ماهنامه مثلث شماره 174

‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوهفتادچهارم‪ 11/‬خرداد‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫اصالح طلبان و مستقل ها‬ ‫به دور دوم می روند؟‬ ‫تاکتیک جدید «اقا محسن»‬ ‫عارف در انتظار رفقا ی اصالح طلب‬ ‫اس�تراتژی روحانی در ‪ 2‬فاز‬ ‫مهن�دسشگفتی س�از‬ ‫علو م‬ ‫سیاسی‬ ‫مسالهاصلی‪،‬ارایسرگردان‬ ‫طبقاتضعیفاست‬ ‫پرونده ایباحضورعمادافروغ‪،‬پرویزامینی‪،‬حجت اهللایوبی‬ ‫مصطفیابطحی‪،‬عباساخوندی و رضامجید زاده‬ ‫حداد عادل؛ نامزد تحول خواهان‬ ‫روزهای سرنوشت ساز قالیباف‬ ‫حمایت راست گرایان از والیتی‬ ‫جلیلی؛ از گفتمان تا حامیان‬ ‫ویژ ه نامه انتخابات‬ ‫شم‬ ‫اره یک‬ ‫بررسی برنامه های حسن روحانی‪ ،‬محسن رضایی‬ ‫محمدرضا عارف و محمد غرضی‬ ‫جای خالی را با ما پر کنید‬ ‫قیمت ها به تومان میباشد‬ ‫سه ماهه‬ ‫شش ماهه‬ ‫یک ساله‬ ‫پست سفارشی ته ران‬ ‫‪36/000‬‬ ‫‪72/000‬‬ ‫‪144/000‬‬ ‫پست سفارشی شهرستان‬ ‫‪38/000‬‬ ‫‪76/000‬‬ ‫‪152/000‬‬ ‫بانک ملت به نام هفته نامه مثلث‬ ‫شماره حساب ‪43293196/94‬‬ ‫شماره کارت ‪6104-3377-7006-5405‬‬ ‫شماره شبا ‪IR28 0120000000004329319694‬‬ ‫برای اطالعات بیشتر عدد صفر را به شماره ‪ 3000411711‬ارسال نمایید‬ ‫شماره تماس‪88171506-8 :‬‬ ‫‪09109797859‬‬ ‫برای دریافت پیشخوان همراه اول ‪ MOSLAS‬را به ‪ 7050‬پیامککنید‬ 14 ‫سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)‬ ‫بنیانگذار عزت مسلمانان را‬ ‫تسلیت عرض م ی نماییم‬ ‫میراثبزرگامام‬ ‫استقالل‪،‬ازادی‪،‬جمهوریاسالمی‬ ‫‪15‬‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫روز مهم ملت‬ ‫حضرت امام خمینی(ره) در پانزده خرداد ماه سال‬ ‫‪« 61‬یوم‏اللهّ‏» ‪ 15‬خرداد را«پرتویی از عاشورا» دانسته‬ ‫و بی��ان داش��تند‪ .…« :‬من خ��وف ان دارم که خدای‬ ‫ی به خود‬ ‫نخواسته یک روز ملت ها و دولت های اسالم ‬ ‫ایند که با دست امریکای جنایتکار‪ ،‬اسرائیل به خواست‬ ‫های ظالمانه و جنایتکارانه خود برس��د و از مس��لمین‬ ‫ویژهانتخابات‬ ‫‪24-37‬‬ ‫پایانائتالف‪،‬اغازرقابت‬ ‫حدادعادل؛نامزدتحول خواهان‬ ‫روزهایسرنوشت ساز‬ ‫سیاست‬ ‫‪38-57‬‬ ‫اصالح طلبانومستقل ها بهدوردوممی روند؟‬ ‫امام‪،‬منرابراینخستوزیریپیشنهاددادند‬ ‫مهندسشگفتی ساز‬ ‫ویکی رضایی‬ ‫تاکتیکجدید«اقامحسن»‬ ‫عارفدرانتظاررفقایاصالحطلب‬ ‫ازاقتصادتادیپلماسی‬ ‫راهبردتنش زدایی؛بازگشتبهنقطهتعادل‬ ‫فازاول؛حملهبهوضعموجود‪،‬فازدوم؛حمایتهاشمی‬ ‫منتظرحمایتهاشمیهستیم‬ ‫احتمالحمایتاصولگرایانازروحانیمنتفیاست‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالچهارم‪/‬شمارهصدوهفتادچهارم‪ 11/‬خرداد‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫اصالحطلبان و مستقلها‬ ‫به دور دوم میروند؟‬ ‫تاکتیک جدید «اقا محسن»‬ ‫عارف در انتظار رفقا ی اصالح طلب‬ ‫اس�تراتژی روحانی در ‪ 2‬فاز‬ ‫مهن�دسشگفتیس�از‬ ‫علوم‬ ‫سیاسی‬ ‫مسالهاصلی‪،‬ارایسرگردان‬ ‫طبقاتضعیفاست‬ ‫پروندهایباحضورعمادافروغ‪،‬پرویزامینی‪،‬حجتاهللایوبی‬ ‫مصطفیابطحی‪،‬عباساخوندی و رضامجیدزاده‬ ‫حداد عادل؛ نامزد تحولخواهان‬ ‫روزهای سرنوشت ساز قالیباف‬ ‫حمایت راست گرایان از والیتی‬ ‫جلیلی؛ از گفتمان تا حامیان‬ ‫ویژه نامه انتخابات‬ ‫ش‬ ‫ماره یک‬ ‫بررسی برنامههای حسن روحانی‪ ،‬محسن رضایی‬ ‫محمدرضا عارف و محمد غرضی‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫کاری س��اخته نش��ود‪ .‬من طرفداری از طرح استقالل‬ ‫اسرائیل و شناس��ایی او را برای مسلمانان یک فاجعه و‬ ‫ی یک انفجار می‏دانم و مخالفت‬ ‫برای دولت های اسالم ‬ ‫با ان را یک فریضه بزرگ اسالم می‏شمارم و به خداوند‬ ‫بزرگ از این نقش��ه‏ها که به دست مسلمان‏نماها برای‬ ‫اسالم کشیده می‏ش��ود پناه می‏برم‪ .‬ملت بزرگ ایران‬ ‫س��الروز ‪ 15‬خرداد را که یوم‏اهلل‏ است زنده نگه می‏دارد‬ ‫و افتخار قیام ملت را که با مشت گره کرده و خون طاهر‬ ‫خوی��ش در مقابل ستمش��اهی پهلوی ایس��تاد و پایه‬ ‫استوار انقالب اسالمی را ـ که سرنگونی قدرتمندترین‬ ‫جنایتکار منطقه را در پی داشت ـ ریخت از یاد نمی‏برد‪.‬‬ ‫و االن فداکاری ها و مجاهدات جوانان برومند کش��ور‬ ‫اس�لامی را که پایه‏گذاری خروج از ظلمات به س��وی‬ ‫نور و از حقارت به س��وی سرافرازی و از اسارت به سوی‬ ‫استقالل را نمود بزرگ می‏شمارد و عاشورای فریاد زن‬ ‫«هیهات مناالذله» و ‪ 15‬خرداد و دیگر ایام‏اهلل‏ را که در‬ ‫پی داش��ت و از نور الهی عاشورا فروغ و از شمس جمال‬ ‫حسینی گرمی واز پرتو هدایت او معرفت به وظیفه و از‬ ‫استقامت او در مقابل باطل استواری فرا گرفت‪ ،‬ارجمند‬ ‫می‏دارد‪ .‬خداوند تعالی این ملت را که از ‪ 15‬خرداد ‪42‬‬ ‫ت��ا ‪ 22‬بهمن ‪ 57‬و از ان وقت تاکن��ون برای اقامه عدل‬ ‫الهی از هرچه داش��ته اس��ت گذشته اس��ت‪ ،‬و عزیزان‬ ‫برومند خود را که قامت رش��ید و بلند انان چون ابدیت‬ ‫استوار و گرمی خونشان چون عشق به جمال جمیل حق‬ ‫روح‏افزا بود‪ ،‬به پای دوست به قربانگاه فرستادند‪ ،‬با نور‬ ‫هدایت خود ارش��اد‪ ،‬و با جلوۀ قدرت ازلی خود برومند‬ ‫و با بارقه روانبخش خ��ود در احقاق حق و ابطال باطل‬ ‫استوار و پایدار فرماید‪ ،‬و این وحدت و صالبت را از انان‬ ‫سلب ننماید‪« .‬و ال حول وال قوه ا ّال باللهّ‏»‪ .‬والسالم علی‬ ‫عباداللهّ‏ الصالحین‪».‬‬ ‫بینالملل‬ ‫‪58-65‬‬ ‫دیپلماسیانتخاباتی‬ ‫بازگشتبوروکراسی‬ ‫حداکثرسازیمنافعازطریقاعتمادسازی‬ ‫اقایکری!بهشمامربوطنیست‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66-73‬‬ ‫شمقدریانتخاباتکیست؟‬ ‫منیکخوانندهسیاسیهستم‬ ‫با فرهنگتاپاستور‬ ‫اینفیلم ها«سینما»نیست‬ ‫علومسیاسی‬ ‫‪74 -83‬‬ ‫درمیانه محافظه کاریوتحول خواهی‬ ‫مدلانقالبیازحکمرانی‬ ‫تغییرغیررادیکال‬ ‫نه؛بهمحافظه کاری‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬مصطفی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬ش��اهین فتحیان ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬فاطمه سیف‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد سرخ خواه ‪ -‬محمد شکراللهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار‪ -‬مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫دکتر غالم حسن تقی نتاج ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‬ ‫مهندس صدوقی‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫سید عارف علوی ‪ -‬رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر بهرامپور‪ -‬سید حمید خالقی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫ســراغــاز‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫رهبر معظم انقالب در دیدار نمایندگان مجلس‪:‬‬ ‫سخنان کاندیداها متکی بر اطالعات درست باشد‬ ‫حض��رت ایت اهلل العظم ی خامنه ای تاکی��د فرمودند‪:‬‬ ‫«کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری باید فقط واقعیت‬ ‫را به مردم بگویند؛ هم واقعیت اوضاع کش��ور و هم واقعیت‬ ‫در مورد خودشان‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب‬ ‫اس�لامی در دیدار رئیس‪ ،‬هیات رئیسه و نمایندگان مجلس‬ ‫ش��ورای اس�لامی با تاکید بر اینکه مجلس در راس امور و‬ ‫قوه مجریه نیز وسط میدان کارهای سنگین اجرایی است‪،‬‬ ‫‪18‬‬ ‫رعایت قان��ون و تعامل دو طرف��ه و انص��اف را در همکاری‬ ‫دولت و مجلس ضروری برشمردند و با اش��اره به انتخابات‬ ‫یازدهمین دوره ریاس��ت جمهوری گفتند‪« :‬همه باید تالش‬ ‫کنند تا انتخابات پرش��ور و با حضور عمومی م��ردم برگزار‬ ‫شود‪،‬زی را اقتدار و اس��تحکام نظام اسالمی از ابتدای پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی تاکنون بر مبنای حضور و پشتیبانی مردمی‬ ‫ بوده است‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی برگزاری پرش��ور انتخابات را‬ ‫زمینه ساز مصونیت‪ ،‬اقتدار‪ ،‬امنیت کش��ور و برطرف کننده‬ ‫تهدیدهای دش��منان خواندند و افزودن��د‪« :‬نظام جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران‪ ،‬نظامی ریشه دار اس��ت که ریشه ان مردم و‬ ‫پشتیبان یکپارچه مردمی است‪ ».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‪،‬‬ ‫پش��تیبانی مردمی از نظام اس�لامی را مایه عزت و برکت‬ ‫کشور‪ ،‬نظام و خود مردم دانستند و تاکید کردند‪« :‬ب راساس‬ ‫این قاع��ده‪ ،‬انتخابات که مظه��ر حضور مردم اس��ت باید‬ ‫پرشور برگزار شود‪ ».‬ایشان با اش��اره به وجود قوانین خوب‬ ‫ســراغــاز‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫و معقول در همه مراحل انتخابات و نبود بن بس��ت در هیچ‬ ‫مرحله ای‪ ،‬خاطرنش��ان کردند‪« :‬تاکنون نی��ز همه مراحل‬ ‫ب راساس روال قانونی انجام ش��ده و داوطلبان انتخابات نیز‬ ‫در مصاحب ه های خود بر تمکین از قانون تاکید کردند و این‬ ‫تمکین را هم بعد از اعالم بررس��ی صالحی ت ها انجام دادند‬ ‫که باید از همه انها به ویژه کسانی که احراز صالحیت نشدند‪،‬‬ ‫تشکر و قدردانی کرد‪ ».‬رهبر انقالب اس�لامی این رفتار را‬ ‫نشان دهنده ارجحیت و اهمیت قانون دانس��تند و افزودند‪:‬‬ ‫«ممکن است ما از قانون هم ناراضی باشیم‪ ،‬اما تمکین ما در‬ ‫مقابل قانون‪ ،‬موجب فصل الخطاب شدن قانون م ی شود‪».‬‬ ‫اگاهی‪ ،‬هوشیاری و بصیرت مردم در تشخیص کاندیداهای‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری نکته دیگری ب��ود که حضرت‬ ‫ایت اهلل خامن��ه ای در موضوع انتخابات به ان اش��اره کردند‪.‬‬ ‫ایشان گفتند‪« :‬باتوجه به باالتر بودن سطح اگاهی و بصیرت‬ ‫مردم ای ران در مسائل سیاسی‪ ،‬از س��طح متوسط جهانی و‬ ‫همچنین زمینه ای که ب رنامه های انتخاباتی صدا و سیما ب رای‬ ‫تشخیص مردم فراهم کرده‪ ،‬امکان باالیی ب رای تشخیص‬ ‫و رسیدن به نتیجه از میان داوطلبان انتخابات وجود دارد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی افزودند‪« :‬ممکن است نتیجه ای که‬ ‫فرد به ان م ی رسد‪ ،‬درست یا غلط باشد که این اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫مهم ان اس��ت که با اگاهی و بصیرت‪ ،‬ب راساس تشخیص‬ ‫خود عمل کنیم که قطعا شامل اجر خداوند نیز خواهد شد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای توصی ه ای ب��ه داوطلبان‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری داشتند و گفتند‪« :‬اقایان داوطلبی‬ ‫که در صد او سیما ب رنامه دارند‪ ،‬وظایف سنگینی ب ر عهده دارند‬ ‫و باید مراقب باشند خدایی نکرده ب رای جلب توجه مردم‪ ،‬هر‬ ‫حرف خالف واقعی را بر زبان نیاورند‪ ».‬ایشان تاکید کردند‪:‬‬ ‫«سخنان کاندیداها باید واقعی‪ ،‬صمیمی و متکی بر اطالعات‬ ‫درست و صادقانه باشد‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی خاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬کاندیداهای انتخابات ریاس��ت جمهوری باید فقط‬ ‫واقعیت را به مردم بگویند‪ ،‬هم واقعیت اوضاع کش��ور و هم‬ ‫واقعیت در مورد خودش��ان را‪ ».‬حض��رت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫افزودند‪« :‬اگ��ر صادقانه عمل ش��ود قطع��ا خداوند کمک‬ ‫خواهد کرد و این کم��ک الهی نیز گاهی با دس��ت یافتن‬ ‫به توفیق خدمت و مسئولیت اس��ت و گاهی هم با توفیق‬ ‫نیافتن ب رای خدمت در این مسئولیت است‪ ».‬ایشان تاکید‬ ‫کردن��د‪« :‬کاندیداها نباید ب رای جل��ب رای مردم‪ ،‬به تخریب‬ ‫نامزدهای دیگر و همچنین تخری��ب واقعیات جامعه اقدام‬ ‫کنند‪ ».‬رهبر انقالب اس�لامی بار دیگر به موضوع انتساب‬ ‫نظر رهب��ری در انتخاب��ات به برخ��ی افراد اش��اره کردند و‬ ‫گفتند‪« :‬این حرف ها همیشه بوده و واقعیت هم ندارد‪ ،‬زی را‬ ‫کس��ی نم ی داند که رهبری به چه ف��ردی رای خواهد داد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای خاطرنش��ان کردند‪« :‬رهبری نیز‬ ‫همانند بقیه مردم یک رای بیشتر ندارد‪ ».‬ایشان با اشاره به‬ ‫تبلیغات رسانه های بیگانه درخصوص رای و نظر رهبری در‬ ‫انتخابات تاکید کردند‪« :‬دش��منان ب راساس اهداف شناخته‬ ‫شده انها‪ ،‬این تبلیغات را در دس��تورکار خود قرار داده اند‪ ،‬اما‬ ‫نظام اسالمی بدون توجه به این تبلیغات و ب ر اساس هدف‪،‬‬ ‫راه و تدابیر مش��خص‪ ،‬کار خود را انجام خواهد داد‪ ».‬رهبر‬ ‫انقالب اس�لامی در بخش دیگری از سخنان خود‪ ،‬فرصت‬ ‫نمایندگی مجلس شورای اس�لامی را فرصتی مغتنم ب رای‬ ‫خدمت در نظام اسالمی و در عین حال مقطعی حساس و‬ ‫امتحان بزرگی در پیش��گاه خداوند دانستند و افزودند‪« :‬باید‬ ‫در این مقاطع حساس مراقب خود بود زی را اگر فرد مسئول‪،‬‬ ‫بتواند از این پیچ خطرناک به س�لامت عبور کند‪ ،‬انگاه نزد‬ ‫خداوند موفق و سربلند خواهد بود‪ ».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫حضور تخصص های متنوع در مجلس دهم را نشان دهنده‬ ‫ظرفیت باالی مجلس ب رای بررس��ی دقیق و کارشناس��ی‬ ‫طرح ها و لوایح دانستند و خاطرنشان کردند‪« :‬از نظر مواضع‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬مجلس در یک سال گذش��ته‪ ،‬موضع گیری های‬ ‫صحیح و بجایی داش��ته اس��ت‪ ».‬ایش��ان رفتار و خلقیات‬ ‫نمایندگان در مجلس را بس��یار مه��م و تاثیرگذار در جامعه‬ ‫خواندند و افزودند‪« :‬اگر در مجلس‪ ،‬عق��ل‪ ،‬فکر‪ ،‬طمانینه‪،‬‬ ‫ارامش و محبت حکمفرما باشد‪ ،‬این ویژگ ی ها در جامعه نیز‬ ‫مشاهده خواهد شد و اگر خالف ان نیز از مجلس منعکس‬ ‫ش��ود‪ ،‬در رفتار مردم تاثیر خواهد گذاش��ت‪ ».‬رهبر انقالب‬ ‫اسالمی خاطرنش��ان کردند‪« :‬اگر در مجلس‪ ،‬تقوا‪ ،‬امانت‪،‬‬ ‫اخالق‪ ،‬احساس مسئولیت و نش��اط کاری دیده شود‪ ،‬مردم‬ ‫را به نمایندگان خوش��بین و نزدیک خواهد کرد‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت اهلل خامنه ای خاطرنشان کردند‪« :‬رفتار نمایندگان قطعا‬ ‫در تربیت جامعه و سوق دادن ان به س��وی برخی ارزش ها‬ ‫یا ضد ارزش ها تاثیرگذار است‪ ».‬ایش��ان با تاکید بر لزوم کار‬ ‫دقیق و کارشناسی نمایندگان در مورد طرح ها و لوایح افزودند‪:‬‬ ‫«این موضوع‪ ،‬حق مردم بر دوش نمایندگان است‪ ،‬بناب راین‬ ‫دادن رای ممتنع در طرح ها و لوایح قابل قبول نیس��ت زی را‬ ‫اگر فرد نماینده صاحب تخصص در ان موضوع اس��ت باید‬ ‫ب راس��اس اجتهاد خود عم��ل کند و اگ��ر صاحب تخصص‬ ‫هم نیست از متخصصان مش��ورت بگیرد‪ ».‬رهبر انقالب‬ ‫اس�لامی با اظهار گالیه از حضور کم تع��داد نمایندگان در‬ ‫برخی جلس��ات و خالی ب��ودن صندل ی ها‪ ،‬تاکی��د کردند‪:‬‬ ‫«نمایندگان بای��د در مجلس‪ ،‬هم حضور جس��مانی و هم‬ ‫حضور ذهنی و قلبی داش��ته باشند و نس��بت به طرح ها و‬ ‫لوایح اهتمام جدی نشان دهند‪ ».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫رعایت انص��اف را یکی دیگر از ن��کات الزم ب رای نمایندگی‬ ‫مجلس برش��مردند و خاطرنش��ان کردند‪« :‬نمایندگان باید‬ ‫در مقابل همکاران خ��ود و دولت و قوه قضائی��ه‪ ،‬انصاف را‬ ‫مراعات کنند‪ ،‬زی را رعایت نکردن انص��اف موجب اثرگذاری‬ ‫منفی ان در جامعه می ش��ود‪ ».‬ایش��ان به موضوع تعامل‬ ‫قوه مقننه و قوه مجریه نیز اش��اره کردند و افزودند‪« :‬قوای‬ ‫مقننه و مجریه هر کدام ب راس��اس قان��ون دارای محدوده و‬ ‫حق مشخصی هس��تند که باید این محدوده را حفظ کنند‬ ‫و با یکدیگ��ر تعامل الزم را داش��ته باش��ند‪ ».‬رهبر انقالب‬ ‫اس�لامی تاکید کردند‪« :‬تعامل دولت و مجلس‪ ،‬یک جاده‬ ‫دو طرفه است که باید از هر دو طرف مورد توجه قرار گیرد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای‪ ،‬وجود برخ��ی اختالف نظرهای‬ ‫کاری میان مجل��س و دولت را طبیعی دانس��تند و گفتند‪:‬‬ ‫«این اختالف نظره��ای طبیعی نباید تش��دید یا تبدیل به‬ ‫کدورت شود‪ ».‬ایشان مجلس و دولت را به مالحظه یکدیگر‬ ‫س��فارش کردند و افزودند‪« :‬مجلس باید بداند که دولت در‬ ‫وسط میدان کارهای س��نگین اجرایی اس��ت و مالمت ها‬ ‫هم به طرف او است‪ ،‬بناب راین باید رعایت حال قوه مجریه را‬ ‫کند‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی خاطرنشان کردند‪« :‬دولت هم‬ ‫باید رعایت حق عظیم مجلس در قانون را بکند‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه‪ ،‬اساس همه کارها قانون‬ ‫است و مجلس ریل گذار حرکت دولت است‪ ،‬گفتند‪« :‬دولت‬ ‫ی همان ریلی که مجل��س م ی گذارد‪ ،‬حرکت کند اما‬ ‫باید رو ‬ ‫مجلس هم باید ریلی بگذارد که دولت بتواند روی ان حرکت‬ ‫کند و در پی چ های خط رناک به دره سقوط نکند‪ ».‬ایشان یک‬ ‫نکته دیگر را هم درخصوص مجلس متذکر شدند و افزودند‪:‬‬ ‫«مجلس قطعا در راس امور اس��ت‪ ،‬اما این ب��ه معنای ان‬ ‫نیس��ت که هر نماینده ای خود را در راس امور بداند‪ ».‬رهبر‬ ‫انقالب اسالمی خاط رنشان کردند‪« :‬امروز‪ ،‬وظیفه مهم همه‬ ‫ما‪ ،‬انجام کارها ب��ا نیت خالصانه و با جدی��ت و مجاهدت و‬ ‫احس��اس وظیفه اس��ت‪ ».‬رهبر معظم انقالب اسالمی در‬ ‫ابتدای بیانات خود از تالش های یک س��ال گذشته رئیس‪،‬‬ ‫هیات رئیسه و نمایندگان مجلس ش��ورای اسالمی تشکر‬ ‫کردند‪ .‬در ابتدای این دیدار الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس شورای‬ ‫اسالمی درخصوص عملکرد یک س��ال گذشته قوه مقننه‬ ‫گزارشی را بیان کرد‪ .‬رئیس مجلس‪ ،‬تالش کمیسیون های‬ ‫مختلف در شفاف سازی بودجه سال ‪ ،92‬حل مسائل معیشتی‬ ‫و تورم‪ ،‬کنترل نوس��انات ارز‪ ،‬حمایت از تولید ملی و اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬توجه به کش��اورزان و بازنشس��تگان و وضعیت‬ ‫سالمت‪ ،‬اعمال انضباط مالی و توجه ویژه به بخش نفت و‬ ‫گاز‪ ،‬نیرو و دفاع را از اقدامات مهم مجلس ش��ورای اسالمی‬ ‫عنوان کرد‪.‬‬ ‫الریجانی همچنی��ن تصویب ‪ 53‬قان��ون از مجموع‬ ‫‪ 300‬طرح و الیحه مطرح شده در صحن مجلس‪ ،‬بهره گیری‬ ‫دیوان محاسبات از روش های نوین نظارتی و ارتباط مستمر‬ ‫با مدی ران دستگاه های مختلف‪ ،‬ارائه نظ رات مشورتی از سوی‬ ‫مرکز پژوهش های مجلس شورای اسالمی و ورود مجلس‬ ‫در کمک به دولت ب رای حل مش��کالت اقتصادی را از دیگر‬ ‫اقدامات قوه مقننه در یک سال گذشته بیان کرد‪.‬‬ ‫رئیس مجلس شورای اس�لامی انتخابات ‪ 24‬خرداد را‬ ‫به لحاظ ش��رایط منطقه ای و بی ن المللی‪ ،‬بس��یار حساس‬ ‫خواند و اظه��ار امی��دواری کرد ک��ه حضور پرش��ور مردم‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬حماس��ه سیاس��ی بزرگی‬ ‫را رقم بزند‪g .‬‬ ‫‪19‬‬ ‫انتشار متن کامل فرمان تاریخی امام علی(ع) به مالک اشتر‬ ‫ســراغــاز‬ ‫محبوب ترینکارهانزدتوکارهاییباشدکهبامیانه رویسازگار تر‬ ‫بود و با عدالت دمسازتر‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫نامه امیر مومنان علی(ع) به مالک اشتر‪ ،‬بزرگترین سند دولت داری برای تشکیل دولت اسالمی است‪ .‬از حقوق مردم‬ ‫و حاکمان تا رعایت های اخالقی صاحبان دولت و رعایت جامعه از ظرافت های نامه مهم علی(ع) به مالک است‪ .‬در استانه‬ ‫انتخابات یازدهم ریاست جمهوری‪ ،‬مناسب دیدیم تا با انتشار این نامه ماندگار‪ ،‬هم نامزدها و هواداران و همکارانشان‬ ‫این س�ند ماندگار را مطالعه کنند و ان را چراغ راه خود نماید و هم مردم‪ ،‬انتخ�اب رئیس جمهور به عنوان نماینده خود‬ ‫را با محتویات و شاخصه های این نامه هماهنگ کنند‪ .‬ش�اخصه هایی که بارها توسط امام بزرگوار و رهبر معظم انقالب‬ ‫اسالمی بر انها تاکید شده است‪.‬‬ ‫به نام خداوند بخشاینده مهربان‪ .‬این فرمانی است از‬ ‫بنده خدا‪ ،‬علی امی ر المومنین‪ ،‬به مالک بن الحارث االشتر‪ .‬در‬ ‫پیمانی که با او می ‏نهد‪ ،‬هنگامی که او را فرمانروایی مصر‬ ‫داد تا خ راج انجا را گرد اورد و با دش��منانش پیکار کند و کار‬ ‫مردمش را به صالح اورد و ش��هرهایش را اباد سازد‪ .‬او را به‬ ‫ ترس از خدا و برگزیدن طاعت او بر دیگر کارها و پیروی از هر‬ ‫چه در کتاب خود بدان فرمان داده‪ ،‬از واجبات و سنت هایی‬ ‫که کس به سعادت نرسد مگر به پیروی از انها و به شقاوت‬ ‫نیفتد‪ ،‬مگر به انکار انها و ضایع گذاش��تن انه��ا‪ .‬و باید که‬ ‫خدای سبحان را یاری نماید به دل و دست و زبان خود‪ ،‬که‬ ‫خدای جل اس��مه‪ ،‬یاری کردن هر کس را که یاری اش کند‬ ‫و عزیز داش��تن هر کس را که عزیزش دارد بر عهده گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬و او را فرمان م ی‏دهد که زمام نفس خویش در ب رابر‬ ‫شهوت ها به دست گیرد و از سرکش��ی هایش باز دارد‪ ،‬زی را‬ ‫نفس همواره به بدی فرمان دهد‪ ،‬مگر انکه خداوند رحمت‬ ‫اورد‪ .‬ای مالک‪ ،‬بدان که تو را به بالدی فرستاده‏ام که پیش‬ ‫از تو دولت ها دی��ده‪ ،‬برخی دادگر و برخی س��تمگر و مردم‬ ‫در کارهای تو به همان چش��م م ی‏نگرند که تو در کارهای‬ ‫والیان پیش از خود م ی نگری و درب��اره تو همان گویند که‬ ‫تو درباره انها م ی گویی و نیکوکاران را از انچه خداوند درباره‬ ‫‪20‬‬ ‫انها بر زبان مردم جاری ساخته‪ ،‬توان شناخت‪ .‬باید بهترین‬ ‫اندوخته‏ها نزد تو‪ ،‬اندوخته کار نیک باشد‪ .‬پس زمام هواهای‬ ‫نفس خویش فروگیر و بر نفس خ��ود‪ ،‬در انچه ب رای او روا‬ ‫نیس��ت‪ ،‬بخل بورز که بخل ورزیدن بر نفس‪ ،‬انصاف دادن‬ ‫است در انچه دوست دارد یا ناخوش م ی شمارد‪ .‬مهربانی به‬ ‫رعیت و دوست داش��تن انها و لطف در حق ایشان را شعار‬ ‫دل خود س��از‪ .‬چونان حیوانی درنده مباش که خوردنش��ان‬ ‫را غنیمت ش��ماری‪ ،‬زی را ان��ان دو گروهند‪ ،‬یا همکیش��ان‬ ‫تو هس��تند یا همانندان تو در افرینش‪ .‬از انها خطاها س��ر‬ ‫خواهد زد و علت هایی عارضش��ان خواهد ش��د به عمد یا‬ ‫خطا‪ ،‬لغزش هایی کنند‪ ،‬پس‪ ،‬از عفو و بخش��ایش خویش‬ ‫نصیبش��ان ده‪ ،‬همانگونه که دوست داری که خداوند نیز از‬ ‫عفو و بخش��ایش خود تو را نصیب دهد‪ .‬زی را تو برتر از انها‬ ‫هستی و انکه تو را بر ان سرزمین والیت داده‪ ،‬برتر از توست‬ ‫و خداوند برتر از کس��ی اس��ت که تو را والیت داده اس��ت‪.‬‬ ‫ساختن کارشان را از تو خواسته و تو را به انها ازموده است‪.‬‬ ‫ای مالک‪ ،‬خود را ب رای جنگ با خدا بسیج مکن که تو را در‬ ‫ب رابر خش��م او توانی نیس��ت و از عفو و بخشایش او هرگز‬ ‫بی‏ نیاز نخواهی بود‪ .‬هرگاه کسی را بخشودی‪ ،‬از کرده خود‬ ‫پشیمان مشو و هرگاه کسی را عقوبت کردی‪ ،‬از کرده خود‬ ‫شادمان مباش‪ .‬هرگز به خش��می که از انت امکان رهایی‬ ‫هست‪ ،‬مشتاب و مگوی که مرا بر شما امیر ساخته‏اند و باید‬ ‫فرمان من اطاعت شود‪ .‬زی را‪ ،‬چنین پنداری سبب فساد دل‬ ‫و سستی دین و نزدیک شدن دگرگون ی ها در نعمت هاست‪.‬‬ ‫هرگاه‪ ،‬از س��لطه و قدرتی که در ان هستی در تو نخوتی یا‬ ‫غروری پدید امد به عظمت ملک خداون��د بنگر که برتر از‬ ‫توست و بر کارهایی تواناست که تو را بر انها توانایی نیست‪.‬‬ ‫این نگریستن سرکش��ی تو را تس��کین م ی دهد و تندی و‬ ‫سرافرازی را فرو م ی کاهد و خردی را که از تو گریخته است‬ ‫به تو باز م ی گرداند‪ .‬بپرهیز از اینکه خود را در عظمت با خدا‬ ‫ب رابر داری یا در کبریا و جبروت‪ ،‬خود را به او همانند س��ازی‬ ‫که خدا هر جباری را خوار کند و هر خودکامه ‏ای را پس��ت و‬ ‫ب ی مقدار سازد‪ .‬هر چه خدا بر تو فریضه کرده است‪ ،‬ادا کن و‬ ‫درباره خواص خویشاوندانت و از افراد رعیت‪ ،‬هرکس را که‬ ‫دوستش م ی داری‪ ،‬انصاف را رعایت نمای‪ .‬که اگر نه چنین‬ ‫کنی‪ ،‬ستم کرده ‏ای و هر که بر بندگان خدا ستم کند‪ ،‬افزون‬ ‫بر بندگان‪ ،‬خدا نیز خصم او بود‪ .‬و خ��دا با هر که خصومت‬ ‫کند‪ ،‬حجتش را نادرست سازد و همواره با او در جنگ باشد تا‬ ‫از این کار باز ایستد و توبه کند‪ .‬هیچ چیز چون ستمکاری‪،‬‬ ‫نعمت خدا را دیگرگون نکند و خش��م خدا را برنینگیزد‪ ،‬زی را‬ ‫خدا دعای ستمدیدگان را م ی ش��نود و در کمین ستمکاران‬ ‫اس��ت‪ .‬باید که محبوبترین کارها نزد تو‪ ،‬کارهایی باشد که‬ ‫با میانه ‏روی س��ازگارتر بود و با عدالت دمسازتر و خشنودی‬ ‫رعیت را در پی داش��ته باش��د زی را خش��م توده‏های مردم‪،‬‬ ‫خش��نودی نزدیکان را زیر پای بس��پرد و حال انکه‪ ،‬خشم‬ ‫نزدیکان اگر توده‏ های مردم از تو خشنود باشند‪ ،‬ناچیز گردد‪.‬‬ ‫خواص و نزدیکان کسانی هستند که هنگام فراخی‬ ‫و اسایش بر دوش والی باری گرانند و چون حادثه ‏ای پیش‬ ‫ســراغــاز‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫اید کمتر از هر کس به یاری��ش برخیزند و خوش ندارند که‬ ‫به انصاف درباره انان قضاوت ش��ود‪ .‬این��ان همه چیز را به‬ ‫اصرار از والی م ی طلبند و اگر عطای��ی یابند‪ ،‬کمتر از همه‬ ‫سپاس م ی گویند و اگر به انان ندهند‪ ،‬دیرتر از دیگران پوزش‬ ‫م ی پذیرند‪ .‬در ب رابر سخت ی های روزگار‪ ،‬شکیبای ی شان بس‬ ‫اندک است‪ .‬اما س��تون دین و انبوهی مس��لمانان و ساز و‬ ‫برگ در ب رابر دش��منان‪ ،‬عامه مردم هستند‪ ،‬پس‪ ،‬باید توجه‬ ‫تو به انان بیشتر و میل تو به ایشان افزونتر باشد‪ .‬و باید که‬ ‫دورترین افراد رعیت از تو و دشمن ترین انان در نزد تو‪ ،‬کسی‬ ‫باشد که بیش از دیگران عی ب جوی مردم است‪ .‬زی را در مردم‬ ‫عی ب هایی اس��ت و والی از هر کس دیگر به پوشیدن انها‬ ‫سزاوارتر است‪ .‬از عی ب های مردم انچه از نظرت پنهان است‪،‬‬ ‫مخواه که اش��کار ش��ود‪ ،‬زی را انچه ب ر عهده توست‪ ،‬پاکیزه‬ ‫ساختن چیزهایی است که بر تو اشکار است و خداست که بر‬ ‫انچه از نظرت پوشیده است‪ ،‬داوری کند‪ .‬تا توانی عی ب های‬ ‫دیگران را بپوش��ان‪ ،‬تا خداوند عی ب های تو را که خواهی از‬ ‫رعیت مستور بماند‪ ،‬بپوش��اند‪ .‬و از مردم گره هر کینه ای را‬ ‫بگشای و از دل بیرون کن و رش��ته هر عداوت را بگسل و‬ ‫خود را از انچه از تو پوشیده داش��ته‏اند‪ ،‬به تغافل زن و گفته‬ ‫سخن چین را تصدیق مکن‪ .‬زی را سخن چین‪ ،‬خیانتکار است‪،‬‬ ‫هر چند‪ ،‬خود را چون نیکخواهان وانماید‪.‬‬ ‫با بخیالن رای مزن که تو را از جود و بخشش باز دارند‬ ‫و نه با حریصان‪ ،‬زی را حرص و طمع را در چشم تو م ی ارایند‬ ‫که بخل و ترس و ازمندی‪ ،‬خصلت هایی گوناگون هستند‬ ‫که سوء ظن به خدا همه را دربر دارد‪ .‬بدترین وزی ران تو‪ ،‬وزیری‬ ‫است که وزیر بدکاران پیش از تو بوده است و شریک گناهان‬ ‫ایش��ان‪ .‬مبادا که اینان همراز و همدم تو ش��وند‪ ،‬زی را یاور‬ ‫گناهکاران و مددکار ستم پیشگان بوده ‏اند‪ .‬در حالی که‪ ،‬تو‬ ‫م ی توانی بهترین جانشین را ب رایشان بیابی از کسانی که در‬ ‫رای و اندیشه و کاردانی همانند ایشان باشند ولی بار گناهی‬ ‫چون بار گناه انان بر دوش ندارند‪ ،‬از کس��انی که ستمگری‬ ‫را در س��تمش و بزهکاری را در بزهش یاری نکرده باش��ند‪.‬‬ ‫رنج اینان بر تو کمتر است و یاریشان بهتر و مهربان ی شان‬ ‫بیشتر و دوست ی شان با غیر تو کمتر است‪ .‬اینان را در خلوت‬ ‫و جلوت به دوس��تی برگزین‪ .‬و باید که برگزیده‏ترین وزی ران‬ ‫تو کسانی باشند که سخن حق بر زبان ارند‪ ،‬هر چند‪ ،‬حق‬ ‫تلخ باشد و در کارهایی که خداوند بر دوستانش نم ی پسندد‬ ‫کمتر تو را یاری کنند‪ ،‬هر چند‪ ،‬که این س��خنان و کارها تو‬ ‫را ناخوش اید‪ .‬به پرهیزگاران و راستگویان بپیوند‪ ،‬سپس از‬ ‫انان بخواه که تو را فراوان نس��تایند و به باطلی که مرتکب‬ ‫ان نشده ‏ای‪ ،‬شادمانت ندارند‪ ،‬زی را ستایش امیخته به تملق‪،‬‬ ‫سبب خودپسندی شود و ادمی را به سرکشی وادارد‪ .‬و نباید‬ ‫که نیکوکار و بدکار در نزد تو ب رابر باشند‪ ،‬زی را این کار سبب‬ ‫شود که نیکوکاران را به نیکوکاری رغبتی نماند‪ ،‬ولی بدکاران‬ ‫را به بدکاری رغبت بیفزاید‪ .‬با هر ی��ک چنان رفتار کن که‬ ‫او خود را بدان ملزم ساخته است‪ .‬و بدان‪ ،‬بهترین چیزی که‬ ‫حس ن ظن والی را نسبت به رعیتش سبب م ی شود‪ ،‬نیکی‬ ‫کردن والی است در حق رعیت و کاستن است از بار رنج انان‬ ‫و به اکراه وادار نکردنش��ان به انجام دادن کارهایی که بدان‬ ‫ملزم نیستند‪ .‬و تو باید در این باره چنان باشی که حس ن ظن‬ ‫رعیت ب رای تو فراهم اید‪ .‬زی را حس ن ظن انان‪ ،‬رنج بسیاری‬ ‫را از تو دور م ی سازد‪ .‬به حس ن ظن تو‪ ،‬کسی سزاوارتر است‬ ‫که در حق او بیشتر احسان کرده باش��ی و به بدگمانی‪ ،‬ان‬ ‫سزاوارتر که در حق او بدی کرده باشی‪ .‬سنت نیکویی را که‬ ‫بزرگان این امت به ان عمل کرده ‏اند و رعیت بر ان سنت به‬ ‫نظام امده و حالش نیکو شده است‪ ،‬مشکن و سنتی میاور‬ ‫که به سنت های نیکوی گذش��ته زیان رساند‪ ،‬انگاه پاداش‬ ‫نیک بهره کس��انی شود که ان س��نت های نیکو نهاده ‏اند‬ ‫و گناه بر تو ماند که انها را شکس��ته ای‪ .‬تا کار کشورت به‬ ‫سامان اید و نظام های نیکویی‪ ،‬که پیش از تو مردم برپای‬ ‫داش��ته بودند برقرار بماند‪ ،‬با دانشمندان و حکیمان‪ ،‬فراوان‬ ‫گفت وگو کن در تثبیت انچه امور بالد تو را به صالح م ی اورد‬ ‫و ان نظم و ایین که مردم پیش از تو بر پای داشته ‏اند‪ .‬بدان‪،‬‬ ‫که رعیت را صنف هایی است که کارش��ان جز به یکدیگر‬ ‫اصالح نش��ود و از یکدیگر بی ‏نیاز نباشند‪ .‬صنفی از ایشان‬ ‫لش��کرهای خدایند و صنفی‪ ،‬دبی ران خاص یا عام و صنفی‬ ‫قاضیان عدالت گس��ترند و صنفی‪ ،‬کارگزاران‏اند که باید در‬ ‫کار خود انصاف و مدارا را به کار دارند و صنفی جزیه دهندگان‬ ‫و خ راج گزارانند‪ ،‬چه ذمی و چه مسلمان و صنفی بازرگانان‏اند‬ ‫و صنعتگران و صنفی فرودین که حاجتمندان و مستمندان‬ ‫باشند‪ .‬هر یک را خداوند سهمی معین کرده و می زان ان را‬ ‫در کتاب خود و سنت پیامبرش (صل ی اهلل علیه و اله) بیان‬ ‫فرموده و دس��توری داده که در نزد ما نگهداری م ی‏شود‪ .‬اما‬ ‫لشکرها‪ ،‬به فرمان خدا دژهای استوار رعیتند و زینت والیان‪.‬‬ ‫دین به انها عزت یابد و راه ها به انها امن ش��ود و کار رعیت‬ ‫جز به انها استقامت نپذیرد و کار لش��کر سامان نیابد‪ ،‬جز‬ ‫به خ راجی که خداوند ب رای ایشان مقرر داشته تا در جهاد با‬ ‫دشمنانشان نیرو گیرند و به ان در به سامان اوردن کارهای‬ ‫خویش اعتماد کنند و نیازهایش��ان را براورد‪ .‬این دو صنف‪،‬‬ ‫برپای نمانند مگر به صنف س��وم که قاضیان و کارگزاران‬ ‫و دبی ران‏اند‪ ،‬اینان عقدها و معاهده ‏ه��ا را م ی بندند و منافع‬ ‫حکومت را گرد م ی اورند و در ه��ر کار‪ ،‬چه خصوصی و چه‬ ‫عمومی‪ ،‬به انها متکی توان بود‪ .‬و اینها که برشمردم‪ ،‬استوار‬ ‫نمانند مگر به بازرگانان و صنعتگران که گردهم م ی ایند و تا‬ ‫سودی حاصل کنند‪ ،‬بازارها را برپای م ی دارند و به کارهایی‬ ‫که دیگران در انج��ام دادن انه��ا ناتوان‏اند ام��ور رعیت را‬ ‫س��امان م ی دهند‪ .‬انگاه‪ ،‬صنف فرودین‪ ،‬یعن��ی نیازمندان‬ ‫و مسکینان‏اند و سزاوار اس��ت که والی انان را به بخشش‬ ‫خود بنوازد و یاریش��ان کند‪ .‬در نزد خداون��د‪ ،‬ب رای هر یک‬ ‫از این اصناف‪ ،‬گشایش��ی اس��ت و هر یک را بر والی حقی‬ ‫است‪ ،‬ان قدر که حال او نیکو دارد و کارش را به صالح اورد‪.‬‬ ‫و والی از عهده انچه خدا بر او مقرر داشته‪ ،‬ب ر نیاید مگر‪ ،‬به‬ ‫کوشش و یاری خواستن از خدای و ملزم ساختن خویش به‬ ‫اجرای حق و ش��کیبایی ورزیدن در کارها‪ ،‬خواه بر او دشوار‬ ‫اید یا اسان نماید‪ .‬انگاه از لشکریان خود ان را که در نظرت‬ ‫نیکخواه‏ترین انها به خدا و پیامبر او و امام توس��ت‪ ،‬به کار‬ ‫برگمار‪ .‬اینان باید پاکدامن‏ترین و ش��کیباترین افراد س��پاه‬ ‫باشند‪ ،‬دیر خشمناک ش��وند و چون از انها پوزش خواهند‪،‬‬ ‫ارامش یابند‪ .‬به ناتوانان‪ ،‬مهربان و بر زورمندان‪ ،‬س��ختگیر‬ ‫باشند‪ .‬درشت ی شان به س��تم ب ر نینگیزد و نرم ی شان برجای‬ ‫ننشاند‪ .‬انگاه به مردم صاحب حس��ب و خوشنام بپیوند‪ ،‬از‬ ‫خاندان های صالح که سابقه ‏ای نیکو دارند و نیز پیوند خود‬ ‫با سلحشوران و دلی ران و سخاوتمندان و جوانمردان استوار‬ ‫نمای‪ ،‬زی را اینان مجموعه‏ های کرمند و شاخه ‏های احسان‬ ‫و خوبی‪ .‬انگاه به کارهایشان ان چنان بپرداز که پدر و مادر‬ ‫به کار فرزند خویش م ی پردازند‪ .‬اگر کاری کرده ‏ای که سبب‬ ‫نیرومندی انها شده اس��ت‪ ،‬نباید در نظرت بزرگ اید و نیز‬ ‫نباید لطف و احس��ان تو در حق انان ه ر چند خرد باشد‪ ،‬در‬ ‫نظرت اندک جلوه کند‪.‬‬ ‫زی را لطف و احسان تو سبب م ی شود که نصیحت خود‬ ‫از تو دریغ ندارند و به تو حس ن ظن یابند‪ .‬نباید بدین بهانه‪،‬‬ ‫که به کارهای بزرگ م ی پردازی‪ ،‬از کارهای کوچکشان غافل‬ ‫مانی‪ ،‬زی را الطاف کوچک را جایی اس��ت که از ان بهره‏مند‬ ‫م ی شوند و توجه به کارهای بزرگ را هم جایی است که از ان‬ ‫بی ‏نیاز نخواهند بود‪.‬‬ ‫باید برگزیده‏ترین سران سپاه تو‪ ،‬نزد تو‪ ،‬کسی باشد که‬ ‫در بخشش به افراد س��پاه قصور نورزد و به انان یاری رساند‬ ‫و از مال خویش چندان بهره‏مندشان سازد که هزینه خود‬ ‫و خانواده‏ش��ان را‪ ،‬که بر جای نهاده ‏اند‪ ،‬کفایت کند‪ ،‬تا‬ ‫یکدل و یک رای روی به جهاد دش��من اورند‪ ،‬زی را‬ ‫مهربانی تو به انها دل هایشان را به تو مهربان سازد‪ .‬و باید‬ ‫که بهتری��ن مایه ش��ادمانی والیان برپای‏ داش��تن عدالت‬ ‫در بالد باش��د و پدید امدن دوس��تی در می��ان افراد رعیت‬ ‫و این دوس��تی پدید نیاید‪ ،‬مگر به س�لامت دل هاش��ان و‬ ‫نیکخواه ی شان درس��ت نبود‪ ،‬مگر انگاه که ب رای کارهای‬ ‫خود بر گرد والیان خود باشند و بار دولت ایشان را بر دوش‬ ‫خویش سنگین نشمارند و از دیر کشیدن فرمانروای ی شان‬ ‫ملول نش��وند‪ .‬پس امیدهایش��ان را نیک براور و پیوس��ته‬ ‫به نیک ی ش��ان بس��تای و رنج هایی را که تحمل کرده‏ اند‪،‬‬ ‫همواره بر زبان ار‪ ،‬زی را یاد کردن از کارهای نیکشان‪ ،‬دلی ران‬ ‫را برم ی‏انگی��زد و از کارماندگان را ب��ه کار ترغیب م ی کند‪.‬‬ ‫ان ش��اء اهلل‪ .‬و همواره در نظر دار که هر ی��ک در چه کاری‬ ‫تحمل رنجی کرده ‏اند‪ ،‬تا رنجی را که یکی تحمل کرده به‬ ‫حساب دیگری نگذاری و کمتر از رنج و محنتی که تحمل‬ ‫کرده‪ ،‬پاداشش مده‪ .‬شرف و بزرگی کس��ی تو را واندارد که‬ ‫رنج اندکش را بزرگ ش��مری و فرودستی کسی تو را واندارد‬ ‫که رنج بزرگش را خرد به حس��اب اوری‪ .‬چ��ون کاری بر تو‬ ‫دشوار شود و شبهه امیز ش��ود در ان کار به خدا و رسولش‬ ‫رجوع کن‪.‬‬ ‫زی را خدای تعالی به قومی که دوستدار هدایتشان بود‪،‬‬ ‫گفته است‪« :‬ای کس��انی که ایمان اورده ‏اید از خدا اطاعت‬ ‫کنید و از رس��ول و اولواالمر خویش فرمان برید و چون در‬ ‫امری اختالف کردید اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید‪ ،‬به‬ ‫خدا و پیامبر رجوع کنید‪ ».‬رجوع به خدا‪ ،‬گرفتن محکمات‬ ‫کتاب اوست و رجوع به رس��ول‪ ،‬گرفتن سنت جامع اوست‪،‬‬ ‫سنتی که مس��لمانان را گرد م ی اورد و پ راکنده نم ی سازد‪ .‬و‬ ‫ب رای داوری میان مردم‪ ،‬یکی از افراد رعیت را بگزین که در‬ ‫نزد تو برتر از دیگران بود‪ .‬از ان کسان‪ ،‬که کارها بر او دشوار‬ ‫نم ی اید و از عهده کار قضا برم ی ای��د‪ .‬مردی که مدعیان با‬ ‫س��تیزه و لجاج‪ ،‬رای خود را بر او تحمیل نتوانند کرد و اگر‬ ‫مرتکب خطایی ش��د‪ ،‬بر ان اصرار نورزد و چون حقیقت را‬ ‫شناخت در گرایش به ان درنگ ننماید و نفسش به ازمندی‬ ‫متمایل نگردد و به اندک فهم‪ ،‬ب ی انک��ه به عمق حقیقت‬ ‫رسد‪ ،‬بسنده نکند‪.‬‬ ‫قاضی ت��و باید از ه ر کس دیگر موارد ش��بهه را بهتر‬ ‫بشناس��د و بیش از همه به دلیل متکی باش��د و از مراجعه‬ ‫صاحبان دعوا کمت��ر از دیگران ملول ش��ود و در کش��ف‬ ‫حقیقت‪ ،‬ش��کیباتر از همه باش��د و چون حکم اشکار شد‪،‬‬ ‫قاطع رای دهد‪ .‬چرب‏زبانی و س��تایش به خودپسندی اش‬ ‫نکشاند‪ .‬از تشویق و ترغیب دیگران به یکی از دو طرف دعوا‬ ‫متمایل نشود‪ .‬چنین کسان اندک به دست ایند‪ ،‬پس داوری‬ ‫مردی چون او را نیکو تعهد کن و نیکو نگهدار‪ .‬و در بذل مال‬ ‫به او‪ ،‬گشاده دستی به خرج ده تا گرفتاری اش برطرف شود و‬ ‫نیازش به مردم نیفتد‪ .‬و او را در نزد خود چنان منزلتی ده که‬ ‫نزدیکانت درباره او طمع نکنند و در نزد تو از اسیب دیگران‬ ‫در امان ماند‪ .‬در این کار‪ ،‬نیکو نظر کن که این دین در‬ ‫دست بدکاران اسیر است‪ .‬از روی هوا و هوس در‬ ‫ان عمل م ی کنند و ان را وس��یله طلب دنیا‬ ‫قرار داده ‏اند‪.‬‬ ‫در کار کارگزاران��ت بنگ��ر و‬ ‫پس از ازمایش به کارش��ان‬ ‫برگم��ار‪ ،‬ن��ه به س��بب‬ ‫دوس��تی با انها‪ .‬و‬ ‫‪21‬‬ ‫ســراغــاز‬ ‫ب ی‏مش��ورت دیگران به کارش��ان مگمار‪ ،‬زی را ب��ه رای خود‬ ‫کار کردن و از دیگران مشورت نخواس��تن‪ ،‬گونه ‏ای از ستم‬ ‫و خیانت اس��ت‪ .‬کارگزاران شایس��ته را در می��ان گروهی‬ ‫بجوی که اه��ل تجربت و حی��ا هس��تند و از خاندان های‬ ‫صالح‪ ،‬انها که در اس�لام س��ابقه ‏ای دیرین دارند‪ .‬اینان به‬ ‫اخالق شایس��ته‏ترند و ابرویش��ان محفوظ تر اس��ت و از‬ ‫طمع کاری بیش��تر رویگردان‏اند و در عواقب کارها بیش��تر‬ ‫م ی نگرند‪ .‬در ارزاقش��ان بیف��زای‪ ،‬زی را فراوان��ی ارزاق‪ ،‬انان‬ ‫را بر اصالح خ��ود نیرو ده��د و از دس��ت اندازی ب��ه مالی‬ ‫که در تص��رف دارند‪ ،‬باز م��ی‏دارد‪ .‬و نیز ب��رای انها حجت‬ ‫اس��ت‪ ،‬اگر فرمانت را مخالف��ت کنند ی��ا در امانتت خللی‬ ‫پدید اورند‪ .‬پس در کارهایش��ان تفقد ک��ن و کاوش نمای‬ ‫و جاسوس��انی از م��ردم راس��تگوی و وف��ادار به خ��ود بر‬ ‫انان بگمار‪ .‬زی را مراقبت نهانی تو در کارهایشان انان را به‬ ‫رعایت امانت و مدارا در حق رعیت وام ی دارد‪ .‬و بنگر تا یاران‬ ‫کارگزارانت تو را به خیانت نیاالیند‪ .‬هر گاه یکی از ایش��ان‬ ‫دست به خیانت گشود و اخبار جاسوسان در نزد تو به خیانت‬ ‫او گرد امد و همه بدان گواهی دادند‪ ،‬همین خبرها تو را بس‬ ‫بود‪ .‬باید به سبب خیانتی که کرده تنش را به تنبیه بیازاری‬ ‫و از کاری که کرده اس��ت‪ ،‬بازخواست نمایی‪ .‬سپس‪ ،‬خوار و‬ ‫ذلیلش س��ازی و مهر خیانت بر او زنی و ننگ تهمت را بر‬ ‫گردنش اویزی‪ .‬در کار خ راج نیکو نظ��ر کن‪ ،‬به گونه ای که‬ ‫به صالح خ راج گزاران باش��د‪ .‬زی را ص�لاح کار خ راج و خ راج‬ ‫گزاران‪ ،‬صالح کار دیگران اس��ت و دیگران حالش��ان نیکو‬ ‫نشود‪ ،‬مگر به نیکوشدن حال خ راج گزاران‪ ،‬زی را همه مردم‬ ‫روزی خوار خ راج و خ راجگزارانند‪ .‬ولی باید بیش از تحصیل‬ ‫خ راج در اندیشه زمین باش��ی‪ ،‬زی را خ راج حاصل نشود‪ ،‬مگر‬ ‫به ابادانی زمین و هر که خ راج طلبد و زمین را اباد نس��ازد‪،‬‬ ‫شهرها و مردم را هالک کرده است و کارش استقامت نیابد‪،‬‬ ‫مگر اندکی‪ .‬هرگاه از س��نگینی خ راج ی��ا افت محصول یا‬ ‫بریدن اب یا نیامدن باران یا دگرگون ش��دن زمین‪ ،‬چون در‬ ‫اب فرو رفتن ان یا بی ‏ابی‪ ،‬شکایت نزد تو اوردند‪ ،‬از هزینه و‬ ‫رنجشان بکاه‪ ،‬انقدر که امید م ی داری که کارشان را سامان‬ ‫دهد‪ .‬و کاستن از خ راج بر تو گران نیاید‪ ،‬زی را اندوخته ای شود‬ ‫ب رای ابادانی بالد تو و زیور حکومت تو باش��د‪ ،‬که ستایش‬ ‫انها را به خود جلب کرده‏ای و س��بب شادمانی دل تو گردد‪،‬‬ ‫که عدالت را در میانشان گس��ترده ‏ای و به افزودن ارزاقشان‬ ‫و به انچه نزد ایش��ان اندوخته ای از اس��ایش خاطرشان و‬ ‫اعتمادشان به دادگری خود و مدارا در حق ایشان‪ ،‬ب رای خود‬ ‫تکیه‏ گاهی استوار ساخته‏ای‪ .‬چه بسا کارها پیش اید که اگر‬ ‫رفع مشکل را بر عهده انها گذاری‪ ،‬به خوشدلی به انجامش‬ ‫رس��انند‪ .‬زی را چون بالد اباد گردد‪ ،‬ه ر چه بر عهده مردمش‬ ‫نهی‪ ،‬انج��ام دهند که وی رانی زمین را تنگدس��تی مردم ان‬ ‫سبب شود و مردم زمانی تنگدست گردند که همت والیان‪،‬‬ ‫همه گرداوردن مال بود و به ماندن خود بر سر کار اطمینان‬ ‫نداشته باشند و از انچه مایه عبرت اس��ت‪ ،‬سود برنگیرند‪.‬‬ ‫سپس‪ ،‬به دبی رانت نظر کن و بهترین انان را بر کارهای خود‬ ‫بگمار و نامه هایی را که در ان تدبیرها و اسرار حکومتت امده‬ ‫است‪ ،‬از جمع دبی ران‪ ،‬به کسی اختصاص ده که به اخالق از‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪22‬‬ ‫دیگران شایسته‏تر باشد‪ .‬از ان گروه که اکرام تو سرمستش‬ ‫نسازد یا چنان دلیرش نکند که در مخالفت با تو‪ ،‬بر سر جمع‬ ‫سخن گوید و غفلتش سبب نش��ود که نامه‏ های عامالنت‬ ‫را به تو نرساند یا در نوشتن پاس��خ درست تو به انها درنگ‬ ‫روا دارد‪ ،‬یا در انچه ب رای تو م ی ستاند یا از سوی تو م ی دهد‪،‬‬ ‫سهل ‏انگاری کند‪ ،‬یا پیمانی را که به سود تو بسته‪ ،‬سست‬ ‫گرداند و از فسخ پیمانی که به زیان توست‪ ،‬ناتوان باشد‪ .‬دبیر‬ ‫باید به پایگاه و مقام خویش در کارها اگاه باشد زی را کسی که‬ ‫مقدار خویش را نداند‪ ،‬به طریق اولی‪ ،‬مقدار دیگران را نتواند‬ ‫شناخت‪ .‬مبادا که در گزینش انها بر فراست و اعتماد و حسن‬ ‫ظن خود تکیه کنی‪ .‬زی را مردان با ظاه ر ارایی و نیکو خدمتی‪،‬‬ ‫خویشتن را در چشم والیان عزیز گردانند‪ .‬ولی‪ ،‬در پس این‬ ‫ظاهر اراسته و خدمت نیکو‪ ،‬نه نشانی از نیکخواهی است‬ ‫و نه امانت‪.‬‬ ‫دبی رانت را به کارهایی که ب��رای حکام پیش از تو بر‬ ‫عهده داش��ته ‏اند‪ ،‬بیازمای و از ان می��ان‪ ،‬بهترین انها را که‬ ‫در میان مردم اث��ری نیکوتر نهاده اند و ب��ه امانت چهره‏ای‬ ‫ش��ناخته‏اند‪ ،‬اختیار کن که اگر چنین کن��ی این کار دلیل‬ ‫نیکخواه��ی تو ب رای خداوند اس��ت و هم ب��ه ان کس که‬ ‫کار خود را بر عهده تو نهاده‪ .‬بر س��ر ه��ر کاری از کارهای‬ ‫خود از میان ایش��ان‪ ،‬رئیسی برگمار‪ .‬کس��ی که بزرگی کار‬ ‫مقهورش نسازد و بسیاری انها س��بب پ راکندگی خاطرش‬ ‫نشود‪ .‬اگر در دبی ران تو عیبی یافته ش��ود و تو از ان غفلت‬ ‫کرده باشی‪ ،‬تو را به ان بازخواست کنند‪ .‬اینک سفارش مرا در‬ ‫حق بازرگانان و پیشه‏وران بپذیر و درباره انها به کارگزارانت‬ ‫نیکو سفارش کن‪ .‬خواه انها که بر یک جای مقیم‏اند و خواه‬ ‫انها که با سرمایه خویش این سو و ان س��و سفر کنند و با‬ ‫دس��ترنج خود زندگی نمایند‪ .‬زی را این گروه‪ ،‬خود مایه‏ های‬ ‫منافع‏اند و اسباب رفاه و اسودگی و به دست اورندگان ان از‬ ‫راه های دشوار و دور و خشکی و دریا و دشت ها و کوهساران‬ ‫ن جای ها گرد نیایند و جرات رفتن‬ ‫و جای هایی که مردم در ا ‬ ‫به ان جای ه��ا ننمایند‪ .‬اینان مردمی مس��المت‏ جویند که‬ ‫نه از فتنه گری هایشان بیمی اس��ت و نه از شر و فسادشان‬ ‫وحشتی‪ .‬در کارشان نظر کن‪ ،‬خواه در حضرت تو باشند یا در‬ ‫شهرهای تو‪ .‬با این همه بدان که بسیاری از ایشان را روشی‬ ‫ناشایسته است و حریص‏اند و بخیل‪ .‬احتکار م ی کنند و به‬ ‫میل خود ب رای کاالی خود بها م ی گذارند‪ ،‬با این کار به مردم‬ ‫زیان م ی‏رسانند و ب رای والیان هم مایه ننگ و عیب هستند‪.‬‬ ‫پس از احتکار منع کن که رس��ول اهلل (صل ی اهلل علیه و اله )‬ ‫از ان منع کرده است و باید خرید و فروش به اسانی صورت‬ ‫گیرد و بر موازین عدل‪ ،‬به گونه‏ای که در بها‪ ،‬نه فروش��نده‬ ‫زیان بیند و نه بر خریدار اجحاف ش��ود‪ .‬پس از انکه احتکار‬ ‫را ممنوع داشتی‪ ،‬اگر کسی باز هم دست به احتکار کاال زد‪،‬‬ ‫کیفرش ده و عقوبتش کن تا سبب عبرت دیگران شود ولی‬ ‫کار به اسراف نکش��د‪ .‬خدا را‪ ،‬خدا را‪ ،‬در باب طبقه فرودین‪:‬‬ ‫کسانی که بیچارگان‏اند از مساکین و نیازمندان و بینوایان‬ ‫و زمی ن گی ران‪ .‬در این طبقه‪ ،‬مردمی هستند سائل و مردمی‬ ‫هستند که در عین نیاز روی سوال ندارند‪ .‬خداوند حقی ب رای‬ ‫ایشان مقرر داشته و از تو خواسته است که ان را رعایت کنی‪،‬‬ ‫پس‪ ،‬در نگهداشت ان بکوش‪ .‬ب رای اینان در بیت المال خود‬ ‫حقی مقرر دار و نیز بخش��ی از غالت اراضی خالصه اسالم‬ ‫را‪ ،‬در هر شهری‪ ،‬به انان اختصاص ده‪ .‬زی را ب رای دورترینشان‬ ‫همان حقی است که نزدیکترینشان از ان برخوردارند‪ .‬و از تو‬ ‫خواسته ‏اند که حق همه را‪ ،‬اعم از دور و نزدیک‪ ،‬نیکو رعایت‬ ‫کنی‪ .‬سرمستی و غرور‪ ،‬تو را از ایشان غافل نسازد‪ ،‬زی را این‬ ‫بهانه که کارهای خرد را به سبب پرداختن به کارهای مهم‬ ‫و بزرگ از دس��ت هش��تن‪ ،‬هرگز پذیرفته نخواهد شد‪ .‬پس‬ ‫همت خ��ود را از پرداختن به نیازهایش��ان دری��غ مدار و به‬ ‫تکبر بر انان چهره دژم منمای و کارهای کس��انی را که به‬ ‫تو دس��ت نتوانند یافت‪ ،‬خود‪ ،‬تفقد و بازجست نمای‪ .‬اینان‬ ‫مردمی هستند که در نظر دیگران ب ی مقدارند و مورد تحقیر‬ ‫رجال حکومت‪.‬‬ ‫کسانی از امینان خود را که خدای ترس و فروتن باشند‪،‬‬ ‫ب رای نگریستن در کارهایش��ان برگمار تا نیازهایشان را به‬ ‫تو گزارش کنند‪ .‬با مردم چنان باش‪ ،‬که در روز حس��اب که‬ ‫خدا را دیدار م ی کنی‪ ،‬عذرت پذیرفت��ه اید که گروه ناتوانان‬ ‫و بینوایان به عدالت تو نیازمندت��ر از دیگرانند و چنان باش‬ ‫که ب رای یک یک انان در پیش��گاه خداوندی‪ ،‬در ادای حق‬ ‫ایشان‪ ،‬عذری توانی داشت‪ .‬تیمار دار یتیمان باش و غمخوار‬ ‫پی ران از کار افتاده که بیچاره اند و دس��ت سوال پیش کس‬ ‫دراز نکنند و این کار بر والیان دشوار و گران است و هرگونه‬ ‫حقی دشوار و گران اید‪ .‬و گاه باشد که خداوند این دشواری ها‬ ‫را ب رای کس��انی که خواس��تار عاقبت نیک هستند‪ ،‬اسان‬ ‫م ی س��ازد‪ .‬انان خود را به ش��کیبایی وام ی دارند و به وعده‬ ‫راست خداوند‪ ،‬درباره خود اطمینان دارند‪ .‬ب رای کسانی که‬ ‫به تو نیاز دارند‪ ،‬زمانی معین کن که در ان فارغ از هر کاری‬ ‫به انان پردازی‪ .‬ب رای دیدار با ایشان به مجلس عام بنشین‪،‬‬ ‫مجلسی که همگان در ان حاضر توانند شد و ب رای خدایی‬ ‫که افریدگار توست‪ ،‬در ب رابرشان فروتنی نمای و بفرمای تا‬ ‫س��پاهیان و یاران و نگهبانان و پاسپانان به یک سو شوند‪،‬‬ ‫تا سخنگویش��ان بی‏ ه راس و ب ی‏لکنت زبان سخن خویش‬ ‫بگوید‪ .‬که من از رسول اهلل (صل ی اهلل علی ه و اله) بارها شنیدم‬ ‫که م ی گفت‪« :‬پاک و اراسته نیس��ت امتی که در ان امت‪،‬‬ ‫زیردس��ت نتواند بدون لکنت زبان حق خود را از قویدس��ت‬ ‫بستاند‪ ».‬پس تحمل نمای‪ ،‬درشت گویی یا عجز انها را در‬ ‫سخن گفتن و تنگ حوصلگی و خودپسندی را از خود دور‬ ‫ساز تا خداوند درهای رحمتش را به روی تو بگشاید و ثواب‬ ‫طاعتش را به تو عنایت فرماید‪.‬‬ ‫اگر چی��زی م ی بخش��ی‪ ،‬چنان بخش ک��ه گویی تو‬ ‫را گوارا افتاده اس��ت و اگر من��ع م ی کنی‪ ،‬بای��د که منع تو‬ ‫با مهربانی و پ��وزش خواهی همراه بود‪ .‬س��پس کارهایی‬ ‫اس��ت که باید خود به انجام دادن شان پردازی‪ .‬از ان جمله‪،‬‬ ‫پاسخ دادن است به کارگزاران در جایی که دبی رانت درمانده‬ ‫شوند‪ .‬دیگر براوردن نیازهای مردم است در روزی که بر تو‬ ‫عرضه م ی شوند‪ ،‬ولی دستیارانت در ادای انها درنگ و گرانی‬ ‫م ی‏کنند‪ .‬کار هر روز را در همان روز به انجام رسان‪ ،‬زی را هر‬ ‫روز را کاری اس��ت خاص خود‪ .‬بهترین وقت ها و بیشترین‬ ‫س��اعات عمرت را ب رای انچه میان تو و خداس��ت‪ ،‬قرار ده‪،‬‬ ‫باید که محبوبترین کارها نزد تو‪ ،‬کارهایی باشد که با‬ ‫میانه ‏روی سازگارتر بود و با عدالت دمسازتر و خشنودی‬ ‫رعیت را در پی داشته باشد زیرا خشم توده‏های مردم‪،‬‬ ‫خشنودی نزدیکان را زیر پای بسپرد و حال انکه‪ ،‬خشم‬ ‫نزدیکان اگر توده‏ های مردم از تو خشنود باشند‪ ،‬ناچیز گردد‬ ‫و باید که برگزیده‏ترین وزیران تو کسانی باشند که سخن‬ ‫حق بر زبان ارند‪ ،‬هر چند‪ ،‬حق تلخ باشد و در کارهایی که‬ ‫خداوند بر دوستانش نمی پسندد کمتر تو را یاری کنند‪ ،‬هر‬ ‫چند‪ ،‬که این سخنان و کارها تو را ناخوش اید‬ ‫ســراغــاز‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫اگر چه در همه وقت ها‪ ،‬کار تو ب رای خداس��ت‪ ،‬هرگاه نیتت‬ ‫صادق باش��د و رعیت را در ان اسایش رس��د‪ .‬باید در اقامه‬ ‫فرایض��ی‪ ،‬که خاص خداوند اس��ت‪ ،‬نی��ت خویش خالص‬ ‫گردانی و در اوقاتی باش��د که بدان اختصاص دارد‪ .‬پس در‬ ‫بخش��ی از ش��بانه‏ روز‪ ،‬تن خود را در طاعت خدای بگمار و‬ ‫اعمالی را که س��بب نزدیکی تو به خدای م ی شود به انجام‬ ‫رسان و بکوش تا اعمالت بی ‏هیچ عیب و نقصی گزارده اید‪،‬‬ ‫ه ر چند‪ ،‬سبب فرسودن جس��م تو گردد‪ .‬چون با مردم نماز‬ ‫م ی گزاری‪ ،‬چنان مکن که انان را رنجیده س��ازی یا نمازت‬ ‫را ضایع گردانی‪ ،‬زی را برخی از نمازگ��زاران بیمارند و برخی‬ ‫نیازمند‪ .‬از رس��ول اهلل (صل ی اهلل علیه و اله) هنگامی که مرا‬ ‫به یمن م ی فرستاد‪ ،‬پرس��یدم که چگونه با مردم نمازگزارم؟‬ ‫فرمود‪« :‬به قدر توان ناتوان ترین انها‪ ».‬و بر مومنان مهربان‬ ‫باش‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬روی پوش��یدنت از مردم به دراز نکش��د‪،‬‬ ‫زی را روی پوشیدن والیان از رعیت خود‪ ،‬گونه ‏ای نامهربانی‬ ‫است به انها و سبب م ی شود که از امور ملک اگاهی اندکی‬ ‫داشته باشند‪ .‬اگر والی از مردم رخ بپوش��د‪ ،‬چگونه تواند از‬ ‫شوربخت ی ها و رنج های انان اگاه ش��ود؟ انوقت‪ ،‬بسا بزرگا‪،‬‬ ‫که در نظر مردم خرد اید و بس��ا خردا‪ ،‬که بزرگ جلوه کند و‬ ‫زیبا‪ ،‬زشت و زشت‪ ،‬زیبا نماید و حق و باطل به هم بیامی زند‪.‬‬ ‫زی را والی انس��ان اس��ت و نم ی تواند به کارهای مردم که از‬ ‫نظر او پنهان مان��ده‪ ،‬اگاه گردد‪ .‬و حق را هم نش��انه‏ هایی‬ ‫نیس��ت که به انها انواع راست از دروغ ش��ناخته شود‪ .‬و تو‬ ‫یکی از این دو تن هس��تی‪ :‬یا مردی هستی در اجرای حق‬ ‫گشاده دست و س��خاوتمند‪ ،‬پس چرا باید روی پنهان داری‬ ‫و از ادای حق واجب��ی که بر عهده توس��ت دریغ فرمایی و‬ ‫در کار نیکی‪ ،‬که باید به انجام رس��انی‪ ،‬درنگ روا داری‪ .‬یا‬ ‫مردی هستی که هیچ خواهشی را و نیازی را برنم ی‏اوری‪،‬‬ ‫در این حال‪ ،‬مردم‪ ،‬دیگر از تو چی��زی نخواهند و از یاری تو‬ ‫نومید ش��وند‪ ،‬با اینکه نیازمندی های مردم ب رای تو رنجی‬ ‫پدید نیاورد‪ ،‬زی را انچه از تو م ی خواهند یا شکایت از ستمی‬ ‫است یا درخواس��ت عدالت در معاملتی‪ .‬و بدان‪ ،‬که والی را‬ ‫خویشاوندان و نزدیکان است و در ایشان خوی برتری‏جویی‬ ‫و گردنکش��ی اس��ت و در معاملت با م��ردم رعایت انصاف‬ ‫نکنند‪ .‬ریشه ایشان را با قطع موجبات ان صفات قطع کن‪.‬‬ ‫به هیچ یک از اط رافیان و خویشاوندانت زمینی را به اقطاع‬ ‫مده‪ ،‬مبادا به سبب نزدیکی به تو‪ ،‬پیمانی بندند که صاحبان‬ ‫زمی ن های مجاورشان را در س��همی که از اب دارند یا کاری‬ ‫که باید به اشتراک انجام دهند‪ ،‬زیان برسانند و بخواهند بار‬ ‫زحمت خود بر دوش انان نهند‪ .‬پس لذت و گوارایی‪ ،‬نصیب‬ ‫ایشان شود و ننگ ان در دنیا و اخرت بهره تو گردد‪ .‬اجرای‬ ‫حق را درباره هر که باشد‪ ،‬چه خویشاوند و چه بیگانه‪ ،‬الزم‬ ‫بدار و در این کار ش��کیبایی به خرج ده ک��ه خداوند پاداش‬ ‫ش��کیبایی تو را خواهد داد‪ .‬ه��ر چند‪ ،‬در اج��رای عدالت‪،‬‬ ‫خویشاوندان و نزدیکان تو را زیان رسد‪ .‬پس چشم به عاقبت‬ ‫دار‪ ،‬هر چند‪ ،‬تحمل ان بر تو سنگین اید که عاقبتی نیک‬ ‫و پسندیده است‪.‬‬ ‫اگر رعیت بر تو به ستمگری گمان برد‪ ،‬عذر خود را به‬ ‫اشکارا با انان در میانه نه و با این کار از بدگمان ی شان بکاه‪،‬‬ ‫که چون چنین کنی‪ ،‬خود را به عدالت پرورده ‏ای و با رعیت‬ ‫ مدارا کرده ای‪ .‬عذری که م ی‏اوری س��بب م ی‏شود که تو به‬ ‫مقصود خود رسی و انان نیز به حق راه یابند‪ .‬اگر دشمنت تو‬ ‫را به صلح فراخواند‪ ،‬از ان روی برمتاب که خشنودی خدای‬ ‫در ان نهفته است‪ .‬صلح س��بب بر اسودن سپاهیانت شود‬ ‫و تو را از غم و رنج برده و کش��ورت را امنیت بخش��د‪ .‬ولی‪،‬‬ ‫پس از پیمان صلح‪ ،‬از دش��من برحذر ب��اش و نیک برحذر‬ ‫باش‪ .‬زی را دشمن‪ ،‬چه بسا نزدیکی کند تا تو را به غفلت فرو‬ ‫گیرد‪ .‬پس دوراندیشی را از دست منه و حس ن ظن را به یک‬ ‫سو نه و اگر میان خود و دش��منت پیمان دوستی بستی و‬ ‫امانش دادی‪ ،‬به عهد خویش وفا کن و امانی را که داده‏ای‪،‬‬ ‫نیک‪ ،‬رعایت نمای‪ .‬در ب رابر پیمانی که بسته‏ای و امانی که‬ ‫داده ‏ای خود را سپر س��از‪ ،‬زی را هی چ یک از واجبات خداوندی‬ ‫که مردم با وجود اختالف در ارا و عقاید‪ ،‬در ان همداس��تان‬ ‫و هم رای هس��تند‪ ،‬بزرگتر از وفای به عهد و پیمان نیست‪.‬‬ ‫حتی مش��رکان هم وف��ای به عه��د را در می��ان خود الزم‬ ‫م ی ش��مردند‪ ،‬زی را عواقب ناگ��وار غدر و پیمان ش��کنی را‬ ‫دریافته بودند‪.‬‬ ‫پس در انچه ب��ر عه��ده گرفته‏ ای‪ ،‬خیان��ت مکن و‬ ‫پیمانت را مش��کن و خصمت را به پیمان مفریب‪ .‬زی را تنها‬ ‫نادانان ش��قی در ب رابر خدای تعالی‪ ،‬دلی��ری کنند‪ .‬خداوند‬ ‫پیمان و زینهار خود را به س��بب رحم��ت و محبتی که بر‬ ‫بندگان خود دارد‪ ،‬امان قرار داده و ان را چون حریمی ساخته‬ ‫که در سایه ‏س��ار اس��توار ان زندگی کنند و به جوار ان پناه‬ ‫اورند‪ .‬پس ن��ه خیانت را جایی ب رای خودنمایی اس��ت و نه‬ ‫فریب را و نه حیله‏گ��ری را‪ .‬پیمانی مبند ک��ه در ان تاویل‬ ‫را راه تواند بود و پس از بستن و اس��توار کردن پیمان ب رای‬ ‫بر هم زدنش به عبارت ه��ای دو پهلو ک��ه در انها ایهامی‬ ‫باش��د‪ ،‬تکیه منمای‪ .‬و مبادا که س��ختی اج��رای پیمانی‬ ‫که ب��ر گردن گرفت��ه‏ای و باید عه��د خ��دا را در ان رعایت‬ ‫کنی‪ ،‬تو را به شکس��تن و فس��خ ان وادارد‪ ،‬بی‏انکه در ان‬ ‫حقی داش��ته باش��ی‪ .‬زی را پایداری تو در ب رابر کار دشواری‬ ‫که امید به گش��ایش ان بس��ته ‏ای و عاقبت خوش��ش را‬ ‫چش��م م ی داری‪ ،‬از غ��دری ک��ه از س��رانجامش بیمناک‬ ‫هستی‪ ،‬بسی بهتر است‪ .‬و نیز به از ان است که خداوندت‬ ‫بازخواس��ت کند و راه طلب بخش��ایش در دنیا و اخرت بر‬ ‫تو بسته شود‪.‬‬ ‫بپرهیز از خون ها و خونریزی های بناحق‪ .‬زی را هیچ چیز‪،‬‬ ‫بیش از خونری��زی بناح��ق‪ ،‬موجب کیفر خداوند نش��ود و‬ ‫بازخواس��تش را س��بب نگردد و نعمتش را به زوال نکشد و‬ ‫رش��ته عمر را نبرد‪ .‬خداوند س��بحان‪ ،‬چون در روز حساب‬ ‫به داوری در میان م��ردم پردازد‪ ،‬نخس��تین داوری او درباره‬ ‫خون هایی اس��ت که مردم از یکدیگر ریخته‏ اند‪ .‬پس مباد‬ ‫که حکومت خود را با ریختن خ��ون حرام تقویت کنی‪ ،‬زی را‬ ‫ریخت��ن چنان خونی نه تنه��ا حکومت را ناتوان و سس��ت‬ ‫س��ازد‪ ،‬بلکه ان را از میان برم ی دارد یا به دیگران م ی سپارد‪.‬‬ ‫اگر مرتکب قتل عمدی شوی‪ ،‬نه در ب رابر خدا معذوری‪ ،‬نه‬ ‫در ب رابر من‪ ،‬زی��را قتل عمد موجب قصاص م ی‏ش��ود‪ .‬اگر‬ ‫به خطایی دچار گش��تی و کس��ی را کش��تی یا تازیانه ات‪،‬‬ ‫یا شمش��یرت‪ ،‬یا دس��تت در عقوبت از ح��د درگذرانید یا‬ ‫به مش��ت زدن و یا باالتر از ان‪ ،‬به ناخواس��ته‪ ،‬مرتکب‬ ‫قتلی ش��دی‪ ،‬نباید گردنکش��ی و غ��رور قدرت تو‬ ‫مانع اید که خون بهای مقتول را به خانواده ‏اش بپردازی‪ .‬از‬ ‫خودپسندی و از اعتماد به انچه موجب اعجابت شده و نیز‬ ‫از دلبستگی به س��تایش و چرب‏زبانی های دیگران‪ ،‬پرهیز‬ ‫کن‪ ،‬زی را یکی از بهترین فرصت های ش��یطان است برای‬ ‫تاختن تا کردارهای نیکوی نیکوکاران را نابود سازد‪ .‬زنهار از‬ ‫اینکه به احسان خود بر رعیت منت گذاری یا انچه ب رای انها‬ ‫کرده‏ ای‪ ،‬بزرگش شماری یا وعده دهی و خالف ان کنی‪ .‬زی را‬ ‫منتنهادن احسان را باطل کند و بزرگ شمردن کار‪ ،‬نور حق‬ ‫را خاموش گرداند و خلف وعده‪ ،‬س��بب ب رانگیختن خش��م‬ ‫خدا و مردم شود‪.‬‬ ‫خدای تعالی فرماید‪« :‬خداوند س��خت به خشم م ی‏اید‬ ‫که چیزی بگویید و به جای نیاورید‪ ».‬از شتاب کردن در کارها‬ ‫پیش از رسیدن زمان انها بپرهیز و نی ز‪ ،‬از سستی در انجام دادن‬ ‫کاری که زمان ان فرا رسیده است و از لجاج و اصرار در کاری که‬ ‫سررشته‏ اش ناپی دا بود و از سستی کردن در کارها‪ ،‬هنگامی که‬ ‫راه رسیدن به هدف باز و روشن است‪ ،‬حذر نمای‪ .‬پس هر چیز‬ ‫را به جای خود بنه و هر کار را به هنگامش به انجام رس��ان‪ .‬و‬ ‫بپرهیز از اینکه به خود اختصاص دهی‪ ،‬چیزی را که همگان‬ ‫را در ان حقی اس��ت یا خود را به نادانی زن��ی در انچه توجه تو‬ ‫به ان ضروری است و همه از ان اگاه اند‪ .‬زی را به زودی ان را از تو‬ ‫م ی ستانند و به دیگری م ی دهند‪ .‬زودا که حجاب از ب رابر دیدگانت‬ ‫برداشته خواهد شد و بینی که داد مظلومان را از تو م ی ستانند‪.‬‬ ‫به هنگام خشم خویشتندار باش و از شدت تندی و تیزی خود‬ ‫بکاه و دست به روی کس ب ر مدار و سخن زشت بر زبان میاور و‬ ‫از این همه‪ ،‬خود را در امان دار تا باز ایستادن از دشنام گویی و به‬ ‫تاخی رافکندن قهر خصم‪ ،‬تا خشمت فرو نشیند و زمام اختیارت‬ ‫به دستت اید‪.‬‬ ‫و تو بر خود مسلط نشوی مگر انگاه که بیشتر ه ّمت یاد‬ ‫بازگشت به سوی پروردگارت شود‪ .‬بر تو واجب امد که همواره‬ ‫به یاد داشته باشی‪ ،‬انچه که بر والیان پیش از تو رفته است‪ ،‬از‬ ‫حکومت عادالنه‏ای که داشته‏اند یا سنت نیکویی که نهاده ‏اند‬ ‫یا چیزی از پیامبر (صل ی اهلل علیه و اله) که اورده ‏اند یا فریضه‏ای‬ ‫که در کتاب خداست و ان را برپای داشته ‏اند‪ .‬پس اقتدا کنی به‬ ‫انچه ما بدان عمل م ی کرده ‏ایم و بکوش��ی تا از هر چه در این‬ ‫عهدنامه بر عهده تو نهاده‏ ام و حجت خود در ان بر تو اس��توار‬ ‫کرده ‏ام‪ ،‬پیروی کنی‪ ،‬تا هنگامی که نفس��ت به هوا و هوس‬ ‫شتاب ارد‪ ،‬بهانه ‏ای نداشته باشی‪ .‬و جز خدای کس نیست که از‬ ‫بدی نگه دارد و به نیکی توفیق دهد‪ .‬از وصایا و عهود رسول اهلل‬ ‫(صل ی اهلل علیه و اله) با من ترغیب به نم��از بود و دادن زکات و‬ ‫مه ربانی با غالمانتان‪ .‬و من این عهدنامه را که ب رای تو نوشته‏ام‬ ‫به وصیت او پایان م ی دهم و ال ح��ول و ال قوه اال باهلل العلی‬ ‫العظیم‪ .‬و از این عهد نامه [که پایان ان است] از خدای م ی طلبم‬ ‫که به رحمت واس��عه خود و قدرت عظیم��ش در براوردن هر‬ ‫مطلوبی مرا و تو را توفیق دهد به چیزی که خشنودی اش در‬ ‫ان است‪ ،‬از داشتن عذری اشکار در ب رابر او و افریدگانش و اوازه‬ ‫نیک در میان بندگانش و نشانه‏ های نیک در بالدش و‬ ‫کمال نعمت او و فراوانی کرم��ش و اینکه کار من‬ ‫و تو را به س��عادت و ش��هادت به پایان رساند‪،‬‬ ‫به انچه در نزد اوست مشتاقیم و السالم‬ ‫علی رسول اهلل صل ی اهلل علیه و اله‬ ‫الطیبین الطاهرین‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫گفت وگویمثلث‬ ‫باعباسعبدی‬ ‫چه کسانی به مرحله دوم می روند؟‬ ‫پایان ائتالف‪ ،‬اغاز رقابت‬ ‫اصولگرایان از ائتالف خارج شده اند‬ ‫و بنا به اقتضای صحنه با‬ ‫یکدیگر رقابت می کنند‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪24‬‬ ‫روزهایسرنوشتساز‬ ‫حمایتراست گرایان‬ ‫ازدکتر‬ ‫کمپینانتخاباتیقالیباف متمرکز‬ ‫بر سفرهای استانی و کسب رای از‬ ‫شهرهای بزرگ و کوچک است‬ ‫اصولگ رایان سنتی حمایتشان را از‬ ‫علی اکبر والیتی اعالم کردند‬ ‫انتخابات‪ ،‬برخوردی از نوع نزدیک‬ ‫درنگی درباره نقش تبلیغات و رسانه ها در کمپین های انتخاباتی‬ ‫فرشاد مهدی پور‪/‬کارشناس سیاسی‬ ‫‪1‬‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫انتخابات عرص��ه خودنمایی تکی ه کالم ها‪ ،‬تی ک های‬ ‫عصب��ی‪ ،‬واکنش ه��ای پنه��ان‪ ،‬تمایالت ش��خصی و‪...‬‬ ‫نامزدهاست؛ مردانی که س��اعت ها زیر نورافکن های بزرگ‬ ‫و پرنور و گرم نشسته یا م ی ایس��تند‪ ،‬دست های شان را در‬ ‫جهات مختلف تکان م ی دهند (یا سعی م ی کنند اصال تکان‬ ‫ندهند!)‪ ،‬به دوربین خیره نم ی ش��وند و سعی دارند که روی‬ ‫صندلی زیاد تکان نخورند‪ ،‬تالش دارند تمرکز فکری ش��ان‬ ‫را حف��ظ کنند‪ ،‬جم�لات قلمبه و س��لمبه نگوین��د‪ ،‬رفتار‬ ‫ناخوشایندی بروز ندهند‪ ،‬اعداد و ارقام را بدون تُپق ادا نمایند‬ ‫و در حالی که لباس اراسته و سر و صورتی اصالح شده دارند‪،‬‬ ‫به مردم لبخند بزنند و رای انها را جلب کنند‪.‬‬ ‫در میان��ه این ب��ازار پررن��گ و لعاب‪ ،‬گاه��ی تکرار‬ ‫یک واژه‪ ،‬پرش چهره‪ ،‬س��کته گفتاری و چیزهایی از این‬ ‫قبیل‪ ،‬خود را بیش��تر به نمایش م ی گذارد و برخی تپ ق ها‬ ‫و تکی ه کالم ها به یک کنایه یا ضدتبلیغ انتخاباتی مبدل‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫در واقع انتخابات‪ ،‬نه بین نامزده��ا بلکه میان بازتاب‬ ‫رفتارها و حرف های انها از رس��انه و واکنش هوادارانشان در‬ ‫جریان است؛ انچه انها انجام م ی دهند‪ ،‬به گونه ای خوانش یا‬ ‫فهمیده م ی شود که ممکن است در مخیله شان هم نگنجد‪،‬‬ ‫اما چه کسی توان جلوگیری از این فرار ذهنی را دارد؟‬ ‫نامزدها هر قدر هم که بخواهند این دوره نامزدبازی(!)‬ ‫را به س�لامت بگذرانند‪ ،‬باز ه��م چاره ای ندارن��د جز اینکه‬ ‫خودشان را کنترل کنند تا گافی ندهند و تازه مگر م ی شود‪،‬‬ ‫جلوی هواداران و عکاس��ان رس��انه ها را گرفت؟ انها در پی‬ ‫ش��کار لحظه ها و ثانی ه ها هس��تند‪ :‬از پلک زدن و نزدن ها‪،‬‬ ‫درگیری های حاش��ی ه ای و دختران بزک ک��رده‪ .‬و باز همین‬ ‫تصاویر م ی شود جلوه تام و تمام عیار حضور نامزد مورد نظر‬ ‫در فضای عمومی‪.‬‬ ‫‪ ،88‬عرصه جال��ب توجهی از این تصویرس��ازی بود؛‬ ‫استعاره های دروغگو و دزدگیر را به خاطر بیاورید‪ .‬هر کدام‬ ‫از انها س��ویه هایی پررنگ در میان توده ها داش��ت و دقیقا‬ ‫نوعی طی ف بن��دی اولویت��ی را ایجاد م ی ک��رد؛ دروغ ب رای‬ ‫اقشاری مس��اله بود که داعی ه های اخالق مدارانه داشتند و‬ ‫با فرض وجود مشکالت مالی‪ ،‬م ی خواس��تند خود را دارای‬ ‫نوعی تمایز یا برجستگی اجتماعی معرفی کنند که مترادف‬ ‫ارزش صداقت و راستگویی است و در مقابل‪ ،‬ب رای گروه های‬ ‫بزرگ تری که انگیزه های معیشتی داشتند‪ ،‬بری بودن نامزد‬ ‫مورد نظرشان از فساد اقتصادی و رانت خواری و در یک کلمه‬ ‫«دزدی»‪ ،‬ارزش افرین و ستایش ب رانگیز بود‪ ،‬چرا که در تداوم‬ ‫خود‪ ،‬رسیدگی بیشتر به محرومان و فرودستان را تداعی و‬ ‫تضمین م ی کرد و پس از انکه یک��ی از دو نامزد اصلی‪ ،‬از‬ ‫تعابیر حول و حوش دروغگویی ب رای توصیف طرف مقابل‬ ‫اس��تفاده کرد‪ ،‬اما بدین نکته توجه نشد که همین می زان از‬ ‫صراحت و مستقیم گویی هم اثر عکس گذاشته و ب رای نامزد‬ ‫مذکور‪ ،‬درجاتی از مظلومیت را فراهم اورده است‪.