ماهنامه مثلث شماره 175
ماهنامه مثلث شماره 175
ماهنامه مثلث شماره 175
اصولگرا-اصولگرا در دور دوم؟
تو گوها و گزارش هایی درباره سعید جلیلی ،غالمعلی حدادعادل
گف
محمدباقرقالیباف و علی اکبر والیتی
هفته نامه خبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوهفتادوپنجم 18/خرداد 88/1392صفحه3000/تومان
رئیس جمهور
کیست؟
ویژ ه نامه انتخابات
شم
اره دوم
24خردادماهچهکسیبرندهانتخاباتمی شود
گفتمان برتر انتخابات یازدهم
عارف و روحانی به ائتالف می رسند؟
دفاعازگفتمان مقاومت
اقتصاددا ن ها در ستاد حدادعادل
اخرین تحرکات در کمپین والیتی
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
جای خالی را با ما پر کنید
قیمت ها به تومان میباشد
سه ماهه
شش ماهه
یک ساله
پست سفارشی ته ران
36/000
72/000
144/000
پست سفارشی شهرستان
38/000
76/000
152/000
بانک ملت به نام هفته نامه مثلث
شماره حساب 43293196/94
شماره کارت 6104-3377-7006-5405
شماره شبا IR28 0120000000004329319694
برای اطالعات بیشتر عدد صفر را به شماره 3000411711ارسال نمایید
شماره تماس88171506-8 :
09109797859
برای دریافت پیشخوان همراه اول MOSLASرا به 7050پیامککنید
اســتقبال
گزارش تصویری از کمپی ن های انتخاباتی
ســراغــاز
مثلث شماره 175
12
ل از حماسه
ســراغــاز
مثلث شماره 175
13
ســراغــاز
مثلث شماره 175
14
پوسترهایکاندیداها
ســراغــاز
مثلث شماره 175
از دکتر غالمعلی حداد عادل و مهندس غرضی در فضای مجازی
هیچ پوستری یافت نشد .برخی دیگر از کاندیداها دارای چند
پوستر دیگر هم بودند که یکی از پوسترها انتخاب شد
15
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
افت درونی
من حقیقتا نگران هس��تم .من نگران اسالم هستم .ما
اس�لام را از چنگ محمدرضا دراوردیم و من خوف این را
دارم که اس�لام به چنگ ما مبتال شده باشد ،به طوری که
ما هم مثل او یا بدتر از او بر س��ر اسالم بیاوریم .این نگرانی
هست و زیـاد است .ادم های جاهلـی هستند که به خیال
خودشان خدمت میکنند برای اسالم ،خدمت میکنند،
لکن س��ر خود کـارهای��ی میکنند که ض��رر به حیثیت
اس�لام میخورد .از همه اطراف به ما فشار امـده است .از
اصفهـان مفصل نوشتهاند .دیروز هم باز اقای «خادمی»
ویژهانتخابات
22-33
رئیس جمهورکیست؟
رقابتیاائتالف؟
عارفوروحانیبهائتالفمی رسند؟
رقابتمیانیکاصولگراواصالح طلباست
سیاست
34-53
اصولگرا-اصولگرا در دور دوم؟
اخرینتحرکات درکمپینوالیتی
درچندروزایندهخیزشعمومیبهسویجلیلیاغازمی شود
اقتصاددان هادرستادحدادعادل
بینالملل
54-61
ازتهدیدزداییتاتنش زدایی
فاصلهگرفتنازشعار
تنش زداییوتحریم زدایی
نظامبین المللدرانتظارانتخابات24خرداد
هفتهنامهخبری،تحلیلی/سالچهارم/شمارهصدوهفتادوپنجم 18/خرداد 88/1392صفحه3000/تومان
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
رئیسجمهور
کیست؟
ویژه نامه انتخابات
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
شم
اره دوم
24خردادماه چه کسی برنده انتخابات می شود
گفتمان برتر انتخابات یازدهم
عارف و روحانی به ائتالف می رسند؟
دفاعازگفتمان مقاومت
اقتصاددان ها در ستاد حدادعادل
اخرین تحرکات در کمپین والیتی
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
مثلث
اصولگرا-اصولگرا در دور دوم؟
گفتوگوها و گزارشهایی درباره سعید جلیلی ،غالمعلی حدادعادل
محمدباقرقالیباف و علیاکبر والیتی
شماره پیامک3000411711 :
نوشتهاند .تعبیر ایشـان این است که در اصفهان مشغول
غارت کردن مردمان��د .از خرماباد امدهاند اینجا که اینها؛
هر کس یک چیزی دارد به اسم س��رمایهداری میریزند
و میگیرن��د و اصال موازین تو کـار نیس��ت .همان طوری
که در رژیم س��ابق بدون میزان اس�لامی و ش��رعی عمل
میکردن��د ،حاال هم ب��دون میزان ش��رعی و عقلی عمل
میکنند و این تاسف بسیار دارد .تاسف اینکه این نهضت
به دس��ت خود ما نهضت اسالمی نباش��د .اسالمیتش را
از دست بدهد.
انقـالب کردیم و هر کـاری دلمان میخواهد میکنیم.
حجتشان همین اس��ت .از هر که بپرس��ی چرا اینـطور؟
میگوید انقـالب کردیم .انقـ�لاب کردیم .مـال مردم را
میرویم ،میریزیم منـزل مردم .اموالش��ان را میگیرند
ب��ه اندازهای که زن و بچهش��ان روی زمین مینش��ینند.
حجتشان این است که انقالب کردهایم .زمین های مردم
را میگیرند ،نمیگذارند کشت بشود .یا میگیرند میدهند
دست یکی دیگر .حجتش��ان این است که انقالب کردیم.
اش��خاصی میریزند تو خانههای مردم ،بدون اینکه یک
مجوز ش��رعی ،یک مجوز قانونی داشته باشند ،حجتشان
این است که انقالب کردیم .معنی این[حرکت] این است
که اسالم اینطور میگوید.
انق�لاب کردهای��م ،یعنی ح��اال جمهوری اس�لامی
داری��م و طریقه اس�لام این اس��ت که موازی��ن و جهاتی
که هس��ت دیگ��ر تم��ام دیوارها بری��زد و تم��ام موازین
از بین برود.
افت درونی انقالب اسالمی
کارهای کمونیست ها را میکنند به اسم اسالم .کارهای
مارکسیست ها را میکنند به اسم اسالم .حرف های انها را
میزنند به اسم اسالم و این نهضت از داخل دارد میپوسد.
مثل یک خربزهای که از بیرون شما اببه ان میدهید،به ان
توجه میکنید ،یک وقت که میخواهید بچینید میبینید
از باطن خراب ش��ده .ش��ما در ظاهر ه��ی خدمت کنید،
یک وقت ببینید که نهضت شما کرم زده است.
فرهنگ
62-67
سیاست فرهنگی،فرهنگسیاسی
دنبالراستی ازمایینیستیم
از فرهنگ تا ورزش
علومسیاسی
68-73
سوالبزرگ؛عدالتیاتوسعه؟
راست و چپ ایرانی
رقابتگفتمان هایاقتصادیوسیاسی
فضایدو قطبی،حماسهسیاسی،انتخاباتیپر شور
ورزش
74 -79
توپسیاستدرزمینورزش
ورزشرابایدبهبخشخصوصیسپرد
تالشبرایبازگشتدیپلماسیبهورزش
سالم سازیفضایورزشوبازگشتنخبگان
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ :علی رضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :مصطفی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعضای تحریریه و همکاران :زهیر توکلی -ش��اهین فتحیان -شاهده یوسفی
یاس��ین سیف االس�لام -امی��د کرمانی ه��ا -زه��ره دیان��ی -فاطمه میرزایی
ش��یما غفاری -فاطمه کریم خان -زهرا راد -عاطفه کربالئی -محمد تاجیک
حسین غالمی -فاطمه سیف -حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر فنی و هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی کیوان
تصحیح :ژیال شاکری -امیر عزیزی
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
امور اداری :محمد سرخ خواه -محمد شکراللهی
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -مهندس واعظی -دکتر ایت اله ابراهیمی
دکتر غالم حسن تقی نتاج -حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری
مهندس صدوقی -حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی -هادی انباردار
سید عارف علوی -رضا راستی -ابراهیم صفرلکی -دکتر زارعیان
علیرضا حسن زاده -دکتر بهرامپور -سید حمید خالقی -اکرم شعبانی
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
ســراغــاز
مثلث شماره 175
رهبر معظم انقالب:
هر رای مردم ،رای به جمهوری اسالمی است
حضرت ایت اهلل العظم ی خامنه ای با تاکید بر اینکه هر
رای مردم ،رای به جمهوری اس�لامی و اعتماد به ساز و کار
انتخابات است ،فرمودند« :الزمه انتقاد در سخنان انتخاباتی
سیاه نمایی نیست ،نامزدها وعده های نشدنی ندهند».
حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای ،رهبر معظ��م انقالب
اس�لامی در این اجتماع کم نظیر ،باور امام به «خدا ،مردم
و خود» را زمینه س��از پیروزی ،تداوم و پیش��رفت مقتدرانه
انقالب اس�لامی خواندن��د و با بی��ان توصی ه ه��ای مهم
18
انتخابات��ی خطاب به م��ردم و نامزدها افزودن��د« :به یاری
پروردگار ملت ای ران 10روز دیگر حماسه ای پرشور م ی افریند
و از ازمون بزرگ 24خرداد سرافراز و سربلند بیرون م ی اید».
حضرت ایت اهلل خامنه ای قیام تاریخی 15خرداد سال
42را مقطع بسیار مهم ی در تاریخ ای ران خواندند و افزودند:
«بعد از بازداش��ت امام (ره) که پس از س��خنرانی ایشان در
س��یزده خرداد 42روی داد ،در 15خرداد م��وج عظیمی از
حرکت مردمی در ته ران ،قم و چند ش��هر دیگر به راه افتاد
که پیوند مس��تحکم مردم با روحانیت و مرجعیت را به رخ
حکومت طاغوت کشید».
رهبر انقالب اسالمی با تاکید بر اینکه پیوند مردم با
روحانیت ضامن پیش��رفت ،اوج گیری و در نهایت پیروزی
نهضت بود ،گفتند« :هنگامی که مردم وارد میدان م ی شوند
و احساس��ات و اندیش��ه انها پش��توانه یک نهض��ت قرار
م ی گیرد ،ان حرک��ت ،ظرفیت ادامه یافتن و پیروز ش��دن
را به دست م ی اورد».
ســراغــاز
مثلث شماره 175
حضرت ایت اهلل خامنه ای با اش��اره به نمایان ش��دن
چهره خش��ن و ب ی رحم طاغوت ،در حادثه 15خرداد س��ال
42افزودند« :یکی از نکات مهم ان حادثه ،سکوت مجامع و
نهادهای بی ن المللی مدعی حقوق بشر بود که به هیچ وجه
اعتراضی از انها شنیده نشد».
ایش��ان تاکی��د کردند« :به رغ��م همه این مس��ائل،
امام خمینی (ره) به تنهایی با پشتوانه مردم ،چهره یک رهبر
اس��مانی و معنوی ،قاطع و مصمم را از خود به همه مردم و
تاریخ نشان داد».
رهبر انقالب اس�لامی با اشاره به س��ه باور مهم امام
راحل (ره) تاکید کردند« :باور ب��ه خدا ،باور به مردم و باور به
خود ،هر سه به معنی واقعی کلمه در وجود امام و تصمیم
امام و همه حرکت های ایشان تجلی داشت».
حضرت ایت اهلل خامنه ای افزودند« :امام خمینی (ره)
با دل خود با مردم سخن گفت و مردم هم با جان خود به او
لبیک گفتند و وس��ط میدان امدند و مردانه ایستادند و این
نهضت به تدریج به س��مت پیروزی رف��ت و در نهایت هم
بدون کمک هیچ کشوری ،به پیروزی رسید».
رهبر انقالب در تشریح سه باور عمیق و سرنوشت ساز
امام یعنی باور به خدا ،باور به مردم و ب��اور به خود افزودند:
«امام با همه وجود به پروردگار اعتماد و به تحقق وعده یاری
خدا یقین داشت و به همین علت فقط و فقط ب رای خدا کار
و حرکت و اقدام م ی کرد».
ایش��ان افزودند« :امام به ملت نی��ز عمیقا «اعتماد و
اعتقاد» داش��ت و بر این باور بود که ملت مومن ،باهوش و
شجاع ای ران اگر رهب ران الیقی داشته باشند مثل خورشید در
میدان های مختلف خواهند درخشید».
حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند« :در چشم امام،
مردم ،عزیزترین و دشمنان ملت ،منفورترین بودند و این باور
یکی از علل اساسی ایستادگی و مقابله امام با سلطه گرانی
بود که با ملت ای ران دشمنی م ی کردند».
رهبر انقالب در تش��ریح س��ومین ویژگی امام یعنی
باور به خود و اعتماد به نفس خاطر نشان کردند« :امام «ما
م ی توانیم» را در وجود ملت زنده کردند و توانای ی های ذاتی
ملت را در عرصه های مختلف به بروز و ظهور رساندند».
ایش��ان با اش��اره به رفتار ش��جاعانه ام��ام در مقابل
رژیم مس��تبد پهلوی ،دوران انقالب ،دفاع مقدس و مقابله
با ستم گران جهانی افزودند« :شجاعت ،قاطعیت و اعتماد
به نفس��ی که در گفتار و رفتار و تصمیمات امام جاری بود
به تدریج به ملت منتقل شد و این ملت را به الگوی استقامت
و بصیرت تبدیل کرد».
رهبر انقالب افزودند« :در پرتو همین اعتماد به نفس و
شجاعت بود که امام هی چ گاه حتی در اخرین روزهای حیات
پ ر برکتشان ،دچار ذره ای افسردگی و تردید و وادادگی نشدند،
به گونه ای که بیانی ه های س��ال های اخر حیات ایش��ان ،از
سخنان و مواضع امام در سال های اغاز نهضت ،انقالب ی تر
و قوی تر بود».
ایش��ان با تش��ریح نتایج باور مل��ت ای ران به ش��عار
اساس��ی امام خمینی(ره) یعنی «ما م ی توانی��م» افزودند:
«ملت ای ران در پرت��و «اعتماد به نفس» ،امی��د و توکل به
خدا ،یاس و نومیدی دوران ستمش��اهی را کنار گذاش��ت و
با افتخار افرین��ی در عرصه های مختلف ،خ��ود را به نماد
سرافرازی و پیشرفت تبدیل کرد».
رهب��ر انقالب نجات ای ران از وابس��تگی ش��رم اور به
امریکا و انگلیس ،تبدیل سران فاس��د و خائن و شهوتران
به حاکمان برام��ده از ارای ملت ،تبدیل ای ران از کش��وری
عقب مانده به کشوری که ش��تاب پیشرفت علمی ان یازده
ب رابر متوسط جهانی است و دستیابی ای ران به پیشرفت های
تحسی ن ب رانگیز در عرصه های سازندگی ،علمی ،پزشکی و
اموزش عالی را از برکات حرک��ت عظیم ی خواندند که امام
راحل عظیم الشان در پرتو باور به خدا ،باور به ملت و باور به
خود در میان مردم به وجود اوردند.
حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه پیشرفت ها
و دستاوردهای س��ه دهه اخیر نباید مایه غرور کاذب شود،
خاطر نشان کردند« :ما اگر خودمان را با ای ران دوران طاغوت
مقایسه کنیم ،این افتخارات به چشم خواهد امد اما اگر خود
را با «ای ران اسالمی مطلوب» که جامع ه ای همراه با عزت،
رفاه ،اخالق ،ایمان و معنویت اس��ت ،مقایسه کنیم ،قطعا
راه ی طوالنی در پیش داریم».
ایش��ان تاکید کردند« :این راه طوالنی اما پ رافتخار با
همان س��ه باور امام (ره) قابل پیمودن اس��ت و ملت ای ران
با برخورداری از جوانان مومن و با تمس��ک به این سه باور،
توانایی این را دارد که با سرعت و ش��تاب الزم به قله رفیع
ای ران اسالمی مطلوب دست یابد».
رهبر انقالب اسالمی با تاکید بر اینکه افق پیش روی
ملت ای ران پر از امید اس��ت ،افزودند« :ملت ،نقشه راه را نیز
که همان اصول امام است ،در اختیار دارد».
حضرت ایت اهلل خامنه ای خاط ر نشان کردند« :اصول
امام که در س��خنران ی های منتشر ش��ده و مدون ایشان و
وصیتنامه ایشان موجود است ،همان اصولی است که ملت
عقب افتاده و وابس��ته ای ران را به ملتی پیش��رو ،سرافراز و
مستقل تبدیل کرد».
ایشان یک نکته را هم متذکر شدند و گفتند« :کسانی
که نام ام��ام را بر زبان م ی اورند و به نام ایش��ان تمس��ک
م ی جویند باید به اصول و «نقشه راه امام» هم اعتقاد داشته
باشند ،زی را حقیقت امام تنها با اصول و مبانی و نقشه راه ان
عزیز قابل درک و قابل عمل م ی شود».
رهبر انق�لاب اس�لامی در ادامه تبیی��ن اصول امام
در زمینه های مختلف ،اصول امام در «سیاس��ت داخلی»
را اینگونه بی��ان کردند« :تکیه به رای م��ردم ،تامین اتحاد
و یکپارچگی مل��ت ،مردمی ب��ودن و غی ر اش��رافی بودن
حکمرانان و زمامداران ،دلبس��ته بودن مسئوالن به مصالح
ملت و کار و تالش همگانی ب رای پیشرفت کشور».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای در خص��وص اصول امام
در «سیاس��ت خارج��ی» گفتن��د« :ایس��تادگی در مقابل
سیاس��ت های مداخله گر و س��لطه گر ،ب رادری با ملت های
مسلمان ،ارتباط ب رابر با همه کشورها به جز کشورهایی که
تیغ روی ملت ای ران کشیده اند ،مبارزه با صهیونیست ،مبارزه
ب رای ازادی فلسطین و کمک به مظلومان و ایستادگی در
ب رابر ظالمان ،اصول امام(ره) در سیاست خارجی است».
ایش��ان به اصول امام در عرصه «فرهنگ» نیز اشاره
کردند و افزودند« :اصول امام در این بخش عبارتند از نفی
فرهنگ اباحه گری غربی ،نفی جمود و تحجر ،نفی ریاکاری
در تمس��ک به دین ،دفاع قاطع از اخالق و احکام اس�لام و
مبارزه با ترویج فحشا و فساد در جامعه».
رهب��ر انقالب اس�لامی در خصوص اص��ول امام در
عرصه «اقتص��اد» نیز گفتن��د« :تکیه به اقتص��اد ملی و
خودکفای��ی ،عدالت اقتص��ادی در تولید و توزی��ع ،دفاع از
طبقات محروم ،مقابله با فرهنگ س��رمایه داری ،احترام به
مالکیت و س��رمایه و کار ،هضم نش��دن در اقتصاد جهانی
و استقالل در اقتصاد ملی اصول اقتصادی امام است».
حض��رت ای��ت اهلل خامنه ای تاکی��د کردن��د« :توقع
همیش��گی امام (ره) از مس��ئوالن این بود که ب��ا اقتدار و
مدیریت و ب��ا اداره عاقالنه و مدب رانه کش��ور ،این اصول را
اجرایی کنند و به پیش ببرند».
ایش��ان با تاکید بر اینک��ه این اصول نقش��ه راه امام
بزرگوار است ،خاط ر نشان کردند« :ملت ای ران با ایمان راسخ
و توانای ی ها و استعدادهای خود و با همت جوانان و استفاده
از نقشه راه امام م ی تواند راه طی شده در 34سال گذشته را با
قدرت و شتاب بیشتر ادامه دهد و به الگویی حقیقی و کامل
ب رای ملت های مسلمان تبدیل شود».
رهبر انقالب اس�لامی در ادامه به انتخابات حساس
یازدهمین دوره ریاست جمهوری پرداختند و نکاتی را در این
خصوص یاداور شدند.
حضرت ایت اهلل خامنه ای انتخابات را مظهر هر س��ه
باور امام دانس��تند و افزودند« :انتخاب��ات مظهر خداباوری
است ،زی را ب ر اساس تکلیف باید در سرنوشت کشور شرکت
کرد».
ایشان خاط ر نشان کردند« :انتخابات مظهر مردم باوری
هس��ت زی را در انتخابات ،مردم خودشان مسئوالن کشور را
انتخاب م ی کنند».
رهبر انقالب اس�لامی گفتن��د« :انتخاب��ات مظهر
خودباوری نیز اس��ت زی را هر رایی که در صن��دوق انداخته
م ی ش��ود در واقع مش��ارکت و دخالت در سرنوشت کشور
است».
حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای مهمتری��ن موضوع در
انتخابات را ،ایجاد حماس��ه سیاس��ی و حضور «پرش��ور و
19
ســراغــاز
هیجان» مردم در پای صندوق های رای دانس��تند و تاکید
ِ
کردند« :ه��ر رایی که م��ردم به یکی از هش��ت کاندیدای
محترم بدهند ،در درجه اول ،رای به جمهوری اسالمی و رای
اعتماد به ساز و کار انتخابات است».
ایشان خاط ر نشان کردند« :این رای در درجه دوم ،رای
به کسی است که هر فردی ب ر اساس نظر و انتخاب خود ،او
را ب رای اینده کشور مفیدتر تشخیص داده است».
رهبر انقالب اسالمی با اشاره به تالش دشمنان ب رای
تبدیل انتخابات به تهدیدی ضد نظام گفتند« :انها امیدوارند
که انتخابات ،یا سرد برگزار ش��ود یا اینکه بعد از انتخابات
فتنه ای به وجود اید ،همان گونه که در سال 88روی داد اما
دشمنان در ط راحی خود اشتباه م ی کنند ،زی را ملت ای ران را
نشناخته و روز 9دی را فراموش کرده اند».
ایش��ان تاکید کردند« :به توفیق اله��ی و بر خالف
خواس��ت و ط راحی دش��منان انتخابات 24خرداد ،فرصت
بزرگ نظام جمهوری اسالمی خواهد بود».
حضرت ایت اهلل خامنه ای افزودند« :دش��منان تصور
م ی کنند ،اکثریتی خاموش و مخالف نظام در کش��ور وجود
دارد ،در حال ی که انها 22بهمن را از ی��اد برده اند که در 34
س��ال گذش��ته همواره جمعیت عظیم ی در دف��اع از نظام
اسالمی به خیابان ها امده و ش��عار «مرگ بر امریکا» سر
داده است».
ایش��ان با تاکید بر اینک��ه بدخواهان مل��ت ایران و
اتاق های فکر انها ،ب رای س��رد کردن فض��ای انتخابات به
تبلیغات دروغین و ب ی انصافانه ای همچون مهندسی شدن
انتخابات و مشروع و ازاد نبودن ان روی اورده اند ،خاطر نشان
کردند« :در کجای دنیا به نامزدهای انتخابات ،از چهره های
معروف گرفته تا افراد گمنام ،اجازه داده م ی شود که به طور
مساوی از رسانه ملی کشور استفاده کنند».
رهبر انقالب اسالمی گفتند« :در امریکا و کشورهای
سرمایه داری ،اگر نامزدهای انتخابات عضو دو یا سه حزب
نباشند و مافیای ثروت و قدرت و شبکه صهیونیس ت ها از
انها حمایت نکنند ،به هیچ وجه امکان تبلیغات ندارند».
حض��رت ایت اهلل خامن��ه ای قانون را مرج��ع و حاکم
واقعی روند انتخاب��ات در ای ران ب ر ش��مردند و تاکید کردند:
«در جمهوری اس�لامی تنها چیزی که بر روند وارد ش��دن
در عرصه انتخابات حاکم است ،قانون است و طبق قانون
عده ای م ی توانند بیایند و عده ای نم ی توانند .ضمن اینکه
کسانی که تشخیص صالحیت م ی دهند نیز طبق قانون
مشخص هستند».
ایشان افزودند« :دشمن بیرونی با چشم بستن بر این
واقعیات ،تبلیغات دروغین انجام م ی دهد و متاسفانه برخی
«حنجره ها و قلم های ب ی تق��وا» در داخل همان تبلیغات را
تکرار م ی کنند».
رهبر انقالب اس�لامی تاکید کردن��د« :ملت ای ران به
توفیق اله��ی و با حضور خود و عزم راس��خ ،ب��ه همه این
ترفندها ،پاسخ قاطع و کوبنده خواهد داد».
رهبر انقالب اسالمی در بخش دیگری از سخنانشان
درباره انتخابات خطاب به نامزدهای انتخاباتی ،چند توصیه
مهم بیان کردند .ایشان تاکید کردند« :نامزدهای محترم از
هر چیزی که م ی خواهند انتقاد کنند ،اما متوجه باش��ند که
معنای انتقاد ،ب ی انصافی ،منف ی بافی و سیاه نمایی نیست،
بلکه جوهره انتقاد به معنای عزم و نیت و تالش ب رای حل
مشکالت و پیمودن راهی پ ر افتخار است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای خاط ر نشان کردند« :اگرچه
رسانه های بیگانه با غیظ و غرض ورزی سعی م ی کنند این
سخنان من را به برخی نامزدها منتسب کنند اما این حرف ها
متوجه نامزد یا نامزدهای خاصی نیس��ت بلکه متوجه همه
نامزدهاست».
ایش��ان افزودند« :الزم��ه انتقاد ،ان��کار جهات مثبت
نیس��ت ،بناب راین کس��انی که م ی خواهند اعتماد مردم را
مثلث شماره 175
20
به خود جلب کنند نباید برنامه ها و کارهای زی ر س��اختی و
برجسته ای را که در این دولت و دولت های چند دوره گذشته
انجام شده و موجبات پیشرفت کشور را فراهم کرده ،انکار
کنند».
حض��رت ای��ت اهلل خامنه ای با اش��اره به مش��کالت
اقتصادی از جمله گرانی و تورم افزودند« :ارزوی ملت و همه
ما این است که منتخب ملت در انتخابات 24خرداد ،حالل
مش��کالت اقتصادی باش��د ،اما نامزدها در بیان طرح های
خود ب رای حل مش��کالت اقتصادی ،کارهای انجام ش��ده
را نفی نکنند».
توصیه انتخاباتی دیگر رهبر انقالب به هشت نامزد،
این بود که وعده های نشدنی ندهند.
ایش��ان خطاب به نامزدها افزودند« :به گونه ای حرف
بزنید که اگر خرداد س��ال اینده نوار حرف های امروز شما را
پخش کردند شرمنده نشوید و با بهانه گیری ،گردن این و ان
نیندازید ».حضرت ایت اهلل خامنه ای اختیارات رئی س جمهور
در قانون اساسی را بس��یار وس��یع و فوق العاده دانستند و
خاط ر نشان کردند« :تنها محدودیت رئی س جمهور «قانون»
اس��ت که البته قانون در واقع محدود کننده نیس��ت بلکه
هدایت کننده و نشان دهنده راه صحیح است».
رهبر انقالب اسالمی سپس از نامزدها دعوت کردند
ضمن ارائه برنامه هایشان ،چند قول اساسی به مردم بدهند:
«قول بدهند که با «عقل و درایت» و «پشتکار و ثبات قدم»
عمل خواهند کرد .قول بدهند از همه ظرفی ت های قانون
اساسی ب رای انجام مسئولی ت های بزرگ ریاست جمهوری
استفاده م ی کنند و قول بدهند ضمن مدیریت اوضاع کشور،
به مس��اله اقتصاد که به میدان چالش تحمیلی بیگانگان
تبدیل شده ،توجه کافی خواهند کرد».
ایشان قول نامزدهای انتخاباتی به ملت ب رای پرهیز از
حاشی ه سازی و حاشی ه پردازی را ضروری برشمردند و افزودند:
«الزم است به ملت قول بدهید که اگر انتخاب شدید دست
اط رافیان و دوستانتان را باز نخواهید کرد».
رهبر انقالب قول نامزدها به مردم ب رای توجه کامل و
پاسداری از منافع ملت در مقابل بیگانگان را از دیگر تعهدات
ضروری نامزدها خواندند و افزودند« :برخی با تحلیل غلط،
م ی گویند ب رای کاهش عصبانیت دشمن باید به او امتیاز داد
اما این کار اشتباه ،عمال به معنای ترجیح منافع بیگانگان
بر منافع ملت است».ایشان خاط ر نشان کردند« :عصبانیت
دشمن ناشی از وجود بالنده جمهوری اسالمی و ناشی از زنده
بودن راه و یاد و اهداف امام در اذهان ملت اس��ت و تنها راه
مقابله با ان تالش ب ی وقفه ب رای حل مشکالت و «استقالل
و اقتدار ملی» است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای در پایان سخنانشان تاکید
کردن��د « :روز دیگر ،روز امتح��ان بزرگ ملت ای ران اس��ت
که امیدواریم به فضل پروردگار ،ملت با ایجاد حماس��ه ای
پ ر برکت و دارای نتایج درخش��ان ،از این ازمون بزرگ الهی
نیز س��ربلند و س��رافراز بیرون اید».در ابتدای این مراس��م
حجت االس�لام و المسلمین سی د حس��ن خمینی ،تولیت
اس��تان مقدس حضرت امام خمینی(ره) در سخنانی واقعه
15خرداد سال 42را سراغاز نهضت امام دانست و گفت« :در
شروع نهضت ش��رایط به گونه ای بود که هیچ کس اساسا
تصور نم ی کرد که انقالبی با رویکردها و جهت گیری های
دینی به دست امام راحل شکل بگیرد و پیروز شود».
وی اتکا و ب��اور حقیقی امام به خدا را اس��اس حرکت
انقالبی حضرت امام توصیف کرد و افزود« :امام خمینی(ره)
نهضت را در شرایطی اغاز کرد که اعتقاد به دین در شرق و
غرب عالم در ضعی ف ترین حالت خود قرار داشت».
سی د حس��ن خمینی همچنین با اش��اره به انتخابات
پیش رو افزود« :امیدواریم که هم��ه احاد جامعه بتوانند در
این شرایط حساس مسئولیت خود را به خوبی بشناسند و
به ان عمل کنندg ».
در اس�تانه انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری ،نام�ه
امیرمومنان به حاکم بصره و خطبه مش�هور ایشان در
اوصاف پرهیزکاران را منتش�رکرده ای�م .امیدواریم هم
مردم با خواندن این نامه و خطبه درگزینش نامزد مورد
نظر یاری شوند و هم نامزدها این نامه و خطبه را الگوی
عمل و رفتار خود قرار دهند.
نامه علی (ع) به حاکم بصره
پس از انکه به حض��رت گزارش داده ش��د که یکی از
ثروتمندان بصره ،وی را به میهمانی دعوت کرده و او پذیرفته
است ایشان فرمودند« :اما ای پسر حنیف به من گزارش داده
شده که مردی از متمکنان اهل بصره تو را به خ وان میهمانیش
دعوت کرده و تو به سرعت به س��وی ان شتافته ای ،در حالی
که طعام های رنگارنگ و ظرف های ب��زرگ غذا یکی بعد از
دیگری پیش تو قرار داده م ی ش��د .من گم��ان نم ی کردم تو
دعوت جمعیتی را قب��ول کنی که نیازمندانش��ان ممنوع و
ثروتمندانشان دعوت شوند .به انچه م ی خوری بنگر [ایا حالل
است یا حرام؟] .انگاه انچه حالل بودنش ب رای تو مشتبه بود از
دهان بینداز و انچه را یقین به پاکیزگی و حلیتش داری تناول
کن .اگاه باش هر مامومی امام و پیش��وایی دارد که باید به او
اقتدا کند و از نور دانشش بهره گیرد .بدان امام شما از دنیایش
به همین دو جامه کهنه و از غذاها به دو قرص نان اکتفا کرده
است .اگاه باش شما توانایی ان را ندارید که چنین باشید اما مرا
با ورع ،تالش عفت ،پاکی و پیم��ودن راه صحیح یاری دهید.
به خدا سوگند من از دنیای شما طال و نقره ای نیندوخته ام و از
غنائم و ثروت های ان مالی ذخیره نکرده ام و ب رای این لباس
کهنه ام بدلی مهیا نساخته ام و از زمین ان حتی یک وجب در
اختیار نگرفته ام .و از این دنیا بیش از خوراک مختصر و ناچیزی
ب رنگرفته ام ،این دنیا در چشم من ب ی ارزش تر و خوارتر از دانه
تلخی است که بر شاخه درخت بلوطی بروید .اری از میان انچه
اسمان بر ان س��ایه افکنده ،تنها فدک در اختیار ما بود که ان
هم گروهی بر ان بخل و حسادت ورزیدند و گروه دیگری ان را
سخاوتمندانه رها کردند [و از دست ما خارج شد] و بهترین حاکم
خداس��ت .مرا با فدک و غیر فدک چه کار؟ در حال ی که جایگاه
فردای هر کس قبر او اس��ت که در تاریکی ان اثارش محو و
اخبارش ناپدید م ی شود .قبر حفره ای است که هر چه بر وسعت
ان افزوده شود و دست حفرکننده بازتر باشد ،سرانجام سنگ و
کلوخ ان را پر م ی کند وجاهای خالی ان را خاک های انباشته
مسدود م ی نماید .من نفس سرکش را باتقوا تمرین م ی دهم و
رام م ی سازم تا در ان روز بزرگ و خوفناک با ایمنی وارد صحنه
قیامت شود .در انجا که همه م ی لغزند او ثابت و ب ی تزلزل بماند.
[فکر نکن من قادر به تحصیل لذت های دنیا نیس��تم بخدا
سوگند] اگر م ی خواستم م ی توانستم از عسل مصفا و مغز این
گندم و بافته های این ابریشم ب رای خود خوراک و لباس تهیه
کنم .اما هیهات که هوا و ه��وس بر من غلبه کند و حرص و
طمع مرا وادار کند تا طعام های لذی��ذ را برگزینم ،در حالی که
ممکن است در سرزمین حجاز یا یمامه کسی باشد که حتی
امید به دست اوردن یک قرص نان نداش��ته باشد و نه هرگز
شکمی سیر خورده باش��د .ایا من با شکمی سیر بخوابم ،در
حالی که در اط رافم شکم های گرسنه و کبدهای سوزانی باشند؟
و ایا انچنان باشم که ان شاعر گفته است این درد تو را بس که
شب با شکم سیر بخ وابی ،در حال ی که در اط راف تو شکم هایی
گرسنه و به پشت چسبیده باشند ایا به همین قناعت کنم که
گفته شود من امیر مومنانم؟ اما با انان در سخت ی های روزگار
ش��رکت نکنم؟ و پیشوا و مقتدایش��ان در تلخ ی های زندگی
نباشم؟ من افریده نشدم که خوردن خوراک ی های پاکیزه مرا
به خود مشغول دارد همچون حیوان پرواری که تمام همش
علف است و یا همچون حی وان رها شده ای که شغلش چریدن و
خوردن و پرکردن شکم است .و از سرنوشتی که در انتظار اوست
دنیا انان را خواست و انان دنیا را نخواستند
نامه و خطبه ای از امیرمومنان علی علیه السالم به عثمان بن حنیف انصاری ،فرماندار بصره
خطبه هم�ام (صفات متقی�ن از زبان حض�رت امیر
علیه السالم)
ســراغــاز
روایت شده یکی از یاران امی رالمومنین علیه السالم که
او را همام م ی گفتند و مردی عابد بود به حضرت عرضه داشت:
«اهل تقوا را چنان که گویی ان��ان را م ی بینم ب رای من وصف
کن ».امام در پاس��خ او درنگ کرد ،سپس فرمود« :ای همام،
تقوای الهی پیش��ه کن و کار نیک انجام بده ،زی را خداوند با
اهل تقوا و اهل کار نیک اس��ت ».همام به این مقدار سخن
قناعت نکرد و حضرت را قسم داد .حضرت ،خدا را سپاس و ثنا
گفت و بر پیامبر -که درود خدا بر او و الش باد – درود فرستاد
و سپس فرمود« :اما بعد ،خداوند پاک و ب رتر مخلوقات را افرید،
در حالی که از اطاعتشان ب ی نیاز ،و از گناهشان ایمن بود ،زی را
عصیان عاصیان به او زیان نم ی رساند و طاعت مطیعان او را
سود نم ی دهد .پس روزی انان را در میانشان تقسیم کرد ،و هر
کس را در دنیا در جایی که سزاوار بود قرار داد .پرهیزکاران در این
دنیا اهل فضائل اند ،گفتارشان صواب ،پوشاکشان اقتصادی و
رفتارشان افتادگی است .از انچه خدا بر انان حرام کرده چشم
پوش��یده ،و گوش های خود را وقف دانش با منفعت کرده اند.
انان را در بال و سختی و اسایش و راحت حالتی یکسان است
و اگر خداوند ب رای اقامتشان در دنیا زمان معینی را مقرر نکرده
بود ،از شوق به ثواب و بیم از عذاب به اندازه چشم به هم زدنی
روحشان در بدنشان قرار نم ی گرفت .خداوند در باطنشان بزرگ
و غیر او در دیدگانشان کوچک اس��ت .انان با بهشت چنانند
که گویی او را دیده و در فضایش غ��رق در نعمتند و با عذاب
جهنم چنانند که گویی ان را مش��اهده کرده و در ان معذبند.
دل هایشان محزون ،همگان از ازارش��ان در امان ،بدن هاشان
الغر ،نیازهایشان سبک و نفوسشان با عفت است .روزی چند
را در راه حق صبر کردند که ب��رای انان راحتی جاوید به دنبال
اورد ،این است تجارتی سوداور که خداوند ب رای انان مهیا کرد.
دنیا انان را خواست و انان ان را نخواستند ،به اسارتشان کشید
و انان با پرداخت جانشان خود را ازاد کردند .به هنگام شب ب رای
عبادت برپایند ،در حالی که اجزای قران را شمرده و سنجیده
تالوت کنند ،خود را به ایات قران اندوهگین ساخته و داروی
دردشان را از ان برگی رند .چون به ایه ای بشارت دهنده بگذرند
به مورد بشارت طمع کنند ،و روحشان از روی شوق به ان خیره
گردد و گمان ب رند که مورد بشارت در ب رابر انهاست .و چون به
ایه ای بگذرند که در ان بیم داده ش��ده ،گوش دل به ان دهند
و گمان ب رند شیون و فریاد عذاب بیخ گوش انان است .قامت
به رکوع خم کرده اند ،به وقت سجده پیشانی و دست و زانو و
انگشتان پا بر زمین م ی گذارند ،و از خداوند ازادی خود را از عذاب
م ی طلبند .اما به هنگام روز ،بردباران و دانشمندان و نیکوکاران
و پرهیزکارانند .بیم از حق ،جسمشان را چون تی ر تراشیده الغر
کرده ،مردم انان ر ا م ی بینند به تصور اینکه بیمارند ،ولی بیمار
نیستند ،و م ی گویند دیوانه اند ،در حالی که امری عظیم انان را
بدین حال دراورده .به طاعت اندک خشنود نم ی شوند ،و طاعت
زیاد را زیاد ندانند ،بناب راین خود را به کوتاهی در بندگی متهم
مثلث شماره 175
ب ی خبر است ایا بیهوده یا مهمل و عبث افریده شده ام؟ ایا باید
سررشته دار ریسمان گمراهی باشیم؟ یا در طریق سرگردانی
قدم گذارم؟ گویا م ی بینم گوینده ای از ش��ما م ی گوید :هر گاه
این [دو قرص نان] قوت و خوراک فرزند ابوطالب اس��ت باید
هم اکنون نیرویش به سس��تی گرائیده باش��د و از مبارزات با
همتایان و نبرد با شجاعان بازماند .اگاه باشید درختان بیابانی
چوبشان محکم تر است اما درختان سرسبز که همواره در کنار
اب قرار دارند پوستشان نازکتر [و کم دوام ترند] .درختانی که در
بیابان روییده و جز با اب باران س��ی راب نم ی گردند اتش شان
شعله ورتر و پردوام تر اس��ت و من نسبت به پیامبر صل ی اهلل
علیه و اله و سلم همچون روشنی که از روشنایی دیگر گرفته
شده باشد و همچون ذراع نسبت به بازو هستم [بناب راین روش
او را از دست نم ی دهم] .به خدا سوگند اگر عرب ب رای نبرد با من
پشت به پشت یکدیگر بدهند ،من به این نبرد پشت نم ی کنم
و اگر فرصت دس��ت دهد که بتوانم ان را مهار کنم به سرعت
به سوی انان خواهم شتافت .و به زودی تالش خواهم کرد که
زمین را از این شخص وارونه و این جسم کج اندیش [معاویه]
پاک سازم تا سنگ و ش��ن از میان دانه ها خارج شود ».بخش
دیگری از این نامه که در پایان ان امده« :ای دنیا از من دور شو
افسارت را بر گردنت انداختم و تو را رها کردم .من از چنگال تو
رهایی یافته [ ]5و از دام های تو رسته ام و از لغزشگاه هایت دوری
گزیده ام .کجایند پیشینیانی که با شوخ ی هایت انها را مغرور
ساختی؟ کجا هستند ملت هایی که با زینت ها و زخارف خود
انها را فریفتی؟ هان! انها گروگان گورستان ها و درون لحدها
شده اند [ .ای دنیا] سوگند به خدا اگر تو شخصی دیدنی و قالبی
حسی بودی ،حدود خداوند را در مورد بندگانی که انها را با ارزوها
فریب داده ای بر تو جاری م ی ساختم و کیفر پروردگار را در مورد
ملت هایی که انها را به هالکت افکندی و قدرتمندانی که انها
را تسلیم مرگ و نابودی کردی و هدف انواع بالها قراردادی در
انجا که نه راه پس داشته و نه راه پیش درباره ات به مرحله اجرا
م ی گذاردم .هیهات! کسی که در لغزشگاه های تو قدم گذارد
سقوط م ی کند .کسی که بر امواج بالهای تو سوار شود غرق
م ی شود[ .اما] کسی که از دام های تو خود را برکنار دارد پیروز
م ی گردد .ان که از دس��ت تو سالم رس��ته از این هیچ ناراحت
نیست که معیشت او به تنگی گراییده چراکه دنیا در نظر او
همچون روزی است که زمان زوال و پایان گرفتنش فرارسیده.
از من دور شو .سوگند به خدا من رام تو نخواهم شد تا مرا خوار
سازی و زمام اختیارم را به دست تو نخواهم سپرد که به هر جا
خواهی ببری .به خدا سوگند سوگندی که تنها مشیت خداوند
را از ان اس��تثنا م ی کنم ،ان چنان نفس خویش را به ریاضت
وادارم که به ی��ک قرص نان هر گاه به ان دس��ت یابم کامال
متمایل شود و به نمک به جای خورش قناعت نماید و ان قدر از
چشم هایم اشک بریزم که همچون چشمه ای خشکیده دیگر
اشکم جاری نگردد .ایا همانگونه که گوسفندان در بیابان شکم
را پر م ی کنند و م ی خوابند یا دسته دیگری از انها در اغل ها از
علف سیر م ی شوند و استراحت م ی کنند ،علی [علی ه السالم]
هم باید از این زاد و توشه بخورد و به استراحت پردازد؟ در این
صورت چشمش روشن باد که پس از سال ها عمر ،به چهارپایان
رهاش��ده و گوس��فندانی که در بیابان م ی چرن��د ،اقتدا کرده
است .خوش��ا به حال ان کس که وظیفه واجبش را نسبت به
پروردگارش ادا کرده ،سختی و مشکالت را تحمل کرده ،خواب
را در شب کنار گذارده تا انگاه که بر او غلبه کند ،روی زمین دراز
بکشد و دست زیر سر بگذارد و استراحت کند و در میان گروهی
باشد که از خوف معاد چشم هایشان خواب ندارد ،پهلوهایشان
ب رای استراحت در خ وابگاهشان قرار نگرفته ،هم واره لب هایشان
به ذکر پروردگار در حرکت است گناهانشان ب راثر استغفار از بین
رفته و انها حزب اهلل اند .اگاه باش��ید که حزب اهلل رستگارانند،
بناب راین ای پس��ر حنیف از خدا بترس و به همان قرص های
نان اکتفا کن تا خالصی تو از اتش جهنم امکان پذیر گردد».
کنند ،و از عبادت خود در وحشتند .هرگاه یکی از انان را
تمجید کنن��د از ان تمجید بیم ک��رده و گویند« :من از
دیگران به خود اگاه ترم ،و پروردگارم از خودم به من داناتر
است؛ خداوندا ،مرا به انچه درباره ام گویند مگیر ،و از انچه
م ی پندارند بهتر گردان ،و زش��ت ی هایی را که از من خبر
ندارد بر من ببخش .از نشانه های دیگرشان ان است که
هر کدام را دارای نیرومندی در دین ،دوراندیشی با نرمی،
ایمان همراه با یقین ،ح��رص در دانش ،علم با بردباری،
میانه روی در توانگری ،فروتنی در عبادت ،اراستگی در
تهیدستی ،بردباری در سختی ،جویایی در حالل ،نشاط
در هدایت و دوری از طمع بینی در عین به جا اوردن اعمال
شایسته ترسان است .شب م ی کند در اندیشه شکر ،و روز
م ی کند در اندیشه ذکر .شب را به سر م ی برد با خوف ،و
روز م ی نماید دلش��اد .خوف از غفلتی که او را در انچه بر
او سنگین است از او پیروی نکند .او نیز انچه را که نفس
به ان رغبت دارد به او نم ی دهد .روشنی چشمش در ان
چیزی است که جاوید است ،و ب ی رغبت ی اش در ان است
که فانی شدنی است .بردباری را با دانش ،و گفتار را با عمل
امیخته م ی کند .ارزویش کم و کوتاه ،لغزش��ش اندک،
دلش فروتن ،نفس��ش قانع ،خوراکش اندک ،زندگ ی اش
اس��ان ،دینش محفوظ ،ش��هوتش مرده و خش��مش
فروخورده است .خیرش را متوقع ،و از شرش در امانند .اگر
در میان غافالن باشد از ذاکرانش به حساب ارند ،و اگر در
میان ذاکران باشد در شمار غافالنش نیارند .از ان که بر او
ستم کرده بگذرد ،به ان که او را محروم کرده عطا کند ،و با
کسی که با او قطع رحم کرده صله رحم نماید .زبان دشنام
ندارد ،گفتارش نرم است ،زشت ی اش پنهان ،و خوب ی اش
اشکار است ،نیک ی اش روی اورده ،و شرش روی گردانده،
در حوادث ارام ،در ناخوش��ی ها ش��کیبا ،و در خوش ی ها
شاکر است .بر دشمن ستم نم ی کند ،و به خاطر محبوبش
مرتکب گناه نم ی شود .پیش از حاضرکردن شاهد ،خود
اقرار به حق م ی نماید .امانت را تباه نم ی کند ،و انچه را به
یادش ارند به فراموشی نم ی سپارد ،احدی را با لقب زشت
صدا نم ی کند ،به همسایه نم ی زند و به بالهایی که به
سر مردم م ی اید شادی نم ی نماید ،در باطل وارد نم ی شود
و از ح��ق خارج نم ی گردد .اگر س��کوت کند س��کوتش
غمگینش نکن��د و اگر بخندد قهقهه نزن��د ،چون به او
ستم روا دارند صبر پیشه سازد تا خدا انتقامش را بگیرد .از
خود در رنج است ،و مردم از او در راحتند .در امر اخرت خود
را به زحمت اندازد و مردم را از جانب خود قرین اس��ایش
کند .دوری اش از انکه دوری م ی کند محض زهد و پاک
ماندن ،و نزدیک ی اش به انکه نزدیک م ی ش��ود به خاطر
نرم ی و رحمت است .دوری اش از راه تکبر و خودخواهی،
و نزدیک ی اش از باب مکر و فریب نیست ».راوی گفت:
«چون سخن به اینجا رسید همام فریادی برکشید و جان
داد ».حضرت فرمود« :به خدا قسم از چنین پیشامدی بر
او م ی ترسیدم ».سپس ادامه داد« :اندرزهای رسا با اهلش
اینگونه معامله م ی کند!» یک��ی از حاضران فضول به
حضرت گفت« :خودت چه حالی داری؟» فرمود« :وای
بر تو ،هر اجلی را وقت معینی است که از ان نم ی گذرد،
و علتی است که از ان تجاوز نم ی کند .بازایست و دیگر
این چنین مگوی که این سخنی بود که شیطان بر زبانت
جاری ساختg ».
21
ویژه انتخابات
گفت وگوباصادقزیباکالم
رقابت میان یک اصولگ را و
اصالح طلب است
رئیس جمهور
کیست؟
ویژه انتخابات
هفته اخر رقابت های انتخاباتی با جذابیت دنبال می شود
مثلث شماره 175
22
رقابتیاائتالف؟
عارفوروحانیبهائتالف
می رسند؟
فازنهاییفعالی ت هایانتخاباتینامزدهای
اصولگ رادرهفتهاخرتبلیغات
چند اصالح طلبان در تالش ب رای صورت
گرفتناینائتالفهستند
گفتمان برتردرانتخابات یازدهم
سیاستواقتصاد،مقاومتومعیشتچهنقشیدرانتخابات 24خرداد دارند؟
1
سعید اجورلو /سردبیر
ویژه انتخابات
مثلث شماره 175
کسیب رندهانتخاباتیازدهمریاستجمهوریاستکهبتواندتلفیق
مناسبی میان سیاست و اقتصاد ذیل گفتمانی واحد و در ارتباطی معنادار
با پایگاه اجتماعی مورد نظرش ایجاد کند .یا به عبارتی دیگر اگر سوال
این باشد که در انتخابات ریاست جمهوری گفتمان سیاسی ب رنده است یا
اقتصادی؟ پاسخ دقیق م ی تواند این باشد که جدا کردن ساحت اقتصاد از
ساحت سیاست در انتخابات ای ران تق ریبا محال است.
نامزد ب رنده باید ترکیبی از دو رویک��رد را ذیل گفتمان اصلی خود
پیش ببرد .به فرض ،گفتمان عدالت باید دارای دال های شناور اقتصادی
و سیاسی و فرهنگی و اجتماعی باش��د ،اما دال غلیظ این گفتمان اگر
اقتصادی است ،باید نسبت خود را با سیاست مش��خص کرده باشد و
اگر سیاسی است باید منطق اقتصاد را هم مد نظر بگیرد .ترجمه دیگر
این گزاره این اس��ت که انتخابات رقابت اندیشه هاست یا به تسامح اگر
بگوییم مصاف ایدئولوژی هاس��ت ،مگر م ی ش��ود در این مصاف فقط
جانب اقتصاد را گرفت و سیاست را رها کرد .پس از شکاف سیاست -
اقتصاد ،شکاف دوم در عرصه اقتصاد ذیل دوگانه عدالت /توسعه شکل
م ی گیرد .مساله مهم در این شکاف اصالت دادن است .برخی نامزدها
هر دو را با هم م ی خواهند ،در حالی که مس��اله اینجا اولویت اس��ت و
تقدم یکی بر دیگری .برخی از عدالت به پیش��رفت م ی رس��ند و برخی
برعکس .نکته مهم دوگانه عدالت /توس��عه است که به صورت پررنگ
در گفتمان برخی نامزدها دیده م ی ش��ود ،درحالی ک��ه این دوگانه ذیل
عدالت /پیشرفت غلظت کمتری پی دا م ی کند .یک نامزد انتخابات باید به
مردم بگوید که منابع کشور را صرف پروژه های بلند مدت م ی کند یا بدون
واسطه انها را به مردم م ی رس��اند .یک کاندیدای ریاست جمهوری باید
مشخص کند سرمایه داری بزرگ را ترجیح م ی دهد یا تولید کوچک را؟
یا اینکه مدل پیشرفت مورد نظرش اگر جانب اولویت توسعه را م ی گیرد
ب راساس مدل های نوسازی است یا تئوری های وابستگی را قدر م ی نهد؟
اگر به فرض نامزدی ،عدالت را در توزیع ثروت م ی داند ،نقش دولت
را در این مدل چگون��ه ارزیابی م ی کند؟ تکلیف رئی س جمهوری اینده با
هدف مندی چیست؟
یک نامزد انتخاباتی باید صادقانه بگوید که کدام طبقه اجتماعی
در نظرش اولویت دارد؟ فرودس��تان و طبقه پایین اجتماعی یا طبقات
متوس��ط رو به باال .مساله اولویت اس��ت ،وگرنه طبقات را با هم داشتن
فقط شعار است و ب رای یک نامزد رای نم ی شود .شکاف سوم اما شکاف
محافظه کاری /تغییر است .یک سوی این شکاف طالبان بازگشت به
نظام مدیریتی ،سیاسی و اقتصادی قبل از سال 84هستند و طرف دیگر
منتقدان این رجعت که برخی هواخ واه دولت های احمدی نژاد هستند و از
اصالح م ی گویند و برخی دیگر راه او را خطا م ی دانند و تغیی رات بزرگ در
نظام اقتصادی ،فرهنگی و اجتماعی را طلب م ی کنند.
این سه شکاف تعیین کننده اصلی ب رنده انتخابات یازدهم ریاست
جمهوری اس��ت .با این ادعا که؛ کنش مردم ب رای انتخاب نامزدها که یا
ب راساس عقالنیت ابزاری یا عقالنیت ارزشی یا سنتی و احساسی شکل
م ی گیرد به این شکاف ها وابستگی دارند .در شکاف اول ،مساله سیاست
دو مولفه مهم دارد؛ سیاس��ت خارجی و سیاس��ت داخلی .در سیاس��ت
داخلی دوگانه اصولگرا /اصالح طلب مانند سال های قبل روایت کالن
بازیگران را تشکیل م ی دهد و برهمین اساس کنش رای دهندگان را شکل
م ی دهد .طبقه متوسط مایل به باال و طبقه متوسط جدید ،بوروکرات ها،
تکنوکرات ها و بخشی از جامعه دانشگاهی مخاطب اصالح طلبان اند و
طبقه متوسط سنتی و خرده بورژوازی ،طبقات پایین اجتماعی و فرودستان
بیشتر مخاطب اصولگرایان .در این میان به نظر ،غالمعلی حداد عادل
و سعید جلیلی بیش از سه نامزد اصولگرای دیگر وجه سیاسی را با خود
حمل م ی کنند که این ویژگی ه��م م ی تواند افزاینده رای باش��د و هم
بالعکس عمل کند .در میان اصالح طلبان هم عارف بیش از روحانی بار
سیاسی اصالحات را همراه خود دارد؛ روحانی بیشتر نماد دولت وحدت ملی
هاشمی رفسنجانی است .محمد باقر قالیباف اصولگرایی را در کارامدی
تعریف م ی کند ،محسن رضایی در استقالل از احزاب و عل ی اکبر والیتی
چندان درگیر مباحث سیاس��ت داخلی نیس��ت و در فاصله ای حساب
شده با حدادعادل و جلیلی خود را قرار داده است .این گونه م ی توان ارای
طبقات اجتماعی ب راساس کنش انتخاب گران را تصویر کرد که اگر رای
سیاسی ب راساس عقالنیت ارزشی باشد انان که بیشتر نماد اصولگرایی و
اصالح طلبی هستند و نقد جناح خود را از طرف مقابل م ی پذی رند و نقدشان
از جناح مقابل بر همین مبناست ،ارای بیشتری کسب کنند.
در سیاست خارجی اما با سه رویکرد مقاومت یا تهدیدزدایی – تعامل
یا تنش زدایی و سکوت مواجهیم .سعید جلیلی و تا حدودی غالمعلی
حدادعادل رویکرد تهدیدزدایی و مقاومت را دنبال م ی کنند .درحالی که
عل ی اکبر والیتی ،حسن روحانی و تا حدودی محمدرضا عارف از تعامل
با دنیا سخن م ی گویند و نامزدهایی چون محمدباقر قالیباف و محسن
رضایی یا در میانه این دو رویکردند یا مایل نبودند به مباحث اساسی این
حوزه ورود کنند .در این میان اما کلید موفقیت گفتمان مقاومت در این
نکته خالصه م ی شود؛ تبیین مقاومت به مثابه تاکتیک و استراتژی ب رای
حداکثر کردن امتیاز گرفتن از غرب و باال بردن منافع ملی .طبیعتا کنش
عقالنی – ابزاری جانب تعامل گرایی با غرب را م ی گیرد و کنش عقالنی
– ارزشی به س��مت رویکرد اصولگرایان حرکت م ی کند .هنر گفتمان
مقاومت این است که این پیام را به مردم برس��اند که ما در میانه گردنه
هستیم .ما در پیچ تاریخی قرار داریم .عقب رفتن و بازگشتن به قبل حتی
خالف عقل ابزاری است چه برسد به عقل ارزش مدار .حتی منافع بلند مدت
مادی ما ذیل مقاومت تامین م ی شود و شاید شعار تعامل که با حس ن نیت
از جانب برخی نامزدها مطرح م ی گردد از س��وی ط��رف غ ربی ترجمه
یک طرفه ای دارد و رویکردی غیر از مقاومت را ب رای انها تداعی م ی کند.
پیروزی های بشار اسد در سوریه ،شکست سیاست های فرقه ای
ترکیه و قط ر ،همسویی نسبی مرسی با ای ران ،تغییر رویکرد ع ربستان در
قبالمنطقهوبازگشتبهنقشمحافظه کارانهوسنت ی اشبدینمعناست
که ما باید جلو برویم؛ مقاومت راه درستی است .در مورد شکاف عدالت/
ش رای دهندگان ب راس��اس منافع انی و بلند مدت شکل
توس��عه اما کن
م ی گیرد و طبیعی است که فرا روایت این عرصه ،نوعی عقالنیت و تدبیر
امور است.در نهایت انتخابات ریاست جمهوری خرداد ،1392انتخابی میان
سیاست – اقتصاد ،عدالت – توسعه و محافظه کاری – تغییر است.
کلید برد در این انتخابات در راس ق��رار دادن گفتمان مقاومت در
سیاست خارجی و تغییر در اوضاع اقتصادی است .گفتمان معیشت به
تنهایی نم ی تواند ب رنده باش��د ،همان گونه که گفتمان صرفا سیاسی
شانس��ی ب رای برد ندارد .ش��رط الزم ب رای ب رنده انتخابات ای ران داشتن
گفتمان سیاسی به ویژه با تکیه بر نبرد بزرگ منطقه ای ای ران با رقباست
که در فرمایش��ات رهبر بزرگوار انقالب اسالمی در حرم مطهر پی رامون
اهمیت امتیاز ندادن به غرب متجلی بود .شرط کافی اما منطبق شدن
پایگاه اجتماعی با گفتمان نامزدهاست .با این اوصاف هر کسی م ی تواند
از ب رنده انتخابات تحلیل خودش را داشته باشد و به این سوال پاسخ دهد
که ب رنده انتخابات کیست؟g
23
رقابت یا ائتالف؟
2
فازنهاییفعالیت هایانتخاباتینامزدهایاصولگرادرهفتهاخرتبلیغات
ویژه انتخابات
ایا در ای��ن انتخابات با ی��ک پدیده مواج��ه خواهیم
بود؟ این مهمترین س��والی اس��ت که پاس��خش م ی تواند
تحلی ل های کالس��یک از انتخابات 24خرداد را با تغیی راتی
مواجه کند؛ تحلی ل هایی که با بررس��ی معادالت سیاس��ی
و اتفاقات پی رام��ون کاندیداها به گمانه زن��ی درباره نتیجه
انتخابات یازدهم م ی پردازد .اما اگر قرار باش��د به این فکر
کنیم که چه کسی با رشد جهشی در نظرسنج ی ها و افکار
عمومی توانایی تبدیل شدن به پدیده انتخابات 92را دارد،
شاید اولین گزینه محسن رضایی باشد.
فردی که در س��ال 84کاندیدای انتخابات بود اما در
روزهای اخر کنار کشید ،سال 88کاندیدا شد و البته از میان
چهار نفر در رتبه سوم قرار گرفت و حاال در استانه انتخاباتی
دیگر ،ب��ار دیگر کاندیدا ش��ده تا باز هم شانس��ش را ب رای
رئی س جمهور ش��دن بیازماید .او که برنامه های تدوین شده
بس��یاری ب رای دولت اینده دارد ،اکنون در نظرسنج ی ها با
رشد مواجه بوده است .او البته با حاشی ه هایی هم در این چند
هفته مواجه بوده؛ از سانسور ب رنامه تلویزیون ی اش تا سانسور
مستند تبلیغاتی اولش.
مثلث شماره 175
اعتراض به مناظره
محسن رضایی که در دو ب رنامه با دوربین و گفت وگوی
ویژه خبری حضوری خ��وب داش��ت ،در روز مناظره اما روز
خوبی را پشت سر نگذاش��ت .او از معترضین اصلی نحوه
برگ��زاری مناظ��ره بود و پ��س از پای��ان ان برنام��ه گفت:
«ظاه را رسانه ملی در ط راحی مناظره های امسال از ترس
رخدادهای سال 88از س��وی دیگر بام افتاد .ما حق نداریم
حتی یک لحظه وقت م��ردم را تلف کنیم .این برنامه و نوع
ط راحی ان ،باعث شد تا حرف ها بریده بریده مطرح شوند و
کاندیداها نتوانند به خوبی از برنامه ه��ای خود دفاع کنند.
تیم کارشناس��ی ما روزها و س��اعت ها روی یک برنامه که
مش��تمل بر چهارده جلد کتاب است و سایت ویک ی رضایی
ـ که از پشتوانه بیش از صدهزار کارشناس ،نخبه استانی،
شهرس��تانی و تس��هیالت میدانی برخوردار اس��ت ـ کار
کرده اند ،چگونه م ی ش��ود در یک فرصت س��ه دقیقه ای از
این برنامه دفاع کرد؟ شیوه اجرای مناظره جسارت به ساحت
ش��ریف مردم ای ران بود .بنده با احترام ب��ه قانون ،اعتراض
خود را نس��بت به این ش��یوه اعالم کرده و در حال بررسی
24
این موضوع ب رای ش��رکت کردن یا نکردن در مناظره های
بعدی هستم و این نظر را به س��تاد انتخاباتی وزارت کشور
نیز اعالم خواهم کرد؛ بناب راین ،بهتر است دوستان محترم
هرچه زودتر تمهیدی بیندیشند تا زمینه ای فراهم اورند که
مردم ش��ریف ،قدرت انتخاب اصلح را پیدا کنند و نیز شان
نامزدها حفظ ش��ود ».پس از پایان مناظ��ره حتی تعدادی
از حامیان او با تجمع مقابل صداوس��یما به نحوه برگزاری
مناظره اعتراض کردند.
از گلوله های برفی تا «ویکی رضایی»
محس��ن رضایی م ی گوی��د م ی خواه��د از تاکتیک
گلوله ه��ای برف��ی در دولت اینده اس��تفاده کند .س��ایت
ویک ی رضایی که ب��ا محوریت برنامه ه��ا و گفتمان اصلی
محسن رضایی ایجاد شده ،این ویژگی را دارد که ب رنامه های
تخصصی تدوین شده ب رای شهرستان های خود را بر حسب
تصویری دقی��ق از وضعی��ت موجود و وضعی��ت مطلوب
شهرس��تان ها در اختیار داشته باش��ند .محسن رضایی که
اقتص��اد را به عنوان اصل ی ترین محور خ��ود در دولت اینده
قرار داده م ی گوید« :اقتصاد را باید به دس��ت مردم بدهیم،
البته نه اینکه به شکل ش��ب ه دولتی ظهور پیدا کند .ظهور
دوباره دولت ی ها در بخش های ش��ب ه دولتی فرار از اصل 44
است ،البته بخش خصوصی اش��کالی ندارد ،چراکه گاهی
بخش های خصوصی م ی خواهند ب رای اطمینان دولت نیز
انها را کمک کند ،اما من به شب ه دولت ی ها پایان خواهم داد؛
چرا که خطرناک اس��ت .اقتصاد را باید به دس��ت مردم داد
و من با ش��جاعت این کار را م ی کنم .م��ا م ی توانیم حتی
فراورده های نفتی را به 15کشور همس��ایه و منطقه صادر
کنیم ،به طوری که خود امریکای ی ها از تحریم هایش��ان که
هوشمندانه ترین تحریم ها بوده است ،خجالت بکشند .من
معتقدم م ی توان��م کاری انجام دهم که حس��اب هایی که
امریکای ی ها روی تحریم هایش��ان باز کرده اند ،پایه هایش
متزلزل شود».
او البته حرف هایی هم در مورد پرونده هسته ای دارد
و م ی گوید« :مذاک��رات 5+1تاکنون جز وقت کش��ی چیز
دیگری ب رای ما نداشته است .ما تجربه های بسیاری از قدیم
تاکنون داشته ایم .در دولت اصالحات تنش زدایی دنبال شد
و در دولت احمدی نژاد در جاهایی به افراط گرایی کشید .من
ویژه انتخابات
مثلث شماره 175
25
ویژه انتخابات
سرنوشت ای ران را تبدیل به ازمایشگاه دولتمردان نخواهم
کرد .تا زمان��ی که امریکا ناامید نش��ود ،پ��ای میز مذاکره
نم ی اید و اگر بیاید هم جز ب رای وقت کشی نخواهد بود».
اما ایا او م ی تواند یک پای مرحله دوم انتخابات باشد؟
ب رای رس��یدن به پاسخ این س��وال دیگر الزم نیست زمان
زیادی به انتظار بنشینیم.
ان هنگام که در سال گذشته غالمعلی حدادعادل ب رای
اولی ن بار اعالم کرد می��ان او ،علی اکبر والیتی و محمد باقر
قالیباف ائتالفی تش��کیل ش��ده تا فقط یک نف��ر از انها
کاندیدای انتخابات ش��ود ،ش��اید کمتر تحلیلگری به این
گمانه م ی اندیشید که در نهایت در فاصله یک هفته مانده تا
برگزاری انتخابات هر سه عضو ائتالف در صحنه انتخابات
باقی بمانند .حاال غالمعلی حدادعادل م ی گوید« :ش��رایط
تغییر کرده است و ضرورتی که موجب ش��د تا ما (والیتی،
حدادعادل و قالیباف) ائتالف تشکیل دهیم ،دیگر احساس
نم ی شود».
او در پاسخ به این پرسش که «ایا حضور هر سه عضو
ائتالف پیش��رفت خالف وعده های قبلی نیست؟» ،گفته
اس��ت« :ما با توافق یکدیگر در انتخابات شرکت کردیم و
ضرورتی که موجب ش��د تا ما ائتالف تشکیل دهیم ،دیگر
احساس نم ی شود .ما به تبع شرایط تغییر روش دادیم و این
تغییر روش ما موجب شکست اصولگرایان نم ی شود .ما سه
نفر با سه گذشته تحصیلی ،مدیریتی و دیدگاه های متفاوت
هستیم ،اما اختالف دیدگاه های ما ان قدر نیست که ما را از
دایره اصولگرایان خارج کند .ما با بیان اندیشه های خود به
مردم ،قدرت انتخاب م ی دهیم و وجه ممیز برنامه های ما را
رسانه ها باید تشخیص دهند».
همس��و با او عل ی اکبر والیتی عضو دیگر ائتالف هم
م ی گوید« :من ،غالمعلی حدادعادل و محمدباقر قالیباف
به ائتالف متعهد هستیم ،اما کناره گیری نم ی کنیم .ما طی
صحب ت هایی که با هم داش��تیم به این نتیجه رسیدیم که
انتخاب شخص مورد نظر از میان ائتالف را به مردم واگذار
کنیم».
سیدمحمد غروی ،یک عضو ارشد جامعه مدرسین
حوزه علمیه ق��م وضعیت ای��ن روزه��ای اصولگرایان را
این گونه تفس��یر م ی کند« :قرار ب��ود اصولگرایان با یک
کاندیدای واحد وارد انتخابات ریاس��ت جمهوری ش��وند تا
تعدد کاندیدا موجب تش��تت ارای انها نشود .با این وجود
انچه ام��روز و بعد از مشخ ص ش��دن تعیی��ن صالحیت
کاندیدا ها با ان روبه رو هس��تیم ،باز هم تع��دد کاندیدای
اصولگرایان اس��ت ،درواق��ع از میان این هش��ت نفر پنج
نفرشان از اصولگرایان هس��تند .اقایان عل ی اکبر والیتی،
غالمعلی حدادعادل ،محمدباقر قالیباف ،س��عید جلیلی
و محس��ن رضایی همگی خ��ود را از اردوگاه اصولگرایان
م ی دانند .متاس��فانه برخ��ی حاضر نبودند به مکانیس��م
ائتالف که مورد نظر بود ،وارد ش��وند .اقای رضایی که از
اول حاضر به ائتالف نش��دند و اگر به مرحله دوم برس��ند
شاید ائتالف کنند ،اقای جلیلی هم که در دقیقه 90برای
انتخابات ثب ت نام کرد و خیلی روشن نیست که حاضر به
ائتالف باش��د ،با اینکه پدید امدن وحدت بین اصولگرا ها
مورد نظر هم��ه بود ،اما برخ��ی از در گفتمان وحدت وارد
نشدند .برخی هم که وارد ش��دند مثل پیروان خط امام و
رهبری کاندیدایی که م ی خواس��تند معرفی کنند انصراف
داد .در ای��ن میان ائتالف هایی هم ص��ورت گرفته بود ،از
جمله ائت�لاف 2+1که هنوز ادامه دارد .در جلس��ه ای که
اخی را با انها داش��تیم نی��ز این اقایان تاکی��د کردند که بر
عهدو پیم��ان خود باقی هس��تند .قصد این اس��ت که به
فعالی ت ها و سخنران ی های انتخاباتی خود ادامه دهند تا در
مقطعی بعد از رصدکردن وضعیت ،یا دو نفر از انها بمانند
یا یک نفرشان و هر که رای بیشتری اورد او رئی س جمهور
ش��ود.پس انچه اکنون در مدت زمان ان��دک باقیمانده تا
مثلث شماره 175
26
حاال عرصه ای فراهم شده که با رقابت میان اصولگرایان یک
رئیس جمهور اصولگرا وارد پاستور شده و جانشین محمود
احمدی نژاد شود .این چنین است که برخی می گویند نیازی
نیست تا با وحدت اصولگرایان موجبات پدیدامدن یک قطب
اصالح طلبان فراهم شود
انتخابات مسجل شده این است که هر سه عضو ائتالف
بنا دارند تا در عرصه رقابت ها باقی بمانند.
