ماهنامه مثلث شماره 181
ماهنامه مثلث شماره 181
ماهنامه مثلث شماره 181
بازسازی ازدرون
چرا سعید جلیلی به همایش تقدیر از حدادعادل امد؟
هفته نامه خبری،تحلیلی/سالپنجم/شمارهصدوهشتادویک 29/تیر 88/1392صفحه3000/تومان
ناگفته های عسگرپوراز دیدار با احمدی نژاد
جنگ در خانه س�ینما
بهکجا می کش�د؟
شورجه :با اردوکشی خیابانی نمی توانند
خانه سینما را بگیرند
اغاز
عصر نو
روحانیوالریجانیدولتومجلس
رابهیکدیگرنزدیکمی کنند
شنیده هایمثلثازترکیبپاستور
روحانیچهکسانیرابهبهارستانبردومی برد؟
رمزگشاییازپیغاممجلس
چراپارلمانبهکدخداییراینداد؟
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
البی های غروبسه شنبه
رایزنی ها برای انتخاب شهردار تهران
اغاز شده است
گالیه جلیلی از انتشار خبر
دیدار خصوصی
منظور روحانی از اعتدال چیست؟
یادداشت هایی از عباس عبدی ،امیر محبیان
و ولی اهلل شجاع پوریان
وزیر تغییرات بزرگ
فائقی ،سلطانی فر و یزدانی خرم در میزگرد مثلث
درباره وزیر ورزش اینده
جای خالی را با ما پر کنید
قیمت ها به تومان میباشد
سه ماهه
شش ماهه
یک ساله
پست سفارشی ته ران
36/000
72/000
144/000
پست سفارشی شهرستان
38/000
76/000
152/000
بانک ملت به نام هفته نامه مثلث
شماره حساب 43293196/94
شماره کارت 6104-3377-7006-5405
شماره شبا IR28 0120000000004329319694
برای اطالعات بیشتر عدد صفر را به شماره 3000411711ارسال نمایید
شماره تماس88171506-8 :
09109797859
برای دریافت پیشخوان همراه اول MOSLASرا به 7050پیامککنید
جلد دوم
مثلث شماره 181
10
لحظه های رسیدن به دریا
دلهای مومنان در ماه رمضان بزرگ تر ،ارام تر و ازادتر از همیشه است؛ مثل دریا
جلد دوم
مثلث شماره 181
11
ج
لد دوم
باز سازی از درون
ایا باید حضور سعید جلیلی در مراسم تقدیر از حداد عادل را
ادامه ائتالف گفتمانی دانست؟
1
مصطفی صادقی
قریب یک ماه پس از برگزاری انتخابات؛ جمع زیادی
از چهره های اصولگرا در یک صبح تابستانی کنار یکدیگر
نشس��تند؛ اولین همنش��ینی سیاس��ی اصولگرایان .همه
امدند تا از غالمعلی حدادع��ادل تقدیر کنند .از تقوا و تدبیر
او .نشستی که البته به محفلی ب رای اغاز یک حرکت جدید
تبدیل شد؛ ب رای سامان مجدد.
اصولگرایان برهه مهمی را پشت سر گذاشتند؛ دوره ای
که درس هایی تازه و البته مهم ب رای انان داشت .حاال انها
پس از چند س��ال ،دیگر برنده انتخابات نبودند .رقیب حاال
به جای انها در پاستور است .جایی که انها در استانه رفتن
محمود احمدی نژاد خ��ود را در یک قدمی رس��یدن به ان
م ی دیدند.
حاال ه ر چه هس��ت اصولگرای��ان پی��روز انتخابات
نش��ده اند ،ه ر چند که فرد پیروز قدر مش��ترک هایی با انها
دارد .پدیده س��ال 84این ب��ار به ج��ای اصالح طلبان ب رای
اصولگرای��ان رخ داده اس��ت .انها در همان پوزیش��نی قرار
گرفته اند که اصالح طلبان در نیمه دهه هشتاد قرار داشتند؛
گرچه م ی توان تفاوت هایی میان دو دهه هشتاد و نود ب رای
جناح های سیاس��ی یافت ،حاصل جمع اما خیلی تفاوتی
ندارد.
ائتالف برای ماندن یا رفتن؟
جلد دوم
اصولگرایان پس از 24خرداد
حاال انتخابات تمام ش��ده ،اصولگرایان پیروز میدان
نبودن��د ،یک فرد میان��ه رو البت��ه با گرایش هایی ش��بی ه
هاشمی رفسنجانی قرار است همین روزها به جای محمود
احمدی نژاد به ساختمان ریاست جمهوری برود .اصولگرایان
حاال در نقطه مهمی از دوران زیس��ت سیاسی خود به سر
م ی برند .نیروهای اجتماعی اصولگرایان همچنان با نگاهی
به باال تصمیم و جاگیری لیدر هایشان را به نظاره نشسته اند.
واقعیت اما این است که تاثی رات انتخابات ،همچنان
ب��ر چه��ره اصولگرایان مش��هود اس��ت .برخ��ی از میان
اصولگرایان م ی گویند اصالح طلبان پیروز میدان نش��ده اند
و کفه ترازو در دولت روحانی که متاثر از انتخابات خرداد ماه
همگرایی به جای واگرایی
علت شکست ه ر چه هس��ت ،زمان شکست هشت
سال باشد یا 16س��ال ،مهم این اس��ت که اصولگرایان در
روزهای پیش رو چه بای��د بکنند .حاال دوران گذار اس��ت؛
اصولگرایان باید پوس��ت بیندازند .باید راهی دیگر پیش��ه
کنند و مس��یری دیگر برگزین��د .معنای این گ��زاره اما این
نیست که انها باید از اصولشان بگذرند .اصول همان اصول
است و ارزش ها همان ارزش ها .باید نگاهی دیگر به جامعه
داشت .نگاهی از منظر شناخت جامعه با همه حرف هایش،
با همه خواس��ته هایش و ب��ا همه نیازهای��ش .حاال وقت
پیدا کردن متهم ب رای شکس��ت نیست .حاال وقت واگرایی
نیست .از میان اصولگرایان در دو مقطع انتخابات مجلس
نهم و ریاس��ت جمهوری یازدهم ،چپ ها راه خود را رفتند و
راس��تگرایان هم راه خود .ش��خصی ت ها راه خود را رفتند و
مراجع تصمیم ساز اصولگرایی خاموش تر از همیشه رسمی
متفاوت پیشه کردند .حاال دیگر نباید در این راه حتی قدمی
برداش��ت .زمان زمان همگرایی اس��ت .اولین همنشینی
تجربه شد .همه دور هم جمع شدند .باید در همین راه گام
برداشت .باید به ترمیم همبستگ ی های اسیب دیده پرداخت.
نیروهای اجتماعی چشم ش��ان به لیدرهای اصولگراست.
صداهایی که از میان اصولگرایان در این یک ماه ش��نیده
شده متفاوت است .بعضی از این صداها دوران گذار را سخت
خواهد کرد و پ ر هزینه .اکنون زم��ان ب رای طرح گالیه های
دکتر حداد و دکتر والیتی مساعد نیست.
انچه ایت اهلل ی��زدی روایت کرده از روزهای س��خت
جامعه مدرس��ین و از یک اس��یب حکایت دارد؛ اس��یبی
که نتیج��ه اش ممکن بود ب��ه تجزیه یک��ی از مهمترین
تشکل های روحانی اصولگرایان منجر شود .سخن ایت اهلل
بر مدار حق استوار است .باید اختالفات را کنار گذاشت .باید
به رسم سال های دور بازگشت ،به شیخوخیت و جمع گرایی.
با همی��ن زاویه دی��د و نگاه اگ��ر به قضای��ا بنگریم
س��عی د جلیلی و غالمعلی حدادعادل یک تفاوت با س��ایر
نامزد ها داش��تند .هر دو انها در زم��ره نامزدهای گفتمانی
اصولگرایان به شمار م ی امدند .این را م ی شد هم از مناظره ها
فهمید هم از منولوگ های تلویزیونی این دو نامزد در دوران
تبلیغات انتخاباتی.امده بودند فارغ از رقابت ،از اصولگرایی
مثلث شماره 181
وقتی غالمعل��ی حدادعادل ب رای اولی ن ب��ار در نیمه
دوم س��ال 91اع�لام کرد ائتالف��ی میان س��ه چهره مهم
اصولگ��را ب��رای انتخابات ش��کل گرفت��ه ،اصولگرایان با
واکنش هایی متف��اوت به مواجهه با این روی��داد پرداختند.
ائتالفی ش��کل گرفته بود ک��ه البته مبنایش ن��ه احزاب و
گروه ها که ش��خصی ت های اصولگرا بودند .هر چند در ان
مقطع ابتدا گروهی س��کوت پیش��ه کردند ،اما گروهی به
مخالفت پرداخته و از همان ابتدا سازی متفاوت کوک کردند.
برخی نیز البته با موافقت مشروط همگام با ائتالف شدند.
ه ر چه زمان م ی گذشت جزئیات بیشتری از ماجرای ائتالف
مطرح م ی شد.
ان گونه که عل ی اکبر والیتی بعدها عنوان کرد ائتالف
به پیش��نهاد او جان گرفت��ه و البته محمد باق��ر قالیباف
و غالمعل��ی حدادع��ادل ک��ه از مدت ها پی��ش به عنوان
کاندیداه��ای بالق��وه مطرح بودن��د همنوا و هم ص��دا با او
سازوکاری ب رای رسیدن به نامزد واحد تعیین کردند.
از نگاهی باالتر ارایش��ی که در میان اصولگرایان
در حال ش��کل گی��ری بود فقط ب��ه ائتالف س��ه نفره یا
همان ائتالف پیشرفت خالصه نم ی شد .در طیف راست
اصولگرایان ش��خصی ت های زیادی حضور داش��تند که
به جانش��ینی محمود احمدی نژاد فک��ر م ی کردند .کار
در این بخش از جن��اح اصولگرایان تا انج��ا پیش رفت
که در نهایت پنج نامزد راس��تگرا ائتالفی ت��ازه را پیش
روی اصولگرایان ق��رار دادند .ائتالفی ک��ه ابوتراب ی فرد،
منوچهر متکی ،محمد رضا باهنر ،ال اسحاق و مصطفی
پورمحمدی ان را تش��کیل داده بودند.
این ائتالف اگرچه در نهایت به نتیجه نرسید اما بروز و
وجودش ارایش سیاسی اصولگرایان را دستخوش تغیی راتی
کرد و البته عدم وحدت نظر اصولگرایان و نیز تکثر را تا روز
قبل از ثب ت نام شهادت م ی داد .این اما همه ماجرا در میان
اصولگرایان نبود .در سوی دیگر میدان ،هم جبهه پایداری
حضور داش��ت هم تش��کل های تحولخواه مانند جمعیت
ایثارگران و رهپویان.
اوضاع در ای��ن بخش نیز چنان ش��د ک��ه در نهایت
پای��داری نام��زد خ��ود را معرف��ی ک��رد و تحولخواه��ان
ه��م نام��زد خ��ود را و البت��ه هم��ه راه��ی س��اختمان
فاطمی شدند.
روزهای سرنوشت
در چند روزی که مهلت رسیدگی به صالحیت نامزدها
بود ،اتفاقات مهم ی میان اصولگرایان شکل گرفت .از عدم
به نتیجه رس��یدن ائتالف پیش��رفت تا انصراف چند نامزد
مهم اصولگرا از جمله ابوترابی فرد و کامران باقری لنکرانی.
مهلت ثب ت نام ک��ه فرا رس��ید ،تصویری متف��اوت مقابل
اصولگرایان قرار گرفت .هاش��می رد صالحیت ش��ده بود.
سعید جلیلی به عنوان یک نامزد گفتمانی جزئی از رقابت
ش��ده بود .از میان اصالح طلبان تنه��ا محمد رضا عارف با
تابلوی اصالح طلب��ی حاضر بود و البته ائتالف پیش��رفت
همچنان بر سر نحوه رسیدن به مصداق چانه زنی م ی کرد.
روزهایی که م ی گذشت سرنوشت ساز بود ب رای جناحی که
خود را در یک قدمی رس��یدن به قدرت م ی دی��د .انچه رخ
داد اما ان چنان متف��اوت بود که کمتر تحلیلگر سیاس��ی
وقوعش را پی ش بین��ی کرده ب��ود .یک نام��زد نزدیک به
اصالح طلبان با تکیه بر چند محور مبنای��ی بازی باخته را
به رقابتی تبدیل کرد که خود قطبی از ان باشد .حال انکه
اصولگرایان در تحلیلی که مبنایش ای��ن بود که باید در
فراغ اصالح طلبان ب��ه رقابت درون گروه��ی بپردازیم و
یک��ی از میان خود را راهی پاس��تور کنیم ،بر ان ش��دند
تا اخ��ر بمانند .در 72س��اعت اخ��ر اما ورق برگش��ت.
رقاب��ت درون گفتمانی کار دس��ت اصولگرایان داد .همه
نظ ر سنج ی ها از رش��د غی ر منتظره حس��ن روحانی خبر
م ی داد .او در نبود هاشم ی رفسنجانی خود را در پوزیشن
منتقد وضع موجود ق��رار داد .تعریف های رس��می را به
چالش کش��ید و البته بدون انکه تاکتیک احمدی نژاد را
در دو انتخابات پیشین به کار گیرد و قبح ورود به برخی
حوزه ها را بش��کند ،ب��ه اعتراض روی لبه تی��ز خط قرمز
پرداخت .ح��اال اصولگرایان یک راه بیش��تر نداش��تند؛
ائتالف و رس��یدن به مصداق واحد .برای ای��ن کار گویا
خیلی دیر ش��ده بود .تنها نامزد اصالح طلب��ان هم کنار
رفته بود اما اصولگرایان همچنان بر ماندن اصرار داشتند.
انچه از 24خرداد به این سو در قالب شایعه ،خبر و مصاحبه
منتشر شده حکایت از ان دارد که در روزهای اخر رایزن ی ها
و جلسات مهم و متعددی برگزار شده تا از میان اصولگرایان
تنها یکی بماند ،امری که البته رخ نداد.
است به نفع اصولگرایان س��نگی ن تر است .برخی دیگر اما
باورشان این است که اصولگرایان باید شکست در انتخابات
را بپذیرند و با تصویری که از این پذیرش به دس��ت م ی اید،
به روزهای پی ش رو و نحوه بازگش��ت به قدرت بیندیش��ند.
برخی از تحلیلگران اصولگرا حتی پایشان را فراتر گذاشته
و در سطح دیگری از تحلیل م ی گویند اصولگرایان 16سال
است که در انتخابات ریاست جمهوری شکس ت خورده اند.
اشاره انها به شکست ناطق نوری در انتخابات ،76شکست
علی الریجانی در انتخابات 84و ماجرای انتخابات 92است.
انها با دیدی جامع ه ش��ناختی م ی گویند باید با این تصویر
به زاویه ه��ای بدنه اجتماع��ی با صورت ظاه��ری گفتمان
اصولگرایان در 16سال اخر پرداخت.
علت شکست هر چه هست ،زمان شکست هشت سال
باشد یا 16سال ،مهم این است که اصولگرایان در
روزهای پیش رو چه باید بکنند .حاال دوران گذار است؛
اصولگرایان باید پوست بیندازند .باید راهی دیگر پیشه
کنند و مسیری دیگر برگزیند
13
دفاع کنند.چنین بود که م ی شد نام انها را از مدت ها پیش در
فهرست های اکثر گروه های اصولگرا دید .چنین رویکردی
بود که سعید جلیلی را در همایش تقدیر از حداد در کنار او
نشاند .هر دو در انتخابات غیر از پاستور یک هدف مشترک
دیگر هم داشتند .اگرچه انها به پاستور نرسیدند ،اما هر دو
م ی گویند که با تمام ت��وان از اصولگرایی و گفتمانش دفاع
کرده اند.
حاال انها در اولین هم نش��ینی سیاسی اصولگرایان
پس از انتخاب��ات 24خرداد در کنار هم نشس��تند و از لزوم
بازارایی مج��دد اصولگرایان گفته اند .رفتاری سیاس��ی که
م ی تواند بار دیگر ائتالفی پدی��د اورد از نیروهای اصولگرا
تا نه تنه��ا باز غالمعل��ی حدادعادل ،محمد باق��ر قالیباف
و عل ی اکب��ر والیتی را کنار یکدیگر بنش��اند بلک��ه این بار
در دایره ای بازتر چتری فراهم ش��ود ب��رای همه نیروهای
اصولگرا .از منته ی الیه چپ تا منته ی الیه علیه راس��ت این
جناح .اگرچه ممکن است نقدی بر نحوه ورود و خروج سعید
جلیلی و غالمعل��ی حدادعادل ،مطرح باش��د اما مهم این
اس��ت که اخالق ،اصولگرایی و دفاع از وضع موجود فدای
سیاست ورزی ب رای پیروزی در رقابت نشد .انها به پس از 24
خرداد هم فکر کرده بودند.
روحانی؛ اصولگرایی و اصالح طلبی
جلد دوم
واقعیت این اس��ت که روحانی به معن��ای جناحی و
حزبی اصولگرا نیس��ت .اما واقعیتی دیگر هم در این میان
وج��ود دارد؛ روحان��ی اصالح طلب هم نیس��ت .او در میانه
ایستاده است .ه ر چند به جهت مختصات وضعیت موجود
و نیاز رئی س جمهور منتخ��ب در برهه انتخاب��ات به بدنه
اجتماعی ،او به اصالح طلبان نزدیک تر ش��د؛ ه ر چند شاید
کفه اصالح طلبان یا مدی ران تکنوکرات نزدیک به هاشمی
در دولت روحانی سنگی ن تر باشد و شاید شعارها و گفتمان
حسن روحانی وجهی از اصالح طلبی را هم به همراه داشته
باشد؛ اما نکته مهم این اس��ت که او تا کنون در هی چ جا در
تعارض با گفتمان اصولگرایان س��خنی نگفته است .این
یعنی اینکه اصولگرای��ان اگر چه انتخاب��ات را باخته اند اما
عرصه سیاست ورزی بر انان تنگ نخواهد شد .اصالح طلبان
همین حاال چون اصولگرایان در شوک به سر م ی برند .انها
هنوز نم ی دانند در کجای سیاست ای ران ایستاده اند؛ تردیدی
نیست که میل به اپوزیسیون بودن همچنان در میان انان
موج م ی زند.
طیف��ی از ان��ان م ی دانند پی��روزی حس��ن روحانی
نم ی تواند سبب بازگشت انان به عرصه قدرت رسمی شود.
پس رقیب س��نتی اصولگرایان چنان اوضاع مساعدی هم
ندارد .انها هن��وز روحانی را نیازموده ان��د .ائتالف تاکتیکی
انها حاال که انتخابات تمام شده فرجامی نامشخص دارد.
همان افرادی که قبل از برگزاری انتخابات م ی گفتند حسن
روحانی در اخر صف افرادی ق��رار دارد که احتمال حمایت
اصالح طلبان از انه��ا وجود دارد ،هنوز هم که هنوز اس��ت
م ی گویند نباید اصالحات را به حسن روحانی سپرد و عنان
این مرکب را در اختیار فردی قرار داد که از میانه راست امده
است .انها به نیروهای خودی تر م ی اندیشند.
حاال که دوران بدون احمدی نژاد را سپری خواهیم کرد،
بار دیگر رقابت راست و چپ در پیش است .باید به این فکر
کنیم .به اینکه اصولگرایان اگر چه انتخابات را باخته اند اما
همچنان در حاکمیت به سیاست ورزی رسمی مشغولند.
امتیازی که بس��یاری از اصالح طلبان در این سال ها
نداش��ته اند .انچه باید تجربه ش��ود همنش��ینی متناوب
نیروهای اصولگرا ،توجیه نیروهای گریز از مرکز و ترس��یم
ش��کل جدید ارایش سیاس��ی بر مبنای تحلی ل های رئال
اس��ت .این گونه اس��ت که م ی توان به مدلی مانند شورای
هماهنگی نیروهای انقالب رسید .اصولگرایی زنده است؛
این یک واقعیت استg .
مثلث شماره 181
14
بزرگان در تاالر سوره
2
اصولگرایان یک ماه پس از انتخابات گرد هم امدند
مراس��م تقدیر از دکتر غالمعلی حدادع��ادل ،نماینده
ته��ران در مجل��س و نام��زد انتخابات ریاس��ت جمهوری
یازدهم با عنوان «نکوداش��ت مرد تق��وا و تدبیر» با حضور
سی د محمد حس��ینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی ،سعید
جلیل��ی دبی ر ش��ورای عالی امنی ت ملی و نام��زد انتخابات
ریاست جمهوری 92و همچنین جمعی از شخصی ت های
مشهور فرهنگی و سیاسی در سالن سوره حوزه هنری برگزار
ش��د .حمیدرضا مقدم فر معاون فرهنگی و اجتماعی سپاه
پاسداران ،علیرضا زاکانی ،سی د علی طاهری ،حجت االسالم
محمدیان رئیس نه��اد نمایندگی مقام معظ��م رهبری در
دانش��گاه ها ،علیرضا مرن��دی ،الیاس ن��ادران ،عل ی اصغر
زارعی ،حسین طال ،بیژن نوباوه ،محمد بی رانوند از نمایندگان
مجلس ،رض��ا طالی ی نیک جانش��ین معاون��ت مجلس،
س��یدنظام الدین موس��وی مدیرعامل خبرگ��زاری فارس،
رضا مقدس��ی مدیرعامل خبرگزاری مه��ر ،مجید قل ی زاده
مدیرعامل خبرگزاری تس��نیم ،محمدحسین صفارهرندی،
ایت اهلل قرهی از اس��اتید اخالق و مدیر ح��وزه علمیه امام
مهدی(عج) ،حسین ش��ریعتمداری مدیرمس��ئول روزنامه
کیهان ،س��ی د مهدی خاموش��ی رئیس س��ازمان تبلیغات
اس�لامی و مومنی رئیس حوزه هنری ته��ران نیز از دیگر
مهمانان شاخص این مراسم بودند.
البته حضور سید محمود دعایی ،مدیرمسئول روزنامه
اطالعات و از چهره های نزدی��ک به اصالح طلبان نیز توجه
حاضران در این مراسم را به خود جلب کرد .این در حالی بود
که محمدباقر قالیباف و عل ی اکبر والیت��ی ،دو نامزد دیگر
اصولگرایان در انتخابات اخیر که همراه حدادعادل ائتالف
2+1را تشکیل داده بودند ،از شاخ ص ترین چهره های غایب
مراسم تقدیر از «مرد تقوا و تدبیر» بودند.
شعرخوانی وزیر فرهنگ برای حدادعادل
سی د محمد حسینی ،وزیر فرهنگ و ارشاد دولت دهم
نخستین سخنرانی بود که پش��ت تریبون قرار گرفت و به
بیان ویژگ ی ها و صفات حداد عادل پرداخت« :من در جلسات
و نهادهای مختلفی از جمله شورای عالی انقالب فرهنگی
در خدمت اقای دکتر حدادعادل بودم و م ی دانم ایش��ان به
مباحث فرهنگی ،هن��ری ،فکری و ادبی احاطه و اش��راف
فراوان دارند و مسئولی ت های خطیری را در دانشگاه ،حوزه
و در سازمان های پژوهشی و برنامه ریزی داشته اند و همین
موضوع باعث ش��ده که ایشان به مس��ائل مختلف اشراف
داشته باشند».
حس��ینی س��پس د ر خص��وص وجه��ه سیاس��ی
حدادعادل به ای راد س��خن پرداخ��ت و ورود او به انتخابات
ریاست جمهوری 92را یک ضرورت عنوان کرد« :وارد شدن
ایشان به میدان سیاس��ت یک ضرورت بود و این موضوع
نیز در جریان انتخابات کامال احس��اس ش��د؛ وگرنه اقای
حداد حوزه فرهنگ را به دیگر مباح��ث ترجیح م ی دهند».
وزیر ارشاد با اش��اره به مواضع حدادعادل در سال 88گفت:
«مواضع ش��فاف ایش��ان نس��بت به فتنه 88در حالی که
بعضی افراد دو پهلو و چند پهلو موضع م ی گرفتند و سکوت
م ی کردند ،قابل تقدیر اس��ت و اقای حداد ب رای صیانت از
ارزش های انقالب همواره خود را در مس��یر هجمه ها قرار
داده و هی��چ گاه منافع ش��خصی را بر مناف��ع ملی ترجیح
نداده اند ».او سپس روش تبلیغاتی حدادعادل در انتخابات
ریاست جمهوری را موضوع سخن خود قرار داد« :همان طور
که در این انتخابات نیز شاهد بودیم ،ایشان هرگز منافع ملی
را فدای منافع شخصی و گروهی خود نکرد و در پایان این
انتخابات هم شاهد بودیم که به خاطر منافع نظام و انقالب
از جریان رقابت ه��ا کناره گیری ک��رد؛ به همین منظور لوح
تقدیری را تقدیم ایشان م ی کنیم ».اشاره او به لوح تقدیری
بود که در ابتدای ان اشعاری در وصف حدادعادل سروده شده
بود؛ شعری که حسینی مطلع ان را قرائت کرد:
«به کوره های خرد ابدیده حداد است
به مرزهای تعالی رسیده حداد است»
حدادعادل از خودگذشتگی کرد
ایت اهلل قرهی ،مدی��ر حوزه علمی ه ام��ام مهدی(عج)
صفارهرندی :همه کارهای حدادعادل قابل تقدیر است
محمدحسین صفارهرندی ،وزیر ارشاد دولت نهم نیز
به حدادعادل به علت به دس��ت اوردن دل اصحاب رس��انه
تبریک گفت« :جماعت اهل رس��انه بیشتر اسی ب شناس
هستند و مشکل پسند؛ بنابراین بیش��تر مته به خشخاش
م ی گذارند و سخت کسی را م ی پسندند ».صفاره رندی البته
توضیح داد که بخشی از این سخت پس��ندی نیز طبیعی
و برخاس��ته از جایگاه رسانه اس��ت که م ی خواهد جامعه را
تحریک کند و این از کارکردهای رسانه ب رای جب ران غفلت ها
و خطاهاست .عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه
اب راز عقیده کرد که ب رای س��نجش عیار سالمت یک مدیر
سیاسی باید وی را در بحبوحه حوادث و شرایط رصد کرد واال
در شرایط عادی همه م ی توانند رئیس و مدیر باشند« :وقتی
دلیل حضور حداد عادل در انتخابات چه بود؟
سعید جلیلی ،دبیر شورای عالی امنی ت ملی اما شاید
مهم ترین میهمان این مراس��م بود تا از شخصیت اخالقی
حدادعادل تقدیر کند .جلیلی سخنانش را اینگونه اغاز کرد:
«اگر امروز ما به احترام اقای حداد جمع شده و وی را شایسته
احترام م ی دانیم ،به خاطر این اس��ت ک��ه او عمری تالش
داشته تا به انچه مورد احترام این ملت است ،احترام بگذارد
که این فضیلت بزرگی است».
دبی��ر ش��ورای عالی امنی ت ملی ب��ه نیم قرن تالش
حداد عادل ب رای تحقق ارزش های انقالب اشاره کرد و گفت:
«اگر م ی گوییم باید به نیم قرن تالش وی ادای احترام کرد؛
این یک ادا نب��وده ،بلکه یک همت جانان��ه و تکلیف بوده
است .این ادای احترام یک مبنای عمیق ارزشی و منصفانه
و عادالنه دارد و م ی توان تالش های استاد را در این سال ها
در سه محور تقسیم بندی کرد ».تالش شایسته حدادعادل
در احترام به بزرگان این سرزمین ،اهتمام نسبت به علم ،ادب
و دانش کش��ور و همچنین تالش مجاهدانه در احترام به
گفتمان انقالب اسالمی و اسالم ناب سه عرصه ای بود که
جلیلی از انها نام برد و حدادعادل را به واسطه انها شایسته
تقدیر دانس��ت .جلیلی در بخش دیگری از س��خنانش به
یاداوری مواضع انقالب��ی حدادعادل در دفاع از جمهوریت و
اسالمیت نظام در سال 88پرداخت« :دفاع او از ارای مردم
جلد دوم
شاگرد حدادعادل هستم
حجت االسالم سی د مهدی خاموش��ی ،رئی س سازمان
تبلیغات اسالم ی س��خنران بعدی همایش نکوداشت مرد
تقوا و تدبیر در س��الن حوزه هنری س��وره بود .او خود را از
ش��اگردان حدادعادل معرفی کرد و او را دارای ش��خصیتی
اخالقی ،دینی ،انقالبی و والیتمدار دانس��ت .خاموش��ی با
بیان اینکه عرصه سیاس��ت در اسالم عرصه خدمت است،
گفت« :طبق نظر امام راحل ما مامور به تکلیفیم نه مسئول
نتیجه؛ بناب راین باید به تکلیف خودمان عمل کنیم و خیلی
به نتیجه فکر نکنیم ».رئیس س��ازمان تبلیغات تاکید کرد
که حدادعادل شخصیتی مردمی دارد که با همگان همدلی
م ی کن��د« :گرچه یک نماین��ده مجلس مس��ئول اجرایی
نیست ،اما اقای حدادعادل در پاسخ به مشکالت مردمی با
انها همدلی م ی کند».
روایت مادر از پسر
فاطمه مصدقی ،مادر غالمعلی حدادعادل هم یکی از
سخنرانان ویژه این مراسم بود .او که به واسطه کهولت سن
امکان ایستادن در پشت تریبون را نداشت ،از روی صندلی
خود س��خنانی کوتاه درباره فرزندش ای راد کرد « :از ساعات
اول که فرزندم متولد شد ب رای صالح بودن وی دعا م ی کردم.
زمان ش��یرخوارگی غالمعلی همواره وضو داش��تم و ب رای
اینکه وی مرد صالحی شود بسیار دعا کردم».
مادر حدادعادل س��پس به بیان خصوصیات اخالقی
فرزند شهیدش مجید حدادعادل پرداخت« :مجید حدادعادل
در زمان انقالب ب رای یاری امام خمینی(ره) از لندن به ای ران
امد و تا زمانی که زنده بود در ب رابر انقالب ،اسالم و رهبری
متعهد ماند ».غالمعلی حدادعادل پس از سخنرانی مادر از
جا برخاست و بر دستان او بوسه زد.
مثلث شماره 181
سخنران بعدی همایش تقدیر از حدادعادل بود.
این استاد اخالق با بیان اینکه اگر مسئوالن بخواهند
در نظام جمهوری اسالمی توفیق داشته باشند باید متخلق
به اخالق الهی باش��ند ،چنین گفت« :در جریان انتخابات
اعمال و ک��ردار حدادعادل نش��ان دهنده اخ�لاق وی بود؛
اولیای خدا م ی فرمایند :مردان معتقد به اخالق الهی خودنگر
نیس��تند؛ بناب راین هرکس ولو به اندازه لحظه ای تصور کند
که کسی شده اس��ت ،همان لحظه ،لحظه سقوط اوست و
خصوصیات این مرد بزرگوار این است که تصور نکرد کسی
شده است».
سالمت نفس یک انسان موجب م ی شود که از حق عادی و
طبیعی خود عبور کند ،می زان توانمندی وی ب رای مدیریت
مش��خص م ی ش��ود و حدادعادل در زمره کسانی است که
گوهر وجودی اش و انچه انسان را با او م ی شناسیم بارها در
شرایط خاص و حساس کشف شده است».
صفارهرندی ب��ه رفتارهای حدادع��ادل در انتخابات
اخیر اشاره کرد و ان را سبب روشن شدن عیار حداد دانست:
«یکی از شرایطی که باعث روشن شدن عیار حدادعادل شد
قضایای انتخابات اخیر بود که البته امر نادری در سیره وی
نبود و مکرر ب رایش اتفاق افتاد ».عضو مجمع تش��خیص
مصلحت نظام روحیات ن��رم و لطیف حدادع��ادل در کنار
مسئولی ت های سخت و سنگین را از دیگر ویژگ ی های بارز
او دانست« :طبع سیاس��ت که معطوف به قدرت خشن و
سخت است اگر امیخته به اخالق شود از سختی ان کاسته
شده و قابل تحمل م ی شود و حدادعادل سختی سیاست را
به نرمی اخالق و شعر ممزوج کرد».
و جمهوریت نظام بسیار برجسته است ضمن اینکه وی در
عین مراعات انصاف و عدالت دچار محافظه کاری مقطعی
هم نشده است ».دبیر شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه
اقای حداد مبانی نظری را ب رای تحقق در جامعه م ی خواهد،
علت حضور حدادعادل در انتخابات را «تحقق مبانی نظری
انقالب اسالمی» عنوان کرد.
نقش حدادعادل در تحول علوم انسانی
حجت االسالم والمس��لمین محمدی��ان ،رئیس نهاد
نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها نیز در سخنانی
اظهار داش��ت« :بعد از مناظ��ره ای که اق��ای حدادعادل با
سینه س��تبر از نظام و ارزش ه��ای انقالب دف��اع کرد ،بنده
پیامکی را ب رای ایش��ان ارس��ال کردم .در این پیامک ب رای
حدادعادل نوشتم «سالم علیکم ؛ افضل العباده کلمه العدل،
خدا بهترین پاداش را به شما عطا کند که در مناظره خوش
درخشیدید و با ش��جاعت تمام از نظام مظلوم دفاع کردید؛
شاید در کارنامه عمل شما از سنگی ن ترین ها به شمار اید».
رئی��س نه��اد نمایندگ��ی مق��ام معظم رهب��ری در
دانش��گاه ها خاطرنش��ان کرد« :وقتی بیانیه اق��ای حداد
ب رای انصراف از انتخابات صادر ش��د ،ای��ه ای که در ذهن
ِین
ِ��ن الْ ُم و ِمن َ
بن��ده تکان دهنده بود ب رایم تداعی ش��د؛ «م َ
ِر َج ٌ
ی��ه َف ِم ْن ُهم َّمن َق َض ى ن َْح َب ُه
ال َص َد ُق وا َما َعا َه ُدوا اللهَّ َ َعلَ ِ
َو ِم ْن ُهم َّمن ین َتظِ ُر َو َما بَ َّدلُوا ت َْب دِیال».محمدیان در بخشی
دیگر از س��خنانش به نقش حدادعادل در دانشگاه ها اشاره
15
کرد و چنین گفت« :خوشبختانه در بخش های مختلف از
ظرفی ت های استاد حدادعادل اس��تفاده شده ،اما مهم ترین
بخشی که عمر ایش��ان در ان هزینه ش��ده بحث دانشگاه
بوده اس��ت و نقش اقای حدادعادل در تحول علوم انسانی
غی ر قابل انکار اس��ت؛ چرا که وی ریاس��ت ش��ورای تحول
علوم انسانی را برعهده داشته و امیدواریم که در اینده جامعه
از خدمات این ش��ورا بهره ببرد و بذرهای خوبی با مدیریت
ایشان افشانده شده است».
نقطه برجسته حدادعادل از نگاه شریعتمداری
جلد دوم
حسین شریعتمداری ،مدیرمسئول روزنامه اصولگرای
کیهان نیز در مراسم نکوداشت غالمعلی حدادعادل گفت:
«به اعتقاد من جدایی دین از سیاست دو نوع است .یکی به
مفهوم عادی که دین در ساختار نظام حکومتی وجود نداشته
باشد و دیگری که خطرناک تر است اینکه سیاست پیشگان
و سیاستمداران از خاستگاه دین برخورد نکنند».
شریعتمداری ادامه داد« :یکی از ویژگ ی های برجسته
حدادعادل همین اس��ت که ایش��ان با توجه ب��ه فرمایش
مقام معظم رهبری که فرمودند کسانی که نقشه راه نداشته
باش��ند گمراه م ی ش��وند عمل کردند و حضور ایش��ان در
سیاست کامال در راستای رفتار بر راه و روش خاستگاه دین
است ».مدیرمسئول روزنامه کیهان خاطرنشان کرد« :یکی
از با اهمی ت تری��ن و مثال زدن ی ترین برخوردهای حدادعادل
برخورد او با فتنه امریکایی -اسرائیلی سال 88بود .در این
فتنه همه امده بودند؛ امریکا ،انگلیس ،فرانسه و گروه های
عیاش عرب همگی دست به دس��ت هم داده بودند؛ تا این
فتنه رقم بخورد و حتی پیروزی خود و شکس��ت نظام را از
پیش جشن گرفته بودند ».ش��ریعتمداری با اشاره به نقش
حدادعادل در برخورد با فتنه تصریح کرد« :نقش کسانی که
در ان ش��رایط به میدان امدند و به اسالم و انقالب خدمت
کردند بسیار برجسته اس��ت و حدادعادل یکی از این افراد
بود ».او با بیان اینکه حدادعادل امس��ال هم در مناظره ها
همین رفتار را از خود نشان داد و بار دیگر وفاداری اش را به
انقالب و جمهوری اسالمی ثابت کرد ،تاکید کرد« :به شدت
بر این باورم که همه این تالش ها ماندگار است و هرگز نباید
تصور ش��ود که تالش های افرادی امثال حدادعادل از بین
رفته است .همه این تال ش ها م ی ماند و قطعا ثمره پرباری
خواهد داشت».
مثلث شماره 181
16
حدادعادل :انتخابات 24خرداد افتخار ملت ایران
شد
غالمعلی حدادعادل ،عض و مجمع تشخیص مصلحت
نظام و رئیس فراکس��یون اصولگرایان مجلس ،در مراسم
نکوداش��ت خود با بیان اینکه حقیقت این است که بنده از
برگزاری چنین نشستی خبر نداشتم ،تاکید کرد« :عده ای از
دوستان چنین مجلس��ی را تدارک دیدند و مایل هم نبودم
مجلس به ای��ن صورت برپا ش��ود ،ب رای خ��ودم احتیاجی
نم ی دیدم بلکه احتمال ضرر هم م ی دادم».
این چهره ش��اخص سیاس��ی -فرهنگی تاکید کرد:
«این تعریف ها راه را ب رای ش��یطان روی انسان باز م ی کند.
بنده این احتمال را م��ی دادم و م ی دهم ،اما صادقانه بگویم
مخالفت جدی هم نکردم و نگفتم که اگر این کار را کنید،
نم ی ایم ».حدادعادل ادامه داد« :بع��د از انتخابات احتمال
م��ی دادم چنین تجمعی ب��رای انقالب ب ی فایده نباش��د و
اعتقادم این اس��ت که ای��ن مجلس نکوداش��ت ،مجلس
نکوداشت ش��خص بنده نیس��ت ،مجلس نکوداشت یک
نگاه ،نگ��رش ،روش ،بینش و اعتقاد اس��ت .بن��ده از این
جهت با ان مخالفت نکردم ».وی خطاب به اهالی رس��انه
و دانش��جویانی که در مراسم نکوداش��ت وی شرکت کرده
بودند ،گف��ت« :خواهش من این اس��ت ک��ه حدادعادل را
فراموش کنید؛ انچه باید بماند ان فکر و نگاهی اس��ت که
امام(ره) به ما تعلیم داده و امروز مقام معظم رهبری ،ایت اهلل
خامنه ای اموزگار بزرگ ان اندیشه هستند ».حدادعادل تاکید
کرد« :بدون تعارف باورم این اس��ت که کار مهمی نکردم،
مخصوصا در قضایای انتخابات ریاست جمهوری و مناظره ها
بنده کار مهمی نکردم .حرفی که زدم حرف شماست .از زبان
شما صحبت کردم ،مواضع درست شما مردم را در فرصتی
که داشتم ،به زبان اوردم ».حدادعادل با اشاره به اینکه این
مجالس کار بنده را سخت تر م ی کند ،افزود« :وظیفه ای که
بر دوش ماست دشوارتر م ی شود .در این مجلس نگاشته اند
مرد تقوا و تدبی��ر که من در س��ه بخش تردی��د م ی کنم.
«الفتی اال علی» مرد هم اگر بود او بود و ما همه غالم علی
هستیم ».وی خاط رنشان کرد« :تقوا و تدبیر شعار انتخاباتی
بنده بود .معتقد بودم دولتی تشکیل دهیم که برگرفته از تقوا
و تدبیر باشد .نگفتم خودم مرد تقوا و تدبیر هستم ،بلکه ارزو
کردم دولت تقوا و تدبیر داش��ته باشیم ».رئیس فراکسیون
اصولگرایان مجلس در ادامه با اشاره به برگزاری دور یازدهم
انتخابات ریاست جمهوری یاداور شد« :بنده در ان انتخابات
توفیق داشتم در کنار نامزدها فعالیت داشته باشم .در کنار
اقایان دکتر قالیباف و والیتی ائتالفی را تش��کیل دادیم و
انتخابات برگزار ش��د .البته قصد ندارم موض��وع انتخابات
را تش��ریح کنم ،چرا که تجزیه و تحلی��ل انتخابات از یک
جهت مضر و از یک جهت دیگر مفید است .اگر دچار تفرق
بیشتری شویم ،مضر است و اگر سبب شود گذشته راه چراغ
اینده شود ،مفید است .چه مضر و چه مفید بودن انتخابات
بحث این جلسه نیست ».حدادعادل با بیان اینکه انتخابات
یازدهم ریاس��ت جمهوری با حضور باشکوه و پرمعنی مردم
برگزار و همان حماسه سیاسی مدنظر مقام معظم رهبری
محقق شد ،تاکید کرد« :از این رو باید همه خوشحال باشیم
و ش��کر ان را به جا بیاوریم .انچه دشمنان ما م ی خواستند
نشد و انچه دوستان م ی خواستند شد .قانونگرایی مردم در
انتخابات فوق العاده ارزشمند بود .ارامشی که در انتخابات در
حین رقابت بود دارای پیام بود .فقط کافی اس��ت انتخابات
خود را با کشورهای اط رافمان مقایسه کنیم».عضو مجمع
تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد« :در انتخابات ما خون
از بینی کسی بیرون نیامد و این انتخابات نشانه عظمت و
رش��د ملت بود .بنده انتخابات ریاست جمهوری را افتخاری
ب رای ملت م ی دانم».
حاشیه های مراسم
همایش نکوداشت حدادعادل که با عنوان «مرد تقوا،
تدبیر» در سالن سوره حوزه هنری برگزار شد با حاشی ه هایی
هم همراه بود .ایت اهلل قرهی که از اولین س��خنرانان این
همایش بود ،پیش��نهادی برای نام همایش داش��ت« :به
دلیل روحیه اخالق��ی حدادعادل نام همای��ش را همایش
«مرد اخالق» بگذارید ».در این همای��ش کلیپی از تدابیر
حدادعادل در مجلس شش��م و تالش ب��رای مهار تندروی
برخی نماین��دگان اکثریت مجل��س در ان دوره به نمایش
درامد .حضور سعید جلیلی در اواسط برنامه کم ی جو سالن
را تحت تاثیر قرار داد و همهمه حاضران نشان از محبوبیت
وی در میان حضار داشت.حسین شریعتمداری ،مدیرمسئول
روزنامه کیهان نیز در زمان سخنرانی خود با برخی مثال های
همیش��گی خود حضار را به خنده انداخت .شریعتمداری با
گریزی به شعر حافظ گفت« :حافظ چنان گفته «ای ساربان
اهسته ران» انگار شترهای زمان وی 180کیلومتر سرعت
داشتند!»
حدادعادل نیز در س��خنرانی خ��ود از رئی س جمهور
مضرات خودمطلق پنداری در سیاست
منتخب غافل نشد و ضمن تبریک دوباره به وی گفت« :ما
از معتدل بودن روحانی حمایت خواهیم کرد».
چرا قالیباف و والیتی نیامدند؟
3
محس�ن غرویان،یکی از ش�اگردان س�ابق ایت اهلل مصباح یزدی در گفت وگو با هفته نامه مثلث تاکید م ی کند:
«اعتراف به خطاها و اعتراف به غفلت ها خیلی م ی تواند در جبران اسی ب ها موثر باشد اما مشکل این است که اعتراف
به خطا و غفلت هم دیده نم ی شود ».وی م ی گوید« :سهم بزرگی از موفقیت اقای دکتر روحانی را در این م ی بینم که مردم
از گفتمان دولت قبلی خسته شده بودند ،بنابراین دنبال منجی بودند که کشور را از این وضعیت اختالف ،تنش ،نزاع
و درگیری ان هم بین نخبگان و بزرگان نجات دهد ،بنابراین این انتخابات یک درس اخالقی بود که مردم انجام دادند.
مردم ب ه دنبال اخالق و معنویت حقیقی بودند االن هم همین مطالبات را از رئی س جمهور اینده دارند».
زهره دیانی
لطف�ا تحلی�ل خودت�ان را در خص�وص عل�ت
ع�دم موفقی�ت اصولگرای�ان در انتخاب�ات
ریاست جمهوری یازدهم بفرمایید.
lمن فک��ر م ی کنم عل��ت اصلی ع��دم پیروزی
اصولگرای��ان در ای��ن انتخاب��ات تفرق��ه و انحصارگرایی
و خودمطلق پن��داری بود ،زی��را هر جناحی خ��ود را مطلق
م ی پنداشت و حق را فقط با خودش م ی دانست و مدعی بود
نم ی تواند با دیگران به وحدت برسد .نتیجه این نوع نگرش
شکستی بود که اصولگرایان خوردند.
پس قبول دارید اصولگرایان شکس ت خورده اند؟
ش�ما فرمودی�د گرو ه ه�ای اصولگ�را دچ�ار
خودمح�وری و خود برت ر بین�ی ش�دند .از نظ�ر
ش�ما کدام بخ�ش از ای�ن گرو ه ه�ا دچ�ار این
خود برت ر بینی شده بودند؟
lکس��انی ک��ه حت��ی م ی گفتن��د م��ا در بی��ن
اصولگرایان هم نم ی توانیم وحدت پیدا کنیم بیش��تر دچار
خود مطلق پنداری بودند و مدعی بودند احساس تکلیف فقط
همان است که ما تشخیص م ی دهیم .این نوع تفکر باعث
این عدم موفقیت شد.
اصولگرای�ان ش�اخه های متعددی چ�ون جبهه
پای�داری ،جبهه پی�روان خط ام�ام و رهب�ری یا
جمعیت ایثارگ�ران بودن�د .منظور ش�ما به نوع
تفکر کدام یک از این جریان هاست؟
lمن نم ی خواهم از گروه خاصی اسم ببرم .بناب راین
فقط نوع تفکر را مطرح م ی کنم که کم و بیش در هر کدام از
این گروه هایی که شما نام بردید درجاتی از انحصار طلبی و
انحصار گرایی وجود داشته و دارد.
شما ب ه عنوان یک چهره اصولگرا تفکرات کدام
یک از این جریانات را مناسب تر دیدید؟
بنده نوع تفکر اعتدالگرایانی چون ایت اهلل مهدوی کنی
را بسیار م ی پسندم و معتقدم این تفکر موفق تر است.
یعنی م ی ت�وان انتخ�اب اقای روحان�ی را همان
پیروزی اعتدالگرایان اصولگرا تلقی کرد؟
lکامال با این نظریه موافق هستم .اقای روحانی از
اعتدالگرایان سیاسی ما هستند و با حفظ اصول و مسلمات
نظام ،قانون اساسی و والیت فقیه و اعتقاد به اسالم از مشی
اعتدالی برخوردارند و ملت هم به همین رویکرد رای دادند.
اما قب�ول داری�د اقای روحانی بیش�تر از س�وی
اصالح طلبان حمایت شد؟
اقای غرویان! خیل ی ها بر این باورند از انجایی که
اقای روحانی بیش�تر مورد حمایت اصالح طلبان
قرار گرفتند پس این پیروزی منتس�ب ش�ده به
اصالح طلبان است؛ شما این نگاه را قبول دارید؟
lخیر ،بنده خیلی این تحلی��ل را قبول ندارم .رای
ملت ب رای ما مالک اس��ت و بیش��ترین رای را ملت داده اند،
بناب راین باید بگوییم ملت عامل اصلی پیروزی دکتر روحانی
هس��تند .در واقع نم ی توان مردم را در چارچوب های خشک
اصالح طلب��ی یا اصولگرای��ی اهل سیاس��ت خالصه کرد.
همانطور که اشاره کردم بیش��ترین حمایت از اقای روحانی
از جانب ملت بود.
جلد دوم
lبه ه��ر ح��ال نتیج��ه انتخاب��ات واض��ح بود؛
اصولگرایانی که به معنای رایج در جامعه شناخته م ی شوند
شکست خوردند .بنده در تقس��یم بندی جناحی -سیاسی
قائل به س��ه گروه هس��تم ،اصالح طلب��ان ،اصولگرایان و
اعتدالگرایان .در ح��ال حاضر پی��روزی از ان اعتدالگرایان
است و عامل اصلی هم همان تفرقه میان اصولگرایان بود
که اشاره کردم.
lحمایت کردن از اعتدال در هر طیفی وجود دارد .در
بین اصالح طلبان نیز کسانی که اعتدالگرایی را م ی پسندند
طبیعتا ایش��ان را تایید و حمایت کردند .اق��ای روحانی نیز
گفتند فراجناح��ی عمل ک��رده و با اصولگرای��ان معتدل و
اصالح طلبان معت��دل کار م ی کنم بناب رای��ن بهترین گزینه
اصالح طلبان همین شخصیت بود.
در جریان اصولگرایی این مش�کل وجود داشت
که هم�ه کاندیداه�ا خودش�ان را رئی س جمهور
م ی دانس�تند .ایا قبول داری�د اصولگرایی از این
ناحیه ضربه خورد؟
مثلث شماره 181
عدم حضور محمدباقر قالیب��اف و عل ی اکبر والیتی
در مراس��م تقدیر از غالمعلی حداد عادل ،ب��ار دیگر توجه
رسانه ها را به خود جلب کرد .سایت رجانیوز ،ارگان مجازی
جبهه پای��داری در واکنش به غیبت این دو چهره نوش��ت:
«سیاس ی کاری» به جای «گفتمان محوری» ،مشکلی بود
در همان زمان
که از اساس ،این ائتالف را همراهی م ی کرد و
بسیاری از فعاالن سیاسی و دلسوزان انقالب اسالمی نسبت
به این مساله هش��دار دادند که «نظرس��نجی» نم ی تواند
معیار و مکانیزم مناسبی ب رای این نوع فعالیت باشد و تنها
زمینه ساز ش��کل گیری یک ائتالف سیاسی بدون وحدت
گفتمانی خواهد ش��د .این در حالی است اختالف نظرهای
پنه��ان والیت��ی و حدادع��ادل در هفته های اخیر ش��کل
اشکارتری به خود گرفته اس��ت .همین دو هفته پیش بود
که وقتی والیتی وارد سالن تقدیر از دکتر داوری اردکانی شد،
همه به جز حدادعادل به استقبال او رفتند؛ حتی سی د محمد
خاتم ی و مصطفی محقق داماد .حدادعادل چندی پیش از
ان در ب رنامه تلویزیونی شناسنامه گفته بود« :ما قرار داشتیم
اگر بین بنده ،والیتی و قالیباف یکی رای بیش��تری داشت،
دو نفر دیگر کنار بروند و ما نباید م ی ماندیم .کنار رفتن ما از
روز اول محتمل بود و نظرسنج ی ها حکایت م ی کرد که فرد
دیگری از من جلوتر است بناب راین کار معقولی انجام دادم».
والیتی اما در واکنش به این سخنان حدادعادل گفت:
«من از اظه��ارات اخیر اقای حدادع��ادل تعجب کردم .چرا
ایشان برخی از مس��ائل پش��ت پرده ائتالف را اطالع دارند
و م ی دانن��د که توافقات م��ورد ادعای ط��رف مقابل عاری
از صحت اس��ت .البته دلیل کنار کشیدن ایش��ان از ادامه
رقابت ها نیز چیز دیگری بوده؛ زی��را در بیانیه انصراف خود
اعالم نکردند که به نفع ائتالف یا حتی شخص خاصی کنار
م ی روند .در یک ماه اخیر ،حجم تهمت و تخریب علیه بنده
چنان بوده که گاه دیگران را به تاس��ف وا م ی داشت ...انچه
به اینجانب مربوط م ی شده است را پاسخ نگفته ام ...ترجیح
م ی دهم س��کوت خود را ادامه دهم ،اما این خویش��تنداری
منوط به پایان یافت��ن رفتارهای غی راخالقی اس��ت .عالم
سیاس��ت ،پختگی ،وزانت و صبوری م ی طلب��د ...اخالق
مداری در سیاست امری نیست که لقلقه زبان باشدg ».
گفت و گو با محسن غرویان درباره دالیل ناکامی اصولگرایان
lما افرادی در حد رئی س جمهور داشتیم که مدعی
بودند م ی توانند پس��ت ریاس��ت جمهوری را احراز کنند ،اما
مشکل این بود که ش��ناخت اصولگرایان از مطالبات مردم
ضعیف ب��ود .کاندیداهای اصولگرا باطن مردم ،مش��کالت
و بطن جامعه را نم ی دانس��تند یا کمتر اطالع داش��تند که
مردم چه م ی خواهند و چه مش��کالت و دردهایی دارند .اگر
این شناخت باال بود شاید خودشان هم به وحدت نزدیک تر
م ی شدند.
ب ه نظر شما مهمترین نیاز مردم چه بود که اقای
روحانی توانست ان نیاز را درک کند و موفق شود؟
lتحلیل بنده این است که مردم ما هم مشکالت
اقتصادی داش��ته و دارند و ه��م اینکه مطالب��ات معنوی و
اخالقی دارند .مردم بیش��تر از فضای بداخالق ی ها ناراحت و
دلگیر شده بودند و به دنبال چهره ای بودند که مقداری فضای
کش��ور را تلطیف و تعدیل کند و به دل های مردم نش��اط و
شادابی دهد .البته مشکالت اقتصادی در درجه ثانوی است.
بیشتر دل های مردم دنبال یک نشاط اخالقی و معنوی بود
و اقای دکتر روحانی وقتی با این رویکرد امدند مردم ایش��ان
را برگزیدند.
ش�ما فرمودید اصولگرایان کاندیداهای خوب و
توانمندی داشتند که م ی توانستند رئی س جمهور
شوند .ایا یک رئی س جمهور موفق نباید در وهله
اول شناخت کافی از مطالبات مردم داشته باشد
تا بتواند در جهت حل مشکالت و مطالبات جامعه
گام بردارد .زیرا شما فرمودید مشکل کاندیداهای
اصولگرا عدم ش�ناخت کافی از مطالبات مردمی
بود؛ ایا این موضوع نقطه ضعف برای کاندیداهای
17
بس زایی داش��ته باشند .االن دیگر مس��ائل تمام شده است.
جناب اقای دکتر حدادعادل از چهره های برجسته فرهنگی
کشور است ،اقایان قالیباف و جلیلی نیز افرادی خدمتگزار
هستند اما وحدت اینها قبل از انتخابات در نتیجه انتخابات
تاثیر دیگری داشت.
اقای غرویان! ش�ما ب ه عنوان یک چهره اصولگرا
باتوجه به شناختی که از کاندیداهای این جریان
دارید فکر م ی کنید بهتر بود کدام یک از کاندیداها
از ادامه رقابت انصراف م ی دادند؟
lبنده از نظر دادن درباره اشخاص خودداری م ی کنم.
قبل از انتخابات نیز بنده اقای روحانی را به عنوان چهره پیروز
و موفق معرفی کردم .در واقع با ش��ناختی که از جو جامعه
داشتم پی ش بینی م ی کردم ایشان موفق شود .من در قم در
جلس��ه انتخاباتی اقای دکتر والیتی به دلیل تمایلی که به
ایشان داشتم حضور پیدا کردم و حتی سخنرانی کردم .همه
کاندیداها شایس��ته بودن��د اما در نهایت انچ��ه پی ش بینی
م ی کردم از تمایالت مردم همین پیروزی اقای روحانی بود
که اتفاق هم افتاد.
ش�ما چه راه�کاری ارائ�ه م ی دهید ب�رای اینکه
اصولگرایان بتوانند مشکالتشان را حل کنند؟
جلد دوم
lبه نظر من بهترین راه��کار در حال حاضر کمک
کردن به اقای روحانی است .باید االن رقابت ها را کنار گذاشت
و رفاقت ها را نشان داد .نه اینکه دوباره اصولگرایان اختالفات
را اغاز کنند و ب رای چهارسال دیگر نقشه بکشند و فضای نزاع
و مشاجرات را به میان مردم بکش��اندند .این رفتارها نتیجه
عکس خواهد داد و شکست اصولگرایان تکرار خواهد شد.
بناب راین بهترین راهکار همان است که خداوند و اولیای دین
فرمودن��د « َوا ْع َتصِ ُمواْ ب ِ َح ْب ِل ِهّ
الل َج ِم یع��ا َو َال تَ َف َّر ُق واْ» یعنی
تفرقه را در نوشتار و گفتار از همین حاال اغاز نکنند و همدلی
و همکاری در چهار س��ال اینده را تجربه کنن��د .زی را نتیجه
تفرقه را دیدیم .االن وحدت و همدلی را تجربه کنند که قطعا
در چهار سال اینده نتیجه بهتری ب رای اصولگرایان به همراه
خواهد داشت.
مثلث شماره 181
ایا شیخوخیت م ی تواند برای به وحدت رساندن
اصولگرایان نتیجه بدهد؟
این طیف تلقی نم ی ش�د و دیگر اینکه شما فکر
نم ی کنید وقتی این شناخت وجود نداشته باشد
نم ی تواند موفقیتی حاصل شود؟
lبله ،البته این یک نقطه ضعف اس��ت که وجود
دارد .بنده عرض م ی کنم ما شخصی ت هایی داشتیم و داریم
که از پتانسیل و ظرفی ت های باالیی ب رای ریاست جمهوری
برخوردارند ،اما این امر مطلق نیس��ت و نقاط ضعفی وجود
دارد که خودمطلق پنداری یکی از این نقاط ضعف بود ،زی را
انها فکر م ی کردند همه ملت یا اکثری��ت ملت فکر انها را
دارند و حتی برخی وحدت را مط��رح م ی کردند و م ی گفتند
وحدت یعنی وحدت با م��ا .که این تفکر ضرب��ه بزرگی به
اصولگرایان زد .این نقطه ضعف در این جریان وجود داشت.
بسیاری معتقدند عملکرد اصولگرایان در دولت
نهم و دهم روی ن�گاه مردم تاثیر گذاش�ت ،زیرا
احساس کردند دیگر نم ی توانند راهکار و راه حل
براورده س�ازی نیازهای خودش�ان و برون رفت از
مش�کالت را در این جری�ان جس�ت وجو کنند؟
شما با این تحلیل موافقید؟
lبل��ه؛ بن��ده س��هم بزرگ��ی از موفقی��ت اق��ای
دکتر روحان��ی را در این م ی بینم که م��ردم از گفتمان دولت
قبلی خس��ته ش��ده بودند بناب راین دنبال منجی بودند که
کشور را از این وضعیت اختالف ،تنش ،نزاع و درگیری ان هم
بین نخبگان و بزرگان نجات دهن��د ،بناب راین این انتخابات
یک درس اخالقی بود که مردم انج��ام دادند .مردم به دنبال
اخالق و معنویت حقیقی بودند .االن هم همین مطالبات را
18
از رئی س جمهور اینده دارند.
همانطور ک�ه در جریان هس�تید همایش تقدیر
از اق�ای حدادع�ادل برگ�زار ش�د و اصولگرایان
توانس�تند در ای�ن همای�ش دور یکدیگر جمع
ش�وند .البته چهره هایی چون اقایان قالیباف یا
والیتی در ای�ن همایش بنا بر ه�ر دلیلی حضور
نداش�تند .س�وال من این اس�ت ،ای�ا الزم نبود
اصولگرای�ان زودتر چنی�ن محفل دوس�تانه ای
ترتیب م ی دادند تا ام�روز با عدم موفقیت مواجه
نشوند؟
lبنده هم با شما موافق هس��تم .اگر اصولگرایان
قبل از انتخابات این نشس��ت ها را با هم برگزار م ی کردند و
رفاقت بیشتری م ی داشتند و برخی از کاندیداها به نفع اصلح
کنار م ی رفتند م ی توانس��تند در سرنوش��ت انتخابات تاثیر
lبله ،ب��ه نظر من مل��ت ما ب��رای علم��ا و افراد
معمم و دارای شیخوخیتی که در مس��ائل سیاسی مطرح
هس��تند جایگاه ویژه ای قائلند .مردم احترام بزرگان دینی و
شخصی ت های انقالبی خودش��ان را نگاه م ی دارند .در این
انتخابات هم یکی از مس��ائلی که اشکار شد توجه مردم به
شیخوخیت بود.
یعنی ب ی توجهی به شیخوخیت اشکار شد؟
lخیر ،توجه به شیخوخیت بود.
ام�ا اگ�ر ب�ه ش�یخوخیت توج�ه م ی ش�د ک�ه
اصولگرایان به وحدت و پیروزی م ی رسیدند؟
lنه ،ب��ه یک لحاظ منظ��ور بنده احت��رام به اقای
هاشم ی رفسنجانی بود.
پس منظور شما توجه اصالح طلبان یا به عبارت
دیگر جریان رقیب به شیخوخیت است؟
lبله ،این خودش نش��ان دهنده تمای��ل مردم به
ما افرادی در حد رئیس جمهور داشتیم که مدعی بودند
می توانند پست ریاست جمهوری را احراز کنند ،اما مشکل
این بود که شناخت اصولگرایان از مطالبات مردم ضعیف
بود
شیخوخیت است.
اما در طی�ف اصولگرایان چنی�ن رویکردی دیده
نم ی شد؟
lدر جریان اصولگرا در حد ضعیف و کم رنگ دیده
م ی شد.
قبول داری�د ب�زرگان اصولگرا نتوانس�تند نقش
ش�یخوخیت را بازی کنند و اصولگرایان را جمع
کنند؟
lبله ،م ی توان گفت شیخوخیت یک عامل موثر
اس��ت؛ هم از جنبه منفی و هم از جنبه مثبت ان .یعنی اگر
مشایخ و بزرگان ما اختالف کنند ،اثرگذارند و اگر وحدت کنند
نیز همین طور .از مجموع این دو مطل��ب م ی توان نتیجه
گرفت که شیخوخیت بسیار مهم اس��ت و تاثیر گذاری ان
جای ش��ک و تردید ندارد ،اما این موضوع بس��تگی به خود
بزرگان دارد که چگونه عمل کنند.
ش�ما فرمودید در جریان اصالحات شیخوخیت
جواب داد و مردم به این ش�یخوخیت رای دادند،
اما ایا در جریان اصولگرایی شیخوخیت مشوق
تفرقه بود؟
lبله.عمال نوعی تفرقه پدید امد و اثر منفی خودش
را هم گذاشت.