‬‬ ‫در همین دوره از انتخابات هم‪ ،‬چهره مشهوری که در‬ ‫دقیقه ‪ 91‬ثب ت نام کرد‪ ،‬چندین بیانیه انتخاباتی منتشر کرد؛‬ ‫مروری بر محتوای این بیانی ه ها‪ ،‬نش��ان م ی داد که ادبیات‬ ‫به کار گرفته شده در انها از موضعی باال‪ ،‬برتر‪ ،‬غیرمنتقدانه و‬ ‫منج ی گرایانه است و مردم توده هایی ب ی شکل و ه راسان و‬ ‫منتظ رال رای! این مسیر اگر تداوم م ی یافت و با نکاتی نظیر‬ ‫محدودیت در س��فرهای اس��تانی و مناظره های انتخاباتی‬ ‫همراه م ی ش��د‪ ،‬حتما فاصله گ��ذاری بیش��تری را به وجود‬ ‫م ی اورد‪.‬‬ ‫در واقع نامزدها‪ ،‬گاهی انج��ام یا تحقق اموری را اراده‬ ‫م ی کنند و به جای ان‪ ،‬نتایج دیگری به دس��ت م ی اید‪ .‬این ‬ ‫دش��واری و س��ختی را م ی توان در همین چند روزه پخش‬ ‫ی انها دید؛ فرصت محدود‪ ،‬مجال تمرکز‬ ‫ب رنامه های تلویزیون ‬ ‫را ب رای نامزد از میان م ی برد و او که ممکن است به توصیه‬ ‫مش��اورانش قصد رفع ابهامات و اتهامات را از خود داش��ته‬ ‫باشد به درازگویی و ب ی اندازه سخن گفتن واداشته م ی شود‪،‬‬ ‫به گونه ای که وی در طول سخنان خود مرتبا به دنبال زدن‬ ‫مثال هایی در عرصه اقتصاد و فرهنگ و سیاس��ت خارجی‬ ‫برم ی اید که اوال به یکدیگ��ر ربطی ندارن��د‪ ،‬ثانیا در ذهن‬ ‫مخاطب جای نم ی گیرند و ثالثا تصور اولیه مخاطب را نیز‬ ‫زائل م ی کنند‪.‬‬ ‫خط همین مس��یر بازنمای��ی نظر و عم��ل نامزدها‬ ‫به واسطه رس��انه ها و هواداران را م ی ش��ود در پیامک های‬ ‫رد و بدل شده در دو هفته اخیر نیز دید؛ اشاراتی طنزامیز به‬ ‫قهر و اشت ی ها‪ ،‬ائتالف های پنهان‪ ،‬تمایالت عاطفی و‪ ...‬در‬ ‫واقع پیامک ها (که ممکن است با دستکاری های مختلفی‬ ‫به وجود امده باشند‪ ،‬از جمله نیات مغرضانه یا همدالنه)‪ ،‬نوع‬ ‫ارزیابی یا واکنش جامعه را به فرد مورد نظر نشان م ی دهد و‬ ‫اصال غیبت برخی نامزدها در این میان م ی تواند دارای معنا‬ ‫باشد؛ نش��انه ای از کم توجهی یا گس��یختگی یا فقدان نخ‬ ‫ارتباطی‪ .‬اینها البته مواردی سهل و ممتنع به شمار م ی ایند‬ ‫و با قاطعیت نم ی شود درباره شان حکم داد‪ .‬اما به هر جهت‪،‬‬ ‫ر ِد تداوم انتخابات را در همین موارد م ی ش��ود جس��ت وجو‬ ‫کرد‪ ،‬نه ان فضای مجازی ای که ستادهای انتخاباتی خود را‬ ‫سرگرمش ساخته اند‪g .‬‬ ‫‪25‬‬ ‫حداد عادل؛‬ ‫نامزد تحول خواهان‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫جمعیت ایثارگران ضمن حمایت علنی از حداد عادل فعالیت های‬ ‫ستاد انتخاباتی او را با تحرک فراوان دنبال می کند‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫غالمعلی حداد ع��ادل م ی گوید‪« :‬قرار نیس��ت به نفع‬ ‫کسی کنار بکشم‪ ».‬او که یکی از سه ضلع ائتالف پیشرفت‬ ‫است‪ ،‬همچون عل ی اکبر والیتی بر ادامه حضور در انتخابات‬ ‫تا زمان نزدیک تر به ‪ 24‬خرداد تاکید دارد‪.‬‬ ‫حدادعادل که دو دوره نماین��ده اول مجلس در ته ران‬ ‫بوده اکنون با حمایت اصولگرایان تحولخواه مواجه شده است؛‬ ‫اصولگرایانی ک��ه تا پیش از این به نامزدی س��عید جلیلی و‬ ‫علیرضا زاکانی م ی اندیشیدند‪ .‬او اکنون در کنارش چهره های‬ ‫مهم ی از تحولخواهان را دارد‪ .‬جمعیت ایثارگران و رهپویان‬ ‫پس از فراز و نشیب چند ماهه که با حمایت انها از سه گزینه‪،‬‬ ‫حدادعادل‪ ،‬زاکانی و جلیلی اغاز شد‪ ،‬اکنون از نظر عملیاتی و‬ ‫ستادی دکتر حداد را حمایت م ی کنند و از نظر گفتمانی همراه‬ ‫حدادعادل از سعید جلیلی هم نام م ی برند‪ .‬اما تحولخواهان‬ ‫چگونه به حدادعادل رس��یدند و نس��بت حدادعادل با دیگر‬ ‫گروه ه��ای اصولگرا در اس��تانه انتخاب جانش��ین محمود‬ ‫احمدی نژاد در پاستور چگونه است؟‬ ‫از انتخاب�ات هیات رئیس�ه مجل�س ت�ا نام�زدی‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫با پایان انتخابات مجلس نهم حاال غالمعلی حدادعادل‬ ‫که نفر اول فهرست منتخبان ته ران شده بود‪ ،‬رقیبی جدی‬ ‫ب رای علی الریجانی به شمار م ی امد؛ یکی در مجلس هفتم‬ ‫رئیس بود و ان دیگری در مجلس هش��تم برکرسی ریاست‬ ‫تکیه زده بود‪ .‬رقابتی سخت که البته موجب تغیی راتی مهم‬ ‫در ترکیب نمایندگان مجلس و فراکسیون اکثریت شد‪ .‬اگرچه‬ ‫فرجام این انتخابات به پیروزی علی الریجانی منجر ش��د‪،‬‬ ‫اما معادالت سیاسی این انتخابات‪ ،‬ائتالف هایی جدید پدید‬ ‫اورد‪ .‬در مهمترین رویداد تحولخواهان و پایداری ها دور یک‬ ‫میز نشستند و به یک فرد واحد رسیدند‪ .‬انها در یک کمپین‬ ‫مشترک تمام تالش شان را ب رای پیروزی غالمعلی حدادعادل‬ ‫انجام دادند‪ ،‬هر چند منتهی به پیروزی غالمعلی حدادعادل‬ ‫‪26‬‬ ‫نشد‪ .‬حدادعادلکه نتوانسته بود بر بلند ترین صندلی ساختمان‬ ‫بهارستان تکیه زند‪ ،‬حاال به س��اختمان پاستور م ی اندیشید؛‬ ‫جایی که قرار بود رئی س جمه��ور بعدی ای ران ب��ا پایان کار‬ ‫محمود احمدی نژاد بر مهمترین صندلی ان تکیه زند‪.‬‬ ‫پس از انتخابات هیات رئیس��ه مجل��س گمانه های‬ ‫سیاس��ی فراوانی پی رامون غالمعلی حدادعادل مطرح شد؛‬ ‫گمانه هایی که از تصمیم حدادعادل ب رای حضور در انتخابات‬ ‫حکایت داشت‪ .‬زمان زیادی نگذشت که این احتماالت رنگی‬ ‫از واقعیت به خود گرفت‪ .‬حدادعادل در جمعی از دانشجویان‬ ‫حاضر شد و رسما اعالم کرد ائتالفی با دو چهره سیاسی دیگر‬ ‫تشکیل داده و به احتمال زیاد نامزد انتخابات خواهد شد‪.‬‬ ‫حاال او یکی از افرادی بودکه رسما حضورش را در عرصه‬ ‫رقابت های انتخابات ریاست جمهوری اعالم کرده بود‪ .‬او پس‬ ‫از ان اعالم کرد که به پیوستن سایر گروه های اصولگرا به این‬ ‫ائتالف امیدوار است و البته در همین زمان بود که پی ش بینی‬ ‫کرد جبهه پایداری هم وارد پروسه ائتالف شود‪.‬‬ ‫حدادعادل و ماجرای نامزد مستقل پایداری ها‬ ‫پایداری ها اما از همان روز نخس��ت روی خوش��ی به‬ ‫ائتالف نشان ندادند و ماجرای ائتالف انتخابات هیات رئیسه‬ ‫مجلس نهم تکرار نش��د‪ .‬انها س��خنان تندی علیه اعضای‬ ‫ائتالف از جمله حدادع��ادل مطرح کردند و البت��ه این را هم‬ ‫گفتند که بنا دارند نامزد مستقل خودش��ان را معرفی کنند‪.‬‬ ‫این اما همه ماجرا نبود‪ .‬زمانی نگذشت که برخی طی ف های‬ ‫جبهه پایداری خواهان حضور حدادعادل در جمع گزینه های‬ ‫مورد بررسی این تشکل شدند‪ .‬هفته نامه ‪ 9‬دی نیز در صفحه‬ ‫نخس��ت خود تصویر حدادعادل را در کنار س��عید جلیلی و‬ ‫کامران باقری لنکرانی قرار داد و نوش��ت که خواس��ت مردم‬ ‫تشکیل چنین ائتالفی است‪ .‬صرف نظر از تحوالت و اتفاقات‬ ‫رخ داده ب رای جبهه پایداری و اینکه چه شد که در نهایت سعید‬ ‫جلیلی به عنوان نامزد نهایی این تشکل سیاسی برگزیده شد‪،‬‬ ‫واقعیت این است که پایداری ها دیگر به غالمعلی حدادعادل‬ ‫فکر نم ی کردند‪.‬‬ ‫تحولخواهان از جلیلی و زاکانی تا حدادعادل‬ ‫غالمعلی حدادعادل روابط خوبی با دو تشکل رهپویان‬ ‫و جمعیت ایثارگران دارد‪ .‬او همواره با حمایت این دو تشکل‬ ‫سیاس��ی مواجه بوده اس��ت‪ .‬انها اما در ماج��رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری با رویدادهای متفاوتی روبه رو شدند‪.‬‬ ‫مهمترین اتفاق این بود که علیرض��ا زاکانی‪ ،‬دبیرکل‬ ‫جمعیت رهپویان به صورت غیرمنتظره ای اعالم کاندیداتوری‬ ‫کرد‪.‬جمعیت ایثارگران ه��م بیانی ه ای منتش��ر و اعالم کرد‬ ‫که نامزد مورد نظرش یکی از س��ه گزینه جلیل��ی‪ ،‬زاکانی و‬ ‫حدادعادل خواهد بود‪.‬‬ ‫این یعنی اینکه یکی از این دو تشکل قطعا از حدادعادل‬ ‫حمایت نم ی کرد و تشکل دیگر نیز غیر از حدادعادل دو نامزد‬ ‫دیگر را هم در فهرس��ت بررسی داش��ت‪ .‬هر چه بود با اعالم‬ ‫کاندیداتوری علیرضا زاکانی‪ ،‬غالمعلی حدادعادل نس��بت‬ ‫به حمایت این دو تش��کل سیاس��ی باید کمی محتاطانه تر‬ ‫م ی اندیشید‪.‬‬ ‫با گذر زمان اما شرایط تغیی رات فراوانی کرد‪ .‬نامزدهای‬ ‫تایی د صالحیت شده معرفی شدند و علیرضا زاکانی در جمع‬ ‫هشت نفر تایید شده قرار نگرفت‪ .‬حاال همه نگاه ها به سمت‬ ‫این دو تشکل سیاسی بود‪.‬‬ ‫علیرضا زاکانی پس از قرار نگرفتن نامش بین نامزدهای‬ ‫احراز صالحی ت شده بیانی ه ای صادر کرد و در این بیانیه ضمن‬ ‫تاکید بر اینکه «حمایت از نماین��دگان حاضر در صحنه این‬ ‫گفتمان ب رادران بزرگوارم اقایان دکتر حدادعادل و دکتر جلیلی‬ ‫را وظیفه خود م ی دانم»‪ ،‬اعالم امادگی کرد که نتایج مطالعات‬ ‫خود ب رای ارائه برنامه های دولت اینده را در اختیار نامزدهای‬ ‫معتقد به گفتمان پیشرفت اسالمی قرار دهد‪.‬‬ ‫اخرین خبرها اما حاکی از ان اس��ت که تحولخواهان‬ ‫تصمیم شان را ب رای حمایت از حدادعادل گرفته اند و اکنون‬ ‫س��تاد غالمعلی حدادعادل حضور چهره های مهم ی از این‬ ‫جریان را تجربه م ی کند‪.‬‬ ‫حس��ین نجابت به عن��وان رئی��س س��تاد انتخاباتی‬ ‫حدادعادل منصوب شده و الیاس نادران به عنوان سخنگوی‬ ‫اقتصادی‪ ،‬مجتبی شاکری به عنوان س��خنگوی سیاسی و‬ ‫مجتبی توانگر به عنوان سخنگوی این ستاد منصوب شده اند‪.‬‬ ‫این یعنی حمایت کامل جمعیت ایثارگران از حدادعادل‪.‬‬ ‫علیرضا زاکانی پس از اح راز نشدن صالحی ت اش از‬ ‫حدادعادل و جلیلی ب ه عنوان دوگزینه مطلوب یاد کرده‬ ‫و سعی دارد از نامزد گفتمانی در انتخابات حمایت کند‪.‬‬ ‫حدادعادل به نفع سعید جلیلی کنار نمی رود‬ ‫نامزد نهایی کیست؟‬ ‫«امروز این احس��اس در جامع��ه وجود ن��دارد که اگر‬ ‫هم اقایان قالیباف‪ ،‬والیت��ی و هم بنده در صحنه باش��یم‪،‬‬ ‫اصولگرایی شکس��ت م ی خورد‪ ».‬این جدیدترین اظهارنظر‬ ‫غالمعل��ی حدادع��ادل درباره ائتالف پیش��رفت اس��ت‪ .‬او‬ ‫در عین حال گفته اس��ت‪« :‬ه��ر لحظه ک��ه احتمال دهیم‬ ‫حضور هر س��ه نفر ما به پیروزی اصولگرایان لطمه م ی زند‪،‬‬ ‫اماده ایم ب رای رس��یدن به پیروزی صحن��ه را ترک کنیم‪».‬‬ ‫حدادعادل در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه از سخنان شما‬ ‫اینگونه برداش��ت ش��د که اگر خطری اصولگراه��ا را تهدید‬ ‫نکند هر س��ه عضو ائتالف در صحنه خواهی��د ماند‪ ،‬گفته‬ ‫است‪« :‬بله‪ ،‬فلس��فه ائتالف پیش��رفت این بود که ما کاری‬ ‫نکنیم ک��ه منجر به شکس��ت اصولگرایان ش��ود‪ ،‬ولی هر‬ ‫لحظه ک��ه احتمال دهیم حضور س��ه نفر ما ب��ه این هدف‬ ‫لطمه م ی زند ما اماده ایم صحنه را ب رای رس��یدن به پیروزی‬ ‫ترک کنیم‪».‬این س��خنان حدادعادل پس از ان بیان ش��ده‬ ‫است که س��ه چهره عضو ائتالف پیش��رفت پس از دیدار با‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی به این تصمیم رس��یدند که در عرصه‬ ‫رقابت انتخابات ریاست جمهوری باقی بمانند‪.‬به بیان دیگر‬ ‫گویا تصمیم نهایی این ش��ده است که س��ه نامزد اصولگرا‬ ‫همچنان به رقابت ادامه داده و حتی در صورت لزوم کسی از‬ ‫انها کناره گیری نکند؛ ه ر چند همچنان شنیده م ی شد امکان‬ ‫اجماع اصولگرایان بر یک یا دو نامزد اصولگرا وجود دارد‪.‬‬ ‫ه��ر چ��ه هس��ت غالمعل��ی حدادع��ادل تاکن��ون‬ ‫کناره گیری اش را تکذیب ک��رده و م ی گوید بن ا دارد همچنان‬ ‫در عرصه رقابت ها باقی بمان��د‪ .‬او یکی از دو نامزد گفتمانی‬ ‫اصولگرایان است که در کنار جلیلی م ی تواند عالوه بر رای‬ ‫طی ف های مختلف ‪ ،‬ارای بدنه اصولگرایان را کسب کند‪g .‬‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫حدادعادل و دولت اینده‬ ‫اما غالمعلی حدادعادل با حضور در تبلیغات تلویزیونی‬ ‫هم برنامه های��ش ب��رای دولت این��ده را اعالم ک��رد و هم‬ ‫مواضعش را در مورد برخی مس��ائل مهم اع�لام کرد‪ .‬او در‬ ‫یکی از ب رنامه های تلویزیونی درباره ب رنامه هایش ب رای بهبود‬ ‫اوضاع اقتصادی کشور گفت‪« :‬مهمترین وظیفه دولت اینده‪،‬‬ ‫ساماندهی مسائل اقتصادی است‪ .‬اقتصاد ای ران از ده ها سال‬ ‫پیش بیمار بوده و وابس��تگی به نفت داش��ته است‪ .‬در واقع‬ ‫وجود نفت در ای ران کمی خیال ما را راحت کرده که کشورهای‬ ‫دیگر نفت م ی خرند و دالر م ی دهند‪.‬ای��ن اقتصاد بیمارگونه‬ ‫ای ران مورد حمل��ه دیگران قرار گرفته و ب��ه بهانه های واهی‬ ‫در مقاصد سیاس��ی مورد حمله قرار گرفته که تحریم نفت و‬ ‫تحریم مبادالت ارزی و بانکی همه سبب شده است که شاهد‬ ‫نوسانات ارزی در اقتصاد ای ران باشیم که این مساله موجب باال‬ ‫رفتن قیمت ها به ویژه کاالهای وارداتی شده است‪ .‬مهمترین‬ ‫وظیفه دولت اینده تثبیت نرخ ارز و س��اماندهی مصرف ارز‬ ‫در بازار اس��ت‪ .‬دولت م ی تواند بدین شکل بر قیمت ها تاثیر‬ ‫بگذارد و بازار پ ر نوس��ان ای ران را به ثبات برساند‪ .‬من این کار‬ ‫را با متخصصان دان��ش اقتصاد و مردم انج��ام خواهم داد و‬ ‫اگر ارامش در بازار حاصل ش��ود‪ ،‬در این صورت زمینه ب رای‬ ‫سرمایه گذاری و اش��تغالزایی در عرصه های گوناگون فراهم‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬از اول انق�لاب تاکنون نگاهی مثب��ت به بخش‬ ‫خصوصی داشتم و این بخش را مهم م ی دانم که م ی تواند بار‬ ‫اصلی اقتصاد کشور را بر دوش بگیرد‪ .‬وظیفه دولت نیست‬ ‫که تجارت کند‪ .‬در هیچ جای دنیا دولت تاجر خوبی نیست‪.‬‬ ‫باید دولت زیرساخت ها را فراهم کند و کار را به دست بخش‬ ‫خصوصی بسپارد‪ .‬یارانه ها باید پرداخت شود‪ .‬در شرایط فعلی‬ ‫با اجرای قانون هدفمن��دی یارانه ها نم ی توان ان را قطع کرد‬ ‫اما قانون باید به صورت کامل اجرا شود‪ .‬یکی از انتقاد ها این‬ ‫اس��ت که قانون هدفمندی ان طور که در مجلس تصویب‬ ‫شده‪ ،‬اجرا نم ی شود‪».‬‬ ‫حدادع��ادل دیدگاه هایش در مورد سیاس��ت خارجی را‬ ‫هم این گونه عنوان کرده اس��ت‪« :‬بنای م��ا در تنش زدایی و‬ ‫همزیستی مسالمت امیز با عموم کشورهای جهان است‪ .‬ما‬ ‫قصد درگیری نداریم‪ .‬در واقع ملت ما چیزی کم ندارد که نیاز‬ ‫به درگیری داشته باشد اما ذلت را هم نم ی پذیریم‪ .‬دولتمردان‬ ‫امریکا باید قبول کنند که دوران سلطه پذیری دولت ای ران به‬ ‫پایان رسیده اس��ت‪ .‬این ملت قیام و انقالب کرده است و اگر‬ ‫انها این اصل را بپذی رند‪ ،‬ما م ی توانیم گفت وگو داشته باشیم و‬ ‫در این باره مشکلی نداریم‪ .‬اگر موفق به تشکیل دولت شوم‪،‬‬ ‫ب رای ای رانیان خارج از کشور کاری م ی کنم که ای رانی بمانند‪ .‬در‬ ‫این باره الزم است که ای ران را بشناسند و باید تسهیالت الزم‬ ‫فراهم و موانع اداری برداشته شود تا بتوانند به ای ران سفر کنند‪.‬‬ ‫ما کاری خواهیم کرد که هر ای رانی در هر جایی که هست به‬ ‫خود افتخار کند‪».‬‬ ‫حدادعادل همچنین با اشاره به مس��اله دموکراسی و‬ ‫ازادی های سیاسی گفته است‪« :‬به نظر ما دموکراسی یعنی‬ ‫مردم ساالری‪ ،‬که به معنای حاکمیت ملت بر سرنوشت خود‬ ‫است‪ .‬همه قبول دارند که ای ران یک کشور مردم ساالر است و‬ ‫هیچ قدرت خارجی در اداره این کشور نفوذ و تسلطی ندارد و‬ ‫این مردم‪ ،‬رئی س جمهور و نماینده مجلس را انتخاب م ی کنند‪.‬‬ ‫اکنون ای ران به یک الگو در زمینه دموکراسی تبدیل شده است‬ ‫و ازادی سیاسی الزمه این دموکراسی است و روی دیگر سکه‬ ‫دموکراسی محسوب م ی شود اما باید توجه داشته باشیم که‬ ‫مرز ان با توطئه شناخته شود‪ .‬در داخل کشور باید با مدیریت‬ ‫خوب اقتصادی و استفاده از راه حل های دانشمندان با تجربه‪،‬‬ ‫بازار را کنترل و تهدی��د و تحریم ها را به ی��ک فرصت ب رای‬ ‫کاهش وابستگ ی های کشور تبدیل کنیم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫وقتی سعید جلیلی در اخرین ساعات مهلت ثبت نام‪،‬‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد‪ ،‬برخی عنوان کردند‬ ‫که غالمعل��ی حدادعادل به نفع او کناره گی��ری خواهد کرد‪.‬‬ ‫حدادعادل اما بالفاصله این گمانه انتخاباتی را تکذیب کرد‬ ‫و گفت اگر چه از امدن سعید جلیلی اس��تقبال م ی کند‪ ،‬اما‬ ‫بنای کناره گیری ندارد‪ .‬حدادعادل گفت‪« :‬ائتالف پیش��رفت‬ ‫همچن��ان برقرار اس��ت و تصمیم��ی ب رای نف��ی ائتالف و‬ ‫کناره گیری به نفع جلیلی تاکنون گرفته نشده است‪ .‬طرفداران‬ ‫جلیلی ب رای حمایت از وی دلیل دارند‪ ،‬طرفداران من هم دلیل‬ ‫دارند‪ .‬دلیل مطرح ش��دن این س��واالت این است که جلیلی‬ ‫دیرهنگام و در دقیقه ‪ ۹۰‬در انتخابات حاضر ش��د که این امر‬ ‫موجب توجه به جلیلی شد‪».‬‬ ‫حسین نجابت‪ ،‬رئیس ستاد انتخاباتی حدادعادل هم با‬ ‫اشاره به برخی شایعات در مورد کناره گیری حدادعادل گفت‪:‬‬ ‫«متاسفانه شایعه و ادعاهای ب ی مبنا در چند روز اخیر فضای‬ ‫مجازی را پ ر کرده و برخی شخصی ت های سیاسی هم ادعاهای‬ ‫بدون پشتوانه ای را در این مورد مطرح م ی کنند‪ .‬البته کسانی‬ ‫که از حضور حدادعادل در صحنه انتخابات نگران هستند این‬ ‫ش��ایعات کذب را تولید و پخش م ی کنند‪ .‬حدادعادل با عزم‬ ‫جدی و برنامه دقیق در صحنه رقابت های انتخاباتی حضور‬ ‫دارد و به هیچ وجه به نفع هیچ کاندیدایی هم کنار نخواهند‬ ‫رفت‪ .‬انتظار این اس��ت که همه افرادی که در صحنه رقابت‬ ‫حضور دارند اخ�لاق انتخاباتی که م��ورد تاکید رهبرمعظم‬ ‫انقالب اس��ت را مدنظر قرار داده و از فضای تخریب‪ ،‬شایعه‬ ‫و تهمت فاصله بگی رند تا رقابتی مبتنی بر گفتمان انقالب و‬ ‫رهبری همراه با ارامش شکل بگیرد‪».‬‬ ‫حسین فدایی در‬ ‫گفت وگویی به مثلث گفته‬ ‫بود که جمعیت ایثارگران در‬ ‫این انتخابات هم ارمان ها‬ ‫را مورد توجه قرار م ی دهد و‬ ‫هم واقعی ت های صحنه را‪.‬‬ ‫حمایت تمام عیار ایثارگران‬ ‫از حدادعادل حاکی از‬ ‫تغییرات مهمی است که در‬ ‫هفته های اخیر ایجاد شده‬ ‫است‬ ‫‪27‬‬ ‫روزهای سرنوشت ساز‬ ‫محمدباقر قالیباف برای رسیدن به پاستور با رقبای اصالح طلب و اصولگرا روب ه رو است‪ .‬کمپین‬ ‫انتخاباتی او در این رقابت متمرکز بر سفرهای استانی و کسب رای از شهرهای بزرگ و کوچک است‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪3‬‬ ‫محمد باق��ر قالیب��اف ام��روز از همیش��ه ب��رای‬ ‫رئی س جمهور ش��دن امیدوار ت��ر اس��ت‪ .‬او تقریب��ا در اکثر‬ ‫نظرسنج ی ها با فاصله نسبت به سایر نامزدها در صدر قرار‬ ‫دارد و خودش هم امیدوار اس��ت که به عن��وان نامزد نهایی‬ ‫ائتالف پیشرفت معرفی شود‪.‬‬ ‫قالیباف ‪ 52‬ساله حاال ب رای بار دوم قرار است بختش را‬ ‫ب رای ورود به پاستور بیازماید؛ بازگشت به عرصه رقابت پس‬ ‫از هشت سال‪.‬‬ ‫اما ایا او م ی توان��د تا روز ‪ 24‬خ��رداد همچنان در صدر‬ ‫نظرسنج ی ها باقی بماند یا رشد سایر نامزدها با اغاز تبلیغات‬ ‫تلویزیونی و شهری موجب ریزش ارای او خواهد شد؟‬ ‫ایا بار دیگر رئی س جمهور ای ران از بهش��ت به پاس��تور‬ ‫خواهد رس��ید و تجربه رئی س جمهور شدن شهردار پایتخت‬ ‫تکرار خواهد شد؟‬ ‫قالیباف؛ از ناجا تا شهرداری‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫بار دیگر پاستور‬ ‫وقتی غالمعلی حدادعادل رس��ما ماجرای ائتالف خود‬ ‫با محمد باقر قالیباف و عل ی اکبر والیتی را مطرح کرد‪ ،‬دیگر‬ ‫هیچ شکی در تصمیم ش��هردار ته ران ب رای بازگشت مجدد‬ ‫به عرصه سیاست ورزی ان هم در س��طح ریاست جمهوری‬ ‫باقی نماند‪.‬‬ ‫او اکنون یکی از اعضای سه گانه ائتالف پیشرفت است‬ ‫و م ی گوید ب رنامه های متعددی دارد که بتواند کشور را از وضع‬ ‫فعلی خارج کند‪ .‬محمد باقر قالیباف اما در میانه مباحثی که‬ ‫درمورد نامزد نهایی ائتالف پیشرفت مطرح است‪ ،‬م ی گوید‪:‬‬ ‫«در ائتالف بحث بر این بود که ب راساس مشروعیت‪ ،‬مقب ولیت‬ ‫انتقاد از هاشمی‬ ‫نوع مواضع انتخاباتی محمد باقر قالیباف اکنون بیش‬ ‫از همیشه زیر ذره بین است‪ .‬مساله ای ک ه ترکیب نهایی سبد‬ ‫ارای او را مشخص خواهد کرد‪ .‬وقتی اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫اهل طرقبه است و دارای مدرک دکترا در رشته جغ رافیای‬ ‫سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس؛ س��ال ها در دفاع مقدس‬ ‫حضور داش��ته و پ��س از ان نیز در مس��ند های مهمی قرار‬ ‫گرفته از فرماندهی در نیروی هوایی س��پاه و فرماندهی ناجا‬ ‫تا ش��هرداری پایتخت‪.‬س��ال ‪ 84‬اما برهه مهم ی در زندگی‬ ‫محمد باقر قالیباف است‪ .‬او که در ان دوره فرمانده ناجا بود با‬ ‫پایان دوران سی د محمد خاتمی و دولت اصالحات عزم پاستور‬ ‫کرد‪ .‬او اما با رقابتی سخت روبه رو شد‪ .‬هم هاشم ی رفسنجانی‬ ‫تصمیم به کاندیداتوری گرفته ب��ود‪ ،‬هم نامزدهای متعددی‬ ‫از اصولگرایان به رئی س جمهور ش��دن فکر م ی کردند و هم‬ ‫اصالح طلبان ب رای ماندن در قدرت تالش م ی کردند‪.‬‬ ‫ه ر چه بود او وارد صحنه انتخابات شد و در تنها تجربه‬ ‫انتخاباتی خود با کسب ‪ 4/07‬میلیون رای که پس از عل ی اکبر‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬محمود احمدی نژاد و مهدی کروبی‪ ،‬به‬ ‫دس��ت اورد باالتر از چهره هایی چون مصطفی معین‪ ،‬علی‬ ‫الریجانی و محس��ن مهرعلی زاده‪ ،‬قرار گرفت‪ .‬دو گانه ای که‬ ‫به یکباره میان هاشم ی رفس��نجانی و محمود احمدی نژاد‬ ‫پدید امد موجب شد که شهردار ته ران از شهر به کشور برسد‪،‬‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در مجمع باقی بماند و صندلی محمود‬ ‫احمدی نژاد هم به محمد باقر قالیباف برسد‪.‬زمان زیادی طول‬ ‫نکشید که او به یکی از منتقدان و مخالفان محمود احمدی نژاد‬ ‫تبدیل شد و کار تا انجا باال گرفت که محمود احمدی نژاد هم ‬ ‫ترجیح داد رویه رئی س جمهور پیشین را ادامه داده و شهردار را‬ ‫به جلسات هیات دولت دعوت نکند‪ .‬هر چند در دوران صدارت‬ ‫احمدی نژاد با وساطت هایی جلساتی میان دولت و شهرداری‬ ‫برگزار شد‪ ،‬اما این جلسات هرگز به فرجام مناسبی نرسید‪ .‬حاال‬ ‫از ساختمان بهشت یعنی جایی که دفتر شهردار ته ران قرار‬ ‫دارد بار دیگر عزم رفتن به پاستور دیده م ی شود‪.‬‬ ‫ی که دوره‬ ‫حال انکه چهار س��ال پیش یعن��ی هنگام ‬ ‫اول احمدی نژاد به پایان رس��یده ب��ود‪ ،‬محمد باقر قالیباف‬ ‫گمانه های انتخاباتی پی رامون خود را با این پاسخ مواجه کرد‪:‬‬ ‫«با جمع بندی ش��رایط موجود فعال داوطل��ب دهمین دوره‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری نیستم‪».‬‬ ‫و کارامدی این ائت�لاف پیش برود‪ .‬تا زم��ان قبل از ثب ت نام‬ ‫کلیت کار بر پایه ب رادری و همراهی بود که اکنون نیز همین‬ ‫وضعیت حاکم است‪ ،‬ولی شرایط سیاسی طوری شد که سه‬ ‫کاندیدای ائتالف ‪ 2+1‬در انتخابات ثب ت نام کردند و بعد از ان‬ ‫نیز صالحی ت شان احراز شد‪ .‬بعد از احراز صالحی ت ها به دلیل‬ ‫مشغله کاری فرصتی فراهم نشد تا ما سه نفر جلساتی را برگزار‬ ‫کنیم که این کار شب گذشته انجام شد‪ ،‬پیش از این توافق بر‬ ‫این بود که تصمیم گیری ب راساس نظرسنج ی ها انجام شود‪،‬‬ ‫البته بنده همواره در این جلسات به سهم خود سکوت کرده‬ ‫و نظری ندارم‪ .‬از انجا که در نظرس��نج ی ها وضعیتم نسبت‬ ‫به دوستان دیگر مناسب تر است‪ ،‬این فکر را م ی کنم که اگر‬ ‫بخواهم نظری را در این جلسات ارائه دهم‪ ،‬شاید دوستان فکر‬ ‫کنند که م ی خواهم به انها فشار بیاورم‪ ،‬به همین دلیل هیچ‬ ‫مصاحب ه ای یا اظهارنظری را از من نشنیده اید‪ .‬ما به مردم قول‬ ‫دادیم که در ‪ 17 ،16‬یا ‪ 18‬خرداد درباره گزینه نهایی این ائتالف‬ ‫تصمیم گیری کنیم‪ ،‬بناب راین بن��ده همواره در این خصوص‬ ‫اظهارنظری نکردم ولی بنده چون به قولم در ائتالف پایبندم‪،‬‬ ‫اینکه قرار باش��د تا اخر بمانیم تا مردم م��ا را انتخاب کنند یا‬ ‫‪16‬خرداد تصمیم گیری کنیم بنده به همه این موارد پایبندم‪».‬‬ ‫او اما اکنون یک اس��تراتژی متف��اوت را انتخاب کرده‬ ‫و برخالف دو عضو دیگر که به اتحاد با گروه های سیاس��ی‬ ‫پرداخته اند از تاکتیک س��فرهای استانی و ارتباط مستقیم و‬ ‫مستمر با مردم بهره م ی جوید‪ .‬سفرها و سخنران ی های متعدد و‬ ‫فشرده به استان های مختلف موجب شده او همچنان در صدر ‬ ‫نظ ر س��نج ی ها باقی مانده و همچنان امیدوار به ساختمان‬ ‫ریاست جمهوری فکر کند‪ .‬او البته حامیان خوبی در پارلمان‬ ‫دارد؛ نمایندگانی که سفت و سخت پای او ایستاده اند و تالش‬ ‫م ی کنند تا شانس او ب رای پیروزی افزایش یابد‪ .‬این طیف از‬ ‫نمایندگان البته بیشتر در فراکس��یون رهروان والیت یعنی‬ ‫فراکسیون نزدیک به علی الریجانی حضور دارند‪ .‬مساله ای‬ ‫که موجب شده گمانه ها و ش��ایعاتی در مورد معرفی رسمی‬ ‫قالیباف به عنوان نامزد مورد حمایت این فراکسیون پدید اید‪،‬‬ ‫مساله ای که البته محمد رضا باهنر ان را تکذیب کرده است‪.‬‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد‪ ،‬حاال همه نامزدها‬ ‫به ویژه محمد باقر قالیباف رقیب اصلی خود را در انتخابات‪،‬‬ ‫رئی س جمهور اسبق یعنی هاشم ی رفسنجانی م ی دانستند‪.‬‬ ‫حاال همه به این م ی اندیش��یدند که چه کسی م ی تواند به‬ ‫قطب مقابل هاشم ی رفس��نجانی در انتخابات تبدیل شود‪.‬‬ ‫شاید چنین بود که محمد باقر قالیباف در قالبی قرار گرفت‬ ‫که مواضعی تند علیه هاشم ی رفس��نجانی اتخاذ کرد و در‬ ‫یکی از داغ ترین س��خنران ی های انتخابات ی اش چنین گفت‪:‬‬ ‫«امروز چه چیزی تغییر کرده که اقای رفسنجانی وارد عرصه‬ ‫شده اند؟ ورود اقای رفسنجانی به ان معنی است که کشور را‬ ‫حداقل در یک دوره چهار ساله دیگر وارد تنش های سخت و‬ ‫دو قطبی کرده و مردم مستضعف و محروم را مستضع ف تر و‬ ‫محروم تر کنیم‪ .‬این مساله چه اورده دیگری ب رای کشور دارد؟‬ ‫ب رای اصالح وضع موجود الزم نیست به ‪ 20‬سال قبل برگردیم‪.‬‬ ‫اقای رفسنجانی در مناظ رات باید به من و مردم پاسخ بدهند‬ ‫که بعد از این مدت چه کرده اند؟ بزرگ ترین ظلم به مردم ان‬ ‫است که به ‪ 20‬سال قبل برگردیم‪ .‬اگر کارنامه ‪ 20‬سال قبل تا‬ ‫ امروز قابل دفاع بود حرفی نداشتیم اما این کارنامه ب رای مردم‬ ‫مش��خص اس��ت‪ .‬بدون تعارف باید بگویم دولت اصالحات‬ ‫زاییده دولت اقای هاشمی اس��ت‪ .‬هنوز این سوال ب رای من‬ ‫باقی مانده اس��ت که دولت اصالحاتی ک��ه جامعه مدنی را‬ ‫دنبال م ی کرده و به دنبال توسعه سیاسی بوده است با کدام‬ ‫منطق باید تالش کند که بعد از چهار سال‪ ،‬رئی س جمهوری‬ ‫که هشت سال رئی س جمهور بوده اس��ت به قدرت برگردد؟‬ ‫این به میلیتاریسم بیشتر ش��بیه است تا به دموکراسی؛ این‬ ‫موضوع به اردوگاه روسیه بیشتر شبیه است تا اردوگاه غربی‬ ‫و هدفی که انها دنبال م ی کنند‪ .‬عملکرد دولت فعلی باعث‬ ‫شده تفکر سرمایه داری قصد بازگشت داشته باشد‪ .‬اصال اقای‬ ‫رفسنجانی بیاید چه چیزی را حل کند؟ با این بحث هایی که‬ ‫در س��ال های اخیر دیده اید و موضع گیری هایی که بررس��ی‬ ‫کرده اید مشخص م ی شود چیزی عوض نشده است‪ .‬ایا مسیر‬ ‫انقالب عوض ش��ده اس��ت؟ با این وجود اگر این افراد بیایند‬ ‫یعنی مجددا تنش به وجود م ی اید‪ .‬این تنش به نفع چه کسی‬ ‫است؟ من چندی پیش در رسانه ها خاطره ای از اقای هاشمی‬ ‫را مطرح کردم‪ ،‬واقعا اقای هاشمی چه پاسخی به خاطره دو‬ ‫نفره ای که من مطرح کردم دارند؟ ایا واقعا دولت فعلی قابل‬ ‫ادامه دادن است؟ ایا کارنامه عملکرد‪ ،‬رویکردها و صداقت انها‬ ‫قابل ادامه دادن است؟»‬ ‫وقتی اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫شد‪ ،‬حاال همه نامزدها ب ه ویژه‬ ‫محم د باقر قالیباف رقیب اصلی‬ ‫خود را در انتخابات‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫اسبق یعنی هاشم ی رفسنجانی‬ ‫م ی دانستند‪ .‬حاال همه به این‬ ‫م ی اندیشیدندکه چه کسی م ی تواند‬ ‫به قطب مقابل هاشم ی رفسنجانی در‬ ‫انتخابات تبدیل شود‪ .‬شاید چنین‬ ‫بود که محم د باقر قالیباف در قالبی‬ ‫ق رار گرفت که مواضعی تند علیه‬ ‫هاشم ی رفسنجانی اتخاذ کرد‬ ‫‪29‬‬ ‫کسب رای از جام جم‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫محمد باقر قالیباف حاال که در استانه انتخابات ‪ 24‬خرداد‬ ‫قرار داریم فرصت دارد تا برنامه ها و راهکارهایش را از طریق‬ ‫رسانه ملی اعالم کند‪ .‬فرصتی که اگر بتواند به درستی از ان‬ ‫استفاده کند بر ای او سرنوشت س��از خواهد بود‪ .‬او در برنامه‬ ‫گفت وگوی ویژه خبری حضوری متفاوت داشت و به مسائلی‬ ‫چون دالیل اصل��ی اش ب رای حضور در عرص��ه انتخابات‪ ،‬از‬ ‫جمله چگونگی رفع مش��کالت و نا بسامان ی های اقتصادی‬ ‫پرداخت و مواضع خود را درباره سیاست خارجی اعالم کرد‪.‬‬ ‫او درباره دغدغه اصل ی اش ب رای حضور در میدان رقابت‬ ‫انتخابات گفت‪« :‬نکته ای که بنده در این موضوع باید مطرح‬ ‫کنم‪ ،‬ادای دین است‪ .‬اینجانب یک ش��هروند از جامعه بودم‬ ‫که عقبه قدرت و ثروت نداشتم‪ ،‬من به لطف ملت و انقالب و‬ ‫برکت امام راحل و شهدا و ب رای ادای دین امدم و امشب و در‬ ‫اینجا و در حضور ملت که مدیون انها هستم‪ ،‬امده ام تا ادای‬ ‫دین کنم‪ .‬انقالب اسالمی لطف بزرگی از سوی خدا بود تا ما‬ ‫بتوانیم امروز در سایه انقالب زندگی کنیم اما این نظام امروز‬ ‫مش��کالتی دارد که با روحیه و دینی که دارم خواستار کمک‬ ‫به رفع ان هستم‪ .‬در دوران س��ازندگی اغاز پروژه های بزرگ‬ ‫بعد از رکودی که در دوران جنگ ش��اهد ان بودیم زده شد و‬ ‫زی ر ساخت های بزرگی در دوره جناب اقای هاشم ی رفسنجانی‬ ‫انجام شد‪ .‬در دوره اصالحات هم کارهایی انجام شد و در حوزه‬ ‫صنعت رشد ‪ 10‬درصدی را ش��اهد بودیم و ه ر چند انتقاداتی‬ ‫جدی هم به توسعه سیاسی و رویکرد های سیاسی وارد بود‪.‬‬ ‫در این دوره نیز بحث هدفمندی یارانه ها‪ ،‬سف ر های استانی و‬ ‫مسکن مهر انجام شد و شعارهای انقالب اسالمی احیا شد‪،‬‬ ‫اما با همه این زحمات و خسته نباشید به روسای دولت های‬ ‫قبلی باید بگویم که برایند همه این کارها این است که امروز‬ ‫رضایت مندی بین مردم وجود ندارد و باید با همت بیش��تری‬ ‫کارها انجام شود و کشور نیازمند مدیریت مناسب و جدید تری‬ ‫است که بتواند در عرصه حاضر شده و ب رای استفاده از منابعی‬ ‫که در اختیار قرار دارد ب رنامه ریزی مناس��ب داش��ته باشد‪ .‬به‬ ‫همین دلیل ام��ده ام تا بتوانم در این مدت خ��ون جدید را به‬ ‫رگ های مدیریتی کشور وارد کنم‪».‬‬ ‫قالیباف درباره رفع مش��کالت اقتصادی در دو س��ال‬ ‫هم گفت‪« :‬ما یک برنامه مش��خصی را با کمک نخبگان‬ ‫خود داشته ایم که در سطح ملی و اس��تانی است و در ان از‬ ‫همه دیدگاه ها و نظ رات استفاده شده است‪ .‬به دلیل سبک‬ ‫مدیریت��ی که دارم زمان بن��دی در نظر گرفتی��م که در این‬ ‫مدت س��امانده ی های الزم را انجام دهیم‪ .‬امروز تورم مردم‬ ‫ما را دچار مشکل کرده است‪ .‬گرانی تنها افزایش قیمت ها‬ ‫نیست چرا که قیمت ها ثبات ندارد و در فاصله زمانی کمی‬ ‫ کاهش و افزایش م ی یابد‪ ،‬ضمن اینکه کیفیت هم در این‬ ‫میان کاهش یافته اس��ت‪ .‬در بیکاری هم مشکالتی وجود‬ ‫دارد و خانواده ای وجود ندارد که با این مشکل درگیر نباشد‪.‬‬ ‫این بیکاری نیز وابس��ته به مس��ائل و مشکالت مختلفی‬ ‫است‪ .‬گاهی فرد به دنبال شغلی ب رای تشکیل یک زندگی‬ ‫حداقلی اس��ت‪ ،‬اما این درست نیس��ت و با کرامت انسان‬ ‫همخوانی ندارد‪ .‬در دین م��ا کار به عنوان جوهره انس��ان‬ ‫شناخته م ی شود‪ ،‬اما وقتی کسی شغل ندارد‪ ،‬هم زندگ ی اش‬ ‫از او س��لب م ی ش��ود و هم کرامتش را از او گرفته ایم‪ .‬رشد‬ ‫اقتصادی باید به این نا بسامان ی ها سرو سامان بدهد‪ .‬اولین‬ ‫تصمیم ما تثبیت قیمت ارز و دالر در کشور است‪ .‬چرا که این‬ ‫ب ی ثباتی بر خیلی از مس��ائل تاثی ر گذار بوده است‪ .‬اقتصاد‬ ‫را از تصمیمات خلق الس��اعه نجات خواهی��م داد‪ .‬تالش‬ ‫م ی کنیم هزینه های تولید را کاهش دهیم که این منجر به‬ ‫کاهش قیمت م ی شود‪ .‬بعد از تثبیت قیمت ها بالفاصله به‬ ‫سمت کاهش قیمت ها م ی رویم‪ .‬نقدینگی باید کنترل شود‬ ‫که کاهش یابد و از س��وی دیگر باید جهت گیری های این‬ ‫نقدینگی کنترل ش��ود‪ .‬متاس��فانه اقتصاد در این بخش ها‬ ‫االن رهاست‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪30‬‬ ‫حمایت‬ ‫راست گرایان‬ ‫از دکتر‬ ‫عدالت بدون پیشرفت‪ ،‬توزیع فقر است‬ ‫قالیباف درب��اره اینکه عدالت و پیش��رفت که دغدغه‬ ‫همه مردم است در کجای برنامه دولتش قرار دارد‪ ،‬هم گفته‬ ‫است‪« :‬ب رنامه ای که من تدوین کردم تحت عنوان پیشرفت‬ ‫و عدالت اس��ت‪ .‬اگر پیش��رفت اتفاق نیفتد‪ ،‬عدالت در واقع‬ ‫توزیع فقر است‪ .‬بنده به عنوان رئیس دولت حق ازمون و خطا‬ ‫ندارم و نباید خالف قانون عمل کنم و نباید بگویم که چوب‬ ‫الی چرخم م ی گذارند و نم ی گذارند کار کنم و قانون اساسی‬ ‫اختیارات الزم را به من نم ی دهد‪.‬من با همین قانون روی کار‬ ‫امده ام‪ ،‬چطور االن م ی پذیرم اما وقتی سر کار امدم نپذیرم‪ .‬باید‬ ‫بدانیم که مردم نیز حقوقی دارند که باید به ان احترام گذاشت‪.‬‬ ‫این واقعیتی است که باید به ان توجه کرد‪ ».‬قالیباف درباره‬ ‫برنامه سیاست های خارجی خود هم گفته است‪« :‬سیاست‬ ‫خارجی باید منافع ملی و امنیت ملی و در واقع هویت دینی و‬ ‫انقالبی یک کشور را و همچنین هویت ملی را تضمین کند‪.‬‬ ‫این وظیفه ای است که به دوش سیاست خارجی است‪ .‬فرقی‬ ‫جدی بین سیاست خارجی و دستگاه دیپلماسی وجود دارد‪.‬‬ ‫رئیس دولت نم ی تواند ب رای سیاست خارجی تصمیم بگیرد‬ ‫و سیاست خارجی ب ر اس��اس قانون تصمیمی است از سوی‬ ‫حاکمیت و رئیس دولت یکی از عناصری است که در سیاست‬ ‫خارجی نقشی تاثی ر گذار دارد‪ ،‬با این وجود قانون به او اجازه نداده‬ ‫در این باره تصمیم بگیرد‪ ،‬بلکه این مهم ب ر عهده حاکمیت‬ ‫است‪ .‬مگر هر دولتی امد م ی تواند بگوید من سیاست خارجی‬ ‫را عوض م ی کنم؟ در دیگر کش��ور های دنیا هم همی ن طور‬ ‫است‪ .‬هرکس بگوید من تغیی رات عظیم در سیاست خارجی‬ ‫م ی دهم‪ ،‬یک ش��عار اس��ت‪ .‬انچه باید به ان توجه شود این‬ ‫است که دس��تگاه دیپلماس��ی نباید هزین هزایی کند‪ .‬وزارت‬ ‫خارجه و ش��ورای امنیت ملی دو مرکز مهم هستند‪ .‬معتقدم‬ ‫دیپلماس��ی ما و حوزه وزارت خارجه و ش��ورای عالی امنیت‬ ‫ملی‪ ،‬در اولویت هستند و برنامه مش��خصی ب رای انها دارم‪.‬‬ ‫مشکل اصلی کشور مشکالت اقتصادی است‪ .‬در این مسیر‬ ‫باید دیپلماسی اقتصادی را نیز مورد توجه قرار دهیم‪ .‬برخی‬ ‫عزیزان در ب رنامه خود م ی گوین��د ما این کار را حل م ی کنیم‪.‬‬ ‫‪۳۰‬سال از عمر کشور م ی گذرد‪ ،‬دیپلماس��ی کشور ما را چه‬ ‫کسانی اداره کرده اند؛ عزیزانی هستند که االن نامزد هستند‬ ‫و در سه دهه گذشته یا مس��ئول دیپلماسی کشور بوده اند یا‬ ‫در حوزه امنی��ت ملی در دبی ر خانه بوده ان��د‪ .‬به ه ر حال امروز‬ ‫وضعیتی که در حوزه دیپلماسی اقتصادی داریم بر اثر همان‬ ‫ب رنامه هاست‪ .‬نباید کشور به شرایط گذشته بازگردد‪ .‬کشور ما‬ ‫به این نیاز دارد که نیروهای جدید با مدیریت و رویکرد جدید‬ ‫بیایند و خون جدید به مدیریت کشور و رگ های دیپلماسی‬ ‫کشور جاری شود‪ .‬من امده ام که به این تکرار و این مدیریت‬ ‫نامناسب پایان بدهم‪ ،‬البته کسانی که کوهی از تجربه هستند‬ ‫قابل احترام اند و هیچ کس بدون توجه به تجربه گذشتگان به‬ ‫موفقیت نم ی رسد‪ ».‬این صحب ت های قالیباف اما در رسانه ها‬ ‫طعنه ای به والیتی و جلیلی تعبیر ش��د گر چه از سوی این‬ ‫دو نفر با واکنش��ی مواجه نگردید و تنها والیتی بود که گفت‬ ‫نم ی خواهد به کسی پاسخ سلبی بدهد‪.‬‬ ‫محمد باقر قالیباف از چه طبقه ای رای می گیرد؟‬ ‫برخی تحلیلگران م ی گویند که ش��هردار ته ران اگر به‬ ‫پیروزی قطعی در انتخابات م ی اندیشد باید بتواند ارای خاموش‬ ‫و اصطالحا خاکستری را به سمت خود جذب کند‪ .‬او که پس‬ ‫از کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی بخشی از ارایش به سمت‬ ‫هاشم ی رفته‪ ،‬حاال باید بار دیگر انها را به سمت خود بازگرداند‪،‬‬ ‫ارایی که مدعیانی چون حسن روحانی و محمدرضا عارف را‬ ‫هم دارد‪.‬بنابر برخی تحلی ل ها او اکنون طیفی از طبقه متوسط‬ ‫را در سبد انتخاباتی خود دارد و با تداوم تبلیغات تلویزیونی و‬ ‫سفرهای استانی م ی تواند ارای مهمی از شهرستان ها را هم‬ ‫به سمت خود بیاورد‪ .‬حاال باید منتظر ماند و دید ایا قالیباف‬ ‫م ی تواند رئی س جمهور بعدی ای ران شود‪g .‬‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری به‬ ‫عنوانمجموعهاصولگ رایانسنتی‬ ‫حمایت خود را از نامزدی علی اکبر‬ ‫والیتی اعالم کرد‬ ‫‪4‬‬ ‫اگر بنا باش��د اخرین تح��والت انتخابات��ی پی رامون‬ ‫عل ی اکبر والیتی مورد بررس��ی قرار گیرد‪ ،‬ب ی ش��ک حضور‬ ‫اصولگرایان س��نتی در کمپین او مهمترین اتفاق چند روز‬ ‫اخیر است‪.‬‬ ‫رویدادی که پس از اعالم اسامی تایید صالحی ت شدگان‬ ‫رخ داد و البته همچنان با اضافه ش��دن تشکل های مختلف‬ ‫این طیف به حامیان عل ی اکب��ر والیتی ادامه دارد‪ .‬دیپلمات‬ ‫‪68‬ساله اکنون در شرایطی به انتخابات ‪ 24‬خرداد م ی نگرد‬ ‫که دو رقیب او در ائتالف پیش��رفت به همراه سعید جلیلی‬ ‫از نامزدهای اصولگرایان در این انتخابات به ش��مار م ی روند‬ ‫و هنوز گزینه کناره گیری به نفع نامزد منتخب منتفی نشده‬ ‫است‪.‬‬ ‫حاال ه ر چه هس��ت والیتی امروز ب��ا نگاهی به نتایج‬ ‫نظرسنج ی ها امیدوار تر از همیش��ه به تالش ب رای پیروزی‬ ‫ادامه م ی دهد‪.‬‬ ‫اما ماجرای رسیدن اصولگرایان سنتی به گزینه حمایت‬ ‫از عل ی اکبر والیتی چیست و این رخداد انتخاباتی چه تاثیری‬ ‫در س��بد رای این نامزد اصولگرا دارد؟ ای��ا این اتفاق موجب‬ ‫خواهد شد تا دو تشکل مهم روحانی اصولگرا یعنی جامعه‬ ‫روحانی ت مبارز و جامعه مدرس��ین حوزه علمیه قم به گزینه‬ ‫حمایت از او برسند؟‬ ‫نگاه دیپلماتیک به پاستور‬ ‫عل ی اکبر والیتی همواره دیپلماتی ارام و ب ی حاش��یه‬ ‫به شمار رفته است‪ .‬فردی که ساله ها سابقه حضور در وزارت‬ ‫امور خارجه داشته و البته دورانی حس��اس و مهم را در این‬ ‫مس��ند گذرانده است‪ .‬از س��ال هایی که کشور درگیر جنگ‬ ‫تحمیلی بود و وزارت خارجه روزهای پرکار و شلوغی داشت‬ ‫تا زمانی که تالش ها ب رای قطعنامه ‪ 598‬و بازگشت دشمن‬ ‫بعثی به ان س��وی مرزها روزگار حساس��ی را در س��اختمان‬ ‫تاریخی وزارت خارجه پدید اورده ب��ود‪ .‬او اما در دولت بعدی‬ ‫جای خود را در وزارت خارجه به نیروهایی دیگری داده و از ان‬ ‫پس در مسند مشاور بی ن الملل مقام معظم رهبری مشغول‬ ‫به کار شده بود‪ .‬صدارت س��ی د محمد خاتمی که به روزهای‬ ‫اخر خود نزدیک م ی شد‪ ،‬والیتی بر ان شد که بختش را ب رای‬ ‫نشستن بر مهمترین صندلی ساختمان پاستور بیازماید‪.‬‬ ‫او در جمع پنج نامزد اصولگرای تحت حمایت شورای‬ ‫هماهنگ��ی نیروهای انقالب ق��رار گرف��ت و فعالی ت های‬ ‫انتخابات ی اش را اغاز کرد‪ .‬زمان زیادی اما نگذش��ت که نامه‬ ‫انصراف او از کاندیداتوری روی خروجی رس��انه های خبری‬ ‫قرار گرفت؛ انصرافی ک��ه از ان دوران تاکنون همواره محل‬ ‫بحث بوده و البته ح��رف و حدیث های فراوان��ی به همراه‬ ‫داش��ته اس��ت‪ .‬والیتی ب رای اولی ن بار پس از هش��ت سال‬ ‫ماج��رای کناره گی��ری اش را این گونه ب��ه هفته نامه مثلث‬ ‫توضیح داده است‪« :‬بنده در سال ‪ 83‬ب رای اولی ن بار خدمت‬ ‫مرحوم ایت اهلل حاج اقا مجتب ی ته رانی رسیدم‪ .‬حاج اقا در این‬ ‫جلس��ه به من گفتند که بر تو واجب اس��ت ب رای انتخابات‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بیایی‪ .‬م ی دانید که ایشان یک مجتهد بود‬ ‫و دستورشان جنبه حکم ش��رعی داشت و فرمودند که در تو‬ ‫«متعین» است‪ .‬بعد گفتند که اگر تو این کار را قبول نکنی‪،‬‬ ‫من در روز قیامت جلوی ت��و را م ی گیرم‪ .‬اقا مجتبی ته رانی‬ ‫گفتند که من از امام شنیدم که والیتی انسان متدینی است و‬ ‫شهادت امام ب رای من کافی است‪ .‬اما یک شرط دارد و ان این‬ ‫است که اگر اقای هاشمی بیاید تو نیایی‪ .‬اقا مجتبی ته رانی‬ ‫گفتند که اقای هاشمی یک روحانی است و مصلحت نیست‬ ‫که در این انتخاب��ات یک روحانی شکس��ت بخورد؛ یعنی‬ ‫این به صالح نیس��ت‪ .‬ما هم بر همان اساس عمل کردیم‬ ‫و گفتم که اگر جناب اقای هاش��می بیاید م��ن نم ی ایم‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر اقای هاشمی به حاج اقا مجتبی گفته بودند که‬ ‫اگر از میان اصولگرایان فقط یک نفر بیاید و ان هم والیتی‬ ‫باشد‪ ،‬من نم ی ایم؛ اما اگر فردی جز والیتی انتخاب شود یا‬ ‫یک نفر دیگر به همراه والیتی بیاید من م ی ایم‪ .‬این ش��رط‬ ‫اقای هاشمی بود که حاج اقامجتبی ان را در جلسه بعد ب رای‬ ‫من تعریف کردند‪ .‬حاج اقا مجتبی ته رانی به من فرمودند که‬ ‫من به منزل اقای هاشمی رفتم و با هم درباره این مساله به‬ ‫صورت مفصل صحبت کردی��م‪ .‬حاج اقا مجتبی گفتند که‬ ‫اقای هاشمی قبل از اینکه اعالمیه حضورش را منتشر کند‬ ‫پیکی فرستاد و از من سوال کرد که نتیجه اقدامات شما به‬ ‫کجا رسید؟ چون قرار بر این بود که حاج اقا مجتبی ته رانی‬ ‫با بقیه کاندیداهای اصولگرا صحبت کنند که انها نیایند و‬ ‫فقط من به عنوان تنها گزینه اصولگرایان به میدان بیایم تا‬ ‫اقای هاشمی وارد انتخابات نشود‪ .‬خود حاج اقا مجتبی ب رای‬ ‫من نقل کردند که موفق شدند همگی کاندیداهای اصولگرا را‬ ‫قانع کنند که نیایند؛ جز یک نفر که البته نام ان یک نفر را به‬ ‫من نگفتند‪ .‬بناب راین پاسخ حاج اقا مجتبی ته رانی به فرستاده‬ ‫اقای هاش��می منفی بود؛ از همین رو اقای هاشمی اعالم‬ ‫حضور کرد و من هم ب راساس قولی که داده بودم از نامزدی‬ ‫انصراف دادم‪ .‬یعنی به عهدی که در محضر حاج اقا مجتبی‬ ‫ته رانی بسته بودیم‪ ،‬عمل کردم‪».‬‬ ‫هرچه بود والیتی در ان انتخابات کاندیدا نشد و در سال‬ ‫‪ 88‬یعنی پایان دوره اول محمود احمدی نژاد هم ترجیح داد‬ ‫به پاستور فکر نکند‪ .‬با نزدیک شدن به ماه های پایانی دولت‬ ‫دوم محمود احمدی نژاد‪ ،‬دیپلمات باتجربه گویا دیگر زمان را‬ ‫ب رای رسیدن به ساختمان پاس��تور مناسب ارزیابی م ی کرد‪.‬‬ ‫او بانی تشکیل ائتالفی ش��د که به ائتالف پیشرفت شهره‬ ‫ش��د‪ .‬خودش م ی گوید در دو مالقات جداگانه با محمد باقر‬ ‫قالیباف و غالمعلی حدادعادل توانسته این دو چهره سیاسی‬ ‫را ب رای تشکیل چنین ائتالفی ترغیب کند‪ .‬حاال او در کنار‬ ‫این دو نامزد انتخاب��ات روزهای مهم و سرنوشت س��ازی را‬ ‫سپری م ی کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫سنتی ها؛ از ائتالف اکثریت تا علی اکبر والیتی‬ ‫در روزهای پایانی س��ال ‪ 91‬زمزمه های تشکیل یک‬ ‫ائتالف جدید در میان اصولگرایان ش��نیده م ی شد؛ ائتالفی‬ ‫که گویا بنا بود با حضور نامزدهای طیف اصولگرایان سنتی‬ ‫تشکیل شود‪ .‬با اغاز سال جدید این ائتالف به صورت رسمی‬ ‫کار خود را با حضور پنج نامزد اصولگرای سنتی اغاز کرد‪ .‬قول‬ ‫و قرارش��ان این بود که تا قبل از مهلت ثب ت نام نامزد نهایی‬ ‫معرفی شود و فقط یک نفر راهی ساختمان میدان فاطمی‬ ‫ شود‪ .‬زمان اما هرچه م ی گذشت اختالفات نمایان تر م ی شد‬ ‫و کار تا انجا پیش رفت که در نهای��ت دو نامزد از پنج نامزد‬ ‫ثب ت نام کردند‪.‬‬ ‫دو نامزدی که البته یکی در لحظات اخر اعالم اسامی‬ ‫ تایید صالحیت شده ها کنار کشید و دیگری هم در فهرست‬ ‫رد صالحیت شده ها قرار گرفت‪ .‬حاال سنت ی ها مانده بودند و‬ ‫یک انتخابات مهم که انها در ان نامزدی نداشتند‪.‬‬ ‫گمانه ها به واقعیت تبدیل ش��د و انها ترجیح دادند به‬ ‫سمت عل ی اکبر والیتی که بیشترین قرابت سیاسی را با انها‬ ‫‪31‬‬ ‫داشت بروند‪ .‬انها صریح و ش��فاف اعالم کردند نامزدشان در‬ ‫انتخابات ‪ 24‬خرداد عل ی اکبر والیتی خواهد بود‪.‬‬ ‫کشور ع راق جلوگیری کردم و صدام این ارزو را به گور برد‪».‬‬ ‫او س��عی کرد تا این اطمینان را در مردم ایجاد کند که‬ ‫م ی تواند اوضاع سیاست خارجی را سامان بخشد‪ .‬والیتی با‬ ‫بیان اینکه ما به جز امریکا با دیگر کشورها مشکلی نداریم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬یک زم��ان وزی ران امور خارجه دیگر کش��ورها ب رای‬ ‫امدن به ای ران صف م ی کشیدند و شاهد بودیم که یک موقع‬ ‫س��ه وزیر امور خارجه اروپا همزمان به ته��ران م ی امدند‪ .‬ما‬ ‫م ی توانیم این روابط را دوباره احیا کنیم‪».‬‬ ‫والیتی درباره ب رنامه های اقتصادی اش هم گفته است‪:‬‬ ‫«مردم امروز از گران ی های افسارگس��یخته رنج م ی برند که‬ ‫همه این مشکالت علتش مشخص است و عالج دارد‪ .‬یکی‬ ‫از راه حل های ان بازسازی روابط خارجی است و راه حل دوم‬ ‫ان کنترل و تنظیم بازار است‪ .‬یکی از علت های افزایش تورم‬ ‫نقدینگی است‪ .‬چرا امروز نقدینگی باید از حدود ‪ 90‬میلیارد‬ ‫دالر در سال ‪ 85‬به ‪ 500‬هزار میلیارد تومان برسد و دلیل ان‪،‬‬ ‫این اس��ت که پول هایی که به جامعه تزریق شده به کاال و‬ ‫تولید تبدیل نم ی شود‪ .‬باید سیاست های اصل ‪ 44‬که توسط‬ ‫مجلس شورای اسالمی تصویب ش��ده و امروز مغفول مانده‬ ‫است اجرا شود‪ 30 .‬درصد درامدهای ازادسازی قیمت ها باید‬ ‫به مردم‪ 10 ،‬درصد به حوزه سالمت‪ 10 ،‬درصد به کشاورزی‬ ‫و‪ 30‬درصد به حوزه تولید و صنایع تعلق گیرد که از این میان‬ ‫فقط سهم مردم پرداخت شده است‪ .‬حل مشکالت اقتصادی‬ ‫کش��ور به یک فرصت ‪ 100‬روزه نیاز دارد‪ .‬من به عنوان یک‬ ‫طبیب به این بیماری ن��گاه م ی کنم ک��ه اول باید تب این‬ ‫بیماری را پایین بیاورم و بعد با ریش��ه یابی علت ان‪ ،‬درمان‬ ‫دائمی انجام دهیم‪».‬‬ ‫سنتی ها در ستاد دیپلمات‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫ائتالف والیتی و س��نت ی ها انجا نمایان ش��د که او در‬ ‫حکمی مسئوالن ستاد انتخابات ی اش را اعالم کرد‪ .‬ب ر اساس‬ ‫احکام صادره از سوی والیتی‪ ،‬شاهین محمدصادقی‪ ،‬عضو‬ ‫هیات رئیسه مجلس شورای اسالمی به عنوان رئیس ستاد‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬فاضل استاد دانشگاه قائم مقام ستاد‪ ،‬عالء الدین‬ ‫بروجردی رئیس کمیس��یون امنیت ملی مجلس به عنوان‬ ‫رئیس کارگروه سیاس��ی‪ ،‬محم��د نهاوندی��ان رئیس اتاق‬ ‫بازرگانی ای ران به عنوان رئیس کارگروه اقتصادی‪ ،‬نوید ادهم‬ ‫دبیر شورای عالی اموزش و پرورش به عنوان رئیس کارگروه‬ ‫فرهنگی و حسین انتظامی استاد دانش��گاه و عضو هیات‬ ‫نظارت بر مطبوع��ات و خبرگزاری ها به عنوان س��خنگوی‬ ‫ستاد انتخاباتی منصوب ش��دند‪ .‬حاال دیگر نوبت سنت ی ها‬ ‫بود که رسما حمایتش��ان را از این کاندیدای انتخابات اعالم‬ ‫کنند؛ اف��رادی نزدیک به علی الریجانی ک��ه به یاری دکتر‬ ‫والیتی امده بودند‪.‬‬ ‫در نخس��تین اقدام‪ ،‬موتلفه ای ها به دی��دار عل ی اکبر‬ ‫والیتی رفتند و محمد نبی حبیب��ی در این دیدار رای تمایل‬ ‫ح��زب موتلفه اس�لامی را به والیت��ی اعالم ک��رد و گفت‪:‬‬ ‫«ب ر اساس رای تمایل شورای مرکزی حزب موتلفه اسالمی‪،‬‬ ‫این حزب در انتخابات اینده از والیتی پشتیبانی خواهد کرد‪».‬‬ ‫پس از موتلفه ای ها‪ ،‬جامعه اس�لامی مهندس��ین که‬ ‫دومین تشکل مهم جبهه پیروان خط امام و رهبری است نیز‬ ‫حمایتش را از والیتی اعالم ک��رد‪ .‬محمد رضا باهنر‪ ،‬دبیرکل‬ ‫جامعه اسالمی مهندسین در جلس ه ای با حضور والیتی گفت‬ ‫که این جامعه با احترام به تمامی کاندیداها به این جمع بندی‬ ‫رسیده که از اقای والیتی حمایت کند‪ .‬دبیرکل جامعه اسالمی‬ ‫مهندس��ین در توضیح دلیل این تصمیم گفت‪« :‬باتوجه به‬ ‫ی سوابق کاری اقای والیتی از قبل از انقالب و تاکنون‬ ‫تمام ‬ ‫و انجام ماموریت ها و مسئولی ت هایشان به نحو احسن ما به‬ ‫این جمع بندی رس��یدیم که از کاندیداتوری ایشان حمایت‬ ‫کنیم‪ ».‬اکنون در اندک زمان باقیمانده تا انتخابات علی اکبر‬ ‫والیتی با همراهی س��تادهای اصولگرایان سنتی در سراسر‬ ‫کشور مواجه شده است‪.‬‬ ‫والیتی می ماند؟‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫بروجردی‪ ،‬نهاوندیان و انتظامی سه فرد‬ ‫نزدیک به الریجانی هستندکه به تازگی وارد‬ ‫کمپین دکتر والیتی شده اند‬ ‫جامعتین به والیتی می رسد؟‬ ‫حاال که سنت ی ها انتخابش��ان عل ی اکبر والیتی است‬ ‫این گمانه نیز مطرح شده است که جامعتین هم در نهایت‬ ‫به والیتی خواهد رسید‪ .‬اخرین اخبار انتخاباتی اما حاکی از‬ ‫ی در این مورد نرسیده‬ ‫این است که جامعتین هنوز به تصمیم ‬ ‫است‪ .‬برخی اعضای جامعه روحانیت مبارز از معرفی صالح‬ ‫مقبول خبر م ی دهن��د و برخی دیگر اصلح غی��ر مقبول را ‬ ‫ترجیح م ی دهند‪ .‬برخی نیز م ی گویند جامعتین نباید مصداق‬ ‫انتخاباتی معرفی کند که احتماال این گروه دس��ت باال را در‬ ‫انتخابات خواهند داشت‪.‬‬ ‫ش��ایعات در این مورد ان قدر باال گرف��ت که جامعه‬ ‫روحانیت ترجی��ح داد در این مورد بیانیه ص��ادر کند‪ .‬بر این‬ ‫اس��اس جامعه روحانیت مب��ارز با ص��دور اطالعی ه ای خبر‬ ‫منتشره در یکی از سایت های خبری مبنی بر اینکه عل ی اکبر‬ ‫والیتی گزینه نهایی جامعتین است را تکذیب کرد‪ .‬در متن‬ ‫این اطالعیه ام��ده بود‪« :‬جامعه روحانی��ت مبارز خبر یکی‬ ‫س��ایت های خبری مبنی بر اینکه دکتر عل��ی اکبر والیتی‬ ‫کاندیدای نهایی ائتالف سه گانه و جامعتین است را تکذیب‬ ‫م ی نماید‪».‬‬ ‫ظهور خوب در تبلیغات تلویزیونی‬ ‫عل ی اکب��ر والیت��ی اما ظه��وری خ��وب در تبلیغات‬ ‫تلویزیون ی اش داشته است‪ .‬ب رنامه با دوربین و نیز گفت وگوی‬ ‫‪32‬‬ ‫ویژه خبری او با اس��تقبال مواجه شد و او س��عی کرد در این‬ ‫دو برنامه از انچ��ه در ذهنش به عنوان راه��کاری ب رای حل‬ ‫مشکالت دارد ب رای مردم سخن بگوید‪.‬‬ ‫او در یک��ی از برنامه هایش با اش��اره به س��وابقش در‬ ‫‪ 16‬سال تصدیگری در وزارت امور خارجه اظهار داشت‪« :‬زمانی‬ ‫که به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شدم این وزارتخانه را‬ ‫از زیر صفر به جایی رساندم که دیپلماسی جنگ و مذاکرات‬ ‫صلح را اداره م ی کرد‪ .‬انچه با ان مواجه هستیم نسبت به انچه‬ ‫در ان زمان ما انجام دادیم سخت تر نیست‪ .‬من اموخته ام و‬ ‫م ی دانم چگونه باید با مساله هسته ای و توسعه روابط خارجی‬ ‫کار کرد‪ ،‬چراکه دو س��ال مذاکره سیاس��ی مربوط به اجرای‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬برعهده من بود و توانس��تیم در سازمان ملل‬ ‫ع راق را به عنوان کشور متجاوز به ای ران معرفی کنیم که با‬ ‫رای اکثریت قاطع اعضا این قطعنامه تصویب شد‪».‬‬ ‫او همچنین گفت‪« :‬من به مردم ای ران اطمینان م ی دهم‬ ‫مساله هسته ای را با حفظ حقوق هس��ته ای و بدون اینکه‬ ‫ذره ای از حقوق این ملت گذش��ت کنیم‪ ،‬ح��ل کنم‪ .‬من با‬ ‫رهب ران کشورهای بزرگی همچون چین‪ ،‬شوروی‪ ،‬فرانسه و‬ ‫هند ارتباط داشتم‪ ،‬به طوری که در ان زمان با مذاکراتی که با‬ ‫خانم گاندی در دهلی انجام دادم از می زبانی غیرمتعهدها در‬ ‫اکنون که زمان اندکی به برگزاری انتخابات باقیمانده‬ ‫مهمترین سوال تحلیلگران مسائل سیاسی این است که ایا‬ ‫عل ی اکبر والیتی همان فردی خواهد بود که به عنوان نامزد‬ ‫نهایی ائتالف پیشرفت معرفی خواهد شد یا او به نفع نامزد‬ ‫دیگری از ائتالفی که خ��ودش پایه گذاری کرده کنار خواهد‬ ‫کشید‪ .‬خودش م ی گوید‪« :‬از ماه ها قبل به صراحت گفته ام‬ ‫که به نظر جامعتین احترام م ی گذارم و به ان عمل م ی کنم‪.‬‬ ‫هر سه نفر قرار گذاشتیم تا پایان انتخابات باشیم و در عین‬ ‫حال با یکدیگر همکاری داشته باشیم‪ .‬هر سه نفر به ائتالف‬ ‫پایبندیم و این موضوع مغایرتی ب��ا فعالی ت های انتخاباتی‬ ‫هیچ یک ندارد‪ .‬شکل کار به این صورت است که مردم گزینه‬ ‫نهایی را مشخص م ی کنند‪ .‬اختالفی بین سه عضو ائتالف‬ ‫وجود ندارد‪ .‬قرار بر این است که ه ر کدام رئی س جمهور شدیم‪،‬‬ ‫بقیه ائتالف با وی همکاری داشته باشند‪».‬‬ ‫عالءالدین بروجردی یکی از روس��ای ستاد انتخابات‬ ‫والیت��ی هم ش��ایعاتی مبن ی بر کن��ار کش��یدن والیتی به‬ ‫نفع کاندیدای خ��اص را کذب محض خوان��د‪ .‬بروجردی با‬ ‫اش��اره به س��ابقه اجرایی علی اکبر والیتی در پس��ت های‬ ‫کلیدی‪ ،‬از جمله تصدی بیش از ‪ ۱۶‬ساله وزارت امور خارجه‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬تمام ظرفی ت های‬ ‫موجود ب رای به دس��ت گرفتن امور اجرایی کشور در ایشان‬ ‫متجلی است‪ .‬یکی از شاخ ص های اساسی در وجود والیتی‬ ‫والیت پذیری است‪.‬‬ ‫در ش��رایط حس��اس کنون��ی ف��ردی بای��د ب��رای‬ ‫رئی س جمهوری انتخاب ش��ود که کوچکتری��ن زاویه ای با‬ ‫والیت فقیه به عنوان رکن رکین نظام اسالمی نداشته باشد‪».‬‬ ‫والیتی این بار در پاستور؟‬ ‫اما ایا دکتر عل ی اکبر والیتی م ی تواند پیروز انتخابات‬ ‫‪ 24‬خرداد باش��د؟ ایا م ی تواند در نهایت با حمایت جامعتین‬ ‫و اکثری��ت اصولگرای��ان مواجه ش��ود؟ ایا م��ردم ب رای حل‬ ‫مشکالتشان به طبیب سیاست رجوع خواهند؟ زمان زیادی‬ ‫ب رای رسیدن به پاسخ این سوال باقی نمانده است‪g .‬‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫جلیلی؛ از‬ ‫گفتمان تا حامیان‬ ‫ایا سعید جلیلی را فقط باید نامزد جبهه پایداری دانست؟‬ ‫‪33‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی م ی گوید‪« :‬با توجه به تحقی ق ها‪،‬‬ ‫بررس ی ها و مش��ورت ها به نظر م ی رسد که سعید جلیلی در‬ ‫اصول و مبانی ضعف ندارد و در مواردی مانند پایبندی به دین‪،‬‬ ‫عشق به والیت‪ ،‬جدیت در اجرای احکام و اهتمام به ارزش های‬ ‫اسالمی‪ ،‬بیش از حد نصاب را دارد‪».‬‬ ‫این تازه ترین و البته مهمترین تحولی است که در پرونده‬ ‫انتخاباتی در اندک زمان باقیمانده تا انتخابات ثبت شده است‪.‬‬ ‫حاال او که در اخرین لحظات ب رای کاندیداتوری ثب ت نام‬ ‫کرده بود‪ ،‬حمایت جبهه پایداری و البته ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫را همراه خود می بیند‪.‬‬ ‫اما این رویداد سیاسی چه تاثیری در سرنوشت انتخاب‬ ‫خواهد داشت؟ او که تا پیش از ثب ت نام نامزدها جزو گزینه های‬ ‫مورد نظر برخی تشکل ها بود اکنون در چه جایگاه سیاسی قرار‬ ‫گرفته و نسبت سایر گروه های سیاسی با او چگونه است؟ ایا‬ ‫جلیلی فقط نامزد پایداری است؟ یا ان گونه که برخی مدع ی اند‬ ‫او مورد حمایت دولت قرار می گیرد؟ نسبت سعید جلیلی با‬ ‫باقی اصولگرایان چگونه است؟‬ ‫پایداری ها از لنکرانی تا جلیلی‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫جبهه پایداری که ب��ا ائتالف جمعی از وزرای س��ابق‬ ‫کابینه محم��ود احمدی نژاد و نیز برخ��ی نمایندگان حامی‬ ‫ دولت در مجلس هش��تم با همراهی چند تن از ش��اگردان‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی به وجود امده بود‪ ،‬حاال این روزها‪ ،‬شرایط‬ ‫متفاوتی را س��پری م ی کند‪ .‬این تش��کل نوپای اصولگرایان‬ ‫که در اس��تانه انتخاب��ات مجلس نهم حاضر ب��ه ائتالف با‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان نش��د و پ��س از رایزن ی های متعدد‬ ‫با ایت اهلل مصباح یزدی فهرس��ت خود را منتش��ر کرد‪ ،‬البته‬ ‫نتوانس��ت به پیروزی چندانی دس��ت یابد و برخی اعضای‬ ‫مهم ان از ورود به پارلمان باز ماندن��د‪ .‬پس از پایان انتخابات‬ ‫مجلس نه��م حاال مهمترین س��وال این بود ک��ه ایا جبهه‬ ‫پایداری ب رای انتخابات ریاس��ت جمهوری ه��م تصمیم به‬ ‫ایفای نقش سیاس��ی خواه��د گرفت؟ همان زم��ان بود که‬ ‫برخی از اعض��ای جبهه پایداری‬ ‫در پاسخ به این سوال خب رنگاران‬ ‫اعالم کردند که این تشکل قطعا‬ ‫به انتخاب��ات ورود پی��دا خواهد‬ ‫کرد و عمر سیاسی این تشکل‬ ‫نو پا به پایان نرسیده است‪ .‬انها‬ ‫ماه ها به مباحث انتخاباتی ادامه‬ ‫دادن��د و به ی��ک نتیجه قطعی‬ ‫رس��یدند؛ «انتخاب ی��ک نامزد‬ ‫گفتمانی»‪ .‬در همین راس��تا بود‬ ‫که نام های متعددی هم به میان‬ ‫امد‪ .‬از مسعود میرکاظمی‪ ،‬پرویز‬ ‫فتاح‪ ،‬غالمحسین الهام‪ ،‬سعید‬ ‫جلیلی‪ ،‬کامران باقری لنکرانی تا‬ ‫حسین صفار ه رندی و غالمعلی‬ ‫حدادع��ادل‪ .‬زم��ان ام��ا هر چه‬ ‫م ی گذشت پایداری ها با شرایط‬ ‫متفاوتی مواجه م ی شدند‪ .‬طیفی‬ ‫از ان��ان وقتی بح��ث انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری جدی شد راه‬ ‫و رس��می دیگ��ر برگزیدن��د و از‬ ‫تشکل نوپای اصولگرایان کوچ‬ ‫کردند؛ مهمترین شان هم شاید‬ ‫غالمحس��ین اله��ام از اعضای‬ ‫اصلی و شاخص جبهه پایداری‬ ‫بود‪ .‬هر چه بود پایداری ها به گعده نشین ی های سیاسی ب رای‬ ‫رسیدن به مصداق انتخاباتی ادامه م ی دادند‪ .‬جلسات متعدد‬ ‫در قم با حضور ایت اهلل مصباح یزدی با گذر زمان دایره انتخاب‬ ‫نامزدهای مورد نظر را کوچک و کوچک تر م ی کرد‪ .‬در همان‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪34‬‬ ‫زمان بود که هفته نامه نزدیک به جبهه پایداری نام حدادعادل‬ ‫را در کنار جلیلی و لنکرانی قرار داد که نشان از تفاوت ارا میان‬ ‫پایداری ها داش��ت‪ .‬این تفاوت نظرهای پس از اعالم رسمی‬ ‫شکل گیری ائتالف موسوم به ‪ 2+1‬به صورت نمایانی پدیدار‬ ‫گشته اس��ت‪ .‬چنانکه در حالی که انتظار م ی رفت غالمعلی‬ ‫حدادعادل مورد حمایت این تشکل نوپدید اصولگرایان قرار‬ ‫گیرد‪ ،‬اما اظهارات تند برخی اعضای جبهه پایداری از جمله‬ ‫س دفتر ایت اهلل مصباح نشان‬ ‫روح اهلل حسینیان و جاللی‪ ،‬رئی ‬ ‫از رویکرد اعتراضی برخی اعضای پایداری نسبت به موتلف‬ ‫سابقشان داشت‪ .‬در همین فاز جدید اختالف نظرها بود که نام‬ ‫پرویز فتاح‪ ،‬سعید جلیلی و کامران باقری لنکرانی به عنوان سه‬ ‫گزینه مورد حمایت پایداری ها اعالم شد‪ .‬مرتضی اقاته رانی‬ ‫اما م ی گفت که نامزدهای مورد نظ��ر این جبهه دعوت های‬ ‫انتخاباتی را رد کرده اند‪ .‬همانگونه که اقاته رانی گفته بود پرویز‬ ‫فتاح نامزدی در انتخابات را نپذیرفت و سعید جلیلی هم انگونه‬ ‫که انها روایت م ی کردند پاسخی به دعوت های انتخاباتی نداد‪.‬‬ ‫اردیبهشت فرارسید و حاال کامران باقری لنکرانی نشسته در‬ ‫کنار ایت اهلل مصبا ح یزدی به عن��وان نامزد نهایی پایداری ها‬ ‫اعالم شد‪ .‬یک روز قبل از ان اما یک اتفاق مهم رخ داده بود؛‬ ‫اخبار جدی از احتمال کاندیداتوری سعید جلیلی‪.‬‬ ‫هر چه بود پایداری ه��ا دیگر تصمیم ش��ان را گرفته‬ ‫بودند؛ «ماندن بر س��ر حمایت از کام��ران باقری لنکرانی»؛‬ ‫چنین بود که حتی پس از ثب ت نام س��عید جلیلی در اخرین‬ ‫س��اعات مهلت ثب ت نام انها همچنان اعالم م ی کردند فقط‬ ‫به لنکرانی فک��ر م ی کنند‪ .‬س��خنگوی جبهه پای��داری در‬ ‫این مورد گفته بود‪« :‬م ی گوییم بین کس��انی که م ی توانند‬ ‫ارمان های انقالب را پیگیری کنند ‪ ،‬در ضمن کشور پهناور را‬ ‫اداره کنند‪ ،‬در ضمن نان و اب مردم را تا حدی مدیریت کنند‬ ‫بین گزینه های موجود به نظرمان بهترین لنکرانی است‪ .‬اقای‬ ‫جلیلی اگر کاندیدا بشود ما انقالبی بودن گفتمانش را تایید‬ ‫م ی کنیم اما نم ی توانیم توان اجرای ی اش را تضمین کنیم‪».‬‬ ‫صادق محصولی هم در تایید س��خنان او چنین گفته بود‪:‬‬ ‫«لنکرانی تنها گزینه پایداری و اصلح نسبی است‪ .‬لنکرانی‬ ‫نقاط قوت فراوانی دارد و همچنین در حوزه اقتصاد بس��یار‬ ‫کارامد و متخصص است‪ .‬تقوای والیی‪ ،‬تیزهوشی‪ ،‬خضوع‬ ‫و بهره گیری از خرد جمعی و مهمتر از همه کارنامه درخشان‬ ‫لنکرانی از او یک کاندید ای اصلح س��اخته اس��ت‪ ».‬از همه‬ ‫مهمتر اما مواضع کامران باقری لنکرانی بود که در جمع طالب‬ ‫اصفهان گفته ب��ود‪« :‬عالم ه مصباح به م��ن گفتند با امدن‬ ‫جلیلی اتفاق جدیدی نیفتاده اس��ت و شما به تبلیغ گفتمان‬ ‫خود ادامه دهید‪ ».‬اما هر چه به روزه��ای معرفی نامزدهای‬ ‫تایید صالحیت شده نزدیک م ی شدیم یک احتمال پ ررنگ تر‬ ‫م ی شد؛ «خداحافظی لنکرانی با انتخابات»‪ .‬برخی م ی گفتند‬ ‫او تایید صالحیت نخواهد شد و برخی دیگر معتقد بودند چون‬ ‫جلیلی امده او ترجیح م ی دهد نباشد‪.‬‬ ‫گمانه ها به واقعیت پیوس��ت و در زم��ان اندکی که به‬ ‫زمان اعالم نامزدهای انتخابات باقی مانده بود‪ ،‬نامه مهمی‬ ‫ در رسانه ها منتشر شد؛ نامه ای که از انصراف حکایت داشت‪،‬‬ ‫انصراف لنکرانی به نفع جلیل��ی‪ .‬او البته این را هم گفت که‬ ‫تمام ستادهایش به نفع جلیلی کار خواهند کرد‪ .‬پایداری ها اما‬ ‫در مورد سعید جلیلی سکوت پیشه کردند‪.‬‬ ‫حاال هم��ه نگاه ها به ای��ت اهلل مصباح ی��زدی دوخته‬ ‫ش��ده بود؛ فردی که پیش از این گفته بود‪« :‬من در پیشگاه‬ ‫الهی شهادت م ی‪‎‬دهم بین کس��انی که در یازدهمین دوره‬ ‫ریاست جمهوری کاندیدا ش��ده‪‎‬اند جناب اقای دکتر لنکرانی‬ ‫‏اصلح هس��تند و امیدوارم که این ش��هادت ب��رگ زرینی در‬ ‫کارنامه ‪ 80‬ساله من باشد‪ .‬برخی از افرادی که کاندیدا شدند‬ ‫من به انها ارادت دارم و انها نور چشم من محسوب م ی‪‎‬شوند‬ ‫اما ب رای این کار مناسب نیستند ولی‏بینی و بی ن‪‎‬اهلل شهادت‬ ‫م ی‪‎‬دهم که روی زمین و زیر این اسمان کسی اصلح از اقای‬ ‫لنکرانی نم ی‪‎‬شناسم‪».‬‬ ‫زمان اما هر چه م ی گذش��ت پایداری ها هم به س��عید‬ ‫جلیلی نزدیک و نزدیک تر م ی ش��دند تا انجا که چهره هایی‬ ‫از انان در قاب تصویر عکاسان خبری هنگامی که به جلسه‬ ‫سخنرانی جلیلی رفته بودند ثبت شدند‪.‬‬ ‫کار تا انجا پیش رفت که سخنگوی جبهه پایداری به‬ ‫صورت رسمی س��عید جلیلی را گزینه نهایی جبهه پایداری‬ ‫در انتخابات یازدهم ریاس��ت جمهوری معرفی کرد و گفت‪:‬‬ ‫«ب��ا ع��زت و اقت��دار از س��عید‬ ‫جلیل��ی حمای��ت م ی کنیم‪».‬‬ ‫او با اشاره به جلسه کمیته ‪ 5‬نفره‬ ‫جبهه پایداری با س��عید جلیلی‬ ‫اظهار داشت‪ «:‬ش��ورای مرکزی‬ ‫این جبهه تصمی��م گرفت که‬ ‫به صورت رسمی موضع جبهه‬ ‫پایداری را در این باره اعالم کند‪».‬‬ ‫قاض��ی زاده از رایزن ی های‬ ‫ش��ورای مرکزی جبهه پایداری‬ ‫ب��ا ب��زرگان نظ��ام و عناص��ر‬ ‫حزب اللهی عرصه سیاسی خبر‬ ‫داد و گف��ت‪« :‬ما در جلس��اتی‬ ‫که در ق��م و ته ران داش��تیم به‬ ‫جمع بندی های��ی رس��یدیم که‬ ‫سعید جلیلی و حدادعادل افرادی‬ ‫در درون گفتمان انقالب هستند‬ ‫و در جلس ه ای در قم نیز تصمیم‬ ‫گرفته ش��د که به صورت نهایی‬ ‫با جلیلی صحبت ش��ود و از این‬ ‫رو جلس��ه برگزار شد که گزارش‬ ‫ان در جلس��ه اضط راری شورای‬ ‫مرکزی مطرح و به س��مع و نظر‬ ‫شورای فقها رسیده و به تصویب‬ ‫رسید‪ .‬بنده به صورت رسمی پس‬ ‫از انصراف ب رادر مومن‪ ،‬انقالب��ی و کارامدمان اقای لنکرانی‪،‬‬ ‫حمایت جبهه پایداری را از س��عید جلیل��ی به عنوان گزینه‬ ‫اصلح در انتخابات یازدهم اعالم می کنم و از همه مردم ای ران‬ ‫م ی خواهم ضمن رای دادن به وی ت�لاش کنند تا گفتمان‬ ‫انقالب معرفی شوند و افکار عمومی روی جلیلی جمع شود‪.‬‬ ‫جبهه پایداری پس از انص��راف اقای لنکران��ی‪ ،‬مورد رجوع‬ ‫بسیاری از مردم قرار گرفت و ما نم ی توانستیم سکوت کنیم‬ ‫چرا که این یک وظیف��ه معنوی روی دوش م��ا بود؛ برخی‬ ‫م ی گفتند ضرورت ندارد که پایداری پ��س از گزینه اول خود‬ ‫گزینه دیگری را به صورت رس��می معرفی کند‪ ،‬اما مطالبات‬ ‫فزاینده طبق��ه فرهیخته روحانیت‪ ،‬مردم و س��تادهای فعال‬ ‫لنکرانی ب رای اعالم نظر جبهه پایداری باعث شد که ما زودتر‬ ‫به جمع بندی برسیم‪ .