ماجرا از ان قرار اس��ت که با عدم حض��ور نامزد جدی
اصالح طلبان گویا اصولگرایان دیگر دلیلی ب رای کناره گیری
از انتخابات نم ی بینند .باور انها این است که حاال که رقیبی
انها را در انتخابات تهدید نم ی کنند ،انها م ی توانند با یکدیگر
رقابت کنند تا درنهایت با انتخاب م��ردم یکی از انها راهی
ساختمان پاستور ش��ود .به بیان دیگر حاال که اصولگرایی
تهدید نم ی ش��ود رقابت س��لیقه ها و البته گفتمان ها فاقد
ای راد است.
اما ایا این تصمیم نهایی اصولگرایان است؟ ایا اینکه
اصولگرایان ب رای رسیدن به یک نامزد واحد بر سر یک میز
نشسته و مذاکره کنند ،دیگر گمانه ای نامحتمل است؟
واقعیت این اس��ت که صحنه انتخابات هنوز شکل
نهایی را به خود نگرفته است .برخی خبرها از احتمال اجماع
اصالح طلبان خبر م ی دهد و این یعنی ممکن است قطبی
در مقابل اصولگرایان تشکیل شود؛ رخدادی که در صورت
شکسته ش��دن ارای اصولگرایان به دلیل کث��رت کاندیدا
م ی تواند مخاطره امیز باشد.
چنین اس��ت ک��ه غالمعل��ی حدادع��ادل م ی گوید:
«در ص��ورت ائتالف ع��ارف و روحانی ،تصمیم مناس��بی
م ی گیریم».
به بیان دیگر انچه ممکن اس��ت رخ دهد این اس��ت
که اگ��ر اصالح طلب��ان در روز اخر ب��ه اجماع برس��ند و در
نظرس��نج ی ها هم با رش��د مواجه ش��وند ،ان هنگام است
که اصولگرایان باید به تصمیم��ی واحد ب رای انتخاب یک
مصداق انتخاباتی برسند.
اصولگرایان و ارایش جدید انتخاباتی
اکنون که دیگر نامزدهای انتخابات مشخص هستند
و زم��ان زیادی هم ب��ه انتخاب��ات باقی نمان��ده ،جاگیری
نیروهای سیاسی تقریبا مشخص شده و هر نامزدی م ی داند
که با چه طی ف هایی از نیروهای سیاس��ی به عنوان حامی،
منتقد و مخالف مواجه اس��ت .در تقسیم بندی انچه اکنون
شکل گرفته باید گفت که نیروهای طیف راست اصولگرایان
یا همان راست سنتی پس از انکه نامزدهای مورد نظرشان
نتوانس��تند در میان نامزدهای تایید صالحی ت ش��ده جای
بگیرند ،ترجیح دادند تا با ش��یفت به س��مت نزدیک ترین
کاندی��دا ب��ه خودش��ان یعن��ی عل ی اکب��ر والیت��ی که از
س��ال های دور قرابت خاصی به انها داش��ته ،تکلیفشان را
در انتخابات 24خرداد مشخص کنند .حاال تمام ستادهای
موتلفه ،جامع ه اس�لامی مهندس��ین ،جبهه پیروان و البته
س��تادهای ش��خصی منوچهر متکی ،محمدرض��ا باهنر
و مصطفی پورمحم��دی در اختی��ار این نام��زد انتخابات
اس��ت .عل ی اکب ر والیتی هم ک��ه مانند س��ایر اصولگراها
م ی گفت قصدی ب رای کناره گیری ندارد ،این روزها سفرهای
استان ی اش را افزایش داده و البته در تبلیغات تلویزیون ی اش
نیز حرف های تازه ای مطرح م ی کند .مهمترین خبر پی رامون
او این بوده اس��ت که اکثریت جامعه مدرسین به او گرایش
دارند ،هرچند این تش��کل روحان ی ترجیح داده در این مورد
رسما بیانی ه ای منتشر نکند .او البته حامیانی هم در میان
جامعه روحانیت مبارز دارد.
در سوی دیگر این میدان هم غالمعلی حدادعادل قرار
دارد؛ یکی دیگر از اعضای ائتالف گفتمان پیشرفت .او نیز با
یک تحول مهم انتخاباتی مواجه بود .اصولگرایان تحولخواه
حاال تصمیم گرفته اند در ستاد او کمپین بزنند .از جمعیت
ایثارگران تا جمعیت رهپویان؛ دو تشکلی که تا پیش از این
با نامزدی علیرضا زاکانی به حمایت از او پرداخته و حاال در
غیاب دبیرکل تش��کل جمعیت رهپویان ،از میان دو نامزد
نزدیک به خود یعنی سعید جلیلی و غالمعلی حدادعادل به
حدادعادل رسیده اند.
او در کنار خود چهره هایی همچ��ون احمد توکلی و
الیاس نادران را هم دارد.
ام��ا محمدباق��ر قالیب��اف ه��م از نامزده��ای دیگر
اصولگرایان در انتخاب��ات 24خرداد اس��ت .او ترجیح داده
به جای اینکه روی پشتیبانی از س��وی احزاب و تشکل ها
حس��اب باز کند ،به تجربه اش از انتخابات 84تکیه کند .او
سفرهای فراوانی به اس��تان های مختلف داشته و تقریبا به
همه استان های کشور سفر کرده است.
او اکنون حامیان خوب��ی در میان نمایندگان مجلس
دارد و در کنار عل ی اکبر والیتی یکی از شان س های حمایت
از سوی فراکسیون رهروان مجلس است.
اما اصولگرایان یک نامزد دیگر هم در انتخابات دارند؛
سعید جلیلی که در اخرین ساعات ثب ت نام کاندیداها ،نامزد
شد حاال ارایش سیاس��ی اصولگرایان را با تغیی راتی مواجه
کرده اس��ت .در حالی که انتظار م ی رف��ت تحولخواهان به
سمت او بروند ،اما اخرین تحوالت به این سمت رفته است
که جبهه پایداری به حامی اصلی جلیلی تبدیل ش��ود .او
حاال در کنارش چهره های مهمی از اعضای جبهه پایداری را
دارد؛ گرچه نزدیکان به جلیلی م ی گویند اگر عضوی از جبهه
پایداری در س��تاد جلیلی فعالیت م ی کند بنابه شخصیت
حقوقی خود اوست و ربطی به احزاب و گروه ها ندارد.
کدام اصولگرا پیروز می شود؟
اگر فرض بر این باش��د که اصالح طلب��ان به اجماع
نم ی رسند ،حاال باید به صورت قطعی به این فکر کرد که چه
کسی از میان اصولگرایان اتاق های ساختمان پاستور را از
محمود احمدی نژاد تحویل خواهد گرفت؟ به نظر م ی رسد
هرکس از میان اصولگرایان که بتواند ب رای مردم احس��اس
اطمینان بیش��تری را ایجاد کند م ی تواند ب��ه تکی ه زدن بر
صندلی برجای مانده از محمود احمدی نژاد فکر کند.
مجلس و کاندیداهای اصولگرا
یکی از مهمترین فاکتورهای��ی که اکنون مورد توجه
رس��انه ها و محافل سیاس��ی اس��ت ،این که جو حاکم بر
مجلس نهم به س��مت ک��دام کاندیدا گرای��ش دارد؟ کدام
کاندیدا نمایندگان بیشتری را پی رامون خود به عنوان حامی
دارد؟ چرا تا امروز که زمان اندکی ب��ه انتخابات مانده هنوز
فراکسیون های مجلس رس��ما از هیچ کاندیدایی حمایت
نکرده اند؟
ب رای رسیدن به پاسخ این سواالت باید به رخدادهایی
که ارایش سیاسی مجلس را نس��بت به ادوار قبل متفاوت
ویژه انتخابات
مثلث شماره 175
کرده نگاه کرد.
وقتی در اغاز مجلس نهم رقابت س��خت و سنگین
میان حامیان غالمعلی حدادع��ادل و علی الریجانی ب رای
ریاست مجلس شکل گرفت ،یک فراکسیون دیگر در کنار
فراکسیون اصولگرایان ایجاد شد که البته تعداد نمایندگان
بیشتری را در خود جای داده بود؛ فراکسیونی که حامی علی
الریجانی بود و البته موجب شد او بتواند بر بلند ترین صندلی
ساختمان بهارستان تکیه زند.
اما امروز که یک سال از عمر مجلس م ی گذرد این دو
فراکسیون چه نگاهی به نامزدهای انتخابات دارند؟
فراکس��یون اصولگرایان که سال گذش��ته در همین
روزه��ا ب��ا حمای��ت غالمعل��ی حدادع��ادل در انتخابات
هیات رئیسه مجلس ش��رکت کرده بود ،تاکنون هیچ نظر
مصداقی درباره انتخاب��ات اعالم نکرده اس��ت .این رویداد
در حالی تجربه م ی ش��ود که از میان چه��ار نامزد اصولگرا
غالمعلی حدادعادل هم حضور دارد .واقعیت این است که
فراکس��یون اصولگرایان ترکیبی از اصولگرایان تحولخواه
و نمایندگانی از جبهه پایداری اس��ت و انچ��ه رخ داده این
است که تحولخواهان و پایداری ها هر کدام نامزد خود را در
انتخابات دارند .پایداری ها اکنون به کمپین س��عید جلیلی
پیوسته اند و رهپویان و ایثارگران هم به ستادهای غالمعلی
حدادعادل رفته اند و به همین دلیل اس��ت ک��ه انها ب رای
رسیدن به یک نامزد واحد به نتیجه ای نخواهند رسید و شاید
به همین دلیل هم هس��ت که جلیلی و حدادعادل تالشی
در این مورد نکرده اند .احمد س��الک ،عضو شورای مرکزی
فراکس��یون اصولگرایان مجلس در همی��ن رابطه با بیان
اینکه این فراکس��یون تنها مباحث انتخاباتی را به صورت
کلی بررس��ی کرده و وارد مباحث مصداقی نش��ده اس��ت،
گفت« :گزینه هایی که م ی توانند مورد حمایت فراکسیون
اصولگرایان باشد ،چهار گزینه هستند ».وی افزود« :اقایان
حدادعادل ،س��عید جلیلی ،والیتی و قالیب��اف گزینه هایی
هستند که ممکن است به عنوان گزینه های مصداقی مورد
بحث و بررسی در فراکس��یون اصولگرایان قرار بگیرند».
عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان با بیان اینکه
این فراکس��یون فعال روی گزینه خاصی به وحدت نرسیده
است ،افزود« :فعال بنا بر این اس��ت که هرکدام از اعضای
فراکسیون اصولگرایان به نظر خود عمل کنند».
اما در فراکسیون رهروان والیت اوضاع دیگری حاکم
است.
این فراکسیون از میان چهار نامزد اصولگرا به محمد
باقر قالیب��اف و عل ی اکبر والیتی نزدیک تر اس��ت .از یک
س��و نمایندگانی که از طیف اصولگرایان س��نتی هستند
و قرابت هایی ب��ا موتلفه ،جامعه اس�لامی مهندس��ین و
جبهه پی��روان خط ام��ام و رهبری دارند ،حام��ی عل ی اکبر
والیتی هستند و از سوی دیگر سایر اصولگرایان عضو این
فراکسیون نیز به محمد باقر قالیباف فکر م ی کنند.
البت��ه در ماه ه��ای اخی��ر دیدارهای متع��ددی میان
نمایندگان این فراکس��یون با این دو نامزد اصولگرا مطرح
شده است.
در ای��ن می��ان اخباری هم مطرح ش��د ک��ه ه ر کدام
گمانه هایی از احتمال حمایت رس��می این فراکس��یون از
یکی از این دو ش��خصیت سیاس��ی را به همراه داشت .در
همین راس��تا بود که کمال الدین پیرموذن ،عضو ش��ورای
مرکزی فراکسیون رهروان والیت گفت که اظهارات برخی
از اعضا مبنی بر حمایت این فراکس��یون از والیتی صحت
ندارد .وی گفته بود« :یکی از اعضای این فراکسیون اعالم
کرده که رهروان از والیتی حمایت م ی کند که این موضوع
صحت ندارد .در ش��رایط کنونی فراکسیون تصمیم گرفته
که هر کدام از اعضا باتوجه به نظارت خ��ود از کاندیدا های
اصولگرا حمایت کنن��د ».وی در عین حال ب��ا بیان اینکه
احتمال حمایت این فراکسیون از قالیباف زیاد است ،گفته
بود« :هنوز مشخص نیست که فراکسیون از کدام کاندیدا
حمایت م ی کند ،اما باتوجه به اظهارات رئیس مجلس مبنی
بر اینکه اقای قالیباف به دنبال رای حالل اس��ت و مدیر و
مدبر است ،احتمال حمایت از این کاندیدا زیاد است ».همسو
با او مهرداد الهوتی ،نماینده مردم لنگرود در مجلس با بیان
اینکه در حال حاضر حامی��ان قالیباف در مجلس به بیش
از صد نفر رسیده اند ،گفته اس��ت« :احتمال دارد فراکسیون
رهروان از قالیباف حمایت کند .در حال حاضر فراکس��یون
رهروان هنوز به گزینه واحدی نرسیده ولی این احتمال وجود
دارد که قالیباف گزینه نهایی فراکسیون رهروان در انتخابات
اینده باشد .اما در مقابل نمایندگانی دیگر از رهروان نظری
متفاوت داشتند».
بهروز نعمتی ،عضو هیات رئیسه فراکسیون رهروان
با رد خبر حمای��ت رهروان والی��ت از کاندیداتوری قالیباف
27
گفت« :به هی چ وجه صحت ندارد که فراکس��یون رهروان
والیت از نامزدی قالیب��اف حمایت م ی کند ،در واقع ما هنوز
در این خصوص تصمیم ی اتخ��اذ نکرده ایم ».وی با تاکید
بر این مطلب که هنوز مش��خص نیس��ت از کدام کاندیدا
حمایت کنیم ،افزود« :تصمیم گیری درباره حمایت از یک
کاندیدا باید از س��وی مجمع عمومی فراکس��یون رهروان
صورت گیرد ،بناب راین ممکن است اخباری در این خصوص
مطرح شود که نظر ش��خصی نمایندگان است و ربطی به
تصمیم فراکس��یون ندارد ».این نماینده مجلس اظهارات
علی الریجانی در خصوص قالیباف را حمایتی ندانس��ت
و تاکید کرد« :اق��ای الریجانی به هی چ وج��ه به دنبال این
مسائل نیست».
در همین رابط��ه محمد رضا باهنر ه��م که به تازگی
سمت جدیدی در ستاد عل ی اکبر والیتی گرفته ،اوضاع حاکم
بر فراکس��یون رهروان را این گونه توصیف کرده است« :در
فراکسیون رهروان والیت نیز نظ رات متفاوتی وجود دارد و
ممکن اس��ت هر کدام از اعضا از کاندیدای خاصی حمایت
کنند ،بناب راین حضور کاندیداها در مجمع عمومی م ی تواند
نقش مهمی در تصمیم انها داشته باشد .شاید فراکسیون
رهروان والیت به عنوان فراکس��یون اکثریت به جمع بندی
درباره کاندیدای خاصی نرس��د چراکه اینجا جایی نیس��ت
که اقلی��ت را وادار به تبعیت از اکثریت کنیم .در جلس��ات
فراکس��یون رهروان والیت حتی اصالح طلبان مجلس نیز
حضور پیدا م ی کنند».
اصولگرایان چه باید بکنند؟
ویژه انتخابات
واقعیت این است که مهمترین تالش اصالح طلبان
و مس��تقل ها ب رای پی��روزی در انتخابات ای��ن خواهد بود
که قطب��ی را مقابل اصولگرای��ان پدید اورن��د؛ قطبی که
اصولگرایان را به این نتیجه برس��اند که راهی جز رسیدن
به نامزد واحد ندارند .به بیان دیگر انها تمام تالششان این
خواهد بود که با ب��ه وجود اوردن قطب��ی ،نامزدهای دیگر
اصولگرا را از گردونه رقابت خارج کرده و در واقع رقابت میان
انها و یکی از اصولگرایان پدیدار گردد.
حاال سوال اساسی این اس��ت که ایا اساسا نیازی به
ائتالفی که خروجی ان ی��ک اصولگرا خواهد بود همچنان
وجود دارد؟
انچه از ش��رایط موجود م ی توان فهمید این است که
اصولگرایان قبل از هر چیز دیگری م ی باید تالش ب رای جلب
ارای س��رگردان طی ف هایی از اصالح طلب��ان را که در فراق
هاش��می اکنون در وضعیت بالتکلیفی به س��ر م ی برند را
اغاز کنند .این گونه است که م ی توان تحلیل کرد دو نامزد از
چهار نامزد اصولگرا این پتانسیل را دارند که به جلب تعدادی
از ارای اصالح طلبان بپردازند.
محمد باق��ر قالیب��اف و عل ی اکبر والیت��ی هنوز هم
م ی توانند امیدوار باش��ند که بخش هایی از بدنه اجتماعی
اصالح طلبان که قرابت هایی با کارگ��زاران و تکنوکرات ها
دارند ،چشمش��ان را به انها خیره کنند و در س��بد رای انها
جای گیرند.
حتی فارغ از همه حاشی ه هایی که در دو ،سه هفته اخیر
پدید امده از نظ ر سنج ی ها م ی توان فهمید بخشی از بدنه
اجتماعی اصالح طلبانی که نزدیکی فکری به اصالح طلبان
بنیاد باران دارند به محمد باقر قالیباف فکر م ی کنند.
او حاال که هاش��می نیام��ده م ی تواند ب��ا تحرکات
انتخاباتی روی رای این طیف از اصالح طلبان هم حس��اب
باز کند.
این اما همه ماجرا نیس��ت .در فرمول دیگری از رصد
شرایط سیاسی اکنون م ی توان اصولگرایان را به سه دسته
تقسسیم کرد؛ اصولگرایان سوم تیری ،اصولگرایان حامی
گفتمان پیشرفت و اصولگرایان سنتی.
در تقس��یم بندی جاگیری این چهار نام��زد اصولگرا
م ی توان این گونه تحلیل کرد که سعید جلیلی و غالمعلی
مثلث شماره 175
28
حدادع��ادل دو نامزدی هس��تند که م ی توانن��د پرچمداران
اصولگرایان سوم تیری باشند.
اصولگرایانی که جمعیت ایثارگران انقالب اس�لامی،
جمعیت رهپویان انقالب اسالمی و جبهه پایداری اعضای
مهم تشکی ل دهنده ان هستند.
همین قرابت و نزدیکی س��عید جلیل��ی و غالمعلی
حدادعادل اس��ت که سبد رای انها را با اش��تراکات فراوانی
مواجه کرده است.
چنین اس��ت که تحلیلگ��ران معتقدند اگ��ر این دو
شخصیت سیاسی به ائتالف روی اورده و از میانشان یکی
در رقابت ها باقی بماند شانس فراوانی وجود خواهد داشت
که یکی از افراد حاضر در مرحله دوم انتخابات همین نامزد
منتخب باشد .به بیان دیگر تحلی ل ها حکایت از ان دارد که
اگر هم س��عید جلیلی و هم غالمعلی حدادعادل در رقابت
تا انتها بمانند ،ش��انس کمی وجود خواهد داش��ت یکی از
انها نامزد رای اور انتخابات باش��د .حتی از نگاه دیگر وقوع
چنین رخدادی ب��ه نفع دو نام��زد دیگر ائتالف پیش��رفت
خواهد بود.
بخش دیگ��ری از صورت بندی کنون��ی اصولگرایان
ائتالف پیشرفت این اس��ت که ائتالفی همچنان ب راساس
سازوکار تعیی ن شده به کارش ادامه م ی دهد و اعضا م ی گویند
فعال ب رای اعالم پایان کار ائتالف کمی زود است.
هر سه عضو این ائتالف م ی توانند از گروه های دیگر
نیز به س��مت خود ارا را جلب کنند .هنوز در نظ ر سنج ی ها
نام این سه عضو اس��ت که در صدر قرار دارد .اما در نهایت
کدام یک از این س��ه اصولگرا م ی تواند رای بیش��تری را به
خود جلب کند؟
ب رای رسیدن به پاسخ این سوال باید به این فکر کرد
که کدام یک از این سه ش��خصیت توفیق بیشتری خواهد
داش��ت؛ هم در جلب ارای بالتکلیف و هم در کسب رای از
گروه های دیگر اصولگرا.
اگ��ر از غالمعلی حدادع��ادل و محمد باق��ر قالیباف
بگذریم ،عل ی اکبر والیت��ی گویا این روزها بس��یار امیدوار
اس��ت .هم هاشم ی رفس��نجانی که در برخی طی ف ها با او
سبد مشترک رای داش��ته نیامده و هم سنت ی ها که در واقع
خاستگاه اصلی او نیز همان جاس��ت نتوانسته اند نامزدی
در انتخابات داشته باشند؛ س��نت ی هایی که اکنون بیش از
همیش��ه به او نزدیک و حمایتشان را هم از او رسما و عمال
اعالم کرده اند.
از نگاهی دیگر حاال عرصه ای فراهم شده که با رقابت
میان اصولگرایان یک رئی س جمهور اصولگرا وارد پاس��تور
شده و جانش��ین محمود احمدی نژاد شود .این چنین است
که برخی م ی گویند نیازی نیس��ت تا با وحدت اصولگرایان
موجبات پدیدامدن یک قطب اصالح طلبان فراهم شود.
اما چرا نباید این دو قطبی پدی��دار گردد؟ واقعیت این
است که انچه اکنون ممکن اس��ت از رقابت اصولگرایان و
اصالح طلبان به وجود اید این است که رقابتی پدید خواهد
امد میان دو گفتمان مقاومت و سازش.
به بی��ان دیگ��ر گفتمانی ک��ه اصالح طلب��ان ان را
نمایندگی خواهند کرد با انتقادی که به وضع موجود دارند،
بنای مخالفت با گفتمان مقاومت را داشته و سودای سازش
به بهانه بهبود اوضاع را خواهد داشت.
در مقابل ام��ا گفتمانی که از وضعی��ت موجود دفاع
م ی کند و اصولگرایان در ان قرار دارند همچنان بر درستی
گفتمان مقاومت تاکید دارد .واقعیت این اس��ت که رقابت
میان دو گفتمان خالف مصلحت نظ��ام در چهارمین دهه
از عمرش اس��ت .به دیگر س��خن اینکه باید از تش��کیل
رقابت می��ان این دو گفتمان دوری جس��ت و نس��خه اش
هم اغ��از رقاب��ت می��ان اصولگرای��ان اس��ت؛ رقابتی که
اصولگرایان را در مت��ن و اصالح طلبان را در حاش��یه نگه
خواهد داشتg .
عارف و روحانی
به ائتالف
می رسند؟
اخرین اخبار از حضور همزمان
عارف و روحانی تا روز انتخابات
حکایت دارد هرچند اصالح طلبان
در تالش برای صورت گرفتن این
ائتالف هستند
ویژه انتخابات
مثلث شماره 175
29
3
جناح اصالح طل��ب در نهایت چه تصمیم��ی درباره
انتخابات 24خرداد خواهد گرفت؟ ایا م ی توان به این گمانه
وزن بیش��تری داد که اصالح طلبان م ی توانن��د با اجماع در
مورد حسن روحانی و محمد رضا عارف با گزینه ای واحد روز
جمعه را پشت سر بگذارند؟
گویا تحوالتی در میان اصالح طلب��ان در حال وقوع
است .محمد رضا عارف که تا پیش از این گفته بود« :اخبار
در زمینه ائتالف با حس��ن روحانی بس��یار اس��ت اما من
ائت�لاف نم ی کنم و تا اخ��ر در انتخابات باق��ی م ی مانم».
حاال در جدیدتری��ن اظهارنظرش م ی گوی��د« :به طور حتم
در صدد ائتالف خواهیم بود .هاشمی و خاتم ی وارد عرصه
اصالح طلبی ش��ده و به طور حتم نظر نهایی انان را درباره
ائتالف با دل و جان گوش خواهیم داد ».اما چه اتفاقی رخ
داده که مواضع عارف تغییر کرده است.
شورای هفت نفره چه خواهد کرد؟
ویژه انتخابات
در تازه ترین تحول انتخاباتی در جناح اصالح طلبان،
محمد علی نجفی خبر از تشکیل یک کارگروه هفت نفره
داده اس��ت ؛ کارگروهی که گویا قرار اس��ت ب��رای تعیین
مصداق نهایی این جناح تالش کند.
محمد علی نجفی گفته است« :جلس ه ای با مشاوران
اقای خاتمی داشتیم که در این جلس��ه برخی از مشاوران
اقای هاشمی نیز حضور داشتند و قرار شد که یک کارگروه
هفت نفره تشکیل شود ».شنبه هفته اینده کارگروه هفت
نفره جمع بندی خود را اع�لام م ی کند و از میان محمدرضا
عارف و حسن روحانی ،کاندیدا ی واحد دو جریان اصالح طلب
و معتدل اعالم م ی ش��ود .وظایف این کارگ��روه ،مذاکره با
تعدادی از بزرگان کشور ،مذاکره با دو کاندیدا ی مورد نظر در
جهت ائتالف و ایجاد زمین��ه الزم ب رای اجماع و پی ش بینی
سازوکارهای الزم ب رای اجماع و ائتالف مانند نظرسنجی در
سطح وسیع در سراسر کش��ور است که من سخنگوی این
کارگروه هفت نفره هس��تم .درصورتی که به نتیجه نهایی
دس��ت یابیم ،تا ش��نبه اینده کاندیدا ی واحد خ��ود را اعالم
م ی کنیم ».او در عین حال گفته اس��ت « :هفته گذش��ته
تالش های بسیاری انجام ش��د که ائتالف و اجماع نظری
بین ع��ارف و روحان��ی دو کاندیدا ی نزدیک ب��ه دو جریان
اصالح طلب و معتدل ایجاد شود اما به نتیجه ای نرسید ».اما
ایا معنای این ائتالف حذف محمد رضا عارف خواهد بود؟
مثلث شماره 175
چه کسی می ماند؟
در مورد اینکه چه کس��ی در نهایت از میان محمدرضا
عارف و حس��ن روحانی انتخاب خواهد ش��د تحلی ل های
متفاوتی مطرح است .در این میان اما روزنامه کیهان هفته
گذش��ته در خبری از حذف خاموش عارف ب��ه نفع روحانی
نوشت .کیهان خبر داد که« فشارها بر محمدرضا عارف ب رای
انصراف به نفع حسن روحانی ش��دت گرفته است .شواهد
حاکی از ان اس��ت که او احتماال از سوی ائتالف هاشمی+
اصالح طلبان حذف ش��ود ».در عین حال طیفی گسترده
از اصالح طلبان ،عارف (معاون اول دول��ت اصالحات) را بر
حس��ن روحانی که خود را معتدل و نه اصالح طلب معرفی
م ی کند ترجیح م ی دهند .با این حال برخی تندروها ،عارف
را اصالح طلب بدلی و قالبی معرف��ی کردند و م ی گویند نه
عارف و نه حس��ن روحانی با نظر اصالح طلبان نام نویسی
نکرده اند بلکه با نوعی نافرمانی ثب ت نام کرده اند .همزمان
«مشاوران خاتمی» در بیانی ه ای خواستار ائتالف روحانی و
عارف ش��د اما با ادبیاتی قابل تامل عمال گرای روحانی را
داده و تلویحا ع��ارف را حذف کرد .این گروه با اب راز تاس��ف
از رد صالحیت هاشمی م ی نویس��د« :ما در این فرصت با
رایزنی با همه گروه های اجتماعی و احزاب و شخصی ت های
سیاسی و فعاالن اصالح طلب و اصولگرایی که به برون رفت
از تنگناهای موجود م ی اندیشند و منافع و مصالح ملی را بر
30
منافع فردی و مصالح گروهی ترجیح م ی دهند م ی کوشیم با
معرفی نامزدی واحد ،امید و انگیزه عمومی ب رای حضور در
انتخابات را افزایش دهیم».
این مطلب در حالی بیان ش��ده که حامیان محمد رضا
عارف نظ رات متفاوتی دارند .در همین راستاست که علی اکبر
اولیا ،نماینده س��ابق یزد و از حامی��ان اصالح طلب عارف
نیز در مصاحب ه ای گفته اس��ت« :در نظرسنج ی های اخیر
وضعیت عارف بهتر از روحانی است و ما شانس اقای عارف
را بهتر دیده ایم».
در مقابل او اما علی یونس��ی ،وزی��ر اطالعات دولت
خاتمی به مسئوالن س��تاد انتخاباتی حسن روحانی گفته
است« :شما بار دیگر به گفتمان اصالح طلبی و اعتدال طلبی
که من بهترین فرد را در این ش��رایط اقای روحانی م ی دانم
رای دهید .مطمئن باشید اقای هاشمی نظر قطعی به وی
دارد و اقای خاتم ی ه��م بارها گفته که من به ش��خصه به
روحانی رای م ی دهم و هیچ شکی در لیاقت ،کفایت و تدبیر
وی ندارم» و این کافی است ب رای کسانی که م ی خواهند از
نظر سران اصالح طلب با خبر باشند و موضع گیری هایی از
این قبیل که نشانه دور خوردن عارف و حامیان اصالح طلب
اوس��ت و موجب دلخوری هایی ش��ده ،موجب ش��د دفتر
خاتم ی در بیانی ه ای حمایت از حس��ن روحان��ی را تکذیب
کند .این گفته علی یونس��ی بازخوردهای فراوانی داشت.
دامنه بازتاب ها انچنان فراگیر ش��د که دفتر س��ید محمد
خاتم ی تصمیم گرف��ت واکنش نش��ان دهد و ب��ه نقل از
رئی س جمهور سابق اعالم کند که سیدمحمد خاتم ی نفیا یا
اثباتا درباره هیچ یک از نامزدهای محترم نظری نداده است
و خبرهای منتسب به بعضی اعضای ستادهای نامزدهای
انتخابات که از سوی بعضی سایت ها و خبرگزاری ها ،منتشر
ش��ده را خالف واقع م ی داند .در همین حال اما از اظهارات
چهره های سیاس��ی اصالح طلب در مورد عارف و روحانی
م ی توان ب��ه خوبی به این نتیجه رس��ید ک��ه اجماع میان
اصالح طلبان و انتخاب یکی از میان این دو نفر کار بسیار
س��ختی اس��ت .در این میان نعمیه اش��راقی در خصوص
شانس کاندیداهای منتسب به اصالح طلبان ب رای پیروزی
گفته است« :ش��انس محمدرضا عارف به خصوص پس از
مناظره اول افزایش پیدا کرد .نظرس��نجی علمی و دقیقی
نداریم تا بتوانیم با قطعیت بگوییم شانس کدام کاندیدای
اصالح طلب بیش��تر اس��ت اما به نظر م ی رس��د در شرایط
فعلی دکتر عارف از ش��انس بیش��تری برخوردار باشد ».او
با بیان اینکه عارف قصد کناره گی��ری از انتخابات را ندارد،
در عین ح��ال گفته اس��ت« :البته قطعا اگ��ر اجماع میان
اصالح طلبان ص��ورت بگیرد نتیج��ه مطمئن تری حاصل
خواهد شد ».اشراقی با اظهار اینکه گمان نم ی کنم ایت اهلل
هاش��می رفس��نجانی از کس��ی در این دوره از انتخابات
ریاست جمهوری حمایت کنند ،افزوده است« :اقای خاتمی
هم در حال بررس��ی ش��رایط اس��ت و هنوز ب رای اینکه از
کاندی��دای خاصی حمایت کنند تصمی��م گیری نکردند».
اش��راقی در پاس��خ به این پرس��ش که ایا خاتمی از عارف
خواهد خواس��ت که به نفع روحانی کناره گیری کند ،گفته
اس��ت« :اقای خاتم ی چنین درخواس��تی را مط��رح نکرده
است و گمان نم ی کنم چنین درخواستی مطرح شود ».اما
محمد رضا عارف یک چه��ره اصالح طلب حام ی دیگر هم
در کنار خود دارد؛ محسن مهرعلی زاده در مورد او م ی گوید:
«اگرچه ورود ایت اهلل هاشمی به عرصه انتخابات موضوع
اجم��اع را منتفی کرد ولی اق��ای عارف اکن��ون تنها نامزد
اجماع اصالح طلبان هس��تند ».اظهارنظرهای اقای عارف
در مصاحب ه های تلویزیونی و مناظره اخیر ،بیانگر پختگی،
کفایت ،کاردانی و کارایی وی ب رای داشتن مسئولیت اداری
امور اجرایی کش��ور در قامت رئی س جمهور اس��ت .با قرار
گرفتن اقای ع��ارف در راس امور اجرایی کش��ور به عنوان
رئی س جمهور همه اعضای تیم و تفکر اصالحات به عرصه
فعالیت م ی ایند و راه ب رای مدیران و کارشناسان زبده کشور
از سالیق مختلف هم باز م ی شود .به این ترتیب ان ارامش،
رفاه ،ارزانی ،بهبود معیش��ت مردم ،استق رار حاکمیت عقل،
علم و برنامه محوری که از ویژگ ی های دوران اصالحات بود
مجددا بر کشور حاکم م ی شود .حضور اقای عارف مشارکت
م��ردم در انتخاب��ات را به بیش��تر از ۶۵درصد م ی رس��اند.
شخصیت و س��وابق اقای دکتر عارف در ش��ناخت مردم از
ایشان و نیز سوابق موفق دوران اصالحات م ی تواند موجب
شود که بیش از نیم ی از اراء به تنها کاندیدای اصالح طلب
اختصاص یابد».
روزگار سخت عارف
صرف نظر از فشارهایی که به محمد رضا عارف ب رای
کناره گیری از انتخابات به نفع حسن روحانی وارد م ی شود این
کاندیدای انتخابات با یک مشکل دیگر هم روبه رو است .او با
اصالح طلبانی مواجه است که او را اصالح طلب نم ی دانند یا
اینکه رسما اعالم م ی کنند اصالح طلبان نباید از عارف حمایت
کنند .مسعود پزش��کیان که همچون محمد رضا عارف در
دولت اصالحات حضور داش��ته م ی گوی��د« :اصالح طلبان
عارف و روحانی را نامزد خود نم ی دانند .اگرچه عنوان م ی شود
که عارف ،روحانی و غرضی نامزدهای اصالح طلبان هستند
اما هیچ یک از جریانات اصالح طلب این اف��راد را نامزد خود
نم ی دانند ».از جانبی دیگر سیدحس��ین موس��وی تبریزی،
دبیر مجمع محققین و مدرس��ین حوزه علمی��ه قم هم در
مورد حمایتش از عارف و روحانی گفت« :فعال از هیچ کدام
حمایت نم ی کنم چرا که هنوز تصمیم نگرفته ام ».محمد رضا
عارف البته در هفته گذشته با یک حاشیه دیگر هم مواجه شد؛
اظهارات او در مورد دانشجویان ستاره دار با اعتراض مصطفی
معین مواجه ش��د؛ فردی که چون او عضو دولت اصالحالت
بوده و البت��ه کاندیدای طیفی از اصالح طلب��ان در انتخابات
سال .84ماجرا از انجا اغاز شد که عارف در جمع دانشجویان
دانشگاه علوم پزشکی شهی د بهشتی در پاسخ به این سوال
که «دانشجویان ستاره دار در زمان اقای معین به وجود امدند،
پاسخ ش��ما چیس��ت؟» گفت «من اگر رئی س جمهور شوم،
ستاره دار بودن را حذف م ی کنم ،اگر اقای معین این کار را کرده
اشتباه بوده اس��ت ».مصطفی معین هم به این پاسخ عارف
در یادداش��تی خطاب به عارف اینگونه نوشت« :شگفتا! این
همان اتهامی اس��ت که ب رای اولی ن بار اقای احمدی نژاد در
مناظره تلویزیونی خود در انتخابات ریاس��ت جمهوری سال
1388مطرح کرد و امروز هم با هر انگی��زه ای در حال تکرار
است .به نظر م ی رسد طرح مکرر این گونه مسائل غیر واقعی،
ط راحی جریان های افراطی یا وابسته به دولت کنونی است
که به صورت حساب شده ،از نامزدهای خاص سوال م ی شود
و دام ی است که مقابل پای انان م ی گس��ترند .متاسفانه در
ان زمان فرصت دفاع داده نش��د و بیانیه اینجانب درباره این
ادعای کذب ،از صدا و سیما پخش نش��د؛ هر چند در برخی
از روزنامه ها انعکاس یافت .اقای عارف در س��ال های 1368
تا 1372سمت های معاون اموزش��ی و مشاور اینجانب را در
وزارت فرهنگ و اموزش عالی داش��تند و با دیدگاه های بنده
در دفاع از حقوق دانش��جویان و نهاد دانشگاه به خوبی اشنا
هستند .از قضا رئیس محترم ستاد انتخاباتی ایشان نیز که
در سال های 1376تا 1382معاون اموزشی وزارت علوم بودند،
در تدوین بیانیه و تکذیبیه فوق مش��ارکت داشتند .به نظر
م ی رسد صداقت و شفافیت در پاسخگوی ی ها ،به حق و انصاف
و اخالق و معیارهای اصالح طلبی نزدیک تر باشد؛ ضمن انکه
«تجاهل العارف» نیز در شرایط نابسامان کنونی راه به جایی
نخواهد برد».
عارف از مترو تا سیما
حاال محمد رضا عارف اگر قرار باشد کنار نرود یا اینکه
نامزد نهایی اصالح طلبان باشد روزهای سختی را پیش رو
در تازه ترین تحول انتخاباتی در
جناحاصالحطلبان،محمد علی
نجفی خبر از تشکیل یک
کارگروه هفت نفره داده است؛
کارگروهی که گویا قرار است
برای تعیین مصداق نهایی این
جناح تالش کند
روحانی همان هاشمی است؟
حس��ن روحانی از همان ابتدا که خیالش راحت ش��د در
جمع نامزدهای تایید صالحیت ش��ده انتخابات 24خرداد قرار
دارد با وضعیت متفاوتی نس��بت به روزهای قب��ل از ثبت نام
مواجه شد .او در حالی در جمع هش��ت نامزد انتخابات قرار
داشت که دیگر هاش��می رفس��نجانی قرار نبود به عنوان
یک پای انتخابات به رقابت بپ��ردازد .حال انکه تا چند روز
پیش از ان همه منتظر کناره گیری حس��ن روحانی به نفع
هاشم ی رفسنجانی بودند .حسن روحانی البته با یک مساله
دیگر هم مواجه بود .در میان نامزدها محمد رضا عارف هم
حضور داش��ت؛ فردی که از او به اصالح طلب��ان نزدیک تر
است .حسن روحانی به خوبی م ی داند که اگر قرار به کسب
رای باشد باید نگاهش را به سمت اصالح طلبان خیره کند
و انتظاری از اصولگرایان نداشته باشد .هر چند که او اصرار
فراوانی دارد هم نامزد فراجناحی است و هم اصولگرا و هم
اصالح طلب .طرفداران و حامیان او تالش فراوانی دارند که
اعالم کنند حسن روحانی همان هاشمی جدید است .یعنی
تالش ب رای شیفت ارای انتخاباتی هاشمی رفسنجانی به
سمت حس��ن روحانی .نزدیکان او اصرار فراوانی دارند که
هاشمی رفسنجانی در نهایت با حمایت از او اصالح طلبان
را ترغیب به رای دادن به نفع او خواهند کرد؛ امری که البته
همچنان با سکوت هاشمی رفسنجانی همراه است و تایید
و تکذیبی را به همراه نداشته است.
حاشیه های انتخاباتی
اما حس��ن روحانی با حاش��ی ه های متعددی در هفته
گذشته مواجه بوده است .در مهمترین اتفاق او یک برنامه
س��خنرانی در جماران ترتیب داد که با بازداش��ت چند نفر
مواجه ش��د .در این نشست او س��خنانی در مورد عقایدش
کاندیدای معترض
ویژه انتخابات
به مردم بگوییم قطعا مردم به ما کم��ک م ی کنند همانند
دوران جنگ که وقتی کاالیی کم م ی ش��د مردم از ان کاال
کمتر اس��تفاده م ی کردند ».در ادامه برنام��ه پس از مطرح
شدن س��والی درباره اعتیاد در جامعه عارف به گریه افتاد و
پس از قطع موقت برنامه در این باره اظهار داشت« :یکی از
مهم ترین معضالت کش��ور اعتیاد است .به عنوان یک پدر
از وضعیت اعتیاد جوانان خجالت م ی کش��م .سن اعتیاد به
سطح دبیرستان رسیده و ریشه اعتیاد را در مسائل اقتصادی
و از هم پاشیدگی خانواده ها م ی دانم.جوانان ما به اینده شان
اعتماد ندارند .به کارهای خ�لاف اخالق روی م ی اورند .اگر
بتوانیم مس��اله اش��تغال و گرانی را حل کنیم به طوری که
نان اور خانواده در ب رابر فرزندانش شرمنده نشود و همچنین
س��ن ازدواج را پایین اوردیم م ی توانیم معضل اعتیاد را حل
کنیم».
مطرح کرد و البته حاضران در این برنامه که عکس هایی از
نامزدهای معترض سال 88را به همراه د اشتند شعارهایی را
در حمایت از وقایع سال 88سر دادند.
این عده البته بعد از پایان سخنرانی حسن روحانی با
حضور در خیابان به شعار دادن پرداختند که با حضور نیروی
انتظامی و بازداشت چند نفر مواجه شدند.
ستاد روحانی بالفاصله بیانیه داد و حرکات غیر قانونی
را محکوم کرد ،اما روز بعد در اطالعی ه ای متفاوت خواستار
ازادی افراد بازداشت شده شد.
گویا مش��اوران حس��ن روحانی و البته خود او ترجیح
م ی دهند وی را در قام��ت یک نامزد معت��رض به نمایش
بگذارند .خودش م ی گوید« :من طی این 8س��ال سکوت
کردم و انتقاد را تحمل کردم ،من دلی پر از درد دارم».
او در برنامه گفت وگوی ویژه خبری به انتقاد از مجری
برنامه ،رسانه ملی و مس��ائل جاری پرداخت .پس از ان در
برنامه ب��ا دوربین با کنای��ه به احمدی ن��ژاد گفت« :پس از
تحصیالت حوزوی در قم حقوق را گذراندم و فهمیدم انکه
حقوق را به خوبی نخوانده اس��ت این تفاوت ها را به خوبی
لمس نم ی کند که تفاوت میان قطعنامه ش��ورای حکام و
ش��ورای امنیت با یک کاغذ معمولی چیست!» این جمله
حسن روحانی اشاره ای به کاغذ پاره خواندن قطعنامه های
ی علیه
شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام انرژی اتم
ای ران بود که محمود احمدی نژاد مطرح کرده بود.
او در مناظره نخست رسانه ملی هم از جمله منتقدان
به نحوه برگزاری برنام��ه بود .در ادامه این تحوالت س��تاد
انتخاباتی حس��ن روحانی با انتش��ار اطالعی ه ای اعتراض
خود را نسبت به عملکرد صداوسیما در پخش برنامه های
اختصاص یافته ب��ه کاندیداها اعالم کرد .س��تاد انتخاباتی
حس��ن روحانی در ادام��ه اطالعیه خود تصری��ح م ی کند:
«یکی از اخرین برخوردهای غیر عادالنه کاس��تن از زمان
برنام��ه انتخاباتی حس��ن روحانی ،نام��زد یازدهمین دوره
ریاست جمهوری است که شائبه ب ی عدالتی و برخورد جناحی
را شدت م ی بخشد و این در حالی است که این ب رنامه فرصت
مقتضی ب رای ارتباط با مردم سراسر کشور را فراهم م ی اورد.
ستاد مرکزی حسن روحانی نسبت به این رفتار رسانه ملی
اعتراض خود را اعالم کرده و انتظار تغییر در سیاس��ت های
ان سازمان در برخورد با نامزدهای انتخاباتی و اصالح زمان
پخش برنامه حسن روحانی را دارد که این کمترین خواسته
ستاد است».
در پایان اطالعیه ستاد حسن روحانی تاکید کرده است:
«اختصاص زمان کم به برنامه حس��ن روحانی و در مقابل
ان زمان بیش��تر به کاندیداهای دیگر از بیعدالتی سازمان
مثلث شماره 175
خواهد داشت .او این روزها ش��یوه تبلیغاتی متفاوتی را در
پیش گرفته اس��ت .یک روز راهی مترو م ی شود و از انجا با
حضور در بازار به ارتباطات مستقیم با مردم م ی پردازد و روز
دیگر با پیاده روی در خیابان ول ی عصر(عج) چهره به چهره
با مردم گفت وگو م ی کند .او البته در س��یما هم سعی کرده
چهره متفاوت ت��ری از خود برجای بگ��ذارد .عارف حتی در
یک برنامه تلویزیونی گریه کرد .در همین برنامه بود که او
گفت« :گر رای بیاورم رئی س جمهور همه مردم خواهم بود.
رئی س جمهور فقط رئی س جمهور طرفدارانش نیست .شعار
من همه ب رای ای ران و ای ران ب رای همه اس��ت .من مسلمان
هس��تم ولی رئی س جمهور اقلی ت های مذهبی نیز هستم.
من در گذش��ته در کنار پس��ت های اجرای ی ام تعامل خوبی با
مردم داشتم .در طول سی س��ال گذشته هی چ ترمی نبوده که
در دانشگاه نباش��م .وقتی معاون اول دولت اصالحات بودم با
همسرم و بدون هیچ محافظی به خرید م ی رفتم و در جریان
مشکالت مردم بودم و سایتی را باعنوان «اگر من رئی س جمهور
بودم» ط راح��ی کردم ک��ه از طریق ان در جریان مش��کالت
مردم قرار بگیرم .ب رنامه ام این اس��ت که ب��دون ب رنامه ریزی
قبلی و بدون استفاده از دوربین و خبرنگار بین مردم بروم».
وی افزود« :انتقاد پذیری من خیلی باالس��ت شاید به علت
ارتباط همیش��گی ام با جوانان اس��تانه تحمل��م باال رفته
است .در برنامه هایم شورای منتقدین را پی ش بینی کرده ام
شورایی که بناست با من هم فکر نباشد و من از نظ رات انان
استفاده کنم».
وی در خصوص نیروهای تشکیل دهنده کابینه اش
هم گفت« :اعتقاد به شایسته ساالری دارم و در دهه چهارم
انقالب نم ی توانیم ازمون و خطا داشته باشیم .در دانشگاه
ته ران یکی از معاونینم از اصولگرای��ان بود ،همچنین در
سایر مسئولی ت هایم از اصولگرایان استفاده م ی کردم .انچه
ب رای من مهم اس��ت لیاقت و توانایی مدیر و همسویی او
با برنامه هاس��ت .در مجموع احس��اس م ی کن��م در دولت
خاتم ی به شایستهساالری بیش��تر عمل شد .در کابینه اش
از رقیبی که فرمایش��ی و صوری هم نبود استفاده کرد .در
کابینه دولت خاتم ی وزیری بود که به ناطق رای داده بود».
عارف در پاس��خ به این س��وال که چه ضمانتی ب رای
اجرای وعده هایت��ان خواهید داش��ت؟ تصریح ک��رد« :در
س��مت های مختلفی که داش��ته ام یاد ندارم وعده ای داده
باشم و به ان عمل نکرده باشم .خیلی از مردم چهره من را
نم ی شناسند .بنای من بر این بوده که چهره رسانه ای نباشم.
قول م ی دهم به تعهدات��م عمل کنم.هر یک س��ال یک
گزارش عمل را به مجلس شورای اسالمی تقدیم م ی کنم.
تصمیم دارم حداقل ماهی یک بار ب��ا مردم گفت وگو کنم
و مردم را در جریان مش��کالت قرار دهم .باید اعتماد مردم
را نس��بت به دولت جلب کنیم .اگر با صراحت مشکالت را
محمد رضا عارف البته در هفته
گذشته با یک حاشیه دیگر هم
مواجه شد؛ اظهارات او در مورد
دانشجویان ستاره دار با اعتراض
مصطفی معین مواجه شد
31
صداوسیماست».
مناظره با جلیلی
ویژه انتخابات
همانگونه که پیش بینی م ی ش��د یکی از موضوعات
این دوره از انتخابات مباحثه سعید جلیلی و حسن روحانی
درباره پرونده هس��ته ای اس��ت .فیلم انتخاباتی نخس��ت
سعید جلیلی به انتقاد از سیاس��ت های هسته ای در دوران
مس��ئولیت حس��ن روحانی پرداخت و هواداران و اعضای
ستادش هم یک پای انتقادات هسته ای به حسن روحانی
هس��تند .کار تا انجا باال گرفته که س��تاد حس��ن روحانی
تصمیم گرفت به صورت مکتوب پاس��خ س��تاد جلیلی را
بدهد .علی باقری ،معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی در
یکی از انتقادهایش از حسن روحانی با نگاهی به تاریخچه
موضوع هسته ای ای ران از سال 81و با استناد به بخش هایی
از کتاب «حسن روحانی» ،دبیر سابق شورای عالی امنیت
ملی در خصوص فعالی ت های تیم گذشته در حوزه هسته ای،
گفته بود« :رویکرد تعاملی که این تیم در پیش گرفت تقابل
هر چه بیشتر طرف مقابل را که همان سه کشور انگلیس،
المان و فرانسه بودند را تشدید کرد و عمال ما هیچ امتیازی
در این دوران از این سه کشور در گفت وگوهای خود نگرفتیم
و صرفا امتیاز دادیم و این در حالی بود که دست خود را نیز در
بخش فنی با قبول پروتکل الحاقی کامال بسته بودیم .در
واقع در دوره گذشته مذاکره ای وجود نداشت بلکه روندی که
در پیش گرفته شده بود منافع و امنیت ملی کشور را به طور
جدی مخدوش کرده و به ان صدمه زد .در ان دوره واژه های
مجهولی را ما پذیرفتیم که حتی در هیچ کدام از متن های
اژانس بی ن المللی انرژی اتم ی وجود نداش��ت .واژه ای مانند
تعلیق و چون ما تعلیق را انجام ندادیم در نهایت موضوع ما
به شورای امنیت رفت .در دوره گذش��ته عمال عرصه فنی
هس��ته ای را خودمان جمع کردیم و طرف مقابل نیز به ما
اعالم کرد که باید چرخه سوخت را جمع کنید .ان دوران به
نظر من دوره ناکامی بوده اس��ت و امروز نباید کسانی که
وابسته به ان گروه هستند فکر کنند م ی توانند مجدد رجعت
کنند به ان دوره چراکه امکان پذیر نیست .در توافق پاریس،
توافق بروکسل نقض م ی شود ،اما روی توافق سعداباد تاکید
ی که مذاکرات پیش
م ی شود .در این توافق م ی پذیریم مادام
م ی رود ،تعلیق همه فعالی ت های مرتبط با غن ی سازی ادامه
پیدا کند .تعهد اروپایی در این خصوص شامل گزارش دهی
مدیرکل در چارچوب پادمان درباره ای ران ،ب رای پیوستن ای ران
به گروه کارشناسی چندجانبه تولید سوخت ،مذاکرات بین
ای ران و اتحادیه اروپا ب رای تجارت و همکاری است و نیز مقرر
م ی ش��ود ب رای الحاق به س��ازمان تجارت جهانی از ای ران
حمایت کند .عمال هی چ چیز را طرف اروپایی به عنوان تعهد
نم ی پذیرد و ما هم از او نم ی خواهیم که حداقل قطعنامه ای
علیه ما در ش��ورای حکام صادر نکند .روحانی دیدارهایی با
ژاک شی راک و گرهاد شرودر ،وزی رامورخارجه المان داشت .در
سفر مسئول پیشین دیپلماسی هسته ای ای ران به فرانسه
و المان ،انها به صراحت عنوان م ی کنند که تضمین عینی
به معنای شروع نکردن غن ی س��ازی است .پس از این سفر
اقای روحانی نامه ای به س��ه وزیر اروپایی م ی نویس��د و در
ان م ی گوید که درک ای ران از توافق پاریس این اس��ت که
حقوق هس��ته ای ای ران شناسایی ش��ود و اینکه سه کشور
اروپایی در توافق پاریس تعهد دادند پرونده ایران به شورای
امنیت ارجاع نخواهد ش��د و این تعهد پابرجاست ،در حالی
که اصال چنین تعهدی از س��وی اروپای ی ه��ا در چارچوب
توافقنامه پاریس داده نش��ده بود .یکی از مس��ئوالن وقت
اروپایی در یکی از نشس ت های مذاکرات درباره بحث تعلیق
به ساعتی که در اتاق بوده است اش��اره م ی کند و م ی گوید
اول باید جلوی حرک��ت عقربه های س��اعت را بگیرید که
همان تعلیق فعالی ت هاس��ت و دوم باید اجزای این ساعت
را از هم جدا کنید .سپس به س��یگاری که در دستش بود،
مثلث شماره 175
32
اشاره کرده و سیگار را در زیرس��یگاری فشار داده و خاموش
م ی کند و م ی گوید س��وم باید همه چیز را این گونه تخریب
کنید .اروپای ی ها ان موقع درخواس��ت م ی دادند و شما امضا
م ی کردید .چگونه است که االن ادعا م ی کنید که مذاکره ای
صورت نم ی گیرد .سوالی که اینجا مطرح م ی شود این است
که ایا اصال در گذش��ته مذاکره ای صورت گرفته اس��ت یا
امتیازی از طرف مقابل گرفته شده است یا نه و اینکه ایا سه
کشور اروپایی به تعهدات خود عمل کرده اند یا نه».
اما س��تاد حس��ن روحانی هم در اطالعی ه ای اینگونه
پاسخ انتقادات هسته ای علی باقری را داد« :باید به جنابعالی
و مسئولین فعلی مذاکرات هسته ای پیشنهاد داد تا کتابی
درباره دوران مسئولیت تان در پرونده هسته ای تدوین کرده
و به ذکر ماوقع دوران مسئولیت تان بپردازید تا مردم عزیز
ای ران بتوانند با مقایس��ه دو کتاب به قضاوت بنش��ینند .به
ش��رطی که کتابی با ذکر جزئیات قابل انتشار تدوین شده
باشد .در ان کتاب ایا ،به ماجرای تحویل سند دو صفحه ای
حاوی غلط های ش��کلی و محتوایی به ٥+١و واکنش دور
از ادب انها ،در مذاکرات ژنو اشاره خواهد شد؟! کپی صفحه
اول برخی روزنامه ها نظیر نیوی��ورک تایمز مورخ ٢٢ژوئیه
٢٠٠٨ب رابر با اول مرداد ٨٧که این س��ند را منتشر کردند و
باعث تنزل جایگاه کشورمان در افکار عمومی شدند جایی
در کتاب مذاکرات ش��ما خواهد داش��ت؟! ایا به شایعات و
خبرهای رس��انه های بیگانه که نحوه رفت��ار هیات مذاکره
کننده ای رانی ،ب رای رفع تحریم ها در مذاکرات اس��تانبول و
بغداد را به گونه ای تشریح کرده اند که به تعبیر محترمانه اش
«ملتمسانه» بوده است ،پاسخ داده خواهد شد؟! امیدواریم
به روندی که باعث صدور قطعنامه های تحریم های شورای
امنیت سازمان ملل علیه کش��ور عزیزمان شد و به تاثی رات
ان بر شئون مختلف کش��ور ،از تورم شدید و کاهش ارزش
پول مل��ی گرفته تا ورشکس��تگی و تعطیلی بس��یاری از
پروژه های صنعتی ،زیر بنایی ،نفتی کشور و حتی مشکالت
عدیده در تامین نیازهای اساسی مردم نظیر دارو و تا اوضاع
سیاسی کشور در سطح بی ن المللی در کتاب مذاکرات دوره
مسئولیت شما اشاره شود .ان روز که این کتاب منتشر شود
بسیار مش��تاقیم که موضع و واکنش ش��ما و همکارانتان
در ش��ورای عالی امنیت مل��ی را درباره اثار س��خنان اقای
احمدی نژاد زمانی که قطعنامه های شورای امنیت سازمان
ملل را «کاغذ پاره» خواند ،بخوانیم! ش��اید بهتر باشد ب رای
برون رفت از ش��رایط کنونی و بازگرداندن شرایط کشور به
پیش از صدور قطعنامه های ناجوانمردانه ش��ورای امنیت،
همه دلسوزان کشور در این شرایط حساس دست به دست
هم دهند .وگرنه عوام زدگی ،فاصله گرفتن از واقعیت چه از
روی کم تجربگی باشد و چه به خاطر نپذیرفتن مسئولیت و
اتها مزنی به دیگران توفیقی نصیب کشور نم ی کند .گذشت
زمان با شرایط فعلی ،بر خالف انچه جناب اقای دکتر علی
باقری معتقدند به نفع ای ران نیست .ایا وضع کشور در ابعاد
سیاسی ،اقتصادی ،فرهنگی و اجتماعی از هشت سال قبل
بهتر شده است؟ وجدان بیدار شما و همه مخاطبان ،قضاوت
خواهد کرد».
راه سخت روحانی
حس��ن روحانی م ی داند که اکنون در نظرسنج ی ها
جایگاه چندان مناسبی نسبت به سایر نامزدها ندارد .او البته
این را هم م ی داند که در برخی نظرسنج ی ها حتی پایی ن تر
از عارف هم قرار دارد .حاال حسن روحانی در شرایطی قرار
دارد که راضی کردن اصالح طلبان ب رای حمایت را بس��یار
س��خت م ی بیند .اصالح طلبانی که در میانش��ان هستند
کسانی که حتی او را در دامنه اصالح طلبان قرار نم ی دهند.
هر چه هست 24خرداد تاریخ تعیی ن کننده ای ب رای حسن
روحانی اس��ت ،البته اگر او همچنان تا ان تاریخ در کسوت
کاندیدای انتخابات باقی بماندg .
گفت وگو با صادق زیباکالم
رقابت میان
یک اصولگرا و
اصالح طلب است
4
صادق زیباکالم،استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر
مسائل سیاسی در گفت وگو با خبرنگار سیاسی مثلث
تاکید م ی کند« :اگر اصالح طلبان به اجماع نرسند برای
این طیف و طرفداران ان فاجع ه امیز خواهد بود».
زهره دیانی
اق�ای دکت�ر! ق�رار اس�ت کاندی�دای نهای�ی
اصالح طلب�ان معرف�ی ش�ود .به نظر ش�ما این
طیف سیاس�ی م ی تواند س�ر ی�ک کاندی�دا به
اجماع برسد؟
lمن فکر م ی کنم پاسخ به سوال شما مثبت باشد و
اصالح طلبان بتوانند به اجماع برسند .البته بهتر است بگویم
اگر این اجماع صورت نگیرد ب رای این طیف و طرفداران ان
فاجع ه امیز خواهد بود.
بر چه اساسی معتقدید این طیف حتما به اجماع
م ی رسد؟
lزی را اگر به اجماع نرسند نه تنها از دید طرفدارانشان
و بدنه جنبش اصالح طلبی پدیده هولناکی خواهد بود ،بلکه
ب رای این طیف مبارزه دموکراس��ی خواهانه در ای ران مساله
حیاتی و مهمی است ،بناب راین باید بتوانند این تصمیم گیری
را انجام دهند و هر نامزدی که شانس بیشتری ب رای رای اوری
دارد به عنوان کاندیدای اصلی اصالح طلبان انتخاب شود و
رهبری اصالح طلبان قرص و محکم پشت ان بایستد و سایر
اصالح طلبان یعنی سازمان ها و جریانات وابسته به این طیف
از این نامزد مورد اجماع حمایت کنند.البته باید یک نکته را
در نظر داشته باشید؛ روند مبارزات سیاسی -اجتماعی روند
دشواری است ،بناب راین گاهی اوقات از خود گذشتگ ی هایی
م ی طلبد که باید رهبری جریانات سیاسی بتواند این گام های
دشوار را در یک شرایط پیچیده و سخت بردارد.
اما رفتار و گفتار اقایان حسن روحانی و محمدرضا
عارف و البته طرفدارانش�ان ب ه گونه ای است که
گویا به هی چ وجه حاضر نیس�تند به نفع دیگری
کنار بروند ،شما این موضوع را قبول دارید؟
lببینید؛ مبارزه یا به دلخواه و برحس��ب س��لیقه،
نفسانیات و خواسته های فرد است یا مبارزه ب رای یک هدف
بلند مدت و اس��تراتژیک در جهت انج��ام جنبش اجتماعی
ب رای کش��ور و نظام جمهوری اس�لامی .بنده معتقدم اگر
رهبری جنبش اصالحات از حس��ن روحان��ی یا محمدرضا
عارف بخواهد به نف��ع دیگری کنار ب��رود و او این را نپذیرد
این رفتار نش��ان م ی دهد که اقای عارف یا روحانی به دنبال
مصالح سیاسی و اجتماعی که به نفع پیشبرد دموکراسی و
ازادی خواهی ،اعتدال و توسعه است ،نیستند و فقط به فکر
مصالح و منافع فردی خودشان هستند .در این صورت قطعا
مردم نباید به چنین فردی رای بدهند .زی را کس��ی که منافع
فردی خودش را بر مصالح جنبش ارجح م ی داند نامزد خوبی
ب رای اصالح طلبان نیست.
ایا در ای�ن ص�ورت اقای�ان خاتمی یا هاش�می
م ی توانند با مداخله ،نقش افرینی کنند؟
lبل��ه ،ببینید من ص��ادق زیباکالم ،اس��تاد علوم
سیاسی دانشگاه ته ران هستم .بنده خودم را موظف و مقید
به تبعیت از رهبری اصالح طلبان م ی دانم ،یعنی اگر اقایان
خاتمی یا هاشمی به من صادق زیباکالم بگویند به هر دلیلی
که به شما مربوط نم ی شود و باید به سعید جلیلی رای بدهید
بنده صبح جمعه اولین کس��ی خواهم بود که پای صندوق
رای حاضر م ی شوم و به این کاندیدا رای م ی دهم.
ما بای��د یاد بگیری��م که مب��ارزه رهب��ری و چارچوب
م ی خواهد .مبارزه باید با نظم باشد .مبارزه باید با فرمانبرداری
باش��د .ما نم ی توانیم بگوییم ما تا اینجا اقایان هاش��می و
خاتمی را قبول داریم ،اما از اینج��ا به بعد حرف انها را قبول
نداریم .بنده حتی اگر با بندبند وجودم با حرف اقایان هاشمی
و خاتمی مخالف باشم اما تا وقتی که انها را به عنوان رهبری
جنبش اصالحات قبول دارم باید حرفشان را اجرا کنم .من به
رای خودم نم ی توانم عمل کنم مگر انکه خاتمی یا هاشمی
بگویند اصراری نیست و حسن روحانی و عارف م ی توانند در
رقابت حضور داشته باش��ند و طرفداران اصالح طلب به هر
کسی خواستند رای بدهند.
به نظر شما اینکه اصالح طلبان دو کاندیدا داشته
باشند به نفع این جریان تمام خواهد شد؟
lب��ه هیچ وجه ب��ه نفع جری��ان اصالح��ات تمام
نم ی ش��ود .جریان اصالح��ات باید به عنوان یک تش��کل
منس��جم ،ب ا دیس��یپلین و منضبط عمل کند نه اینکه هر
کس خواست به عارف یا به حسن روحانی رای بدهد .در این
صورت ما هیچ وقت به جلو نخواهیم رفت.
کدام ی�ک از ای�ن دو کاندی�دا از رهب�ری جریان
اصالحات حرف شنوی بیش�تری خواهد داشت و
تبعیت خواهد کرد؟
lفکر م ی کنم اقای عارف پایبندتر است.
lبله ،احتم��ال م ی دهم اقای عارف حرف ش��نوی
بیشتری داشته باشد.
علت این احتمالی که م ی دهید چیست؟
پس با این تفاس�یر اگر قرار باشد اقای عارف در
رقابت بماند ،حسن روحانی حرف شنوی نخواهد
داشت و ایشان هم به رقابت ادامه خواهد داد؟
lببینید؛ بستگی دارد مس��اله چگونه مطرح شود.
ممکن است اقای هاشمی صراحتا و به صورت علنی از اقای
روحانی بخواهد که به نفع جنش اصالحات و جامع ه مدنی از
رقابت کنار بکشد.
با این تفاسیر برای خروج اقای روحانی از عرصه
رقابت ب�ه نفع عارف ،اقای هاش�می باید دخالت
کند؟
lبله ،ایشان باید از اقای روحانی بخواهد از رقابت
کناره گیری کند .اما اگر اقای روحانی گفت به رغم احترام به
اقای هاشمی این کار را نم ی کنم بنده خودم به هیچ وجه به
حسن روحانی رای نخواهم داد.
دیگر طرفداران جریان اصالحات چطور؟
lقطعا اگر ایشان درخواس��ت خاتمی و هاشمی را
نپذی رند ،بدنه اصالحات هم به روحانی رای نم ی دهد.
ب ا توجه به شناختی که ازاقایان خاتمی و هاشمی
دارید فکر م ی کنید در مساله اجماع اصالح طلبان
بر سر یک کاندیدا ورود خواهند کرد؟
lمتاسفانه اقایان خاتمی و هاشمی اهل عملکرد و
موضع گیری شفاف نیستند ،اما فکر م ی کنم جریان اصالحات
و مساله انتخابات پیش رو به جایی رسیده که انها چاره ای جز
ورود ندارند تا تکلیف بدنه اصالحات را روشن کنند.
خروجی این کمیت�ه هفت نفره را ک�دام کاندیدا
م ی دانید؟
lفکر کنم تمایل این کمیته بیش��تر به س��مت
حسن روحانی باشد ،زی را شانس اینکه این کاندیدا بتواند رای
بیشتری به دست اورد از عارف باالتر است .در واقع عارف و
روحانی هر دو کاندیدای شماری از اصالح طلبان خواهند بود،
اما شماری از اصولگرایان معتدل که خیلی با سیاست های
تند و افراطی اصولگرایان موافق نیستند هم ممکن است به
حس��ن روحانی رای بدهند .نکته دیگر این است که حسن
روحانی راحت تر م ی تواند با اصولگرایان کار کند؛ زی را احتمال
دارد چوب الی چرخ ایشان نگذارند .از این رو شانس بیشتری
ب رای کار کردن دارد .بن��ده معتقدم اصولگرایان به هیچ وجه
نم ی خواهند قوه مجریه را از دس��ت بدهند ،ول��ی اگر بنا بر
دالیلی چون رای اوری نامزد اصالح طلبان ناگزیر شوند این
قوه را از دست بدهند شانس مصالحه اصولگرایان با حسن
روحانی بیش��تر از عارف خواه��د بود.چرا ک��ه اصولگرایان
این ت��رس را دارند که با ام��دن عارف برخ��ی از چهره های
اصالح طلب وارد کابینه شوند ،اما درباره حسن روحانی ترس
کمتری وجود دارد.
شما شانس حسن روحانی را بیش�تر م ی دانید
که از سوی کمیته هفت نفره ب ه عنوان کاندیدای
نهای�ی اصالح طلب�ان انتخاب ش�ود ،ام�ا گفته
م ی ش�ود یکی از مالک ه�ای کمیته هف�ت نفره
انتخاب کاندیدا ب ر اساس نظر سنج ی هاست که
این نظ ر س�نج ی ها این روزها ارا و اقبال عارف را
بیشتر از روحانی نشان م ی دهد؟
lخب ش��ما اگ��ر طرفدار اق��ای عارف باش��ید به
نظرسنج ی هایی اس��تناد م ی کنید که ارای ایشان را بیشتر
نش��ان م ی دهد .از س��وی دیگر طرفداران حس��ن روحانی
نظرس��نج ی هایی را س��ند ق��رار م ی دهند ک��ه در ان ارای
کاندیدای انها بیشتر است.
یعنی منظور ش�ما این اس�ت که نظ ر سنج ی ها
قابل اعتماد نیستند؟
lبه ه��ر ح��ال همانطور ک��ه عرض ک��ردم اگر
رهبری اصالح طلبان از یک��ی از کاندیداها بخواهد از رقابت
کناره گیری کند ،باید پذیرد.
حتی اگر ان کاندی�دا معتقد باش�د اقبال باالیی
دارد؟
lبله اگر ان کاندیدا خ��ود را صددرصد پیروز بداند
اما وقتی رهبری اصالح��ات رای به کناره گیری وی م ی دهد
باید بپذیرد.
اقای دکتر! چند م�اه قبل در ش�رایطی که کمتر
کسی اقبالی برای رای اوری اقای عل ی اکبر والیتی
م ی دید ،اما در مصاحب ه ای که من با ش�ما داشتم
فرمودی�د والیت�ی گزینه م�ورد اجم�اع اکثریت
اصولگرایان ب�رای رئی س جمهور ش�دن خواهد
بود .علت این تحلیل ش�ما در ان زم�ان که البته
در حال حاضر عینیت پیدا کرده است چه بود؟
lمن همچنان هم به بخشی از ان تحلیل پایبندم،
زی را عمال نشان داده شده والیتی همچنان بین اصولگرایان
از شانس باالیی برخوردار است ،اما اتفاقی که در این فاصله
افتاده این است که بخشی از اصولگرایان سوم تیری به سعید
جلیلی نزدیک شده اند.
یعنی این اتفاق به نفع والیتی خواهد بود؟
lنه به ضرر ایشان تمام م ی شود .اگر جلیلی نبود
ما شکی نداشتیم والیتی نامزد اصلی اصولگرایان م ی شد.
البته در مجموع بن��ده بی راه نگفته ب��ودم زی را معتقدم
والیتی بی��ن اصولگرایان از حمایت زیادی برخوردار اس��ت؛
به خصوص اقشار و الیه های معتدل تر اصولگرا.
وضعیت اقای قالیباف را چطور م ی بینید؟
مثلث شماره 175
lچون اقای عارف عن��وان نامزد جریان اصالحات
را دارد ،اما اق��ای روحانی هی چ گاه عض��و جریان اصالحات
نبوده و البته هیچ گاه هم ادعایی نداشته که به عنوان نامزد
اصالح طلبان ثب ت نام کرده است.حد اصالح طلبی و اصالحات
خواهی ایشان اقای هاشم ی رفسنجانی است.
lمن اطالعی از ترکیب این کمیته ندارم ،اما حدس
م ی زنم نزدیکان اقایان هاشمی و خاتمی باشند.
ولی فکر نم ی کنید همین استناد به نظرسنج ی ها
م ی تواند موجب شود که هیچ یک از کاندیداها از
موضع خود کوتاه نیایند؟
ویژه انتخابات
یعنی اگر امروز اقایان هاشمی و خاتمی بگویند
اصالح طلبان باید از حسن روحانی حمایت کنند،
اقای عارف خواهد پذیرفت و از کاندیداتوری کنار
خواهد کشید؟
اقای دکت�ر! همانط�ور ک�ه م ی دانید ای�ن روزها
اصالح طلبان ب�ر تصمیمات کمیت�ه هفت نفره
تاکید دارند .نظر ش�ما در خص�وص این کمیته
چیس�ت؟ یعنی کمیته هفت نفره تبعیت کردن
از تصمیمات اخر اقایان هاش�می و خاتمی را در
دستورکار دارند یا انکه قرار اس�ت جدای از نظر
این دو لیدر تصمی م گیری کنند؟
lمن معتقدم نظرس��نج ی ها نه اینکه قابل اعتماد
نباش��د اما نم ی توانی��د صددرص��د بگویید به اس��تناد این
نظ ر سنج ی ها قطعا نتیجه انتخابات اینگونه خواهد بود.
lایشان نامزد اصلی اصولگرایان نم ی شود.