اکث�ر تحلیلگ�ران اصولگ�را درباره نق�ش اقای
مصباح یزدی در پروسه وحدت سخن م ی گویند؛
شما این نظریه را قبول دارید؟
lچون ایت اهلل مصباح اس��تاد علم��ی بنده بودند
بناب راین درباره شخصیت ایشان صحبت نم ی کنم و احترام
ایشان را حفظ م ی کنم.
lالبته ای��ت اهلل یزدی در اظهارات اخیر خودش��ان
فرمودند در این انتخابات جامعه مدرسین و جامعه روحانیت
ب بزرگی دیده است که تفرقه عامل این اسیب بوده .اما
اسی
ایشان گفته اند این اسی ب ها باید جب ران شود .حال باید دید
راه جب ران ان چیست.
lبه هر ح��ال مجمع یک مفهوم انتزاعی اس��ت.
مجمع را باید اشخاص تش��کیل دهند .خود اشخاص باید
بنشینند و شورای مشورتی و تصمیم گیری را محقق کنند.
lبه عقیده بنده اعت��راف به خطاه��ا و اعتراف به
غفلت ها خیلی م ی تواند در جب ران اس��ی ب ها موثر باش��د،
اما مشکل این اس��ت که اعتراف به خطا و غفلت هم دیده
نم ی شود.
ایا شیخوخیت در طیف اصولگرایان م ی تواند به
صورت تشکیل مجمع باشد یا انکه شخصی ت ها
به تنهایی م ی توانند محور شیخوخیت باشند؟
یعنی افرادی غی ر روحانی؟
lخیر؛ از خود روحانیون هم م ی توانند باشند.مهم
این اس��ت که این بزرگان ما نوع نگاه و تفکرشان به گونه ای
باشد که یکدیگر را قبول داش��ته باشند و ب رای رای یکدیگر
احترام قائل باش��ند .در واقع اگر چنین ب��اوری پدید اید ان
مجمع هم شکل م ی گیرد.
تا کنون جامعتین نقش شیخوخیت را عهده دار
حرکت به سوی حزب سازی
اینده سیاسی اصولگرایان در گفت وگو با حسین نجابت
مراسمی تحت عنوان نکوداشت «تدبیر و تقوا»
شنبه گذش�ته برای تجلیل از ش�خصیت دکتر
حدادع�ادل برگزار ش�د ک�ه در ان اصولگرایانی
از طی ف ه�ای مختلف حض�ور داش�تند ،ارزیابی
ش�ما از ان نشس�ت چه بود؟ این مراس�م -که
ب ه نوعی نخس�تین گردهمایی اصولگرایان بعد
از یازدهمی�ن دوره انتخابات ریاس�ت جمهوری
بود -ایا م ی تواند مبنایی برای نشس ت های دیگر
اصولگرایان قرار گیرد؟
lدر ان روز مراس��می ب رای بزرگداشت رفتار اقای
حداد در طول انتخابات ریاس��ت جمهوری برگزار ش��د که
محورش دفاع از نظام و جلوگیری از سیاه نمایی بود .در طول
تبلیغات اقای دکتر حدادعادل تالش داشت تا هیچ نامزدی
س��یاه نمایی نکند و هر جا کیان نظام زیر س��وال م ی رفت
ایش��ان دفاع م ی کرد .ای��ن کار او به مذاق هم��ه نیروهای
اصولگرا خوش��ایند ب��ود .البته همان طور که مطرح ش��د
م ی تواند س��نگ بنایی ب رای حرکات اتی باشد .در طول 10
سال گذش��ته اصولگرایان در ادوار مختلف انتخابات پیروز
بودند و توانستند دولت و اکثریت مجلس و شورای شهر را
در اختیار بگیرند و امکانات و مسئولی ت هایی برعهده شان
بود .البته اصولگرایان امروز یک طیف را تشکیل م ی دهند
و من فکر م ی کنم انها در ای��ن انتخابات به می زانی وحدت
خود را از دست دادند و محاس��بات غلط باعث شد هر کس
فکر کند در انتخابات ریاست جمهوری پیروز میدان م ی شود
و دولت را در اختیار م ی گیرد اما انچه انتظار م ی رفت اتفاق
نیفتاد؛ بر همین اساس اصولگرایان ب رای حرکت های بعدی
نیاز به یک جمع منسجم و متحد دارند .مراسم نکوداشت
اقای دکتر حداد م ی تواند سنگ بنایی ب رای کسانی باشد که
م ی خواهند برای تقویت گفتمان اصولگرایی کمک کنند،
البته این نکته را هم باید یاداور شد که ان مراسم به همت
رسانه ها برگزار شد .از انجا که رسانه ها اساسا مشکل پسند
و س��خت گیر هس��تند بناب راین این دلیل خوبی است که
حرکات اصولگرایان را بازنگری کرد و کوشید تا ان وحدتی
که الزمه گام های بعدی است حاصل شود .در کل معتقدم
مراسم نکوداش��ت تدبیر و تقوا یک گام مثبت ب رای اینده
اصولگرایی بود ،چون م ی تواند شروعی ب رای انسجام بیشتر
اصولگرایان باشد.
اقای نجابت! اگر بخواهیم یک اسی ب شناس�ی
از نوع حرک�ت طی ف های اصولگ�را در انتخابات
ریاست جمهوری یازدهم داشته باشیم ،بفرمایید
اداره جریانی نیروهای اصولگرا برای رقابت های
سیاسی اتی پاسخگو خواهد بود؟
lکار سختی است .اصولگراها دچار یک اختالف
سلیقه شدند و نتوانس��تند یک طبقه و یک شخص مرجع
واحد را ب��رای تصمیم گیری انتخاب کنن��د .تعدد مراجع و
طبقات مرجع باعث شد تا سلیقه های مختلفی حاکم شود
و تالش هایی که ب رای حصول وحدت انجام م ی ش��د راه به
جایی نبرد .از این رو ب رای حرکات اتی فکر م ی کنم باید به
تعبیر عرفی دنبال یک سر ب رای اصولگراها بود؛ باید شخص
یا اش��خاصی ب رای ایفای این نقش قدم جل��و بگذارند که
شرح صدر ،فهم صحیح و درست مسائل سیاسی و اجتماعی،
اعتقادات قوی و تقوا که الزمه قرار گرفتن در چنین هسته ای
است داشته باشند .این جمع اگر تشکیل شود م ی تواند حکم
سر جریان اصولگرایی را پیدا کند چون ب رای همه طی ف ها
اگر در پایان صحبت خاصی دارید بفرمایید.
lامیدوارم ای��ن ماه مبارک رمض��ان کمک کند و
دل ها را به یکدیگ��ر نزدیک تر کند و ان ش��اء اهلل ما در اینده
شاهد وحدت ،انسجام و پیروزی بیشتر علما ،بزرگان و مراجع
و هم��کاری با دول��ت رئی س جمهور منتخ��ب جناب اقای
دکتر روحانی باشیمg .
قابل احترام است و جلسه نکوداشت تدبیر و تقوا م ی تواند
نمادی از اغاز این کار باشد .از طرفی نباید فراموش کرد که
ب رای انکه اصولگرایان سر و متولی پیدا کنند نیاز است که
سطح و سطوح باال و میانه در این جریان تعریف شود و این
کار اسانی نیست ،ولی ضرورت دارد.
در انتخابات خود نامزدهای اصولگرا ظرفی ت های
رای اوری یکدیگ�ر را ب�ه چال�ش کش�یدند و
س�وزاندند ،برای عدم تکرار ای�ن اتفاق چه باید
کرد؟
lاگر اسی ب شناس��ی انجام ش��ود یک��ی از نتایج
بررس ی ها همین اس��ت که خود نامزدهای اصولگرا عاملی
ب رای تخریب یکدیگر ش��دند ،بعضی توهم برش��ان داشت
که م ی توانند تا انتها مسیر انتخابات را بدون کمک گرفتن
از دیگ��ر اصولگرای��ان طی کنن��د و این توهم باعث ش��د
اصولگرایی ضربه بخورد .انها فکر م ی کردند خودکفا شدند و
نیازی به باالسر و متولی کار ندارند ،بر همین اساس با کسی
هماهنگی و مشورت نکردند .متاسفانه نتیجه این احساس
در انتخابات ریاست جمهوری خیلی خوب مشخص شد که
اگر اشخاص یا گروه ها احس��اس کنند تنهایی و مستقل از
دیگران م ی توانند همه مس��یر رقابت را بپیمایند پیروز که
نم ی شوند هیچ ،به گفتمان برامده از ان هم ضربه م ی زنند.
مثلث شماره 181
حس�ین نجابت ،عضو جمعیت ایثارگران و نماینده مردم تهران در مجلس تش�کیل حزب فراگیر اصولگرایی را
ناکارامد می خواند و معتقد است« :اصولگرایان از فرصت به وجود امده باید برای شفاف سازی مرزها استفاده کنند و برای
این کار باید افرادی فهیم ،باتقوا ،دلسوز و با شرح صدر زیاد همچون دکتر حدادعادل گرد هم بنشینند و چارچوب های
گفتمانی شفاف و روشن را تبیین و سپس بر همین اساس ساختار متناسب با این گفتمان را معرفی کنند».
به نظر شما راه جبران ان چیست؟
جلد دوم
4
بوده اس�ت .ای�ا از حاال ب�ه بعد هم این تش�کل
م ی تواند این نقش را ایفا کند یا انکه اصولگرایان
باید برای تش�کیل تش�کل دیگری در فکر چاره
باشند؟
ب�رای ع�دم تک�رار ای�ن اتفاق�ات در جری�ان
اصولگرایی بای�د چه کار کرد؟ ایا نی�از به احیای
ش�یخوخیت و پیرس�االری اس�ت ی�ا انکه یک
شورای داوری متشکل از شخصی ت های برجسته
اصولگرا م ی تواند این انس�جام را به این جریان
بازگرداند؟
lبه هرحال به نظر م ی رسد ب رای بازسازی گفتمان
اصولگرایی اول باید افراد با وحدت باال کنار هم قرار گیرند
چون ظرفی ت ه��ای فعلی نم ی تواند پاس��خگوی نیازهای
این گفتمان باش��د .البته افرادی هم که قرار است کنار هم
بنش��ینند باید از حوزه اجتماعی و سیاس��ی خوب شناخت
داشته باشند و با ش��رح صدر زیاد و برخورداری از درجه تقوا،
علم و تحلی ل های ق��وی کارایی خ��ود را در اداره گفتمان
اصولگرایی نشان دهند.
جامعتی�ن م ی توانند این نق�ش را ایف�ا کنند یا
ش�خصی ت ها و چهره های جدید باید محوریت
کار را بر عهده بگیرند؟
lچون نام جامعتین اورده ش��د بای��د گفت حتما
19
بتواند نیروهای اصولگرا را از ش�کل طیفی خارج
و هم انه�ا را برای رقابت های سیاس�ی پیش رو
اماده کند؟
lاگر مقصود از رقابت های این��ده بردن انتخابات
ریاست جمهوری یا کسب اکثریت یک دوره مجلس است،
این کارها م ی تواند با ائتالف های انتخاباتی به نتیجه برسد،
اما ما چندین مرتبه این نوع ائتالف ها را تجربه کردیم .حاال
بهترین زمان ب رای عبور از این س��طح اس��ت تا گفتمانی
شفاف و روش��ن مطرح ش��ود و فعالیت کند .اگر مردم ان
را پس��ندیدند م ی تواند دولت را تا مدتی که مردم به ان رای
م ی دهند در اختیار بگیرد .بناب راین حزب فراگیر را از این نظر
قبول ندارم ک��ه ارا و عقاید و س��لیقه های متنوع و مختلف
نم ی تواند درون یک دولت کارامد جمع ش��ود ،چون بعضا
همدیگر را خنثی م ی کنند.
ای�ن حال�ت اندیش�ه گفتمان�ی بای�د درون چه
بستری تعریف شود؟
جلد دوم
جامعتین به عنوان دو نهاد با سابقه دینی جزو این صورت
مساله هستند ،اما اینکه شکل کار چطور باشد شورای حل
اختالف تش��کیل ش��ود یا افرادی منس��جم در قالب یک
تشکیالت دور هم جمع ش��وند ،اینها جای بحث ،تدبیر و
تدبر دارد .این تصمیمات از جنس��ی نیس��ت که به سرعت
اتخاذ ش��وند ،به اجرا درایند و بعد انتظار داش��ت که نتیجه
مطلوب حاصل ش��ود .ابتدا باید جلس��ات اسی ب شناس��ی
گذاشته شود و بررس ی ها بدون غرض انجام شود .به عبارت
دیگر به جای انکه دنبال مقصر بگردیم و همدیگر را عامل
اصلی شکس��ت معرفی کنیم باید اف��رادی همچون اقای
دکتر حدادعادل که شرح صدر ،فهم و تقوای زیاد دارند -که
دنبال اینده سیاسی خود نیس��تند -و در حوادث حاضرند از
خود عبور کنند ،دور هم جمع شوند ،اهداف گفتمان را احصا
و ساختار الزم جهت تحقق این اهداف را معرفی کنند.
مثلث شماره 181
کدام طی�ف اصولگ�را بیش�تر باید در ای�ن کار
جمعی نقش داشته باشد؟
lاالن نم ی شود گفت کار به دست چه کسی بیفتد
بهتر است ،درست هم نیست که موضعگیری انجام شود.
االن تب تشکیل حزب فراگیر در فضای سیاسی
کشور مطرح اس�ت؛ اصالح طلبان ،اصولگرایان
و حتی اطرافیان دکت�ر روحان�ی ب ه دنبال چنین
هدفی هس�تند .فکر م ی کنید چق�در در جریان
اصولگرایی این ایده جام ه عمل به تن بپوشد؟
lبه نظرم حزبی با این وسعتی که تعریف م ی شود
خیلی قابلیت تشکیل ندارد .شاید خیلی کارایی هم نداشته
باشد .تجربه نشان م ی دهد هرقدر طی ف هایی که یک حزب
را تشکیل م ی دهند گسترده تر باشند ان وقت اختالف سلیقه
و اختالف ارا در میان اعضا زیاد تر م ی ش��ود و کارایی ان به
حداقل م ی رس��د بناب راین اگر یک شرکت سهام ی تشکیل
شود راه به جایی نخواهد برد چون قاعده مناسبی ندارد .باید
پیش از این کار چارچوب اندیش��ه و گفتمانی که قرار است
مطرح شود به طور شفاف و روشن تبیین گردد .کسانی که
با این گفتمان نزدیکی نظر دارن��د م ی توانند یک مرامنامه
روش��ن و جامع بنویس��ند و با همدیگر کار کنند وگرنه ان
حزب و تش��کیالتی که از طی ف های متعدد و متکثر اعالم
موجودیت م ی کند بیش��تر به یک شرکت س��هامی شبیه
خواهد بود که اضالع ان در اینده نزدیک ب رای کسب قدرت
و پس��ت و مقام به اختالفات جدی م ی خورند ،بعد منشعب
م ی شوند و در نهایت کل تشکیالت از بین م ی رود .اگر واقعا
کار اعتقادی باشد تش��کیالت ماندگار م ی شود یعنی وقتی
اسی ب شناسی م ی شود حتما باید همراه با تعریف گفتمانی
20
روشن و شفاف باشد تا افراد ب راساس اصول روشن کنار هم
قرار گیرند و تشکیالت را اداره کنند.
در انتخابات مجل�س نهم منش�ور اصولگرایی
تدوین ش�د .ای�ن منش�ور نم ی توان�د ب ه عنوان
مرامنامه حزب فراگیر اصولگرایی تلقی شود؟
lبه هر حال اگر ان هم تدوین ش��د کسی مبتنی
بر ان خود را اصولگرا ننامید .هر کس��ی وارد شد گفت من
اصولگرا هس��تم .االن اصولگراها یک طیف هستند .باید
مبانی این گفتمان بیش��تر تبیین ش��ود تا مرزها شفاف تر
شود ،ضمن انکه انقالب همین طور که جلو م ی رود نیاز به
نیروهای جدید و متناسب با ان نیاز به تشکیالت جدید دارد.
ی اهداف فعلی انقالب را نم ی تواند محقق
یک ساختار قدیم
کند بناب راین معتقدم در هر ده��ه باید تجدید نظر در ایده ها
و س��اختار انجام شود بعد ب راس��اس این تجدید نظر نیروی
انسانی الزم را جذب کرد ،یعنی با افراد مسن و سالخورده ای
که به هر حال فعالیتش��ان از اوجش عبور کرده نم ی شود
انقالب را ادامه داد؛ به نیروهای جوان و ساختار نو با ایده های
جدید احتیاج است.
خیل ی ه�ا م ی گوین�د اگ�ر مرزه�ای اصولگرایی
شفاف ش�ود موجب ریزش نیروهای این جریان
م ی شود .این خطر را جدی نم ی دانید؟
lخیر ،به ه ر حال االن یک نگاه فراگیر به س��وی
اقای روحانی وجود دارد .باید از این فرصت اس��تفاده کرد تا
هر کسی خطوط خودش را شفاف تر از گذشته بیان کند و
ب راس��اس مرزبندی های جدید فعالیت سیاسی و اجتماعی
داشته باشد ،ان موقع انتخاب با مردم است .انقالب نم ی تواند
با جمالت ایه��ام دار در حوزه سیاس��ت خارج��ی ،داخلی،
فرهنگ و اجتماع جلو برود.
شما گفتید حزب فراگیر کارایی نخواهد داشت.
چه مکانیزمی باید جایگزین حزب ش�ود که هم
lاگر به این سوال پاس��خ بدهم اقدامی عجوالنه
مرتکب شدم ،حتما باید بزرگان دلسوز ،با تقوا ،مدبر ،باشرح
صدر زیاد و بینش سیاسی و اجتماعی قوی دور هم بنشینند
و ابعاد مختلف این اندیشه را تبیین و سپس ساختار متناسب
با ان را نیز معرفی کنند .اگر رابطه تش��کیالت با حاکمیت
شفاف باشد ماندگار خواهد شد .علت انکه حزب در ای ران پا
نم ی گیرد ان اس��ت که احزاب قبل از انقالب وقتی شکل
م ی گرفتند وابس��ته به خارج از کش��ور بودند ،رابطه شان با
حاکمیت روشن نبود ،بعد از انقالب نیز احزابی درست شدند
که دولت س��اخته بودند .رابطه این تش��کل ها با حاکمیت
روشن نبود حال انکه باید این رابطه شفاف باشد به خصوص
حزب نس��بت خود را با جایگاه والیت فقیه مشخص کند.
مس��اله دوم منابع مال ی شان شفاف باش��د .مسائل دیگری
هم وجود دارد که افراد باید بنش��ینند همه نیازهای انقالب
را به عنوان ایده و ایدئولوژی تعریف کنند و هم س��اختارش
را بگویند .اگر م��ن االن در این رابط��ه اظهارنظر کنم کار
غی ر معقول ،ب ی منط��ق و عجوالنه ای انج��ام دادم ،چون
سلیقه من اس��ت و این ش��اید خیلی کارایی نداشته باشد،
البته هر کس دیگ��ری در این باره صحب��ت کند مصداق
همین حرف است.
راهکاری که ضمانت اجرایی داشته باشد و بتواند
س�اختار جدید را بر پایه گفتمانی روش�ن حفظ
کند چیست؟
lانچه باعث تداوم انقالب اس�لامی بوده همان
ایده های انقالب است .اگر تشکلی ایده های اصلی انقالب
مثل پیروی از احکام ،س��اده زیس��تی ،استکبارس��تیزی و
عدالت خواهی را جزو اه��داف خود قرار ده��د ،حتما عقبه
مردم��ی خواهد داش��ت و ت��داوم خواه��د یاف��ت ،اما اگر
قدرت محور و خود محور ش��د و توهمی عم��ل کرد حتما
راه به جایی نخواه��د برد ،چنان که بعض��ی از دولت ها در
اخر کار همین طور م ی ش��وند .ش��رط تداوم و پایداری ان
اس��ت که ایده های خود را مطابق با ایده ه��ای انقالب قرار
دهیم .این کمک م ی کند تا ماندگاری گفتمان تبیین شده
بیشتر شودg .
برای بازسازی گفتمان اصولگرایی اول باید افراد با وحدت
باال کنار هم قرار گیرند چون ظرفیت های فعلی نمی تواند
پاسخگوی نیازهای این گفتمان باشد
21
راهامام
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
لزوم بیداری مقابل توطئه ها و
القائات شیاطین
ما باید به ش��یطنت هایی که از ط��رف ابرقدرت ها و
وابستگان انها انجام م ی شود توجه کنیم و تحت تاثیر واقع
نشویم .و ملت ما بیدار باش��د ،چون ب رای کشوری که از اول
بنایش بر این بوده اس��ت که مستقل باش��د و تحت سلطه
دیگران نباشد و مستش��ار از خارج نیاورد و خودش حکومت
مجلهخبری
24- 37
4یا 5وزیرقدیمیدرکابینهمی مانند
گالیهجلیلیازانتشارخبردیدارخصوصی
تقدیرخواهرانه
رمزگشاییازپیغامرایندادنبهکدخدایی
نقدونظر
38-41
قانون گراییوتعاملسازنده؛هستهمرکزیاعتدال
اعتدالبهمثابهفرهنگنهمارک
مرز اعتدالو تندروی
تشنگیلحظهمرگ ،دیدارلحظهمرگ
سیاست
42-49
اغازعصرنو
حلقهدرجهیکیااعضایکابینه؟
اصولگرایانمجلستجزیهنمی شوند
مخالفت هازیادنباشد،فراکسیونجدیدشکلنمی گیرد
هفتهنامهخبری،تحلیلی/سالپنجم/شمارهصدوهشتادویک 29/تیر 88/1392صفحه3000/تومان
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
ناگفته های عسگرپور از دیدار با احمدی نژاد
جنگ در خانه س�ینما
بهکجا میکش�د؟
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
شورجه :با اردوکشی خیابانی نمی توانند
خانه سینما را بگیرند
اغاز
عصر نو
سردبیر :سعید اجورلو
روحانیوالریجانیدولتومجلس
رابهیکدیگرنزدیکمیکنند
شنیده های مثلث از ترکیب پاستور
روحانی چه کسانی را به بهارستان برد و می برد؟
رمزگشایی از پیغام مجلس
چرا پارلمان به کدخدایی رای نداد؟
ISSN: 2008-5281
MOSALAS.IR
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل ،ازادی و
جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش اسالم ،انقالب،
امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت
مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن
عدال�ت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و
تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست.
امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر،
بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
چرا سعید جلیلی به همایش تقدیر از حدادعادل امد؟
عکس :مصطفی حق گو
حلول ماه مبارک رمضان گرامی باد
مثلث
بازسازی از درون
البی های غروب سه شنبه
رایزنی ها برای انتخاب شهردار تهران
اغاز شده است
گالیه جلیلی از انتشار خبر
دیدار خصوصی
منظور روحانی از اعتدال چیست؟
یادداشت هایی از عباس عبدی ،امیر محبیان
و ولی اهلل شجاع پوریان
وزیر تغییرات بزرگ
فائقی ،سلطانی فر و یزدانی خرم در میزگرد مثلث
درباره وزیر ورزش اینده
شماره پیامک3000411711 :
کند ،این مسائل بوده اس��ت .ما وقتی که در پاریس بودیم،
یک نفر از امریکا به عنوان یک تاجر امد که بعدا معلوم شد
تاجر نیست ،فاجر اس��ت و گفت صالح نیست که به ای ران
بروید .یا دس��ته دیگری ک��ه بعض از انه��ا مردم ی صالح و
بع ض شان فضول بودند امدند و گفتند که سلطنت و قانون
اساسی را حفظ کنید ،شاه سلطنت کند ،نه حکومت و از این
حرف ها م ی زدند ،که انهاهم اش��تباه م ی کردند .بعد هم که
ش��اه رفت ،راجع به بختیار همین مساله را پیش اوردند؛ که
بگذارید بختیار و شورای سلطنت باشد .بعد دیدند که نشد،
راجع به تاخیر امدن ما شروع به فعالیت کردند که حاال صالح
نیست و ممکن است چه بشود .بعد هم که به ای ران امدیم و
مسائل اشتداد پی دا کرد ،مثال ،یکی از توطئه های انان این بود
که این ارتش طاغوتی باید منحل شود و خودمان یک ارتش
علیحده درست کنیم و معلوم بود که م ی خواهند شیطنت
بکنند که این نقشه هم از بین رفت .و حاال شما م ی بینید که
ارتش متحول شده و به جز اش��خاصی که فاسد بوده و فرار
کردند یا معدوم شدند ،دیگران خدمت م ی کنند ،که اگر خدای
نخواسته در ان وقت چنین مساله ای پیش م ی امد ،ما مواجه
با شکست م ی شدیم.
و االن از قراری که من شنیدم شیطنت دیگری م ی کنند
و ان اینکه ما چرا با دولت هارابطه داشته باشیم؟ ما م ی رویم
به س��راغ ملت ها و با دولت ها هیچ کاری نداریم! که این هم
نقشه ای است که اخی را تعقیب م ی شود .ابرقدرت ها و امریکا
خیال م ی کردند که ای ران به واسطه انقالبی که کرده است و
م ی خواهد استقالل و ازادی را که یک مساله تازه وبرخالف
رویه همه حکومت هاست به دس��ت بیاورد ،به ناچار منزوی
خواهد شد ،وقتی که منزوی شد زندگی نم ی تواند بکند ،که
دیدند نشد و ای ران روابطش با خارج ی ها زیادتر شد .حاال به این
مطلب افتادند که ما چکار داریم به دولت ها ،اینها همه ظالم و
کذاهستند و ما باید با ملت ها روابط داشته باشیم.
بین الملل
50-59
بازگشت برادرانبهمحافظه کاری
اخوانرادیکالنمی شود
پیرمردسنت گرا
موازنهمنفی
اقتصاد
60-63
«رئیسالتجار» درخانه بورژوازیصنعتیوتجاری
چالش هایپیش رو
یدریکموقعیتاستثناییاست
حوزهتولیدوبازرگان
فرهنگ
64 -71
اینجاخانهکیست؟
ناگفتههایعسگرپور؛ ازدیداربارئیس جمهور
تاجدالباشمقدری
بااردوکشیخیابانینمی توانندخانهسینمارابگیرند
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علی رضا بهرامی
دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ :مصطفی شوقی
دبیر بین الملل :سعیده سادات فهری
دبیر دیدار :افشین خماند
دبیر بازار :تقی میری
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران :زهی��ر توکل��ی -ش��اهین فتحی��ان -
یاس��ین سیف االس�لام -امی��د کرمانی ه��ا -زه��ره دیان��ی -فاطمه میرزایی
ش��یما غفاری -فاطمه کریم خان -زه��را راد -عاطفه کربالئی -محمد تاجیک
حسین غالمی -حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر فنی و هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی کیوان
تصحیح :ژیال شاکری -امیر عزیزی
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
امور اداری :محمد شکراللهی
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :مهندس فتاح -مهندس مهردادی -دکتر اسماعیل تبار
مهندس واعظی -دکتر ایت اله ابراهیمی -دکتر غالم حسن تقی نتاج
حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری مهندس صدوقی
حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی هادی انباردار -سید عارف علوی
رضا راستی -ابراهیم صفرلکی -دکتر زارعیان -علیرضا حسن زاده
سید حمید خالقی -دکتر بهرامپور
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
مجله خبری
مجله خبری
مثلث شماره 181
24
البی هایغروبسهشنبه
شورای شهرجدید رایزنی ب رای انتخاب
شهردار را اغاز کرده است
داستانشنود
علیمطهریبازهمخبرساز
شده است
رفتاردوگانه
انتقادبیادی
از حامیان شهردار
رهبر معظم انقالب در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیات دولت مطرح کردند:
کار بی وقفه و خودداری از اسودگی
و استراحت ،امتیاز بزرگ دولت
مجله خبری
مثلث شماره 181
اخری��ن دیدار دول��ت احمدی ن��ژاد با رهب��ر انقالب
در روزهای پایان��ی دولت دهم برگ��زار ش��د .در این دیدار
رئی س جمهور ب��ه ارائه گزارش��ی کلی از عملکرد هش��ت
س��اله اش پرداخ��ت و وزرای مختل��ف به بی��ان عملکرد
وزارتخانه های خود پرداختند.
حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای ،رهبر معظ��م انقالب
اس�لامی در پنجمین روز از ماه مبارک رمضان در دیدار با
رئی س جمهور و هیات وزی��ران ،کار و تالش ش��بانه روزی
و بس��یار پرحجم و برجس��ته کردن ش��عارهای انقالب در
عرصه های داخل و خارج را از ویژگ ی های تحس��ی ن ب رانگیز
دولت خواندند و از زحمات و تالش های اقای احمدی نژاد و
همکاران وی صمیمانه قدردانی کردند.
ایش��ان گزارش های اعضای دولت در این جلس��ه را،
نمایی از کارها و خدمات انجام شده خواندند و افزودند« :الزم
است این گزارش ها به اطالع مردم برسد».
رهبر انقالب با اش��اره به ت�لاش برخ��ی مخالفان،
رس��انه های خارجی و برخ ی در داخل ب��رای نادیده گرفتن
تالش های دولت افزودند« :بعضی حتی کارهای ملموس
دولت را نیز انکار م ی کنند ،اما مهم این اس��ت که تالش ها
و زحمات انجام شده در فضای عمومی کشور بیان و ثبت
شود».
حضرت ایت اهلل خامنه ای با یاداوری کارهای خوب و
تالش های شبانه روزی دولت خاطرنشان کردند« :در هشت
س��ال اخیر همه احس��اس و درک کردند که رئی س جمهور
محترم و همکاران ایشان با تحمل س��خت ی ها ،نسبت به
همه دولت ها و دوره های دیگر ،کارهای بس��یار پرحجم و
پرش��تابی انجام م ی دهند که این واقعیت ،نکته برجسته و
قابل تقدیری است».
رهبر انقالب با اش��اره به خودداری دولت از اس��تفاده
از امتی��ازات «مس��ئوالن دیگر کش��ورها» تاکی��د کردند:
« ب ی اعتنایی به امتیازات ،کار ب ی وقفه و خودداری از اسودگی
و استراحت ،امتیاز بزرگ این دولت است و همه کسانی که
در صدد قضاوت هس��تند باید به این نکات ب��ا ارزش توجه
کنند».
رهبر انقالب ،طرح و تقویت شعارهای انقالب را کاری
ضروری برش��مردند و افزودند« :جبهه ضد انقالب س��عی
فراوان کرده که این ش��عارها را کمرنگ و محو نماید و انها
را به تدریج به ضدارزش تبدیل کند اما موفق نش��ده است
که علت اصلی ان ،هوشیاری امام بزرگوار در طرح و تثبیت
این شعارهاست».
ایش��ان وصیتنامه امام را لُ ِب ارزش های مورد نظر ان
عزیز به عرش س��فر کرده خواندند و با توصیه به مسئوالن
ب��رای مراجعه مس��تمر به ای��ن وصیتنامه تاکی��د کردند:
«اظهارات و نوش��ته های امام بین��ات و محکمات انقالب
است نه متشابهاتی که بتوان تحریف کرد یا تغییر دارد».
رهبر انقالب با تجلیل از اقدام دولت در برجسته کردن
ش��عارهای انقالب در داخل و خارج افزودند« :احساس شرم
نکردن در بی��ان اهداف ،انگیزه ها و ش��یوه های انقالبی در
مجامع جهانی از جمله کارهای بزرگ دولت است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای با توصیه به اعضای هیات
دولت ب رای جهت گیری انقالبی در تمام فعالی ت های اینده
افزودند« :امثال شما مدی ران شایس��ته و کارامد الزم است
تالش کنید تا رویکرد انقالبی را در فعالی ت های خود حفظ
کنید».
حضرت ایت اهلل خامنه ای در بخش دیگری از سخنان
خود ضمن قرائت فرازهایی از وصیت حضرت امی رالمومنین
عل ی (ع) به فرزند بزرگوارشان امام حس ن (ع) در نهج البالغه
گفتند« :حضرت عل ی (ع) در این فرازها دو سفارش ارزشمند
ب رای عبور از مسیر سخت ،طوالنی و پرتالطم دنیا به سوی
قیامت بیان م ی کنند -1 :اندازه گیری و فراهم کردن توشه
الزم ب رای این مسیر -2سبک کردن بار خود در این مسیر».
ایشان انجام واجبات و ترک محرمات را حداقل توشه
الزم ب رای عبور به س�لامت از مس��یر دنیا به سوی قیامت
خواندند و افزودند« :البته این حداقل ه��ا زمینه جذب انوار
الهی را فراهم خواهد کرد».
در پایان این دیدار که اخرین جلسه اقای احمدی نژاد
و اعضای هیات وزی ران با رهبر انق�لاب بود ،رئی س جمهور
و اعض��ای کابین��ه وی یک جل��د قران از دس��ت حضرت
ایت اهلل خامن��ه ای هدیه گرفتند .اقامه نماز مغرب و عش��ا،
عکس یادگاری و افطار به این دی��دار معنویت و صمیمت
خاصی بخش��یده بود .در اغاز این جلسه ،اقای احمدی نژاد
از حمایت ه��ا و ارش��ادات و لط��ف و عنای��ت حض��رت
ایت اهلل خامنه ای در طول فعالیت دولت ه��ای نهم و دهم
تش��کر و خطاب به مقام معظم رهب��ری تاکید کرد« :همه
ما در هر ش��رایطی در خدمت انقالب ،کشور و حضرتعالی
خواهیم بود ».رئی س جمهور پایبندی بر اصول و ارزش های
انقالب اس�لامی ،خدمت ب ی منت به مردم و پ��رکاری را از
ویژگ ی های برجسته دولت های نهم و دهم برشمرد و تاکید
کرد« :در طول هشت سال گذشته نسل جدیدی از مدی ران
متعهد ،مردمی و متخصص به جامعه عرضه شدند».
اقای احمدی ن��ژاد افزود« :در این دوره س��عی کردیم
نمادی از مدی ران انقالبی و اسالمی را که برجسته ترین وجهه
انها خدمت به مردم و احترام به انها و حمایت از حقوق مردم
بود ،به نمایش بگذاریم».
رئی س جمهور خاطرنش��ان ک��رد« :دولت های نهم و
دهم با تمام توان وارد عرصه خدمتگزاری به مردم ش��دند و
بسیاری از کارهای مانده بر زمین یا مانده در ارزوها را اجرایی
کردندg ».
25
گزارش اول
4یا 5وزیر قدیمی درکابینه می مانند
شنیده های مثلث دربارهکابینه جدید
مجله خبری
چه کس��انی به کابینه جدید م ی روند؟ سوالی تکراری
اما همچنان پ ر اهمیت .پرسش��ی که البته همچنان بدون
پاسخ رسمی باقی مانده و هر چه هس��ت تنها گمانه هایی
است ان هم از تحلیل ش��واهد موجود 12 .مرداد روز تحلیف
است .اولین ش��نب ه ای که محمود احمدی نژاد پس از هشت
سال دیگر به نهاد ریاس��ت جمهوری نخواهد رفت .هم او و
هم وزرایش اخرین روزهای حضور در دول��ت را م ی گذرانند.
دوران پسا احمدی نژاد اغاز خواهد شد و افراد جدید در راهند.
نخستین سال های دهه 90ب رای ای ران بسیار متفاوت سپری
شده است .دولت منتقد وضع موجود بر سر کار امده است.
چنین است که در تحلی ل ها و پی ش بین ی های موجود
کمتر کس��ی وجود دارد که از ماندن تعداد موثری از اعضای
دولت دهم در دولت یازدهم بگوید .همه گویا قرار است بروند
جز -شاید -علی اکبر صالحی.
او مهن��دس مکانیک ،سیاس��تمدار و ی��ک دیپلمات
با تجربه است .صالحی دو دوره رئیس دانشگاه صنعت ی شریف
بوده اس��ت .صالحی در مارس ۱۹۹۷توس��ط رئی س جمهور
س��ی د محمد خاتمی به عنوان نماینده دائم ای��ران در اژانس
بی ن المللی انرژی اتمی منصوب ش��د و به مدت هشت سال
تا ۲۲اوت سال ۲۰۰۵در این س��مت فعالیت و البته در سال
2003پروتکل الحاقی را نیز از س��وی ای ران امضا کرد .او بین
س��ال های ۲۰۰۷تا ،۲۰۰۹معاونت دبیرکل سازمان کنف رانس
اسالمی را ب ر عهده داشت و سپس رئیس سازمان انرژی اتمی
ای ران از سال ۱۳۸۸تا ۱۳۸۹شد.
در اذرماه ،۱۳۸۹صالحی با حفظ سمت ریاست سازمان
ی به عنوان سرپرس��ت وزارت ام��ور خارجه ای ران
انرژی اتم��
منصوب ش��د و در تاریخ س��وم بهمن ،۱۳۸۹به عنوان وزیر
پیشنهادی امور خارجه به مجلس ش��ورای اسالمی معرفی
شد و در دهم بهمن از مجلس رای اعتماد گرفت و وزیر امور
خارجه شد .عل ی اکبر صالحی ،خردادماه سال ۱۳۹۰به دلیل
کزاده به سمت معاونت اداری و مالی
انتخاب محمدشریف مل
تا استانه استیضاح پیش رفت.
عل ی اکبر صالحی قرابت هایی دارد با حسن روحانی و
البته هاشم ی رفسنجانی .او در یارکش ی های سیاسی در زمره
مثلث شماره 181
26
یاران و همراهان اکبر هاشمی رفس��نجانی به شمار م ی رود.
اگر چه چندی است برخی رسانه ها مطرح م ی کنند عل ی اکبر
صالحی در همان پس��ت خودش باقی خواهد ماند و برخی
دیگر نیز از بازگشت او به سازمان انرژی اتمی خبر م ی دهند ،اما
در جدیدترین اخبار م ی توان دید که او به عنوان گزینه ای مطرح
ب رای وزارت علوم مد نظر است .شاید دلیل این گمانه سابقه
او در ریاست دانشگاه صنعتی شریف باشد ،اما مثل اینکه این
احتمال خیلی هم دور از ذهن نیست .هر چه هست در اینکه
علی اکبر صالحی در کابینه بع��دی حضور دارد تقریبا همه
منابع خبری غیررس��می اتفاق نظر دارند .حال کجا و در چه
سمتی نیازمند گذر زمان است.
اما دیپلمات ها گویا شان س شان ب رای حضور در کابینه
ضدو نقیضی که درباره
باالتر از بقیه است .در میان همه اخبار
کابینه مطرح م ی ش��ود نام علی اکبر والیتی هم زیاد شنیده
م ی شود .گاهی از او به عنوان وزیر خارجه یاد م ی کنند ،گاهی
دبیر شورای عالی امنیت ملی ،برخی هم از پستی جدید ب رای
او در مجمع تشخیص خبر م ی دهند .م ی گویند ممکن است
جانشین حسن روحانی شود.
خبرها اما بیشتر حکایت از ان دارد که عل ی اکبر والیتی
راهی خیابان اذربایجان م ی ش��ود تا جانشین سعید جلیلی
در شورایعالی امنیت ملی ش��ود .م ی گویند او بهترین گزینه
ب رای هدایت پرونده هس��ته ای به عنوان مهمترین موضوع
فعلی سیاست خارجی ای ران اس��ت .هم از نیروهای نزدیک
به هاشم ی رفس��نجانی و حسن روحانی به ش��مار م ی رود و
هم روابط خوبی با ساختارهای حاکمیتی ای ران دارد.مضاف
بر اینکه همان طور که خودش م ی گوید نمره خوبی در پرونده
قطعنامه 598ب رای او ثبت شده اس��ت.اگر قرار باشد پرونده
هسته ای در شورای عالی امنیت باقی نماند و وزارت خارجه
مسئول پیگیری این پرونده ش��ود ،حاال باز هم باید روی این
گمانه بیشتر سرمایه گذاری کنیم که عل ی اکبر والیتی راهی
ساختمان تاریخی وزارت خارجه شود.
اما اگر چنین شود چه کسی به جای جلیلی دبیر شورای
عالی امنیت ملی م ی ش��ود؟ ش��مخانی؛ اری این روزها نام
شمخانی بیش از همیشه مطرح است .م ی گویند اگر پرونده
از ش��ورای امنیت بیرون برود مهمتری��ن گزینه ب رای دبیری
شورای عالی امنیت ملی شمخانی است؛ ه ر چند در احتمالی
ضعی ف تر در این فرضیه نام محمد باقر قالیباف هر چند بسیار
کمرنگ مطرح اس��ت .وزارت خارجه البته با دو نام دیگر هم
مواجه است؛ محمد جواد ظریف و کمال خ رازی.
م ی گویند حسن روحانی گفته است فقط چهار یا پنج
وزیر از دولت های قبلی باید در کابینه باشند و سایر چهره ها
باید نام های جدیدی باشند .اگر این خبر صحت داشته باشد
م ی توان گفت گزینه ظریف بیش از خ رازی محتمل است.
اما یکی از مهمترین پس��ت های کابینه ،وزارت کشور
است .تا کنون نام های متعددی ب رای این پست مطرح شده؛ از
علی یونسی تا محسن رضایی .اما گویا این روزها نام اسحاق
جهانگیری بیش از سایرین مطرح اس��ت .او که رئیس ستاد
انتخاباتی اکبر هاشم ی رفسنجانی بود حاال پس از پیروزی
حسن روحانی از مدی ران نزدیک به حسن روحانی به حساب
م ی اید ،هر چند سابقه اختالف با برخی مدی ران سابق محمد
خاتمی که اکن��ون مناصبی در کابینه خواهند داش��ت را در
کارنامه خود دارد .از دیپلماسی و پس ت های امنیتی که بگذریم
اقتصاد مهمترین بخش کابینه خواهد ب��ود .در جدیدترین
خبرها از محافل مختلف شنیده م ی شود که محمد نهاوندیان
ب رای وزارت صنعت و بازرگانی تقریبا قطعی ش��ده اس��ت .او
در زمره مدی ران نزدیک به علی الریجانی به ش��مار م ی رود.
نهاوندیان معاون وقت دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی
ای ران (معاون علی الریجانی) ،رئی��س اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی ای ران ،عضو ستاد ویژه اجرای اصل ۴۴قانون
اساسی ،رئیس مرکز بررس��ی ب رای الحاق به سازمان تجارت
جهانی در جمهوری اسالمی ،معاونت سابق وزارت بازرگانی
و دارنده سابقه سمت های اقتصادی -سیاسی دیگر است .او
فارغ التحصیل مدرس��ه علوی و دارای تحصیالت حوزوی و
همچنین دکترای اقتصاد از امریکاست .خواهان تثبیت نهاد
اتاق بازرگانی ای ران در سیاستگذاری های اقتصادی و نهادینه
کردن این اتاق است و معتقد که« :با این کار م ی توانیم هم
به تقویت بخش خصوصی بپردازیم و هم انکه حضور بخش
خصوصی را در عرصه سیاستگذاری ها تقویت کنیم».
اگر نهاوندیان به این پست برسد م ی توان گفت راست
سنتی سهم خوبی از کابینه یازدهم گرفته است.
چه کس��ی معاون اول م ی ش��ود؟ حاال که محمد رضا
عارف دیگر شانس کمتری ب رای معاون اولی کابینه یازدهم
دارد ،رایزن ی ها ب رای این پست مهم افزایش یافته است .محمد
فروزنده فعال مهمترین گزینه ای است که اکثر خبرها حکایت
از قطعی شدن حضور او در این پست دارد .او روابط خوبی با
رسانه ها
روحانی گزینه ما نبود
ناگفته های محمدعلی نجفی از اجماع اصالح طلبان
مجله خبری
مثلث شماره 181
طی ف های مختلف سیاسی دارد و به نظر م ی رسد دقیقا همان
چیزی است که حسن روحانی م ی خواهد.از دیگر مدی رانی که
چنین خصوصیتی دارند م ی توان از محمد شریعتمداری نام
برد؛ فردی که اکنون بیش از سایرین در کنار حسن روحانی
حضور دارد .گفته م ی شود او ممکن است پستی مانند معاون
اجرایی را ب ر عهده گیرد .هر چند او تا کنون از ه ر گونه اظهارنظر
در این مورد خودداری کرده است.
یکی از بحث ب رانگی ز ترین وزارتخانه ها در رس��انه ها در
حال حاضر وزارت اطالعات است .تا کنون نام های متعددی در
این مورد مطرح شده است .م ی گویند علی یونسی گزینه ای
است که بیش از سایرین و البته قبل از همه مطرح شده است.
او سابقه حضور در این وزارتخانه را دارد و در انتخابات از همان
اول با حسن روحانی بود .غیر از او از شفیعی ،طارمی و رازینی
هم نام م ی ب رند .اگر یونسی به هردلیل به وزارت اطالعات نرود
احتماال وزیر کشور خواهد شد و انگاه جهانگیری یا به صنعت
م ی رود یا معاون اول خواهد شد .سرنوشت یونسی در چیدمان
کابینه بسیار اهمیت دارد.
در خبری تایید نش��ده گفته م ی شود پیش��نهادی به
غالمعلی حدادعادل ب رای پس��ت وزارت ام��وزش و پرورش
مطرح ش��ده اس��ت.از جانبی دیگر وزارت ارشاد همچنان در
صدر گمانه زن ی ها قرار دارد.تاکنون از احمد مس��جد جامعی
به عنوان گزینه ای که بیش از سایرین شانس دارد یاد شده و
محمد خاتمی هم هفته گذشته در حاشیه یک مراسم رسما
او را ب رای وزارت ارشاد پیشنهاد داد .او اما مخالفانی هم دارد.
در کنار مسجد جامعی نام افراد دیگری همچون زم هم مطرح
است .رای گرفتن ب رای زم البته مشکل به نظر م ی رسد ،اما در
اخرین روز از هفته گذشته جمعی از هنرمندان در نامه ای به
حسن روحانی او را ب رای این پست پیشنهاد کردند .کار گروهای
تعیین کابینه که گفته م ی ش��ود دو وظیف��ه مهم انتخاب
گزینه ها و نیز برنامه نویس��ی صد روزه را برعهده دارند حاال
بیش از همیشه زیر ذره بین رسانه ها هستند .گویا قرار بر این
شده که این کار گروه ها به پنج گزینه قطعی برسند و حسن
روحانی نیز از میان این پنج گزینه ،دو گزینه را با مجلس ی ها
به شور بنشیند و فرد مناسب را برگزیند.یک خبر تایید نشده
حکایت از ان دارد که بیشتر فهرست های پنج نفره در صدر
خود نام روس��ای کارگروه ها را دارند؛ امری که گویا با اعتراض
هم مواجه شده است .هر چه هست حاال دیگر حسن روحانی
باید تا زمانی نزدیک به نتیجه برسد .زمان ب رای او رو به پایان و
فرجه رونمایی از کابینه در حال فرا رسیدن است .همه منتظر
فهرست رسمی حسن روحانی هستند .کابینه یازدهم چگونه
خواهد بود؟ g
«حس��ن روحانی گزینه ما نبود»؛ اظهارنظری صری��ح از محمد علی نجفی
ان هم یک ماه پس از برگزاری انتخابات 24خرداد.
او م ی گوی��د« :اصالح طلبان اعتقاد داش��تند که اگر ما ف��ردی را که مواضع
روشن تری در رابطه با گفتمان اصالح طلبی داشته باشد انتخاب کنیم ،بهتر است».
نجفی در حالی این سخنان را مطرح کرده که سخنگویی گروهی هفت نفره
که معروف به کمیته اصالح طلبان ش��د را در ان برهه ب ر عهده داشت .نجفی چند
روز پیش از انتخابات در مورد تشکیل این کمیته چنین گفته بود« :جلس ه ای را با
مشاوران اقای خاتمی داشتیم که در این جلسه برخی از مشاوران اقای هاشمی نیز
حضور داشتند و قرار شد یک کارگروه هفت نفره تشکیل شود».
او حتی از زمان اعالم جمع بندی این کارگروه هم خبرداده بود« :شنبه هفته اینده (هفته اخر انتخابات)
کارگروه هفت نفره جمع بندی خود را درباره کاندیدای واحد دو جریان اصالح طلب و معتدل اعالم م ی کند».
اگر چه این کمیته در نهایت با اعالم نام حسن روحانی و درخواست ب رای کناره گیری عارف راه را ب رای
پیروزی روحانی هموار کرد اما گویا پشت پرده مذاکرات اصالح طلبی مسایل دیگری هم مطرح بوده است.
محسن مهرعلی زاده ،معاون دولت اصالحات پیش از ورود انتخابات به مرحله ثب ت نامزدها در پاسخ به
سوالی مبنی بر اینکه اجماع نظر خاتمی در مورد انتخابات کیست ،گفت« :اقای خاتمی و اصالح طلبان در
مورد سه چهره یعنی اقای جهانگیری ،اقای عارف و بنده در مورد انتخابات به اجماع رسیده اند که البته از این
بین نظر ایشان در مورد کاندیداتوری من بیشتر است».
وی در پاسخ به این سوال که باتوجه به معرفی سه گزینه نهایی شورای مشورتی اصالح طلبان از سوی
شما که شامل اقایان مهرعلی زاده ،عارف و جهانگیری م ی شود ،کدامیک در نهایت به عنوان کاندیدای نهایی
جریان اصالحات در انتخابات اتی معرفی خواهد شد ،گفت« :این سه نفر از نظر شرایط عمومی تفاوت زیادی
با یکدیگر ندارند و کم و بیش یکسان هس��تند ».مهرعلی زاده افزوده بود« :مهمترین عامل ب رای انتخاب
کاندیدای نهایی اصالح طلبان وجود زمینه رای اوری ب رای انان است که البته نظر اقای خاتمی هم این است
که هر کسی زمینه رای اوری بیشتری داشت ،کاندیدای نهایی اصالح طلبان باشد که باتوجه به دیداری که
هر سه نفر با اقای خاتمی داشتیم نظر اقای خاتمی بر حضور من به عنوان کاندیدای اصالح طلبان بود».
زمانی هم که اصالح طلبان وارد مرحله تبلیغات ش��ده بودند ،چهره های مهمی از انها از نظر قطعی
اصالح طلبان ب رای حمایت از عارف خبر م ی دادند .در همین رابطه بود که س��ی د هادی خامنه ای در دیدار با
جمعی از فرهنگیان اصالح طلب مشهدی گفته بود« :عارف تنها کاندیدای اصالح طلبان در این انتخابات
ریاست جمهوری است ».دبیرکل مجمع نیروهای خط امام مواضع عارف را شفاف عنوان کرد و گفت« :در
مواضع و مناظره و نکات حساس که م ی تواند پیامد های س��نگین داشته باشد از جمله مسائل اقتصادی،
دکترعارف به صورت شفاف مواضع خود را اعالم کرده است».
حاال که انتخابات تمام شده محمد علی نجفی سخنگوی کمیته هفت نفره اصالح طلبان در انتخابات
م ی گوید« :روحانی در فهرست نامزدهای اصالح طلبان قرار نداش��ت و بعدها مورد حمایت این طیف قرار
گرفت».
محمدعلی نجفی در گفت وگو با اسمان با شرح فعالی ت های اصالح طلبان از تشکیل تیم ۳۰نفره و ۵۵
نفره مشاوران خاتمی در ابان سال گذشته سخن گفت و درباره برایند نهایی نظر این تیم اظهار داشت« :در
اخرین جلسه قبل از ثب ت نام تقریبا از اینکه اقای خاتمی یا هاشمی وارد صحنه شوند ،ناامید شدیم .به همین
خاطر یک پیشنهادی شد که از چهار کاندیدای بالقوه که نهایتا م ی توانند نامزد اصالح طلبان باشند بخواهیم
تا ثب ت نام کنند و نهایتا یکی از انها را انتخاب کنیم .اقای روحانی در ان مرحله نبود .اقای مهرعلی زاده بود و
اقای جهانگیری و محمد شریعتمداری ،اقای عارف هم که عنوان کرده بود ثب ت نام خواهد کرد ».وی درباره
اینکه چرا با روحانی صحبت نشد ،گفت« :جمعی از اصالح طلبان اعتقاد داشتند که اگر ما فردی را که مواضع
روشن تری در رابطه با گفتمان اصالح طلبی داشته باش��د انتخاب کنیم ،بهتر است .بناب راین در ان مرحله
توافقی درباره ایشان وجود نداشت ».وی درباره همراهی ناطق نوری با اصالح طلبان م ی گوید« :روشن بود که
گرایش اقای ناطق نوری بین دو کاندیدا (عارف و روحانی) بیشتر به سمت اقای روحانی است اما در جلس ه ای
که داشتیم قول دادند اگر شما بتوانید این ائتالف را تحقق ببخشید ،من از ان فرد ائتالفی حمایت م ی کنم
ولو اقای عارف باش��د ».نجفی همچنین درباره اخرین نظرسنجی اصالح طلبان تصریح م ی کند که در ان
نظرسنجی روحانی ۸/۱۲درصد و عارف ۸درصد رای داشته است.
حاال ه ر چه هست انتخابات تمام ش��ده و خیلی از تحلیلگران سیاسی با رصد شرایط موجود درحال
گمانه زنی در مورد روابط حس��ن روحانی و اصالح طلبان در چهار سال پیش رو هستند .ایا اصالح طلبان با
حسن روحانی همراه خواهند ماند؟ g
27
اصولگرایان
گالیه جلیلی از انتشار خبر دیدار خصوصی
روایت هایی از یک دیدار
مجله خبری
نقل قول رئی س دفتر ایت اهلل مصب��اح از رهبری درباره
س��عید جلیلی جنجال تازه ای ب��ه پا کرد .حجت االس�لام
جالل��ی ک��ه در جم��ع اس��اتید و دانش پژوهان موسس��ه
اموزشی -پژوهش��ی امام خمینی(ره) س��خن م ی گفت به
موضوع انتقادات غرویان که در س��ال های ن��ه چندان دور
از ش��اگردان مصباح یزدی شناخته م ی شد اش��اره کرد و انها
را ب ی اس��اس خواند .اما نکت��ه ای که بیش از هم��ه در این
سخنرانی مورد توجه قرار گرفت نقل قولی بود که او از رهبری
در رابطه با دیدارش با سعید جلیلی بیان کرد.
عضو جبهه پایداری با اشاره به دیدار هر
یک از کاندیداهایی که رای نیاورده بودند با مقام
معظم رهبری اظهار داش��ت« :در دیدار اقای
جلیلی با مقام معظم رهب��ری ،وی از رهبری
سوال م ی کنند که ایا از جانب من و ستادهایم
به نظام اس��یبی وارد ش��ده که نیاز به تذکر و
جب ران باشد که رهبری در پاسخ فرمودند :خیر؛
بنده از برنامه های شما گله ای نداشته و کامال
راضی هستم».
وی ادامه داد« :در ان جلسه رهبر انقالب
به اق��ای جلیلی گفت��ه بودند« :من به ش��ما
م ی گویم این چهار میلیون نفری که به ش��ما
رای دادند ادم های خودجوش��ی هس��تند که
دغدغه دینی دارن��د و رابطه خودت��ان را با این
افراد حفظ کنید و ب رای اینها برنامه ای داش��ته
باش��ید ».که پیرو این فرمایشات اقای جلیلی
خدمت ایت اهلل مصباح رسیدند و ب رای ادامه گفتمان جلساتی
برگزار کردند».
در روزهای پ��س از ثب ت نام انتخاب��ات ،برخی تالش
داشتند تا جلیلی را کاندیدای نظام معرفی کنند؛ نکته ای که
باهنر ان را سوم خردادماه ٩٢رد کرد .باهنر ضمن خبر دادن از
دستورالعمل رهبری به نهادهای نظامی به منظور عدم تبلیغ
سازمانی از یکی از کاندیداها ،درباره ثب ت نام جلیلی گفت که
دفتر رهبری اعالم کرده که تا لحظه ثب ت نام از این موضوع
خبر نداش��ت .با این وجود جبهه پایداری که قبال با حمایت
ایت اهلل مصباح یزدی گرد باقری لنکرانی حلقه زده بودند به
سمت جلیلی رفتند و در انتخابات از او حمایت کردند؛ نکته ای
که بعدها بسیار مورد انتقاد قرار گرفت .چرا که ایت اهلل مصباح
گفته بود بیش از هفت سال بر روی لنکرانی کار کرده و او را
روی زمین و زیر اس��مان خدا اصلح ترین فرد م ی داند .با این
وجود و ضمن حمایت همه جانبه جبهه پایداری از جلیلی او
نتوانست به ساختمان پاستور برود .لنکرانی هفته گذشته در
مورد کناره گیری اش به نفع جلیلی گف��ت« :من تاکنون از
کنار رفتن به نفع جلیلی پشیمان نیستم بلکه در انتخابات
یازدهم ،هدایت گفتمان انقالب اسالم ی باید یک پرچم دار
مصباح یزدی ،انچه حائز اهمیت اس��ت ،اجازه دادن افراد به
خود ب رای نس��بت دادن نقل قول ه��ای خصوصی از رهبر
انقالب اس��ت که با توجه به جایگاه حس��اس و فوق العاده
رهبر معظم انقالب اسالمی حساس��یت بیشتر مسئوالن
امر را م ی طلبد».
اما چند روز بع��د جلیلی پس از انتش��ار ای��ن خبر در
مقابل خبرن��گاران حاضر ش��د .او تنه��ا کاندیدایی بود که
به مراس��م تجلیل از حداد رفت؛ باوجودی که حدادعادل با
والیتی و قالیباف ائتالف تش��کیل داده بودند اما هیچ کدام
از انها به این مراسم نیامدند .جلیلی پای تابلوی
یادگاری حمایت از حداد را امضا کرد و در مقابل
این پرسش که ایا در دیداری که بعد از انتخابات
با مقام معظم رهبری داشتید ایشان توصی ه ای
در خصوص اقای قالیباف به ش��ما داش��تند،
سکوت کرد و پاسخی نداد .این سوال بار دیگر
از او پرسیده شد .در نهایت جلیلی تنها به این
جمله بسنده کرد که قصد مصاحبه ندارد.
رابطه خوب جلیلی و قالیباف
مثلث شماره 181
می داشت و به همین منظور من به نفع جلیلی از رقابت در
انتخابات کناره گیری کردم».
اما انتش��ار س��خنرانی رئیس دفتر ای��ت اهلل مصباح
انتقاده��ای زیادی را به دنب��ال خود پدید اورد .بس��یاری از
منتقدان م ی گفتن��د که نباید ه��ر کس اخب��ار مربوط به
دیدارهای رهبری را منتش��ر کند چرا که اگر رهبری لزومی
بر انتش��ار ان احساس م ی کردند در س��ایت خودشان ان را
منتشر م ی کردند .در همین باره سایت شبکه ای ران وابسته
به دولت در انتقاد از گفته ه��ای رئی س دفتر ایت اهلل مصباح
نوشت« :جدا از صحت و س��قم ادعای رئیس دفتر ایت اهلل
عکس های خبری
دیدار دو رقیب
انتخاباتی
مراسم تجلیل
از زن و
خانواده
28
حسین جاللی کسی بود
که نقل قول هایی از دیدار
جلیلی با رهبری را بیان کرد
عده ای از حامیان ش��هردار ته��ران ورود
جلیلی را عاملی ب رای رای نیاوردن محمدباقر
قالیب��اف م ی دانند .اما از ط��رف دیگر حامیان
جلیلی هم معتقدند که اگر پشت س��ر جلیلی
جمع م ی شدند م ی توانستند انتخابات یازدهم
ریاست جمهوری را برنده ش��وند .در این مسیر
رقابت قالیباف و جلیلی بیشتر از س��ایر اصولگراها مدنظر
بود .باوجودی که قالیباف در نظرسنج ی ها به مراتب جلوتر از
سایر کاندیداها بود اما نتیجه انتخابات چیز متفاوتی را نشان
داد .روحانی رئی س جمهور شد .قالیباف و جلیلی هم به ترتیب
نف رات دوم و سوم البته با اختالف کمی از هم توانستند رای
مردم را کسب کنند.
اگرچ��ه در دوران تبلیغات ریاس��ت جمهوری برخی از
اعضای ستاد قالیباف انتقاداتی را به جلیلی وارد م ی کردند؛ از
جمله اینکه او سابقه اجرایی ندارد و شورای نگهبان نباید وی
را تایی د صالحیت م ی کرد اما در هیچ کدام از مناظره ها جلیلی
داستانشنود
علی مطهری بازهم خبرساز شده است
مجله خبری
ادعای علی مطهری مبن ی بر کشف دستگاه شنود در
دفتر کارش جنجال تازه ای به پا کرد .او اول هفته گذشته
در یادداشتی که در وبالگش منتش�ر کرد توضیح داد که
تعدادی دستگاه ضبط صدا و فیلمبرداری را در دفتر خود
کشف کرده و با وجود دستگیری افرادی که برای بردن فیلم
ان امده بودند و تحویل انها به کالنتری ،انها گریخته اند.
مطهری ای�ن اتفاق را عجیب و ظالمانه خواند و نوش�ت:
«ش�نود درباره نماین�دگان مجلس باید ب�ا اطالع رئیس
مجلس انجام شود ،در حالی که هیچ یک از قاضی شنود
و رئیس مجلس از این موضوع اطالع نداشتند .زمانی که با
یک نماینده شناخته شده مجلس این گونه رفتار م ی کنند،
معلوم نیست چه ظل م هایی در حق مردم عادی روا داشته
م ی شود! بنابراین نباید به سادگی از کنار این گونه حوادث
گذشت بلکه باید موضوع تا معرفی و مجازات عامالن ان
دنبال شود و دامن نظام جمهوری اسالمی از این الودگ ی ها
پاک شود».
نمایندگان زیادی هم نسبت به این موضوع واکنش
نش�ان دادند .احمدتوکلی با تاس�ف اور و تعجب برانگیز
خواندن این موضوع گفت« :مجلس باید س�ریعا از وزیر
اطالعات در این خصوص توضیح بخواهد».
اما نماینده بروجرد معتقد بود که س�خنان مطهری
جفا به دستگاه اطالعاتی کشور است .بیراوند گفت« :ما
موظفیم مقاب�ل دش�منان از دس�تگاه های امنیتی دفاع
کنیم ».و الریجانی به او پاسخ داد« :یکی از همکاران شما
اعالم کرده که در دفترش شنود کار گذاشته اند ،ایا شما
مسئولیتی دارید که نسبت به این موضوع پاسخ دهید؟
یا ان نماینده ح�ق دارد که موضوع را پیگی�ری کند؟ اگر
تخلفی صورت گرفته باید بدان رسیدگی شود».
مطهری در نوش�ته ای اما م ی گوید« :حف�ظ نظام از
این طریق انجام م ی ش�ود نه ب�ا ورود ش�بانه و دزدانه به
دفتر یا خانه مردم و کار گذاشتن دستگاه شنود و دوربین
فیلمبرداری .طبق اصل بیس�ت و پنجم قانون اساس�ی
استراق سمع و هرگونه تجسس ممنوع استg ».
مثلث شماره 181
و قالیباف رودر روی یکدیگر قرار نگرفتند .به عکس هر دو نفر
در مقابل والیتی که اتفاقا از هم ائتالف ی های شهردار ته ران
بود در انتقاد نقاط مشترکی داشتند .گفته م ی شد قالیباف در
دوران جنگ از فرماندهان جلیلی ب��وده و این دو باتوجه به
همشهری بودن رابطه خوبی نیز با یکدیگر داشتند.