‬ما با عزت و اقتدار از سعید جلیلی حمایت‬ ‫م ی کنیم چرا که عصبانیت روزافزون امریکا را از او م ی بینیم‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به سوالی درباره احتمال استفاده جلیلی از ب رنامه‬ ‫جبهه پایداری گفت‪« :‬بخش��ی از کس��انی که در کنار اقای‬ ‫جلیلی ب رای نوشتن ب رنامه فعال هستند همان کسانی هستند‬ ‫که ب رنامه جبهه پایداری را نوش��ته بودند‪ ،‬بناب راین اشتراکات‬ ‫زیادی در این باره وج��ود دارد و البته جبهه پایداری نیز ب رنامه‬ ‫خود را تقدیم اقای جلیلی خواهد کرد تا در صورت نیاز از ان‬ ‫استفاده کنند‪».‬‬ ‫حمایت ایت اهلل مصباح یزدی از سعید جلیلی‬ ‫ماجرای جلیلی و احمدی نژاد‬ ‫اما یک خط خبری دیگر هم در رسانه ها با امدن جلیلی‬ ‫دنبال م ی شد؛ خطی که برخی رسانه ها بر مبنای ان م ی گفتند‬ ‫جلیلی در نهایت نامزد مطلوب و مورد حمایت دولت خواهد‬ ‫بود‪ .‬چند مصاحبه و چندین تحلیل و گزارش این موضوع را به‬ ‫مساله ای در محافل سیاسی تبدیل کرد‪ .‬محمود احمدی نژاد‬ ‫البته پاسخی به این گمانه ها داد که دیگر کسی در این مورد‬ ‫به اظهارنظر نپ��ردازد‪ .‬او به خبرنگاران وقتی از او پرس��یدند‬ ‫حمایتش از س��عید جلیلی چقدر واقعیت دارد‪ ،‬گفت‪« :‬این‬ ‫مساله را فراموش کنید‪».‬‬ ‫اصولگرایان و ماجرای کاندیداتوری سعید جلیلی‬ ‫وقتی سعید جلیلی در انتخابات ثب ت نام کرد‪ ،‬خیل ی ها‬ ‫نگاهشان به نامزدهای اصولگرا دوخته ش��د تا ببینند با این‬ ‫پدیده غیرمنتظره انتخاباتی چه برخوردی خواهد شد‪.‬‬ ‫اولین اظهارنظر مختص غالمعلی حدادعادل بود‪ .‬او در‬ ‫حاشی ه مراسم تشییع پیکر محمود مرتضای ی فرد از احتمال‬ ‫کناره گی��ری کاندیداه��ای مختلف جریان اصولگ��را به نفع‬ ‫جلیلی خبر داد‪ .‬او در پاس��خ به اینکه ایا احتمال کناره گیری‬ ‫نامزدهای اصولگرا به نفع س��عید جلیلی وج��ود دارد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«بله؛ این احتمال وجود دارد‪ ،‬درواق��ع اصولگرایان باید همه‬ ‫احتماالت را در نظر داش��ته باش��ند‪ .‬تحوالتی که در روز اخر‬ ‫انتخابات صورت گرفت شرایط جدیدی را در مورد انتخابات‬ ‫به وجود اورد که ضرورت وحدت اصولگرایان را بیش��تر کرد‪.‬‬ ‫در یک ماهی که باقی مانده اس��ت اصولگرایان باید باتوجه‬ ‫به موقعیت خطیر پی ش امده در جهت حفظ ارمان های امام و‬ ‫رهبری تالش کنند‪».‬‬ ‫حدادعادل درباره اینکه ایا احتمال خ��ودداری برخی از‬ ‫نامزدهای اصولگرا‪ ،‬از کناره گیری به نفع شخصی دیگر وجود‬ ‫دارد‪ ،‬نیز گفته بود‪« :‬اصولگرایان نشان دادند که مصالح انقالب‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫واکنش به حمایت پایداری ها از جلیلی‬ ‫حاال که پایداری ها به کمپین جلیلی رفته اند‪ ،‬موضع او‬ ‫ی ب رای پایداری ها در نظر گرفته‪،‬‬ ‫در این مورد و اینکه چه سهم ‬ ‫ب رای تحلیلگران بسیار مهم است‪ .‬او در نخسین واکنش در‬ ‫خصوص حمایت ایت اهلل مصباح گفت‪« :‬حمایت شخصیت‬ ‫ارزن��ده ای مثل حضرت ایت اهلل مصباح موجب خوش��حالی‬ ‫ماست‪ ».‬جلیلی در پاسخ به س��وال دیگری مبنی بر مالک‬ ‫عمل قرار دادن ب رنامه جبهه پایداری ب رای دولت یازدهم گفت‪:‬‬ ‫«ما همه ب رنامه هایی که پیشنهاد داده اند را مطالعه م ی کنیم‪،‬‬ ‫اما مبنای اجرا باید قانون باشد‪ ».‬بالفاصله پس از این اظهارات‬ ‫شایعاتی در رسانه ها منتشر شد که بر مبنای رایزن ی هایی که‬ ‫با سعید جلیلی صورت گرفته‪ ،‬کامران باقری لنکرانی به عنوان‬ ‫معاون اول مطرح ش��ده بود‪ .‬سعید جلیلی در واکنش به این‬ ‫ش��ایعات هم چنین گفت‪« :‬نه‪ ،‬چنین چیزی صحت ندارد‪.‬‬ ‫من هنوز در این مورد تصمیمی نگرفته و با کسی هم رایزنی‬ ‫نکرده ام‪ ».‬هر چه بود سعید جلیلی در سفری مجدد به قم با‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی دیدار کرد؛ دیداری مهم که جلیلی پس از‬ ‫ان چنین گفت‪« :‬ب رای بنده توفیق بسیار بزرگی بود که امروز‬ ‫خدمت حضرت ایت اهلل مصبا ح شرفیاب شدم؛ شخصیتی که‬ ‫انصافا ستاره درخشان اسمان انقالب اسالمی هستند و وجود‬ ‫پ ربرکت ایشان مایه خیر و برکت ب رای انقالب و نظام اسالمی‬ ‫بوده و هست و از خداوند متعال ارزو م ی کنیم که سایه ایشان‬ ‫مستدام باشد‪».‬‬ ‫را بر منافع شخصی ترجیح م ی دهند‪».‬‬ ‫این سخنان حدادعادل بازتاب های فراوانی در محافل‬ ‫سیاسی و رس��انه ای داش��ت‪ .‬حتی برخی بالفاصله پس از‬ ‫مطرح شدن این نظر حدادعادل عنوان کردند که نتیجه ائتالف‬ ‫به فرجام انتخاب سعید جلیلی ختم شده است‪ .‬واکنش ها که‬ ‫باال گرفت غالمعلی حدادعادل ترجیح داد توضیحات بیشتری‬ ‫را در اختیار رسانه ها قرار دهد‪ .‬او در واکنش به شایعه قطعی‬ ‫شدن انصراف نامزدهای ائتالف پیشرفت به نفع سعید جلیلی‬ ‫ی گرفته‬ ‫گفت‪« :‬نه کسی چنین حرفی زده و نه چنین تصمیم ‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬فقط گفته ایم که اگر ارای جلیلی در حد قابل‬ ‫توجهی باشد‪ ،‬ائتالف به ان توجه م ی کند‪».‬‬ ‫او البته چند روز بعد بار دیگر در این مورد سخن گفت‪.‬‬ ‫او در جمع دانش��جویان درباره اخرین تح��والت انتخاباتی و‬ ‫تصمیمات اصولگرایان باتوجه به ورود سعید جلیلی چنین‬ ‫گفت‪« :‬صحنه به سرعت در حال تغییر است و با ورود جلیلی‬ ‫باید منتظر بود تا معلوم ش��ود ایا وی جهش��ی در می زان ارا‬ ‫دارد یا خیر‪ .‬اگر رای وی باال باش��د‪ ،‬واقعیت این است که ما‬ ‫س��ه نفر نم ی توانیم ان را نادیده بگیری��م‪ .‬از اول هم نگفته‬ ‫بودیم که خروجی ائتالف حتما یکی از ما س��ه نفر اس��ت‪.‬‬ ‫انتخابات ‪ 92‬یک دوقطبی بین اصولگرایان و طرفداران جریان‬ ‫هاشم ی رفسنجانی است‪».‬‬ ‫اما واکنش دیگر در این مورد متعلق به علی اکبر والیتی‬ ‫بود‪ .‬او در جمع دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع) حاضر شد و‬ ‫به پرسشی درباره ورود سعید جلیلی به انتخابات چنین پاسخ‬ ‫داد‪« :‬ائتالف پیشرفت دچار رقابت های داخلی نشده است و‬ ‫تابع تصمیم جامعتین خ واهد بود‪ .‬در صورت حمایت جامعتین‬ ‫از سعید جلیلی‪ ،‬ائتالف پیشرفت از وی حمایت خواهد کرد‪.‬‬ ‫امیدواریم با توافق اصولگرایان‪ ،‬در نهایت یک نفر باال بیاید و‬ ‫صحنه را به نفع معتقدین اصلی به نظام به پیروزی برساند‪».‬‬ ‫این س��خنان عل ی اکبر والیت��ی مانند اظه��ارات غالمعلی‬ ‫حدادعادل با واکنش های گسترده ای مواجه شد‪.‬‬ ‫محمد باقر قالیباف اما ترجیح داد در مورد ورود س��عید‬ ‫جلیلی چندان موضع گیری نکند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫حاال که پایداری ها بیانی��ه داده و از جلیلی دفاع کرده‬ ‫بودند‪ ،‬ایت اهلل مصباح یزدی هم در سخنانی موضع خودش‬ ‫در مورد س��عید جلیل��ی را اینگونه عنوان ک��رد‪« :‬باتوجه به‬ ‫تحقی ق ها‪ ،‬بررس ی ها و مشورت ها‪ ،‬به نظر م ی رسد که ایشان‬ ‫در اصول و مبانی ضعف ندارد و در مواردی مانند پایبندی به‬ ‫دین‪ ،‬عش��ق به والیت‪ ،‬جدیت در اجرای اح��کام و اهتمام به‬ ‫ارزش های اسالمی‪ ،‬بیش از حد نصاب را دارد‪ ،‬هرچند ممکن‬ ‫است هرکسی در مس��ائل فرعی دارای ضع ف هایی باشد‪».‬‬ ‫او البته درباره ماجرای حمایت��ش از کامران باقری لنکرانی و‬ ‫روند رسیدن به سعید جلیلی اینگونه گفت‪« :‬اعضای جبهه‬ ‫پایداری ب رای انجام کار جمعی و تاثیرگذاری بیشتر این جبهه‬ ‫را تشکیل دادند و ب رای اینکه اطمینان پی دا کنند مصوباتشان‬ ‫مخالف شرع و اسالم نیست‪ ،‬تصمیم به تشکیل شورای فقها‬ ‫گرفته‪ ،‬از بنده نیز ب رای حضور در این ش��ورا دعوت کردند‪ .‬از‬ ‫انجا که اهتمام به امور مس��لمین واجب است و از مصادیق‬ ‫بارز اهتمام به امور مس��لمین‪ ،‬امور اجتماعی است‪ ،‬بنده نیز‬ ‫پذیرفتم‪ ».‬مصباح یزدی ادامه داد‪« :‬انها پس از بررس ی های‬ ‫زیاد به اجماع تصمیم گرفتن��د و تصریح به اصلح بودن اقای‬ ‫باقری لنکرانی داش��تند‪ .‬از طرفی هم بنده بینی و بی ن اهلل از‬ ‫قریب به هفت سال پیش به این نکته رسیده بودم و به کسی‬ ‫اعالم نکرده بودم و حتی اظهار تمایل به ان هم نکردم‪ .‬از انجا‬ ‫که تصمیم انها مغایر با شرع نبود‪ ،‬تصمیم انها را تایید کردم و‬ ‫رای اوردن یا نیاوردن ایشان یا گله مند شدن دیگران را دلیلی‬ ‫بر ترک وظیفه شرعی خود ندیدم‪ .‬شرایط به گونه ای شد که‬ ‫اقای باقری لنکرانی به رغم اصلح بودن‪ ،‬باتوجه به ش��رایطی‬ ‫که پیش امد کن��ار رفت و باتوجه به اینک��ه اقای جلیلی به‬ ‫صورت جدی به میدان امدند‪ ،‬ایشان تکلیف را از دوش خود‪،‬‬ ‫برداشته شده دیدند‪ .‬بنده و دوس��تان جبهه پایداری شناختی‬ ‫که نسبت به اقای لنکرانی داش��تیم نسبت به اقای جلیلی‬ ‫نداشتیم‪ ،‬بناب راین اظهارنظر را تا بررس ی های بیشتر به تعویق‬ ‫انداختیم‪ .‬مقرر شد ب رای بحث در مسائل فرعی نیز برخی از‬ ‫دوستان با ایشان دیدار کنند تا جبهه پایداری ضمن بررسی‬ ‫بیشتر‪ ،‬نظر خود را در خصوص شخص ایش��ان اب راز کند‪».‬‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی حاال در مورد سعید جلیلی به پایداری ها‬ ‫چنین گفته است‪« :‬عین همان کاری که ب رای لنکرانی صورت‬ ‫م ی گرفت امروز باید ب رای اقای جلیلی انجام شود‪».‬‬ ‫حاال سعید جلیلی در استانه انتخابات مهم ریاست جمهوری‬ ‫در موقعیتی حساس قرار گرفته است‪ .‬از یک سو اصولگرایانی‬ ‫به عنوان رقیب در کنار او هستند که هر کدام بدنه رای مخصوص‬ ‫خود را دارند و از سوی دیگر با دو چهره نزدیک به اصالح طلبان‬ ‫مواجه است که احتماال منتقد او خواهند بود‬ ‫جلیلی چه خواهد کرد؟‬ ‫ح��اال س��عید جلیل��ی در اس��تانه انتخاب��ات مه��م‬ ‫ریاس��ت جمهوری در موقعیتی حس��اس قرار گرفته است‪ .‬از‬ ‫یک س��و اصولگرایانی به عنوان رقیب در کنار او هستند که‬ ‫هر کدام بدنه رای مخصوص خود را دارند و از سوی دیگر با دو‬ ‫چهره نزدیک به اصالح طلبان مواجه است که احتماال منتقد او‬ ‫خ واهند بود‪ .‬باید منتظر ماند و دید ایا او م ی تواند ارای اصولگرایان‬ ‫را به سمت خود جذب کند؟ ایا او در مناظ رات تلویزیونی م ی تواند‬ ‫با ظهور و بروزی مناسب پاسخ منتقدانش را بدهد؟‬ ‫هر چه هس��ت اما س��عید جلیلی به عن��وان یکی از‬ ‫نامزدهای اصولگرا گرچ��ه از حمایت جبهه پایداری برخوردار‬ ‫شده اما خود هم گفته است که نباید او را فقط نامزد این جبهه‬ ‫دانست‪ .‬ظرفی ت های سعید جلیلی را هم نم ی توان در یک‬ ‫گروه سیاسی تعریف و محدود کرد چراکه گفتمان او گفتمان‬ ‫انقالب است و گفتمان انقالب فراتر از گروه ها است‪g .‬‬ ‫‪35‬‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫چه کسانی به مرحله دوم می روند؟‬ ‫گفت وگوی مثلث با عباس عبدی‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪6‬‬ ‫عباس عبدی در گفت وگو با نشریه مثلث ارایش فضای سیاسی انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫را تشریح کرد‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫ش�ورای نگهبان اسامی هش�ت نامزد انتخابات‬ ‫ریاس�ت جمهوری را اعلام ک�رده؛ به نظر ش�ما‬ ‫ارایش سیاس�ی در رقابت پی�ش رو چگونه رقم‬ ‫م ی خورد؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که ارایش سیاسی در انتخابات‬ ‫باید انعکاس مطلوبی از ارایش سیاسی واقعی جامعه باشد‪،‬‬ ‫ولی به دلیل محدودیت هایی که در احراز صالحی ت ها وجود‬ ‫دارد‪ ،‬برخی از گرایش های موجود اصوال ثب ت نام نم ی کنند‪،‬‬ ‫برخی هم با نامزد اصلی خود نم ی ایند‪ ،‬برخی هم که م ی ایند‪،‬‬ ‫احراز صالحیت نم ی ش��وند‪ ،‬در نتیجه م ی بینیم که یکی از‬ ‫گرایش ها چندین نامزد دارند و چندین گرایش فاقد یک نامزد‬ ‫یا نامزد خاص خود هستند‪ .‬این مساله منجر به اختالل در‬ ‫موضع گیری ها م ی شود‪ ،‬مثال مردم نم ی دانند اقای غرضی‬ ‫چه کسی را م ی خواهد نمایندگی کند؟ اقایان حداد یا والیتی‬ ‫یا قالیباف که در یک ائت�لاف بودند‪ ،‬چرا همه انان کماکان‬ ‫مانده اند؟ و قس عل ی هذا‪.‬‬ ‫به رغم همه اینها در این انتخابات دولت فاقد نماینده‬ ‫اس��ت‪ .‬اگر اصولگرایان دولت را از خود ندانند و مس��ئولیت‬ ‫کارهای او را نپذیرند‪ ،‬این سوال را چگونه پاسخ خواهند داد‬ ‫که دولتی که تا این حد طرفدار داشته‪ ،‬چرا در این انتخابات‬ ‫نامزد ن��دارد؟ طرفداران��ش چه کار بای��د کنند؟ ای��ا باید به‬ ‫اصولگرایان رای دهند که معلوم نیست رای این اصولگرایان‬ ‫‪36‬‬ ‫در انتخابات پیش چقدر بود‪ ،‬که االن پنج نامزد دارند؟ بخشی‬ ‫از اصالح طلبان هم نامزد اجماع��ی خود را ندارند و مجبورند‬ ‫میان اقایان ع��ارف و روحانی یکی را برگزینن��د؛ البته با دو‬ ‫رویکرد متفاوت‪ .‬بخش��ی هم عمال فعالیت نخواهند کرد‪.‬‬ ‫البته نوعی رقابت نزد اصولگرایان مشاهده م ی شود‪ .‬ولی اینها‬ ‫درصد چندانی از جامعه را نمایندگی نم ی کنند‪ ،‬جناح ‪3‬تیر ان‬ ‫پی رامون اقای جلیلی و جناح سنت ی تر پی رامون والیتی متمرکز‬ ‫خواهند ش��د‪ .‬اقای قالیباف هم تا حدی چشم به نیروهای‬ ‫میانه و منفرد اصولگرایان و نیز بخشی از مردم عادی دارد‪.‬‬ ‫فضای انتخابات چندقطبی م ی شود؟‬ ‫‪ l‬گمان نم ی کنم که فضای سیاسی چون انتخابات‬ ‫پیش قطبی شود‪ ،‬هرچند همیشه حدی از قطبیت هست‪.‬‬ ‫مهم ترین موضوعی که امکان قطبیت پی رامون ان هست‪،‬‬ ‫مساله هسته ای است که دو دبیر شورای عالی امنیت ملی با‬ ‫دو رویکرد متفاوت در دو طرف این قطب در انتخابات هستند‪.‬‬ ‫نیروهای طرفدار سیاست موجود کوشیده اند که قطبیت را‬ ‫میان اقایان جلیلی و روحانی درباره این مساله شکل دهند‪.‬‬ ‫به نظرم ای��ن کار را به هر دلیلی که انجام م ی دهند اش��تباه‬ ‫م ی کنند‪ ،‬زی را بر فرض که جلیلی رای اورد‪ ،‬این کار چه کمکی‬ ‫به ادامه این راه م ی کند‪ ،‬مگر االن کسی جلوی وی ایستاده‬ ‫است؟ یا اگر روحانی رای اورد یا رای جلیلی خیلی کم شود‪،‬‬ ‫در این صورت این دوگانه سازان ایا م ی پذیرند که مردم به ان‬ ‫سیاس��ت رای منفی داده و باید سیاست تغییر کند؟ به نظر‬ ‫من سرنوشت سیاست هسته ای را نباید به انتخابات گره زد‪،‬‬ ‫این به نفع کشور نیست‪ ،‬هرچند مطمئن هستم اگر گره زده‬ ‫و دوقطبی شود‪ ،‬نتیجه ان نخواهد بود که برخی گروه های‬ ‫اصولگرا فکر م ی کنند‪.‬‬ ‫ایا اقایان روحانی و عارف حاضر م ی شوند به نفع‬ ‫هم کنار روند؟ اگر بروند چه م ی ش�ود؟ نروند چه‬ ‫خواهد شد؟ اصال جنس سیاسی اقایان روحانی و‬ ‫عارف با هم مشترک است‪ ،‬یعنی م ی توانند هر دو‬ ‫جریان اصالحات را نمایندگی کنند؟‬ ‫‪ l‬حمایت از اقای روحانی ب��ار معنایی متفاوتی در‬ ‫مقایس��ه با حمایت از اقای عارف خواهد داش��ت‪ .‬زی را اقای‬ ‫روحانی همیش��ه خود را متفاوت از جناح ه��ا تعریف کرده و‬ ‫بیشتر نزدیک به اقای هاشمی بوده است‪ .‬بناب راین حمایت‬ ‫اصالح طلبان از اقای روحانی به منزله ان اس��ت که در ب رابر‬ ‫س��ایر نامزدهای اصولگرا و نیز وضعیت پی��ش امده ب رای‬ ‫اقای هاش��می از او حمایت خواهند کرد‪ .‬ولی در مورد اقای‬ ‫عارف چون باید به عنوان نام��زد اصالح طلب و نماینده انان‬ ‫معرفی ش��ود و از انجا که اصالح طلبان خودش��ان از پیش‬ ‫تصمیمی ب رای معرفی ایشان نگرفته بودند‪ ،‬بناب راین گمان‬ ‫نم ی کنم که االن هم بتوانند به عنوان نامزد خاصی همچون‬ ‫اقای خاتمی از ایشان حمایت کنند‪ .‬در نهایت گمان م ی کنم‬ ‫که در ابتدا دو طرف را حمایت کنند ت��ا هفته اخر‪ ،‬هر کس‬ ‫زمینه رای اوری بیشتری داشت از او حمایت کنند و احتمال‬ ‫م ی دهم که فردی که رای کمتری دارد نی��ز به نفع دیگری‬ ‫کنار رود و اگر نرود‪ ،‬بعدا متضرر خواهد ش��د‪ .‬ضمن انکه با‬ ‫کنار نرفتن هم رای چندانی به دست نخواهد اورد‪ .‬البته اگر‬ ‫اقای جهانگیری زودتر از س��اعت پنج بعدازظهر روز ش��نبه‬ ‫ب رای ثب ت نام اقدام کرده بود وضعیت قطعا به صورت دیگری‬ ‫درم ی امد‪ .‬متاسفانه ایشان وقتی تصمیم م ی گی رند که اقای‬ ‫هاشمی وارد م ی شوند و اقای جهانگیری هم به احترام ایشان‬ ‫از ثب ت نام منصرف م ی شوند‪.‬‬ ‫س�ران جری�ان اصالح�ات (خاتم�ی و‬ ‫موس�وی خوئین ی ها) از عارف ی�ا روحانی حمایت‬ ‫م ی کنند؟ هاشمی رفسنجانی چطور؟‬ ‫‪ l‬باتوجه به سیاس��ت کل��ی انان که ش��رکت در‬ ‫انتخابات و رای دادن اس��ت‪ ،‬گمان م ی کنم که در نهایت از‬ ‫یکی از ای��ن دو نامزد حمایت کنند‪ ،‬ولی ممکن اس��ت این‬ ‫حمایت به ص��ورت ضمنی باش��د‪ ،‬یعنی از طری��ق افراد و‬ ‫گروه های نزدیک یا دیدار و مالقات و‪ ...‬ولی حمایت صریح را‬ ‫هم منتفی نم ی دانم‪ .‬در هر حال غیر از افراد شاخص اصلی‬ ‫اصالحات سایرین ساکت نخواهند نشست‪.‬‬ ‫نظر ش�ما درباره نامزدی اقای غرضی چیست؟‬ ‫اگر بماند سبد رای او چقدر خواهد بود؟ (در قیاس‬ ‫با مهرعلیزاده سال ‪)84‬‬ ‫‪ l‬نم ی دانم اقای غرضی چه کس��انی را نمایندگی‬ ‫م ی کند‪ .‬ولی رای اقای مهرعلی زاده فرق م ی کرد‪ ،‬او در مناطق‬ ‫اذری زبان رای باالیی داش��ت ولی اقای غرضی حتی چنین‬ ‫موقعیت ویژه ای را هم ندارد‪ .‬اگر جریان نسبی به وجود امده‬ ‫در ادامه حضور اقای هاشمی حتی تا حدودی در حمایت از‬ ‫اقای روحانی شکل بگیرد‪ ،‬گمان نم ی کنم که اقای غرضی‬ ‫رای قابل توجهی بیاورد و اصوال هنوز هم نم ی دانم چرا امده؟‬ ‫هم ورودش و ه��م تایید صالحیتش (در مقایس��ه با برخی‬ ‫دیگر از افراد مثل اقایان پزش��کیان‪ ،‬س��عیدی کیا یا محمد‬ ‫شریعتمداری) این حضور خیلی عجیب و باورنکردنی است‪.‬‬ ‫سه دیپلمات در میدان رقابت حضور دارند؛ نگاه‬ ‫مردم به انها چگونه خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬تفاوت ه��ای دیگر میان این س��ه نف��ر (جلیلی‪،‬‬ ‫والیتی‪ ،‬روحانی) بیش از این وجه اشتراک شغلی انان است‪.‬‬ ‫گمان نم ی کنم که مردم به صفت این اشتراک به انان نگاه‬ ‫مشترکی داشته باشند‪ .‬البته به دلیل اهمیت روابط خارجی‬ ‫در این دور از انتخابات ممکن است‪ ،‬توجه به انان و نظ رات‬ ‫انان درباره روابط خارجی و مس��اله هس��ته ای و تحریم ها‬ ‫بیشتر باشد‪.‬‬ ‫محس�ن رضایی ‪ 88 ،84‬و ‪ 92‬چ�ه تفاوت هایی‬ ‫با هم دارند؟‬ ‫‪ l‬اقای رضایی اس��تخوان دارتر از ان اس��ت که در‬ ‫این س��ال ها تغییری کرده باش��د‪ .‬ایش��ان در پی اشنایی با‬ ‫شیوه هایی ب رای کسب نظر مردم و رای اوری است‪ .‬به نظرم‬ ‫این کار را در این دور بهتر از دفعات پیش انجام م ی دهد‪ ،‬ولی‬ ‫اشنایی با این ش��یوه ها ب رای کسب موفقیت کافی نیست‪،‬‬ ‫هرچند ب رای باال رفتن مقداری رای بد نیست‪.‬‬ ‫برخ�ی کارشناس�ان م ی گویند اقایان محس�ن‬ ‫رضایی و حسن روحانی پدیده انتخابات خواهند‬ ‫بود‪ ،‬نگاه ارای خاکستری به این دو نامزد چیست؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این اس��ت که اظهارنظ��ر قطعی درباره‬ ‫انتخابات و پدیده های ان سخت است‪ ،‬چون هنوز هم من به‬ ‫یک نظرسنجی معتبر و حتی نیمه معتبر دسترسی نیافته ام‬ ‫تا بخواهم استنتاجی قابل توجه و دقیق ب رای اظهارنظر کنم‪.‬‬ ‫ولی گمان نم ی کنم که اقای رضایی چنین شانسی را داشته‬ ‫باش��د‪ ،‬زی را نه در گفتار او و نه در حامیانش چنین تحولی را‬ ‫نم ی بینیم‪ .‬در حالی که اقای روحانی ظرفیت شخصی و از‬ ‫ان مهمتر جریانی را دارد که طبقه متوس��ط و اصالح طلبان‬ ‫از او حمایت م ی کنند و این جریان از چن��د روز پیش نیز راه‬ ‫افتاده است‪.‬‬ ‫ایا اق�ای قالیب�اف م ی تواند از رای تش�کیالتی‬ ‫نگاه مردم به والیتی چیست؛ والیتی ‪ 84‬با والیتی‬ ‫‪ 92‬چه تفاوت ها و شباهت هایی دارد؟ والیتی سال‬ ‫‪ 84‬تا اخر در میدان نماند‪ ،‬این مس�اله روی ارای‬ ‫وی چه اث�ری دارد؟ چه طی ف های�ی از او حمایت‬ ‫م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان حضور چندانی در سیاس��ت نداشته که‬ ‫فرقش را بتوان دید یا اصوال بتوان گف��ت فرقی کرده یا نه‪.‬‬ ‫مشکل ایش��ان این اس��ت که به صورت فردی م ی خواهد‬ ‫رئی س جمهور شود و این خواست ب رای وی قابل تصور نیست‪.‬‬ ‫نماندن تا اخر هم نقطه ضعف هر سیاستمداری است که با‬ ‫ماندن نوبت بعد لزوما ترمیم نم ی شود‪ .‬به ویژه انکه قرار هم‬ ‫باشد کنار بروند‪ .‬انتظار م ی رود که اقای والیتی در نهایت خود‬ ‫را به عنوان نامزد بخشی از نیروهای اصولگرا مثل موتلفه‪ ،‬در‬ ‫صحنه حفظ کند‪ .‬ولی این نیروها رای چندان قابل توجهی‬ ‫که فرد را رئی س جمهور کنند ندارند و ممکن اس��ت موجب‬ ‫پرهیز س��ایر نیروها در حمایت از وی هم بش��وند‪ .‬به لحاظ‬ ‫فردی هم ایشان ب رای کسب رای مشکالتی دارند‪ ،‬بناب راین‬ ‫گمان نم ی کنم میان سه نفر اول انتخابات باشد‪.‬‬ ‫ایا اقای حداد تا اخر م ی ماند؟‬ ‫‪ l‬اقای حداد ممکن است تا اخر بماند‪.‬‬ ‫چرا ائتالف ‪ 2+1‬به نتیجه نرسید؟‬ ‫‪ l‬در گفت وگوی پیشین با شما در این باره توضیح‬ ‫دادم‪ .‬این سه نفر سه رویای گوناگون را در یک بستر م ی دیدند‬ ‫و هرکدام در پی شرایطی بودند که دیگری به دلیلی مجبور‬ ‫به ترک صحنه به نفع انان شود که این شرایط محقق نشد‪.‬‬ ‫اجازه دهید همان مطل��ب را که پیش از ثب ت ن��ام بود را در‬ ‫اینجا تکرار کنم‪ .‬در انجا گفتم که هر کس م ی خواهد در این‬ ‫ائتالف تنور خود را گرم کند مثال اقای قالیباف ب رای حضور در‬ ‫انتخابات دو مشکل دارد‪ ،‬یکی از مشکالتش شاید با ساختار‬ ‫انتخابات یک مرحله ای م ی شود یا دومرحله ای؟‬ ‫‪ l‬اگر اق��ای روحان��ی در وضعیتی ق��رار گیرد که‬ ‫پتانسیل ایجاد ش��ده بر اثر ردصالحیت اقای هاشمی و نیز‬ ‫انتظارات موجود در جامعه پشت وی قرار گیرد‪ ،‬یک مرحله ای‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬در غیر این صورت گمان م ی کن��م دومرحله ای‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اگر دومرحله ای شود‪ ،‬شانس کدام نامزدها برای‬ ‫صعود به ان مرحله بیشتر است؟‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪ l‬اق��ای جلیل��ی‪ ،‬هم��ان ادبی��ات و نگ��رش‬ ‫اقای احمدی ن��ژاد را در می��ان نیروهای ج��وان طرفدار نوع‬ ‫خاصی از بینش انقالب دارد‪ .‬در واقع ایش��ان بیش از انکه‬ ‫پایگاه اجتماعی داشته باش��ند‪ ،‬پایگاه سیاسی دارند‪ .‬برخی‬ ‫از نیروها که از سرنوشت اقای احمدی نژاد سرخورده هستند‪،‬‬ ‫ولی کماکان م ی خواهند بر همان ایده ها پایبند باش��ند‪ ،‬به‬ ‫همراه نیروهای طرفدار اقای مصباح اط��راف اقای جلیلی‬ ‫حلقه زده اند‪ .‬هرچند طرفداران اقای مصباح به دلیل وضعیت‬ ‫پیش امده ب رای اقای لنکرانی و از روی ناچاری در این حلقه‬ ‫حضور دارند‪.‬‬ ‫‪ l‬در گفت وگوی پیش��ین ب��ا مثلث درب��اره اقای‬ ‫قالیباف گفتم که مشکل ایش��ان در انتخابات چیست که‬ ‫با اقایان حداد و والیتی ائتالف ک��رده؛ ائتالفی که اکنون به‬ ‫رقابت تبدیل شده است! دلیل ان هم نیازی بود که هرکدام‬ ‫ب رای حضور در این جمع سه نفری داشتند‪ .‬ولی اقای قالیباف‬ ‫سخت بتواند از جریان اصولگرا حمایت چشمگیری را جلب‬ ‫کند‪ .‬چون به لحاظ سیاسی در درون این جریان فعال نیست‪.‬‬ ‫مهم ترین شانس وی این بود که اصالح طلبان و نامزد دولت‬ ‫نباشند‪ ،‬االن هم اگر اصالح طلبان و بسیاری از طبقه متوسط‬ ‫بس��یج ش��وند و از روحانی حمایت کنند‪ ،‬کار ایشان سخت‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬ولی اگر اقای روحانی اوج نگی��رد‪ ،‬اقای قالیباف‬ ‫شانس بهتری از سایر نامزدهای دیگر خواهد داشت‪ .‬برداشت‬ ‫من این است که چنین شانسی به اقای قالیباف به سختی‬ ‫رو م ی کند‪ .‬مواضع دو‪ ،‬سه هفته اخیر ایشان‪ ،‬از نظر سیاسی‬ ‫ب ی موقع تلقی شد و ریزشی در ارایش به بار اورد‪.‬‬ ‫ویژه انتخابات‬ ‫جلیل�ی از حمای�ت چ�ه پایگاه ه�ای اجتماعی‬ ‫برخوردار م ی شود؟‬ ‫جریان اصولگرا برخوردار ش�ود؛ در واقع او چقدر‬ ‫در قیاس با سایر نامزدهای اصولگرا قدرت جذب‬ ‫ارای خاکستری را دارد؟‬ ‫قدرت باش��د که به نظرم هنوز نم ی توان گفت که کامال به‬ ‫او اعتماد داشته باشند چون روز سه ش��نبه قبل از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری س��ال ‪ 84‬هم رای خود را از او برداشتند‪ ،‬به‬ ‫همین علت اقای قالیباف نفر چهارم ش��د‪ .‬دوم اینکه اقای‬ ‫قالیباف بدنه تش��کیالتی جریان اصولگرا را با خود ندارد و‬ ‫از لحاظ فردی نیز در شرایطی نیس��ت که فارغ از دو مولفه‬ ‫یادش��ده بتواند نامزد پیروز لقب گیرد‪ .‬بناب راین او م ی خواهد‬ ‫در کنار اقای حداد مشکل اول و با اقای والیتی مشکل دوم‬ ‫را حل کند‪ ،‬فرضش هم این است که هر سه با هم هستند و‬ ‫اخر هم که نظرسنجی شود رتبه او با فاصله زیاد باالتر است‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگر فرض اقایان والیتی و حداد این است که با‬ ‫قالیباف همراه ش��وند تا نهایتا با تقویت قالب ائتالف‪ ،‬وی‬ ‫اجازه ورود پیدا نکند‪ ،‬اما رای او را به دست اورند‪ ،‬اما واقعیت‬ ‫این است که در انتخابات غی ر حزبی ای ران ارای اشخاص قابل‬ ‫انتقال به غیر نیستند‪ ،‬باید دور این ذهنیت را خط قرمز کشید‬ ‫که مثال فالن فرد یک رایی دارد مث��ل پولی که در جیبش‬ ‫است و م ی تواند ان را به کسی دیگر واگذار کند یا انکه این‬ ‫کار را نکن��د‪ .‬در مجم��وع وضعیت اقای قالیب��اف از حیث‬ ‫رای اوری اصال قابل مقایسه با اقایان حداد و والیتی نیست و‬ ‫این سه به لحاظ ماهیتی هم یک سنخ نیستند؛ نهایتا ائتالف‬ ‫‪ 2+1‬هم به نظرم ثمر چندانی ندارد‪ ،‬اگر هم کسی کنار برود‬ ‫ان فرد اقای قالیباف نیست؛ مگر اینکه اقای قالیباف مجوز‬ ‫ورود کسب نکند‪ ،‬ان وقت م ی کوشد یکی از اقایان والیتی و‬ ‫حداد را تقویت کند که البته این کار ه��م کمکی به اقایان‬ ‫والیتی یا حداد نم ی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬برداشت کنونی من این است که اگر وضع قبلی‬ ‫حاصل نش��ود اقایان روحانی‪ ،‬قالیب��اف و جلیلی به ترتیب‬ ‫شانس حضور در مرحله دوم را دارند‪ .‬ولی فراموش نکنیم که‬ ‫همه اینها فقط یک حدس و گمان ب راساس داده هایی است‬ ‫که نه دقیق است و نه قابل تعمیم و بناب راین پاسخ من را نباید‬ ‫چندان معتبر دانست‪ ،‬شاید پاسخ هیچ کس معتبر نباشد‪ ،‬زی را‬ ‫باید ب راساس مستندات حرف زد؛ مستنداتی که در دسترس‬ ‫نیست یا اساسا وجود ندارد‪ .‬در امریکا روزی چند نظرسنجی‬ ‫معتبر در دسترس است‪ ،‬در اینجا سالی یکی هم در دسترس‬ ‫نیست‪ .‬با این حال م ی کوشم که ارزوهایم را در قالب تحلیل‬ ‫نگویم‪ ،‬بلکه انچه را ب راساس همین شواهد ناقص و ب راساس‬ ‫دانش و تجربه ام م ی توانم به ان برس��م عرضه کنم‪ .‬ش��اید‬ ‫اظهارات من در گفت وگوی پیشین نشانه هایی از این احتیاط‬ ‫و در ضمن صحت نظر را در خود داشته باشد‪g .‬‬ ‫نکات‬ ‫روحانی‪ ،‬قالیباف و جلیلی شانس حضور در مرحله دوم انتخابات را دارند‬ ‫فکر می کنم اگر بدنه اصالح طلبان از روحانی حمایت کنند او می تواند‬ ‫پدیده انتخابات شود‬ ‫احتمال اینکه اصالح طلبان از میان عارف و روحانی کسی را که رای‬ ‫بیشتر دارد حمایت کنند‪ ،‬وجود دارد‬ ‫اگر جهانگیری به موقع ثبت نام کرده بود شرایط اصالح طلبان‬ ‫متفاوت می شد‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫گفتوگویمثلث‬ ‫بامحمدغرضی‬ ‫روزهای سرنوشت ساز‬ ‫امام‪ ،‬من را ب رای نخست وزیری‬ ‫پیشنهاددادند‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫پرونده ای درباره محمدرضا عارف ‪ ،‬حسن روحانی‪ ،‬محسن رضایی و سیدمحمد غرضی‬ ‫اصالح طلبان و مستقل ها‬ ‫به دور دوم می روند؟‬ ‫‪38‬‬ ‫گفت وگوبا‬ ‫قائم مقامستادروحانی‬ ‫منتظرحمایتهاشمیهستیم‬ ‫تاکتیکجدید«اقامحسن»‬ ‫محسنرضایی‪،‬طبقاتپایین‬ ‫اجتماعی و حاشیه را به عنوان‬ ‫پایگاه اصلی کسب رای انتخاب‬ ‫کرده است‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫ت سیاسی و شرایط اجتماعی‬ ‫در این پرونده تالش م ی کنیم به بررسی برنام ه ها‪ ،‬موقعی ‬ ‫چهارنامزد انتخابات یعنی حسن روحانی‪ ،‬محمدرضا عارف‪ ،‬محمد غرضی و محس ن رضایی‬ ‫بپردازیم‪ .‬گرچه هدف ما گفت وگو با این چهار نامزد بود‪ ،‬اما فشردگی برنام ه ها طبعا چنین اجازه ای‬ ‫به ما نداد‪ .‬بر همین اساس بنا را بر معرفی اشخاص و برنام ه های انها گذاشتیم و گفت وگوهایی‬ ‫با نزدیکان این نامزدها تدارک دیدیم‪ .‬د رنهایت انچه میان این چهار نامزد در شرایط فعلی قابل‬ ‫تامل است ؛ با تغییر نسبی موقعیت حسن روحانی در میان طبقه متوسط و بدنه اصالح طلبان‪،‬‬ ‫قرار گرفتن عارف در موضع نامزد جدی اصالح طلب و وضعیت مناسب محسن رضایی در طبقات‬ ‫اجتماعی پایین و شهرستان های کوچک است‪ .‬درباره محمد غرضی تفاوت معناداری اما احساس‬ ‫نم ی شود‪ .‬در پرونده هفته بعد درباره چهار نامزد دیگر سخن خواهیم گفت‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫امام‪ ،‬من را برای نخست وزیری‬ ‫پیشنهاد دادند‬ ‫گفت و گوی مثلث با محمد غرضی‬ ‫محمد غرضی خیلی‬ ‫بی االیش به سواالت‬ ‫ما پاسخ می دهد‪ .‬گرچه‬ ‫می گویدکه از مصاحبه های‬ ‫گوناگون خسته شده اما‬ ‫می داندکه انتخابات عرصه‬ ‫سخن گفتن است‪ .‬با او‬ ‫درباره گذشته اش و دالیل‬ ‫نامزدی اش سخن گفتیم‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫علت انکه در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫ثب ت نام کردید چه بود؟‬ ‫‪ l‬احساس کردم به جمهوری اسالمی ظلم م ی شود‪،‬‬ ‫یعنی همه حرف هایی با این مضمون م ی زنند که کش��ور‬ ‫تحت محاصره امریکاست‪ .‬کش��ورهای دنیا از ایران نفت‬ ‫نم ی خرند و نظام مش��کل پیدا کرده اس��ت‪ .‬در این اوضاع‬ ‫تصمیم گرفتم به عرصه خدمتگزاری وارد شوم چون معتقد‬ ‫بودم راه حل های مناسبی اس��ت که ب راساس انها م ی شود‬ ‫نظام اس�لامی و کش��ور را از این مرحله عبور داد‪ ،‬پس به‬ ‫خودم گفتم م ی روم ثب ت نام م ی کنم‪ ،‬هرچه خدا خواس��ت‬ ‫همان م ی شود‪.‬‬ ‫فکر م ی کردید تایی د صالحیت شوید؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬خیل ی ها هم به من گفتند شورای نگهبان‬ ‫هنگام بررسی صالحیت نامزدها قطعا تو را رد م ی کند‪.‬‬ ‫جواب شما به این افراد چه بود؟‬ ‫‪ l‬به انه��ا م ی گفتم که تایید نش��وم چ��ه اتفاقی‬ ‫م ی افتد؟ اصال من چه کس��ی هس��تم که تایید صالحیت‬ ‫شدنم یا تایید صالحیت نش��دنم ب رای انقالب مهم باشد؟‬ ‫پس وقتی این مساله اهمیتی ندارد‪ ،‬در صورت تایی د نشدن‪،‬‬ ‫دنیا به اخر نم ی رسد و امور ادامه پیدا م ی کند‪ .‬واقع قضیه‬ ‫فکر نم ی کردم که تایید صالحیت ش��وم چون ‪ 16‬سال بود‬ ‫که در دولت حضور نداشتم‪ ،‬ولی در متن انقالب بودم و حاال‬ ‫هم تایی د صالحیتم کردند‪.‬‬ ‫‪ 16‬س�ال دور ماندن از عرصه اجرایی تاثیری در‬ ‫کار شما نخواهد داشت؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬من از دولت دور بودم‪ ،‬اما مسائل انقالب را رصد‬ ‫م ی کردم‪ .‬قبل از انقالب ‪ 10‬سال فراری بودم‪ .‬پس از انقالب‬ ‫حدود ‪ 20‬س��ال کار س��تادی کردم و پس از ان هم تمامی‬ ‫ اتفاق��ات منطقه و جه��ان را مطالعه م ی ک��ردم و دو دولت‬ ‫خاتمی و احمدی نژاد را هم زیر نظر داشتم‪ ،‬در کل فعال بودم‬ ‫و از انقالب فاصله نگرفتم‪ ،‬بناب راین هیچ احساس نم ی کنم‬ ‫که نبودنم در دولت باعث شده باشد وظیفه انقالبی را انجام‬ ‫ندهم‪ ،‬من بسته به اس��تعدادم ب رای خودم این شان را قائلم‬ ‫که در متن رخدادهای جامعه و انقالب باشم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫فع�ال ک�ردن عرص�ه دیپلماس�ی را ب�رای حل‬ ‫مشکالت مردم و کشور در اولویت قرار م ی دهید‬ ‫یا بیشتر توجه خود را معطوف به عرصه داخلی و‬ ‫کارهای اجرایی و عمرانی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬شعار من دولت ضد تورم است‪.‬‬ ‫بنابراین اگر سکان ریاست جمهوری را به دست‬ ‫بگیرید بیشتر به مدیریت اوضاع داخلی متمرکز‬ ‫خواهید شد؟‬ ‫‪1‬‬ ‫سی د محمد غرضی سال ‪ ۱۳۲۰‬در اصفهان متولد شد‪ .‬او در دانشگاه مهندسی برق خواند و اوایل انقالب استاندار‬ ‫کردستان و سپس خوزستان شد‪ .‬او برای انتخابات مجلس اول نامزد شد و از اصفهان به خانه ملت راه یافت‪ .‬زمان‬ ‫نخس ت وزیری شهید باهنر‪ ،‬وزیر نفت شد و تا س�ال ‪ 64‬در این وزارتخانه بود و بعد به دفتر پست و تلگراف و تلفن‬ ‫رفت و تا پایان ریاست جمهوری اکب ر هاشمی رفسنجانی مسئولیت ان وزارتخانه را برعهده داشت‪ .‬با او درباره علت‬ ‫نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری و برنامه دولت اینده اش گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪ l‬ب رای جواب به این سوال یک مقدمه باید بگویم؛‬ ‫اصل واژه «ریال» از اسپانیایی گرفته شده‪ ،‬پدر بزرگ مادری‬ ‫شاه اس��ماعیل در بخش وس��یعی از اذربایجان حکومت‬ ‫م ی کرد که ان منطقه از غرب به «وان»‪ ،‬از ش��رق به دریای‬ ‫خرز‪ ،‬از جنوب به زنجان و از شمال به داغستان منتهی بود؛‬ ‫او م ی خواست تجارت جهانی کند بناب راین با پادشاه اسپانیا‬ ‫مکاتبه کرد و جواب انه��ا این بود که با ای��ن کار موافقند‪،‬‬ ‫البته به ش��رطی که پول ای ران معادل پول اس��پانیا باش��د‬ ‫بناب راین اسم واحد پولی ای ران را « ُریال» یا هما شاهنشاهی‬ ‫گذاشتند و در داخل نیز به ریال مصطلح شد‪ .‬در سال ‪1250‬‬ ‫یک ُریال (یک ریال) حدود یک دالر بود‪ .‬در سال ‪ 1283‬که‬ ‫انقالب مش��روطه پیروز و کش��ور دچار هرج و مرج شد سه‬ ‫ریال ارزش یک دالر را داش��ت‪ .‬وقتی رضاشاه امد ‪ 15‬ریال‬ ‫یک دالر بود‪ ،‬بعد از حمله متفقین به ای ران و برداشتن خرج‬ ‫خود از کیسه ملت ‪ 20‬ریال با یک دالر معاوضه م ی شد‪ .‬زمان‬ ‫نخس ت وزیری مصدق‪ ،‬او خیلی ب رای حفظ ارزش پول ملی‬ ‫تالش کرد و ب رای این کار قرضه فروخت‪ ،‬اما امریکای ی های‬ ‫ملعون کودتا کردند و دولت مصدق ساقط شد‪ .‬ان موقع من‬ ‫‪ 10‬یا ‪ 12‬سالم بود‪ .‬زاهدی که روی کار امد ‪ 35‬ریال یک دالر‬ ‫بود‪ ،‬این می زان حفظ شد تا دولت منصور که ‪ 65‬ریال معادل‬ ‫یک دالر شد‪ ،‬این ماند تا انکه انقالب اسالمی در ‪ 22‬بهمن‬ ‫‪ 57‬به پیروزی رسید‪ .‬وقتی بن ی صدر رئی س جمهور شد و در‬ ‫عین حال وزارت دارایی را هم اداره م ی کرد ‪ 300‬ریال ارزش‬ ‫یک دالر را داش��ت تا زمانی که من وزی��ر نفت بودم معادل‬ ‫ریالی دالر از ‪ 40‬تا ‪ 45‬تومان بیش��تر نش��د؛ بعد از ان اواخر‬ ‫دولت موسوی یک دالر ‪ 150‬تومان بود‪ ،‬پایان دولت هاشمی‬ ‫یک دالر ‪ 450‬تومان ش��د‪ ،‬زمان دولت خاتمی این رقم باز‬ ‫افزایش یافت و هر هزار تومان معادل یک دالر شد‪ ،‬در دولت‬ ‫احمدی نژاد هم ک��ه این رقم به‪ 3500‬تومان رس��ید‪ ،‬یعنی‬ ‫نسبت به ‪ 100‬سال پیش که یک ریال یک دالر بود‪ ،‬ارزش‬ ‫پول ملی ‪ 35‬هزار کاهش یافته است‪ .‬با این تفاسیر شعارم‬ ‫این است که ‪ 100‬سال گذش��ته دولت ها با تورم کار کردند‪،‬‬ ‫اگر ‪ 55‬میلیون نفر به من امروز رای بدهند با قوت این رای‬ ‫ ترمز ماشین تورم را م ی کشم‪ ،‬چون معتقدم تمام مشکالت‬ ‫سیاسی‪ ،‬اداری‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی کش��ور زیر سر تورم‬ ‫اس��ت‪ .‬تورم زایی دولت های بعد از انقالب پایگاه اجتماعی‬ ‫نظام را با چالش مواجه م ی کند‪ ،‬فق را فقی ر تر و اغنیا غن ی تر‬ ‫شدند‪ .‬اگر قرار به اداره صحیح کشور باشد باید با تورم مبارزه‬ ‫کرد بناب راین همه هدفم را م ی گذارم که جیب فق را خالی و‬ ‫پایگاه اجتماعی انقالب ضعی ف تر نشود‪.‬‬ ‫یعن�ی ارزش دالر را روی ‪ 3500‬توم�ان حف�ظ‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬جایی به من گفتند که اقای حسین شریعتمداری‬ ‫نوشته‪« :‬عده ای سعی دارند که غرضی به نفع نامزد مطلوب‬ ‫انها کنار برود»‪ ،‬بناب راین یک نامه به شورای نگهبان نوشتم‬ ‫و اعالم کردم به نفع هیچ کس و گروهی کنار نم ی روم‪.‬‬ ‫خودت�ان را کج�ای عرص�ه سیاس�ی کش�ور‬ ‫م ی بینید؛ اصولگ�را‪ ،‬اصالح طلب ی�ا تکنوکرات‬ ‫هستید؟‬ ‫‪ l‬من از مت��ن انقالبم‪ ،‬اصولگ��را و اصالح طلب را‬ ‫حاشیه م ی دانم‪ .‬علت ان است که اینها به حکومت رسیدند‪،‬‬ ‫کشور در اختیارشان بود ولی قدرت اداره امور را از دست دادند‬ ‫بناب راین انقالب به دو جناح اصولگرا یا اصالح طلب تقسیم‬ ‫نم ی شود‪ ،‬انقالب یک متن دارد و من هم در ان متن هستم‪.‬‬ ‫ش�ما اعالم م ی کنید که در متن انقالب هستید‪،‬‬ ‫چقدر از رفقای قدیم ی و افرادی که مثل شما در‬ ‫متن انقالب هستند حاضرند با محمد غرضی در‬ ‫پیمودن این راه همراهی کنند؟‬ ‫‪ l‬من سخنگو ندارم و ستاد انتخاباتی هم تشکیل‬ ‫ندادم‪ ،‬ب رای تبلیغات هم هزینه نم ی کنم چون هزینه بابت‬ ‫این کارها را حرام م ی دانم‪.‬‬ ‫چرا دوستان قدیمی و انقالبی شما در دولت های‬ ‫گذشته حاضر نشدند نه برای پول بلکه به دلیل‬ ‫رفقات با شما همکاری کنند؟‬ ‫‪ l‬همانطور که گفتم هزینه ک��ردن ب رای تبلیغات‬ ‫انتخاباتی را ح��رام م ی دانم‪ ،‬چون این کار ب��ه تورم موجود‬ ‫کشور اضافه م ی کند‪ .‬اینکه از چه نیرویی استفاده م ی کنم؟‬ ‫جوابم ان اس��ت که من امتحانم را پس دادم‪ ،‬اوایل انقالب‬ ‫‪ l‬سال های ‪ 59‬و ‪ ،60‬همان اوایل انقالب این اتفاق‬ ‫افتاد‪ ،‬یعنی قبل از نخس��ت وزیری اقایان موسوی‪ ،‬باهنر و‬ ‫رجایی نام من ب رای این مسئولیت برده شد‪.‬‬ ‫نظر بن ی صدر چه بود؟‬ ‫‪ l‬او ک��ه مخالف ب��ود؛ اعضای ح��زب جمهوری‬ ‫اس�لامی به امام (ره) گفتند‪« :‬چه کس��ی را نخس��ت وزیر‬ ‫بگذاریم» و ایش��ان فرمودند‪« :‬غرضی بد نیست»‪ ،‬اما انها‬ ‫رفتند یک کار دیگر کردند‪.‬‬ ‫ش�ما گفتید تا اخر در انتخابات م ی مانید‪ .‬س�ن‬ ‫شما ‪ 72‬سال اس�ت‪ .‬با این فرض که انتخابات‬ ‫‪ 24‬خ�رداد برگ�زار ش�ود و ش�ما رای بیاوری�د‪،‬‬ ‫چهار س�ال بعد ب�رای تایید صالحیت ش�دن با‬ ‫مشکل کبر س�نی همچون اقای هاشمی مواجه‬ ‫نم ی شوید؟‬ ‫‪ l‬هرکس��ی روزی خ��ودش را دارد‪ ،‬خداوند تقدیر‬ ‫م ی کند من حاال ثب ت نام کردم و وارد میدان شدم‪ ،‬اگر خدایی‬ ‫نکرده در دوره بعد معلوم ش��د ناتوانم شورای نگهبان است‬ ‫که تصمیم م ی گیرد‪ ،‬بناب راین ان را به تقدیر م ی س��پارم اما‬ ‫تقدیرم امروز این است که نامزد انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫هستم‪.‬‬ ‫اگ�ر رئی س جمه�ور ش�دید و پس از ی�ک دوره‬ ‫چهار س�اله تصمیم گرفتید دوباره در انتخابات‬ ‫ریاس�ت جمهوری ثب ت ن�ام کنید‪ ،‬اما ب�ه لحاظ‬ ‫انکه بیش از ‪ 75‬س�ال دارید ردصالحیت شدید‪،‬‬ ‫واکنش شما چه خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬اصح��اب پیامبر یک ش��ب دیدن��د حضرت به‬ ‫سرعت بعد از نماز مغرب از مس��جد خارج شدند‪ .‬حال انکه‬ ‫ایشان همیش��ه تا نماز عش��ا م ی ماندند و با دوستان خود‬ ‫صحبت م ی کردند‪ ،‬فردا اصحاب از رس��ول اکرم پرس��یدند‬ ‫«دیشب چه اتفاقی افتاد؟» حضرت پاسخ گفتند که «یک‬ ‫درهم بدهکار بودم ترس��یدم تا نماز عش��ا عزرائیل جانم را‬ ‫‪ l‬من ب رای انق�لاب عقبه اجتماع��ی خیلی قوی‬ ‫قائلم‪ .‬این عقب��ه اجتماعی پایدار و توانمند اس��ت و خیلی‬ ‫کارها م ی تواند انجام دهد‪ .‬بناب رای��ن به عقبه انقالب تکیه‬ ‫م ی کنم نه کسانی که ب رای خود عنوان گذاری کردند‪.‬‬ ‫منظور این بود که در میان اقش�ار دانش�گاهی‪،‬‬ ‫مذهب�ی‪ ،‬متخصص�ان و عامه م�ردم چه طیفی‬ ‫بیشتر به شما اقبال م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬ای��ن عقبه انقالب ش��امل گروه ه��ای مختلف‬ ‫وسیعی م ی شود‪.‬‬ ‫اما وقتی انقلاب اسلامی در ایران پیروز ش�د‬ ‫جمعیت کش�ور ‪ 35‬میلیون نفر ب�ود‪ ،‬حال انکه‬ ‫ه م اکنون ‪ 75‬میلیون شده‪ ،‬در این باره اگر میزان‬ ‫مرگ و میر را هم در نظر بگیرید باز ارای شما به‬ ‫‪ 55‬میلیون نم ی رسد‪ ،‬بیشتر در این باره توضیح‬ ‫م ی دهید؟‬ ‫‪ l‬انقالب یک دستگاه ارگانیک است‪ ،‬همی ن طور‬ ‫پشت هم نیروی انسانی م ی سازد و تحویل م ی دهد‪ ،‬بعد از‬ ‫اینکه روس ها از شمال و انگلیس ی ها از جنوب ای ران را اشغال‬ ‫کردند ‪ 100‬سال طول کشید مردم ای ران انقالب مشروطه را‬ ‫به پیروزی برس��انند‪ ،‬بعد که انقالب دچار انحراف و سپس‬ ‫کودتا شد‪ ،‬سال ‪ 1332‬نهضت ملی شدن صنعت نفت شکل‬ ‫گرفت و به نتیجه رس��ید‪ ،‬وقتی امریکای ی ها کودتا کردند‬ ‫مردم جوابش��ان را ‪ 22‬بهمن ‪ 57‬دادند‪ ،‬ح��اال بیش از یک‬ ‫قرن از مش��روطه م ی گذرد‪ .‬چنین وقای��ع تاریخی در هیچ‬ ‫کشوری نظیر ندارد؛ این متن انقالب است‪ .‬نسل ما انقالب‬ ‫کرد‪ ،‬جنگید‪ ،‬وارد عرصه سازندگی کشور شد؛ این روند ادامه‬ ‫دارد و خیلی خوب جلو م ی رود‪ ،‬جوان و پیر هم در این مسیر‬ ‫به وظیفه ای که دارند عمل م ی کنند تا معضل کش��ور حل‬ ‫شود؛ این قدر من در این کش��ور جوان ساختم که این روند‬ ‫ادامه خواهد یافت‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫شما تا اخر در عرصه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫م ی مانید یا به نف�ع اقایان محمدرض�ا عارف یا‬ ‫حسن روحانی کنار م ی روید؟‬ ‫چه س�ال هایی ب ه عن�وان نخس�ت وزیر از طرف‬ ‫امام (ره) معرفی شدید؟‬ ‫چ�ه طی ف ه�ای اجتماع�ی پای�گاه رای ش�ما را‬ ‫تشکیل م ی دهند؟‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪ l‬خ��دا نکند‪ ،‬من ترمز را م ی کش��م ت��ا قطار تورم‬ ‫بایستد‪ .‬من معتقدم ملت حمایت کند شرایط خوب م ی شود‪،‬‬ ‫اما چون باید در صحنه عمل این ایده را اجرایی کرد‪ .‬بناب راین‬ ‫تش��ریح چگونگی محقق کردن مهار تورم را به بعد از رای‬ ‫اوردن موکول م ی کنم تا به طور عملی وارد کار شوم؛ معتقدم‬ ‫هزار و دویست میلیارد دالر کالهبردی از ملت ای ران شده و‬ ‫این مساله اقتدار سیاسی انقالب را تنزل داده است‪.‬‬ ‫به خوزس��تان رفتم انجا را اداره کردم‪ ،‬در دولت شهید باهنر‬ ‫و دولت اول موسوی وزیر نفت بودم‪ ،‬بعد از ان تا اخر دولت‬ ‫هاشمی وزارت پس��ت و تلگراف و تلفن را برعهده داشتم‪.‬‬ ‫بعد سازمان وسیع نظام مهندس��ی ساختمان را با ‪ 500‬هزار‬ ‫عضو تاس��یس کردم و ب رای این کار با رایزنی من در دولت‬ ‫الیحه تدوین شد و بعد مجلس ان را مصوب کرد‪ ،‬سپس در‬ ‫مجمع عمومی نامزد ریاست این سازمان شدم و تاکنون پنج‬ ‫دوره رئیس ان بودم‪ .‬معتقدم کسانی که کارهای ساختمانی‬ ‫کردند و پروژه های مهم و عظیم را در این عرصه به نتیجه‬ ‫رس��اندند با نظارت من این کارها را کردند‪ ،‬بناب راین اینها از‬ ‫متن هس��تند؛ در کل من حزب و تشکیالت ندارم‪ .‬اسمم با‬ ‫پسوند یا پیش��وند اصالح یا اصول عجین نیست‪ .‬به اینها‬ ‫توجهی نکردم‪ .‬حتی س��ه دفعه از ناحیه ام��ام خمین ی (ره)‬ ‫به عنوان نخس ت وزیر معرفی شدم که یکی‪ ،‬دو مرتبه ان در‬ ‫خاط رات اقای هاشمی امده است‪.‬‬ ‫بگیرد بناب راین رفتم ان درهم را پرداخت کردم و راحت شدم»‪،‬‬ ‫پیغمبر یک درهم بدهکار بود بین نماز مغرب و عشا رفت و‬ ‫دین خود را ادا کرد‪ ،‬چراکه نم ی دانست تا نماز عشا زنده است‬ ‫یا خیر؟ حاال من چطور درباره چهار سال دیگر حرف بزنم‪.‬‬ ‫انتخاب�ات را چند قطبی م ی بینید؟ چه کس�ی را‬ ‫جدی ترین رقیب خود م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬من اصال رقیب نم ی شناس��م‪ ،‬یکسری همکار‬ ‫هستیم که نزد مردم م ی رویم‪ .‬هرکس بیشتر رای اورد خوشا‬ ‫به سعادتش ب رای خدمتگزاری که م ی خواهد انجام دهد‪.‬‬ ‫انتخابات یک مرحله ای است یا دو مرحله ای؟‬ ‫‪ l‬دلم م ی خواهد یک مرحله ای باشد که هزینه زیاد‬ ‫نشود و از جیب فق را چیزی در نیاید‪.‬‬ ‫اگر دو مرحله ای شود خود را یک پای مرحله دوم‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬باید اجازه داد مردم تصمیم بگی رند‪ .‬بناب راین از من‬ ‫این سوال را نپرسید‪g .‬‬ ‫نکات‬ ‫دلم می خواهد انتخابات یک مرحله ای شودکه هزینه از جیب فقرا نشود‬ ‫هزینه بابت تبلیغات را حرام می دانم‬ ‫هزینه برای تبلیغات به تورم اضافه می کند‬ ‫امام قبل از نخست وزیری موسوی‪ ،‬باهنر و رجایی از من برای این‬ ‫پست نام بردند‬ ‫‪41‬‬ ‫مهندس شگفتی ساز‬ ‫محمد غرضی کیست و چگونه به متن سیاست ایران بازگشت؟‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫‪2‬‬ ‫سیاست‬ ‫همه انهایی که توانستند از فیلتر شورای نگهبان عبور‬ ‫کنند و انهایی که پشت این فیلتر باقی ماندند را م ی توان به‬ ‫سه دسته تقسیم کرد؛ گروهی که قاطبه ناظ ران و تحلیلگران‬ ‫از رد صالحیتشان تعجب کردند‪ ،‬گروهی که کسی به خاطر‬ ‫رد یا تایید صالحیتش��ان تعجب نکرد و گروه��ی که اکثرا‬ ‫به خاطر تایی د صالحیتشان حیرت زده ش��دند‪ .‬این گروه اخر‬ ‫فقط یک عضو دارد و ان س��ی د محمد غرضی است‪ .‬بخش‬ ‫اعظم این تعجب به خاطر کسانی بود که رد صالحیت شده‬ ‫بودند‪ .‬چهره هایی که از نظر خودش��ان با دارا بودن ش��روط‬ ‫کاندیداتوری ریاست جمهوری حداقل هم عرض با مهندس‬ ‫غرضی ارزیابی م ی شدند‪.‬به هر حال این سیاستمدار با تجربه‬ ‫سال های جنگ و سازندگی توانست نظر شورای نگهبان را‬ ‫جلب کند و به میدان رقابت وارد شود‪ .‬غرضی در سال ‪1320‬‬ ‫در اصفهان متولد شد و پس از گذراندن تحصیالت ابتدایی‬ ‫و متوسطه در سال ‪ 1340‬ب رای تحصیل در رشته الکترونیک‬ ‫وارد دانشگاه ته ران شد و توانس��ت با مدرک فوق لیسانس‬ ‫در رشته الکترونیک از این دانشگاه فارغ التحصیل شود‪ .‬در‬ ‫سال ‪ ۱۳۴۶‬ب رای یک سال ای ران را به مقصد فرانسه ترک کرد‬ ‫تا در دوره های تخصصی انتقال و توزیع نیروی برق شرکت‬ ‫کند‪.‬او پس از بازگش��ت به ای ران به مجاهدین خلق پیوسته‬ ‫و در سال ‪ ۱۳۵۰‬خورش��یدی‪ ،‬همراه ‪ ۶۸‬نفر دیگر از اعضای‬ ‫سازمان مجاهدین خلق ای ران محاکمه نظامی و به یک سال‬ ‫زندان محکوم شد‪ .‬او تنها فردی از این گروه بود که در غرب‬ ‫تحصیل کرده بود و ارتباط ضعیفی با این سازمان داشت‪ .‬اما‬ ‫عمال زندگی سیاسی محمد غرضی از سال ‪ 1353‬یعنی سه‬ ‫سال پس از انکه وی به دلیل مخالفت با رژیم شاهنشاهی‬ ‫به زندان افتاد‪ ،‬اغاز شد و زمینه ای فراهم کرد تا وی در سال‬ ‫‪ 1355‬ب رای ادامه مبارزات سیاسی خود عازم نجف شود‪.‬وی از‬ ‫ان پس تا رفتن امام خمینی(ره) به پاریس و بازگشت ایشان‬ ‫به ای ران‪ ،‬همراه امام بود‪ .‬پس از انقالب‪ ،‬غرضی فعالی ت های‬ ‫گوناگونی داشته است‪ .‬او به عنوان چهره ای با سابقه روشن‬ ‫مبارزاتی که دوست ی های نزدیکی نیز با رهب ران انقالب دارد‬ ‫در معرض پس��ت های مختلف قرار م ی گیرد‪ .‬وی از جمله‬ ‫بنیانگذاران س��پاه اس��ت‪ ،‬یعنی یک نفر از ان چهار نفری‬ ‫که فرماندهی ارگان تازه تاسیس س��پاه را ب ر عهده داشتند‪.‬‬ ‫وی همچنین عضو گ��روه ‪ ۱۲‬نفره هماهنگی و مس��ئول‬ ‫عملیات های س��پاه بود‪ .‬محمد غرضی با این وجود که در‬ ‫سخنانش رویکرد مثبتی به مطبوعات نداشته‪ ،‬اما از جمله‬ ‫موسسان روزنامه رس��الت‪ ،‬قدیم ی ترین روزنامه اصولگرای‬ ‫ای ران است‪ .‬این در حالی است که وی در پاسخ به این پرسش‬ ‫که کارنامه کاری اش بیش��تر رنگ و بوی بررسی اقتصادی‬ ‫دارد ایا به مدی ران فرهنگی کابینه خود فکر کرده اید؟ گفته‬ ‫ن گونه است و مردم مرا چهره فرهنگی‬ ‫است‪« :‬متاسفانه همی ‬ ‫نم ی شناسند‪ ،‬اما چنین نیس��ت‪ .‬یک روز در دولت هاشمی‪،‬‬ ‫محمد خاتمی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در جلسه هیات‬ ‫دولت مطرح کرد که سوبسید ب رای چاپ روزنامه بدهید که‬ ‫من مخالفت کردم‪ .‬بعد رفتم یک کبابی و یک بغل روزنامه‬ ‫جمهوری اسالمی جمع کردم و اوردم در هیات دولت به اقای‬ ‫هاشمی گفتم این سوبسید را م ی خواهید ب رای چه به محمد‬ ‫خاتمی بدهید که روزنامه چاپ کند تا از کبابی سردراورد‪».‬‬ ‫وی افزوده است‪« :‬چاپ روزنامه یعنی یک ارتباط یکطرفه‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪42‬‬ ‫حال اینکه ش��ما این سوبس��ید را به من بدهید تا تلفن به‬ ‫مردم دهم و یک ارتباط و رس��انه دو طرفه برقرار کنم‪ .‬رسانه‬ ‫یکطرفه مانند اب روانی اس��ت که به دریا م ی ریزد‪ .‬بناب راین‬ ‫اگر م ی خواهیم کار فرهنگ��ی انجام دهیم باید به س��وی‬ ‫برقراری یک ارتباط دو طرفه گام برداریم‪».‬س��ابقه ش��رکت‬ ‫در انتخاب��ات ب رای مهن��دس غرضی به مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی ختم نم ی ش��ود‪ .‬او در اولین دوره انتخابات شوراها‬ ‫نیز ب رای شورای شهر ته ران نامزد ش��د و به عنوان نماینده‬ ‫مردم ته ران در این ش��ورا نیز برگزیده ش��د‪ .‬او همچنین از‬ ‫موسسان کمیته امداد انقالب اسالمی بود‪.‬غرضی از جمله‬ ‫نامزد های پست نخس ت وزیری هم بوده‪ ،‬البته نتوانسته ارای‬ ‫الزم ب رای این پست را در مجلس کس��ب کند‪ ۲۷ .‬مهرماه‬ ‫سال ‪ ،۶۰‬حضرت ایت اهلل خامنه ای رئی س جمهور وقت طی‬ ‫نامه ای به هاشمی رفسنجانی‪ ،‬عل ی اکبر والیتی را به عنوان‬ ‫نخس��ت وزیر به مجلس معرف��ی م ی کنن��د‪ .‬در رای گیری‬ ‫ب رای عل ی اکبر والیتی وی با کسب ‪ ۷۴‬رای موافق‪ ۸۰ ،‬رای‬ ‫مخالف و ‪ ۳۸‬رای ممتنع موفق به کسب مقام نخس ت وزیری‬ ‫نم ی شود‪.‬پس از عدم موفقیت عل ی اکبر والیتی‪ ،‬گزینه ای که‬ ‫ب رای پست نخس ت وزیری پیشنهاد م ی شود محمد غرضی‬ ‫است‪ .‬وی در ان زمان وزیر نفت بود‪ .‬بسیاری از اعضای شورای‬ ‫مرکزی حزب جمهوری اس�لامی باتوجه به اینکه نظر امام‬ ‫بر معرفی نامزد غی ر حزبی ب رای پس��ت نخس ت وزیری بود‪،‬‬ ‫غرضی را ب رای تصدی این پست مناسب ارزیابی م ی کنند‪.‬‬ ‫شورای مرکزی حزب جمهوری اس�لامی اول ابان سال ‪۶۰‬‬ ‫معرفی محمد غرضی ب رای پست نخس ت وزیری را تصویب‬ ‫م ی کند‪ .‬با اتخاذ این تصمیم به مرور مخالفت هایی با معرفی‬ ‫وی به راه م ی افتد‪ .‬هاشم ی رفس��نجانی در کتاب خاط رات‬ ‫خود در روز دوم ابان تحت عنوان عبور از بحران در این مورد‬ ‫ی مطرح ‬ ‫م ی نویسد‪« :‬در مجل س ‪ ،‬بیشتر مسال ه نخس ت وزیر ‬ ‫ت حزب ‪،‬‬ ‫ت اما م و موافق ‬ ‫س از مالقا ‬ ‫هلل خامنه ای ‪ ،‬پ ‬ ‫است ‪ .‬ایت ا ‬ ‫ی محمد غرض��ی را معرف ی کنند ول ی ‬ ‫تصمی م گرفته اند اقا ‬ ‫ب اسالمی‪،‬‬ ‫ن انقال ‬ ‫ت وسیع است ؛ سپاه ‪ ،‬مجاهدی ‬ ‫مو ج مخالف ‬ ‫جامع ه مدرس��ی ن حوزه علمی ه قم ‪ ،‬متفرقه ه��ا و عده ای از‬ ‫حزب جمهوری اس�لامی‪ ،‬تماس گرفتند و اظهار مخالفت ‬ ‫کردند‪.‬اول شب ‪ ،‬بهزاد نبوی و دوس��تانش امدند‪ ،‬ب رای اب راز‬ ‫س محم��د غرض ی ‪ .‬اقای ‬ ‫ت با نخس��ت وزیری مهند ‬ ‫مخالف ‬ ‫مهدوی کن ی بعدا گفته اند من اصراری به کناره گیری ندارم ‪.‬‬ ‫در روز پنجم ابان ‪ ،۱۳۶۰‬ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رئی س جمهوری‬ ‫طی نامه ای خطاب به رئی��س مجلس گزینه تازه خود ب رای‬ ‫نخس ت وزیری را معرفی م ی کنند‪ .‬اکثریت نمایندگان محترم‬ ‫با نخس ت وزیری ب رادر گرامی سرانجام هفتم ابان ماه ‪۱۳۶۰‬‬ ‫مجلس شورای اسالمی پیش��نهاد نخس ت وزیری موسوی‬ ‫را به رای م ی نش��یند و در ای��ن رای گی��ری از مجموع ‪۲۱۱‬‬ ‫نفر از حاضرین در جلس��ه‪ ،‬میرحس��ین موس��وی با کسب‬ ‫‪ ۱۱۵‬رای موافق‪ ۳۹ ،‬رای مخال��ف و ‪ ۴۸‬رای ممتنع به عنوان‬ ‫نخس ت وزیر انتخاب م ی شود‪ .‬غرضی پیش از این عالوه بر‬ ‫سوابقش در سپاه سوابقی مانند نمایندگی مردم اصفهان در‬ ‫دور اول مجلس را نیز داشته است و در دو استان کردستان و‬ ‫خوزستان نیز استاندار شده است‪ .‬وی طی سال های ‪ 1360‬تا‬ ‫‪ 1364‬به عنوان وزیر نفت در کابینه میرحسن موسوی حضور‬ ‫پیدا م ی کند و به این ترتیب در دوران مهم و سرنوشت ساز‬ ‫سال های اول جنگ مسئولیت مهم ترین منبع کسب درامد‬ ‫کشور را ب ر عهده داشته است‪ .‬غرضی در دولت دوم موسوی‬ ‫مسئولیت وزارت پست و تلگراف و تلفن را ب ر عهده م ی گیرد‬ ‫و تا سال ‪ 1376‬در این پست باقی م ی ماند‪ .‬اولین سیم کارت‬ ‫تلفن همراه در ای ران در این دوره ارائه شد‪ .‬در ان زمان هزینه‬ ‫اشتراک‪ ،‬هزینه نصب و بهای گوشی پنج میلیون ریال بود‪.‬‬ ‫او هنگام طرح قانون ماهواره که واردات فروش و اس��تفاده از‬ ‫تجهی زات ماهواره را ممنوع م ی کرد‪ ،‬با ماده ای که تولید ماهواره‬ ‫را ممنوع م ی ک��رد مخالفت کرد‪ .‬ش��رکت های زیرمجموعه‬ ‫دس��تگاه او ماهواره تولید م ی کردند‪.‬وی درباره خاط راتش از‬ ‫دوران حضور در وزارت پس��ت و تلگراف و تلفن گفته است‪:‬‬ ‫«من سیستم های ارتباطی را ب رای توسعه این بخش ب راساس‬ ‫اخرین تکنولوژی ها در کشور اوردم که هم اکنون تا حدودی‬ ‫این توسعه متوقف شده است‪ ».‬وی با بیان اینکه سیستم های‬ ‫دیجیتالی‪ ،‬فیب رنوری و ماهواره در زمان وزارت بنده وارد کشور‬ ‫ش��د‪ ،‬اضافه کرده‪« :‬ان زمان کس��ی موبایل نم ی خرید؛ من‬ ‫هرکاری کردم که ب رای ورود ‪ 10‬هزار شماره موبایل دالر بگیرم‬ ‫اما تنها به پنج هزار شماره ارز اختصاص داده شد‪ .‬ان زمان این‬ ‫پنج هزار شماره را به مسئوالن کش��ور م ی دادم اما انها اصال‬ ‫تش��خیص نم ی دادند که این تکنولوژی چیست!»او گفته‬ ‫است‪« :‬من هم پوستم کنده ش��د تا این تکنولوژی ها را وارد‬ ‫کش��ور کنم؛ در این زمینه انقدر مورد اذیت و ازار قرار گرفتم؛‬ ‫حتی اجازه نم ی دادند فکس بیاید؛ م ی گفتند تلفن الزم نیست‬ ‫و ب رای ورود موبایل که اصال ریختند رو سرم که اعدامم کنند!»‬ ‫در دولت دوم ریاس��ت جمهوری رفس��نجانی‪ ،‬مهدی‬ ‫نصیری‪ ،‬سردبیر مجله صبح ضمن انتشار چند سند اظهار‬ ‫داشت که فس��اد گس��ترده اقتصادی و مدیریتی در وزارت‬ ‫پس��ت و تلگراف و تلفن وجود دارد‪ .‬این باعث شد غرضی‬ ‫از نصیری ش��کایت کند‪ .‬غرضی و چهل نف��ر از مدی ران و‬ ‫کارمندان عال ی‪‎‬رتبه وزارتخانه به دادگاه امدند‪ .‬پس از دفاع‬ ‫نصیری هیات منصفه دالیل او را محکمه پسند دانستند و‬ ‫گفتند‪« :‬نشریه صبح دروغ ننوشته و به همین دلیل جرم ی ‬ ‫متوجه انان نیس��ت‪ ،‬اما به‪‎‬دلیل انتش��ار ی��ک کاریکاتور‬ ‫موهن از اقای وزیر‪ ،‬ب��ه پرداخت ‪ ۳۰۰‬ه��زار تومان جریمه‬ ‫نقدی محکوم می‪‎‎‬ش��ود‪ ».‬دادگاه‪ ،‬نصی��ری را از اتهام نظر‬ ‫اکاذیب و افترا تبرئه کرد‪.‬غرضی همچنین از زمان تاسیس‬ ‫سازمان نظام مهندسی کشور تا سال ‪ ۱۳۸۹‬که احمدی نژاد‬ ‫سی د مهدی هاشمی را به ریاس��ت ان گماشت‪ ،‬ریاست این‬ ‫س��ازمان را برعهده داش��ت‪ .‬او در انتخابات سال ‪ ۱۳۹۱‬این‬ ‫سازمان‪ ،‬نتوانس��ت ارای کافی را کسب کند‪.‬وی در مراسم‬ ‫اعطای نخستین شناسنامه ملکی در استان ته ران در جلسه‬ ‫شورای شهر ته ران توقف در اجرای این طرح و ضعف در ان‬ ‫را ناشی از ضعف عملکرد مدیریت شهری دانست‪ .‬در پاسخ‪،‬‬ ‫قالیباف شهردار ته ران‪ ،‬از مهندسان ناظر که به اندازه کافی‬ ‫به نظارت نم ی پردازند انتقاد کرد و گفت‪« :‬مهندس��ان شما‬ ‫هس��تند که مردم را س��رگردان کرده اند‪ ».‬غرضی در پاسخ‬ ‫گفت که اگر چنین است جلس��ه را ترک خواهد کرد‪ .‬البته‬ ‫نهایتا این دو با یکدیگر روبوسی کردند‪.‬مهندس سی د محمد‬ ‫غرضی حاال نامزد مستقل یازدهمین دوره ریاست جمهوری‬ ‫کشور اس��ت‪ .‬او پیش از اعالم نتایج بررسی صالحی ت ها از‬ ‫سوی ش��ورای نگهبان فعالیت چندانی نداشت و به همین‬ ‫خاطر ناش��ناخته بود‪ .‬او در روز ثبت نامش ب رای شرکت در‬ ‫انتخابات گفته بود‪« :‬ما نسلی بودیم که سه کار مهم انجام‬ ‫دادیم؛ اول انقالب‪ ،‬دوم جنگ و سوم سازندگی‪ ».‬وی با بیان‬ ‫اینکه در اوایل انقالب ‪ 98‬درصد رای به جمهوری اسالمی‬ ‫داده شد‪ ،‬تصریح کرد ‪« :‬بعد از انقالب دولت های خدمتگزاری‬ ‫روی کار امدند که به تدریج از میدان مشارکت حذف شدند‬ ‫و هر چهار دولت گذش��ته با گرفتاری های وس��یعی روبه رو‬ ‫بودند‪ ».‬غرضی با تاکید بر اینکه باید صاحب دولتی باشیم‬ ‫که معتقد به رفع تورم باش��د‪ ،‬گفت‪« :‬باید به س��وی دولت‬ ‫ضدتورم پیش برویم‪ ،‬چون نیاز عمومی جامعه این است که‬ ‫دولت با تورم مبارزه کند‪».‬‬ ‫دولت ضد تورم ش��عار انتخاباتی این کاندیدا معرفی‬ ‫شده است‪g .‬‬ ‫به روایت تصویر‬ ‫مهندس محمد غرضی‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫در مجموعــ�ه عکـ س ه�ای‬ ‫مهندس غرض�ی ی�ک فاصل�ه چند‬ ‫ساله وجود دارد‪ .‬ایشان پس از دولت‬ ‫هاشم ی رفسنجانی تا کاندیداتوری‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری کمتر‬ ‫عکسی را از خود منتشر کردند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫رضایی با‬ ‫ویکی رضایی‬ ‫برگ جدید کمپین محسن رضایی در‬ ‫مبارزات انتخاباتی رونمایی شد‬ ‫‪3‬‬ ‫سیاست‬ ‫محس��ن رضای��ی ش��هریور ‪ ۱۳۳۳‬در خان��واده ای مذهب��ی در ش��هر‬ ‫مسجد سلیمان استان خوزستان متولد شد‪ .‬در سال ‪ ۱۳۴۹‬با کسب رتبه نهم در‬ ‫ازمون ورودی هنرستان صنعتی ش��رکت ملی نفت ای ران در اهواز پذیرفته شد‪.‬‬ ‫او در س��ال ‪ ۱۳۵۳‬ازدواج کرد که حاصل این ازدواج پنج فرزند به نام های احمد‪،‬‬ ‫علی‪ ،‬سارا‪ ،‬زه را و مهدیه است‪ .‬او را که ابتدا سبزوار خطاب می کردند پس از انکه‬ ‫حضرت امام خمینی(ره) حکم فرماندهی کل سپاه پاسداران انقالب اسالمی را‬ ‫با نام محسن رضایی صادر کردند‪ ،‬به محس��ن رضایی میرقائد معروف شد و‬ ‫عمدتا اقا محسن خطاب می شد‪.‬‬ ‫مبارزه با رژیم شاه را از ترم دوم هنرستان صنعتی اغاز کرد و در رابطه با این‬ ‫فعالی ت های سیاسی توسط ساواک اهواز بازداشت شد‪ .‬محسن رضایی از سال‬ ‫‪ ۱۳۵۰‬تا ‪ ۱۳۵۹‬فعالی ت های سیاسی خود را در قالب مبارزه با رژیم شاه و همچنین‬ ‫در تاسیس نظام جمهوری اسالمی دنبال کرد‪ .‬فعالی ت های او از انجایی جدی‬ ‫شد که در سال ‪ ۱۳۵۲‬جهت تحصیل در رشته مهندسی مکانیک در دانشگاه‬ ‫علم و صنعت به ته ران امد و وارد مبارزات چریکی علیه سلطنت پهلوی شد‪.‬‬ ‫در فاصله سال های ‪ ۱۳۵۳‬تا ‪ ۱۳۵۷‬به پیشنهاد شهید مطهری به کادرسازی‬ ‫و گسترش تشکیالت جمعیت منصورون همت گمارد‪ .‬در استانه پیروزی انقالب‬ ‫و بازگش��ت امام خمینی(ره) به میهن‪ ،‬جمعیت منصورون به عنوان بزرگ ترین‬ ‫گروه چریکی طرف��دار حضرت ام��ام(ره) و روحانیت‪ ،‬وظیف��ه حفاظت از جان‬ ‫حضرت امام(ره) را برعهده گرفت‪ .‬در سال ‪ ۱۳۵۸‬به نمایندگی از گروه منصورون‬ ‫به عضویت ش��ورای مرکزی «س��ازمان مجاهدین انقالب اسالمی» درامد که‬ ‫عضویت او در این س��ازمان بیش از ‪ ۳‬ماه به طول نینجامید‪ .‬پس از دو س��ال‬ ‫سازمان اطالعات و امنیت ای ران را شکل داد و شورش مسلحانه منافقین در ای ران‬ ‫و کودتای افس ران فراری را خنثی کرد‪.‬‬ ‫محس��ن رضایی پس از تاس��یس س��پاه پاس��داران انقالب اسالمی در‬ ‫سال ‪ ۱۳۵۸‬به عضویت شورای مرکزی س��پاه درامد و ب رای دو سال فرماندهی‬ ‫اطالعات سپاه را بر عهده داشت‪ .‬در شهریور ‪ ۱۳۶۰‬در سن ‪ ۲۷‬سالگی از سوی‬ ‫امام خمینی(ره) به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقالب اسالمی منصوب شد و‬ ‫در دوران هشت سال دفاع مقدس‪ ،‬فرماندهی سپاه اسالم را برعهده داشت‪ .‬در‬ ‫دوره تصدی فرماندهی کل سپاه پاسداران‪ ،‬سازمان رزم سپاه را طرح ریزی کرد و‬ ‫به فرمان امام خمینی(ره) در سال ‪ ۱۳۶۸‬پس از پایان جنگ‪ ،‬سپاه را به سه نیروی‬ ‫زمینی‪ ،‬دریایی و هوایی تقسیم کرد‪.‬‬ ‫تحصیالت دانشگاهی محسن رضایی در رشته مکانیک در سال ‪ ۱۳۵۳‬به‬ ‫خاطر فعالی ت های انقالب ی اش ناتمام مانده بود‪.‬‬ ‫با پایان جنگ او رشته تحصیلی خود را از مهندسی مکانیک به اقتصاد‬ ‫تغییر داد‪ .‬رساله دکترای او که در سال ‪ ۱۳۷۹‬نگاشته شد‪ ،‬در قالب یک کتاب با‬ ‫عنوان «پول و اعتبار» به انتشار رسید‪ .‬وی با تکمیل تحصیالت خود در مقطع‬ ‫دکترای اقتصاد دانش��گاه ته ران‪ ،‬عهده دار مس��ئولیت اداره کمیسیون اقتصاد‬ ‫کالن مجمع تشخیص مصلحت نظام شد‪ .‬محسن رضایی در شهریور ‪۱۳۷۶‬‬ ‫پس از ‪ ۱۷‬سال فرماندهی س��پاه از عرصه نظامی کناره گیری کرد و به عرصه‬ ‫سیاست امد؛ او با حکم حضرت ایت اهلل خامنه ای رهب ر معظم انقالب به سمت‬ ‫«دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام» منصوب و به ریاست کمیسیون اقتصاد‬ ‫کالن مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزیده شد‪ .‬اما محسن رضایی ماجرای‬ ‫استعفا از فرماندهی سپاه را اینگونه نقل م ی کند‪:‬‬ ‫«دهم خرداد ‪ 76‬بود‪ .‬قبال از طریق دفتر مقام معظم رهبری اعالم ش��ده‬ ‫بود که معظم له‪ ،‬حقیر را فرا خوانده اند‪ .‬خدمتش��ان ش��رفیاب ش��دم؛ فرمودند‪:‬‬ ‫«در خصوص کنار رفتن شما از س��پاه‪ ،‬گفته بودم صبر کنید خبرتان م ی کنم‪.‬‬ ‫حاال وقتش رسیده‪ ،‬بگو چرا نم ی خواهی فرمانده سپاه بمانی؟»‬ ‫دالیلی را که از قبل مهیا کرده بودم‪ ،‬برش��مردم؛ خط راتی را که در بیرون‬ ‫سپاه و در جامعه احساس م ی کردم‪ ،‬عرض کردم‪.‬‬ ‫ع رایض حقیر‪ ،‬دو س��اعت ربع کم‪ ،‬طول کش��ید‪ .‬در بین صحب ت ها هم‬ ‫ایشان سواالتی م ی فرمودند و من پاسخ م ی دادم‪ .‬در پایان فرمودند‪« :‬مطالبتان‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫اعضای کمپین محسن رضایی‬ ‫سیاست‬ ‫تمام ش��د؟» عرض کردم‪ :‬بله‪ ،‬ایشان س��اعت را نگاه کرده‪،‬‬ ‫فرمودند‪« :‬دقیقا یک ساعت و سه ربع ش��د و افزودند‪ ،‬حاال‪،‬‬ ‫من قانع شدم که شما از فرماندهی س��پاه کنار بروید‪ .‬البته‬ ‫مصلحت نیست که بدون مسئولیت باشید؛ چراکه نیروهای‬ ‫حزب اللهی نخواهند پذیرفت شما مسئولیتی نداشته باشید‪.‬‬ ‫شرط کنار رفتن شما هم‪ ،‬این اس��ت که نیروی جایگزین را‬ ‫پیدا کنیم و بعد ش��ما کنار بروید‪ .‬اگر اق��ای رئی س جمهور‪،‬‬ ‫شما را ب رای پست معاونت اول‪ ،‬تقاضا کند من قبول م ی کنم‬ ‫ولی خود او باید بخواهد‪ .‬نفر بع��دی را هم ب رای فرماندهی‬ ‫سپاه پیشنهاد بدهید‪ .‬ضمنا تا مدت ها باید به فرمانده جدید‬ ‫مشورت بدهید‪ ».‬از معظم له س��وال کردم تعیین فرد بعدی‬ ‫ب رای فرماندهی سپاه چه مدت طول م ی کشد؟ اقا فرمودند‪:‬‬ ‫«از چند هفته تا دو سال»‪ ،‬مالقات تمام شد‪.‬‬ ‫دو ماه که گذش��ت‪ ،‬حضرت اق��ا‪ ،‬حقی��ر را احضار و‬ ‫فرمودند‪« :‬مسئولیت بعدی ش��ما هم مشخص شد‪ .‬اقای‬ ‫ذوالقدر با اقای هاش��می مذاکره کردند که شما را به دبیری‬ ‫ش��ورایعالی امنیت ملی منصوب کنند‪ .‬ایش��ان نپذیرفتند‬ ‫ولی محل دیگری ب رای شما تعیین شده است» و فرمودند‪:‬‬ ‫«مدتی قبل‪ ،‬اقای هاشمی‪ ،‬اقایان (و)‪( ،‬ر) و (ا) را ب رای دبیری‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام پیشنهاد کردند که من با‬ ‫انتصاب اقای (و) به این مسئولیت‪ ،‬موافقت کردم ولی دیشب‪،‬‬ ‫دیروقت که ب رای اس��تراحت م ی رفتم شما به ذهنم امدید و‬ ‫اقای محمدی گلپایگانی را نزد اقای هاش��می فرس��تادم و‬ ‫گفتم که اقای رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫شوند‪ ،‬بناب راین خود را ب رای این مس��ئولیت اماده کنید‪ ».