از نظر شما در نهایت چه کسانی رقابت خواهند
کرد؟
lفکر م ی کن��م در دور دوم اقای والیت��ی و اقای
روحانی خواهند بود.
یعنی انتخابات به دور دوم کشیده م ی شود؟
lبله ،البته ممکن اس��ت اقایان عارف و والیتی به
مرحله دوم برسند .در واقع بستگی به نظر و تصمیم رهبری
اصالحات خواهد داشت که از چه کسی حمایت کنند و از چه
کسی بخواهند از رقابت کناره گیری کند.
درب�اره بازگش�ت اقای�ان هاش�می و مش�ایی
زمزم ه هایی ش�نیده م ی ش�ود مبنی ب�ر اینکه تا
48ساعت قبل از انتخابات وارد رقابت م ی شوند،
نظر شما در این خصوص چیست؟
lمن فکر م ی کنم اینها همه ش��ایعاتی است که
طرفداران این دو ش��خصیت مطرح م ی کنن��د.در حالی که
تصمیم نظام تغییر پی دا نم ی کند.
کاندیدای احمدی نژاد را چه کسی م ی دانید؟
lبنده ب��ه این تئوری که م ی گویند س��عید جلیلی
نامزد احمدی نژاد است ،اعتقادی ندارم .زی را اگر اینگونه باشد
باید بگویی��م اصولگرایان در تمام این م��دت با احمدی نژاد
ساخته بودند و با هم جنگ زرگری داشتند ،در حالی که من
به عنوان یک اصل کلی به هیچ وجه به تئوری های توطئه
اعتقادی ندارم.
یعنی به خاطر طرفدارانی که اقای جلیلی دارد که
این طرفداران مخالفان اقای احمدی نژاد هستند،
چنین موضوعی را قبول ندارید؟
lبلهg .
33
سیاست
شایدانتخابات2قطبیشود
4نامزد اصولگرا
تو گوها و گزارش هایی درباره سعید جلیلی ،غالمعلی حدادعادل،
گف
محمدباقرقالیباف و علی اکبر والیتی
تو گوباحسیننجابت،
گف
رئیس ستاد دکتر حداد عادل
اصولگرا-اصولگرا
سیاست
مثلث شماره 175
ارایش نهایی
ایا باید منتظر رقابت اصولگرا-اصولگرا در دور دوم باشیم؟
سیاوش رضوانی
معلوم نیس��ت که تلویزیون فارس��ی اس��تعمار پیر
با ب��ه کار بردن تعبیر «جراح��ی زیبایی» درب��اره انتخابات
ریاست جمهوری ای ران و مقایسه ان با برگزاری انتخابات در
اروپا ،م ی خواسته خود را مضحکه کند یا دیگری را؟! چراکه
این توصیف که در ای ران جریانات دیگری هم هستند که به
هر دلیلی اکنون نامزدی ندارند ،در واقع بدین معناست که
در فرنگ نیز چنین قاعده ای حکمفرماس��ت و دموکراسی
کنترل شده رسما مانع حضور انها م ی شود .در گزارش مذکور
امده که ای ران ،درگیر مش��کالت بنیادینی اس��ت ،اما انچه
در عرصه انتخابات رخ م ی دهد ب ی ش��باهت به سوئیس یا
نروژ نیست که نامزدها بدون حاشی ه س��ازی با یکدیگر در
حال رقابتند.
ناخرس��ندی از میان تک تک عبارات نوش��ته مذکور،
34
جوش��ش پیدا م ی کند و گوی��ی نویس��ندگان و ادیتورها و
سردبی ران رسانه جنجالی مذکور ،در تاسف ب ی پایان رخ ندادن
اغتش��اش و برهم نخ��وردن امنیت عمومی ای��ران ،غرقه
شده اند .ای ران ،حتما دچار مشکالتی است که برخ ی هاشان
ش��بیه دیگر نقاط دنیاست و برخ ی هاش��ان هم نه ،اما این
دلیل ب��ر ان نم ی ش��ود انتخابات ،زد و خورد تمام نش��دنی
نیروهای سیاس��ی باشد و همه انها با دس��تان خود ،تیشه
به ریشه بزنند.
جراحی های بزرگ
در ای ران اتفاقا جراحی زیبایی صورت نگرفته اس��ت؛
جراح ی های ای رانی همواره با درد و خون ریزی و تشنج همراه
و دست پنهان و پیدای شبکه خ رابکاری نظام سلطه در ان
هویدا بوده است .کدام واقعه تاریخ معاصر را م ی توان یافت
که غرب در ان بازیگ��ر دارای نقش نب��وده ،ب رایش برنامه
نداش��ته و خود را از ان برکنار نگه داش��ته اس��ت؟ از صدقه
س ِر دیگ های پلوی س��فارت انگلیس در صد و اندی سال
پیش تاکنون ،همواره پای یک اجنبی در قضایای کش��ور
در میان ب��وده و اگر امروزه ،اح��زاب و چهره های حاضر یاد
گرفته اند تا حدی (و ان هم فقط تا حدی) به گفت وگو روی
بیاورند و بدون داد و هوار زدن و جنجال به راه انداختن ،رای
عمومی را بخواهند ،نتیجه کش��مکش های بسیاری است
که نمونه در دسترس اش همین انتخابات ریاست جمهوری
گذشته است.
اگر مناظ��ره انتخاباتی ب��ه افش��اگری و اتهام زنی و
دروغ پ راکنی ختم نش��ده و س��از و کارهای انقباضی سیما،
توانس��ته عطش و هیجان جامعه را مهار کند ،این سخن
به معنای نب��ود اختالف س��لیقه نیس��ت ،کمااینکه حتی
میان اصولگرایان هم نوعی یکدس��تی وج��ود ندارد تا چه
رسد به دو نامزد مشخصا وابس��ته به اردوگاه اصالح طلبان.
ب ی تنش برگزار ش��دن مناظره اول ،اتش خشم بسیاری ها را
ب رانگیخته که لحظات پرحادثه ای را توقع داشته اند -و البته
این یادداشت هنگام ی نوشته شده که دو مناظره فرهنگی
و سیاسی برگزار نش��ده -اما در واقع همین که م ی شود در
ماراتنی چهارس��اعته ،چهره های اخمو و خندان ،پریشان و
شادمان ،خسته و پ رانرژی و ...هفت یا هشت نامزد را دید و
والیتی92باوالیتی84متفاوتاست
اگراتفاقخاصینیفتد،قالیبافووالیتی
بهدوردوممی روند
گفتوگویمثلثبامحسنکوهکن،
عضو ارشد ستاد انتخاباتی والیتی
عضوستادانتخاباتی
محمدباقرقالیباف:
در دور دوم؟
سیاست
مثلث شماره 175
ترتیب بررسی نامزدها بر اساس حروف الفبا می باشد
درباره مشی و منش انها به یک ارزیابی اولیه رسید ،حداقل
فایده برگزاری چنین همنشین ی هایی است.
ارایش نهایی
چرا هفت یا هش��ت نامزد؟ چون در عمل سیدمحمد
غرضی نقش��ی جدی را در انتخابات بازی نم ی کند و نهایتا
یاداور خاطره مرحوم س��یدمحمدرضا زواره ای در انتخابات
ریاست جمهوری سال های دور است؛ م ی ماند دو ترکیب سه
نفره اصالح طلب -مس��تقل ها و چهار نفره اصولگراها که
هر کدام از انها را نیز م ی توان به دو یا سه گروه تبدیل کرد.
محسن رضایی عمال خود را مستقل م ی نامد و محمدرضا
عارف ،اصالح طلب و حسن روحانی چیزی میان مستقل و
اصولگرا و اصالح طلب که رای��ش را از پایگاه اصالح طلبان
م ی خواهد؛ همین درهم شدگی پایگاه رای باعث شده تا او
نتواند به درس��تی رتبه مورد نظر خود را بیاب��د و در تمامی
نظرسنج ی ها از عارف ،عقب تر بایستد .باتوجه به نزدیکی
او به رئی��س مجمع تش��خیص مصلحت نظ��ام ،ممکن
اس��ت روحانی گزینه ای مورد حمایت وی تلقی ش��ود و در
این صورت نامزد نهایی دوم خردادی ه��ا .چنین تصمیمی
احتمال شکست این جریان را تقویت م ی کند ،چراکه طبق
براوردها ،کناره گیری عارف به نفع روحانی ،حدود 40درصد
رای وی را منتقل م ی کند و در ش��رایط معکوس 55درصد
ارا جابه جا خواهد شد .رضایی نیز بنای کناره گیری نداشته
و ندارد و درنظرسنج ی ها نیز با یک شیب محدود رشد کرده
و معموال جایگاه س��وم یا چهارم را در اختیار دارد؛ اگر حادثه
غیرمترقب ه ای رخ ندهد ،بعید است که این نامزد چندین باره
انتخابات ریاس��ت جمهوری ،این بار هم بتواند حائز حداقل
مورد نیاز ارا شود و حتی به مرحله دوم راه بیابد.
اصولگرا -اصولگرا
با وجود انکه نظرسنج ی ها نشان م ی دهد ،عل ی اکبر
والیتی با فاصله ای قابل توجه پ��س از محمدباقر قالیباف
در رده دوم قرار دارد ،اما اوال س��عید جلیلی سایه به سایه در
تعقیب اوست ،ثانیا رشد جهشی جلیلی (از زیر یک درصد به
حدود 13-12درصد) نشانگر وجود ظرفی ت هایی (کلیدواژه
دائمی او) ،ب رای رسیدن به دومین رتبه است؛ نوع شخصیت
و تن ندادن جلیلی به بازی های تبلیغاتی باعث شده تا رشد
خیره کننده محبوبیتش متوقف شود و جلیلی اگر بتواند بر
این دو معضل فایق بیابد ،م ی توان امیدوار به ان باش��د که
همراه قالیباف راهی مرحله دوم گردد.
در حقیق��ت ،با نص��اب فعل��ی ،انتخاب��ات حتما دو
مرحل��ه ای اس��ت و قالیباف به ف��رض رخ ن��دادن تخریبی
گس��ترده ب رایش (نظی��ر انتخابات ،)84ش��انس اول ب رای
حضور در مرحله دوم اس��ت؛ ش��رایط غیر از این سناریوی
مبهم و ناش��ناخته ،ممکن اس��ت تحت تاثی��ر متغیرهای
دیگری نیز تغییر کند .اوال غالمعلی حدادعادل که حاال با
فعال شدن س��ازمان رای جمعی ت های ایثارگران و رهپویان
انقالب اس�لامی ،اندکی از پای��گاه رای بهت��ری برخوردار
ش��ده ،ممکن اس��ت با متوقف ماندن رش��د جلیلی ،ارای
او را تا حدی به دس��ت اورد؛ ثانیا والیتی امیدوار اس��ت که
حمایت جامعتین یا الیه های قدرتمندی از انها را به دس��ت
بیاورد تا در نتیجه اثرگذار ش��ود؛ ثالثا یکی از این 2-3نفر
اخیر به نفع قالیب��اف از صحنه کناره بگیرن��د و باتوجه به
اینکه کناره گیری همه اصولگرای��ان در وهله اول نیمی از
ارای شان را روانه س��بد او م ی کند ،ش��انس پیروزی اش را
افزایش دهند.
البته این اما و اگرها ،تا 7-8روز دیگر به کلی رنگ باخته
و همه چیز ،معلوم خواهد ش��د .فیلم های انتخاباتی ،قهرها
و اش��ت ی ها ،ائتالف ها و اختالف ها و ...همگ��ی در این چند
روزه اخ��ر سرنوشت س��ازند و تقریبا هی��چ احتمالی ،منتفی
به نظر نم ی رس��د ،به ویژه انکه اصل ی ترین نامزدهای تایید
صالحی ت نشده تاکنون سکوت کرده اند و تحرک انها م ی تواند
تعیی ن کننده یا تغییردهنده تلقی شودg.
35
دفاع ازگفتمان
مقاومت
کمپین سعید جلیلی فعالیت هایش
را افزایش داده است
یاسین سیف االسالم
سیاست
از میان همه افرادی که امد و نیامد داش��تند و معلوم
نبود باالخره خودش��ان را ب��رای ریاس��ت جمهوری به مردم
عرضه م ی کنند یا نم ی کنند ،تنها یک نفر باقی ماند .سعید
جلیلی ،سیاس��تمداری که با رفتن علی الریجانی از شورای
امنیت ملی ،به چهره ای اشنا ب رای ملت ای ران تبدیل شد .در
مه ر ماه 1386و با باال گرفت��ن اختالفات میان احمدی نژاد و
الریجانی و همچنین نزدیکی به انتخابات مجلس هشتم و
عالقه مندی دبیر سابق به نمایندگی مردم ،علی الریجانی از
مسئولیت خود در شورایعالی امنیت ملی استعفا داد و سعید
جلیلی جایگزین او شد .پس از ان مذاکرات مربوط به پرونده
هسته ای که خب ر هایش میان مردم از جمله مطالب جذاب
رسانه ای به حس��اب م ی اید روز به روز چهره این دبیر جدید
را اشنا تر کرد.
ح��اال در کمت��ر از 10روز مان��ده ب��ه انتخاب��ات
ریاس��ت جمهوری ،جلیلی به عنوان یک نامزد جدی در این
عرصه حضور دارد .سعید جلیلی از ماه ها پیش در کنار باقری
لنکرانی و فتاح ،وزیر سابق نیرو ،سه چهره ای بودند که جبهه
پایداری ت�لاش م ی کرد تا یکی از انه��ا در انتخابات حضور
یابد .در اخرین روز های منتهی به اغ��از ثب ت نام نامزد های
ریاس��ت جمهوری ،به نظر م ی رس��ید جلیلی و فتاح به طور
قطع نامزد انتخابات نخواهند شد ،این موضوع زمانی بیشتر
قوت گرفت که جبهه پایداری رس��ما لنکران��ی را به عنوان
کاندیدای مورد نظرش معرفی ک��رد .اما پس ان زمزمه های
حضور جلیلی قوت گرفت ،تا اینکه نهایت��ا او در اخرین روز
ثب ت نام از داوطلبان و دقایقی قبل از امدن مشایی و هاشمی،
به وزارت کشور رفت و ثب ت نام کرد .پس از این اقدام ،جبهه
پایداری که همچنان بر ادام��ه دادن با باقری لنکرانی تاکید
داش��ت ،فعالیت انتخاباتی خود را بدون جلیل��ی ادامه داد.
مواضع جبهه پای��داری در ان روز ها اگرچ��ه در نفی جلیلی
نبود اما به طور مشخص نشان م ی داد انها از حضور جلیلی
اس��تقبال نکرده اند .به عنوان مثال جاللی مس��ئول دفتر
ایت اهلل مصباح گفته بود« :حضور جلیلی ب رای کاندیداتوری
ش��اید بتواند کمک کند ک��ه گفتمان مقاوم��ت و پایداری
صدایش بلندتر و رساتر ش��ود ،خود دکتر جلیلی نیز در چند
مرحله گفته اس��ت که لنکرانی را اصلح م ی داند ،همان طور
که ایت اهلل مصباح ،لنکرانی را اصلح م ی داند بناب راین همه ما
موظف هستیم به فرد اصلح رای بدهیم».
در همین اثن��ا بود که جبهه پایداری اس��تان اصفهان
برخالف موضع رس��می این تش��کل ،از حضور جلیلی در
انتخابات اعالم حمای��ت کرد .دبیر ش��ورای مرکزی جبهه
پایداری این استان با تاکید بر بیانیه جبهه پایداری اصفهان در
حمایت از جلیلی گفته بود« :انچه گفته م ی شود در تضعیف
کسی نیس��ت و باید در جایی که به تش��خیص و تکلیف
م ی رسیم مباحث خود را مطرح کنیم ».وی همچنین تصریح
کرده بود« :چنانچه ایت اهلل مصباح بیان داشت «انچه حجت
ش��رعی اس��ت» و در این خصوص نیز باید به تشخیصی
که م ی رس��یم عمل کرده و ان را انج��ام داد و در واقع خود
تشکیالت ها حجت نیستند».
جریان دیگ��ری که در ای��ن اثنا معط��وف به حمایت
مثلث شماره 175
36
عل ی باقری فرد اول ستاد
سعید جلیلی است
قرار گرفت .به طور مثال داود احمدی نژاد ،ب رادر رئی س جمهور
گفته است« :به نظر من اقای جلیلی همان راه احمدی نژاد
را م ی رود و همگی باید مراقب باش��ند و ب رای پیروزی اقای
والیتی تمام تالش خود را ب��ه کار ببندند ».صادق زیباکالم
هم بر این باور است که جلیلی از سوی احمدی نژاد حمایت
م ی شود .وحید جلیلی اما در ب رابر این اظهار نظ ر ها پی رامون
ب رادرش موضع گرفت و گفت« :زمانی که یک نامزد مستقل
که حتی س��ابقه یک روز حضور در یک حزب سیاس��ی را
ندارد ،وارد عرصه انتخابات م ی ش��ود و طبق نظرسنج ی ها
محبوبیتی کس��ب م ی کن��د ،این گونه ش��ایعات مطرح و
جریانات مختلف به دنبال ان نامزد هستند .بنده نیز در این
س��ال به اقای احمدی نژاد رای ندادم و همان زمان در مجله
سوره در خصوص حلقه انحرافی و مش��ایی و نزدیکی این
جریان به احمدی نژاد مسائلی را مطرح کرده بودم .تراز دکتر
جلیلی بسیار باالتر از ان اس��ت که تهمت های سخیف و
کثیفی مبن ی بر ارتباط با جریان انحرافی به ایشان نسبت داده
شود ».اما جلیلی در خصوص استفاده از نیروهای وابسته به
دولت تصریح ک��رد« :در این بخش باید گف��ت که امروز در
ظرفیت کش��ور و در بدنه دولت نیروهای ارزشمند بسیاری
وجود دارد ،البته به جز حلقه ای خاص که از خط والیت زاویه
و انحراف پیدا کردند و اگر بنده رئی س جمهور بش��وم از این
ظرفی ت ها و نیروهای ارزشی حتی اگر در جریان انتخابات و
رای گیری با ما نباشند ،بعد از این ،از انها در راه کمک به کشور
عزیز ای ران استفاده خواهم کرد».
جلیلی اما در خصوص اداره کشور نظ رات مخصوص
به خود را دارد .او مواضع خود را در طول روز های گذشته و در
سخنران ی ها و برنامه های تلویزیونی اعالم کرده است .وی
سیاست
دکتر زاهدی وفا مسئول تیم اقتصادی
ستاد سعید جلیلی است
مثلث شماره 175
از جلیل��ی موضع گی��ری کردن��د ،جبه��ه حماسه س��ازان
انقالب اس�لامی بود ک��ه از کاندیداتوری علیرض��ا زاکانی
حمایت کرده بودند .خود زاکانی پی��ش از این و در محافل
مختلفی از نزدیکی دیدگاه هایش به جلیلی سخن گفته بود
و وعده داده بود با وی ائتالف گفتمانی کند .در همین رابطه
مجتبی شاکری ،عضو شورای مرکزی جبهه حماسه سازان با
تبیین گفتمان انقالب اسالمی و تفاوت ان با گفتمان سازش
و تسلیم در مقابل نظام سلطه ،نمود و نمادهای ان را در تفکر
لیب رال و دموکراسی کارگزاران س��ازندگی و دولت دوم خرداد
نش��ان داد و زاکانی و جلیلی را از پرچمداران ازموده اندیشه
امام و رهبری ب رای قرار گرفتن در جایگاه ریاس��ت جمهوری
معرفی کرد.
اما ظاه��را روز اخ��ر مانده ب��ه اعالم نتیجه بررس��ی
صالحی ت ها در ش��ورای نگهبان ،اوضاع کمی متفاوت شد.
در حالی که گمانه زن ی ها در خصوص رد صالحیت کامران
باقری لنکرانی در محافل مختلف وجود داش��ت ،وی پس از
برگزاری جلس ه ای با جلیلی به نفع وی کناره گیری کرد .وی
در بیانیه خود اورده بود« :همه ما موظفیم همصدا و همگام
در ب رابر فتنه افرینی فتنه گران و انحراف منحرفان قیام کنیم
و نگذاریم این انقالب برخالف وصیت امام رضوان اهلل تعالی
علیه به دست نااهالن و نامردمان بیفتد .قبال هم گفته بودم
حضور من در این انتخابات گفتمانی اس��ت و رقابت درون
گفتمان انقالب اسالمی را نا صواب م ی دانم».
لنکرانی همچنین تصریح کرده بود« :ضمن تش��کر
از همه عزیزانی که در سراس��ر کشور نس��بت به اینجانب
اب راز محبت و بزرگواری کرده اند ،به خصوص دانش��گاهیان،
نخب��گان ،خانواده های معظم ش��هدا و ایثارگ��ران ،علمای
اعالم و به ویژه حضرت عالم��ه ایت اهلل مصباح یزدی دامت
برکاته ،باتوج��ه به حضور قطع��ی ب رادر انقالب��ی و مومن
جناب اقای دکتر جلیلی ،با کس��ب نظر مشورتی از جبهه
پایداری انقالب اسالمی ،ب رای دفاع از گفتمان امید ،عدالت
و اس��تقامت ،اینجانب با انصراف از داوطلب��ی در این دوره
از انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری ،حمای��ت خ��ود را از جناب
اقای دکترجلیلی اعالم م ی دارم».
بعد از این ماجرا جبهه پایداری نی��ز ارام ارام طی چند
روز به جلیلی نزدیک ش��د و او را به عن��وان کاندیدای مورد
حمایت��ش در انتخابات معرفی کرد .ای��ت اهلل مصباح یزدی
پس از این ماجرا این گونه نظر خود را بیان کرد که« :دوستان
جبهه پایداری با تحقیقات و بررس ی های خود ،جوان ترین و
موفق ترین وزیر دولت نهم را اصلح دانستند .او وزیری بود که
در طول مدت وزارتش ،حتی یک مورد خالف شرع و خالف
قانون از او مشاهده نشده بود چون قسم خورده بود که خالف
قانون عمل نکند .ایا اگر چنین کس��ی را ش��ناختیم و او را
معرفی نم ی کردیم ،نزد خدا حجتی داشتیم؟»
وی در ادامه افزوده بود« :ش��رایط به گونه ای ش��د که
اقای باقری لنکرانی به رغم اصلح بودن ،باتوجه به شرایطی
که پیش امد کنار رفت و باتوجه به اینک��ه اقای جلیلی به
صورت جدی به میدان امدند ،ایشان تکلیف را از دوش خود،
برداشته شده دیدند .بنده و دوستان جبهه پایداری شناختی
که نسبت به اقای لنکرانی داشتیم نسبت به اقای جلیلی
نداشتیم ،بناب راین اظهارنظر را تا بررس ی های بیشتر به تعویق
انداختیم ».ای��ت اهلل مصباح در نهای��ت از جلیلی به عنوان
کاندیدای جبهه پایداری حمایت کرد و اعضای شاخص این
جبهه به طور فعال در ستادهای وی مشغول به کار شدند .در
حال حاضر به طور مشخص و به جز برخی چهره های نزدیک
به جلیلی مانند باقری ،رئیس س��تادش ،برخ��ی نیروهای
نزدیک به پایداری او را همراهی می کنند.
پ��س از پیوس��تن پایداری ها به جلیل��ی و همچنین
س��کوت احمدی ن��ژاد در قب��ال رد صالحی��ت اس��فندیار
رحیم مشایی ،تحلی ل های مختلفی مبنی بر نزدیکی جلیلی
به احمدی نژاد و دولت منتش��ر شد که تا حدودی مورد توجه
در خصوص بحث سیاس��ت خارجی گفته است« :ما پشت
خیمه های دشمن هستیم .نباید کسی با تحلی ل های غلط
ظرفیت ملت ما را غلط جلوه دهد .موفقی ت ها و پیروزی های
ما با این تجربه عین��ی و تفکر دینی قاب��ل تکثیر در تمام
عرصه هاست».
جلیلی با بیان اینک��ه باید بدانیم در چ��ه موقعیت و
مختصاتی قرار داریم تا بتوانی��م نقاط قوت را تقویت و نقاط
ضعف را برطرف کنیم ،خاط رنشان کرده« :یکی از تهدیدهایی
که امروز کش��ور را تحت تاثیر قرار داده این است که انچه
موجب ضعف است ،نقاط قوت و انچه نقطه قوت است ،نقاط
ضعف عنوان شود .س��وال من از کسانی که م ی گویند باید
امروز به سراغ تنش زدایی برویم این است که مگر ملت ما در
تنش بوده است؟ چیزی که باید در سیاست خارجی ما اصل
باشد تنش زدایی نیست ،بلکه تهدید زدایی است ».وی ادامه
داده اس��ت« :ما باید تهدیدها را از سر ملت کم کنیم .اینکه
امروز دشمنان شما 25سال بعد از دفاع مقدس به فکر حمله
نظامی به کشور نیستند ،به خاطر درسی است که از مقاومت
ملت ای ران در دفاع مقدس گرفته اند».
جلیل��ی همچنین در خص��وص مس��ائل اقتصادی
این گونه بیان کرده اس��ت« :اقتصاد ،صنعت و کشاورزی ما
م ی تواند پیشرفت هایی بیش��تر از حاال داشته باشد؛ عرصه
فرهنگ که زیربنای همه انقالب اس��ت ب��ر مبنای این غنا
م ی تواند از همیش��ه موفقی ت های بیش��تری ب رای ما خلق
کند .دولت و رئی س جمهور این وظیفه را دارند که تمام این
ساختار و سازوکارهای حاکم بر این امر را فعال سازند .اگر تمام
استعدادهای دولت در بخش های مختلف این نگاه را داشته
باشد ،به ظهور اندیش��ه دینی و ازادسازی ظرفی ت های احاد
ملت کمک م ی کن��د و قدرتی ایجاد خواهد ش��د که قدرت
هسته ای در ب رابر ان هیچ است».
وی همچنین گفته اس��ت« :وقتی م ی توانیم کاالیی
را در داخل تولید کنیم نباید هم��ان کاال را از خارج وارد کرد.
امروز ما فقط ساالنه 11میلیارد دالر ب رای واردات کشاورزی و
دامی مصرف م ی کنیم که اگر همین پول در بحث کشاورزی
مصرف ش��ود ،ظرفی ت های عظیم ی ازاد خواهد شد ».وی
ایجاد بانک های اطالعاتی -اقتصادی در کش��ور را یکی از
راه حل های شفافیت در مناسبات اقتصادی دانسته و افزوده
است« :اگر اطالعات اقتصادی در بانک های اطالعاتی وجود
داشته باشد ،مفاسد اقتصادی به حداقل م ی رسد و با همین
ساز و کارها م ی توان از بسیاری از فسادها جلوگیری کرد».
این کاندیدای ریاست جمهوری همچنین معتقد است:
«امروز دشمن تالش م ی کند تا شبهه افکنی کند و کاری را
که از طریق حمله نظامی و فشارهای نظامی نتوانسته دنبال
کند م ی خواهد با تحریم و ایجا د تردید محقق کند و با تردید
از این طرق به اهداف خود برسد .امروز ما پشت خیمه های
دشمن هستیم و عده ای با تردید م ی خواهند ما را برگردانند .ما
در شکوفایی هستیم و در مسیر تمدن سازی انقالب اسالمی
قرار داریم و الگوی انقالب را صادر م ی کنیم و اگر موفقیتی
داشته ایم در پرتو گفتمان انقالب بوده است».
وی تصریح کرده« :هر زمانی ک��ه از گفتمان انقالب
که کمال ان در والیت مطلقه فقیه است ،فاصله گرفته ایم،
موفقی ت های ما متوقف شدند و همان گونه که رهبری ارزیابی
کردند ما امروز در موقعیت خیبر قرار داریم .این یک ارزیابی
دقیق و کارشناسی است و ایجاد تهدید از سوی دشمنان نیز
به خاطر همین موقعیت اس��ت و ای��ن موفقی ت ها به خاطر
مردمی مومن است که به گفتمان انقالب باور داشتند».
هر چه هس��ت اما س��عید جلیلی به عن��وان یکی از
نامزدهای اصولگرا گرچ��ه از حمایت جبهه پایداری برخوردار
شده اما خود هم گفته است که نباید او را فقط نامزد این جبهه
دانست .ظرفی ت های سعید جلیلی را هم نم ی توان در یک
گروه سیاسی تعریف و محدود کرد چراکه گفتمان او گفتمان
انقالب است و گفتمان انقالب فراتر از گروه ها استg .
37
درچند روزاینده خیزش عمومی به سوی
جلیلیاغاز می شود
تو گو با نقوی حسینی ،عضو ارشد ستاد انتخاباتی سعید جلیلی
گف
سیدحسین نقوی حسینی ،رئیس ستاد انتخابات استان تهران سعید جلیلی در گفت وگو با مثلث معادالت رقابت
سیاسی در 24خرداد 92را میان اعضای ائتالف پیش�رفت ،جلیلی و اصالح طلبان سه قطبی می خواند .او معتقد است
انتخابات در هم�ان مرحله اول به پایان می رس�د ،البته اگر تغییر و تحول�ی در دو قطب ائتالف پیش�رفت و نامزدهای
اصالح طلبان به سوی وحدت رخ دهد ،این اتفاق به نفع جلیلی خواهد بود.
امید کرمانی ها
فضای سیاسی انتخابات در حال شکل گیری است
و ه ر چه ب�ه روز 24خرداد نزدیک م ی ش�ویم رقابت
نامزدها برای کسب ارای عمومی جدی تر و بیشتر
م ی شود .به نظر شما ارایش انتخاباتی چگونه رقم
خواهد خورد؟
lمطابق بررس ی هایی که به طور رسمی و غیررسمی
انجام م ی ش��ود اصولگرایان تقریبا رقابت اصلی انتخابات را در
دست دارند و اصالح طلبان هنوز نتوانستند فضای الزم انتخاباتی
را ب رای خود ایجاد کنن��د .بین اصولگرایان هم دو یا س��ه نامزد
هستند که به تدریج بین مردم و فضای انتخاباتی جایگاه خوبی
پی دا م ی کنند ،ولی ارایش های جدی انتخاباتی در روزهای اینده
شفافخ واهدشد.
سیاست
ش�ما از نزدی�ک در جری�ان مع�ادالت انتخاب�ات
ریاس�ت جمهوری ق رار دارید .فک�ر م ی کنید رقابت
سیاسیپی ش روچند قطبیشود؟
مثلث شماره 175
lمعتقدمانتخابات 24خردادانتخاباتسه قطبیم ی شود،
رقابت بین اصولگرایان و اصالح طلبان به صورت دو قطبی شکل
نم ی گیردوروندفع الی ت هایانتخاباتیهمهمینرانشانم ی دهد
که من فکر م ی کنم انتخابات سه قطبی خ واهد بود؛ یک قطب
نامزدهای ائتالف پیشرفت ،یعنی از بین حدادعادل ،قالیباف و
والیتیویکقطباقایجلیلیاستکهبایکگفتمانمتفاوت
به می دان امده و فضای دیگری را از اصولگرایی ترسیم م ی کند و
قطبدیگراصالح طلبانهستند.
ائتالفپیشرفتکهشما،اعضایانرادریکیازسهقطب
انتخابات قرار دادید ،فکر می کنید خروجی واحد داش�ته
باشدیاخیر؟
lبعید به نظر م ی رسد که ائتالف پیشرفت به خروجی
واحدی برس��د ،حتی این دیدگاه را همان ابتدای تشکیل ائتالف
هم بیان کردم ،علتش هم این بود که مبنای قابل قب ولی در این
ائتالفتع ریفنشدهاست،بناب رایناعضاتعهدیب رایپایبندیبه
اننم ی بینند.قطعااقایوالیتیوقالیبافتاروزانتخاباتخ واهند
بود و از مردم رای م ی گی رند .از طرفی بعد از اینکه نامزد جمعیت
رهپویان و جمعیت ایثارگران ب رای حض��ور در عرصه انتخابات
کارتورودنگرفت،بهسویحمایتازاقایحدادعادلرفتندوفکر
م ی کنم انها اجازه ندهند که زمینه کناره گیری ایشان فراهم شوند؛
با تفاسیر یادشده به نظرم هر سه عضو ائتالف در روز انتخابات با
همرقابتخ واهندکرد.
شما دالیل به نتیجه نرس�یدن ائتالف پیشرفت را
تشریحکردید،حاالبفرماییدکهسهعضوانایاازیک
گفتمانسیاسیهستندواگرتااخردرمیدانرقابت
یزند؟
بماننداینمسالهبهسبدرایانهااسیبنم
lمعتقدم دیدگاه های اقایان والیتی ،قالیباف و حداد به
یکدیگر نزدیک است ،اما با این وجود نم ی توان گفت که هر سه
بهلحاظدامنهسیاسیکامالمنطبقبرهمهستند.باالخرهاقای
دکتروالیتیداراییکفضاهاییبینگروه هایاصولگرایانسنتی
است ،جبهه پیروان خط و امام و رهبری اعالم حمایت رسمی از او
کرد و اقای باهنر ریاست ستاد چهارگانه اقای والیتی را به عهده
38
گرفته است .اقای قالیباف به هر حال یک چهره عملگراست و
معتقدبهفع الیتاجراییوپرهیزازسیاستزدگیدرحوزهعمرانی
است ،او هم در عده ای از اقشار جامعه و گروه های اجتماعی نفوذ
دارد .دکتر حدادعادل نیز از حمایت جمعیت ایثارگران و جمعیت
رهپویانبرخورداراست،بناب راینطبقههدفخودرانیروهایارزشی
و رزمنده درنظر گرفته؛ با این تفاسیر نم ی توان گفت که سه نامزد
عضوائتالفپیشرفتبهلحاظگفتمانانتخاباتیمنطبقبرهم
هستند ،بلکه هر یک حوزه نفوذ خاص خود را دارند.
ب ا توجه به س�وابق گذش�ته جمعیت ایثارگ�ران و
جمعیت رهپویان بفرمایید اگر اق�ای حدادعادل در
روزهای اخ�ر از حضور در می�دان رقابت به هر دلیل
انص راف دهد ،این دو تشکل سیاسی به سوی کدام
نامزدمتمایلم ی شوند؟
lایثارگران و رهپویان اگر بنا را بر این بگذارند من فکر
م ی کنم به اقای جلیلی نزدیک تر باشند تا اینکه سمت قالیباف
بروند .به جهت اینکه باالخره طیفی که از اقای جلیلی حمایت
باللهیودارایپایگاهمردمی است کهاتکایان
م ی کند قشر حز
برنیروهایمسجدی،طالب،روحانیتواقشارخیلیمعتقدوپای
کار والیت است ،بناب راین من فکر م ی کنم به جهت جانباز بودن
اقای جلیلی و اینکه خودش نماد ایثارگری اس��ت بعید به نظر
م ی رسدکهجمعیتایثارگراندرمقابلیکچهرهجانبازوایثارگر
قرار بگیرد .از این رو احتماال به این نتیجه برسد که در انتخابات
از جلیلی حمایت کند .البته احتمال کناره گیری اقای حدادعادل
خیلی ضعیف است چون اگر بنا بود این اتفاق بیفتد زودتر از اینها
یداد.
رخ م
اقای جلیلی چقدر ش�انس پیروزی دارد؟ شاهد ان
بودیم که وقت�ی او در انتخابات ریاس�ت جمهوری
ثب ت نام کرد ،نگاه های زیادی را به سوی خود متمایل
ساخت اما این روند تداوم نداش�ت و پس از مدتی
رای اقای جلیلی در نظرسنج ی ها روند نزولی به خود
گرفت ،باتوجه به اینکه هنوز برنام ه های تلویزیونی
نامزدها به پایان نرسیده و هنوز درصد زیادی از مردم
گزینه خود را انتخاب نکردند ،به نظر ش�ما در یک
هفته اینده ایش�ان م ی تواند دوباره یک جهش رای
راتج ربهکند؟
lاقای جلیلی از زمان ثب ت نام تا انتخابات به نظر من
از دو فراز عبور م ی کند ،که تا االن یکی را پشت س��ر گذاش��ته.
اقای جلیلی در قیاس با سایر رقبا وقتی در انتخابات نام نویسی
کرد بسیار بر فضای سیاس��ی جامعه تاثیرگذار بود چون همه
م ی دانس��تند که اقایان والیتی ،قالیباف ،حدادعادل و رضایی
ثب ت نام م ی کنند ،بناب راین وقتی همین اتفاق افتاد ب رای مردم
عادی بود اما ثب ت نام اقای دکتر جلیلی به یک باره موج ساز شد و
خیلی از اقشار و گروه ها و پایگاه های اجتماعی که منتظر چنین
ثبتنامی بودندفعالشدندچراکهنامزدمطلوبخودرایافتند.این
فراز اول بود که رخ داد .بعد از ان طبیعتا باید نیروهای فعال شده
سازماندهی م ی شدند تا تبلیغات کف خیابانی و کار در سطح
توده ها اغاز شود ،این فاز باید در چارچوب کار ستادی شکل بگیرد
که ارام ارام در حال وقوع است .چون فاز اول نماد قابل توجهی
داشت و طبیعی هم بود که به همان ش��کل ادامه پی دا نکند،
احساس ش��د افتی رخ داده ،ولی به اعتقاد من این طور نیست.
ما وارد فراز دوم فعالی ت های تبلیغاتی ب رای اقای جلیلی شدیم
و هدف ان است که پایگاه های اجتماعی و ان اقشار را در جهت
ستاد انتخابات سازماندهی کنیم تا فعالیت انها ب رای رای سازی
شکل ساختاری و س��ازمانی پی دا کند .معتقدم در چند روز اینده
ش��اهد یک خیزش عمومی در میان توده های مردم به سوی
اقایجلیلیباشیم.
االندرمحافلخبریمطرحم ی شودکهاقایجلیلی،
گزینه اقای احمدی نژاد اس�ت ،ش�ما چه پاسخی
دارید؟
lاین موضوعی که در جامع��ه گاهی وقت ها مطرح
م ی ش��ود که اقای جلیلی نامزد فالن ش��خص و گروه است،
صحت ندارد و یک س��ری اقدامات تخریبی اس��ت .هیچ کس
اقای جلیلی را نامزد اقای احمدی نژاد نم ی شناسد چراکه این با
واقعیتانطباقندارد،ضمنانکهدولتهمهیچگاهچنینادعایی
نکرده و نم ی کند .از طرفی بیان م ی شود که اقای جلیلی نامزد
جبههپایداریاست،حالانکهاگرچهبعضیازگروه هاوتشکل ها
قصددارنددرفع الی ت هایانتخاباتینقشاصلیراایفاکنند،اینبه
معنیاننیستکهاقایجلیلیمنتسببهگروه،شخصودسته
یا جبهه خاصی شود .در کل من این حرف ها را اقدامات تخریبی
یکهدرایندهبسیارنزدیک
یدانم،چونخیزشعمومیومردم
م
به حمایت از جلیلی شکل م ی گیرد ،نه مربوط به دولت است و نه
ارتباطی با جبهه پایداری دارد .اقای جلیلی سرباز والیت و از جنس
مردماستوازبینتوده هابرخ واستهومستقلحرکتم ی کند.
اما در تبلیغات انتخاباتی شاهدیم که ادامه دهنده گفتمان
سومتیر 84رابهجلیلیمنتسبمی کنند.
lگفتمان با شخصی ت ها متفاوت است .اقای جلیلی
بحث گفتمان انقالب اسالمی را دارد ،اگر احمدی نژاد روزی این
گفتمانرانمایندگیکردوامروزاینگفتماناحمدی نژادرانماینده
یداند،بهمعنایایننیستکهاقایجلیلیادامه دهنده
خودشنم
راه اقای احمدی نژاد به معنای رفتارهای اوست ،بلکه اقای جلیلی
نماینده گفتمان انقالب اسالمی است .روزی احمدی نژاد پرچمدار
این گفتمان بود و پرچم را زمین گذاشت ،بناب راین او از این گفتمان
در دوره دوم ریاست جمهوری خود جدا شد و امروز اقای جلیلی این
پرچم را به دست گرفته و گفتمان انقالب اسالمی را نمایندگی
م ی کند .بناب راین این به معنی ادامه یافتن راه احمدی نژاد در دولت
دهم نخواهد بود ،ضمن انکه هیچ هماهنگی هم میان اقایان
جلیلیواحمدی نژادانجامنشدهاست.
جدی ترینرقیباقایجلیلیراچهکسیم ی دانید؟
lرقیبی ب رای ایشان نم ی بینم ،معتقدم اقای جلیلی با
فاصله بسیار زیاد از رقبا در مرحله اول رای م ی اورد.
حتی اگر اصالح طلبان روی یک نامزد از میان اقایان
عارفوروحانیبهنتیجهبرسند؟
lمن معتقدم اقای جلیلی وارد فراز دوم حرکت خود شده
و این حرکت هم ارام و مردمی در حال شکل گیری است و هر نوع
ائتالفیاتغییروتحولدردوقطبدیگر(یعنیائتالفپیشرفت
و اصالح طلبان) رخ دهد به نفع جلیلی تمام م ی شود ،یعنی اگر
اصالح طلبان و ائتالف سه گانه به همین شکل ادامه دهند شاید
اثرش در نتیجه کار اقای جلیلی کمتر باشد ،اما اگر ان دو قطب
در میان خود دست به ائتالف بزنند ،مردم تغییر ارایش انها را اتحاد
علیه جلیلی تصور م ی کنند ،بناب راین ای��ن باعث تقویت اقای
جلیلیم ی شودوتوجهافکارعمومیبهاوبیشترخ واهدشد.
هنوز طیف قابل مالحظه ای ارای خاکس�تری وجود
دارد،چهنامزدیتواناییجلبحداکثریاینارارادارد؟
lمن اعتقاد دارم که هنوز اقای جلیلی زمینه های بسیار
زیادی ب رای جذب ارا دارد ،در حال ی که من تالش نامزدهای دیگر
را افقی م ی بینم ،یعنی ارای انه��ا را رو به صعود نم ی بینم و انها
انچهم ی خ واستندبهدستبیاورندبافع الی ت هایقبلیخودشان
به دست اوردند ،بناب راین من فقط کردار اقای جلیلی را رو به رشد
م ی بینم و معتقدم بیشترین ارای خاکستری به سوی او سرازیر
خ واهد شدg.
به روایت تصویر
دکترسعید جلیلی
سیاست
مثلث شماره 175
انچه عک س های س�عید جلیلی
را متمایز م ی کن�د بیش�تر از انکه به
مقص�د س�فرهای او به عن�وان دبیر
ش�ورای امنیت ملی مربوط باشد نوع
سفرهای اوست
39
اقتصاددان ها در
ستاد حدادعادل
غالمعلی حدادعادل گفت که
اعضای ائتالف 3نفره توافق
کرده اند به رقابت ادامه دهند
یاسین سیف االسالم
سیاست
داستان کاندیداتوری غالمعلی حدادعادل از ائتالف سه
نفره او با قالیباف و والیتی اغاز م ی شود .ائتالفی که چند ماه
قبل از اغاز فرایند های انتخاباتی در کشور شکل گرفت و نام
پیشرفت را ب رای خود انتخاب کرد .حدادعادل چهره ای است
که بیش از انکه ب رای ما یاداور سیاست باشد ،تداع ی کننده
فرهنگ اس��ت .او رئیس فرهنگس��تان زبان و ادب فارسی
است ،همان مرکزی که تعیین م ی کند تا به جای هلیکوپتر
بگوییم بالگرد و به جای موبایل بگوییم تلفن همراه.
حدادعادل عالوه بر سوابق فرهنگی که دارد در مجلس
ششم نماینده مردم ته ران ش��د .در مجلس اصالح طلب او
رئیس فراکسیون اصولگرایان بود و رقابت های این جناح را در
مجلس مدیریت م ی کرد .در مجلس هفتم به ریاست رسید
و چهار سال رئیس مجلس اصولگرای هفتم شد .بعد از ان و
پس از امدن علی الریجانی به میدان ،حدادعادل به صندلی
عادی نمایندگی بازگشت بدون اینکه حاشیه ای ایجاد کند.
در اغازین گفت وگو ها درباره انتخابات ریاست جمهوری،
حدادع��ادل به عنوان یک��ی از نامزد ه��ای بالق��وه جریان
اصولگرایی مورد توجه قرار گرفت و رایزن ی ها با او به تشکیل
ائتالفی منجر ش��ده که این روز ها دیگر کمت��ر مورد توجه
رسانه هاس��ت؛ ائتالف سه نفره پیش��رفت؛ ائتالفی که خود
وی درباره ان گفته است« :ما با توافق یکدیگر در انتخابات
شرکت کردیم و ضرورتی که موجب شد تا ما ائتالف تشکیل
دهیم دیگر احساس نم ی شود .ما به تبع شرایط تغییر روش
دادیم و این تغیی��ر روش ما موجب شکس��ت اصولگرایان
نم ی شود .ما س��ه نفر با سه گذش��ته تحصیلی ،مدیریتی و
دیدگاه های متفاوت هس��تیم ،اما اخت�لاف دیدگاه های ما
انقدر نیس��ت که ما را از دایره اصولگرایان خ��ارج کند .ما با
بیان اندیش��ه های خود به مردم قدرت انتخاب م ی دهیم و
وجه ممیز برنامه های ما را رس��انه ها باید تشخیص دهند».
حاال این معلم قدیمی مدرسه و دانش��گاه در کنار دو نامزد
دیگر در عرصه رقابت حضور دارد و امیدوار است بتواند اعتماد
مردم را جلب کند.
حدادعادل به عن��وان یک چهره سیاس��ی به طیفی
از اصولگرای��ان تعلق دارد ک��ه بنا به تعریف��ی اصولگرایان
جدید خوانده م ی ش��وند .یعنی جبهه پایداری و اصولگرایان
تحولخواه ک��ه عمدت��ا از دو ح��زب ایثارگ��ران و رهپویان
انقالب اسالمی محسوب م ی ش��وند .او امیدوار بوده بتواند
حمایت این دو جریان را ج��ذب کند .اما جبه��ه پایداری از
ابتدا با رویکرد دیگری وارد انتخابات ش��د و س��ه نامزدی که
ب رای حمایت خود انتخ��اب کرد ،غیر از حدادع��ادل بودند.
پایداری ها نهایتا و با انصراف لنکرانی ،نامزد اصل ی شان به دور
سعیدجلیلی گرد امدند .اما انتخاب اصولگرایان تحولخواه
به گونه دیگری بود .انها پس از ردصالحیت علیرضا زاکانی
و با جبهه ای که تحت عنوان حماسه سازان انقالب اسالمی
تش��کیل داده بودند ،پس از برگزاری جلس��ه ای با حداد از او
حمایت کردند .این در حالی است که این جبهه پیش از این
مثلث شماره 175
40
سیاست
این روزها الیاس نادران در ب رنام ه های
مختلف به تبیین ب رنامه های اقتصادی
دکتر حداد عادل م ی پردازد .او از
نزدی ک ترین اف راد به احمد توکلی است.
مثلث شماره 175
بر جلیلی نیز متمرکز بود.
جمعیت رهپوی��ان انقالب اس�لامی به رغم حمایت
ی موضع خود را
ی دبیرکلش از حدادعادل اما به طور رسم
رسم
مشخص نکرده و به نظر م ی رسد منتظر روزهای بعد مانده اند.
این در حالی است که جمعیت ایثارگران به عنوان ب رادرخوانده
رهپویان ،با انتشار جزوه ای درباره حدادعادل به نوعی موضع
رسمی خود را مش��خص کرده اس��ت .در عین حال چه در
پشت صحنه برنامه های تلویزیونی و چه در دیدارهای حداد،
چهره های شاخص این دو حزب مانند الیاس نادران و زهره
الهیان در کنار او قرار دارند.
ج��زوه جمعی��ت ایثارگ��ران اینگونه اغاز م ی ش��ود:
«فرمایش��ات رهبرحکیم انقالب از س��ال 1368تاکنون در
مورد نامزد اصلح در انتخابات ریاست جمهوری توسط کمیته
سیاسی جمعیت ایثارگران انقالب اس�لامی احصا شد که
بر این اس��اس دکتر حدادعادل را مصداق این ش��اخصه ها
یافتیم؛ در جزوه ارائه شده تالش کردیم باتوجه به سوابق و
دیدگاه های وی ،به تبیین «چرایی انتخاب دکتر حدادعادل»
بپردازیم .امیدواریم با همکاری همه دلبس��تگان انقالب در
چاپ های بعدی ،این جزوه کامل تر ارائه شود».
این جزوه همچنین تصریح کرده اس��ت« :حدادعادل
به وی��ژه بع��د از دوم خ��رداد 76و خصوصا در دوازده س��ال
اخیر ش��خصیتی بوده که به نوعی به «نماد اصولگرایی»
تبدیل ش��ده اس��ت و در بزنگاه های مهم به وی��ژه فتنه 88
اگر قرار باش��د نماد و الگویی معرفی ش��ود ک��ه در هر گام
خود پا جا پای رهبری گذاشته اس��ت ،قطعا یکی از ان افراد
حدادعادل اس��ت .وی به دلیل مواضع روش��ن و اصیلی که
داشته همواره و حتی در ریاس��ت مجلس هفتم ،داعی ه دار و
منادی وحدت اصولگرایان بوده است .حدادعادل در عین حال
با غی راصولگرایان و جریان فتنه و انحراف ،مرزبندی خود را با
رعایت اصول اخالقی و انصاف حفظ کرده است».
علیرضا زاکانی نیز هفته گذشته طی گفت وگویی که
در رسانه ها منتشر شد ،رسما از حدادعادل حمایت کرد .او در
موضع گیری خود با بر شمردن روحیه نشاط و سرزنده بودن
وی و با عنایت به عقالنی��ت و قوت تدبیر ،مدیریت منطقی
و منصفانه ،عدالت خواهی و داش��تن روحیه جهادی ،تجربه
و تخصص باال و شناخت درس��ت توانمندی ها و مشکالت
کش��ور به عنوان دیگر ویژگ ی های حدادعادل ،تصریح کرده
اس��ت« :با وجود این ویژگ ی ها و داش��تن برنامه مدون ب رای
برون رفت از مشکالت اقتصادی و فرهنگی کشور و عناصر و
خبرگان توانمندی که با وی همکاری کرده یا باتوجه به روحیه
خاص ایش��ان در بهره مندی از همه ظرفی ت های مطلوب
کارشناس��ی که امکان همکاری و اس��تفاده از انها هست،
م ی توان با طیب خاطر گفت که ایشان نسبت به نامزدهای
دیگر ترجیح داشته و اصلح هستند».
دبیرکل رهپوی��ان انقالب اس�لامی همچنین گفته
است« :از ویژگ ی های دیگر اینکه اقای حدادعادل به شدت
ضدباندبازی و فس��اد هس��تند و مب��ارزه با مفاس��د را جزو
اولویت ه��ای خود م ی دانن��د و در این جهت ه��م طرح ها و
تحقی ق ها و تفحص های بسیار مهمی را در مجلس هفتم
با اقتدار دنب��ال کردند و حتی در داخل مجل��س با برخی از
نماین��دگان برخورد جدی نمودند تا ریش��ه این مفس��ده در
قوه مقننه خشک گردد .امروز جامعه مسئوالنی را م ی طلبد
که هم پاک باشند و هم فسادستیز که بحمداهلل هر دو
خصوصیت در ایشان جمع است».
حدادع��ادل به فراخور داش��تن مش��اوران
اقتص��ادی سرش��ناس در خص��وص مس��ائل
اقتصادی نظ رات مختص به خ��ود را اب راز کرده
است .وی درباره نظام بانکی تصریح کرده« :بنده
اگر رئی س جمهور ش��وم ،حتما موضوع اصالح
نظام بانکی را پیگی��ری خواهم کرد .بانک،
خون در ش��ریان های اقتصادی به جریان
م ی اندازد و مانند قلب عمل م ی کند لذا اگر مش��کل داشته
باشد ،جامعه یا دچار فشار خون م ی ش��ود یا به کم خونی یا
عفونت در خون مبتال م ی شود».
وی افزوده اس��ت« :در ح��ال حاضر بانک ه��ا به نام
بنگاه پولی ،پول از دس��ت م��ردم م ی گیرند ول��ی به جای
سرمایه گذاری ،برج م ی سازند و م ی فروشند و ۲۰الی ۳۰درصد
به مردم س��ود م ی دهند ،اما خودش��ان سود بس��یار زیادی
م ی کنند .یعنی کاسبی ب ی جهت م ی کنند و به تورم اضافه
م ی کنند .یکی از عوامل تورم همین اس��ت ،بانک ها وقتی
مزه تجارت با پول مردم زیر دندانشان برود ،دیگر کجا م ی ایند
تسهیالت در اختیار تولیدکننده بگذارند ان هم با بهره کم؟
این مش��کل بزرگی اس��ت .مهمترین اق��دام در هدفمندی
یارانه ها را اصالح نظام بانکی م ی دانم و یک مش��کل دیگر،
معوقات انباش��ته بانک هاس��ت .بانک ها ۷۰هزار میلیارد
طلبکار هس��تند ،چرا نم ی توانند اینها را پ��س بگیرند؟ اگر
ب ی جهت دادند ،چه کسی اینها را داده؟ اگر تضمین و وثیقه ای
هست ،چرا این پول ها به بانک ها بازگردانده نم ی شود؟»
وی همچنین در خصوص سهمی ه بندی بنزین گفته
است« :در مورد سهمی ه بندی بنزین ،من هم از مقام مجری
و هم از مقام مجلس به طور جدی از ان طرح دفاع م ی کردم.
یکی از خبرن��گاران در ان زمان از من س��وال کرد که فکر
نم ی کنید پافشاری شما ب رای اجرای این طرح باعث شود که
ب رای این دوره مجلس رای نیاورید که در پاسخ به این خب رنگار
گفتم ،من انچه م ی دانم به مصلحت است ،انجام م ی دهم و
از این که رای نیاورم ناراحت نیستم .انتخابات مجلس برگزار
شد و به عنوان منتخب اول مردم ته ران انتخاب شدم و سوال
همین خب رنگار را به وی یاداوری کردم».
حدادعادل درباره طرح هدفمندی یارانه ها بر این اعتقاد
است« :هدفمندی یارانه ها اقدام درستی بود و در حال حاضر
نیز به هیچ وجه قطع پرداخت یارانه نقدی به مردم معقول و
ممکن نیست .چرا که خانواده ها ب راین اساس هزینه های خود
را تنظیم کرده اند پس باید این اقدام ادامه پیدا کند و مجلس
نیز در قانون بودجه بر ادامه این مورد صحه گذاشت».
او ادامه داده« :هدفمندکردن یارانه ها اشکاالتی داشت؛
اول اینکه قرار بود ۳۰درص��د از درامدی که دولت از افزایش
قیمت حامل های انرژی به دس��ت م ی اورد ،از تولید حمایت
کند به ای��ن علت ک��ه از افزایش قیمت تمام ش��ده کاالها
جلوگیری شود که متاسفانه این بخش اجرایی نشد».
بیشترین سوابق حدادعادل در حوزه فرهنگ بوده است.
او مناصب مختلف فرهنگی مانند معاونت وزیر و عضویت در
شورای عالی انقالب فرهنگی را در کارنامه خود دارد .وی در
خصوص مساله فرهنگ گفته است« :اعتقادم این است که
در دولت بنده فرهنگ باید به منزله یک روح در پیکر دولت
باشد و باید چراغ راه قوه مجریه قرار بگیرد .درست است که
موضوع اول و اصلی دولت بعدی حل مش��کالت اقتصادی
خواهد بود ،اما برطرف شدن این معضل بدون در نظر داشتن
جنب ه های فرهنگی ممکن نخواهد بود».
وی ادامه داد« :در ح��ال حاضر ب رای ام��ور فرهنگی
کارگروه های��ی در اموزش عال��ی ،اموزش و پ��رورش ،هنر،
کتاب،رسانه و باقی فعالی ت های فرهنگی تشکیل شده که
در هر کارگروه عده ای از افراد متخصص و باتجربه فعالیت
م ی کنند».
حدادعادل درباره مبحث حج��اب و نهادینه کردن این
مقوله در دولت خود باتوجه به رویکرد دولت های نهم و دهم
گفته است« :از نظر من هر چند رئیس دولت در هر دو دوره
یک نفر بود اما ما شاهد عملکرد و روش های متفاوت در این
دو دوره بودیم .در موضوع حجاب من معتقدم حجاب باید به
صورت ریش��ه ای و اعتقادی در جامعه ما حل شود و ما باید
تالش کنیم که جامعه حجاب را به صورت یک امر اعتقادی
بپذیرد .هرچند ما یک بار در دولت نهم و بیشتر در دولت دهم
شاهد بودیم که دولت وانمود کرد کاری به افرادی که قانون
حجاب را رعایت نم ی کنند ندارد و حتی در مصاحبه تلویزیونی
این طور بیان ش��د و این عالمت خوبی نبود .امیدواریم این
اقدام در دولت بعدی به صورت جدی تری پیگیری شود».
ازدواج اسان یکی از مهم ترین ش��عار های انتخاباتی
حدادعادل است .او در این باره گفته است« :من بجد تالش
خواهم کرد که ازدواج اسان را در کشور جا بیندازم و نهضت
ازدواج اس��ان را به راه خواهم انداخت زی را ب��ا ترویج ازدواج،
بسیاری از مش��کالت جامعه از فحش��ا ،طالق و بچه های
ب ی سرپرست حل خواهد شد .ما حالل خدا را سخت کرده ایم
و حرام خدا را اس��ان کرده ایم .من ب رای اس��ان کردن ازدواج
ح�لال ،برنامه دارم و زوج های جوان را با مس��کن و ش��غل
حمایت خواهم کرد ».حدادعادل همچنین در حوزه سیاست
خارجی معتقد اس��ت« :امریکای ی ها از اول انقالب علیه ما
توطئه کردند ،اما نتیجه نگرفتند .بعد از ارتحال امام فضایی
در کشور ما فراهم شد که منجر به این شد که دنیای غرب
فکر کرد از نظر سیاسی م ی تواند انقالب ما را منحرف کند.
اوج این حوادث در مجلس شش��م بود که واقعا امریکای ی ها
را خوش��حال کرد .اما به لط��ف رهبری داهیان��ه و مدب رانه
حضرت ایت اهلل خامنه ای ،ملت ای ران این مرحله را پشت سر
گذاش��ت ».وی ادامه داد« :اخرین نقشه انها این است که با
تحریم اقتصادی به نتیجه برسند و انرژی هسته ای را بهانه
کرده اند .درحال ی ک��ه دائما در مراکز غن ی س��ازی ما دوربین
انالین دارند و م ی دانند که حرکتی در ای ران ب رای تولید سالح
هسته ای دیده نشده است .همه چیز گواه صلح امیز بودن
این فعالیت است و رهبری نظام چندین بار اعالم کرده
که ما به سالح هس��ته ای اعتقاد نداریم و ان را روا و
جایز نم ی دانیم ».او همچنین تصریح کرده است:
«مردم ما ذلت پذیر نیستند و در ب رابر امریکا کوتاه
نم ی ایند .مردم ما این را در 34س��ال اخیر نشان
داده اند و دروغ های این کشور را دیده اند و ابرویی
ب رای امریکا قائل نیس��تند و هر قدر فشار غرب
زیاد شود ،زیر بار سلطه انها نم ی روندg ».
41
برای پی ش بینی ارای م�ردم باید ت�ا اخرین روز
تبلیغات ریاست جمهوری صبر کرد تا نظرسنجی
به واقعیت نزدیک تر شود؛ ه م اکنون اقای دکتر
قالیباف جلوتر از سایر نامزدها قرار دارد.
برخ�ی کارشناس�ان و فعاالن سیاس�ی مرحله
دوم را رقاب�ت میان ی�ک نامزد اصولگ�را و یک
نامزد اصالح طلب پی ش بینی م ی کنند ،نظر شما
چیست؟
به ه ر حال باید صبر کرد؛ اگر اصالح طلبان متحد شوند
ان موقع اصولگرایان هم باید به سمت ائتالف و کم کردن
نامزدها حرکت کنند؛ در چنین حالتی دو قطبی اصولگرایی
و اصالح طلبی بیشتر ش��کل و حالت خود را نشان م ی دهد
و ش��اید تا روز انتخابات تقویت ش��ود .البته هن��وز اقبال
عمومی به دکتر حسن روحانی و دکتر محمدرضا عارف در
نظرسنج ی ها درصد قابل اعتنایی نیست ،اما فعالی ت های
تبلیغاتی هفته اخر به ویژه برنامه های انتخاباتی تلویزیون
خیلی در شکل دهی سبد ارای نامزدها ،داغ کردن رقابت ها و
توسعه تحرکات سیاسی موثرند.
ب ه نظر شما اتحادی میان اقایان حسن روحانی
و محمدرضا ع�ارف رخ م ی دهد؟ اگ�ر این اتفاق
بیفت�د چ�ه تاثی�ری روی مع�ادالت انتخاب�ات
ریاست جمهوری م ی گذارد؟
شاید انتخابات 2قطبی شود
سیاست
تو گو با حسین نجابت ،رئیس ستاد دکتر حداد عادل
گف
مثلث شماره 175
حسین نجابت ،رئیس س�تاد انتخابات دکتر غالمعلی حدادعادل است .او معتقد اس�ت که فضای انتخابات در
صورتی که اصالح طلبان به اتحاد برس�ند دو قطبی م ی ش�ود ،اما وقوع چنین حالتی سخت است .این فعال سیاسی
نزدیک به جمعیت ایثارگران ،حدادعادل را به لحاظ گفتمانی قوی تر از سایرین توصیف م ی کند ،اما معتقد است گفتمان
قوی تر و سبد ارای سنگی ن تر دو مقوله جدا از هم هستند.
بعد از س�ه دوره مناظره هش�ت نامزد انتخابات
ریاس�ت جمهوری ،مرزبندی ه�ای سیاس�ی در
جامع�ه به تدریج ش�کل خود را پیدا ک�رده و هر
کدام از کاندیداها جامعه هدف خود را شناخته اند،
شما چه ارزیابی از این فضا دارید؟
lبه طور کلی اصولگرایان ،اصالح طلبان و یکی ،دو
نامزد مثل اقای رضایی هم ادعای استقالل دارند.
اق�ای دکت�ر روحان�ی را در چه طیف سیاس�ی
م ی دانید؟
lاو ص��د در ص��د در اردوگاه اصالح طلبان تعریف
م ی شود ،البته مواضعش شدت و ضعف دارد.
فک�ر م ی کنی�د انتخاب�ات ب�ا این ش�رایط یک
مرحله ای شود یا دو مرحله ای؟
lاحتماال دو مرحله ای م ی شود.
ش�انس کدام ی�ک از نامزده�ا و گفتمان هایی
که مربوط به انهاس�ت برای ورود به مرحله دوم
قوی تر است؟
lمعتق��دم اقای دکت��ر حدادعادل منس��جم تر و
ارزش ی تر از دیگران صحبت م ی کند .وعده بیخود نم ی دهد
و س��عی نم ی کند حرف های پرطمط راق و توخالی بزند .در
کل صحب ت های ایشان اس��توارتر و منسجم تر م ی دانم و
برنامه هایی که ایش��ان دنبال م ی کند انسجام بیشتری در
قیاس با هفت نامزد دیگر دارد.
ش�ما معتقدید که هفته اخر رای ایشان تقویت
م ی شود؟
lبحث رای نیس��ت ،اگر گفتمان ه��ای نامزدها را
42
در قیاس با یکدیگر ارزیابی کنیم ،اقای حدادعادل در رتبه
باالتری قرار م ی گیرد.
اما س�وال این بود که کدام گفتمان ها نزد مردم
برای راهیابی به مرحله دوم مقبول م ی افتد؟
lبه نظر من باید میان اقبال عمومی به نامزدها و
گفتمانی که انها مطرح م ی کنند تفاوت قائل شد .گفتمان
اقای دکتر حدادعادل را قوی تر م ی دانم چون مبانی اخالقی
و ارزشی و سیاس��ت های کالن نظام در ان به طور مشهود
رعایت ش��ده و به هی چ عنوان انها را زیر س��وال نم ی برد و
وعده هایی م ی دهد که پشتوانه عملی داشته باشد.
اقبال مردم به اقای دکتر حدادعادل در انتخابات
ریاس�ت جمهوری چگون�ه خواهد ب�ود ،باالخره
ایشان با کسب دو میلیون رای نماینده نخست
م�ردم تهران ،ری ،اسالمش�هر و ش�میرانات در
مجل س شورای اسالمی شد؟
lچه انها با هم متحد شوند یا چه هواداران جریان
اصالحات به یکی از انها رای دهند ،ان موقع ممکن اس��ت
انتخابات دو قطبی شود.
اگر همین امروز رای گیری ش�ود ،چنین فضای
دو قطبی را در نتیجه کار پی ش بینی م ی کنید؟
lخیر ،چنین حالتی پیش نخواهد امد.
ش�ما در ادوار مختل�ف انتخابات حض�ور فعال
داشتید ،به نظر شما اصالح طلبان م ی توانند روی
یک گزینه متمرکز شوند؟
lفکر م ی کنم اصالح طلبان باتوجه به پیشینه ای
که دارند در انجام این کار مشکل خواهند داشت و در نهایت
هر دو نامزد انها در میدان رقابت باقی بمانند.
با صحب ت هایی که مطرح کردید م ی توان نتیجه
گرفت که اصولگرایان رقیب ق�وی در انتخابات
ریاس�ت جمهوری یازده�م ندارن�د ،بنابراین ایا
همچنان ضرورتی برای وحدت انها م ی بینید؟
lاین مساله دقیقا تابع شرایط سیاسی و وضعیت
نامزدها در اردوگاه رقیب اس��ت .اگر انها روی یک نامزد به
اجماع برسند و رای نامزد اصالحات در نظرسنج ی ها به طور
معن��ی داری افزایش پیدا کن��د ،ان موقع اتح��اد در جریان
اصولگرایان نیز یک امر حتمی و غیرقابل اجتناب م ی شود.
اگ�ر ب ه ط�ور مث�ال روز دوش�نبه اصالح طلب�ان
خروجی نهای�ی خود را اعالم کنن�د اصولگرایان
فرصتی برای کاهش نامزدهای خود دارند؟
lبله ،این کار ش��دنی اس��ت .افرادی ک��ه خود را
اصولگرا م ی دانند اگر ببینند مسائل و اولویت های حاکمیت
و مبانی اصولگرای��ی با خط��ر مواجه ش��ده ،قطعا متحد
م ی شوندg .
گفتمان اقای دکتر حدادعادل را قوی تر می دانم چون
مبانی اخالقی و ارزشی و سیاست های کالن نظام در ان
به طور مشهود رعایت شده و به هیچ عنوان انها را زیر
سوال نمی برد و وعده هایی می دهد که پشتوانه عملی
داشته باشد
به روایت تصویر
دکترحداد عادل
سیاست
مثلث شماره 175
دکترغالمعلی حدادعادل ب ه عنوان
رئیس مجلس هفتم شورای اسالمی،
رئی�س فرهنگس�تان و ی�ک چه�ره
دانش�گاهی عک س ه�ای متفاوتی را
ثبت کرده است
43
سیاست
مثلث شماره 175
ادامه سفرهای استانی
استراتژی محمدباقرقالیباف برای هفته اخر مبارزات انتخاباتی چیست؟
محمدباقر قالیباف در اغلب نظرس��نج ی ها وضعیت
خوبی دارد؛ هرچند در کنار خود احزاب و تش��کل ها را ندارد.
ش��اید از همین روس��ت که بر معرفی نامزد نهایی ائتالف
پیشرفت ب ر اساس نظرسنج ی ها اصرار م ی ورزد.
او هفتم خرداد در جلس��ه فراکس��یون رهروان والیت
گفت که در نظرسنج ی ها نسبت به س��ایر اعضای ائتالف
پیشرفت ،وضعیت مناسبی دارد.
قالیباف در پاسخ به این سوال که چرا اعضای ائتالف
پیشرفت همگی م ی خواهند تا اخر در صحنه بمانند ،چنین
گفت« :در ائتالف بحث بر این بود که ب راساس مشروعیت،
مقبولیت و کارامدی این ائتالف پیش برود .تا زمان قبل از
ثب ت نام کلیت کار بر پایه ب رادری و همراهی بود که اکنون نیز
همین وضعیت حاکم است ،ولی شرایط سیاسی طوری شد
که سه کاندیدای ائتالف پیشرفت در انتخابات ثب ت نام کردند
و بعد از ان نیز صالحی ت شان احراز شد».
او علت عدم معرف��ی نامزد نهایی ای��ن ائتالف را نیز
این گونه روایت کرد« :بع��د از اح��راز صالحی ت ها به دلیل
مشغله کاری فرصتی فراهم نشد تا ما س��ه نفر جلساتی را
برگزار کنیم .توافق پیش از این بر این بود که تصمیم گیری
ب راساس نظرسنج ی ها انجام شود ،البته بنده همواره در این
جلسات به سهم خود سکوت کرده و نظری ندارم .از انجا که
در نظرسنج ی ها وضعیتم نسبت به دوستان دیگر مناسب تر
اس��ت ،این فکر را م ی کنم که اگر بخواهم نظری را در این
جلسات ارائه دهم ،شاید دوس��تان فکر کنند که م ی خواهم
44
به انها فش��ار بیاورم ،به همین دلیل هی��چ مصاحب ه ای یا
اظهارنظری را از من نشنیده اید».
قالیباف در عین ح��ال احتمال معرف��ی نامزد نهایی
ائتالف پیشرفت در روزهای منتهی به انتخابات را رد نکرد:
«ما به مردم قول دادیم که در 17 ،16یا 18خرداد درباره گزینه
نهایی این ائتالف تصمیم گیری کنیم ،بناب راین بنده همواره
در این خصوص اظهارنظری نکردم ،ول��ی چون به قولم در
ائتالف پایبندم ،اینکه قرار باش��د تا اخر بمانیم تا مردم ما را
انتخاب کنند یا 16خرداد تصمیم گیری کنیم ،بنده به همه
این موارد پایبندم ».او در روزهای پایانی اردیبهشت ماه نیز
در گردهمایی فعاالن سیاس��ی و فرهنگی اصفهانی اعالم
کرد« :از ائتالف سه گانه تنها یک نفر نهایی ب رای انتخابات
ریاست جمهوری معرفی م ی شود .من به عنوان عضو ائتالف
بر قول خود م ی مانم و اگر زیر قول خود بزنیم از انس��انیت
به دور است».
