ماهنامه مثلث شماره 179

‫کودتای دموکراتیک!‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالپنجم‪/‬شمارهصدوهفتادنهم‪ 15/‬تی ر‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫محمد مرسی از ریاست جمهوری مصر برکنار شد‬ ‫گالیه های‬ ‫شـیخ‬ ‫ایتاهللیزدیهفتهگذشتهجزئیاتتازه ای‬ ‫ازنظراتمختلفاعضایجامعهمدرسیندر‬ ‫انتخابات‪92‬راروایتکرد‬ ‫ایا اصو ل گرایان به شیخوخیت‬ ‫باز می گردند ؟‬ ‫بازگشت فن ساالران مسلمان‬ ‫چهکسانیاقتصاد روحانیرا‬ ‫اداره می کنند؟‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫استعمار ستیز یا فدرالیست؟‬ ‫میرزاکوچک خان جنگلی چه تفکری را‬ ‫نمایندگی می کرد‬ ‫مساله عدم قطعیت‬ ‫فیلمجدیداصغرفرهادی‪،‬زندگییکزوج‬ ‫ایرانی ‪ -‬فرانسوی را روایت می کند‬ ‫امریکا باید حسن نیت نشان دهد‬ ‫گفت و گو با حمیدرضا اصفی درباره سیاست‬ ‫خارجی ایران پس از انتخاب روحانی‬ ‫ج‬ ‫لد دوم‬ ‫جلد دوم‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪10‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫کودتای‬ ‫دموکراتیک‬ ‫محمد مرسی از ریاست جمهوری مصر برکنار شد‬ ‫‪11‬‬ ‫اتحاد ژنرال ها و لیبرال ها‬ ‫دالیل کودتای ارتش در مصر‬ ‫محمد علی سبحانی ‪ /‬سفیر سابق ایران در لبنان‬ ‫‪1‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫یک سال پیش محمد المرس��ی به عنوان کاندیدای‬ ‫حزب اخوان المس��لمین در انتخابات ریاست جمهوری مصر‬ ‫شرکت کرد و در یک رقابت نزدیک توانس��ت از رقیب خود‬ ‫احمد شفیق پیش��ی بگیرد‪ .‬بناب راین المرسی کامال پایبند‬ ‫به مبانی و برنامه‪‎‬های این حزب اس��ت اما وی در انتخابات‬ ‫با س��لف ی‪‎‬ها که ب��ا اخ��وان تفاوت‪‎‬های‬ ‫چش��مگیری دارند‪ ،‬به نوعی ائتالف کرد‪.‬‬ ‫اخوان ی ها در طول تحول فکری ش��ان به‬ ‫رای‪ ،‬انتخابات و دموکراسی پایبند هستند‬ ‫ام��ا س��لف ی ها رای و انتخاب��ات را قبول‬ ‫ندارند‪ .‬ب��ا این اوص��اف رئی س جمهوری‬ ‫مصر ب رای کس��ب ارای سلف ی ها مجبور‬ ‫ش��د که با این گروه تندرو متحد ش��ود‪.‬‬ ‫بزرگترین اشتباهی که المرسی در همان‬ ‫ابت��دای راه انجام داد همین مس��اله بود‬ ‫زی را س��لف ی ها‪ ،‬افراط گرایانی هستند که‬ ‫در مبانی اص�لا به ارای م��ردم اعتقادی‬ ‫ندارند اما اخوان المسلمین که یک طیف‬ ‫بزرگ از اسالمگرایان است معتقد به مردم‬ ‫س��االری و قواعد دموکراسی هستند‪ .‬در‬ ‫میان اخوان ی ها نیز گرایش��ات مختلفی‬ ‫دیده م ی ش��ود‪ ،‬یعن��ی از اس�لامگرایان‬ ‫معتدل و میانه رو تا اسالمگرایان نزدیک‬ ‫به س��لف ی ها‪ ،‬در هر حال تمام گروه های‬ ‫اخوانی به رای مردم احت��رام م ی گذارند و‬ ‫به دموکراس��ی پایبند هس��تند‪ .‬بناب راین‬ ‫المرسی با نزدیک ش��دنش به س��لف ی ها که یک مجموعه‬ ‫افراطی هس��تند‪ ،‬اش��تباه بزرگی انج��ام داد و موجب ش��د‬ ‫سرنوشتش با انها گره بخورد‪ .‬محمد المرسی با متحد شدن با‬ ‫نیروهای سلفی موجبات نگرانی جامعه مصر را فراهم کرد و‬ ‫همین نگرانی همه نیروهای سیاسی غیر از اخوان المسلمین‬ ‫و س��لف ی ها را وادار ساخت تا به تش��کیل جبهه نجات ملی‬ ‫با هدف کنار گذاش��تن محمد المرس��ی و کنار زدن مبارزه با‬ ‫انحصار طلبی اقدام کنند‪ .‬جبهه ای که با تالش‏های گسترده‪،‬‬ ‫موقعیت کنونی مصر را به شدت تضعیف کرده و کارامدی ان‬ ‫را به چالش کشیده و امروز هم شاهد ان هستیم که اعتراضات‬ ‫همه مصر را در برگرفته و نقطه مرکزی این اعتراضات علیه‬ ‫اخوان المسلمین و انحصار طلبی است‪.‬‬ ‫اگر المرسی را یک ش��خص اسالمگرای محافظه کار‬ ‫یا س��نتی بدانیم‪ ،‬وی با اتحاد با س��لف ی ها‪ ،‬چه��ره اخوان و‬ ‫خود را زیر سوال برد و باعث شد که اکنون نیروهای سیاسی‬ ‫به صورت یکپارچه علیه او برخیزند و قیام کنند‪ .‬بدون شک‬ ‫این اعتراضات و این وضعیت غی ر مستقر موجب خواهد شد تا‬ ‫اقتصاد مصر نیز ضربه جب ران ناپذیری خورده و فضای عمومی‬ ‫ی حتی در بین طرفداران اخوان المسلمین را خدشه دار‬ ‫مردم ‬ ‫کند‪ .‬نکته قابل توجه در تحوالت جاری مصر و جهان عرب‬ ‫نقش تخریبی افراط گرایان در تحوالت است‪ .‬در جایی مثل‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪12‬‬ ‫مصر‪ ،‬اخوان المسلمین با هدف کش��اندن نیروهای سلفی‬ ‫و افراطی به س��وی صندوق های رای و نیز ب رای اسان کردن‬ ‫حرکت رو به جلوی خودشان با س��لف ی ها متحد م ی شوند و‬ ‫در نتیجه ان‪ ،‬بدبینی سایر نیروهای جامعه مصر را به وجود‬ ‫م ی اورند و این مساله موجب م ی ش��ود که جامعه مصر که‬ ‫پس از انقالب متحد ش��ده بود به ی��ک دو قطبی خطرناک‬ ‫کشیده شود‪.‬‬ ‫رئی س جمهوری اسالمگرای مصر طی یک سالی که در‬ ‫مصر قدرت را به دست گرفت‪ ،‬تالش کرد با کشورهای غ ربی‬ ‫یک رابطه خوب برقرار کند‪ .‬این در حالی اس��ت که چهره او‬ ‫نزد غرب ی ها نیز به دلیل اتحادش با سلف ی ها زیر سوال رفت‬ ‫ولی به طور کل وی تالش قابل توجهی انجام داد که بتواند با‬ ‫کشورهای مختلف دنیا به توازن برسد‪ .‬در این راستا المرسی‬ ‫دیپلماسی فعالی را در پیش گرفت اما باید توجه داشت همواره‬ ‫روابط خارجی و دیپلماسی رابطه مستقیم با عملکرد داخلی‬ ‫دولت‪‎‬ها دارد‪ ،‬به خصوص دولت‪‎‬هایی که طی یک س��ازوکار‬ ‫دموکراتیک روی کار م ی ایند‪.‬‬ ‫اکنون که در مصر شاهد چند دستگی و شکاف اجتماعی‬ ‫هستیم‪ ،‬این س��وال پیش م ی اید که نقش المرسی در این‬ ‫رابطه چیس��ت و وی چگونه م ی تواند این شکاف را کمرنگ‬ ‫کند‪ .‬شکاف اجتماعی در تمامی کشورها وجود دارد اما نقش‬ ‫و وظیفه اصلی هر دولت این اس��ت که با ارائه سیاست های‬ ‫ملی بتواند تمام مجموعه ها را حول ان سیاس��ت ها متحد‬ ‫کند‪ .‬هنر یک دولت دموکراتیک این اس��ت ک��ه با حزبش‬ ‫در انتخابات پیروز ش��ود اما عملکرد این دولت و برنامه اش‬ ‫باید به صورتی باش��د که امنیت و تفاهم ملی را تامین کند‪.‬‬ ‫دولت هایی که افراط گرا یا یکجانب ه گرا باشند یا منافع حزبی‬ ‫و ایدئولوژیک ش��ان را به منافع مردم ترجی��ح دهند‪ ،‬با یک‬ ‫تضاد در داخل کش��ور مواجه خواهند ش��د‪ .‬اوضاع مصر نیز‬ ‫همی ن گونه است؛ زمانی که المرسی در مصر پیروز انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری شد‪ ،‬اعالم کرد که رئی س‪‎‬جمهور همه مردم‬ ‫کشور است اما با گذشت زمان به سمت اسالمگرایان افراطی‬ ‫رفت و با انها متحد شد‪ .‬به دنبال این اقدام‪ ،‬المرسی چهره خود‬ ‫را نزد مردم تخریب کرد‪ .‬اکنون که اوضاع مصر به سمت تشنج‬ ‫و تنش گراییده باز هم شاهد هستیم که المرسی نم ی خواهد‬ ‫تالش جهت بهبود اوضاع انجام ده��د و به نوعی مردم را به‬ ‫سمت خودش جذب کند‪ .‬محمد المرسی باید در این مرحله‬ ‫از خود انعطاف نشان دهد‪ ،‬رضایت معترضان را جلب و با انها‬ ‫متحد شود‪ .‬در حال حاضر شاهد افت قابل توجه محبوبیت‬ ‫اخوان المسلمین و شخص المرس��ی در مصر هستیم‪ ،‬این‬ ‫در حالی اس��ت که اینها طی دو س��الی که از انقالب مصر‬ ‫م ی گذرد‪ ،‬در حالی که نقش نخست را در سپهر سیاست بازی‬ ‫م ی کردند اما هیچ اقدامی ب رای بهبود اقتصاد مشکل دار و فقر‬ ‫انجام ندادند‪ .‬فقط در ش��هر قاهره مصر حدود چهار میلیون‬ ‫مقبره نش��ین زندگی م ی کنند و اینها افرادی هستند که به‬ ‫تغیی رات انجام شده در مصر و شعارهای اسالمگرایان چشم‬ ‫امید داشتند‪ .‬اما متاسفانه این امید کم کم در حال تبدیل شدن‬ ‫به یاس است و المرسی نوعی ناکارامدی را به نمایش گذاشته‬ ‫است‪ .‬بناب راین افراط گرایی از جانب المرسی و کوتاه نیامدن‬ ‫م ی تواند شرایط مصر را به وضعیت خط رناک تری تبدیل کند‪.‬‬ ‫اگر یک نگاه اجمالی به عملکرد المرسی طی این ناارام ی‪‎‬ها‬ ‫داشته باشیم‪ ،‬باید گفت تا این زمان نیز المرسی اشتباه کرده‬ ‫که در ب رابر مخالف��ان موضع‪‎‬گیری کرده‬ ‫اس��ت‪ ،‬زی را وی ب رای گ��ذار از این مرحله‬ ‫حتما بای��د از خود انعطاف نش��ان دهد تا‬ ‫بتواند معترضان را راضی نگه دارد‪.‬‬ ‫اکنون بحث دخالت نظامیان در روند‬ ‫تحوالت مصر مطرح است‪ ،‬اما باتوجه به‬ ‫شرایطی که مصر دارد بعید به نظر م ی رسد‬ ‫که انها دست به کودتا بزنند‪ .‬زی را نه شرایط‬ ‫مصر با چنین مساله‪‎‬ای سازگار است و نه‬ ‫به مصلحت ارتش��یان است که دست به‬ ‫چنین کاری بزنند‪ .‬چرا که در صورت چنین‬ ‫اقدامی بحران از اسالمگرایان و نیروهای‬ ‫سیاسی به کل مردم مصر سرایت خواهد‬ ‫کرد‪ .‬در حال حاضر اگر دو طرف به سمت‬ ‫تفاهم سیاسی گام بردارند‪ ،‬موضع ارتش‬ ‫نیز قابل تغییر است اما اگر درگیری میان‬ ‫مخالفان و موافقان المرسی به شرایط و‬ ‫مراحل خطرناک نزدیک شود و منجر به‬ ‫کشت و کشتار ش��ود و نظم و امنیت را‬ ‫برهم زند‪ ،‬هر لحظه امکان دخالت ارتش‬ ‫و نظامیان وجود دارد‪ .‬البته خود ارتشیان‬ ‫تاکید کرده‪‎‬اند که در شرایط کنونی بحث کودتا مطرح نیست‬ ‫و واقع امر نیز شرایط جامعه مصر یک شرایط کودتایی نیست‬ ‫و جامعه سیاسی اکنون در مصر فعال اس��ت و اجازه چنین‬ ‫کاری را نخواهد داد‪.‬‬ ‫البته هر دو طرف یعنی هم نیروهای مخالف المرسی‬ ‫و هم شخص المرسی و حامیانش م ی دانند که اگر به تفاهم‬ ‫دست نیابند وضعیت به مرحله ای م ی رسد که نقش نیروهای‬ ‫سیاسی به نیروهای نظامی منتقل م ی شود‪ .‬این وضعیت به‬ ‫نفع هیچ کدام از طرفین نیست‪ ،‬بناب راین انها باید در نقطه ای‬ ‫به تفاهم برس��ند‪ .‬البته پی ش بینی کردن این مسائل خیلی‬ ‫دشوار است ولی تصور م ی شود که باالخره مخالفان المرسی‬ ‫و موافق��ان وی ب رای اجتناب از دخال��ت نظامیان به تفاهم و‬ ‫توافق برس��ند‪ .‬همچنین در ادامه تحوالت مص��ر ‪ 11‬تن از‬ ‫وزرای کابینه المرسی استعفا دادند؛ این اقدام انها نیز فشاری‬ ‫بر دولت محمد المرسی و اقدامی به نفع مخالفان خواهد بود‪.‬‬ ‫اما در نهایت اینگونه فشارها م ی تواند شرایط مصر را به سمت‬ ‫تفاهم سیاسی سوق دهد‪ .‬در حقیقت م ی توان گفت چالش‬ ‫میان اسالمگرایان‪ ،‬دموکراس��ی خواهان و لیب رال ها‪ ،‬شکاف‬ ‫مذهبی میان گروه های مختلف و همچنین بحث ناکارامدی‬ ‫دولت به گونه ای اس��ت که احتماال کشمکش ها در مصر به‬ ‫زودی پایان نخواهد یافت‪g .‬‬ ‫ازچپ ناصری تا جوانان لیبرال ‬ ‫جبهه نجات ملی مصر از چه گروه ها و احزابی تشکیل می شود‬ ‫ترجمه‪:‬مرجان محمدی‬ ‫‪2‬‬ ‫طی یک سالی که از پیروزی محمد المرسی‪ ،‬کاندیدای‬ ‫اس�لامگرای ح��زب اخوان المس��لمین در انتخابات مصر‬ ‫م ی گذرد‪ ،‬احزاب و گروه های مخالفی در این کشور تشکیل‬ ‫شده اند که مهمترین انها اکنون تحت لوای «جبهه نجات‬ ‫ملی» گردهم امده اند‪ .‬این گروه ها و احزاب موفق شدند طی‬ ‫این مدت با سوءاستفاده از فضای ناارام مصر فشارهای زیادی‬ ‫بر رئی س جمهوری مصر وارد اوردند و با کش��اندن هواداران‬ ‫خود به خیابان‪‎‬ها‪ ،‬دولت اس�لامگرا را با دردس��رهای جدی‬ ‫مواجه کنند‪ .‬این گروه های عمدتا لیب رال‪ ،‬سکوالر و چپگرا‪،‬‬ ‫امروز مصر را دوباره صحنه اش��وب و ناارامی کرده اند‪ ،‬البته‬ ‫شخص المرسی و دولت وی نیز در این تنش ها بسیار نقش‬ ‫دارند و هرچه باشد گروه های مخالف با استناد به ناکارامدی‬ ‫دولت و شخص رئی س جمهور توانسته اند مردم را به خیابان ها‬ ‫بکشانند‪ .‬مهمترین فردی که اکنون در قامت یک مخالف و‬ ‫اپوزیسیون قد علم کرده‪ ،‬محمد الب رادعی است‪ .‬وی تاکنون‬ ‫تالش های بسیاری انجام داده تا مردم را قانع کند؛ المرسی‬ ‫باید برکنار ش��ود و انتخابات زودهنگام برگزار ش��ود‪ .‬در زیر‬ ‫نگاهی ب��ه مهمترین احزاب و جنب ش ه��ای مخالف دولت‬ ‫مصر و فعالیت و اهداف انها تا امروز م ی اندازیم‪.‬‬ ‫حزب کنگره مصر‬ ‫حزب کنگره مصر به ریاست «عمرو موسی» دبیرکل‬ ‫سابق اتحادیه عرب و نامزد سابق انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫مصر در س��پتامبر ‪ 2012‬ب��ا ادغام ‪ 25‬ح��زب از جمله حزب‬ ‫«غدالث��وره» به رهب��ری «ایمن الن��ور» و ح��زب «جبهه‬ ‫دموکراتیک» که توسط «اسامه الغزالی» استاد علوم سیاسی‬ ‫پایه ریزی شد و نیز حزب «مصری های ازاده» تشکیل شد‪.‬‬ ‫هدف این حزب جدید رویارویی با نگران ی ها در مورد تس��لط‬ ‫جریان بنیادگرایانان بر مصر است‪ .‬از جمله اهداف تشکیل‬ ‫این حزب همانطور که در بیانیه تشکیل ان اعالم شد حمایت‬ ‫از تغیی رات دموکراتیک و تداوم قدرت در مصر‪ ،‬حفظ پیکره‬ ‫غی رنظامی دولت‪ ،‬حمایت از بافت میهن مصر و جلوگیری از‬ ‫کشیده شدن سیاست به تبعیض طایفه ای است‪ .‬همچنین‬ ‫از اصول این حزب م ی توان به پایبندی به دموکراسی و عدم‬ ‫تبعیض میان زن و مرد و ش��هروندان ب ر اساس باور یا طبقه‬ ‫جریان مردمی مصر‬ ‫این حزب از جمله اح��زاب چپگرای مصری اس��ت و‬ ‫دارای گرایش های ناص��ری (جمال عبدالناصر) که توس��ط‬ ‫«حمدین صباحی» نامزد سابق انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫پس از انقالب ‪ 25‬ژانویه تاس��یس شد‪ .‬حزب جریان مردمی‬ ‫ مصر از جمله احزاب جبهه نجات ملی قلمداد م ی شود‪ .‬این‬ ‫حزب هیمنه یا مصادره انقالب مصر توسط گروه یا جریان‬ ‫خاصی را رد م ی کند و قائل به نقش دین و ارزش های معنوی‬ ‫در کشور است‪ .‬همچنین تبعیض میان انسان ها ب ر اساس‬ ‫باورها یا جنس یا رنگ انه��ا را رد م ی کند‪ .‬به نقش ارتش در‬ ‫دفاع از میهمن و اس��تقالل ان باور دارد‪ ،‬اما ایفای نقش ان‬ ‫را در مسائل سیاس��ی یا حزبی رد م ی کند‪ .‬اهداف ان ازادی‪،‬‬ ‫عدالت اجتماعی و کرامت انسانی است‪ .‬جریان مردمی مصر‬ ‫در پی برقراری نظامی سیاسی دموکراتیک در چارچوب دولت‬ ‫ملی ‪ -‬مدنی دموکرات مدرن است‪.‬‬ ‫مصر قوی‬ ‫حزب مصر قوی توسط «عبدالمنعم ابوالفتوح» نامزد‬ ‫شکس��ت خورده در انتخابات ریاس��ت جمهوری سال ‪2012‬‬ ‫و عضو س��ابق جماعت اخوان المس��لمین حاکم بر کشور‪،‬‬ ‫تشکیل شد‪ .‬این حزب از جمله احزاب چپ میانه رو به شمار‬ ‫م ی رود و تالش م ی کن��د نمایندگانی از همه اقش��ار مردم‬ ‫مصر را در خود جای دهد‪ .‬این حزب راهی میان لیب رالیس��م‬ ‫و اسالمگرایی را در پیش گرفته است‪ .‬اندیشه تاسیس این‬ ‫حزب از ان س��تاد تبلیغاتی ابوالفتوح اس��ت که عناصری از‬ ‫لیب رال ها‪ ،‬چپ ها و اس�لامگراها در ان حضور داشتند و نیز‬ ‫جلد دوم‬ ‫حزب الدستور‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫این حزب سیاسی لیب رال را «محمد الب رادعی» رئیس‬ ‫سابق اژانس بی ن المللی هسته ای و یکی از رهب ران برجسته‬ ‫حال حاضر مخالف��ان مصری ب��ه هم��راه مجموعه ای از‬ ‫فرهیختگان و فعاالن مصری در اوریل سال ‪ 2012‬تاسیس‬ ‫کرد‪ .‬از اهداف ای��ن حزب فعالیت سیاس��ی منظم و نجات‬ ‫انقالب ‪25‬ژانویه مص��ر از انحرافی که به ان گرفتار ش��ده‪،‬‬ ‫است و نیز تحقق شعارهای این انقالب؛ یعنی‪ :‬زندگی‪ ،‬ازادی‬ ‫و کرامت انس��انی‪ .‬این حزب در زمان تاسیس اعالم کرد که‬ ‫ایدئولوژی خاصی ندارد و تالش م ی کند ملت مصر را متحد‬ ‫و عدالت و دموکراس��ی و ب رابری را در میان همه مصری ها‬ ‫با چشم پوش��ی از دین‪ ،‬اندیشه ها و رنگ ش��ان برقرار کند‪.‬‬ ‫الب رادعی اکنون از مهمترین رهب ران جبهه نجات ملی مصر‬ ‫قلمداد م ی شود‪ .‬وی از جمله کسانی است که مردم مصر را‬ ‫به شرکت در تظاه رات بزرگ و میلیونی ‪ 30‬ژوئن و اعتصاب‬ ‫عمومی ب رای برکناری «محمد المرسی»رئی س جمهوری و‬ ‫برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری دعوت کرد‪.‬‬ ‫‪ 39‬کرسی شد‪ ،‬اما دور دوم انتخابات را در اعتراض به تقلب‬ ‫و دس��تکاری نتایج تحریم کرد‪ .‬همچنین حزب الوفد جدید‬ ‫چندین بار متهم شده که در فهرس��ت انتخابات ی اش ب رای‬ ‫انتخابات پارلمان‪ ،‬بقایای حزب «ملی دموکرات» هس��تند‬ ‫که در رژیم سابق بر مصر حکومت م ی کرد اما السید البدوی‬ ‫این اتهامات را رد کرد و رهب ران سابق حزبش را متهم کرد که‬ ‫چنین اتهامی به حزب م ی زنند‪ .‬این ح��زب از جمله احزاب‬ ‫عضو جبهه نجات ملی به شمار م ی رود‪.‬‬ ‫اجتماع ی شان اش��اره کرد‪ .‬س��خنگوی این حزب ایمن نور‬ ‫است‪ .‬حزب کنگره نیز از جمله احزاب برجسته جبهه نجات‬ ‫ملی است‪.‬‬ ‫حزب الوفد جدید‬ ‫این حزب حزبی لیب رال است و امتداد حزب الوفد قدیم‬ ‫مصر به ش��مار م ی رود که پیش از انقالب ‪ 23‬جوالی سال‬ ‫‪ 1952‬بر مصر حکومت م ی ک��رد؛ انقالبی که نظام حاکم بر‬ ‫مصر را از پادش��اهی به جمهوری تغییر داد و فعالیت همه‬ ‫احزاب سیاس��ی از جمله حزب الوفد را لغو ک��رد‪ .‬این حزب‬ ‫در س��ال ‪ 1978‬و در دوران «انورالس��ادات» رئی س جمه��ور‬ ‫اسبق مصر فعالیت خود را از س��ر گرفت و نام حزب «الوفد‬ ‫جدید» را بر خود گذاشت‪ .‬رئیس این حزب «السید البدوی»‬ ‫است که در س��ال ‪ 2010‬در انتخابات ریاس��ت این حزب به‬ ‫این س��مت انتخاب ش��د‪ .‬حزب الوفد جدی��د در پی اجرای‬ ‫اصالحات سیاس��ی و اقتصادی و اجتماع��ی داخل مصر و‬ ‫تقویت دموکراس��ی و حمایت از حقوق بش��ر و نیز حمایت‬ ‫از نقش جوانان و حفظ وحدت ملی در میان مصری هاست‪.‬‬ ‫این حزب در انتخابات ‪ 2010‬پارلمان مصر موفق به کس��ب‬ ‫‪13‬‬ ‫مورد حمایت برخی جریان های انقالبی بود‪ .‬این حزب ب رای‬ ‫خود رس��التی تعیین کرد که ان عبارت اس��ت از شرکت در‬ ‫ابادانی کشور قوی و مس��تقل با الهام از ارزش انسانی و از‬ ‫طریق فعالیت حزبی‪.‬‬ ‫حزب مصر قوی‪ ،‬چهار هدف را نی��ز ب رای خود تعیین‬ ‫کرد که عبارتند از‪ :‬یک ‪ -‬مصر باید از جمله ‪ 20‬کشور قوی‬ ‫در جهان به لحاظ اقتصادی‪ ،‬علمی‪ ،‬سیاسی و نظامی شود‪.‬‬ ‫دو ‪ -‬تحقق عدال��ت اجتماعی‪ .‬س��ه ‪ -‬ایجاد مفهوم‬ ‫جدیدی در روابط دولت با جامعه ب ر اس��اس حاکمیت مردم‬ ‫و اجرای عادالن��ه قانون‪ .‬چهار ‪ -‬تحقق اراده ملی مس��تقل‬ ‫و ازادی ان از دایره نفوذ داخل��ی و خارجی‪ .‬حزب مصر قوی‬ ‫اگرچه عضو جبهه نجات ملی نیس��ت‪ ،‬اما ب��ا گرایش این‬ ‫جبهه همخوانی دارد و از فعالیت این جبهه حمایت م ی کند‪.‬‬ ‫جنبش شش اوریل‬ ‫جلد دوم‬ ‫جنبش جوانان ش��ش اوریل گروهی مصری است که‬ ‫توسط احمد ماهر در بهار ‪ ۲۰۰۸‬ب رای حمایت از کارگران شهر‬ ‫صنعتی «المحله الکبری »که ب رای اعتصاب در تاریخ شش‬ ‫اوریل برنامه داشتند‪ ،‬ایجاد شد‪ .‬در اوریل سال ‪ 2008‬فعاالن‬ ‫به ش��رکت کنندگان در همبس��تگی ب��ا اعتصاب کنندگان‬ ‫شهر صنعتی المحله الکبری گفتند تا س��یاه بپوشند و روز‬ ‫اعتصاب در خان��ه بمانند‪ .‬فعاالن این جنب��ش از اینترنت و‬ ‫ابزارهای رس��انه ای مختلف ب رای گزارش اعتصاب و هشدار‬ ‫به ش��بکه ها درباره فعالیت پلیس‪ ،‬س��ازمان دهی حفاظت‬ ‫قانونی و جلب نظرها به تالش هایش��ان اس��تفاده کردند‪ .‬تا‬ ‫ژانویه ‪ ۲۰۰۹‬این گ��روه حدود ‪۷0‬هزار عض��و عمدتا جوان و‬ ‫تحصیلکرده داشت که بیشترشان تا پیش از ان در سیاست‬ ‫فعال نبودند؛ دغدغه های اصلی انها شامل نبود ازادی بیان‪،‬‬ ‫وجود خویشاوندساالری در دولت و اقتصاد راکد کشور است‪.‬‬ ‫همچنین اعض��ای گروه چن��د راهپیمای��ی عمومی ب رای‬ ‫ازادسازی خبرنگاران دربند و اعتراضات مرتبط با جنگ غزه‬ ‫‪ ۲۰۰8–۲۰۰9‬در اعتراض به اس��رائیل را سازماندهی کردند‪.‬‬ ‫بیشتر اعضای این جنبش وابس��ته به هیچ حزب سیاسی‬ ‫خاصی نیستند و بر نداش��تن هی چ گونه ایدئولوژی ای اصرار‬ ‫دارند‪ .‬این جنبش از نخستین جنب ش هایی است که دعوت‬ ‫به انق�لاب ‪25‬ژانویه کرد و در س��ال ‪ 2011‬نامزد جایزه صلح‬ ‫نوبل شد‪.‬‬ ‫در دوران حکومت «حس��نی مبارک» رئی س جمهور‬ ‫مخلوع مصر این جنبش متهم به خیانت‪ ،‬اموزش در خارج از‬ ‫کشور و تالش ب رای ایجاد ناامنی و دریافت پول از خارج کشور‬ ‫ب رای گسترش فساد در مصر شدند‪ .‬شورای عالی نیروهای‬ ‫مسلح مصر نیز در زمان حاکمیت خود این جنبش را متهم‬ ‫به تحریک ملت مصر علیه ارتش کرد‪ .‬عالوه بر این به این‬ ‫جنبش اتهام های زیادی از جمله خیانت‪ ،‬مزدوری و اموزش‬ ‫اعضای ان در صربستان و دریافت های مالی از سازمان های‬ ‫خارجی نظیر «فریدم هاوس» زده ش��ده است‪ .‬این جنبش‬ ‫اگرچه عضو جبهه نجات ملی نیست اما از رویکرد این جبهه‬ ‫حمایت م ی کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫جنبش تمرد‬ ‫گروه «جنبش نافرمانی» در مصر را ش��ماری از جوانان‬ ‫انقالبی مصر طی ماه های اخیر تش��کیل دادند‪ .‬اعضای این‬ ‫جنبش در اقدامی مسالمت امیز طوماری با امضای مخالفان‬ ‫دولت تهیه کردند که امضا کنندگان خواهان س��لب اعتماد از‬ ‫محمد المرسی‪ ،‬رئی س جمهوری مصر شدند‪ .‬این جنبش موفق‬ ‫شد تا پیش از برگزاری تظاه رات ‪ 30‬ژوئن ‪22‬میلیون امضا ب رای‬ ‫برکناری المرسی و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام‬ ‫جمع اوری کند‪ .‬جنبش نافرمانی به همراه جبهه نجات ملی‬ ‫تظاه رات ‪ 30‬ژوئن ب رای برکناری المرسی و برگزاری انتخابات‬ ‫زودهنگام را سازماندهی کردند‪g.‬‬ ‫منبع‪ :‬الجزیره‬ ‫‪14‬‬ ‫عبور از اخوانیسم‬ ‫رویه های غیردموکراتیک بالی جان المرسی شد‬ ‫داود احمدزاده‪ /‬کارشناس مصر‬ ‫‪3‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫می��دان التحریر قاه��ره؛ قلب مصر و دنی��ای عرب‪،‬‬ ‫حرکت دیگری را تجربه م ی‪‎‬کند‪ .‬حرکتی از جنس مطالبات‬ ‫مدنی و اعتراضی گس��ترده به انحصارطلب��ی اخوان ی‏ها و‬ ‫ش��خص محمد المرس��ی‪ ،‬رئی س‪‎‬جمهور اس�لامگرا‪ .‬این‬ ‫در حالی اس��ت که نرمش‪‎‬های اخی��ر وی در تجدیدنظر در‬ ‫قانون اساسی جدید کش��ور و طرح اشتی ب رای گفت وگوی‬ ‫مس��تقیم با رهب ران مخالف (جبهه نجات مل��ی) نه تنها از‬ ‫شدت درگیری‪‎‬های خیابانی کم نکرد‪ ،‬بلکه عالوه بر قاهره‪،‬‬ ‫اسکندریه و دلتا نیز صحنه رویارویی بین موافقان و مخالفان‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫سخنرانی اخیر وی نیز تالشی ب رای ایجاد شکاف میان‬ ‫معترضان و به نوعی تحریک طرفداران اخوان‪‎‬المس��لمین‬ ‫ب رای مقابله با مخالفان قلمداده شده است‪.‬‬ ‫از دید رهب ران جبهه نجات ملی‪ ،‬رئی س‪‎‬جمهور مصر ب رای‬ ‫فریب افکار عمومی بحث ترمیم کابینه دولت و به کارگیری‬ ‫نیروهای جوان را مطرح س��اخت؛ در حال ی که خواست اصلی‬ ‫معترضان برگ��زاری زود هنگام انتخابات ریاس��ت جمهوری و‬ ‫کناره‏گیری المرس��ی از قدرت به دلیل عدم کفایت سیاسی‬ ‫اس��ت‪ .‬حت��ی عبدالمنع��م ابوالفت��وح از رهبران س��ابق‬ ‫جنبش اخوان‪‎‬المس��لمین مصر اعالم داش��ته المرسی به‬ ‫تخصص‏‪‎‬گرایی در اداره کش��ور اعتقاد ندارد و تالش وی در‬ ‫مدت ریاست جمهوری به سر کار اوردن دولت کامال اخوانی‬ ‫معطوف شده است‪ .‬دقیقا نقطه تقابل اسالمگرایان مصری‬ ‫و تحولخواهان شامل جوانان شش اوریل‪ ،‬چپ‪‎‬های ناصری‬ ‫و لیب رال‪‎‬ها نیز به همین موضوع برم ی‪‎‬گردد‪.‬‬ ‫اخوان به رهبری المرس��ی پس از صعود ناپلئونی به‬ ‫قدرت با تاکتیک روش��ن بر محور ائتالف‪‎‬سازی با ارتش و‬ ‫نیز جریان تندرو سلفی توانست اصالحات مدنظر خویش از‬ ‫جمله تغییر و همه پرسی قانون اساسی و برهم زدن ترکیب‬ ‫قضات عالیه کش��ور را عملی س��ازد؛ روندی که بر ش��دت‬ ‫تنش های سیاسی در سرزمین نیل افزود و عمال با دو قطبی‬ ‫شدن جامعه‪ ،‬حفظ وضع موجود با رهبری اخوان و لزوم تغییر‬ ‫شرایط و اصالحات دامنه دار از سوی طی ف‪‎‬های غی ر اسالمگرا‬ ‫امکان تفاهم سیاسی و بهبود شرایط اقتصادی کشور را با‬ ‫چالش جدی مواجه کرد‪.‬‬ ‫امروزه مخالفان المرس��ی به وعده‏‪‎‬های وی مبن ی بر‬ ‫تجدیدنظر در سیاست‪‎‬های گذش��ته و مشارکت دادن تمام‬ ‫گروه‪‎‬های سیاس��ی در روند اداره حکومت اعتمادی ندارند و‬ ‫حتی مسیر ط ی ش��ده پس از قیام ‪ 2011‬ژانویه را در راستای‬ ‫دوره دیکتاتور سابق مصر (مبارک) ارزیابی م ی کنند‪ .‬از دید‬ ‫مخالفان‪ ،‬مطالبات مدنی مردم مصر از سوی دولت اسالمگرا‬ ‫نادیده گرفته شده و دولت المرسی به جای مدیریت بحران‬ ‫ناش��ی از هیجانات فروپاش��ی رژیم مبارک‪ ،‬علن��ا خود به‬ ‫بحران سازی داخلی از طریق ایجاد اختالف میان گروه های‬ ‫مختلف مردم مش��غول بوده اس��ت‪ .‬ش��عارهای وی نیز در‬ ‫گس��ترش عدالت اجتماعی و بهبود معیشت مردم به دلیل‬ ‫ ب ی تجربگی و عدم ن��گاه فراجناحی به مدیریت کش��ور با‬ ‫ناکامی بزرگ روبه رو شده است‪.‬‬ ‫از دیگر س��و باید یاداور ش��ویم مصر جامع ه ای است‬ ‫که به اعت��دال و میانه روی در جهان عرب مش��هور بوده و‬ ‫حتی به رغم استیالی دولت های نظامی در دوره های قبل‬ ‫از ژانویه‪ 2011‬همواره امکان ب��روز و ظهور عقاید مختلف را‬ ‫داشته اس��ت؛ ولی در ماه های اخیر بیش��تر به افراط گرایی‬ ‫گرایش پیدا کرده اس��ت‪ .‬مماشات المرس��ی با سلف ی های‬ ‫تندرو که اشکارا بر برخورد خش��ن با اقلی ت های مذهبی از‬ ‫جمله شیعیان و نیز مس��یحیان قبطی تاکید دارند‪ ،‬نشان‬ ‫م ی دهد که با رش��د س��لف ی گری در مصر ممکن است این‬ ‫کشور ناخواسته درگیر جنگ داخلی گسترده قومی‪ -‬مذهبی‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫از این رو مصری ها با نگاه حسرت بار به گذشته و تاریخ‬ ‫دیرینه خود بر این امر تاکید دارند که حداقل در دوره مبارک‬ ‫جامعه از امنیت نسبی برخوردار بود ولی اقدامات المرسی‬ ‫در بازگشت به سیاست سرکوب اعتراضات مدنی شرایط را‬ ‫پیچیده تر از گذشته کرده است‪.‬‬ ‫ش��رایط اقتصادی مصر ب��ه دلیل ادام��ه تنش های‬ ‫سیاسی و تقابل دو جبهه اس�لامگرا و غی ر اسالمگرا رو به‬ ‫وخامت نهاده است‪.‬‬ ‫بس��یاری از تحلیلگران سیاس��ی بر ای��ن باورند که‬ ‫ش��خصیت پارادوکس��یکال المرس��ی در فراگی ر ش��دن‬ ‫بحران های دامنه دار مصر بیش��ترین تاثیر را داشته است‪.‬‬ ‫به طوری که وی نتوانسته اجماع داخلی ب رای خروج از بحران‬ ‫داخلی و حتی ایجاد ثبات پایدار ب رای تنظیم روابط خارجی‬ ‫با قدرت های منطق��ه را به وج��ود اورد‪ .‬گروه های مخالف‬ ‫المرس��ی‪ ،‬وی را نه رئی س‪‎‬جمهور منتخب مردم س��رزمین‬ ‫فراعن��ه‪ ،‬بلکه رهبر معنوی و سیاس��ی اخوان‪‎‬المس��لمین‬ ‫م ی دانند‪ ،‬در صورتی که س��اختار قدرت به شکل سنتی در‬ ‫اخوان‪‎‬المسلمین بر پایه ایدئولوژی خاص و مرشد عام و پیرو‪،‬‬ ‫پایه ریزی شده است‪ .‬مخالفان بر این مطالبه خود پافشاری‬ ‫م ی کنند ک��ه انها به دنب��ال نظام ایدئولوژیک گ��را نبوده و‬ ‫نیستند؛ بلکه خواس��ت عام مخالفان به رسمی ت شناختن‬ ‫حقوق هم��ه مردم مص��ر و نهادینه ش��دن دموکراس��ی و‬ ‫حاکمیت قانون است‪.‬‬ ‫در هر صورت مصر جامعه استبداد زده ای است که در‬ ‫ادوار گذشته نیز بیشتر از سوی نهاد نظامی اداره شده است‪.‬‬ ‫با وضعیت موجود احتمال باز تولید اس��تبداد و نیز بازگشت‬ ‫چرخه خشونت بیشتر هم شده است‪.‬‬ ‫گرچه انتظار م ی رفت با فروپاش��ی رژی��م اقتدارگرای‬ ‫مبارک‪ ،‬در مصر جدید فرصت ت��ازه ای ب رای ازادیخواهی و‬ ‫تحقق مطالبات مدنی مردم فراهم شود ولی سیاست های‬ ‫گام به گام المرسی ب رای ایجاد تحول در جامعه مصر به دلیل‬ ‫اصرار اخوان ی ها در انحصار قدرت و عدم رعایت تفکیک قوا‬ ‫به تک صدایی ش��دن دامن زده و بستر الزم را ب رای افزایش‬ ‫فساد دولتی فراهم کرده است‪.‬‬ ‫انچ��ه مس��لم اس��ت رویه ه��ای غی ر دموکراتی��ک‬ ‫المرس��ی در عزل و نصب مقامات دولتی و رجوع بیش��تر‬ ‫بر سیاست های پوپولیس��تی در جمهوری جدید بر بحران‬ ‫مشروعیت در مصر دامن زده است‪ .‬حتی وی در سالگرد اول‬ ‫ریاست جمهوری و بروز اش��وب های خیابانی در سخنرانی‬ ‫اخیرش‪ ،‬به جای پذیرش منطقی اشتباهات و تاکید اساسی‬ ‫بر تغییر رویه اداره کشور‪ ،‬همانند همتای سابق خود‪ ،‬حسنی‬ ‫مبارک از مخالفان به عنوان خائنانی یاد کرد که در راستای‬ ‫منافع دشمنان مردم تالش دارند امنیت این کشور را با خطر‬ ‫روبه رو سازند‪.‬‬ ‫متاسفانه داش��تن نگاه امنیتی به اداره کشور و عدم‬ ‫تحمل صدایی مخالف از جانب دولت اس�لامگرا از دالیل‬ ‫اشکار تشدید بحران سیاسی مصر است‪ .‬المرسی به جای‬ ‫رویکرد مناسب‪ ،‬یک رفتار تناقض امیز در برخورد با مخالفان‬ ‫خود در پی��ش گرفته‪ ،‬در واق��ع این گرایش می��ان جریان‬ ‫مل ی گرایی و اسالمگرایی بر مشی اعتدال و رویه عدالت و‬ ‫توسعه باز م ی گردد‪ .‬در هر صورت با تاکید بر سیاست های‬ ‫گذشته و تداوم بحران داخلی در اینده‪ ،‬مشروعیت سیاسی‬ ‫اخوان‪‎‬المسلمین س��لب خواهد شد و ممکن است سیستم‬ ‫فعلی در قبال گس��ترش اعتراضات فزاین��ده داخلی نتواند‬ ‫مقاومت منطقی از خود بروز بدهد‪ .‬در نهایت نیز حاکمیت‬ ‫انارش��ی و تهدید امنیت کش��ور موجب بازگش��ت مجدد‬ ‫نظامیان بر سر قدرت خواهد بود؛ نهادی که تحوالت اخیر‬ ‫داخلی را به نظاره نشسته است و در صورت عدم دستیابی‬ ‫به راه حل و توافق طرفین مناقشه‪ ،‬بار دیگر با حربه دفاع از‬ ‫امنیت ملی و حفظ یکپارچگی کشور ممکن است از حاشیه‬ ‫به متن قدرت برگردد‪ .‬در چنین فضایی ژنرال های ارتش با‬ ‫فرصت طلبی از وضعیت بحرانی کش��ور و ب��ا طرح دولت‬ ‫وحدت ملی و تکیه بر ابزار قانون ت�لاش مجددی را ب رای‬ ‫بازگشت اس��ان به قدرت و حذف جریان اس�لامگرا به کار‬ ‫خواهند بست‪.‬‬ ‫اکنون مردم مصر نیز از مناقشات داخلی موجود میان‬ ‫دولت و جریان مخالف به ستوه امده اند و امال انقالب خود‬ ‫را از دست رفته م ی بینند‪ .‬بناب راین ممکن است که در قبال‬ ‫تحرک ارتش ب��رای تصاحب قدرت واکن��ش جدی از خود‬ ‫نشان ندهند‪ .‬امروزه هم بار دیگر در خیابان های قاهره شعار‬ ‫«قلبم را گاز بگیر و نانم نگیر» طنی ن انداز شده و گروه های‬ ‫ملی و مردم نسبت به اینده سیاسی مصر بسیار نگرانند‪.‬‬ ‫ب ی تردی��د عام��ل اصلی وضعی��ت موج��ود متوجه‬ ‫تصمیمات ش��خصی المرس��ی و عدم تن ندادن به قانون‬ ‫کشور است‪ .‬اگر المرس��ی در گذشته تدبیر مناسبی را ب رای‬ ‫اش��تی ملی و مذاکره با گروه های مخالف تدارک م ی دید‪،‬‬ ‫امروزه س��قف مطالب��ات معترض��ان هم تا این ح��د فراتر‬ ‫نم ی رفت که به کمتر از سرنگونی حکومت وی و برگزاری‬ ‫انتخابات زود هنگام ریاست جمهوری رضایت ندهند‪.‬‬ ‫بناب راین المرس��ی به رغم سیاس��ت های پوپولیستی‬ ‫نتوانس��ته در جامع��ه مصر مش��روعیت کارک��ردی ب رای‬ ‫خوی��ش فراهم س��ازد‪ .‬بناب رای��ن فرصت ها ب��رای مصر و‬ ‫المرسی به سرعت در حال تمام شدن اس��ت؛ در این میان‬ ‫اخوان‪‎‬المس��لمین که در یک پروسه سیاس��ی و به عنوان‬ ‫جنبش فراگیر با صبغه ای دینی توانس��ت به قدرت برسد‪،‬‬ ‫نباید اس��یر ب ی تجربگ��ی برخ��ی از رهب ران خ��ود در امر‬ ‫حکومتداری گردد‪.‬‬ ‫نفوذ ب ی حد و حصر س��لف ی های تن��درو در الیه های‬ ‫قدرت سیاس��ی مصر عالوه ب��ر رادیکالیزه ک��ردن اوضاع‬ ‫داخلی کشور به دلیل تاکید بر اقتدارگرایی و اداره حکومت‬ ‫ب ر اساس اجرای کامل ش��ریعت اس�لامی و نادیده گرفتن‬ ‫حقوق اقلی ت های مذهبی و احزاب سیاسی لیب رال و ملی‪ ،‬بر‬ ‫دشمنان منطقه ای مصر هم خواهد افزود‪ .‬بناب راین المرسی‬ ‫در اولین گام باید درعمل به جای شعارزدگی‪ ،‬به وعده‏های‬ ‫انتخاباتی خویش عمل کرده و از سلف ی های تندرو و سبک‬ ‫و سیاق اداره کشور به روش انان فاصله گیرد‪.‬‬ ‫به نظر م ی‏رسد سرنوشت سیاسی المرسی پس از یک‬ ‫سال حکومت با اما و اگرها روبه روست‪ ،‬چراکه تضاد شدید‬ ‫گفتمان دو جریان اسالمگرا و غی راس�لامگرا در چگونگی‬ ‫اداره کش��ور بر دامنه ناامن ی ه��ای داخلی مص��ر افزوده و‬ ‫همچنین عدم رعایت قواعد بازی سیاس��ی دموکراتیک از‬ ‫سوی طرفین منازعه ب رای غلبه بر یکدیگر‪ ،‬اینده اصالحات‬ ‫را نیز با دش��واری جدی روبه رو کرده ک��ه ضربه ای جدی به‬ ‫ارمان های قیام ‪ 2011‬است‪ .‬البته رفتار المرسی و اخوان ی ها‬ ‫نش��ان داده پس از ‪ 80‬س��ال دوری از قدرت نم ی خواهند به‬ ‫سادگی تسلیم جریان مخالف شوند‪.‬‬ ‫در س��وی دیگر‪ ،‬مخالف��ان دولت هم توانس��ته اند با‬ ‫بسیج نیرو و قدرت رس��انه ای خود اقدامات پادگانی دولت‬ ‫اسالمگرای اخوانی را با مشکل جدی مواجه سازند‪ .‬با نگاه‬ ‫به تحوالت مصر و چش��م انداز ان شاید گفته های حسنین‬ ‫هیکل‪ ،‬روزنامه نگار مصری که اع�لام کرد اخوان را بهتر از‬ ‫المرسی م ی شناس��د و این جریان موفق به تداوم حکومت‬ ‫بر مصر نخواهد شد‪ ،‬در س��الگرد به قدرت رسیدن المرسی‬ ‫شکل واقعی به خود گیرد‪g .‬‬ ‫‪15‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪16‬‬ ‫دموکراسی خیابانی‬ ‫احمد بخشی درگفت وگو با مثلث‬ ‫‪4‬‬ ‫مصر باز هم ملتهب است؛ اما این بار بیش از دو سال از انقالب مصر و یک سال هم از روی کار امدن محمد المرسی‪،‬‬ ‫رئیس‏جمهور اسالمگرا و برخاس�ته از حزب اخوان المسلمین می گذرد که ش�اهد اوج گرفتن ناارامی ها در این کشور‬ ‫هستیم‪ .‬روز ‪ 30‬ژوئن شاید نقطه عطفی برای گروه های مخالف المرسی بود؛ روزی که در ان نزدیک به ‪ 20‬میلیون تن‬ ‫از مخالفان رئیس جمهور به خیابان ها امدند و خواستار رفتن وی شدند‪ .‬در رابطه با تحوالت مصر گفت وگویی با احمد‬ ‫بخشی‪ ،‬کارشناس مسائل افریقا انجام دادیم‪ .‬وی معتقد اس�ت که در شرایط کنونی مصر عمال حالت انقالبی به خود‬ ‫گرفته و مشروعیت سیستم موجود نیز زیر سوال رفته است‪ .‬این در حالی است که تا پیش از این مطالبات متفاوت بود و‬ ‫به عنوان نمونه مخالفان بحث شان این بود که المرسی وزرای اقتصادی‪‎‬اش را تغییر دهد یا کابینه‪‎‬اش را ترمیم کند‪ .‬اما‬ ‫اکنون در مصر شاهد انباشت بحران‪‎‬ها هستیم و این انباشت بحران‪‎‬ها به عدم مشروعیت سیستم منجر خواهد شد‪ .‬وی‬ ‫چندین سناریو را نیز برای اینده مصر پیش بینی می کند از جمله بحث ائتالف میان گروه های مخالف و دولت المرسی یا‬ ‫اینکه در صورت بروز خشونت بحث دخالت ارتش و در نهایت کودتا را میان دیگر سناریوها محتمل تر می داند‪.‬‬ ‫در ابت�دا ارزیاب ی تان از روند تح�والت اخیر مصر‬ ‫ب ه خصوص تجم�ع مخالف�ان و موافقان محمد‬ ‫المرسی در روز ‪ 30‬ژوئن چیست؟‬ ‫‪ l‬موافق��ان المرس��ی معتقدند همه چی��ز باید در‬ ‫مصر قانونی باش��د و چون تنها یک س��ال از زمان حضور‬ ‫رئی س ‪‎‬جمهور در این پست م ی‪‎‬گذرد‪ ،‬باید به وی فرصت داد‬ ‫تا وعده‪‎‬هایش را محقق کند‪ .‬همچنین حامیان المرسی و‬ ‫اخوان‪‎‬المسلمین معتقدند مطالبات مردم حداکثری است و‬ ‫چون دولت المرسی دولت در حال گذار است و باید ساختار‬ ‫قبلی را ترمیم کند‪ ،‬نیازمند زمان است‪ .‬دیگر مساله‪‎‬ای که‬ ‫حامیان رئی س‪‎‬جمهور مطرح م ی‪‎‬کنند‪ ،‬این است که مخالفان‬ ‫از جمله جبهه نجات ملی و رهب ران ان از یک س��ال پیش‬ ‫تاکنون همواره فضا را ب رای تضعیف دولت فراهم کرده اند و از‬ ‫هیچ کوششی در این راستا دریغ نکردند‪ .‬اما اکنون و با توجه‬ ‫به می زان افرادی که در جبهه مخالفان در خیابان‪‎‬ها حاضر‬ ‫شدند‪ ،‬این احتمال وجود دارد که برخی از حامیان المرسی‬ ‫نیز از خواسته‏های خودشان عقب‪‎‬نشینی کنند‪.‬‬ ‫ش�خص المرس�ی تا چه حد در پدید امدن این‬ ‫مخالفت ها و ایجاد تنش در مصر نقش داشت؟‬ ‫‪ l‬بای��د توج��ه داش��ت کس��ی ک��ه ب��ه مق��ام‬ ‫ریاس��ت جمهوری م ی‪‎‬رس��د‪ ،‬باید رئی س‪‎‬جمهور همه ملت‬ ‫ب ه نظر ش�ما در اینده این تحوالت به چه سمتی‬ ‫خواهد رفت و ایا در صورت کوتاه امدن المرسی‬ ‫شاهد کاهش تنش‪‎‬ها خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬فضای مصر به س��مت ارامش پی��ش نخواهد‬ ‫رفت‪ ،‬چرا ک��ه طالیه‏دار تح��والت مصر بعض��ا گروه‪‎‬های‬ ‫افراط ی‏ هس��تند و در بحث تجمعات مصر ش��اهد حضور‬ ‫گروه های تن��دروی نزدیک ب��ه القاعده نی��ز بودیم‪ .‬اکنون‬ ‫میان این گروه‪‎‬های تندرو و لیب رال‪‎‬ها اجماعی پی رامون عدم‬ ‫حضور المرسی ایجاد شده است‪ .‬اما باید توجه داشت همین‬ ‫لیب رال‪‎‬ها عمال اگر قدرت را در دس��ت بگیرند با چالشی به‬ ‫نام گروه‪‎‬های تندرو رو‪‎‬به‏رو خواهند ش��د‪ .‬در واقع در شرایط‬ ‫کنونی مصر عمال حالت انقالب به خود گرفته و مشروعیت‬ ‫سیستم موجود نیز زیر سوال رفته است‪ .‬این در حالی است‬ ‫‪ l‬در حقیقت نظام المرس��ی نتوانست مشروعیت‬ ‫کارکردی داشته باشد؛ مش��روعیتی که از لحاظ کارکردی و‬ ‫کارنامه ج��واب بدهد‪ .‬همچنین مس��اله دیگری که منجر‬ ‫به بحران مشروعیت محمد المرسی شده بحث عدم توزیع‬ ‫درست منابع است‪ .‬بس��یاری از اقشار مختلف در شهرهای‬ ‫پی رامونی مصر به دنبال تحوالتی که در این کشور صورت‬ ‫گرفت ش��اهد توزیع منابع و درامدها به صورت درس��ت و‬ ‫یکس��ان نبودند‪ .‬در واقع بخش هایی از کشور معتقدند که‬ ‫انه��ا کم برخوردارند و به برخی از دیگر نق��اط مصر منابع و‬ ‫درامد بیش��تری تعلق م ی گیرد‪ ،‬بناب راین بر این باورند که از‬ ‫انقالب بهره ای نبرده اند‪ .‬موضوع دیگر این اس��ت که مصر‬ ‫اکنون دچار بحران هویت ش��ده‪ ،‬بدین معن��ا که در دعوای‬ ‫سیاسی صورت گرفته در مصر دیگر خواسته ای به نام منافع‬ ‫کلی مطرح نیست‪ .‬دعوای امروز در مصر میان اسالمگراها‬ ‫به مدیریت محمد المرس��ی و لیب رال ها به مدیریت افرادی‬ ‫مانند محمد الب رادعی و عمرو موس��ی در حال بروز است‪.‬‬ ‫تمام بحران های جاری مصر مانند مش��روعیت کارکردی‪،‬‬ ‫بحران توزیع منابع و بحران هویت امروز با هم جمع شده اند‬ ‫و انباشت بحران به وجود اورده اند‪.‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫روز ‪ 30‬ژوئن عالوه ب�ر مخالفان‪ ،‬موافقان محمد‬ ‫المرسی نیز در خیابان‪‎‬ها حاضر شده بودند‪ .‬این‬ ‫افراد موضع و حرفشان چه بود؟‬ ‫دالیل این انباش�ت بحران ها و عدم مشروعیت‬ ‫دولت المرسی به نظر شما چیست؟‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ l‬افرادی که روز ‪ 30‬ژوئن‪ ،‬س��الگرد انتخاب محمد‬ ‫المرس��ی به عنوان رئی س‪‎‬جمهور مصر به خیابان‪‎‬ها امدند‪،‬‬ ‫تعدادش��ان خیلی بیش��تر از انتظاری بود که دولت و حتی‬ ‫خود مخالفان داش��تند‪ .‬مطابق امار و اخبار منتش��ر ش��ده‬ ‫در روز تعیین ش��ده‪ ،‬نزدیک به ‪ 20‬میلیون نفر از مخالفان‬ ‫المرس��ی در خیابان‪‎‬ها حضور یافتند؛ س��ازماندهی چنین‬ ‫اعتراض گسترده‏ای از جانب مخالفان در مصر یک مساله‬ ‫قابل بررسی اس��ت‪ .‬همچنین مطابق دیگر امار حدود ‪22‬‬ ‫میلیون رای و امضا از جانب مخالفان مصر جمع‏اوری شده‬ ‫است‪ .‬بناب راین اکنون حضور فیزیکی مخالفان در خیابان‪‎‬ها‬ ‫و س��پس جمع‏اوری ارای کس��انی که خواهان اس��تعفای‬ ‫المرسی هستند‪ ،‬فضای متفاوتی را ب رای مخالفان و موافقان‬ ‫ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫و همه گروه‪‎‬های اجتماعی باش��د‪ ،‬اما از هم��ان ابتدا نحوه‬ ‫انتخاب المرسی این فضا را به‪‎‬وجود اورد و قابل پی ش‪‎‬بینی‬ ‫بود که مصر ابستن یک سری تحوالت علیه رئی س‪‎‬جمهور‬ ‫خواه��د ب��ود و دوران خوش��ی را نخواهد گذران��د‪ .‬چرا که‬ ‫محمد المرس��ی در ابتدا نام��زد اصلی اخوان‪‎‬المس��لمین‬ ‫نبود و این گ��روه به دنبال کمبود مهره‪‎‬هایش از المرس��ی‬ ‫حمایت کرد‪ .‬دومین مس��اله این اس��ت که رقی��ب نیز در‬ ‫این نبرد قدر ظاهر ش��د‪ ،‬یعنی رقیب المرسی در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری با نتیج��ه ‪ 51/5‬و ‪ 48/5‬و اختالف اندک‬ ‫بازنده اعالم ش��د‪ .‬نتیجه نزدیک رقبا در انتخابات‪ ،‬فضای‬ ‫خاصی را از لحاظ س��امان نیروهای اجتماعی و سیاس��ی‬ ‫درون مصر ایجاد کرد‪ .‬از طرف دیگر چون المرسی نتوانست‬ ‫کارکرد خوبی داش��ته باشد‪ ،‬طی این یک س��ال نتوانست‬ ‫اجماع را میان نیروهای سیاس��ی و اجتماعی ایجاد کند‪ .‬در‬ ‫نهایت نیز وی کارنامه خوبی از خود ارائه نداد و موفق نشد‬ ‫وضع اقتصادی و بیکاری را که از جمله مطالبات اصلی مردم‬ ‫در زمان حسنی مبارک بود‪ ،‬سامان بخشد‪ .‬بناب راین اکنون‬ ‫در مصر شاهد عصر پسامبارک نامبارک هستیم و تحوالت‬ ‫فضای خوش‪‎‬یمنی را رقم نزده‪‎‬ان��د‪ .‬در نتیجه تحوالتی که‬ ‫اکنون اتفاق م ی‏افتد محصول تحوالتی است که منجر به‬ ‫سقوط مبارک ش��د و به دنبال ان مدیریت کشور به دست‬ ‫افرادی چون المرس��ی افتاد که چن��دان مدیریت کارامدی‬ ‫نداشتند؛ بناب راین این افراد نتوانستند از بحران‏های اجتماعی‬ ‫و سیاسی عبور و به بحران‪‎‬های اقتصادی پاسخ دهند‪.‬‬ ‫که تا پیش از این مطالبات متفاوت ب��ود و به عنوان نمونه‬ ‫مخالفان بحث شان این بود که المرسی وزرای اقتصادی‪‎‬اش‬ ‫را تغییر دهد یا کابینه‪‎‬اش را ترمیم کند‪ .‬اما اکنون در مصر‬ ‫شاهد انباشت بحران‪‎‬ها هستیم و این انباشت بحران‪‎‬ها به‬ ‫عدم مشروعیت سیستم منجر خواهد شد‪.‬‬ ‫در نهایت نی�ز همین انباش�ت بحران ها اوضاع‬ ‫را به اینجا رساند؛ اکنون مطالبه مردم چیست؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬عم�لا تحوالتی که ط��ی هفته های اخیر‬ ‫و به خصوص ‪ 30‬ژوئ��ن رخ داد برگرفته از همین انباش��ت‬ ‫بحران ها بود‪ .‬اکنون معترضانی که با انباشت بحران مواجه‬ ‫هستند مطالباتشان نیز تغییر یافته و خواهان رفتن المرسی‬ ‫هستند‪ .‬در حال حاضر شاهد هستیم که مصر در حال پیش‬ ‫رفتن به سمت دو قطبی شدن اس��ت؛ یعنی گروه موافقان‬ ‫یک طرف هستند و گروه مخالفان در طرف دیگر‪ .‬بناب راین‬ ‫عمال فضای مصر در حال اماده شدن ب رای تحوالت بعدی و‬ ‫پیشرو است و به همین خاطر نم ی توان چندان به اینده این‬ ‫کشور خوشبین بود‪.‬‬ ‫چه سناریوهایی را برای مصر و شخص المرسی‬ ‫پی ش بینی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬در رابطه با این��ده مصر به صراح��ت نم ی توان‬ ‫گفت که المرسی به س��مت الب رادعی دس��ت دراز خواهد‬ ‫کرد یا اس�لامگرایان کوتاه خواهند ام��د‪ .‬در حقیقت باید‬ ‫س��ناریوهای محتمل گوناگون را مورد بررس��ی ق��رار داد؛‬ ‫باید توجه داش��ت دولت المرسی یک س��ال است سر کار‬ ‫امده و هنوز مش��روعیت خ��ودش را دارد‪ ،‬بناب راین حامیان‬ ‫دولت خواهان ان هس��تند به دولت کمک شود که بتواند‬ ‫وعده هایش را محقق کند؛ بناب راین نخستین سناریو‪ ،‬تداوم‬ ‫وضع موجود و پافش��اری حامیان المرس��ی بر مشروعیت‬ ‫‪17‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫دولت وی اس��ت‪ .‬در حقیقت حامیان دولت معتقدند جبهه‬ ‫نجات ملی‪ ،‬لیب رال ها و دیگر گروه های مختلف همواره به‬ ‫نحوی خواسته اند دولت المرسی ساقط شود‪.‬‬ ‫از دیگر سو همانطور که اشاره شد طی یک سال اخیر‬ ‫چندین بحران روی هم انباشته شده است‪ ،‬بناب راین بسیاری‬ ‫از کس��انی که پیش از این طرفدار المرسی بودند اکنون به‬ ‫طیف مخالفان پیوسته اند و معتقدند وی نتوانسته مطالبات‬ ‫انها را پاس��خ دهد‪ .‬این گ��روه خواهان تظاه��رات خیابانی‬ ‫و برکناری المرس��ی هس��تند‪ .‬این گروه م ی خواهند همان‬ ‫کاری که در قابل حسنی مبارک انجام شد در ب رابر المرسی‬ ‫نیز اجرا شود‪ .‬در این راس��تا یکی از خواسته های مخالفان‬ ‫و اپوزیس��یون این است که ش��خصی مانند الب رادعی روی‬ ‫کار بیاید و دولت تش��کیل دهد‪ .‬اگر صحب��ت از الب رادعی‬ ‫است به این خاطر است که وی سردمدار مخالفان است اما‬ ‫مساله ای که وجود دارد این است که او چقدر در میان مردم‬ ‫مصر مش��روعیت دارد و این س��ناریو چه نتیجه ای خواهد‬ ‫داشت‪ .‬زی را در شرایط فعلی دور از انتظار نیست که با روی‬ ‫کار امدن شخصی مانند الب رادعی شاهد افزایش جنگ های‬ ‫خیابانی و گسترش تنش باشیم‪ .‬بناب راین سناریوی دوم این‬ ‫است که طرف مقابل تالش کند لیبرال‏ها روی کار بیایند‬ ‫و دولتی به رهبری محمد الب رادعی تشکیل شود‪ .‬سناریوی‬ ‫سوم یک سناریوی بینابین است به این معنا که یک دولت‬ ‫ائتالفی تشکیل شود‪ .‬این در حالی است که محمد المرسی‬ ‫نیز از گروه‪‎‬های مختلف دعوت کرده که خواسته‪‎‬هایشان را‬ ‫مطرح کنند تا از این مرحله عبور کنند‪ .‬المرس��ی گفته که‬ ‫حاضر است نظ رات مخالفان را بشنود تا با همکاری یکدیگر‬ ‫از این مرحله گذر کنند‪ .‬اما باتوجه به سطح این تحوالت و‬ ‫روند سریع ان به نظر نم ی رسد که بسیاری از این راهکارها‬ ‫به نتیجه برس��د‪ ،‬حتی خود مخالفان ه��م فکر نم ی کردند‬ ‫هنگام تجمع تعدادش��ان تا این حد زیاد باشد‪ ،‬ولی به طور‬ ‫کلی ش��رایط مصر حاکی از ان اس��ت که کفه ترازو به نفع‬ ‫مخالفان تغییر کرده است‪.‬‬ ‫در اینجا بحث ائتالف میان گروه های مختلف ب رای‬ ‫عبور از بحران مطرح اس��ت‪ .‬این س��ناریو از طرف دولت و‬ ‫شخص المرس��ی طرفدارانی دارد‪ ،‬اما چون مخالفان طی‬ ‫این چند وقت پا پیش نگذاش��ته اند‪ ،‬همچنین بحث امتیاز‬ ‫گرفتن مخالفان از دولت و راضی ک��ردن ان ب رای برگزاری‬ ‫انتخابات پی��ش از موعد نیز یک��ی از احتماالت در صحنه‬ ‫اش��فته مصر اس��ت‪ .‬اما دولت تاکنون به این امر رضایت‬ ‫نداده و در صورت ادامه این وضع ممکن است شاهد جنگ‬ ‫داخلی در مصر باشیم‪ .‬اخرین سناریو نیز این است که فضا‬ ‫به سمت خشونت کشیده شود و در نهایت ارتش و نظامیان‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫احمد بخشی معتقد است‬ ‫که حکومت المرسی خیلی‬ ‫زود دچار بحران مشروعیت‬ ‫کارکردی شد و از این حیث‬ ‫رهایی از بحران کارامدی در‬ ‫شرایط کنونی بعید به نظر‬ ‫م ی رسد‬ ‫‪18‬‬ ‫در تحوالت دخالت کنند‪ .‬در واقع اگر انها متوجه شوند این‬ ‫فضا از طریق دعواهای سیاس��ی قابل حل نیست‪ ،‬امکان‬ ‫دارد که خودش��ان ورود پیدا کنند و در نهایت ش��اهد کودتا‬ ‫علیه دولت المرس��ی باش��یم‪ .‬این در حالی است که طی‬ ‫تحوالت اخیر س��یگنال هایی نیز از جانب ارتش دیده شده‬ ‫که اخطار داده اند در صورت عدم توافق گروه های سیاس��ی‬ ‫انها به تحوالت ورود پیدا خواهند کرد‪ .‬در نهایت باید توجه‬ ‫داشت هر نوع خشونتی در مصر چراغ سبزی است ب رای ورود‬ ‫ارتش به تحوالت‪ .‬اما ورود ارتش در جهت به دست گرفتن‬ ‫وضعیت مصر معانی متفاوت��ی دارد؛ از جمله اینکه ممکن‬ ‫است انها بخواهند از طریق شورایی مانند شورای نظامیان‬ ‫و شورای انتقالی فضا را در دست بگیرند تا دوره گذاری باشد‬ ‫ب رای روی کار امدن دولت جدید یا اینکه به نوعی کودتای‬ ‫نظامی در راه است‪.‬‬ ‫مصر در دوسالی‬ ‫که گذشت‬ ‫در انته�ا کمی بیش�تر راجع به نق�ش ارتش در‬ ‫مصر توضیح دهید‪.‬‬ ‫‪ l‬نیروه��ای نظام��ی و ارت��ش در هم��ه دوره ها‬ ‫به خص��وص در دوره عثمانی که مصر هم بخش��ی از ان‬ ‫محس��وب م ی ش��د نقش پررنگی را ایفا م ی کردند‪ .‬به ویژه‬ ‫بعد از اس��تقالل و کودتای افس��ران جوان که ب��ا رهبری‬ ‫جم��ال عبدالناصر ص��ورت گرفت‪ ،‬نقش ارت��ش در مصر‬ ‫نیز بی��ش از پیش پررنگ ش��د‪ .‬درواقع در بح��ث اع راب و‬ ‫رژیم صهیونیس��تی و تش��کیل رژیمی به نام اسرائیل که‬ ‫کشوری را در همس��ایگی مصر غصب کرده‪ ،‬ارتش مصر‬ ‫نقش ایف��ا م ی کند‪ .‬در جنگ های اع راب و اس��رائیل نقش‬ ‫نظامیان مصری کامال مشهود است و م ی توان گفت نقطه‬ ‫اصلی تهاجم به نیروهای اسرائیلی ارتش مصر بوده است‪.‬‬ ‫پس از کودتای جمال عبدالناصر‪ ،‬ارتش مصر هم چنان در‬ ‫کشور حضوری محسوس و فعال داشت تا سال ‪ 1973‬که‬ ‫درگیری های اع راب و اسرائیل به وقوع پیوست و بعد از ان‬ ‫هم در سال ‪ 1978‬بحث پیمان کمپ دیوید مطرح شد‪ .‬مساله‬ ‫صلح بین اع راب و اس��رائیل پیش امد و دیگر دلیلی ب رای‬ ‫ادامه حالت نظامی و اماده ب��اش دوره جنگ در مصر وجود‬ ‫نداشت‪ ،‬ولی با توجه به اینکه جمال عبدالناصر و انورسادات‬ ‫در راس س��ردمداران حکومت و سیاست مصر قرار داشتند‪،‬‬ ‫نم ی خواستند بپذیرند که زمان نقش افرینی انها در کشور‬ ‫به س��ر امده به همین دلیل پس از پایان اماده باش نظامی‬ ‫دوره جنگ در چارچوب سیاس��ی و اقتصادی کشور اعمال‬ ‫قدرت کردند‪ .‬در نتیجه س��اختار مصر بع��د از بروز و ظهور‬ ‫رژیم صهیونیستی به صورت نامش��روع در همسایگی این‬ ‫کشور به س��متی رفت که همواره ارتشیان در مصر نقشی‬ ‫اساسی داشته اند‪g .‬‬ ‫نظامی شدن‬ ‫سیاست‬ ‫تو گوی مثلث با جواد صالحی‬ ‫گف ‬ ‫‪5‬‬ ‫مینا علی اسالم‬ ‫مجله مثلث در گفت وگو با جواد صالحی‪ ،‬اس�تاد‬ ‫دانشگاه شیراز و پژوهشگر ارش�د مرکز پژوهش های‬ ‫علم�ی و مطالعات اس�تراتژیک خاورمیان�ه‪ ،‬وضعیت‬ ‫بحران مصر‪ ،‬چش م انداز سیاس�ی اخوان المسلمین و‬ ‫قدرت جامعه مدنی در تاثیرگذارترین کشور جهان عرب‬ ‫را مورد بررسی قرار داده است‪.‬‬ ‫اقای دکتر! دامنه اعترضات به اندازه ای گس�ترده‬ ‫ش�ده که نه تنها ضرب االجل ارتش ب�رای پایان‬ ‫اختالفات به پایان رسیده‪ ،‬بلکه صحبت از حضور‬ ‫دوباره نظامی�ان در قدرت اس�ت‪ .‬وضعیت به چه‬ ‫سمت و سویی در جریان است؟‬ ‫‪ l‬معتق��دم که ح��ل معادل��ه مص��ر و موفقیت یا‬ ‫عدم موفقیت در گذار از این برهه تاریخی به نقش و فعالیت‬ ‫نخبگان اخوانی مرتبط اس��ت‪ .‬متاس��فانه جامع��ه مصر را‬ ‫اخ وان ی ها دوقطبی کرده اند‪ .‬دوقطبی شدن جامعه سبب شد در‬ ‫روزهای نخستین پیروزی انقالب مصر از طریق یارگیری ها و‬ ‫مساعدت فضای منطقه ای و بی ن المللی حساسی ت ها کاهش‬ ‫پی دا کند‪ ،‬اما در بلندمدت اخ وان در میانه تیغ یک قیچی گرفتار‬ ‫شد که یک لبه ان سلف ی گری و لبه دیگر ان سکوالرها بودند و‬ ‫هر دو از عملکرد اخوان ی ها معترض و ناراضی‪.‬‬ ‫نتیجه این شرایط باعث شد که اخوان بازی را در عرصه‬ ‫اسالمگرایی افراطی به سلف ی ها واگذار کند و در عرصه عدم‬ ‫تحقق خواست های اجتماعی و سیاسی و ازادی های مدنی‬ ‫و مشروع‪ ،‬مسئولیت را متوجه سکوالرها سازد و چون جامعه‬ ‫مصر‪ ،‬جامع ه ای بحران زده و فاقد اقتصاد تثبیت شده و منابع‬ ‫درامدی اقتصادی مشخص بود‪ ،‬روز به روز توقعات فزاینده به‬ ‫هم پیوند خورد و بحران های اقتص��ادی به عمق چالش ها‬ ‫افزود و امروز این شعله ور شدن فضاهای سیاسی و اجتماعی‬ ‫محصول این ناکارامدی اقتصادی است‪.‬‬ ‫طبیعتا محمد المرسی ب رای حفظ کشور و اینده پی ش رو‬ ‫م ی تواند با نیروهای س��کوالر یا عناصر معتدل سکوالر که‬ ‫سابقه تاریخی همکاری با اخوان را داشته اند‪ ،‬بدنه اجتماعی را‬ ‫تحکیم و تقویت کند و یک گام به پیش رود‪.‬‬ ‫به این ترتیب جامعه مصر به دو س�ال قبل خود‬ ‫باز گشته و دوباره تمامی تحوالت به نقطه ابتدایی‬ ‫خود برم ی گردد‪ .‬ایا این وضع نیروهای اجتماعی و‬ ‫جامعه مدنی مصر را ناامید و مایوس نم ی کند؟‬ ‫‪ l‬طبیعتا هم نوعی دلس��ردی به وجود م ی اید و هم‬ ‫نوعی بدبینی‪ .‬زمانی که ارتش در دو سال قبل به قدرت رسید‪،‬‬ ‫شرایط دوران گذار با نوعی خوش بینی طی شد‪ ،‬در حال ی که‬ ‫مداخله ارتش در ش��رایط کنونی می��راث تاریخی وخیمی را‬ ‫پشت س��ر خود دارد که به واس��طه ان دیگر نه به گروه های‬ ‫مختلف اجتماعی اعتماد خواهد کرد و نه به احزاب سیاسی‪.‬‬ ‫بر این اساس بعید نیست که حضور ارتش در صحنه سیاست‬ ‫مصر تداوم پی دا کند‪.‬‬ ‫با این تفاس�یر‪ ،‬تجرب ه ای ناموفق از قدرت گیری‬ ‫اخوان ی ها در مصر مشهود م ی شود که م ی تواند در‬ ‫صحنه سیاست خاورمیانه هم جایگاه اخوان ی ها را‬ ‫تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬ایا این گونه نیست؟‬ ‫‪ l‬ب ی تردید اخوان بدن��ه ثابتی در جامعه مصر هم از‬ ‫لحاظ تشکیالتی و هم از نظر عقیدتی دارد‪ .‬به نظر م ی رسد‬ ‫که در وزن کش��ی سیاس��ی عملکرد اخوان تاثیر چندانی در‬ ‫یارگیری هایش نداش��ته باش��د‪ ،‬اما در میدان مانور سیاسی‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫در پیام امیر جدید قطر به محمد المرس�ی‪ ،‬ذکر‬ ‫شده که ما هم مسلمانیم اما اخوانی نیستیم‪ .‬ایا‬ ‫این اشاره ای به عملکرد ناموفق اخوان در مصر دارد‬ ‫و چنین دیدگاه هایی اخوان را در انزوای سیاس�ی‬ ‫قرار خواهد داد؟‬ ‫ظاهرا در زمینه توافق سیاس�ی هن�وز نتیج ه ای‬ ‫حاصل نشده و احتمال ورود ارتش به عرصه وجود‬ ‫دارد‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬گرچه روی کار امدن ارتش هرچند با عنوان نیروی‬ ‫مصلح یا ثبات بخش‪ ،‬تنها گزینه ایجاد ثبات در جامعه مصر‬ ‫به نظر م ی رسد‪ ،‬اما طبیعتا خوشایندترین گزینه نیست؛ چرا‬ ‫که جامعه مصر در سابقه چند دهه ای از حضور نظامیان شاهد‬ ‫بوده که هرجا به بن بست رس��یده‪ ،‬هم در زمینه دستیابی به‬ ‫اصالح گری و هم در عرصه ایجاد ثبات سیاس��ی‪ ،‬ارتش وارد‬ ‫صحنه ش��ده‪ ،‬اما خروجش از گردونه سیاس��ت به دشواری‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫طبیعتا اگر ناصریسم را به عنوان سراغاز ورود نظامیان به‬ ‫ساختار قدرت در مصر تلقی کنیم‪ ،‬حسنی مبارک اخ رین نسل‬ ‫از این افراد بود‪ .‬با کنار رفتن طنطاوی‪ ،‬این امید در جامعه مصر‬ ‫دمیده شده بود که نوعی بلوغ و عقالنیت سیاسی و فرهنگی‬ ‫ی جامعه را اداره کند‪.‬‬ ‫م ی تواند از طریق مکانیسم های تنظیم ‬ ‫اما هم اخوان نشان داد که این ظرفیت را ندارد و هم سلف ی ها و‬ ‫سکوالرها‪ .‬در واقع بسترهای حل منازعه در جامعه مصر اسیر‬ ‫یکسری از خودخواه ی های فردی و گروهی شد و جامعه مصر‬ ‫را ابستن حوادث ساخت‪.‬‬ ‫تا زمان ی که تسامح و تساهل و اجماع در میان گروه های‬ ‫سیاسی نباشد و انها ب رای حل منازعات میان خود بر بسترهای‬ ‫قانونی تکیه و تاکید نکنند‪ ،‬راه چاره دیگری جز ورود ارتش به‬ ‫صحنه قدرت نخواهد بود‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬ورود ارتش اخرین‬ ‫تیر ترکش ب رای ایجاد ثبات در جامعه مصر خواهد بود‪.‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫اخوان ب رای اینده هم در مصر و هم در منطقه به عنوان یک‬ ‫اندیشه و الگو کامال با شکست مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ l‬طبیعتا شکاف کشورهای حوزه جنوبی خلی ج فارس‬ ‫با اخوان المسلمین بیشتر از منظر اندیشه و تفکر است‪ .‬تفکر‬ ‫در کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس متاثر از اندیشه های‬ ‫سنی و سلفی است‪ .‬اینها اخوان مصر را متزلزل کننده ساختار‬ ‫سیاس��ت و حکومت در خاورمیانه م ی دانند‪ ،‬یعنی احساس‬ ‫م ی کنند اگر اندیشه های اخوانی در منطقه پرورانده شود‪ ،‬شرع‬ ‫اصیل اسالمی محقق نخواهد ش��د‪ .‬بناب راین بیش از اینکه‬ ‫اخوان را از منظر عقیدتی مورد نقد ق��رار دهند‪ ،‬از زاویه یک‬ ‫ورودی اشوب ساز در منطقه مورد بحث قرار م ی دهند‪ .‬بناب راین‬ ‫کشورهایی چون قطر و بحرین و امارات و ع ربستان سعودی‬ ‫صرف نظر از یکسری مالحظات استراتژیک که در مورد اخوان‬ ‫دارند‪ ،‬سعی م ی کنند نه به این اندیشه میدان دهند و نه با ان‬ ‫ارتباط همکاری جویانه ای برقرار کنند‪ .‬به نظر م ی رسد شرایط‬ ‫جدیدی که با جایگزینی در قطر رخ داده‪ ،‬اندیشه اخوانی را که‬ ‫از پایگاه الجزیره استفاده م ی کرد در حاشیه قرار دهد‪.‬‬ ‫در میانه تحوالت مصر‪ ،‬صحبت از تشکیل دولت‬ ‫موقت با تسلط یک عنصر نظامی م ی شود‪ .‬ایا در‬ ‫چنین شرایطی جایی برای فعالیت افرادی چون‬ ‫عمرو موسی یا البرادعی در اینده سیاسی مصر‬ ‫وجود خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬ب ی تردید عمرو موس��ی گزینه مناسب و کارامدی‬ ‫است‪ ،‬چراکه هم در میان سکوالرها محبوبیت دارد و هم در‬ ‫صحنه های منطقه ای و بی ن المللی ش��ناخته شده است‪ .‬در‬ ‫عین حال فردی است که م ی تواند چالش های جاری مصر را‬ ‫برطرف سازد‪ .‬اگر ب ر اساس اضط رار‪ ،‬ارتش مجبور باشد یکی از‬ ‫این نیروها را انتخاب کند‪ ،‬به نظر م ی رسد در وهله اول عمرو‬ ‫موس��ی بهترین گزینه ب رای مصر خواهد بود‪ .‬در عین حال‬ ‫احتمال همکاری ارتش با عمرو موسی نیز زیاد خواهد بود‪g.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫پایان دوره استیالی‬ ‫ابرقدرت ها‬ ‫حضرت امام (ره) همواره تاکید فراوانی بر اس��تقالل‬ ‫کشور و نیز ایس��تادگی در ب رابر ابرقدرت ها داشتند‪ .‬ایشان‬ ‫در یکی از سخنران ی هایشان فرمودند‪« :‬باید این معنا را‪ ،‬ما‬ ‫به همه دولت ها‪ ،‬به همه جا بگوییم که دیگر خیال این که‬ ‫بخواهید بیایید اینجا و دوباره یک کاری انجام بدهید‪ ،‬این‬ ‫را از س��رتان بیرون کنید‪ .‬یعنی دنیا دیگر این را نم ی تواند‬ ‫مجلهخبری‬ ‫‪22- 31‬‬ ‫ماجرای دو نام‬ ‫نامهاحمدتوکلی‬ ‫اعتدال راتعریفکنید‬ ‫امریکابایدحسننیتنشاندهد‬ ‫سیاست‬ ‫‪32-43‬‬ ‫ناگفته هاییازتصمیماتانتخاباتیجامعتین‬ ‫شیخوخیتتوانشراازدستندادهاست‬ ‫دینوتاریخ‬ ‫‪54-65‬‬ ‫استعمارستیزیافدرالیست؟‬ ‫میرزاکوچک خاناندیشهاخوانیداشت‬ ‫مدرسمایلبودنیرویجنگلرا به سویتهرانکشاند‬ ‫میرزا‪،‬چپمذهبیبود‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالپنجم‪/‬شمارهصدوهفتادنهم‪ 15/‬تیر‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫محمد مرسی از ریاستجمهوری مصر برکنار شد‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫گالیه های‬ ‫ شـیخ ‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫ایتاهللیزدیهفتهگذشتهجزئیاتتازهای‬ ‫ازنظراتمختلفاعضایجامعهمدرسیندر‬ ‫انتخابات‪92‬راروایتکرد‬ ‫ایا اصول گرایان به شیخوخیت‬ ‫باز میگردند ؟‬ ‫بازگشت فنساالران مسلمان‬ ‫چهکسانیاقتصاد روحانیرا‬ ‫اداره میکنند؟‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫کودتای دموکراتیک!‬ ‫استعمار ستیز یا فدرالیست؟‬ ‫میرزاکوچکخان جنگلی چه تفکری را‬ ‫نمایندگی میکرد‬ ‫مساله عدم قطعیت‬ ‫فیلمجدیداصغرفرهادی‪،‬زندگییکزوج‬ ‫ایرانی ‪ -‬فرانسوی را روایت میکند‬ ‫امریکا باید حسن نیت نشان دهد‬ ‫گفت و گو با حمیدرضا اصفی درباره سیاست‬ ‫خارجی ایران پس از انتخاب روحانی‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫قبول کند‪ .‬دنیا دیگر وضعش جوری شده است که نم ی تواند‬ ‫قبول کند که همه بنده باشند و یک عده ای اقا باشند‪ ،‬این‬ ‫نم ی شود‪ .‬نم ی شود که امریکا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬شوروی و یکی دو تا‬ ‫دیگر اقا باشند و همه‪ ،‬فرض کنید چندین میلیارد جمعیت‬ ‫دنبال انها و مطی ع شان باشند‪ ،‬این گذشت وقتش‪ .‬باید اینها‬ ‫خودشان را تصحیح کنند و بفهمند که مساله گذشته است‬ ‫که شما بخواهید باز هم مثل سابق باشید‪.‬‬ ‫سابق یک جور دیگری بود‪ ،‬دنیا االن طور دیگری شده‪،‬‬ ‫تحوالت دیگری ش��ده و ای ران هم اثبات کرد این مطلب را‬ ‫که م ی ش��ود در مقابل همه چیز ایس��تاد‪ .‬باید انها هم که‬ ‫نشس��تند انجا و فس��اد م ی کنند‪ ،‬یک انفجاری م ی کنند و‬ ‫یک ترقه درم ی کنند‪ ،‬اینها بدانند که دیگر تاثیری ندارد‪ ،‬جز‬ ‫اینکه مردم متنفرتر م ی شوند‪.‬‬ ‫هر چه هم بخواهند خودش��ان را تبرئ��ه کنند‪ ،‬مردم‬ ‫م ی گویند ش��مایید ب رای اینکه وضعتان را جوری کردید که‬ ‫هرجا فسادی واقع شود م ی گویند اینها منافقین هستند‪– .‬‬ ‫نم ی دانم ‪ -‬سلطنت طلب ها هستند‪ ،‬این طوری‪.‬‬ ‫چرا باید وضعت��ان را اینجور کنید که هر فس��ادی را‬ ‫به شما نس��بت بدهند؟ ان وقت هم بنشینید انجا‪ ،‬بگویید‬ ‫که بله‪ ،‬مردم با ما هس��تند و ما چطور هس��تیم و مردم چه‬ ‫کنند و دس��تور بدهید! اینها حرف های بچگانه ای اس��ت‬ ‫که عمرت��ان را ضایع م ی کنید‪ .‬از ای ران ه��م که فرار کردید‬ ‫و فرانس��ه هم که طرفدار شماس��ت‪ .‬انجا بروید بنشینید‪.‬‬ ‫همانجا از فرانس��ه ارتزاق کنید و از س��ایر جاها‪ .‬البته این‬ ‫حرف هایش��ان هم برای همان اس��ت واال همچو نیست‬ ‫که اینقدر نادان باش��ند که حاال ای ران‪ ،‬همه ش��ان چشم به‬ ‫راه انها هستند که چرا نیامدید یا کاغذ فدایت شوم ب رایشان‬ ‫م ی نویسند! خود انها م ی دانند اینها را‪ ،‬اما ب رای اینکه دل انها‬ ‫را به دس��ت بیاورند از این حرف ها م ی زنند و از این طرح ها‬ ‫م ی دهند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66-71‬‬ ‫مسالهعدمقطعیت‬ ‫وصلشدنسینمایداخلبهخارج‬ ‫بویعطرحیات بخش‬ ‫روایت مرد ایرانی‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪44-53‬‬ ‫دولتاعتدال؛ازاسمیتتاکینز‪،‬یکانتخابسخت‬ ‫بازگشتفن ساالرانمسلمان‬ ‫از راست گرایان تا کارگزاران‬ ‫روحانیتیمی بارایباالبهمجلسبیاورد‬ ‫ورزش‬ ‫‪72 -77‬‬ ‫چراازبرکناریرویانیانناراحتشدم؟‬ ‫کالماخر‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬تقی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬ش��اهین فتحیان ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬فاطمه سیف‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی ‪ -‬دکتر غالم حسن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری مهندس صدوقی‬ ‫حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫دیدگاه‬ ‫مجله خبری‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫ماجرای دو نام‬ ‫داستان شوق انگیز دو علی؛ علی پسر یقطین و علی پسر مهزیار‬ ‫زهیر توکلی ‪ /‬نویسنده و شاعر‬ ‫در گفتارهای پیش‪ ،‬به طور مبسوط درباره زمینه های‬ ‫شکل گیری تشکیالت س��ری و زیرزمینی ش��یعه از زمان‬ ‫امام جعفرصادق ‪-‬علی ه الس�لام‪ -‬یا به قولی دیگر از دوران‬ ‫امام موس ی کاظم‪ -‬علی ه السالم‪ -‬س��خن راندیم‪ .‬گفتیم که‬ ‫این تش��کیالت که تا دورترین نواحی عالم اسالم گسترده‬ ‫شده بود‪ ،‬وظیفه برقراری ارتباط میان شیعیان و امام معصوم‬ ‫را بر عهده داشت‪ .‬از سرشاخه های این سازمان‪ ،‬در همان زمان‬ ‫ائمه اطهار‪ -‬س�لام اهلل علیهم اجمعین‪ -‬با عنوان وکیل یاد‬ ‫م ی شد و به همین سبب مورخان‪ ،‬این تشکیالت را سازمان‬ ‫وکالت نام داده اند‪ .‬در اینجا بد نیست اگر به ب رادران ایمانی که‬ ‫‪22‬‬ ‫محبان خانواده پیامبر و بی زاران از دشمنان ان خانواده شریف‬ ‫هستند‪ ،‬به طور گذرا‪ ،‬اطالعاتی ولو اندک عرضه کنم درباره‬ ‫برخی از اصحاب خاص ائمه اطهار – علیهم الس�لام‪ -‬که‬ ‫افتخار وکالت ان بزرگواران را داشته اند‪.‬‬ ‫از جمله معروف تری��ن وکالی ائمه اطهار پیش از اغاز‬ ‫عجل اهلل تعالی فرجه الشریف‪-‬‬ ‫امامت حضرت ولی عصر‪ّ -‬‬ ‫م ی شود به این نام های درخشان اشاره کرد‪:‬‬ ‫‪ -1‬مع لاّ پس��ر خُ َن یس‪ :‬او وکیل ام��ام جعفر صادق‪-‬‬ ‫علی ه السالم‪ -‬در مدینه بود‪ .‬عباسیان در دوره منصور دوانیقی‬ ‫به او مشکوک ش��دند و او بازداشت ش��د‪ .‬مع لاّ حاضر نشد‬ ‫اس��امی مبلغان ش��یعه را لو بدهد و اعدامش کردند‪ .‬بنا به‬ ‫روایات‪ ،‬امام صادق ‪-‬علی ه الس�لام‪ -‬قاتل او داود پسر علی‬ ‫حاکم مدینه را نفرین کرد و نفرین ان بنده پاک خدا در همان‬ ‫شب مستجاب شد و داود‪ ،‬جان به مالک دوزخ سپرد‪.‬‬ ‫‪ -2‬عب د الرحمن پسر َح ّجاج‪ :‬او کسی است که حضرت‬ ‫امام صادق ‪-‬علی ه السالم‪ -‬به او فرموده بود‪« :‬یا عب د الرحمن‬ ‫اح��ب ان یری فی رجال الش��یعه‬ ‫کلّم اهل المدین��ه فانّی‬ ‫ّ‬ ‫مثلک‪ :‬ای عبدالرحم��ن با اهل مدینه س��خن بگو که من‬ ‫دوس��ت دارم در میان مردان ش��یعه کس��انی مثل تو دیده‬ ‫شوند‪ ».‬عب د الرحمن در دوران امامت حضرت موس ی کاظم ‪-‬‬ ‫علی ه السالم‪ -‬وکیل ایشان در ع راق بوده است و ان حضرت‬ ‫درباره عبدالرحمن این ستایش شگفت را اب راز داشته اند‪« :‬انّه‬ ‫لثقیل علی الفواد‪ :‬به راستی که عبدالرحمن در قلب من وزن‬ ‫بسیاری دارد‪».