‬و‬ ‫اضافه فرمودند‪« :‬ایی ن نامه مجمع را ب رای تایید فرستاده اند‪،‬‬ ‫ان را اصالح کرده ام و دبیر مجمع را در موارد الزم‪ ،‬رابط خود‬ ‫(رهبری) با مجمع‪ ،‬تعیین کرده ام‪ ،‬بناب راین ضروری است یک‬ ‫دبیرخانه قوی و با تیم کارشناس��ی مناسب در مجمع ایجاد‬ ‫کنید‪ ».‬چند روز مانده به صدور حکم دبیر مجمع و نیز صدور‬ ‫حکم فرمانده جدید سپاه‪ ،‬با اقای هاشمی جلس ه ای داشتم‪.‬‬ ‫احس��اس کردم ایش��ان در خصوص انتصاب من به دبیری‬ ‫مجمع‪ ،‬ذهنی��ت و ابهاماتی دارند‪ ،‬بناب راین پس از جلس��ه‬ ‫نامه ای به محضر حضرت اقا نوشتم و گفتم باتوجه به ابهام‬ ‫اقای هاشمی‪ ،‬چون ممکن اس��ت در کارم مجمع‪ ،‬با ایشان‬ ‫به اختالف برسم‪ ،‬اگر جنابعالی موافق باشید‪ ،‬فعال در سپاه‬ ‫به کار ادامه دهم که اقا فرمودند‪« :‬دیر ش��ده و با نفر بعدی‬ ‫صحبت کرده ایم‪ ».‬من هم به ایشان حق دادم‪ ،‬چون رهبری‬ ‫وقتی که به یک تصمیم م ی رس��ند و ان را اشکار م ی کنند‪،‬‬ ‫دیگر تغییر ان‪ ،‬به مصلحت نیس��ت‪ ،‬به همین دلیل اصرار‬ ‫نکردم‪ .‬دو روز بعد‪ ،‬حکم معظم ل��ه ب رای انتصابم در مجمع‪،‬‬ ‫صادر و در متن ان‪ ،‬لطف و محبت فراوانی نسبت به حقیر‬ ‫اب راز فرمودن��د و پس از ان هم اقای صفوی که س��ال ها در‬ ‫کنار من در اداره جنگ نقش موثری داش��تند به فرماندهی‬ ‫سپاه منصوب شدند‪.‬محس��ن رضایی در انتخابات مجلس‬ ‫ششم در سال ‪ ۱۳۷۸‬نامزد نمایندگی مردم پایتخت شد و در‬ ‫فهرست جناح راست با عنوان جبهه پیروان خط امام و رهبری‬ ‫قرار گرفت؛ اما موفق به کس��ب ارای کاف��ی ب رای راهیابی‬ ‫به مجلس نش��د‪ .‬او همچنین در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نهم در سال ‪ ۱۳۸۴‬با ش��عار انتخاباتی «دولت عشق» حضور‬ ‫یافت‪ ،‬اما دو روز پیش از برگ��زاری انتخابات کناره گیری خود‬ ‫را اعالم کرد‪ .‬در بیانی ه ای که او در ان زمان منتش��ر کرد‪ ،‬دلیل‬ ‫کناره گیری خود را «جلوگی��ری از پ راکندگی ارای مردم» در‬ ‫اثر کثرت نامزدها عنوان کرد‪ .‬محسن رضایی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دهم نیز شرکت کرد‪ .‬او در میان نامزدهای‬ ‫رس��می انتخابات‪ ،‬اخرین فردی بود که به صحنه وارد شد‪.‬‬ ‫رضایی با ایده «دولت ائتالفی» و «فدرالیس��م اقتصادی»‬ ‫به صورت مستقل وارد انتخابات شد اما از میان چهار نامزد‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ 88‬با حدود ‪ 678‬هزار رای سوم شد‪.‬‬ ‫او پس از اعالم نتایج انتخابات‪ ،‬به نتایج اعالم شده اعتراض‬ ‫کرد‪ ،‬اما چندی بعد از اعتراض خود منصرف شد‪.‬‬ ‫رضایی حاال یک��ی از هش��ت کاندی��دای انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم است‪ .‬او ‪ ۱۴‬اس��فند ‪ ۹۱‬در جمع‬ ‫مردم شهر دیواندره کردس��تان‪ ،‬به طور رسمی کاندیداتوری‬ ‫خود را اعالم کرد‪ .‬رضای��ی در جمع م��ردم دیواندره چنین‬ ‫گفت‪« :‬پیش��نهاد ش��ده بود در ته ران کاندیداتوری خود را‬ ‫اعالم کنم تا از امکانات وس��یع رسانه ای اس��تفاده نمایم؛‬ ‫اما با اعالم کاندیداتوری در این ش��هر‪ ،‬رویکردم را نسبت به‬ ‫پیشرفت و توسعه همه جانبه کشور و حل مشکالت مردم‬ ‫اعالم م ی کنم‪ ».‬همچنین ابوالقاسم رئوفیان‪ ،‬مسئول ستاد‬ ‫انتخاباتی جبهه ایستادگی‪ ،‬پس از معرفی محسن رضایی‬ ‫به عنوان کاندیدای این تش��کل سیاس��ی اصولگرا‪ ،‬شعار‬ ‫انتخاباتی محسن رضایی را «دولت فراگیر و جامعه امید»‬ ‫اعالم کرد‪ .‬محس��ن رضایی اعالم کرده با شعار «سالم بر‬ ‫زندگی» در انتخابات ریاست جمهوری ‪ 92‬شرکت م ی کند‪.‬‬ ‫«دوهفته نامه اذر»‪ ،‬س��ایت تابناک‪ ،‬روزنامه ملت ما و‬ ‫روزنامه تابناک از رسانه های نزدیک به او هستند که بعضی‬ ‫از انها سابقه فعالیت نسبتا طوالن ی مدتی دارند‪ .‬همچنین‬ ‫تشکل هایی همچون جبهه ایستادگی‪ ،‬خانه دانشجو و حزب‬ ‫سبز ای ران توسط همفکران رضایی تشکیل شده اند‪.‬‬ ‫او اثار و تالیفاتی هم دارد که از مهم ترین انها م ی توان‬ ‫به کتاب های «ای ران اینده در افق چشم انداز»‪« ،‬پول‪ ،‬اعتبار‬ ‫و تعادل عمومی»‪« ،‬چش��م انداز ای ران فردا» و «فدرالیس��م‬ ‫اقتصادی» اشاره کرد‪g .‬‬ ‫امیدوار رضایی‬ ‫یکی از مهمترین اف��راد کمپین انتخاباتی محس��ن‬ ‫رضایی‪ ،‬ب رادرش امیدوار رضایی اس��ت‪ .‬او دی م��اه ‪ ۱۳۳۵‬در‬ ‫مسجدس��لیمان به دنیا امد‪ .‬ب رادر محس��ن رضایی نماینده‬ ‫مجلس شورای اسالمی در دوره پنجم‪ ،‬ششم‪ ،‬هفتم و هشتم‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬امیدوار رضایی در سال ‪ ،۱۳۶۸‬تخصص جراحی‬ ‫مغز و اعصاب را از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ته ران‬ ‫(‪ )۱۳۶۳-۶۸‬و دوره های فوق تخصصی کوتاه مدت را از مرکز‬ ‫جراحی مغز و اعصاب هانور المان (‪ )۱۳۷۰-۱۳۷۲‬دریافت کرد‪.‬‬ ‫او در جدیدترین اظهارنظرش درباره کاندیداتوری ب رادرش چنین‬ ‫گفته است‪« :‬دکتر رضایی حدود ‪ ۱۶‬سال است که در مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام به امور کارشناسی و ب رنامه ریزی در‬ ‫امور کالن مشغول است و در زمینه های مختلف به ویژه اقتصاد‬ ‫تجربه کافی دارد‪ .‬از طرف دیگر طی هشت سال گذشته وی‬ ‫ب رنامه ریزی های بس��یاری را ب رای ارائ��ه ب رنامه های خود ارائه‬ ‫داده اس��ت‪ .‬هم اکنون ب رنامه های دکتر رضای��ی در قیاس با‬ ‫گذشته دارای عمق بیشتری است‪ ،‬خوشبختانه در ب رنامه های‬ ‫انتخاباتی وی نگاه ویژه ای به استان های محروم شده و ب رای‬ ‫هر استان ب رنامه مشخصی دارد‪ .‬از طرف دیگر خوشبختانه در‬ ‫تمام حوزه ها به ویژه حوزه سالمت‪ ،‬سیاست خارجی‪ ،‬تحریم ها‪،‬‬ ‫مس��ائل امنیتی و اقتصادی ب رنامه ریزی دقیق کرده اس��ت‪،‬‬ ‫به طوری که امکان اجرای ب رنامه ها بعد از تصدی گری سمت‬ ‫ریاست جمهوری از سوی وی دور از انتظار نیست‪».‬‬ ‫رضا طالی ی نیک‬ ‫رضا طالی ی نیک از دیگر چهره های نزدیک به محسن‬ ‫رضایی است‪ .‬او فوق لیسانس جامع ه شناسی‪ ،‬فارغ التحصیل‬ ‫دانش��کده فرماندهی و س��تاد در رش��ته مدیری��ت دفاعی و‬ ‫دانشجوی دکترای مدیریت راهبردی است که سابقه حضور در‬ ‫ادوار مجلس شورای اسالمی را هم داشته و از مدافعان محسن‬ ‫رضایی به شمار م ی رود‪ .‬او در سال‪ 88‬در دفاع از مناظره محسن‬ ‫رضایی با احمدی نژاد چنین گفت��ه بود‪« :‬دکتر رضایی به رغم‬ ‫تالش هنرمندانه احمدی نژاد ب رای حاشی ه روی و مختل کردن‬ ‫فرصت تنظیم شده ب رنامه‪ ،‬از این ترفند سربلند و پیروز بیرون‬ ‫امد‪ .‬تا قبل از این مناظ��ره احمدی نژاد هیچ گاه به واقعی ت ها‬ ‫یعنی وجود ناکام ی های ف��راوان در کنار برخی دس��تاوردها‬ ‫اعتراف نکرده بود‪ .‬رضایی با مناظره ش��فاف و کارشناس��انه‬ ‫خود لزوم بازنگری در رفتارها و گزارش ه��ای دولت به مردم را‬ ‫به سمت اصالح هدایت کرد ‪ .‬رضا طالی ی نیک با اشاره به این‬ ‫مساله که در هر یک از مناظره های پیشین مولفه ای مطلوب‬ ‫نقض م ی شد‪ ،‬گفت‪« :‬این مناظره در نوع خود بهترین بود‪ ،‬چرا‬ ‫که در این مناظره با حفظ حریم های شرعی‪ ،‬قانونی اخالقی و‬ ‫چالش های کارشناسی و شفاف و جدی انجام گرفت‪.‬در برخی‬ ‫از مناظره های قبلی یا حریم شرعی‪ ،‬قانونی و اخالقی رعایت‬ ‫نم ی شد یا شفافیت و جدیت و جنبه های کارشناسی ضعیف‬ ‫بود‪ ،‬اما در اخرین مناظره بین دکتر رضایی و احمدی نژاد با حفظ‬ ‫این موازین ارزشمند شاهد یک مناظره واقعی بودیم‪».‬‬ ‫شهرام گیل ابادی‬ ‫از دیگ��ر اف��راد نزدیک به محس��ن رضایی‪ ،‬ش��ه رام‬ ‫گی ل ابادی است؛ فردی که ب رای اهالی رسانه اشناست‪ .‬او که‬ ‫در س��ال ‪ 88‬هم به عنوان یکی از اعضای مهم ستاد محسن‬ ‫رضایی مطرح بود اکنون هم معاون هنر‪ ،‬تبلیغات و اطالع رسانی‬ ‫ستاد انتخاباتی محسن رضایی است‪ .‬جنبش «ما» با ریاست‬ ‫ش��ه رام گی ل ابادی به عنوان کمپین یک میلی��ون امضا در‬ ‫حمایت از محس��ن رضایی فعالیت خود را اغاز کرده اس��ت‪.‬‬ ‫گی ل ابادی گفت‪« :‬جنب��ش «ما» کمپین یک میلیون امضا‬ ‫ب رای حمایت از محسن رضایی اس��ت که صرفا بر محوریت‬ ‫کار تبلیغاتی فعالیت نخواهد کرد‪ .‬در این جنبش بسیاری از‬ ‫افراد الیق جبهه نخبگان کشور فعالیت م ی کنند‪ ».‬گیل ابادی‬ ‫درباره اهداف محسن رضایی از کاندیداتوری گفت‪« :‬محسن‬ ‫رضایی به عنوان یک شخصیت ب رنامه محور و قانونگرا هم واره‬ ‫بر سند چشم انداز توسعه که مورد تاکید مقام معظم رهبری‬ ‫است توجه ویژه داشته و به طور حتم به این مساله در دولتش‬ ‫توجه خواهد کرد‪ .‬جنبش «ما» اولویت های کاری خود را ب رای‬ ‫حمایت از محسن رضایی ارائه کرده است و شکل گیری یک‬ ‫حلقه اجتماعی کارامد و س��ربلند از اهداف ماس��ت‪ ».‬معاون‬ ‫هنر‪ ،‬تبلیغات و اطالع رسانی ستاد انتخاباتی محسن رضایی‬ ‫همچنین گفته است‪« :‬یک گروه ‪ 40‬نفره از بزرگان صد او سیما‬ ‫و س��ینما قرار اس��ت تحت عنوان جنبش بزرگ فیلمسازی‬ ‫فیلم های انتخاباتی محسن رضایی را بسازند‪».‬‬ ‫‪45‬‬ ‫تاکتیک جدید «اقا محسن»‬ ‫محسن رضایی‪ ،‬طبقات پایین اجتماعی و حاشیه را به عنوان پایگاه اصلی کسب رای انتخاب کرده است‬ ‫‪4‬‬ ‫سیاست‬ ‫تدوین ش��ده اس��ت‪ .‬او با این ن��گاه که مس��ائل اقتصادی‬ ‫دولت مهم ترین دالیل معضل یاد شده است‪.‬‬ ‫محس��ن رضایی س��ومین حضور خ��ود در انتخابات‬ ‫بزرگ ترین مشکالت امروز جامعه ای ران است‪ ،‬بیشترین انرژی‬ ‫او م ی گوید باید از کشیده ش��دن اختالفات قوا به میان‬ ‫ریاس��ت جمهوری را تجربه م ی کند؛ حض��وری پس از یک‬ ‫خود را روی این بخش صرف کرده است‪ .‬رضایی به پرداخت‬ ‫مردم امتناع ورزید‪ ،‬اقتصاد را از حالت تک محصولی خارج کرد و‬ ‫کناره گی��ری در دقیقه ‪ 90‬و یک شکس��ت‪ .‬او حاال با تدوین‬ ‫برخورد مالیم تری با احزاب داشت تا از سیاست زدگی و دلزدگی‬ ‫برنامه های جدی��د وارد عرصه انتخابات ش��ده و به ش��رف‬ ‫یارانه سبز اشاره کرده و گفته است‪« :‬به تمام کشاورزانی که‬ ‫مردم جلوگیری کرد‪ .‬این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با‬ ‫رزمندگ ی اش قسم یاد کرده که با مطالعه نسبت به مشکالت‬ ‫بخواهند از سنتی به مدرنیته تبدیل شوند و صنایع تبدیلی در‬ ‫کنار این زمی ن ها ایجاد کنند‪ ،‬یارانه سبز م ی پردازیم‪ ».‬نامزد‬ ‫بیان اینکه در نگاه به مسائل جامعه‪ ،‬با سیاه نمایی و خواب‬ ‫جامعه وارد این عرصه ش��ده اس��ت‪ .‬در این گزارش به مرور‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‪ ،‬رونق کسب و کار خانگی را‬ ‫کردن مردم مخالف است‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬واقعیت این است‬ ‫دیدگاه ها و ب رنامه های محسن رضایی در حوزه های مختلفی‬ ‫از دیگر ب رنامه های اقتصادی خود بیان کرده و گفته است‪« :‬من‬ ‫که توانسته ایم قس��متی از حلقه های مفقوده قدرت‪ ،‬اقتدار‪،‬‬ ‫همچون سیاست داخلی‪ ،‬سیاست خارجی‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬اقتصاد‬ ‫ب رای پنج میلیون خانوار‪ ،‬کسب و کار تع ریف کرده ام‪ ،‬به گونه ای‬ ‫سیاست و امنیت را درست کنیم و امروز ای ران در منطقه اول‬ ‫و جامعه پرداخته ایم‪.‬‬ ‫که بانوان‪ ،‬دانش��جویان و مانند انها م ی توانند در منازل خود‬ ‫است و جزو مقتدرترین کشورهای دنیاست‪ ».‬وی با تاکید بر‬ ‫کارگاه تشکیل دهند و به کسب و کار بپردازند‪ ».‬او همچنین‬ ‫اینکه باید واقع بینی داشته باشیم و با حفظ قدرت که امنیت‬ ‫سیاست خارجی؛ استراتژی قیچی‬ ‫را ب رای ما ایجاد کرده به اقتصاد هم توجه کنیم‪ ،‬عنوان کرد‪:‬‬ ‫او در خصوص سیاست خارجی معتقد به در پی ش گرفتن‬ ‫از تاسیس بانکی به نام بانک مردم خبر داده است‪« :‬به مردم‬ ‫وام م ی دهیم و سود ان را دولت م ی پردازد‪ ».‬رضایی در بخشی‬ ‫استراتژی قیچی است‪« :‬در مذاکرات هسته ای باید از افراط‬ ‫«باید زندگی‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬هنر و معماری را درست کنیم‬ ‫دیگر از برنامه هایش از ادامه پرداخت مرحله دوم یارانه ها که‬ ‫و جایگاه بی ن المللی خود را ارتقا دهیم و بین قدرت و اقتصاد‬ ‫و تفریط پرهیز کنی��م و امریکای ی ها را بر س��ر دو راهی قرار‬ ‫‪ ۶۵‬هزار تومان است‪ ،‬سخن گفته است‪« :‬این یارانه را در تولید‬ ‫توازن ایجاد کنیم‪ ».‬رضایی‪ ،‬یک ی شدن سفره دولت و ملت‬ ‫دهیم‪ ».‬رضایی م ی گوید‪« :‬امریکای ی ها باید راهبردشان را در‬ ‫و سرمایه گذاری صرف م ی کنیم‪ ».‬وی از این یارانه ها به عنوان‬ ‫و برگش��تن مردم به اداره کش��ور را از جمله دغدغه های خود‬ ‫قبال جمهوری اسالمی ای ران مشخص کنند و باید تعهد دهند‬ ‫سکه خنک یاد کرده است‪« :‬این یارانه ها باعث رونق تولید‪،‬‬ ‫برشمرد و بر لزوم نوسازی دولت اشاره کرده و م ی گوید‪« :‬دولت‬ ‫در صورتی که مذاکرات با شکست مواجه شد‪ ،‬حق حمله به‬ ‫اشتغال و صنعت م ی شود‪ .‬بخشی از ان صرف اشتغال همان‬ ‫باید در ساختار‪ ،‬کارکرد‪ ،‬مدیریت و رفتار عوض شود‪».‬‬ ‫ای ران را مانند سایر کشورها ندارند‪ ».‬این کاندیدای انتخابات‬ ‫کسانی م ی شود که یارانه م ی گی رند و بیکار هستند‪».‬‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم تاکید م ی کند‪« :‬اگر امریکای ی ها‬ ‫رضایی‪ ،‬نوسازی صنایع ای ران را ب رنامه دیگر خود عنوان‬ ‫فرهنگ؛گفت وگو‬ ‫قصد ب راندازی نظام ما را دارند باید به صراحت بگویند و ما باید‬ ‫محس��ن رضایی با تاکید بر اینکه مس��اله فرهنگ‪،‬‬ ‫از وقت کشی جلوگیری کنیم‪ .‬نم ی شود هم تحریم ها را شدت‬ ‫کرده است‪« :‬توفان کاالی چینی به اقتصاد ما اسیب وارد کرده‬ ‫است‪ .‬حمایت از کسب و کار را جدی م ی گیریم‪ .‬از هر کسب و‬ ‫بخشند و هم زمان را از ما بگی رند‪ ،‬اینجاست که باید استراتژی‬ ‫باید متحول شود‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬اگر فرهنگ متحول نشود‬ ‫کاری که بتواند در سه سال بازسازی کند‪ ،‬مالیات نم ی گیریم‪».‬‬ ‫نم ی توانیم زندگی کنیم‪ .‬فرهنگ زندگی را باید در سیاس��ت‬ ‫قیچی را به کار گرفت و این موضوع را فیصله داد‪ ».‬رضایی‬ ‫این نامزد ریاست جمهوری بر خروج اقتصاد تک قطبی تاکید‬ ‫درست کنیم تا س��طوح پایین جامعه بتوانند درست زندگی‬ ‫همچنین در اظهارنظری دیگر گفته است‪« :‬باید مشکالتی‬ ‫کرده و گفته اس��ت‪« :‬ب رای رهایی از این وضع از کشاورزی‪،‬‬ ‫کنند‪ .‬باید اخالق و تواضع را به سیاست بازگردانیم‪».‬‬ ‫را که در رابطه ای ران با کش��ورهای همس��ایه به وجود امده‪،‬‬ ‫وی تاکی��د کرده اس��ت‪« :‬تحمل پذی��ری‪ ،‬گفت وگو و‬ ‫صنعت و توریسم استفاده م ی کنیم‪ 10 ،‬شهرک کشاورزی و‬ ‫حل کنیم و با برگزاری نشست با کش��ورهای مصر‪ ،‬ترکیه و‬ ‫سه شهرک سالمت درست م ی کنیم‬ ‫عربس��تان وضعیت موجود را تغییر‬ ‫و شهرهای توریستی ایجاد م ی کنیم‬ ‫دهیم‪ ».‬او یکی از ب رنامه های خود در‬ ‫که فقط متکی به نفت نباشیم‪».‬‬ ‫صورت پیروزی را «برگزاری نخستین‬ ‫رضای��ی درب��اره مع��ادن‬ ‫نشست سران کشورهای منطقه در‬ ‫کش��ور نیز اظهارنظر ک��رد؛ انجا که‬ ‫ای ران» عنوان کرده و تاکید کرده است‪:‬‬ ‫گف��ت‪« :‬در موض��وع مع��دن ه��م‬ ‫«منازعات موج��ود در منطقه جلوی‬ ‫مبادالت اقتص��ادی‪ ،‬فن اوری و دیگر‬ ‫بای��د از حال��ت خام فروش��ی بیرون‬ ‫ظرفی ت ه��ای کش��ورهای منطقه را‬ ‫بیاییم‪ .‬بای��د معادن م��ا منبع تولید‬ ‫فراورده ه��ای قاب��ل ص��دور و ب��ا‬ ‫با یکدیگ��ر گرفته اس��ت‪ ».‬رضایی‬ ‫درامد خیلی باال باش��د‪ ».‬او اشتغال‬ ‫مذاکرات ای ران ب��ا ‪ 5+1‬را مذاکراتی‬ ‫را از مهم تری��ن دغدغه هایش عنوان‬ ‫فرسایشی م ی داند و معتقد است که‬ ‫کرده و گفته اس��ت که ب رای تقویت‬ ‫باید این رویه تغییر کند‪.‬‬ ‫ان در کش��ور به میدان امده اس��ت‪.‬‬ ‫محس��ن رضای��ی ام��ا در انتخابات‬ ‫جامعه و سیاست‬ ‫یازدهم ب��ا برنامه های زی��ادی وارد‬ ‫محس��ن رضای��ی برنامه های‬ ‫شده که شاید ش��اخص ترین انها را‬ ‫اجتماعی خود را در حوزه های مختلفی‬ ‫بتوان در ویکی رضایی جستجو کرد‪.‬‬ ‫از جمله توس��عه و نظ��م اجتماعی‪،‬‬ ‫او در این برنامه ها به دنبال اش��تغال‬ ‫سیاست زدگی‪ ،‬زنان سرپرست خانوار‪،‬‬ ‫زایی و حل مشکل تورم است‪ .‬برنامه‬ ‫ازاد اندیشی‪ ،‬گشت ارش��اد‪ ،‬کودکان‬ ‫هایی که حکایت از حرکت رضایی به‬ ‫کار‪ ،‬جریان اطالع��ات‪ ،‬جامعه بدون‬ ‫سمت طبقات پایین اجتماعی د ارد‪.‬‬ ‫مجرم‪ ،‬اعتی��اد و جامعه اخالقی ارائه‬ ‫او انگار به راهی م��ی رود که کروبی‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬ب��ه اعتق��اد او از جمله‬ ‫و احمدی نژاد در انتخابات س��ال ‪84‬‬ ‫مشکالتی که سیاست زدگی ممکن‬ ‫رفتند‪ .‬با وجود غیبت نامزد دولت در‬ ‫برنام ه های تبلیغاتی محسن رضایی در تلویزیون همراه با حاشی ه هایی بوده است‬ ‫است در جامعه پیش بیاورد م ی توان‬ ‫انتخابات‪ ،‬ارای طیف پایین اجتماعی‬ ‫به مسائلی همچون دور شدن مردم از‬ ‫و طرفداران توزیع مجدد درامد سرگردان شده‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫مشورت کردن را در همه ارکان دولت خود به وجود م ی اورم‪».‬‬ ‫صحنه اجتماع و انزوای افراد از جامعه‪ ،‬دلزدگی مردم از فضای‬ ‫عالوه بر ارای طبقات شهری‪ ،‬رضایی بنای اصلی رای اوری‬ ‫سیاست و حاکمیت و همچنین کاهش اعتماد به حاکمیت‬ ‫خود را در شعارها و ب رنامه ها روی طبقات پایین نهاده است‪ .‬ایا‬ ‫اقتصاد؛ یارانه سبز‬ ‫اشاره کرد‪ .‬از نگاه محسن رضایی‪ ،‬میل به تصدی دولت در‬ ‫بدون ش��ک عمده ترین برنامه های رضایی در اقتصاد‬ ‫تمام حوزه های جامعه و همچنین رابط��ه متناقض مردم و‬ ‫او م ی تواند شگفت ی ساز شود؟ ‪g‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪46‬‬ ‫به روایت تصویر‬ ‫دکتر محسن رضایی‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫محس�ن رضایی از کاندیداهایی‬ ‫اس�ت که از دای�ره عک س ه�ای ناب‬ ‫بیش�ماری برخ�وردار اس�ت‪ .‬چه به‬ ‫عنوان فرمانده س�پاه‪ ،‬چ�ه به عنوان‬ ‫دبیر ش�ورای تش�خیص مصلحت و‬ ‫چه به عنوان کاندیدا در دوره های اخیر‬ ‫ریاست جمهوری ‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫عارف در انتظار رفقای اصالح طلب‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪5‬‬ ‫عارف هنوز نتوانسته اصالح طلبان را متقاعد به حمایت از خود کند‬ ‫محمدرضا عارف؛ اهل یزد اس��ت و حاال در ‪ 62‬سالگی‬ ‫تنه��ا نام��زد اصالح طلب��ان در یازدهمی��ن دوره انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪.‬او که همش��هری س��یدمحمد خاتمی‬ ‫اس��ت‪ ،‬در س��ال ‪ ۱۳۳۰‬در خانواده ای مذهبی در یزد به دنیا‬ ‫امده و پدرش حاج میرزا احمد عارف از بازاریان سرش��ناس و‬ ‫از خادمان سیدالش��هدا(ع) بوده‪ .‬از کودکی در ریاضی موفق‬ ‫بود‪ ،‬حتی گفته م ی ش��ود در پنج س��الگی به حساب سیاق‬ ‫تسلط داشته و در س��ال ‪ ۱۳۴۸‬در مسابقات کشوری ریاضی‬ ‫در رامس��ر رتبه نخست کشوری را به دس��ت اورد‪ .‬در کنکور‬ ‫سراسری ریاضی در س��ال ‪ ۱۳۴۹‬رتبه دوم کشوری را کسب‬ ‫کرد و در رشته مهندس��ی برق دانشکده فنی دانشگاه ته ران‬ ‫مش��غول به تحصیل شد و در س��ال ‪ ۱۳۵۴‬با معدل ‪ 3/91‬از‬ ‫‪ ۴‬فارغ التحصیل ش��د‪ .‬در همین سال با اس��تفاده از بورس‬ ‫تحصیلی دانش��گاه صنعت��ی اصفهان به امری��کا رفت‪ .‬در‬ ‫سال ‪ ۱۳۵۵‬مدرک کارشناس ی ارش��د و در سال ‪ ۱۳۵۹‬مدرک‬ ‫دکترای خود را در رشته برق مخاب رات با معدل چهار از چهار‬ ‫به سرپرستی تام س ام‪ .‬کاور از دانشگاه استنفورد گرفت‪.‬وی‬ ‫بین س��ال های ‪ ۱۳۵۹‬تا ‪ ۱۳۶۰‬معاون شرکت مخاب رات بود و‬ ‫از ‪ ۱۳۶۱‬تا ‪ ۱۳۶۲‬سرپرست ش��رکت مخاب رات شد‪ .‬در همین‬ ‫سال ها معاونت اموزش و معاونت دانشجویی وزارت فرهنگ‬ ‫و اموزش عالی را نیز بر عهده داش��ته است‪ .‬بین سال های‬ ‫‪ ۱۳۶۲‬ت��ا ‪ ۱۳۶۳‬قائم مقام وزارت فرهن��گ و اموزش عالی و‬ ‫معاون اموزشی ان بوده اس��ت‪ .‬همچنین از ‪ ۱۳۶۰‬تا ‪۱۳۷۳‬‬ ‫استاد دانشکده برق و کامپیوتر دانش��گاه صنعتی اصفهان‬ ‫بوده‪ .‬بین سال های ‪ ۱۳۶۹‬تا ‪ ۱۳۷۶‬به عنوان مشاور اموزشی‬ ‫و قائم مقام وزیر در هیات های ممیزه شناخته م ی شود‪ .‬او از‬ ‫سال ‪ ۱۳۷۳‬تا ‪ ۱۳۷۶‬رئیس دانشگاه ته ران بود و از سال ‪۱۳۷۶‬‬ ‫‪48‬‬ ‫تا ‪ ۱۳۷۹‬عهده دار وزارتخانه پس��ت و تلگراف و تلفن ش��د و‬ ‫همچنین بین سال های ‪ ۱۳۷۹‬تا ‪ ۱۳۸۰‬پس از ادغام سازمان‬ ‫ب رنامه و بودجه و سازمان امور اداری و استخدامی‪ ،‬اولین رئیس‬ ‫س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی کش��ور بود و در دولت دوم‬ ‫خاتمی پس از کناره گیری حبیبی از مع��اون اولی به عنوان‬ ‫معاول اول رئی س جمهور معرفی ش��د؛ س��متی که تا سال‬ ‫‪ 1384‬عهده دار ان بود‪ .‬عارف رئیس هیات مدیره بنیاد باران و‬ ‫یکی از اعضای اصلی بنیانگذار حزب منحله مشارکت است‪.‬‬ ‫او هم اکنون عالوه بر داشتن سمت استادی در دانشکده برق‬ ‫دانشگاه صنعتی شریف‪ ،‬عضو شورایعالی انقالب فرهنگی‬ ‫و از ‪۲۵‬اس��فند ‪ ۱۳۸۱‬عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫بوده اس��ت‪.‬محمدرضا عارف اکنون که قصد پاستور کرده‪،‬‬ ‫اوضاعش بسیار متفاوت است با فروردین و اردیبهشتی که‬ ‫گذشت؛ دورانی که حتی چهره های معروفی به دلیل کاندیدا‬ ‫شدنش به او خرده م ی گرفتند و حتی در تندترین مواضع گاهی‬ ‫او را اصالح طلب به شمار نم ی اوردند‪ .‬قدر ت اهلل علیخانی از‬ ‫چهره های اصالح طلب پیش از این به هفته نامه مثلث در مورد‬ ‫محمدرضا عارف چنین گفته بود‪« :‬محمدرضا عارف شخصا‬ ‫تصمیم به حض��ور در انتخابات گرفت��ه و این تصمیم هیچ‬ ‫ربطی به اصالح طلبان ندارد‪».‬‬ ‫غالمحس��ین کرباس��چی‪ ،‬دبیرکل ح��زب کارگزاران‬ ‫س��ازندگی نیز پیش از این درباره معرف��ی محمدرضا عارف‬ ‫به عنوان نامزد اصالح طلبان گفته بود‪« :‬تاکنون نش��نیده ام‬ ‫در جلس��ات اصالح طلبان عارف به عنوان نام��زد انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری مطرح باشد‪.‬‬ ‫وی زمانی معاون خاتمی بوده است‪ ،‬اما در مورد اینکه‬ ‫اصالح طلبان روی این فرد اجماع کنند‪ ،‬من چنین برداشتی‬ ‫ندارم‪ .‬فکر نم ی کنم هیچ یک از احزاب اصالح طلب در مورد‬ ‫این فرد نظر جدی داشته باش��ند‪ ».‬زیباکالم هم پی ش بینی‬ ‫کرده بود که در صورت عدم حمایت اصالح طلبان از عارف و در‬ ‫صورتی که ب ه صورت مستقل وارد انتخابات شود‪ ،‬از والیتی و‬ ‫حدادعادل هم کمتر رای خواهد اورد و سقف رای او به عنوان‬ ‫نامزد مستقل به دو میلیون رای نیز نخ واهد رسید‪ .‬در این میان‬ ‫حتی موسوی خوئین ی ها نیز تلویحا انتقادات تندی را نسبت به‬ ‫او مطرح کرده بود‪ .‬او گفته بود ما نباید از نامزدی حمایت کنیم‬ ‫که اصالت اصالح طلبی ن��دارد و به عنوان نماد اصالح طلبان‬ ‫شهره نیست‪.‬‬ ‫محمدرضا عارف ک��ه اکنون نام��زد اصالح طلبان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری به ش��مار م ی رود همه شایعات با‬ ‫مضمون کناره گیری به نفع حسن روحانی را تکذیب م ی کند و‬ ‫م ی گوید تا اخر در عرصه انتخابات باقی خواهد ماند‪.‬‬ ‫امده ام اخالق را اشاعه دهم‬ ‫اما محمد رضا عارف ب رنام��ه متفاوتی را در گفت وگوی‬ ‫ویژه خبری تجربه کرد‪.‬‬ ‫او که اکنون نام��زد اصالح طلبان به ش��مار م ی رود با‬ ‫بیان اینکه احس��اس خطر کردم ک��ه وارد صحنه انتخابات‬ ‫شدم‪ ،‬گفت‪« :‬در هر انتخابات نگرانی از تخلف و تقلب پیش‬ ‫م ی اید‪ ،‬اما باید تالش کنیم انتخابات با حداقل نقص برگزار‬ ‫شود‪ .‬خوشحالم بعد از چهار سال به عنوان عضوی از کابینه‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬صداوسیما این اجازه را داد تا در رسانه ملی در‬ ‫خدمت مردم باشم‪ .‬ب رای کمک به انقالب و حماسه سیاسی‬ ‫امده ام و حقیقتا احس��اس خطر و نگرانی کردم‪ .‬امدم چون‬ ‫نگران ارمان هایی هس��تم که ب رای انها انقالب کردیم و در‬ ‫مقابل دانشجویان و فرزندانم نم ی توانم پاسخگو باشم‪ .‬امدم‬ ‫چون نگران گسست نسل اول و س��وم انقالب و پیشرفت‬ ‫کشور هستم‪ ».‬این نامزد اصالح طلبان مدعی شد‪« :‬وضعیت‬ ‫امروز ناش��ی از روی کار بودن اصولگرایان در هش��ت سال‬ ‫گذشته در کشور اس��ت که این موضوع را هم ما قبول داریم‬ ‫و هم جناح اصولگرا‪ .‬چه اتفاقی در س��ال های اخیر افتاد؟ بنا‬ ‫رسولی قائ م مقام ستاد عارف‬ ‫ب ه تازگی گفته است که نامزد‬ ‫مورد حمای ت اش اصالح طلب‬ ‫است و روحانی مثل غرضی‬ ‫م ی ماند‬ ‫جعفر توفیقی وزیر علوم‬ ‫دولت خاتمی رئیس ستاد‬ ‫محمدرضا عارف است ‪ .‬او کم‬ ‫سخن م ی گوید‬ ‫بود سیاست اخالقی شود ولی اخالق را سیاست زده کردیم‪.‬‬ ‫انتخاباتی که به جش��ن ملی ختم م ی شد متاسفانه به بازی‬ ‫باخت – باخت تبدیل ش��د و به جای تشکر از جناح مخالف‬ ‫ب رای حضور در انتخابات انها را خس و خاشاک تلقی کردند‪».‬‬ ‫وی با بی��ان اینکه در بخ��ش فرهنگ ن��گاه امنیتی‬ ‫حاصل شده است‪ ،‬افزود‪« :‬در حالی که انقالب ما یک انقالب‬ ‫فرهنگی است و با یک فرهنگ غنی اسالمی روبه رو هستیم‪،‬‬ ‫اما با فرهنگ چه کرده ایم‪ .‬اتفاقاتی در سال های اخیر رخ داد‬ ‫که زمینه ساز بداخالق ی ها ش��د‪ .‬من قصد دارم یخ موجود در‬ ‫فضای دانشگاهی را بشکنم چرا که دانشجویان ما مطالبات‬ ‫جدی درباره یاران امام دارند ک��ه باید به انها به صورت جدی‬ ‫پاسخ دهیم‪ .‬ما بنا داشتیم در انقالبمان الگوسازی کنیم‪ ،‬اما‬ ‫متاسفانه الگوسوزی کردیم‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬بر این باورم در‬ ‫حوادث س��ال ‪ 88‬همه ما مقصریم و نم ی توانیم پاسخگوی‬ ‫نس��ل س��وم انقالب باش��یم‪ .‬در خانه ای که بحث سیاسی‬ ‫م ی شود بین نس��ل اول و سوم دعوا م ی ش��ود و این تقصیر‬ ‫ما نسل اول ی هاس��ت‪ .‬اصولگرایان در این سال ها یکپارچه‬ ‫کشور را اداره کرده اند و فکر م ی کنم به این نتیجه رسیده اند‬ ‫که نم ی توانند بدون حضور اصالح طلبان کشور را اداره کنند‪.‬‬ ‫امده ام تا اخالق و تدبیر را بر همه شئون کشور حاکم کنم و‬ ‫عقالنیت را به کشورداری برگردانم و با نفت بشکه صد دالری‬ ‫پدری شرمنده فرزندش و پدربزرگی شرمنده نوه اش نباشد و‬ ‫دانشجویی ستاره دار نشود‪».‬‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه‬ ‫تا اخر خواهم ماند‪ ،‬در واقع واکنشی نش��ان داد به شایعاتی‬ ‫که از کناره گی��ری او حکای��ت دارد‪ .‬او در عی��ن حال گفت‪:‬‬ ‫«مطالبات همه اقش��ار را پیگیری م ی کن��م‪ .‬امده ام تجربه‬ ‫سی سال مدیریت کالن کشور و هش��ت سال عضویت در‬ ‫کابینه اصالحات را در توس��عه و پیشرفت کشور قرار دهم‪».‬‬ ‫عارف در پاسخ به این سوال که خبرهایی مبنی بر اینکه روی‬ ‫شما فشارهایی که از انتخابات کناره گیری کنید گفت‪« :‬این‬ ‫اخبار بیشتر از اردوگاه مخالفان است بناب راین شما هم تنها این‬ ‫‪6‬‬ ‫محمد رض��ا ع��ارف ک��ه اکن��ون به عن��وان نماینده‬ ‫اصالح طلبان در انتخابات مطرح اس��ت دیدگاه های خاص‬ ‫خود را در مورد مسائل مهم روز دارد‪ .‬او در فرهنگ‪ ،‬سیاست‪،‬‬ ‫اقتصاد و دیپلماسی سخنان متفاوتی را مطرح م ی کند‪.‬‬ ‫ع��ارف ک��ه در دوران دول��ت اصالحات مع��اون اول‬ ‫سی د محمد خاتمی بوده‪ ،‬در مورد مسائل هسته ای م ی گوید‪:‬‬ ‫«به مواضع صلح امیز هسته ای مان هم وفاداریم و هم افتخار‬ ‫خواهیم کرد‪ .‬در موضوع انرژی هسته ای با ما برخورد م ی شود‬ ‫ب رای اینکه وابسته شویم و نتوانیم رشد کنیم‪».‬‬ ‫وی با بی��ان اینکه غرب در این زمین��ه هیچ راهی جز‬ ‫برخورد سیاس��ی ندارد‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬کارشناس��ان غربی‬ ‫به خوبی م ی دانند و در جلسات غیررسمی هم اذعان کرده اند‬ ‫که فعالی ت های هسته ای ای ران صلح امیز است‪.‬‬ ‫در حال حاضر ما در اعتمادسازی کوتاهی م ی کنیم و‬ ‫اگر یک گام عقب برویم انها دو قدم جل��و م ی ایند‪ .‬نباید از‬ ‫حقوق هسته ای مان عقب نشینی کنیم‪ .‬االن دعوای ای ران‬ ‫و امریکا در ‪ 5+1‬نمود پیدا کرده اس��ت‪ .‬به ج��ای اینکه در‬ ‫باالترین سطح برخورد کنیم امریکا و اروپا را در یک جبهه قرار‬ ‫داده ایم‪.‬با ابزار دیپلماسی قوی و روابط سیاسی با کشورها‪،‬‬ ‫حل سیاسی این مساله شدنی است‪ .‬بهترین سیاست ب رای‬ ‫غرب کشدار کردن مساله هسته ای و هر روز تحریم بیشتر‬ ‫علیه کشورمان است‪ .‬ما در کش��ور کارشناسان زبده زیادی‬ ‫داریم که باید در مذاکرات از انها استفاده کرد‪».‬‬ ‫ساماندهی اشتغال‪ ،‬اولویت دولت اینده‬ ‫محمدرضا عارف البته در مورد مس��ائل اقتصادی نیز‬ ‫این روزها س��خنان زیادی را مطرح کرده‪ .‬او بر این باور است‬ ‫که ساماندهی اشتغال جزو اولویت های هر دولتی است که‬ ‫روی کار بیاید‪ .‬ما تجربه ایجاد ‪ 700‬هزار فرصت شغلی را در‬ ‫دولت اقای خاتمی داریم و به اتکای این تجربه ب رای حداقل‬ ‫یک میلیون فرصت شغلی در سال ب رنامه ریزی کرده ایم‪ .‬نرخ‬ ‫بیکاری زنان ‪ 42‬درصد است و نرخ بیکاری فارغ التحصیالن‬ ‫دانشگاه ها دو ب رابر بقیه جوانان‪.‬عارف با طرح این سوال که‬ ‫چرا کاندیدا ش��ده ام‪ ،‬افزود‪« :‬استناد م ی کنم به گفته یکی از‬ ‫فرماندهان ارشد نظامی که گفت کشور حالت بحرانی دارد‬ ‫و کسی باید نجاتش دهد‪».‬نامزد یازدهمین دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری گفت‪« :‬نتیجه ب ی توجهی به ساختارهای‬ ‫قانونی و ب رنامه های توسعه همین م ی شود‪ .‬گرانی کمرشکن‬ ‫حس م ی شود‪ ،‬اما مهمتر از گرانی‪ ،‬اثار روانی و مهمتر از ان‬ ‫کم فروشی اس��ت که امروز دیده م ی ش��ود‪.‬در جلس ه ای که‬ ‫درباره شیر بود مطرح شد که ما با کیفیت شیر کاری نداریم‬ ‫یعنی اب در ش��یر بریزید‪ .‬این ش��رایط باید عوض شود زی را‬ ‫کشور ما با مردم و س��رمایه معنوی جوانان ظرفیت باالیی‬ ‫دارد‪».‬عارف با اشاره به اینکه پنج میلیون و ‪ 500‬هزار دانشجو‬ ‫در کش��ور داریم‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬یاس و ناامیدی باعث فرار‬ ‫جوانان به خارج از کشور شده است‪».‬‬ ‫عارف با اش��اره به اینکه اکنون ‪ 70‬درصد از هزینه های‬ ‫درمان را مردم پرداخت م ی کنند گفته اس��ت‪« :‬باید در پایان‬ ‫برنامه پنجم توسعه این رقم به ‪ 20‬درصد برسد‪ ،‬اما ب ر خالف‬ ‫برنامه پنجم توس��عه دارو گیر نم ی اید و اگر هم پیدا ش��ود‬ ‫کیفیت ان پایین است‪ .‬ما ب رنامه ریزی کردیم که در یک دوره‬ ‫حداقل سه ساله این رقم به ‪ 30‬درصد برسد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫برنامه هایمحمد رضاعارف‬ ‫هدفمندی یارانه ها‬ ‫او در مورد هدفمندی یارانه ها ه��م م ی گوید‪« :‬بدون‬ ‫شک یک سیاس��ت خوب به ش��رطی م ی تواند موفق شود‬ ‫که در یک زمان و مکان مناس��ب و توسط یک تیم اجرایی‬ ‫مناسب اجرا ش��ود و در اجرای ان از سیاس��ت های اجرایی و‬ ‫اقدامات موثر استفاده شود‪ .‬اصل تعدیل قیمت حامل های‬ ‫انرژی مورد پذیرش جامعه اقتصادی ای ران است که باید انجام‬ ‫شود اما اینکه در چه زمانی ما این اقدام را انجام دهیم مورد‬ ‫سوال است‪ .‬از سوی دیگر باتوجه به شرایط رکودی فعلی که‬ ‫در کشور حاکم اس��ت به نظر نم ی رسد افزایش قیمت ها در‬ ‫این مقطع مناسب باشد‪».‬‬ ‫عارف معتقد است‪« :‬قطعا زمانی که م ی خواهیم یک‬ ‫بیمار را جراحی کنیم در حالت تب ال��ود وی را به اتاق عمل‬ ‫نم ی برند‪ ،‬بلکه اجازه م ی دهند تا بیمار به ارامش برسد و تب‬ ‫مهار ش��ود تا بعدا مورد جراحی قرار بگیرد‪ .‬بناب راین ما ب رای‬ ‫اجرای مرحله بعدی قانون هدفمند کردن یارانه ها باید یک‬ ‫زمان مناسب را انتخاب کنیم که به بنیان های تولیدی جامعه‬ ‫اسیب وارد نکند‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫از اقتصاد تا دیپلماسی‬ ‫سوال را از من پرسیدید و حتی از اعضای ائتالف پیشرفت که‬ ‫قرار بود تنها یک نفر از انها باقی بماند این سوال را نپرسیدید‬ ‫و باید بگویم که این بیانگر ترفندی اس��ت که مخالفان من‬ ‫راه انداختند‪ .‬من امده ام و تا اخر م ی ایس��تم تا خواس��ته های‬ ‫مردم را محقق کنم و ان شاء اهلل م ی مانم‪».‬وی اضافه کرد‪« :‬با‬ ‫تجربه موفقی که در دولت اصالحات داشتیم م ی توانیم تورم‬ ‫را یک رقم ی کنیم و ان را به زیر ‪ 10‬درصد برسانیم‪ .‬اشتغال‪،‬‬ ‫دومین مس��اله ماس��ت‪ .‬نرخ بیکاری االن به خصوص ب رای‬ ‫فارغ التحصیالن دانشگاهی غیرقابل قبول است‪ .‬ب رای ایجاد‬ ‫یک میلیون شغل در س��ال برنامه ریزی کرده ام‪ ».‬کاندیدای‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری با بیان اینکه مع��اون اقوام در‬ ‫دولتم تشکیل م ی دهم‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬جلوگیری از توهین‬ ‫به شهروندان از برنامه های جدی من است و جلوی توهین‬ ‫به روسای جمهور و نخس ت وزی ران س��ابق از جمله موسوی‪ ،‬‬ ‫هاشمی‪ ،‬خاتمی و احمدی نژاد را خواهم گرفت‪ .‬اما اگر کسی‬ ‫به من توهین کرد چیزی نخواهم گفت‪g ».‬‬ ‫نگاه عارف به ایرانیان خارج از کشور‬ ‫محمد رضا عارف م ی گوید‪« :‬ای رانیان خارج از کش��ور‬ ‫سفی ران ای ران اسالمی هستند‪ ،‬ما باید به سمتی گام برداریم‬ ‫تا با استفاده از هنر دیپلماسی‪ ،‬جایگاه ای رانیان خارج از کشور‬ ‫را ارتقا دهیم‪.‬‬ ‫یکی از برنامه های من جداس��ازی روابط دیپلماس��ی‬ ‫کشور از روابط ای رانیان با سایر کشورهاست‪ .‬در این راستا راه‬ ‫دشواری پی ش رو داریم اما همه تالش خود را انجام خواهیم‬ ‫داد‪ .‬از ظرفی ت های علمی‪ ،‬فرهنگی و ورزش��ی ای ران ب رای‬ ‫توس��عه روابط با دیگر کش��ورها و ارتقای جایگاه کشورمان‬ ‫استفاده خواهیم کرد‪ ».‬عارف جذب سرمایه ای رانیان خارج از‬ ‫کش��ور را از دیگر برنامه های خود اعالم کرده و افزوده است‪:‬‬ ‫«باید به س��متی حرکت کنیم که س��رمایه ای رانیان خارج از‬ ‫کشور را جذب کرده و از انها حمایت کنیم‪g ».‬‬ ‫‪49‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫یادداشت اختصاصی محمدرضاعارف برای هفته نامه مثلث‬ ‫راهبرد تنش زدایی؛ بازگشت به نقطه تعادل‬ ‫‪7‬‬ ‫یکی از اولویت های رئی س‪‎‬جمهور اینده ای ران‪ ،‬مساله‬ ‫هسته‪‎‬ای و مشخص کردن راهبرد کشور در این راستاست‪.‬‬ ‫البته موضوع هسته‪‎‬ای از جمله مواردی است که تحت نظر‬ ‫رهبری اداره م ی‪‎‬شود؛ در نتیجه رئی س‪‎‬جمهور نقش مکمل را‬ ‫دارد و نقش اصلی با مقام معظم رهبری است‪ .‬طی سال‪‎‬های‬ ‫گذشته و در دوران حضور دولت‪‎‬های مختلف نیز این مساله‬ ‫رعایت شده است؛ در نتیجه اصل موضوع به نگاه و استراتژی‬ ‫مقام معظم رهبری بازم ی گردد‪ .‬هر رئی س جمهوری که روی‬ ‫کار م ی اید باید در اولین گام‪ ،‬استراتژی و راهبرد ای ران درباره‬ ‫مساله هسته ای را روشن و ش��فاف کند‪ .‬این در حالی است‬ ‫که تا هشت سال پیش این مساله به صورت روشن و واضح‬ ‫بود‪ ،‬اما ظرف هش��ت سال گذش��ته‪ ،‬پرونده هسته ای ای ران‬ ‫دیگر روند پیشین را طی نکرد و تبدیل شد به موضوعی که‬ ‫نه تنها مردم بلکه در س��طح نخبگان نیز نم ی دانند هدف و‬ ‫راهبرد چیست؛ ب رای چه چیزی باید بجنگند؛ چه چیز را باید‬ ‫به دست بیاورند و قرار است به کجا برسند‪ .‬بناب راین در وهله‬ ‫نخست در موضوع هس��ته ای باید سیاست ها شفاف سازی‬ ‫شوند‪ .‬البته این شفاف سازی باید در حدی باشد که به امنیت‬ ‫کار لطمه نزند‪ .‬اما حداقل باید ب رای مسئوالن امر مشخص‬ ‫باشد که م ی خواهند به کجا برسند و ب رای مردم نیز تاحدودی‬ ‫راه را مشخص کنند‪ .‬امروزه خیلی از مردم از ما م ی پرسند چرا‬ ‫باید این همه هزینه های سنگین و تحریم های بی ن المللی‬ ‫‪50‬‬ ‫بر انها مس��تولی ش��ود؟ نکته دیگر نیز این است که ما اگر‬ ‫هر موضوعی از جمله موضوع هس��ته ای را به عنوان هدف‬ ‫ملی انتخاب م ی کنی��م‪ ،‬باید ط��وری برنامه ریزی کنیم که‬ ‫کمترین هزینه و دردس��ر را ب رای خودمان بخریم تا ان را به‬ ‫دست بیاوریم‪ .‬اصالحاتی که مدنظر اینجانب است بیشتر‬ ‫روی این قسمت متمرکز شده است؛ ما م ی خواهیم ضرر را به‬ ‫حداقل برسانیم و از بسیاری از مسائلی که قابل صرف نظر‬ ‫کردن اس��ت‪ ،‬عبور کنیم‪ .‬در این راس��تا ما باید هزینه های‬ ‫سنگین سیاسی را کاهش دهیم و در صورت لزوم تحریم ها‬ ‫و قطعنامه ها را ب رای خودمان نخریم‪ .‬مساله دیگر این است‬ ‫با وجودی که مساله هس��ته ای ب رای ای ران یک هدف ملی‬ ‫است‪ ،‬اما هر هدف ملی دارای خطوط قرمز است‪ .‬خط قرمز‬ ‫این هدف ملی که ما انتخاب کرده ایم عدم خدشه به تمامیت‬ ‫ارض��ی‪ ،‬حاکمیت ملی‪ ،‬امنی��ت ملی و منافع ملی اس��ت‪.‬‬ ‫بناب راین موضوع هسته ای باید با درنظر داشت این خط قرمزها‬ ‫جلو برود‪ .‬یعنی نباید طوری باشد که یک دفعه صحنه تغییر‬ ‫کند و ب رای پیش بردن موضوع هسته ای‪ ،‬به تمامیت ارضی‬ ‫ای ران خدشه وارد شود‪.‬‬ ‫مس��اله مهم دیگر در عرصه سیاست خارجی‪ ،‬مذاکره‬ ‫با امریکاس��ت‪ .‬از نگاه اینجانب و دیگر اصالح طلبان اصل‬ ‫مذاکره با امریکا مورد تایید اس��ت و این استراتژی در قرن‬ ‫حاضر ب رای هر مس��اله ای به کار م ی رود‪ .‬یعن��ی حتی اگر‬ ‫بخواهیم با کش��وری وارد جنگ ش��ویم باز موضوع مذاکره‬ ‫منتفی نم ی ش��ود‪ .‬مذاکره م ی کنیم که حرف های یکدیگر‬ ‫را بش��نویم و بدانیم دلیل برخی اختالفات چیست‪ .‬در این‬ ‫میان شرایط مذاکره حائز اهمیت اس��ت؛ در شرایط مذاکره‬ ‫باید یک فض��ای احترام امیز برقرار ش��ود‪ ،‬یعن��ی امریکا و‬ ‫ای ران با احترام به یکدیگر وارد مذاکره ش��وند و قصد تحقیر‬ ‫همدیگر را نداشته باشند‪ .‬نکته دیگر این است که در چنین‬ ‫مذاکره ای‪ ،‬طرفین باید منافع و امنیت ملی همدیگر را درک‬ ‫کنند‪ .‬یعنی امریکا باید امنیت ملی ما را درک کرده و قبول‬ ‫کند و بعد وارد مذاکره ش��ود و نه تنها امنیت ملی خودش را‬ ‫مطرح نماید بلکه در مورد منافع ملی ما نیز همین اعتقاد را‬ ‫داشته باشد‪ .‬در نهایت اینکه هنگام مذاکره وزن منطقه ای و‬ ‫بی ن المللی ای ران نباید ضعیف باشد‪ .‬پس ان زمانی مذاکره‬ ‫توصیه م ی شود که وزن منطقه ای‪ -‬بی ن المللی ای ران ضعیف‬ ‫نباشد؛ فضا احترام امیز باش��د و امریکا منافع و امنیت ملی‬ ‫ای ران را درک کند و ب ر اساس ان مذاکره کند‪ .‬اگر مساله ای از‬ ‫جانب ای ران مطرح م ی ش��ود که به امنیت ملی مربوط است‬ ‫امریکا نباید صرف اینکه فکر م ی کند اب ر قدرت است‪ ،‬ان را‬ ‫نادیده بگیرد‪ .‬از دیگر مسائلی که در عرصه سیاست خارجی‬ ‫رئی س جمهور اینده م ی توان بررسی کرد‪ ،‬روابط و مناسبات‬ ‫ای ران با کشورهای منطقه و تحوالت برخی کشورها همچون‬ ‫سوریه است‪ .‬پی رامون سوریه و ماندن یا رفتن بشار اسد‪ ،‬این‬ ‫مردم سوریه هس��تند که تصمیم م ی گیرند‪ .‬اما در رابطه با‬ ‫کش��ورهای منطقه ای و بی ن المللی‪ ،‬اینجانب شدیدا اعتقاد‬ ‫به رفع تش��نج و تنش دارم‪ .‬بناب راین هرگونه تنش و تش��نج‬ ‫با هر کدام از همس��ایگان نظیر ترکیه‪ ،‬عربس��تان و دیگر‬ ‫کشورها‪ ،‬نه تنها به نفع جمهوری اسالمی ای ران نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫با منافع و امنیت مل ی مان نیز در تضاد است‪ .‬بناب راین هدفم‬ ‫این اس��ت که اگر در جایگاه ریاست جمهوری قرار گرفتم در‬ ‫جهت رفع تشنج با تمامی همسایگان گام بردارم‪ .‬اگر صلح‬ ‫و ثبات به عنوان یک موهبت در منطق��ه خاورمیانه برقرار‬ ‫شود‪ ،‬منافع این امر هم ب رای ای ران اس��ت و هم ب رای دیگر‬ ‫کش��ورهای منطقه‪ .‬در این صورت به ع��وض رقابت منفی‬ ‫سیاسی‪ ،‬همکاری و ش��راکت تجاری میان کشورها برقرار‬ ‫م ی شود‪ .‬ای ران با ترکیه و عربس��تان روابط خوبی داشت اما‬ ‫طی هشت سال گذشته تمام این دستاوردها به قهق را رفت؛‬ ‫پس تمام این مسائل باید به نقطه تعادل بازگردد و در سایه‬ ‫صلح و ثبات در منطقه‪ ،‬قضیه سوریه نیز به شکل مطلوب‬ ‫و ان طور که مردم س��وریه خواهان ان هستند‪ ،‬حل و فصل‬ ‫شود‪ .‬در نتیجه نگاه ما بر رفع تنش و تشنج با کشورهای دنیا‬ ‫متمرکز شده اس��ت‪ .‬زی را عالوه بر برخی کشورهای منطقه‪،‬‬ ‫ای ران با کشورهای اروپایی نیز دچار مشکل شده است‪ .‬اروپا‬ ‫تا هشت سال پیش‪ ،‬نخستین شریک تجاری ای ران بود‪ ،‬اما‬ ‫اکنون همین شریک تجاری ب رای ما قطعنامه صادر م ی کند‬ ‫و ما را مورد تحریم قرار م ی دهد‪ .‬این مساله ب رای ای ران یک‬ ‫عدم موفقیت در سیاست خارجی محسوب م ی شود‪ ،‬بناب راین‬ ‫تالش ما بر این تمرکز یافته که صلح و ارامش را به فضای‬ ‫سیاست خارجی جمهوری اسالمی ای ران بازگردانیم‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه تمام اهداف ملی را نیز دنبال کنیم‪ .‬چرا که رفع تشنج‬ ‫و تنش به این معنا نیست که اهداف ملی شامل هسته ای و‬ ‫غی ر هسته ای را نادیده بگیریم و مثال دست از سوریه بکشیم‪.‬‬ ‫بلکه باید در فضای ارام تمام مسائل مربوط به امنیت و منافع‬ ‫ملی جمهوری اسالمی ای ران را دنبال کنیم‪.‬‬ ‫در نهایت چون مس��اله ناامنی از سمت خارج‪ ،‬ای ران را‬ ‫تهدید م ی کند‪ ،‬کلید اصلی حل مشکل این است که چطور‬ ‫فضای ارامش را از نگاه بیرونی فراه��م کنیم‪ .‬یعنی از نگاه‬ ‫خارجی ای ران را امن کنیم و این طور نباشد که هر روز گروهی‬ ‫از کشورها دور هم جمع شوند و راجع به حمله به ای ران‪ ،‬تحریم‬ ‫و بس��تن بانک‪‎‬های ای ران صحبت کنند‪ .‬این فضای ناامنی‬ ‫که به وجود امده‪ ،‬اکنون مس��اله و دغدغه اصلی در سیاست‬ ‫خارجی ماست‪g .‬‬ ‫به روایت تصویر‬ ‫دکتر محمدرضا عارف‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫دکت�ر محمدرض�ا ع�ارف پیش‬ ‫از دولت هفتم بیش�تر به عنوان یک‬ ‫چه�ره دانش�گاهی مط�رح ب�ود‪ ،‬به‬ ‫همین خاطر بیشتر تصاویری که از او‬ ‫م ی توان یافت به دولت هفتم و دولت‬ ‫هشتم اختصاص دارد‪ .‬در این صفحه‬ ‫تصاویری از عارف در مقام معاون اول‬ ‫ریاست جمهور دیده م ی شود‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫فاز اول؛ حمله‬ ‫به وضع موجود‬ ‫فاز دوم ؛ حمایت‬ ‫هاشمی‬ ‫سیاست‬ ‫حسن روحانی در انتظار حمایت هاشمی‬ ‫رفسنجانی است تا حداقل بتواند بدنه رای‬ ‫طبقه متوسط را به سود خود فعال کند و به‬ ‫دور دوم برود‬ ‫روحانی و محمد رضا عارف حکای��ت دارد‪ .‬در تازه ترین تحول‬ ‫رس��انه های اصالح طلب اعالم کردند که جمعی از مشاوران‬ ‫اکبر هاشمی و محمدخاتمی در حال نهایی کردن طرح اجماع‬ ‫اصالح طلبان هستند تا ب ر اساس ان‪ ،‬پیروزی خود در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری را قریب الوق��وع کنند‪ .‬ب ر اس��اس گزارش‬ ‫رسانه های اصالح طلب این طرح شامل چند محور است‪:‬‬ ‫ برگزاری جلسه مش��ترک با حضور هاشمی‪ ،‬خاتمی‪،‬‬‫روحانی و عارف با هدف اجماع روی روحانی و کنار کش��یدن‬ ‫عارف به نف��ع وی‪( .‬احتماال غرضی هم در این پروس��ه قرار‬ ‫بگیرد)‬ ‫ اعالم حمایت رس��می‪ ،‬علنی و عملی هاش��می و‬‫خاتمی از روحانی‪( .‬هم در مرحله تبلیغات و هم اعالم اینکه‬ ‫هاش��می و خاتمی تمام توان خود را ب��رای کمک به دولت‬ ‫روحانی مصروف خواهند کرد)‬ ‫ اعالم محمدرضا عارف به عنوان مع��اون اول دولت‬‫یازدهم‬ ‫ فعال شدن ستادهای عارف به نفع روحانی‬‫گویا مشاوران هاش��می و خاتمی معتقدند موجی که‬ ‫در پی کاندیداتوری هاش��می در س��طح جامع��ه به نفع وی‬ ‫ایجاد ش��د‪ ،‬هر چند با رد صالحیتش خوابید‪ ،‬ولی در صورتی‬ ‫که مردم بدانند روحانی گزینه مورد حمایت هاش��می است‪،‬‬ ‫درصد قابل توجهی از انان که م ی خواس��تند به هاشمی رای‬ ‫دهند به گزینه هاشمی رای خواهند داد‪ .‬انها بر این باورند که‬ ‫در شرایط فعلی‪ ،‬می زان ارای روحانی از عارف بیشتر است‪ ،‬ولی‬ ‫به حدی نیس��ت که بتواند خود را پیروز قطعی بداند‪ .‬عارف‬ ‫نیز قطعا رای الزم را ندارد و ادامه حضورش‪ ،‬تداعیگر حضور‬ ‫مصطفی معین در انتخابات ‪ 84‬است که نه تنها خودش رای‬ ‫نیاورد‪ ،‬بلکه با شکس��تن ارای اصالح طلبان‪ ،‬مانع از پیروزی‬ ‫هاشمی یا کروبی هم ش��د و نهایتا احمدی نژاد ب رنده تشتت‬ ‫ارای اصالح طلبان شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫روحانی و عارف عالقه ای به اجماع ندارند‬ ‫‪8‬‬ ‫یک شروع توفانی از گفت وگوی ویژه خبری؛ تاکتیکی‬ ‫که حسن روحانی ب رای اغاز تبلیغات تلویزیون ی اش برگزید‪.‬‬ ‫ب رنامه ای که حسن روحانی بخش اصلی ان را به دفاع از‬ ‫دوران مسئولیتش در پرونده هسته ای اختصاص داد‪.‬‬ ‫او در این ب رنامه ب��ه چالش با مجری ب رنامه گفت وگوی‬ ‫ویژه خبری پرداخت و البته او را متهم ک��رد که اظهاراتش از‬ ‫طریق گوش��ی به او منتقل م ی ش��ود‪ .‬روحانی در مهمترین‬ ‫بخش این گفت وگو در پاسخ به س��وال مجری ب رنامه مبنی‬ ‫بر اینکه برخی م ی گویند در قرارداد سعداباد همه چیز متوقف‬ ‫شد‪ ،‬چقدر دولت تدبیر انتقاد پذیر است؟ گفت‪« :‬م ی دانید در‬ ‫حال دروغ گفتن هستید؟این حرف دروغ است؛ این حرف ها‬ ‫مال ب ی سوادهاست! شاید کسی که در گوشی به شما م ی گوید‬ ‫ ب ی سواد است‪ .‬بیانیه ته ران است نه قرارداد! ما مذاکره ته ران را‬ ‫در مهر ‪ ۸۲‬انجام دادیم‪ .‬م ی دانید یو سی اف در سال ‪ ۸۳‬افتتاح‬ ‫شد؟! کیک زرد م ی دانید کی درامد؟! زمستان ‪ .۸۳‬ما متوقف‬ ‫کردیم؟! ما کامل کردیم! نه اینکه من‪ ،‬دانشمندان ما این کار‬ ‫را کردند‪« .‬ما» که م ی گویم یعنی نظام و رهبری‪ ۱۲ .‬روز بعد از‬ ‫مذاکرات ته ران‪ ،‬رهبری فرمودند در این مذاکرات توطئه امریکا‬ ‫و اسرائیل شکسته شد‪ .‬اگر بخواهید عین عبارت رهبری را‬ ‫هم م ی خوانم‪ .‬این همان بد اخالق ی هاست که م ی گویم‪ .‬این‬ ‫صد او سیمای ش��ما اانقدر این بد اخالق ی ها را گفته که شما‬ ‫هم باور کرده اید‪ .‬روزی که من پرونده را ترک م ی کردم ‪۱۷۰۰‬‬ ‫سانتریفیوژ اماده داشتیم‪».‬‬ ‫با پایان این برنامه خبری انتق��ادات فراوانی به مجری‬ ‫ب رنامه گفت وگوی ویژه خبری مطرح شد‪ .‬برخی معتقد بودند او‬ ‫م ی بایست پاسخ حسن روحانی را م ی داده و اطالع اندکش از‬ ‫‪52‬‬ ‫مسائل هسته ای موجب شده تا نتواند سواالت بیشتری را در‬ ‫این مورد مطرح کند‪.‬‬ ‫روزهای سخت حسن روحانی‬ ‫اعالم نامزدی حسن روحانی همانگونه که پی ش بینی‬ ‫م ی شد از همان اغاز با موجی از انتقادها مواجه شد‪.‬‬ ‫در یکی از تند ترین این انتقاده��ا مهدی محمدی‪ ،‬از‬ ‫اعضای کنونی تیم مذاکره کننده هسته ای با موضع گیری در‬ ‫ب رابر سخنان حسن روحانی در نشست حامیان خود چنین‬ ‫گفت‪« :‬روحانی بالیی که بر سر حقوق هسته ای ملت ای ران‬ ‫اورد بر س��ر دیگر حقوق ملت ای ران نی��اورد‪ .‬صحب ت های‬ ‫اقای حسن روحانی نشان دهنده این است که سردمداران و‬ ‫کارگزاران سازش در کش��ور تصور م ی کنند که مردم سوابق‬ ‫و عملکرد انه��ا را از یاد برده اند و به همین دلیل اس��ت که‬ ‫با ادبیاتی صحبت م ی کنند که ب رای اف��رادی که از کارنامه‬ ‫انها مطلعند‪ ،‬مضحک و تاس��ف اور اس��ت‪ .‬اقای روحانی و‬ ‫دوستان ایشان در تاریخ بیش از دو سال و نیم مدیریت پرونده‬ ‫هسته ای ای ران تنها کاری که کردند این بود که حقوق ملت‬ ‫ای ران را در مقابل هیچ و صفر تعلیق کردند و همه امیدشان‬ ‫این بود که بتوانند اعتماد طرف غ ربی را به دست اورند‪ ،‬از این‬ ‫رو ب رای جلب اعتماد غرب حاضر بودند از ب رنامه هسته ای به‬ ‫صورت کامل صرف نظر کنند‪».‬‬ ‫عارف به نفع روحانی کنار می رود؟‬ ‫اکنون که زمان زیادی به ‪ 24‬خرداد نمانده‪ ،‬زمزمه هایی‬ ‫هم به گوش م ی رس��د ک��ه از تالش ها ب رای اجم��اع میان‬ ‫محمد ج��واد حق ش��ناس ک��ه یک��ی از چهره ه��ای‬ ‫اصالح طلب اس��ت و از فعاالن انتخاباتی این جناح م ی گوید‪:‬‬ ‫«در چند ماه اخیر متاسفانه حسن روحانی و عارف و ستادهای‬ ‫وابسته به این دو شخصیت هیچ عالقه ای ب رای رسیدن به‬ ‫اجماع نشان نم ی دهند‪ ».‬حق شناس که با سایت مثلث انالین‬ ‫گفت وگو م ی کرد‪ ،‬ادامه داد‪ « :‬از میان ‪ 8‬کاندیدای فعلی‪،‬حسن‬ ‫روحانی نزدیک ترین گزینه به اقای هاشمی است‪».‬‬ ‫تکذی�ب خبر کناره گی�ری عارف به نف�ع روحانی به‬ ‫درخواست خاتمی‬ ‫در همین راستا با باال گرفتن شایعات کناره گیری عارف‬ ‫به نفع حسن روحانی‪ ،‬دفتر سی د محمد خاتمی نیز ترجیح داد‬ ‫بیانی ه ای صادر کند‪ .‬دفتر محمد خاتمی در پی انتشار خبری‬ ‫از سوی یکی از پایگاه های اطالع رسانی مبنی بر کناره گیری‬ ‫محمدرضا عارف به نفع حسن روحانی در پی رایزنی رئیس‬ ‫دولت اصالحات‪ ،‬این خبر را کذب محض دانست و تاکید کرد‬ ‫که هیچ توصی ه ای از سوی محمد خاتمی به محمدرضا عارف‬ ‫ب رای کناره گیری از عرصه انتخابات انجام نشده است‪ .‬این دفتر‬ ‫همچنین تاکید کرد که نظر محمد خاتمی درباره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری طبق معمول از طریق اطالعیه دفتر و سایت‬ ‫رسمی محمد خاتمی منتشر و به اطالع عموم مردم خواهد‬ ‫رسید‪ .‬اکنون که زمان اندکی به برگزاری انتخابات باقی مانده‪،‬‬ ‫مهمترین سوال تحلیلگران و رصد گران مسائل سیاسی این‬ ‫اس��ت که ایا در نهایت از میان حس��ن روحانی و محمد رضا‬ ‫عارف یک نفر راضی خواهد ش��د به نفع دیگری کناره گیری‬ ‫کند؟ و مهمتر از ان اینکه ایا اصالح طلبان و سران این جناح در‬ ‫نهایت م ی توانند به اجماع و وحدت نظر برسند؟ با شرایطی که‬ ‫میان این دو نامزد و البته ستادهایشان حاکم شده گویا چنین‬ ‫رخدادی سخت تر از قبل شده است‪g .‬‬ ‫اعضای کمپین حسن روحانی‬ ‫محمدرضا نعم ت زاده‬ ‫اکبر ترکان متولد ‪ 1333‬دارای کارشناس��ی مکانیک از‬ ‫دانشگاه صنعتی شریف و فوق لیس��انس مدیریت است‪ .‬او‬ ‫فعالی ت های اجرایی خود را در س��ال ‪ 58‬و از جهاد س��ازندگی‬ ‫لرستان اغاز کرد‪ .‬در سال ‪ 60‬استاندار ایالم شد و دو سال پس از‬ ‫ان به استانداری هرمزگان رسید‪ .‬ترکان در فاصله سال های ‪64‬‬ ‫تا ‪ 68‬مدیرعامل سازمان صنایع دفاع بود و شاید از همی ن رو بود‬ ‫که در دولت اول هاشم ی رفسنجانی وزیر دفاع شد‪.‬‬ ‫او در دوره دوم دولت س��ازندگی ب��ه وزارت راه و ترابری‬ ‫رفت‪ .‬ترکان که در انتخابات ریاست جمهوری هفتم از نامزدی‬ ‫عل ی اکبر ناطق نوری حمایت کرده بود‪ ،‬با پیروزی سی د محمد‬ ‫خاتمی در دوم خرداد ‪ 76‬رئیس س��ازمان گسترش و نوسازی‬ ‫صنایع شد‪ ،‬اما پس از چهار سال ریاست این سازمان‪ ،‬معاون وزیر‬ ‫نفت و مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس شد؛ مسئولیتی که تا‬ ‫پایان دولت نهم ادامه یافت‪ .‬او که هم اکنون در مرکز تحقیقات‬ ‫استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام مشغول فعالیت‬ ‫اس��ت‪ ،‬در انتخابات ریاس��ت جمهوری ‪ 92‬قائم مقام س��تاد‬ ‫انتخاباتی حسن روحانی خواهد بود‪g.‬‬ ‫منتظر حمایت هاشمی هستیم‬ ‫اکبر ترکان‪ ،‬قائم مقام س�تاد دکترحس�ن روحانی ضمن تش�ریح معادالت انتخابات ریاس�ت جمهوری گفت‪:‬‬ ‫«موضعگیری انتخاباتی اقایان هاشمی و خاتمی به نفع هر نامزدی اعالم شود‪ ،‬سبد ارای نامزدها را جا به جا می کند و‬ ‫حتی امکان دارد در همان مرحله نخست رئیس جمهور اینده مشخص شود‪».‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫ش�رایط اق�ای روحان�ی در انتخاب�ات‬ ‫ریاس�ت جمهوری ب�ه چ�ه ص�ورت اس�ت؟ چه‬ ‫گروه های سیاسی از وی حمایت خواهند کرد؟‬ ‫‪ l‬اقای دکتر روحانی کاندیدای مستقل است و نامزد‬ ‫هیچ کدام از جناح های شناخته شده و معروف کشور نیست‪.‬‬ ‫نگاه اقای هاشمی به اقای روحانی چیست؟‬ ‫‪ l‬م��ا ک��ه دوس��تداران اقای هاش��می هس��تیم‬ ‫و چون بیش��ترین قرابت را بی��ن نظ رات دکت��ر روحانی و‬ ‫ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی تش��خیص دادیم در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری کنار اقای روحانی ق��رار گرفتیم‪ ،‬ضمن‬ ‫انکه ارزش های شخصیتی خود ایشان هم بسیار برجسته‬ ‫است‪ .‬من بعد از بازنشستگی به مرکز تحقیقات استراتژیک‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام امدم‪ ،‬از این رو سال ها کنار‬ ‫اقای روحانی کار کردم و روحیات و تفکر ایشان را م ی پسندم‪.‬‬ ‫اقای ترکان! برخی فعاالن اصولگرا در تحلی ل های‬ ‫خود بیان م ی کنند که اقای روحانی در انتخابات‬ ‫ریاس�ت جمهوری جریان اصالحات را نمایندگی‬ ‫م ی کند‪ ،‬ارزیابی شما چیست؟‬ ‫‪ l‬اصولگرای��ان و اصالح طلبان معت��دل هر دو به‬ ‫نوعی اقای روحانی را خ��ودی م ی دانند‪ ،‬ام��ا افراطیون دو‬ ‫جناح نگاه مثبتی به ایشان ندارند‪ ،‬چون اقای دکتر روحانی با‬ ‫افراط ی گری از هر دو نوع چپ و راست مخالف است‪.‬‬ ‫اق�ای روحان�ی عض�و ش�ورای مرک�زی جامعه‬ ‫روحانیت است چطور این تشکل روحانی ایشان‬ ‫را جزو گزینه های مورد بررس�ی خ�ود قرار نداد و‬ ‫بیشتر روی نامزدهای عضو ائتالف ‪ 2+1‬متمرکز‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬این سوال را باید انها جواب بدهند‪.‬‬ ‫خود اقای روحانی تالش کرد با جامعه روحانیت‬ ‫مبارز رایزنی انجام دهد؟‬ ‫‪ l‬اق��ای روحان��ی خ��ود را به عن��وان ظرفیتی در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری عرضه کردند‪ ،‬حاال هر کس در‬ ‫این حوزه به وظیفه خود عمل م ی کند‪.‬‬ ‫خیلی از تحلیلگران معتقدند که در نهایت اقای‬ ‫عارف به نفع اقای روحانی یا اقای روحانی به نفع‬ ‫اقای عارف کنار م ی رود‪ ،‬ای�ا صحبتی در این باره‬ ‫شده است؟ گمانه زن ی ها چقدر جدی است؟‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫گفت وگو با اکبر ترکان‪ ،‬قائم مقام ستاد روحانی‬ ‫‪9‬‬ ‫محمدباقر نوبخت حقیقی‪ ،‬نماینده مردم رشت در چهار‬ ‫دوره مجلس و دبیرکل حزب اعتدال و توسعه است‪ .‬او در سال‬ ‫‪ 1329‬در خانواده ای مذهبی و سرشناس‪ ،‬در رشت متولد شد‪.‬‬ ‫نوبخت خواهرزاده ایت اهلل حجتی‪ ،‬از روحانیون سرش��ناس‬ ‫گیالنی است و دو ب رادرش نیز در سمت های دولتی و قضایی‬ ‫مش��غول به فعالیت هس��تند‪ .‬او دارای دکت��رای اقتصاد از‬ ‫دانشگاه پیسلی انگلستان است‪.‬‬ ‫نوبخت در دهه س��وم زندگی خود‪ ،‬مدیر دبیرس��تان‬ ‫دکتربهشتی رش��ت‪ ،‬از بزرگ ترین مدارس شمال ای ران بوده‬ ‫و پس از ان‪ ،‬مدیرکلی اموزش و پرورش کرمانش��اه و چهار‬ ‫دوره نمایندگی مردم رشت در مجلس را در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫او در هر چهار دوره‪ ،‬به عنوان نماینده منتخب نخست شهر‪،‬‬ ‫برگزیده شد و اکنون‪ ،‬به عنوان معاون پژوهش های اقتصادی‬ ‫مرکز تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تش��خیص مصلحت‬ ‫نظام و دبیرکل حزب اعتدال و توسعه فعالیت م ی نماید‪ .‬این‬ ‫چهره نزدیک به ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم سخنگوی ستاد مردمی انتخابات‬ ‫روحانی است‪g .‬‬ ‫سیاست‬ ‫تزاده در سال ‪ 1324‬در شهر تبریز متولد‬ ‫محمدرضا نعم ‬ ‫شده است‪ .‬او دارای مدرک کارشناسی مهندسی محیط زیست از‬ ‫دانشگاهپل ی تکنیککالیف رنیاوفوق لیسانسمدی ریتصنعتی‬ ‫تزاده بیش از‪ 40‬سال‬ ‫دانشگاه کالیف رنیا واحد برکلی است‪ .‬نعم ‬ ‫تجربه در مسئولی ت های فنی و مدیریتی صنعتی و همچنین‬ ‫ب رنامه ریزی و اداری در بخش های خصوصی و دولتی دارد‪ .‬او‬ ‫که پیش از انقالب در کارخانجات بخش خصوصی فعالیت‬ ‫م ی کرد‪ ،‬پس از پیروزی انقالب در سال ‪ 58‬به وزارت کار رسید‪.‬‬ ‫در سال ‪ 59‬در دولت ش��هید رجایی وزیر صنایع و معادن شد و‬ ‫یک سال بعد معاونت اجرایی نخس ت وزیر را بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫البته همزمان با این مسئولیت‪ ،‬در سازمان ب رنامه و بودجه نیز‬ ‫فع الیت م ی کرد‪ .‬در میانه سال های‪ 61‬تا‪ 63‬و همچنین‪ 65‬تا‪67‬‬ ‫معاون سازمان صنایع دفاع بود؛ البته در فاصله این دو مسئولیت‬ ‫و از سال ‪ 67‬تا ‪ 68‬نیز مدیرعامل ش��رکت توانیر بود‪ .‬در دولت‬ ‫س��ازندگی به وزارت صنایع و معادن رسید‪ ،‬در دولت اصالحات‬ ‫ی شد و در دولت نهم‬ ‫مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیم ‬ ‫مدیرعامل شرکت ملی پاالیش و پخش فراورده های نفتی و‬ ‫مشاور ارشد وزیر نفت بود‪ .‬در سال‪ 88‬که بازنشسته شد‪ ،‬شرکت‬ ‫خصوصی «نعمت» را تاسیس کرد و خود مدیرعامل ان شد‪ .‬او‬ ‫حاال ریاست ستاد انتخاباتی حسن روحانی را بر عهده دارد‪g.‬‬ ‫اکبر ترکان‬ ‫محمدباقر نوبخت‬ ‫‪ l‬هنوز هیچ گفت وگویی اغاز نشده است‪.‬‬ ‫اصال س�بد رای این دو نامزد یکی اس�ت که اگر‬ ‫ه�ر دو در صحنه رقاب�ت بمانند با همپوش�انی‬ ‫گفتمانی به سبد موجود اسیب بزنند؟‬ ‫‪ l‬بخش��ی از اصالح طلبان به اق��ای دکتر روحانی‬ ‫عالقه مندند ب��ه همین دلیل رای پای��گاه اجتماعی جریان‬ ‫اصالحات م ی تواند جذب اقای روحانی شود که این ظرفیتی‬ ‫بسیار باالست‪ ،‬البته اقای دکتر عارف از اصالح طلبان بنام‬ ‫و شناخته شده است که خیل ی ها به ایش��ان گرایش دارند‪،‬‬ ‫از این رو ممکن اس��ت ای��ن زمینه به وجود ای��د که این دو‬ ‫بزرگوار با هم بنش��ینند و بحث کنند‪ ،‬اما هنوز هیچ بحثی‬ ‫اغاز نشده است‪.‬‬ ‫تا انتخابات کمتر از دو هفته باقی است‪ ،‬به نظر‬ ‫شما چه زمانی شرایط برای رایزنی دوجانبه میان‬ ‫اقایان روحانی و عارف مهیا م ی شود؟‬ ‫‪ l‬نم ی دانم‪ ،‬این چیزی اس��ت که خ��ود انها باید‬ ‫انجام دهند‪.‬‬ ‫اقای هاش�می م ی تواند در این باره نقش افرینی‬ ‫کند؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان در هم��ه مس��ائل کش��ور م ی توان��د‬ ‫نقش افرینی کند اما بعید م ی دانم در این باره اقای هاشمی‬ ‫نظری بدهند‪ .‬ضمن انکه اقای خاتمی هم با اقای عارف و‬ ‫هم با اقای روحانی رابطه خوبی دارد‪ .‬اقای روحانی در مقام‬ ‫دبیر ش��ورای عالی امنیت ملی هشت سال با اقای خاتمی‬ ‫کار کرد‪ ،‬از طرفی اقای عارف هم معاون اول اقای خاتمی‬ ‫بود‪ ،‬بناب راین ب رای ایشان تصمیم گیری سخت است‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید اقای هاشمی خیلی روشن و شفاف‬ ‫از اقای روحانی حمایت کند؟‬ ‫‪53‬‬ ‫‪ l‬ما ک��ه نم ی توانیم ب رای ب��زرگان تکلی ف تعیین‬ ‫کنیم‪ .‬انها هرچه مصلحت دیدند ما هم فکر م ی کنیم خیر‬ ‫و صالح همان است‪.‬‬ ‫حمایت اقای هاشمی چقدر در رای اقای روحانی‬ ‫تاثیر دارد؟‬ ‫‪ l‬در مدتی که اقای هاش��می اعالم کاندیداتوری‬ ‫کرد حماسه حضور ایش��ان در انتخابات ب رای همه مشهود‬ ‫بود و خیل ی ها معتقد بودند که حماس��ه مدنظر حضرت اقا‬ ‫با کاندیداتوری اقای هاش��می در حال ش��کل گیری است‪،‬‬ ‫بناب راین ظرفیت اقای هاشمی در جامعه همان است که در‬ ‫ان مدت دیدیم‪ ،‬ایشان در حمایت از هر نامزدی اعالم نظر‬ ‫کند بسیار تعیی ن کننده است‪.‬‬ ‫اقای�ان روحان�ی و ع�ارف جنس سیاس ی ش�ان‬ ‫یکی است؟‬ ‫‪ l‬در بخش اعتدال یکی اس��ت‪ ،‬چون اقای عارف‬ ‫یک اصالح طلب معتدل و اقای روحانی یک سیاس��تمدار‬ ‫معت��دل اس��ت؛ بناب راین ه��ر دو در بخش اعت��دال فصل‬ ‫مشترکی دارند‪.‬‬ ‫ب ه نظر شما اگر یکی ش�وند رای انها ه م افزایی‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬ائتالف به انها کمک م ی کند که هر کس از میان‬ ‫این دو در صحنه بماند موقعیتش در انتخابات بسیار تقویت‬ ‫شود‪ .‬البته هر دو عزیز و محترمند‬ ‫و باید بنشینند و تصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫م��ن نم ی توانم بگوی��م چه باید‬ ‫بشود بلکه باید دید نشست انها‬ ‫به کجا م ی انجامد‪ .‬ما کوشش��م‬ ‫م ی کنیم که این دو بزرگوار با هم‬ ‫جلسه بگذارند و به توافق برسند‪.‬‬ ‫یکی از نامزدها مش��ابهت زیادی با اف��کار اقتصادی اقای‬ ‫احمدی ن��ژاد دارد‪ ،‬بناب راین او یک ضلع اس��ت‪ ،‬ضلع دیگر‬ ‫را اق��ای روحانی نمایندگی م ی کند و ضلع س��وم مجموعه‬ ‫نامزده��ای اصولگرا (والیت��ی‪ ،‬دکتر حدادع��ادل‪ ،‬قالیباف)‬ ‫هس��تند؛ البته هم��ه ان اش��خاص محترمند‪ ،‬ام��ا افکار‬ ‫اقتصادی شان نزدیک به هم است‪.‬‬ ‫ش��د‪ .‬یک مدل دیگر نگاه دولت نهم و دهم است که دکتر‬ ‫جلیلی وارث و نه خالق ان بود‪ ،‬یعنی دولت نهم و دهم این‬ ‫مدل را ط راحی کرد‪ .‬بناب راین رویارویی یا تعامل با جهان دو‬ ‫تفکر جداگانه از هم هس��تند که من منط��ق دکتر روحانی‬ ‫که همانا تعامل با جهان است را م ی پسندم‪ .‬در فرمایشات‬ ‫اقای والیتی هم تعامل با جهان و خاتمه بحران هسته ای‬ ‫را دیدم‪ ،‬به همین دلیل قرابت بین اقایان روحانی و والیتی‬ ‫را بیان کردم‪.‬‬ ‫اقای رضایی را نزدیک ب�ه کدامیک از قطب های‬ ‫یاد شده م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬درب��اره امری��کا و بحث هس��ته ای موضعی که‬ ‫رئی س جمهور م ی گیرد اصل نیس��ت‪ ،‬اصل موضع رهبری‬ ‫نظام اس��ت‪ ،‬خود حض��رت اق��ا فرمودند این مس��ائل در‬ ‫حوزه رهبری اس��ت‪ .‬به نظر م��ن روس��ای جمهور باید در‬ ‫موضوع هس��ته ای و امریکا ب راس��اس نظ رات رهبر معظم‬ ‫انقالب حرکت کنند‪ .‬قانون اساسی هم این را م ی گوید که‬ ‫خط و مش��ی کلی نظام با رهبری است‪ .‬بناب راین دو موضوع‬ ‫یادشده از مصادیق خط مش ی های کلی نظام است‪.‬‬ ‫چ�را از منظ�ر اقتص�ادی نامزده�ا راطبقه بندی‬ ‫کردید؟‬ ‫‪ l‬چون ذهن خودم بیش��تر اقتصادی اس��ت‪ .‬من‬ ‫اینها را از منظر افکار اقتصادی بررس��ی کردم؛ درباره افکار‬ ‫سیاس ی شان باید متخصصان این حوزه نظر بدهند‪.‬‬ ‫‪ l‬ایشان هم نزدیک به نامزدهای اصولگراست البته‬ ‫شاید مثل اقای والیتی نباشد‪ ،‬چون فرمایشات اقای والیتی‬ ‫در حوزه اقتصاد بس��یار معین و روشن و چارچوب دار است‪،‬‬ ‫بناب راین م ی ش��ود فکر اصولگرایان را در ح��وزه اقتصادی‬ ‫تمییز داد‪.‬‬ ‫ه م اکنون س�ه دیپلمات در میدان رقابت حضور‬ ‫دارند‪ ،‬اقایان والیتی‪ ،‬روحانی و جلیلی هر یک در‬ ‫عرصه ای نماینده نظام ب�رای مذاکره و گفت وگو‬ ‫با جامعه جهانی بودن�د‪ ،‬چه تفاوت�ی در برنامه‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫ب ه نظ�ر ش�ما انتخاب�ات یک‬ ‫ مرحل�ه ای ی�ا د و مرحل�ه ای‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬اظهارنظ��ر اق��ای‬ ‫خاتمی و اقای هاشمی م ی تواند‬ ‫انتخابات را یک مرحله ای کند‪.‬‬ ‫‪ l‬نم ی دانم‪.‬‬ ‫صحب�ت ش�ده ک�ه‬ ‫موضوع گی�ری ش�فافی‬ ‫در قبال اقای�ان عارف و‬ ‫روحانی داشته باشند؟‬ ‫اگ�ر دو مرحله ای ش�ود اقای‬ ‫روحانی چقدر شانس صعود‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬چ��ون صحب��ت‬ ‫مستقیمی نداش��تم‪ ،‬نم ی توانم‬ ‫اظهارنظ��ر دقیقی انج��ام دهم‪،‬‬ ‫هر چیزی بگویم ممکن اس��ت‬ ‫معتبر نباشد‪.‬‬ ‫‪ l‬ای�ا س�تاد اق�ای‬ ‫روحانی با سران جریان‬ ‫اصالحات رایزن�ی کرده‬ ‫است؟‬ ‫به عنوان قائم مقام س��تاد‬ ‫اق��ای روحانی کوش��ش خواهم‬ ‫کرد که این گفت وگو اغاز شود‪.‬‬ ‫‪ l‬خیر‪.‬‬ ‫کال فض�ای انتخاب�ات را چند قطب�ی م ی بینید؛‬ ‫باتوجه ب�ه هفت نام�زد دیگری ک�ه رقیب اقای‬ ‫روحانی هستند؟‬ ‫‪ l‬به نظر من یکی از کاندیداهای محترم سایه ای‬ ‫از افکار اقای احمدی نژاد را در انتخابات نمایندگی م ی کند‪.