ارانی را در‬ ‫نظر م ی گی رید؟‬ ‫یعنی به تحوالت زمانی توجه نشده است؟‬ ‫‪ l‬به این نکته ها توجه نم ی ش��ود‪ .‬به عالوه در خود‬ ‫مارکسیسم هم که مشاهده کنید‪ ،‬یک اجزا و ارکانی دارد‪ .‬یک‬ ‫جهان بینی دارد که ماتریالیست است‪ .‬یک منطقی دارد که‬ ‫دیالکتیک است‪ .‬فلسفه تاریخی دارد که ماتریالیسم تاریخی‬ ‫است و یک بحث هایی هم هست که مربوط به اقتصاد است‪.‬‬ ‫اساسا سوال من این اس��ت که اوال چرخش هایی که صورت‬ ‫م ی گی��رد‪ ،‬روی کدام ی��ک از چهار بعد مارکسیس��م صورت‬ ‫م ی گیرد‪ .‬این بسیار مورد تامل است‪ .‬چرخش ها بیشتر روی بعد‬ ‫اقتصاد صورت م ی گیرد؛ وگرنه ماتریالیسم ان ثابت است‪ .‬مگر‬ ‫اته ایسم بودن تفکر مارکسیسم تغییر پی دا کرده است؟ این که‬ ‫دچار تغییر نشده‪ .‬منطق دیالکتیک تغییر یافته؟ این هم تغییر‬ ‫نکرده است‪ .‬عالوه بر اینها‪ ،‬تفسیرهایی که نئومارکسیس ت ها‬ ‫صورت م ی دهند‪ ،‬مربوط به کدام شاخه هاست؟ روی ماتریالیسم ‬ ‫تفسیر جدید ارائه م ی دهند یا در مورد فلسفه تاریخ ان تفسیر‬ ‫ارائه م ی دهند یا در اقتصاد؟ اگر هم دقت کنیم بعضی از این‬ ‫تفسیرهایی که اشاره م ی ش��ود یک نئومارکسیسم است؛ نه‬ ‫ان مارکسیسم اولیه‪ .‬حتی مواردی را شما م ی بینید به عنوان‬ ‫مثال اریک فروم یکی از شخصی ت هایی است که م ی خواهد‬ ‫یک نگاه انسان شناسی و انسان گرایانه به مارکس داشته باشد‬ ‫و از این منظر نگاه کند‪ .‬اگر دقت کنیم‪ ،‬م ی بینیم که فروم که‬ ‫س تردید های خودش‬ ‫تفسیر اومانیستی و انسان گرایانه ب راسا ‬ ‫ارائه م ی دهد‪ ،‬یک جمل��ه ای از مارکس را نق��ل م ی کند؛ اما‬ ‫م ی بینید به یک قسمتی از جمله مارکس دقت نم ی کند‪ .‬یعنی‬ ‫یک عبارتی از مارکس را تقطیع م ی کند و م ی خ واهد نشان دهد‬ ‫یک تفسیری از مارکس م ی شود انجام داد که مبتنی بر نقش‬ ‫اختیار انسان در طول تاریخ است؛ درحالی که باتوجه به خیلی‬ ‫از عبارات مارکس‪ ،‬این تفسیر اساسا سازگار با عبارات او نیست‪.‬‬ ‫با این تفاصیل‪ ،‬ش�ما اهمیت وی�ژه ای به مباحث‬ ‫استاد در نقد مارکسیسم م ی دهید؟‬ ‫دکترعبداهلل نصری‪ ،‬پژوهشگر فلسفه و‬ ‫دانشیار گروه فلسفه دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫است‪ .‬او از شاگردان مبرز عالمه جعفری است‬ ‫و از کالس اساتیدی چون مرحوم فردید و‬ ‫دکترمهدی حائری یزدی استفاده کرده است‪.‬‬ ‫فلسفه افرینش‪ ،‬فلسفه خلقت‪ ،‬خدا و انسان در‬ ‫اندیشه یاسپرس‪ ،‬راز متن‪ ،‬کالم خدا‪ ،‬گفتمان‬ ‫مدرنیته‪ ،‬رویارویی با تجدد‪ ،‬انتظار بشر از دین‪،‬‬ ‫ل از دی‍دگ‍اه م‍ک‍ات‍ب و‪ ...‬از‬ ‫س‍ی‍م‍ای ان‍س‍ان ک‍ام‍ ‬ ‫جمله مکتوبات وی است‬ ‫ی�ک نکته اق�ای دکت�ر! عن�وان کردی�د تفکرات‬ ‫اشخاص قابل تفس�یر و برداش�ت های متفاوت‬ ‫و اینجا نقطه افتراق است‪.‬‬ ‫‪ l‬اگ��ر بگویید ک��ه هیچ معی��ار و می زان��ی نداریم‪،‬‬ ‫شاید همان تئوری کس��انی که در هرمنوتیک معتقدند که‬ ‫مفس ر محوری و خواننده محوری اصل است نه متن محوری‪،‬‬ ‫مالک است و مولف محوری و هیچ کدام از اینها اصل نیست‪.‬‬ ‫البته باتوجه به متون مختلف م ی تواند رویکردها مختلف باشد‬ ‫که بحث مس��توفایی دارد که جایش اینجا نیس��ت‪ .‬اما یک‬ ‫نکته ای هست؛ فرض کنیم اقای مطهری یک تفسیری ارائه‬ ‫داده است؛ در هر زمینه ای‪ .‬م ی خواهیم ببینیم م ی توانیم در‬ ‫مورد ان داوری کنیم؟ من معتق��دم که در مورد اقای مطهری‬ ‫و ه ر کس دیگری م ی شود داوری کرد؛ اما سوال این است که‬ ‫چگونه م ی شود داوری کرد؟ پاسخ این است که ببینیم که اقای‬ ‫مطهری با چه پی ش فرض هایی م ی رود به سراغ یک مساله ای‪.‬‬ ‫با تجزیه و تحلیل این پیش فرض ها‪ ،‬مبانی و حتی روش ان‪ ،‬ما‬ ‫م ی توانیم ارزیابی و تجزیه و تحلیل کنیم که این تفسیر درست‬ ‫است یا نادرست‪g .‬‬ ‫اندیشه‬ ‫فهم ان مفسر درست است یا فهم این مفس ر‪ .‬شما یک وقت‬ ‫م ی بینید که یک کسی دارد ارای التوسر را تفسیر م ی کند‪ .‬اگر‬ ‫او ارای التوسر و لوکاچ را تفسیر م ی کند‪ ،‬ربطی به تفسی ر های‬ ‫اقای مطهری ندارد که توجه به مطالب ارانی و برخی مطالبی‬ ‫که از مارکسیسم ه ا ترجمه شده‪ ،‬داشته است‪ .‬پس شما به ما‬ ‫بگویید کدام مارکسیسم و کدام تفسیر از مارکس؟ این را بیان‬ ‫کنید‪ .‬باتوجه به این مسائل است که ما م ی توانیم بگوییم که‬ ‫اقای مطهری فهم غلط داشته یا نه‪ .‬جالب این است که کسانی‬ ‫که این مطالب را بیان م ی کنند‪ ،‬هی چ وقت مطلب مستندی را‬ ‫ارائه نم ی دهند‪ .‬یعنی پاسخ این سواالت را نم ی دهند یا الاقل‬ ‫این مطالب را نم ی نویسند که متوجه شویم رویکرد این افراد‬ ‫چگونه است تا باتوجه به ان بتوانیم بحث و گفت وگو داشته‬ ‫باشیم‪.‬‬ ‫‪ l‬مساله ای وجود دارد‪ ،‬و ان‪ ،‬اینکه کسی که م ی خ واهد‬ ‫در این زمینه یا در هر مورد دیگری س��خن بگوید‪ ،‬باید عین‬ ‫مطالب اقای مطهری یا هر متفکر دیگری را که م ی خواهد نقد‬ ‫کند‪ ،‬بیاورد‪ .‬عین مطالب را بیاورد و بعد بگوید که کجای این‬ ‫مطالب اشکال دارد‪ .‬البته پاسخ به این سوال طول و تفصیل‬ ‫بس��یاری دارد و االن قصد ندارم جواب بدهم‪ .‬نه در این موارد؛‬ ‫بلکه در موارد دیگر هم باید بگوید این تفسیر اقای مطهری‬ ‫است‪ .‬م ی گوییم بس��یار خب‪ .‬باالخره در مورد هر متفکری‪،‬‬ ‫مفسر هم هست‪ .‬مساله این است که اینجا یک بحث های‬ ‫هرمنوتیکی مطرح م ی ش��ود که انجا یک پرس��ش مبنایی‬ ‫است که با وجود تکثر تفسیرها در عالم خارج و عالم واقع‪ ،‬ایا‬ ‫م ی توانیم به قضاوت در باب تفسیرها هم بپردازیم؟ پرسش‬ ‫مهم این است‪ .‬مساله این نیست که بگوییم تفسیرها مختلف‬ ‫است؛ حاال م ی خواهد اقای مطهری باشد یا ه ر کس دیگری‪.‬‬ ‫باالخره تفسی ر ها متکثر است و شکی در این نیست‪ .‬مساله‬ ‫اصل ی تر این است که ایا ما معیار و مالک و می زانی داریم که‬ ‫یک تفسیر درست و یک تفسیر غلط است یا خیر؟‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬با توجه به چند نکته ای ک��ه مطرح کردم‪ ،‬معتقدم‬ ‫بحث ها و نقدهایی که مرحوم مطهری بر مارکسیسم کرده اند‪،‬‬ ‫اهمیت فوق العاده ای دارد‪ .‬حاال باتوجه به این مسائل‪ ،‬کسانی‬ ‫که ادعا م ی کنند فهم اقای مطهری فهم غلطی بوده‪ ،‬لطفی‬ ‫کنند و فهم درس��ت را ارائه دهند و اینکه مش��خص کنند به‬ ‫کدام متون و مارکسیس��م م ی خواهند رج��وع کنند‪ ،‬حاصل‬ ‫م ی شود‪ ،‬یعنی به متن های مربوط به مارکس‪ ،‬انگلس و لنین‬ ‫م ی خواهند ارجاع دهند یا اثاری که مارکسیس��ت های دیگر‬ ‫مانند لوکاچ و امثال اینها نوشتند؟ درحالی که بسیاری از اینها‬ ‫نیز حرف هایی را که مارکس و انگل��س زدند‪ ،‬بیان م ی کنند‪.‬‬ ‫حاال در یک جاهایی هم ممکن اس��ت تفس��یرها و نظ رات‬ ‫خاصی داشته باشند‪ .‬بیایند مشخص کنند که مارکسیسمی‬ ‫ که م ی گوییم‪ ،‬اگر به صورت متن محور بخ واهیم حرکت کنیم‬ ‫یا شخ ص محور حرکت کنیم‪ ،‬با کدام متن و شخص مواجه‬ ‫هس��تیم؟ یا اگر م ی خواهند به تفس��یرهایی از مارکسیسم‬ ‫بپردازند‪ ،‬باید بگویند کدام تفسیر و کدام مفسر مارکس را مطرح‬ ‫م ی کنند تا بعد ما داوری کنیم و ببینیم این تفسیر ایا در مقابل‬ ‫تفسیر اقای مطهری اساس��ا قابل مقایسه هست یا خیر؟ ایا‬ ‫اس�ت‪ .‬اینجا یک س�وال ایجاد م ی ش�ود؛ ایا این‬ ‫موضوع درمورد ش�هید مطهری هم مصداق پیدا‬ ‫م ی کند؟ امروز برخی عنوان م ی کنند «مقتضیات‬ ‫زمان و مکانی» که ش�هید مطهری بی�ان کردند‪،‬‬ ‫منتهی م ی ش�ود ب�ه «عصری ش�دن دین�ی» که‬ ‫جریان های سکوالر انرا بیان م ی کنند‪ .‬م ی خواهم‬ ‫بگویم‪ ،‬ایا این موضوع‪ ،‬تفسیر اش�تباه از شهید‬ ‫مطهری است یا عدم شناخت از وی؟‬ ‫احیای تفکر اسالمی‬ ‫«احیای تفکر اس�لامی» جمع اوری پنج سخن رانی‬ ‫اس��تاد مطهری در حسینی ه ارش��اد تهران اس��ت‪.‬‬ ‫این سخن ران ی ها در س��ال ‪ 1349‬صورت گرفته که‬ ‫همین داللت بر نکته سنجی و پیشتازی این متفکر‬ ‫در موضوعات پی ش روی جامعه اس��ت‪ .‬سخنرانی‬ ‫نخست این مکتوب در یابود مرحوم اقبال الهوری‬ ‫صورت گرفته که از پیشتازان احیای تفکر دینی در‬ ‫جهان اسالم بوده است‪.‬‬ ‫چهار س��خن رانی بعدی نیز به فاصله هفتگی از ان به انجام رسیده است‪.‬‬ ‫البته بحث دیگری با عن��وان «حق و باطل» نیز به ای��ن مجموعه ضمیمه‬ ‫ش��ده که م ربوط به دهه پنجاه شمسی اس��ت‪.‬نام این کتاب در نسبتی با‬ ‫شخصیت خود شهید از منظر فرزندانش نیز به شمار م ی رود‪ .‬انها همواره‬ ‫از اطالق روشنفکر دینی یا اصالحگر دینی ب رای وی اجتناب داشته و وی را‬ ‫احیاگر دینی خطاب ق رار داده اند‪ .‬ب ه نظر م ی رسد‪ ،‬شهید نیز در موضوعات‬ ‫دینی و ب ه خصوص مباحث فکری و فلس��فی به روش��ی احیاگ رانه تمایل‬ ‫داشته و م ی توان وی را احیاگری دینی دانست؛ اگرچه توجهی خاص نیز به‬ ‫مقتضیات زمان و مکان داشته است‪.‬‬ ‫این موضوع را م ی توان در اثاری مانند «احیای تفکر دینی» دید که به تبیین‬ ‫و بسط این اندیشه خود پرداخته است‪« .‬احیای تفکر اسالمی» را م ی توان در‬ ‫کنار اثار دیگری از این دست‪ ،‬مجموعه فکری ان شهید درباره مواجهه دین‬ ‫و دنیای مدرن دانست که در ان روزها‪ ،‬پرداختن یک حوزوی بدان‪ ،‬اتفاقی‬ ‫نادر و بزرگ ب ه شمار م ی رفت‪ .‬م ی توان ریشه چنین ویژگی را در اساتید ان‬ ‫شهید (عالمه طباطبایی و امام خمینی(ره)) دید که بزرگانی پیشرو ب ه شمار‬ ‫م ی رفتند‪g .‬‬ ‫‪61‬‬ ‫توسعه دین به جای عصری شدن دین‬ ‫‪7‬‬ ‫تفاوت مطهری با روشنفکران دینی در چه بود؟‬ ‫گفت وگو با حجت االسالم دکتر رضا برنجکار در حالی روی داد که مشغله دانشگاهی و حوزوی چنین مجالی را فراهم‬ ‫نکرده بود تا امکان چنین اتفاقی مهیا شود‪ .‬اما این بار فرصتی شد تا با وی درباره ابهاماتی که از اندیشه استاد مطهری‬ ‫وجود دارد‪ ،‬گپی بزنیم‪ .‬برخی وی را متاثر از «کالمیون» می دانند که اکنون در دانشگاه و حوزه های تهران و قم فعال است‪.‬‬ ‫برخی از روش�نفکران دینی عنوان م ی کنند تداوم‬ ‫و بس�ط اندیش�ه «مقتضیات زمان و مکان» که از‬ ‫سوی اس�تاد مطهری مطرح ش�د‪ ،‬منجر به ایجاد‬ ‫و گس�ترش تفکر «عصری ش�دن دین» از سوی‬ ‫جریان های روشنفکری شد‪ .‬ایا ش�ما نیز قائل به‬ ‫این گزاره هستید؟‬ ‫‪ l‬بحث ارتباط مقتضیات زمان و مکان و عصری بودن‬ ‫دین که منجر به نظ ریه قبض و بسط م ی شود را بنده قبول ندارم‪.‬‬ ‫درست است که شهید مطهری این بحث را مطرح کردند؛ اما‬ ‫این به معنای عصری بودن دین و قبض و بسط شریعت نیست‪.‬‬ ‫یعنی این دو جریان در امتداد هم ق رار نم ی گیرند؟‬ ‫اندیشه‬ ‫‪ l‬ما در اینجا چند جریان داریم؛ یک جریان که به طور‬ ‫کلی اصل بحث مقتضیات زمان و مکان را قبول ندارد و نقشی‬ ‫ب رای ان در فتوا قائل نیست‪ .‬یک نظریه در مقابل ان قرار دارد‬ ‫که م ی گوید زمان و مکان نقش دارد‪ .‬همین گروه نیز تق ری ر های‬ ‫مختلفی دارند‪ .‬در یک تق ری ر‪ ،‬بحث و نظ ریه عصری بودن مطرح‬ ‫اس��ت که افرادی مثل دکتر س��روش‪ ،‬اقبال و مرحوم بازرگان‬ ‫ که نظریه دومی که در اواخر عمر داش��تند به این دیدگاه ها‬‫منجر م ی شود‪-‬که با عنوان قبض و بسط مشهور شده است‬ ‫را ترویج کرده اند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫عنوان م ی شود که این موضوع ریشه در تفکر امام‬ ‫خمینی (ره) ب ه عنوان اس�تاد شهید مطهری دارد و‬ ‫مثال هایی از فرمایشات امام مبنی بر اجتهاد پویا‬ ‫می اورند‪.‬‬ ‫‪ l‬حضرت امام (ره) بر نقش زمان و مکان تاکید کردند؛‬ ‫اما در عین حال بر فقه سنتی هم تاکید کردند؛ یعنی تاکید بر‬ ‫فقه سنتی که فقه جواهری است‪ .‬در واقع به نفی نظریه قبض‬ ‫و بسط و‪ ...‬پرداختند‪.‬‬ ‫در حقیقت نگاه تلفیقیداشتند؟‬ ‫‪ l‬ما م ی توانیم به نقش زمان و مکان قائل باشیم؛ در‬ ‫اینمیاندریکسوبامبانیفقهسنتیمواجهیممبتن ی براینکه‬ ‫دین زبانی دارد که قابل فهم است و احکامی هم که دین بیان‬ ‫کرده‪ ،‬تا ابد درست است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬با وجود این مبانی که‬ ‫ما م ی گوییم احکام اسالم ابدی است و خاتمیت را به این معنا‬ ‫م ی گی ریم و فقه را م ی گوییم که قادر است این احکام را استخراج‬ ‫کند و همیشگی اس��ت‪ ،‬در عین حال ب رای زمان و مکان هم‬ ‫نقش قائل م ی شویم‪.‬‬ ‫در این بین‪ ،‬نظر استاد مطهری را چگونه م ی توان‬ ‫تفسیرکرد؟‬ ‫‪ l‬باید ببینیم که نظر شهید مطهری واقعا چیست‪.‬‬ ‫م ی خواهم این کلیت را نفی کنم که هر کسی که مقتضیات‬ ‫زمان و مکان را مطرح کرد‪ ،‬ضرورتا ب ر م ی گردد به همان نظ ریاتی‬ ‫که راجع به خاتمیت یا عصری بودن یا گوهر و صدف در کالم‬ ‫جدید یا قبض و بسط منتهی م ی شود‪ .‬اینطور نیست و تالزمی‬ ‫ بین این دو نیست‪ .‬البته هر دو گروه در مقابل این نظریه قرار‬ ‫م ی گی رند که زمان و مکان هیچ تاثیری ندارد‪ .‬از این جهت یک‬ ‫نقطه مشترک دارند که نفی نظ ریه ای است که م ی گوید زمان و‬ ‫مکان هیچ نقشی ندارد؛ اما از طرفی هم معنای ان این نیست‬ ‫که احکام در طول زمان عوض م ی شود‪.‬‬ ‫پس این دو نگاه با وجود مشابهت‪ ،‬مفارقت جدی‬ ‫نیز دارد؟‬ ‫‪ l‬من یک توضیح مختصر عرض کنم با یک مثال‪.‬‬ ‫یک موقع است که م ی بینید یک حکم از طرف خدا امده و شما‬ ‫این حکم را قبول دارید؛ اما م ی گویید االن دیگر مصداق ندارد‪.‬‬ ‫یک وقت هم هست که م ی گویید این حکم عوض شده است‪.‬‬ ‫این دو بحث جداگانه است‪ .‬یک دفعه است که م ی گویید زمان‬ ‫و مکان باعث م ی شود بگوییم حکم را که االن اجرا م ی کردیم‪،‬‬ ‫ش��رایط زمانی و مکانی به گونه ای عوض شده که االن صدق‬ ‫نم ی کند‪ .‬یعنی این حکم شرط و شروطی داشته که االن وجود‬ ‫ندارد‪ .‬اما یک وقت هس��ت که م ی گویید فرض کنید االن در‬ ‫جامعه جهانی نم ی پسندند این احکام را اجرا کنیم‪ .‬بناب راین‪ ،‬این‬ ‫احکام را عوض کنیم‪ .‬مثال فرض کنیم عده ای می گویند حدود‬ ‫و دیات و قصاص طرفدار ندارد و با دیدگاه های بشر امروزی در‬ ‫غرب نم ی سازد‪ .‬چون نم ی سازد ما هم بگوییم که باید ب راساس‬ ‫احکام جلو برویم و این احکام را تعدی��ل کنیم‪ .‬یک وقت هم‬ ‫هست که م ی گویید موضوع جدیدی مثل بیمه درست شده که‬ ‫ان احکامی که فقها تا به حال صادر کرده بودند‪ ،‬بر این موضوع‬ ‫صدق نم ی کند چون یک مساله مستحدثه است‪ .‬این دو با هم‬ ‫متفاوت است‪ .‬هر دو گروه م ی گویند فتوای فقیه عوض شده؛ اما‬ ‫جهت عوض شدن فتوای فقیه چیست؟ ایا چون جامعه امروز‬ ‫ان را نم ی پسندد فتوا عوض شده یا اینکه چون فقیه م ی بیند‬ ‫که موضوع عوض شده‪ ،‬حکم هم باید عوض شود یا به تعبیر‬ ‫فقها« امر دائم برمدار موضوع است»‪.‬‬ ‫نسبت شهی د مطهری با این فرض ها چیست؟‬ ‫‪ l‬به نظ��ر من نظری��ه ش��هی د مطهری ب��ه اینجا‬ ‫بر نم ی گردد که ب راس��اس رویکردها و علوم مختلف بیاییم و‬ ‫تفسیر و تعبیر به رای کنیم‪ .‬شهی د مطهری به این مس اله اعتقاد‬ ‫ندارد‪ .‬این را نظ ریه قبض و بسط م ی گویند‪ .‬این را نظ ریه عصری‬ ‫بودن و گوهر و صدف م ی گویند‪ .‬م ی گویند احکام دین صدف‬ ‫اس��ت و باید گوهرش را حفظ کرد‪ .‬صدفش را م ی توانیم کنار‬ ‫بگذاریم‪ .‬یا خاتمیت از نظر روشنفکران دینی به این معناست که‬ ‫گفته شده عقل ما رشد کرده و هرچه به عقل ما برسد‪ ،‬مورد تایید‬ ‫دین است؛ بناب راین عقل بشری م ی گوید اعدام خوب نیست و‬ ‫زندان کافی است‪.‬‬ ‫این مباحث بدیع و امروزی اس�ت ی�ا در قدیم هم‬ ‫بوده؟‬ ‫‪ l‬این مس��اله پی��ش از این ه��م بوده اس��ت‪ .‬البته‬ ‫نم ی خواهم بگویم تمام بحث های امروزی از این قبیل است‪.‬‬ ‫مثال خوردن گوشت میت حرام است؛ اما در شرایط اضط رار که‬ ‫قرار می گیری‪ ،‬جایز است‪ .‬یعنی شرایط عوض م ی شود و حکم‬ ‫هم عوض م ی شود‪ .‬حکم که عوض شد‪ ،‬م ی شود جواز و بلکه‬ ‫وجوب خوردن گوشت میت‪ .‬حاال بیایید در مسائل حکومتی که‬ ‫حضرت امام(ره) فرمودند مصلحت‪ .‬یعنی خود مصلحت موجب‬ ‫پی دایش حکم جدید م ی شود‪ .‬این به ان معنا نیست که حکم‬ ‫اسالم ابدی نیست یا باتوجه به وضع موجود باید احکام را عوض‬ ‫کنیم‪ .‬خود مصلحت یک موضوع است که در اسالم مورد تایید‬ ‫است‪ .‬فرض کنید یک حکم اسالمی م ی خ واهید اجرا کنید‪ .‬اگر‬ ‫اجرا کنید‪ ،‬مردم نسبت به اصل دین فرار م ی کنند‪ .‬این حکم از‬ ‫بین نرفته‪ ،‬فقط اجرا نم ی شود‪ .‬این دو بیان دارد؛ یک حالت این‬ ‫اس��ت که حکم ب رای ما در این زمان درست نیست‪ .‬یک وقت‬ ‫است که م ی گوییم حکم درست است؛ اما شرایط خارجی اجازه‬ ‫نم ی دهد که این را اجرا کنیم‪ .‬یعنی مصلحت دیگری که حفظ‬ ‫اسالم است‪ ،‬موجب این اتفاق م ی شود‪.‬‬ ‫یعنیمصلحتموجبتغییرمسالهم ی شود؟‬ ‫‪ l‬مثال دیگر موضوع والیت امی ر المومنین (ع) است‬ ‫که خالفت حق حضرت بود‪ .‬حضرت اقدام کردند؛ اما دیدند اگر‬ ‫ادامه دهند‪ ،‬اصل اسالم به خطر م ی افتد‪ .‬امام برحق بودند‪ .‬یعنی‬ ‫در بحث های امامت و اعتقادی این موضوع وجود دارد؛ چه رسد‬ ‫به بحث فقاهت‪ .‬امامت متعلق به امام علی (ع) است‪ .‬این مسلم‬ ‫است؛ اما ایشان م ی بیند که اگر بخواهد حقش را بگیرد‪ ،‬برخی‬ ‫کودتا م ی کنند و بعد از اینکه ب ر اساس امامت کودتا شد‪ ،‬علیه‬ ‫توحید هم کودتا م ی شود و ب ر م ی گردند به جاهلیت و اسالم هم‬ ‫نابود م ی شود‪ .‬ما از این م ی گذریم‪ .‬نه به این معنا که نعوذباهلل‬ ‫حضرت دیگر امام نیس��تند؛ اقتضائ��ات و مصلحت ها این را‬ ‫اقتضام ی کند‪.‬‬ ‫در حقیقت تبیین درستی از اندیشه و تفکر استاد‬ ‫مطهری صورت نگرفته؟‬ ‫‪ l‬ما باید معنی درست تاثیر زمان و مکان را بگوییم؛‬ ‫جاذبه و دافعه علی(ع)‬ ‫«عل��ی (ع) ی��ک انس��ان کام��ل ب��ود؛ ب��ا هم��ه‬ ‫زیبای ی هایش»‪ .‬این جمل��ه را م ی توان خالصه ای از‬ ‫مباحث کتابی دانست که به یکی از مشهورترین‬ ‫و البته جذاب ترین اثار شهید مطهری تبدیل شد‪.‬‬ ‫این مجموعه‪ ،‬نگاهی نو به امی رالمومنی ن (ع) داشت‬ ‫و موجب شد تا شناخت نسبت به ایشان در ان دوره‪،‬‬ ‫از ژرفای بیشتری برخوردار شود‪.‬‬ ‫این کتاب مجموعه ای است از چهار سخنرانی که‬ ‫در روزهای ‪ 18‬تا ‪ 21‬ماه مبارک رمضان سال قمری ‪ 1388‬در حسینیه ارشاد‬ ‫‪62‬‬ ‫ای راد شده و از یک مقدمه و دو بخش تشکیل شده است‪.‬‬ ‫در مقدمه این اثر به اجمال درباره جذب و دفع و ب ه طور اختصاصی درباره‬ ‫جذب و دفع در انس��ان ها صحبت به میان امده است‪ .‬در بخش نخست‬ ‫کتاب به جاذب ه های این شخصیت بزرگ پرداخته شده و ابعاد متفاوت ان‬ ‫مورد بررسی ق رار گرفته است‪ .‬در بخش دوم نیز از دافعه ایشان و دالیل ان‬ ‫بحث شده است‪ .‬در حقیقت‪ ،‬شهید مطهری بر این باور بوده که حضرت‬ ‫امیر دارای دو بعد (جذب و دفع) بوده و شناخت ایشان بایستی بر این مبنا‬ ‫شکل بگیرد‪ .‬این موضوعی است که وی از دو نیرویی بودن حضرت نام برده‬ ‫و در کتاب به تفصیل بدان پرداخته است‪g .‬‬ ‫همانطور که شهید مطهری و امام (ره) فرمودند‪ .‬اصل تاثیر زمان‬ ‫و مکان مشخص است‪ .‬در روایات هم موجود است که ب راساس‬ ‫زمان جلو بروید‪ .‬هر کس��ی که زمان را نشناسد‪ ،‬کاله سرش‬ ‫م ی رود‪ .‬م ی توانیم بگوییم ما قبض و بسط را قبول داریم؛ اما‬ ‫نه انطور که شما تق ریر م ی کنید‪ .‬ما م ی گوییم موضوعات جدید‬ ‫که م ی اید‪ ،‬دین توسعه پیدا م ی کند‪ .‬نه اینکه احکام جدید در‬ ‫دین وجود نداشت؛ بلکه احکام وجود داشت‪ ،‬ما استنباط نکرده‬ ‫بودیم‪ .‬تفسیر به رای هم نکردیم‪ .‬موضوع جدید و حکم جدید‬ ‫امد و دین گس��ترش پی دا کرد‪ .‬یعنی دینی که ما م ی فهمیم‪،‬‬ ‫گسترش پی دا کرد‪.‬‬ ‫این از ویژگ ی های فقه شیعی است؟‬ ‫‪ l‬اصال فقه ش��یعه این حالت را دارد‪ .‬روایات کلیاتی‬ ‫هستند که م ی توانیم از انها استنباط کنیم‪ .‬انجا هم که روایت‬ ‫نداریم‪ ،‬اص��ول عملیه داریم‪ .‬یعنی یک طوری ط راحی ش��ده‬ ‫که هر بحث جدید پیش بیای��د‪ ،‬م ی توانیم جوابش را بدهیم‪.‬‬ ‫در بحث های جدی��د که پیش م ی ای��د و جواب هایی که داده‬ ‫م ی شود‪ ،‬دین گسترش پی دا م ی کند؛ نه اصل دین؛ بلکه فهم ما‬ ‫از دین‪ .‬اما این غیر از تئوری قبض و بسط تئوریک شریعت است‪.‬‬ ‫ما ب راساس علوم جدید و دیدگاه های جدید معنی ان را عوض‬ ‫م ی کنیم‪ .‬بناب راین جواب من این است که مقتضیات زمان و‬ ‫مکان تاثیر دارد در فهم دین و بر همین اساس استنباط م ی تواند‬ ‫به گونه ای باشد که به بحث عصری بودن و قبض و بسط منجر‬ ‫بشود و م ی تواند هم منجر نشود‪ .