قالیباف دهم خرداد امس��ال هنگامی که با سوالی در
خصوص انتخاب جلیلی به عنوان گزینه ائتالف پیشرفت
مواجه شد ،چنین گفت« :بعید م ی دانم جلیلی گزینه ائتالف
پیشرفت در انتخابات ریاست جمهوری باشد».
این نامزد انتخابات همچنین درب��اره گمانه زن ی های
برخی از رس��انه های خب��ری مبنی بر انتخ��اب خودش به
عنوان گزینه نهایی ائتالف باتوجه به اس��تعفای حس��ین
مظفر و انتخاب وی به عنوان رئیس ستادش اظهار داشت:
«این گونه برداش��ت ها تنها تحلی ل هایی است که از سوی
برخی از رسانه ها روی م ی دهد ».البته حسین مظفر چندی
بعد از ریاست ستاد انتخاباتی ائتالف پیشرفت استعفا داد و
به ریاست ستاد انتخاباتی محمدباقر قالیباف منصوب شد.
قالیباف ب ر خالف دو عضو دیگر ائتالف پیشرفت یعنی
عل ی اکبر والیتی و غالمعلی حدادع��ادل انتقادات خود را به
شکل صریح تری نسبت به وضعیت موجود اب راز م ی دارد.
صریح ترین انتقادات او نس��بت به وضعیت سیاست
خارجی بود که در گفت وگوی ویژه خبری ش��بکه دوم سیما
مطرح شد« :سیاست خارجی ب رای مردم چه کار م ی خواهد
بکند ،سیاست خارجی باید منافع و امنیت ملی یک کشور
و همچنی��ن هویت دین��ی و انقالبی م��ا را تضمین کند و
مهمترین وظیفه سیاس��ت خارجی اس��ت .م��ا یک بحث
سیاس��ت خارجی داریم و بحث دیگر دیپلماسی و دستگاه
مرتبط ب��ا ان اس��ت .جایگاه رئی��س دولت کجاس��ت که
بخواهد سیاس��ت خارجی را تغییر ده��د و در کجای قانون
چنین اجازه ای داده شده اس��ت .سیاست خارجی یک بحث
حاکمیتی اس��ت و دولت یکی از بخش هایی اس��ت که در
سیاست خارجی نقش اساسی و تعیی ن کننده دارد ،مگر هر
دولتی م ی تواند که ظرف چهار سال سیاست خارجی را عوض
کند؟ در خیلی از کشورهای دنیا حتی با تغییر وزیر خارجه و
رئیس دولت نیز سیاست خارجی تغییر نم ی کند .هرکس که
م ی گوید سیاس��ت خارجی را تغییر م ی دهد به نظر من جزو
حرف هایی است که همچون بقیه شعارها داده م ی شود».
ای��ن کاندیدای انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری یازدهم
سپس پیکان انتقادات خود را به سوی نامزدهایی نشانه رفت
که سوابقی در حوزه سیاست خارجی دارند« :امروز عزیزانی
هستند که در نامزدی انتخابات ریاس��ت جمهوری هستند
و طی سه دهه گذش��ته یا مسئول دیپلماس��ی کشور یا در
حوزه امنیت ملی در دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی بودند.
پس االن حرف من ب رای پایان دادن به این بحث هاست که
برنامه انتخاباتی قالیباف
حسین مظفر ،رئیس ستاد انتخاباتی محمدباقر
قالیباف اس�ت .او ک�ه روزگاری وزیر ام�وزش و پرورش
دولت هفتم بود ،در انتخابات مجل�س هفتم به عنوان
یکی از نامزدهای ائتالف ابادگ ران در فهرست انتخاباتی
اصولگرایان ق�رار گرفت و به مجل�س راه یافت .مظفر
اگرچه در انتخابات مجلس هش�تم به توفیق چندانی
دس�ت نیافت ،اما در انتخاب�ات مجلس نه�م یکی از
نمایندگان قالیب�اف در جبهه متحد بود و توانس�ت بار
دیگر راهی مجلس ش�ود .او در ابتدای تشکیل ائتالف
پیشرفت به عنوان رئیس س�تاد انتخاباتی این ائتالف
برگزیده شد ،اما چندی پیش از این سمت کناره گرفت و
به کمپین انتخاباتی قالیباف پیوست و حاال رئیس ستاد
انتخاباتی قالیباف است.
پرویز اس�ماعیلی ،س�خنگوی س�تاد انتخاباتی
محمدباقر قالیباف اس�ت؛ ف�ردی که چهره اش�نایی
برای اصحاب رس�انه اس�ت .او حاال دو ده�ه فعالیت
رسانه ای را تجربه کرده است .اسماعیلی که برادرش
از حقوقدانان شورای نگهبان است ،فعالیت رسانه ای
را از خبرن�گاری در روزنام�ه انتخاب اغاز کرد ،س�پس
دبیر سیاسی روزنامه جام جم شد و به مدیشرمسئولی
روزنامه جوان هم رس�ید .مدیرعامل�ی خبرگزاری مهر
و مدیرمس�ئولی روزنام�ه تهران تایم�ز مه م تری�ن
س�م ت های او در حوزه رس�انه ب�وده اس�ت .دبیرکلی
انجمن روزنام ه نگاران مس�لمان و عضویت در کمیته
اجرایی س�ازمان خبرگزاری های قاره اسیا و اقیانوسیه
از دیگر سوابق اوست.
مثلث شماره 175
محمدباقر قالیباف برنامه های خ��ود را در حوزه های
مختلف سیاس��ی ،دیپلماس��ی ،اقتصاد ،فرهنگ و جامعه
تدوین کرده اس��ت .او در خصوص سیاست خارجی معتقد
اس��ت که ب رای شکل دادن به یک سیاس��ت خارجی موفق
باید در درجه اول به تقویت و انسجام داخلی خود بپردازیم.
او در تشریح اصول سیاس��ت خارجی خود گفته است:
«بنده اولویت های سیاست خارجی را در سه سطح م ی دانم؛
انسجام داخلی ،ائتالف منطقه ای و رقابت جهانی .یعنی ما
ب رای شکل دادن به یک سیاست خارجی موفق باید به تقویت
انسجام و توان داخل ی مان بپردازیم ،به جای تخاصم در سطح
منطقه ای به س��وی ش��کل دادن به ائتالف های منطقه ای
حرکت کنیم و نهایتا اینکه در سطح بی ن المللی رویکردمان را
معطوف به رقابت با هدف تامین حداکثر منافعمان کنیم».
به زعم قالیباف ،سیاس��ت خارجی یکی از مهم ترین
مولفه هایی است که ممکن اس��ت در اقتصاد ما و سیاست
داخلی ما هم تاثیر داش��ته باش��د؛ ولی تقلیل همه چیز به
سیاست خارجی و سرنوشت ان درست نیست.
او م ی گوید« :ما معتقدیم ان چیزی که انقالب اسالمی
به ان نیاز دارد ،یک سیاس��ت خارجی بر مبنای ارمانگرایی
واقع بینانه اس��ت .ما در عی��ن اینکه باید واقع بین باش��یم
و مقدورات و محذوراتمان را بشناس��یم ،ول��ی حرکتمان و
مس��یرمان باید مبتن ی بر ارمان هایمان باش��د .ارمان گرایی
واقع بینانه به معنای ارمان گرایی عقالنی است».
قالیب��اف در خصوص پرونده هس��ته ای نیز این گونه
اظهارنظر کرده است« :پرونده هسته ای یک پرونده ملی و
کالن است که طبعا همه دولت ها در چارچوب اهداف کالن
نظام حرکت م ی کنند .در موضوع هسته ای باید تمایزی میان
سطح استراتژی و س��طح تاکتیک بگذاریم ».او اعتقاد دارد
استراتژی حرکتی نظام در موضوع هسته ای مشخص است:
«مقاومت با هدف تامین منافع در چارچوب حقوق قانونی.
دس��تگاه سیاس��ت خارجی در مقام مجری این چارچوب از
سیاست
مدیریت یکنواخت خسته و بسته که در کشور بوده است را
دوباره ب رنگردانیم .کشور به رویکرد و خون جدید نیاز دارد».
از این انتق��ادات تعبیر ب��ه انتقاد از س��ه نامزد مطرح
انتخابات یعنی حسن روحانی ،سعید جلیلی و حتی عل ی اکبر
والیتی ش��د؛ افرادی که یکی از انها همراه ب��ا او در ائتالف
پیشرفت حضور دارد.
محمدباقر قالیباف اعالم کرده اس��ت که برنامه هایی
متفاوت ب رای اداره کش��ور دارد .حشمت اهلل فالحت پیشه از
نمایندگان حامی قالیباف اخی را گفته که قالیباف از 12سال
پیش مش��غول تدوین و تنظی��م اداره برنامه دولت اس��ت:
«مدت 12سال است که ب رنامه اداره دولت یازدهم توسط دکتر
قالیباف و تیم همراه ایشان در حال تنظیم است و این نشان
م ی دهد که با برنامه ترین کاندیدا در میان هش��ت کاندیدای
تایید صالحیت شده است».
این در حالی اس��ت که محس��ن رضایی در کنایه ای
ظریف ،قالیباف را به کپ ی ب��رداری از برنامه های خود متهم
کرده است .ماجرا از این قرار بود که هفتم خرداد محمدباقر
قالیباف در یک س��خنرانی انتخاباتی از اعطای یارانه سبز
به کشاورزان سخن گفت .اما دو روز بعد محسن رضایی در
واکنش به این موضوع گف��ت« :کاندیداها نباید برنامه های
س��ایر رقبا را به نام خود ثبت کنند؛ برنامه یارانه سبز ماه ها
پیش از سوی بنده بیان شده است ».از دیگر اتفاقات جالب
در کمپین انتخاباتی محمدباقر قالیباف حمایت سردار قاسم
س��لیمانی از او بود؛ امام جمعه کرمان چن��دی پیش اعالم
کرد که سردار س��لیمانی به او گفته اس��ت که در انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم به قالیباف رای خواهد داد .البته این
اظهارات امام جمعه کرمان چندی بعد از سوی روابط عمومی
سپاه تکذیب شد.
طریق مجموعه ای از رفتارها و اقدامات باید در مسیر تحقق
این اهداف حرکت کند».
او همچنین درباره مذاکره با امری��کا نیز به اظهارنظر
پرداخته؛ انجا که گفته است« :مذاکره با هر کشوری (از جمله
امریکا) تنها ابزاری ب رای تامین منافع و تحقق ارمان هاست.
مذاکره اگر در قالبی متوازن و ب رابر صورت گیرد ،تامی ن کننده
منافع و ارمان های ماست؛ در غیر این صورت ارزشی ندارد.
ان موقع در مثالی که زدم گفتم حوادثی در خاورمیانه اتفاق
م ی افتد و ظرفی ت های انقالب اسالمی در انجا ایفای نقش
م ی کنند .ایا م ی توانیم در مقابل مس��لمانان افغانس��تان،
فلسطین و ع راق ب ی تفاوت باش��یم؟ ارمان ما اقتضای دفاع
از مظلوم را دارد ».به گفته این نام��زد اصولگرای انتخابات
،92مذاکره به عنوان راهی ب رای تامی��ن اهداف ،ارمان ها و
منافع ملی همواره در دستورکار است ،نه باید ان را رد کرد و
نه تقدیس« :موفقیت مذاکره منوط به این است امریکای ی ها
بپذی رند که با جمهوری اسالمی ای ران به صورت ب رابر و متوازن
گفت وگو کنند؛ نه از موضع باال .اینکه حضرت اقا م ی فرمایند
من خوشبین نیستم ،به واسطه ان اس��ت که امریکای ی ها
روحیه خودبرتربینی دارند و همواره تالش دارند تا بدون توجه
به موقعیت ،منافع و اولویت های طرف مقابل مذاکره کنند.
این چیزی است که جمهوری اسالم ی ای ران نم ی پذیرد .ولی
ما با مذاکره اصولی ،ب رابر و راهگشا مشکلی نداریم».
قالیباف همچنین در حوزه اقتصاد ب��ا بیان اینکه در
عرصه اقتصادی ش��رایط سختی حاکم اس��ت ،گفته است:
«برداشتم این است که در کشور مشکل منابع انسانی و مادی
نداریم و بیشتر مشکالت به دلیل ضعف مدیریت و سوءتدبیر
اس��ت .طبیعتا اگر کارها مطابق با کار کارشناسی و استفاده
ی ظرفی ت ها پیش برود ،مشکالت قابل حل است».
از تمام
او ب��ر اعتق��اد خ��ود در کار کارشناس��ی ب��ه دوری از
تصمیمات خلق الس��اعه و تکروی تاکید کرده اس��ت« :در
کنار احتیاج به ب رنامه مدون ،باید ب رنامه های موجود همچون
سند چشم انداز و برنامه توسعه به خوبی به کار گرفته شود.
در حال حاضر تاکن��ون دولت به خوبی برنامه های کش��ور
را اجرایی نکرده اس��ت ».قالیباف با تاکید بر اینکه کارنامه
کاری کاندیداه��ا از برنامه های انه��ا دارای اهمیت کمتری
نیست ،گفته اس��ت« :در حال حاضر سیس��تم اداره کشور،
سیستم بسیار متمرکز و فسیلی است که بر پایه ان ،دولت
از لحاظ هزینه بس��یار سنگین شده اس��ت .دولت در ظاهر
خصوص ی س��ازی و واگذاری را انجام داده است ،اما در باطن
هزینه هایش در حال افزایش است».
او در چند سخنرانی انتخاباتی خود از بهبود وضعیت
اقتص��ادی در ی��ک برنامه دو س��اله س��خن گفته اس��ت:
«زمان بندی دو س��اله بر پایه بهبود وضعی��ت گرانی ،تورم،
بیکاری و ایجاد اش��تغال اس��ت که خروجی ان در پایان دو
س��ال به ثبات در بازار اقتصادی ،صنعت ،کشاورزی و تولید
ختم م ی شود .ثباتی که اقتصاد را کنترل شده و انعطاف پذیر
م ی کند؛ موضوعی که در حال حاضر وجود ندارد».
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه
با انجام این برنامه دو س��اله ،چهار اولویت را دنبال م ی کنم،
اولویت اول را ثب��ات در بازار ارز عنوان کرده اس��ت« :بعد از
ایجاد ارامش در بازار ارز ،بس��یاری از مش��کالت ایجاد شده
در اثر تحریم ها رفع م ی ش��ود .بنده در همی��ن رابطه ب رای
باز کردن ال سی ب رای پروژه های شهرداری 1/2میلیارد دالر
ال سی باز کردم که تمام این کارها با وجود تمام کم لطف ی ها
از سوی دولت انجام شد ».او ایجاد ثبات در تصمیم گیری ها
و سیاس��ت گذاری ها را به عنوان دومی��ن اولویت کاری اش
برشمرد« :اینکه هر چند روز یک بار اعالم م ی شود که کاالیی
با یک نرخ ارز وارد و عرضه م ی ش��ود ،مشکالتی در بازار به
وجود اورده است .باید جلوی تصمیمات ناگهانی را گرفت».
قالیب��اف کاه��ش هزینه ه��ای تولی��د را ب��ه عنوان
اولویت س��وم خ��ود در مقابله ب��ا گرانی و بی��کاری عنوان
کرده اس��ت« :در دوران اصالحات و دولت های نهم و دهم،
تنها ب رای اشتغال پول خرج شده اس��ت که این کار کمکی
به بخ��ش تولید نم ی کن��د .از طرف دیگر ضع��ف نظارتی
بر سیس��تم بانک��ی وجود دارد که مش��خص نیس��ت که
پ��ول بانک ها به جای تولی��د در کجاها هزینه م ی ش��ود».
نظارت بر بانک ه��ا و اعطای تس��هیالت اولوی��ت چهارم
قالیباف ب رای مقابل��ه با بیکاری و گرانی اس��ت« :بانک ها
نباید در حک��م منبعی ب رای پ��ول توجیبی دولت باش��ند.
اساس کار بنده بر پایه حفظ اس��تقالل بانک مرکزی است.
نمونه این کار را در بانک ش��هر انج��ام داده ام ،به طوری که
شهرداری ته ران یکی از س��هامداران این بانک است ،ولی
حتی یک بار دستوری ننوش��ته ام که به پروژه ای پول بدهد
یا ندهدg ».
45
عضو ستاد انتخاباتی محمدباقر قالیباف:
اگر اتفاق خاصی نیفتد ،قالیباف و والیتی
به دور دوم می روند
عوض حیدرپور ،عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران امروز نماینده مردم شهرضا در مجلس شورای اسالمی
و از فعاالن ستاد انتخاباتی قالیباف است .او معتقد است انتخابات دوقطبی م ی شود و اگر بداخالقی سیاسی در هفته
اخر تبلیغات رخ ندهد ،والیتی و قالیباف دو نامزد صعودکننده به مرحله دوم هستند.
ب ا توجه به اینکه ت�ا انتخابات ریاس�ت جمهوری
یازدهم زمان زیادی باقی نمانده ،ارزیابی ش�ما از
ارایش فضای سیاسی کشور چیست؟
lهم اکنون فضای انتخابات در شهرستان ها بسیار
گرم و پرشور است ،به خصوص در شهرهای کوچک ستادهای
انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری فعالند .پی ش بینی ما در
حد دوره گذشته نیست ،اما حدود 60تا 70درصد مردم اظهار
عالقه ب رای شرکت در انتخابات دارند و تقریبا در حال انتخاب
نامزدهای مورد نظر خود هس��تند و حماسه سیاسی مدنظر
مقام معظم رهبری در حال شکل گیری است.
انتخابات ریاست جمهوری را چندقطبی م ی بینید؟
lاالن انتخابات را احتماال سه قطبی م ی بینم که دو
قطب اصولگرایان هستند و اگر اصالح طلبان روی یک نامزد
متمرکز شوند قطب سوم را انها تشکیل م ی دهند.
اگر بنا به صحبت شما رقابت ها سه قطبی شود،
نتیجه انتخابات در مرحله اول مشخص م ی شود
یا کار به مرحله دوم م ی کشد؟
سیاست
lبه نظ��ر م ی رس��د انتخاب��ات همانند س��ال 84
دو مرحله ای باشد.
مثلث شماره 175
ش�انس کدام کاندیدا برای رفتن ب�ه مرحله دوم
بیشتر است؟
lاالن هنوز قابل ارزیابی دقیق نیس��ت ،اما به این
سمت م ی رود که دو نفر از بین نامزدهای اصولگرا به ان مرحله
راه پی دا کنند.
انها چه کسانی خواهند بود؟
lشانس اقایان قالیباف و والیتی بیشتر است.
نتایج نظرسنج ی هایی نشان م ی دهد که اقایان
قالیباف و والیتی در رتب ه های اول و دوم مورد اقبال
عمومی قرار گرفته اند ،اما تجربه نشان م ی دهد
که شاید در روزهای اخر معادالت انتخابات تغییر
کند ،ب ه نظر ش�ما تجربه س�ال 84تکرار خواهد
شد؟
lبعید م ی دانم چون مردم این دوره از یک هوشیاری
بس��یار خوبی برخوردارند و فریب برخی افراد فرصت طلب را
نم ی خورند.
االن موقعیت اقای قالیباف را در جمع کردن ارای
خاکستری چگونه م ی بینید؟
lدر چند روزی که به استان اصفهان امدم گرایش
مردم به سوی دکتر قالیباف هر روز بیشتر م ی شود.
برخی کارشناسان سیاس�ی معتقدند که سقف
سبد رای اقای قالیباف پر ش�ده و دیگر او قدرت
جم ع اوری ارای بیشتر را ندارد ،بنابراین شما این
تحلیل را رد م ی کنید؟
lبله ،چون ما هر روز اوضاع را رصد م ی کنیم و شاهد
یک روند صعودی در گرایش مردم به س��وی اقای قالیباف
هستیم.
ای�ن رقاب�ت درون ائتالف�ی ک�ه می�ان اقای�ان
حدادعادل ،والیتی و قالیباف در حال ش�کل گیری
است به سبد رای انها اسیب نم ی زند؟
lخیر ،چون هر کدام از انها اقش��ار هدف متفاوتی
دارند ،ضمن انکه اقای قالیباف دو وجه امتیاز دارد؛ یکی نشان
46
دادن کارامدی خود در نیروی انتظامی و شهرداری و دیگری
والیت مداری و تبعیت محض از مقام عظمای والیت است.
ضمن انکه م��ردم او را به کارامدی ،پ رانرژی بودن و داش��تن
ب رنامه مدون اجرایی م ی شناسند.
اقای قالیباف عقبه تش�کیالتی ندارد ،حال انکه
پایداری از اق�ای جلیلی ،جبهه پی�روان خط امام
و رهبری از اقای والیتی و ایثارگ�ران و رهپویان از
اقای حدادعادل حمایت م ی کنند ،این ضعف اقای
قالیباف نیست؟
lخیر ،چون اق��ای قالیباف از بدن��ه دفاع مقدس،
رزمندگان و ایثارگران اس��ت ،در نی��روی انتظامی و مدیریت
ش��هری موفق عمل کرد ،بناب راین س��ازمانی که از قالیباف
پشتیبانی م ی کند یک س��ازمان کامال مردمی است .ضمن
انکه اقای قالیباف ب رای ریاست جمهوری یک ب رنامه عملیاتی
دارد و من فکر م ی کنم تشکیالتی که پشت سر او هم اکنون
در حال فعالیت است ،مدون تر و قوی تر از تشکیالت حام ی
دیگر نامزدها عمل م ی کند.
س�ه دیپلمات رقیب اق�ای قالیباف هس�تند ،به
نظر شما مردم حل مشکالت کش�ور را از طریق
دیپلماتیک م ی دانند یا رفع دغدغه های اقتصادی
و عمرانی را از ِق بَ ل تقویت حوزه مدیریت اجرایی
دنبال م ی کنند؟
lاز مجموع��ه فرمایش��ات مقام معظ��م رهبری و
مطالبات مردم م ی توان فهمید تنها راه حل مس��ائل داخل
کشور تقویت عرصه مدیریتی است تا با کارامدی و یک ب رنامه
عملیاتی خوب ،مشکالت و مسائل تولیدی و اقتصادی حل
شود و دیپلمات های کشور با دس��ت پر رو به روی خارج ی ها
قرار بگی رند و مذاکره کنند.
شما جدی ترین رقیب اقای قالیباف را چه کسی
م ی دانید؟
lاگر راهکار دولت ی ها و پایداری ها ناکام بماند ،رقابت
اصلی بین اقای قالیباف و اقای والیتی قم م ی خورد.
یعن�ی جریان اصالح�ات را رقیب اق�ای قالیباف
نم ی دانید؟
lاگر دو نامزد این جریان با هم ائتالف کنند و مدون
و متحد حرکت کنند ،انها این شانس را دارند که به عنوان یک
رقیب جدی در صحنه حضور داشته باشند.
فکر م ی کنید اصالح طلبان به یک نامزد برسند؟
lدر حال حاضر بعید م ی دانم اما این احتمال وجود
دارد .چون انها ادم های عاقلی هستند و ب رای تقویت موقعیت
خود شاید چنین تصمیمی را اتخاذ کنند.
حمایت اقای هاشمی و س�ران اصالحات از یک
نامزد م ی تواند او را پدیده کند؟
lخیر ،اگر دو نامزد ب��ا هم ائتالف کنند و مجموعه
اصالح طلبان و اقای هاش��می به صورت یکپارچه پشت سر
تک نامزد باقیمانده قرار گیرند ،ان موقع او یک رقیب جدی
ب رای اصولگرایان خواهد بود.
این برگه برنده برای ان نامزد خواهد بود؟
lبرگ ب رنده خیر ،اما ش��اید کارت ورود این نامزد به
مرحله دوم باشد.
فکر م ی کنید از میان اقایان روحانی و عارف کدام
یک شانس پیروزی بیشتری دارد؟
lانها در موقعیتی هستند که هر دو شرایط مساوی
دارند .اگر ب راس��اس یک کارجمعی با ه��م ائتالف کنند ،هر
کدام بمانند ممکن اس��ت با نامزد اصولگرایان به مرحله دوم
راه پی دا کنند.
فکر م ی کنید چنین فرضی ه ای محقق شود؟
lاز نوع رفتاری که تاکنون از انها دیدیم بعید م ی دانم
که یکی شوند.
اقای غرضی از چه پای�گاه اجتماعی رای م ی برد،
اصولگرایان یا اصالح طلبان؟
lایشان خیلی رای ندارد .شاید در حد نماینده یک
حوزه انتخابیه بتواند اقبال عمومی را به دست اورد ،بناب راین
حضورش زیاد در س��بد ارای دیگر نامزده��ا تاثیری نخواهد
داشت.
شما اقای قالیباف را یک پای مرحله دوم انتخابات
م ی دانی�د ،به نظ�ر ش�ما در هفته اخ�ر تبلیغات
نامزدها معادالت م ی توان�د ب ه گونه ای رقم بخورد
که نفر دوم کسی غیر از اقای والیتی باشد چون او
ه م اکنون نفر دوم نظرسنج ی هاست؟
lمن فکر م ی کنم هفته اخر اگر هم��راه با متانت
باشد و نامزدها رفتار صحیح سیاسی و اسالمی از خود نشان
دهند ،به نظرم ارایی جابه جا نم ی شود ،اما اگر بداخالق ی های
انتخاباتی را شاهد باشیم ان موقع ممکن است شرایط تغییر
کند.
اقای حدادعادل تا اخر در میدان رقابت م ی ماند؟
lخیر ،فکر م ی کنم تا اخر در صحنه نماند و به نفع
یکی از نامزدهای ائتالف 2+1کنار بکشد.
در این حال جمعیت ایثارگ�ران و رهپویان به چه
سمتی خواهند رفت؟
lباالخره این دو تشکل ب رای ادامه راه تصمیماتی
را خواهند گرفت.
در بیانیه مشترک این دو تشکل امده بود که انها
در انتخابات از میان اقایان زاکان�ی ،حدادعادل و
جلیلی یک نفر را حمایت م ی کنند ،از انجا که اقای
زاکانی در عرصه رقابت نیس�ت و شما م ی گویید
اقای حدادعادل نیز تا پای�ان ادامه نم ی دهد ،این
امکان وجود دارد که ایثارگران و رهپویان به سمت
اقای جلیلی متمایل شوند؟
lخیر؛ تصمیم گیری به احتمال زیاد ان خواهد بود
که یکپارچه ب راساس نظر اقای حداد اقدام شود.
اق�ای حدادع�ادل پای�ان تبلیغ�ات انتخاب�ات
ریاس�ت جمهوری کنار م ی روند یا بع�د از اخرین
مناظره این تصمیم را م ی گیرند؟
lفکر م ی کنم اواسط هفته اخر اعالم انصراف کند.
در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید.
lبرداشتم این است که اقای قالیباف با یک کارنامه
روشن ،ش��فاف و عملیاتی ،نمونه یک مدیر کارامد است که
در عرصه ریاست جمهوری هم ب رنامه دارد .به عالوه او از یک
مقب ولیت و مشروعیت بسیار باالیی برخوردار است .امیدواریم
او بتواند در این دوره سکان هدایت قوه مجریه را به دست گیرد
و خدمتگزار کشور و مردم باشدg .
به روایت تصویر
دکترمحمدباقر قالیباف
سیاست
مثلث شماره 175
رزمن�ده ،خلبان ،فرمان�ده نیروی
انتظام�ی و ش�هردار ته�ران از تمام
ای�ن س�ال ها عک س ه�ای زیبایی از
محمدباقر قالیباف دیده م ی شود
47
اخرین تحرکات
درکمپین والیتی
ایا راست گرایان سنتی می توانند به همراه دکتروالیتی به پاستور راه یابند؟
سیاست
مثلث شماره 175
عل ی اکبر والیت��ی انگونه که نظرس��نج ی ها حکایت
م ی کند ،پس محمدباقر قالیباف جایگاه بهتری نس��بت به
دیگر نامزدهای انتخابات 92دارد؛ تا انجا که بسیاری معتقدند
او یکی از نامزدهای حاضر دوم در دوم انتخابات خواهد بود.
البته او در این میان رقبایی چون محس��ن رضایی و سعید
جلیلی را هم نزدیک خود می بیند .والیتی که در قامت یک
دیپلمات باسابقه وارد عرصه انتخابات شده و بر مشی اعتدال
گرایانه اش تکیه م ی کند ،حاال از کابینه ای فراجناحی سخن
می گوید و استفاده از تمام نیروهای متعهد به انقالب را نیاز
امروز جامعه سیاسی ای ران م ی داند.
مهم ترین خبر انتخاباتی که در هفته گذشته پی رامون
والیتی منتشر ش��د ،حمایت اکثریت جامعه مدرسین حوزه
علمیه قم از او بود .سی د احمد خاتمی عضو جامعه مدرسین
از تمایل اکثریت این تش��کل به والیتی خبر داد هرچند که
48
اعالم کرد؛ جامعه مدرس��ین بنا ندارد رسما مصداق معرفی
کند و مقرر شده این نهاد از کاندیدای خاصی حمایت نکند.
او جلس��ه فوق العاده جامعه مدرس��ین را نیز اینگونه
روایت کرد« :در جلسه جمعه جامعه مدرسین ،تاکید شد که
نهاد جامعه مدرسین از کاندیدای خاصی حمایت نم ی کند
و به دنبال ان نشست فوق العاده شب گذشته برگزار شد .در
جلس ه فوق العاده ای که شب گذشته برگزار شد تمایل اعضا
مشخص ش��د و اگر مطلبی در این باره منتشر شود ،تمایل
اعضا خواهد بود».
خاتمی در خص��وص تمایل اکثری��ت اعضای جامعه
مدرسین به والیتی نیز اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت« :این
موضوع درست اس��ت و نم ی توان ان را انکار کرد اما به این
معنا نیس��ت که نظر نهاد جامعه مدرسین نیز همین باشد
چراکه ب رای اعالم نظر نهایی جامعه مدرسین به حداقل 33
رای نیاز است».
محمودرضا جمشیدی ،عضو ش��ورای مرکزی جامعه
مدرسین هم در اظهاراتی مشابه از حمایت اکثریت اعضای
نهاد متبوعش از کاندیداتوری علی اکبر والیتی در انتخابات
یازدهم ریاست جمهوری سخن گفت« :باتوجه به ارایش تازه
انتخابات اتی در جلسه عصر روز جمعه جامعه مدرسین قرار
شد برخالف تصمیم قبلی به طور مصداقی به انتخابات ورود
داشته باشیم .در این راستا قرار شد روز شنبه جلس ه ای برگزار
شود که در نهایت در جلسه فوق العاده ای که برگزار شد اکثر
اعضای جامعه مدرسین تصمیم گرفتند به طور مصداقی از
اقای والیتی حمایت داشته باشند».
او درعی��ن حال ای��ن تصمیم را نظر اعض��ای جامعه
مدرس��ین عنوان کرد و تاکید کرد که نم ی توان گفت نظر
رس��می جامعه مدرسین روی والیتی اس��ت« :طبق قانون
محمدرضا باهن��ر که خ��ود از نامزدهای پن ج گانه
راستگ رایان بود اکنون از مسئوالن ارشد ستاد انتخاباتی
علی اکبر والیتی است.
سیاست
امده ام اعتماد مردم را بازگردانم
علی اکبر والیتی هفته گذشته در یک نشست خبری
که با اس��تقبال رس��انه های داخلی و خارجی در خبرگزاری
ایسنا برگزار شد ،به تش��ریح علت حضور خود در این عرصه
پرداخت و دو ویژگی مه��م را به عنوان س��رفصل های این
موضوع ذکر کرد.
او اولین ویژگی را سابقه طوالنی خود در حوزه سیاست
خارجی و روابط خارجی ذکر و افزود« :این افتخار را داشته ام
که مش��اور مقام معظم رهبری در امور بی ن الملل باشم و در
جریان تحوالت سیاسی دنیا قرار بگیرم».
والیتی با تاکی��د بر اینکه یکی از پایه گذاران سیاس��ت
خارجی جمهوری اسالمی بوده است ،در تبیین این نام گذاری
گفت« :من از صفر یا حتی زیر صفر سیاس��ت خارجی هم
باخبرم؛ چراکه سیاس��ت خارج��ی قبل از انق�لاب دیگر به
کار انقالب نم ی امد و یک��ی از حوزه هایی که معموال با هر
انقالبی تقریبا به طور کلی تغییر پیدا م ی کند حوزه سیاست
خارجی است».
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد« :پس از
انقالب اسالمی سیاست خارجی ما مبتنی بر استقالل و شعار
نه غربی ،نه شرقی بود که ش��عاری است که بر سردر وزارت
امور خارجه نیز هک شده است و این به معنای این است که
نه سلطه غرب و نه سلطه شرق نباید باشد».
والیتی با بیان اینکه سیاست خارجی ما در سال های
اخیر دچار مش��کالتی ش��د ،گفت« :امروز از هر کسی که
راجع به راه حل مشکالت کشور بپرس��ید ،م ی گوید یکی از
ت و کسی
ارکان اصلی ،تسهیل و تصحیح روابط خارجی اس
م ی تواند از عهده ان براید که دنیا را بشناس��د و دنیا نیز او را
بشناسد و با همین تشخیص بود که به سراغ من امدند».
مشاور مقام معظم رهبری در امور بی ن الملل اضافه کرد:
«نکته دومی که موجب شد برخی دوستان از من بخواهند
کاندیدا شوم ،این اس��ت که تعریف بنده درباره اصولگرایی
موسع است .هر کسی به نظام و قانون اساسی و اصل والیت
فقیه در کردار و گفتار اعتقاد داشته باشد اصولگراست .چتر
مثلث شماره 175
داخلی نهاد ب رای اعالم رس��می نظر جامعه مدرس��ین باید
دو سوم اعضا در جلسه حاضر و نظر رسمی خود را اعالم کنند
که به سبب بعضی مسائل از جمله کهولت سن ،بیماری و
البته عضوی��ت چندتن از مراجع در این نهاد تعداد دو س��وم
نف رات در جلسات احراز نم ی شود؛ بناب راین باید گفت حمایت
مصداقی از اقای والیتی نظر اکثر اعضای جامعه مدرسین
است نه نهاد .این ش��یوه اعالم نظر درباره ورود مصداقی به
انتخابات در سال ۸۸نیز اجرا شد که در جلسه فوق العاده اخیر
نیز همان رویه قبلی در نظر گرفته شد».
ایت اهلل عباس کعبی عضو دیگر این تشکل روحانی
حوزه قم بود که بر عدم حمایت جامعه مدرسین از مصادیق
انتخاباتی سخن گفت« :جامعه مدرسین به صورت رسمی
از هیچ گزینه ای حمایت نم ی کند اما اعضای ان مانند دیگر
مردم دارای نظر هستند».
این در حالی است که جامعه روحانیت مبارز ته ران دیگر
تش��کل روحانی تاثیرگذار بر تحوالت سیاسی اصولگرایان
هنوز روی گزینه خاصی به اجماع نرس��یده اس��ت .حسین
اب راهیمی از اعضای ش��ورای مرکزی این تش��کل روحانی
چنین م ی گوی��د« :جلس��ه اخی��ر جامعه روحانی��ت ب رای
انتخاب کاندی��دای مورد نظر در یازدهمی��ن دوره انتخابات
ریاس��ت جمهوری بی نتیجه ماند .البته در این جلس��ه رای
گیری صورت نگرفت و قرار است شنبه اینده جلسه دیگری
داش��ته باش��یم و در این باره مذاکره کنیم .بحث ها در مورد
اجماع با جامعه مدرسین هم به جایی نرسید و کال قرار شد
در جلسه اینده دوباره در این خصوص مذاکره کنیم».
او به مثلث انالین هم گفته اس��ت« :جامعه روحانیت
مبارز ته ران ب رای معرفی مصداق تالش م ی کند اما هنوز به
جمع بندی نهایی نرسیده است».
جامعه روحانی ت مبارز ته ران چن��دی پیش در پایگاه
اطالع رسانی خود خبری منتشر کرد که ب ر اساس ان قرار بود
گزین ه مورد حمایت این تشکل به زودی معرفی شود.
برخی از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانی ت مبارز،
ضمن اعالم خبر مشخص نش��دن کاندیدای مورد حمایت
در انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری تاکنون ،ب��ه ارگان مجازی
این تش��کل گفته بودن��د« :طی جلس��ات روزه��ای اینده
تصمیم گیری نهایی انجام خواه��د گرفت و کاندیدای مورد
حمایت در انتخابات ریاست جمهوری معرفی خواهد شد».
این در حالی است که شنبه گذش��ته برخی سایت ها
خبری منتشر کردند که ب ر اساس ان س��تادهای انتخاباتی
مصطفی پورمحمدی ،عضو جامعه روحانیت ته ران در اختیار
علی اکبر والیتی قرار گرفته اس��ت .این ستاد حتی پوستر
تبلیغاتی ویژه ای نیز ب رای والیتی ط راحی و ان را در فضای
مجازی منتشر کرد.
البته پیش از ان نیز حزب موتلفه اسالمی در بیانی ه ای
تمام س��تاد های انتخاباتی خود را که ب��ه منظور حمایت از
یحیی ال اس��حاق تش��کیل داده بود ،در اختی��ار عل ی اکبر
والیتی گذاشت و سپس در بیانی ه ای رسما از او حمایت کرد؛
حمایتی که در راستای تصمیم کلی جبهه پیروان خط امام
و رهبری انجام گرفت.
س��تادهای جوانان و دانش��جویی منوچهر متکی هم
به علی اکبر والیتی پیوس��ته اند .محمد حس��ین ازادبخت
مسئول س��تاد جوانان متکی در این خصوص گفته است:
«ستاد رمز حماسه با پیوستن ستادهای دانشجویی و جوانان
منوچهر متکی به عل ی اکبر والیتی تشکیل شد ».این ستاد
در بیانی ه ای تاکید کرده است« :ستاد رمز حماسه در تمامی
استان های کشور تشکیل و به صورت قاطع از نامزد شایسته
انتخابات یازدهم ریاست جمهوری ،علی اکبر والیتی حمایت
و وی را رمز تحقق حماسه سیاسی پرشور مردم م ی داند».
محمدرضا باهنر از دیگر چهره های منتسب به راست
سنتی است که حاال در کمپین انتخاباتی علی اکبر والیتی
مشغول به فعالیت اس��ت .والیتی هفته گذشته در حکمی
محمدرض��ا باهنر را به س��مت رئیس ش��ورای هماهنگی
ستادهای چهارگانه خود منصوب کرد.
این کاندی��دای انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم با
تشکیل ش��ورای هماهنگی س��تادهای چهارگانه -که از
ستادهای حزب موتلفه اس�لامی ،جبهه پیروان خط امام و
رهبری ،ستادهای انتخاباتی سابق مصطفی پورمحمدی و
ستادهای انتخاباتی شخصی خود تشکیل شده -باهنر نایب
رئیس مجلس را به ریاست این شورا منصوب کرد.
البته والیتی یکی از گزینه های موردنظر فراکس��یون
رهروان والیت مجل��س نهم ب رای حض��ور در انتخابات 92
است؛ البته برخی از اعضای این فراکسیون از والیتی حمایت
م ی کنند و گروهی دیگر حام ی محمدباقر قالیباف هستند.
محمدجواد جهانگیرزاده از اعضای شاخص این فراکسیون
گفته است که م ی خواهیم امور اجرایی را به دستان با کفایت
دکتر والیتی بدهیم« :م ی خواهیم س��کان اجرایی کشور را
تحویل مردی ب��زرگ دهیم که ب رای ح��ل گره های بزرگ،
مردانه حضور داشته و به وظیفه خود عمل کرده و در مسیر
خدمت به مردم و انقالب ،مسئولی ت های استراتژیکی را بر
عهده داشته است».
49
سیاست
اصولگرایی وسیع است و هر کسی که به این مساله اعتقاد
داشته باشد م ی تواند با ما در دولت اینده همکاری کند .بر این
اساس اگر سالیق مختلف اصولگرایی حضور داشته باشند،
مردم نیز اعتماد بیشتری به این دولت خواهند و کرد و دولت
پشتوانه قوی تری خواهد داشت».
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد« :از
سوی دیگر هر متخصص و کارشناسی حاضر نیست با هر
رئیس دولتی کار کند .افراد مختلف با تخصص های مختلف
اعالم امادگی کردند که با بن��ده کار م ی کنند .رئیس دولت،
ی��ک هماهنگ کننده بی��ن ارکان مختلف دولت اس��ت .با
دستور به وزرا کارها پیش نم ی رود .هر وزیری از نظر من باید
اختیارات رئی س جمهور را داش��ته باشد و رئی س جمهور یک
هماهنگ کننده است».
وی با بیان اینکه موضوع س��امان اوض��اع اقتصادی
کشور طی 100روز را با مش��ورت با متخصصان امر اقتصاد
مطرح کرده است ،گفت« :در شرایطی که گرانی و تورم نقطه
به نقطه 40درصد اس��ت و مردم در زم��ان خرید کاالهایی
همچون گوشت با افزایش قیمت ها در مقطع زمانی کوتاه
مواجه م ی شوند ،طبیعتا نم ی توان به انها گفت که ظرف دو
سال دیگر تمام ی مشکالت حل م ی شود».
والیتی ادامه داد« :نس��خه حل مش��کل فوری تورم
این اس��ت که در مرحله اول تمام ی کاالها در گمرک هرچه
س��ریع تر ترخیص ش��ود؛ چراکه در حال حاضر بخش��ی از
نیازمندی های مردم همچ��ون دارو و مواد غذایی در گمرک
حبس است».
این کاندیدای انتخابات ریاس��ت جمهوری اضافه کرد:
«گام بعدی این است که الیحه ای دو فوریتی را به مجلس
بدهیم ت��ا کارخان��ه داران و تولیدکنندگان��ی کاالهایی که
ورشکست شده و کارگرانشان بیکار هستند ،در مدت شش
ماه از پرداخت اقساط و بهره های بانکی و همچنین مالیات
معاف شوند .در عوض تعهد دهند که ظرف دو ماه 40درصد
افزایش تولید داش��ته باش��ند .این موضوع در کنار ترخیص
کاالها از گمرک باعث کاهش تورم م ی شود».
وی همچنین با تاکید بر لزوم ایجاد اعتماد بین دولت
و ملت گفت« :اینکه وام بگی ران ب رای پرداخت اقس��اط خود
مجبور به پرداخت پول های بیش��تری شوند یا اینکه دالری
در بانک گذاشته و اکنون نم ی توانند این پول را پس بگی رند،
باعث م ی شود اعتماد مردم از دولت سلب شود».
والیتی با بیان اینکه اعتمادس��ازی مجدد بین دولت
و مردم نقش اساس��ی در حل مش��کل اقتصادی کشور در
مقطعی 100روزه دارد ،گف��ت« :طبیعتا با این امور م ی توان
ارامش را به جامع��ه بازگرداند و انگاه زمین��ه را ب رای انجام
کارهای میان و بلندمدت فراهم کرد .منظور از کار میان مدت،
اجرای دقیق برنامه پنج س��اله توسعه است».او درباره بحث
بهداشت و درمان گفت« :ما برنامه درازمدتی داریم تا درمان
را رایگان کنیم و تامین یا اصالح بیمه را مدنظر قرار دهیم».
مثلث شماره 175
دولت متمم؛ برنامه انتخاباتی والیتی
دولت اینده دکتر عل ی اکبر والیتی ،موس��وم به دولت
متمم ،دولتی است متش��کل از مدی ران و کارگزاران متدین،
باتجربه ،متخصص ،معتدل و مش��ورت پذیر؛ دولتی که به
پش��توانه ارای قاطع مردم ای ران در راس امور اجرایی کشور
قرار خواهد گرفت و بر ان خواهد بود که ب ر اس��اس گفتمان
انقالب اسالمی و دو اصل عزت و مصلحت روزگاری سرشار
از سربلندی را ب رای همه ای رانیان رقم زند.
این دولت ای رانیان را شایس��ته برخورداری از ارامش و
امنیت ،رفاه ،درامد باال ،ازادی و امکانات علمی ،فرهنگی و
تفریحی م ی داند .برنامه دولت متمم به طور کامل در سایت
شخصی دکتر والیتی منتشر شده است؛ برنامه ای که تمام
مشکالت و مسائل کش��ور را بررسی و اقدامات عملی ب رای
حل انها ارائه کرده استg .
50
والیتی 92با والیتی 84متفاوت است
گفت و گوی مثلث با محسن کوهکن ،عضو ارشد ستاد انتخاباتی والیتی
محسن کوهکن از مسئوالن ستاد چهارگانه والیتی است .او معتقد اس�ت که نتایج نظرسنجی هایی که تاکنون
انجام شده تا پایان تبلیغات نامزدها تغییر نمی کند و اقایان قالیباف و والیتی به مرحله دوم انتخابات می روند .او ،روحانی
را نامزدی می خواند که بیشترین ظرفیت کسب ارای خاکس�تری را دارد ،اما معتقد است هاشمی رفسنجانی حمایت
روشنی از او نخواهد کرد ،چراکه نگاه رئیس مجمع تش�خیص مصلحت نظام بر سه نامزد است تا هر کس زمینه رای
بیشتری داشت او را تقویت کند.
امید کرمانی ها
اقای کوهکن! ش�ما از فعاالن سیاسی ب ا تجربه
محس�وب م ی ش�وید ک�ه در دوره ه�ای مختلف
انتخابات ریاست جمهوری از نزدیک معادالت را
رصد کردید ،اما رقابت سیاسی پیش رو تا حدودی
به لح�اظ حضور و نقش تش�کل های سیاس�ی
متفاوت از ادوار گذش�ته اس�ت ،ه م اکنون که در
استانه هفته اخر تبلیغات نامزدها قرار داریم فضا
را چند قطبی م ی بینید؟
lمعتق��دم س��ه ضلع در صحن��ه انتخاب��ات
ریاست جمهوری یازدهم ش��کل گرفته است؛ اولین جریان،
طیف اصولگرایی است که به دو ش��اخه معتدل و رادیکال
تقس��یم م ی ش��ود .اصولگرایان معتدل با حض��ور اقایان
والیتی ،حدادعادل ،قالیباف و رضایی در میدان رقابت دچار
تکثر شدند و مشخص هم نیست با رایزنی به شخص واحد
برسند .سلیقه دوم در طیف اصولگرایی به تفکرات رادیکالی
جبهه پایداری بازم ی گردد که نهایتا بخشی از گفتمان 3تیر
نیز در حمایت از اقای جلیلی با این جبهه همراه شد .قطب
دوم اصالح طلبان هس��تند که اقای دکتر عارف را نماینده
خود م ی دانند .نامزدهای مس��تقل نیز ضلع سوم معادالت
انتخاباتی را تش��کیل م ی دهند؛ اقای غرضی در زمانی هم
که وزیر بود اعالم کرد به هیچ جریان سیاس��ی وابستگی
ندارد و امروز نیز با همان رویکرد وارد عرصه ش��ده است اما
کاندیدای دیگر اقای دکتر حسن روحانی است که برخی او را
اصالح طلب م ی دانند اما او چنین گرایش سیاسی ندارد .من
معتقدم او یک روحانی روشنفکر است و سابقه عملکردش
در مجلس شورای اس�لامی نش��ان م ی دهد جایگاه او در
اردوگاه اصولگرایان تعریف م ی ش��ود ،همچنان که خودش
نیز بیان کرده با جریان تند اصولگرایی و اصالح طلبی زاویه
دارد و به نوعی رویه اعتدال را در انتخابات پیش گرفته است.
فکر م ی کنید کدام یک از نامزدهای اصولگرا در
جریان رقابت جایگاه باالتری را به خود اختصاص
دهند؟
lانچه در قالب نظرسنجی مطرح م ی شود معلوم
است که چه کسانی باالتر هستند.
یعنی شما نتیجه نظ ر س�نج ی هایی که تاکنون
انجام ش�ده را معتبر م ی دانید ک�ه قالیباف اول
و والیت�ی در رتبه دوم ق�رار دارد ی�ا اعتقاد دارید
دستخوش تغییر شود؟
lباید واقع بین باش��یم .گاه��ی رای یک نامزد در
قیاس با س��ایر نامزدها اکثریت مطلق است .یعنی بیش از
51درصد ارا را در س��بد رای خود دارد ،اما زمانی این برتری
نسبی است ،بناب راین این دو حالت را نباید از یک زاویه مورد
تحلیل و ارزیابی قرار داد .در حالت نخست ،ان نامزد پیروز
قطعی رقابت اس��ت اما در حالت دوم ،ب��ا وجودی که نامزد
جلوتر از رقبای خود قرار دارد این ش��رایط ضامن پیروزی او
در دور اول نم ی شود و انتخابات به مرحله دوم م ی کشد .بر
همین اس��اس معتقدم نتیجه انتخابات ریاس��ت جمهوری
یازدهم در 24خرداد 92مشخص نم ی ش��ود و مرحله دوم
چهره نامزد پیروز را نشان م ی دهد.
اگر انتخابات دو مرحله ای شود شانس کدامیک
از نامزدها برای صعود به این مرحله باالتر است؟
lتا اندازه ای امار نظرس��نج ی ها موید این مطلب
است که اقایان والیتی و قالیباف ب رای رفتن به مرحله دوم
بیشترین شانس را در قیاس با شش نامزد دیگر دارند.
پس معتقدید که نتایج نظرس�نج ی ها در هفته
اخر انچنان دستخوش تغییر نم ی شود که سبد
ارا بین نامزدها جا ب ه جا شود؟
lهر احتمالی وجود دارد ،بستگی به نوع صحبت
و نگاه��ی دارد که نامزده��ا در ایام تبلیغات ب رای تش��ریح
برنامه های خود مطرح م ی کنند ،اما در کل به نظر نم ی رسد
اتفاق خاصی بیفتد ،به این معنا که فردی که چهارم یا پنجم
بوده یک باره پدیده ش��ود و جای یکی از دو نامزد یادشده را
ب رای رفتن به مرحله دوم بگیرد.
سه دوره مناظره در شکل گیری سبد رای نامزدها
چقدر موثر بود؟
lنم ی توان گف��ت مناظره ها ب ی تاثی��ر بود ،چون
نحوه صحبت و قرائتی که نامزدها در مناظره ها داشتند در
می زان رایی که مردم روز 24خرداد م ی دهند ،اثرگذار است،
از طرفی پی ش بینی نم ی کن��م مناظره ه��ا و بازخوردهای
اجتماعی انها عاملی ب رای س��ونامی رای شود و یک دفعه
نامزدی از رتب ه های پنجم و شش��م به جای��گاه اول یا دوم
صعود کند.
ش�رایط اق�ای جلیل�ی را چگونه م ی بینی�د؟ ایا
ایشان نم ی تواند هفته اخر پدیده شود و یکی از
دو نفر صعود کننده به مرحله دوم باشد؟
lفرد ب رای پدیده شدن باید حرف های نو و تازه ای
داشته باشد تا مخاطبان جدیدی را از ارای خاکستری به جمع
هواداران خود اضافه کند .بر همین اساس من فکر نم ی کنم
چنین اتفاقی ب رای اقای دکتر جلیلی رقم بخورد.
اقای والیتی س�ال 84چه وج ه تمای�زی با اقای
والیتی سال 92دارد؟
lاز مجموع��ه صحب ت ه��ای دکت��ر والیت��ی
پیداس��ت که این دفعه به طور جدی وارد عرصه انتخابات
ریاست جمهوری شده ،حال انکه در ابتدا این تصور بود که
او درباره حضورش در میدان رقابت جدی نیس��ت و تا اخر
نم ی ایستد .امروز صحب ت ها و برنامه هایش نشان م ی دهد
که ب رای رقابت امده و تا اخر هم در میدان م ی ماند .بر همین
اس��اس م ی توان تفاوت والیتی 84با والیت��ی 92را در این
دانست که او در دوره انتخابات ریاست جمهوری دولت نهم
به رغم اظهار امادگی در اخرین روزها از ثب ت نام منصرف شد
اما در این دوره ب رای حضور عزم قاطع دارد.
ام�ا طب�ق گفت�ه مس�ئوالن حاض�ر در ائتالف
پیشرفت ،قرار بود 17خرداد نتیجه نظرسنجی
نهایی اعالم شود و هر سه کاندیدای عضو به ان
تمکین کنند ،با این تفاسیر که شما م ی فرمایید
چرا این ائتالف به خروجی واحد نم ی رسد؟
lزمانی وجود دارد که نامزدی تاثیرگذار با رای باال
در انتخابات ش��رکت م ی کند که در این می��ان باید جلوی
تکثر را گرفت ،اما در نظرسنج ی ها رویکرد اکثریت مطلق به
سمت یک نامزد مشخص نیست ،در این حالت انتخابات
دو مرحله ای م ی شود و معلوم نیس��ت ائتالف بین نفر اول
و دوم پیروزی را ب رای نامزد ائت�لاف در مرحله اول یا حتی
مرحله دوم به ارمغان بیاورد.
بر همین اس��اس چون در مجموعه نظرس��نج ی ها
هیچ نامزدی از ائتالف پیش��رفت ،اکثریت مطلق را ندارد و
نهایتا دو نفر اول به مرحله دوم م ی روند در این شرایط معلوم
نیس��ت انتظار خروج��ی واحد از
2+1به نفع جری��ان اصولگرایی
باشد .معتقدم در مرحله اول تکثر
نامزدها م ی تواند چینش رای را به
سمتی ببرد که دو نامزد اصولگرا
در مرحله دوم حاضر شوند.
lتاکنون قدری پی ش بینی وقوع چنین شرایطی را
سخت م ی دانم ،فکر م ی کنم انچه تاکنون در نظرسنج ی ها
رقم خورد تا اخر پیش رود.
نظر ش�ما درباره نامزدی اقای غرضی چیست؛
اگ�ر او ت�ا اخ�ر در می�دان بمان�د س�بد رای
ایش�ان بیش�تر از اصولگرایان پ ر م ی ش�ود یا از
اصالح طلبان؟
lنظرس��نج ی ها و میتینگ های انتخاباتی نشان
م ی دهد مهندس غرضی سبد رای خاص خود را دارد .او به
لحاظ نوع قرائتی که از مسائل کش��ور دارد از کسانی رای
م ی گیرد که نه اصولگرا و نه اصالح طلب هستند.
براساس نظرسنج ی ها هنوز درصد قاب ل توجهی
از م�ردم نامزد خ�ود را ب�رای ریاس�ت جمهوری
انتخ�اب نکرده ان�د ،به نظ�ر ش�ما کدام یک از
جدی تری�ن رقیب اقای
والیتی چه کسی است؟
lبه نظ��رم بیش��ترین
رقاب��ت می��ان اقای��ان والیتی و
قالیباف است.
شما معتقدید که نتیجه نظرسنج ی ها تا اخر به
همین ش�کل باقی م ی ماند و هفته اخر تبلیغات
تاثی�ری در ج�ا ب�ه جای�ی ارا نخواهد داش�ت،
درحال ی که سال 84اقای قالیباف تا هفته اخر نفر
دوم بود و وقتی انتخابات برگزار ش�د او در میان
هفت نام�زد رتبه چه�ارم را به دس�ت اورد ،فکر
م ی کنید این دوره هم معادالت طور دیگری شود؟
lنظ ر سنج ی ها از یک جایی شروع م ی شود و نتایج
خود را نشان م ی دهد .اگر در هفته اخر تبلیغات نوع صحبت
داوطلبان و مطالبی که از دل مناظره ها بیرون م ی اید ارا را
کم و زیاد کند قطعا مش��خص م ی ش��ود .در چنین حالتی
نفر دوم و چهارم شدن و بالعکس طبیعی به نظر م ی رسد.
وقوع چنین شرایطی را پی ش بینی م ی کنید؟
lایثارگ��ران و رهپویان کار خوب��ی کردند .به هر
جهت روابط خ��وب و بس��یار نزدیکی از ابت��دای کار خود
مخصوص��ا در مجلس هفتم ب��ا اقای حدادعادل داش��تند
و ام��روز نی��ز ای��ن احس��اس
بود ک��ه چنی��ن اتفاق��ی بیفتد.
به هرجهت اقای دکتر حدادعادل
روابط عاطفی و ب رادرانه و نزدیکی
با این دو مجموع��ه دارد و چیزی
غیر از این پی ش بینی نم ی ش��د،
حتی زمانی که اقای زاکانی اعالم
کاندیداتوری کرد ،س��والی که به
ذهن متبادر م ی ش��د این بود که
باتوجه به ارادت و نوع رابطه ای که
با اقای حدادع��ادل دارد چطور او
وارد صحنه شده؟ بعض ی ها تعبیر
م ی کردند که اینه��ا دنبال طرح
گفتمان واحدی هس��تند تا تعداد
ارای بیش��تری را به س��وی خود
به وجود اورند .بناب راین پی ش بینی
م ی شود که روابط اخالقی و روابط
عاطفی که میان اقای حداد و این
دو مجموعه اس��ت تا انتها باقی
م ی ماند.
سیاست
lت��راز فک��ری اق��ای
رضای��ی ،تراز ریاس��ت جمهوری
اس��ت و در طرح مباحث س��عی
م ی کند با یک احساس و قرائتی
خاص مطالب را بیان کند و انچه
مس��لم اس��ت اقای رضایی این
دوره حتما در قیاس با س��ال 88
رای بس��یار باالیی را به دس��ت
م ی اورد ،اما با شرایط فعلی بعید
م ی دانم که از میان هشت نامزد
حاض��ر در میدان کس��ی بتواند
خود را در ق��د و قامت یک پدیده
مطرح کند.
ه م اکن�ون دو جمعی�ت ایثارگ�ران و رهپوی�ان
پشت سر اقای حدادعادل قرار دارند ،به نظر شما
انها تا اخر چنین موضعی را حفظ م ی کنند؟ اگر
اقای حدادعادل به هر دلیلی انصراف بدهد ،این
دو تشکل به س�وی کدام نامزد اصولگرا متمایل
م ی شوند؟
مثلث شماره 175
اق�ای رضای�ی س�ال
84در اخری�ن روز
تبلیغ�ات انتخاب�ات
ریاس�ت جمهوری از
عرصه رقابت کنار رفت،
س�ال 88تا اخ�ر ماند و
نزدیک 600هزار رای به
دست اورد ،فکر م ی کنید
در این دوره بتواند پدیده
انتخابات لقب بگیرد؟
تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری نم ی شود؟
lزمینه و ظرفیت ب رانگیخت��ن و تحرک دادن به
ارای خاکس��تری بسیار کار مشکلی اس��ت ،فکر نم ی کنم
اقای روحانی بتواند به راحتی موتور این کار را روشن کند اما
نباید از احتمال وقوع ان هم غافل بود.
پ�س اق�ای حدادع�ادل
کناره گیری نم ی کند؟
lظواهر امر که این طور
نشان م ی دهد .حاال اگر در اینده
کناره گی��ری کنند بای��د دید چه
اتفاقی رخ م ی دهد.
جامع�ه روحانی�ت مب�ارز در
انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری
مصداق معرفی م ی کند؟
lاطالع��ی ن��دارم .این
عزیزان جلسه داشتند و تصمیم
خواهند گرفت.
هشت نامزد حاضر در صحنه م ی تواند بیشترین
ارای خاکستری را به سمت خود جلب کند؟
lمن معتقدم در انتخاب��ات یازدهم ،انتخاب مردم
حول و حوش ش��خص بگذرد و گرایش��ات تاثیر چندانی
نداشته باشد ،اما در مورد ارای خاکستری معتقدم اقای دکتر
حسن روحانی بیشترین ظرفیت جذب ارای خاکستری را در
قیاس با سایر نامزدها دارد.
اقای والیتی چطور؟
lاقای دکتر والیتی هم به نوع خود در بخش هایی
از این توان و ظرفیت برخوردار است.
ش�ما م ی گویید اقای روحانی در قیاس با سایر
نامزدها بیشترین توان جذب ارای خاکستری را
دارد ،همین مساله موجب تقویت او در هفته اخر
ام�ا جبه�ه پی�روان خط امام
و رهب�ری اعلام کرد ک�ه در
انتخاب خود از نظر جامعه روحانیت مبارز پیروی
م ی کند ،ایا همین اتفاق رخ داد؟
lبله ،این هماهنگ ی ها و همراه ی ها به هر جهت
وج��ود دارد ،وقتی که 2+1با ایت اهلل مهدوی کنی جلس��ه
داشتند اما به جمع بندی نرس��یدند که یک نفر بایستد و دو
نفر از حضور در میدان انصراف دهند ،این برداشت را داشتیم
که نظر جامعه روحانیت تایید هر س��ه نفر اس��ت و جبهه
پیروان م ی تواند از میان انها نامزد خود را برگزیند.
از این رو اعضای شورای مرکزی جبهه پیروان خط امام
و رهبری با بررس��ی هایی که داش��تند به گزینه حمایت از
دکتر والیتی رسیدند.
جبه�ه پی�روان خط ام�ام و رهب�ری رس�ما از
اقای والیتی اعالم حمایت کرد .حمایت این بدنه
51
تش�کیالتی چقدر م ی توان�د در افزایش میزان
ارای اقای والیتی موثر باشد؟
lجبهه پی��روان خط ام��ام و رهبری 17تش��کل
شناسنامه دار هستند که در سطح کشور فعالیت م ی کنند،
قطعا انسجام و یکپارچگی و حضوری که اینها پیدا کردند
ب رای تبلیغ اقای دکتر والیتی ب ی تاثیر نیست و قطعا اثر خود
را نشان م ی دهد ،چون نیروهای تشکیالتی این مجموعه
در عرصه سیاسی ب رای خلق حماسه با اعتقاد حضور دارند و
دکتر والیتی به لحاظ شخصیت
فعالیت م ی کنند .البته اقای
علمی و سیاسی که دارند از یک سبد رای فردی برخوردارند
که اگر به این رای ها ،ارای تشکیالتی نیز اضافه شود قطعا
موقعیت او در انتخابات تقویت م ی شود.
حض�ور اق�ای باهن�ر در راس س�تاد چهارگانه
اقای دکت ر والیتی چه پیامی دارد؟ ایش�ان چقدر
م ی توان�د در هماهنگی می�ان این چهار س�تاد
موثر باشد؟
lوقت��ی ف��ردی ب��رای نام��زدی در انتخاب��ات
ریاست جمهوری 20سفر اس��تانی کرد و حاال ب رای تقویت
یک نامزد دیگر وارد یک تالش جدی و گس��ترده م ی شود
بیانگر این اس��ت که او فقط خود را نم ی بیند و یک هدف
باالتری را دنبال م ی کند .از سوی دیگر اقای مهندس باهنر
یک کارشناس سیاسی با ضریب هوش��ی باالست ،از این
رو وقتی پشت س��ر اقای والیتی قرار گرفت قطعا این کار
تاثیرگذار خواهد بود.
سیاست
ه م اکنون در جریان اصالح طلبی تالش م ی شود
از میان اقایان روحانی و عارف یک نفر در صحنه
بمانند ،فکر م ی کنید این تالش ها نتیجه بدهد؟
اگر این اتف�اق رخ دهد س�ران اصالحات حاضر
خواهند ش�د ب ه طور واضح و اش�کار از تک نامزد
خود در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کنند؟
مثلث شماره 175
lمن اقای دکتر روحان��ی را اصالح طلب نم ی دانم
برئیس مجلس پنجم بود و موضعگیری هایش با
ایشان نای
مواضع اصالح طلبان تطبیق صد درصدی ندارد .ایشان یک
روحانی روشنفکر است که نوع نگاهش به جریان اصولگرا
و اصالح طلب ب��رای جذب همکاری یک طرفه نیس��ت و
معتقد اس��ت که در مجموع از نیروه��ای معتدل دو جریان
م ی توان استفاده کرد .این نگاه به این معنا نیست که ایشان
اصالح طلب باشد.
ایا اقای هاشمی حمایت روشنی از اقای روحانی
خواهد داشت؟
lاقای هاش��می حمایت خ��ود را روی یک نامزد
متمرکز نخواهد کرد .نگاه ایشان حداقل به حرکت سه نامزد
است .طبیعی اس��ت که ب رای ایشان مهم باشد از میان سه
نامزد کدام یک زمینه رای اوری بیشتری دارد.
ان سه نفر چه کسانی هستند؟
lاین س��ه نامزد اقایان والیتی ،قالیباف و روحانی
هستند.
در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید؟
lجبهه پیروان خط امام و رهبری همواره در خلق
حماسه سیاسی احس��اس تکلیف داش��ته و نقش افرینی
م ی کرده ،شاید تنها مجموعه ای بود که از یک سال گذشته
استراتژی انتخابات را نوشت و ب راساس ان حرکت کرد ،ابتدا
سراغ گزینه نرفت بلکه به شرایط و واقعیت و مطالبات مردم
توجه داشت ،از این رو وقتی چنین مجموعه ای با این عقبه
فکری و سیاسی وارد بررسی صالحیت نامزدها ب رای انتخاب
اصلح شد حتما س��ازوکار تعریف ش��ده ای دارد ،بناب راین با
قید قرعه دکتر والیتی را انتخاب نکرد بلکه با بررسی ابعاد
مختلف شخصیتی ،مدیریتی ،توان ،فکر و اعتقاد به نظام،
اصلح از نظر خود را برگزید و طبیعی است که به وظیفه خود
خیلی قاطع و محکم که همانا حمایت از دکتر والیتی است
عمل م ی کندg .
52
کمپینانتخاباتیوالیتی
این روزها چهره هایی همچون محمدرضا باهنر ،مصطفی پورمحمدی ،محمد نهاوندیان و حس�ین
انتظامی در اردوگاه انتخاباتی علی اکبر والیت�ی حضور دارند؛ چهره هایی که اغلب انها به جناح راس�ت
اصولگرایان نزدیک هستند.
محمدرضا باهنر ،نایب رئیس مجلس که در ابتدا خود را به عنوان
یک��ی از کاندیداهای احتمال��ی انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم
مطرح کرد و به هم��راه چهار کاندی��دای دیگر اصولگرایان س��نتی
ائتالف موس��وم به اکثریت اصولگرای��ان را تش��کیل داده بود ،حاال
به عنوان یکی از چهره های اصلی س��تاد انتخاباتی علی اکبر والیتی
با او همکاری م ی کند .باهنر با حکم مستقیم والیتی به عنوان رئیس
ستادهای چهارگانه او منصوب شده و باید ستادهای انتخاباتی والیتی،
پورمحمدی ،جبهه پیروان خط امام و رهبری و حزب موتلفه اسالمی
را مدیری��ت کند و تمام ظرفی��ت انها را ب رای پی��روزی والیتی به کار
بگیردg .
مصطفی پورمحمدی عضو دیگر ستاد عل ی اکبر والیتی است
که همچون باهنر از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بود
اما بنا بر توافقی که با دیگر نامزدها انج��ام داده بود ،به نفع کاندیدای
مورد اتفاق ائتالف پنج نف��ره اصولگرایان کناره گیری ک��رد .او البته
شفاف تر از محمدرضا باهنر در رقابت های انتخاباتی حضور داشت و در
رسانه های گوناگون بر حضور مستقیم خود در انتخابات تاکید م ی کرد.
پورمحمدی که در دولت نهم وزیر کشور بود خود را اشنا با مشکالت
جامعه معرفی کرد و با همین نگاه وارد انتخابات ریاست جمهوری شد.
او حاال ستادهای انتخاباتی خود را در اختیار علی اکبر والیتی قرار داده
است و ب رای پیروزی او تالش م ی کندg .
حس��ین انتظامی چهره ای رس��انه ای اس��ت که البته به علی
الریجانی نزدیک تر اس��ت تا علی اکب��ر والیتی؛ اما بن��ا بر حمایت
اصولگرایان طیف متبوع خود ،به کمپین انتخاباتی والیتی پیوس��ته
است و سخنگویی ستاد انتخاباتی این کاندیدا را بر عهده گرفته است.
البته شاهین محمدصادقی ،رئیس س��تاد انتخاباتی والیتی یک روز
پس از انتصاب انتظام ی به این س��مت گفته است که انتظامی فقط
سخنگوی شخص والیتی است .انتظامی که نماینده مدی ران مسئول
در هیات نظارت بر مطبوعات هم هست ،در کنار عالءالدین بروجردی
و محمد نهاوندیان با ستاد انتخاباتی والیتی همکاری م ی کندg .
محمد نهاوندیان را به عنوان یک چهره اقتصادی م ی شناسند؛
فردی که همواره در بخش خصوصی فعالیت م ی کرده و حاال رئیس
اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ای ران است .نهاوندیان که از چهره های
منتسب به راست سنتی است ،حاال به عنوان رئیس کارگروه اقتصادی
ستاد انتخاباتی والیتی مش��غول به فعالیت است .این در حالی است
که از مدت ها پیش از اغاز رقابت های انتخاباتی ،زمزمه هایی مبن ی بر
احتمال حضور او در انتخاب��ات 92مطرح بود ام��ا او هیچ گاه به این
گمانه زن ی ها وقعی ننهاد و در ب رابر س��واالت انتخاباتی خبرنگاران و
رسانه ها به سکوت یا لبخند بسنده کردg .
به روایت تصویر
دکترعلی اکبر والیتی
سیاست
مثلث شماره 175
دکتر عل�ی اکبر والیت�ی در یکی
ن تاری�خ ایران
از حس�اس ترین دورا
وزیرامورخارجه بود ،ب�ه همین خاطر
مجموع�ه عک س ه�ای فراوان�ی از
دیدارهای او با سران سیاسی ان زمان
در دسترس است
53
فاصلهگرفتنازشعار
بین الملل
درباره ب رنامه های سیاست خارجی
عل ی اکبروالیتی
دیپلماسی انتخاباتی
بین الملل
مثلث شماره 175
از تهدیدزدایی تا تنش زدایی
حداد عادل ،والیتی ،قالیباف و جلیلی به سیاست خارجی چگونه نگاه می کنند؟
سعیده سادات فهری
1
در این مطلب ب��ه صورت اجمالی به بی��ان نظ رات و
دیدگاه های چهار ت��ن از کاندیداهای ریاس��ت جمهوری از
جمله اقایان عل ی اکبر والیتی ،غالمعلی حدادعادل ،سعید
جلیلی و محمدباقر قالیباف پی رامون مهمترین مسائل در
ی ای ران پرداخته ایم.