اط رافیان جلیلی ب��ه ویژه طیف پای��داری که پس از
لنکرانی از او حمای��ت م ی کردند با قالیب��اف اختالف نظر
دیرینه داش��تند .با این وج��ود در دوران تبلیغات انتخاباتی
برخالف انچه انتظار م ی رف��ت هیچ گونه تخریبی صورت
نگرفت .سایت ها و رسانه های نزدیک به پایداری که تا پیش
از ان در انتقاد به قالیباف و شهرداری اش چیزی کم نگذاشته
بود ،به یکب��اره انتقادات را متوقف کردن��د .این نبود مگر با
نظر جلیلی که به اعضای ستاد و هوادارانش تاکید کرده بود
به هیچ وجه دس��ت به تخریب کاندیداهای دیگر نزنند .در
همین دوران دیده نشد که هواداران جلیلی که تا پیش از ان
قالیباف را تکنوکرات م ی خواندند و به این واسطه به او انتقاد
م ی کردند رویه سابق را تکرار کنند .همچنین در هیچ کدام
از فیلم های تبلیغاتی قالیباف و جلیلی نکته ای که نشان از
تقابل انها داشته باش��ند به نمایش در نیامد .رفاقت انها به
لشکر 5نصر مشهد باز م ی گش��ت؛ جایی که در ایستادگی
مقابل دشمنان در کنار هم بودند .جلیلی از اعضای لشکر
بود و قالیباف فرمانده .ای��ن دو اما اگرچه در انتخابات در دو
جبهه مخالف قرار داشتند اما از پایگاه رایی تقریبا یکسان
برخوردار بودند .س��بد رای هر دو از میان س��بد رای بزرگ
اصولگرایی مشترکاتی داشت که اتفاقا کم هم نبود .اگر از
یک طرف حامیان جلیلی طیف پایداری بودند ،اما کسانی
که به گفتمان انقالب اسالمی و مقاومت اعتقاد داشتند هم
جلیلی را نماینده خود م ی دانستند هم قالیباف را .به اعتقاد
بسیاری ،نیروهای موثر در سازمان رای اصولگرایی بین این
دو کاندیدا تقسیم شده بود .عده ای اعتقاد داشتند که دور از
سیاست و کار و عمل قالیباف م ی تواند کشور را پی ش ببرد
و تعدادی معتقد بودند که سیاست های مقاومتی جلیلی و
تکیه بر گفتمان انقالب اسالمی م ی توان راهگشا باشد .با
این حال گرچه برخی حامیان جلیلی بر نخ تس��بیح بودن
جلیلی بر ای اصولگرایان تاکید کردند اما طرفداران قالیباف
هم مدیریت جهادی را موردنظر مقامات ارشد نظام دانستند.
تاکید بر نخ تس��بیح نزد ه��واداران جلیلی و مدیریت
جهادی نزد هواداران قالیباف در سطح هواداران باقی ماند و
هرگز از سوی این دونفر به جدال کالمی تبدیل نشد .در این
میان گفته م ی ش��ود حتی جلیلی هم از انتشار بخش هایی
از دیدارهایش با رهبری توسط برخی افراد گالیه داردg .
چهره
افطاری در حرم
رضوی
افطاری خانوادگی
سیدحسن نصراهلل
29
چهر ه ها
مجله خبری
در جریان مراسم تجلیل از فعاالن حوزه زن و خانواده
ک��ه در روزه��ای پایانی دول��ت در نهاد ریاس��ت جمهوری
برگزار ش��د ،پروین احمدی نژاد که در این مراسم حاضر بود
دل نوشته ای را ب رای ب رادرش خواند.
او این مطلب را دل نوش��ته ای عنوان کرد که هنگام
سحر ب رای ب رادر عزیزش نوش��ته بود و در ان احمدی نژاد را
«ش��هید تهمت» لقب داد .لقبی که پی ش تر جعفر بهداد،
معاون سیاسی نهاد ریاس��ت جمهوری به احمدی نژاد داده
بود.
خواه��ر رئی س جمه��وری خطاب به ب��رادرش گفت:
«سالم برتو ای ب رادر! خداقوت ،خس��ته نباشید نم ی گویم
که تو خستگی را خسته کردی ،نه ،باید گفت تو خستگی
را شرمنده کردی.
اگر بر شهید بهشتی با س��رمایه دار بودن و مستبد
بودن و بر ش��هید رجایی با برچس��ب ب ی س��وادی تاختند،
اما بر تو بدترین توهی ن ها و تخریب ها را روا داش��تند و تو را
بزرگ ترین خطر از صدر اسالم تاکنون دانستند .غریب تر از
تو قصه غربت رس��ول خدا(ص) اس��ت که سال ها
مواجهه با نفاق بوده اس��ت .غریب ت��ر از تو قصه
علی(ع) اس��ت و از همه غریب تر قصه فراق امام
عصر(عج) اس��ت که هزار و اندی س��ال است که
غربت نشین است» .
ای��ن کاندیدای باز مانده از ش��ورای ش��هر ادامه
م ی دهد« :پس ب��رادرم! غمگین نباش ،اندوه به دل
راه نده و دل را به خدا بس��پار ،امده ایم و اماده ایم تا
این عصر ،به طالی ی تری��ن دوران در دوران تاریخ
تقدیر خواهرانه
تمجید پروین احمدی نژاد از
برادرش
مبدل شود .خواستم بگویم که تو غریبانه امدی ولی نخواهم گفت
که غریبانه رفتی چرا که غریب ت��ر و مظلومانه تر از تو حق غربت و
عدالت اس��ت و غربت ارمان ها و ارزش هایی است که تو به خاطر ان
شهید تهمت شدی».
خواهر رئی س جمهور فردی بود ک��ه از خانواده تا اخر در کنار او
ماند .اگرچه او با اتکا به شهرت و نفوذ محمود احمدی نژاد در دوران
شهرداری و ریاست جمهوری به شورای شهر ته ران راه یافت و هیچ
سابقه سیاسی دیگری نداشت ،اما این دوره با کسب ۳۵۳۳۹هزار رای
نفر نودوهفتم در ته ران شد و از راه یافتن به ش��ورای شهر باز ماند.
سرنوشت او همچنان نامشخص است .در این مسیر منتسب بودن
به رئی س جمهور هم نتوانست کمکی به او کند تا دوباره به ساختمان
شورای شهر در خیابان بهشت برود.
س��خنان خواهر در وص��ف ب��رادرش انتقاد های بس��یاری را
ب رانگیخت .منتقدان م ی گفتند چرا باید احمدی نژاد با اعاظم و بزرگان
مکتب اهل بیت مقایسه شود؟ خواهر احمدی نژاد در این نوشتار که
در مقابل او و همسرش خوانده شد ،ب رادر را با ائمه و مظلومی ت انها
مقایسه کرد .او در تفسیر حضرت امیر به جای تعبیر «فرق شکافته»
عمدا یا سهوا از «دل شکافته» سخن گفت.
در سوابق او هست که الهیات خوانده و فوق لیسانس فلسفه
اس�لامی دارد .دکترا را در رشته مبانی نظری اس�لامی گرفته و تنها
سابقه اجرایی او پنج سال مدیریت دبستان و پی ش دانشگاهی است.
اما پس از ریاست جمهوری ب رادر در پس ت هایی مانند «عضویت
در شورای سیاستگذاری صدا و س��یما در موضوع زن و خانواده»،
«عضو ش��ورای اموزش پرورش اسالمی شهرستان شمی رانات
و لواسانات» و «عضویت در ش��ورای اموزش وپرورش شهر
ته ران» به کار گرفته شدg .
مثلث شماره 181
تفسیر ارای ریاست جمهوری
حمایت علیرضا دبیر از محمدباقر قالیباف
علیرضا دبیر ب رای دومین بار به شورای شهر ته ران راه
یافت ،ان هم به عنوان نفر دوم .از دبیر به عنوان کس��ی که
طی سال های حضورش در شورای شهر از قالیباف حمایت
کرده نام برده م ی شود .اخرین تصویر از او زمانی پخش شد
که در کنار محمدباقر قالیباف رایش را به صندوق انداخت.
او در مصاحبه مفصلش با شرق از پروژه های شهرداری دفاع
کرد و در قامت یک مدافع قالیباف ظاهر شد.
دبیر در مورد اختالف قالیب��اف و احمدی نژاد و تاثیر
روند درگیری دولت و ش��هرداری م ی گوی��د« :اصال اینطور
نیس��ت .اینها از قدیم با هم رفیق هس��تند و از سال 61در
جبهه با هم کار اجرایی کر ده اند و بعد هم دولت اقای روحانی
دولت اعتدال است و با دولت احمدی نژاد متفاوت است ».این
عضو شورای شهر در مورد انتقادات به هزینه های تبلیغاتی
قالیباف گفته« :در همین ش��ورای ش��هر برخ��ی نامزدها
چه هزینه های میلیونی انجام داده ان��د و هزینه انتخاباتی
قالیباف انقدری هم نبوده اس��ت .حتی قالیباف در ته ران
به کس��ی حق نصب بنر نداد ».دبیر بنرهای نصب ش��ده
در اتوبان ه��ا و خیابان ه��ای ته��ران را کار س��تاد مردمی
م ی داند و اضافه م ی کند« :باید بگوی��م این دوره انتخابات
ریاست جمهوری با دوره های قبل متفاوت بود و با عملکرد
صدا وس��یما دیگر انچنان نیازی به تبلیغ نب��ود ،باتوجه به
دالر س��ه هزار تومانی امکان تبلی غ های انچنانی با کاغذ و
تراکت هم وجود نداشت .حتی بعضی از بچه های ستادهای
30
قالیباف گریه م ی کردند که ما پول نداریم و وقتی بچه های
ستاد من م ی خواس��تند بنر قالیباف را نصب کنند ،به دلیل
صحب ت های وی مانع شدم و باز هم م ی گویم هزینه های وی
انقدر هم نبوده و این هم از ان حرف هاست».
دبیر در ارتباط با انتقادی که برخی نسبت به رسانه های
زیادی که متعلق به شهرداری م ی دانند ،م ی گوید« :از دید من
شهرداری ته ران شش ،هفت وزارتخانه دارد و شهردار ته ران
پس از رئی س جمهور دومین ادم اجرایی کشور است .شهر
ته ران شرایط خاص خود را دارد .سوال من این است که ایا
شهرداران قبلی اینطور نبودند؟» او در پاسخ به این پرسش
که شهرداران قبلی این همه رسانه نداشتند ،ایا شهرداری به
این همه رسانه نیاز دارد؟ گفت« :شهرداری ته ران هر کاری
انجام دهد الگو است .در حوزه اطالع رسانی هم هر قدر کار
شود خوب اس��ت و باید بین اطالع رسانی و تبلیغات تفاوت
قائل ش��د .من حتما با حی ف ومی ل کردن مخالف هستم و
حی ف و میل با اطالع رسانی فرق دارد ».نفر دوم شورای شهر
ته ران در مورد نظارت بر حیف و میل بودجه شهری معتقد
اس��ت« :مهم ترین ای راد ش��ورا ها ضعف در نظارت اس��ت.
شوراها باید در نظارت قوی تر باشند و سازوکار نظارت شوراها
در تمام ی کشور باید قوی تر شود».
او گفته که از عملکرد قالیباف دفاع م ی کند چرا که او
توانسته هفت میلیون رای را از مردم کسب کند .او در پاسخ
به این انتقاد که قالیباف در ته ران توانس��ته تنها 700هزار
رای بیاورد م ی گوید « :در ته ران هم 26درصد ارا را کس��ب
کرده و به نظر من رای به قالیب��اف رای به عملکرد او بوده
اس��ت .قالیباف رای تندروها را نداشته است ،رای قالیباف و
روحانی را بای��د با عنوان رای به اعتدال با هم حس��اب کرد
که س��رجمع 25میلیون رای م ی ش��ود .این یعنی بیش از
25میلیون از جمعیت کش��ور به اعت��دال رای داده اند و از
تندروی خسته شده اند.
بعد از انتخابات ریاست جمهوری ما نظرسنجی انجام
دادیم .نظرسنجی نش��ان م ی داد انهایی که به روحانی رای
داده اند به نظرشان قالیباف شهردار مناسبی است ».او این
نظرس��نجی را انجام شده توس��ط یک موسسه خصوصی
دانسته و توصیه م ی کند ه ر کس ان را قبول ندارد م ی تواند
نظرسنجی دیگری انجام دهدg .
بهترین تقدیر
تحلیل نسبتا غیر منتظر ه مهدی نصیری از انتخابات
انتقاد بیادی از حامیان شهردار
مثلث شماره 181
حس��ن بیادی هفته گذش��ته در مصاحبه ای مفصل
درباره هر دو انتخابات ش��ورای ش��هر و ریاس��ت جمهوری
اظهارات جالبی داش��ت .او با اش��اره به هزار میلیارد تومان
هزینه بدون سند در ش��هرداری در پاسخ به این پرسش که
فکر م ی کنید مهم ترین دلیل شکست قالیباف در انتخابات
92چه بود چون خیلی ب رای این انتخابات تالش و تبلیغات
کرد؟ گفت« :باید در این مورد بعدها صحبت کنیم زمانش
االن نیست ».خبرگار بهار از او سوال کرده بود« :هواداران
اقای قالیباف معتقدند که اگر همه اصولگرایان روی ایشان
(قالیباف) اجماع م ی کردند او رئی س جمهور م ی ش��د و این
موضوع را مط��رح م ی کنند ک��ه در حق قالیب��اف نامردی
ش��د ،چقدر با این تحلیل موافقید؟» بیادی هم در پاس��خ
می گوید« :فرض بگیرید ایش��ان یک نفر هم بود باز هم
رای نم ی اورد .جو سیاس��ی کش��ور طوری بود که
ایش��ان با هر گفتمانی نم ی توانست رای بیاورد.
رای در خانه های مردم بود نه در پوسته ظاهری
جامعه .بیش��تر نظرس��نج ی ها این پوسته را
نشان م ی داد .از س��وی دیگر چه کسی گفته
اگر س��ایر نامزدهای اصولگ��را کناره گیری
م ی کردند رای انها به س��بد اقای قالیباف
م ی ریخت؟ ممکن ب��ود رای اقای روحانی
باالتر برود .وضعیت اقای دکتر رضایی در
بعضی از جاها حتی از اق��ای قالیباف هم
بهتر بود چ��ون در خیلی از اس��تان ها اول
و دوم شد .من فکر م ی کنم یکی از دالیل
شکس��ت قالیباف در انتخابات این بود که
یاران خوبی داشتند ولی انتخاباتی نبودند و
همچنین بعضی از انان به صورت ظاهری و
رفتاردوگانه
روحانی و عارف انگشت حسرت به دندان بگیریم».
او در مورد دوران دوری از متن سیاستش م ی گوید« :من
در دوران فاصله گیری از متن سیاس��ت به این نتیجه رسیدم
که ما در عصر غلبه واقعی ت ها بر ارمان ها زندگی م ی کنیم.
واقعی ت هایی که عرصه را بر ارمان ها و ایده ال ها سخت تنگ
کرده و امکان تحقق انها را بسیار پایین اورده است .در چنین
ش��رایط و زمانه ای ارمانگرایی فارغ از دیدن درس��ت و عمیق
واقعی ت ها نتایجی اندک بلکه معکوس خواهد داشت».
نصیری همچنین گفت��ه ع��ده ای از رای دهندگان به
یزبان خارج فکر م ی کردند
روحانی تحت تاثیر رسانه های فارس
که او با نظام زاویه داردg .
مجله خبری
مهدی نصی��ری ،مدیرمس��ئول فصلنامه «س��مات»
م ی گوید« :باتوجه به «واقعی ت ها» رای اوردن حسن روحانی
«بهترین تقدیر» ب رای نظام بود ،این اتفاق مانع از بروز انرژی
متراکم شده در جامعه شد چراکه دس��ت کم نیم ی از مردم با
گفتمان حاکم بر نظام مشکل دارند».
نصیری روز دوشنبه ( ۲۴تیرماه) در گفت وگو با خب ر انالین
افزوده« :رای اوردن اقای روحانی بهترین تقدیری بود که باتوجه
به واقعی ت ها و شرایط درونی و بیرونی کشور ،خداوند متعال
ب رای نظام رقم زده است».
ای��ن تحلیلگر سیاس��ی اف��زوده اس��ت« :در مجموع
ریاست جمهوری اقای روحانی را یک فرصت گرانبها و طالیی
یدانم به شرط انکه جریان اصولگرا و
ب رای جمهوری اسالمی م
دیگر جریان های معتقد به جمهوری اسالمی بدانند که چگونه
باید از این فرصت استفاده کنند».او که از روزنامه نگاران با سابقه
و اصولگراست م ی گوید« :همه باید به روحانی کمک کنند تا ان
نیمه که به روحانی رای دادند احساس کنند واقعا رای دادنشان
نتیجه ای مثبت داش��ته ،و اال باید در انتظ��ار رخدادهای بدی
باشیم .قبل از انتخابات به برخی دوستان گفته بودم که به رغم
انکه به روحانی یا عارف رای نم ی دهم اما رای اوردن یکی از این
دو را خالف مصلحت کشور نم ی دانم و البته رد صالحیت اقای
یدانستم».
هاشمی را نیز به مصلحت نم
نصیری درب��اره رای دهندگان به روحانی معتقد اس��ت:
«حداقل نیمی از مردم با گفتمان حاکم بر نظام و دستگاه های
رسمی و نیز نحوه اداره کشور دچار مساله و مشکل و دلخوری
و نه الزاما عناد و دشمنی هس��تند ،البته فعال ،اما در اینده اگر
ب رای ان چاره ای اندیشیده نشود م ی تواند به عناد و خصومت
تبدیل شود».
او به نزدیکی و چسبیدگی اصولگرایان به نظام و رهبری
اشاره م ی کند و م ی گوید« :در صورت به قدرت رسیدن جلیلی
بدون شک بسیاری از مشکالت به قوت خود باقی م ی ماند یا
حتی شاید از جهاتی هم تشدید م ی شد .نتیجه این وضعیت
پس از گذشت کمتر از یک سال ،اوار شدن همه مخالفت ها و
دلخوری ها و مسال ه داشتن ها به سمت جریان اصولگرا و کامال
چسبیده به نظام و رهبری بود .این م ی توانست انرژی متراکمی
از مخالفت و دلخوری و اعتراض درس��ت کند که هر لحظه
امکان سر باز کردن و فوران ان بود .در این صورت اساس نظام
مورد هجمه قرار م ی گرفت».
نصیری چالش های انتخابات اینده را اینگونه توصیف
م ی کند« :یک رخداد م ی تواند این باشد که در انتخابات بعدی
یا مشارکت به شدت کاهش یابد که این پیوسته از نظر نظام
و مقام معظم رهبری مردود بوده یا انکه فردی رسما سکوالر و
مس��اله دار جدی با نظام رای بیاورد و ان وق��ت ب رای نیاوردن
دوگانه با ایشان بودند .پس از انتخابات اخیر شنیده ام یکی از یاران نزدیک
ایشان در شورا همان روزهای اول رفته بود پیش اصالح طلبان و گفته بود
من را رئیس شورا کنید من هم به ش��هردار مورد نظر شما رای م ی دهم!
چنین افرادی در سیستم و تشکیالت اقای قالیباف کم نبودند و هستند
و ایشان از ناحیه همین افراد اسیب دید ».بیادی در ارتباط با جریانی که
به دنبال ایجاد تغیی رات در ش��ورای شهر و مدیریت ش��هری است گفته:
«اگر یادتان باشد سال 81خیل ی ها دنبال سوراخ موش م ی گشتند .چون
در س��ال 81زمانی که ما در انتخابات شوراها شرکت کردیم در سال های
قبلش حوادثی مثل 18تیر و س��ال بعدش یعنی س��الگرد 18تیر اتفاق
افتاده بود ،در مجلس ششم تحصن شده بود و ش��ورای اول هم باوجود
زحمات زیادی که کش��یده بودند به دلیل اصرار بر منافع شخصی و نگاه
حزبی چند نفر بسیار محدود از سوی کمیته حل اختالف در وزارت کشور
منحل شده بود و در دولت وقت هم به علت استعفای پیاپی معاونان ،وزرا
و چند نفر از استانداران در ش��رایط خوبی قرار نداشت و جریانات سیاسی
به دنبال این بودند که نظام را به چالش بکش��ند و کشانده بودند ».او در
ارتباط با پیگیری پرونده هزینه های فاقد سند در دوران احمدی نژاد گفته
است« :پیگیری کردیم اما شهرداری به ما پاس��خی نداده است تا جایی
که م ی دانم حدود 190میلیارد تومان ان هزینه ها فاقد اس��ت و درباره این
هزینه ها هم شهرداری باید پاسخگو باشد که چرا از طریق مراجع ذی ربط
این پرونده را پیگیری نکرده و به نتیجه نرس��انده است .البته این فاقدها
در مقابل انچه در سال های اخیر در ش��هرداری به طور فاقد اتفاق افتاده،
رقمی نیست ».همچنین او تاکید م ی کند که ب رای سال 91نزدیک به
یک هزار میلیارد تومان هزینه فاقد س��ند وجود دارد« :مثال در سال 91
هزینه فاقد ش��هرداری ته ران حدود هزار میلیارد تومان بوده و هنوز هم
نتوانستند ب رای ان مدرک و سندی به شورا ارائه کنند .خیلی رفت وامد
هم داشتند که این فاقد را تصویب کنیم اما شورا مقاومت کرده و با این
هزینه ها که خارج از ب رنامه انجام شده و به عنوان فاقد در بودجه شهرداری
منظور شده موافقت نکرده استg ».
31
گزارش
مجله خبری
رمزگشایی از پیغام
رای ندادن به کدخدایی
مثلث شماره 181
چرا مجلس به سخنگوی شورای نگهبان
رای مثبت نداد؟
داوود حشمتی
عباس��علی کدخدایی دو دوره عضو شورای نگهبان و
همین طور هشت سال سخنگوی این شورا بود .دوره هایی
که اتفاقا بحث ها و چالش هایی را ب رای ش��ورای نگهبان به
همراه داشت؛ از انتخابات ٨٨گرفته تا انتخابات ٩٢و موضوع
ردصالحی ت ها .در هر دو این انتخابات ها ش��ورای نگهبان
کانون توجهات بود و تنها کسی که پاسخگوی همه سواالت
و انتقادات بود کس��ی نبود جز عباسعلی کدخدایی .شاید او
پس از ایت اهلل جنتی و ایت اهلل یزدی شناخته شده ترین چهره
این شورا ب رای همگان بود .اما او این بار باوجود اینکه از سوی
قوه قضائیه به مجلس معرفی شد اما نتوانست رای به ابقا را
از نمایندگان مردم دریافت کند.
پس از پایان مهلت شش س��اله حضور سه حقوقدان
عضو ش��ورای نگهبان ،ایت اهلل املی الریجانی با نوش��تن
نامه ای عباس��علی کدخدایی ،محس��ن اس��ماعیلی ،سام
س��وادکوهی (از قضات دادس��رای دی��وان عالی کش��ور)،
پوراب راهیمی (از قضات دادسرای انتظامی قضات) و صادقی
(از اساتید دانش��گاه حقوق اصفهان) پنج حقوقدان را ب رای
اخ��ذ رای به مجل��س معرفی کرد ت��ا مجل��س از بین این
افراد س��ه نفر را انتخاب کن��د .البته این معرف��ی با تاخیر
همراه بود و برخی نمایندگان قصد داشتند تا به قوه قضائیه
در این باره تذک��ر دهند .چنانچ��ه حمید رس��ایی در تذکر
ایی ن نامه ای با بیان اینکه اعضای شورای نگهبان به واسطه
تاییدصالحی��ت نامزده��ای انتخابات ریاس��ت جمهوری و
مجلس و بررس��ی مصوبات مجلس جایگاه بسیار مهمی
32
دارند ،تاخیر قوه قضائیه را با تاخیر دولت و ارسال لوایح بودجه
در دقیقه نود مقایسه کرد و فرصت مجلس را ب رای بررسی
سوابق و ب رنامه های حقوقدانان معرف ی شده کافی ندانست و
ی گرچه از
خواستار به تاخیر افتادن انتخابات شد .تذکر رسای
سوی علی الریجانی ،رئیس مجلس تایید شد ،اما سبب به
تاخیر افتادن انتخاب حقوقدانان شورای نگهبان نشد و انها
معرفی ش��دند و در این میان تنها حسینعلی امیری بود که
به کارش در ش��ورای نگهبان پایان داده شد ٢٤ .تیرماه روز
تشکیل ش��ورای نگهبان پنج نفر معرفی شده به مجلس
رفتند تا نمایندگان ملت از میان انها س��ه نفر را ب رای مدت
شش سال به شورای نگهبان بفرستند.
کدخدایی در جلسه علنی مجلس و پیش از رای گیری
گفته بود 12« :سال در ش��ورای نگهبان بودم .یعنی از سال
80به بعد عضو این ش��ورا محسوب م ی ش��دم .کار ما ب رای
خداس��ت و بدانید اگر کار ب رای خدا باش��د ،خستگی ندارد.
12سال حضور در شورا زمان درازی است اما به دلیل اینکه
هدف رضای خدا بوده ،اصال احساس خستگی نم ی کنم».
کدخدای��ی ک��ه تم��ام دوران خدمت��ش را ع��اری از
خاطر ه تلخ بیان م ی کرد در پاس��خ به س��والی ک��ه در مورد
ردصالحی ت ه��ای ای��ن دوره از انتخابات ش��د ،گفت« :ان
انتخاب��ات و موضوعاتی که اش��اره دارید را تل��خ نم ی دانم.
انتخابات یازدهم ریاست جمهوری بهترین وضعیت را داشت
و م ی بینید که مایه خی��ر و برکت بود .انچه ما در ش��ورای
نگهبان انجام دادیم و انچه گفتیم در راستای انجام وظیفه
بوده است .خودم را س��رباز کوچک نظام اسالم ی م ی دانم و
قصدم از حضور در این شورا ،خدمتگزاری است .ب ی تردید من
و دیگر اعضای شورای نگهبان وظیفه دفاع از نظام مقدس
جمهوری اسالمی را داریم».
معرفی سه کاندیدا
از می��ان پنج نف��ری که ب��ه مجلس معرفی ش��دند
عباس��علی کدخدایی و محمد هادی صادقی نتوانس��تند از
مجلس عبور کنند .اما محسن اس��ماعیلی یکی از نف راتی
است که از س��وی قوه قضائیه معرفی شد و رای باالیی هم
کسب کرد .او در بخشی از متن س��خنرانی خود در صحن
مجلس گفت« :بنده ۱۲سال عضو ش��ورای نگهبان بودم
و تقاضا دارم نماین��دگان عملکرد بنده را نیز بررس��ی کنند؛
اعتقاد و عقاید بنده هم��ان اعتقاد و عقاید ۱۲س��ال پیش
اس��ت که از مجلس ب رای عضویت در شورای نگهبان رای
اعتماد گرفتم ».اس��ماعیلی با بیان اینکه شورای نگهبان
یک جایگاه عال��ی حقوقی و مذهبی دارد و نهاد سیاس��ی
نیس��ت ،اظهار داشت« :ش��ورای نگهبان باید مرکز اعتماد
همه مسئوالن و ملت باشد و بتواند اعتماد و ارامش همگان
را در مراحل مختلف تامین کند .اعضای شورای نگهبان باید
ب ی طرف باشند نه به این معنا که خنثی باشند ،به این معنا
که گرایشات خود را در ارا تاثیر نداده و سر سوزنی از حق عبور
نکنند چرا که ما نیز اعتقاداتی داری��م و ب ی طرفی به معنای
نداشتن اعتقادات نیست بلکه به معنای عدم تاثیر گرایش
در ارا است».
سام سوادکوهی ،مستش��ار دیوان عالی کشور و دیگر
گزینه پیشنهادی رئیس قوه قضائیه ب رای عضویت در شورای
نگهبان به عنوان حقوقدان در نطقش در مجلس ش��ورای
اسالمی خود را اینگونه معرفی کرد« :بنده مقطع لیسانس
را در سال ۵۹در دانشگاه ته ران ،فوق لیسانس را در دانشگاه
شهید بهش��تی در س��ال ۶۸و دکترا را در حقوق دعاوی در
فرانسه فارغ التحصیل شدم .از سال 59-60نیز در دادسرا ها
و دادگاه ها و دادگستری و پس از دریافت مدرک دکترا به عنوان
عضو هیات علمی دانشگاه ها فعالیت م ی کردم .با توجه به
تجربه ام در شش سال عضویت هیات داوری سازمان بورس و
اوراق بهادار و همچنین عضویت در شورای رقابت ،نسبت به
مسائل اقتصادی اطالعاتی دارم که امیدوارم اگر انتخاب شوم
همکاری در امور حقوقی و اقتصادی با مجلس به وجود اید».
همچنین نج��ات اهلل ابراهیمی��ان ،س��ومین گزینه
پیش��نهادی رئیس قوه قضائیه که با رای مجلس ی ها راهی
ش��ورای نگهبان ش��د در نطق خود عنوان کرد« :اینجانب
در سال های اخیر توفیق ارتباط با دس��تگاه تقنینی کشور
و نمایندگان معزز ملت را داش��ته ام و مدت��ی مدیرکل امور
پارلمانی وزارت دادگس��تری بودم و همکاری موثری با مرکز
پژوهش های مجلس در زمان مدیریت اقای توکلی داشتم.
این تجربه من مقدمه ای ش��د تا در ماه های اخیر به دستور
رئیس قوه قضائیه مامور شدم تا پژوهش��گاه قوه قضائیه را
تاسیس و راه اندازی کنم .به نظرم جریان رای گیری امروز و
هر رای گیری ب ی ش��باهت به یک قرارداد نیست؛ الزم است
طرفین قرارداد به درک مشترکی برسند که هر دو یک مفهوم
را اراده م ی کنند».
کدخدایی و انتخابات یازدهم
تنها یک رای کمتر
ام��ا در روز رای گی��ری از مجم��وع ۲۶۰ارای ماخوذه
مجله خبری
بازتاب وسیعی داشت .ناظ ران معتقد بودند که این فرد کسی
نیست جز حسن روحانی .اما کدخدایی ان را رد کرد و گفت:
«در شورای نگهبان بررسی صالحیت مجددی نداشته ایم،
هرچند ب ر اساس ماده 58قانون انتخابات م ی توان صالحیت
نامزدها را مجددا بررس��ی کرد ولی بررسی مجدد صالحیت
هیچ کدام از نامزدهای انتخابات انجام نشده است».
بعدها برخی منابع از دخالت نهادهای امنیتی خبرهایی
را منتش��ر کردند .از جمله درباره عل��ت ردصالحیت ایت اهلل
هاش��می .اما کدخدای��ی ان را قویا تکذیب کرد و نس��بتی
ناروا دانست« :انچه برخی مواقع درباره دخالت بخش های
مختلف در ش��ورای نگهبان مطرح م ی ش��ود ،امری ناروا و
تهمت هایی است که به شورای نگهبان زده م ی شود .ب رای
تعیین صالحیت افراد 7نفر از 12عضو ش��ورای نگهبان یا
بیش��تر باید رای مثبت بدهند تا به عنوان واجد ش��رایط به
وزارت کشور معرفی شوند .اینکه گاهی گفته م ی شود سالیق
مختلف ممکن است در شورای نگهبان دخالت داشته باشد،
یا نهادهای مختلف اعمال نظر کنند ،یک امر غیرقابل قبول
است و شورای نگهبان در راستای انچه بر عهده اش است ،
انجام وظیفه م ی کند .رویه های گذشته شورای نگهبان در
انتخابات مجلس نهم و ریاس��ت جمهوری دهم در سال 88
این ب ی طرفی را به اثبات رسانده است».
مثلث شماره 181
کدخدایی اما در این سا ل ها کانون توجه رسانه ها بود.
او اخرین نشس��ت خبری اش با خبرن��گاران را چند روز پس
از انتخابات یازدهمین دوره ریاس��ت جمهوری در هتل الله
ته ران تجربه کرد .مهم ترین سوالی که در این نشست از او
پرسیده شد ،سخن رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
درباره حضور مقام امنیتی در جلسات شورای نگهبان ب رای
متقاعدکردن اعضا در جهت رد صالحیت او بود که کدخدایی
با ارامش همیش��گی پاس��خ داد« :ش��ورای نگهبان طبق
قانون ب رای بررس��ی صالحی ت ها مجاز است از دستگاه ها و
مقامات مختلف درباره سوابق و عملکرد افراد استعالم کند.
این امر طبق روال عادی صورت م ی گیرد و این کار نسبت
به بس��یاری از کاندیدا ها و داوطلبان اتف��اق افتاده و مطلب
جدیدی نیس��ت ».او پی ش تر هم درباره حضور احمدی نژاد
در کنار مش��ایی در روز ثب ت نام انتخابات گفت��ه بود« :این
اقدام رئی س جمه��ور در جلس��ه هیات مرک��زی نظارت بر
انتخابات مطرح و به اتفاق ارا ،تخلف و دارای عنوان مجرمانه
تشخیص داده شد ».درخواست دریافت ب رنامه از نامزد ها هم
ب رای نخستی ن بار در جریان انتخابات ریاست جمهوری یازدهم
از زبان س��خنگوی شورای نگهبان ش��نیده شد؛ عباسعلی
کدخدایی در گفت وگویی تلویزیونی گفته بود« :ب رای احراز
صالحیت کاندیدا ها پیشنهادی داشتیم که خوشبختانه در
هیات مرکزی نظ��ارت مورد تایید قرار گرفت و مقرر ش��د تا
از برخی کاندیداهایی که در مورد احراز صالحیتش��ان تردید
داریم ،دعوت شود تا برنامه شان را ارائه دهند» .او همچنین
درخصوص تایید ی��ا رد صالحی ت ها گفت« :ما کس��انی را
که ش��رایط احراز اصل ۱۱۵را دارند ،اعالم م ی کنیم و اصال
«رد صالحیت» در مورد انتخابات ریاس��ت جمهوری نداریم.
این واژه ب رای انتخابات مجلس کاربرد دارد».
از سوی دیگر در جریان تبلیغات انتخاباتی انتشار یک
خبر بار دیگر سخنگوی شورای نگهبان را در کانون توجه ها
قرار داد .خبرگزاری فارس در خبری به نقل از مقامات شورای
امنیت تنها چند روز مانده به زمان رای گیری نوشت که قرار
است صالحیت برخی کاندیداها دوباره بررسی شود .این خبر
اگرچه به سرعت از خروجی خبرگزاری فارس برداشته شد ،اما
محسن اسماعیلی با ۲۳۷رای ،سام سوادکوهی با ۱۴۷رای و
نجات اهلل اب راهیمیان با ۱۳۰رای به عنوان حقوقدانان شورای
نگهبان انتخاب ش��دند در حالی که کدخدایی و حسینعلی
امیری نتوانستند به جایگاه گذشته شان بازگردند .براساس
قانون اعضای حقوقدان شورای نگهبان حداقل باید نصف
ارای ماخ��وذه نمانیدگان را کس��ب کنند ،ولی عباس��علی
کدخدایی با اختالف یک رای نتوانست در این سمت ابقا شود.
الریجانی در همان جلسه ب رای کدخدایی که تنها با یک رای
کمتر انتخاب نشد ارزوی موفقیت کرد.
کداخدایی پی��ش از رای گیری در جم��ع نمایندگان با
تشکر از رئی س قوه قضائیه و دبیر شورای نگهبان گفته بود:
«از اعضای شورای نگهبان که 12سال در خدمتشان بوده ام
درس های زیادی گرفته ام ،به ویژه از ایت اهلل احمد جنتی ».او
همچنین افزوده بود که مطلب چندانی ب رای بیان در مجلس
ندارد و به برخی از نمایندگان سال هاس��ت ارادت داش��ته و
توفیق اشنایی با نمایندگان جدید را پیدا کرد ه است.
پس از رای نیاوردن کدخدایی ،احمد توکلی با انتقاد از
نمایندگان مجلس گفت« :از رای نی��اوردن کدخدایی ب رای
پیوستن به شورای نگهبان تاس��ف م ی خورم .انچه مسلم
است ،این شورا از یک عضو باتجربه خود محروم شد».
اسماعیل کوثری ،نماینده مردم ته ران در مجلس نیز با
بیان اینکه کدخدایی یک سرمایه بزرگ ب رای شورای نگهبان
بود با اظهار تاسف از این موضوع گفت« :توانمندی های وی
باعث شده بود که سالیان متمادی به عنوان سخنگو انتخاب
ش��ود و در اصل ،کدخدایی یکی از وزنه های بسیار خوب و
سنگین ب رای شورای نگهبان به حساب م ی امد».
کوثری ایس��تادگی کدخدایی در ب رابر برخی فش��ارها
و هجمه های بیگانگان در جریان برگ��زاری انتخابات های
مختلف را یکی از ویژگ ی های بارز شخصیتی وی عنوان کرد :
«کدخدایی حقیقتا مومن ،معتقد ،متعهد بود و اینها همه از
ویژگ ی ها و خصوصی ت های اخالقی وی بود».
روح اهلل حسینیان از اعضای جبهه پایداری در مجلس
شورای اسالمی نیز با تش��کر از زحمات کدخدایی درباره او
گفت« :اقای کدخدایی چندین س��ال در ش��ورای نگهبان
زحمت کشید و حتما مزدش نزد خداوند حفظ خواهد شد».
وی با بیان اینکه کدخدایی شخصیتی است که در هرجایی
باشد ،خدمتگزار این انقالب ،اسالم و نظام خواهد بود ،تصریح
کرد« :رای اوردن یا نیاوردن کس��ی در مجلس ،نه بر عزت
او م ی افزای��د و نه از عزت او م ی کاهد ،چ��را که رای مجلس
برمبنای تشخیص افراد اس��ت و طبق فرموده قران عزت و
ذلت هر فرد در دست خداست».
حسینیان با اشاره به زحمات و ایستادگ ی های کدخدایی
در ب رابر هجمه ها علیه ش��ورای نگهبان تاکید کرد« :اقای
کدخدایی در جریانات و اتفاق��ات مختلفی که ب رای انقالب
به وجود امده بود ،از جمله فتنه 88و همچنین در دوره هایی
که فشار و هجمه بر ش��ورای نگهبان وارد م ی شد ،توانست
بس��یاری از واقعی ت ها را تبیین و بسیاری از شبهات را ب رای
مردم و نیروهایی که خواس��تار دانس��تن واقعی ت ها بودند،
از بین بب��رد ».گفته م ی ش��ود این ع��دم رای اوری به دلیل
مخالفت فراکس��یون رهروان با وی بوده اس��ت و گویا این
تصمیم در لحظ��ات اخر اخذ ش��ده اس��ت .وی البته مورد
اقبال فراکس��یون اصولگرایان بود ،اما فراکسیون رهروان
به ریاس��ت کاظم جاللی که اکثریت نسبی را در اختیار دارد
مایل به انتخاب مجدد کدخدای��ی نبود .با وجودی که گفته
م ی ش��د مجلس با کدخدایی مش��کلی ندارد اما در جریان
رس��یدگی به قانون دوش��غله ها در زمس��تان گذشته که در
مجلس مطرح ش��د کدخدایی تنش هایی را ب��ا نمایندگان
داشت .سخنگوی ش��ورای نگهبان ،مصوبه مجلس ب رای
ممنوعیت فعالیت دوش��غله ها را مغایر با قانون اساس��ی و
قواعد حاکم بر حقوق اداری دانس��ته و گفته ب��ود« :ظاه را
نمایندگان محترم بعضا فراموش کرده اند که باید ب ر اساس
33
عقل و اصول و قواعد شناخته شده حقوقی قانون وضع کنند،
نه احساسات و نگرش های ش��خصی ».اما علی مطهری
نماینده ته ران ،اظه��ارات کدخدای��ی را توهین به مجلس
دانس��ت و همان زمان گفته بود« :اتفاقا ب��ه نظر من خود
ایشان ب راساس احساسات اظهارنظر کرده اند .شاید چون این
مصوبه شامل حقوقدان های شورای نگهبان هم م ی شود،
ایشان براش��فته اند .ولی اقای کدخدایی نباید فراموش کند
که ب راس��اس رای همی��ن نمایندگان به عضویت ش��ورای
نگهبان درامده اند ،هرچند ما تصور م ی کنیم این اظهارنظر
سهوی بوده است نه عمدی؛ اما هیات رئیسه به وظیفه خود
در حفظ ش��ان مجلس عمل کند ».با این همه گفته شده
که فضای مجلس روی مخالفت با او را نداشت .فراکسیون
اکثریت مجلس هم سه نفر یعنی «اسماعیلی»« ،عزیزی»
و «کدخدایی» را پیشنهاد کرد .ولی در رای دادن ،حد نصاب
حاصل نشد« .جواد ارین منش» عضو فراکسیون اصولگرایان
مجلس هم عدم رای موافق مجلس به یکی از دو حقوقدان
معرف ی شده شورای نگهبان را تنها به دلیل کمبود زمان ب رای
بررسی و مذاکره در این باره ارزیابی کرد.
گذشته و اینده اقای سخنگو
کدخدایی باسابقه ترین عضو حقوقدان شورای نگهبان
(در دوره های چه��ارم و پنجم) و در دوره اخی��ر قائم مقام دبیر
شورای نگهبان ،معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان
و سخنگوی ش��ورای نگهبان بود .او همچنین عضو هیات
علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه ته ران است
و انگونه که در گفت وگو با خبرنگاران گفته پس از فراغت از
شورای نگهبان دوباره به تدریس مشغول م ی شود .وی مقاالت
بسیاری در زمینه حقوق اساسی و حقوق بی ن الملل در نشریات
تخصصی حقوق به چاپ رسانده است .کدخدایی پس از اتمام
تحصیل ،در وزارت سپاه سابق مش��غول به کار شد و پس از
پایان جنگ ای ران -ع راق جهت ادامه تحصیل به انگلس��تان
بورسیه شد و کارشناسی ارش��د و دکترا در حقوق بی ن الملل را
از دانشگا ه هال انگلستان اخذ کرد .با این همه به نظر م ی رسد
کدخدایی همچنان سخنگوی شورای نگهبان باقی بماند .او
در گفت وگویی پس از رای گیری اش در پاسخ به این سوال که
ایا عضویت سخنگوی شورای نگهبان در این شورا شرط الزم
است یا خیر؟ گفت« :طبق ایی ن نامه شورای نگهبان سخنگو
م ی تواند از اعضای این ش��ورا نباش��د ».او همچنین بعد از
رای گیری گفت « :بنده هیچ ب رنامه ای ندارم و مانند همیشه در
دانشگاه فعالیت خواهم کرد .ان شاء اهلل کارهای دانشگاهی را
بیشتر پیگیری م ی کنم .بنده هم واره از نمایندگان تشکر کرده ام
و باز هم تشکر م ی کنم که این بار را از دوش من برداشتند .البته
به همکاران جدید که به عنوان عضو جدید ش��ورای نگهبان
انتخاب ش��دند ،نیز تبریک م ی گویم ».ایا باید رای ندادن به
کدخدایی را حاصل ائتالف فراکس��یون ره��روان با نزدیکان
هاشمی رفسنجانی دانست یا اینکه در این میان حتی برخی
چهره های رد صالحیت شده در فراکسیون اصولگرایان هم،
هم نظر با اعضای فراکسیون رهروان بوده اند؟ هرچه هست
رای ندادن به کدخدایی از عواقب نتایج انتخابات 92است.
عضو جدید شورای نگهبان کیست؟
سام س��وادکوهی که به عنوان حقوقدان جدید شورای
مجله خبری
ماندن در پاستور یا رفتن به نارمک؟
مثلث شماره 181
ادامه گمانه زنی ها درباره اینده احمدی نژاد
ایا محمود احمدی نژاد از پاستور م ی رود؟ این سوالی بود
که نه دیروز و امروز ،که سال هاست در رسانه ها مطرح است.
اگر در گذشته گفته م ی شود که تیم دولت قصد دارد با اجرای
طرح پوتین -مدودف در نهاد ریاست جمهوری باقی بماند،
امروز زمزمه های دیگری از پاس��تور شنیده م ی شود .او قصد
ندارد از پاستور برود اما نم ی تواند هم به عنوان رئی س جمهور
در این نهاد کار کند .پس راه حل چیست؟ احمدی نژاد پیش
از اغاز سال جدید در مصاحبه با مجری شبکه اول گفته بود:
«از کجا م ی دانید که این سال اخر دولت است ».اما برخالف
انچه تصور م ی کرد سال اخر دولت بود .اما به نظر م ی رسد
او نم ی خواهد این واقعیت را بپذیرد .رس��انه ها هفته گذشته
متن نامه ش��ماره 200/92/6070را منتشر کردند که روز اول
تیرماه از سوی غالمحس��ین الهام به بقایی ،معاون اجرایی
رئی س جمهور ابالغ ش��ده بود .نامه ای که ب راساس ان دفتر
رئی س جمهور در پاس��تور م ی ماند و با 25پست سازمانی و
تش��کیالت مفصل با عنوان«دفتر رئی س جمهور س��ابق»
به کار خود ادامه م ی دهد .این درحالی اس��ت که نه تنها به
خاتمی به عنوان رئی س جمهور سابق دفتری داده نشد ،بلکه
ساختمان «موزه یادمان ریاست جمهوری» که در ساختمان
۲۴۰مجموعه سعداباد ته ران قرار داشت نیز مصادره و خاتمی
مجبور به کوچ اجباری ش��د .روند ماندگاری در دولت از طرح
مهر ماندگار و استخدام هایی که مجلس جلوی ان را گرفت
اغاز شد .کم کم به نهادهای زیرمجموعه مانند روزنامه ای ران و
در نهایت به حلقه اط رافیان دولت رسیده است .گویی کسی
دلش نم ی اید پاستور را ترک کند.
اگرچه احمدی نژاد در پاسخ به خب رنگاران که چهارشنبه
پس از جلس��ه هیات دولت از او راجع به رفتنش از پاس��تور
34
س��وال کرده بودند ،گفته ب��ود« :در نهاد ریاس��ت جمهوری
نخواهد ماند و در خانه شخص ی اش در نارمک مستقر خواهد
ش��د ».باوجود انتش��ار تصویر نامه ای که در ان از تشکیل
«دفتر رئی س جمهور سابق» خبر م ی داد ،حمید بقایی ضمن
تائید صدور چنین نامه ای گفته اس��ت که اقای احمدی نژاد
قصد ندارد پس از پای��ان دوره اش در خیابان پاس��تور (نهاد
ریاس��ت جمهوری) بماند .بقایی در جمع خبرنگاران گفت:
«انچه اقای الهام ابالغ کردند ،چیزی بوده که در دولت هشتم
نیز وجود داشته ،مبنی بر اینکه روسای جمهور بعد از پایان
ماموریت شان یک تشکیالتی داشته باشند و این در قانون
خدمات مدیریت کشوری نیز قید شده است که رئی س جمهور
و حتی معاون اول ان دفتر و محافظ داشته باشد».
نگهبان انتخاب شده ،س��ال ها در دستگاه قضایی مشغول
خدمت بوده است .او ب رای اخذ مدرک دکترای حقوق به کشور
فرانسه عازم شد و پس از پایان دوره تحصیل در این کشور
به ای ران بازگشت.
سوادکوهی از سال ۱۳۶۱در سمت دادیار در دادگستری
استان های مازندران ،گیالن ،خوزس��تان ،اذربایجان شرقی
و غربی فعالیت ک��رده .قبل از اینکه ب��رای ادامه تحصیل
و اخذ مدرک دکترای حقوق به کش��ور فرانسه برود ،در سال
۱۳۶۹حدود دو سال سرپرس��ت دادسرای شمی ران در ته ران
بود .او در س��ال ۱۳۷۴به کشور بازگشت و پس از ان رئیس
دادگستری اسالمشهر شد .از سال ۱۳۷۴تا ۱۳۷۷نیز معاون
دادگستری ته ران و از س��ال ۱۳۷۷تا ۱۳۷۹مدیرکل تدوین
لوایح و مقررات وزارت دادگستری بوده است.
این حقوقدان جدید شورای نگهبان از سال ۱۳۷۹وارد
دادسرای دیوان عالی کشور ش��ده و در سمت دادیار و عضو
معاون در ش��عب دیوان عال��ی کش��ور و در نهایت بیش از
هفت سال به عنوان مستشار دیوان عالی کشور به فعالیت
پرداخته است .همچنین او از سال ۱۳۷۵عضو هیات علمی
دانشگاه ازاد اسالمی بود و به عنوان استادیار در این دانشگاه
به صورت پاره وقت فعالیت کرده و همچنان در رشته حقوق
در این دانشگاه تدریس م ی کند.س��وادکوهی خود در مورد
وظایف ش��ورای نگهبان م ی گوید« :زمان��ی که مصوبات
مجلس شورای اسالم ی به شورای نگهبان م ی رود قاعدتا به
موجب وظیفه ای که این شورا ب ر عهده دارد باید مصوبات را با
قانون اساسی و شرع مقدس تطبیق دهد و این موضوع یکی
از فعالی ت های مهم شورای نگهبان استg ».
اقای بقایی در پاسخ به این سوال که چرا هنگام روی
کار امدن دولت نهم از محمد خاتمی ،رئی س جمهور پیشین
ای ران و همراهان او خواسته شد از سع د اباد خارج شوند؛ گفت:
«ساختمان و تشکیالت بحث جداگانه ای است و اکنون شما
م ی بینید که اقای خاتمی نیز پرسنل و محافظ دارند و این
مصوبه ای است که در دولت هشتم تصویب شده است».
او در خصوص انتش��ار این نامه در رسانه ها و احتمال
ماندن اقای احمدی نژاد در پاس��تور گف��ت« :انچه امروز در
رسانه ها در این ارتباط نوشته شده جوسازی است».
با این وج��ود در بخش��ی از مت��ن ابالغی��ه الهام به
بقایی که تصویر ان منتشر ش��ده ،درباره شرح وظایف دفتر
رئی س جمهوری سابق امده است« :این واحد سازمانی تابع
تمامی ضوابط و مق��ررات اداری ،مالی و اس��تخدامی نهاد
ریاس��ت جمهوری خواهد بود .هماهنگ��ی و تهیه و تنظیم
اوقات ،برنامه مالقات ها ،جلسات ،س��فرها و دیدارها ،تهیه
و تنظیم مش��روح یا خالصه مذاکرات با اشخاص ،مقامات
داخلی و خارج��ی ،دریاف��ت و ثبت و اعالم نظ رات ایش��ان
و انع��کاس ان به مراجع ذی رب��ط ،ارتباط با اس��تانداری ها،
دس��تگاه های اجرایی ،قوه قضاییه ،قوه مقننه و غیره حسب
مورد ،مدیریت چرخه گردش مکاتبات ،اماده س��ازی نامه ها،
مستندات و مدارک اداری مرتبط جهت استحضار ،هماهنگی
در ارائه خدمات پش��تیبانی ،اداری و مالی ،پش��تیبانی امور
حفاظتی رئی س جمهوری س��ابق و خان��واده انها ،تجهیز و
به هنگام سازی حوزه دفتری به فناوری های نوین اطالعاتی
و ارتباطی چند رس��انه ای و نگهداری ان با همکاری س��ایر
واحدهای ذی ربط ،انجام امور مراسالت و مکاتبات ،تهیه و
تنظیم پی ش نوی س ها ،نامه ها و باالخره وی رایش و تلخیص
مکاتبات و گزارش های استحضاری».
در اخرین تحول احمدی نژاد در حاش��یه جلسه هیات
دولت در پاسخ به این س��وال که برخی از رسانه های مدعی
شدند که قرار است شما در پاستور بمانید با رد این موضوع،
گفت :ما در حال اسباب کش��ی به خانه قبل��ی خودمان در
نارمک هستیم و چنین موضوعاتی صحت ندارد.
شورای شهر
محمدباقرقالیباف
همچنانجدیترین
گزینهاصولگرایانو
برخیاصالح طلبانبرای
شهرداری تهران است
البی های غروب سه شنبه
شورای شهرجدید رایزنی برای انتخاب شهردار را اغاز کرده است
محمد مهدی مفتح کیست؟
محمد مهدی مفت��ح را همگان در قامت س��خنگوی
کمیسیون تلفیق م ی شناسند .او که در چندین دوره متوالی،
نماین��ده رزن بود ،به عنوان س��خنگوی کمیس��یون تلفیق
مصوبات این کمیسیون را ب رای خبرنگاران تشریح م ی کرد.
او در انتخابات 92یک پدیده بود؛ چه انکه به دلیل اش��راف
بر قانون انتخابات ،از یک س��و نامزد انتخابات میان دوره ای
مجلس نهم در تویسرکان ش��د و از س��وی دیگر خود را در
معرض رای مردم پایتخت در انتخابات شوراها قرار داد .طرفه
انکه در هر دو انتخابات پیروز شد و همزمان به پارلمان ملی
و پارلمان شهری راه یافت .مفتح چند روز پس از اعالم نتایج
انتخابات ،به عنوان نماینده مجلس س��وگند یاد کرد و گویا
ب ر اس��اس بند چهار ماده 28ایی ن نامه داخلی مجلس ،دیگر
نم ی تواند به صورت همزمان در ش��ورای ش��هر هم حضور
مجله خبری
شورای شهر چهارم؛ اصولگرا یا اصالح طلب؟
پس از مشخص ش��دن اعضای ش��ورای شهر چهارم
ته ران ،نگاه ها به سوی س��اختمان بهشت معطوف شد تا از
ترکیب شورای جدید پایتخت اگاه شوند.
در دوره رقابت های انتخاباتی مش��خص بود که س��ه
فهرست اصلی در این انتخابات با یکدیگر رقابت م ی کنند؛
«خدمتگزاران ابادانی و پیشرفت» منتسب به مهدی چمران،
«پیشرفت و عدالت ای ران اس�لامی» منتسب به محمدباقر
قالیباف و ائتالف فراگیر اصالح طلبان.
زمانی که 31عضو اصلی شورای شهر چهارم در ته ران
معرفی شدند ،مشخص شد که اکثریت شورا به اصولگرایان
رسیده است؛ اصولگرایانی که در دو دوره اخیر توانسته بودند
الگوی قابل قبولی از مدیریت شهری را ارائه دهند و قریب به
10سال ،ساختمان بهشت را در اختیار داشته باشند.
در انتخابات اخیر اما اتفاق دیگری رخ داد .طبقه متوسط
ش��هری که ب رای رای دادن به حس��ن روحانی در انتخابات
ریاس��ت جمهوری به پای صندوق های رای ام��ده بودند ،در
انتخابات شوراها فهرست اصالح طلبان را برگزیدند تا ترکیب
شورا دستخوش تغییر شود.
حاال حدود نیمی از ش��ورا به اصالح طلبان رس��یده و
اگر برخی گمانه زن ی ه��ا مبنی بر خروج برخ��ی چهره های
اصالح طلب یا نزدیک به محمدباقر قالیباف از شورا صحت
داشته باشد ،اعضای عل ی البدل شورا که اکثریت انها منتسب
به اصالح طلبان هستند ،بر کرس ی های سبز ساختمان بهشت
تکیه م ی زنند و کاری س��هل تر از حاال ب رای انتخاب شهردار
موردنظر خود پیش رو خواهند داشت.
مثلث شماره 181
انتخابات شورای شهر چهارم ته ران هر چند زیر سایه
انتخابات ریاس��ت جمهوری یازده��م برگزار ش��د ،اما اعالم
رس��می نتایج ان از س��وی نهادهای مس��ئول ،سبب شد تا
گمان هزن ی های متفاوتی در خصوص ان صورت گیرد.
حاال بحث ها حول محورهایی همچون شهردار اینده
ته ران ،رئیس شورای شهر چهارم پایتخت ،اعضایی از شورا که
به دولت یازدهم م ی روند و همچنین اعضای عل ی البدل شورا
که پس از خروج احتمالی اعضای اصلی وارد شورا م ی شوند،
م ی چرخد.
در این گ��زارش به ترکیب ش��ورای چه��ارم پایتخت،
اعضایی که قرار است از شورا خارج شوند و عل ی البدل هایی
که به شورا م ی روند ،شهردار اینده ته ران و رئیس شورای شهر
اینده پرداخته ایم.
انگونه که تاکنون مش��خص اس��ت ،مهدی چمران،
علیرض��ا دبیر ،حبی��ب کاش��انی ،مرتضی طالی��ی ،پرویز
سروری ،رضا تق ی پور ،عباس ش��یبانی ،رحمت اهلل حافظی،
مجتبی شاکری ،اقبال شاکری ،ابوالفضل قناعتی ،معصومه
اباد ،عبدالمقی��م ناصحی ،محمد مهدی مفتح و محس��ن
پیرهادی اصولگرایان راه یافته به شورای شهر هستند .احمد
مسجدجامعی ،الهه راستگو ،اسماعیل دوستی ،محمد مهدی
تندگویان ،محمد ساالری ،فاطمه دانشور ،احمد حکیم ی پور،
محمد حقانی ،عبدالحس��ین مختاباد ،غالمرضا انصاری و
محسن سرخو فراکسیون اصالح طلبان را تشکیل خواهند
داد .احم��د دنیامالی و مهدی حجت با پش��تیبانی همزمان
حامیان قالیباف و اصالح طلبان راهی بهشت شده اند و حسین
رضازاده ،هادی ساعی و عباس جدیدی چهره های مستقل
شورای شهر اینده پایتخت خواهند بود.
بدین ترتی��ب اصولگرایان 15نماین��ده ،اصالح طلبان
11نماینده و مستقل ها س��ه نماینده در شورای شهر چهارم
پایتخت دارن��د و دو نفر دیگر یعنی مه��دی حجت و احمد
دنیامالی باید تکلیف خود را روش��ن کنند که در فراکسیون
اصولگرایان باش��ند یا همپ��ای طیف دیگر ش��ورا به گزینه
اصالح طلب رای دهند.
در این میان نقش س��ه عضو مس��تقل ش��ورا بسیار
تعیی ن کننده اس��ت .البته تا حد زیادی م ی توان پی ش بینی
کرد که حس��ین رضازاده و عباس جدیدی ب��ه اصولگرایان
م ی پیوندن��د و ه��ادی س��اعی ب��ه عضویت فراکس��یون
اصالح طلبان در خواهد امد.
داشته باشد؛ اتفاقی که س��بب خروج یک اصولگرا از ترکیب
شورای شهر و ورود سلطان ی فر ،یک منتخب اصالح طلب به
این شورا م ی شود.
او که در سال 1335در شهر قم متولد شده است ،فرزند
ارشد ایت اهلل محمد مفتح از چهره های موثر در پیروزی انقالب
اسالمی و از نزدیکان حضرت امام خمینی(ره) بوده است.
او که سابقا نمایندگی دوره های چهارم ،پنجم ،هفتم و
هشتم مجلس را در کارنامه خود دارد ،در رشته های مهندسی
صنایع و اقتصاد تحصیل کرده است.
مفتح دارای لیسانس صنایع از دانشگاه صنعتی شریف،
فوق لیس��انس صنایع از دانش��گاه امیرکبیر ،فوق لیسانس
اقتصاد از دانش��گاه عالمه طباطبایی و دکت��رای اقتصاد از
دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات ته ران است.
عالوه ب��ر نمایندگی مجل��س م ی توان به س��وابقی
همچون عضویت در شورای پول و اعتبار و ناظر مجلس در
کمیسیون تخصیص اعتبار نیز اشاره کرد.
35
سلطانی فر کیست؟
مجله خبری
یو دوم مردم پایتخت در
مسعود سلطان ی فر منتخب س
انتخابات شورای شهر چهارم است .او که 114118رای کسب
کرده ،حاال پس از خروج محمد مهدی مفت��ح ،وارد پارلمان
شهری م ی شود؛ چه انکه ب ر اساس بند چهار ماده 28ایی ن نامه
داخلی مجل��س ،یک نماین��ده مجلس نم ی توان��د به طور
همزمان در سمت دیگری حضور داشته باشد.
این فعال سیاس��ی اصالح طلب که حاال 54سال دارد،
دارای مدرک فوق لیسانس علوم سیاسی است .سلطان ی فر
ی در دانشگاه ،عضویت در شورای
عالوه بر سابقه فعالیت علم
عالی اداری کشور ،عضویت در ش��ورای عالی اطالع رسانی
کش��ور ،اس��تانداری اس��تان های گیالن ،زنجان و مرکزی و
همچنین معاونت سیاسی استانداری های فارس ،همدان و
هرمزگان را در کارنامه خود دارد .پس ت های سیاسی او اغلب
در دولت های هاشم ی رفسنجانی و سی د محمد خاتمی بوده
است.
مثلث شماره 181
حجت و دنیامالی می روند؟
در این میان خبره��ای متفاوتی در خصوص وضعیت
مهدی حجت و احمد دنیامالی در رسانه ها منتشر م ی شود.
این دو چهره نزدیک به محمدباقر قالیباف ،ش��هردار فعلی
ته ران ،گویا قرار است عطای شورا را به لقایش ببخشند و به
دولت «اعتدال گرا»ی حسن روحانی بپیوندند .هر چند نام این
دو چهره همزمان در فهرست های انتخاباتی اصولگرایان و
اصالح طلبان قرار داش��ت ،اما گویا قرابت انها به محمدباقر
قالیباف ملموس تر اس��ت؛ قرابتی که در خصوص دنیامالی
مشهودتر از حجت به نظر م ی رسد.
با خروج احتمالی برخی اعضای ش��ورای شهر چهارم
از نهاد مدیریت ش��هری ،ورود اعضای عل ی البدل به شورای
ش��هر ته ران ،وجهه اصولگرای��ی ان را کمرن��گ م ی کند و
تفکر اصالح طلبی را در ان پررنگ تر خواهد کرد .از 12عضو
عل ی البدل ش��ورای ش��هر چهارم پایتخت 9 ،نفر منتس��ب
به اصالح طلبان هس��تند و تنها س��ه نفر حام��ی گفتمان
اصولگرایی.
مسعود سلطان ی فر ،ول ی اهلل شجاع پوریان ،علی صابری،
بزاده کلی ،حسین خلی ل ابادی ،زه را صدراعظم
افشین حبی
نوری ،فائ��زه دولتی می��اب ،عب��اس میرزاابوطالبی و عادل
عبدی 9عضو اصالح طلب عل ی البدل شورای شهر هستند
که در ب رابر عباس مس��جدی ارانی ،خسرو دانشجو و حسن
غفوری ف��رد از جریان اصولگرا کار چندان دش��واری پیش رو
ندارند.
وضعیت مبهم احمد مسجدجامعی
اما وضعیت احمد مس��جدجامعی در هاله ای از ابهام
36
قرار دارد .او که شاخ ص ترین چهره اصالح طلب شورای شهر
چهارم است ،گویا قرار است به عنوان یکی از چهره های اصلی
دستگاه فرهنگی دولت روحانی ایفای نقش کند و شاید وزیر
ارشاد شود.