‬شهید مطهری ان قسمی را‬ ‫سعی م ی کرد تع ریف کند که با اصول فقه شیعه و مبانی علمی‬ ‫ دین و فقه ما در تعارض نیفتد‪.‬‬ ‫‪ l‬شهید مطهری از حکمت متعالیه ب رای دفاع از دین‬ ‫استفاده کرد‪ .‬ایشان یک متکلم بود؛ نه یک فیلسوف‪ .‬ایشان‬ ‫م ی خواست از دین دفاع کند‪ .‬فیلس��وف کاری به دفاع از دین‬ ‫ندارد‪ .‬فیلس��وف م ی گوید موضوع من موجود به ما هو موجود‬ ‫است‪ .‬هدف من هم این اس��ت که این موجود به ما ه و موجود‬ ‫و عوارض ذات ی اش را بشناسم‪ .‬چه ربطی به دین و دفاع از دین‬ ‫دارد؟ تعریف فلسفه این اس��ت‪ .‬کالم است که بحثش دفاع از‬ ‫اعتقادات دینی است‪ .‬شهید مطهری در واقع یک متکلم بود و‬ ‫م ی خ واست از دین دفاع کند‪ .‬منتها بعضی متکلمان ب رای دفاع از‬ ‫دین از فلسفه استفاده کردند‪ .‬البته این اشکالی هم ندارد که این‬ ‫شخصخودشیکمقامفلسفیهمداشتهباشد‪،‬استادفلسفه‬ ‫باشد و یک فلسفه را هم قبول داش��ته باشد‪ .‬یعنی دو تا شان‬ ‫دارد‪ .‬بگذارید عبارتم را اصالح کنم‪ .‬شهید مطهری در واقع یک‬ ‫متکلم بود و رسالت اصلی خودش را در دفاع از دین م ی دانست؛‬ ‫اما فیلسوف هم بود‪.‬‬ ‫‪ l‬م ی ش�ود بگوییم که با فلس�فه هم اشنایی‬ ‫داشتند؟‬ ‫نه تنها اشنایی داشتند؛ بلکه فیلسوف هم بودند‪ .‬نظریه‬ ‫یداد‪ .‬بعضی جاها ایشان حکمت متعالیه را هم رد کرده و‬ ‫هم م ‬ ‫مقلد نیست‪ .‬متکلم م ی تواند ب رای دفاع از دین از فلسفه استفاده‬ ‫کند‪ .‬حاال نحوه اس��تفاده دو جور اس��ت‪ .‬گاهی بعضی صرفا‬ ‫استفاده م ی کنند‪ ،‬یعنی خودشان در فلسفه مجتهد نیستند و‬ ‫از ان یک چیزهایی م ی گی رند و در کالم استفاده م ی کنند‪ .‬ان‬ ‫هم بنابر زمان و مکان است‪ .‬ش��ی خ صدوق در محیط قم بوده‬ ‫و م ی خواس��ته از دین دفاع کند‪ .‬در این مکان عموما محدث‬ ‫هستند و ایشان از راه حدیث وارد شده است‪ .‬شیخ مفید شاگرد‬ ‫البتهایشانکتاب هایفلسفیبسیارجدیهمدارد‪.‬‬ ‫‪ l‬پاسخ به ش��بهات که دفاع از دین است‪ .‬یک شرح‬ ‫منظومه و شرح اسفار است‪ .‬سایر کتاب ها دفاع از دین است‪ .‬همه‬ ‫اعتقادات دینی است‪ .‬از بحث جهان بینی توحید گرفته تا بحث‬ ‫عد لالهییابحث هاییمثلحجابکهایشانبارویکردکالمی‬ ‫ م ی خواهد از دین دفاع بکند‪ .‬بحث احکام نم ی خواهد بکند و‬ ‫درسخارجفقهنم ی گوید‪.‬بناب راین‪،‬شهی د مطهریمتفکریاست‬ ‫که از دین دفاع م ی کند‪ .‬در دین به معنای عام ان و از حکمت‬ ‫متعالیه هم گزینشی م ی کند‪ .‬یعنی ان مقدار که خودش فکر‬ ‫م ی کند درست است؛ نه به شکل تقلیدی استفاده کرده باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬شهید مطهری بحثش اصال این نبود که از حکمت‬ ‫صدرایی مبنای یک نظام سیاس��ی درس��ت کند و این نظام‬ ‫سیاسی که اکنون داریم ب راس��اس حکمت متعالیه باشد‪ .‬به‬ ‫اعتقادم افرادی که این کار را م ی کنند‪ ،‬دارند به نظام اس�لامی‬ ‫یزنند‪ .‬نظام اسالمی از اسالم‪ ،‬قران و روایت بیرون امده‬ ‫ضربه م ‬ ‫است‪ .‬تک تک بندهای قانون اساسی ایه و روایت دارد‪ .‬در فقه ما‬ ‫وجود دارد‪ .‬کجای این قانون اساسی از حکمت متعالیه منبعث‬ ‫شدهاست؟بلهدرحکمتمتع الیهخداوتوحیدقبولشده؛امااین‬ ‫چه ربطی دارد؟ در غیرحکمت متعالیه هم وجود دارد‪ .‬در حکمت‬ ‫مشاء هم خدا را قبول دارند‪ .‬متکلمین هم قبول دارند‪ .‬این طور‬ ‫نم ی شود که یک تشابهاتی از حکمت متعالیه پی دا کنید و بعد‬ ‫بگویید نظام اسالمی که علمایی مانند شهید بهشتی و شهید‬ ‫مطهری تالش کردند تاسیس کنند‪ ،‬بر معنای حکمت متعالیه‬ ‫است‪ .‬یعنی دلیل اعم از مدعاست‪ .‬یعنی ان چیزهایی که در‬ ‫حکمت متع الیه که شما م ی گویید منشاست؛ در غیر از حکمت‬ ‫متع الیههمهست‪.‬‬ ‫پس استاد مطهری چه بهره ای از حکمت صدرایی‬ ‫م ی برد؟‬ ‫شیخ صدوق در بغداد است‪ .‬انجا رویکرد غالب رویکرد معتزله‬ ‫است‪ .‬ایشان با شرایط عقلی از دین دفاع کرده است‪ .‬هر دو هم‬ ‫یک مطلب را م ی گویند‪ .‬بناب راین‪ ،‬ش��هید مطهری از حکمت‬ ‫متعالیه ب رای دفاع از دین اس��تفاده کرده؛ اما نه مقلدانه‪ .‬یعنی‬ ‫یک شان فلسفی داشته و در فلسفه هم صاحب نظر بوده است‪.‬‬ ‫ایشان در فلسفه استاد و صاحب نظر بوده است‪ .‬اما ایشان یک‬ ‫شان دیگری هم داش��ته که به نظرم ان شان دوم غلبه دارد بر‬ ‫کتاب هایش‪ .‬یعنی کتاب های شهید مطهری را نگاه کنید چند‬ ‫تا از انها فلسفی است؟‬ ‫اندیشه‬ ‫در مطلب بعد‪ ،‬برخی عنوان م ی کنن�د در حالی از‬ ‫حکمتصدراییونقشاندرایجادتئوریحکومت‬ ‫اسالمی صحبت م ی شود که اساسا چنین فضایی‬ ‫در حکمت صدرایی موجود نیس�ت‪ .‬شما قائل به‬ ‫کدام نظر هستید؟‬ ‫حجت االسالم دکت ر رضا ب رنجکار در سال ‪ 1342‬هجری شمسی در‬ ‫شهرستان استارا به دنیا امد‪ .‬در سال ‪ 1361‬به حوزه علمیه قم وارد‬ ‫شد‪ .‬تحصیالت حوزه را پس از اتمام سطح و گذراندن هفت سال درس‬ ‫خارج فقه و اصول به پایان رساند‪ .‬در کنار درس های رایج حوزه به‬ ‫تحصیل کالم‪ ،‬فلسفه‪ ،‬تفسیر و حدیث پرداخت‪ .‬وی تحصیل در رشته‬ ‫فلسفه غرب را در دانشگاه ادامه داد و در سال ‪ 1380‬موفق به اخذ‬ ‫دکترای فلسفه از دانشگاه تهران شد‪.‬‬ ‫وی عضو هیات علمی دانشگاه تهران و در حوزه و دانشگاه مشغول‬ ‫تدریس است‪ .‬از وی بیش از ‪ 50‬مقاله و ‪ 7‬کتاب مستقل و ‪ 10‬کتاب‬ ‫مشترک به چاپ رسیده است‪ .‬مبانی خداشناسی در فلسفه‬ ‫یونان و ادیان الهی‪ ،‬حکمت و اندیشه دینی‪ ،‬کالم و عقاید‪،‬‬ ‫معرفت فطری خدا و‪ ...‬از مکتوبات ب رنجکار است‪.‬‬ ‫پس منبع فکری ایش�ان را صرفا حکمت متعالیه‬ ‫نم ی دانید؟‬ ‫‪ l‬من فکر نم ی کنم که منبع ایش��ان در سیاست و‬ ‫دین حکمت متعالیه باشد‪ .‬منبع قران و روایات است؛ اما چون‬ ‫این حکمت متعالیه بحثش رایج است بین علما و روحانیون‬ ‫و دانشمندان اسالمی‪ ،‬از ان بخش هایی که بدان اعتقاد دارد‪،‬‬ ‫بهره م ی برد‪ .‬مثال خ واجه نصی ر‪ ،‬خودش متکلم بوده و از فلسفه‬ ‫استفاده کرده است‪ .‬البته برخی را رد کرده؛ اما ان مقداری که قابل‬ ‫قبول بوده‪ ،‬اورده و در دفاع از دین استفاده کرده است‪g.‬‬ ‫حماسهحسینی‬ ‫م ی توان «حماسه حسینی» را یکی از انتقادی ترین‬ ‫کتب منتش��ره در دوران حیات شهید مطهری در‬ ‫مناس��ک دینی نامید‪ .‬در حقیقت‪ ،‬وی را م ی توان‬ ‫از س��ردمداران مقابل��ه ب��ا تحریف در تش��یع و‬ ‫ب ه خصوص واقعه کبیر عاشورا دانست‪.‬‬ ‫این اثر که در س��ه جلد به انتش��ار رسیده‪ ،‬شامل‬ ‫کالبدشکافی تحریف و بررسی مصادیق ان در این‬ ‫واقعه جانس��وز و محوری در جریان شیعی است‪.‬‬ ‫ی و تحلیلی‬ ‫البته برخی نقدهایی به این کتاب وارد م ی کردند؛ اما مشی علم ‬ ‫ان موجب شد تا به اثری ماندگار در تاریخ معاصر تبدیل شده و در گذر‬ ‫زمان‪ ،‬به جریانی ف راگیر ب رابر تحریفات و تندروی ها تبدیل شود؛ موضوعی‬ ‫که موجب شد تا مناسک و شعائر شیعی از گزند تحریفات دور بماند‪.‬‬ ‫جلد اول و دوم «حماس��ه حس��ینی» دربردارنده س��خنران ی های اس��تاد‬ ‫در دوران حیات پربرکتش اس��ت؛ اما جلد س��وم ش��امل یادداشت ها و‬ ‫نکته برداری های ان ش��هید از این واقعه اس��ت‪ .‬همین نیز موجب شده‬ ‫تا مطالب جلد س��وم متنوع تر و گاهی از اس��لوب فنی و قابل توج ه تری‬ ‫بهره مند باشد‪ .‬بایستی م د نظر قرار داشت که این مجموعه سخنران ی ها‬ ‫و یادداشت ها را م ی توان حرکتی صف شکنانه در فضای ان روزهای کشور‬ ‫دانست که منجر به برکات و نتایج مطلوب و گسترده ای تا به امروز شده‬ ‫است‪g .‬‬ ‫‪63‬‬ ‫جامعهگرایی فردگرا‬ ‫نوشتاری از دکتر پارسانیا درباره اثبات « وجود جامعه» در اندیشه شهید مطهری‬ ‫‪8‬‬ ‫اندیشه‬ ‫ش��هید مطهرى درباره وجود جامعه به چهار نظر اشاره‬ ‫مى کند‪ .‬نظر اول و دوم در نظریات دس��ته یکم و نظر سوم و‬ ‫چهارم در نظریات دسته دوم قرار مى گی رند‪.‬‬ ‫نظر اول‪ :‬جامعه اعتبارى اس��ت‪ .‬در این نظر‪ ،‬چیزى‬ ‫جز افراد‪ ،‬رفتارها و کنش هاى انان در قیاس با یکدیگر مطرح‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫نظر دوم‪ :‬جامعه مرکب صناعى است‪ .‬مراد از ترکیب‬ ‫صناعى‪ ،‬پدید امدن موجود جدیدى به نام جامعه نیست؛ بلکه‬ ‫حضور افراد و تاثیر و تاثر انها بر یکدیگر است؛ به گونه اى که‬ ‫کار و اثر انها در حالت فعل و انفعال‪ ،‬عی��ن کار انها در حال‬ ‫انف راد نیس��ت‪ .‬البته این‪ ،‬کار و اثر جدیدى نیست که به اثر و‬ ‫کار افراد استناد پیدا نکند‪ .‬مانند ماشین که کار ان چیزى جز‬ ‫کار عناصر و اجزاى مربوط به ان نیست‪ ،‬ولى در اثر همراهى‬ ‫عناصر‪ ،‬اثر به گونه اى یافت مى شود که در حالت جدایى اعضا‬ ‫ممکن نیست‪.‬‬ ‫نظر سوم‪ :‬جامعه مرکب حقیقى است‪ .‬مراد از مرکب‬ ‫حقیقى‪ ،‬تکوی��ن واقعیت و موجودى جدی��د غیر از واقعیت‬ ‫عناصر و اجزاى تش��کی ل دهنده ان است‪ .‬ترکیب حقیقى به‬ ‫صورت هاى گوناگون قابل تصور اس��ت‪ .‬در برخى ترکیبات‬ ‫اجزاى مرک��ب تنها پ��س از تحلیل ذهنى‪ ،‬انتزاع و کش��ف‬ ‫مى شوند‪ .‬این نوع از مرکبات را «بسایط خارجى» مى نامند‪.‬‬ ‫یعنى در خارج اجزاى ان هرگز منفک و جداى از یکدیگر و به‬ ‫صورت مستقل یافت نمى شوند؛ مانند سفیدى و سیاهى که‬ ‫هر یک از ان دو از یک معناى مش��ترک یعنى رنگ و از یک‬ ‫معناى مختص‪ ،‬یعنى صورت سفیدى یا سیاهى که فصل ان‬ ‫است‪ ،‬حاصل شده اند‪ .‬عناصر معدنى نیز از این قبیل هستند‬ ‫زی را در جهان خارج هرگز معناى جس��م بودن را که بر حضور‬ ‫بعدهاى س��ه گانه داللت مى کند‪ ،‬به صورت مستقل و بدون‬ ‫همراهى با یکى از فصول ممیزى ک��ه مبدا تکوین عناصر‬ ‫مختلف اس��ت نمى توان یاف��ت‪ .‬یعنى در خ��ارج نمى توان‬ ‫جسمى را یافت که بر مبناى طبیعیات قدیم (اب‪ ،‬خاک‪ ،‬هوا و‬ ‫مانند ان) یا بر مبناى طبیعیات جدید (انرژى یا یکى از عناصر‬ ‫صد و چهارگانه جدول مندلیف یا مانند ان) نباشد‪.‬‬ ‫نظریه س��ومى که ش��هید مطهرى از ان درباره وجود‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫جامعه یاد مى کند‪ ،‬قول به ترکیب حقیق��ى و در عین حال‬ ‫خارجى جامعه اس��ت؛ به گونه اى ک��ه افراد انس��ان پس از‬ ‫کنش هاى متقابل و فعل و انفعاالتى که در رفتار و اعمال انان‬ ‫ایجاد مى شود‪ ،‬استع داد پذیرش صورت جدیدى را پی دا مى کنند‬ ‫و پس از اتحاد ب��ا ان صورت‪ ،‬وجود جدی��دى که حاصل ان‬ ‫ترکیبى حقیقى به نام جامعه است متولد مى شود‪ .‬ان صورت‬ ‫جدید‪ ،‬گرچه در اجسام و ابعاد جسمانى افراد اثر مى گذارد؛ اما‬ ‫مانند صور عنصرى معدنى یا نباتى در افق جسم و بدن با ماده‬ ‫قبلى پیوند و اتحاد پی دا نمى کند؛ بلکه در افق جان و روح افراد‬ ‫با انان متحد مى شود‪.‬‬ ‫نظر چهارم‪ :‬جامعه وجود حقیقى دارد‪ .‬این تفاوت را‬ ‫با نظر سوم دارد که در نظر سوم افراد مقدم بر جامعه موجود‬ ‫مى شوند و جامعه به تناسب کنش ها و فعل و انفعاالت افراد‬ ‫با یکدیگر‪ ،‬صورت نوعیه خود را پیدا مى کند؛ به گونه اى که‬ ‫هرگاه رفتارهاى اجتماعى افراد دگرگون ش��ود‪ ،‬پیوند و اتحاد‬ ‫انان با روح جمعى و صورت اجتماعى تغییر مى پذیرد؛ اما در‬ ‫نظر چهارم هویت افراد هیچ نوع سبقت و تقدمى بر هویت‬ ‫اجتماع نمى تواند داشته باشد‪.‬‬ ‫انچه بیان شد‪ ،‬چهار نظرى است که شهید مطهرى در‬ ‫پرسش از وجود خارجى جامعه طرح کرده است‪ .‬دو نظر اول‬ ‫در زمره نظریاتى قرار مى گی��رد که در حقیقت به انکار وجود‬ ‫جامعه مى پردازند و دو نظ��ر دوم در مجموعه نظریاتى واقع‬ ‫مى شود که وجود جامعه را قبول دارند‪ .‬نظریات دسته نخست‬ ‫را «نظریات جامع ه گرا» ی��ا کل گرا و نظریات دس��ته دوم را‬ ‫«نظریات فردگرا» یا جزءگرا نیز مى خوانند‪ .‬چهار نظر فوق را‬ ‫ـ به ترتیبى که بیان شد ـ مى توان در یک مسیر طی ف بندى‬ ‫شده قرار داد‪.‬‬ ‫به دلیل اینکه نحوه نگرش انسان درباره هستى جامعه‬ ‫در نظریه هاى اجتماعى موثر است و هر نظریه از تفسیرى که‬ ‫نظریه پرداز درباره وجود جامعه داشته باشد‪ ،‬اثر مى پذیرد‪ ،‬از این‬ ‫رو همه کسانى که در مسائل اجتماعى نظریه پردازى کرده اند‪،‬‬ ‫به طور اش��کار یا ضمنى‪ ،‬درباره وجود جامعه‪ ،‬نظرى را اتخاذ‬ ‫کرده اند‪ .‬جامع ه شناسى کالس��یک در ابتدا بیشتر بر مبناى‬ ‫نظریاتى س��ازمان مى یافت که ب راى جامع��ه وجودى ممتاز‬ ‫حیات استاد‬ ‫‪-1‬مرتضیمطهری‪ ۱۳‬بهمن‪ ۱۲۹۸‬هجریشمسی‬ ‫در فریمان واقع در‪ ۷۵‬کیلومتری شهر مقدس مشهد‬ ‫در یک خانواده روحانی چشم به جهان گشود‪.‬‬ ‫‪-2‬مرتضی در دوازده سالگی به حوزه علمیه مشهد م ی رود و به‬ ‫تحصیل مقدمات علوم اسالمی اشتغال م ی ورزد‪.‬‬ ‫‪-3‬وی در سال ‪ ۱۳۱۶‬و با وجود مبارزه شدید رضاخان با‬ ‫روحانیت و مخالفت دوستان و نزدیکان‪ ،‬برای تکمیل‬ ‫تحصیالت خود عازم حوزه علمیه قم م ی شود‪ .‬این در حالی‬ ‫است که موسس ان‪ ،‬ایت اهلل العظم ی حاج شیخ عبدالکریم‬ ‫حائری یزدی به تازگی دیده از جهان فروبسته است‪.‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪-4‬مطهری در دوره اقامت پانزده ساله‬ ‫خود در قم از محضر مرحوم ایت اهلل‬ ‫العظم ی بروجردی (در فقه و اصول) و حضرت‬ ‫امام خمینی(ره) (به مدت ‪ ۱۲‬سال در فلسفه‬ ‫مالصدرا و عرفان و اخالق و اصول) و مرحوم‬ ‫عالمه سی د محمدحسین طباطبایی (در‬ ‫فلسفه‪ :‬الهیات شفای بوعلی و دروس دیگر)‬ ‫بهره م ی گیرد‪ .‬مولف شهید مدتی نیز از‬ ‫محضر مرحوم ایت اهلل حاج میرزاعلی اقا‬ ‫شیرازی در اخالق و عرفان بهره های فراوانی‬ ‫برده است‪ .‬از اساتید دیگر استاد مطهری‬ ‫م ی توان از مرحوم ایت اهلل سی د محمد حجت‬ ‫(در اصول) و مرحوم ایت اهلل سی د محمد محقق‬ ‫داماد (در فقه) نام برد‪.‬‬ ‫قائل بودند‪ .‬اگوست کنت و دورکیم بر وجود حقیقى جامعه‬ ‫به عنوان امرى ممتاز از افراد و حاکم بر انها‪ ،‬تاکید مى کنند‪.‬‬ ‫دورکیم در کتاب خودکش��ى‪ ،‬به نظر چهارم میل مى کند و‬ ‫اگوس��ت کنت در طبقه بندى که ب راى علوم مى کند‪ ،‬جایى‬ ‫ب راى روان شناسى باقى نمى گذارد‪ .‬ماکس وبر‪ ،‬جامع ه شناس‬ ‫المانى‪ ،‬در س��ال هاى پایانى ق��رن نوزدهم به ان��کار وجود‬ ‫جامعه به عنوان یک واقعیت مس��تقل مى پردازد و موضوع‬ ‫جامع ه شناسى را کنش ها و رفتارهاى معنادار ادمیان مى داند‪.‬‬ ‫در میان اندیشمندان مسلمان نیز دو دیدگاه درباره وجود‬ ‫جامعه به طور اشکار یا ضمنى یافت مى شود‪ .‬برخى عبارات‬ ‫خواجه نصی رالدین طوس��ى و ابن خلدون اشارت به نحوه اى‬ ‫وجود ب راى جامعه مى کن��د‪ .‬خواجه نصی رالدین موضوع علم‬ ‫مدنى را هیاتى مى خوان��د که از اجتماع اش��خاص حاصل‬ ‫مى ش��ود‪ .‬ابن خلدون نیز از اجتماع و عمران که حالتى از ان‬ ‫است‪ ،‬به عنوان موضوع دانشى مستقل یاد مى کند‪ .‬البته در‬ ‫اثار انان بحث مستقل و مستقیمى که در مقام تبیین اصل‬ ‫وجود یا نحوه وجود جامعه باشد‪ ،‬یافت نمى شود‪ ،‬بلکه از برخى‬ ‫عبارات فارابى و خواجه نصی رالدین طوسى برم ی اید که توجه‬ ‫و تمرکز انان بیشتر بر افعال و اعمال افراد انسانى و نظامى‬ ‫است که از امتزاج ان افعال پدید م ی اید‪.‬‬ ‫از جمله متفکران مسلمان که به طور مستقیم و صریح‬ ‫قائل به وجود مستقل جامعه ش��ده اند‪ ،‬عالمه طباطبایى و‬ ‫شاگرد ایشان استاد شهید مطهرى است؛ البته این نظر مورد‬ ‫انتقاد برخى دیگر از اندیشمندان قرار گرفته است‪.‬‬ ‫ممکن است کسانى که ب راى جامعه‪ ،‬وجودى مستقل‬ ‫و ممتاز از افراد قائل مى ش��وند ب راى دیدگاه خود دلیلى اقامه‬ ‫نکنند و ان را تنها از طریق تشبیه جامعه به انسان‪ ،‬به عنوان‬ ‫یک فرضیه طرح کنند و ب راس��اس این فرضی��ه به تحلیل‬ ‫مسائل اجتماعى بپردازند‪ .‬در این صورت فرضیه ارائه شده در‬ ‫عرض فرضیات دیگرى مطرح خواهد شد که وجود مستقلى را‬ ‫ب راى جامعه قائل نیست و تا هنگامى که دلیل و شاهد کافى‬ ‫بر ابطال یا اثبات یکى از فرضیات رقیب ارائه نشود‪ ،‬نمى توان‬ ‫از صدق و کذب یکى از فرضیات سخن گفت‪.‬‬ ‫وجود جامعه اگر داراى بداهت حس��ى یا عقلى نباشد‪،‬‬ ‫ناگزیر باید از طریق برهان اثبات ش��ود؛ وگرن��ه ماهیت ان‬ ‫به عنوان ام��رى فرضى و ذهن��ى باقى مى مان��د‪ .‬حقیقت‬ ‫جامعه بدون شک امرى نیس��ت که از طریق حواس به طور‬ ‫مستقیم ادراک شود تا انکه از زمره بدیهیات حسى محسوب‬ ‫شود‪ .‬همچنین عقل انسان نیز حقیقت ان را نظیر حقیقت‬ ‫نفس انسانى بى واسطه ادراک نمى کند‪ .‬انچه به چشم دیده‬ ‫‪-5‬مرتضی مطهری در‬ ‫سال ‪ ۱۳۳۱‬در حالی که‬ ‫از امیدهای اینده حوزه به‬ ‫شمار م ی رود‪ ،‬به تهران‬ ‫مهاجرت م ی کند‪ .‬وی در‬ ‫این دوران به تدریس در‬ ‫مدرسه مروی و تالیف و‬ ‫سخنران ی های تحقیقی‬ ‫م ی پردازد‪.‬‬ ‫‪-6‬وی در سال ‪ ۱۳۳۴‬اولین جلسه‬ ‫تفسیر انجمن اسالمی دانشجویان‬ ‫را برگزار م ی کند‪ .‬وی در همین سال‬ ‫تدریس خود در دانشکده الهیات و‬ ‫معارف اسالمی دانشگاه تهران را‬ ‫اغاز م ی کند‪.‬‬ ‫‪-7‬مطهری ساعت‬ ‫یک بع د از نیمه شب‬ ‫روز چهارشنبه پانزده‬ ‫خرداد ‪ ۱۳۴۲‬ب ه دنبال یک‬ ‫سخنرانی علیه شخص‬ ‫شاه به وسیله پلیس‬ ‫دستگیر شده و به زندان‬ ‫موقت شهربانی منتقل‬ ‫م ی شود‪ .‬پس از ‪ ۴۳‬روز‬ ‫ب ه دنبال مهاجرت علمای‬ ‫شهرستان ها به تهران و‬ ‫فشار مردم‪ ،‬به همراه سایر‬ ‫روحانیون از زندان ازاد‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫ایشان مى نویس��د‪« :‬اگر نظریه س��وم را بپذیریم‪ ،‬اوال‬ ‫جامعه به حکم اینکه خود از نوعى حیات مس��تقل از حیات‬ ‫فردى برخوردار است ـ هرچند این حیات جمعى وجود جدایى‬ ‫نداشته و در افراد پ راکنده شده و حلول کرده است ـ قوانین و‬ ‫سنتى مستقل از افراد اجزاى خود دارد که باید شناخته شود‪.‬‬ ‫ثانیا‪ ،‬اجزاى جامعه که همان افراد انس��انند‪ ،‬برخالف نظریه‬ ‫ماشینى‪ ،‬اس��تقالل هویت خود را ولو به طور نسبى از دست‬ ‫داده‪ ،‬حالت ارگانیزه پیدا مى کنند؛ ولى در عین حال استقالل‬ ‫‪ -9‬در سال ‪ ۱۳۴۸‬به خاطر صدور اعالمی ه ای با‬ ‫امضای ایشان و حضرت عالم ه طباطبایی و ایت اهلل‬ ‫حاج سی د ابوالفضل مجتهد زنجانی مبنی بر جمع‬ ‫اعانه برای کمک به اوارگان فلسطینی و اعالم ان‬ ‫طی یک سخنرانی در حسینیه ارشاد دستگیر شد و‬ ‫مدت کوتاهی در زندان تک سلولی به سر برد‪.‬‬ ‫‪-10‬وی در سال ‪ ۱۳۴۶‬به کمک چند تن از‬ ‫دوستان اقدام به تاسیس حسینی ه ارشاد‬ ‫کرد؛ ب ه طوری که م ی توان او را بنیانگذار ان‬ ‫دانست‪ .‬پس از مدتی به علت تکروی و کارهای‬ ‫خودسرانه و بدون مشورت یکی از اعضای‬ ‫هیات مدیره و ممانعت او از اجرای طرح های‬ ‫استاد و از جمله ایجاد یک شورای روحانی که‬ ‫کارهای علمی و تبلیغی حسینیه زیر نظر ان‬ ‫شورا باشد‪ ،‬سرانجام در سال ‪ ۱۳۴۹‬از عضویت‬ ‫هیات مدیره ان موسسه استعفا کرد‪.‬‬ ‫‪-11‬مرتضی مطهری‬ ‫در حدود سال ‪۱۳۵۳‬‬ ‫ممنوع المنبر شد و این‬ ‫ممنوعیت تا پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی ادامه‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫‪ -12‬وی در سال ‪ ۱۳۵۵‬به دنبال‬ ‫درگیری با یک استاد کمونیست‬ ‫دانشکده الهیات زودتر از موعد‬ ‫مقرر بازنشسته م ی شود‪ .‬وی در‬ ‫این سال ها با همکاری تنی چند از‬ ‫شخصی ت های روحانی‪« ،‬جامعه‬ ‫روحانیت مبارز تهران» را بنیان‬ ‫م ی گذارد‪.‬‬ ‫اندیشه‬ ‫‪ -8‬پس از تشکیل هیات های‬ ‫موتلفه اسالمی‪ ،‬مرتضی مطهری از‬ ‫سوی امام خمینی(ره) همراه چند‬ ‫تن دیگر از شخصی ت های روحانی‬ ‫عهده دار رهبری این هیات ها‬ ‫م ی شود‪ .‬پس از ترور حسنعلی‬ ‫منصوری نخس ت وزیر وقت کادر‬ ‫رهبری هیات های موتلفه شناسایی‬ ‫و دستگیر م ی شود؛ ولی از انجا که‬ ‫قاضی که پرونده این گروه تحت‬ ‫نظر او بود مدتی در قم نزد استاد‬ ‫تحصیل کرده بود‪ ،‬به وی پیغام‬ ‫م ی فرستد که حق استادی را به جا‬ ‫اوردم و بدین ترتیب استاد شهید از‬ ‫مهلکه جان سالم به در م ی برد‪.‬‬ ‫حمیدرضا پارسانیا متولد ‪ ۱۳۳۷‬در مشهد‬ ‫مقدس است‪ .‬وی تحصیالت حوزوی و‬ ‫عرفانی را تا سطح عالی در محضر بزرگانی‬ ‫چون حضرات ایات عظام میرزا هاشم املی‪،‬‬ ‫فاضل لنکرانی‪ ،‬وحید خراسانی‪ ،‬جوادی املی و‬ ‫حس ن زاده املی اموخته است‪ .‬از وی تالیفات‬ ‫متعددی چون «سنت‪ ،‬ایدئولوژی‪ ،‬علم‪:‬‬ ‫(مجموعه مقاالت)‪ ،‬علم و فلسفه (ترجمه)‪،‬‬ ‫حقیقت و دموکراسی‪ ،‬سکوالریسم‪ ،‬مبانی‬ ‫معرفتی و سیمای اجتماعی سکوالریسم‬ ‫و معنویت‪ ،‬جامع ه شناسی معرفت و علم‪،‬‬ ‫پلورالیسم‪( :‬زمینه های عقیدتی و اجتماعی)‪،‬‬ ‫اندیشه سیاسی ایت اهلل مطهری ‪ /‬هفت موج‬ ‫اصالحات؛ نسبت تئوری و عمل‪ ،‬عرفان و‬ ‫سیاست‪ ،‬هستی و هبوط و‪ ...