حوزه روابط خارجی جمهوری اسالم
54
والیتی؛ تنش زدایی
دکت��ر عل ی اکبر والیت��ی ،یکی از هش��ت کاندیدای
شرکت کننده در انتخابات ریاست جمهوری است؛ والیتی که
سابقه خدمت در پس��ت وزارت خارجه جمهوری اسالمی را
در کارنامه خود دارد ،در حال حاضر دبیرکل مجمع جهانی
بیداری اسالمی ،عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و
مشاور حضرت ایت اهلل خامنه ای ،مقام معظم رهبری است.
وی که 16سال تصدی وزارت خارجه را عهده دار بود از جمله
سیاستمداران باتجربه در عرصه دیپلماسی به شمار م ی اید.
دکتر والیتی ان طور که م ی گوید به دنبال توس��عه روابط با
دیگر کشورهاس��ت و در این رابطه م ی گوی��د« :جمهوری
اس�لامی ای ران از ابتدای انق�لاب طرفدار رابط��ه با دیگر
کشورها بوده است».
ای��ن نامزد ریاس��ت جمهوری یازدهم با بی��ان اینکه
کش��ورهای دیگر نیز تمایل به برقراری روابط با جمهوری
اس�لامی ای ران دارند ،گفت« :سیاس��ت خارج��ی محتاج
فعالیت و تالش اس��ت .ام��ا باید ب��ا تدابیر مناس��ب این
ظرفی ت ه��ا را از قوه ب��ه فع��ل دراوریم ».وی ب��ا تاکید بر
اینکه مصلحت جمهوری اس�لام ی ای ران ،گسترش روابط
با دیگر کشورهاس��ت ،گف��ت« :در این بین کش��ورهای
منطقه و همس��ایگان م��ا از اولویت نخس��ت برخوردارند؛
تنش زداییوتحریم زدایی
فالحت پیشهدرگفت وگو
بامثلثازسیاست
خارجیقالیبافمیگوید
داود احمدزاده در گفت وگو با مثلث مطرح
کرد
شرط حداد عادل برای مذاکره با امریکا
غالمعلی حدادعادل ،رئیس س��ابق مجلس ش��ورای
اس�لام ی ایران و عضو مجمع تش��خیص مصلحت نظام
جمهوری اس�لام ی نی��ز یک��ی از کاندیداه��ای انتخابات
ریاس��ت جمهوری اس��ت .وی به عن��وان اولی��ن رئی��س
غی ر روحان��ی مجل��س شورای اس�لامی ،دومی��ن رئیس
فرهنگس��تان زبان و ادب فارس��ی ای ران نیز بود و در اواخر
دوران ریاس��تش بر این فرهنگس��تان به ریاست مجلس
ش��ورای اس�لامی نیز انتخاب ش��د .وی پی رامون مسائل
سیاست خارجی ای ران در دولت اینده به روشنی مواضعش را
بیان کرده و م ی گوید« :تکلیف ما روشن است؛ اولین کلمه
شعار ما در انقالب ،استقالل بود و هر دولتی که م ی خواهد با
ما رابطه داشته باشد باید استقالل ما را به رسمیت بشناسد.
اگر در سیاست خارجی استقالل مخدوش شود مورد قبول
من نخواهد بود ».به گفته حدادعادل؛ «ما نه ظلم م ی کنیم
و نه ظلم م ی پذیریم ،ما امده ایم در عرصه روابط بی ن الملل
الگوی نویی را نشان دهیم .کش��ورها بدانند زمانی که با ما
رابطه برق��رار م ی کنند رابطه ما از نوع رابطه س��لطه پذیری
و استکبارپذیری نیس��ت ».این کاندیدای یازدهمین دوره
انتخابات ریاست جمهوری پی رامون رابطه با دیگر کشورها
معتقد است« :قدرت ما در دیپلماس��ی صداقت ما ،منطق
ما و قدرت نرم ماس��ت و ما با چنین اصولی اعالم م ی کنیم
که اماده مذاکره با هر کشوری هستیم ،به شرطی که به ما
احترام بگذارند و قبول کنند ملتی هستیم که ب رای تعیین
سرنوشت خود انقالب کرده ایم».
همچنین وی دیدگاهش پی رام��ون مذاکره با امریکا
را نیز بیان ک��رده و م ی گوید« :من ب��اور دارم امریکای ی ها
در صورتی بر س��ر میز مذاکره با ای ران خواهند نشست که
ملت ای ران در ب رابر فش��ارهای انها عقب نش��ینی نکند .در
این صورت اس��ت که ان روز ما م ی توانیم حرف هایمان را
منطقی بزنیم ».وی افزود« :ملت ما ملتی حس��ینی است
و ملتی نیس��ت که اس��تقالل و عزت خود را ب رای فش��ار
بین الملل
انرژی هسته ای ندارد و ب رای رفع انها نیاز به تدابیر سیاسی
و بی ن المللی داشتیم که متاسفانه میسر نشد .بنده به عنوان
فردی که بیش از 20سال در عرصه سیاست خارجی فعالیت
دارم ،معتقدم با تدبیرهای درس��ت م ی توان کار هسته ای را
حفظ کرد».
دکتر والیتی معتقد است« :سیاست خارجی باید چند
مشخصه داشته باشد تا منافع ملی را تامین کند؛ دولت باید
توانایی این را داشته باشد که با کش��ورهای خارجی ارتباط
برقرار کند .این طور نیست که ب رای مذاکره کردن بنشینید
و با کالم محاوره وارد گفت وگو شوید .گاهی مسئوالن ما در
گذشته در عرصه های سیاس��ت خارجی از کلماتی استفاده
کرده اند که این ادبیات تا چند س��ال ب رای کشور هزینه در
ب ر داشته است .چرا باید سخنی گفته ش��ود که نفعی ب رای
ارمان های ما ن��دارد و کش��ور را تا چند س��ال گرفتار کند؟
سیاس��ت خارجی یعنی اینکه ش��ما کلمه حق را در جایی
درس��ت و بجا به کار ببرید ».سیاس��ت خارج��ی والیتی بر
مبنای بازسازی دیپلماس��ی ای ران ،حل مشکل هسته ای و
تعامل با دنیا پ ی ریزی شده اس��ت .او این سیاست ها را ذیل
تنش زدایی تعریف کرده است؛ بازگشتی به سیاست هایش
در دولت سازندگی.
اقتصادی از دس��ت بدهد .ما م ی توانیم تهدید تحریم را به
فرصت تبدیل بکنیم و م ی توانیم در این حوزه تاثیر مثبت
بگذاریم ».به عقیده وی امری��کا زمانی به صورت عادالنه و
ب رابر پای میز مذاکره با ای ران م ی نشیند که بداند ملت ای ران
هی چ گاه از عزت خود روی گردان نیست و در ب رابر تحریم های
اقتصادی و فش��ارهای ان��ان عقب نش��ینی نخواهد کرد.
امریکای ی ها اگر رفتارشان را عوض کنند ،در ان زمان مذاکره
معنا پیدا م ی کند .حدادعادل درب��اره احتمال تغییر رویکرد
رئی س جمهور یازدهم در قبال برنامه هسته ای خاطرنشان
کرد« :برنام ه هسته ای از نظر ما هیچ ابهامی ندارد و در واقع
مش��کل از رئی س جمهور امریکاس��ت نه از رئی س جمهور
ای ران .پاس��خ به این س��وال مصداق هم��ان ضرب المثلی
است که م ی گوید کس��ی که خوابیده را م ی توان بیدار کرد
اما کس��ی که خودش را به خواب زده بیدار شدنی نیست،
بناب راین امریکای ی ها در بحث هسته ای ای ران نخوابیده اند
بلکه خودش��ان را به خواب زده ان��د و از ماهیت صلح امیز
فعالی ت های هسته ای ای ران باخبرند».
حدادع��ادل در رابط��ه با سیاس��ت خارج��ی دوران
احمدی نژاد نیز بیان کرد« :پافش��اری اقای احمدی نژاد در
مساله انرژی هس��تهای کار درستی بود اما نسبت به برخی
اتفاق هایی که در دوره بعدی افتاده انتقادهایی وجود دارد اما
در مجموع به نظر م ی رسد در سیاست خارجی خوب عمل
کرده است».
همچنین ای��ن کاندیدا در م��ورد تحریم ها مدیریت و
مقاومت را مهمترین راه��کار در این رابطه م ی داند و معتقد
است« :موج گرانی از زمانی ش��دت گرفت که تحریم علیه
ای ران ش��دیدتر ش��د ،البته با مدیریت بهتر م ی توان جلوی
گران ی ه��ا را گرفت ».غالمعل��ی حدادعادل ب��ا بیان اینکه
جمهوری اسالم ی ای ران همواره در مذاکرات هسته ای خود
با 5+1رویکردی منطقی و صادقانه را پیش گرفته اس��ت،
افزود« :تجربه ثاب��ت کرده که جمهوری اس�لام ی ای ران با
فشار غیرمنطقی از مواضع خود عدول نم ی کند ».نماینده
مردم ته ران ،ری ،شمی رانات و اسالمشهر در مجلس شورای
اس�لامی ،با تاکید بر ضرورت حل پرونده هسته ای ای ران از
مسیر گفت وگو و مذاکره ادامه داد« :نظر بسیاری از دولت ها
و سازمان ها در سطح جهانی این است که مساله هسته ای
ای ران باید از طریق مذاکره و گفت وگو حل شود».
عضو کمیسیون اموزش و تحقیقات در مجلس نهم
یاداور شد« :اگر 5+1انتظار دارد جمهوری اسالم ی ای ران در
مذاکرات تعدیلی در روش خود اعمال کند باید بداند که در
مقابل انها نیز باید در جهت حذف تحریم های غیرمنطقی
ضد ای ران گام های ج��دی بردارند ».وی ب��ا تاکید بر اینکه
جمهوری اس�لام ی ای��ران در هیچ معامله ی��ک جانب ه ای
شرکت نخواهد کرد ،گفت« :با چنین رویکردی اگر جمهوری
اسالم ی ای ران قرار باشد روزی تغییری در رفتار خود در پرونده
هسته ای داش��ته باش��د به طور قطع این تغییر رفتار باید با
تغییر رفتاری در طرف مقابل یعنی 5+1همراه باشد».
مثلث شماره 175
باید رفت و امد بین ای ران و دیگر کش��ورها اس��ان ش��ده و
از همه ظرفی ت ه��ا در سیاس��ت خارجه اس��تفاده کنیم».
به گفت��ه عل ی اکب��ر والیتی در راس��تای توس��عه روابط با
کش��ورهای دنیا به ویژه کش��ورهای همس��ایه ،باید چهره
اش��ت ی جویانه ای را از نظام ترس��یم کنیم .والیتی با بیان
اینکه پایه ریزی همکاری های منطقه ای اکو و D8در زمان
وزارت خارجه وی صورت گرفته اس��ت ،خاطرنشان کرد« :از
این همکاری ها به درس��تی بهره برداری نشد .در حالی که
ما مشکلی در توسعه روابط خود با دنیا نداریم و م ی توانیم
از ظرفی ت های باالی کش��ور در این زمینه اس��تفاده کنیم.
اگر هم تاکنون این روابط به درس��تی برقرار نش��ده ،ناشی
از کم کاری ماس��ت ».اما عل ی اکبر والیتی پی رامون مساله
هسته ای نیز نظ رات خود را بیان کرده و معتقد است مساله
هسته ای با تالش قابل حل است و در این رابطه م ی گوید:
«ما از حقوق هسته ای خود ،غن ی سازی و کاربرد صلح امیز
انرژی هسته ای مطابق ان پ ی تی صرف نظر نم ی کنیم و اگر
گفت وگوها مدب رانه باشد م ی توانیم از پیچ مهمی که بر سر
راه داریم عبور کنیم».
والیتی در ادامه با اش��اره به تص��دی وزارت خارجه در
س��ال های ابتدایی پیروزی انق�لاب ،تصریح ک��رد« :من
سیاست خارجی جمهوری اس�لامی را از صفر شروع کردم،
زی را سیاست خارجی اردشیر زاهدی به درد جمهوری اسالمی
نم ی خورد ،ضمنا در این س��ال ها برخ��ی تجاربی را در این
زمینه کسب کردیم».
وی با تاکید بر اینکه لزومی ندارد به بهانه های کوچک
خود را از مزایای بزرگ رابطه با دیگر کشورها محروم کنیم،
اب راز امیدواری کرد که با اتخاذ سیاس��ت درست در عرصه
بی ن الملل ،در دولت اینده مذاکرات هسته ای نتیجه مطلوبی
اخذ کند .عل ی اکبر والیتی در بخش دیگری از سخنانش در
استانه انتخابات ،وضعیت فعلی روابط خارجی را نامناسب
توصیف کرد و افزود« :روابط خارجی ما مشکالت بسیاری
دارد ،اما این مشکالت با اتخاذ سیاس��ت عزت مندانه قابل
حل است ».وی با تاکید بر استفاده از افراد کاردان در حوزه
سیاست خارجه گفت« :با حل مش��کالت به وجود امده در
روابط خارجی م ی توان بس��یاری از مش��کالت اقتصادی و
داخلی را نیز برطرف کرد».
وی با اشاره به س��وابق کاری خود در عرصه سیاست
گفت« :کمتر کسی مانند بنده با کشورهای مختلف جهان
مذاکرات پیچیده داش��ته و با سیاس��تمداران باسابقه دنیا
گفت وگوها و مذاکرات مهم و حیاتی برگزار کرده است که
از جمله ان م ی توان به قطعنامه ،598مذاکره بین گروه های
افغان ،گروه های لبنان��ی مانند امل و ح��زب اهلل ،مذاکره با
گروه های فلسطینی ،اشتی بین برخی کشورهای افریقایی
مانند سودان و اوگاندا و مساله بوسنی اشاره کرد».
والیت��ی اما ب��ا انتق��اد از نق��د نگاهی ک��ه به دنبال
نسب ت سازی بین انرژی هس��ته ای و تحریم هاست ،گفت:
«تحریم ها ربطی به انرژی هسته ای ندارد .عده ای مشکالت
امروز را ناشی از مساله انرژی هسته ای م ی دانند ولی چنین
تفکری صحیح نیس��ت .مخالف��ان ما با باز ک��ردن پرونده
حقوق بشر و طرح مساله حفظ مجازات اعدام م ی خواستند
مجال تامل را از ما بگیرند ،ولی از دول��ت هفتم تا به امروز
اگر تدابیر ش��خص مقام معظم رهبری نبود ،م��ا امروز از
تکنولوژی هس��ته ای برخوردار نبودیم .تحریم ها ربطی به
نظامبین المللدرانتظارانتخابات
24خرداد
جلیلی؛ تهدیدزدایی
سعید جلیلی ،کاندیدایی که ش��اید همه بیش از هر
چی��زی وی را به عنوان مذاکره کننده ارش��د هس��ته ای در
مذاکرات ای ران و گروه 5+1بشناسند .وی سابقه ای ۱۸ساله
در وزارت امور خارجه دارد .او س��ال 1368وارد وزارت خارجه
55
بین الملل
شده و در ۳۰س��الگی به ریاست اداره بازرس��ی وزارت امور
خارجه برگزیده م ی شود و تا سال ۱۳۷۵در ریاست این اداره
باقی م ی ماند .پس از ان ،تا سال ۱۳۷۶که محمد خاتمی به
ریاست جمهوری م ی رسد ،به عنوان معاون اداره اول امریکا
در وزارت امور خارجه فعالیت م ی کند .پس از انکه این پست
از او گرفته شد ،به س��مت مدیریت بررس ی های جاری دفتر
رهبری انتخاب ش��د .تا اینکه در دولت محمود احمدی نژاد
ب��ه وزارت امور خارجه بازگش��ت و به عنوان مع��اون اروپا و
امریکا به فعالیت پرداخت .جلیلی اکنون دبیر شورای عالی
امنیت ملی اس��ت .وی که ب رای یازدهمین دوره انتخابات
ریاست جمهوری ای ران کاندیدا ش��ده است پی رامون مذاکره
ای ران و امریکا معتقد است« :انچه در ۳۴سال گذشته وجود
دارد س��ابقه ای طوالنی از رفتارهای خصمانه امریکا علیه
ملت ای ران اس��ت .از ابتدای پیروزی انقالب اسالمی ،دولت
امریکا به صراحت از رژیم دیکتاتوری ش��اه و سپس صدام
پشتیبانی م ی کرد و بعد از ان فشارها و دشمن ی هایی را در
پیش گرفت که هنوز ادامه دارد ».وی با اش��اره به اظهارات
مقامات امریکایی که عنوان م ی کنند همه گزینه ها درباره
ای ران روی میز است ،اظهار داش��ت« :کسی که م ی خواهد
گفت وگ��و کند باید با س�لاح منط��ق بیاید یا س�لاح های
نظامی؟ انچه امروز ملت ما انتظار دارد ،تصحیح رفتارهای
امریکاست نه گفتارهای ان».
سعیدجلیلی در مورد تحریم ها معتقد است« :برخی
قدرت ه��ا بقای خ��ود را در عدم پیش��رفت دیگ��ر ملت ها
م ی بینن��د ،اما فش��ار ها و تحریم ها نم ی توان��د اراده و عزم
ملت ای ران را ب رای استقالل ،توسعه و پیشرفت تهدید کند؛
تحریم ه��ا تهدیدی ب رای ای��ران نیس��ت ».وی که تجربه
باالیی پی رامون مذاکرات هس��ته ای دارد ،بر این باور است:
«غرب ی ها اعتراف م ی کنند که نظام جمهوری اسالم ی ای ران
سالح هسته ای ندارد و حرفشان این است که ما م ی خواهیم
پیشگیری کنیم ،من از انها س��وال کردم که شما 30سال
است علیه ای ران فعالیت م ی کنید ،چرا موفق نشدید؟»
وی تاکید کرد« :فارغ از اینکه چه کسی در انتخابات
ماه ژوئن(خ��رداد) برنده انتخابات ریاس��ت جمهوری ش��ود
فعالی ت های غن ی س��ازی ای ران بدون هیچ گونه ترس��ی از
دش��منان ادامه خواهد یافت ».وی درب��اره مهمترین مانع
در نرس��یدن مذاکرات به نتایج مطلوب هم اظهار داش��ت:
«اختالفات بین ای ران و 5+1م ی تواند وجود داش��ته باش��د
اما با گفت وگو بر مبنای مشترک م ی شود به نتیجه رسید و
یکی از این مبانی مشترک حقوق تصریح شده ب رای اعضا
در ان پ ی تی است که از جمله ان م ی توان به حق غن ی سازی
و فعالی ت صلح امیز هسته ای اش��اره کرد ».سعید جلیلی،
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در اولین مصاحبه
خود پس از اعالم کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری
به روزنامه فایننش��ال تایمز گفت که در صورت پیروزی در
انتخابات ،سیاست «پیش��رفت ،عدالت و مقاومت (درب رابر
غ��رب)» را در پی��ش م ی گی��رد .وی تاکید کرد ک��ه ای ران
م ی تواند بر تحریم های بی ن المللی که علیه ب رنامه هسته ای
کشورمان وضع شده ،پیشدستی کند.
جلیلی افزود« :ما هر چقدر بیش��تر بر اصول مذهبی
و داخلی خود تکیه کنیم ،بیش��تر توانایی حرکت در مسیر
پیشرفت و ایس��تادگی در ب رابر فش��ار مخالفان خارجی را
داریم ».جلیلی در رابطه با رویکرد خود در سیاست خارجی
و عدم مسامحه با غرب ،گفت« :رویکرد ما کامال قابل دفاع
و منطقی اس��ت که م ی تواند به پیشرفت و تسریع روند ان
منجر شود ».وی در پاسخ به احتمال بروز رویکرد های دیگر
در مس��اله هس��ته ای در صورت پی��روزی نامزد های دیگر
گفت« :اگر رویکرد های دیگر مطرح ش��ود ما به جد از انها
انتقاد کرده و از رویکرد جاری دفاع م ی کنیم ».این کاندیدای
انتخابات ریاست جمهوری درباره بحران سوریه و ارتباط ای ران
با دولت «بشار اسد» گفت« :هزینه جنگ در سوریه را نه تنها
مثلث شماره 175
56
عالء الدین بروجردی از اعضای تیم سیاس��ت خارجی
علی اکبر والیتی
علی باقری ،چهره تعیین کننده در برنامه سیاست خارجی
سعید جلیلی
محسن طالیی از اعضای تیم سیاست خارجی
محمدباقر قالیباف
مردم سوریه بلکه مردم اروپا هم خواهند پرداخت ».جلیلی
گفت« :اصرار بر رفتار اشتباه با تروریس ت ها باعث شده که
انها از هزاران کیلومتر ان طرفتر در افغانس��تان تا نزدیکی
مرزهای اروپا برس��ند .من فکر م ی کنم این چیزی است که
مردم اروپا باید درباره ان نگران باشند ».در مجموع می توان
گفت که سیاس��ت خارجی س��عید جلیلی بر مبنای تهدید
زدایی ط راحی شده و همچنان دیپلماسی تهاجمی در مقابل
غرب را مدنظر قرار می دهد .به احتمال فر اوان دیپلماسی او
در حوزه امریکای التین و شرق رویکرد دولت نهم و دهم را
ادامه خواهد داد ،هرچند سعی م ی کند این ارتباط ها را بدون
حاشیه و جنجال جلو ببرد.
قالیباف :مش�کالت اقتص�ادی ربطی ب�ه تحریم ها
ندارد
محمدباقر قالیب��اف که اکنون یک��ی از کاندیداهای
یازدهمین دوره انتخابات ریاس��ت جمهوری است پی رامون
مساله سیاس��ت خارجی معتقد است« :سیاست خارجی در
معنای ساده ان تعامالت یک کش��ور و دولت ان با محیط
بیرونی خود است و اهمیت این تعامالت با محیط بیرونی
به ان واس��طه اس��ت که هم م ی تواند منبع افزایش قدرت
ملی ،احساس امنیت ،ارتقای موقعیت منطقه ای و جهانی،
نقش افرینی در معادالت مختلف ،ایجاد ظرفی ت های نوین
اقتصادی و فرهنگی برای یک کش��ور باش��د و هم منبع
افول و کاهش قدرت ،ایجاد تهدیدات جدید،کاهش اعتبار
و منزلت یک کشور در محیط جهانی .تفاوت یک سیاست
خارجی خوب و قدرتمند با یک سیاست خارجی بد و ضعیف
هم در توانایی یا عدم توانای��ی ان در تامین همین اهداف
است .سیاست خارجی قوی عامل قدرت کشورها و سیاست
خارجی ضعیف عامل ضعف کشورهاست ».به باور قالیباف،
جمهوری اسالمی ای ران باید به سمت یک سیاست خارجی
هوشمند برود که به جای اصالت دادن به تخاصم صرف یا
وادادگی و تسلیم ،بر اس��اس اصول و ارزش ها و با در نظر
گرفتن امکانات و محدودیت ها ،رقاب��ت را با هدف تحقق
اهداف ،محور فعالی ت ها قرار دهد.
شهردار ته ران در رابطه با پرونده هسته ای م ی گوید:
«پرونده هس��ته ای یک پرونده ملی و کالن است که طبعا
همه دولت ه��ا در چارچوب کالن نظام حرک��ت م ی کنند.
در موضوع هس��ته ای باید تمایزی میان سطح استراتژی و
سطح تاکتیک بگذاریم .استراتژی حرکتی نظام در موضوع
هسته ای مشخص اس��ت؛ مقاومت با هدف تامین منافع
در چارچوب حقوق قانونی .دس��تگاه سیاس��ت خارجی در
مقام مجری این چارچوب از طری��ق مجموعه ای از رفتارها
و اقدامات باید در مس��یر تحقق این اه��داف حرکت کند.
دیدگاه من این اس��ت که راهبرد اصولی و معقول در برنامه
هس��ته ای ،مقاومت با هدف تامین حقوق هس��ته ای مان
است؛ ولی پیش��برد این سیاس��ت و تحقق عملی ان باید
در چارچوبی معقول و هوش��مندانه صورت گیرد ،موفقیت
راهبرد مقاومت هوشمندانه هم از س��ویی نیازمند اجماع و
وحدت داخلی ،تقویت اقتصادملی ب رای کاهش اثرپذیری از
فشارها و از سوی دیگر توجه به ظرفی ت های مغفول مانده
در عرصه سیاس��ت خارجی ،پرهیز از رفتارهای هیجانی و
س��خنان پرطنین ولی کم بهره که به ج��ای ایجاد فرصت
ب رای ما ،به دشمن اجازه تبلیغ و شانتاژ م ی دهد ،است .من از
این چارچوب به عنوان مقاومت هوشمندانه تعبیر م ی کنم.
مقاومت هوش��مندانه ایس��تادگی بر منافع م��ان به طریق
عقالنی است».
دکتر قالیب��اف همچنی��ن در رابطه با ارتب��اط میان
مش��کالت اقتصادی و تحریم ه��ا معتقد اس��ت« :اینکه
بگوییم مش��کالت اقتص��ادی تنها زمانی حل م ی ش��وند
که موضوع تحریم ها حل ش��ود ،معنای دیگرش ان است
که بپذیریم همه مش��کالت اقتصادی فعلی ما ناش��ی از
تحریم ها و مسائل سیاست خارجی است .این حرفی است
که عده ای االن در داخ��ل مطرح م ی کنند ت��ا نقش خود و
سوء مدیریت اقتصادی را در ش��کل گیری وضعیت کنونی
اقتصادی پنهان کنند .در دوران بعد از اصالحات م ی دیدیم
که ع��ده ای م ی گفتند اگر مش��کل ما با امریکا حل ش��ود
سایر مشکالت هم حل م ی ش��ود؛ در حال حاضر هم دیده
م ی ش��ود برخی اش��کار یا پنهان عنوان م ی کنند که صرفا
یک تعامل کامل با امریکا مش��کالت م��ا را حل م ی کند.
عده ای مش��کالت امروز را ب��ه تحریم ها رب��ط م ی دهند تا
نقش س��وء مدیریت اقتصادی خود را کمرنگ کنند .زمانی
تحریم ها را کاغذ پاره خواندند ،ولی امروز منفعالنه پای خود
را از مشکالت بیرون م ی کشند .حال انکه با مروری بر روند
سیاستگذاری اقتصادی سال های گذشته مشخص م ی شود
که سلسله ای از سیاست های غلط اقتصادی از جمله تزریق
خودسرانه پول به جامعه ،افزایش نقدینگی ،رشد عجیب و
غریب واردات و سیاست های پولی و مالی نامتوازن ،باعث
تشدید اسی ب پذیری اقتصاد ما شد که دشمن از ان استفاده
کرد و تمرکز خود را روی تحریم ها برد تا ما را به زانو دربیاورد.
حال انکه اگر ما هوشیار بودیم و به جای تضعیف پایه های
اقتصادمان اسیب پذیری هایمان را دفع م ی کردیم؛ دشمن
دیگر نم ی توانس��ت از ضع ف های ما بهره ب��رداری کند».
قالیباف در مورد مذاکره با امریکا معتقد اس��ت« :مذاکره با
هر کشوری (از جمله امریکا) تنها ابزاری ب رای تامین منافع
و تحقق ارمان هاس��ت ،مذاکره اگر در قالبی متوازن و ب رابر
صورت گیرد تامی ن کننده منافع و ارمان های ماست؛ در غیر
این صورت ارزشی ندارد».
وی در این رابط��ه توضیح داد« :تامی��ن منافع ملی
ما و پیگی��ری ارمان دف��اع از مظلوم اقتض��ا م ی کرد که ما
در افغانس��تان و ع راق وارد مذاکره با امریکا ش��ویم .من در
ان مقاله عنوان کردم که عدم ش��رکت م��ا در مذاکرات بن
که مربوط به تعیین سرنوشت افغانس��تان بود ،اشتباه بود؛
چراکه باعث شد تا نقش کمی در تحقق ارمان های انقالب
اس�لامی و دفاع از مردم مظلوم افغانستان ایفا کنیم .اما در
ع راق نشستیم و با امریکای ی ها مذاکره کردیم .ان موقعی
که من این مطل��ب را گفتم هنوز از س��وی حضرت اقا این
بحث مطرح نشده بود که مذاکره کنیم .حدود 6-7ماه پیش
از ان بود که من این نکته را گفت��م و نظرم این بود که این
کار انجام شود».
وی بر این باور اس��ت« :مذاکره به عنوان راهی ب رای
تامین اه��داف ،ارمان ه��ا و منافع ملی همواره در دس��تور
کار اس��ت ،نه بای��د ان را رد ک��رد و نه تقدی��س .موفقیت
مذاکره هم منوط به این اس��ت که امریکای ی ها بپذیرند با
جمهوری اسالم ی ای ران به صورت ب رابر و متوازن گفت وگو
کنند؛ نه از موض��ع باال.اینکه حضرت اق��ا م ی فرمایند من
خوشبین نیستم ،به واسطه ان است که امریکایی ها روحیه
خودبرتربینی دارند و همواره ت�لاش دارند تا بدون توجه به
موقعیت و منافع و اولویت های طرف مقابل مذاکره کنند،
این چیزی اس��ت که جمهوری اس�لام ی ای ران نم ی پذیرد.
فاصله گرفتن از شعار
درباره برنامه های سیاست خارجی علی اکبر والیتی
2
مثلث شماره 175
علی اکبر والیتی به واسطه حضور طوالنی مدتش در
عرصه سیاست خارجی م ی تواند در بسیاری از مسائلی که
امروز ای ران در عرصه بی ن الملل با ان مواجه است ،تاثیرگذار
باش��د .نخس��تین اولویت دکتر والیتی در رابط��ه با بحث
انتخابات ،مس��اله روابط خارجی است؛ از نظر دکتر والیتی،
جمهوری اس�لامی ای ران به لحاظ مجموعه روابط خارجی
در شرایط مناسبی به سر نم ی برد و قاعدتا باید تالش کنیم
مجددا مجموعه روابط خارج ی مان م��ورد تجدید نظر قرار
بگیرد و بازسازی شود .ای ران بعد از روسیه و چین ،بیشترین
تعداد همس��ایگان را دارد و 15کشور در همسایگی ما قرار
دارند .در واقع هفت کشور در خش��کی و هشت کشور نیز
با ای ران مرز دریایی دارند .بناب راین توسعه و گسترش روابط
با همس��ایگان ،نخس��تین اولویت دکتر والیتی در عرصه
سیاست خارجی اس��ت .ایش��ان معتقدند حجم مناسبات
سیاسی و اقتصادی ای ران باید گسترش یابد و در این راستا
افزایش ارتباطات در منطقه م ی تواند به امنیت منطقه ای نیز
کمک کند؛ از این لحاظ در منطقه ظرفی ت های ب ی نظیری
وجود دارد .نکته دیگر بحث ارتباط با کش��ورهای اسالمی
اس��ت .به نظر م ی رسد بخش��ی از این ظرفیت باید مجددا
احیا شود و بخش��ی نیز مورد تقویت قرار بگیرد؛ مجموعه
جمعیت کشورهای اسالمی قابل توجه است .بناب راین هر
کاندیدایی که به عنوان رئی س جمهور انتخاب شود باید بحث
ارتباط با کشورهای همسایه و اس�لامی را در اولویت قرار
دهد .باتوجه به اینکه اقای والیتی در س��خت ترین شرایط
کش��ور ،متولی دستگاه دیپلماس��ی بودند ،قاعدتا به عنوان
موفق ترین دیپلمات در عرصه سیاس��ت خارجی جمهوری
اسالمی ای ران ش��ناخته ش��ده اند .بناب راین انتظار این است
که در بحث عادی س��ازی روابط با مجموعه کش��ورهایی
که م ی توان همکاری منطقه ای مبتنی ب��ر احترام متقابل
و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر داش��ت ،ایشان بتواند
تحوالت را مدیریت کند .اگر امروز ش��اهد تورم و نوسانات
نرخ ارز هستیم و این مسائل شرایط را ب رای کشور سخت تر
مصلحت ،عزت و حکمت نیز مدنظر اقای والیتی است .اما
در کل این موضوع به نظام باز م ی گردد یعنی تدبیر و کنترل
رفتارهای سیاسی ما ،هم باید مبتنی بر نظ رات رهبری باشد
و هم در نهایت نظام تعیی ن کننده باش��د .در شرایط فعلی
برخی از مقامات امریکایی نیز ب��ه قدرتمند بودن ای ران در
عرصه منطقه و بی ن الملل اش��اره کرده ان��د و در این میان
بسیاری از موارد نیز به رفتار امریکای ی ها بستگی دارد .اما در
نهایت اگر فرض کنیم که در صورت ارتباط با امریکا تمام
مشکالت مان حل خواهد شد ،این فرضیه اشتباه است .باید
توجه داشت که یکی از سیاست های امریکا همین است که
مردم ای ران را به این دیدگاه نزدیک کند که مشکالت ما در
عدم ارتباط با امریکاس��ت .اما این دیدگاه صددرصد اشتباه
اس��ت و مهم تاکید بر ظرفیت داخلی اس��ت .اگر ظرفیت،
انسجام و وحدت داخلی وجود داش��ته باشد و همه در یک
جه��ت گام برداریم ،مطمئن��ا در این عرصه نی��ز م ی توان
موفق بود .دکتر والیتی اصل ی ترین چالش در حوزه سیاست
خارجی را مس��اله هس��ته ای م ی دانند و معتقدن��د که این
مساله باید با تدبیر حل و فصل شود .البته تدبیر این مساله،
عقب نشینی از مواضع مان نیست ،بلکه برخورد فعاالنه با
موضوع و حمایت از مواضع بحق جمهوری اسالمی ای ران،
راه حل پرونده هسته ای ای ران است .ای ران باید این حق را به
کسانی که به دنبال انکار چنین موضوعی هستند ،گوشزد
کند .همچنین ایشان تحریم ها را نیز جزو چالش های پیش
روی دولت اینده م ی دانند و معتقدند باید به سرعت در جهت
رفع این تحریم ها تالش کرد؛ یعنی ی��ا باید تحریم ها را به
حداقل رس��اند یا چالش های ناش��ی از تحریم ها را کاهش
داد .دکتر والیتی در بخش��ی از سخنانش��ان اشاره کرده اند
که در مدت زمان محدودی م ی توان بخش��ی از مشکالت
تحریم ها را حل کرد .این صحبت اقای والیتی به بخش��ی
از توانای ی های ایشان از جمله حل پرونده 598بازم ی گردد.
ایش��ان معتقدند ما باید ظرفیت و توانایی خودمان را در امر
مذاکره افزایش دهیم.
همچنین باید ارتباطات مس��تمری با کشورهایی که
امروزه به دنبال تاثیر بیش��تری در روابط بی ن الملل هستند،
داشته باشیم؛ کش��ورهایی مانند روس��یه ،چین و هند که
نس��بت به رویکردهای یک جانب ه گرایان��ه در قبال ایران
معترضند یا برخی کشورهای اروپایی که خیلی مایل هستند
در روابط بی ن المللی نقش موثرتری ایفا کنند .تمام این موارد
م ی تواند ظرفیت جدیدی را در ب رابر ای ران قرار دهد و اگر این
موارد مورد عنایت ویژه تر قرار بگیرد ،امکان نتیجه گیری و
امیدواری بسیار بیشتر اس��ت .او بر این باور است که بین
تحقق رویاهایی که در سیاس��ت خارجی وجود دارد و انچه
موجود است یک حد وسطی وجود دارد به نام شجاعت .این
شجاعت اگر با تخصص همراه ش��ود م ی تواند رویاها را در
عرصه سیاست خارجی محقق سازدg .
بین الملل
جواد جهانگیرزاده /عضو تیم سیاست خارجی علی اکبر والیتی
کرده ،بخش قابل توجهی از این تحوالت ناشی از این است
که ارتباطات خارجی ما دچار مشکل است .دکتر والیتی در
باز تاسیس اکو یا همان س��ازمان همکاری های اقتصادی
منطقه که پیش از انقالب بعد نظامی داش��ت ،تالش های
شایانی انجام دادند و اکنون 11کشور در این مجموعه قرار
دارند .یکی از برنامه های دیگر ایش��ان نیز این است که ما
به عضو ثابت پیمان شانگهای تبدیل ش��ویم و بتوانیم از
تمام ظرفی ت های دیپلماتیک کشورمان ب رای گشایش در
روابط خارجی اس��تفاده کنیم .البته این مساله توام با حفظ
عزت مندی و دستاوردهای تکنولوژیک کشور است.
دکتر والیتی معتقد اس��ت که حفظ انرژی هس��ته ای
م ی تواند با رفاه و اس��ایش مردم همراه باشد و عزت مندی
مغایر با رفاه و گره گشایی از مشکالت مردم نیست .شرایط
فعلی نیز سخت تر از شرایط زمان جنگ نیست .ایشان در
صحب ت هایشان به بحث انتقال پول و بازگشت تحریم نفتی
نیز اشاره داش��ته اند .دکتر والیتی پی رامون مساله تحریم ها
معتقد است که نباید با بیان حرف های شعاری هزینه کشور
را باال ببریم .ایشان اعتقاد دارند وظیفه دیپلماسی در کشور
ما و دیگر کشورهای دنیا این است که هزینه های کشور را
کاهش دهد و این مساله منافی داش��تن مواضع انقالبی و
بحق نیس��ت .این مس��اله که وظیفه دولت ،هزینه زدایی
اس��ت نه هزینه زای��ی نی��ز اس��لوب و روش دارد .مکانیزم
ان تکیه بر تدبی��ر ،ارتباطات و افزایش تعداد کش��ورهای
مورد مذاکره اس��ت تا بتوان با اس��تفاده از انها ،اثار مثبتی
را در عرصه دیپلماس��ی به همراه داش��ت .پی رامون بحث
مذاکره ب��ا امریکا نی��ز دکتر والیتی معتقد اس��ت که امروز
ای ران مس��اله نخس��ت ب رای امریکا نیس��ت؛ بلکه مساله
نخس��ت ب رای ایاالت متح��ده امریکا ،بح��ران هژمونی و
شکس��ت های پی در پی اس��ت که در ع راق و افغانستان
رخ داده است .ایشان بر این باورند که ارتباط امریکا و ای ران
به ماهیت دو کش��ور باز م ی گردد؛ درواق��ع ماهیت امریکا،
یک جانب ه گرایی اس��ت و تازمانی که ماهیت این کش��ور
تغییر نکن��د امکان اینکه ای��ران با حرص و ولع ش��دید به
سمت امریکا برود ،اش��تباه اس��ت .در حال حاضر شرایط
جمهوری اس�لامی ای ران نیز تغییر کرده و ما در سیاس��ت
خارجی تاثیرگذاری هایی در عرصه بی ن الملل داریم .اکنون
ای ران کش��ور قدرتمندی ش��ده ،اما مبنای ما منافع ملت و
کشور اس��ت .در این میان یک جدول ب رای تغییر در رفتار
امریکای ی ها وجود دارد و ان سه اصلی که مقام معظم رهبری
در بحث سیاس��ت خارج��ی به انها اش��اره داش��تند یعنی
ولی ما با مذاکره اصولی ،ب رابر و راهگشا مشکلی نداریم».
قالیب��اف در اس��تانه انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری
اولویت ه��ای سیاس��ت خارج ی اش را نیز در س��ه س��طح
مشخص کرده است؛ انس��جام داخلی ،ائتالف منطقه ای و
رقابت جهانی .وی در این رابطه م ی گوید« :ما ب رای ش��کل
دادن به یک سیاست خارجی موفق باید به تقویت انسجام
و ت��وان داخل ی مان بپردازی��م ،به جای تخاصم در س��طح
منطقه ای به سوی ش��کل دادن به ائتالف های منطقه ای
حرکت کنیم و نهایتا اینکه در سطح بی ن المللی رویکردمان
را معطوف ب��ه رقابت با ه��دف تامین حداکث��ر منافعمان
کنیم .به نظرم ما توجه نکرده ایم که بدون انسجام داخلی و
اقتصاد قوی نم ی توانیم در عرصه بی ن المللی حرفی برای
گفتن داشته باش��یم .منطقه گرایی راهبرد ما برای تحقق
ائتالف های منطقه ای استg ».
57
فالحت پیشه درگفت وگو با مثلث از سیاست خارجی قالیباف میگوید
3
تنش زدایی و تحریم زدایی
حشم ت اهلل فالح ت پیشه ،عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس هشتم در گفت وگو با مثلث به بررسی
سیاست های دکتر محمدباقر قالیباف در زمینه دیپلماس�ی پرداخت .به گفته وی؛ در رابطه با برنامه هسته ای،
چون ایران ب ه دنبال ساخت بمب نیس�ت ،در گام نخس�ت باید به زبان تفاهم با گروه 5+1در عرصه بی ن الملل
دست یابیم .در ثانی موضوع نشستن شش قدرت در برابر ایران را زمانی م ی توانیم شاخصه قدرت تلقی کنیم
که میان انها این اجماع صورت نگیرد که ایران را در انزوا قرار دهند .ایران باید از این فرصت نهایت اس�تفاده را
ببرد تا ب ه عنوان یک بازیگر در تحوالت مختلف عمل کند ،نه اینکه در جایگاه محکوم قرار بگیرد .همچنین وی
م ی گوید«:یکی از سیاست های دولت اینده جدای از تنش زدایی ،تحری م زدایی خواهد بود .در حال حاضر ایران
ماهیانه ( 3/5سه و نیم) میلیارد دالر از عدم صادرات فعال نفت متضرر م ی شود».
در ابتدا کمی پی رامون برنام ه های اقای قالیباف
در رابطه با پرونده هس�ته ای ای�ران توضیح
دهید؟ ایشان درصحب ت هایشانبرمقاومتبا
تامین هدف حقوق هسته ای تاکید دارند؛ کمی
بیشتر به این موضوع بپردازید؟
بین الملل
lدر زمینه هسته ای ،ایش��ان در راستای اجرای
قوانین کشور گام خواهند برداشت .این مساله بر سیاست
خارجی اقای قالیباف نیز حاکم اس��ت .یک دیپلماسی
هوشمند در این زمینه در دس��تور کار قرار خواهد گرفت
و در این زمینه استفاده از تمام ظرفی ت های دیپلماتیک
ب��رای تنش زدایی مدنظر اس��ت .البت��ه تنش زدایی در
موضع عزت ص��ورت خواهد گرفت و اص�لا به معنای
انفعال نیس��ت .تاکنون در برخی موارد از ظرفی ت های
دیپلماتیک در این عرصه استفاده نشده و در برخی موارد
نیز موضع گیری هایی که انجام شده ،هزینه های زائدی را
متوجه کشور کرده است .بناب راین از این موضع گیری ها باید
پرهیز کرد و موضوع در یک قالب دیپلماتیک تخصصی
دنبال شود .طبق ق وانین مجلس ،جمهوری اسالمی ای ران
باید فناوری های کامل هسته ای را داشته باشد و اکنون نیز
به این مرحله دست یافته است؛ بناب راین ب رای حفظ این
دستاورد باید در قالب دیپلماتیک حرکت کرد .مساله مهم
این اس��ت که ای ران به دنبال ساخت بمب نیست و چون
ای ران به دنبال بمب نیس��ت در گام نخست باید به زبان
تفاهم با گروه 5+1در عرصه بی ن الملل دست یابیم؛ در
ثانی موضوع نشستن شش قدرت در ب رابر ای ران را زمانی
م ی توانیم شاخصه قدرت تلقی کنیم که میان انها این
اجماع صورت نگیرد که ای��ران را در انزوا قرار دهند .ای ران
باید از این فرصت نهایت استفاده را ببرد تا به عنوان یک
بازیگر در تحوالت مختلف عمل کند ،نه اینکه در جایگاه
محکوم قرار بگیرد .از جمله ب رنامه های دکتر قالیباف نیز
همین است که مذاکرات را با قدرت پیگیری و ادامه دهد.
اعتقاد ما بر این اس��ت که دولت اینده باید با یک
پش��توانه رای باال روی کار بیاید بناب راین مردمی که در
انتخابات ش��رکت م ی کنند ،حال چه به کاندیدای پیروز
رای دهند یا به رقبای او ،پشتوانه رای یک کشور به حساب
م ی ایند و قدرت چان هزنی را افزایش خواهند داد .دوم اینکه
از دیگر ظرفی ت ه��ا مانند ظرفیت روس��ای دولت های
گذشته باید در سطح کارشناسان و نخبگان استفاده شود
تا سیاست خارجی در کشور ش��کل بگیرد و وارد فضای
مذاکرات شویم .اعتقاد ما بر این است که موضوع هسته ای
ای ران نباید چالشی شود چون ای ران کشوری است که سند
جامع خلع سالح کشورهای منطقه خاورمیانه از سالح های
کشتارجمعی و هسته ای را ارائه داده و در همین راستا نیز
حرکت م ی کند .بناب راین ما معتقدیم اگر تهدیدامیز حرکت
مثلث شماره 175
58
و صحبت کنیم به گونه ای که این حرکت را به ادعای هسته ای
بودن ما ربط دهن��د ،این روند به ضرر کش��ور خواهد بود .زی را
سیاست جمهوری اسالمی ای ران اصال ساخت بمب هسته ای
نیست و همواره به سمت تنش زدایی گام برداشته است.
یکی از مش�اوران اق�ای قالیب�اف در مصاحبه ای
عن�وان کرده اند که ایش�ان روند فعل�ی مذاکرات
هسته ای را قبول ندارند .ارزیابی شما از این مساله
چیست؟
lاین مساله از این نظر مطرح ش��ده که ما به روند
کنونی مذاکرات انتقاد داریم ،وقتی مذاکره کننده هس��ته ای
باتوجه به فضای�ی که اکنون در رابط�ه با پرونده
هس�ته ای میان ایران و گ�روه 5+1ایجاد ش�ده،
دولت اینده چ�ه رویکردی را باید در این راس�تا در
پیش بگیرد؟
lخط قرمز مذاکرات هس��ته ای دولت اینده؛ حال
چه دولت اقای قالیباف باشد چه دولت فرد دیگری ،قوانین
مجلس است .در قوانین مجلس یک قانون مهم در رابطه
با مساله هسته ای وجود دارد ،مبنی بر الزام دولت بر تکمیل
چرخه سوخت هسته ای به ویژه قلب چرخه سوخت هسته ای
که غن ی سازی را شامل م ی ش��ود .هیچ دولتی نم ی تواند از
این فضا فاصله بگیرد .در این میان اگر برخی کش��ورهای
غربی نیز خواس��تار عدم غن ی س��ازی در ای ران هستند باید
بدانند که موضع انها در کش��ور ما هیچ طرفداری ندارد .زی را
دولت جمهوری اسالمی ای ران نم ی تواند از قوانین مجلس
عدول کند .بناب راین جمهوری اسالمی ای ران در اینده نیز در
قالب داشتن چرخه سوخت هس��ته ای وارد مذاکرات خواهد
ش��د و این مذاکرات را ادامه خواهد داد .در این میان باز هم
متذکر م ی شوم که یک مش��ارکت گس��ترده در انتخابات،
بسیج سیاسی گس��ترده ای را پشت سر رئی س جمهور اینده
فراهم م ی کند و در نهایت م ی تواند تعدیل مواضع 5+1را نیز
به دنبال داشته باشد.
ب ا توجه به اینکه مس�اله تحری م ه�ا اکنون یکی
از دغدغه های مردم اس�ت ،ایش�ان برای کاهش
تحری م ها چه برنام ه ای دارند؟
ای ران مط��رح م ی کند که ب��ه تنش زدایی اعتقاد ن��دارد و به
تهدیدزدایی معتقد است .ما به الگوی مطرح شده نقد داریم.
این الگو به گونه ای اس��ت که انها تهدید را ب رای کشورشان
ایجاد کرده و س��پس با ان مقابله م ی کنند .به عنوان نمونه
مطرح م ی کنند که اگر موش��کی به سمت شان پرتاب شود
با موشک های شان انها را خواهند زد .این روند در دیپلماسی
ای ران جایگاهی ن��دارد و الگوب��رداری از ان ب��رای موضوع
هس��ته ای ای ران ،الگوی بس��یار خطرناکی است .در شرایط
کنونی شاهدیم که برخی قدرت های بزرگ دنیا با کشورهای
کوچک تنش زدایی انجام م ی دهند و تنش زدایی به معنای
انفعال نیست؛ تنش زدایی به معنای ایجاد یک فضای ارام
ب رای کش��ور اس��ت .بناب راین اعتقاد ما بر این است که اگر
مذاکره کننده ای به تنش زدایی باور نداشته باشد ،این تردید
درباره اش به وجود م ی اید که شاید اصال وی ب رای تنش زدایی
وارد مذاکرات نش��ده باش��د .ای ران در هر مذاکره ای که وارد
ش��ود ،مواضعش مشخص اس��ت و همه نیز از این مواضع
اگاه هس��تند ،بناب راین باید تالش کنی��م در مذاکرات وارد
فضای توافقی شویم و به گونه ای عمل کنیم که این امکان
فراهم شود.
lیک��ی از سیاس��ت های دول��ت اینده ج��دای از
تنش زدای��ی ،تحریم زدایی خواهد بود .در ح��ال حاضر ای ران
ماهیانه ( 3/5سه و نیم) میلیارد دالر از عدم صادرات فعال نفت
متضرر م ی شود؛ در این راستا بخش��ی از سیاست ها ،استفاده
بهینه از نفتی است که در داخل تولید م ی شود ،ولی بخش دیگر
به تحریم زدایی مربوط م ی شود که عالوه بر نفت ،زمینه های
مختلف مانند محدودیت تکنولوژیک ،صدور خدمات و فناوری
و غیره را نیز ش��امل م ی ش��ود .از انجایی که ای ران به دنبال
توسعه روابط است باید به س��مت تحریم زدایی پیش رود .در
این رابطه باید تالش شود تنش های واقعی که میان ای ران و
دیگر کشورها وجود دارد ،رفع شود .البته در این رابطه تحکیم
مواضع کشور در دستور کار است و با این رویکرد ب رای بخشی
از تنش هایی که قابل تعدیل است باید ب رنامه ریزی شود .اولین
گزارشی که از سف رای ای ران در کشورهای مختلف دنیا در دولت
اینده م ی خ واهند ،این است که چه سطح از تنش میان دو کشور
وجود دارد و در این میان چه می زان از این تنش ها واقعی است
و نیاز به کار بلندمدت دارد و چه می زان ،قابل تعدیل است .در
این صورت وزیر مربوطه وارد فضای تنش زدایی خواهد ش��د
و به عبارتی پرچم صلح و تنش زدای��ی را از موضع عزت باال
خواهد برد.
این رویکرد تنش زدایی چه نتایجی برای ایران به
بار خواهد اورد؟
lنخستین نتیجه ان ،تضعیف پشتوانه های اجماع
تحریمی است که علیه ای ران ش��کل گرفته و در وهله بعد در
رابطه با کشورهایی که امکان روابط دوجانبه وجود دارد ،ای ران
بتواند هزینه ها را کاهش دهد و با برخی از کشورهایی که در
جبهه مخالف ای ران قرار دارند ،وارد مذاکره شود.
در صورت پیروزی اقای قالیباف در انتخابات ،بحث
مذاکره با امریکا به چه صورت دنبال خواهد شد؟ ایا
ممکن است تابوی مذاکرات در دولت وی بشکند؟
lبه نظر من رابطه با امریکا ،تابو نیست بلکه یک منع
دوجانبه است و این منع باعث شرایطی شده است که روز به
روز دیوار ب ی اعتمادی میان ای ران و امریکا گسترش یابد .شاکله
سیاست خارجی امریکا تاکنون همان بحث عدم تغییر سیاست
کلی در قبال ای ران بوده است ،منتها واقعیتی که وجود دارد این
اس��ت که امروز دیگر ب رای امریکا ،ای ران مهمترین مش��کل
نیست .در حال حاضر مش��کالت دیگری از جمله شکست
10سال نفوذ نظامی امریکا در منطقه خاورمیانه ،سه تریلیون
دالر ضرر و تهدید از دست رفتن سلطه و هژمونی بی ن المللی
که از ناحیه چین احساس م ی شود ،موجب شد امریکا منطقه
ثقل حضورش را به شرق اسیا منتقل کند .وقتی امریکا بدین
صورت دچار انفعال شده است ،تالشش بر این است که بسیاری
از تنش ها را تعدیل کند و در این شرایط یک فضای حیاتی ب رای
جمهوری اسالمی ای ران نیز فراهم م ی شود که وارد تنش زدایی
با امریکا شود .طبیعتا بخشی از موانع و اختالفات فکری ما با
انها حفظ خواهد شد ولی در گام اول در این شرایط دولت اینده
ای ران م ی تواند مانع تصاعد بحران میان دو کشور شود.
اق�ای قالیب�اف در صحب ت هایش�ان ب�ه بح�ث
منطقه گرایی اشاره داشتند .باتوجه به اینکه دولت
اقای احمدی نژاد بیش�تر روی کش�ورهای منطقه
امریکای التین سرمای ه گذاری کرده بودند ،اکنون
این تغیی�ر جهت به چه صورت خواه�د بود و چرا
چنین سیاستی را لحاظ کرده اند؟
4
نظام بین الملل درانتظار
انتخابات24خرداد
داود احمدزاده ،کارش�ناس مس�ائل بین الملل در گفت وگویی تفصیلی با مثلث به بررس�ی مهمترین چالش ها و
اولویت های رئیس جمهور اینده ایران پرداخت .به گفته وی امریکا می داند ایران یک قدرت منطقه ای و تاثیرگذار در
مسائل بین المللی است و شواهد نیز نشان می دهد که دولت اوباما به دنبال تصمیم عجوالنه نیست .البته در صورت اراده
طرفین مبنی بر پذیرش حقوق یکسان ،امکان گفت وگو و حل مس�ائل ،دور از ذهن نیست ،چراکه هم ایاالت متحده و
هم ایران برای پیگیری منافع خویش به همکاری با یکدیگر نیاز دارند .احمدزاده پیرامون مهمترین مس�ائل در حوزه
سیاست خارجی می گوید؛ دو مساله در سیاست خارجی ایران جنبه راهبردی دارد؛ یکی رابطه با امریکا و دیگری پرونده
هسته ای ایران .البته هر دو موضوع جنبه ملی و حساس دارد و رئیس قوه مجریه بدون هماهنگی با سایر قوا و نیز مقامات
ارشد نظام جمهوری اسالمی ایران قادر به اتخاذ تصمیم مستقل نخواهد بود؛ چراکه هر دو موضوع با استقالل و حقوق
ملی ایرانیان رابطه تام دارد.
در ابتدا توضیح دهید مهمترین چالش های ایران
در حوزه سیاست خارجی در مقطع فعلی چیست؟
کم ی پیرامون سیاس�ت خارجی ای�ران در حوزه
هس�ته ای و ارتب�اط ان با مس�ائل داخل�ی ایران
توضیح دهید.
lبه نظر م ی رسد دو مساله در سیاست خارجی ای ران
جنبه راهب��ردی دارد؛ یکی رابطه با امری��کا و دیگری پرونده
هسته ای ای ران .البته هر دو موضوع جنبه ملی و حساس دارد
و رئیس قوه مجریه بدون هماهنگی با سایر قوا و نیز مقامات
ارش��د نظام جمهوری اس�لامی ای ران قادر به اتخاذ تصمیم
مستقل نخ واهد بود؛ چرا که هر دو موضوع با استقالل و حقوق
بین الملل
lاجرای سیاس��ت خارجی از مهمترین موضوعات
در پروسه سیاست خارجی اس��ت و پس از اتخاذ تصمیم در
این حوزه باید ان را به اجرا گذاش��ت .البته تفاوت کلیدی در
اجرای سیاس��ت داخلی با خارجی وجود دارد؛ دولت در داخل،
کنترل منطقی بر اتباع خود دارد ،ولی در نظام بی ن الملل به
دلیل حاکمیت انارشی و تضاد منافع میان کنشگران اصلی
(دولت ها) هیچ کنترلی بر اوضاع وجود ندارد .بناب راین اجرای
تصمیمات در حوزه سیاس��ت خارجی بدون اقناع س��ازی و
چان هزنی ب رای حصول به منافع مش��ترک امکانپذیر نیست.
اگ��ر از دیدگاه نقادانه ب��ه فرایند تصمیم گیری در سیاس��ت
خارجی نگاه کنیم ،این فرایند نسبتا طوالنی است و در شرایط
حاد با کمبود زمان ،نارس��ای ی های این حوزه بیش��تر نمایان
م ی شود .از دیگر سو برخی اهداف سیاست خارجی فعلی با
فضای حاکم بر محیط بی ن الملل سازگار نیست .همچنین
عدم ش��ناخت دقیق محیط پی رامون و تاکید بر ارمانگرایی
افراطی بدون لحاظ مقدورات داخلی و محذورات بی نالمللی،
در کنار دیپلماسی محافظه کارانه موجب شده که بسیاری از
اهداف و ارمان ها نه تنها در عرصه بی ن المللی محقق نشوند
بلکه ب ی برنامگی در عرصه تصمیم گیری ها و اتخاذ مواضع
انفعالی و پیام های مبهم در قبال تحوالت عرصه جهانی بر
چالش های موجود بیافزاید .نگاهی گذرا به چالش های ای ران
در منطقه و عرصه جهانی نشان م ی دهد که ای ران نتوانسته
است از طریق ائتالف سازی و همکاری های مشترک در عرصه
امنیتی ،مانع تهدید های غرب و اسرائیل گردد .فقدان شریک
استراتژیک قابل اعتماد از یک سو و تهدیدات فزاینده غرب
و محور ضدسوری –عربی ب رای ب راندازی تنها متحد نزدیک
ای ران در منطقه (سوریه) بر ناامن ی های محیط پی رامونی ای ران
افزوده است .این درحالی است که توان ای ران و عربستان ،دو
قطب اصلی در جهان اسالم بر سر تضاد منافع به ویژه سوریه
ب ی اثر گشته و ترکیه نیز با بازی دوگانه خود در منطقه تالش
دارد تا غرب را ب رای دخالت نظامی و تکرار سناریوی لیبی در
سوریه اقناع سازد.
ملی ای رانیان رابطه تام دارد .بناب راین هرگونه تغییر در این حوزه
نیازمند نوعی اجم��اع و وفاق ملی و فرانهادی اس��ت .انچه
مشخص است ،حفظ حقوق و دستیابی به فناوری صلح امیز
هس��ته ای به عنوان موهبت الهی در کش��ور نهادینه شده و
جناح های مختلف سیاسی فراتر از اختالفات موجود داخلی بر
توسعه این دانش برتر در زمینه های مختلف تاکید دارند .زی را
همین گسترش قابلی تهای راهبردی ای ران در زمینه فناوری
صلح امیز هسته ای است که نکوهش غرب و ه راس همزمان
رژیم صهیونیستی را موجب شده است .البته منصرف سازی
غرب از اقدامات بیش��تر ایذایی و تهدی��دزا از طریق الگوی
دیپلماتیک مصالحه گرا با حفظ منافع و حقوق اساسی ملت
در این حوزه امکانپذیر است.
به نظر شما مهمترین اولویت رئی س جمهور اینده
ایران در حوزه سیاست خارجی چیست؟
مثلث شماره 175
lاین مس��اله به معن��ای خ راب ک��ردن پل هایی
که اقای��ان احمدی نژاد ی��ا خاتمی در گذش��ته ایجاد کرده
بودند ،نیس��ت و روابطی ک��ه اکنون میان ای��ران و برخی
کش��ورهای امریکای التین وجود دارد ،حفظ خواهد ش��د.
اما اکنون مساله خالئی است که در سیاست خارجی ای ران
موجود است؛ در این رابطه دولت اتی ای ران باید تالش کند
تمام تنش هایش را در س��طح منطقه ای تعدیل کند و وارد
همکاری با این کش��ورها ش��ود .حدود 15کشور در اط راف
ای ران در ظرفی��ت همکاری دوجانبه گس��ترده با جمهوری
اس�لامی ای ران برخوردارند و طبق براوردهای انجام ش��ده
اگر زمین��ه همکاری های منطقه ای فراهم ش��ود ،در قالب
همین همکاری عم�لا از پول نفت ب ی نیاز خواهیم ش��د.
دولت اقای قالیباف سع ی اش بر این خواهد بود که بر مساله
ای ران ه راسی پایان دهد و در مذاکراتی که با طرفین دارد به
سمت تعدیل تنش ها پیش رود .طی سال های اخیر شکل
گرفتن برخی تنش ها میان ای ران با ع ربستان ،ترکیه و برخی
دیگر از کش��ورهای عربی به گونه ای بود که م ی توانستیم
به صورت تعدی��ل ش��ده تری در قبال انه��ا موضع گیری
کنیم .در نهایت در سیاس��ت خارجی دولت اقای قالیباف
بنیاد کارها مشخص خواهد ش��د؛ هیچ رابطه ای برهم زده
نخواهد شد و به س��مت تنش زدایی گام خواهیم برداشت.
همچنین دیپلماس��ی عمومی و دیپلماس��ی اقتصادی -
تجاری نیز پشتوانه سیاس��ت خارجی ای ران خواهد بود و در
دستور کار سیاس��ت خارجی دولت اقای قالیباف قرار دارد.
دیپلماس��ی عمومی بدین معنا که سیاست کشور در ب رابر
دیگر کش��ورهای دنیا ب رای مردم توجیه دیپلماتیک داشته
باشد و در فضای رس��انه ای نیز روی این موضوع کار شود.
درواقع دیپلماس��ی عمومی باید به عنوان وس��یله ای ب رای
دیپلماس��ی عملی و رودررو به کار گرفته ش��ود .در رابطه با
دیپلماسی تجاری و اقتصادی نیز سعی خواهد شد از تمام
پتانس��ی ل های تولیدی ،مصرفی ،وارداتی و صادراتی و چه
سرمایه گذاری و سرمایه پذیری ای ران در سراسر کشور استفاده
شود .به ویژه باید در قالب یک دیپلماسی جدید از توان جذب
سرمایه های ای رانی و خارجی استفاده شود و وزیر خارجه نیز
س��االنه به مجلس گزارش دهد که در زمینه دیپلماس��ی
تجاری چه سیاست هایی را در پیش گرفته استg .
داود احمدزاده درگفت وگو با مثلث مطرح کرد
lدولت اینده در سیاس��ت خارجی ب��رای پیگیری
منافع مل��ی و بازگرداندن عزت و غرور ملی به س��طوحی از
همکاری البته مبتنی بر احترام متقابل نیازمند است .تصور
بر این است با اندکی تس��امح با رویکردی مشترک و مفید با
قدرت های منطقه (ترکیه ،ع ربس��تان و مصر )...بتوان از اوج
گیری اختالفات بر سر مسائل حاد منطقه نظیر بحران سوریه،
ع راق و لبنان جلوگیری و ش��رایط را ب��رای وحدت و همدلی
فراهم کرد .سیاست خارجی دولت اینده باید ب ر اساس منافع
ملی و تصمیمات عقالنی اتخاذ و اجرا شود و ب رای رسیدن به
هدف باید مسیر کم خطر را انتخاب کرد .به نظر م ی رسد ابتکار
عملی که اخی را در نشست ته ران ب رای بحران پیچیده سوریه
تدارک دیده شد ،م ی تواند با گسترش دیپلماسی در قالب گروه
چهار کشور ای ران ،ترکیه ،ع ربستان و مصر از تنش های موجود
بکاهد .در حال حاضر شرایط پیچیده ای بر منطقه خاورمیانه
حکمفرماست و درک ماهیت منازعات و تصمیمات سازنده در
قالب همکاری مشترک م ی تواند از تصاعد بحران های موجود
جلوگیری کند .نکته اصلی این است که تضاد منافع و دشمنی
همواره میان کش��ورهای مختلف در اقصی نقاط دنیا وجود
داش��ته و دارد ،ولی چگونگی حل وفصل مشکالت و تنظیم
اصولی روابط و جلوگیری از تبدیل اختالفات به جنگ مهم
است .امروزه مراکز امنیتی دنیا دستیابی به منافع ملی را نه
در تشدید دشمن ی ها ،بلکه در ائتالف و همکاری چند جانبه
م ی بینند .توصیه این مراکز تصمیم س��از در حوزه سیاست
خارجی و امنیت بی ن المللی ب رای دولت ها این است که حتی
در نبود اعتماد و بروز اختالف ح��اد ،راه منطقی ،مدیریت بر
دشمن است نه ب رنامه ریزی ب رای نابودی او؛ چراکه جنگ باعث
وی رانی سرمایه های ملی م ی شود .نکته پند اموز این است که
ارتقای امنیت داخلی و توسعه پایدار در گروی کاهش تنش ها
و دشمن ی هاس��ت .از این رو کاندیداهای ریاس��ت جمهوری
59
نباید تنها روی امنیت داخلی و بدون پاس��خگویی منطقی
به مسئولیت خویش در قبال امنیت خارجی مانور تبلیغاتی
بدهند.
انتخابات اتی ریاست جمهوری در ایران از منظر
سیاست خارجی چه اهمیتی دارد؟
lدر رابط��ه با ای��ن انتخاب��ات باید توجه داش��ت
کش��ورهای پی رامون و قدرت های جهانی نسبت به نتیجه
انتخابات اتی ب ی تفاوت نیس��تند .چرا که ای��ران در منطقه
خاورمیانه باتوجه به قدرت نرم افزاری و سخت افزاری در کنار
ترکیه ،ع ربستان و مصر ،از توانمندی های بالفعل و بالقوه ای
ب رای پ ی ریزی مناسبات جدید ب ر اساس الگوی تعامل یا تقابل
برخودار بوده و هست .اکثر کش��ورها برون داد این انتخابات
را پیگی��ری خواهند کرد تا ب راس��اس محاس��بات مربوط به
تاثیرگذاری نقش ای ران در محیط منطقه ای و فرامنطقه ای در
روند تحوالت سیاسی و بی ن المللی مدیریت و ارزیابی خویش
را داشته باشند.
سیاست خارجی رئی س جمهور اتی ایران چقدر
اهمیت دارد؟
بین الملل
lانتخ��اب ش��خصیتی تعامل گ��را ب��ا تمای�لات
مشارکت جویانه در عرصه بی ن الملل یا برعکس شخصیتی که
بر حفظ تنش و منازعه در عرصه سیاست خارجی تاکید دارد،
بدون تردید عالوه بر سرنوشت سیاسی کشور ،محیط خارجی
را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد .درس��ت اس��ت که سیاست
خارجی ب ر اساس اصول ثابت و با نظر به مولفه های ایدئولوژیکی
انقالب و محیط جغ رافیای سیاسی ای ران تدوین و اجرا م ی شود،
تغیی رات درونی در جمهوری اسالمی هرگز دامنه ای چندان فراخ
پی دا نم ی کند که از حدود اصول معین خود فراتر رود و همچنین
تصمیم گیری در مسائل حاد سیاسی چون رابطه با امریکا و
پرونده هس��ته ای ای ران خارج از توان رئیس یک قوه است ،با
این وجود رئی س جمهور عال ی ترین فرد در مدیریت راهبردها و
تصمیم گی رنده در دستگاه دیپلماسی کشور است که م ی تواند با
اتخاذ سیاست عملگرایانه یا ارمانگرایانه بر کنش دیگر بازیگران
بی ن المللی تاثی ر گذار باشد .اتخاذ سیاستی ب ر اساس منافع ملی
و تدبیر و مصلحت به کاهش منازعات و گسترش تعامالت
با کش��ورهای دیگر خواهد انجامید و برعکس عدم شناخت
محیط بی ن الملل و تکیه بر ارمانگرایی افراطی بر چالش های
موجود خواهد افزود.
مثلث شماره 175
ای�ا از منظ�ر کش�ورهای غرب�ی و کش�ورهای
مذاکره کنن�ده ب�ا ای�ران نی�ز روی کار ام�دن
رئی س جمهور جدید در ایران اهمیت دارد؟
lنکته مهم این است که در میان کاندیداهای موجود،
هی چ کدام بدون مالحظات کلی ملت و نظام سیاسی کشور،
حرفی از مذاکره ب��ا امریکا و نیز واگ��ذاری امتیاز در موضوع
هسته ای بر زبان نم ی اورد و خطوط قرمز نظام در سطح منافع
کالن ملت روشن است .باتوجه به اینکه چه کسی سکاندار
ریاست جمهوری دوره یازدهم در ای ران گردد ،نباید تغییر بنیادی
را در این حوزه شاهد باشیم ،از همین روست که مقامات کاخ
سفید نیز با علم به این موضوع ،ظاه را اعالم م ی دارند که ب رای
انها زیاد مهم نیست چه کسی رئی س جمهور ای ران شود؛ بلکه
این اهمیت دارد که وی در این مقام چ��ه اقدامات جدیدی را
انجام و چه گام اساس��ی ب رای حل و فصل اختالفات بردارد.
شاید این گفته نمایانگر عمق یاس امریکای ی ها از تحوالت
داخلی ای ران به نفع خود باش��د چراکه دامنه تغییر و تحوالت
چندان فراخ نیس��ت و نم ی تواند از محدوده قانون اساس��ی
کشور فراتر رود.