‬‬ ‫‪ -3‬مفضل پس��ر عمر‪ :‬او همان کس��ی است که نزد‬ ‫امام جعف ر صادق‪ -‬علی ه السالم‪ -‬رفت در حالی که منقلب و‬ ‫خشمگین بود چراکه بر سر مزار پیامبر خدا – صلّ ی اهلل علیه‬ ‫و اله‪ -‬با دو نفر از ملحدان زمانه بحثش شده بود‪ .‬حضرت طی‬ ‫چند جلسه‪ ،‬به او اموخت که چگونه م ی ش��ود خدا را اثبات‬ ‫کرد و این حدیث طوالنی به توحید مفضل مشهور است‪ .‬او‬ ‫در زمان امام موس ی ابن جعفر‪-‬علی ه السالم‪ -‬نیز وکیل ارشد‬ ‫و مباشر امور ان حضرت در مدینه بوده است‪ .‬نقل شده است‬ ‫مفضل‬ ‫که امام جعف ر صادق‪ -‬علی ه السالم‪ -‬چهارصد درهم به ّ‬ ‫داد که در سفر حج در مکه دعوای دو نفر از شیعیان را بر سر‬ ‫ارث حل کند‪ ،‬یعنی مثل اینکه من وارد دعوایی شوم و بدهی‬ ‫مورد ادعای شما را بپردازم تا میان شما و دوست مشترکمان‬ ‫دعوا خاتمه یابد‪ .‬این بس��یار عبرت اموز است که اختالف و‬ ‫نزاع میان ما شیعیان چقدر امام زمانمان را ازار م ی دهد‪.‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ -4‬علی پس��ر یقطین‪ :‬این مرد داستان شگفتی دارد‪.‬‬ ‫او از طرف امام موسی ابن جعفر‪-‬علی ه السالم‪ -‬دستور داشت‬ ‫که در دربار «الرشید» فرعون عباس��یان کار کند و تا جایی‬ ‫که ممکن است مانع ستم بیشتر عباسیان به شیعیان باشد‪.‬‬ ‫امام به او فرموده اند‪« :‬ان اهلل مع کل طاغیه وزی را من اولیائه‬ ‫یدفع به عنهم و انت منه��م یا علی‪ :‬به راس��تی که خدا به‬ ‫همراه هریک از سرکش��ان و طغیانگران بزرگ‪ ،‬وزیری دارد‬ ‫که از اولیای اوست و به واس��طه حضور ان وزیر در دستگاه‬ ‫ان طاغوت‪ ،‬خدا دفاع م ی کند از اولیای خویش و تو یکی از‬ ‫ان اولیا هستی که خدا م ی خواهد وزیر طاغوت زمان باشی‪».‬‬ ‫علی پس��ر یقطین در جریان این ماموریت‪ ،‬ماجراها از س��ر‬ ‫گذراند از جمله اینکه یک بار نامه ای از حضرت عبد صالح‪،‬‬ ‫موسی ابن جعفر‪ -‬علی ه السالم‪ -‬دریافت کرد با این دستور که‬ ‫تا اطالع ثانوی‪ ،‬به شیوه مخالفان وضو بگیر و نماز بخوان‪.‬‬ ‫علی به دستور عمل کرد و مدتی بعد‪ ،‬ان غادر باغی ‪ ،‬هارون‬ ‫نفرین شده به او خبر داد که مدتی اس��ت تو را زیر نظر دارم‬ ‫و فالن وقت که دستور دادم چند روز در همین قصر اقامت‬ ‫کنی که مه ّمات امور ما را احاطه کرده‪ ،‬به خاطر این بود که‬ ‫پنهان از تو‪ ،‬بر تو چشم گماشته بودم تا معلومم شود راست‬ ‫م ی گویند که تو شیع ه ای یا نه؟ و از این پس البته هم داستان‬ ‫نخواهم بود اگر کسی سخنی علیه تو پیش من بگوید چراکه‬ ‫با همین دو چشمم دیدم تو مثل خود من وضو م ی گیری و‬ ‫نماز م ی خوانی‪.‬‬ ‫به می سجاده رنگین کن گرت پیر مغان گوید‬ ‫که سالک ب ی خبر نبود ز راه و رسم منزل ها‬ ‫چندی بعد نام��ه دیگ��ری از حض��رت باب الحوائج‪،‬‬ ‫موس��ی ابن جعفر‪ -‬علی ه الس�لام‪ -‬امد با این مضمون که‬ ‫دوباره به همان روال همیشگی خودت‪ ،‬بر سنت اهل بیت‪،‬‬ ‫وضو بگیر و نماز بخوان‪.‬‬ ‫یک بار هم علی به خاطر مش��غله فراوان‪ ،‬غفلت کرد‬ ‫و ان گونه که باید و ش��اید‪ ،‬به حاجت یکی از فق رای شیعه‬ ‫نرسید‪ .‬بعدتر در سفری به مدینه‪ ،‬دریافت که امام معصوم از او‬ ‫رنجیده و ازرده خاطر است؛ به کوفه رفت به در خانه ان شیعه‬ ‫و مال فراوانی به او هدیه کرد و از او حاللیت خواس��ت و به‬ ‫این هم راضی نشد و صورتش را بر زمین نهاد و از او خواست‬ ‫تبرک و ب رای تنبیه ش��دن من‪ ،‬باید پا بر‬ ‫که از باب تی ّمن و ّ‬ ‫صورتم بگذاری و هرچه ان مرد‪ ،‬شرمساری کرد که «واهلل من‬ ‫از تو راض ی ام و حاللت کردم؛ تو بزرگ ما ش��یعیان هستی‪،‬‬ ‫این چه کاری اس��ت که از من م ی خواهی؟» علی خواهش‬ ‫خود را افزون کرد و تا این شکس��ته حالی و پوزش خواهی را‬ ‫به همین شیوه که خودش مشتاق ان بود‪ ،‬به فرجام نرساند‬ ‫و تا ان ش��یعه پای خود را بر صورت علی نگذاشت‪ ،‬از خانه‬ ‫او بیرون نیامد‪.‬‬ ‫ای عزیز! خوب مالحظه کن؛ ببین که اینها چه مردانی‬ ‫بوده اند و چگونه با ب رادران ایمانی خ��ود رفتار م ی کرده اند و‬ ‫به خاطر احترام ان نوری که از والی��ت علی بن اب ی طالب‪-‬‬ ‫علی ه الس�لام ‪ -‬در قلب ب رادران خود م ی دیده اند‪ ،‬چگونه در‬ ‫ب رابر انان بال و پر ذلت و شکستگی بر زمین م ی گسترده اند؟‬ ‫علی پسر یقطین در دل چه داش��ت جز اینکه من در ب رابر‬ ‫این قلبی که اشیانه محبت علی(ع) است‪ ،‬صورت بر خاک‬ ‫م ی گذارم؟ این همان س��جده ای اس��ت که فرشتگان نه به‬ ‫ادم بلکه به پیش��گاه حضرت عزت ‪ -‬جلّت ثنائه و تق ّدست‬ ‫اسمائه ‪ -‬تقدیم کردند به خاطر نور خدا اما ابلیس سر باز زد‪.‬‬ ‫فرشتگان در سرشت ادم‪ ،‬درخششی دیدند و از خدا اگاه شدند‬ ‫که این‪ ،‬نور من است و بعدها از نسل ادم‪ ،‬ظهور خواهد کرد‬ ‫و کالبد انسانی خواهد یافت و بر زمین خواهد زیست و نام او‬ ‫محمد(ص) است و علی (ع) است و فاطمه(س) است و حسن‬ ‫(ع) و حسین (ع) اس��ت و ‪ 9‬مرد از نسل حسین (ع) است که‬ ‫اینها همه یک نورند‪ .‬فرشته ها به این نور الهی که فروغش‬ ‫در سرشت ادم م ی درخشید‪ ،‬احترام گذاشتند و ان روز برگشته‬ ‫روسیاه‪ ،‬ابلیس‪ ،‬تکبر کرد و رانده درگاه ایزدی نام گرفت‪ .‬ای‬ ‫ب رادرم! لحظه ای در تنهایی با خودت بیندیش که من و تو چه‬ ‫ربطی به امثال علی پسر یقطین داریم؟ علی سرانجام لو رفت‬ ‫ل هارون زندانی بود تا وقتی که‬ ‫و دستگیر شد و در س��یاه چا ‬ ‫جان پاکش به عالم قدس پر کشید‪.‬‬ ‫‪ -5‬از دیگر وکالی ائم��ه که افتخار مصاحبت با چهار‬ ‫امام معصوم از حضرت صادق‪-‬علی ه السالم‪ -‬تا حضرت جواد‪-‬‬ ‫علی ه السالم‪ -‬را داشته و قطعا وکیل امام نهم‪-‬علی ه السالم‪-‬‬ ‫بوده‪ ،‬زکریا پس��ر ادم اس��ت‪ .‬مزار این بزرگوار در قبرس��تان‬ ‫ش��یخان قم قرار دارد که در میدان اس��تانه نرسیده به حرم‬ ‫مطهر حضرت معصومه‪ -‬سالم اهلل علیها‪ -‬واقع است‪.‬‬ ‫على بن مسیب مى گوید‪« :‬به امام رضا ‪ -‬علی ه السالم‬ ‫ عرض کردم‪« :‬چون راه من دور است و نمى توانم هر زمان‬‫که خواستم خدمت شما برسم‪ ،‬بفرمایید که اگاه ی هاى الزم‬ ‫دینم را از چه کسى فراگیرم؟» امام رضا‪ -‬علی ه السالم‪ -‬فرمود‪:‬‬ ‫«از زکریا بن ادم قمى که او بر دین و دنیا امین است‪».‬‬ ‫امام جواد ‪-‬علی ه السالم‪ -‬پس از وفات زکریا به بعضى از‬ ‫اصحابش نوشت‪« :‬به یاد اوردم انچه از قضاى الهى بر زکریا‬ ‫جارى ش��د‪ ،‬رحمت خدا بر او باد‪ ،‬روز والدتش و روز وفاتش و‬ ‫روزى که زنده و مبعوث م ی گردد‪ .‬در حالی که عارف بحق بود‪،‬‬ ‫عمرش را گذرانید و به حق اقرار داشت‪ ،‬در راه حق مشکالت را‬ ‫ب راى خدا تحمل کرد و به انجام وظیفه و انچه خدا و رسولش‬ ‫مى خواستند قیام کرد‪ .‬رحمت خدا بر او باد که از دنیا رفت‪ ،‬در‬ ‫حالى که نه پیمان شکس��ت و نه ان را تبدیل کرد‪ .‬خدا او را‬ ‫مطابق نیتش جزا دهد و بهترین ارزویش را به وى عطا کند‪».‬‬ ‫‪ -6‬علی پسر مهزیار اهوازی و ب رادرش اب راهیم‪ :‬علی‬ ‫و اب راهیم‪ ،‬فرزندان مهزیار بودند‪ .‬بنا ب��ر نقل برخی از کتب‬ ‫معتبر رجالی شیعه‪ ،‬مهزیار ابتدا مسیحی بود و بعدا به اسالم‬ ‫گروید‪ .‬گفته شده که علی در ان زمان‪ ،‬کودکی بوده و او نیز‬ ‫به پیروی از پدر به اسالم مشرف شده‪ .‬علی‪ ،‬وکیل ارشد امام‬ ‫رضا (ع)‪ ،‬امام تقی و امام نقی‪ -‬علیهم السالم‪ -‬در ناحیه اهواز‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫«کشى» یکی از بزرگ ترین دانشمندان رجالی شیعه‪،‬‬ ‫در کتاب رجال خویش‪ ،‬نامه ای از حضرت امام محمد تقی‪-‬‬ ‫علی ه السالم‪ -‬در پاسخ به علی پسر مهزیار نقل م ی کند‪ .‬در‬ ‫این نامه م ی خوانیم‪« :‬اما راجع به‏دعایى که از من خواسته‬ ‫بودى؛ تو نمى ‏دانى که خداوند تو را نزد من چگونه قرار داده‬ ‫که به خاطر محبتى که به ت��و دارم گاهى تو را به نامت دعا‬ ‫م ی کنم‪ .‬خداوند انچ ‏ه را به تو روزى کرده به بهترین ش��کل‬ ‫پایدار گرداند و با خشنودى من از تو‪ ،‬او هم‏از تو خشنود شود و‬ ‫تو را به ارزویت نائل گرداند و با رحمت‏خودش تو را در فردوس‬ ‫اعلى میهمان سازد‪ .‬خداوند تو را حفظ کند و دوست‏بدارد‪».‬‬ ‫در نام��ه ای دیگ��ر ب��از از ناحی��ه مق��دس حضرت‬ ‫جواد االئمه‪ -‬علی ه السالم‪ -‬خطاب به علی چنین امده است‪:‬‬ ‫ت خود‬ ‫«اى على! خداوند پاداش نیک به تو دهد و در بهش�� ‏‬ ‫ساکن گرداند و از ذلت و خوارى در دنیا و اخرت بر حذر دارد‬ ‫و تو را با ما محشور فرماید‪ ...‬اگر بگوی ‏م من کسى را مانند تو‬ ‫ندیده ام امیدوارم که راست گفته باشم‪».‬‬ ‫در کتب رجال در وصف عبادت های علی پسر مهزیار‬ ‫چنین اورده ان��د که او هر روز پس از نماز صبح س��ر بر مهر‬ ‫م ی نهاد و تا هزار نفر از مومنان را دعا نم ی کرد‪ ،‬سر از سجده‬ ‫ب رنم ی داشت‪.‬‬ ‫على نقل مى‏کند‪« :‬از امام جواد ‪ -‬علی ه السالم‪ -‬سوال‬ ‫ت شوم؛‏زیارت على بن موسى الرضا‪ -‬علی ه السالم‪-‬‬ ‫کردم‪ :‬فدای ‏‬ ‫بهتر است‏یا زیارت حس��ین بن على علی ه السالم؟ حضرت‬ ‫فرمودند‪« :‬زیارت پدرم از زیارت امام حسین ‪ -‬علی ه السالم‪-‬‬ ‫ت م ی کنند ولى‬ ‫افضل است چرا که حضرت را تمام مردم زیار ‏‬ ‫پدرم را زیارت نم ی کنند‪ ،‬مگر خواصی از شیعه‪».‬‬ ‫در روایتى دیگر على بن مهزیار مى‏گوید‪« :‬خدمت امام‬ ‫جواد ‪ -‬علی ه السالم‪ -‬عرض کردم‪« :‬کسى که قبر حضرت‬ ‫‏رضا ‪-‬علی ه السالم‪ -‬را زیارت کند چه پاداشى نصیبش خواهد‬ ‫شد؟» حضرت فرمودند‪« :‬به خداوند قسم پاداش او بهشت‬ ‫ت فرمودند‪« :‬هیچ عملى‬ ‫است‪ ».‬دیگر نقل مى کند که حضر ‏‬ ‫نزد خداون��د متعال از عمل��ى که مدام باش��د‪ ،‬اگرچه عمل‬ ‫کوچکى باشد‪ ،‬محبوب تر نیست‪».‬‬ ‫پس از درگذش��ت علی‪ ،‬ب رادرش‪ ،‬اب راهیم پسر مهزیار‬ ‫وکالت ام��ام حس��ن عسکری‪-‬علی ه الس�لام ‪ -‬در اهواز را‬ ‫بر عهده گرفت و سپس در دوران غیبت صغ را‪ ،‬اولین نایب‬ ‫خاص امام زمان – عجل اهلل تعالی فرجه الش��ریف ‪ -‬جناب‬ ‫عثمان ابن س��عید عمروی‪-‬رحم��ت خدا ب��ر او‪ -‬همچنان‬ ‫وکالت ان ناحیه را به او س��پرد‪ .‬م ی دانیم که وکالی خاص‬ ‫ام��ام زمان(عج) در غیبت صغ��را یعنی ن��واب اربعه‪ ،‬هرچه‬ ‫ام��ر م ی کردند‪ ،‬عین نظ��ر ان حضرت بوده اس��ت زی را این‬ ‫چهار بزرگوار در طول ان ‪ 69‬س��ال غیبت صغ را‪ ،‬مس��تقیم‬ ‫و ب ی واس��طه در ارتباط با امام زمان‪ -‬علی ه الس�لام‪ -‬بودند‪.‬‬ ‫به همین س��بب در سنت تش��یع‪ ،‬وکیالن نواحی شیعه در‬ ‫دوران غیبت صغ��را‪ ،‬با انکه وکیل خ��اص حضرت نبودند‪،‬‬ ‫در زمره پیشوایان شیعه تلقی م ی ش��وند زی را با یک واسطه‬ ‫یعنی نواب اربعه‪« ،‬دیانت و امان��ت» و «کاردانی و دانش»‬ ‫انان ب رای رهبری شیعیان‪ ،‬از ناحیه مقدس تایید شده اند‪ .‬به‬ ‫خاطر همین اس��ت که احیانا از طبقه دوم وکال مثل همین‬ ‫اب راهیم پسر مهزیار در اثار برخی از بزرگترین علمای شیعه در‬ ‫سده های بعد مثل طبرسی در اعالم الوری‪ ،‬با عنوان شگفت‬ ‫و غبطه ب رانگیز «باب امام» یاد شده است‪ .‬پس از اب راهیم نیز‬ ‫پسرش محمد به جانشینی او منصوب شد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب م ی بینیم که خداوند چگونه به یک خانواده‬ ‫مسیحی عنایت م ی کند و ابتدا توفیق تشرف به دین کامل‬ ‫را به انان عنایت م ی کند و سپس در دو نسل بعدی خانواده‪،‬‬ ‫س��ه نفر برم ی ایند که در تقرب به خدا و اولیای کامل او‪ ،‬تا‬ ‫نزدیک ترین حریم‪ ،‬باال م ی روند‪ .‬این است که عرفا همیشه‬ ‫به عنایت ب ی علت حق‪ ،‬چشم امید دارند و زبان حالشان این‬ ‫بیت حافظ شی راز است‪:‬‬ ‫سر خدا که عارف سالک به کس نگفت‬ ‫ّ‬ ‫در حیرتم که باده فروش از کجا شنید‬ ‫و در عین حال همواره از برگش��تن نظر خدا و واگذار‬ ‫ی به خودش‪ ،‬ه راسانند‪:‬‬ ‫شدن ادم ‬ ‫یا رب نظر تو ب رنگردد‬ ‫برگشتن روزگار سهل است‬ ‫مهزیار کی فکر م ی کرد که مس��لمان شود و کجا به‬ ‫مخیله اش خطور م ی کرد که دو پس��رش و سپس یکی از‬ ‫نوه های پس��ری اش‪ ،‬در س��لک نزدیک ترین حلقه اصحاب‬ ‫به ائمه اطهار درایند؟ او چه م ی دانس��ته که روزی مزاری به‬ ‫نام «علی ابن مهزیار» در اهواز تبدیل به یکی از کانون های‬ ‫نیایش و ابتهال به درگاه ی��زدان پاک و محل گرد هم امدن‬ ‫شیفتگان ش��وریده حال حضرت ول ی عصر‪-‬عجل اهلل تعالی‬ ‫فرجه الشریف‪ -‬خواهد شد؟ این مزار پس از مسجد جمکران‪،‬‬ ‫به راس��تی یکی از نمادهای مربوط به ان حضرت در ای ران‬ ‫است و چرا نباش��د وقتی نام س��ه مرد از خاندان مهزیار در‬ ‫فهرست وکالی ائمه اطهار ثبت ش��ده است و دو نفرشان از‬ ‫وکیالن حضرت حجت ‪ -‬علی ه السالم ‪ -‬بوده اند و افزون بر‬ ‫این‪ ،‬روایتی شوق انگیز از تشرف یکی از اعضای این خاندان‬ ‫به محضر ان یادگار خداوند بر زمین در برخی از کتب بسیار‬ ‫معتبر صدر تاریخ غیبت از قبیل «کمال الدین و تمام النعمه»‬ ‫اثر ابن بابویه دوم معروف به شیخ صدوق‪ ،‬نام این خاندان را‬ ‫ب رای ارزومندان مالقات با ان «چش��م نگران خدا» جاودانه‬ ‫کرده است‪)1(.‬‬ ‫نام مهزیار و نسل شریفی که از او به جای ماند‪ ،‬با نام‬ ‫ان شهسوار که در ب رابر چشم است و غایب از نظر است‪ ،‬گره‬ ‫خورده‪ .‬خوشا به حال تو ای مهزیار!‬ ‫(‪ )1‬نام این مرد سعادتمند که از نسل مهزیار بوده‪ ،‬علی‬ ‫ابن مهزیار است ولی قطعا ان عل ی ابن مهزیار معروف نیست‬ ‫زی را او نهایتا تا سال ‪ 254‬هجری یعنی شش سال پیش از اغاز‬ ‫غیبت صغ را زنده بوده است‪g .‬‬ ‫‪23‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫رئی س جمهور مستقل‬ ‫روحانی در اولین سخنران ی اش بر این نکته تاکید کرد که وامدار‬ ‫هیچ جریانی نیست‬ ‫مجله خبری‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫اخرین سفر خارجی‬ ‫احمدی نژاد در اخرین س�فر خارجی خود به س�وریه رفت؛ سفری که‬ ‫حاشی ه های ان بیشتر از متن ان بود‪.‬‬ ‫گزینه وزارت ارشاد‬ ‫علی مطهری گفت در صورتی که از طرف روحانی به وی اصرار‬ ‫شود وزارت ارشاد دولت او را خواهد پذیرفت‪.‬‬ ‫‪24‬‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫درحالی که حس��ن روحانی اولین سخنران ی اش را این‬ ‫هفته انجام م ی داد‪ ،‬محمود احمدی نژاد به اخرین سفر خارجی‬ ‫و اخرین مصاحبه تلویزیون ی اش را انج��ام داد‪ .‬اما این هفته‬ ‫بسته خبری مجله را با گزارشی از تحریم های جدید امریکا که‬ ‫کشورمان ان را گامی اشتباه خواند ‪ ،‬اغاز م ی کنیم‪ .‬همچنین‬ ‫می توانید گزارشاتی از تکذیب ابهامات مدرک رئیس جمهور‬ ‫اینده و اظهارنظرهای جنجالی علی مطهری و احمد توکلی را‬ ‫در این شماره خب رنامه مثلث بخوانید‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تحریم ها؛ گامی اشتباهی در زمانی اشتباه‬ ‫‪2‬‬ ‫تایید مدرک روحانی‬ ‫مجله خبری‬ ‫پس از انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور‬ ‫شایعاتی مبنی بر جعلی بودن مدرک دکترای وی در مطبوعات‬ ‫به راه افتاد‪ .‬اپوزیسیون خارج نشین که پس از انتخابات دیدند‬ ‫مردم به مواضع انها در تحریم انتخابات هیچ توجهی نکردند‪،‬‬ ‫خسته و عصبانی از حضور حماس��ی مردم‪ ،‬پرونده جدیدی‬ ‫را کلید زدند‪ .‬سایت خودنویس وابسته به نی ک اهنگ کوثر‪،‬‬ ‫کاریکاتوریست فراری ابتدا مدعی شد با مقایسه خالصه مقاله‬ ‫دکترای روحانی و یک فرد دیگر‪ ،‬به این نتیجه دست پی دا کرده‬ ‫که یک پاراگراف از این خالصه ش��باهت زیادی به خالصه‬ ‫دکترای ان فرد دارد‪.‬‬ ‫این موض��وع در برخی از روزنامه ها هم منتش��ر ش��د‪.‬‬ ‫رس��انه هایی همچون فارین پالس��ی و تلگراف به گزارش‬ ‫این موضوع پرداختند و تلگراف‪ ،‬چاپ لندن به نقل از «چارلز‬ ‫مکگی» سخنگوی این دانشگاه نوش��ت که از سوی برخی‬ ‫فعاالن اجتماعی در امریکا و بریتانیا طوماری تهیه و به دست‬ ‫کارمندان این دانشگاه رسیده است که طی ان درخواست شده‬ ‫است اصالت مدرک دکترای حسن روحانی مجددا تایید یا در‬ ‫غیر این صورت ابطال شود‪.‬‬ ‫این روزنامه همچنین نوشته است که «کاوه موسوی»‬ ‫استاد دانشگاه «اکسفورد» یکی از افرادی است که خواستار‬ ‫بررسی مدرک تحصیلی حسن روحانی شده و پیشنهاد کرده‬ ‫کنف رانسی ب رای سنجش سطح انگلیسی دکتر حسن روحانی‬ ‫برگزار شود‪ .‬پیش از انتخابات‪ ،‬کاربرد عنوان دکتر ب رای حسن‬ ‫روحانی بارها در س��ایت های مختلف خارجی و داخلی محل‬ ‫ای راد ق��رار گرفت و صحت ان زیر س��وال رفت‪ .‬از جمله یک‬ ‫سایت اصولگرا به نقل از یک سایت خبری استرالیایی نوشت‬ ‫که شبهاتی درباره مدرک تحصیلی حسن روحانی مطرح شده‬ ‫است‪« .‬جهان» به نقل از این سایت نوشت که سخنگوی این‬ ‫دانشگاه در پاسخ به سوال یک خب رنگار اعالم کرده که هیچ‬ ‫س��ابقه ای از ش��خصی به نام روحانی در این دانشگاه وجود‬ ‫ندارد‪ .‬بعد از ان نیز شبهه هایی مش��ابه در برخی رسانه ها و‬ ‫سایت های داخلی و خارجی منعکس شد‪ .‬اغلب انها به نبود‬ ‫سوابق تحصیلی روحانی در دانشگاه گالسکو تاکید داشتند اما‬ ‫بع دا مشخص شد که «حسن روحانی» از دانشگاه «کلدونین‬ ‫گالسکو» فارغ التحصیل شده است نه از دانشگاه «گالسکو»‪.‬‬ ‫ام��ا روزنامه ش��رق هفته گذش��ته مدعی ش��د که در‬ ‫مکاتب ه ای که با این دانشگاه داش��ته‪ ،‬صحت مدرک حسن‬ ‫روحانی تایید شده است‪ .‬این روزنامه مدعی است رویزن ادی‪،‬‬ ‫مسئول مطبوعاتی اداره روابط خارجی و بی ن الملل دانشگاه به‬ ‫پرسش انها این طور پاسخ داد‪« :‬با توجه به اینکه بدون اجازه‬ ‫ایشان اجازه ارسال کپی مدرک دکتر حسن روحانی را نداریم‬ ‫اما تایید م ی کنم که دکتر حسن روحانی در تاریخ ‪ ۱۳‬نوامبر‬ ‫‪3‬‬ ‫اخرین سفر رئیس جمهور‬ ‫در اخرین هفته های باقیمانده تا پایان ریاست جمهوری‬ ‫‪ ،‬محمود احمدی نژاد به روسیه سفر کرد تا در اجالس سران‬ ‫کشورهای صادر کننده گاز شرکت کند‪.‬‬ ‫این دومین اجالسی بود که این کشورها در ان شرکت‬ ‫کردند‪ .‬اولین اجالس ان ابان ماه ‪ 1390‬در دوحه برگزار ش��د‪.‬‬ ‫محمود احمدی نژاد با سفر به روسیه و حضور در کاخ کرملین‬ ‫در اخرین روزهای باقیمانده از ریاس��تش بر دولت‪ ،‬با والدمیر‬ ‫س دول��ت در این اجالس با بیان اینکه‬ ‫پوتین دیدار کرد‪ .‬رئی ‬ ‫قیمت گذاری و عرض��ه عادالنه ان��واع ان��رژی و به ویژه گاز‬ ‫بس��یاری از ناب رابری ه��ا را برطرف و زمین��ه فرصت طلبی و‬ ‫س��لطه گری را محو خواه��د کرد‪ ،‬گفت‪« :‬تش��کیل مجمع‬ ‫کشورهای صادرکننده گاز ابتکار بس��یار ارزنده ای در جهت‬ ‫مشارکت عادالنه در مدیریت منابع و بازار انرژی است‪ » .‬او از‬ ‫این کشورها خواست تا اوپک گاز را تشکیل دهند تا مشارکت‬ ‫عادالنه در مدیریت منابع و انرژی صورت گیرد‪ .‬او همچنین‬ ‫با تاکید بر اینکه امروز باید با کمک یکدیگر جهان و مدیریت‬ ‫در بخش ه��ای گوناگ��ون ان از جمله اقتص��اد را از انحصار‬ ‫خارج و زمینه مش��ارکت عمومی و عادالن��ه در ان را فراهم‬ ‫نماییم‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬بخش اصلی منابع انرژی فس��یلی و‬ ‫به ویژه گاز متعلق به ملت های ماس��ت و م ی توانیم در یک‬ ‫مش��ارکت جمعی و هدفمند حقوق ملت های خود را استیفا‬ ‫نماییم‪ .‬شایسته و عادالنه نیست که خریداران انرژی بیش از‬ ‫صاحبان اصلی ان سود بب رند؛ ما چیزی اضافه بر حق و عدالت‬ ‫نم ی خواهیم‪».‬‬ ‫احمدی نژاد در حضور سایر روسای کشورهای عضو از‬ ‫عدالت و حضور امام صالحان و امام عش��ق س��خن گفته و‬ ‫اظهار کرد‪« :‬اس��تق رار کامل عدالت در جهان که با خواست و‬ ‫مشارکت جمعی ملت ها و در س��ایه توحید حاصل م ی شود‪،‬‬ ‫سراغاز زندگی حقیقی و شایسته بش��ری است که با حضور‬ ‫صالحان و مصلح کل‪ ،‬انس��ان کامل و امام عشق و زیبایی‬ ‫محقق خواهد شد؛ بیاییم با پافش��اری بر عدالت و مدیریت‬ ‫مشترک جهانی و با همکاری و دوستی‪ ،‬سهمی در این رویداد‬ ‫بزرگ داشته باشیم‪».‬‬ ‫به عالوه در این سفر احمدی نژاد با خانواده ای رانیان مقیم‬ ‫روسیه نیز دیدار کرد و گفت که باید فرهنگ انتظار و حکومت‬ ‫جهانی عدل را به بشر امروز معرفی کنیم‪ .‬او همچنین وعده‬ ‫داد که «به لطف خدا تمام مناس��بات ق��درت در جهان طی‬ ‫س��ال های اینده تغییر خواهد کرد‪».‬او در دیدارهایی رسمی‬ ‫که با مقامات روسیه داشت‪ ،‬از روابط خوب ای ران و روسیه اب راز‬ ‫خوش��حالی کرد و گفت که این روابط بدخواهانی در جهان‬ ‫دارد که دوس��ت ندارند تا ای ران و روس��یه مناسبات خوبی با‬ ‫هم داشته باشند‪ .‬احمدی نژاد همچنین در این سفر میهمان‬ ‫شبکه تلویزیونی راشاتودی بود و در این مصاحبه درباره حسن‬ ‫روحانی گفت‪« :‬روحانی رئی س جمهور منتخب مردم و مورد‬ ‫احترام همه است و در اداره امور موفق خواهد بود‪ ».‬همچنین‬ ‫در مورد مواضع ای ران در مسائل هسته ای معتقد بود که ای ران‬ ‫نیاز ندارد تا بمب اتم بسازد و تنها کشورهایی مانند اسرائیل که‬ ‫م ی ترسند به دنبال داشتن این بمب ها هستند‪ .‬با نزدیک شدن‬ ‫به ساعات پایانی این سفر‪ ،‬روزنامه دولت به مناسبت اخرین‬ ‫س��فر محمود احمدی نژاد درخواس��ت کرد تا هوادارانش به‬ ‫استقبال از «فرزند ملت» بروند‪ .‬از سوی دیگر انتقاداتی هم‬ ‫در ارتباط با همراهان رئی س جمهور در این س��فر مطرح بود‪.‬‬ ‫گفته ش��ده بود که رئی س جمهور در این سفر نیز مانند سفر‬ ‫چند سال قبل به نیویورک بیش از صدنفر را که برخی از انها‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫نزدیک س��ه هفته پیش‪ ،‬باراک اوباما رئی س جمهوری‬ ‫امریکا‪ ،‬پی ش نویس تحریم جدیدی علیه ای ران را امضا کرده‬ ‫بود که در نهایت هفته گذشته اجرایی شد‪ .‬بنا بر گزارش ها‪،‬‬ ‫تحریم های جدید امریکا‪ ،‬حوزه های وسی ع تری را در بر گرفته‬ ‫و برخی صنایع ای ران همچون صنعت خودرو نیز به ان افزوده‬ ‫شده است‪ .‬در همین حال وزارت خارجه کشورمان به این اقدام‬ ‫واشنگتن واکنش نشان داد و ان را اقدامی ب ی موقع خواند‪.‬‬ ‫درست یک سال پیش نیز در همین تاریخ اتحادیه اروپا‬ ‫اقدام به تحریم نفتی ای ران کرده بود و در سالگرد این تحریم‬ ‫و پیش از انتخابات ریاست جمهوری بار دیگر امریکا صورت‬ ‫یک جانبه دست به تحریم های تازه ای علیه کشورمان زد‪.‬‬ ‫ب راس��اس گزارش ها این تحریم ها شامل تحریم پول‬ ‫ملی ای ران‪ ،‬تحریم حمایت کنندگان از شرکت های ملی ای ران‪،‬‬ ‫تحریم بخش خودرو و تش��دید تحریم صادرات پتروشیمی‬ ‫ و نفت م ی ش��ود‪ .‬تحریم جدید همچنین به شفاف سازی در‬ ‫برخی حوزه ها و تحریم های س��ابق نیز پرداخته اس��ت‪ .‬در‬ ‫ماه های اخی��ر‪ ،‬وزارت خارجه امریکا‪ ،‬تالش بس��یاری ب رای‬ ‫شناسایی و تحریم ش��رکت های غی ر امریکایی که اقدام به‬ ‫همکاری با ای ران در دور زدن تحریم ها م ی کنند‪ ،‬داشته است‪.‬‬ ‫بنا بر قان��ون جدید‪ ،‬ش��رکت هایی که پ��س از تاریخ‬ ‫یکم ج��والی اقدام به تج��ارت با ای ران کنن��د‪ ،‬ضمن خطر‬ ‫تحریم احتمالی امریکا با ریس ک های تجاری زیر نیز روبه رو‬ ‫م ی شوند‪ -1 :‬محرومیت از خدمات بیمه ای شرکت هایی که‬ ‫ریسک تحریم را نم ی پذی رند‪.‬‬ ‫‪ -2‬عدم پذیرش از سوی بانک هایی که نقل و انتقال‬ ‫مالی با ای ران را تحریم کرده اند‪.‬‬ ‫‪ -3‬قوه قاهره نهادهای مالی قانونی ب رای فسخ قرار داد‬ ‫با افرادی که احتمال یا قطعیت فعالیت انها با ای ران مشخص‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ب راس��اس این تحریم ها نهادهای مال��ی خارجی که‬ ‫اقدام به تس��هیل یا هدایت نقل و انتقاالت مالی مربوط به‬ ‫خرید های خارجی ای ران یا ریال ای ران یا اقدام به معامله پایاپای‬ ‫ارزی و ابقای حساب های بانکی با ارقام باال کنند‪ ،‬مشمول‬ ‫تحریم امریکا خواهند بود‪ .‬گفته م ی شود که بیشترین هدف‬ ‫امریکا از این تحریم به منظور بستن راه های ارتباطی ای ران‬ ‫و ترکیه ب رای مبادله ارز و طالس��ت‪ .‬همچنین تحریم هایی‬ ‫که در زمینه خودروسازی اعالم شده‪ ،‬هر نهاد و فردی را که‬ ‫مس��تقیم یا غی ر مس��تقیم در معامالت یا فروش خودرو و‬ ‫قطعات مورد استفاده در صنعت خودرو س��ازی ای ران درگیر‬ ‫باشد‪ ،‬مشمول تحریم خواهد کرد‪.‬‬ ‫ب��ه دنبال ای��ن تحریم ه��ا س��خنگوی وزارت خارجه‬ ‫کشورمان در گفت وگویی ان را گامی اشتباه در زمانی اشتباه‬ ‫خواند و گفت ک��ه این تحریم ها منجر به پیچیده تر ش��دن‬ ‫اوضاع م ی شود‪.‬‬ ‫ع راقچی گف��ت‪« :‬ای��ن تحریم ها تصمی��م جدیدی‬ ‫نیستند‪ .‬باید گفت سیاست تحریم به خودی خود سیاست‬ ‫شکس ت خورده ای است و جای تعجب دارد که امریکای ی ها‬ ‫با اینکه در عمل م ی بینند که سیاس��ت اعمال تحریم های‬ ‫بیشتر هیچ کمکی به حل و فصل موضوع هسته ای ای ران‬ ‫نم ی کند و بلکه ان را پیچیده تر و سخت تر م ی کند‪ ،‬باز هم به‬ ‫این روش شکس ت خورده ادامه م ی دهند‪».‬‬ ‫این دیپلمات ارشد کش��ورمان اضافه کرد‪« :‬در زمانی‬ ‫که همه دنیا به دنبال نش��ان دادن حس��ن نیت در رابطه با‬ ‫ای ران هستند‪ ،‬امریکای ی ها به می زان بدبین ی ها نسبت به خود‬ ‫در ای ران همچنان اضافه م ی کنن��د‪ ،‬اما ما تاکید داریم نفس‬ ‫تحریم ها چه در گذشته و چه اکنون یک اقدام ب ی حاصل و‬ ‫شکس ت خورده است؛ زی را از جانب انها عوامل جدیدی مرتب‬ ‫وارد عرصه م ی ش��ود و کار را ب رای ه��ر گروهی که بخواهد‬ ‫مذاکره کند‪ ،‬س��خت تر م ی کند‪ .‬بناب رای��ن نفس تحریم ها‬ ‫همواره اشتباه بوده و در این زمان به مراتب اشتباه تر است و‬ ‫هیچ کمکی نه در گذشته به حل موضوع کرده و نه در اینده‬ ‫خواهد کرد‪».‬‬ ‫س��ال ‪ ۹۶‬در دوره ‪( MPhil‬بین فوق لیس��انس و دکترا) و در‬ ‫ششم جوالی ‪ ۹۹‬در دوره دکترا از دانشگاه کلدونین گالسکو‬ ‫فارغ التحصیل شده است‪».‬‬ ‫‪25‬‬ ‫همس رانشان را نیز به همراه داشتند‪ ،‬به این سفر برده است‪.‬‬ ‫کزاده نیز به همراه همسرش‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫در این سفر مل ‬ ‫و همس��رش را همراهی کردند‪ .‬احمدی نژاد از مس��کو امد‪،‬‬ ‫اما درحالی که گزارش م ی ش��د تنها نزدیک به‪ 80‬نفر ب رای‬ ‫استقبالش به فرودگاه مهراباد رفته بودند‪ ،‬در این جمع حاضر‬ ‫نشد‪ .‬غالمحس��ین الهام و مجتبی هاشمی ثمره به نیابت‬ ‫از وی در میان اجتماع حاضر ش��دند‪ .‬تصاویر منتشر شده از‬ ‫این اجتماع نش��ان م ی داد که اکثر افراد ب رای دادن نامه های‬ ‫درخواست کمک به این اجتماع رفته بودند‪.‬‬ ‫نمایندگان مجلس نیز در همی��ن رابطه تاکید کردند‬ ‫که پرونده همراهان رئی س جمهور را به کمیسیون اصل نود‬ ‫انتقال خواهند داد‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫درگیری در روزنامه ایران‬ ‫مجله خبری‬ ‫با پایان یافتن دوران ریاست محمود احمدی نژاد بر قوه‬ ‫مجریه‪ ،‬عمر مدیریت مدی ران وی نیز در موسس��ه ای ران که‬ ‫ارگان رسانه ای دولت محسوب م ی شود پایان خواهد یافت‪.‬‬ ‫مجموعه روزنامه ای ران در دوران ریاست محمود احمدی نژاد‬ ‫به ویژه دوران ریاست عل ی اکبر جوانفکر بسیار پرحاشیه بود؛ تا‬ ‫انجا که جوانفکر در نهایت با حکم محاکم قضایی به خاطر‬ ‫انتشار مجله خاتون روانه زندان شد و حنیف حسین ستاریان‬ ‫به جای او نشست‪.‬‬ ‫این روزها دوباره روزنامه ای ران خبرس��از ش��د‪ .‬تعدادی‬ ‫از افراد که گفته م ی ش��د از نزدیکان رحیم مش��ایی هستند‪،‬‬ ‫مدیرعامل ای ران را تحت فشار قرار داده بودند تا پیش از پایان‬ ‫عمر دولت دهم‪ ،‬حکم استخدام رسمی انها را در موسسه ای ران‬ ‫امضا کند‪ .‬این ماجرا تا انجا پیش رف��ت که خبرگزاری های‬ ‫نزدیک به خود دولت خبر از درگیری در جلس��ه هیات مدیره‬ ‫این موسسه دادند‪ .‬این س��ایت به نقل از یک منبع اگاه که‬ ‫مدعی بود به مهندس مشایی نزدیک است‪ ،‬نوشت‪« :‬انتخاب‬ ‫مدیریت ارشد این روزنامه از ابتدا اشتباه بود اما کسانی که به‬ ‫انتخاب این مدیریت اصرار داشتند‪ ،‬خود با مشاهده اثار سوء‬ ‫مدیریتی این رسانه‪ ،‬نظر اولیه خود را تغییر داده و اصراری بر‬ ‫ادامه همکاری با این مدیریت حتی در یک ماه پایانی دولت‬ ‫ندارند‪».‬همین منبع اگاه حنیف ستاریان را تهدید به افشاگری‬ ‫کرده و گفته بود‪« :‬با توجه به اسناد صوتی و مکتوب به زودی‬ ‫هویت این افراد نزد همگان روشن تر خواهد شد‪».‬نمایندگان‬ ‫مجلس نیز به این موضوع واکنش نش��ان دادند و ان را فشار‬ ‫جریان موسوم به انحرافی ب رای استخدام فله ای در این روزنامه‬ ‫ارزیابی کردند‪ .‬عوض حیدرپور یکی از نمایندگانی است که‬ ‫این اقدام دولت را «فل��ه ای» و «غی ر قانونی» خوانده و گفته‬ ‫است‪« :‬هرگونه استخدام در دس��تگاه های دولتی باید طبق‬ ‫قانون مدیریت خدمات کشوری انجام گیرد‪».‬حیدرپور افزود‪:‬‬ ‫«دولت دهم قصد دارد تا گروه رسانه ای خود را در روزنامه ای ران‬ ‫به صورت کارمند رسمی استخدام کرده و از این طریق جای‬ ‫پای خود را در رس��انه دولت اینده نی��ز محکم کند‪».‬منصور‬ ‫حقیقت پور هم «استخدام فله ای» در روزنامه ای ران را «اخرین‬ ‫حربه حلق��ه انحرافی» ارزیاب��ی کرده و به خبرگ��زاری خانه‬ ‫ملت گفته‪« :‬اس��تخدام این تعداد اف��راد در روزنامه ای ران که‬ ‫در این س��ال ها در حکم بلندگوی جری��ان انحرافی فعالی ت ‬ ‫م ی کردند‪ ،‬مساله ای شبهه ناک است و باید مورد پیگیری قرار‬ ‫بگیرد‪ .‬دولت اینده باید در این روزنامه دست به یک تصفیه‬ ‫نیرو بزند و عناصر مرتبط با جری��ان انحرافی را از عرصه این‬ ‫رسانه بیاالید‪ ».‬عباسعلی منصوری ارانی‪ ،‬عضو کمیسیون‬ ‫امنیت ملی مجلس هم استخدام ‪ ۱۵۰‬نیرو در روزنامه ای ران‬ ‫را «ش��ائب ه ب رانگیز» خوانده و این اقدام دولت را «ش��تابزده»‬ ‫دانس��ته بود‪ .‬ارانی افزوده این می زان استخدام «به هیچ وجه‬ ‫عاقالنه نیس��ت‪ ،‬زی را با این وضعیت بار مالی بر دوش دولت‬ ‫اینده تحمیل م ی کند‪».‬اما اخری��ن اخبار حاکی از ان بود که‬ ‫باوجود اختالفات شدید در بین اعضای هیات مدیره که تالش‬ ‫م ی کردند س��تاریان را حذف کنند حاال اش��تی برقرار شده‪.‬‬ ‫سایت نکات پرس که توسط نزدیکان دولت اداره م ی شود و از‬ ‫اغاز کنندگان این ماجرا بود‪ ،‬عکس هایی را منتشر کرد که در ان‬ ‫نشان م ی داد ب رای رفع «چشم زخم» و ایجاد «همدلی و وفاق»‬ ‫چند راس گوسفند را در مقابل دفتر این روزنامه ذبح کردند‪.‬‬ ‫نکات پرس نوش��ت‪« :‬روزنامه ای ران در یک هفته اخیر‬ ‫شاهد بروز تنش و درگیری های مدیریتی بوده است‪ .‬کارکنان‬ ‫این روزنامه معتقدند قربان ی کردن گوسفند‪ ،‬ب رای رفع «قضا و‬ ‫بال» و «چشم و نظر» بوده است‪» .‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪5‬‬ ‫جاسوسی با گالیدر‬ ‫چند روز پس از اعالم بازداشت چند تبعه اسلواکی توسط‬ ‫وزارت امورخارجه اسلواکی‪ ،‬مسئوالن کشورمان جزئیاتی در‬ ‫ارتباط با دس��تگیری این افراد به اتهام جاسوسی ارائه کردند‪.‬‬ ‫این اولین باری نیس��ت که تعدادی از تبع ه های این کش��ور‬ ‫در ای ران دس��تگیر م ی ش��وند‪ .‬خبر بازداش��ت این هفت تن‬ ‫نخستین بار در اخرین روز هفته گذشته و توسط سخنگوی‬ ‫وزارت خارجه اسلواکی اعالم شده بود‪ .‬وی در این زمینه گفته‬ ‫عکس های خبری‬ ‫دو گزینه‬ ‫شهرداری‬ ‫استقبال از‬ ‫احمدی نژاد بدون‬ ‫حضور خودش‬ ‫‪26‬‬ ‫بود‪« :‬دیپلمات های ما در ته ران با ش��هروندان بازداشت شده‬ ‫و مقام های ای رانی در تماس هس��تند‪ ».‬متی والوک‪ ،‬اولین‬ ‫تبعه اسلواکی بود که سال گذش��ته به جرم جاسوسی ب رای‬ ‫س ی ای ای بازداش��ت و در اعترافاتی که از صداوسیما پخش‬ ‫شد گفته بود که ب رای شناسایی افراد فعال در زمینه هسته ای‬ ‫وارد ای ران شده است‪ .‬او یک ماه پس از ان ازاد و به کشورش‬ ‫فرستاده شد‪ .‬هنوز جزئیات زیادی از نحوه جاسوسی این گروه‬ ‫که با پوشش توریس��ت وارد کشور شده اند‪ ،‬افش��ا نشده اما‬ ‫گفته شده انها درحالی که مش��غول پرواز با گالیدر بودند‪ ،‬به‬ ‫عکسبرداری از مناطق نظامی و حساس اقدام کرده بودند‪.‬‬ ‫در همین رابطه عباس ع راقچی‪ ،‬سخنگوی وزارت امور‬ ‫خارجه گفته اس��ت که دلیل بازداش��ت این هفت نفر‪ ،‬نقض‬ ‫ی بازداش��ت‬ ‫قوانین ای ران بوده و انها توس��ط نیروی انتظام ‬ ‫ش��ده اند‪« :‬هفت تبع ه اس��لواکی که به عنوان توریس��ت به‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران امده بودند و عمل و رفتار غیرمتعارف‬ ‫و همچنین تجهی زات غی ر متعارفی نیز همراه داشتند به دلیل‬ ‫نقض قوانین کشورمان توس��ط مقامات انتظام ی دستگیر‬ ‫شده اند‪».‬ع راقچی با اش��اره به اینکه «ما مراتب را به اطالع‬ ‫دولت اس��لواکی رس��انده ایم و طبق قوانی��ن بی ن المللی و‬ ‫کنوانسیون وین عمل کرده ایم» گفته است‪« :‬تحقیقات در‬ ‫مورد این عده ادامه دارد‪ ».‬پیش از این عالءالدین بروجردی‪،‬‬ ‫رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز‬ ‫دلیل بازداشت این افراد را در اختیار داشتن تجهی زات نامتعارف‬ ‫عنوان کرده بود‪« :‬ای��ن افراد تجهی زاتی با خود داش��تند که‬ ‫معموال در اختیار افراد معمولی قرار ن��دارد و به همین دلیل‬ ‫نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند‪ .‬این افراد ب ر خالف‬ ‫مقررات داخلی کشور عمل کرده و در مناطق حساس حضور‬ ‫داشتند‪ ».‬مقامات اس��لواکی اما س��عی کردند این اتهامات‬ ‫را تکذیب کنند‪ .‬انها همچنین خواس��تار این ش��ده اند که با‬ ‫این افراد در ای ران گفت وگو کنند‪ .‬همچنین محسن ی اژه ای‪،‬‬ ‫س��خنگوی قوه قضائیه نیز هفته گذشته جزئیات جدیدی از‬ ‫این پرونده را ارائه کرد‪ .‬او در پاس��خ به سوالی درباره بازداشت‬ ‫اتباع کشور اسلواکی در ای ران گفت‪ 9« :‬نفر در مورد این پرونده‬ ‫بازداشت شده اند که یک نفر از انها ای رانی و هشت نفر دیگر‬ ‫اهل کشور اسلواکی هستند‪ ».‬محس��ن ی اژه ای درباره اتهام‬ ‫افراد دستگیر شده گفت‪« :‬این افراد تجهی زاتی را به صورت‬ ‫غیرمجاز و تقطیع شده وارد ای ران کرده اند و از این تجهی زات‬ ‫اس��تفاده غیرمجاز هم داش��ته اند و البته از مناطق ممنوعه‬ ‫عکس تهیه کرده اند‪ ».‬سخنگوی قوه قضائیه افزود‪« :‬پرونده‬ ‫این افراد در دادسرا در حال رسیدگی بوده و اینکه این افراد چه‬ ‫قصدی داشته اند نیز در حال بررسی است‪».‬دادستان کل کشور‬ ‫همچنین از مالقات مسئوالن سفارت اسلواکی در ته ران با‬ ‫متهمان خبر داد و افزود‪« :‬انها ه��م در جریان قرار گرفته اند‬ ‫و از این بابت هم مشکل خاصی نیست‪ ».‬محسن ی اژه ای با‬ ‫بیان اینکه اقدام این افراد در حوزه اصفهان بوده است‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«تجهی زات این افراد در رابطه با بحث پرواز نبوده است‪».‬‬ ‫‪6‬‬ ‫وامدار هیچ حزب و جریانی نیستم‬ ‫نامهاحمدتوکلی‬ ‫مجله خبری‬ ‫احمد توکلی‪ ،‬نماینده تهران هفته گذشته در نام ه ای‬ ‫که خطاب به الریجانی‪ ،‬رئی س مجلس نوش�ته بود خبر‬ ‫از تصمیم غیرقانونی ارزی دولت داد‪ .‬توکلی از رئیس‬ ‫مجلس خواس�ت تا ب ه هر طریق ممکن از اجرای این‬ ‫تصمیم جلوگی�ری کن�د‪ .‬او در این نام�ه از تصمیم‬ ‫غیرقانونی مجمع عمومی بان�ک مرکزی که منجر‬ ‫به کاهش صوری ‪ 74‬ه�زار میلی�اد تومانی بدهی‬ ‫ک مرکزی م ی شود خبر‬ ‫دولت و بخش دولتی به بان ‬ ‫داده بود‪ .‬توکلی در نام ه اش ب ه الریجانی نوش�ته‬ ‫بود‪« :‬ماجرا از این قرار اس�ت ک�ه بانک مرکزی‬ ‫ب ه ش�کل قانونی و غیرقانونی ده ها هزار میلیارد‬ ‫تومان ب ه ش�کل قرض‪ ،‬تنخواه و تسهیالت به‬ ‫دولت‪ ،‬شرکت ها و موسسات دولتی و بانک های‬ ‫دولتی پرداخت کرده است‪ .‬افزایش بدهی دولت‬ ‫و بخش دولتی به بانک مرکزی ب ه معنای تزریق‬ ‫بیشتر پول پرقدرت در اقتصاد است که تقریبا‬ ‫پنج برابر برنقدینگی م ی افزاید‪ .‬یک راه حل مهار‬ ‫نقدینگی و کاهش نرخ تورم‪ ،‬کاهش بدهی دولت‬ ‫و بخش دولتی و بانک ها به بانک مرکزی اس�ت‪.‬‬ ‫مجمع عموم�ی تصمیم گرفت�ه ک�ه ارزی را که در‬ ‫سال ‪ 1391‬به بانک مرکزی فروخته است‪ ،‬گران تر‬ ‫حس�اب کند و از این طریق مبلغ ‪ 74‬هزار میلیارد‬ ‫تومان بدهی بخش دولتی را کاهش دهد‪ .‬در حالی‬ ‫که به همین مبل�غ دارایی خارج�ی بانک مرکزی‬ ‫(بر حسب ریال) افزایش م ی یابد یعنی نقدینگی‬ ‫افزایش یافته پیشین تداوم م ی یابد و اثار وقفه ای‬ ‫ان بر شدت تورم م ی افزاید»‬ ‫او در گفت وگویی در پاسخ به این سوال که ایا‬ ‫این تخلف را به مراکز دیگر هم گزارش کرده گفت‬ ‫که فعال ان را در نام ه ای خطاب به الریجانی منتشر‬ ‫کرده و در اولین جلسه پس از تعطیالت مجلس برای‬ ‫بررسی ان را در صحن علنی مطرح خواهد کرد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫حسن روحانی هفته گذشته اولین سخنرانی خودش را‬ ‫پس از انتخابات در مرکز همایش های صداوسیما انجام داد‪.‬‬ ‫این مصاحبه که بازتاب های زیادی نیز داشت حاوی رویکردها‬ ‫و نگرش های رئی س جمهور اینده به مقوالتی چون فرهنگ‪،‬‬ ‫رسانه و سیاست بود‪ .‬روحانی درحالی که در همایش افق رسانه‬ ‫در حضور مدی ران رسانه ملی سخن م ی گفت به پایان گرفتن‬ ‫همه شبهات در رابطه با مش��روعیت نظام اشاره کرد و گفت‬ ‫که این انتخابات گردوغباری که فروننشسته بود را پاکیزه کرد‪.‬‬ ‫او نقش رهبری را در خلق حماس��ه ب ی بدیل توصیف کرد و‬ ‫س��خنران ی های مقام معظم رهبری را از ابتدای فروردین ماه‬ ‫تا اخرین انها در صبح انتخابات زمینه ساز خلق این حماسه‬ ‫دانست‪ .‬روحانی با اشاره به پیام انتخابات که روشن و واضح‬ ‫بیان ش��ده بود‪ ،‬گفته بود‪« :‬دولت اینده باید در چارچوب رای‬ ‫اکثریت حرکت کند و اکثری��ت مردم ای��ران رای به اعتدال‪،‬‬ ‫عقالنیت‪ ،‬خردورزی‪ ،‬مشورت‪ ،‬راه کارشناسی و دوری از افراط‬ ‫و خود س��ری دادند؛ این رای کامال روشن اس��ت و همه باید‬ ‫تسلیم این رای باشند و دولت اینده هم همینطور‪ .‬دولت اینده‬ ‫باید در همین چارچوب حرکت کند و از افراط و تفریط دوری‬ ‫کند‪ .‬پیام مردم در این انتخابات صلح و اشتی وحدت ملی و‬ ‫انسجام ملی‪ ،‬دوری از خشونت‪ ،‬قانونگرایی و شفافیت بود‪».‬‬ ‫روحانی از صداوسیما خواست که اعتدال را در این رسانه بسط‬ ‫دهد و در این باره گفت‪« :‬اعتدال در سیاست خارجی نه تسلیم‬ ‫است و نه ستیز‪ ،‬نه انفعال است و نه تقابل‪ .‬در روابط خارجی با‬ ‫شرایط ویژه ای مواجه هستیم و جهان در حال گذار است‪ ».‬وی‬ ‫اضافه کرده بود‪« :‬گفتمان اعتدال در سیاست خارجی مبتنی‬ ‫بر واقع بینی مطابق با ارزش ها‪ ،‬ارمانگرایی و اتکا به توان ملی‬ ‫و تعامل سازنده با جهان است؛ اما تعامل با دیگران از جایگاه‬ ‫ب رابر و منافع و احترام متقابل و تنش زدایی و اعتماد س��ازی‬ ‫متقابل‪ ».‬او همچنین گفته که دول��ت اینده به هیچ حزب و‬ ‫جریانی وامدار نیست و شایسته ساالری را ب رای انتخاب وزرا‬ ‫چهره‬ ‫دیدار هاشمی‬ ‫و علم الهدی‬ ‫گلباران محل‬ ‫حادثه ایرباس‬ ‫‪27‬‬ ‫مبنا قرار خواهد داد‪.‬‬ ‫روحانی تذکر داد که نباید با مسائل برخورد دوگانه داشت‪:‬‬ ‫«نم ی شود ظلمی در یک کشور دشمن بود بگوییم ظلم است‬ ‫ی که در یک کشور دوست بود بگوییم ظلم نیست‪ .‬باید‬ ‫و ظلم ‬ ‫حواسمان باشد در دام معیارهای دوگانه گرفتار نشویم‪ .‬اعتماد‬ ‫مخاطب باالترین سرمایه یک رسانه است‪ .‬در بستر زمان و‬ ‫تعامل با مردم و مخاطبان به صورت قطره قطره جمع خواهد‬ ‫شد‪ .‬مواظب باشیم این قطره ای که تبدیل به یک سد شده را از‬ ‫دست ندهیم‪ .‬سبد رسانه ای مردم امروز تک رسانه ای نیست‪» .‬‬ ‫او همچنی��ن درحالی که خ��ود را عض��وی از خانواده‬ ‫صداوس��یما قلمداد م ی کرد‪ ،‬به انها اینگونه توصیه کرد‪« :‬از‬ ‫صداو س��یما که در غیبت احزاب قدرتمند مجبور اس��ت بار‬ ‫مطالبات م��ردم و دولت را بر دوش بکش��د م ی خواهم همه‬ ‫تالش ها با حفظ اس��تقالل رس��انه ملی و افزای��ش اعتبار‬ ‫اثر بخشی صد او س��یما ب رای پیش��برد برنامه های دولت در‬ ‫راستای بهبود زندگی مردم انجام وظیفه کند‪ .‬از صدا و سیما‬ ‫م ی خواهم گفتمان اعتدال را در تمام ابعاد ب رای مردم با حضور‬ ‫صاحبان نظر و اندیشه بیشتر تشریح کند‪».‬‬ ‫چهره‬ ‫‪7‬‬ ‫احمدی نژاد‪ :‬دولتی بدون بدهی را تحویل می دهم‬ ‫محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئی س جمهور شامگاه چهارشنبه‬ ‫در گفت وگوی زنده تلویزیونی در روزهای پایانی دولت‪ ،‬طی‬ ‫سخنانی در خصوص نحوه گزارش خود به مردم از عملکرد‬ ‫هشت س��اله دولت توضیحاتی ارائه کرد‪ .‬رئی س جمهور در‬ ‫ابتدای گفت وگوی تلویزیونی خود با مردم با بیان اینکه ‪ 28‬روز‬ ‫تا پایان دولت دهم باقی مانده اس��ت به تشریح پنج گزارش‬ ‫مجزا و مستقلی که به مردم از عملکرد خود و دولت های نهم‬ ‫و دهم در این فاصله ارائه خواهد کرد‪ ،‬پرداخت‪.‬‬ ‫احمدی نژاد پس اعالم رئ��وس گفت وگوی خود در این‬ ‫ب رنامه که درخصوص گزارش درباره نحوه عملکرد دولت درباره‬ ‫شعارهای تبلیغاتی وی در سال ‪ 84‬اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬گزارش‬ ‫بعدی درباره تاثیرگذاری ادبیات و گفتمان سیاس��ی داخلی و‬ ‫بی ن المللی و جهت گیری های سیاسی و اقتصادی است که‬ ‫یکش��نبه اینده در حضور مدی ران صدا و سیما عرضه خواهد‬ ‫شد‪ .‬احمدی نژاد در پاس��خ به این سوال که در سال ‪ 84‬چقدر‬ ‫شرایط ب رای این حضور مهیا بود و باتوجه به حضور جریانات‬ ‫سیاسی در جامعه و گروه های قدرتمندی که حضور داشتند‬ ‫اعتدال را تعریف کنید‬ ‫مجله خبری‬ ‫صفار هرندی از چهره هایی اس�ت که هم منتقد‬ ‫اصالح طلبان است و هم منتقد دولت احمدی نژاد‪ .‬این‬ ‫عضو اصولگرای مجم�ع تش�خیص مصلحت نظام‬ ‫هفته گذشته در گفت وگویی به تحلیل نتایج انتخابات‬ ‫پرداخت و با اشاره به اینکه اصالح طلبان پیش از این‬ ‫از تغییر قانون اساس�ی و ایس�تادن در مقاب�ل ارکان‬ ‫نظام حرف م ی زدند اما این بار نه‪ ،‬اینطور نتیج ه گیری‬ ‫م ی کند ک�ه روحان�ی اصالح طلب نیس�ت و ادامه داد‪:‬‬ ‫«اصالح طلبان م ی گوین�د ما خودم�ان نم ی توانیم به‬ ‫توافق برسیم پس به س�مت نگاه میانه ای برویم که‬ ‫ش�اید برای ورود به انچه م�ا بعدا م ی خواهی�م به ان‬ ‫برسیم محلل باشد؛ همین طور توانستند یک مرکزیت‬ ‫پیدا کنند‪».‬‬ ‫او از روحان�ی م ی خواهد اعت�دال را تعریف کند تا‬ ‫مبادا مورد سوءاستفاده قرار گیرد‪« :‬تعریف درست این‬ ‫تغییر را باید رئیس دولت کنونی عل ی الدوام پیش روی‬ ‫خود قرار دهد؛ انچه بنده شنیدم این بود که بزرگان به‬ ‫ایش�ان خیرخواهانه توصیه کردند این اعتدالی را که‬ ‫مطرح م ی کنید‪ ،‬االن ان را تعریف کنید تا مبادا کسانی‬ ‫بیایند با تعریفی از اعتدال حوزه ای از عمل را برای شما‬ ‫به وجود اورند که خود ش�ما هم این را نم ی خواستید؛‬ ‫همچنان که برای اصالحات این طور شد‪».‬‬ ‫صفار عالوه بر اینکه تاکید م ی کند؛ «اصالح طلبان‬ ‫در دوره تسلط ش�ان بر دو قوه م ی خواستند پا را فراتر‬ ‫از قانون بگذارند» م ی گوید‪« :‬معتقدم در حق دولت در‬ ‫حال اتمام کنونی نباید جفا کرد‪ ،‬در جایی که ُح سنی‬ ‫بوده حس�ن را باید گفت و جایی که س�وء عملکرد یا‬ ‫سوء تدبیر بوده را نیز مشخصا باید گفت‪ .‬این مساله‬ ‫نه به خاطر ادای ح�ق فقط این دولت بلک�ه ادای حق‬ ‫حقیقت است یعنی حقیقت نباید لگدکوب شود چون‬ ‫دفعه بعد ممکن است همین جفا در حق گروه دیگری‬ ‫هم بشود‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪28‬‬ ‫شما چگونه وارد این صحنه ش��دید؟ گفت‪« :‬رابطه احزاب و‬ ‫جناح ها با ما خوب نبود‪ ،‬من هم رابط��ه ام با انها خوب نبود‬ ‫نه اینکه مخالفتی داشته باش��م اما باالخره انها کاندیداهای‬ ‫خودشان را داشتند و تقریبا همه انها با ورود من به این عرصه‬ ‫مخالف بودند‪ .‬ب رای جلوگیری از ورود من تالششان را هم انجام‬ ‫دادند‪ ،‬حتی فشارهایی را هم وارد کردند و کارهایی کردند که‬ ‫این اتفاق نیفتد‪ .‬هیچ گروه و جریانی از من حمایت نکرد‪ ،‬البته‬ ‫من هم باورهایی داشتم و معتقد بودم که رئی س جمهور نباید‬ ‫وامدار هیچ احدی باشد‪ ».‬احمدی نژاد با بیان اینکه «چند ماه‬ ‫قبل از انتخابات ‪ 84‬صد در صد مطمئن بودم که رئی س جمهور‬ ‫خواهم ش��د» اضافه کرد‪« :‬اعتماد به نفسی دارم که خداوند‬ ‫متعال عنایت کرده است‪».‬‬ ‫او در بخش دیگری از س��خنانش گفت‪« :‬من نگفتم‬ ‫پول م ی دهم یا اضافه م ی کنم تنها قولی که به مردم دادم این‬ ‫بود که تمام توان و وجود خود را ب رای تحقق این برنامه ها به‬ ‫کار بگیریم‪ ».‬احمدی نژاد با بیان اینکه در یک شرایط سخت‬ ‫داخلی هم بودیم‪ ،‬گفت‪« :‬در داخل هم فشارها به دولت نهم‬ ‫و دهم واقعا خیلی س��نگین بود‪ ،‬عالوه بر اینها تحریم های‬ ‫ناجوانمردانه یک س��ویه را داش��تیم‪ .‬باالخ��ره به بحث های‬ ‫هسته ای وارد نم ی ش��وم؛ اینکه چطور م ی ش��د حل شود و‬ ‫فرصت هایی را داشتیم یا نداشتیم اینها به کنار‪ ،‬من هم مدتی‬ ‫اس��ت که دخالتی در این قضیه ندارم ام��ا باالخره تحریم ها‬ ‫فضایی درست کرد و شرایط سختی را ایجاد کرد‪».‬‬ ‫رئی س جمهور گف��ت‪« :‬بارها در بین تم��ام مدی ران در‬ ‫تمام اس��تان ها گفته ام همان ق��در مدیر هس��تید که خادم‬ ‫باشید و همانقدر وزیر هس��تید که به مردم خدمت کنید‪ ،‬در‬ ‫غی راین صورت یک اس��م را روی هرچیزی م ی توان گذاشت‬ ‫و م ی توان ی��ک س��ی ب زمینی را گذاش��ت و ب��ه ان گفت‬ ‫رئی س جمهور‪ ».‬احمدی نژاد در ادام��ه صحب ت های خود در‬ ‫شبکه یک سیما گفت‪« :‬دولت ‪ ،‬دولت پاکی بود و با تمام وجود‬ ‫در خدمت مردم قرار داشت‪ ».‬وی همچنین برخی تحلی ل ها‬ ‫در مورد چند ب رابر بودن افزایش درامد دولت از درامدهای نفتی‬ ‫در طول این سال ها نسبت به سال های قبل را تحلی ل های‬ ‫علی مطهری؛‬ ‫والیبال و‬ ‫وزارت ارشاد‬ ‫اظهارنظره��ای و مواضع علی مطه��ری نیز در‬ ‫هفته گذش��ته مورد توجه بس��یاری قرار گرفت‪ .‬فرزند‬ ‫شهید مطهری هفته گذش��ته در مقابل دوربین شبکه‬ ‫العالم و در برنامه «من طه ران» نشس��ت و از نزدیکی‬ ‫افکار احمدی نژاد به مشایی گفت‪ .‬او به شایعات در مورد‬ ‫رسیدنش به وزارت نیز پاسخ داد و گفت در صورتی که‬ ‫روحانی به او پیشنهاد کند و اصرار داشته باشد این مقام‬ ‫را م ی پذیرد‪.‬‬ ‫مطهری در مورد شعار اعتدال گرایی روحانی گفت‪:‬‬ ‫«محور ش��عارهای اقای روحانی بحث اعتدال است‪،‬‬ ‫صرف نظر از اصالح طلب بودن یا اصولگرا بودن‪ ،‬اساسا‬ ‫ایش��ان هم قائل به دیواری بین اصولگرایان معتدل و‬ ‫اصالح طلبان معتدل نیس��تند و به نظر ش��خص من‪،‬‬ ‫اساسا این دیوارکشی بین اصالح طلبان و اصولگرایان‪،‬‬ ‫یک مرزبندی ذهنی و انتزاعی است و مرزبندی واقعی‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫او در پاسخ به این سوال که نام شما در رابطه با وزارت‬ ‫ارشاد شنیده م ی شود‪ ،‬پاسخ داده بود‪« :‬بله‪ ،‬فعال این مسائل‬ ‫درحد شنیده هاست و در رسانه ها مطرح شده‪ ،‬البته از طرف‬ ‫یکی از نزدیکان ایش��ان به من گفته ش��د و در ان کارگروه‬ ‫تعیین وزرا‪ ،‬به هر حال اس��م بنده هم مطرح ش��ده و از من‬ ‫سوال شد که ایا شما م ی پذیرید یا نه‪ ،‬من به انها پاسخ دادم‬ ‫که اگر نظر خود اقای روحانی باش��د و ایشان اصرار داشته‬ ‫باشد‪ ،‬بنده م ی پذیرم‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس که در روزهای اخر ثب ت نام تالش‬ ‫م ی کرد تا ایت اهلل هاشمی را ب رای ثب ت نام قانع کند‪ ،‬درباره‬ ‫نزدیکی هاش��می و روحانی م ی گوید‪« :‬هاشمی از بزرگان‬ ‫انقالب اسالمی بوده و مورد احترام مردم ای ران است‪ .‬از نظر‬ ‫نقش در پیروزی انقالب اسالمی‪ ،‬هوش و ذکاوت سیاسی‬ ‫و روش اعتدالی‪ ،‬عامل توازن در سیاس��ت داخلی و خارجی‬ ‫ای ران بوده اس��ت‪ .‬اقای روحانی ضمن اینکه مانند دیگران‬ ‫عالقه مند به اقای رفس��نجانی اس��ت‪ ،‬روابطی با وی نیز‬ ‫دارد از قبل از انق�لاب‪ ،‬دوره انقالب‪ ،‬پس از پیروزی انقالب‬ ‫و در دوره جنگ که اقای رفس��نجانی فرمانده جنگ بودند‪،‬‬ ‫بناب راین ارتباط و عالقه زیادی بین انان اس��ت بناب راین در‬ ‫اینده روحانی از مش��ورت و هدایت هاش��می رفس��نجانی‬ ‫استفاده خواهد کرد‪.‬‬ ‫مطهری همچنین در گفت وگویی دیگر به سیاست‬ ‫راه اندازی یک حزب توس��ط اعض��ای دولت اش��اره کرد و‬ ‫گفت‪« :‬محمود احمدی نژاد با حزب میانه خوبی نداش��ت‪.‬‬ ‫از س��ال های اول دولت نهم اعالم کردم که احمدی نژاد نه‬ ‫اصولگراس��ت و نه اصالح طلب و افکار ویژه خود را دارد که‬ ‫بخشی از ان نیز ناشی از نفوذ اسفندیار رحیم مشایی است‪.‬‬ ‫دولت احمدی نژاد نیز ب رای خود گفتمان خاصی داش��ت اما‬ ‫صرف خاص بودن و حرف جدید داش��تن دلیل بر درستی‬ ‫یک راه نیست‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس همچنین با انتقاد از صداوسیما‬ ‫به خاطر پخش برخی تصاویر در جریان بازی ای ران و ایتالیا‬ ‫گفت‪« :‬نش��ان دادن این گون��ه تصاویر از صدا و س��یمای‬ ‫مجله خبری‬ ‫حسین شریعتمداری هفته گذشته در کیهان طی‬ ‫سرمقاله ای خطاب به حسن روحانی درباره تشکر وی‬ ‫از خاتمی انتقاد کرد و خطاب به او نوشت‪« :‬انتظار ان‬ ‫بود که اقای روحانی حس��اب خود را از سران و عوامل‬ ‫فتنه امریکایی ‪ -‬اسرائیلی ‪ 88‬جدا کند و این انتظار در‬ ‫اعالم مواضع ایشان بعد از انتخاب به ریاست جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران به وضوح دیده م ی ش��ود‪ ،‬ولی تش��کر‬ ‫رئی س جمهور منتخب از اقای خاتمی باتوجه به نقش‬ ‫وی رانگری که وی در فتنه ‪ 88‬داشته است‪ ،‬به این نگرانی‬ ‫دامن م ی زند که مبادا دکتر روحانی از خطری که سران‬ ‫و عوامل فتن��ه ‪ 88‬م ی توانند ب رای دولت ایش��ان پدید‬ ‫اورند‪ ،‬غفلت کند‪.‬‬ ‫اقای خاتمی در فتنه یاد ش��ده از طرح مش��ترک‬ ‫کودتای مخمل��ی مثلث امریکا‪ ،‬اس��رائیل و انگلیس‬ ‫پیروی کرد و در مقابل ده ها جنایت اش��کار فتنه گران‬ ‫نظیر اهانت به س��احت مقدس عاش��ورا‪ ،‬شعار به نفع‬ ‫امریکا و اس��رائیل‪ ،‬پاره کردن تصوی��ر مبارک حضرت‬ ‫امام(ره)‪ ،‬ایجاد بلوا و اشوب در کشور‪ ،‬دمیدن در ادعای‬ ‫دروغ تقلب در انتخابات و‪ ...‬نه فقط س��کوت کرده بود‬ ‫بلکه اقدامی حمایتگرانه داش��ت‪ .‬بناب راین حتی تصور‬ ‫پیوند احتمالی اقای خاتم��ی با رئی س جمهور منتخب‬ ‫م ی تواند بدبینی مردم ی را در پی داش��ته باش��د که در‬ ‫حماس��ه چند ده میلیونی ‪ 9‬دی‪ ،‬نفرت و انزجار خود را‬ ‫از فتنه گران فری��اد زده اند‪ ».‬ش��ریعتمداری همچنین‬ ‫به انتخاب عارف به عنوان مع��اون اول در دولت اینده‬ ‫انتقاد کرد و ان را نشانه ای از سهم دادن به اصالح طلبان‬ ‫دانست‪».‬‬ ‫سعید حجاریان در سرمقاله روزنامه شرق با بزرگداشت‬ ‫نلسون ماندال‪ ،‬رئی س جمهور سابق افریقای جنوبی نوشت‪:‬‬ ‫«هنگام ی که در بیمارستان «سینا» در سکرات موت‬ ‫دس��ت و پا م ی زدم‪ ،‬او به اقای خاتمی تلفن کرده و جویای‬ ‫وضعیت من ش��ده بود‪( .‬در فکر اش و سبزی بیمار خویش‬ ‫بود!) اکنون که وی در بس��تر احتضار افتاده و چشم جهانی‬ ‫نگران اوست‪ ،‬وظیفه اخالقی حکم م ی کند که ب رای مردی‬ ‫که قلبی ب ی کینه نسبت به بش��ریت داشت‪ ،‬ارامش روان از‬ ‫خدای مقلب القلوب استدعا کنم‪ .‬او در دوران مبارزه انقدر با‬ ‫نفسش جهاد کرده بود که بتواند دشمنان را ببخشد و حتی‬ ‫از توانای ی ه��ای انان در دولت خود اس��تفاده کند‪ .‬به همین‬ ‫لحاظ من او را یک عارف واصل م ی دانم که انقدر روح خود‬ ‫را صیقلی کرده بود که م ی توانست به منزل تجلیه برسد‪.‬‬ ‫رو سینه را چون سینه ها هفت اب شوی از کینه ها‬ ‫وانگه شراب عشق را پیمانه شو پیمانه شو‬ ‫در همین س��فر‪ ،‬وزارت خارجه ما که م ی خواست طبق‬ ‫پروتکل عمل کند‪ ،‬معاون خود را ب رای استقبال از پیرمرد به‬ ‫فرودگاه فرستاد (چون ماندال ان موقع دیگر رئی س جمهور نبود)‬ ‫اما وی انقدر بلندنظر بود که ای��ن امور را به چیزی نگیرد‪ ،‬اما‬ ‫وقتی از ای ران به ترکیه رفت‪ ،‬رئی س جمهور ان کشور در پاویون‬ ‫به استقبال او ش��تافت و هکذا در هر س��فری که م ی رفت‪،‬‬ ‫باالترین مقامات با اغوش باز از وی استقبال م ی کردند‪ .‬گمان‬ ‫دارم که وظیفه شورای شهر ته ران است که ب رای نکوداشت‬ ‫نام این رادمرد راه ازادی‪ ،‬دست به کار شده و مکانی را به اسم‬ ‫وی به ثبت برس��اند و همچنین از اقای خاتمی درخواست‬ ‫م ی کنم خود را ب رای س��فر به افریقای جنوبی و ش��رکت در‬ ‫مراسم بزرگداشت ماندال اماده کند‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫ساده انگارانه ای از اقتصاد عنوان کرد‪.‬رئی س جمهور تاکید کرد‪:‬‬ ‫«هیچ کس به خاطر مخالفت ب��ا این دولت از هیچ حق خود‬ ‫محروم نشده است‪ .‬برخی م ی گویند به خاطر انتقاد به دولت‬ ‫یا اعضای دولت اخ راج ش��ده ایم اما این واقعی��ت ندارد‪ .‬من‬ ‫هیچ وقت این را جواب نداده ام و هی چ وقت علت کنار گذاشتن‬ ‫افراد را نگفته ایم‪ ».‬احمدی ن��ژاد اضافه کرد‪« :‬هی چ کس پیدا‬ ‫نم ی ش��ود که ب رای انتقاد به این دولت کوچک ترین نگرانی‬ ‫در دلش باش��د؛ البته فقط دول��ت‪ ،‬من با ج��ای دیگر کاری‬ ‫ندارم‪ .‬کسی نیست که به خاطر انتقاد به دولت مورد تعقیب‬ ‫و تنبیه قرار گرفته باش��د‪ .‬چنین چیزی وجود ندارد و کسی‬ ‫نم ی تواند ان را اثب��ات کند‪».‬رئی س جمهور همچنین یاداور‬ ‫شد‪« :‬ما به باالترین حد از ازادی احترام گذاشتیم که بعضا به‬ ‫سمت توهین و افترا منحرف شد و ان را هم تحمل کردیم‪.‬‬ ‫ب رای اینکه ان ازادی محفوظ باشد و اگر ازادی نباشد انسان‬ ‫ب ی معناست‪».‬احمدی نژاد گفت با بیان اینکه «ما م ی گوییم‬ ‫کدام سیاس��ت دولت غلط ب��وده و افراد بیایند اش��تباه ما را‬ ‫بگویند‪ ».‬افزود‪« :‬گفته م ی ش��ود که این دولت بدهکارترین‬ ‫دولت بوده اس��ت‪ ،‬اما االن ما هیچ بدهی ب��ه بانک مرکزی‬ ‫نداریم و نسبت به دولت های قبلی‪ ،‬کمترین بدهی را داریم‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه «دولت��ی را تحویل م ی دهم که هیچ‬ ‫بدهی ندارد»‪ ،‬اضافه کرد‪« :‬البته کش��ور بدهی خارجی دارد و‬ ‫مردم هم به بانک ها بدهی دارند‪ ،‬اما دولت بدهی ندارد‪ ،‬در واقع‬ ‫دولت و بانک های دولتی بدهی ندارند‪ ».‬رئی س جمهور با تاکید‬ ‫بر اینکه بدون محبت مسائل کشور حل نم ی شود‪ ،‬خاط رنشان‬ ‫کرد‪« :‬بعض ی ها وقتی راجع به امام زمان(عج) صحبت م ی کنند‪،‬‬ ‫یزنند و م ی گویند امام زمان(عج) با‬ ‫حرف صهیونیس ت ها را م ‬ ‫شمشیر م ی اید و همه را نابود م ی کند که این حرف شیطان‬ ‫اس��ت چون امام با محبت دنیا را فتح خواهد کرد‪ ،‬همان طور‬ ‫که پیامبرمان با محبت دنیا را فتح کرد‪ ».‬احمدی نژاد در پایان‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬ما معتقدیم در شرایط سخت تر از این هم‬ ‫م ی توان کشور را اداره کرد؛ البته نم ی گوییم که باید ب رای کشور‬ ‫سختی فراهم کرد‪ .‬ما خود را ب رای اداره کردن کشور در شرایط‬ ‫سخت تر هم اماده کرد ه بودیم‪g ».‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران حاکی از این اس��ت ک��ه عفاف و‬ ‫حجاب چندان ب رای رسانه ملی اهمیت ندارد‪».‬‬ ‫وی در ادامه با بیان اینکه پخش چنین صحنه هایی‬ ‫باعث رسمیت پیدا کردن این تصاویر در صدا و سیما خواهد‬ ‫شد‪ ،‬گفت‪« :‬این موضوع شاید در اذهان این شائبه را ایجاد‬ ‫کند که رسانه ملی اهمیتی به حجاب و موضوعات فرهنگی‬ ‫نم ی دهد‪».‬‬ ‫نماینده مردم ته ران اظهار داش��ت‪« :‬در تماس تلفنی‬ ‫که با رئیس صدا و سیما داشتم به وی این موضوع را متذکر‬ ‫ش��دم که پخش این تصاویر باعث سوءتفاهم خواهد شد و‬ ‫صحنه هایی که در زمان پخش مسابقات والیبال و فوتبال‬ ‫نشان داده شد‪ ،‬مورد اعتراض بخشی از جامعه قرار گرفت که‬ ‫این موضوع کامال درست بوده و مسئوالن صدا و سیما باید به‬ ‫این اعتراضات اعتنا کرده و مراقبت بیشتری داشته باشند‪».‬‬ ‫در اخری��ن اظهارنظر نیز ضرغام��ی در همین رابطه‬ ‫با م��زاح به مهر گف��ت‪« :‬به ه ر حال ما تصمی��م گرفتیم با‬ ‫همکاران فرهنگی خود در کوبا وارد مذاکره شویم تا بتوانیم‬ ‫لباس گرمکن و شلوار بر تن تماش��اگران مسابقه والیبال‬ ‫ای ران و کوبا کنیم تا دیگر دچار این مش��کالت نش��ویم‪».‬‬ ‫ضرغامی ب��ه عالوه گفت ک��ه در رابطه با انتق��ادات علی‬ ‫مطهری از وی خواس��ته در دفترش فیلم بازی ها را تماش��ا‬ ‫کنند و توضیح داد که با هفت ثانی��ه تاخیر تصاویر پخش‬ ‫شده که اگر دور اهسته نبود کسی متوجه تصاویری که به‬ ‫انها انتقاداتی وارد است‪ ،‬نم ی شد‪g .‬‬ ‫‪29‬‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫امریکابایدحسننیتنشاندهد‬ ‫گفت و گو با حمیدرضا اصفی درباره سیاست خارجی ایران‬ ‫پس از انتخاب روحانی‬ ‫حمیدرضا اصفی‪ ،‬سخنگوی سابق وزارت خارجه‬ ‫ایران در گفت وگوی�ی تفصیلی به بررس�ی چالش ها‬ ‫و اولویت ه�ای سیاس�ت خارجی ای�ران در دولت اتی‬ ‫دکتر حسن روحانی پرداخت‪ .‬وی معتقد است در حال‬ ‫حاضر مه م ترین چالش های جمهوری اسالم ی ایران‬ ‫نخست رژی م صهیونیستی و سپس بحث هسته ای‬ ‫است و این در حالی است که موضوع هسته ای را نیز‬ ‫باز باید در راستای مواضع و سیاست های ایران نسبت‬ ‫ب�ه رژی م صهیونیس�تی ارزیاب�ی ک�رد‪ .‬وی همچنین‬ ‫پیرامون روابط ایران و امری�کا در دولت اتی م ی گوید‪:‬‬ ‫«انها دی�دگاه مثبتی نس�بت به این پدیده نداش�تند‬ ‫و در ابتدای ام�ر با بحث اج�رای تحری م ه�ا بازهم بر‬ ‫سیاست های خصمانه ش�ان صحه گذاشتند‪ .‬اوباما با‬ ‫امضا و س�پس اجرای تحری م ها علیه ایران نشان داد‬ ‫که امریکای ی ها کلیت نظام را به این صورت م ی بینند‬ ‫و دولت این ش�خص و ان شخص برایش�ان تفاوتی‬ ‫نم ی کند‪ ».‬اصفی پیرامون پرونده هسته ای ایران نیز بر‬ ‫این باور است که میان دولت اقای روحانی و احمدی نژاد‬ ‫تفاوت های جدی وجود دارد‪ ،‬اگرچه در اصل هر دو اعتقاد‬ ‫به حق هسته ای ایران دارند‪ ،‬م ی خواهند از حقوق ایران‬ ‫دفاع کنند و هر دو در تالش�ند حق هس�ته ای ایران را‬ ‫تثبیت کنن�د اما نم ی ت�وان کتمان کرد ک�ه روش ها و‬ ‫راهبردها کامال متفاوت است‪ .‬در این روش های متفاوت‬ ‫م ی توان انتظار داشت وضعیت حتی در درجات پایین‬ ‫با گذشته متفاوت باشد‪.‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫ب�ا برگ�زاری انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری در‬ ‫ای�ران و پی�روزی دکت�ر حس�ن روحان�ی‪ ،‬اکنون‬ ‫جمهوری اسالم ی ایران در سیاست خارجی با چه‬ ‫چالش ها و تهدیدهایی مواجه است؟‬ ‫‪ l‬انتخابات اخیر ریاست جمهوری در عرصه بی ن الملل‪،‬‬ ‫جایگاه ای ران را باال برد‪ ،‬یعنی به رغم تالش��ی که دش��منان‬ ‫ای ران داش��تند تا مش��ارکت مردم ای ران را کاهش دهند‪ ،‬شاهد‬ ‫مش��ارکت باالی مردم بودیم‪ .‬انها تبلیغات وس��یعی انجام‬ ‫دادند تا به مردم بگوین��د این انتخابات ب ی فایده اس��ت‪ ،‬رای‬ ‫مردم ش��مرده نم ی ش��ود و نتیجه از پیش تعیین شده است‪.‬‬ ‫اما نتیجه انتخابات ای ران تمام پیشگوی ی ها‪ ،‬پی ش بین ی ها یا‬ ‫درست تر بگویم ارزوهای قلبی انها را از بین برد و خط بطالنی‬ ‫بر خواسته های انها کشید‪ .‬مس��اله ای که در این راستا قابل‬ ‫توجه است این اس��ت که ماهواره های خارجی ادعا م ی کنند‬ ‫بیش��ترین مخاطب را در ای ران دارند؛ اگر با استناد به صحبت‬ ‫انها این ادعا را بپذیریم‪ ،‬انتخابات اخیر نشان داد مردم ای ران به‬ ‫صحب ت های انها هیچ وقعی نم ی نهند و حتی اگر مخاطب‬ ‫شبکه های ماهواره باشند باز ب ر اساس عقل و بینش خودشان‬ ‫تصمیمم ی گی رند‪.‬بناب راینم ی توانگفتمخاطبانشبکه های‬ ‫ماهواره همواره با دید ه تردید به صحب ت ها و برنامه های انها‬ ‫نگاه م ی کنند و به این صورت نیس��ت ک��ه فریب تبلیغات‬ ‫مغرضانه ش��بکه هایی چون ‪ BBC‬و صدای امریکا را بخورند‪.‬‬ ‫بناب راین نفس انتخابات ای ران با وجود دش��من ی های خارجی‪،‬‬ ‫باز جایگاه ای ران را ب��اال برد و این امر موجب ش��د تا حدودی‬ ‫چالش ها کاهش یاب��د‪ .‬در برهه کنونی حداقل کش��ورهای‬ ‫مخالف ای ران در ظاهر نم ی توانند به مش��ی گذش��ته ش��ان‬ ‫عمل کنند‪ .‬اما به لحاظ جوهری‪ ،‬چالش های ای ران در عرصه‬ ‫جهانی خیلی تغییر نخواهد کرد‪ .‬در ای��ن میان مهمترین و‬ ‫جدی ترین چالش جمهوری اسالم ی ای ران‪ ،‬رژیم صهیونیستی‬ ‫است و دیگر چالش هایی که به وجود م ی ایند همگی مولود‬ ‫این چالش هستند‪ .‬در حقیقت سیاست های ای ران نسبت به‬ ‫رژیم صهیونیستی‪ ،‬خیلی از جهت گیری های دولت های دیگر‬ ‫یزند‪ .‬بحث دیگر موضوع هسته ای است و‬ ‫علیه ای ران را رقم م ‬ ‫‪30‬‬ ‫اش�اره کردید دومین موضوع در پرونده هسته ای‬ ‫ایران بحث حواش�ی است‪ .‬کمی بیش�تر در این‬ ‫رابطه توضیح دهید‪.‬‬ ‫‪ l‬این مساله به نگاه و رویکرد درباره مساله هسته ای‪،‬‬ ‫نحوه مذاکره و راهبرد طرفین بازم ی گردد‪ .‬طبیعی اس��ت که‬ ‫میان دولت اقای روحانی و احمدی نژاد تفاوت های جدی وجود‬ ‫دارد؛ اگرچه در اصل هر دو اعتقاد به حق هسته ای ای ران دارند‪،‬‬ ‫م ی خواهند از حقوق ای ران دفاع کنند و هر دو در تالشند حق‬ ‫هس��ته ای ای ران را تثبیت کنند اما نم ی توان کتمان کرد که‬ ‫روش ه��ا و راهبردها کامال متفاوت اس��ت‪ .‬در این روش های‬ ‫متفاوت م ی توان انتظار داشت وضعیت حتی در درجات پایین‬ ‫با گذشته متفاوت باشد‪.‬‬ ‫ایا ممکن اس�ت دکتر روحانی جهت کمت ر شدن‬ ‫تحری م ه�ا بحث غلظ�ت پایی�ن غن ی س�ازی را‬ ‫بپذیرند؟‬ ‫‪ l‬بای��د توجه داش��ت بح��ث پذی��رش تعلیق جزو‬ ‫سیاست های اجماعی کشور است‪ .‬پیش از این و در زمان خود‬ ‫اقای روحانی سیاس��ت نظام بر این تعلق گرفت که ما بحث‬ ‫تعلیق داوطلبانه را بپذیریم که به نظر من اقدام بسیار درستی‬ ‫بود‪ .‬در همان دوره سیاست نظام بر این تعلق گرفت که تعلیق‬ ‫داوطلبانه را بش��کنیم‪ ،‬بناب راین هم پذیرش و هم شکستن‬ ‫تعلیق در زمان اق��ای روحانی بود و هر دو از سیاس��ت های‬ ‫نظام و کامال درس��ت بود‪ .‬بناب راین اکنون نی��ز پایین اوردن‬ ‫غلظت غنی سازی جزو سیاس��ت های اجماعی نظام است‪.‬‬ ‫واکنش کشوری چون امریکا را نسبت به انتخابات‬ ‫ای ران چطور م ی بینید؟‬ ‫با توجه به واکنش امریکا نسبت به انتخاب حسن‬ ‫روحانی و اب راز تمایل ب رای مذاکره مستقیم‪ ،‬واکنش‬ ‫دکتر روحانی به این مساله چگونه خواهد بود؟ ایا‬ ‫در زمان ریاس�ت جمهوری ایشان م ی توان منتظر‬ ‫تغییرات خاصی در این حوزه بود؟‬ ‫‪ l‬در حقیقت کل دنیا از انتخابات ای ران خوشحال شد و‬ ‫از دید انها اکنون دولتی روی کار امده که م ی توان با ان گفت وگو‬ ‫کرد‪ .‬اما برخی نیز از نتیجه انتخابات ای ران ناراحت شدند؛ یکی‬ ‫رژیم صهیونیس��تی و دیگری تندروهای امریکا‪ .‬از یک س��و‬ ‫مشارکت باالی مردم در انتخابات از جمله دالیل ناراحتی این دو‬ ‫گروه بود و از سوی دیگر بحث مظلوم نمایی رژیم صهیونیستی‬ ‫مطرح اس��ت‪ ،‬چراکه این رژیم همواره مایل است در صحنه‬ ‫بی ن الملل با تمسک به مواردی چون ه ولوکاست مظلوم نمایی‬ ‫و توجه کشورهای دنیا را به خودش جلب کند‪ .‬بناب راین دولتی‬ ‫چون دولت دکتر روحانی که بحث اعتدال را سرلوحه اقداماتش‬ ‫قرار داده خوشایند رژیم صهیونیستی نخواهد بود و بهانه های‬ ‫مظلوم نمایی را از انها م ی گیرد‪.