‬موجود است‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫مى شود‪ ،‬افراد انسانى و افعال و رفتار و کنش هاى اجتماعى‬ ‫انان است‪ .‬پس به چه دلیل عالوه بر افراد انسانى و رفتار هر‬ ‫یک از انها‪ ،‬حقیقتى به نام جامعه وجود دارد؟ و اگر حقیقت‬ ‫جامعه به حواس ظاهرى ادراک نمى شود و شناخت ان بدیهى‬ ‫خوانده نمى شود‪ ،‬ایا راهى هست که عقل با استفاده از ان به‬ ‫وجود جامعه اذعان کند و ان را ه ر چند به اجمال بشناس��د یا‬ ‫معرفى کند؟‬ ‫ساختار و نظام همگون و هماهنگ بین اجزا و عناصر‬ ‫شناخته شده‪ ،‬هنگامى که اثر مترتب بر ان عناصر نباشد‪ ،‬گواه‬ ‫بر حضور حقیقتى واحد در متن ان کثرت است‪ .‬یک حیوان‬ ‫داراى اعضا و سلول هاى متعددى است؛ اما بین اعضا و اجزاى‬ ‫بدن او هماهنگى و همگونى مستمرى است که در نس ل هاى‬ ‫پیاپى ادامه مى یابد؛ بدون انکه ان نظم و همگونى بین اجزا و‬ ‫عناصر حیوانى دیگر باشد‪ .‬از این خصوصیت‪ ،‬ذهن به وجود‬ ‫واقعیتى مختص به ان حیوان پى مى ب��رد و ان حیوان را به‬ ‫لحاظ همان واقعیت‪ ،‬موجودى حقیقى مى شمارد‪ .‬ان موجود‬ ‫حقیقى یک نوع ویژه است که گرچه نظیر رنگ ها یا اصوات‬ ‫و طعم هاى مختلف با حواس شناخته نمى شود؛ ولى انسجام‬ ‫و هماهنگى برخى از این امور به حضور ان گواهى مى دهد و‬ ‫انسان از طریق همان لوازم به شناخت اجمالى ان حقیقت پى‬ ‫مى برد‪ .‬یکى از راه هاى اثبات اینکه جامعه نیز واقعیتى فراتر‬ ‫از افراد و اعمال انها دارد‪ ،‬ارائ��ه و اثبات برخى خصوصیات و‬ ‫احکامى است که به اشخاص و افراد جامعه قابل استناد نباشد؛‬ ‫راهى را که شهید مطهرى و استاد ایشان عالمه طباطبایى‬ ‫طى مى کنند‪ ،‬همین طریق است‪.‬‬ ‫استاد مطهرى دو مرحله را در استدالل خود طى مى کند‪.‬‬ ‫ایش��ان با اش��اره به انحاى ترکیب‪ ،‬از احتمال و امکان وجود‬ ‫جامعه به یکى از صورت هاى یاد شده خبر مى دهد؛ سپس به‬ ‫این نکته تصریح مى کند که جامعه اگر وجود حقیقى داشته‬ ‫باشد‪ ،‬قه را قوانین و سنن مخصوص به خود دارد‪.‬‬ ‫ایشان نیز به برخى شواهد قرانى که احکام و سننى را به‬ ‫جامعه نسبت مى دهد‪ ،‬استشهاد مى کند و مى نویسد‪« :‬قران‬ ‫کریم تصریح مى کند که امت ها و جامع ه ها از ان جهت که‬ ‫امت و جامع ه اند (نه صرفا افراد جامع ه ها)‪ ،‬سنت قانون ‪ ،‬اعتالها‬ ‫و انحطاط هایی طبق ان سنت ها و قانون ها دارند‪».‬‬ ‫اس��تاد مطهرى پس از اثب��ات امکان وج��ود جامعه و‬ ‫استدالل بر اصل وجود ان‪ ،‬با اس��تناد به اختیار انسان و توان‬ ‫مقاومت فرد ب رابر جامع��ه و همچنین با اس��تناد به زوایاى‬ ‫فطرى وجود ادمى‪ ،‬قولى را که فرد را فرع بر اجتماع مى داند و‬ ‫وجود جامعه را اصل و تعیین کننده مى خواند‪ ،‬نفى مى کند‪.‬‬ ‫نسبى افراد محفوظ اس��ت‪ ،‬زی را حیات فردى و فطرت فردى‬ ‫و مکتس��بات فرد از طبیعت به کل��ى در حیات جمعى حل‬ ‫نمى شود و در حقیقت مطابق این نظریه‪ ،‬انسان با دو حیات‪،‬‬ ‫دو روح و دو «من» زندگى مى کن��د؛ حیات‪ ،‬روح و من فطرى‬ ‫انس��انى که مولود حرکات جوهرى طبیعت است و دیگری‬ ‫حیات‪ ،‬روح و من جمعى که مولود زندگى اجتماعى است و در‬ ‫من فردى حلول کرده و على هذا بر انس��ان هم قوانین روان‬ ‫شناسى حاکم است و هم سنن جامع ه شناسى‪».‬‬ ‫استدالل عالمه طباطبایى و شهید مطهرى و صورتى‬ ‫خاص از این اس��تدالل که با ارائه ویژگ��ى اى از جامعه یعنى‬ ‫مقاومت ان هم��راه بوده و دورکیم نیز ب��ر ان اعتماد کرد‪ ،‬در‬ ‫صورتى مورد خدش��ه قرار مى گیرد که خواص م��ورد ادعا از‬ ‫جمله خاصیت مقاومت‪ ،‬به مرجع یا مراجعى شخصى و فردى‬ ‫اسناد پیدا کند‪ .‬کسانى که وجود جامعه را به عنوان واقعیتى‬ ‫ممتاز انکار مى کنند‪ ،‬همین راه را طى مى نمایند؛ یعنى انان‬ ‫مى کوشند تا اثار و خواص یاد ش��ده را در قلمرو افراد و افعال‬ ‫و کارهاى انان تحلیل کنند‪ .‬ماکس وبر و همه کس��انى که‬ ‫از جامع ه شناس��ى کالن به س��وى جامع ه شناسى خرد روى‬ ‫اورده اند‪ ،‬مسیر فوق را طى کرده اند‪.‬‬ ‫***‬ ‫گرچه دلیل عقلى یا تجربى اى که عالمه طباطبایى و‬ ‫شهید مطهرى بر وجود جامعه اقامه کرده اند‪ ،‬از سوی برخی‬ ‫فاقد استحکام و قدرت الزم است و در معرض اشکال قرار دارد؛‬ ‫اما انچه را درباره امکان تحقق جامعه بیان کرده اند مصون از‬ ‫اشکال است‪ .‬دالیل نقلى اى که با استفاده از ظواهر ایات اقامه‬ ‫شده اس��ت‪ ،‬فى الجمله اصل وجود جامعه را اثبات مى کند؛‬ ‫هرچند این اثبات از حد ظهور ایات فراتر نمى رود و در حکم‬ ‫نص نیس��ت و تا هنگامى که برهان مستقلى در نفى وجود‬ ‫جامعه اقامه نشود‪ ،‬دلیلى ب راى اغ راض از ظواهر قرانى نیست‪.‬‬ ‫در سالیان اخیر مباحث دیگرى درباره انچه عالمه طباطبایى‬ ‫و شهید مطهرى مطرح کرده اند‪ ،‬شکل گرفته و تقسیم این‬ ‫نوشتار نیازمند مجال وسی ع ترى اس��ت که با طرح ان انظار‬ ‫همراه باش��د‪ .‬در برخى اثار نقدهاى دیگرى بر بیان ش��هید‬ ‫مطهرى وارد شده که ان نقدها گرفتار برخى اشکاالت مبنایى و‬ ‫بنایى است‪ .‬حضرت ایت اهلل ج وادى املى نیز در بعضى مباحث‬ ‫کوشیده اند تا راه جدیدى را ب راى اثبات وجود جامعه طى کنند‬ ‫و عالوه بر ان‪ ،‬حکمت متعالیه نیز توانمندى هاى دیگرى ب راى‬ ‫اقامه استدالل برهانى بر وجود جامعه دارد‪ .‬در صورتى که بتوان‬ ‫برهانى مستقل بر وجود جامعه اقامه کرد‪ ،‬ظواهر قرانى شاهد‬ ‫و موید ان برهان خواهد بود‪g .‬‬ ‫استاد مطهری ساعت بیست و دو‬ ‫و بیست دقیقه سه شنبه یازدهم‬ ‫اردیبهشت ماه سال ‪ ۱۳۵۸‬در تاریکی‬ ‫شب در حالی که از یکی از جلسات‬ ‫فکری سیاسی بیرون امده بود با گلوله‬ ‫گروه فرقان که به مغزش اصابت کرد‪ ،‬به‬ ‫شهادت رسید‪.‬‬ ‫مرتضی مطهری در سال ‪ ۱۳۳۱‬با عالیه‬ ‫روحانی (دختر یکی از روحانیون مشهد)‬ ‫ازدواج م ی کند‪ .‬حاصل این پیوند چهار‬ ‫دختر و سه پسر است‪ .‬علی‪ ،‬مجتبی‬ ‫و محمد فرزندان پسر وی هستند‪.‬‬ ‫عباس هادی زاده (مهندس نساجی)‪،‬‬ ‫احمد یزدی (داروساز)‪ ،‬علی الریجانی‬ ‫(رئیس مجلس شورای اسالمی) و‬ ‫مجید عباسپور (دکترای محی ط زیست‬ ‫و استاد دانشگاه صنعت ی شریف)‬ ‫دامادهایش هستند‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫روایتشفاهیمحمدناصری‬ ‫بعد از مرگ مادرش زمان ب رای‬ ‫او متوقف شد‬ ‫روایتی از فردی‬ ‫گروه مخملباف اتهام می زدند که‬ ‫مرحوم فردی لیبرال است‬ ‫درباره امیرحسین فردی در گفت وگو با‬ ‫محسن مومنی شریف‪ ،‬رئیس حوزه هنری‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪3‬سالاخر‬ ‫فردیچگونهپیشنهادمرکز‬ ‫اف رینش های ادبی را پذیرفت‬ ‫رکسانا قهقرایی‬ ‫گفت وگوبارئیسحوزههنری‬ ‫گروه مخملباف اتهام م ی زدند‬ ‫که مرحوم فردی لیب رال است‬ ‫ای�ده اصلی تاس�یس ح�وزه از جان�ب زنده یاد‬ ‫صفارزاده مطرح شد ه بود؟‬ ‫‪1‬‬ ‫عل�ت رفت�ن مرح�وم ف�ردی در ای�ن مقط�ع از‬ ‫حوزه هنری چیست؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬گوی��ا در ان زمان اقای مخملباف و دوس��تانش‬ ‫تندروی هایی داش��ته اند که با شیوه و س��لوک اقای فردی‬ ‫نم ی ساخته‪ .‬حتی از جانب این گروه به لیب رال بودن هم متهم‬ ‫م ی ش��وند‪ .‬خاطره ای تعریف م ی کردند که یک روز صبح در‬ ‫حیاط حوزه ورزش م ی کردیم و من بعد از دویدن گروه‪ ،‬وسط‬ ‫ایس��تاده بودم و نرمش م ی دادم‪ .‬م ی دانید اقای فردی مربی‬ ‫فوتبال هم بودند و تا همین چند س��ال پیش خودشان هم‬ ‫پا به پای جوانتر ها بازی م ی کردند‪ .‬م ی گفت وس��ط نرمش‬ ‫دادن های من‪ ،‬ناگهان مخملباف اعتراضش بلند شد و بازی‬ ‫را به هم زد که این نرمش ها بورژوایی است!‬ ‫همین تندروی ها هم باعث م ی ش��ود وقتی از کیهان‬ ‫دعوت به کار م ی شود‪ ،‬ایشان حوزه را رها م ی کنند و به انجا‬ ‫م ی روند و سردبیر مجله کیهان بچه ها م ی شوند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬البت��ه در این زمین��ه روایت های مختلفی اس��ت‬ ‫که محکم ترین و مس��تندترینش همین اس��ت که ش��ما‬ ‫با توجه به اینکه س�ه س�ال اخر حیات زنده یاد‬ ‫م ی فرمایید‪ .‬خود خانم دکتر طاهره صفار زاده همیشه خودش‬ ‫فردی ب�ه فعالی�ت در مرکز افرینش ه�ای ادبی‬ ‫را موسس حوزه م ی دانست و یکبار تمام ی ماجرا را ب رای بنده‬ ‫گذشت م ی خواهم کمی درباره همکاری و تعامل‬ ‫نقل کرد و من هم ان را در شماره اول نشریه داخلی انجمن‬ ‫ایشان با این مجموعه صحبت کنیم‪.‬‬ ‫‪ l‬جن��اب اق��ای ف��ردی در واق��ع در س��ه دوره در‬ ‫قلم منتشر کردم‪ .‬او م ی گفت در پاییز سال ‪ 57‬من احساس‬ ‫کردم نهضت اسالمی نیاز به تش��کلی در حوزه ادب و هنر‬ ‫حوزه هنری فعالیت داشتند؛ دوره اول‪ ،‬به ماه های اول بعد از‬ ‫دارد و از کانون نویسندگان خیری به ان نم ی رسد‪ .‬م ی دانید‬ ‫انقالب اسالمی بر م ی گردد که ایشان به همراه شاگردانشان‬ ‫خود او ابتدا عضو کانون بود‪ .‬م ی گفت وقتی اقای موسوی‬ ‫به حوزه اندیشه و هنر اسالمی ان روز م ی امدند‪ .‬م ی دانید که‬ ‫گرمارودی از زندان در امد با او این ایده را در میان گذاش��تم‪.‬‬ ‫ایشان پیش از انقالب در مس��جد جواداالئمه (ع) حلقه ای‬ ‫قرار شد پیش رهب ران انقالب برویم و اجازه‬ ‫بگیریم‪ .‬ابتدا پیش ایت اهلل طالقانی رفتیم‪.‬‬ ‫ان مرحوم از پیشنهاد ما خیلی استقبال کرد‬ ‫اما من احس��اس کردم او را به سمت گروه‬ ‫های چپ ان روز سوق م ی دهد که دور و ور‬ ‫ایشان را گرفته بودند و من احساس خوبی‬ ‫سوابق کاری و فعالی ت های هنری و حرفه ای یک هنرمند م ی تواند‬ ‫نسبت به انان نداشتم‪ .‬م ی گفت از انجا که‬ ‫مالک و معیار خوبی ب رای قضاوت درباره تاثیرگذاری او در رشته تخصصی‬ ‫بیرون امدیم به اقای موسوی نگرانی خودم‬ ‫خودش باشد‪ ،‬اما برخی از این هنرمندان یک گام جلوتر از این قضاوتند و‬ ‫را گفتم و به پیشنهاد او این بار به دفتر نشر‬ ‫شخصیت اخالقیشان و شان انسانیشان با هنرشان به قدری امیخته‬ ‫است که نم ی توان هویتی مستقل برای دستاوردهایشان در نظر گرفت‪.‬‬ ‫فرهنگ اس�لامی رفتیم ب��رای دیدن اقای‬ ‫زنده یاد امیرحسین فردی از این دست هنرمندان است‪ .‬داستان نویسی‬ ‫دکتر باهنر‪ .‬دکتر باهنر نیز از این پیش��نهاد‬ ‫استقبال م ی کند و انان را با دیگران از جمله‬ ‫که رد پای او در بسیاری از اولی ن ها احس�اس م ی شود؛ اولی ن هایی که با‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای در میان می گذارند‬ ‫تالش های مس�تمر وی و به گفته محسن مومن ی ش�ریف باعث شد تا‬ ‫و بناب راین چند ماه پیش از پیروزی انقالب‪،‬‬ ‫نهال هایی ضعیف به درختانی تنومند بدل شوند‪ .‬در این مصاحبه تالش‬ ‫نکرده ایم نبش خاطره کنیم‪ ،‬چرا که خاطرات دفن نم ی شوند‪ ،‬هرگز‪ .‬اما‬ ‫مرکزی ب��ه ن��ام کانون فرهنگ��ی نهضت‬ ‫اسالمی تش��کیل م ی ش��ود که خبرش در‬ ‫قصد داریم تا در گفت وگو با محسن مومنی شریف‪ ،‬مدیر حوزه هنری از‬ ‫هم��ان ای��ام در روزنامه اطالعات منتش��ر‬ ‫زنده یاد فردی‪ ،‬اقدامات و وجوه اخالق ی اش یاد کنیم و نگاهی هم به برخی‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬هیات موس��س اولیه ان غیر از‬ ‫رویدادها و فعالی ت های این مرکز داشته باشیم‪.‬‬ ‫خانم صفارزاده و اقای موسوی‪ ،‬بزرگانی مانند‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای و دکتر باهنر و‬ ‫چند نفر دیگر هم هس��تند‪ .‬بعد از پیروزی‬ ‫انق�لاب‪ ،‬با پیوس��تن گروه ه��ای مختلف‬ ‫هنرمندان از جمله جوانان تجس��می که در حسینیه ارشاد‬ ‫تشکیل داده بودند که بع د ها به «بچه های مسجد» مشهور‬ ‫نمایشگاه برگزار کرده بودند‪ ،‬این مرکز تغییر نام م ی دهد به‬ ‫شد‪.‬‬ ‫حوزه اندیشه و هنر اسالمی‪ .‬بنا به خاط رات جناب اقای دکتر‬ ‫حتی کتابخانه این مس�جد» هم توسط ایشان‬ ‫محمد رجبی‪ ،‬ان زمان خانم صفارزاده‪ ،‬مدیر بوده و معاونانش‬ ‫تاسیس شد‪.‬‬ ‫هم اقایان موسوی گرمارودی و رجبی بوده اند که البته اندکی‬ ‫‪ l‬بله و امیر خان و دوستانشان در این کتابخانه ب رای‬ ‫بعد اقای موسوی رئیس انتشارات فرانکلین م ی شود‪ .‬غرض‬ ‫بچه ها برنامه های کتابخوانی برگزار م ی کردند‪ .‬اقای فردی‬ ‫اینکه اقای فردی این زمان به حوزه پیوسته و این طور که به‬ ‫این شانس را هم داشت که در دوران دبیرستان معلم انشایی‬ ‫یادم م ی اید معرفش هم اقای فرج اهلل سلحشور بوده است که‬ ‫داشته اند که در همان زمان یکی از نویسندگان و نمایشنامه‬ ‫از فعاالن بخش هنری مسجد جواداالئمه (ع) بوده و زودتر از‬ ‫نویسان بنام کشور بود‪ .‬مرحوم اکبر رادی که متوجه ذوق و‬ ‫استعداد اقای فردی م ی ش��ود‪ ،‬به او توصیه م ی کند که هر‬ ‫او عضو حوزه شده بود‪.‬‬ ‫دوره اول فعالی�ت ایش�ان تا چه زمان�ی به طول‬ ‫شب خاط رات روزانه خود را بنویسد‪ .‬همین تمرین ها باعث‬ ‫م ی شود تا او با داستان و داستان نویسی اشنا شود و در هنگام‬ ‫انجامید؟‬ ‫‪ l‬این حضور تا س��ال ‪ 61‬ادامه داشته و ب ی شک او‬ ‫تشکیل گروه کتابخوانی طبعا اگاهی نس��بی با داستان و‬ ‫از محورهای حوزه هنری بوده است‪ .‬در این زمان با تشکیل‬ ‫عناصرنویسی داشته باش��د‪ .‬مخصوصا او از همان سال ها‬ ‫سازمان تبلیغات اس�لامی‪ ،‬حوزه اندیشه و هنر اسالمی زیر‬ ‫از نثر مس��تحکم و روانی برخوردار بود‪ .‬بناب راین وقتی حوزه‬ ‫نظر این س��ازمان رفته و بناب راین انان ه��م نامش را تغییر‬ ‫م ی اید محور ادبیات داستانی این نهاد م ی شود و نخستین‬ ‫م ی دهند و م ی شود حوزه هنری س��ازمان تبلیغات اسالمی‪.‬‬ ‫نشریه حوزه به نام بچه های مسجد حاصل کار اقای فردی و‬ ‫س��اختمان حوزه ابتدا در خیابان فلسطین بوده که بع د ها به‬ ‫شاگردانش بوده است‪.‬‬ ‫بهانه برگزاری نمایشگاهی به این محل منتقل م ی شود که‬ ‫این مکان هم ان زمان در اختیار جهاد سازندگی بوده است‪.‬‬ ‫اقای فردی تعریف م ی ک��رد که ان زمان گاهی ش��ب ها تا‬ ‫صبح نگهبانی م ی دادیم‪ .‬زی را در ان شلوغ ی های سال های‬ ‫اول‪ ،‬برخی گروه ها به ویژه منافقین نس��بت به حوزه هنری‬ ‫حساسیت داشتند‪.‬‬ ‫پیش از پیوستن حوزه به س��ازمان‪ ،‬این نهاد زیر نظر‬ ‫مدرسه عالی شهید مطهری اداره م ی شده که به نظر م ی اید‬ ‫این مدرسه در واقع بخش تبلیغات دفتر حضرت امام(ره) بوده‬ ‫است‪ .‬اما وقتی قرار م ی شود حوزه به شکل جدید اداره شود‪،‬‬ ‫عده ای از گردانندگانش به سرپرستی اقای رخت صفت از ان‬ ‫جدا م ی شوند و ابتدا به موسس��ه کیهان م ی روند و کیهان‬ ‫فرهنگی را راه م ی اندازند و سال ها بعد هم مجله کیان را راه‬ ‫انداختند‪ .‬تا سازمان‪ ،‬حجت االسالم زم را به عنوان مدیر جدید‬ ‫حوزه معرفی کند‪ ،‬شش ماهی طول م ی کشد و اقای فردی‬ ‫در این ایام سرپرست موقت حوزه بوده است‪.‬‬ ‫که این فعالیت هم تا اخر عمرشان ادامه داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬البته ایشان در اواخر مدیریت اقای زم با واحد‬ ‫ادبیات همکاری داش��تند و به عنوان کارش��ناس در انتشار‬ ‫کتاب های این واحد دخالت داش��تند تا اینکه در س��ال ‪ 81‬و‬ ‫در زمان دکتر بنیانیان‪ ،‬اقای دکتر مجتبی رحماندوست مدیر‬ ‫مرکز افرینش های حوزه هنری ش��دند و بنده به عنوان قائم‬ ‫مقام ایشان معرفی شدم‪ .‬پیش از ان ما در کارگاه قصه و رمان‬ ‫حوزه بودیم که چند سالی بود درخشیده بود و نویسندگان به‬ ‫انجا اقبال نشان م ی دادند‪ .‬ما از اقای فردی ب رای مدیریت انجا‬ ‫دعوت کردیم و ایشان هم با بزرگواری پذیرفتند منتها شرط‬ ‫کردند چون مشغول رمانشان هستند و کیهان بچه ها را هم‬ ‫نم ی خواهند از دست بدهند‪ ،‬تنها دو روز بعد از ظهر م ی ایند‪.‬‬ ‫خاطر اقای ف��ردی ان قدر عزیز بود و نام��ش ان قدر اعتبار‬ ‫داشت که این شرط را پذیرفتیم‪ .‬البته رفته رفته حضور ایشان‬ ‫هم بیشتر شد و ارتباطمان خیلی زیاد شد‪ .‬دو‪ ،‬سه روز ایشان‬ ‫م ی امدند حوزه و دو روز هم ما به بهان��ه فوتبال به کیهان‬ ‫م ی رفتیم و تا پاسی از شب با هم بودیم‪.‬‬ ‫اما دوره سوم فعالیت اقای فردی در حوزه هم به زمانی‬ ‫برم ی گردد که مسئولیت حوزه هنری به بنده محول شد‪ .‬ب رای‬ ‫تعیین جانشین خودم در مرکز افرینش های ادبی به مشکل‬ ‫برخوردیم و با توجه به شناختی که از اهمیت و مسائل انجا‬ ‫‪67‬‬ ‫مومنی در‬ ‫گفت وگوبامثلث‬ ‫ازمخالفت های‬ ‫برخی جریان ها با‬ ‫مرحوم فردی در حوزه‬ ‫هنریسخنگفتهاست‬ ‫فرهنگ‬ ‫داشتیم‪ ،‬نم ی توانستیم به هر کسی رضایت بدهیم‪ .‬اعتقاد‬ ‫دارم که این مرکز از بخش های مهم و حساس حوزه است‪.‬‬ ‫اگر این مرکز فعال باشد‪ ،‬بقیه بخش ها را هم راه م ی اندازد‪ .‬به‬ ‫هر حال ادبیات در هنر ما نقش تولید فکر و جهت دهی هم‬ ‫دارد‪ .‬تا حرف از حوزه هنری پی ش م ی اید‪ ،‬ذهن اکثریت افراد‬ ‫به سمت سینما م ی رود‪ .‬در حالی که سینمای ما وقتی مولد‬ ‫م ی شود و حرفی ب رای گفتن خواهد داشت که پشتوانه محکم‬ ‫ادبی داشته باشد‪ .‬بناب راین معتقدم‪ ،‬اگر مرکز افرینش ها فعال‬ ‫و با نشاط باش��د‪ ،‬بقیه بخش ها هم از ان بهره مند م ی شوند‬ ‫و اگر دچار اسیب شود دیگر بخش ها هم اسیب م ی بینند‪.‬‬ ‫به همین دلیل ب رای اداره انجا به شخصیتی نیاز داشتیم که‬ ‫عالوه بر ق��درت مدیریت‪ ،‬در ادبیات چه��ره ای مقبول بین‬ ‫شاع ران و نویسندگان و اهالی مطبوعات باشد و مخصوصا‬ ‫هنر سلوک با این جماعت را هم داشته باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫در نتیجه به اقای فردی رسیدید‪.‬‬ ‫‪ l‬طبعا خیلی زود به اقای فردی رس��یده بودیم اما‬ ‫گمان م ی کردم ایشان نم ی پذیرند زی را قبل از ان اعالم کرده‬ ‫بودند که به دلیل نگارش جلد دوم رمان اسماعیل فرصت این‬ ‫دست کارها را ندارند‪ .‬بناب راین برحسب همین گمان ابتدا به‬ ‫سراغ ایشان نرفتیم تا اینکه این بار استاد محمد رضا سرشار‬ ‫ایشان را پیش��نهاد کردند‪ .‬البته اتفاقی هم پیش امده بود و‬ ‫ایشان قولی داده بودند که حاال ما را ب رای طرح پیشنهادمان‬ ‫امیدوار م ی کرد‪.‬‬ ‫در اوایل مدیریت جدید حوزه هنری‪ ،‬گروهی از هنرمندان‬ ‫به مناس��بتی دیدار خصوصی با مقام معظم رهبری داشتند‬ ‫که ظاه را در میان بحث هایشان صحبتی هم از حوزه هنری‬ ‫و چگونگی انتخ��اب مدیر ب��رای انجا پیش ام��ده بود که‬ ‫به هر حال بعضی از این دوس��تان موافق مدیر جدید نبودند‬ ‫و معتقد بودند رئیس حوزه را باید هنرمن��دان انتخاب کنند‪.‬‬ ‫االن این طور است که رئیس س��ازمان تبلیغات کسی را به‬ ‫رهبری معرفی م ی کنند و درصورت موافقت معظم له‪ ،‬او حکم‬ ‫م ی گیرد‪ .‬از انجایی که دغدغ��ه مقام معظم رهبری همواره‬ ‫حمایت مسئول اس��ت‪ ،‬ظاه را در ان جلس��ه هم رهبری در‬ ‫حمایت از مدیریت جدید جمالتی را می فرمایند‪ .‬جناب اقای‬ ‫فردی هم که در ان جلسه بوده اند‪ ،‬بعد از جلسه بالفاصله با من‬ ‫تماس گرفتند و ضمن تبریک و اب راز الطاف فراوان فرمودند‪:‬‬ ‫«شما روی من به عنوان یک سرباز حساب کنید‪ ».‬البته من‬ ‫‪68‬‬ ‫باید اینجا ش��هادت بدهم بعضی بزرگان دیگر هم که مقام و‬ ‫جایگاه استادی بنده را دارند‪ ،‬همین برخورد و روحیه را با بنده‬ ‫داشتند و دارند و این نش��ان بزرگی انان است و نیز حکایت از‬ ‫صفا و اخالصی دارد که در محیط حوزه و ادبیات و هنر انقالب‬ ‫وجود دارد‪ .‬به هر حال جناب اقای فردی در فرمایش شان ان‬ ‫قدر صادق بودند که وقتی این مسئولیت خدمتشان پیشنهاد‬ ‫شد‪ ،‬بی درنگ پذیرفتند‪.‬‬ ‫در روز معارفه‪ ،‬فرمودند شصت س��الگی با تن رنجور‬ ‫و بیمار‪ ،‬مناس��ب پذیرفتن چنین مسئولیتی نیست اما من‬ ‫به این کار و فعالیت در حوزه اعتق��اد دارم مخصوصا اینکه‬ ‫حضرت اق��ا فرموده اند‪ ،‬نگاهتان ب��ه کار فرهنگی‪ ،‬جهادی‬ ‫باشد و سعی کنید حق جهاد را ادا کنید‪ .‬رحمت خدا بر او باد‬ ‫که انصافا تا اخرین روز عمر شریفش از جان مایه گذاشت و‬ ‫کار را پیش برد ‪.‬‬ ‫ای�ا از میان گ�روه بچ ه ه�ای مس�جد همچنان‬ ‫افرادی هس�تند ک�ه در حوزه هنری مش�غول به‬ ‫فعالیت باشند؟‬ ‫‪ l‬ان گروه لزوما بچه های هم��ان محل نبودند و از‬ ‫مناطق مختلف ته ران به این جلسات م ی رفتند‪ .‬مثال اقای‬ ‫محمدرضا کاتب از خیابان ای ران به س��ه راه اذری م ی رفتند‪.‬‬ ‫خسرو باباخانی از اما مزاده حسن در جلسات شرکت م ی کردند‬ ‫و حتی برخی از شهرستان های اط راف ته ران م ی امدند‪ .