سی د محمد خاتمی ،رئی س جمهور اصالح طلب ای ران در
فاصله سال های 76تا 84که مسجدجامعی وزیر ارشاد دولت
دوم او بود ،شنبه گذشته در مراس��م اکران «گذشته» اصغر
ی که با درخواست این کارگردان ب رای معرفی
فرهادی هنگام
وزیر ارش��اد دولت یازدهم مواجه شد ،چنین گفت« :امیدوارم
در دولت اینده ش��اهد حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
باشیم که متناسب با وضعیت فرهنگ و تمدن ای ران سر افراز
باشد .فکر م ی کنم فرد مورد قبول این حوزه معلوم است و من
اسم نم ی برم و نم ی گویم نامش احمد مسجدجامعی است.
امیدوارم هر کس که م ی اید ش��ما را راضی کند و نتیجه هم
خوب باشد».
البت��ه مهم نیس��ت که چه کس��ی جایگزی��ن احمد
مسجدجامعی در ش��ورای شهر چهارم م ی ش��ود؛ مهم این
اس��ت که معادالت ریاست شورای ش��هر به هم م ی خورد و
اصالح طلبان گزینه اصلی خود را ب رای ریاست شورا از دست
م ی دهند .شاید لیدر قدرتمندی هم نداشته باشند.
احمد دنیا مالی در خصوص ریاس��ت مس��جدجامعی
بر ش��ورا گفته اس��ت« :برجس��ته ترین افراد ب رای ریاس��ت
شورا مس��جدجامعی و چمران هس��تند؛ اما باتوجه به اینکه
بحث هایی مطرح است که مسجد جامعی در دولت یازدهم
در وزارت حضور پی دا م ی کند ،اما امیدواریم که مسجدجامعی
باتوجه به توانمندی های خاص و سابقه وزارتی که دارند داخل
شورا بمانند تا بتوانیم از وی استفاده کنیم».
محمد حقانی ،عضو ش��ورای ش��ه ر چهارم ب��ا اظهار
ب ی اطالعی از احتمال ریاس��ت مس��جد جامعی بر ش��ورای
ش��هر گفته اس��ت« :پی ش تر صحب ت های��ی در خصوص
ریاست مسجدجامعی بر شورای شهر بود ،اما فعال هیچ چیز
مشخص نیس��ت؛ زی را این احتمال وجود دارد که وی پست
وزارت ارش��اد را برعهده بگیرد .نظر اصالح طلبان نیز بیشتر
روی انتخاب ایش��ان بود ،اما با احتمال در نظر گرفتن ایشان
ب رای وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی ،هنوز گزینه دومی پیش
روی اصالح طلبان نیس��ت .اظهارات کنون��ی در خصوص
ریاست اقای مس��جد جامعی احتمالی است .وضعیت اقای
مس��جد جامعی هنوز بالتکلیف مانده و معلوم نیس��ت که
ایشان در شورای شهر بماند یا خی ر».
اگ��ر خبره��ا درس��ت باش��د و دنیامال��ی ،حج��ت و
مسجدجامعی هم از شورای شهر بروند ،تعداد اصالح طلبان
در شورای شهر 15نفر م ی شود و انها م ی توانند به فراکسیونی
تعیی ن کننده در شورای شهر تبدیل شوند .نکته مهم این است
که در این فهرست ها از عباس جدیدی به عنوان اصولگرا یاد
شده که ممکن اس��ت او در معادالت درونی شورای شهر به
سمت اصالح طلبان گرایش پی دا کند .همچنین علیرضا دبیر
اخی را در برخی جلس��ات اصالح طلبان شورای شهر از جمله
دیدار انها با سی د محمد خاتمی حضور داشته است .چنین است
که برخی تحلیلگران م ی گویند کار اصولگرایان ب رای تعیین
رئیس شورای شهر و البته شهردار جدید ته ران خیلی هم ساده
نیست .همه چیز بستگی به کابینه حسن روحانی دارد .باید
ببینیم کدام اعضای شورا به دولت م ی روند؟
سودی که چمران می برد
این وضعیت اما ب رای اصولگرایان چندان ناخوش��ایند
نیست .خروج مسجدجامعی از شورا ،موضع مهدی چمران
در ش��ورا را تقویت م ی کند و حتی بخت او ب رای ریاست شورا
را افزایش م ی دهد؛ چه انکه اصل ی ترین رقیب او ب رای ریاست
شورا از گردونه رقابت خارج م ی شود و چمران م ی تواند با رای
اکثریت اصولگرایان و مستقل ها ریاست خود بر شورا را تداوم
بخشد .خروج مسجدجامعی از ش��ورای شهر ب ی شک ب رای
چمران و اصولگرایان سودمند است .هرچند این وضعیت زیاد
مطلوب حامیان قالیباف نیست .حامیان قالیباف به نظر بهتر
با مسجد جامعی کنار می ایند تا برخی اصالح طلبان تازه وارد.
چندی پیش شایعاتی مبن ی بر خروج احتمالی مهدی چمران
از شورا در صورت عدم تداوم ریاستش بر شورای شهر چهارم
منتشر شد اما او در گفت وگویی قویا این گمان هزنی را رد کرد.
رئیس شورای شهر ته ران حتی پا را فراتر از این گذاشت
و خروج هر یک از اعضا از شورای شهر را رد کرد« :هی چ یک از
اعضای شورا یا شهردار ته ران از بهشت نم ی روند و با تغیی راتی
سعی م ی کنیم اعضای جدید را ب رای ورود به ساختمان شورا
اماده کنیم .قطعا همه اعضای شورای شهر در ساختمان شورا
حضور خواهند داشت و ما در حال اماده سازی دفاتر اعضای
جدید شورای شهر در ساختمان شورا هستیم».
چمران پیش از ان نیز گفته بود که اصراری ب رای ادامه
ریاستش بر ش��ورا ندارد« :در این زمینه ه ر چه شورای شهر
تصمیم بگیرد ،اجرایی م ی شود؛ من به صندلی ریاست شورا
نچس��بیده ام و حتی در دفتر کارم روی صندلی ریاست تکیه
نم ی زنم و صندلی عادی را ب رای نشس��تن انتخاب کرده ام.
در صحن شورا نیز روی صندلی معمولی م ی نشینم تا ب رایم
توهم پیش نیاید که صندلی مال من است .هیچ اصراری ب رای
ریاست شورای شهر ته ران ندارم و انتخاب رئیس شورا به نظر
اعضای شورای شهر ته ران بستگی دارد».
او البته نظر روش��نی در خصوص نامزدی ب رای ریاست
بر شورای ش��هر چهارم ارائه نکرده اس��ت« :باید ببینم چه
م ی شود ،البته اداره شوراها کار ساده ای نیست ،روزهایی که
هیچ کس در شورا نیس��ت باید رئیس شورا س��ر کار باشد.
مسائل مطرح شده در زمینه ریاست شورای شهر ته ران نظ رات
شخصی اعضاس��ت و روی این موضوع هنوز تصمیم گیری
نشده است ».در این میان از چهره های دیگری همچون رضا
تق ی پور ،وزیر ارتباطات دولت دهم و عضو منتخب شورای شهر
چهارم ته ران نیز به عنوان گزینه ریاست شورا یاد م ی شود.
رحم��ت اهلل حافظ��ی در این خص��وص گفته اس��ت:
«ب ر اساس شواهد و شنیده ها مسجد جامعی در دولت حضور
پیدا م ی کند و قطعا باید نظ ر ها ارزیابی شود ،عده ای تق ی پور
را مطرح م ی کنند که باید همه ارزیابی شود و توجه کنیم که
ایا تغییر در مدیریت شورا ارزش افزوده ایجاد م ی کند یا خیر.
البته بخت مرتضی طالیی ب رای ریاست شورا بسیار بیشتر از
تق ی پور به نظر م ی رسد».
محس��ن پیرهادی ،عضو منتخب شورای شهر ته ران
در این خصوص گفته اس��ت« :گزینه های��ی که االن مطرح
م ی شوند باید بررسی شود .سروری ،طالیی و مسجدجامعی
گزینه های مطرحی هس��تند اما دلیل نم ی شود که بگوییم
گزینه های��ی که مط��رح نم ی ش��وند قابلیت ندارن��د؛ بلکه
توانمندی های فرد را ب رای ریاست شورا باید بررسی کنیم».
چه کسی شهردار می شود؟
۱
مسعود سلطانی فر
۱۱۴۱۱۸
۲
ولی اهلل شجاع پوریان
۱۱۰۶۹۶
۳
علی صابری
۱۰۹۴۱۱
۴
افشین حبیب زاده کلی
۱۰۸۰۵۹
۵
حسین خلیل ابادی
۱۰۶۷۳۱
۶
زهرا صدراعظم نوری
۱۰۵۸۹۶
۷
فائزه دولتی میاب
۱۰۵۶۷۵
۸
عباس میرزاابوطالبی
۱۰۴۵۹۱
۹
عباس مسجدی ارانی
۱۰۴۲۷۳
۱۰
عادل عبدی
۱۰۴۱۷۶
۱۱
خسرو دانشجو
۱۰۳۹۴۹
۱۲
حسن غفوری فرد
۱۰۱۸۲۲
مجله خبری
ردیف
نام
تعداد ارا
مثلث شماره 181
بدون ش��ک هی چ یک از این مس��ائل به اندازه انتخاب
شهردار اینده ته ران اهمیت ندارد .باتوجه به ترکیب شورای
شهر چهارم پایتخت ،به نظر م ی رسد که اصالح طلبان بتوانند
گزینه اصلی خود را به عنوان ش��هردار انتخاب کنند؛ اما این
توانایی را دارند که از انتخاب ش��هردار مطلوب اصولگرایان
جلوگیری کنند.
این روزها نام های��ی همچون محمدباق��ر قالیباف و
محس��ن رضایی از جریان اصولگرایان و محسن هاشمی،
محسن مهرعلی زاده و حبی ب اهلل بیطرف از میان اصالح طلبان
ب رای تصدی شهرداری ته ران در دوره اینده مطرح هستند؛ اما
به نظر م ی رسد که محمد باقر قالیباف ب رای ماندن در بهشت
روزهای پرچالشی پیش رو دارد.
رحمت اهلل حافظی ،عضو منتخب شورای چهارم ته ران
در خصوص انتخاب شهردار گفته است« :من معتقدم 31نفر
باید در جلسه مشترک شاخ ص ها را تعیین کنند و پس از اینکه
به توافق رسیدند ،کاندیداهایی که امادگی ب رای شهردارشدن
دارند رزومه و ب رنامه های خود را اعالم کنند و اعضا امتیاز بندی
کنند که ب ر اساس ش��اخ ص ها اگر در این خروجی قالیباف یا
کسی جز قالیباف رای بیاورد ،باید بپذیریم ».او در خصوص
جلس��ات ش��ورای چهارم که سه ش��نبه بعدازظهرها برگزار
م ی شود ،بیان کرد« :در جلسه اینده این شورا اقای قالیباف
حضور پیدا م ی کنند و گ��زارش عملکرد م ی دهند که اخرین
جلسات ما اختصاص م ی یابد به موضوع شهردار که پس از
تشکیل اولین جلسه رسمی شورای چهارم در 12شهریور ،باید
وارد انتخاب رئیس شورا و شهردار شد».
احمد دنیامالی نیز نظر خود در خصوص انتخاب شهردار
ته ران را این گونه بیان کرد« :اساسا کار شهرداری ته ران کار
پرتنشی است که کردارها نشان م ی دهد که روز به روز کار در
این حوزه ارتقا پی دا م ی کند و همین روند رو به رشد است .چیزی
که مهم است شاخ ص هایی است که شورای چهارم باید با یک
ی و کاربردی کاندیداهای
نگاه تخصص ی تر و با یک نگاه علم
شهرداری را مورد بررس��ی قرار دهند .ما حدود دو ماه فرصت
داریم که شهردار را انتخاب کنیم و طی این فرصتی که داریم
نظ رات جمع بندی م ی شوند .افرادی که مطرح م ی شوند ،دارای
ویژگ ی های خوبی هستند ،ب ر اس��اس شاخص و عملکردها
در قالب فرمت های��ی که تدوین ش��ده کاندیداها رتب ه بندی
م ی شوند و در ش��ورای چهارم به رای گذاش��ته م ی شوند که
ب ر اساس ایی ن نامه هر کدام از اعضا به چهار نفر رای م ی دهند،
دوباره این چهار نفر به رای گذاش��ته م ی شوند که در مرحله
پایانی بین دو نفر رای گیری م ی شود و هر شخصی رای اورد،
شهردار م ی شود».
محس��ن پیرهادی هم در خصوص انتخاب شهردار و
مطرح ش��دن افرادی همچون حبیب اهلل بیطرف و محسن
هاشمی گفته است« :راجع به اش��خاص نم ی خواهم حرف
بزنم؛ دغدغه اصلی االن مس��ائل فرهنگی است که باید کار
انتخاب شهردار را خارج از فضای سیاسی دنبال کنیم .فضا
را به روی کسی نبندیم تا همه ب رنامه های خود را اعالم کنند
و خودش��ان را مطرح کنند .ب رای ما مهم است که شهردار با
دولت تعامل داشته باشد و یک مقبولیت نسبی داشته باشد
تا خدمات شهری به حاشیه نرود .همی ن طور مقب ولیت نسبی
در بین اعضای ش��ورای شهر داشته باش��د و با رای اکثریت
اعضا انتخاب شود چرا که ما دنبال این هستیم که شهردار با
مقبولیت تمام انتخاب شود و همین طور مردم سابقه ذهنی
از عملکرد وی داشته باشند».
او نظر خود در خصوص تداوم کار قالیباف در شهرداری
را نیز این گونه بیان کرده است« :قالیباف عملکرد خوبی در
ته ران از خود برجای گذاشته و البته گزینه های دیگر که مطرح
هستند ،هنوز ب رنامه های خود را مطرح نکرده اند .ما قرار نیست
همین طوری به اشخاص رای دهیم؛ بلکه باید با در نظ ر گرفتن
ش��خصیت افراد و عملکردش��ان ،ب رنامه های انها را در نظر
بگیریم و قالیباف را در کنار گزینه های دیگر مقایسه کنیم.
البته در خصوص بررسی عملکرد قالیباف کار راحت تر است».
مهدی حجت ،منتخب دیگر ش��ورای شهر چهارم نیز
در خصوص انتخاب شهردار این گونه نظر خود را بیان کرده
است« :روی تمام کاندیداها در شورا بحث خواهد شد و همه
ارزیابی م ی شوند؛ یکی در نوع مدیریت و دیگری در شناخت
شهر و همی ن طور مابقی کاندیداها هر یک برحسب عملکرد
امتیاز کسب م ی کنند و سرانجام ش��ورای شهر فرد قابلی را
ب رای مدیریت شهر انتخاب م ی کند».
او روند انتخاب شهردار را نیز روایت کرد؛ انجا که گفت:
«در جلس��ات اول صرفا رئیس جلس��ه انتخاب م ی شود که
اولین دستور جلسه انتخاب شهردار است که همه اعضا تمام
صفاتی که یک مدیر خوب از جمله مدیریت ،صداقت ،تعهد
و قدرت فعالیت را در نظر م ی گیرند .عالوه بر این ،شخصی
که انتخاب م ی شود باید با کالبد شهر اشنا باشد و در این حوزه
متخصص باشد ».حجت در خصوص تداوم کاری قالیباف
هم گفت« :قالیباف دارای برخی خصوصیات است که دیگران
نیستند و مدیر دیگری شاید شرایط خاص دیگری داشته باشد.
در کل هر کدام از افراد ش��رایط کامال خاص خود را دارند که
باید اعضا پس از ارزیابی تصمیم درس��تی بگیرند ».عباس
جدیدی ،عضو مستقل شورای شهر چهارم هم از ارائه گزارش
محمدباقر قالیباف به شورا خبر داده است« :در جلسه بعدی
که با حضور اعضای شورای چهارم برگزار م ی شود ،قالیباف
ب رای پاره ای از مذاکرات و گزارش عملکرد در جمع 31نفر در
شورا حضور م ی یابد و در جلسات بعدی هم قطعا از گزینه هایی
که هستند دعوت م ی شود تا با حضور در شورا ب رنامه هایشان را
ارائه دهند و ه ر کس بتواند خدمتی ارائه دهد با فراغ بال از وی
استقبال م ی کنیم ».اما علیرضا دبیر ،از چهره های نزدیک به
محمدباقر قالیباف گفته است« :مطمئن باشید اگر کسی در
کار اجرایی قوی تر از قالیباف باشد ،انتخاب م ی کنم».
عضو منتخب شورای شهر چهارم م ی گوید« :قوی ترین
فرد را در کار اجرایی ب رای شهردار ته ران انتخاب م ی کنم .من
بار نمایندگ ی ام را م ی دانم و باید بگویم که گزینه اول من ب رای
شهردار ته ران تا االن قالیباف است».
او در خصوص دیگر چهره های مطرح ب رای شهرداری
نیز اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت« :در مورد این افراد ورود پی دا
نم ی کنم و این مهم نیست که چه م ی گویند؛ البته انها هم
حق دارند گزینه های خودشان را معرفی کنند؛ اما اصالح طلبان
و اصولگرایان هر دو خدایی و منطقی تصمیم م ی گی رند».
اما در این میان اظهارنظر مهدی چمران بیش از دیگر
اظهارنظرها نظرها را به خود جل��ب کرد .او در دو گفت وگوی
جداگانه ،از یک س��و گفت که م��ا به دنبال تغیی��ر مدیریت
ش��هرداری ته ران هس��تیم و از س��وی دیگر اعالم کرد که
20گزینه ب رای شهرداری داریمg .
37
سیاست
مخالفت هازیادنباشد،
فراکسیونجدیدشکلنمی گیرد
از بهارستان تا پاستور
اغاز عصر نو
حسن روحانی و علی الریجانی ،دولت و مجلس را
به یکدیگر نزدیک می کنند
سیاست
مثلث شماره 181
42
گفت وگویمثلثبا
محمدرضاتابش
حلقهدرجهیکیااعضای
کابینه؟
اصولگرایانمجلس
تجزیهنمی شوند
همهکسانیکهرئی س جمهورمنتخبرا
هم راهیکردند
گفت وگویمثلث
بامحم د حسینفرهنگی
1
یاسین سیف االسالم
سیاست
احمدی نژاد در بهارستان
محم��ود احمدی نژاد در ط��ول دوران مس��ئولیتش،
تقابل هایی جدی با مجلسیان داشته است .این تقابل ها پس
از روی کار امدن علی الریجانی به رغم انچه تصور م ی شد
افزایش یاف��ت و فراز های ان را در طول مجالس هش��تم و
نهم م ی توان پیگیری کرد .از بس��تن و به تصویب رساندن
بودجه های س��االنه تا انتصاب برخی وزرا و حتی روس��ای
سازمان ها و ...میان دولت و مجلس بار ها شکراب شده است.
یکی از نقاط اوج این اختالفات طرح موضوع س��وال از
رئی س جمهور بوده است .طرحی که نهایتا توانست یک بار
احمدی نژاد را به مجلس ببرد تا در ب رابر نمایندگان پاسخگو
باشد .اما نحوه حضور و چگونگی پاسخگویی احمدی نژاد،
انتقاد تعداد زیادی از نمایندگان حین جلس��ه و پس از ان را
سبب شد .پاسخ هایی که به اذعان خود او امیخته با شوخی
بودند .این پاس��خ ها از نگاه برخی نمایندگان غی ر مستدل و
مثلث شماره 181
هفت��ه گذش��ته نوب��ت خان��ه ملت ب��ود ت��ا می زبان
رئی س جمهور منتخب باش��د .مجلس ی ها که حاال باید خود
را ب رای تعامل با دولت جدید ام��اده کنند ،افطاری روز پنجم
ماه رمضان را با حسن روحانی و همراهانش صرف کردند و
سخنرانی او را از تریبون مجلس شنیدند .سخنانی که اغاز
دورانی جدید را در ارتباط میان دو قوه مجریه و مقننه کشور
نوید م ی دهد .پیش از این ،رئیس مجلس شورای اس�لامی
در اولین روز پس از نتیجه اعالم انتخابات ریاست جمهوری
به دیدار حس��ن روحانی رفته بود و نمایندگان هم به صورت
انف رادی یا در قالب گروه های مختلف با رئی س جمهور منتخب
دیدار و گفت وگو ک��رده بودند اما این بار حس��ن روحانی به
صحن مجلس امد تا اولین دیدار نمایندگان با رئی س جمهور
منتخب رسما برگزار شود.
نمایندگان مجلس ک��ه پیش از ظه��ر 23تیر چهار
ساعت جلسه علنی را پشت سر گذاشته بودند ،بعد از شرکت
در جلسات کمیسیون های تخصصی و تنفس چند ساعته،
مجددا در س��اعت 19به صحن پارلمان امدند و در جلس��ه
غیررسمی و غیرعلنی با حسن روحانی دیدار کردند.
مجلس نهم مجلس��ی با اکثریت اصولگراس��ت که
بیش��ترین برخوردها را با دولت احمدی نژاد داش��ته اس��ت.
نمایندگان مردم حاال باید با دولتی کار کنند که ه ر چند خود را
اصالح طلب نم ی داند اما طبیعتا با طی ف هایی از اصولگرایان
بیشترین فاصله را در فضای سیاس��ی دارد .در عین حال با
توجه به مواضع اکثریت مجلس��ی ها در دوران انتخابات که
به طور مش��خص معطوف به مواضع فراکس��یون رهروان
والیت قابل تشخیص اس��ت ،به نظر م ی رسد دولت حسن
روحانی بتواند تعاملی مطلوب با مجلس داشته باشد.
ویژگی عمده دوران احمدی نژاد در ارتباط با قوه مقننه
مجموع��ه برخورده��ا و اختالفاتی بود که بعضا به س��طح
عمومی جامعه نیز کشیده شد و رخداد های ناراحت کننده ای
را ایجاد کرد .یکی از دالیل عمده این وضعیت روحیه حاکم
بر دولت مبنی بر اجرای بی چون چرای ب رنامه هایش تحلیل
م ی شود .ضمن انکه باید دانست در طول سه دوره مجلس
که همزمان با ریاس��ت جمهوری احمدی ن��ژاد بوده حامیان
دولت هیچ گاه دارای اکثریت موثر در میان نمایندگان نبودند.
حتی از دیدگاه عده ای دیگر توهی ن امیز بود .سخن اخر وی
در جلسه دفاع از خود مبن ی بر اینکه «انصاف داشته باشید
حاال که م ی خواهید نمره دهید نم��ره باالیی بدهید چرا که
من خوب پاسخ دادم و حتی اضافه هم نوشتم و اگر کمتر از
۲۰بدهید ب ی معرفتی و نامردی است» نیز اعتراض بیشتری
در میان نمایندگان به خصوص سوال کنندگان ب رانگیخت.
برهه مهم دیگر بحث اعتراض نمایندگان به پس��ت
سعید مرتضوی در س��ازمان تامی ن اجتماعی بود .موضوع از
مجلس نهم اغاز ش��د اما پافش��اری احمدی نژاد ب رای بقای
سعید مرتضوی که خود دامنه مخالفتی حتی بیش از عمر
مجلس نهم در میان نمایندگان داشت؛ به طوری که انان از
زمان مجلس هشتم خواستار کنار گذاش��تن وی از ریاست
س��ازمان تامین اجتماعی به دالیلی چند بودن��د ،التهابات
تازه ای را دامن زد .نمایندگان از همان موقع خواستار برکناری
مرتضوی ب رای انصراف از اس��تیضاح وزی ر کار و رفاه ش��ده
بودند .اما به گفته نماین��دگان ،دولت احمدی نژاد که یک بار
با وساطت حدادعادل انان را دور زده بود ،این بار سعی داشت
با واگذاری اختی��ار تعیین رئیس س��ازمان تامین اجتماعی
به معاون اول بار دیگر ترفند دیگری دران��دازد .امری که به
نظر نمایندگان با مصوبه ای غیرقانونی احصا ش��ده و ب رای
مس��لوب االختیار کردن شی خ االس�لام کافی نبود .اتفاقات
روز یکش��نبه مجلس این بار ب ی س��ابقه تر از گذشته بود .او
این بار در صح��ن علنی مجلس ،عل��ی الریجانی را تهدید
به افشای فیلمی از بس��تگانش کرد .فیلم ی که الریجانی
عنوان داش��ت ممکن اس��ت تهی ه اش اقدامی برنامه ریزی
شده باش��د .اتفاقات روز معروف به یکش��نبه سیاه مجلس
همچنین انتقاد رهب ر معظم انقالب را نیز ب رانگیخت .ایشان
اگرچه اصل استیضاح را در ماه های پایانی دولت بدون توجیه
قلمداد کرده و پاس��خ الریجانی در دفاع از خ��ود را زیاده روی
دانستند ،با این وجود بیان داشتند« :رئیس یک قوه به استناد
اتهام ثابت نش��ده ای در دادگاه ،دو قوه دیگر را متهم کرد که
کار بد ،نامناسب ،تضییع حقوق اساسی مردم و خالف شرع و
اخالق و خالف قانون بود ».سخنان رهبری و موج واکنش ها
و انتقاد ها به خصوص در میان نمایندگان مجلس باعث شد
رئیس قوه مقننه به دلیل وقایع پی ش امده در نامه به رهبری
از ایشان عذرخواهی کند .رئی س جمهور نیز به این سخنان
لبیک گفت و ضمن تاکید بر دلبس��تگی خ��ود به رهبری
انقالب ،خطاب به ایشان اینگونه پاس��خ گفت« :اینجانب
و همکارانم در دولت تا اخرین لحظات مس��ئولیت دلبسته
به ارزش های انقالب اسالمی و کمر بسته خدمت به کشور
و مردم خواهیم ب��ود و اطمینان م ی دهم ک��ه همه تالش
ما به عنوان خادمان ملت ،در مس��یر اعتالی کش��ور و رفع
مشکالت کش��ور خواهد بود و کوچکترین قدمی برخالف
مصالح کشور بر نخواهیم داشت».
در این روز ه��ای پایانی نیز بح��ث تجلیل مجلس از
احمدی نژاد موضوع جدیدی است که م ی تواند به رخدادهایی
تازه منجر ش��ود .لطف اهلل فروزنده ،مع��اون پارلمانی دولت
دهم در حالی از احتمال برگزاری مراسم تجلیل احمدی نژاد
از سوی مجلس خبر داد که امروز همین اظهارات با واکنش
برخی از نمایندگان روبه رو ش��د؛ مراس��می که فروزنده ابتدا
تاکید م ی کند« :ما این موضوع را پیشنهاد کردیم و قرار شد
که اقای الریجانی در هیات رئیس��ه صحبت کنند و نتیجه
را به ما بگویند ».البته فروزنده به این نکته نیز اش��اره کرد:
43
«نه اقای احمدی نژاد و نه خود بنده چنی��ن بحثی را مطرح
نکردیم ،بلکه یکی از اعضای هیات رئیس��ه این موضوع را
مطرح کرده بود».
جواد جهانگی��رزاده ،نماینده م��ردم ارومیه در مجلس
در خانه ملت در اخطاری با استناد به اصول 110و 25قانون
اساسی و در تذکری با اس��تناد به ماده 24ایی ن نامه داخلی،
اظهار داشت« :طی دو روز گذشته به نقل از یکی از اعضای
هیات رئیس��ه مجلس ،گفته ش��ده که قرار اس��ت مجلس
مراسمی را ب رای تجلیل از احمدی نژاد برگزار کند ،در حالی
که این موضوع نیازمند استمزاج از نمایندگان مجلس است».
وی افزود« :با توجه ب��ه اینکه رفتارهای اق��ای احمدی نژاد
با مجلس به عن��وان مهمترین نهاد دموکراتیک کش��ور در
جهت تضعیف ان ب��وده ،بناب راین به نظ��رم این موضوع به
هی چ وجه مورد پذیرش بخش اعظمی از نمایندگان مجلس
نیس��ت و طبیعتا با توجه ب��ه اینکه این مس��اله به هویت
کلی مجلس برم ی گردد ،باید از نمایندگان درباره ان س��وال
شود ».ابوتراب ی فرد در پاس��خ به تذکر اول جهانگیرزاده که
درباره تالش هیات رئیس��ه ب رای برگزاری مراسم تجلیل از
احمدی نژاد بود ،گفت« :در این ایام هیات رئیسه ،جلس ه ای
نداش��ته تا تصمیمی در این زمینه اتخاذ کند و البته اگر هم
ی گرفته م ی شد به اطالع نمایندگان م ی رسید».
تصمیم
روحانی ،رئیس جمهوری از مجلس
حس��ن روحانی با داشتن س��ابقه حضور در پنج دوره
مجلس ش��ورای اسالمی یکی از باس��ابقه ترین نمایندگان
ادوار مجلس به حس��اب م ی اید .این سابقه باعث م ی شود
تا نسبت به تعامل بیشتر دو قوه در اینده امیدهای بیشتری
وجود داش��ته باش��د .الریجانی در جلس��ه دیدار نمایندگان
با رئی س جمهور منتخب به این نکته اش��اره ک��رده و گفته
بود« :جناب اقای روحانی جزو رجال سیاس��ی مجلس نیز
محسوب م ی ش��ود که س��ال ها در پارلمان مسئولی ت های
مختلفی داشته اس��ت ،از این جهت امروز به اصل خویش
بازگش��تند ».خود روحانی نیز در این خصوص در سخنرانی
خود تصریح کرد« :از دوران مجل��س اول تا مجلس پنجم
یعنی 20س��ال از عم��رم را در خانه ملت س��پری کرده ام و
درس های فراوانی از مجل��س اموختم .یکی از این درس ها
این بود که عظمت مجلس ،عظمت ملت است .ب راین اساس
دولت در کنار مجلس قوی خواهد بود».
حس��ن روحانی در س��ال ۱۳۵۹به نمایندگ��ی اولین
دوره مجلس شورای اس�لامی انتخاب ش��د و در پنج دوره
قانونگذاری به مدت بیست سال (از س��ال ۱۳۵۹تا )۱۳۷۹
در مجلس حضور داش��ت .او نایب رئی��س اول مجلس (در
دوره های چهارم و پنج��م) و رئیس کمیس��یون های دفاع
(دوره های اول و دوم) و سیاست خارجی (دوره های چهارم و
پنجم) بود .وی یکی از معروف ترین نمایندگان مجلس دوم
بود که در س��ال ۱۳۶۴با نخس ت وزیری میرحسین موسوی
مخالفت کردند .ماجرایی جنجالی که باعث شد تا نمایندگان
مخالف به گ��روه ۹۹نفر معروف ش��وند.روحانی کاندیدای
انتخابات مجلس ششم در شهر ته ران نیز بود و در فهرست
«جامعه روحانیت مبارز و پیروان خط امام و رهبری» و چکاد
سیاست
انتقاد از دولت و واکنش نمایندگان
مثلث شماره 181
2
جنجال بر سر امار بیکاری
روحانی در بخشی از سخنان خود به مسائل اقتصادی
کش��ور پرداخت که برخی ادعاهای او مورد نق��د تعدادی از
نمایندگان مجلس قرار گرفت .در این بخش از س��خنرانی
رئی س جمهور منتخب تصریح کرد« :البته در حضور نمایندگان
که از امار و ارق��ام واقعی باخب رند ،نیازی ب��ه ارائه امار و ارقام
نیست و نیازی نیست که بگوییم شرایط کشور چگونه است.
اما این اولین بار است که پس از دوران جنگ تحمیلی در دو
سال متوالی ،رشد اقتصادی ما منفی است .این ب رای اولین بار
است که در کنار رش��د اقتصادی منفی ،کشور با تورم بسیار
باالیی مواجه است .بیشترین تورم در منطقه و شاید در جهان!
اینکه کشور با تورم چهل و دو درصد و بیکاری مواجه است».
روحانی با بیان اینکه اگر ب رای حل مشکل بیکاری اقدام
فوری نش��ود ،این مشکل در س��ال های اینده بیشتر خواهد
ش��د ،افزود« :ما در یک عمل تاخیری درهای دانشگاه را به
روی جوانان بازکردیم؛ طبق محاسبات اگر روند به این شکل
ادامه یابد ،در چهار سال اینده بین چهار تا پنج میلیون جوان
فارغ التحصیل دانشگاهی بیکار خواهیم داشت».وی با بیان
اینکه تعداد کسانی که در طول هشت سال گذشته مشغول
به کار شده اند ،بسیار اندک است ،گفت« :ب راساس امار مرکز
امار بین س��ال های 85تا 90رقم شاغالن سالی 14هزار نفر
بوده اس��ت .همین ارقام به اختصار کافی اس��ت که شرایط
کشور را نشان دهد».روحانی با تاکید بر لزوم همکاری دولت و
مجلس ،تاکید کرده است« :ما ب رای همکاری و همراهی ،نیاز
داریم که دولت و مجلس از اوضاع داخلی ،منطقه ای و جهانی،
تحلیل واحد داشته باشند و این نیازمند همکاری مداوم بین
دولت و مجلس ،کمیسیون های تخصصی و وزارتخانه های
مربوطه است».
رئی س جمهوری منتخب اظهار کرد« :ما معتقد نیستیم
که کارشناسی و کارشناسان فقط در بخش اجرا هستند ،بلکه
44
قوه مقننه هم دارای قدرت کارشناس��ی اس��ت ،من بسیاری
از نمایندگان مجلس را از دیرباز م ی شناس��م و م ی دانم اهل
مطالع��ه ،تحقیق و قدرت کارشناس��ی و تحلیل هس��تند.
کارشناسی دولت باید در کنار کارشناسی قوه مقننه قرار بگیرد
و این کافی نیست .باید از دانشگاه ها ،بخش خصوصی ،حرف،
انجمن های حرفه ای و تش��کل های مختلف کارشناسی و
تجربه انها استفاده شود و این هم کافی نیست ،بلکه باید از
تجربه جهانی هم بهره برداری کنیم».وی با بیان اینکه اساس
مجلس شورای اسالمی بر شور و مشورت است ،گفت« :باید
از تجربه دیگران بهره بجویی��م و در کنار ان به تحلیل واحد
ازاداندیشان (فهرست های جناح راست) و کارگزاران سازندگی
قرار داشت اما موفق به ورود به مجلس نشد.
سخن از تعامل
رئی س جمهور منتخب همچنین در س��خنرانی خود
در مجل س شورای اس�لامی مواضعی اتخاذ کرد که از نگاه
بس��یاری از نمایندگان مواضعی امیدوار کننده ب رای تعامل
دولت اینده با مجلس به حس��اب م ی ای��د .روحانی با بیان
اینکه مجلس شورای اسالمی برامده از اجتهاد و جهاد علما
و فقهای بزرگ در صدر مش��روطیت است ،گفت« :مجلس
نماد مهم مردم ساالری است و تک تک نمایندگان به عنوان
نماینده کل ملت ای ران هستند .از این رو اگر در سال های اخیر
گاهی به مجلس ب ی حرمتی شد ،این حرمت و اقتدار باید به
مجلس بازگردد».
روحانی با بیان اینکه دولت اینده به مجلس به عنوان
نه��ادی تاثیرگذار و قانونگ��ذار نگاه م ی کن��د ،تصریح کرد:
«به فرم��وده امام ،مجلس عصاره فضائل یک ملت اس��ت
که قانونگذاری اش بعد از تایید ش��ورای نگهبان ب رای همه
و از جمله دولت اینده الزم االتباع اس��ت ».وی در خصوص
تعاملش با مجلس افزود« :مبنای هم��ه ما ب رای همکاری
و همراهی قانون اساسی اس��ت .من نم ی گویم همراهی و
همدلی ،بلکه م ی گویم همراهی و هم��کاری دو قوه مهم
تقنین و اجراس��ت .فصل ششم قانون اساس��ی از ان شما
و فصل قان��ون از ان دولت است».حس��ن روحانی در ادامه
سخنان خود در مجل س شورای اسالمی ،مجلس و دولت را
برسیم».او همچنین با تاکید بر تمایل دولت ب رای استفاده از
نخبگان در زمینه های مختل��ف تصریح کرد« :به ذهنم امد
یک بار دیگر اوضاع کش��ور را مرور کنیم .ب راین پایه مسائل
کشور را مورد بررسی قرار دادیم و مشکالت و امکانات کشور
را بررسی کردیم تا به فکر یارانی باش��یم که با این امکانات
مشکالت کشور را حل و فصل کنند .ب رای این منظور چهار
کارگروه اقتصادی ،سیاست خارجی ،سیاست داخلی و مسائل
فرهنگی و اجتماعی تشکیل دادیم».
وی افزود« :زیر نظر این چهار کمیته 20کارگروه مشغول
به کار هستند ،از 500نفر از صاحب نظ ران و شخصی ت های
فرهیخته ،دانشگاهی ،با س��ابقه کار اجرایی یا قانونگذاری
و بسیاری از تشکل های مردمی اس��تمداد طلبیدیم تا یک
بار دیگر اوضاع کشور را بررس��ی کنیم».وی افزود« :در این
راه از مس��ئوالن فعلی اجرایی کش��ور نیز اس��تفاده کرده و
وضعیت کش��ور را از انها جویا ش��دیم اما نتیج��ه عملی و
گزارش��ات کارگروه ها و مس��ئوالن فاصله زیادی با یکدیگر
داش��ت .کارگروه ها وضع کش��ور را به گونه ای دیگر و امار و
ی تشریح م ی کردند و مسئوالن فعلی گزارشات کتبی و
ارقام
شفاهی با امار دیگری م ی دهند که با یکدیگر تفاوت دارد».
بخشی از این س��خنان با انتقاداتی مواجه شد .به طور مثال
عل ی اصغر زارعی ،نماینده ته ران در نطق پیش از دستور خود
بعد از نشست رئی س جمهور منتخب با مجلس گفت« :اقای
روحانی در نشست روز یکشنبه خود با نمایندگان گفت که ما
چهار کمیته در حوزه های سیاست داخلی ،سیاست خارجی،
اقتص��ادی و فرهنگی تش��کیل داده ایم ک��ه 20کارگروه در
زیرمجموعه این کمیته ها با همکاری 500نفر از صاحب نظ ران
و شخصی ت های فرهیخته و کسانی که سابقه اجرایی داشتند
اوضاع کشور را بررسی کردیم و در کنار ان از مسئوالن فعلی
کش��ور نیز بهره بردیم که نتیجه کار این دو فاصله زیادی با
هم داشت».وی افزود« :در فرازی گفته شد دولت اینده نه در
فکر تقابل با مجلس خواهد بود و نه در فکر ان خواهد بود که
مجلس را با امار غیرواقعی فریب دهد و در ادامه د ر ترس��یم
وضع موجود عنوان کرد که بر اس��اس امار مرکز امار می زان
اشتغال از سال 85تا 90در هر سال 14هزار شغل بوده و این
مکمل یکدیگر ب رای حل معضالت کش��ور دانسته و گفت:
«طبق قانون اساس��ی ،قانونگذاری به عهده مجلس است
و دولت نم ی توان��د به بهانه برنامه ،مصوب��ات ،ایی ن نامه ها
و بخش��نامه ها قانونی را تدوین کند ،بلکه این کار برعهده
مجلس است ».هرچه مجلس مل ی تر بیندیشد که این چنین
اس��ت و هرچه نمایندگان به عن��وان نماین��ده کل ای ران از
جزئ ی نگری و مسائل خرد حوزه های انتخابیه فاصله بگی رند
و به مس��ائل ملی و منافع کل کش��ور و ملت بیندیش��ند،
هم��کاری ،هماهنگی ،همدلی و همراه��ی بین مجلس و
دولت بیشتر و بهتر خواهد ش��د».رئی س جمهوری منتخب
ادامه داد« :انجا که قانون نیاز اس��ت ،مجلس قانونگذاری
م ی کند اما طبق قانون اساس��ی برنامه و خط مشی برعهده
دولت است و دولت اجرا را بر عهده دارد ،اگرچه همه م ی دانیم
تنها قان��ون ب رای هم��کاری و هماهنگی کافی نیس��ت و
عالوه بر وجود قانون ،اخالق ،معی��ار بزرگی ب رای همکاری
خواهد بود».وی افزود« :دولت خود را مجری قانون اساسی
و قوانی��ن موضوعه کش��ور م ی داند و معتقد اس��ت بدون
قانون گرایی کش��ور س��امان نخواهد یاف��ت .همچنان که
بس��یاری از معضالت در گذش��ته به خاطر فاصله گرفتن از
قانون بوده است ».روحانی همچنین با بیان اینکه دولت اینده
در فکر تقابل با مجلس نیس��ت ،گفت« :دولت اینده نه در
فکر تقابل با مجلس است و نه در فکر اینکه مجلس را با امار
غیردقیق فریب دهد و نه در فکر ان است که در اجرای قانون
و ب رای فاصله گرفتن از اجرای قانون بهانه تراشی کندg ».
سیاست
مثلث شماره 181
در حالی است که سایت افتاب که در خدمت رئی س جمهور
منتخب است ،اختالف امار بین مرکز امار و دولت را در سال
90بین یک میلیون و 300هزار و ی��ک میلیون و 600هزار
عنوان کرد .معلوم نیست این عدد دور از ذهن یعنی 14هزار
ش��غل از کدام منبع و مرجع صادر ش��ده و تیم کارشناسی با
کدام محاس��بات این عدد را به رئی س جمه��ور منتخب ارائه
کرده است».
وی ادامه داد« :در نادرس��تی این ام��ار همین بس که
بدون هیچ محاس��به پیچیده ای اگر هر واحد مسکن مهر
حداقل یک شغل ایجاد کرده باشد ،این امار به سادگی نقض
م ی شود .سوال این است که اگر کس��ی در درستی این امار
شک کند با کدام اس��تدالل م ی توان شک او را برطرف کرد؟
امیدوارم در کمیته های مربوطه در ترس��یم واقعیات کشور
نظیر این اطالعات عمل نکنند تا مصداق پوست خربزه زیر
پای دولت جدید قلمداد نش��ود ».نماینده مردم در خانه ملت
تصریح کرد« :متاسفانه تشخیص در مورد امار رسمی ،دروغ
خواندن دستاوردهای گس��ترده ،بزرگ خواندن کاست ی ها و
ی قلمداد کردن
تکرار مکرر انها ،القای ب ی ب رنامگی و غیرعلم
طرح ها رویه اخالقی و منصفانه نبوده و ممکن است انگی به
دولت قبل باشد ولیکن این قبیل سیاه نمای ی ها چه بسا در
اینده ای نه چندان دور گریبانگیر دولت جدید ش��ود ».زارعی
در پایان گفت« :برخورد مبتنی بر اعت��دال حکم م ی کند از
گرفتار شدن در چنین حاش��ی ه های ب ی حاصل و روش هایی
که همگان بر نادرستی ان اذعان دارند ،پرهیز کنیم و دولت
جدید را بر مبنای واقعیات جامعه قرار دهیم و نه تحلی ل های
کزاده ،دیگر نماینده
غیرواقعی و غرض ورزانه».مهدی کوچ
ته��ران در مجلس نیز در خصوص امار ارائه ش��ده توس��ط
روحانی گفت« :با کمال تاسف تنها در یکی از چندین مورد
ادعای مطرح شده ش��اهد طرح اماری درباره اشتغال از سوی
رئی س جمهور منتخب بودیم که مایل نیستم ان را تعبیر به
عدم صداقت و فریبکاری کنم ،اما بدون شک تهی ه کنندگان و
ارائه کنندگان ان به رئی س جمهور خیلی به فکر حفظ اعتبار
ایشان نبوده اند که جا دارد از ایشان خواسته شود مراقب این
قبیل پوست خ ربزه ها باشند!» g
حلقه درجه یک یا اعضای کابینه؟
همه کسانی که رئیس جمهور منتخب را همراهی کردند
3
نکته مهمی که توجه رسانه ها را در این نشست به خود
جلب کرد جمعی بود که به همراه رئی س جمهور منتخب به
بهارستان امده بودند؛ جمعی که حتی برخی با عنوان کابینه
اینده از انها یاد کرده اند.
روحانی را هنگام ورود به صحن بهارستان محمدباقر
نوبخت ،حس��ین فریدون ،محمدرضا صادق ،علی ربیعی،
محمدج��واد ظری��ف ،حس��ام الدین اش��نا ،اکبر ت��رکان،
س��یدمحمود علوی ،محمدرضا نعمت زاده ،زمان ی نیا ،علی
عسگری ،مرتضی بانک ،فروزنده ،محمود واعظی ،محمد
ش��ریعتمداری ،اس��حاق جهانگیری ،محم��د نهاوندیان و
حجت االسالم یونس��ی همراهی کردند .اشنایی با سوابق
این افراد م ی تواند در تش��خیص حوزه تاثی ر گذاری انها به
ما یاری رساند.
محمد جواد ظریف :وی از 14م��رداد 1381تا 5تیر
1386س��فیر و نماینده ای ران در س��ازمان ملل متحد بود.
ظریف همچنین مش��اور و معاون هیات ای ران در سازمان
ملل در نیویورک بود .معاون بی ن الملل دانشگاه ازاد اسالمی،
دستیار ارشد وزیر امور خارجه،معاون حقوقی و بی ن المللی
امورخارجه و مش��اور سرکنس��ولگری در سانف رانسیسکو از
مهمترین مس��ئولی ت های پیش��ین محمد رضا ظریف در
حوزه سیاست خارجی است.
حجت االسلام علی یونس�ی :وی وزیر اطالعات
دولت اصالحات بود که از دولت نخست خاتم ی جایگزین
دری نجف ابادی ش��د و در ح��ال حاضر معاون��ت فقهی و
حقوقی رئی س جمه��ور منتخب ملت در مرک��ز تحقیقات
استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده دارد
و رئیس کارگروه سیاسی -امنیتی است.
امیرحس�ین زمان ی نی�ا :وی مدی��رکل سیاس��ی
بی ن المللی وزارت خارجه در دولت اصالحات بود و هم اکنون
مشاور امور بی ن الملل روحانی به شمار م ی رود.
محمدرضا صادق :وی که در جلس��ه رئی س جمهور
منتخب با مجلس از دیگر همراهان روحان��ی بود ،تا قبل
از پیوس��تن به تیم مش��اوران حس��ن روحانی از مشاوران
ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی ب��ود ک��ه پ��س از ثب ت ن��ام
رئی س مجم��ع تش��خیص مصلح��ت نظ��ام در انتخابات
ریاست جمهوری س��مت معاون تبلیغات و هماهنگی وی
را گرفته بود.
محمدباق�ر نوبخ�ت :وی از چهره ه��ای اقتصادی
همراه با رئی س جمهور منتخب در ورود به صحن بهارستان
بود که او نی��ز س��ابقه چندی��ن دوره نمایندگی م��ردم در
45
سیاست
مجل س شورای اسالمی را دارد .از دیگر سوابق وی م ی توان
به معاونت اقتصادی -پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک
مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد .نوبخت نماینده
رئی س جمهور منتخب ب رای تعامل با مجلس است.
محمدرض�ا نعم�ت زاده :وی از دیگ��ر همراه��ان
رئی س جمهور بود که در دولت س��ازندگی به وزارت صنایع
و معادن رسید ،در دولت اصالحات مدیرعامل شرکت ملی
صنایع پتروش��یم ی بود و در دولت احمدی نژاد نیز یکی از
معاونت های وزارت نفت را در اختیار داشت.
علی ربیعی :وی در دوره دبیری شورایعالی امنی ت ملی
حسن روحانی ،مسئول اجرایی دبیرخانه این شورا و مشاور
اجتماعی رئی س جمهور در دوره ریاس��ت جمهوری خاتم ی
ب��ود .وی در دوره ای دیگر ریاس��ت کمیته سیاس��تگذاری
تبلیغات شورای عالی امنیت ملی را ب ر عهده داشت .ربیعی
دکترای جامع ه شناس��ی دارد و عضو هیات علمی دانشگاه
پیام نور است.
حجت االسلام س�ی د محمود عل�وی :وی عضو
فعلی مجلس خبرگان رهبری و نماینده پیش��ین مجلس
ش��ورای اس�لامی در دوره های اول ،دوم ،چه��ارم و پنجم
است .وی همچنین در سال های 68تا 70معاونت نظارت
و بازرس��ی و معاونت رواب��ط عمومی و تبلیغات س��ازمان
عقیدتی -سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح را
برعهده گرفته بود و در سال های 79تا 88نیز رئیس سازمان
عقیدتی -سیاسی ارتش بود.
علوی در زمان تبلیغات انتخابات ریاس��ت جمهوری
به عنوان یکی از اعضای ارشد ستاد انتخابات حسن روحانی
فعالیت م ی کرد و چن��دی پیش به عنوان نماینده حس��ن
روحانی به دیدار مراجع و علمای قم رفت.
حس�ام الدین اش�نا :وی دارای دکترای فرهنگ و
ارتباطات و عضو هیات علم ی دانشگاه امام صادق (ع) است.
گفته م ی شود در زمان انتخابات ریاس��ت جمهوری مشاور
رسانه ای روحانی بود و نقش قابل توجهی در حضور رسانه ای
رئی س جمهور منتخب ،باالخص در جریان مناظ رات ایفا کرد
و ط راح نماد «کلید» ب رای این کاندی��دا در جریان تبلیغات
انتخاباتی بود .اشنا همچنین داماد ایت اهلل دری نجف ابادی
است و با سابقه فعالی ت های اطالعاتی و امنیتی ،در دوره ای
مدیرکل اطالعات استان قم بود.
محم�د فروزن�ده :وی وزی��ر دف��اع و پش��تیبانی
مثلث شماره 181
46
نیروی های مس��لح در دولت دوم اکبر هاشم ی رفسنجانی
بود .فروزنده ب��ا حکم رهب��ر معظم انقالب رئی��س بنیاد
مستضعفان و جانبازان است و س��ابقه عضویت در مجمع
تشخیص مصلحت نظام را دارد.
محمد ش�ریعتمداری :وی در دولت ش��هید رجایی
معاون ام��ور انقالب ب��ود و همکاری با ای��ت اهلل محمدی
ری شهری ب رای تشکیل وزارت اطالعات و تصدی معاونت
اقتصادی این وزارتخانه را در کارنامه دارد.
وی از جمله موسس��ان جمعیت دف��اع از ارزش های
انقالب اس�لامی بود که در انتخابات 76از نامزدی ایت اهلل
ری ش��هری حمایت کرد .این ائتالف پس از روی کار امدن
دولت اصالحات ،تعطیل شد .ش��ریعتمداری در حال حاضر
مش��اور دفتر مقام معظم رهبری و عضو ش��ورای راهبردی
سیاس��ت خارجی و البته رئیس کمیس��یون اقتصادی این
شوراست و در دهه 60مسئولیت نظارت و حسابرسی دفتر
رهبری را بر عهده داشت و دو دوره نیز ،وزیر بازرگانی دولت
محمد خاتم ی ب��ود و در دوران وزارتش نماینده تام االختیار
دولت در الحاق به سازمان جهانی تجارت بود.
اکبر ترکان :وی قائم مقام س��تاد انتخاباتی حس��ن
روحانی و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه است
و مدیریت گروه پژوهش��ی امور زیربنای��ی مرکز تحقیقات
استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد.
ترکان همچنین وزیر دفاع و پش��تیبانی نیروی های مسلح
در دولت اول ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی و وزیر راه و ترابری
در دولت دوم س��ازندگی بوده و تاکنون تنها فرد غی ر نظامی
بوده که وزارت دفاع را ب ر عهده داش��ته است .ترکان نماینده
رئی س جمهور منتخب ب رای تعامل با دولت فعلی است.
مرتضی بانک :وی فرمانده س��پاه استان کرمان در
س��ال 60و معاون اداری و مالی وزارت کار در سال های 62
و 63بود .بانک همچنین مدیرکلی سیاسی اروپای شرقی
و مدیرکلی اسیای ش��رقی و اقیانوس��یه وزارت خارجه را در
کارنامه دارد و از سال 64تا ،73از سوی دولت وقت به عنوان
استاندار کرمان انتخاب شد.
بانک از سال 76بار دیگر به وزارت امور خارجه بازگشت
و مدتی در این وزارتخارنه فعالیت م ی کرد .مرتضی بانک در
انتخابات ریاست جمهوری معاون فرهنگی ،اجتماعی ستاد
انتخاباتی حس��ن روحانی بود و هم اکنون با رئی س جمهور
منتخب همکاری م ی کند.
محمود واعظی :وی معاون پژوهش های سیاس��ت
خارجی مرک��ز تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تش��خیص
مصلحت نظام و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه
است .واعظی در سال 58تا 65مدیرعامل شرکت مخاب رات
ای ران بود و در سال 65با سمت مشاور وزیر خارجه وارد این
وزارتخانه ش��د و در کنار عل ی اکبر والیتی وزیر خارجه وقت
قرار گرفت .واعظی یک س��ال پس از ورود به وزارت خارجه
و از سال 66رئیس س��تاد روابط اقتصادی خارجی شد و تا
سال 68این س��مت را عهده دار بود و از ان به بعد تا انتهای
دولت سازندگی معاون سیاسی اروپا و امریکای وزارت امور
خارجه بود .وی در دو سال ابتدایی دولت اصالحات نیز معاون
اقتصادی کمال خ رازی در وزارت امور خارجه بود.
حجت االسالم علی عس�گری :وی مشاور و رابط
پارلمانی مرکز تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تش��خیص
مصلت نظام است .علی عسگری ،نماینده مردم مشهد در
دوره هفتم مجلس شورای اسالمی بود و در جریان انتخابات
نهمین دوره مجلس شورای اسالمی در لیست صدای ملت
سعی داشت تا جزو 30نماینده ته ران باشد که از حضور در
مجلس بازماند.
حس�ین فریدون :وی ب رادر کوچکتر رئی س جمهور
منتخب است که در زمان بازگش��ت حضرت امام به کشور
در 12بهمن ،57جزو تیم حفاظتی و امنیتی بود .فریدون در
بازه یازده روزه پیروزی انقالب اسالمی ،به وظایف حفاظتی
و امنیتی خ��ود در نگهداری از زندانیان سیاس��ی و اعضای
ارشد ساواک مشغول بود و پس از تثبیت انقالب ،به عنوان
فرماندار نیش��ابور انتخاب و پس از ان به عن��وان فرماندار
کرج منصوب شد .حسین فریدون پس از سال 68به وزارت
امور خارجه رفت و هشت سال سفیر ای ران در مالزی بود.
محمد نهاوندیان :وی رئی��س فعلی اتاق بازرگانی،
صنایع ،معادن و کشاورزی ای ران اس��ت .نهاوندیان معاون
اقتصادی شورای عالی امنیت ملی را در زمان علی الریجانی
بر عهده داشت و در دوره هایی معاون وزارت بازرگانی بوده
است .نهاوندیان همچنین مسئولیت کمیته اقتصادی ستاد
انتخاباتی الریجانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 84
و مسئولیت کارگروه اقتصادی س��تاد انتخاباتی عل ی اکبر
والیتی در انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم را در کارنامه
دارد و همچنین در مس��تند دوم انتخاباتی حسن روحانی
حضور داشتg .
مخالفت ها زیاد نباشد ،فراکسیون جدید
شکل نمی گیرد
4
گفت وگوی مثلث با محمدرضا تابش
محمدرضا تابش ،نماینده اصالح طلب مجلس نهم و از چهره های حامی دکتر حسن روحانی در گفت وگو با هفته نامه
مثلث می گوید« :اگر مخالفان روش منطقی و منصفانه ای را در پیش بگیرند و دولت را نقد کنند ،اشکالی ندارد .بنده گفته ام
اصولگرایانجلویاصولگرایانبهظاهرشکستخوردندامااینشکستوسیله ایاستبرایاینکهبیایندودررفتار،سلوک
و روش های خود تجدید نظر کنند و دولت سایه تشکیل بدهند».
اقای دکتر! لطف�ا تحلیل خودت�ان را در خصوص
حضور اقای روحانی در مجلس بفرمایید؟
lبله؛ هر دو طرف باید این رویکرد را ادامه دهند .در
هرصورت نمایندگان ادم های شریفی هستند و از تخصص های
باالیی برخوردارند .اگر هم گاهی برخی از نمایندگان مواضعی
م ی گی رند بنده معتقدم از عمق دلش��ان نیس��ت .ش��رایط و
وضعیتی که حاکم است باعث م ی شود در برخی جاه ها اغماض
کنند یا تند بروند اما اکثریت نمایندگان خواس��تار همکاری و
تعامل با دولت هستند .دولت هم صددرصد نیازمند ،محتاج و
طالب همکاری با مجلس است .ان طرف اقای دکتر روحانی
هستند که گفتم به تمام معنا پارلمانتاریست است و از سوی
دیگر دکتر الریجانی هم انسان عاقل و معتدلی است بناب راین
امیدواریم در سایه ریاست این دو بزرگوار ،تعامل و هماهنگی
خوبی بین مجلس و دولت یازدهم برقرار شود.
قب�ول داری�د بخش�ی از مجل�س از مخالف�ان
اقای روحانی هستند؟
lبله .البته عیبی هم ندارد.
ایا این بخش نم ی توانند تصمیمات کل مجلس
را تحت الشعاع موضع گیری های خود قرار دهند؟
lاگر مخالف��ان روش منطقی و منصفان��ه ای را در
پیش بگی رند و دولت را نقد کنند اش��کالی ندارد .بنده گفته ام
اصولگرایان جل��وی اصولگرایان به ظاهر شکس��ت خوردند
اما این شکست وسیله ای است ب رای اینکه بیایند و در رفتار،
سلوک و روش های خود تجدید نظر کنند و دولت سایه تشکیل
lبله؛ این رفتار معموال از ناحی��ه افراد افراطی انجام
م ی گیرد که بن مایه های فرهنگ��ی و تخصصی انها خیلی
قوی نیست.
درخصوص حضور برخی از نمایندگان مجلس در
دولت صحب ت هایی مطرح است ،شما موافق این
موضوع هستید؟
lاین موض��وع به دید و نگرش افراد بس��تگی دارد.
یزند نادان دوست»
«دشمن دانا بلندت م ی کند /بر زمینت م
بسته به شاکله ادم ها یا روش حمایتی و روش نقد دارد .خیلی
وقت ها نقد مخالفان ب رای رفع مش��کالت بیشتر راهکار ارائه
م ی دهد ،در واقع بعضا ممکن است دوس��تان مشاوره هایی
بدهند که پشتوانه تخصصی نداشته باشد ،بناب راین نم ی توانیم
به طور مطلق بگوییم یک گروه حامی ،کمک حال است و یک
مخالف ،راه را سد م ی کند.
سه م خواهی برخی از نمایندگان از دولت اینده را
چگونه ارزیابی م ی کنید؟
ب ه نظر شما دولت م ی تواند در مجلس فراکسیون
داشته باشد؟
شما بدنه مجلس را حامی اقای روحانی م ی بینید؟
lبله ،بنده بدنه مجلس را هم��راه با دولت م ی دانم،
حتی اگر اقای هاشم ی رفسنجانی رای اورده بود بدنه مجلس
با اقای هاشمی بود.
یعنی هم�راه بودن بدنه مجلس ب�ا اقای روحانی
موج�ب م ی ش�ود دیگ�ر ضرورت�ی به تش�کیل
ف راکسیون نباشد؟
lبه نظر بنده اگر نمایندگان بتوانند نقش��ی که در
مجلس دارند را ایفا کنند بهتر کمک حال دولت خواهند بود،
خصوصا نماین��دگان طرفدار دولت حضورش��ان در مجلس
ضروری تر است .در واقع بهتر است در کابینه از افرادی استفاده
کنند که واجد شرایط و تخصص باشند.
سیاست
ش�ما فرمودید امیدوارید این رویکرد ادامه داشته
باش�د .ایا تا پایان کار این امر تحقق پیدا خواهد
کرد؟
ش�ما معتقدید برخ�ی نقدها در جه�ت تخریب
صورت م ی گیرد؟
lسابقه حضور اقای روحانی در مجلس حداقل یک
دوره از بنده هم بیشتر است .خود اقای روحانی نحوه کارکرد با
مجلس و چم و خم هایی که دارد را بیشتر از ما م ی داند .به هر
حال ایشان باید حفظ جایگاه مجلس و حفظ شان نمایندگان را
وجهه همت خودش قراردهد و به کارگزارانش نیز توصیه کند
این موضوع را مدنظر داشته باشند .نم ی خ واهد ایشان از مسائل
کالن عبور کند .اق��ای روحانی با زیرک��ی گفتند نمایندگان
با کالن نگری کمک حال دولت باش��ند نه بخش��ی نگری.
نم ی خواهد به نمایندگان امتیاز بده��د اما م ی خواهد دغدغه
انها را درک کند و شان و جایگاه مجلس و نمایندگان را حفظ
کند .البته ایشان مسلما این کار را خواهد کرد .در مجلس نیز
با مدیریتی که اقای الریجان��ی دارد و در مجموع نمایندگان
متخصص و با س��وادی که در مجلس هستند و بنده رویکرد
حمایت ی شان را نسبت به دولت خوب م ی بیینم ،ان شاء اهلل از
سر درک مشکالت مردم و کشور درایند و خواسته های بخشی
خود را در سطوح پایی ن تری بب رند .کالن نگر و کمک حال دولت
باشند تا بتوانیم در این مقطع تاریخی کشور را از بحران نجات
بدهیم .دولت و مجلس باید این درک را داشته باشند که کشور
با شرایط سختی مواجه است ،پس مسائل مهم تر را در اولویت
قرار دهند و با کمک به یکدیگر با اولویت مسائل را حل کنند.
مثلث شماره 181
lبنده همیش��ه گفت��ه ام در نظ��ام ما اف��رادی که
م ی خواهند مس��ئولی ت های باال را بگی رن��د حداقل باید یک
دوره نمایندگی مجلس را گذرانده باشند تا با کارکرد مجلس
اشنایی داشته باش��ند .من فکر م ی کنم مقداری از خالء ها و
ضع ف هایی که در دوران اقای احمدی نژاد شاهد بودیم به این
علت بود که شاید رئی س جمهور شناخت درست و صحیحی
از کارکرد مجلس نداشت و البته سابقه نمایندگی در پارلمان
را نیز نداش��ت .اما اقای روحانی به تمام معنا پارلمانتاریست
است و 20س��ال از عمر خدمتی خود را در مجلس گذرانده و
مسئولی ت های مختلفی داشته اس��ت؛ از ریاست کمیسیون
تا نایب رئیسی مجلس ،بناب راین باتوجه به این سابقه جایگاه
مجلس را به خوبی م ی داند .ایش��ان تدبی��ر و ادب کرد و در
مجلس حضور پی دا کرد و به نمایندگان احترام گذاشت و حتی
اب راز امیدواری کرد که جایگاه مجلس ک��ه تقلیل پیدا کرده
برسد به ان جایگاهی که در نظام تبیین شده و به نماینده ها
هم احترام گذاشت و دستش را ب رای جلب همکاری نمایندگان
دراز کرد بناب راین جوی هم که ایجاد شد جو بسیار خوبی بود
ی که به نمایندگان و مجلس گذاشت همه راضی
و از احترام
بودند .امیدواریم این دستی که از سوی اقای روحانی دراز شده،
نمایندگان هم به گرمی بفشارند تا در مجموع بتوانیم در جهت
حل مشکالت و گرفتاری های مردم قدم های مثبتی برداریم.