‬‬ ‫ای�ا اس�تراتژی ای�ران در قب�ال س�وریه در دوره‬ ‫اقای روحانی تغییری خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬رویکرد ای ران در رابطه با سوریه همچون قبل خ واهد‬ ‫بود‪ ،‬اما روش ها تغییر م ی کند‪ .‬ای ران در مورد س��وریه اشتباه‬ ‫نکرد و مواضعمان صحیح بود‪ .‬در س��وریه اکنون عده ای به‬ ‫صورت نیابتی در حال جنگ با بشار اسد هستند‪ .‬اما با وجود‬ ‫تحریک های برخی کشورهای ع ربی و غ ربی هنوز اغلب مردم‬ ‫سوریه خواهان ماندن بشار اسد هستند‪ .‬در همین رابطه ناتو‬ ‫هفته گذشته یک نظرس��نجی انجام داده بود که مطابق ان‬ ‫‪ 70‬درصد مردم سوریه طرفدار بش��ار اسد هستند‪ .‬این مساله‬ ‫نشان م ی دهد مواضع جمهوری اسالمی ای ران بحق بوده و ما در‬ ‫مواضعمان مشکل نداشته ایم‪ .‬البته ای ران م ی توانست در قبال‬ ‫سوریه متفاوت عمل کند یعنی با مخالفان زودتر وارد صحبت‬ ‫و گفت وگو شود و با کشورهایی مانند ترکیه جدی تر صحبت‬ ‫کند‪ .‬حتی ما باید روابط مان را با سعودی ها ترمیم م ی کردیم تا‬ ‫به موجب ان در مورد سوریه جدی تر وارد گفت وگو شویم‪ .‬در‬ ‫این صورت هم حکومت اسد حفظ م ی ش��ود‪ ،‬هم از کشت و‬ ‫کش��تار جلوگیری م ی شود و هم س��عودی ها کمتر احساس‬ ‫نگرانی م ی کنند‪ .‬غ ربی و امریکای ی ها بهتر از هر کسی سوریه‬ ‫را م ی شناسند و م ی دانند اگر این دولت نباشد بیشترین ضرر را‬ ‫خودشان متحمل م ی شوند‪ .‬به همین دلیل نیز امریکا حمایت‬ ‫‪ l‬بدون شک روابط بهتری را دنبال خ واهند کرد‪ .‬اکنون‬ ‫متاسفانه روابط ای ران با کش��ورهای ع ربی به ویژه کشورهای‬ ‫حوزه خلی ج فارس و در صدر ان سعودی ها خیلی خوب نیست‪.‬‬ ‫بناب راین به نظر م ی رس��د از اولویت های دول��ت اتی در ای ران‬ ‫کشورهای همسایه هستند و در این زمینه حتما شاهد تغییر‬ ‫روابط خواهیم بود‪.‬‬ ‫طی چند س�ال گذش�ته ش�اهد تحوالت بیداری‬ ‫ اسلامی در برخی کش�ورهای عربی چون لیبی‪،‬‬ ‫یمن‪ ،‬مص�ر و تونس بودی�م‪ .‬دیپلماس�ی دولت‬ ‫جدید ایران در برابر این کش�ورها ب�ه چه صورت‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬کش��ورها هر چه از ای ران دورتر باشند اهمی ت شان‬ ‫کمتر م ی شود‪ ،‬مخصوصا نسبت به کشورهای همسایه‪ .‬اما در‬ ‫هر حال ای ران با انها نیز به سمت بهبود رابطه خواهد رفت‪ ،‬اما‬ ‫اولویت کشورهای پی رامونی خواهد بود‪ .‬در این میان مصر با‬ ‫دیگر کشورها فرق م ی کند و همیشه گفته ام که رابطه ای ران‬ ‫و مصر به صورت تدریجی جلو م��ی رود‪ .‬در مصر گروه های‬ ‫مختلفی چون سلف ی ها‪ ،‬اخ وان ی ها‪ ،‬روشنفکران و غیرمسلمانان‬ ‫حضور دارند و در این میان المرس��ی نی��ز خیلی خوب عمل‬ ‫نکرد‪ .‬در حقیقت وی در حوزه سیاست خارجی ناپختگی کرد‪،‬‬ ‫بناب راین ش��اید بحث رابطه با ای ران جزو اولویت های نخست‬ ‫دولت المرسی نباشد‪ ،‬وگرنه م ی شد انتظار داشت روابط با مصر‬ ‫سریع تر جلو رود‪ .‬اکنون المرسی باتوجه به شرایط نامناسب و‬ ‫بد داخلی حتما از این مساله که رابطه با ای ران بهبود یابد پرهیز‬ ‫م ی کند‪ ،‬مگر اینکه یک امتیاز ب��زرگ بگیرد‪ .‬مثال این امتیاز‬ ‫م ی تواند در سوریه باشد که در این رابطه ای ران امادگی و حق‬ ‫دادن چنین امتیازی را ندارد‪ .‬به همین خاطر تصور نم ی شود‬ ‫رابطه ای ران و مصر در شرایط فعلی به سرعت متحول شود‪.‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫‪ l‬در پرونده هس��ته ای ای ران دو موض��وع وجود دارد؛‬ ‫یکی اصل موضوع یعنی پرونده هس��ته ای اس��ت و دیگری‬ ‫حواش��ی ان‪ .‬اصل موضوع پرونده هس��ته ای ای ران به دیدگاه‬ ‫امریکا باز م ی گردد‪ ،‬یعنی اگر در دولت اتی دیدگاه انها همچنان‬ ‫خصمانه باشد تحوالت به قوت خود باقی م ی ماند‪ .‬در اصل در‬ ‫این رابطه نم ی توان انتظار داشت در مدت کوتاهی دچار تحول‬ ‫شویم‪ .‬در این میان هفته گذشته باز هم یک سری تحریم ها‬ ‫در موضوع کشتی رانی‪ ،‬نفت و ریال علیه ای ران اجرایی شد‪ .‬این‬ ‫تحریم ها را چندی پیش باراک اوباما امضا کرده بود و اخی را نیز‬ ‫اجرایی شدند‪ .‬اما باید توجه داش��ت رئی س جمهور امریکا که‬ ‫م ی دانس��ت در ای ران انتخابات برگزار شده است‪ ،‬بناب راین اگر‬ ‫قرار بود حسن نیت نشان دهد این تحریم ها را امضا نم ی کرد و‬ ‫منتظر نتیجه انتخابات م ی شد‪ .‬اما ان را امضا کرد و سپس ان را‬ ‫به مرحله اجرا دراورد‪ .‬این مسائل نشان م ی دهد که امریکای ی ها‬ ‫کلیت نظام را به این صورت م ی بینند و دولت این شخص و‬ ‫ان شخص ب رای شان تفاوتی نم ی کند‪ .‬به فرض اینکه اوباما‬ ‫این تحریم ها را امضا کرده باشد اما انها که دیدند دولت جدید‬ ‫در ای ران در حال روی کار امدن است‪ ،‬پس باید مهلتی به دولت‬ ‫جدید م ی دادند تا ببینند اوضاع به چه صورت اس��ت‪ .‬بناب راین‬ ‫اقدامات خصمانه امریکا همواره در دس��تورکار قرار دارد و این‬ ‫اقدام اخیرشان نیز مالک و معیار خوبی ب رای سنجش می زان‬ ‫دشمنی انها با ماست‪ .‬در نتیجه اصل موضوع هسته ای ای ران‬ ‫به رویکرد امریکا بازم ی گردد و اگر امریکا یک رویکرد عادالنه‪،‬‬ ‫صادقانه و منصفانه را در پیش بگیرد رویکرد ای ران نیز تغییر‬ ‫م ی کند و داس��تان روال دیگ��ری را طی خواهد ک��رد‪ ،‬اما اگر‬ ‫رویکردشان همچنان مثل انچه تاکنون بوده‪ ،‬باشد‪ ،‬وضعیت‬ ‫فرق نخواهد کرد و مانند سابق ادامه پی دا خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬انها خوشامد خوبی نسبت به این پدیده نداشتند و‬ ‫در ابتدای امر با بحث اجرای تحریم ها بازهم بر سیاست های‬ ‫خصمانه ش��ان صحه گذاش��تند‪ .‬ای ران‪ ،‬امریکا را هم در زمان‬ ‫دولت اصالح طلبان و هم در زم��ان دولت اصولگرایان تجربه‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬با ارزیابی این دوران م ی توان گفت امریکای ی ها‬ ‫در سیاست هایشان شدت و ضعف داش��ته اند‪ ،‬اما از اقدامات‬ ‫خصمانه شان دست نکشیدند‪ .‬اما در این میان اگر گروهی یا‬ ‫دولتی با هدف جلوگیری از افزایش تحریم و تشنج کار را پیش‬ ‫ببرد حتما یک فضای متفاوتی به وجود خواهد امد‪ .‬در رابطه با‬ ‫موضوع ای ران و امریکا این موضوع بیش از انکه به ای ران بازگردد‬ ‫به امریکا بازم ی گردد و انها باید از خودشان حس ن نیت نشان‬ ‫دهند‪ .‬تاکنون که شروع خوبی نداشتند اما باید ببینیم بعد از این‬ ‫چه روندی را در پیش خواهند گرفت‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه دکتر حسن روحانی مدتی رئیس‬ ‫تیم هس�ته ای و مذاکره کننده ارش�د ایران با سه‬ ‫کش�ور اروپایی المان‪ ،‬فرانسه و بریتانیا بودند‪ ،‬به‬ ‫نظر شما در دولت اتی‪ ،‬پرونده هسته ای ایران به‬ ‫چه سمتی خواهد رفت؟‬ ‫دکتر روحانی پیرامون ارتباطات ایران با کشورهای‬ ‫عربی چون عربستان و قطر چه رویکردی را دنبال‬ ‫خواهند کرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫این در حالی است که موضوع هسته ای را نیز باز باید در راستای‬ ‫مواضع و سیاس��ت های ای ران نس��بت به رژیم صهیونیستی‬ ‫ارزیابی کرد‪ .‬در حقیقت دو چالشی که فعال ب رای غرب و امریکا‬ ‫در اولویت است و ب رایشان موضوعیت دارد‪ ،‬نخست مواضع ما‬ ‫نسبت به رژیم صهیونیستی و سپس نیز بحث هسته ای است‪.‬‬ ‫اگرچه رئی س جمهور در جهت گیری سیاست های نظام خیلی‬ ‫نقش دارد‪ ،‬اما تاثیر صددرصدی ندارد و همه مسائل در اختیار‬ ‫شخص رئی س جمهور نیست‪ .‬به بیان دیگر بحث پذیرش یا‬ ‫عدم پذیرش تعلیق تنها در اختیار ش��خص روحانی نیست‪،‬‬ ‫ضمن اینکه در ح��ال حاضر بحث پذی��رش تعلیق دیگر به‬ ‫گذشته تعلق دارد‪ .‬در حقیقت اکنون خیلی بعید است که ای ران‬ ‫بحث تعلیق را بپذیرد و در این شرایط باید دیگر در راستای حق‬ ‫خودمان گام برداریم‪.‬‬ ‫خود را از مخالفان به گونه ای تنظیم کرده که سوریه نابود شود‪.‬‬ ‫یعنی جنگ را فرسایشی کرده تا در اینده یک سرزمین سوخته از‬ ‫سوریه باقی بماند‪ .‬بناب راین اکنون نیز دولت اتی ای ران م ی تواند‬ ‫روش های جدید را سرلوحه قرار دهد تا در مورد سوریه به اهداف‬ ‫موردنظر دست یابیم‪.‬‬ ‫در دوره هر یک از روس�ای جمهور در ایران‪ ،‬کشور‬ ‫ما با برخی کش�ورها روابطش بهتر ش�د مثال در‬ ‫دوره اقای احمدی نژاد ش�اهد بهب�ود روابط ایران‬ ‫و کش�ورهای امریکای التی�ن بودی�م‪ .‬باتوجه به‬ ‫ش�رایط ایران و بی ن الملل فکر م ی کنید در دولت‬ ‫اتی‪ ،‬مناس�بات ایران به س�مت کدام کش�ورها‬ ‫متمایل شود؟‬ ‫‪ l‬در این رابطه خالی از لطف نیست که خاطره ای را‬ ‫ذکر کنم‪ .‬چند سال پیش که اقای حدادعادل‪ ،‬رئیس مجلس و‬ ‫من‪ ،‬معاون پارلمانی وزارت خارجه بودم سفری به کوبا داشتیم‪.‬‬ ‫در این سفر ما با اقای کاس��ترو یک مالقات بسیار طوالنی‬ ‫داشتیم‪ .‬وی در این دیدار خطاب به ما گفت‪« :‬من به مورالس‬ ‫و چاوز که شاگردهای خود من هستند‪ ،‬سفارش شما را کرده ام‬ ‫که با ای ران رابطه شان را خوب کنند‪ ،‬شما این مساله را سفت‬ ‫بگیرد و بروید جلو‪ ».‬این صحبت اقای کاسترو دستورالعملی‬ ‫شد ب رای وزارت خارجه و وی نقش بسیار مهمی در بهبود روابط‬ ‫ای ران با کشورهای امریکای التین داشت‪ .‬این وقایع مصادف‬ ‫شد با دوره اقای احمدی نژاد و دولت نیز در یک اقدام مناسب‬ ‫توانست با کشورهایی که زمینه اش فراهم است ارتباط برقرار‬ ‫کند‪ .‬اما حتما در اینده اولویت سیاست خارجی ای ران نم ی تواند‬ ‫ان سوی اب ها و در چند هزار مایلی ما باشد‪ .‬اگر چه من معتقدم‬ ‫تمام کشورها ب رای ای ران اهمیت دارند و باید با تمام کشورها‬ ‫رابطه خوب برقرار کرد‪ .‬زی را هر کشوری ظرفی ت ها و حق رای‬ ‫خودش را دارد اما حتما باید یک اولویت بندی صورت بگیرد و‬ ‫ب ر اساس ان پیش برویم ‪g‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪32‬‬ ‫ناگفته هاییازتصمیمات‬ ‫انتخاباتیجامعتین‬ ‫بازگشت به شیخوخیت؟‬ ‫گفت وگویمثلثبا‬ ‫عضو شورای مرکزی جامعه مدرسین‬ ‫شیخوخیتتوانشرا‬ ‫ازدستندادهاست‬ ‫گفتوگویمثلثبا‬ ‫عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت‬ ‫چراجامعتین‬ ‫بهنتیجهنرسیدند؟‬ ‫گفتوگویمثلثبا‬ ‫محمدجوادح ق شناس‬ ‫سیاست‬ ‫ناگفته های‬ ‫ایت اهلل یزدی‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫ایتاهللیزدیهفتهگذشته جزئیاتتازه ای‬ ‫ازنظراتمختلفاعضایجامعهمدرسیندر‬ ‫انتخابات‪ 92‬راروایتکرد‬ ‫‪33‬‬ ‫ایا اصول گرایان به شیخوخیت باز می گردند؟‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫گالیه های شـیخ‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫چه ش��د ک��ه اصولگرای��ان انتخاب��ات را این گونه از‬ ‫دس��ت دادند؟ چه رویداد های سیاس��ی موجبات پ راکندگی‬ ‫و چند دس��تگی را میان اصولگرایان پدی��د اورد؟در هفته اخر‬ ‫انتخابات انچه موجب ش��د ش��اهد کناره گی��ری نامزدهای‬ ‫اصولگرا به نفع یک نفر نباشیم چه بود؟‬ ‫باید به این بپردازیم که اصولگرایان از ابتدا چگونه وارد‬ ‫انتخابات شدند؟ بدون ش��ک مرور و واکاوی رفتار انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان در انتخابات‪ ،‬اکن��ون که دولت منتخب تا اندک‬ ‫زمانی دیگر جانشین محمود احمدی نژاد م ی شود به خوبی‬ ‫م ی تواند زمینه ها و علل عدم موفقیت این جناح که در استانه‬ ‫پیروزی قطعی قرار داشت را نمایان کند‪.‬‬ ‫باید به سال های دور برگردیم؛ انجا که جامعه روحانیت‬ ‫مبارز و جامعه مدرسین حرف اول و اخر را ب رای اصولگرایان‬ ‫م ی زدند‪ .‬هنگام ی که راس��تگرایان دیروز و اصولگرایان امروز‬ ‫فهرس��ت های انتخابات ی شان از گعده نش��ین ی های مهم با‬ ‫روحانیون تراز اول دو تشکل روحانی یعنی جامعه مدرسین‬ ‫و جامعه روحانی��ت بیرون م ی امد‪ .‬تصمی��م اخر ه ر چه بود‬ ‫به رس��م و احترام و س��نت کس��ی اعتراضی نداشت و همه‬ ‫متحد‪ ،‬یکصدا داشتند؛ حال چه نتیجه اش پیروزی بود و چه‬ ‫نتیجه اش شکست‪.‬‬ ‫رفتاری که ترجمانش در فرهنگ سیاس��ی معاصر به‬ ‫شیخوخیت تعبیر م ی شد‪.‬‬ ‫این روند اما در نیمه دهه ‪ 80‬تغییر کرد‪ .‬برهه ای که دولت‬ ‫اصالحات عمرش رو به پایان بود و اصولگرایان خودش��ان را‬ ‫ب رای رفتن به پاس��تور و در اختیار گرفتن مهمترین صندلی‬ ‫قوه مجریه اماده م ی کردند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫اصولگرایان با چند صدا‬ ‫رقیب دیروز رئیس دولت اصالحات حاال در نیمه دهه‬ ‫هشتاد بر ان شده بود که فردی را در قالب شورای هماهنگی‬ ‫نیروی های انقالب و البته با لیدری خودش راهی ساختمان‬ ‫ریاست جمهوری کند‪.‬‬ ‫علی اکبر والیتی در ان برهه در پوزیش��ن شیخوخیت‬ ‫ب رای اصولگرایان قرار گرفته بود و البته خود را مس��تظهر به‬ ‫حمایت جامعتین م ی دانس��ت‪ .‬چه اینکه او از اعضای ارشد‬ ‫جامعه روحانیت بود و روابط خوبی هم با جامعه مدرس��ین‬ ‫داشت‪ .‬به رسم و سنت پیشین قرار بر انتخاب فرد اصلح شد‪.‬‬ ‫پنج نامزد اصولگرا گرد یکدیگ��ر امدند و دور یک میز‬ ‫نشستند تا یکی برگزیده شود‪ .‬از همان ابتدا اما راه شان یکی‬ ‫ی مجزا گرفت‪ .‬یک��ی انصراف داد و‬ ‫نش��د‪ .‬ه ر کس تصمیم ‬ ‫دیگران اعتراض کردند و ه ر چه بود علی الریجانی منتخب‬ ‫شورا ش��د‪ .‬این اما همه ماجرا نبود‪ .‬ایت اهلل مصباح به فردی‬ ‫دیگر اعتقاد داشت‪ .‬فردی که منتخب ش��ورا نبود و حمایت‬ ‫جامعتین را نداشت‪ .‬ایت اهلل مصباح به همه گفت که نظرش‬ ‫محمود احمدی نژاد است و راه رفته جامعتین را قبول ندارد‪.‬‬ ‫نامزد ش��ورا رای نیاورد و دیگر اصولگراها هم شانسی‬ ‫ب رای رفتن به پاستور البته در قامت رئی س جمهور نیافتند‪ .‬فرد‬ ‫مورد نظر ایت اهلل مصباح حاال رئی س جمهور بود ه ر چند این‬ ‫رئی س جمهور زمان زیادی نتوانس��ت محبوب ایت اهلل باشد‪.‬‬ ‫چندی نگذش��ت که اصولگرایان باید خود را ب رای انتخابات‬ ‫مجلس هشتم اماده م ی کردند‪ .‬حاال دیگر عل ی اکبر ناطق نوری‬ ‫تمایلی ب رای شیخوخیت میان اصولگرایان نداشت‪ .‬او گفت‬ ‫قصد بازنشستگی سیاسی دارد‪ .‬اصولگرایان اما تجربه موفق‬ ‫جبهه متحد در مجلس هفتم را داش��تند‪ .‬انها ب��ار دیگر با‬ ‫‪34‬‬ ‫حکمیت جامعتین فهرستی از اصولگرایان را با عنوان جبهه‬ ‫متحد روانه مجلس کردند‪ .‬در ای��ن میان اگرچه اصولگرایان‬ ‫دیگری با تابلوهای متفاوت‪ ،‬فهرست منتشر کردند اما پیروز‬ ‫می دان جبهه متحد بود‪.‬‬ ‫زمان اما ه ر چه م ی گذش��ت بار دیگر ماجرای اتفاقات‬ ‫سال ‪ 84‬در شرف تکرار بود‪.‬‬ ‫صدا ها حاال متفاوت تر از همیشه شده بود‪ .‬زایش ها و‬ ‫ریزش های اصولگرایان اوضاع را چنان کرده بود که رس��م و‬ ‫سنت پیشین دیگر میان همه اصولگرایان خریدار نداشت‪.‬‬ ‫مجلس نهم که نزدیک ش��د شکاف ها س��ر باز کرد‪.‬‬ ‫اگرچه قرار بر حرکت در مس��یرجبهه متحد ب��ود اما این بار‬ ‫صدای متفاوتی که از قم م ی امد کار را ب رای ته ران ی ها سخت‬ ‫کرده بود‪.‬‬ ‫حاال طرفداران ایت اهلل مصباح و البته خود او که تشکلی‬ ‫به نام جبهه پایداری را پدی��د اورده بودند‪ ،‬به گونه ای دیگر به‬ ‫انتخابات نهم نگاه م ی کردند‪ .‬انها قرارشان بر حضور مستقل‬ ‫در انتخابات شد‪ .‬حاال جامعتین یک فهرست داشت و ایت اهلل‬ ‫مصباح یک فهرس��ت دیگر؛ دو ص��دای متف��اوت از میان‬ ‫اصولگرایان‪ .‬تالش ها هم البته نتیجه ای حاصل نکرد و اتحاد‬ ‫تا لحظه اخر ایجاد نشد‪ .‬اکثریت صندل ی های ته ران به جبهه‬ ‫متحدی ها رسید و اما پایداری ها هم توانستند به مجلس راه‬ ‫یابند‪ .‬اگرچ��ه در میان حضور ان��دک اصالح طلبان رویدادی‬ ‫پرهزینه از این عدم اتحاد ب رای اصولگرایان به وجود نیامد اما‬ ‫پایه های عدم اتحاد در انتخابات ریاست جمهوری ایجاد شد‪.‬‬ ‫انتخابات یازدهم در فراق شیخوخیت‬ ‫محمود احمدی نژاد دیگر زمانی ب رای ماندن در پاستور‬ ‫نداش��ت و اصولگرایان تقریبا تردیدی نداشتند که با ضعف‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬قطعا ساکن بعدی ساختمان ریاست جمهوری‬ ‫یک اصولگرا خواهد بود‪.‬‬ ‫حاال همه نگاه ها باز هم به جامعتین بود؛ برخی تشکیل‬ ‫مدلی شبیه شورای هماهنگی س��ال ‪ 84‬را انتظار داشتند و‬ ‫برخی دیگر به مدلی مانند جبهه متحد فکر م ی کردند‪.‬‬ ‫زم��ان زی��ادی از گمانه زن ی ها نگذش��ته بود که س��ه‬ ‫ش��خصیت اصولگرا از ائت�لاف با یکدیگر ب��رای حضور در‬ ‫انتخابات خبر دادند‪ .‬قرارشان این شد که نظرسنج ی ها ه ر گونه‬ ‫که حکم کند دو نفر به نفع یک نفر کنار روند‪.‬‬ ‫جای خالی جامعتی��ن حاال به خوبی مش��خص بود‪.‬‬ ‫زمان که گذشت و انتقادها که باال گرفت‪ ،‬افراد دیگری هم از‬ ‫میان اصولگرایان از عزمشان ب رای کاندیداتوری سخن گفتند‪.‬‬ ‫اعضای ائتالف هم در ادامه گفتن��د که یکی از معیار ها نظر‬ ‫جامعتین خواهد بود‪.‬‬ ‫اما علمای قم و تهران چه می گفتند؟‬ ‫«من در پیشگاه الهی شهادت م ی دهم در بین کسانی‬ ‫که در یازدهمین دوره ریاست جمهوری کاندیدا شده اند جناب‬ ‫اقای دکتر لنکرانی‏اصلح هستند و امیدوارم که این شهادت‬ ‫برگ زرینی در کارنامه ‪ 80‬س��اله من باش��د‪ .‬برخی از افرادی‬ ‫که کاندیدا ش��دند من به انها ارادت دارم و انها نور چشم من‬ ‫محسوب م ی ش��وند اما ب رای این کار مناس��ب نیستند ولی‬ ‫‏بین ی وبی ن اهلل ش��هادت م ی ده��م که روی زمی��ن و زیر این‬ ‫اس��مان‪ ،‬کس��ی اصلح از اقای لنکرانی نم ی شناسم‪ ».‬این‬ ‫سخنان ایت اهلل مصباح تایید رسمی بود بر حضور مستقل‬ ‫یک جریان سیاسی از میان اصولگرایان در انتخابات‪ .‬ایت اهلل‬ ‫مصباح مانند سال ‪ 84‬رسم و راهی متفاوت و البته مخصوص‬ ‫به خود را برگزیده بود‪ .‬او راضی به هی چ ک��دام از کاندیداهای‬ ‫دیگر اصولگرایان نبود‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل مهدوی کنی ام��ا در قامت دبی��رکل جامعه‬ ‫روحانیت مبارز همچنان بر وحدت اصولگرایان تاکید م ی کرد‬ ‫و چنین م ی گفت‪« :‬از هر ائتالفی از جمله ائتالف س��ه گانه‬ ‫پش��تیبانی م ی کنم و ب رای به وحدت رس��یدن اصولگرایان‬ ‫تالش خواهم کرد‪ ».‬او البته بارها گفت که نگران عدم وحدت‬ ‫اصولگرایان است‪.‬‬ ‫ه ر چه بود در روزهای اخ��ر انتخابات هنوز جامعتین از‬ ‫کسی حمایت نکرده بود و ایت اهلل مصباح هم با کناره گیری‬ ‫باقری لنکرانی پس از سکوتی کوتاه‪ ،‬رسما اعالم کرد که سعید‬ ‫جلیلی گزینه مورد نظر او در انتخابات است‪.‬‬ ‫اما در اخرین روزها باالخره جامعه مدرسین بیانی ه ای با‬ ‫مضمون حمایت از والیتی منتشر کرد‪ .‬در این بیانیه با امضای‬ ‫ایت اهلل یزدی امده بود‪« :‬ب راساس مصوبه جلسه رسمی روز‬ ‫جمعه مورخ ‪ 92/3/10‬مبن ی بر تش��کیل جلسه فوق العاده‪،‬‬ ‫این جلسه در روز شنبه مورخ ‪ 92/3/11‬تشکیل شد که پس‬ ‫از بحث و تبادل نظر درباره نامزدهای ریاست جمهوری‪ ،‬نظر‬ ‫اکثریت به جناب اقای دکتر عل ی اکبر والیتی معطوف گردید‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است این نظر مورد تائید کتبی تعداد معتنابهی‬ ‫دیگر از اعضای محترم جامعه مدرسین نیز قرار گرفت‪ ».‬این‬ ‫بیانیه اما ب��ا واکنش های تعجب ب ر انگیزی از س��وی برخی‬ ‫اعضای جامعه مدرس��ین مواج��ه ش��د؛ اظهارنظرهایی که‬ ‫حکایت از اختالف بر انتخاب و حمایت از والیتی داشت‪ .‬حاال‬ ‫همه نگاه ها به سومین ایت اهلل بود؛ همه منتظر بودند تا ببینند‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی باالخره از چه کسی حمایت خواهد کرد‪.‬‬ ‫ایا جامعه روحانیت نیز با جامعه مدرسین همصدا خواهد شد؟‬ ‫این اتفاق اما رخ نداد‪ .‬ایت اهلل مهدوی کنی ترجیح داد سکوت‬ ‫کند؛ سکوتی پرمعنا که البته چند روز بعد علتش هویدا شد‪.‬‬ ‫نامه پرماجرا‬ ‫انتخابات که تمام ش��د‪ ،‬ناگفته های اصولگرایان یکی‬ ‫پس از دیگری راهی رس��انه ها ش��د‪ .‬اولین ماجرا مربوط به‬ ‫علی اکبر والیتی بود‪.‬‬ ‫ماجرای نامه ای که ایت اهلل مهدوی کنی به علی اکبر‬ ‫والیتی نوشته بود که حتی گفته م ی شود قرار بوده پس از عدم‬ ‫توجه دکتر والیتی به ان حتی رس��انه ای هم شود؛ اتقافی که‬ ‫البته گویا با مالحظات انتخاباتی رخ نداد‪ .‬ب ر اس��اس اخباری‬ ‫که در رسانه ها مطرح ش��ده بود ایت اهلل مهدوی کنی پس از‬ ‫مشاهده افزایش ارای حسن روحانی در نتیجه کنار کشیدن‬ ‫محمدرضا عارف و حمایت های همه جانبه از او‪ ،‬روز ‪ 21‬خرداد‬ ‫نامه ای خطاب به علی اکبر والیتی م ی نویسد‪ .‬او در این نامه‬ ‫از والیتی خواسته بود به میثاق و وعده خود در شرایط حساس‬ ‫کنونی عمل کند و از صحنه انتخابات کنار بکشد‪.‬‬ ‫اشتیانی‪ ،‬عضو ش��ورای مرکزی جامعه مدرسین حوزه‬ ‫علمیه قم از اولین کس��انی ب��ود که وجود چنی��ن نامه ای‬ ‫را تلویحا تایید کرد و در پاس��خ به این س��وال که ایا بزرگان‬ ‫جامعه مدرس��ین و جامعه روحانیت درخواس��تی از والیتی‬ ‫ب رای انصراف از انتخابات ریاس��ت جمهوری داشتند؟ گفت‪:‬‬ ‫«بنده ش��نیده ام ایت اهلل مهدوی کنی در نام��ه ای از والیتی‬ ‫خواسته بود که از عرصه انتخابات ریاست جمهوری انصراف‬ ‫دهد‪ ،‬ام��ا تعلل کرده یا احس��اس کرده بود ک��ه زمینه ب رای‬ ‫رای اوری اش وجود دارد و این درخواست را قبول نکرده بود‪».‬‬ ‫اما پس از اظهارنظرهای متفاوت س��ی د مصطفی می رلوحی‪،‬‬ ‫رئی س دفتر ای��ت اهلل مهدوی کنی‪ ،‬رئی��س مجلس خبرگان‬ ‫در گفت وگویی رسما این ماجرا را تایید کرد‪ .‬او روند تشکیل‬ ‫ائتالف سه نفره و قرارهای میان انان را اینگونه شرح داد‪« :‬سه‬ ‫نفر از محترمین این جریان(اصولگرایی) متعهد شدند بعد از‬ ‫مدتی به نظرسنج ی ها نگاه کنند و هرکس پی ش تر بود‪ ،‬ان‬ ‫دو نفر دیگر کنار بروند و ب رادر وار به او کمک کنند که او پیش‬ ‫برود و در خدمت وی باشند‪ .‬حتی در یکی از جلسات ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی از یکی از اقایان پرسیدند اگر مثال ان یکی رایش‬ ‫ایت اهلل محمد یزدی می گوید ‪« :‬جامعه مدرسین تا مرز تجزیه پیش رفته بود‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫بیشتر شود و مصلحت شد که او به عنوان کاندیدا معرفی شود‪،‬‬ ‫شما وزیر او م ی شوی؟ و در ان جلسه تاکید و تصریح شد که؛‬ ‫«بله»‪ .‬نظر ایت اهلل مهدوی این بوده که دور یک محور جمع‬ ‫بشوند‪ ،‬اما حوادثی پیش امد که دوستان‪ ،‬ساز خودشان را زدند‬ ‫و نغمه های دیگری نواختند که اتفاقی که فکر م ی شد به ان‬ ‫سمت حرکت م ی کنیم‪ ،‬نیفتاد‪ .‬پس از بررس ی های اولیه قرار‬ ‫بود که نفر واحد انتخاب بش��ود‪ ،‬اما گفتند بعد از ثب ت نام این‬ ‫فرد انتخاب شود‪ .‬پاسخ داده شد که تعدد کاندیداها توجه اقشار‬ ‫را معطوف به چند نفر م ی کند و کار س��خت م ی شود؛ اعالم‬ ‫کردند که خی ر‪ .‬بعد گفتند تبلیغات شروع بشود‪ ،‬تبلیغات کردند‬ ‫و گفتیم اینطور متفرق م ی ش��وید و بعد گفتند که مناظ رات‬ ‫انجام بشود و عمال ان چیزی که باید اتفاق م ی افتاد‪ ،‬حاصل‬ ‫نشد‪ .‬ایشان (ایت اهلل مهدوی کنی) تالش کردند که امر وحدت‬ ‫محقق بشود و هیاهو هم نکردند‪ ،‬اما متاسفانه بعضی اقایان‬ ‫به توصی ه ها عمل نکردند‪ ».‬می رلوحی در پاس��خ به سوالی‬ ‫مبنی بر اینکه ایا این مطلب که از طرف دفتر ایت اهلل مهدوی‬ ‫در روزه��ای پایانی تماس م ی گرفتند و اق��ای والیتی امتناع‬ ‫م ی کردند‪ ،‬درست است‪ ،‬گفت‪« :‬بله! همینطور است‪ .‬ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی ب رای اینکه نظر خاتمه دهنده را ارائه بدهند‪ ،‬چند‬ ‫بار تماس گرفته بودند و به ناچار نامه هم نوش��تند‪ ،‬اما اقای‬ ‫والیتی توصی ه ها را نپذیرفتند‪ .‬من حتی خودم هم صحبت‬ ‫کردم اما اقایان قطع کردند و بعد ب��ه پیغام ها و تماس های‬ ‫ما هم جواب ندادند‪ .‬اما اینکه چه چیزی باعث ش��د ایش��ان‬ ‫امتناع کنند باید خودش��ان پاس��خ بدهند‪ .‬حاال اط رافیان یا‬ ‫مشاوران تاثیر داش��تند‪ ،‬من اطالعی ندارم‪ .‬اقایان نسبت به‬ ‫ش��خص ایت اهلل مهدوی کنی حتی گفته بودن��د‪« :‬هر چه‬ ‫شما بفرمایید» یعنی اینطور هم اعالم تبعیت و پیروی کرده‬ ‫بودند‪».‬‬ ‫در واکنش به همه این اخبار دکتر والیتی اما م ی گوید‪:‬‬ ‫«چنین نامه ای را از ایت اهلل دریافت نکرده ام‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫ناگفته های ایت اهلل‬ ‫اما بدون شک مهمترین تحول سیاسی هفته گذشته‬ ‫س��خنان قابل توجه ایت اهلل محمد یزدی است‪ .‬او سخنانی‬ ‫را مطرح کرد که اس��رار زی��ادی از انتخابات را در بر داش��ت‪.‬‬ ‫ایت اهلل یزدی گفت که جامعه مدرس��ین تا مرز تجزیه پیش‬ ‫رفته بوده است‪ .‬او چنین گفت‪« :‬بنده به عنوان یکی از اعضای‬ ‫جامعه مدرسین وظیفه خود م ی دانستم که این تشکل گرفتار‬ ‫تجزیه نشود و ان حالتی که ب رای جامعه روحانیت و مجمع‬ ‫روحانیون مبارز در ته ران پیش امد (که دچار دو دستگی شدند‬ ‫و خود به خود در مسائل سیاسی هم دو دسته شدند) ما سعی‬ ‫کردیم در جامعه مدرسین این تجزیه پیش نیاید‪ .‬خوب است‬ ‫طالب محترم حوزه اطالع داشته باشند و بدانند که کار تا مرز‬ ‫عمل ی شدن این تجزیه پیش رفت‪ .‬نزدیک بود که یک تشکل‬ ‫جدیدی ش��کل بگیرد‪ .‬چه توسط کس��انی که در جلسات‬ ‫جامعه ش��رکت م ی کنند و چه انهایی که شرکت نم ی کنند‪.‬‬ ‫خوش��بختانه به دالیل مختلف و به خواست خداوند متعال‬ ‫جلوی این تجزیه گرفته شد و خدا را ش��کر م ی کنیم که در‬ ‫حال حاضر هیچ تجزیه ای در جامعه مدرس��ین وجود ندارد‪.‬‬ ‫همه اعضای محترم چه کسانی که در جلسات جامعه شرکت‬ ‫م ی کنند و چه کسانی که شرکت نم ی کنند‪ ،‬همه را محترم‬ ‫م ی شماریم‪».‬‬ ‫ایت اهلل یزدی با اشاره به اینکه بارها با تع دادی از اعضای‬ ‫جامعه مدرسین که در جلسات شرکت نم ی کنند‪ ،‬تماس گرفته‬ ‫و حتی حضوری به منزلش��ان رفته و از انها درخواست کرده‬ ‫است که در جلسات ش��رکت کنند‪ ،‬یاداور شد‪« :‬بنده تا انجا‬ ‫که توانسته ام سعی کردم از تجزیه جامعه مدرسین جلوگیری‬ ‫کنم و به یاری خداوند هم تاکنون تجزیه پیش نیامده است‪.‬‬ ‫امیدوارم که این جریان اخیری هم که یک اشتباه بود‪ ،‬جب ران‬ ‫شود‪ .‬حوزه در جریان باشد‪ .‬اینها چیزی نیست که بنده بخ واهم‬ ‫پش��ت پرده عرض کنم‪ .‬زمانی که احس��اس کردم در حوزه‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی در نامه ای به علی اکبر والیتی خواستار انصراف او از نامزدی شده بود‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی حاضر به حمایت از نامزد مورد نظر جامعه مدرسین نشد‬ ‫‪35‬‬ ‫یک حزب و گروهی که خود را منتس��ب به ایت اهلل مصباح‬ ‫م ی دانند به وجود م ی اید‪ ،‬به بعض��ی از روحانیون محترمی‬ ‫ که با ایشان ارتباط خاص دارند‪ ،‬در جلسات خصوصی که با‬ ‫انها داشتیم‪ ،‬گفتیم که از تفرقه و تجزیه جلوگیری کنیم‪ ،‬ولی‬ ‫متاسفانه مشکل حل نشد‪ .‬البته بنده ارادت خاصی به ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی دارم‪ .‬ایشان عضو جامعه مدرسین هستند و از‬ ‫قدیم ی ترین کسانی که با هم در مبارزات شرکت داشتیم‪ .‬در‬ ‫ان اطالعی ه هایی که قبل از انقالب منتشر شده‪ ،‬بنده به همراه‬ ‫ایشان و یکی از دوستان‪ ،‬انها را منتش��ر م ی کردیم‪ .‬ایت اهلل‬ ‫مصباح از جایگاه خاصی برخوردار بودند و هس��تند‪ .‬ایشان‬ ‫یکی از شخصی ت های فلسفی‪ ،‬دینی‪ ،‬اخالقی و وزنه سنگین‬ ‫علمی هستند که گروهی اط راف ایشان به وجود امد‪».‬‬ ‫روای�ت ای�ت اهلل ی�زدی از جلس�ه مش�ترک ب�ا‬ ‫مهدوی کنی و مصباح‬ ‫سیاست‬ ‫ایت اهلل یزدی در ادامه سخنانش از جلس ه ای سه نفره با‬ ‫حضور مصباح یزدی و ایت اهلل مهدوی کنی خبر داد و گفت‪:‬‬ ‫«در ان جلس��ه که بیش از یک س��اعت به طول انجامید‪،‬‬ ‫بنده خطاب به جناب اقای مصباح عرض کردم‪ :‬جناب اقای‬ ‫مصباح! اگر جامعه مدرس��ین و روحانیت مبارز در مس��ائل‬ ‫انتخاباتی اینده که در پیش داریم به یک نقطه واحدی رسیدند‬ ‫ش��ما که در جامعه اثر گذار هس��تید امادگی ان را دارید که‬ ‫همراهی و کمک کنید تا اختالف کمتر شود تا با همراهی شما‬ ‫این دو نهاد که اثر گذار هس��تند یکی شوند و اختالفات بین‬ ‫انها کمتر شود؟» ایشان فرمودند که در ان زمان هر تکلیفی‬ ‫شرعی که داشته باشم عمل خواهم کرد‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل مهدوی فرمودن��د که همه م��ا موظفیم که‬ ‫تکلیف شرعی را عمل کنیم‪ .‬بنده مجددا عبارات خود را تغییر‬ ‫دادم و عرض کردم‪« :‬جناب اقای مصباح! این مشخص است‬ ‫که همه ما تکلیف ش��رعی را عمل خواهیم کرد‪ .‬هیچ کس‬ ‫قصد ندارد تکلیف غیر شرعی عمل کند‪ ،‬بحث این است که از‬ ‫نظر سیاسی فرمایشات شما در جامعه تاثیر دارد و مردم به این‬ ‫مسائل توجه دارند‪ .‬هرچه شکاف کمتر باشد‪ ،‬بهتر است و اگر‬ ‫به یک نقطه رسیدیم شما حاضر هستید همراهی و کمک‬ ‫کنید تا هرسه به یک نقطه مشترک برسیم؟» ایشان فرمودند‪:‬‬ ‫«صحب ت های شما درست و عاقالنه است‪ .‬به هر حال شرایط‬ ‫زمان باید بررسی ش��ود‪ .‬باید در زمان خودش بررسی کنم‪».‬‬ ‫دفعه سوم که بنده اصرار کردم و جواب درستی نگرفتم‪ ،‬یکی‬ ‫از اقایان گفتند که این موض��وع را ادامه ندهید‪ ،‬به نتیجه ای‬ ‫نخواهیم رسید‪ .‬جلسه به خوبی به اتمام رسید‪ ».‬ایت اهلل یزدی‬ ‫با بیان اینکه س��ه روز بعد در ته ران ایت اهلل مصباح یزدی در‬ ‫یکی از حسینی ه های ته ران جلسه گرفتند و اقای لنکرانی را‬ ‫به عنوان منتخب خود معرفی کردند ادامه داد‪« :‬در حالی که‬ ‫هنوز شورای نگهبان نظر نداده بود که چه کسی صالحیت‬ ‫دارد یا صالحیت ندارد‪ ،‬این کار درستی به نظر نم ی رسید‪ .‬ما‬ ‫دنبال این بودیم که شکافی وجود نداش��ته باشد‪ .‬بنده واقعا‬ ‫متاسفم که یک سرمایه گرانقدر حوزه بخواهد به این شکل‬ ‫اسیب ببیند‪ .‬متاسفانه این اسیب به ایت اهلل مصباح رسید‪ .‬در‬ ‫جریان انتخابات هم همین اسیب به جامعه مدرسین رسید‪.‬‬ ‫اسیب سختی به جامعه مدرس��ین وارد کردند که بنده متن‬ ‫جریان را بازگو م ی کنم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫جلسات مهم انتخاب کاندیدا‬ ‫رئیس شورایعالی جامعه مدرسین همچنین از جلسات‬ ‫فشرده ب رای رسیدن به مصداق واحد هم خبر داد و ب رای اولین‬ ‫بار جزئیات این جلس��ات را اعالم ک��رد‪« :‬به طور خالصه در‬ ‫جلس��ه روز جمعه دهم خرداد ماه‪ ،‬اخرین روزی بود که بحث‬ ‫باید به نتیجه م ی رسید‪ .‬تمام وقت ان جلسه با حضور ‪ 19‬نفر‬ ‫تش��کیل ش��د تا راجع به صالحیت افراد بحث ش��ود‪ .‬زمان‬ ‫رای گیری‪ ،‬گفتند هنوز باید بحث شود که موافقت شد‪ .‬برخی‬ ‫گفتند فرصتی نیست و در همان جلسه تصویب کردند که‬ ‫‪36‬‬ ‫در جلس��ه فوق العاده بعدی یعنی روز یازدهم خرداد‪ ،‬اکثریت‬ ‫جلس��ه هرچه گفتند همان اعالم ش��ود که متن ان مصوبه‬ ‫هم موجود است‪ .‬حتی بنده اش��اره کردم که شب تحصیلی‬ ‫است‪ ،‬ممکن است بعض ی ها حضور نداشته باشند که گفتند‬ ‫مشکلی نیست‪».‬‬ ‫دالیل حمایت از والیتی در انتخابات‬ ‫ایت اهلل یزدی گفت‪« :‬در جلس��ه فوق الع��اده نتیجه‬ ‫رای گیری هشت به پنج بود‪ .‬یعنی هشت نفر با اقای والیتی‬ ‫بودند و پنج نفر هم با اقای قالیباف‪ .‬برخی گفتند که خوب‬ ‫است بعضی از دوس��تانی که به اقای قالیباف رای داده اند‪،‬‬ ‫بیایند این طرف تا مقدار رای این طرف بیشتر شود‪ .‬بنده هم‬ ‫هی چ وقت از شخص خاصی نام نبرده ام و عرض کرده ام نظر‬ ‫بنده‪ ،‬نظر اکثریت جامعه است‪ .‬این چند نفر از جمله اقایانی‬ ‫که به قالیب��اف رای داده بودند‪ ،‬برگش��تند‪ ».‬ایت اهلل یزدی‬ ‫افزود‪« :‬در زمان اتمام جلس��ه اکثریت ان جلسه ‪ 15‬نفر بود‬ ‫که ب ر اساس مصوبه جلسه فوق العاده دهم خرداد این اکثریت‬ ‫باید اعالم م ی ش��د‪ .‬پس اکثر جامعه اقای والیتی را انتخاب‬ ‫کردند و چند نفر هم که در ان جلس��ه حضور نداشتند بعدا‬ ‫اضافه شدند و با امضای نامه ای‪ ،‬رای اکثریت را تایید کردند‪.‬‬ ‫طبق روال گذشته صورتجلس ه ای تنظیم شد که این کار در‬ ‫دوره های گذشته هم سابقه داش��ت و همیشه رای اکثریت‬ ‫اعالم م ی شد و کس��ی هم خالف ان عمل نم ی کرد‪ .‬یعنی‬ ‫همه رای اکثریت را م ی پذیرفتند‪ ».‬وی در ادامه اعالم م ی کند‬ ‫که بعد از این جریان ما متوجه ش��دیم بعضی از دوس��تان و‬ ‫اعضای جامعه محترم مدرس��ین و از عالقه مندان ایت اهلل‬ ‫مصباح از جمله اقایان عبداللهی‪ ،‬رجبی و کعبی گفتند که‬ ‫این جلس��ه فوق العاده قانونی نبوده و این اکثریت نیست و‬ ‫بنده هرچه گفتم انها قبول نکردند‪« :‬مخالفت این دو‪ ،‬س��ه‬ ‫نفر از اقایان س��بب ش��د که در رای اکثریت شک و شبهه‬ ‫ایجاد شود‪ .‬بنده عرض کردم که ماجرا عین همین واقعیت‬ ‫هست‪ .‬بنده در برگه رسمی و دارای سربرگ جامعه مدرسین‪،‬‬ ‫به عنوان نامه نوشتم که در جلس��ه مورخ ‪ 10‬خرداد‪ ،‬اکثریت‬ ‫اعضای حاضر به اقای والیتی رای داده اند‪ .‬باز هم این دو سه‬ ‫نفر یک مقدار شدیدتر برخورد کردند که گناه و ثواب ان پای‬ ‫خودشان است‪ .‬به ه ر حال یک ضربه ای به جامعه مدرسین‬ ‫وارد کردند که امیدوارم این ضربه با گذشت زمان از بین برود‪.‬‬ ‫البته بنده در حال حاضر از کسی گله ای ندارم ولی واقعا علت‬ ‫این ضربه را ناشی از کم تجربگی و جوانی انها م ی دانم‪ .‬بنده‬ ‫شاهد اختالفات ش��دید ایت اهلل اذری با بعضی اقایان بودم‪.‬‬ ‫دعواهایی را که هیچگاه فراموش نم ی کنم‪ .‬در بعضی از این‬ ‫جلسات ب رای جلوگیری از اختالف و ارام کردن اوضاع به گریه‬ ‫افتادم‪ ،‬در صورتی که در ان زمان بنده هنوز دبیر جامعه نبودم‬ ‫و مرحوم ایت اهلل فاضل دبیر بودند‪ .‬بنده ش��اهد ان جریانات‬ ‫بودم‪ .‬به نظرم این اختالف اخیر خیلی مهم نیست و م ی دانم‬ ‫که بر اثر کم تجربگی و جوانی است‪ ،‬ولی این اشتباه موجب‬ ‫شد که اقایان ضربه ای به جامعه مدرسین وارد کنند‪».‬‬ ‫جلیلی چرا امد؛ چرا نرفت؟‬ ‫س��عید جلیلی اخرین نام��زد اصولگرایی ب��ود که در‬ ‫انتخابات ثب ت نام کرد؛ رویدادی غی ر منتظره که تغیی راتی در‬ ‫ارایش سیاس��ی اصولگرایان پدید اورد و حتی به باور برخی‬ ‫تحلیلگران از مولفه های مهم نتیجه انتخابات ‪ 24‬خرداد بود‪.‬‬ ‫سعید جلیلی در جانش��ینی نیروهای سیاسی در زمره‬ ‫نزدیکترین افراد به طیف چ��پ اصولگرایان خصوصا جبهه‬ ‫پایداری به شمار م ی رفت‪ .‬چنان که حتی تا اخرین ساعات قبل‬ ‫از معرفی رسمی کامران باقری لنکرانی همچنان از نامزدهای‬ ‫مورد نظر جبهه پایداری به شمار م ی امد‪.‬‬ ‫داس��تان نامزدی س��عید جلیلی‪ ،‬کناره گیری کامران‬ ‫باقری لنکرانی به نف��ع او و در نهایت حمایت جبهه پایداری‬ ‫و ایت اهلل مصباح یزدی معادالت انتخاباتی را با چالش مواجه‬ ‫کرد‪ .‬ایت اهلل مصباح بر گزینه مورد نظرش اصرار داشت و بر‬ ‫مبنای شواهد موجود جامعتین مخالف اصلی ادامه نامزدی‬ ‫سعید جلیلی بودند‪ .‬انچنان که شنیده م ی شود سعید جلیلی‬ ‫در روزهای اخر با فش��ارهای فراوانی ب رای کناره گیری مواجه‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫حسین اهلل کرم پس از انتخابات با اشاره به رویداد های‬ ‫روزهای منتهی به انتخابات از جمله تمکین عارف به مرکزیت‬ ‫اصالح طلبان ب رای انصراف و رش��د قابل توج��ه روحانی در‬ ‫نظ ر سنج ی ها و بسیج جریان اجتماعی اصالح طلبان پشت‬ ‫سر وی گفته بود‪« :‬ما روز چهار شنبه به این نتیجه رسیدیم که‬ ‫تنها با انصراف جلیلی ممکن است جریان اصولگرایی بتواند‬ ‫در انتخابات به موفقیت برسد‪ .‬بناب راین به او پیغام دادیم تا به‬ ‫نفع قالیباف کنار بکشد‪».‬‬ ‫به گفته او؛ با انصراف هر کدام از اقایان والیتی‪ ،‬رضایی‬ ‫و قالیباف بخشی از سبد رای ایش��ان به ارای روحانی اضافه‬ ‫م ی شد و تنها سبد رای جلیلی بود که م ی توانست به موفقیت‬ ‫گفتمان اصولگرایی کمک کند‪.‬‬ ‫ایا شیخوخیت باز می گردد؟‬ ‫مهمترین نتیجه انتخاب��ات ‪ 24‬خ��رداد تغییر ارایش‬ ‫سیاسی خواهد بود؛ هم در میان اصالح طلبان‪ ،‬هم در میان‬ ‫اصولگرایان‪.‬‬ ‫زایش ها و رویش هایی تازه در پیش است‪ .‬اصولگرایان‬ ‫تجربه ای گرانقیمت البته به بهای شکس��تی تلخ به دست‬ ‫اورده اند‪ .‬حسن روحانی یک اصالح طلب نیست‪ ،‬اما واقعیت‬ ‫این اس��ت که او اصولگرا هم نیست‪ .‬وجه دیگر واقعیت هم‬ ‫این اس��ت که نامزدهای اصولگرایان نتوانستند نامزد پیروز‬ ‫انتخابات باش��ند‪ .‬حاال اصولگرایان زمان زی��ادی دارند ب رای‬ ‫باز ارایی سیاسی خود‪ .‬ب رای ش��روعی تازه با گفتمانی جدید؛‬ ‫گفتمانی که مورد درخواست جامعه باش��د‪ .‬انها قدرت را در‬ ‫یک قدمی رسیدن به ان از دست داده اند‪ .‬انتخابات مجلس‬ ‫اگر چه دور اما در پیش اس��ت‪ .‬اصولگرایان به س��امانی تازه‬ ‫نیازمندند؛ به رخساری متفاوت‪ .‬باید به عرصه برگردند‪ .‬به رسم‬ ‫پیشن هم برگردند با احترام به سنت با پیشگام ی روحانیت‪.‬‬ ‫روحانیت با اقبال مردم مواجه است‪ .‬رئی س جمهور هشتم یک‬ ‫روحانی است‪.‬‬ ‫باید به رس��م پیش��ین بازگردن��د‪ ،‬باید ب��ه روحانیت‬ ‫بازگردند؛ این تنه��ا راه مورد اقبال قرار گرفت��ن اصولگرایان‬ ‫است‪g .‬‬ ‫زایش ها و رویش هایی تازه در پیش است‪ .‬اصولگرایان‬ ‫تجربه ای گران قیمت البته به بهای شکستی تلخ به دست‬ ‫اورده اند‪ .‬حسن روحانی یک اصالح طلب نیست‪ ،‬اما‬ ‫واقعیت این است که او اصولگرا هم نیست‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو شورای مرکزی جامعه مدرسین‬ ‫ناگفته هاییازتصمیماتانتخاباتیجامعتین‬ ‫‪2‬‬ ‫سید محمد غروی‪ ،‬عضو ش�ورای مرکزی جامعه مدرس�ین حوزه علمیه قم در گفت وگو با مثلث دالیل به نتیجه‬ ‫نرسیدن شیخوخیت در جریان اصولگرا برای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را تشریح کرد‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫چ�را از س�ال ‪ 84‬ب�ه بعد نق�ش ش�یخوخیت‪،‬‬ ‫میانج ی گری و پیرساالری در جریان اصولگرا برای‬ ‫تبیین خط مش ی ها و تعریف مکانیزم های رقابتی‬ ‫کمرنگ ش�د و هر طیف و سلیقه سیاسی سبک‬ ‫و سیاق خود را برای ورود به انتخابات دنبال کرد؟‬ ‫چنین مش ی ای از انتخابات مجلس نهم بیشتر‬ ‫نم�ود پیدا ک�رد چراک�ه پایداری‬ ‫حاض�ر ب�ه تمکی�ن از مکانیزم‬ ‫جبهه متح�د اصولگرایان نش�د‬ ‫و در انتخابات ریاس�ت جمهوری‬ ‫نیز با وجود همه تالش ها‪ ،‬وحدتی‬ ‫حاصل نش�د‪ ،‬اما جن�اح رقیب از‬ ‫طری�ق همی�ن ش�یخوخیت به‬ ‫نتیجه مطلوب رسید‪.‬‬ ‫به وضع معیشتی مردم در کارنامه جریان اصولگرا ثبت شود‬ ‫ضمن انکه رئی س جمهور نتوانست نقش وحدت افرین را در‬ ‫میان اصولگرایان ایفا کند و به ج��ای انکه با قوا و نیروهای‬ ‫خودی تعامل و همکاری کند بیشتر به دنبال مسیری رفت‬ ‫که برخی اط رافیانش ط راحی کرده بودند‪ .‬همی ن ها بر نتیجه‬ ‫کار جریان اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری اثرگذار شد‪.‬‬ ‫همه این عواملی که گفتید در عدم نتیج ه گیر ‬ ‫ی‬ ‫نامزدهای اصولگرا موثر بودند‪ ،‬اما نکته اصلی این‬ ‫است که چرا مکانیزم شیخوخیت و پیرساالری‬ ‫منظور شما چه کسانی هستند؛ سران گروه های‬ ‫اصولگرا یا اعضای جامعتین؟‬ ‫‪ l‬هر دوی انه��ا‪ .‬معتق��دم گروه ه��ای اصولگرا و‬ ‫جامعتین باید بیشتر کار م ی کردند‪ ،‬نه انکه سه یا چهار ماه‬ ‫قبل از انتخابات تازه کار رایزن ی ها اغاز شود‪ .‬چنین روندی با‬ ‫نگاه واقع بینانه به مسائل قدری فاصله داشت‪ .‬در مجموع ما‬ ‫اقای روحانی را یک اصولگرا م ی دانیم که مش��ی میانه رو و‬ ‫اعتدالی او قابل دفاع اس��ت‪ .‬رئی س جمه��ور منتخب عضو‬ ‫جامعه روحانیت مبارز بوده و هی چ گاه در طیف منشعب شده‬ ‫از این تشکل روحانی (مجمع روحانیون مبارز) قرار نگرفت‪.‬‬ ‫س�ه ش�خصیت برجس�ته روحان�ی در جریان‬ ‫اصولگ�را حض�ور دارن�د؛ ای�ت اهلل مهدوی کنی‪،‬‬ ‫ای�ت اهلل ی�زدی و ای�ت اهلل مصباح ی�زدی‪ .‬برای‬ ‫بازتعریف و پررنگ تر کردن نقش شیخوخیت در‬ ‫جریان اصولگرا ایا نیاز است که ابتدا‬ ‫این سه بزرگوار کنار هم بنشینند و به‬ ‫تصمیم واحد برسند؟‬ ‫‪ l‬جواب به این س��وال س��خت‬ ‫است‪.‬‬ ‫اما شما خودتان گفتید که باید مسائل‬ ‫را براس�اس واقعی ت ها دی�د و تحلیل‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫ب�ه نظ�ر ش�ما چ�را در جری�ان‬ ‫اصولگ�را نامزدها متع�دد بودند‬ ‫با وج�ودی ک�ه جامعتی�ن برای‬ ‫به وح�دت رس�یدن انه�ا تالش‬ ‫بسیاری انجام داد؟‬ ‫میسر نیفتاد؟‬ ‫‪ l‬شیخوخیت در جریان اصولگرا کمرنگ نیست‪.‬‬ ‫مجموعه ه��ای اصولگ��را باید به نظ��ری ک��ه از مکانیزم‬ ‫شیخوخیت حاصل م ی شود ملتزم باشند‪ .‬جامعه روحانیت‬ ‫مبارز ته ران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم قصد نداشتند‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬همین طور اس��ت‪ ،‬ام��ا کجا‪،‬‬ ‫چط��ور و چگونگی ورود به مس��ائل هم‬ ‫اهمی��ت دارد‪ .‬در کل عرض کن��م اینجا‬ ‫صحبت از شخص ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫و ایت اهلل یزدی نیست‪ ،‬بلکه باید به نقش‬ ‫جامعه روحانی��ت مبارز ته��ران و جامعه‬ ‫مدرسین حوزه علمیه قم نگاه کرد‪ ،‬چون‬ ‫هر کدام از این تشکل های روحانی رئیس‬ ‫دارن��د و همه ب رای ش��خصیت حقیقی و‬ ‫حقوقی این دو بزرگوار احترام زیادی قائلند‪،‬‬ ‫اما با همه این وج��ود انها تصمیم گیرنده‬ ‫نهایی نیستند؛ الاقل در جامعه مدرسین‬ ‫حوزه علمیه قم اینگونه اس��ت که رئیس‬ ‫همانند س��ایر اعضا ی��ک رای دارد و این‬ ‫طور نیست که حق وتویی ب رای او تعریف‬ ‫ش��ده باش��د‪ .‬درباره ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫نیز بای��د گفت ک��ه او از نظ��ر علمی در‬ ‫زمینه فلسفی و معارف قرانی شخصیت‬ ‫برجسته‪ ،‬قابل احترام و مخلصی است که‬ ‫با وجود عضویت در جامعه مدرسین حوزه‬ ‫علمیه قم مدت هاست در جلسات جامعه‬ ‫شرکت نم ی کند و معموال هم با دوستان‬ ‫خود کار م ی کند و خیلی هم خود را مقید‬ ‫به هماهنگی با جامعه مدرسین یا جامعه‬ ‫روحانیت مبارز نم ی داند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ l‬اصالح طلب��ان در جریان وقایع‬ ‫پ��س از انتخاب��ات ‪ 88‬اس��یب دیدن��د و‬ ‫به دنبال بازسازی خود بودند‪ .‬در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم گرچه نام هایی‬ ‫از برخی بزرگان جری��ان اصالحات مطرح‬ ‫م ی ش��د‪ ،‬اما چون احتمال ردصالحیت ان‬ ‫گزینه ه��ا وجود داش��ت روی کاندیداتوری‬ ‫اقای عارف حساب کردند‪ ،‬او به میدان امد‬ ‫و تایی د صالحیت شد ولی نتوانست اقبال‬ ‫عمومی را کس��ب کند‪ ،‬برهمین اس��اس‬ ‫اصالح طلبان به این نتیجه رسیدند که بهتر‬ ‫است اقای عارف به نفع اقای روحانی ‪ -‬که‬ ‫مشی مستقل و میانه رو داشت‪ -‬کنار برود‬ ‫و همین اتفاق ه��م افت��اد‪ .‬بناب راین اقای‬ ‫روحانی کاندیدای مطل��وب اصالح طلبان‬ ‫نبود و پس از پیروزی نیز اعالم کرد مستقل‬ ‫بوده و همین مش��ی را در اینده نیز دنبال‬ ‫م ی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬اصولگرای��ان اعتم��اد به نفس‬ ‫بیش��تری در خود دیدند و همین مس��اله‬ ‫زمینه ش��د تا کمتر به وحدت توجه کنند‪.‬‬ ‫حال انکه معتقدم اگر اصولگرایان مقداری‬ ‫واقع بینانه تر مس��ائل را رصد م ی کردند و‬ ‫در س��ایه نقش افرینی جامعتین به وحدت‬ ‫م ی رسیدند‪ ،‬چه بسا موفق م ی شدند‪ .‬چون‬ ‫وقتی یک کاندیدا در نظرس��نج ی ها رای‬ ‫بیش��تری دارد و روی ان تبلیغ می ش��ود ارای خاکس��تری‬ ‫به طرف او م ی اید‪ ،‬اما متاس��فانه این طور نش��د‪ .‬از طرفی‬ ‫اصولگرای��ان از اقای احمدی نژاد حمای��ت کردند با وجودی‬ ‫که او خود را فراجناحی معرفی م ی کرد‪ ،‬همین مساله سبب‬ ‫شد که عملکرد ضعیف دولت در قبال تحریم ها و رسیدگی‬ ‫با گروه های اصولگرا کلنجار بروند بناب راین در کل م ی توان‬ ‫گفت شاید حضرات ترجیح دادند ان سرمایه گذاری الزم را در‬ ‫این رابطه انجام ندهند‪.‬‬ ‫ایت اهلل یزدی در هفته اخ�ر مانده به‬ ‫انتخابات در مصاحب ه ای اعالم کرد که‬ ‫نظر اکثریت اعضای جامعه مدرسین‬ ‫ح�وزه علمیه قم ب�ه حمای�ت از اقای‬ ‫والیتی اس�ت‪ ،‬ای�ت اهلل مهدوی کنی‬ ‫درباره انتخاب نامزد اعالم موضع نکرد‬ ‫و ایت اهلل مصباح یزدی ابتدا اقای لنکرانی را اصلح‬ ‫خواند و سپس اقای جلیلی را اصلح نامید‪ ،‬به نظر‬ ‫شما این س�ه موضع گیری چقدر در جهت گیری‬ ‫طی ف های اصولگرا موثر بود؟‬ ‫‪ l‬ای��ت اهلل مهدوی کنی‪ ،‬ایت اهلل ی��زدی و ایت اهلل‬ ‫‪37‬‬ ‫مصباح یزدی همراه ب��ا یکی‪ ،‬دو نفر دیگر قب��ل از ثب ت نام‬ ‫نامزدها جلس��ه ای داش��تند‪ ،‬در ان جلس��ه نحوه به وحدت‬ ‫رسیدن اصولگرایان تشریح ش��د‪ ،‬اما ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫اعالم م ی کند «ما کار خودم��ان را م ی کنیم ت��ا ببینیم در‬ ‫نهایت وظیفه چیس��ت»‪ ،‬بناب راین ایش��ان م ی خواست کار‬ ‫خود را انجام دهد که برخی می گویند این موضوع می تواند‬ ‫محل اشکال باشد‪ .‬اما کمیسیون سیاسی جامعه مدرسین‬ ‫و کمیته سیاس��ی جامعه روحانیت مبارز بعد از ان جلسات‬ ‫مش��ترک متعددی را با هم برگزار کردن��د و تصمیم گرفتند‬ ‫میان نامزدهای اصولگرا که حاضر به وحدت هستند نزدیکی‬ ‫مواضع ایجاد کنند‪ ،‬بر همین اساس نشس ت هایی با شورای‬ ‫مرکزی جبهه پیروان خط امام و رهبری و اعضای ائتالف سه‬ ‫نفره (اقایان والیتی‪ ،‬قالیباف و حدادع��ادل) به طور جداگانه‬ ‫برگزار و به انها یاداور شدند که اگر توفیق جریان اصولگرا را در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری م ی خواهند‪ ،‬رسیدن به وحدت نظر‬ ‫اجتناب ناپذیر است‪ ،‬بر همین اس��اس توافق ان بود که در‬ ‫دو مرحله ب راس��اس نظرس��نجی کار به نتیجه برسد و یک‬ ‫یا دو نامزد فقط در صحنه رقابت باقی بمانند چون اعضای‬ ‫ائتالف ‪( 3+2‬اقایان ابوتراب ی فرد‪ ،‬باهنر‪ ،‬متکی‪ ،‬ال اسحاق و‬ ‫پورمحمدی) م ی گفتند که فرصتی ب رای فعالیت نداشتند و‬ ‫ب رای جلب نظر افکار عمومی نیاز به زمان دارند‪ .‬یک مقدار‬ ‫از پروسه به وحدت رسانی نامزدهای اصولگرا به صورت عادی‬ ‫انجام شد‪ ،‬به این معنا که کسی از ائتالف پنج نفره در میدان‬ ‫نماند و کار روی ائتالف سه نفره متمرکز شد‪.‬‬ ‫اقای والیتی چ�را از کاندیدات�وری انصراف نداد‪،‬‬ ‫گویا نام�ه ای از طرف ای�ت اهلل مهدوی کنی برای‬ ‫کناره گیری اقای والیتی نوش�ته ش�د اما او قبول‬ ‫نکرد؟‬ ‫‪ l‬ایشان گفت من حاضر به ورود در چنین ائتالفی‬ ‫نیستم‪ ،‬مگر انکه همراه نامزدی دیگر به دور دوم انتخابات‬ ‫بروم‪ ،‬در ان حالت حاضر به ائتالف هستم‪.‬‬ ‫ای�ت اهلل ی�زدی ک�ه موض�ع حمایت�ی در قبال‬ ‫چ�را اقای محس�ن رضای�ی در قال�ب مکانیزم‬ ‫وحدت وارد نشد؟‬ ‫اقای جلیلی هم که در اخرین س�اعات ثب ت نام‬ ‫نامزدها وارد میدان رقابت شد و کاندیداتوری خود‬ ‫را اعالم کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬ان زمان در کنار نامزده��ای اصولگرا‪ ،‬جبهه‬ ‫پایداری اول نام اقای لنکرانی را مطرح کرد‪ .‬بعد که ان مشکل‬ ‫ب رای اقای لنکرانی پیش امد به نف��ع اقای جلیلی انصراف‬ ‫داد‪ .‬پشت این اتفاق هم افراد و جریان هایی بودند که خیلی‬ ‫روی اقای جلیلی کار کردند‪.‬‬ ‫جامعتین با اقای جلیلی هم جلس ه ای داشت؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬اصال با او جلسه نداشتیم‪.‬‬ ‫عل�ت نامزدی در س�اعات اخ�ر اق�ای جلیلی را‬ ‫متوجه شدید؟‬ ‫‪ l‬او در جلس ه ای مدعی شد که مرا پایداری نیاورده‪،‬‬ ‫بلکه انها بعدا پیش من امدند و قرار شد خدمت اقای مصباح‬ ‫برسم‪ ،‬در کل وقتی پایداری و ایت اهلل مصباح پشت سر سعید‬ ‫جلیلی قرار گرفتند و انعطاف نشان ندادند و اعضای ائتالف‬ ‫سه نفره هم محکم ایس��تادند و فقط چند روز اخر مانده به‬ ‫انتخابات اقای حدادعادل انصراف داد‪ ،‬جامعتین نتوانس��ت‬ ‫مساله وحدت را به جایی برساند که نامزدهای اصولگرا به نفع‬ ‫یک نامزد کنار بروند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬بعید م ی دانم چنین نامه ای نوش��ته ش��ده باشد‪.‬‬ ‫دو‪ ،‬س��ه روز قبل از انتخابات تماس هایی ب��ا اقای والیتی‬ ‫و اقای جلیلی گرفته ش��د تا انه��ا از نام��زدی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری انصراف دهند اما انها نپذیرفتند‪.‬‬ ‫اقای والیت�ی اتخاذ کرد ایا در هم�ان روزهای اخر‬ ‫با او تم�اس گرفت ک�ه از نام�زدی در انتخابات‬ ‫انصراف دهد؟‬ ‫‪ l‬بله؛ این موضوع را دنبال کردند‪.‬‬ ‫نکت�ه ای را طی�ف ایثارگ�ران و رهپوی�ان مطرح‬ ‫م ی کردند به این معنا که اگر جامعه مدرسین از‬ ‫اقای والیتی اعالم حمایت نم ی کرد پروسه وحدت‬ ‫میان نامزدهای عضو ائتالف س�ه نفره این گونه‬ ‫نم ی شد‪ ،‬چقدر این نقد را وارد م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬این نقد را وارد نم ی دانم‪ .‬ایت اهلل یزدی ان طور هم‬ ‫از اقای والیتی حمایت نکرد‪.‬‬ ‫اما ایت اهلل یزدی از اعالم حمایت اکثریت اعضای‬ ‫جامعه مدرس�ین حوزه علمیه قم از اقای والیتی‬ ‫خبر داد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ l‬اصال ماجرا این طور نبود‪ .‬جامعه مدرسین حوزه‬ ‫علمیه ق��م اول بنا نداش��ت از نامزد خاص��ی در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری حمایت کن��د‪ ،‬اما در جلس��ه نهم خرداد‬ ‫اعضا به این نتیجه رس��یدند که باید ورود پی��دا کرد چون‬ ‫این اقدام وظیفه است‪ .‬بر همین اساس مقرر شد این اعالم‬ ‫موضع تحت عنوان نظر اکثریت اعضای ش��ورای مرکزی‬ ‫روی س��ایت جامعه مدرس��ین قرار گیرد و همی ن طورهم‬ ‫شد‪ .‬متاسفانه بعضی از دوستان ش��ورای مرکزی که از این‬ ‫سبک تصمیم گیری راضی نبودند‪ ،‬توجهی به نظر اکثریت‬ ‫نکردند و دو‪ ،‬سه مصاحبه خالف نظر جمع انجام دادند‪ .‬در‬ ‫چنین ش��رایطی ایت اهلل یزدی مجبور بود که اصل مطلب‬ ‫را بیان کند تا اصل مساله روشن ش��ود‪ ،‬البته باید در اینده‬ ‫روی این مس��ائل کار کرد که دیگر چنین مس��ائلی پیش‬ ‫نیاید‪ .‬ان دوس��تانی که ب��ه نظر اکثریت اعضای ش��ورای‬ ‫مرکزی جامعه مدرسین اعتراض داشتند‪ ،‬در تبعیت از نظر‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی نظرش��ان بر اقای جلیلی بود و چون‬ ‫نتیجه رای اکثریت جامعه مدرس��ین مطلوب ش��ان نبود‪،‬‬ ‫ابهام قانون��ی در این نوع اعالم موضع جامعه مدرس��ین را‬ ‫رسانه ای کردند که بهتر بود چنین کاری را انجام نم ی دادند‬ ‫تا مساله در داخل جامعه مدرس��ین حل شود‪ .‬بعد از اعالم‬ ‫موضع انها‪ ،‬ایت اهلل یزدی ب رای شفاف کردن قضیه مجبور‬ ‫شد تا در قالب یک مصاحبه مساله را توضیح دهد‪ .‬بناب راین‬ ‫در اینجا نباید حق بزرگان ضایع شود‪ .‬ایت اهلل یزدی خیلی‬ ‫خوب عمل کرد‪.‬‬ ‫ب ه نظ�ر ش�ما اگ�ر ب�ه هم�ان دوره برگردی�م‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی و ایت اهلل ی�زدی چطور باید‬ ‫موضع گیری م ی کردند؟‬ ‫‪ l‬گرچه ش��اید حقیقتی ک��ه م ی خواه��م بگویم‬ ‫خوش��ایند برخی بزرگان نباش��د‪ ،‬اما باید ان را بیان کنم؛ در‬ ‫هفته اخر مانده به انتخابات و در اخرین جلس ه ای که کمیته‬ ‫سیاسی جامعه روحانیت مبارز و کمیسیون سیاسی جامعه‬ ‫مدرس��ین در ته ران با هم داش��تند جمع بندی این بود که‬ ‫احتمال دومرحله ای ش��دن انتخابات زیاد است و چون اقای‬ ‫والیتی و اق��ای قالیباف هر دو گزینه های مناس��ب تری در‬ ‫قیاس با دیگر نامزدها هستند جامعتین کمک کنند تا اقای‬ ‫والیتی همراه اقای قالیباف به دور دوم برود‪ .‬بر همین اساس‬ ‫تصمیم گرفته ش��د در دور اول انتخابات از اقای والیتی که‬ ‫حاشیه کمتری دارد حمایت شود؛ ما این تصمیم را در جلسه‬ ‫شورای مرکزی جامعه مدرسین مطرح کردیم و رای گیری شد‬ ‫و نظر اکثریت اعضا نیز بر حمایت از اقای والیتی قرار گرفت‪.‬‬ ‫در جلسه روحانیت مبارز هم بنا بود همین کار انجام شود‪ ،‬اما‬ ‫انجا کار قفل شد و فوت وقت هم رخ داد و در نتیجه جامعه‬ ‫روحانیت پش��ت اقای والیتی نیامد‪ .‬بع��د از ان من خدمت‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی پیغام فرستادم و گفتم که گالی ه داریم‪.‬‬ ‫البته این گالیه یک کوچکتر ب��ه بزرگترش بود‪ .‬در کل باید‬ ‫نشس��ت و خطاهای گذشته را اسی ب شناس��ی کرد تا دیگر‬ ‫تکرار نشوند‪g .‬‬ ‫‪38‬‬ ‫شیخوخیت توانش را از دست نداده است‬ ‫حسین ابراهیمی‪ ،‬عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز می گوید علت انکه این تشکل روحانی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری موضع حمایتی در قبال هیچ نامزدی نگرفت این بود که همه را برای تصدی جایگاه ریاست جمهوری‬ ‫مناسب می دید و این تدبیر شیخوخیت خود را به بهترین نحو اعمال کرد‪.‬‬ ‫وقت�ی نگاه�ی دوب�اره ب�ه وقای�ع انتخاب�ات‬ ‫ریاس�ت جمهوری یازده�م م ی ش�ود‪ ،‬اصالح طلب�ان‬ ‫توانستند با ش�یخوخیت یا پیرس�االری روی نامزدی‬ ‫واحد به اجماع برسند اما اصولگرایان از چنین ظرفیتی‬ ‫انطور که باید استفاده نکردند‪ ،‬علت چه بود؟‬ ‫‪ l‬اقلیت همیشه انس��جام و وحدت دارد اما اکثریت‬ ‫پ راکنده و متشتت است‪ .‬نکته دیگر اینکه نامزدهای اصولگرا‬ ‫ائتالف کردند و با هم پیمان بستند که به یک نفر برسند اما‬ ‫متاسفانه پیمان شکنی کردند و به انچه گفتند عمل نکردند‪.‬‬ ‫انها حتی به جامعتین هم متعه��د بودند اما تا پایان بر تعهد‬ ‫خود نماندند‪ ،‬جامعتین این را حمل بر تخلف انتخاباتی نامزدها‬ ‫یداند‪ .‬البته جریان اصولگرا هی چ کدام از این اقایان را به عنوان‬ ‫م ‬ ‫نامزد خود به می دان نیاورد‪ ،‬بلکه خود انها کاندیدا شدند و اعالم‬ ‫کردند ب رای رسیدن به یک نفر ائتالف م ی کنند اما به تعهد‬ ‫خود عمل نکردند‪.‬‬ ‫سال ‪ 84‬هم چنین اتفاقی در جریان اصولگرا رخ‬ ‫داد‪ ،‬اصولگرایان با وجودی که مجلس و ش�وراها را در‬ ‫اختیار داشتند اما حاضر نشدند که به مکانیزم شورای‬ ‫هماهنگی نیروه�ای انقالب زیر نظر اق�ای ناطق نوری‬ ‫متعه�د بمانن�د‪ ،‬برهمین اس�اس ایا م ی ت�وان گفت‬ ‫که ش�یخوخیت خیلی قب ل تر از س�ال ‪ 84‬در گفتمان‬ ‫اصولگرایی ضعیف شد؟‬ ‫‪ l‬اقای احمدی نژاد سال ‪ 84‬از درون جریان اصولگرا‬ ‫با شعارهای تازه و نو نامزد انتخابات بود و وقتی هم پیروز شد‬ ‫هیچ طیفی از جریان اصولگرا با او مخالفت نکرد‪.‬‬ ‫اما اقای احمدی نژاد حاضر نشد در قالب شورای‬ ‫هماهنگی نیروهای انقالب حرکت کند‪.‬‬ ‫‪ l‬درست است که به این شورا نیامد اما با نامزدی او‬ ‫هم کسی مخالفت نکرد‪ .‬در مجموع این تخلف کاندیداهاست‬ ‫نه ضعف اصولگرایی‪.‬‬ ‫شیخوخیت در جریان اصولگ را از این به بعد چقدر‬ ‫م ی تواند موثر باشد؟‬ ‫‪ l‬اصولگرایی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫شکست نخورد چراکه اگر ارای نامزدهای اصولگرا جمع شود‬ ‫می زان مقبولیت این گفتمان در جامعه مشخص م ی شود‪.‬‬ ‫اثرگ�ذاری پیرس�االری و ش�یخوخیت در‬ ‫تصمی م گیری های جریان اصولگرا چقدر است؟‬ ‫‪ l‬شیخوخیت در جریان اصولگرا توانش را از دست‬ ‫نداده است‪ ،‬بلکه این نامزدهای اصولگرا بودند که مقداری به‬ ‫ان ب ی توجهی کردند‪ ،‬علت هم ان بود ک��ه جریان اصولگرا‬ ‫در کاندیداتوری افراد دخیل نبود مثال جامعه روحانیت هیچ‬ ‫دخالتی در کاندیدا شدن اقایان نداشت و حتی اول کار در نوع‬ ‫حضور انها و ائتالفی که تش��کیل دادند حرف داشت‪ ،‬از ان‬ ‫طرف وقتی همه اقایان نامزد ش��دند جامعه روحانیت به این‬ ‫نتیجه رسید که همه انها شخصی ت های خوبی هستند‪ ،‬حتی‬ ‫اقای روحانی نیز ب رای ما یک نامزد اصالح طلب تع ریف نشد‪ ،‬بر‬ ‫همین اساس جامعه روحانیت مبارز اعمال شیخوخیت نکرد‬ ‫و چون اعمال شیخوخیت نش��د نباید گفت این مکانیزم در‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪3‬‬ ‫سیاست‬ ‫تو گوی مثلث با عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت‬ ‫گف ‬ ‫جریان اصولگرا شکست خورد‪.‬‬ ‫چرا اعمال شیخوخیت نشد؟‬ ‫‪ l‬چون خیلی ب رای جامعه روحانیت مهم نبود که چه‬ ‫نامزدی پیروز انتخابات ریاست جمهوری شود‪ ،‬همه نامزدها‬ ‫افراد صالحی بودند و هر کدام رای م ی اورد مشکلی نداشت‪.‬‬ ‫ام�ا در همین انتخاب�ات اقای روحان�ی گزینه ای‬ ‫نبود که طی ف های مختلف اصولگرا نگاه مثبتی به‬ ‫پیروزی او داشته باشند‪.‬‬ ‫‪ l‬خیر؛ این طور نیس��ت‪ ،‬جامعه روحانیت مبارز از او‬ ‫ب رای حضور در جمع نامزدهای اصولگ��را دعوت کرد‪ ،‬یعنی‬ ‫جامعه روحانیت مبارز اق��ای روحانی را قبل از انتخابات یک‬ ‫نامزد اصالح طلب نم ی دانست و االن هم چنین تصوری ندارد‪.‬‬ ‫اگ�ر جامع�ه روحانی�ت اق�ای روحان�ی را گزینه‬ ‫مطلوبی م ی دانست چرا اعالم موضع نکرد؟‬ ‫‪ l‬چون رهبرمعظم انقالب فرمودند که همه نامزدها‬ ‫خوب هستند‪ ،‬ما نیز اعالم موضع نکردیم و با این کار وحدت‬ ‫جامعه روحانیت را حفظ کردیم‪ .‬این یک تدبیر بود‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر جامعه روحانیت با تدبیر درس��ت ش��یخوخیت خود را‬ ‫اعمال کرد‪ .‬االن هم ارتباط ما با اقای روحانی خیلی صمیمی‬ ‫ است‪.‬‬ ‫اما کمیسیون سیاسی جامعه مدرسین م ی گوید‬ ‫در هفته اخر با کمیته سیاس�ی جامعه روحانیت‬ ‫مبارز تواف�ق کرد که اق�ای والیت�ی در انتخابات‬ ‫تقویت شود‪ ،‬بر همین اس�اس جامعه مدرسین‬ ‫اعالم موضع کرد اما جامعه روحانیت مبارز تهران‬ ‫سکوت کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬باید در این مساله واقع نگر بود‪.‬‬ ‫باالخره کمیسیون سیاس�ی جامعه مدرسین و‬ ‫‪39‬‬ ‫کمیته سیاسی جامعه روحانیت در اخرین جلسه‬ ‫به توافق مشترکی رسیدند یا خیر؟‬ ‫‪ l‬اوال چنین توافقی به ما اعالم نشد‪ .‬کمیته سیاسی‬ ‫جامعه روحانیت با کمیس��یون سیاس��ی جامعه مدرس��ین‬ ‫جلسه داش��ت اما انچه منتقل ش��د این بود که برخی در ان‬ ‫جلسه از قالیباف و عده ای دیگر از والیتی حمایت کردند‪ ،‬در‬ ‫نتیجه وقتی جامعه روحانیت این تشتت نظر را دید ب رای انکه‬ ‫مشکلی ایجاد نش��ود تصمیم گرفت که اعالم موضع نکند‪،‬‬ ‫برهمین اساس جلس��ه ای که قرار بود ب رای تصمیم گیری‬ ‫در حضور ایت اهلل مهدوی کنی تش��کیل شود لغو شد چون‬ ‫همه کاندیداها مورد تایید مقام معظم رهبری بودند و ایشان‬ ‫فرمودند که به هریک از این شش نامزد رای داده شود رای به‬ ‫نظام است و پس از ان ما دیگر دنبال نکردیم که حتما از فرد‬ ‫خاصی حمایت شود‪.‬‬ ‫پس جریان نامه (چهارش�نبه ‪ 22‬خرداد) ایت اهلل‬ ‫مهدوی کن�ی به اق�ای والیتی جهت انص�راف از‬ ‫نام�زدی در انتخابات چه بود که اق�ای والیتی ان‬ ‫را نپذیرفت؟‬ ‫‪ l‬چیزی ش��نیده ش��د اما من در جریان جزئیات ان‬ ‫نامه نیستم‪.‬‬ ‫اگر موضع جامعه روحانی ت مبارز روی هر ش�ش‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری مثبت بود‪،‬‬ ‫چرا چنین نام ه ای نوشته شد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬این نظر ایت اهلل مهدوی کنی بود و ربطی به نظر‬ ‫جامعه روحانیت مبارز ندارد‪ .‬جامعه روحانیت مبارز باید تشکیل‬ ‫جلس��ه دهد و تصمیم بگیرد‪ ،‬بناب راین هر فردی از اعضای‬ ‫جامعه روحانیت ممکن است ارتباطی با نامزدی داشته باشد‬ ‫و او را حمایت کند ام��ا جامعه روحانیت تصمیمی بر معرفی‬ ‫نامزدی مشخص نداشت‪.‬‬ ‫پس جامعه روحانیت هیچ پیمان شکنی در قبال‬ ‫جامعه مدرسین نکرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬ما پیمانی نداش��تیم که خدای ی ناکرده ان را‬ ‫بشکنیم‪ .‬اگر پیمانی با انها ببندیم تا اخر پای ان م ی ایستیم‪.‬‬ ‫چون جامعه مدرسین ب رای ما خیلی احترام دارد‪.‬‬ ‫اقای یزدی بع�د از انکه اعالم ک�رد نظر اکثریت‬ ‫جامعه مدرس�ین ب�ه حمای�ت از اقای والیتی اس�ت‪،‬‬ ‫نکته ای از طرف ایثارگ ران مطرح شد که این موضع گیری‬ ‫وح�دت اصولگرای�ان را ب�ا مش�کل مواجه کرد‪ ،‬ش�ما‬ ‫بفرمایید این اعلام موضع تاثیری ب�ر وحدت جریان‬ ‫اصولگرا و کاهش تعداد نامزدها گذاشت؟‬ ‫‪ l‬این موضع گیری زمانی انجام شد که نه نفیا و نه‬ ‫اثباتا اثرگذار بر تصمیم نامزدها نشد‪.‬‬ ‫یعنی روی نتیجه انتخابات تاثیرگذار نبود؟‬ ‫‪ l‬نظرسنج ی ها هم بیانگر همین بود‪ .‬چون پس از‬ ‫این اعالم موضع هیچ رشدی در ارای اقای والیتی دیده نشد‪.‬‬ ‫یعن�ی اگر به قب�ل از انتخاب�ات برگردیم جامعه‬ ‫روحانی�ت و جامع�ه مدرس�ین همی�ن موضع را‬ ‫م ی گیرند یا اقدام دیگری انجام م ی دهند؟‬ ‫ی بگیرند باید به‬ ‫‪ l‬اگر بنا باش��د جامعتین تصمیم ‬ ‫وحدت برسند‪ ،‬اگر به وحدت نرسیدند نظر هریک از انها ب رای‬ ‫خود ان تشکل محترم است‪ .‬اگر به قبل از انتخابات برگردیم‬ ‫ی ب رای به وحدت رسیدن نامزدهای اصولگرا‬ ‫باید حتما مکانیزم ‬ ‫تعریف شود‪ ،‬چراکه معتقد به این نوع کاندیداتوری نیستم که‬ ‫در این دوره اتفاق افتاد‪ .‬اگر اصولگرایان قرار به معرفی نامزد‬ ‫دارند باید تمهیداتی با حس��اب و کتاب بیندیش��ند و کار را‬ ‫ب راساس ان پیش ببرند‪ ،‬نه اینکه ائتالف سه نفره و پنج نفره‬ ‫تشکیل شود و درنهایت نامزدها بر عهد خود باقی نمانند‪.‬‬ ‫ن�وع موضع گی�ری ای�ت اهلل مصباح ی�زدی در‬ ‫انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری چطور بود‪ ،‬ایش�ان‬ ‫اقای لنکران�ی را اصلح اعالم کردن�د و بعدا اقای‬ ‫جلیلی را نامزد اصلح خواندند؟‬ ‫‪40‬‬ ‫‪ l‬خ��ود ایش��ان و اط رافی��ان او باید در ای��ن رابطه‬ ‫اظهارنظر کنند‪.‬‬ ‫سه روحانی برجسته در حوزه اصولگرایی داریم‪،‬‬ ‫ایت اهلل یزدی در هفته اخ�ر مانده به انتخابات در‬ ‫مصاحب ه ای اعلام کرد که نظ�ر اکثریت اعضای‬ ‫جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به حمایت از اقای‬ ‫والیتی است‪ ،‬ایت اهلل مهدوی کنی درباره انتخاب‬ ‫نامزد اعالم موضع نک�رد و ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫ابتدا اقای لنکرانی را اصلح خواند و س�پس اقای‬ ‫جلیل�ی را اصل�ح نامی�د‪ ،‬به نظر ش�ما این س�ه‬ ‫موضع گیری چقدر در جهت گیری و تصمی م گیری‬ ‫طی ف های اصولگرا موثر بود؟‬ ‫‪ l‬معتقدم ایت اهلل ی��زدی در حقیقت موضع واقعی‬ ‫نگرفت‪ ،‬بلکه تمایل اکثریت اعضای جامعه مدرسین را بیان‬ ‫کرد که موضع گیری جدی ای نبود‪ ،‬ایت اهلل مهدوی کنی نیز‬ ‫وقتی دیدند همه نامزدها افراد خوبی هستند‪ ،‬اعالم کرد که هر‬ ‫کس پیروز شود مطلوب است‪ ،‬بناب راین سکوت کرد و این کار‬ ‫پسندیده ای بود‪ .‬ایت اهلل مصباح یزدی هم ب راساس احساس‬ ‫تکلیف خود اول درباره اقای لنکرانی و س��پس اقای جلیلی‬ ‫اعالم موضع کرد که نظر ایشان نیز محترم است‪ .‬البته قطعا‬ ‫اگر نظ رات هر سه این بزرگان یکی م ی شد معتقدم کارساز بود‬ ‫و چون یکی نشد کار به نحو دیگر انجام شد‪.‬‬ ‫پس چرا بهترین حال�ت را جامعه روحانیت برای‬ ‫خود ترسیم نکرد؟‬ ‫‪ l‬باالخ��ره خیلی از وقایع وقت��ی رخ م ی دهد نکات‬ ‫مثبت ان مشخص م ی شود‪.‬‬ ‫ش�ما گفتید که جامعه روحانیت اقای روحانی را‬ ‫اصالح طل�ب نم ی داند‪ .