‬‬ ‫منظورتان اقای جلیلی است؟‬ ‫‪ l‬اس��م نم ی برم‪ .‬وقتی اف��کار نامزده��ا در حوزه‬ ‫اقتصادی را مشاهده م ی کنم برداش��تم این است که افکار‬ ‫‪54‬‬ ‫برخ�ی اق�ای روحان�ی را پدی�ده انتخاب�ات‬ ‫م ی خوانند‪ .‬فک�ر م ی کنید در دو هفت�ه ای که تا‬ ‫انتخابات مانده روند صعودی در میزان رای اقای‬ ‫روحانی ایجاد شود؟‬ ‫‪ l‬االن ارای م��ردم هنوز‬ ‫مبهم است و نظرسنج ی ها هنوز‬ ‫شفاف نیست انچه معلوم است‬ ‫اقای هاشم ی رفسنجانی و اقای‬ ‫خاتم��ی زمان��ی ک��ه اظهارنظر‬ ‫کنند س��بد رای نامزدها جا به جا‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫نظ�ر س�ران جری�ان‬ ‫اصالح�ات همچ�ون‬ ‫اقای�ان خاتم�ی و‬ ‫موس�وی خوئین ی ها در‬ ‫این باره چیست؟‬ ‫اما تا به حال انجام نشده است؟‬ ‫اقای روحان�ی نگاه به غ�رب مخصوص�ا درباره‬ ‫مذاکره با امریکا را چگونه برای دولت خود تعریف‬ ‫م ی کند؟‬ ‫سیاست خارجی انها با هم وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬انچه خودم تشخیص دادم فرمایشات دکتر والیتی‬ ‫و دکتر روحانی را در حوزه سیاسی به هم نزدیک دیدم‪ ،‬البته‬ ‫در حوزه اقتصادی چنین نزدیکی ب��ه هم ندارند‪ .‬نگاه اقای‬ ‫دکتر جلیلی متفاوت از دکتر والیتی و دکتر روحانی اس��ت‪،‬‬ ‫معتقدم رسیدن به اهداف هس��ته ای نظام تنها یک راهکار‬ ‫ندارد بلکه اهداف هس��ته ای نظام م ی تواند با مدل فکری‬ ‫دکت��ر روحانی دنبال ش��ود‪ .‬این مدل همانی اس��ت که در‬ ‫دوره مسئولیت ایشان در ش��ورای عالی امنیت ملی عملی‬ ‫‪ l‬باز به همان اظهارنظر‬ ‫اقای��ان هاش��می و خاتم��ی‬ ‫برم ی گ��ردد‪ .‬چ��ون ظرفی��ت‬ ‫اجتماعی جن��اب اقای خاتمی و‬ ‫اقای هاشمی رفس��نجانی یک‬ ‫ظرفیت عظی��م غی ر قابل انکار‬ ‫است‪ .‬حماسه ای که در روزهای‬ ‫حضور اقای هاش��می در عرصه‬ ‫انتخابات رخ داد نش��ان م ی دهد‬ ‫که حمایت ایش��ان بس��یار روی‬ ‫معادالت انتخابات تاثیرگذار است؛‬ ‫به همین اندازه ظرفیت اجتماعی‬ ‫اقای خاتمی حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫جدی تری�ن رقی�ب اق�ای روحانی را چه کس�ی‬ ‫م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬اصولگرایان هن��وز دارند بح��ث م ی کنند‪ .‬فکر‬ ‫م ی کنم اقای قالیب��اف رقیب جدی اقای روحانی اس��ت‪.‬‬ ‫جامع��ه روحانیت از بین اق��ای والیتی و اق��ای جلیلی هر‬ ‫گزینه ای را انتخاب کند رقابت اصلی بین ان س��ه نفر رقم‬ ‫م ی خورد‪ .‬به عبارت س��اده تر اقای��ان روحان��ی‪ ،‬قالیباف و‬ ‫«جلیلی یا والیتی» س��ه ضلع انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم م ی شوند‪g .‬‬ ‫احتمال حمایت اصولگرایان از روحانی‬ ‫منتفی است‬ ‫‪10‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمدباقر نوبخت‬ ‫حسن روحانی که یکی از دو گزینه نزدیک به اصالح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری است ‪ ،‬گزینه مطلوب‬ ‫هاشی رفسنجانی نیز به ش�مار می رود‪ .‬با نوبخت که از افراد نزدیک به حسن روحانی اس�ت درباره این کاندیدای‬ ‫انتخابات به گفتگو پرداختیم‪.‬‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫اقای روحانی از حضور اقای هاشمی در انتخابات‬ ‫خبر نداشت؟‬ ‫بحث تش��کل ها و قطب بندی های موجود در جامعه‪ .‬اقای‬ ‫دکتر روحانی از نظر روش و منش یک فرد معتدل‪ ،‬میانه رو و‬ ‫واقع بین است‪ .‬واقع بینی در عرصه سیاسی به این معناست‬ ‫که کشور هم به نیروهای شایس��ته و معتدل اصالح طلب‬ ‫نیازمند است و هم به نیروهای شایسته و معتدل اصولگرا‪.‬‬ ‫ایشان هی چ گاه هیچ مس��اله ای را صفر و صدی نم ی بیند و‬ ‫جدال میان اصولگرایان و اصالح طلبان را جنگ میان حق‬ ‫و باطل نم ی دانند؛ بلکه ان را رقابتی میان دو س��لیقه و دو‬ ‫گروه از فرزندان این انقالب م ی شمارند‪ .‬به همین جهت در‬ ‫ادوار گوناگون روش اقای روحانی به گونه ای بوده که با هر‬ ‫سیاست‬ ‫اقای روحانی در زمان اعلام کاندیداتوری اعالم‬ ‫کردند که نامزد مس�تقل هس�تند و به هیچ یک‬ ‫از جریان های سیاس�ی اصولگ�را و اصالح طلب‬ ‫وابسته نیس�تند؛ اما از زمانی که احتمال حضور‬ ‫‪ l‬در اینج��ا دو مس��اله وج��ود دارد؛ یک��ی بحث‬ ‫شخصی‪ ،‬فردی و منش و روش اقای دکتر روحانی و دیگری‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬همیش��ه ب رای ریاس��ت مجلس یک نفر از طرف‬ ‫جنا ح راست معرفی م ی شد و یک نفر از جناح چپ؛ به گونه ای‬ ‫که ارا تقسیم م ی ش��د‪ .‬در حالی که هر دو جناح از ایشان ب رای‬ ‫برئیسی مجلس حمایت م ی کردند و رای باالتری از رئیس‬ ‫نای ‬ ‫مجلس کسب م ی کردند‪ .‬اقای دکتر روحانی در مرکز تحقیقات‬ ‫استراتژیک هم بدون توجه به گرایش سیاس��ی افراد‪ ،‬از تمام‬ ‫نیروهای شایسته استفاده م ی کند؛ کما اینکه در این مجموعه‬ ‫هم نیروهای اصالح طلب غلیظ داریم و هم نیروهای اصولگرای‬ ‫غلیظ‪ .‬یعنی ب رای انتخاب افراد‪ ،‬خط فکری انها را مالک اصلی‬ ‫یداند‪ .‬اولویت ایشان‪،‬‬ ‫یداند و بودن در چارچوب نظام را کافی م ‬ ‫نم ‬ ‫توانای ی ها و تعهدات افراد نسبت به نظام است‪ .‬باید قبول کنیم‬ ‫که هم جریان اصالح طلب و هم جریان اصولگرا برخاسته از متن‬ ‫این نظام و خ واهان اعتالی ان هستند؛ اما هر کدام روش و منش‬ ‫خاص خ��ود را دارند‪ .‬بنده هم به عنوان دبی��رکل حزب اعتدال‬ ‫و توس��عه همین روش و منش را دارم و زمانی که در مجلس‬ ‫حضورداشتم‪،‬تشکلی با عنوانتشکلفراجناحیب رایرسیدگی‬ ‫به مسائل اساسی کشور تشکیل دادم‪ .‬حتی زمانی در روزنامه‬ ‫اطالعات ما را به تمسخر گرفتند‬ ‫و نوش��ته بودند که اینها اهداف‬ ‫خود را در نامشان اورده اند! البته‬ ‫مساله فارغ از این حرف ها بود و‬ ‫ما به دنبال این بودیم که به همه‬ ‫بفهمانیم که مس��اله ای تحت‬ ‫عنوان مس��ائل اساسی کشور‬ ‫داریم و این تشکل فراجناحی با‬ ‫این هدف تش��کیل شده است‪.‬‬ ‫به هر حال ما یک نحله فکری‬ ‫هستیم و اعتقادمان بر این است‬ ‫که این کشور ب رای اینکه بتواند‬ ‫موانع پیش رو را کنار بزند‪ ،‬رشد‬ ‫کن��د و در جایگاه پیش��رفت و‬ ‫توسع ه یافتگی قرار گیرد‪ ،‬باید از‬ ‫همه امکانات خود استفاده کند‪.‬‬ ‫این منابع فقط در جریان‬ ‫اصالح طلب یا اصولگرا نیست‬ ‫و باید نیروهای شایس��ته این‬ ‫دو جریان را ب��ه کار گرفت‪ .‬به‬ ‫همی��ن دلی��ل‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫باید در جایگاه رفی ع تری باشد‬ ‫و فراتر از اینکه خود را در درون‬ ‫هر یک از این جریانات ببیند‪،‬‬ ‫تمام نیروهای شایسته را به کار‬ ‫بگیرد‪ .‬ما انتظار داشتیم کابینه‬ ‫ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی‬ ‫چنی��ن کابین��ه ای باش��د؛ اما‬ ‫ایش��ان یک فرد و شخصیتی‬ ‫بود که جامعه نس��بت به او اقبال داش��ت‪ .‬جامعه ایشان را‬ ‫شخصیتی م ی داند که اگر م ی امد م ی توانست مشکالت را‬ ‫حل کند؛ البته با کمک مجموعه ای که ایشان را همراهی‬ ‫م ی کن��د‪ .‬بناب راین مجموعه در اختیار اقای هاش��می فقط‬ ‫اصولگرا‪ ،‬اصالح طلب یا اعتدال گرا نیست؛ حتی چهره هایی‬ ‫هس��تند که در هیچ یک از این مجموعه ها نم ی گنجند و‬ ‫رشیدتر از ان هس��تند که در این سه مجموعه قرار بگیرند‪.‬‬ ‫باید از همه این افراد اس��تفاده کرد‪ .‬اقای دکتر روحانی هم‬ ‫همین روش و منش را دارند و از ای��ن جهت چهره ایده الی‬ ‫ب رای اصولگرایان نیس��ت‪ .‬انها معتقدند باید فردی سر کار‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪ l‬خی ر؛ حتی تا ساعت‪ 17:30‬ه ر کس تماس م ی گرفت‬ ‫و خبر از ثب ت نام اقای هاشمی م ی گرفت‪ ،‬بنده م ی گفتم مگر‬ ‫قرار است ایشان ثب ت نام کنند؟! یعنی اطالعات ما این طور نشان‬ ‫م ی داد‪ .‬البته همان طور که م ی دانید خود اقای هاشمی هم تا‬ ‫ساعات پایانی روز اخر تصمیم قطعی ب رای حضور در انتخابات‬ ‫نداش��تند‪ .‬همه ما از ارادتمندان ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی‬ ‫هس��تیم و امکان ندارد ایش��ان در‬ ‫انتخابات��ی ثب ت ن��ام کنن��د و اقای‬ ‫روحانی یا ما س��تاد دیگری تشکیل‬ ‫دهیم‪ .‬بناب راین حضور اقای روحانی‬ ‫در عرصه انتخاب��ات با همین فرض‬ ‫بود که اقای هاش��می در انتخابات‬ ‫ثب ت نام نم ی کنند‪ .‬همان ش��ب ما‬ ‫خدمت ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی‬ ‫رس��یدیم و فردای ان روز هم جلسه‬ ‫مشترکی میان اقای دکتر روحانی و‬ ‫ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی تشکیل‬ ‫شد که ایش��ان در این جلسه تاکید‬ ‫کردند فعالی ت های اقای دکتر روحانی‬ ‫باید ت��ا زم��ان اعالم نتایج بررس��ی‬ ‫صالحی ت ها ادامه یاب��د؛ کما اینکه‬ ‫س��تاد اقای دکتر روحانی بیانی ه ای را‬ ‫منتش��ر و اعالم کرد که ما از حضور‬ ‫اقای هاشم ی رفسنجانی در عرصه‬ ‫انتخابات اس��تقبال م ی کنی��م‪ ،‬اما‬ ‫گفتمان مشترک این دو شخصیت‬ ‫از د و تریبون تشریح م ی شود و قطعا‬ ‫یکی از این دو شخصیت در معرض‬ ‫انتخاب مردم در ‪ 24‬خرداد قرار خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬البته طبیعتا با حضور ایت اهلل‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی گزینه دیگری‬ ‫مدنظر ما نبود؛ اما با توجه به شرایطی‬ ‫که پی��ش ام��د و جامع��ه از حضور‬ ‫ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی محروم‬ ‫شد‪ ،‬اقای دکتر روحانی باید با احساس‬ ‫مسئولیت بیشتری تصمیم م ی گرفتند‪ .‬این مساله به دیداری با‬ ‫اقای هاشم ی رفسنجانی انجامید‪ .‬ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی‬ ‫در این دیدار تاکید کردند که درست است چنین اتفاقی افتاده‪ ،‬اما‬ ‫شما باید کار را ادامه دهید‪ .‬این توصی ه ای بود که به همه حامیان‬ ‫اقای روحانی شد و کار در حال انجام است؛ امیدواریم به بهترین‬ ‫نحو بر وظایف خود عامل باشیم‪.‬‬ ‫ایش�ان در انتخابات مطرح ش�د‪ ،‬برخ�ی معتقد‬ ‫بودند که اقای روحان�ی کاندیدای موردنظر اقای‬ ‫هاشمی است و امروز نگاه کلی جامعه این است‬ ‫که اقای روحانی در کنار اقای ع�ارف‪ ،‬یکی از دو‬ ‫کاندی�دای جریان اصالح طل�ب در انتخابات ‪92‬‬ ‫اس�ت‪ .‬اقای روحانی در این انتخاب�ات نماینده‬ ‫کدام جریان سیاس�ی اس�ت یا به کدام جریان‬ ‫سیاسی نزدیک تر است؟‬ ‫دو جریان کار م ی کردند‪ ،‬با انها مانوس بودند و از جانب انها‬ ‫حمایت م ی ش��دند‪ .‬بنده در س��ه دوره مجلس با اقای دکتر‬ ‫روحانی همکار بودم و همیشه رای ایشان ب رای نایب رئیسی‬ ‫مجلس از رای رئیس مجلس باالتر بود‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بیاید که در محدوده فکری خودشان باشد و ب ر نم ی تابند که‬ ‫فردی خارج از این جریان بیاید و زمام امور را در دست بگیرد‪.‬‬ ‫در هشت سال گذشته اصولگرایان دولت را در اختیار داشتند‬ ‫و دولت محترم با تبلیغات انها س��ر کار امد‪ ،‬اما نتیجه اش‬ ‫را هم دیدیم‪ .‬اصالح طلب��ان هم معتقدند که اگر س��ر کار‬ ‫بیایند‪ ،‬خودشان شایس��ته ترند‪ .‬بناب راین اقای دکتر روحانی‬ ‫ایده ال هیچ یک از این دو مجموعه نیس��ت؛ چرا که به طور‬ ‫همزمان از اصولگرایان و اصالح طلبان استفاده م ی کند‪ .‬از‬ ‫این رو‪ ،‬تشکل های اصالح طلب و اصولگرا از ایشان حمایت‬ ‫نکرده اند‪ .‬در نظرس��نج ی های سایت های مختلف از جمله‬ ‫عصر ای��ران او جایگاه مناس��بی را به دس��ت اورد؛ چراکه‬ ‫که بخش��ی از بدنه اصالح طلبان حامی ایشان هستند‪ ،‬در‬ ‫حالی که ممکن اس��ت تش��کل های اصالح طلب ایشان را‬ ‫به عنوان نامزد نهایی خود معرف��ی نکنند‪ .‬اصولگرایان هم‬ ‫که نامزدهای متعددی دارند و جای��ی ب رای حمایت از نامزد‬ ‫جدید باقی نمانده است‪ .‬بناب راین اگرچه ممکن است اقای‬ ‫دکتر روحانی خاس��تگاه اصالح طلبی یا اصولگرایی داشته‬ ‫باشد‪ ،‬اما از سوی این دو جریان وارد عرصه انتخابات نشده‬ ‫است‪.‬‬ ‫یعن�ی در واقع اق�ای روحان�ی خ�ود را نماینده‬ ‫جریان فراجناحی م ی داند و ب�دون هماهنگی با‬ ‫جریان ه�ای اصولگرا و اصالح طل�ب وارد عرصه‬ ‫انتخابات شده است؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬همی ن طور است؛ جریانی که هم اصولگرایان در‬ ‫ان م ی گنجند و هم اصالح طلبان‪ .‬حتی اگر اصولگرایان یا‬ ‫اصالح طلبان تا پایان از ایشان حمایت نکنند‪ ،‬اما اقای دکتر‬ ‫روحانی در کابینه و عرصه خدمت خود از شایستگان هر دو‬ ‫جریان استفاده خواهد کرد‪.‬‬ ‫بنابراین اجماع اقای روحانی و اقای عارف منتفی‬ ‫است؟‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪ l‬نه؛ چ��ون به هر تقدی��ر افراد عاقل��ی در این دو‬ ‫مجموعه حضور دارند‪.‬‬ ‫ب ا توجه به حضور مس�تقل اق�ای روحانی چقدر‬ ‫احتم�ال م ی دهید جریانات سیاس�ی از ایش�ان‬ ‫حمایت کنند؟‬ ‫‪ l‬اصولگرایان ک��ه کاندیداهای متع��ددی دارند و‬ ‫احتمال حمایت انها از اق��ای روحانی منتفی اس��ت‪ .‬و اما‬ ‫اصالح طلبان؛ ممکن اس��ت در برهه ای ش��رایطی فراهم‬ ‫شود که اصالح طلبان کاندیدای حداکثری خود را به جامعه‬ ‫عرضه کنند‪ ،‬اما در برهه ای دیگر ش��رایط مطلوب نیست و‬ ‫نم ی توانند کاندیدای مطلوب خود را به جامعه معرفی کنند‪.‬‬ ‫در این صورت عقل حکم م ی کند که دو کاندیدا داشته باشند؛‬ ‫یعنی اقای دکتر عارف و اقای دکتر روحانی‪ .‬نهایتا محاسبه‬ ‫م ی کنند که توانمندی اقای دکتر عارف بیشتر است یا اقای‬ ‫دکتر روحان��ی؛ به هر حال در ای��ن دوره فقط همین دو نفر‬ ‫هس��تند که م ی توانند در حوزه انتخاب هواداران این افراد‬ ‫قرار گیرند‪ .‬البته ممکن است در نهایت به این نتیجه برسند‬ ‫که حوزه انتخاب خود را دو قسمت نکنند که در ب رابر رقیب‬ ‫تضعیف شوند‪.‬‬ ‫ام��روز دلخوری ه��ا و کم انگیزگ ی های��ی در جریان‬ ‫اصالح طلبان وجود دارد و به همین دلیل ش��اید س��بد رای‬ ‫انها محدودتر باش��د‪ .‬بدین ترتیب احتماال این سبد رای را‬ ‫میان دو نامزد تقس��یم نخواهند کرد‪ .‬ش��اید ب��ه دلیل این‬ ‫محدودیت ه��ا‪ ،‬نوع��ی پادرمیان��ی صورت گیرد و س��بب‬ ‫اجم��اع و اتفاق نظر ش��ود‪ .‬بناب رای��ن اجم��اع و اتفاق نظر‬ ‫منتفی نیست‪.‬‬ ‫ب ا توج�ه ب�ه ع�دم حض�ور اق�ای هاش�می در‬ ‫رقابت های انتخاباتی‪ ،‬ایا اقای روحانی م ی تواند‬ ‫تمام ارای ایشان را در سبد خود داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬طبیعتا تمام ان ارا در سبد اقای روحانی نخواهد‬ ‫بود؛ اما بخشی از ارادت ما به اقای هاشمی به دلیل گفتمان‬ ‫‪56‬‬ ‫ایش��ان اس��ت که نزدیک ترین گفتمان ب��ه گفتمان اقا ‬ ‫ی‬ ‫هاش��می‪ ،‬گفتمان اقای روحانی اس��ت‪ .‬اقای هاشمی هم‬ ‫نه تنها این قرابت را نفی نم ی کنند‪ ،‬بلکه در مقاطع مختلف‬ ‫بر ان تاکید م ی کنند‪ .‬اما طبیعتا موضع رسمی نم ی گیرند؛‬ ‫چراکه ایشان ش��خصیت ممتازی هس��تند‪ ،‬اما متناسب با‬ ‫واقعی ت ها و مقتضی��ات‪ ،‬نظر خود را اع�لام خواهند کرد‪.‬‬ ‫ایش��ان م ی دانند که اگر این گفتمان پیروز شود و مدیریت‬ ‫اجرایی کش��ور را ب ر عهده بگیرد‪ ،‬بس��یاری از خواسته های‬ ‫اقای هاشمی با پیروزی همین گفتمان حاصل خواهد شد‪.‬‬ ‫اما از انجایی که جامعه ما دارای تشخیص است‪ ،‬به همان‬ ‫دالیلی که از اقای هاش��می حمایت ک��رد‪ ،‬از اقای روحانی‬ ‫حمایت خواهد کرد؛ چرا که این قرابت را میان گفتمان اقای‬ ‫هاشمی و اقای روحانی هم م ی بینند‪ .‬اگرچه جایگاه ایت اهلل‬ ‫هاشم ی رفسنجانی همواره در نظرها محفوظ خواهد ماند‪،‬‬ ‫اما این امید وجود دارد که بخش قابل توجهی از ارایی که به‬ ‫سمت اقای هاشمی م ی رفت‪ ،‬به حساب اقای دکتر روحانی‬ ‫واریز شود‪.‬‬ ‫‪ l‬فک�ر می کنی�د اق�ای روحان�ی بتوان�د از‬ ‫نامزدهای حاضر در مرحله دوم انتخابات باشد؟‬ ‫بله؛ ما پی ش بینی م ی کنیم که این اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫رقیب اصل�ی ایش�ان در مرحله دوم چه کس�ی‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬باید منتظر بمانیم تا زمانی که فضای سیاس��ی‬ ‫کامال انتخاباتی شود‪.‬‬ ‫‪ l‬نام�زد دیگ�ر مرحل�ه دوم از ک�دام جریان‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫من فکر م ی کنم ب��ا توجه به صف ارای��ی انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان و امکانات گسترده ای که دارند‪ ،‬یکی از انها به‬ ‫مرحله دوم برسد‪.‬‬ ‫پرون�ده هس�ته ای در انتخابات پی�ش رو‪ ،‬یکی‬ ‫از مولفه ه�ای تعیی ن کننده اس�ت‪ .‬س�ه کاندیدا‬ ‫یعنی اقای�ان جلیل�ی‪ ،‬روحان�ی و والیتی نقش‬ ‫موثری در پرونده هس�ته ای در سال های پس از‬ ‫انقالب داشته اند‪ .‬اصولگرایان معتقدند که دوران‬ ‫مدیریت اقای روحانی در پرونده هس�ته ای دوره‬ ‫موفقی نبوده و در سال های اخیر‪ ،‬این پرونده روند‬ ‫موفق تری داش�ته اس�ت‪ .‬به هر حال نم ی توان‬ ‫تاثیر این موضوع بر انتخابات را انکار کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬ش��رایط متف��اوت مدیریت ه��ای متفاوت��ی را‬ ‫م ی طلبد‪ .‬اقای روحانی در ان برنامه تلویزیونی اعالم کردند‬ ‫که به خواست مسئوالن نظام این مس��ئولیت را پذیرفتند؛‬ ‫چرا که لزوما در قانون عنوان نشده که دبیرخانه شورای عالی‬ ‫امنیت ملی باید پرونده هسته ای را مدیریت کند‪.‬‬ ‫این کار در ش��رایطی به اقای روحانی محول شد که‬ ‫امریکا به ع راق و افغانس��تان لشکرکش��ی و این دو کشور‬ ‫را فتح کرد‪ .‬انها م ی خواستند ب رای کش��ور ما دردسر ایجاد‬ ‫کنند و با همان بهانه ای که علیه صدام وارد جنگ ش��دند‪،‬‬ ‫علیه ایران وارد جنگ شوند‪ .‬حتی تحت عنوان فعالی ت های‬ ‫هس��ته ای مس��تنداتی علیه ما تهیه کردند و مایل بودند‬ ‫پرونده ای ران را به ش��ورای امنیت ببرند؛ یعنی غیر از بحث‬ ‫تحریم‪ ،‬تهدید نظامی علی��ه ما را روی میز گذاش��تند‪ .‬اما‬ ‫تصمیم نظام بر این بود که این خط��ر را دفع کند؛ بناب راین‬ ‫تاکتیک خاصی تدوین شد‪ .‬اما در ش��رایط فعلی تاکتیک‬ ‫متفاوتی در پیش گرفته ش��ده اس��ت؛ همان ط��ور که در‬ ‫زمان های مختلفی همچون حصر ابادان‪ ،‬رفع حصر ابادان‬ ‫و فتح خرمش��هر تاکتیک های متفاوتی از طرف نیروهای‬ ‫نظامی ما به کار گرفته شد‪.‬‬ ‫این در خصوص کلیت ان زمان و تاکتیک ان دوره بود‪.‬‬ ‫ایش��ان در چند مورد در سال ‪ 82‬و س��ال ‪ 84‬نظ راتی را نسبت‬ ‫به ش��خص اقای دکتر روحانی به عنوان مدیر تیم هس��ته ای‬ ‫داشتند‪« :‬کاری که مسئوالن کردند‪ ،‬کار درستی بود‪ .‬با تدبیر و‬ ‫بدون پذیرش تسلیم و قبول حرف زور انجام شد تا توطئه ای که‬ ‫از طرف امریکای ی ها و صهیونیس ت ها علیه جمهوری اسالمی‬ ‫ط راحی شده بود‪ ،‬شکسته شود ‪ ...‬انچه تاکنون مسئوالن محترم‬ ‫چه اقای دکتر روحانی و چه اقای رئیس جمهور و مسئوالن دیگر‬ ‫حقیقتا زحمت کشیدند این است که با دقت و مالحظه ج وانب‪،‬‬ ‫کار کرده اند و حواس شان جمع است که کاری بر خالف مبانی‬ ‫و اصول انجام نگیرد‪».‬‬ ‫تیم هسته ای با ش��خص اقای دکتر روحانی متفاوت‬ ‫اس��ت؛ مقام معظم رهبری ای��ن الفاظ و جم�لات را درباره‬ ‫شخص اقای دکتر روحانی به کار برده اند‪ .‬م ی خواهم عرض‬ ‫کنم که ممکن اس��ت هر فردی نظری درخصوص ان دوره‬ ‫داشته باشد؛ اما ایشان مامور بودند که قطعنامه ای علیه ما‬ ‫صادر نشود و پرونده ما به شورای امنیت نرود و این کار را به‬ ‫درس��تی انجام دادند‪ .‬حتی ان زمان رسانه های غربی علیه‬ ‫ایش��ان تبلیغ م ی کردند و م ی گفتند که ای ران صادقانه با ما‬ ‫برخورد نکرد‪ .‬اما در نهای��ت جامعه باید قضاوت کند؛ اینکه‬ ‫چهار قطعنامه علیه ما صادر شود‪ ،‬بازار ارز به این روز بیفتد‬ ‫و بازار طال چنین وضعیتی پیدا کند و مشکالت تحریم بر‬ ‫زندگی مردم تاثیر بگذارد‪ ،‬یا از اثار سوءمدیریت است یا از اثار‬ ‫تحریم‪ .‬ما هیچ حرفی نم ی زنیم و اصولگرایان محترم باید‬ ‫بگویند کدامیک از این دو مساله موثر بوده است‪ .‬باید این‬ ‫مساله را بپذیریم که بخشی از مشکالت ما به دلیل دشمنی‬ ‫دشمنان بوده که خواسته اند با تحریم ها ما را تحت فشار قرار‬ ‫دهند و بخشی هم به دلیل تحریک ما علیه انها بوده است‪.‬‬ ‫قطعا اقای دکتر روحانی و تیم م��ا مقاصدی را که نظام‬ ‫اراده کند‪ ،‬اجرا خواهند کرد‪ .‬ما تابع قانون اساسی‪ ،‬سیاست های‬ ‫کلی نظام و مقام معظم رهبری هستیم‪ .‬اما حاضر نیستیم ب رای‬ ‫نظام و مردم دشمن بتراشیم‪ ،‬دش��من را تحریک نم ی کنیم‪،‬‬ ‫نم ی گوییم هیچ کاری نم ی توانی بکنی! قطعنامه ها را کاغذ‬ ‫پاره فرض نم ی کنیم! نتیجه تحریک دشمن همین وضعیت‬ ‫امروز است‪ .‬م ی توان با بیان سیاستمدارانه تر حرف زد و پخته تر‬ ‫عمل کرد‪.‬‬ ‫عده ای این انتقاد را نسبت به اقای روحانی وارد‬ ‫م ی دانند که ایشان با نخبگان ارتباط تنگاتنگی‬ ‫دارند و روابط شان با مردم کوچه و بازار ضعی ف تر‬ ‫است؛ مس�اله ای که ممکن اس�ت باعث ریزش‬ ‫ارای اقای روحانی شود‪ .‬چه برنام ه ای برای ارتباط‬ ‫با مردم کف جامعه دارید؟‬ ‫‪l‬در اینجا دو مس��اله وجود دارد؛ یک��ی اینکه طبع‬ ‫افراد غیر مردمی باش��د و مردم گریز باش��ند و دیگر اینکه‬ ‫بنا به اقتضای جایگاهی که در ان هس��تند‪ ،‬چندان ایجاب‬ ‫نکند که با م��ردم در تماس باش��ند‪ .‬اق��ای روحانی قطعا‬ ‫جزو گروه نخس��ت نیس��تند؛ اگر از ابتدای انقالب تا امروز‬ ‫فعالی ت های سیاسی ایشان را مرور کنیم‪ ،‬حتی یک روز نبود‬ ‫که ایشان نماینده مردم نباش��ند و تقریبا در تمام سال های‬ ‫بعد از پیروزی انقالب‪ ،‬نماینده امام(ره) و مقام معظم رهبری‬ ‫بوده اند‪ .‬اقای روحانی در ‪ 34‬س��ال اخیر یا نماینده مردم در‬ ‫مجلس شورای اس�لامی بودند یا نماینده مردم در مجلس‬ ‫خبرگان رهب��ری‪ .‬همچنین س��ال های طوالن��ی نماینده‬ ‫امام(ره) و مقام معظم رهبری در ش��ورای عالی امنیت ملی‬ ‫بوده اند‪ .‬رایی که مردم در انتخابات مجلس خبرگان رهبری‬ ‫در اس��تان ته ران به اقای دکتر روحانی دادند‪ ،‬بسیار باالتر‬ ‫از حضرات ایاتی بود که دارای نام و در جایگاه های خاصی‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫مردم به خوب��ی م ی دانند که ممکن اس��ت به دلیل‬ ‫شرایط شغلی‪ ،‬لزومی ب رای ارتباط مستقیم اقای روحانی با‬ ‫مردم وجود نداشته باشد‪ .‬اما در این راستا اقای دکتر روحانی‬ ‫سفرهای استانی متعددی داشته اند و این سفرها باید ادامه‬ ‫یابد‪ .‬ایشان باید با مردم صحبت کنند و من ارزو م ی کنم که‬ ‫بعد از به وجود امدن فرصت خدمتگزاری‪ ،‬زمینه این ارتباط‬ ‫به شکل گسترده تری فراهم شود‪g .‬‬ ‫به روایت تصویر‬ ‫دکترحسن روحانی‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫دکتر حس�ن روحانی در پس�ت‬ ‫دبیر شورای امنیت ملی با بسیاری از‬ ‫سیاستمداران جهان عکس انداخته‬ ‫و در مجموعه عک س هایش م ی توان‬ ‫تصاویری از دوران دف�اع مقدس هم‬ ‫پیدا کرد‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بازگشتبوروکراسی‬ ‫بین الملل‬ ‫نامزدها و سیاست خارجی‬ ‫پیوند برق رار کردن میان‬ ‫ظرفیتهایساختارهای‬ ‫بوروک راسی وزارت خارجه با‬ ‫است راتژی مقاومت‪ ‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫دیپلماسی انتخاباتی‬ ‫محسن رضایی‪ ،‬محمدرضا عارف و حسن روحانی چگونه به سیاست خارجی‬ ‫می اندیشند؟‬ ‫مهشید ستوده‬ ‫‪1‬‬ ‫حال و هوای این روزهای کش��ور تا اندازه ای انتخاباتی‬ ‫است‪ .‬هش��ت کاندیدا ب رای رقابت در این انتخابات از سوی‬ ‫ش��ورای نگهبان اعالم امادگی کرده ان��د؛ چهره هایی که از‬ ‫نظامی و اقتصادی در میان انان هست تا سیاسی و دیپلمات‪.‬‬ ‫اما این روزها یکی از اصل ی ترین محوره��ای وعده های این‬ ‫‪58‬‬ ‫کاندیداها موض��وع اهداف انان در بخش سیاس��ت خارجی‬ ‫اس��ت؛ موضوعی که کاندیداها صحبت کردن از ان را شاید‬ ‫تامی ن کنن��ده پیروزی ش��ان در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫بدانند‪ .‬اما در میان این کاندیداها س��ه نفر هستند که بیشتر‬ ‫از س��ایرین در حوزه سیاس��ت خارجی وعده وعی��د داده اند؛‬ ‫محسن رضایی که بیش��تر در حوزه نظامی فعالیت داشته‪،‬‬ ‫حس��ن روحانی که روزی یکی از مقامات ارش��د سیاس��ت‬ ‫خارجی ای ران بوده و محمدرضا عارف که در دولت اصالحات از‬ ‫اعضای کلیدی بوده است‪ .‬بد نیست نگاهی داشته باشیم به‬ ‫مواضع و وعده های این سه کاندیدا در حوزه سیاست خارجی؛‬ ‫وعده هایی که عملی شدن یا نش��دن ان هنوز د ر هاله ای از‬ ‫ابهام قرار دارد‪ .‬کاندیداهایی که یکی سابقه نظامی دارد‪ ،‬یکی‬ ‫سابقه دیپلماسی و دیگری سابقه اقتصادی‪ .‬عدم اظهار نظر‬ ‫غرضی درباره سیاست خارجی موجب شده که از دایره بررسی‬ ‫ها خارج باشد‪.‬‬ ‫محس�ن رضایی و تالش برای قرار دادن امریکا بر‬ ‫سر دوراهی‬ ‫محسن رضایی که ب رای سومین بار است ب رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری کاندیدا شده است‪ ،‬بیشتر از انکه یک چهره‬ ‫اقتصادی یا سیاسی باشد س��ابقه نظامی دارد‪ ،‬سابقه ای که‬ ‫زیاد هم در رقابت های گذش��ته به کارش نیامده است‪ .‬یکی‬ ‫رئیس جمهوریازدهموتغییرات‬ ‫تاکتیکیدرسیاستخارجی‬ ‫اقایکری!بهشمامربوط‬ ‫نیست‬ ‫حسنبهشت ی پوردرگفت وگو‬ ‫با مثلث؛ از ایده های سیاست‬ ‫خارجی نامزدها می گوید‬ ‫منفعت طلبی‬ ‫الب ی ها‪ ،‬ام ریکا را کور کرده‬ ‫است‬ ‫از مسائلی که رضایی طی چندماه گذشته در سخنران ی های‬ ‫انتخابات ی اش در مورد ان تاکید زیادی داش��ته است موضوع‬ ‫«رابطه با امریکا» است‪ .‬وی چندی پیش در این مورد گفته‬ ‫بود‪« :‬رابطه ای��ران و امریکا با تحریم هایی ک��ه علیه ای ران‬ ‫اعمال شده‪ ،‬بسیار پیچیده شده که این شرایط قبل از اعمال‬ ‫تحریم ها بهتر بود‪ ،‬اما امروز شکاف رابطه‪ ،‬بسیار زیاد است‪ .‬اگر‬ ‫مذاکره با امریکا اغاز شود و به شکست بینجامد‪ ،‬بدون شک‬ ‫به ای ران حمله نظامی خواهد شد که باید توجه داشت همین‬ ‫عدم برقراری رابطه ب��ه نوعی خود عامل بازدارنده اس��ت‪».‬‬ ‫دبی ر مجمع تشخیص مصلحت نظام افزوده است که سیاست‬ ‫من در راستای برقراری رابطه با امریکا‪ ،‬رایزنی در همان گروه‬ ‫‪ 5+1‬است‪« :‬باید ب رای این گروه ب رنامه ریزی درستی داشت و‬ ‫در واقع باید با س��ایر قدرت های دنیا مذاکره جدی کرد و تیم‬ ‫مذاکره کننده نیز باید بتواند به وظیفه خود به درستی عمل‬ ‫کند‪ ».‬وی همچنین با بیان اینکه امریکای ی ها با وقت کشی‬ ‫بین الملل‬ ‫سیاست خارجی عارف‬ ‫اما محمدرضا عارف که بیش از انکه یک چهره سیاسی‬ ‫باش��د یک چهره اقتصادی اس��ت نیز ب رای انتخابات اینده‬ ‫ب رنامه های خاص خود را دارد‪ .‬در حوزه سیاس��ت خارجی نیز‬ ‫همچون س��ایر کاندیداها نظ رات متفاوت��ی دارد‪ .‬وی چندی‬ ‫پیش در سخنران ی های انتخاباتی خود در مورد رابطه با امریکا‬ ‫گفته بود‪« :‬باید با همه کشورها از موضع قدرت تعامل و ارتباط‬ ‫برقرار کرد‪ .‬من مذاکره با امریکا از موضع ضعف را به هیچ وجه‬ ‫به صالح منافع ملت ای ران نم ی دانم‪».‬‬ ‫وی همچنی��ن در م��ورد وضعی��ت ای��ران در عرصه‬ ‫بی ن الملل تاکی��د کرده ب��ود‪« :‬ب رای بهب��ود وضعیت ای ران‬ ‫در عرصه بی ن المل��ل حتما از تجربیات دول��ت اصالحات و‬ ‫به کارگیری دیپلمات های برجس��ته اس��تفاده خواهم کرد‪».‬‬ ‫مع��اون اول دولت اصالح��ات در ارتباط ب��ا وضعیت پرونده‬ ‫هسته ای ای ران نیز اظهار کرده بود که پرونده هسته ای ای ران‬ ‫بیش از حد سیاسی شده اس��ت که امیدواریم با تدبیر دولت‬ ‫این پرونده از شورای امنیت به اژانس بی ن المللی انرژی اتمی‬ ‫ بازگردد و اگر ش��رایط را مهیا دیده و امریکا بدون هیچ گونه‬ ‫پی ش شرط و در ش��رایط ب رابر حاضر به مذاکره با ای ران باشد‪،‬‬ ‫قطعا وارد رایزنی خواهیم ش��د‪ .‬اما عارف در م��ورد مذاکره با‬ ‫امریکا به موضوع مهمی اش��اره و تاکید کرده اس��ت‪« :‬در‬ ‫صورت تصدیق مردم م ی توان با امریکا به عنوان یک کشور‬ ‫تاثیرگذار در مسائل بی ن المللی وارد مذاکره شد»؛ موضوعی‬ ‫که سایر کاندیداها اش��اره ای به ان نکرده اند و ظاه را انچنان‬ ‫به نظر مردم در مورد رابطه ب��ا امریکا توجه نکرده اند‪ .‬وی اما‬ ‫در س��خنران ی های اخیر خود به تاثیر تحریم ها بر معادالت‬ ‫روحانی و بستن با کدخدای امریکایی!‬ ‫در جمع این سه کاندیدا شاید به جرات بتوان گفت که‬ ‫با تجربه ترینش��ان در حوزه سیاست خارجی حسن روحانی‬ ‫باشد‪ ،‬کاندیدایی که در کارنامه خود ‪ 16‬سال دبیری شورای‬ ‫عالی امنیت ملی و ریاست تیم هس��ته ای و مذاکره کننده‬ ‫ارشد ای ران را دارد؛ کاندیدایی که از عملکرد دولت اصالحات‬ ‫در حوزه هسته ای دفاع م ی کند و کلید حل مشکالت را نیز‬ ‫ارائه داده است‪ .‬وی در سخنران ی های اخیر خود نشان داد که‬ ‫ب رای حل کردن مشکالت هسته ای ای ران برنامه های جدی‬ ‫دارد‪ .‬وی اعالم کرده بود م ی تواند با یک مذاکره جدی مشکل‬ ‫هسته ای جمهوری اسالمی ای ران را حل کند‪ .‬روحانی درباره‬ ‫بحث مذاکره با امریکا گفت‪« :‬در رابطه با مذاکره با امریکا‬ ‫این س��وال اس��ت که ایا باید ابتدا منتظر حس ن نیت ماند‬ ‫و پس از ان وارد مذاکره ش��د یا انکه حس��ن نیت در خالل‬ ‫مذاکره حاصل م ی شود‪ ».‬وی در بخش دیگری تاکید کرده‬ ‫بود‪« :‬مذاکره با امریکا در صورت حس��ن نیت این کش��ور‬ ‫م ی تواند کوتاه ترین راه ب رای فائق امدن بر مشکالت موجود‬ ‫باشد‪ .‬هنر این اس��ت که ما تهدید را به اسیب و اسیب را به‬ ‫فرصت تبدیل کنیم‪ .‬از این رو مذاکره با امریکا امکان پذیر‬ ‫و شدنی است‪ ،‬اما سخت است‪ .‬هرچند بنده معتقدم مذاکره‬ ‫با امریکا راحت تر از مذاکره با اروپاس��ت چ��را که اروپای ی ها‬ ‫به دنبال اقا اجازه از امریکا هس��تند‪ .‬از ای��ن رو دولت اینده‬ ‫باید بتواند رابطه ای ران و امریکا را از حالت تخاصم به مرحله‬ ‫تنش که یک مرحله پایی ن تر اس��ت برس��اند‪ .‬امریکای ی ها‬ ‫کدخدای ده هستند‪ ،‬با کدخدا بس��تن راحت تر است و حاال‬ ‫که رهبر انقالب در سخنان اول فروردین امسال راه مذاکره‬ ‫را باز گذاشتند دولت بعد با رعایت خطوط قرمز م ی تواند این‬ ‫رابطه را برقرار کند‪ ».‬وی در مورد احتمال تعلیق فعالی ت های‬ ‫هسته ای در صورت رئی س جمهور شدن نیز گفته بود‪« :‬ما‬ ‫فناوری هسته ای را باید حفظ کنیم‪ ،‬چون دستاوردی است‬ ‫که حداقل من از س��ال ‪ 1367‬کنار روند دس��تیابی به این‬ ‫فناوری ب��ودم‪ .‬اما اگر رئی س جمهور ش��وم حتما با ش��یوه‬ ‫جدیدی کار را پیش خواهم برد و از همه تجربیات گذش��ته‬ ‫استفاده خواهم کرد؛ البته همیشه منافع ملی و امنیت ملی‬ ‫ب رایم اصل است‪ .‬مساله هزینه ـ فایده معیار ب رای انتخاب‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫به دنبال تاثیر بیشتر تحریم ها بر ای ران هستند‪ ،‬گفت‪« :‬باید‬ ‫وقت کشی را از امریکای ی ها گرفت چون امریکای ی ها از ای ران‬ ‫قدرتمند در پشت میز مذاکره نگران هستند و ه راس دارند‪».‬‬ ‫رضایی تاکید کرد‪« :‬در سیاس��ت خارجی دنبال ماجراجویی‬ ‫نیستیم‪ ،‬اما از منافع ملی خود نیز نم ی گذریم‪».‬‬ ‫وی در ادام��ه به بی��ان ب رنامه های خود در س��ه حوزه‬ ‫سیاست خارجی‪ ،‬اقتصاد و فرهنگ پرداخت و گفت‪« :‬طرحی‬ ‫اماده شده که باتوجه به روند طی شده در مذاکرات هسته ای‬ ‫اگر س��کان دولت را در دس��ت بگیرم ان را به مرحله اجرا در‬ ‫م ی اورم و ان قرار دادن امریکا بر سر د وراهی است‪ ».‬رضایی‬ ‫با بیان اینکه امریکای ی ها هی��چ گاه تن به یک مذاکره جدی‬ ‫نم ی دهند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬ب ر اس��اس این طرح امریکا راهی جز‬ ‫اعتراف به بهانه جویی در مورد مساله هسته ای یا مسیر مذاکره‬ ‫جدی با ای ران ندارد و راه و مسیر سوم ب رای انها بسته است‪».‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه بر این اساس امریکا دیگر نم ی تواند زمان‬ ‫را تلف کرده و به بازی گذشته خود ادامه دهد‪ ،‬افزود‪« :‬امریکا‬ ‫یا به فریبکاری خ��ود اذعان م ی کند ی��ا وارد مذاکره جدی با‬ ‫جمهوری اسالمی شده که در این صورت م ی توانیم در یک‬ ‫فضای ارام از منافع و حقوق مسلم خود دفاع کنیم‪ ».‬رضایی‬ ‫با اشاره به اینکه امریکا و سایر دشمنان نظام مقدس جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬در حال وقت کشی هستند‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬باید از این‬ ‫حالت خارج ش��ده و تحری م را خنثی کنیم‪ ،‬تاکنون مذاکرات‬ ‫همراه با تش��دید تحریم ها بود که باید در این زمینه مس��یر‬ ‫مذاکرات را تغیی��ر دهیم‪ ».‬وی متذکر ش��د‪« :‬در دولت اینده‬ ‫مذاکرات را ادامه م ی دهیم‪ ،‬اما به طور س��ازنده‪ ،‬در واقع باید‬ ‫مذاکرات متکی به منافع ملی و ارزش های انقالب باشد‪».‬‬ ‫مدیریتی کشور نیز اشاره کرده و گفته بود‪« :‬واقعیت این است‬ ‫که تحریم ها اثر م ی گذارد‪ ،‬اگر مدیریت کرده و از همه امکانات‬ ‫اس��تفاده بهینه کنیم تحریم ها نم ی تواند مثل امروز مخرب‬ ‫باش��د‪ .‬باید تالش کنیم با تعامل بیش��تر اثرات تحریم ها را‬ ‫کاهش دهیم‪ ».‬عارف در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه‬ ‫راه حل شما درباره مناقشه اتم ی چیست؟ گفت‪« :‬ما مناقشه‬ ‫ی نداریم‪ .‬ما مناقشه انرژی هسته ای داریم‪ ،‬منتها مساله از‬ ‫اتم ‬ ‫اول سیاسی است‪ .‬خیلی از کارشناسان در موضع گیری های‬ ‫غیررسمی م ی گویند م ی دانیم شما منحرف نشده اید ‪.‬غرب در‬ ‫مورد انرژی هسته ای ما خوابزده شده و ادمی که خوابزده شده‬ ‫را نم ی شود بیدار کرد‪ .‬رویکرد ما در روابط خارجی باید تامین‬ ‫منافع و امنیت ملی در چارچوب قانون اساس��ی باش��د‪ .‬اگر‬ ‫اس��رائیل را کنار بگذاریم با هیچ کشوری منع مذاکره نداریم‪،‬‬ ‫البته از موضع ضعف‪ ،‬نم ی توان مذاکره کرد‪ .‬در مذاکره موظف‬ ‫به حفظ منافع ملی هستیم‪ ،‬اما نم ی توان حقوق مشروع طرف‬ ‫دیگر را در نظر نگرفت‪ .‬حضور ما باید در مجامع بی ن المللی‬ ‫پررنگ و موثر باشد‪».‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بهترین راه اس��ت‪ .‬دنیای سیاس��ت نیاز به دانش‪ ،‬تجربه و‬ ‫هنر کاف��ی دارد‪ .‬ما باید تحریم را بش��کنیم‪ ،‬تحریم توطئه‬ ‫دشمن است‪ .‬ما باید پرونده را از شورای امنیت خارج کنیم‪.‬‬ ‫این توطئه باید شکسته ش��ود‪ ،‬ما باید فناوری هسته ای را‬ ‫حفظ کنیم و هم��ه این موارد باید در کنار هم باش��د‪ .‬همه‬ ‫انهایی که تالش م ی کنند با حس ن نیت است‪ ،‬اما کارهایی‬ ‫در س��ال های اخیر در زمینه روابط خارجی انجام گرفت که‬ ‫هیچ نیازی نبود‪ ».‬وی در بخش دیگری با انتقاد ش��دید از‬ ‫وضعیت ای ران در عرصه سیاس��ت خارجی تاکید کرده بود‬ ‫که در تاریخ چند سده اخیر ای ران‪ ،‬برهه ای را نم ی توان یافت‬ ‫که روابط ای ران با کش��ورهای اروپایی به سردی‪ ،‬نامطلوبی‬ ‫و تنش ال��ودی امروز باش��د‪ .‬وج��ود تحریم های گس��ترده‬ ‫اتحادیه اروپا علیه ای ران گواهی بر این ادعاست‪ .‬در واقع اگر‬ ‫بخواهیم دوستان و همراهان خود را در صحنه بی ن المللی و‬ ‫در میان کشورهای بزرگ و کوچک جس ت وجو کنیم‪ ،‬شاید‬ ‫از انگشتان یک دست تجاوز نکنند؛ ان هم کشورهایی که‬ ‫عموما فاقد اعتبار بی ن المللی هس��تند‪ .‬جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران در حالی ش��رایط دش��واری را به لح��اظ منطقه ای و‬ ‫بی ن المللی تجربه م ی کند که تحوالت خاورمیانه و شمال‬ ‫افریقا بسیاری از رژیم های دیکتاتوری یا وابسته به غرب را‬ ‫در منطقه سرنگون یا متزلزل ساخته است‪ .‬چنین شرایطی‬ ‫قطعا م ی توانست دس��تاورد بزرگی ب رای جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران محسوب شده و موازنه استراتژیک در منطقه را کامال‬ ‫به سود ای ران متحول کند‪ ،‬اما برخی تندروی ها و رفتارهای‬ ‫نسنجیده موجب شد جمهوری اسالمی ای ران از این فرایند‬ ‫بهره کافی را نبرد‪ .‬نوع مواضع حسن روحانی اما منتقدانی‬ ‫دارد که معتقدند که رویکرد او چندانی هم خوانی با ادبیات‬ ‫سیاست خارجی انقالب اسالمی ندارد‪.‬‬ ‫رابط�ه ب�ا امری�کا و پرون�ده هس�ته ای کلی�د واژه‬ ‫وعده هایی از جنس دیپلماسی‬ ‫ظاه را در حوزه سیاس��ت خارجی نیز کاندیداها از یک‬ ‫سری کلی د واژه های متداول استفاده م ی کنند‪ .‬به ویژه در شرایط‬ ‫فعلی که موضوع تحریم ها و تاثیر انها بر شرایط اقتصادی‬ ‫بیش از گذشته مطرح است‪ ،‬کاندیداها بیشتر سعی م ی کنند‬ ‫در این حوزه و موض��وع رابطه با امریکا وع��ده وعید بدهند‪،‬‬ ‫اما انچه مش��خص اس��ت اینکه تصمیم گیری ب رای نحوه‬ ‫سکانداری عرصه سیاست خارجی کش��ورمان تنها ب ر عهده‬ ‫قوه مجریه نیس��ت و نیاز به یک س��ری موافقت های دیگر‬ ‫ه��م دارد‪ .‬در نتیجه تا عملی ش��دن همگی ای��ن وعده ها‬ ‫راه زی��ادی باقی مانده اس��ت ک��ه پیمودن ان ه��م انچنان‬ ‫ساده نیست‪ .‬در صفحات پیش رو به بررسی رویکرد سه نامزد‬ ‫انتخاباتی به سیاست خارجی می پردازیم‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫بازگشت بوروکراسی‬ ‫پیوند برقرار کردن میان ظرفیت های ساختارهای بوروکراسی وزارت خارجه با‬ ‫استراتژی مقاومت‬ ‫ابراهیم متقی ‪ /‬استاد دانشگاه تهران‬ ‫‪2‬‬ ‫رقابت کاندیداها در انتخابات ریاس��ت جمهوری ای ران‬ ‫تابعی از ضرورت های اقتص��ادی و فرایندهای معطوف به‬ ‫سیاس��ت خارجی اس��ت‪ .‬تمام ی کاندیداها باید بر این امر‬ ‫واقف باشند که بازسازی نیازهای راهبردی جامعه ای ران در‬ ‫‪60‬‬ ‫قالب «رفاه» و «امنیت» در ش��رایطی حاصل م ی گردد که‬ ‫تغیی راتی بنیادین در روند اجرایی و الگوهای دولت داری در‬ ‫کشور حاصل گردد‪ .‬برخی از مقامات اجرایی و کارگزاران فکر‬ ‫م ی کنند الگوی مقاومت در سیاست خارجی صرفا از طریق‬ ‫به کارگیری واژه ها و مفاهیم عوام گرایانه حاصل م ی گردد‪،‬‬ ‫در حال ی که سیاست خارجی پیوند همه جانب ه ای با امنیت‬ ‫ملی واحدهای سیاسی دارد‪.‬‬ ‫کش��ورهایی که روند و الگوی پیش��رفت هنجاری‪،‬‬ ‫نوسازی و اس��تقالل راهبردی را در دس��تورکار قرار داده اند‪،‬‬ ‫بیش از سایر واحدهای سیاسی نیازمند بهره گیری از ادبیات‬ ‫و مفاهیمی هستند که انعکاس عقالنیت ساختاری در نظام‬ ‫سیاسی باشد‪.‬‬ ‫یکی از راهبردهای تبیین سیاس��ت خارجی کشورها‬ ‫را م ی ت��وان تاکید ب��ر ویژگ ی های ش��خصیتی زمامداران‬ ‫دانس��ت‪ .‬چنین رویکردی اولین بار توسط جیمز روزنا ارائه‬ ‫شد‪ .‬روزنا بر این اعتقاد است که کنش های الگویی و رفتار‬ ‫سیاست خارجی واحدهای سیاسی تحت تاثیر مولفه هایی‬ ‫از جمله الگوی رفتاری‪ ،‬وی‍ژگی شخصیتی و کنش مقامات‬ ‫عال ی رتبه اجرایی‪ ،‬مولفه های اجتماعی‪ ،‬شاخ ص های کنش‬ ‫سازمانی‪ ،‬مولفه های سیاست بی ن الملل و همچنین نقش‬ ‫سیاسی کارگزاران اجرایی قرار دارد‪ .‬الزم به توضیح است که‬ ‫نقش مقامات اجرایی‪ ،‬رهب ران سیاسی و روندهای سیاست‬ ‫بی ن الملل در کشورهایی همانند جمهوری اسالمی ای ران از‬ ‫اهمیت ویژه ای برخوردار است‪ .‬در چنین شرایطی است که‬ ‫موضوعاتی همانند رفاه و امنیت ارتباط فراگیری با روندهای‬ ‫سیاست خارجی ای ران پیدا م ی کند‪.‬‬ ‫اگرچه کاندیداهای ریاس��ت جمهوری تالش دارند تا‬ ‫در دوران رقابت تبلیغاتی از فرصت ایجاد شده ب رای تبیین‬ ‫مزیت نسبی خود اس��تفاده نمایند‪ ،‬اما واقعی ت های رفتاری‬ ‫کاندیدای ریاست جمهوری در دوران تاریخی نسبتا گسترده‬ ‫شکل م ی گیرد‪ .‬بر این اساس‪ ،‬یکی از شاخ ص های اصلی‬ ‫سیاست خارجی جمهوری اس�لامی در دوران اینده را باید‬ ‫ردیف‬ ‫نام و نام خانوادگی‬ ‫سمت‬ ‫مجموعه اظهارات‬ ‫‪1‬‬ ‫محسن رضایی‬ ‫دبیر مجمع‬ ‫تشخیص‬ ‫مصلحت‬ ‫اگر مذاکره با امریکا اغاز شود و به شکست بینجامد‪ ،‬بدون شک به ایران حمله نظامی خواهد شد‪ /‬سیاست من در راستای برقراری رابطه با امریکا‪،‬‬ ‫رایزنی در همان گروه‪ 5+1‬است‪ /‬در سیاست خارجی دنبال ماجراجویی نیستیم‪ ،‬اما از منافع ملی خود نیز نمی گذریم‪ /‬امریکا را بر سر دوراهی قرار‬ ‫ش های انقالب باشد‬ ‫می دهم‪ /‬در دولت اینده مذاکرات را ادامه می دهم اما به طور سازنده‪ ،‬در واقع باید مذاکرات متکی به منافع ملی و ارز ‬ ‫‪2‬‬ ‫محمدرضا عارف‬ ‫معاون‬ ‫اول دولت‬ ‫اصالحات‬ ‫مذاکره با امریکا از موضع ضعف به هیچ وجه به صالح منافع ملت ایران نیست‪ /‬پرونده هسته ای ایران بیش از حد سیاسی شده است که‬ ‫امیدواریم با تدبیر دولت این پرونده از شورای امنیت به اژانس بین المللی انرژی اتمی بازگردد ‪ /‬اگر امریکا بدون هیچ گونه پیش شرط و در‬ ‫شرایط برابر حاضر به مذاکره با ایران باشد قطعا وارد رایزنی خواهیم شد‪ /‬اگر اسرائیل را کنار بگذاریم با هیچ کشوری منع مذاکره نداریم‬ ‫‪3‬‬ ‫حسن روحانی‬ ‫دبیر سابق‬ ‫شورای عالی‬ ‫امنیت ملی‬ ‫مذاکره با امریکا در صورت حسن نیت این کشور می تواند کوتاه ترین راه برای فائق امدن بر مشکالت موجود باشد‪ /‬مذاکره با امریکا راحت تر‬ ‫از مذاکره با اروپاست‪ /‬امریکایی ها کدخدای ده هستند‪ ،‬با کدخدا بستن راحت تر است‪ /‬دولت بعد با رعایت خطوط قرمز می تواند رابطه با‬ ‫امریکا را برقرار کند‪ /‬ما باید پرونده را از شورای امنیت خارج کنیم‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫ب ر مبنای گفتمان مس��لط در فضای اجتماعی و همچنین‬ ‫الگوی کنش کارگزارانی پیگیری کرد که در صدد هستند تا‬ ‫اهداف عمومی جمهوری اسالمی را با نیازهای اجتماعی و‬ ‫اقتصادی جامعه پیوند دهند‪.‬‬ ‫اگر خواسته باشیم نقش مولفه های فردی در روندهای‬ ‫سیاست خارجی ای ران را مورد بررسی قرار دهیم‪ ،‬محمدرضا‬ ‫عارف را باید در زمره تکنوکرات هایی دانس��ت که روندهای‬ ‫سیاس��ت خارجی ایران را ب ر اس��اس نیازهای س��اختاری‪،‬‬ ‫ضرورت های اجتماع��ی و قواعد عمومی حاک��م بر نظام‬ ‫جهان��ی پیگیری م ی نماید‪ .‬اگ��ر کارگ��زاران اجرایی دارای‬ ‫رویکرد هنجارگرا و قاعده گرا باش��ند‪ ،‬در ان ش��رایط تالش‬ ‫م ی کنند تا اهداف راهبردی خود در حوزه سیاست خارجی را‬ ‫ب ر اساس ظرفیت ساختاری پیگیری نمایند‪.‬‬ ‫طبیعی است که در چنین شرایطی‪ ،‬ظرفیت ساختاری‬ ‫جایگزین مفاهیم عوام گرایانه در روندهای سیاست خارجی‬ ‫م ی گردد‪ .‬الگوهای کنش بوروکراتیک دکتر عارف در زمان‬ ‫ریاست دانش��گاه صنعتی اصفهان و دانشگاه ته ران نشان‬ ‫م ی دهد که نامب��رده ترجیح م ی دهد نیازه��ای مقاومت در‬ ‫سیاس��ت خارجی جمهوری اس�لامی ای��ران را با ظرفیت‬ ‫س��اختاری و قواعد بی ن المللی پیوند دهد‪ .‬تجربه سیاست‬ ‫خارجی ای ران نشان داده اس��ت که مفاهیم پوپولیستی در‬ ‫ابتدای کار نشانه هایی از مدینه فاضله را منعکس م ی سازد‪،‬‬ ‫در حالی که نتای��ج مخاطره امیز و تراژی��ک را ب رای امنیت‬ ‫ملی کش��ور به وج��ود م ی اورد‪ .‬ش��واهد کن��ش کارگزاران‬ ‫سیاس��ت خارجی جمهوری اس�لامی ای ران نشان م ی دهد‬ ‫که روندهای بوروکراتیک‪ ،‬نتای��ج و فرایندهای متفاوتی با‬ ‫الگوهای پوپولیس��تی در روندهای کنش سازمانی‪ ،‬نهادی‬ ‫و بی ن المللی ایجاد م ی کند‪.‬‬ ‫ب راساس شاخ ص های مدیریتی و شخصیت سیاسی‬ ‫دکتر ع��ارف‪ ،‬وزارت ام��ور خارج��ه از اهمی��ت و کارامدی‬ ‫بوروکراتیک بیش��تری در مقایس��ه با فضای پوپولیستی‬ ‫برخوردار خواهد ش��د‪ .‬به طور کلی‪ ،‬کارگزارانی که از الگوی‬ ‫بوروکراتیک در تحق��ق اهداف سیاس��ت خارجی‪ ،‬امنیتی‬ ‫و راهبردی به��ره م ی گیرند‪ ،‬تالش م ی کنند ت��ا از مفاهیم‬ ‫قانونی‪ ،‬قاعده گرا و مسئوالنه تری در مقایسه با کاندیدایی‬ ‫بهره گیری نمایند که دارای ادبیات کلی و فراتر از ظرفیت‬ ‫ساختاری خواهد بود‪.‬‬ ‫اگرچه روندهای سیاست خارجی کشورها تحت تاثیر‬ ‫مولفه های فرهنگ اجتماعی‪ ،‬س��اختار سیاسی و الگوهای‬ ‫کنش ژئوپلتیکی اس��ت‪ ،‬اما نقش مقام��ات عالیه اجرایی‬ ‫در تبیین فرایندهای سیاس��ت خارجی نیز اهمیت ویژه ای‬ ‫خواهد داشت‪ .‬براساس چنین ویژگ ی هایی است که نقش‬ ‫ملی و روندهای سیاست خارجی ای ران در رویکرد سیاست‬ ‫خارجی عارف به شرح ذیل است‪:‬‬ ‫‪ -1‬روندهای سیاست خارجی ای ران در حوزه مقاومت‬ ‫با تغییر چندانی همراه نخواهد شد‪ .‬دکتر محمدرضا عارف‬ ‫دارای رویکرد ساختارگرا در سیاست خارجی ای ران بوده و در‬ ‫نتیجه هیچ گونه تالشی ب رای تغییر در نقش ملی مبتن ی بر‬ ‫مقاومت گرایی سیاست خارجی به انجام نخواهد رساند‪ .‬این‬ ‫امر نشان م ی دهد که روندهای سیاست امنیتی و راهبردی‬ ‫ای ران در حوزه مقاومت تغییر چندانی در مقایسه با گذشته‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫‪ -2‬منط��ق کن��ش سیاس��ی در نگ��رش کارگ��زار‬ ‫بوروکراتیک به گون��ه ای خواهد بود که به قواعد س��اختار‬ ‫داخلی در ارتباط با نقش رهب ران سیاسی در حوزه سیاست‬ ‫خارجی واقف اس��ت‪ .‬بناب رای��ن اگر محمدرض��ا عارف در‬ ‫انتخابات ‪ 24‬خرداد ‪ 1392‬به ریاست جمهوری انتخاب شود‪،‬‬ ‫در ان شرایط تالش چندانی ب رای نادیده گرفتن جایگاه سایر‬ ‫کارگزاران و مقام��ات تاثیرگذار در سیاس��ت خارجی ای ران‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫این ام��ر به مفه��وم ان اس��ت که نق��ش رهبری در‬ ‫تبیین سیاست های کالن جمهوری اس�لامی ای ران مورد‬ ‫توجه قرار م ی گیرد‪ .‬طبعا در چنین ش��رایطی‪ ،‬حوزه کنش‬ ‫بوروکراتیک در چارچوب وزارت امور خارجه با حوزه مقاومت‬ ‫از یکدیگر تفکیک خواهد شد‪ .‬روندهای مقاومت به موازات‬ ‫ضرورت های سازمانی‪ ،‬بوروکراتیک و راهبردی ای ران در حوزه‬ ‫سیاست خارجی ادامه پیدا خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ -3‬موضوع فعالیت هسته ای در سیاست امنیتی ای ران‬ ‫نیازمند تی��م مذاکره کننده قوی و موثری اس��ت‪ .‬روندهای‬ ‫مربوط به مذاکرات گروه ‪ 5+1‬با مقامات شورای امنیت ملی‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران طی چند س��ال گذشته هی چ گونه‬ ‫پیشرفتی نداشته است‪ .‬موضوع مدالیته ‪ 2007‬ای ران و اژانس‬ ‫بی ن المللی انرژی اتم ی که س��ند افتخاری ب رای جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران محسوب م ی شود‪ ،‬در دوران جدید دچار وقفه‬ ‫و ب ی توجهی نهادهای بی ن المللی گردیده است‪.‬‬ ‫‪ -4‬تیم سیاست خارجی و امنیت ملی دکترعارف باید‬ ‫بتواند به موضوعات راهبردی جمهوری اس�لامی ب ر اساس‬ ‫«مقاوم��ت»‪« ،‬ظرفیت س��اختاری» و «قواعد سیاس��ت‬ ‫بی ن الملل»رسیدگی نماید‪ .‬هریک از شاخ ص های یاد شده‬ ‫نیازمند ان اس��ت که مقاومت را در الگ��وی پیچیده کنش‬ ‫دیپلماتیک پیگیری نمایی��م‪ .‬بهره گیری از مفاهیم کلی و‬ ‫عوام گرایانه نم ی تواند نتیجه مطلوبی ب رای سیاست خارجی‬ ‫عارف ایجاد نماید‪.‬‬ ‫‪ -5‬موضوع��ات منطق��ه ای را م ی ت��وان در زم��ره‬ ‫ضرورت های جدید سیاس��ت خارجی جمهوری اس�لامی‬ ‫ای ران دانست‪ .‬سرمایه گذاری در حوزه های منطقه ای‪ ،‬صرفا‬ ‫در شرایطی از اهمیت‪ ،‬مطلوبیت و کارامدی برخوردار است‬ ‫که زمینه های الزم ب رای مزیت نس��بی جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫حوزه جغ رافیایی اس��یای مرکزی‪ ،‬قفقاز‪ ،‬خلی ج فارس‪،‬‬ ‫دریای عم��ان‪ ،‬اس��یای جنوب غرب��ی‪ ،‬ش��رق مدیترانه و‬ ‫همچنین ش��مال افریقا به عنوان اصل ی تری��ن حوزه های‬ ‫سیاس��ت خارج��ی و امنیتی ای ران محس��وب م ی ش��ود‪.‬‬ ‫گسترده سازی فرایندهای کنش منطقه ای‪ ،‬محدودیت های‬ ‫بی ن المللی بیش��تری را ب رای جمهوری اس�لامی ای ران به‬ ‫وجود م ی اورد‪.‬‬ ‫‪ -6‬بحران سوریه منجر به گسترش تضادهای امنیتی‬ ‫ای ران با کشورهای منطقه ای گردیده است‪ .‬ع ربستان سعودی‬ ‫به عنوان محور اصلی ایجاد بحران ب رای حوزه امنیت ملی‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران در س��ال های اینده محس��وب‬ ‫م ی شود‪ .‬این کش��ور عامل اصلی تش��دید تهدیدات علیه‬ ‫جبهه مقاومت در سوریه است‪ .‬مقابله با اقدامات عربستان‬ ‫س��عودی نیازمند کس��ب حمایت نهاده��ای منطقه ای و‬ ‫بی ن المللی م ی باشد‪.‬‬ ‫‪ -7‬در بسیاری از مواقع جمهوری اسالمی ای ران تالش‬ ‫داش��ته تا از الگوی تقویت نهادهای سیاسی و امنیتی خود‬ ‫ب ر اس��اس الگوی خودیاری اس��تفاده نماید‪ .‬خودیاری صرفا‬ ‫بخشی از ضرورت امنی ت سازی ای ران در سیاست بی ن الملل‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬کش��ورهایی که در مدار همکاری های‬ ‫بی ن المللی ق��رار دارند یا اینکه با تهدی��دات فراملی روبه رو‬ ‫هستند‪ ،‬نیازمند ائتالف گرایی تاکتیکی در ارتباط با محیط‬ ‫منطقه ای و بی ن المللی خواهند ب��ود‪ .‬بهره گیری از الگوی‬ ‫بوروکراتیک در سیاس��ت خارجی عارف م ی تواند روندهای‬ ‫تقویت نهادگرایی را فراهم سازد‪.‬‬ ‫‪ -8‬رونده��ای سیاس��ت خارجی ای ران‪ ،‬در ش��رایطی‬ ‫م ی تواند جبه��ه مقاومت در سیاس��ت بی ن الملل را تقویت‬ ‫نماید که زیرس��اخت های ق��درت‪ ،‬انگی��زه‪ ،‬اعتبار و کنش‬ ‫راهبردی ب رای اینگونه مجموعه ها را فراهم سازد‪ .‬دکتر عارف‬ ‫به دلیل انکه از انعطاف پذیری ساختارگرایی برخوردار است‪،‬‬ ‫تالش خواهد داشت تا زمینه های الزم ب رای تنوع قدرت در‬ ‫محیط منطقه ای و بی ن الملل��ی را از طریق ارتقای ظرفیت‬ ‫س��اختار داخلی و پیوند ان ب��ا قواعد سیاس��ت بی ن الملل‬ ‫پیگیری نماید‪.‬‬ ‫‪ -9‬ضرورت های انعطاف پذیری ساختارگرا در سیاست‬ ‫خارجی دکتر عارف به مفهوم ان اس��ت که هرگونه کنش‬ ‫سیاس��ت خارجی ب ر اس��اس رهیافت قدرت و مقاومت در‬ ‫روندهای سیاس��ت خارجی ای ران پیگیری ش��ود‪ .‬در چنین‬ ‫فرایندی‪ ،‬ضرورت دارد تا دولت جدید بتواند از قابلی ت های‬ ‫موجود ب رای تقویت ضرورت های راهبردی جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران در جبه��ه مقاومت از طریق قدرت س��ازی و مقاومت‬ ‫استفاده نماید‪.‬‬ ‫به طور کلی‪ ،‬روندهای اینده سیاست خارجی‪ ،‬امنیتی و‬ ‫راهبردی جمهوری اسالمی ای ران باید معطوف به شرایطی‬ ‫باش��د که زمینه های اجتماعی‪ ،‬راهبردی و بی ن المللی ان‬ ‫وجود داشته باشد‪g .‬‬ ‫‪61‬‬ ‫حسن بهشتی پور در گفت وگو با مثلث از ایده های سیاست خارجی نامزدها می گوید‬ ‫‪3‬‬ ‫رئیس جمهور یازدهم و تغییرات تاکتیکی در سیاست خارجی‬ ‫حسن بهشت ی پور‪ ،‬کارشناس مسائل سیاسی در گفت وگو با مثلث به بررسی وضعیت سیاست خارجی ایران در‬ ‫دوره محمود احمدی نژاد و همچنین چالش ها و اولویت های رئی س جمهوری اینده پرداخت‪ .‬به گفته وی‪ ،‬مساله هسته ای‬ ‫ایران یکی از مهمترین اولویت های رئی س جمهور اینده است و هیچ موضوعی مه م تر از این در سیاست خارجی مطرح‬ ‫نخواهد شد‪ .‬زیرا این موضوع هم روی اقتصاد ایران تاثیر گذاشته‪ ،‬هم روی مناس�بات ایران با سایر کشورها و هم در‬ ‫مبادالت فرهنگی نقش داشته است‪ .‬بهشت ی پور درباره دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد م ی گوید‪« :‬روی کار امدن‬ ‫احمدی نژاد تحول قاب ل توجهی در سیاست خارجی ایران به وجود اورد‪ .‬اگرچه برخی معتقدند که تحولی رخ نداده‪ ،‬اما در‬ ‫عمل این تحوالت کامال قابل مشاهده است‪ .‬باید مدنظر داشت جهت گیری های دولت احمدی نژاد از سیاست تدافعی‬ ‫ی تبدیل شد؛ یعنی وی معتقد بود که ما نباید در برابر غرب منفعل باشیم و سیاست دفاعی داشته‬ ‫به سیاست تهاجم ‬ ‫باشیم‪ .‬تعریف وی از سیاست تهاجم ی نیز در نهایت به بحث هولوکاست منتهی شد‪».‬‬ ‫سیاست های کالن داریم مانند اس��تقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری‬ ‫اس�لامی؛ این مس��اله مبنای بح��ث اس��تقالل خواهی و‬ ‫عدم وابستگی در سیاست خارجی را نیز تشکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫بناب راین در کلیات سیاست خارجی ایران تغییر خاصی‬ ‫صورت نگرفته‪ ،‬اما واقعیت این اس��ت که ب��ا روی کار امدن‬ ‫رئی س جمهور جدید‪ ،‬روش ها و تاکتیک ها نیز تغییر م ی کند؛‬ ‫گاهی این تغییرها انقدر قابل توجه است که مسیر سیاست‬ ‫خارجی ای ران را تحت تاثیر قرار می دهد‪.‬‬ ‫گاهی هم با تغییر شرایط بی ن المللی سیاست کشورها‬ ‫نالمللی‬ ‫تحت تاثیر ان تغییر م ی کند‪ .‬به عنوان نمونه شرایط بی ‬ ‫پیش از فروپاش��ی دیوار ب رلین یا فروپاش��ی شوروی‪ ،‬خیلی‬ ‫متفاوت تر از دوران پس از ان است‪ .‬به همین دلیل روش های‬ ‫سیاس��ت خارجی ای ران نیز منطبق با ان تغیی رات‪ ،‬تغییر کرد‬ ‫و ایران یک س��ری روش ه��ای جدید را اتخاذ ک��رد‪ .‬این دوره‬ ‫همزمان با دوران ریاست جمهوری اقای هاشم ی رفسنجانی‬ ‫بود‪ .‬همچنین در دهه اخیر یعنی پس از حادثه ‪ 11‬س��پتامبر‬ ‫به بعد ما شاهد یک تحول اساسی دیگر در روابط بی ن الملل‬ ‫بودیم‪ ،‬بناب راین در دوره اقای خاتمی نیز تغیی راتی به وجود امد‪.‬‬ ‫بناب راین در هر دوره ای با توجه به شرایط بی ن الملل تغیی راتی‬ ‫در سیاست خارجی به وجود م ی اید‪ .‬در نتیجه م ی توان گفت‬ ‫به طور کلی دو فاکتور در سیاس��ت خارجی تاثیرگذار اس��ت‪.‬‬ ‫نخست امدن یک فرد جدید به عنوان رئی س جمهور و دیگری‬ ‫شرایط بی ن المللی حاکم‪.‬‬ ‫روی کار ام�دن رئی س جمه�ور جدی�د در ایران تا‬ ‫چه میزان روی مسائل کلی و مهمی چون مساله‬ ‫هسته ای و رابطه با امریکا تاثیرگذار خواهد بود؟ در‬ ‫زمان انتخابات ریاست جمهوری در ایاالت متحده‬ ‫امری�کا برخی کارشناس�ان مدعی بودن�د که چه‬ ‫دموکرات ها روی کار بیایند و چه جمهوریخواهان‪،‬‬ ‫روی یک س�ری از مس�ائل کلی تاثی�ری نخواهد‬ ‫داش�ت و سیاس�ت های کلی که تدوین شده به‬ ‫همان صورت ادامه خواهد یافت‪ .‬ایا این موضوع در‬ ‫رابطه با ایران نیز صدق م ی کند؟‬ ‫‪ l‬روی کار امدن احمدی نژاد تحول قابل توجهی در‬ ‫سیاس��ت خارجی ای ران به وجود اورد‪ .‬م��ن به مثبت یا منفی‬ ‫بودن این تحول کاری ندارم‪ ،‬اما به طور قطع دیدگاه کسانی را‬ ‫که معتقدند تحولی در سیاست خارجی ایران رخ نداده است‪،‬‬ ‫نم ی توانم بپذیرم‪ .‬اما اگر کمی تحوالت هشت سال گذشته را‬ ‫مرور کنیم م ی توان این تحوالت را مشاهده کرد‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه یاداور م ی شوم‪ ،‬جهت گیری های ای ران‬ ‫در دوره اقای احمدی نژاد از سیاس��ت تدافعی تبدیل ش��د به‬ ‫سیاست تهاجمی؛ یعنی وی معتقد بود که ما نباید در ب رابر غرب‬ ‫منفعل باشیم و سیاست دفاعی داشته باشیم‪ .‬درواقع یک نوع‬ ‫دیپلماسی تهاجمی را در ب رابر سیاست تنش زدایی اقای خاتمی‬ ‫ در سیاس��ت خارجی در پیش گرفت‪ .‬به طوری که بر اس��اس‬ ‫همین سیاست تهاجمی‪ ،‬هولوکاست به عنوان افسانه مطرح‬ ‫شد‪ .‬یعنی از نگاه اقای احمدی نژاد‪ ،‬بحث ه ولوکاست به عنوان‬ ‫اصل ی ترین نقطه ضعف غرب مورد تهاجم قرارگرفت؛ اگرچه این‬ ‫مساله‪ ،‬مشکالت بسیاری در روابط ما با سایر کشورها به وجود‬ ‫اورد و به ویژه در مناسبات ای ران با اتحادیه اروپایی‪ ،‬تاثیر منفی‬ ‫قابل توجهی گذاشت‪.‬‬ ‫ای ران که تا ان زمان با کشورهای مهم اروپایی مناسبات‬ ‫خاصی داش��ت و م ی توانس��ت در رفتار ب��ا امری��کا از اهرم‬ ‫توازن بخش اروپا اس��تفاده کند‪ ،‬به دنبال طرح مساله افسانه‬ ‫دانستن هولوکاست‪ ،‬این موقعیت ب رایش از بین رفت‪.‬در این‬ ‫دوران ای ران به سمت گسترش روابط با افریقا و امریکای التین‬ ‫پیش رفت‪.‬‬ ‫بر این اساس م ی توان گفت هر رئی س جمهور جدیدی که‬ ‫در ای ران روی کار بیاید م ی تواند تاثیرگذاری های بسیاری در تمام‬ ‫عرصه ها از جمله سیاس��ت خارجی ای ران داشته باشد هرچند‬ ‫کلیات سیاس��ت خارجی ما در زمان احمدی نژاد تغییر نکرد‪،‬‬ ‫اما در مناسبات ای ران با کشورهای دیگر‪ ،‬تغیی رات چشمگیری‬ ‫به وجود امد‪ .‬این تغیی رات در روابط با کش��ورهای افریقایی و‬ ‫در ابتدا کمی پیرامون سیاس�ت خارجی ایران در‬ ‫حوزه هسته ای و ارتباط ان با مسائل داخلی ایران‬ ‫توضیح دهید‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ l‬اوال باید توجه داشت سیاس��ت خارجی هر کشور‬ ‫امتداد سیاست داخلی ان است؛ این یک جمله کالسیک است‬ ‫و تمامی نظریه پردازان سیاست خارجی به ان اذعان دارند‪ .‬در‬ ‫واقع سیاس��ت خارجی که مجموعه بایدها و نبایدهای یک‬ ‫کشور در عرصه روابط با سایر کش��ورها را در ب ر م ی گیرد و به‬ ‫وسیله دیپلمات های ان کشور پیگیری و اهداف و ب رنامه هایش‬ ‫مورد اجرا گذاش��ته م ی ش��ود‪ ،‬همه متاثر از سیاست داخلی و‬ ‫وضعیت یک کشور در داخل است‪ .‬یک دیپلمات به پشتیبانی‬ ‫از مردم کشورش در مذاکرات و مناس��باتش با سایر کشورها‬ ‫وارد م ی ش��ود‪ .‬یکی از جلوه های این حمایت مردم در عرصه‬ ‫سیاست داخلی‪ ،‬انتخابات است و باالترین سطح نیز انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری اس��ت‪ ،‬چرا که تمام مردم کشور‪ ،‬روی یک‬ ‫فرد متمرکز م ی ش��وند و به او رای م ی دهند‪ .‬بناب راین این فرد‬ ‫هرچقدر ارای بیشتری به دست اورده باشد‪ ،‬مشروعیت بیشتری‬ ‫خواهد داشت‪ .‬همچنین طبیعی است تیمی که فرد منتخب‬ ‫ب رای سیاس��ت خارجی انتخاب م ی کند در واقع تاثیر بسیار‬ ‫تعیی ن کننده ای در مناسبات با سایر کشورها دارد‪ .‬اگر پشتیبانی‬ ‫مردم و مجلس پشت دولت و تیم سیاست خارج ی اش باشد‬ ‫انها در مناسبات شان با دیگر کشورها بهتر وارد عرصه همکاری‬ ‫یا رقابت م ی شوند‪.‬‬ ‫طرف مذاکره کننده نیز از این مساله به خوبی مطلع است‬ ‫که طرفی که در ب رابرش نشسته تاچه حد از پشتیبانی ملتش‬ ‫برخوردار است‪ .‬این یک موضوع کلی است که سیاست خارجی‬ ‫جدای از سیاست داخلی یک کشور به ویژه صحنه انتخابات ان‬ ‫نیست‪ ،‬اما سیاست خارجی هم سیاست داخلی را تحت تاثیر‬ ‫قرار م ی دهد‪ ،‬یعنی این رابطه دوسویه است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫به نظر شما مهمترین اولویت رئی س جمهور اینده‬ ‫ایران در حوزه سیاست خارجی چیست؟‬ ‫‪ l‬مساله هسته ای ای ران یکی از مهمترین اولویت های‬ ‫رئی س جمهور اینده اس��ت و هیچ موضوعی مهم تر از این در‬ ‫سیاس��ت خارجی ای ران وجود ندارد‪ .‬زی را این موضوع هم روی‬ ‫اقتصاد ای ران تاثیر گذاش��ته‪ ،‬هم روی مناسبات ایران با سایر‬ ‫کشورها و هم در مبادالت فرهنگی کشورمان با سایر کشورها‬ ‫نقش داش��ته اس��ت‪ .‬بناب راین اگر رئی س جمهور اینده بتواند‬ ‫طرح مش��خصی را ب رای حل و فصل مس��اله هسته ای ارائه‬ ‫دهد و موفق شود این موضوع را با حفظ ارمان ها به سرانجام‬ ‫خوبی برساند‪ ،‬قطعا کمک بزرگی به کش��ور کرده است‪ .‬این‬ ‫مساله یک گام بزرگ خواهد بود که رئی س جمهور اتی بتواند‬ ‫در سیاس��ت های داخلی نیز موضوعات مختلف را به خوبی‬ ‫عملیاتی کند‪.‬‬ ‫ای�ا از منظ�ر کش�ورهای غرب�ی و کش�ورهای‬ ‫مذاکره کنن�ده ب�ا ای�ران نی�ز روی کار ام�دن‬ ‫رئی س جمهور جدید در ایران اهمیت دارد؟‬ ‫‪62‬‬ ‫‪ l‬در رابطه با مذاکرات هسته ای دولتی که روی کار‬ ‫بیاید از دو وجه اهمیت دارد؛ نخست اینکه تاچه حد از حمایت‬ ‫مردم برخوردار اس��ت و بخش دیگر اینکه از چه خاستگاهی‬ ‫برخوردار است‪.‬‬ ‫مسئوالن سایر کش��ورها از این جهت منتظ رند ببینید‬ ‫رئی س جمهور اینده چه کسی اس��ت تا بفهمند ایا این فرد در‬ ‫چارچوب رواب��ط بی ن الملل رفتار خواهد کرد یا اینکه اساس��ا‬ ‫نم ی تواند با انها تعاملی داش��ته باش��د‪ .‬بناب راین در رابطه با‬ ‫مذاکرات هس��ته ای‪ ،‬ب رای غرب هم ف��رد منتخب به عنوان‬ ‫رئی س جمهور و می زان ارایی که کسب کرده اهمیت دارد و هم‬ ‫جایگاه و اعتبار حقوقی این شخص مهم است‪ .‬از این جهت‬ ‫ب رای انها خیلی اهمیت دارد که این هشت نفری که کاندیدا‬ ‫ش��ده اند را تجزیه و تحلیل کرده و ارزیابی کنند که کدامشان‬ ‫ب رای غرب مناسب تر است‪ .‬البته اگر از منظر انها به انتخابات‬ ‫ای ران نگاه کنیم‪ ،‬انتخاب میان بد و بدتر است و هیچ یک از این‬ ‫هشت نفر کاندیدای خوشایند طرف غ ربی نیست‪.‬‬ ‫‪ l‬حرف کلی زدن در رابطه با سیاست خارجی و بیان‬ ‫این مساله که هر کس روی کار بیاید همان سیاست های کلی‬ ‫را در پیش خواهد گرفت اسان است‪ ،‬اما مساله بدین صورت‬ ‫نیست‪ .‬مثال در مورد ایاالت متحده این اشتباه است که بگویند‬ ‫اوباما با جورج بوش تفاوتی ندارد‪ .‬چرا که این دو خیلی با هم‬ ‫فرق م ی کنند‪ ،‬اما مساله ای وجود دارد که سیاست های کالن‬ ‫یک کش��ور خیلی دیر تغییر م ی کند و به این صورت نیست‬ ‫که با تغییر یک رئی س جمهور این سیاست ها نیز تغییر کند‪.‬‬ ‫سیاست های کالن یک کشور معموال بیش از یک دهه ثابت‬ ‫م ی ماند؛ اما در اجرا دیپلمات ها تاکتیک هایی را دنبال م ی کنند‬ ‫که یک رئی س جمهور اتخاذ م ی کند‪ .‬همچنین ممکن است‬ ‫نوع تعامل تیم ریاست جمهوری جدید با تیم قبلی کامال در‬ ‫ارتباط با دیگران متفاوت باشد‪.‬‬ ‫در امریکا نیز در حقیق��ت میان اوباما و ب��وش نیز در‬ ‫چگونگی اجرای سیاس��ت های کالن امری��کا‪ ،‬تفاوت های‬ ‫اشکاری به چشم م ی خورد‪ .‬مثال بوش هرگونه مذاکره با ایران‬ ‫را به تعلیق غن ی سازی اورانیوم در ای ران منوط م ی کرد‪ ،‬در حالی‬ ‫که اوباما با برداشتن شرط تعلیق غنی سازی اورانیوم‪ ،‬سیاست‬ ‫فشار و مذاکره را در پیش گرفت‪.‬‬ ‫در ای ران نیز به همی ن ترتیب اس��ت؛ یعنی یک س��ری‬ ‫روی کار ام�دن محم�ود احمدی ن�ژاد ب�ه عنوان‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬تاچ�ه حد روی سیاس�ت خارجی‬ ‫تاثیرگذار بود؟‬ ‫امریکای التین مثبت بود‪ ،‬اما در رابطه با اروپا خیلی منفی بود‪.‬‬ ‫همچنین در دوران احمدی نژاد با توجه به اینکه از قبل رابطه ای‬ ‫با امریکا نداشتیم‪ ،‬فقط تعارضات بین ته ران و واشنگتن بیشتر‬ ‫شد‪ .‬با توجه به این موارد رئی س جمهور اینده م ی تواند هم در‬ ‫جهت مثبت تغیی رات قابل توجهی در شیوه ها و راهبردهای‬ ‫مختلف ایجاد کند و هم در جهت منفی‪ .‬این صحیح است که‬ ‫سیاست های کالن کشور زیر نظر مقام معظم رهبری است‪،‬‬ ‫اما اجرا‪ ،‬اتخاذ روش ها و تاکتیک ها زیر نظر دولت است و دولت‬ ‫باید اینها را عملیاتی و اجرایی کند‪.‬‬ ‫درحوزه مناف�ع ملی به چه دلیل معتقد هس�تید‬ ‫عملکرد دول�ت احمدی ن�ژاد مثبت بوده اس�ت؟اصوال‬ ‫ارزیابی شما از روابط ای ران با کشورهای افریقا و امریکای‬ ‫التین چیست؟‬ ‫‪ l‬رابطه با امریکا موضوعی است که در سطح رهبری‬ ‫راجع به ان تصمیم گیری خ واهد شد‪ .‬اما کمیته های کارشناسی‬ ‫م ی توانند درباره این موضوع بحث و بررسی کنند‪ ،‬بدون اینکه‬ ‫موضوع رسانه ای و تبلیغاتی شود‪.‬‬ ‫کارشناس��ان م ی توانند نفع و ضرر این مساله را بررسی‬ ‫کنند‪ .‬انچه مشخص است‪ ،‬امریکای ی ها در درجه اول‪ ،‬خواهان‬ ‫فروپاشی جمهوری اسالمی ای ران از درون هستند؛ زی را انها به‬ ‫غلط ماهیت حکومت ای ران را نافی منافع بلند مدت خود‬ ‫یدانند‪.‬‬ ‫در منطقه م ‬ ‫اما چون ای��ران به عنوان یک ق��درت بازیگر‬ ‫یدانند به ناچار‬ ‫منطقه ای مطرح است‪ ،‬امریکای ی ها م ‬ ‫باید با ای ران تعامل داشته باشند‪ .