تغییر دول�ت در ای�ران و امریکا تا چ�ه حد روی
سیاس�ت های کالن دو کش�ور و رابط�ه دوجانبه
تاثیرگذار است؟
lامریکای یه��ا پس از وق��وع انقالب اس�لامی و
فروپاش��ی تز دو س��تونی نیکس��ون در منطقه خاورمیانه،
همواره ای ران را شریک نامطمئن ب رای اجرای سیاست تعامل و
60
همکاری فرض کردند و در این مدت ،از طریق الگوهایی نظیر
الگوی اقدام نظامی و خلع سالح ای ران ،الگوی منصرف سازی
از طریق دیپلماتی��ک در قالب هویج و چم��اق و نیز الگوی
ایجاد هر جو مرج س��ازنده در قالب تغییر نظام و س��رنگونی،
تالش کردند که به اهداف منطقه ای خویش برس��ند .ای ران
نیز امریکا را هم بزرگترین دش��من خ��ود در عرصه جهانی
ی اصلی اس��رائیل در منطقه م ی داند؛ کش��وری که
هم حام
با اتخاذ سیاس��ت های دوگانه در حمایت کام��ل از زراد خانه
هسته ای اسرائیل موجب گسترش بحران و افزایش مسابقه
تسلیحاتی گردیده است .این بدبینی و عدم اعتماد فیمابین
لو فصل
مانع گشایش پنجره دیپلماس��ی روی طرفین و ح
مشکالت تاریخی گردیده است .از این رو در دوره اوباما گرچه
شعار تغییر و مصالحه با ای ران در موضوع هسته ای دیده شد،
ولی مشاهده م ی شود که شدیدترین تحریم های بی ن المللی
ب رای فلج کردن ای ران و اجبار ان به تن دادن به خواس��ته های
غرب ،در شورای امنیت س��ازمان ملل متحد در همین دوره
تصویب ش��د و ای ران به دلیل حمایت از مح��ور مقاومت در
منطقه به حمایت از تروریس��م متهم شد .شخص اوباما نیز
تا مدتی قبل ،همواره از دنبال کردن اب��زار دیپلماتیک ب رای
متقاعد کردن ای ران به رها ساختن ب رنامه هسته ای اش سخن
م ی گفت و در سفر به سرزمی ن های اشغالی از حق این رژیم
سیاس�ت های دول�ت احمدی ن�ژاد در عرص�ه
دیپلماتیک را چطور ارزیابی م ی کنید؟
lدر دوره اقای احمدی نژاد روند تقابل ای ران و غرب
در حوزه های اس��تراتژیک و مسائل هس��ته ای صلح امیز با
شدت بیشتری دنبال شد؛ همچنین روند واگرایی میان ای ران
و متحدان منطقه ای امریکا بر سر تامین امنیت خلیج فارس
به دلیل مداخالت خارجی نمایان تر شد .ای ران در این دوره با
کنار گذاشتن الگوی تنش زدایی در عرصه سیاست خارجی و
ب راساس الگوی قدرت محور ،البته بدون شناخت ضرورت های
استراتژیک تالش کرد جایگاه خویش در سیستم منطقهای
را ارتقا ده��د .بناب راین بیش��ترین همکاریه��ای نظامی و
اقتصادی ای ران در قالب اس��تراتژی نگاه به شرق معطوف به
دو قدرت جهانی روسیه و چین گردید .البته روس ها با بازی
دوگانه خویش تالش کردند که ضمن تطویل بحران میان
غرب و ای ران ،با امتیاز گیری دوس��ویه ،بیشترین نفع را از این
وضعیت موجود داشته باشند .همراهی کرملین در تصویب
قطعنامههای ضد ای رانی در ش��ورای امنیت و نیز تخلف در
عمل به تعهد خویش در تحویل موشک های اس 300نشان
داد که پوتین روسیه هنوز غی ر قابل اعتماد است و نباید ای ران
تم��ام تخم مرغ های خود را در س��بد روس ها م ی گذاش��ت.
چین نیز در نبود رقیب مناس��ب توانست با فروش کاالهای
ب ی کیفیت ،بیشترین س��ود اقتصادی را داشته باشد .به نظر
م ی رسد سیاست خارجی دولت نهم و دهم ،توفیق چندانی در
ایجاد اختالف میان روسیه و چین از یک سو و غرب از دیگر
سو ب رای بلوک بندی جدید و کاهش فشارهای مضاعف غرب
به دنبال نداشته است .در سطح منطقه نیز ای ران پس از بحران
فراگیر سوریه ،وارد چالش اساسی با محورعربی-ضدسوری
(قط ر ،ع ربستان و ترکیه) گردید .در این میان افزایش وابستگی
نظامی و امنیتی کش��ورهای حوزه خلیج ف��ارس به حضور
نظامی امریکا بر نگران ی های ای ران افزود.
ارزیابی شما از روابط حس�نه ایران با کشورهای
افریقا و امریکای التین در زمان اقای احمدی نژاد
چیست؟
ب رای حفظ ب رتری نظامی و حمله به تاسیسات اتمی ای ران دفاع
کرد .بناب راین سیاست خارجی امریکا بر اصول روشنی تدوین
یافته و با جابه جایی افراد تغییر نم ی یابد؛ به طوری که امریکا به
حفظ منافع اسرائیل در خاورمیانه و ایجاد سازش با کشورهای
ع ربی ،تعهد تاریخی دارد ،بناب راین فعالی ت های هسته ای ای ران
ناقض منافع این رژیم و برهم زننده موازنه قوا تعبیر م ی شود.
در نتیجه بهبود شرایط بستگی به تغییر دیدگاه ها دارد.
با این اوصاف روی کار امدن رئی س جمهور جدید
در ایران برای دولت امریکا تا چه حد اهمیت دارد؟
lکاخ سفید منتظر سرنوشت نهایی انتخابات در ای ران
است .از این رو انچه در مناظ رات و گفت وگوهای کاندیداها در
مورد روابط دو جانبه و نیز مسائل هسته ای اعالم م ی شود ،از
جانب انها دنبال م ی ش��ود .امریکا م ی داند ای ران یک قدرت
منطقه ای و تاثیرگذار در مس��ائل بی ن المللی است و شواهد
نیز نشان م ی دهد که دولت اوباما به دنبال تصمیم عجوالنه
نیست .از این رو باید نتیجه قطعی انتخابات مشخص شود
و فعال سکوت معنادار بر فضای روابط دو کشور حاکم است.
البته در صورت اراده طرفین مبنی بر پذیرش حقوق یکسان،
امکان گفت وگو و حل مسائل ،دور از ذهن نیست چرا که هم
ایاالت متحده و ه��م ای ران ب رای پیگی��ری منافع خویش به
همکاری با یکدیگر نیاز دارند.
lدر نبود همکاری های س��ازنده ای ران با ش��رکای
منطقه ای اش ،همچون اع راب و حت��ی ترکیه در دوره دولت
دهم ،شاهد گسترش روابط ای ران با کشورهای امریکای التین
نظیر ونزوئال ،اکوادور و ...بودیم .البته عمده این کشورها در
تعامالت بی ن المللی جایگاه باالیی ندارند .صرفا مخالفت با
سیاست خارجی امریکا در منطقه و گرایش به گسترش روابط
با کشورهایی نظیر ای ران ،چین و روسیه ،مولفه تاثی ر گذار در
الگوی رفتار منطقه ای انها محسوب م ی شد و گهگاه ای ران
ب رای حفظ این روابط ،هزینه هایی هم باید متحمل م ی شد.
اما در مورد افریقا گسترش مراودات به ویژه در حوزه اقتصادی
توانس��ت تا حدودی به نفع ای ران تمام ش��ود .صدور برخی
کاالهای صنعتی ،واردات مواد خام در شرایط بحرانی و انبوه
تحریم های غرب از ایزوله شدن ای ران در منطقه جلوگیری کرد.
ولی حجم این روابط ان چنان گس��ترده نبود که ب رای ای ران
تعیی ن کننده قلمداد گردد.
ارزیاب ی تان از عملکرد دولت احمدی نژاد در عرصه
سیاست خارجی طی هشت سال حضور ب ه عنوان
رئی س جمهور چیست؟
lپایداری ب��ر اصول و منافع در منازعه گس��ترده با
غرب بر س��ر موضوع هس��ته ای به رغم هزینه های متصور
ان از ویژگ ی های مثبت سیاست خارجی این دوره بود؛ البته
این اص��ل در هماهنگی با رهبری و قوه مقننه حاصل ش��د.
ولی سیاس��ت خارجی به رغم توفیقات مقطعی ،در مواجهه
با بحران های موجود در منطقه با دش��واری های بیش��تری
مواجه شد و ای ران نتوانست غیر از سوریه ،شریک استراتژیک
دیگری ب رای خ��ود ایجاد کن��د .در نتیجه این سیاس��ت ها
نیز هزینه امنیت��ی ای ران ب��رای حفظ نف��وذ و ایفای نقش
باال رفتg .
61
فرهنگ
سیاست فرهنگی،فرهنگ
سیاسی
فرهنگ در انتخابات
نگاهیبهدیدگاه هایفرهنگی
نامزدهای ریاست جمهوری
فرهنگ
مثلث شماره 175
نگاهی به دیدگاه های فرهنگی نامزدهای ریاست جمهوری
سیاست فرهنگی،فرهنگسیاسی
شاهین فتحیان
1
بررس��ی حدود دوس��وم از دوره تبلیغ��ات نامزدهای
یازدهمی��ن دوره انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری و نی��ز
س��خنران ی های چن��د ماهه ایش��ان ،بیانگر ای��ن واقعیت
قابل تامل اس��ت که فرهنگ و هنر در جامعه ما در اذهان
سیاس��تگذاران و کارگزاران ش��ان یک موضوع درجه س��ه
62
محسوب م ی شود و همچون گذشته و باتوجه به وضعیت
امروز فرهنگ و هنر در جامعه ،با وجود مس��ائلی در حوزه
معیش��ت و اقتصاد و همچنین سیاس��ت و حتی سیاست
خارجی ،چندان محل بح��ث و توجه ق��رار نم ی گیرد .این
درحالی است که بس��یاری معتقدند اگر تولیدات فرهنگی
و هنری در جامع��ه به ش��کل مطلوبی ش��یوع یابند و به
تب��ع ان فرهنگ عموم��ی جامع��ه ارتقا یابد ،بس��یاری از
مس��ائل مدیریتی ما در داخ��ل و در عرص��ه بی ن المللی با
ناهنجاری های کمتری مواجه خواهد بود.
این در حالی اس��ت که بررس��ی دیدگاه ه��ا و بیانات
کاندیداه��ای انتخابات ریاس��ت جمهوری به وی��ژه تا پیش
از مناظره تلویزیون��ی با موضوع فرهنگ ،نش��ان م ی دهد
پرداختن به موضوعات فرهنگی از مهم ترین موضوع های
مغفول مانده در نگاه هش��ت کاندیداس��ت ،چراکه پس از
بررسی اظهارات چهار کاندیدایی که در شماره هفته پیش
به بررسی دیدگاه های فرهنگی انان پرداخته شد ،با بررسی
مطالب چهار کاندیدای دیگر به نظر م ی رس��د سهم حوزه
فرهن��گ در برنامه های این نامزدها بس��یار پایین اس��ت،
به ط��وری که بیش��تر انها حتی ب��ه منظ��ور تبلیغات هم
س��خن چندانی از حوزه فرهنگ به زب��ان نم ی اورند .حتی
برخی از نامزدها تا قبل از مناظره فرهنگی ،کمتر اشاره ای
به موضوعات فرهنگی و مش��کالت ان در کشور داشتند و
دنبالراستی ازمایی
نیستیم
ازفرهنگتاورزش
در مناظره دوم کاندیداها چه
گذشت؟
گفت وگویمثلثبامجریمصاحب ه های
تلویزیونی
بیشترین موضوعات مورد نظر انها بحث های اقتصادی بود
و در درجه بعد ،سیاست خارجی و موضوع تحریم ها.
انچه در پی م ی اید ،مروری اس��ت ب��ر اظهارنظرهای
چهار نام��زد انتخابات ریاس��ت جمهوری ،یعن��ی والیتی،
جلیلی ،قالیباف و ح��داد عادل در ح��وزه فرهنگ .هرچند
به نظر م ی رسد در برخی از سخنان انها منظور از فرهنگ،
بیشتر رفتار عمومی جامعه است تا حوزه مربوط به تولیدات
فرهنگی -هنری.
فرهنگ اسالمی -ایرانی
عل ی اکبر والیتی که از دهه 60در شورای عالی انقالب
فرهنگی عضویت داشته و اتفاقا به عنوان تاریخ پژوه در مقام
مشاور در برخی از سریال های تاریخی تلویزیون مشارکت و
در برخی از برنامه های شبانه تلویزیون با موضوع فرهنگ
فرهنگ
فرهنگ کفالتی
محمدباق��ر قالیباف یک ب��ار در دیدار ب��ا گروهی از
فرهنگیان اموزش و پرورش ،با تاکی��د بر اهمیت فرهنگ
در یک جامعه به ویژه جامعه دین��ی عنوان کرد« :فرهنگ
مظلوم اس��ت .دلیل اینکه معلمان در تنگنای معیش��تی
هس��تند ،نگاه نادرس��تی اس��ت که به فرهنگ وجود دارد.
فرهنگ مظلوم است و مظلومیت فرهنگی هم در وضعیت
معلم��ان نمایان اس��ت .ما نگاهم��ان را باید ب��ه فرهنگ
تغییر دهیم .فرهنگ اس��اس قدرت ملی ماست .فرهنگ
مصرف کننده نیست .تولید فرهنگی مولد قدرت ملی است.
با این نگاه باید وضعیت معلمان در همه حوزه ها تغییر کند.
چرا باید وضعیت کسانی که در حوزه های دیگر فعالند بهتر
از معلمان باشد .این نشانه مظلومیت فرهنگ است».
شهردار ته ران و فرمانده پیش��ین نیروی انتظامی ،با
تاکید بر اینکه اعتقاد راس��خ و باور عمیقم بر کار فرهنگی
است ،یاداور ش��د« :اولین اتفاقی که در دوران مدیریتم در
نیروی انتظامی افتاد ،افتتاح یک دانشگاه تمام عیار پلیس
در منطقه 22ته��ران بود که حدود 18ماه طول کش��ید و
ثمرات بسیار زیادی ب رای نیروی انتظامی دربرداشت .ما در
نیروی انتظامی و شهرداری نشان دادیم که سرمایه گذاری
روی نیروی انسانی م ی تواند ضامن موفقیت هر سازمان و
نهادی در اجرای بهینه وظایف خود باشد .این رویه در دولت
نیز باید پیگیری شود و ب ی تردید ،اساس و پایه چنین حرکتی
هم در اموزش و پرورش است».
مثلث شماره 175
نیز حضور داش��ته ،در بین س��خنران ی هایش در تبلیغات
انتخابات ریاست جمهوری ،اش��اره های موردی به موضوع
فرهنگ داش��ته و در ای��ن زمینه گفته اس��ت« :مبنای هر
حرکت فرهنگی ،خداترسی اس��ت که موجبات بهره گیری
از اموزه های اصیل اسالمی و تقویت فرهنگ اصیل ای رانی
را فراهم م ی اورد ،خانواده به عنوان رکن اساس��ی جامعه را
تحکیم م ی بخش��د و جایگاه واالی بان��وان در عرصه های
مختلف و استیفای حقوق انان را تضمین م ی کند».
او البته به جنب ه ه��ای تاریخی موضوع هم نظر دارد و
معتقد است« :اگر کشوری الفبای اسالمی را کنار گذاشت،
ب��ه هی چ جا نم ی رس��د و داش��ته های خود را هم از دس��ت
م ی دهد؛ دانش��جویی که با الفبای التی��ن درس بخواند،
تاریخ تمدن اس�لامی را نم ی تواند بخواند و تنها کش��وری
که در میان کش��ورها به همت علمای خود ب��ا تغییر الفبا
مخالفت کرد ای ران بود که فرهنگ اس�لامی خود را حفظ
کرده است .با همین زبان فارسی دانشمندان ما به پیشرفت
م ی رسند و با نشان دادن مدرک در کشورهای خارجی قبول
م ی شوند و پیشرفت م ی کنند ،پس ادبیات اسالمی موجب
عقب ماندگی نیست».
البته باتوجه به حضور چندین ساله عل ی اکبر والیتی
در کسوت وزارت امور خارجه و پس از ان نیز در مقام مشاور
مقام معظم رهبری در امور بی ن الملل ،بسیاری از اظهارات او
و همچنین پرسش های خب رنگاران داخلی و حتی نمایندگان
رسانه های خارجی از وی ،حول محور مذاکرات ای ران و غرب
در زمینه دس��تاوردهای انرژی هس��ته ای قرار گرفته است.
همچنین تحصیالت دانش��گاهی و اش��تغال پزش��کی او
موجب شده که بخش قابل توجهی از اظهارات و وعده های
او نیز در حوزه درمان رایگان و خدمات بیمه باشد.
هرچند قالیباف در سخنران ی هایش به طور مشخص
از برنامه ه��ای فرهنگ��ی س��خن به می��ان نی��اورده ،اما
17اردیبهش��ت عل ی اصغر محک��ی ،نماین��ده او در حوزه
مسائل فرهنگی و هنری ،در نشس��ت تخصصی «دولت
اینده؛ فرهن��گ و هنر» به برنامه ه��ای فرهنگی این نامزد
انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرده و گفته است« :قطعا
بخش فرهنگ و هنر را نم ی توان در مس��یر توس��عه ای ران
نادیده گرفت و نقش ان در کنار مسائل اقتصادی و سیاسی
مهم است .کمبودها و اسی ب هایی که از ب ی توجهی به این
حوزه نشات م ی گیرد ،متاسفانه بیشتر در بیان مباحث کمی
اس��ت و اغلب به کل ی گویی در حوزه فرهنگ و هنر بسنده
م ی کنیم».
محکی ادامه داده اس��ت« :گذشته از س��هم اندک و
ناچیزی که از بودجه کش��ور به حوزه فرهنگ ،چه در حوزه
کتاب ،چه فیلم ،چه موسیقی و فرهنگ عمومی اختصاص
پیدا م ی کند ،متاس��فانه ش��اهدیم که این مقول��ه مهم و
انسان ساز از خارج از مرزها و با امواج ماهواره ها در حال رخنه
کردن بین مردم است .از سوی دیگر ،ا نچه در تولیدات ملی
نمود پیدا م ی کند ،متاسفانه مطلوب نیست».
او همچنین گفته است 14« :جلد کتاب در موضوعات
مختلف توس��ط جمعیت پیش��رفت و عدالت اسالمی زیر
نظر دکتر قالیباف تولید شده است که یکی از این کتاب ها
بررسی س��یر فرهنگی و ش��اخ ص های کیفی ان است که
م ی توان به هنرهای نمایشی ،وضعیت رسانه و رسانه ملی و
روابط بی ن المللی فرهنگی و هنرهای تجسمی اشاره کرد».
نماین��ده این نام��زد دوره نه��م و یازده��م انتخابات
ریاست جمهوری همچنین افزوده است« :در این مجموعه
مطرح شده که هدایت و نظارت مس��ائل فرهنگی باید در
دست دولت باشد ،اما در حوزه مدیریت اجرایی قائل به ورود
بخش خصوصی انجمن ها و اصناف اس��ت ».محمدباقر
قالیباف البته در زم��ان تصدی خود در ش��هرداری ته ران،
مبالغ قاب��ل توجهی را ب��رای حمای��ت از نهادهایی چون
خانه هنرمندان ای ران ،خانه س��ینما و همچنین نشریات و
سایت های متعدد وابسته به خود صرف کرده که هم اکنون
به یک کمپین حمایتی پرشمار ب رای او تبدیل شده اند.
***
غالمعلی حداد عادل ،دیگر کاندیدای ریاست جمهوری،
ریاست فرهنگس��تان زبان و ادب فارسی یکی از ده ها مورد
مشغولیت و مسئولیت فرهنگی اوست ،به همین دلیل از
او در این زمینه بیش��تر انتظار م ی رود .او درباره برنامه های
فرهنگی خود اظهار کرده است« :هیچ تحولی بدون زمینه
فرهنگی ممکن نم ی ش��ود .فرهنگ ،نرم اف��زار هر تحول
سخت افزاری است .من در ذهن خود ب رای هر فعالیت ،یک
پیوست فرهنگی هم خواهم داشت ،ولی به این معنا نیست
که مسائل اقتصادی در اولویت من نباشد .شعار دولت من،
شعار دولت تقوا و تدبیر است».
ح��داد ع��ادل در یک��ی دیگ��ر از س��خنران ی هایش
برنامه های��ش را در بخش فرهنگ این گون��ه توضیح داده
است« :در بخش فرهنگ باید ترویج ایمان سرلوحه ما باشد،
ما بای��د کاری کنیم که مردم ای ران به مس��لمان بودن خود
افتخار کنند که البته این چنین است .به تعلیم و تربیت باید
اصالت داد و این باید از اموزش و پرورش شروع شود که این
حرکت به سوی سبک زندگی اسالمی است و در درجه اول
63
فرهنگ
به کار فرهنگی نیاز دارد».
ای��ن کاندی��دای یازدهمی��ن دوره انتخاب��ات
ریاس��ت جمهوری توجه به زبان و ادب فارس��ی را به عنوان
یکی از ارکان هویت ای ران��ی و یکی از موضوعات مورد نظر
خود عنوان و اضافه کرده اس��ت« :کتاب و کتابخوانی نیز
ب رایم بسیار حائز اهمیت است».
حداد ع��ادل در اظهار نظره��ای خ��ود در ای��ن حوزه
نشان داده که بیش��تر مدافع سیاس��ت های کلی نظام در
وضعیت فعلی در ح��وزه فرهنگ و هنر اس��ت و برخالف
اغلب نامزده��ای دیگر ،با ادبیاتی هجمه گ��ر در این زمینه
صحبت نم ی کند.
***
س��عید جلیلی خیل��ی دی��ر ب��ه قافل��ه تبلیغات و
سخنران ی های انتخاباتی پیوست.
او در یکی از سخنران ی های اخیر ،پس از حجم بسیار
اظهار نظرها در موضوعات مربوط به سیاس��ت خارجی ،در
بخشی درباره موضوع های اقتصادی و فرهنگ هم سخن
گفت .جلیلی با اشاره به بحث فرهنگی و اهمیت ان گفت:
«قدرت و مزیت نس��بی ما امروز در بحث فرهنگ اس��ت.
من امروز به عنوان کس��ی که در عرصه سیاس��ت خارجی
حضور دارد عرض م ی کنم اگر ما در بحث سیاست خارجی
در جاهایی موفقی ت هایی داریم ناش��ی از پشتوانه نظامی
نیست ،ناشی از فرهنگ ماست که ان چنان مولد است که
م ی تواند تولید عزت و پیشرفت کند .اگر ما م ی خواهیم که
همچنان تولید عزت و پیشرفت کنیم باید به بحث فرهنگ
توجه کنیم».
وی ادام��ه داد« :تهاجم فرهنگ��ی و ناتوی فرهنگی
که مقام معظم رهب��ری فرمودند ،به دلیل درک دش��من از
قدرت فرهنگی ای ران است؛ چرا که اگر ضعیف بود ،چنین
توانی را به ان اختصاص نم ی دادند و همین نشان م ی دهد
این مساله یک ظرفیت قوی اس��ت و اگر ما معادن و منابع
فرهنگی غنی خود را بشناسیم که همان تفکر اسالم ناب و
ارزش های اسالمی ملی است و به موقع از ظرفی ت هایی که
در این عرصه وجود دارند استفاده کنیم ،غرب ی ها باید نگران
پیشرفت فرهنگی ما باشند .البته ما باید قبل از هر چیز این
ابزارها ،سازوکارها و قوت را داشته باشیم».
جلیلی با اشاره به اهمیت شورایعالی انقالب فرهنگی
گفت« :بای��د مهمتری��ن ش��ورایعالی ما ش��ورای انقالب
فرهنگی باشد و نه شورای عالی امنیت ملی و حتی مهمتر
از شوراهای اقتصادی ما باشد .باید به ان بیشتر بها بدهیم
و انها نیز امادگی الزم را داشته باشند».
ای��ن کاندی��دای یازدهمی��ن دوره انتخاب��ات
ریاس��ت جمهوری ادام��ه داد« :من احس��اس م ی کنم اگر
ظرفی ت های فرهنگی را همچون حوزه های سینما و کتاب
بشناسیم م ی توانیم با انها قدرتنمایی کنیم .قدرتنمایی ما
فقط در مسائل هسته ای نیست؛ در سینما هم هست ،چه
در داخل و چه در خارج .اگ��ر نگاهی را که ناتوی فرهنگی و
شبیخون فرهنگی به ما م ی کند کنار بگذاریم م ی بینیم در
داخل کشور خودمان کدام محصوالت سینمایی بیشترین
اس��تقبال را دارند .اتفاق��ا موضوعاتی بوده ک��ه مبتنی بر
گفتمان اس�لام ناب و مبتنی بر دفاع از ارزش ها بوده است.
من اس��م م ی برم .نم ی دانم تولیدکننده این محصوالت چه
نظری نسبت به بنده دارند .ما بهترین کارهایی که داشتیم
در عرصه دفاع مقدس بوده اس��ت .بهترین فیلم هایی که
داشته ایم «اژانس شیش��ه ای» بوده اس��ت .فیلم هایی از
این قبیل بوده اس��ت .اینها توانسته بیش��ترین مخاطب را
جذب کند».
وی ادامه داد« :در ح��وزه دینی بهترین س��ریال ها و
فیلم هایی که جل��ب توجه کرده اند مریم مقدس ،یوس��ف
پیامبر و مختار بوده است .مگر اینها نبوده؟ بنده خودم که به
کشورهای عربی و اسالمی رفتم دیدم اینها با چه استقبالی
مثلث شماره 175
64
مواجه شده است .این نش��ان م ی دهد اگر ما در این عرصه
نگاه درستی داشته باشیم،؛ م ی توانیم از انها استفاده کنیم.
اتفاقا س��ینما م ی تواند س��بب نگرانی انها باشد .مفاهیم
دینی از طریق این عرص��ه راه خودش را پیدا م ی کند ،مانند
«بچه های اس��مان» و «رنگ خدا» .م��ا در عرصه کتاب و
رمان هم م ی توانیم همین گونه عمل کنیم».
جلیلی البته علیرضا قزوه -شاعر و مدیر فرهنگی -را
به عنوان مس��ئول کمیته فرهنگ و هنر ستاد خود معرفی
کرده ،اما او نیز در کمال تعجب اع�لام کرده که تا روزهای
پایانی قبل از انتخابات ،حاضر به اظهار نظر نیست .این البته
یک رفتار ش��ایع بین همراهان کاندیداهای انتخابات اخیر،
به ویژه در حوزه فرهنگ و ساخت فیلم های تبلیغاتی بوده
که حاضر نیستند به صورت صریح پا به میدان گذاشته و از
همکاری خود سخن بگویند.
نامزدها به تلویزیون چه گفتند؟
دو ،سه روز پس از انتشار گزارش مثلث و دیگر رسانه ها
مبن ی بر توجه کم هش��ت نامزد یازدهمی��ن دوره انتخابات
ریاست جمهوری ،گزارش��گر تلویزیون به سراغ انها رفت و
در کنار پرسش مش��ترکی درباره پی ش بینی از بازی دو تیم
فوتبال ای ران و قطر ،یک سوال مش��ترک هم درباره حرف
اصلی انها در حوزه فرهنگ و هنر پرسید.
غالمعلی حدادعادل گفت« :ت�لاش خواهم کرد که
نس��ل جوان درک بهتری از هویت اس�لامی و ای رانی خود
داشته باشد و به ان هویت افتخار کند».
حس��ن روحانی اظهار کرد« :فرهنگ چیزی نیس��ت
که بتوان چارچوبی را ب رای مردم در نظر گرفت و مردم را به
سمت ان هدایت کرد .باید اصول را تبیین و تعریف کرد تا
مردم خود برگزینند و انتخاب کنند».
محمد باق��ر قالیباف چنین گف��ت« :بحث فرهنگ،
اساس ی ترین موضوع کشور است .فرهنگ است که نیروهای
انس��انی و تربیت و تعلیم را م ی س��ازد .ما در کنار توس��عه
کالبدی و بحث ه��ای کم��ی و تولید خدم��ات فرهنگی،
تکیه اصل ی م��ان به حوزه ام��وزش و پ��رورش معلمین و
محی ط دانشگاه و اساتید محترم است».
محمدرضا عارف خاط رنشان کرد« :سعی م ی کنیم که
برخوردهای سیاسی را در رابطه با فرهنگ و هنر دور کنیم
و نگاهمان صرفا فرهنگی باشد .تشکل های فرهنگی باید
تقویت شوند و باید از خانه سینما و تئاتر و سایر تشکل های
مردمی حمایت کرد».
محس��ن رضایی اب راز عقیده ک��رد« :فرهنگ و هنر
را به صاحب��ان ان م ی دهیم و پای دولت را از این مس��ائل
بیرون م ی کش��یم؛ یعنی فرهنگ و هنر را از سیاست زدگی
نجات م ی دهی��م .از ط��رف دیگر وظیفه دولت اس��ت که
اقتصاد فرهنگ و هنر را تعریف کند و می زان دخالت بخش
خصوصی و عمومی را در حمایت از ان مشخص کند و ما
این کار را انجام م ی دهیم».
عل ی اکبر والیتی نیز چنین گفت« :هدف ما بازسازی
و تقویت ارزش ها و معیارهای دینی و ای رانی به قصد تقویت
هویت دینی و ملی اس��ت که این تضمی ن کننده استقالل
کشور خواهد بود».
س��عید جلیلی س��پس اظهار کرد« :هرچ��ه بتوانیم
فرهن��گ را در قالب هن��ر و از مجرای هن��ر معرفی کنیم،
موفق تر خواهیم بود؛ بناب راین به نظر م ی رسد فرهنگ و هنر
ما باید یک ارتباط عمیق داشته باشند و در جهت ارمان ها و
اهداف کشور بتوانند روز به روز پویاتر عمل کنند».
سید محمد غرضی هم گفت« :ملت ای ران م ی دانند چه
شکلی زندگی کنند و چگونه نیاز فرهنگی خود را خودشان
بس��ازند؛ این مس��اله در ای ران س��ابقه طوالنی دارد .ظرف
صد سال اخیر ه ر چه فرهنگ و هنر خارجی به کشور تزریق
شده ،در داخل کشور نهادینه نشده استg ».
دنبال
راستی ازمایی
نیستیم
گفت وگوی مثلث با مجری مصاحبه های
تلویزیونی
فاطمه کریم خان
2
چه انتظ�اری م ی تواند از مجری ی�ک گفت وگوی
45دقیقه ای با کاندیدا های انتخابات ریاست جمهوری
وجود داشته باشد؟ مقدورات چنین گفت وگویی چیست
و نقش مجری مصاحب ه گر چه م ی شود؟ حسن عابدینی
مجری گفت وگوی ویژه خب�ری م ی گوید« :انچه در این
برنامه شاهد ان هستیم «برنام ه ریزی شده و پی ش بینی
شده» است و قرار بر چالش و ورود به جزئیات نیست».
خبرنگار مثلث با او که شب نخست اجرای گفت وگوی
ویژه خبری با اجرای او و دعوت حسن روحانی تا قبل از
اغاز دور اول مناظره کاندیداها حاشی ه سازترین مصاحبه
بود ،به گفت وگو نشست.
نق�ش ش�ما در ای�ن گفت وگ و ه�ای تلویزیون�ی
برنامه گفت وگوی ویژه خبری چیست؛ قرار است
مصاحب ه کننده باشید یا مجری؟
lنقش یک مج��ری در ب رنامه های گفت وگو محور
طبعا باید تبیین سوال ها باشد ،مشخ ص کردن موضوع ها و
هدایت مصاحبه هم به عهده مجری است ،تا دیدگاه ها و ارای
نامزد ها کسب شود و به درستی به افکار عمومی منتقل شود.
س�وال هایی که در این برنامه پرسیده م ی شود از
کجا م ی اید؟
کاندیدا ها برای پاس�خ دادن به انها امادگی دارند،
چون قبال بار ها در جم ع های کوچک یا بزرگ و در
برنام ه های مختلف تلویزیونی درمورد انها صحبت
کرده اند...
lنه لزوما .اینکه در مورد همان محور ها ازانها سوال
شود به این معنی نیست که لزوما حرف های قبلی شان را تکرار
کنند .ممکن است موضوع همان باش��د ،اما تالش م ی شود
مخاطبان در مورد اظهارات نامزد ها داوری کنند و بسنجند که تا
چه حد استدالل قوی پشت این ب رنامه ها و راهکار ها وجود دارد
و چقدر منطق در انها دیده م ی شد.
شما در یکی از گفت وگ و های قبل ی تان درمورد این
برنامه گفته اید که گفت وگوی ویژه خبری بنا ندارد
وارد چالش با نامزد ها بش�ود ،چرا قرار نیست به
سمت چالش برود؟
lمناظره ها در رقابت های انتخابات��ی این زمینه را
فراهم م ی کند که کاندیدا ه��ا رفتار ها و ب رنامه های یکدیگر را
به چالش بکشند .ما سه نوع گفت وگو را م ی توانیم از هم مجزا
کنیم؛ گفت وگو های تبیینی ،اطالع رس��انی و چالشی .بنای
ب رنامه گفت وگوی ویژه خبری بر این است که یک گفت وگوی
تبیینی را ایجاد کند نه اهداف دیگر را .باید به این مساله هم
توجه شود که این ب رنامه تنها 45دقیقه زمان دارد و نامزد ها باید
در این 45دقیقه در مورد سه حوزه سیاست ،اقتصاد و فرهنگ
صحبتکنند.
lاین درس��ت اس��ت ،اما مثال چیزی که کاندیدا در
یک جمع 50نفره 100 ،نفره یا اصال پنج هزار نفره گرفته است،
ان بردی را ندارد که اظهارات او در صد او سیما م ی تواند داشته
باش��د .قدرت نفوذ ان اظهارات در سخنران ی ها اصال با قدرت
نفوذ تلویزیون قابل مقایسه نیست .تلویزیون در دورترین نقاط
این کش��ور هم مخاطب های خودش را دارد ،بناب راین به نظر
م ی رسد که تکراری در کار نیست .حتی ممکن است بخشی از
محور های گفت وگو از ان چی ز هایی امده باشد که کاندیدا ها در
مصاحب ه های مطبوعاتی قبلی خود گفته اند ،اما باز تی راژ یک
روزنامه اصال با تلویزیون قابل مقایسه نیست.
ب ه ه ر ح�ال ش�ما در برنام ه ت�ان از کاندیدا ه�ا
م ی خواهید که در مورد موضوعاتی صحبت کنند
که قبال در مورد ان توضیح داده اند...
lدرست است ،اما عالوه بر ان مساله ضریب نفوذ،
این هم هست که بعضی کاندیدا ها در اظهارات قبل ی شان مثال
راه حل ها یا ب رنامه های دقیقی ارائه نکرده اند .ما تالش م ی کنیم
در ای��ن ب رنامه بخواهیم که راه حل مس��ائل ی��ا ب رنامه های
عملیاتی را تشریح کنند.
باز هم ای�ن موضوع�ات ان چی ز هایی اس�ت که
فکر نم ی کنید که در اینجا این رس�انه ها هستند
که در جای�گاه افکار عمومی پرسش�گر باید وارد
ش�وند و از کاندیدا ها در مورد جزئیات موضوعات
س�وال بپرس�ند؟ مردم این امکان را ندارند که در
برابر کاندیدای�ی قرار بگیرن�د و از او بخواهند که
توضیح دهد ،در صورتی که ای�ن امکان در اختیار
رسانه قرار گرفته است و شاید مردم انتظار داشته
باش�ند که سوال هایش�ان در این برنام�ه از زبان
مجری ها پرس�یده ش�ود ،نه انکه مجری کمتر از
10دقیقه از زمان برنامه را به خودش اختصاص دهد
و سوال های دو خطی را از روی کاغذ بخواند و بعد
دوربین را در اختیار کاندیدا قرار دهد...
lاین برنامه در حد یک برنام��ه که تالش م ی کند
بینش ها و گرایش های یک نامزد را در اختیار افکار عمومی قرار
دهد مناسب است ،اما اگر بخواهید در قالب مصاحبه عمقی
به ان نگاه کنید 45دقیقه زمان ،ان هدف را میس��ر نم ی کند.
نم ی شود در 45دقیقه در مورد جزئیات حرف زد.
فرهنگ
با این حساب ،حداقل بخش�ی از سوال هایی که
شما م ی پرسید ،پاسخ های تکراری در پی خواهد
داشت ،یعنی اینها مسائلی هستند که کاندیدا ها
قبال در موردشان صحبت کرده اند.
lمساله این است که توضیحات کاندیدا ها و به چالش
کش��یدن انها در مورد تک تک ب رنامه ها یا دیدگاه ها و سوابق
انها ممکن اس��ت به زمان زیادی نیاز داشته باشد .در اینگونه
ب رنامه ها امکان مطرح کردن دیدگاه های موافق و مخالف وجود
ندارد ،حتی امکان بررسی انها هم وجود ندارد.
این برنامه تنها مس��ئول مطرح کردن س��وال است ،و
کاندیدا ها تنها پاس��خ م ی دهند ،ما به دنبال راس��تی ازمائی
اظهارات یا ب رنامه ها و چی ز های دیگر نیس��تیم ،این داوری در
اختیار افکار عمومی است.
صد او س��یما ب رای ای��ن دوره از رقابت ه��ای انتخاباتی
مجموعه ای از ب رنامه ها را تدارک دیده است ،بخشی از نظ رات
و ب رنامه های کاندیدا ها در هر کدام از این ب رنامه های رادیویی و
تلویزیونیدرشبکه هایمختلفمنعکسم ی شودواین سپهر
رسانه ای سرانجام امکان داوری در مورد کاندیدا ها را در اختیار
مردم و افکار عمومی قرار م ی دهد.
ارزیابی ش�ما از انچ�ه ب ه عنوان گفت وگ�وی ویژه
خبری پخش م ی شود ،چیست؟
مثلث شماره 175
lس��تاد تبلیغات س��ازمان صد او س��یما قبال یک
فراخوانی داده ب��ود و مجموعه ای از س��وال ها را ک��ه باید از
کاندیدا ها پرس��یده ش��ود جمع کرده بود .این سوال ها همان
دغدغه های مردم بودند که انتظار م ی رفت ما انها را از کاندیدا ها
بپرسیم .بخش زیادی از سوال هایی که در این ب رنامه پرسیده
م ی ش��ود ،از طریق این فراخوان جمع اوری شده است .بخش
دیگری از س��وال ها هم هس��ت که مربوط ب��ه دیدگاه های
نامزد هاس��ت .م��ن وظیفه داش��تم که هم��ه مصاحب ه ها و
گفت وگو ها و سخنران ی های نامزد ها را بررسی کنم و محور های
انها را رص��د کنم و بخش هایی را که ب��ه صورت اختصاصی
در ب رنامه های نامزد ها هس��ت ،اس��تخراج کنم ک��ه از درون
صحب ت های انها محور هایی ب رای انجام مصاحب ه ها پی دا شود.
به نظر م ی رس�د توقع از برنام�ه گفت وگوی ویژه
خبری ب�ا کاندیدا ها کم�ی باال تر از ای�ن حرف ها
باشد ،شاید چیزی در حدود hard talkیا نظایر
ان .اما عملا کاندیدا ه�ا 45دقیقه دوربی�ن را در
اختیار دارند تا چی ز هایی را که در برنام ه های قبلی
و بعدی گفته اند و خواهند گف�ت تکرار کنند ،چرا
نباید ای�ن برنامه به س�متی برود ک�ه کاندیدا ها
با س�وال های جدی مردم مواجه ش�وند و مجبور
شوند توضیح بدهند تا مشخص شود که در مورد
راهکار ها و برنام ه هایی که اراده م ی کنند تا چه حد
فکر شده است؟
lمن ای��ن طور تص��ور نم ی کنم ،فک��ر نم ی کنم
که رس��انه ها در جایگاه افکار عمومی قرار گرفته باش��ند .ما
نم ی خواهیم در گفت وگو ها خودمان را به جای مردم بگذاریم،
این مردم هستند که قرار است رای بدهند ،نه ما .اگر رویه این
باشد که ما به جای مردم قرار بگیریم نامزد ها م ی توانند به ما
اعتراض کنند .رسانه پلی است بین مردم و مسئوالن .قضاوت
هم همواره با مردم است نه رسانه ها .فرض کنید زمانی که دو
تیم فوتبال در ب رابر هم قرار م ی گی رند ،ایا این رسانه است که
درمورد برد و باخت و داوری قضاوت م ی کند؟ رسانه تنها باید
انچه را در جریان اس��ت انتقال بدهد و داوری را به عهده مردم
بگذارد.ضمن اینکه ما نباید تمام انتظار را روی دوش تلویزیون
یا یک ب رنامه خاص خبری بگذاریم .همان طور که نباید انتظار
داشته باشیم که وقتی رس��انه ای در یک بخش خبری ،قرار
است سخنرانی یک کاندیدا را پخش کند ان را به طور کامل
نمایش بدهد .این روال چالش��ی حتی در باقی دنیا هم به ان
صورت قابل مشاهده نیست.انچه در قالب گفت وگوی ویژه
ارائه م ی شود hard talkنیست .بحث های زیادی در این
گفت وگو محور قرار م ی گیرد ک��ه پرداختن به هر کدام از انها
ممکن است ده ها ساعت برنامه الزم داشته باشد .همچنین
باید توجه کرد که مخاطب این ب رنامه ها از روزنامه نگاران پیگیر
تا مردم در دور افتاده ترین مناطق کشور را شامل م ی شوند ،ما
در این ب رنامه ها به دنبال نمایش یک نمای کلی از ب رنامه های
کاندیدا ها هس��تیم .اما در مورد هر کدام از جزئیات ب رنامه ها
م ی ش��ود در مصاحب ه ها و س��ایر ب رنامه های تلویزیونی ورود
پی دا کرد.
با این حساب شما اعتقاد دارید که تنها اشکال این
برنامه مربوط به زمان است.
lم��ن نم ی گویم اش��کالی به ب رنامه وارد نیس��ت،
شاید اگر شخص دیگری قرار بود این برنامه را اجرا کند ،چیز
دیگری از کار درم ی امد ،هر مجری ب ر اساس روندی که دارد و
محدودیت ها و مقدوراتی که دارد در چارچوب زمان و موضوع
برنامه کار م ی کند .ما تالش کرده ایم که در چارچوب وقت و
رسالت این برنامه ،زمینه را ب رای داوری مردم فراهم کنیم .ما
محور پرسش ها را هر روز ساعت 9صبح ب رای ستاد کاندیدا ها
یدانند که محور پرسش ها چیست،
ارسال م ی کنیم و نامزد ها م
حاال ممکن است در میان حرف ها یک جایی هم مجری ب رای
واضح تر شدن مساله سوال هایی را مطرح کند.
با این حس�اب برنام ه ها کامال پی ش بینی ش�ده
هستند؟
lبله.
پی ش بینی شده و برنام ه ریزی شده؟
lپی ش بینی در پی ب رنامه ریزی م ی اید ،بناب راین بله؛
ب رنامه ها ب رنامه ریزی شده و پی ش بینی شده هستند.
در مجموع خود ش�ما از برنام ه ای که دارید راضی
هستید؟
lراضی هس��تم چ��ون از س��پهر کلی رس��انه ای
در حوزه ه��ای مختلف اط�لاع دارم .مناظره ه��ا ،گفت وگو با
کارشناس ها ،مستند ها ،ب رنامه های رادیویی و همه ب رنامه های
دیگر کاندیدا ها را که در نظر بگیریم ،انتظار ها روی یک ب رنامه
متمرکز نم ی شود.
به اعتقاد من ان چیزی که صد او س��یما ط راحی کرده و
مورد تایید ستاد تبلیغات قرار گرفته است ،مسیر مناسبی است
ب رای اینکه افکار عمومی بتوانند قضاوتی در مورد کاندیدا ها
داشته باشندg.
65
از فرهنگ تا ورزش
در مناظره دوم کاندیداها چه گذشت؟
3
دومی��ن مناظ��ره جمع��ی هش��ت نام��زد حاضر در
یازدهمی��ن دوره انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری درحالی 15
خردادماه به مدت چهار س��اعت برگزار شد که همه نامزدها
بدون چون و چرا در ان حاضر ش��دند؛ چراکه پی ش تر اعالم
شده بود سوال های تستی ،نمایش عکس و دیگر مواردی
که اعتراض های عمومی را در مناظره نخس��ت ب رانگیخته
بود ،در این مناظره وجود نخواهد داش��ت .از س��وی دیگر،
تصمیم گیرندگان تلویزیون تالش کرده بودند مناظره دوم
را با شکل زمان بندی ش��ده و اظهارنظر دیگر نامزدها درباره
حرف یکدیگر ،به شکل مناظره اندکی نزدیک کنند .در این
گزارش ،مروری داریم بر اهم دیدگاه های مطرح شده از سوی
رئی س جمهورهای بالقوه در زمینه فرهنگ و هنر.
محسن رضایی
فرهنگ
تا وقتی وضعیت اقتصاد و معیش��ت جامعه درس��ت
نشود ،نسبت به تغیی رات در حوزه فرهنگ ،خیلی نم ی توان
امیدوار بود .او معتقد است که مساله فقر ،بیکاری و گرانی
بسیار جدی است و تا ان را حل نکنیم ،برنامه های فرهنگی
تاثیرگ��ذار نخواهد بود .رفت��ار دولتمردان هم در مس��ائل
فرهنگی بس��یار موثر اس��ت .همچنین اصوال در سینما،
فرهنگ و هنر و ورزش دولت چه م ی خواهد؟ فرهنگ ،هنر،
سینما و ورزش را باید به خود فرهنگیان بدهیم .شورای عالی
انقالب فرهنگی که می راث انقالب بوده فعالی ت های بسیار
موثری داشته ،اما باید اعتراف کنیم که در مسائل فرهنگی
ی نداشته است.
پیشرفت مهم
دولت ما (در صورت پیروزی در انتخابات) با یک دست
فرهنگ و ادبیات ایس��تادگی و مقاومت و با دس��ت دیگر
فرهنگ و هنر و ادبیات جهاد اقتص��ادی و جهاد فرهنگی
را دنبال م ی کند ،بناب راین گفتمان انقالبی ما ایس��تادگی از
یک طرف و جهاد اقتصادی و فرهنگی از طرف دیگر است.
مساله بعدی این است که وضعیت فرهنگیان ،هنرمندان،
معلمان ،بازنشستگان ،اساتید دانشگاه ها ،بانوان و جوانان
را به صورت جدی چ��ه در بعد مادی و چ��ه در بعد منزلت
اجتماعی و معنوی در چارچوب برنام��ه ای که ب رای زندگی
مردم تهیه کرده ایم ،بررسی کنیم.
مثلث شماره 175
علی اکبر والیتی
تعریف فرهنگی تجل��ی باورها و رفت��ار یک جامعه
است .انقالب ما فرهنگی است و ب راساس ایه شریفه قران
کس��انی که خداوند به انها امکاناتی م ی ده��د نماز را بر پا
م ی کنند و زکات م ی دهند ،دولت این��ده باید دولت هدایت
باشد .مس��ئوالن خود باید اس��وه الگوی فرهنگ ای رانی و
اسالمی باش��ند و اینگونه القا کنند که دولت بیش از همه
به باورهای مردم عمل م ی کند .ما امروز اثار رش��وه خواری ،
تبعیض ،مشکالت اخالقی و اعتیاد را در جامعه م ی بینیم
که بیش از هر چیز تبعیض و استفاده از پارتی از مشکالت
فرهنگی امروز است.
فرهن��گ بای��د مردم��ی ش��ود ،فرهن��گ مقاومتی
را باید همچ��ون اقتصاد مقاومتی داش��ته باش��یم و ب رای
اینکه فرهنگ مقاومتی ش��ود ،باید مردم متصدی ش��وند
و دول��ت حمای��ت کن��د .در م��ورد بودجه هایی ک��ه ب رای
دولت وج��ود دارد باید ب رای فرهنگ اولویت قائل ش��د .اگر
س��ازمان برنامه و بودجه مجددا راه اندازی ش��ود ،در برنامه
پیش��نهادی به مجلس ب رای پیش��برد برنامه پنج س��اله و
چش��م انداز 20س��اله حتما باید ب رای فرهنگ یک جایگاه
رفیع قائل ش��ویم و کار فرهن��گ را باید ب��ه اهلش واگذار
کنیم.
سینما باید به اهلش واگذار ش��ود ،ورزش را به اهلش
واگذار کنیم و فرهنگ را نباید سیاسی کنیم .ورزش را باید
ورزش��یان اداره کنند و هنر را هنرمندان و مسائل مربوط به
ادبیات و سایر مسائل را باید خود فرهنگیان اداره کنند.
66
سعید جلیلی
ب رای هر ملتی و هر کشوری مهمترین موضوع استقالل
یدانیم
و عزتش است .اگر استقالل مهمترین موضوع است .م
مردم ما با یک انقالب توانست دشمن و استب داد را از بین ببرد
و استقاللمان را به دست بیاوریم ،حال باید دید ایا حفظ این
استقالل فقط با قدرت سیاس��ی امکان پذیر است؟ کشوری
م ی تواند اس��تقالل خود را حفظ کند که حتما ان کشور و ان
ملت مولد باشد.
واقعا فرهنگ در کش��ور ما مظلوم واقع ش��ده و اولین
مظلومیت ان ،ان اس��ت که ح��ق فرهنگ��ی را ادا نکردیم.
حق فرهنگی یعنی چه؟ یعنی نقش فرهنگ در سیاس��ت.
نقش فرهنگ در اقتصاد و در مس��ائل اجتماعی و هنجارها
و ناهنجاری ها.
نکته دیگر این است که دولت درکنار حق فرهنگی که
یک موضوع کیفی است ،یک وظیفه کمی هم دارد؛ در وظیفه
کمی اگر مالک در نظام اسالمی انسان ها و اعتبار انهاست
باید این طور نگاه کنیم که مهمترین بخش تربیت کجاست؟
اموزش و پرورش و معلمین .ما باید اینجا دقت کنیم ببینیم
اساتید ،دانشجویان و علما و مساجد ما اینها هستند که دارند
تولید فرهنگ م ی کنند .همین طور هنرمندان و نویسندگان
عزیز اگر هر رویکرد و اقدام فرهنگ��ی دارند ،لباس فرهنگ
و هنر را به تن کنند ،بدون ش��ک همیش��ه در تاریخ ماندگار
خواهند بود.
دولت باید توجه کند که فرهنگ سفارشی نیست ،دولت
باید بداند اگر نگاه امنیتی به فرهنگ انداخت فرهنگ را از بین
برده و ان را تضییع کرده اس��ت .دولت باید سع ه صدر داشته
باشد .افرینش های انسانی ما در حوزه مسائل هنر و فرهنگ
وقتی اتفاق م ی افتد ممکن است خطایی هم در ان صورت
فرهنگ
حسن روحانی
فضای فرهنگی ما ب رای فعالیت فرهنگی باید دارای
امنیت باش��د .ناامن بودن فضای فرهنگی باعث م ی شود
اصحاب فرهنگ دغدغه های خاطری داش��ته باش��ند که
بس��یاری از انها ب ی مورد اس��ت و نگرانی از سانسور داشته
باشند که برخی ضرورت ندارد و برخی را م ی شود حذف کرد.
قوانین را م ی شود شفاف تدوین کرد تا اصحاب هنر بتوانند
خالقیت داشته باش��ند .در فضای ناامن خالقیتی به وجود
نم ی اید تا به صورت هنر و کاالی فرهنگی قابل عرضه به
جامعه باشد.
نکته دیگر صیانت از باورهای دینی است که امروز مورد
هجمه وسیعی قرار گرفته است .متاسفانه برخی مسئوالن به
جای اینکه باورهای دینی مردم را تقویت کنند ،در سال های
اخیر به تضعیف ان پرداخته اند .امروز قشری گری و خ رافات
به نام دین در جامعه رواج پیدا کرده است .باید عقالنیت را در
فهم مسائل دین ی ترویج دهیم .نباید هر روز یک بخشنامه
و دستورالعمل صادر کنیم .اگر باورهای دینی را تقویت کنیم
مردم م ی دانند چطور فرهنگ را تقوی��ت کنند ،زی را م ی دانند
فرهنگ ،باور ،زندگی و هنجار انهاست.
چرا فرهنگ باید دست دولت باشد؟ درست است دولت
باید سیاستگذار باشد و حمایت کند و اولین حمایتش در ایجاد
قوانین ش��فاف و فضای امن باید باش��د ،اما فرهنگ باید به
صاحبان اصلی یعنی اصحاب هنر خود واگذار شود و از انان
حمایت شود.
راه حل این است که بسیاری از امور را به وسیله قانون
ش��فاف کنیم و به انجمن های حرفه ای و نظام های صنفی
فرصت استفاده بدهیم .پیشکسوتان هر بخش م ی توانند ان
بخش را بهتر کنترل کنند .مگر فرهنگ چیزی است که دولت
به تنهایی بتواند ان را کنترل کند؟
محمدباقر قالیباف
محمدرضا عارف
انقالب ما یک انقالب فرهنگی و مردمی بود ،بناب راین
فرهنگ و هنر جزو اولویت های ماست .حوزه فرهنگ و هنر و
مسائل اجتماعی جزو اولویت های پیشرفت و توسعه ماست.
در این راستا ،تصدی گری دولت در حوزه فرهنگ و هنر باید به
حداقل برسد و در جهت کم کردن این تصدی گری باید حرکت
کنیم .امور فرهنگی باید به اهل فرهنگ سپرده شود و باید
مبتنی بر اعتماد باشد .ما باید به خبرگان و برجستگان حوزه
فرهنگ و هنر اعتماد کنیم و امور را به خودشان بسپاریم.
اهالی فرهنگ و هنر ،کارمندان دولت نیس��تند .نباید
انان را کارمند دولت تلقی کنیم و فکر کنیم که با بخشنامه و
بودجه به تولید کارهای فرهنگی به صورت دستوری م ی توان
انها را واداشت .فرهنگ و هنر بوم ی ترین صنعت ماست .باید
از این ظرفیت اس��تفاده کنیم ،ما در تولید فیلم در رتبه اول
منطقه قرار داریم ،اما در زیرساخت ها وضعیت خوبی نداریم.
اگر پیشرفت متوازن مد نظر ما باشد ،فرهنگ و هنر باید
جایگاه ویژه ای داشته باشد .نگاه ما به فرهنگ و هنر این است
که تالش در حوزه فرهنگ و هنر یک حق است ،امتیاز نیست.
اگر نگاه ،امتیازی باشد هر لحظه الزم باشد ان را م ی گیریم
مانند حذف روزنامه ها و جلوگیری از انتشار یک کتاب یا یک
فیلم که ب رای انها زحمت بسیاری کشیده شده است .تعطیلی
خانه سینما را در همین راس��تا تلقی م ی کنیم .به جای کنار
گذاشتن برجستگان حوزه فرهنگ و هنر بر حسب سلیقه به
انان به عنوان سف رای فرهنگی نگاه کنیم.
مثلث شماره 175
انچه مزیت نسبی ماست ،فرهنگ اس��ت .امام(ره) با
تکیه بر قدرت فرهنگ ،این حرکت عظیم را ش��روع کردند و
پیشرفت و عزت ما به دلیل فرهنگ ما بود .امام جنگ افزار و
حزبی نداشتند ،اما با فرهنگ این پیروزی را به دست اوردند.
فرهنگ یک موضوع در کنار س��ایر مقوالت نیس��ت ،بلکه
فرهنگ یک موضوع تنفسی در کنار سایر مباحث است .اگر ما
بتوانیم از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم ،فرهنگ از قانون
م ی تواند موثرتر باش��د .قدرت فرهنگ ،مغول ها را استحاله
کرد و در جنگ تحمیلی قدرت فرهنگی و تفکر بس��یجی
موجب پیروزی ما ش��د و فرهنگ استکبارستیزی در مساله
هسته ای موجب پیش��رفت های ما شد .ب رای اینکه فرهنگ
را به خوبی بشناسیم ،باید به مبانی دینی به شناخت خوبی
برسیم که دراینده دچار خطا نشویم و نباید به بهانه فرهنگ
در مسیرهایی گام برداریم که موجب تضعیف فرهنگ شود.
کار ویژه نظام اسالمی این اس��ت که بندها را باز کند تا
ظرفی ت ها اغاز شود .امروز انقالب اس�لامی در واقع هجوم
به فرهنگ غرب است .ما در این حوزه فعال هستیم ،امروزه
صد شبکه ماهواره ای فارس ی زبان درست ش��ده که در واقع
پاس��خ به هجوم فرهنگ ما به غرب بوده است که البته انها
هم موفق نبوده است ،ما باید از قوت فرهنگی خود به خوبی
استفاده کنیم.
امروز عده ای در ح��وزه هنر انحصار ایج��اد کردند و با
اش��راف ی گری در این بخش م ی گویند فقط ما باید در حوزه
فرهنگ صحبت کنیم .انها با ابزار فرهنگ سایر افراد را ساکت
کرده اند .ما م ی گوییم که دو روزنامه بسته شده ،اما به دنبال
ازادس��ازی ظرفی ت های فرهنگی در شهرستان ها نیستیم،
اکنون چند درصد رس��انه ها در اختیار ظرفی ت های فرهنگی
جامعه است؟ چرا ما در این بخش نگاه تنگ سیاسی داریم و
م ی گوییم اگر یک جریان امکانات داشت ،ازادی هست و اگر
امکانات نداشت ،ازادی نیست؟
غالمعلی حدادعادل
فرهنگ در جامعه مانند روح در پیکر است و به منزله
شخصیت ب رای فرد است .در واقع فرهنگ شخصیت یک
ملت و هویت هر جامعه است .فرهنگ ما اسالمی است و
مردم ما قبل از اسالم هم خداپرست بودند .ما باید فرهنگ
اسالمی و باور به خدا را همان طور که در قران امده و رهبری
هم فرموده اند اس��اس قرار دهیم .باید زندگی و جامعه خود
را قرانی کنیم و بر اصالت فرهنگ اسالمی و ای رانی تاکید
کنیم.
من در دولت اینده تالش م ی کنم نسل جوان فرهنگ
خود را بشناسد و احساس هویت کند و به این فرهنگ در ب رابر
دنیا افتخار کند و با مسلمان بودن و ای رانی بودن خود سرش
را باال بگیرد .اولین شعار این انقالب ،اس��تقالل بود .اگر در
فرهنگ ،استقالل نداشته باشیم در سیاست ،اقتصاد و مسائل
دیگر هم استقالل نخواهیم داشت .فرهنگ در جامعه باید
مانند ابشاری از باال به پایین سرازیر باشد و همه را در بر بگیرد
و در همه جا نشاط ایجاد کند .فرهنگ مثل جان است ،ممکن
است دیده نشود ،اما هر کسی چیزی م ی بیند با جان م ی بیند.
ما وقتی م ی توانیم در ب راب��ر تهاجم فرهنگی مقاومت
کنیم و مهاج��م را دفع کنیم که فرهنگ خود را بشناس��یم.
داش��تن فرهنگ مس��تقل به معنی س��تیز با جهان و نفی
ارز ش های فرهنگ های دیگر نیس��ت ،اما اگر ما چیزی در
اختیار خود نداشته باشیم نم ی توانیم داد و ستد داشته باشیم.
ما وقتی م ی توانیم رابطه منطقی داشته باشیم که فرهنگ
خود را بفهمیم.
من هم مدافع سانسور نیستم ،ولی سوال م ی کنم که
اگر در یک اثر هنری مثل کتاب ی��ا فیلم به باورهای دینی و
مقدسات جامعه اهانت شود یا ریش��ه ها و پایه های اخالقی
جامعه م��ورد هجوم قرار گیرد ،ش��ما به عن��وان دولت اجازه
م ی دهید که ان مسائل وارد خانواده ها شود و فساد ایجاد کرده
و مانع ورود ان نم ی شوید و سانس��وری انجام نم ی دهید؟ به
عقیده من این مساله بسیار مهم است.
گیرد .ما نباید به خاطر یک خطای کوچک ،اعتماد به نفس و
تکی ه مان به خرد جمعی هنرمندان ،نویسندگان و اصحاب هنر
را کنار بگذاریم و برخورد قه��ری کنیم .فرهنگ را من اینقدر
تقلیل ندادم که وقتی م ی گویم منزلت ،یعنی اینکه پیوست
فرهنگی بگذاریم.
محمد غرضی
هر دولتی که بخواهد فرهنگ خود را به جامعه تحمیل
کند ،اعم از اینکه س��خت افزار و نرم افزار باش��د ،محکوم به
شکست است .فراماس��ونرها در زمان مش��روطه ،رضاشاه
در زمینه کش��ف حجاب و محمدرضا ش��اه در دوره خود به
همین دلیل شکست خوردند .دولت ها باید تابع جامعه خود
باشند .عموم مردم هستند که زندگی فرهنگی را م ی سازند.
شما باید در سه مقوله رسانه ،ورزش و سینما تمام صاحبان
این م راکز را موظف کنید که در سیس��تم خود یک NGO
مناسب تشکیل دهند و تعامل خود را از یک سو با دولت و از
سویی با جامعه شکل دهند .فرهنگ ،بخشی نیست و هنر
وقتی موفق م ی شود که ارتقای فرهنگی یابد .اگر قرار باشد
هنر زیر سلطه هنر باقی بماند ،به جایی نم ی رسد .باید ببینیم
چه چیزی در کشور خواهان دارد .اگر ورزش ها و تاسیسات
رسانه ای را به زعم خود تزریق کردیم همین م ی شود که در
دوره مشروطه رضاشاه و محمدرضا شاه اتفاق افتاد.
قدرت سیاسی باید تابع فرهنگ عامه باشد و به جامعه
دستور ندهد .هیچ دولتی از مشروطه تا االن توان استقامت
در ب رابر فرهنگ مردم را نداشته و تمام تحمی ل ها به جامعه
محکوم به شکست شدند .دولت ها رفته اند و فرهنگ مردم
تثبیت شده و تهاجم فرهنگی به دلیل تثبیت فرهنگ عامه
از بین رفت .ورود ابزار پیش��رفته باعث توسعه فرهنگی در
جامعه ما شده است .در گذشته زمانی که رادیو و تلویزیون وارد
کشور ما شد ،ما شاهد این تحول و توسعه فرهنگی بودیم.
شبکه مخاب رات که امد ،به خاطر اینکه ارتباطات دوطرفه بود
توسعه فرهنگی نیز افزایش پی دا کرد .ما امروزه دارای امکانات
فراوانی هستیم که م ی تواند ما را در ایجاد دولت الکترونیک
یاری کند و از این امکانات م ی توانی��م ب رای کم کردن گپ
دیجیتالی استفاده کنیم .مفهوم گپ دیجیتالی چیزی نیست
جز اینکه اختالف فرهنگی به صفر برسدg .
67
دیالکتیکحاشیهومتن
علوم سیاسی
علوم سیاسی
مثلث شماره 175
68
خاستگاه طبقاتی نامزدهای انتخابات
چیدمان نیروهای سیاسی در
یازدهمینانتخابات
ریاست جمهوری چگونه است؟
رقابتگفتمانهایاقتصادیوسیاسی
راستوچپایرانی
صف ارایی نیروهای سیاسی ،حول اقتصاد
و ازادی
رقاب ت های انتخاباتی و
سیگنال هایراهبردی
سوال بزرگ؛ عدالت یا توسعه؟
نامزدهای انتخابات کدام طبقه اجتماعی و اقتصادی را نمایندگی می کنند
1
محمدخوش چهره/استاددانشگاهتهران
علوم سیاسی
مثلث شماره 175
این سوال قابل توجهی اس��ت که کاندیداها به لحاظ
اجتماعی کدام یک از طبقات جامعه را نمایندگی م ی کنند.
در ادبیات متعارف سیاسی و اجتماعی اینکه هر کاندیدایی
کدام طبقه اجتماعی را به عنوان گ��روه هدف قرار م ی دهد
یا در اصطالح جامع ه شناسی سیاس��ی خاستگاه اجتماعی
خود را تعیین م ی کن��د ،ب رای برنامه ریزی ه��ای بلند مدت
اهمیت دارد.
ب ی شک یکی از مسائل مهم در انتخابات ،تشخیص
دیدگاه ها از منظ��ر گروه های هدف اس��ت و ای��ن از زاویه
اقتصادی ه��م حائز اهمیت اس��ت .به عنوان مث��ال نظام
سرمایه داری ب ر اس��اس تئوریک ،گروه های س��رمایه داری
را گروه ه��دف خود ق��رار داده و بر این باور اس��ت که میل
پ س انداز در گروه های سرمایه دار و مرفه باالست و ب رای رشد
اقتصادی الزم است سطح درامد و رفاه گروه های مرفه ارتقا
پیدا کند و به تبع ان نرخ رشد اقتصادی افزایش پیدا کند یا در
نظام های سوسیالیستی و مارکسیستی گروه های کارگر و
در نظام های مائوئیستی طبقه دهقان به عنوان گروه هدف
معرفی م ی شوند.
اما نظ��ام جمهوری اس�لامی ب ر اس��اس دیدگاه های
حضرت ام��ام خمین��ی(ره) و مفاد قانون اساس��ی ،انقالب
گروه های هدف را مس��تضعفین و محرومین قرار داده که
واژه های دینی و پ ر محتوایی هستند .در واقع اقشار مختلف
اجتماع ممکن است به واسطه نوع نگاه هیات حاکمه مورد
ضعف قرار گیرند و مصداق مستضعف شوند.
محروم و مس��تضعف واژه های ع��ام و پ ر محتوایی
هستند ،گرچه متاسفانه در سال های بعد از جنگ با غفلت
و بعضا جهالت جای خود را به گروه ها یا اقش��ار اسی ب پذیر
دادند و به تدریج ب ر اساس معیارها و مدل های متعارف بانک
جهانی و صندوق بی ن المللی پول ،با تقسیم بندی جامعه به
10دهک شناخته شده ،اقشار اسی ب پذیر در سه دهک اول
قرار گرفتند و هر دهک ب ر اساس درامد و خاستگاه اجتماعی
خود مشخص م ی شود .ب ر اس��اس این معیارها ،گروه های
کم درامد ،گروه ه��ای میانی یا طبقه متوس��ط و بعد از ان،
طبقات مرفه شناخته م ی شوند.
حال اگر معی��ار دهک ه��ا را ب رای تحلی��ل انتخاب
کنیم ،باز هم ای��ن موضوع که ه��ر کاندیدا ک��دام یک از
دهک های اجتماعی را نمایندگ��ی م ی کند یا کدام دهک را
ب رای سیاست های خود هدف قرار م ی دهد ،موضوع مناسبی
ب رای تحلیل و تحقیق است.
در دوران سازندگی مدیریت کالن هدف سیاست های
خود را تحقق رش��د اقتصادی اعالم م ی کرد ،گرچه در ابتدا
این رویکرد منجر به افزایش ش��کاف طبقات��ی و افزایش
فقر م ی شود .در واقع منظور این دولت ان بود که گروه های
منتفع و بهره مند گروه های باالی اجتماع هستند .این دولت
در مورد اقشار محروم این نظر را داشت که با تامین اجتماعی
و پرداخت نقدی یارانه کمیته امداد مورد حمایت قرار گیرند
تا نهایتا در یک دوره س��ی س��اله از مزایای رش��د و توسعه
اقتصادی بهره مند شوند .بس��یاری در همان زمان این نقد
را مطرح م ی کردند که دولت ش��رعا و اخالقا اجازه ندارد یک
نسل را فدا کند و سیاس��ت ها خود را به عنوان امری قطعی
دانسته و توس��عه احتمالی را موجب بهبود وضعیت اقشار
محروم در دراز مدت بداند.
من با صراحت و قاطعیت اشاره م ی کنم که مدل های
مطرح از سوی کاندیداها کماکان همان مدل های ب رنامه های
اول و دوم توسعه است که از دوران سازندگی اغاز شد و این
مدل ها به مفهوم ی همچن��ان گفتمان غال��ب اقتصادی
کاندیداهاست .اگرچه استثنائا برخی از کاندیداها سخنانی
تکمیلی را بی��ان م ی کنند اما حتی در م��ورد نقش دولت و
اقتصادی بودن اقتصاد دولتی و نوع نگاهشان به سوبسیدها
و غیره دیدگاه شفافی ندارند و بر این اساس قابل درک است
که در بهترین وضعیت ب رای رفع برخی کاست ی ها مانند تورم
همچنان سیاست های اقتصادی دهه هفتاد را در دستور کار
دارند ،گرچه برخ��ی از نامزدها حتی درک مفهومی از همان
مدل هم ندارند و بیشتر به عنوان یک شیوه و روش متعارف
از ان استفاده م ی کنند.
بسیاری از کاندیداهای فعلی با عدم بینش ملی صرفا
به طرح مشکالت و معضالت م ی پردازند ،در حالی که یک
فرد عادی هم م ی تواند مشکالت را بیان کند .انها باید مانند
یک پزشک متخصص دالیل ایجاد بیماری را تشخیص و
بعد از ان اولویت های درمانی را مطرح کنند .در مرحله درمان
هم همزمان نم ی توان تمام ی کاس��تی را برطرف ساخت و
وضعیت بیمار هم باید مد نظر قرار گرفته شود .این مسائل
در مباحث انتخاباتی مغفول مانده و روش به کار گرفته شده
در صدا و س��یما باعث شده مردم بیش��تر جنب ه های کمدی
مناظ رات را مد نظر قرار دهند.
اهل ف��ن و صاحب نظ رانی که تحلیل مهندس��ی در
انتخابات دارن��د ،واقفند ک��ه بس��یاری از کاندیداها اکنون
متناسب با س��بد رای ش��ان در مرحله رقابت های تبلیغاتی
هستند و سبد رای هر کاندیدا به گروه های خاصی مرتبط
است که تبیین هر یک از این گروه ها و ارتباط شان با سبد
رای هر کاندی��دا ،گرچه زمان اندکی ت��ا روز انتخابات باقی
مانده ،همچنان یک ضرورت جدی است.
از انجا که تعلق کاندیداها ب��ه گروه های اجتماعی و
اقتصادی خاص هنوز مورد تحلیل ق��رار نگرفته ،قضاوت
در مورد ارتباط کاندیداها با گروه های هدف نه تنها اخالقی
نیست بلکه علمی هم نخواهد بود .ما ابتدا باید تعریفی از
خط کش و معیار داش��ته باشیم ،س��پس مردم خود قادر به
تش��خیص خواهند بود .البته اگر خاس��تگاه اجتماعی هر
کاندیدا مشخص شود ،اما فهم و بصیرت نشود ،نتیجه اش
پوپولیسم و عوام فریبی خواهد ش��د .بر این اساس صرف
تش��خیص گروه های هدف هر کاندیدا کافی نیست و اگر
درک صحیح و مفهومی نشود ،برداشتی سطحی و قشری
بوده و چه بسا بسیاری از اقدامات با نام عدالت ،ضد عدالت
خواهد شد ،همان طور که اکنون شاهدیم به نام گروه های
فقیر و محروم ،بیشترین فشار بر این طبقات وارد شده است.
تبیین موضوع گروه های هدف کاندیداها و تعریف شاخص
و معیار در این زمینه ،مساله ای مهم است که متاسفانه دیر
به ان پرداخته شده است.
در مجموع اکثر کاندیداها خواس��ته یا ناخواس��ته به
طبقات مرفه توجه دارند ،گرچ��ه دغدغه گروه های ضعیف
را دارن��د .در واقع انها به مدل هایی اس��تناد م ی کنند که در
دوران سازندگی مورد استفاده قرار گرفته است .در این میان
برخی فکر م ی کنند که ذکر واژه عدالت کافی است و برخی
از این واژه ب رای پیش گرفتن از رقیب خود استفاده م ی کنند.