‬در مقاب�ل‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫منتخب نیز خود را اصولگرا نم ی خواند بلکه اعالم‬ ‫م ی کند فردی مستقل و میانه روست؟‬ ‫‪ l‬همی��ن خوب اس��ت‪ .‬االن اقای روحان��ی خود را‬ ‫اصالح طلب نم ی داند‪ .‬حتی وقتی ه��م که اقای عارف نامزد‬ ‫شد و گفت اصالح طلب است اصالح طلبان ادعای اقای عارف‬ ‫را قبول نداشتند‪.‬‬ ‫ام�ا اصالح طلب�ان از روحان�ی در انتخاب�ات‬ ‫ریاس�ت جمهوری حمای�ت کردن�د و او را قب�ول‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫‪ l‬اصالح طلب��ان به معنای نام��زد اصالح طلب از او‬ ‫حمایت نکردند‪ .‬ش��خص اقای خاتمی و دوستانش از اقای‬ ‫روحانی حمایت کردند‪.‬‬ ‫مجمع روحانیون مبارز هم حمایت کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬اما این طور نب��ود که پیکره اصالح��ات به معنای‬ ‫واقعی از اقای روحانی حمایت کند‪ .‬االن هم زمزمه هایی که‬ ‫شنیده م ی شود غیر این را نشان م ی دهد‪.‬‬ ‫ی اقای روحانی نیستند؟‬ ‫یعنی اصالح طلبان حام ‬ ‫‪ l‬ب��ه ان ص��ورت که بای��د باش��ند خی��ر‪ .‬برخی‬ ‫شخصی ت های اصالح طلب که با اقای روحانی مالقات کردند‬ ‫از رئی س جمهور منتخب مطالباتی داشتند‪ .‬اگر مطالباتشان‬ ‫ب راورده نشود ان موقع با اقای روحانی به مشکل م ی خورند‪ ،‬این‬ ‫در حالی است که اصولگرایان اصال مطالباتی نداشتند در عین‬ ‫حال با تمام توان از اقای روحانی حمایت م ی کنند‪.‬‬ ‫به نظر ش�ما برای تقویت ش�یخوخیت در اینده‬ ‫گفتم�ان اصولگرای�ی نی�از اس�ت ک�ه ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی‪ ،‬ایت اهلل یزدی و ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫کنار هم بنشینند و به وحدت نظر برسند؟‬ ‫‪ l‬مربوط به خود بزرگان اس��ت‪ .‬معتق��دم اگر با هم‬ ‫باشند قطعا موفق هستند‪.‬‬ ‫اگر کنار هم بنشینند چقدر در ساماندهی اوضاع‬ ‫موثر خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬اگر این اتفاق بیفتد همه چیز را سامان م ی دهند‪.‬‬ ‫انها نفوذ معنوی‪ ،‬فرهنگی و سیاس��ی دارن��د‪ .‬اگر کنار هم‬ ‫بنشینند نه تنها مشکل اصولگرایان‪ ،‬بلکه مشکالت کشور‬ ‫حل م ی شود‪.‬‬ ‫ایا بستر برای این همنشینی مهیاست؟‬ ‫‪ l‬در دو نفر قطعا چنین بس��تری فراهم است‪ ،‬باید‬ ‫کاری کرد که ایت اهلل مصباح هم ب��ه ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫و ایت اهلل ی��زدی بپیوندد‪ ،‬البته این را باید دوس��تان ایش��ان‬ ‫تدبیر کنند‪.‬‬ ‫اما ایشان قائل به انجام تکلیف است‪.‬‬ ‫‪ l‬مساله همین است‪.‬‬ ‫االن این احساس وظیفه ب ه وجود امده است؟‬ ‫خود ایت اهلل مصباح باید پاسخ این سوال را بدهد‪.‬‬ ‫اقای محس�ن رضایی چرا به ائتالف اصولگرایان‬ ‫نپیوست؟‬ ‫‪ l‬او از ابتدا اعالم کرد که مستقل است و هیچ تعهد و‬ ‫وعده ای درباره وحدت به کسی نداده است‪.‬‬ ‫این مس�اله تاثیری ب�ر س�بد ارای اصولگرایان‬ ‫نگذاشت؟‬ ‫‪ l‬اثر داش��ت‪ .‬باالخ��ره هم��ه رای خود را از س��بد‬ ‫اصولگرای��ی برداش��ت‪ .‬در کل ارای مجموع��ه اصولگرایی‬ ‫در انتخابات باال ب��ود‪ ،‬ولی این ارا می��ان نامزدهای اصولگرا‬ ‫متفرق شد‪.‬‬ ‫چرا اقای والیتی براس�اس نظرسنج ی ها به این‬ ‫نتیجه نرسید که باید کنار برود؟‬ ‫‪ l‬معلوم نیس��ت که خودش به این نتیجه رس��یده‬ ‫باشد‪ .‬باورش این بود که بیشترین رای را دارد‪.‬‬ ‫یعنی اقای والیتی این باور را داشت که انتخابات‬ ‫دو مرحله ای م ی شود و او یکی از نامزدهای راه یافته‬ ‫به ان مرحله است؟‬ ‫‪ l‬حتما واال کار بیهوده که نم ی کند‪.‬‬ ‫ام�ا نتیج�ه نظ ر س�نج ی ها ای�ن نب�ود ک�ه اگر‬ ‫انتخابات دو مرحله ای هم شود اقای والیتی یکی‬ ‫از نامزدهای راه یافته به ان مرحله است‪.‬‬ ‫‪ l‬همین نظرسنج ی ها نیز می زان ارای اقای روحانی‬ ‫را کم نش��ان م ی دادند‪ ،‬اما او توانست دور اول اکثریت مطلق‬ ‫ارا را به دست اورد‪.‬‬ ‫بر همین اساس معتقدید اقای والیتی در صحنه‬ ‫ماند تا شانس خود را در مرحله دوم امتحان کند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬این طور بود‪.‬‬ ‫عملک�رد اق�ای والیت�ی را در پروس�ه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری و ائتالف ‪3‬نفره را چگونه ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬معتقدم این سه نفر در قبال ائتالفی که تشکیل‬ ‫دادند تعهد داشتند و باید در نهایت به یک نفر م ی رسیدند‪.‬‬ ‫اقای حدادعادل که در هفته اخر مانده به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری انصراف خود را از نامزدی اعالم‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬پس از این اتفاق‪ ،‬اقای��ان والیتی و قالیباف باید با‬ ‫هم کنار م ی امدند‪.‬‬ ‫اقای حدادعادل هم وقتی کنار کشید اعالم نکرد‬ ‫که این کار را به نفع کدام نامزد انجام داد‪ ،‬ب ه نظر‬ ‫شما اگر او از کسی حمایت م ی کرد در سبد رای ان‬ ‫نامزد تاثیر داشت؟‬ ‫‪ l‬همین مقدار که کنار رفت باید تحسین کرد‪ .‬ضمن‬ ‫انکه اگر اعالم م ی کرد به نفع چه کسی کنار رفته قطعا در ارای‬ ‫ان نامزد اثر داشت‪.‬‬ ‫ایا جامعتین وقتی کناره گی�ری اقای حدادعادل را‬ ‫دید از ایش�ان خواس�ت که موضعگیری روشنی‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬اقایان والیتی‪ ،‬قالیب��اف و حدادعادل کاندیداهای‬ ‫جامعتی��ن نبودند ک��ه جامعتین ب��ه انها بگوین��د چطور‬ ‫موضعگیری کنند‪.‬‬ ‫اما جلسه مشترک با ایت اهلل مهدوی کنی داشتند‪.‬‬ ‫‪ l‬نامزدها با جامعتین نشس��ت داشتند اما به تعهد‬ ‫خود عمل نکردند و حاضر نشدند به نفع دیگری کنار بروند‪.‬‬ ‫یعنی اقای حدادعادل هم که کنار رفت‪،‬عدم اعالم‬ ‫موضع صریح وی برم ی گردد به اینکه حاضر نبود‬ ‫به نفع دیگر اعضای ائتالف کنار رود؟‬ ‫بخشی از ارای شفیق م ربوط به قبط ی های‬ ‫مصر یا همان مسیحیان مصر م ی شود‪ ،‬بخشی‬ ‫م ربوط به ارای سکوالر ها و کسانی که معتقد به‬ ‫مذهب نیستند و بخشی هم م ربوط به نظامیان‬ ‫و نیروهای انتظامی که خواستار این نیستند که‬ ‫اسالمگ راها سر کار بیایند‬ ‫‪ l‬بله؛ همین طور است‪.‬‬ ‫اقای جلیلی چط�ور در اخرین س�اعات ثب ت نام‬ ‫نامزدها وارد صحنه رقابت شد؟‬ ‫‪ l‬اقای جلیلی هیچ ارتباطی با جامعه روحانیت مبارز‬ ‫ته ران نداشت‪.‬‬ ‫یعنی پش�ت صحنه نامزد ش�دن ایش�ان هیچ‬ ‫ارتباط�ی ب�ا اصولگراها نداش�ت و ایش�ان خود‬ ‫مستقل تصمیم به کاندیداتوری گرفت؟‬ ‫‪ l‬حضور ایشان که به اصولگراها ارتباط داشت اما با‬ ‫جامعه روحانیت ارتباطی نداشت‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید پایداری باعث ش�ده که لحظه اخر‬ ‫ایشان ثبت نام کند؟‬ ‫‪ l‬نم ی دانم عام��ل اصلی ثب ت ن��ام او در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری چه بود‪.‬‬ ‫انالیزارای‬ ‫نامزدهای اصولگراها‬ ‫چ�را جامع�ه روحانی�ت با اق�ای جلیل�ی ارتباط‬ ‫نگرفت؟‬ ‫‪ l‬باالخره انتخابات ازاد است‪ .‬مگر قرار است جامعه‬ ‫روحانیت ارباب همه افراد باشد و ب رای انها تعیین تکلیف کند‪.‬‬ ‫اما با اقای محس�ن رضایی صحبت ک�رد‪ ،‬چرا با‬ ‫اقای جلیلی ارتباطی نگرفت؟‬ ‫‪ l‬ما جزئیات این مسائل را پیگیری نم ی کنیم‪.‬‬ ‫اولویت های نیروهای اصولگرا را برای ساماندهی‬ ‫خود چه م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬اصولگرایی در عرصه سیاسی کشور باقی خواهد‬ ‫ماند‪ ،‬چراکه برگرفته از اسالم و ارزش های انقالب است‪.‬‬ ‫به نظر شما در انتخابات ریاست جمهوری گفتمان‬ ‫اعتدال بر اصولگرایی غالب نشد؟‬ ‫‪ l‬گفتمان اعتدال هم در چارچوب اصولگرایی تعریف‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬چراکه هیچ یک از نیروهای ای��ن جریان قائل به‬ ‫افراط ی گری نیستند‪.‬‬ ‫ام�ا در انتخاب�ات م�ردم از بی�ن گفتمان ه�ای‬ ‫مطرح شده اعتدال را انتخاب کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬به هر حال اصولگرایی با اعتدال سازگار است‪ ،‬حتی‬ ‫م ی توان گفت اعتدال متن گفتمان اصولگرایی است‪.‬‬ ‫برای اینک�ه رویکرد اعتدال�ی در جریان اصولگرا‬ ‫تقویت ش�ود ش�یخوخیت چقدر م ی تواند موثر‬ ‫باشد؟‬ ‫‪ l‬اگر نیروهای اصولگرا به حرف بزرگان این جریان‬ ‫گوش بدهند خیلی موثر است‪ ،‬اما اگر رویه دیگری اتخاذ کنند‬ ‫تاثیری نخواهد داشت‪.‬‬ ‫شما چطور فکر م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬معتق��دم اصولگرایان به ح��رف جامعتین گوش‬ ‫م ی دهند‪ ،‬البته ممکن است گاهی فردی ادعای اصولگرایی‬ ‫کند اما در مقام عمل چنین خط مشی را قبول نکند‪.‬‬ ‫برخ�ی م ی گویند نظ�ر ای�ت اهلل مهدوی کنی در‬ ‫انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری معط�وف ب�ه اقای‬ ‫قالیباف بود‪ ،‬این نظریه صحت دارد؟‬ ‫‪ l‬ایشان نظرش را به ما اعالم نکرد‪ ،‬ضمن انکه بعد از‬ ‫انتخابات نیز خیلی مباحث مطرح م ی شود که با حقایق صحنه‬ ‫در قبل انتخابات همخوان نیست‪g ‬‬ ‫‪4‬‬ ‫محمدجواد ح ق شناس‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در گفت وگو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪« :‬ایت اهلل‬ ‫مصباح و حلقه شاگردانشان عالقه مندند هویت مستقلی داشته باشند‪ ».‬وی تاکید م ی کند‪« :‬اقای مصباح نشان داده‬ ‫انتظار دارد تشکل های موجود از ایشان تبعیت محض داشته باشند‪ .‬ایشان عمال موقعیت خودش را نسبت به سایر‬ ‫تشکل های اصولگرا یک موقعیت ارشادی م ی داند بنابراین به هی چ وجه وارد کار تشکیالتی که بخواهد به نتیجه و‬ ‫توافق برسد‪ ،‬نخواهد شد‪».‬‬ ‫اقای ح ق شناس! ب ه نظرشما چرا اصولگرایان در‬ ‫انتخابات مجلس نهم و ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫نتوانستند به اجماع برسند؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬این موضوع چند عل��ت دارد؛ اول اینکه‬ ‫گفتمان اصولگرایی دچار ش��کاف ش��ده و ما یک گفتمان‬ ‫واحد به این عنوان نداریم‪ .‬به نوعی گفتمان هایی که درون‬ ‫اصولگرایی متولد شده اختالفات بنیادی با گفتمان مادر دارد‪.‬‬ ‫نحله هایی مثل جبهه پایداری با محوریت اقای مصباح یزدی‬ ‫و همراهی چهره هایی چون اقایان روح اهلل حسینیان‪ ،‬قاسم‬ ‫روانبخش و حمید رسایی گفتمانی شکل دادند که قبال ذیل‬ ‫گفتمان اصولگرایی مطرح بودند‪ ،‬اما امروز به نظر م ی رسد‬ ‫عالقه مندند یک هویت و بازتعریف مس��تقل از خودش��ان‬ ‫نشان دهند‪.‬‬ ‫یعنی ایت اهلل مصباح چنین انگیزه ای دارند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬ایش��ان و حلقه شاگردانش��ان عالقه مندند‬ ‫هویت مستقلی داشته باش��ند‪ .‬البته گفتمان دوم در طیف‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬گفتمانی اس��ت که در طول ‪10‬س��ال گذشته‬ ‫تالش کرد در جری��ان اصولگرایی متولد ش��ود و به نوعی‬ ‫قرائت تفریط��ی از اصولگرایی را مطرح ک��رد‪ .‬این گفتمان‬ ‫رفتارهای افراط گرایانه در درون اصولگرایان از خودشان بروز‬ ‫دادند که بیشتر خاس��تگاه انها مجلس بود که با محوریت‬ ‫چهره هایی چ��ون زاکانی و فدایی تحت عن��وان ایثارگران‬ ‫و رهپویان به فعالیت پرداختند‪ .‬در واق��ع اینها قرائت های‬ ‫جدیدی از جریان اصولگرایی داش��تند که با مبانی شناخته‬ ‫ش��ده در احزاب اصولگرا به خصوص احزاب و تشکل های‬ ‫ محوری این جری��ان مثل جامعه روحانی��ت مبارز و جامعه‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫جامع�ه روحانیت عل�ت این مخالف�ت او را جویا‬ ‫نشد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬کمیته سیاس��ی جامعه روحانیت مب��ارز با اقای‬ ‫جلیلی جلس��ه گذاش��ت‪ ،‬اما او برقراری چنی��ن ارتباطی را‬ ‫نپذیرفت‪.‬‬ ‫تو گوی مثلث با محمدجواد حق شناس‬ ‫گف ‬ ‫مدرسین همخوانی نداش��تند‪ .‬کاندیدا شدن اقای زاکانی و‬ ‫حمایت این جری��ان از اقای حدادعادل و بع��د گرایش انها‬ ‫به سمت اقای جلیلی از ش��اخ ص های این گفتمان است‪.‬‬ ‫گفتمان س��وم جریان مس��تقل از درون اصولگرایان حول‬ ‫برخی از شخصی ت های منفردی اس��ت که ب رای انتخابات‬ ‫بزرگ شدند و به نوعی ریش��ه فعالیت سیاسی انها در قبل‬ ‫از انقالب و دوران مدیریتی انه��ا در جنگ بوده‪ ،‬مثل اقای‬ ‫محس��ن رضایی که امیزه ای از حمایت قومی و منطقه ای‬ ‫دارد‪ .‬بناب راین نهایتا ما ش��اهد گرایش ای��ن مجموعه ازاراء‬ ‫دراستان خوزس��تان و چهارمحال و کهگیلویه هستیم‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر جریان س��نتی اصولگرا با محوریت تشکیالت‬ ‫موتلفه و با حمایت دو تش��کل محوری جامعه مدرس��ین‬ ‫و جامع��ه روحانیت مبارز ک��ه به طور علن��ی در انتخابات‬ ‫ش��کل گرفت‪ ،‬اینها حول اقای والیتی جمع شدند که این‬ ‫موضوع نشان م ی داد هر کدام از نامزدها ب رای خودشان یک‬ ‫نگاهی دارند و با نگرش خاصی به مبحث اصولگرایی نگاه‬ ‫م ی کنند‪ .‬البته به مجموع این گفتمان ها باید اقای قالیباف‬ ‫را اضافه کرد که ایشان نیروهای نظامی را که در دوران جنگ‬ ‫مسئولی ت هایی داشتند و در سال های اخیر وارد سمت های‬ ‫مدیریت شهری یا مدیریت های اقتصادی و حوزه های کالن‬ ‫اقتصادی شده بودند را نمایندگی م ی کرد‪ .‬اقای قالیباف به‬ ‫نوعی با تالش هشت ساله و با س��ازماندهی نسبتا قوی و‬ ‫منس��جم س��عی م ی کرد بتواند ترکیبی از ارای خاکستری‬ ‫وارای طبقه متوسط شهری را با مخلوطی از ارای اصولگرایی‬ ‫در اختیار بگیرد‪ .‬در واقع این وضعیت نیروهای اصولگرا در‬ ‫انتخابات ‪ 92‬بود ک��ه باتوجه به حمای��ت نامزدهایی که از‬ ‫‪41‬‬ ‫انها حمایت م ی ش��د و همچنین مجموعه ای که از منظر‬ ‫سیاسی وارد انتخابات شده بودند با هم همخوانی و قرابتی‬ ‫نداشتند‪ ،‬بناب راین ما شاهد ان هستیم که امکان هماهنگی و‬ ‫وحدت بین انها متصور نبود‪ .‬البته مجموعه دولت که حلقه‬ ‫اط رافیان احمدی نژاد را شکل م ی دادند به دنبال وارد کردن‬ ‫مشایی به انتخابات بودند که با عدم احراز صالحیت ایشان‬ ‫امکان حضور در انتخابات را پیدا نکرد‪ ،‬بناب راین این اتفاقات‬ ‫به عالوه عملکرد هش��ت س��اله دولتی که م��ورد حمایت‬ ‫اصولگرایان بود زمینه تش��تت عمومی و عدم انس��جام در‬ ‫تشکیالت و عدم امکان مرجعی ت یابی میان شخصی ت های‬ ‫اصولگرایی و بدنه این جریان را فراهم نکرد‪.‬‬ ‫با این تفاسیر از نظر شما اقای احمدی نژاد که با‬ ‫حمایت برخی از بزرگان این جریان روی کارامدند‬ ‫ب ه نوعی از عوامل اصلی عدم اجماع اصولگرایان‬ ‫محسوب م ی شوند؟‬ ‫‪ l‬اقای احمدی ن��ژاد باحمایت کام��ل و تمام عیار‬ ‫جریان اصولگرا یعنی احزاب و نخبگان این جریان در سال‬ ‫‪ 84‬خصوصا در مرحله دوم انتخابات که با اقای هاشمی به‬ ‫مرحله دوم راه پیدا کردند‪ ،‬روی کار امد‪.‬‬ ‫ب ه نظر شما عملکرد اقای احمدی نژاد ب ه گونه ای‬ ‫بود که بزرگان اصولگرایان هم نتوانس�تند در دو‬ ‫انتخابات اخیر وحدت را در این طیف ایجاد کنند؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬ببینید‪،‬عملکرد اقای احمدی نژاد یک بخشی از‬ ‫این عدم وحدت اصولگرایان است‪ ،‬اما حمایت ب ی قید و شرط‬ ‫مجلس‪ ،‬قوه قضائیه‪ ،‬صداوسیما واحزاب اصولگرا از ایشان‬ ‫بخش دیگر ماجراست‪ .‬عدم نظامندی فکری در میان جریان‬ ‫اصولگرا‪ ،‬نداش��تن یک چارچوب منظ��م و منظومه فکری‬ ‫مشخص طبیعتا از اش��کاالت بنیادی این مجموعه است‬ ‫که به یک بازنگری ج��دی در عملکرد‪ ،‬رویکرد و س��اختار‬ ‫اصولگرایی ب رای برون رفت از این بحران نیازمند است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫نقش ایت اهلل مهدوی کن�ی و ایت اهلل یزدی را در‬ ‫دو انتخابات اخیر چگونه دیدید؟‬ ‫‪ l‬من فک��ر م ی کنم در این انتخاب��ات وحدت نظر‬ ‫نداش��تند‪ .‬ایت اهلل یزدی این روزها اعالم م ی کند در جامعه‬ ‫مدرسین که یکی از تشکل های باسابقه روحانی در کشور‬ ‫اس��ت مش��کل جدی در رابطه ب��ا اعالم حمای��ت از نامزد‬ ‫مشخص داش��ته اند‪ .‬جامعه مدرس��ین نزدیک به ‪35‬عضو‬ ‫داشته‪ ،‬اما جلساتشان با ‪ 19‬عضو تشکیل م ی شده و نهایتا‬ ‫یک نامزد ‪ 8‬رای داش��ته و یک نامزد پنج رای‪ .‬این موضوع‬ ‫گویای ان است که حتی این تشکل که نام معتبری دارد در‬ ‫عمل به ش��دت با واقعیات و انتظاراتی که در جامعه از این‬ ‫تشکل مطرح م ی شود فاصله جدی دارد‪.‬‬ ‫ایا ایت اهلل مصباح یزدی و حلقه اطراف ایشان در‬ ‫به اجماع نرسیدن ایت اهلل مهدوی کنی و ایت اهلل‬ ‫یزدی نقشی داشته اند؟‬ ‫‪ l‬بنده معتقدم اقای مصباح نش��ان داده که انتظار‬ ‫دارد تش��کل های موجود از ایش��ان تبعیت محض داشته‬ ‫باش��ند‪ .‬اقای مصباح عمال موقعیت خودش را نس��بت به‬ ‫سایر تش��کل های اصولگرا یک موقعیت ارشادی م ی داند‪،‬‬ ‫بناب راین به هی��چ وجه وارد کار تش��کیالتی که بخواهد به‬ ‫نتیجه و توافق برسد‪ ،‬نخواهد شد‪.‬‬ ‫اگر ای�ت اهلل محمد ی�زدی و ای�ت مهدوی کنی‬ ‫از ی�ک کاندیدای خ�اص حمای�ت م ی کردند ایا‬ ‫اصولگرایان به اجماع م ی رسیدند؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬باتوجه به موقعی��ت اصولگرایان در جامعه‬ ‫حتی اگ��ر تمام این اقای��ان از یک نفر حمای��ت م ی کردند‬ ‫اتفاقی بیش از انچه امروز افتاد‪ ،‬نم ی افتاد‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬ب ی اعتمادی جامعه‪ .‬در واقع عملکرد اصولگرایان‬ ‫در هشت سال گذش��ته ب ی اعتمادی جامعه نسبت به این‬ ‫جریان را ایجاد کرده بود‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫حضور اقای والیتی ب ه عنوان یکی از کاندیداهای‬ ‫جریان اصولگرایی را در انتخابات چطور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬بنده حضور ایش��ان را مثبت ارزیاب��ی م ی کنم‪.‬‬ ‫ایش��ان باتوجه به س��ابقه ای که دارد با ماندن در انتخابات‬ ‫و اس��تقالل خودش��ان نش��ان دادند م ی توان همچنان به‬ ‫رگه هایی در درون اصولگرایی امیدوار بود‪.‬‬ ‫ش�ما م ی فرمایید ماندن اق�ای والیتی در میدان‬ ‫رقابت نش�ان دهنده استقالل ایش�ان بود‪ ،‬اما در‬ ‫زمان انتخابات یکی از سایت های خبری مدعی‬ ‫شد تماس اقای هاش�می با اقای والیتی موجب‬ ‫شد ایشان از رقابت کناره گیری نکند تا به نوعی‬ ‫فضا به نفع اقای روحانی پیش برود‪ .‬ش�ما این‬ ‫تحلیل را قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬من از این تماس اطالعی ن��دارم‪ .‬اما تا جایی که‬ ‫م ی دانم مسئوالن ستادهای اقای والیتی در استان ها و سایر‬ ‫نزدیکان ایشان از موضوع انصراف این کاندیدا به شدت متاثر‬ ‫م ی ش��وند‪ .‬زی را از قبل قرار بر ان بود ک��ه نامزدهای ائتالف‬ ‫‪ 2+1‬از ارای جامعتین تمکین کنند‪ .‬بناب راین اقای والیتی و‬ ‫طرفداران ایشان انتظار داشتند طرف مقابل کناره گیری کند‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر والیتی در مناظره ها نشان داد به منافع ملی بیشتر‬ ‫از منافع گروهی و جناحی توجه م ی کند‪ ،‬حتی در مناظره ای‬ ‫که مخاطبش اقای جلیلی بود در مورد نحوه پیشبرد مذاکرات‬ ‫‪ 5+1‬و تفکراتی که جلیلی روی مبحث مذاکره دارد و نقشی‬ ‫که در مذاکرات در بغداد داشته‪ ،‬صحبت شد‪ .‬در واقع مناظره ها‬ ‫نش��ان داد اقای والیتی موضوعیت ای ران و عدم تحریم مردم‬ ‫ای ران و پیشبرد امور از مجرای صحیح و درست ان ب رایش حائز‬ ‫اهمیت است بناب راین این شاخصه موضوعی نبود که مردم‬ ‫ ب ی توجه از کنار ان عبور کنند‪.‬‬ ‫اما طبق نظ ر س�نج ی ها اقای قالیباف نسبت به‬ ‫اقای والیتی اقبال بیشتری داشتند؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬دو مبنا مطرح ب��ود‪ ،‬اقای قالیباف بحث‬ ‫نظرس��نج ی ها را مط��رح م ی کرد ام��ا اق��ای والیتی نظر‬ ‫جامعتین را مالک تصمیم گیری قرار دادن��د‪ ،‬بناب راین انها‬ ‫نم ی توانستند به نتیجه برسند‪.‬‬ ‫به نظر ش�ما اگر اقای قالیباف کنار م ی کشیدند‬ ‫ارای ایش�ان ب�ه س�بد رای اقای والیت�ی ریخته‬ ‫م ی شد؟‬ ‫‪ l‬بنده معتقدم اگر همه نامزدها کنار م ی کش��یدند‬ ‫و یکی از اینها م ی ماند بازهم اتفاق��ی نم ی افتاد زی را درصد‬ ‫ارای طرف مقابل گویای می زان ارای انهاس��ت‪ .‬البته کنار‬ ‫کش��یدن اقای والیتی به نفع قالیباف به معنای ان نیست‬ ‫که ارای طرفداران اقای والیتی به س��مت اق��ای قالیباف‬ ‫برود‪ .‬رای دهندگان خودشان صاحب عقل هستند‪ ،‬بناب راین‬ ‫اینگونه نیس��ت که از تجویز دیگران تبعیت کنند‪ .‬در واقع‬ ‫ارای والیتی در ص��ورت کناره گیری بین اقای��ان روحانی‪،‬‬ ‫محس��ن رضایی و قالیباف تقسیم م ی ش��د‪ .‬چراکه ارای‬ ‫قالیباف با والیتی تفاوت چندانی نداشت‪.‬‬ ‫با این تفاسیر اگر اقای والیتی کنار م ی کشیدند‬ ‫اصولگرایان به اجماع نم ی رسیدند؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬اجماعی ک��ه بخواهد تغییر ی��ا تاثیری در‬ ‫انتخابات داشته باشد اتفاق نم ی افتاد‪.‬‬ ‫شما قبول ندارید اگر اقای والیتی از میدان رقابت‬ ‫به نفع اصولگرایان کنار م ی کشید ارای ایشان به‬ ‫سبد رای سعید جلیلی ریخته م ی شد؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ .‬بخش عمده ای از ارای ایشان به سمت اقای‬ ‫روحانی م ی رفت‪.‬‬ ‫در صحب ت های خودتان اش�اره کردید که محور‬ ‫مناظره ها به سمت مذاکرات هسته ای سوق داده‬ ‫ش�د‪ .‬برخی از اصولگرایان این انتق�اد را به اقای‬ ‫جلیل�ی وارد م ی دادند که برده ش�دن مناظره به‬ ‫این سمت و س�و برگ برنده ای بود برای حسن‬ ‫روحانی؛ نظر شما در این رابطه چیست؟‬ ‫‪ l‬در مناظره ها یکی از ن��کات قوتی که ب رای اقای‬ ‫روحانی مطرح شد تسلط و استداللی بود که ایشان از خودش‬ ‫نش��ان داد‪ .‬طبیعتا در موضوع هس��ته ای اقایان قالیباف و‬ ‫جلیلی با روحانی درگیر ش��دند که هر دو طرف ب ر اس��اس‬ ‫نظرس��نج ی ها بازنده بودند‪ .‬ب��ا این اوص��اف اصولگرایان‬ ‫م ی توانند به خاطر شکستی که خوردند از قالیباف و جلیلی‬ ‫گالیه مند باشند‪.‬‬ ‫اما این نظریه وجود دارد که اگر س�عید جلیلی از‬ ‫رقابت کناره گیری م ی کرد‪ ،‬نتیج�ه انتخابات به‬ ‫نفع اصولگرایان تمام م ی شد؟‬ ‫‪ l‬اقای جلیل��ی نماینده گفتمان��ی بودند که ارای‬ ‫ایش��ان نش��ان داد طرفداران زیادی در جامعه ندارد‪ .‬ایشان‬ ‫فقط توانست ‪10‬درصد اراء را به خود اختصاص دهد‪ ،‬بناب راین‬ ‫بنده فکر نم ی کنم با کنار کشیدن ایشان هم اتفاق مهمی‬ ‫ در جریان اصولگرایی م ی افتاد‪.‬‬ ‫اما باتوجه به موقعیت قالیباف در نظرسنج ی ها‬ ‫اگر رای جلیلی به سمت ایشان م ی رفت شانس‬ ‫اصولگرایان زیاد م ی شد؟‬ ‫‪ l‬ممکن اس��ت بخش��ی از ارای جلیلی در س��بد‬ ‫رای قالیباف ریخته م ی ش��د‪ .‬یعنی به طورحتم ارای ایشان‬ ‫به س��مت اقای روحانی نم ی رفت اما بین اقایان قالیباف و‬ ‫والیتی تقسیم م ی شد‪.‬‬ ‫ب ه نظر ش�ما چرا اصولگرایان نتوانستند بر سر‬ ‫کاندیداتوری قالیباف که نفر اول نظر سنج ی ها‬ ‫بود به اجماع برسند؟‬ ‫‪ l‬فکر م ی کنم دلیلش این ب��ود که اقای قالیباف‬ ‫خیلی زود فعالی��ت انتخابات ی اش را ش��روع کرد‪ .‬ایش��ان‬ ‫از هشت س��ال پیش فعال ش��دند اما جامعه ای ران این بار‬ ‫هوشمندانه وارد انتخابات ش��د و تصمیم خودش را در سه‬ ‫روز اخر اتخاذ کرد و روز جمعه هم ان را علنی کرد‪ .‬در واقع‬ ‫باتوجه به تجربه ای که مردم داش��تند س��عی کردند درست‬ ‫تصمیم گیری کنند‪.‬‬ ‫اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫و حتی انتخاب�ات مجل�س نهم نتوانس�تند به‬ ‫اجماع و وحدت برسند‪ .‬ایا شیخوخیت م ی تواند‬ ‫در جریان اصولگرایی وحدت و اجماع ایجاد کند‬ ‫یا انکه دیگر دوران ریش سفیدی در این جریان‬ ‫اقای قالیباف بحث نظرسنجی ها را مطرح می کرد اما‬ ‫اقای والیتی نظر جامعتین را مالک تصمیم گیری قرار دادند‪،‬‬ ‫بنابراین انها نمی توانستند به نتیجه برسند‬ ‫پایان یافته است؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬من فک��ر م ی کن��م نهادهای س��نتی در جریان‬ ‫اصولگرایی ان موقعیت گذشته را ندارند که بتوانند به عنوان‬ ‫نهاد تعیی ن کننده تصمیماتشان را عملیاتی کنند‪ .‬گروه های‬ ‫مرجع اصولگرا دچار تشتت شده اند‪ .‬در این میان حتی جامعه‬ ‫مدرسین با وجود سابقه ای که دارد به عنوان یک گروه مرجع‬ ‫نتوانست در انتخابات ریاس��ت جمهوری به نتیجه برسد و‬ ‫پاس��خی به مخاطبانش بدهد‪ .‬این مرج��ع در مورد تعیین‬ ‫کاندیدای نهایی دچار تش��تت و اختالف جدی م ی ش��ود‪.‬‬ ‫به گونه ای که ای��ت اهلل محمد یزدی مجبور م ی ش��ود این‬ ‫موضوع را علنی کند و مش��کالتی که حتی ممکن اس��ت‬ ‫منجر به تجزیه جامعه مدرس��ین ش��ود را بی��ان م ی کند‪.‬‬ ‫البته این روند در جامعه روحانیت نیز وجود دارد‪ ،‬زی را وقتی‬ ‫اقای احمدی نژاد‪ ،‬اقایان ناطق نوری و هاشم ی رفس��نجانی‬ ‫را مورد خطاب قرار م ی دهد و انه��ا را متهم م ی کند‪ ،‬جامعه‬ ‫روحانیت در دف��اع از اعضای خود ناتوان نش��ان م ی دهد و‬ ‫به گونه ای عمل م ی کند که اق��ای ناطق حتی دیگر حاضر‬ ‫نیست در جلسات جامعه روحانیت حضور داشته باشد‪ .‬این‬ ‫تشکل حتی نم ی تواند از یکی از اعضای بنیادین خود دفاع‬ ‫کند که در انتخابات ریاست جمهوری س��ال ‪ 76‬کاندیدای‬ ‫این جامعه بود‪ .‬این ناتوان ی هایی اس��ت ک��ه در مجموعه‬ ‫اصولگرایان وجود دارد‪ ،‬البته تعدد اح��زاب و کثرت نامزدها‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به طوری که ‪ 25‬نامزد‬ ‫ش��اخص از این طیف ثب ت نام کردند معنایی جز تش��تت‪،‬‬ ‫تفرقه و فروپاش��ی از درون ندارد‪ .‬البته این اتفاقات ناگواری‬ ‫است که بنده به عنوان یک کارش��ناس سیاسی ان را ب رای‬ ‫جریان اصولگرایی مناسب نم ی دانم و امیدوارم این جریان‬ ‫بر مشکالتش فائق اید‪.‬‬ ‫ش�ما ب ه عنوان یک کارش�ناس و فعال سیاسی‬ ‫چه راهکاری برای اصولگرایان تجویز م ی کنید تا‬ ‫بتوانند بر مشکالت خود فائق ایند؟‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ l‬شاید با تشکیل یک حزب فراگیر و البته با حضور‬ ‫چهره های شاخص اصولگرا با محوریت عناصر تشکیالتی‬ ‫چون اقای ناطق نوری که با انرژی و توانمند اس��ت‪ ،‬عقال و‬ ‫نخبگان این طیف با چنین راهکاری بتوانند در جهت حل‬ ‫مشکالت این جریان اقدام کنند‪.‬‬ ‫یعنی اصولگرایان برای چهار س�ال اینده با این‬ ‫رویکرد موفق م ی شوند؟‬ ‫‪ l‬بله با تشکیل یک حزب فراگیر با محوریت اقای‬ ‫ناطق نوری موفق م ی شوند‪.‬‬ ‫چرا ش�ما بر محوریت اق�ای ناطق ن�وری تاکید‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬اگر اقای ناطق ن��وری را در کنار نام هایی‬ ‫چون ایت اهلل هاش��می که از س��رمایه های اجتماعی نظام‬ ‫محس��وب م ی ش��وند در نظر بگیری��م باتوجه به س��ابقه‬ ‫درخش��انی که ایش��ان در حوزه اجرایی دارند و در سال های‬ ‫ابتدایی انقالب یکی از چهره هایی بودند که در وزارت کشور‬ ‫عملکرد بسیار موفقی از خود بر جای گذاشته‪ ،‬ایشان به رغم‬ ‫نگاه سیاسی که داش��تند و البته تعلقی که به طیف راست‬ ‫داشتند اما عملکردش��ان فراتر از تعلقات سیاس ی شان بود‪.‬‬ ‫حتی اس��تاندارانی ک��ه در دوره اقای ناطق ن��وری منصوب‬ ‫شدند به طیف خاصی تعلق نداش��تند‪ ،‬به هرحال توانمندی‬ ‫ایشان در استفاده از فرصت های سیاس��ی و اجتماعی قابل‬ ‫توجه است‪.‬اقای ناطق نوری در هش��ت سال گذشته نه تنها‬ ‫هیچ وقت از عملکرد دول��ت احمدی نژاد دفاع نکرد و یکی از‬ ‫منتقدان ایشان بود‪ ،‬اما به رغم این انتقادها هی چ گاه به تقابل‬ ‫با دولت نپرداخت‪ .‬اقای ناطق نوری فرد اخالق گرایی اس��ت‬ ‫که در انتخابات ‪ 76‬دیدیم به رغم پیروزی اقای خاتمی ب رای‬ ‫ایشان پیام تبریک فرستاد‪ .‬بنده معتقدم اگر در انتخابات ‪92‬‬ ‫اصولگرایان از این شخصیت استفاده م ی کردند قطعا پیروز‬ ‫م ی شدند‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫بازگشتفن ساالرانمسلمان‬ ‫گفت وگویمثلثباسعید‬ ‫لیالز درباره ارایش اقتصادی‬ ‫دولت جدید‬ ‫مردان اقتصاد‬ ‫اقتصاد‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫دولت اعتدال؛ از اسمیت تا کینز‬ ‫یک انتخاب سخت‬ ‫اقتصاد دولت روحانی‪ ،‬در سایه سه دوره اقتصادی ناارام‬ ‫‪1‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫اقتص��اد ازاد مردم ی عادالن��ه؛ این هدفی اس��ت که‬ ‫رئی س جمهور جدید در اظهارات اخیرش در مورد سیاست های‬ ‫اقتصادی دولت یازدهم گفته است‪ .‬روحانی همچنین گفته‬ ‫اس��ت که دولت در عرصه اقتص��اد باید نظ��ارت‪ ،‬هدایت و‬ ‫حمایت کند‪.‬‬ ‫این اظهارات در حالی در جلس��ه هفته گذش��ته اقای‬ ‫روحانی با صدا و سیمای ی ها مطرح ش��ده که تیم اقتصادی‬ ‫دولت اینده و خط فکری ان هنوز در ابهام اس��ت و خیل ی ها‬ ‫در هفته گذش��ته پا را از این هم فراتر گذاشته و گفته اند که‬ ‫رئی س جمهور منتخب هنوز در حال سبک و سنگین کردن‬ ‫‪44‬‬ ‫ایده هاست تا یکی از این همه خط فکری متفاوت در اقتصاد‬ ‫کش��ور را انتخاب کند و بعد از تدوین برنامه های اقتصادی‪،‬‬ ‫به سراغ کسانی برود که م ی توانند این ب رنامه ها را اجرا کنند‪.‬‬ ‫سه رئی س جمهور گذش��ته هم تا حدودی همین کار‬ ‫را کرده اند‪ ،‬در حالی که در برخی کش��ور های توسع ه یافته یا‬ ‫در حال توسعه سیاست های اقتصادی گاهی ب رای نیم قرن‬ ‫ثابت باقی م ی ماند‪ ،‬در ای ران تقریبا هر هشت سال یک بار‬ ‫شاهد چرخش کلی سیاست های اقتصادی بودیم‪.‬‬ ‫ دولت سازندگی و تکنوکرات ها‬ ‫بعد از جنگ هشت س��اله بین ای ران و ع راق‪ ،‬از اقتصاد‬ ‫کش��ور چیزی در حدود یک وی رانه باقی مان��ده بود‪ ،‬جنگ‬ ‫عالوه بر تخریب تمام زی ر س��اخت ها‪ ،‬هش��ت س��ال تمام‬ ‫هزینه های انسانی به کشور تحمیل کرده بود که هنوز هم‬ ‫بعد از گذشت این همه سال قابل جب ران نیستند‪ ،‬غیر از اینها‬ ‫بخش زیادی از درام��د ملی صرف جنگ می ش��د و دولت‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در چنین شرایطی روی کار امد‪.‬‬ ‫زیرساخت ها و کارخانه های نابود شده‪ ،‬باید از نو ساخته‬ ‫م ی شد و همین موضوع نام س��ازندگی را بر دولت هاشمی‬ ‫گذاشت‪ .‬هاشمی همان طور که بع د ها برخی وزرای کابینه اش‬ ‫هم تصدیق کرده اند‪ ،‬اداره تمام مس��ائل سیاسی را به عهده‬ ‫گرفت تا وزرایش به خصوص در تیم اقتصادی دولت فارغ از‬ ‫هر نوع دغدغه سیاسی صرفا به مدیریت اقتصادی بپردازند‪.‬‬ ‫اما از انجا که زمان ازمون و خطا وجود نداشت‪ ،‬ترکیب‬ ‫تیم اقتصادی این دولت از مدی رانی باسابقه های مرتبط فراوان‬ ‫تشکیل شده بود‪ .‬گروهی که از انها به عنوان «کارگزاران» یا‬ ‫«تکنوکرات ها» یاد م ی شود‪ ،‬مهندسان و متخصصانی بودند‬ ‫که اداره اقتصاد را از نوسازی صنایع و زیرساخت ها اغاز کردند‪.‬‬ ‫به دنبال این سیاست‪ ،‬رونق اش��تغال اتفاق افتاد و پ ی در پی‬ ‫کلنگ پروژه های عمرانی به زمین نشس��ت‪ .‬اما خیلی زود‬ ‫مشخص شد که کار به همین سادگ ی ها نیست‪ ،‬عمران و‬ ‫نوسازی به پول احتیاج داشت و درامد ها با هزینه ها همخوانی‬ ‫ازراست گرایانتاکارگزاران‬ ‫تیم روحانی ب رای تصدی اقتصاد چه کسانی‬ ‫هستند؟‬ ‫روحانیتیمی‬ ‫بارایباالبهمجلسبیاورد‬ ‫اب راهیم نکو در گفت وگو با مثلث‬ ‫اقتصاد‬ ‫اقتصادی کشور را هم فراهم م ی کند‪ .‬این رشد در ادامه خود‬ ‫افزایش اشتغال‪ ،‬توسعه تولید داخلی‪ ،‬افزایش منابع مالی و‬ ‫در نتیجه مصرف بیش��تر را هم فراهم م ی کند‪ .‬به عبارتی‪،‬‬ ‫چرخ دنده های اقتصاد روان تر م ی چرخد و در چنین شرایطی‬ ‫ثروت در کش��ور بیشتر تولید م ی ش��ود و از قضا بیشتر هم‬ ‫توزیع م ی ش��ود و این روند به س��مت ثروتمند ش��دن قشر‬ ‫خاصی از جامعه به قیمت فقیر شدن بقیه طبقات نیست‪،‬‬ ‫بلکه دقیقا عکس ان اس��ت‪ .‬یعنی کاهش بیکاری ناش��ی‬ ‫از افزایش عمران و تولید سبب م ی ش��ود تا توزیع درامد در‬ ‫گستره بزرگتری از جامعه اتفاق بیفتد‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬حضور‬ ‫تکنوکرات ها در بدنه اجرایی کشور را نباید یک جهت گیری‬ ‫یک سویه به سوی قوی ترش��دن طبقه سرمایه دار دانست‪.‬‬ ‫ش��اید بیش��ترین حمالت به تکنوکرات ها با همین ابزار و‬ ‫شعارهای سیاسی صورت گرفت اما در مقام امار و ارقام و هم‬ ‫به صورت عینی در سطح جامعه شاهد بودیم که باال رفتن نرخ‬ ‫رشد اقتصادی‪ ،‬کاهش بیکاری‪ ،‬بهبود درامد ناخالص ملی و‬ ‫شاخ ص هایی از این دس��ت به کشور کمک کرد تا وضعیت‬ ‫معیشتی کارگران بهبود یابد‪».‬‬ ‫دولت سازندگی در حالی س��اختمان ریاست جمهوری‬ ‫را واگذار کرد که به علت افزایش نقدینگی ناش��ی از رش��د‬ ‫پروژه های عمرانی که الزاما به صورت فوری منجر به افزایش‬ ‫تولید کاال نم ی شوند‪ ،‬تورم افزایش پیدا کرده بود و نارضایتی‬ ‫از وضعیت اقتصادی وجود داشت‪ .‬با این حال‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫بعدی به جای طرح ش��عار های اقتصادی با طرح شعار های‬ ‫فرهنگی و سیاسی به پیروزی رسید‪ ،‬که نشان دهنده جایگاه‬ ‫دغدغه های اقتصادی و معیش��تی در دید افکارعمومی ان‬ ‫روزهاست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫ اقتصاد اصالحات؛ در حاشیه توسعه سیاسی‬ ‫نداشت‪ ،‬به خصوص در حوزه صنایع نفت و گاز و پتروشیم ی ‬ ‫عالوه بر عقب افتادگ ی ه��ا و تخریب هایی که جنگ به این‬ ‫صنایع تحمیل کرده بود‪ ،‬نیاز به افزایش بهره برداری هم به‬ ‫دلیل عقب نیفتادن از سایر کشور های فروشنده نفت و حفظ‬ ‫موقعیت ای ران در بازار های جهانی و هم به دلیل نیاز کشور‬ ‫به درامد های نفتی بیشتر از هر زمانی احساس م ی شد‪.‬‬ ‫حرکت به س��مت جذب س��رمایه گذاری های خارجی‬ ‫یا فاینانس‪ ،‬همان چیزی که بعدها منتقدان سیاس��ت های‬ ‫اقای هاشمی از ان به عنوان زیر سوال بردن استقالل کشور‬ ‫یاد کردند‪ ،‬از همی ن جا اغاز ش��د‪ .‬ای ران البته در ان روز ها در‬ ‫موقعیت مطلوبی ب رای جذب س��رمایه خارجی نبود و انچه‬ ‫از ان به عنوان «ریس��ک س��رمایه گذاری» یاد م ی شود‪ ،‬در‬ ‫ای ران بس��یار باال بود‪ .‬با ای��ن حال‪ ،‬تیم اقتص��ادی دولت با‬ ‫سابقه و سوادی که داشت‪ ،‬توانس��ته بود سرمایه گذارانی را‬ ‫قانع کن��د و چرخ صنعت را به خصوص در ح��وزه نفت و گاز‬ ‫به گردش در اورد‪.‬‬ ‫سیاس��ت تعدیل اقتصادی‪ ،‬ایده دیگری ب رای همتراز‬ ‫ک��ردن درامد ه��ا و هزینه ه��ا بود؛ سیاس��تی که ب��ر لزوم‬ ‫واقع ی ش��دن قیمت کاال ها تاکید م ی کرد تا تولیدکنندگان‬ ‫را تا حدودی از یارانه های دولتی ب ی نیاز کند و به این ترتیب‪،‬‬ ‫بخشی از هزینه های دولت را کم کند‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬با رقابتی‬ ‫کردن بازار و تولید کاال تا حد ممکن جلوی فس��اد را بگیرد‪،‬‬ ‫درامد بنگاه ها را واقعی کند و در نتیجه بتواند پرداخت ها به‬ ‫کارگران و کارمندان را هم واقعی کند‪ .‬این سیاست در گام اول‬ ‫به افزایش قیمت ها منجر شد که تا حدودی ناشی از تورم هم‬ ‫بود اما گام های بعدی ان موفقیت چندانی را به دنبال نداشت‪.‬‬ ‫باز هم هزینه ها با درامد ها همخوانی نداش��ت‪ ،‬ضمن‬ ‫انکه حرکت به سمت نوس��ازی صنایع به ورود ماشی ن های‬ ‫جدید به صنایع کشور منجر ش��ده بود که طبعا یک دوره از‬ ‫اخ راج کارگران را به دنبال داشت و این همان چیزی است که‬ ‫منتقدان هاش��می از ان به عنوان «حرکت به سمت اقتصاد‬ ‫س��رمایه داری» یاد کرده اند‪ .‬یکی از نقدهای اساسی که به‬ ‫اقتصاد دوران سازندگی وارد ش��ده «حمایت از سرمایه داری‬ ‫و سرمایه داران» است‪ ،‬در حالی که تکنوکراسی در منطق و‬ ‫اصول حامی کسی یا چیزی نیست‪ ،‬بلکه بیشتر مثل ابزاری‬ ‫در دست حامیان یک سیاست یا سیاست دیگر کار م ی کند‪.‬‬ ‫پدرام سلطانی – نایب رئیس فعلی اتاق بازرگانی ‪ -‬در‬ ‫این مورد به مثلث م ی گوید‪« :‬در مسیر سازندگی‪ ،‬بنگاه های‬ ‫تولیدی و کارخانجات و بخش خصوصی رش��د بیش��تر و‬ ‫سریع تری پیدا م ی کنند‪ ،‬رشدی که از قضا بنیان اصلی رشد‬ ‫دولت خاتمی با شعار هایی بر سر کار امد که اقتصادی‬ ‫نبود‪ ،‬در تمام هشت سال کاری اش هم بیشتر از درگیری در‬ ‫حوزه های اقتصادی‪ ،‬درگیر مسائل سیاسی بود‪ .‬به هر حال‬ ‫دولت باید برنامه ای اقتصادی هم داش��ته باشد و این همان‬ ‫چیزی است که در دولت خاتمی به «ساماندهی اقتصادی»‬ ‫معروف ش��د‪ .‬در حالی که بیشتر س��خنگویان منسوب به‬ ‫جریان اصالح طلبان قبل و بعد از سر کار امدن اقای خاتمی‬ ‫تاکید کرده بودند که او فردی اقتصادی نیس��ت‪ ،‬اما شرایط‬ ‫اقتصادی هم به ب رنامه های جدید نیاز داشت‪.‬‬ ‫می راث خاتمی تورمی بود که به مرز ‪ 50‬درصد نزدیک‬ ‫م ی شد‪ ،‬حدود ‪ 9‬هزار پروژه نیمه تمام هم باقی مانده بود که‬ ‫باید فکری به حال انها م ی شد‪ .‬در همان زمانی که برخی از‬ ‫اقتصاددان های تیم خاتمی تاکی��د م ی کردند که اولویت با‬ ‫پایان دادن به این پروژه هاست‪ ،‬عده دیگری هم بودند که با‬ ‫استدالل اینکه دولت باید مسائل را ریشه ای حل کند‪ ،‬مخالف‬ ‫توجه زیاد به این پروژه های باقیمانده بودند‪.‬‬ ‫خاتمی در اغ��از کار نامه ای به اقتصاد دان ها نوش��ت‬ ‫و از انها مش��ورت خواست‪ .‬پاس��خ جمعی از اقتصاددان ها‪،‬‬ ‫در خواست توقف قانونگذاری های جدید بود‪ .‬دولت سازندگی‬ ‫مدام تالش کرده بود گام های سریع تری در زمینه پیشرفت‬ ‫و توسعه اقتصادی بردارد‪ ،‬معن ی اش این بود که هیات دولت‬ ‫و حتی مجلس م��دام در حال ص��دور مصوبه ها و تصویب‬ ‫قوانینی با موض��وع اقتصادی بودند؛ تا جای��ی که برخی از‬ ‫این قوانین و مصوبه ها تناقض هایی ب رای س��رمایه گذاری‬ ‫‪45‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫و هر فعالیت تج��اری دیگری ایجاد کرده بود و بخش��ی از‬ ‫اقتصاد دانان تص��ور م ی کردند که بعد از ای��ن همه قانون و‬ ‫مصوبه‪ ،‬زمانش رسیده است که فضای اقتصادی کشور یک‬ ‫ارامش نسبی را در حوزه قانونگذاری تجربه کند‪.‬‬ ‫این ارامش نس��بی زمانی حدود دو س��ال اول دولت‬ ‫خاتمی را به خود اختصاص داد؛ اما در همین حین هم تیم‬ ‫اقتصادی دولت چندان روی ارامش به خود ندید‪.‬‬ ‫دکت��ر جامس��از‪ ،‬از کارشناس��ان اقتصادی و اس��تاد‬ ‫دانش��گاه‪ ،‬در این زمینه به مثلث م ی گوید‪« :‬سیاست های‬ ‫اقتصادی اقای خاتمی اگرچ��ه از دولت های دیگر موفق تر‬ ‫بود اما اشکاالت زیادی هم به ان وارد است‪ .‬دوره هشت ساله‬ ‫اقای خاتمی در حالی شروع شد که دولت سازندگی به دلیل‬ ‫درگیری با مسائل بازس��ازی وی ران ی های جنگ‪ ،‬بسیاری از‬ ‫نیروی های خود را از دست داده بود‪ .‬دولت سازندگی باتوجه به‬ ‫کمبود منابع در تخصیص بهینه منابع هم دچار اشکال بود و‬ ‫نتیجه ان بروز تورم باالی ‪ 49‬درصدی‪ ،‬اقتصاد از هم گسیخته‬ ‫با نقدینگی باال و بیکاری به دلیل بازگشت رزمندگان و البته‬ ‫رسیدن متولدین اواخر دهه ‪ 50‬به سن اشتغال بود‪ .‬در همین‬ ‫دوران‪ ،‬درامد های نفتی هم سقوط کرده بود و هر بشکه نفت‬ ‫ای ران کم تر از ‪ 10‬دالر به فروش م ی رسید‪.‬‬ ‫در این ش��رایط دول��ت خاتم��ی دو ه��دف را دنبال‬ ‫م ی کرد؛ اول اینکه با ایجاد یک دیپلماس��ی سیاسی و ابداع‬ ‫تزگفت وگوی تمدن ها وجهه و احترام ای ران را در دنیا ترمیم‬ ‫کند و دوم اینکه اصالحات اقتصادی انجام دهد و به همین‬ ‫دلیل هم نام ان را دولت اصالحات گذاشتند‪ .‬اما اقای خاتمی‬ ‫در عرصه جهانی موفق تر از عرصه اقتصاد داخلی بود‪.‬‬ ‫از بزرگ ترین اشکاالت دولت خاتمی در زمینه اقتصاد‬ ‫این بود که خواست س��اختار اقتصادی کشور را اصالح کند‪،‬‬ ‫بدون اینکه زمینه های ان فراهم باشد‪ .‬ساختار اقتصاد دولتی‬ ‫بعد از جنگ دچار ی��ک دوگانگی بزرگ ب��ود‪ .‬از یک طرف‬ ‫حاکمیت اقتصاد دولتی و از ط��رف دیگر اقتصاد حاکمیتی‬ ‫باعث ش��د تصمیم هایی که در جهت اصالح اقتصاد گرفته‬ ‫شده با مشکالتی مواجه شود‪.‬‬ ‫اش��کاالت سیاس��ی هم که همواره مطرح بود‪ .‬طیف‬ ‫اصولگرایان به لحاظ سیاسی و اقتصادی قدرت باالیی داشتند‬ ‫و با ب رنامه های اقتصادی اقای خاتمی هم موافق نبودند و کار‬ ‫را به جایی رساندند که اقای خاتمی صراحتا گفت؛ دولتش در‬ ‫هر ‪ 9‬روز با یک بحران مواجه است‪.‬‬ ‫هدف اقتصادی دول��ت در ان زمان خارج از برنامه های‬ ‫توس��ع ه ای نب��ود‪ ،‬ه��ر چن��د برنامه س��وم توس��عه هم با‬ ‫ظرفی ت های واقع��ی اقتصادی ای ران فاصله داش��ت‪ ،‬اما باز‬ ‫م ی توان گف��ت که تالش ب��رای اجرای هم��ان برنامه هم‬ ‫اقتصاد این دوره را نس��بت ب��ه دوره قبل و بع��د در جایگاه‬ ‫مناسبی قرار داد‪.‬‬ ‫در این دوره متوسط رشد اقتصادی ساالنه بین پنج تا‬ ‫‪ 5/5‬درصد و ایجاد اشتغال ساالنه ‪ 560‬تا ‪ 600‬هزار مورد بود‪،‬‬ ‫اما دولت اشتباهاتی هم داشت و ان این که سعی کرد نظام‬ ‫اقتصادی را اصالح کند‪ ،‬در حالی که زمینه های ان را فراهم‬ ‫نکرده بود‪ .‬س��رمایه داری دولتی به ه ر حال ذاتا دچار اشکال‬ ‫اس��ت به دلیل اینک��ه در نظام دولتی تخصیص س��رمایه‬ ‫به س��مت منافع دولت اس��ت‪ ،‬یعنی اقتصاد سیاسی شده‪،‬‬ ‫تحلی ل های اقتصادی برمبنای سیاس��ت است و از اقتصاد‬ ‫به عنوان پشتوانه سیاس��ت یاد م ی شود‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫بخش خصوصی جاندار شکل نم ی گیرد‪ .‬دولت بخش زیادی‬ ‫از اقتصاد را در اختیار دارد و رقابت رن��گ م ی بازد‪ .‬قیمت ها‬ ‫واقعی نیستند و عرضه و تقاضا به ان معنا که در اقتصاد ازاد‬ ‫وجود دارد محقق نم ی ش��ود‪ .‬ضعف دولت اصالحات در این‬ ‫بود که تالش نکرد تا نهاد هایی متناس��ب با اهداف توسعه‬ ‫ایجاد کند و سیستم را از شرایط دولتی بسته به حالت اقتصاد‬ ‫ازاد رقابتی برساند‪ .‬در حالی که دولت ب رای تغییر نظام اقتصاد‬ ‫دولتی‪ ،‬باید از خودش شروع کند و به سمت کاهش تصدی و‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪46‬‬ ‫افزایش رقابت حرکت کند‪.‬‬ ‫درگیری هایی ه��م بین افرادی ک��ه در تیم اقتصادی‬ ‫دولت حضور داشتند وجود داش��ت‪ ،‬از جمله بین طهماسب‬ ‫مظاهری‪ ،‬وزی��ر دارایی وقت و محس��ن نوربخش به عنوان‬ ‫رئی��س کل بان��ک مرک��زی ک��ه یک��ی به دنب��ال اجرای‬ ‫سیاست های مالی و دیگری به دنبال حفظ استقالل بانک‬ ‫مرکزی بود‪ .‬این درگیری ه��ا البته ناش��ی از دو دیدگاه یا دو‬ ‫مکتب اقتصادی متفاوت نبود‪ ،‬بلکه بیشتر به علت دولتی‬ ‫بودن اقتصاد است که ایجاد م ی شود‪.‬‬ ‫در مجموع با اینکه دولت اصالحات کارنامه خوبی در‬ ‫رشد اقتصادی‪ ،‬کاهش بیکاری و تورم داشت‪ ،‬به علت اینکه‬ ‫تالش کافی نکرد تا نهادس��ازی کند و اقتص��اد را از حالت‬ ‫دولتی به حالت خصوص��ی و ازاد برس��اند‪ ،‬موفقیت کامل‬ ‫کس��ب نکرد‪ .‬هر چند با همان قیمت دالر پایین ‪ 9‬میلیارد‬ ‫دالر پ س انداز در صندوق ذخیره ارزی گذاشت‪.‬‬ ‫ عدالت اقتصادی به شیوه احمدی نژاد‬ ‫«دولت باید اقتصاد را سامان بدهد»‪ .‬این جمله ای بود‬ ‫که احمدی نژاد در اغاز ورود به رقابت های تبلیغاتی سال ‪84‬‬ ‫گفت‪ .‬از همین جا هم معلوم بود که دولت جدید برنامه های‬ ‫ویژه ای ب رای اقتصاد دارد‪ ،‬شعارش هم عدالت محوری بود و‬ ‫توضیح عادالنه ثروت‪ .‬اما در همان اغاز به کار هم دولت او از‬ ‫ضعف تیم و تفکر تیمی رنج م ی برد‪.‬‬ ‫احمدی ن��ژاد در حال��ی سیاس��ت های پیش��ینیان و‬ ‫به خصوص دولت سازندگی را زیر سوال م ی برد که به عقیده‬ ‫بسیاری سیاست جایگزین مناسبی ب رای ان اتخاذ نکرد‪.‬‬ ‫شعارهایی مثل «اوردن پول نفت بر سر سفره مردم» یا‬ ‫پرداخت نقدی یارانه ها به مردم عمال سیاست های انبساط‬ ‫پولی و توزیع درامد بود که در همان اغ��از کار دولت نهم با‬ ‫انتقاد هایی جدی مواجه شد‪.‬‬ ‫نامه گروهی از استادان اقتصاد به احمدی نژاد در خرداد‬ ‫احمدی نژاد در حالی‬ ‫سیاست های پیشینیان و‬ ‫ب ه خصوص دولت سازندگی را‬ ‫زیر سوال م ی برد که به عقیده‬ ‫بسیاری سیاست جایگزین‬ ‫مناسبی برای ان اتخاذ نکرد‬ ‫سال ‪ 86‬نشان م ی دهد که تالش های او ب رای نادیده گرفتن‬ ‫مبانی نظری علم اقتصاد تا چه حد با مخالفت رو به رو ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬در ان نامه که با امض��ای ‪ 57‬اقتص��اددان عموما از‬ ‫دانشگاه عالمه طباطبایی و دانشگاه ته ران‪ ،‬در متن بیش از‬ ‫‪ 20‬صفحه به دفتر ریاست جمهوری ارسال شده به تفصیل‬ ‫امده بود که «ن��گاه کوتاه مدت رفاهی ب��ر دیدگاه بلندمدت‬ ‫توسعه پایدار فائق امده است‪».‬‬ ‫فاصله نگران کننده رشد اقتصاد کشور از برنامه چهارم‬ ‫به رغم افزایش درامدهای نفتی‪ ،‬سیاس��ت انبساطی مالی و‬ ‫افزایش ب ی رویه بودجه دولت‪ ،‬مغایرت سیاس��ت های پولی‬ ‫و بانکی دولت با رش��د‪ ،‬به��ره وری و تور مزا ب��ودن ان‪ ،‬ادامه‬ ‫رکود در بازار سهام‪ ،‬سیاس��ت های تجاری در جهت اتکای‬ ‫بیش��تر به درامدهای نفتی و رکود تولید‪ ،‬محدودیت حجم‬ ‫سرمایه گذاری مستقیم خارجی‪ ،‬ضرورت توجه بلند مدت به‬ ‫بازار کار‪ ،‬کم توجهی به خصوص ی سازی و اجرای سیاست های‬ ‫کلی اصل ‪ 44‬قانون اساسی‪ ،‬نامساعد شدن فضای کسب و‬ ‫کار‪ ،‬سیاست های منطقه ای و تضعیف نهاد برنامه ریزی در‬ ‫اس��تان ها‪ ،‬اهمیت تعامل با جهان خارج و کاهش س��رمایه‬ ‫اجتماعی‪ ،‬از مواردی بود که در این نامه به تفصیل در مورد‬ ‫ان بحث ش��ده بود‪ .‬در پای��ان نامه اقتصاددان امده اس��ت‪:‬‬ ‫«متاس��فانه در دولت نهم در اتخاذ سیاست ها‪ ،‬علم اقتصاد‬ ‫غریب مانده است و همانگونه که در بخش های متعدد نامه‬ ‫عنوان ش��د‪ ،‬هزینه تصمیمات غی ر علمی و شتابزده بسیار‬ ‫سنگین و غی ر قابل بازگشت است که در نهایت توسط مردم‬ ‫ای ران و به ویژه گروه های کم درامد پرداخت م ی شود‪».‬‬ ‫مدتی بعد از انتش��ار ای��ن نامه در مجام��ع عمومی و‬ ‫رسانه ها‪ ،‬سیاست دولت همچنان بر همان مدار قبلی بود‪ ،‬‬ ‫اما اقتصاد دان ها با برخورد های تندی مواجه شدند‪ ،‬از جمله‬ ‫اینکه گروه توسعه دانشکده اقتصاد دانشگاه عالمه منحل‬ ‫شد ‪ ،‬تعداد زیادی از اساتید اقتصاد اخ راج یا بازنشسته شدند و‬ ‫تعداد بیشتری سکوت کردند‪.‬‬ ‫یحیی ال اسحاق که سابقه وزارت بازرگانی را دارد و در‬ ‫حال حاضر هم رئیس اتاق بازرگانی ته ران اس��ت‪ ،‬در مورد‬ ‫تجربه اقتصادی دو دولت نهم و دهم م ی گوید‪« :‬در تئوری‬ ‫توزیع مجدد درام��د‪ ،‬تقاضا در جامع��ه افزایش پیدا م ی کند‬ ‫و چون در مقاب��ل ان عرضه ای وج��ود ن��دارد‪ ،‬دولت ب رای‬ ‫پاسخگویی به تقاضا مجبور م ی شود واردات را افزایش دهد‪.‬‬ ‫واردات که رشد پیدا کند‪ ،‬دوباره تولید داخلی اسیب م ی بیند‬ ‫و از ان طرف‪ ،‬اش��تغال کاهش م ی یابد‪ ،‬قدرت رقابت داخلی‬ ‫و خارجی از بین م ی رود و امکان رقاب��ت وجود ندارد‪ .‬باز هم‬ ‫دود این موضوع به چشم اقشار ضعیف جامعه م ی رود‪ .‬یعنی‬ ‫دولت به مردم کمک یاران��ه ای ‪ 45‬هزار تومانی م ی کند‪ ،‬اما‬ ‫بعد از مدتی تورم این ‪ 45‬هزار تومان را م ی خورد و این ‪ 45‬هزار‬ ‫تومان باید تورم حاصل را جب ران کن��د‪ .‬زی را با پرداخت یارانه‬ ‫میان مردم‪ ،‬حجم نقدینگی افزایش پی��دا م ی کند‪ ،‬گردش‬ ‫تقاضا ب رای کاال باال م ی رود و تورم ایجاد م ی ش��ود‪ .‬به این‬ ‫ترتیب‪ ،‬با وجود حس��ن نیتی که دولت داشت و م ی خواست‬ ‫عدالت و رفاه ایجاد کند و مشکل طبقات پایین را حل کند‪،‬‬ ‫در مدت کوتاهی به دلیل اینکه تولید صورت نم ی گرفت و‬ ‫اشتغالزایی و سرمایه گذاری نشد‪ ،‬دوباره شاهد تورم بودیم‪.‬‬ ‫این سیاس��ت حتی اگر در خالء و کش��وری همچون‬ ‫ماداگاس��کار اتخاذ ش��ود‪ ،‬بعد از مدتی تبعات خاص خود را‬ ‫دارد‪ .‬گزینه انتخابی دولت نهم و دهم ه��م در حوزه تئوری‬ ‫اقتصادی‪ ،‬توزیع مجدد درامد بود‪ ،‬بناب راین از روز اول با شعار‬ ‫عدالت محوری و اینکه م ی خواهیم پول نفت را سر سفره های‬ ‫مردم بیاوریم و نیز ش��کاف طبقاتی پر م ی شود و محرومان‬ ‫نجات پی دا م ی کنند‪ ،‬کار خود را اغاز کرد‪ .‬البته از زاویه مسائل‬ ‫اجتماعی م ی توان گفت موفقی ت هایی داشتند و ان شکاف‬ ‫طبقاتی تا حدودی رفع ش��د‪ ،‬اما به تدری��ج وضعیت تولید‪،‬‬ ‫س��رمایه گذاری‪ ،‬پ س انداز مدیریت حرفه ای کشور‪ ،‬فناوری و‬ ‫تکنولوژی و ارتباطات بی ن الملل��ی در چالش دیگری افتاد‪.‬‬ ‫یعنی یک پله افت کردیم و نتیجه این افت‪ ،‬چیزی است که‬ ‫م ی بینیم‪ .‬به عبارتی‪ ،‬به دلیل اینکه پول در جامعه پمپاژ شد‪،‬‬ ‫حجم نقدینگی یک باره هشت ب رابر افزایش پیدا کرد و االن‬ ‫شاهد ‪ 430‬هزار میلیارد تومان نقدینگی در جامعه هستیم‪.‬‬ ‫پایه پولی کشور افزایش پی دا کرد و مفهوم این موضوع از نظر‬ ‫تئوری های مسلم اقتصادی‪ ،‬تورم است‪ .‬در نهایت در اواسط‬ ‫کار‪ -‬پایان دولت نهم و ابتدای دولت دهم‪ -‬متوجه شدند که‬ ‫ی ایجاد‬ ‫گرفتار این بالی اقتصادی شدند و با دیدن رکود تورم ‬ ‫شده‪ ،‬فضای کس ب وکار به هم ریخته و حجم نقدینگی باال‪،‬‬ ‫تش��کیک در مبانی علمی این تئوری کردند‪ .‬یعنی گفتند‬ ‫مبانی نظریه مقداری پول ای راد دارد و خواستند اصل قضیه را‬ ‫رد کنند‪ .‬اقتصاد توزیعی‪ ،‬تولید را کاهش داده بود و ما را وادار‬ ‫کرده بود که واردات را از ‪ 15 ،10‬میلیارد دالر به ‪ 70‬میلیارد دالر‬ ‫برسانیم‪ .‬وابستگی به واردات هفت ب رابر شد و در عین حال‪،‬‬ ‫تحریم ها اتفاق افتاد‪ .‬به همین دلیل با چالشی مواجه شدیم‬ ‫که اهداف رفاهی به دلیل اشتغال به مشکل برخورد‪ .‬ساالنه‬ ‫یک میلیون ش��غل نیاز داش��تیم و مجموعه فرصت های‬ ‫شغلی ایجاد شده و کسانی که سر کار رفتند‪ ،‬چیزی در حدود‬ ‫‪ 0/5‬درصد یا بعضا منفی بود‪ .‬ب��ه هر صورت با وجود حجم‬ ‫عظیمی از درامد نفتی‪ ،‬اگر نوع بینش دولت توزیع درامد نبود‬ ‫و به س��مت درامد با حفظ همه اص��ول م ی رفت‪ ،‬در بخش‬ ‫اشتغال با مشکل برخورد نم ی کردیم‪ .‬بناب راین یک تعارضی‬ ‫دوباره بین سیاست های دیپلماسی خارجی و سیاست های‬ ‫اقتصادی ایجاد شد‪».‬‬ ‫مرحوم محسن نوربخش در دوران‬ ‫هاشم ی رفسنجانی و سی د محم د خاتمی‬ ‫ریاست بانک مرکزی را بر عهده داشت‪.‬‬ ‫اواعتقاد به سیاست های لیبرالی در‬ ‫اقتصاد داشت و اقتصاد دولت را به‬ ‫سمت سیاست های صندوق بی ن المللی‬ ‫پول و بانک جهانی هدایت کرد‬ ‫ دولت یازدهم و یک سوال چند گزینه ای‬ ‫اقتصاد‬ ‫دکتر نمازی وزیر اقتصاد اول دولت‬ ‫خاتمی استاد دانشگاه شهید بهشتی‬ ‫است‪ .‬او برعکس نوربخش‪ ،‬طرفدار‬ ‫سیاست های چپ گرایانه در اقتصاد بود‬ ‫و بیشتر طرفدار توزیع مجدد و عدالت‬ ‫و سیاست های رفاهی محسوب‬ ‫م ی شد‪ .‬حضور او در دولت دوام‬ ‫چندانی نداشت‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫دول��ت یازدهم در ش��رایطی ب��ر س��ر کار م ی اید که‬ ‫سیاست های توزیع پول نقدینگی به مرز چهارصد و بیست‬ ‫هزار میلیارد تومان رسیده است‪ ،‬تورم اردیبهشت ماه طبق‬ ‫اعالم بانک مرکزی رقم ‪34/2‬درصد را نش��ان م ی دهد و در‬ ‫شاخص فالکت که نسبت بین نرخ اش��تغال و تورم است‪،‬‬ ‫جایگاه ای ران به عددی در حدود ‪ 55‬رسیده است‪.‬‬ ‫در این شرایط عده ای س��عی م ی کنند با گمانه زنی در‬ ‫مورد تیم روحانی ‪ ،‬به کشف سیاست های اقتصادی او از خالل‬ ‫شناخت افراد دست پیدا کنند‪ ،‬این در حالی است که عده ای‬ ‫دیگر معتقدند که اتاق فکر دولت اینده هنوز مشغول باال و‬ ‫پایین کردن سیاست های اقتصادی مختلف است تا از خالل‬ ‫ان ابتدا برنامه اقتصادی مش��خصی را تدوین کند و سپس‬ ‫ب رای اجرای ان ب رنامه افراد مناسب را انتخاب کند‪.‬‬ ‫عده ای از اقصاددان ها بر ل��زوم تقویت اقتصاد بخش‬ ‫عمومی تاکید م ی کنند و عده ای دیگر هم از احتمال زیاد روی‬ ‫کار امدن دوباره تکنوکرات ها صحبت م ی کنند‪.‬‬ ‫کارشناسانی هم هستند که بر لزوم گردش اقتصاد به‬ ‫سمت یک تفکر غیردولتی اصرار م ی کنند و معتقدند که در‬ ‫شرایط رشد دو رقمی بیکاری و تور م ‪ ،‬باید از تجربه کشور هایی‬ ‫مثل برزیل ‪ ،‬ارژانتین ‪ ،‬مالزی ‪ ،‬کره جنوبی و ترکیه درس گرفت‬ ‫که همه به سمت سیاست های باز اقتصادی حرکت کرده اند‬ ‫و به رش د دو رقمی دست پیدا کرده اند‪.‬‬ ‫با اینک��ه در مورد ادام��ه طرح هایی مث��ل هدفمندی‬ ‫یارانه ها و می زان دخالت دولت در اقتصاد هنوز اجماعی وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬اکثر غریب به اتفاق کارشناس��ان تاکید م ی کنند که‬ ‫زمان ان فرا رسیده که از انقطاع تاریخ و اختراع دوباره چرخ چاه‬ ‫دست برداریم و با تکیه بر تجربه گذشته راه خود را در اینده‬ ‫پی دا کنیم‪ .‬در این میان محمد نهاوندیان به عنوان کارشناس‬ ‫بازرگانی و تجارت‪ ،‬اسحاق جهانگیری به عنوان فرد صاحب‬ ‫نظر در حوزه صنعت‪ ،‬مس��عود نیلی و محمدعلی نجفی به‬ ‫عنوان افراد صاحب نظر در حوزه اقتصاد کالن و حتی عباس‬ ‫اخوندی که مدتی اس��ت مطالعات خود را به سمت اقتصاد‬ ‫کالن سوق داده‪ ،‬در تیم اقتصادی روحانی حضور دارند‪ .‬البته‬ ‫افرادی همچون مجرد‪ ،‬نوبخت‪ ،‬اکبر ت��رکان‪ ،‬نعمت زاده و‬ ‫محمد فروزنده از نزدیکان روحانی محسوب می شوند‪g .‬‬ ‫شم س الدین حسینی را می توان‬ ‫مجری اصلی سیاست های «توزیع‬ ‫مجدد درامد» محمود احمدی نژاد‬ ‫دانست‪ .‬او موضوع هدفمندی یارانه ها‬ ‫را سامان داد تا اقتصاد مردمی مورد‬ ‫نظر دولت را جلو ببرد‪ .‬حسینی گرچه‬ ‫خود نظریه اقتصادی خاصی را تبلیغ‬ ‫نم ی کرد ولی در عمل ب ه عنوان نماد‬ ‫سیاست های اقتصادی احمدی نژاد‬ ‫شناخته م ی شد‬ ‫‪47‬‬ ‫بازگشت فن ساالران مسلمان‬ ‫گفت وگوی مثلث با سعید لیالز درباره ارایش اقتصادی دولت جدید‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫برای درک اینکه دولت اینده با چه شرایطی رو ب ه روست و باید برای اقدام در این شرایط چه برنام ه ای طراحی کند‪،‬‬ ‫نیاز به بررسی سیاس�ت های اقتصادی دولت اقای احمدی نژاد کامال ضروری است‪ .‬در ش�رایطی که روحانی با شعار‬ ‫میانه روی روی کار امده اس�ت‪ ،‬یک اقتصاددان منس�وب به جریان اصالحات‪ ،‬س�عید لیالز که در طول این س�ال ها از‬ ‫جدی ترین منتقدان سیاست های اقتصادی دولت های نهم و دهم بوده است‪ ،‬با تشریح سیاست های اقتصادی این دو‬ ‫دولت‪ ،‬تاکید م ی کند که دولت اینده نیازمند درس گرفتن از رفتار اقتصادی دولت گذشته است‪ .‬خبرنگار اقتصادی مثلث‬ ‫در این زمینه با او گفت وگو کرده است‪.‬‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد بار ها گفته که بخشی از‬ ‫مش�کالت اقتصادی که با ان درگی�ر بوده میراث‬ ‫دولت اقای خاتمی بوده است‪ ،‬ب ه طور روشن دولت‬ ‫اقای احمدی نژاد در ح�وزه اقتصاد چه چیزی را از‬ ‫اقای خاتمی تحویل گرفت؟‬ ‫‪ l‬یکی از خوب ی ها و مزایای اقتصاد نسبت به سایر‬ ‫علوم از جمله سیاست‪ ،‬فرهنگ و فلس��فه و امثال ان‪ ،‬این‬ ‫است که خوشبختانه در اقتصاد ما با یک سری عدد و رقم و‬ ‫چی ز های ملموس طرف هستیم‪ ،‬یعنی در اقتصاد یک متر‬ ‫و روش مشخص وجود دارد و صحبت از عدد و رقم است‪.‬‬ ‫صرف سر دادن شعار هایی که م ی گویید مثال در زمان‬ ‫اغاز کار دولت احمدی نژاد ش��رایط مناسب یا نامناسب بوده‬ ‫است پاس��خگو نیس��ت و دردی را هم دوا نم ی کند‪ ،‬چراکه‬ ‫حرف باید مس��تند به امار و سند باشد‪ .‬ب ر اس��اس اسناد‪ ،‬در‬ ‫یک دولت کالسیک در حوزه اقتصاد مهم ترین موضوعات‬ ‫در سه شاخص خالصه م ی ش��ود که در میان انها هم یکی‬ ‫مهم تر و دو تای دیگر در رده دوم اهمیت قرار دارند و در واقع‬ ‫بال های ان شاخص اول و تابع ان هس��تند‪ ،‬اما هر سه انها‬ ‫در دولت کالسیک جزو وظایف دولت در اقتصاد محسوب‬ ‫م ی شوند‪ ،‬بقیه شاخ ص ها هم چی ز هایی هستند که به دنبال‬ ‫این شاخ ص ها م ی ایند‪ .‬این سه شاخص که در همه اقتصادها‬ ‫هم مهم ارزیابی م ی ش��ود‪ ،‬تولید ناخالص ملی‪ ،‬می زان رشد‬ ‫تغیی رات ان‪ ،‬نرخ تورم ساالنه و می زان تغیی رات ان و البته نرخ‬ ‫بیکاری و اشتغال است‪.‬‬ ‫در نیمه سال ‪ 84‬که اقای خاتمی دولت را تحویل داد‪،‬‬ ‫مطابق امار رسمی بانک مرکزی تا سال ‪ 84‬اقتصاد ای ران رشد‬ ‫‪48‬‬ ‫ساالنه ای در حدود ‪ 4/5‬تا پنج درصد را تجربه م ی کرد‪ ،‬البته‬ ‫این رقم در سال ‪ 84‬کاهش اندکی را هم تجربه کرده بود‪ ،‬اما‬ ‫مثال در سال ‪ 81‬در میانه کار دولت اقای خاتمی ب رای اولین‬ ‫بار در طول تاریخ جمهوری اسالمی بعد از دوران جنگ‪ ،‬کشور‬ ‫رشد اقتصادی هشت درصدی را هم تجربه کرده که باال ترین‬ ‫رقم رش��د اقتصادی در طول س��الیان بود‪ .‬بهترین عملکرد‬ ‫اقتصادی در کشور هم متعلق به همان سال ‪ 81‬است اما در‬ ‫مجموع در دوره اقای خاتمی کشور متوسط رشد اقتصادی‬ ‫پنج درصدی داشت‪ .‬متوسط رش��د اقتصادی در برنامه سوم‬ ‫توس��عه هم ‪ 7/5‬درصد بوده اس��ت که باز بهترین عملکرد‬ ‫اقتصادی تاریخ جمهوری اسالمی است‪ .‬رشد اقتصادی که‬ ‫ما در سال های ‪ 79‬تا ‪ 83‬تجربه کرده ایم‪ ،‬در تمام این سال ها‬ ‫ ب ی س��ابقه بوده اس��ت‪ .‬این کلیدی ترین ش��اخص اقتصاد‬ ‫است که تبلور همه س��مت گیری های اقتصادی و عصاره‬ ‫فعالی ت های ملت بوده است‪.‬‬ ‫در ش��اخص تورم‪ ،‬در نیمه س��ال ‪ 84‬ما ب��ه نرخ تورم‬ ‫کم تر از ‪ 10‬درصد رس��یده بودیم‪ .‬روند کاهش نرخ تورم هم‬ ‫به گونه ای ادامه پیدا کرد که در ماه های ابتدایی سال ‪ 85‬ما‬ ‫به معنای واقعی کلمه به ت��ورم تک رقمی با نرخ ‪ 6/5‬درصد‬ ‫رسیدیم‪ .‬تا جایی که من به خاطر دارم نرخ تورم ‪ 10‬درصدی‬ ‫در سال ‪ 84‬در حالی محقق شد که نرخ تورم در سال ‪ 82‬حدود‬ ‫‪ 15‬درصد بود‪ ،‬اما ب ر اساس سیاست های انبساطی که دولت‬ ‫بعد از اقای خاتمی در پیش گرف��ت‪ ،‬روند کاهش نرخ تورم‬ ‫متوقف شد و به سمت افزایش هم گام برداشت‪.‬‬ ‫در ش��اخص اش��تغال‪ ،‬نرخ بیکاری از حدود ‪ 15‬درصد‬ ‫در س��ال ‪ 84‬به حدود ‪ 10‬درصد کاهش پی��دا کرد و حتی در‬ ‫اشتغال فصلی تک رقمی شد‪ ،‬بناب راین دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫در ش��رایطی اقتصاد را تحویل گرفت که نرخ رش��د ساالنه‬ ‫حدود پنج یا شش درصد و بیکاری حدود ‪ 10‬درصد بود‪ .‬البته‬ ‫مسلما شاخ ص های بسیار مهم دیگری هم هست از جمله‬ ‫در مورد نرخ رشد جذب سرمایه و رشد صنعتی که در سال های‬ ‫ی بوده است‪ ،‬اما همه اینها در‬ ‫دولت اصالحات همواره دو رقم ‬ ‫حاشیه همان سه شاخص مهم اصلی قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد با شعار های اقتصادی سر‬ ‫کار امد‪ ،‬ام�ا ان زمان تصور از این سیاس�ت های‬ ‫اقتصادی دولت چه بود؟‬ ‫‪ l‬در همان سال ‪ 84‬گفته شد که این دولت اقتصاد‬ ‫کالسیک را به عنوان یک علم قبول ندارد‪ .‬اقای احمدی نژاد‬ ‫همان اوایل کار خودش چندین بار این مساله را به صراحت‬ ‫اعالم کرد‪ ،‬تصور این دولت این بود که اقتصاد یک ایدئولوژی‬ ‫غربی است‪ .‬در واقع اینها اقتصاد را به عنوان یک علم قبول‬ ‫نداشتند؛ باور نداشتند که رش��د نقدینگی و رشد دستمزد ها‬ ‫تور مزاست‪.‬‬ ‫ش��عار هایی مانن��د اینکه دول��ت پول نفت را ب ر س��ر‬ ‫سفره های مردم م ی اورد‪ ،‬عده ای از جمله خود من را به سمت‬ ‫این ایده سوق داد که این دولت به دنبال اجرای سیاست های‬ ‫انبساطی پولی است‪ .‬این همان سیاست هایی است که کینز‬ ‫اقتصاد دان اوایل قرن بیستم بر انها تاکید داشت و نظریه اش‬ ‫هم در دهه ‪ 30‬میالدی توانست به عنوان درمان مقطعی یا‬ ‫حتی درمان قطعی برخی نظام های اقتصادی کار کند‪.‬‬ ‫تصور این بود ک��ه این دولت به دنبال سیاس��ت های‬ ‫انبساطی و بازتوزیع درامد اس��ت‪ ،‬به افزایش دخالت دولت‬ ‫در اقتصاد معتقد است و فکر م ی کند م ی تواند منابع سرمایه‬ ‫را بین مردم توزیع تا مردم خودش��ان با ای��ن پول ها اقدام به‬ ‫سرمایه گذاری کنند‪ .‬بزرگ ترین ش��ناخت من از احمدی نژاد‬ ‫این بود که سیاست های اقتصادی او به خودی خود بد نبود؛‬ ‫کینزین بودن‪ ،‬یا طرفدار ایده ه��ای کینز در اقتصاد بودن به‬ ‫خودی خود بد نیست‪ ،‬طرفداری از اقتصاد مبتنی بر انبساط‬ ‫پولی بد نیس��ت‪ ،‬اتکا به توزیع ثروت به جای تولید ثروت بد‬ ‫نیست‪ ،‬توجه به طبقه فقیر به جای توجه به طبقه متوسط‬ ‫اشکالی ندارد‪ .‬بدی و اش��کال کار از انجایی شروع م ی شود‬ ‫که تناقض در به کارگیری اقتصاد انبساطی ایجاد م ی شود‪.‬‬ ‫سیاس��ت انبس��اط پولی الزاما افزایش نرخ بهره را به دنبال‬ ‫دارد‪ ،‬تورم باال م ی رود اما نم ی توان با دس��تور بهره را پایین‬ ‫نگه داش��ت و مش��کل اقتصاد دولت احمدی نژاد از همین‬ ‫تناقض ها اغاز م ی ش��ود‪ .‬گرفتاری در این فقدان انسجام در‬ ‫سیاست های اقتصادی اس��ت که البته این موضوع در مورد‬ ‫هر دولتی م ی تواند صادق باشد‪ .‬در مورد دولت اقای روحانی‬ ‫هم اگر برنامه ریزی وجود نداشته باشد‪ ،‬احتمال اتفاق افتادن‬ ‫ان م ی رود‪.‬‬ ‫خیل ی ه�ا در م�ورد دول�ت اق�ای احمدی ن�ژاد و‬ ‫سیاست های اقتصادی ان به این موضوع اشاره‬ ‫م ی کنند که از انجا که دولت او حداقل در دور اول‬ ‫از تیم مشخصی تشکیل نش�د و دولت حتی در‬ ‫بعضی موارد برای معرفی وزرایش دچار مش�کل‬ ‫ش�ده بود‪ ،‬نم ی توان گفت ک�ه دول�ت او تابع یا‬ ‫برخاسته از یک جریان یا مکتب فکری اقتصادی‬ ‫مشخص است‪ ،‬شما فکر م ی کنید سیاست های‬ ‫اقتصادی اقای احمدی نژاد پایه روش�نی در یک‬ ‫ایده مشخص اقتصادی داشته است؟‬ ‫‪ l‬در جریان دانشگاهی هم نظریه های نهاد گرایی‬ ‫که طرفدار سیاست توزیع ثروت هستند و معتقد به عدالت‬ ‫اجتماعی وجود دارند‪ ،‬حتی بسیاری از کارشناسان ب ی طرف‬ ‫هم اعتقاد دارند که بدون توجه به تولد ثروت باید متوجه توزیع‬ ‫ثروت بود‪ .‬این ایده پایگاه نظری هم دارد‪ .‬اما مساله این است‬ ‫که انچه در دولت اقای احمدی نژاد شاهد بودیم حتی اجرای‬ ‫همین ایده هم نبود‪ ،‬بلکه یک رویکردی به اقتصاد بود که نه‬ ‫به نفع مردم تمام شد‪ ،‬نه به نفع دولت‪.‬‬ ‫عده ای معتقدند اقای احمدی نژاد عمدا به سمت ‬ ‫تضعیف نهاد های سنتی اقتصاد کشور و از جمله‬ ‫انها نهاد ب�ازار حرکت کرده‪ .‬ش�ما فکر م ی کنید‬ ‫اراده ای در دولت وجود داشته که عمدا یا سهوا به‬ ‫سمت این تخریب و تضعیف حرکت کند؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این اس��ت که اراده عملی ب��رای مبارزه‬ ‫با س��رمایه داری در هیچ دولتی وجود نداش��ته اس��ت‪،‬مگر‬ ‫در دوران هش��ت س��اله جنگ‪ .‬همه ان چیزی که در دوران‬ ‫احمدی نژاد شاهد ان بودیم تالش ب رای کنار زدن یک گروه‬ ‫از سرمایه داران و جایگزین کردن یک گروه دیگر بوده است‪.‬‬ ‫اگر بررس��ی کنید م ی بینید ک��ه واردات خودرو های‬ ‫لوکس در چند سال گذشته به اندازه تمام یکصد سال گذشته‬ ‫بوده است‪ 17 .‬تا ‪ 20‬درصد پورشه تولید شده در جهان در ای ران‬ ‫فروخته شده است‪ .‬در واقع تالش این بوده است که یک گروه‬ ‫سرمایه دار کنار زده شودند و یک گروه وفادار به حزب حاکم‬ ‫جایگزین انها شوند‪.‬‬ ‫این اش��تباهی است که در بس��یاری از دولت ها اتفاق‬ ‫م ی افت��د که هم زمان ب��ا افزایش درامد ه��ا دولت ها تالش‬ ‫م ی کنند یک گروه نوکیس��گان وفادار به خودش��ان را خلق‬ ‫کنند و تصور م ی کنند این طیف نوکیسگان ب رای همیشه به‬ ‫انها وفادار باقی خواهند ماند‪ .