‬اقای‬ ‫فردی عالوه بر حوزه ادبیات و داستان نویسی در مطبوعات‬ ‫هم ش��اگردان زیادی داش��ته اند که در حال حاضر فعالیت‬ ‫م ی کنند و بسیار هم خوشنامند‪.‬‬ ‫این سوال را از این جهت پرسیدم که رویکردها‬ ‫و خط مش�ی های کنون�ی حوزه هن�ری چقدر به‬ ‫رویکردهای بانیان و گروه اولیه فعال در ان نزدیک‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬حوزه هن��ری از ابت��دا ب��رای این به وج��ود امد تا‬ ‫ارمان ه��ای انقالب اس�لامی را تبیین کن��د و ترویج دهد‪.‬‬ ‫بناب راین طبیعی اس��ت که جهت کلی و اساسی ان همین‬ ‫باشد و من فکر م ی کنم که تا به حال بر این اصل وفادار مانده‬ ‫اس��ت‪ .‬حضور بزرگانی همچون اقای فردی هم با توجه به‬ ‫همین نگرش بوده است‪ .‬م ی توانم بگویم که بیماری ایشان‬ ‫هم در جریان این فعالی ت ها تشدید ش��د‪ .‬البته عمر دست‬ ‫خداست‪ .‬اما وقتی به اینجا امدند قلبشان را عمل کردند و بعد‬ ‫از این جراحی هم دس��ت از کار نکشیدند و در دوران نقاهت‬ ‫هم کارهای حوزه را دورادور پیگیری م ی کردند و یک پیک‬ ‫دائما بین منزل ایشان در س��ی متری جی و حوزه هنری در‬ ‫رفت و امد بود‪ .‬این مساله نش��ان م ی دهد که انسان بزرگی‬ ‫مثل اقای فردی هرگز از اهداف خودش منحرف نشده است‪.‬‬ ‫انسانی مثل اقای فردی که همه جا مقبول است بی دلیل‬ ‫حوزه را انتخاب نکرده است‪ .‬زی را ایشان اهل تعارف کردن هم‬ ‫نبودند و در مواردی که پای انق�لاب و ارزش ها در میان بود‪،‬‬ ‫بسیار صریح صحبت و مواضعشان را روشن بیان م ی کردند‪.‬‬ ‫شخصیت انسانی و اخالقی اقای فردی ان قدر ماندگار‬ ‫و جذاب بود که باعث م ی ش��د ش��ما به چیز دیگری توجه‬ ‫نداشته باشید‪ .‬اگرچه بدون تردید ایشان یکی از نویسندگان‬ ‫درجه یک ما بودند‪ .‬در عالم نویسندگی و به ویژه در توصیفات‬ ‫شان درباره زندگی یکتا هستند‪ .‬وقتی بعضی از صحنه های‬ ‫رمان اس��ماعیل را م ی خوانی��د دقیقا این نکت��ه را متوجه‬ ‫م ی ش��وید و مثل این اس��ت که یک فیلم واقعی را تماشا‬ ‫م ی کنید‪ .‬یادم است در کتاب اش��یانه ای در مه توصیفی از‬ ‫یک کدخدا را خوان��ده بودم که به خانه دخت��ری رفته بود تا‬ ‫خبری را بگوید‪ .‬این توصیف انقدر زیبا بود که هنوز هم ان را‬ ‫به خاطر دارم‪ .‬کارهای ایشان دارای ح س ها و عواطف بکری‬ ‫بود‪ .‬اطالعاتشان نسبت به طبیعت بسیار زیاد بود و طبیعت‬ ‫یکی از عناصر بارز کتاب هایشان محسوب م ی شود‪ .‬ایشان‬ ‫س��یاه چمن اولین رمان بعد از انقالب را در حوزه بچه های‬ ‫انقالبی و مبارز نوشتند‪ .‬اگرچه کتاب هایی قبل از ان در این‬ ‫باره نوشته شده بود که عمدتا از طرف مارکسیس ت ها و جریان‬ ‫چپ بود و سوگیری داشت‪.‬‬ ‫گذشته از حوزه بزرگسال زنده یاد فردی از متخصصان‬ ‫حوزه کودک و نوجوان و جزو س��ه یا چهار نفری هستند که‬ ‫بعد از انقالب این ادبیات را به تکامل رساندند‪ .‬قبل از انقالب‬ ‫ادبیات کودک و نوجوان در واقع یک نهال ضعیف بود و اگر‬ ‫به درختی تنومند تبدیل شد بدون شک به خاطر تالش های‬ ‫اقای فردی و برخی دیگر از دوستان در اواخر دهه شصت و‬ ‫اوایل دهه هفتاد بود‪ .‬ایشان همچنین نویسندگان زیادی را‬ ‫پرورش داده اند و سابقه فعالیت شان بسیار درخشان است‪.‬‬ ‫اما وجوه انسانی و شخصیتی ایشان انقدر برجسته است که‬ ‫این همه افتخار در ب رابر ان جنب ه ای فرعی دارد‪ .‬خیلی مهم‬ ‫است که وقتی از اقای فردی صحبت م ی کنیم‪ ،‬نباید صرفا‬ ‫به اثار ایشان توجه داشته باشیم‪ .‬بلکه شخصیت ایشان باعث‬ ‫شده است تا بیش از اثارشان از ویژگ ی های اخالقی شان یاد‬ ‫کنیم‪ .‬فردی نجیب‪ ،‬مهربان‪ ،‬فکور و دوراندیش بود‪ .‬کسی‬ ‫که به جهان بینی و ارمان های خود اعتقاد کامل داش��ت و‬ ‫لحظه ای از ان عقب نشینی نکرد‪ .‬بعضی از کسانی به خاطر‬ ‫تندروی های خودشان اقای فردی را تخطئه م ی کردند‪ ،‬امروز‬ ‫در تاریخ ما و در مقابل ملت رو سیاهند و بع د ها هم دیدم که‬ ‫در مقابل ملت ایس��تادند‪ ،‬اما اقای فردی همیشه بر مواضع‬ ‫خودشان استوار بودند‪.‬‬ ‫بدون شک زنده یاد فردی از نویسندگان برجسته‬ ‫ادبیات انقلاب اسلامی بودند و بهت�ر بگوییم‬ ‫هس�تند‪ ،‬اما ب�ه نظر م ی رس�د در ح�وزه ادبیات‬ ‫انقالب با خالءه�ای کمی و کیفی اثار داس�تانی‬ ‫رو به رو هستیم‪ .‬به نظرتان چه خالءهایی در این‬ ‫گرایش ادبی وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬به هر ح��ال این نوع ن��گاه‪ ،‬جدید اس��ت و فکر‬ ‫م ی کنم منتقدان م ی توانند چنین نظری داشته باشند‪.‬‬ ‫هنر و ادبیات انقالب اسالمی چقدر در بخش های‬ ‫دیگر فعالی ت های فعلی حوزه هنری نمود دارد؟‬ ‫‪ l‬ما از نظر موضوع��ی در حوزه هنری بر دو بخش‬ ‫تاکید داریم؛ اول انقالب اسالمی با همه زیرمجموعه های ان‬ ‫همچون دفاع مقدس‪ ،‬بیداری اسالمی و تحوالت ای ران بعد‬ ‫از انقالب و اینکه ما بعد از ان دارای هویت جدیدی ش��دیم‪.‬‬ ‫قطعا این به معنای محدود کردن نویسندگان نیست‪ .‬اتفاقا‬ ‫دس��ت انها را هم باز م ی گ��ذارد‪ ،‬زی را دیدگاه��ی که انقالب‬ ‫اسالمی در ادبیات و هنر ایجاد کرد‪ ،‬بسیار وسیع است و ما‬ ‫امروز م ی توانیم از س��بک ادبیات و هنر انقالب اسالمی نام‬ ‫‪ l‬م��ا موضع درس��تی گرفته ایم و هنوز هم بر س��ر‬ ‫تصمیم مان ایستاده ایم‪ .‬معتقدیم روندی که در سینمای ای ران‬ ‫وجود دارد‪ ،‬ممکن اس��ت ما را به ورطه سقوط برساند‪ .‬یکی از‬ ‫نتایج منفی ان هم قه ر کردن مردم با سینماست‪ .‬در بهترین‬ ‫صورت یک درصد مردم فیلم ها را م ی دیدند‪ .‬ما با مردم سر و کار‬ ‫داشتیم و م ی دیدیم که بعضی از انها گالیه م ی کردند که ما‬ ‫وقتی با فرزندانمان به سینما م ی اییم‪ ،‬خجالت م ی کشیم و‬ ‫وسط فیلم از سالن خارج م ی شویم‪ .‬متاسفانه این روند داشت‬ ‫ادامه پیدا م ی کرد و برخی از سازندگان م ی خواستند که ادای‬ ‫برخی از جاهای دیگ��ر را در بیاورند‪ ،‬ولی ای��ن با فرهنگ ما‬ ‫همخوانی نداش��ت‪ .‬فیلم ها کم کم از خط��وط قرمز فراتر‬ ‫م ی رفتند و نجابت زن ای رانی را که زبانزد اس��ت‪ ،‬زیر س��وال‬ ‫م ی بردن��د و ب رای به دس��ت اوردن پول ه��ر محتوایی را به‬ ‫کار م ی گرفتند‪ .‬از طرفی هم ادعا م ی کردند که م ی خواهند‬ ‫با جذب مردم با ماه��واره مقابله کنند تا مردم س��ینما را به‬ ‫ماهواره ترجیح دهند‪ ،‬اما راهشان نادرست بود‪ .‬اگر سینمای‬ ‫ما در دنیا شناخته م ی شود به خاطر همین خانواده محوری و‬ ‫نمایش مثبت از ان است‪ .‬به نظرم تصمیم درستی گرفتیم‬ ‫که در تولید هم تاثیر داش��ت‪ .‬ما وظیفه خودمان را در انجام‬ ‫کارمان م ی دانستیم و ترجیح دادیم تا گرفتار این مشاجرات‬ ‫‪ l‬یکی از اهداف و وظایف اصلی حوزه هنری تربیت‬ ‫نیروی متخصص اس��ت‪ .‬همیش��ه این اصل م��ورد توجه‬ ‫بوده‪ ،‬اما در این دوره اهتمام بیش��تری در این بخش صورت‬ ‫م ی گی��رد‪ .‬در این رابط��ه مرکز اموزش هنرهای اس�لامی‬ ‫تاس��یس ش��ده که بیش از ‪ 1200‬هنرجو دارد و این هدف را‬ ‫پیگیری م ی کند‪.‬‬ ‫ب�ا توجه ب�ه در پی�ش داش�تن انتخاب�ات چه‬ ‫برنام ه هایی را پیش رو دارید؟‬ ‫‪ l‬حوزه هنری یک بنگاه تبلیغاتی نیس��ت و ما با‬ ‫مسائل جاری زودگذر کاری نداریم و وظیفه اصل ی مان تولید‬ ‫اثر هنری اس��ت‪ .‬این اثر م ی تواند ماندگار ش��ود و انتخابات‬ ‫ب رایمان اصل نیس��ت‪ .‬البته به عنوان یک ای رانی دوس��ت‬ ‫داریم تا انتخابات بسیار باشکوه برگزار شود و مشارکت زیادی‬ ‫صورت بگیرد و متوجه حساسی ت های ان هستیم‪ .‬اما اینکه‬ ‫بخواهیم از کاندیدای خاصی حمایت کنیم‪ ،‬چنین وظیفه ای‬ ‫نداریم و تاکنون هم هیچ گاه حوزه این کار را نکرده و اصوال‬ ‫شان حوزه هم باالتر از این است‪.‬‬ ‫یادم است شب قبل از انتخابات مشهور دوم خرداد در‬ ‫جلس ه ای با عنوان شب جالب حضور داشتیم‪ .‬جلس ه ای که‬ ‫در ان هنرمندان و نویسندگان حضور داشتند و نظ رات خود‬ ‫ی و ناطق نوری‬ ‫را نس��بت به کاندیدای ان زمان اقایان خاتم ‬ ‫م ی گفتند‪ .‬بحث ها انقدر باال گرف��ت که حتی دعوایی بین‬ ‫دو تن از خوانندگان مش��هور حوزه پیش امد‪ .‬اس��تاد علی‬ ‫معلم ان زمان تذکری دادند و گفتند که شان هنرمند باالتر‬ ‫از این است که بخواهد از کاندیدای خاصی حمایت کند‪ .‬ما‬ ‫کمتر از ان اع رابی نیستیم که وقتی امد با خلیفه وقت بیعت‬ ‫کند‪ ،‬گفت اگ��ر کج بروی با همین چوبم راس��تت م ی کنم!‬ ‫حاال ما هنرمندان هم باید جایگاهمان طوری باش��د که اگر‬ ‫رئی س جمهور یا هر مس��ئول دیگری دچار انحراف ش��د با‬ ‫اثارمان و تذکر و خروشمان او را به خود بیاوریم و به تعبیر ان‬ ‫اع رابی راستش کنیم!‬ ‫بناب راین ضمن اینکه حوزه هنری حق هیچ دخالتی در‬ ‫حمایت از فرد خاصی در هیچ انتخاباتی را ندارد‪ ،‬اما دوستان و‬ ‫هنرمند بدون مایه گذاشتن از حوزه هنری‪ ،‬مختارند از کسی‬ ‫حمایت کنند یا نکنند‪ .‬بنده پیش��نهادم این است از ماجرای‬ ‫انتخابات چهار سال پیش عبرت بگی رند و در این ایام زیر علم‬ ‫کسی سینه نزنند‪ ،‬مضاف بر اینکه در ای ران ب ر خالف امریکا‬ ‫و بعضی جاهای دیگر‪ ،‬مردم انتخابش��ان را ب راساس نظر و‬ ‫عالقه ستاره های سینما و ورزشکاران انتخاب نم ی کنند‪g .‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ای�ا م ی ت�وان به ای�ن ح�وزه ب ه عنوان ی�ک ژانر‬ ‫مس�تقل با اث�ار درخور ب�ه لحاظ کم�ی و کیفی‬ ‫نگاه کرد؟‬ ‫متاسفانه اتفاقات سال گذش�ته در حوزه سینما‬ ‫س�بب ش�ده تا موضع گی�ری منفی نس�بت به‬ ‫حوزه هنری در بخ�ش اکران و توزی�ع فیل م ها به‬ ‫وجود بیاید‪ .‬برخی تهی ه کنندگان انتقاد م ی کنند‬ ‫که حوزه هنری س�ینماهای زیادی در اختیار دارد‬ ‫و تصمی م گیری ه�ای ان مبن ی بر اک�ران یا عدم‬ ‫اکران بعضی از فیل م ها باعث م ی ش�ود تا بخش‬ ‫خصوصی ان طور که باید پا نگیرد‪.‬‬ ‫چقدر به رابطه با دانشگاه ها و توجه به فرایندهای‬ ‫پژوهشی اهتمام دارید؟‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬وقتی حرف از ادبیات انقالب م ی شود‪ ،‬منظور هر‬ ‫نوع ادبیاتی است که مسائل انقالب ب رای ان دغدغه است و‬ ‫لزوما به این معنا نیست که تاریخ انقالب را بازگو کند‪ .‬هر رمانی‬ ‫که راجع به کرامت انسانی از نگاه و جهان بینی اسالمی باشد‬ ‫و بعد از نهضت امام خمینی (ره) نگاش��ته شده باشد در این‬ ‫بخش قرار م ی گیرد‪ .‬رمان اسماعیل اما راجع به خود انقالب‬ ‫بوده است‪ .‬گفته شما درست است‪ .‬بعد از انقالب کارهایی در‬ ‫این زمینه نوشته ش��د‪ .‬اما بالفاصله وارد دوره جنگ با ع راق‬ ‫شدیم‪ 8 .‬س��ال جنگ زمان زیادی بود و تاثیر مستقیم ی بر‬ ‫زندگی مردم داش��ت‪ .‬بناب راین بسیاری از نویسندگان متعهد‬ ‫ما جذب جنگ شدند و این اتفاق ب رایشان مساله شد‪ .‬البته‬ ‫این انتخاب اقتضا م ی کرد و راه درستی را هم انتخاب کردند‪.‬‬ ‫بعد از جنگ هم توجه به ادبیات دفاع مقدس بیشتر شد‪ .‬زی را‬ ‫جنگ متولیان زیادی هم داش��ت و بهانه ای بود ب رای اینکه‬ ‫بیشتر به این بخش پرداخته ش��ود‪ .‬هرچند این مقطع هم‬ ‫بخش��ی از تاریخ انقالب اس��ت‪ .‬اما خود انقالب کم ی مورد‬ ‫غفلت قرار گرف��ت‪ .‬اما در دوره ای از فعالی��ت کارگاه قصه و‬ ‫رمان تصمیم گرفته ش��د تا بیش��تر به دوران انقالب توجه‬ ‫شود‪ ،‬زی را م ی شنیدیم که دشمن از این فرصت سوء استفاده‬ ‫کرده و به ویژه در خارج از کشور کارهایی منتشر کرده است‬ ‫که تاریخ انقالب را تحریف م ی کند‪ .‬این مساله دوستان ما را‬ ‫نگران کرد و واداش��ت تا در این حوزه کارهایی نوشته شود‪.‬‬ ‫اقای فردی خودش��ان رمان اسماعیل را نوش��تند که مورد‬ ‫توجه مقام معظم رهبری واقع شد و ایشان جای این کار را در‬ ‫ادبیات تا پیش از این خالی دانستند‪ .‬زنده یاد فردی همچنین‬ ‫جشنواره ادبیات و شعر انقالب را راه اندازی کردند و در تماس‬ ‫با نویس��ندگان و سفرهایش��ان به این نکته تاکید داشتند ‪.‬‬ ‫پرداختن به انقالب به تدریج تبدیل به دغدغه نویس��ندگان‬ ‫شد و در همین دوره چندساله برگزاری جشنواره‪ ،‬نویسندگان‬ ‫جدید خوبی معرفی شدند و برخی نویسندگان قدیم ی هم به‬ ‫این سمت و سو گرایش پیدا کردند‪.‬‬ ‫ببریم و من گاهی در دیدار با هنرمن��دان خارجی به بعضی‬ ‫از خصوصیات این سبک اش��اره م ی کنم‪ .‬انتظار می رود که‬ ‫در دانش��گاه ها هم به این بخش توجه ش��ود‪ .‬در کنار اینها‬ ‫به موضوعات س��بک زندگی و خانواده ه��م توجه ویژه ای‬ ‫داریم‪ .‬پرفروش ترین کتاب های مربوط به ویژگ ی های انسان‬ ‫انقالبی مثل دا‪ ،‬پایی که ج��ا ماند‪ ،‬بابا نظر و غیره در بخش‬ ‫ادبیات چاپ شده اس��ت‪ .‬در حوزه سینما هم کارهای خوبی‬ ‫مثل مهمانداری و تاج محل از تولیدات جدید حوزه است و در‬ ‫بخش خانواده هم فیلم هایی مثل یه حبه قند‪ ،‬حوض نقاشی‬ ‫و خسته نباشید ساخته شده است‪ .‬در س��ایر بخش ها مثل‬ ‫ی هم اقدامات خوبی‬ ‫نمایش‪ ،‬موس��یقی و هنرهای تجسم ‬ ‫متناسب با این اهداف صورت گرفته است‪ .‬شکرستان هم از‬ ‫نمونه های موفق بخش انیمیشن حوزه است که ‪ 97‬قسمت‬ ‫از صدا و سیما پخش شد و به دلیل استقبال مردم همچنان‬ ‫اصرار بر ساخت مجدد ان وجود دارد‪.‬‬ ‫و بحث ها نش��ویم‪ .‬ان ش��اءاهلل در اینده درباره این حرف ها‬ ‫قضاوت خواهد شد‪.‬‬ ‫نکات‬ ‫نظر شخصی ام این است که هنرمندان در انتخابات زیر علم کسی یا‬ ‫جناحی سینه نزنند‬ ‫مواضع ما در اکران نکردن برخی فیلم ها درست بود‬ ‫برخی از مردم به ما می گفتند که وقتی با فرزندانمان به سینما می رویم‬ ‫از انها خجالت می کشیم‬ ‫مخملباف به مرحوم فردی می گفت که این نرمش های قبل از فوتبال‬ ‫که می دهی ‪ ،‬بورژوایی است‬ ‫گروه مخملباف می گفتند؛ فردی لیبرال است‬ ‫وقتی به مرحوم فردی پیشنهاد مرکز افرینش های ادبی را دادیم‪،‬‬ ‫بی درنگ پذیرفت‬ ‫‪69‬‬ ‫بعد از مرگ مادرش زمان برای او متوقف شد‬ ‫‪2‬‬ ‫روایت شفاهی محمد ناصری از فعالیت های امیرحسین فردی‬ ‫در مسجد جواد االئمه (ع)‬ ‫فرهنگ‬ ‫گاهی اوقات من از این بابت ناراحت م ی شدم که وقت‬ ‫اقای فردی دارد تلف م ی شود‪ .‬گاهی اوقات کسی دو ساعت‬ ‫وقت او را م ی گرفت و اقای فردی فقط م ی شنید و م ی شنید‬ ‫و بعد هم ده‪ ،‬بیست دقیقه ب رایش حرف م ی زد‪ .‬او ادم ها را به‬ ‫همین شیوه م ی ساخت‪.‬‬ ‫محله پدری ما‪ ،‬محله ای که ایشان تا اخر عمر در ان‬ ‫زندگی م ی کرد‪ ،‬دائم صدای هواپیما و شلوغی و برو و بیا بود‪،‬‬ ‫اما چون واقع گرا بود‪ ،‬در متن مردم م ی زیست‪ .‬اقای فردی‬ ‫یک مسلمان به تمام معنی بود‪ .‬تا اخر عمرش نماز جماعت‬ ‫در مس��جد محل را ترک نکرد‪ .‬نماز جماع��ت را م ی امد و‬ ‫بعد هم با ان روحیه گوش بودن و ش��نیدن که‬ ‫داش��ت‪ ،‬اگر کس��ی م ی امد و م ی گفت اقای‬ ‫فردی ببخشید من با شما یک عرض کوچکی‬ ‫دارم و یک س��اعت س��رپا اقای فردی را نگه‬ ‫م ی داشت‪ ،‬نم ی گفت ببخش��ید من کار دارم‪.‬‬ ‫با این همه تدین و تقیدات دینی‪ ،‬اقای فردی‬ ‫ادعایی در حوزه مس��ائل دینی نداشت‪ ،‬من به‬ ‫این مساله دقت کردم؛ ایشان اگر در مجلسی‪،‬‬ ‫بحثی درباره مسائل دینی درم ی گرفت‪ ،‬اغلب‬ ‫اوقات فقط گوش م ی داد و چیزی نم ی گفت‪.‬‬ ‫من و نادری در یکی از دبیرس��تان های‬ ‫خوب و بن��ام ته ران درس خواندی��م‪ ،‬اما من و‬ ‫ناصر نادری که در مس��جد جواد االئمه بزرگ‬ ‫شده بودیم‪ ،‬هویت بچه مس��جد جواداالئمه‬ ‫داش��تیم و جذب هویت «ان مدرس��ه خوب»‬ ‫نش��دیم‪ ،‬یعنی اجتماع ان همه ادم های بزرگ‬ ‫و معلمان مطرح در یک مدرسه ما را نتوانست‬ ‫از هویت «بچه مسجد جواد االئمه» جدا کند و‬ ‫به چیز دیگری تبدیل کند‪ .‬اینها همه از برکت‬ ‫کتابخانه مس��جد جواد االئمه و شخص اقای‬ ‫فردی بود‪ .‬اقای فردی تواضعی داش��ت و ان تواضع‪ ،‬مشی‬ ‫او را ناخوداگاه و از طریق تاثی��ر روحی بر مخاطب تحمیل‬ ‫م ی کرد‪ .‬و او در ان دوران نوجوانی بر ما تاثی رات عمیق روحی‬ ‫داشت‪ .‬علت هم این اس��ت که ان لیدر اصلی و سرچشمه‬ ‫یعنی امیرحسین فردی خیلی سعی کرد شبیه چیزی که از‬ ‫پیغمبر شنیده بود‪ ،‬باشد؛ یعنی مهربان‪ ،‬با شرح صدر فراوان‬ ‫و از عمق وجود تابع دس��تورات دین و به ش��دت مردمدار و‬ ‫دوستدار واقعی همه مردم‪ .‬منزل اقای فردی کوچه پشتی‬ ‫مسجد بود‪ .‬او کامال در دسترس بود‪ .‬فرض کنید اگر اقای‬ ‫امیرحسین فردی در مس��جد جواد االئمه در کوچه شهید‬ ‫عس��گری زاده به هر دلیلی اراده م ی کرد و م ی خواس��ت از‬ ‫اینجا برود‪ ،‬دیگر مسجد جواداالئمه این مسجد جواد االئمه‬ ‫با این همه ب��رکات و این همه نیروهای خ��وب و تاثیرگذار‬ ‫فرهنگی نبود‪.‬‬ ‫یک بار به م��ن م ی گف��ت محمد م��ن در کوچه راه‬ ‫م ی روم‪ ،‬خیل ی ها نه مرا م ی شناسند و نه من انها را‪ .‬خانه ها‬ ‫عوض شده‪ ،‬خیل ی ها را کوبیده اند و س��اخته اند و ادم های‬ ‫دیگری امده ان��د‪ .‬وقت��ی مقام معظم رهبری به مناس��بت‬ ‫درگذشت اقای فردی پیام دادند‪ ،‬ناگهان خیلی از اهالی محل‬ ‫با تاثر و ش��گفتی گفتند عجب! این نمازگزار ارام و مهربان‬ ‫مسجد جواداالئمه چنین مرد مهم و نویسنده معروفی بوده‬ ‫است و ما نم ی شناختیم!‬ ‫من صحب��ت امروزم��ان را با دو‪ ،‬س��ه خاطره تمام‬ ‫م ی کنم‪ .‬یک بار یکی از اقازاده هایش م ی خواس��ت تغییر‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪70‬‬ ‫مقطع بده��د‪ .‬به من گفت‪« :‬ش��ما یک دبیرس��تان خوب‬ ‫در اموزش وپ��رورش م ی شناس��ی؟» از مع��دل پسرش��ان‬ ‫پرس��یدم‪ .‬معدل او باالت��ر از ‪ 19‬نبود‪ .‬مدارس��ی که من در‬ ‫نظر داش��تم همگی معدل های ب��اال و با ازم��ون ورودی‬ ‫دانش ام��وز م ی گرفتند‪ .‬گفتم‪« :‬اقای فردی مدرس��ه هایی‬ ‫که من م ی شناس��م و قبول دارم‪ ،‬همه شرط معدل و ازمون‬ ‫ورودی دارند!» خندید و گفت‪« :‬اقای ناصری! بگذار بچه ها‬ ‫زندگ ی ش��ان را کنند‪ .‬بچه تالش خودش را کرده و حاال ان‬ ‫مدارسی که م ی گویی خیلی خوب هستند را ول کن و یک‬ ‫مدرسه ای که عادی تر باش��د و در همین سطح باشد که به‬ ‫بچه فش��ار هم نیاید‪ ،‬معرفی کن‪ ».‬دیدم که ایش��ان نگاه‬ ‫تربیتی یک معلم واقعی را دارد نه نگاه یک معلم رس��می‪.‬‬ ‫معلم رس��می ما هس��تیم که به زور‪ ،‬اجبار و اکراه و بیچاره‬ ‫کردن دانش اموز م ی خواهیم از او معدل باال استخراج کنیم‪.‬‬ ‫البته این ماجرا مربوط به سال های دورتری م ی شود و من هم‬ ‫امروز اعتقادم همان است که اقای فردی به ان معتقد بود‪.‬‬ ‫خاطره دوم؛ سال گذشته در حوزه هنری نشسته بودیم‬ ‫و اقای فردی خیلی نگران م��ادرش بود که ان روزها خیلی‬ ‫مریض احوال بود‪ .‬عالقه اقای فردی ب��ه مادرش در میان‬ ‫اشنایان ایشان شهره و زبانزد بود‪ .‬شاید نظیر چنین عالقه ای‬ ‫را کمتر بتوان پیدا کرد‪ .‬با مادرش در یک خانه زندگی م ی کرد‬ ‫و نهایت عش��ق و محبتش به مادرش بود‪ .‬همان موقع از‬ ‫محمد ناصری در قس��مت دوم روایت شفاهی‬ ‫خود از امیرحس��ین ف��ردی از عالقه ب ی پای��ان او به‬ ‫مادرش سخن گفته است‬ ‫خانه تماس گرفتند و گفتند که حال مادر خیلی بد اس��ت‪.‬‬ ‫بلند ش��د و رنگش پریده بود‪ .‬گفتم‪ « :‬اقای فردی! برویم!»‬ ‫گفت‪« :‬نه‪،‬نه! شما باش��ید من خودم م ی روم‪ ».‬من دوباره‬ ‫گفتم‪« :‬برویم!» سریع سوار ماشین شدیم و راه افتادیم‪ .‬ما‬ ‫به سرعت رفتیم و ساعت ‪ 3:30‬بعد از ظهر بود‪ ،‬رسیدیم سر‬ ‫کوچه دیدیم که امبوالنس ایس��تاده‪ .‬پیاده شدیم و گفتم‪:‬‬ ‫«من همین جا هس��تم که اگر کمک الزم بود دم دس��ت‬ ‫باشم‪ ».‬اقای فردی رفت خانه و بعد امد و فقط ر ّد چند قطره‬ ‫اش��ک روی صورتش بود‪ .‬گفت‪« :‬تمام شد‪ ».‬من تسلیت‬ ‫گفتم‪ .‬گفت‪« :‬من بروم خانه؛ بچه ها خیلی تنها شدند‪ ».‬اگر‬ ‫اشتباه نکنم مهر ماه مادرشان مرحوم شده بودند و نم ی دانم‬ ‫چند ماه گذشته بود‪ ،‬فکر کنم چهار یا پنج ماه گذشت و یک‬ ‫بار که اقای فردی تنها بود‪ ،‬رفتم به اتاقشان‪ .‬به تقویمی که‬ ‫روی میزش بود‪ ،‬اشاره کرد و گفت‪« :‬محمد! اصال نم ی توانم‬ ‫این صفحه را عوض کنم‪ .‬زمان در اینجا تمام شده‪».‬تقویم‬ ‫را از روز تلخ درگذش��ت م��ادرش دیگر ورق ن��زده بود‪ .‬یک‬ ‫خاطره دیگری هم که درواقع ب رای خودم خاطره است اینکه‬ ‫بعد از اینکه ما خبردار شدیم که اقای فردی در‬ ‫گذش��ته‪ ،‬هر کاری کردم که اق��ای فردی را‬ ‫ببینم نتوانستم‪ .‬در مراسم تشییع با خانواده‬ ‫ایش��ان هماهنگ کردیم‪ .