بدهند .این بهترین فرصت است که فردی مسئولیت نداشته
باشد و نقد کند .همین پیشنهاد را بنده ب رای نمایندگانی دادم
که با دولت مخالفند ،در هرصورت ما در نظامی هس��تیم که
یزند ،بناب راین با رعایت اخالق
اخالق و فضلی ت ها حرف اول را م
م ی توانیم نقدهای خودمان را جاری کنیم .مسلما دولت از این
نقدها استفاده م ی کند و خود اقایان هم اگر در موضع نقد قرار
بگی رند جامعه هم حرف های انها را م ی پذیرد .باید دید نقدها
چگونه انجام م ی شود .نقد ب رای فرصت طلبی تخریب است.
احمدی نژاد با مجلس رابطه حسنه ای نبود ،اقای
روحانی با چ�ه رویکردی م ی توان�د از وقوع چنین
اتفاقی جلوگیری کند؟
lس��هم خواهی چیز خوبی نیس��ت .باید انتخاب
کابینه را ب��ه اختیار رئیس دول��ت بگذارند .به ه��ر حال اگر
یک جایی رئی س جمهور به جمع بندی و نتیجه گیری رسید
م ی تواند با تعامل با رئیس مجلس یکی ،دو نفر از نمایندگان
مجلس را به دولت ببرد .اما بنده ترجیحا م ی گویم نمایندگان
خصوصا طرفداران دولت نقش شان در مجلس بسیار موثرتر
خواهد بودg .
lاین موضوع به نظر نمایندگان و سیر کاری که پیش
م ی رود بس��تگی دارد .به عقیده من اگر مخالفان با مالیمت
حرکات خود را ادامه دهند ،فراکسیونی شکل نخواهد گرفت
اما اگ��ر خیلی تند روی کنند ممکن اس��ت ع��ده ای در صدد
پاسخگویی به انها ب ر ایند و فراکس��یونی تشکیل دهند اما
بنده در شرایط فعلی انشقاق اصولگرایان رهروان والیت را به
یدانم.
مصلحت نم
مخالف�ان دولت اق�ای روحان�ی م ی توانن�د بدنه
مجلس که حامی ایشان هستند را تحت الشعاع
قرار دهند؟
lدر ش��رایط فعلی نه .این مساله به عملکرد دولت
بس��تگی دارد .اگر عملکرد دولت در جهت تحق ش��عارها و
خواسته های مردم باش��د و بتواند پش��توانه مردمی را حفظ
کند ،هیچ تاثیری نم ی توانند در بدنه مجلس بگذارند اما اگر
اش��تباهاتی از س��وی دولت اقای روحانی رخ بدهد و حمایت
مردمی خود را از دس��ت بدهد ممکن است وضعیت مجلس
به گونه دیگری شود.
همان طور که خود شما هم اشاره کردید رابطه اقای
47
اصولگرایان مجلس تجزیه نمی شوند
5
گفت وگوی مثلث با محمد حسین فرهنگی
محمدحسین فرهنگی ،عضو هیات رئیسه مجلس است .با او درباره روابط اینده قوه مقننه و دولت روحانی به
گفت وگو نشستیم.
حضور اقای دکتر حسن روحانی ،رئی س جمهور
منتخب در ضیافت افط�اری مجلس چه پیام ی
داشت؟
lحضور اقای روحانی در مجلس ب رای دادن پیام
خاصی نبود ،از ابتدای انتخاب ایش��ان این موضوع مطرح
بود که به ش��کلی نمایندگان با ایش��ان دی��دار کنند .این
مساله در هیات رئیسه مطرح و قرار شد در ایام ماه مبارک از
رئی س جمهور منتخب ب رای حضور در مراسم افطار دعوت
شود .این پیشنهاد را اقای روحانی پذیرفت و به مجلس امد؛
بناب راین اقدام او ب رای اعالم پیام یا رسیدن به نتیجه معین
و مشخصی نبود.
وقتی اقای روحان�ی پیروز انتخابات ش�د اقای
دکتر الریجانی اولین دیدار رس�می را با او انجام
داد ،بع�د از ان ه�م اق�ای روحانی پی�ش از اغاز
دوره ریاس�ت جمهوری خود برای نخس�تین بار
به مجلس ام�د .این ن�وع ارتباط�ات را در اینده
همکاری و تعامل دو ق�وه مجریه و مقننه چگونه
ارزیابی م ی کنید؟
lضرورتی ب رای این کار وج��ود ندارد که این دید و
بازدید های طبیعی و عادی را مبنای پیشگویی قرار دهیم.
طبعا کسی که در فاصله دو هفته دیگر زمام امور قوه مجریه
را در اختیار خواه��د گرفت الزم اس��ت ارتباطاتی را با همه
ارکان حاکمیت اغ��از کند .بر همین اس��اس دکتر روحانی
با مقام معظم رهبری دیدار کرد ،س��پس به مالقات رئیس
مجمع تشخیص مصلحت رفت و روز یکشنبه هفته گذشته
نیز با نمایندگان مجلس نشست مشترکی داشت؛ طبعا در
این مراسم تبادل افکار صورت م ی گیرد و مردم و مسئوالن
به اداره خوب و درست کش��ور امیدوار م ی شوند .زمانی که
مراسم تنفیذ و تحلیف ریاست جمهوری برگزار شود انتظار
داریم که بس��یاری از وعده هایی که قبل از انتخابات بیان
ش��دند عملیاتی ش��وند ،نه انکه با ط��رح دوره های زمانی
گوناگون مثال صد روز و کمتر و بیشتر به نقادی پیشگویانه
بپردازیم .از روز 13مرداد به بعد منتظر شاهد دولتی جدید با
ایده ها و ارمان ی های وعده داده شده هستیم؛ دولتی که قرار
است با مدیریت اساسی ،اعتدالی و فراجناحی خود به سمت
سیاست
امیدواری��م هم��ان
l
صحب ت هایی که در ابتدای نشست
مش��ترک رئی س جمه��ور منتخب با
نمایندگان مجلس مطرح شد مبنای
کار قرار گیرد .به عب��ارت دیگر التزام
به قانون و اکرام قانون تا پایان دولت
یازدهم مبنا باش��د .چون در گذشته
بارها اعالم ش��د ،فصل الخطاب قرار
گرفت��ن قانون ح�لال بس��یاری از
مشکالت کشور است .طبعا اگر دولت
بخواهد تغیی��ر و تحول��ی در قانون
ایجاد کند م ی تواند از مجرای طبیعی
ان یعنی ارسال الیحه اصالح قانون به
مجلس این کار را انجام دهد ،بناب راین
اصل این ارتباط همان چیزی اس��ت
که خواست امام و رهب ر معظم انقالب
بوده و مس��یرش در قانون اساس��ی
ترسیم شده اس��ت .قطعا همراهی و
هم��کاری دو قوه اصل��ی اداره کننده
کش��ور یعنی مجل��س و قوه مجریه
م ی تواند برای حل مشکالت مردم و
جامعه موثر باشد.
مثلث شماره 181
به نظر ش�ما این دیدارهای انجام شده تا کنون
نم ی تواند مبنای قضاوت برای اینده باشد؟
48
یعنی فراکس�یون اعتدال در مجلس تش�کیل
نخواهد شد؟
lمن قصد پیش��گویی ندارم ،بلکه فضایی را که
وجود دارد توضیح م ی دهم .فضایی ک��ه امروز در مجلس
است حرکت به س��مت وحدت بین جریان اصولگراست نه
به سمت تجزیه انها.
در مجلس هش�تم فراکس�یون انقالب اسالمی
تش�کیل ش�د تا اخذ تصمیمات مدنظ�ر دولت
احمدی نژاد در مجلس تسهیل شود ،شما که در
هر دو دوره هشتم و نهم حضور داشتید بفرمایید
ان اقدام چقدر موثر بود؟
lبا چنی��ن نیتی فراکس��یون انقالب اس�لامی
تشکیل نشد .دو فراکس��یون وجود داش��ت ،منتها انها در
ذیل یک فراکس��یون کالن تعریف م ی ش��دند اما االن دو
فراکسیون اصولگرا مستقل از هم فعالیت م ی کنند.
تش�کیل چنین فراکس�یونی م ی توان�د الگوی
برخی نماین�دگان مجلس نهم ب�رای رایزنی با
دولت اقای روحانی قرار گیرد؟
lصحب ت های��ی که هم اکن��ون در مجلس وجود
دارد در راستای ایجاد یک سازوکار وحدت میان اصولگرایان
است.
جلس�ه رای اعتم�اد
چقدر روی روابط اینده
ق�وه مجری�ه و مقنن�ه
موثر است؟
lبس��تگی ب��ه
وزرای معرف ی شده دارد.
اقای�ان نهاوندی�ان،
فری�دون ،جهانگی�ری،
نوبخت حقیقی ،علوی،
اش�نا ،ش�ریعتمداری،
ت�رکان،
ص�ادق،
نعم�ت زاده ،یونس�ی،
علی ربیعی ،س�ی د رضا
صالح ی امی�ری ،بانک،
محم�ود واعظ�ی،
زمان ی نی�ا ،عس�گری،
فروزن�ده و ظری�ف
ن�وزده نف�ری بودند که
رئی س جمهور منتخب
را ب�رای حض�ور در
مجلس هم�راه کردند،
ای�ا ب�ر ای�ن اس�اس
م ی ت�وان جلس�ه رای
اعتم�اد را پی ش بین�ی
کرد؟
ای�ن گام ه�ای نخس�ت
برداشته شده را برای تعامل
و همکاری های اینده چگونه
ارزیابی م ی کنید؟
lضرورتی ندارد پیشگویی
کنیم چون معلوم نم ی شود چقدر از این سخنان در اینده با
واقعیت عجین خواهد ش��د .وقتی دولت یازدهم زمام امور
اجرایی کشور را به دس��ت گرفت ،ان موقع م ی تواند درباره
تعامل میان قوا سخن گفت و با گذشت زمان می زان ادعاها
در این باره را محک زد و ارزیابی کرد.
سازوکار روشن به هم نزدیک ش��وند تا تصمیم گیری های
اتی انها هماهنگ تر باش��د .در حال حاضر این روحیه بین
نمایندگان غالب است و صرف امضا جمع کردن و اقدامات
این چنینی کسی نم ی تواند فراکسیون تاثیرگذار دیگری در
مجلس تشکیل دهد.
کاهش مشکالت جامعه حرکت کند.
برخ�ی نماین�دگان در تلاش هس�تند ک�ه
فراکس�یونی به نام اعتدال در مجلس تشکیل
دهند ،فک�ر م ی کنید این کار چقدر در تس�هیل
روابط قوا موثر خواهد بود؟
lنمایندگان اصولگرای مجلس قصد دارند تدبیری
کنند ت��ا دو فراکس��یون اصولگرای مجلس ب��ا ایجاد یک
lهمراه ی کردن
رئی س جمه��ور منتخ��ب
در یک جلسه ،به معنای
حضور داشتن این افراد در کابینه نیست.
اما نام خیلی از ان افراد در اخبار و رسانه ها برای
تصدی وزارتخانه ها دیده م ی شود.
lمن اطالع��ی ندارم ،ضمن انک��ه رئی س جمهور
منتخب نیز اع�لام کرد که کس��ی درباره دول��ت یازدهم
گمانه زنی نکند.
میزان رای اعتماد ب�ه وزرا چق�در در اینده کاری
دولت یازدهم موثر خواهد بود؟
lبس��تگی به ترکیب وزرای معرف ی شده دارد ،اگر
ترکیب همانی باشد که وعده داده شده ،مسلما یک تعامل
با ارزش می��ان مجلس و دول��ت صورت م ی گی��رد اما اگر
گرایش های افراط گرایانه در قالب کابینه به مجلس معرفی
ش��وند ،قطعا نظ رات متفاوت خواهد بود و ممکن است ان
نگاه تعاملی شکل نگیرد.
مجلس چقدر به گرایش سیاسی وزرای معرف
ی
ش�ده و گرایش ه�ای مختل�ف س�خت خواهد
گرفت؟
lخیلی به پیشگوی مسلط نیستم.
یک نق�دی که مط�رح م ی ش�ود این اس�ت که
مجلس نباید خیلی به رئی س جمهور در معرفی
کابینه منتخب سخت بگیرد.
lطبیعی اس��ت همانند رئی س جمهور ،نمایندگان
مجلس را هم مردم انتخاب کرده اند .بناب راین انتظار اکثریت
جامعه حداکث��ر همراهی ب��ا رئی س جمهور اس��ت اما این
همراهی م ی تواند یک همراهی ارگانیک و طبیعی باشد یا
یک همراهی شکلی؛ در هر صورت هر دو حالت اشکالی از
همراهی خواهند بود .این اتفاق رخ خواهد داد یا به صورت
قلبی با همراهی صمیمانه یا با حالت رفتارهای شکلی که
حداکثر نظر رئی س جمهور را تامین کند.
رایزنی قبل از معرفی کابینه چقدر در رای اعتماد
وزرا موثر خواهد بود؟
lمح��ور رایزن ی ها عمدتا ش��خص رئی س جمهور
است و دیگران خیلی نقش تعیی ن کننده در این باره ندارند.
صحبتی را اقای باهنر مطرح م ی کرد که در زمان
دولت اقای رفسنجانی یک هماهنگی با مجلس
در معرفی وزرا انجام م ی شد ،این موضوع این بار
یعنی اتفاق نم ی افتد؟
lشاید در حد مشورت باشد اما این طور نیست که
مجلس نظر دهد .مشورت گرفتن ها معموال از طرف دولت
است ،نه از طرف مجلس ،پس طبعا مشورت هایی صورت
خواهد گرفت.
یعنی مجلس مصداق معرفی نخواهد کرد؟
lخیر ،این روال قانون اساس��ی نیست .کابینه را
رئی س جمهور معرفی م ی کند و مجلس تصمیم م ی گیرد،
نه اینکه مجلس معرفی کند و رئی س جمهور تصمیم بگیرد.
مجل�س در تعامل با قوه مجریه چه مس�ائلی را
برای خود اصل م ی داند؟
lحرکت در مس��یر قانون اساسی و قوانین عادی
اصل خواهد بود.
اگر دولت براس�اس قانون حرکت کند مجلس
برای تسهیل امور اجرایی چه کار خواهد کرد؟
lباید صبر و حوصله کرد و دید که بعد از تشکیل
حامیان روحانی
مستقل ها و اصالح طلبان
lسوال از ابزارهای نظارتی مجلس است و هیچ گاه
تعطیل نم ی ش��ود .حض��ور وزرا در مجلس گاه��ی به نفع
تصمیم سازی ها و حتی تصمیم گیری های دولت تمام شد.
چون گاهی وزرا نقای��ص را زمانی ک��ه نمایندگان از
انها در کمیسیون های تخصصی مجلس سوال پرسیدند
متوجه ش��دند ،ضمن انک��ه در برخی مواق��ع دولتمردان
اولویت گذاری ه��ای کارهای اجرایی را طب��ق قانون انجام
نم ی دهن��د که از طریق همین س��وال ها ام��ور به مجرای
صحیح خود ب ر م ی گردند؛ بناب رای��ن در اصل موضوع نباید
تردید و تشکیک کرد .حاال اگر رفتارهای دولت طوری باشد
که زمینه ابهامات و ای رادها را فراهم نکند طبعا تع داد سوال ها
و بحث های کمیسیونی کمتر خواهد بود.
قب�ول داری�د ک�ه خیل�ی از س�وال هایی که در
صحن علنی مطرح م ی شود نماینده قبل از انکه
توضیحات وزیر به رای گذاش�ته ش�ود م ی گوید
قانع ش�دم؛ بنابراین مس�اله حکایت از ان دارد
که موضوع طرح ش�ده بیش�تر جنبه ش�خصی
دارد نه ملی؟
lجنبه شخصی که ندارد ،ش��اید جنبه منطقه ای
داشته باشد .باالخره نماینده که امیال شخصی خود را دنبال
نم ی کند چون هدفش حل مشکالت کشور است ،بر همین
اساس حوزه اکثر سوال نمایندگان ،ملی است ،ضمن انکه
قانون منعی را بر سر طرح س��وال های منطقه ای نگذاشته
بناب راین نماینده م ی تواند هر جایی از کشور نقصی دید ان را
از وزیر مربوطه پیگیری کند .در کل پیگیری حل مشکالت
کشور موضوع شخصی نیست که منفعت فردی ،خانوادگی
و گروهی را ب رای نماینده در پی داش��ته باش��د؛ حداقل من
در این س��ه دوره ای که در مجلس بودم با چنین مساله ای
برخورد نکردم.
اما خیلی از اطرافیان اق�ای احمدی نژاد ادعایی
خالف این دارند؟
lادعا که کافی نیس��ت باید اثبات کنند .ه ر کس
م ی تواند در مقابل ضع ف های خود فرافکنی کند .این روال
خیلی درست نیس��ت .یکی از انتقاداتی که به دولت فعلی
وارد است اس��تفاده از همین روش هاست .به جای توضیح
مشکل و حل ان ،مسائل مبهمی را مطرح م ی کنند که این
روش درستی نیست.
ش�ما معتقدید که همه ابزارهای نظارتی که در
مجلس ب�ه کار گرفته ش�ده ،درس�ت و صحیح
بوده است؟
همکاری احتمالی با روحانی
فراکسیون رهروان
اما مشاهده ش�ده خیلی از اس�تیضاح ها بعد از
کلید خ�وردن ،در لحظه اخ�ر یا ی�ک روز مانده
به اعمال اس�تیضاح ،منتفی م ی شوند ،این هدر
رفتن وقت وزرا و مجلس نیست؟
lاین نقد به اس��تیضاح کنندگان وارد اس��ت نه به
کلیت مجلس .استیضاح با 10نفر کلید م ی خورد .هر تعداد
ک��ه م ی خواهند وزیری را اس��تیضاح کنند بای��د بحث ها و
بررس ی هایشان را قبال انجام داده باشند.
اگر به جمع بندی نهایی نرسند باید دنبال اعالم وصول
استیضاح باشند ،بناب راین وقتی استیضاحی مطرح م ی شود
ولی بعد انصراف اتفاق م ی افتد روی خوشی ندارد بناب راین
این ای راد وجود دارد.
تجربه پنج دوره حضور اقای روحانی در مجلس
چقدر کم�ک م ی کند ک�ه رابطه دول�ت یازدهم
با نه�اد قانونگ�ذاری براس�اس روال صحیحی
تعریف شود؟
مثلث شماره 181
lنظرخواه��ی رئی س جمه��ور از مجلس هیچ گاه
نبوده و بعید م ی دانم در این مرحله هم اتفاق بیفتد.
نکته ای را اقای احمدی نژاد در یک مقطع زمانی
که به مجل�س امده بود بی�ان کرد ک�ه نیم ی از
وزرای دولت همیش�ه در مجلس هس�تند تا به
س�واالت مختلف نمایندگان پاس�خ دهند و این
باعث م ی شود که انها از کارهای خود دور بمانند،
مجلس نهم در قبال دول�ت یازدهم چه روی ه ای
پیش خواهد گرفت؟
سیاست
اگر رئی س جمهور قبل از معرفی وزرا از مجلس
نظرخواهی کند ،چق�در در رای اعتماد به کابینه
اثر دارد؟
دولت یازده��م اوضاع به چه ش��کل پیش م��ی رود .چون
به عنوان مثال اق��ای احمدی نژاد ه��م در مقاطع مختلف،
رفتارهای مختلفی داشت.
lمن تا جایی که اطالع داشتم عرض کردم ممکن
اس��ت موضوعی هم رخ داده باش��د که من مطلع نباشم.
س��وال هایی که ما ش��اهد ان هس��تیم یا بحث های ملی
همچون مشکالت اقتصادی کشور یا ضع ف های مدیریتی
یا گوش��زد کردن اولویت گذاری های غل��ط در حوزه اجرایی
است.
محتوای س��واالت هم متن��وع بوده و از کش��اورزی،
اقتصاد ،سیاس��ت های پولی و مالی تا بحث های فرهنگی
و علم ی کشور را شامل م ی ش��ود .این بیانگر این است که
نمایندگان به مس��ائلی که حادتر است توجه بیشتری دارند
و در مقابل بعضی بحث ها نیز منطقه ای است .در مواردی
ش��ده که نماین��ده ای از توضیحات وزی��ر در یک موضوع
منطقه ای قانع نشده و س��وال را به رای گذاشتند و اکثریت
نمایندگان رای منفی به توضیحات وزیر دادند ،برعکس ان
هم رخ داده یعنی گاهی مواقع ه��م مجلس صحب ت های
وزیر را قانع کننده دانسته.
lمطمئنا تاثیرگذار خواهد بود اما در مورد اینکه در
عمل انچه گفته شد اتفاق م ی افتد یا مجلس به عنوان زینت
تلقی م ی ش��ود ،باید منتظر رفتارهای عملی رئی س جمهور
بود.
مجلس ب�رای اینک�ه رابط�ه معتدلی ب�ا دولت
یازدهم داشته باشد چه کار خواهد کرد؟
lمجلس با همین رویکرد جل��و م ی رود .مجلس
بیشتر تمایلش به حفظ روابط اعتدالی با سایر قواست.
ایا مجل�س برای حف�ظ رابطه اعتدال�ی خود با
دولت کارگروه های مشترک تشکیل م ی دهد؟
lکمیته ها غالبا مبنا و منشا اراده مجلس نیستند
یا از طریق فراکسیون ها و کمیسیون ها و گاهی هم از طرف
رئیس مجلس تشکیل م ی شوند .تنها موردی که از طرف
مجلس کمیته ای مش��ترک با دولت شکل گرفت در بحث
هدفمندی یارانه ها بود ،البته یک بار هم درباره اجرای قانون
مدیریت خدمات کشوری این اتفاق رخ داد .به جز این موارد
دیگر موارد در حد مش��اوره با دولت بود که از سوی مجلس
انجام نشد.
انتقاد احتمالی از روحانی
فراکسیون اصولگرایان
49
موازنهمنفی
بین الملل
حلقه اخوان
ارتش از تشدید شکاف های
اجتماعی در مصر سود م ی برد
بازگشت برادران به
محافظه کاری
اخوان المسلمین پس از برکناری مرسی سیاست ورزی
را ادامه می دهد یا جنگ خیابانی را ؟
بین الملل
مثلث شماره 181
50
چهکسانیمرسیرااداره
می کردند؟
اخوان حکومت داری را با اداره
یکموسسهخی ریهاشتباه
گرفتهبود
اخوانبامدرنیتهسازگارشدهاست
گفت و گو با احمدزاده درباره سه
گ رایش صوفی ،اخوانی و سلفی در
میان اسالم گ رایان
بین الملل
مثلث شماره 181
51
چه کسانی مرسی را اداره می کردند؟
اخوان حکومت داری را با اداره یک موسسه خیریه اشتباه گرفته بود
1
حسن هانی زاده/کارشناسمسائلخاورمیانه
بین الملل
شکس��ت دولت اخوانالمس��لمین و برکناری محمد
المرسی ،رئی سجمهوری منتخب توس��ط ارتش مصر این
سوال را مطرح م یکند که چرا این جنبش ریشهدار اسالمی
با وجود 85س��ال س��ابقه مبارزاتی در تش��کیل یک نظام
مردمساالر دینی با شکست مواجه شد؟ شکست استراتژی
دولتسازی اخوانالمس��لمین در واقع برایند سادهانگاری و
گمانههای غیرواقعی رهب ران این جنبش پرنفوذ اس�لامی
ب رای رهبری یک جامعه پویا و حادثه ساز بود .محمد بدیع،
محمدمهدی عاکف ،خی رات الش��اطر ،عصام العریان ،سعد
الکتاتنی ،محمد البلتاجی ،عصام حداد ،احمد عبدالعاطی،
رفاعه الطهطاوی ،خالد القزاز ،محمد شعبان و اسعد شیحه
که از اعضای برجس��ته اخوانالمس��لمین مصر به ش��مار
م یروند از دو س��ال پیش هم��واره بخش��ی از حلقه یاران
نزدیک محمد المرس��ی تلقی م یش��وند .هیچ یک از این
شخصی تها که جایگاهی در حوزههای
فرهنگی ،سیاس��ی و اقتص��ادی مصر
دارند ،نتوانستند در تدوین یک استراتژی
مناسب حکومتی دولت المرسی را یاری
دهند .عمده اش��تباهات این اش��خاص
این بود که تصور م یکردن��د اداره یک
کش��ور بزرگ مانند مص��ر همانند اداره
یک موسس��ه خیریه اس��ت و بناب راین
هن��گام پی��روزی محمد المرس��ی در
انتخابات ریاس��ت جمهوری ،دفتر ارشاد
اخوان المسلمین ،اداره پشت پرده کشور
را به عهده گرفت .رئیس سازمان امنیت
سیاسی مصر پس از سرنگونی المرسی
مدعی شد که وی ب رنامه کاری روزانه خود
را از سوی دفتر ارش��اد اخوان المسلمین
دریاف��ت م یک��رد و بدون مش��ورت با
اعض��ای بلندپایه اخوان نم یتوانس��ت
تصمیم مهم��ی اتخاذ کند .سرلش��کر
احمد جم��ال ب��ه رس��انههای مصری
م یگوید او ب ر اس��اس شرح وظایف خود
ه��ر روز گزارشهای فوق س��ری مصر
را مس��تقیما در اختیار محمدالمرس��ی
قرار م یداده ،اما س��اعاتی بعد المرسی
این اطالعات فوق س��ری را ب��ا اعضای
دفتر ارش��اد اخوان المس��لمین در میان
م یگذاشته است .طبیعی است در چنین
فرایندی اطالعات مهم کش��ور به خارج
نشت م یکرد و این امر یک چالش بزرگ
امنیتی ب��رای مصر ایج��اد م ی کرد؛ به
همین دلیل یکی از اتهامات مطرح ش��ده علیه المرس��ی
افشای اسرار نظام مصر اس��ت .مدیر امنیت سیاسی مصر
در توجیه کودتای نظام��ی علیه اخوان المس��لمین به نام
کارامدی برنامه های سیاس��ی این جنبش اش��اره و تاکید
کرد که اخوان المسلمین برنامه هدفمندی ب رای اداره کشور
مثلث شماره 181
52
نداشتند .کودتای نظامی علیه دولت قانونی مصر که منجر به
برکناری المرسی شد فضای التهاب امیز جدیدی را در اوضاع
پرتنش سیاسی مصر به وجود اورد .شرایط پس از سرنگونی
رژیم حس��نی مبارک در مصر و بروز اخت�لاف میان احزاب
لیب رال و اس�لامگرا در مصر نش��ان م یداد که جامعه مصر
به سمت دوقطبی شدن حرکت م ی کند .اخوان المسلمین
که یک جنبش فراگیر اس�لامی اس��ت و 85س��ال سابقه
مبارزاتی دارد در جریان انتخابات ریاست جمهوری به شدت
از محمد المرس��ی پش��تیبانی کرد .از انجای��ی که عموما
اخوان المسلمین بر ارای الیههای پایین جامعه مصر تکیه
دارد بناب راین پس از انتخابات میان جریانهای اسالمگرا و
طی فهای لیب رال شکاف عمیقی بروز کرد .اخوان المسلمین
با نزدیک شدن به سلف یهای تکفیری ،جایگاه اجتماعی و
سیاسی خود را تنزل داد؛ زی را سلف یها مورد نفرت الیههای
میانی و نخبگان سیاس��ی مصر قرار دارن��د .در طول یک
سال حاکمیت المرسی ،اخوان المسلمین اشتباهات زیادی
در حوزههای داخلی و خارجی مرتکب ش��دند ک��ه این امر
نش��ان م یدهد این جنب��ش هی چ گونه الگ��وی حکومتی
روشنی ب رای اداره کشور ندارند .حمله مجموعههای سلفی
تکفیری به شیخ حسن شحاته و سه تن از همراهان وی که
به شهادت انان منجر شد خشم و نفرت عمومی را نسبت به
اقدامات غی رانسانی سلف یها ب رانگیخت .متاسفانه المرسی
و مجموعه اخوان المس��لمین در ب رابر این جنایت هولناک
سکوت اختیار کردند و همین امر به تشدید اختالفات میان
جریان های اس�لامگرا و لیب رال منجر ش��د .از سوی دیگر
دخالت عربس��تان و قطر در مس��ائل داخلی و حزبی مصر،
نارضایت ی ها را در میان طی فهای سیاسی این کشور تشدید
کرد .ب ر اساس برایند برخی گزارشها ،ع ربستان ب رای پیروزی
سلف یها و قطر ب رای پیروزی اخوان المسلمین در انتخابات
پارلمان��ی و ریاس��ت جمهوری صدهامیلی��ون دالر هزینه
کردند .این نارضایت یها موجب ش��د ت��ا رهب ران طی فهای
لیب رال از رهگذر تش��کیل جبهه نجات مل��ی ،طی فهای
ناراض��ی را در درون ای��ن جبهه س��ازماندهی کنند .محمد
الب رادعی ،رئیس حزب الدس��تور ،عمرو موس��ی و حمدین
صباح��ی از نامزدهای س��ابق انتخابات ریاس��ت جمهوری
رهبری این جبهه گسترده را برعهده گرفتند .با اشکار شدن
ناکارامدی اس�لامگرایان در ایجاد یک نظام دموکراتیک و
انحصارطلب یهای اخوان المس��لمین ،بخشهای وسیعی
از جمله مسیحیان قبطی و شیعیان مصر به جبهه نجات
ملی پیوس��تند .در عین ح��ال ارتش مصر ک��ه یک ارتش
کامال سیاسی – اجرایی است ،مسائل پشت پرده سیاسی را
مهندسی م
یکرد تا در فرصت مناسب در ب رابر اسالمگرایان
ظاهر ش��ود .س��اختار ارتش مصر به گونه ای است که وجود
یک ش��خصیت غی ر نظامی را در راس قدرت سیاسی مصر
ب رنم یتابد؛ زی را طی 60سال گذشته هر چهار رئی سجمهوری
سابق مصر از بدنه نیروهای مسلح برخاستهاند .امریکا و غرب
در طول دو سالی که از س��رنگونی حسنی مبارک م یگذرد
همواره تالش داشتند تا فضا را ب رای ورود چهرههای افراطی
سلف
یها در بدنه دولت مهیا س��ازند .هدف امریکا این بود تا
چهره واقعی این مجموعههای سلفی را ب رای افکار عمومی
اش��کار س��ازد و وانمود کند که اس�لامگرایان قصد دارند
اهرمهای قدرت را به تنهایی در اختیار بگی رند .سرانجام جبهه
نجات ملی ،نیروهای خود را ب رای مقابله با دولت المرس��ی
ب��ه میدان التحریر قاه��ره فراخواند که
تجمع مخالفان المرسی در میدانهای
مختلف ش��هرهای مصر یک هفته به
طول انجامید .کودتای اخیر ارتش علیه
دولت المرسی قطعا با اشاره و چراغ سبز
امریکا و غرب ص��ورت گرفته تا در یک
فرایند زمانی شش ماهه و پس از انتقال
ق��درت ،چهر ههای س��کوالر و لیب رال را
در راس ق��درت مصر قرار ده��د .اکنون
موافق��ان و مخالفان المرس��ی در ب رابر
همدیگر صف ارایی کردهاند و ش��رایط
ب رای یک اغاز جنگ داخلی کامال فراهم
شده است .ش��رایط مصر اکنون مشابه
شرایط الجزایر در س��ال 1992است که
طی ان جبهه نجات اس�لامی الجزایر
پس از پیروزی در انتخابات ش��وراهای
شهر و روستا با کودتای ارتش مواجه شد.
پس از این کودتا بود ک��ه نبرد خونینی
می��ان ه��واداران جبهه نج��ات ملی و
ارتش الجزایر صورت گرفت؛ نبردی که
بیش از 10سال ادامه داشت .اگر رهب ران
طی فهای سیاس��ی مصر طی روزهای
اینده ب رای حل بحران مصر به یک توافق
کلی دست پی دا نکنند قطعا مصر با خطر
جنگ داخلی روبه رو خواهد شد که مهار
ان به س��ادگی امکانپذیر نخواهد بود.
از س��وی دیگر از زمان پی��روزی محمد
المرسی در انتخابات ریاست جمهوری،
خدمات رفاهی در شهرهای بزرگ مصر
از جمله قاهره به ش��دت کاهش یافت و این امر به تش��دید
نارضایت یهای عمومی منجر شد .ش��اید دلیل این امر این
باشد که عوامل رژیم سابق همچنان در مسئولی تهای میانی
و پایین ادارات دولتی حضور دارند و در مس��یر حرکت دولت
اخوان المسلمین کارشکنی م یکنندg .
بین الملل
2
حسین ابراهیم نیا در گفت وگو با مثلث
حس�ین ابراهی م نیا ،کارش�ناس مس�ائل خاورمیانه و ش�مال افریقا در گفت وگویی به بررس�ی تحوالت اخیر
اسلامگرایان ،ارزیابی اش�تباهات و جایگاه فعلی این حزب در مصر پرداخت .ب ه عقیده وی جریان اخوان المسلمین
خصوصا بعد از قدرت گیری در انقالب مصر( )2011و نوع عملکرد و تندروی ش�خص المرس�ی دچار تشتت ارا شده
است؛ این تشتت پس از بحران ایجاد شده در هفته های اخیر و برکنار ش�دن محمد المرسی به سه بخش تقسیم
شده است؛ نخست طیف سنتی اخوان المسلمین ،دوم طیف هوادار المرسی و سوم طیف جوانان نوگرای اخوان مصر.
اما باید یاداور شد که چنددستگی ایجادشده در اخوان به معنای پایان این جنبش و گروه نیست بلکه زمان م ی طلبد
که این جنبش خود را با ش�رایط جدید ایجادش�ده تطبیق ده�د .ابراهی م نیا در رابطه با نفوذ ش�خصی ت های اخوان
میان هواداران در فضای کنونی م ی گوید به دلیل چنددستگی ایجادشده در اخوان پس از بحران اخیر در حال حاضر
شخصی ت های سیاسی در اخوان دارای نفوذ نیستند و حتی اظهاراتشان نیز یکدست نیست؛ یک نفر هواداران را به
خشونت فرام ی خواند و دیگری به تظاهرات مس�الم ت امیز .همچنین این کارشناس راجع به اینده اخوان نیز معتقد
است که این جنبش به س�مت رادیکالیزه ش�دن پیش نخواهد رفت؛ چرا که اخوان همواره سعی داشته و دارد که در
سپهر سیاست باقی بماند .این در حالی است که رادیکالیزه شدن اخوان به ضرر این گروه تمام خواهد شد و تبدیل
به عاملی م ی شود از سوی گروه های مخالف و ارتش برای سرکوب اخوان المسلمین؛ در واقع رادیکالیزه شدن اخوان
یک حمله برای خود اخوان است.
ارزیابی ش�ما از جامعه مصر با وج�ود طی ف های
مختلف اسالمگرا در این کشور چیست؟
lطی ف ه��ای مختلف اس�لامی ک��ه دربرگیرنده
تمام گروه های مس��لمانان اس��ت به عنوان عامل سیاسی
و اجتماعی فعال در مصر به فعالی��ت م ی پردازند .بناب راین
گروه های اسالمی از موجودیتی واحد برخوردار هستند ،اما
از طی ف های متعدد و گاه متعارضی تش��کیل م ی شوند .اما
این طی ف های متعارض یک هدف مش��ترک دارند؛ برپایی
احکام و شریعت اس�لامی در جامعه .لیکن باید اشاره کرد
که تعارض ای��ن طی ف ها فقط بر مس��اله چگونگی اجرای
ان است؛ یک طیف معتقد به جامعه شرعی و دولت مدنی
است ،طیفی دیگر معتقد به دولت و جامعه شرعی است و
طیفی دیگر معتقد به امارت اسالمی و ...در واقع گروه های
اس�لامی در مصر را م ی توان تشکی ل شده از طی ف هایی به
ش��مار اورد که پیوس��ته برنامه ای را ب رای ایجاد تغیی رات
سیاس��ی طرح م ی نمایند؛ بدون انکه حدود و می زان قلمرو
مثلث شماره 181
اخوان رادیکال نمی شود
تغیی راتی که درصدد ایجاد ان هستند یا روش اجرایی برنامه
را در نظر بگیرند .اما باید توجه داش��ت تعریف بیان شده در
برگیرنده همه طی ف ها و گروه های اس�لامی مصر نیست؛
زی را جریان های اس�لامگرایی نیز در مص��ر وجود دارند که
به دنبال طرح برنامه ایجاد تغیی رات سیاسی نیستند ،مانند
جریان س��لف ی گری که حتی در انقالب س��ال 2011مصر
مخالف انقالب بودند.
ی بیشتر راجع به دو طیف اصلی اسالمگرایی
کم
در مص�ر یعن�ی اخوان المس�لمین و س�لف ی ها
توضیح دهید.
lدر واقع گروه های اسالمی در مصر در بازخورد
به اقتدارگرایی که بر مصر حاکم بود ش��کل گرفتند و از
حی��ث تفکیک گروه ها ب��ه دو طیف اصلی و دو ش��اخه
فرعی تقس��یم بندی م ی ش��وند؛ نخس��ت طیف اخوان
س��نتی با ش��اخه فرعی اخوان م��درن یا میان��ه رو .دوم
س��لف ی ها با ش��اخه فرع��ی و تندروتر خود ک��ه اعضای
القاع��ده هس��تند .به لح��اظ بن مای��ه و اس��اس فکری
م ی توان گفت اخوان المس��لمین در ابت��دا از یک طرف
به سلف ی ها نزدیک بود .ولی پس از دهه 1990در منطقه
خاورمیانه و به ویژه در مصر و ترکیه ش��اخه ای فرعی در
ان شکل گرفت که معتقد بود باید در اندیشه های اخوان
تجدیدنظر صورت گیرد .در واقع از این س��ال ها بود که
اساس فکری اخوان المسلمین از سلف ی ها جدا م ی گردد.
هر یک از این جریانات اسالمی تا چه حد ب ه دنبال
گرایشات سیاسی هستند؟
lمصر کشوری مسلمان اس��ت و مردم و فرهنگ
این کشور با اسالم و تمدن اسالمی پیوندهای ناگسستنی
خوردهاند؛ بناب راین نم ی توان منکر این قضیه شد که اسالم
در سپهر عمومی جامعه و سیاست مصر دارای جایگاه بوده
53
اس��ت .در هر حال حتی در دولت های مل ی گرا و س��کوالر
ناصر ،سادات و مبارک مشاهده م ی شود که اسالم دارای وزن
و جایگاه متناسب با زمانه حکومت ،دارای قدرت بوده است.
پس از انقالب 2011نیز باتوجه به تغیی رات سیاسی صورت
گرفته ،مشاهده م ی ش��ود که گروه های اس�لامی بیش از
65درصد اراء را کسب م ی نمایند.
اخوان تاحدودی توانس�ت با مدرنیته نیز ارتباط
برقرار کن�د ،اما س�لف ی ها ک�ه بس�یار تندرو تر
هستند در این مس�یر خیلی موفق نبودند .نظر
شما در این رابطه چیست؟
lپس از تغیی راتی که در اخوان المسلمین از سال
1990اغاز شد این شاخه جوان از اخوان سعی کرد با وی رایش
اندیشه و افکار قبلی اخوان المس��لمین نسبت متوازن را با
عناصر مدرنیته برقرار نماید .در واقع اخوان س��عی داشت
جهت باقی ماندن در سپهر سیاس��ی یک نسخه وی رایش
شده از خود را ارائه دهد .اما در مورد نسبت گروه های سلفی
با عناصر مدرنیته باید گفت این گروه پلی میان اندیشه های
خود و این عناصر برقرار نم ی کند؛ خصوصا بخش تندروتر.
ولی بخشی از این طیف بعد از انقالب 2011مصر سعی کرد
به صورت اب��زاری از عناصر مدرنیته اس��تفاده نماید .مانند
ش��رکت در انتخابات ولی حتی هنگام شرکت در انتخابات
به دلیل قانونی بودن مشارکت زنان ،در تبلیغات انتخاباتی
عکس کاندیدای زن به صورت یک دسته گل نمایش داده
شده بود .حتی در شبکه تلویزیونی ماریا که مخصوص زنان
تاسیس شد مشاهده م ی شود که تمام ی عوامل و مجریان
این شبکه از روبنده استفاده م ی نمایند.
ایا م ی توان گفت ب ه دنبال تحوالت اخیر اخوان به
نوعی دچار چنددستگی شده است؟
بین الملل
lبه نظر م ی رسد جریان اخوان المسلمین خصوصا
بعد از قدرت گیری در انقالب مص��ر( )2011و نوع عملکرد و
تندروی شخص المرسی دچار تش��تت ارا شده است .این
تشتت پس از بحران ایجاد شده در هفته های اخیر و برکنار
ش��دن محمد المرس��ی به سه بخش تقس��یم شده است؛
نخست طیف سنتی اخوان المس��لمین ،دوم طیف هوادار
محمد المرسی و س��وم طیف جوانان نوگرای اخوان مصر.
همچنین شاهدیم اخوان المس��لمین با وجود فراخوان های
متعدد و جمع ش��دن به هواداری المرس��ی در میدان های
مختلف قاهره انسجام و سازمان یافتگی گذشته را ندارد .اما
باید یاداور شد که چنددستگی ایجادشده در اخوان به معنای
پایان این جنبش و گروه نیست ،بلکه زمان م ی طلبد که این
جنبش خود را با شرایط جدید ایجاد شده تطبیق دهد.
مثلث شماره 181
ایا رهبران ای�ن جنبش م ی توانند در این راس�تا
گام های موثری بردارند؟
lبه دلیل چنددستگی ایجادش��ده در اخوان پس
از بحران اخیر در حال حاضر ش��خصی ت های سیاسی در
اخوان دارای نفوذ نیستند؛ چرا که شاهد بودیم از یک سو در
روزهای اخیر محمد بدیع هواداران را دعوت به خشونت کرد؛
اما در مقابل دکتر «محمد البلتاجی» از رهب ران حزب ازادی
و عدالت ،شاخه سیاسی جنبش اخوان المسلمین در صفحه
اسالمگرایان محافظه کار
اخوان المسلمین مه م ترین نماینده جریان
محافظه کاری اسالمی در مصر است .مه م ترین
رهبران سیاسی این جریان را میتوان خیرات شاطر
و محمد المرسی دانست.
54
خود در پایگاه اینترنتی درخواست تظاه رات مسالمت امیز
(طرفداران اخوان المسلمین) ضد کودتای نظامی ارتش که
علیه صندوق های رای انجام داده اس��ت را داشت؛ در واقع
این رهبر اخوانی به شکل غیرمستقیم و مشروط خواستار
برگزاری انتخابات زودهنگام است.
کمی بیش�تر راجع ب�ه تحوالت یک س�ال اخیر
اخوان المسلمین در مصر توضیح دهید.
lعملکرد یک سال اخیر ش��خص المرسی و حزب
عدالت و ازادی نشان از اشتباهات فراوان دارد .به عنوان نمونه
در عرصه اقتصاد مصر به عنوان پاشنه اشیل این جریان اسالمی
خیلی ضعیف عمل کرد .از طرف دیگر قرائت احزاب اسالمی
از مفاهیم مدرنیته عام��ل دیگری بود که جامع��ه مصر را به
سمت دو قطبی شدن پیش برد .بناب راین از جمله اقداماتی که
دوقطبی شدن را تشدید کرد عبارتند از برکناری برخی افس ران
بلندپایه ارتش ،دخال��ت در قوه قضائی��ه و دادگاه های مصر و
قائل ش��دن اختیارات فراوان ب رای خود از س��وی المرسی .با
ای��ن اوصاف ش��خصیت المرس��ی و نح��وه برخ��ورد ش با
رویدادهای یک س��ال اخیر ،روند ایجاد بح��ران بر ضد دولت
او را بیش از پیش تش��دید کرد و به تبع ان همه المرس��ی را
راس حزب عدال��ت و ازادی قلم��داد م ی کردند .ب��ا این حال
عملکرد اخوان و نوع تصویب قانون اساس��ی ،جامعه مصر را
به سمت دو قطبی شدن سوق داد تا در نهایت دولت المرسی
پس از یک سال با بحران مش��روعیت مواجه شود؛ به شکلی
که پس از ش��کل گیری جنبش تمرد ب��ا بنیانگذاری محمود
بدر و جمع اوری امض��ا و حضور م��ردم در خیابان های مصر
ش��اهدیم که این جنبش در نهایت هم از س��وی عال ی ترین
مقام مذهبی این کشور و هم از سوی ارتش پس از یک اخطار
48ساعته حمایت م ی شود .اما پرسشی که اکنون مطرح است
اینکه ایا اخ وان شکست خورد یا عملکرد ضعیف المرسی اخ وان
را به این سمت کشاند .به نظر م ی رسد که این عملکرد ضعیف
اخ وان بود که باتوجه به تجربه 80ساله مبارزه جنبشی نتوانست
از عهده امور ب راید .درواقع اخ وان دارای تجربه حکومتداری و حفظ
و تامین همه گروه های سیاسی نبود.
نق�ش ارت�ش را در برکن�اری المرس�ی و در کل
تحوالت اخیر پیرامون اخوان چطور م ی بینید؟
lخطای فاحش محم��د المرس��ی و یارانش این
بود که پنداش��تند ه ر کس ک��ه در جامعه مصر مس��لمان
است ،لزوما هوادار اسالم سیاس��ی نوع اخوان المسلمین و
اسالمی شدن قانون است .لیکن رقم خوردن قانون اساسی
مطابق رای اخوان المس��لمین بیش از پی��ش اخوان ی ها را
سرمست کرد؛ چیزی که در نهایت سبب شد دولت المرسی
به بس��ط قدرت نیز بپردازد .بناب راین بسط قدرت تبدیل به
عامل موثری شد که ارتش سکوالر مصر و دیگر گروه های
سیاسی مصر به ه راس بیفتند که مبادا نقش افرینی بیش
از پیش اخ��وان باتوجه به نزدیکی زیاد ب��ه گروه های تندرو
و س��لفی زمینه ای ب رای استحکام س��اختاری اقتدارگراتر از
ساختار سیاس��ی قبلی مصر فراهم نماید .بناب راین ناتوانی
حزب اخوان المس��لمین در ایجاد توازن بین اس�لامگرایی
و دیگر جریان های سیاس��ی مصر از جمله ارتش سکوالر و
اسالمگرایان میانه رو
برخی از چه ره های جریان اسالمگرا همچون
عبدالمنعم ابوالفتوح به این جریان سیاسی
وابستگی دارند .این چهره ها در گذشته همگی عضو
اخوان المسلمین بودند.
گروه های سیاسی ،در کنار ضع ف هایی که به ان اشاره شد،
بحران مشروعیت اخوان را در این کشور رقم زد .در نهایت
ارتش به سمت و به نفع گروه های مخالف اخوان المسلمین
وارد عمل شد .این نکته را باید متذکر شد که پس از این اقدام
ارتش دیگر به نظر نم ی رس��د که ارتش در ب رابر اعتراضات
اخوان المس��لمین عقب نش��ینی نماید ،چرا ک��ه هرگونه
عقب نشینی به جایگاه ارتش ضربه وارد خواهد کرد.
ایا باتوجه به شرایطی که برای اخوان پیش امده
ممکن اس�ت این جریان به س�مت افراط گرایی
پیش رود؟
lبه نظر نم ی رس��د که اخوان المسلمین به سمت
رادیکالیزه شدن پیش برود .همواره اخوان المسلمین سعی
داشته و دارد که در سپهر سیاست باقی بماند .این در حالی
اس��ت که رادیکالیزه ش��دن اخوان به ضرر این گروه تمام
خواهد شد و تبدیل به عاملی م ی ش��ود از سوی گروه های
مخالف و ارتش ب رای س��رکوب اخوان المس��لمین .در واقع
رادیکالیزه ش��دن اخوان یک حمله ب رای خود اخوان است.
البته ممکن است به دلیل عدم یکدستی در اخوان گروه های
پی رامونی اخوان به این سمت پیش برود ولی هسته مرکزی
اخوان به این سمت پیش نخ واهد رفت.
ایا تح�والت و اتفاقات�ی که اخ�وان مصر تجربه
م ی کنن�د روی همفک�ران ای�ن جری�ان در دیگر
کشورها نیز تاثیری خواهد داشت؟
lبه یقین ب ی تاثیر نخ واهد بود .همچنان که واکنش و
اعتراض شدید حزب عدالت و توسعه ترکیه به اقدام ارتش مصر را
شاهد بودیم و رجب طیب اردوغان ،نخس ت وزیر ترکیه نیز اعالم
کرده همچنان محمد المرسی ،رئی س جمهور مصر است .تاثیر
تحوالت مصر بر همسایه غ ربی این کشور یعنی تونس را نیز
نم ی توان نادیده گرفت و شکل گیری جنبش تمرد در تونس
علیه النهضه که همفکر اخوان المسلمین است نیز در همین
راستاست .ولیکن باید اشاره کرد بیشترین تاثیر بر حزب عدالت
و توسعه خواهد بود که سال ها تالش دارد الگوی حزبی خود را
در جهان عرب تبلیغ و بسط و گس��ترش دهد .بناب راین حزب
عدالت و توسعه سقوط دولت المرسی را نوعی شکست ب رای
خود تلقی م ی کند.
و سخن اخر؟
lدر پایان باید اش��اره کنم که دولت اینده مصر
با حجم فزاینده ای از خواسته های مردمی روبه روست که
در انقالب اول با قدرت گیری دولت اخوان المس��لمین به
سرانجامی نرس��ید و حتی بر حجم مطالبات افزوده شد.
بنابراین دولت جدی��د در مصر از بط��ن اعتراضی بیرون
م ی اید که همراه خ��ود حجم مطالب��ات دو اعتراض را بر
دوش دارد و از یک سو با خواسته گروه دیگری نیز در مقابل
روبه روس��ت که از قدرت به کنار نهاده شده است؛ دولتی
که خود را مشروع م ی دانست چرا که از یک انتخابات ازاد
برامده بود .لیکن انچه اینده مصر را به سمت ارامش رقم
خواهد زد شکل گیری دولت ائتالفی فراگیر است؛ در غیر
این صورت اینده جامعه مصر در یک دور تسلسل گرفتار
خواهد شدg .
اسالمگرایان بنیادگرا
حزب النور بزرگ ترین حزب سیاسی در منته ی الیه
جریان اسالمگرایی در مصر است .حزب النور با
اندیشه های سلفی و تحت تاثیر بنیاد گرایی وهابی
خواستار برقراری خالفت اسالمی است .
سلسله مراتب
اخوان المسلمین
درسال1928میالدیجماعتاخوان المسلمینتشکیل
شدومقراصلیانشهرقاهرهاستکهاگرشرایطویژه ای
به وجودبیایدمکاناینمقربهشهردیگریمنتقلمی شود.
اخوان المسلمینیکسازماناسالمیجامعاستکهبرای
برپاییدینخدارویزمینوتحققاهدافیکهاسالمبه
منظورانامدهاست،تالشمی کند.سلسلهمراتبوقوانینی
برایجماعتاخوان المسلمینوجوددارد؛ازرهبراین
جماعتتااعضایان کهفعالیتدراینگروهراسازماندهی
نالمسلمینپنجنهاداصلی
می کنند.درساختارجماعتاخوا
وجودداردکهعبارتنداز:
یک:مرشدعام
دو:دفترارشادعمومی
سه:مجلسشورایعمومی
چهار:مجالسشورایاستان ها
پنج:دفاتراداریاستان ها
براساسمادهنهمسلسلهمراتبداخلی
اخوان المسلمینکهدرسال 1948شاهدتغییراتی
شد،رهبراینجماعترتبهنخسترادرجماعتدر
اختیارداردورئیساینجماعت است.در عینحالوی
بردودستگاهقدرتدراینجماعتیعنی«دفترارشاد
عمومی»و«مجلسشورایعمومی»ریاستمی کند.
دفتر ارشاد عمومی
رهبر اخوان المسلمین از طریق مجلس شورای عمومی انتخاب م ی شود
و باید از زمان پیوستنش به جماعت به عنوان «ب رادر فعال» کمتر از پانزده سال
هاللی نباشد و سن وی نیز کمتر از چهل سال هاللی نباشد .پس از انتخابش
اعضای جماعت با وی بیعت م ی کنند .رهبر اخوان المسلمین پس از انتخابش
ب رای رهبری این جماعت باید از همه کارهایش فارغ شود و ب رای رهبری جماعت
یو
فعالیت کند .وی نم ی تواند در هی چ گون��ه فعالیتی به جز فعالی ت های علم
ادبی ان هم پس از موافقت دفتر ارشاد با این فعالی ت ها شرکت کند .رهبر اخوان
به مدت شش سال در این سمت باقی م ی ماند که یک بار این مدت قابل تمدید
است .رهبر اخوان م ی تواند یک معاون یا بیشتر ب رای خود از میان اعضای دفتر
ارشاد عمومی انتخاب کند .عالوه بر ان در صورتی که رهبر اخوان از دنیا برود یا
نتواند ماموریت هایش را انجام دهد معاونش کارهایش را به عهده م ی گیرد تا انکه
اعضای مجلس شورای عمومی ب رای انتخاب رهبر جدید گرد هم جمع شوند.
همچنین مجلس شورای عمومی م ی تواند رهبر جماعت اخوان را در صورتی
که ب ر خالف وظایفش عمل کند ،از مقامش کنار بزند.
شعبه
هر منطقه به شعب ه ها تقسیم م ی شود و شعبه کوچکترین واحد اداری است
که داری شورای اداری است که از جمله اعضای ان رئیس شعبه ،معاونش ،دبیر و
مسئول صندوق است .هر شعبه مجمع عمومی دارد .شعبه همه اخوانی ها را شامل
م ی شود که در دایره شعبه هستند.
دفتر اداری
دفتر اداری سازمانی اجرایی است که مسئول اجرای ماموریت دعوت در هر
استان ب ر اساس سیاست کلی جماعت و ارش��ادهای دفتر ارشاد است .هر استان
دارای یک دفتر اداری است .دفتر اداری هر استان از میان اعضای خود یک دبیرکل
و یک مسئول صندوق انتخاب م ی کند.
خانواده
اعضای ش��عبه به خانواده ها تقسیم م ی ش��وند و ب رای هر خانواده رئیسی
انتخاب م ی ش��ود تا در فضایی ایمانی و تربیتی به س��ر ببرند و بتوانند اخالق و
فهم شان را از اسالم باال بب رند.
.
ﻣﺮﺷﺪ ﻋﺎم
دﻓﺘﺮ ارﺷﺎد
ﺑﺨﺶ ﻫﺎ
ﺗﺮﺑﻴﺖ
ﺳﻴﺎﺳﺖ
منطقه
دفتر اداری به مناطق تقس��یم م ی شود و هر منطقه از همه ش��عب ه های واقع در یک دایره مرکز
یا بخش (سه تا ده شعبه) تشکیل م ی شود .مجاز اس��ت که مرزهای منطقه از مرزهای مرکز یا بخش
وسی ع تر یا کوچکتر باشد.ب رای هر منطقه ای مرکزی است که ان را اداره م ی کند که ریاست ان را رئیس
شعبه اصلی به عهده دارد یا کسی که مرکز عمومی ش��ورای اداره شعبه انتخاب م ی کند ،یا از ب رادران
فعال شایسته به عهده م ی گیرد.هر مرکز نیز یک معاون و یک دبیر و دبیر صندوق دارد و روسای شعب
داخل منطقه نیز از جمله اعضای مرکز هستند.
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای ﻋﻤﻮﻣﻲ
دﺑﻴﺮ ﻛﻞ
مجالس شورای استان ها
هر استان یک مجلس شورا تشکیل م ی دهد و تعداد اعضای ان را دفتر ارشاد مشخص م ی کند.
اعضای فعال در هر استان ب ر اساس تدابیری انتخاب م ی شود که دفتر ارشاد معین م ی کند.
مثلث شماره 181
دفت��ر ارش��اد عموم��ی
عب��ارت از رهبری��ت عال��ی
اجرای��ی اخوا ن المس��لمین
اس��ت .ای��ن دفت��ر بر س��یر
دع��وت و هدایت سیاس��ت ها
و اداره جماع��ت اش��راف دارد.
دفت��ر ارش��اد عموم��ی همه
امور جماع��ت را رت��ق و فتق
م ی کند و همه امور بخش ها و
تشکیالت اخوان را سازماندهی
م ی کند.اعض��ای ای��ن دفتر از
طری��ق رای گی��ری مخفیانه
انتخ��اب م ی ش��وند و م��دت
عضویت شان در ان فقط چهار
سال هجری است .این دفتر به
جز رهبر جماع��ت از 16عضو
تشکیل م ی شود ،به طوری که
از ه��ر بخ��ش جغرافایی یک
عضو باید در ان وجود داش��ته
باشد.ش��رایط عضوی��ت در
دفتر ارش��اد عبارتن��د از :عضو
باید س��ی س��ال به باال داشته
باشد .از پذیرش عضویتش در
جماعت 10سال گذشته باشد.
عضو مجلس شورای جماعت
باش��د .دارای صف��ات اخالقی
باشد.مکان دفتر ارشاد و محل
برگ��زاری نشس��ت های ان در
قاه��ره اس��ت و اگ��ر ضرورت
ایجاب کند و ب ر اس��اس دستور
رهبر اخوان یا اکثریت اعضای
ای��ن دفتر ب��ه مکان��ی دیگر
منتق��ل م ی ش��ود .همچنین
رهبر اخوان المسلمین از دفتر
ارش��اد برای خود یک دبیرکل
و یک مس��ئول مالی انتخاب
م ی کند.
مرشد اخوان المسلمین
بین الملل
مجلس شورای اخوان المسلمین
مجلس ش��ورای اخوان قوه مقننه جماعت اخوان مصر
است و کار ان بررسی سیاست های کلی که این جماعت در پی
م ی گیرد و تصویب انها و نیز بررسی ب رنامه عمومی و ابزارهای
اجرایی الزم ب رای ان و نیز بررسی گزارش های سالیانه است که
دفتر ارشاد انها را ارائه م ی کند .مجلس شورای اخوان از حداقل
75و حداکثر 90عضو تشکیل م ی شود که به صورت انتخابات
مخفیانه از میان اعضای مجالس شوراهای استان ها انتخاب
م ی شوند .شرایط عضویت در مجلس شورای اخ وان المسلمی ن:
مصری و س ی سال به باال باشد.از زمان عضویتش در جماعت
اخ وان پنج سال گذشته باشد .عضو مجلس شورای استان باشد،
اعضای خارج از کشور از این شرط مستثنی هستند .دارای صفات
اخالقی و علمی شایسته عضویت در مجلس باشد .مدت زمان
عضویت در مجلس شورای اخوان چهار سال است که از زمان
برگزاری نخستین دوره مجلس پس از انتخاب اعضایش اغاز
م ی شود .با پایان این چهار سال دوره اعضای مجلس شورا نیز
به پایان م ی رسد.
مدیریت شورایی
اﻧﺘﺸﺎر دﻋﻮت
ﺧﺪﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
دﻓﺎﺗﺮ اداری
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﺘﺎن
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای ﻣﻨﻄﻘﻪ
دﻓﺘﺮ اداری اﺳﺘﺎن
ﻣﺠﻠﺲ اداری ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای ﺷﻌﺒﻪ
ﺷﻮرای اداری ﻣﻨﻄﻘﻪ
ﺧﺎﻧﻮاده
ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن
اﻋﻀﺎی ﻫﻴﺎت ﺗﺪرﻳﺲ
داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن
راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ و دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن
ﻛﻮدﻛﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن
ﻛﺎرﮔﺮان
ﺗﻮﺳﻌﻪ اداری
ﺧﻮاﻫﺮان
55
3
محمد بدیع ،رهبر فعلی اخوانالمسلمین و هشتمین
رهبر این جماعت ،در تاریخ 7اوت در ش��هر المحله دیده به
جهان گشود .بدیع در س��ال 1959به دانشکده دامپزشکی
قاهره پیوس��ت و در همان س��ال توس��ط یکی از مبلغان
سوری با اخوان المس��لمین اشنا ش��د .وی فارغ التحصیل
رشته دامپزش��کی در سال 1965اس��ت و در همان سال در
یک عملیات بزرگ که علیه اخوان المس��لمین انجام ش��د
دستگیر و به 15سال زندان محکوم شد .به دنبال اعالم عفو
توسط انور سادات در س��ال 1974بدیع به ادامه تحصیل در
رشته دامپزشکی پرداخت .وی در س��ال های 1977و 1979
نیز فوق لیس��انس و دکترای خود را از دانشگاه «الزقازیق»
دریافت کرد.
وی از سال 1983در دانش��گاه الزقازیق استادیار شد و
چهار سال بعد نیز به رتبه استادی رسید و در شاخه بن ی سویف
از دانشگاه قاهره مش��غول به تدریس شد .وی از نظر علمی
در رتبه باالیی قرار دارد و ب ر اساس فرهنگ علمی عربی که
مصر ان را منتش��ر کرده ،جزو یکصد دانش��مند برتر جهان
عرب به شمار م ی رود .محمد بدیع ،استاد بیولوژی دانشکده
دامپزشکی دانشگاه بن ی سویف بود.
بدیع همچنین دو دوره دبیرکل سندیکای دامپزشکان
و یک دوره نیز دبی��ر صندوق اتحادیه س��ندیکاهای حرفه
پزشکی بوده اس��ت .وی در س��ال 1996به کمیته اجرایی
اخوان المس��لمین پیوس��ت و در س��ال 2010نیز به عنوان
رهبر این جریان انتخاب شد .بدیع جانشین مهدی عاکف،
رهبر پیش��ین اخوان ش��د؛ فردی که به دلیل اختالف میان
محافظه کاران و اصالح طلبان جریان مجبور به کنارهگیری
شد.