به عنوان مثال اگر در گفتمان یک کاندیدا ابتدا توسعه و بعد
پیشرفت مطرح ش��ود ،دیگران نقد م ی کنند که استفاده از
عدالت بعد از توسعه نشانه ب ی توجهی به مساله عدالت در
دیدگاه این کاندیداست و بالعکس.
در حالی ک��ه ه��ر دو واژه باید باهم ترکیب ش��وند و
قابل تفکیک نیس��تند .به جای طرح چنین انتقاداتی باید
خاس��تگاه و جایگاه هر کاندیدا به چالش کش��یده ش��ود و
یزند باید نوع
چنانچه کاندیدایی سخن از اقشار مستضعف م
نگاهش به اقتصاد را مورد توج��ه قرار داد .در اقتصاد تامین
نیازهای اساسی مردم هدف استراتژیک و توجه به حوزه هایی
که درامد را ب رای گروه های پایی��ن و میانی ایجاد م ی کند،
هدف است .باید این مساله در س��خنان کاندیداها تشریح
شود که واردات جایگزین تولیدی شده که بخش عمده ای
از کارگران و کشاورزان و طبقات اجتماعی را در ب ر م ی گیرد و
این در حالی است که اکنون ب رای تنظیم بازار و ایجاد رفاه،
واردات بیشتر در دستور کار قرار م ی گیرد.
به این ترتیب اگر گروه های هدف هر کاندیدا مشخص
باش��د ،نوع ادبیات و برنامه هایش نیز تغیی��ر خواهد کرد.
ب ی تردی��د محبوب ترین گروه هدف ب��رای نظام جمهوری
اس�لامی ،گروه های مستضعف و محروم هس��تند .مراد از
تعیین گروه هدف به این معنا نیس��ت که سایر گروه های
اجتماعی را نادیده انگاریم چراکه فردی که مسئول مدیریت
کالن کشور است ،متعلق به احاد جامعه است اما در نظام
جمهوری اس�لامی اس��اس برنامه ها را توجه به گروه های
مس��تضعف ش��کل م ی دهد .با ن��گاه عالمانه ب��ه واژه ها،
محتوای انها مشخص ش��ده و از درون ان راه حل ها بیرون
م ی ایدg .
69
دیالکتیک حاشیه و متن
چیدمان نیروهای سیاسی در یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری چگونه است؟
رضا مجیدزاده /جامعه شناس سیاسی
2
در اخرین هفته از خرداد سال جاری ،نتیجه رقابت هشت
کاندیدای ریاست جمهوری مشخص خواهد شد .از یک طرف
کاندیداها به ارائ��ه برنامه های خ��ود و وعده های انتخاباتی
پرداخته اند و از طرف دیگ��ر ،گروه های مختلف اجتماعی بر
اساس ارزیابی خود از شرایط فعلی و سازوکار الزم ب رای تحقق
شرایط مطلوب به جمع بندی هایی رسیده اند .بناب راین سوال
این است که هر یک از هشت کاندیدا کدام یک از گروه های
اجتماعی را به طرف خود جذب کرده و خواهند توانست روی
رای انها اتکا کنند.
علوم سیاسی
رقابتی برای موقعیت انحصاری!
گرچه بین کاندیداهای ریاست جمهوری رقابت شدیدی
در گرفته اس��ت ،اما در نهایت یک فرد خواهد توانس��ت به
موقعیت انحصاری ریاس��ت جمهوری کش��ور دست یابد.
ضمن اینکه رقابت بین کاندیداها نیز با مشخصه انحصاری
اس��ت و هر یک تالش دارند تا در عین واکنش راهبردی به
طرح ها و شعارهای انتخاباتی رقبا با طرح نکاتی متنوع بتوانند
حداکثری ممکن از مخرج مش��ترک گروه ه��ای اجتماعی
را به س��مت خود جذب کنند .ام��ا ب رای تحلی��ل دقی ق تر
رقابت انتخاباتی باید به طرف دیگر رقابت یعنی گروه های
رای دهنده نیز توجه کرد تا نقش��ه ای دقی ق ت��ر از چیدمان
اَبَربازی انتخابات به دس��ت اید .در چیدم��ان ابربازی باید به
بافت بازی ،منابع ،منافع و گزینه های راهبردی و سناریوهای
ممکن توجه کرد .الیه های مختلف��ی از ذی نفعان در بازی
شرکت دارند و از این روی باید کسانی که در الیه صفر یا بازی
اصلی شرکت دارند و گروه های گرداگرد انان مشخص شوند.
فهرس��ت نامزدهای انتخابات ریاس��ت جمهوری به
ترتیب حروف الفبا مرتب شده و مزیت رقابتی انها بر اساس
چیدمان ب��ازی تحلیل خواهد گش��ت .از منظر بافت بازی
انتخاباتی س��ال 92به نظر م ی رس��د ب ی ثباتی اقتصادی و
تورم رکودی بسیار شدید از مهمترین مختصات بافتار بازی
باش��ند ،به طوری که محور خواس��ت های مشترک تمام ی
گروه های اجتماعی به س��مت تثبیت اوض��اع اقتصادی و
دس��ت کم توقف ب ی ضابطگی مالی و بهبود ساختار توزیع
درامد معطوف ش��ده اس��ت .در چنین بافت��ی نامزدی که
بتواند اطمینان بیشتر گروه های اجتماعی را با توانایی خود
در تثبیت اوضاع و حتی بهب��ودی اوضاع اقتصادی و روابط
بی ن المللی ایجاد کند خواهد توانس��ت بخش چشمگیری
از ارا را به سمت خود بکشاند ،اگرچه ب ی نظمی در برنامه ها
و تبعیت از قانون طی هش��ت سال گذش��ته باعث شده تا
مشخصه نظم و انس��جام در برنامه نامزدها نیز مورد رصد
قرار گیرد .وزن بهب��ود توزیع درامد و تثبی��ت اقتصادی به
حدی باالس��ت که اگر نماین��ده مس��تقیم ی از طرف تیم
دولت در عرصه رقابت حضور داش��ت و شعارهای یارانه ای
را در دس��تور کارش قرار م ی داد دوباره م ی توانست در میان
گروه های فرودست روستایی و شهری ب رای خود پایگاهی به
دست اورد .گرچه حافظه موقت و هیجان جمعی م ی تواند در
تغییر گرایش انتخاباتی گروه های اجتماعی اهمیت داشته
باشد ،اما به طور کلی گروه های فرودست شهری و روستایی
به سمت مشخصه های بهبود توزیع و گروه های فرادست
به سمت مشخصه های تثبیت اوضاع گرایش دارند .بناب راین
م ی توان کران پایین خواسته های گروه های اجتماعی را در
مثلث شماره 175
70
تثبیت اوضاع اقتصادی و چشم اندازی مثبت ب رای خروج از
تورم رکودی در نظر گرفت .اکنون بای��د دید که برنامه ها و
البته س��وابق کدام ی��ک از کاندیداها با این خواس��ته های
گروه های مختلف بیشترین همپوشانی را دارد.
گروه های طبقه متوسط پایین به نزدیکی خط فقر نزدیک
شده اند ،طبقه متوس��ط به ویژه اعضای فرهنگی و مدی ران
میانی ان و همچنین بخش میانه رو گروه های فرادس��ت از
پایگاه و رای برخوردار باشد.
جلیل�ی :او ب��ه لح��اظ رویک��رد سیاس��ی در زمره
اصولگرایان س��نتی قرار م ی گیرد و البت��ه از نظر منابع نیز
اعتماد ائتالف غالب و البته همخوانی با رویکرد سیاس��ت
داخلی و خارجی دولت هشتم و نهم را در چنته دارد .جلیلی
در بیش��تر صحب ت های خود محور اصلی را روی سیاست
خارجی و البته تا حدی مس��ائل اقتصادی قرار داده است .با
توجه به منابع در دسترس ،جلیلی از بعد اعتماد ائتالف غالب
و گرایش برخی از گروه های فرودست و بخشی از حاکمیت
به س��متش ،او نیز س��یگنال های خود را ب رای اعضای این
گروه ها م ی فرستد و حضور او در مذاکرات برنامه هسته ای
ایران باعث شده تا گروه های فرودست شهری به ویژه ساکن
در حومه شهرها که بیش��تر در معرض اطالعات رسمی و
داخلی قرار دارند ،به سمت او گرایش داشته باشند.
عارف :مهمترین منبع ع��ارف را م ی توان معاون اولی
او ب رای دول��ت اصالحات عنوان کرد .او ب��ا ادبیاتی مدرن تر
صحبت م ی کند و رویکردهای تقویت سرمایه اجتماعی ،حل
مشکل بیکاری کنترل تورم و کاهش هزینه های درمانی مردم
را در ب رنامه های خود مطرح م ی کند .در زمینه سیاست خارجی
نیز اصل را ب��ر تعامل و گفت وگو و در سیاس��ت داخلی هم
اصل را بر مردم ساالری عنوان کرده است .با این حال برخی
از موضع گیری ها نشان م ی دهد که تمامی اصالح طلبان به
سمت او توجه ندارند و بس��یاری از اصالح طلبان نیز او را در
زمره خود ق��رار نم ی دهند .اما برنامه ه��ای او م ی تواند ب رای
دانش��گاهیان و طبقه متوسط بس��یار جذاب باشد و انتظار
م ی رود پای��گاه اجتماعی جلب رای او بیش��تر روی اعضای
فرهنگی طبقه متوس��ط رو به باال و اندکی از طبقه متوسط
استوار باشد.
حدادعادل :م ی توان او را در زمره گروه های رهپویان
و تحولخواهان در نظ��ر گرفت .نکته مه��م در مورد او نیز
نزدیکی به اعضای ائتالف غالب اس��ت .حدادعادل محور
رویکرد خود را روی ثبات مدیریتی قرار داده اس��ت و از این
منظر عالئم جذابی ب��رای گروه های فرادس��ت اجتماعی
نزدی��ک به دی��دگاه اصولگرایی م ی فرس��تد .ام��ا در میان
گروه های اجتماعی شاید حدادعادل تنها در میان فرادستان
نزدیک به طیف راس��ت و ائتالف غالب ت��وان جذب رای
باالیی داشته باشد .س��ابقه رقابت بین او و علی الریجانی
ب رای ریاست مجلس نیز نشان م ی دهد که محدوده اندکی
از هسته مش��ترک گروه های اجتماعی توس��ط حدادعادل
پوشانده م ی شود.
رضایی :او از س��ابقه ای نظامی در س��پاه پاس��داران
برخوردار است و با وجود سمت اجرایی چنددهه ای کماکان
بیشتر با سابقه نظامی خود ش��ناخته م ی شود .از مهمترین
رویکردهای او م ی توان به اس��تراتژی قیچ��ی در مذاکرات
هسته ای و یارانه سبز ب رای جلب نظر گروه های کم درامد و
گروه های متوسطی که به نزدیکی خط فقر سقوط کرده اند
ی از
اش��اره کرد .مهمترین منبع او توان ج��ذب بخش مهم
گروه های فرودست روستایی است .م ی توان گفت که از نظر
پایگاه اجتماعی و توان جلب رای ،او مهمترین عالئم خود را
بر اساس اقتصاد تنظیم کرده و تالش م ی کند تا گروه های
کم درامد با دغدغه بهبود اوضاع معیشت تا گروه های درامدی
ب��اال و میانی با دغدغه بهبود مس��ائل تحری��م و مذاکرات
هسته ای را به خود مطمئن سازد.
روحان�ی :مهمتری��ن منب��ع او نزدیک��ی ب��ه
هاشم ی رفس��نجانی و تایید بخش��ی از سیاس��یون دوران
اصالحات ب��ه خاطر س��ابقه در مذاکرات هس��ته ای و البته
ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک است .او دو راهبرد اصلی
«تولید ثروت ملی» و «توزی��ع عادالنه ثروت ملی» در کنار
تالش ب رای حذف تحریم ها و تقویت س��رمایه انسانی را در
محور برنامه های خود قرار داده اس��ت .ب��ا توجه به رویکرد
تکنوکراتی��ک در مدیریت و اقتصاد و البت��ه رویکرد اعتدال
و میانه رو در عرصه سیاس��ت انتظار م��ی رود که او در میان
غرضی :مهمتری��ن منب��ع او را م ی توان در س��ابقه
مدیریتی به عنوان اس��تاندار و وزیر پس��ت ،تلگراف و تلفن
دوران سازندگی در نظر گرفت .هر چند به اندازه دیگر نامزدها
برنامه منس��جم ی ارائه نکرده ،اما م ی توان دولت ضد تورم
را به عنوان مهمترین رویکرد انتخابات ی اش برش��مرد .با این
وجود از نظر پایگاه اجتماعی و توان جلب رای م ی توان گفت
که بخش بسیار اندکی از مدیران بخش ارتباطات و فناوری
اطالعات دوران س��ازندگی م ی توانند از گروه های رای دهنده
به ایشان باشند.
قالیب�اف :مهمتری��ن منب��ع او را م ی ت��وان س��مت
ش��هرداری کنونی ته ران در نظر گرف��ت .او در برنامه خود
دولت اجتماعی یا دولت رفاه را محور قرار داده و رویکردهای
خود را حل مشکل گرانی و اشتغال جوانان ،اصالح سوء تدبیر
و س��وء مدیریت در اداره جامعه عنوان م ی کن��د .او نیز مانند
رضایی در سوابق خود ،مشخصه نظام ی بودن را دارد و به نظر
م ی رسد که بخش اندکی از ائتالف غالب با گرایش اعتدال
به سمت او بگروند .اما او تالش م ی کند سیگنا ل های خود
را ب رای اعضای کم درامد و با درامد متوسط جامعه بفرستد و
البته با طرح مدیریت کارامد به فرادستان نیز گوشه چشم ی
دارد .با این وجود م ی توان گفت که مهمترین پایگاه اجتماعی
او در میان گروه های فرودست و میانی اجتماعی شهر ته ران
باشد.
والیتی :مهمترین منبع او را نیز م ی توان به عنوان وزیر
خارجه سازندگی و البته اعتماد ائتالف غالب احتساب کرد .او
رویکرد اعتمادسازی دوباره بین دولت و مردم ،درمان رایگان،
ارامش و امنیت ،رفاه ،درامد ب��اال ،ازادی و امکانات علمی،
فرهنگی و تفریحی را در برنامه های خود اعالم کرده است.
ایشان از چهره های راست سنتی است که در میان گروه هایی
از جامعه مدرس��ین و پزش��کان نیز پایگاه اجتماعی نسبتا
مناسبی دارد .گرچه او نیز سیگنال های خود را عمدتا ب رای
تمامی گروه های اجتماعی ط راحی کرده ،اما م ی توان گفت
که گروه های فرادست با درامد باالی میانه روتر و بخش اندکی
از گروه های فرادست نزدیک به اصولگرایی سنتی به همراه
صف ارایی نیروهای سیاسی ،حول اقتصاد و ازادی
بخش های مربوط به جامعه پزشکان و مهندسان از طبقات
متوسط باال و متوسط به سمت او متمایل باشند.
صادق زیباکالم /استاد دانشگاه تهران
3
علوم سیاسی
چند ماه قبل این نظر را داش��تم ک��ه اصالح طلبان به
جای اصرار روی نامزد خود ب رای انتخابات سال 92بهتر است
روی یک نامزد اصولگرا و چهره و شخصیتی که در مجموع
در طیف اصولگرایان قرار دارد اما منشی میانه رو و معتدل دارد
و با جریان های تندرو و رادیکال فاصله دارد ،اجماع کنند و با
حمایت از او در انتخابات 24خرداد 92وی را راهی دولت کنند.
در همان زمان از اقایان ناطق نوری ،قالیباف و حجت االسالم
حسن روحانی به عنوان گزینه های مطلوب نام برده بودم.
به نظر م ی رس��د مجموعه ح��وادث و رویدادهایی که
به ویژه ظرف یک ماه گذش��ته در کش��ور رخ داده ،درس��تی
این نظ��ر را تایید م ی کند .البت��ه جا دارد اش��اره کنم که در
زمان طرح این نظر ،بس��یاری از اصالح طلبان با این عقیده
مخالفت کردن��د و حتی در کالس های دانش��گاه هم مورد
انتقاد دانش��جویان خود قرار م ی گرفت��م .انها م ی گفتند که
چرا زمان ب رای ش��ما به عقب باز م ی گردد؟ م��ا در انتخابات
س��ال 76هم به اقای ناطق نوری رای ندادیم و حاال چطور
ایش��ان را گزینه مطلوب خود بدانیم؟ با سوال ها و نقدهای
مختلف دیگری هم مواجه بودم .اس��اس استدالل من این
بود که باتوجه به س��یطره نفوذ اصولگرایان در قدرت ،انها
به هیچ وجه اجازه نخواهن��د داد اصالح طلبان به قوه مجریه
نزدیک شوند .در عمل هم شاهد بودیم که این تصور چندان
هم دور از واق��ع نبود و اصولگرایان حتی به اقای هاش��می
رفس��نجانی هم اجازه ورود به عرصه رقابت های انتخاباتی
را ندادند .بر این اس��اس معتقدم که اکنون اصالح طلبان دو
گزینه بیش��تر پی ش رو ندارند؛ اول انکه با صندوق رای قهر
کنند و دوم اینکه روی نامزد اصولگرایی که حداقل انتظارات
اصالح طلبان را براورده س��ازد ،اجماع کنن��د و در حمایت از
او درایند .چنین نامزدی نه موضع گی��ری ارمانگرا دارد و نه
دیدگاهی تند و رادیکال بلکه نگاهی واقع بینانه و درد اش��نا
دارد .در همین جا باید نقدی جدی به رهبری اصالح طلبان
داشته باشم که نه تنها اتالف وقت داشته اند بلکه با نداشتن
ب رنامه ای ب رای حضور جدی در عرصه انتخابات تا دقایق نود،
روندی از بالتکلیفی را پشت سر گذاشتند .با اینکه از بسیاری
جهات با دیدگاه ها و منش سیاس��ی اخوان المسلمین مصر
مخالفت دارم اما باید به انسجام فکری و عملیاتی رهبری و
کادر این حزب درود فرس��تاد .انها بسیار دقیق مبارزه کردند
و با سازماندهی هوش��مندانه اکنون الیق حضور در قدرت
هس��تند .در عین حال مردم و طرفداران هر حزب و جناحی
در کشورمان باید یاد بگیرند که مبارزه سیاسی و اجتماعی
مقدم بر هر امر دیگری ،نیازمند می زانی از دیسیپلین است.
اگر رهبری یک جنبش اجتماعی و سیاسی نظری یا دستوری
دارد ،بدنه ان جنبش سیاسی و اجتماعی باید از ان تمکین
کند .مبارزه اجتماعی دشوار است و بدنه اجتماعی هر جنبشی
باید تابع رهبری جنبش باش��ند .در این میان برخی این نقد
را در کش��ورمان مطرح م ی کنند که ام��روز ،دغدغه مردم نه
جنب ش های سیاسی و اجتماعی ،نه جریان های چپ و راست
و اصالح طلبی و اصولگرایی بلکه دغدغه های معیش��تی و
اشتغال و اقتصاد است .برخی هم اصولگرایی و اصالح طلبی
را متعلق به دهه گذش��ته م ی دانند و برخ��ی از نامزدها خود
را فراجناح��ی و فراتر از اصولگرای��ی و اصالح طلبی معرفی
م ی کنند .من ای��ن دیدگاه ها را نه تنها قب��ول ندارم بلکه بر
این باورم که در جامعه امروز ای ران چپ و راس��ت و تفکیک
جناح های سیاسی مشخصا وجود دارند و هیچ یک از میان
نرفته اند .اکنون پنجاه میلیون رای دهنده در کشور وجود دارد
که بخشی از انها دغدغه بیکاری دارند و بخشی دیگر نگران
گران ی اند و برخی هم از گسترش فساد اجتماعی و اقتصادی
بیم دارند .ام��ا در میان این پنجاه میلیون نفر کم نیس��تند
انهایی که دغدغه ازادی بیان و مطبوعات دارند .این در حالی
است که باید به انهایی که دغدغه بیکاری و معیشت و گرانی
و فساد دارند یاداوری شود که بدون تحقق توسعه سیاسی
و دموکراسی ،اقتصاد پیشرفتی نخواهد داشت .تا در زمینه
توسعه سیاسی گشایشی حاصل نش��ود ،اقتصاد پ راشکال
دولتی همچنان حاکم خواهد بود و نوری در انتهای تونل در
زمینه اش��تغال و مبارزه با گرانی و تورم نمایان نخواهد شد.
باید به م��ردم توضیح داد که چرا بهب��ود وضع اقتصادی در
گرو بهبود اوضاع سیاسی کشور است و چرا بدون پیشرفت
در صحنه سیاس��ت نم ی توان پیش��گام در عرصه اقتصاد
بود .نتیجه فقدان پیشرفت سیاس��ی دولت فعلی است که
هشت سال بر کشور حاکم بود و اکنون جامعه را در وضعیتی
نا بسامان قرار داده است .بر این اساس نم ی توان صرفا گفت
که دغدغه مردم مبارزه با فساد و گرانی و اشتغال است بلکه
باید اذعان داش��ت که وجود همه این نگران ی ها به واس��طه
فقدان توسعه سیاسی است و تا جامعه به درجه ای از توسعه
سیاسی نرسد این مشکالت اقتصادی همچنان گریبانگیر
جامعه خواهد بودg .
مثلث شماره 175
گروه های اجتماعی و کاندیداها
اکنون با توجه به چنین بافت و چیدمانی شانس کدام
یک از نامزدها بیشتر اس��ت؟ مهمترین سوال این است که
گروه های اجتماعی تا چه اندازه به وعده های سازگار اهمیت
م ی دهند؟ مروری بر مفهوم دولت در اقتصاد از نظر تاریخی
در ای ران نشان م ی دهد که تمامی دولت های مدرن ای رانی از
نوع متناقض بوده اند ،یعنی بدون توجه به وظایف کالسیک
دولت از قبیل تامی��ن امنیت و ضمانت اج��رای قراردادها،
به س��مت پرداخته ای رفاهی به عنوان نوعی حق السکوت
ناکارایی خ��ود م ی رفته اند و به این ترتی��ب نمایش ظاهری
انان از خصوص ی سازی نیز در فضایی اکنده از ناامنی و عدم
قطعیت باعث م ی شد تا بخش خصوصی انگیزه و توانایی
الزم ب رای فعالیت را پی دا نکند .این رویکرد در چند دهه اخیر به
شدت تقویت شده و دولت های رفاهی بدون توجه به مبانی
تامین امنیت ،دادگستری با مشخصه هایی روزامدی ،ارزانی،
س��رعت ،فراگیری و همه فهمی ،کاالهای عمومی ،عرصه
ب رابر اطالعات و ش��فافیت ،به س��مت پرداخت های رفاهی
رفته اند که صرفا به جای کارامدی دولت به افزایش توقع از
دولت به مثابه «مادر خرج» و «ضامن معاش» منجر ش��ده
اس��ت .بناب راین مهمترین وزنه ب رای ی��ک کاندیدا م ی تواند
جلب حافظه موقت گروه های اجتماعی با مش��خصه های
پررنگ تر و قابل اطمینان ت��ری از ثبات و بهبود توزیع درامد
باشد.
در این ش��رایط اگر ائتالف سه گانه والیتی -قالیباف-
حدادعادل به یک نامزد با هس��ته مش��ترک بیش��تر منجر
شود ،انگاه رقابت میان نامزد این ائتالف و روحانی و جلیلی
خواهد بود.
چنانچه گروه ه��ای اصالح طلب از ع��ارف یا روحانی
حمایت کنند ،انگاه م ی توان گفت ک��ه روحانی در محدوده
هس��ته مش��ترک گروه های اجتماعی م ی تواند قرار گیرد و
می زان رای او به نقطه کانون��ی گروه های اجتماعی نزدیکتر
شده و رقابت بین نماینده ائتالف سه گانه و روحانی جدی تر
شود .اما چنانچه ائتالف سه گانه شکل نگیرد انگاه رای بین
والیتی و قالیباف شکسته شده و با حمایت اصالح طلبان وزنه
به سمت روحانی سنگی ن تر خواهد بود.
چنانچه ائتالفی شکل نگیرد و گروه های اصالح طلب از
عارف یا روحانی حمایت نکنند ،رقابت بین جلیلی و قالیباف
شدت بیشتری داشته و احتمال کش��یده شدن انتخابات به
سمت دور دوم باالتر خواهد رفت .این رقابت در واقع خواست
ائتالف غالب و بخش های س��نتی جامعه ب��رای ادامه روند
سیاس��ت خارجی و برخ��ی از رویکردهای سیاس��ی داخلی
دولت نهم و بخش های مدرن تر جامعه ب رای ثبات مدیریتی
میانه رو با گوشه چش��می به بهبود معیش��ت را به تصویر
م ی کشد .در واقع بازیگری که نتواند در این بازی ائتالف کند
یا نظر گروه های سیاسی مرجع را به خود جلب کند ،به رقبای
خود فضای رشد داده است!
اما در این میان دولت ،برگ برنده خود را از دست داد و
گزینه های دیگر دولت نیز به نفع برگ ب رنده اش کنار کشیدند
و به نظر م ی رسد در رقابت انتخابات ریاست جمهوری ،دولت
به صورت موقت کنار کشیده شده باشد ،اما تالش دولت در
رقابت در انتخابات شورای شهر نشان م ی دهد که استراتژی
تیم دولت جاری به س��مت ایجاد پایگاه اجتماعی توانمند و
پایدار اس��ت ،به طوری که فعالیت انتخاباتی دولت در قالب
دکتر عب دالرضا شی خ االسالمی به عنوان سرلیست فهرست ان
ب رای انتخابات شورای شهر در کنار دکتر علی ذبیحی ،پروین
بزاده ،دکتر طهماسبی ،دکتر کارگری و
احمدی نژاد ،دکترحبی
درنظر گرفتن علی نیکزاد به عنوان شهردار منتخب نشان از
پیشروی اهسته و ب ی صدای تیم دولت داردg .
راست و چپ ایرانی
71
رقابت های انتخاباتی و سیگنال های راهبردی
رقابت گفتمان های اقتصادی و سیاسی
محمد جمشیدی /استاد دانشگاه تهران
4
علوم سیاسی
در بررس��ی فضای کنونی انتخابات بای��د از دو منظر
داخلی و خارجی ب��ه چند نکته توجه ک��رد .در منظر داخلی،
باتوجه به نوع مباحث مطرح شده از سوی کاندیداهای مختلف
در ب رنامه های تبلیغاتی و تلویزیونی انها از یک سو و همچنین
نوع گرایشی که مردم به دیدگاه های هریک از این کاندیداها
نش��ان داده اند ،باید گفت که هی چ یک از نامزدها نم ی توانند
به تنهایی رای مطلق را به دست اورند و به احتمال بسیار زیاد،
انتخابات امسال به دور دوم کشیده م ی شود.
نکته مهم این اس��ت که هیچ یک از ائتالف ها به ویژه
ائتالف اصولگرایان نهایتا عملیاتی نش��د ،به این معنی که
به رغم انتظار اولیه از این ائتالف ها ،کاندیدای نهایی بیرون
نیامده اس��ت .در واقع هر یک از کاندیداها به تنهایی شانس
خود را کم نم ی بینند ،به ویژه اگر انتخابات به دور دوم کشیده
شود ،تصور کاندیداها این است که با ورود به این مرحله بتوانند
حامیان خود را بس��یج کنند .اکنون تع��دد کاندیداها باعث
پ راکنده شدن ارا شده ،به ویژه که از هر جریانی ،یک کاندیدا در
صحنه رقابت ها حضور دارد.به این ترتیب در دور اول انتخابات
ما ش��اهد دوقطب ی ش��دن نخواهیم بود ،مگر انکه به لحاظ
گفتمانی در مناظ رات سیاسی ،کاندیداها تمایزهای خود را به
صراحت نشان دهند ،اما در دور دوم ما شاهد دوقطبی شدن
انتخابات خواهیم بود ،یعنی کاندیداه��ا تمام تالش خود را
خواهند کرد تا وجه تمایز خود را با طرف های دیگر نشان دهند
و اعالم کنند که چرا ب رنامه ها و ممیزی ه��ای انها ب رای اداره
کشور مناسب تر است .اما فارغ از مباحث رقابتی که در داخل
کشور مطرح است ،به نظر م ی رس��د سیگنالی که وضعیت
کنونی انتخابات و رقابت ها و مناظ رات از خود نشان م ی دهد،
ب رای طرف خارجی اهمیت دارد و تاکنون ش��اهد بوده ایم که
سیگنال های خوبی به سود منافع ملی جمهوری اسالم ی ای ران
فرستاده شده اس��ت .فارغ از اینکه کاندیداها از کدام جریان و
طیف هستند ،جمع بندی طرف های خارجی در مورد فضای
سیاسی و انتخاباتی ای ران با تصورات قبلی انها فاصله دارد و
این به نفع جمهوری اسالم ی ای ران است .با برگزاری مناظ رات
(به ویژه مناظره اقتصادی کاندیداها) شاهد بودیم که مهمترین
سیگنالی که رقابت های انتخاباتی به طرف های خارجی داده،
این است که تمامی کاندیداها بر مدیریت اقتصادی و اقتصاد
داخلی تمرکز دارند و بحث تحریم ها از نظر انها به صورت ذاتی
اهمیت و تاثیر جدی ندارد و انچه م ی تواند وضعیت اقتصادی
مثلث شماره 175
72
کشور را به سوی بهبود سوق دهد ،مدیریت مقاومتی است که
با انسجام و کارامدی پیش م ی رود .چنین مدیریتی قادر است
توانمندی ها و ظرفی ت های فراوان داخلی را به سوی پیشرفت
اقتصاد کش��ور کانالیزه کن��د .در این می��ان کمترین تاکید
کاندیداها بر اثرگذاری تحریم ها بود .گرچه تحریم ها ازارهایی
را به مردم رسانده است ،اما انچه باعث شده تحریم ها ازاردهنده
باشند ،فقدان مدیریت قوی در داخل کشور بوده است .در هر
حال مساله از منظر همه کاندیداها حداقل در حوزه اقتصادی
یکسان بود .نکته مهم این اس��ت که طرف خارجی به ویژه
امریکای ی ها و متحدین انها بر اسی ب رسانی اقتصادی علیه
ای ران تمرکز دارند و این کم توجهی به بازی و ابزار طرف مقابل
دس��تاورد مهمی ب رای نظام جمهوری اس�لام ی ای ران تلقی
م ی شود و البته قابل تقدیر است .امید ان م ی رود که هر یک از
کاندیداها که توفیق راهیابی به دولت را به دست اورد ،همین
رویکرد را ادامه دهد .تاکید بر توانمندی های کش��ور اهمیت
زیادی دارد ،چراکه با درک و به کارگیری این توانمندی ها ،طرف
خارجی قادر نخواهد بود با تغییر نگرش یا اراده متحول خود
وضعیت اقتصادی ای ران را تغییر دهد .ما در هر زمینه ای که
بر ظرفی ت ها و توانمندی های داخلی کش��ور تاکید و تمرکز
داشته ایم ،فش��ار و ابزار خارجی ب رای تاثیرگذاری بر کشور را
ناکارامد ساخته ایم .همین رویکرد باید در صحنه های مختلف
اعم از سیاس��ی و اقتصادی دنبال ش��ود.به این ترتیب روند
فعالیت کاندیداها و فضای رقابت ه��ای انتخاباتی در داخل
کشور به خوبی توانسته تصویر غلطی که در خارج از مرزها
در مورد ای ران شکل گرفته است را مخدوش سازد .بر مبنای
این تصویر غلط ،نظام جمهوری اسالمی به واسطه تحریم ها
اسی ب پذیر معرفی شده بود و این تصور م ی رفت که در مقطع
حساس انتخابات امکانی ب رای تفرقه افکنی و ایجاد ناارامی
و تغییر سیاست های راهبردی نظام فراهم اید .اکنون تمامی
نامزدها این نکته را مورد تاکید ق��رار م ی دهند که با مدیریت
صحیح و قدرتمند م ی توان بر فش��ارهای خارجی غلبه کرد.
بناب راین مالک ،مدیریت صحیح در داخل اس��ت و نباید به
فش��اهای خارجی بیش از حد وزن داد ،بلک��ه وزن اصلی را
مدیریت صحیح داخلی به خود اختصاص م ی دهد .در عین
حال باید توجه داشت که گفتمان سیاست خارجی کاندیداها
باید با این رویکرد تناسب داشته باشد .نم ی توان گفت که در
داخل سیاست مدیریت اقتصادی را در دستورکار قرار م ی دهیم
ولی در بعد خارجی ادبیات امتیازدهی را بر ادبیات امتیاز گیری
ترجیح داد .به عبارت دیگر نه تنها باید تداوم گفتمان اقتصادی
به گفتمان سیاسی را شاهد بود بلکه هر دو گفتمان سیاسی و
اقتصادی باید با یکدیگر تجانس داشته باشند تا سیگنال های
قدرتمند و معنادار به خارج ارسال شودg .
فضای دو قطبی
حماسه سیاسی
انتخاباتیپر شور
شکل گیری فضای دو قطبی برای
فضای سیاسیکنونی الزم است
مثلث شماره 175
5بع��د از ثب ت نام اقای��ان هاشم ی رفس��نجانی و
مش��ائی ،به روش��نی یک فضای دو قطبی در صحنه
رقابت های انتخاباتی ش��کل گرفته بود ،اما این فضا
چند روزی بیش��تر دوام نیاورد و ب��ا رد صالحیت این
دو نفر متحول و ش��رایط رقابتی و فض��ای انتخاباتی
عوض ش��د .نکته مهم این اس��ت که با رد صالحیت
این دو نفر ،فضای انتخابات چند قطبی ش��ده و زمان
زیادی طول خواهد کش��ید تا فضا به ش��رایط قبلی
بازگردد .امی��د ان م ی رود که در وضعیتی مناس��ب و
درک صحیح کاندیداها و حمایت قاطع برخی بزرگان
از کاندیداه��ای مط��رح ،بازهم فضای��ی دو قطبی بر
انتخابات ریاست جمهوری امسال حاکم شده و حماسه
سیاسی دیگری در کشورمان شکل بگیرد.
البته با جدی��ت اعتقاد دارم که ح��ذف اقایان
مشائی و هاشم ی رفسنجانی خود وجهی از حماسه
سیاس��ی بود .با این وج��ود کاندیداه��ای فعال در
عرصه انتخاب��ات باید با تالش��ی مضاعف ،مردم را
به برنامه ه��ا و ایده های خود جذب ک��رده و انها را
برای حضور در پای صندوق های رای ترغیب کنند.
در این میان س��خنان مق��ام معظم رهب��ری تا روز
انتخابات ب ی تردید راهگشاس��ت و م ی تواند بر موج
مش��ارکت مردم ی حال و هوایی تازه دهد.
در ح��ال حاضر جری��ان دولت و جری��ان تابع
اقای هاش��می در حال نوعی مبارزه منفی هستند؛
درست اس��ت که این دو جریان بعد از رد صالحیت
کاندیداهایشان دس��ت به اعتراض نزدند ،اما همین
که ب��ه نف��ع یک��ی از کاندیداهای حاض��ر تبلیغی
نم ی کنند ی��ا حمایتی از خ��ود نش��ان نم ی دهند،
گویای مبارزه منفی انهاست.
علوم سیاسی
احمدبخشایشی اردستانی/نمایندهمجلسشورایاسالمی
م��وج مش��ارکت مردم��ی در ای��ران تاح��دود
زیادی به واسطه نگاه احساس��ی یا رقابتی حامیان
کاندیداه��ا منوط به ش��کل گیری فضایی دو قطبی
اس��ت ،با این وج��ود تردیدی نیس��ت که م��ردم با
دقت در س��خنان کاندیداها ،توجه ب��ه برنامه های
اعالمی انه��ا و پیگی��ری مناظ��رات و برنامه های
تبلیغی و تلویزیونی هر یک از نامزدها ،در مقایسه
با س��الیان قبل منطق ی تر و حساب شده تر دست به
تصمیم گی��ری م ی زنند و در خاتم��ه دوره تبلیغات،
تا حدود زیادی دیدگاه شان نس��بت به کاندیداهای
مورد نظر تکمیل و تصمیم ش��ان قطعی م ی شود،
گرچه در ای��ن می��ان کاندیداه��ا اذع��ان دارند در
س��خنران ی ها و حضورش��ان در مجام��ع و محافل
مختلف علم��ی و اجتماع��ی و اقتص��ادی به طور
ملموسی شاهد کمرنگ ش��دن فضایی هستند که
تا قبل از اعالم رد صالحی ت ها وجود داش��ت .سوال
اینجاست که ایا مناظرات هش��ت کاندیدای فعلی
و برنامه ه��ای تلویزیونی انها م ی توان��د در تقویت
فضای پ ر شور انتخابات موثر واقع شود و ایا نتیجه
نهایی این برنامه ها به شکل گیری فضایی دو قطبی
که در سایه ان حماسه سیاسی محقق خواهد شد،
کمکی خواه��د کرد؟ انچه در این مس��یر م ی تواند
تن��ور انتخابات را داغ کن��د ،نوع تعام��ل کاندیداها
با یکدیگر و توج��ه مردم به برنامه های ارائه ش��ده
است .این در حالی است که اکنون فضای رقابتی و
انتخاباتی هنوز به طور کامل گرم نشده است.
در صورت��ی که اق��ای هاشم ی رفس��نجانی با
حمایت از اقای روحانی ایشان را به عنوان کاندیدای
اصلح جری��ان اصالح طلب��ان معرفی کن��د و اقای
عارف به نفع اق��ای روحانی کناره گی��ری کند و در
قطب مقاب��ل هم در جناح اصولگرای��ان ،با حمایت
چهره های ش��اخص ،نام��زد اصلی معرفی ش��ود،
صحنه رقابت های انتخاباتی داغ ش��ده و در نتیجه
ایجاد فضای��ی دو قطب��ی ،روند انتخابات امس��ال
جانی تازه گرفته و مش��ارکت فعال و پ ر شور مردم،
حماس��ه ای بزرگ را م ی افریند .در حال حاضر عدم
حمایت اقای هاشم ی رفس��نجانی از اقای روحانی
و نامش��خص بودن نامزد اصلی اصولگرایان باعث
ش��ده که فضای انتخاب��ات میان اقای��ان جلیلی و
قالیباف جریان داش��ته باش��د که ه��ر دو از طیف
اصولگرایان هستند.
ب ر اس��اس انچ��ه تاکن��ون از برنامه ه��ا و
س��خنران ی های نامزده��ا دیده ایم ،اقای محس��ن
رضای��ی برنامه های��ی منطقی دارند ،ام��ا نوع بیان
ایش��ان مانع ارتباط گیری ش��ان با مردم م ی ش��ود.
همچنین اقای غرضی با رویک��ردی اقتصاد محور،
اق��ای ح��داد ب��ا نگاه��ی اس�لامی به مس��ائل و
اقای والیت��ی با تاکی��د جدی بر سیاس��ت خارجی
و چش��م انداز بیس ت س��اله ،ه��ر ی��ک بخش��ی از
رای دهندگان را به خود متوجه ساخته اند.
ب��ا ای��ن وج��ود در ش��رایط کنون��ی نوع��ی
بالتکلیف��ی سیاس��ی جامع��ه را فراگرفت��ه چراکه
نخب��گان جامع��ه دچ��ار ع��دم تصمیم ش��ده اند.
چهره هایی چ��ون هاش��می و خاتمی نی��ز بعد از
رد صالحیت اقای هاش��می منفع ل تر از گذش��ته به
نظر م ی رس��ند .ش��اید با نزدیک ش��دن به روزهای
تعیی ن کننده رقابت ه��ای انتخاباتی یعنی روزهای
پایانی ش��اهد حضور فع��ال چهره های ش��اخص
کش��ور در حمایت از برخی نامزدها باشیم .تردیدی
نیس��ت که در این صورت ،رون��د رقابت ها جدی تر
و گرم تر ش��ده و قدرت کاندیداه��ا در ترغیب مردم
ب��ه مش��ارکت فع��ال بیش��تر خواهد ش��د .در این
میان اصالح طلب��ان باید بر این نکته واقف باش��ند
که حض��ور کمرنگ ش��ان در صحن��ه رقابت های
انتخاباتی ،فضای تنفس ی ش��ان را به تدریج محدود
م ی س��ازد .انها برای تقویت فضای تنفس ی ش��ان و
گذار از رخوت سیاسی امروز نیازمند حضور فعال در
صحنه انتخابات با حمایت از کاندیدایی مش��خص
هس��تند .در جن��اح مقابل هم حمای��ت چهره های
ش��اخص اصولگرا م ی تواند راهگش��ا باشد .تنها در
این صورت اس��ت که فضای سیاس��ی فعلی جای
خود را به انفعال سیاس��ی و نهایتا فعالیت سیاسی
خواهد داد.
دو قطب�یازادیوامنی�ت
در دور یازده��م انتخابات ریاس��ت جمهوری،
برخی ب��ر دو قطب��ی ازادی و امنیت برای تش��ریح
فضای انتخاباتی فعلی کش��ور تاکید خاصی دارند.
ازادی و امنیت ،بسترهای انتخابات هستند .اساسا
انتخابات برگزار م ی شود تا ازادی مردم تامین شود.
در عین حال تا زمانی که امنیت وجود نداشته باشد،
بس��تری برای تحق��ق ازادی و برگ��زاری انتخابات
وجود نخواهد داش��ت .اینک��ه ازادی و امنیت را دو
فاکتور متمایز از یکدیگر دانس��ته و تصور کنیم که
در فضایی دو قطبی ،امنیت کش��ور برهم م ی ریزد،
در اشتباه هستیم چرا که تجربه انتخابات سال 88
دس��تگاه های امنیتی و سیاسی کش��ور را به اندازه
کافی اماده ک��رده و تمام��ی عواملی ک��ه موجب
مخدوش شدن انتخابات م ی ش��وند ،تحت کنترل
هستند .از س��وی دیگر ما به دنبال حماسه سیاسی
هس��تیم و حماس��ه سیاس��ی در فضای د و قطبی
ش��کل م ی گیرد .این انتظار از کارک��رد رقابت های
انتخاباتی و برنامه های تبلیغاتی کاندیداها م ی رود
که ب��ا ارائه برنامه ه��ای معقول و بی��ان جمالت و
دیدگاه ها و ارمان های جذاب ،مردم را به شوق اورده
و ش��ور و نش��اط را به فضای انتخاباتی بازگردانند.
ما در فضای سیاسی امروز کش��ور به شور و نشاط
م��ردم نیازمندیم .امیدوارم انتخاب��ات خرداد 92در
فضایی پ ر شور برگزار شده و حماسه سیاسی دیگری
شکل گیردg .
73
ورزش
تالشبرایبازگشتدیپلماسی
بهورزش
اولویت های ورزشی در دولت
دکت روالیتیچیست؟
سیاست در ورزش
ورزش
مثلث شماره 175
توپ سیاست در زمین ورزش
1
چه کسانی کمیته ورزش نامزدها را اداره می کنند؟
مسابقه انتخابات خط پایان پرشکوهی م ی سازد؛ جایی
که تالش های یک داوطلب کافی نیس��ت که از خط بگذرد
بلکه این تماش��اچیان بازی انتخابات هستند که او را کمک
م ی کنند که قهرمان باش��د ،پس این عرصه همه توان نامزد
انتخابات را م ی طلبد .اینجا می دان سیاست است اما دیگر خالی
از شعارهای رایج است .انجا که از کم شدن تصدی گری دولت
در امر ورزش سخن گفته م ی شد .جالب اینکه همان کسانی
که از عدم دخالت دولت در ورزش م ی گویند خود ب رای نش��ان
دادن این موضوع ورزش ی ها را به می دان سیاست م ی کشانند.
ب رای ورزش ی ها هم این کسب و کاری پردرامد است که
صبح در س��تاد یکی از نامزدها با او عکس یادگاری بگی رند و
بع د از ظهر در ستاد دیگری .در سال های گذشته اهل ورزش هم
74
مثل اهل سیاست بوده اند و ب رای نشان دادن وفاداری شان به
سیاست ،دچار سیاست زدگی شده اند .در انتخابات یازدهم اما
کمیته ورزش ستادهای نامزدهای انتخاباتی شاید شلوغ ترین
کمیته ها باشد ،البته همیشه رسم بوده که در راس ان فردی
از خانواده ورزش مدیریت این کمیته را به دست گیرد که کمتر
شده قهرمانی ورزشی این جایگاه را بیابد که کنار نامزد مورد نظر
انتخاباتی ب رنامه های ورزش ی اش را پیش ببرد.
در این بخش به بررسی کمیته ورزشی ستاد نامزدهای
انتخاباتی می پردازیم.
از هاشمی تا احمدی نژاد و حاال حسن روحانی
وقت��ی امی��ر قلع ه نوی��ی ب��ه دی��دار حس��ن روحانی
رفت،خیل ی ها متعجب شدند ،اما سرمربی قهرمان این فصل
اس��تقالل ب رای رفتن پیش مذاکره کننده س��ابق هسته ای
ای ران که حاال پا به رقابت های انتخاباتی گذاش��ته یک دلیل
قانع کننده داشت و ان هم محمد حسین قریب بود؛ مدیرعامل
سابق اس��تقالل که دوس��تی و رفاقتی قدیمی با قلع ه نویی
دارد .محمد حسین قریب کیست؟ او هم در دولت اصالحات
مدیرعامل اس��تقالل بوده ،هم در دولت احمدی نژاد ،هم در
انتخابات س��ال 84در ستاد هاشم ی رفس��نجانی بوده و هم
نامزد دولت احمدی نژاد ب رای ریاس��ت فدراسیون فوتبال که
شکس ت خورده بزرگ لقب گرفت .اما او از کجا به ورزش امد؟
کمتر کس��ی م ی داند که دکتر قریب 14 ،س��ال قبل از انکه
در اردیبهش��ت ماه س��ال 1382مدیرعامل باشگاه استقالل
ته ران شود ،عضو هیات مدیره این باشگاه بود .در سال ،1368
محمد حسین قریب ،کارمند وزارت کشاورزی بود .او با اذربرزین،
اقا محمدی ،دکتر ایروانی و میرولد عضو هیات مدیره باشگاه
استقالل بودند .قریب در سال 68همراه اقا محمدی که در ان
زمان قائم مقام وزارت کشاورزی شده بود ،به باشگاه استقالل
ته ران دعوت شد .در فروردین سال 75به طور موقت سرپرستی
باشگاه را تا ابان ماه همان سال ب ر عهده داشت .در این دوران،
استقالل ،قهرمانی را در مسابقات فوتبال جام حذفی به دست
اورد .قریب در سال 82بعد از تغیی راتی که در ترکیب هیات مدیره
استقالل انجام شد ،مدیرعامل این تیم شد .او بعد از چند ماه
حضور در اس��تقالل و انتخاب قلع ه نویی به عنوان سرمربی
اس��تقالل و تغییر فضای حاکم بر ان از مسئولیت کنار رفت
تا سال 1384که نف راتی مثل دکتر علی اقا محمدی ،مهندس
س��ی د کاظم میرولد ،دکتر اذربرزین ،دکتر علی تاجرنیا و حتی
خود او عضو هیات مدیره بودند اما از بهمن س��ال ،84پرویز
کاظمی وزیر راه ،رئیس مجمع ،منوچه��ر صالحی ،نماینده
تام االختیار وزیر در امور باش��گاه ،امیدوار رضایی رئیس ،دکتر
عب دالرضا مصری نایب رئیس و دکتر محمد جواد ایروانی ،دکتر
حمی د رضا اصفی ،مهندس هاشم زارع ،خانم عشرت شایق و
رسول ی نژاد عضو هیات مدیره شده و قریب بار دیگر مدیرعامل
تیم استقالل شد .با مدی ریت قریب ،تیم استقالل در اردیبهشت
سال ،1385قهرمان لیگ کشور شد .در شهریور ماه سال ،85
وزیر رفاه عوض شد و قریب بار دیگر از مسئولیت کنار رفت.
پس از ان قریب ترجیح داد کنار رود و مدی ریت یک شرکت
زیرمجموعه ستاد فرمان اجرایی حضرت امام را ب ر عهده گرفت
تا انتخابات فدراسیون فوتبال که خود را نامزد انتخابات کرد.
او اما با چالش بزرگی روبه رو ش��د که شاید مهمترین مانعش
ب رای نشستن روی صندلی ریاست فدراس��یون فوتبال بود؛
رسانه های هم سو با کفاشیان او را متهم کردند که نامزد دولت
محمود احمدی نژاد ب رای اداره فوتبال بوده است؛ مساله ای که
وی نتوانست از ان رهایی یابد .قریب شکست خورد تا تنها در
موضعگیری اش بعد از انتخابات فوتبال بگوید که « :من گزینه
این وزارت نبودم ،هر چند هر سه نفر ما مورد تایید وزارت ورزش
بودیم .با نتیجه ای که به دست امد مشخص شد چنین جوی
درست نبوده و معتقدم که صحت و سالمت انتخابات عالی
بود ».حاال اما محمد حسین قریب که در انتخابات سال 1384
در ستاد ورزشی هاشمی رفسنجانی بود با ثب ت نام دوباره او در
سال 1392به ستاد وی پیوسته بود ،اما با رد صالحیت هاشمی
او به همراه جمعی از اعضای ستاد هاشمی روانه ستاد حسن
روحانی شد که گفته م ی شود او ریاست کمیته ورزش روحانی را
رسما بر عهده گرفته است.
سالم سازیفضایورزش
وبازگشتنخبگان
گفت و گو با محم د حسن انصاری فرد
مسئول ورزش ستاد حدادعادل
ضرورتتدوینچشم اندازبلند مدت
برایورزشایران
محم د اب راهیم مداحی از اولوی ت های
ورزشی محسن رضایی م ی گوید
ان طور که از اخبار بر م ی اید حسین قریب
ریاست کمیته ورزش ستاد روحانی را
برعهده دارد
امیدوار به ورزش ی ها
ورزش
محسن رضایی در سال 1388به صورت مستقل پا به
عرصه رقابت گذاشت و البته برخالف رویه مرسوم که فردی
از مدی ران ورزشی را به ریاس��ت کمیته ورزشی م ی رسانند ،او
ترجیح داد که ارش می راسماعیلی ،قهرمان جودوی جهان را
به عنوان رئیس کمیته ورزش خود منصوب کند .می راسماعیلی
در س��ال 88در حالی که خود هنوز با دنی��ای قهرمانی وداع
نگفته بود در تبلیغات انتخاباتی رضایی حاضر ش��د .البته در
این میان می راسماعیلی تنها ورزشی ستاد انتخاباتی رضایی
نبود؛ جایی که گفته م ی شود امیدوار رضایی که سابقه حضور
در هیات مدیره استقالل را دارد هم در ستاد انتخاباتی ب رادرش
فعال است .اکبر غمخوار ،دیگر چهره مطرحی است که گفته
اصالح طلبان و ورزش کشور
مثلث شماره 175
هیچ دولتی مثل دولت اصالحات ب رای ورزش ب رنامه ای
سیاسی نداشت؛ نگاه ویژه اصالح طلبان به جوانان و به دنبال
ان هر رخ��دادی که جوان��ان را متاثر از خ��ود م ی کرد یکی از
ی ورزش کش��ور را رقم زد؛ جایی که
سیاس��ی ترین دوران ها
حتی ب رای اولین بار اینکه چه کس��ی سرمربی تیم ملی شود
یا اینکه رئیس فدراسیونی به دستور رئی س جمهور وقت برکنار
شود ،در دوران اصالحات رقم خورد .از برکناری مایل ی کهن تا
برکناری مصطفوی و حضور پرتع داد افراد همس��و با دولت در
مناصب مختلف ورزشی از مدی ران س��تادی گرفته تا روسای
فدراسیون های ورزش��ی ،ورزش را وارد یکی از سیاس ی ترین
دوران های خ��ود ک��رد .از س��وی دیگر ب رای نخس��تی ن بار
دخالت دولت در ورزش با قانونی ش��دن عزل و نصب روسای
فدراسیون های ورزشی در دوران مهرعلی زاده مشکالت بعدی را
ب رای ورزش کشور به وجود اورد که روند دموکراتیک و مستقل
ورزش کشور را با اسی ب های جدی روبه رو ساخت.
محمد رضا عارف اما در میان اصالح طلبان به میانه روی
شهره اس��ت .او س��تاد خود را نه از طیف وسیع اصالح طلبان
که با حض��ور اندکی از انان تش��کیل داده .نکته جالب اینکه
درباره حضور ورزش��ی ها کمیته ورزش ستاد عارف جزو اولین
ستادهایی بود که ب رنامه های خود را رسانه ای کرد .امید افخمی،
رئیس کمیته ورزش س��تاد عارف فردی است که ب رای اهالی
ورزش خیلی شناخته شده نیست .او مهندس عمران است و
انطوری که در رسانه ها بررسی شده سابقه چندان ورزشی ندارد.
ستاد عارف در بیانیه تشکیل ستاد ورزشی خود «توجه و حمایت
از تمام اقشار مختلف ملت بزرگ و قهرمان ای ران به ویژه قشر
فرهیخته ورزشی کشور » را مهمترین دلیل تشکیل کمیته
ورزش عنوان کرده اس��ت .در بیانیه اعالم موجودیت کمیته
ورزش ستاد محمدرضا عارف امده است« :در راستای توجه و
حمایت از تمام اقشار مختلف ملت بزرگ و قهرمان ای ران به ویژه
قشر فرهیخته ورزشی کشور بر ان شدیم تا با تشکیل کمیته
تخصصی ورزش در ستاد انتخاباتی محمدرضا عارف زمینه را
ب رای طنی ن انداز شدن صدای ورزشکاران در کل کشور فراهم
کنیم .الزم به ذکر است این کمیته متشکل از مدی ران ورزشی
ی رشته هاست که در این راستا دست یاری
و ورزشکاران از تمام
تمام نوجوانان ،جوانان ،ورزش��کاران و تمامی عالقه مندان را
صمیمانه م ی فشاریم .همچنین به زودی ب رای اولین بار اصول
یازده گانه ورزش��ی -پهلوانی س��تاد دکتر محمدرضا عارف را
منتشر خواهیم کرد .امید است تا با همدلی و همیاری همه ما،
موج عظیم ورزشی به ساحل پیروزی برسد».
م ی شود در ستاد رضایی حضور داش��ت .غمخوار که زمانی
مدیرعامل باشگاه پرسپ ولیس بوده ،از مدی ران صنعتی است که
دستی هم در ورزش داشت .دیگر چهره ای که به ستاد رضایی
ت و امد داشت ،ناصر شفق ،عضو هیات رئیسه فدراسیون
رف
فوتبال و مدیرعامل سابق باشگاه ابومسلم است .شفق بعد از
واگذاری باشگاهش در مشهد و ناکام ماندن پروژه امدن کلمنته
به عنوان سرمربی تیم ملی ای ران ،چند صباحی در سکوت به
سر م ی برد .او که تهی ه کننده سینما هم هست ،گویا یکی از
کاندیداهای جدی محسن رضایی ب رای تصدی امور ورزشی در
دولت احتمال ی اش بود که البته هی چ گاه به سرانجام نرسید .در
این میان مهمترین طرح ورزشی انتخابات 88را تشکیل وزارت
ورزش در دولت رضایی بود که در دولت احمدی نژاد توس��ط
مجلس به او تکلیف شد .در انتخابات 92اما محسن رضایی
فرد دیگری را مسئول ورزش خود کرده البته ستاد او همچنان
ایده هایی همانند ب رای اداره ورزش کشور دارد .گفته م ی شود که
مسئول ورزش ستاد رضایی دکتر محمد اب راهیم مداحی ،رئیس
کمیسیون چشم انداز و امور نخبگان کشور مجمع تشخیص
است .او البته س��ابقه مدیریت بر فدراس��یون های ورزشی را
نیز دارد و نماینده دوره پنجم مجلس بوده اس��ت که گویا در
انتخابات سال ،92معاونت امور احزاب و اقشار ستاد رضایی را
ب ر عهده دارد .مداحی جدا از سوابق متعدد در حوزه های مختلف
،رئیس فدراسیون ش��ط رنج و عضو هیات رئیسه فدراسیون
شطرنج اسیا و جهان بوده است .محسن رضایی اما یکی از
نامزدهایی است که نگاه خاصی به ورزش دارد ،از جمله اینکه
در مورد بازی ای ران و امریکا م ی گوی��د« :در بازی های ای ران با
امریکا و کشورهای اروپایی م ی توان از اشعار حماسی فردوسی
در شاهنامه که قهرمانان ای ران در مبارزه با دشمنانشان استفاده
م ی کردند ،استفاده شود .نظیر همین کاری که حسین رضازاده
با ابوالفضل(ع) گفتن خود ب رای ورزش ملی ما کرد ».او دولت
خود را در امر ورزش اینگونه توصیف م ی کند« :در دولت من،
مس��اله قهرمانی به طور جدی دنبال خواهد ش��د و مطمئن
هستم که س��کوهای جدیدی را در اس��یا فتح خواهیم کرد.
تالش م ی کنم با تش��کیل «وزارت ورزش» ،مدیریت ورزش
کشور را در ب رابر مجلس که نمایندگان مردم هستند ،پاسخگو
نمایم .سرمایه گذاری در ورزش را باید بخش خصوصی انجام
دهد .باتوجه به اصل 44قانون اساسی ،با مطالعات گسترده
سیاست هایی را در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب
کردیم که به اطالع مقام معظم رهبری رس��ید و ایشان نیز با
تدابیر ارزنده خود ان را اصالح و ابالغ کردند .متاس��فانه دولت
اقای محم��ود احمدی نژاد به این سیاس��ت ها توجهی نکرد
و ایده هایی را مطرح کرد که در ذهن ایش��ان وجود داش��ت و
زمانی به اصل 44از جمله خصوصی کردن باش��گاه ها توجه
کرد که دیگر دیر شده بود».مداحی که گویا مسئولیت ورزشی
س��تاد رضایی را برعهده دارد فردی اس��ت که گفته م ی شود
ب رنامه نویس است و نگاهی تشکیالتی دارد؛ باید دید در دولت
احتمالی رضایی در ورزش چه رخ خواهد داد.
در سوی دیگر اما در س��تاد انتخاباتی دکتر والیتی یک
ورزشکار که به ورزشی فراگیر م ی پردازد ،مسئول ساماندهی
امور ورزشکاران است .سی د حسن افضلی ،نایب رئیس سابق
فدراسیون پرورش اندام که بیش از این اختالفاتی با سرپرست
فدراسیون داش��ت و از س��مت خود کنار رفته حاال به عنوان
مسئول ستاد انتخاباتی والیتی در حوزه ورزش عمل م ی کند.
برئیس
افضلی از سال ۸۴که فدراسیون تاسیس شده بود ،نای
فدراسیون بود و در همه سال هایی که پورعلی فرد بر مسند
ریاست فدراس��یون بود ،به عنوان نفر دوم فدراسیون فعالیت
م ی کرد .باش��گاه های زی��ادی در امر پرورش ان��دام فعالیت
م ی کنند که به صورت ش��بکه ای از افرادی مشهوری که در
مسابقات داخلی و بی ن المللی مقام کسب م ی کنند ،استفاده
م ی کنند و به همین دلیل اس��ت که ای��ن ورزش به صورت
ش��بکه ای م ی تواند به عنوان یک کمپی��ن انتخاباتی ارایی
را بالفعل نمای��د .در این میان به نظر م ی رس��د که افضلی با
سابقه ای که دارد م ی تواند این کار را ب رای ستاد انتخاباتی والیتی
انجام دهد .یکی دیگر از نامزده��ای انتخاباتی اما حدادعادل
است که ستاد انتخاباتی خود در حوزه ورزش را به محمد حسین
انصاری فرد داده است .خانواده انصاری فرد در فوتبال ای ران نام
شناخته شده ای اس��ت از مدیرعامل تا بازیکن و حتی روزنامه
ورزشی که همه اینها در تیم پرس��پولیس اتفاق افتاده است.
ی پیروزی شبکه ای
محمد حسین انصاری فرد در روزنامه قدیم
از ارا را در اختیار دارد ،اما ای��ا م ی توان گفت که با حضور او که
از نزدیک با یک باشگاه فوتبالی در ارتباط بوده ،هواداران این
باش��گاه به نامزد مورد نظر وی رای م ی دهند؟ در این میان در
فضای دوقطبی فوتبال باشگاه رقیب نیز وجود دارد که با این
معادله جور در نم ی اید .از سوی دیگر محمد حسین انصاری فرد
در دولت دهم احمدی نژاد و تا همین چند ماه پیش مدیرکل
روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان ب��ود که در میانه راه به
دلیل بازنشستگی جای خود را به فرد دیگری داد.
در ستادهای دیگر نامزدها مثل سی د محمد غرضی باتوجه
به اینکه وی رسما اعالم کرده س��تادی ندارد قاعدتا نم ی تواند
کمیته ای به نام ورزش داش��ته باش��د .قالیباف اما به صورت
ابتکاری چند ورزشکار و قهرمان نامی المپیک را در کنار خود
ی که در سفر او به ساری به
دارد از علیرضا دبیر تا بهداد سلیم
استقبالش رفتg.
75
اولین و جدی ترین اقدام دول�ت دکتر عارف برای
حل مشکالت ورزش چه خواهد بود؟
lهر نامزدی ک��ه واقعا قصد اصالح امور را داش��ته
باش��د ،قطعا باید به این نکته دقت کند که صاحبان اصلی
ورزش مردم هستند و باید ورزش به انها واگذار شود .همواره
ورزش در چنگال دولت بوده ،اما این مساله باید ب رای همیشه
برطرف شود.
ام�ا در دولت اصالح�ات نیز ای�ن دخالت ها وجود
داشت ،اتفاقا ش�کل وسیعی هم داش�ت ،قبول
دارید؟
lدر دول��ت اصالح��ات این ط��ور نب��ود .در زمان
ریاست جمهوری اقای خاتمی نیز سازمان وقت ورزش طرح
جامع ورزش را تدوین کرد ،ام��ا خب ،این طرح مغفول ماند.
در دولت اخی��ر اتفاقات خوبی در باش��گاهداری فوتبال رخ
نداد .باشگاه های ته رانی به شهرستان ها واگذار شد ،بدون
اینکه در این مورد کار کارشناسی شده صورت گرفته باشد.
همچنین ما ش��اهد حضور مدی ران غی ر ورزش��ی در عرصه
ورزش کش��ور بودیم ،موضوعی که مش��کالت متعددی را
باعث شد.
یعنی شما م ی خواهید بگویید در دولت نهم و دهم
بیشترین دخالت در ورزش صورت گرفته است؟
ورزش
ورزش را باید به بخش خصوصی سپرد
مثلث شماره 175
تو گو با مسئول ورزش ستاد انتخاباتی عارف
گف
2
تو گو با مثل�ث از برنامه های عارف برای
امید افخمی رئیس کمیته ورزش س�تاد انتخاباتی دکتر عارف در گف
ورزش میگوید.
lاین اتفاق در همه دولت ها تا حدی رخ داده ،اما شما
به عملکرد دولت نهم و دهم که نگاه کنید متوجه م ی شوید
که در پررنگ کردن این معضل چه سرعت عمل قابل توجهی
داشته است .دولت فعلی بیشترین دخالت را در عرصه ورزش
داشته است؛ دخالت هایی که گاهی تعلیق را نصیب ورزش
کشور ما کرده است.
اما برخی مدیران مدعی این مس�اله هستند که
سال ها تجربه اداره ورزش را داشته اند ،با این افراد
چه خواهید کرد؟
lقرار نیس��ت ورزش کش��ور را مدی ران مدعی اداره
کنند .مدی��ران ورزش کش��ور نباید به دنبال س��هم خواهی
باشند و به ورزش به چش��م یک گزینه دم دستی نگاه کنند.
متاسفانه همین دیدگاه است که باعث شده ورزش کشور ما
تالش برای بازگشت دیپلماسی به ورزش
اولویت های ورزشی در دولت دکت ر والیتی چیست؟
سید حسن افضلی /سخنگوی ستاد ورزش دکتر والیتی
3
برنامه های ورزش��ی اقای دکتر والیتی نشات گرفته از
اصل 44قانون اساسی است .به هر حال سال هاست که شعار
واگذاری ورزش به مردم داده م ی شود ،اما عمال این اتفاق رخ
نداده است .ورزش باید خصوصی شود؛ دولت هم باید حمایت
کند نه اینکه در امور ورزش دخالت کند .ایشان با شناختی که
از مجموعه تاریخ جهان دارد قطعا م ی تواند در مدل س��ازی
پیشرفته به ورزش کمک کند .مساله ای که به نظرم ورزش
کشور ما از ان رنج م ی برد نبود یک نوع دیپلماسی درست در
عرصه روابط بی ن الملل است .تنها با توس��عه یافتن در این
بخش م ی توانیم به توس��عه داخلی ورزش کش��ورمان فکر
کنیم .در حال حاضر وضعیت خوبی را در ورزش نم ی بینیم.
76
متاسفانه ش��اهد ان هس��تیم که قانونی که خودشان وضع
کرده اند را نیز به راحتی نادیده م ی گی رند .االن چند وقت است
که فدراسیون های ما با سرپرست اداره م ی شوند؟ مدت هاست
مجمع مناسبی برگزار نم ی شود .اگر هم مجمعی برگزار شده
حاشی ه های غی ر ورزشی ان بیش از پیش به چشم امده است.
این اتفاقات در حال��ی رخ داده که به عنوان مثال کمیته ملی
المپیک م ی بایست طبق قانون مجمع خودش را ظرف 3تا
6ماه برگزار م ی کرد ،اما نه تنها این اتفاق رخ نداد بلکه اقایان
دست به وقت کش��ی هم زدند .ورزش در حال حاضر شرایط
خوبی ندارد .تنش و درگیری انقدر باالست که اساسا نم ی توان
در چنین فضایی دست به کارها و ب رنامه ریزی های تخصصی
زد .ش��ما به کمیته ملی المپیک نگاه کنید .ماه هاست که
نتوانس��ته با IOCارتباط منطقی و حرف��ه ای برقرار کند.
معلوم است که در چنین شرایطی جایگاه ورزش ای ران به طور
مرتب افت کرده و دچار سقوط م ی شود ،چون اساسا قضاوت ها
و جهت گیری ها به صالح ورزش انجام نم ی گیرد ،بلکه هدف
اصلی حفظ میز ریاس��ت است .فدراس��یون هایی بودند که
عملکرد خوبی داشتند اما روسای ان برکنار شدند ،چرا؟ خب
همین تصمیمات باعث م ی ش��ود که نابسامان ی ها در حوزه
ورزش هر روز بیشتر و بیشتر ش��ود .چون ادم هایی در حال
حاضر در ورزش همه کاره شده اند که اساسا اهل ورزش نیستند
و هیچ شناختی از فضای خاص ورزش ندارند .جمعی از اهالی
ورزش و کارشناس��ان با اقای دکتر والیتی جلس ه ای داشتند.
در این جلسه درباره مشکالت مهم ورزش کشور بحث های
خوبی مطرح ش��د .یکی از همین بحث ها درباره هزینه های
کالنی بود ک��ه در فوتبال انجام م ی گیرد .یکی از دوس��تان
فوتبالی م ی گفت که در فوتبال س��االنه 500میلیارد هزینه
صرف م ی شود ،اما خروجی ان واقعا ناامی د کننده است .اقای
دکتر هم پاس��خ دادند اتفاقا ما نباید از تخصیص هزینه های
کالن ب��ه ورزش پرهیز کنی��م ،اما باید ط��وری ب رنامه ریزی
کنیم که خروج��ی این هزینه ها رضایت بخش باش��د .انچه
ب رای اقای دکت��ر از اهمیت باالیی برخوردار اس��ت ،ضرورت
تقویت روحیه جوانمردی در ورزش کش��ورمان است .ما باید
اخالق گرایی را در ورزش تقویت کنیم .در تمامی این رشته ها
این اتفاق باید رخ دهد .در فوتبال خروجی مناسب این است
که اخالق سالم رواج پیدا کند و همه اهالی ان با ادب و احترام
با یکدیگر برخورد کنند .چون تنها در این صورت است که ما
م ی توانیم به پیشرفت های فنی نیز دست پیدا کنیم .نکته
هیچ گاه به انچه استحقاقش را دارد دست پیدا نکند ،از جمله
اینکه برخی مدی ران ما فکر م ی کنند ان پستی که در اختیار
دارند همیشگی است و به انها ارث رسیده است ،در صورتی
که ما م ی خواهیم در همه بخش ها دموکراسی را به معنای
واقع ی اش پیاده کنیم.
اما گفتن این حرف ظاهرا کار سختی نیست ،باید
دید در عمل چه اتفاقی رخ خواهد داد.
lبله ،این طور نیست که کار ساده ای باشد .ما باید
مدی ریت را به دست خود ورزش ی ها بسپاریم ،البته اینطور نیست
که از تجارب برخی مدی ران با سابقه استفاده نکنیم ،ولی ما در
عرصه مدیریت ورزش کشور نیاز به یک رنسانس داریم.
بیشتر توضیح م ی دهید؟
lاین ط��ور ک��ه مث�لا مدی��ران کش��تی را خ��ود
کش��ت ی گی ران و مدی ران ورزش های رزمی را خود رزم ی کاران
انتخاب کنند .در این صورت است که دخالت دولت در ورزش
را محدود م ی کنیم.
اصل ی ترین برنام�ه دولت دکتر ع�ارف در عرصه
ورزش چیست؟
lشایسته ساالری تنها راه نجات از بحرانی است که
ورزش به ان دچار اس��ت .در فوتبال بارها و بارها دیده ایم که
شایسته ساالری زیر پا گذاشته شده و با وجود صرف هزینه های
کالن ،خروجی این فوتبال اصال قابل قبول نبوده است .ضمن
اینکه در طول این سال ها باش��گاه های مردمی هزینه های
سنگینی را از بی ت المال خرج کرده اند ،اما خروجی ان ،چه بوده
است؟ بناب راین نیاز داریم که در همه عرصه ها به خصوص در
این رشته پرطرفدار به سمت شایسته ساالری حرکت کنیم.
عملکرد وزارت ورزش را چطور ارزیابی م ی کنید؟
lنه ،واقعیت این است که انها در دو بخش نرم افزاری
و سخت افزاری هرگز نمره قبولی نم ی گی رند .البته این حرف
دیگری که اقای دکتر خیلی درب��اره اش تاکید دارند ،ضرورت
توجه به تجارب ارزنده پیشکسوتان است .این پیشکسوتان
سرمایه های ورزش ما هستند و نباید انها را به طور کلی کنار
بگذاریم .اگر زمانی فرا رسید که ما موفق شدیم قدر داشته های
خودمان را بدانیم ،شک نکنید که در مسیر پیشرفت و توسعه
ورزش قرار گرفته ایم .تنها در این صورت است که ورزش به
اهالی ان سپرده خواهد ش��د .بیمه جامع باید ط راحی شود.