‬اما طبق دیالکتیک مارکس ما‬ ‫م ی دانیم که چنین وفاداری اتفاق نخواهد افتاد‪ .‬همین االن‬ ‫م ی توانید ببینید که این طبقه نوظهور سرمایه داری حتی به‬ ‫اندازه بازگرداندن ان هشتاد هزار میلیارد تومان معوقات بانکی‬ ‫هم به دولت پایبند و وفادار نمانده اند‪.‬‬ ‫این بورژوازی جدیدی که تع��داد ان کم اما رقم ان باال‬ ‫اس��ت وفادار به کس��ی نم ی ماند‪ .‬بنا بر این م ی بینید که با‬ ‫اصل سرمایه داری مخالفت نشده است بلکه با سرمایه داران‬ ‫موجود مخالفت شده است‪ .‬متاسفانه این توهم وجود دارد که‬ ‫بورژوازی جدید وفادار م ی ماند اما این طور نیست‪.‬‬ ‫اقای دکتر شما به ش�کل گیری یک طبقه جدید‬ ‫سرمای ه داری اش�اره م ی کنید‪ ،‬ایا م ی توان از یک‬ ‫جریان اقتصاد خاصی نام برد که نمود این طبقه‬ ‫‪ l‬در ای ران همواره مس��اله ما تولید ثروت بوده‪ ،‬نه‬ ‫توزیع ثروت‪ ،‬حاال اگر هر کس��ی در ای ران بخواهد به جای‬ ‫تولید ثروت‪ ،‬اولوی��ت را به توزیع ثروت بده��د‪ ،‬عمال اقدام‬ ‫به توزیع فقر کرده اس��ت؛ چون چیزی تولید نم ی ش��ود که‬ ‫توزیع شود‪.‬‬ ‫این ن��وع ایدئولوژی هایی که به دنبال توزیع هس��تند‬ ‫ناش��ی از افزایش مقطعی درامد ها در کوتاه مدت هس��تند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد هم مخلوق چنین شرایطی است که در ان درامد‬ ‫نفتی افزایش یافته و همه خواهان توزی��ع این مازاد و رانت‬ ‫نفتی هستند‪.‬‬ ‫در یک توصیف کلی از شرایط اقتصادی که اقای‬ ‫احمدی نژاد ایجاد کرده اس�ت‪ ،‬وضعیت را چطور‬ ‫ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬در حال حاضر تولید ناخال��ص ملی ما رقم ی در‬ ‫حدود ‪ 400‬تا ‪ 500‬میلیارد دالر اس��ت که حداقل ‪ 200‬میلیارد‬ ‫دالر ان از محل درامدهای نفتی است‪ ،‬یعنی تولید ناخالص‬ ‫ملی غیرنفتی ما ب رای یک جمعیت ‪ 80‬میلیون نفری تنها‬ ‫‪ 300‬میلیارد دالر است‪ .‬با این رقم تولید ناخالص ملی‪ ،‬کشور‬ ‫از نظر درامد س��رانه در رده فقیرترین کش��ورهای دنیا قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬در چنین ش��رایطی سیاس��ت های توزیع ثروت‪،‬‬ ‫تولیدکنندگان و س��رمایه گذاران را به طور کامل رها م ی کند‬ ‫و نتیجه اش فرار سرمایه ها از کشور است‪.‬‬ ‫انچه در پی این موضوع مطرح خواهم کرد‪ ،‬تز خود من‬ ‫است؛ در ای ران هر وقت که دهک اول درامدی فربه م ی شود‪،‬‬ ‫یک تالطم سیاس��ی ایجاد م ی ش��ود که در نتیجه ان این‬ ‫طبقه درامدی از کشور خارج م ی ش��ود و سرمایه خودش را‬ ‫هم با خود م ی برد‪.‬‬ ‫این همان اتفاقی اس��ت که در انقالب بعد از ‪ 13‬سال‬ ‫زمامداری هویدا رخ داد و همان اتفاقی اس��ت که با روی کار‬ ‫امدن دولت اقای احمدی نژاد هم رخ داد‪ ،‬اینها باعث شد که‬ ‫ثروت از کشور خارج شود‪ ،‬در نتیجه ضریب جینی افزایش‬ ‫پیدا کند‪ .‬ش��ما تصور کنید که وقتی ده��ک اول درامدی‬ ‫با قدرت خری��د ‪ ،100‬از چرخه اقتصاد خارج م ی ش��ود دهک‬ ‫پایی ن تر از ان مثال با قدرت خرید ‪ 50‬در جایگاه او م ی نشیند‬ ‫و به این ترتیب ضریب جینی افزایش پیدا م ی کند‪ ،‬در حالی‬ ‫اقتصاد‬ ‫در میان کارشناس�ان اقتصادی و دانش�گاهیان‬ ‫چطور؛ ایا م ی ش�ود گفت دولت احمدی نژاد پیرو‬ ‫یک مکتب اقتصادی مشخص بوده است؟‬ ‫در مورد س�ایر جریان های اقتص�ادی چطور؛ ایا‬ ‫م ی شود گفت که دولت اقای احمدی نژاد یک اراده‬ ‫داشته برای تضعیف سرمای ه داری ؟‬ ‫عده ای معتقدند با اینکه اقای احمدی نژاد با شعار‬ ‫توزیع ث�روت روی کار امده اس�ت‪ ،‬عملکرد او در‬ ‫حوزه اقتصاد عمال به توزیع کمبودها منجر شده‬ ‫است‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ l‬حتما یک جریان مشخص اقتصادی وجود داشته‬ ‫که البته پایگاه اجتماعی مش��خصی هم دارد‪ .‬این مساله را‬ ‫در انتخابات دور اول و دوم در س��ال ‪ 84‬ه��م گفته ام‪ ،‬وقتی‬ ‫درامد های نفتی افزایش پیدا م ی کند‪ ،‬توزیع ثروت به جای‬ ‫تولید ثروت م ی نشیند‪ ،‬این یک زمینه عینی و اجتماعی دارد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد خلق الس��اعه نبوده است‪ ،‬من قبال هم توضیح‬ ‫داده ام که اگر ما به جریان های سیاسی در کشور در انتخابات‬ ‫‪ 84‬نگاه کنیم سه طیف کامال قابل تشخیص هستند؛ اول‬ ‫گفتم��ان اقتصادمحور‪ ،‬توس��عه محور و لیب رال��ی که اقای‬ ‫هاشمی ان را نمایندگی م ی کند‪ ،‬دوم گفتمان توسعه سیاسی‬ ‫و جامعه مدنی که اقای دکتر معین ان را نمایندگی م ی کرد و‬ ‫سوم همه ان پنج کاندیدای دیگری که در انتخابات سال ‪84‬‬ ‫حضور داشتند که نماینده گفتمان عدالت اجتماعی بودند‪.‬‬ ‫در واقع در سال ‪ 84‬اقای احمدی نژاد در گفتمان توزیع‬ ‫ثروت و تکیه بر ش��عار عدالت تنها نب��ود‪ ،‬اقای کروبی هم‬ ‫همین شعار را م ی داد‪ ،‬اقای الریجانی هم همین طور‪ ،‬اقای‬ ‫رضایی هم همین مساله را مورد تاکید قرار داده بود‪.‬‬ ‫در دوره اول که اقای هاش��می اول‪ ،‬احمدی نژاد دوم و‬ ‫کروبی سوم ش��د هم این موضوع قابل پی ش بینی بود که‬ ‫شعارها و گفتمان عدالت پایگاه اجتماعی دارد و پی ش بینی‬ ‫م ی شد که در دور دوم همین گفتمان ب رنده خواهد بود‪ ،‬منتها‬ ‫اقای هاشمی حاضر نبود ش��عارهای عوام گرایانه بدهد اما‬ ‫احمدی نژاد این کار را م ی ک��رد‪ ،‬بناب راین گفتمان اقتصادی‬ ‫احمدی نژاد ان قدر ها هم در ابهام نبود‪.‬‬ ‫شعار اوردن پول سر س��فره های مردم‪ ،‬شعار پرداخت‬ ‫یارانه های نقدی‪ ،‬اینها در گفتم��ان اقای کروبی هم بود‪ .‬در‬ ‫مجموع در ان دوره گفتمان عدالت اجتماعی و توزیع ثروت‬ ‫زیر سایه افزایش قیمت نفت شکل گرفت و این چیزی بود‬ ‫که پایگاه اجتماعی هم داشت‪.‬‬ ‫دولت احمدی نژاد این مساله به یک نقطه مشخصی رسیده‬ ‫بود‪ .‬وقتی به س��یر تاریخی این ماجرا نگاه م ی کنیم به طور‬ ‫مش��خص اقدامات اقای کرباس��چی در ش��هرداری ته ران‬ ‫بیشترین ضربه را به بازار به عنوان بخشی از بدنه اقتصادی‬ ‫کشور وارد کرد و م ی دانیم که بیشترین مخالفت ها با ایشان‬ ‫هم از طرف همین طبقه بازاریان س��نتی ص��ورت گرفت‪.‬‬ ‫اقای کرباسچی با ایجاد پاس��اژهای متعدد ضربه بزرگی به‬ ‫بدنه بازار زد‪ ،‬همین اقای غرضی با راه اندازی و توسعه شبکه‬ ‫تلفن همراه در اوایل دهه ‪ 70‬باعث شد اگر در ان دوران‪ ،‬کسی‬ ‫یک انبار در یکی از شه ر های حاشی ه ای در استان یزد داشت‬ ‫و یک خط تلفن همراه‪ ،‬بتواند به همان اندازه تجارت کند که‬ ‫کسی با یک مغازه ‪ 20‬میلیارد تومانی در بازار ته ران‪.‬‬ ‫به همین دلیل است که در ‪ 20‬س��ال گذشته افزایش‬ ‫قیمت اپارتمان بیش��تر از افزایش قیمت یک مغازه در بازار‬ ‫بوده‪ ،‬اما به هر ح��ال احمدی نژاد هم در ای��ن روندی که از‬ ‫سال ها پیش اغاز شده بود‪ ،‬نقش تسریع کننده داشته است‪.‬‬ ‫نوظهور باشد؟‬ ‫‪ l‬این جریان بوده‪ ،‬اما فرصت نکرده که سیاس��ی‬ ‫شود‪ ،‬مهم این است که متوجه باش��یم این جریان به خالق‬ ‫خودش وفادار نبوده و نخواهد بود‪ .‬این نس��یمی اس��ت که‬ ‫احمدی نژاد کاشته اس��ت و باید منتظر درو کردن توفان ان‬ ‫باشیم‪.‬‬ ‫سعید لیالز م ی گوی د که‬ ‫بورژوازی جدی د که در پی حمایت‬ ‫دولت ها پدید م ی اید در نهایت به‬ ‫پدیداورنده اش وفا نم ی کند‬ ‫‪ l‬تضعیف بازار در س��اختار اقتصادی ای ران از زمان‬ ‫جنگ و در دوران اقای موسوی اغاز شد‪ .‬در واقع قبل از اغاز‬ ‫‪49‬‬ ‫که قدرت خرید مردم افزایش پیدا نکرده اس��ت‪ .‬این افزایش‬ ‫ضریب جینی کمکی به فق را نم ی کند‪.‬‬ ‫متوسط نرخ رشد اقتصادی در دوران اقای احمدی نژاد‬ ‫یک سوم رشد اقتصادی دوران اقای خاتمی بوده‪ .‬مسلم است‬ ‫که در این شرایط وضعیت فق را بد تر م ی شود‪ ،‬در شرایطی که‬ ‫اشتغال ایجاد نم ی ش��ود و تورم ه ر روز افزایش پیدا م ی کند‪،‬‬ ‫فق را ثروتمند تر نم ی ش��وند‪ .‬ایجاد اش��تغال و کاهش تورم‬ ‫چی ز هایی نیس��ت که بر وضعیت ثروتمندان تاثیر بگذارد‪،‬‬ ‫اشتغال اس��ت که ثروت فق را را افزایش م ی دهد و تورم است‬ ‫که از ثروت انها کم م ی کند‪ .‬وقتی اش��تغال نیس��ت و تورم‬ ‫باالست‪ ،‬فق را هستند که هر روز فقیرتر م ی شوند‪ .‬در دولت‬ ‫اقای احمدی نژاد هم تورم و هم ایجاد اش��تغال در وضعیت‬ ‫وخیمی قرار گرفته است‪ .‬متوس��ط ایجاد اشتغال در هشت‬ ‫سال اخیر صفر بوده است‪.‬‬ ‫شاخص فالکت که در شهریور ‪ 84‬حدودا روی ‪ 20‬بود‪،‬‬ ‫االن به رقمی بین ‪ 55‬تا ‪ 60‬رسیده است‪ .‬این به معنای فشار‬ ‫عظیم بر توده های مردم است و ب رای همین هم هست که‬ ‫م ی بینیم در انتخابات اخیر هرچه از ته ران فاصله گرفته ایم‬ ‫رای اقای روحانی به نسبت رای باقی کاندیداها باالتر بوده‬ ‫است‪ .‬اقای روحانی بیشترین رای را در استان های سیستان‬ ‫و بلوچستان‪ ،‬بوشهر و خ راسان اورده است‪ .‬در این استان ها‬ ‫بود که ت��وازن رای وجود نداش��ت و بیش��تر ارا به صندوق‬ ‫اقای روحانی ریخته شده بود‪.‬‬ ‫با این شرحی که از اقتصاد دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫رفت‪ ،‬دولت اقای روحانی باید از کجا شروع کند؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪ l‬در دولت اق��ای روحانی کار بای��د از همان جایی‬ ‫اغاز ش��ود که خ رابی اغاز شده است‪ .‬نظام س��رمایه گذاری‬ ‫که احمدی نژاد از همان اغ��از کار با مطرح کردن ماجراهایی‬ ‫مثل بانک پارس��یان علیه ان اقدام کرد باید احیا شود‪ ،‬نرخ‬ ‫سرمایه گذاری باید احیا ش��ود و افزایش پیدا کند‪ ،‬بهره وری‬ ‫که اقای احمدی نژاد با دخالت های دول��ت در کار نهادهای‬ ‫اقتصادی علیه ان اق��دام کرده ‪ ،‬باید اصالح ش��ود‪ .‬کاهش‬ ‫تصدی گری دولت نیز باید مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬ ‫نم ی توانم باور کنم که ان همه تاکیدی که احمدی نژاد‬ ‫بر لزوم تغییر س��اعت کار بانک ها و تغییر نرخ بهره داشت‪،‬‬ ‫غیرعمدی بوده باش��د‪ .‬حاال باید از دولت اینده انتظار داشته‬ ‫باشیم که دخالت ها و تصدی گری های دولتی را کاهش دهد‪،‬‬ ‫تا نرخ بهره وری افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫با ترکیب افزایش س��رمایه گذاری و افزایش بهره وری‪،‬‬ ‫م ی توانیم ش��اهد افزایش رش��د اقتصادی‪ ،‬کاه��ش تورم و‬ ‫افزایش اشتغال باشیم‪ .‬این مهم ترین کاری است که دولت‬ ‫اینده باید انجام بدهد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫در چنین ش�رایطی فکر م ی کنید کدام جریان یا‬ ‫مکتب فکری در اقتصاد ش�انس بیشتری برای‬ ‫حضور در کابینه دارد؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که نم ی شود در این شرایط به‬ ‫اش��خاص فکر کرد‪ ،‬به جریان خاصی هم فکر نم ی کنیم‪.‬‬ ‫مسائل اقتصاد ای ران در عین اینکه بس��یار روشن و اشکار‬ ‫هستند بسیار پیچیده هم هستند‪ ،‬در چنین شرایطی قاعدتا‬ ‫تکنوکرات های مسلمان بیشترین شانس را ب رای حضور در‬ ‫تیم اقتصادی دولت و حل مسائل اقتصاد کشور دارند‪.‬‬ ‫اقای روحانی در تش�ریح برنام ه ه�ای اقتصادی‬ ‫خودش از «اقتصاد ازاد مردم�ی عادالنه با دولت‬ ‫ناظر حمایتگر هدایت کننده» صحبت کرده است‪،‬‬ ‫اصال چنین ترکیبی امکان پذیر است؟‬ ‫‪ l‬حتما ممکن اس��ت‪ ،‬باید با وسوسه اینکه سعی‬ ‫کنیم ب��ا درامد های نفتی ی��ک طبقه جدید خل��ق کنیم‪،‬‬ ‫خداحافظی کنیم‪ .‬باید این تجربه دولت احمدی نژاد را ب رای‬ ‫همیشه پیش چشم داشته باشیم و جلوی دخالت دولت در‬ ‫اقتصاد را بگیریم و اجازه دهیم که اقتصاد راه خودش را طی‬ ‫کند‪g .‬‬ ‫‪50‬‬ ‫از راست گرایان تا کارگزاران‬ ‫تیم روحانی برای تصدی اقتصاد چه کسانی هستند؟‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫‪3‬‬ ‫قطعا نگاه��ی به وضعیت معیش��تی م��ردم به ویژه‬ ‫در س��ال های اخیر و نی��ز بحث ها و ش��عارهای انتخاباتی‬ ‫نش��ان م ی دهد که یکی از اصل ی ترین مباحث پیش روی‬ ‫رئی س جمهور منتخب ب��رای اداره امور اجرایی کش��ور در‬ ‫یازدهمین دوره‪ ،‬مساله اقتصاد اس��ت‪ .‬حوزه اقتصاد اساسا‬ ‫یکی از بخش هایی است که اعضای ب ی شماری از کابینه ها‬ ‫را به خود اختصاص داده است‪ .‬ضمن انکه بیشتر تخصص‬ ‫حس��ن روحانی نیز پس از بحث سیاس��ت خارجی‪ ،‬در این‬ ‫زمینه تلقی م ی ش��ود‪ .‬از این روست که هم گمانه زن ی های‬ ‫بس��یار و هم انگیزه ه��ای متعددی ب رای حض��ور برخی از‬ ‫گروه ها و چهره های خاص در هیات دول��ت جدید‪ ،‬در این‬ ‫حوزه پررنگ تر از هر حوزه دیگری است‪.‬‬ ‫با این اوصاف به نظر م ی رس��د گزینه ه��ای مطرح و‬ ‫محتمل را البته با ش��انس و احتمال هایی با نس��ب ت های‬ ‫مختلف‪ ،‬در چند گروه م ی توان تقسیم بندی کرد‪ .‬یکی گروه‬ ‫چهره های نزدیک تر به جناح راست و اصولگرایان است که‬ ‫اکبر ت��رکان‪ ،‬محمدرضا نعم��ت زاده‪ ،‬محمدباقر نوبخت و‬ ‫محمد نهاوندیان را در این طیف م ی توان قرار داد که البته‬ ‫از نظر فکری و س��ابقه همکاری نیز ب��ه روحانی نزدیک تر‬ ‫محسوب م ی ش��وند و طبعا دارای ش��انس بیشتری ب رای‬ ‫کسب مسئولی ت هایی در این حوزه‪.‬‬ ‫در گروه موس��وم به کارگزاران یا تکنوکرات ها هم به‬ ‫مس��عود نیلی‪ ،‬اس��حاق جهانگیری‪ ،‬محمدعلی نجفی و‬ ‫بیژن نامدار زنگنه م ی توان اشاره کرد که هرچند شان س شان‬ ‫از گروه قبلی کمتر دیده م ی ش��ود‪ ،‬اما قطعا از گروه بعدی‬ ‫از ش��انس بیش��تری در این زمینه برخوردارند؛ یعنی گروه‬ ‫چهره های اصالح طلبان که محمد س��تاری فر‪ ،‬حمیدرضا‬ ‫ب رادران شرکاء و صفدر حس��ینی را در زمره انان م ی توان در‬ ‫نظر گرفت که به نظر م ی رسد نس��بت به دو گروه دیگر‪ ،‬از‬ ‫فاصله بعیدتری نسبت به رئیس دولت و کابینه قرار دارند‪.‬‬ ‫چهره های نزدیک تر به جناح راست؛‬ ‫اکبر ترکان‬ ‫متول��د ‪ 1331‬در ته��ران و فارغ التحصیل دانش��گاه‬ ‫صنعتی ش��ریف‪ ،‬از یک��م تی��ر ‪ 1360‬تا چهارم م��رداد ‪61‬‬ ‫استاندار ایالم بود و از ‪ 15‬تیر ‪ 1362‬تا ‪ 14‬بهمن ‪ 63‬استاندار‬ ‫هرمزگان‪ .‬او سپس در س��ال ‪ 1368‬در دولت اول عل ی اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬وزارت دفاع را از محمدحسین جاللی‬ ‫تحویل گرفت‪ .‬او در دولت های پس از پیروزی انقالب تنها‬ ‫غیرنظامی بوده که س��مت وزارت دف��اع را برعهده گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬اما با اغاز دور دوم دولت هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬جای‬ ‫خود را به محمد فروزنده داد و وزارت راه و ترابری را از محمد‬ ‫سعیدی کیا تحویل گرفت‪.‬‬ ‫ترکان در انتخاب��ات س��ال ‪ 76‬از عل ی اکبر ناطق نوری‬ ‫حمایت کرد و با پیروزی خاتمی‪ ،‬وزارتخانه را به محمود حجتی‬ ‫تحویل داد‪ .‬او سپس به وزارت نفت منتقل شد و چند سالی‬ ‫هم سمت معاونت وزیر را برعهده داشت که این مسئولیت او‬ ‫تا پایان دور نخست دولت محمود احمدی نژاد ادامه یافت تا‬ ‫انکه در دور دوم ریاست جمهوری وی برکنار شد‪.‬‬ ‫او در انتخابات س��ال ‪ 92‬قائم مقام ی ستاد انتخاباتی‬ ‫حس��ن روحانی را برعه��ده گرفت که ریاس��ت ان برعهده‬ ‫محمدرضا نعمت زاده بود‪ .‬هم اکن��ون نیز به عنوان یکی از‬ ‫گزینه های وزارتخانه های اقتص��ادی چون وزارت نفت از او‬ ‫نام برده م ی شود‪.‬‬ ‫محمدرضا نعمت زاده‬ ‫در سال ‪ 1324‬در تبریز به دنیا امد‪ .‬در ته ران در مدرسه‬ ‫جامعه تعلیمات اس�لامی و بعد در دبیرستان های فیاضی‬ ‫و علوی تحصیل کرد‪ .‬تحصیالت دانش��گاهی را در رشته‬ ‫ت در امریکا گذراند و از دانشگاه برکلی‬ ‫مهندسی محی ط زیس ‬ ‫لیسانس گرفت‪ .‬فوق لیسانس را در رشته مدیریت صنعتی‬ ‫دانشگاه کالیفرنیا پ ی گرفت‪ ،‬اما پیش از پایان دوره به ای ران‬ ‫بازگشت و به کارهای صنعتی مشغول شد‪ .‬او پس از انقالب‬ ‫به عضویت هیات مدیره شرکت ای ران خودرو درامد و پس ا ز‬ ‫استعفای دولت مهندس بازرگان‪ ،‬ش��ورای انقالب تصمیم‬ ‫گرفت که در کابینه شهید رجایی وزارت کار را به نعمت زاده‬ ‫محول کند‪ .‬نعمت زاده ‪ 10‬ماه را در س��ال ‪ 58‬در این سمت‬ ‫فعالیت کرد تا در س��ال ‪ 59‬تا ‪ 60‬ب��ه وزارت صنایع منتقل‬ ‫شد‪ .‬او در دولت ش��هید رجایی‪ ،‬مدتی هم به عنوان معاون‬ ‫اجرایی رئی س جمهور به حض��ور در کابینه ادامه داد‪ .‬در ان‬ ‫دوره‪ ،‬مسئولیت دیگری هم داشت و پس از تغیی راتی که در‬ ‫سال ‪ 1360‬درکابینه رخ داد‪ ،‬مهندس میرحسین موسوی که‬ ‫معاون نخس ت وزیر و رئیس س��ازمان برنامه و بودجه بود از‬ ‫نعمت زاده به عنوان مدیرکل برنامه ریزی طرح های زیربنایی‬ ‫و تولیدی و مشاور خود استفاده م ی کرد‪.‬‬ ‫نعمت زاده در هشت سال دولت هاشمی رفسنجانی‬ ‫نیز مس��ئولیت وزارت صنایع را برعهده داش��ت تا روی کار‬ ‫امدن دول��ت خاتمی که عمال جای��ی در کابینه ب رای او در‬ ‫نظر گرفته نشده بود‪ ،‬اما با وزیر نفت شدن بیژن نامدار زنگنه‪،‬‬ ‫نعمت بخش هم به همکاری در ای��ن وزارتخانه و مدیریت‬ ‫شرکت ملی صنایع پتروش��یمی فرا خوانده ش��د‪ .‬در زمان‬ ‫وزارت وزیری هامان��ه در دول��ت احمدی نژاد ام��ا به عنوان‬ ‫معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پاالیش و پخش‬ ‫فراورده های نفتی به فعالیت ادامه داد‪ .‬سپس در سال ‪ 87‬با‬ ‫روی کار امدن حسینعلی نوذری از کار اجرایی کنار گذاشته‬ ‫و به سمت مشاور ارش��د وزیر نفت منصوب شد؛ سمتی که‬ ‫در س��ال ‪ 88‬پس از مصاحبه او در انتقاد ب��ه احمدی نژاد و‬ ‫تیم اقتصادی و سیاست هایش و نیز متفاوت دانستن او با‬ ‫شهیدرجایی‪ ،‬از وی گرفته شد‪.‬‬ ‫او در انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ 92‬عنوان‬ ‫ریاست ستاد انتخاباتی حسن روحانی‪ ،‬فرد پیروز انتخابات‬ ‫را برعهده داشت‪.‬‬ ‫محمدباقر نوبخت‬ ‫متولد ‪ 1329‬در رشت‪ ،‬دکترای اقتصاد از یک دانشگاه‬ ‫در انگلستان دارد‪ .‬پس از مدیریت یک دبیرستان در رشت و‬ ‫مدیرکلی اموزش و پرورش در کرمانشاه‪ ،‬در دوره های چهارم‬ ‫تا ششم و در هر چهار دوره به عنوان منتخب نخست مردم‬ ‫رشت به مجلس شورای اسالمی راه یافت‪ .‬او در دوره هفتم‬ ‫به مجلس راه نیافت‪ ،‬اما همان زمان حزب اعتدال و توسعه‬ ‫را بنیان نهاده و مس��ئولیت دبیرکلی ان را برعهده گرفت؛‬ ‫حزبی که مانند بسیاری از مشابهانش هیچ وقت پا نگرفت‪.‬‬ ‫نوبخت که از نزدیکان هاشم ی رفسنجانی محسوب‬ ‫م ی شود‪ ،‬سپس به مجمع تش��خیص مصلحت نظام نقل‬ ‫اکبر ترکان در انتخابات ‪ 76‬از‬ ‫ناطق نوری حمایت کرد‬ ‫بیژن زنگنه؛ از ارشاد تا نفت‬ ‫صفدر حسینی اخرین وزیر اقتصادی‬ ‫دولت اصالحات بود‬ ‫ستاری فر از چهره های برجسته‬ ‫اقتصادی در دولت اصالحات بود‬ ‫اقتصاد‬ ‫نوبخت از نزدیک ترین افراد به‬ ‫روحانی است‬ ‫نعم ت زاده از دولت رجایی تا دولت‬ ‫روحانی‬ ‫مکان کرد و تا امروز در انجا حضور دارد‪ .‬او در این س��ال ها‬ ‫معاون پژوهش های اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است‪ ،‬یعنی جایی که‬ ‫مدیریت ان را حس��ن روحانی برعهده داشته است‪ .‬از این رو‬ ‫م ی توان گفت در س��ال های اخیر از نزدیکان رئی س جمهور‬ ‫منتخب بوده و از همین رو‪ ،‬در ایام فعالی ت های انتخاباتی‪،‬‬ ‫س��خنگویی س��تاد او را برعهده داش��ت و هم اکنون نیز از‬ ‫گزینه ه��ای اصلی یک��ی از عنوان های اقتص��ادی کابینه‬ ‫محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫محمد نهاوندیان‬ ‫از محصالن مدرسه علوی بوده که پس از حضور در‬ ‫فعالی ت های انقالبی‪ ،‬در س��ال ‪ 64‬ب��رای ادامه تحصیل با‬ ‫خانواده به امریکا مهاجرت م ی کند‪ .‬او که سابقه تحصیالت‬ ‫حوزوی هم دارد‪ ،‬م��درک دکترای خود را در رش��ته اقتصاد‬ ‫از دانش��گاه جورج واش��نگتن امریکا دریافت کرده اس��ت‪.‬‬ ‫نهاوندیان در سال ‪ 72‬با گرین کارت امریکا به کشور بازگشت‬ ‫و بالفاصله در وزارت بازرگانی یحیی ال اسحاق به معاونت‬ ‫وزارتخانه رسید‪ .‬تا پایان دوره اول دولت خاتمی هم در این‬ ‫سمت در زمان وزارت محمد شریعتمداری حضور داشت تا‬ ‫انکه از سال ‪ ۸۰‬تا ‪ ۸۴‬مشاور اقتصادی سیدمحمد خاتمی‪،‬‬ ‫رئیس مرکز ملی جهانی ش��دن و رئیس شورای اقتصادی‬ ‫صداو سیما شد‪.‬‬ ‫سازمان ‬ ‫در ان س��ال ها ب��ا س��خنران ی هایش درب��اره مقوله‬ ‫جهان ی سازی و الحاق به سازمان تجارت جهانی معروف شد‬ ‫و در زمان روی کار امدن احمدی نژاد هم معاونت اقتصادی‬ ‫ی الریجانی را در شورای عالی امنیت ملی برعهده گرفت‪.‬‬ ‫عل ‬ ‫در همان زمان سفر او به امریکا که باتوجه به اجازه اقامتش‬ ‫صورت گرفته و ازسوی الریجانی نیز ب رای انتقال اطالعاتی‬ ‫به نماینده ای ران در س��ازمان ملل و از سوی برخی رسانه ها‬ ‫ب رای برخی مذاک��رات در زمان اوج گیری موض��وع پرونده‬ ‫هسته ای ای ران شکل گرفت‪ ،‬بسیار خبرساز و در نهایت به‬ ‫ابطال گرین کارت او منجر شد‪.‬‬ ‫نهاوندیان در بهار سال ‪ 86‬در انتخابات اتاق بازرگانی‬ ‫و صنایع و معادن ای ران ش��رکت کرد و هم اکنون دوره دوم‬ ‫ریاس��ت خود را ب ر پارلمان بخش خصوصی کش��ور سپری‬ ‫م ی کند‪ .‬او در نخس��تین نشس��ت خب��ری رئی س جمهور‬ ‫منتخب همراه ت��رکان و نعم��ت زاده‪ ،‬همچ��ون برخی از‬ ‫فعالی ت های انتخاباتی دیگر او حضور داشت‪.‬‬ ‫افراد نزدیک به حزب کارگزاران سازندگی؛‬ ‫مسعود نیلی‬ ‫استاد دانشگاه صنعت ی شریف از چهره هایی است که‬ ‫بیشتر در مقام یک اقتصاددان ش��ناخته م ی شود‪ .‬سال ‪59‬‬ ‫کارشناس��ی مهندسی سازه را در دانش��گاه صنعتی شریف‬ ‫و سال ‪ 64‬کارشناسی ارشد را در دانشگاه صنعتی اصفهان‬ ‫در رشته ط راحی سیستم های اقتصادی به اتمام رساند‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 74‬مدرک دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه منچستر‬ ‫انگلستان دریافت کرد و از س��ال ‪ ۱۳۷۹‬تا ‪ ۱۳۹۰‬سرپرست‬ ‫دپارتمان اقتص��اد دانش��کده مدیریت و اقتصاد دانش��گاه‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫مسعود نیلی چهره اکادمیک بیشتری حمیدرضا برادران شرکاء جایگزین‬ ‫ستاری فر شده بود‬ ‫نسبت به سایر گزینه ها دارد‬ ‫شریف بوده است‪ .‬از دکتر تا کنون هفت جلد کتاب و تعداد‬ ‫زیادی مقاله در حوزه های مختل��ف اقتصاد کالن و اقتصاد‬ ‫سیاسی منتشر ش��ده اس��ت‪ .‬از کتاب های منتشر شده او‬ ‫به اقتصاد ای��ران‪ ،‬اقتصاد ای ران و معمای توس��ع ه نیافتگی‬ ‫و تجربه توس��عه صنعت��ی در جهان م ی توان اش��اره کرد‪.‬‬ ‫زمین��ه علمی م��ورد عالقه دکت��ر نیلی اقتصاد سیاس��ی‬ ‫و اقتص��اد کالن اس��ت و در دو دوره مس��ئولیت محمود‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬همواره یکی از پایه ه��ای مباحث مطبوعاتی‬ ‫در نقد سیاست های اقتصادی بوده و در جلس ه هایی هم که‬ ‫در ابتدای دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد با اقتصاددانان‬ ‫انجام م ی ش��د‪ ،‬جزو چهره های محوری بود‪ .‬وی سه سال در‬ ‫دوران ریاست جمهوری هاشم ی رفسنجانی معاونت سازمان‬ ‫برنامه و بودجه را برعهده داشت که به ایفای نقش در تدوین‬ ‫اولین برنامه پنج س��اله توس��عه انجامی��د‪ .‬او مدتی هم در‬ ‫راس شورای اقتصاد قرار داش��ت و مجددا در دولت خاتمی‬ ‫به معاونت س��ازمان برنام��ه و بودجه و سرپرس��تی کمیته‬ ‫خصوص ی سازی انتخاب شد‪ .‬تدوین سند استراتژی توسعه‬ ‫صنعتی کشور در زمان وزارت اسحاق جهانگیری در دوران‬ ‫ریاس��ت جمهوری محمد خاتمی را هم در کارنامه دارد و از‬ ‫این رو یکی از گزینه های کسب مسئولی ت های اقتصادی‬ ‫در دولت یازدهم محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫اسحاق جهانگیری‬ ‫متول��د ‪ 1336‬در س��یرجان‪ ،‬در دانش��گاه کرم��ان و‬ ‫صنعت ی ش��ریف در رش��ته های فیزیک و مهندسی صنایع‬ ‫‪51‬‬ ‫به تحصیل پرداخته است‪ .‬فعالیت در جهاد سازندگی بم و‬ ‫مسئولیت جهاد سازندگی جیرفت در نهایت منجر به ان شد‬ ‫که در سال ‪ 63‬به نمایندگی از مردم جیرفت به دومین دوره‬ ‫مجلس شورای اسالمی راه یابد؛ مسئولیتی که در دور ه سوم‬ ‫نیز تمدید شد‪ .‬در سال ‪ 71‬در دولت اول هاشم ی رفسنجانی‬ ‫به عن��وان جایگزین غالمس��حین کرباس��چی بر صندلی‬ ‫اس��تانداری اصفهان تکیه زد و به عنوان یکی از موسسان‬ ‫حزب کارگزاران سازندگی‪ ،‬در دولت خاتمی به سمت وزارت‬ ‫صنایع و معادن رسید که در دولت دوم اصالحات هم ادامه‬ ‫یافت‪ .‬این عضو نزدیک به کارگ��زاران‪ ،‬پس از ان در هیات‬ ‫ی بنیاد باران نیز حضور داشت‪ ،‬اما قرار بود در انتخابات‬ ‫علم ‬ ‫س��ال ‪ 92‬ریاست س��تاد انتخاباتی هاشم ی رفس��نجانی را‬ ‫برعهده داشته باش��د که با تایید نشدن صالحیت او‪ ،‬عمال‬ ‫منتفی شد‪.‬‬ ‫محمدعلی نجفی‬ ‫اقتصاد‬ ‫متولد ته ران در ‪ 62‬سال پیش‪ ،‬از محصالن دبیرستان‬ ‫مروی‪ ،‬در دانشگاه صنعتی شریف در رشته ریاضی تحصیل‬ ‫کرد و سپس در موسسه فناوری ماساچوست (ام ای تی) در‬ ‫امریکا به ادامه تحصیل پرداخت‪ ،‬اما با وقوع انقالب اسالمی‬ ‫به کشور بازگشت‪ .‬او از ‪ ۱۳۶۰‬تا ‪ ۱۳۶۴‬در دولت های باهنر‪،‬‬ ‫مهدوی کنی و میرحس��ین موسوی وزیر فرهنگ و اموزش‬ ‫عالی (قبل از محمد فرهادی) و در دولت هاشم ی رفسنجانی‬ ‫(پس از س��یدکاظم اکرم��ی و قبل از حس��ین مظفر) وزیر‬ ‫اموزش و پرورش بود‪ .‬در دولت اول خاتمی ریاست سازمان‬ ‫برنامه و بودجه را نیز برعهده گرفت‪.‬‬ ‫در انتخابات نهم ریاست جمهوری یکی از گزینه های‬ ‫مطرح ب رای کاندیداتوری بود که درنهایت اینگونه نشد‪ ،‬اما در‬ ‫انتخابات شورای شهر در سال ‪ 85‬به همراه معصومه ابتکار و‬ ‫احمد مسجدجامعی به عنوان نماینده مردم ته ران ب رای مدت‬ ‫هشت سال در این ش��ورا فعالیت کرد تا انکه در انتخابات‬ ‫اخیر ش��وراها از حضور انصراف داد‪ .‬محمدعلی نجفی نیز‬ ‫از بنیانگذاران حزب کارگزاران سازندگی محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫بیژن نامدار زنگنه‬ ‫متول��د ‪ 1331‬در کرمانش��اه‪ ،‬دانش اموخت��ه‬ ‫کارشناس ی ارش��د رشته مهندس��ی عمران از دانشکده فنی‬ ‫دانش��گاه ته ران‪ ،‬از س��ال ‪ 1356‬به عضویت هیات علمی‬ ‫ دانش��گاه خواجه نصی رالدین طوس��ی درام��د و به تدریس‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫در همان زمان و تا سال ‪ 61‬به عنوان معاون فرهنگی‬ ‫وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی به دولت راه یافت و سپس در‬ ‫سال ‪ 64‬اولین وزیر جهاد سازندگی شد که این سمت را در‬ ‫س��ال ‪ 68‬به غالمرضا فروزش تحویل داد‪ .‬سپس وزیر نیرو‬ ‫شد که این مسئولیت او تا سال ‪ 76‬که حبی ب اهلل بیطرف در‬ ‫دولت خاتمی وزیر نیرو شد‪ ،‬ادامه یافت‪.‬‬ ‫از ان پ��س زنگن��ه در دو دوره دول��ت خاتمی پس از‬ ‫غالمرضا اقازاده وزیر نفت بود که م ی توان گفت جدی ترین‬ ‫و جنجال ی ترین دوره فعالیت او محسوب م ی شود‪ .‬او نیز که‬ ‫از اعضای موثر حزب کارگزاران محسوب م ی شود‪ ،‬در عین‬ ‫حال پس از دولت اصالحات‪ ،‬عضویت در بیناد باران را هم‬ ‫برعهده داشته است‪.‬‬ ‫چهره های موسوم به اصالح طلب؛‬ ‫محمد ستاری فر‬ ‫در دوره ای ریاست س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی را‬ ‫در دولت خاتمی برعهده داشت و از مطرح ترین چهره های‬ ‫اقتصادی دوره اصالحات محس��وب م ی ش��ود‪ .‬او البته در‬ ‫دولت خاتمی در دوره ای ریاست س��ازمان تامین اجتماعی‬ ‫را هم برعهده داش��ت و هم اکنون نیز از او به عنوان یکی از‬ ‫گزینه های شهرداری ته ران در دوره جدید نام برده م ی شود‪.‬‬ ‫‪52‬‬ ‫هر چن��د از او به عن��وان یکی از چهره ه��ای موثر در‬ ‫دولت اصالحات نام برده م ی شود‪ ،‬اما در نهایت در یک سال‬ ‫اخر دول��ت دوم خاتمی جای خود را در س��ازمان مدیریت و‬ ‫برنامه ریزی به ب رادران شرکاء داد‪.‬‬ ‫حمیدرضا برادران شرکاء‬ ‫متولد ‪ 1332‬لیس��انس مدیریت اقتصادی از دانشگاه‬ ‫عالمه طباطبایی‪ ،‬فوق لیسانس و دکترای اقتصاد از دانشگاه‬ ‫فلوریدا امریکا دارد‪ .‬او از چهره ه��ای علمی حوزه اقتصاد با‬ ‫سابقه مدیریت دانشکده و تالیف کتاب ها و نیز فعالی ت های‬ ‫پژوهشی گوناگون در این حوزه است‪ .‬او پیش از انکه در سال‬ ‫پایانی دولت خاتمی ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی‬ ‫را برعهده بگیرد‪ ،‬از سال ‪ 81‬در دولت دوم اصالحات‪ ،‬معاونت‬ ‫اقتصادی این سازمان را برعهده داشت و در نهایت جایگزین‬ ‫ستاری فر شد‪.‬‬ ‫ب رادران ش��رکاء همچنین مدی ر گروه پژوهشی برنامه‬ ‫بودجه و مدی ر گروه پژوهشی اقتصاد کالن مرکز تحقیقات‬ ‫استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده و از این رو‬ ‫به حلقه دوستان روحانی نزدیکی دارد‪.‬‬ ‫صفدر حسینی‬ ‫متول��د ‪ 1333‬در ایذه‪ ،‬س��ال ‪ ۱۳۷۴‬با درج��ه دکترا از‬ ‫دانش��گاه ساس��کاچوان کانادا در رش��ته اقتصاد کشاورزی‬ ‫فارغ التحصیل شده‪ ،‬کار خود را با عضویت در هیات علمی‬ ‫ دانش��گاه ته ران اغاز م ی کند‪ .‬او در فاصله سال های ‪ 75‬تا‬ ‫‪ 76‬مشاور س��ازمان برنامه و بودجه بوده‪ ،‬س��پس استاندار‬ ‫چهارمحال و بختیاری م ی شود و در سال ‪ ۱۳۷۹‬نیز معاونت‬ ‫امور تولیدی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور را برعهده‬ ‫م ی گیرد‪.‬‬ ‫صفدر حسینی در سال ‪ 80‬ب رای دولت دوم سیدمحمد‬ ‫خاتمی رای اعتماد را به عنوان وزی��ر کار و امور اجتماعی و‬ ‫جانشین حسین کمالی‪ ،‬از مجلس شورای اسالمی کسب‬ ‫م ی کند و در یک س��ال پایانی دولت اصالحات هم به جای‬ ‫طهماسب مظاهری‪ ،‬وزیر امور اقتصادی و دارایی م ی شود‪.‬‬ ‫او هم اکنون عضو هیات علم ی و دانشیار دانشکده اقتصاد‬ ‫و توس��عه کش��اورزی‪ ،‬پردیس کش��اورزی و منابع طبیعی‬ ‫دانشگاه ته ران است‪.‬‬ ‫رقابتی با عمق های مختلف‬ ‫هم��واره یک��ی از منش��اء های اختالف نظره��ا در‬ ‫حوزه اقتص��اد و مدیریت منصب ه��ای کالن اقتصادی‪ ،‬از‬ ‫رویکردهای علمی این حوزه نش��ات م ی گیرد‪ .‬ب رای نمونه‪،‬‬ ‫در دولت ها سابقه داش��ته که گروه بندی های جدی و بعضا‬ ‫مخرب ش��کل گرفته‪ ،‬ب راس��اس اینکه یک عده برمبنای‬ ‫سابقه تحصی ل شان در دانشگاه های انگلستان و تئوری های‬ ‫انها به امور اقتصادی ایمان داشته و به مسائل نگریسته اند‬ ‫و گروه دیگر‪ ،‬برمبنای تحصیل در دانشگاه های امریکا‪.‬‬ ‫ازسوی دیگر‪ ،‬مدی رانی که در چند دهه گذشته معموال‬ ‫همواره مدیر بوده اند‪ ،‬بعضا دارای سابقه های اصطکاک هایی‬ ‫هستند که در س��ال های پس��ین نیز همچنان نمود پیدا‬ ‫م ی کنند‪.‬‬ ‫ب رای نمون��ه‪ ،‬در همین چن��د طیفی که ذکر ش��د‪،‬‬ ‫س��ابقه درگیری های فکری و لفظی اکبر ترکان با اسحاق‬ ‫جهانگیری یا محمدرضا نعمت زاده با اس��حاق جهانگیری‬ ‫را نم ی توان فراموش شده تلقی کرد یا درگیری های مسعود‬ ‫نیلی و محمدعلی نجف��ی از کارگزاران ی ه��ا با چهره های‬ ‫مش��ارکتی دولت خاتمی که به کنار گذاش��ته شدن انها و‬ ‫جایگزینی محمدرضا عارف و محمد ستاری فر منجر شد‪.‬‬ ‫حال باید منتظر بود و دید این ارای��ش قوا در دولت یازدهم‬ ‫چگونه شکل خواهد گرفت و به چه ثمرات یا بالیایی منجر‬ ‫خواهد شد‪g .‬‬ ‫روحانی تیمی‬ ‫با رای باال به‬ ‫مجلس بیاورد‬ ‫ابراهیم نکو در گفت وگو با مثلث‬ ‫‪4‬‬ ‫ابراهیم نکو‪ ،‬از نمایندگان کمیس�یون اقتصادی‬ ‫مجلس است که مثل خیل ی های دیگر این روزها تاکید‬ ‫م ی کند‪ ،‬دولت اینده باید متوجه شرایط خاص اقتصادی‬ ‫کشور باش�د و تالش کند راه حلی برای این مشکالت‬ ‫پیدا کند‪ .‬این نماینده مجلس معتقد است که مجلس‬ ‫م ی تواند با کنار گذاش�تن برخ�ی طرح هایی که فعال‬ ‫ضرورتی ندارند و حرکت در جهت کمک به برنام ه های‬ ‫دولت اینده ‪ ،‬موجب سرعت گرفتن حل مشکالت موجود‬ ‫ش�ود و البته تصریح م ی کند که بهتر اس�ت روحانی‬ ‫تیمی با رای ب�اال را به مجلس معرفی کن�د‪ .‬خبرنگار‬ ‫مثلث چند هفته مانده ب�ه معرفی اعض�ای کابینه به‬ ‫مجلس‪ ،‬با او به گفت وگو پرداخته است‪.‬‬ ‫دولت اق�ای روحانی قرار اس�ت تا اواخ�ر مرداد‬ ‫ماه به ج�ای دولت فعلی بنش�یند‪ ،‬فکر م ی کنید‬ ‫در حوزه اقتصادی این دول�ت با چه چالش هایی‬ ‫ت؟‬ ‫روب ه روس ‬ ‫‪ l‬ان چیزی که دولت اقای روحانی قرار است تحویل‬ ‫بگیرد‪ ،‬شرایطی اس��ت که ما االن در ان قرار داریم‪ ،‬شرایط‬ ‫اقتصادی حاکم با ابهام ها و چالش های زیادی روبه روس��ت ‬ ‫که دول��ت اینده باید قب��ل از تحویل گرفتن دول��ت ‪ ،‬انها را‬ ‫کالبدش��کافی کند تا ب رای خودش مشخص باشد که با چه‬ ‫چیزی روبه روست‪ .‬دولت اینده باید به دنبال نقاط ضعف باشد‬ ‫و ب رای انها راه حل پیدا کند‪.‬‬ ‫منظورتان چه نوع چالش هایی است؟‬ ‫‪ l‬ما در فضای کس ب وکار با مشکالت زیادی روبه رو‬ ‫هس��تیم‪ .‬اقای روحانی هم بار ها تاکید کرده اند که به دنبال‬ ‫حل انها هستند‪ .‬باید با درستی و حساسیت به مساله فضای‬ ‫بو کار در ای ران پرداخته ش��ود‪ .‬همچنین تولید ما دچار‬ ‫کس ‬ ‫مشکالت بسیار زیادی اس��ت ‪ ،‬متاسفانه از ان چی ز هایی که‬ ‫باید باش��یم خیلی عقب هس��تیم‪ ،‬باید این می زان فاصله‬ ‫ارزیابی شود و ب رای ان راه حلی پیدا شود‪ .‬دولت یازدهم باید‬ ‫جب ران خس��ارت کند و با یک برنامه زمان بندی شده دقیق‬ ‫ب رای مش��کالت راه حلی پیدا کند‪ ،‬همزمان با حمایت های‬ ‫معقول از تولید الزم اس��ت که نظم به ب��ازار اقتصاد کالن‬ ‫ما برگردد‪ ،‬الزم اس��ت که جلوی دخالت دس��ت های پنهان‬ ‫در اقتصاد ما گرفته شود‪ .‬رضایت مردم باید با بهبود شرایط‬ ‫معیشت ی ش��ان بازگردد‪ .‬انحراف هایی که اتفاق افتاده است‪،‬‬ ‫باید جب ران ش��ود‪ ،‬جلوی ان ب رای اینده گرفته شود و دولت‬ ‫تالش کند که نظام عرضه و تقاضا را به تعالی برساند‪ .‬البته‬ ‫باید توجه داشت که همه اینها باید در یک ب رنامه زمان بندی‬ ‫مشخص باشد‪.‬‬ ‫عده ای م ی گویند در شرایط فعلی اولویت دولت‬ ‫جدید باید مبارزه با مفاس�دی باش�د که در چند‬ ‫س�ال اخیر در اقتصاد ما رخنه ک�رده‪ ،‬ایا این ایده‬ ‫مناسبی است؟‬ ‫‪ l‬اگر بخواهیم دوباره تمرکزم��ان را روی مبارزه با‬ ‫مفاسد بگذاریم که م ی شود همین اش و همین کاسه فعلی‪.‬‬ ‫برخورد با مفاسد باید در کنار س��ایر برنامه ها و اولویت های‬ ‫دولت قرار بگیرد‪ .‬دولت م ی تواند با تش��کیل یک کارگروه‬ ‫ابراهیم نکو می گوید‬ ‫که شرایط اقتصادی‬ ‫حاکم با ابهام ها و‬ ‫چالش های زیادی‬ ‫روبه روست‬ ‫‪ l‬مساله امروز اقتصاد ما این اس��ت که ما اصل را‬ ‫فراموش کرده ایم‪ ،‬اصل موضوع اقتصاد ما س��ر و س��امان‬ ‫دادن به مساله کس��ب وکار و ایجاد اشتغال است‪ .‬باید ب رای‬ ‫مشکالت معیشتی مردم فکری بش��ود‪ ،‬در این صورت و با‬ ‫رونق تولید اس��ت که م ی توانیم تراز تجاری غیرنفتی را به‬ ‫یک وضعیت قابل قبول برگردانیم‪ .‬اگر مش��کالت تولید و‬ ‫صنایع و کشاورزی حل بشود‪ ،‬م ی توانیم رونق کس ب وکار را‬ ‫هم داشته باشیم که به رونق صادرات م ی انجامد‪ .‬دولت باید‬ ‫دغدغه صادرات داشته باشد تا دغدغه تولید داشته باشد ‪ ،‬البته‬ ‫همه این موضوعات بارها توس��ط اقای روحانی مورد تاکید‬ ‫بوده است و ما امیدواریم که به زودی شاهد اقدامات عملی‬ ‫در این مورد باشیم‪.‬‬ ‫مجلس باید در این راستا چه اقدامی انجام دهد؟‬ ‫ایا شما برای مجلس هم در رفع مشکالت موجود‬ ‫نقشی قائل هستید؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که هیچ وقت نم ی توان تمام ‬ ‫ی‬ ‫مش��کالت را تنها به گردن یک ف��رد یا یک نه��اد و ارگان‬ ‫انداخت‪ .‬همانطور که تمام مش��کالت را هم یک فرد‪ ،‬نهاد‬ ‫یا ارگان نم ی تواند حل کند‪ .‬دولت تنها یک بخش اس��ت‪ ،‬‬ ‫یعنی تنها یکی از عوال موثر در حل مشکالت موجود است‪.‬‬ ‫مجلس اگر وارد تنظیم قوانین مناس��ب نش��ود‪ ،‬دولت هم‬ ‫عمال کاری نم ی تواند بکند و با مش��کل مواجه خواهد بود‪.‬‬ ‫بناب راین من هم مثل بسیاری دیگر از همکارانم در مجلس‬ ‫‪ l‬انچه ش��واهد در ای��ن مورد نش��ان م ی دهد این‬ ‫اس��ت که دولت در مورد انتخاب تیم خودش با چالش های‬ ‫حادی مواجه شده اس��ت‪ .‬به نظر م ی رس��د برخی به دنبال‬ ‫سهم خواهی با گرفتن بخش��ی از دولت هستند و با همین‬ ‫هدف هم به دولت فش��ار م ی اورند‪ .‬جناح ه��ا و جریان های‬ ‫خاصی هس��تند که فضا را ب��رای دولت و انتخ��اب تیم ان‬ ‫س��نگین کرده اند‪ .‬به نظر م ی رس��د که این گروه ها باید از‬ ‫خواس��ته های خودش��ان کوتاه بیایند ‪ ،‬اگر این خواسته ها و‬ ‫فشار ها کمتر شود‪ ،‬دولت اینده همان طور که اقای روحانی‬ ‫هم بارها تاکید کرده اند یک دولت فراجناحی خواهد بود‪ .‬در‬ ‫برنامه های اق��ای روحانی هم تاکید بر ای��ن موضوع کامال‬ ‫مش��هود اس��ت‪ .‬اقای روحانی مدام ت�لاش م ی کند بگوید‬ ‫که کابینه اش فراجناحی خواهد ب��ود‪ ،‬در عین حال به نظر‬ ‫اقتصاد‬ ‫ب ه طور مش�خص فکر م ی کنید که اولویت دولت‬ ‫در بخش تولید باید روی چه مسائلی باشد؟‬ ‫در مورد تیم اقتصادی دولت اینده گمانه زن ی های‬ ‫زیادی اتفاق افتاده و م ی افتد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫فکر م ی کنید چ�ه نکاتی باید در م�ورد تیم اقای‬ ‫روحانی مورد توجه قرار بگیرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫ویژه به مبارزه با مفاسد هم بپردازد‪ ،‬منتها باید در کنار ان سایر‬ ‫موضوعات هم پیگیری شود‪ .‬دولت باید علل و عوامل بروز‬ ‫فساد در اقتصاد را شناس��ایی کند و بعد با دستوردهندگان و‬ ‫عامالن برخورد کند‪ .‬منتها این برنامه نباید باعث ش��ود که‬ ‫دولت اولویت های دیگر خود را فراموش کند‪ .‬به ه ر حال ما در‬ ‫شرایطی هستیم که رسیدگی به تولید و اشتغال واجب است‪.‬‬ ‫نباید اجازه داد که کار در ه��ر عرصه ای جلوی کار در عرصه‬ ‫دیگر را بگیرد‪ .‬باید شرایط به گونه ای باشد که هرکدام از این‬ ‫دو راه خودشان را بروند‪.‬‬ ‫تصور م ی کنم که بهتر است مجلس رسیدگی به موضوعاتی‬ ‫که در اولویت نیستند را کنار بگذارد و سعی کند در راستای‬ ‫خواس��ته ها و اهداف دولت اینده قوانین مناسبی را تصویب‬ ‫کند که منجر به افزایش کارایی دولت اینده بشود و از دولت‬ ‫اینده حمایت شود تا بتواند با موانع کمتری به حل مشکالت‬ ‫و رفع نواقص بپردازد‪.‬‬ ‫م ی رسد سعی خواهد کرد که در هر حوزه و جناح و گروهی‬ ‫عقال را دس��ت چین کرده و از دس��ت گذاش��تن روی افراد‬ ‫حاشی ه دار و تندرو ها خودداری کند‪.‬‬ ‫شرایط کشور هم البته همین را ایجاب م ی کند‪ .‬کشور‬ ‫در حال حاضر نیازمند این است که بداخالق ی ها و تندروی ها‬ ‫کنار گذاشته ش��ود‪ .‬این افراد هم باید شرایط را درک کنند و‬ ‫به دنبال جایگاه در دولت نباشند‪.‬‬ ‫ب ه طور مشخص عده ای از جریان های سیاسی و‬ ‫اقتصادی خاصی که ممکن است شانس بیشتری‬ ‫برای حض�ور در دولت اینده داش�ته باش�ند نام‬ ‫برده اند؛ برخ�ی به کارگ�زاران اش�اره م ی کنند و‬ ‫عده ای از لیبرال ها نام م ی برند ‪ ،‬به نظر شما کدام‬ ‫گروه شانس بیشتری دارد؟‬ ‫‪ l‬این سوال سختی اس��ت و پاسخ به ان سخت تر‬ ‫است‪ .‬انچه مشخص است این که دولت اینده تالش خواهد‬ ‫کرد فراجناحی و فراحزبی باش��د‪ .‬فکر م ی کنم اقای روحانی‬ ‫هم به این سمت خواهد رفت که از همه جناح ها و همه افراد‬ ‫کارامد اس��تفاده کند‪ .‬این دولت به دنبال بان��د و گروه بازی‬ ‫نیست‪ .‬تصور م ی کنم از تندرو های هر دو جناح فاصله خواهد‬ ‫گرفت و از تمام گروه ها ب رای عضویت در کابینه اش دعوت‬ ‫خواهد کرد‪ .‬مجلس معتقد است که اقای روحانی باید افرادی‬ ‫را معرفی کند که رای باالیی داشته باشند و بعد از رای اعتماد‬ ‫هم بتوانند به خوبی از پس مدیریت کار ها ب ربیایند‪g .‬‬ ‫مساله امروز اقتصاد ما این است که ما اصل را فراموش‬ ‫کرد ه ایم ‪ ،‬اصل موضوع اقتصاد ما سر و سامان دادن‬ ‫به مساله کسب وکار و ایجاد اشتغال است‪ .‬باید برای‬ ‫مشکالت معیشتی مردم فکری بشود‬ ‫‪53‬‬ ‫دین وتاریخ‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪54‬‬ ‫میرزاکوچک خاناندیشه‬ ‫اخوانیداشت‬ ‫جنبش جنگل‬ ‫ریشه های ایدئولوژیک‬ ‫قیامجنگلدرگفت وگوبا‬ ‫رضاسلیمان نوری‬ ‫مدرسمایلبودنیرویجنگلرا‬ ‫بهسویتهرانبکشاند‬ ‫اسالمیت‪،‬ای رانیتوسوسیالیسم‬ ‫در تفکر میرزا کوچ ک خان‬ ‫درگفت وگوبادکترنعمتی‬ ‫میرزاچپمذهبیبود‬ ‫اهداف و ب رنام ه های جمهوری‬ ‫جنگلدرگفت وگوبا‬ ‫دکترکیوانلولویی‬ ‫استعمارستیز‬ ‫یا فدرالیست؟‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫میرزاکوچک خان جنگلی چه تفکری را‬ ‫نمایندگی می کرد‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪55‬‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫‪1‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫س��ه تن بودند در یک دهه خونین پس از ش��وکران‬ ‫مشروطه که سودای ای رانیت داشت و ازادی و عدالت خواهی؛‬ ‫اما طنز تاری��خ وقت��ی رخ داد که فاتحین ته��ران به صف‬ ‫ایس��تاده بودند تا عکس مش��روطه بیندازن��د‪ ،‬عی ن الدوله‬ ‫عصازنان خود را به صف مشروطه خواهان رساند و عکسی‬ ‫در میان فاتحین گرفت؛ کس��ی که تا دیروز مظهر استبداد‬ ‫بود حاال در صلح مش��روطه لباس س��فید به تن کرده بود‪.‬‬ ‫یک دهه از مشروطیت نگذشته بود که س��ه تن به مبارزه‬ ‫برخاستند؛ میرزا کوچک جنگلی‪ ،‬ش��یخ محمد خیابانی و‬ ‫محمد تقی پس��یان‪ .‬هر سه س��ودای احیای مشروطیت و‬ ‫عدالت و ازادی را داشتند اما در این میانه تنها اولی میدان دار‬ ‫بود و حتی به دولت سازی نیز رس��ید و البته سرنوشت هر‬ ‫سه یکی شد؛ سربریده شدند و ب رای فاتحین فتح قیام شان‬ ‫فرستاده شدند‪.‬‬ ‫میرزا کوچک بود اما در صفت با پ��درش میرزا بزرگ‬ ‫همراهی داشت؛ یونس استادسرایی که به ته ران امده بود‬ ‫و درس دین م ی اموخت‪ ،‬درس سیاس��ت نیز در دارالخالفه‬ ‫ناصری مشق م ی کرد‪ ،‬در میدانی به نام ارگ که یک سویش‬ ‫بازار بود و در سویی دیگر مدرسه‪ .‬سه گانه ای که وقتی با هم‬ ‫بودند کشور ثبات داشت و حاال که بر هم بودند اوضاع ب رای‬ ‫نظمی نو مهیا بود‪.‬‬ ‫‪ 50‬سال حکومت ناصرالدین ش��اه قاجار و به تبع ان‬ ‫انسداد سیاسی در ای ران و از سوی دیگر انقباض اقتصادی‬ ‫ب��ا قراردادها و امتیاز ه��ای اقتصادی ب��ه روس و انگلیس‪،‬‬ ‫راهی ب رای تنفس ای رانیان نگذاشته بود‪ .‬شاه قاجار و اندرون‬ ‫همایونی تکه ای جداافتاده از ملک ای ران بودند که خود را در‬ ‫ارگ سلطنتی محبوس کرده بودند و مابقی والیات همین‬ ‫حکم را در پازل های کوچک تری در تملک ش��اهزادگان و‬ ‫امی ران قاجار بود‪ .‬تیر میرزارضا از غیب رسید و شاه صاحب‬ ‫قرن را به ان دنیا فرستاد‪ .‬ش��اه جدید اما از بس جوان نبود‬ ‫از همان ابتدا خود را حبس ارگ س��لطانی کرد و صدراعظم‬ ‫عی ن الدوله را در صدر کارها گمارد‪.‬‬ ‫اس��تبداد عی ن الدوله دس��ت کمی از ناصرالدین شاه‬ ‫مستبد نداشت؛ با این تفاوت که او شاه بود و این وزیر و ظلم‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫وزیر را م ی توان نزد ش��اه برد‪ .‬تحوالت جنگ روسیه تزاری‬ ‫و ژاپن که منجر به شکست روس ها ش��د‪ ،‬مردم ای ران را با‬ ‫دو مساله مواجه کرد؛ اولی شکس��ت روس طلیع ه ای ب رای‬ ‫ای رانیان بود که م ی دیدند دش��من قدیمی ب��ه خاک افتاده‬ ‫و دوم ی گران ش��دن کاالهای اساس��ی از جمله قند‪ .‬تجار‬ ‫قند توسط عالءالدوله به چوب بسته ش��دند‪ ،‬علما و مردم‬ ‫که از ظلم صدراعظم ب��ه تنگ امده بودند ب��ه ری رفتند و‬ ‫پناه بردند به شاه عبدالعظیم حس��نی‪ .‬در این شرایط میرزا‬ ‫که طلبه ح��وزه علمیه ته ران بود‪ ،‬در رش��ت با گروهی که‬ ‫خود را «مجمع روحانی��ون» نامیدند‪ ،‬با ته��ران همدردی‬ ‫و همبس��تگی کردند‪ ،‬از هم��ان ابتدا می��رزا حرکت خود را‬ ‫مس��لحانه دید و دس��ته ای در رش��ت با نام همان مجمع‬ ‫روحانیون تشکیل داد‪.‬‬ ‫او در دوران استبداد صغیر محمد علی شاهی به ققفاز‬ ‫رف��ت و در تفلیس و بادکوب��ه با انقالبی��ون ارتباطی اولیه‬ ‫گرفت ک��ه بعدها در نهض��ت جنگل به جدایی رس��ید‪ .‬در‬ ‫همین ایام بود که محمد علی شاه قاجار مجلس مشروطه‬ ‫را به توپ بس��ت‪ .‬او در واقعه فتح ته ران با انقالبیون رشت‬ ‫در فتح قزوین ش��رکت کرد و از کرج به ته ران رسید و جزو‬ ‫دس��ته ای بود که محمد علی شاه را تا باغ س��فارت روسیه‬ ‫تعقیب کردند و در زد و خورد میان مجاهدین و مس��تبدین‬ ‫حضوری فعال داشت‪.‬‬ ‫میرزا مردی چریک بود و در واقع ه های نظامی دوران‬ ‫مشروطه حضوری فعال داشت تا جایی که در حمله مجدد‬ ‫محمد علی شاه پس از اخ راج از ای ران‪ ،‬او به جنگ وی رفت و‬ ‫مانع حضورش در ته ران و ای ران شد‪ .‬‬ ‫در واقعه مش��روطه میرزا را جزو گروهی از مجاهدین‬ ‫م ی دانستند که همانند ستارخان و باقرخان سالح های خود‬ ‫را تحویل نم ی دادند‪ .‬به همین دلیل او را به غرب ای ران تبعید‬ ‫کردند و حتی مدتی نیز در باغ شاه زندانی بود‪.‬‬ ‫قرارداد ‪ 1907‬میان روس و انگلیس‪ ،‬کشور را میان این‬ ‫دو تقسیم کرد و دولت مرکزی نیز عاجز از اعمال حاکمیت‬ ‫خود بود؛ شمال ای ران تیول روس بود و جنوب‪ ،‬تحت الحمایه‬ ‫انگلیس و ته��ران پایتختی که قوای نظام��ی اش قزاق و‬ ‫پلی س اش را روس ها و انگلیس��ی ها اداره م ی کردند‪ .‬همین‬ ‫باعث شد که گروهی از ازادیخواهان بیطرفی ای ران را لحاظ‬ ‫مردان جنگل‬ ‫دکتر حشمت‬ ‫دکتر حشمت‪ ،‬عضو سرشناس جنبش جنگل‪ ،‬در یک‬ ‫خانواده متوس��ط گیالنی در الهیجان زاده شد‪ .‬پدرش‪ ،‬میرزا‬ ‫عباسقل ی خان‪ ،‬ظاه را یک کارمند دون پایه حکومت بود‪ .‬وی‬ ‫به مدرسه فرانسوی الیانس رفت و در دارالفنون به تحصیل‬ ‫پزشکی پرداخت‪ .‬وی به خاطر حساسیت نسبت به مردم‪ ،‬به‬ ‫ویژه تهیدستان‪ ،‬محبوبیت داشت‪.‬‬ ‫دکتر حشمت که میهن دوستی پرشور با عقاید مترقی‬ ‫بود‪ ،‬به سرعت به کوچک خان پیوست و به یکی از دستیاران‬ ‫نزدیک او تبدیل شد‪ .‬وی «سفیر» اصلی جنگلیان در ته ران‬ ‫ب رای تشویق دولت مستوفی به همکاری با انان بود‪ .‬حشمت فرمانده نظامی توانایی در جنگ‬ ‫علیه نیروهای روس و انگلیس بود‪ .‬پس از شکس��ت جنگلیان از انگلیس��ی ها در سال ‪1919‬‬ ‫(‪ )1298‬و «بخشودگی» حاجی احمد‪ ،‬انگلیسی ها دکتر حشمت را با همان وعده به پناهندگی تشویق‬ ‫کردند‪ .‬به رغم این وعده‪ ،‬وی به خاطر «شورش» محاکمه و در مه ‪( 1919‬اردیبهشت ‪ )1298‬به دار‬ ‫اویخته شد‪ .‬دکتر حشمت کماکان به عنوان یک میهن دوست و انقالبی مورد احترام است‪g .‬‬ ‫‪56‬‬ ‫کنند و دولتی را در کرمانش��اه تشکیل دهند که در راس ان‬ ‫مرحوم م��درس و برخی از ملیون بودند‪ .‬دولت مس��تعجل‬ ‫نظام مافی در کرمانشاه حرکتی بود که م ی توان ان را نقطه‬ ‫عطف مبارزه با استعمار روس و انگلیس در ای ران دانست که‬ ‫باعث شد برخی از قیام های محلی مثل پسیان در خ راسان‪،‬‬ ‫خیابانی در اذربایجان و میرزا کوچک در گیالن رخ دهند‪.‬‬ ‫در اولین اقدام می��رزا‪ ،‬همفکرانی را از س��ران ملیون‬ ‫گیالن با خود همراه س��اخت؛ دکتر حشمت االطباء و میرزا‬ ‫احمد خان در ط راحی قیام ب��ه میرزا کمک کردند‪ .‬در چنین‬ ‫ش��رایطی اما میرزا پی ش نیازی را ب رای جنبش گیالن طی‬ ‫کرده بود؛ تشکیالتی مخفی ان روزها در ته ران و برخی از‬ ‫ش��هرهای ای ران به وجود امده بود که متاثر از نگاه اس�لام‬ ‫جهانی لزوم اتحاد میان همه کش��ورهای اسالمی را ب رای‬ ‫حل بحران های س��رزمی ن های اس�لامی مورد تاکید قرار‬ ‫م ی داد‪.‬‬ ‫«اتحاد اس�لام» متاثر از اندیش��ه های ش��یخ محمد‬ ‫عبده در مصر که ش��اگرد س��یدجمال الدین اسدابادی بود‪،‬‬ ‫اندیشه ای را س��امان داده بود که در اوضاع نابسامان جهان‬ ‫در جنگ جهانی اول و پیامدهای ان بر کشورهای اسالمی‬ ‫به خصوص برهم خوردن موازنه می��ان روس و انگلیس در‬ ‫ای ران‪ ،‬شرایط را ب رای خالصی از شر استعمار مهیا م ی کرد‪.‬‬ ‫گفته م ی ش��ود که میرزا پیش از ش��روع قیام خود‪ ،‬با‬ ‫جمعی از اعضای تش��کیالت هیات مخفی اتحاد اس�لام‬ ‫دیداری داشته و انها را از قصد خود مطلع کرده است‪ .‬اب راهیم‬ ‫فخرایی در کتاب خود س��ردار جنگل که به شرح چگونگی‬ ‫قیام جنگل پرداخته‪ ،‬نوشته است که میرزا با اقایانی از جمله‬ ‫سی د حس��ن مدرس‪ ،‬سی د رضا مساوات‪ ،‬س��لیمان محسن‬ ‫اسکندری و‪ ...‬مذاکراتی داشته است‪ .‬همین پیوستگ ی های‬ ‫عقیدتی باعث شد که او در گیالن تشکیالت خود را «هیات‬ ‫اتحاد اسالم» بنامد‪ .‬اولین اقدام نظامی میرزا در غرب شهر‬ ‫رشت صورت گرفت و اردوگاهی موقت را سامان داد و پس‬ ‫از ان فومنات‪ ،‬الهیجان و رش��ت و والیات تابعه را تسخیر‬ ‫کرد و به همین ترتیب دوره اول حکومت جنگل رقم خورد‪.‬‬ ‫ایده میرزا کوچک خان جنگلی‬ ‫میرزا کوچک خان جنگلی در سه راهی از تناقض های‬ ‫حیدرخان عمواوغلی‬ ‫حیدر در یک خانواده مهاجر ای رانی در قفقاز به دنیا امد‪،‬‬ ‫در گنجه بزرگ ش��د و در مدرس��ه صنعتی تفلیس تحصیل‬ ‫کرد‪ .‬او در انجا از طریق انقالبیون بومی‪ ،‬همچون اس��تالین‪،‬‬ ‫نریمانف‪ ،‬اورژونیکیدزه و عزیزبکف با سوسیالیسم اشنا شد‪.‬‬ ‫وی به عنوان یک مهندس جوان به ای ران امد تا در یک‬ ‫شرکت برق در مشهد مشغول کار شود‪.‬‬ ‫حیدرخان طی جنبش مشروطه یک دفتر محلی ب رای‬ ‫حزب سوسیال ‪ -‬دموکرات که توسط ای رانیان مهاجر در قفقاز‬ ‫تشکیل شده بود‪ ،‬تاس��یس کرد‪ .‬وی نقش مهمی در دفاع از‬ ‫مشروطیت پس از کودتای ‪ )1908( 1287‬بر عهده داشت‪ .‬اقدامات افراطی وی موجب شهرتش‬ ‫تحت عنوان حید بمبی شد که سرانجام نیز به تعیدش انجامید‪.‬حیدرخان در مرحل ه دوم جنبش‬ ‫مشروطه حزب سوس��یال ‪ -‬دموکرات را ترک کرد و به حزب اصالح طلب دموکرات پیوست‪ .‬در‬ ‫تبعید‪ ،‬به پاریس‪ ،‬استانبول و ب رلین رفت‪ .‬حیدرخان به جناح «میانه رو» حزب کمونیست ای ران‬ ‫تعلق داشت‪ .‬در کنگر ه سپتامبر ‪( 1920‬ش��هریور ‪ )1299‬باکو‪ ،‬وی به ریاست کمیته مرکزی دوم‬ ‫حزب برگزیده شد‪ .‬در اسفند ‪( 1299‬فوریه ‪ )1921‬به تبریز رفت اما دستگیر و اخ راج شد و سپس‬ ‫به تاسیس دوبار ه یک دولت ائتالفی جنگلی ـ کمونیستی در گیالن پرداخت‪ .‬در این دولت وی‬ ‫کمیسر روابط خارجی شد‪ .‬زمانی که جلس ه ای ب رای رفع بدگمان ی های متقابل بین کوچک خان‬ ‫و او ترتیب داده شد‪ ،‬محل جلس��ه مورد حمله قرار گرفت و حیدرخان توسط افراد کوچک خان‬ ‫به قتل رسید‪g .‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫تاریخی گرفتار شده است‪ .‬جایی که گروهی او را مسلمان‬ ‫و مجاهد‪ ،‬گروهی دیگر اولین رهبر جنبشی سوسیالیستی‬ ‫که به دولت رسید و گروه سوم ای رانی وطن پرست م ی دانند‪.‬‬ ‫در ابتدا باید دانس��ت که قیام جن��گل دو مرحله دارد‪.‬‬ ‫ابتدا که میرزا خود با عملیات نظامی گیالن را به تسخیر در‬ ‫م ی اورد و دوم با همکاری اجتماعیون و عامیون که عمدتا از‬ ‫کمیته انقالبی باکو و کمونیس ت های ای رانی بودند‪ ،‬دولتی‬ ‫به نام جمهوری شوروی جنگل به تقلید از حکومت شوراها‬ ‫در روسیه تشکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫در این میانه اما به دالیل زیاد میرزا کوچک خان فردی‬ ‫مذهبی و متعصب به مذهب تش��یع بوده است؛ به صورتی‬ ‫که در اعالمیه حکومت جنگل بر حفظ ش��عائر مذهبی و‬ ‫بستن قمارخانه ها و مشروب فروش��ی ها تاکید م ی کند‪ .‬او‬ ‫البته متاث��ر از حضور اس��تعماری روس و انگلیس در ای ران‬ ‫دارای روحی ه های ناسیونالیستی نیز هست‪ ،‬به صورتی که‬ ‫بسیاری از سفیر شوروی در ای ران در نامه های خود به میرزا‬ ‫به این امر تاکید م ی کنند‪ .‬از س��وی دیگر نخبگان طرفدار‬ ‫ملیون نی��ز به دلیل حض��ور مس��تمر روس و انگلیس در‬ ‫سیاست و اقتصاد ای ران در سال های متمادی به شدت روحیه‬ ‫ناسیونالیستی داش��تند و یکی از دالیل ایجاد حرکت های‬ ‫انقالبی در اواخ��ر قاجاریه به دلیل اس��تعمار زدگی دولت و‬ ‫حکومت مرکزی ای ران بوده اس��ت‪ .‬این موض��وع را نیز در‬ ‫قیام جنگل م ی توان دید تا جایی که می��رزا یکی از دالیل‬ ‫اصلی قیام خ��ود را ظلم روس ها به م��ردم گیالن و حضور‬ ‫انگلیس ی ها در بطن سیاست ای ران م ی دانست‪.‬‬ ‫ماهی��ت جنبش جن��گل در ابتدا ضد اس��تبداد‪ ،‬ضد‬ ‫اس��تعمار و ملی و مذهبی بوده اس��ت‪ .‬ضد استبداد به این‬ ‫دلیل که میرزا در دوران مشروطه از مجاهدین بنام گیالن و‬ ‫در بسیاری از رخدادهای مشروطیت حضوری جدی و فعال‬ ‫داشته اس��ت‪ .‬ضد اس��تعمار ب رای اینکه میرزا دفع استعمار‬ ‫روس و انگلی��س را در ای��ران واجب م ی دانس��ته‪ ،‬به دلیل‬ ‫همین روحیه ضد اس��تعماری‪ ،‬عمل او واکنش��ی ملی به‬ ‫انچه در حال رخ دادن در کشور تلقی م ی شد‪ ،‬م ی باشد؛ قطع‬ ‫دست روس و انگلیس از ای ران در ان دوران ارزوی هر ای رانی‬ ‫وطن پرستی بود‪.‬‬ ‫در ای��ن می��ان ام��ا بس��یاری معتق��د هس��تند که‬ ‫میرزا کوچک خان با تناقض های جدی در حوزه عمل مواجه‬ ‫اس��ت‪ ،‬چه انکه اگر او روحی ه ای مذهبی و ملی داشت چرا‬ ‫با کمونیس��ت ها دولتی هم نام اتحادجماهیر ش��وروی در‬ ‫گیالن م ی سازند و از س��وی دیگر این امر را نافی استقالل‬ ‫ای ران م ی دانند‪.‬‬ ‫در ابتدا میرزا با روس های تزاری به مبارزه برخاست و در‬ ‫قسمت های مختلف گیالن با سپاهیان روس جنگید اما در‬ ‫میانه جنگ امپ راتوری تزاری روسیه با انقالب مواجه شد و‬ ‫بلشویک ها – کمونیس ت ها‪ -‬کشور شوراها را تشکیل دادند‬ ‫که به ش��دت ضد منافع انگلیس در ای ران فعال شد‪ .‬دولت‬ ‫جدید ش��وروی تمامی قراردادهای تزاری که به ای رانیان در‬ ‫طول سال های متمادی تحمیل شده بود را ملغی اعالم کرد‬ ‫و همین باعث شد که بسیاری از مخالفان انگلیس و ملیون‬ ‫و روشنفکران ای رانی را مجذوب خود کند‪.‬‬ ‫در چنین ش��رایطی بود که انگلس��تان قرارداد ‪1919‬‬ ‫را به ای��ران تحمیل کرد‪ .‬این ماج��را در اوج قیام جنگل ی ها‬ ‫ائتالف��ی از نیروهای مخال��ف وثوق الدوله‪ ،‬عاق��د قرارداد‬ ‫نگین تحت الحمایگی ای ران را تش��کیل داد‪ .‬در این سو اما‬ ‫جنگل ی ها به حکومت جدید شوروی ها که با بیانی ه های خود‬ ‫نگاهی ب��ه «ازادیخواهان و عدالتخواهان» مش��رق زمین‬ ‫انداخته بودند روی خوش نشان دادند‪.‬‬ ‫رهب ران سرخ کرمیلین با رویکرد خود به انقالب های‬ ‫مشرق زمین به دنبال ابزاری ب رای چان هزنی با انگلستان ب رای‬ ‫شرکت در منافع انها در ش��رق از جمله ای ران و هندوستان‬ ‫م ی گشتند‪ .‬پس انقالب جنگل اولین قدم بود؛ تا جایی که‬ ‫ تروتسکی در ایده خود انقالب های مش��رق را «داد و ستد‬ ‫مذاکرات سیاسی با انگلستان» نامیده بود‪.‬‬ ‫مصطفی ش��عاییان از فع��االن چپگ��رای ای رانی که‬ ‫پژوهش های سیاسی – تاریخی ‪ -‬انتقادی زیادی را در حوزه‬ ‫تاریخ چپ انجام داده است با ذکر نکاتی از رابطه جنگل ی ها با‬ ‫رهب ران انقالب سرخ م ی گوید‪« :‬میرزا کوچک دچار توهمات‬ ‫ایده الیستی در رابطه با ش��وروی بوده که ناشی از تبلیغات‬ ‫زیاده از حد و به ظاهر صمیمی رهب ران سرخ بوده است‪».‬‬ ‫خیلی زود تصورات میرزا به شوروی ها فروریخت؛ چه‬ ‫انکه او در دولت ائتالفی با بلشویک ها اخ راج شد‪ .‬سابقه این‬ ‫دولت مستعجل از انجایی نشات گرفت که شوروی ها جای‬ ‫روس ها را در گیالن گرفتند‪ .‬انها به میرزا پیشنهاد کردند که‬ ‫به اتفاق کمیته عدالت باکو‪ ،‬حکوم��ت انقالبی را در ای ران‬ ‫تشکیل دهد‪ .‬در مالقاتی که بین میرزا و بلشویک ها صورت‬ ‫گرفت وی تالش کرد تا بلش��ویک ها را متقاعد به خروج از‬ ‫گیالن کند اما در این کار‪ ،‬توفیقی نیافت‪ .‬س��رانجام طی‬ ‫چندین دوره مذاکره‪ ،‬قراردادی بین طرفین منعقد ش��د که‬ ‫ب ر اساس ان زمینه تشکیل جمهوری سوسیالیستی گیالن‬ ‫به وجود امد و میرزا با اعالم موجودیت جمهوری گیالن طی‬ ‫تلگرافی ب رای لنین‪ ،‬وفاداری خویش را به دوستی مشترک‬ ‫ای ران و شوروی بیان کرد‪.‬‬ ‫همزمان با تشکیل جمهوری سوسیالیستی گیالن‪،‬‬ ‫حزب کمونیست ای ران‪ ،‬به عنوان یکی از شعب ه های محلی‬ ‫کمینترن از گروه احس��ان اهلل خان و اعض��ای فرقه عدالت‬ ‫تش��کیل گردید‪ .‬پس از اعالم موجودیت حزب کمونیست‬ ‫ای ران‪ ،‬تبلیغات کمونیستی در گیالن شدت یافت و رهب ران‬ ‫حزب‪ ،‬گذشته از طرح شعارهای حزبی‪ ،‬به میرزا کوچک خان‬ ‫نیز حمله م ی کردند‪.‬‬ ‫فخرای��ی م ی گوی��د که می��رزا از ابت��دا ب��ا تبلیغات‬ ‫کمونیستی موافق نبود‪ .‬او دارای روحیه مذهبی بود و هرگز‬ ‫نم ی توانست دیدگاه کمونیستی را بپذیرد‪ .‬همین دوگانگی‬ ‫باعث شد که کمیته مرکزی حزب کمونیست‪ ،‬اعالم کرد که‬ ‫میرزا از سمت های خود در دولت انقالبی معزول شده است‪.‬‬ ‫در چنین ش��رایطی‪ ،‬میرزا پس از ارس��ال نامه ای به لنین‪،‬‬ ‫اعمال خالف کمونیس ت ها را برشمرده و از دولت جمهوری‬ ‫شوروی گیالن کناره گیری کرد‪.‬‬ ‫همین کناره گیری به تنهایی او منجر ش��د‪ ،‬چه انکه‬ ‫میرزا بس��یاری از یاران خود را در طول بیش از هفت س��ال‬ ‫مبارزه مس��تمر در جنگل از دس��ت داده بود ت��ا جایی که‬ ‫معدودی از ی��اران او نی��ز نم ی توانس��تند انس��جام اولیه‬ ‫تش��کیالت جنگل را داش��ته باش��ند‪ .‬در این میان بود که‬ ‫میرزا به کوه های تالش زد و در س��رمای ان ماند تا سربریده‬ ‫شود و س��رش به عنوان س��ند پایان غائله جنگل به ته ران‬ ‫فرستاده شود‪.‬‬ ‫پایان جنبش جنگل اغاز دوباره ای بود بر استبداد که با‬ ‫پایان قاجاریه رختی نو را به تن کرد و راهی تازه را با استبداد‬ ‫مدرن نه سنتی الیگارشی قاجاریه پیمود‪g .‬‬ ‫احسان اهلل خان دوستدار‬ ‫خالو قربان؛ در خدمت و خیانت به میرزا کوچک خان‬ ‫خالو قربان کردی از ایل «ه ر س��ین» در در ه گام اسیاب‬ ‫واقع در منطق ه کرمانش��اه ب��ود‪ .‬وی که به عن��وان فراش در‬ ‫منزل مخب ر الدوله و دیگر اش��راف ته ران خدم��ت کرده بود‪،‬‬ ‫به جمع اوری صمغ گیاهی در نواحی اط راف قزوین و گیالن‬ ‫روی اورد‪ .‬او که مجذوب جنبش جنگل شده بود‪ ،‬در ‪ 1297‬به‬ ‫حاج ی احمد کسمایی پیوس��ت‪ .‬نخستین وظیفه اش بسیج‬ ‫کارگران کش��اورز کرد در گیالن ب��ود‪ .‬در ‪ 1298‬اجودان دکتر‬ ‫حش��مت در الهیجان ش��د‪ .‬ترقی او به فعالیت و انرژی اش‬ ‫نسبت داده م ی ش��د‪ .‬وی تا تیرماه ‪ 1299‬در کنار کوچک خان‬ ‫ماند و در این موقع به جانب احسان و کمونیس��ت ها رفت‪ .‬پس از امضای قرارداد مودت ای ران‬ ‫و شوروی در ‪ ،1921‬به رضاخان پناهنده و ملحق ش��د‪ .‬او به عنوان بلد در جنگل های گیالن به‬ ‫تعقیب جنگلیان پرداخت‪ .‬به لطف اشنای ی اش با منطقه به نیروهای قوی تر دولتی کمک کرد‬ ‫تا به شکل بس��یار موثری جنگلیان را نابود کنند‪ .‬وی خود‪ ،‬کوچک خان را گردن زد و سر وی را‬ ‫نزد رضاخان برد ‪g .‬‬ ‫این دومین چهره مهم جنبش جنگل‪ ،‬پس از س��قوط‬ ‫تزاریس��م و رادیکال ی ش��دن رژیم حاکم بر روس��یه‪ ،‬در ساری‬ ‫و در یک خانواده فرودس��ت بهایی زاده ش��ده بود‪ .‬احسان در‬ ‫دارالفنون تحصی��ل کرد و در انجا زبان فرانس��ه اموخت‪ .‬وی‬ ‫از جمله مجاهدانی بود که درسال ‪ )1909( 1288‬ته ران را فتح‬ ‫کردند‪ .‬احسان تا وقوع جنگ (اول) در پایتخت ماند و انگاه به‬ ‫«دولت ملی» طرفدار المان در کرمانش��اه پیوست و در ‪1295‬‬ ‫(‪ )1916‬در کنار نیروهای ترک و المانی در جبهه کرمانش��اه ـ‬ ‫همدان جنگید‪ .‬وی سپس به کمیت ه مجازات ملحق شد؛ جمع‬ ‫خودخوانده ای که کسانی را به قتل م ی رساند که «محکوم» به‬ ‫خیانت به منافع ای ران بودند‪ .‬وی س��پس به گیالن گریخت و در استان ه انقالب اکتبر روسیه به‬ ‫کوچک خان پیوست‪ .‬احسان رهبر جناح «رادیکال» جنگلیان بود و پس از ورود نیروهای شوروی‬ ‫به انزلی در اردیبهشت ‪( 1299‬مه ‪ ،)1920‬به همکاری نزدیک با حزب کمونیست ای ران پرداخت‪ .‬در‬ ‫اوایل پاییز ‪ )1921( 1300‬به توصی ه سفیر شوروی به اذربایجان شوروی گریخت و هرگز بازنگشت‪.‬‬ ‫احسان در باکو با نریمانف دیدار کرد‪ ،‬که از وی مصرانه خواست به انقالب در گیالن پایان دهد‪ .‬در‬ ‫‪ )1301( 1922‬به اتفاق همسرش در پوشش چادر سیاه‪ ،‬با همکارانش در کنگره پروفینترن (کنگره‬ ‫بی ن الملل سرخ کارگری) در مسکو ش��رکت کرد‪ .‬وی با یک روزنامه اذری ـ ای رانی در باکو به نام‬ ‫زحمت در ارتباط بود‪ .‬خاط رات وی از جنبش جنگل بعضا در نشریه شرق شناسی شوروی (نووی‬ ‫وستک) منتشر شد‪g .‬‬ ‫‪57‬‬ ‫جنبش جنگل‬ ‫‪1300-1293‬‬ ‫جنگل گرافی‬ ‫وثوق الدوله ابتدا به میرزا پیشنهاد می کند که‬ ‫ضمن تامین جانی به عتبات برود و قوایش را‬ ‫در اختیار دولت قرار دهد‪ .‬بعد از مخالفت میرزا‬ ‫با این پیشنهاد‪ ،‬او تیمور تاش را با بیست هزار‬ ‫قزاق به عنوان والی گیالن فرستاد تا جنگلی ها‬ ‫را سرکوب کند‪.‬‬ ‫وثوق الدوله چند دوره نخست وزیر‬ ‫ایران و برادر قوام السلطنه بود‪ .‬او‬ ‫در دوره دوم نخس�ت وزیری اش‬ ‫(م�رداد ‪ ۱۲۹۷‬ت�ا تی�ر ‪)۱۲۹۹‬‬ ‫پس از ‪ ۹‬ماه مذاک�رات محرمانه‬ ‫ب�ا انگلیس�ی ها و دریاف�ت ‪۲۰۰‬‬ ‫هزار تومان رش�وه ناگهان در ‪۱۸‬‬ ‫مرداد ‪ ۱۲۹۸‬طی اعالمیه ای خبر‬ ‫از انعقاد قراردادی بین انگلیس و‬ ‫ایران معروف به ق�رارداد ‪۱۹۱۹‬‬ ‫داد‪ .‬بر اساس این قرارداد تمامی‬ ‫امور کشوری و لشکری ایران زیر‬ ‫نظر مستشاران انگلیسی بود‪.‬‬ ‫سردارجنگل‪،‬کوچک جنگلی‪،‬‬ ‫راس جمهوری شورایی‬ ‫جنگل‪ ،‬میرزاکوچک‬ ‫پسیان‬ ‫ماژور محمد تقی خان پسیان در‬ ‫خراسان علم مبارزه با الیگارشی‬ ‫برداشت‪ .‬او قوام حاکم خراسان‬ ‫را بازداش�ت ک�رد و ب�ا خفت به‬ ‫تهران فرستاد اما قوام از محبس‬ ‫فرمان نخست وزیری گرفت و او‬ ‫را نیز سربریدند‪.‬‬ ‫میرزا یونس اس�تاد س�رایی که بعدها میرزاکوچک ش�د‪ ،‬س�ودای ازادی خواهی و‬ ‫عدالت طلبی ایران را داشت‪ ،‬مشروطه خواه شد اما راضی نشد و به جنگل زد تا اینکه‬ ‫در ارتفاعات تالش سربریده شد‪.‬‬ ‫‪1300-1270‬‬ ‫‪1299-1259‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫رضاخان هن�وز قزاقی بود‬ ‫ک�ه ب�ا ابت�کار عم�ل خود‬ ‫علی�ه جنگلی ه�ا پ�س از‬ ‫فت�ح ته�ران ب�ه وزارت‬ ‫جنگ رس�ید‪ .‬بس�یاری از‬ ‫تاریخ نگاران عصر پهلوی‬ ‫با اش�اره به نف�وذ معنوی‬ ‫می�رزا س�عی م�ی کردند‬ ‫ک�ه رضاخ�ان را از قضی�ه‬ ‫شهادت میرزا مبرا کنند اما‬ ‫کیس�ت از اهالی گیالن که‬ ‫نداند س�ر می�رزا برای چه‬ ‫کسی هدیه رفت‪.‬‬ ‫خیابانی‬ ‫شیخ محمد نماینده مجلس بود‬ ‫او تبریز را تس�خیر ک�رد و ‪ 5‬ماه‬ ‫دولت اذربایجان را ازادیس�تان‬ ‫نامید‪.‬‬ ‫جمهوری‬ ‫شوروی گیالن‬ ‫با تثبی�ت موقعی�ت بلش�ویک ها در انقالب‬ ‫روس�یه زمینه کمک به نهضت جن�گل مهیا‬ ‫ش�د‪ .‬در می‪ ۱۹۲۰‬ناوگان کاسپین شوروی‬ ‫به بندرانزل�ی حمله ک�رد‪ .‬بهانه ای�ن حمله‬ ‫وجود نیروهای فراری ژنرال روس�یه س�فید‬ ‫دینیکین بود که در انزل�ی موضع گرفته و به‬ ‫نیروهای انگلیس�ی پناه داده بودند‪ .‬پس از‬ ‫شکس�ت نیروهای انگلیس�ی و گارد سفید‪،‬‬ ‫نیروهای انقالبی یعنی جنگلی ها‪ ،‬اجتماعیون‪،‬‬ ‫عامیون‪ ،‬روشنفکران انقالبی و کشاورزان در‬ ‫گیالن رس�ماً «حکومت جمهوری ش�وروی‬ ‫گیالن» را اعالم کردند‪.