بین الملل
مبارزات رهبر اخوان
مثلث شماره 181
پیرمرد سنت گرا
همه چیز درباره محمد بدیع ،مرشد عام اخوان
56
محمد بدیع به محض ورود به دانش��گاه توسط یک
عضو س��وری اخوان المس��لمین با اندیش��ه های این حزب
اشنا ش��د .وی در همان سال جزء س��ی ام قران را حفظ کرد
و با اندیشه های س��ی د قطب نیز اشنا ش��د .طولی نکشید
که تش��کل هس��ته ای از این جماعت فاش ش��د و بدیع و
تعداد دیگری از اعضای این جنبش به دلیل مساله نظامی
مربوط به س��ی د قطب دس��تگیر ش��دند .وی در این دوره به
15س��ال زندان محکوم شد که 9س��ال ان را گذراند .بدیع
در بهار س��ال 1974از زندان ازاد ش��د و به مح��ل کار خود
در دانشگاه بازگش��ت .وی همچنین در س��ال 1998بعد از
موضوع جمعیت دعوت اسالمی در دانشگاه بن ی سویف به
زندان رفت و این بار تنها 75روز در زندان ماند .بدیع در این
زمان به عنوان رئیس ش��ورای اداری جمعیت الدعوه پس از
بازداشت حاج حسن جود ،بازداشت شده بود .در سال 1999
نیز محمد بدیع ب رای سومین بار به اتهام فعالیت ب رای گروه
اخوان المسلمین به پنج سال زندان محکوم شد .وی حدود
چهار سال از دوران محکومیت خود را در زندان گذراند و در
سال 2003از زندان ازاد شد .محمد بدیع در اوریل سال 2008
نیز در جریان انتخابات محلی در مصر بازداش��ت و یک ماه
را در زندان های دولت قاهره گذراند .وی از اغاز فعالیت خود
در اخوان المسلمین مسئولی ت های زیادی را ب ر عهده داشته
اس��ت .عضو دفتر اداری محلی در س��ال ،75مسئول دفتر
اداری در سال ،77مسئول تربیتی کمیته اخوان المسلمین
در یمن(از 82تا ،)86عضو دفتر اداری دانش��گاه بن ی سویف
( )86و مسئول دفتر اداری دانشگان بین سویف ( )90بخشی
از مس��ئولی ت های وی بوده اس��ت .وی در س��ال 1994نیز
مس��ئول بخش تربیتی جنبش ش��د .محمد بدیع از سال
96عضو ش��ورای رهبری این جنبش ش��د و در سال 2007
نیز عضو دفتر رهبری جهانی جنبش و ناظر بخش تربیتی
اخوان المسلمین .در نهایت نیز از سال 2010رهبری جنبش
اخوان المسلمین در مصر را عهده دار شدg .
اخوان با مدرنیته سازگار شده است
گفت و گو با احمدزاده درباره سه گرایش صوفی ،اخوانی و سلفی در میان اسالم گرایان
4
داود احمدزاده ،کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت وگو با هفته نامه مثلث به بیان شاخههای اسالمگرایی در مصر و
گرایشات هر یک از گروهها پرداخت .به گفته وی اخوانالمسلمین دورههای مختلفی را پشت سر گذاشته است؛ در ابتدا با
تبشیر کارش را اغاز کرد ،سپس وارد فاز نظامی شد؛ در نهایت بعد از شکستهای متعدد ،مجبور به تعدیل عملکردش شد
و رویه اصالحی را برای ادامه فعالیت سیاسیاش در پیش گرفت .وی معتقد است در مصر از سال 1970سه گرایش اصلی
اسالمگرایی وجود دارد؛ صوفیها ،اخوانالمسلمین و سلفیها که گرایشاتشان خیلی با هم فرق میکند .البته در مقطع
فعلی اخوان و سلفی ها در میان اسالمگرایان حرف اول را می زنند و بیشتر از بقیه مطرح هستند .این کارشناس بر این باور
است در فلسفه سیاسی میان گروه تکفیری سلفی و اخوان اعتدالی ،فرق عمدهای است؛ در واقع جماعت اخوان عالقهای به
تکفیر مسلمان و حتی غیرمسلمان ندارد ،در صورتی که براساس مشی سیاسی سلفیهای جهادی و القاعده ،کسانی که از
مکتبفکریانهاپیروینکنند،کافرندوبایدکشتهشوند.همچنیندرمورداخوانمیتوانگفتکهگفتماناخواندرعرصه
اجتماعی نوگراست .طیف میانهروی این جنبش از گسترش ازادیهای مدنی و حضور زنان در عرصه اجتماعی از ابتدا دفاع
کرد و با این پیش فرض اخوان سنی را باید سازگارترین گروه مسلمان با مدرنیته دانست.
اخوانالمس�لمین و س�لف یها ک�ه اصل یتری�ن
ش�اخههای اسلامگرایی در مص�ر محس�وب
م یشوند ،از لحاظ فکری و عقیدتی چقدر با هم
تفاوت دارند؟
هر کدام از این گروهها در سیاست چگونه ظاهر
ش�دند و در کل رابطهش�ان با سیاس�ت چگونه
است؟
lجریانهای تندرو س��لفی در مصر اصوال مخالف
تجدد و نوگرایی در عرصه اجتماعی هستند و در این عرصه
خواهان اعمال خشونت عریان ب رای اسالم ی کردن جامعه با
سبک و سیاق خود بوده و هستند .انها در این مسیر ،تحدید
ازادیهای مدنی و حقوق دیگر اقوام و اقلی تها را پیگیری
م یکنند؛ رویهای که باعث شکاف اجتماعی و دو قطبی شدن
جامعه ذیل جریان اس�لامگرا و غی ر اسالمگرا در مصر شد و
تبلور عینی ان در بندهای قانون اساسی دولت اسالمگرای
مخلوع (محمد المرسی) قابل رویت است .از انجا که سلف یها
مخالف مظاهر مدرنیته هستند ،مانع رشد صنعت توریسم
به عنوان یکی از منابع اصلی درامد دولت شدند .ولی در مورد
اخوان م یتوان گفت که گفتمان اخوان در عرصه اجتماعی
نوگراست .طیف میانهروی این جنبش از گسترش ازادیهای
مدنی و حضور زنان در عرصه اجتماعی از ابتدا دفاع کرد و با
این پی ش فرض اخوان سنی را باید سازگارترین گروه مسلمان
با مدرنیته دانس��ت .ولی محمد المرسی در منازعه قدرت با
مخالفان سکوالر و مل یگراها ،خود با میدان دادن به سلف یها
از اص��ول و ارمانهای جنب��ش عدول ک��رد .در نهایت نیز
پافش��اری بر مواضع متناقض ،ش��رایط را ب��رای نارضایتی
عمومی فراهم کرد.
بین الملل
lفلسفه سیاسی س��لفیه در حکومت و سیاست
همواره بر نظریه سنتی خالفت و اصل اجتماعی بیعت بوده
است؛ ب ر اس��اس دیدگاه ابن تیمیه ،انها حتی مخالف خروج
بر حاکم جابر هس��تند .در این راستاست که در قیام فراگیر
ژانویه 2011مردم مصر ،گروههای سلفی نه تنها اعتقادی به
اعتراضات خیابانی ب رای سرنگونی رژیم اقتدارگرای مبارک
نداشتند بلکه این اقدامات را غی ر ش��رعی و فقط در راستای
منافع دشمنان مصر م یدانس��تند .پیوند پنهان سلف یها با
رژیم مبارک به طوری بود که این گروه ،جوانان انقالبی را در
میدان التحریر همراهی نکردند ولی اخوان با اندیش��ههای
اصالحطلبانه و با شعار عامهپسند عدالت اجتماعی ،خواهان
دگرگونی وضعیت موجود و برقراری حکومت مبتنی بر رای
مردم شد .البته در این میان اعتراضاتی که جریانات سکوالر
و مل یگرا به اسالمگرایان وارد م یسازند در این نکته نهفته
ارتباط هر یک از این دو جریان با بحث مدرنیته و
نوگرایی به چه صورت است؟
مثلث شماره 181
lمصر در جهان عرب به امالدنیا و قاهره نیز به قلب
دنیای عرب مع��روف بود و موقعیت جغ رافیایی و پیش��ینه
تاریخی مصر ،این کش��ور را در خاورمیانه ممتاز کرده است؛
بناب راین تحوالت سیاسی ان بر دیگر کش��ورها نیز اثرگذار
خواهد بود .از س��ال 1970س��ه گرایش مذهب��ی ،صحنه
سیاسی مصر و به تبع ان ،کش��ورهای عربی را ارایش داد.
صوف یها به رژیم موجود رای م یدادند و اخوانالمس��لمین
اغلب م��ردم را به دادن رای مخالف علی��ه حکومت مرکزی
تحریک م یکرد .این در حالی است که سلف یها ،انتخابات
را عامل تفرقه بین جماعت دانس��ته و از صندوقهای رای
دوری م یکردند .اخوانالمس��لمین ،گس��تردهترین جنبش
کنونی در جهان عرب اس��ت که پس از شکلگیری ان در
س��ال 1928به رهبری حس��ن البنا دچار تغیی رات فکری و
ساختاری ش��ده اس��ت و در اصول راهبردی مرامنامه اخوان
رگههایی از سلف ی گری مشهود است ،چر ا که اشاره صریحی
به لزوم بازگشت به اس�لام ناب و سلف صالح دارد .مواضع و
دیدگاههای این جنبش فراگیر اس�لامی با مرگ بنیانگذار
میانه روی ان ب��ه تندروی گرایید و ب��ه تدریج جماعتهای
جهادی کوچکی چون جماعت جهاد اسالمی شکل گرفت.
این جماعتهای کوچک حتی بعدها پایه اصلی تش��کیل
القاعده شد .سی د قطب از نظریهپردازان مورد احترام جنبش
در رادیکالیزه شدن جماعتهای جهادی نقش برجستهای
ایفا کرد زی را وی با روح دموکراسی و تحزب مخالف بود .اگر
نگاه واقعبینانه به مرزبندیهای گروههای اسالمگرا داشته
باشیم سه دسته کلی سلفی جهادی ،سلفی وهابی و سلفی
میانهروی اخوانی قابل تفکیک هستند .تفاوت اخوان یهای
میانهرو ب��ا دو گروه دیگر این اس��ت که اخوانالمس��لمین
با تغییر و تحول��ی ک��ه در مرامنامه و اهداف خ��ود پس از
ممنوع الفعالیت شدن در عرصه سیاس��ی انجام داد ،از دهه
،90رس��ما تحزب و تکثر در حکومت را پذیرفت و برخالف
جریان جهادی س��لفی که قوانین موجود را نتیجه تصویب
کافران م یدانند و اصوال تکثر و دموکراس��ی را خالف شرع
م ی دانند ،اخوانالمسملین تالش کرده که در دهه اخیر خود
را از درگیریهای بین مذاهب دور نگه دارد و تمرکز بیشتری
بر مساله وحدت در دنیای اسالمی داشته باشد .مرحوم البنا
م یگوید« :حکومت در اسالم ب ر اساس قوانینی شناخته شده ،
مقرر شده است که س��اختار اساسی نظام حکومتی اسالم را
تشکیل م ی دهد .این ساختار ب ر اساس مسئولیت حاکم در
ب رابر خداوند و مردم بنا نهاده ش��ده است ،به گونه ای که وی
اجیری نزد انها و خادمی ب رای انان خواهد بود».
اس��ت که اخوان نیز ب ر اساس مکتب ارش��ادی ،اعتقادی به
ب ران��دازی حکومت نداش��ت و تنها پس از حض��ور جوانان
شش اوریل و گروههای چپ و ملی در میدان التحریر ب رای
بهرهبرداریهای سیاسی دوره پس از مبارک به مردم پیوست.
در هر صورت در فلسفه سیاسی میان گروه تکفیری سلفی و
اخوان اعتدالی ،فرق عمدهای است؛ جماعت اخوان عالقهای
به تکفیر مس��لمان و حتی غیرمس��لمان ندارد ،در صورتی
که ب راساس مشی سیاسی س��لف یهای جهادی و القاعده،
کسانی که از مکتب فکری انها پیروی نکنند ،کافرند و باید
کشته شوند.
ی هم راج�ع به اندیش�ههای گوناگون اخوان
کم
توضیح دهید.
lاخوان دورههای مختلفی را پش��ت س��ر گذاشته
است؛ در زمان حسن البنا و ابتدای شکلگیری ،این جنبش
بر تبشیر ،اصالح جامعه و بازگشت به قران و سنت پافشاری
م ی کرد اما در دوره سی د قطب به خشونت و ورود به فاز نظامی
(دهه 40و )50گرایید؛ ارتش س��ری تش��کیل داد و کامال با
سلف یها پیوند خورد .در دهه هشتاد و پس از شکس تهای
اگر اخوان در مصر شکست بخورد
و توان بازسازی خود را نداشته باشد
نیروهای مخالف دولتهای اخوانی
با الگوبرداری از مص ر ،عزم خود را
ب رای س رنگونی دولت های اسالمگ را
و حاکمیت دولت های ملی و سکوالر
دو چندان خواهند کرد؛ ب ه طوری که
در هفته های اخیر با تداوم ناارام یها
در میدان تقسیم انکارا ،جنبش
تمردی نیز در تونس علیه دولت
الغنوشی در حال شکلگیری است
57
متعدد در عرصه سیاسی و اجتماعی ،اخوان به کما م یرود
و البته مجبور به تعدیل عملکردش م یشود؛ در نهایت نیز
اتخاذ رویه اصالحی را ب رای ادامه فعالیت سیاس��ی مدنظر
قرار م یدهد (ده��ه .)80ولی این جنب��ش از دهه 90به بعد
از فاز نظامی وارد مقوله مبارزات سیاس��ی م یشود و عمال
صندوقهای رای را ب رای تعیین وزن سیاس��ی و مقبولیت
خود در جامعه م یپذیرد .تالش اخوان ب رای ایجاد سازگاری
میان تجدد و دموکراسی ،ش��ریعت و ارائه اسالم میانهرو در
دوره یک ساله حکومت المرسی ،ازمونی سخت بود که وی
نتوانست کارنامه موفقی از خود نشان دهد .البته شخصیت
دوگانه و رفتار متناقض المرس��ی در عدم شناخت نیروهای
سیاسی مصر و اکتفا کردن به اخوان و سلف ی ها ،همچنین
نادیده گرفت��ن ارای 48درصدی مخالفان ،در این شکس��ت
تاریخی بسیار تاثیرگذار بودند.
در حال حاضر چه کسانی در اخوان از نفوذ باالیی
برخوردارن�د یا ب�ه عبارتی حکم
رهب�ران فکری و سیاس�ی این
حزب را دارند؟
بود که باعث سقوط رژیم اقتدارگرای مبارک شده بود .غرور
و تحقیر اراده ملی ،اشتباه بزرگی بود که از المرسی هم سر
زد .وی باید درک م یکرد که حداقل 48درصد از مردم مصر به
وی رای منفی دادند .انچه مشخص است پس از سرنگونی
مبارک نش��انههایی از تکامل مردمساالری رقابتی در مصر
ب رای ارائه جامعه چند حزبی اغاز شد و این تالش ها به دلیل
ناکارامدی نظام سیاس��ی و در عدم حضور جدی نهادهای
مستقل مردمی به توفیق چندانی دست نیافت.
ارتشمصردرتحوالتاخیرنقشنخستراداشت
و عامل اصلی برکناری المرسی از قدرت بود .کمی
بیشترراجعبهنقشارتشتوضیحدهید.
lنق��ش ارتش در س��اختار قدرت سیاس��ی مصر
همواره ب ی بدیل بوده اس��ت؛ المرس��ی پ��س از به قدرت
رس��یدن تالش کرد ارتش و نیروهای امنیت��ی را از دخالت
در تصمیمگیریها و تصمیمسازیها دور کند .وی در این
بین الملل
lغیر از شخصی تهای تاریخی
و تاثیرگ��ذار اخوانالمس��لمین نظی��ر
حسن البنا ،سی د قطب و مرشدهای عام
جنبش مانن��د عمر تلس��مانی ،عاکف
و محمد بدیع ،باید ف��رد قدرتمند فعلی
اخوان یعن��ی خی رات الش��اطر را نیز نام
برد .بس��یاری بر این باورن��د که محمد
المرس��ی ،رئی سجمه��ور مخلوع مصر،
مج��ری سیاس��تهای خی رات الش��اطر
بود؛ ش��خصی که از ان به عنوان معاون
جماع��ت اخوانالمس��لمین ن��ام برده
م یشود و در انتخابات ریاست جمهوری
پس از س��رنگونی مب��ارک ،نامزد اصلی
جنبش اخوان بود و ش��خصیت کاریزما
و کاردان در امر سیاستورزی محسوب
م یش��د .اما در واقع پس از رد صالحیت
وی از س��وی کمیت��ه عال��ی انتخابات،
اخوانالمسلمین مجبور شد از یار ذخیره
خود محمد المرسی استفاده کند.
مثلث شماره 181
ایا ممکن اس�ت وضعیت اخوان
در مص�ر روی اخ�وان در ترکیه،
تونس و دیگر کشورها نیز تاثیر
بگذارد؟
ی�ک س�ال از روی کار ام�دن
المرس�ی و بیش از دو س�ال از
انقالب م�ردم مص�ر م ی گذرد.
طی این مدت اخوان المسلمین
و ب ه خصوص شخص المرسی
چگونه ظاهر شدند؟
lجامعه مصر با فقر گسترده و
شکاف بزرگ طبقاتی روبه روست .یکی از
شعارهای مردم در میدان التحریر در قیام
فراگیر 2011برقراری عدالت اجتماعی ،از
بین بردن فساد اداری و برقراری حکومت
مدنی ب��ود .پ��س از به قدرت رس��یدن
اس�لامگرایان در مصر به رهبری محمد
المرسی نه تنها این شکافها پر نش��د ،بلکه اصرار رهب ران
اس�لامگرا مبنی بر اخوان ی کردن جامعه متکثر و متساهل
مصر و نادیده گرفتن طیف عظیم مخالفان اعم از س��کوالر
و مل یگرا به دو قطبی شدن جامعه انجامید .اقدامات محمد
المرسی با خواس��تههای اکثریت مردم همخوانی نداشت.
درواقع وی نتوانس��ت سازگاری مناس��بی میان ارزشهای
اسالمی ،دموکراسی ،حقوق بشر و ازادی ایجاد کند .تناقض
رفتاری المرس��ی در عرصه سیاس��ت ،عدم پاسخگویی به
طرفداران دول��ت دموکراتی��ک و مدرن همچنی��ن تاکید
رویکردهای س��لفی در اجرای دقیق ش��ریعت اسالمی ،بر
ناکام یهای وی افزود .استبداد و خودبزرگبینی افت بزرگی
58
اینده اخوان را چطور پی ش بینی م ی کنید؟
lبه نظر م یرسد اخوانالمسلمین پس از هشتاد
سال فعالیت سیاسی و به عنوان بزرگترین جنبش سیاسی
و دینی در عالم اس�لام ،در ازمون سختی قرار گرفته است.
اولین احتمالی که پی رامون اینده این جریان وجود دارد این
که رهب ران اخوان وضعیت موجود را که حاصل ب ی تجربگی
ان��ان در امر حکومت��داری اس��ت ،بپذیرن��د و درصدد رفع
اش��کاالت اساسی نس��بت به وضعیت سیاس��ی جامعه و
تثبیت مجدد خود به عنوان عنصر اثرگذار بر روند تحوالت
اتی باشند .این پی ش فرض از سوی ش��اکله اصلی رهبری
اخوان المس��لمین مطرح اس��ت؛ چرا که اخوان اولین باری
نیست که تحت فش��ار و س��رکوب قرار م یگیرد .بناب راین
اکثریت اخوان گرچه اقدام ارت��ش در برکناری دولت قانونی
مصر را کودت��ا م یدانند ولی میل��ی ب��ه رادیکالیزه کردن
جامعه ندارند .گرچه ممکن اس��ت حلقههای تندرو اخوان
و نزدیک ب��ه جریان س��لفی ،فضا را
ب رای انتقام و اش��وب پ��س از اقدام
ارتش مناسب ارزیابی کنند و درصدد
تش��کیل ارتش س��ری و مقابله با
ارتش و مخالفان خ��ود برایند .باید
توجه داش��ت در هر حال موقعیت
اخوانالمس��لمین در مصر به خطر
افت��اده ،گرچ��ه این جنب��ش توان
بازسازی ،جبران خطاها و بازگشت
به عرصه سیاسی را همچنان دارد.
ولی ب یتردید اخوان یه��ا با باختی
که در مقابل ارت��ش و جریانهای
سکوالر و ملی متحمل شدند دیگر
یگانه بازیگر و عنصر اصلی تغییر و
تحوالت در مصر نیستند.
مسیر با برخی از خواس��تههای انها مبنی بر تداوم فعالیت
اقتصادی موافقت کرد ولی فرماندهان ارتش خود را در قامت
ش��ریک سیاس��ی دولت و صاحب اختیار در اداره حکومت
م یدانستند.
ب��روز چرخ��ه گس��ترده خش��ونتهای سیاس��ی،
تضعیف اقتصاد م��ردم و س��ردرگمی المرس��ی در ایجاد
ارامش ،فرصت مناس��بی بود ک��ه بار دیگر ارت��ش بتواند
با دخالت مس��تقیم ،ضمن بی��ان ناکارام��دی دولت و به
خطر افتادن امنیت ملی کش��ور ،با همراهی طیف عظیم
مخالفان ،ش��رایط را ب��رای س��رنگونی دولت اس�لامگرا
فراهم نماید.
lبدون ش��ک تزل��زل در
ق��درت اس�لامگرایان مص��ر ب��ر
نگران یه��ای دولتهای��ی ک��ه
پیونده��ای سیاس��ی و دین��ی ب��ا
این جنب��ش دارند ،افزوده اس��ت؛
به طوری ک��ه دولت اخوان��ی ترکیه
شدیدترین واکنش را به اقدام ارتش
نش��ان داده و همچن��ان محم��د
المرس��ی را رئی سجمه��ور قانونی
مصر م یداند .در تونس نیز راش��د
الغنوش��ی ،هم پیمان دولت اخوانی
مصر ،خواهان بازگشت المرسی بر
س��ر قدرت و عدم دخالت ارتش در
مسائل سیاسی شده است .در واقع
ناکارامدی الگوی حکومتی س��نی
اخوانی در منطق��ه م یتواند به نفع
جریانهای محافظهکار و س��کوالر تمام شود .در این راستا
ترس دول��ت اردوغان از تکرار کودتای مش��ابه ارتش مصر
در ترکیه موجب شده اس��ت وی طرحهای مختلفی را ب رای
تضعیف جای��گاه نهاد نظامی تدارک ببینن��د .بناب راین اگر
اخوان در مصر شکست بخورد و توان بازسازی خود را نداشته
باشد نیروهای مخالف دولتهای اخ وانی با الگوبرداری از مصر،
عزم خود را ب رای س��رنگونی دولت های اسالمگرا و حاکمیت
دولت های ملی و سکوالر دو چندان خواهند کرد؛ به طوری که
در هفته های اخیر با تداوم ناارام یها در می دان تقس��یم انکارا،
جنبش تمردی نی��ز در تونس علیه دولت الغنوش��ی در حال
شکلگیری استg.
موازنه منفی
ارتش از تشدید شکاف های
اجتماعی در مصر سود می برد
حسین جابری انصاری
نالمللی
رئیسمرکزمطالعاتخاورمیانه دفترمطالعاتسیاسیوبی
5
بین الملل
دو قطبی های موجود در جامعه مصر
جامعه مص��ر مانند همه کش��ورهای جه��ان به طور
طبیعی دارای برخی ش��کاف های اجتماعی اس��ت .اما این
شکاف نهادی طبیعی ،به صورت غی ر طبیعی تشدید ،تعمیق
و حالت قطبی یافته اند .در جامع ه ای که قطبی م ی ش��ود،
ش��کاف های اجتماعی وی یکدیگر منطبق م ی ش��وند ،به
جای انکه یکدیگر را قطع کنند ،مانند سیمان که تکه های
اجر را به هم پیوند م ی دهد ،اجزای اجتماعی را به هم متصل
کنند .در جامعه قطب ی شده ،ثبات و امنیت تحت الشعاع این
شکاف های متراکم شده است.
طی سه س��ال گذشته یک ش��کاف سیاسی مهم در
جامعه مصر ،ش��کاف میان حافظان وضع سابق و نیروهای
تغیی ر خواه (اع��م از انقالبی و اصالح طلب) بوده اس��ت .این
ش��کاف یکی از ش��کاف هایی بود که فعالیت ان منجر به
تحول س��ه س��ال قبل و س��رنگونی رژیم مبارک شد .یک
شکاف ایدئولوژیک (و به تعبیری دیگر شکاف دین و دولت)
هم میان نیروهای اسالمگرا و سکوالر در جامعه مصر وجود
دارد .اتفاقی که در تحول سه سال قبل افتاد این بود که همه
نیروهای تحولخواه اعم از اسالمگرا و غی ر اسالمگرا ،اولویت
اصلی خود را به واسطه مخالفت با وضع موجود ،نه شکاف
دین و دولت بلکه مساله نفس تغییر قرار دادند و با هم متحد
شدند و تحول مصر را رقم زدند.
مثلث شماره 181
مخالفان اخوان المسلمین و المرس��ی را در دو سطح
اجتماعی و نهادهای قدرت و دولت پنهان باید از هم تمییز
داد .در سطح اجتماعی میان مخالفان محمد المرسی طیف
متنوعی از نیروهای اجتماعی از راس��ت راست تا چپ چپ
(از نیروهای سوسیالیس��تی تا نیروهای لیب��رال و متمایل
به غرب) دیده م ی ش��وند .اما این فقط الیه بیرونی مخالفان
است .در سطح زیرین،جزء مهمتری از مخالفین اقای المرسی
و اخوان المس��لمین در س��اختارهای قدرت نهادینه شده در
مصر قرار دارند .واقعیت این اس��ت که از کودتای ارتش در
س��ال 1952که به روی کار امدن جم��ال عبد الناصر منجر
شد تا یک س��ال قبل که انتخابات ریاست جمهوری برگزار
ش��د ،عمال ارتش نهاد مح��وری و کانونی ق��درت در مصر
بوده اس��ت و قدرت خود را نه تنه��ا در بخش های نظامی و
نیروهای مسلح ،بلکه در س��اختارهای اقتصادی و سیاسی
توسعه داده اس��ت .بخش بزرگی از اقتصاد رسمی مصر در
اختیار موسسات و شرکت های وابسته به ارتش مصر است
و بازیگر اصلی در اقتصاد غیررسمی مصر که مطابق برخی
امار نزدیک به چهل درصد اقتصاد کشور را در بر م ی گیرد،
نیز ارتش است.
تنها در یک س��ال گذش��ته جزئی از قدرت در فرایند
انتخابات ه��ای ریاس��ت جمهوری و مجل س ه��ای خلق و
شورا که در حکم مجلس نمایندگان و سنای مصر هستند،
از محدوده قدرت ارتش خارج ش��د .البت��ه بالفاصله پس از
این تحوالت انتخاباتی جزء اصل��ی پارلمان یعنی مجلس
خلق با اس��تفاده از مکانیس��م های ظاه را قانونی و قضایی
و سوءاستفاده از ش��کاف های موجود در درون جامعه مصر
منحل اعالم شد و جریان پیروز در انتخابات های گذشته را ،از
ی خود یعنی مجلس
یکی از مهمترین ابزارهای قدرت مردم
نمایندگان منتخب مردم محروم س��اخت و ب��رای انحالل
مجلس شورا (س��نا) نیز با اس��تفاده از همان مکانیزم های
قضای��ی تالش هایی ص��ورت گرف��ت ولی ب��ا مجموعه
مقاومت هایی که دولت اقای المرس��ی انجام داد ،این نهاد
باقی مان��د که البته ان ه��م بعد از کودت��ای اخیر منتفی و
مجلس سنا نیز منحل اعالم ش��د .ضمن اینکه کودتاگران
ارتش ،نهاد قانونی تنظیم کننده بازی سیاسی در مصر یعنی
قانون اساسی جدید کش��ور را نیز به حالت تعلیق دراورده و
رئی س جمه��ور منتخب مردم هم در نتیج��ه تحوالت اخیر
عزل شده است.
به این ترتیب در صحنه سیاسی مقابل اقای المرسی
و اخوان المسلمین دو نیروی موثر حضور دارند؛ اول نیروهای
اجتماعی مخالف اقای المرسی است که مجموعه متنوعی
از برخی احزاب تاریخی و جدید مص��ر ،برخی جنب ش های
اجتماعی و جوانان که در حرکت های س��ه سال اخیر مصر
ایفای نقش کردند و حت��ی بقایای رژیم س��ابق و نیروهای
وابسته به حزب حاکم دوران حسنی مبارک را در برم ی گیرد.
اما مهمتر از این نیروی اجتماعی که مخالفان علنی المرسی
هس��تند ،نهاد اصل ی مح��وری و کانونی ق��درت که ارتش
اس��ت ،عمال تنها رقیب جدی خ��ود را در عرصه اجتماعی،
جنب��ش اخوان الملس��مین م ی بین��د که متش��کل ترین،
س��ازمان یافته ترین و ب رنامه دار ترین نه��اد اجتماعی موجود
در جامعه مصر با بیش از هشتاد سال سابقه فعالیت است.
اگرچه اخوان در سیاس��ت عملی به دلیل اپوزیسیون بودن
و سرکوب شدن ،فاقد تجربه عملی اس��ت ،اما به لحاظ کار
تشکیالتی و اجتماعی و س��ازمان یافتگی و جذب هواداران
چه در میان نخبگان و چه در میان توده های مردمی ،رقیبی
جدی ب رای ارتش است.
ارتش از جانب سایر نیروهای اجتماعی مصر به دلیل
تنوع و عدم س��ازمان یافتگی و کوچک بودنش��ان احساس
خطر نم ی کند ،بلکه از نهاد اجتماعی اخوان المس��لمین که
از ویژگ ی های رقابت و رویارویی با نظامیان برخوردار اس��ت،
احساس نگرانی داشته و دارد .متقابال اخوان ی ها هم مهمترین
رقیب جدی خود را ارت��ش م ی دانند .صحنه تحوالت س��ه
سال گذشته و صحنه این روزهای مصر ،اگرچه از یک منظر
صحنه رویارویی دو نیروی اجتماعی اخوانی و غی راخوانی یا
ضداخوانی است .اما این تنها گوشه کوچکی از واقعیت است.
از منظر دیگر و با یک نگاه عمی ق تر اتفاقات اخیر نتیجه یک
رویارویی عمیق و واقعی میان دو نهاد ارتش و اخوان اس��ت؛
دو نهادی که یکی نهاد کانونی قدرت در چند دهه گذشته و تا
امروز بوده و دیگری مهمترین نهاد اجتماعی سازمان یافته در
مصر است .از این منظر نیروی سوم ،جنب ش های اجتماعی
و مجموعه احزاب و گروه های سیاس��ی هستند که به رغم
اس��تقالل ظاهری ،اکثر انه��ا از دو نیروی اصل��ی ارتش و
اخوان المسلمین عمال در بازی سیاست واقعی مصر همواره
یا در پیوست با اخوان نقش افرینی کرده اند یا در پیوند با ارتش.
در روزهای اخیر ،این نیروی اجتماعی ،در پیوند با نهاد کانونی
قدرت یعنی ارتش نقش افرینی کرده اند و در مقاطع دیگری
نیز جزیی از همین نیروها به اخوان نزدیک شده و از این مدخل
توانسته اند در صحنه واقعی سیاست در مصر موثر باشند.
ام��ا بع��د از س��رنگونی مب��ارک و به وی��ژه پ��س از
برگ��زاری انتخابات ه��ا و پیروزی اس�لامگرایان ،ش��کاف
اسالمگرایی -سکوالریس��م مجددا فعال ش��د و مرزهای
میان نیروهای تحولخواه و غی ر تحولخواه را بر هم ریخت،
به نحوی که در یک طرف نیروهای س��کوالر تحولخواه در
کنار نیروهای سکوالر طرفدار حفظ وضع سابق (بقایای رژیم
سابق) و نهاد کانونی قدرت یعنی ارتش قرار گرفتند و در طرف
دیگر ،اخوان المسلمین به عنوان مهمترین جریان اسالمی
تحولخواه و اصالح طلب در کنار جریان های اسالمگرا قرار
گرفت که حتی شامل نیروهایی م ی شد که در دوران مبارک
هرگونه حرکت اجتماعی و سیاس��ی را خالف ش��رع تلقی
م ی کردند؛ یعنی جریان اسالم سلفی سنتی (نه اسالم سلفی
جهادی) ب��ا نمایندگی احزابی مانند ح��زب النور .این جریان
گرچه در تم��ام دوران طوالنی دیکتات��وری مبارک عمال از
حامیان حفظ وضع موجود بودند اما در نتیجه تحوالت وارد
عرصه سیاس��ت ش��دند و به مرور در کنار نیروهای معتدل
اخوانی و نیروهای اسالمی سلفی جهادی قرار گرفتند.
در واق��ع عم�لا ب��ه ای��ن ش��کاف اس�لامگرایان و
غی راسالمگرایان که از قبل هم در جامعه مصر وجود داشت،
طی دو سال گذشته به طور متعمدانه ای توسط کانون های
قدرت داخلی ،منطق��ه ای و بی ن المللی دامن زده ش��د و به
جای انکه این نیروها بر س��ر تحولخواهی با هم مش��ترک
ش��وند ،مبنای صف بندی اجتماعی این شد که کدام نیروها
اسالمگرا بوده و کدام اسالمگرا نیستند .به این ترتیب دوگانه
اسالمگرایان و غیر اسالمگرایان تشدید شد و نتیجه ان بود
که در دعوای میان نیروهای تحولخواهی که برخی اسالمگرا
و برخی دیگر سکوالر بودند ،نهاد کانونی قدرت یعنی ارتش،
ذینفع ش��ود .واقعیت این اس��ت که ارتش نماد حفظ وضع
سابق در مصر است و نم ی خواهد در مصر تحولی اساسی و
بنیادین شکل بگیرد.
در ذیل این وضعیت اجتماعی و ش��کاف هایی که به
برخی از انها اشاره ش��د ،دوگانه امنیت و دموکراسی همواره
در کشورهای منطقه و جهان عرب به طور جدی مطرح بوده
است .کانون های قدرت اعم از نظام های موروثی پادشاهی و
شیخ نشین یا ارتش های حاکم ،همواره با طرح اولویت حفظ
امنیت کشور بر مناس��بات دموکراتیک و تشدید دو قطبی
امنیت و دموکراس��ی و اعالم اینکه کشور در صورت اعمال
دموکراس��ی در خطر ب ی ثباتی و عدم امنیت قرار م ی گیرد،
گزینه خود ب رای اعمال یک حکوم��ت اقتدارگرا ،متمرکز و
غی ر دموکراتیک را به جوامع عربی تحمی��ل کرده اند .طی
تحوالتی که در مصر و جهان ع��رب رخ داده ،همچنان این
دوگانه کارکرد دارد و خود را در س��اختار سیاسی و اجتماعی
کشورهای ع ربی نشان م ی دهد.
در واقع کودتایی که توس��ط ارتش مصر طی روزهای
اخیر رخ داد ،گرچه به ظاهر با پشتوانه یک حرکت اجتماعی
پیش رفت اما استدالل اصل ی اش ان بود که ثبات و امنیت
ملی مصر به دلیل شکاف های اجتماعی موجود در معرض
خطر قرار گرفته و ب رای حفظ ثبات و امنیت ملی مصر ،ارتش
چاره ای جز نقش افرینی و بازگشت به صحنه قدرت ندارد .با
همین توجیه ،کودتای اخیر اتف��اق افتاد و تمامی نهادهای
انتخابی تحت الش��عاع کودتا قرار گرفتند .اگرچه وقایع پس
از کودتا نش��ان داد به هم ریختن قواعد دموکراتیک در حال
شکل گیری و کنارگذاشتن مکانیزم های انتخابی ،خشونت در
سطوح مختلف اجتماعی را به اوج م ی رساند و حتی در صورت
موفقیت ارتش در سرکوب اعتراضات و مهار خشونت ها ،تنها
صورت مساله شکاف های اجتماعی پاک م ی شود و نه خود
ان و دیر یا زود مجددا این شکاف ها خودنمایی خواهد کرد.
در صورت ی که در فرض ادامه روند دموکراتیک ،شکاف های
اجتماعی به ص��ورت س��الم مدیریت ش��ده و به رغم برخی
مشکالت و نابسامان ی ها در کوتاه مدت ،در مقیاس درازمدت،
ثبات ،امنیت و استق رار را به ارمغان خواهد اوردg .
59
اقتصاد
ازگردشنخبگان
تادورهبازگشت
نهاوندیان معاون ال اسحاق
بود و حاال شاید برعکس شود
تولید و تجارت
«رئیس التجار» درخانه
بورژوازی صنعتی و تجاری
محمد نهاوندیان جدی ترین گزینه
وزارت صنعت ،معدن و تجارت
اقتصاد
مثلث شماره 181
این اق��ا با ای��ن محاس��ن جوگندم��ی و ای��ن چهره
افتاب زده اش ،چی ز های زیادی ب رای غافلگیر کردن همه دارد.
عده زیادی هستند که م ی گویند محمد نهاوندیان در ماه های
اخیر سعی کرده است «هر طور شده» خودش را به تیم روحانی
نزدیک کند .عده زیاد دیگری هم هستند که معتقدند نهاوندیان
ب رای حضور در تیم اقتصادی دولت جدید به تالش انچنانی
نیاز ندارد .همین حاال هم شنیده های تایید نشده از او به عنوان
گزینه حتمی وزارت صنعت ،معدن و تجارت یاد م ی کنند.
از مدرسه علوی تا دانشگاه جورج واشنگتن
پسر بنیانگذار حسینیه زنجان ی ها در خیابان شی خ هادی
ته ران ،حاج جعفر نهاوندیان است و از همین یک خط سابقه
هم برم ی اید که در چه فضای خانوادگی رشد کرده است.
نهاوندیان تحصیالت ابتدای ی اش را در «مدرسه جعفری»
گذرانده که در زمان خودش ،بهترین مدرسه درس دین ته ران
بوده ،دبیرستان را هم در «مدرس��ه علوی» خوانده است .اما
همین یک باره پایش به دنیای اقتصاد کش��یده نشده است.
توصیه پدر ،او را به حوزه فرستاد تا درس دین بخ واند ،اما انقدر ها
هم طوالنی نشد .بعد از انکه مقدمات را در محضر عالمه نوری،
مرتضی مطهری و شوش��تری گذراند ،ش��رح ابن عقیل را با
60
شوشتری ،علم الحدیث را نزد عالمه نوری و برخی دروس فقه را
با مطهری خ واند.سال ،51دانشکده اقتصاد تاسیس شد ،در کنار
دانشکده ،جلسات فلسفه تاریخ اقای مطهری هم ادامه پی دا کرد
و بعد به عالقه به اقتصاد اسالمی رسید .اواخر دانشکده ،چند
نفر دیگر از بازاریان ته ران شورای اقتصاد اسالمی را پایه گذاری
کردند .اواخر سال ۵۳به پیش��نهاد مطهری با دکتر مشکات،
رئیس دانشکده اقتصاد ته ران صحبت کرد تا جلسات «درس
اقتصاد اسالمی» در دانشکده برگزار شود .اشنایی با کسانی
مثل بهشتی ،باهنر ،اس��تاد جعفری ،دکتر نمازی و صالح خو
از همی ن جا شروع شد و به اشنایی با ایت اهلل مفتح و حضرت
ایت اهلل خامنه ای هم رسید.همزمان با اوج گیری جریان انقالب،
نهاوندیان ،تحصیل در مقطع فوق لیس��انس دانشکده را رها
کرد تا با فراغ بال بیش��تری به جریان انق�لاب پیوند بخورد.
در همان س��ال های 57در کنار نیروهای چ��پ مذهبی و در
گروه های مسلح صف و القارعه -گروه های مسلحی که بعدها
به همراه چند گروه دیگر سازمان مجاهدین انقالب اسالمی را
تشکیل دادند -مدتی به مبارزه مسلحانه مشغول شد.بعد از
تغییر حکومت ،مطهری از نهاوندیان خواست که ترتیب ادامه
جلسات «اقتصاد اس�لامی» را بدهد؛ تالش��ی که منجر به
بزاده ،رئیس وقت صد او سیما شد ،اما به
اشنایی او با صادق قط
همکاری مثبتی نینجامید .همزمان ،در دهه دوم و اوج جوانی،
دکتر صدر که وزیر بازرگانی دولت موقت ب��ود ،او را به عنوان
رئیس روابط عمومی وزراتخانه اش منصوب کرد .با انفجار دفتر
حزب جمهوری ،معاون هماهنگی وزارت بازرگانی شد و بعد از
ان معاون طرح و ب رنامه وزارت؛ این سمت هم ان قدر ها طول
نکشید .نهاوندیان در پی اختالف هایی وزارتخانه را ترک کرد تا
به قم برگردد و تحصیالت حوزوی اش را کامل کند.
س��ال 61با تصمیم جدید نهاوندیان ب رای مهاجرت به
قصد ادامه تحصیل اغاز شد؛ با همسر و فرزند راهی امریکا شد
تا در دانشگاه «جورج واشنگتن» اقتصاد بخواند.
انجا هم البته بدون کار تش��کیالتی نماند؛ «موسسه
تحقیقات و اطالع��ات اس�لامی» در واش��نگتن به همت
او تاس��یس ش��د و با چهل مرکز اس�لامی دیگر در امریکا،
فعالی ت هایی را اغاز کرد که در نتیجه اش «شورای همکاری
اسالمی» تشکیل شد که هر ماه در یک ایالت جلسه تشکیل
م ی داد.
اقامت او در امریکا با گرفتن مدرک دکتر ا به پایان رسید.
نهاوندیان در س��ال 72در حالی به ای ران بازگشت که اقامت
امریکایی هم داش��ت و ان موقع کس��ی به این چی ز ها فکر
نم ی کرد.
چالشپیشرو
وزیر اینده ،وزارت صنعت ،معدن و تجارت را
بدون شرح وظایف تحویل خواهد گرفت؟
معاونت ،معاونت ،معاونت
یحیی ال اس��حاق که ان زمان هنوز وابس��تگ ی های
جناحی به هیات موتلفه اس�لامی داش��ت ،وزیر بازرگانی بود
که نهاوندیان در بازگش��ت معاون او ش��د .چهار سال بعد ،با
تغییر دولت ،محمد ش��ریعتمداری جای ال اسحاق را گرفت،
اما نهاوندیان در پست خود باقی ماند ،البته چهار سال بعد از
این سمت هم کناره گرفت .با این حال خاتمی از او دعوت کرد
که در چهار س��ال دوم ریاست جمهوری اش ،مشاور اقتصادی
او باشد .همزمان ،ریاس��ت مرکز ملی جهانی شدن و شورای
اقتصادی سازمان صداوسیما هم به عهده او قرار گرفت.
در انتخاب��ات س��ال ،84نهاوندیان «مدی��ر اقتصادی
ی الریجانی» از کاندیدا های ریاست جمهوری
برنامه های عل
نهم بود ،اما رای اوردن احمدی نژاد ب رای او پیشنهاد ریاست بر
سازمان بورس را به همراه داشت که البته نهاوندیان ان را قبول
نکرد تا فاصله خود را با دولت حفظ کرده باشد .به جای ان وقتی
علی الریجانی دبیر ش��ورای عالی امنیت ملی شد ،معاونت
اقتصادی این شورا به نهاوندیان رسید.
دردسر اقامت امریکایی
از اظهارنظر در این مورد ،حتی در مجالس خصوصی هم پرهیز
م ی کرد ،اما باالخره چند روز مانده به انتخابات در یک همایش
رسمی گفت که وارد انتخابات اتاق خواهد شد.
اقدامش اما چندان مورد اس��تقبال نب��و د ،قبل از اعالم
کاندیداتوری اش نزدیکان به طیف سنت ی ها تالش گسترده ای
را ب رای انصراف نهاوندیان به خرج داده بودند .اب راهیم جمیلی
در این مورد به صراحت گفته بود« :در صورت حضور علینقی
خاموشی در انتخابات ،نهاوندیان نخواهد امد ».اصالح طلبان
هم که محسن مهرعلی زاده را به عنوان نماینده خود ب رای سمت
ریاس��ت اتاق بازرگانی معرفی کرده بودند ،م ی گفتند محمد
نهاوندیان قصد ادامه حضور در اتاق را ندارد.با این حال اعالم
حضور نهاوندیان تا حدودی رشته ها را پنبه کرد.حضور همزمان
یحیی ال اسحاق در اتاق ته ران و محمد نهاوندیان در اتاق ای ران
عده ای را به این شبهه انداخت که «برنامه ای از پی ش تعیین
شده» در کار است .جلسات معروف به «جلسات طبقه چهارم»
بین نهاوندیان و ال اس��حاق هم به ای��ن گمانه زن ی ها دامن
م ی زد ،م ی گفتند جناح راست س��نتی بازار در مواضع گذشته
خود تجدیدنظر کرده است .این اظهارات البته دور از انتظار هم
نبو د ،اختالف بین خاموشی ،رئیس قبلی اتاق ای ران و موتلفه
از چند سال قبل از این اغاز شده بود با این وجود که م ی گفتند
ممکن است طیف راست کس��انی را ب رای خروج از انتخابات
به نفع نهاوندیان تحریک کند ،عده ای هم اصرار داشتند که
نهاوندیان مواضعی نزدیک به دولت دارد و از حمایت های ان
برخوردار اس��ت .نهاوندیان البته در دوره ای حضور در بورس
ته ران را به دلیل تصدی گری ریاست اتاق رد کرده بود.نهاوندیان
در ب رنامه هایش گفت که تردید در توانایی بنگاه های اقتصادی
ب رای حضور در فضای جهانی شدن ،اصالح های ساختاری در
رابطه قاعده مند جهانی را ایجاد کرده اس��ت؛ به این معنا که
نگرانی از اینک��ه بنگاه ها نتوانند رقابت کنن��د مانع از رقابتی
کردن اقتصاد ما شده اس��ت .پیام اصلی سیاست های اصل
۴۴قانون اساسی این اس��ت که در اصالح ساختار اقتصادی
باید فضایی ایجاد شود که عرصه اقتصاد را رقابتی کند.به هر
حال انتخابات برگزار شد؛ خاموشی رئیس قبلی اتاق کنار رفت
و نهاوندیان ،رئیس اتاق بازرگانی ای ران شد .ال اسحاق هم در
پست ریاست اتاق ته ران قرار گرفت و موقع سند زدن پیروزی
انتخابات اتاق شد.
در حالی که بسیاری از فعاالن اقتصادی و سیاسی تصور
م ی کردند ،تغیی رات جدید در ات��اق بازرگانی و صنایع و معادن
ته ران از سوی طیف فکری راست سنتی که خاموشی ب رای
مدت زیادی نماینده انان در اتاق بود خوش��ایند نخواهد بود،
اس��داهلل بادامچیان ،قائم مقام دبیرکل حزب موتلفه اسالمی
طی یادداشتی در نشریه شما -ارگان حزب موتلفه اسالمی -به
تقدیر از محمد نهاوندیان پرداخت و انتخاب محمد نهاوندیان
معاون اقتصادی ش��ورای امنیت را به پیروزی اصولگرایان در
انتخاب اتاق بازرگانی تعبیر کرد .اسداهلل بادامچیان در ابتدای
نوشتار خود با تقدیر از خاموشی ،میرمحمد صادقی و اسداهلل
عس��گراوالدی پرداخت ،ولی به سرعت به س��راغ نهاوندیان
رفت« :دکتر نهاوندیان سال هاس��ت که در خط اصولگرایی
امتحان های خوبی داده و ب رای اقای خاموش��ی ،بدیل بسیار
خوبی است .به ویژه که معاون او و خزانه دار و منشی همه با او
همفکر و از اصولگرایان هستند».
رئیس جدید اتاق بازرگانی البته پیوند تشکیالتی خود
با موتلفه اسالمی را تکذیب کرد .حضور یحیی ال اسحاق در
اتاق ته ران و نهاوندیان در اتاق ای ران به استراتژی جدید راست
سنتی قلمداد شد که البته باز ال اسحاق و نهاوندیان تکذیب
کردند .بادامچیان گفت« :اکثر این نشریات کوشیدند در یک
ب رنامه تبلیغاتی رای اوردن دکتر نهاوندیان را حاصل کنار رفتن
نامزد اصالح طلبان قلمداد کنند ،درحالی که اگر انها موقعیتی
برئیس نمود داشته باشد .انها ناشیانه
داشتند باید در ارای نوا
خواستند بگویند و گفتند که مهندس خاموشی که رای نیاورد،
پیروزی بزرگی ب رای انهاست ،درحالی که اگر دیروز مهندس
خاموشی رئیس اتاق ای ران بود ،امروز اتاق ای ران هم نهاوندیان و
هم خاموشی را دارد ».این در حالی بود که بعد از مستقر شدن
نهاوندیان در اتاق بسیاری از منسوبان به اقای خاموشی از جمله
رئیس روابط اتاق و برخی معاونان یکی پس از دیگری استعفا
دادند تا به گفته خودش��ان نهاوندیان با دست باز تری ترکیب
مدیریت اتاق را بچیند.
به نظر م ی رسد با اینکه س��ابقه خانوادگی و تحصیلی
نهاوندی��ان نش��ان م ی ده��د او ب��ا جریان راس��ت س��نتی
دلبستگ ی هایی دارد ،اما حداقل در مورد انتخابات اتاق تالش
موتلفه ب رای نسبت دادن نهاوندیان به این جریان بیشتر اصرار
بر ادامه حضور راس��ت س��نتی در اتاق بازرگانی ای ران است تا
حمایت صرف از نهاوندیان.
اقتصاد
ریاست اتاق ایران
یک سال بعد از سفر حاشی ه ساز به امریکا ،در اغاز سال
86حضور نهاوندیان در انتخابات اتاق ای ران تا حدود زیادی با
چراغ خاموش بود .روز های نزدی��ک به انتخابات در حالی که
افرادی مانند محسن مهرعلی زاده و علینقی خاموشی به طور
رسمی ب رای کاندیداتوری اعالم امادگی کرده بودند ،نهاوندیان
نایبرئیس
گفت وگوبا
کمیسیوناقتصادی
نهاوندیان و دولت اینده
نهاوندیان در این سال ها بارها از «حمایت اعانه ای» دولت
از صنایع گالیه کرده اس��ت .همواره بر لزوم رقابت پذیر کردن
تولید در ای ران تاکید کرده و س��ابقه اش در مرکز بررسی ب رای
الحاق به س��ازمان تجارت جهانی نشان م ی دهد که از جمله
اقتصاددان های قائل به لزوم ارتباط با اقتصاد جهانی است.
به ع�لاوه او از مع��دود مدی رانی اس��ت که ع�لاوه بر
پیش��ینه خانوادگی مش��خص ،تحصیالت کام�لا مرتبط
با مس��ئولی ت هایش در طول این س��ال ها داش��ته و از اینها
هم مهم تر اینک��ه تجربه کاری فراوانی به عن��وان معاون در
دولت های مختلف داشته است و بعد از چندین دوره معاونت به
پس ت های ریاستی هم دست یافته است.
با اینکه خیل ی ها معتقدند نهاوندیان مرد الب ی گری است،
حاال مدت هاس��ت که حرف هایی از حضور او و گمان هزنی در
مورد پس ت های احتمال ی اش در دولت یازدهم شنیده م ی شود،
البته نهاوندیان یک بار در همان روز های ابتدایی بعد از انتخاب
روحانی به عنوان رئی س جمهور یازدهم ،در مورد این گمان هزنی
گفته است« :هنوز ب رای پرداختن به این صحب ت ها زود است».
اما در همین شرایط او ب رای دیدار با روحانی به مجمع تشخیص
رفته است و این روز ها در چند دیدار رئی س جمهور منتخب در
کنار او دیده شده است .با این حال در لیستی که برخی رسانه ها
ی از نهاوندیان
از اعضای احتمالی دولت منتش��ر کرده اند ،نام
نیامده است.
روحانی و نزدیکانش در این روز ها به گمانه زنی در مورد
اعضای کابینه لبخند نم ی زنند .نهاوندیان در فیلم تبلیغاتی
اقای روحانی هم حاضر بوده اس��ت ،در حالی که حتی برخی
یزنند ،ال اسحاق
از احتمال معاونت او در دولت اینده حرف م
م ی گوید« :اگر پیشنهاد حضور در کابینه به نهاوندیان شود ،او
م ی پذیرد ».همزمان نام نهاوندیان در لیست پیشنهادی اتاق به
روحانی ،به عنوان گزینه وزارت اقتصاد امده است .برخی رسانه ها
م ی گویند نهاوندیان گزینه روحانی ب رای وزارت «صنعت معدن
و تجارت» است .به هر حال صبر جایز استg .
مثلث شماره 181
مجوز اقام��ت در امریکا که نهاوندیان با ان به کش��ور
بازگشت ،تا قبل از سفر سال 85او به امریکا ،نه توجه چندانی
جلب کرده بود ،نه با انتقادی همراه بود ،اما سفر سال 85ورق را
برگرداند.درست در اوج ماجرای پرونده هسته ای ای ران همزمان
با رو به رو شدن امریکا با مس��اله ع راق و لزوم همکاری ای ران
با امریکا در مورد ع راق ،فایننش��ال تایمز خبر داد که محمد
نهاوندیان در سفری به امریکا ،دیدار و رایزن ی هایی با مقامات
و س��ناتورهای امریکایی داشته اس��ت.گفته م ی شد که سفر
نهاوندیان الب ی گری ب رای حل مساله هسته ای و در کنار ان
گفت وگو هایی در مورد ع راق را هدف قرار داده اس��ت ،اما وزیر
خارجه وقت ای ران گفت که سفر او ربطی به دستگاه دیپلماسی
ندارد .احمدی نژاد گفت که از س��فر او به امریکا اطالع نداشته
اس��ت ،همزمان علی الریجانی گفت که امریکا یک س��ری
محدودیت هایی ب رای دیپلمات های ای ران��ی ایجاد کرده و به
همین دلیل از نهاوندیان که شهروند امریکاست خواسته شده
اس��ت که مطالبی را به محمدجواد ظریف ،نماینده ای ران در
سازمان ملل برساند.واکنش طرف امریکایی هم قابل توجه
است ،واشنگتن پست به نقل از وزارت امنیت امریکا نوشت که
نهاوندیان شهروند قانونی امریکاست و دلیلی ب رای جلوگیری
از ورود او به این کشور وجود ندارد ،سخنگوی وزرات امور خارجه
امریکا گفت که سفر نهاوندیان ب رای دیدار با مقام های رسمی
نبوده است و او از هر راهی م ی توانسته وارد این کشور شود.
کاندولی زا رایس ،وزیر امور خارجه دولت بوش اما با ادبیات
بس��یار تندی گفت ک��ه green cartامریکایی نهاوندیان
نگران کننده اس��ت .او نهاوندیان را «ی��ک دیپلمات بلندپایه
ای رانی» خواند و تاکید کرد که امریکا green cartنهاوندیان
را باطل خواهد کرد.
حوزهتولیدوبازرگانی
دریکموقعیتاستثناییاست
61
چالش های پیش رو
وزیر اینده ،وزارت صنعت ،معدن و تجارت را بدون شرح وظایف تحویل خواهد گرفت؟
اقتصاد
رش��د تولید و تجارت در ای ران ،برخ��ورداری از ظرفیت
و توانمندی در حوزه مهندس��ی ،افزایش صادرات غیرنفتی ،
تش��کیل کارگروه توس��عه معدن و افزای��ش ظرفی ت های
سرمایه گذاری در ای ران؛ اینها بخش��ی از چی ز هایی است که
اقای غضنفری ،وزیر وزارتخانه تازه تاس��یس صنعت ،معدن
و تجارت به عنوان کارنامه دو ساله خود در این وزارتخانه به
انها تاکید م ی کند.
در حالی که وزیر در انچه خودش «اخرین سخنرانی در
مورد وضعیت وزارتخانه مطبوعش قبل از تحویل ان به دولت
جدید» نامیده و البته در گزارش هیات دولت به رهبری در مورد
عملکرد دولت دهم ،گفته اس��ت که ذخایر کاالهای اساسی
در انبارها ب رای سه ماه کافی است ،عده زیادی از کارشناسان
معتقد هستند که وزیر اینده این وزراتخانه که تشکیل شده
ی ،انبارهای
از ترکیب دو وزارتخانه صنایع و مع��ادن و بازرگان
خالی ،گمرک های خال��ی و به طریق اول��ی ،خزانه خالی را
تحویل خواهد گرفت.مشکالت البته یکی دوتا نیست ،حتی
با حساب کردن این خوشبینی وزیر فعلی دولت دهم ،وزارتخانه
صنعت ،معدن و تجارت در ش��رایط سختی قرار دارد.صنایع
مدت هاست که از ب ی توجهی دولت به انها بعد از اجرای طرح
هدفمندی یارانه ها شکایت دارند ،کمبود مواد اولیه در سایه
تحریم ها و مشکالت تامین نقدینگی که به خصوص در سال
گذشته با ان رو به رو شده اند ،هم مزید بر علت اوضاع نامناسب
بو کار ب ی رونق شان شده است؛ کار به جایی رسیده است
و کس
که صنایع خودروسازی به عنوان بزرگ ترین واحد های صنعتی
کشور تا به حال بار ها اعالم کرده اند که به مرز ورشکستگی
رسیده اند و تولیدش��ان همراه با ضرر است ،دیگر چه رسد به
صنایع کوچک تر ،که البته حمایت هایی مانند خودروسازان را
هم دریافت نم ی کنند .
حمیدرضا فوالدگر -عضو کمیسیون صنایع و معادن
مجلس -م ی گوید« :با وجود اینک��ه عمر دولت دهم عمال
روبه پایان رسیده است ،این دولت هنوز شرح وظایف و ایین نامه
اجرایی قانون تشکیل وزارت صنعت ،معدن و تجارت را ابالغ
نکرده است» و این از جدی ترین چالش های پیش روی وزیر
اینده این وزارتخانه خواهد بود.
وزیر فعل��ی در زمان دفاع از خودش ب��رای گرفتن رای
اعتم��اد از مجلس محور های بیس��ت گانه ای ب رای فعالیت
خودش در این وزارتخانه تازه تاسیس ارائه کرده بود که از جمله
انها ط راحی استراتژی صنعت و اجرای طرح امایش صنعتی
بوده ،که هی چ کدام از انها هنوز عملی نشده است.
سند توس��عه اس��تراتژی صنعت البته در همین سال
جدید ابالغ شده اما دیگر وقتی نیست که عوامل دولت دهم
بخواهند به اجرای ان بپردازند و کارشناسان معتقد هستند که
اجرای این س��ند هم مثل اجرای طرح امایش صنعتی که از
تکالیف ب رنامه چهارم توسعه کشور بوده است ،بر گردن وزیر
اینده خواهد بود.
حوزه بازرگانی هم حال خوش��ی ندارد ،این روزها دیگر
گوش همه به شنیدن خبر کمبود اقالم مصرفی مختلف در
بازار عادت کرده اس��ت .یک روز مساله صف مرغ است و روز
دیگر کمبود ب رنج .خیل ی ها م ی گویند ناشی از تحریم هاست،
اما کارشناس��ان معتقدند که مدیریت نا بسامان هم ب ی تاثیر
نبوده است.
محس��ن بیگلری -عضو دیگر کمیس��یون صنایع و
معادن مجلس -م ی گوید« :وقتی یک وزیر باید مسئولیت
مثلث شماره 181
62
چند وزیر را بر عهده بگیرد ،این گونه م ی ش��ود که با کمبود
برخی اق�لام و افزایش قیمت ها مانند روغن نباتی و ش��کر
مواجه م ی شویم ،چون امکان رسیدگی به همه این امور ب رای
یک نفر مقدور نیست .در هر صورت ،تثبیت قیمت ها یکی از
اولویت های وزیر بعدی صنعت ،معدن و تجارت است .هرکس
در این جایگاه ق��رار گرفت ،باید قیمت کاالهای اساس��ی را
کنترل کند و از بی ثباتی بازار جلوگیری کند».
در اداره معادن هم جا ب رای کار زیاد اس��ت ،در حالی که
همواره بر توان معدنی ای ران تاکید شده و همیشه شنیده ایم
که کشور از نظر برخورداری از معادن زیرزمینی جزو 10کشور
ت ،اما عواید این معادن تا سفره های مردم فاصله
اول دنیاس
زیادی دارد .خام فروشی همواره از چالش های بخش معدن
بوده است ،اما حتی این مساله هم قابل تحمل بود تا زمانی
که امکان فروش کان ی های معدنی به خارج از کشور فراهم
بود ،حاال تحریم ها تا حدود زیادی جلوی این نوع از صادرات را
هم گرفته است و با اینکه وزیر فعلی تاکید م ی کند که توان
کش��ور در عرصه معدن و بهره برداری از ان بسیار باالست ،
شرایط ان قدر ها هم خوب به نظر نم ی رسد.
به همین دلیل است که بیگلری م ی گوید« :باید بتوانیم
سرمایه های حاصل از رونق صنعتی را در فراوری محصوالت
معدنی خرج کنیم تا جلوی خام فروشی گرفته شود و به سمت
تولید و ص��ادرات فراورده ه��ای معدنی حرک��ت کنیم .باید
اشتغالزایی به خصوص در بخش معدن و فراورده های معدنی
پیگیری شود و در کنار هر معدن کارخانه ای ب رای فراوری مواد
خام استخراج شده ایجاد شود».
عالوه بر همه ای��ن حرف ها و نقد ه��ا ،اوایل خردادماه
س��ال جاری به دس��تور وزیر فعلی صنعت ،معدن و تجارت،
معاونتی زیر عنوان معاونت برنامه ریزی وزیر صنعت ،معدن
و تجارت تشکیل شده که مس��ئولیت ان به عهده علیرضا
شجاعی است .این مقام مسئول در وزارت صنعت ،معدن و
تجارت م ی گوید« :الزم است که ساختار وزارت صنعت ،معدن
و تجارت ب راس��اس ۲۰درصد مسائل مش��ترک ذینفعان که
۸۰درصد اهمیت را دارند ،ط راحی شود و انعطاف پذیر باشد».
ش��جاعی معتقد اس��ت که در حال حاضر مهم ترین
مسائل ب رای بخش صنعت ،مس��اله تامین مالی است ،در
حالی که دفتری خاص این موضوع در وزارت صنعت ،معدن و
تجارت وجود ندارد که مسائل فاینان س ،ریفاینان س ،تسهیالت
بانک ی ،سرمایه گذاری و مباحث بانکی و ...را پشتیبانی کند و
به نظر م ی رسد که یک خالء جدی در این زمینه وجود دارد و
این موضوع باید در ساختار وزارتخانه دیده شود.
وزارت صنعت ،معدن و تجارت هم مسئول رونق صنایع
و کمک به تولید داخلی ب رای افزایش تولید ناخالص ملی است
و هم باید فکری به حال بازرگانی ،صادرات و واردات ،ذخیره و
توزیع کاال های اساسی بکند که شاهد تکرار کمبود کاال های
معیشتی مردم نباشیم.با وجود اینکه مجلس در تالش است
ت صنعت ،معدن و
که وزارتخانه های ادغام شده از جمله وزار
تجارت را به همان وضعیت پیشینش برگرداند و دو وزارتخانه
مجزای صنایع و معادن و بازرگانی را برگردان د ،گفته م ی شود
که دولت اینده ب ر اس��اس همین وضعیت فعلی گزینه هایی
را ب رای اداره وزارت صنعت ،معدن و تج��ارت در نظر دارد که
البته معلوم نیس��ت کدام یک از انها نهایی شوند و ب رای این
وزارتخانه بدون شرح وظایف با این همه مسئولی ت های رنگ
به رنگ چه پیشنهاد ها و ب رنامه هایی را به همراه بیاورندg .