‬حال مساله مهم‬ ‫این است که ای ران چگونه م ی تواند نوع مناسبات‬ ‫را ب ا امریکای ی ها تنظیم کند که از یکسو منافع‬ ‫مل ی اش را تامی��ن کند و از س��وی دیگر مانع‬ ‫مداخله امریکا در امور داخلی خودش شود‪.‬‬ ‫در ایران برخی ازکارشناسان با استناد‬ ‫بر اینکه اصوال دول��ت امریکا قابل اعتماد‬ ‫نیس��ت‪ ،‬معتقدن��د امری��کا م ی خواهد با‬ ‫سوءاستفاده از مذاکره با ایران‪ ،‬اعتبار ای ران را‬ ‫در مورد سازش ناپذیری کشورمان زیر سوال‬ ‫ببرد تا بتواند از ای ران امتیاز کسب کند‪ ،‬بدون‬ ‫اینکه امتی��ازی بدهد‪ .‬بر این اس��اس هرگونه‬ ‫مذاکره ای با امریکا را رد م ی کنن��د‪ .‬این گروه از‬ ‫کارشناس��ان مذاکره را مقدمه ای بر ایجاد روابط‬ ‫یدانند‪،‬‬ ‫م ‬ ‫‪ l‬یکی از نقاط ق��وت دولت احمدی ن��ژاد این بود که‬ ‫تالش کرد به دور از هرگونه نگرانی نسبت به مناسبات سنتی و‬ ‫دیپلماتیکی که قبال در وزارت خارجه حاکم بود‪ ،‬روابط را با افریقا‬ ‫بین الملل‬ ‫ایا ممکن اس�ت با انتخاب رئی س جمهور جدید‬ ‫در ایران در بحث مذاکره با امریکا تحولی ایجاد‬ ‫ش�ود یا به نوع�ی تابوی مذاک�ره با این کش�ور‬ ‫شکسته شود؟‬ ‫جدای از بحث هس�ته ای چه مسائلی پیش روی‬ ‫دولت اینده خواهد بود؟‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪ l‬کشورهای افریقایی و امریکای التین در عرصه های‬ ‫بی ن المللی مانند سازمان ملل و غی ر متحد ها رای قابل توجهی‬ ‫دارند و از نظر سیاسی همسویی انها با ای ران بسیار اهمیت دارد‪.‬‬ ‫از لحاظ اقتصادی هم انجا بازار مناسبی ب رای کاالهای ای رانی‬ ‫محسوب م ی شود‪ ،‬اگرچه بعضی از کارشناسان بر این واقعیت‬ ‫تاکید دارند که کش��ورهای این ح��وزه در صحنه بی ن الملل‬ ‫تاثیرگذاری بسیار کمتری از اروپای ی ها ب رای ایران دارند‪ .‬اگرچه‬ ‫این حقیقت را نم ی توان منکر شد‪ .‬اما نقشی را که ‪ 53‬کشور‬ ‫افریقایی و بیش از چهل کشور امریکای التین و حوزه کارائیب‬ ‫ب رای ای ران دارد نه روسیه و نه چین به دلیل منافعی که داشتند‬ ‫نتوانستند در مجامع بی ن المللی ب رای ای ران ایفا کنند‪ .‬چین و‬ ‫روسیه تنها کارکرد شان در توازن بخشی با امریکا در ارتباط با‬ ‫ای ران اهمیت دارد‪ .‬به همین دلیل امریکا در سال های اخیر از‬ ‫دوری ای ران از اتحادیه اروپا سوءاستفاده کرد و موفق شد اتحادی‬ ‫نامقدس بین اتحادیه اروپا‪ ،‬کانادا‪ ،‬ژاپن‪ ،‬کره جنوبی و استرالیا‬ ‫علیه ای ران به وجود اورد‪ .‬این حرکت در زمان اوباما اغاز ش��د و‬ ‫همچنان ادامه دارد‪ .‬امیدوارم رئی س جمهوری جدید ای ران بتواند‬ ‫این اتحاد نامقدس را برهم بزند‪.‬‬ ‫ولی من معتقدم در جهان سیاس��ت ای��ن امکان وجود‬ ‫دارد که کش��ورها باهم مذاکره کنند ب رای انکه مشکالتشان‬ ‫لو فصل کنند یا حداقل کاهش دهن��د‪ ،‬بدون انکه الزم‬ ‫را ح ‬ ‫باشد روابطی بین انها اغاز شود‪ .‬بناب راین صرف مذاکره بین دو‬ ‫طرف به معنای رابطه برقرار کردن نیست‪ .‬روابط میان ای ران و‬ ‫امریکا یک پرونده قطور است و مسائل هسته ای بخشی از ان‬ ‫پرونده محسوب م ی شود‪ .‬اگر روزی قرار است با امریکا مذاکره‬ ‫و گفت وگویی انجام بگی��رد نم ی توان به ص��ورت کلی وارد‬ ‫گفت وگو‪ ،‬شد بلکه م ی توان به صورت تفکیک شده راجع به‬ ‫هر مساله ای مشکالتمان را حل کنیم‪ .‬اگرچه مساله هسته ای‬ ‫جدا از روابط کلی ای ران و امریکا نیست‪ ،‬اما م ی تواند جزئی از ان‬ ‫باشد و به صورت خاص و موردی بررسی شود‪ .‬ای ران در روابطش‬ ‫با کشورهای دنیا در برخی موارد با موانعی روبه روست که این‬ ‫موانع را امریکای ی ها به وجود اورده اند‪ .‬البته این بدان معنا نیست‬ ‫که اگر با امریکا مذاکره کنیم تمام مش��کالتمان حل خواهد‬ ‫شد‪ ،‬زی را بسیاری از کشورهایی که با امریکا مذاکره دارند نه تنها‬ ‫مشکالتشان حل نشده بلکه بر ان افزوده شده است‪ .‬همچنین‬ ‫نفی این مساله نباید تایید مساله عدم مذاکره با امریکا باشد‪.‬‬ ‫یعنی نباید اینگونه بیان کنیم که اگر با امریکا مذاکره نداشته‬ ‫باشیم تمام مشکالتمان حل خواهد شد‪ .‬زی را در شرایط فعلی‬ ‫امریکا مشکالت بسیاری ب رای کشور ما به وجود اورده است‪،‬‬ ‫بناب راین ای ران باید کامال خردمندانه راج��ع به این موضوع در‬ ‫کمیته های کارشناسی ارزیابی انجام دهد و جنب ه های مختلف‬ ‫را بررس��ی کند و به جمع بندی نهایی برس��د؛ در نهایت هم‬ ‫این مقام معظم رهبری هس��تند که در رابطه با این موضوع‬ ‫تصمیم گیری نهایی را خ واهند کرد‪.‬‬ ‫و امریکای التین گسترش دهد‪ .‬اگرچه بسیاری در داخل به غلط‬ ‫بیان م ی کنند که کشورهای افریقایی و امریکای التین در ان‬ ‫سطحی نیستند که ای ران با انها مناسباتش را گسترش دهد‪ ،‬در‬ ‫حالی که واقعیت این است که ای ران در این کشورها منافع دارد‪.‬‬ ‫همانطور که عرض کردم این کشورها هم در سازمان ملل و هم‬ ‫در چارچوب جنبش غیرمتعهدها و در اژانس بی ن المللی انرژی‬ ‫اتمی به کمک ای ران م ی ایند و این جنب ه های سیاسی را نباید‬ ‫از نظر دور داشت‪ .‬از لحاظ اقتصادی نیز سرمایه گذاری ای ران در‬ ‫این کشورها‪ ،‬منافع دو جانبه دارد‪ .‬اگر افریقا یا امریکای التین‬ ‫هیچ سودی ندارند‪ ،‬پس چرا کشورهای اروپایی چون انگلیس‪،‬‬ ‫المان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬ایتالیا و هلند یا چین و روسیه در این کشورها‬ ‫سرمایه گذاری کرده اند؟ زی را در این مناطق امکان سوداوری وجود‬ ‫دارد‪ .‬امید است دولت اینده از بستری که در این زمینه فراهم‬ ‫شده خردمندانه استفاده کند‪ .‬دولت اینده الزم است امکانات‬ ‫جدید را کشف کند تا ای ران و کشورهای افریقایی و امریکایی‬ ‫بتوانند در هر دو منطقه به سود متقابل برسند‪ ،‬زی را سودهای‬ ‫یک طرفه به سرعت مناسبات را قطع م ی کند‪ .‬ای ران در دوره‬ ‫دولت یازدهم م ی تواند با کشورهای افریقایی و امریکای التین‬ ‫روابط باز هم بهتری را برقرار س��ازد‪ .‬دولت احمدی نژاد در این‬ ‫عرصه نسبتا موفق عمل کرد اگرچه م ی توانست خیلی بهتر‬ ‫هم عمل کند‪ .‬اما به دلیل مخالفت های امریکا و مشکالتی‬ ‫که امریکا در این رابطه ایجاد کرد‪ ،‬در برخی موارد ناموفق بود‪.‬‬ ‫مثال قطع رابطه ای ران با مراکش یا قطع مناسبات مان با گامبیا‬ ‫و سنگال‪ ،‬مواردی بودند که به ضرر ای ران تمام شدند‪ .‬امیدوارم‬ ‫دولت جدید بتواند روابط با مراکش و سنگال‪ ،‬دو کشور مهم‬ ‫افریقایی را از س��ر بگیرد‪ .‬در امریکای التین ای ران پیشرفت‬ ‫بهتری داشت به همین خاطر نیز امریکا احساس خطر کرد‬ ‫و در رابطه با نفوذ ای ران اخطار داد‪ .‬امی��دوارم دولت یازدهم با‬ ‫بهره گیری تیم جدید دیپلماتیک فضای جدیدی را ب رای ای ران در‬ ‫حیاط خلوت امریکا فراهم کند؛این موضوع قدرت بازیگری ایران‬ ‫را باالتر م ی برد‪ .‬پی رامون جنب ه های منفی سیاس��ت خارجی‬ ‫دولت احمدی نژاد در وهله نخس��ت دول��ت یازدهم م ی تواند‬ ‫به بحث هولوکاس��ت پایان دهد ؛ اگر این موضوع به صورت‬ ‫ناپخته مطرح نم ی شد ب رای ایران در عرصه جهانی خیلی بهتر‬ ‫بود‪ .‬درواقع دولت جدید م ی تواند در عوض نفی هولوکاست‪،‬‬ ‫ابعاد این موضوع را به چالش بکشاند و این گونه مسائل را در‬ ‫سطح دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی دنبال کند‪ .‬باید توجه‬ ‫داشت مطرح کردن ناپخته این موضوع از سوی مراکز رسمی‬ ‫دولتی مش��کالت متعددی را در ابعاد مختلف ب رای تعامالت‬ ‫خارجی ایران به وجود اورد‪ ،‬بدون انکه ای ران توانس��ته باشد از‬ ‫مزایای ان به صورت موثر بهره مند شود‪ .‬دولت یازدهم باید این‬ ‫بهانه را از دست صهیونیس ت ها خارج کند‪ .‬انها که شیوه های‬ ‫مظلوم نمایی را به خوبی اموخته اند‪ ،‬توانستند از این مساله‬ ‫استفاده کرده و بحث نابودی اسرائیل را برجسته سازی کنند‪.‬‬ ‫مهمترین اسیبی که این موضوع به ای ران وارد کرد از دست‬ ‫رفتن روابط ما با اروپا بود‪ ،‬زی را در سال های گذشته ای ران‬ ‫هم واره از روابطش با المان‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬اسپانیا و یونان‬ ‫ب رای توازن رابطه با امریکا استفاده م ی کرد‪ .‬در حقیقت‬ ‫امریکا و اسرائیل از طریق سوء برداشت از این موضوع‬ ‫در میان مردم جهان فشاری را بر ای ران وارد اوردند که‬ ‫هزینه ان بسیار بیشتر از منافع ان بود‪ .‬امیدوارم دولت‬ ‫یازدهم بتواند با اتخاذ روش مناسب دفاع از منافع ای ران‬ ‫از هرگونه اف��راط و تفریطی در این موضوع و س��ایر‬ ‫مسائل مهم اجتناب کند‪.‬‬ ‫در نهایت دولت یازدهم با اتکا به پشتیبانی‬ ‫ملت ای ران م ی تواند با قدرت مانور بیشتری در ب رابر‬ ‫زیاده خواه ی ه��ای امریکا واردعمل ش��ود‪ .‬دولت‬ ‫یازدهم م ی تواند با اتخاذ روش های مناسب ضمن به‬ ‫حداکثر رساندن منافع ملی ای ران با حفظ ارمان های‬ ‫خود مقتدرانه با جهان تعامل بهتر و بیشتری داشته‬ ‫باشد‪g .‬‬ ‫‪63‬‬ ‫حداکثرسازی منافع از طریق اعتمادسازی‬ ‫‪4‬‬ ‫گفت وگو با عضوکمیته سیاسی ستاد جوانان حسن روحانی‬ ‫در استانه انتخابات ریاست جمهوری هستیم و هشت کاندیدا برای رقابت در این انتخابات حضور دارند؛ از جمله‬ ‫کاندیداهای مطرح این دور از انتخابات‪ ،‬دکتر حسن روحانی است‪ .‬در همین رابطه گفت وگویی با محمد احتشام‪ ،‬یکی‬ ‫از اعضای کمیته سیاسی ستاد جوانان حسن روحانی انجام دادیم‪ .‬وی در این گفت وگو به بررسی مواضع و رویکردهای‬ ‫سیاست خارجی حسن روحانی پرداخت‪ .‬وی پیرامون بحث رابطه با امریکا در دولت اقای روحانی م ی گوید‪« :‬رابطه با‬ ‫امریکا فرازوفرودهای بسیار دیده است؛ به نظر م ی اید رهبر معظم انقالب (چنان که از سخنان اخیر ایشان ب ر م ی اید)‬ ‫نظرش�ان بر عدم مخالفت با مذاکره با امریکا با حفظ خطوط قرمز اس�ت‪ .‬مذاکره با امریکا اگر به تامین منافع ملی‬ ‫بینجامد نباید از ان احتراز کرد‪ ،‬اما مذاکره به صرف مذاکره با امریکا بدون حصول نتیجه قطعا عبث است‪».‬‬ ‫بزرگترین چالش فعلی ایران در عرصه سیاست‬ ‫خارجی‪ ،‬نخست بحث هسته ای و سپس موضوع‬ ‫مذاکره با امریکاست‪ .‬به نظر شما در رابطه با بحث‬ ‫هس�ته ای‪ ،‬اقای روحانی چه سیاستی را در پیش‬ ‫خواهند گرفت؛ ایا برنامه خاصی برای حل پرونده‬ ‫هسته ای دارید؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ l‬سیاست های دولت نهم و دهم در عرصه خارجی‬ ‫توان کشور را در به کارگیری استراتژی های مختلف ب رای پیش‬ ‫برد منافع ملی محدود کرده است‪ .‬اولویت دولت یازدهم پیش‬ ‫از هر امری احیای ظرفی ت های کشور ب رای تحقق منافع ملی‬ ‫است؛ مش��خصا درباره پرونده هسته ای باید توجه داشت که‬ ‫پرونده هسته ای‪ ،‬پرونده ای ملی است و ب رای اینکه این پرونده‬ ‫با موفقیت بسته شود به یک اجماع ملی میان تمام نیروهای‬ ‫سیاسی که به کشور و نظام اسالمی وفادار هستند‪ ،‬نیاز است‪.‬‬ ‫به حمداهلل اقای روحانی در این زمینه از توان اجماع س��ازی‬ ‫بسیار باالیی برخوردار هستند چنان که در دوره ای که ایشان‬ ‫مسئول پرونده هسته ای بودند نیز از این توان به خوبی استفاده‬ ‫کردند‪ .‬نکته دیگر این است که ما نباید پرونده هسته ای که‬ ‫پرونده بسیار مهمی است و به منافع ملی گره خورده است‪،‬‬ ‫خرج دع واهای سیاسی و جناحی کنیم‪ ،‬بلکه باید فضایی ایجاد‬ ‫کرد که مسائل در سطح ملی طرح شود تا به بهترین شکل از‬ ‫منافع ملی دفاع شود‪ .‬نکته سوم پرهیز از رفتارهایی است که‬ ‫متاسفانه در این س��ال ها از دولت نهم و دهم بسیار مشاهده‬ ‫شده است‪ ،‬سیاست هایی که به اسم سیاست های تهاجمی‪،‬‬ ‫ ب ی انکه سودی ببخشند‪ ،‬هزینه زیادی ایجاد کرده اند‪ .‬م ی توان‬ ‫اشکارا دید که جایگاه ای ران تنزل پی دا کرده و دوستان کشورمان‬ ‫در دنیا بسیار اندک شده اند و دولت یازدهم باید رویکرد اعتدال‬ ‫در پیش گیرد تا زمینه ب رای اتخاذ استراتژی مناسب با شرایط‬ ‫نوین جهانی ایجاد شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫در صورتی که اقای روحانی رئی س جمهور شوند‪،‬‬ ‫پیرامون بحث هس�ته ای به س�مت تنش زدایی‬ ‫پیش خواهند رفت یا برنامه هس�ته ای را همانند‬ ‫دوران احمدی نژاد ادامه خواهند داد؟‬ ‫‪ l‬دولت نهم و دهم سیاست خارجی تهاجمی را به‬ ‫نمایش گذاشته اند و قدرت درک عواقب تحریم ها علیه کشور‬ ‫را نداشتند و در نتیجه واکنش��ی دیرهنگام و غی ر موثر علیه‬ ‫تحریم ها نش��ان دادند‪ .‬واقعیت این است که این راهبرد گام‬ ‫به گام ب رای برون رفت از مساله هسته ای‪ ،‬دستاورد مشخصی‬ ‫نداشته و هیچ منفعتی به کشور نرسانده است که باز همین‬ ‫راهبرد را بخواهیم ادامه دهیم‪.‬‬ ‫طبیعت�ا سیاس�ت خارجی کش�ور جزئ�ی از‬ ‫سیاست های کالن نظام است که از طریق رهبری‬ ‫اعالم م ی ش�ود‪ .‬اقای روحانی چگونه م ی خواهند‬ ‫سیاس�ت های خود را با سیاست های کالن نظام‬ ‫هماهنگ کنند؟‬ ‫‪ l‬مقام معظم رهبری‪ ،‬حضرت ای��ت اهلل خامنه ای‪،‬‬ ‫همیشه از دولت های مختلف حمایت کرده اند و بیشتر این‬ ‫‪64‬‬ ‫جد و جهد را داش��ته اند که دولت ها با گرایش های مختلف‬ ‫موفق باش��ند؛ در این رابطه م ی توان مثال های بسیاری ذکر‬ ‫کرد‪ .‬رهبری به حکم وظیفه‏ای که قانون اساس��ی ب ر عهده‬ ‫ایشان گذاش��ته از چارچوب منافع کلی کشور و حقوق ملت‬ ‫دفاع م ی کنند و قطعا از هر استراتژی که این هدف را محقق‬ ‫کند‪ ،‬حمایت خواهند کرد‪ .‬فراموش نکنید اقای دکتر روحانی‪،‬‬ ‫نماینده رهبری در شورای امنیت ملی هستند و همچنین در‬ ‫دوره ای که وی مسئول پرونده هس��ته ای بودند‪ ،‬مورد تایید‬ ‫رهبری قرار داشتند؛ همچنین بیانات ایشان در زمان برگزاری‬ ‫مذاکرات گواهی است بر این مدعا‪.‬‬ ‫نظر ش�ما در م�ورد مذاک�ره امریکا ب�ا جمهوری‬ ‫اسالمی ایران چیس�ت؛ ایا تابوی رابطه با امریکا‬ ‫م ی شکند؟‬ ‫‪ l‬رابطه با امریکا فرازوفرودهای بس��یار دیده است؛‬ ‫به نظر م ی اید رهبر معظم انقالب (چنانکه از س��خنان اخیر‬ ‫ایشان ب ر م ی اید) نظرشان بر عدم مخالفت با مذاکره با امریکا‬ ‫با حفظ خطوط قرمز اس��ت‪ .‬مذاکره با امری��کا اگر به تامین‬ ‫منافع ملی بینجامد نباید از ان احتراز کرد‪ ،‬اما مذاکره به صرف‬ ‫مذاکره با امریکا بدون حصول نتیجه قطعا عبث اس��ت‪ .‬در‬ ‫شرایط فعلی هرگونه از سرگیری روابط ای ران و امریکا نیازمند‬ ‫ایجاد تغیی رات جدی در رویکرد امریکا در قبال ای ران اسالمی‬ ‫اس��ت‪ .‬گفت وگوی ای ران و امریکا تا زمان��ی که هر دو طرف‬ ‫به خصوص امریکا نتواند به منط��ق گفت وگوی دو جانبه و‬ ‫عادالنه تن دهد و در چاچوب احت��رام متقابل به هم به حل‬ ‫مسائل فی ما بین بینجامد‪ ،‬به تعویق م ی افتد‪ .‬راهبرد دکتر‬ ‫روحانی در برخورد با امریکا حفظ اصول و حداکثر سازی منافع‬ ‫ب رای ملت ای ران است‪.‬‬ ‫روابط ما با برخی از کشورهای منطقه ب ه خصوص‬ ‫بع�د از ماجرای س�وریه تیره و تار ش�ده اس�ت‪.‬‬ ‫برای بازگشت این روابط ب ه روابطی دوستانه‪ ،‬چه‬ ‫برنام�ه ای دارید؛ اصال به س�وریه بدون اس�د نیز‬ ‫فکر کرده اید؟‬ ‫‪ l‬به نظر م ی رسد که ما در سوریه شاهد توازن نیروی‬ ‫نظامی هستیم و چنانکه ش��اهدیم هیچ کدام از طرف های‬ ‫درگیر قدرت فائق امدن در جنگ را نخواهند داشت؛ در نتیجه‬ ‫تنها راه حل س��وریه راه حل سیاس��ی و تن دادن به روندهای‬ ‫سیاسی است‪ .‬انچه در سوریه ناپسند است‪ ،‬خشونت گسترده‬ ‫و دخالت خارجی است و نظر مجموعه نظام بر این است که‬ ‫استراتژی جمهوری اسالمی باید حول این نکات شکل بگیرد‪.‬‬ ‫در نهای�ت کمی ه�م راج�ع به خط مش�ی کلی‬ ‫سیاس�ت خارجی دول�ت اقای روحان�ی توضیح‬ ‫دهید‪.‬‬ ‫‪ l‬سیاس��ت خارجی باید معطوف به واقعی ت‪‎‬های‬ ‫موجود ط راحی ش��ود‪ .‬دولتی ک��ه به قدرت خواهد رس��ید‬ ‫باید روابط ای��ران را در حوزه های مختلف بازس��ازی کند‪ .‬ما‬ ‫امروز شاهد ان هس��تیم که دوستان همیش��گی ای ران که‬ ‫از طرف کش��ورمان همیش��ه نفع اقتصادی برده اند‪ ،‬حاضر‬ ‫نیس��تند از ای ران دفاع کنند و مثال به قطعنامه حقوق بشر‬ ‫علیه ای ران رای م ی دهند‪ .‬تنها دلخوش��ی دولت نهم و دهم‬ ‫سیاست های مبهم روسیه و چین اس��ت؛ دولت اینده ب رای‬ ‫اینکه بتوان��د اس��تراتژی های پرقدرتی ط راح��ی کند‪ ،‬باید‬ ‫بخش��ی از ظرفی ت های ارتباطی کش��ور را احیا کند؛ ما در‬ ‫انزوا نم ی توانیم استراتژی پرتوانی ب رای منافع ملی ط راحی‬ ‫کنیم و از تنش های ب ی سبب و ب ی دلیل با قدرت های جهانی‬ ‫بپرهیزیم‪ .‬چ��را که تنش های ب ی س��بب مانعی جدی ب رای‬ ‫رس��یدن به منافع ملی است‪ .‬البته ما ب ر اس��اس ارمان های‬ ‫انقالب اسالمی با ه ر گونه سلطه مخالفیم‪ ،‬اما توان کشور‬ ‫محدود است و باید منابع کشور را به سمت منافع ملی سوق‬ ‫دهیم‪ .‬ای��ران با ظرفی��ت تمدنی دیرپای ای رانی‪-‬اس�لامی‬ ‫خود‪ ،‬ظرفیت قابل توجهی ب رای اش��اعه اث��ار و ویژگ ی های‬ ‫فرهنگی و تاریخی خویش در س��طح جهانی دارد و باید از‬ ‫این س��رمایه اس��تفاده کرد‪ .‬باتوجه به اهمیت روزافزون کار‬ ‫و تعامل با سازمان ها و تش��کیالت بی ن المللی‪ ،‬دولت دکتر‬ ‫روحان��ی در مراح��ل تدوین و اج��رای سیاس��ت خارجی‪ ،‬با‬ ‫دق��ت الزم و برنامه ریزی دقیق ت�لاش م ی کند تا موقعیت‬ ‫ای ران را در این سازمان ها بهبود بخش��یده و از سازوکارهای‬ ‫انها ب رای پیش��برد اهداف ملی خود اس��تفاده کند‪ .‬در یک‬ ‫کالم‪ ،‬در تدوین و اجرای سیاست خارجی موارد زیر ملحوظ‬ ‫م ی شود‪ :‬شناخت ظرفی ت های ملی و بوم ی و نیز اگاهی از‬ ‫ظرفی ت های طرف های مقابل‪ ،‬تحلیل دقیق و کارشناسانه‬ ‫وقایع و رویدادها‪ ،‬عدم تصلب و انعطاف پذیری در تصمیمات‪،‬‬ ‫قاطعیت در اجرا‪ ،‬پرهیز از شعارزدگی و عوام گرایی در موارد و‬ ‫مسائل راهبردی‪ ،‬انتخاب صحیح مشی عملگرایی و ارمان‬ ‫گرایی (برحس��ب مورد)‪ ،‬اگاه سازی و روش��نگری در سطح‬ ‫داخلی و نیز بی ن المللی‪ .‬این فهرس��ت البته بر حسب مورد‬ ‫م ی تواند ش��امل عناصر ضروری دیگری نیز ش��ود‪ .‬محروم‬ ‫ساختن دشمنان از بهانه هایی که به دشمن فرصت م ی دهد‬ ‫چهره جمهوری اس�لامی ای ران را در سطح منطقه و جهان‬ ‫امنیتی جلوه دهند از اولویت راهبردی برخوردار است‪ .‬اجرای‬ ‫موفق این راه��کار نیازمند اعتماد به نف��س‪ ،‬درک جهانی‪،‬‬ ‫شجاعت‪ ،‬صداقت و اجماع داخلی‪ ،‬ابتکار عمل و بهره گیری‬ ‫از همه توانمندی های تخصصی و فکری تمام ی نخبگان‬ ‫ای رانی است‪g .‬‬ ‫اقایکری! به شما مربوط نیست‬ ‫منفعت طلبی البی ها‪ ،‬امریکا را کور کرده است‬ ‫پیروز مجتهدزاده‪/‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪5‬‬ ‫همه جای دنیا وجود دارند‪ ،‬از چنین بحث هایی حمایت‬ ‫کنن��د‪ .‬در واقع مردم ای ران پس از گذش��ت س��ال ها از‬ ‫انقالب اسالم ی ای ران‪ ،‬اگاه شده اند که چنین بحث هایی‬ ‫تنها با هدف تحریک صورت م ی گیرد و تاثیری هم در‬ ‫روند مسائل داخلی نخواهد داشت‪ .‬بناب راین اگر بازهم‬ ‫جان کری چنین صحب ت هایی را اب راز کند باید مطمئن‬ ‫باشیم که حرف هایش کوچکترین تاثیری در رای و نظر‬ ‫ملت ای ران نخواهد داش��ت‪ .‬باتوجه و با در نظرداشتن‬ ‫اینکه این صحب ت ها هیچ تاثیرگ��ذاری ندارد‪ ،‬بناب راین‬ ‫مقامات ای ران نیز نباید نس��بت به ان واکنش��ی نشان‬ ‫دهند‪ .‬همچنان که در زمان انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا نیز ممکن است برخی مقامات ای رانی یا مقامات‬ ‫دیگر کش��ورها راجع ب��ه ان اظهارنظر کنن��د‪ ،‬اما انها‬ ‫هیچ گاه واکنشی به این مساله نشان نداده اند‪ .‬مساله‬ ‫دیگری که پی رامون صحب ت ه��ای جان کری م ی توان‬ ‫به ان پرداخت این است که وی این سخنان را در سفر‬ ‫به سرزمی ن های اش��غالی بیان کرد؛ در این رابطه باید‬ ‫مدنظر داش��ت که جان کری با این اقدام م ی خواست‬ ‫اس��رائیل را دلخوش کند چرا که اس��رائیل م ی داند که‬ ‫جان کری با اغواگری های اس��رائیل هماهنگی ندارد‬ ‫و همین مس��اله م ی تواند ب رای وی دردسر ایجاد کند‪.‬‬ ‫بناب راین جان ک��ری ب رای اینکه الب��ی یهود علیه وی‬ ‫اقدامی نکند و تا حدودی اسرائیل را به سمت خودش‬ ‫جذب کند‪ ،‬چنین حرف هایی را در اس��رائیل بیان کرد‪.‬‬ ‫در نهایت نی��ز پی رامون بحث رابطه ای��ران با امریکا و‬ ‫همچنین تاثیر انتخابات ای��ران روی این موضوع باید‬ ‫توجه کرد که بحث مذاکره با امریکا و همچنین مساله‬ ‫هسته ای ای ران‪ ،‬به سیاست ژئوپلتیک یا سیاست های‬ ‫کالن ای��ران مربوط م ی ش��وند‪ .‬بناب رای��ن در رابطه با‬ ‫چنین بحث ه��ای ژئوپلتیک��ی در راس تصمیم گیری‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬به این ترتیب در این رابطه ه ر کس که روی‬ ‫کار بیاید خیلی تفاوت��ی در این امر ایجاد نم ی کند‪ .‬اما‬ ‫باید این مساله را لحاظ کرد که ه ر کس که در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری رای بیاورد شرایط مانند هشت سال‬ ‫گذشته دیگر ادامه پی دا نخواهد کرد‪ .‬زی را وضعیت هشت‬ ‫سال گذشته در ای ران نیز نارضایت ی هایی را ب رانگیخته‬ ‫بود و الجرم تفاوت هایی در دوران ریاست جمهوری جدید‬ ‫ای ران ایجاد خواهد شد‪ .‬این تفاوت ها باتوجه به وضعیت‬ ‫موجود از جمله بحران اقتصادی‪ ،‬تحریم ها و مدیریت‬ ‫سیاسی هشت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد‪ ،‬باید‬ ‫یک روند مثبت را در پیش بگیرد‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ش��رایطی و در فضای انتخاباتی در ای ران در رابطه با برخی‬ ‫ش��یطنت های طرف های غربی باید کامال هوشیار بود‪ .‬ما‬ ‫نباید از بحث های وزرای خارجه امریکا‪ ،‬انگلیس یا فرانسه‬ ‫برداشت کنیم که بعضی از کاندیداها مامور فالن دولت در‬ ‫ایران هس��تند؛ چنین رویکردی قطعا خود شکس ت دهنده‬ ‫خواهد ب��ود و نباید اجازه دهی��م و طوری رفت��ار کنیم که‬ ‫اهدافی که دشمن در پی ان اس��ت را خودمان به اسانی در‬ ‫کشور به اجرا دراوریم‪ .‬بناب راین با در نظر داشتن این مساله‬ ‫که کاندیداهایی که رد یا تایید صالحیت شده اند‪ ،‬مامور هیچ‬ ‫کشوری جز ای ران نیستند‪ ،‬اینگونه مباحث هیچ تاثیری در‬ ‫داخل ای ران نخواهد داشت‪ .‬همچنین ایاالت متحده امریکا در‬ ‫سیستم داخلی و انتخاباتی ای ران هیچ تاثیرگذاری نم ی تواند‬ ‫داشته باشد و تنها ش��اید یک اقلیت خیلی کوچک که در‬ ‫البی ها با عملکردشان‬ ‫تصمیمات خود را بر هیات حاکمه‬ ‫امریکا تحمیل می کنند و اظهارات‬ ‫اخیر کری در مورد انتخابات ایران از‬ ‫نشانه های همین موضوع است‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫اظهارات جان ک��ری‪ ،‬وزیر امور خارج��ه امریکا‪،‬‬ ‫پی رامون انتخابات ای ران و بحث تایید یا رد صالحی ت ها‬ ‫از چندی��ن منظر قابل ارزیابی اس��ت‪ .‬وی در س��فر به‬ ‫س��رزمی ن های اش��غالی با به زیر س��وال بردن اعتبار‬ ‫انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری ای��ران‪ ،‬از رد صالحیت‬ ‫برخی از داوطلبان نامزدی در انتخاب��ات انتقاد کرده و‬ ‫ش��ورای نگهبان را به انتخاب نامزدهای��ی که نماینده‬ ‫منافع حکومت ای ران باش��ند‪ ،‬متهم کرده است‪ .‬برخی‪،‬‬ ‫س��خنان وی را امری مداخله جویانه در رابطه با مسائل‬ ‫داخلی ای��ران م ی دانند اما باید توجه داش��ت هنگامی‬ ‫ م ی ت��وان وی را ب��ه دخالت مته��م کرد که اق��دام یا‬ ‫عملکردی در این رابطه انجام ده��د و به صرف حرف‬ ‫زدن نم ی ت��وان گفت که ج��ان کری در ام��ور داخلی‬ ‫ای ران دخالت کرده اس��ت‪ .‬در حقیق��ت حرف های وی‬ ‫اظهارنظری بیش نیست؛ اظهارنظری که هم م ی تواند‬ ‫صحیح باش��د و هم غلط که قطعا اظهارنظرهای وی‬ ‫کامال اشتباه بود‪ .‬همچنین صحب ت های وی به هیچ‬ ‫عنوان قابل توجه نیس��ت زی را کری در جایگاهی قرار‬ ‫ندارد که بخواهد از ساختار سیاسی دیگر کشورها ای راد‬ ‫بگیرد‪ ،‬زی را س��اختار سیاسی کش��ور خودش اشکاالت‬ ‫فراوانی دارد‪ .‬حتی اگر در ای ران پروسه تایید صالحی ت ها‬ ‫ای رادی داشته باشد باز هم وزیر خارجه امریکا نم ی تواند‬ ‫در این باره اظهارنظر کند‪ .‬در سیستم پارلمانی ایاالت‬ ‫متحده امریکا‪ ،‬م��ردم دارای حق حاکمیت نیس��تند‪،‬‬ ‫به خصوص در رواب��ط خارجی این کش��ور‪ ،‬الب ی های‬ ‫یهود و افرادی که در اصل مامور سیاست های بیگانه‬ ‫هس��تند و به عنوان نماینده مردم امریکا وارد س��نا یا‬ ‫کنگره م ی شوند‪ ،‬تصمیم گیر هستند‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫این الب ی ها تصمیمات ش��ان را ب ر اس��اس منافع ملی‬ ‫یک کش��ور دیگر اتخاذ م ی کنند و ای��ن یک نقصان‬ ‫بزرگ محس��وب م ی ش��ود‪ .‬البته این نقص��ان بزرگ‬ ‫در سیاس��ت های داخلی ای��االت متح��ده امریکا نیز‬ ‫به چش��م م ی خورد؛ الب ی ه��ای مختل��ف مانند البی‬ ‫اس��لحه‪ ،‬البی نفت‪ ،‬البی اتومبیل و الب ی های دیگر‪،‬‬ ‫امور دموکراتیک ایاالت متح��ده امریکا را مختل کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬یکی از بزرگترین مش��کالت ریاست جمهوری‬ ‫در ایاالت متح��ده امریکا دس��ت و پنجه ن��رم کردن با‬ ‫کنگره ای است که عل ی االصول نماینده سیاست های‬ ‫رژیم صهیونیستی اس��ت و نه نماینده مردم امریکا‪ .‬در‬ ‫این وضعیت مش��خص نیس��ت که چطور جان کری‬ ‫به خودش اجازه م ی دهد از سیس��تم انتخاباتی کشور‬ ‫دیگری چون ای ران ای راد بگیرد‪ .‬این مساله که چرا برخی‬ ‫افراد در ای ران رد صالحیت یا تایید صالحیت م ی شوند‪،‬‬ ‫یک مساله کامال داخلی است و هیچ ربطی به مقامات‬ ‫کش��ورهای دیگر ندارد‪ .‬اگر هم در این رابطه اشکالی‬ ‫وجود داشته باشد‪ ،‬حل و فصل ان تنها به عهده ملت ای ران‬ ‫است و نه هیچ کس دیگر‪ .‬هدف این گونه تحریکاتی که از‬ ‫جانب ایاالت متحده امریکا ان هم درست در استانه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری در ای ران صورت م ی گیرد‪ ،‬چیزی جز ایجاد‬ ‫اش��وب در جامعه ای ران نیس��ت‪ .‬اگر چنین اشوبی در پی‬ ‫صحب ت های جان کری صورت بگیرد در ان شرایط م ی توان‬ ‫گفت حرف های وی مداخله جویانه بوده اس��ت‪ .‬اما در حال‬ ‫حاضر صحب ت ها و اظهارنظرهای وی هی چ گونه تاثیری در‬ ‫تحوالت ای ران ندارد‪ .‬در اینده نیز بعید به نظر م ی رسد که این‬ ‫اظهارنظرها کوچکترین تاثیری در مردم ای ران داشته باشد و‬ ‫تنها ش��اید درصد کمی از مردم ما به چنین اظهارنظرهایی‬ ‫بها دهند‪ .‬در این فضا انها فقط دنب��ال خ رابکاری در ای ران‬ ‫هس��تند‪ .‬در میان قش��رهایی از مردم پایتخت این تصور‬ ‫پدید ام��ده که منظور امری��کا از صحب ت ه��ای اخیر جان‬ ‫ک��ری‪ ،‬حمایت از ی��ک کاندی��دا در ب رابر کاندی��دای دیگر‬ ‫اس��ت؛ من این فرضیه را به طور کل رد م ی کنم‪ .‬در چنین‬ ‫به نام امریکا به کام اس رائیل‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نگاهیبهبرنامه هاینامزدهایانتخابات‬ ‫ریاست جمهوریدرحوزهفرهنگوهنر‬ ‫بافرهنگتاپاستور‬ ‫فرهنگ در انتخابات‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫شمقدری انتخابات کیست؟‬ ‫مروری بر تاریخ فیلمسازی برای نامزدهای انتخابات‬ ‫‪1‬‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫تنور انتخابات ریاست جمهوری از ‪ 16‬سال پیش‪ ،‬یعنی‬ ‫پنج دوره است که از مدیوم فیلمسازی نیز ب رای داغی فضای‬ ‫خود بهره م ی گیرد‪ .‬در این مدت‪ ،‬نهادهای درگیر و موظف به‬ ‫ایجاد ش��ور انتخاباتی‪ ،‬همواره در تالش بوده اند که با حفظ‬ ‫‪66‬‬ ‫خطوط مفروض و متناس��ب با توانای ی ه��ا و امکانات خود‪،‬‬ ‫روش هایی را ب رای افزایش مشارکت مردمی پیشنهاد دهند یا‬ ‫تقویت کنند‪ .‬برگزاری مناظره های بعضا بسیار داغ تلویزیونی‬ ‫میان کاندیداها در دوره های اخیر یکی از این گزینه ها بوده و‬ ‫استفاده از توان و امکانات هنر در خدمت سیاست نیز روش‬ ‫دیگری است که تاکنون بیشتر در حوزه سینما بیش از سایر‬ ‫شاخه ها نمود یافته است‪ .‬هرچند حوزه های دیگری چون شعر‬ ‫نیز بعضا در ستادهای تبلیغاتی حضورهایی داشته اند‪ ،‬اما به‬ ‫نظر م ی رس��د در این مس��یر طی دوره های پی ش رو‪ ،‬حضور‬ ‫چشمگیرتر حوزه موسیقی را هم شاهد خواهیم بود‪.‬‬ ‫در واقع حوزه س��ینما هم ک��ه تا پی��ش از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دور هفتم در سال ‪ 76‬در این عرصه حضوری‬ ‫نداش��ت‪ ،‬در ان دوره توان خود را ب رای ترغیب ارای مردمی‬ ‫ مورد توجه قرار داد و از انتخابات س��ال ‪ 80‬به عنوان یکی از‬ ‫برنامه های اصل��ی نامزدها در کن��ار مناظره های انتخاباتی‬ ‫قرار گرفت که معموال حساب ویژه ای روی ان باز م ی شود‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬فیلمسازان و اهالی سینما نیز به این فعالیت به‬ ‫شکل ویژه ای نگاه م ی کنند و به ان م ی پردازند‪ .‬با نگاهی به‬ ‫فهرست نامزدها و سازندگان فیلم های انها در این چند دوره‪،‬‬ ‫به نظر م ی رسد این فعالیت تاکنون ب رای برخی از انان صرفا‬ ‫جذابیت مالی داشته‪ ،‬برخی بیشتر به دنبال کسب وجهه ای‬ ‫از این رهگذر بوده اند‪ ،‬تعدادی انگار بیش��تر قصد داشته اند‬ ‫حق رفاقت و ارادت خود را به انجام رس��انند و برخی هم در‬ ‫پی پیروزی کاندیدایی که فیلم انتخاباتی او را ساخته بودند‪،‬‬ ‫بعدا به منصب مس��ئولیت مدیریت حوزه س��ینمای کشور‬ ‫دس��ت یافته اند‪.‬طبعا هر کاندیدایی تاکن��ون تالش کرده‬ ‫اس��ت عالوه بر معیار تخصص یا شهرت‪ ،‬کار ساخت فیلم‬ ‫خود را به سینماگری بسپارد که از نظر فکری با هم نزدیکند‬ ‫یا شباهت هایی دارند‪ .‬از این رو‪ ،‬س��ال ‪ 76‬هم ساخت فیلم‬ ‫تبلیغاتی «سیدمحمد خاتمی» به «سی ف اهلل داد»‪« ،‬بهروز‬ ‫افخمی» و «احمد مرادپور» س��پرده ش��د‪ .‬مرح��وم داد که‬ ‫سرپرستی این گروه را برعهده داشت‪ ،‬پس از پیروزی خاتمی‬ ‫ در انتخابات‪ ،‬به پست معاونت س��ینمایی وزارت فرهنگ و‬ ‫ارشاد اسالمی با وزارت عطاء اهلل مهاجرانی رسید‪ .‬افخمی هم‬ ‫در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسالمی پس از ان‪،‬‬ ‫یعنی دوره ششم در زمستان ‪ ،78‬با قرار گرفتن در فهرست‬ ‫جبهه مشارکت اسالمی‪ ،‬به نمایندگی از مردم ته ران به صحن‬ ‫مجلس راه یافت و دوره ای پربحث و حاشیه را به عنوان یک‬ ‫نماینده مجلس رقم زد‪« .‬عل ی اکبر ناطق نوری» هم در ان دوره‬ ‫فیلم تبلیغات ی اش را به «بهزاد بهزادپور» س��پرد‪ .‬از بازیگران‬ ‫نسل ابتدایی حوزه هنری که زمانی یک پای ثابت فیلم های‬ ‫دفاع مقدسی بود‪،‬و در اخرین اثرش شب های افتابی را به اجرا‬ ‫گذاشت‪« .‬محمدی ری شهری» هم در ان دوره اساس فیلم‬ ‫ساده اش را به کسانی سپرد که بیشتر تجربه کار تلویزیونی‬ ‫داشتند تا سینمایی و نام های برخ ی شان هم به سختی به خاطر‬ ‫م ی اید‪ :‬حسین فردرو‪ ،‬اسداهلل ایمن و یوسف مناجاتی‪« .‬رضا‬ ‫زواره ای» اما برخالف ناطق نوری و ری ش��هری‪ ،‬به سراغ یک‬ ‫چهره بنام رفت و ساخت فیلمش را به «رسول صدرعاملی»‬ ‫سپرد که مردم با «گل های داوودی» و «پایی زان» اش خاطره ها‬ ‫داش��تند؛ اما هنوز س��ه گانه «دختری با کفش های کتانی»‪،‬‬ ‫«دیشب باباتو دیدم ایدا» و «من ترانه ‪ 15‬سال دارم» را نساخته‬ ‫بود و درواقع انها را در دوره اصالح��ات و زمان روی کار امدن‬ ‫ی توانس��ت بس��ازد‪ .‬البته صدرعاملی نیز مانند‬ ‫دولت خاتم ‬ ‫سی ف اهلل داد‪ ،‬در دوره های بعدی‪ ،‬ب رای نامزدهایی با تفکرات‬ ‫دیگر هم فیلم تبلیغاتی ساخت‪.‬‬ ‫سال ‪ 80‬اغاز دراماتیزه‬ ‫ب ی شک‪ ،‬هش��تمین دوره انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫را ب رای فیلم های تبلیغاتی باید اغاز دوران اوج و ش��کوفایی‬ ‫دانست؛ چراکه در این دوره نه تنها ساخت فیلم ها از اهمیت‬ ‫شمقدریانتخابات‬ ‫کیست؟‬ ‫مروری بر تاریخ فیلمسازی ب رای نامزدهای‬ ‫انتخابات‬ ‫گفت وگو با کارگردان فیلم‬ ‫تبلیغاتیعارف‬ ‫فیلم «محسن مهرعلی زاده» و «جواد شمقدری» با ساخت‬ ‫فیلم «محم��ود احمدی نژاد»‪ ،‬دیگر چهره های س��ینمایی‬ ‫فعال در این عرصه بودند که هر یک به نوعی شانس خود را‬ ‫ازمودند‪ .‬در این میان‪ ،‬جواد شمقدری بود که هرچند سینماگر‬ ‫کم کاری به شمار م ی رفت و «توفان شن» شاخ ص ترین اثر‬ ‫او بود‪ ،‬با ب رنده شدن نامزدی که با او همکاری کرده بود‪ ،‬چهار‬ ‫سال مشاور هنری رئی س جمهور ش��د و بعد از ساخت فیلم‬ ‫دوره بعد نیز به کسوت معاونت سینمایی و بعد با تغییر نام‬ ‫و چارت سازمانی‪ ،‬به پست رئیس سازمان سینمایی رسید‪.‬‬ ‫نفوذ طعم ممیزی‬ ‫فرهنگ‬ ‫در انتخابات س��ال ‪ ،84‬رس��ول مالقل ی پور‪ ،‬کارگردان‬ ‫سرش��ناس فیلم های بیشتر دفاع مقدس��ی چون «سفر به‬ ‫چزابه»‪« ،‬نجات یافتگان»‪« ،‬پرواز در شب»‪« ،‬هیوا»‪« ،‬نسل‬ ‫سوخته»‪« ،‬قارچ سمی»‪« ،‬مزرعه پدری» و «میم مثل مادر»‪،‬‬ ‫فیلم انتخاباتی محسن رضایی را با عنوان «دولت عشق»‬ ‫س��اخت‪ .‬او در این فیلم با پرسیدن س��وال های چالشی از‬ ‫فرمانده سپاه پاس��داران انقالب اسالمی در دوره هشت ساله‬ ‫جنگ تحمیلی که البته در ادام��ه راه این انتخابات انصراف‬ ‫داد‪ ،‬پخش کنندگان را مجب��ور کرد که فیل��م او را با جرح و‬ ‫تعدیل روی انتن ببرند‪ .‬در این س��ال در فیل��م تبلیغاتی‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی از شیوه ای استفاده ش��د که هم در‬ ‫این دوره و هم در دوره بعدی از س��وی دیگر کارگردانان و‬ ‫دیگر نامزدها تکرار شد؛ یک نشست اختصاصی با حضور‬ ‫هاشمی رفسنجانی و جمعی از جوانان تشکیل داده شد‬ ‫که انها به بیان مس��ائل‪ ،‬دغدغه ها و بعضا انتقادهایشان‬ ‫پرداختند ک��ه گریه یک دخت��ر جوان و بغض هاش��می‬ ‫رفس��نجانی برای نس��ل جوان در ان فیلم معروف شد‪.‬‬ ‫رخش��ان بن ی اعتم��اد نیز ب��رای فیلم مصطف��ی معین‪،‬‬ ‫گفت وگویی بی��ن او و «س��عید حجاری��ان» ترتیب داد‪.‬‬ ‫این روش در سال ‪ 88‬برای موس��وی نیز در فیلم ساخته‬ ‫دروی��ش و همچنین فیل��م افخمی و عل��ی معلم برای‬ ‫کروب��ی ازموده ش��د که به ترتی��ب‪ ،‬ش��امل گفت وگوی‬ ‫س��ه نفره میان «س��یدمحمد خاتمی»‪« ،‬زه��را رهنورد»‬ ‫و «فاطم��ه معتمداری��ا» و گفت وگوی س��ه نف��ره میان‬ ‫«غالمحس��ین کرباس��چی» و «محمدعل��ی ابطحی»‬ ‫با کروبی بود‪ .‬از س��وی دیگ��ر‪ ،‬مهدی فخی��م زاده و محرم‬ ‫لزاده‪ ،‬در فیلم های س��ال ‪ ،84‬بیان س��ینمای ی تری را‬ ‫زین��ا ‬ ‫انتخاب کردند‪ .‬فخیم زاده‪ ،‬سازنده س��ریال های تلویزیونی‪،‬‬ ‫ب رای فیلم تبلیغاتی علی الریجانی‪ ،‬رئیس س��ابق سازمان‬ ‫صدا و سمیا‪ ،‬از حضور بازی گونه «دانیال حکیمی»‪ ،‬بازیگر‬ ‫لزاده‪ ،‬بازیگر‬ ‫سریال های تلویزیونی استفاده کرد و محرم زینا ‬ ‫لران نیز از یک کودک ب رای ایفای نقش‬ ‫اثاری چون بای سیک ‬ ‫دوران کودکی مهرعلی زاده بهره گرفت‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫خاصی برخوردار شده و نام های مطرحی به ان ورود یافتند‪،‬‬ ‫ل س��ینمای ی تری به خود گرفتند و از تکنی ک های‬ ‫بلکه شک ‬ ‫هنری بیشتری در انها استفاده شد‪« .‬احمدرضا درویش» فیلم‬ ‫ی را ساخت و وقتی از ان صحن ه گریه خاتم ی ‬ ‫تبل یِ غاتی خاتم ‬ ‫هنگام صحبت با خبرنگاران در جری��ان ثب ت نام انتخابات‬ ‫در زیرزمین وزارت کش��ور بهره گرفت‪ ،‬اغازی ش��د بر توجه‬ ‫کاندیداها و سازندگان فیلم هایشان از تکنی ک های سینمایی‬ ‫و تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان‪.‬‬ ‫«احم��د توکل��ی» در همی��ن دوره س��اخت فیل��م‬ ‫تبلیغات ی اش را به «ضیاء الدین دری» سپرد که «اکبر نبوی»‬ ‫نیز ب��ا ان همکاری داش��ت و کار فیلم «علی ش��مخانی»‬ ‫را گروه��ی ب��ا مش��اوره «مجید مجی��دی» انج��ام دادند‪.‬‬ ‫سی ف اهلل داد در دور پیش��ین فیلم خاتم ی را س��اخته بود و‬ ‫مجیدی هم بعدها در انتخابات س��ال ‪ 88‬یکی از فیلم های‬ ‫«میرحسین موس��وی» را ساخت‪« .‬س��عید ابوطالب» که‬ ‫هنوز در ع راق دستگیر و مش��هور و پس از ان نماینده مردم‬ ‫ته ران در مجلس شورای اس�لامی نشده بود‪ ،‬فیلم «حسن‬ ‫غفوری فرد» را ساخت‪ ،‬س��عید جلیلوند ناشناس‪ ،‬فیلم یکی‬ ‫از ناشناخته ترین کاندیداهای این دوره ها یعنی سیدمنصور‬ ‫رضوی را ساخت‪ ،‬فرزین رضائیان‪ ،‬دیگر چهره ناشناس‪ ،‬ب رای‬ ‫«مصطفی هاش��م ی طبا» کار کرد‪ ،‬همچنین مراتی نامی‬ ‫ فیلم «س��یدمحمود کاشانی» را س��اخت و فرجاد هم فیلم‬ ‫«عبداهلل جاسبی» را‪.‬‬ ‫از چهره های شناخته ش��ده تر این دوره‪ ،‬به ضیاء الدین‬ ‫دری م ی توان اشاره کرد که دور پیش ب رای احمد توکلی فیلم‬ ‫س��اخت‪ .‬همچنین جمال شورجه‪ ،‬س��اخت فیلم تبلیغاتی‬ ‫شهاب الدین صدر را برعهده گرفت‪.‬‬ ‫یو‬ ‫در این دوره‪ ،‬دو رقیب اصلی انتخابات‪ ،‬یعنی خاتم ‬ ‫توکلی از تکنی ک های سینمایی در ساخت فیلمشان بیشتر‬ ‫بهره بردند و دیگر کاندیداها بیشتر به حضور جلوی دوربین و‬ ‫بیان و تشریح ب رنامه هایشان بسنده کردند‪ .‬نکته جالب توجه‬ ‫دیگر انکه احمد توکلی در فیلم خود‪ ،‬به تکیه بر ساده زیستی‬ ‫و منش ش��هید رجایی تاکی��د کرده ب��ود؛ دو موضوعی که‬ ‫بعدتر و حتی تا دو دوره بعد‪ ،‬از س��وی احمدی نژاد در فیلم و‬ ‫دیگر برنامه های تبلیغات ی اش مورد توجه بسیار قرار گرفت؛‬ ‫همان گونه که گفته م ی شود او از شگرد تبلیغی تخصیص‬ ‫پول ماهانه به همه نفوس که در انتخابات سال ‪ 84‬از سوی‬ ‫«مهدی کروبی» مطرح شد و ظاه را هم موثر بود‪ ،‬ایده گرفت‪.‬‬ ‫در انتخابات س��ال ‪ 84‬تعداد کاندیداه��ا از ‪ 10‬به ‪ 8‬نفر‬ ‫کاهش یافته بود‪ ،‬اما همچنان هر کاندیدا فرصت داشت یک‬ ‫فیلم تبلیغاتی از تلویزیون پخ��ش کند‪ .‬از این رو‪ ،‬احمدرضا‬ ‫درویش ک��ه در دوره قبل فیلم خاتمی را س��اخته بود‪ ،‬فیلم‬ ‫تبلیغاتی «محمدباق��ر قالیباف» را س��اخت‪ .‬او که یکی از‬ ‫صریح ترین س��ینماگران از منظر دارا بودن نگاه سیاس��ی‬ ‫به ش��مار م ی رود‪ ،‬در دوره بعد یعنی س��ال ‪ 88‬هم ساخت‬ ‫یکی از فیلم های «میرحسن موس��وی» را برعهده گرفت‪.‬‬ ‫در انتخابات سال ‪ 84‬چهره های مشهور دیگری هم حضور‬ ‫داشتند؛ «بهروز افخمی» با ساخت فیلم «مهدی کروبی»‪،‬‬ ‫«کمال تبریزی» و «رس��ول صدرعاملی» با س��اخت فیلم‬ ‫«هاشم ی رفسنجانی»‪« ،‬مهدی فخیم زاده» با ساخت فیلم‬ ‫«علی الریجانی»‪« ،‬رخشان بن ی اعتماد» و «بیژن می رباقری»‬ ‫با س��اخت فیلم «مصطفی معین»‪« ،‬رسول مالقل ی پور» با‬ ‫ساخت فیلم «محسن رضایی»‪« ،‬محرم زینا لزاده» با ساخت‬ ‫اینفیلم ها«سینما»نیست‬ ‫سال ‪ 88‬و اوج رقابت ها‬ ‫انتخابات س��ال ‪ 88‬اما دیگر زمانی بود که س��اخت‬ ‫فیلم تبلیغات��ی‪ ،‬یکی از اس��لحه های برن��ده نامزدهای‬ ‫ریاس��ت جمهوری برای مقابله با رقیبان تبدیل شده بود‬ ‫و دیگر‪ ،‬حضور و مش��ارکت چهره های شاخص سینمایی‬ ‫برای ساخت فیلم های تبلیغاتی انتخاباتی هم یک عرف‬ ‫رایج شده بود‪ .‬ضمن انکه با توجه به کاهش ‪ 50‬درصدی‬ ‫تعداد کاندیداها‪ ،‬تعداد فیلم های مجاز انها نیز به دو فیلم‬ ‫‪67‬‬ ‫‪ 30‬دقیق��ه ای افزایش یافت‪ .‬مجی��د مجیدی و احمدرضا‬ ‫درویش که هر کدام سابقه ساخت فیلم تبلیغاتی را برای‬ ‫دیگران داش��تند و مخصوصا احمدرضا درویش دیگر در‬ ‫این زمینه حرفه ای شده بود‪ ،‬س��اخت دو فیلم میرحسین‬ ‫موس��وی را برعهده گرفتند‪ .‬بهروز افخمی هم که زمانی‬ ‫گفته م ی ش��د مدیر ش��بکه ماهواره ای در حال تاسیس‬ ‫کروبی در خارج از کشور هم هست‪ ،‬ب رای بار دوم با کروبی‬ ‫همکاری کرد‪ ،‬درحال ی که سیدضیاء الدین دری که تاکنون‬ ‫به همراه درویش با س��ه دوره حضور رکورددار همکاری با‬ ‫کاندیداهای ریاست جمهوری است‪ ،‬به همراه علی معلم‪،‬‬ ‫دیگر همکاران کروبی را در ساخت فیلم های تبلیغات ی اش‬ ‫تشکیل م ی دادند‪.‬‬ ‫ای��ن وضعیت ام��ا در م��ورد محم��ود احمدی نژاد‪،‬‬ ‫وضعیت تثبی ت شده تری داش��ت و باز هم جواد شمقدری‬ ‫فیل��م او را جل��وی دوربین ب��رد؛ فیلم ی که ب��ا ماجرای‬ ‫معروف س��بزی کاری احمدی نژاد در حیاط خانه و دیالوگ‬ ‫معروفش با این مضمون که برخی از سبزی ها علف هرز‬ ‫و افت هس��تند که باید انها را کند و دور انداخت‪ ،‬نش��ان‬ ‫داد که کارکرده��ای ویژه فیلم ه��ای تبلیغاتی نامزدهای‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬بیش از پیش کشف شده و مورد استفاده‬ ‫بسیار قرار گرفته است‪ .‬محسن رضایی اما در نبود رسول‬ ‫مالقل ی پور‪ ،‬این بار س��اخت فیلمش را ب��ه «محمدعلی‬ ‫فارس��ی» س��پرد که عالوه بر فیلم های دفاع مقدس��ی‪،‬‬ ‫هم��کاری با «س��یدمرتضی اوین��ی» را در اث��اری چون‬ ‫«سراب» و «روایت فتح» در کارنامه داشت‪.‬‬ ‫انتخابات ‪ 92‬؛ بازار داغ تکذیب‬ ‫فرهنگ‬ ‫در این چند دوره که س��اخت فیلم ه��ای تبلیغاتی‬ ‫کاندیداهای ریاست جمهوری توس��ط اهالی سینما رونق‬ ‫گرفته‪ ،‬در هر دوره از چندی قب��ل از انتخابات‪ ،‬خبرهای‬ ‫گمانه زنی و به تبع ان تکذیبی ه های کارگردانان سینما در‬ ‫این زمینه از رونق ویژه ای برخوردار م ی شود‪ .‬در هر دوره‪،‬‬ ‫چندین و چند اس��م با دالیل و نی ت ه��ای مختلف مطرح‬ ‫م ی ش��وند که تعداد قابل توجه��ی از انها البته اش��تغال‬ ‫خود را در س��اخت فیلم های کاندیداها رد م ی کنند‪ .‬از این‬ ‫منظر م ی توان گفت فضای اخبار مربوط به س��اخت فیلم‬ ‫تبلیغاتی نامزدهای تصدی پست ریاست جمهوری بسیار‬ ‫شبیه م ی ش��ود به خبرهای فصل نقل و انتقاالت فوتبال‪.‬‬ ‫چهار سال پیش هم نام های متعددی در خبرها به عنوان‬ ‫سازندگان این فیلم ها ذکر شدند که شاید تکذیبیه دو نفر‬ ‫از انها که برای س��اخت فیلم محمود احمدی نژاد مطرح‬ ‫شده بودند‪ ،‬جالب تر م ی نمود‪« .‬فرج اهلل سلحشور» در تکذیب‬ ‫خبر مربوط به خود تاکید کرد‪« :‬هنر و ارزش و شخصیتم را به‬ ‫این اندازه حقیر نم ی دانم که از ان در جهت سیاسی استفاده‬ ‫کنم‪ ».‬به عقیده او‪ ،‬این کار هنرفروشی است و تاکید داشت‬ ‫با تمام عالقه ای که به شخص احمدی نژاد دارد‪ ،‬دوست ندارد‬ ‫در این ارتباط فیلمی بسازد‪ .‬مسعود ده نمکی‪ ،‬چهره دیگری‬ ‫بود که با ساخت فیلم اخ راج ی ها و چند مستند قبل از ان به‬ ‫حوزه سینما ورود کرده بود و با تکذیب ساخت فیلم انتخاباتی‬ ‫ب رای احمدی نژاد‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬س��اخت فیلم تبلیغاتی در‬ ‫تخصص من نیست‪».‬‬ ‫در دوره اخیر اما این موضوع ش��کل وی��ژه ای یافته و‬ ‫خبرهای س��اخت فیلم ه��ای تبلیغاتی کاندیداه��ا‪ ،‬به طور‬ ‫ب ی س��ابقه ای‪ ،‬یکی پ��س از دیگ��ری تکذیب م ی ش��وند‪.‬‬ ‫درواقع م ی توان گفت که پس از فضای دو قطبی هاش��می‬ ‫رفس��نجانی – رحیم مش��ایی و در پ��ی ان رد صالحی��ت‬ ‫این دو کاندی��دا‪ ،‬عمال ب��ازار تکذیب خبره��ای مربوط به‬ ‫س��اخت فیل��م کاندیداه��ا داغ ت��ر ب��وده تا خود س��اخت‬ ‫فیلم ها‪.‬‬ ‫در ابتدا «سامان س��الور» کارگردان فیلم هایی چون‬ ‫«چند کیلو خرما برای مراس��م تدفین» و «س��یزده ‪»59‬‬ ‫مثلث شماره ‪168‬‬ ‫‪68‬‬ ‫تاکنون قطعی شده که جعفری جوزانی برای حسن روحانی‪ ،‬جواد شمقدری برای سعید جلیلی ‪ ،‬لطیفی برای علی اکبر والیتی‬ ‫بهروز شعیبی برای محمد باقر قالیباف و اسماعیل فالح پور برای محسن رضایی فیلم می سازند‪.‬‬ ‫جزو نام های سینمایی بود که برای ساخت فیلم تبلیغاتی‬ ‫«ابوتراب ی فرد» اعالم ش��د‪ .‬حتی گفته شد که کار خود را‬ ‫اغاز ک��رده و فیلمبرداری کار را با س��خنرانی این کاندیدا‬ ‫در دانشگاه امام صادق (ع) شروع کرده است‪ .‬اما در نهایت‬ ‫با انصراف ابوتراب ی فرد در عرصه انتخابات‪ ،‬س��اخت این‬ ‫فیلم عمال منتفی ش��د‪ .‬همچنین اعالم شد که «بهروز‬ ‫ش��عیبی» بازیگ��ر نوجوان فیل��م «اژانس شیش��ه ای»‬ ‫که اخی��را ب��ه کارگردانی نی��ز روی اورده‪ ،‬س��اخت فیلم‬ ‫محمدباق��ر قالیب��اف را برعهده گرفته اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫حضور «فری��دون جیرانی‪ ،‬کارگردان س��ینما و بنیانگذار‬ ‫برنام��ه تلویزیون��ی – س��ینمایی «هف��ت» در یکی از‬ ‫برنامه های انتخاباتی حس��ن روحان��ی‪ ،‬گمانه ها را مبنی‬ ‫بر ساخت فیلم تبلیغاتی برای او به وجود اورد‪ ،‬اما حضور‬ ‫او در نشس��ت س��اخت فیلم «عل ی اکبر والیتی»‪ ،‬جهت‬ ‫صحب ت ها را کم ی عوض ک��رد‪ .‬البته پی��ش از این هم‬ ‫جیرانی با بیان اینکه فعال قصد س��اخت فیلم انتخاباتی‬ ‫برای هیچ کاندیدایی را ندارد‪ ،‬گفته بود‪« :‬خبر س��اخت و‬ ‫تولید فیلم انتخاباتی حسن روحانی‪ ،‬نامزد یازدهمین دوره‬ ‫ریاست جمهوری را نه تایید و نه تکذیب م ی کنم‪».‬‬ ‫از منوچهر محمدی – تهی ه کننده سینما ‪ -‬نیز به عنوان‬ ‫دست اندرکار س��اخت فیلم تبلیغاتی هاشمی رفسنجانی و‬ ‫از «علی عطش��انی» که هم اکنون دو فیلم «اقای الف» و‬ ‫«تلفن همراه رئی س جمهور» را بر پرده سینماها دارد‪ ،‬به عنوان‬ ‫کارگردان احتمالی ان یاد ش��د‪ .‬مخصوصا که گفته م ی شد‬ ‫چندی قبل‪ ،‬در یک نمایش خصوص��ی‪ ،‬فیلم «اقای الف»‬ ‫ب رای هاشم ی رفسنجانی نمایش داده شده است‪ .‬عطشانی‬ ‫اما بالفاصله به برخی شایعات درباره ساخت فیلم تبلیغاتی‬ ‫واکنش نشان داد و گفت‪« :‬به شدت درگیر اکران اقای الف و‬ ‫تلفن همراه رئی س جمهور بوده و اهل سیاست و سیاست بازی‬ ‫هم نیستم‪« ».‬مهدی کرم پور» و «مسعود جعفری جوزانی»‬ ‫نیز جزو اولین تکذیب کنندگان خبرهای س��اخت فیلم های‬ ‫تبلیغاتی ب رای نامزدها بودند‪ .‬کرم پور – کارگردان فیلم هنوز‬ ‫اکران نشده «پل چوبی» ‪ -‬که در دور ه قبل هم از ب رنامه های‬ ‫موس��وی فیلمبرداری کرده اما در نهایت مجیدی و درویش‬ ‫فیلم های او را ساخته بودند‪ ،‬اعالم کرد‪« :‬در این دوره انتخابات‬ ‫ب رای هیچ یک از نامزدها فیلم انتخاباتی نخواهم ساخت‪».‬‬ ‫ماجرای جعفری جوزانی اما کم ی جالب شده است‪.‬‬ ‫ای��ن کارگردان س��ینما که اث��اری چون «شی ر س��نگی»‬ ‫را در کارنام��ه دارد‪ ،‬در دو‪ ،‬س��ه هفته گذش��ته تا به حال‬ ‫چند بار در تکذیی ه های خود اعالم ک��رده که قصد انجام‬ ‫هی چ گونه فعالیت سیاس��ی و س��اخت فیل��م برای هیچ‬ ‫کاندیدای ریاس��ت جمهوری را ندارد‪ ،‬اما ب��از هم هر چند‬ ‫روز نام او به عن��وان س��ازنده فیلم یک��ی از کاندیداهای‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪ ،‬از رحیم مش��ایی رد صالحیت ش��ده تا‬ ‫محسن رضایی و حس��ن روحانی مطرح م ی شود و او باز‬ ‫هم موضوع را تکذیب م ی کند‪ .‬حت��ی در یک مورد‪ ،‬اکب ر ‬ ‫ترکان‪ ،‬قائم مقام ستاد روحانی اعالم کرد که ساخته فیلم‬ ‫اول روحانی با کارگردان��ی جعفری جوزانی پایان یافته که‬ ‫این بار هم جوزانی‪ ،‬قویا موضوع را رد کرد‪.‬‬ ‫این خبرها‪ ،‬نام «داریوش مهرجویی» کارگردان اثاری‬ ‫چون «هامون» را هم بر سر زبان ها انداخت که او نیز اعالم‬ ‫کرد‪« :‬به هیچ وجه قرار نیس��ت فیلم انتخاباتی بس��ازم و‬ ‫ساختن فیلم انتخاباتی را تکذیب م ی کنم‪».‬‬ ‫«اصغر فره��ادی» چهره سرش��ناس بع��دی بود که‬ ‫مجبور شد از فرانسه ساخت فیلم تبلیغاتی ب رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری را تکذیب کند‪.‬‬ ‫یکی از سایت ها خبری داده بود مبنی بر ساخت فیلم‬ ‫هاشم ی رفسنجانی توسط اصغر فرهادی که این کارگردان‬ ‫در حاش��یه جش��نواره فیلم کن‪ ،‬از این خبر اظهار تعجب و‬ ‫ب ی اطالعی کرد‪ .‬خبرهای منتش��ر ش��ده حاکی از این بود‬ ‫که فرهادی طی روزهای اینده به ای��ران م ی اید و این فیلم‬ ‫را م ی سازد‪ .‬عالوه بر این گفته ش��ده بود «مانی حقیقی» و‬ ‫«پیمان معادی» مش��غول کار روی فیلمنامه این مس��تند‬ ‫انتخاباتی هستند و به محض حضور فرهادی‪ ،‬فیلمبرداری‬ ‫فیلم اغاز خواهد شد‪.‬‬ ‫پیمان معادی نیز گفت‪« :‬من و مانی حقیقی روح مان‬ ‫هم از س��اخت فیلم انتخاباتی ب ی خبر اس��ت و اکنون سر‬ ‫صحنه فیلمبرداری هس��تیم‪« ».‬س��عید ابوطالب» دیگر‬ ‫چهره ای بود که س��اخت فیلم تبلیغاتی را رد کرد‪ .‬دستیار او‬ ‫که سابقه ساخت فیلم تبلیغاتی را دارد‪ ،‬گفت‪« :‬تا کنون دو‬ ‫تن از کاندیداهای احتمالی ریاست جمهوری به ما پیشنهاد‬ ‫س��اخت فیلم انتخابات��ی را دادند که ابوطال��ب گفته چون‬ ‫عالقه ای به ساخت فیلم های انتخاباتی نداریم‪ ،‬این پیشنهاد‬ ‫را نم ی پذیریم‪».‬‬ ‫اما در میان همه این تکذیب ها‪ ،‬یک تایید وجود داشت‪.‬‬ ‫پس از رد شایعه ساخت فیلم تبلیغاتی هاشم ی رفسنجانی‬ ‫از س��وی اصغر فرهادی و حتی اب راز تعج��ب این کارگردان‬ ‫از انتش��ار این موضوع‪« ،‬کیومرث پوراحم��د» اعالم کرد در‬ ‫صورت قطعی ش��دن رایزن ی های��ش‪ ،‬فیل��م تبلیغاتی این‬ ‫نام��زد یازدهمین انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری را با کمک‬ ‫گروهی از فیلمس��ازان خواهد س��اخت‪ .‬البته چند روز بعد‬ ‫ش��بکه ماهواره ای صدای امریکا در چند نوبت‪ ،‬از پوراحمد‬ ‫به عنوان سازنده فیلم تبلیغاتی اس��فندیار رحیم مشایی یاد‬ ‫کرد که پوراحم��د تصمیم گرفت این موض��وع را تکذیب و‬ ‫بر س��اخت فیلم هاشم ی رفس��نجانی تاکید کند‪ .‬فهرست‬ ‫نامزدهای تایید صالحیت شده منتشر شد و با بیرون ماندن‬ ‫هاشم ی رفسنجانی و رحیم مشایی از این فهرست‪ ،‬موضوع‬ ‫عمال منتفی شد‪.‬‬ ‫«س��عید س��هیلی»‪ ،‬کارگردان اثاری چون «گش��ت‬ ‫ارشاد» دیگر چهره ای بود که ساخت فیلم تبلیغاتی را ب رای‬ ‫رحیم مش��ایی تکذیب کرد‪ .‬او یادداشتی در این باره منتشر و‬ ‫اعالم ک��رد‪« :‬در چند روز اخیر‪ ،‬در برخ��ی پایگاه های خبری‬ ‫رس��می و غی ر رس��می در فضای مجازی اخب��اری مبن ی بر‬ ‫تصمیم و توافق اینجانب جهت س��اخت فیل��م تبلیغاتی‬ ‫ب رای جناب اقای اس��فندیار رحیم مش��ایی منتشر شده که‬ ‫اظهارنظرهایی را هم در پی داشته است‪ .‬بدین وسیله اعالم‬ ‫م ی کنم که نه تنها از طرف جناب اقای مشایی بلکه از جانب‬ ‫چند کاندیدای دیگر نیز به من پیشنهاد ساخت فیلم تبلیغاتی‬ ‫شد که ضمن تشکر از همه انها به هیچ کدام پاسخ قطعی‬ ‫نداده ام‪ .‬اما اکنون با احترام به اقایان مشایی‪ ،‬والیتی‪ ،‬قالیباف‬ ‫و سایر کاندیداهای محترم ریاست جمهوری اعالم م ی کنم‬ ‫که بنده ترجیح م ی دهم به جای ورود به عرصه فعالی ت های‬ ‫سیاسی‪ ،‬انرژی و تمرکزم را صرف س��اخت فیلم سینمایی‬ ‫«کالشینکف» کنم؛ فیلمی که مدت هاست مترصد شرایط‬ ‫مناسب ب رای تولید ان هستم‪ .‬بناب راین بدین وسیله ساخت‬ ‫فیلم تبلیغاتی ب رای هر ک��دام از کاندیداها را قویا تکذیب و‬ ‫ب رای همگی انها ارزوی خدمت گزاری دارم‪».‬‬ ‫اما موج جدید تکذیب ها‪ ،‬بعد از ب رنامه جمعه سوم خرداد‬ ‫«هفت» بود که مجری ان‪ ،‬فهرستی از سازندگان فیلم های‬ ‫تبلیغاتی را ردیف کرد و بیشتر انها خالف واقع از اب درامدند‪.‬‬ ‫ابتدا «رامبد جوان» س��اخت فیلم انتخاباتی ب رای محسن‬ ‫رضایی را رد و اعالم کرد‪« :‬ساخت هر فیلم انتخاباتی ب رای‬ ‫نامزده��ای انتخابات ریاس��ت جمهوری را تکذیب م ی کنم‪،‬‬ ‫چون اساس��ا قصد ندارم هیچ گونه فیلم انتخاباتی بسازم‪».‬‬ ‫پس از او‪ ،‬جعفری جوزانی یک بار دیگر مجبور به تکذیب شد‬ ‫و «علیرضا رئیسیان» هم بسیار عصبانی از اعالم نامش در‬ ‫این برنامه تلویزیونی‪ ،‬اعالم کرد که قصد ساخت هیچ گونه‬ ‫ی که قصد دارد ان را بسازد‪،‬‬ ‫فیلم انتخاباتی را ندارد و تنها فیلم ‬ ‫فیلم سینمایی «دوران عاشقی» است که پروانه ساخت ان‬ ‫را به تازگی دریافت کرده است‪ .‬رضا میرکریمی‪ ،‬دیگر چهره‬ ‫مطرح شده در ب رنامه «هفت»‪ ،‬دیگر فردی بود که مجبور شد‬ ‫ساخت فیلم تبلیغاتی را ب رای «حسن روحانی» تکذیب کند‪.‬‬ ‫این تهی ه کننده و کارگردان س��ینما با اب��راز تعجب از‬ ‫انتش��ار خبری درباره س��اخت فیلم انتخاباتی ب رای حسن‬ ‫روحانی بیان کرد‪« :‬با توجه به اینکه این روزها درگیر ساخت‬ ‫یک تیزر تبلیغاتی با موض��وع اهمیت جمع اوری زباله ها در‬ ‫سطح جامعه هس��تم‪ ،‬فرصت ب رای س��اخت کار دیگری را‬ ‫ندارم‪ ».‬پس از او‪« ،‬محمدمهدی عسگرپور» هم با تکذیب‬ ‫ساخت فیلم انتخاباتی همراه با میرکریمی‪ ،‬گفت‪« :‬از ب رنامه‬ ‫«هفت» گله دارم که چنین خبری در ان مطرح ش��ده است‪،‬‬ ‫درحالی که االن این برنامه باید یک منبع موثق باش��د‪ ،‬اما‬ ‫حتی یک س��وال درباره درس��تی خبری که اع�لام کردند‪،‬‬ ‫اراد فرقانی‬ ‫‪2‬‬ ‫سال های سال است که رایج ترین و راحت ترین شیوه‬ ‫پ تراکت های کاغذی است‪.‬‬ ‫تبلیغاتی در انتخابات مردمی‪ ،‬چا ‬ ‫از چند دوره پیش انتخابات ریاست جمهوری نیز بسیاری از‬ ‫کاندیداها‪ ،‬ب رنامه های مدون خود را در قالب کتابچه هایی باز‬ ‫از جنس کاغذ به مخاطبانشان رس��انده اند‪ .‬اما حاال اوضاع‬ ‫خیلی فرق کرده و مدیوم ها و اقالم جدید به یاری کاندیداها‬ ‫امده اند‪ .‬شاید تا انتخابات ریاست جمهوری چند دوره پیش‪،‬‬ ‫مهمترین وجه مشارکت تبلیغاتی چهره های هنری و ورزشی‪،‬‬ ‫امضا زدن پای بیانی ه هایی بود ک��ه در حمایت از کاندیدایی‬ ‫خاص امضا م ی ش��د‪ .‬هرچند بعضا با ای��ن وضعیت روبه رو‬ ‫م ی شدیم که مثال بازیکنان استقالل و پرسپولیس‪ ،‬هم پای‬ ‫نامه حمایت خاتمی را امضا م ی کردند و هم نامه حمایت از‬ ‫ناطق نوری را‪ .‬اما رفته رفته که تکنولوژی ارتباطی وس��عت‬ ‫بیشتری یافت و پیش��رفت کرد‪ ،‬گونه های جدید تبلیغاتی‬ ‫هم اضافه شدند و مثال س ی دی های تبلیغی و بعضا تخریبی‬ ‫به صورت رایگان توزیع شدند‪ .‬یا شکل گرفتن کمپی ن های‬ ‫اینترنتی اس��تفاده از پیامک های انبوه‪ .‬البته این گونه های‬ ‫جدید مختص انتخابات ما نبوده و ب رای نمونه‪ ،‬مشهور است‬ ‫که اوباما نیز دور اول انتخاب��ش به عنوان رئی س جمهوری‬ ‫ایاالت متحده امریکا را بس��یار مدی��ون ای می ل های انبوه‬ ‫تبلیغی و ارتباط مجازی با طرفداران اینترنت ی اش بوده است‪.‬‬ ‫از سال ‪ 76‬که س��اخت فیلم مس��تند تبلیغاتی ب رای‬ ‫کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری باب شد نیز تاکنون‬ ‫استفاده از مدیوم سینما‪ ،‬کارکرد بسیاری در این زمینه داشته‬ ‫و رفته رفته از جای��گاه ویژه ای هم در س��تادهای تبلیغاتی‬ ‫برخوردار ش��ده اس��ت‪ .‬دیگر گونه های هنری مانند شعر و‬ ‫ادبیات اما هرچند حضورهایی موردی در ستادهای تبلیغاتی‬ ‫کاندیداها داش��ته اند‪ ،‬اما خیلی نتوانس��ته اند جایگاه خود را‬ ‫گس��ترش بخش��ند و تثبیت کنند‪ .‬یکی دیگر از گونه های‬ ‫هنری‪ ،‬موس��یقی بوده که ان هم هرچند حضور موردی در‬ ‫ستادهای انتخاباتی داشته‪ ،‬اما به نظر م ی رسد با روند موجود‪،‬‬ ‫در دوره های اینده‪ ،‬از جایگاه بهت��ری در این حوزه برخوردار‬ ‫باشد‪ .‬در دوره های اخیر انتخابات ریاست جمهوری بوده که‬ ‫از یک سو‪ ،‬اجرای یک ترانه رپ توس��ط خواننده زیرزمینی‪،‬‬ ‫ساسی مانکن‪ ،‬در حمایت از مهدی کروبی و بازاجرای سرود‬ ‫یار دبستانی من با تغییر شعر به نفع محمود احمدی نژاد‪ ،‬از‬ ‫نشانه های استفاده بیش��تر از هنر موسیقی در فعالی ت های‬ ‫تبلیغاتی کاندیداها بوده اس��ت؛ روندی که به نظر م ی رس��د‬ ‫مسئوالن بخش های مربوط نیز ب رای هرچه پررونق تر شدن‬ ‫فضای انتخابات‪ ،‬ب رای گس��ترش ان برنامه دارند؛ نشانه ان‬ ‫اینکه چندی پیش اعالم ش��د خوانندگانی که در ستادهای‬ ‫انتخاباتی فعالیت کنند‪ ،‬مجوز کنسرت هدیه م ی گی رند‪.‬‬ ‫در واق��ع دفتر موس��یقی معاونت امور هن��ری وزارت‬ ‫فرهنگ و ارش��اد اس�لامی بود که اعالم ک��رد‪« :‬به منظور‬ ‫افزایش سطح شور و ش��عف جامعه در یازدهمین انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪ ،‬صدور مجوز اج��رای گروه های هنری و‬ ‫خواننده های عرصه موسیقی که قصد فعالیت در ستادهای‬ ‫تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری اسالمی ای ران را دارند‪،‬‬ ‫در اسرع وقت صادر م ی شود‪».‬‬ ‫همچنین مدیر خانه سرود انقالب اسالمی اخی را اعالم‬ ‫کرده که باتوجه ب��ه دغدغه ه��ای مقام معظم رهبری درباره‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری و گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬سه‬ ‫اثر موس��یقایی ط راحی و اجرا ش��ده که هدف از تولید انها‬ ‫ایجاد ش��ور سیاس��ی و ایجاد انگیزه بین مردم ب رای حضور‬ ‫پرشور در انتخابات بوده است‪ .‬یکی از قطع ه ها‪ ،‬اقتباسی از‬ ‫مثلث شماره ‪168‬‬ ‫من یک خواننده سیاسی هستم‬ ‫اهنگ «هم پای جلودار» به خوانندگی حسام الدین سراج با‬ ‫شعر حمید سبزواری اس��ت که این بار گروهی از هنرمندان‬ ‫نس��ل چهارم ان را بازخوان��ی کرده اند‪ .‬قطع��ه دیگر هم از‬ ‫تولیدات خانه سرود انقالب اسالمی است که شعر ان توسط‬ ‫یوسفعلی میرشکاک سروده شده است و مسئوالن این مرکز‬ ‫در پی مشخص کردن خواننده ان هستند‪ .‬اما قطعه سوم‪ ،‬به‬ ‫خوانندگی حامد زمانی اجرا شده است‪.‬‬ ‫حامد زمان��ی خواننده جوان پاپ ک��ه قبال قاری قران‬ ‫بوده و هم اکنون نیز صدای او در تیتراژ برخی از برنامه های‬ ‫سیاسی تلویزیون شنیده م ی ش��ود‪ ،‬از معدود فعاالن هنری‬ ‫اس��ت که م ی گوید به سیاس��ت و فعالیت سیاسی عالقه‬ ‫دارد‪ .‬او که دانش��جوی کارشناس ی ارشد رشته علوم سیاسی‬ ‫هم هس��ت‪ ،‬اخی را اجرای یک روزه ای در برج میالد داش��ت‬ ‫که در صحنه ارای��ی ان از تصاویر و ش��عارهای ارزش��ی و‬ ‫حتی تصاویر سیدحس��ن نصراهلل اس��تفاده ش��ده بود‪ .‬او‬ ‫م ی گوید پس از ان تالش کرده اس��ت به همراه تعدادی از‬ ‫دوستانش چند اثر موس��یقایی را ویژه انتخابات اماده کند‪.‬‬ ‫گویا او که مانند بازیکنان فوتب��ال در فصل نقل و انتقاالت‬ ‫گفته ب��ود صحب ت هایی ب رای س��اخت اثار جدی��د با چند‬ ‫س��تاد انتخاباتی کاندیداهای ریاس��ت جمهوری داشته که‬ ‫هنوز قطعیت به نتیجه رسیدن ان مشخص نیست‪ ،‬یکی‬ ‫از اثارش را ب رای س��تاد تبلیغاتی محمدباق��ر قالیباف اجرا‬ ‫کرده یا تحویل داده اس��ت‪ .‬خواننده تیت��راژ برنامه «دیروز‪،‬‬ ‫امروز‪ ،‬فردا» البته با اش��اره به اس��تفاده تعدادی از ستادهای‬ ‫تبلیغاتی کاندیداها از این قطعه موس��یقایی گفت‪« :‬از نظر‬ ‫من استفاده از ترانه هایی که قبال منتشر شده است در همه‬ ‫س��تادهای انتخاباتی بالمانع اس��ت‪ ».‬او خود را خواننده ای‬ ‫سیاس��ی توصیف م ی کن��د و وعده م ی دهد که ب��از هم در‬ ‫عرصه سیاست فعالیت خواهد داش��ت‪ .‬البته کارهایی که‬ ‫پیشتر با موضوع ش��هدای انرژی هس��ته ای از او منتش��ر‬ ‫شده‪ ،‬خود موید این واقعیت است که زمانی به عنوان یکی‬ ‫از صدها خواننده موس��یقی پاپ‪ ،‬ژانر سیاس��ی را به عنوان‬ ‫ژانر تخصصی خود ب��رای موفقیت در این ح��وزه انتخاب‬ ‫کرده است‪g .‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نقش موسیقی در تبلیغات انتخاباتی چیست؟‬ ‫نپرسیدند‪».‬‬ ‫حتی «فریدون جی رانی» هم درباره اعالم نامش در میان‬ ‫تیم سازنده فیلم انتخاباتی «عل ی اکبر والیتی» توضیح داد‪.‬‬ ‫کارگردان «من مادر هستم» درباره نام برده شدن از او به عنوان‬ ‫عضوی از تیم فیلم سازان انتخاباتی عل ی اکبر والیتی بیان‬ ‫کرد‪« :‬ب رای ساخت فیلم تبلیغاتی ایشان جلس ه ای تشکیل‬ ‫شد که از من نیز دعوت شده بود در ان جلسه حاضر باشم‪.‬‬ ‫ما در ان جلس ه درباره ساخت فیلم تبلیغاتی ایشان و مسائل‬ ‫مختلف ان نظر دادیم و صحبت کردیم‪ ».‬وی در عین حال‬ ‫تاکید کرد‪« :‬اگرچه در ان جلس��ه حضور داشتیم و درباره ان‬ ‫فیلم نظ رات مان را بیان کردیم‪ ،‬اما «محمدحسین لطیفی»‬ ‫س��اخت فیلم تبلیغاتی اقای والیتی را برعهده دارد‪ ».‬شاید‬ ‫«مجید برزگ��ر» هم که فیلم اکران نش��ده «پروی��ز» را در‬ ‫کارنامه دارد‪ ،‬جزو معدود سینماگرانی باشد که نام او به عنوان‬ ‫سازنده فیلم تبلیغاتی در خبرها امده و نه تنها ان را تکذیب‬ ‫نکرده‪ ،‬بلکه تایید هم کرده است‪ .‬او گفته که به خاطر تعلق‬ ‫خاطرش به جریان اصالحات‪ ،‬مشغول ساخت فیلم تبلیغاتی‬ ‫«محمدرضا عارف» شده است‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬دوره دیگری از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫جریان یافته و فیلم هایی س��اخته و نمایش داده م ی شوند‪،‬‬ ‫سیاس��تمداران نام��زد تصدی پس��ت ریاس��ت جمهوری‪،‬‬ ‫ب��ه خالقیت هنرمن��دان نظر دارن��د و برخی س��ینماگران‬ ‫نیز ب��ه کس��ب پ��ول‪ ،‬موقعی��ت و جای��گاه یا احس��اس‬ ‫رضای��ت قلب��ی از ای��ن رهگ��ذر م ی اندیش��ند و خواهن‬ ‫د اندیشید‪g .‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫با فرهنگ تا پاستور‬ ‫مثلث شماره ‪168‬‬ ‫نگاهی به برنامه های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در حوزه فرهنگ و هنر‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫‪3‬‬ ‫شخصی ت های داوطلب تصدی پس ت ها در ایامی چون‬ ‫انتخابات مجلس و در مقیاس بزرگ تر ان‪ ،‬ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫دارای دو خصیصه غالب م ی ش��وند؛ یکی اینکه ب رای اثبات‬ ‫کارشناس ارش��د و صاح��ب صالحیت بودن خ��ود‪ ،‬در همه‬ ‫زمینه ها به اظهار فضل پرداخته‪ ،‬دیگر انکه تالش م ی کنند با‬ ‫ادبیاتی وعده گونه و مه ربانانه‪ ،‬به رای دهندگان ثابت کنند در‬ ‫صورت انتخاب انان‪ ،‬اتفاق های مطلوب و بعضا خارق العاده ای‬ ‫در زمینه مورد عالقه شان خواهد افتاد‪ .‬با این اوصاف‪ ،‬انچه در‬ ‫دولت های حال حاضر جریان داشته‪ ،‬اولویت داشتن حوزه های‬ ‫سیاس��ت و اقتصاد نس��بت به فرهنگ و هنر بوده که این‬ ‫موضوع در انتخابات اخیر‪ ،‬به نظر م ی رس��د با توجه به شرایط‬ ‫عمومی کشور‪ ،‬از غلبه بیشتری برخوردار شده است‪.‬‬ ‫هنوز از یاد نبرده ایم که در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫س��ال ‪ ۸۴‬در میان هش��ت کاندیدای رقیب‪ ،‬دو نفر بودند که‬ ‫در بررس��ی های انجام ش��ده‪ ،‬کال در انبوه س��خنران ی ها و‬ ‫اظهارنظرهایش��ان هیچ حرفی در حوزه فرهن��گ و هنر بر‬ ‫زبان نرانده بودند؛ که اتفاقا یکی از این دو نفر‪ ،‬هش��ت سال‬ ‫بر مسند عال ی ترین مقام اجرایی کشور تکیه زد و دیگری هم‬ ‫در انتخابات چهار سال بعد از ان‪ ،‬یکی از دالیل اعتراض های‬ ‫خیابانی شد‪.‬امس��ال هم تقریبا وضع به همی ن گونه است و‬ ‫در ای��ن دوره از انتخابات نیز برخ��ی از کاندیداها عمال هیچ ‬ ‫جایگاهی ب رای ح��وزه فرهنگ در س��خنران ی های تاکنون‬ ‫شان قائل نبوده اند و برخی دیگر نیز به بیان جمله هایی کلی‬ ‫بسنده کرده اند‪ .‬هرچند خیلی وقت ها‪ ،‬ازار هندوانه سربسته‬ ‫کمتر است و به محض صحبت کردن خیل ی ها درباره برخی‬ ‫چیزها‪ ،‬م ی توان نتیجه گرفت که ش��اید سایر سخنان فالن‬ ‫‪70‬‬ ‫داوطلب ریاس��ت جمهوری در حوزه های اقتص��اد‪ ،‬امنیت و‬ ‫مس��ائل اجتماعی نیز مانند اظه��ارات او در حوزه فرهنگ و‬ ‫هنر‪ ،‬م ی تواند بسیار سطحی و ناشی از فقر اگاهی الزم باشد‪.