‬من به عارف‪ ،‬پسر‬ ‫عزی��ز اقای فردی گفته بودم که ش��ما س��ر‬ ‫خیابان سمیه بایستید تا اتوبوس های مسجد‬ ‫برس��ند و من زنگ بزنم و بیایی��د‪ .‬ما امدیم‬ ‫و اتوبوس ه��ا نیامدند و اینها ب��ا یک فاصله‬ ‫زیادی از امبوالنس ایس��تاده بودند‪ .‬با خودم‬ ‫گفتم که من بروم ب رای اخرین بار اقای فردی‬ ‫را ببینم‪ .‬از ماش��ین پایین امدم و به بچه ها‬ ‫گفتم و رفت��م‪ .‬در امبوالنس را باز کردند ولی‬ ‫من مانده بودم و هی با خ��ودم دو دو تا چهار‬ ‫تا م ی کردم که چه کن��م؟ راننده امبوالنس‬ ‫گفت‪« :‬م ی خواهید باز کن��م؟» جواب دادم‪:‬‬ ‫«خیر» و در را بست‪ .‬با خودم کلنجار م ی رفتم‬ ‫که ببینم یا خیر؟ و گفتم نه چون من این کار‬ ‫را نم ی کنم‪ .‬وقتی بدن مطهر ایشان را برای‬ ‫تدفین به قطعه هنرمندان اوردند یک حسی‬ ‫به من م ی گفت که اقای فردی را ببینم‪ .‬زمانی‬ ‫که هماهنگ شد که بیاید‪ ،‬گفتم‪« :‬اقای فردی را م ی بینم‪».‬‬ ‫سر مزار ایشان کامال باالی س��ر اقای فردی بودم‪ ،‬انگار نه‬ ‫انگار که مرده اس��ت‪ .‬در منتهای نورانیت‪ ،‬ارامش عمیق‪،‬‬ ‫راحت و ارام خوابیده بود‪ ،‬ارام ارام‪ .‬همان جا از ذهنم گذشت‬ ‫که ما ‪ 36‬سال با اقای فردی زندگی کردیم‪ .‬زمانی که اقای‬ ‫فردی جراحی قلب کرد و از پشت شیشه ایشان را م ی دیدم‪،‬‬ ‫نیم خیز نشسته بود و نم ی توانست حرف بزند و نگاه م ی کرد‬ ‫و با حرکت سر و دس��ت صحبت م ی کرد‪ .‬بعد که به بخش‬ ‫اورده بودندش چش��مش باز بود‪ .‬دیدم که در این ‪ 36‬سال‬ ‫اصال من چشم های بس��ته اقای فردی را ندیده بودم و بعد‬ ‫از ‪ 36‬س��ال اولین بار و اخرین بار بود که اقای فردی خیلی‬ ‫راحت خوابیده است‪ « .‬عاش سعیدا و مات سعیدا» ‪g‬‬ ‫بازندهبزرگ‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪72‬‬ ‫خوشبختی در هتل اورینتال‬ ‫بن همام پساز محرومیت توسط فیفا‬ ‫دومین شوک را با انتخاب رقیب دی رینش به‬ ‫عنوان رئیس‪ AFC‬متحمل می شود‬ ‫رئیسدرسایه‬ ‫مردبرنده؟!‬ ‫شیخ احمد گرچه رئیس شورای‬ ‫المپیک اسیاست اما سازمان دهنده‬ ‫کمپینانتخاباتیشیخسلمانبود‬ ‫علیکفاشیان می گوید که فدراسیون فوتبال‬ ‫ای ران در انتخابات‪ AFC‬از هیچ نامزدی‬ ‫حمایت نکرده اما ب رنده انتخابات بوده است‬ ‫میراث بن همام به متفقین رسید‬ ‫‪1‬‬ ‫گروه های حقوق بشری از فیفا خواستند که انتخاب شیخ سلمان را نپذیرد‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫هتل مندرین اورینتال در کنار برج های دوقلوی معروف‬ ‫کواالالمپور روزهای دوم و سوم مه ‪ 2013‬یکی از پرتردد ترین‬ ‫هتل های پایتخت مالزی بود؛ جایی که بنز های تش��ریفات‬ ‫با پرچم کنفدراسیون فوتبال اس��یا میهمانان خود را از ‪47‬‬ ‫تو پنجم ‪ AFC‬م ی بردند‪.‬‬ ‫کشور اسیایی به محل کنگره بیس ‬ ‫روسای فدراس��یون های فوتبال اس��یا‪ ،‬میهمانانی از دیگر‬ ‫کشورها‪،‬خبرنگاران و‪ ...‬کنگره بیست و پنجم فوتبال اسیا‬ ‫محل تالقی دو جریان و رقیب ب رای نشس��تن روی صندلی‬ ‫تصمیم گیری ‪ AFC‬بود؛ این دو نه به طور س��نتی از غرب و‬ ‫شرق که اتفاقا همس��ایه و برخالف رسم همیشگی ورزش‬ ‫اس��یا از یک منطقه بودند‪ .‬رقابت این دو نیز از چهار س��ال‬ ‫پیش و از یک رقابت س��اده شروع ش��د؛ جایی که بن همام‪،‬‬ ‫رئی��س قدرتمند قطری فوتبال اس��یا با ش��یخ س��لمان از‬ ‫بحرین ب رای نشس��تن روی صندلی هی��ات اجرایی فیفا از‬ ‫اس��یا رقابت م ی کردند‪ .‬این انتخابات باع��ث قطب بندی و‬ ‫جریان س��ازی س��ال های بعد در فوتبال اسیا ش��د‪ .‬از سال‬ ‫‪ 2009‬تا ‪ 2013‬اتفاقات زیادی رخ داد‪ .‬بن همام با برنده ش��دن‬ ‫در انتخابات ریاست فوتبال اسیا در سال‪ 2011‬دیگر رقیبی‬ ‫ب رای خود متصور نبود‪ .‬اما این همه واقعیت نبود‪ .‬رقبای او‬ ‫با کمین در ب رابر اقدامات اینده اش ضربه نهایی را زمانی به‬ ‫او زدند که وی در اوج قدرت به یکباره همه چیزش را از دست‬ ‫داد‪ .‬در این میان تحوالت بعدی نشان داد که چرا انتخابات‬ ‫ساده هیات اجرایی فیفا از اس��یا ب رای قطری ها مهم بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬انها ب رای میزبانی جام جهانی ‪ 2022‬به کس��ی نیاز‬ ‫داش��تند که در درون نهاد تصمیم گیر فیف��ا البی بزرگی را‬ ‫س��امان دهد و ان کس بن همام ب��ود؛ می زبانی جام جهانی‬ ‫‪ 2022‬قطر کوچک را با ارزوهای بزرگش خوش��بخت کرد‪،‬‬ ‫اما ضربه انتقام زمانی به بن همام و قطر کارگر ش��د که وی‬ ‫م ی خواست اخرین تکه پازل ارزو های قطر ویژن (طرح توسعه‬ ‫قطر که میزبانی جام جهانی ب ر اساس ان ط راحی شده بود)‬ ‫را با نامزدی در انتخابات ریاست فیفا مقابل بالتر قدرتمند‬ ‫بچیند؛ یک روز مانده به کنگره بن همام به فساد متهم شد‪،‬‬ ‫کمیته اخالق بالفاصله او را از زوریخ و محل انتخابات بیرون‬ ‫کرد و ب رای همیشه از فعالی ت های فوتبالی منع شد‪.‬‬ ‫بن همام شوک زده حتی نتوانس��ت به بوکیت جلیل‬ ‫محل ساختمان ‪ AFC‬برود و لوازمش را از اتاق کارش جمع‬ ‫کند‪ .‬اسیا شوک زده از فس��اد مالی بن همام دیگر رئیسی‬ ‫نداش��ت تا با یکجانب ه گرای ی اش از ژاپن گرفته تا عربستان‬ ‫علی ه اش قیام کنند‪ .‬حاال ‪ AFC‬محل تازه ای ب رای منازعات‬ ‫پیچیده انتخابات جانشینی بن همام شده بود‪.‬‬ ‫اس��یای ی ها به طور س��نتی قبول کرده اند که ریاست‬ ‫فوتبال خود را به غرب اسیا بدهند‪ .‬در بیش از یک دهه ای‬ ‫ک��ه بن همام صاحب کرس��ی ریاس��ت بود‪ ،‬گروه��ی را از‬ ‫کشورهای ضعیف اسیا مثل پاکستان‪ ،‬هند‪ ،‬مالدیو‪ ،‬سنگاپور‬ ‫وارد هیات اجرایی ک��رد تا تصمیمات خ��ود را به راحتی به‬ ‫تایید اعضا برس��اند‪ ،‬ضمن اینکه ورود اس��ترالیا به اسیا با‬ ‫مخالف کره و ژاپن و کشورهای بزرگ دیگر در سالی رخ داد‬ ‫که بن همام در اوج یکجانب ه گرایی خود قرار داشت و همه‬ ‫اینها محلی بود ب رای مناقشه با وی که حتی اگر فیفا وی را‬ ‫متهم به فس��اد نم ی کرد‪ ،‬برخی از کشورها مثل عربستان‪،‬‬ ‫کویت‪ ،‬بحرین‪ ،‬ژاپن‪ ،‬کره جنوبی و چین بودند که علیه وی‬ ‫ائتالفی را تش��کیل م ی دادند‪ .‬این مس��اله با برکناری او به‬ ‫س��ویی رفت که همین ائتالف در ابتدا ریاست یک چینی‬ ‫به طور موقت را در راس ‪ AFC‬تصویب نماید و در س��وی‬ ‫دیگر نامزد شناخته ش��ده ای را ب رای اس��یا به عرصه رقابت‬ ‫ب رای تصدی پست ریاست بفرستد‪ .‬او کسی نبود جز شیخ‬ ‫سلمان بن اب راهیم؛ رقیب دیرینه بن همام‪ .‬با این حال یاران‬ ‫بن همام نیز ائتالفی را در ب رابر سلمان تشکیل دادند‪ .‬اینجا‬ ‫بود که ائتالف موجود یک نامزد را با خود همراه نکرده بود؛‬ ‫یوسف س��رکال از امارات و ماکودی از تایلند دو تن از یاران‬ ‫بن همام‪ .‬عدم توافق میان ی��اران بن همام و امدن دوتن از‬ ‫انها در انتخابات ش��اید مهمترین دالیل شکس��ت ائتالف‬ ‫متفقی��ن (ی��اران بن هم��ام ) از ائتالف کش��ورهای محور‬ ‫(شیخ سلمان) بود‪.‬‬ ‫در این مورد گفتن ی ها زیاد اس��ت‪ ،‬اما مهمترین دلیل‬ ‫باخت یاران بن همام در انتخابات دوم مه را باید در مس��اله‬ ‫فس��اد در اس��یا و تاکید فیفا بر رای ندادن ب��ه نامزدهایی‬ ‫دانس��ت که از طرفداران بن همام بوده اند‪ .‬این را م ی ش��د‬ ‫در بیانیه ش��ب قبل از انتخابات کمیته اخالق فیفا دید که‬ ‫فرناندو از یاران بن همام و از دوستان سرکال و ماکودی (دو‬ ‫تن از نامزدهای انتخابات) را به مدت هش��ت سال محروم‬ ‫کرد‪ .‬بر همین اس��اس بود که فدراس��یون فوتبال کویت‬ ‫نیز با میانداری ش��ی خ احمد‪ ،‬رئیس شورای المپیک اسیا به‬ ‫گود مبارزه امد و بیانی ه ای ش��دید اللح��ن را علیه بن همام‪،‬‬ ‫فدراسیون فوتبال قطر و یاران او در انتخابات منتشر کرد‪.‬‬ ‫با این ح��ال یاران بن هم��ام هنوز امی��دوار بودند که‬ ‫اسیایی که در سال ‪ 2011‬به بن همام رای ریاست داده است‬ ‫به نزدیکان او نیز روی خوش نش��ان دهد‪.‬ای��ن امیدواری‬ ‫بیشتر از همه نزد یوسف یعقوب سرکال اماراتی بود؛ رئیس‬ ‫فدراس��یون فوتبال امارات‪ .‬او پیش از این سابقه ریاست بر‬ ‫کمیته داوران فوتبال اسیا را بر عهده داشته‪ .‬از همان ابتدا‬ ‫یوسف س��رکال در انتخاب دوم مه ‪ 2013‬در کواالالمپور با‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫چالش های زیادی روبه رو بود که از مهمترین انها همراهی و‬ ‫همدستی با بن همام بود که همانند بختک تا انتها به عنوان‬ ‫سالحی علیه او اس��تفاده شد‪ .‬او یکی از مش��اوران اصلی‬ ‫بن همام در کنفدراس��یون فوتبال اس��یا بوده و در کمپین‬ ‫حمایت از قطر در گرفتن میزبان��ی جام جهانی ‪ 2020‬نقش‬ ‫اساسی ب ر عهده داشت‪ .‬به همین دلیل است که بسیاری او را‬ ‫نامزد بن همام در انتخابات ‪ AFC‬م ی دانستند‪ .‬این موضوع‬ ‫به صورت محسوس در میان تحلی ل های رسانه های خبری‬ ‫منطقه و جهان ک��ه رویدادهای انتخاب��ات ‪ AFC‬را مورد‬ ‫بررس��ی و تحلیل قرار م ی دهند مطرح ب��ود‪ .‬تا جایی که او‬ ‫در کنف رانس خبری خود در دبی به ان اشاره کرد‪« :‬کاری به‬ ‫این شایعات بیاساس ندارم‪ ،‬زی را زمان برنامه های بن همام‬ ‫در فوتبال اسیا پایان یافته و برنامه های من نیز ارتباطی با‬ ‫هیچ شخصی ندارد‪ ».‬شاید به همین دلیل بود که سرکال‬ ‫تنها شش رای اورد تا سریعا سوار هواپیمایش شود و به دبی‬ ‫برود‪ .‬او اجالس را ترک گفت و روز بعد نیز در کنگره اجرایی‬ ‫شرکت نکرد تا بازنده ای بزرگ باشد‪.‬‬ ‫اما دومین نف��ر ماکودی از تایلن��د بود‪.‬این عضو ‪62‬‬ ‫س��اله هیات اجرایی فیفا که س��ابقه عضویت ‪ 20‬س��اله‬ ‫در مهمترین نه��اد تصمیم گیر فوتبال جه��ان را دارد نیز‬ ‫یکی از نامزدهای اصلی پست ریاس��ت فوتبال اسیا بود‪.‬‬ ‫او که سال ها دبیرکلی فدراسیون فوتبال تایلند را ب ر عهده‬ ‫داشته یکی دیگر از یاران نزدیک بن همام بود که انبوهی‬ ‫از دادگاه های بررسی فس��اد نتوانستند او را به دام بیندازند‪.‬‬ ‫ماکودی تنها نامزدی است که از ش��رق اسیا در انتخابات‬ ‫حضور دارد‪ ،‬اما از حمایت کشورهای مطرح شرق از جمله‬ ‫کره جنوبی‪ ،‬چین و ژاپن برخوردار نیست‪ .‬با این حال خود‬ ‫وی در کنف رانس خبری اش مدعی اس��ت که حمایت بدنه‬ ‫‪ 11‬کشور منطقه جنوب و جنوب شرقی و استرالیا را باخود‬ ‫دارد اما به دلیل پیچیدگی موضوع بیش��تر این موضوعات‬ ‫به گفته های رس��انه ای پیش از انتخابات م ی مانس��ت تا‬ ‫واقعیتی عینی‪ .‬او البته از همین ظرفیت اس��تفاده کرد و‬ ‫هفت رای را از کشورهای جنوب ستاند تا حتی از سرکال با‬ ‫همه تبلیغاتش بیش��تر رای بیاورد‪.‬‬ ‫در این میان اما فیفا این عضو هیات اجرایی خود را به‬ ‫فساد در پروژه های توسعه فوتبال تایلند متهم کرد‪ .‬ماکودی‬ ‫البته در این دادگاه مثل دادگاه های دیگر که در گذشته ب رای‬ ‫بررس��ی اتهاماتش برگزار ش��ده بود نیز توانست اسنادی را‬ ‫ارائه کند تا متهم نشود‪ .‬البته گویا هنوز یکی از پرونده های‬ ‫او مفتوح است‪.‬‬ ‫در مورد داتو وراوی ماکودی اما گفته م ی شد که او یکی‬ ‫دیگر از مهره های بن همام در انتخابات است که در نهایت به‬ ‫سود سرکال کناره گیری م ی کند‪ .‬ماکودی در واقع کاتالیزور‬ ‫انتخابات اس��ت که در دقیقه ‪ 90‬به نفع نامزد اماراتی کنار‬ ‫م ی کشد‪ .‬این البته یک فرض محتمل بود‪ ،‬اما بنا به دالیلی‬ ‫از جمله پایین بودن سبد رای سرکال او درخواست داشت که‬ ‫سرکال و حامیانش به ستاد انتخاباتی او بیایند و به نفعش‬ ‫کناره گیری کنند‪ ،‬اما این اتفاق رخ نداد‪.‬‬ ‫حاال شیخ سلمان‪ ،‬رئیس کنفدراسیون اسیا شده است‪.‬‬ ‫او کسی است که سابق بر این بن همام را تا مرز شکست در‬ ‫انتخابات ‪ 2009‬پیش ب��رد‪ ،‬او البته اولین زنگ خطر را ب رای‬ ‫رئیس س��ابق قطری فوتبال اس��یا به صدا در اورد‪ .‬سلمان‬ ‫‪ 48‬س��اله پیش از این رئیس فدراس��یون فوتبال بحرین‪،‬‬ ‫رئیس کمیته انضباطی کنفدراس��یون فوتبال اسیا و نایب‬ ‫رئیس کمیته انضباطی ‪ FIFA‬بوده است‪ .‬او دارای مدرک‬ ‫زبان و ادبیات انگلیس��ی اس��ت و در جوانی فوتبال بازی‬ ‫م ی کرده است‪ .‬او عالوه بر این‪ ،‬رئیس تیم های ملی بحرین‬ ‫و نایب رئیس فدراسیون فوتبال بحرین بوده است‪.‬‬ ‫در انتخابات جنجالی ‪ 2009‬که برای تعیین کرس��ی‬ ‫هیات اجرایی کنفدراسیون فوتبال اسیا بود‪ ،‬رقابتی سخت‬ ‫میان بن همام و شی خ س��لمان در گرف��ت‪ .‬انتخاباتی که به‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪74‬‬ ‫گمان بس��یاری از تحلیلگران مس��ائل فوتبال اسیا عامل‬ ‫بعدی تحوالت این��ده در فوتبال قاره کهن ش��د‪ .‬بن همام‬ ‫با اخت�لاف دو رای پیروز این جدال بود‪ .‬گرچه او توانس��ت‬ ‫این پست را به دست بیاورد‪ ،‬اما عمال پس از ان در فوتبال‬ ‫اسیا ش��کافی عمیقی به وجود امد که در یک سو بن همام‬ ‫و گروه موافقان او بود و در س��وی دیگر مخالفان جدی که‬ ‫معتقد بودند راه بن همام در فوتبال اسیا به سوی دیکتاتوری‬ ‫م ی رود‪.‬‬ ‫در سوی دیگر اما شی خ سلمان ب رای پست نمایندگی‬ ‫اس��یا در هیات اجرایی فیفا خود را نیز نامزد کرده بود‪ ،‬البته‬ ‫رقیب او نیز همانند چهار س��ال پیش که بن همام قطری‬ ‫بود این بار فردی بود به نام حسن عبداهلل‪ .‬در روز انتخابات‬ ‫سلمان توانست عبداهلل را با حساب ‪ 28‬بر ‪ 16‬ببرد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر اما در دنیایی متفاوت از فوتبال‪ ،‬انتخابات‬ ‫ش��یخ س��لمان اعتراضات بس��یاری را باعث ش��د‪ .‬نامزدی‬ ‫شی خ سلمان بن اب راهیم خش��م دو گروه فعال حقوق بشری‬ ‫بحرین را ب رانگیخ��ت‪ .‬مرکز حقوق بش��ر بحرین و انجمن‬ ‫جوانان بحرین ب رای حقوق بشر پس از اعالم نامزدی رئیس‬ ‫پیشین فدراس��یون بحرین‪ ،‬در نامه ای خطاب به سپ بالتر‬ ‫از وی خواس��تند تا نام س��لمان را از می��ان نامزد ها حذف‬ ‫کند‪ .‬این دو گروه فعال حقوق بش��ری در نامه خود گفتند‪:‬‬ ‫«شی خ س��لمان بن اب راهیم ال خلیفه و مشاورانش در نقض‬ ‫حقوق بازیکن��ان‪ ،‬مدی��ران‪ ،‬داوران و باش��گاه هایی که در‬ ‫اعتراض های ماه فوریه سال ‪ 2012‬شرکت کرده بودند‪ ،‬نقش‬ ‫دارند‪ .‬امیدواریم شما در نظر داشته باشید که اصول واالی‬ ‫ورزشی و بازی منصفانه همسو با احترام به حقوق بشر است‬ ‫و اینکه شما باید تمامی افرادی که ناقض این مهم هستند‬ ‫را از رس��یدن به موقعی ت های باالی ورزشی دور نگه دارید‬ ‫چرا که انها به دنبال موجه کردن بدنامی خود هستند‪».‬‬ ‫این دو گروه م ی گویند شی خ س��لمان تمام کس��انی‬ ‫که در تظاه رات سال ‪ 2011‬ش��رکت کرده اند اعم از مدی ران‪،‬‬ ‫داوران و اعضای کمیته های فدراسیون فوتبال بحرین را از‬ ‫حضور در این عرصه منع کرده است‪ .‬وی همچنین برخی‬ ‫از باشگاه های وابسته به جنبش مخالفان را به لیگ دسته‬ ‫دوم تنزل داد و حتی جریمه های س��نگینی به انها تحمیل‬ ‫کرد‪ .‬شی خ س��لمان همچنین متهم به همدستی با مقامات‬ ‫بحرینی در «احضار ورزشکاران‪ ،‬حمله به خانه ها و دستگیری‬ ‫انها» شده است‪ .‬به گفته این دو گروه‪ ،‬بازداشت شدگان مورد‬ ‫شکنجه و ازار ماموران امنیت ملی قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫انتخابات اما نام��زد چهارمی نیز داش��ت که ترجیح‬ ‫داد از رقاب��ت کناره گیری کن��د؛ حافظ اب راهی��م المدلی از‬ ‫ع ربستان سعودی؛ این روزنامه نگار سابق روزنامه الریاض که‬ ‫موضوعات مرتبط با تجارت در فوتبال را پیگیری م ی کند‪،‬‬ ‫خود را نامزد ریاس��ت فوتبال اس��یا کرد‪ ،‬در شرایطی که در‬ ‫درون فدراسیون فوتبال عربستان‪ -‬بنا به گفته خود ‪ -‬هیچ‬ ‫حامی ندارد‪ .‬حافظ اب راهیم مدعی بود که او م ی تواند گزینه‬ ‫میان سرکال و سلمان باشد‪ .‬این در حالی است که هی چ کس‬ ‫از او حمایت نم ی کرد! او در مصاحب ه ای با رسانه های منطقه‬ ‫گفته بود که فدراسیون فوتبال عربس��تان مهمترین مانع‬ ‫ب رای رسیدن او به صندلی ریاست ‪ AFC‬است‪.‬‬ ‫انتخابات ریاست کنفدراس��یون فوتبال اسیا پیروزی‬ ‫بزرگی ب رای مخالفان بن همام بود و قطر؛ جایی که میزبان‬ ‫بازی های جام جهانی ‪ 2022‬از تمام مناصب فوتبال ی اش در‬ ‫هیات اجرایی فیفا و ‪ AFC‬عزل ش��د‪ .‬این شاید در نهایت‬ ‫م ی تواند حرکتی خزنده باشد ب رای لغو جام جهانی ‪ 2022‬چه‬ ‫انکه بسیاری از کشورهای اروپایی ازجمله پالتینی به شدت‬ ‫مخالف میزبانی قطر هستند‪ .‬در سوی دیگر ائتالف برنده‬ ‫انتخابات یعنی شی خ سلمان به بعد از سال ‪ 2015‬م ی نگرد‪،‬‬ ‫جایی که انتخابات ریاس��تی دیگر ب رای چهار س��ال برگزار‬ ‫م ی شود‪ .‬شی خ س��لمان به اینده م ی اندیش��د و اینکه دوباره‬ ‫رئیس ‪ AFC‬شود‪g .‬‬ ‫موازنه مثبت‬ ‫علی کفاشیان برای ریاست به‬ ‫شیخ سلمان و عضویت در هیات‬ ‫اجرایی فیفا به نماینده قطر رای داد‬ ‫‪2‬‬ ‫گزارش از مصطفی شوقی‪-‬خبرنگار اعزامی مثلث به کواالالمپور‬ ‫هوا دگرگون ش��د و رعد و برق‪ ،‬باران ب��ود که به صورت‬ ‫ممتد م ی بارید؛ بعدش اما به یکباره اسمان ارام گرفت و دوباره‬ ‫پیاده روها پر شد از ادم ها‪ ،‬مخصوصا اینکه دیگر کارگران هتل‬ ‫مندریناورینتالنیازنبودچتریباالیسرمیهمانانخودبگی رند‪.‬‬ ‫این عادت هر روزه اسمان ب رای انها عادی بود و ب رای میهمانان‬ ‫خاورمیانه ای اش تفریحی دلنش��ین که از پشت شیشه های‬ ‫اب گرفته البی هتل به هیاهوی رعد و برق و بارش باران نگاه‬ ‫کنند؛ میهمان ای رانی هتل از پس دلهره اسمان و زمین ‪ ،‬بدون‬ ‫استقبالنگهبانانهتلبالباسسنتیماالیاییواردورودیهتل‬ ‫شد و یک راست به سمت میز پذیرش رفت؛ علی کفاشیان در‬ ‫ابتدای ورود به هتل خوش شانس نبود‪ .‬او در شلوغ ترین حالت‬ ‫در حالی که سعی م ی کرد جلب توجه نکند وارد شد؛ جایی که‬ ‫از شی خ طالل‪ ،‬رئیس فدراسیون فوتبال کویت گرفته تا یوسف‬ ‫س��رکال و الب ی گرهای قطری از او اس��تقبال کردند؛ این گونه‬ ‫کفاش��یان وارد کواالالمپور ش��د‪ ،‬در حالی که سعی م ی کرد‬ ‫دیده نش��ود‪ .‬اتاق ‪ 1320‬هتل مندرین اورینتال دو عدد متفاوت‬ ‫را در خود داشت ‪ 13‬و ‪20‬؛ اولی به گمانی سنتی نحس است و‬ ‫دومی عددی خوش یمن ب رای ای ران ی ها‪ .‬با این حال نمره علی‬ ‫کفاشیان در انتخابات چیزی حدود ‪ 15‬بود‪ .‬این باالترین نمره‬ ‫او ب رایش در این هفت سال مدیریت در فوتبال ب رای حضور در‬ ‫نهادهای بی ن المللی است‪ ،‬چه انکه کفاشیان بارها مردود شده و‬ ‫حاال نمره باالی او شاید تکانی به جایگاه ای ران بدهد‪.‬‬ ‫ای ران در انتخابات کنفدراسیون فوتبال اسیا که در تاریخ‬ ‫‪ 2‬می ‪ 2013‬برگزار ش��د‪ ،‬چهره ای متفاوت با دیگر انتخاباتی از‬ ‫این نوع داشت‪ .‬سال ‪ 2009‬در اوج قدرت بن همام ائتالفی ضد او‬ ‫شکل گرفت که کشورهای مهمی چون ژاپن‪ ،‬کره و چین علیه‬ ‫رئیس قدرتمند فوتبال اسیا بسیج ش��دند‪ .‬رهبری ائتالف بر‬ ‫عهده شی خ احمد بن فهد‪ ،‬رئیس شورای المپیک اسیا بود‪ .‬او که‬ ‫به دالیل اختالف با بن همام از زمان حضور در هندبال – بن همام‬ ‫در گذشته رئیس فدراسیون هندبال کویت بود ‪ -‬کمپینی علیه‬ ‫او سامان داد تا در انتخابات عضویت هیات اجرایی فیفا از منطقه‬ ‫اسیا به رقابت با بن همام بپردازد‪ .‬رقیب کسی نبود جز سلمان‬ ‫بن اب راهیم‪ .‬اسیا در مدت کوتاهی محلی ب رای مجادله این دو‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫ش��د؛ انتخاباتی کوچک به رقابتی سخت بدل گشت تا جایی‬ ‫که شیخ احمد به دیدار رئی س جمهور‪ ،‬محمود احمدی نژاد رفت‬ ‫تا از باال به کفاشیان فشار اورد تا او را ب رای رای دادن به سلمان‬ ‫متقاعد کند‪ .‬ب رای چند ماه فدراسیون فوتبال ای ران در جلسات‬ ‫مرتبط با انتخابات که از سوی بن همام برگزار م ی شد شرکت‬ ‫یداد که به گزینه او‬ ‫م ی کرد و از سوی دیگر به شی خ احمد قول م ‬ ‫رای خواهد داد‪ .‬این موضوع را م ی توان در همان زمان انتخابات‬ ‫در هتل ماریوت کواالالمپور دید که کفاش��یان‪ ،‬هم به جلسه‬ ‫شیخ احمد رفت هم نزد بن همام اما در نهایت رای به بن همام‬ ‫داد و او به عضویت هیات اجرایی درامد‪ ،‬رایی که به گمان بسیاری‬ ‫تاثی رات بدی در اینده فوتبال و ورزش ای ران داشت؛ شاید اولین‬ ‫اقدامش لغو می زبانی ای ران ب رای بازی های کشورهای اسالمی‬ ‫بود که شورای المپیک اسیا در ب رابر ان سکوت کرد و حمایتی‬ ‫از ای ران نکرد‪.‬‬ ‫ای ران دو سال بعد در س��ال ‪ 2011‬و در زمان سعی د لو نیز‬ ‫می زبان هیات های مختلف بود از بن همام تا پ رنس علی‪ ،‬ب رادر‬ ‫برئیس��ی فوتبال اسیا‪ .