نایب رئیسکمیسیوناقتصادی:
ی در یک موقعیت
حوزه تولید و بازرگان
استثناییاست
محمدرضا پور ابراهیم ی ،نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از جمله نمایندگانی است که ب ه خاطر حوزه
انتخابی ه اش ،کرمان و راور ،دغدغه صنایع و معادن را دارد .او حاال م ی گوید که وزارتخانه صنعت ،معدن و تجارت ،در هر
سه حوزه در یک شرایط خاص قرار گرفته است که حرکت به سوی بهبود شرایط را برایش مهی ا تر م ی کند.
وزارت صنعت ،معدن و تج�ارت در دولت اینده با
س�ناری و های متفاوتی رو ب ه رو س�ت ،در حالی که
بعض ی ها از تفکی�ک وزارتخانه ها و تش�کیل دو
وزارتخان�ه صنع�ت و مع�دن و بازرگانی صحبت
م ی کنند ،عده ای معتقد هستند که فعال باید همین
نظم موجود حفظ شود ،در صورتی که این ماجرای
انتزاع به نتیجه نرس�د ،فکر م ی کنید مه م ترین
اولویت کاری مجموعه صنع�ت ،معدن و تجارت
چه چیزی باید باشد؟
عده زیادی از کارشناسان این روز ها به لزوم توجه
به بخش معدن تاکید م ی کنند اما کس�ی ب ه طور
واضح ش�رح نداده که توجه به بخش صنعت به
چه معنی باید باشد...
lفعال کردن بخش معدن به این معنی اس��ت که
باید معدن هایی که ب ی استفاده رها شده اند یا در اختیار کسانی
از مردم قرار گرفته اند که حاال نه خودشان از انها بهره برداری
م ی کنند و نه اجازه م ی دهند دیگران بروند از انها بهره برداری
کنند ،این داس��تان ها باید تمام ش��ود .باید بتوانی��م از تمام
ظرفی ت های معدنی خودمان استفاده کنیم.
در همین رابطه صحبت از لزوم جدا کردن وزارت
صنعت و معدن و تش�کیل سه وزارتخانه صنایع ،
مع�ادن و بازرگانی ب�ود .واقع�ا الزم اس�ت از دو
وزارتخان�ه ای که ادغام ش�ده اند ،س�ه وزارتخانه
تشکیل شود؟
lتصور نم ی کنم لزومی بر اجرای این موضوع وجود
داشته باشد .واقعا نیازی به تشکیل یک وزارتخانه جداگانه به
نام وزارت معدن نیست.
در حوزه بازرگانی ش رایط را چطور ارزیابی م ی کنید؟
وزارت جدی�د در دول�ت یازدهم با چ�ه وضعیتی
رو ب ه روست؟
lدر حوزه بازرگانی خارجی ما در یک موقعیت بسیار
ویژه قرار داریم ،االن به دلیل س��قوط ارزش پول ملی که البته
عموما چیز خوبی نیست ،با یک مزیت نسبی بسیار باال ب رای
اقتصاد
در صنعت چه چیزی بیشتر نیازمند توجه است؟
lمهم ترین بحران در بخش صنعت ما در حال حاضر
اس��ت ،به عالوه اینکه صنایع ما با بحران
مس��اله نقدینگی
افزایش هزینه ها هم رو به رو هستند و به دلیل تحریم ها دچار
مشکل تامین مواد اولیه هم هستند .در همین راستا باید به
بو کار هم توجه ویژه ای بشود.
بهبود فضای کس
مثلث شماره 181
lاگر همی��ن وضعیت حفظ بش��ود ،فکر م ی کنم
مهم ترین اولویت این وزارتخانه در دولت جدید باید توجه به
بخش معدن باشد .بخش معدن در کشور ما از توانای ی های
باالیی برخوردار است ،اما متاسفانه تا به حال نتوانسته است
ان طور که الزم است موتور محرکی در اقتصاد کشور باشد و
نقش موثری بازی کند .البته توجه به بخش معدن منافاتی
باتوجه به س��ایر بخش ها و به خصوص بخش تولید ندارد،
به هرحال بخش های دیگری هم که تحت نظر وزارت صنعت،
معدن و تجارت اداره م ی ش��وند مشکالت خاص خودشان را
دارند و باید به انها هم رسیدگی شود.
صادرات خارجی رو به رو هستیم .این ب رای اقتصاد ما یک فرصت
استثنایی است که م ی توانیم از ان استفاده کنیم .فرض کنید
قبال وقتی دالر هزار تومان بود ،اگر شما کاالیی را خارج از کشور
معادل قیمت جهانی ان یعن��ی 10دالر م ی فروختید در داخل
10هزار تومان پول داش��تید و نم ی توانس��تید قیمت فروش
کاالیتان را هم پایین بیاورید تا بهتر بفروشد ،چون ان موقع در
داخل پاسخگوی ادامه تولید محصول خود نبودید .اما االن اگر
ش��ما کاالیی را با قیمت 10دالر صادر کنید در داخلی 35هزار
تومان در امد کسب کرده اید .درست که برخی هزینه ها با دالر
محاسبه م ی شود اما این همه هزینه های تولید نیست ،ب رای
مثال ش��ما پول کارگر یا هزین ه اب و ان��رژی را به دالر پرداخت
نم ی کنید ،اما ممکن است هزینه مواد اولیه را به دالر پرداخت
کو نیم ب رابر م ی شود در
کنی د ،یعنی هزینه تولید شما نهایتا ی
حالی که در امد شما از صادرات س�� هو نیم ب رابر شده است .این
ب رای صادرات و بازرگانی خارجی ما یک فرصت فوق العاده و یک
شانس بزرگ ب رای وزارت صنعت ،معدن و تجارت است .از طرفی
اقبال دیگر ما در بخش تولید است .،باتوجه به باال رفتن قیمت
ارز ،هزینه کاال های وارداتی به کشور باال رفته است ،یعنی اجناس
وارداتی گران تر ش��ده اند .این موضوع البته مصرف کاال های
خارجی را در کشور زیاد کاهش نم ی دهد اما مردم را تشویق به
مصرفمحصوالتداخلیخ واهدکردکهاینهمفرصتیخ واهد
بود ب رای تولید داخل .چون نیاز به کاال افزایش پی دا م ی کند و بازار
مناسب ب رای تولید داخل ایجاد م ی شود.یعنی این یک اغاز و
فصل جدید هم ب رای تولید و هم ب��رای بازرگانی ما خواهد بود
و مسئولیت وزارت صنعت ،معدن و تجارت را باالتر م ی برد.
در نظام توزیع چطور؟ به هر حال در این س�ال ها
مدام در بحث توزیع دچار مشکل بوده ای م ،نمود ان
را هم در کمبود های گاه و بیگاه کاالهای معیشتی
م ی توان دی�د .در این ح�وزه وزارتخان�ه باید چه
اقدامی انجام دهد یا چه برنام ه ای را در دستورکار
قرار دهد؟
lطرح جامع نظ��ام توزیع ک��ه از مدت ها پیش در
دست تدوین است ،م ی تواند مش��کالت را در حوزه توزیع تا
حدود زیادی ب ر طرف کند .در حال حاضر سال هاست که روی
این طرح و تدوین ان کار شده و امیدواریم بعد از امدن دولت
جدید ،این طرح هم به مرحله اجرا برس��د.یکی از مشکالت
جدی ما در کش��ور در نظام توزیع است که هم تولی د کننده و
هم مصرف کننده را همواره درگیر خودش کرده است و همه
از ان رنج برده ان��د .تا به حال هم باعث مش��کالت زیادی در
عرصه های مختلف در کشور ش��ده است.پیشنهاد ما عالوه
بر اجرای ان نظام جامعه توزیع ،این است که از ظرفی ت های
شبکه های مجازی ب رای توزیع کاال استفاده شود .بسیاری از
کش��ور ها در این زمینه تجربه هایی دارند که نشان م ی دهد
توزیع با کمک شبکه های مجازی م ی تواند تا چه حد کار ساز
باشد .در این ش��بکه ها امکان فروش مجازی هم م ی تواند
فراهم شود تا عرضه و تقاضا سازمان مند و قابل بررسی شوند.
همه این کار ها در قالب نظام جام��ع توزیع م ی تواند صورت
بگیرد ،چرا که امکانات عملیاتی ان فراهم است و از این نظر
هم دشواری خاصی وجود نداردg .
63
ناگفتههایعسگرپور
فرهنگ
پلمب خانه
گفتوگو با مدیرعامل
خانه سینما درباره ریشه های
جدال کالمی و عملی با
محمدجوادشمقدری
فرهنگ
مثلث شماره 181
اینجا خانه کیست؟
1
محمود احمدی نژاد که دستور به بازگشایی خانه سینما داده بود ،پلمب انجا را کار غلطی دانست
زمانی که نامه نگاری های محمدمهدی عس��گرپور و
علیرضا سجادپور در تابس��تان 1388اغاز شد و بحث ها به
مطبوعات کشیده شد ،یا شاید کمی قب ل تر زمانی که جواد
شمقدری جشن خانه سینمای ای ران را نشانه رفت و در سال
1387به کاندیدا شدن دو فیلم «خاک اشنا» و «صد سال به
این س��ال ها» که اولی در ان زمان پروانه نمایش نداشت و
ی که همچنان هم پروانه ندارد ،انتقاد کرد ،کسی تصور
دوم
نم ی کرد کار به اینجا بکشد؛ اینجا یعنی خیابان سمنان در
صبح روز سه ش��نبه 25تیرماه 1392که علیرضا داودنژاد با
فریاد از حقوق صنف س��ینماگران گوید و ب��ه پلمب خانه
دست بیندازد تا اجازه ندهد گروهی به عنوان خانه سینما 2
در ان محل مستقر شوند و در کنارش سینماگرانی حاضر
باشند که در تمامی این روزها به دنبال برطرف کردن مشکل
خانه سینمای ای ران باشند.
کم ی قب ل ت��ر از سه ش��نبه 25تی ر م��اه ،گروه��ی از
س��ینماگرانی که معتقد ب��ه قانونی بودن اصن��اف خود و
ثب ت شان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی هستند ،مجمع
عمومی تشکیل دادند و در این مجمع هیات مدیره انتخاب
کردند .حبی ب اهلل کاسه ساز ،رئیس هیات مدیره شد و سهیال
نجم به عنوان نایب رئیس و عل ی اصغر محبی هم به عنوان
64
دبیر و منش��ی هیات مدیره انتخاب شدند .بیژن محتشم و
امیررضا معتمدی دیگر اعضای هیات مدیره هس��تند .این
افراد که به گفته کاسه س��از خود را صاحبان خانه س��ینما
م ی دادند ،قصد داشتند روز سه ش��نبه در محل خانه سینما
در خیابان سمنان مستقر شوند که همین موضوع موجب
تجمع اهالی صنوف خانه سینما شد.
انتشار دس��تور محمود احمدی نژاد به جواد شمقدری
مبنی بر لزوم بازگشایی خانه س��ینما از یک سو و از سوی
دیگر تاکید مس��ئوالن عال ی رتبه دولتی به بازگشایی خانه
س��ینما تا پایان کار دولت دهم همگی این انتظار را ایجاد
کرده بود که در این روزها باالخره مشکالت برطرف شده و
خانه سینمایی که با حکم انحاللی در دی ماه 1390تعطیل
شده بود و در خرداد 1391حکم انحالل ان به تعطیلی دائم
تغییر یافته بود ،باز شود و مجمع عمومی در ان برگزار شود،
اما خلف وعده هایی امکان دس��تیابی به این خواس��ته ها را
فراهم نکرد.
مساله به اساس��نامه ای باز م ی گشت که از سوی سه
نماینده خانه س��ینما ،س��ه نماینده معاونت و یک نماینده
ریاست جمهوری مورد تایید قرار گرفته بود و مقرر شده بود
ب راساس این اساسنامه ششم مرداد ماه مجمع عمومی خانه
سینما برگزار شود ،اما گویا همین مجمع عمومی مساله ساز
شد ،زی را خانه س��ینما در تمامی این سال ها فقط با حضور
دو نماینده از هر صنف مجمع عمومی داشته و حاال گفته
م ی شد باید پنج نماینده از هر صنف حاضر باشند و این خود
داستانی دیگر بود.
زمانی که گره خانه س��ینما کور شده بود و مشکالت
دست و پای دست اندرکاران صنف را بسته بود ،نمایندگانی
از خانه س��ینما راه را در دیداری با محمود احمدی نژاد دیدند
و در روز ملی سینما به جای برگزاری جشن سینمای ای ران
دیداری با احمدی نژاد کردند تا بتوانند زمینه بازگشایی خانه
سینما را به وجود اورند .شورای هفت نفره اصالح اساسنامه
خانه سینما نیز حاصل ان جلسه و پیشنهادی بود که در ان
مجلس مطرح شد.
در ان جلسه ،رئی س جمهور پیشنهاد اصالح اساسنامه
خانه سینما را در کمیته ای مش��ترک مطرح کرد تا باالخره
ی برداشته شده باشد .البته این دستور
ب رای حل مشکل ،قدم
هم چند ماهی م��ورد ب ی توجهی قرار گرف��ت تا باالخره در
دی ماه اولی��ن خب ر ها درباره تش��کیل کمیته ای هفت نفره
متشکل از فرهاد توحیدی ،جمال خندان و مختاری به عنوان
نمایندگان خانه س��ینما ،عباس بابویهی ،جمال شورجه و
بااردوکشیخیابانینمی توانند
خانهسینمارابگیرند
گفت وگویمثلثبا
جمالشورجه
اینجاخانهکیست؟
محمود احمدی نژاد که دستور به
بازگشایی خانه سینما داده بود
پلمب انجا را کار غلطیدانست
فرهنگ
مثلث شماره 181
ابوالقاسم طالبی به عنوان نمایندگان وزارت ارشاد و همچنین
مسعود جعفری جوزانی به عنوان نماینده دفتر رئی س جمهور
مخابره شود.
دو هفته قبل از اغاز جشنواره فیلم فجر ،اولین جلسه
کمیته هفت نفره اصالح اساس��نامه خانه س��ینما تشکیل
شد و در ادامه خبر م ی رس��ید که جلسات به خوبی در حال
انجام است و خانه سینما نهایتا تا پایان سال 91بازگشایی
خواهد ش��د اما این اتفاق نیفتاد و جرق��ه اولین اختالف با
مخالفت نمایندگان خانه س��ینما و همچنین نماینده دفتر
رئی س جمهور با پیش��نهاد نمای ندگان وزارت ارشاد زده شد
و در ادامه ،نمایندگان دو طرف مطالبی را علیه یکدیگر در
رس��انه ها مطرح کردند؛ این وضعیت ان ق��در جلو رفت که
عباس بابویهی به عنوان یکی از نمایندگان وزارت ارش��اد،
انتقادات تندی را به مس��عود جعفری جوزانی نماینده دفتر
رئی س جمهور در کمیته هفت نفره مط��رح کرد تا این گونه
بازگشایی خانه سینما تا پایان س��ال 91باز هم در هاله ای
از ابهام قرار بگیرد.
با اغاز س��ال جدید شمقدری اولین س��خنان را درباره
بازگش��ایی خانه س��ینما مطرح ک��رد .او از تدوی��ن فرایند
بازگشایی خانه سینما خبر م ی داد که البته موج جدیدی از
اظهارنظرهای منتقدان را به دنبال داشت.
طرح موضوع شکل گیری هیات بازگشایی خانه سینما
خود یکی از ماجراهای مساله ساز بود؛ هیات بازگشایی شاید
در قالب صنفی که اکنون تشکیل شده و مدعی هستند که
باید خانه سینما نامیده شوند درست باشد ،اما در مورد خانه
سینمایی که اعضایی شناخته شده و پیشینه ای روشن دارد،
محلی از اع راب نم ی یابد و همین حاشی ه هایی را به همراه
م ی اورد.
مهدی عظیمی میرابادی ،معاون فعالی ت های سازمان
سینمایی که در زمینه بازگشایی خانه سینما نیز مسئولیتی
برعه��ده داش��ت ،در این باره گفت��ه بود« :اعض��ای هیات
بازگشایی خانه سینما از سازمان سینمایی خواسته اند که از
افراد منتسب به خانه سینمای قبلی ،هیات مدیره و صنوف
ان دعوت کنیم تا عالوه بر حضور در هیات بازگشایی خانه
سینما در جلسات ان نیز حاضر شوند».
این س��خنان عظیمی با واکنش فره��اد توحیدی -
رئیس هیات مدیره خانه سینما -مواجه شد و او ضمن تاکید
بر اینکه «هیات بازگشایی خانه سینما شان قانونی ندارد»
گفت« :سخن ما روشن است؛ اساسنامه اصالح شده ای که به
امضای نمایندگان وزارت ارشاد ،خانه سینما و رئی س جمهور
رسیده ،راه را کامال روشن و واضح توضیح داده است و گفته
که چه باید کرد.
وقتی اساس��نامه ابالغ م ی ش��ود ،هیات مدیره خانه
سینما مسئول اداره ان است و باید مجمع عمومی را برگزار
کند و اساس��نامه ابالغ ش��ده ،در ان مجمع بررسی شود و
س��پس انتخابات هیات مدیره جدید برگزار خواهد ش��د .در
اساسنامه مورد توافق ،اصال چیزی به نام هیات «بازگشایی
خانه سینما» وجود ندارد».
او با انتقاد از طرح این بحث که هیات بازگش��ایی در
حکم هیات موسس خانه سینماست ،یاداوری کرد« :خانه
سینما یک بار ب رای همیشه در س��ال 1372تاسیس شده
است .دوستان بهتر است یک بار اساس��نامه ای را که امضا
کرده اند بخوانند».
رئی س هیات مدی��ره خانه س��ینما در پاس��خ به این
پرسش که گفته م ی شود خانه س��ینما با روال قبلی توسط
وزارت ارش��اد تعطیل شده اس��ت و ادامه فعالی ت ان معنی
ندارد ،توضیح داد« :تعطیل کردن یک موسسه با نبودن ان
موسسه ،متفاوت است .موسسه خانه سینما وجود داشته و
ش��خصیت حقوقی دارد ،در واقع این موسسه تعطیل شده
است و یک روزی م ی تواند بازگشایی شود».
وی ادامه داد« :اگر خانه سینما وجود خارجی نداشت،
اینکه رئی س جمهور دستور اصالح اساسنامه ان را م ی دهد و
این کار با همکاری نمایندگان خانه س��ینما انجام م ی شود،
چه معنایی دارد؟ اصال بنا نبود که نمایندگان وزارت ارش��اد
در کمیته اصالح اساسنامه باش��ند و این کار با توصیه دفتر
رئی س جمهور انجام شد».
توحیدی ب��ا تاکید دوباره بر اینکه هیات بازگش��ایی
خانه سینما ش��ان قانونی ندارد ،گفت« :نام و شماره ثبت
موسسه خانه س��ینما در سازمان ثب ت ش��رکت ها موجود
اس��ت و اخرین تغییرات قانون��ی اساس��نامه اش در انجا
ثبت شده است .کس��انی م ی توانند مجمع عمومی خانه
س��ینما را برگزار کنند که به موجب همان اساسنامه ،شان
قانون ی اش را دارند».
وضعیت خانه س��ینما با وجود همه تالشی که ب رای
حل بحران ان صورت م ی گیرد همچنان روش��ن نیست و
نکته جالب اینجاست که هر دو سوی ماجرا معتقدند طرف
مقابل زور اخر خود را م ی زند تا بتواند هدف خود را به نتیجه
برساندg .
65
یکی نم ی خواهد فیلم بس��ازد ،یکی م ی خواهد طلبکارانه
فیلم بس��ازد .یکی بولتن نویس بوده و حاال باید برگردد سر
شغل قبل ی اش و بولتن بنویسد ،حاال این دفعه ب رای کجا،
به هرحال جایی همچنان پیدا م ی شود که به بولتن نویس
احتیاج داشته باش��ند .به همین دلیل منافع چند نفر به هم
پیوند خورده است و خیلی این روند قابل محاسبه نیست،
چون فضا ،فضای عقالنی نیست.
از چه مقطعی ش�ما به این نتیجه و پی ش بینی
رسیدید؟
lمن دو نام��ه همان روزه��ای اول ،یکی به اقای
س��جادپور و دیگری در مقطعی خاص به وزیر ارشاد نوشتم
که م ی توانیم به انها رجوع کنی��م و عنصر پی ش بینی را در
انها جس ت وجو کنیم.
البته ان نام ه ها جریان ساز شدند و بر رفتارهای
بعدی تاثیر گذاشتند.
فرهنگ
lبله؛ اما در این مقطع م ی توان از زاویه پی ش بینی
به انها نگاه کرد .مثال من سه سال پیش به اقای حسینی
(وزیر ارشاد) نامه ای نوشتم که ش��ما در وزارت ارشاد اختیار
خاصی نداری��د و معاونت ها را به ش��کل پیمانکاری واگذار
کرده اید .ای��ن را االن خیل ی ها ازجمله همراهان خودش��ان
م ی گویند و دیگر نیازی نیست که ما بگوییم.
به اقای سجادپور هم درباره نوع اداره سینما نکته ای
را گفته بودم .به ایشان گفته بودم ،شما خیلی دوست دارید
پادگانی رفتار بکنید ،بناب راین ممکن است در کوتاه مدت به
توفیقاتی از دیدگاه خودتان برسید اما در بلندمدت اسام ی تان
در لیست س��یاه همه هنرمندان ثبت خواهد شد ،حتی من
در ان نامه به فهرس��ت مک کارتی اش��اره ک��ردم که االن
نتیجه اش را م ی بینیم.
مثلث شماره 181
ب ه هرحال دس�تور اق�ای احمدی نژاد ب�ه عنوان
رئی س جمهور باید مش�کل خانه س�ینما را حل
م ی کرد.
2
ناگفتههایعسگرپور؛
از دیدار با رئیس جمهور
تا جدال با شمقدری
محم د مهدی عسگرپور ،مدیرعامل خانه سینمایی که بیش از یک و نیم سال است تعطیل شده ،در گفت وگویی
که درباره پشت پرده تعطیلی خانه سینما و چالش های چهار سال اخیر حوزه سینما با هفت نامه مثلث داشته ،بسیاری
از مطالب را برای نخستین بار بیان کرده که درباره برخی از انها م ی توان از مصدر افشا کردن استفاده کرد .البته در این
مصاحبه نکاتی درباره اقایان شمقدری و سجادپور و محمدحسینی مطرح ش�ده که هفته نامه مثلث امادگی انعکاس
نظرات این افراد را هم دارد.
شیما غفاری
اقای عسگرپور! پی ش بین ی تان از اینده چالش های
خانهسینماچیست؟
lدوس��تان عمال به س��مت عملی��ات انتحاری
م ی روند ،البته بخشی از عملکرد انها ب رایم قابل فهم است.
66
من این روند را پی ش بینی م ی ک��ردم و منتظر نبودم
با تاکید دوباره و نامه رئی س جمهور مش��کل خانه س��ینما
حل شود.
چرا این پی ش بینی را داشتید؟
lه ر چه به پایان دولت نزدیک تر بشویم ،این حس
که هرکس باید به دنبال جایگاه یک ماه ،دو ماه اینده خودش
باشد ،به وجود م ی اید .به هرحال یکی م ی خواهد فیلم بسازد،
lاز زاویه دید مردم ،هنرمندان و کس��انی که یک
مقدار دورتر به سینما و خانه سینما هستند ،حتما ب رایشان
مساله م ی شود .باالخره ایشان خودش سبک احمدی نژادی
را به عنوان یک صفت باب کرده اس��ت ،چون ایشان درباره
خیلی مس��ائل و نه فقط س��ینما بارها گفته اند به ش��یوه
احمدی نژادی مش��کل را حل م ی کنم .پس منظورشان از
منظر خوشبینانه برخورد برشی بود و در شکل بدبینانه اش
اینکه همی ن طور ترمز بریده برویم جلو ،حاال یک کاری اش
م ی کنیم.
پس این س��وال در اذهان به وج��ود م ی اید که چطور
ممکن اس��ت که ش��خص اول اجرایی مملکت ،این همه
وقت بگذارد ول��ی نتوانند در این س��کان س های پایانی به
نتیجه برسد.
ب رای ما ه��م جای تام��ل دارد که اق��ای احمدی نژاد
همیشه در محافل مختلف و البته در حوزه های اقتصادی
و سیاس��ی و حتی فرهنگی اجتماعی م ی گویند ،تو کاسه
دولت م ی گذارند و مشکل ش��ان همواره با ق��وه قضائیه و
مقننه یعنی قدرت های خارج از دولت است .اما باید پرسید
که موضوع خانه سینما که قدرت های خارج از دولت نبود،
بلکه زیر مجموعه خودش��ان بود .مشکل معاون سینمایی
بود ،حتی وزیر ارشاد هم نبود ،چون وزیر ارشاد همزمان با این
اتفاقات ،م ی رود کتابخانه ای را در فالن شهر مثال رفسنجان
افتتاح م ی کند.
حتما این سوال مطرح خواهد ش��د و این موضوع در
پیشانی دولت اقای احمدی نژاد ثبت خواهد شد که چطور
نتوانس��ت موضوع خانه س��ینما را با زیرمجموعه خودش
حل بکند.
ب ه نظر شما چرا نتوانست؟
lدو تعبی��ر وجود دارد که به هر دو هم م ی ش��ود،
امتیاز مثبت داد .یک تعبیر ک��ه بعض ی ها به ان معتقدند و
من هم تاحدی ،این اس��ت که این کاره��ا را در جهت یک
فیلمنامه انجام دادند ،فیلمنامه ای که البته بد نوشته شده
است .ب رای ما تعجب اور بود که 21شهریور ماه سال گذشته
که ما (هیات مدیره خانه س��ینما) با اق��ای احمدی نژاد قرار
داشتیم و گفتیم دو سال است که بودجه خانه سینما را قطع
کردند ،ایشان گفتند اولی ن بار است که دارند این موضوع را
م ی شنوند.
چه چیزی برای شما تعجب اور بود؟
lب ی اطالع بودن ایش��ان ب رای م��ا تعجب اور بود،
مگر صدها مصاحبه نشد که بودج ه ما قطع شده است ،مگر
اقای احمدی نژاد نم ی گفت موضوع س��ینما و خانه سینما
ب رایش مهم شده است ،چطور ممکن است ،ایشان این خبر
را نداشته باشد؟ یا مثال برخی رفتارهایی که در دو ،سه سال
گذشته با مجموعه سینما و خانه سینما انجام شد ،ما وقتی
توضیح م ی دادیم ایشان م ی گفتند ،من االن دارم م ی شنوم.
به نظرم از دو ،سه سال گذشته ممکن بود ،یک طرح
و هدفی داش��ته باش��ند ولی االن هدف دیگری وجود دارد.
مشخصا بگویم االن اقایان مدیریت سینما که م ی گویند ما
م ی توانیم این موضوع را وصل بکنیم به مقام باالتر در حوزه
دولت ،م ی خواهند یک هزینه اساسی روی دست دولت بعد
بگذارند تا دولت بعدی ،مدت ها درگیر موضوع خانه سینما و
تشکیالت صنفی باشد.
ای�ن موض�وع را در رفت�ار و عملکرد اخیرش�ان
متوجه شدید؟
lبله؛ ش��کل دیگری هم هس��ت ک��ه بعض ی ها
م ی گویند فیلمنامه نیست و این حاصل رفتارهای ب ی قاعده
دولت در حوز ه فرهنگ است .چون حوزه فرهنگ ب رای دولت
هیچ وقت اهمیت نداشت؛ مگر در حد مالقات فالن هنرمند
که در بستر بیماری اس��ت ،یا خرید عکس های نمایشگاه
خانم فالنی که اینها هیچ کدام حرکت فرهنگی نیست ،که
یک سری نمایش فرهنگی است!
این ب ی قاعدگی در حوزه فرهن��گ که از انتخاب خود
lبله؛ در مورد زیرمجموعه ایشان بحث زیاد است و
ان بحث دیگری است .زی ر مجموعه ای که ایشان را به عنوان
مدیر خودشان قبول ندارند و ممکن است در ظاهر به خانه
سینما بگویند شما به وزیر ما توهین کردید ،ولی خودشان
هم م ی دانند این حرف ها مبنایی ندارد و از ایشان فقط ب رای
صدور احکام پرهزینه استفاده کردند.
اقای شمقدری از روز اول در مراسم معارفه شان گفتند
که یک خبر ب رای اهالی س��ینما دارم که وزیر ارشاد هم در
جریان نیس��ت! من با اقای رئی س جمهور فالن موضوع را
هماهنگ کردم ،حاال اقای حس��ینی بروند این موضوع را
پیگیری کنند .همان روز اول می زانسن را ایشان تشریح کرد.
بعض ی ها معتقدند این اشفتگی که معلوم نیست چه
lمن معتق��دم یک طرح کل��ی وج��ود دارد ولی
اشفتگی و ب ی عالقگی باعث اجرای معیوب ان م ی شود.
چرا طرح وجود دارد؟
حداقل در این سکان س های پایانی دولت دهم طرحی
وجود دارد ک��ه دولت یازدهم مدت ها بای��د وقتش را صرف
حل یک س��ری از این مش��کالت کند و در ذه��ن مردم در
حوزه فرهنگ نتواند نم��ره قبولی بگیرد ،ب��ه خاطر اینکه
دائم باید درگیر جمع اوری می ن هایی باشد که دولت دهم در
حوزه سینما گذاشته است ،قبال م ی خواستند در چند نقطه
می ن گذاری کنند ،اما االن به نظر م ی رسد هرجا دست شان
برسد ،این کار را م ی کنند.
با ای�ن تحلیل اگر وزیر ارش�اد وقت ب�ه معاون
س�ینمای ی اش تس�لط داش�ت ،تعطیل�ی خانه
سینما و چالش هایش این قدر طول نم ی کشید؟
lبله ،اگر ما وزیر ارشادی داشتیم که خصومتی که
شمقدری با خانه سینما داشت را نداشت و در عین حال به
زیرمجموعه اش تسلط داشت ،قطعا این اتفاق نم ی افتاد.
چرا این گونه فکر م ی کنید؟
lپیش از انکه اقای حسینی از مجلس رای اعتماد
بگیرد ،ما با هم رابط ه خوبی داشتیم .البته این روند تقریبا تا
دو ،س��ه ماه بعد از اعتماد مجلس هم پیش رفت ،منتها در
اولین گردنه ای که به هم رسیدیم و به هم خوردیم ،ایشان
نشان داد که در مسائل مهم و کلیدی قدرت تصمیم گیری
ندارد.
فرهنگ
البته ش�ما غیر از این طرح و برنامه ،پی ش بینی
دیگری هم در ابتدای بحث داشتید...
البته در بحث خانه س�ینما ،زی ر مجموعه شان و
شخص رئیس سازمان س�ینمایی بیشتر ورود
کردند.
دی�دگاه خود ش�ما چیس�ت .باتوجه ب�ه اینکه
ع�ده ای م ی گویند طرح و فیلمنامه اس�ت و عده
دیگ�ری م ی گوین�د از اش�فتگی و ب ی برنامگ�ی
است؟
مثلث شماره 181
lیک��ی از دالیلش به ای��ن برم ی گ��ردد که اقای
شمقدری به اقای توحیدی در یکی از جلسات اخیر گفتند که
شما فکر می کنید ،اقای روحانی بیاید به سرعت مشکل تان
را حل م ی کند؟ من ایس��تاده ام با کل��ی پرونده ای که جمع
کردم ،هر وقت بخواهد به س��مت حل این گونه مشکالت
برود ،نم ی گذاریم حل بشود.
بناب راین به نظرم اگر پیش از این هدف این بود که یک
تش��کل و جامعه اصنافی که چراغش روشن بوده و حضور
جدی در حوزه فرهنگ و نه فقط س��ینما داش��ته باشد باید
چراغش در طول سه تا چهار سال مدیریتی دولت خاموش
شود و اخرش کلید روشنش را بزنند که دیگر ب رای ما فایده ای
ندارد .در مرحله جدید به نظرم نه روش��ن کردن این چراغ و
نه باقی گذاشتن نام خوش از خودش��ان هدف است ،بلکه
مشخصا ب رای دولت بعدی نقش��ه کشیده اند و م ی خواهند
دولت بعدی در این حوزه خواب ارام نداشته باشد.
به همین دلیل در واپس��ین روزهای فعالیت شان به
گروهی ک��ه در مجموع اصال��ت ندارند ،ق��درت م ی دهند.
اینها سابقه شان در سینما در طول سال های گذشته کامال
روشن است؛ هم در رفتارهای صنف ی شان هم در رفتارهای
فردی شان .به انها به شکل پوشالی قدرتی م ی دهند تا انها
در معادالت بعدی حضور داشته باشند ،خالصه اینکه وقتی
نفر بعدی ،م ی خواهد مسئولیت بپذیرد و درباره این قضیه
قضاوت بکند ،یک گروه این شکلی هم وجود داشته باشند
که هم در معادالت مدیریتی سهم خواهی بکند ،هم بخواهد
جایش را تعریف بکند ،چون سندی ولو قالبی به ان داده اند
و با ان سند م ی خواهند بگوید من ،کسی در اینجا هستم.
بناب راین این روند ب رای دولت بعدی ایجاد مزاحمت م ی کند.
وزیر ارشاد ،کامال روشن م ی ش��ود .در ابتدا تصور درست و
دقیقی درباره وزیر ارش��اد وجود نداش��ت ،ولی امروزه ب رای
خودش��ان و بقیه باز شده است که ایش��ان اصال ب رای این
حوزه ساخته نشده است.
بعضی معتقدند که انسان شریف و پاکدستی است که
اینها هرچند مهم اس��ت ولی دراین بحث ما اولویتی ندارد،
همچنان معتقدم در بحث مدیریتی بعد از چهار سال ایشان
کوچک ترین تغییری نکرده است.
یک بار رص��د بکنید حجم س��فرهای ایش��ان را که
بیشتر از همه وزرا بوده اس��ت .من این را به جرات م ی توانم
بگویم و دلیلش خیلی روشن است ،ایشان نم ی خواست در
مقر اصل ی اش حضور داش��ته باش��د ،چون در معرض قرار
م ی گرفت و همه به س��راغش م ی امدند ،ب��ه همین دلیل
حاضر اس��ت ب رای افتتاح یک کتابخانه در فالن شهر برود
انجا و در ته ران نباشد .بناب راین حجم سفرهای وزیر ارشاد
نسبت به دیگر وزرای فرهنگ در طول تاریخ بعد از انقالب
شاید ب ی سابقه باشد.
اقای وزیر ارش��اد ،چهار سال یک پست بسیار مهم را
از نظر من گرفت و وقت تلف شد .پیامک های وزارت ارشاد
را در یک مقطعی جمع کرده بودم و یک روز م ی خواس��تم
اگر با یک مقام موثری در کش��ور جلس��ه داش��تم ،نشان
بدهم و بگوی��م این پیامک ه��ا را که ب رای دو تا س��ه هزار
نفر م ی فرستند ،هزینه اس��ت و تقریبا تمامی انها پیام ها و
اطالعات کم ارزش هستند.
به ه ر حال چهار س��ال وقت ملت و ح��وزه فرهنگ و
اهالی فرهنگ گرفته ش��د ،هرچند ممکن اس��ت ما بعدا با
هم دوستان خوبی باشیم؛ به خاطر اینکه م ی گویند ایشان
ادم خوبی هس��ت و اهل قران و نماز و روزه اس��ت که انها
بحث های دیگری است ،چون ما در ان بخش دوستان خوبی
داریم که ایشان م ی تواند یکی از ان دوستان خوب ما باشد.
ام��ا به عنوان وزارت ارش��اد ،ضمن معطل��ی و ایجاد
خسارت های بس��یار زیاد در حوزه های مختلف فرهنگ و
هنر هیچ کارکردی ندیده ایم.
کسی رئیس و چه کسی مرئوس است ،باعث این وضعیت
شده است ،چون این اش��فتگی وضعیتی نیست که طرح و
فیلمنامه ای بابتش وجود داشته باشد.
ان گردنه چه بود؟
lما بعضی از پال س ه��ا را م ی دیدیم که وقتی مثال
بودج��ه خانه س��ینما را نم ی دادند و ما با ایش��ان در تماس
بودیم ،احس��اس م ی کردیم ایش��ان ان ادم یک ماه پیش
نیست و یک جوری از سر باز م ی کند و نم ی خواهد ان ارتباط
قبلی را داشته باش��د .من حتی یک جوری به حالت طنز به
هیات مدیره ـ چون ما یک جلس��ه بیشتر با اقای حسینی
نداشتیم و به جلسه دوم نرس��ید ـ گفتم ،شما تردید نکنید
یک تقویم هم به شما هدیه نخواهد داد؛ نه به خاطر اینکه
ایشان ادم خسیس��ی باش��د ،نه ،برای اینکه فکر م ی کند
این جوری رابطه برقرار م ی شود .اگر قرار باشد یک سررسید
بدهد ،البد شما م ی خواهید از ایشان تشکر بکنید و فردا هم
به سراغش بروید ،در شرایطی که ایشان جواب معاونش را
نم ی تواند بدهد.
به چالش و گردنه اصلی اشاره نکردید؟
lاولین جایی که یک مقدار این بحث ها جدی شد،
زمانی بود که اقای فرهادی در جشن خانه سینما ان جمالت
اقای شمقدری گفته بودند که کار اجرایی نمی گذارد ایشان
فیلم بسازند ،من هم به مزاح به اقای احمدی نژاد گفتم
ی ایشان را کم کنید تا بتوانند فیلم
که یک مقدار کار اجرای
بسازند که هم برای سینما خوب است و هم برای ایشان
67
فرهنگ
را گفت و اقای حسینی بدون اینکه اطالعات کافی داشته
باشد ،به این ماجرا وارد ش��د و دنباله رو اقای شمقدری ،به
جای انکه حداقل از یکی از مدی ران ارشد معاونت سینمایی،
یعنی اقای مسعودشاهی که همان شب در جلس ه ما حضور
داشت ،یک پرس وجو بکند که چه اتفاقی افتاده است.
اقای حس��ینی بعدش در تلویزیون در حاش��ی ه یکی
از مصاحب ه هایش وقتی درباره ماجرای جش��ن خانه سینما
پرسیده شد ،از صحنه گردانان نام برد و انها را مقصر قلمداد
کرد و گفت مساله ما ان اقایی نیس��ت که این جمالت را
گفته است .البته ایش��ان چون در این زمینه کم تجربه بود،
شاید پی ش بینی نم ی کرد که ممکن است در جشنواره فیلم
فجر هم اتفاق مشابه ای بیفتد و ان موقع ما هم بگوییم ما
با صحنه گردانان کار داریم.
این حاصل ب ی تجربگی بود ک��ه از این ب ی تجربگی،
دیگران هم سوءاس��تفاده کردند و ایش��ان هم به این روند
تن داد.
اقای وزیر ارشاد در ان مقطع صحب ت هایی را انجام داد
که به شکل غافلگی ر کننده ای نشانی مرا هم داد .جمالتی
همچون اینکه کس��انی که سریال م ی س��ازند و ب رای ماه
رمضان کار م ی کنند؛ در واقع فقط شماره کفش مرا نگفته
بودند! گفته بودند؛ انها صحنه گردانانی هستند که باید مورد
تعقیب قرار بگیرند.
در ان مقطع من اصال نم ی توانستم به جا بیاورم که او
همان اقای حسینی است که چند ماه قبل رابطه ما شکل
دیگری با ایشان داشت .پس متاسفانه متوجه شدم که دیگر
به اقای حسینی هیچ امیدی نم ی توانم داشته باشم ،چون
توان یا قصد اداره این ماجرا را ندارد و فقط از اقای شمقدری
حمایت یا حتی پیروی م ی کند.
همان طور ک��ه بعدها س��ر ماجرای خانه س��ینما در
تلویزیون ام��د و درباره ارتباط خانه س��ینما با ب ی ب ی س��ی
گفت یا اینکه اساس��نامه را تغییر دادیم و «به نام خدا»یش
را حذف کردیم.
وزیر ارشاد چقدر باید از این موضوع دور باشد که فکر
کند م��ا «به نام خدا» را در اساس��نامه ح��ذف کردیم ،پس
ادم های ب ی دینی هستیم .یا بندی که درباره قانون اساسی
جمهوری اسالمی که در ان مقطع م ی گفتند ما در اساسنامه
حذف کردیم ،چون نادرست اس��ت و این موضوع را ان قدر
چرخاندند ک��ه اخی را اقای ش��مقدری گفت اینه��ا التزام به
والیت فقیه را حذف کردند ،این دروغ ان قدر چرخید و چرخید
که شبیه بهمن امد پایین.
اقای وزیر ارش��اد در تلویزیون وقتی ان صحب ت ها را
درباره خانه سینما کرد چشم و گوش��ش را روی واقعی ت ها
بس��ت ،به س��رعت نقش پدری خودش را حذف کرد و به
معاون یکی از طرف های دعوا تبدیل شد ،و نه حتی یکی از
طرف های دعوا .به همین دلیل ما به طور کل متوجه شدیم
که ایشان ب رای مذاکره گزینه مناسبی نیست و نقش پدری
را نم ی تواند در این ماجرا ایفا کند.
من به ش��خصه قطعا ایش��ان را نم ی بخش��م و فکر
م ی کنم گناه اقای حس��ینی در این ماجرا به مراتب بیشتر
از اقای شمقدری است .شمقدری معاون اقای حسینی بود
اما اقای حسینی وزیری بود که س��عی کرد ،معاون باشد و
جایگاه بسیار بزرگی را در طول چهار سال گرفت.
معتقدم اگر ش��خص دیگری بود که تسلط داشت و
همچنین بغض اقای شمقدری را نسبت به سینما نداشت،
مسیر جور دیگری م ی شد .مثل خیلی موارد دیگری که اگر
با یک مسئول دولتی به اختالف م ی خوریم ،به باالدستش
رجوع م ی کنیم و به نتیجه م ی رسیم.
برخی معتقدند یک�ی از چالش های اصلی خانه
س�ینما و وزارت ارش�اد از مناظره ش�ما ب�ا اقای
ش�مقدری در برنام�ه دو ق�دم مان�ده ب�ه صبح
شروع شد ،بنابراین ش�خصی است و شاید اگر
شما مدیرعامل خانه س�ینما نبودید ،این اتفاق
نم ی افتاد .نظر خودتان چیست؟
مثلث شماره 181
lبعد از مناظره اول در شبکه چهار در برنامه «دو
قدم مانده به صبح» که ان موقع اقای ش��مقدری مش��اور
هنری رئی س جمهور بود و من هم چندی بود که مدیرعامل
خانه سینما شده بودم ،انجا بعد از مناظره اول اتفاقی افتاد
که حتی بعضی از دوس��تان زنگ زدند و ب��ه من گفتند که
خیلی خوب بود ولی منتظر باش که خصومت بزرگی شکل
گرفته است.
درحال ی ک��ه م��ن در مناظ��ره اول و حت��ی دوم فکر
م ی کردم ،ما یک بحث کارشناسی را داریم پیش م ی بریم و
یک مناظره کامال تخصصی که ممکن است یک نفر عرق
بکند و یک طرف به پیروزی نسبی برسد.
ولی اینکه دامنه این مناظره این قدر گس��ترده بشود
و به خصومت بزرگ تری تبدیل بش��ود ،خودم در واقع فکر
نم ی کردم به چنین نقطه ای برس��یم .ارزیاب��ی ام از طرف
مقابلم در حوزه های فردی این قدر دقیق نبود .با وجود اینکه
اقای شمقدری را دورادور م ی شناختم ،البته با اقای سجادپور
از 20سال قب ل تر دوستی بیشتری داشتیم ،بناب راین جنس
این ادم ها را تاحدی م ی ش��ناختم اما بعدها که مناظره ها را
دیدم ،به نظرم این روند و خصومت قاب��ل پی ش بینی بود،
نکات
هدف اصلی از منازعات اخیر مین گذاری برای دولت بعدی در
موضوع سینماست
رابطه من با اقای حسینی تا دو ،سه ماه بعد از وزیر شدن ایشان خوب
بود اما پس از مدتی احساس کردم ایشان نمی خواهد وارد موضوع شود
فکر نمی کردم مناظره با شمقدری تبدیل به خصومت شخصی شود
شاید اولین وزیر فرهنگ دولت یازدهم یا معاون سینمایی اش
قربانی حوادث خانه سینما شوند
منازعات تلخی برای سینما در پیش است که ممکن است وقت همه
را بگیرد
68
البته اتفاق دیگری هم افتاد که مکمل قضیه بود.
چه اتفاقی افتاد؟
lپیش از برگزاری ان مناظره ها ،اقای شمقدری به
عنوان مشاور هنری اقای رئی س جمهور دیدار کارگردانان با
اقای رئی س جمهور را برنامه ریزی کردند.
کدام جلسه؟
lهمان جلسه معروفی که وزیر و معاون سینمایی
وقت را دعوت نکردن��د .به یاد دارم اقای ش��مقدری به من
زنگ زد و مطرح کرد که ما قصد داریم چنین جلس��ه ای را
برگزار کنیم و مدیریتش با خانه س��ینما و شما بگویید چه
کسانی بیایند.
ما داشتیم روی فهرست کار م ی کردیم که چه کسانی
باشند اما دیدیم اقای شمقدری یک فهرست تهیه کرده که
اساسا وجه غالب افراد دیگری اس��ت ،بناب راین ما بالفاصله
اعالم انصراف کردیم و گفتیم مدیریتش با ش��ما ،ما هم به
عنوان میهمان اگر قسمت بود حاضر م ی شویم .شاید شروع
مساله از این مقطع بود که بعد به مناظره ها هم کشیده شد.
در جلس ه دیدار کارگردانان با رئی س جمهور چه
اتفاقی افتاد؟
lدر ان جلسه خود اقای احمدی نژاد اصرار داشتند،
حرف ها رک زده شود و ان مقطع هم اقای شمقدری اعالم
کردند این جلس��ه را در قالب یک برنامه س��ه قس��متی از
تلویزیون پخش م ی کنیم .البته ب رای همه ما روش��ن بود
که 10دقیقه اش را هم نم ی توانند پخش بکنند ،چون یک
بخشش حرف های خنثی و ب ی خاصیت بعضی از همکاران
ما بود که مدت ها فیلم نس��اخته بودند و ما بعد از 20سال
انها را م ی دیدیم ،حاال اینها امده بودند و م ی خواس��تند نقد
موقعیت و وضعیت کند.
از س��وی دیگر ب رای ما جای تعجب و تامل داشت که
یک وقت در پایان دولت نهم تعیین بش��ود ب��رای دیدار با
رئی س جمهوری که حاال مشخص نیس��ت در این فرصت
مح��دود باقیمانده ت��ا پایان دول��ت چگون��ه م ی خواهند
مش��کالت را حل کنند .یکی از کارگردانان در ان جلس��ه
گفت که اقای احمدی نژاد! تمام مش��کالت ما ،یک مقدار
ریل و تراولینگ و چند تا دوربین است که اگر بیاید ،مشکل
سینما حل م ی شود.
شما در ان جلسه چه گفتید؟
lمن در ان جلس��ه نکته ای را به اقای احمدی نژاد
گفت��م ک��ه ش��اید ان موض��وع ی��ک مق��دار در مناظره
هم تاثیر گذاش��ت .اقای ش��مقدری گفته بودن��د که کار
اجرایی نم ی گذارد ایشان فیلم بس��ازند ،من هم به مزاح به
ی ایشان را کم
اقای احمدی نژاد گفتم که یک مقدار کار اجرای
کنید تا بتوانند فیلم بسازند که هم ب رای سینما خوب است
و هم ب رای ایشان.
البته به غیر از این موضوع که به مزاح گفتم ،خطابم را
به شخص رئی س جمهور به عنوان رئیس دولت نهم اینگونه
مطرح کردم ک��ه در این فرصت محدود ،م��ن اگر بخواهم
درباره سینماصحبت کنم ،باید از کجا شروع کنم؛ از ب رادران
لومیر شروع کنم و بیایم جلو یا بگویم االن دارد چه اتفاقی
در سینما م ی افتد .شما هیچ نشانی به ما ندادید که در حوزه
فرهنگ و هنر چقدر مطلع هس��تید .من نم ی دانم اخرین
فیلم هایی که دیدید چه فیلم هایی اس��ت؟ نم ی دانم اصال
به این حوزه عالقه مندید؟ چون در س��ه س��ال دولت اقای
احمدی نژاد هیچ ادرسی ایشان نداده بود .من به ایشان گفتم
ما م ی دانیم شما در حوز ه هسته ای خیلی فعال هستید و در
ورزش هم همی ن طور م ی روید بازی فوتبال انجام م ی دهید
و به دروازه بان تیم ملی هم گل م ی زنید ولی در هنر متوجه
نم ی شویم .بنابراین من اگر فوتبالیست بودم ،م ی دانستم
با ش��ما چگونه صحبت بکنم ولی در حوزه فرهنگ از کجا
باید شروع بکنم؟ بناب راین انجا یک مقدار گره ایجاد شد.
بین شما و اقای شمقدری؟
lبله ،یکی از بحث هایی که ما در ان جلسه خیلی
جدی گرفتیم ،بحث بیمه بیکاری بود که جزو وظایف دولت
در برنامه چهارم توسعه اس��ت ،بناب راین طرح اش را دادیم و
به اقای احمدی نژاد گفتیم اگر بیمه بیکاری و الیحه نظام
س��ینمایی را در این دولت عملیاتی کنید ،اس��م شما مثل
امیرکبیر در تاریخ سینما خواهد ماند.
نتیج ه این طرح ها چه شد؟
lبعد از چهار س��ال و نیم که از ان جلس��ه گذشته
است ،شما نگاه کنید که با این دو فکر چگونه رفتار کردند!
بحث بیمه بیکاری به همان بن گوش��ت و مرغ تبدیل شد
که همان عالقه مندی بس��یار زیاد دول��ت دهم بود که کار
زیربنایی را بیرون بریزد و به کارهای روزمره بپردازد.
من در جلس��ه 21ش��هریور ماه س��ال گذش��ته که
هیات مدیره خانه سینما با اقای احمدی نژاد داشت ،خطاب
به اقای احمدی نژاد و اقای مشایی گفتم که دو سال پیش
ما حرف شما را جدی گرفتیم و امدیم طرح تاسیس صندوق
بیمه بیکاری را دادیم ،ولی ش��ما اجرایی نکردید و در دوائر
شما چرخید.
از سه سال پیش هم درخواس��ت کرده بودیم که اگر
پنج میلیارد بدهید ما صندوق بیمه بیکاری را راه م ی اندازیم
و ش��ما این کار را نکردید ،ولی از روزی که خانه س��ینما را
تعطیل کردید تا 21ش��هریور که االن در جلس��ه هستیم
ش��ما یک چیزی در حدود یازده میلیارد ب رای بن گوشت و
مرغ هزینه کرده اید.
الیحه نظام سینمایی هم به سازمان سینمایی تبدیل
ش��د .نهادی که باید با 7 ،6مدیر اداره بش��ود به سازمانی
تبدیل شده که 30مدیر نیاز دارد ،البته اقای شمقدری چندی
قبل مصاحب ه ای کرد و گفت که 300پس��ت خالی دارد که
محمد مهدی عسگرپور
همان قدر که فیلمساز
شناخته م ی شود مدیری
اشنا به فضاهای سیاسی و
یک چهره ارزشگ راست که
باعث م ی شود درب رابر برخی
مخالفانش که یا در وجه
هنری نقص دارند یا در زمینه
نگرشی ،از چهره های قابل
اتکا درحوزه سینما باشد
مدیر سینمایی بعدی ان را باید پر بکند.
این روند یکی از ان می ن گذاری هاست ،چون سازمانی
که امده بود تا با فارابی ،س��ینمای جوان و مرکز گسترش،
بش��وند یک س��ازمان ،االن همه انها مانده ان��د و معاونت
سینمایی هم خودش شده یک سازمان.
وزی��ر ارش��اد ه��م از همه جا ب ی خب��ر ،ه��ر وقت در
مصاحب ه ای فرصت م ی کند ،م ی گوید اهمیتی که ما برای
سینما قائل هس��تیم ،همین بس که معاونت را به سازمان
تبدیل کردیم ،یعنی جایی را که 7 ،6مدیر داش��ت ،تبدیل
کردیم به جایی که 30مدیر الزم دارد!
این دو موضوع نظام سینمایی و بیمه بیکاری از
جمله دالیل مناقشات بود؟
lاین دو موضوع هم یکی از محل های مناقش��ه
بود که ما این دو طرح را دادیم و طرح ما چرخید و در معاونت
سینمایی اینگونه از ان استفاده کردند .به نظرم این دوستان،
چون مطالعه کم م ی کردند ،رفتارهایش��ان کامال هیجانی
بوده و هست و متوجه ش��ده اند که اگر م ی خواهند در حوزه
فرهنگ مدیریت بکنند ،فقط باید در ح��وزه هیجانات کار
کنند.
یادم هست اقای ش��مقدری یک بار امد خانه سینما
و ما طرح نظ��ام صنفی را انج��ا رونمایی کردی��م ،چندی
بعد در این اختالفات اقای س��جادپور گف��ت که کارت ها را
خودمان صادر م ی کنی��م .یا مثال ب��رای معافیت مالیاتی
درحال ی که خانه سینما تعطیل بود ،کارت عضویت شان در
خانه س��ینما نیاز بود .به نظرم با تمام طرح ها اینگونه رفتار
شد؛ طرح هایی که ما خیلی جدی م ی گرفتیم و م ی گفتیم
کارشناس��ی بکنیم ،اخرش به گونه ای پی��ش م ی رفت که
محل مناقشه م ی شد.
پس ش�ما معتقدید که این بحث ها یک مقدار
خصومت شخصی است؟
lدر مقطعی از ان مناظ��ره اتفاقی افتاد که از نظر
من هم خیلی خوش��ایند نبود ،چون من اص�لا مرامم این
نیست که اینگونه وارد مذاکره بشوم .به یکباره دیدم اقای
ش��مقدری رو کرد به دوربین و گویا با مردم جای دیگر دنیا
یا حوزه خلیج ف��ارس دارد صحبت م ی کن��د ،من همانجا
گفتم اقای ش��مقدری ما با مردم دنیا حرف نم ی زنیم ،من
و ش��ما داریم درباره س��ینما مناظره م ی کنیم ،اینکه درباره
مستضعفان در جهان و شاه نشی ن ها که ادرس مشخصی
هم درب��اره انها نم ی دهید ،صحبت م ی کنی��د ،به نظرم به
بحث ما نم ی خورد.
م��ن عس��گرپور ،فیلم متوس��طی س��اختم ب��ه نام
«قدمگاه» ،شما فیلم خوبی ساختی به نام «طوفان شن» و
مردم ما را این گونه م ی شناسند.
اقای ش��مقدری در مصاحب ه اخیرش با اس��م بردن از
«قدمگاه» و «طالو مس» زیراب دو فیلم را زد و حداقل من
با واسطه م ی دانم مقامات ارشد نظام از هر دو فیلم تعریف
کرده اند .البته چیزی را ایشان فراموش کردند ،ان زمان که
ایش��ان در هیات اس�لامی هنرمندان بود و «قدمگاه» در
جشنواره فیلم فجر به نمایش درامد ،هیات هنرمندان فیلم
منتخبش��ان «قدمگاه» بود و لوح تقدیری با امضای اقایان
شمقدری و سجادپور همین االن متاسفانه در خانه ماست.
به نظر من این موضوع خیلی مهم است که هر وزیر
ارشادی اگر م ی خواهد در هر حوزه ای ادم متخصص اش را
بگذارد ،اگر م ی خواهد از همان حوزه بگذارد ،حتما باید یکی
از ویژگ ی هایش این باشد که ان فرد یکی از نخبگان همان
حوزه باش��د .البته نم ی گویم حتما از همان ح��وزه بگذارد،
م ی گویم اگر م ی خواهد بگذارد.
البته اخی را هم در حوزه مطالبات از دولت اینده شاهد
هستیم ،س��ینماگران عالقه مند هستند که از حوزه سینما
کسی مدیر و مسئول بش��ود ،درحالی که من بارها گفته ام
دولت دهم که این کار را کرد ،معاون س��ینمایی ،مدیر اداره
نظارتش و مس��ئول فاراب ی اش از اهالی سینما بود ،اما نوع
انتخاب ایا از نخبگان حوزه خودش بود؟
کسی که بنا به هر دلیلی که البته خودش معتقد است
به دلیل رانت ،نتوانسته فیلم بسازد ،بناب راین این ادم حتما با
بغض و کینه وارد حوزه سینما م ی شود ،چون خودش معتقد
است این گروه حقش را در این سال ها خورده اند.
فرهنگ
بحث دیگری را هم با عنوان بیمه بیکاری دنبال
کردید؟
درباره اتفاقی که در ان مناظره تلویزیون ی تان با
اقای شمقدری افتاد ،توضیحی ندادید!
مثلث شماره 181
lبله ،حاال ادامه اش به ان مناظره ها کش��یده شد
که البته ان مناظره ه��ا هم به دلیل برگزاری ان جلس��ات
برگزار شد .من در ان مناظره خطاب به اقای شمقدری گفتم
که ش��ما که این همه دنده عقب و جلو گرفتید که ما یک
جلسه با اقای رئی س جمهور داشته باشیم ،باید از ان جلسه
استفاده بهینه م ی ش��د نه اینکه یکی بعد از 25سال که در
غار خوابیده و فیلم نساخته ،بیاید و بگوید مشکل سینما را
چگونه حل کنیم.
یک نکته دیگر هم در ان جلس��ه اقای احمدی نژاد با
کارگردانان اتفاق افتاد که ادامه اش به مدیریت اقای شمقدری
رسید و مساله ساز شد ،این بود که اقای احمدی نژاد به من رو
کرد و گفت که شما به عنوان خانه سینما ترسیم بکنید که
دولت باید دورنمایش در حوزه س��ینما چه باشد؟ پس از ان
جلسه ما در هیات مدیر ه خانه سینما ،حرف اقای احمدی نژاد
را جدی گرفتیم و حتی من امدم در جلس��ه هیات مدیره و
گفتم که اصال مهم نیست شش یا هفت ماه بعد دولت نهم
تمام م ی شود ،چون ممکن است تمام بشود و ممکن است
نشود اما نکته ای را که اقای احمدی نژاد گفتند ،ما باید به جد
پیگیری بکنی��م .بناب راین ما از ان مقطع رفتیم به س��مت
الیحه نظام س��ینمایی و تردید نکنید که دولت یازدهم به
سمتش خواهد رفت ،چون این دوره را طی کردیم.
ب رای ان الیحه در حدود ش��ش ماه وقت گذاشتیم و
شد متنی که در س��ایت مان هم موجود است .به هرحال ما
ان تقاضا و حرف را جدی گرفتیم اما یکی از مشکالتی که
در دعواهای ما بعدا به وجود امد ،این بود که اگر ما ان حرف
را جدی نگرفته بودیم یا مثل بعضی دوستان به بن گوشت
و مرغ تبدیل��ش م ی کردیم و م ی گفتیم اق��ای احمدی نژاد
اینها که م ی گویی خیلی خوب اس��ت لطفا دو میلیارد به ما
بن گوشت و مرغ بده تا بچه های سینما در صف بایستند و
عکس هم از انها م ی گیریم ،به نظرم ان گونه خیلی سریعتر
به هدف م ی رسیدیم.
lبله ،حتما این جوری اس��ت .البته اقای شمقدری
در مصاحبه اخیرش��ان گفتند که این اختالفات ش��خصی
نیست ،ولی نتوانست بگذرد و اس��م دو فیلم «قدمگاه» و
«طالومس» را اورد ،نتوانست پنهان بکند و به قول معروف،
دم خروس بیرون زد.
بحث های دو س�ال اخیر فرصت های شما را به
عنوان مدیرعامل خانه سینما نسوزاند؟
lبله ،فرصت های زیادی در این چهار سال سوخت،
ولی به نظرم فرصت های بس��یار خوبی را ب رای اینده ایجاد
کرد .س��ینما با همه تاریخچه ای که از ان م ی دانیم ،بعد از
انقالب دچار بیماری های پنهانی در هم ه این سال ها بود که
به تس��امح بعضی وقت ها با ان مواجه م ی شدیم و معالجه
سرپایی م ی کردیم ولی در دوره دولت دهم همه بیماری ها
به س��رطان های مرگبار تبدیل ش��د .این ب��رای مدیریت
فرهنگی بدترین چیز اس��ت که یک س��رماخوردگی را به
س��رطان تبدیل بکند و با افتخار اعالم کند که این بیماری
در بدنه بود ،من معرفی ک��ردم .البته نم ی گوید این بیماری
در حد سرماخوردگی بود و من به سرطان تبدیلش کردم.
اما حاصل تمام ای��ن منازعات که حاال حاال هم پیش
خواهد رفت ،این است که ما یک درس تاریخی م ی گیریم
و دولتمردان هم یاد م ی گیرند با یک نهاد صنفی که تقریبا
قوام یافته اس��ت ،نباید اینگون��ه برخورد بکنن��د که مثال
69
بتوانند در وایت برد بکشند و بگویند من دو هفته ای تعطیل
م ی کنم و خوشگلش را م ی س��ازم .در حال ی که قولی که به
یاری یکسری از همکارانمان به رئی س جمهور دادند ،این بود.
این هم��کاران ما به اق��ای ش��مقدری خیلی کمک
کردند که اگر خانه س��ینما را تعطیل بکن��د روی وایت برد
جواب بگی��رد .البته ما هن��وز خنده های ازاردهن��ده ان اقا
را که از تاس��یس خان��ه کارافرینان ظرف یک ماه س��خن
م ی گفت ،یادمان نرفته است؛ همان هایی که خانه سینما2
را قصد دارند تاس��یس کنند ،بدانند که به سرنوش��ت دیگر
خانه هایشان مبتال خواهد شد.
به هر حال درست اس��ت فرصت های بسیار زیادی از
بین رفت ،اما این به صورت تجربه ب رای اینده ما موثر است.
این ش��عارهایی که درباره ریل گذاری داده ش��د و باعث شد
ریل ها را از بین ببرند و این قطار را در کویر رها بکنند ،حاال
سینماگران با وزیر اینده باید این قطار را به ریلش برگردانند.
چون ما م ی فهمیم با سیس��تم ش��عار دادن و با استفاده از
کسانی که بولتن نویس بودند ،نم ی ش��ود حوزه فرهنگ را
اداره کرد.