‬‬ ‫نکته دیگ��ر اینکه در ارای��ش رقابت ه��ای انتخاباتی‬ ‫نامزدهای این دوره از انتخابات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬برخالف‬ ‫برخی از نامزده��ای برخی انتخابات گذش��ته‪ ،‬حضور اهالی‬ ‫فرهنگ و هنر در کمپین انان دیده نم ی ش��ود‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫کنکاش��ی در انبوه سخنان معطوف به ش��رایط اقتصادی و‬ ‫سیاست بی ن الملل کشور و نیز جمله هایی از این جنس که‬ ‫هنرمندان ما توانایی الزم را ب رای مطرح شدن در سراسر دنیا‬ ‫دارند یا اینکه ما ب رنامه های بسیار جامع و خوبی در این حوزه‬ ‫داریم‪ ،‬شمایی از چشم انداز احتمالی اینده را در صورت پیروزی‬ ‫هر کدام در انتخابات‪ ،‬م ی تواند نشان دهد‪.‬‬ ‫محسن رضایی و فرهنگ استعمارزده!‬ ‫محس��ن رضایی که پ��س از تجرب��ه نظامی جنگ‬ ‫هشت س��اله‪ ،‬تاکن��ون در مق��ام دبیری مجمع تش��خیص‬ ‫مصلحت نظام حضور داشته‪ ،‬یکی از چهره های برنامه مدار‬ ‫و متمایل به حرکت های استرتژیک شناخته شده است‪ .‬او در‬ ‫تنظیم سند چشم انداز ‪ 20‬ساله کشور نیز نقش پررنگی داشته‬ ‫که اتفاقا بخشی از ان س��ند که بیشتر به وجوه اقتصادی ان‬ ‫توجه شده‪ ،‬به حوزه فرهنگ و رس��انه پرداخته است‪.‬رضایی‬ ‫درباره جایگاه فرهنگ در دولت اینده خود م ی گوید‪« :‬فرهنگ‬ ‫را ابت��دا در دولت خود و در میان دولتم��ردان جای م ی دهم و‬ ‫معتقدم که اگر دلتمردان اخالق و رفت��ار فرهنگی را رعایت‬ ‫کنند‪ ،‬اخالق و فرهنگ جامعه نیز رشد خواهد یافت‪ .‬ب رنامه ام‬ ‫این خواهد بود که فرهنگ را به دس��ت فرهنگیان‪ ،‬هنر را به‬ ‫دست هنرمندان‪ ،‬ورزش را به دس��ت ورزشکاران و هر رشته و‬ ‫تخصصی را به دست متخصصان خودشان بدهم‪».‬‬ ‫او همچنین در جایی درباره وضعیت فرهنگ عمومی‬ ‫جامعه نیز گفته اس��ت‪« :‬اگر حیا در جامعه ما تقویت شود‪،‬‬ ‫مشکل حجاب حل خواهد شد‪ .‬ما حیا و غیرت را رها کرده ایم‬ ‫و به سراغ مساله حجاب رفته ایم‪ .‬اگر دولتمردان خود به انچه‬ ‫م ی گویند معتقد باش��ند و صادقانه با مردم برخورد کنند‪ ،‬ما‬ ‫باحجاب ترین کش��ور را خواهیم داشت‪ .‬ب رای حل مشکالت‬ ‫باید از رفتار دولتمردان شروع کرد‪ .‬مگر اوایل انقالب نبود که‬ ‫همه ریش م ی گذاشتند و چادری بودند؛ دلیل ان فضای حاکم‬ ‫بر جامعه بود‪ .‬ما فضا را رها کرده ایم اما م ی خواهیم مش��کل‬ ‫را حل کنیم‪».‬‬ ‫رضایی نیاز به نوسازی اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫سیاسی جامعه را ضروری م ی داند تا مشکالت فعلی و اینده را‬ ‫بتوانیم حل کنیم‪ .‬به عقیده او‪ ،‬جابه جایی ادم ها کارساز نیست‪،‬‬ ‫بلکه ممکن اس��ت ش��رایط را بدتر هم بکند‪ .‬زیرا اگر ب رنامه‬ ‫اساسی و جدی نداشته باشیم و تنها افراد جابه جا شوند کشور‬ ‫ما با خطری جدی مواجه خواهد شد که همه زیان م ی بینند‪.‬‬ ‫با این دیدگاه‪ ،‬فرمانده اسبق س��پاه پاسداران م ی گوید‪:‬‬ ‫«فرهنگ ما استعمارزده است و اثار ‪ 200‬سال استعمار غرب‬ ‫در ان دیده م ی شود‪ .‬هنوز هنر ایرانی‪ ،‬اسالمی و معماری در‬ ‫ان شکل نگرفته‪ ،‬معماری شهرهای بزرگ ای ران نظام خانواده‬ ‫را متالش��ی م ی کند و تولید خش��ونت م ی کند‪ .‬قیافه های‬ ‫مدرن با روح غی ر ای رانی و اسالمی ش��هرهای ما را م ی سازد‪،‬‬ ‫شهرهای ما به جای اینک ه تربیت اخالق و ارامش را گسترش‬ ‫دهند‪ ،‬خش��ونت را رواج م ی دهد‪ ».‬با این اوصاف‪ ،‬محس��ن‬ ‫رضایی‪ ،‬یکی از نامزدهای حاضر در یازدهمین دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری است که بیشترین تمرکز خود را به مسائل‬ ‫معیشتی و اقتصادی جامعه معطوف کرده است‪.‬‬ ‫محمد غرضی‪ ،‬ضد فرهنگ یارانه ای!‬ ‫گیل ابادی از مدیران سابق صداوسیماست که از چهره های فرهنگی محسن رضایی محسوب می شود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪168‬‬ ‫«س��خنگو ندارم‪ ،‬پ��ول ن��دارم‪ ،‬برنامه هم بع��دا ارائه‬ ‫م ی کن��م»‪ ،‬اینها حرف ه��ای یک��ی از کاندیداه��ای تایید‬ ‫صالحی ت ش��ده ب رای حضور در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫است که اعالم او مبنی بر اینکه ‪ 55‬میلیون رای دارد ‪ -‬یعنی‬ ‫پنج میلیون بیشتر از تع داد واجدان شرایط – هم توجه بسیاری‬ ‫را جلب کرد‪ ،‬هم موجب شد به س��خنان دیگر او نیز با نگاه‬ ‫دیگری نگریسته شود‪ .‬او حتی پسرش را به عنوان رئیس ستاد‬ ‫انتخاباتی برگزیده است‪.‬‬ ‫وزیر نفت دولت موسوی و وزیر پس ت و تلگراف و تلفن‬ ‫دولت هاشمی که مدت ‪ 16‬س��ال از مناسب دولتی و اجرایی‬ ‫دور بوده‪ ،‬حاال در بازگشتش دو ویژگی را برجسته تر دارد؛ یکی‬ ‫اینکه چندان به نظر نم ی رسد با مطالعه و امادگی قبلی به این‬ ‫عرصه پا گذاشته باشد و دیگر اینکه به نظر با همان دیدگاه های‬ ‫سال های پیش خود به مواجهه با حوزه های مختلف م ی پردازد‪.‬‬ ‫شاهد مدعای اول اینکه فرزندش درباره ساخت فیلم تبلیغاتی‬ ‫این نامزد گفته‪« :‬ابتدا بنا داشتیم که فیلم تبلیغاتی نسازیم‬ ‫و هزینه هنگفتی را صرف این بخش از تبلیغات نکنیم‪ .‬ولی‬ ‫شورای ستاد انتخاباتی رس��انه ملی متذکر شد که باید حتما‬ ‫فیلم تبلیغاتی ساخته و پخش شود به همین دلیل تصمیم‬ ‫گرفتیم درنهایت فیلم تبلیغاتی داش��ته باش��یم ولی ب رای‬ ‫صرفه جویی در هزینه ها از مجموع فیلم های ارشیوی موجود‬ ‫در صداوس��یما بهره م ی گیریم‪ .‬چراکه پدرم قبال در محافل‬ ‫مختلف سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی صحب ت های بسیاری‬ ‫داشته‪ ،‬از همی ن رو قرار است مجموعه ای از صحب ت های وی با‬ ‫مردم را با به کارگیری موسیقی ارزشی تدوین و به صورت فیلم‬ ‫تبلیغاتی این نامزد انتخابات ریاست جمهوری ارائه کنیم‪».‬‬ ‫اما دیگر سخن غرضی که با حاشی ه هایی همراه بوده‪،‬‬ ‫اتفاقا درباره سیاست حوزه فرهنگ و رسانه است‪ .‬او که قطعا از‬ ‫تیم فرهنگی خاصی در فعالی ت های انتخابات ی اش برخوردار‬ ‫نیست و خبرهایی هم مبنی بر کناره گیری اش از انتخابات‬ ‫به گوش م ی رس��د – هرچند خود این احتمال را تایید نکرده‬ ‫است ‪ -‬در سخنان اخیر خود‪ ،‬با بیان خاطره‪‎‬ای مطالبی گفت‬ ‫که روزنامه جمهوری اسالمی را به واکنش کشاند‪.‬‬ ‫گویا در نشس��ت غرضی با خبرنگاران‪ ،‬از او پرس��یده‬ ‫م ی ش��ود‪« :‬کارنامه کاری شما بیش��تر رنگ و بوی بررسی‬ ‫اقتصادی دارد ای��ا به مدی��ران فرهنگی کابین��ه خود فکر‬ ‫کرده اید؟» و غرضی پاس��خ م ی دهد‪« :‬متاسفانه همی ن گونه‬ ‫است و مردم مرا چهره فرهنگی نم ی شناسند اما چنین نیست‪.‬‬ ‫ی هاشمی‪ ،‬س��یدمحمد خاتم ی ‪ -‬وزیر‬ ‫یک روز در دولت اقا ‬ ‫فرهنگ و ارشاد اسالمی وقت ‪ -‬در جلسه هیات دولت مطرح‬ ‫کرد که سوبسید ب رای چاپ روزنامه بدهید که من مخالفت‬ ‫کردم‪ .‬بعد رفتم ی��ک کبابی و یک بغ��ل روزنام ه جمهوری‬ ‫اسالمی جمع کردم و اوردم در هیات دولت به اقای هاشمی‬ ‫گفتم این سوبس��ید را م ی خواهید ب رای چه به سید محمد‬ ‫خاتمی بدهید که روزنامه چاپ کند تا از کبابی سر در اورد؟»‬ ‫به ه ر حال‪ ،‬فرزند غرضی نیز ب��ا تاکید بر اینکه پدرش‬ ‫س��تادی ندارد که بخواهد پولی خرج و کاغ��ذی چاپ کند‪،‬‬ ‫مهم ترین ب رنامه پدر خود را «مقابله با تورم» مطرح کرده است‪.‬‬ ‫از احمد مسجد جامعی که وزیر فرهنگ دولت خاتمی بود به عنوان چهره ای نزدیک به محمدرضا عارف نام‬ ‫برده می شود؛ مسجدجامعی البته در این باره سخنی بر زبان نیاورده است‪.‬‬ ‫محمدرضا عارف و فرهنگ دانشگاهی‬ ‫از محمدرضا ع��ارف به عنوان فردی یاد م ی ش��ود که‬ ‫ی دارد که ش��اید حضور‬ ‫گرایش زیادی به س��یدمحمد خاتم ‬ ‫در کس��وت معاونت اول دولت خاتمی در ای��ن زمینه تاثیر‬ ‫بسیار زیادی داش��ته اس��ت؛ چنانکه عارف بارها اعالم کرده‬ ‫ی در عرصه انتخاب��ات به نفع وی‬ ‫در ص��ورت حضور خاتم�� ‬ ‫کناره گیری خواهد کرد‪ .‬دیگر تصویر از عارف‪ ،‬به ریاس��ت او‬ ‫در دانشگاه ته ران برم ی گردد که به نظر م ی رسد دیدگاه های‬ ‫او در حوزه های مختلف نیز تحت تاثی��ر تحصیل‪ ،‬تدریس‬ ‫و مدیریت او در حوزه دانشگاه اس��ت‪ .‬او که در فرهنگستان‬ ‫علوم نی��ز عضویت دارد‪ ،‬حت��ی هنگام برگزاری نمایش��گاه‬ ‫حسن روحانی بیشتر چهره های اقتصادی اطراف خود را میبیند و کمتر چهره فرهنگی در کمپین او وجود‬ ‫دارد‪ .‬علی ربیعی از همکاران روحانی در شورای امنیت است که سابقه روزنامه نگاری نیز دارد و در کمپین او تا‬ ‫حدودی رویکرد اجتماعی‪ ،‬فرهنگی دارد‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫کتاب امسال‪ ،‬تنها با حضور در سالن نشریات دانشگاهی‪ ،‬از‬ ‫غرفه های دانشگاه شریف‪ ،‬دانشگاه علم و صنعت‪ ،‬دانشگاه‬ ‫امیرکبیر و چندین دانشگاه دیگر بازدید کرد‪.‬‬ ‫او ب رنامه ه��ای راهبردی خود را ب��رای دولت یازدهم‪ ،‬با‬ ‫عنوان «ای ران اینده» منتش��ر کرده ک��ه در ‪ 22‬بخش اصلی‬ ‫ش��امل اهداف راهبری و برنامه های ح��وزه صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫و تجارت‪ ،‬کش��اورزی‪ ،‬مسکن‪ ،‬س�لامت‪ ،‬اموزش و پرورش‬ ‫و حوزه ه��ای زیرس��اختی محی ط زیس��ت‪ ،‬س��رمایه گذاری‬ ‫خارجی‪ ،‬مناطق توسع ه پذیر‪ ،‬دیپلماسی فعال‪ ،‬فسادستیزی‪،‬‬ ‫مردم ساالری‪ ،‬توسعه اجتماعی‪ ،‬توس��عه اطالعاتی‪ ،‬توسعه‬ ‫نظام بانکی‪ ،‬محیط کس��ب و کار‪ ،‬توس��عه علمی‪ ،‬نوسازی‬ ‫نظام کشورداری و پنج طرح ویژه شامل تبدیل ای ران به قطب‬ ‫تجاری‪ ،‬توسعه گردشگری‪ ،‬مهاجرت معکوس‪ ،‬صنعت انرژی‬ ‫و شغل افرینی پایدار است‪ .‬در این ب رنامه ظاه را ب رای فرهنگ‬ ‫و هنر جایگاهی در نظر گرفته نش��ده‪ ،‬اما ع��ارف در یکی از‬ ‫س��خنرانی ها درباره برنامه هایش ب رای حوزه فرهنگ گفته‬ ‫است‪« :‬فرهنگ جزو اولویت های اصلی ماست‪ .‬جهت گیری‬ ‫اصلی ما این است که کاهش تصدی دولت را در این بخش‬ ‫دنبال کنیم و حمایت حداکثری دولت را داش��ته باشیم‪ .‬باید‬ ‫سهم فرهنگ را از تولید ناخالص داخلی افزایش دهیم‪ .‬دخالت‬ ‫دولت در امور فرهنگی باید کم و به نهادهای فرهنگی محول‬ ‫شود‪ ».‬رئیس اسبق دانشگاه ته ران با بیان اینکه «متاسفانه‬ ‫در برخی بخش ها به وی��ژه در زمینه هنر‪ ،‬گاهی نگاه امنیتی‬ ‫حاکم شده اس��ت»‪ ،‬تاکید دارد‪« :‬دخالت های امنیتی و نگاه‬ ‫امنیتی که در بخش فرهن��گ وجود دارد‪ ،‬ب��ه هیچ وجه به‬ ‫صالح کشورمان نیس��ت‪ .‬ما به داشتن س��ینما و تئاتر پویا‬ ‫نیاز داریم‪ .‬باید اجازه دهیم هنرمندان ما در چارچوب قوانین‬ ‫مصوب فعالی ت های خود را ادامه دهند‪ .‬م��ا به طور جدی از‬ ‫تشکیل سازمان های مردم نهاد مانند خانه سینما و خانه هنر‬ ‫و موسیقی که جهت گیری اصلی انها مشارکت مردمی است‪،‬‬ ‫حمایت م ی کنیم‪».‬‬ ‫او همچنین معتقد اس��ت‪« :‬نشر در کشور ما وضعیت‬ ‫خوبی ندارد‪ .‬تنوع اثار مکتوب و تی راژ انها محدود است‪ .‬بحث‬ ‫نشر را باید جدی بگیریم و کتاب و مطبوعات مورد حمایت قرار‬ ‫گیرد‪ .‬بناب راین‪ ،‬داشتن قانون نشر و کتاب را به طور جدی دنبال‬ ‫م ی کنیم که هم نویسنده و هم ناشر با اطمینان خاطر کار خود‬ ‫را دنبال کند و دغدغه های ام��روزه از انقالب فرهنگ ی مان را‬ ‫رفع کنیم‪ ».‬این عضو شورایعالی انقالب فرهنگی همچنین‬ ‫م ی گوید‪« :‬برخی واژه‪‎‬ها در تالطم های سیاسی و اجتماعی‪،‬‬ ‫گرچه متولد م ی ش��وند‪ ،‬ولی به بلوغ خود نم ی رسند و چهره‬ ‫ناموجهی پی دا م ی کنند‪ .‬اصطالح «نهادهای مدنی» و «جامعه‬ ‫مدنی» از این قبیل واژه هاست که در دوره اصالحات مطرح‬ ‫شد‪ ،‬ولی به درستی تبیین نشد‪ .‬نهادهای مدنی‪ ،‬ماهیتا نه در‬ ‫مقابل نظام هستند و نه در مقابل دین‪ .‬همان طور که عرض‬ ‫کردم‪ ،‬حوزه های علمیه و نهاد مرجعی��ت‪ ،‬به معنای واقعی‬ ‫کلمه‪ ،‬نهادهای مدنی هستند؛ منتها نهادهای مدنی دینی‪.‬‬ ‫اتفاقا بیش و پیش از هر نهاد مدنی دیگری در کشورما‪ ،‬این‬ ‫نهاد روحانیت بوده است که به ش��کل مدنی در طول تاریخ‬ ‫س��ربراورده اس��ت‪ .‬امروز هم که به لطف پروردگار و تالش‬ ‫مردم‪ ،‬یک نظام دینی برسرکار امده است‪ ،‬حوزه های علمیه‬ ‫م ی توانند ضمن حفظ استقالل خود‪ ،‬تعامل مثبتی با دولت ها‬ ‫داشته باشند و نقش خود را به عنوان یک نهاد مدنی قدرتمند‪،‬‬ ‫در کمک به دولت ها ایفا کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪168‬‬ ‫حسن روحانی‪ ،‬فرهنگ اقتصادی‬ ‫ستاد انتخاباتی حس��ن روحانی با اعالم اینکه «کلید»‬ ‫به عنوان نماد انتخاباتی این س��تاد تعریف شده اعالم کرده‬ ‫است‪« :‬همه از مش��کالت کنونی کش��ور اگاهیم و بالطبع‬ ‫باید اولین اولویت تمام کاندیداه��ا ارائه راهکاری ب رای خروج‬ ‫کشور از این شرایط باش��د‪ ».‬این کاندیدای یازدهمین دوره‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری که از س��ال ‪ 68‬تا ‪ 84‬مسئولیت‬ ‫‪72‬‬ ‫دبیری ش��ورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت و پس از‬ ‫ان نیز در کسوت ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام مشغول اس��ت‪ ،‬تاکنون و در انبوه‬ ‫اظهارنظرهایش نش��ان داده که با تمرکز بر وضعیت اقتصاد‬ ‫و سیاست خارجی کش��ور‪ ،‬در دس��ته کاندیداهایی است که‬ ‫کمترین توجه را به حوزه فرهنگ و هنر دارند‪.‬او که م ی گوید‬ ‫با تحصیل در رشته حقوق‪ ،‬توانس��تم متوجه شوم که فرق‬ ‫قطعنامه شورای حکام و نیز قطعنامه شورای امنیت با یک‬ ‫کاغذ معمولی چیس��ت‪ ،‬با بیان اینکه «در دولت من از تمام‬ ‫شایستگان‪ ،‬متخصصان و صاحب نظ ران استفاده خ واهد شد»‪،‬‬ ‫وعده هایش را تنها در این حوزه ها داده است‪« :‬شورای پول و‬ ‫اعتبار به قدرت خود بازخواهد گشت‪ .‬سازمان ب رنامه و بودجه را‬ ‫برم ی گردانم و بانک مرکزی به استقالل خود م ی رسد‪ .‬شورای‬ ‫اقتصاد که اخی را بعد از پنج سال تشکیل جلسه داد‪ ،‬به قدرت‬ ‫قبلی خود برم ی گردد‪».‬روحانی حتی وقتی هم که م ی گوید‬ ‫در ب رنامه من عالوه بر وجود ب رنامه‪ ،‬ب رای مشکالت اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اجتماعی و سیاست خارجی برنامه یک‬ ‫یراند‪،‬‬ ‫ماهه و ‪ 100‬روزه نیز وجود دارد و لفظ فرهنگ را بر زبان م ‬ ‫باز هم بالفاصله در ادامه م ی گوید‪« :‬م��ا م ی توانیم در زمان‬ ‫کوتاه تحول اقتصادی ب��ه وجود اوریم و ب��ا ایجاد یک دوره‬ ‫تنفس مشکالت را حل کنیم‪ .‬م ی توانیم با یک تفاهم بین‬ ‫بانک مرکزی و بانک های کارگشا اجناسی را که در گمرکات‬ ‫انبار شده اس��ت به بازار برگردانیم و این در یک مدت کوتاه‬ ‫امکان پذیر اس��ت‪».‬روحانی که گفته م ی شود در یازدهمین‬ ‫دوره انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬شاید کاندیدای اصلی جریان‬ ‫اصالح طلب باشد و خود نیز موضع تعادلی را به عنوان محور‬ ‫وعده ها و فعالی ت هایش انتخاب کرده‪ ،‬البته معتقد اس��ت‪:‬‬ ‫«ازادی قلم‪ ،‬حافظ حقوق انسان هاست و ب رای حفظ حقوق‬ ‫انسان ها باید مطبوعات را در چارچوب قانون گسترش داد‪».‬‬ ‫رئیس کمیسیون سیاسی ‪ -‬اجتماعی مجلس خبرگان‬ ‫همچنین با اش��اره به حضور ‪ ٣٣‬میلیون توریس��ت در سال‬ ‫گذشته در کشور ترکیه گفته است‪« :‬با وجود این همه جاذبه‬ ‫توریستی‪ ،‬ضعف مدیریت موجب شده است که زمینه ب رای‬ ‫جذب توریست فراهم نباشد‪ .‬صنعت توریسم م ی تواند همه‬ ‫بیکاران کشور را مشغول به کار کند‪ .‬تنها بحث گردشگری‬ ‫نیست‪ .‬کش��ور ما اس��تعدادهای فراوانی دارد؛ از کشاورزی و‬ ‫صنعت گرفته تا بخش خدمات‪ .‬مالرد یکی از شهرستان های‬ ‫اس��تان ته ران با ‪ ٤٠٠‬هزار نفر جمعیت است ولی حتی یک‬ ‫بیمارس��تان ندارد‪ ،‬در حالی که تصور م ی شود استان ته ران‬ ‫غرق در نعمت است‪».‬‬ ‫او همچنین ب��ا تاکید بر اینکه امکان توس��عه پایدار و‬ ‫همه جانبه کش��ور وجود ندارد‪ ،‬مگر انکه به سرمایه انسانی‬ ‫کشور توجه کافی شود‪ ،‬گفته است‪« :‬دولت وظیفه دارد تمام‬ ‫امکانات کشور را در جهت رشد و توسعه منابع انسانی به کار‬ ‫گیرد و در ای��ن راه‪ ،‬مدارس از جایگاه وی��ژه ای برخوردارند‪ .‬به‬ ‫همین منظور باید برنامه های فرهنگی و اموزش��ی کشور‪،‬‬ ‫مبتنی بر مدارس را تقویت کرد تا ب��ا انتقال تجارب‪ ،‬می راث‬ ‫فرهنگی‪ ،‬دانش و اموزه های تربیتی‪ ،‬اخالقی و دینی‪ ،‬از طریق‬ ‫مدارس‪ ،‬به برخی از اشفتگ ی های فرهنگی ‪ ،‬اموزشی و علم ی ‬ ‫پایان داد‪ .‬در این فرایند‪ ،‬قطعا نقش معلمان بسیار پررنگ و‬ ‫مهم است؛ از فرایندهای اموزشی و تربیتی ب رنامه ریزی شده و‬ ‫هدفمند معلمان ازاداندیش و خالق و نظام اموزشی مناسب‪،‬‬ ‫م ی توان انتظار برون دادی مناسب و افرادی خالق‪ ،‬ازاداندیش‬ ‫و با اخالق داشت‪».‬‬ ‫ش��عار حس��ن روحانی در یازدهمی��ن دوره انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری «اعت��دال‪ ،‬عقالنیت و تدبیر» اس��ت‪ .‬او‬ ‫محور برنام��ه اقتصادی خ��ود را تولید ثروت مل��ی و توزیع‬ ‫عادالن��ه ان توصی��ف ک��رده‪ ،‬برنام��ه فرهنگ��ی اش را‬ ‫اصالح س��اختار فرهنگی و تامی��ن امنی��ت فرهنگی و در‬ ‫زمینه سیاس��ت خارجی نیز تعامل س��ازنده با جهان مطرح‬ ‫کرده است‪g .‬‬ ‫این فیلم ها‬ ‫«سینما» نیست‬ ‫گفت وگو با کارگردان فیلم تبلیغاتی عارف‬ ‫‪4‬‬ ‫این روزها ک�ه ب�ازار فعالی ت ه�ای تبلیغاتی داغ‬ ‫است ب ه رغم چند دوره اخیر که ساخت فیلم تبلیغاتی‬ ‫کاندیداه�ای ریاس�ت جمهوری توس�ط کارگردان�ان‬ ‫سرش�ناس س�ینما باب بوده‪ ،‬امس�ال اما ای�ن حوزه‬ ‫خیلی داغ به نظر نم ی رس�د‪ .‬نش�انه اش اینکه محمد‬ ‫غرضی اصال فیلم تبلیغاتی خاصی ندارد‪ ،‬فیلم حسن‬ ‫روحانی را گروه�ی از جوانان به صورت دس�ته جمعی‬ ‫س�اخته اند‪ ،‬س�ازنده فیلم محس�ن رضایی برای خود‬ ‫اعضای ستاد هم شناخته شده نیس�ت‪ ،‬اما در نهایت‬ ‫محمدرضا عارف اس�ت که از میان این چهار کاندیدا‪،‬‬ ‫فیلم تبلیغات ی اش را فردی س�اخته که س�ابقه تولید‬ ‫فیلم س�ینمایی را دارد؛ هرچند اکران نش�ده و به تبع‬ ‫ان‪ ،‬ش�ناخته نش�ده‪.‬این فیلمساز هم ش�اکی است‪،‬‬ ‫م ی گوید‪« :‬از روزی که س�اخت فیلم تبلیغاتی عارف را‬ ‫قبول کرده ام‪ ،‬ادم های زیادی برای مصاحبه کردن با من‬ ‫تماس گرفته اند و نم ی دانم این همه حساسیت برای‬ ‫چیست؟» مجید برزگر ‪،‬کارگردان چند تایی فیلم بلند‪،‬‬ ‫کوتاه و مستند است و سال هاست تیزرهایی هم ازجمله‬ ‫برای جش�نواره های فیلم س�اخته؛ دو فیلم بلندش با‬ ‫وجود حضور در جشنواره های خارجی هنوز اجازه اکران‬ ‫پیدا نکرده است؛ با این حال‪ ،‬چهار روزه فیلم تبلیغاتی‬ ‫محمدرضا ع�ارف‪ ،‬کاندی�دای اصالح طل�ب انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم را اماده کرده و نم ی داند که ایا‬ ‫م ی شود به پخش کامل ان امیدوار بود یا خیر‪ .‬خبرنگار‬ ‫مثلث نیز به همین بهانه با او گفت وگو کرده است‪.‬‬ ‫اما از طرف اقای عارف با من تماس گرفتند که درواقع‬ ‫ب رای مشورت و یک گپ و گفت برویم‪ .‬من به سبب شناخت‬ ‫قبلی که از اقای عارف داش��تم و ش��خصیتی علمی که از‬ ‫ایشان سراغ داشتم‪ ،‬در ان جلسه شرکت کردم اما اتفاقاتی‬ ‫افتاد که ب رای م��ن جالب بود و در نتیجه م��ن قبول کردم‬ ‫ساخت فیلم ایشان را ب ر عهده بگیرم‪.‬‬ ‫منظورتان از اتفاقات جالب چیست؟‬ ‫‪ l‬بنا بر این است که هر کاندیدایی ‪ 10-11‬ساعت‬ ‫برنامه تبلیغاتی در تلویزین داشته باشد که بخشی از ان هم‬ ‫یک فیلم است‪ ،‬به هر حال این فیلم را کسی باید بسازد که‬ ‫فیلم ساختن را بلد باشد؛ چندین سال است که در رقابت های‬ ‫انتخاباتی فیلم های مشابهی از این دست ساخته م ی شود‪.‬‬ ‫اتفاق پیچیده و مهم ی که شایس��ته این همه حساس��یت‬ ‫باشد نیفتاده است‪.‬‬ ‫چطور همکاری با این پروژه را قبول کردید؟‬ ‫‪ l‬من فیلمساز هس��تم و کارم این است که فیلم‬ ‫بسازم‪ ،‬در کنار ان مثل خیل ی های دیگر تعلق خاطری هم به‬ ‫جریان اصالحات دارم‪ ،‬اما به هر حال حرفه من فیلمسازی‬ ‫است‪ ،‬فیلم کوتاه و بلند و مستند و تیزر تبلیغاتی ساخته ام و‬ ‫حاال هم از من خواسته شده که ب رای رقابت های انتخاباتی‬ ‫فیلم یک نامزد را بسازم‪.‬‬ ‫س��اختن چنین فیلم هایی البته م ی توان��د از جهات‬ ‫متفاوتی تاثی ر گذار باش��د‪ .‬بعضی کاندیدا ها با انتخاب افراد‬ ‫خاصی ب رای ساختن فیلم هایشان به دنبال این هستند که‬ ‫بگویند مثال فالن فیلمس��از‪ ،‬هواداران فالن فیلمس��از یا‬ ‫جریان فکری فالن ادم از من حمایت کرده اس��ت‪ .‬بعضی‬ ‫اوقات ه��م انتخاب یک نفر ب رای س��اخت یک فیلم صرفا‬ ‫از این جنبه است که کسی باشد که فیلمسازی را بداند‪.‬‬ ‫در مورد ساخت فیلم کاندیدا ها در انتخابات فعلی هم‬ ‫قبال س��ه‪ ،‬چهار نفر با من تماس گرفته بودند ب رای ساخت‬ ‫فیلم افراد مختلف‪ ،‬اتفاقا خیل��ی هم مصمم بودند و اصرار‬ ‫داشتند اما من قبول نکردم‪ .‬به هر حال من هم در شرایطی‬ ‫مشابه دیگران و شاید در شرایطی سخت تر از دیگران قرار‬ ‫دارم‪ ،‬همین حاال من دو فیلم دارم ک��ه اجازه اکران دریافت‬ ‫نکرده و با این نگاه امنیتی که وجود دارد‪ ،‬ترجیح داده ام ان‬ ‫پیشنهاد ها را قبول نکنم‪.‬‬ ‫کار را چه زمانی شروع کردید؟‬ ‫‪ l‬شنبه هفته گذشته کار را شرع کردیم و دوشنبه‬ ‫بای��د تحویل م ی دادی��م‪ ،‬یعن��ی در فرصت س��ه روزه باید‬ ‫فیلمبرداری‪ ،‬صدا گذاری‪ ،‬تدوی��ن‪ ،‬اصالح رنگ و خروجی را‬ ‫تمام م ی کریم که نتیجه اش س��ه‪ ،‬چهار روز کار کش��نده و‬ ‫سخت بود‪.‬‬ ‫چرا اینقدر دیر؟‬ ‫‪ l‬به نظر م ی رس��د ک��ه ثب ت نام اقای هاش��می تا‬ ‫حدودی در برنامه های همه کاندیدا ها تاثیرگذار بود‪ ،‬بعد هم‬ ‫زمان اعالم صالحی ت ها مطرح بود‪.‬‬ ‫تا حدود زیادی فیل م هایی از این دست به سمت‬ ‫ی�ک مصاحبه در مقاب�ل دوربین تغیی�ر ماهیت‬ ‫م ی دهد‪ ،‬ش�ما در ای�ن کار چطور ب�ه فیلم نگاه‬ ‫کرده اید؟ ایا در فیلم با یک اثر سینمایی مواجه‬ ‫خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬اقای عارف یک ش��خصیت جنجالی نیست‪ ،‬تا‬ ‫حدود زیادی ارام اس��ت و ما هم در فیل��م یک گفت وگوی‬ ‫بلند داریم‪ .‬خیلی کارها هس��ت که م��ن م ی خواهم بکنم‬ ‫ولی امکان ان وجود ندارد‪ ،‬مثال من دوست دارم یک نفر را‬ ‫که اقای عارف با او کار کرده ببرم در خیابان و در میان مردم‬ ‫از او فیلم بگیرم‪ ،‬ممکن اس��ت محافظان او این اجازه را به‬ ‫ما ندهند؛ خیلی کارها هم هس��ت که در شخصیت افراد و‬ ‫ماهیت این فیلم ها نم ی گنجد‪ ،‬به هر حال کسی که موضوع‬ ‫این فیلم ها قرار م ی گیرد‪ ،‬بازیگر نیس��ت‪ ،‬حتی اگر او را در‬ ‫می زانسن قرار دهیم و حتی اگر او در قالب یک بازیگر حاضر‬ ‫شود‪ ،‬حتی اگر ما از او با لباس راحت فیلم بگیرم در حالی که‬ ‫‪ l‬دوره های قبل چندتایی فیلمساز مشهور در جمع‬ ‫فیلمس��ازانی که ب رای کاندیدا ها فیلم ساخته بودند حضور‬ ‫داش��ته و س��عی کرده اند که دنبال برخورد سینمایی با این‬ ‫نوع فیلم ها بروند‪ ،‬اما نتیجه ان کاری را که باید نکرده است‪.‬‬ ‫در این فیلم ها کسی از ساختار س��ینمایی حرف نم ی زند‪،‬‬ ‫نم ی شود با ش��خصیت موضوع فیلم به عنوان یک بازیگر‬ ‫برخورد کرد‪ ،‬گذاشتن ش��خصیت در می زانسن هم طبیعی‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫فیلم های��ی که س��اخته م ی ش��ود ب��رای نمایش در‬ ‫تلویزیون و شبکه اینترنت کاربرد دارد‪ ،‬تاریخ مصرف دارد و‬ ‫بعد از این انتخابات م ی تواند مصرف تاریخ نگارانه یا روایت‬ ‫تاریخ هم پیدا کند‪.‬‬ ‫از فیلمس��از هم به این دلیل دعوت م ی شود که باید‬ ‫کسی باش��د بداند مثال فیلم را نباید در حیاط گرفت و باید‬ ‫در اس��تودیو گرفت‪ ،‬یا پ س زمینه نباید سیاه یا سفید باشد‪.‬‬ ‫این فیلم ها به احتم��ال زیاد تنها یک ب��ار پخش خواهند‬ ‫ش��د‪ .‬این فیلم ها فیلم های فیلمس��ازان نیس��تند‪ ،‬بلکه‬ ‫فیلم های شخصی ت ها هستند‪ .‬من یک فیلم با محوریت‬ ‫یک شخصیت به عنوان یک مس��تند برای یک جشنواره‬ ‫نم ی سازم‪ ،‬چیزی که من م ی سازم به سفارش دهنده بستگی‬ ‫دارد‪ ،‬نه به خواسته من به عنوان فیلمساز‪.‬‬ ‫فک�ر م ی کنید ای�ن فیل م ه�ا کاری ه�م از پیش‬ ‫م ی برد یا صرفا برای پ ر کردن کنداکتور تلویزیون‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬در ش��رایط اقتصادی که مردم پ��ول کافی ب رای‬ ‫گذران زندگ ی ش��ان هم ندارند‪ ،‬این فیلم ها از چاپ تراکت‬ ‫و پوستر بیش��تر جواب م ی دهد‪ ،‬البته به شرطی که کسی‬ ‫تلویزیون نگاه کند‪ .‬این را باید بگویم که ما در س��اخت این‬ ‫فیلم با این پی ش ش��رط وارد نش��ده ایم که ب رای کاندیدایی‬ ‫رای جمع کنیم‪ ،‬ما تالش کرده ایم الزمه رای دادن را فراهم‬ ‫کنیم نه هیجان رای دادن را‪ .‬تصور م ی کنم در شرایط فعلی‬ ‫که بع��د از مدت ها امکان��ی ب رای حرف زدن فراهم ش��ده‪،‬‬ ‫حرف هایی ب رای گفتن داش��ته ایم که البته نم ی دانم چقدر‬ ‫از ان چیزی که در فیلم امده است‪ ،‬در نهایت به نمایش در‬ ‫خواهد امد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪168‬‬ ‫اقای برزگر! از تصمیمتان برای ساخت این فیلم‬ ‫بگویید‪ ،‬چه شد که تصمیم گرفتید با یک نامزد‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری همکاری کنید؟‬ ‫اصلا چنی�ن فیل م های�ی م ی توانن�د هوی�ت‬ ‫سینمایی داش�ته باش�ند یا صرفا باید در قالب‬ ‫یک پیام رسانه ای تبلیغاتی به انها نگاه کرد؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫‪ l‬با من صحبتی از دستمزد نشده است‪ ،‬تا همین‬ ‫حاال هم که فیلم را تمام کرده و تحویل داده ایم بحث مالی‬ ‫مطرح نبود و هنوز هم نیست؛ فکر هم نم ی کنم که تا پایان‬ ‫چنین بحثی مطرح شود‪ .‬چیزی که ب رای من جالب بود‪ ،‬این‬ ‫که احساس کردم کار کامال به صورت مستقل و بدون هیچ‬ ‫وابستگی به هی چ جا در حال انجام است‪ .‬هیچ پشتیبانی و‬ ‫هیچ کمکی در کار نیس��ت و به همین دلیل هم احساس‬ ‫کردم باید کمکی بکنم‪ .‬هستند کس��انی که در این مسیر‬ ‫با امکانات وارده شده اند؛ با گروه و پول و پشتیبانی در همه‬ ‫زمینه ها هم از امکاناتی ب ر خوردار هستند‪ ،‬اما احساس من‬ ‫این بود که در این طرف ماجرا چنین چی ز هایی وجود ندارد‬ ‫و خب من باتوجه به عالقه ای که ب��ه ان دوران اصالحات‬ ‫داشته ام پذیرفته ام که شرکت داش��ته باشم‪ .‬هر چند که در‬ ‫همان دوران هم اتفاقاتی که افتاد ب��ا انچه باید رخ م ی داد‬ ‫تفاوت زیادی داش��ت‪ ،‬هر چند در هم��ان دوران هم خیلی‬ ‫چی ز ها کم بود‪ ،‬اما باز با فضای فعلی قابل مقایسه نیست و‬ ‫فکر م ی کنم برگشت به ان دوران االن به صورت ارزو درامده‬ ‫اس��ت؛ همان طور که قبل از این هم فکر ک��ردن به چنان‬ ‫فضایی ب رای خیل ی ها ارزو بود‪.‬‬ ‫خب البته در قبول این پروژه ش��خصیت و موقعیت‬ ‫خود اقای عارف ه��م تاثی ر گذار بود‪ ،‬اینکه مثال ایش��ان در‬ ‫دوره وزارت خودش چه کرده‪ ،‬یا در دوره معاونت اولی اقای‬ ‫خاتمی که م��ن ان را به ی��اد م ی اورم چ��ه کار هایی کرده‬ ‫است‪ ،‬اینکه او در ‪ 30‬سال گذشته از وقتی که در رشته برق‬ ‫و مخاب رات از دانشگاه اس��تنفورد فارغ التحصیل دکترا شده‬ ‫تا امروز مدام حتی در زمانی که مس��ئولیت اجرایی داشته‬ ‫تدریس کرده و تز او در دنیا به عنوان «تئوری عارف» شناخته‬ ‫شده است‪ ،‬در تصمیم من موثر بود‪.‬‬ ‫ب رای خودش چای م ی ریزد یا پای باغچه ای نشس��ته‪ ،‬اینها‬ ‫قابل قبول نخواهد بود‪.‬‬ ‫ای�ن ح�رف یعن�ی احتم�ال دارد ک�ه فیل م های‬ ‫تبلیغاتی هم ممیزی شوند؟‬ ‫‪ l‬حتما همین طور اس��ت‪ ،‬ما امروز کار خودمان را‬ ‫ب رای هیات هایی که قرار است کارها را در صدا و سیما بازدید‬ ‫کنند‪ ،‬فرس��تاده ایم‪ .‬من در مورد بخش های��ی از فیلم این‬ ‫نگرانی سانسور شدن را دارم‪ .‬ضمن اینکه خیلی چیزها هم‬ ‫اصال امکان مطرح شدنش فراهم نبوده است‪ .‬با این شرایط‬ ‫ان چیزی که در فیلم امده‪ ،‬نقد ش��رایط و ارائه راهکار هایی‬ ‫است که در قسمت اول ممکن است به سیاه نمایی تعبیر‬ ‫و حذف شود‪.‬‬ ‫فیل�م تبلیغات�ی دیگری هم ق�رار اس�ت برای‬ ‫کاندیدا ها ساخته شود؟‬ ‫‪ l‬ظاه را چنی��ن برنامه ای هس��ت اما م��ن هنوز‬ ‫تصمیم نگرفته ام در فیلم بعدی هم همکاری داشته باشم‬ ‫یا نه‪ .‬اول باید ببینیم ک��ه از فیلم اول چه چیزهایی پخش‬ ‫م ی ش��ود و فضا به کدام طرف خواهد رفت‪ ،‬تا بعد تصمیم‬ ‫بگیرم ب رای فیلم دوم چه باید کرد‪.‬‬ ‫و اگر حجم زیادی از فیلم س�اخته ش�ده امکان‬ ‫پخش به دست نیاورد ؟‬ ‫‪ l‬ب��رای فیل��م بع��دی ‪ 30‬دقیقه برف��ک ضبط‬ ‫م ی کنیم‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫در میانه‬ ‫محافظه کاری‬ ‫وتحول خواهی‬ ‫انتخاباتریاست جمهوری‬ ‫و تقابل گفتمان ها؛ وضع موجود‬ ‫یا تغییر وضع موجود‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫ارایش نیروهای سیاسی در یازدهمین‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری پس از اعالم‬ ‫صالحیت نامزدها توسط شورای نگهبان‬ ‫کامال مشخص و عیان شده است‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد می توان با رویکردی جامعه شناسانه‬ ‫برنامه های نامزدها و انتظارات طبقات‬ ‫اجتماعی را حول دو موضوع تداوم وضع‬ ‫موجود و تغییر وضع موجود تقسیم بندی‬ ‫کرد‪ .‬بر این اساس پیروز انتخابات اینده‬ ‫یا محافظه کاری تمام عیار خواهد بود یا‬ ‫تحول خواهی همه جانبه و یا فردی در میانه‬ ‫تحول خواهی و محافظه کاری‪ .‬شاید یک‬ ‫تحول خواه محافظه کار‪ .‬انتخابات ‪ 92‬ازمونی‬ ‫سخت برای محافظه کاری است که بیشتر‬ ‫اوقات در ایران بازنده انتخابات بوده است‪.‬‬ ‫در این پرونده سعی کردیم به شناسایی‬ ‫تبار فکری و جهت گیری نامزدها و طبقات‬ ‫اجتماعی بر اساس همین دو مولفه بپردازیم‪.‬‬ ‫تعریف ما از محافظه کاری وتغییرخواهی در‬ ‫این پرونده ما به ازای اصول گرایی‬ ‫و اصالح طلبی نیست‪.‬‬ ‫‪74‬‬ ‫رایدهندگانیامحافظهکارانه‬ ‫رایمیدهندیاتغییرخواهانه‬ ‫انتخابات از دریچه ای دیگر‬ ‫مساله اصلی ارای سرگردان‬ ‫طبقات ضعیف است‬ ‫محافظه کارییاتمایلبه‬ ‫میانه رویواعتدال؟‬ ‫تغییرغیررادیکال‬ ‫جامعهطیفیبهجای‬ ‫جامعهقطبی‬ ‫مردم محافظه کارانه رای‬ ‫نمی دهند‬ ‫مدل انقالبی از حکمرانی‬ ‫تحلیلی درباره رقابت برای مسلط شدن گفتمان ها در انتخابات ‪ 24‬خرداد‬ ‫‪1‬‬ ‫دکترسیدمصطفیابطحی‪/‬استاددانشگاه‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫ملت ای ران از ماه ها پیش به این موضوع م ی اندیشد که‬ ‫رفتار سیاسی خود را در ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬چگونه سامان بخشد‪ .‬هر‬ ‫چند از سال ‪ 58‬تا امروز همواره انتخابات تعیین کننده مدی ران‬ ‫کشور و اغازی ب رای نقش افرینی و مسئولی ت پذیری انان بوده‬ ‫است‪ .‬اما به نظر م ی رسد که انتخابات پیش رو واجد نکته های‬ ‫به غایت معن ادار و تعیین کنند ه است و انتظار م ی رود رفتار ملت‬ ‫با پشتوانه تجربه طوالنی حضور در عرصه سرنوشت‪ ،‬جامع تر‬ ‫و به گفتمان انقالب اسالمی نزدیک تر باشد‪.‬‬ ‫انتخابات در هر جامعه‪ ،‬از جمله جامعه ای ران همواره با‬ ‫دو رویکرد نمایش بلوغ نظری و عملی مردم و پایان گفتمان‬ ‫سیاسی امرانه به عنوان بستر ضروری ب رای ارتقای مشارکت‬ ‫سیاس��ی مردم صورت م ی گیرد‪ .‬کارکرد اساس��ی انتخابات‬ ‫در جامع ه ای به منصه ظهور م ی رس��د ک��ه اراده معطوف به‬ ‫مشارکت مبتنی بر فرهنگ سیاس��ی مثبت و موثر‪ ،‬ارتقای‬ ‫اگاهی عمومی و بسط عقالنیت استوار باشد‪.‬‬ ‫دموکراسی به معنای تکثر قدرت و جابه جایی نخبگان‬ ‫و دست به دس��ت ش��دن ارام‪ ،‬ب ی دغدغه و مس��المت امیز‬ ‫قدرت‪ ،‬چتر فراگیری است که انتخابات در ذیل ان به عنوان‬ ‫ی ب رای گردش قدرت ط راحی شده است‪.‬‬ ‫مکانیسم ‬ ‫دموکراسی از منظر فلسفی بر سه پایه استوار است که‬ ‫عبارتند از‪ :‬رضایت مردم از قدرت سیاس��ی‪ ،‬ازادی یکسان و‬ ‫ب رابر شهروندان در ب رابر قانون و تضمین شهروندان به صورت‬ ‫مساوی توسط نهاد قدرت‪.‬‬ ‫اگر یکی از شروط اساسی دموکراسی را حق مشارکت‬ ‫همگانی و حق انتخاب ملت به شمار اوریم‪ ،‬طبیعی است که‬ ‫این حق در جایی قابل اعمال است که نظام سیاسی مستقر‪،‬‬ ‫ازادی عمومی را به عن��وان ترجمان مطالب��ات و اراده ملت‪،‬‬ ‫پذیرفته و مدل مدیریت و شیوه حکمرانی خود را ب ر اساس ان‬ ‫ط راحی و تنظیم نماید‪.‬‬ ‫در ای ران‪ ،‬مردم س��االری دینی به عنوان چارچوب کنش‬ ‫سیاس��ی و اجتماعی و اقتصادی‪ ،‬در صدد است نسبت وثیق‬ ‫میان احکام الهی از یک سو و اراده ملت از سوی دیگر را روایت‬ ‫نماید‪ .‬در این نوع از مردم ساالری مدل مدیریت و حکمرانی با‬ ‫سه مولفه؛ «اعتماد‪ ،‬مسالمت و مشارکت» تدوین م ی شود‪ .‬در‬ ‫این مدل‪ ،‬جلوه های کهن سیاست‪ ،‬اب ر سیاست و فرا سیاست‬ ‫پایان یافته اعالم ش��ده و اخالق سیاسی به عنوان زمینه ساز‬ ‫سنت سالم رفتار سیاسی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی ب رای برون رفت‬ ‫از معضالت تاریخی و اجتماعی مطرح م ی شود‪.‬‬ ‫در این مدل‪ ،‬مراد از اعتماد‪ ،‬س��رمایه اجتماعی اس��ت‪.‬‬ ‫س��رمایه اجتماعی به عنوان گوهری ب ی بدی��ل ب رای تبیین‬ ‫رفتار شهروندان با همدیگر و نیز ش��هروندان با حاکمیت و‬ ‫بالعکس است‪ .‬طبیعی است سرمایه اجتماعی وقتی ظهور و‬ ‫بروز م ی یابد که اعتماد میان مردم و حاکمیت نهادینه شده و‬ ‫اموزش های اجتماعی و همگانی الزم ب رای گفتمان سازی در‬ ‫درون ساخت قدرت به منظور رقابت در نظام و نه رقابت با نظام‬ ‫ب رای دست به دست شدن ارام قدرت فراهم م ی شود‪.‬‬ ‫در این چارچوب‪ ،‬منظور از مسالمت‪ ،‬پرهیز از ه ر گونه‬ ‫خشونت‪ ،‬خودخواهی‪ ،‬خود ش��یفتگی‪ ،‬توهم و پایین بودن‬ ‫استانه تحمل‪ ،‬جذب و مدارا و باال بودن استانه دگر سازی‪ ،‬طرد‬ ‫و ب ی حوصلگی است و نیز مراد از مشارکت‪ ،‬حضور اگاهانه‪،‬‬ ‫ازادانه و داوطلبانه هر ش��هروند که با توس��ل به ساز و کارها‬ ‫و مجاری مختل��ف در روند تصمیم گیری‪ ،‬تصمیم س��ازی و‬ ‫مدیریت کالن و خرد جامعه شرکت و نظارت کرده و در صورت‬ ‫تمایل بتواند با احراز صالحی ت ها و توانمندی های خاص‪ ،‬به‬ ‫راس قدرت سیاس��ی صعود کند‪ .‬طبیعی است که مشارکت‬ ‫جمعی بارزترین نمود عینی‪ ،‬ساز و کارهای دموکراتیک است‪.‬‬ ‫بدیهی است مشارکت مورد نظر هنگامی به کمال مطلوب‬ ‫خود نزدیک م ی شود که دارای گستره عمق و برد باشد‪.‬‬ ‫در نظام معنایی و گفتمانی انقالب اسالمی مبتن ی بر‬ ‫مدل مدیری��ت و حکمرانی پیش گفته‪ ،‬خش��ونت هرگز به‬ ‫رس��میت ش��ناخته نم ی ش��ود و بد اخالقی‪ ،‬قانون شکنی و‬ ‫خشونت افرینی نه معلول س��اختار سیاسی حکومت بلکه‬ ‫حاصل اراده گرایی افراد است‪.‬‬ ‫اگر در جامعه عده ای درصددند که نش��ان دهند کشور‬ ‫دچار عالئم بالینی کم خونی سیاس��ی و اقتصادی ش��ده و‬ ‫اگر در جامعه بخش��ی از مدی ران در صددند که قدرت در انواع‬ ‫مختل��ف ان را در خود‪ ،‬دوس��تان و اط رافیان خ��ود بازتولید‪،‬‬ ‫نهادینه و جاودانه کنند و به شخص ی سازی منابع و امکانات‬ ‫عمومی کش��ور م ی پردازند‪ ،‬اگر در کش��ور عده ای با پرهیز‬ ‫از اس��تفاده از نظ رات کارشناسان و دلس��وزان‪ ،‬عدم پایبندی‬ ‫خود به عقل جمعی و مشورت پذیری را در مدیریت خود بروز‬ ‫م ی دهند‪ ،‬اگر در کشور مدی ران با بحث های ب ی حاصل سیاسی‬ ‫و جناحی‪ ،‬فرصت ه��ا را در خدمت ب ی منت ب��ه ملت از بین‬ ‫م ی برند و با ترجیح منافع شخصی و گروهی‪ ،‬مصالح کالن‬ ‫ملی را نادیده م ی گیرند و با رفت��ار منبعث از خود بزرگ بینی‬ ‫و خود شیفتگی‪ ،‬انس��جام ملی و عمومی را که در این برهه‬ ‫از زمان‪ ،‬کش��ور ب رای عبور از گردنه های دش��وار بی ن المللی‬ ‫س��خت به ان نیاز دارد‪ ،‬مخدوش م ی کنند و با اعمال رفتار‬ ‫این چنینی مدی ران‪ ،‬تغیی رات بر تدبی رات انان پیشی م ی گیرد‬ ‫و به دلیل س��رعت باالی تغیی��رات در عرصه ه��ای داخلی‬ ‫و بی ن الملل��ی از یک س��و و ورود دولتمردان ب��ه مجادالت‬ ‫نافرجام سیاس��ی‪ ،‬امکان اعمال تدبی رات شایسته و بهنگام‬ ‫از انان سلب م ی ش��ود؛ همه اینها به معنای انحراف از نظام‬ ‫معنایی و گفتمانی انقالب اس�لامی اس��ت و تاکید رهبری‬ ‫معظم انقالب بر خلق حماس��ه سیاس��ی و اقتصادی بدین‬ ‫معناست که منتخبان ملت با پرهیز از افات فوق که معطوف‬ ‫به رفتار ش��خصی و اراده های فردی انهاس��ت‪ ،‬به گفتمان‬ ‫اصیل انقالب اسالمی برگشته و مدل حکمرانی و مدیریتی‬ ‫مبتنی بر این گفتمان را ش��کل دهند؛ گفتمانی که منشور‬ ‫سه وجهی از هویت‪ ،‬راهبرد و راهکار است و هر وجه ان در ربط‬ ‫وثیق با دو وجه دیگر است‪.‬‬ ‫با چنین بازگش��تی به گفتمان انقالب اس�لامی‪ ،‬این‬ ‫گفتمان قابلیت تبدیل به گفتمان مس��لط را خواهد داشت‪.‬‬ ‫وجه تمایز انتخابات پیش رو از انتخابات های گذش��ته‪ ،‬اراده‬ ‫تغییر و تحولی است که بیش از هر چیز‪ ،‬وجه گفتمانی دارد‪.‬‬ ‫در ای��ن انتخاب��ات‪ ،‬مل��ت ک��ه به ش��دت خس��ته‬ ‫از فرصت س��وزی اس��ت‪ ،‬در انتظار گش��ودن راهی نو ب رای‬ ‫پاسخگویی به مطالبات خود است و از تاخیر در تصمیم گیری‬ ‫مدب رانه مدی ران بوروکرات و تکنوکرات‪ ،‬کالفه و فرسوده شده‬ ‫و در صدد است گفتمان اصیل انقالب را فارغ از کج فهمی و‬ ‫بد کنشی مسئوالن‪ ،‬به گفتمان مسلط تبدیل کند‪.‬‬ ‫گفتمان مسلط‪ ،‬گفتمانی اس��ت که در مسیر پ ر فراز و‬ ‫نشیب تحوالت و رخدادهای فرهنگی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی‬ ‫توان خویش را ب رای ظهور و ب��روز و اب راز وجود به مثابه حلقه‬ ‫پیوند میان ملت و حاکمی��ت حفظ کن��د و در نقاط عطف‬ ‫تحوالت متنوع اجتماعی خودنمایی کند‪ .‬چنین گفتمانی باید‬ ‫واجد معنا و منطق کافی و واقع بینانه در س��ه سطح هویت‪،‬‬ ‫راهکار و راهبرد باشد‪.‬‬ ‫ب رای نهادینه کردن این گفتم��ان‪ ،‬نیازمند به مدیریت‬ ‫راهبردی در سه سطح کالن‪ ،‬میانه و خرد هستیم‪ .‬مدیریت‬ ‫راهبردی در سطح کالن‪ ،‬یعنی در نظام فرهنگی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و سیاسی‪ ،‬در سطح میانه یعنی مدیریت و ساختار و در سطح‬ ‫خرد یعنی ب رنامه ریزی و اجرا‪.‬‬ ‫مدیریت راهبردی اقتض��ا م ی کند که فرهنگ مقدم بر‬ ‫عرصه های دیگر باش��د‪ ،‬همچنان که در اصل س��وم قانون‬ ‫اساس��ی به عنوان سند باالدس��تی به ان تصریح شده است‪.‬‬ ‫تقدم فرهنگ بر سیاست و اقتصاد به این معناست که به جای‬ ‫تحمیل هزینه فرهنگی بر کش��ور‪ ،‬بینش س��رمایه گذاری‬ ‫فرهنگی بر کشور حاکم شود و از احاطه سیاست بر فرهنگ‬ ‫اجتناب شده و فرهنگ از زیر چتر سیاس��ت خارج شود و نیز‬ ‫ه ر گون��ه تدبیر اقتص��ادی مبتنی بر فرهنگ متناس��ب ان‬ ‫باش��د‪ .‬همچنین قانون پذیری و قانون س��االری به فرهنگ‬ ‫تبدیل شود‪.‬‬ ‫تامل پی رامون ش��الوده های بنیادین حکمرانی موفق‪،‬‬ ‫نش��انگر جایگاه رفیع اصل حاکمیت قانون است‪ .‬حاکمیت‬ ‫قانون مبتنی بر فرهنگ‪ ،‬گونه ای «اصل خود محدود سازی»‬ ‫به قانون را در رفتار حاکمیت و شهروندان نشان م ی دهد و با‬ ‫چنین رویکردی اس��ت که م ی توان گفت تضمین واقعی در‬ ‫تحقق حاکمیت قانون امکان پذیر شده است‪.‬‬ ‫با پاسداش��ت اص��ل قانونمداری اس��ت ک��ه مدی ران‬ ‫کش��ور قادر به نهادین��ه کردن اجم��اع نظ��ری و عملی در‬ ‫حکمرانی خواهند بود‪ .‬دستاورد بزرگ اجماع در چهار عرصه‬ ‫سیاس��تگذاری‪ ،‬مدیریت‪ ،‬نهادی و اجرا‪ ،‬این است که مدی ران‬ ‫بتوانند رقابت تقاضا محور و مسالمت امیز را جایگزین منازعات‬ ‫خش��ونت محور کنند و دولتی چابک که بتواند بحران ها را‬ ‫کانالیزه و مدیریت کند و تنش های داخل��ی و بی ن المللی را‬ ‫صورت بندی نماید بر سر کار اورند و عدالت و پیشرفت را در‬ ‫دهه چهارم انقالب به ملت پی ش کش نمایند‪.‬‬ ‫مطالبه عمومی ملت‪ ،‬چنین تحولی مبتنی بر بازگشت‬ ‫به گفتمان اصیل انقالب اسالمی و مدل حکمرانی ان است‬ ‫که امید اس��ت در انتخابات ‪ 24‬خرداد جوانه ه��ای ان اینده‬ ‫نوید بخشی را رقم بزند‪g .‬‬ ‫‪75‬‬ ‫انتخابات در عین‬ ‫حال که نشانگر انچه‬ ‫یا انکه می پسندیم‬ ‫هست‪ ،‬درعین حال‬ ‫بیان کننده چیزی‬ ‫یا کسی را که‬ ‫نمی خواهیم یا‬ ‫نمی پسندیم‬ ‫نیز هست‬ ‫مسالهاصلی‪،‬ارایسرگردانطبقاتضعیفاست‬ ‫‪2‬‬ ‫رای دهندگان محافظه کارانه رای می دهند یا تغییرخواهانه؟‬ ‫این روزها با مشخص شدن ترکیب کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬شاید بتوان شفاف تر از قبل‬ ‫به پی ش بینی احتماالتی پرداخت که در نتیجه رقابت های انتخاباتی ‪ 24‬خرداد رقم خواهد خورد‪ .‬اینکه مردم چگونه‬ ‫دست به انتخاب خواهند زد و اینکه شکاف های مختلف اجتماعی چه نقشی در رویکرد مردم و انتخاب هایشان خواهد‬ ‫گذاشت‪ ،‬مسائلی است که مجله مثلث با پرویز امینی‪ ،‬پژوهش�گر جامع ه شناسی سیاسی پیرامون ان به گفت وگو‬ ‫پرداخته است‪.‬‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫مینا علی اسالم‬ ‫اقای امینی! فرایند انتخابات ب�ه عنوان یکی از‬ ‫ارکان دموکراس�ی‪ ،‬در عرصه جامع ه شناس�ی و‬ ‫رفتارشناسی چه نتایجی را ب ه دنبال دارد؟‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪ l‬انتخابات را به ش��کل های مختلف��ی م ی توان‬ ‫تعریف و تبیین کرد‪ ،‬ولی خیلی روشن و شفاف‪ ،‬انتخابات‬ ‫ب رای ش��هروندان جامعه یک گزینش دو س��ویه است و به‬ ‫تعبیری «اری» و «نه» توامان اس��ت‪ .‬در واق��ع رای ما در‬ ‫هر انتخاباتی تنها نشانگر «انچه» یا «انکه» م ی پسندیم‬ ‫نیس��ت‪ ،‬بلکه همزمان نش��انگر «چیزی» یا «کس��ی» را‬ ‫که نم ی خواهیم و به هر دلیلی نم ی پس��ندیم نیز هست‪.‬‬ ‫بناب راین در هر انتخابات��ی ما به مجموع��ه ای از «افراد»‪،‬‬ ‫«جناح ها»‪« ،‬گرایش ها»‪« ،‬برنامه ها» و «گفتمان ها» رای‬ ‫«اری» و همزمان ب��ه مجموعه ی��ا مجموعه های دیگر از‬ ‫«نامزدها»‪«،‬گروه ه��ا» و «ش��عارها» رای «نه» م ی دهیم‪.‬‬ ‫بناب رای��ن همواره م ی ت��وان از نوع جهت گی��ری ارای مردم‬ ‫در هر انتخاباتی‪ ،‬تفس��یری اجتماعی از انچ��ه مردم یک‬ ‫جامعه در یک مقطع خاص و در شرایط و اقتضائات ویژه ان‬ ‫«م ی خواهند» و انچه «نم ی خواهند» به دست اورد‪.‬‬ ‫با این تلقی از انتخابات‪ ،‬مساله مهم پیش روی‬ ‫ما این خواهد بود که ان «مولفه» یا «مولفه های»‬ ‫اصلی که «اری» ها و «نه» ها ب ر اس�اس ان شکل‬ ‫م ی گیرد کدام است؟‬ ‫‪ l‬یک پاس��خ م ی توان��د متغیر اح��زاب و گروه های‬ ‫سیاسی باشد و مردم بر این اس��اس به یک گروه سیاسی‬ ‫«اری» و به یک گروه یا مجموعه های متمایز سیاسی دیگر‬ ‫«نه» م ی گویند‪ .‬پاسخ دیگر این است که انتخاب مردم یک‬ ‫انتخاب حزبی و سیاسی نیست بلکه شخصی و فردی است‬ ‫و بناب راین رای مثبت انها تنها به معنای خوشامد از ان فرد‬ ‫است و رای منفی به دیگر نامزدها تنها به معنای ناخرسندی‬ ‫از دیگر افراد است‪ .‬این پاس��خ ها را م ی توان به صورت های‬ ‫دیگری ادامه داد که مردم نه ب ر اساس اشخاص و نه ب ر اساس‬ ‫جناح های سیاسی بلکه بیشتر ب ر اساس نوع «گفتمان ها»‬ ‫‪76‬‬ ‫اری و نه م ی گویند و اشخاص و جناح های سیاسی به خودی‬ ‫خود اصالتی ندارند‪ .‬مردم ن��گاه م ی کنند که چه افراد یا چه‬ ‫جناح هایی گفتمان مورد نظ��ر انها را نمایندگی م ی کند‪ ،‬به‬ ‫انها اری و چه افراد و جناح هایی از گفتمان انها فاصله دارند‪،‬‬ ‫به انها نه م ی گویند‪.‬‬ ‫هی چ ک��دام از این پاس��خ ها غلط نیس��ت و م ی تواند‬ ‫بیانگر سطحی از واقعیت باش��د‪ ،‬اما این پاسخ ها همزمان‬ ‫محدودیت هایی را فراهم م ی کند که انس��ان را در معرفت‬ ‫اجتماعی حاص��ل از این نوع نگاه ها ب��ه انتخابات در ای ران‬ ‫مردد م ی سازد‪ .‬به طور مثال وقتی نگاه های فردی در تفسیر‬ ‫ارای مردم حاکم است این پرسش را به وجود م ی اورد که ایا‬ ‫گرایش و تمایالت سیاسی ان فر ِد اری گرفته و انهایی که‬ ‫نه از مردم گرفته اند تاثیری در جلب یا دفع ارا داشته است؟‬ ‫با ای��ن تحلیل مثال هاش��می در انتخابات ‪ 92‬که بیش��تر‬ ‫جریان اصالح��ات را نمایندگی م ی کن��د همانقدر رای می‬ ‫اورد که در انتخابات مجلس شش��م ک��ه عمدتا نماد جناح‬ ‫راس��ت به ش��مار م ی امد‪ ،‬رای اورد‪ .‬ی��ا همان هایی که در‬ ‫انتخابات مجلس ششم به هاشمی رای دادند حاال قرار بود‬ ‫به او در انتخابات س��ال ‪ 92‬به رغم تفسیر متفاوت سیاسی‬ ‫از او در این مقطع زمانی رای دهند‪ .‬یا انهایی که جناح های‬ ‫سیاسی یا گفتمان ها را در تحلیل و تفسیر ارای مردم مهم‬ ‫م ی دانند باید به این س��وال پاس��خ دهند چگونه است که‬ ‫با تغییر افرادی که یک جناح سیاس��ی یا ی��ک گفتمان را‬ ‫در انتخابات نمایندگ��ی م ی کنن��د‪ ،‬ارای ان جریان به طور‬ ‫چشمگیری جابه جا م ی شود‪ .‬مثال چرا وقتی نماینده جناح‬ ‫اصالح طلب با گفتمان ازادی‪ ،‬خاتمی است یا معین است یا‬ ‫موسوی یا حتی هاشمی ارای این جریان به طور چشمگیری‬ ‫متفاوت م ی شود؟‬ ‫ش�ما ب ه نوع�ی ای�ن ن�گاه صرف�ا سیاس�ی یا‬ ‫فردگرایانه و حتی گفتمانی را برای تفس�یر اری‬ ‫و نه انتخابات ه�ا کافی نم ی دانید‪ ،‬خب پاس�خ‬ ‫شما چیست؟‬ ‫‪ l‬با بررس��ی تجرب��ه تاریخی انتخابات ه��ا بعد از‬ ‫انقالب اس�لامی خصوص��ا از دوم خ��رداد ‪ 76‬که فضای‬ ‫رقابتی در کش��ور تقویت ش��ده م ی توان به این جمع بندی‬ ‫رس��ید که مولفه تا حدودی ش��امل تر و نیز تا حدود زیادی‬ ‫در برگیرنده تر از مولفه های پیش گفته ف��ردی و جریانی و‬ ‫گفتمانی‪ ،‬تقس��یم جامعه به دو بخش ب��زرگ «طرفداران‬ ‫وضع موجود» و «مخالفان وضع موجود» در تفس��یر اری و‬ ‫نه ارای مردم است‪.‬‬ ‫در واق��ع در مقطع انتخاب��ات‪ ،‬ش��کاف اصلی حول‬ ‫و حوش «تداوم وضع موج��ود» و «تغیی��ر وضع موجود»‬ ‫ش��کل م ی گیرد‪ .‬در انتخابات دوم خرداد سال ‪ 76‬مهمترین‬ ‫امتیاز خاتمی به عنوان پیروز انتخابات این بود که «نماد»‬ ‫مخالفت با وضع موجود و مهمترین چالش ناطق نوری این‬ ‫بود که نماد حفظ وضع موجود بود‪ .‬ارای کم ری ش��هری در‬ ‫این انتخابات نتیجه این بود که او نه کامال نماد وضع موجود‬ ‫بود و نه کامال نماد مخالف با ان ب��ود‪ ،‬بناب راین در ذهنیت‬ ‫اجتماعی به حاش��یه رفت‪ .‬در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫س��ال ‪ 84‬نیز معین نماد تداوم وضع موج��ود و احمدی نژاد‬ ‫رادیکال ترین نماد تغییر وضع موجود بود‪ .‬ارای ناچیز و کم‬ ‫«رضایی» و «کروبی» در سال ‪ 88‬نیز به این دلیل بود که‬ ‫انها نه بهترین نماینده وضع موجود و نه بهترین نماد تغییر‬ ‫در وضع موجود بودن��د و به همین دلی��ل موضوعیتی در‬ ‫انتخابات نداشتند و به حاشیه رفتند‪.‬‬ ‫مش�خصا گفتمان حفظ وضع موج�ود یا تغییر‬ ‫وض�ع موج�ود در چ�ه مقاط�ع زمان�ی بیش�تر‬ ‫خودنمایی م ی کند؟‬ ‫‪ l‬مردم ای ران در گرایش ب��ه «حفظ وضع موجود»‬ ‫یا گرایش به «مخالفت با وضع موج��ود» در مقاطع زمانی‬ ‫مختلف متفاوت عمل کرده اند و نم ی توان ب ر اساس ادبیات‬ ‫موجود و مصطلح سیاسی و جامع ه شناسی انها را به صورت‬ ‫یکپارچه و یکدست «محافظه کار» یا «تحولخواه» نامید‪.‬‬ ‫در انتخابات هایی که در مقاطع اس��تق رار چهارس��اله‬ ‫دولت ها برگزار شده اس��ت‪ ،‬گرایش غالب به حفظ و تداوم‬ ‫وضع موجود بوده اس��ت‪ .‬در س��ال ‪ 72‬ترجیح هاشمی بر‬ ‫توکلی‪ ،‬در سال ‪ ، 80‬ترجیح خاتمی بر توکلی و در سال ‪، 88‬‬ ‫ترجیح احمدی نژاد بر موسوی در واقع به معنی ترجیح تداوم‬ ‫وضع موجود بر تغییر وضع موجود بوده است‪.‬‬ ‫اما در مقاطع پایان دو دوره چهار ساله دولت ها‪ ،‬گرایش‬ ‫به مخالف��ت و تغییر وضع موج��ود‪ ،‬گرایش��ی غالب بوده‬ ‫است‪ .‬ترجیح خاتمی بر ناطق نوری در س��اله ‪ 76‬و ترجیح‬ ‫احمدی نژاد بر معین و هاشمی در سال ‪ 84‬نیز نشان دهنده ‬ ‫ترجیح مخالفت با وضع موجود در ب رابر حفظ وضع موجود‬ ‫در پایان دو دوره دولت هاست‪.‬‬ ‫از دی�د ش�ما دالی�ل اصل�ی تف�اوت ارای مردم‬ ‫ایران بی�ن پای�ان دوره چهارس�اله و پایان دوره‬ ‫هشت ساله دولت ها چیست؟‬ ‫‪ l‬خ��ب انتخابات ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ 92‬در‬ ‫مقطع هشت س��اله دولت نهم و دهم انجام م ی شود اما با‬ ‫تفاوت هایی نسبت به گذشته در شکل گیری شکاف دوگانه‬ ‫وضع موجود و تغییر وضع موجودروبه رو است‪.‬‬ ‫چه تفاوت ی هایی؟‬ ‫‪ l‬ب رای اولین بار با عدم احراز صالحیت مشایی از‬ ‫سوی شورای نگهبان به عنوان مهمترین و تنها نامزد دولت‬ ‫دهم‪ ،‬وضع موجود هیچ نماینده ت��ام و تمام ی در انتخابات‬ ‫ندارد و تقریبا همه قطب های حاضر در انتخابات با ش��دت‬ ‫و ضعف متفاوت‪ ،‬نماینده تغییر وضع موجود هس��تند‪ .‬این‬ ‫مساله یکی از مهمترین تفاوت ها در این انتخابات نسبت‬ ‫یعنی از یک طرف بر تغییر وض�ع موجود تاکید‬ ‫دارد و از س�وی دیگر این تغییر را در بازگشت به‬ ‫گذشته جس ت وجو م ی کند؛ این مساله ای تازه ای‬ ‫اس�ت یا در انتخابات های پیش�ین مسبوق به‬ ‫سابقه بوده؟‬ ‫‪ l‬این امر یکی از تفاوت ها در انتخابات س��ال ‪92‬‬ ‫نسبت به گذشته اس��ت‪ .‬در گفتمان هاشمی ‪ 84‬و موسوی‬ ‫‪ 88‬نیز نوعی بازگشت به گذشته وجود داشت‪ ،‬اما هیچ گاه‬ ‫در اندازه انتخابات س��ال ‪ 92‬به هویت یک قطب انتخابات‬ ‫مبدل نش��د‪ .‬بیانیه نخس��ت هاش��می به صراحت راه حل‬ ‫عبور از مشکالت کنونی کشور را بازگشت به دوران هشت‬ ‫ساله سازندگی بیان م ی کند‪ .‬البته با احراز نشدن صالحیت‬ ‫هاشمی به عنوان مهمترین نماد این رویکرد از سوی شورای‬ ‫نگهبان‪ ،‬قطب بازگشت به گذشته به شکل خفی ف تری در‬ ‫عارف به عنوان نماد دوران اصالح��ات و روحانی به عنوان‬ ‫نماد دوره سازندگی م ی تواند بازنمایی شود‪.‬‬ ‫نس�بت «گفتمان ها» با دوگانه «حف�ظ یا تغییر‬ ‫در ای�ن می�ان تاثی�ر ش�کاف های اجتماع�ی‬ ‫فعال چگونه اس�ت؛ ب�ه تعبیری دیگر نس�بت‬ ‫«شکاف های اجتماعی فعال» با دوگانه «حفظ یا‬ ‫تغییر وضع موجود» چطور است؟‬ ‫‪ l‬در ای��ن انتخاب��ات بس��یاری از تفاوت ه��ا و‬ ‫ش��کاف های اجتماعی مانند ش��کاف جنس��ی(زن و مرد)‪،‬‬ ‫شکاف س��نی(جوانان‪ ،‬میانساالن و کهنس��االن)‪ ،‬شکاف‬ ‫قومی و زبانی (لر‪ ،‬کرد‪ ،‬ترک و‪ ،)...‬ش��کاف مذهبی (سنی و‬ ‫شیعه) و‪ ...‬چهره فعالی ندارند‪ .‬یعنی این شکاف ها تاثیری‬ ‫بر جهت گیری ها و ارای مردم در تایید حفظ وضع موجود یا‬ ‫نگاه مثبت به تغییر وضع موجود ندارند‪.‬‬ ‫اما س��ه ش��کاف «جغ رافیایی‪ -‬اقتصادی»‪« ،‬توده و‬ ‫نخبه» و « ایدئولوژیک و سیاس��ی» نقش فعالی نس��بت‬ ‫به دوگانه مذک��ور بازی م ی کنند‪ .‬در ش��کاف توده و نخبه‪،‬‬ ‫به دلیل انک��ه دولت نهم و دهم به عن��وان مهمترین نماد‬ ‫وضع موجود‪ ،‬دولتی توده گرا و نخب ه گریز بود‪ ،‬توده ها نسبت‬ ‫به نخبگان بیش��تر تمایل به حفظ وضع موجود دارند‪ ،‬اما‬ ‫فضای نخبگانی (تحصیلکرده ها و کسانی که مهارت های‬ ‫تخصصی مثل هنرمندان دارند) به طور غالب به دنبال تغییر‬ ‫وضع موجود خواهند بود‪ .‬در شکاف جغ رافیایی‪ -‬اقتصادی‬ ‫نیز طبقه متوسط شهری و ساکنان مرفه شهرهای بزرگ و به‬ ‫طور کلی اقشار مرفه به تغییر وضع موجود تمایل دارند‪ .‬این‬ ‫تمایل به تغییر وضع موجود بیش از همه در طبقه متوسط‬ ‫ش��هری وجود دارد که در پی مش��کالت اقتصادی کنونی‬ ‫بیشترین اسیب را متحمل شده و بیشترین نارضایت ی ها را‬ ‫دارد‪ .‬طبقات محروم جامعه و ساکنان روستاها و شهرهای‬ ‫کوچک و اقشار اسیب پذیر شهرهای بزرگ به حفظ وضع‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫فکر م ی کنید در انتخابات س�ال ‪ 92‬همان اتفاق‬ ‫سال های دوم خرداد ‪ 76‬یا خرداد و تیر ‪ 84‬اتفاق‬ ‫بیفتد و مردم به تغییر وضع موجود رای بدهند؟‬ ‫‪ l‬قطب موس��وم به جنبش س��وم تیر با گفتمان‬ ‫عدالت و با رویکرد حفظ «نقاط قوت وضع موجود» و «نفی‬ ‫بازگشت به گذشته» (اصالحات و سازندگی) نزدیکترین الیه‬ ‫به طرفداران وضع موجود هستند که در عین انتقاد به برخی‬ ‫مسائل در وضعیت کنونی‪ ،‬از گفتمان و شعارهای دولت نهم‬ ‫دفاع م ی کنند‪ .‬بناب راین مواجهه انتقادی انها با وضع موجود‬ ‫نسبت به سایر قطب ها خفی ف تر اس��ت و موضع انتقادی‬ ‫اصلی انها در بازگشت به گذشته اس��ت‪ .‬بهترین نماد این‬ ‫قطب جلیلی است‪ ،‬اما کاندیداهایی مانند حداد عادل نیز در‬ ‫همین موقعیت قرار دارند‪.‬‬ ‫قط��ب قالیباف که ب��ر «نقد وضع موج��ود»‪« ،‬نفی‬ ‫بازگشت به گذشته» و «توس��عه مدیریت کنونی کالنشهر‬ ‫ته ران به سطح ملی» تاکید دارد‪ ،‬قطب دوم انتخابات است‬ ‫که در طرف مخالفان وضع موجود قرار م ی گیرد‪ .‬البته سطح‬ ‫مخالفت با وض��ع موجود در این قط��ب انتخابات رادیکال‬ ‫نیست و نسبت به قطب س��وم انتخابات متعادل تر است‪.‬‬ ‫نامزدهایی مانند محس��ن رضایی نیز در طرف تغییر وضع‬ ‫موجود با همین شدتی که قالیباف قرار دارد‪ ،‬قرار م ی گیرند‪.‬‬ ‫وج��ود قطب��ی در انتخاب��ات ک��ه با «نف��ی مطلق‬ ‫وضع موجود» به دنب��ال احیای رویکردی اس��ت که تحت‬ ‫عنوان«بازگش��ت به گذش��ته» باید از ان یاد کرد‪ ،‬سومین‬ ‫قطب انتخابات اس��ت که رادیکال ترین موض��ع را در بین‬ ‫گروه مخالفان وضع موجود دارن��د‪ .‬یعنی به دنبال تغییر در‬ ‫وضع موجود اس��ت اما این تغییر در بازگش��ت به گذش��ته‬ ‫تعریف م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪ l‬با انکه مطالعه خاصی درب��اره تفاوت ارای مردم‬ ‫ای ران بین پایان دوره چهارس��اله و پایان دوره هش��ت ساله‬ ‫دولت ها انجام نشده‪ ،‬اما به طور اجمالی م ی توان دالیل زیر‬ ‫را بیان کرد‪.‬‬ ‫یکی از دالیل‪ ،‬س��ختی تغییر تمایل رای دهندگان به‬ ‫فردی اس��ت که در دوره اول چهارس��اله ریاست جمهوری‬ ‫انتخاب کرده اند‪ .‬چ��را که ای��ن تغیی��ر رای در پایان دوره‬ ‫چهارساله مس��تلزم پذیرفتن این پی ش فرض است که فرد‬ ‫به دالیلی انتخاب نخست خود را اشتباه تلقی کند تا زمینه‬ ‫ب رای انتخاب فرد جدید ب رای او فراهم شود‪ .‬بناب راین به لحاظ‬ ‫روانشناسانه به تایید رای پیشین خود تمایل بیشتری دارد‬ ‫و در نتیجه به حفظ وضع موجود که نمادش رئی س جمهور‬ ‫کش��ور در دوره اول چهارساله اس��ت رای خواهد داد‪ .‬اما در‬ ‫پایان دوره هشت س��اله که به لحاظ قانونی رئی س جمهور‬ ‫اجازه نامزدی مجدد ندارد‪ ،‬این تغییر با مقاومت روانشناسانه‬ ‫روبه رو نم ی ش��ود و امکان روی اوردن به گزینه تغییر وضع‬ ‫موجود بیش��تر م ی ش��ود‪ .‬مثال در س��ال ‪ 80‬ارای خاتمی‬ ‫‪ 22‬میلیون بود‪ ،‬اما در س��ال ‪ 84‬معین به عنوان نماد تداوم‬ ‫وضع موجود ارایی چهار میلیونی داشت که فاصله زیاد بین‬ ‫این دو را نش��ان م ی دهد‪ .‬اگر خاتمی ام��کان کاندیداتوری‬ ‫مجدد را داشت م ی توان احتمال داد که ارایی بیش از ارای‬ ‫معین به دست م ی اورد‪.‬‬ ‫دلیل دوم ب��ه «فرس��ودگی گفتمان ه��ا» در نتیجه‬ ‫مصرف ان در یک دوره هشت س��اله ب ر م ی گردد که امکان‬ ‫«بازتولید جذاب» ان را ب رای فضای اجتماعی از بین م ی برد‬ ‫و تمایل به تغییر گفتم��ان را در بدنه اجتماعی مردم فراهم‬ ‫م ی کند‪ .‬در سال ‪ 76‬فرسودگی گفتمان سازندگی و توسعه‬ ‫اقتصادی‪ ،‬بس��تر را ب رای یک گفتمان ت��ازه به نام گفتمان‬ ‫ازادی به وجود اورد و فرسودگی گفتمان ازادی در سال ‪،84‬‬ ‫فضا را ب رای گفتمان جذاب عدالت ایجاد کرد‪ .‬اما در مقاطع‬ ‫چهارساله اگرچه گفتمان ها ان جذابیت اولیه خود را ندارند‬ ‫اما دچار فرسودگی اجتماعی نیز نشده اند و همچنان در بین‬ ‫گفتمان های موجود و رقیب‪ ،‬از رجحان برخوردارند‪.‬‬ ‫دلیل سوم این است که جمع بندی مردم ای ران معموال‬ ‫در پایان دوره هشت ساله از دولت های بر سر کار‪ ،‬چه دولت‬ ‫سازندگی و چه دولت اصالحات و چه امروز دولت احمدی نژاد‬ ‫با نارضایتی از انها توام اس��ت‪ .‬انها بین انتظ��ارات خود از‬ ‫دولت ها و عملکرد انها احساس شکاف و تفاوت م ی کنند و‬ ‫بناب راین میل به تغییر در انها در پایان یک دوره هشت ساله‬ ‫زیاد است‪ .‬این امر به این مس��اله ب ر م ی گردد که مردم ای ران‬ ‫به لحاظ روانشناسانه و اجتماعی فرصت هشت سال را ب رای‬ ‫ارزیابی و داوری درباره گفتمان ها و گرایش های سیاسی بر‬ ‫س��ر کار در دولت ها کافی م ی دانند‪ ،‬در حال��ی که در پایان‬ ‫یک دوره چهارس��اله هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده اند‬ ‫و تمدید فرصت را بر پایان دادن ب��ه دولت ها در این مقطع ‬ ‫ترجیح م ی دهند‪.‬‬ ‫به انتخابات های پیشین است‪.‬‬ ‫با این تفاوت ش�کل بندی قطب های انتخاباتی‬ ‫چگونه خواهد شد؟ نس�بت انها با دوگانه وضع‬ ‫موجود و تغییر وضع موجود چه م ی شود؟‬ ‫وضع موجود» را چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬در انتخابات سال ‪ 92‬س��ه خرده گفتمان فضای‬ ‫انتخاب��ات را پر م ی کنند‪ .‬اول خرده گفتم��ان «عدالت» که‬ ‫جلیل��ی بهترین ظرفیت را ب��رای نمایندگ��ی ان دارد‪ .‬این‬ ‫خرده گفتمان به لحاظ گفتمانی در طرف حفظ وضع موجود‬ ‫قرار م ی گیرد‪ ،‬چ��را که گفتمان عدال��ت‪ ،‬گفتمان حاکم بر‬ ‫دولت نهم و دهم و ادبیات مس��لط رئی س جمهور خصوصا‬ ‫در دو انتخابات ‪ 84‬و ‪ 88‬بود‪ .‬بع��د از جلیلی هم حداد عادل‬ ‫در بین نامزدهای احراز صالحیت شده‪ ،‬بیشترین ظرفیت را‬ ‫ب رای نمایندگی این گفتمان دارد و بناب راین جزو نزدیک ترین‬ ‫الیه ها به حفظ موجود قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬خرده گفتم��ان ترکیب��ی «ازادی و س��ازندگی»‬ ‫که بهتری��ن نمایندگان ان عارف و روحان ی ان��د که اینها در‬ ‫طرف مخالفت با وضع موجود ق��رار دارند‪ .‬والیتی و رضایی‬ ‫نیز ظرفیت دارند خصوصا در بعد س��ازندگی این گفتمان را‬ ‫نمایندگی کنند‪.‬‬ ‫سوم‪ ،‬خرده گفتمان «پیشرفت» که قالیباف بهترین‬ ‫ظرفیت را ب رای نمایندگی ان دارد و به لحاظ گفتمانی نیز در‬ ‫طرف تغییر در وضع موجود است‪.‬‬ ‫نکات‬ ‫با عدم احراز صالحیت مشایی‪ ،‬برای اولین بار در ‪ 4‬انتخابات اخیر وضع‬ ‫موجود نماینده ندارد‬ ‫سعید جلیلی و تشکیالت جبهه پایداری نزدیک ترین گرایش به وضع موجود‬ ‫البته با انتقاد اتی به وضعیت فعلی محسوب می شوند‬ ‫قالیباف و محسن رضایی از مخالفان معتدل وضع موجود و بازگشت به گذشته هستند‬ ‫حسن روحانی به دنبال تغییر وضع موجود و بازگشت به دوران سازندگی‬ ‫است‪ ،‬عارف اما به دنبال بازگشت به عصر اصالحات است‬ ‫با توجه به حضور نیافتن دولت‪ ،‬ارای طبقات اجتماعی طرفدار دولت در این‬ ‫انتخابات اهمیت می یابد‪ .‬پیروزی جلیلی وابسته به کسب این اراست‬ ‫‪77‬‬ ‫موجود یا گزینه های نزدیک تر به حفظ وضع موجود(جلیلی)‬ ‫تمایل بیشتری دارند که این مساله از تفاوت های مهم در‬ ‫انتخابات ‪ 92‬ب ر اساس شکاف دوگانه حفظ یا تغییر در وضع‬ ‫موجود است‪.‬‬ ‫چرا تفاوت؟‬ ‫‪ l‬ب رای اینکه همواره وض��ع موجود بعد از پایان دو‬ ‫دوره دولت ها‪ ،‬طرفدارانی با صبغه ای ایدئولوژیک و سیاسی‬ ‫داشته است‪ .‬در سال ‪ 76‬طرفداران ناطق نوری و در سال ‪84‬‬ ‫طرفداران معین و هاشمی (در مرحله دوم انتخابات) در این‬ ‫پایگاه اجتماعی تعریف م ی شدند‪ .‬اما به سبب رفتار و مواضع‬ ‫و عملکرد دولت دهم طی این سال ها (معاون اولی مشایی‪،‬‬ ‫قهر یازده روزه احمدی نژاد‪ ،‬ماجرای نمایش فیلم گفت وگوی‬ ‫فاضل الریجان��ی و مرتضوی در مجل��س در ‪ 15‬بهمن ‪91‬‬ ‫و‪ )...‬باالترین ریزش ها در طرفداران وضع موجود‪ ،‬صبغه ای‬ ‫سیاسی و ایدئولوژیک دارند و برعکس دو انتخابات سال ‪76‬‬ ‫و ‪ ،84‬پایگاه اصلی طرف��داران وضع موجود دارای صبغه ای‬ ‫خدماتی است و به طور مشخص شامل کسانی است که از‬ ‫خدمات دولت چه در مس��اله یارانه ها‪ ،‬چه مسکن مهر و‪...‬‬ ‫منتفع ش��ده اند و جزو طبقات ضعی��ف و محروم اقتصادی‬ ‫هستند و به لحاظ جغ رافیایی در روستاها و شهرهای کوچک‬ ‫و جنوب و حاش��یه ش��هرهای بزرگ تمرکز دارند‪ .‬بناب راین‬ ‫ظرفی ت های دولت و احمدی نژاد ب رای اثرگذاری در انتخابات‬ ‫متکی به این طبقات اجتماعی است‪.‬‬ ‫ب ا توج�ه ب�ه نتای�ج احراز صالحی ت ه�ا از س�وی‬ ‫شورای نگهبان و ناممکن ش�دن حضور نماینده‬ ‫دولتواحمدی نژاددرانتخاباتچهکسییاکسانی‬ ‫این جایگاه اجتماعی بزرگ را نمایندگی م ی کنند؟‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫‪ l‬پرسش خوبی اس��ت‪ .‬نکته مهم ی که درباره این‬ ‫بدنه ب��زرگ اجتماعی وجود دارد این اس��ت که هیچ یک از‬ ‫نامزدهای هشت گانه کنونی از ظرفیت قدرتمند و منحصر‬ ‫به فرد و بالفعل ب رای کسب این ارا برخوردار نیستند‪ .‬در واقع‬ ‫در بین نامزدهای مذکور هی چ کدام توانایی اجتماعی بالفعل‬ ‫نمایندگی این طبقه را ندارند‪ .‬جلیلی در بین نامزدها باتوجه‬ ‫به خصوصیات و شعارها از استعداد بالقوه ب رای جلب این ارا‬ ‫برخوردار است‪ ،‬اما زمان الزم و ظرفیت تبلیغاتی و رسانه ای‬ ‫ب رای کس��ب اعتماد انها را ندارد‪ .‬کلید پی��روزی جلیلی در‬ ‫انتخابات به توانایی او در جلب ارای این بخش بستگی دارد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫پ�س تکلی�ف ای�ن پای�گاه اجتماعی ب�زرگ در‬ ‫انتخابات چه خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬نحوه حض��ور نامزدها در صدا و س��یما در جلب‬ ‫ارای این بخش مهم اس��ت و باید ب رای دقی ق تر حرف زدن‬ ‫بازخوردها را دید‪ .‬اما به نظرم در این شرایط گزاره «شهرت و‬ ‫شناخته شدگی» نقش مهم ی در انتخاب نامزدها توسط این‬ ‫پایگاه اجتماعی دارد‪ .‬اگر هاشمی صالحیتش احراز م ی شد‬ ‫م ی توانست رای خوبی از این بخش اجتماع به دست بیاورد‪.‬‬ ‫در نبود احمدی نژاد و هاش��می‪ ،‬گزینه هایی شناخته شده تر‬ ‫مثل والیتی و قالیباف شانس بیشتری دارند‪.‬‬ ‫طرفین ش�کاف فکری و ایدئولوژیک و سیاسی‬ ‫چه نس�بتی با دوگانه حفظ وضع یا تغییر وضع‬ ‫موجود پیدا م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬در ش��کاف ایدئولوژیک و سیاسی‪ ،‬گرایش های‬ ‫سکوالر و اصالح طلب به تغییر وضع موجود متمایلند و بر ان‬ ‫اصرار م ی ورزند و کسانی که از نظر فکری جزو اسالمگراها‬ ‫و به لحاظ سیاسی در مجموعه اصولگرا ها تعریف م ی شوند‬ ‫بیش��تر به کس��انی که به حفظ وضع موجود نزدیکترند یا‬ ‫الاقل موضعی رادیکال در ب راب��ر ان ندارند متمایل خواهند‬ ‫ش��د‪ .‬بناب راین عارف و روحانی بیش��تر ارای س��کوالرها و‬ ‫اصالح طلب ه��ا را و جلیلی‪ ،‬حداد ع��ادل‪ ،‬والیتی‪ ،‬رضایی و‬ ‫قالیباف بیش��تر ارای اس�لامگراها و اصولگرایان را البته با‬ ‫ش��دت و ضعف متفاوت که احتماال س��هم جلیلی بیش از‬ ‫دیگران است‪ ،‬کسب خواهند کرد‪g .‬‬ ‫‪78‬‬ ‫تغییر غیر رادیکال‬ ‫محافظه کاری یا تمایل به میانه روی و اعتدال؟‬ ‫حجت اهلل ایوبی‪ /‬رئیس موسسه فرهنگی سازمان اکو‬ ‫‪3‬‬ ‫زمانی که به تجربه س��ایر کش��ورهای جه��ان نگاه‬ ‫م ی کنیم‪ ،‬ش��اهد هس��تیم که جریان های افراط��ی زاییده‬ ‫شرایط نا بسامان اجتماعی هستند؛ ان هنگام که مسائل و‬ ‫مشکالت و بحران ها از حد و اندازه م ی گذرد و از سوی دیگر‬ ‫مردم از جریان های حاکم سیاسی ناامید م ی شوند‪ ،‬به سوی‬ ‫جریان های تند و رادیکال و افراطی روی م ی اورند‪ .