‬در این میان تجربه‬ ‫شاه اردن ب رای نای ‬ ‫دو س��ال پیش مخالفان بن همام در مورد ای��ران انها را بر ان‬ ‫داشت که با فردی باالتر از کفاشیان و فدراسیون فوتبال ائتالف‬ ‫برئیسی‬ ‫نماید‪ .‬او کسی نبود جز علی سعی د لو که سودای نای ‬ ‫کنفدراسیون فوتبال اسیا به سرش افتاد و بر سر میز توافق با‬ ‫مخالفان بن همام نشست‪ .‬شدت عمل مخالفان بن همام و‬ ‫کفاشیان به حدی بود که طرحی توسط سعید لو پی گرفته شد‬ ‫که وی رای دادن را از کفاشیان بگیرد و به جای او در کنگره رای‬ ‫به صندوق بیندازد‪ .‬فضای ب ی اعتمادی به کفاشیان به حدی بود‬ ‫که وی را بر ان داشت کمک بن همام را طلب کند و او در دیداری‬ ‫که با هیات ای رانی به ریاست علی سعی د لو داشت گوشزد کند‬ ‫برئیسی‪،‬‬ ‫که ای ران چنین اجازه ای ندارد و بهتر است به جای نای ‬ ‫خود را ب رای هیات اجرایی نامزد نمای��د‪ ،‬چه انکه رای حامیان‬ ‫او را در سبد خود خواهد داشت‪ .‬رای دادن سعی د لو منتفی شد‪،‬‬ ‫اما پیش��نهاد بن همام در مورد انصراف سعی دلو و جایگزینی‬ ‫کفاشیان‪ ،‬مورد قبول معاون وقت رئی س جمهور قرار نگرفت‬ ‫و شد انچه باید م ی شد؛ سعید لو در انتخابات باخت‪ ،‬کفاشیان‬ ‫انصرافدادویکپاکستانیرویصندلیعضویتهیاتاجرایی‬ ‫نشست؛ در واقع یک شکست کامل ب رای فوتبال ای ران‪ .‬حذف‬ ‫بن همام به دلیل فساد از تمامی مناصبش ‪ ،‬لزوم تجدید نظر در‬ ‫مدی ریت کنفدراسیون فوتبال اسیا را مطرح کرد‪ .‬چهار سال و سه‬ ‫انتخابات که دو انتخابات گذشته اش – حتی در زمانی که رای‬ ‫ب رنده داده بودیم‪ -‬ب رای فوتبال ای ران عایدی را به همراه نداشت‬ ‫و حاال در س��ال ‪ 2013‬دوره ای جدید و حاال رای ای ران چه کسی‬ ‫م ی توانست باشد؟‬ ‫علی کفاش��یان حاال تنها بود‪ ،‬تنها به مالزی امده بود و‬ ‫مثل انتخابات گذشته رقیبی نداشت که رای اش را پس بگیرد و‬ ‫پستش را‪ .‬شیخ سلمان یا یوسف سرکال یا ماکودی؟ او بود که‬ ‫باید خود انتخاب م ی کرد و این انتخاب در بدترین حالت ب رایش‬ ‫ضرر نداشت‪ ،‬اما وی باید درس��ت انتخاب م ی کرد تا راهی که‬ ‫پیموده را درست کند‪ .‬در فاصله‪ 24‬ساعته تا انتخابات‪ ،‬کفاشیان‬ ‫چندین بار به جلسات مختلف رفت‪ .‬او بعدها به خب رنگارانی که‬ ‫در مورد این جلسات از وی پرس��یده بودند‪ ،‬گفت‪« :‬بیشترین‬ ‫مباحث ما در مورد سهم ای ران در مدیریت اجرایی کنفدراسیون‬ ‫فوتبال اسیا بود‪ .‬با اینکه ما عضو هیات اجرایی نیستیم‪ ،‬اما باید‬ ‫در موضوعات مرتبط با ما منطقه خود بیش��تر فعال باشیم‪».‬‬ ‫پیشنهاد مشخص کفاشیان ایجاد منطقه ای جدید به مرکزیت‬ ‫ای ران بود که سهم کشورمان را در هیات اجرایی و کمیته های‬ ‫مختلف ‪ AFC‬باال ببرد‪ .‬از سوی دیگر یکی از موضوعاتی که‬ ‫کفاشیانپسازمحرومیتماکودییارنزدیکبن همامپیگیری‬ ‫م ی کرد‪ ،‬اما راه به جایی نبرد‪ ،‬حضور ای ران به جای ماکودی لغو‬ ‫عضویت ش��ده در هیات اجرایی ‪ AFC‬بود که باتوجه به عدم‬ ‫مطابقت منطقه ای ای ران با جنوب اسیا بیشتر به یک شوخی‬ ‫م ی ماند تا یک پیشنهاد رس��می و برخالف اساسنامه ‪AFC‬‬ ‫بود‪ .‬با این حال پیش از انتخابات‪ ،‬علی کفاشیان نسبتا فعال‬ ‫بود‪ ،‬گرچه س��عی م ی کرد خیلی در البی هتل افتابی نشود‪،‬‬ ‫اما البیگری را در پشت درهای بس��ته به خوبی بازی م ی کرد‪.‬‬ ‫کفاشیان صبح روز انتخابات را با صبحانه ای ساده شروع کرد‬ ‫و بعد راهی کنگره ش��د‪ .‬کنارش محمد مهدی نبی و مهدی‬ ‫تاج نشسته بودند که روز قبلش به کواالالمپور امده بودند‪ .‬او به‬ ‫سخنرانی بالتر گوش داد که از لزوم وحدت و همدلی در اسیا‬ ‫سخن گفت و اینکه فساد باید از قاره اسیا ریشه کن شود‪ .‬او مثل‬ ‫یک دیکتاتور اعضای مجمع را مورد خطاب م ی داد و حکم به‬ ‫رای ندادن به یاران بن همام م��ی داد‪ ،‬جایی که وی خطاب به‬ ‫اعضا گفت‪ «:‬اسیا باید از ه ر گونه اختالف پرهیز کند و فساد‬ ‫را از خود دور نماید‪ .‬اسیا باید همدل باشد‪ ».‬دبیرکل مالزیایی‬ ‫‪ AFC‬روسای فدراس��یون ها را به رای دادن فرام ی خواند و نام‬ ‫علی کفاشیان را وقتی خواند که او نیم خیز ش��ده بود و انگار‬ ‫عجله داشت که زود رای را به صندوق بیندازد‪ .‬موقع شمارش ارا‬ ‫کفاشیان م ی خندید و با تاج شوخی م ی کرد‪ .‬از گوشه سالن که‬ ‫سکوت ازاردهنده ای در ان وجود داشت‪ ،‬شیخ طالل به اهستگی‬ ‫ی گفت‬ ‫به طرف کمپین حامیان شی خ س��لمان رفت و به ارام ‬ ‫که ‪ 30‬رای‪ .‬وقتی ارا توس��ط دبیرکل ‪ AFC‬خوانده شد‪ ،‬فریاد‬ ‫طرفداران شی خ سلمان سکوت سالن را شکست و او که چهار‬ ‫سال پیش در همین سالن از بن همام شکس ت خورده بود‪ ،‬حاال‬ ‫به صندلی او تکیه زده بود‪ ،‬اما انتخابی دیگر نیز در راه بود که او را‬ ‫یداد؛ هیات اجرایی فیفا از منطقه اسیا؛‬ ‫در حالت برد – برد قرار م ‬ ‫یداد؟‬ ‫ای ران در اینجا به چه کسی رای م ‬ ‫اگ��ر در انتخاب��ات ریاس��ت ‪ AFC‬علی کفاش��یان به‬ ‫شیخ س��لمان رای داد‪ ،‬در انتخابات دیگر یعنی هیات اجرایی‬ ‫فیفا از منطقه اسیا او راهی دیگر را پیمود‪ .‬حسن خلیفه التوادی‬ ‫در غیاب بن همام‪ ،‬قطر را با حفظ صندل ی اش در فیفا نمایندگی‬ ‫م ی کرد‪ .‬ستاد او در کاف ی ش��اپ هتل مندرین اورینتال یکی از‬ ‫فعال ترین الب ی های انتخابات بود که بس��یاری از چهره های‬ ‫رسانه ای فوتبال از مربیان و بازیکنان را در خود جای داده بود که‬ ‫شاید یکی از فعال ترین انها بورا میلوتونویچ بود‪ .‬حسن عب داهلل‬ ‫به ای ران نیز امد و با کفاشیان جلس ه ای را برگزار کرد و بعد از ان به‬ ‫دبی رفت تا با سرکال دیدار کند‪ .‬در این میان اما علی کفاشیان‬ ‫راهی جدا از انتخاب نخست خود برگزید؛ جایی که ب رای برقراری‬ ‫موازنه میان نامزدها و حفظ بی طرفی خود و انچه اجماع هر کدام‬ ‫از کشورهای اسیا به تفکیک پس ت های ریاست و هیات اجرایی‬ ‫عنوان م ی کرد‪ ،‬در انتخابات هیات اجرایی به نماینده قطری رای‬ ‫داد‪ .‬این سیاست موازنه مثبت نه تنها توسط فدراسیون فوتبال‬ ‫ای ران اعمال شد که توسط بسیاری از کشورها صورت پذیرفت‪،‬‬ ‫جایی که ارای شیخ سلمان در انتخابات هیات اجرایی در مقایسه‬ ‫با ریاست کم شد و حس��ن عبداهلل خلیفه توانست ‪ 18‬کشور‬ ‫اسیایی را در مقابل ‪ 28‬کشور شیخ س��لمان همراه خود سازد و‬ ‫البته موفق نشود‪ ،‬اما این تع داد رای در نوع خود جالب توجه بود‪.‬‬ ‫فدراسیون فوتبال ای ران پول اع راب را ندارد پس نم ی تواند همانند‬ ‫انها سازماندهی نماید و ستاد و تیم تشکیل دهد‪ ،‬رویای ب رتری و‬ ‫سروری در مدیریت فوتبال اسیا را نیز به دالیل زیادی نم ی تواند‬ ‫داشته باشد اما یک چیز در انتخابات دومی وجود داشت که ب رتر‬ ‫از هر چیزی دیگری بود‪ ،‬اینکه فوتبال ای ران از نفوذ معنوی خوبی‬ ‫میان کشورها برخوردار است و شاید به همین دالیل است که‬ ‫به رغم ب ی ب رنامگ ی ها در موضوعات بی ن المللی فوتبال و ورزش‬ ‫به طور سنتی از جایگاهی وی‍ژه برخوردار است‪ .‬در این انتخابات‬ ‫نبرد پنهانی در مورد پول اع راب و نفوذ کشورهایی مثل ای ران‪،‬‬ ‫ژاپن و کره در فوتبال اسیا بود‪.‬کفاش��یان البته یک کار خوب‬ ‫دیگر هم کرد‪ ،‬اینکه در حاش��یه کنگره با پشتیبانی از همین‬ ‫نفوذ معنوی‪ ،‬پشت تربیون رفت و از بلوکه شدن پول ای ران توسط‬ ‫امریکا به شدت گالیه کرد‪ .‬ب رای ما که عادت به انفعال رئیس‬ ‫فوتبال داریم‪ ،‬این خود اس��تارت دیرهنگامی ب رای دونده سابق‬ ‫ای رانی بود‪ .‬او تا خط پایان راهی طوالنی در پیش دارد‪g .‬‬ ‫کفاشیان البته یک کار خوب دیگر هم کرد‪ ،‬اینکه در حاشیه‬ ‫کنگره با پشتیبانی از همین نفوذ معنوی‪ ،‬پشت تربیون‬ ‫رفت و از بلوک ه شدن پول ایران توسط امریکا ب ه شدت گالیه‬ ‫کرد‪ .‬برای ما که عادت به انفعال رئیس فوتبال داریم‪ ،‬این‬ ‫خود استارت دیرهنگامی برای دونده سابق ایرانی بود‪ .‬او تا‬ ‫خط پایان راهی طوالنی در پیش دارد‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫کفاشیان در گفت وگو با مثلث از انتخابات ریاست ‪ AFC‬می گوید‬ ‫‪3‬‬ ‫زیرپوستی کارکردیم‬ ‫علی کفاشیان‪ ،‬بعد از شرکت در سه انتخابات کنفدراسیون فوتبال اسیا که هرکدام ب رای فدراسیونش‬ ‫داستانی را به همراه داشت‪ ،‬حاال م ی تواند بگوید که خودش تصمیم گرفته است‪ .‬کسی به او فشار نیاورده‬ ‫برخالف دو انتخابات گذشته به کسی رای دهد یا اینکه از نامزدی در پستی کناره گیری کند‪ .‬او حاال معتقد‬ ‫است که فدراسیون فوتبال ایران از نفوذ معنوی خوبی در اس�یا برخوردار است که باید از ظرفی ت هایش‬ ‫استفاده کند و در این راه او به انتخابات ‪ 2015‬چشم دوخته تا در هیات اجرایی ‪ AFC‬جایگاه از دست رفته‬ ‫را به دست اورد‪.‬‬ ‫اتفاقا نکته همی ن جا اس�ت! ش�ما م ی دانید چه‬ ‫کس�ی ب ه جای ش�ما روی صندلی هیات اجرایی‬ ‫نشست‪ ،‬چرا این کار را کردید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬االن یک پاکس��تانی و هن��دی از منطقه ما‬ ‫عضو هیات اجرایی هس��تند‪ ،‬در حالی ک��ه هیچ محلی از‬ ‫اع راب در فوتبال اس��یا ندارند‪ .‬اتفاقا سال ‪ 2011‬یک موضوع‬ ‫ناخوش��ایند در فوتبال ای ران بود‪ .‬اقای س��عیدلو به ه ر حال‬ ‫معان رئی س جمهور و رئیس سازمان تربی ت بدنی بود‪ .‬بنابر‬ ‫یک مشاوره غلط از س��وی برخی افراد ورزشی و غی ر ورزشی‬ ‫ایشان خود را نامزد پست نایب رئیسی اسیا کرد؛ ما مخالف‬ ‫بودیم و نظ رات خودمان را ارائه دادیم‪ ،‬اما او فکر م ی کرد که‬ ‫برنده است و نم ی دانست که فضای خاصی در انتخابات به‬ ‫وجود امده است‪.‬‬ ‫شما هم که حرف گوش کردید ‪ ،‬اینطور نیست؟‬ ‫‪ l‬نم ی شد‪ ،‬یک احساس بد بینی وجود داشت‪ .‬من‬ ‫نم ی خواس��تم تنش به وجود بیاید‪ ،‬البته من راضی بودم که‬ ‫اقای سعی دلو انتخاب شود‪ ،‬اما نشد و این افسوس های بعدی‬ ‫را به وجود اورد‪ .‬اصال من مه��م نبودم‪ ،‬این فوتبال ای ران بود‬ ‫که این جایگاه را به دست م ی اورد و کاش او انتخاب م ی شد‪،‬‬ ‫خود من هم متاسف شدم‪.‬‬ ‫نم ی شد حرکت اقای س�عیدلو را مدیریت و او را‬ ‫متوجه اشتباهش م ی کردید؟‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫قبل از انتخابات سیاست شما در قبال نامزدها‪،‬‬ ‫سکوت بود و رای خودتان را علنی نم ی کردید‪ .‬حاال‬ ‫که نتیجه انتخابات معلوم شده م ی توانید بگویید‬ ‫به چه کسی رای دادید؟‬ ‫‪ l‬بخش اول س��وال شما درست اس��ت؛ سیاست‬ ‫فدراس��یون فوتبال ای ران این ب��ود که به رغ��م اصرار های‬ ‫زیادی که توسط کشورهای مختلف شد که به طور علنی از‬ ‫کس��ی حمایت کنیم‪ ،‬ما اعالم کردیم مستقل هستیم و در‬ ‫این انتخابات رای خود را ب ر اساس نظر خودمان به صندوق‬ ‫م ی اندازیم‪ .‬اما در مورد اینکه من رای خودم را االن بگویم این‬ ‫نیز درست نیست‪.‬‬ ‫ش�ما از طرفی م ی گویید نم ی توانید بگویید به‬ ‫چه کس�ی رای داده ای�د‪ ،‬اما از نتیج�ه انتخابات‬ ‫راضی هستید‪.‬‬ ‫‪ l‬این یک بحث دیگر است‪ .‬البته ما در مورد نامزد‬ ‫برگزیده نظ��رات خودم��ان را داریم و البته ب��ه این صراحت‬ ‫نم ی توانم اعالم رضایت کنم‪.‬‬ ‫برگردیم به گذشته؛ شما در انتخابات سال ‪2009‬‬ ‫که شی خ سلمان و بن همام با هم رقابت م ی کردند‪،‬‬ ‫در ان موقع از بن همام حمایت کردید و حاال هم‬ ‫مثل ان موقع رای خودتان را نم ی گویید‪.‬‬ ‫‪ l‬بن همام به هر حال رئیس فوتبال اس��یا بود و از‬ ‫قدرت البی و ب رنامه ریزی بسیاری برخوردار بود‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫با فوتبال ای ران نیز خوب بود و بسیاری از مشکالت ما را حل‬ ‫کرده بود‪ ،‬اما ان انتخابات خیلی انتخابات مهمی نبود‪ .‬در ابتدا‬ ‫یک پستی بود که قرار بود مثل همه پس ت های دیگر ب رای‬ ‫نفر برگزیده رای گیری صورت گیرد‪ .‬جنگ قدرت میان اع راب‬ ‫بود که ان را مهم کرد‪ ،‬البته قطر ب رای این پست ب رنامه ریزی‬ ‫خوبی کرده بود‪ ،‬چون به هر حال نیاز به نشس��تن روی این‬ ‫‪76‬‬ ‫صندلی داشت‪ ،‬چراکه ب رای می زبانی جام جهانی ‪ 2022‬بودن‬ ‫در هیات اجرایی یک امتیاز مثبت ب رایش داشت‪ .‬البته الزم‬ ‫اس��ت اینجا این نکته را ذکر کنم که بن همام در ان مقطع‬ ‫به دالیل زیاد فرد برگزیده ای ب رای این پست بود‪ .‬اگر یادتان‬ ‫باشد خیلی مسائل در مورد این انتخابات به وجود امد و اتفاقا‬ ‫رای ای ران خیلی مهم و تعیی ن کننده شده بود‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫رقابت بسیار باالیی میان شی خ سلمان و بن همام بود که میان‬ ‫خود اع راب هم اختالف انداخته بود و رای یکپارچه انها را به‬ ‫دو قسمت قطر و بحرین تقسیم کرده بود‪ .‬ای ران البته با اینکه‬ ‫ب رای رای دادن به هرکدام از این نامزدها تحت فشار بود‪ ،‬رای‬ ‫خود را به فرد برگزیده داد‪.‬‬ ‫خیل ی ه�ا البت�ه ب�ه رای دادن ایران ب�ه بن همام‬ ‫انتقاد داشتند‪.‬‬ ‫‪ l‬نه؛ این غلط بود‪ .‬به ه ر حال انتخاب ما ب رنده شد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬برنده ش�د و بعد که بن همام محروم شد و‬ ‫ایران هم جزو کشورهای حامی او تلقی شد‪ ،‬نه؟‬ ‫‪ l‬این را قبول ندارم‪ ،‬فوتبال ای ران جایگاه باالیی در‬ ‫اس��یا دارد‪ .‬اصال یکی از دالیل این جایگاه باال این است که‬ ‫میان قدرت های بزرگ اسیا قرار دارد و مواضع مستقلی دارد‪.‬‬ ‫من م ی خواهم یک خط روایتی داش�ته باشیم و‬ ‫به نوعی حضور ایران در انتخابات ‪ AFC‬را مرور‬ ‫کنی�م‪ .‬در س�ال ‪ 2011‬ایران شکس�ت بزرگی در‬ ‫انتخابات متحمل شد‪ .‬اقای سعیدلو خود را نامزد‬ ‫نایب رئیسی کرد و در برابر نامزد نپالی شکست‬ ‫خورد‪ ،‬در حالی که ش�ما نیز در انتخابات خود را‬ ‫نامزد عضویت در هیات اجرایی ک�رده بودید که‬ ‫باید طبق قانون به نفع اقای سعیدلو کناره گیری‬ ‫م ی کردید‪.‬‬ ‫‪ l‬متاسفانه!‬ ‫‪ l‬نه! نم ی ش��د‪ .‬ما س��عی کردیم که ب رای او فضا را‬ ‫تشریح کنیم‪ ،‬اما متاسفانه نشد و باالخره ان اتفاقی که نباید‪،‬‬ ‫رخ داد و ما یکی از پس��ت های مهم را از دس��ت دادیم‪ .‬االن‬ ‫م ی توانستیم مشکالت مان را با داشتن این پست حل کنیم‪.‬‬ ‫اما بعد یک اتفاق خوب ب��رای فوتبال ای ران رخ داد؛ بن همام‬ ‫باتوجه به ظرفی ت های فوتبال ای��ران اعضای ‪ 9‬کمیته را از‬ ‫میان کس��انی که ما معرفی کردیم انتخاب کرد و ما میان‬ ‫کشورهای اس��یایی بیش��ترین عضو را در کمیته ها داریم‪.‬‬ ‫اما مطمئن باشید در س��ال ‪ 2015‬ما کرس��ی از دست رفته‬ ‫را در ‪ AFC‬به دست م ی اوریم‪ .‬این خواست ما و مورد قبول‬ ‫بسیاری از اعضاست‪ .‬م ی دانید که یکی از انتقادهایی که به‬ ‫این دوره م ی شد این است که مرکز تصمیم گیری در دست‬ ‫کشورهایی است که س��هم ناچیزی از فوتبال اسیا دارند و‬ ‫کش��ورهای قدرتمند نم ی توانند در مرکز تصمیم گیری کار‬ ‫خاصی را انجام دهند‪.‬‬ ‫م ی رسیم به انتخابات ‪ AFC 2013‬که فدراسیون‬ ‫فوتبال ایران دیپلماسی مشخصی را در انتخابات‬ ‫نداشت‪ .‬شما در ابتدا گفتید که نامزد م ی شوید که‬ ‫به نظر م ی رسد بیشتر یک شوخی بود و بعدش‬ ‫یک اشتباه در معرفی نایب رئیسی بانوان‪.‬‬ ‫‪ l‬تجربه گذشته و فضای انتخابات ما را بر ان داشت‬ ‫که اتفاقا استرات‍ژی مشخصی داشته باشیم؛ اینکه رای خود‬ ‫را علنی نکنیم‪ ،‬با نامزدها با گارد باز برخورد نکنیم و به انها‬ ‫امیدواری ندهیم‪.‬‬ ‫ش�ما در دیدار با ماکودی تایلن�دی که به تهران‬ ‫س�فر کرد طوری گفتید که ما حتما به ش�ما رای‬ ‫م ی دهیم‪.‬‬ ‫‪ l‬نه؛ به حرف های من دقت کنید‪ ،‬این را نم ی گویم‪.‬‬ ‫بیشتر م ی خواس��تیم به او امیدواری بدهیم‪ ،‬او خودش هم‬ ‫م ی دانست که رای نم ی اورد‪ ،‬ماکودی به دنبال یک چیز دیگر‬ ‫در انتخابات بود‪ .‬او به نظرم م ی خواس��ت بگوید که خودش‬ ‫است و دیگر با بن همام ارتباطی ندارد‪.‬‬ ‫چرا فقط ماکودی به تهران امد و نامزدهای دیگر‬ ‫به دیدار ش�ما نیامدند‪ ،‬این در حالی ب�ود که در‬ ‫سال های گذشته فدراسیون فوتبال محل البی و‬ ‫گردهمایی نامزدها بود‪.‬‬ ‫‪ l‬به هر حال هرکس م ی تواند استرات‍ژی داشته باشد‪.‬‬ ‫من نم ی دانم اما شاید الزم نبود‪ .‬به هر حال ما با همه نامزدها‬ ‫جلسه داشتیم‪.‬‬ ‫بعض ی ها معتقدند که ایران برخالف گذش�ته در‬ ‫این انتخابات ب ه شدت منفعل بود و نامزدها روی‬ ‫رای ایران حساب نکرده بودند‪.‬‬ ‫‪ l‬نه؛ ما منفعل نبودیم و اتفاقا زیرپوستی کارهایی‬ ‫کردیم که ش��اید مثل گذش��ته الزم نبود خیلی در مورد ان‬ ‫شلوغ کاری شود‪ .‬همین شلوغ ی ها خیلی به ما ضربه زد‪.‬‬ ‫همین دیگر! م ی خواستم به اینجا برسم؛ شلوغ‬ ‫نکردید و ساکت بودید‪ .‬این عیب نیست؟‬ ‫‪ l‬واقعا انتخابات ای��ن دوره خیلی خ��اص بود‪ .‬ما‬ ‫نم ی خواستیم زیاد از حد شلوغ کنیم و م ی خواستیم استقالل‬ ‫خودمان را نیز نش��ان دهیم‪ .‬ما با همه نامزدها نشستیم‪ ،‬با‬ ‫فضای انتخابات بیگانه نبودیم و همه چیز را م ی دانستیم‪ ،‬اما‬ ‫خودتان دیدید که در راهروهای هتل بیخو د تردد نم ی کردیم‪،‬‬ ‫حتی زمانی ب رای خوردن صبحانه‪ ،‬ناهار و ش��ام م ی رفتیم‬ ‫که خلوت بود‪ .‬به همین دلیل در انتخاب کردن مش��کالت‬ ‫گذشته را نداشتیم و خودمان ب رای خودمان تصمیم گرفتیم‪.‬‬ ‫به چه کسی رای دادید؟‬ ‫‪ l‬این هم از ان س��واالت اس��ت‪ .‬در انتخابات سال‬ ‫‪ 2009‬ما طوری رای دادیم که هم شیخ سلمان و هم بن همام‬ ‫از رای دادن ما به خودشان تشکر کردند!‬ ‫اما به نظرم انها م ی دانند که چه کسی به کدام‬ ‫نامزد رای داده است‪.‬‬ ‫‪ l‬ما طوری عمل کردیم که کسی نداند!‬ ‫ورزش‬ ‫باور حرف ش�ما سخت اس�ت‪ .‬در روز رای گیری‬ ‫شی خ طالل‪ ،‬رئیس فدراس�یون فوتبال کویت به‬ ‫چند نفر از دس�تیارانش م ی گفت شی خ س�لمان‬ ‫‪ 30‬رای دارد‪ .‬در حال�ی که هن�وز انتخابات تمام‬ ‫نشده بود!‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪ l‬اینها از بازی های انتخابات است‪ .‬به ه ر حال انها‬ ‫م ی دانند که چق��در رای دارند‪ .‬حکای��ت این گونه رفتارها به‬ ‫صورتی است که در یکی از انتخابات خودمان یک نفر نامزد‬ ‫شد و دو رای اورد‪ .‬خودش ب رای من تعریف م ی کرد که یکی‬ ‫از رای ها را خودش به خ��ودش داده و البته حدود ‪ 20‬نفر هم‬ ‫به او گفته بودند که ما به تو رای داده ایم! خب این چه معنی‬ ‫دارد؟ حاال در اینجا حامیان انتخاباتی یک نفر به وعده شان‬ ‫عمل کرده اند و به او رای داده اند‪.‬‬ ‫شما چطور؟ شما به وعده تان عمل کردید؟‬ ‫‪ l‬من به هیچ کس وعده ای ندادم‪ .‬من ش��رط هایی‬ ‫داشتم که گفتم‪.‬‬ ‫این را در دیدارهای انتخاباتی خودتان گفتید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬م��ن هم با شی خ س��لمان دیدار ک��ردم و هم‬ ‫یوسف سرکال و البته در ته ران با ماکودی‪.‬‬ ‫به انها چه گفتید؟‬ ‫‪ l‬بیش��تر در مورد جایگاه ای��ران در تصمیم گیری‬ ‫فوتبال اسیا صحبت کردم و اینکه اگر رئیس شدید ما باید در‬ ‫تصمیم گیری دخالت داشته باشیم‪.‬‬ ‫اگر بخواهید ب ه عنوان یک کارش�ناس مدیریت‬ ‫فوتبال که مجامع انتخاباتی را م ی شناسد حضور‬ ‫ایران را در کنگره بیس�ت و پنجم ‪ AFC‬تحلیل‬ ‫کنید چه م ی گویید؟ به نظرتان ایران در انتخابات‬ ‫به چه کسی رای داد؟‬ ‫‪ l‬خب این س��وال هم از ان س��واالت است دیگر!‬ ‫اگر از من به عنوان یک کارش��ناس م ی پرسید م ی گویم که‬ ‫فوتبال ای ران در انتخابات ‪ AFC‬برنده شد‪ .‬حاال خود شما‬ ‫چه م ی گویید؟ به عنوان کسی که در انتخابات به عنوان یک‬ ‫خب رنگار حضور داشتید؟‬ ‫اگر از من هم بپرس�ید م ی گویم ایران رای برنده‬ ‫داد‪ ،‬ضمن اینکه برخالف حرف خودتان خیلی هم‬ ‫در انتخابات ساکت نبودید‪.‬‬ ‫‪( l‬م ی خندد‪g )...‬‬ ‫‪77‬‬ ‫شورش‬ ‫تهی مغزان‬ ‫هتک حرمت تکفیری ها‬ ‫به مرقد حجر بن عدی‬ ‫دیـــدار‬ ‫تنها تهی مغزان هستند که ب رای تهی کردن یک مزار‬ ‫جشن می گی رند‪ ،‬عکس یادگاری می گی رند و این عکس را با‬ ‫افتخار پخش می کنند‪ .‬ب رای ای��ن مغز های خالی‪ ،‬هرچیز و‬ ‫هرکس که دیگران را به تفکر وادارد‪ ،‬باید از میان برداش��ت‬ ‫و خالی ک��رد؛ روزگاری معاویه ب��ن ابی س��فیان در مقابل‬ ‫چاپلوس��انی که در گذش��ت حجر بن عدی را ب��ه او تبریک‬ ‫می گفتند به روز داوری در قیامت اش��اره کرد و گفت‪ « :‬اى‬ ‫حجر! مواخ��ذه و گرفتارى من به خاطر ت��و طوالنى خواهد‬ ‫بود‪ ».