‬جمهوری که با تمام‬ ‫افتراق هایش راه برای کودتای کمونیس�ت‬ ‫علیه میرزا مهیا کرد‪.‬‬ ‫نخستین دوره روزنامه جنگل ‪ ۲۰‬مرداد ‪ ۱۲۹۶‬منتش�ر شد و تا شماره‪ ۳۱‬یعنی ‪8‬خرداد‬ ‫پ کسما)‬ ‫‪۱۲۹۷‬ادامه یافت‪( .‬چاپ سنگی‪ -‬محل چا ‏‬ ‫احمد شاه اخرین‬ ‫شاه قاجار‪،‬‬ ‫انقدر بی اراده‬ ‫بود که در برابر‬ ‫بسیاری از قیام‬ ‫های محلی به‬ ‫جای ابتکار عمل‪،‬‬ ‫به سنت ایام‬ ‫گذشته به فرنگ‬ ‫رفت و البته‬ ‫هیچ گاه‬ ‫باز نگشت‪.‬‬ ‫سر میرزا کوچک خان را در مجاورت سربازخانه رشت‪ ،‬درجایی که معروف‬ ‫به انبار نفت نوبل است‪ ،‬تا مدت ها در معرض تماش�ای مردم قرار دادند و‬ ‫سپس خالو قربان که از یاران سابق میرزا و از هواداران سردار سپه بود سر‬ ‫میرزا را به تهران نزد سردار سپه فرستاد‪.‬‬ ‫نامه استعفا به لنین‪:‬‬ ‫«در این موقع که قشون فاتح کارگران و دهقانان روسیه دشمنانشان را شکست داده و مظفرانه به قلب لهستان پیش می روند و نیروهای‬ ‫سرمایه داری انگلستان در برابر قوای متحد روس و ایران عقب می نشینند‪ ،‬بسیار متاسفم که باید از کار کناره گیری کنم‪»...‬‬ ‫‪58‬‬ ‫البته نظریه های دینی در قانون اساسی جنگل دیده م ی شود‬ ‫که ناشی از دیدگاه میرزاس��ت اما غالب متن مطابق دیدگاه‬ ‫جمهوری شوراهاست‪ .‬بیشتر کمونیس��م دینی شده است؛‬ ‫کمونیس��تی که الیه ای از اس�لام را دارد و مجموعه کامال‬ ‫التقاطی است‪.‬‬ ‫حکومت جمهوری گیالن می�رزا کوچک خان چه‬ ‫نسبتی با کمینترن – کمونیست جهانی ‪ -‬داشته‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬خود میرزا و وابستگان مذهبی مانند دکتر حشمت‬ ‫نس��بتی با کمینترن نداش��ته اند‪ .‬نیمه مذهبیون��ی مانند‬ ‫احس��ان اهلل خان دوستدار با مجموعه ش��وروی سابق روابط‬ ‫داش��تند ولی این روابط به هیچ روی صد درصد درباره حاکم‬ ‫گیالن نم ی توانست باشد‪.‬‬ ‫مورخان س�لطنت طلب در پی این ن�وع تلقی از‬ ‫تاریخ بودند که می�رزا کوچ ک خان جنگلی در پی‬ ‫جداسازی شمال ایران از کشور بوده‪.‬‬ ‫ریشه های ایدئولوژیک قیام جنگل در گفت وگو با رضا سلیمان نوری‬ ‫زمانی که میرزا به جنگل زد و نهضت قیام را برپا‬ ‫داشت‪ ،‬ایران در چه شرایطی قرار داشت؟‬ ‫‪ l‬در برهه زمانی که قیام جن��گل اتفاق افتاد اواخر‬ ‫قرن نوزدهم بود که همزمان با بلوغ جنبش مشروطه ای ران‬ ‫اس��ت و در این برهه زمانی فئودالیته به طور کامل پوس��ت‬ ‫م ی اندازد‪ .‬ظاهر جنبش مش��روطه اصیل از بین رفته است‪.‬‬ ‫روحانیون طرفدار مش��روطه مانند اخوند خ راسانی از دیدگاه‬ ‫سابق خود کنار کشیدند و حکومت مرکزی بسیار ضعیفی بر‬ ‫کشور حاکم شده است‪.‬‬ ‫در این زم��ان برخ��ی از روحانی��ون و ملیون دس��ت‬ ‫ب��ه تدارکات��ی ب��رای احی��ای خ��ود و بازگش��ت ب��ه روح‬ ‫استبداد ستیزی مش��روطه م ی زنند‪ .‬در چنین شرایطی قیام‬ ‫جنگل با پی ش زمین��ه یک گروه مذهبی ش��کل م ی گیرد‪.‬‬ ‫میرزاکوچک خان عضو گروه «اتحاد اس�لام» اس��ت که از‬ ‫لحاظ تفکری تحت تاثیر س��ی د جمال و سی د قطب است‪ .‬با‬ ‫نگاهی به امروز به نوعی م ی شود گفت که میرزا کوچک خان‬ ‫اندیشه اخوان المسلمینی و بازگشت به خویشتن داشته اشت‪.‬‬ ‫به خاطر همین مساله مدتی از رشت به ته ران تبعید م ی شود‪.‬‬ ‫این فضای اغاز جنبش جنگل است‪ .‬همزمان با ان در فاصله‬ ‫زمانی بس��یار کمی قیام نیمه مذهبی محم��د خیابانی در‬ ‫اذربایجان و کلنل محمد تقی پسیان را در خ راسان داریم‪.‬‬ ‫حکومت شوروی گیالن میرزا کوچ ک خان جنگلی‬ ‫مبنی بر نگاه اسلامی یا نگاه کمونیس�تی بوده‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬با توجه به اسناد بازمانده از نهضت جنگل که از نظر‬ ‫اعتبار تاریخی جزو اسناد بسیار ضعیف محسوب م ی شود و‬ ‫مطابق این اسناد ‪-‬که از مکاتبات رسمی بازماندگان نهضت‬ ‫جنگل اس��ت که کتاب نوش��تند‪ -‬و همچنین نشریات ان‬ ‫زمان که اکثر این نش��ریات در ته ران منتش��ر ش��ده و جزو‬ ‫مخالفان میرزا و نهضت جنگل محس��وب م ی شوند‪ ،‬میرزا‬ ‫دارای گرایشات مذهبی بس��یار قوی بوده است‪ .‬اما فضای‬ ‫حاکم بر جنبش جنگل باتوجه به اغاز حکومت بلش��ویکی‬ ‫در شمال و مش��خ ص نبودن واقعیت حکومت بلشویکی تا‬ ‫اندازه ای از بلشویک های روس تاثیر پذیرفته است‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر اگر میرزا گرایشی هم به حکومت شوراها ‪ -‬شوراها به‬ ‫معنای ش��ورایی ان داشته است ‪ -‬بیش��تر ب ر اساس روحیه‬ ‫عدالتخواه��ی و تعاون طلبی میرزا بوده اس��ت ت��ا روحیه‬ ‫کمونیستی که برخ ی ها ذکر م ی کنند‪.‬‬ ‫حت��ی احس��ان ا هلل خان دوس��تدار ک��ه س��مبل‬ ‫کمونیس ت های جنگل محس��وب م ی شد‪ ،‬هم همی ن گونه‬ ‫بوده اس��ت؛ یعنی این فرد هم به معنای واقعی بلشویک و‬ ‫کمونیست نیست‪.‬‬ ‫قانون اساسی جنگل‪ ،‬نگاه اسالمی ندارد و متاثر‬ ‫از دیدگاه مدرن و جمهوریخواهی است‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟ در واقع ایا در جمهوری شوروی گیالن‬ ‫اساسا زن و مرد دارای حقوق مساوی هستند؟‬ ‫‪ l‬اصوال ای ران در بحث قانون نویسی همیشه پیرو‬ ‫بوده است و ط راح نبوده است‪ .‬به خاطر شرایط زمانی و مکانی‬ ‫که جنبش جنگل در ان قرار گرفته بود و عدم دسترسی به‬ ‫اطالعات روز‪ ،‬بیشتر از متون از پیش تعیی ن شده استفاده شد‪.‬‬ ‫می�رزا در ش�رایط تاریخ�ی ق�رارداد ‪ 1919‬قیام‬ ‫کرد و ب ه نوعی با وثوق الدوله ب�ه جنگ پرداخت؛‬ ‫مس�اله ای ک�ه باع�ث دخال�ت انگلیس�ی ها در‬ ‫واقعه جنگل ش�د‪ .‬این موضوع را چگونه بررسی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫زاده چهارباغ مش�هد‪ ،‬محله ای با تاریخی بلند اما در اس�تانه فراموش�ی اس�ت‪ .‬در دانش�گاه عالمه طباطبایی‬ ‫روزنام ه نگاری خوانده و مدرک کارشناس ی ارشد ایرانشناسی را از دانشگاه شهید بهشتی گرفته است‪ .‬رضا سلیمان نوری‬ ‫اس�ناد ب ه ج ا مانده از تاریخ جنگل را ضعیف م ی داند و مورخان سلطنت طلبی که در پی این هس�تند تا میرزا را جنگلی‬ ‫جدا طلب بدانند را مورخان زر و زور و تزویر م ی داند‪ .‬او معتقد است میرزا ازاد مردی است دیندار که تحت تاثیر کمونیست‬ ‫ازمون پ س نداده قرار گرفته است‪.‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫میرزا‪ ،‬اندیشه اخوانی داشت‬ ‫‪ l‬بهترین شکل تاریخ سازی‪ ،‬تخریب تاریخ دیگران‬ ‫اس��ت‪ .‬حکومت برخالف خان��دان قاج��ار هیچ گونه پایگاه‬ ‫اجتماعی در ای ران نداشته است‪ .‬حتی پهلوی بودن این خاندان‬ ‫محل اشکال است‪ .‬عامدانه از این کلمه استفاده کردند تا خود‬ ‫را به ای ران باستان متصل کنند و مورخانی که وابسته به زر و‬ ‫زور و تزویر بودند به سلسله پهلوی کمک کردند‪ .‬ب رای ایجاد‬ ‫این تاریخ باید از افراد هم عصر خود قلب ماهیت م ی کردند‬ ‫و این رویک��رد را در جنبش ملی «محمد تقی پس��یان» در‬ ‫خ راس��ان و هم در قیام «ش��یخ محمد خیابان��ی» در تبریز‬ ‫م ی بینید‪ .‬تمام قیام های همزمان و قیام بختیاری ها در عصر‬ ‫پهلوی و تا حدی حرکت شیخ خزعلی هم قلب ماهیت شده‬ ‫است تا پهلوی اول را بزرگ نشان بدهند‪.‬‬ ‫‪ l‬وثوق الدول��ه و ب��رادرش قوام الس��طنه به دلیل‬ ‫وابستگی خاصی که به انگلستان دارند موقعیت خاصی در‬ ‫سیاست داشتند‪ .‬وثوق در بحث جنگل و قوام در بحث کلنل‬ ‫پسیان با استفاده از زمان سنجی توانستند موقعیت خود را در‬ ‫سیاست بهبود ببخشند‪.‬‬ ‫به طور مثال از پتانسیل نیروهای مذهبی قشری ب رای‬ ‫کوبیدن ان مجموعه استفاده م ی بردند و دقیقا دوستان وثوق‬ ‫هر کدام روی نکاتی انگش��ت م ی گذارند که باعث تخریب‬ ‫مذهبی جن��اح مقابل م ی ش��ود‪ .‬وثوق درب��اره قیام جنگل‬ ‫این گونه تبلیغ م ی کرد که قیامی کامال کمونیس��تی است‬ ‫که در پی جد ا کردن ای ران هستند‪.‬‬ ‫از قشر متوسط و با سوادی که به دنبال پوست انداختن‬ ‫بودند‪ ،‬به عن��وان بدنه اجتماع��ی اس��تفاده م ی کردند‪ .‬اگر‬ ‫روزنامه های قبل از روی کار امدن وث��وق را ورق بزنید‪ ،‬زیاد‬ ‫ارتباط جنبش جنگل با شوروی مطرح نیست‪ .‬در واقع بیشتر‬ ‫یک دید اسالمی مطرح اس��ت‪ .‬اما از زمان وثوق به بعد این‬ ‫نگاه در روزنامه ها تقویت م ی شود که نهضت جنگل در پی‬ ‫جداسازی بخشی از کشور اس��ت و این جمع‪ ،‬کمونیست و‬ ‫ضددین هستند‪.‬‬ ‫برخی مورخ�ان ادعا کردند که انگلیس�ی ها قبل‬ ‫از رضا خ�ان تش�کیل حکومت جدید را ب�ه میرزا‬ ‫کوچ ک خان جنگلی پیشنهاد کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬البته این ادعا توسط برخ ی ها مطرح م ی شود اما‬ ‫اسناد قوی وجود ندارد و دو کتاب درباره جنبش جنگل وجود‬ ‫دارد و نش��ریات هم اکثرا نس��بت به جنبش جنگل بغض‬ ‫دارند‪ ،‬به همین دلیل نم ی شود گفت که کدام نشریات منبع‬ ‫صادقی هس��تند‪ .‬از این رو نم ی توان با اطمینان در این باره‬ ‫اظهارنظر کرد‪g .‬‬ ‫‪59‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫مدرس مایل بود نیروی جنگل را‬ ‫به سوی تهران بکشاند‬ ‫اسالمیت‪ ،‬ایرانیت و سوسیالیسم درتفکر میرزا کوچک خان‪،‬‬ ‫درگفت وگو با دکتر نعمتی‬ ‫دکتر امیر نعمتی لیمائی‪ ،‬دانش اموخته تاریخ ایران اسالمی و مدرس دانشگاه است‪ .‬از وی کتابی به نام مجموعه‬ ‫روزنام ه های جنگل (نشریه نهضت جنگل) منتشر شده اس�ت‪ .‬این مورخ و پژوهشگر این ادعا که میرزا جدای ی طلب‬ ‫بود را رد م ی کند و معتقد است میرزا برای مبارزه با چپاولگران ایران و هدف مقدسش از هر گروه یارگیری کرد و نقطه‬ ‫پاششیل میرزا نیز این بود‪.‬‬ ‫رحمت اهلل رمضانی‬ ‫ایران زمان�ی که نهضت جنگل ش�کل گرفت در‬ ‫چه ش�رایط تاریخی به س�رم ی برد و زمینه های‬ ‫پیدایش این قیام چه ب�ود؟ در واقع قیام جنگل‬ ‫چه اهدافی داشت؟‬ ‫‪ l‬در ان زمان‪ ،‬اوضاع عمومی ای ران چه از نظر اداری و‬ ‫اجتماعی و چه از لحاظ سیاسی و اقتصادی مغشوش‪ ،‬اشفته‬ ‫و پریشان بود‪ .‬عامه مردم‪ ،‬مفلوک‪ ،‬بینوا و ب ی سر و سامان و‬ ‫گرفتار س��رپنجه فقر و بدبختی بودند‪ .‬هنوز چندصباحی از‬ ‫برپایی انقالب بزرگ مشروطه سپری نشده بود‪ ،‬اما متاسفانه‬ ‫به جرات م ی توان گف��ت هی چ یک از ارمان های ارزش��مند‬ ‫مش��روطه خواهان اجرایی نش��ده بود‪ .‬رقابت ه��ا و در عین‬ ‫حال همراه ی های دو همسایه اس��تثمارگر‪ ،‬یعنی روسیه و‬ ‫‪60‬‬ ‫انگلس��تان‪ ،‬ب رای چپاول ای ران‪ ،‬تقس��یم ای ران میان این دو‬ ‫ابرقدرت‪ ،‬شرایط نوین جهانی ناشی از حضور قدرتی نوظهور‬ ‫به نام المان‪ ،‬ضعف دهش��تناک دولت مرک��زی‪ ،‬اغاز جنگ‬ ‫اول جهانی و سرایت اتش ان به درون مرزهای ای ران به رغم‬ ‫اتخاذ سیاس��ت ب ی طرفی از س��وی دلتمردان ای ران و دالیل‬ ‫عدیده دیگر‪ ،‬چنان ای ران را در سراشیبی سقوط نهاده بود که‬ ‫حدی بر ان متصور نبود‪ .‬در چنین شرایطی بود که برخی از‬ ‫میهن دوستان و وطن پرستان ای رانی به چاره جویی پرداختند‪.‬‬ ‫از جمله انان میرزا کوچک خان ب��ود که چاره کار را در‬ ‫برپایی کانون مقاومتی ملی در ب رابر بیدادگری ها دید و از این‬ ‫روی با همراهی تنی چند از یاران و به ویژه برخی از مجاهدان‬ ‫مش��روطیت‪ ،‬جنبش جنگل را پایه ریزی کرد‪ .‬اما برسیم به‬ ‫قسمت دوم سوال ش��ما‪ ،‬یعنی هدف از قیام جنگل؛ ب رابر با‬ ‫انچه خود سران نهضت بیان م ی داشتند‪ ،‬هدف انان‪ ،‬نجات‬ ‫میهن از چنگال استب داد‪ ،‬استعمار‪ ،‬استثمار و نیل به استقالل‬ ‫و ازادی بود‪ .‬این مهم را هم بیانی ه های منتش��ر شده توسط‬ ‫جنگلیان به دس��ت م ی دهد‪ ،‬هم مقاالت منتشره در ارگان‬ ‫رسمی نهضت‪ ،‬یعنی روزنامه جنگل مشخص م ی کند‪.‬‬ ‫نوع عملکرد میرزا و یارانش هم طی سال های مبارزه‬ ‫نشان م ی دهد که اینان به راستی پایبند چنین هدفی بودند‪.‬‬ ‫البته تا چه اندازه در نیل به هدفشان موفق بودند و ایا راه هایی‬ ‫که ب رای رس��یدن به این ارمان ازمودند و پیمودند‪ ،‬درس��ت‬ ‫بوده یا نادرس��ت‪ ،‬بحث دیگری است‪ .‬اجازه بدهید نقل قول‬ ‫مستقیمی از یکی از شماره های روزنامه جنگل داشته باشم‬ ‫که هدف جنگل ی ها را کامال روشن م ی دارد‪« :‬ما قبل از هر‬ ‫چیز طرفدار اس��تقالل مملکت ای رانیم‪ ،‬استقالل به معنی‬ ‫کلمه‪ ،‬یعنی ب��دون اندک دخالت و نظریات��ی از هیچ دولت‬ ‫اجنبی‪ ،‬با دوست ای ران دوس��تیم و با دشمن این اب و خاک‬ ‫با تمام خصومت‪ ،‬دش��من»‪ .‬به تعبیر دیگ��ر‪ ،‬در یک جمله‬ ‫م ی توان گفت هدف میرزا و یارانش استقالل و ابادی ای ران و‬ ‫ازادی مردمان ان بود‪.‬‬ ‫بس�یاری از پژوهش�گران تاریخ�ی باتوج�ه به‬ ‫اقدامات میرزا معتقد هستند او در میانه استقالل‬ ‫ش�مال ایران و ی�ک حکومت خودمخت�ار بدون‬ ‫نظارت دولت مرکزی قرار داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬باید عرض کن��م‪ ،‬ش��وربختانه‪ ،‬نهضت جنگل‬ ‫به رغم مساعی ارزنده برخی کاوشگران تاریخ و کوشش های‬ ‫ارزش��مند ش��ماری از تاریخ پژوهان ن��ام اور‪ ،‬همچنان ب رای‬ ‫بس��یاری از افراد عالقه مند به میه��ن و تاریخ وطن و حتی‬ ‫بسیاری از دانش��جویان رشته تاریخ ناش��ناخته مانده است‪.‬‬ ‫اطالق عناوین و القابی چون تجزیه طلب‪ ،‬الت دست بیگانه‪،‬‬ ‫مزدور کمونیس ت ها‪ ،‬دست پرورده بلش��ویک ها و‪ ...‬به میرزا‬ ‫و یارانش نیز عمدتا ریش��ه در همین نااگاه��ی از ماهیت و‬ ‫چیس��تی نهضت جنگل دارد‪ .‬به باور اینجانب دعوی اینکه‬ ‫‪ l‬این پرسشی که شما مطرح کردید مساله ای است‬ ‫که باز به دلیل همان ناش��ناختگی ماهیت نهضت جنگل‪،‬‬ ‫حتی موج��ب ایجاد برخی نظریات متناقض ش��ده اس��ت‪،‬‬ ‫به طوری که برخی بر ان باور ش��ده اند که میرزا م ی خواسته‬ ‫جمهوری کمونیستی برپا کند و شماری نیز بدان ایده رسیده‬ ‫بوده اند که او بر ان بوده تا حکومتی متکی بر قوانین اسالمی‬ ‫در ای ران بنیان نهد‪ .‬اگر رخصت بفرمایید در وهله نخس��ت‬ ‫توضیحاتی درباره این دو نظریه متضاد ارائه دهم‪ ،‬انگاه نظر‬ ‫خودم را درباره پرسش شما خواهم گفت‪.‬‬ ‫درحقیقت‪ ،‬این نکته ای درست و بجاست که جنگلیان‬ ‫در برهه ای از زمان تصمیم به ب رپایی جمهوری سوسیالیستی‬ ‫در سراس��ر ای ران گرفتند و حتی جنبش خود را انقالب سرخ‬ ‫ای ران نام نهادند‪ ،‬اما چند نکته را بای��د در این باره از نظر دور‬ ‫نداشت‪ .‬جمهوری شورایی مدنظر میرزاکوچک خان و یارانش‬ ‫با ان جمهوری های کمونیس��تی که در شوروی یا در دوران‬ ‫‪ l‬هرچن��د در درون نهضت جنگل اف��رادی با تفکر‬ ‫کمونیستی حضور به هم رسانده بودند‪ ،‬اما میرزاکوچک خان‬ ‫هرگز به دنبال برپایی کمونیس��م نبود‪ ،‬بلکه او تنها بخش‬ ‫مس��اوات طلبی و عدالت محوری مدعایی کمونیس ت ها و‬ ‫سوسیالیس ت ها را پذیرفته بود و پذیرش این اصول از سوی‬ ‫میرزا باتوجه به شعارهای زیبایی که در ان هنگام سردمداران‬ ‫ش��وروی س��رم ی دادند و با عنایت به انک��ه ماهیت واقعی‬ ‫کمونیسم شوروی در ان روزگار هنوز روشن نشده بود‪ ،‬چندان‬ ‫شگفت اور نبود‪.‬‬ ‫البته پدیدارش��دن اختالف ش��دید و ب��روز درگیری با‬ ‫طرفداران کمونیس��م (ان ه��م در فاصله زمان��ی اندک) در‬ ‫درون جنبش و جدایی نهایی دس��ته کمونیست از نهضت‬ ‫جنگل و کشته ش��دن «حیدرخ��ان عمواوغل��ی»‪ ،‬یکی از‬ ‫س��ردمداران اصلی چپگرای��ان نهضت جنگل و موس��س‬ ‫حزب کمونیس��ت ای ران به دس��ت جنگلیان‪ ،‬خود نشان از‬ ‫ان اس��ت که نه میرزا کوچک خان دنب��ال برپایی حکومت‬ ‫کمونیستی بوده اس��ت و نه یاران جنگلی او چنین ارمانی‬ ‫به س��ر پرورانده بودند‪ .‬در واقع م ی توان گف��ت‪ ،‬طرفداران و‬ ‫باورداران این عقیده دعوی خوی��ش را تنها به جهت روابط‬ ‫میرزاکوچک خان با رهب ران شوروی و اعالم جمهوری شورایی‬ ‫از سوی جنگلیان مس��تدل داش��ته اند‪ .‬اما خارج از اختالف‬ ‫ماهوی افکار میرزا با تفکرات سردمداران شوروی و جدا از انکه‬ ‫در نهضت جنگل طی ف های مختلف فکری حضور داشتند‪،‬‬ ‫دالیلی دیگر در دست است که مش��خص م ی سازد اندیشه‬ ‫میرزاکوچک خان با تفکر بلش��ویک ها و کمونیس��ت های‬ ‫روسی یکسان نبوده است‪ ،‬بلکه او در برهه ای از زمان فقط به‬ ‫سبب برخی شعارها و دعاوی زیبا و انسانی انان و همچنین‬ ‫فروپاشیده شدن امپریالیسم تزاری روس توسط انان‪ ،‬به اشتباه‬ ‫به کمونیس ت ها اعتماد کرد و با ساده اندیشی از انان که خود‬ ‫را حامی مستضعفان جهان م ی نامیدند‪ ،‬انتظار یاری داشت‪.‬‬ ‫در حقیقت اگر منصفانه نگریسته شود هرکس دیگری نیز‬ ‫جز میرزا بود وقت��ی م ی دید امپ راتوری ت��زاری روس که ان‬ ‫همه جنایت در حق ای رانیان روا داشته بود‪ ،‬توسط کسانی از‬ ‫میان رفته که فریادش��ان‪ ،‬فریاد ب رابری و دادگری است‪ ،‬خود‬ ‫به خود به این منادیان مساوات و عدالت نزدیک م ی شد‪ .‬تنها‬ ‫گذشت زمان باعث شد که بس��یاری از روشنفکران دریابند‬ ‫این به اصط�لاح حامیان طبقات ضعی��ف خود گرگ هایی‬ ‫در لباس میش هس��تند‪ .‬اضافه بر این‪ ،‬این نکته را نباید از‬ ‫نظر دور داش��ت که چون دولتمردان ش��وروی در رقابت با‬ ‫دیگر قدرت های استعماری به ویژه انگلستان بودند‪ ،‬تالش‬ ‫م ی کردند از قدرت انقالبی ملل تحت اس��تعمار ش��رق در‬ ‫جهت فشار بر انگلیس ی ها بهره بگی رند و این سیاست اسباب‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫همین عنوان حکومت ش�وروی گیالن که میرزا‬ ‫کوچ ک خان تش�کیل داد‪ ،‬بس�یاری از کس�انی‬ ‫که پیرو اندیش�ه چپ هس�تند را به ای�ن نتیجه‬ ‫رس�اند که قی�ام جن�گل در واق�ع اولی�ن اقدام‬ ‫سوسیالیس�تی ایرانیان در دوران معاصر است‪.‬‬ ‫ایا شما قائل به چپ بودن قیام میرزا هستید؟‬ ‫اما اینکه شوروی ها با جنگل ی ها رابطه تنگاتنگی‬ ‫داشتند‪ ،‬کتمان ناشدنی است و البته عناصر چپ‬ ‫نیز در جمهوری جنگل حضور موثر داشتند‪.‬‬ ‫جدا از ای�ن تناقض�ات‪ ،‬می�رزا را م�ردی مذهبی‬ ‫م ی دانند اما ب�ا این ادل�ه نیز نم ی ت�وان باتوجه‬ ‫فضای جنب�ش گف�ت ک�ه او اندیش�ه برقراری‬ ‫حکومت دینی داشته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫میرزا در اندیشه جداسازی ش��مال ای ران بوده‪ ،‬از چند جهت‬ ‫ابتر و ساده انگارانه م ی نماید؛ اول اینکه‪ ،‬جنگلیان از همان‬ ‫نخس��تین روزی که جمهوری ش��ورایی را در گیالن بنیان‬ ‫نهادند‪ ،‬هدف خود را ایجاد جمهوری ش��ورایی در سراس��ر‬ ‫ای ران برش��مردند و اعالم کردند که اصول ع��دل و ب رابری را‬ ‫م ی خواهند در سراس��ر ای��ران بگس��ترانند و از عموم ملت‬ ‫ای ران خواستند ب رای نجات ای رانی از ظلم هر ظالم به انقالب‬ ‫سرخ جنگل بپیوندند‪ .‬این مهم از بیانی ه ای که جنگلیان در‬ ‫‪ 14‬شوال ‪ 1338‬هـ‪ .‬ق‪ .‬ب رابر با ‪ 10‬تیر ‪ 1299‬هـ‪ .‬ش‪ .‬در روزنامه‬ ‫جنگل منتشر ساختند به سادگی برم ی اید‪.‬‬ ‫دوم و مهم تر اینکه ان دس��ته از افرادی که جنگلیان‬ ‫را تجزیه طلب م ی خوانن��د این نکته را به خزان فراموش��ی‬ ‫س��پرده اند که جنگلیان پ��س از اعالم تش��کیل جمهوری‬ ‫موقت شورایی در گیالن‪ ،‬در اندیشه فتح ته ران بودند‪ .‬گفتنی‬ ‫است مقدمات این کار از سوی انان کامال فراهم امده بود و‬ ‫نیروهای جنگل از منجیل نیز گذش��ته و در استانه ورود به‬ ‫قزوین بودند و اگر خیانت روس ها و دخالت نیروهای اشغالگر‬ ‫انگلیسی نبود‪ ،‬به سان روزگار مشروطه که نیروهای گیالنی‪،‬‬ ‫ته ران را تصرف کردند و استبداد محمدعلی شاهی را پایان‬ ‫بخشیدند‪ ،‬دگربار به س��ادگی ته ران را فتح م ی کردند و این‬ ‫بار حیات سلسله قاجاری را خاتمه م ی بخشیدند‪ .‬مورد سوم‬ ‫نیز نگاهی به مکاتبات میرزا و همچنین مجموعه مقاالت‬ ‫منتشره در روزنامه جنگل نشان م ی دهد که تا چه اندازه این‬ ‫باور نادرست و به دور از دستمایه های علمی است‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه میرزاکوچک خان‪ ،‬در بخشی از نامه اش‬ ‫به «رتشتین»‪ ،‬سفیر وقت دولت شوروی در ای ران‪ ،‬با قاطعیت‬ ‫تمام چنین نگاشت‪...« :‬مقصود من و یارانم حفظ استقالل‬ ‫مملکت و اصالح و تقویت مرکز اس��ت‪ .‬تجزیه گیالن‪ ...‬را‬ ‫خیانت صریح دانس��ته و م ی دانم»‪ .‬از هم��ه مهمتر اینکه‬ ‫مخالفت ش��دید جنگلیان با تغییر نام سرزمی ن های جنوبی‬ ‫قفقاز به جمه��وری اذربایجان که ان را زمینه س��ازی ب رای‬ ‫جدایی والیت اذربایجان ای ران قلم��داد کردند‪ ،‬خود بهترین‬ ‫گواه بر نادرس��تی اط�لاق این گونه اتهام��ات نابخردانه به‬ ‫جنگلیان است‪.‬‬ ‫مقاله ای که با قلمی طنزامیز ام��ا تلخ با عنوان‪ ،‬دیگ‬ ‫همس��ایه زایی��د‪ ،‬در ش��ماره ‪ 24‬روزنامه جن��گل‪ ،‬در تاریخ‬ ‫‪ 23‬ربی ع الثانی سال ‪ 1336‬هجری قمری‪ ،‬ب رابر با ‪ 17‬بهمن‬ ‫‪ 1296‬هجری خورشیدی‪ ،‬در این باره منتشر شد‪ ،‬خود نشان‬ ‫از ان دارد که جنگلیان تا چه اندازه دلبس��ته ای ران بوده اند و‬ ‫تا چه اندازه بستن انگ هایی چنین بدان ها ناروا بوده است‪.‬‬ ‫پس از جنگ دوم جهانی در اروپای شرقی پدیدار شد‪ ،‬تفاوت‬ ‫ماهوی داش��ت‪ ،‬زی را میرزا برخالف اف��رادی چون مارکس‪،‬‬ ‫انگلس‪ ،‬لنین‪ ،‬استالین و دیگر سردمداران کمونیسم نه تنها‬ ‫مذهب را افیون توده ها برنم ی شمرد‪ ،‬بلکه به ان اعتقاد ویژه‬ ‫داش��ت و با ه ر گونه اقدام علیه دی��ن و مذهب مخالف بود‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬کمونیس��م دیدگاهی جهان وطن��ی را تبلیغ‬ ‫م ی کرد و در ان هرگونه مل ی گرایی نفی م ی شد‪ .‬این در حالی‬ ‫است که میرزا به ای ران عشق م ی ورزید و این مهم نه تنها از‬ ‫مکاتبات عدیده و عملکردش به اس��انی برم ی اید‪ ،‬بلکه از‬ ‫مجالس شاهنامه خوانی که در درون جنگل در جهت ارتقای‬ ‫حس ملی ت خواهی جنگلیان برگزار م ی ش��د‪ ،‬نیز مس��تفاد‬ ‫م ی شود‪ .‬در واقع اگر این گونه نبود و میرزا در اعتقاد مذهبی‬ ‫خویش راس��خ نبود و عش��ق به میهن در او وجود نداشت‪،‬‬ ‫هی چ گاه در سرلوحه بیشتر شمارگان روزنامه جنگل (دست کم‬ ‫در ‪ 35‬شماره از ‪ 39‬شماره منتشره) نگاشته نم ی شد که این‬ ‫روزنامه نگاهبان حقوق ای رانیان و منور افکار اسالمیان است‪.‬‬ ‫نزدیکی گاه و بیگاه انان را با انقالبیون سرزمی ن های مختلف‬ ‫و از جمله انقالبیون نهضت جنگل ای ران فراهم م ی اورد‪ ،‬اما‬ ‫همان گونه که برخی پژوهش��گران چون محقق برجسته‪،‬‬ ‫پروفسور شاهپور رواسانی‪ ،‬اشاره داش��ته اند‪ ،‬دولت شوروی‬ ‫س��رانجام از نهضت های انقالبی جه��ان و ازجمله نهضت‬ ‫جنگل فاصله گرفت و همزیستی مسالمت امیز با قدرت های‬ ‫استعماری و سازگاری با دول سرمایه داری را ترجیح داد‪.‬‬ ‫در تایید بیشتر این مدعا که میرزا اعتقادی به کمونیسم‬ ‫نداشت‪ ،‬م ی توان به مکاتبات میرزا با س��ران شوروی اشاره‬ ‫داشت که در بیش��تر مواقع انتقادی بوده و عدم همخوانی‬ ‫گفتار و کردار روس ها در انها نکوهیده شده است‪.‬‬ ‫انچه از مطالع��ه و خوانش این نامه ه��ا برم ی اید ان‬ ‫اس��ت که میرزا کوچک حتی اطاع��ت کورکورانه از روس ها‬ ‫را برنم ی تابید‪ ،‬چه رس��د که الت دس��ت و دست پرورده انان‬ ‫باشد و بخواهد به خواس��ت انان حکومتی چونان حکومت‬ ‫شوروی در ای ران ایجاد کند و مرام اش��تراکی را در ای ران رواج‬ ‫بخشد‪ .‬در بخشی از نامه ای که میرزا به لنین نگاشته‪ ،‬چنین‬ ‫امده بود‪« :‬پروپاگاندهای اشتراکی در ای ران عمال تاثیر سوء‬ ‫م ی بخشند‪ ،‬زی را پروپاگاندچ ی ها از شناسایی تمایالت ملت‬ ‫ای��ران عاجزند‪ ...‬ملت ای��ران حاضر نیس��ت برنامه و روش‬ ‫بلشویزم را قبول کند‪ ».‬نامه میرزاکوچک خان به «مدیوانی»‬ ‫نماینده دولت شوروی در گیالن نیز سندی محسوب م ی شود‬ ‫که درستی این گواهی را نش��ان م ی دهد‪« :‬اگر این اقدامات‬ ‫ش��ما دوام پیدا کند ناچاریم به هر وسیله باشد به تمام احرار‬ ‫و سوسیالیس��ت های دنیا حالی کنیم که وعده های ش��ما‬ ‫همه اش پوچ و عاری از صحت و صداقتند‪ .‬به نام سوسیالیسم‬ ‫اعمالی را مرتکب ش��ده اید که الیق قشون مستبد نیکال و‬ ‫قشون سرمایه داری انگلیس است‪».‬‬ ‫‪ l‬من این حرف ش��ما را تایید م ی کنم‪ .‬در درستی‬ ‫این دعوی که در برپایی جنب��ش جنگل عقاید مذهبی نیز‬ ‫تاثیر فراوان داشته و این مهم که میرزا فردی کامال باورمند‬ ‫به اعتقادات اسالمی و واجد عالیق مذهبی بوده است ‪ ،‬تردید‬ ‫و گمانی وارد نیست‪ .‬در صدق این مدعا که میرزا و یارانش‬ ‫از اصول دین اسالم نیز الهام گرفته بودند شکی نیست‪ .‬بر‬ ‫درس��تی این نکته که در نهضت جنگل مساله دین اسالم‬ ‫و مذهب شیعه به صورتی گس��ترده مطرح شد و دین ب رای‬ ‫نهضت همچون عام��ل مهم اجتماعی در جهت اس��تق رار‬ ‫وحدت گردید‪ ،‬ظنی نم ی توان برد‪ ،‬اما ب��ا تمام این اوصاف‪،‬‬ ‫این مدعا که میرزا کوچک خ��ان در جهت برپایی حکومتی‬ ‫اسالمی گام برداشته بود‪ ،‬درست نیست‪ .‬زی را در ای ران به رغم‬ ‫انکه گهگاه اندیشه های اسالم گرایانه از سوی افرادی چون‬ ‫سیدجمال الدین اسدابادی مطرح م ی شد‪ ،‬تنها پس از درپیش‬ ‫گرفته شدن روند سکوالریسم لجام گسیخته در سیاست از‬ ‫س��وی پهلوی ها بود که برخی خواص و ازجمله بسیاری از‬ ‫روحانیت را بدین باور واداش��ت که ایجاد حکومت اسالمی‬ ‫امری ضروری اس��ت و س��رانجام نیز با تئوریزه شدن بحث‬ ‫جمهوری اسالمی از س��وی امام خمینی(ره)‪ ،‬در سال ‪1357‬‬ ‫به این اندیشه جامه عمل پوشانده شد‪ .‬در حقیقت‪ ،‬م ی توان‬ ‫گفت می��رزا کوچک خان فردی مب��ادی اداب مذهبی بود و‬ ‫حتی در بس��یاری موارد به اجرای حدود شرعی م ی پرداخت‬ ‫(مانند حد زدن یکی از یارانش که به شرب خمر پرداخته بود)‪،‬‬ ‫اما هی��چ گاه دنبال ایجاد حکومتی اس�لامی هم نبود‪ .‬این‬ ‫مهم از انجا نیز مستفاد م ی شود که میرزا و جنگلیان به رغم‬ ‫انکه خود را نگاهبان حقوق ای رانیان و منور افکار اسالمیان‬ ‫م ی پنداشتند و به زعم انکه در بیانی ه ها‪ ،‬مقاله ها و عملکرد‬ ‫خویش اسالم را از نظر دور نم ی داش��تند‪ ،‬هیچ گاه سخن از‬ ‫حکومت اسالمی به میان نیاوردند‪ .‬بناب راین‪ ،‬م ی توان گفت‬ ‫‪61‬‬ ‫اندیش��ه میرزا امیخته ای از تفکرات مذهبی و عالیق ملی‬ ‫بود‪ .‬بر تفک��رات او عدالتخواهی و مس��اوات جویی مکتب‬ ‫سوسیالیسم نیز تاثیر نهاده بود‪ ،‬اما جنب ه های ضدمذهبی‪،‬‬ ‫ضدملی و حتی اقتصادی این مکتب را به هیچ انگاشته بود‪.‬‬ ‫او با این ط��رز تفکر یارای ان نیافت ت��ا مکتبی اجتماعی و‬ ‫مدون پایه گذاری کند‪ ،‬اما تالش کرد جنگل ی ها را به طریقی‬ ‫هدایت کند که همواره پشتیبان اس�لام‪ ،‬طرفدار استقالل‬ ‫ای ران‪ ،‬حام��ی ازادی و رفاه م��ردم ای��ران و مخالف ه ر گونه‬ ‫استعمار و استب داد باشند‪ .‬حکومتی که او بنیان نهاد نیز متاثر‬ ‫از همین طرز تفکر بود و بنیان های فکری ان نیز امیزه ای از‬ ‫اسالمیت‪ ،‬ای رانیت و سوسیالیسم بود‪.‬‬ ‫قانون اساس�ی جنگل نگاه صددرصد اسلامی‬ ‫ندارد و متاثر از دیدگاه م�درن و جمهوریخواهی‬ ‫اس�ت‪ ،‬نظر ش�ما چیس�ت؟ برخی از نکاتی که‬ ‫در قانون اساس�ی امده نگاه های م�درن و البته‬ ‫مبتن ی بر اندیش�ه های س�نتی رایج ان روز نبوده‬ ‫است‪ ،‬مثل تساوی زن و مرد‪.‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫‪ l‬بخشی از پاس��خ این پرسش ش��ما را در واقع در‬ ‫جواب پرسش پیشین پاس��خ گفتم‪ .‬اندیشه میرزا امیخته و‬ ‫ترکیب نه چندان همگنی از اسالمیت‪ ،‬ای رانیت و سوسیالیسم‬ ‫بود‪ .‬البته با ش��ما تا اندازه ای موافقم که اساس��نامه جنگل‬ ‫بیش��تر متاثر از دی��دگاه م��درن و جمهوریخواه��ی از نوع‬ ‫سوسیالیستی ان اس��ت‪ ،‬البته بیش��تر در دوره سوم حیات‬ ‫خویش‪ .‬با این وجود‪ ،‬این مهم را بدین گونه تفسیر نم ی کنم‬ ‫که بن مایه ان اساسنامه ضد اسالمی بوده است‪ .‬جنگلیان‬ ‫حتی در دوره ای که نهضت خود را انقالب سرخ ای ران خواندند‬ ‫نیز قوانین ضد اسالمی نداش��تند‪ .‬به عنوان نمونه اینان در‬ ‫همین زمان اصل مالکیت شخصی را که مورد تایید اسالم‬ ‫است و سوسیالس��یم ان را نم ی پذیرد‪ ،‬مورد تایید قرار دادند‬ ‫یا مالیات عش��ر که نوعی مالیات مورد تایید اسالم است را‬ ‫هی چ گاه واننهادن��د‪ .‬در ضمن نباید فرام��وش کرد حتی در‬ ‫زمان اعالم جمهوری ش��ورایی در گیالن که مصادف بود با‬ ‫ماه رمضان و ایام ش��هادت امام علی(ع)‪ ،‬میرزا فرمانی صادر‬ ‫کرد مبنی بر انکه ارتش س��رخ و عموم اهال��ی باید عادات‬ ‫مملکتی و ش��عائر دینی را مراعات کرده‪ ،‬مرتکب منهیات‬ ‫نشوند و در صورت ارتکاب جرم‪ ،‬مجازات خواهند شد‪ .‬بحث‬ ‫ب رابری میان تمامی افراد با هر جنس��یت و هر مذهب و هر‬ ‫عقیده ه ر چند م��ورد تایید جنگلیان بود‪ ،‬ام��ا این نکته نیز‬ ‫لزوما به معنای غی راس�لامی بودن نگاه انان نیس��ت‪ ،‬زی را‬ ‫در این باره هنوز نی��ز در میان علمای اس�لام اختالف نظر‬ ‫وجود دارد‪ ،‬به عنوان نمونه در باب ب رابری زن و مرد بسیاری‬ ‫از علما ب��ر این باورند ک��ه زن و مرد از نظر حق��وق ب رابرند‪،‬‬ ‫اما تس��اوی حقوق را لزوما به معنای تش��ابه حقوق در نظر‬ ‫نم ی گی رند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫کمینترن در واقع ش�اخه ای در حزب کمونیست‬ ‫ش�وروی بود که به نهضت ها و احزاب با گرایش‬ ‫کمونیستی کمک م ی کرد‪ .‬در جمهوری جنگل نیز‬ ‫ما افرادی از کمینترن م ی بینیم و حتی مس�ئول‬ ‫کمینترن نیز با میرزا دیدار کرده است‪.‬‬ ‫‪ l‬برخی از کس��انی که در نهض��ت جنگل نقش‬ ‫داش��تند چ��ون «حیدرخ��ان عمواوغل��ی»‪ ،‬در جلس��ات‬ ‫کمینترن ش��رکت داش��ته اند‪ ،‬اما انچه روش��ن است اینکه‬ ‫میرزا کوچک خان نامه ای ب رای کنگره نوشته بوده که در ان‬ ‫اعالم داشته بود اینان نمایندگان انقالب سرخ ای ران نیستند‬ ‫و پیش��نهاد داده بود ب رای روشن ش��دن مس��ائل مربوط به‬ ‫انقالب گیالن‪ ،‬کمیس��یونی از طرف کنگره با شرکت افراد‬ ‫باتجربه تحت نام کمیته ای ران تشکیل شود تا سپس نتایج‬ ‫بررس��ی های این کمیته در کنگره مورد بحث و بررسی قرار‬ ‫گیرد‪ .‬ظاه را به این نامه و پیش��نهاد از طرف هیات رئیس��ه‬ ‫کنگره پاسخی داده نشده بود‪ .‬در ضمن در تلگراف کوتاهی‬ ‫که میرزا در اغاز کنگره س��وم بی ن الملل ب رای لنین فرستاد‬ ‫‪62‬‬ ‫و لنین پاس��خی ب��دان ن��داد‪ ،‬مطالبی مطرح ش��ده که به‬ ‫روشنی نش��ان م ی دهد هدف اصلی او تنها اس��تفاده از توان‬ ‫کمونیس ت ها ب رای مبارزه با استب داد داخلی و استعمار خارجی‬ ‫بوده است‪ ،‬نه انکه وی را کمونیست و سوسیالیست بدانیم‪،‬‬ ‫چنان که برخی پنداش��ته اند‪ .‬این نکته هم چنان که پیش تر‬ ‫گفتم باتوجه به ش��عارهای انس��انی و فوق الع��اده زیبایی‬ ‫که در ان هنگام کمونیس ت ها س��ر م ی دادند کامال درخور‬ ‫توجیه است‪.‬‬ ‫قیام جنگل قبل و بع�د از دولت وثوق الدوله دچار‬ ‫چه سرنوشتی شد؟‬ ‫‪ l‬ای��ن را باید ت��ا حد زی��ادی باتوجه به سیاس��ت‬ ‫انگلیس��ی ها در ای��ران توجی��ه کرد‪ .‬ت��ا زمانی ک��ه دولت‬ ‫وثوق الدوله به س��ر‪ ،‬س��ودای اجرای قرارداد‪ 1919‬را داشت‪،‬‬ ‫انگلیس ی ها سیاست مداخله مستقیم در امور ای ران را در نظر‬ ‫داش��تند و از این روی چندان عالقه ای ب��ه تقویت حکومت‬ ‫مرکزی ای ران نداش��تند‪ ،‬در نتیجه با وج��ود انکه دیدگاه های‬ ‫قیام جنگل کال ضد استعماری بود‪ ،‬چندان خود را راغب به‬ ‫نابودی نهضت نشان ندادند‪ .‬اما در پی شکست انگلیس ی ها‬ ‫در اجرای قرارداد ‪ ،1919‬برخی از سیاست ورزان انگلیسی بهتر‬ ‫ان دیدند که سیاست مداخله غیرمس��تقیم در ای ران داشته‬ ‫باشند و از این روی کوشیدند حکومت مرکزی مقتدری را که‬ ‫منافع انان را نیز تضمین نماید‪ ،‬در ای ران روی کار اورند‪ .‬الزمه‬ ‫رس��یدن به این مهم از میان بردن هر فرد و گروهی بود که‬ ‫در ب رابر ایجاد حکومت مرکزی مقاومت م ی کردند‪ .‬در نتیجه‬ ‫انگلیس ی ها به تالش های گسترده ای ب رای پایان بخشیدن‬ ‫به نهضت جنگل دست یازیدند‪ .‬در این هنگام وثوق الدوله در‬ ‫پی ماجرای قرارداد ‪ 1919‬دیگر عهده دار کرسی صدارت نبود‪.‬‬ ‫در حقیقت م ی توان گفت در دوران قبل و همچنین مقارن‬ ‫وزارت وثوق الدوله روند حیات نهضت جنگل ادامه داش��ت‪،‬‬ ‫اما اندک صباحی پس از کناره گیری وثوق الدوله‪ ،‬همگامی‬ ‫ سیاس��ت بریتانیا و دولت ای ران موجب ان ش��د که نهضت‬ ‫جنگل درهم شکند‪ .‬البته پس از شهادت میرزا تالش هایی‬ ‫چند انجام پذیرفت تا نهضت دوباره رخ بنماید‪ ،‬اما انچه روشن‬ ‫است تالش ها ناموفق ماند‪.‬‬ ‫پیرامون انشعابات به وجود امده در نهضت جنگل‬ ‫که با ترفند های دو دولت بریتانیا و روسیه صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬توضیح دهید‪.‬‬ ‫‪ l‬باید بدین مهم اعتراف داش��ت که نهضت جنگل‬ ‫از همان بدو تاس��یس فاقد یک هویت فکری مس��تقل و‬ ‫برنامه فراگیر تئوریک بود‪ .‬به دیگر س��خن‪ ،‬نیروی محرک‬ ‫و انگیزه بخش نهضت جنگل از همان ابتدا بیش��تر بر پایه‬ ‫انگیزه های مل��ی و دینی خود میرزا کوچک خان اس��تواری‬ ‫یافته بود‪ .‬این ضعف تئوریک سبب م ی شد نهضت‪ ،‬موازین‬ ‫و معیارهایی ب رای گزینش افراد عالقه من��د به همکاری با‬ ‫نهضت نداشته باشد‪ ،‬همچنین باعث م ی شد نتواند مرزبندی‬ ‫مشخصی با دیگر نیروهای سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فکری بیابد‪.‬‬ ‫مجموعه این عوامل سبب م ی شد افرادی به جنبش جنگل‬ ‫بپیوندند که اهداف انان س��نخیتی با اهداف میرزا نداش��ته‬ ‫باشند‪ .‬این مهم سرانجام موجب ش��د تا سه جهت گیری یا‬ ‫بهتر است گفته شود سه جریان مختلف سیاسی در نهضت‬ ‫جنگل پدیدار شود‪:‬‬ ‫‪ -1‬جنبش انقالبی ملی به رهبری میرزا‬ ‫‪ -2‬جنبش سازشکار که بیش��تر افراد ان از قشر مرفه‬ ‫جامعه بودند‬ ‫‪ -3‬جنبش مارکسیستی و چپ وابسته‬ ‫روس ها‪ ،‬انگلیس��ی ها و دولت حاکم ای��ران از همین‬ ‫اختالف جریان ها سود جسته و توانستند اختالفات ژرفی در‬ ‫نهضت پدید اورند که در نهایت به شکست نهایی نهضت‬ ‫هم انجامید‪.‬‬ ‫بسیاری از افراد دسته اول و از جمله خود میرزا نه حاضر‬ ‫به همکاری با دولت مرکزی شدند و نه پذیرفتند که به شوروی‬ ‫پناهنده شوند و از این روی مرگ را پذی را شدند‪ .‬افراد دسته دوم‬ ‫عمدتا با دولت به تفاهم رسیدند و امان نامه دریافت داشتند و‬ ‫سرنوشت خود را از سرنوشت میرزا جدا کردند‪ .‬بسیاری از افراد‬ ‫دسته سوم نیز با وس��اطت و حمایت دولت شوروی به قفقاز‬ ‫گریختند و جان به سالمت در بردند تا ذخیره ای ب رای مقاصد‬ ‫اینده شوروی ها باشند‪.‬‬ ‫ایا میان میرزا کوچ ک خان و س�ایر مبارزان نظیر‬ ‫ش�یخ محمد خیابانی و محم د تق ی خان پسیان‬ ‫رابطه ای وجود داشت؟‬ ‫نهضت جنگل از همان بدو تاسیس‬ ‫فاقد یک هویت فکری مستقل و‬ ‫ب رنامه ف راگیر تئوریک بود‪ .‬این‬ ‫ضعف تئوریک سبب م ی شد‬ ‫نهضت‪ ،‬موازین و معیارهایی ب رای‬ ‫گزینش اف راد عالقه مند به همکاری‬ ‫با نهضت نداشته باشد‪ ،‬همچنین‬ ‫باعث م ی شد نتواند مرزبندی‬ ‫مشخصی با دیگر نیروهای سیاسی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فکری بیابد‬ ‫‪ l‬تا بدانجا که اینجانب اگاهی دارم رابطه مستقیمی‬ ‫ میان این سه مبارز وجود نداش��ته است‪ .‬در حقیقت‪ ،‬به رغم‬ ‫وجوه اش��تراک قابل توجهی ک��ه در فرایند و روند هر س��ه‬ ‫نهضت وجود داشته‪ ،‬اختالف س�لایق و بعضا نگرش های‬ ‫متفاوت سیاسی سبب ش��ده که کنش های این سه تن به‬ ‫س��وی همگرایی س��یر نکند‪ .‬البته بازه زمانی قیام پسیان‬ ‫به گونه ای بود که م ی توان گفت زمان و فرصت برقراری رابطه‬ ‫میان او و میرزا مهیا نبود‪ ،‬زی را او زمانی سر به شورش علیه‬ ‫حکومت مرکزی نهاد که نهضت جنگل در واپسین ماه های‬ ‫حیات خویش بود‪.‬‬ ‫میرزا و مدرس چطور‪ ،‬باهم رابطه ای داشتند؟‬ ‫‪ l‬بله؛ ارتباطاتی وجود داشت‪ ،‬اما نباید گمان داشت‬ ‫که میرزا در مش��اوره دائم با مدرس بود‪ .‬ظاه را رابط و حلقه‬ ‫واسط میان او و میرزا کوچک خان‪ ،‬سیاستمدار سرشناس و‬ ‫خوشنام ان عهد‪ ،‬مستوف ی الممالک بود‪ .‬البته حمایت ها و‬ ‫پشتیبان ی های مدرس از میرزا کوچک خان کامال مخفیانه‬ ‫بود و ان طوری که بیان شده است مدرس مایل بود نیروی‬ ‫جنگل را به سوی ته ران بکشاند اما پس از شهادت میرزا نیز‬ ‫او به تقریب هیچ گاه حمایت خویش را علنی نکرد‪ .‬به گمانم‬ ‫مدرس تنها یک بار در نطقی در مجلس شورا اعالم کرده بود‬ ‫که کاش در چنین شرایط سختی مردان ای ران دوستی چون‬ ‫میرزا کوچک خان داشتیم‪g .‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫اهداف و برنامه های جمهوری جنگل در گفت وگو با دکتر کیوان لولویی‬ ‫میرزا‪ ،‬چپ مذهبی بود‬ ‫یکی از نکات تاریخی که در رابطه با جمهوری جنگل و میرزا کوچک خان جنگلی وجود دارد‪ ،‬نوع رابطه او با جنبش چپ‬ ‫ایران و البته حکومت شوروی بود‪ .‬دکتر کیوان لولویی‪ ،‬پژوهش�گر و مورخ که تحقیقات زیادی در حوزه های مختلف‬ ‫تاریخ معاصر ایران کرده‪ ،‬در این باره در گفت وگو با مثلث معتقد است که میرزا گرچه فردی مذهبی بود اما دارای روحیه‬ ‫چپ و متاثر از مساوات طلبی و عدالتخواهی جنبش چپ قرار داشت‪.‬‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫ای�ران در روزگار قیام جنگل‪ ،‬جنب�ش مهمی به‬ ‫نام مشروطیت داش�ت که از نام و نشانه های ان‬ ‫چیزی نمانده بود‪ .‬در چنین شرایطی هدف قیام‬ ‫جنگل چه بود؟‬ ‫‪ l‬ب رای بررسی اهداف و انگیزه های میرزاکوچک خان‬ ‫و نهضت جنگل بهتر از هر چیز خوب اس��ت این اهداف را‬ ‫در مرامنامه این نهضت جس��ت وجو کرد‪ .‬بسیاری از اصول‬ ‫مرامنامه جنگل که با نظارت شخص میرزا منعقد شده و با‬ ‫اهداف قیام وی منطبق بوده است و در واقع همان مطالبی‬ ‫بوده که به نحوی در روزنامه جنگل منعکس ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫همان طور که گفته شد بسیاری از اصول مرامنامه نهضت‬ ‫جنگل در قانون اساسی و متمم ان وجود نداشت و از اهدافی‬ ‫بسیار پیشرفته و مترقیانه حکایت م ی کرد که در دوران قاجار‬ ‫نادیده گرفته ش��ده بود و با اجرای ان وضعیت مردم و کشور‬ ‫به نحوی محسوس دگرگون م ی ش��د‪ .‬با وجود این اهداف‬ ‫ارزش��مند‪ ،‬نهضت جنگل نتوانست یک مکتب اجتماعی و‬ ‫ب ر اساس ان‪ ،‬یک برنامه اجتماعی و اقتصادی تحویل دهد؛‬ ‫بناب راین گروه رهب ران فکری و س��ازمانی نیز به وجود نیامد‬ ‫تا بتواند پس از شکس��ت نظامی‪ ،‬تفکری اساسی و اهداف‬ ‫جنبش جنگل را در تمام ای ران منتشر کرده و ان را تبدیل به‬ ‫یک قدرت اجتماعی و حزب سراسری کند‪.‬‬ ‫ایران در ان زمان در چه ش�رایط تاریخی به سر‬ ‫م ی برد؟‬ ‫‪ l‬بازگشت میرزا به گیالن مصادف م ی شود با شروع‬ ‫جنگ جهانی اول که در نتیجه ای��ن جنگ‪ ،‬ای ران نیز مانند‬ ‫کشورهای ضعیف در معرض یورش و هجوم قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬روس ها به فرماندهی «پاراتف» در گیالن و‬ ‫دیگر نقاط شمالی کشور دست به تجاوز زدند و انگلیس در‬ ‫تصادم با قوای عثمانی بر سر تصاحب معادن و نفت ای ران‪،‬‬ ‫نواحی جنوب و غ��رب را مورد تاخت و ت��از خویش قرار داد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب جان و مال مردم دس��تخوش سب ک سری های‬ ‫بیگانگان بود‪ .‬از طرفی عناصر ناصالح حکومت‪ ،‬خوشحال‬ ‫از این اشفت ه بازار به دنبال تثبیت موقعی ت های سیاسی خود‬ ‫ب ر امدند‪ .‬برخی از سمت های خویش استعفا دادند و عده ای‬ ‫نیز که دل در گرو ارمان های اصولی خویش داش��تند‪ ،‬ناچار‬ ‫لباس مهاجرت ب��ر تن کردند‪ ،‬تا راهی ب��رای مقابله بیابند‪،‬‬ ‫مانند مرحوم مدرس‪ .‬مردم ای ران باتوجه به س��ابقه بدی که‬ ‫از اقدام��ات خ رابکارانه و س��تمگری های دولت های روس‬ ‫و انگلیس در ذهن داش��تند از اقدامات این دو دولت نفرت‬ ‫داش��تند‪ ،‬مردم هنوز خاطره قرارداد ننگی��ن ‪ ۱۹۰۷‬میالدی‬ ‫را فرام��وش نکرده بودن��د‪ ،‬باتوجه به این س��ابقه‪ ،‬به خاطر‬ ‫انکه مردم تا ان زمان از المان اس��یب و زیانی ندیده بودند‪،‬‬ ‫به سیاس��ت ان کش��ور متمایل ش��ده‪ ،‬فعالیت ماموران و‬ ‫جاسوسان المانی را در ای ران تسهیل م ی کردند‪ .‬پشتیبانی‬ ‫مردم از عثمانی هم به خاطر حساسیت دینی مردم ای ران و‬ ‫هم به خاطر نفرت از دولت ه��ای روس و انگلیس و گرفتن‬ ‫انتقام از انها بود‪.‬‬ ‫همچنین در این زمان قدرت نظامی ای ران که متشکل‬ ‫از قزاق ه��ا و ژاندارم ها ب��ود‪ ،‬انچنان توانی نداش��ت که با‬ ‫یورش ها مقابله کند‪ ،‬خصوصا قزاق ها که در پروژه روس ها‬ ‫بودند‪ ،‬چپاول ام��وال مردم را ب��ه نظاره نشس��تند‪ .‬در این‬ ‫میان فقط جمعی از روحانیون و تنی چند از سیاس��تمداران‬ ‫اگاه بودند ک��ه به فکر مل��ت بودند و این فرصت��ی را ب رای‬ ‫ازادیخواه��ان و میهن پرس��تانی چون می��رزا فراهم کرد تا‬ ‫ب رای استقالل کش��ور و مقابله با بیگانگان دست به مبارزه‬ ‫و انقالب بزنند‪.‬‬ ‫با ای�ن پی ش فرض فک�ر م ی کنید چ�ه زمینه ای‬ ‫‪63‬‬ ‫باعث ش�د که میرزا این ناحیه از ای�ران را از نظر‬ ‫اقتصادی و البته استراتژیک مستقل بنامد؟‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫‪ l‬از اغاز سده نوزدهم‪ ،‬ای ران همانند بسیاری دیگر از‬ ‫کشورهای جهان سوم‪ ،‬شاهد ورود اندیشه های اصالح طلبی‪،‬‬ ‫نوخواهی و دموکراسی بوده اس��ت‪ .‬تحوالتی که در مصر‪،‬‬ ‫هند‪ ،‬ترکیه (عثمانی) و روس��یه رخ داد‪ ،‬تاثیر مستقیم روی‬ ‫تحوالت سیاسی – اجتماعی ای ران داشت‪ .‬روزنامه های ای ران‬ ‫مانند حکمت‪ ،‬پریا و پرورش که به نشر افکار ازادیخواهانه‬ ‫و دموکراسی م ی پرداختند‪ ،‬حاصل ارتباط ازادیخواهان ای ران‬ ‫با مصر بود‪ .‬در هسته مرکزی این ارتباط سی د جمال الدین و‬ ‫ش��اگرد مصری او‪ ،‬ش��ی خ محمد عبده قرار داشتند‪ .‬هند که‬ ‫همسایه جنوب شرقی ای ران بود‪ ،‬پذی رای مهاجران ای رانی و‬ ‫ازادیخواه بود‪ .‬انتشار روزنامه های حب ل المتین‪ ،‬ازاد و کتب‪،‬‬ ‫از اثار این روابط سیاس��ی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی بود‪ .‬منشا‬ ‫ش��کل گیری جنبش گیالن و زمینه پیدایش این قیام (به‬ ‫نام هیات اتحاد اسالم ) از هسته های دینی و مبارزاتی مراکز‬ ‫مهم اس�لامی از جمله قاهره و اس�لامبول و ته ران علیه‬ ‫استعمارگران اغاز م ی ش��ود‪ .‬میرزا با چند تن از سران ملیون‬ ‫ای ران‪ ،‬وابس��ته به «اتحاد اس�لام» در ته ران تماس گرفت‪.‬‬ ‫اتحاد اسالمی س��ازمانی بود که گفته م ی شد مرکز فعالیت‬ ‫ان اسالمبول است و به وس��یله چند تن از پیشوایان دینی‬ ‫مانند سی د جمال الدین‪ ،‬سی د عبدالرحمن کواکبی‪ ،‬رشید رضا‬ ‫و شی خ محمد عبده «رئیس دانشگاه االزهر» به وجود امد و‬ ‫هدفش گرد اوردن عموم مسلمانان زیر لوای واحد به منظور‬ ‫مبارزه با اس��تعمار و ایجاد یک روزنه سیاسی جهانی ب رای‬ ‫دنیای اس�لام بود‪ .‬میرزا در ته ران با رجال دین و سیاس��ت‬ ‫مذاکره کرد‪ .‬مذاکرات در زمان تعطی ل ش��دن مش��روطه و‬ ‫لزوم اعاده ان و همچنین قطع ایادی اس��تبداد بود‪ .‬جمعی‬ ‫از سران ملیون معتقد به اتخاذ روش مالیم و عده بیشتری‬ ‫ل��زوم اقدامات ح��اد و مقاومت مس��لحانه را ب رابر دش��من‬ ‫تاکید م ی کردند‪ .‬نتیجه ای که از همه مذاکرات متشتت به‬ ‫دست امد این بود که اگر کانون ثابتی علیه بیدادگری های‬ ‫بیگانگان به وجود اید‪ ،‬قطعا موجب تخفیف فش��ار خواهد‬ ‫شد و باعث م ی شود که متجاوزین بر سر جایشان میخکوب‬ ‫ش��وند و پایمال کنندگان ح��ق و قانون ب��ه عنان گرفتن از ‬ ‫تراکتازی وادار گردند‪ .‬روسای ملیون کسانی هستند که به‬ ‫این مرکز قدرت روی م ی اورند و از ان به تمام معنی پشتیبانی‬ ‫خواهند ک��رد‪ .‬میرزا کوچک خ��ان در راه تحق��ق این نیت‬ ‫داوطلب شد و بدین سان قیام خود را سامان داد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫به س�وال قبل�ی خ�ود برم ی گ�ردم‪ ،‬چ�را میرزا‬ ‫ای�ن ناحیه از ای�ران را از نظ�ر اقتص�ادی و البته‬ ‫استراتژیک مستقل نامید؟‬ ‫‪ l‬یکی از اتهامات مهمی که به میرزا و قیام وی وارد‬ ‫م ی کنند‪ ،‬انتساب اتهام تجزیه طلبی گیالن است‪ .‬با نگاهی‬ ‫به مت��ون تاریخی‪ ،‬برخی اف��راد از جمله «مخب رالس��لطنه‬ ‫هدایت» معتقدند که میرزا در جه��ت تجزیه گیالن از بدنه‬ ‫خاک ای ران تالش کرد‪ .‬اما «سی د حسن تق ی زاده» این اتهام‬ ‫را نفی م ی کند و معتقد اس��ت او نم ی خواس��ت خودمختار‬ ‫باشد و در همین راستا نویسنده معروف دیگری به نام «پیتر‬ ‫اوری»‪ ،‬میرزا را شخصی طرفدار تجدید حیات ای ران دانسته‬ ‫و نهضت وی را جنبش��ی دارای هدف و ایده اصالح طلبانه‬ ‫قلمداد کرده است‪ .‬شاید مهم ترین سند در اثبات این موضوع‪،‬‬ ‫نامه میرزا به س��فیر وقت شوروی اس��ت که در ان صراحتا‬ ‫م ی نویسد‪ ...« :‬مقصود من و یارانم حفظ استقالل مملکت‬ ‫و اصالح و تقویت مرکز اس��ت‪ .‬تجزیه گیالن را که مقدمه‬ ‫ملوک الطوایفی اس��ت‪ ،‬همچنین ضعف کش��ور را خیانت‬ ‫صریح دانسته و م ی دانم‪ ،‬چنانچه پیشنهادات همیشگی ما‬ ‫به دولت رفع این توهم را م ی نماید‪».‬‬ ‫به نکت�ه خوب�ی اش�اره کردی�د؛ رابطه می�رزا با‬ ‫ش�وروی‪ .‬اینجا ما تناقض های�ی م ی بینیم‪ ،‬چه‬ ‫انکه میرزا نوع حکومت خود را جمهوری شوروی‬ ‫‪64‬‬ ‫گیالن نامید‪.‬‬ ‫‪ l‬جمهوری جنگل از دو طیف تش��کیل شده بود‪.‬‬ ‫در یک س��و طیف میرزا کوچک خان قرار داش��ت که از ان‬ ‫م ی توان به عنوان «چپ مذهبی» نام ب��رد‪ .‬در طرف دیگر‬ ‫اتحاد «احسان اهلل خان»‪ ،‬حزب کمونیست ای ران و روس های‬ ‫سرخ درون جمهوری قرار داش��تند که انها را م ی توان «چپ‬ ‫غی ر مذهبی» نامید‪ .‬با م��رور ایدئولوژی دو طیف جمهوری‪،‬‬ ‫نقاط اشتراک و افتراقی قابل مش��اهده است‪ .‬از جمله نقاط‬ ‫اش��تراک م ی توان به ضدیت ه��ر دو جریان با اس��تعمار و‬ ‫استبداد اشاره کرد‪ ،‬اما در زمینه مذهب‪ ،‬اختالفاتی بین هر دو‬ ‫طیف مشاهده م ی شود‪ .‬طیف میرزا دارای اعتقادات مذهبی‬ ‫اسالمی بود و ادبیات مذهبی اسالمی در بیان ایشان کامال‬ ‫نمود داش��ت‪ .‬اما جناح مقابل فاقد اعتق��ادات مذهبی بود‪.‬‬ ‫ایشان به هنگام مساعد دیدن شرایط علیه مذهب به تبلیغ‬ ‫م ی پرداختند‪ .‬در چنین وضعیتی دیگر مذهب صرفا در سطح‬ ‫اختالفی فکری بین دو گرایش درون جمهوری نبود‪ ،‬بلکه‬ ‫به متن جامعه سرریز م ی شد و ضمن تحریک افکار عمومی‬ ‫بقای کل جمهوری را به خطر م ی انداخت‪.‬‬ ‫در مرام نام�ه ی�ا قانون اساس�ی جن�گل ما این‬ ‫افتراق ها را در مبانی دینی نیز م ی بینیم‪ ،‬ب ه طوری‬ ‫ک�ه قانون اساس�ی جن�گل به نوع�ی حکومتی‬ ‫الئیک را تبلیغ م ی کند اما این در شرایطی است‬ ‫که میرزا همان طور ک�ه گفتید ف�ردی مذهبی و‬ ‫متشرع بوده است‪.‬‬ ‫‪ l‬با بررس��ی مبانی نظری و اصولی اندیش��ه های‬ ‫دینی‪ ،‬اجتماعی و سیاس��ی میرزاکوچک خان م ی توان پی‬ ‫به نگاه اس�لامی وی برد؛ از جمله اعتقادات راسخ به وحی‬ ‫و اموزه ه��ای قرانی و مبان��ی ایی ن جاودانه اس�لام‪ ،‬اعتقاد‬ ‫به مجاهدت در راه دی��ن و مبارزه انقالبی با فقر و فس��اد و‬ ‫ب ی عدالتی و ظلم‪ ،‬ضرورت جهاد در راه کس��ب اس��تقالل‬ ‫کش��ور و ازادی مس��لمانان و اعتالی س��رزمین اسالمی‪،‬‬ ‫بناب راین م ی توان این گونه اس��تنباط کرد که مفهوم اصلی‬ ‫سوسیالیزم در اندیش��ه ها و برنامه های میرزا‪ ،‬اساسا همان‬ ‫مساوات‪ ،‬عدالت و ب رابری اجتماعی بوده است و این معنی‬ ‫به هیچ وجه با مفهوم سیاسی مصطلح ان که از ویژگ ی های‬ ‫نگاه کمونیستی دولت سوسیالیستی شوروی است‪ ،‬مطابقت‬ ‫نداشته است‪ .‬از این گذشته‪ ،‬میرزا بارها بر این واقعیت تاکید‬ ‫کرده بود ک��ه پیاده کردن برنامه ها و مش��ی کمونیس��تی‬ ‫در ای ران امکان پذیر نیس��ت و اصرار بر این ام��ر‪ ،‬در واقع از‬ ‫شناخت جامعه ای رانی نشات م ی گیرد‪ .‬سند ان نامه میرزا به‬ ‫لنین اس��ت که در ان به چنین مضمونی تاکید کرده است‪:‬‬ ‫«‪ ...‬من به نمایندگان شما در موقعش گفتم که ملت ای ران‬ ‫حاضر نیست برنامه و روش بالشویزم را قبول کند‪ ،‬زی را این‬ ‫کار عملی نیس��ت و ملت ای ران را به طرف دش��من سوق‬ ‫م ی دهد‪»...‬‬ ‫ب ه طور مثال در قانون اساسی جنگل بیشتر نوع‬ ‫حکومت بر مبنانی مدرنیته و ش�یوه اداره کشور‬ ‫نیز جمهوریخواهی است‪ ،‬دالیل این امر چیست؟‬ ‫‪ l‬اصوال میرزا یک مرد دینی بی��ش نبود که همه‬ ‫مظاهر انقالب را از دریچه دیانت اس�لام م ی نگریس��ت‪ .‬با‬ ‫نظری به مرام نامه جنگل ی ها که ش��رح ان گذشت م ی توان‬ ‫به س��هولت دریافت که می��رزا از انجایی که پ��رورده افکار‬ ‫مذهبی بود‪ ،‬با مرام اسالم سازگاری داشت و در این خصوص‬ ‫اصرار م ی ورزید‪ .‬او اعتقاد داشت چون ای ران ی ها به دین اسالم‬ ‫و ش��عائر مذهبی عالقه دارند‪ ،‬قطع این پیوند دینی باعث‬ ‫م ی شود که به انقالب با نظر نامساعد بنگرند‪ .‬چه بسا همین‬ ‫امر و مخالفت هایی که به دنبالش به عمل اید‪ ،‬موجب شک‬ ‫در قیام شود‪ .‬البته این مطلب مهم را هم باید اذعان کرد که‬ ‫یکی از مش��کالت بزرگ نهضت جنگل ضعف ایدئولوژی‬ ‫اسالمی حاکم بر ان بود‪ .‬اصوال یک نهضت پیشرو انقالبی‬ ‫زمانی م ی تواند به اهداف خود برسد که از لحاظ ایدئولوژی‬ ‫غنی بوده و تحت تاثیر ایدئولوژی ه��ای مدرن خارجی قرار‬ ‫نگیرد‪ .‬به هرحال این خلل هیچ وقت ان اندازه نبود که باعث‬ ‫شود میرزا مذهبش را فدای پیروزی اش کند‪ ،‬کما اینکه بعد‬ ‫از تشکیل جمهوری ش��ورایی گیالن‪ ،‬وقتی اعمال خالف‬ ‫دین بعضی از یارانش را مشاهده کرد‪ ،‬خیلی زود از انها کناره‬ ‫گرفت‪ .‬بناب راین باید باور داش��ت که اه��داف و کانون های‬ ‫الهام بخش نهضت و اس��تراتژی و تاکتی ک ه��ای مبارزان‬ ‫جنگل از مکتب اسالم سرچشمه گرفت و با ارزش های دینی‬ ‫ارتباط داشت ولی چون میرزا درصدد استق رار یک حکومت‬ ‫صددرصد اسالمی که احکام اسالم در ان به اجرا دراید نبود‪،‬‬ ‫این مقصود در مرام نامه و قانون اساسی جنگل عیان نیست‪.‬‬ ‫مثال قانون اساسی جنگل گرایش به انفکاک روحانیت از امور‬ ‫سیاسی و معاش دارد‪ .‬روش��ن است این اعتقاد غی ر اسالمی‬ ‫است و الودگی نهضت جنگل به طرح انفکاک که تعبیر دیگر‬ ‫جدایی دین از سیاست است‪ ،‬از اشتباهات نهضت جنگل و از‬ ‫عوامل محدودکننده قدرت نهضت و کاستن از نفوذ معنوی‬ ‫ان بوده است‪ .‬شاید عالوه بر سرعت در تنظیم قانون اساسی‬ ‫و ب ی تجربگی نویسندگان‪ ،‬تصور جاذبه عمومی‪ ،‬منشا این‬ ‫اشتباه باشد ولی این موضوع از جاذبه نهضت کاست و مانع‬ ‫گسترش و شمول مردمی و فراگی ر شدن نهضت گردید‪.‬‬ ‫در رابطه با تس��اوی حقوق زن و مرد در قانون اساسی‬ ‫جنگل‪ ،‬طبق قانون اصل ‪ ۹‬از ماده دوم (حقوق مدینه)‪ ،‬باید‬ ‫گفت ش��خص میرزا به این اصل اعتقاد داشته است و این‬ ‫تس��اوی در حقوق مدنی و اجتماعی دانسته شده که شاید‬ ‫بتوان گفت هدف میرزا از گنجاندن این اصل پ ر رنگ کردن‬ ‫نقش زن��ان در نهضت خود و اس��تفاده از نیروی این بخش‬ ‫عظیم از جامعه یعنی زنان بوده است و ال غیر‪.‬‬ ‫حکومت جمهوری گیلان میرزاکوچ ک خان چه‬ ‫رابطه ای رس�می با تشکیالت ش�وروی داشت؛‬ ‫ب ه ه ر ح�ال م�ا مستش�ارانی از ش�وروی را در‬ ‫جمهوری جنگل م ی بینیم؟‬ ‫قانون اساسی جنگل گرایش به انفکاک روحانیت از امور سیاسی و معاش‬ ‫دارد‪ .‬روشن است این اعتقاد غیر اسالمی است و الودگی نهضت جنگل‬ ‫به طرح انفکاک که تعبیر دیگر جدایی دین از سیاست است‪ ،‬از اشتباهات‬ ‫نهضت جنگل و از عوامل محدودکننده قدرت نهضت و کاستن از نفوذ‬ ‫معنوی ان بوده است‪ .‬شاید عالوه بر سرعت در تنظیم قانون اساسی و‬ ‫ بی تجربگی نویسندگان‪ ،‬تصور جاذبه عمومی‪ ،‬منشا این اشتباه باشد ولی‬ ‫این موضوع از جاذبه نهضت کاست و مانع گسترش و شمول مردمی و‬ ‫فراگیر شدن نهضت گردید‬ ‫‪ l‬میرزا ش��رایط جامعه را درس��ت درک م ی کرد و‬ ‫تبلیغات کمونیس��تی را با فرهنگ و روحی��ه ای رانی مغایر‬ ‫م ی دید و م ی ترسید این اتحاد باعث بی زاری مردم از نهضت‬ ‫جنگل شود و زمان نیز درستی نظر میرزا را به اثبات رساند‪.‬‬ ‫توافقنامه می��رزا با ش��وروی ها نیز این بود ک��ه هیچ گونه‬ ‫تبلیغ��ات کمونیس��تی در حکومت موقت گی�لان انجام‬ ‫نش��ود‪ .‬اما انقالبیون چپ هدفشان تش��کیل حکومت به‬ ‫شکل حکومت شوروی بود‪ .‬انها ب رای جذب نیرو‪ ،‬شروع به‬ ‫تبلیغات کمونیس��تی و اجرای اصول اشتراکی از جمله لغو‬ ‫مالکیت خصوصی کردند که مغایر با توافقنامه ش��وروی با‬ ‫میرزا بود‪ .‬میرزا م ی خواست یک انقالب بورژوا – دموکراتیک‬ ‫با همکاری خان ها‪ ،‬زمی��ن داران و فئودال های بزرگ انجام‬ ‫دهد تا بتواند علیه شاه و انگلستان مبارزه کرده‪ ،‬تمام ملت را‬ ‫متحد کند‪ .‬بدیهی است که حزب کمونیست نم ی توانست‬ ‫از این شیوه حمایت کند‪.‬‬ ‫ما رابط�ه پرتنش�ی را میان قیام جن�گل و دولت‬ ‫مرکزی را م ی بینیم‪ .‬سیر این رابطه چگونه است؟‬ ‫در برخی مواقع از س�ر دوس�تی و صلح و گاهی‬ ‫جنگ است و اوج مخاصمات میان دولت جنگل و‬ ‫تهران در زمان وثوق الدوله رخ داده است‪.‬‬ ‫در مورد وثوق الدول�ه‪ ،‬او چ�ه اقداماتی بر علیه‬ ‫جنگلی ها کرد‪.‬مخصوصا اینک�ه گویا مذاکراتی‬ ‫نیز برای حل شدن غائله جنگل توسط وی صورت‬ ‫گرفته بود‪ .‬در این مورد توضیح بفرمایید‪.‬‬ ‫یکی از اتهام�ات مهمی که به می�رزا و قیام وی‬ ‫وارد م ی کنند‪ ،‬انتساب اتهام تجزی ه طلبی گیالن‬ ‫است‪ .‬با نگاهی به متون تاریخی‪ ،‬برخی از جمله‬ ‫«مخبرالس�لطنه هدایت» معتقدند ک�ه میرزا در‬ ‫جهت تجزیه گیلان از بدنه خ�اک ایران تالش‬ ‫کرد‪ ،‬اما «سی د حسن تق ی زاده» این اتهام را نفی‬ ‫م ی کند و معتقد است او نم ی خواست خودمختار‬ ‫باشد‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫‪ l‬در س��ال ‪ ۱۹۱۹‬وثوق الدوله رئیس دولت‪ ،‬قرارداد‬ ‫ننگینی با دولت انگلیس منعق��د م ی کند که ای ران را کامال‬ ‫تحت الحمایه دولت انگلیس قرار م ی دهد‪ .‬بر اثر این قرارداد‪،‬‬ ‫ای ران از استقالل سیاس��ی و اقتصادی اش محروم و عمال‬ ‫تحت نفوذ کامل انگلیس قرار م ی گرفت‪».‬‬ ‫در خصوص ش��خص وثوق الدوله باید در نظر داشت‬ ‫که این شخص کامال مخالف نهضت جنگل بود و تصمیم‬ ‫داشت که ب رای راضی نگاه داش��تن انگلستان این حرکت را‬ ‫س��رکوب نماید‪ ،‬که در این راه از کمک و همکاری سپهبد‬ ‫اعظم رش��تی که پس��ت وزارت کشور را داش��ت‪ ،‬بهره مند‬ ‫بود‪ .‬بعد از انتش��ار خبر عقد این قرارداد اف��راد مبارزی مثل‬ ‫سی د حس��ن مدرس و خیابانی ب��ه مخالفت با ای��ن قرارداد‬ ‫م ی پردازند‪ ،‬حتی خود احمدش��اه هم راضی به پذیرش این‬ ‫قرارداد نبود‪ .‬مدرس و میرزا در مقابله با این قرارداد توافق های‬ ‫محرمانه داشتند‪ .‬جنگل ی ها نیز با این قرارداد مخالفت کرده‪،‬‬ ‫به نوبه خود نام این قرارداد را «سند فروش ای ران» گذاشتند‪.‬‬ ‫از ان سو وثوق الدوله مجبور به سختگیری ب رای اجرای این‬ ‫قرارداد م ی ش��ود‪ ،‬ولی مردم راضی به پذی��رش این قرارداد‬ ‫نم ی ش��وند‪ .‬وثوق الدوله با برخورد مردم و افش��اگری میرزا‬ ‫مواجه م ی شود‪ .‬احمدش��اه نیز ب رای بار دیگر وثوق الدوله را‬ ‫مورد سرزنش قرار م ی دهد و بعد از بازگشت از فرانسه صریحا‬ ‫اعالم م ی دارد ک��ه هرگونه قرارداد بای��د با تصویب مجلس‬ ‫شورا انجام پذیرد‪.‬‬ ‫بعد از اعدام دکتر حش��مت‪ ،‬س��ردار معظم خ راسانی‬ ‫(عبدالحس��ین امیر تیمور) ک��ه به دس��تور وثوق الدوله به‬ ‫گیالن ماموریت یافته بود‪ ،‬با شدت عمل تصمیم به قلع و‬ ‫قمع جنگلیان گرفت و عده ای از همراهان دکتر حشمت را‬ ‫به دامغان و ش��هرهای دیگر تبعید و همه روزه عده ای را به‬ ‫جرم اینکه با جنگلیان همراهی م ی کردند‪ ،‬دستگیر و زندانی‬ ‫م ی ساخت و بدون محاکمه دس��تور قتل و شکنجه انان را‬ ‫فراهم م ی کرد‪ .‬در این هنگام‪ ،‬میرزا و یارانش که در موقعیت‬ ‫بسیار ناگواری قرار گرفته بودند و تحت تعقیب سریع قوای‬ ‫دولتی قرار داش��تند‪ ،‬ناچار به عقب نشینی ش��دند‪ .‬با تمام‬ ‫مخاط راتی که میرزا و یارانش با ان س��روکار داش��تند‪ ،‬ولی‬ ‫به نبرد و مبارزه خودشان ادامه م ی دهند‪ .‬میرزا با سخنانش‬ ‫جنگلیان را به ادامه مبارزه تشویق م ی کند‪ .‬ولی با این همه‬ ‫تعدادی از یاران میرزا تسلیم شدند و اوضاع ب رای جنگل ی ها‬ ‫سخت تر شده بود و افرادی نیز به شهادت رسیدند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر دشمنان حرکت جنگل سعی م ی کردند با پی ش اوردن‬ ‫مسائل و موضوعاتی هرچه بیشتر روحیه مردم را تضعیف‬ ‫کنند و میرزا را به داش��تن اهداف غی ر اسالمی متهم کنند‪.‬‬ ‫پس از تحمل مشکالت و زحمات فراوان که میرزا و یارانش‬ ‫در طول مسیر حرکت متحمل م ی شوند و لطمات و تلفاتی‬ ‫که به او و یارانش وارد م ی شود‪ ،‬میرزا موفق م ی شود با تعداد‬ ‫معدودی همراه به جنگل های فومن باز گردد‪ .‬با جمع شدن‬ ‫مجدد یاران میرزا‪ ،‬فرماندهی نیروهای قزاق ناچار به برقراری‬ ‫حکومت نظامی م ی ش��ود که این امر با شکس��ت مواجه‬ ‫م ی شود‪ ،‬بناب راین تصمیم م ی گیرد از راه خدعه و نیرنگ کار‬ ‫میرزا را یکسره کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪ l‬قیام جن��گل با اینک��ه در ظاهر ام��ر قیام علیه‬ ‫مصالح کش��ور تلقی ش��ده بود‪ ،‬با این حال در ان زمان که‬ ‫مستوف ی الممالک ریاس��ت دولت را در دست داشت و طبعا‬ ‫مرد وطن پرستی بود‪ ،‬تا اندازه ای حق را به جنگلیان م ی داد‪.‬‬ ‫خصوصا چون دکتر حشمت‪ ،‬نماینده جنگلیان در ته ران با‬ ‫مس��توف ی الممالک مذاکره کرده بود‪ ،‬رئیس دولت ناچار به‬ ‫منظور اینکه عملی به معنای س��رکوبی جنگل انجام نداده‬ ‫باشد‪ ،‬بنا بر اشاره‪ ،‬شاه به حش��مت الدوله تلگراف کرد که از‬ ‫راه سازش با جنگل ی ها وارد مذاکره شود‪ .‬فرماندار گیالن که‬ ‫مردی وطن پرست بود و در این مورد به جنگلیان حق م ی داد‪،‬‬ ‫فرمان احمد ش��اه را به موقع اجرا کرد‪ .‬ام��ا چون چندی بعد‬ ‫«محمد ول ی خان تنکابنی» سپهس��االر به نخس ت وزیری‬ ‫انتخاب ش��د از س��ابقه او معلوم بود ک��ه در ب رابر حکومت‬ ‫جنگل شدت بیشتری نش��ان خواهد داد‪« .‬حشمت الدوله»‬ ‫به رئیس دول��ت اطالع م ی ده��د که طبق نظر و دس��تور‬ ‫نخس ت وزیر سابق و به فرمان ش��اه‪ ،‬وی مشغول مذاکرات‬ ‫است و انجام سازش با اعزام قوا منافات دارد و شرایط را ب رای‬ ‫مصالحه فراهم م ی کند‪ .‬احمدشاه ب رای جلب رضایت مردم و‬ ‫عمل نکردن بر خالف دستور قبلی‪ ،‬فرمانی به نخس ت وزیر‬ ‫صادر م ی کند‪ ،‬تنکابنی هم که خود را ش��خصی ازادیخواه‬ ‫مطرح کرده‪ ،‬نم ی خواه��د که در جه��ت مخالف تمایالت‬ ‫ملی قدم بردارد‪.‬‬ ‫الجرم چاره ای جز اطاعت امر شاه ندید و اولیای سفارت‬ ‫روس را به طریقی س��اکت ک��رد‪ .‬در نتیجه ای��ن مقدمات‬ ‫مذاکرات��ی با حض��ور زعمای جن��گل «دکتر حش��مت»‪،‬‬ ‫«شیخ محمد کسمایی»‪ ،‬ولی طالع و دو تن از علمای شهر‬ ‫به نام های «سی د عبدالوهاب صالح» و «حاجی سی د محمود‬ ‫روحانی» در فومن صورت م ی گیرد‪ ،‬که منجر به توافق بین‬ ‫جنگل ی ها و نمایندگان دولت م ی شود‪ ،‬که بر اثر ان و به خاطر‬ ‫ضدیت روس ها با جنگل ی ها‪ ،‬بنابراین گذاشته م ی شود که‬ ‫از س��وی جنگل ی ها تظاه رات به کلی ممنوع ش��ود و حتی‬ ‫تعدادی از مس��لحین مرخص ش��وند و فرماندار ب رای افراد‬ ‫برجسته تقاضای تامین کند‪ ،‬که از صدور اوراق تامین چنین‬ ‫استنباط شود که قضیه جنگل خاتمه یافته است‪ .‬با توجه به‬ ‫توافقی که صورت م ی گیرد انتظار م ی رود که اوضاع به حالت‬ ‫معمولی و عادی بازگردد و جنگل ی ها از کارهای سابق خود‬ ‫دست بردارند ولی چنین امری اتفاق نم ی افتد‪ .‬پس از موافقت‬ ‫سران جنگل و رفتن نیرو های دولتی از انجا‪ ،‬کنسول روس‬ ‫با اینکه ظاه را از این سازش احساس رضایت م ی کرد‪ ،‬ولی در‬ ‫خفا بنای مزاحمت را گذاشت و از طریق قزاق های روس در‬ ‫جاده انزلی و رشت دست به ادم کشی و غارت زد‪ .‬جنگل ی ها‬ ‫از شنیدن این خبر سخت خشمگین ش��ده‪ ،‬ب رای مقابله با‬ ‫قزاقان روسی خود را اماده کردند و ضمنا چون مفاخ رالدوله‬ ‫از طرف روس ها به جای حشمت الدوله به فرمانداری گیالن‬ ‫منصوب ش��ده بود‪ ،‬امید ان م ی رفت که بین انها و روس ها‬ ‫سازشی صورت گیرد‪.‬‬ ‫این سازش و عقب نش��ینی قوای دولت بر استحکام‬ ‫مبانی جنگل ی ها افزود‪ .‬و به این وس��یله تقریبا تمام خطه‬ ‫گیالن در قلمرو و قدرت جنگلیان قرار گرفت‪.‬‬ ‫س�ر میرزا را به دس�تور سردار س�په در گورستان‬ ‫حس�ن اباد دفن کردند‪ .‬بعد یکی از یاران قدیمی‬ ‫میرزا به نام «کاس اقا حسام» سر میرزا را محرمانه‬ ‫از گورکن تحویل و به رشت برده و در مح ل ّی موسوم‬ ‫به سلیمان داراب به خاک سپرد‬ ‫‪65‬‬ ‫مسالهعدمقطعیت‬ ‫فرهنگ‬ ‫گذشته فرهادی‬ ‫«گذشته» فرهادی‪ ،‬درام پردازی‬ ‫جهانی و راستگ رایان ف رانسوی‬ ‫مهاجران‬ ‫فیلم جدید اصغر فرهادی‪ ،‬زندگی یک زوج‬ ‫ایرانی ‪ -‬فرانسوی را روایت می کند‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪66‬‬ ‫بویعطرحیات بخش‬ ‫«زنانی که م ی شکنند»؛ روایت فرهادی‬ ‫از زنان درگذشته‬ ‫وصلشدنسینمایداخلباخارج‬ ‫چ را فیلم فرهادی در ای ران خوب‬ ‫می فروشد؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪67‬‬ ‫مساله عدم قطعیت‬ ‫«گذشته» فرهادی‪ ،‬درام پردازی جهانی و راستگرایان فرانسوی‬ ‫‪1‬‬ ‫فرزاد گمار ‪/‬منتقد سینما‬ ‫فرهنگ‬ ‫مردی در فرودگاه‪ ،‬زنی جوان در پشت شیشه که سعی‬ ‫دارد شوق و هیجان خود را از دیدن مرد اب راز کند‪ ،‬اما نه صدایش‬ ‫شنیده م ی شود نه مفهوم حرکاتش‪ ،‬کات! زن و مرد زیر باران‬ ‫در حالت دویدن خود را به یک اتومبیل تیره رنگ م ی رسانند‪.‬‬ ‫هر دو سوار م ی شوند‪ ،‬اتومبیل به عقب حرکت م ی کند‪ ،‬صدای‬ ‫برخورد شنیده م ی شود و «گذشته» با زنگ خطر این برخورد‬ ‫اغاز م ی شود‪.‬تا همین جا تم اصلی داستان فیلم «گذشته» ‬ ‫اصغر فرهادی مشخص شده است‪ .‬او در همان دو دقیق ه اول‬ ‫با یک مقدم ه هالیوودی به صورت موجز‪ ،‬ماجرای فیلمش را‬ ‫ب رای مخاطب مش��خص م ی کند‪ .‬این دو زوج علی مصفا در‬ ‫نقش احمد و برنیس بژو در نقش مارین‪ ،‬گذشته ای دارند که‬ ‫رفتن به طرف ان خطرناک است‪.‬ماجرا چیست؟ اتفاقاتی در‬ ‫گذشته افتاده است‪،‬؛ اما احمد بعد از گذشت چهار سال که به‬ ‫دالیلی نامعلوم همس��رش مارین (برنیس بژو) را ترک کرده‪،‬‬ ‫برگشته تا جدای ی انها صورتی قانونی پیدا کند‪ .‬در این مدت‬ ‫ظاه را مارین هم بیکار نبوده و در محل کار خود (داروخانه) با‬ ‫مرد دیگری به نام سمیر (طاهر رحیم) اشنا شده‪ .‬او قرار است‪،‬‬ ‫شوهر سوم مارین باشد‪.‬‬ ‫مارین از همس��ر اولش دختری به نام لوسی دارد که به‬ ‫دالیلی نامشخص سر ناسازگاری با مارین دارد و حاال احمد به‬ ‫حکم مارین مجبور م ی ش��ود تا گره از کار رابط ه مادر و دختر‬ ‫بگشاید‪ ،‬اما اوضاع اش��فته تر از ان است که به نظر م ی رسد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫دختر (لوسی) علیه مادر شورش کرده و پرده از ماجرای ارتباط‬ ‫سمیر و مارین و نقش خود و این دو در خودکشی (سلین) زن‬ ‫در کمای سمیر برم ی دارد‪.