‬در تجربه‬ ‫فرانسه‪ ،‬جریان راس��ت افراطی که پی ش تر ژان ماری لوپن و‬ ‫امروز دختر او مدعی رهبری ان هستند‪ ،‬همواره سوار بر موج‬ ‫ناامنی‪ ،‬اضط راب‪ ،‬بیکاری و فقر و مانند ان شده و مهم ترین‬ ‫شعارش این است که زمامداران امور توان حل مشکالت را‬ ‫ندارند و قادر به اعمال تغییر نیستند‪ .‬انها با شعارها و تبلیغات‬ ‫خود مردم را به سوی ایجاد تغیی رات رادیکال سوق م ی دهند‪.‬‬ ‫مساله دیگر در کشورهای اروپایی این است که مردمان‬ ‫این کش��ورها عادت کرده اند تا ب رای گفتن «نه» اعتراضی‬ ‫به وضع موجود هم��واره به جریان های راس��ت افراطی رای‬ ‫دهند‪ .‬در حقیقت گرایش به س��وی جریان راست افراطی در‬ ‫کشورهای اروپایی ابزاری در دس��ت مردم ب رای نشان دادن‬ ‫می زان اعتراضش��ان به وضع موجود اس��ت‪ .‬ب��ه این ترتیب‬ ‫در یک ن��گاه کلی و عموم��ی‪ ،‬رادیکالیس��م و جریان های‬ ‫افراطی راس��ت و چپ محصول ش��رایط بحرانی و وازدگی‬ ‫مردم از ناتوانی زمامداران و ناامیدی شان از حل بحران های‬ ‫جاری به شکل های عادی است‪ .‬با این وجود در کشورهای‬ ‫اروپایی‪ ،‬مردم بس��یار هوش��مندانه در جریان دموکراسی و‬ ‫انتخابات‪ ،‬مکانیس��م های کامال پیچیده و موثری را پیش‬ ‫گرفته اند تا مانع از قدرت گرفتن جریان های افراطی شوند‪.‬‬ ‫بازهم در نمونه فرانس��ه‪ ،‬جریان های افراطی و راست کشور‬ ‫به رغم کسب بیست درصد ارا‪ ،‬در بسیاری از موارد از معرفی‬ ‫کاندیدای ریاست جمهوری هم ناتوانند‪ .‬در سیستم انتخاباتی‬ ‫فرانسه ش��رط جمع اوری پانصد امضا ب رای کاندیداها البته‬ ‫با ویژگ ی های خاصی ک��ه در قانون انتخاباتی این کش��ور‬ ‫گنجانده شده اس��ت‪ ،‬همواره مانع از ان م ی شود که احزاب‬ ‫افراطی حتی گاهی بتوانند کاندیدایی ب رای ریاست جمهوری‬ ‫معرف��ی کنند‪ .‬در تجربه ه��ای مختلف ش��اهد بوده ایم که‬ ‫جریانی که بیس ت درصد ارا را در اختیار داشته حتی در پارلمان‬ ‫قادر به کسب یک کرسی هم نشده است‪ .‬این نشان م ی دهد‬ ‫که جریان ه��ای حاکم با تامل و درای��ت پی ش بین ی هایی را‬ ‫انجام داده اند که مانع از قدرت گیری جریان های افراطی در‬ ‫کشورهای اروپایی شوند‪ .‬سالیان سال است که جریان های‬ ‫افراطی در اروپ��ا کمتر قدرت را در دس��ت گرفته اند و عمال‬ ‫به عنوان اپوزیس��یون در حاش��یه و بیرون از ق��درت باقی‬ ‫مانده اند‪.‬‬ ‫اما در تجربه ای ران تقس��یم بندی متداول چپ و راست‬ ‫به معنای محافظه کار و تغیی ر طلب به نوعی متفاوت است‪.‬‬ ‫در واقع تقس��یم بندی های متداول جهانی پی رامون گروه ها‬ ‫و گرایش های سیاس��ی و اقتصادی یعن��ی گروه های چپ‬ ‫و راس��ت یا محافظه کار و ترقی خواه و امث��ال ان از بعد از‬ ‫انقالب فرانسه رایج شد و اس��اس واژه چپ و راست دو واژه‬ ‫فرانسوی هس��تند و از مجلس ملی فرانسه زاییده شده اند‪.‬‬ ‫این تقسیم بندی کلی در همه جای جهان به نوعی کاربرد‬ ‫دارد‪ ،‬اما در مورد ای ران نم ی توان مدعی شد که جریان راست‬ ‫یا چپ با ویژگ ی های خاص خود در جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫وجود دارد‪ ،‬یعنی جریان اصالح طل��ب یا چپی که در ای ران از‬ ‫ان صحبت م ی کنیم عینا هم��ان ویژگ ی های جریان چپ‬ ‫رایج در جهان را ندارد‪ ،‬اما اینگونه هم نیست که جریان های‬ ‫چپ و راست ای ران ب ی شباهت به تقسیم بندی های متداول‬ ‫گروه های سیاس��ی در سایر نقاط جهان باش��ند و به خوبی‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫م ی توان جریان های راس��ت و چپ ای ران��ی را با نمونه های‬ ‫متداول جهانی مقایسه کرد‪ .‬جریان محافظه کار در اروپا و کل‬ ‫جهان طرفدار حفظ وضع موجود است؛ نظام هایی با محوریت‬ ‫قوه مجریه را حمایت م ی کند‪ ،‬خواهان تمرکزگرایی در قدرت‬ ‫هستند و دولت مقتدر را م ی ستایند‪ .‬اما در طرف مقابل‪ ،‬جناح‬ ‫چپ معموال طرفدار اقتدار پارلمان و نظام پارلمانی و خواهان‬ ‫ازادی های بیشتر اجتماعی هستند‪.‬‬ ‫با این وجود ام��روز که به جریان ه��ای محافظه کار و‬ ‫ ترق ی خواه در بسیاری از کش��ورها نگاه م ی کنیم‪ ،‬شاهدیم‬ ‫که نسبت به یک قرن گذشته این جریان ها تغیی رات اساسی‬ ‫داشته اند و مفاهیم راست و چپ‪ ،‬محافظه کار و ترق ی خواه و‪...‬‬ ‫در زمان و مکان دچار تحوالت جدی شده و موارد دیگری غیر‬ ‫از فاکتورها و مفاهیم اقتصادی وارد تقسیم بندی های چپ و‬ ‫راست شده است‪ .‬به عنوان مثال غیر از ازادی های سیاسی‬ ‫و اجتماعی‪ ،‬نظ��ام جمهوریت و پادش��اهی و غی��ره‪ ،‬امروز‬ ‫ازادی های مدنی و فردی هم به فاکتورهای تقس��یم بندی‬ ‫گروه ها و گرایش های سیاس��ی افزوده ش��ده اس��ت‪ .‬امروز‬ ‫جناح چپ در کشورهای اروپایی طرفدار ازادی های ب ی حد و‬ ‫مرز فردی است‪ ،‬در حال ی که جناح راست کامال مخالف این‬ ‫ازادی هاست‪ .‬جناح محافظه کار معموال مذهب ی تر و طرفدار‬ ‫حفظ ارزش ه��ای اخالقی و خانواده هس��تند و جریان چپ‬ ‫معموال مخالف سنت هاست‪ .‬البته در این مختصر نم ی توان‬ ‫به وجوه مختلف تمایز راس��ت و چپ سیاس��ی و اقتصادی‬ ‫پرداخت اما در مجموع باید گفت که میان جریان های راست‬ ‫و چپ ای ران و این دو طیف متداول در سیاس��ت کشورهای‬ ‫مختلف جهان مشابهت هایی وجود دارد و کامال نم ی توان‬ ‫انها را از یکدیگر بیگانه دانست‪.‬‬ ‫در نظام جمهوری اسالمی ای ران هر دو جناح راست و‬ ‫چپ فعال به ویژه بعد از دفاع مقدس که فضای کش��ور ارام‬ ‫گرفته و فضای سیاست کشور معنای سیاسی یافته است‪،‬‬ ‫فعال شدند‪ .‬به نظر م ی رسد بعد از چهار دوره ریاست جمهوری‬ ‫اخیر یعنی با گذار از دو دوره اصالحات و دو دوره اصولگرایی‪،‬‬ ‫هم اصالحات به رغم اغاز کار با ش��عارهای میانه به س��وی‬ ‫رادیکالیسم س��وق یافت و مایه تش��ویش و نگرانی جناح‬ ‫راست ش��د و هم اصولگرایی در دوران هش��ت ساله دولت‬ ‫اقای احمدی نژاد به سمتی س��وق یافت و در نهایت همان‬ ‫برخورد را ب��ا جریان اصالح طل��ب کرد ‪ .‬به ای��ن ترتیب دو‬ ‫جریان اصالح طلب و اصولگرا طی شانزده سال اخیر به سوی‬ ‫جریان های رادیکال و گروه های تندروتر غلتیدند‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس��د که این تجربه تاریخی به مردم نقاط‬ ‫قوت و ضعف هر دو جری��ان یا طیف سیاس��ی اصولگرا و‬ ‫اصالح طلب را نش��ان داد و امروز در ای ران ج��ای یک گروه‬ ‫میانه خالی است‪ .‬در ای ران ب ر خالف بسیاری از کشورها که‬ ‫میان دو قطب چپ و راس��ت‪ ،‬جناح ها یا گروه های میانه ای‬ ‫فعال هستند‪ ،‬ما ش��اهد فعالیت هیچ طیف میانه رویی در‬ ‫کشور نیستیم‪ .‬اکنون فرصت خوبی ب رای باز شدن فضا به‬ ‫روی جریان های میانه است و ش��رایط کامال مساعد است‬ ‫که جریان قدرتمند میانه ش��کل گیرد‪ .‬اما جریان قدرتمند‬ ‫میانه دارای ویژگ ی هایی است؛ جریانی که اصول اصالحات‬ ‫را پذی راست‪ ،‬معتقد به تغییر وضع موجود است‪ ،‬طرفدار تغییر‬ ‫رویه در تحزب و ازادی های سیاسی و مدنی است و در عین‬ ‫حال با رادیکالیسم مخالف اس��ت و اعمال اصالحات را در‬ ‫چارچوب قانون اساسی و اصول کلی نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران و اصل والیت فقیه دنبال م ی کند‪ .‬امروز ضرورت و نیاز‬ ‫به این جریان میانه و معتدل احساس م ی شود‪.‬‬ ‫ب��ا ن��گاه ب��ه کاندیداه��ای مط��رح در انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری پی ش رو‪ ،‬انهایی که بر گ��رداوری خانواده‬ ‫انقالب و بهره گی��ری از تجارب و کارشناس��ان دولت فعلی‬ ‫و دولت های قبلی تاکید دارند‪ ،‬م ی توانن��د جریان میانه ای‬ ‫را رهبری کنند‪ .‬در ای��ن دوره انتخابات به خوبی ش��اهدیم‬ ‫که ش��عار نامزدها هم معتدل و میانه ش��ده اس��ت‪ .‬با نگاه‬ ‫به گفتمان کاندیداه��ای اصلی به خوبی قابل درک اس��ت‬ ‫که اغلب انه��ا گرایش ب��ه رویکردهای میان��ه دارند و این‬ ‫نش��ان م ی دهد که انها ب��ا ذکاوت و فه��م مقتضیات روز‬ ‫کش��ور‪ ،‬درک کرده اند که عطش میانه روی در کشور وجود‬ ‫دارد‪ .‬جامع��ه از تن��ش و حرکت های تند و افراطی خس��ته‬ ‫اس��ت و به دنبال ی��ک جریان معت��دل م ی گ��ردد و در این‬ ‫میان اغلب کاندیداهای مطرح س��عی دارند خ��ود را ان فرد‬ ‫یا نماینده ان جری��ان معتدل معرفی کنن��د‪ .‬این خود یک‬ ‫فرصت اس��ت‪ .‬در مطلب قبل پی رامون دو طیف محافظه کار‬ ‫و تغیی ر خ��واه و احتمال پیروزی ش��ان در انتخاب��ات ‪ 24‬خرداد‬ ‫تحلیلی ارائه شد‪ ،‬اما در ارتباط با اینکه ایا در انتخابات پیش رو‬ ‫مردم محافظه کار خواهند بود و با این محافظه کاری دست‬ ‫به انتخاب خواهند زد یا به واسطه تغییرخواهی‪ ،‬با رویکردی‬ ‫فعال پای صندوق های رای رفته و دست به انتخاب م ی زنند‪،‬‬ ‫باید به چند نکته توجه کنیم‪.‬‬ ‫یک��ی از مش��کالت نظ��ام انتخاباتی ای��ران به رغم‬ ‫پذیرش اصول انتخابات‪ ،‬برگزاری هرساله انتخابات و تدارک‬ ‫زمینه های رقابت‪ ،‬فقدان برخی از ل��وازم انتخابات خوب در‬ ‫کشور است‪ .‬به نظر م ی رسد یکی از لوازم برگزاری انتخابات‬ ‫پرشور‪ ،‬حماس��ی و موثر‪ ،‬وجود احزاب قوی و شناسنامه دار و‬ ‫باتجربه است‪ .‬بعد از سی س��ال مشق دموکراسی دینی‪ ،‬جا‬ ‫داشت احزاب شناسنامه داری در کشورمان شکل گرفته بود‬ ‫و اگر چنین م ی شد‪ ،‬اکنون تکلیف مردم روشن بود‪ .‬حال که‬ ‫نامزدهای اصلی قطعی شده اند‪ ،‬صالحی ت دارها مشخصند‬ ‫و ترکیب کاندیداهای در صحنه روشن است‪ ،‬هنوز هم نظر‬ ‫مردم در مورد کاندیداهای موردنظرشان قطعی نیست و این‬ ‫ریشه در نبود سیستم تحزب در کشورمان دارد‪ .‬این سردرگمی‬ ‫ در انتخاب در کنار ان وضعیت بالتکلیفی که تا روز مشخص‬ ‫شدن تایید صالحی ت شدگان در صحنه سیاسی کشور وجود‬ ‫داشت‪ ،‬همگی نوعی ضعف سیستم انتخاباتی در کشورمان‬ ‫و یکی از نتایج نبود احزاب شناس��نامه دار است‪ .‬تجربه های‬ ‫گذشته و البته مسائل رخ داده در اس��تانه انتخابات امسال‬ ‫م ی تواند درسی ب رای اینده ما باشد تا با اصالح ساختار و نظام‬ ‫سیاسی انتخابات حماسه افرین باشیم‪ .‬حماسه سیاسی تنها‬ ‫این نیست که انتخاباتی پ ر شور برگزار شود‪ ،‬بلکه م ی تواند‬ ‫مرور سی سال مشق مردم س��االری دینی و تالش ب رای رفع‬ ‫نواقص این سال ها باشد‪ .‬نم ی توان مدعی بود که نظام ما و‬ ‫سیستم انتخاباتی ما بال اشکال است‪ .‬در نظام ما و سیستم‬ ‫جاری اشکاالتی وجود دارد که باید در عمل اصالح شود‪.‬‬ ‫طی مسیر کمال سیاسی مستلزم انجام این اصالحات‬ ‫است و یکی از اساس ی ترین اصالحات‪ ،‬تعیین تکلیف احزاب‬ ‫کشور است‪.‬‬ ‫با نگاه به تجربه کشورهای دارای احزاب پایدار و قوی‪،‬‬ ‫ش��اهدیم که احزاب ب رای قوت‪ ،‬س�لامت و تداوم حیات ان‬ ‫نظام های سیاسی نقشی اساسی دارند و مانع از خارج شدن‬ ‫نظام سیاسی از دست اهالی نظام م ی شوند‪ .‬در واقع تحزب‬ ‫باعث م ی شود نظام سیاسی و قدرت اجرایی و قانونگذاری در‬ ‫اختیار جناحی باشد که اصول قانون اساسی و نظام را پذیرفته‬ ‫است‪ .‬به عبارت دیگر حزب خطری ب رای نظام نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫موجب تقویت ارکان یک نظام و سوپاپ اطمینانی ب رای ان‬ ‫است‪ .‬احزاب سیاسی مانع ظهور چتربازان سیاسی در اسمان‬ ‫سیاست م ی شوند‪ .‬در سایه وجود احزاب قوی و شناسنامه دار‪،‬‬ ‫افراد ضعیف و ناش��ناخته و ناکارامد نم ی توانند در فرصتی‬ ‫کوتاه موجی ایجاد کرده و خود را بر ارای مردم تحمیل کنند‪.‬‬ ‫اگر در ای ران قرار بر ظهور سه حزب قوی باشد‪ ،‬ب ی تردید‬ ‫یک��ی از انها اصالح طل��ب‪ ،‬دیگری اصولگ��رای قدرتمند و‬ ‫سومی حزبی میانه روست که مجموعه ای از تکنوکرات ها و‬ ‫متخصصین و متعهدین به اصول نظام و معتقدان به برخی‬ ‫از اصول اصالحات است‪ .‬در ای ران این قابلیت وجود دارد که‬ ‫دو حزب موثر در کنار یک حزب میانه رو قدرتمند وارد عرصه‬ ‫سیاست شوند‪.‬‬ ‫با این تفاسیر پی ش بینی م ی شود که مردم در انتخابات‬ ‫‪ 24‬خرداد خواهان تغییر و تحول البته از نوع تحول و تغییر‬ ‫غی ر رادیکال‪ ،‬کم هزین��ه و پذیرفته ش��ده در چارچوب نظام‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران هستند‪.‬‬ ‫مردم باتوجه به تجربیات گذشته و درک مشکالتی که‬ ‫تندروی و اقدامات رادیکال به همراه داشت‪ ،‬این بار خواهان‬ ‫روی کار امدن فرد و تفکری هستند که قادر به رفع مشکالت‬ ‫داخلی و بهبود اوضاع کشور در صحنه سیاست خارجی باشد‬ ‫و زندگی ارام و کم حاش��ی ه ای را ب رای انها به ارمغان اورد‪ .‬راه‬ ‫رسیدن به زندگی کم حاشیه‪ ،‬انجام اصالحات نرم‪ ،‬تدریجی‬ ‫و ارام است‪ .‬ش��اید برخی این رویکرد را با نام محافظه کاری‬ ‫شناسایی کنند اما من نام این رویکرد را میانه روی و اعتدال‬ ‫م ی گذارند و معتق��دم که مردم در انتخابات امس��ال تمایل‬ ‫اشکاری به سوی میانه روی و اعتدال دارند‪.‬‬ ‫با این وج��ود مردم باید اگاه باش��ند؛ ک��ه همان اندازه‬ ‫م ی توانند از یک نظام سیاسی طلبکار باشند که خود دخالت‬ ‫کرده باشند در جایی که فرصت و زمینه ای ب رای این دخالت‬ ‫فراهم امده است‪ .‬ارسطو م ی گوید‪« :‬دولت ها و حکومت ها‬ ‫نباتات یک جامعه هستند و از درون یک جامعه م ی جوشند‪».‬‬ ‫اگر خوب انتخاب کنیم‪ ،‬بعدها به انتخاب خوب خود افتخار‬ ‫خواهیم کرد و اگر بد انتخاب کنیم‪ ،‬مس��ئول ما هس��تیم‬ ‫که یا پای صندوق های رای نیامده ایم یا گزینش مناس��بی‬ ‫نداشته ایم‪ .‬باید امور کشور را به فرد و تفکری سپرد که قادر‬ ‫باشد کش��ور را در این شرایط حس��اس از پیچ های تاریخی‬ ‫عبور دهد‪g .‬‬ ‫اگرچه اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫در سابقه حضور خود در قدرت‬ ‫میل به رادیکالیسم را اشکارا‬ ‫نشان دادند ولی انتخابات یازدهم‬ ‫ریاست جمهوری پایانی بر این مسیر‬ ‫خواهد بود و از این پس صدای‬ ‫اعتدال گرایی بیش ازپیش در فضای‬ ‫سیاسی کشور شنیده خواهد شد‬ ‫‪79‬‬ ‫خواست توامان بهبود توزیع‪-‬تثبیت شرایط‬ ‫تحلیلی بر گرایش گروه های مختلف جامعه به تحول خواهی یا ادامه روند موجود در انتخابات ‪92‬‬ ‫رضا مجیدزاده‪/‬استاد دانشگاه‬ ‫‪4‬‬ ‫م ی توان انتخابات ریاس��ت جمهوری خ��رداد ‪ 92‬را به‬ ‫مثابه برایند انتخاب عمومی گروه ه��ای اجتماعی مختلف‬ ‫ب رای اداره کشور در نظر گرفت‪ .‬از این منظر‪ ،‬ب رنده انتخابات و‬ ‫ب رنامه های او نشانگر گرایش مردم به تحول یا توزیع در اداره‬ ‫اقتصادی ‪ -‬سیاسی کشور خواهد بود‪ .‬اما مردم از گروه های‬ ‫اجتماعی مختلفی تشکیل شده اند که منافع و منابع یکسانی‬ ‫ندارند و نم ی توان ب رای انها ضرورتا گرایش یکسانی متصور‬ ‫ش��د‪ .‬با این وجود تحلیل جامع ه شناسی سیاسی این امکان‬ ‫را به دس��ت م ی دهد تا مختصات براین��د گرایش گروه های‬ ‫مختلف اجتماع��ی در قالب انتخاب دو س��ر طیف تحول یا‬ ‫توزیع یا ترکیبی از مفاد این دو مق وله اساسی به صورت تقریبی‬ ‫پی ش بینی شود‪.‬‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫جامع ه شناسی سیاسی ایرانیان‬ ‫درک گرای��ش گروه های اجتماعی به س��مت توزیع یا‬ ‫تحول به ارزیابی روند تاریخی انتخاب ها و س��ازه های ذهنی‬ ‫انان نی��از دارد‪ .‬از منظر رونده��ای داخلی‪ ،‬رونده��ای اوج تا‬ ‫حضیض تاریخ توسعه ای ران ش��باهت های بسیار زیادی به‬ ‫یکدیگر دارند‪ .‬در ای ران پیش از ورود اع راب‪ ،‬هخامنش��یان با‬ ‫اتکا به اموزه های زرتشت توانستند در جغ رافیای نیمه خشک‬ ‫و کم ابی‪ ،‬پ راکندگی گروه های کوچنده را به سمت سازگاری‬ ‫بین انها و استق رار سینرژی بر مبنای محتوای دین زرتشتی‬ ‫هدایت کنند‪ ،‬اما به دنبال اوج گرفتن توسعه ای ران در این دوران‪،‬‬ ‫مغان زرتشتی در حکومت ساس��انیان به ارکان اصلی اقتدار‬ ‫تبدیل شدند و ائتالف انها به عنوان گروه حاکم باعث افزایش‬ ‫ناسازگاری بین گروه های مردم و گروه مغان شد که عدم ارضای‬ ‫نیازهای فردی توسط دین رسمی زرتشتی و بروز جنب ش های‬ ‫دینی مانند مزدک و مانی را در پی داشت‪ .‬این ناسازگاری شدید‬ ‫به ضعف قدرت سیستم و تسلیم ان در ب رابر اع راب انجامید‪.‬‬ ‫روند اوج و حضیض طی دوران ورود اع راب به ای ران تا سلطه‬ ‫ترکان‪ ،‬یعنی س��لطه طوالنی مغوالن بر ای ران نیز با ویژگی‬ ‫ناسازگاری به واسطه حکومت های غی رای رانی و عدم انطباق‬ ‫بین حکمرانی و سازه ذهنی‪ ،‬روندی مانند انچه ذکر شد طی‬ ‫کرده و به حضیض انجامیده است‪.‬‬ ‫اس��تق رار تا س��قوط صفویه نیز ماجرایی مانن��د اوج تا‬ ‫حضیض ساسانیان داشته است‪ .‬ه ر چند مبنای نهادی ائتالف‬ ‫بین مفس ران شریعت و فرادستان در این دوران تثبیت شد و با‬ ‫وجود افول در دو سلسله بعدی در دوران قاجار‪ ،‬فروغی دوباره‬ ‫داشت‪ .‬از جمله ویژگ ی های بارز اوج تا حضیض در روندهای‬ ‫داخلی ای ران‪ ،‬دو مش��خصه ش��کاف دولت – ملت و ائتالف‬ ‫بازیگر مرجع کنش و فرادستان غالب بود‪ .‬تشدید این شکاف‬ ‫در کنار کاهش قدرت ملی و افت توان توسعه از ویژگ ی های‬ ‫تاریخ ایران اس��ت‪ .‬چنین روندهایی در دوران مشروطیت تا‬ ‫سقوط احمدش��اه‪ ،‬تاجگذاری رضاخان تا اشغال ای ران توسط‬ ‫متفقین و ای ران امروز ادامه داش��ته اند و ائتالف های مقطعی‬ ‫بین بازیگران اصلی و مردم به ایجاد تعهد معتبر در این بازی‬ ‫و پایداری ان نینجامیده است‪ .‬این روندها در کنار چالش های‬ ‫ناکارامدی امروزین سیستم مدیریت‪ ،‬چشم انداز توسعه ای ران‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪80‬‬ ‫را مکدر کرده اند‪ .‬به عبارت دیگر در دوران اوج ثبات سیاسی‬ ‫به رونق اقتصادی م ی انجامد‪ ،‬اما تالش ب رای انحصاری کردن‬ ‫منابع رانت به ویژه با اتکا به هویت شخصی از سوی برخی افراد‬ ‫به تحدید دسترسی بحق مالکیت منجر شده و کاهش رشد را‬ ‫به دنبال دارد که خطر کاهش رشد و کاهش انسجام اجتماعی‬ ‫و گرفتاری در قفل تاریخی را در پی دارد‪.‬‬ ‫پیش از دوران مشروطیت‪ ،‬بازیگران دینی به عنوان مرجع‬ ‫و رس��انه اصلی انتقال درایه ها و بردار اطالعات مطرح بودند‪.‬‬ ‫عباس میرزا نایب السلطنه که از نزدیک شاهد شکست قوای‬ ‫ای ران بود‪ ،‬گروهی از جوانان ای رانی را به غرب گسیل داشت تا‬ ‫از علوم و فنون روز اگاه��ی یابند‪ .‬به این ترتیب بال پروانه ای‬ ‫منتهی به انقالب مشروطیت توسط عباس میرزا به حرکت‬ ‫افتاد‪ .‬تجربه نزدیک تمدن غرب‪ ،‬اولی��ن اثر خود را روی بردار‬ ‫اطالعات‪ -‬انگیزش این گروه گذاشت‪ .‬یعنی انها با تحصیل‬ ‫در غرب و برداشت فکری از تمدن غرب به عنوان مختصات‬ ‫ایده ال توسعه‪ ،‬درایه های نهادی بافتار غ ربی را پذیرفتند‪ .‬نیاز به‬ ‫قانون و درک منورالفکران از واقعیت موجود‪ ،‬مهمترین مکانیزم‬ ‫خود اصالحی ب رای حرکت به سمت حالت مطلوب بود که از‬ ‫جریان اطالعات دریافتی نسل اول دانش اموختگان از غرب‬ ‫سرچشمه م ی گرفت‪ .‬البته جریان احیای تفکر اسالمی که از‬ ‫سوی اندیشمندانی همچون سی د جمال الدین اسدابادی دنبال‬ ‫م ی شد نیز با این مشرب فکری تلفیق شد‪ .‬طبقه تجار بازاری‬ ‫که به واسطه شرایط نیمه اس��تعماری و ناامنی پی ش گفته‪،‬‬ ‫بیشترین زیان را متحمل م ی شدند‪ ،‬در ردیف حامیان جریان‬ ‫دوم قرار داش��تند‪ .‬البته مدرنی زاسیون و صنعت ی شدن جامعه‬ ‫ای ران‪ ،‬دغدغه روشنفکران و حمایت از صنایع ملی نیز دغدغه‬ ‫بازاریان بود که پیوند انها را تقویت م ی ک��رد‪ .‬به این ترتیب‪،‬‬ ‫طبقه روحانیون و تجار بازار از یک طرف و دانش اموختگان‬ ‫غرب از طرف دیگر در تحقق مشروطه نقش داشتند‪.‬‬ ‫در زمان مشروطه خواهی‪ ،‬بازیگران مرجع کنش به جای‬ ‫تالش ب رای درون ی سازی و سازگارس��ازی ماتریس نهادی یا‬ ‫همکاری با یکدیگر به سمت همراهی با سازگارسازی در عین‬ ‫پایبندی به ساختار نهادی پیشین حرکت کردند‪ .‬پارادوکسی‬ ‫از محافظه کاری توام با تحولخواهی باعث شد تا تضادهای‬ ‫درونی به هماهنگ��ی گرای��ش عمومی م��ردم و بازیگران‬ ‫مرجع کنش منجر نشده و جنبش مشروطیت به توفیق نرسد‪.‬‬ ‫در رابط��ه ب��ا گروه ه��ای اجتماع��ی و گرایش ه��ای‬ ‫جامع ه شناسی سیاس��ی ای ران بعد از انقالب ‪ 57‬به طور کلی‬ ‫م ی ت��وان از دو گرایش اصل��ی در درون بل��وک قدرت طی‬ ‫س��ال های دهه ‪ 1360‬س��خن گفت‪ .‬گرایش اول را م ی توان‬ ‫گرایش بازاری – سنتی نامید (راست س��نتی) و گرایش دوم‬ ‫را خرده مالکان ‪ -‬رادیکال سنتی (چپ سنتی) خواند‪ .‬در ذیل‬ ‫گرایش اول باید از مواضع جامعه روحانیت مبارز‪ ،‬حزب موتلفه‬ ‫اس�لامی و جامعه تجار و اصناف نام برد که هوادار مالکیت‬ ‫خصوصی و عدم دخالت گس��ترده دول��ت در اقتصاد بودند‪.‬‬ ‫در ذی��ل گرای��ش دوم گروه هایی مانند س��ازمان مجاهدین‬ ‫انقالب اسالمی‪ ،‬مجمع روحانیون مبارز‪ ،‬دفتر تحکیم وحدت‬ ‫و‪ ...‬قرار داش��تند که به خط امام هم شهرت داشت و از نوعی‬ ‫اقتصاد اسالمی‪ ،‬اصالحات ارضی‪ ،‬قس��ط و عدالت‪ ،‬مداخله‬ ‫دولت در اقتصاد و‪ ...‬حمایت م ی کرد‪ .‬بدین سان شکافی که‬ ‫در بلوک گروه های سنتی از اواخر دهه ‪ 1360‬شکل گرفته بود‬ ‫گسترش یافت و تنوع ایدئولوژیک در ان بیشتر شد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر نوعی شکاف در جناح مسلط از اوایل دهه ‪ 60‬دیده شد‬ ‫و در عین حال بخش هایی از خود را به تدریج با خواسته ها و‬ ‫منافع طبقه متوسط جدید هماهنگ م ی دیدند‪.‬‬ ‫در نخس��تین س��ال های پس از انقالب ‪ ،57‬دو گروه‬ ‫عمده متمایل ب��ه جبهه مل��ی و نهضت ازادی به س��مت‬ ‫لیب رالیسم گرایش داشتند و گرایش عمده گروه های طرفدار‬ ‫حزب جمهوری اس�لامی به س��مت عدالت توزیعی بود‪ .‬اما‬ ‫طی س��ال های جنگ هشت س��اله ای ران و ع��راق‪ ،‬گرایش‬ ‫مبتنی بر اولویت توزیع غالب گشت‪ .‬در اولین دوره انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ای ران‪ ،‬نمایندگانی از احزاب پان ای رانیست‪،‬‬ ‫ملت‪ ،‬نهضت ازادی‪ ،‬جمهوری اس�لامی و جبهه ملی شرکت‬ ‫داش��تند که نماینده جبهه مل��ی برنده انتخابات س��ال ‪58‬‬ ‫خورشیدی شد‪ .‬با وقوع انقالب فرهنگی گروه های اجتماعی‬ ‫تا حد زیادی گسسته شد و گروه های اجتماعی متمایل چپ‬ ‫فکری و مل ی گرا تا حد زیادی از عرصه قدرت به دور ماندند‪ .‬با‬ ‫این وجود گرایش توزیعی بین گروه های اجتماعی و دولت ها‬ ‫تا پایان دوران جنگ یعنی دوره سوم و چهارم ریاست جمهوری‬ ‫مسلط بود‪.‬‬ ‫اما دوره پنج��م‪ ،‬همس��ویی گرایش به تح��ول ب رای‬ ‫گروه های اجتماعی و قوه مجریه بود‪ .‬در این دوره تکنوکرات ها‬ ‫نقش پررنگی در اداره کشور داشتند‪ .‬با این وجود نتایج ناشی از‬ ‫اجرای ب رنامه تعدیل ساختاری باعث شد تا گرایش گروه های‬ ‫فرودس��ت به بهبود توزیع به صورت تنش های شهری نمود‬ ‫پیدا کند‪ .‬شورش های ش��هری در نقاطی مانند حومه ته ران‬ ‫(اسالمشهر) و مشهد به حدی بود که دولت و مجلس ناگزیر‬ ‫ش��دند تا برنامه تثبیت اقتصادی را به اجرا دراورند تا میل به‬ ‫بهبود توزیع در میان گروه های اجتماعی را پاس��خ گویند؛ در‬ ‫واقع طی دوران دولت های پنجم و ششم‪ ،‬فرودستان شهری و‬ ‫مهاجران شهری نشان دادند که میل شدیدی به سیاست های‬ ‫توزیعی دارند‪ .‬این در حالی اس��ت که بس��یاری از نمایندگان‬ ‫این گروه ها حتی کارگران از سیاس��ت های تعدیل ساختاری‬ ‫حمایت م ی کردند!‬ ‫در نتیجه‪ ،‬تعادل و ارایش نیروهای سیاس��ی در اواسط‬ ‫دهه ‪ 70‬اشکارا در حال دگرگونی بود و نهایتا خود را در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 1376‬نشان داد‪ .‬به طوری که تحوالت‬ ‫س��ال های بعد از ‪ 1376‬موج��ب پیدایش گروه ه��ا ‪ ،‬احزاب‬ ‫و س��ازمان های جدید‪ ،‬گسترش مطبوعات مس��تقل و نیز‬ ‫ش��کل گیری برخی نهادهای جامعه مدنی گردید و قدری از‬ ‫شدت بحران مش��ارکت را کاس��ت‪،‬هرچند باید گفت به رغم‬ ‫برخی دستاوردها‪ ،‬بحران مش��ارکت سیاسی هنوز به صورت‬ ‫کامل حل نشده است‪.‬‬ ‫عالوه بر این گرایش عمومی مردم در انتخابات دولت‬ ‫هفتم و هشتم به سمت اصالحات و تحول خواهی معطوف‬ ‫بود‪ .‬در دهه ‪ 1370‬طبقه فعال سیاسی جدیدی پدید امد که‬ ‫خواسته های ش��خصی دموکراتیک داش��ت و از ایدئولوژی‬ ‫روشنی برخوردار بود‪ .‬پایگاه اجتماعی این طبقه فعال سیاسی‪،‬‬ ‫طبقه متوس��ط جدید بود‪ ،‬اما ویژگی اصل��ی ان را مطالبات‬ ‫فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬ایدئولوژیک و سیاس��ی تشکیل م ی داد‬ ‫که تحقق انها نیازمند استق رار نهادهای دموکراتیک بود‪ .‬نکته‬ ‫مورد توجه اینجاست که این گرایش و نقطه کانونی اواخر دهه‬ ‫‪ 1370‬در اواسط دهه ‪ 1380‬تکرار نشد و با وجود تکرار وضعیت‬ ‫برد دو دوره ای کاندیدای پیروز‪ ،‬رای دور دوم مانند دور دوم دولت‬ ‫سازندگی کاهش چشمگیری نداشت!‬ ‫اگرچه حلقه های بازخوری علی��ه جریان اصالح طلبی‬ ‫فعال ش��د که با تاکید بر مس��اله توزیع روی تغییر گرایش‬ ‫عمومی نیز تاثیر داشت و خود را در قالب کوشش در جهت‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫منطق انتخاب عموم�ی و قطبیدگی گروه های‬ ‫اجتماعی‬ ‫انتخابات‪ ،‬مبادله ای سیاس��ی‪ -‬اجتماعی است که به‬ ‫واس��طه ان گروه های اجتماعی مختلف‪ ،‬حق کنترل منابع‬ ‫کلیدی را به دس��ت دولت م ی سپارند‪ .‬بدین س��ان م ی توان‬ ‫گروه های مختلف اجتماعی را به مثاب��ه کارفرمایانی تلقی‬ ‫کرد که کنترل تخصیص و توزیع مناب��ع کلیدی را در اختیار‬ ‫کارگزاری به نام دولت قرار م ی دهند تا در قبال ان امنیت‪ ،‬ثبات‪،‬‬ ‫عدالت و انصاف توزیعی و تخصیص‪ ،‬رفاه‪ ،‬اشتغال‪ ،‬تورم زدایی‪،‬‬ ‫توسعه‪ ،‬رش��د و متغیرهای مهمی از این دس��ت در محدوده‬ ‫مقبول انها تامین شود‪ .‬البته در بافتار اقتصادی‪ -‬سیاسی ای ران‬ ‫باید نفت را نیز به عنوان مهمتری��ن متغیر کلیدی به اجزای‬ ‫این بازی افزود که قلم مهم صندوق رانت به ش��مار م ی رود و‬ ‫متغیرهای پی ش گفته را به می زان بسیار زیادی تحت تاثیر قرار‬ ‫م ی دهد‪ .‬به دیگر سخن‪ ،‬درک گروه های مختلف از عدالت و‬ ‫انصاف توزیعی و تخصیصی تا حد زی��ادی به می زان ارزیابی‬ ‫انان از عدالت و انص��اف در بازتوزیع پ��ول حاصل از فروش‬ ‫نفت نیز وابس��تگی دارد؛ گرچه جایگاه نفت به مثابه متغیر‬ ‫کلیدی صندوق ران��ت در اختیار دولت باعث ش��ده تا رابطه‬ ‫کارگزار‪ -‬کارفرما در بافت اقتصادی‪ -‬سیاسی و اجتماعی ای ران‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫تحکیم و تقویت دولت ایدئولوژیک و ایدئولوژی اولیه انقالب و‬ ‫جلوگیری از هرگونه تجدید نظری در ان و مخالفت با پلورالیسم‬ ‫و قرائت های گوناگون از سنت و مذهب‪ ،‬نشان می داد‪.‬‬ ‫بدین سان خواس��ت عمومی طی دوران انتخاب دولت‬ ‫نهم و دهم‪ ،‬چرخش معناداری نش��ان داد و به س��مت توزیع‬ ‫گروید‪ ،‬ضمن اینک��ه دولت نهم دولتی بود ک��ه در دوره دوم‬ ‫حضور خود رای بسیار بیشتری نس��بت به دور اول برد خود‬ ‫کسب کرد‪ .‬اعالم طرح سیاس��ت هدفمندی یارانه ها در این‬ ‫برد ب ی تاثیر نبود و باعث ش��د تا پایگاه اجتماعی دولت دهم‬ ‫در میان فرودستان شهری و روستایی تقویت شود و از طرف‬ ‫دیگر مهاجرت گسترده جمعیت عظیمی از گروه های متمایل‬ ‫به خواسته های دموکراتیک و جامعه مدنی باعث شد تا روند‬ ‫تکثیر گرایش ها در جمعیت به سمت توزیع بیشتر شود‪.‬‬ ‫حال سوال اساس��ی این اس��ت که گرایش عمومی و‬ ‫غالب در انتخاب��ات یازدهم به کدام س��و خواهد بود؟ تجربه‬ ‫چند دهه گذشته نشان م ی دهد که دولت ها همواره در اعتبار‬ ‫تعهدات انتخاباتی خود مشکل داشته اند و اقبال مجدد به انها‬ ‫در دوره های دوم حضورشان به عنوان کاندیدا نشان م ی دهد‬ ‫که می زان اعتبار تعهدات ظاه را چندان مورد توجه گروه های‬ ‫اجتماعی نیست و مشارکت انتقادی به ش��دت اندک است‪،‬‬ ‫در حالی که مش��ارکت انتقادی م ی توان��د نمایانگر گرایش‬ ‫واقعی گروه های اجتماعی نس��بت به رویکرد اجرایی کشور‬ ‫باشد‪ ،‬ضمن اینکه تجربه تاریخی دوران ماقبل مشروطیت‪،‬‬ ‫بحبوحه مشروطیت‪ ،‬ای ران ش��ب ه مدرن و ای ران بعد از انقالب‬ ‫‪ 57‬نشان م ی دهد که مفهوم مرجعیت کنش بین گروه های‬ ‫اجتماعی به شدت متکاثر و فردگرایانه ش��ده است‪ .‬به دیگر‬ ‫سخن پیش از دوران مشروطیت‪ ،‬مراجع رسمی و غیررسمی‬ ‫کنش از جمله روحانیت بودند که سوی گرایش مردم را تعیین‬ ‫م ی کردند‪ .‬رویارویی ای رانی��ان با تمدن غربی باعث ش��د تا‬ ‫روشنفکران نیز به جمع مراجع کنش افزوده شوند؛ در دوران‬ ‫شب ه مدرن بود که مفاهیم حزب و گروه سیاسی معنادار شد‬ ‫و ش��دت تکثر افزایش یافت‪ .‬گرچه فعالیت احزاب مطلوب‬ ‫نیست‪ ،‬اما امروزه می زان تکاثر بسیار بیشتر از گذشته است‪ .‬به‬ ‫این ترتیب افراد در تعیین گرایش خود‪ ،‬محاسباتی برخاسته‬ ‫از مدل های ذهنی خود که از منابع اطالعاتی متفاوت شکل‬ ‫گرفته‪ ،‬دارند‪ .‬البته این گرایش‪ ،‬نماینده کامل سازه ذهنی انها‬ ‫نیست و به خاطر ویژگی تاریخی اکنون زدگی و ناشکیبایی‪،‬‬ ‫عنصر هیجان و حافظه موقت از اهمیت بسیار برجسته ای‬ ‫برخوردار م ی ش��ود‪ .‬در حال حاضر حافظه موقت و رفتار تابع‬ ‫جمع هیجانی از ناحیه مسائل اقتصادی به ویژه تورم و بیکاری‬ ‫به همراه رکود اقتصادی تحریک م ی ش��ود و طی سه هفته‬ ‫اتی گرایش عمومی به سمت تحول یا توزیع ب ر اساس تبلیغ‬ ‫نامزدهای انتخاباتی از برنامه الزم ب��رای حل ب ی درنگ این‬ ‫مسائل نیز تاثیر م ی پذیرد‪.‬‬ ‫هرچند مساله اعتبار تعهد هنوز کمرنگ است و این عدم‬ ‫اعتماد میان دولت و کارگزار می تواند‪ .‬در قالب های سازمانی‬ ‫متفاوتی وجود داشته باشد‪ .‬یک قرارداد غیررسمی و نانوشته‬ ‫ساده اجتماعی تا یک قرارداد اجتماعی نوشته و رسمی مانند‬ ‫انتخاب مدی ران سازمان های عمومی از پتانسیل گرفتاری به‬ ‫وضعیت انتخاب نامناسب برخوردارند‪ .‬اما چنین گرفتاری به‬ ‫صورت یکباره رخ نم ی دهد و ش��کل نهادینه ای از نهادها یا‬ ‫قواعد بازی منجر به ان وجود دارد که از یک طرف عدم اعتماد‬ ‫نسبت به کارگزار چندان اهمیت ندارد و کارفرما در حالت های‬ ‫مختلف حتی در صورت تکرار بازی ممکن است گرفتار کارگزار‬ ‫قبلی شود‪ .‬هرچه ساختار نهادی در مجازات طرف فریبکار و‬ ‫فاسد کارامدتر باشد‪ ،‬انگاه احتمال بروز وضعیت معمای عدم‬ ‫اعتماد کمتر خواهد بود‪ .‬بافتار ناامن سیاسی‪ -‬اجتماعی باعث‬ ‫شده تا سازه ذهنی ای رانیان بسیار پیچیده و مبهم باشد‪ ،‬اما در‬ ‫تحریک حافظه موقت‪ ،‬رفتار تابع جمع و هیجان لحظه ای‪،‬‬ ‫بازیگران قهاری توانسته اند س��واری مجانی دریافت کنند‪ .‬با‬ ‫افزایش تکاثر‪ ،‬مالحظات صنفی فردگرایانه نیز باعث م ی شود‬ ‫تا انتخاب های عمومی سازگاری چندانی با مشاهدات نشان‬ ‫ندهند!‬ ‫چندان معنادار نبوده و قدرت دولت در ارائه تعهدات نامعتبر و‬ ‫عدم پاسخگویی ان به شدت باال باشد‪ .‬بناب راین برایند گرایش‬ ‫گروه های اجتماعی در صورتی به انقیاد دولت م ی انجامد که‬ ‫نماینده خواست گروه فرادستان غالب نیز باشد‪.‬‬ ‫به طور متعارف‪ ،‬گرایش گروه های اجتماعی ب ر اساس‬ ‫پایگاه طبقاتی انها تحلیل م ی ش��ود و م ی توان س��ه گونه‬ ‫طبقه مبتن ی بر تملک منابع‪ ،‬مبتنی بر می زان دسترس��ی و‬ ‫مبتن ی بر موقعیت اجتماعی را از یکدیگر تفکیک کرد‪ .‬اما در‬ ‫کنار مفهوم طبقه‪ ،‬مفاهیم قشر و پایگاه منزلت نیز از اهمیت‬ ‫برخوردارند‪ .‬ناب رابری در توزیع امتیازات‪ ،‬تکالیف‪ ،‬مسئولی ت ها‪،‬‬ ‫مراتب‪ ،‬محرومی ت ها‪ ،‬قدرت اجتماعی و نفوذ میان اعضای‬ ‫یک جامعه نیز به قش��ربندی اجتماعی اش��اره دارد و پایگاه‬ ‫منزلت تا حد زیادی به گونه س��وم از طبقه نزدیک است‪ .‬اما‬ ‫به عنوان عصاره هر سه مفهوم اساسی مزبور م ی توان روابط‬ ‫تولید‪ ،‬منزلت یا نفوذ و س��بک زندگی را در نظر گرفت‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب تحلی ل گرایش طبقات اجتماعی مختلف در انتخابات‬ ‫سال ‪ 1392‬بر مبنای سه مولفه روابط تولید‪ ،‬منزلت و سبک‬ ‫زندگی صورت م ی پذیرد‪ .‬از این منظر م ی توان طبقه فرادست‪،‬‬ ‫میانی یا متوسط و فرودست را به مثابه یک طبقه بندی کلی به‬ ‫حساب اورد که باید ب ر اساس سه مولفه پی ش گفته به صورت‬ ‫روشن تری بتوانند تصویری دقی ق تر از ساختار پیچیده طبقات‬ ‫اجتماعی در ای ران به دس��ت دهند‪ .‬در واقع ب��ازی انتخابات‪،‬‬ ‫عرصه مبادله حق کنترل منابع ثروت‪ ،‬منزلت و قدرت است‬ ‫که یکی از بازی های الیه ط راحی نهادی را تشکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫به بیان روشن تر‪ ،‬فرادستان سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫گروه های مرج��ع کنش‪ ،‬فرادس��تان نظامی‪ ،‬روش��نفکران‪،‬‬ ‫اصناف شهری و روستایی‪ ،‬فرودستان ش��هری و روستایی و‬ ‫طبقه متوسط شهری گروه های اصلی با برخورداری از درجات‬ ‫مختلفی از سه مولفه قدرت‪ ،‬ثروت و منزلت هستند‪ .‬گرچه در‬ ‫میان اعضای این گروه ها امکان وجود گرایش های مختلف‬ ‫به نامزدهای مختلف وجود دارد‪ ،‬اما تحلیل ب ر اس��اس مدل‬ ‫رای دهنده میانی ی��ا انطباق کانونی مناف��ع در ترجیح گونه‬ ‫خاصی از کاالهای عمومی و استراتژی کالن مدیریت جامعه‬ ‫انجام م ی شود‪ .‬ب رای افزایش دقت و ضریب واقع نمایی باید‬ ‫درباره توجه طبقات به سوابق بازی نیز فرض های درستی در‬ ‫دست داشت‪ .‬طی دو دهه گذشته‪ ،‬هر سه ب رنده انتخابات یک‬ ‫دوره موفق به کسب رای اکثریت در دوره دوم فعالیت خود نیز‬ ‫شده اند‪ .‬با این وجود در هر شش دوره انتخابات این دو دهه‪،‬‬ ‫نامزدهایی با گرایش های سیاسی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی کامال‬ ‫متفاوتی برگزیده ش��ده اند‪ .‬در واقع مساله یادگیری و انطباق‬ ‫سازه ذهنی با می زان پایبندی نامزدها به تعهدات خود به می زان‬ ‫متوس��طی در نتیجه اثر دارد و به ویژه گروه های فرودس��ت‬ ‫‪81‬‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫شهری و روستایی به واسطه اولویت مسائل مربوط به روابط‬ ‫تولید و ناب رابری توزیع درامد به سمت نامزدهای گروهی خاص‬ ‫گرایش مستمر نداشته و صرفا به شعارهای جاری توجه نشان‬ ‫م ی دهند‪ .‬البته مس��اله یادگیری نزد طبقه متوسط شهری و‬ ‫فرادستان وزن بیش��تری دارد‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬نامزدهایی که‬ ‫شعارهای مبتن ی بر توزیع درامد پولی بین طبقات فرودست‬ ‫و ش��عارهای عدالت طلبانه بدهند م ی توانند رای بیشتری از‬ ‫گروه های فرودست شهری و روستایی را به دست اورند‪.‬‬ ‫دس��تیابی به دورنمایی معقول ت��ر از گرایش غالب یا‬ ‫برایند گرایش گروه های اجتماع��ی مختلف در انتخابات ‪92‬‬ ‫به تحلیل ذی نفع��ان بازی انتخابات نی��از دارد‪ .‬از این منظر‬ ‫ذی نفعان بازی عبارتند از نظامیان‪ ،‬شبه نظامیان‪ ،‬روحانیون‪،‬‬ ‫روش��نفکران‪ ،‬کش��اورزان‪ ،‬کارگران‪ ،‬س��رمایه داران صنعتی‪،‬‬ ‫دولتمردان‪ ،‬س��رمایه داران تجاری و س��رمایه داران امالک و‬ ‫مستغالت‪ .‬گرچه این تقسیم بندی ممکن است جامع و مانع‬ ‫نباشد‪ ،‬اما تالش ش��ده تا منزلت و پایگاه اقتصادی در ان به‬ ‫صورت برجسته دیده شود‪ .‬این بازیگران در الیه ط راحی نهادی‬ ‫نیز نقش دارن��د و در انجا در قالب گروه ه��ای ائتالف قالب‪،‬‬ ‫فرادس��تان‪ ،‬متخصصان قوه قهریه‪ ،‬بازیگران مرجع کنش و‬ ‫فرودستان قرار م ی گی رند که قدرت چان هزنی انها نیز به همان‬ ‫ترتیب ذکر نام انهاست‪ .‬روستانشینان و صنعتگران از جمله‬ ‫گروه های بازیگری بوده اند که در تجربه توسعه ای ران بین منافع‬ ‫انها نوعی تضاد اشکار یا پنهان در نظر گرفته شده است‪ .‬در‬ ‫این میان‪ ،‬رویکرد به اصطالح صنعت ی شدن و مدرنی زاسیون‬ ‫در افزایش این تضاد موثر بود‪ .‬از ط��رف دیگر به علت بافتار‬ ‫اقتصاد سیاس��ی رانتی و پیامدهای ناشی از بیماری هلندی‬ ‫نیز بورژوازی صنعتی در مقابل بورژوازی مالکان قرار گرفت‪.‬‬ ‫پشتیبانی طیف اندیشه ورزان از بورژازی صنعتی باعث شد تا‬ ‫در فضای ط راحی نهادی گرایش ظاهری به سمت محوریت‬ ‫توسعه بر مبنای صنعت باشد‪ ،‬اما در عمل بورژوازی مالکان‬ ‫از ساختارهای ناب رابر توزیع درامد سود م ی برد‪ .‬مهمترین علت‬ ‫بروز چنین تضادهایی به درگی��ری برنامه ریزان در بعد صرفا‬ ‫اقتصادی توسعه و احاله توسعه اقتصادی به تخصیص منابع‬ ‫صندوق رانت نفت باز م ی گشت‪ .‬در واقع سیاستگذاران توسعه‬ ‫کشور با دخالت اشکار و پنهان در عرصه تخصیص منابع و‬ ‫اعطای رانت غیررقابتی به دوام مس��یر تضاد بین بازیگران‬ ‫دامن زدند‪ .‬در چنین فضایی‪ ،‬مفهوم رخنه به پایین به عنوان‬ ‫فرض اصلی و ضمنی دفاع از رویه گزینشی در ط راحی مکانیزم‬ ‫توسعه‪ ،‬نقش کلیدی را به عهده داشت‪ .‬بر مبنای این مفهوم‬ ‫کینزی‪ ،‬منافع ناشی از رش��د گروه منتفع از اثار سیاستی به‬ ‫گروه های فرودست تر نیز سرایت م ی کرد‪ .‬اما افزایش شدید‬ ‫واردات کاالهای مصرفی لوکس به ویژه در دوره های افزایش‬ ‫قیمت نفت خام‪ ،‬صدق فرض رخنه به پایین در اقتصاد ای ران را‬ ‫به چالش کشید‪ .‬به دیگر سخن ایده ضمنی ط راحی مکانیزم‬ ‫توس��عه به عنوان مدافع یکی از گروه ها نه تنها به تحقق اثر‬ ‫رخنه به پایین کمکی نکرد بلکه ان بخش را به واسطه اتکا‬ ‫به رانت غیر رقابتی در دام لیستی افکنده و تضاد بین منافع‬ ‫بخش ها را افزایش داد‪ .‬اما از منظر محوریت‪ ،‬دسترسی باز به‬ ‫حقوق مالکیت‪ ،‬چنانچه بازیگران فضای ط راحی نهادی ب رای‬ ‫کاهش هزینه مبادله ب رای تمامی کنش��گران تالش کنند‪،‬‬ ‫امکان افزایش مطلوبیت همه گروه ها ی��ا در بدترین حالت‬ ‫افزایش مطلوبیت یک گروه ب��دون کاهش مطلوبیت گروه‬ ‫دیگر فراهم م ی ای��د‪ .‬در این صورت تضاد س��اختگی و فاقد‬ ‫اصالت بین منافع گروه ها نیز از میان برداش��ته م ی شود‪ .‬با‬ ‫این وجود موانعی در عرصه بازی ط راح��ی نهادی وجود دارد‬ ‫که دستیابی به چنین مس��یری از تعادل ها را در حال حاضر‬ ‫ناممکن ساخته است‪.‬‬ ‫الیه ط راحی نهادی در تعیین مختصات برایند گرایش‬ ‫گروه های اجتماعی مختلف‪ ،‬نقش��ی اساسی را ایفا م ی کند‪.‬‬ ‫نتایج حاص��ل از بازی ط راح��ی نهادی به گون��ه ای بوده که‬ ‫گروه های سمت راس��ت هرم را در خود درگیر کرده و به انها‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫‪82‬‬ ‫انتفاع بیشتری رسانده است‪ .‬گروه روشنفکران داخل هرم به طور‬ ‫مستقیم در بازی ط راحی نهادی نقش ندارد‪ ،‬اما تجویزهای انها‬ ‫در ط راحی به حساب م ی اید‪.‬‬ ‫در مختصات کنونی بردار حالت بازی ‪ ،‬دیدگاه بازیگران‬ ‫مرجع کنش سنتی‪ ،‬بیشترین تاثیر را بر الیه ط راحی نهادی‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫از نظر تاثیر این الیه ها بر گرایش گروه های اجتماعی‬ ‫باید توجه داشت که پس از افزایش اهمیت نفت به عنوان یک‬ ‫منبع بهره مالکانه در ای��ران‪ ،‬گروه های مختلف ب رای کنترل‬ ‫ان کشمکش داش��ته اند‪ .‬در این میان ارزش منبع ب رای همه‬ ‫یکسان اما هزینه های س��تیز متفاوت بوده است‪ .‬در چنین‬ ‫بافتی دو گروه مسلط و غیرمسلط شکل گرفته اند‪ .‬بناب راین‬ ‫استراتژی های محض سوداگری از شکل «شاهین باش اگر‬ ‫طرف مقابل صاحب رانت ب��ود‪ ،‬کبوتر باش اگر طرف مقابل‬ ‫رانت جو بود» برخوردار بوده اند‪ .‬هر ستیز مستلزم یک بازیگر‬ ‫در هر کدام از نقش ها و هر یک از بازیگران ب رای صاحب رانت‬ ‫یا رانت جو بودن از شانس مساوی برخوردارند‪ .‬البته باید توجه‬ ‫داش��ت که ارزش منبع موضوع نزاع یعنی نفت همواره ثابت‬ ‫نبوده و به شدت نوسان داشته اس��ت‪ .‬زمانی که ارزش منبع‬ ‫باال بوده‪ ،‬اس��تراتژی سیاس��ت های مدافع تشکیل حباب و‬ ‫بیماری هلندی در دس��تورکار صاحب منبع رانت قرار گرفته‬ ‫و شکل کبوتر در مقابل طرف رانت جو اتخاذ شده که خود را‬ ‫در قالب سیاس��ت های افزایش مخارج عمومی‪ ،‬تالش ب رای‬ ‫کاهش ناب رابری اجتماعی و اقتصادی نشان داده‪ ،‬اما در بطن‬ ‫ان افزایش تورم‪ ،‬تشدید ناب رابری و بهره مندی از تبعات رانت‬ ‫ی که ارزش منبع پایین‬ ‫قرار داشته اس��ت‪ .‬در مقابل‪ ،‬هنگام ‬ ‫امده‪ ،‬کبوترها امکان بازی یافته اند و سیاست های ضدتورمی‬ ‫ مقطعی دیده شده اند‪.‬‬ ‫تحول یا ادامه روند؟‬ ‫اکنون سوال این اس��ت که اموزه های مسیر تحوالت‬ ‫تاریخ��ی‪ ،‬س��اختار س��ازه های ذهن��ی و حافظ��ه موقت و‬ ‫موقعیت گروه های اجتماعی در انتخابات یازدهم به س��مت‬ ‫تحول خواهی سو خواهند یافت یا بر توزیع تاکید خواهند کرد؟‬ ‫اموزه مس��یر تح��والت تاریخ��ی نش��ان م ی دهد که‬ ‫گرایش به س��مت ثبات و بهبودی توزیع از مهمترین مخرج‬ ‫مشترک های گرایش گروه های مختلف اجتماعی خواهد بود‪.‬‬ ‫شدت نوسان در سیس��تم مدیریتی به حدی بوده که مساله‬ ‫ثبات و تثبیت نسبت به توزیع از اولویت بیشتری برخوردار شده‬ ‫است‪ .‬در تاریخ ای ران هرگاه سیستم از نوسان زیادی برخوردار‬ ‫بوده حت��ی گروه های انتقادی مرجع کن��ش نیز روی تثبیت‬ ‫اوضاع تاکید کرده اند؛ گرچه فقدان رویکرد تاریخی مشارکت‬ ‫انتقادی باعث م ی شود تا این گرایش در حد انتخاب باقی مانده‬ ‫و احتمال نقض تعهد همچنان باال باشد!‬ ‫ساختار س��ازه های ذهنی و حافظه موقت نیز به شدت‬ ‫به س��مت مس��اله بهبودی توزیع و تثبیت اوض��اع گرایش‬ ‫یافته اس��ت‪ .‬بخش معناداری از اعضای طبقه متوس��ط نیز‬ ‫به نزدیکی مرزهای خط فقر سقوط کرده اند و در حال حاضر‪،‬‬ ‫بهبودی توزیع درامد‪ ،‬مهار تورم و تثبیت اوضاع در فهرس��ت‬ ‫اولویت های اصلی انان قرار گرفته است‪ .‬هرچند تثبیت اوضاع‬ ‫و بهبودی توزیع نیز بخشی از تحول خواهی را در بطن خود‬ ‫دارد‪ ،‬اما اولویت با کنترل متغیرهای افسار گسیخته اقتصادی و‬ ‫سیاسی است که وضعیت معیشتی را به تنگنا برده اند‪ .‬به این‬ ‫ترتیب م ی توان گفت که در انتخابات یازدهم‪ ،‬عمده گرایش‬ ‫گروه های اجتماعی مختلف به سمت تثبیت اوضاع و بهبودی‬ ‫توزیع درامد خواهد بود‪ ،‬اما بهبودی دائمی اوضاع و هر متغیر‬ ‫دیگری پسین بر اصالحات ساختاری عمیق است و اگر نامزدی‬ ‫بتواند ب رنامه خود را ب رای اصالحات ساختاری و نهادی عمیق‬ ‫معطوف کرده‪ ،‬حمایت بخش های عمده فرادستان و حافظه‬ ‫موقت مردم را نیز همراه س��ازد‪ ،‬انگاه تحول همراه با تثبیت‬ ‫اوضاع بهترین نتیجه را به همراه خواهد داشت‪g .‬‬ ‫«نه»؛ به‬ ‫محافظه کاری‬ ‫حاشیه نشین ها و روستایی ها چگونه‬ ‫رای می دهند؛ محافظه کارانه یا‬ ‫تغییرخواهانه؟‬ ‫عباس اخوندی‪ /‬استاد دانشگاه‬ ‫‪5‬‬ ‫در انتخابات امس��ال که یازدهمی��ن دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اس��ت‪ ،‬مردم به واقع در جستجوی تغییر‬ ‫نمایان‪ ،‬شاخص و محسوس هستند چرا که ب رای انها تداوم‬ ‫مردم محافظه کارانه‬ ‫رای نمی دهند‬ ‫جامعه طیفی به جای جامعه قطبی‬ ‫عماد افروغ‪ /‬جامعه شناس سیاسی و نماینده مجلس هفتم‬ ‫‪6‬‬ ‫چپ و راس��ت‪ ،‬حافظ وضع موج��ود و خواهان تغییر‬ ‫و امثال ای��ن تقس��یم بندی ها و عناوی��ن‪ ،‬در جامعه ای ران‬ ‫قابل طرح نیست و بهتر ان اس��ت که چنین تعابیری ب رای‬ ‫توصیف تقسیم بندی های سیاسی در کشور به کار گرفته‬ ‫نش��ود‪ ،‬چراکه نه چپ های ای ران به واقع چپ هستند و نه‬ ‫راست های ما نیز بعضا از الک راست بودن خارج شده اند و‬ ‫عملکرد و نظریات راست های شناخته شده در سایر کشورها‬ ‫را دارا هستند‪ .‬به نظر م ی رسد راست و چپ متعارفی که در‬ ‫عرف سیاست اس��تعمال م ی ش��ود‪ ،‬در ای ران کاربرد ندارد؛‬ ‫چراکه اقتصاد نفتی و تمرکزگرایی در کشورمان حاکم است‪.‬‬ ‫در ای ران به ان صورت که باید و شاید ایدئولوژی یا مسلک‬ ‫سیاسی تعریف نشده و حزب به معنای مشخص ان موجود‬ ‫نیس��ت‪ .‬ما در ای ران نوعی متناسب با ش��رایط روز حرکت‬ ‫کردن را شاهدیم‪.‬‬ ‫با این مقدمه‪ ،‬در پاسخ به این س��وال که ایا مردم در‬ ‫انتخابات ‪ 24‬خرداد ماه محافظه کار خواهند بود یا تغییر خواه‪،‬‬ ‫باید با اطمینان گفت که نم ی توان به پیش��انی مردم ای ران‬ ‫باتوجه به تجربیات سالیان اخیر‪ ،‬رخدادهای پس از انقالب‬ ‫و تحوالت بعد از جنگ مارک محافظه کاری چسباند و من‬ ‫تصور م ی کنم که مردم خواهان دگرگونی هستند‪ ،‬اما دیگر‬ ‫اس��یر صرف ش��عار یا ش��عارهای صرف تحولخواهی هم‬ ‫نخواهند شد‪ .‬به بیان دیگر تجربه هشت سال دولت اقای‬ ‫احمدی نژاد را در کنار تجربه سالیان و دولت های قبلی دارند‬ ‫و با کسب بصیرت و اگاهی بیش��تر‪ ،‬به دنبال برنامه هایی‬ ‫هستند که بتواند تحول ریشه ای و مبنایی و جامع االط راف‬ ‫را در حیات اقتصادی و سیاسی و فرهنگی انها ایجاد کند‪.‬‬ ‫به این ترتیب باید اطمینان داشته باشیم که مردم در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری پیش رو دست به تحول خواهند‬ ‫زد و اقدامات��ی غیر محافظه کارانه را از س��وی انها ش��اهد‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫خواهیم بود‪ .‬در عین حال اقدام تحولخواه مردم در انتخابات‬ ‫پیش رو عطف ب��ه یک اگاهی ریش��ه دار و تفکر برنامه ای‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫در این میان یکی از اش��کاالت اساس��ی در فرهنگ‬ ‫سیاسی مردم ای ران ان است که با مفاهیم برخورد کلیشه ای‬ ‫دارند؛ چپ و راس��ت و محافظ��ه کار و خواه��ان تغییر در‬ ‫جامع ه ای مانند ایران به هی چ وجه جوابگو نیس��ت و شاید‬ ‫بهتر این اس��ت که بگویی��م اینها تعابیری بی��ش از اندازه‬ ‫ژورنالیس��تی در ای ران هس��تند‪ .‬جامعه ای ران طیفی است‪.‬‬ ‫مردم به نام عدالت خواهی‪ ،‬هش��ت سال دولت احمدی نژاد‬ ‫را تجربه کردند و متوجه ش��دند که این اج��رای عدالت در‬ ‫توزی��ع و در تولید به طور کامل اتف��اق نیفتاد‪ .‬اکنون هیچ‬ ‫فردی نم ی تواند مدعی وجود عدالت توزیعی در کشور شود‬ ‫یا عنوان کند در اثر توزیع منصفانه تر‪ ،‬شکاف های طبقاتی‬ ‫از میان رفت‪ .‬به هیچ وجه چنین استداللی مطرح نم ی شود‬ ‫و بنیان واقعی هم ندارد‪ .‬زمانی که یارانه را به تمامی اقشار‬ ‫اختصاص داده اند‪ ،‬دیگر عدال��ت توزیعی معنایی ندارد و پر‬ ‫کردن شکاف ها ب ی اساس است‪ .‬زمانی که همه طبقات از‬ ‫یارانه برخوردار هس��تند‪ ،‬نم ی توان از چنین امری به عنوان‬ ‫تجلی عدالت حتی در بعد توزیع یاد کرد‪.‬‬ ‫مساله دیگر این است که مردم به خوبی لمس کردند‬ ‫که توزیع یارانه ها بازت��اب مس��تقیمی در گرانی کاالها و‬ ‫خدمات‪ ،‬افزایش تورم و بیکاری و ایجاد اش��تغال داشت‪ .‬بر‬ ‫این اساس مردم اگر به دنبال عدالت هستند‪ ،‬یعنی عدالتی‬ ‫جامع را هم در اقتصاد و هم در سیاس��ت و فرهنگ مطالبه‬ ‫م ی کنند و اگر عدالت در اقتصاد بیش از س��ایر موارد ب رای‬ ‫مردم در اولویت باشد‪ ،‬عدالت صرف در توزیع ان با شرایطی‬ ‫که در این سال های اخیر تجربه کردیم را مطالبه نم ی کنند‪.‬‬ ‫مردم ابت��دا عدالت در تولید و س��پس عدال��ت در توزیع را‬ ‫م ی خواهند‪ ،‬چراکه اول بای��د فرصت های منصفانه تری در‬ ‫تولید در اختیار مردم قرار گیرد تا بعد از ان امکان طرح بحث‬ ‫در حوزه توزیع باشد‪.‬‬ ‫متاسفانه طی هشت سال اخیر در این مسیر حرکتی‬ ‫صورت نگرفت و دولت جدید باید در این جهت حرکت کند‪.‬‬ ‫جوانان کشور اکنون بیش از انکه خواهان دریافت ماه به ماه‬ ‫پول از سوی دولت باش��ند‪ ،‬خود م ی خواهند تولید و کسب‬ ‫درامد کنند‪ .‬وظیفه اصلی دولت ایجاد فرصت های اشتغال‬ ‫ب رای درامدزایی مردم است‪ .‬بس��یاری از معضالت سیاسی‬ ‫و فرهنگی و اجتماعی امروز ریش��ه در بی��کاری جوانان و‬ ‫عدم اشتغال متناسب با ش��رایط زیست محیطی و توانایی‬ ‫افراد دارد‪ .‬راهکار اساس��ی باتوجه به جمعیت جوان کشور‪،‬‬ ‫حرکت به س��وی به کارگیری تکنولوژی ه��ای کار باتوجه‬ ‫به مفهوم عدالت در تولید اس��ت‪ ،‬چراک��ه تکنولوژی های‬ ‫سرمایه بر جوابگو نیست و تولید و س��رمایه داری را رقابتی‬ ‫نم ی کند‪ .‬حرکت به س��وی ای��ن اقدامات نیازمند داش��تن‬ ‫نگاهی بلند مدت است و به نظر م ی رسد که مردم هم بیشتر‬ ‫خواهان این نگاه های جامع و عمیق و بلندمدت هستند تا‬ ‫اقدامات شعاری؛مانند اینکه دولتی در کنار چاه نفت بنشیند‬ ‫و از کنار درام��د نفت محدود‪ ،‬عطابخش��ی هایی کند و نام‬ ‫ان را عدالت بگذارد‪ ،‬در واقع این نادیده انگاش��تن ظرفیت‬ ‫های مادی و معنوی مردم و استفاده از عدالت فقط در لفظ‬ ‫است‪ .‬بعید است که دیگر این نوع شعارها و اقدامات اقبالی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫اما دولتی که خواهان توسعه باش��د‪ ،‬باید ابتدا متوجه‬ ‫اولویت توس��عه فرهنگی بوده و اگاه باشد که توسعه بومی‬ ‫ و ریش��ه دار در فرهنگ و اعتقادات مردم جوابگوس��ت و با‬ ‫مفاهیم لیب رالیس��تی و سوسیالیستی و غیره در این کشور‬ ‫نم ی توان راه به تغییر برد‪ .‬از س��وی دیگر فرد یا دولتی که‬ ‫خواهان توس��عه بومی اس��ت باید برنام��ه و نگاهی جامع‬ ‫داشته باش��د‪ .‬در مجموع مردم خواهان تغییرند و این تغییر‬ ‫را از کس��انی م ی خواهند که هم ش��عار تغییر دهند و هم‬ ‫برنامه ای ب رای تغییر داشته باشند‪ .‬جامعه طبقاتی از منظر‬ ‫اقتصادی و سیاس��ی و مدنی قطبی است‪ .‬ای ران جامع ه ای‬ ‫طبقاتی نیست و از این منظر سیاس��ت و اقتصاد و جامعه‬ ‫مدنی ان نیز قطبی نیس��ت‪ .‬جامعه ما طیفی است و درک‬ ‫این واقعیت ب رای هر مسئول و صاحب نظری راهگشاست‪.‬‬ ‫تجلی این طی ف گونگی را باید در کاندیداها‪ ،‬حضور سالیق‬ ‫مختلف و فرایند انتخابات دید تا شاهد مشارکت حداکثری‬ ‫بود و نگاه صفر و یک به سیاست در ای ران‪ ،‬کاربرد ندارد ‪ .‬اما‬ ‫در عرصه اقتصاد هم چون نظام حاکم بر کش��ور طبقاتی‬ ‫نیست‪ ،‬باید به سوی اقتصاد رقابتی و غی ر انحصاری پیش‬ ‫رفت‪ .‬در عرصه جامعه مدنی هم شاهدیم که نگاه عمودی‬ ‫و قطبی حاکم نیست‪ .‬باید دقت داشت که ای ران متناسب با‬ ‫تاریخچه فرهنگی و اجتماعی خود جامع ه شناسی ویژه ای‬ ‫دارد و این ویژگ ی ها باید ما را به سوی نگاه طیفی سوق دهد‬ ‫تا نگاهی قطبی‪ .‬فهم این واقعیت در اقتصاد‪ ،‬سیاس��ت و‬ ‫فرهنگ بسیار اهمیت دارد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫وضعیت موجود سخت ناگوار اس��ت‪ .‬برخی م ی گویند که‬ ‫حاشی ه نشی ن ها یا روستاییان مایل به تداوم وضع موجودند‬ ‫و در انتخابات پی ش رو محافظه کاران��ه رای خواهند داد‪ ،‬اما‬ ‫شخصا بر این باورم که حتی این اقشار نیز با جدیت خواهان‬ ‫تغییر وضع موجودند‪ .‬علت را باید در وضعیت معیش��تی و‬ ‫اقتصادی مردم جستجو کرد‪.‬‬ ‫زمانی که تالطم های ناشی از برخی سیاستگذاری ها‬ ‫م ی گذرد و تب ش��عارهایی چون عدالت محوری در برخی‬ ‫سیاست ها فرو م ی نشیند‪ ،‬درک این واقعیت ممکن م ی شود‬ ‫که تصور انهایی ک��ه فکر م ی کردند س��رجمع بهره مندی‬ ‫روستاییان از یارانه ها نس��بت به شهرنشینان بیشتر بوده‪،‬‬ ‫اشتباه است‪ .‬روستاییان نیز در هش��ت سال گذشته شاهد‬ ‫بودند که اش��تغال در س��طح مورد نیاز ایجاد نشده‪ ،‬توسعه‬ ‫روستایی به مخاطره افتاده‪ ،‬می زان تولید کشاورزی به شدت‬ ‫کاهش یافته‪ ،‬س��طح اب چاه های زیرزمین��ی فروافتاده و‬ ‫تولید به شدت ناپایدار است و فرزندان شان اینده ای ندارند‪.‬‬ ‫این گونه نیست که تصور کنیم روستاییان و حاشی ه نشی ن ها‬ ‫بیش از اندازه کوتاه مدت تصمیم گیری م ی کنند‪ .‬درس��ت‬ ‫اس��ت که در فرایند انتخاب‪ ،‬افراد به منافع کوتاه مدت خود‬ ‫نظر دارند‪ ،‬اما این بدان معنا نیس��ت که تجربه هشت سال‬ ‫گذش��ته را مردم با تمام وجود درک نکرده باشند و همچنان‬ ‫خواهان تداوم اوضاع باش��ند‪ .‬حس ناپایداری حسی بسیار‬ ‫ازاردهنده اس��ت‪ .‬تصور م ی کنم که این ح��س ناپایداری را‬ ‫همگان درک کرده اند‪ ،‬روس��تایی و شهرنش��ین‪ ،‬مذهبی و‬ ‫غی ر مذهبی‪ ،‬باالشهری و پایی ن ش��هری‪ ،‬ثروتمند و فقیر و‬ ‫تحصیلکرده و غی ر تحصیلکرده‪ .‬این وضعیتی نیس��ت که‬ ‫مردم هشت سال پیش انتظار داش��تند و عمال درخواست‬ ‫ب رای تغییر در انتخابات پیش رو‪ ،‬درخواس��تی جدی است‪.‬‬ ‫اما ایا در شرایط ناپایدار و اوج گیری ب ی اعتمادی میان مردم‬ ‫و سیاس��ت های دولتی‪ ،‬محافظه کاری تقویت نم ی ش��ود؟‬ ‫پاسخ این اس��ت که محافظه کاری زمانی اوج م ی گیرد که‬ ‫امکان تداوم وجود داشته باشد‪ .‬به نظر م ی رسد که اکثریت‬ ‫مردم درک کرده اند که اوضاع جاری قابل تداوم نیست و بر‬ ‫همین اساس خواست تغییر‪ ،‬خواستی اساسی در انتخابات‬ ‫امس��ال اس��ت و این امر بر عملکرد گزینش��ی مردم تاثیر‬ ‫داشته و محافظه کاری ها را کمرنگ م ی سازد‪.‬در عین حال‬ ‫جامعه ای ران جامع��ه ای جوان و تحصیلکرده اس��ت؛ توده‬ ‫تحصیلکرده ای ران که قابل چشم پوش��ی نیستند به شدت‬ ‫از منظر کرامت ش��خصی و حقوق مدنی چالش دارند‪ .‬انها‬ ‫فارغ از مسائل مادی‪ ،‬به دنبال کسب حقوق شهروندی خود‬ ‫هستند‪ .‬اینکه برخی تصور م ی کنند اعطای یارانه به مردم‪،‬‬ ‫مانع به یادس��پاری نادیده انگاری ها و توهی ن های مختلفی‬ ‫م ی شود که طی هش��ت س��ال اخیر به انها روا رفته است‪،‬‬ ‫باوری غلط اس��ت‪ .‬بعید اس��ت که در رفتار گزینشی مردم‬ ‫در انتخابات پی ش رو هرنوع مالحظه کاری و محافظه کاری‬ ‫نقش داشته باشد چراکه می زان چالش های مرتبط با کرامت‬ ‫انسانی خود تعیین کننده در روند رای دهی است‪.‬‬ ‫یکی از مشکالت اساس��ی طی هشت سال گذشته‪،‬‬ ‫قطب ی شدن جامعه و ایجاد ش��کاف مشهود اجتماعی بود‪.‬‬ ‫زمانی که ش��کاف اجتماعی تعمیق م ی یابد‪ ،‬فرایند تغییر‬ ‫مشکل ش��ده و جامعه با گسس��ت روبه رو م ی شود‪ .‬امدن‬ ‫اقای هاشمی ظرفیت ان را داش��ت که تعامل بین نسلی‬ ‫ایجاد کند‪ .‬چنین ظرفیتی م ی توانست جامعه را از گسست‬ ‫رهانیده و به س��وی تغییر هدایت کند‪ .‬چنانچ��ه افرادی با‬ ‫ظرفیت اجتماعی باال در انتخابات پی ش رو شانس��ی ب رای‬ ‫پیروزی نداشته باشند‪ ،‬پروژه تغییر هم منتفی خواهد شد و‬ ‫در این صورت باید میان گسست و تداوم دست به انتخاب‬ ‫زد‪ .‬باتوجه به اینکه مطلوبیت تداوم وضع موجود به ش��دت‬ ‫کاهش یافته‪ ،‬نگرانی اساسی این است که گسست گزینه‬ ‫جایگزین ش��ود‪g.‬‬ ‫عماد افروغ معتقد است که‬ ‫نمی توان بر پیشانی ملت ایران‬ ‫مارک محافظه کاری چسباند بلکه‬ ‫مردم خواهان دگرگونی هستند و‬ ‫این دگرگونی را نه در شعار که در‬ ‫عرصه عمل می خواهند مشاهده‬ ‫کنند‪ .‬از همین رو به نظر می رسد‬ ‫مردم د ر‪24‬خرداد ‪ 92‬در اقدامی‬ ‫غیرمحافظه کارانه دست به تحول‬ ‫خواهند زد‬ ‫‪83‬‬ ‫بازا ر‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫قرض الحسنه برکت کار بانک مهر اقتصاد است‬ ‫کوتاه از اقتصاد‬ ‫نشس��ت هم اندیش��ی معاونان و مدیران کل ش��عب‬ ‫استان های بانک مهر اقتصاد در س��ال ‪ 1392‬تحت عنوان‬ ‫« بازارگرایی در صنعت بانک» و با ش��عار «بان��ک بازار گرا‬ ‫ضرورت تحقق حماسه اقتصادی» در راستای تحقق هدف‬ ‫بررس��ی راهکار های عملی کردن ش��عار حماسه سیاسی و‬ ‫حماس��ه اقتصادی در مرکز اموزش حضرت عبدالعظیم(ع)‬ ‫با حض��ور معاونان دفت��ر مرکزی‪ ،‬مدیران کل امور ش��عب‪،‬‬ ‫مدیران اعتبارات و تجهیز منابع و مش��اوران بازاریابی بانک‬ ‫اغاز به کار کرد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪،‬‬ ‫دکتر نتاج – مدیرعامل – در این همایش ضمن تس��لیت و‬ ‫همدردی به مناسبت درگذش��ت دوتن از همکاران صدیق‪،‬‬ ‫پرتالش و متعهد بازرسی استان اذربایجان شرقی که جهت‬ ‫انجام وظیفه خطیر بازرس��ی عازم ماموریت به شهرس��تان‬ ‫میانه بودند‪ ،‬گفت‪« :‬انها در راستای تحقق اهداف بانک مهر‬ ‫اقتصاد به عنوان یک بانک سالم و امین تالش می کردند و ما‬ ‫نیز باید در راستای اهدف واال و مقدس انها که همان تحقق‬ ‫بانکداری اسالمی است‪ ،‬قدم برداریم‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر‬ ‫اقتصاد با تاکید بر اینکه باید برای تحقق فرمایش مقام معظم‬ ‫رهبری در راس��تای خلق حماس��ه اقتصادی تالش نماییم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬مسیری که پیش روی ماست و باید در ان گام برداریم‬ ‫مسیری است که چشم انداز ها و راهبرد های روشنی دارد و ما‬ ‫باید در راستای تحقق این اهداف تالش کنیم‪ ».‬نتاج استفاده‬ ‫مثلث شماره ‪174‬‬ ‫بانک سامان ‪ 1000‬میلیارد تومانی می شود‬ ‫در حال حاضر سهم بازار بانک سامان در میان ش��ش بانک خصوصی نخست کشور از‬ ‫‪ 10/6‬به ‪ 11/3‬درصد رسیده است‪ .‬بانک سامان سال گذشته توانست سرمایه خود را از ‪4000‬‬ ‫میلیارد ریال به ‪ 6588‬میلیارد ری��ال از طریق تجدید ارزیابی دارایی ه��ا افزایش دهد که این‬ ‫بانک در برنامه استراتژیک خود قصد دارد سرمایه خود را به رقم ‪ 1000‬میلیارد تومان باال ببرد‪.‬‬ ‫همچنین افزایش سرمایه بانک سامان در س��ال جاری معادل ‪ 912‬میلیارد ریال از محل سود‬ ‫انباشته شده و اورده نقدی پیش بینی شده است‪.‬همچنین سود پیش بینی شده برای سال جاری‬ ‫از سوی این بانک ‪ 321‬ریال اعالم شده است‪g.‬‬ ‫مدیرعامل بانک صادرات خبر داد‬ ‫افزایش سرمایه بانک به ‪ 55‬هزار میلیارد ریال‬ ‫مدیرعامل بانک صادرات با اش��اره ب��ه تصویب افزایش‬ ‫س��رمایه این بانک در هیات مدیره گف��ت‪« :‬امیدواریم اقدامات‬ ‫الزم و منابع پیش بینی شده برای افزایش صد درصد سرمایه تا‬ ‫پایان سال محقق و سرمایه بانک به ‪ 5‬هزار و ‪ 500‬میلیارد تومان‬ ‫برسد‪ ».‬محمدرضا پیشرو با اش��اره به ضرورت افزایش سرمایه‬ ‫بانک صادرات‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬قوانین کمیته بال و تاکیدات بانک‬ ‫مرکزی تناسب سرمایه بانک با منابع است و به همین دلیل برنامه‬ ‫افزایش سرمایه در دستور کار بانک قرار گرفت‪ ».‬وی افزود‪« :‬در صورت افزایش سرمایه‪ ،‬امکان‬ ‫پرداخت تسهیالت و تامین مالی طرح های بزرگتر برای بانک بیشتر می شود‪ ».‬مدیرعامل بانک‬ ‫صادرات با بیان اینکه سرمایه فعلی بانک‪ 2500‬میلیارد تومان است‪ ،‬تصریح کرد‪ « :‬امیدواریم اقدامات‬ ‫الزم و منابع پیش بینی شده برای افزایش صد درصد سرمایه تا پایان سال محقق و سرمایه بانک به‪5‬‬ ‫هزار و‪ 500‬میلیارد تومان برسد؛ هیات مدیره افزایش سرمایه را تصویب کرده اما هنوز گزارش تایید‬ ‫حسابرس ارائه نشده است‪ ».‬پیشرو ادامه داد‪« :‬در صورت تایید نهایی حسابرس‪ ،‬به سرعت اقدامات‬ ‫قانونی برای ثبت ان را انجام خواهیم داد‪ .‬در صورت نهایی شدن افزایش سرمایه بانک صادرات با‬ ‫رقم مطرح شده‪ ،‬این بانک پس از بانک ملی به دومین بانک از لحاظ سرمایه تبدیل خواهد شد‪g» .‬‬ ‫‪84‬‬ ‫ی ظرفیت های بالقوه و بالفعل در موقعیت های مختلف‬ ‫از تمام ‬ ‫شخصی‪ ،‬س��ازمانی و کش��وری را از الزامات تحقق حماسه‬ ‫اقتصادی دانست و گفت‪« :‬کارکنان بانک مهر اقتصاد به رغم‬ ‫جوان بودن‪ ،‬دارای علم و تجربه بس��یار باالیی هستند و این‬ ‫به عنوان سرمایه انسانی بانک یکی از ظرفیت های بالقوه ای‬ ‫اس��ت که باید با مدیریت صحیح در کنار س��رمایه فناوری‬ ‫ارتباطات و اطالعات از ان بهره برد‪ ».‬وی خالقیت کارکنان‬ ‫را عامل ایجاد پویایی سازمان دانست و افزود‪« :‬سازمانی که‬ ‫کارکنانی خالق و نواور داشته باشد‪ ،‬سازمانی فعال و پویاست‬ ‫و باید محیطی فراهم اورد تا کارکنان بتوانند با ارائه طرح های‬ ‫خالقانه به پیشرفت سازمان کمک نمایند و اگر به کارکنان‬ ‫نواور توجه جدی نشود‪ ،‬سازمان کسالت اور و تکراری می شود‬ ‫و در نهایت محکوم به فناس��ت‪ ».‬وی س��ازمان های پویا و‬ ‫صمیمی را سازمان های با عمر طوالنی دانست و خاطر نشان‬ ‫کرد‪« :‬س��ازمان هایی که اینده پژوه نباشند و شرایط جدید را‬ ‫به موقع درک نکنند‪ ،‬هرچند که نفس می کشند اما مرده اند‬ ‫و ما باید بتوانیم ب��ا اینده پژوهی نقش مان��دگاری در اینده‬ ‫میهن اس�لامی مان ایفا نماییم‪ ».‬دکتر نتاج‪ ،‬قرض الحسنه‬ ‫را برکت کار بانک مهر اقتصاد دانس��ت و ب��ا تاکید بر اینکه‬ ‫باید مراقب باش��یم تحت عنوان بانکداری اسالمی به سوی‬ ‫بانکداری کاپیتالیسم نرویم و در دام اقتصاد سوسیالیست نیز‬ ‫نیفتیم‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬هرچند که پرداخت وام قرض الحسنه‬ ‫توجیه اقتصادی ندارد ولی در فرهن��گ و اعتقادات مذهبی‬ ‫ما جایگاه ویژه ای دارد‪ ،‬چرا که انفاق اتف��اق می افتد و انفاق‬ ‫مهمترین تفاوت اقتصاد س��رمایه داری و اقتصاد اس�لامی‬ ‫اس��ت‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در ادامه س��خنانش‬ ‫منابع بانکی را به گوی داغی تش��بیه کرد و افزود‪« :‬در بحث‬ ‫واسطه گری‪ ،‬از لحظه ای که س��پرده های سرمایه گذاری در‬ ‫اختیار بانک قرار می گیرد‪ ،‬گرمای ذوب کننده این گوی داغ به‬ ‫تمام سیستم وارد می شود و باید این گوی داغ را در مسیری‬ ‫پر ریس��ک به گونه ای منتقل نماییم که منافع سپرده گذار و‬ ‫سازمان تامین شود‪g ».‬‬ ‫لوح تقدیر جشنواره ملی بهره وری برای بانک انصار‬ ‫با اس��تعانت از خداوند کریم‪ ،‬در تاریخ ‪ 1392/3/1‬طی‬ ‫مراس��می در س��الن همایش های صدا و س��یما‪ ،‬مرحله دوم‬ ‫چهارمین دوره جای��زه ملی بهره وری برگ��زار گردید‪ .‬در این‬ ‫مراس��م که نمایندگانی از معاون��ت برنامه ری��زی و هدایت‬ ‫راهبردی حضور داشتند‪ ،‬از برگزیدگان تجلیل به عمل امده و‬ ‫جوایز مربوطه اهدا گردید‪ .‬بانک انصار باتوجه به شاخص های‬ ‫مطرح شده در این دوره‪ ،‬موفق به کس��ب سپاسنامه از جناب‬ ‫اقای دکتر نهاوندیان‪ ،‬رئیس جشنواره (رئیس اتاق بازرگانی صنایع‪ ،‬معادن و کشاورزی ایران)‪،‬‬ ‫جناب اقای دکتر محمدی‪ ،‬رئی��س محترم کمیته راهبری جش��نواره و جناب اقای مهندس‬ ‫سجادی (ریاست محترم سازمان بهره وری انرژی) گردیده است‪ .‬این موفقیت بزرگ را به تمام‬ ‫همکاران گرامی تبریک عرض می کنیم‪g.‬‬ ‫مدیرعامل بانک ملی مطرح کرد‬ ‫افزایش نرخ سود سپرده ها تورم زاست‬ ‫مدیرعام��ل بانک ملی تاکید کرد‪« :‬س��قف نرخ س��ود س��پرده های بانکی را ش��ورای‬ ‫پول واعتبار تعیین می کند‪ ».‬فرش��اد حیدری افزود‪« :‬این روزها بحث بر سر افزایش نرخ سود‬ ‫بانکی اس��ت که از ‪20‬درصد باید افزایش یابد ولی به اعتقاد من‪ ،‬نه به عنوان بانکدار بلکه به‬ ‫عنوان دانش��جوی اقتصاد این کار غلط و اش��تباهی اس��ت‪ ».‬وی با بیان این که افزایش نرخ‬ ‫سود س��پرده های بانکی قطعا موجب افزایش نرخ تسهیالت می ش��ود و این دور باطل است‬ ‫تاکید کرد‪« :‬افزایش نرخ س��ود س��پرده ها در نهایت منجر به افزایش رکود و تورم در اقتصاد‬ ‫کشور می ش��ود‪ ».‬او با بیان این که بانک مرکزی در تالش اس��ت تا به جای افزایش نرخ سود‬ ‫بانکی نرخ تورم و نقدینگ��ی را کاهش دهد‪ ،‬گفت‪« :‬افزایش نرخ س��ود اثاری را روی بخش‬ ‫تولید دارد ولی اگر مجبور ش��ویم این نرخ را نی��ز تغییر می دهیم‪ ».‬وی با بی��ان این که برای‬ ‫کاهش نرخ ت��ورم برنامه هایی داریم گفت‪« :‬چند ماه طول می کش��د تا بتوانی��م نرخ تورم را‬ ‫کاهش دهیم‪g».‬‬