ورزش��کاران ما هر کدام باید باتوجه به شرایط حرفه ای رشته
ورزشی خود بیمه شوند .به عنوان مثال کارگری که در معدن
کار م ی کند ب��ا کارگر ی��ک کارخانه معمولی ف��رق دارد .به
کارگری که در معدن کار م ی کند باید سختی کار تعلق بگیرد.
در مورد ورزشکاران نیز همین موضوع صدق م ی کند .یعنی
ت رشته های ورزشی باید ب رای ورزشکاران
باتوجه به حساسی
بیمه های مختلفی را ط راحی کرد .در امر تدوین بیمه جامع
خود فدراسیون ها و کارشناسان هر رشته م ی توانند نظ رات و
ایده های تاثی ر گذاری داشته باشند .اقای دکتر والیتی قصد دارد
در حوزه ورزش از همه توانمندی ها بهره ببرد و به نوعی ب رای
توسعه ورزش کشور از همه سلیقه ها کمک بگیرد .قطعا با
چنین طرز تفکری نخبگان ورزشی نیز این فرصت را خواهند
یافت که در کمال ارامش به راه های پیشرفت ورزش کشور
بیندیش��ند و خدمات قابل توجهی ارائه کنند .موضوعی که
بارها باعث رنجش اهالی ورزش شده این است که ما در حوزه
روابط بی ن الملل ضعیف بوده ایم .باتوجه به تجارب ارزشمند
دکتر والیتی در عرصه دیپلماسی و روابط بی ن الملل ،ورزش نیز
از این توانمندی برخوردار خواهد شد ،به طوری که در وزارتخانه
lدیدگاه دولت در همه زمینه ها شایسته س��االری
است .اینکه هر تصمیمی گرفته م ی شود مبنایش عقالنیت
باشد .ما باید به س��متی برویم که مدی ران ورزش کشورمان
از تصمیم��ات ش��تابزده و غی ر منطقی پرهی��ز کنند .ما در
سال های اخیر بارها ش��اهد تصمیمات سلیقه ای بوده ایم.
سلیقه هایی که اس��تقالل ورزش و اهال ی اش را زیر سوال
برده است .بناب راین دولت خواهد کوشید که هویت تازه ای را
ب رای اهالی ورزش تعریف کند .هویتی که پیش از اینها نیز
وجود داش��ته اما در دولت فعلی مغفول مانده است .هویتی
همراه با استقالل و بر پایه شایسته ساالری .این طور نیست
که یک مدیر بگوید چون من سال هاست در عرصه مدیریت
ورزش کش��ور حضور دارم ،بناب راین باید همچنان در راس
کار بمانم.
ایا با نخب ه های ورزش تاکنون تعاملی داشته اید؟
lمن با چهره ها و در واقع نخب ه های ورزش کش��ور
دیدارها و جلساتی داش��ته ام که به زودی جزئیات ان را اعالم
خواهم کرد.
lورزش ما باید به بخش خصوصی واگذار ش��ود.
خصوص ی سازی پروژه ساده ای نیست .با شعار هم نم ی توان
ان را محقق کرد .باید یک س��ری موانع را برطرف کرد .اگر
عارف اختیار دولت جدید را به دس��ت بگی��رد قطعا در این
زمینه حساس��یت ویژه ای خواهد داش��ت چون اساس��ا راه
نجات ورزش و پیشرفت ورزش کشورمان خصوص ی سازی
و واگ��ذاری ورزش به مردم اس��ت .به همی��ن دلیل قطعا
تعامل خوب��ی میان دولت و مجلس به وج��ود خواهد امد.
س��ازمان هایی نیز در این مورد باید ب��ه دولت کمک کنند
تا موانع خصوص ی س��ازی را برطرف کند ک��ه قطعا با این
سازمان ها و کمیسیون ها نیز تعامل منطقی برقرار خواهد
شد .در واقع موانع خصوص ی سازی ورزش برطرف نخواهد
شد ،مگر اینکه دولتی که قرار است در راس کار قرار بگیرد
lقطع��ا در دو عرص��ه ورزش قهرمان��ی و ورزش
همگانی و پهلوانی اتفاقات خوبی رخ خواهد داد .ب رنامه های
ویژه ای در دس��تورکار قرار خواهد گرف��ت ،به عنوان مثال در
دولت من قرار بر این است که سازمان های ورزشی غی ر دولتی
به شدت فعال ش��وند .در دنیای امروز ورزش کشورهایی که
توس��عه پیدا کرده اند نیز به همین روش اداره م ی شود .این
سازمان های ورزشی غی ر دولتی باید تقویت شده و گسترش
پیدا کنن��د که در این م��ورد هم جزئیات ان ب��ه زودی اعالم
خواهد شدg .
ورزش اداره کل روابط بی ن الملل در بهترین فرم ممکن تشکیل
خواهد شد تا با فدراسیون های جهانی روابط تنگاتنگی ایجاد
ش��ود .در حال حاضر ما از س��فی ران خودمان در کشورهای
مختلف استفاده نم ی کنیم .در نهایت تیم های ما در ضیافت
انها شرکت م ی کنند ،در صورتی که ما با درگیرکردن سف رای
ای رانی با فدراس��یون های جهانی که در کشورهای مختلف
هستند م ی توانیم به امتیازات قابل توجهی دست پیدا کنیم
که کمترین انها م ی تواند می زبانی ب رای مسابقات بزرگ جهانی
باشد .ش��ما به فدراس��یون های موفق که نگاه کنید متوجه
م ی شوید بدون ش��ک کمیته روابط بی ن الملل شان عملکرد
بسیار خوبی داشته که باعث ش��ده ان فدراسیون هم موفق
شود .بناب راین تقویت روابط بی ن الملل در حوزه ورزش و بازپس
گرفتن کرس ی های از دس��ت رفته یکی از وظایفی است که
دولت اقای دکتر والیتی انجام ان را ب ر عهده خود م ی داندg .
چه اتفاقاتی در دولت ش�ما در عرص�ه ورزش رخ
خواهد داد که بخواهید ب ه طور مش�خص به انها
اشاره کنید؟
مثلث شماره 174
ایا دول�ت نهم و ده�م در عرص�ه ورزش عملکرد
خوبی داشته ؟
به نظر ش�ما چگونه بای�د ورزش از ای�ن بحران
خارج شود؟
دیدگاه دولت دکتر عارف برای اداره ورزش کش�ور
چیست؟
ورزش
lوزارت ورزش نهاد نوپایی اس��ت .واقعا نم ی توان
درب��اره اش قضاوت خاصی داش��ت ،ام��ا در مورد س��ازمان
تربی ت بدنی و روسای ان م ی توان تحلیلی ارائه کرد.
بدان معنا نیست که در طول سال های اخیر هیچ موفقیتی در
عرصه ورزش نداشته ایم .ابدا این منظور را دنبال نم ی کنیم.
اما نقاط ضعفی وجود داشته که نم ی توان انها را نادیده گرفت.
به عنوان مث��ال در دولت نهم و دهم پروژه هایی افتتاح ش��د
که بس��یاری از این پروژه ها ناتمام ماند ،ورزش��گاه هایی که
به دالیلی کامال مش��خص زودتر از موعد مقرر افتتاح ش��د
اما در نهایت فایده ای را نصیب مردم ان ش��هر یا شهرستان
نکرد .نمونه روش��ن این ادعا نیز ورزشگاه نقش جهان است.
چقدر اقایان وعده دادند که کار این ورزش��گاه تا فالن تاریخ
به پایان م ی رس��د و از ان بهره برداری م ی شود ،اما در نهایت
هرگز چنین اتفاقی رخ نداد .مس��اله دیگر نیز بحث جایگاه
ورزش ای ران در اسیا و میادین بی ن المللی است .واقعیت این
است که ما جایگاه خودمان را در اسیا از دست داده ایم .دلیل
این اتفاق چیست؟ ایا جز این است که ما از مدی رانی استفاده
کردیم که هرگز گزینه های خوبی ب رای اداره ورزش کش��ور
نبوده اند یا جز این اس��ت که ما از یک سیستم درست ب رای
برنامه ریزی های ورزش��ی مان بهره نبردیم و موضوع مهمی
همچون شایسته ساالری را نادیده گرفتیم؟ اینها معضالتی
است که باید حل شود.
خودش اهل تعامل و تفاهم باش��د .در این صورت است که
م ی توان با همدلی و همکاری میان نهادهای مربوطه این
پروژه بزرگ را به سرانجام رساند.
77
تو گو با محمد حسن انصاری فرد ،مسئول ورزش ستاد حدادعادل
گف
سالم سازی فضای ورزش و بازگشت نخبگان
4
محمد حسن انصاری فرد که مدیرعاملی باشگاه پرسپولیس و راه اهن را در کارنامه اش دارد و مدیری ورزشی به
حساب می اید ،درباره مهم ترین اهداف ورزشی دکتر حدادعادل به موضوعاتی چون سالم سازی ورزش و تالش برای
بازگشت نخبگان اشاره می کند .متن گفت وگوی مثلث با سخنگوی ستاد ورزشی دکتر حدادعادل را می خوانید.
مه م ترین مساله ورزش کشور ما خصوص ی سازی
اس�ت؛ اتفاقی ک�ه تاکنون رخ ن�داده ی�ا اگر هم
خصوص ی سازی صورت گرفته روند بسیار کند و
ناامی د کننده ای داشته است .در این باره صحبت
م ی کنید؟
ورزش
lدر ای��ن زمینه باید به نکات مهم��ی توجه کنیم.
ببینید ،خصوص ی س��ازی قطعا باید صورت بگیرد اما نباید
به شکلی انجام شود که ما صرفا دست به سندسازی بزنیم.
باید تمام نقطه نظ رات کارشناسی را در نظر بگیریم .به عنوان
مثال باشگاه های بزرگ ما باید از طریق بازار بورس وارد بخش
خصوصی شوند .در حال حاضر باش��گاه های ما درامدهای
محدودی دارند ،بلی ت فروشی ندارند ،س��رمایه گذاری ندارند.
تجربه ای که من در باشگاه پرسپولیس به عنوان مدیرعامل
داش��تم به من ثابت کرده که ما اگر از مدیریت درست در امر
ورزش برخوردار باش��یم م ی توانیم تفکرات س��وداوری را در
باش��گاه ها پیاده کنیم .به عنوان مثال م��ا بایرن مونیخ را به
ته ران اوردیم و مبلغی حدود 800میلیون س��ود کردیم .اکثر
باشگاه های ما در امر درامدزایی مشکل دارند .باید موانع این
مشکل شناس��ایی ش��ود و بعد در فرایندی درست ورزش به
بخش خصوصی واگذار شود .تنها در این صورت است که ما
م ی توانیم از انگیزه های باالی بخش خصوصی ب رای توسعه
ورزش بهره ببریم.
س��لیقه های سیاس��ی در حوزه ورزش اس��ت که بسیاری از
کارشناسان ان را محکوم م ی دانند و معتقدند که همین نگاه
غلط باعث شده تا ما نتوانیم به جایگاهی که استحقاقش را
داریم دست پی دا کنیم .برخی از مدی ران واقعا در دولت های اخیر
زحمت کشیده اند .این افراد باید حفظ شوند .برخی نیز باتوجه
به معیارهای منطقی عملکرد خوبی نداش��ته اند که بالطبع
باید تغیی راتی در این باره صورت بگیرد ،اما مس��اله مهم این
است که این کنار زدن ها و عزل و نصب ها از سلیقه سیاسی
نشات نگیرد.
مساله ای که بارها مورد انتقاد ق رار گرفته این است
که ورزش ما هزینه های کالنی را مصرف م ی کند،
اما خروجی مناسبی ندارد .نظر شما چیست؟
lبرخی رشته های ورزشی ما هس��تند که با وجود
مثلث شماره 175
چه باید کرد؟
lمن تصور م ی کنم در دولت ایشان شاهد تغیی رات
گس��ترده در عرصه مدیریت ورزش کشور باشیم .معیارهای
تغییر یک مدیر نباید سیاس��ی باش��د .این هم��ان اعمال
78
lدر فوتب��ال م��ا همیش��ه ش��اهد تصمیم��ات
ضرب االجلی بوده ایم .همیش��ه دنبال این بوده ایم که افکار
عمومی را ارام کنیم .ما دو باشگاه بزرگ پرسپ ولیس و استقالل
را داریم که هویت ملی دارند .باید ب رای این باشگاه ها طوری
ب رنامه ریزی کنیم که تا سال ها مردم ثمره کار کارشناسی شده
ما را ببینند .راه حل توسعه این باشگاه ها نیز روشن است؛ توجه
ویژه به رده های پایه .اتفاقی که در بارسلونا و منچستر یونایتد
م ی افتد و ما هیچ وقت نتوانسته ایم این الگوهای موفق را در
فوتبال کش��ورمان اجرایی کنیم .به همین دلیل اس��ت که
تصمیماتمان ب رای پرسپولیس و استقالل همواره با جوزدگی
و شتابزدگی همراه بوده است.
برخی نخب�گان ورزش�ی در س�ال های اخیر بنا
به دالیل مختلف منزوی ش�دند .برای بازگش�ت
نخبگان به ورزش چه کاری انجام خواهد شد؟
lب رای بازگشت نخبگان به ورزش باید ابتدا دست به
سالم سازی فضای ورزش بزنیم .ورزش ما شرایط الوده ای پی دا
کرده است .تا جایی که برخی افراد سودجو مثال مگس های
دور شیرینی دست از سر این ورزش برنم ی دارند .در صورتی
که اگر با جریان های نادرس��ت در ورزش به صورت ریشه ای
برخورد کنیم و افراد س��ودجو را کنار بزنی��م قطعا فضا ب رای
بازگشت عزیزانی که م ی توانند به ورزش کمک های بزرگی
داشته باشند مهیا خواهد شد.
سال م سازی ورزش چگونه انجام خواهد شد؟
lباید دقت داشته باشیم که مساله خصوص ی سازی
با مس��اله خصوص ی فروش��ی فرق دارد .برخی افراد دیدگاه
غلطی دارند؛ فکر م ی کنند اگر یک باشگاه یا یک مجموعه
دولتی را به اش��نای خود بفروش��ند نقش مهم ی در فرایند
خصوص ی سازی ایفا کرده اند ،در صورتی که این طور نیست.
اگر دیدگاه ما سودرسانی به برخی افراد خاص باشد بدون اینکه
صالحیت انها ب رای در اختیار گرفتن ان مجموعه را بررسی
کرده باش��یم قطعا کارمان اشتباه اس��ت .ما امروز با افرادی
سروکار داریم که مجموعه های ابی را در اختیار دارند اما هیچ
تخصصی در حوزه ورزش ندارند و اساس��ا دوره غریق نجاتی
هم ندیده اند .معنی این اتفاق نیز روش��ن است .ما با اختیار
دادن به چنین افراد خاصی فرصت های توس��عه ورزش را از
دست داده ایم.
ایا در ص�ورت رئی س جمهور ش�دن اق�ای دکتر
حدادع�ادل ش�اهد تغیی�رات گس�ترده در حوزه
مدیریت ورزش خواهیم بود؟
در ح�وزه فوتبال چ�ه تغییراتی ص�ورت خواهد
گرفت؟
lسالم س��ازی ورزش به مدیریتی ق��وی و نظارتی
قوی تر نیاز دارد .ورزش باید در حوزه های مختلف مورد نظارت
قرار بگیرد .باید اتاق های فکر راه اندازی شود ،اتاق های فکری
که بتوانند کارامد باشند و نظ رات انها شنیده و اجرا شود .ب رای
سالم سازی فضای ورزش چاره ای نداریم جز اینکه چهره های
منفعت طلب را از ورزش پاک کنیم .این را هم بگویم که این
کار مقابله اسانی نیس��ت .نظارت نیازمند مطالعه و تحقیق
است .کشورهای توسع ه یافته الگوها و معیارهای درست را در
امر نظارت به ما نشان م ی دهند .همیشه افرادی هستند که
در اتاق های فکر مشغول هستند و در فرایند نظارت وظایفی
چون تشریح سازی ،تصویرسازی و جریان سازی را به درستی
انجام م ی دهند .ما در ورزش کش��ورمان بارها پیامدهای تلخ
نخب ه س��وزی را دیده ایم .دلیل این امر نیز روش��ن است .ما
سال هاست که شاهد دخالت ش��دید امیال سیاسی در حوزه
ورزش بوده ایم .بارها بهره برداری های سیاسی صورت گرفته
است .در صورتی که ما باید ورزشکارانمان را از سیاست زدگی
دور کنیم.
اصل ی ترین مشکلی که در فرایند خصوصی سازی
ورزش کشور ما رخ داده است ،چیست؟
lهمه اقشار باید بتوانند از مجموعه های ورزشی بهره
ببرند .اقشار ضعیف ما هم باید دسترس��ی قابل توجهی به
امکانات ورزشی داشته باشند و این اتفاق رخ نخواهد داد مگر
اینکه ما از نگاه س��ودجویانه به اماکن ورزشی پرهیز کنیم و
دیدگاه های صرف تجاری را کنار بزنیم .یکی از راه حل ها این
اس��ت که ب رای دانش اموزان و دانشجویان بن تهیه کنیم تا
انها بتوانند از طریق بن هایی که به انها تعلق م ی گیرد به یک
سری اماکن ورزشی دسترسی ارزان پی دا کنند.
م ی خواهم بگویم اگر یک سری ادم کارشناس و متخصص
در فدراسیون های ما مشغول به کار ش��وند ،قطعا تیم های
ملی ما م ی توانند در مجامع بی ن المللی به مراتب ش��رایط و
جایگاه های بهتری را تجربه کنند.
تزریق س��رمایه های کالن نتوانس��ته اند خروجی مناسبی
داشته باشند .مثل فوتبال که مردم نیز درباره هزینه های ان
دچار حساسیت ش��ده اند .هر چند خود من تاکید دارم هزینه
کردن در ورزش کار غلطی نیس��ت اما باید به همان می زان
که هزینه م ی شود فایده ببینیم .مساله هزینه-فایده خیلی
مهم است .ما در برخی رشته ها واقعا هزینه کالن نداشته ایم
اما خروجی خیلی خوبی داش��ته ایم؛ مث��ل والیبال که واقعا
خوش درخشید .خب ،اتفاقات خوش در این رشته حاصل کار
کارشناسی بود .انها یک بازی دوستانه با بلغارها داشتند .من
وقتی از مسئوالن تیم پرسیدم که چرا با بلغارها بازی دوستانه
برگزار کردید گفتن��د تیم ملی والیبال ما در س��روی س های
پرش��ی باید نقطه ضع ف های خودش را برط��رف م ی کرد و
بلغارها در سروی س های پرشی استاد هستند .با ذکر این مثال
مه م ترین مساله دولت اقای دکتر حدادعادل در
حوزه ورزش چیست؟
lمهم ترین مساله این است که ما شعار کار ،نشاط
و بهره وری را اجرایی کنیم .ما در حوزه های قهرمان پروری و
ورزش همگانی قطعا ب رنامه های تخصصی خواهیم داشت.
پیشرفت در این حوزه ها نیز سازوکار خاص خودش را دارد .در
کشورهای توسع ه یافته ورزش کردن یک کارمند اضافه کار ان
فرد به حساب م ی اید و ب رای این کار حقوق در نظر م ی گی رند،
اما در اینجا هرگز چنین اتفاقی رخ نداده است .ما ب رای رسیدن
به این فرهنگ درس��ت باید با همه نهادهای مربوط تعامل
خوبی برقرار کنیم .استانداری ،شورای ش��هر و از همه اینها
مهم تر مجلس به عنوان قوه قانونگذار م ی تواند از طرفی به
افزایش قابل توجه بودجه ورزش کشور کمک کند و از طرفی
به دولت و وزارت ورزش کمک کند که پروسه واگذاری ورزش
به مردم زودتر محقق شودg .
محمد ابراهیم مداحی از اولویت های ورزشی محسن رضایی می گوید
5
ضرورت تدوین چشم انداز بلند مدت برای
ورزش ایران
وقتی راجع به ورزش صحبت م ی کنیم این موضوع به چهار
حوزه تقسیم وتنها به وزارت ورزش و ج وانان محدود نم ی شود .بر
این اساس،ورزش در یک بخش به ورزش همگانی یعنی ایجاد
شرایط مناسب ب رای ارتقای س��طح سالمتی وگسترش نشاط
درجامعه بس��تگی دارد .دوم؛ ورزش و تعلیم و تربیت که تحول
و تربیت نس��ل نو را برعهده دارد که در این حوزه نیز توس��عه و
گسترش ورزش با سایر نهادها از جمله وزارت اموزش وپرورش،
دانش��گاه ها ،اموزش عالی و ش��هرداری ها ارتباط نزدیک دارد.
س��وم؛ ورزش قهرمانی اس��ت که در این حوزه نیز هدف کامال
مشخص شده است .حضور ورزش و ورزشکاران در عرصه های
مهم بی ن المللی ب رای کسب عناوین بی ن المللی در المپی ک ها،
پیکارهای اسیایی و جهان اس��ت.چهارم؛ ورزش حرفه ای یکی
دیگر از ابعاد ورزش و تربی ت بدنی است که نگرش به حوزه کامال
اقتصادی و منبعی ب رای درام دزایی است.
ای�ا از قوانین�ی ک�ه قانونگذار ب�رای توس�عه ورزش
پی ش بینی کرده ،بهره گرفته ایم؟
مشکل اصلی ورزش ای ران عدم ترسیم چش م انداز است
متاس��فانه ورزش ای ران فاقد چش��م انداز روش��ن است و
در ب رنامه ریزی ها تفکر اس��تراتژیک وجود ندارد و هر مسئولی
باتوجه به بینش ،می زان اگاه ی اش از ورزش و دانش تجرب ی اش
ب رنامه هایی را مدون م ی کند و تالش م ی کند تا پایان دوره اش ان
را اجرایی کند .مثال در دوره ای توسعه زیرساخت ها مورد توجه قرار
م ی گیرد و چند سال بعد کسب مدال و در مرحله بعد گسترش
ی به ورزش را به عنوان
ورزش همگانی و مسئولی هم نگاه علم
باید بودجه ورزش ،شفاف و مطابق واقعی ت ها تعریف شود
درحوزه بودجه ورزش ،بیش��ترین انتقاد به سمت مجلس
وارد است .جای تاسف است که ورزش باتوجه به گستردگی حوزه
عملیات ی اش از بودجه کافی وشفاف برخوردار نیست .اساسا ما
در ساختار بودجه ای به لحاظ کمی و کیفی با مشکالتی مواجه
هستیم که باید بازشناسی شود .هم اکنون بودجه ورزش در قالب
ماد ه واحده ها و تبصره ها پی ش بینی شده که مسئول یا مدیر باید
ذره بینی به دست بگیرد و ب رای تامین نیازهای مال ی اش با استناد
به این ق وانین خود را به درو دیوار بکوبد و به هر شرایطی تن دهد.
در سیس�تم فعلی ورزش ،فرهنگ تکدی گری توسط
مسئوالن ورزش رایج شده است
اساس��ا افرادی در این ش��رایط جذب ورزش م ی شوند که
قابلی ت های خاصی داشته باشند و بتوانند خ واسته های مسئوالن
وزارتخانه را ب راورده سازند .یکی از این خ واسته ها کسب پول است.
دراینسیستممدیریموفقنامیدهم ی شودکهبتواندبیشترپول
از دولت بگیرد .در سال های اخیر به دلیل مشکالت مالی بسیار
سیستم ورزش فرهنگ تکدی گری را بین مسئوالنش رواج داده
تا بتوانند پول بیشتری ب رای ورزش به دست بیاورند که این شیوه
به اعتقاد من چندان مناسب ورزش نیست .به یاد دارم در زمانی که
مسئولیت یکی از فدراسیون ها را برعهده داشتم کسی به عنوان
مدیرکل نمونه انتخاب شد که توانسته بود پول بیشتری جذب
کند ! م ی توان این گونه نیز تفس��یرکرد ،درحال حاضر مدی ران
ما ،مسئوالن لجستیک هستند و ب راین اساس که چقدر نفوذ
دارند و چقدر م ی توانن��د پول بیاورند انتخاب م ی ش��وند و بعد
به عنوان مدیر ب رتر برگزیده م ی شوند .این درحالی است که وظیفه
یک مدیر ورزشی ب رنامه ریزی و سیاس��تگذاری در بخش های
مختلف توسع ه ای است .اینکه فقط به دنبال پول باشد در واقع
از ب رنامه ریزی ،سیاستگذاری و اجرا که وظیفه اصل ی شان است
غافل م ی شوند .قطعا اگر بودجه شفاف مشخص باشد وبه موقع
در اختیار مدی ران قرار بگیرد شرایط درانتخاب مدیر هم ب راساس
صالحیت صورت م ی پذیرد.
امکانات باید در اختیار تمامی رشته ها ق رار بگیرد
مدیریت صحیح ورزش بای��د تالش کند تا تمام امکانات
را در اختیار تمامی رش��ته های ورزش��ی قرار دهد .وقتی هنوز
رشته هایی داریم که ممنوعیت رسانه ای شدن دارند وبه همین
خاطر نم ی توانند اسپانسری را جذب کنند و با مشکالت مالی
بسیاری مواجه م ی شوند چگونه م ی شود از توسعه ب رابر سخن
گفت؟ متاسفانه هم اکنون شبکه 3سیما به عنوان شبکه ای
ورزشی از رسانه ملی به شبکه فوتبال تبدیل شده است .ب راساس
این سیاست سایر رشته های ورزشی از تاثی رات مثبت این رسانه
جمعی ب ی نصیب مانده اند .این امکانات ملی اس��ت و باید در
اختیار تمامی رشته های ورزشی با هدف توسعه ورزش کشور در
همه زمینه ها قرار بگیرد .این امر منوط به این است که سازوکار
ان تهیه ش��ود و ان امر تنها با بهره گی��ری از مدیریتی صحیح
امکان پذیر است.
ورزش
تکلیف ورزش در کشور روشن نیست!
اما در خصوص ورزش در ای ران ،نکته ای که حائز اهمیت
است این که اساسا ورزش ای ران دولتی است یا خصوصی؟ کمیته
ملی المپیک یا وزارت ورزش ،کدام یک باید متولی ورزش کشور
به ویژه فدراسیون های ورزشی باشند؟ ورزش باید به طور حرفه ای
پیگیری شود یا هنوز این ش��رایط ب رای ورزش ای ران مهیا نشده
واساسا ساز و کار ورزش حرفه ای چگونه است؟ما هنوز در ابتدی
راه با مشکل مواجه هستیم؛ به این شکل که در جایی مداخله
دولت و مسئوالن رده باالی ورزش را منکرم ی شویم اما در انتخاب
روسای فدراسیون ها و مسئوالن سیاستگذار ورزش کامال دولتی
عملی م ی کنیم .به عنوان مثال مسئوالن سازمان تربی ت بدنی
سابق و وزارتخانه فعلی رئیس فدراسیونی را برکنار و ب رای شش
ماه سرپرستی را منصوب م ی کنند؛ سرپرست هم اعضای مجمع
را که متشکل از روسای هیات های ورزشی است انتخاب م ی کند،
سپس انتخابات برگزار م ی شود و فرد مورد نظر طی یک پروسه از
پیش ط راحی شده انتخاب م ی شود .در این بخش ظاه را انتخابات
برگزارشده ،اما درواقع انتخاب پیش از این از سوی مسئوالن ورزش
کشور انجام شده است.
ورزش کشور نیازمند تفکر راهبردی است
ورزش کشور نیازمند تفکر راهبردی و استراتژیک است.
به راستی سهم ورزش در سندچشم انداز توس��عه ای ران تا سال
1404چقدر است؟ در کدام یک از حوزه ها و کدام یک از مسئوالن
فدراسیون ها چشم اندازی را ب رای ورزش و رشته ورزشی خود تدوین
کرده اند؟ این موضوع با تدوین ب رنام��ه کوتاه مدت و میان مدت
متفاوت اس��ت .ب رنامه های مقطعی ب راساس رویدادهای پیش
رو تهیه م ی ش��ود و در واقع این سیاس��ت ها پاس��خگویی به
روزمرگ ی های ورزش در حوزه های قهرمانی ،حرفه ای و ...است.
این درحالی اس��ت که کش��ور ما از جهت اس��تع داد در تمامی
حوزه های علمی ،اقتصادی و سیاس��ی از پتانسی ل های خوبی
برخوردار است وتوانسته به نتایج بسیارخوبی دست پی دا کند .در
ورزشهمچنیناست؛مطمئنااگرب رنامهمدونوباپشتوانهداشته
باشیم م ی توانیم در بخش های مختلف به مطلوب ترین سطح
دست پی داکنیم.متاس��فانه در حال حاضر ورزش ای ران به لحاظ
مدیریت ،قوانین و بودجه با مشکالت بسیاری مواجه است که
اگر مرتفع نشوند هرگز از جایی که هستیم فراتر نخ واهیم رفت.
اقتصاد ورزشی یکی از علوم معتبر در جهان است
اقتصاد ورزشی یکی از علوم معتبر جهان و بسیار تعریف
شده اس��ت که کش��ورهای توس��عه یافته با نگاه جدی به ان
توانسته اند ثروت ملی کشورشان را افزایش دهند .همه ،چنین
موضوعی را به عنوان مولد بودن در ح��وزه ورزش قبول دارند و
م ی پذی رند و من گمان نم ی کنم مخالفتی دراین خصوص وجود
داشته باشد .اما اینکه وزارت ورزش تمام مجموعه هایی که متعلق
به فدراسیون ها و مردم است را جمع م ی کند و دودستی تحویل
جایی به نام شرکت تجهیز دهد ،جای تعجب دارد! سوال م ی کنم
کجای این کار اقتصادی است؟
این درحالی است که اصل 44درصدد است تا تصدی گری
دولت را کاهش دهد ،اما به واقع ما در سیستم ورزش چنین چیزی
نم ی بینیم .من زمانی که مسئول فدراس��یون بودم هتلی را در
اختیار داشتم که به واسطه ان درام دزایی م ی کردم ،اما مسئوالن
ورزش وقت با تمام ق وا ،این مکان را از ما گرفتند.
مثلث شماره 175
ب رای این چهار حوزه ورزش قهرمانی ،حرفه ای ،همگانی
و تعلیم و تربیت ق وانین مدونی توسط قانونگذار تدوین شده که
الزم است مورد توجه قرار بگیرد .به عنوان مثال در بخش ورزش
حرفه ای چقدر از اصل 44بهره گرفته ای��م؟ ب رای تحقق اصل
سوم قانون اساسی مبتنی بر ایجاد فضای مناسب و رایگان در
حوزه ورزش چه شرایطی مهیا شده است؟ چقدر اصل نوزده منع
تبعیض و اصل 22امنیت را مورد توجه قرار داده ایم؟ با وجود این
ق وانین ،ماده ها و تبصره ها چقدر از انها در ب رنامه ریزی های خرد و
کالن در حوزه ورزش بهره گرفته ایم؟
یک اصل پیگیری م ی کند .خب همه اینها بار ملی سنگینی را
بر دوش دولت ،مجلس و مردم م ی گذارد ،اما یک نگاه تک بعدی
توسعه ناپایدار و مقطعی را در پی دارد و این افت ورزش است.
در لندن نس�بت به نتایجی که در پکن کس�ب
کرده بودیم موفق بودیم
انچه که در المپیک لندن به دست امد و ما ان را موفقیت
توصیف کردیم ،در واقع نتایج مطلوبی بود که نسبت به گذشته
کسب کرده بودیم .واقعیت این است که فرهنگ ما گذشته نگر
است .در بازی های لندن چون ما این تع داد مدال را کسب کردیم و
نسبت به پکن این تع داد بیشتر بود ،پس موفق بودیم.اما اگر این
موفقی ت ها را نسبت به سایر کشورهای اسیایی مقایسه کنیم
و تع داد رشته های ورزشی و تنوع در مدال ها را مورد بررسی قرار
دهیممتوجهخیلیازمسائلم ی شویم.اینکهماروبهجلوحرکت
کرده ایم حرف درستی است ،اما در این رقابت ب رنامه ای سرعت ما
چقدراستوسرعترقباچقدر؟دراینمرحلهبازبهاینجام ی رسیم
که در سندچشم انداز توسعه ای ران تا سال 1404جای ورزش ای ران
کجاست؟ایاجایگاهیرا ترسیمکرده ایم؟درچهرشته هاییوچند
مدال جایگاه ای ران را در اسیا و جهان تحکیم م ی بخشد؟ معدل
مدال اوری ای ران ب راساس رشته و تعدد مدال باید چگونه باشد؟
معتقدم س��نخیت ب رنامه ریزی در حوزه ورزش باتوجه به
تعاریف بی ن المللی به کمیته ملی المپیک نزدیک تر است و اگر
بتوان شرایط مناسب ب رای تغییر و تحوالت را مهیا کرد بخش
قابل توجهی از مسائل ورزش کشور رفع خ واهد شدg.
79
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 175
ناصر بختیاری،نامزد شورای شهر تهران
از اولویت هایش می گوید
توسعه حمل و نقل
شهری تهران
امروزه افزایش سریع جمعیت ،توسعه شهرها و محدودیت منابع طبیعی ،مشکالتی را برای انس�ان به وجود اورده که امر برنام ه ریزی ب ه عنوان یک ضرورت برای همه
کشورها تلقی م ی شود .تخلیه روستاها ،گسترش شهرها و گرایش به زندگی شهرنشینی ب ه ویژه در کشورهای در حال توسعه از موضوعاتی است که ب ی توجهی به ان بر
مشکالت اقتصادی و اجتماعی جامعه م ی افزاید .توسعه شهری را م ی توان به معنی تغیی رات در کاربری زمین و سطوح ت راکم ،جهت رفع نیازهای ساکنان شهر در زمینه مسکن،
لو نقل ،اوقات فراغت و غذا و از این قبیل تعریف کرد .در ابرش�هر تهران نیز یکی از اولویت های مهم شهرداری تهران تاکید بر تحقق طرح جامع شهر تهران است ،در
حم
این باره به سراغ یکی از مدیران اجرایی کشور رفتیم که سابقه طوالنی در بحث مدیریت شهری و توسعه جوامع امروزی دارد .ناصر بختیاری که ه م اکنون مدیرعامل شرکت
لو نقل ریلی کشور است .معاون
لو نقل ریلی رجاء است ،دارای مدرک تحصیلی مهندسی عمران و کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی ( )MBAبوده و از فعاالن بخش حم
حم
هماهنگی امور عمرانی استانداری ،عضو موظف هیات مدیره سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران ،معاون عمران و محیط زیست سازمان صنایع کوچک ،مشاور
معاونت هماهنگی امور عمرانی وزارت کشور ،رئیس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور ،مشاور فنی معاونت وزارت امور اقتصادی و دارایی و مدیرعامل شرکت عرف ایران
لو نقل و ترافیک شهرداری تهران ،مدیرعامل شرکت
(متعلق به شهرداری) ،برخی از سم ت های بختیاری در گذشته بوده است .وی همچنین پیش از این مشاور معاونت حم
اسمان افرین و مجری پروژه برج اسمان ،مدیر عمران و نظارت اداره کل عمران و نگهداری بنیاد مستضعفان ،رئیس شورای سازمان اتوبوسرانی استان کهگیلویه و بویراحمد،
رئیس هیات مدیره سازمان تاکسیرانی کهگیلویه و بویراحمد و رئیس شورای فنی اس�تان کهگیلویه و بویراحمد بوده است .وی ه م اکنون یکی از نامزد های چهارمین دوره
م که وی این گونه اغاز کرد« :اینجانب
انتخابات شورای شهر تهران است .برای شروع مصاحبه از اقای بختیاری درباره علت حضورش در انتخابات شورای شهر تهران پرسیدی
قبال در ارتباط با توسعه شهری با شهرداری ها ب ه خصوص شهرداری تهران همکاری و افتخار خدمت به مردم را داشته ام .در خصوص توسعه شهری نیز دیدگاه های متفاوت
و مختلفی دارم و باتوجه به سوابق ،تجربیات و تحصیالت مختلف ،امید است بتوانم کمکی به شهروندان تهرانی داشته باشم».
80
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 175
کمی درباره اولویت های توس�عه ش�هری و
برنامه هایتان برای ابرشهر تهران در این باره
توضیح دهید.
lتحقق چشم انداز توسعه شهر ته ران در طرح جامع که
شهری بااصالت و هویت ای رانی اسالمی ،دانش پایه و هوشمند ،
سرسبز و زیبا و شاداب با فضاهای عمومی گسترده و متنوع ،امن
و مقاوم ،پایدار و منسجم با س��اختاری مناسب ب رای سکونت،
فعالیت و فراغ��ت را نوید م ی دهد باید مح��ور همه ب رنامه ها و
اقدامات قرار گیرد .در خصوص توسعه شهری ،اولویت هایی که
مدنظر دارم این است که باید طرح و نقشه راهبردی و البته قابل
اجرا ب رای کوتاه مدت و میان مدت در ته ران تهیه شود و تاکید دارم
لو نقل در توسعه شهری و اتکا بر این
که تحقق طرح جامع حم
طرح در ب رنامه ها مورد توجه باشد.
یکی از مشکالت ش�هر تهران و شاید بتوان
گفت بزرگترین مشکل ان ترافیک است ،به
قول مع�روف ترافیک تهران ب�ه هیچ قراری
رحم نمی کند ،ایا راهکار و برنامه خاصی برای
کاهش ترافیک تهران دارید؟
lقطعا؛ یکی از س��رفصل های توس��عه ش��هری در
ب رنامه های من ،رس��یدگی به معضالت ناش��ی ا ز ترافیک در
حملو نقل عمومی انسانمدار است .در اینجا محوریت با
توسعه
جابه جایی انسان است نه ماشین؛ هم اکنون در بسیاری از نقاط
دنیا تع دا د تردد خودروها مالک اس��ت ،به عنوان مثال ب راساس
محور خودروها ،تردد شناسایی ش��ده و تع داد ان ارزیابی و ثبت
لو نقل
م ی ش��ود ،ولی ما باید به س��متی حرکت کنیم که حم
لو نقل ش��ده مالک قرار گیرد و
انسان و تع داد انسان های حم
لو نقل
محوریت بر این موضوع باشد ،البته این امر با تاکید بر حم
ریلی امکان پذیر است .نظارت بر اجرای دقیق طرح جامع ته ران
لو نقل عمومی ،توجه
در خصوص توسعه زیرساخت های حم
لو نقل ریلی درون شهری در ته ران ،سرعت بخشیدن
ویژه به حم
بر اجرای خطوط پیشنهادی مترو در طرح جامع ته ران ،جلوگیری
لو نقل عمومی و
از تردد خودرو های تک سرنشین با توسعه حم
تشویق دوچرخه سواری و پیاده روی ،از ب رنامه های اینجانب ب رای
کاهش ترافیک است.
ش ترافی�ک تهران
راهکارت�ان ب�رای کاه�
لو نق�ل عموم�ی
چیس�ت؟ و در توس�عه حم
حومه ای کدامیک از مدل ه�ای حمل و نقلی را
به کار می گیرید؟
لو نقل حومه ای .در واقع س��اماندهی
lتوس��عه حم
لو نقل عمومی کالنشهر ته ران ،یکی از مهمترین اهداف و
حم
از ب رنامه های اینجانب است .هم اکنون سرعت گسترش و رشد
شهرها در حومه و شهرک ها به مراتب بیشتر از داخل ته ران است
لو نقل حومه ته ران به مرکز را ساماندهی کرد ،
و اگر بتوان حم
قطعا ش��هر ته ران از حالت فعلی خود که شبیه یک پارکینگ
خودروهاست ،به شهری با مناظر زیبا و سرسبز تبدیل خ واهد شد.
لو نقل حومه ای ته ران را با استفاده
ب رنام هریزی خاصی دارم تا حم
لو نقل عمومی ساماندهی کنم .هدفمندکردن ارتباط بین
از حم
سفرهای درون شهری و برون شهری ،یکی از ب رنامه های اینجانب
در شورای شهر خ واهد بود که البته اولویت در این باره توسعه ریلی
حومه ای است؛ درباره توسعه ریلی برون شهری و حومه ای و تاثیر
ان در کاهش الودگی شهرها به خصوص ابرشهری مثل ته ران،
باید گفت اولین اثر ان کاهش تولید االینده های زیس ت محیطی
است؛ مواد معلق که در ه وا از ط ریق بنزین منتشر م ی شود با سایر
طزیست
سوخت های فسیلی متفاوت است که م ی تواند در محی
همتاثیرنامناسبیداشتهباشد،البتهاینجانبب رنامهدارمدربخش
لو نقل عمومی شهری ،به سمتی حرکت کنیم که از سایر
حم
حامل های انرژی نیز استفاده شود.
نظ�ر ش�ما درب�اره به کارگی�ری روش نوین
لو نقل چندوجهی و ترکیبی در سیستم های
حم
لو نقل عمومی شهری چیست؟
حم
lدر بحث توسعه شهری نباید مسائل سیاسی دخیل
شود و مهم نظر کارشناسان حرفه ای است که اگر ب راساس نظ رات
لو نقلم ی توانند
کارشناسیپیشبرویم،بسیاریازمدل هایحم
همپوشانی داشته باشند ،اما در حال حاضر به دلیل سیاس ی شدن
لو نقل تخصصی در ج��ای اصلی و تخصصی
این مورد ،حم
لو نقل عمومی شهری،
خود نیست ،اما اینجانب ب رنامه دارم حم
تخصصی اداره شود؛ به عنوان مثال «منوریل» خود یک مدل
لو نقلی است که م ی تواند موجب کاهش با ر ترافیکی ته ران
حم
شود و قطعا بخشی از مشکالت شهری را برطرف م ی کند.
لو نقل درون ش�هری و
ی درباره ارتباط حم
کم
برون شهری و پیوستگی انها توضیح دهید.
lاین مورد ی��ک زنجیره مفقوده اس��ت و به دنبال ان
لو نقل درون شهری و برون شهری
هستیم که ارتباطی بین حم
لو نقل
ایجاد کنیم که در این باره م ی توان به همان ساماندهی حم
لو نقلریلیحومه ایبهسرعتتوسعه
حومه ایاشارهکرد؛اگرحم
یابد ،قطعا با کاهش مصرف س��وخت ،کاهش سوانح رانندگی،
کاهش ترافیک و از این قبیل موارد مواجه هس��تیم .م ی توان از
لو نقل حومه ای بیشتر استفاده
ریل باس ها ب رای ساماندهی حم
کرد تا ارتباط بین مراکز حومه شهری ،شهرک های اقماری ته ران
و ابرشهر ته ران تسهیل شود .در شهرهای بزرگ دنیا بین ایستگاه
راه اهن و فرودگاه ریل وجود دارد و مردم ب هراحتی جابه جا م ی شوند،
اما در کالنشهری مثل ته ران ،این موضوع نمودی ندارد ،اگر در
ته ران چندین ایس��تگاه راه اهن ب رای مسیرهای متفاوت وجود
داشته باشد ب رای مردم مطلوب است و به کاهش سفرهای شهری
م ی انجامد .در حال حاضر جایی مثل ایستگاه راه اهن ته ران در
محل مناسبی قرار ندارد و برخی شهروندان به راحتی نم ی توانند
از این ایستگاه راه اهن استفاده کنند .ما اگر بتوانیم این ایستگاه را
به چند نقطه شهر منتقل کنیم و در کنار ان ارتباط بی ن شهری را
از طریق ریل برقرار کنیم ،حرکت بزرگی کرده ایم که این مورد را
اینجانب در دستورکار ب رنامه های خود قرار داده ام.
لو نق�ل ریل�ی ،برنام ه ه�ای دیگر
غی�ر از حم
لو نقل
شما برای توس�عه زیرساخت های حم
و کاه�ش ترافیک تهران در ش�ورای ش�هر
چیست؟
lدر خص��وص کارای ی ه��ای متف��اوت مدل ه��ای
لو نقلی باید ای��ن موضوع مدنظ��ر قرار گیرد ک��ه از انواع
حم
لو نقلی نظی��ر دوچرخه ،اتوب��وس عمومی و
مدل ه��ای حم
اتوبوس ها با ظرفیت باال نیز باید استفاده شود و همه اینها توسعه
یابد .قطعا با توسعه این مدل ها ،استفاده کنندگان از خودروهای
لو نقل عمومی ترغیب
شخصی به س��مت اس��تفاده از حم
لو نقل عمومی بسیار پایین
م ی شوند زی را اتالف وقت در حم
اس��ت .حمایت از توس��عه انواع مدل ها نظیر پیاده روی یکی از
مواردی است که در سرفصل های ب رنامه های اینجانب است که
قطعا اجرایی خ واهد شد.
برنام ه های شما در شورای شهر ب رای مقابله با
الودگی هوا ،توسعه پایدار شهری ،تفریح مردم
و محیط زیست شهری چه خواهد بود؟
lتوجه و رفع معضالت ناش��ی از الودگی هوا از دیگر
سربخش های طرح جامع ته ران است که در این راستا اینجانب
ب رنامه های خاصی دارم؛ در این باره توس��عه و حفظ منابع پایدار
انرژی در اولویت اس��ت ،توس��عه پارک ها و فضای سبز ته ران،
گسترش فضای کتابخانه ای و ایجاد تدابیر الزم ب رای پر کردن
اوقات فراغت م��ردم از فعالی ت های الزم در این باره اس��ت که
ب رنامه های خاصی در این باره داریم .باید در شورای شهر تدابیری
اندیشید تا از اوقات فراغت مردم ته ران به بهترین وجه استفاده
شود .طبق بیانات امامان ما نیز زندگی انسان باید بر سه بخش
کار ،استراحت و تفریح استوار باش��د ،اما در شهری مثل ته ران
دوسوم وقت مردم به کار و یک سوم هم به استراحت اختصاص
م ی یابد که این رویه باید تغییر یابد و مردم بهترین استفاده را از
زمان داشته باشند .به هر حال حرکت به سوی توسعه و اشتغال
پایدار ،توجه ویژه به محی ط زیس��ت ش��هری و اص�لاح درامد و
هزینه های شهرداری از مباحث مهمی است که باید مورد توجه
خاص باش��د و اینجانب در این باره ب رنامه هایی را ب رای ارائه در
شورای شهر تنظیم کرده ام.
منظورت�ان از اصلاح درام�د و هزینه ه�ای
شهرداری ته ران چیست؟
lباحمایت هایحاکمیتم ی توانمدلدرامدشهرداری
ش تراکم و از این قبیل تغییر داد
را از برخی فروش ها نظیر فرو
و به س��متی حرکت کرد تا درامدهای ثابتی با حمایت از سوی
حاکمیت کس��ب ش��ود و روش درامد و هزین��ه در جایی مثل
شهرداری اصالح شود.
لطفا از دیگر هدف گذاری ها و برنام ه های خود
ب رای ارائه در شورای شهر بگویید.
lتوجه به معماری و شهرس��ازی و هویت اس�لامی
در معماری یک��ی از دغدغه های من اس��ت .در تاریخ ای ران هر
دوره ای معماری مش��خص و خاص خ��ود را دارد و هر قومی با
معماری مشخص شناخته شده اند ،اما در دوره کنونی معماری
ساختم ان های ما به خصوص در ش��هری تاریخی مثل ته ران،
هیچ هویتی ندارد .باید با استفاده از پرسنل متخصص ،هویتی به
معماری عصر حاضر داده شود و تقلیدهای کورکورانه و نمادهای
غی راسالمی و غ ربی در معماری ای رانی کنونی کنار گذاشته شود
که اینجانب در این باره ب رنامه مشخصی دارم.
یک�ی از مش�کالتی ک�ه اغل�ب در مدیریت
شهری مطرح م ی ش�ود ،عدم حضور شهردار
در جلس�ات هیات دولت و تصمیمات اجرایی
است ،پیش�نهاد ش�ما برای رفع این مشکل
چیست؟
lاینجانب معتقدم شهردار نیز باید در جلسات هیات
دولت حضور یابد و این امر ب رای مدیریت شهری الزم است .باید
شهردار به عنوان نماینده کالنشهر ته ران در این جلسات شرکت
کند .اگر اینجانب وارد شورای شهر ته ران شدم ،قطعا این موضوع
را پیگیری خ واهم کرد و به نتیجه می رسانم.
ب رای شهروندان ته رانی چه پیامی دارید؟
lته ران ی ه��ا باید زندگ��ی متفاوتی نس��بت به انچه
هم اکنون دارند ،داشته باش��ند .ته ران باید شهری ارام ،سرسبز،
توسع ه یافته و الکترونیک باشد که این موارد از اما ل مدینه فاضله
است .اینجانب اعتقاد دارم مردم در توس��عه شهری و مدیریت
شهری باید مشارکت داده شوند ،این امر بسیار مفید و الزم است،
بناب راین در صورت ورود به شورای شهر مشارکت مردم در توسعه
شهری در دستورکار اینجانب خواهد بود و ب رای ان ب رنامه های
خاصی دارم ،ضمنا مردم بدانند نظارت بر عملکرد ش��هرداری و
مبارزه با فس��اد در بخش های مختلف این ارگان ،در دستورکار
اینجانب در شورای شهر خ واهد بودg.
طبق بیانات امامان ما زندگی انسان باید بر سه بخش کار،
استراحت و تفریح استوار باشد ،اما در شهری مثل تهران
دوسوم وقت مردم به کار و یک سوم هم به استراحت
اختصاص می یابد که این رویه باید تغییر یابد و مردم
بهترین استفاده را از زمان داشته باشند
81
در گفت وگو با یکی از نامزد های چهارمین دوره انتخابات شورای شهر تهران عنوان شد
مدیریت شهری با مشارکت همه مردم
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 175
کالنشهر تهران ب ه عنوان پایتخت کشور بزرگ ایران ،امروز دارای شرایط فرهنگی و اجتماعی خاصی است .عمده ساکنان این شهر را قشر مهاج ر از سایر نقاط کشور یا حتی
کشورهای همجوار تشکیل م ی دهند که طی چند سال یا چند دهه گذشته در راس�تای برخورداری از زندگی بهتر ،تحصیالت عالی در دانشگاه های تهران یا کسب موقعی ت های
اجتماعی ،اقتصادی مناسب تر به پایتخت امده اند .ب ه همین دلیل بافت جمعیتی تهران به لحاظ خصوصیات اجتماعی و رفتاری ساکنان بافتی است پرتحرک و رقابت طلب که از
میانگین تحصیالت باالتری نیز برخوردار است .ب ه واسطه همین افزایش جمعیت ،تهران در سال های اخیر با توسعه کیفی و کمی بسیاری روب ه رو بوده و از نظر زیرساخت های
ارتباطی و شهری رشد قاب ل توجهی داشته است؛ زیرساخت هایی نظیر چند برابر شدن ظرفیت مترو ،راه اندازی چند سامانه اتوبوس تندرو ،احداث بزرگراه ها و تونل ها در راستای
تقویت زیرساخت های ارتباطی و بهسازی پیاده روها و معابر شهری ،سیستم مکانیزه پسماند و سایر سیست م های ش�هری یا زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی نظیر تقویت
و توسعه فرهنگسراها ،خانه های سالمت ،خانه های کارافرینی و سایر برنام ه های فرهنگی و اجتماعی .مسئوالن شهری نیز همواره دغدغه بهبود کیفیت زندگی در هر دو محور
(شهری و فرهنگی) را داشته اند .به نظر م ی رسد باتوجه به پتانسیل موجود در مردم تهران از یک سو و ظرفی ت هایی که توسط شهرداری تهران در سال ها و دهه های اخیر ب ه وجود
امده از سوی دیگر ،امکان پویایی و استفاده از توان و ظرفیت انسانی شهروندان ،به مراتب بیش از انچه در حال حاضر شاهد ان هستیم ،وجود دارد و این امر نیازمند مدیران پویا،
فعال و متخصص است .در این باره به سراغ یکی از کارافرینان و مدیران جوان برتر کشور رفتیم که س�ابقه طوالنی در بحث مدیریت شهری و توسعه جوامع امروزی دارد .دکتر
روهام قلیچی ،نویسنده و مدرس دانشگاه ،دارای مدارک تحصیلی کارشناسی مهندسی کشاورزی ،کارشناسی ارشد MBAاستراتژیک و دکترای مدیریت استراتژیک است .از
سوابق اجرایی و جوایز پژوهشی -اجتماعی وی م ی توان به مدیر نمونه سال 91در هشتمین جشنواره قهرمانان صنعت ،مدیربرتر و در مسیر تعالی سال 90در ششمین جشنواره
قهرمانان صنعت ،کارافرین برتر سال 89در جشنواره وزارت کار و امور اجتماعی ،مدیر برتر جوان سال 89در چهارمین جشنواره ملی تولیدکنندگان جوان ،منتخب پنجمین جشنواره
قهرمانان صنعت و مشاور اقتصادی ریاست سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان تهران اشاره کرد .وی همچنین عضو جامعه جهانی صنعتگران جوان سازمان ملل (،)unido
عضو کارگروه تصویب نقشه توسعه کارافرینی کشور ،عضو مجمع متخصصان ایران ،عضو اتاق بازرگانی ایران و المان و عضو جامعه جهانی WPSAاست .قلیچی ارائه بیش
از یکصد عنوان مقاله تخصصی ،تحلیل سیاسی و اقتصادی را در پرونده پژوهشی خود دارد .وی ه م اکنون یکی از کاندیداهای چهارمین دوره انتخابات شورای شهر تهران است
که پا در این عرصه گذاشته است .انچه م ی خوانید مشروح مصاحبه هفته نامه مثلث با این مدیر خالق و جوان است.
82
با توجه به چشم انداز
توسعه بلندمدت شهر
تهران ،بدیهی است نیل
به چنین چشم اندازی
جز با وجود شهروندانی
توانمند در حوزه های
مختلف امکان پذیر
نخواهد بود
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 175
برنام ه های ش�ما برای حضور در چهارمین
دوره شورای شهر تهران در چه موضوعات
اصلی خالصه م ی شود و چه اهدافی را برای
توسعه مدیریت شهری کالنشهر تهران در
نظر دارید؟
lاینجانب چهار محور اصلی را در دس��تورکار قرار
داده ام که در صورت ورود به شورای شهر سعی بر عملیاتی
کردن ان دارم؛ چهار محور کلی ش��امل :اشتغال ،سالمت،
فرهنگ و اقتصاد.
محورهای برنام ه های اجرایی خود را ب ه طور
مشخص در حوزه اقتصاد و اشتغال تشریح
کنید.
lتوس��عه فرهنگ اش��تغال همگان��ی در جامعه
و افزایش مهارت افراد ش��اغل ،ایجاد زمینه های اش��تغال
از طری��ق ایجاد زیرس��اخت توس��ط ش��هرداری ،راه اندازی
کلینی ک های مش��اوره و حمایت کس��ب و کار و توسعه و
ایجاد زمینه های خدمات الکترونیکی و غیرحضوری و تبدیل
ته ران به شهر الکترونیکی ،برخی از برنامه هایی است که
اینجانب درباره ان تحقیقات پژوهشی داشته و برنامه دارم
ان را در شورای شهر عملیاتی کنم.
دومی ن مح�وری که ب�ر ان تاکید داش�تید،
در بخ�ش بهداش�ت و سلامت ب�ود؛ چه
برنام ه ه�ای خاص�ی در ح�وزه سلامت
شهروندان تهرانی دارید؟
lاصل ی تری��ن برنام��ه اینجانب ارتقای س��طح
سالمت ش��هروندان به واس��طه اموزش و مبتنی بر اصل
پیشگیری است؛ به قول معروف پیشگیری بهتر از درمان
اس��ت؛ در گام های بعدی گس��ترش نظام جامع سالمت،
تشکیل پرونده سالمت و تحت پوشش قرار دادن تمام ی
ش��هروندان ،ارتق��ای ش��اخ ص های زیس��ت محیطی در
تهران در جهت مقابله با الودگی ه��وا و کاهش صدمات
ان و افزای��ش س��رانه ورزش روزان��ه از طریق گس��ترش
زیرس��اخت و تش��ویق ش��هروندان را در دس��تور کار
خ��ودق��رارداده ام.
یکی از مش�کالتی که در کالنشهر تهران
وج�ود دارد ،رس�وخ فرهن�گ غرب�ی ،نحوه
پوشش ،افزایش طالق ،کاهش سن مصرف
مواد مخدر و از این قبیل است؛ برنام ه های
ش�ما برای فرهنگ س�ازی خان�واده اصیل
ایرانی و توسعه فرهنگ اسالمی در تهران
چیست؟
lاینجانب به افزایش س��طح مشارکت شهروندان
در بهبود فضای پایتخت اعتقاد دارم؛ تقویت بنیان خانواده
از طریق برنامه های حمایت ،اموزش��ی و اس��تفاده از توان
دس��تگاه های اجرایی ،کاهش زمینه های طالق ،جلوگیری
از رشد اعتیاد و سایر اس��ی ب های اجتماعی در شهر ته ران
در کنار توانمندسازی شهروندان در استفاده از منابع دانش،
برخی از پژوهش ها و مطالعات اینجانب در این باره است که
در دستورکار قرار خواهم داد.
اف�ق چش�م انداز ش�هر ته�ران ،ش�هری
سرسبز با هویت و معماری ایران ی -اسالمی
و ارام است ،در راس�تای تحقق اهداف سند
چش م انداز تهران و پیگیری این موضوع در
شورای ش�هر تهران ،چه برنام ه ریزی هایی
دارید؟
lابت��دا اجازه دهید چش��م انداز توس��عه بلندمدت
شهر ته ران را تشریح کنم؛ در این س��ند ،کالنشهر ته ران
ش��هری با اصالت و هویت ای رانی – اس�لامی ،دانش پایه ،
هوشمند و جهانی ،شهری سرسبز و زیبا ،شاداب و سرزنده
با فضاهای عمومی متنوع و گسترده ،امن و مقاوم در ب رابر
انواع اس��ی ب ها و مقاوم در ب رابر مخاط رات و سوانح است.
همچنین وجود شهری پایدار و منسجم با ساختاری مناسب
ب رای سکونت ،فعالیت و فراغت ،شهری روان با رفاه عمومی
و زیرس��اخت های مناس��ب ،همراه با تعدیل نابرابری ها و
تامین عادالن��ه همه حقوق ش��هروندی ،کالنش��هری با
عملکردهای ملی و جهانی و با اقتصادی مدرن و مرکزیت
امور فرهنگی – پژوهش��ی و سیاس��ی در س��طح کشور
و حداقل یکی از س��ه ش��هر مه��م و برتر منطقه اس��یای
جنوب غرب��ی ،از دیگر چش��م اندازهای توس��عه بلندمدت
شهر ته ران است.
برنام ه های ش�ما برای تحقق این اهداف و
گزینه های انتخاب شده در سند چیست؟
lبا توجه به چش��م انداز توس��عه بلندمدت ش��هر
ته ران ،بدیهی است نیل به چنین چشم اندازی جز با وجود
ش��هروندانی توانمن��د در حوزه های مختل��ف امکان پذیر
نخواهد بود .به همین س��بب یکی از اهداف عمده ارتقای
سطح ش��هروندان در سه محور اساس��ی ذکر شده با هدف
پیشرفت ته ران به س��وی چش��م اندازهای ترسیم شده ان
است.
پ�س ش�ما ایج�اد ی�ک الگ�وی ارتق�ای
شهروندی برای سطح کشور و منطقه را در
دس�تورکار خود دارید؛ درباره ان الگو بیشتر
توضیح دهید.
lقطعا؛ ای ران کشوری است توسع ه یافته با جایگاه
اول اقتصادی ،علمی و فناوری در س��طح منطقه ،با هویت
اس�لامی و انقالبی ،الهام بخش در جهان اسالم و با تعامل
سازنده و موثر در روابط بی ن الملل؛ باتوجه به سند چشم انداز
20س��اله ،ب رای نیل به این ه��دف ،باید ته��ران به عنوان
پایتخت ای ران اس�لامی به عنوان الگویی در زمینه ارتقای
شهروندی مطرح شود و یکی از اهداف این طرح ،دستیابی
به این جایگاه است.
یکی از روش های نوین مدیریت شهری که
در دنیا هم امتحان خ�ود را پس داده و مورد
تاکید مدیران موفق اس�ت ،مشارکت دادن
همه مردم در مدیریت ش�هری است؛ نظر
شما در این باره چیست؟
lتحت پوشش قرار دادن حداکثری شهروندان از
ب رنامه های اینجانب در شورای شهر است؛ ب رای دستیابی به
اهدافی که در هر سند چشم اندازی نگاشته م ی شوند ،تنها
برنامه ریزی و تالش از سوی مس��ئوالن پاسخگو نیست و
نیازمند ان اس��ت تا عامه مردم ضمن اگاه��ی از انچه قرار
است رخ دهد ،به این سمت نیز حرکت کنند .از سوی دیگر،
همواره طرح ها بسیاری در س��طح کشور به اجرا در م ی ایند
که متاسفانه تع داد کمی از طرح های پوشش دهنده حداکثری
مردم هستند و در این بین ،همواره بخشی از امکانات ناشی
از اجرا شدن طرح نصیب عده ای شده و سایرین ب ی نصیب
م ی شوند؛ از جمله اهداف اینجانب پوشش حداکثری تمام
ش��هروندان ش��هر ته ران (در همه مناطق 22گانه شهری،
نواحی و محله ها) است تا شاهد رشد متوازن تمامی مناطق
باشیم.
یکی از مشکالتی که ش�هروندان با تهران
امروز دارند ،ترافیک س�نگین ،نبود ارامش،
س�روصدای زیاد ،دود کارخانه ها و خودرو ها
و ن�رم ب�االی االینده های زیس�ت محیطی
اس�ت .در واقع تهران به شهرخاکس�تری
تبدی�ل ش�ده اس�ت ،برنام ه ه�ای ش�ما
ب�رای تبدی�ل تهران به ش�هری پرنش�اط
چیست؟
lدقیقا؛ متاسفانه امروزه شاهد ان هستیم به دلیل
فش��ارهای زندگی ،هزینه های سرس��ام اور و سایر مسائل
موجود ،انگیزه و نش��اط الزم در میان ش��هروندان پایتخت
وجود ندارد؛ بدیهی است در صورت فرهنگ سازی ب رای مردم،
افزایش ضریب اش��تغال و به تبع ان بهبود وضع معیشتی
انان و همچنین افزایش سطح سالمت جامعه ،م ی توانیم
شاهد شهروندانی با روحیه باالتر و در نتیجه شاهد شهری
پرنش��اط تر باش��یم که اینجانب برنامه های مشخصی در
این باره دارم.
از مشکالت پیش روی شهروندان تهرانی
نب�ود زیرس�اخت کاف�ی ب�رای توس�عه
حم ل ونقل عمومی و طبیعتا ترافیک باالی
این ابرشهر اس�ت؛ برنامه خاصی هم برای
قدرتمند کردن حمل و نقل عمومی شهری
دارید؟
lقطعا ،این مورد یک��ی از دغدغه های هر مدیری
است ،بهبود مستمر حمل و نقل عمومی از طریق توسعه
خطوط مت��رو ،اتوبوس و وس��ایل حمل و نق��ل عمومی،
ساماندهی حمل و نقل خصوصی از طریق بهبود فرهنگ
رانندگ��ی و افزای��ش پارکینگ ه��ای عموم��ی ،برخی از
برنامه هایی است که در دس��تورکار خود قرار داده ام و سعی
م ی کنم با برنامه ریزی مشخص این اهداف را حتما محقق
کنم.
سرفصل برنام ه های شما در حوزه شهرداری
و مسائل ش�هری ش�امل چه اولویت هایی
است؟
lحف��ظ دس��تاوردهای موفق دوره های گذش��ته
ش��هرداری و ش��ورای ش��هر و تقویت و ادامه انها ،تحول
س��اختارهای اداری ش��هرداری در جهت افزایش بهره وری
و احترام ب��ه حق��وق ش��هروندان ،بهره گی��ری از تجارت
کالنش��هرهای موف��ق دنیا در زمین��ه توس��عه و تدوین و
پیاده س��ازی الگوی داخلی ان و تقویت و توسعه شورایاری
محالت به عنوان بازوهای مشورتی و اجرایی شورای شهر
ته ران ،برخی از مواردی است که در صورت ورود به شورای
شهر ته ران ،دنبال خواهم کرد .البته تقویت مدیریت بحران
شهری در جهت امادگی کامل مقابله با زلزله ،سیل و سایر
بالیای طبیعی نیز از برنامه های اینجانب در ش��ورای شهر
خواهد بودg.
83
دستاوردی دیگر از بانک انصار؛
رتبه نخست مسابقه
انطباق با شریعت در
بانکداری بدون ربا
در محور اموزش
بانکداری اسالمی
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 175
پس از پیروزی شکوهمند انقالب اسالمی و برقراری
جمهوری اسالمی ،پیاده سازی نظام اقتصاد اسالمی به عنوان
یکی از ضرورت های اساسی کشور مطرح شد که مهمترین
اقدام عملی در این راستا حذف و ریشه کن کردن ربا از سیستم
بانکی کشور بود .به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات بانک
انصار،این بانک با التزام به اصول و احکام شرع مقدس اسالم
و مقرارت بانکی ذیربط ،اصول خود را بر محور مشتری مداری
بنا نه��اده و در این راس��تا موفق ب��ه اخ��ذ گواهینامه های
اس��تانداردهای سیس��تم مدیریت کیفیت(،)9001 ISO
سیستم رسیدگی به ش��کایت مش��تریان(،)10002 ISO
سیس��تم مدیریت برنامه ریزی اموزش��ی(،)ISO10015
احراز رتبه پنجاه و یکم بین چهارصد ش��رکت برتر ایران از
منظر سازمان مدیریت صنعتی ،نشان و استاندارد بین المللی
ارزش برند()10668:2010 ISOاز اتحادیه اروپا،نش��ان و
استاندارد بین المللی کیفیت برتر در صنعت بانکداری با ثبت
جهانی ،نش��ان مدیریت روابط عمومی برتر در توسعه نام و
نشان تجاری(نشان مدیریت توس��عه برند) و دریافت جایزه
برتر مدیریت س�لامت اداری در جشنواره مدیریت سالمت
اداری (سازمان پاک) شده است .در نیمه اول خرداد ماه و در
پایان بیست و سومین همایش ساالنه سیاست های پولی و
ارزی که با حضور سید شمس الدین حسینی ،وزیر محترم امور
اقتصادی و دارایی و محمود بهمنی ،رئیس کل محترم بانک
مرکزی در سالن مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما
برگزار ش��د ،بیانیه اختتامیه مس��ابقه انطباق با شریعت در
بانکداری بدون ربا به وسیله حجت االسالم دکتر سید عباس
موس��ویان ،دبیر هی��ات داوران قرائت ش��د و بانک انصار
توانست با کسب رتبه نخس��ت در محور اموزش بانکداری
اسالمی برگ زرین دیگری بر افتخارات خود بیفزاید .شایان
ذکر اس��ت؛ در بانک انصار فعالیت های اموزشی در جهت
باال بردن درک مدیران ارش��د ،میانی و ستادی و کارکنان
از اصول و قواعد بانکداری اسالمی در عقود مختلف انجام
می پذیرد که از ان جمله می توان مبان��ی فقهی بانکداری
بدون رب��ا ،نظام بانکداری اس�لامی ،دوره های اموزش��ی
خاص بانکداری اسالمی از قبیل مرابحه ،استصناع ،مضاربه،
صکوک و ...پودمان علوم بانکی ش��امل؛ ثروت و فقر ملل،
ریسک های بانکی(شناسایی و مدیریت) ،بانک در نظام مالی
ایران ،موقعیت جاری کشور و توس��عه بانکداری شرکتی،
ش��رکت های هلدینگ ،مروری بر دانش مالی و بانکداری
در شرایط امروز اقتصاد ایران را نام بردg .
مرکز ارتباط مهر با
شماره تماس 8989
راه اندازی شد
طی مراس��می با حضور مدیرعامل بانک مهر اقتصاد
مرکز ارتباط با مش��تریان این بانک (مرک��ز ارتباط مهر) با
ش��ماره تماس 8989به صورت رس��می کار خ��ود را اغاز
کرد .به گ��زارش روابط عموم��ی بانک مهر اقتص��اد ،دکتر
نتاج – مدیرعامل بان��ک – در مراس��م افتتاحیه این مرکز
با قدردانی از تالش ه��ای همکاران خود ب��رای راه اندازی
مرکز ارتباط مهر ،خاطرنشان کرد« :در فضای شدید رقابتی
موجود بین بنگاه های اقتصادی ،راه اندازی این مرکز نقش
بسزایی در شناسایی و رفع مشکالت سپرده گذاران و متعاقبا
افزایش س��طح رضایتمندی انها دارد ».در ادامه حمیدرضا
84
نجف پور -معاون اعتبارات و تجهی��ز منابع بانک -با ارائه
گزارشی از چگونگی تشکیل و روند شکل گیری مرکز ارتباط
مهر ،هدف از راه اندازی این مرکز را یکپارچه سازی سیستم
پاس��خگویی به مش��تریان و همچنین ارتقای سطح کیفی
پش��تیبانی خدمات بانک عنوان کرد و گفت« :سخت افزار و
ی بر اخرین
نرم افزار های به کار گرفته شده در این مرکز مبتن
اس��تانداردهای شرکت مایکروس��افت بوده و با محوریت و
نظارت اداره مدیریت ارتباط با مش��تریان معاونت اعتبارات
و تجهیز منابع بانک و با همکاری کارشناس��ان سختکوش
معاونت فناوری اطالعات و ارتباطات پیاده س��ازی و به اجرا
درامده است ».وی افزود« :مشتریان بانک مهر اقتصاد برای
اگاهی از تمامی محصوالت و خدمات و انجام بخشی از امور
بانکی خود می توانند با این مرکز تماس حاصل کرده و ضمن
دریافت کد رهگیری ،روند رسیدگی به مورد درخواستی خود
را با سهولت هر چه بیش��تر پیگیری نمایند ».بر اساس این
گزارش ،این سیس��تم در هر لحظه توانایی پاس��خگویی به
60تماس همزمان را دارا بوده و در مرحله نخست ،کاربران
این مرکز تا ساعت 16اماده ارائه خدمات به مشتریان گرامی
هستند و پس از پایان ساعت اداری مش��تریان می توانند از
طریق پیامگیر مسائل و مشکالت خود را مطرح نمایندg .