‬حال ببین در روز داوری چه بر س��ر انهایی خواهد امد‬ ‫که حتی بر مرقد این صحابه بزرگ پیامبر رحم نکردند و ان‬ ‫را تخریب کردند‪...‬‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫سرها و بدن ها‬ ‫مس��جداالقصاب در س��مت باب الف رادیس و خیابان‬ ‫اصلى مس��یر حرم حض��رت رقیه(س) و ح��دود پانصد متر‬ ‫پائی ن تر از س��وق العماره ق��رار دارد‪ .‬در این مکان س��رهاى‬ ‫ش��هداى مرج عذرا یعنى حجر بن ع��دى و یارانش به خاک‬ ‫سپرده شده اند‪ .‬اس��امى هفت تن از ش��هدا بر کتیب ه اى در‬ ‫باالى این حجره که در سمت راست راهروى مسجد است‪،‬‬ ‫دیده م ى شود‪ .‬نام این نف رات به این قرار است؛ حجر بن عدی‬ ‫الکندی‪ ،‬ش��ریک بن ش��داد الحضرمی‪ ،‬صیفی بن فسیل‬ ‫الش��یبانی‪ ،‬قبیصه بن ضبیعه العبس��ی‪ ،‬محرز بن شهاب‬ ‫الس��عدی التمیمی المنقری‪ ،‬کدام بن حی��ان العنزی‪ ،‬عبد‬ ‫الرحمن بن حسان العنزی اما بدن های این یاران امی رالمونین‬ ‫علی بن ابی طال��ب در جای دیگری دفن ب��ود؛ در منطقه ای‬ ‫واقع در ‪ 36‬کیلومتری ش��رق دمش��ق که به « َمرج َعذراء»‬ ‫معروف است‪.‬‬ ‫این مکان در قریه عذرا که اکنون در محل عدر تلفظ‬ ‫می ش��ود واقع اس��ت‪ .‬در مورد مرج َعذراء یک نکته باریک‬ ‫تاریخی وجود دارد؛ حجر بن عدی در زمان خلیفه دوم‪ ،‬فاتح‬ ‫این منطقه بود و به قول خودش اولین مسلمانی بود که پای‬ ‫در منطقه گذاشت‪.‬‬ ‫فاجع ه ای که تروریس��ت های تکفیری با هتک حرمت‬ ‫به این صحابی بزرگ و یار امی رالمومنین رقم زدند‪ ،‬در منطقه‬ ‫مرج عذراء اتفاق افتاد؛ یعنی منطقه ای که حجر بن عدی ان‬ ‫را فتح کرد‪ ،‬در ان زندانی شد‪ ،‬بدن مطهرش در ان دفن شد و‬ ‫‪78‬‬ ‫عاقبت کینه توزان به نبش قبر در همین منطقه پرداختند‪.‬‬ ‫اینجا همان جایی اس��ت که پس از عمل نب ش قبر‪ ،‬عکس‬ ‫یادگاری گرفتن��د و ان را در فضای مج��ازی پخش کردند‪،‬‬ ‫تصاویر منتش��ر شده‪ ،‬دو مرد را نش��ان می داد که باالی سر‬ ‫قبری خالی ایس��تاده اند و با س�لاحی در دست خط ونشان‬ ‫می کش��ند‪ .‬ش��اهدان عینی در مورد چگونگی وقوع حادثه‬ ‫می گویند‪« :‬انها در حالی که مردم زیادی از ساکنان منطقه در‬ ‫حال مشاهده ماجرا بودند‪ ،‬شروع به تخریب و نب ش قبر حجر‬ ‫کردند‪ .‬تروریس ت ها پس از شکس��تن ضریح‪ ،‬شروع به حفر‬ ‫مقبره کردند و انقدر زمین را کندند (ب��ه دلیل عمیق بودن‬ ‫مدفن) تا به پیکر مطهر حجر دست یافتند‪ .‬تروریس ت ها به‬ ‫پیکر مطهر جس��ارت نکردند ولی پس از خارج کردن پیکر‬ ‫مطهر حجر به جش��ن و پایکوبی بر س��ر مزار پرداختند‪».‬‬ ‫تروریس��تها پس از نب ش قبر‪ ،‬قبر و ضریح را کامال تخریب‬ ‫کردند و پیکر این ش��هید را که گویی تازه دفن شده بود به‬ ‫منطقه ای نامعلوم انتقال دادن��د؛ هرچند خبرهای تکمیلی‬ ‫حکایت از این دارد که به رغم انتش��ار اخباری مبنی بر خروج‬ ‫پیکر مطهر حجربن عدی توسط جریان تکفیری‪ ،‬این عده‬ ‫به دلیل نیافتن پیکر مطه��ر و همچنین عجله و نگرانی از‬ ‫حضور نیروهای ضدتروریس��م‪ ،‬موفق به خروج پیکر مطهر‬ ‫حجربن عدی نش��ده و تنها فرصت تخریب مرقد شریف و‬ ‫نبش قبر را پیدا کرده‪‎‬اند‪ .‬شاید جدا بودن سر و بدن را بتوان‬ ‫با تعبیری استعاری این گونه بیان کرد ؛اگرچه پیکر حجر را‬ ‫بتوان هتک حرمت کرد‪ ،‬اما سر او هنوز در مسجد االقصاب‪،‬‬ ‫نماد تفکری است که نمی توان به ضرب سالح خالی کرد‪.‬‬ ‫حجر الخیر‬ ‫حجر بن عدی را می توان یکی از نماد های تفکر علوی‬ ‫دانست؛ «حجربن عدی کندی» از صحابه پیامب ر اکرم (ص)‬ ‫و از اصحاب خاص امی رالمومنین علی بن ابی طالب (ع) بود‬ ‫که در س��ال ‪ 51‬یا ‪ 53‬به دستور معاویه به ش��هادت رسید‪.‬‬ ‫«حجر بن عدی » یکی از کسانی بود که در نوجوانی همراه‬ ‫ب رادرش هانی بن عدی به حضور پیامبر (ص) شرفیاب شد‬ ‫و به دین اس�لام گروید‪ .‬حجر با وجود کمی سن‪ ،‬از فضال و‬ ‫بزرگان اصحاب پیامبر (ص ) به شمار می رفت‪ .‬پس از رحلت‬ ‫پیامبر (ص) نیز از یاران و ش��یعیان خاص امی رالمومنین(ع)‬ ‫بود و در میان ی��اران حضرت عل ى (ع) نمون��ه بود‪ .‬حجر در‬ ‫مدت خالف��ت امی ر مومنان (ع) در هر س��ه جن��گ صفین‪،‬‬ ‫نهروان و جم��ل در رکاب ان حضرت شمش��یر م ى زد‪ .‬وی‬ ‫در جنگ صفین از س��وی حضرت عل��ی (ع) فرمانده قبیله‬ ‫کنده بود و در جنگ نهروان فرماندهی پهلوی چپ لش��کر‬ ‫ایش��ان را بر عهده داش��ت‪ .‬وی همچنین از یاران حس��ن‬ ‫بن علی علی ه السالم‪ ،‬دومین امام ش��یعیان بود‪ .‬او پیش از‬ ‫ش��روع جنگ صفین‪ ،‬پش��تیبانى خود را از امی ر مومنان (ع)‬ ‫چنین اعالم ک��رد‪« :‬م��ا زاده جنگ و فرزندان شمش��یریم‪.‬‬ ‫م ى دانیم جن��گ را از کجا باید ش��روع ک��رد و چگونه از ان‬ ‫بهره بردارى کرد‪ ،‬ما با جنگ بزرگ ش��ده و ان را ازموده‪ ،‬زود‬ ‫ش��ناختیم‪ .‬ما داراى یاران نیک‪ ،‬خویش��اوندان و عش��یره‬ ‫فراوان‪ ،‬راى ازموده و نیروى پس��ندیده اى هس��تیم‪ .‬اینک‬ ‫اختیار ما در دس��ت توس��ت‪ ،‬اگر به ش��رق یا غ��رب جهان‬ ‫بروى‪ ،‬در رکاب تو هس��تیم و هر چه دس��تور بدهى اطاعت‬ ‫مى کنیم‪ ».‬ایشان زمان مرگ ابوذر در ربذه حاضر بود‪ ،‬وقتی‬ ‫«ابوموسی اشعری» نمی گذاشت مردم کوفه در جنگ جمل‪،‬‬ ‫به یاری علی (ع) بروند‪« ،‬حسن بن علی (ع)» و «عمار یاسر»‬ ‫به مسجد رفتند و ابوموسی را بیرون کردند و با مردم سخن‬ ‫گفتند؛ س��پس حجربن عدی کندی که از افاضل اهل کوفه‬ ‫بود برخاست و مردم را به یاری علی (ع) فرا خواند‪ .‬زمانی که‬ ‫ربودن زیورهای یک زن مس��لمان و یک زن ذمی به وسیله‬ ‫س��پاه معاویه را به امی رالمومنین(ع) گزارش دادند‪ ،‬سخت بر‬ ‫او دش��وار امد و برخاس��ت‪ ،‬به نخیله رفت و خطبه مشهور‬ ‫«جهادیه» را ای راد کرد‪ .‬حجر بن عدى فرداى ضربت خوردن‬ ‫موالى متقیان چنین گفت‪ « :‬تاسف و اندوه من به خاطر سرور‬ ‫پرهیزگاران‪ ،‬پدر پاکان و شیر مرد پاکیزه خویى است که او را‬ ‫کافرى پست و گمراه و دور از رحمت خدا و گنهکارى مفسد‬ ‫و سنگدل کش��ت‪ .‬لعنت خدا بر کسى باد که از شما خاندان‬ ‫دورى کند‪ ،‬زی را شما از خاندان پیامبر راهنما و نقطه امید من‬ ‫در روز رستاخیز هس��تید‪ ».‬حجر در حکومت امام حس ن (ع)‬ ‫نقشی کلیدی داشت و در پیروی از امامش پایدار بود‪ .‬زمانی‬ ‫که معاویه‪ ،‬زیاد بن ابیه ب رادر خوانده خود را که حکمران بصره‬ ‫بود به حکمرانى کوفه نیز منصوب کرد‪ ،‬با اعتراض سخت‬ ‫و مبارزه ب ى امان حجر مواجه ش��د که بر ف��راز منبر رفت و‬ ‫چنین گفت‪« :‬اگر نتوانم این قریه ناچی��ز (یعنى کوفه) را از‬ ‫دیـــدار‬ ‫چه گروهی به نبش قبر پرداخت؟‬ ‫گروه��ک تروریس��تی «جبه��ه النصره» ب��ا صدور‬ ‫اعالمی ه ای مسئولیت نب ش قبر و ربودن پیکر این صحابی‬ ‫جلیل پیامبر(ص) و علی(ع) را بر عهده گرفت‪ .‬در اعالمیه این‬ ‫گروهک تروریستی امده اس��ت‪« :‬مجاهدان ما در سرزمین‬ ‫مبارک شام‪ ،‬شرعیت و سنت نبوی را قاعده ب رای احقاق حق‬ ‫قرار می دهند؛ بناب راین باز هم اقدام به تخریب تمامی بیوت‬ ‫شرک در ش��ام عزیز خواهند کرد‪ ».‬پشت این جمالت یک‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫شر تحریکات حجر حفظ کنم مرد نیستم!» حجر و یارانش‬ ‫دستگیر و به س��وی ش��ام روانه ش��دند‪ ،‬معاویه نیز دستور‬ ‫داد هدبه بن فیاض دس��تان انها را بس��ته و در همان محله‬ ‫«مرج عذرا» که خود حجر فاتح ان بود‪ ،‬گردنش را قطع کنند‪.‬‬ ‫پیکر پاک او را در همان سرزمین به خاک سپردند‪ .‬او اولین‬ ‫شهید اسالم بود که با دستان بسته به شهادت رسید‪ .‬شهادت‬ ‫حجر تاثیر بس��یاری بر روحیه مردم گذاشت و موج نفرت از‬ ‫خاندان اموی سراسر جامعه اسالمی را فرا گرفت‪ ،‬به طوری‬ ‫که عایشه هنگامی که در مراسم حج با معاویه مالقات کرد‪،‬‬ ‫به او گفت‪« :‬چرا حجر و یاران او را کشتی و از خود شکیبایی‬ ‫نشان ندادی؟ از رسول خدا شنیدم که فرمود در « مرج عذراء »‬ ‫جماعتی کشته می شوند که فرشتگان اسمان از کشته شدن‬ ‫انها خشمگین خواهند شد‪ ».‬معاویه ب رای اینکه عمل خود را‬ ‫توجیه کند گفت‪« :‬در ان زمان هیچ مرد عاقل و کاردانی نزد‬ ‫من نبود تا مرا از این کار باز دارد‪».‬‬ ‫حجر بن عدی به حجر الخیر مش��هور اس��ت؛ چرا که‬ ‫پسرعمویی همنام خود داشت که در جرگه یاران معاویه بود‬ ‫و شیعیان به خاطر اینکه اش��تباهی در اسامی انها صورت‬ ‫نگیرد‪ ،‬حجر بن عدی را «حجرالخیر» یا «حجرنیک» صدا‬ ‫می زدند و پسرعموی او را حجرالشر می خواندند‪.‬‬ ‫گروه تروریستی مخفی شده است؛ گروهی نزدیک به القاعده‬ ‫که تاکنون چندین بار با این گروه اعالم بیعت کرده اس��ت‪.‬‬ ‫نام این گروه تروریس��تی «جبهه النصره اهل شام» است‪ .‬از‬ ‫این نام چنین استنباط می شود که مبارزان این جبهه که از‬ ‫کش��ورهای دیگر امده اند در پی حمایت از شامات (سوریه‪،‬‬ ‫اردن‪ ،‬فلسطین و لبنان) هستند‪ .‬جبهه النصره سوریه اواسط‬ ‫سال ‪ 2012‬تشکیل شد تا با دولت بشار اسد‪ ،‬رئی س جمهور این‬ ‫کشور بجنگد‪.‬اکثر فرماندهان این گروهک اردنی هستند‪،‬‬ ‫این گروه تروریس��تی تاکنون در چندین حمله تروریستی و‬ ‫کشتار بی رحمانه غیرنظامیان در سوریه دست داشته است‪.‬‬ ‫جبهه النصره یک سازمان جهادی ‪ -‬تکفیری است‪ .‬به این‬ ‫معنا که دیدگاه سلفی‪ ،‬وهابی‪ ،‬القاعده ای بر ان حاکم است‬ ‫و یک��ی از مهمترین اصول حاکم در ای��ن مکتب «یا با من‬ ‫باش یا بر من هس��تی» است‪ .‬به بیان رس��اتر اعضای این‬ ‫جماعت تنها دیدگاه ها و باورهای خ��ود را قبول دارند و هر‬ ‫دیدگاه و ایین و اعتقادی با انها مطابقت و همسویی نداشته‬ ‫باشد‪ ،‬بناب راین علیه انهاست و انها با تکفیر پیروان ان ایین‬ ‫یا دیدگاه کشتار و قتل پیروان ایی ن ها و مکاتب دیگر را جایز‬ ‫می دانند‪ .‬جبهه النصره را باید زاییده سازمان القاعده در ع راق‬ ‫و یکی از مهمترین فعاالن ان به نام «ابومحمد الجوالنی»‬ ‫به شمار اورد که هم اکنون رهبری این جبهه را ب ر عهده دارد‪.‬‬ ‫او دارای تابعیت سوری و از رهب ران امارات اسالمی یا همان‬ ‫القاعده در ع راق بود‪.‬‬ ‫از ابو محم��د الجوالن��ی اطالعات چندانی در دس��ت‬ ‫نیس��ت‪ ،‬تنه��ا می دانیم ک��ه وی در میان اعض��ای جبهه‬ ‫النصره ملقب به «الفاتح» اس��ت‪ .‬جبهه النصره ب رای اولین‬ ‫بار ‪ 23‬ژانویه ‪ 2011‬از طریق یک ویدئو کلیپ که از سایت ها‬ ‫و پایگاه های اطالع رس��انی جهادی تکفیری پخش ش��د‪،‬‬ ‫موجودیت خود در سوریه و اغاز فعالیت هایش در این کشور‬ ‫را به طور رسمی اعالم کرد‪ .‬جبهه النصره اعالم کرده که این‬ ‫جبهه بخشی از القاعده ع راق نیس��ت و یک گروه مستقل‬ ‫تحت فرماندهی ایمن الظواهری است‪ .‬این جبهه سازمانی‬ ‫جهادی تکفیری است که هر که با ان نباشد را واجب القتل‬ ‫می داند‪ ،‬بناب رای��ن از ارتکاب هرگونه جنایت��ی مانند قتل و‬ ‫کش��تار و ترور واهمه ندارد‪ .‬مرکز اصلی جبه��ه النصره در‬ ‫شهر «دی رالزور» مرکز استان «دی رالزور» در شرق سوریه قرار‬ ‫دارد؛ منطقه ای که مرکز ثقل انها تلقی می شود‪ .‬اما دومین‬ ‫مرکز فعالیت جبهه النصره استان «ادلب» در شمال سوریه‬ ‫و در نزدیکی مرزهای ترکیه اس��ت‪ ،‬سومین کانون فعالیت‬ ‫جبهه النصره را باید شهر و استان «حلب» دانست که در ان‬ ‫سلفی ها و اهل سنت نفوذ بسیار دارند و نبض اقتصاد سوریه‬ ‫در انجا می تپد و به همین دلیل است که از ان تحت عنوان‬ ‫«پایتخت اقتصادی» س��وریه یاد می ش��ود و حضور جبهه‬ ‫النصره ب رای قطع ش��ریان اقتصادی نظ��ام و ضربه زدن به‬ ‫ساختار و بنی ه اقتصادی سوریه بسیار مهم است‪ .‬گروه جبهه‬ ‫النصره با اینکه در لیست گروه های تروریستی قرار دارد‪ ،‬به‬ ‫سالح های بسیار پیشرفته مسلح است که این خودش جای‬ ‫تعجب دارد!‬ ‫سیدحسن نصراهلل‪ ،‬دبیرکل حزب اهلل لبنان چند سال‬ ‫قبل علمای جهان اس�لام را بر ایس��تادگی در ب رابر جریان‬ ‫تکفیری ها فراخواند و در عین حال هشدار داد برخی جریان ها‬ ‫در پی ایجاد جنگ میان ش��یعه و سنی و فتنه افرینی میان‬ ‫ای ران و اع راب هس��تند‪ .‬نب ش قبر مزار حجر بن عدی اخرین‬ ‫نمون��ه از کارهای تفرق��ه ب رانگیز گروهک جبه��ه النصره‬ ‫محسوب می شود؛ اتفاقی که س��ابقه دار است‪ ،‬پیش از این‬ ‫مزار عبدالسالم االسمر از نوادگان امام دوم شیعیان در لیبی‬ ‫تخریب ش��ده بود و اندکی پس از این رویداد مزار جعف ر طیار‬ ‫نیز در اردن اتش زده شد‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫_____سوژه‬ ‫الکس فرگوس�ن با یک بیانی�ه غافلگیرکنن�ده از نیمکت‬ ‫منچستر خداحافظی کرد‪ .‬عصر س�ر الکس‪ ،‬عصری محسوب‬ ‫م ی شود که در یک کلمه خالصه م ی شود؛ افتخار‪،‬‬ ‫در این صفحه نگاهی داریم به زندگی فرگوس�ن به روایت‬ ‫تصویر‬ ‫پایانعصر ِسر‬ ‫تصاویر فرگوسن با جام خودش نیازمند یک البوم چند صفح ه ای است؛ مردی که با ‪13‬قهرمانی در لیگ برتر و دو قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا‬ ‫و ده ها جام دیگر یکی از پر افتخارترین م ربیان تاریخ فوتبال جهان محسوب م ی شود‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫ وقتی الکس سر نبود و در تیم گالسکو‬ ‫بازی می کرد‬ ‫فرگوسن رفت اما این مجسمه در اولترافورد یادش را همیشه گرامی می دارد‬ ‫لنگه کفش فرگوسن و صورت‬ ‫زخمی یک ستاره‬ ‫این پسر بچه کیست؟ او دیوید بکهام است‬ ‫خیلی از ستاره های فوتبال جهان از خشم‬ ‫سرم ربی منچستر م ی ترسیدند‬ ‫لیست ستارگانی‬ ‫که با فرگوسن کار‬ ‫کرده اند خودش‬ ‫سیاهه بلندی‬ ‫است محض نمونه‬ ‫کانتونا‪ ،‬رونالدو‬ ‫و رونی را ذکر‬ ‫م ی کنیم‬ ‫‪80‬‬ ‫_____سوژه‬ ‫خداحافظاقای موشک‬ ‫چه با سرعت گذش�ت از ان روز که خبر تولد ستاره سریع‬ ‫پرسپولیس منتشر شد تا امروز که باید باور کنیم موشک دیگر‬ ‫در فوتبال ایران پرواز نم ی کند‪.‬‬ ‫ب�ا او خاطره ها داریم ک�ه این عک س ها تنها بخش�ی از ان‬ ‫همه خاطره است‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره ‪171‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازا ر‬ ‫خیز بلند بانک مهر اقتصاد در راستای‬ ‫خلق حماسه اقتصادی‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪171‬‬ ‫بانک مهر اقتصاد به منظور حمایت از تولیدکنندگان‬ ‫کاالهای داخل��ی‪ ،‬تفاهمنامه همکاری پن��ج هزار میلیارد‬ ‫ریالی با گروه توسعه سرمایه گذاری «انتخاب» منعقد کرد‪.‬‬ ‫دکتر نتاج‪ ،‬مدیرعامل بانک در نشس��تی که با مدیرعامل‬ ‫گروه توس��عه س��رمایه گذاری «انتخاب» و هیات همراه‬ ‫ایش��ان و با حضور معاون اعتبارات و تجهی��ر منابع بانک‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬ضمن تاکید بر توجه جدی به مقوله استفاده‬ ‫از تولیدات داخل��ی و نقش ان در ش��کوفایی اقتصاد ملی‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪« :‬با اهمی��ت دادن به موض��وع حمایت از کار‬ ‫و تولید داخلی و ن��گاه واقعگرایانه به بح��ث قدرت خرید‬ ‫و قدرت مصرف می ت��وان اقدامات بزرگی ب��رای تحقق‬ ‫شعار سال ترتیب داد‪ ».‬نتاج با اش��اره به اینکه شعار سال‬ ‫صرفا به همان س��ال محدود نمی شود و بانک مهر اقتصاد‬ ‫اهتمام وی��ژه ای برای حمای��ت از تولید ملی در راس��تای‬ ‫خلق حماس��ه اقتصادی دارد‪ ،‬افزود‪« :‬به عنوان یک بنگاه‬ ‫اقتص��ادی بنا داری��م با کمک ب��ه خلق تقاض��ا و مصرف‬ ‫درست‪ ،‬تولیدات داخلی بیش از پیش مورد اقبال و استفاده‬ ‫مصرف کنندگان قرار گیرند‪ ».‬محمد رضا دیانی‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫گروه س��رمایه گذاری «انتخاب» نیز در ادامه با اش��اره به‬ ‫نامگذاری سال توسط مقام معظم رهبری‪ ،‬استقالل و رشد‬ ‫کشور را در گرو حماسه اقتصادی دانست و افزود‪« :‬دشمنان‬ ‫ایران اس�لامی با وارد اوردن فش��ار اقتص��ادی و اعمال‬ ‫تحریم های متعدد یک جنگ تمام عی��ار اقتصادی را اغاز‬ ‫کرده اند و تنها راه خروج از این شرایط حمایت از تولیدات‬ ‫داخلی است‪ ».‬در ادامه‪ ،‬نجف پور‪ ،‬معاون اعتبارات و تجهیز‬ ‫منابع بانک با تشریح کارت اعتباری گفت‪« :‬این توافقنامه‬ ‫سامانه نمانوین‬ ‫رونمایی شد‬ ‫‪82‬‬ ‫در راس��تای منوی��ات مقام معظ��م رهب��ری درخصوص‬ ‫حمایت از تولید داخلی با گروه س��رمایه گذاری «انتخاب»‬ ‫و با اعتبار پنج هزار میلیارد ریال منعقد ش��د‪ ».‬وی با بیان‬ ‫اینکه مقدمات زیرساختی و فرایندی این قرارداد به لحاظ‬ ‫نرم افزاری فراهم شده است‪ ،‬افزود‪« :‬این طرح به صورت‬ ‫ازمایشی در ‪ 20‬شعبه منتخب استان اصفهان اجرا می شود‬ ‫که در صورت موفقیت در مراحل اتی به صورت کش��وری‬ ‫اجرا خواهد ش��د‪ ».‬گفتنی اس��ت؛ متقاضی��ان خرید لوازم‬ ‫خانگی ساخت این شرکت می توانند با مشاهده و انتخاب‬ ‫کاالی مورد نیاز خود در فروش��گاه های ط��رف قرارداد و‬ ‫تهیه پیش فاکت��ور با مراجعه به ش��عب منتخب بانک مهر‬ ‫اقتصاد طب��ق قوانین و مق��ررات موج��ود از ‪ 100‬میلیون‬ ‫ریال اعتبار خرید این کاالها بهره مند ش��وند‪ .‬بر اس��اس‬ ‫این گزارش ‪ 200‬فروشگاه زنجیره ای‪ ،‬تعاونی و عادی در‬ ‫سراسر کشور مبادرت به عرضه محصوالت مورد نظر این‬ ‫ش��رکتکرده اند‪.‬‬ ‫بانک مهراقتصاد در قالب طرح «شمیم مهر»‬ ‫تس�هیالت پرداخت می کند‬ ‫معاون اعتبارات و تجهی��ز منابع بانک مهر اقتصاد از‬ ‫پرداخت تسهیالت در قالب طرح «ش��میم مهر» از محل‬ ‫سپرده های سرمایه گذاری در این بانک خبر داد‪ .‬به گزارش‬ ‫اداره کل روابط عمومی بانک مه��ر اقتصاد؛ حمید رضا ن‬ ‫جف پور ک��ردی‪ ،‬معاون اعتب��ارات و تجهی��ز منابع بانک‪،‬‬ ‫با تاکید ب��ر لزوم پاس��خگویی به نیاز س��پرده گ��ذاران و‬ ‫تنوع بخش��ی به محصوالت و خدمات گفت‪« :‬در راستای‬ ‫سامانه نمانوین اخرین اطالعات بازار سرمایه و بازار‬ ‫ارز را در اختیار مشتریان قرار می دهد‪ .‬در هفتمین نمایشگاه‬ ‫بین المللی بان��ک‪ ،‬بیمه و بورس از س��امانه نمانوین بانک‬ ‫اقتصادنوی��ن رونمایی ش��د‪ .‬بت ش��کن‪ ،‬مدیرعامل بانک‬ ‫اقتصادنوین در مراس��م رونمایی از س��امانه نمانوین بانک‬ ‫اقتصادنوین در توضیح این سامانه گفت‪« :‬سامانه نمانوین‬ ‫یک سامانه اطالع رسانی است که اخرین اطالعات بازار از‬ ‫جمله قیمت های ارز مرجع‪ ،‬مبادله ای‪ ،‬ازاد و اطالعات بازار‬ ‫سرمایه را در اختیار مشتریان قرار می دهد‪ ».‬وی افزود‪« :‬با‬ ‫اجرای فرمان مقام معظم رهبری(مدظله) در راستای خلق‬ ‫«حماس��ه اقتصادی» کارشناس��ان اداره طراحی و توسعه‬ ‫محصوالت بانک پس از انجام مطالعات و تحقیقات میدانی‬ ‫و تجزیه و تحلیل اطالعات‪ ،‬طرح «سپرده سرمایه گذاری‬ ‫ش��میم مه��ر» را در حوزه های مش��ارکت‪ ،‬س��رمایه در‬ ‫گردش‪ ،‬یا خرید های سرمایه ای عملیاتی کردند‪ ».‬وی در‬ ‫خصوص ویژگی های این طرح گفت‪« :‬در طرح «س��پرده‬ ‫سرمایه گذاری شمیم مهر» مش��تریان دارای سپرده های‬ ‫س��رمایه گذاری که در حال انج��ام فعالیت های اقتصادی‬ ‫در مراکز و بنگاه های اقتصادی کوچک و بزرگ هس��تند‪،‬‬ ‫می توانند ب��رای توس��عه فعالیت اقتصادی خ��ود از محل‬ ‫اعتبار سپرده خویش اقدام به دریافت تسهیالت مشارکتی‬ ‫کنند‪ ».‬نجف پور تصریح کرد‪« :‬تمامی مشتریان و دارندگان‬ ‫حساب سپرده های رویان مهر‪ ،‬س��ما و اکسیر مهر‪ ،‬از این‬ ‫پس می توانن��د با مراجعه به تمامی ش��عب ای��ن بانک در‬ ‫سراسر کشور‪ ،‬از خدمات جدید با مزیت رقابتی باال بهره مند‬ ‫شوند‪ ».‬نجف پور در پایان گفت‪« :‬دریافت تسهیالت در این‬ ‫طرح نیاز به ضامن نداشته و از اصل سپرده سرمایه گذاری‬ ‫به عنوانضمانتتس��هیالتاس��تفادهمی ش��ود‪».‬‬ ‫حضور بانک مهر اقتصاد در نمایشگاه بورس‪،‬‬ ‫بانک و بیمه‬ ‫بانک مهر اقتصاد در هفتمین نمایش��گاه بین المللی‬ ‫بورس‪ ،‬بانک و بیمه میزبان عالقه مندان و بازدید کنندگان‬ ‫اس��ت‪ .‬ابراهیم صفرلکی‪ ،‬مدیرکل رواب��ط عمومی بانک‪،‬‬ ‫با اعالم ای��ن خبر که بان��ک مهر اقتصاد و ش��رکت های‬ ‫سرمایه گذاری زیر مجموعه ان در چهار روز برگزاری این‬ ‫نمایش��گاه به معرفی انواع خدمات مالی خود می پردازند‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬ای��ن بانک به همراه ش��رکت های تابع��ه خود از‬ ‫جمله شرکت سرمایه گذاری مهر اقتصاد ایرانیان‪ ،‬شرکت‬ ‫کار گزاری مه��ر اقتصاد ایرانیان‪ ،‬ش��رکت گروه مالی مهر‬ ‫اقتصاد‪ ،‬ش��رکت خدمات بیمه توس��عه اعتماد مهر‪ ،‬گروه‬ ‫خودرو س��ازی بهمن‪ ،‬ش��رکت لیزینگ بهم��ن‪ ،‬خدمات‬ ‫بیمه ای بهمن‪ ،‬ش��رکت تراکتور س��ازی ایران و ش��رکت‬ ‫توسعه معادن روی ایران در س��الن های ‪ 41‬و ‪ 44‬میزبان‬ ‫فعاالن بازار پول و سرمایه کشور اس��ت‪ ».