‬‬ ‫طبق شواهدی که فیلم «گذشته» ارائه م ی دهد‪ ،‬عدم‬ ‫قطعیت در واقعیت و بازنمایی گذشته شخصی ت ها در حال‪،‬‬ ‫از موضوعات پی ش ب رنده فیلم است‪ .‬کارگردان سعی بسیاری‬ ‫کرده تا ان را به مخاطب گوش��زد که نه شیرفهم کند‪ ،‬اما در‬ ‫این ش��یرفهم کردن فرهادی انقدر به جزئیات توجه کرده و‬ ‫ان را ریاض ی وار در جدول «گذشته» مهندسی کرده است که‬ ‫ارمغانی غیر از سردرگمی ب رای مخاطب خست ه سالن سینما‬ ‫ندارد؛ مخاطبی که ‪ 130‬دقیقه پیگیر بازنمایی واقعیتی شده‬ ‫که هر لحظه امکان فروریخت��ن ان م ی رود‪ .‬فروریختنی که‬ ‫نه به خاطر اشتباه مخاطب در زاویه دیدش به موقعی ت ها و‬ ‫شخصی ت ها‪ ،‬بلکه به خاطر اطالعات زیاد فیلمنامه نویس رخ‬ ‫م ی دهد و کارگردان به شکلی جبرگرایانه هر وقت خود صالح‬ ‫بداند اطالعاتش را ب رای ش��وک های مقطع��ی به مخاطب‬ ‫تحمیل م ی کند‪ .‬گذشته طوالنی و خسته کننده است‪ .‬با اینکه‬ ‫ش صحنه ها سعی بر افزایش سرعت‬ ‫فرهادی با استفاده از بر ‬ ‫دادن فیلم دارد اما اصرار در نش��ان دادن جزئیات و همچنین‬ ‫پرو بال دادن به صور خیال خود و ایجاد نش��ان ه ب رای امکان‬ ‫دادن به احتمال هر نوع پیچش در داستان‪ ،‬فیلم را از ایجاز دور‬ ‫کرده است‪ .‬مخصوصا اینکه فرهادی عمدا شخصی ت هایش‬ ‫را از داش��تن پش��توانه ای که مخاطب بتواند رفتار و واکنش‬ ‫شخصی ت ها را دارای اصولی مش��خص بداند‪ ،‬محروم کرده‬ ‫تا خود تنها گردانند ه انها باش��د‪« .‬گذشته» با اینکه توانسته‬ ‫اجماع و مجوز عمومی منتقدان و مخاطبان و جش��نواره ای‬ ‫مثل کن را ب رای تبدیل شدن سازنده اش به عنوان یک درام پرداز‬ ‫جهانی بگیرد‪ ،‬اما در عین حال نشانه هایی در ان هست که‬ ‫وصل شدن سینمای داخل به خارج‬ ‫چرا فیلم فرهادی در ایران خوب می فروشد؟‬ ‫‪2‬‬ ‫امیرحسین علم الهدی ‪ /‬کارشناس سینما‬ ‫چرا انبوهی از فیلم هایی با زبان فارسی که سعی دارند‬ ‫با مخاطب فارس ی زبان ارتباط دوسویه ای را برقرار نمایند‪ ،‬در‬ ‫اکران سینمایی با شکس��ت مطلق مواجه م ی گردند؟ و چرا‬ ‫فیلمی از یک کارگردان ای رانی با زبان فرانسوی و زیرنویس‬ ‫فارسی توانسته با مخاطب داخلی ارتباط نسبی برقرار نماید؟‬ ‫پاس��خ به س��واالت فوق را باید در مخاطب شناسی و‬ ‫ض��رورت توج��ه ب��ه اقتص��اد س��ینما‪ ،‬رفت��ار غیرمتعارف‬ ‫سیاستگذاران با ذات سینما‪ ،‬ادامه موفقیت ب رندی به نام اصغر‬ ‫فرهادی‪ ،‬تولیدات انبوه ضعیف سینماگران که به اجبار روانه‬ ‫سینماها م ی گردند‪ ،‬اصرار بر نمایش کامل فیلم های تولید‬ ‫داخلی در س��ینماها و جلوگیری از نمایش فیلم خارجی و‪....‬‬ ‫جس ت وجو نماییم‪.‬‬ ‫مخاطب شناسی و ضرورت توجه به اقتصاد‬ ‫سینما‪ :‬س��ینمای ای ران سال هاست که برخالف خواست و‬ ‫‪68‬‬ ‫تامین سالیق مخاطبان در حال فعالیتی «رکودگونه» است!‬ ‫معنای این فعالیت‪ ،‬فعالیتی است که فقط ب رای پرکردن امار‬ ‫تولی دات سینمایی ب رای دولتمردان از یک سو تعریف م ی گردد‬ ‫و از دیگر سو‪ ،‬اکثر تولی دات بخش خصوصی هم ب هدلیل عدم‬ ‫نیاز به کسب سود در زمان نمایش به دلیل سوداوری در زمان‬ ‫تولید تعریف دیگری را در عدم نیاز به تماشاگر در زمان اکران‬ ‫سینمایی فیلم ها رقم م ی زند و هرس��ال تعدادی فیلم تولید‬ ‫م ی گردد که نیازی ب��ه جذب مخاطب ندارن��د و با اقتصادی‬ ‫ورشکسته تولید ادامه دارد! سینما زمانی م ی تواند رونق را تع ریف‬ ‫نماید که بتواند به حداقل مخاطب خود دست پی دا کند و حداقل‬ ‫برگشت سرمایه را در بازار هدف خود بازتعریف نماید و در زمان‬ ‫فعلی به دالیلی که بخشی از ان در سـطور فوق اشاره گردید‪،‬‬ ‫متاسفانه هر ای رانی هر ‪ ۹‬سال یک بار به سینما م ی رود و این‬ ‫نشانه رکودگونه بودن فعالی ت های سینمایی است‪ .‬مهمترین‬ ‫دلیل استقبال نسبی از فیلم «گذشته» در سینمای ای ران‪ ،‬نیاز‬ ‫مخاطبانبههمراهیباجریانسینماییجهاناستکهبتوانند‬ ‫فیلمی را در جریان اصلی سینمایی همراه با مخاطبان سایر‬ ‫کشورها در یک زمان واحد به تماشا بنشینند و سرمایه گذاران‬ ‫فیلم تولید این اثر را با نیاز به برگشت سرمایه از اکران سینماها‬ ‫م ی گوید هنوز ذهن فیلمساز از برخی مرزبندی ها رها نشده‬ ‫و فرهادی ب رای عبور از یک درام پرداز محلی و تبدیل شدن به‬ ‫درام پردازی جهانی باید از ان عبور کند‪ .‬این مرزبندی‪ ،‬هم در‬ ‫مشخ ص نبودن جهان بینی فیلمش بروز دارد هم در تکنیک‬ ‫حاال دیگر کلیشه ای ش��ده اش‪ .‬مضمون پردازی و رهاکردن‬ ‫ش��خصی ت هایش در بستر بس��یط عدم قطعی ت ها و حتی‬ ‫اصرار او در استفاده از می زانس ن ها و نوع دکوپاژش‪ ،‬هر کدام به‬ ‫نوب ه خود نمود این واقعیت هستند‪ .‬برداشت برخی لحظه ها و‬ ‫مفاهیم از فیلم های سابقش مثل لوکیشن از فیلم شهر زیبا‪،‬‬ ‫خیانت در چهارشنبه سوری‪ ،‬دروغ از درباره الی و شوک های‬ ‫مقطعی و تکنی ک های هوشمندان ه فیلمنامه نویسی از جدایی‬ ‫م ی تواند از نمونه های دیگر این مرزبندی باشد‪.‬‬ ‫وقتی فرهادی در فیلمش مدام از مفاهیم مورد عالقه‬ ‫خود که در فیلم های پیشین استفاده کرده حرف م ی زند‪ ،‬ما‬ ‫را هم مجبور به مقایس��ه م ی کند‪ .‬او در «گذشته» برعکس‬ ‫دیگر فیلم های خود مخاط��ب را در یک نااگاهی کامل قرار‬ ‫«نه فقط در فرانسه» و سایر حقوق تعریف کرده اند‪.‬‬ ‫رفت�ار غیرمتع�ارف سیاس�تگذاران با ذات‬ ‫س�ینما‪ :‬در طول س��ه دهه گذشته سیاس��تگذاری ها به‬ ‫س��مت حمایت غی ر هوش��مند از تولیدات داخلی بوده و در‬ ‫اس��تراتژی های س��ینمایی و برنامه های راهبردی سینما‬ ‫نه تنها نحوه ارتقای ح��وزه توزیع و نمای��ش نادیده گرفته‬ ‫ش��ده‪ ،‬بلکه در اضالع رابطه حاکمیت‪ ،‬سینماگران و مردم ‬ ‫ترجیح سیاس��تگذاران ‪ -‬چه دولتی و چ��ه صنفی ‪ -‬توجه‬ ‫بیش از اندازه به س��ینماگران بوده و حقوق قانونی «مردم‬ ‫یا مخاطبان هدف س��ینما» در هیچ سیاستی به رسمیت‬ ‫شناخته نشده است‪« .‬گذش��ته» فرهادی توجهی هر چند‬ ‫اندک به ذات سینماس��ت که تولی��د را در مقیاس جهانی‬ ‫توس��ط بخش��ی از س��ینماگران داخلی با همراهی توزیع‬ ‫و نمایش س��ینمایی درهم امیخته و در مع��رض انتخاب‬ ‫«مردم» که حق قانونی ایشان است‪ ،‬گذاشته است‪.‬‬ ‫ادام�ه موفقی�ت برندی ب�ه ن�ام فرهادی‪:‬‬ ‫مجموع فیلم های فرهادی باالخص از چهارشنب ه سوری به‬ ‫بعد نشان از کارگردانی دارد که تسلط مثال زدنی بر نگارش‬ ‫فیلمنامه «پای��ه فیلم خ��وب» دارد و م ی تواند با انتخاب‬ ‫عوامل حرفه ای و باالخص گرفتن ب��ازی از بازیگرانی که‬ ‫اکثر فیلم هایشان فیلم های معمولی در سینماست‪ ،‬اثری‬ ‫را خلق نماید که با تماش��اگر صادق اس��ت و همانند اکثر‬ ‫تولیدات سینمای ای ران به شعور مخاطب خود ب ی احترامی‬ ‫ نم ی کند‪« .‬گذشته» فرهادی با حضور بازیگران بی ن المللی‬ ‫خود و بازیگران ای رانی توانسته در کنار یک فیلمنامه قرص‬ ‫و محکم روایت جذابی از شهری به نام عروس اروپا داشته‬ ‫رقابت است ‪ -‬سینماداری زیرمجموعه بخش خدمات باید‬ ‫باشد و خدمات به مش��تری درصورت عدم رقابت به معنای‬ ‫رفتار کارمندگونه ای است که س��ینما در ای ران سال هاست‬ ‫حوزه رقابت در س��ینماداری را با حوزه کارمندپروری اشتباه‬ ‫گرفته است! ‪ -‬شرکت نمایید اما ش��ما را مجبور م ی کنند‬ ‫فرهنگ‬ ‫باشد که برخالف تصاویر کارت پس��تالی از پاریس در اکثر‬ ‫فیلم ها‪،‬س��عی دارد روایت صادق تری را از زندگی روزمره و‬ ‫حاشیه مردمان این کشور بافرهنگ داشته باشد‪.‬‬ ‫تولی�دات انبوه ول�ی ضعیف س�ینماگران‬ ‫که به اجبار روانه س�ینماها م ی گردند‪ :‬در سـطور‬ ‫باال تاکید کردم که س��ینمای ای ران سالیان سال‬ ‫اس��ت که اصرار عجیبی دارد با تولیدات ضعیف‬ ‫ولی انبوه خود رقابت ذاتی حوزه توزیع و نمایش‬ ‫سینمایی کش��ور را دچار بحران الینحلی نماید‬ ‫که نبض این بحران را باید در تولیدات غیرکیفی‬ ‫جس��ت وجو کرد! س��ینما در ای ران هنوز به حوزه‬ ‫رقاب��ت روی خوش نش��ان نم ی ده��د و ترجیح‬ ‫م ی دهد ب��رای پنهان ک��ردن ضع ف های مفرط‬ ‫خود‪ ،‬ضمن تراشیدن دشمنان خیالی‪ ،‬ریشه اصلی‬ ‫مشکالت را در فقدان کمی و کیفی سالن نمایش‬ ‫فیلم در کش��ور و سانس��ور دنبال کند (نگارنده‬ ‫معتقد اس��ت که ای��ن دو مش��کل از مهمترین‬ ‫مشکالت سینمای ای ران اس��ت اما نبود کیفیت‬ ‫مقبول در اکثر فیلم ها از لحاظ س��اختار و محتوا‬ ‫«مشکل اصلی» سینمای ای ران است که نشان از‬ ‫کمبود دانش فنی نزد اکثر سینماگران دارد)‪ .‬فیلم‬ ‫«گذشته» به دلیل قابلی ت های ساختاری خود توانسته هم‬ ‫از پس سانسور براید و هم به صورت نسبی در همین تعداد‬ ‫سالن اندک سینما در ای ران به فروش قابل قبولی دست یابد‬ ‫و به خوبی تهدیدات اصلی سینما از نگاه تولیدات داخلی را‬ ‫با نمایش یک فیلم خارجی به فرصت تبدیل سازد‪.‬‬ ‫اصرار ب�ر نمای�ش کامل فیل م ه�ای تولید‬ ‫داخلی در س�ینماها و جلوگیری از نمایش فیلم‬ ‫خارجی‪ :‬وصل رگ تنفس��ی س��الن های س��ینمایی به‬ ‫تولیدات داخلی بزرگترین اشتباه استراتژیک سینما در ای ران‬ ‫است‪ .‬فرض کنید م ی خواهید در یک فعالیتی که ذاتش در‬ ‫فقط جنس یک کشور را داش��ته باشی و نم ی توانی تنوع را‬ ‫در ویترین کاال هایت داشته باش��ی و به ناچار یک سلیقه را‬ ‫در محل فروش م ی توانی جذب کنی‪ .‬خب در دنیایی که تو‬ ‫م ی توانی با انتخاب ازادانه خود به هزاران شبکه ماهواره ای‪،‬‬ ‫میلیارد ها صفحه وب‪ ،‬هزاران فیلم روز قاچاق و غی ر قاچاق‪،‬‬ ‫هزاران بازی رایانه ای وصل شوی‪ ،‬چطور م ی توانی‬ ‫در سالن های سینمایی کشور به انحصار تن دهی‬ ‫و موفق هم شوی؟ گذشته فرهادی نشان از توجه‬ ‫به این ضرورت دارد که س��الن های س��ینمایی‬ ‫کش��ور ب رای خدمات دهی خود به مخاطبان باید‬ ‫به اتصال رگ تنف س شان به تولیدات غیرکیفی‬ ‫س��ینمای ای ران پای��ان دهند تا بتوانن��د ویترین‬ ‫ساالنه خود را با ترکیبی از تولیدات کیفی داخلی‬ ‫و فیلم های کیفی خارجی تواما به مخاطبان ارائه‬ ‫نمایند تا س��ینمای ای ران تنوع در جذب سلیقه را‬ ‫به رسمیت بشناس��د و این تنها راه برون رفت از‬ ‫بحران های س��ینمایی در ای ران اس��ت که اکران‬ ‫«گذشته» م ی تواند نوید پاسخ به این نیاز حیاتی‬ ‫سینما در ای ران باشد‪.‬‬ ‫موخ�ره‪ :‬مخاط��ب‪ ،‬مخاط��ب و بازه��م‬ ‫مخاطب حلقه گمش��ده س��ینمای ای ران اس��ت‬ ‫که گذشته با زیرنویس فارسی نش��ان داد که رفتار شناسی‬ ‫مخاطب س��ینمایی در ای ران با یک فیلم زبان فرانس��وی‬ ‫به گونه ای است که وصل جریان سینمایی در داخل در حوزه‬ ‫نمایش به جریان سینمایی خارج از کشور از نان شب ب رای‬ ‫سینما واجب تر است! ‪g‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫داده است‪ .‬اگر در فیلم های گذشته نشانه ها و کدهای اتفاقات‬ ‫و رفتارهای ش��خصی ت ها را در مقدمه فیلمش م ی گنجاند‬ ‫تا بعدا از این موارد نامرئی درام خود را بس��ازد و مخاطب را با‬ ‫شگفتی همراه سازد‪ ،‬در «گذش��ته» همه چیز را از مخاطب‬ ‫پنهان م ی کند! تا هرج��ا که صالح دانس��ت در فاصله های‬ ‫مقرر و بدون توجه به اینکه ایا تدوین انها به صورت پش��ت‬ ‫سر هم به تحکیم روند منطقی فیلم کمک خواهد کرد یا نه‪،‬‬ ‫ما را به یاد معادله های ریاضی بیندازد تا با شوک های زمان دار‬ ‫و خط کش ی شده اش نهایت تالش خود را ب رای رودست زدن‬ ‫به مخاطب انجام داده باش��د‪ .‬این همان تکنیکی است که‬ ‫فرهادی در فیلم های قبل ی اش در ان تبحر خود را به خوبی‬ ‫نشان داده است‪ ،‬اما به کارگیری بیش از حد ان در شرایطی که‬ ‫به مخاطب هیچ نشانه ای از وجود ان نداده‪ ،‬حیرتی به دنبال‬ ‫ندارد و پس از تکرار چندباره شوک های ط راح ی شده‪ ،‬اعتماد‬ ‫مخاطب نسبت به انها از دست می رود و هرچه از فیلم پیش‬ ‫م ی رود گاردش را در مقابل انها بسته تر م ی کند تا به صورتی‬ ‫مکانیکی رودست نخورد‪ .‬رودست هایی که حتی رودست هم‬ ‫نیستند چون به مخاطب درباره انها چیزی نشان داده نشده تا‬ ‫مخاطب بتواند روابط علت و معلولی انها را کشف کند‪ ،‬درباره‬ ‫انها اشتباه کند و سپس به وجه دیگری از ماجرا که م ی توانست‬ ‫رازالود باشد پی ببرد‪ .‬از این رو کارگردان م ی تواند در هر لحظه‬ ‫هر چیز جدی��دی را در دهان ادم های فیل��م بگذارد به قصد‬ ‫غافلگیری یا نهایتا قصه تعریف کردن‪.‬‬ ‫فرهادی مس��یر اتفاقات را به گون��ه ای ط راحی کرده تا‬ ‫سمیر و احمد حداقل در یک صحنه رو در روی هم قرار بگی رند‬ ‫و چه جایی بهتر از اش��پزخانه که زن بازیگر اصلی ان است؛‬ ‫تا می زان احس��اس گرایش احمد به بازگشت را با پاک کردن‬ ‫اشغال های لوله اب اشپزخانه بس��نجد‪ .‬انفعال او در مقابل‬ ‫احکام ی که فیلمنامه در مقابله اش با مارین مشخص کرده‬ ‫از او شخصیتی به شدت ب ی هویت ساخته است‪ .‬در رفتارش‬ ‫هیچ گونه عمقی که برامده از اصولی فرهنگی و اجتماعی و‬ ‫حتی عرف خاصی باشد‪ ،‬دیده نم ی شود‪ ،‬چون توسط کارگردان‬ ‫بازنمایی از گذشته او به شدت منع شده است‪ .‬گفت وگو معنی‬ ‫ن��دارد‪ ،‬حتی در زمان های��ی هم که نوع چین��ش دیالوگ ها‬ ‫و روند تصنعی مارین و احمد داس��تان را به مرز «گذش��ته»‬ ‫نزدیک م ی کند تا گفت وگو ش��کل کاملی ب��ه خود بگیرد‪،‬‬ ‫مارین از سوی فیلمنامه نویس و کارگردان مامور م ی شود به‬ ‫صورتی دم دستی با اکت هایی نمایشی‪ ،‬تحکم و عصبانیتی‬ ‫مصنوعی‪ ،‬جلوی ان را بگیرد و این عمال وارد گفت وگو نشدن‪،‬‬ ‫با لکنتی که در ابتدای فیلم به ما نشان داده شده تفاوت دارد‪.‬‬ ‫تصویرنشدن چرایی شکل نگرفتن گفت وگو ب رای مخاطب‬ ‫باعث شده در سکان س های طوالنی‪ ،‬چهر ه ب ی حالت و کاراکتر‬ ‫ب ی نش��انه احمد و عکس العمل های عموما انفعال ی او را در‬ ‫مقابل حرکات نمایشی مارین درک نکند‪ .‬تا انجا که کارگردان‬ ‫در جایی از داستان عمال نمی داند باید با احمد چه کار بکند و‬ ‫ان به دست در خیابان رهایش کند‪ ،‬بدون‬ ‫مجبور می شود چمد ‬ ‫اینکه رفتارهایش به عنوان شخصیت احمد در ذهن مخاطب‬ ‫تثبیت شده باشد؛ جز مردی سردرگم که خودش هم نم ی داند‬ ‫چه م ی خواهد‪.‬‬ ‫اما برعکس مارین شخصیتی اس��ت که ازاد گذاشته‬ ‫ش��ده تا در طول فیلم هر کاری دلش خواس��ت بکند‪ ،‬پس‬ ‫از چهار س��ال به دلیلی که تنها منطقش م ی تواند یک وداع‬ ‫ تر و تمیز و متمدنانه باشد نه یک انتقام ماجراجویانه‪ ،‬احمد را‬ ‫به فضای ملتهب خانه اش م ی کشاند‪ .‬منطق وداع با مردی که‬ ‫زمانی همسرش بوده با دعوت او به خانه ای که مرد دیگری به‬ ‫نام سمیر در مقام شوهر جدید در ان زندگی م ی کند‪ ،‬در همان‬ ‫ابتدا از بین م ی رود‪ .‬م ی ماند حس انتقام‪ .‬اما انتقام از چه کسی‪،‬‬ ‫مشخص نیس��ت‪ .‬اینکه احمد تاوان چه چیزی را م ی دهد را‬ ‫هی چ کس نم ی داند‪ ،‬اما حکم ان توسط کارگردان توانا صادر‬ ‫شده است‪ .‬مارین حتی قادر است شوهر سابق و جدید خود را‬ ‫به مقابله بکشاند و هیچ ترسی و تردیدی هم نسبت به این‬ ‫ماجرا ندارد‪ .‬م ی تواند هم بر سر احمد داد بزند‪ ،‬هم سمیر‪ .‬هم‬ ‫پسر بچه س��میر را کتک بزند‪ ،‬هم ناجی او شود‪ ،‬هم دختر‬ ‫نوجوانش را به باد کتک بگیرد‪ ،‬هم او را ببخش��د‪ .‬درواقع در‬ ‫همه چیز دست او باز است‪ .‬او شخصیتی چندوجهی دارد که‬ ‫مخاطب از تمام رفتارهای��ش م ی تواند معنی خاصی بردارد‪.‬‬ ‫قرار گرفتن هر بازیگر موجهی در این موقعیت قابلیت ان را‬ ‫دارد که جایزه بازیگری زن را در جشنواره ای مثل کن ب رایش به‬ ‫ارمغان اورد‪ .‬تکلیف سمیر هم مشخص است‪ ،‬او در شناخت‬ ‫عشق سلین به خود دچار اشتباه شده است‪ ،‬در ادامه با مارین‬ ‫اشنا ش��ده و مرتکب خیانت به زن خود شده است و فرهادی‬ ‫ق عطر و فشار دادن یا ندادن انگشت‬ ‫نم ی تواند با سکانس تزری ‬ ‫او توسط سلین‪ ،‬گذشته را برگرداند‪ ،‬اما راحت این پایان بندی‬ ‫را به فیلم تزریق م ی کند تا پایان بندی فیلم هم به ش��دت از‬ ‫کل فیلم بیرون بزند‪ .‬تصویر در هم قرارگرفتن دست سلین و‬ ‫سمیر به همان اندازه ای که در حد پایان بندی یک فیلم کوتاه‬ ‫پایین کشیده شده اس��ت‪ ،‬به همان اندازه هم با موتی ف ها و‬ ‫کلیت فیلم در تعارض است‪ .‬در اخر م ی ماند حرف فیلم که‬ ‫در شخصیت و اتمسفر سرانجامی جز سردرگم ی مخاطب‬ ‫ندارد‪ .‬این اش��فتگی را به راحتی از نوع می زانس��ن ها‪ ،‬دکوپاژ‬ ‫فرهادی در قاب گرفتن مدام صحنه های شلوغ و کاراکترها‬ ‫م ی توان دی��د‪ .‬مردی به خانه ای اش��فته م ی اید (فرانس��ه)‪.‬‬ ‫رفتارهای او در قبال اهالی خانه به نوعی نشان از گرایش او به‬ ‫سمت بازسازی و سامان دادن هدایت شده است؛ اما ب ی فایده‬ ‫است‪ ،‬چون زن (فرانسه) تصمیم خود را گرفته و حتی از شوهر‬ ‫سومش س��میر که او هم یک مهاجر است باردار شده است‪.‬‬ ‫حتی خود ب رای رسمیت بخشیدن به طالق از مرد خواسته که‬ ‫دوباره به فرانسه برگردد‪ ،‬اما همچنان کارگردان اصرار دارد که‬ ‫مرد (احمد) در بیش از دو سوم فیلم در تمام قاب های عموما‬ ‫مدیوم و بسته دوربین محمود کالری حضور داشته باشد‪ .‬که‬ ‫در خوشبینانه ترین حالت م ی تواند موتیفی ب رای حفظ تعادل‬ ‫ساختاری فیلم باش��د؛ یعنی حضور مقطعی او در بخشی از‬ ‫زندگی زن‪ ،‬خروجش و جایگزینی فرد دیگری به نام س��میر‬ ‫که او هم سرنوش��تی جز این نخواهد داشت‪ ،‬اما زن هست‬ ‫و م ی ماند چون نمادی از فرانس��ه است‪ ،‬دیگران هستند که‬ ‫م ی ایند و خ راب م ی کنند و م ی روند؛ اما حاال اوس��ت که باید‬ ‫تصمیم بگیرد‪ .‬چه مارین باشد چه سلین‪ .‬این م ی تواند جدا و‬ ‫خارج از ساختار فیلم یکی از حرف های مشخص فیلم باشد‪.‬‬ ‫(مهاجران) وارد فرانسه شده اند‪ ،‬انها ب ی مسئولیتند مثل احمد‬ ‫و خیانتکارند مثل سمیر‪ .‬مهاجران در جامع ه فرانسه بحران‬ ‫درست کرده اند‪ .‬این ایا همان حرف احزاب راستگرای فرانسوی‬ ‫و نگاهشان به مهاجران نیست؟ ‪g‬‬ ‫‪69‬‬ ‫بوی عطر حیات بخش‬ ‫«زنانی که می شکنند»؛ روایت فرهادی از زنان در گذشته‬ ‫سمیه علیپور ‪ /‬منتقد سینما‬ ‫‪3‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫بازی پشت به دوربین ب ر نیس بژو در نقش ماری زمانی‬ ‫که با هج��وم انتقادهای احم��د با بازی عل��ی مصفا روبه رو‬ ‫م ی شود‪ ،‬بیانگر همه شکنندگی یک زن است ؛ زنی که حال‬ ‫و روزش‪ ،‬نوع لباس پوشیدن و ظاهرش‪ ،‬وضعیت خانه اش‪،‬‬ ‫ارتباطش با فرزندانش همگی سراسر اشفته و سردرگ م است‬ ‫و این سردرگمی همانطور که در ظاهر اشیا و افراد به چشم‬ ‫م ی اید‪ ،‬ش��اید چندین ب رابر در درون انها باشد و رگه هایی از‬ ‫این ناکام ی ها و افسردگ ی ها و تالش های ب ی حاصل درونی‬ ‫در رفتارهای بیرونی نمود م ی یابد‪.‬‬ ‫نقطه درخش��ان نمایش همه س��ردرگم ی و مظلوم و‬ ‫ظالم بودن ماری زمانی اس��ت که احمد او را مورد انتقاد قرار‬ ‫م ی دهد و ماری پشت به دوربین همانند متهمی با شنیدن‬ ‫هر کلمه بیشتر در درون خود فروم ی رود و م ی شکند و جمع‬ ‫م ی شود و تنش در او دیده م ی شود‪ .‬اصغر فرهادی همه این‬ ‫ح س ها را وقتی از بازیگرش م ی گیرد و به تماش��اگر منتقل‬ ‫م ی کند که او پشت به دوربین رو به پنجره ایستاده است‪ .‬این‬ ‫تخیل تماشاگر نیست‪ ،‬حتی نمایی از او به سبک کالسیک‬ ‫و دس��تمالی ش��ده در قاب پنجره نم ی افتد‪ ،‬فقط ب راساس‬ ‫شناختی که از بازیگر و شخصیت او در درون فیلم به وجود‬ ‫امده ب رای مخاطب قابل درک است که ماری چه حال و روزی‬ ‫را س��پری م ی کند‪ .‬از این قبیل بازی ها در فیلم «گذش��ته»‬ ‫فرهادی کم نیست‪ ،‬زمانی که لوسی فقط با نیمی از صورت‬ ‫خود امکان برقراری ارتباط با تماشاگر را دارد؛ این هم زمانی‬ ‫است که بازیگر از هر حرکت اضافی در بازی اش دور م ی شود‬ ‫و تک حس خود را به خوبی به مخاطب منتقل م ی کند‪.‬‬ ‫ب رای نمایش زمانی که دو بازیگر مرد فیلم س��میر با‬ ‫بازی طاهر رحیم و احمد با هم مواجه م ی شوند و مقابل هم‬ ‫نه تقریبا با زاویه ‪ 180‬درجه در کنار هم و نسبتا رو به دوربین‬ ‫م ی نشینند اتاق چندان روشن نیس��ت‪ ،‬در ظاهر و دست و‬ ‫حرکات انان ه��م اتفاق خاصی نم ی افتد‪ ،‬ام��ا معذب بودن‬ ‫به وضوح در تمام ی حس و حال ان صحنه درک م ی ش��ود‪.‬‬ ‫صحنه بعدی مواجهه ان دو که دارای همین ویژگی اس��ت‪،‬‬ ‫صحنه ماشین است‪ .‬دوربین از بین دو صندلی‪ ،‬انان را که در‬ ‫صندلی جلو نشسته اند م ی گیرد؛ بخش هایی از صورت انان‬ ‫مشخص است و نه قهر و ترش رویی دیده م ی شود‪ ،‬نه حس‬ ‫خروس جنگ ی وار‪ .‬هر دو در تالشند ارامش و احترام را حفظ‬ ‫کنند و مهم این نیس��ت که ما درم ی یابیم انان دارند احترام‬ ‫هم را نگه م ی دارند و حفظ ارامش م ی کنند‪ ،‬بلکه تالش��ی‬ ‫که دو ش��خصیت ب رای ایجاد این حس در ظاهر خود دارند‬ ‫اتفاقی اس��ت که بازی ها را بس��یار قوی تر از انچه تصوری‬ ‫شود‪ ،‬جلوه م ی دهد‪.‬‬ ‫اوج این بازی س��کانس پایانی فیلم است؛ سکانسی‬ ‫که شاید م ی ش��د با تمرکزی بیش��تر همه ایجاز و ظ رافتی‬ ‫که در کارهای فرهادی وجود دارد را به نمایش بگذارد‪ .‬یکی‬ ‫از نقاط قوت این سکانس‪ ،‬بخشی اس��ت که ان ایجاز مورد‬ ‫انتظار از فرهادی در فیلم به چشم م ی خورد‪ .‬مرد که به دیدن‬ ‫همس��ر در کمای خود امده ‪ ،‬عطر خود را ب��ه گردن م ی زند‪،‬‬ ‫نزدیک همسرش م ی شود و اش��ک از گوشه چشم چپ زن‬ ‫جاری م ی شود؛ قطره اشکی اس��ت‪ ،‬اما بیش از هر دیالوگی‬ ‫همه حس��رت و خواس��ت یک زن و اندوهش را به نمایش‬ ‫م ی گذارد‪ .‬همه دیالوگ های فیلم در مورد اینکه همسر سمیر‬ ‫ایمی ل های ماری و همس��رش را خوانده یا به رابطه نعیما و‬ ‫همسرش شک داشته در یک سو و این اشک در سویی دیگر‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪70‬‬ ‫اشک همسر س��میر ب رای زنانی که موقعیت او را به‬ ‫نوعی تجربه کرده اند مفهومی بس��یار عمی��ق دارد؛ نیازی‬ ‫نیست که زمان ها تعیین شود و ب راساس درام معمایی روشن‬ ‫شود که او یقین داشته همسرش غیر از او با کسی در ارتباط‬ ‫بوده یا نه‪ ،‬همین اشک نش��ان م ی دهد او تا چه حد حسرت‬ ‫دور شدن از مردش را درک کرده و با ان مواجه شده؛ زنی که به‬ ‫عطرهای خود واکنش نشان نم ی دهد بوی عطر همسرش‬ ‫را استشمام م ی کند و بعد از هشت ماه کما که در این مدت‬ ‫فقط دو بار شکم خود را چنگ زده ‪ ،‬نشانه ای بروز م ی دهد که‬ ‫بسیار گویاست و بسیار ظریف و پ ر ایجاز‪.‬‬ ‫این یکی از همان بخش هایی است که نشان م ی دهد‬ ‫اصغر فرهادی چطور با ش��خصی ت های داستان خود زندگی‬ ‫م ی کند و بازیگرانش را به دریافت و حس خود نزدیک م ی کند‪.‬‬ ‫ش��اید به نظر م ی رس��ید نیازی به مواجهه با همسر سمیر‬ ‫در جریان داس��تان «گذش��ته» وجود ندارد‪ ،‬البته باید در نظر‬ ‫گرفت که بخش قابل توجهی از فیلم ب��ه این زن م ی پردازد‬ ‫در ش��رایطی که تصویری از او در قاب دیده نش��ده است‪ .‬اما‬ ‫مواجهه با او م ی توانست به فرم های مختلفی اتفاق بیفتد و‬ ‫فرهادی یک انتخاب بسیار هوشمندانه داشت و تنها چیزی‬ ‫که از این زن ب رای ما به نمایش م ی گذارد حس او به همسرش‬ ‫است؛ موضوعی که بارها در فیلم به شکل سوال در ذهن ما‬ ‫م ی چرخد به اینکه اصال ب رای همسر این مرد همراه ی اش‬ ‫با زن دیگری اهمیت داشته یا او چنان افسرده بوده که سعی‬ ‫کرده از نزدیک ترین راه خود را از زندگی دور کند‪.‬‬ ‫این هم دیگر بازی بازیگر زن فیلم اس��ت که هرچند‬ ‫کوتاه و اندک اما بس��یار قابل تامل و دارای فکر و اندیشه و‬ ‫نگاه هنرمندانه است‪.‬‬ ‫مشابه این بازی های س��خت را در فیلم های فرهادی‬ ‫بارها شاهد بوده ایم‪ ،‬زمانی که هدیه ته رانی در حمام نشسته‬ ‫و با خواهر خود در مورد شکش نسبت به همسرش سخن‬ ‫م ی گوید و نزدی��ک هواکش حم��ام م��ی رود و نگرانی در‬ ‫صورتش موج م ی زند‪ ،‬دریافت اغلب تماشاگران چنین است‬ ‫که این زن با تفکر بیمار و ش��کاک خود در حال تلخ کردن‬ ‫زندگی به کام خود و همس��ر و پسرش است‪ ،‬اما داستان که‬ ‫پیش م ی رود ان حالت مژده در سکانس حمام بیش از پیش‬ ‫قابل درک م ی شود‪.‬‬ ‫زمانی که بازیگر نقش س��پیده در «درباره الی‪ »...‬در‬ ‫مواجهه با همسرش قرار م ی گیرد و در یک سکانس طوالنی‬ ‫ابتدا همسر خود را در جریان رازی که در مورد الی م ی دانسته‬ ‫قرار م ی دهد و بعد کتک م ی خورد‪ ،‬یک بازی پشت به دوربین‬ ‫ی غرور شکس��ته یک‬ ‫جالب را به نمایش م ی گذارد‪ .‬او تمام ‬ ‫ی بودن و نیاز او به حمایت به جای طرد ش��دن و‬ ‫زن‪ ،‬ب ی حام ‬ ‫تنبیه شدن را با گریه ای که نزدیک ابگرمکن پشت به دوربین‬ ‫انجام م ی دهد به نمایش م ی گذارد‪.‬‬ ‫در «جدایی نادر از سیمین » لیال حاتمی زمانی که بعد‬ ‫از چند بار امد و رفت به خانه و بح��ث با دخترش ترمه ب رای‬ ‫اینکه با او خانه را ترک کند‪ ،‬به س��مت در خروجی م ی رود‪،‬‬ ‫گردن را باال م ی گیرد و فریاد م ی زند و نکته ای را تهدیدامیز‬ ‫ب ه ترمه یاداوری م ی کند‪ ،‬او در این صحنه همه خش��م خود‬ ‫را همانی را که هنگام س��یگار کش��یدن در بالکن نیز از او‬ ‫م ی بینیم بیرون م ی ریزد‪.‬‬ ‫فیلم های فره��ادی سرش��ار از این صحنه هاس��ت؛‬ ‫صحنه هایی مرکب از یک حس ق��وی زنانه‪ ،‬وی رایش جدی‬ ‫و دقیق اضافات حس و نقش و یک بازی قوی و پ راستحکام‬ ‫از بازیگران زن فیلم؛ فیلم های کارگردانی که شاید برخی او‬ ‫را ضد زن بدانند‪g .‬‬ ‫علی مصفا‪ ،‬ارام کننده خانه ملتهب‬ ‫روایت مرد ایرانی‬ ‫مهسا جمشیدیان‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫بحث‪ ،‬گفت وگو و اظهارنظر درباره جدیدترین ساخته‬ ‫اصغر فرهادی از اولین نمایش ان در جشنواره فیلم کن اغاز‬ ‫ش��د و تا اکران عمومی ان که این روزه��ا در ای ران در حال‬ ‫انجام است‪ ،‬ادامه پیدا کرد و همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫به نظر نگارنده حجم وسیع گفت وگوها و اظهارنظرها‬ ‫درباره جدیدترین ساخته اصغر فرهادی نشان دهنده اهمیت‬ ‫این فیلم است‪ .‬اهمیت این فیلم ب رای مخاطبان از چند وجه‬ ‫قابل بررسی است؛ وجه اول سابقه کارگردان ان است‪ .‬اصغر‬ ‫فرهادی به واسطه س��اخت فیلم قبل ی اش «جدایی نادر از‬ ‫سیمین» که برگزیده اسکار شد‪ ،‬توجه مخاطبان خود را در‬ ‫سطح ملی و بی ن المللی باال برد‪ .‬به هر حال مخاطب ای رانی‬ ‫و خارجی در سراسر دنیا عالقه مند است که بداند فیلم جدید‬ ‫کارگردان برگزیده اسکار چگونه فیلم ی شده است‪.‬‬ ‫غی��ر از برگزیده ش��دن فیل��م قبل��ی فره��ادی در‬ ‫اس��کار‪ ،‬مخاطب��ی که خصوص��ا در ای��ران ب��ا فیلم های‬ ‫«چهارشنب ه س��وری»‪« ،‬درباره الی»‪« ،‬شهر زیبا» و «رقص‬ ‫در غبار» اصغر فرهادی ارتباط خوبی برقرار کرده عالقه مند‬ ‫و پیگیر فیلم جدید اوست‪.‬‬ ‫وجه دیگ��ری ک��ه فیلم گذش��ته را ب��رای مخاطب‬ ‫اهمی ت دار م ی کن��د‪ ،‬اولین تجربه کارگردان ای رانی ا س��ت‬ ‫که در خارج از کش��ور فیلمی ساخته که بدون هیچ ممیزی ‬ ‫م ی تواند در ای ران به نمایش دراید‪ .‬این وجه به نظر نگارنده‬ ‫از سایر موارد اهمیت بیشتری دارد که باید به ان توجه کرد‪.‬‬ ‫در حالی که در نقد و بررس��ی های فیلم م��ورد غفلت قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫در تاریخ س��ینمای پس از انقالب کارگردانی را سراغ‬ ‫نداریم که به خارج از کش��ور برود و فیلم ی را بسازد و بدون‬ ‫هیچ ممیزی در داخل کش��ور و همزمان ب��ا اکران جهانی‬ ‫فیلمش به نمایش درای��د‪ .‬این روند و اتفاق ن��ادر (خارج از‬ ‫نقد محت��وای فیلم) تاریخ س��ینمای ای��ران را باید به فال‬ ‫نیک گرفت‪ .‬از این منظ��ر که س��ینماگر روی تعهدش با‬ ‫مخاطب ای رانی باقی مانده‪ ،‬تعهدی که اغلب فیلمس��ازان‬ ‫س��ف ر کرده از ای ران ان را رعایت نم ی کنن��د‪ .‬البته ماجرای‬ ‫حضور اصغر فره��ادی در خ��ارج از کش��ور همان طور که‬ ‫خ��ودش در مصاحب ه های مختل��ف گفته اس��ت‪ ،‬با دیگر‬ ‫همکارانش فرق م ی کند‪ .‬ش��اید از همین جهت تفاوت او‬ ‫با سایر هم صنف ی هایش که به خارج رفتند مشخص شود‪،‬‬ ‫چون انها مهاجرت کردند و فیلمساز ما ب رای ساخت فیلمش‬ ‫به فرانسه س��فر کرده و قصد بازگشت دارد‪ .‬همین موضوع‬ ‫که یک س��ینماگر ای رانی توانس��ته در کنار س��ینماگران‬ ‫مطرح بی ن المللی جایگاه ش��اخصی را به عنوان یک ای رانی‬ ‫پیدا بکند‪ ،‬جای بس��ی خوش��حالی و تبریک دارد و باید به‬ ‫اصغر فرهادی تبریک گفت‪ ،‬همچنین به س��ینمای ای ران‬ ‫که توانسته کارگردانی را در س��ال های اخیر به دنیا معرفی‬ ‫کند ک��ه جایگاهش هم تراز کارگردان ه��ای مطرح جهانی‬ ‫است و در داخل هم مشکل سایر فیلمسازانی که در خارج‬ ‫از کشور فیلم م ی سازند را ندارد‪ .‬اگر از منظر و بحث اهمیت‬ ‫جهانی اصغر فرهادی که فیلمسازی ای رانی است‪ ،‬بگذریم‪،‬‬ ‫باید به بحث و بررسی فیلم «گذش��ته» جدیدترین ساخته‬ ‫این کارگردان ای ران��ی بپردازیم‪« .‬گذش��ته» کامال به زبان‬ ‫فرانسوی اس��ت و تنها دو بازیگر ای رانی دارد اما نکته قابل‬ ‫توجه در این میان این اس��ت که روحیه ای ران��ی کارگردان‬ ‫در طول فیلم جلب توج��ه م ی کند‪.‬همان طور که در فیلم‬ ‫م ی بینیم‪ ،‬م��رد ای رانی با ب��ازی علی مصف��ا کامال نقش‬ ‫ارام کننده فضای ملتهب خانه و نق��ش پدرگونه خود را ایفا‬ ‫م ی کند‪ .‬اگر بخواهیم کمی جزئ ی تر وارد ش��ویم وقتی به‬ ‫قول معروف بوی قرمه سبزی در فضای خانه فرانسوی فیلم‬ ‫جاری م ی شود‪ ،‬یا انجایی که دو کاراکتر ای رانی فیلم به زبان‬ ‫فارس��ی صحبت م ی کنند‪ ،‬در فضای فرانسوی فیلم جلب‬ ‫توجه م ی کند‪ .‬با وجود زبان فرانس��وی و عوامل و بازیگران‬ ‫خارجی فیلم روحیه ای رانی کارگردان در فیلم حاکم است‪ .‬به‬ ‫نظرم از این منظر فیلم قابل اهمیت است‪.‬‬ ‫در ادامه این یادداشت که تنها به قصد تاملی در ساخت‬ ‫یک فیلم جهانی توس��ط یک کارگردان ای رانی نوشته شده‬ ‫اس��ت باید به بحث محتوای فیلم «گذشته» هم بپردازیم‪.‬‬ ‫اصغر فرهادی که خانواده در همه فیلم هایش موضوع اصلی‬ ‫است‪ ،‬در این فیلم ما را مقابل خانواده قرار م ی دهد که باتوجه‬ ‫به فرهنگ و شرایط اجتماعی حاکم بر ان خانواده با خانواده‬ ‫ای رانی و اگر بخواهیم جزئ ی تر بگوییم‪ ،‬با زن ای رانی‪ ،‬تفاوت‬ ‫دارد‪ .‬زن فرانس��وی که نقش ان را برنیس ب��ژو بازی کرده‪،‬‬ ‫محور داستان فیلم «گذشته» است‪ .‬فیلمی که در ابتدای ان‬ ‫به نظر تکلیفش را با مخاطبان روشن م ی کند‪ .‬در سکانس‬ ‫اولیه که س��کانس تاثیرگذاری اس��ت مرد ای ران��ی که وارد‬ ‫فرودگاه پاریس م ی شود به گونه ای با زن فرانسوی (همسر‬ ‫سابق اش) مواجه م ی شود که مخاطب متوجه م ی شود این‬ ‫دو زبان یکدیگر را نم ی فهمند و شاید به روایت دیگر بتوان‬ ‫گفت که یکدیگ��ر را درک نم ی کنند و ب��ه همین دلیل در‬ ‫طول فیلم مخاطب نباید این س��وال ب رایش به وجود بیاید‬ ‫که چرا این دو از هم جدا ش��ده اند‪ .‬این یک نمونه در فیلم‬ ‫حاکی از ان است که اگر کاراکترهای فیلم در شرایط حاضر‬ ‫عکس العملی نش��ان م ی دهند تحت تاثیر گذش��ته رابطه‬ ‫انهاست‪ .‬گذشته ای که در فیلم جدید اصغر فرهادی سوژه‬ ‫اصلی فیلم اس��ت‪ ،‬برخالف برخ��ی اظهارنظرها که برخی‬ ‫فکر م ی کنند گذشته تکرار فیلم های قبلی کارگردان است‪،‬‬ ‫به نظر نگارنده این گونه نیست‪ .‬س��وژه فیلم «گذشته» با‬ ‫محوریت اتفاقات رخ داده در گذشته داستان شکل م ی گیرد‪.‬‬ ‫بناب راین اگر همچنان دروغ همانند فیلم های قبلی کارگردان‬ ‫یکی از بحث های فیلم اس��ت‪ ،‬به این دلیل است که دروغ‬ ‫بحث جدایی ناپذیر جامعه است‪.‬‬ ‫فیلم «گذش��ته» ب��ا محوری��ت یک خان��واده پیش‬ ‫نم ی رود‪ ،‬بلکه با محوریت زن فرانس��وی پی ش م ی رود که‬ ‫مرده��ای مختلف��ی وارد زندگ ی اش م ی ش��وند و م ی روند‪.‬‬ ‫این زن فرانس��وی م ی تواند البته نماد زن های مختلفی با‬ ‫کمی تفاوت در سراسر دنیا باش��د‪ .‬البته خانواده همچنان‬ ‫در این فیلم هس��ت ولی نه به مفهوم خان��واده فیلم های‬ ‫قبل��ی کارگردان‪ .‬ع��دم قضاوت یا ب��ه زبان دیگر س��یاه و‬ ‫سفید نبودن شخصی ت های داس��تان و قهرمانان فیلم در‬ ‫«گذشته» هم احساس م ی شود و در این فیلم برخالف سایر‬ ‫فیلم های کارگردان همین ش��خصی ت ها از سوی مخاطب‬ ‫قضاوت م ی شوند که این به نظر طبیعی است‪ ،‬چون شرایط‬ ‫داس��تان ایجاب م ی کند و کاراکترهای فیلم کاراکترهایی‬ ‫با ملی ت های مختلف ایرانی‪ ،‬عرب و فرانس��وی هستند و‬ ‫طبیعی اس��ت هر مخاطبی با یکی از انها همذات پنداری‬ ‫م ی کند‪ .‬اما ریتم فیلم که بح��ث داغ این روزهای منتقدان‬ ‫و صاحب نظ ران اس��ت؛ به نظر نگارنده ک��ه فیلم را هم در‬ ‫ای ران و هم در خارج از ای ران در س��ینماهای فرانس��ه دیده‬ ‫است‪ ،‬باتوجه به روایت داستان فیلم ریتم طوالنی نیست و‬ ‫باتوجه به ظرفیت داستان ایجاب م ی کند که این گونه باشد‬ ‫و در بخش پایانی فیلم اغلب گره های داستانی باز شود‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیم بازتاب مخاطب داخلی و خارجی را با هم مقایسه‬ ‫کنیم متوجه م ی ش��ویم اگر مخاطب ای رانی کمی خس��ته‬ ‫م ی شود‪ ،‬به خاطر زیرنویس فیلم اس��ت اما گویا کارگردان‬ ‫تاکید داشته است که فیلم بدون دوبله در ای ران اکران شود‪.‬‬ ‫در نقد و بررسی فیلم «گذشته» بازی تاثیرگذار کودکان‬ ‫را در فیل��م نباید نادی��ده گرفت؛ بازی هایی ک��ه به نظر در‬ ‫مقایسه با بازیگران بزرگسال فیلم که از انها توقع م ی رود‪،‬‬ ‫تکان دهنده اس��ت‪ .‬این بازی های تاثیرگذار‪ ،‬به کارگردانی‬ ‫خوب کارگردان هم برم ی گردد که سابقه اصغر فرهادی در‬ ‫بازی گرفتن از کودکان در س��ایر فیلم هایش هم درخشان‬ ‫بوده و از این کارگردان همین توقع م ی رود‪.‬‬ ‫فیل��م «گذش��ته» ای��ن روزها ب��ا هم��ه بحث ها و‬ ‫نقطه نظرها در س��ینماهای ای��ران در حال اکران اس��ت‪.‬‬ ‫سینماگران باید از فرصت این نمایش جهانی ب رای سینمای‬ ‫داخلی بهره ببرند تا س��طح توقع مخاطب باال برود‪ .‬اکران‬ ‫«گذشته» یک فرصت ب رای سینمای ای ران است تا خودش‬ ‫را ب��ا اس��تانداردهای جهانی وف��ق بدهد‪ .‬اهمی��ت اکران‬ ‫«گذش��ته» در ای ران از این جهت پررنگ اس��ت؛ با امید به‬ ‫اینکه سینمای ای ران قدر این فرصت را بداند‪g .‬‬ ‫‪71‬‬ ‫محمودخسرویوفا‬ ‫ورزش‬ ‫یک وزیر و چند پروژه‬ ‫او چند روز پیش مصاحبه‬ ‫کرد و با ص راحت گفت که‬ ‫به تاخیرافتادنانتخابات‬ ‫کمیتهملیالمپیککار‬ ‫مهندسی شد ه ای است‬ ‫پروژه های ناتمام‬ ‫محمد عباسی نتوانسته تغییرات مورد نظرش را عملی کند‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪72‬‬ ‫محمدعباسی‬ ‫محمدعلیابادی‬ ‫تا کنون چند بار با این سوال مواجه شده‬ ‫کهایاانتخاباتکمیتهملیالمپیکرا‬ ‫به تعویق انداخته که زمان بخ رید؟ او نیز‬ ‫یربط را جواب‬ ‫پاسخ داده ‪« :‬حرف های ب ‬ ‫نم ی دهم»‬ ‫‪1‬‬ ‫احمد رسول ی نژاد‬ ‫احمد رس��ول ی نژاد پیش از این مع��اون امور حقوقی‬ ‫مجلس و ام��ور پش��تیبانی وزارتخان��ه تعاون ب��وده و در‬ ‫س��وابق اجرایی وی م ی توان به سه دوره نمایندگی مجلس‬ ‫شورای اسالمی‪ ،‬مدیر گروه بازرسی ارشاد‪ ،‬تبلیغات رسانه های‬ ‫گروهی سازمان بازرسی کل کشور‪ ،‬عضو فراکسیون ورزش و‬ ‫کمیته فوتبال در سه دوره نمایندگی مجلس شورای اسالمی‪،‬‬ ‫عضو کمیسیون فرهنگی مجل س شورای اسالمی در دوره‬ ‫هفتم‪ ،‬عضو هیات رئیس��ه فدراسیون ژیمناستیک ‪۷۳-۷۶‬‬ ‫و نایب رئیسی اس��بق هیات مدیره باش��گاه استقالل اشاره‬ ‫کرد‪ .‬رس��ول ی نژاد نیز در دو مقطع نتوانس��ت سیاست های‬ ‫وزارت ورزش را عملی کند‪ .‬او یک بار علیه علی کفاش��یان‬ ‫موضع گیری کرد و با استناد بر دس��تور سازمان بازرس ی کل‬ ‫کشور بر احتمال ابطال انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال‬ ‫تاکید کرد و بار دیگر نیز علیه علی فتح اهلل زاده‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫باشگاه استقالل موضع منفی اتخاذ کرد و گفت‪« :‬مدیرعامل‬ ‫استقالل تیم را بیش از هرکس دیگری به حاشیه م ی برد‪».‬‬ ‫نتیجه این موضع گیری ه��ا و اظهارنظره��ای منفی علیه‬ ‫کفاشیان و فتح اهلل زاده شکست رسول ی نژاد بود؛ تا جایی که‬ ‫این خود او بود که از هیات مدیره استقالل کنار کشید‪ .‬در واقع‬ ‫رسول ی نژاد نیز اگرچه در کارنامه اش پس ت های مدیریتی در‬ ‫عرصه ورزش دیده م ی شود‪ ،‬با این حال او نیز هرگز نتوانست‬ ‫ب رای محمد عباسی معاون همه فن حریفی محسوب شود‪.‬‬ ‫عبدالرضا ساور‬ ‫ساور لیسانس حقوق قضایی و فوق لیسانس مدیریت‬ ‫دارد‪ .‬ساور نیز اگرچه به طور جدی با هیچ یک از اهالی فوتبال‬ ‫پروژه های وزارت ورزش و جوانان‬ ‫وزارت ورزش و جوانان در تازه تری��ن اقدام خود تصمیم به‬ ‫برگزاری انتخابات فدراس��یون های اسکیت و کشتی گرفته‬ ‫ی که در شرایط کنونی منطقی نیست‪.‬‬ ‫است؛ تصمیم ‬ ‫این اصرار در حالی اس��ت که اخی را شیخ احمد‪ ،‬رئیس‬ ‫شورای المپیک اسیا در حاشیه بازی های داخل سالن اسیا‬ ‫در نشستی خبری به صراحت از عدم اجازه ای ران به برگزاری‬ ‫انتخابات فدراس��یون های ورزشی س��خن گفته و به نوعی‬ ‫حتی در این صحب ت ها به راحتی م ی شد لحن تهدید را هم‬ ‫مش��اهده کرد‪ .‬اما چرا با وجود این موضوع مسئوالن وزارت‬ ‫ورزش و جوانان اصرار به برگ��زاری انتخاباتی دارند که هیچ‬ ‫سودی به حال ورزش نخواهد داشت و تنها حاشیه و تنش را‬ ‫به بدنه ورزش تزریق خواهد کرد؟ درس��ت مانند انچه درباره‬ ‫مدیریت باشگاه پرس��پولیس اتفاق افتاد و جز ایجاد حاشیه‬ ‫ثمری نداشت‪.‬‬ ‫عده ای معتقدن��د باتوجه ب��ه زمان ک��م باقیمانده تا‬ ‫پایان عمر دولت دهم و اینکه در هر صورت روس��ای جدید‬ ‫فدراسیون های ورزش��ی در صورت برگزاری انتخابات باید با‬ ‫وزیر جدید و حتی رئیس کمیته ملی المپیک جدید کار کنند‬ ‫بهتر است انتخابات فدراس��یون های مهم ی مانند کشتی‬ ‫که نتیجه ورزش کش��ور را در المپیک لندن رق��م زد بعد از‬ ‫استق رار دولت جدید برگزار ش��ود تا با مسئوالن جدید ورزش‬ ‫هماهنگ باشند‪.‬‬ ‫وزی��ر ورزش دولت یازدهم هم مانند روس��ای س��ابق‬ ‫سازمان تربی ت بدنی حتما م ی خواهد با روسای فدراسیونی کار‬ ‫کند که با او همفکر و نزدیک باشند تا در اینده دچار اصطکاک‬ ‫و اختالف سلیقه نشوند؛ اختالف سلیقه ای که دود ان بیش از‬ ‫ه ر کس به چشم ورزش خواهد رفت‪ ،‬ان هم در فدراسیونی‬ ‫مانند کشتی که ورزش اول کشور و پ رافتخارترین فدراسیون‬ ‫کشورمان با درخشش ب ی نظیر در المپیک است‪ .‬بدون شک‬ ‫وزیر جدید ورزش توجه ویژه ای به این فدراسیون خواهد داشت‬ ‫و شاید دوست دارد خودش رئیس اینده این فدراسیون مهم‬ ‫و حساس را انتخاب کند‪.‬‬ ‫البته این ب��ه معنای تایید عملک��رد ضعیف مدیریت‬ ‫این فدراس��یون در ماه های گذش��ته نیس��ت‪ .‬واقعیت این‬ ‫است که سرپرست این فدراس��یون در مدت حدود ‪ ۲۰‬ماهه‬ ‫سرپرست ی اش چیزی به فدراس��یون اضافه نکرده و کارنامه‬ ‫موفقی نداشته است اما همان طور که در نخستین روزهای‬ ‫حضور محمد عباسی در راس وزارت ورزش‪ ،‬وی اولین اشتباه‬ ‫را مرتکب شد و در استانه بازی های المپیک اقدام به برکناری‬ ‫یزدان ی خرم کرد‪ ،‬حاال بعد از حدود ‪ ۲۰‬ماه و در استانه مسابقات‬ ‫جهانی انگار قرار است تصمیم تامل ب رانگیز دیگری گرفته‬ ‫شود‪.‬‬ ‫وزیر ورزش با اعالم زمان برگزاری انتخابات فدراسیون‬ ‫کش��تی‪ ،‬ان هم در زمانی بسیار نامناسب س��عی در تکرار‬ ‫اش��تباهات گذش��ته دارد؛ اش��تباهاتی که به نظر م ی رسد‬ ‫اقای وزیر و مش��اورانی ک��ه از انها ن��ام بردی��م از ان درس‬ ‫ورزش‬ ‫حمید سجادی‬ ‫«حمید سجادی هزاوه» معاون سازمان و رئیس مرکز‬ ‫توس��عه ورزش های قهرمانی و حرفه ای در اول فروردین ماه‬ ‫سال ‪ 1348‬در ته ران به دنیا امد‪ .‬سجادی ‪ 17‬سال به صورت‬ ‫مس��تمر عضو تیم مل��ی دو و میدان��ی ای ران ب��وده و طی‬ ‫س��ال های ‪ 1364‬تا ‪ 1380‬در بیش از ‪ 75‬مسابقه بی ن المللی‬ ‫دو ومیدانی شرکت کرده است‪.‬‬ ‫وی طی این ‪ 16‬س��ال ‪ 14‬مدال اس��یایی در رده های‬ ‫مختلف کسب کرد و از این حیث پ رافتخارترین و پرکارترین‬ ‫ورزشکار دوومیدانی تاریخ ورزش ای ران شد‪.‬‬ ‫معاون سازمان تربی ت بدنی سابقه عضویت در کمیته‬ ‫ورزشکاران شورای المپیک اسیا به مدت چهار سال را دارد‪.‬‬ ‫وی که در کارنامه اش عضویت در کمیته فنی فدراس��یون‬ ‫دو ومیدانی نیز دیده م ی شود‪ ،‬عالوه بر فعالیت حرفه ای در‬ ‫ورزش دو ومیدانی‪ ،‬یک نجات غریق با درجه دو بی ن المللی‬ ‫است و مدرک مربیگری رش��ته های ژیمناستیک و امادگی‬ ‫جسمانی را دارد‪.‬‬ ‫سجادی در المپی ک های ‪ 1992‬بارسلون و ‪ 1996‬اتالنتا‬ ‫به عنوان ورزش��کار ش��رکت کرده‪ .‬او چهار بار در مسابقات‬ ‫دوومیدانی قهرمانی جهان حاضر ش��ده و س��ه ب��ار نیز در‬ ‫مسابقات قهرمانی دانشجویان جهان شرکت کرده است‪.‬‬ ‫وی سمت رئیس مرکز توسعه ورزش های قهرمانی و‬ ‫حرفه ای سازمان تربی ت بدنی را نیز در کارنامه اش دارد‪.‬‬ ‫سجادی تا پیش از انتصاب به عنوان معاونت سازمان‬ ‫تربی ت بدن��ی‪ ،‬مدیرعام��ل و عض��و هیات مدیره ش��رکت‬ ‫فرهنگ ی ‪ -‬ورزشی سایپا بود‪.‬‬ ‫در کارنامه مدیریتی س��جادی عضویت در شورایعالی‬ ‫سیاستگذاری ورزش سیما و ریاست هیات مدیره و مدیرعاملی‬ ‫موسسه ورزش و تفریحات سالم منطقه ازاد کیش نیز دیده‬ ‫م ی شود‪ .‬او که یکی از چهره های ورزش��ی وزارت ورزش به‬ ‫حساب م ی اید اما در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال با‬ ‫یک گاف بزرگ اقای وزیر و تشکیالتش را سخت به دردسر‬ ‫انداخت‪ .‬انجا که حرف های درگوش��ی او با عزیزمحمدی و‬ ‫تاج در برنامه ‪ 90‬لبخوانی شد؛ «اگر کفاشیان انتخاب بشه‪،‬‬ ‫انتخابات م ی تونه باطل بش��ه!» به خص��وص اینکه وزارت‬ ‫ورزش مقاومت عجیبی در واکنش به انتقادها از خود نشان‬ ‫م ی داد و تاکید م ی کرد که ما هرگز از گزینه خاصی حمایت‬ ‫نکرده ایم‪ .‬نکته جالب اینکه حمید س��جادی قبل از محمد‬ ‫عباسی از س��وی دولت به مجلس معرفی ش��د تا به عنوان‬ ‫وزیر ورزش کار کند اما مجلس ی ها به دالیل مختلفی به وی‬ ‫رای اعتماد ندادند‪.‬‬ ‫وارد نزاع رسانه ای نشد اما س��کوت او در موارد متعدد از وی‬ ‫چهره ای میانه ساخت؛ انجا که نه سود ویژه ای به اقای وزیر‬ ‫م ی رساند و نه ضرری را متوجه وزارت ورزش م ی کند‪ .‬این شاید‬ ‫به این دلیل است که عبدالرضا ساور چهره ای محافظه کار‬ ‫محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫در دوره دوم ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بود‬ ‫که با اصرار مجل س شورای اس�لامی قرار ش��د دو س��ازمان‬ ‫جداگانه یعنی س��ازمان تربی ت بدنی و سازمان ملی جوانان‪،‬‬ ‫ادغام و وزارت ورزش و جوانان تشکیل شود‪ .‬محمد عباسی‬ ‫نیز به عنوان وزی��ر ای��ن وزارتخانه از مجل��س رای اعتماد‬ ‫گرفت تا کارش را اغاز کند‪ .‬اما او چه کس��ی است؟ محمد‬ ‫عباس��ی متولد س��ال ‪ 1337‬در استان گلس��تان است‪ .‬وی‬ ‫دانش��جوی دکترای مدیریت است‪ .‬عباس��ی فوق لیسانس‬ ‫مدیریت دولتی از دانش��گاه ازاد واحد ته ران مرکزی دارد‪ .‬او‬ ‫در دکترای مدیریت دانشوری ادامه تحصیل داد و در سوابق‬ ‫علمی ‪ -‬اموزش��ی او تدریس دروس مدیریت‪ ،‬برنامه ریزی‬ ‫استراتژیک‪ ،‬روش تحقیق‪ ،‬س��ازماندهی‪ ،‬روابط کار‪ ،‬رفتار و‬ ‫روابط انسانی و مدیریت اسالمی دیده م ی شود‪ .‬او به عنوان‬ ‫مولف نیز فعال بوده است که م ی توان به تالیف کتاب هایی‬ ‫از جمله سیاس��تگذاری اص��ل ‪ 44‬قانون اساس��ی فرصت‬ ‫تحول س��از اقتصاد ای ران‪ ،‬پنج��ره تا دی��روز و روش علم ی ‬ ‫تحقیق در مدیریت اش��اره کرد‪ .‬درباره س��وابق مدیریتی و‬ ‫اجرایی نیز باید به نایب رئیس��ی کمیسیون برنامه و بودجه‬ ‫مجل س شورای اس�لامی و نمایندگی گرگان و اق قال اشاره‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫ترئیسه کمیسیون تلفیق بودجه‪ ،‬عضو ناظر‬ ‫عضو هیا ‬ ‫مجلس در کمیته تنظیم ارز‪ ،‬معاون ب رنامه ریزی و اداری‪ -‬مالی‬ ‫اس��تانداری‪ ،‬رئیس اموزش و پ��رورش‪ ،‬مدی��رکل فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی اس��تان های مازندران و گلس��تان‪ ،‬معاون‬ ‫س دفتر نظارت بازرسی شورای‬ ‫اداره کل اموزش و پرورش‪ ،‬رئی ‬ ‫نگهبان مازندران‪ ،‬رئیس دانش��گاه ازاد اس�لامی مازندران‪،‬‬ ‫عضو هیات مدیره چند ش��رکت دولتی‪ ،‬عضو هیات منصفه‬ ‫مطبوعات و تجربه ریاس��ت بر دو وزارتخانه‪ .‬عباس��ی ‪12‬‬ ‫مرداد س��ال ‪ 1390‬با ‪ 165‬رای موافق‪ 61 ،‬رای مخالف و ‪19‬‬ ‫رای ممتنع وزیر ورزش و جوانان شد‪ .‬او در حالی وزیر ورزش‬ ‫شد که خیل ی ها تصور م ی کردند شرایط ورزش کشور تحول‬ ‫عظیمی داشته باشد‪ ،‬اما این اتفاق رخ نداد‪ ،‬شاید به این دلیل‬ ‫که تیم همراه او نیز افرادی نبودند که بتوانند مش��اوره های‬ ‫درستی به او بدهند‪ .‬مهم ترین افرادی که معاونان وی در این‬ ‫وزارتخانه بودند عبارتند از حمید سجادی‪ ،‬احمد رسول ی نژاد‬ ‫و عبدالرضا ساور‪.‬‬ ‫واقعیت این است که او در موقعیت‬ ‫اچمز ق رار گرفته است‪ .‬معلوم‬ ‫نیست در دولت جدید بماند یا برود؟‬ ‫از سویی دیگر وزیر بازنده ای مقابل‬ ‫عل ی ابادی محسوب م ی شود‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫نگرفته اند‪ .‬از سوی دیگر فدراسیون جهانی کشتی (فیال) در‬ ‫نامه نگاری های متعدد بارها به فدراسیون کشتی کشورمان‬ ‫بابت اصالح اساسنامه و عدم برگزاری انتخابات هشدار داده‬ ‫است که چنین تصمیمی م ی تواند رابطه فدراسیون جهانی را‬ ‫با ما ان هم در استانه مسابقات جهانی به هم بریزد‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر فشار کمیته بی ن المللی المپیک هم وجود دارد که اجازه‬ ‫برگزاری انتخابات فدراسیون های ورزشی را به ای ران نم ی دهد‪.‬‬ ‫این دوره مدیریتی وزارت ورزش ب��ه روزهای پایانی خود‬ ‫نزدیک م ی شود و این موضوع به این معناست که نباید شاهد‬ ‫تغییروتحوالتوسیعیدربخش هایمختلفباشیمامارویه ای‬ ‫که در این وزارتخانه شکل گرفته است تا حدودی با این فضا و‬ ‫انتظاری که م ی رود‪ ،‬متفاوت است چراکه شاهد حرکت هایی از‬ ‫سوی وزارت ورزش و بعضی مدی ران زیر مجموعه مرد شماره یک‬ ‫ورزش هستیم که تنها یک پیغام دارد؛ اخ رین حرکت ها هم باید‬ ‫انجام شود تا تغیی رات عقب افتاده‪ ،‬لحاظ شود‪.‬‬ ‫این روزها خبرهای جالبی به گوش م ی رس��د که اگر‬ ‫چه عجیب و جدید نیست اما ابهام امیز است و این سوال را‬ ‫در پی دارد که چرا هنوز وزارت ورزش دنبال اعمال تغیی رات‬ ‫در فدراسیون فوتبال اس��ت‪ ،‬ان هم در شرایطی که م ی داند‬ ‫به طور قانونی‪ ،‬راهی پیش پایش نیست؟‬ ‫وزارت ورزش در حال��ی دس��ت از ایج��اد تغیی��ر در‬ ‫فدراسیون فوتبال ب رنم ی دارد که گویا هنوز از شوک انتخابات‬ ‫ریاست فدراسیون فوتبال بیرون نیامده است‪.‬‬ ‫از قرار معلوم طعم تلخ شکس��تی که اسفند دو سال‬ ‫قبل در انتخابات فدراس��یون فوتبال‪ ،‬به کام مدی ران وزارت‬ ‫مانده‪ ،‬همچنان دلیل موجهی است تا این مدی ران به راه های‬ ‫کنار زدن علی کفاشیان بیشتر بیندیشند‪ .‬حتی گفته م ی شود‬ ‫در بعضی از نشس��ت های نفر اول ورزش‪ ،‬درباره ساز و کار‬ ‫ورود فرد جدید به فدراس��یون فوتبال نیز بحث شده است‪.‬‬ ‫نکته جالب اینکه وزارت ورزش ب رای جانشینی کفاشیان به‬ ‫فردی فکر م ی کند که همواره موضع انتقادی در قبال وزارت‬ ‫ورزش در پیش گرفته اس��ت‪ .‬با این ح��ال این یک واقعیت‬ ‫اس��ت که وزارت ورزش در پروژه حذف کفاش��یان شکست‬ ‫خورد و چاره ای جز قبول شکست ندارد‪ .‬چه علی کفاشیان‪،‬‬ ‫در طول دو سال گذش��ته طوری معادله ها را به سود خودش‬ ‫تمام کرده که حتی کس��انی که ش��ناخت کافی نسبت به‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال نداشتند نیز به این نتیجه رسیده اند‬ ‫که علی کفاشیان در نزاع با وزارت ورزش ب رنده بیرون امد‪.‬‬ ‫رئیس فدراس��یون فوتبال به دفعات‪ ،‬بازی های وزارت‬ ‫ورزش را بر هم زد و در انتخاباتی که مدی ران وزارتی فکرش را‬ ‫هم نم ی کردند‪ ،‬ب رنده شد‪ .‬همچنین در سه مجمعی که یکی‬ ‫ب رای تصویب اصالحات اساس��نامه‪ ،‬دیگری ب رای انتخابات‬ ‫فدراس��یون و س��ومی هم با هدف گرفتن رای اعتماد ب رای‬ ‫بهروان تشکیل شده بود‪ ،‬با وجود فشارهای زیادی که از سوی‬ ‫نهادهای مختلف وجود داشت‪ ،‬کفاشیان طوری برنامه اش‬ ‫را ط راحی کرد که برنده بیرون امد‪ .‬حتی چراغ س��بز وزیر به‬ ‫موافقان برکناری کفاشیان نیز کاری از پیش نبرد‪.‬‬ ‫محمد عباسی در مقطعی که برخی از اعضای مجمع‬ ‫فدراسیون فوتبال قصد داش��تند با برگزاری نشستی فوری‬ ‫مقدمات برکناری کفاشیان را فراهم کنند‪ ،‬با گفتن این جمله‬ ‫که از فدراسیون فوتبال به طور مشروط حمایت م ی کنیم‪ ،‬به‬ ‫نوعی به مخالفان کفاشیان چراغ سبز نشان داد که کارشان‬ ‫را پیش بب رند اما این اقدام نیز به جایی نرسید تا وزارت ورزش‬ ‫باز هم در پروژه کنار زدن رئیس فدراسیون فوتبال ناکام شود‪.‬‬ ‫پروژه های دو س��اله محمد عباسی در تغیی رات هرگز‬ ‫موفق نبوده‪ .‬فعال او نتوانسته علی کفاشیان را تغییر دهد‪.‬‬ ‫نه جدال هایش با فتح اهلل زاده به جایی رسیده و نه توانسته‬ ‫انتخابات فدراسیون کشتی را برگزار کند‪ .‬او حتی نتوانسته‬ ‫تیم مطلوبش را د ر کمیته ملی المپیک مستقر سازد‪ .‬هرچند‬ ‫خودش اعتق��اد دارد صعود به جام جهان��ی و رتبه خوب در‬ ‫المپیک لندن را باید به حسابش گذاشت‪ .‬کدام حساب؟ ‪g‬‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪74‬‬ ‫عقب نشینی درکمتر از‪24‬ساعت‬ ‫وزارت ورزش به دنبال «کیش دوم» است‬ ‫‪2‬‬ ‫پس از گاف های س��جادی‪ ،‬رس��ول ی نژاد و اقای وزیر‪،‬‬ ‫چندی پیش نوبت به ساور رسید تا به عنوان یکی از مسئوالن‬ ‫وزارت ورزش تاکید کند‪« :‬رفتن رویانیان از پرسپولیس قطعی‬ ‫است‪ ».‬معاون توسعه منابع انسانی و پشتیبانی وزارت ورزش‬ ‫و جوانان با بیان اینکه رفتن رویانیان قطعی است‪ ،‬گفته بود‪:‬‬ ‫«برکناری رویانیان از مدیرعاملی پرسپولیس قطعی است و‬ ‫مدیرعامل جدید پرسپولیس با مصوبه هیات مدیره این تیم‬ ‫معرفی م ی ش��ود‪ ».‬وی گفته بود‪« :‬از توضیح کامل در مورد‬ ‫تغیی رات باش��گاه معذورم اما برکناری رویانیان قطعی شد و‬ ‫صحبت نهایی با کامبوزیا در مورد مدیرعاملی پرس��پولیس‬ ‫صورت گرفته است‪ .‬بناب راین مقرر شد هیات مدیره پرسپ ولیس‬ ‫نام مدیرعامل جدید این تیم را اعالم کند و از نظر این وزارت‪،‬‬ ‫کار رویانیان در پرسپولیس به اتمام رسیده است‪».‬‬ ‫اما این اتفاق رخ نداد‪ .‬چه در پ��ی اعالم این خبر حدود‬ ‫‪25‬پیشکس��وت این باش��گاه مقابل وزارت ورزش و جوانان‬ ‫حاضر ش��دند و به حمایت از رویانیان پرداختند‪ .‬یک دوربین‬ ‫تلویزیونی نیز با این پیشکسوتان مصاحبه کرد‪ .‬پیشکسوتان‬ ‫به شدت علیه صحب ت های اخیر کامبوزیا مبن ی بر مشکالت‬ ‫مالی پرسپولیس واکنش نشان دادند و به انتقاد از او پرداختند‪.‬‬ ‫این در حالی بود که رئیس هیات مدیره باشگاه پرسپ ولیس نیز‬ ‫پیش از علنی شدن اعتراض پیشکسوتان پرسپولیس از کنار‬ ‫زدن رویانیان سخن گفته بود‪.‬‬ ‫فداحسین مالکی گفته بود‪« :‬این بار کنار رفتن رویانیان‬ ‫از مدیرعاملی پرسپولیس قطعی است‪ .‬ما ظرف یکی‪ ،‬دو روز‬ ‫اینده جلس��ه هیات مدیره را برگزار م ی کنیم تا در این رابطه‬ ‫تصمیم بگیریم‪».‬‬ ‫اما تمدید نشدن ماموریت سردار رویانیان در پرسپ ولیس‬ ‫بهانه خوبی بود تا مالکی ب رای اجرای سیاست وزارت ورزش از‬ ‫ان بهره ببرد‪ .‬وی گفته بود‪« :‬همان طور که م ی دانید پیش از‬ ‫این بارها مساله تمدید نشدن ماموریت رویانیان در پرسپ ولیس‬ ‫مطرح شده بود که خودشان هم بارها به ان اشاره کرده بودند‪.‬‬ ‫همین مساله مشکل ساز ش��د ولی انچه مسلم است و ما از‬ ‫اقای رویانیان درخواست کرده ایم این بوده که ایشان کماکان‬ ‫عضو هیات مدیره پرس��پولیس باقی بمانند‪ .‬این مساله را با‬ ‫وزیر ورزش هم مطرح کردیم که ایشان هم موافقت کردند‪».‬‬ ‫اما یک روز بع��د این رئی��س تربی ت بدنی س��تاد کل‬ ‫نیروهای مس��لح بود که ب��ازی وزارت ورزش را ب��ه هم زد‪.‬‬ ‫باران چش��مه در مصاحب ه ای گفت‪« :‬باتوجه به شرایط اقای‬ ‫رویانیان یک س��ال دیگر همان طور که قب�لا اعالم کردیم‬ ‫ایشان در خدمت ابقا شده است؛ یعنی از نظر نیروهای مسلح‬ ‫ب رای انجام وظیفه یک سال دیگر مشکلی ندارد‪ .‬همچنین در‬ ‫خصوص حضور ایشان در پرسپولیس باید مجددا اعالم کنم‬ ‫که هنوز درخواستی از سوی وزارت ورزش و جوانان به دست ما‬ ‫نرسیده تا ایشان را یک سال دیگر خواستار شوند‪».‬‬ ‫در نهایت وزارت ورزش تصمیم به ابقای رویانیان گرفت‬ ‫تا از این پروژه نیز عقب نشینی کرده باش��د‪ .‬رویانیان نیز در‬ ‫روایت محمد پنجعلی از تغییرات پرسپولیس‬ ‫‪3‬‬ ‫چرا از برکناری رویانیان‬ ‫ناراحت شدم؟‬ ‫قبل از اینکه بخواهم در مورد رویانیان حرف بزنم‪ ،‬مایلم‬ ‫در خصوص این موضوع حرف بزنم که فوتبال ما متاسفانه‬ ‫مش��کالت زیادی دارد که به نظر من اصل ی ترین مش��کل‬ ‫فوتبال ای ران این اس��ت که هرگز به سمت خصوص ی شدن‬ ‫پیش نرفته اس��ت‪ .‬فوتبال ما هنوز دولتی اس��ت‪ .‬به همین‬ ‫دلیل دولت درب��اره ان تصمی��م م ی گی��رد‪ .‬دولت تصمیم‬ ‫م ی گیرد که چه کسی باشد یا چه کسی نباشد‪ ،‬در حالی که‬ ‫بسیاری از مدی ران موفق ما در حال حاضر در خانه نشسته اند‬ ‫و نم ی توانند تجربه های خود را در اختیار باشگاه های بزرگ‬ ‫فوتبال ما قرار بدهند یا اینکه به طور کلی به فوتبال ما کمک‬ ‫کنند؛ چرا؟ چون نگاه ها سیاسی است‪ .‬م ی خواهم بگویم ما‬ ‫اساسا امتیازی تحت عنوان ثبات در فوتبال نداریم‪ .‬در هیچ‬ ‫بخش��ی از این امتیاز اس��تفاده نم ی کنیم و همواره با نگاه‬ ‫سیاس��ی به ادم ها نمره م ی دهیم‪ .‬انها را م ی اوریم یا اینکه‬ ‫کنارش��ان م ی زنیم‪ .‬خب این طرز تفکر غلطی اس��ت‪ .‬چرا‬ ‫فوتبال ما ناکام است‪ .‬ش��اید هرکس این حرف را بشنود فورا‬ ‫بگوید نه‪ ،‬فوتبال ما ناکام نیست چون تیم ملی به جام جهانی‬ ‫رفته است‪ .‬در حالی که اتفاقا به نظر من فوتبال ما ناکام است‬ ‫چون ما در همه رده های پایه ناکام بوده ایم‪ .‬چون اساس یک‬ ‫فوتبال که توجه به رده های پایه اس��ت را فراموش کرده ایم‬ ‫و همه فکر و ذهن مان این ش��ده که به جام جهانی راه پیدا‬ ‫کرده ایم‪ .‬من نم ی خواهم صعود تیم مل��ی به جام جهانی را‬ ‫کم ارزش جلوه بدهم‪ ،‬نه‪ ،‬منظورم این اس��ت که فوتبال ما‬ ‫همچنان نارسای ی ها و ناکام ی هایی دارد که باید به ان توجه‬ ‫کنیم‪ .‬یکی از این موارد به موضوع ثبات برم ی گردد‪ .‬ما این‬ ‫فوتبال را فقط اداره م ی کنیم‪ .‬یعنی س��عی م ی کنیم که ان‬ ‫را اداره کنیم‪ .‬اما در چه صورتی ما م ی توانیم باعث توس��عه‬ ‫این فوتبال ش��ویم؟ من معتقدم ما در صورت��ی م ی توانیم‬ ‫ادعا کنیم که به این فوتبال خدمت کرده ایم که شرایط را به‬ ‫سمت حرفه ای شدن پیش ببریم‪ .‬مدی ران باشگاه های بزرگ‬ ‫را حمایت کنیم و خودمان باعث نشویم که حاشی ه هایی ب رای‬ ‫انها پیش بیاید‪ .‬شما وقتی مصاحبه برخی دوستان را مرور‬ ‫م ی کنید‪ ،‬به خوبی متوجه م ی ش��وید که در ماجرای تالش‬ ‫برخی اقایان ب رای کنارزدن رویانیان‪ ،‬مس��ائل دیگری وجود‬ ‫دارد؛ مسائلی که اتفاقا هیچ ربطی به حوزه ورزش ندارد‪ .‬همین‬ ‫نگاه هاست که من را به عنوان یکی از همین اهالی فوتبال‬ ‫اذیت م ی کند‪ .‬واقعا از پیشکسوتان باشگاه تشکر م ی کنم که‬ ‫از رویانیان حمایت کردند و از رسانه هایی که در این بین نه از‬ ‫شخص رویانیان بلکه از ثبات مدیریتی دفاع کردند‪ .‬تا زمانی‬ ‫که ما نتوانیم در باشگاه های بزرگ خودمان مثل پرسپولیس‬ ‫او سال گذشته با صرف‬ ‫هزینه ایسنگین‬ ‫درپرسپولیس‬ ‫نتوانستموفقشود‬ ‫اما وزارت ورزش ان‬ ‫قدر در پروژه های‬ ‫خودشکستراتج ربه‬ ‫کرده که پروژه حذف‬ ‫رویانیان هم وارد لیست‬ ‫پروژه های ناکام‬ ‫وزارتخانه شود‬ ‫ورزش‬ ‫و اس��تقالل ثبات ایجاد کنیم نم ی توانی��م در فوتبالمان به‬ ‫توسعه برسیم‪ .‬از ابقای رویانیان به این دلیل خوشحال شدم‪.‬‬ ‫چون این خواسته همه تیم بود‪ .‬خواسته هواداران بود‪ .‬مگر‬ ‫غیر از این اس��ت که ما هر کاری م ی کنیم باید ب رای راضی‬ ‫کردن و خوش��حالی هواداران باش��د‪ .‬بناب راین بهتر است با‬ ‫پرهیز از نگاه ها و دیدگاه های سیاس��ی تصمیماتی نگیریم‬ ‫که هواداران را نگران کند‪ .‬حاشی ه هایی را درست نکنیم که‬ ‫تیم اسیب ببیند‪ .‬البته این را هم بگویم تا زمانی که نگاه های‬ ‫سیاسی در فوتبال ما وجود دارد‪ ،‬این اتفاقات طبیعی است‪.‬‬ ‫پرسپولیس بارها و بارها دستخوش تغیی رات اینچنینی شده‬ ‫و همیشه هم دود این اختالفات به چشم هواداران رفته است‪.‬‬ ‫بناب راین ما باید شرایطی ایجاد کنیم که فوتبال ما به سمت‬ ‫خصوصی ش��دن برود‪ .‬در این صورت ما به ثبات مدیریتی‬ ‫هم م ی رس��یم‪ .‬البته این موضوع بدان معنا نیست که یک‬ ‫مدیر هر عملکردی داشت باز هم ما به بهانه ثبات مدیریتی‬ ‫ان را حفظ کنیم‪ .‬نه‪ ،‬منظور من این اس��ت که ما باید به هر‬ ‫مدیری زمان بدهیم که بتواند تفکراتش را در باش��گاه پیاده‬ ‫کند‪ .‬بعد بنشینیم درباره عملکردش در فضایی توام با احترام‬ ‫قضاوت کنیم نه اینکه خیلی زود و شتابزده درباره او تصمیم‬ ‫بگیریم‪ .‬در مورد محمد رویانیان هم باید بگویم که خود من‬ ‫در مقطعی انتقادهایی نسبت به او داشتم‪ .‬بر هیچ کس هم‬ ‫پوشیده نیست‪ .‬من همیش��ه حرفم را با صراحت و صداقت‬ ‫زده ام‪ .‬اما واقعا حس م ی کنم او مدیر انعطاف پذیری است و‬ ‫م ی تواند به پرسپولیس کمک کند‪ .‬او زحمات زیادی ب رای این‬ ‫باشگاه کشیده و حاال در شرایطی که نسبت به این باشگاه‬ ‫شناخت بیشتری پی دا کرده و تجربه های ارزشمندی را به دست‬ ‫اورده است نباید ش��رایطی را ایجاد کنیم که او نتواند کارش‬ ‫را به درستی انجام دهد‪ .‬اتفاقا به نظر من اقایان باید با تمام‬ ‫توان از وی حمایت کنند تا بتواند ناکام ی های گذشته را جب ران‬ ‫کند‪ .‬اگر ما به پرسپ ولیس امده ایم هم به همین دلیل امده ایم‪.‬‬ ‫وزارت ورزش که ب ی عالقه‬ ‫به برکناری رویانیان نبود پس‬ ‫از عق ب نشینی از تصمیم خود‬ ‫تقصیر را به گردن رسانه ها‬ ‫انداخت‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫واکنش به این ماجرا تنها به گفتن همین جمالت اکتفا کرد‪:‬‬ ‫«م ی دانم که یک سری از افراد البی کرده بودند و این مساله‬ ‫دست وزیر ورزش و جوانان نبوده است‪ .‬من که نم ی خواستم‬ ‫در پرس��پولیس حکومت کنم که ب رای برداشتنم به نقشه و‬ ‫ب رنامه ریزی و جنگ س��رد و گرم نیاز باش��د‪ .‬وزیر وضعیت را‬ ‫ب رای من شفاف کرد و ممنونم که پش��ت صحنه ماجرا را به‬ ‫من گفت‪».‬اگرچه محمد رویانیان ب��ا احتیاط درباره موضوع‬ ‫دخالت وزارت ورزش در امور مدیریتی باش��گاه پرس��پولیس‬ ‫و پروژه حذف خودش صحبت کرد اما چه کس��ی است که‬ ‫نداند وزیر ورزش و به طور کلی دولت قطعا عالقه مند به ادامه‬ ‫حضور وی در باشگاه پرسپولیس نبودند‪ .‬انجا که وزیر ورزش‬ ‫در شرایطی که موضوع برکناری رویانیان سخت مورد توجه‬ ‫رسانه ها قرار گرفته بود‪ ،‬درباره این ماجرا این گونه اظهارنظر‬ ‫کرد‪« :‬مساله پیچیده ای نیست‪ .‬اقای رویانیان خودش قبال‬ ‫اس��تعفا داده بود که ما با ان مخالفت کردیم و از او خواهش‬ ‫کردیم تا پایان فصل در پرسپولیس بماند‪ .‬حاال هم همه چیز‬ ‫را به هیات مدی��ره واگذار کردیم که درب��اره مدیرعامل جدید‬ ‫پرسپ ولیس تصمیم گیری کند‪».‬‬ ‫این اظهارنظر در حالی مطرح ش��د که هجمه شدیدی‬ ‫علیه وزارت ورزش به وجود امد اما انها عقب ننشستند و تاکید‬ ‫کردند رویانیان بنا بر مسائل اداری باید برود‪ .‬اما گفته م ی شود‬ ‫اصل موضوع دلخوری رئیس دولت از چرخش های سیاسی‬ ‫رویانیان در ایام انتخابات و کمی قبل از ان بوده است‪ .‬شاید‬ ‫اط رافیان رویانیان هم به همین دلیل با ب رافراش��تن بنر های‬ ‫نیمه سیاس��ی قصد در القای همین پیام را داش��تند؛ اینکه‬ ‫رویانیان با دولت دهم مشکل دارد‪.‬‬ ‫محمد رویانیان هرچند خواس��ته یا ناخواسته به عنوان‬ ‫یک جریان مولد خبرساز در تمام دوران مدیریت پرسپولیس‪،‬‬ ‫تو سو دهی به افکار عمومی همه انهایی‬ ‫ی در سم ‬ ‫نقش مهم ‬ ‫که اخبار فوتبال را پیگیری م ی کنند داش��ته است‪ ،‬اما ظاه را‬ ‫غیر از این یک مورد که از ویژگ ی ها و ب رنامه های خاص دولت‬ ‫دهم به شمار م ی رفته اس��ت‪ ،‬در براورده کردن سایر توقعات‬ ‫برنامه ریزی شده موفق نبوده اس��ت‪ .‬حاال در فاصله دو‪ ،‬سه‬ ‫هفته پس از اعالم نتایج انتخابات ریاست جمهوری و شورای‬ ‫شهر ته ران‪ ،‬بخش��ی از این انتظارات ناکام مانده را م ی شود‬ ‫حدس هم زد‪ .‬به ه ر حال وی پس از انکه از ریاس��ت س��تاد‬ ‫سوخت کنار گذاشته شد‪ ،‬یا به عبارتی خلع سالح شد دیگر‬ ‫مورد اعتماد کامل قرار نگرفت‪ .‬اما از انجایی که او خود بحث‬ ‫مدیریت باشگاه را جدی و با عالقه پی م ی گرفت‪ ،‬باتوجه به‬ ‫روابط عمومی مناسب و دیپلماسی انعطاف پذیر‪ ،‬موفق شد با‬ ‫برقراری روابط جدید کاری‪ ،‬باشگاه را از لحاظ مالی در سطح‬ ‫مناس��بی حفظ نماید‪ .‬او این روند را تا انج��ا ادامه داد که‬ ‫سرانجام با تکیه بر حمایت مالک باشگاه سورینت‪ ،‬اقدام‬ ‫به تقاضا ب رای دریافت سهام باشگاه پرسپ ولیس به اسم‬ ‫پیشکس��وتان کرد‪ .‬ظاه را پیشروی مستقل رویانیان‪،‬‬ ‫کاسه صبر وزارت ورزش را تا انجا لبریز کرده است که‬ ‫در فاصله زمانی کوتاه تا پایان ماموریت کاری خودشان‪،‬‬ ‫اقدام به برکن��اری او به بهانه پای��ان ماموریت کردند؛‬ ‫پروژه ای که باز هم وزارت ورزش مثل دیگر پروژه هایش‬ ‫در ان شکست خورد‪ .‬مسئوالن وزارت ورزش اما پس از‬ ‫این شکس��ت همان رویه ای را در پی��ش گرفتند که در‬ ‫انتخابات فدراسیون فوتبال تجربه اش کرده بودند‪.‬‬ ‫انها در واکنش به انتقادها پی رام��ون دخالت وزارت‬ ‫ورزش ب��رای برکناری رویانیان همه تقصیره��ا را به گردن‬ ‫رس��انه ها انداختند و تاکید کردند که رسانه ها این‬ ‫بازی ها را مطرح م ی کنن��د وگرنه وزارت‬ ‫ورزش هرگز به دنبال چنین حواشی‬ ‫نبوده است‪g .‬‬ ‫م ی خواهیم موفقی ت های بزرگی کسب کنیم‪ ،‬اما این اتفاق در‬ ‫صورتی رخ خواهد داد که دوستان عزیز از نگاه سیاسی پرهیز‬ ‫کنند و به رویانیان و باش��گاه پرسپولیس کمک کنند‪ .‬نکته‬ ‫دیگری که وجود دارد واکن��ش کادر فنی و بازیکنان در قبال‬ ‫حفظ رویانیان بود‪ .‬به هر حال این یک واقعیت است که دایی‬ ‫و رویانیان در گذشته اختالفاتی داشته اند‪ .‬از طرفی دایی نشان‬ ‫داده که با کس��ی تعارف ندارد و تملق گو نیست‪ .‬وقتی علی‬ ‫دایی از رویانیان حمایت م ی کند و بازگشت او را با مسئوالن‬ ‫شرط م ی کند باید بپذیریم که این تیم با همدلی کامل قصد‬ ‫دارد دست به کارهای بزرگی بزند‪ .‬موضوع برکناری رویانیان‬ ‫ش��یطنت بدی بود که امیدوارم دیگر تکرار نشود چون حاال‬ ‫دیگر مساله رویانیان در کار نیست‪ .‬اقایان باید توجه کنند که‬ ‫با یک باشگاه و هواداران میلیونی ان طرف هستند و نباید‬ ‫تصمیمات عجوالنه یا سیاسی اتخاذ کنند‪g .