‬وی در پایان با‬ ‫اشاره به اینکه چهار نشست خبری در تاریخ های ‪ 18‬و ‪19‬‬ ‫اردیبهش��ت ماه با دکتر نتاج‪ ،‬مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‬ ‫و سایر مدیران عامل شرکت های تابعه در محل غرفه این‬ ‫بانک برگزار می ش��ود‪ ،‬افزود‪« :‬مدیران ارش��د بانک مهر‬ ‫اقتصاد در مدت برگزاری نمایشگاه با حضور در غرف ه بانک‪ ،‬‬ ‫پذیرای بازدیدکنندگان و پاسخگوی پرسش های مختلف‬ ‫س��ازمان ها‪ ،‬موسسه ها و ش��رکت ها هس��تند و همچنین‬ ‫برای اگاهی هرچه بیش��تر بازدید کنندگان و عالقه مندان‬ ‫از مس��ائل تخصصی حوزه اقتصادی‪ ،‬دوره های اموزشی‬ ‫ویژه ای طی چهار روز نمایشگاه در غرفه اصلی بانک مهر‬ ‫اقتصاد برگزار می شود‪ ».‬گفتنی است؛ هفتمین نمایشگاه‬ ‫بین المللی ب��ورس‪ ،‬بانک و بیم��ه ‪ 17‬تا ‪ 20‬اردیبهش��ت‬ ‫‪ 1392‬در مح��ل دائمی نمایش��گاه های بین المللی تهران‬ ‫برگزار می شود‪g.‬‬ ‫این سامانه‪ ،‬مشتریان به ابزارهای اضافی نیازی ندارند و با‬ ‫همراه داشتن گوشی تلفن همراه خود می توانند اطالعات‬ ‫بازار را دریافت کنند‪ ».‬الزم به ذکر است‪ ،‬این سامانه در دو‬ ‫بخش برنامه ای گوشی همراه و برنامه سرور تهیه شده است‪.‬‬ ‫برنامه گوشی همراه روی دو س��کوی نرم افزاری اندروید و‬ ‫‪ IOS‬عملیاتی شده است‪ .‬کاربران با ثبت نام در این سامانه‬ ‫و سپس نصب نرم افزار گوشی در تلفن همراه قادر به استفاده‬ ‫از ان خواهند بود و برای به روزرس��انی اطالعات‪ ،‬مشتری‬ ‫فقط باید دکمه به روزرسانی را فشار دهد‪g.‬‬ ‫واکنش بازار‬ ‫طال و ارز به‬ ‫ثبت نا م انتخاباتی‬ ‫اتفاقات اخیر بازارهای جهانی موثر بر قیمت طال‬ ‫تقویت مداوم دالر در بازارهای ارزی جهان موج تازه ای‬ ‫از کاهش قیم��ت را متوجه قیمت طال ک��رد‪ .‬جمعه طال در‬ ‫فروزان‪ ،‬مسئول جدید‬ ‫روابط عمومی‬ ‫بانک اقتصادنوین شد‬ ‫تازه ترین تغییرات نرخ بهره در جهان‬ ‫این روزها بازار نرخ بهره در بانک های مرکزی جهان داغ‬ ‫است‪ .‬از کره جنوبی خبر رسید که نرخ بهره از ‪ 2/75‬درصد به‬ ‫‪ 2/5‬درصد رسیده است‪ .‬نرخ بهره در انگلیس‪ ،‬اما دست نخورده‬ ‫است‪ .‬در ویتنام این نرخ یک درصد و در سریالنکا نیم درصد‬ ‫افت داشته است‪ .‬در لهستان نرخ بهره تا ‪ ۳‬درصد کاهش یافت‬ ‫و در استرالیا نیز به ‪ 2/75‬درصد رسید‪ .‬بانک مرکزی اروپا نیز‬ ‫نرخ بهره را نیم درصد کاهش داده است‪ .‬این بانک اعالم کرده‬ ‫که اقتصاد حوزه یورو ضعیف تر می شود‪ .‬در امریکا‪ ،‬اما مواضع‬ ‫فدرال رزرو همچنان برای خرید ماهانه ‪ ۸۵‬میلیارد دالر اوراق‬ ‫قرضه خزانه داری و رهنی بدون تغییر باقی است‪g.‬‬ ‫بر اس��اس حکم مدیرعامل بانک اقتصادنوین‪ ،‬مسئول‬ ‫جدید اداره روابط عمومی و تبلیغات این بانک معرفی شد‪ .‬دکتر‬ ‫محمدهاشم بت شکن‪ ،‬مدیرعامل بانک اقتصادنوین در مراسم‬ ‫تودیع رئیس قبلی و معارفه رئیس جدید اداره روابط عمومی‬ ‫این بانک گفت‪« :‬روابط عمومی پیش��انی هر سازمانی است‬ ‫که بانک اقتصادنوین نیز از این قاعده مس��تثنی نیست و این‬ ‫موضوع حساسیت کار روابط عمومی را دوچندان می کند‪ ».‬وی‬ ‫با اشاره به سه سرمایه اصلی بانک اقتصادنوین در بازار رقابتی‬ ‫فعلی افزود‪« :‬یکی از این سرمایه ها حسن شهرت و خوشنامی‬ ‫ است که این سرمایه حاصل تالش و کوشش روابط عمومی‬ ‫بانک در ادوار مختلف بوده که یقینا با مدیریت جدید این روند‬ ‫بهتر از گذشته ادامه خواهد داشت‪ ».‬در ادامه این مراسم دکتر‬ ‫بت ش��کن با اهدای لوح و یک جلد کالم اهلل مجید از زحمات‬ ‫کریم نیکوکار‪ ،‬رئیس سابق اداره روابط عمومی و تبلیغات این‬ ‫بانک قدردانی کرد‪ .‬در ادامه حکم مسئولیت روابط عمومی و‬ ‫اداره تبلیغات بانک اقتصادنوین به فاطمه فروزان ابالغ شد‪.‬‬ ‫فروزان پیش از این و به مدت هفت سال معاون اداره روابط‬ ‫عمومی و تبلیغات بانک اقتصادنوین بود‪ .‬گفتنی است؛ وی به‬ ‫عنوان یکی از چهره های اثرگذار این بانک در ابان ماه ‪1390‬‬ ‫معرفی شد‪g.‬‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪171‬‬ ‫انتظار می رود در صورتی که افت بهای طال در بازارهای‬ ‫جهانی ادامه یابد‪ ،‬قیمت ها در بازار با کاهش محس��وس تری‬ ‫ریزش کند‪ .‬طال تا غروب جمعه نس��بت به چهارش��نبه افت‬ ‫‪ ۲۴‬دالری را رقم زده و از این رو بازار داخلی باید قاعدتا در این‬ ‫روزها واکنش س��ریع تری به قیمت ها داشته باشد‪ .‬بازار قاعدتا‬ ‫از تحرکات انتخابات��ی تاثیر ویژه خواهد گرف��ت و در صورتی‬ ‫که روند کار مطابق انتظار ب��ازار پیش برود قیمت دالر احتمال‬ ‫کاهش تا زیر ‪ ۳۵۰۰‬تومان را خواهد داش��ت‪ .‬بازار ارز به عنوان‬ ‫یک��ی از تاثیرپذیر ترین بازارهای جذاب نقدینگی‪ ،‬در اس��تانه‬ ‫انتخابات ش��اهد افت قیمت هاست‪ .‬مس��یری که رفع نگرانی‬ ‫به عنوان مهم تری��ن عامل در رونق واقعی و ب��ه دور از هیجان‬ ‫قیمتی ان نقش افرینی می کند‪ .‬پنج ش��نبه گذش��ته قیمت ها‬ ‫کاهش قابل توجهی داشتند‪ .‬دالر با ‪ ۲۵‬تومان کاهش تا ‪۳۵۲۵‬‬ ‫تومان افت داش��ت‪ .‬در کف بازار تا ‪ ۳۵۰۵‬تومان هم خریداری‬ ‫ش��د‪ .‬در این روز قیمت خرید دالر در تابلوی صرافی ها ‪۳۴۹۰‬‬ ‫تومان بود و یورو تا ‪ ۴۶۶۵‬تومان کاهش یافت‪ .‬در بازار سکه و‬ ‫طال نیز قیمت ها افت داشتند‪ .‬سکه بهارازادی تا یک میلیون و‬ ‫‪ ۳۱۵‬هزار تومان کاهش ثبت کرد و ‪ ۱۵‬هزار تومان ارزان شد‪.‬‬ ‫نیم س��که تا ‪ ۶۸۵‬هزار تومان و ربع س��که تا ‪ ۴۲۰‬هزار تومان‬ ‫تعدیل ش��دند‪ .‬در بازار طال قیمت هر گرم ط�لای ‪ ۱۸‬عیار تا‬ ‫‪ ۱۲۶‬ه��زار و ‪ ۶۰۰‬توم��ان نیز اف��ت ثبت کردند‪ .‬پنج ش��نبه‬ ‫گذش��ته بازار ارز و س��که همچنان ارام بود و ب��ازار همچنان‬ ‫بیش از هر چی��ز در انتظار نتایج اولی��ه ثبت نام های انتخاباتی‬ ‫باقی مانده اس��ت‪ .‬ب��ه ه��ر روی انتظار م��ی رود ک��ه امروز‬ ‫قیمت ه��ا در ب��ازار داخل��ی کاه��ش پررنگ ت��ری را تجربه‬ ‫کنند‪ .‬قیمت ه��ا در بازار س��که به س��وی کاهش بیش��تر در‬ ‫حرکتن��د و از میان رفتن حباب قیمتی در س��که م��ورد توجه‬ ‫اس��ت‪ .‬در صورتی که قیمت ط�لا در مح��دوده ‪ ۱۴۳۰‬دالر‬ ‫باقی بماند و دالر نیز در بازار داخلی به ‪ ۳۵۰۰‬تومان برسد‪ ،‬ارزش‬ ‫طالی موجود در سکه تا سطح یک میلیون و ‪ ۱۷۸‬هزار تومان‬ ‫افت خواهد کرد‪.‬‬ ‫بازارهای جهانی در س��اعت ‪ ۱۵‬به وقت تهران تا ‪ ۱۴۴۸‬دالر‬ ‫افت کرد و نس��بت به چهارش��نبه ‪ ۶‬دالر افت را ثبت کرد‪ .‬تا‬ ‫س��اعاتی قبل از این کاهش‪ ،‬بهای ان در سطح ‪ ۱۴۵۶‬دالر‬ ‫ثابت مانده بود که‪ ۶‬دالر افزایش را نسبت به چهارشنبه گذشته‬ ‫به همراه داشت‪ .‬به هرحال طال نوسان دوباره ای را بعدازظهر‬ ‫جمعه تجربه کرد‪ .‬بعد از ظهر جمعه گذش��ته‪ ،‬برابری دالر در‬ ‫مقابل ارزهای معتبر جهانی از جمله ین ژاپن افزایش بیشتری‬ ‫یافت و در مقابل یورو نیز این مسیر را ادامه داد‪ .‬در مقابل طال با‬ ‫‪۱۶‬دالر کاهش فوری تا ‪۱۴۴۸‬دالر افت کرد‪ .‬روند تغییر قیمت‬ ‫طال جمعه گذشته به همین جا ختم نشد و تا قبل از شروع بازار‬ ‫نیویورک تا مرز ‪ ۱۴۳۰‬دالر هم افت ک��رد و کاهش تقریبی‬ ‫‪ ۲۵‬دالری را ب��رای طال رقم زدند‪ .‬این روند ت��ا غروب ادامه‬ ‫داش��ت‪ .‬برابری دالر امریکا در مقابل ین ژاپن جمعه گذشته‬ ‫از مرز ‪ ۱۰۰‬هم گذش��ت و در دو مرحله ت��ا ‪ 101/29‬افزایش‬ ‫یافت و ‪ 2/46‬واحد افزایش ثبت کرد‪ .‬پس از انتش��ار گزارش‬ ‫خریدهای کالن اوراق قرضه خارجی توسط سرمایه گذاران‬ ‫ژاپنی‪ ،‬افت ارزش ین در مقابل ارزه��ای معتبر جهانی که از‬ ‫روزهای قبل کلید خورده بود‪ ،‬روز گذش��ته ش��تاب بیشتری‬ ‫گرفت‪ .‬از ژانویه ‪ ۲۰۱۰‬این بیش��ترین میزان افت ارزش پول‬ ‫ملی ژاپن به شمار می رود‪ .‬بانک مرکزی ژاپن سیاست های‬ ‫انبساطی در پیش گرفته و با افت نرخ بهره سرمایه داران را به‬ ‫خرید اوراق مشارکت تشویق کرده است‪ .‬تازه ترین خبرها از‬ ‫استقبال از اوراق مشارکت خارجی در این کشور منتشر شده‬ ‫است؛ اتفاقی که ارزش ین را دچار افت شدیدی کرده است‪.‬‬ ‫انتظارات کاهش��ی بهای طال همچنان در بازارهای جهانی‬ ‫غالب اس��ت‪ .‬با این حال برخی عالئم نیز می تواند همچنان‬ ‫موجب باالرفتن قیمت طال شود‪ .‬تحلیلگران البته در نهایت‬ ‫باید برای مشخص شدن سمت و س��وی تقاضای کاالهای‬ ‫ل جاری میالدی‬ ‫استراتژیک به ویژه فلزات و طال از نیمه سا ‬ ‫منتظر بمانند‪ .‬در تحلیل این ش��رایط خبرهای تازه عالوه بر‬ ‫افت قیمت نفت در بازارهای جهانی که تاثیر مس��تقیمی بر‬ ‫قیمت طال دارد‪ ،‬برخی داده های اقتص��ادی جدید از اقتصاد‬ ‫کشور چین منتشر شده است‪ .‬با اینکه روزهای قبل از بهبود‬ ‫اوضاع اقتصادی چین خبرهایی مثبت می رس��ید دیروز خبر‬ ‫امد که نرخ تورم ماه اوریل این کش��ور از میزان قابل انتظار‬ ‫‪ 2/2‬درصد فراتر رفته و به ‪ 2/4‬درصد رسیده است‪ .‬همزمان‬ ‫نرخ بهای تولید کننده نیز افت قابل توجهی داشته که به نظر‬ ‫می رسد فضای اقتصادی این کشور را به سمت سیاست های‬ ‫انبس��اطی س��وق خواهد داد‪ .‬این ش��رایط در حالی است که‬ ‫همچنان چش��م انداز افت تقاضا برای کاالهای پایه در چین‬ ‫وجود داشته باشد‪ .‬در روزهای قبل بهبود برخی شاخص های‬ ‫اقتصادی در المان و چین شوک قیمتی به بازار طال داده بود‬ ‫که به نظر می رسد با ارقام جدید اقتصادی نیز سیاست گذاری ها‬ ‫در اسیا به مرور به سمت افزایش تقاضا پیش برود‪ .‬البته برخی‬ ‫از استراتژیست ها برای طال در کوتاه مدت به ویژه تا نیمه سال‬ ‫کاهش قیمت طال را پیش بینی کرده اند‪ .‬در یک نمونه به نقل‬ ‫از کارشناس بانک امریکایی مریلینچ گفته شده که احتماال تا‬ ‫نیمه سال میالدی جاری قیمت طال تا‪ ۱۲۰۰‬دالر افت کند‪ ،‬اما‬ ‫در ادامه تا پایان سال این میزان می تواند دوباره تا ‪ ۱۷۰۰‬دالر‬ ‫افزایش یابد‪ .‬برای افزایش دوباره قیمت طال دو دلیل مهم ذکر‬ ‫شده که اولی افزایش تورم کلی در سطح جهان است و دومی‬ ‫ مداخالت بانک های مرکزی در بازارهای نوظهور در بازار ارز‬ ‫و متنوع سازی ترکیب ذخایر ارزی و طالیی با جایگزین کردن‬ ‫ارزهایی غیر از دالر امریکا‪ .‬گفته شده تقویت ارزهای بازارهای‬ ‫نوظهور و کشورهای در حال توسعه تورم زا بوده و قیمت طال را‬ ‫باال می برد‪ .‬در عین حال در بازارهای جهانی برخی تحلیلگران‬ ‫منتظر فعالیت های اقتصادی و افزایش تقاضای فلزات در نیمه‬ ‫دوم سال ‪ ۲۰۱۳‬هستند‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو خبرداد‬ ‫عرضه سه محصول جدید در سال‬ ‫حماسه سیاسی و اقتصادی‬ ‫مدیرعامل گ��روه صنعتی ایران خ��ودرو توضیحاتی‬ ‫درب��اره قیمت جدی��د خودروه��ای داخلی ارائه ک��رد و از‬ ‫ورود چن��د محصول جدید به بازار خب��ر داد‪ .‬مهندس جواد‬ ‫نجم الدی��ن‪ ،‬مدیرعام��ل گ��روه صنعتی ایران خ��ودرو در‬ ‫گفت وگوی ویژه خبری اظهار کرد‪« :‬در فرمول ش��ورای‬ ‫رقابت نرخ تورم در صنعت خودرو به رسمیت شناخته شده‬ ‫و این فرمول راهگش��ا و فصل الخطاب است‪ ».‬وی با بیان‬ ‫اینکه ما تا س��ال ‪ 90‬قیمت خودروها را ب��ا وجود افزایش‬ ‫قیمت مواد اولیه ب��ا افزایش به��ره وری و تولید ثابت نگاه‬ ‫داشته بودیم‪ ،‬خاطرنش��ان کرد‪« :‬عدم پرداخت تسهیالت‬ ‫بانکی در زمان مناس��ب‪ ،‬ندادن ارز مرجع و افزایش قیمت‬ ‫مواد اولیه دالیل افزایش قیمت خودرو در س��ال ‪ 91‬بود‪».‬‬ ‫نجم الدین ادام��ه داد‪« :‬در حال حاضر هزار قطعه س��از در‬ ‫کشور فعالیت می کنند که اش��تغالزایی ‪ 100‬تا شش هزار‬ ‫نف��ر را به دنبال دارن��د و باتوج��ه به مش��کالتی که برای‬ ‫صنعت خودروسازی ایجاد شد ما یک نفر را نیز تعدیل نیرو‬ ‫نکرده ایم‪ ،‬در حالی که خودروس��ازی همچون پژو فرانسه‬ ‫فروش محصوالت ایران خودرو با قیمت جدید‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪171‬‬ ‫فروش محص��والت ایران خودرو با قیم��ت جدید و‬ ‫براساس فرمول ش��ورای رقابت اغاز ش��د‪ .‬عبداهلل بابایی‪،‬‬ ‫معاون بازاریاب��ی و فروش ایران خودرو ب��ا بیان این مطلب‬ ‫گفت‪« :‬شورای رقابت قیمت جدید محصوالت ایران خودرو‬ ‫را تایید کرد‪ ».‬وی افزود‪« :‬نرخ جدی��د وانت بار دو بنزینی با‬ ‫ترمز ضد قفل ‪108‬میلی��ون و یکصد هزار ری��ال؛ وانت بار‬ ‫دو بنزینی ب ا ترمز ضد قفل جدی��د ‪108‬میلیون و ‪700‬هزار‬ ‫ریال‪ ،‬وانت بار دوگانه س��وز ب ا ترمز ضد قف��ل جدید ‪128‬میلیون و دویس��ت هزار ری��ال و وانت‬ ‫بار دو گانه سوز با ترمز ضد قفل‪123‬میلیون و یکصد هزار ریال است‪ ».‬وی قیمت پژو‪405‬اس ال ایکس‬ ‫با موتور تی یو‪ 5‬وکیس��ه هوای راننده ‪ 231‬میلیون و یکصد هزار ریال عنوان کرد و اظهار داشت‪:‬‬ ‫«پژو‪ 405‬بنزینی جی ال ایکس با کیسه هوای راننده ‪221‬میلیون و ‪800‬هزار ریال است‪ ».‬بابایی‬ ‫ادامه داد‪« :‬پژو‪ 405‬دوگانه سوز جی ال ایکس با کیس��ه هوای راننده ‪236‬میلیون و ‪600‬هزار ریال‬ ‫اس��ت‪ ».‬معاون بازاریابی و فروش ایران خودرو ادامه داد‪« :‬س��مند ال ایکس ای اف ‪ 7‬پایه گاز سوز‬ ‫‪256‬میلیون و‪900‬هزار ریال عرضه خواهد شد‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬سمند ال ایکس ای اف ‪7‬بنزینی با‬ ‫کیسه هوای راننده ‪242‬میلیون و ‪800‬هزار ریال خواهد بود‪ ،‬همچنین سمند ال ایکس سال بنزینی‬ ‫با کیسه هوای راننده ‪230‬میلیون ریال قیمت گذاری شده اس��ت‪ ».‬بابایی قیمت سمند ال ایکس‬ ‫سال دوگانه سوز با کیسه هوای راننده را ‪248‬میلیون و ‪500‬هزار ریال عنوان کرد و خودروی سمند‬ ‫اس ای با کیس��ه هوای راننده را ‪206‬میلیون و ‪200‬هزار یال مطرح کرد‪ .‬وی ادامه داد‪« :‬خودروی‬ ‫پژو پارس سال با کیسه هوای راننده ‪269‬میلیون و ‪700‬هزار ریال و پژو پارس معمولی دوگانه سوز‬ ‫با کیس��ه هوای راننده ‪282‬میلیون و ‪800‬هزار ریال خواهد بود‪ ».‬بابایی با بیان اینکه خودروهای‬ ‫مذکور دارای اس��تاندارد یورو دو هس��تند‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬مش��تریان می توانند با مراجعه به سایت‬ ‫‪ ikco.com‬نسبت به خرید خودرو به صورت اینترنتی اقدام کنند‪ ».‬گفتنی است؛ قیمت های فوق‬ ‫با احتساب بیمه و مالیات سال‪ 92‬محاسبه شده است‪g.‬‬ ‫سواری های بدون ایربگ پالک ‪ 92‬نمی گیرند‬ ‫معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران گفت‪« :‬خودروهای فاقد کیسه‬ ‫ی در پاسخ به اینکه ایا باتوجه به مهلت‬ ‫هوا با پالک سال‪ 92‬شماره گذاری نخواهند شد‪ ».‬بهادر کاظم ‬ ‫سه ماهه هیات دولت به خودروسازان برای دو ایربگه کردن سواری های داخلی‪ ،‬سواری های فاقد‬ ‫ایربگ نیز شامل این مصوبه خواهند شد؟ اظهار کرد‪« :‬طبق قانون پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی‬ ‫ی از ابتدای فروردین ماه سال جاری اجازه شماره گذاری هیچ خودروی فاقد کیسه هوایی را‬ ‫انتظام ‬ ‫نخواهد داشت‪ ».‬وی با بیان اینکه به پلیس ابالغ شده که خودروهای تولیدی در سال ‪ 91‬که بدون‬ ‫کیسه هوا هستند با پالک سال‪ 91‬شماره گذاری شوند‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬مهلت جدید خودروسازان‬ ‫برایدو ایربگهکردنسواری هایداخلیشاملسواری هاییکهبهکیسههوایرانندهتجهیزنشده اند‪،‬‬ ‫ی ادامه داد‪« :‬بنابراین اگر خودرویی نزد خودروسازان موجود است که فاقد کیسه‬ ‫نمی شود‪ ».‬کاظم ‬ ‫هوا بوده و در سال گذشته تولید شده باید با پالک سال ‪ 91‬شماره گذاری و وارد بازار شود‪ ».‬معاون‬ ‫نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران تصریح کرد‪« :‬از ابتدای تیر ماه امسال تمام‬ ‫سواری های داخلی تنها در صورت تجهیز به دو کیسه هوا اجازه شماره گذاری خواهند داشت‪g».‬‬ ‫‪84‬‬ ‫هزاران نفر را اخراج کرده اس��ت‪ ».‬وی افزود‪« :‬همچنین‬ ‫خ��ودروی دنا‪ ،‬وانت س��مند و وانت یو‪ 90‬در س��ال جاری‬ ‫به بازار می این��د‪ ».‬مدیرعامل گ��روه صنعتی ایران خودرو‬ ‫با اش��اره به اینکه در تولید ‪ 206‬خودکفا ش��ده ایم‪ ،‬اضافه‬ ‫کرد‪« :‬هیچ گونه انحصاری در صنعت خودروسازی کشور‬ ‫وجود ندارد‪ ».‬نجم الدین با بیان اینکه نرخ باالی تسهیالت‬ ‫بانکی‪ ،‬تولی��د را متوقف می کند‪ ،‬گف��ت‪« :‬برای طراحی و‬ ‫ساخت هر پلتفرم با قیمت های کنونی به یک هزار میلیارد‬ ‫تومان س��رمایه گذاری نیاز اس��ت‪ ».‬به گفت��ه وی‪ ،‬تعرفه‬ ‫واردات خودرو زمانی باید کاهش یابد که محیط کس��ب و‬ ‫کار بهبود و نرخ تسهیالت بانکی و مالیات کاهش یابد‪g.‬‬ ‫موتور ملی دیزل روی خط تولید ایران خودرو‬ ‫مهندس میرجواد س��لیمانی‪ ،‬قائم مقام مدیرعامل‬ ‫ایران خودرو در محصول و کیفیت گف��ت‪« :‬موتور دیزل‬ ‫که طراحی ان از سال ‪ 89‬در ایران خودرو اغاز شد‪ ،‬به دلیل‬ ‫قطعات مش��ترک با موتور ای‪ .‬اف‪ .7 .‬و قابلیت انطباق با‬ ‫اس��تانداردهای االیندگی یورو ‪ 5‬از اهمیت ویژه ای از نظر‬ ‫اقتصادی و زیست محیطی برخوردار است‪ ».‬وی ایجاد تنوع‬ ‫در سبد سوختی‪ ،‬اختصاص قوای محرکه دیزل به بخشی از‬ ‫تولیدات و توسعه بازارهای صادراتی را از جمله دالیل ایران‬ ‫خودرو در طراحی و ساخت موتور دیزل عنوان کرد و گفت‪ :‬بر اساس پورتفولیوی قوای محرکه‪ ،‬تا‬ ‫سال‪ 10، 95‬درصد از سبد سوختی محصوالت ایران خودرو به موتور دیزل اختصاص خواهد یافت‪».‬‬ ‫مهندس سلیمانی توان ‪ 120‬اسب بخار‪ ،‬گشتاور ‪ 256‬نیوتن متر و حجم موتور ‪ 1500‬سی سی را از‬ ‫ویژگی های موتور دیزل ایران خودرو عنوان کرد و گفت‪« :‬این موتور از سال‪ 93‬در ایران خودرو تولید‬ ‫می شود و تا سال ‪ 95‬تیراژ ساالنه ان به ‪ 100‬هزار دستگاه می رسد‪ ».‬وی افزود‪«:‬با داخلی سازی و‬ ‫طراحی و ساخت ماشین االت و تسمه نقاله خط مونتاژ موتور دیزل و توسعه خط مونتاژ موتور ملی‬ ‫میلیون ها دالر صرفه جویی ارزی و ریالی شده است‪ .‬با تالش و خالقیت کارشناسان و متخصصان‬ ‫ایران خودرو ساخت تسمه نقاله که در گذشته به دلیل تکنولوژی فنی و هزینه باالی ان فقط توسط‬ ‫شرکت کروزه المان انجام می شده‪ ،‬هم اکنون در داخل ساخته می شود‪ ».‬قائم مقام مدیرعامل ایران‬ ‫خودرو‪ ،‬انطباق خودرو با موتور را از دیگر بخش های مهم پروژه موت��ور دیزل عنوان کرد و گفت‪:‬‬ ‫«چندین نمونه سمند به موتور دیزل مجهز شده که در مراکز تحقیقاتی مورد ازمون های مختلف قرار‬ ‫گرفته است‪ ».‬وی یاداور شد‪ « :‬ایران خودرو از ظرفیت و دانش الزم برای توسعه انواع قوای محرکه‬ ‫برخوردار است اما رسیدن اینها به تولید انبوه نیازمند منابع مالی است که باید از سوی سیستم بانکی و‬ ‫نهادهایمربوطهدراختیارگذاشتهشود‪».‬سلیمانی‪ ،‬مالکیتدومینموتورملیراازجملهدستاوردهای‬ ‫موتور دیزل عنوان کرد و گفت‪ «:‬طراحی چیدمان خط‪ ،‬جانمایی ماشین االت و فرایند تولید این موتور‬ ‫نیز توسط متخصصان ایران خودرو طراحی شده است‪ ».‬وی با اشاره به فراگیر بودن سوخت دیزل در‬ ‫بازار خودروی جهانی‪ ،‬توسعه بازارها ی صادراتی ایران خودرو را از دیگر دستاوردهای موتور دیزل در‬ ‫محصوالت این گروه صنعتی دانست و گفت‪ « :‬به این مورد کاهش ارزبری سوخت را نیز باید افزود‬ ‫چرا که سوخت دیزل ارزبری کم تری از بنزین دارد‪g».‬‬ ‫اهدا لوح و تندیس جشنواره بهره وری ‪ 1404‬به بانک انصار‬ ‫مراسم اختتامیه چهارمین دوره جایزه ملی بهره وری‪ 1404‬در تاریخ‪ 92/02/09‬در سالن تالش‬ ‫وزارتتعاون‪،‬کارواموراجتماعیبرگزارگردید‪.‬دراینمراسمکهنمایندگانیازمعاونت هایبرنامه ریزی‬ ‫و بودجه‪ ،‬مالی‪ ،‬امور بین الملل‪ ،‬حسابرسی و بازرسی و اقتصادی حضور داشتند‪ ،‬از برگزیدگان تجلیل به‬ ‫عمل امده و جوایز مربوطه اهدا شد‪ .‬بانک انصار باتوجه به شاخص های تخصصی مطرح شده در این‬ ‫دوره‪،‬موفقبهکسبرتبهپیشرودرسطحیکشدوتندیسولوحموردنظرتوسطدکترپژویان‪،‬رئیس‬ ‫شورایملیرقابتومهندسفرحی‪،‬رئیسسازمانهواوفضابهبانکانصاراهداشد‪.‬یاداوریمی شود‬ ‫بانک انصار عالوه بر عضویت در جایزه ملی بهره وری ‪ ،1404‬در جشنواره ملی بهره وری نیز شرکت‬ ‫کرده و در این رقابت موفق به عبور از مرحله اول این جشنواره شده است و ادامه فرایند برای مشخص‬ ‫شدن رتبه نهایی بانک در مرحله دوم در ابتدای خرداد ماه تعیین خواهد شد‪g.‬‬