‬‬ ‫‪75‬‬ ‫این انتخابات چهار ماه دیگر هم‬ ‫برگزار نمی شود‬ ‫فضل اهلل باقرزاده‪ /‬رئیس فدراسیون شمشیربازی‬ ‫‪4‬‬ ‫ورزش‬ ‫واقعا ب رای من این سوال پیش امده که اصالح اساسنامه‬ ‫کمیته ملی المپیک چرا باید ان قدر طول م ی کشید؟ چرا باید‬ ‫این همه وقت تلف م ی شد و انتخابات کمیته ملی المپیک‬ ‫برگزار نم ی شد؟ در حالی که همه م ی دانیم همه کشورها در‬ ‫نهایت دو ماه پس از پایان بازی های المپیک انتخابات خود‬ ‫را برگزار م ی کنند و بعد فورا به رفع مسائل و مشکالت ورزش‬ ‫کشورشان م ی پردازند‪ .‬اما جالب است که ما دقیقا برعکس‬ ‫عمل کردیم‪ .‬یعنی به جای حل مشکالت ورزش کشورمان‪،‬‬ ‫مشکالت دیگری را هم به ورزش کشور اضافه کردیم؛ طوری‬ ‫که امروز واقعا نم ی توانیم سرنوشت خوبی ب رای اینده ورزش‬ ‫ای ران متصور باشیم‪ .‬اساس��نامه ای که کمیته ملی المپیک‬ ‫با اصرار ب رای کمیت��ه بی ن المللی المپیک فرس��تاد همان‬ ‫اساسنامه ای بود که بیش از ‪20‬سال مورد استفاده قرار گرفته‬ ‫و کوچکترین مس��اله ای هم پیش نیامده بود‪ .‬هی چ وقت به‬ ‫چالشی برنخوردیم‪ .‬البته در مورد یک بند از ان یعنی همان‬ ‫بندی که اقای مهرعلی زاده به ان اضافه کرد که رئیس سازمان‬ ‫تربی ت بدنی این اختیار را دارد که رئیس فدراسیونی را عزل یا‬ ‫نصب کند حرف و حدیث هایی وجود داشت اما به طور کلی‬ ‫هیچ مشکلی نداشتیم‪ .‬اما متاسفانه دوستان ما شرایطی را‬ ‫طی یک س��ال گذش��ته ایجاد کردند که حاال افرادی که در‬ ‫کمیته بی ن المللی المپیک اسیا با ورزش ای ران مشکل دارند‬ ‫ب رای ورزش این کش��ور تصمیم م ی گیرند و ب رای ما خط و‬ ‫نشان م ی کشند‪ .‬کاری که دوستان ما طی یک سال گذشته‬ ‫انجام دادند به هیچ وجه قابل هضم نبود‪ .‬این دوستان حاال‬ ‫هزینه سنگینی ب رای ورزش کشور ما درست کرده اند‪ .‬امروز‬ ‫باید مشخص شود که چه کسانی برخی اشکاالت اساسنامه‬ ‫را به ان طرف ی ها مخابره م ی کردند‪ .‬اساس��نامه ها را ترجمه‬ ‫م ی کردند تا ‪ IOC‬بیش از پیش روی ورزش ما حساس شود‪.‬‬ ‫این کارها ب رای رس��یدن به چه منافعی بود؟ ما که وضعیت‬ ‫خوبی داشتیم‪ .‬ما که در بازی های اسیاسی نتایج درخشانی‬ ‫کسب کردیم و در المپیک هم خیره کننده ظاهر شدیم‪ .‬پس‬ ‫چرا باید عده ای با اینده ورزش این کش��ور بازی کنند؟ ما به‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫‪76‬‬ ‫جای این کارها باید به المپیک ‪ 2016‬فکر م ی کردیم‪ .‬به اینکه‬ ‫در بازی های اس��یایی که در پیش داریم چگونه باید ظاهر‬ ‫شویم که نفس همه کش��ورها را بگیریم‪ ،‬نه اینکه خودمان‬ ‫با دست خودمان دعوا‪ ،‬تنش و حساسی ت های غی ر منطقی‬ ‫درس��ت کنیم‪ .‬نتیجه ای��ن ندانم کاری ها این م ی ش��ود که‬ ‫یک سری از کش��ورها االن در حال اماده سازی ب رای توسعه‬ ‫ورزش شان هستند‪ ،‬اما ما باید هنوز درگیر این موضوع باشیم‬ ‫که چرا انتخابات کمیته ملی المپیک برگزار نم ی شود؟ کار‬ ‫حاال به جایی رس��یده که ‪ IOC‬ش��رط های انچنانی ب رای‬ ‫ما م ی گذارد‪ .‬ب رای ما ش��رط ک��رده که اوال باید اساس��نامه‬ ‫تمام فدراسیون های شما به دس��ت ما برسد تا ما درباره اش‬ ‫نظرمان را بگوییم و بعد اینکه روس��ای برکنار ش��ده باید به‬ ‫فدراسیون خودش��ان برگردند‪ .‬خب‪ ،‬سوال من این است که‬ ‫این دو مرحله خودش چقدر طول م ی کشد؟ دوست عزیز من‬ ‫اقای خسروی وفا که دیگر از خود تیم کمیته ملی المپیک‬ ‫اس��ت اخی را مصاحبه کرده و تاکید کرده که به تاخیر افتادن‬ ‫انتخابات کمیته ملی المپیک یک کار مهندسی شده بوده‬ ‫است‪ .‬خب‪ ،‬اقایان باید کوتاه بیایند و این قدر مساله را انکار‬ ‫نکنند‪ .‬چون اقای خسروی وفا از دل هیات اجرایی بیرون امده‬ ‫و این حرف ها را مطرح م ی کند‪ .‬دوستان ما شاید مساله اصلی‬ ‫ورزش را درک نم ی کردند که دست به چنین کاری زدند‪ .‬سوال‬ ‫این است؛ ایا دولت که هزینه ورزش را م ی دهد نباید در ورزش‬ ‫دخالتی داشته باشد‪ .‬من وقتی به شما ‪50‬میلیون تومان پول‬ ‫م ی دهم و از شما کاری م ی خواهم که بعد از مدتی مشخص‬ ‫م ی شود شما به خوبی از عهده اش ب رنیامدید حق ندارم شما را‬ ‫کنار بگذارم؟ پاسخ روشن است‪ .‬دولت هزینه ورزش را م ی دهد‬ ‫و توقع دارد توس��عه به خوبی پیش برود‪ ،‬اما وقتی کاری به‬ ‫مشکل م ی خورد دولت خودش را صاحب اختیار م ی داند که‬ ‫تصمیم بگیرد‪ .‬مگر نه اینکه هزینه های کمیته ملی المپیک‬ ‫برعهده دولت اس��ت و هزینه های وزارت ورزش هم برعهده‬ ‫دولت‪ ،‬پس چرا باید داستان اصالح اساسنامه به جایی برسد‬ ‫که ما این همه وقت تلف کنیم و تازه بعد از یک سال از این‬ ‫موضوع ترس داشته باشیم که تا چند ماه دیگر هم انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک برگزار نم ی شود‪ .‬من معتقدم انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک ب��ا این وضعیتی که ب��رای ورزش ما‬ ‫پیش امده و این حساسیتی که ‪ IOC‬نشان م ی دهد حتی تا‬ ‫چهار ماه دیگر هم برگزار نخواهد ش��د چه برسد به اینکه ما‬ ‫بخواهیم ‪ 20‬تیرماه انتخابات ‬ ‫ی را برگزار کنیم‪g .‬‬ ‫کالم اخر‬ ‫انتخابات کمیته ملی المپیک در‬ ‫دولت یازدهم برگزار می شود‬ ‫‪5‬‬ ‫نزاع میان محمد عباس��ی و محمد عل ی ابادی به اوج‬ ‫خود رسیده اس��ت‪ .‬وزیر ورزش و رئیس کمیته ملی المپیک‬ ‫به طور رسمی در رس��انه ها روبه روی یکدیگر قرار گرفته اند و‬ ‫حاال در شرایطی که هر دو در کره جنوبی به سر م ی ب رند‪ ،‬دعوا‬ ‫به انجا نیز منتقل شده اس��ت‪ .‬این در حالی است که وزارت‬ ‫ورزش چندی پیش با انتشار خبر برگزاری انتخابات برخی از‬ ‫فدراسیون ها شرایط را ب رای کمیته ملی المپیک سخت تر کرد‪.‬‬ ‫در مجمع قبلی کمیته ملی المپیک‪ ،‬وزیر ورزش اصرار زیادی‬ ‫داشت که تاریخ برگزاری مجمع انتخاباتی مشخص شود‪ ،‬اما‬ ‫خسروی وفا مخالف برگزاری این مجمع بود‪ .‬خسروی وفا به‬ ‫نمایندگان مجلس‪ ،‬روسای فدراسیون ها و نهادهای مختلف‬ ‫نامه زده و در ان تاکید کرده بود که اعضای مجمع قبلی‪ ،‬حق‬ ‫تعیین تاریخ برگزاری مجمع انتخاباتی را ندارند‪.‬‬ ‫از طرفی کمیت��ه بی ن المللی المپیک ه��م به کمیته‬ ‫ملی المپیک ای��ران پیغ��ام داده که هنوز دومش��کل ب رای‬ ‫برگزاری مجمع انتخاباتی وجود دارد؛ مش��کل اول‪ ،‬ای رادهای‬ ‫اساس��نامه های چند فدراس��یون المپیکی است و مشکل‬ ‫دوم‪ ،‬بازنگش��تن صفایی و دنیامالی‪ ،‬دو رئیس برکنارش��ده‬ ‫فدراسیون های داخلی‪.‬‬ ‫پی��ش از این وزیر ورزش تاکید داش��ت ک��ه انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک باید هرچه زودتر برگزار ش��ود؛ شاید به‬ ‫این دلیل که خودش م ی خواس��ت نامزد ریاست این کمیته‬ ‫برئیسی‪ .‬او حتی زمانی که در‬ ‫شود و عل ی ابادی هم نامزد نای ‬ ‫کره حضور داشت تا در کنار مل ی پوشان فوتبال باشد‪ ،‬با ای ران‬ ‫تماس گرفت تا پیگیر برگزاری انتخابات کمیته ملی المپیک‬ ‫شود‪ .‬اما خسروی وفا‪ ،‬کرباسیان و افرادی که رابطه نزدیکی با‬ ‫وزیر ورزش ندارند‪ ،‬زمانی که دیدند حس��ن روحانی انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری را برد‪ ،‬جدی تر مقابل وزیر ایستادند تا نگذارند‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪179‬‬ ‫انتخابات برگزار شود‪.‬‬ ‫تزاده‪ ،‬رئیس س��تاد انتخاباتی روحانی‬ ‫از طرفی نعم�� ‬ ‫گفت‪« :‬ما هم مخالف برگزاری انتخابات کمیته ملی المپیک‬ ‫هستیم و ترجیح بر این است که دولت جدید بر سر کار بیاید‬ ‫و بعد تصمیم بگیریم‪ .‬صالح ورزش این است که دولت جدید‬ ‫بیاید در مورد کمیته ملی المپیک تصمی��م بگیرد‪ ».‬با این‬ ‫حساب هم دولت جدید‪ ،‬هم ‪ IOC‬مخالف برگزاری انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک هستند و وزیر هم چاره ای جز تمکین‬ ‫مقابل انها ندارد‪.‬‬ ‫در حالی که محمد عل ی ابادی و به رام افش��ارزاده ب رای‬ ‫گرفتن تاییدیه اساس��نامه جدید به مقر کمیته بی ن المللی‬ ‫المپیک در لوزان سوئیس سفر کرده بودند‪ ،‬گویا مقامات ‪IOC‬‬ ‫این اساسنامه را بعد از پذیرفتن ان توسط اعضای مجمع به‬ ‫تایید رساندند‪ ،‬اما تایید اساسنامه منجر به برگزاری انتخابات در‬ ‫تاریخ ‪ 20‬تیر نخواهد شد‪ .‬مقامات کمیته بی ن المللی المپیک‬ ‫همچنان روی دو شرط بازگرداندن روسای برکنار شده و تایید‬ ‫شدن اساسنامه فدراسیون های ورزشی توسط مجامع جهانی‬ ‫تاکید دارند و با وجود پذیرفتن ایی ن نامه کمیته و رفع تعلیق‬ ‫رشته های تیروکمان‪ ،‬قایق رانی‪ ،‬دوچرخه سواری و شنا حاضر به‬ ‫کوتاه امدن از مواضع قبل ی شان نیستند‪.‬‬ ‫بر این اس��اس پی ش بینی م ی ش��ود که اجازه برگزاری‬ ‫انتخابات کمیته ملی المپیک نه تنها در تاریخ ‪ 20‬تیر بلکه‬ ‫تا زمانی که دو شرط دیگر محقق نشود‪ ،‬داده نخواهد شد‪.‬‬ ‫در همین حال گویا مخالفان عل ی ابادی تاکید دارند او‬ ‫انتخابات کمیته ملی المپیک را به تعویق انداخته که بتواند‬ ‫در دولت جدید همچنان رئیس باقی بمان��د‪ .‬در همین باره‬ ‫خسروی وفا به عل ی ابادی در خصوص غیرقانونی بودن مجمع‬ ‫کمیته ملی المپیک نامه نوشت‪.‬‬ ‫محمود خسروی وفا‪ ،‬رئیس کمیته ملی پاراالمپیک و‬ ‫نایب رئیس کمیته ملی المپیک در مجمع عمومی کمیته‬ ‫ملی المپیک که در تاریخ ‪ 20‬خرداد برگزار شد‪ ،‬اعالم کرد این‬ ‫مجمع غیرقانونی است و حتی انتخابات کمیته ملی المپیک‬ ‫نیز نم ی تواند ‪ 20‬تیر برگزار شود‪.‬‬ ‫عضو هیات اجرایی کمیته ملی المپیک اما در واکنش‬ ‫برئیس کمیته ملی المپیک‬ ‫به افشاگری های خسروی وفا‪ ،‬نای ‬ ‫گفت‪« :‬م�لاک صحب ت های ما در هی��ات اجرایی صداقت‬ ‫افراد ب��ود و نم ی دانم چرا خس��روی وفا در ای��ن زمان چنین‬ ‫صحب ت هایی را مطرح م ی کند‪».‬‬ ‫احمد ناطق نوری در مورد اینکه خسروی وفا گفته تاخیر‬ ‫در برگزاری انتخابات کمیته ملی المپیک مهندسی شده بود‬ ‫و در این باره با او مشورت کرده بودند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬خسروی وفا‬ ‫برئیس اول کمیته ملی المپیک است و اگر چنین‬ ‫خودش نای ‬ ‫چیزی بوده چرا به ما نگفته اس��ت؟ او اگر م ی دانست چنین‬ ‫مسائلی بوده باید در هیات اجرایی مطرح م ی کرد تا همه ما در‬ ‫جریان قرار م ی گرفتیم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬مالک ما در هی��ات اجرایی گفتار صادقانه‬ ‫افراد اس��ت و اگر چیزی هم مطرح م ی شد م ی پذیرفتیم که‬ ‫درست اس��ت‪ .‬ضمن اینکه همین اقایان در جلسات هیات‬ ‫اجرایی روندی که طی ش��ده بود و انج��ام م ی دادند را اعالم‬ ‫م ی کردند‪ .‬در هیچ کدام از این جلسات بحث به تاخیر انداختن‬ ‫انتخابات کمیته ملی المپیک مطرح نشد‪».‬‬ ‫ناطق نوری گفت‪« :‬اکنون ک��ه دولت جدید م ی خواهد‬ ‫مستقر ش��ود برگزاری انتخابات کمیته ملی المپیک ب رازنده‬ ‫و به مصلحت نیست‪ .‬باتوجه به اینکه وزیر بعدی مشخص‬ ‫نیست بهتر است ب رای برگزاری انتخابات تامل کنند‪ .‬ما تقریبا‬ ‫ب رای برگزاری انتخابات حدود یک ماه تا یک ماه و نیم زمان‬ ‫نیاز داریم که با این شرایط انتخابات برگزار نشود بهتر است‪.‬‬ ‫البته اگر اصرار داشته باشند که انتخابات برگزار شود از نظر ما‬ ‫بالمانع است و مشکلی وجود ندارد‪».‬‬ ‫همین چند روز پیش شیخ سلمان با بیان این مطلب که‬ ‫وزارت ورزش ای ران حق برگزاری هیچ انتخاباتی را ندارد‪ ،‬سعی‬ ‫کرد اخرین موضع خ��ود را نیز با مقامات مس��ئول در وزارت‬ ‫ورزش به طور جدی در میان بگذارد‪.‬‬ ‫‪ IOC‬با ارس��ال نامه ای به کمیته ملی المپیک اعالم‬ ‫کرده که فدراسیون ها و اساسنامه ها پس از گذشت یک سال‬ ‫هنوز هم مش��کل دارند و برگزاری انتخابات هنوز زود است‪.‬‬ ‫در این نامه امده اس��ت‪« :‬همان طور که ش��ما نیز به خوبی‬ ‫م ی دانید‪ ،‬بیش از یک سال اس��ت که ب رای مشخص شدن‬ ‫وضعیت جنبش المپیک در کشورتان با شما در حال مکاتبه‬ ‫هستیم‪ .‬به شکل دقی ق تر‪ ،‬استقالل ‪ NOC‬و فدراسیون های‬ ‫ش کشور شما یکی از اساس ی ترین قانون هایی است که‬ ‫ورز ‬ ‫در قوانین المپیک امده است‪ .‬باید اشاره کنیم برخی از کارها‬ ‫هنوز انجام نشده اند‪ .‬اجازه دهید ش��رایط کنونی را به شکل‬ ‫خالصه ب رای شما شرح دهیم‪:‬‬ ‫‪ -1‬اساسنامه ‪ :NOC‬پروسه بازبینی ان در حال پایان‬ ‫است‪ NOC .‬کشور شما مجمعی را در تاریخ ‪ 10‬ژوئن ‪2013‬‬ ‫(‪ 20‬خرداد) برگزار کرده تا طرح نهایی اساسنامه که در چند ماه‬ ‫گذشته به تایید نهایی ‪ IOC‬رسید ه است را مورد پذیرش قرار‬ ‫دهد‪ IOC .‬نامه ش��ما را در تاریخ ‪ 13‬ژوئن ‪ 23( 2013‬خرداد)‬ ‫دریافت کرده که حاوی اساس��نام ه جدید اس��ت‪ .‬انها خیلی‬ ‫زود پاس��خ ش��ما را دادند که چطور این اساس��نامه به شکل‬ ‫قانونی مورد پذی��رش ‪ IOC‬قرار خواهد گرفت‪ -2.‬ش��رایط‬ ‫فدراسیون های ورزشی در کشور ش��ما‪ :‬از خبرهایی که شما‬ ‫در تاریخ ‪ 27‬مه ‪ 6( 2013‬خرداد) به اطالع ما رساندید که تشکر‬ ‫الزم را ب رای ان به عمل م ی اوریم‪ ،‬متوجه ش��دیم که پروسه‬ ‫بازبینی اساسنامه فدراسیون های ورزشی کشور شما با برخی‬ ‫از فدراسیون های بی ن المللی تفاوت دارد‪ .‬در هر حال‪ ،‬م ی دانیم‬ ‫که کارهای بس��یار زیادی باید بین فدراس��یون های ورزشی‬ ‫کشور شما و فدراس��یون های جهانی انجام شود تا به شکل‬ ‫کامل پروسه بازبینی اساسنامه ها انجام شده و اطمینان کاملی‬ ‫از اس��تانداردهای بی ن المللی در اساس��نامه فدراسیون های‬ ‫کشور شما و جنبش المپیک به وجود اید‪.‬به عالوه ما هیچ به‬ ‫ی در وضعیت جاری کشور شما مبن ی بر عدم دخالت‬ ‫روز رسان ‬ ‫دولت در فدراس��یون های ورزش��ی ندیدیم‪ .‬فدراسیون های‬ ‫ورزشی بی ن المللی هم هیچ چیزی در این زمینه به اطالع ما‬ ‫نرساندند‪ -3.‬بازبینی قوانین ورزشی‪ :‬متاسفانه متوجه شدیم‬ ‫ی توسط افراد مرتبط ب رای بازبینی‪ ،‬اصالح یا لغو‬ ‫که هیچ اقدام ‬ ‫قوانین ورزشی جنجالی در کش��ور شما (که باید با همکاری‬ ‫و مشورت ‪ NOC‬و فدراسیون های ورزش کشور شما باشد)‬ ‫انجام نگرفته است‪ .‬این قوانین باید با اصول جنبش المپیک‬ ‫و اصول استقالل همخوانی داشته باشد‪ .‬باعث تاسف است‬ ‫که پروسه بازبینی و رفع مشکل قوانین با گذشت یک سال‬ ‫هنوز اغاز نشده است‪ .‬بارها اعالم شده که حل این مشکل ها‬ ‫م ی تواند از اسیب بیش��تر به جنبش المپیک در کشور شما‬ ‫جلوگیری کند‪ .‬انتظار داریم در این زمینه اقدام های مناس��ب‬ ‫و بجا توس��ط مقام های مرتبط انجام شده (جهت همکاری‬ ‫با ‪ NOC‬و فدراسیون های ورزشی کشور شما) تا پروسه این‬ ‫اقدام ها هرچه زودتر به پایان برسد‪.‬‬ ‫در این باره و در مورد کارهای��ی که هنوز انجام نگرفته‬ ‫است و ب رای اصول قانونی که تمامی فدراسیون های ورزشی‬ ‫کشور ش��ما را زیرمجموعه خود دارد‪ ،‬باید با اصول و اساس‬ ‫جنبش المپیک همخوانی داش��ته باش��د و اج��ازه دهد که‬ ‫استقالل تمامی ارگان های ورزش��ی مورد احترام قرار بگیرد‪.‬‬ ‫ما م ی دانیم که برگزاری ه ر گونه انتخاباتی در شرایط کنونی‬ ‫بسیار زود است‪.‬‬ ‫پیش از این درخواست شده بود که ‪ NOC‬کشور شما تا‬ ‫ن شدن وضعیت خود و ب رای احترام به مواردی که‬ ‫پیش از روش ‬ ‫در بندهای دو و سه اورده شده‪ ،‬انتخاباتی را برگزار نخواهد کرد‪.‬‬ ‫ما امیدواریم که ‪ NOC‬کشور شما به همراه مقام های‬ ‫مربوطه و فدراسیون های ورزش��ی کشور بتوانند به مسائلی‬ ‫که تاکنون به انها رس��یدگی نشده‪ ،‬رس��یدگی کرده و ب رای‬ ‫کامل ش��دن این پروس��ه اقدام هایی انجام دهند‪.‬امیدواریم‬ ‫پاسخی از این زمینه از شما داشته باشیم و از همکاری شما‬ ‫هم سپاسگزاری م ی کنیم‪».‬محمد عل ی ابادی در واکنش به‬ ‫اظهارنظر اخیر شیخ احمد الفهدالصباح مبنی بر اینکه هیچ‬ ‫انتخاباتی در ورزش ای ران نباید برگزار شود‪ ،‬خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«ما از وزارتخانه خواهش م ی کنیم به مقررات جهانی توجه‬ ‫کند تا خدای نکرده ورزش با اسیب مشکل نشود‪ ،‬امیدوارم که‬ ‫مسئوالن این عنایت را کنند تا مشکلی پیش نیاید‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬همه ما دوست داریم انتخابات فدراسیون ها و کمیته ملی‬ ‫المپیک برگزار شود و کارها روی روال باشد‪ .‬اتفاقاتی رخ داده‬ ‫که باعث شده نهادهای جهانی نسبت به مسائل ما حساس‬ ‫شوند‪ .‬نباید کاری کرد که این حساس��ی ت ها ایجاد شود‪ .‬در‬ ‫حالی که تغیی راتی در کشور ایجاد شده و رئی س جمهور جدید‬ ‫احتماال کادر جدیدی را در وزارتخانه مستقر م ی کند‪ ،‬باید سعی‬ ‫کنیم مجموعه ورزش را بدون مشکل به دولت جدید تحویل‬ ‫دهیم و رفتارمان مشکل ساز نباشد‪».‬‬ ‫عل ی ابادی در واکنش به این اظهارنظر که برخی اعتقاد‬ ‫دارند شما به دنبال تاخیر در انتخابات و حضور در کمیته ملی‬ ‫المپیک بودید که انتخابات را برگزار نکردید؟ خاط رنشان کرد‪:‬‬ ‫«اینها حرف های ب ی ربطی است که ما ناچار نیستیم به انها‬ ‫پاسخ بدهیم‪ .‬کس��انی باعث این کار شدند که بدون رعایت‬ ‫ضوابط دس��ت به انجام تغیی رات زدند‪ .‬هر کس��ی که کاری‬ ‫م ی کند و باعث ایجاد گرفتاری م ی شود باید اقدامش را بپذیرد و‬ ‫اینکه ان را به دیگری ارجاع دهد اخالقا و شرعا درست نیست‪».‬‬ ‫عل ی اب��ادی اضافه ک��رد‪« :‬اگ��ر نظ��ر وزارت ورزش و‬ ‫جوانان برگزار شدن انتخابات فدراسیون ها باشد قطعا برگزار‬ ‫م ی شود‪ ،‬ولی اگر نظرشان این نبود این اتفاق نم ی افتد چون‬ ‫فدراسیون ها نظر مجامع جهان ی شان را درک م ی کنند‪ .‬من‬ ‫امیدوارم که قوانین جهانی مراعات شود‪ ».‬وی درباره انتخابات‬ ‫ریاست فدراسیون کشتی گفت‪« :‬کمیته المپیک نماینده ای‬ ‫را به مجمع انتخابات نم ی فرستد‪».‬‬ ‫رئیس کمیته ملی المپیک در پاسخ به این پرسش که‬ ‫چه زمانی انتخابات کمیته ملی المپیک را برگزار خواهید کرد؟‬ ‫یاداور ش��د‪« :‬بعد از اینکه مسائل فدراس��یون ها حل شود و‬ ‫مشکالتی که ‪ IOC‬بر ما گرفته است برطرف شود به سرعت‬ ‫انتخابات را برگزار م ی کنیم‪».‬‬ ‫با این وجود به نظر م ی رس��د که ش��رایط ب رای ورزش‬ ‫کشورمان به گونه ای پیش م ی رود که انتخابات کمیته ملی‬ ‫المپیک ‪ 20‬تیرماه برگزار نخواهد شد‪g .‬‬ ‫‪77‬‬ ‫پدر بزرگ‬ ‫ازادی‬ ‫نلسون ماندال زنده می ماند؟‬ ‫دیـــدار مثلث شماره ‪179‬‬ ‫اگر ‪ 27‬را در ‪ 365‬ض��رب کنی‪9855 ،‬روز م ی ش��ود‪،‬‬ ‫یعنی ‪ 236520‬س��اعت‪ ،‬یعن��ی ‪14191200‬دقیق��ه‪ ،‬یعنی‬ ‫‪ 851472000‬ثانیه‪ .‬حال گیریم این اع��داد چند روز این ور و‬ ‫ان ور‪ ،‬بازهم هر طور که حس��اب کنی‪ ،‬ازادی راه دش��واری‬ ‫دارد؛ بسیار دشوار‪ .‬راهی به دش��واری راهی که ماندال طی‬ ‫کرده‪ .‬او پدر بزرگ افریقای جنوبی و ش��اید تمام س��یاهان‬ ‫است‪ .‬ب رای پیمودن همین راه دشوار است که او دی ر زمانی‬ ‫است که به عنوان سمبل مبارزه با نژاد پرستی در همه دنیا‬ ‫شناخته م ی شود‪ .‬به همین خاطر اس��ت که همه نگران او‬ ‫هستند‪ ،‬ایا نلسون ماندال زنده اس��ت؟تا این کلمات نوشته‬ ‫م ی شد‪ ،‬جواب منفی نیامده بود‪ .‬امید انکه تا زمانی که شما‬ ‫هم م ی خوانید هنوز جواب منفی نباشد! اما چه چیز سبب‬ ‫شده تا بیمارس��تان پروتوریا تبدیل به یکی از مراکز خبری‬ ‫جهان شود؟ ایا کودکان رنگین پوس��تی که دارند عکس و‬ ‫پوسترهای پدر بزرگ را در کنار بیمارستان م ی بینند‪ ،‬م ی دانند‬ ‫که از او چه چیز را هدیه گرفته اند؟ داس��تان ماندال‪ ،‬داستان‬ ‫ازادی است؛ داستان مردی که شک هایش را باور نکرد و به‬ ‫باورهایش شک نکرد‪.‬‬ ‫روزهای نخستین‬ ‫خانم مدینگان عادت داشت ب رای کودکان مدرسه نام‬ ‫مسیحی انتخاب کند‪ .‬این اتفاق ب رای رولیهاالها هم رخ داد‪.‬‬ ‫‪ 18‬ژوئیه ‪ 1918‬در روس��تای موزو به دنیا امد‪ ،‬پدرش عضو‬ ‫شورای س��لطنتی مردم تمبو بود و این امکان وجود داشت‬ ‫که این مقام را از او به ارث ببرد‪ .‬اول نامش رولیهاالها بود که‬ ‫معلم دبستانش به تبعیت از نام هوراسیو نلسون‪ ،‬دریاساالر‬ ‫انگلیسی نام نلسون را ب رای او انتخاب کرد‪ 9 .‬ساله بود که‬ ‫پدرش را به دلیل ابتدا به بیماری س��ل از دست داد‪ .‬با وجود‬ ‫این شانس ان را داشت که از تبار سلطنت ی اش استفاده کند‬ ‫و به دانشگاه برود‪ .‬ماندال در پایان سال اول تحصیالت خود‪،‬‬ ‫در تحریم شورای نمایندگی دانشجویان که در اعتراض به‬ ‫سیاست های دانشگاه انجام گرفت شرکت کرد و پس از ان‬ ‫‪78‬‬ ‫از فورت هار اخ راج شد‪ .‬م ی دانید ماندال بزرگترین درسی که‬ ‫از کودک ی اش گرفت چه بود؟ ماند ال به عنوان یک پسربچه‬ ‫شد ید ا تحت تاثیر جونگین تابا‪ ،‬رئیس قبیله که او را بزرگ‬ ‫کرد ‪ ،‬قرار د اش��ت‪ .‬وقتی جونگین تابا د ر د ربار خود با مرد م‬ ‫مالقات م ی کرد ‪ ،‬مرد ان د ر یک د ایره جمع م ی شد ند و تنها‬ ‫پس از اینکه همه حرف هایشان را زد ند ‪ ،‬او شروع به صحبت‬ ‫م ی کرد ‪ .‬ماند ال گفت وظیفه رئیس این نیست که به مرد م‬ ‫بگوی د چه کار کنند ‪ ،‬بلکه وظیفه اش ایجا د یک اجماع است‪.‬‬ ‫به دلیل فرار از یک ازدواج اجباری‪ ،‬به ژوهانس��بورگ‬ ‫رفت‪ ،‬ابتدا در یک معدن به عنوان کارگر اس��تخدام ش��د و‬ ‫سپس به عنوان منشی یک شرکت حقوقی مشغول به کار‬ ‫ش��د‪ .‬حین کار‪ ،‬تحصیالت خویش را به صورت مکاتب ه ای‬ ‫در دانش��گاه افریقای جنوبی (‪ )UNISA‬به اتمام رساند و‬ ‫پس از ان ش��روع به تحصیل در رش��ته حقوق در دانشگاه‬ ‫ویتواترس��رند کرد‪ .‬این س��ال هایی بود که نلس��ون جوان‬ ‫رفته رفته داشت با کلمه اپارتاید اشنا م ی شد‪.‬‬ ‫تا زندان‬ ‫«سیس��تم اپارتاید‪ ،‬زخم ی عمیق و پایا بر پیکر من و‬ ‫مردم من برجای گذاشت‪ .‬التیام یافتن این زخم ها سال های‬ ‫بسیار و نس��ل ها زمان م ی برد‪ ».‬این واژه های ماندال ب رای‬ ‫انها واژه های اشنایی اس��ت‪ .‬تمام کودکان افریقای جنوبی‬ ‫معنای کلمه اپارتاید را خوب م ی دانس��تند‪ ،‬ب رای انها الزم‬ ‫نبود در تعریف این کلمه نوش��ت‪« :‬جدا نگه داش��تن افراد‬ ‫متعلق به نژادهای غیرس��فید‪ ،‬مجبور کردن انها به اقامت‬ ‫در محالت و استان های خاص‪ ،‬محروم کردن انها از تمامی‬ ‫ حقوق سیاس��ی و امکان تحصیل و پیشرفت‪ ».‬همین که‬ ‫انها در سواحل کشورشان تابلوهایی را م ی دیدند که روی ان‬ ‫نوشته شده بود‪« :‬حق شنا فقط ب رای سفیدپوستان» زودتر‬ ‫از انکه الفبا را بیاموزند با واژه اپارتاید اش��نا م ی ش��دند‪ .‬این‬ ‫نفرت از تبعی ض نژادی در نس��ل ماندال نهادینه ش��ده بود‪.‬‬ ‫س��ال ‪ 1948‬زمانی بود که این نفرت به اوج رسید‪ .‬پیروزی‬ ‫حزب ملی تحت سلطه افریکان س زبان ها (شاخه ای از زبان‬ ‫هلندی رایج در افریقای جنوبی که سیاست تبعی ض نژادی‬ ‫داش��تند‪ ،‬باعث ش��د که ماندال در مبارزات مخالفت جویانه‬ ‫کنگره ملی افریقا در س��ال ‪ ۱۹۵۲‬و کنگره خلق در س��ال‬ ‫‪ ۱۹۵۵‬نقش برجسته ای داشته باشد) و تصویب منشور ازادی‬ ‫در کنگره خلق باعث تهیه برنامه اساس��ی ضد اپارتاید شد‪.‬‬ ‫ماندال که در اغاز طرفدار مبارزه عمومی غی ر خش��ونت امیز‬ ‫بود‪ ،‬در پنج دسامبر ‪ ۱۹۵۶‬به همراه ‪ ۱۵۰‬تن دیگر دستگیر‬ ‫ش��ده و متهم به خیانت ش��د‪ .‬محاکمه به اتهام خیانت از‬ ‫‪ ۱۹۵۶‬تا ‪ ۱۹۶۱‬ادامه یافت و همگی انان تبرئه ش��دند‪ . .‬اما‬ ‫رفته رفته او از مشی ضد خشونت ناامید شد و تغییر رویه داد‪.‬‬ ‫در سال ‪ ،۱۹۶۱‬ماندال رهبری اومخونتو وسیزوه (به معنای‬ ‫نیزه ملت) و نیز با عالمت اختصاری «‪ »MK‬شاخه نظامی‬ ‫کنگره ملی افریقا (‪ )ANC‬را که خود یکی از بنیانگذاران ان‬ ‫بود ب ر عهده گرفت‪ .‬او مبارزات خ رابکاری علیه اهداف نظامی‬ ‫و دولتی را رهبری کرده و طرح هایی تدوین کرد تا در صورتی‬ ‫که خ رابکاری نتوانس��ت به اپارتاید خاتم��ه دهد به جنگ‬ ‫چریکی متوسل شود‪ .‬چند دهه بعد‪ ،‬خصوصا در دهه ‪،۱۹۸۰‬‬ ‫اومخونتو وسیزوه تبدیل به جنگ چریکی علیه رژیم حاکم‬ ‫شد‪ .‬ماندال همچنین در خارج از کشور مبادرت به جمع اوری‬ ‫کمک های مال��ی ب رای ‪ MK‬ک��رد و در دیدار ب��ا برخی از‬ ‫دولت های افریقا ترتیباتی ب رای اموزش شبه نظامی داد‪.‬‬ ‫در پنج��م اوت ‪ ،۱۹۶۲‬ماندال پس از هف��ده ماه گریز‬ ‫دستگیر شده و در دژ ژوهانسبورگ زندانی شد‪ .‬ویلیام بلوم‪،‬‬ ‫یکی از کارکنان سابق وزارت امور خارجه امریکا گفته است‬ ‫که سازمان سیا محل اختفای ماندال را به پلیس اعالم کرده‬ ‫بود‪ .‬س��ه روز بعد‪ ،‬در حضور مان��دال در دادگاه وی متهم به‬ ‫رهبری اعتصاب کارگران در س��ال ‪ ۱۹۶۱‬و ترک غیرقانونی‬ ‫کش��ور ش��د‪ .‬در ‪ ۲۵‬اکتبر ‪ ،۱۹۶۲‬ماندال به پنج سال زندان‬ ‫محکوم شد‪ .‬دو سال بعد در ‪ ۱۱‬ژوئن ‪ ،۱۹۶۴‬به اتهام شرکت‬ ‫ماندال در کنگره ملی افریقا (‪ )ANC‬ب رای وی حکم دیگری‬ ‫صادر شد‪ .‬ماندال س��خنان خود در دادگاه عالی پورتوریا را با‬ ‫این جمالت به پایان رساند‪« :‬در طول زندگ ی ام‪ ،‬خود را وقف‬ ‫مبارزه مردم افریقا کرده ام‪ .‬من علیه سلطه طلبی سفیدها و‬ ‫سیاه ها جنگیده ام‪ .‬من به جامعه ارمانی ازاد و دموکراتیک‬ ‫که در ان همگان در س��ازگاری و با فرصت های مس��اوی‬ ‫زندگی کنند‪ ،‬عشق ورزیده ام‪ .‬این ارمانی است که من به امید‬ ‫دستیابی به ان زندگی کرده ام‪ .‬اما اگر الزم باشد‪ ،‬ارمانی است‬ ‫که حاضرم در راه ان بمیرم‪ ».‬ماندال در نهایت به حبس ابد‬ ‫محکوم شد و روانه زندانی در جزیره روبن شد‪ .‬در این جزیره‬ ‫وی و دیگر زندانیان مجبور به کار طاقت فرسا در یک معدن‬ ‫سنگ اهک بودند‪.‬‬ ‫زندان روب��ن‪ ،‬زندانى ب��ا باالترین ش��رایط امنیتى و‬ ‫حفاظتى بود ک��ه در جزیره اى در هفت کیلومترى س��احل‬ ‫دریا در نزدیکى شهر «کیپ تاون» قرار داشت‪ .‬اوریل ‪۱۹۸۴‬‬ ‫به زندان «پول س مور» در کی پ تاون منتقل شد و در دسامبر‬ ‫‪ ۱۹۸۸‬به زندان «ویکتور ورس��تر» که س��رانجام از همین‬ ‫زندان هواى ازادى را استنش��اق کرد‪ .‬زندانی که ‪ 27‬س��ال‬ ‫طول کشید‪.‬‬ ‫پس از ازادی‬ ‫در س��ال ‪ ۱۹۹۱‬اولین کنف رانس رس��مى کنگره ملى‬ ‫افریقا پس از س��ال ها ممنوعیت تش��کیل ش��د‪ .‬نلسون‬ ‫ماندال به مقام ریاس��ت کنگ��ره منصوب و ی��ار دیرینه اش‬ ‫نلسون جوان درگیر اپارتاید م ی شود‬ ‫دیـــدار مثلث شماره ‪179‬‬ ‫تا ازادی‬ ‫دوم فوریه سال ‪ ،1990‬یک عکاس اجازه یافت تا اولین‬ ‫عکس را از نلسون ماندال پس از ‪ 20‬س��ال منتشر کند‪ .‬در‬ ‫طول این ‪ 27‬سال اتفاقات زیادی افتاده بود‪ .‬روز بعد نلسون‬ ‫ماندال از زندان ازاد شد‪ .‬پیش از ان در سال ‪ ۱۹۸۵‬پی‪ .‬وی بوتا‪،‬‬ ‫رئی س جمهور وقت افریقای جنوبی به ماندال پیشنهاد کرد‬ ‫که در صورتی که وی از مبارزه مس��لحانه صرف نظر کند‪،‬‬ ‫وی را ازاد م ی کند‪ .‬اما وزرای افریقای جنوبی س��عی کردند‬ ‫رئی س جمهور را از این تصمیم منصرف کنند و به وی گفتند‬ ‫که ماندال هرگز مبارزه مسلحانه سازمان خود را فدای ازادی‬ ‫ش��خص ی اش نخواهد کرد‪ .‬این در حالی است که ماندال با‬ ‫صدور بیانی ه ای از طریق دخترش‪ ،‬پیشنهاد ازادی مشروط‬ ‫را رد کرد و اظهار داش��ت‪ « :‬این چگونه ازادی است که این‬ ‫سازمان مردمی هنوز از فعالیت منع است؟ تنها مردان ازاد‬ ‫م ی توانند مذاکره کنند‪ .‬یک زندان��ی نم ی تواند وارد مذاکره‬ ‫شود‪».‬‬ ‫در دوران حبس ماندال‪ ،‬فش��ار داخل��ی و بی ن المللی‬ ‫روی دول��ت افریقای جنوبی با ش��عار مع��روف و جنجالی‬ ‫« نلس��ون ماندال را ازاد کنی��د»‪ ،‬ب��رای ازادی وی افزایش‬ ‫یافت‪ .‬در سال ‪ ۱۹۸۹‬بوتا دچار سکته مغزی شد و فردریک‬ ‫ویلیام دکلرک‪ ،‬به عنوان رئی س جمهور جانش��ین وی ش��د‪.‬‬ ‫دکلرک روش های متفاوتی را در دس��تورکار داشت؛ وی دوم‬ ‫فوریه ‪ ۱۹۹۰‬ممنوعیت فعالیت ‪ ANC‬و دیگر سازمان های‬ ‫مخالف اپارتاید را لغو و اعالم کرد که ماندال به زودی از زندان‬ ‫ازاد خواهد شد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب نلسون ماندال پس از ‪ ۲۷‬سال حبس در‬ ‫‪ ۱۱‬فوریه ‪ ۱۹۹۰‬از زندان ازاد شد‪ .‬استادیوم فوتبال ساکر سیتی‬ ‫میزبان صدهزار نفری بود که ب رای شنیدن اولین سخنرانی‬ ‫ماندال گرد امده بودند؛ سخنانی که نشان م ی داد او در زندان‬ ‫به جای نفرت‪ ،‬ش��وق به بخش��ش را ذخیره کرده اس��ت‪.‬‬ ‫ماندال در این س��خنرانی گفت‪« :‬متوسل شدن ما به مبارزه‬ ‫مسلحانه در دهه ‪ ۱۹۶۰‬که با تشکیل جناح نظامی ‪ANC‬‬ ‫ش��کل گرفت‪ ،‬یک اقدام صرفا دفاعی در برابر خش��ونت‬ ‫اپارتاید ب��ود‪ .‬عوامل ال��زام اور مبارزه مس��لحانه امروز هم‬ ‫وجود دارند‪ .‬ما گزین��ه ای نداریم جز اینک��ه ادامه دهیم‪ .‬ما‬ ‫اب راز امیدواری م ی کنیم که ش��رایط منج��ر به حل و فصل‬ ‫مس��المت امیز مس��ائل ه ر چه زودتر ایجاد شود تا احتماال‬ ‫دیگر نیازی به مبارزه مسلحانه نباشد‪».‬‬ ‫«الیور تامب��و» به عنوان رئیس جلس��ه س��ازمان انتخاب‬ ‫شد‪ .‬نلس��ون ماندال در س��ال ‪ ۱۹۹۳‬جایزه صلح نوبل را به‬ ‫نمایندگى از تمام افریقایى هایى دریافت کرد که ب راى ازادى‬ ‫سرزمینش��ان از جان و مال خود ایثار کرده بودند‪ .‬نخستین‬ ‫انتخابات دموکراتی��ک افریقای جنوبی که در ان همه افراد‬ ‫م ی توانستند ش��رکت کنند در تاریخ ‪ ۲۷‬اوریل ‪ ۱۹۹۴‬برگزار‬ ‫شد‪،‬‬ ‫کنگره ملی افریق��ا‪ ،‬اکثری��ت را در انتخابات به خود‬ ‫اختصاص داد و ماندال ‪ -‬به عنوان رهبر کنگره ملی افریقا‪-‬‬ ‫به عنوان نخستین رئی س جمهور سیاهپوست کشور برگزیده‬ ‫شد و در دولت اتحاد ملی دکلرک از حزب مل ی گرا به عنوان‬ ‫معاون رئی س جمهور برگزیده شد‪.‬‬ ‫ماندال به عن��وان رئی س جمه��ور از ماه م��ه ‪ ۱۹۹۴‬تا‬ ‫ژوئن ‪ ،۱۹۹۹‬رهبری انتقال از فرمانروایی اقلیت و اپارتاید را‬ ‫ب ر عهده داشت و به خاطر حمایت از صلح ملی و بی ن المللی‪،‬‬ ‫تحس��ین بی ن المللی را به دس��ت اورد و پ��س از ان اعالم‬ ‫بازنشستگی کرد و تبدیل به یکی از طرفداران سازمان های‬ ‫فعال اجتماعی و حقوق بشر شد‪.‬‬ ‫ماندال کتاب ها و مقاالت متعددی منتشر کرده است‪.‬‬ ‫خاط رات وی با نام راه دشوار ازادی با ترجمه مهوش غالم ی ‬ ‫به فارس��ی ترجمه ش��ده اس��ت‪ .‬اخرین کتاب در مورد وی‬ ‫با ن��ام انگلیس��ی ‪- Conversation with Myself‬‬ ‫«خودگوی ی های من»‪ -‬که در سال ‪ ۲۰۱۱‬از سوی بنیاد ماندال‬ ‫مشتمل بر ناگفته های زندگی وی انتشار یافته در سال ‪۱۳۹۰‬‬ ‫به زبان فارسی با عنوان پندارها و گفتارها ب ا ترجمه عل ی اکبر‬ ‫عبدالرشیدی انتشار یافته است‪.‬‬ ‫ب رای بسیاری از کودکان افریقای جنوبی ماندال با ان‬ ‫پی راهن رنگی‪ ،‬یک پدر بزرگ است؛ پدر بزرگی که بزرگترین‬ ‫هدیه عالم را ب رایشان به ارمغان اورده است؛ ازادی‪.‬‬ ‫ماندال از جوانی به ورزش عالقه مند بود‬ ‫بیماری ماندال‬ ‫انچه باعث م��رگ پدر ماندال ش��د‪ ،‬باعث ش��ده که‬ ‫پدر بزرگ ‪ 94‬ساله افریقا در بیمارس��تانی در شهر پورتوریا‬ ‫بس��تری ش��ود؛ عفونت ریه‪ .‬این دومین بار اس��ت که این‬ ‫رهبر قهرمان افریقای جنوبی در بیمارس��تان بستری شده‬ ‫است‪ .‬وی در زمستان گذشته هم ‪18‬روز را به علت عفونت‬ ‫ریه و سنگ کیس ه صف را در بیمارستان سپری کرده و تحت‬ ‫عمل جراحی قرار گرفته بود‪ .‬یک تیم هفت نفره از پزشکان‬ ‫بیمارستان پورتوریا تالش کردند وضعیت جسمی ماندال را‬ ‫ش انها تاکنون به نتیجه نرسیده است‪.‬‬ ‫بهبود بخشند‪ ،‬اما تال ‬ ‫به گفته مقامات بیمارستانی نلس��ون ماندال در زندان های‬ ‫رژیم اپارتاید دچار بیماری تنفس��ی سل شده و این بیماری‬ ‫نتیجه کار در معدن در ان شرایط خاص است‪.‬‬ ‫همسران ماندال‬ ‫در کنار تخت قهرمان م��ردم افریقا که خیل ی ها ب رای‬ ‫بهبودش دعا م ی کنن��د‪ ،‬اما به صورت ش��بانه روزی دو زن‬ ‫حضور دارند‪ :‬وینی مادیکیزال‪ -‬ماندال‪ ،‬همسر سابق ماندال و‬ ‫گراکا ماچل همسر فعلی او و ینی که سال هاست از ماندال‬ ‫طالق گرفته بیشتر از ‪ ۳۰‬س��ال با او زندگی کرده و صاحب‬ ‫دو فرزند از اوست‪.‬‬ ‫او م ی گوید هر روز ب رای مراقبت از همسر سابقش که‬ ‫هنوز دوستش دارد در بیمارستان است‪ .‬در سال ‪ ۱۹۹۵‬ماندال‬ ‫از امینا کاچالیا فعال ضد اپارتاید هم تقاضای ازدواج کرد‪ ،‬اما‬ ‫این زن این تقاضا را نپذیرفت‪ .‬همس��ر فعلی ماندال‪ ،‬گراکا‬ ‫ماچل‪ ،‬بیوه س��اموراماچل‪ ،‬رئی س جمهور سابق موزامبیک‬ ‫و متحد کنگره ملی افریقاس��ت که ماندال در سال ‪ ۱۹۹۸‬و‬ ‫همزمان با جشن تولد سن ‪ ۸۰‬سالگی با او ازدواج کرد‪.‬‬ ‫حاال ای��ن دو در کن��ار ه��م از پدربزرگ مل��ت افریقا‬ ‫پرستاری م ی کنند؛ از مردی که روزگاری نماد استقامت بود و‬ ‫حاال نماد ازادی است‪g .‬‬ ‫پنجره ای که ازادی در ان سویش بود‬ ‫روزهای ازادی در ‪1990‬‬ ‫‪79‬‬ ‫جایی میان تاریخ‬ ‫ والیبال ایران‪ ،‬ایتالیا را‬ ‫در خانه شکست داد‬ ‫دیـــدار مثلث شماره ‪179‬‬ ‫مودنا؛ این نام همیش��ه در ذهن والیبال ای ران خواهد‬ ‫ماند‪ .‬اینجا همان جایی است که رویا به حقیقت پیوست؛‬ ‫همان جایی که انچ��ه در باور نم ی گنجی��د رخ داد؛ همان‬ ‫جایی که والیبال ای ران توانست تیم ملی والیبال ایتالیا را در‬ ‫خانه اش شکست دهد‪ .‬تیم ملی ای ران که با پیروزی مقابل‬ ‫صربستان نش��ان داده بود ب رای تفریح به لیگ جهانی قدم‬ ‫نگذاشته است و مربی جاه طلبی مثل والسکو‪ ،‬اهداف بزرگی‬ ‫در س��ر داش��ته‪ ،‬یکی از بهترین بازیکنان خود یعنی فرهاد‬ ‫قائمی را در بازی در اختیار نداشت‪ ،‬اما در سالن باالکاسای‬ ‫ش��هر مودنا‪ ،‬نتیجه ای را رق��م زد که دنی��ای والیبال را به‬ ‫تحسین واداشت‪ .‬والیبال ای ران در هفته پنجم رقابت های‬ ‫لیگ جهانی به مصاف ایتالیا رفت و پس از انکه توانس��ت‬ ‫در ست نخس��ت با نتیجه ‪ 25‬بر ‪ 23‬شب اب ی پوشان ایتالیا‬ ‫را خ راب کند‪ ،‬در س��ت دوم نیز موفق شد با امتیاز ‪ 25‬بر‪22‬‬ ‫قدرت خود را به حریف دیکته کند‪ .‬در ست سوم ایتالیا ‪ 25‬بر‬ ‫‪ 22‬یک س��ت را از ای ران گرفت ولی در نهایت این ای ران بود‬ ‫که با پیروزی در ست چهارم با امتیاز ‪ 32‬بر ‪ 30‬و در مجموع‬ ‫با امتیاز س��ه بر یک از س��د تیم قدرتمند ایتالیا عبور کرد‪.‬‬ ‫ایتالیای ی ها پیش از این مسابقه با ‪ 15‬امتیاز در صدر جدول‬ ‫گروه ‪ B‬قرار داش��تند‪ .‬با این پیروزی تیم ای��ران به یکباره‬ ‫تبدیل به یکی از قطب های والیبال جهان شد‪ ،‬به گونه ای‬ ‫ک��ه تقریبا همه رس��انه هایی ک��ه خبر پی��روزی تیم ملی‬ ‫ای ران را روی خروجی خود قرار دادن��د‪ ،‬حداقل لقبی که به‬ ‫ش��اگردان والس��کو دادند پدیده بود‪ .‬به گونه ای که روزنامه‬ ‫گاتزتادال اسپورت نوشت‪« :‬ایتالیا که موفق شده بود پیش از‬ ‫این چهار امتیاز از روسیه قهرمان المپیک کسب کند ب رابر‬ ‫ای ران شکست خورد تا ای ران که به عنوان یک قدرت نوظهور‬ ‫در والیبال رشد کرده‪ ،‬اکنون در بین قدرت های برتر جهان‬ ‫قرار گیرد‪ ».‬یک��ی از نکته های جالب بازی در ش��هر مودنا‬ ‫حضور پ ر تعداد ای ران ی های س��اکن اروپا و استقبال انها بود‪،‬‬ ‫به گونه ای که فریاد «ای ران – ای ران» سالن باالکاسا را پر کرده‬ ‫بود‪.‬این نکته هم مورد توجه رسانه های اروپایی قرار گرفته‬ ‫بود‪ .‬گاترتا در این باره نوشت‪« :‬در بین تماشاگران حاضر در‬ ‫ورزشگاه مودنا صدها ای رانی حضور داشتند که با فریادهای‬ ‫خود باعث شده بودند تا همگان تصور کنند هزاران ای رانی‬ ‫در سالن حضور دارند‪».‬‬ ‫ای ران در این ب��ازی انقدر خوب بود ک��ه مائورو بروتو‬ ‫در مورد عملکرد تیم ملی ای ران گف��ت‪« :‬ای ران عالی بازی‬ ‫کرد‪ .‬انها هم از لحاظ تاکتیک و هم تعصب شاهکار بودند؛‬ ‫سروی س های خوبی زدند‪ .‬ای ران ی ها به ما نشان دادند والیبال‬ ‫بازی کردن با قلب است و نه با یک سری تاکتیک‪ .‬این ب رای‬ ‫ما درس بزرگی بود و ما م ی خواهیم نشان دهیم این درس‬ ‫را یاد گرفته ایم‪».‬‬ ‫تیم ای��ران در ب��ازی دوم چهره خوب��ی را به نمایش‬ ‫گذاش��ت؛ بازی دوم در ش��هر ساری برگزار ش��د و در حالی‬ ‫که مل ی پوشان کش��ورمان در طول پنج گیم می زبان خود را‬ ‫تحت فشار گذاشتند‪ ،‬اما فقط در دو گیم به نتیجه رسیدند و‬ ‫ایتالیا با حرکات خوب دو بازیکن خوب خود یعنی ساوانی و‬ ‫زایسف توانست با نتیجه سه بر یک پیروز شود‪ .‬در این بازی‬ ‫س��عید معروف‪ ،‬امیر غفور‪ ،‬رحمان داودی‪ ،‬ارمین تشکری‬ ‫و محمد موسوی نمایشی در حد لیگ جهانی داشتند و در‬ ‫مقابل ستارگان حرفه ای ایتالیا موثر بازی کردند‪ .‬با این حال‬ ‫تیم ملی ای ران در مجموع دو دیدار و از نظر امتیازی چهار بر‬ ‫دو ایتالیا را شکست داد‪.‬‬ ‫والسکو پس از دو بازی خوب در ایتالیا گفت‪« :‬بازی‬ ‫مقابل صربس��تان و ایتالیا دیگر تمام ش��ده اس��ت‪ .‬دیگر‬ ‫نباید به این بازی ها توجه کنیم‪ .‬اینک��ه در باد این پیروزی‬ ‫بخوابیم اشتباه بزرگی است‪ .‬بازیکنان و مردم باید ب رای هر‬ ‫تیم حس��اب خاص خودش را باز کنند‪ ».‬سرمربی تیم ملی‬ ‫والیبال ای ران عن��وان کرد‪« :‬نباید توقع را ب��اال ببریم و بعد‬ ‫نتوانیم پاسخگوی ان باشیم‪ .‬باید سعی کنیم بهترین بازی‬ ‫را ارائه دهیم و تمام ذهن خود را متمرکز بازی کنیم‪ .‬نباید در‬ ‫باد این پیروزی ها بخوابیم‪g ».‬‬ ‫شاگرد سید ذاکر در سوریه‬ ‫حمید علیمی در میان مدافعان حرم حضرت زینب(س)‬ ‫حمید علیمی از مداحان جوان ک��ه همچون دیگر‬ ‫همکس��وتان خود س��بک نوینی در مداح��ی را پیگیری‬ ‫م ی کند‪ ،‬پس از ‪ 20‬روز تالش توانس��ت از طریق کش��ور‬ ‫ثالث خود را به س��وریه برس��اند و در می��ان مدافعان حرم ‬ ‫حضرت زینب(س) جای بگیرد‪.‬‬ ‫او پس از رس��انه ای ش��دن حضورش در س��وریه در‬ ‫بیانی ه ای چنین نوش��ت‪« :‬راجع به اومدنم به س��وریه یه‬ ‫توضیح میدم‪ .‬واهلل قس��م م��ن از طرف هی��چ مرجعی یا‬ ‫شخص دیگه ای به س��وریه نیومدم‪ .‬موکدا تاکید م ی کنم‬ ‫من با هیچ مرجعی‪ ،‬تاکید م ی کنم هیچ مرجع��ی‪ ،‬ارتباط ندارم و فقط یکی‪ ،‬دو نفر از دوس��تانم‬ ‫مرجع تقلید بنده رو م ی شناسد؛ ولی نسبت به همشون ارادت دارم‪ .‬پروازهای ای ران به دمشق اکثرا‬ ‫کنسل شده و من از طریق کشور دیگه ای وارد سوریه شدم و کاری به دولتش ندارم‪ .‬به شوق حرم ی ‬ ‫اومدم که هر خشت اون ریشه عمر حسین ی هاست؛ عمری گفتم‪« :‬یالیتنا کنا معک» و حاال وقت‬ ‫اونه که این حرف رو ثابت کنم‪».‬‬ ‫حسن شمشادی‪ ،‬خبرنگار واحد مرکزی خبر در دمشق چندی پیش با علیمی به گفت وگو‬ ‫نشس��ت؛ گفت وگویی که خود ان را این گون��ه روایت م ی کند‪« :‬چند روزی بود که ش��نیده بودم‬ ‫‪80‬‬ ‫حمید علیمی‪ ،‬مداح و ذاکر اهل بیت(ع) به س��وریه امده‪.‬‬ ‫ی در دمش��ق هس��ت‪ ،‬بتونم‬ ‫م ی خواس��تم تا وقتی علیم ‬ ‫ببینمش و گپی با وی بزنم‪ .‬این اشتیاق زمانی بیشتر شد که‬ ‫ی در سوریه رسانه ای شد‪ .‬انتشار این خبر‪،‬‬ ‫خبر حضور علیم ‬ ‫واکنش های مختلفی را به همراه داشت و به همین خاطر‬ ‫قراری با اقا حمید علیمی گذاشتم‪ .‬ظهر روز جمعه‪ ،‬در حرم‬ ‫مطهر حضرت رقیه(س) با هم گپ و گفتی داشتیم‪».‬‬ ‫حمیدرضا علیم ی فر‪ ،‬مش��هور به حمی��د علیمی‪،‬‬ ‫در س��ال ‪ 59‬در اصفهان متولد ش��د‪ .‬او مداحی را از هیات‬ ‫دیوانگان حسین(ع) کاش��ان و همراه با مرحوم س��ی د جواد ذاکر اغاز کرد‪ .‬اوج کار این دو مداح‪ ،‬در‬ ‫سال های ‪ 84‬و ‪ 85‬در کاشان بود‪ .‬شاید بتوان علیمی را شاگرد سی د ذاکر نامید؛ چه انکه او در مراسم ‬ ‫مشترک با سی د ذاکر مشهور شد‪ .‬البته علیمی «ذاکر» را اس��تاد خود و کسی که بر گردنش حق‬ ‫داشت‪ ،‬م ی دانس��ت و از همی ن رو بود که راه او را ادامه داد‪ .‬او پس از درگذشت ذاکر‪ ،‬کاشان را ترک‬ ‫کرد و در اصفهان سکنی گزید‪ .‬هیات هفتگی او صبح های جمعه با نام مکتب الحسین(ع) در این‬ ‫شهر دایر است‪ .‬علیمی البته از راه فروش لوازم خانگی امرار معاش م ی کند و به مداحی به عنوان‬ ‫شغل نگاه نم ی کند‪g .‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مردم ساالری دینی از منظر رهبری‬ ‫پایه های مشروعیت نظام مردم ساالری دینی‬ ‫کتاب مردم س��االری دینی از منظر حضرت ایت اهلل خامنه ای را مهدی سعیدی به رشته‬ ‫تحریر دراورده است‪ .‬این اثر به تازگی از سوی مرکز اسناد انقالب اسالمی روانه بازار نشر شده‬ ‫است‪.‬این اثر در هفت فصل به مبانی و مفاهیم اساسی‪ ،‬جایگاه انسان در اسالم ‪ ،‬جایگاه حکومت‬ ‫در اسالم‪ ،‬نظریات متعدد در باب امکان یا امتناع مردم ساالری دینی ‪ ،‬تبیین مردم ساالری دینی از‬ ‫منظر حضرت ایت اهلل العظمی خامنه ای‪ ،‬نظریات مختلف در باب مشروعیت حکومت اسالمی‬ ‫و مشروعیت نظام مردم ساالری دینی از منظر حضرت ایت اهلل خامنه ای توجه دارد‪ .‬مخاطبان‬ ‫این کتاب در فصل نخست با مضامین دموکراسی‪ ،‬دین‪ ،‬حکومت دینی‪ ،‬مشروعیت و کارامدی‬ ‫اشنا م ی شوند‪ .‬در فصل دوم کتاب مردم ساالری دینی از منظر حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬سخن‬ ‫از اوصاف ویژگ ی های انسان در قران و مساله کرامت انسان به میان م ی اید‪ .‬نظ رات متعدد در‬ ‫باب نسبت میان اسالم و سیاست‪ ،‬جدایی اسالم و سیاست‪ ،‬ضرورت حکومت‪ ،‬حکومت؛ هدف‬ ‫یا وسیله و اهداف حکومت در اسالم‪ ،‬از جمله مباحث ی اند که در فصل سوم ارائه م ی شوند‪ .‬در‬ ‫فصل چهارم اثر حاضر به مطالبی درباره عدم امکان قرائت دموکراتیک از اسالم‪ ،‬عدم امکان‬ ‫قرائت اسالمی از دموکراسی‪ ،‬قرائت اسالمی از دموکراسی ‪ ،‬اسالم؛ عین دموکراسی و قرائت حداقلی از اسالم و دموکراسی پرداخته‬ ‫م ی شود‪ .‬مضامین ماهیت یکپارچه مردم ساالری دینی‪ ،‬تبیین مردم ساالری دینی از نگاه ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬مفاهیم مشابه مردم ساالری‬ ‫ی نظام اسالمی‪ ،‬نظریه مشروعیت الهی بالواسطه حاکم اسالمی‪ ،‬نظریه مشروعیت الهی ـ مردمی‬ ‫دینی‪ ،‬نظریه مشروعیت مردم ‬ ‫ی هستند که در فصول پنجم و ششم‬ ‫ نظام اسالمی و نظریه پردازی های جدید در باب مش��روعیت حکومت اسالمی از جمله مبان ‬ ‫کتاب مردم ساالری دینی از منظر حضرت ایت اهلل خامنه ای عرضه م ی شوند‪ .‬در اخرین فصل محتوای باز تعریف مفهوم مشروعیت‪،‬‬ ‫پایه های مشروعیت از منظر ایت اهلل خامنه ای و شرایط زوال مشروعیت مورد بررسی قرار م ی گی رند‪g .‬‬ ‫سقای دیگر‬ ‫مهرنامه پس‬ ‫از چند ماه به‬ ‫کیوسک ها‬ ‫برگشت‬ ‫تایم و‬ ‫موضوع‬ ‫پیگیری‬ ‫شادی‬ ‫توصیف حضرت ابوالفضل(ع) از دیدگاه دراماتیک‬ ‫دیـــدار مثلث شماره ‪179‬‬ ‫صادق عاشورپور تازه ترین اثر خود را با عنوان «س��قای دیگر» از سوی انتشارات کتاب‬ ‫نیستان منتشر کرد‪ .‬نمایشنامه «سقای دیگر» نوشته صادق عاشورپور به همراه مقدمه ای از‬ ‫سیدمهدی شجاعی از سوی انتشارات کتاب نیستان منتشر شده است‪ .‬نویسنده در این اثر‬ ‫سعی کرده از دیدگاه دراماتیک به توصیف حضرت ابوالفضل العباس (ع) و رشادت های وی در‬ ‫ماجرای روز عاش��ورا بپردازد و ب رای این منظور نویسنده از اشقیا و برخی لشکریان یزید ب رای‬ ‫این توصیف بهره برده تا به تاثی ر گذاری متن بیفزاید‪.‬س��ی د مهدی شجاعی نیز در بخشی از‬ ‫مقدمه اش بر کتاب عاشورپور م ی نویسد‪« :‬این قلم (سی د مهدی شجاعی)‪ ،‬تمام توان ناچیز‬ ‫و بضاعتش را در توصیف جمال محبوبش که از جنس اس��مان اس��ت‪ ،‬ب��ه کار گرفته و در‬ ‫نهایت به توفیقی چنان که باید و ش��اید‪ ،‬دست نیافته اس��ت‪ .‬در این میان دوستی که اهل‬ ‫دل است و درد اش��نا و در هنر نمایش‪ ،‬احاطه و توان و تجربه اش ارجمند و ستودنی‪ ،‬داوطلب‬ ‫شده که دریافت هایش از ماه منیر بن ی هاشم را به زبانی دیگر بیاورد‪ .‬این قلم چرا ذوق نکند‬ ‫و این اتفاق مبارک را به فال نیک نگیرد و ب رای توفیق رفیقش در این مس��یر‪ ،‬دست به دعا‬ ‫برندارد؟»عاشور پور در این اثر به عنوان مولف‪ ،‬درام را جایگزین فضای اندوه و تاثرانگیز رایج در توصیف ماجرای کربال کرده است‬ ‫که حاصل ان ایجاد حس رشک بری در مخاطب نسبت به شخصیت اصلی داستان توام با ایجاد تاثر از واقعه ر خ داده است‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر خلق دقیق و هوشمندانه عاشور پور از جزئیات ایجاد صحنه نمایش و توصیف ان که از اجزای نمایشنام ه به شمار م ی رود‪ ،‬نیز‬ ‫بسیار کامل‪ ،‬دقیق و هوشمندانه است و بر قوت این متن و اثر گذاری ان بر مخاطب م ی افزاید‪g .‬‬ ‫جایگاه‬ ‫قدرت از‬ ‫نگاه مجله‬ ‫فرانسوی‬ ‫لوپوئن‬ ‫نشان خداپرستی‬ ‫انجیل انیشتین ‪ 68‬هزار دالر فروخته شد‬ ‫نسخه ای از انجیل که متعلق به البرت انیش��تین بود به قیمت ‪ 68‬هزار و ‪ 500‬دالر در‬ ‫نیویورک فروخته شد‪.‬خانه حراجی بونهایمز نیویورک این انجیل را که در صفحه نخست ان‬ ‫خط اینشتین و همسرش و امضای انها وجود داشت‪ ،‬به قیمت ‪ 68‬هزار و ‪ 500‬دالر فروخت‪.‬‬ ‫قیمت پایه این حراجی ب رای انجیل اینش��تین هزار و ‪ 500‬تا دو هزار و ‪ 500‬دالر بود و قیمت‬ ‫فروخته شده خیلی بیشتر از ان چیزی بود که انتظار م ی رفت‪ .‬بونهایمز از خریدار این اثر نام‬ ‫نبرد‪ .‬این انجیل که نشان م ی داد اینشتین باورهای مذهبی داشت‪ ،‬به هریت همیلتون دوست‬ ‫امریکایی این زوج اهدا ش��ده بود‪ .‬انها زیر جمله اهدای کتاب امضا کرده و تاریخ سال ‪1932‬‬ ‫را درج کرده بودند‪ .‬به خط این فیزیکدان مش��هور در صفحه نخست انجیل و به زبان المانی‬ ‫نوشته ای درج ش��ده بود و او از انجیل به عنوان «منبع تمام نشدنی دانش و ارامشی که از ان‬ ‫ایجاد م ی شود و به همین دلیل شایسته است تا همواره خوانده شود» یاد کرده بود‪ .‬اینشتین‬ ‫که واضع تئوری نسبیت و ب رنده جایزه نوبل فیزیک بود‪ ،‬در سال ‪ 1955‬درگذشت‪g .‬‬ ‫اسمودن‬ ‫و اوباما‬ ‫و اشپیگل‬ ‫‪81‬‬ ‫در دومین دوره ایین معرفی سرامدان روابط عمومی ایران؛‬ ‫روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‬ ‫تندیس سیمین تعالی را دریافت کرد‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪179‬‬ ‫در دومی��ن دوره ایی��ن معرف��ی و تقدی��ر از‬ ‫س��رامدان روابط عمومی ای��ران که با مش��ارکت بیش از‬ ‫‪ 200‬روابط عموم��ی وزارتخانه ه��ا‪ ،‬س��ازمان ها‪ ،‬نهادها‪،‬‬ ‫موسس��ات و ش��رکت های دولتی‪ ،‬غیردولتی و خصوصی‬ ‫در مرکز همایش های بین المللی صدا وسیما برگزار شد‪ ،‬از‬ ‫روابط عمومی بانک مهر اقتصاد به دلیل دستیابی به کمال‬ ‫نس��بی‪ ،‬عملکرد برجس��ته و نتایج مطلوب تجلیل به عمل‬ ‫امد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بان��ک مهر اقتصاد‪ ،‬ابراهیم‬ ‫صفرلکی‪ ،‬رئیس اداره کل روابط عمومی با بیان این مطلب‪،‬‬ ‫درخصوص فرایند دریافت تندیس س��یمین ایین تقدیر از‬ ‫س��رامدان روابط عمومی کشور توس��ط این بانک گفت‪:‬‬ ‫«روابط عموم��ی بانک مهراقتصاد ضم��ن تکمیل کتابچه‬ ‫ارزیابی‪ ،‬مستندسازی مربوط به فعالیت های روابط عمومی‬ ‫را به دبیرخانه تعالی روابط عمومی ایران ارسال کرد که این‬ ‫مستندات توسط گروه های متخصصان تعالی و کارشناسان‬ ‫حوزه ارتباطات در قالب ‪ 9‬معیار اصلی و ‪ 81‬شاخص فرعی‬ ‫مورد پایش ق��رار گرفت‪ ».‬رئی��س اداره کل روابط عمومی‬ ‫بانک مهراقتصاد افزود‪« :‬پس از مطالعه و ارزیابی مستندات‬ ‫در کارگروه ارزیابی اولیه‪ ،‬ارزیابان دبیرخانه‪ ،‬ضمن استقرار‬ ‫در اداره کل روابط عمومی‪ ،‬مستندات را مجددا مورد ارزیابی‬ ‫قرار دادند و روس��ای ادارات این اداره کل با همراهی دبیر‬ ‫تعالی بانک مهر اقتصاد به س��واالت و ابهامات انها با ارائه‬ ‫مس��تندات تکمیلی پاس��خ دادند‪ ».‬وی با اش��اره به اینکه‬ ‫معرفی س��رامدان روابط عمومی های ایران ب��ر پایه مدل‬ ‫تعال��ی در روابط عمومی و با هدف توس��عه الگوی ارزیابی‬ ‫و پایش مس��تمر روابط عمومی ه��ا طراحی ش��ده‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«این ایین در سه سطح تعهد به س��رامدی‪ ،‬اعطای نشان‬ ‫تعالی روابط عمومی و اعطای تندیس های زرین‪ ،‬س��یمین‬ ‫بانک پارسیان به سیستم انتقال سه وجهی پیوست‬ ‫بانک پارسیان به عنوان بیست و پنجمین عضو‪ ،‬به سامانه انتقال سه وجهی پول متصل شد و با‬ ‫اینحسابتنهابانکملتنمی توانداینخدمترابهمشتریانخودارائهدهد‪.‬سیستمانتقالسه وجهی‬ ‫از اوایلامسالدر شبکه بانکی راه اندازی شد‪ .‬سیستم انتقال سه وجهی این امکان را فراهم می کندکه با‬ ‫هریکازکارت هایاعتباریدرتمامخودپردازهابههریکازکارت هایاعتباریدیگرعملیاتانتقال‬ ‫وجه صورت گیرد‪ .‬بنابراین با راه اندازی این سیستم دیگر نیاز نیست انتقال وجه از یک بانک خاص‪،‬‬ ‫حتما از طریق خودپرداز همان بانک انجام شود‪ .‬در اطالعیه بانک مرکزی نام بانک های اقتصاد نوین‪،‬‬ ‫پاسارگاد‪ ،‬توسعه تعاون‪ ،‬توسعه صادرات‪ ،‬حکمت ایرانیان‪ ،‬دی‪ ،‬رسالت‪ ،‬رفاه کارگران‪ ،‬سامان‪ ،‬سپه‪،‬‬ ‫سینا‪ ،‬شهر‪ ،‬صادرات ایران‪ ،‬صنعت و معدن‪ ،‬قرض الحسنه مهر ایران‪ ،‬کارافرین‪ ،‬گردشگری‪ ،‬مسکن‪،‬‬ ‫ی توسع ه و بانک کشاورزی امده بود‪ ،‬اما نامی از سه بانک پارسیان‪ ،‬ملت و‬ ‫ملی ایران‪ ،‬موسسه اعتبار ‬ ‫تجارت در ان اطالعیه قید نشده بود‪ .‬به گفته بانک مرکزی‪ ،‬دو بانک پارسیان و تجارت به ترتیب دوم‬ ‫تیر‪ 92‬و‪ 23‬اردیبهشت‪ 92‬بهسیستمانتقالسه وجهیمتصلشده اند‪.‬بانکمرکزیبرایاتصالبانک‬ ‫ملت به این سامانه در حال پیگیری است تا شرایط ارائه خدمت این بانک ملت هم فراهم شود‪ .‬بر این‬ ‫اساس بانک ملت تنها بانکی است که تاکنون به این سامانه متصل نشده است‪ ،‬در حالی که طبق این‬ ‫جدول برخی بانک ها از نیمه مهرماه امکان انتقال سه وجهی رادرخودپردازهایخود فراهم کرده بودند‪.‬‬ ‫در واقع هشت بانک ملی‪ ،‬صنعت و معدن‪ ،‬صادرات‪ ،‬سپه‪ ،‬دی‪ ،‬توسعه صادرات‪ ،‬توسعه تعاون و اینده در‬ ‫سال‪ 13،90‬بانک در‪ 91‬و چهار بانک در سال‪ ،92‬زیرساخت این سامانه را در شبکه خود ایجاد کرده اند‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه بانک ملت سهم باالیی از سپرده و منابع بانکی را در اختیار دارد‪ ،‬تکمیل و اتصال هر چه‬ ‫زودتر این بانک به سیستم انتقال سه وجهی ضروری به نظر می رسد‪g.‬‬ ‫‪82‬‬ ‫و بلوری��ن برگزار می ش��ود‪ ».‬صفرلکی خاطرنش��ان کرد‪:‬‬ ‫«روابط عمومی های��ی که طبق ‪ 9‬ش��اخص کلی رهبری و‬ ‫مدیریت‪ ،‬خط مش��ی و راهبرد‪ ،‬مدیریت و منابع انس��انی‪،‬‬ ‫مشارکت پذیری و مشارکت گس��تری‪ ،‬منابع مالی فناوری‬ ‫و لجس��تیکی‪ ،‬مدیریت فرایندی‪ ،‬نتای��ج مخاطبان‪ ،‬نتایج‬ ‫کارکن��ان‪ ،‬نتای��ج جامعه و نتای��ج کلی��دی عملکردی که‬ ‫در برگیرنده ‪ 81‬ش��اخص فرعی اس��ت بتوانن��د از ‪1000‬‬ ‫امتیاز‪،‬حداق��ل ‪50‬درص��د امتی��ازات یعن��ی ‪ 500‬امتیاز را‬ ‫کس��ب کنند‪ ،‬موفق به دریافت تندیس های زرین‪ ،‬سیمین‬ ‫و بلورین می ش��وند که روابط عمومی بانک مهراقتصاد با‬ ‫کس��ب ‪ 680‬امتیاز در میان ‪ 10‬روابط عمومی برتر کشور‪،‬‬ ‫موفق ب��ه دریافت تندیس س��یمین تعال��ی روابط عمومی‬ ‫ایران شد‪ ».‬در این مراسم هوشمند س��فیدی‪ ،‬دبیر ایین با‬ ‫تاکید بر تش��ویق روابط عمومی های نخبه برای الگوگیری‬ ‫از انها گفت‪« :‬در س��رامدی روابط عمومی باید سه ویژگی‬ ‫س��اختارگرایانه‪ ،‬کارکرد مناس��ب و ارزش م��داری لحاظ‬ ‫شود‪ ».‬پروفسور باقر ساروخانی‪ ،‬پیشکسوت روابط عمومی‬ ‫نیز در سخنان خود به شش بعد اطلس سرامدی اشاره کرد‬ ‫و افزود‪« :‬پنج شرط س��رامدی عبارتند از‪ :‬منشور سالمتی‪،‬‬ ‫اطالع رس��انی‪ ،‬توزیع عدالت در فرصت ها‪ ،‬ش��اخص های‬ ‫کیفی و داوری های ما‪ ».‬دکتر محسنیان راد‪ ،‬استاد برجسته‬ ‫ارتباطات هم در س��خنان خ��ود با بیان اینکه در س��ازمان‬ ‫ناکارام��د روابط عمومی ها نمی توانن��د کاری انجام دهند‪،‬‬ ‫عنوان داش��ت‪« :‬اگ��ر روابط عمومی ه��ا در ای��ران بتوانند‬ ‫میزان الحراره ناکارامدی سازمان مربوطه باشند‪ ،‬در چنین‬ ‫شرایطی کارامد خواهند ش��د‪ ».‬بر اساس این گزارش دکتر‬ ‫محم��د کرم پور‪ ،‬معاون فن��اوری و ام��ور بین الملل وزارت‬ ‫ارتباط��ات و فناوری اطالع��ات؛ دکتر غالمرضا طبرس��ا‪،‬‬ ‫رئیس گ��روه مدیریت دانش��کده مدیریت و حس��ابداری‬ ‫دانشگاه ش��هید بهش��تی؛ دکتر محمدش��ریف ملک زاده‪،‬‬ ‫معاون رئیس جمهور و رئیس س��ازمان گردشگری‪ ،‬میراث‬ ‫فرهنگی و صنایع دس��تی و مهن��دس نظام الدین برزگری؛‬ ‫رئیس س��ازمان ملی اس��تاندارد ایران از دیگر س��خنرانان‬ ‫این مراس��م بودند که در رابطه با اهمیت و نقش و کارکرد‬ ‫روابط عمومی ها مطالبی را عنوان کردند‪ .‬گفتنی است؛ این‬ ‫مراسم یک روزه در نوبت صبح با تقدیر از ‪ 10‬روابط عمومی‬ ‫متعهد به س��رامدی و پنج تعالی گر ارتباط��ی و اعطای‪10‬‬ ‫تندیس تقدیر از س��رامدان روابط عمومی کار خود را پایان‬ ‫داد و در نوبت عصر نیز کارگاه های اموزش��ی تخصصی در‬ ‫حوزه تعالی روابط عمومی برگزار شد‪g .‬‬ ‫واگذاری ‪ VPN‬قانونی به اشخاص حقیقی‬ ‫ش��رکت ارتباطات زیرس��اخت اعالم کرده‬ ‫که امادگی دارد به اش��خاص حقیق��ی و حقوقی‪،‬‬ ‫خدمات قانونی ‪ VPN‬واگذار کند‪ .‬محمود خسروی‪ ،‬‬ ‫مدیرعامل ش��رکت ارتباطات زیرس��اخت با اعالم‬ ‫این مطلب اظهار کرد‪« :‬این شرکت در فاز نخست‬ ‫به متقاضیان حقوقی که در سایت مربوطه ثبت نام‬ ‫کرده بودند خدمات قانونی ‪ VPN‬واگذار کرد‪ ».‬وی‬ ‫با اش��اره به این نکته که فاز دوم ثبت نام متقاضیان‬ ‫خدمات قانونی ‪ VPN‬اغاز شده است‪ ،‬توضیح داد‪:‬‬ ‫«شرکت ارتباطات زیرساخت هم اکنون امادگی دارد به اشخاص حقیقی متقاضی خدمات قانونی‬ ‫‪ VPN‬که صالحیت انان به تایید مراجع ذی صالح برسد نیز این سرویس را واگذار کند‪ ».‬در این‬ ‫خبر که از سوی سایت شرکت ارتباطات زیرساخت منتشر شده توضیح بیشتری در ارتباط با این‬ ‫موضوع ارائه نشده و با مراجعه به سایت ‪ vpn.ir‬که پیش از این به منظور ثبت نام ‪ vpn‬قانونی‬ ‫فعال شده هم هنوز برای کاربران حقیقی امکانی در نظر نگرفته است‪ .‬بنابر اعالم پایگاه ثبت نام‬ ‫رس��می ‪ vpn‬قانونی‪ ،‬ثبت نام در این بخش صرفا برای ارتباط بین داخل و خارج از کشور است‬ ‫و شامل ‪ VPN‬های داخلی نمی ش��ود‪ .‬همچنین این ‪ VPN‬جهت دور زدن فیلترینگ نیست و‬ ‫در صورت استفاده برای این منظور‪ ،‬سوءاستفاده محس��وب شده و پیگرد قانونی خواهد داشت‪.‬‬ ‫متقاضیان برای گذر از فیلترینگ باید با کمیته مصادیق مذاکره داشته باشند‪g.‬‬ ‫بانک انصار‬ ‫نخستینبانک‬ ‫دارای گواهینامه‬ ‫‪ ISO10002‬شد‬ ‫مطابق با استانداردهای دانشگاهی‪ ،‬حمایت از فعالیت های‬ ‫مرتبط با ایجاد زیرس��اخت های اقتصاد مقاومتی‪ ،‬برگزاری‬ ‫کنفرانس های بین المللی در زمینه بانکداری اسالمی‪ ،‬ترویج‬ ‫فرهنگ قرض الحسنه‪ ،‬بانکداری الکترونیکی و همکاری با‬ ‫سازمان های دولتی و غیردولتی در کاهش تاثیر تحریم های‬ ‫دولت های غربی به عنوان اقداماتی که مزیت های رقابتی‬ ‫بانک را در برابر رقبای خود افزایش می دهد اش��اره کرده و‬ ‫بانک انصار را بانکی متعهد به پیاده سازی همه ارزش های‬ ‫شرعی دانست که اخیرا از سوی بانک مرکزی جایزه رعایت‬ ‫موازین شرعی را دریافت کرده است‪.‬‬ ‫بان�ک انصار س�ه نش�ان بین الملل�ی دیگر در‬ ‫صنعت بانکداری به دست اورد‬ ‫ششمین اجالس مدیران و روسای شرکت های بزرگ‬ ‫تولیدی و خدماتی نمونه سراس��ر کشور(ایتک) که در مرکز‬ ‫همایش های بین المللی صداوسیما و با حضور مقامات دولتی‬ ‫و اقتصادی و روس��ای س��ازمان ها و ش��رکت های صنعتی‬ ‫ش��رکت کننده در اجالس از جمله ش��رکت ایرانیان اطلس‬ ‫وابس��ته به بانک انصار برگزار ش��د با دریافت س��ه جایزه‬ ‫برگزیده «نش��ان بین الملل��ی اعتماد مش��تریان در صنعت‬ ‫بانکداری (‪« ،»)TBA‬نش��ان برند محبوب مش��تریان در‬ ‫صنعت بانکداری(‪ »)PCB‬و «جایزه ن��واوری در مدیریت‬ ‫روابط عمومی» از س��وی بانک انصار پایان یافت‪ .‬ششمین‬ ‫اجالس مدیران و روس��ای ش��رکت های بزرگ تولیدی و‬ ‫خدماتی نمونه سراسر کش��ور که با هدف تشویق و ارتقای‬ ‫ظرفیت ه��ا و مزیت های رقابتی ش��رکت های خصوصی و‬ ‫دولتی صورت گرفت‪ ،‬در سالن مرکز همایش های بین المللی‬ ‫صداوسیما برگزار و شرکت های برتر براساس شاخص های‬ ‫تعیین شده اتحادیه اروپا معرفی شدند‪ .‬در این مراسم بانک‬ ‫انصار در سه بخش از پنج بخش اجالس‪ ،‬نشان بین المللی‬ ‫اعتماد مشتریان(‪ )TBA‬از سوی اتحادیه اروپا‪ ،‬نشان برند‬ ‫محبوب مش��تریان در صنعت بانکداری(‪ )PCB‬و برگزیده‬ ‫دریافت جایزه نواوری در مدیریت روابط عمومی را دریافت‬ ‫کرد‪ .‬دبیرخانه این اجالس نتایج نظرس��نجی از مش��تریان‬ ‫را به عنوان مهم تری��ن مالک انتخاب برگزیدگان و س��ایر‬ ‫ش��اخص ها را میزان گ��ردش مالی‪ ،‬فروش‪ ،‬حج��م تولید‪،‬‬ ‫نحوه مدیریت برند‪ ،‬کارافرینی‪ ،‬ایجاد اشتغال‪ ،‬اموزش های‬ ‫بانک پاسارگاد‬ ‫گران ترین تابلوی‬ ‫ سهراب را خرید‬ ‫در حراجی اثار هنری‪ ،‬چکش گران ترین معامله سال به‬ ‫نام بانک پاسارگاد پایین امد‪ .‬این بانک حاال صاحب یکی از‬ ‫گران ترین تابلوهای نقاشی ایران است که امضای سهراب‬ ‫س��پهری را روی خود دارد‪ .‬دومین حراج تهران برگزار شد و‬ ‫بانک پاسارگاد با پرداخت ‪ ۷۰۰‬میلیون تومان برای یک بوم‬ ‫‪ ۸۰‬در ‪ ۹۰‬سانتیمتری‪ ،‬گران ترین خرید این حراجی را داشت‪.‬‬ ‫این تابلوی بدون نام‪ ،‬یکی از نقاشی های رنگ روغن سهراب‬ ‫سپهری با موضوع درخت بود که قرار است به موزه هنرهای‬ ‫تجسمی بانک پاس��ارگاد منتقل و در کنار ‪ ۱۴۰‬اثر دیگر این‬ ‫موزه به نمایش دراید‪ .‬ای��ن موزه که در مهرماه س��ال ‪۸۸‬‬ ‫افتتاح شده‪ ،‬اثار هنرمندان نوگرایی مثل حسین زنده رودی‪،‬‬ ‫غالمحسین نامی‪ ،‬محمد احصایی‪ ،‬محمد جوادی پور‪ ،‬احمد‬ ‫اس��فندیاری‪ ،‬پرویز کالنتری‪ ،‬ابوالقاسم س��عیدی‪ ،‬ایدین‬ ‫اغداش��لو و‪ ...‬را در معرض دید عالقه مندان ق��رار داده و در‬ ‫گنجینه ان هم حدود ‪ ۱۹۰‬اثر از هنرمندان سرشناسی مثل‬ ‫رضا هدایت‪ ،‬حمید عجمی‪ ،‬مرتضی ممیز‪ ،‬افشین پیرهاشمی‪،‬‬ ‫پرویز تناولی‪ ،‬منصوره حسینی‪ ،‬کاظم چلیپا‪ ،‬محمد مهدی‬ ‫سدیفی‪ ،‬مسعود عربشاهی و‪ ...‬نگهداری می شود‪g.‬‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪179‬‬ ‫گواهینامه «سیس��تم رسیدگی به ش��کایت مشتری‬ ‫‪» ISO 10002‬یک��ی از معتبرتری��ن جوای��ز س��ازمان‬ ‫بین المللی (‪ )ISO‬به بانک انصار تعلق گرفت‪ .‬نمایندگان‬ ‫این سازمان که متش��کل از موسس��ه های ملی استاندارد‬ ‫‪ 130‬کشور صنعتی و در حال توس��عه از تمامی مناطق دنیا‬ ‫و وظیفه اصلی اش توس��عه اس��تاندارد در جهان با نگرش‬ ‫تسهیل کننده نسبت به تبادالت بین المللی کاالها و خدمات‬ ‫است‪ ،‬پس از س��ه س��ال فعالیت های بانک برای تطبیق با‬ ‫الگوها و قالب های مرتبط با مشتری مداری و جلب رضایت‬ ‫مشتریان و به ویژه رسیدگی به شکایات انها این گواهینامه‬ ‫را به انصار اهدا کردند‪ .‬سیدحمیدخالقی‪ ،‬مدیرکل بازاریابی‬ ‫و تبلیغات این بانک طی مصاحبه ای ضمن اعالم این خبر‬ ‫گفت‪« :‬انصار به اتکای ظرفیت های ارزشی و علمی توامان‬ ‫خود و در راس��تای ارتقای توانمندی های مشتری مدارانه و‬ ‫افزایش مزیت های رقابتی با اجرای طرح های تحولی ویژه‬ ‫و دگرگونی های س��اختاری و مدیریت��ی تمامی الگوهای‬ ‫مرتبط به این سیستم را در بانک انصار پیاده کرده است‪».‬‬ ‫خالقی اضافه کرد که استخدام ده ها کارشناس روانشناسی‪،‬‬ ‫نصب سیس��تم های صوتی‪ ،‬تلفن��ی و اینترنت��ی‪ ،‬اموزش‬ ‫نیروهای انس��انی‪ ،‬ایجاد س��اختارهای جدید مشتری مدار‬ ‫و تدوی��ن مق��ررات تضمین کننده تحقق عمل��ی رضایت‬ ‫مش��تریان و کاهش ش��کایت ها از جمله اقدام��ات انصار‬ ‫طی سه س��ال گذش��ته بوده اس��ت‪ .‬مدیرکل بازاریابی و‬ ‫تبلیغات انص��ار در ادامه این گفت وگو با اش��اره به اقدامات‬ ‫موازی با پیاده سازی استانداردهای ایزو ‪ 10002‬و دریافت‬ ‫ده ه��ا گواهینام��ه و جوایز دیگر از جمله نش��ان س��ازمان‬ ‫پاک و س��ه نش��ان بین المللی «نش��ان بین المللی اعتماد‬ ‫مش��تریان در صنعت بانکداری(‪« ،»)TBA‬نش��ان برند‬ ‫محبوب مشتریان در صنعت بانکداری (‪ »)PCB‬و «جایزه‬ ‫نواوری در مدیریت روابط عمومی» به تش��ریح چگونگی‬ ‫صرف هزینه های سنگین بانک انصار برای نهادینه سازی‬ ‫مشتری مداری پرداخت و افزود که براساس سندچشم انداز‬ ‫و طرح تحول ابالغی‪ ،‬بانک انصار در ح��ال انطباق خود با‬ ‫تمامی استانداردهای دیگر بین المللی است و خود را اماده‬ ‫رقابت مالی و بانکداری در س��طح اس��تانداردهای جهانی‬ ‫می کند‪ .‬مدیرکل بازاریابی انصار در پایان این گفت وگو به‬ ‫تاسیس مرکز پژوهشی بانک انصار با ظرفیت های پژوهشی‬ ‫درون سازمانی‪ ،‬بهبود کیفیت و توجه به استانداردها‪ ،‬سطح‬ ‫گس��تردگی توزیع و دسترس��ی به محص��والت مبتنی بر‬ ‫تشخیص مراکز علمی و پژوهشی اعالم و بانک انصار را واجد‬ ‫دریافت بیشترین نشان ها اعالم کرد‪ .‬بانک انصار طی ماه های‬ ‫گذشته با رویکرد مش��تری مداری و التزام عملی به احکام‬ ‫ شرعی و مقررات بانکی جمهوری اسالمی موفق به کسب‬ ‫جوایز متعدد از جمله «تعهد به تعالی سازمانی(‪،»)EFQM‬‬ ‫اخذ گواهینامه ه��ای مبتنی بر اس��تانداردهای «سیس��تم‬ ‫مدیریت کیفیت(‪« ،»)ISO 90001‬سیستم رسیدگی به‬ ‫شکایت مش��تریان(‪« ،»)ISO 10002‬سیستم مدیریت‬ ‫برنامه ری��زی اموزش��ی (‪« ،»)ISO10015‬اس��تاندارد‬ ‫بین المللی ارزش برند (‪ )ISO 10668:2010‬از اتحادیه‬ ‫اروپا»‪« ،‬نشان و استاندارد بین المللی کیفیت برتر در صنعت‬ ‫بانکداری با ثبت جهانی»‪ ،‬نش��ان مدیریت روابط عمومی‬ ‫برتر در توسعه نام و نش��ان تجاری (نشان مدیریت توسعه‬ ‫برند)‪ ،‬احراز «رتبه ‪ 51‬بین ‪ 400‬شرکت برتر ایران از منظر‬ ‫سازمان مدیریت صنعتی»‪« ،‬جایزه برتر مدیریت سالمت‬ ‫اداری در جشنواره مدیریت سالمت اداری (سازمان پاک)»‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬هدف های این اجالس تحقق سیاست های‬ ‫کلی نظام و س��ند چش��م انداز ‪ ،1404‬معرفی فرصت های‬ ‫توسعه سازمانی‪ ،‬ارتقای جایگاه نشان تجاری‪ ،‬ارزشگذاری‬ ‫دارایی های سازمانی‪ ،‬اعتمادسازی برای مشتریان‪ ،‬معرفی‬ ‫دس��تاوردهای تولید صنعتی‪ ،‬خدمات��ی و برندهای برتر و‬ ‫حمایت از تالش فعاالن بخش خصوصی اعالم شده است‪.‬‬ ‫رقابت های شش��مین دوره اجالس ایت��ک در حوزه های‬ ‫بانک��داری و بیمه صنای��ع غذای��ی‪ ،‬دارویی‪ ،‬بهداش��تی‪،‬‬ ‫نفت‪ ،‬پتروش��یمی‪ ،‬ب��رق‪ ،‬الکترونی��ک‪ ،‬ل��وازم خانگی و‬ ‫صوتی‪ -‬تصویری‪ ،‬مبلمان‪ ،‬فرش‪ ،‬پوشاک‪ ،‬ساختمان‪ ،‬معدن‪،‬‬ ‫کاش��ی و س��رامیک و تاسیس��ات صورت گرفته است‪ .‬این‬ ‫همایش در دو بخش کارگاهی و اهدای جوایز تنظیم شده بود‬ ‫که در بخش کارگاهی استادان مدعو درباره نورومارکتینگ‪،‬‬ ‫اس��تانداردهای رقابت و بایدهای اقتصادی دولت یازدهم و‬ ‫نیز ش��اخص های ایجادخالقیت و نواوری در شرکت های‬ ‫تولیدی و تجاری سخنرانی کردند‪ .‬در بخش اهدای جوایز نیز‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری عسگریه‪ ،‬مشاور رسانه ای بانک‬ ‫انصار و چند تن از استادان مدعو دانشگاه جوایز شرکت ها و‬ ‫سازمان های برتر را اهدا کردند‪g .‬‬ ‫‪83‬‬