چرا تا به حال با خانه موس�یقی و تئاتر این کار
نشده است؟
فرهنگ
lبه رغ��م احترام ی ک��ه ب رای تک ت��ک انها قائل
هس��تم اما به نظرم خود تئاتر و موس��یقی به اندازه سینما
تاثیرگذار نبوده است .مثل فوتبال در ورزش ها .ممکن است
ما تیم ملی والیبال مان بهتر باشد اما فوتبال مهمتر به نظر
م ی رسد .البته سینماگرهای شاخص در حوزه های مختلف
جامع ه شناس��ی و روانشناس��ی صاحب نظر هستند ،چون
اینها دارند کار گروهی م ی کنند و مثل نقاش ها نیستند که
در تنهایی خود نقاشی بکش��ند .ضمن اینکه خانه سینما
در تاریخچه خودش نش��ان داده بود که در برخی معادالت
سیاسی،فرهنگی نقش داشته اس��ت .نقش اهالی سینما
را در انتخابات اول اقای خاتم��ی به یاد دارید ،بناب راین خانه
سینما بیشتر مورد توجه است.
مثلث شماره 181
پس پاسخ تان به کس�انی که انگ سیاسی به
خانه سینما م ی زنند ،چیست؟
lم��ا در مملکتی زندگ��ی م ی کنیم ک��ه از همه
رفتارهای ما م ی توان تعبیر سیاسی کرد .این شعار سیاست
ما عین دیانت ماس��ت به کرات به عنوان یک مانیفس��ت
مطرح م ی ش��ود .بناب راین اگر ما معتقد باشیم که سیاست
ما عین دیانت ماست ،نباید ه راس داشته باشیم ،چون اگر
خانه سینما کار سیاسی م ی کرده،کار دینی هم انجام داده
است .البته یک وقتی هست که ما به مسائل صنفی اولویت
درجه دوم م ی دهیم و موارد سیاس��ی اجتماعی کشور ب رای
ما م ی شود اولویت اول .این روند سقوط یک جریان صنفی
اس��ت و به نظر من یک جریان صنفی باید اولین اولویتش
پیگیری حقوق همکاران ذی نفعش باشد که بخشی از ان
حوزه معیشتی است ولی بعضی دیگر نیست.
بیانی ه ای که برای همکاران تان که فیل م هایشان
در بی بی س�ی پخش ش�د ،دادید تا انجا که به
خاطر دارم ،دردسرساز شد.
lزمانی ب��ود که هم��کاران ما را ب��ه جرم پخش
فیلم هایشان از ب ی ب ی سی گرفتند .من از مسئوالن مربوط
که ش��اکی بودند از اینکه ما بیانیه دادیم ،س��وال کردم که
مگر یک جریان صنفی نباید از حق��وق همکاران خودش
دفاع بکند؟ یک موقع هس��ت همکار ما ب ی توجهی کرده و
رفته زده به ماشین نیروی انتظامی ،بعد به ما م ی گوید چرا از
حقوق من دفاع نکردید؟! این موضوع خیلی فرق م ی کند تا
اینکه همکاری که فیلمش را به بی ب ی سی داده و بازداشت
شده و به ما به عنوان نهاد صنفی مراجعه م ی کند و م ی گوید
من ب راساس کدام بند قانونی مجرم هستم؟
پیگیری ای��ن و ضعیت از نظ��ر ما صنفی اس��ت نه
سیاس��ی ،منتها خصوصا در چهار س��ال گذش��ته ما رسما
70
با بررس��ی انگیزه های فک��ری روبه رو بودیم .درخواس��ت
مشخص من در مورد مستندس��ازان این بود که به استناد
کدام بند قانونی این کار مشکل دارد و من فقط م ی خواهم
مطلع بش��وم ،چون اگر مطلع نش��وم ،نم ی توانم اصنافم را
راضی بکنم و مطلع که این کار را انج��ام ندهند .من بارها
گفتم این همکاری با ش��بکه های خارجی خوب نیس��ت،
ولی اگر همکاری پرسید به اس��تناد کدام ماده قانونی ،من
همکارم را باید متوجه بکنم .اتفاقا به یاد دارم که من پرسیدم
همکاری با کدام ش��بکه ها مش��کل دارد ،گفتند همکاری
با ش��بکه هایی که در کش��ور متخاصم با زبان فارسی کار
م ی کنند ،گفتم پس انگلیس اگ��ر انتنش را در دبی بیاید و
بگذارد ،دیگر متخاصم نیست؟! جواب مشخصی نداشتند،
گفتم پس تعریف کشور متخاصم را درست انجام بدهید.
اقای وزیر ارش��اد بالفاصله بعد دستگیری اینها اعالم
کرد که اینها ب رانداز هستند ،این چه ب راندازی است که االن
پاسپورتش دستش است و دارد م ی رود؟ پس ما کار سیاسی
نکردیم ،دوستان در ارشاد کار سیاسی کرده اند.
ب ه نظ�ر ش�ما ای�ن می ن ه�ا ک�ه گفتی�د ،خنثی
م ی شود؟
با اردوکشی
خیابانینمی توانند
خانه سینما را
بگیرند
گفت وگوی مثلث با جمال شورجه
3
جمال شورجه از منتقدان خانه سینماست و عضو
هیات اصالح اساسنامه خانه س�ینما ،البته به عقیده
او خانه سینما االن نه رس�میت دارد ،نه قانونی است.
شورجه م ی گوید« :دستور احمدی نژاد برای بازگشایی
خانه س�ینم ا به معنای بازگشایی خانه س�ینما نبوده،
بلکه صرفا تاکید ب�ر این موضوع بوده که بازگش�ایی
خانه س�ینما باید به صورت قانونی انجام شود ،مگر
انکه احمدی نژاد حکم حکومتی بدهد و بخواهد خانه
سینما را به هیات مدیره فعلی تحویل دهد که به عقیده
من کاری «فراقانونی» اس�ت ».خبرنگار مثلث پس از
اتفاق های روزهای اخیر و پلمب خانه سینما و اعتراض
اعضای ان ،درباره خانه سینما و سرنوشت ان با جمال
شورجه مصاحبه کرد.
lما ی��ک دوره پرتالط��م را در س��ینما در پیش
خواهیم داش��ت .ما حتی در جلسه ای که 21شهریور ماه با
اقای احمدی نژاد داش��تیم ،به ایشان گفتیم االن مشکل ما
تعطیلی خانه سینما نیست ،االن مشکل خود سینماست.
وقتی خود سینما دچار مشکل است ،خانه سینما با سینما
معنا پیدا م ی کند.
در دوره ای که در پیش داریم ،اولین مدیر س��ینمای
بعدی قربانی م ی ش��ود ،البته وزیر فرهنگ هم شاید ،ولی
معاون س��ینمای ی اش به احتمال زیاد .بناب راین خیلی باید
تالش بکنیم که قربانی ش��دن زود اتف��اق نیفتد ،دلیلش
برم ی گردد به اینکه در چند س��ال گذشته ،ب رای جریانی که
اصالت ندارد ،دارند شناسنامه جعلی درست م ی کنند.
این شناسنامه جعلی که دیگر وجود دارد و شما ب رای
باطل کردن این شناسنامه جعلی نشان دادن جریان واقعی و
غی ر واقعی حتما با یک سری ادم های که در سینما هستند،
درگیر خواهید ش��د .االن ببینید در این چند س��ال گذشته
تعداد زیادی کارگردان و تهی ه کننده وارد چرخ ه سینما شدند،
تز اقای سجادپور همین بود که ما م ی خواهیم در باز بشود
و 300فیلم ساخته شود .بناب راین خیلی از کارگردان ها در این
چند ساله فیلم ساختند که فقط یک بار فیلم ساختند و قبال
اسمشان را نشنیده بودید .بماند که بعض ی هایشان در برخی
دفاتر منشی بوده و پذی رایی م ی کرده است.
با این پدیده ورود این جمع به سینما ،م ی خواهیم چه
کار بکنیم؟ بناب راین منازعاتی در پیش خواهد بود که وقت
همه را خواهد گرفت .البته نقطه امیدوارکننده این است که
سینماگران م ی توانند کمک و مشارکت بکنند و کیفی ت شان
م ی تواند معادله را بر هم بزند .البته اینکه چقدر مدیر بعدی
س��ینما ،دلش بخواهد این جریان مدیریت شکل بگیرد ،نه
فقط در شعار خیلی مهم اس��ت ،در این شکل م ی توان به
یک معادله جدید رسید .در غی راین صورت ،به نظرم روزهای
تلخی ب رای س��ینما در پیش اس��ت و باید بگذرانیم تا یک
پاالیش نس��بی صورت بگی��رد و به مرز قبل��ی برگردیم تا
بعضی می ن ها خنثی بشود.
lبرخوردی که با خانه سینما صورت گرفته کامال
قانونی بوده اس��ت .مس��اله این اس��ت که در این مدت با
وجود اینکه تشکل خانه سینما رس��ما تعطیل بوده ،در این
ساختمان رفت و امد صورت م ی گرفته است ،حتی چیلر ها
و کول ر های این س��اختمان در حال کار بوده اند ،این حضور
در ساختمان خانه سینما غی ر قانونی است .نباید از ساختمان
استفاده م ی شد ،چون خانه سینما رسمیت ندارد .به همین
دلیل هم نیروی انتظامی و حراست وزارت فرهنگ و ارشاد ،
روز سه شنبه گذشته رفتند و در س��اختمان را بستند .پلمب
کردن س��اختمان ب ی دلیل نبود ،دلیل��ش هم همان چیزی
است که گفتم ،از ساختمان استفاده م ی شد .البته این پلمب
ساختمان باید زودتر از اینها صورت م ی گرفت .همان سال
گذشته وقتی که گفتند این تش��کل غی ر قانونی است ،باید
ساختمان را م ی بستند و دستور پلمب ان را م ی دادند تا کسی
نتواند وارد ساختمان بشود و از امکانات ان استفاده کند .به
هر حال ،اعتراض های زیادی بود به اینکه چرا این ساختمان
هنوز پلمب نشده است.
lحوزه اخالق در جامعه به شدت اسیب دیده است
و فرهنگ دروغگویی را به کرات داریم م ی بینیم و تقریبا این
جریان ریشه دوانده است ،حاال سینما یا خانه سینما کجای
معادله اس��ت؟ انچه نگران کننده است ،روندی است که در
جامعه حاکم شده است .به هرحال روزی در خانه سینما باز
م ی شود و س��ینما به روند طبیعی حیاتش که ممکن است
یک سال فیلم ها خوب باشند و یک س��ال بد ،ادامه خواهد
داد اما این اسی ب دیدگی را چگونه م ی توان جب ران کرد؟ g
lببینید ،کاری که صورت گرفته قانونی بوده است .
ساختمان خانه س��ینما متعلق به وزارت ارشاد است و ارشاد
ان را در اختیار خانه سینما گذاشته است .اقایان فکر م ی کنند
این ساختمان مال انهاست و پش��ت شناسنامه انها خورده
است .در صورتی که این ساختمان جزو اموال وزارت ارشاد
است .حکم قضایی هم این اختیار را به وزارت ارشاد م ی دهد
که ساختمان را پس بگیرد ،حاال چون ارشاد مسامحه کرده،
سخن پایانی؟
فاطمه کریمخان
به نظر م ی رس�د تحوالت خانه س�ینما سرعت
گرفته است .روز سه ش�نبه گذشته حتی در این
خانه را هم پلم�ب کرده اند؛ چ�ه اتفاقی در حال
وقوع است؟
منظورتان از اینکه م ی گویید این اتفاق باید زودتر
م ی افتاد ،چیست؟
جمال شورجه همواره
یکی از چهره های
معتدل و موجه
در میان مخالفان
خانه سینمای منحل
اعالم شده محسوب
می شود
اقایان تصور م ی کنند حق با انهاست؛ وگرنه ساختمان باید
خیلی زودتر از اینها پلمب م ی شد.
ولی ب ه ه ر حال دستور بازگش�ایی خانه سینما را
داده بودند و از دس�تور پلمب هم اظهار تاس�ف
کردند.
lاقای احمدی نژاد م ی گوید باید طبق قانون رفتار
شود .تاکید اقای احمدی نژاد بر این است که صنف قانونی
و رس��می باش��د .هم اقای احمدی نژاد و هم وزارت ارش��اد
م ی خواهند هر چه س��ریع تر این غائله ختم شود و کار را به
دست خانه سینما بدهند .منتها به دست کدام خانه سینما؟
هیات مدیره قبلی خانه س��ینما زمانش��ان تمام شده
اس��ت ،باید مجمع عمومی تش��کیل و اساس��نامه جدید
تصویب شود .نم ی شود س��ازمانی که رگ و پ ی اش دولتی
است ساختمان و بیمه و وامش دولتی است ،بعد این اقایان
زیر چتر دولت نروند.
با اینکه م ی گویید تش�کل خانه س�ینم ا قانونی
نیس�ت ،فراخوان تش�کیل مجم�ع عمومی در
شش�م مرداد ماه داده شده اس�ت ،شاید همین
هیات فعلی د ر ان مجمع رای بیاورند ،بعد دیگر
مشکلی برای کار کردن انها نیست؟
lمانع��ی ن��دارد ک��ه اینه��ا در مجم��ع عمومی
رای بیاورن��د .منتها ای��ن مجمع عمومی ک��ه م ی خواهند
تشکیل بدهند ،رس��میت ندارد .چون م ی خواهند ب ر اساس
اساس��نامه ای مجمع عمومی را تش��کیل بدهند که منبع
دعواس��ت و با صنوفی م ی خواهند این مجمع را تش��کیل
بدهند که قانونی نیستند.
یک مجمع توس��ط صنوف قانونی تاییدشده وزارت
پس دس�تور بازگشایی خانه س�ینما منافاتی با
پلمب ان ندارد؟
lخیر ،مگر انکه حکم حکومتی اقای احمدی نژاد
بیاید ،یعنی یک کاری فراقانونی انجام شود و بخواهند که
کل کار را بدهیم به دس��ت همین اقایانی که االن مدعی
هستند.
با همه این حرف ها ،اقای عسگرپور چندی پیش
گفتند اگر کار به اینجا بکشد درخواست برخورد
جزائی به جای برخورد قضایی م ی کنند...
lاین بس��یار خوب اس��ت ،خود من هم این راه را
پیشنهاد م ی کنم .همین کار را بکنند ،خیلی هم خوب است .
بروند قانونی عمل کنند ،نه اینکه مردم را در این ماه رمضان
و این گرما بکشند توی خیابان و کارهای فراقانونی بکنند
ب رای یک تشکل غی ر قانونی ،با چوب بیایند بیرون و از دیوار
اگر این امکان وجود دارد که اعضای فعلی دوباره
بتوانند کار را ب ه عهده بگیرند و اساسنامه را تغییر
بدهند ،کل این ماجرا با چه هدفی بوده است؟
مثلث شماره 181
lدرگیری در کار نیس��ت ،اقای احمدی نژاد دستور
داده اند که طبق قانون رفتار ش��ود و بازگشایی خانه سینما
طبق قوانین جاری صورت بگیرد .حکم نداده اند که خانه را
به اعضای قبل ی اش تحویل بدهیم .گفته اند که طبق قانون
رفتار شود؛ طبق قانون اصناف .یعنی باید اساسنامه جدید
مصوب مجمع عمومی شود .تا زمانی که این اتفاق نیفتاده ،
خانه سینما رسمیت ندارد.
lاشکال اساسی در اساسنامه بود که اصالح شده
اس��ت ،حاال باید ان را برد به مجمع عمومی تا تایید شود.
این نیست که بگوییم ب رای چه کل این اتفاق افتاده است ،
تعطیل شدن خانه سینما مجوز قانونی از نهاد های قضایی
داشته است.
فرهنگ
اقای احمدی ن�ژاد همین چند روز پیش دس�تور
بازگشایی خانه سینما را داد .در حالی که وزارت
ارشاد بعد از این دستور چنین اقدامی م ی کند ؛ به
نظر م ی رس�د که یک درگیری بر سر این مساله
بین اقایان احمدی نژاد و شمقدری وجود دارد....
ارش��اد بای��د برگزار ش��ود ،صنوف��ی م ی توانند در جلس��ه
مجمع عمومی باش��ند که وزارت ارش��اد انها را به رس��مت
شناخته باشد .ضمن اینکه وزارت ارش��اد باید متولی باشد.
نم ی توان دو مجمع عمومی ب رای یک تشکل تشکیل داد.
این مجمعی که از ان حرف م ی زنی د منحل شده ،ان هم از
طرف قوه قضائیه و رسمیت هم ندارد.این اقایان م ی توانند
بیایند با همین مجمع دوم ی که اصناف ان از وزارت ارشاد
مجوز دارد ،زیر چتر خانه سینما قرار بگیرند .خانه را بدهند
به هیات مدیره جدید .درخواس��ت عضویت به خانه سینما
بدهند ،بعد که به عنوان عضو این خانه رسمیت پیدا کردند،
درخواست مجمع عمومی فوق العاده بدهند و بخواهند که
هیات رئیس��ه را عزل کنند و انتخابات را دوباره برگزار کنند
و اساسنامه را اصالح .این روالی است که باید طی شود.
ساختمان باال بروند و کارهای غیرقانونی مثل این بکنند.
اگر این امکان وج�ود دارد که دوباره اساس�نامه
تغییر کند ،پس کل این ماجرا چه معنی دارد؟
lتش��کل قبلی کال غی ر قانونی بوده است .اینجا
موضوع قانون��ی و غیر قانونی بودن مطرح اس��ت ،اینها از
همان سال های هشتاد در اساس��نامه تغیی راتی داده اند که
باعث شده این نهاد رسمیت خود را از دست بدهد .رسمیت
این نهاد از س��ال ها پیش زی ر س��وال بوده اس��ت .به خاطر
جریان های سیاس��ی که وجود داشته اس��ت ،خانه سینما
تبدیل شده بود به یک نهاد سیاسی .موضوع روشن است.
اگر م ی خواهند کار سیاسی بکنند ،باید بروند از وزارت کشور
مجوز بگیرند؛ نه از وزارت ارشاد.
حاال هم حرف و موضوع روش��ن اس��ت ،کار باید به
صورت قانونی انجام ش��ود ،بازگش��ایی خانه س��ینما باید
قانونی باشد .با اردوکش��ی خیابانی و چوب و چماق و باال
رفتن از دیوار ساختمان نم ی شود کاری کرد .این نوع برخورد
با موضوع برخورد قضایی را هم به دنبال خواهد داشت ،چون
به هر حال تجمع جلو در این خانه ،یک تجمع غی ر قانونی
بوده استg .
ساختمان خانه سینما جزو اموال وزارت ارشاد است.
حکم قضایی هم این اختیار را به وزارت ارشاد می دهد که
ساختمان را پس بگیرد ،حاال چون ارشاد مسامحه کرده،
اقایان تصور می کنند حق با انهاست؛ وگرنه ساختمان باید
خیلی زودتر از اینها پلمب می شد
71
ورزش
محمدرضایزدانیخرم
میزگردی درباره وزیر ورزش اینده
وزیر ورزش باید از بودجه ای که به
ورزش اختصاص پیدا می کند دفاع کند،
در غیر این صورت ما می مانیم و ماشینی
که انگار بنزین ندارد
ورزش
مثلث شماره 181
وزیر تغییرات بزرگ
ویژگی های وزیر ورزش دولت یازدهم در میزگرد مثلث با حضور سعید فائقی
مسعود سلطانی فر و محمد رضا یزدانی خرم
وزارت ورزش اینده در کنار دیگر وزارتخانه های دولت یازدهم ب ه عنوان س�وژه اصلی رسانه ها مطرح اس�ت؛ جایی که روزی نیست گزینه ای در این
رسانه ها مطرح نباشد .هفته نامه مثلث در میزگردی با سه تن از مدیران ارشد سال های دور و نزدیک ورزش کشور که البته در انتخاب وزیر اینده نیز فعال
هستند ،تشکیل برنام ه ها و اولویت های وزارت ورزش اینده و مصادیق وزیر ورزش دولت یازدهم را مورد بررسی قرار داده است .میهمانان هفته نامه مثلث
در این میزگرد اقای سعید فائقی از مدیران خوشنام و نام اشنای ورزش کشور است که سال ها معاون فنی سازمان تربی ت بدنی بوده؛ اقای سلطان ی فر از
مدیران ستادی کشور که بیش از 12سال سابقه استانداری داشته اند و قائ م مقام سابق سازمان ورزش بوده اند و اقای یزدان ی خرم که ب ی شک از مدیران
خوشنام و صاحب فکر و ایده در ورزش کشور هس�تند و با خدمات خود در فدراسیون والیبال بذر شکوفایی را در این رش�ته پرورش داده اند .این افراد
مباحث و ایده های خود را درباره اینده ورزش کشور در این مناظره بیان کردند.
72
سعیدفائقی
مسعودسلطانی فر
ما االن مهندسی فرهنگ ورزش
می خواهیم .هندسه اجرا در این
صورت راحت خواهد بود
اینکه امور جوانان از ورزش جدا شود بحث
درستی است .جوانان ما مشکالتی دارند که
این مشکالت تنها برای یک سازمان یا یک
وزارتخانه نیست
هستیم ،انسان های با تجربه ای هستند .عرصه کار در ورزش
دشوار نیست به شرطی که ه ر کسی در جای خود قرار گیرد.
ورزش
ب ه عنوان ش�روع این میزگرد ،این سوال را مطرح
م ی کنم که دولت یازده�م چه برنام ه ای باید برای
ورزش داش�ته باش�د و ب ه ط�ور کلی در ش�رایط
کنونی که ورزش در ان ق�رار دارد برای برون رفت
از مشکالت ورزش ،وزیر ورزش اقای روحانی باید
چه ویژگ ی هایی داشته باشد؟
lیزدانی خرم :هر دو بزرگوارانی که در خدمتشان
مثلث شماره 181
1
مصطفیشوقی -مهدیربوشه
بهتر است از شرح وظایف وزیر ورزش صحبت کنم .ما از وزیر
ورزش چه م ی خواهیم؟ این به نظرم روشن است؛ وزیر ورزش
باید در دولت از ورزش دف��اع کند و بتواند امکاناتی که ورزش
ب رای توسعه م ی خواهد را از دولت بگیرد و فراهم کند .ما دیگر
چه مطالباتی م ی توانیم از وزیر ورزش داش��ته باش��یم؟ من
فکر م ی کنم وزیر ورزش باید معاونان خود را از اهالی ورزش
انتخاب کند .ادم هایی را به عنوان معاونان خود معرفی کند که
تحصیلکرده باشند ،درد ورزش را بدانند .همین طور در مورد
فدراسیون ها و دیگر بخش ها نیز همین مناسبات را در نظر
بگیرد .در این صورت ورزش مشکلی نخواهد داشت.
هر چند تاکید م ی کنم که وزیر ورزش باید از بودجه ای که
به ورزش اختصاص پی دا م ی کند دفاع کند ،در غیر این صورت
ما م ی مانیم و ماشینی که انگار بنزین ندارد .اگر معاون ورزشی
فردی باشد که س��ال ها کار کرده باشد و تجربه کافی داشته
باشد ،معاون پارلمانی اگر درست انتخاب شود تحول عظیم ی
در ورزش به وجود م ی اید .چون همین مع��اون پارلمانی به
مجلس م��ی رود و از قوانینی که به نفع ورزش اس��ت دفاع
م ی کند و از مجلس م ی خواهد که ان قوانین را تصویب کنند.
من در 10سال گذشته هیچ اتفاق مثبتی در این زمینه ندیدم.
به جز بند «ب» واقعا هیچ کاری در این بخش انجام نش��ده
است .معاون پارلمانی ما درس��ت زمانی که مجلس داشت
بودجه را تصویب م ی کرد به سفر مکه رفته بود.
این نش��ان م ی دهد ک��ه اقایان اهمیت این پس��ت را
متوجه نشده بودند .مجلس هم کار خودش را کرد و بودجه بند
«ب» را میان چند نهاد دیگر تقسیم کرد .بناب راین من در اداره
ورزش مشکل خاصی نم ی بینم ،در صورتی که دولت فردی
را به عنوان وزیر ورزش بیاورد که ویژگ ی های یک وزیر کارامد
را داشته باشد؛ وزیری که از ورزش دفاع کند ،معاونان ورزشی
در کنارش داشته باشد و در فدراسیون ها از روسایی بهره ببرد
که سوابق ورزشی و مدیریتی داشته باشند و بتوانند کار کنند.
lسلطان ی فر :باتوجه به مباحثی که طی جلسات
مختلف مطرح ش��د و باتوجه به بحث هایی ک��ه در کارگروه
انتخاب وزیر ورزش انجام شد ،باید بگویم انتخابات 24خرداد
در واقع «نه» محکم مردم بود به مدلی ک��ه در حال حاضر
کشور با ان اداره م ی شود.
از طرفی باتوجه به مشی اقای رئی س جمهور منتخب
که همان اعتدال گرایی است مردم نیز خواسته شان در همین
مسیر تعریف م ی شود؛ اینکه برخی مشکالت فعلی حل شود
و البته تغیی راتی نیز صورت بگیرد .ما فکر م ی کنیم ان چیزی
که مردم به دنبالش هستند اداره بخش های مختلف البته نه
با حفظ وضع موجود است و نه با تغیی راتی در سطح .مردم در
عرصه های مختل��ف تغیی رات جدی ،زی ر بنایی و اساس��ی را
خواستار هستند .یکی از این عرصه ها ورزش است.
نکته اینجاس��ت که خود رئی س جمه��ور منتخب هم
تاکید کرده که قصد دارد در حوزه ورزش تغیی رات جدی صورت
دهد .صورت مساله چیس��ت؟ به نظرم ما بعد از سال ها رکود
و فرا زو نش��یب حاال نیازمند یک برنامه ،حرکت و توسع ه ای
هستیم که اتفاقا تحقق ان باتوجه به پتانسیلی که از لحاظ
نیروی انسانی و به خصوص نسل جوان در کشورمان داریم،
قطعا امکان پذیر خواهد بود .توسعه و حرکت نیز تنها در یک
بخش نخواهد بود .به هر حال باتوجه به زحماتی که تا به حال
کشیده شده ،دولت های مختلف ،شهرداری ها و دیگر نهادها
زحماتی کشیده اند که منجر به این شده که ما امروز به لحاظ
سخت افزاری شرایط خیلی خوبی داشته باشیم .حال انکه باید
در رشته های مختلف پیشرفت کنیم.
در ورزش همگان��ی ،ورزش قهرمانی ،ورزش اموزش و
پرورش ،ورزش بانوان ،ورزش دانشگاه ها و بقیه بخش ها باید
به الگوهای موفق در دنیا توجه کنیم .امروز تجربه کشورهایی
که در حوزه ورزش حرف ب رای گفتن دارند پی ش روی ماست.
این کشورها مدل عجیب و غریبی نداش��ته اند .وقتی درباره
مسیر پیشرفت انها تحقیق م ی کنیم متوجه م ی شویم که
انها ورزش را از اموزش و پرورش دنبال م ی کنند.
در مرحله بعد به ورزش دانشگاه ها اهمیت م ی دهند و
در نهایت خروجی این تالش ها و پیگیری ها باعث م ی شود
که ورزش همگان��ی و ورزش قهرمانی این کش��ورها زبانزد
شود و در جایگاه های نخس��ت قرار بگیرند .البته فرق ما با
این کشورها این است که انها وقتی ب رای ورزش برنامه ریزی
م ی کنند همه اقش��ار را در نظر م ی گیرند ،اما م��ا باتوجه به
پاره ای از مالحظ��ات به عنوان مثال ورزش بان��وان را به طور
کلی جدا در نظر م ی گیریم و ب رای��ش برنامه ریزی م ی کنیم.
طبیعی هم هست ،اما ما باید به نقطه ای برسیم که در ورزش
همگانی و در واقع جای گرفتن این ورزش در سبد هزینه خانوار
به مراحل خوبی برسیم تا در نهایت این اتفاق باعث شود ما
اثرات تصمیمات کالن خودمان در حوزه ورزش را در عرصه
بهداشت و سالمت جامعه هم ببینیم و شاهد جامع ه ای باشیم
که توسعه پی دا کرده و رو به پیشرفت است.
در ورزش قهرمانی ه��م همین طور .ما باید ش��رایط
بهتری را ببینیم .ببینیم که رشته های گروهی ما هر روز در
حال پیشرفت هستند؛ اینکه به جز والیبال دیگر رشته های
ورزشی ما نیز در عرصه قهرمانی حرف های زیادی ب رای گفتن
دارند و هر کدام م ی توانند پدیده تازه ای در ان رشته باشند .باید
به جایی برسیم که دیگر مس��اله فوتبال ما صعود کردن به
جام جهانی نباشد .بلکه مس��اله ما درخشش در جام جهانی
باش��د .در عرصه والیبال به این راضی نباش��یم که به لیگ
جهانی راه پی دا کرده ایم و نتایج درخشانی هم به دست اورده ایم.
خب همین والیبال نتیجه زحمات و کارهای زی ر بنایی اقای
یزدان ی خرم اس��ت که البته باید بگویم اقای داورزنی نیز این
کارها را تکمیل کرد و در کل فدراس��یون موفقی بوده است.
این والیبال اتفاقا الگوی خوبی است .الگویی که باید در سایر
رشته ها نیز از این الگو بهره ببریم .ما زمانی ارزو داشتیم یک
گیم از ژاپن و چین ببریم اما ارزو قدرت های ب رتر والیبال جهان
را شکست م ی دهیم و پایمان را از اسیا فراتر گذاشته ایم.
بسکتبال ما در اسیا هنوز جزو بهترین هاست و البته در
هندبال نیز معتقدم اگر کاری که در والیبال انجام شد در این
فدراسیون هم صورت بگیرد به مراتب ش��رایط بهتری را در
یک دوره پنج تا هفت س��اله تجربه خواهیم کرد .ما بایستی
تغیی راتی اساسی در ورزش داش��ته باشم .باید زیرساخت ها را
فراهم کنیم .در واقع به س��متی برویم که اهمیت و اعتبار را
به ورزش برگردانیم .در م��دارس همان طور که زنگ فیزیک
و ش��یمی و ریاضی اهمیت دارد ورزش هم باید همین اندازه
و شاید حتی بیش��تر اهمیت داشته باش��د که از این طریق
ما جامع ه ای داش��ته باش��یم که جسم و جان س��المی دارد.
همان طور که بارها این ش��عار مذهبی را تکرار کرده ایم که
عقل سالم در بدن سالم است.
در واقع شرایطی باید ایجاد شود که دوره های قهرمانی
ورزش��کاران م��ا در دوران نوجوانی و جوانی باش��د و پس از
73
ورزش
طی این مراحل در دوره دبیرس��تان و دانشگاه این قهرمانان
به باش��گاه ها بیایند و انجا نیز متناس��ب با وضعیتی که در
رش��ته ورزش ی ش��ان وجود دارد به ادامه فعالیت بپردازند .در
هر رشته ای هم ش��رایط س��نی ب رای ادامه فعالیت در حوزه
قهرمانی و حرف��ه ای وجود دارد .به عن��وان مثال رقیب اقای
احسان حدادی که الکنا نام دارد االن 38سال سن دارد اما خب
هنوز هم ادامه م ی دهد و قهرمان ی های متعددی را هم کسب
کرده است اما در فوتبال یا برخی دیگر از رشته ها این شرایط
سنی متفاوت است.
lفائقی :مردم م��ا خیلی کریم هس��تند .مردم ما
مطالب ه ای از کسی ندارند .شما خانواده های شهدا را ببینید.
چه خواسته اند؟ جانبازان ما چه خواسته اند؟ در ب رابر کار بزرگی
که ب رای ای��ن مملکت انج��ام داده اند واقعا چ��ه مطالب ه ای
داشته اند؟ تازه م ی گویند کاش بتوانیم باز هم در خدمت ای ران
عزیز باشیم .ب رای مردم هم همین طور است .اگر بخواهیم
یک مقایسه ضمنی داشته باشیم و شرایط اقتصادی مان را
با همین کشورهای حوزه خلیج فارس مقایسه کنیم متوجه
م ی شویم که ما شرایط ضعیفی داریم.
هیچ اتفاقی هم نیفتاده باش��د در یکی ،دو سال اخیر
دیده ایم که چه وضعیتی در تورم و قیمت ه��ا به وجود امده
و مردم چه فش��اری را از لحاظ اقتصادی تحمل م ی کنند .در
واقع جیب این مردم و از جمله خود ما خالی ش��ده ،اما هنوز
مردم ایستاده اند.
ش��ما به این موضوع توجه کنید که اقتصاد مقاومتی
ک ترم جدید در دنیا محسوب م ی شود .اقتصاد یا ازاد است یا
ی
رقابتی است یا کاپیتالیستی ،اما در اینجا شرایط طور دیگری
اس��ت .به همین دلیل من معتقدم مس��اله مطالبه مساله
دیگری است .در واقع مساله ای سیاسی است که اگر خاط رتان
باشد در سال 76چنین مسائلی عنوان م ی شد که اقایان باید
توسعه سیاس��ی را رها کنند چون مردم نان م ی خواهند و...
چنین مباحثی مطرح شد و در واقع واژه مطالبات مردم بیش از
پیش شنیده م ی شد .فکر م ی کنم در این دوره رای مردم نشان
مثلث شماره 181
م ی دهد که انها با اعتدال موافق هستند.
انها در چند سال اخیر جامع ه شان را طور دیگری دیدند
و حاال دوس��ت دارند ای ران عزیز و قدرتمند باشد .به خصوص
در حوزه بی ن المل��ل .جامعه ورزش هم همی��ن طور .جامعه
ورزش برش��ی از این جامعه اس��ت .به محض اینکه جامعه
با نشاط شد و بعد از انتخابات 24خرداد مردم واقعا شاد بودند
بالفاصله در ورزش هم اتفاقات مثبتی رخ داد .ورزشکاران هم
پا به پای مردم امدند و افتخار افرینی کردند .ورزش به شادابی
جامعه دامن زد .چهار سال قبل جامعه دچار اختالفاتی شده
بود که در تیم ملی فوتبال هم ما این چند دستگی را دیدیم؛
دو دستگی که در نهایت به تیم ملی فوتبال ما اسیب رساند.
اما این دوره همه چیز فرق کرد .همه متحد شدیم .اقای
روحانی خودش��ان نقل م ی کنند که با نکونام حرف زدم و او
محکم و استوار گفت که کره جنوبی را م ی ب ریم و به جام جهانی
م ی رویم .خ��ب این اتفاق مب��ارک هم افتاد .ب��ا وجود همه
مصدومی ت ها ب رنده ش��دند .در مورد والیبال هم همی ن طور.
من به خاطر دارم که علیرضا دبیر قهرمان المپیک شده بود.
از دبیر پرسیدند چه م ی خواهی؟ م ی توانست مطالباتی داشته
باشد و بگوید خانه و ماشین م ی خواهم اما این جوان گفت؛
هیچ چیز نم ی خواهم فقط م ی خواهم ادامه تحصیل بدهم.
ادامه تحصیل نان ندارد ،اما عزت دارد .علم به ادم ها فضیلت
م ی بخشد.
حاال جامعه ورزشی ما حرف ش��ان این است که اقای
رئی س جمهور ش��ما از ما چ��ه م ی خواهید؟ ما چ��ه کاری از
دس��ت مان برم ی اید که ورزش دچار تحول شود و در مسیر
پیش��رفت قرار بگیریم .در واقع همه دس��ت یاری به سوی
رئی س جمهور منتخب دراز کرده اند .در واقع مطالب ه ای وجود
ندارد چون همه م ی خواهند وظایف خودشان را به خوبی انجام
بدهند .چون حاال شرایط به گونه ای است که هر کسی باید
یک مشکل را از روی دوش دولت بردارد .مثل یک کشتی پر از
حفره است که هر کسی باید یکی از حفره های ان را بگیرد تا
کشتی غرق نشود .ورزش ی ها را ببینید .هر کدام از زاویه ای به
دولت جدید کمک م ی کنند که دولت بتواند نسبت به گذشته
ورزش را بهتر و قدرتمندت��ر اداره کن��د .در حرف های اقای
یزدان ی خرم هم اگر دقت کنیم متوجه م ی شویم که این دوست
عزیز ما ابدا درباره مطالبات شخصی خودش حرفی نزد.
نکات مهم فائقی
جامعه ورزشی ما حرف شان این است که اقای رئیس جمهور
شما از ما چه می خواهید؟ ما چه کاری از دست مان برمی اید که
ورزش دچار تحول شود و در مسیر پیشرفت قرار بگیریم
اقای روحانی حرف بسیار مهمی درباره ورزش زدند .حرفی که
ما سال ها بود نشنیده بودیم .گفتند نگاه من به ورزش استراتژیک
است .بعد هم تاکید کردند که من ورزش را برای انسجام و امنیت
جامعه مفید می دانم.
ما االن مهندسی فرهنگ ورزش می خواهیم .هندسه اجرا در این
صورت راحت خواهد بود.
74
اصال مطالب ه ای در حرف هایش نبود .اقای یزدان ی خرم
را همه ما به خوبی م ی شناسیم .ب رای ورزش کشورمان منشا
خدمات بزرگی بوده است ،اما وقتی م ی خواهد درباره ورزش و
اینده ان صحبت کند به عدالت رجوع م ی کند و م ی گوید هر
کسی در ورزش باید سر جای خودش قرار بگیرد و نکته هایی
را م ی گوید که اتفاقا جنبه کمک رسانی به دولت جدید را دارد
نه مطالبات شخصی .اقای یزدان ی خرم بعد از این همه تجربه
کنار زده شد .چرا؟ خب کار غلطی بود .باید ادامه م ی داد .این
نش��ان م ی دهد که در مورد خود اقای یزدان ی خرم ب ی عدالتی
صورت گرفت .عدلی جابه جا شد و مدیری کنار رفت که نباید
م ی رفت.
اما ایشان اصال از خودش و اتفاقی که ب رای خودش رخ
داد حرفی نزد .این ارزشمند است .یا در مورد اقای سلطان ی فر
باید بگویم که او با مردم همیش��ه همراه بوده است .روز بعد
از انتخابات خیل ی ها مجاهد ش��دند .البت��ه من نم ی خواهم
بین ب رنده و بازن��ده فرق بگذارم ام��ا م ی خواهم بگویم اقای
سلطان ی فر اتفاقا خیلی قب ل تر از اینها در ستاد اقای روحانی
مشغول به فعالیت و مش��ارکت سیاس��ی بود .انجا بود .اما
االن مطالب ه ای دارد؟ نه ،ایا االن خودش را مطرح م ی کند؟ ایا
م ی گوید من از ابتدا هم در ستاد اقای روحانی بودم و ...نه ،االن
به دنبال کمک کردن است .عرضم را مختصر کنم .امروز ما
چه کاری بکنیم که مردم از ورزش لذت بب رند.
اگر بخواهی�م از ابتدای بحث به س�واالت دیگر
برس�یم اقای یزدان ی خرم خیلی قائل به ورزشی
ب�ودن یا سیاس�ی بودن نیس�تند و مدی�ر بودن
را ش�اخصه اصل�ی وزی�ر ورزش م ی دانن�د .اقای
سلطان ی فر از توسع ه گرایی در ورزش م ی گویند و
مهندس فائقی هم معتقد است که جامعه ورزش
برای خود چیزی نم ی خواه�د ،بلکه م ی گوید چه
کنیم که همه از ورزش لذت ببرند .با این رویکردها
ایا س�اختار ورزش اساس�ا این اج�ازه را م ی دهد
که ورزش به س�متی ک�ه اقایان معتقد هس�تند
حرکت کند.
lیزدان ی خ�رم :از ادامه بحث خودم ش��روع کنم؛
مظلوم ترین قش��ر جامعه ورزش ما مدی ران هس��تند .در هر
رشته ای افتخارات ب رای دیگران است و ضررها ب رای مدی ران
اس��ت .در صورتی که هر جا موفقیتی هست یعنی در انجا
مدیر موفقی هست .مدی ران زیادی داریم اما ما چگونه مدیری
م ی خواهیم؟ ما مدیری م ی خواهیم که بتواند حق ورزش را از
دولت بگیرد .ان مدیر ورزشی نیست .نباشد .اما حق ورزش را
بگیرد .به طور مثال ورزش را بای��د از مالیات جدا کنیم .اجازه
بدهیم دو شغله ها کار کنند .این قانون منع کار ب رای دوشغله ها
را برداریم .االن ورزش ما مش��کلش این است که صد در صد
دولتی اداره م ی شود .فدراس��یون های ما االن دو بع د از ظهر
ی کامال دولتی بر فضای ورزش ما
تعطیل م ی شوند .سیستم
حاکم شده که اصال خوب نیست .این یعنی چه؟ در صورتی
که کار ما تازه از دو بع د از ظهر ش��روع م ی شد و گاهی تا اخر
ش��ب طول م ی کش��ید .این دید مدیریتی م ی خواهد؛ فردی
که برود و بگوید مساله ورزش را استثنا کنید .شرایط ورزش
را طور دیگری ببینید .در ورزش ش��ب و روز وجود ندارد .اقای
س��لطان ی فر و اقای فائقی االن حرف هایی زدند که نش��ان
م ی داد تا چه حد به ورزش اش��راف و اگاه��ی دارند .خب این
امتیاز مثبتی است .اما اگر فردی را بیاوریم که خودش ورزش
را نشناسد اما ادعا کند که م ی تواند خیلی زود شرایط را درک
کند و یک سری ادم ورزشی هم دور و بر خودش بیاورد همین
اتفاق تلخی که در سال های اخیر شاهد ان بوده ایم ،م ی افتد.
حتما باید فردی بیاید که در مورد ورزش اطالعات داشته باشد.
دیگر ب رای گرفتن اطالعات ورزش��ی وقت نگذارد ،بلکه این
اطالعات را خودش داشته باشد .همین حاال هم هستند چنین
مدی رانی که بتوانند واقعا در ورزش تحوالت جدی ایجاد کنند.
ما 15س��ال پیش خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم .اقای
طرح روی میز چیست؟ االن چه باید کرد؟
ورزش
lیزدان ی خرم :اخرین باری که نشستیم و در اتاق
فکر با یک سری افراد تحصیلکرده و دانشگاهی درباره اینده
ورزش و راه ه��ای توس��عه ورزش حرف زدی��م گفتیم رئیس
سازمان تربی ت بدنی نباید رئیس کمیته ملی المپیک باشد.
ب رای اینکه ما قحط الرجال نداریم .رئیس کمیته ملی
المپی��ک در همه جای دنیا تعری��ف دارد .رئیس کمیته ملی
المپیک باید فردی با نفوذ باشد که بتواند از شخصیت خودش
به نفع ورزش بهره ببرد .وابسته به دولت نباشد .حاال فرض
کنید رئیس س��ازمان و رئیس کمیته ملی المپیک یک نفر
باش��د ،خب زور ان فرد کم م ی ش��ود .قدرت زی��ادی ندارد و
نم ی توان��د ان طور که باید ب��رای ورزش پول بی��اورد .اقای
مهندس فائقی یک زمانی حرف جالبی زد.
گفت؛ ش��ما االن از ما توق��ع داری��د در ورزش باالتر از
روس��یه باش��یم .خب ش��ما صنع��ت و کش��اورزی و دیگر
بخش های ما با روسیه را مقایس��ه کنید اگر در ان بخش ها
از روس��یه باالتر بودیم ان وق��ت کوتاهی از ماس��ت که در
حوزه ورزش از انها باالتر نیستیم .این یک اصل است .اقای
سلطان ی فر از کره جنوبی صحبت کرد .انها در ورزش بیشتر
س��رمایه گذاری کردند یا ما؟ خب انها بیشتر سرمایه گذاری
کردند و ح��اال از همه لحاظ از ما پیش��ی گرفته ان��د .اقایان
دو سال به علی کفاشیان پول ندادند.
در جلس ه ای که با رئیس محترم مجلس داشتیم ،من
گفتم اقای الریجانی شما سازمان ورزش را به وزارتخانه تبدیل
کردید و در نهایت کار به اینجا رس��ید که ه��ر وقت هم که
خواستند از وزیر ورزش بازخواست کنند و نمایندگان همسو
ی را خیل��ی راحت عادی کردن��د .حتی اجازه
با وی ان ناکام
ندادند استیضاح ش��ود .پس ما هرگز از دعواهای سیاسی به
مثلث شماره 181
فائقی و هاشم ی طبا هم بودند.
ایش��ان فرمودند؛ در ورزش ،پایه ورزش همگانی است
و قله اش ورزش قهرمانی است .ش��ما باید در برخی رشته ها
همیشه قهرمان باش��ید .خب من لذت بردم از این فرمایش
حضرت اق��ا .ضمن اینکه در همان مقطع پیش��نهاد خوبی
مطرح شد .اینکه تعداد فدراس��یون ها کم شود .وقتی بودجه
فراوانی در کار نیست چرا باید فدراسیون های ما بیشتر شود.
ان موقع 20فدراسیون داشتیم اما حاال 52فدراسیون داریم با
همان بودجه ای که ان سال ها به ورزش اختصاص م ی دادند.
حاال دیگر با قطره چکان به فدراسیون ها پول تزریق م ی شود.
در نتیجه بازده ی اش هم همین م ی شود که شاهدش هستیم.
ما واقعا از خیلی از کشورهای اسیایی عقب تر هستیم و این
واقعیت را باید قبول کنیم که اگر در سال های اخیر افتخاری
هم نصیب یک رشته ورزشی شده ،صرفا به دلیل مدیریت ان
فدراسیون بوده است .ما امروز در ورزش اصال به سرمایه گذاری
و جوانگرای��ی اهمیت نم ی دهی��م .م ی خواهیم مثل وزارت
جهاد ،وزارت ورزش را اداره کنیم .این اصال قابل قبول نیست.
ضمن اینکه وزارت ورزش به نظ��رم باید از وزارت جوانان جدا
شود .چون ان وزارتخانه خودش کلی کار دارد .مساله جوانان
ی جداگانه داشته باشد.
باید جداگانه حل شود و سیستم
lس�لطان ی فر :اینکه امور جوان��ان از ورزش جدا
شود بحث درستی است .جوانان ما مشکالتی دارند که این
مشکالت تنها ب رای یک س��ازمان یا یک وزارتخانه نیست.
ما باید تعریف کنیم که جوانان ما چه مشکالتی دارند .خب
مسائل مختلفی وجود دارد؛ کار ،معیشت ،ازدواج ،تحصیالت،
اینها مشکالت عمده جوانان است .بس��یاری از کارشناسان
م ی گویند ضمن حفظ وزارتخانه ورزش ،بای��د حوزه جوانان
جدا شود.
به نظرم این جداسازی و استقالل فدراسیون ها در دولت
اینده در دس��تورکار وزارت ورزش قرار خواهد گرفت .اما باید
عرض کنم ،ورزش معروفیت م��ی اورد اما کمتر محبوبیت
م ی اورد .به خاطر اینکه برد ها ب رای ورزشکار است و باخت ها
ب رای مدی ران و وزیر و رئیس فدراسیون است .فینال جام حذفی
بین پرسپولیس و سپاهان را یادتان هست.
بازی به پنالتی کشیده شد .دو بازیکن پنالتی را خ راب
کردند همه تقصیرها به گردن یحیی گل محمدی افتاد .اگر
ان دو پنالتی گل م ی شد امروز یحیی هم امپ راتور شده بود.
همان طور که افشین قطبی را س��پهر حیدری در ان فینال
لیگ برتر امپ راتور کرد .به هر حال س��اختار ورزش باید مورد
تجدید نظر قرار بگیرد .االن در بخ��ش جوانان ،وزارت ورزش
چه اقداماتی انجام داده است؟ کارش این بوده که سالی یکی،
دو بار در مناس��ب ت های مذهبی جش��ن ازدواج برپا کند و در
روز تولد حضرت عل ی اکبر(ع) به جوانان همنام با این بزرگوار
سکه هدیه بدهد و ...خب اینها کافی نیست .جوانان ما امروز
مشکالتی دارند که عدم تشکیل یک سازمان ب رای رسیدگی
به مشکالت شان به نظرم نوعی کم کاری و اجحاف در حق
انان است.
lفائقی :ساختار زمانی است که شما استراتژی دارید،
همه امکانات را دارید و بعد به دنبال ساختار س��ازی هستید.
مجلس محترم در این سال ها نم ی توانست نظارت خودش را
به سمت وزارتخانه کردن سازمان تربی ت بدنی حرکت دهد و در
نهایت این تصمیم خود را عملی هم کرد .حاال مجلس اعمال
نظارت م ی کند .این نقش نظارتی اتفاقا پررنگ هم شده است.
حتی یک بار وزیر ورزش را استیضاح هم کردند .پس باتوجه به
این دیدگاه نظارتی کار تا کنون پیش رفته است .من م ی خ واهم
بگویم قانون ورزش ما به س��ال 1350برم ی گردد .این قانون
تحت عنوان قانون اماتوری ورزش است.
چه بخواهیم چه نخواهیم ،باید در این قانون بازنگری
داشته باشیم .به نظر من حاال باید این بازنگری طوری صورت
بگیرد که همسو با اهداف دولت اعتدال ،کارها و تصمیمات
انجام شود.
اما بحث دیگری هم هس��ت .بازنگری زمانی ضروری
م ی شود که ش��ما از همه ظرفی ت های همین قانونی که در
اختیار داریم استفاده کرده باشید ،در صورتی که ما هنوز این
کار را هم انجام نداده ایم .مثال م ی زنم؛ اوال هشت سال است
که شورای عالی ورزش تعطیل است .این شورا ظرفیت باالیی
دارد .در قانون امده که این شورا تقریبا همه کاره است.
یعنی اگر این ش��ورا موضوعی را تصویب نکند ان کار
در ورزش نباید انجام بگیرد .عین همین ش��ورا در استان ها
نیز م ی تواند تشکیل شود اما به ریاست استاندار ،یعنی همین
ترکیب در استان ها هم وجود دارد که اتفاقا این یکی را اصال
اجرا نکردیم ،یعنی هی چ وقت اجرا نشده است .اگر این شورای
استانی را داشتیم ،اگر شورای ورزش را در سطح عالی ورزش در
این هشت سال داشتیم مطمئنم که هماهنگی و انسجامی
در درون دولت به وجود م ی امد.
نه تنها در دولت که در همه بخش ها این انس��جام به
وجود م ی امد .االن س��اختار ما یک ظرفی ت های��ی دارد که
م ی توان از ان بهره برد .همین س��اختار به شما م ی گوید که
پرسپ ولیس و استقالل را در همین اوضاع اشفته نیز م ی توانید
خصوصی کنید.
همی��ن االن قان��ون به ش��ما اج��ازه م ی ده��د طرح
نیمه تمام تان را به بخش خصوصی واگذار کنید .اما از بس که
ما گرفتار حواشی شدیم ،که از اصل دور شدیم .اقای روحانی
حرف بس��یار مهمی درباره ورزش زدند .حرفی که ما سال ها
بود نش��نیده بودیم .گفتند نگاه من به ورزش اس��تراتژیک
اس��ت .بعد هم تاکید کردند که من ورزش را ب رای انسجام و
امنیت جامعه مفید م ی دانم .ما همه این سال ها دنبال همین
بودیم .اینکه همه بپذیریم که ورزش چه جایگاه مهمی دارد.
وقتی شما به ورزش چنین نگاهی پیدا کردید باید خودتان را
تکان بدهید .یعنی اوال اجرا را به مردم واگذار م ی کنید .االن
اسم فدراسیون های ما فدراسیون است ،اما همه شان باشگاه
دار هستند .یعنی کسوت فدراس��یون و متولی به خودشان
نم ی گی رند .به عن��وان مثال م ی گویند م��ن متولی تیم ملی
کشتی این کشور هستم نه کشتی این کشور یا من متولی
تیم ملی فوتبال این کشور هستم.
مساله استعدادیابی اساس��ا مغفول مانده است .چون
فدراس��یون های ما فقط به فک��ر صعود تیم ه��ای ملی به
جام جهانی هستند .تمام درد فوتبال ما این است که کی روش
تیم ملی را باید به جام جهانی ببرد .خب این درس��ت نیست.
معتقدم که چه وزارت باشیم چه سازمان ،باید ورزش را به مردم
بسپاریم و خودمان نقش نظارتی داشته باشیم.
نکات مهم یزدانی خرم
وزیر ورزش باید از بودجه ای که به ورزش اختصاص
پیدا می کند دفاع کند ،در غیر این صورت ما می مانیم و ماشینی که
انگار بنزین ندارد
ما قحط الرجال نداریم .رئیس کمیته ملی المپیک در همه جای
دنیا تعریف دارد .رئیس کمیته ملی المپیک باید فردی با نفوذ باشد
که بتواند از شخصیت خودش به نفع ورزش بهره ببرد
مظلوم ترین قشر جامعه ورزش ما مدیران هستند .در هر
رشته ای افتخارات برای دیگران است و ضررها برای مدیران
است
75
ورزش
نتیجه های خوبی نم ی رسیم.
به نظ��ر م��ن اول مطالع��ه ،دوم برنامه ریزی ،س��وم
سرمایه گذاری و چهارم اجرای این برنامه ریزی توسط مدیری
الیق .غیر از این نم ی ش��ود ،یعنی کار از پی��ش نم ی رود .از
سویی دیگر باید این رشته ها کم ش��ود .انگلستان 17رشته
ورزشی دارد .بعضی رش��ته ها واقعا م ی توانند خودکفا باشند.
سوارکاری ،تنیس و برخی دیگر از رشته ها واقعا امکان خودکفا
شدن و مستقل بودن دارند .طبق قانون ،ورزش باید مجانی
باشد .اگر بخواهیم از اماتوری به سمت حرفه ای شدن پیش
برویم خیلی از رشته های ورزشی ما خود به خود جدا خواهند
شد .اینها باید سازماندهی شوند .ورزش اساسا بعضی رشته ها
را دارد که خودشان صنعت محسوب م ی شوند.
ما م ی توانیم از این رشته ها درامدزایی کنیم .اتاق فکر
تشکیل بدهیم .کارشناسان بیایند نظر بدهند و وزیر ورزش از
این نظ رات استفاده کند .من بارها درباره ضرورت به کار گیری
پیشکسوتان حرف زدم .واقعا اینها حرف ب رای گفتن دارند و
باید در اتاق فکر فدراسیون ها به کار گرفته شوند .ضمن اینکه
بحث بودجه یک درصدی را بای��د پیگیری کنیم .اختصاص
این بودجه یک درصدی به ورزش خیلی از مشکالت ما را حل
م ی کرد .به هر حال یک مسائلی هم مطرح است که باید به
انها توجه کنیم .اینکه خصوص ی سازی بحث بسیار حساسی
است .االن درباره پرسپ ولیس و استقالل و خصوصی شدن این
یزنیم.
دو باشگاه حرف م
خب این مساله باید از راه خودش انجام شود و فردی پی دا
شود که ش��ما بتوانید به ان اعتماد کنید .اگر یک فردی این
باشگاه را خرید و فردا به هواداران این تیم گفت بیایید میدان
ازادی را ببندید چه بای��د کرد؟ االن اساس��ا نم ی توان این دو
باشگاه را به بخش خصوصی واگذار کرد .چون کسی نم ی اید
ضرر بخرد .ابتدا باید ب رای این دو باشگاه امکاناتی فراهم کنیم.
به اینها مستقالتی بدهیم و بعد به فکر خصوص ی کردن ان
باش��یم .اقای فائقی همین حاال بیایند به من و شما بگویند
مثلث شماره 181
بیایید مدیریت استقالل و پرسپولیس را بر عهده بگیرید.
منطقی نیست که بپذیریم .چون خود شما بهتر از من
م ی دانید که هر باشگاهی باید در چند رشته ورزشی فعالیت
داشته باشد .پرسپولیس و اس��تقالل االن طبق قانون مثل
تیم های محلی هستند و باشگاه نیستند .ژیمناستیک االن
از بین رفته است .االن در دنیا ورزش اول ژیمناستیک است،
بعد شنا و بعد هم د وو می دانی .فوتبال پنجم و ششم است .ما
کجاییم؟ پس ما ناچاریم ورزش را علمی کنیم .سالی چند نفر
لیسانس و دکترای تربی ت بدنی م ی گیرند؟ کدام یک از اینها
م ی ایند در وزارت ورزش کار کنند؟ هی چ کدام .ورزش��کاران ما
شغل ندارند .بناب راین وزیر ورزش باید افراد الیق و کارشناس
را بیاورد که در اتاق های فکر مسائل ورزش را حل کنند و به
توسعه ورزش کمک کنند.
lسلطان ی فر :اقای یزدان ی خرم گفتند ب رنامه ریزی،
مدیریت ،اجرا و نظارت .خب ما نهایتا م ی خواهیم کجا برویم؟
ما در کارگروهی که تشکیل داده ایم چهار کار را انجام داده ایم.
نکات مهم سلطانیفر
ورزش معروفیت م ی اورد اما کمتر محبوبیت م ی اورد .به خاطر
اینکه برد ها برای ورزشکار است و باخت ها برای مدیران و وزیر و
رئیس فدراسیون است
ما فاکتورهایی را در نظر گرفتیم .التزام به نظام ،هماهنگی با
رئی س جمهور ،داشتن تفکر سیستمی ،داشتن مقبولیت در ان حوزه
کاری و داشتن تخصص کافی .حاال به 40گزینه رسیده ایم
اینکه امور جوانان از ورزش جدا شود بحث درستی است جوانان
ما مشکالتی دارند که این مشکالت تنها برای یک سازمان یا یک
وزارتخانه نیست
76
اوال وضعیت فعلی ورزش کشور را بررسی کرده ایم.
دوم چالش ها و ضع ف ها را شناسایی کردیم .سوم ب رنامه
کوتاه مدت تدوین کردیم .ب رنامه هایی که شش ماهه هستند و
اولویت های هر بخش قرار است در این ب رنامه کوتاه مدت مورد
رسیدگی قرار بگیرد و نکته چهارم اینکه ب رنامه های بلند مدت
و چهار س��اله را محور بندی کردیم .ما جدا از این مسائل یک
جهت گیری باید داش��ته باش��یم .اگر قرار است برنامه های
کوتاه مدت خود را اجرا کنیم بای��د ببینیم که اولویت های ما
چیست؟ یک سری کارها انجام شد.
بحث باشگاه ها ،فدراسیون ها ،بازی های 2014اسیایی،
جام جهانی 2014فوتبال ،مشکالت پیشکسوتان ،رسیدگی
به امور اس��تان ها و ...اما خواس��تیم یک کار اساسی انجام
بش��ود .ما در مدیریت دو نوع تعریف داریم؛ یک نوع مدیری
که به حفظ وضع موجود کم��ک م ی کند و نوع دیگر مدیری
که توسع ه گراست .تعریف ما این است که برگزاری جلسات
و یک سری کارهای دم دس��تی را هر مدیری م ی تواند انجام
دهد .خب این مدیر اسمش مدیر حفظ وضع موجود است .اما
مدیر توسع ه گرا فردی است که م ی گوید من در حوزه کاری ام
20مشکل دارم ولی اگر به من سه سال زمان بدهید من هفت
مورد ان را حل م ی کنم .البته کارهایم را هم انجام م ی دهم.
نامه هایم را امضا م ی کن��م ،مالقات های مردمی هم
دارم ام��ا از همین حاال این را هم م ی گوی��م که قصد دارم از
20مشکلی که در شهرستان محل کارم وجود دارد ،هفت مورد
ان را حل کنم و البته سه سال زمان م ی خواهم و ب رنامه ام هم
این است .همین مدی ران هس��تند که ماندگار م ی شوند .من
استاندار گیالن بودم.
از س��ال 80تا .84کاره��ای زیادی بود ک��ه باید انجام
م ی گرفت و خوشبختانه انجام شد .کارهایی که واقعا مشکل
اصلی ان منطقه بود 5 .مورد از کارهایی که انجام ش��د واقعا
تاریخی بود .یکی از این کارها احداث ازادراه قزوین به رشت بود
که این ماحصل تالش شخصی من بود .داستان هم دارد .یک
اتفاق مهمی افتاد و حاال ساالنه چند هزار نفر از مردم کمتر
در این مسیر کشته م ی شوند .خب این کار مفیدی بود .یکی
دیگر از این کارها منطقه ازاد انزلی بود.
س��وم احداث خط راه اهن بود .نکته بعدی احداث چند
مجتمع فوالد بود .امروز یکی از قطب های صنعتی ما همین
تولید فوالد است که روزانه سه میلیون تن فوالد تولید م ی شود.
اینها تا اب��د در کارنامه من مانده اس��ت .در بحث ورزش هم
نحوه انتخاب وزیر چگونه باید باشد؛ اقایان فائقی
و سلطان ی فر از اعضای کمیته انتخاب هستند؟
lفائق�ی :ما بیشتر به ابزارهای اجرایی ورزش فکر
داخلی و بقیه بودجه م ی خواهد .ان وقت ش��ما پول ناچیزی
به من م ی دهید .خب چه باید کرد؟ فدراس��یون کشتی هم
فرنگ��ی دارد هم ازاد .همه مس��ابقاتش را ه��م باید برویم.
در همه مس��ابقات هم باید مق��ام بیاوریم .خ��ب پول هم
نم ی دهند .چه باید ک��رد؟ بناب راین انجام هر کاری س��رمایه
م ی خواهد .اگر نباشد کاری از پیش نم ی رود .اما اعتماد شرط
اصلی ماجراست .بعض ی ها سالن احداث کردند و به سازمان
تربی ت بدنی دادند و سازمان ورزش انها را اجاره داد .م ی گفتند
مگر ما عقل این کار را نداشتیم که خودمان کاسبی کنیم اما
ب رای خیری که در انجام این کار بود سالن احداث کردیم .امثال
این فرد را زیاد داریم.
اقای سلطان ی فر! دبیر کمیته انتخاب وزیر ورزش
ش�ما هس�تید .چه ویژگ ی هایی برای وزیر اینده
ورزش ترسیم کرده اید؟
lفائق�ی :حاال که این طور شد عرض م ی کنم که
نایبرئیس این کمیته هستند.
ایشان
lس�لطان ی فر :در ه��ر فیلد م��ا فاکتورهایی را در
نظر گرفتیم .التزام ب��ه نظام ،هماهنگی ب��ا رئی س جمهور،
داش��تن تفک��ر سیس��تمی ،داش��تن مقبولی��ت در ان
حوزه کاری و داش��تن تخص��ص کافی .حاال ب��ه 40گزینه
رس��یده ایم .حاال باید رای گیری کنیم .این روالی اس��ت که
بای��د انجام ش��ود و اقای روحان��ی روی این موض��وع تاکید
داش��تند .هر یک از این اعضا کارگروه س��ه نفر را پیش��نهاد
کرده اندg .
ورزش
م ی کنیم .اینطور م ی شود که خود ورزش را از یاد م ی بریم .مثل
اینکه وقتی درباره فرهنگ حرف م ی زنیم فورا درباره تجهیز
یزنیم در صورتی که اینها
سینماها و فرهنگس��راها حرف م
مصداق های حوزه فرهنگ هس��تند .خ��ود فرهنگ چطور؟
خود ورزش چطور؟ بناب رای��ن ابتدا باید در م��ورد خود ورزش
چاره اندیشی کنیم .ما نسبت به دنیا عقب هستیم .از لحاظ
مالی ،سرانه ورزشی ،امکانات مالی و اقتصادی پایین هستیم.
چاره چیست؟ ورزش به نظر من باید به سبد خانوار برود .اما
این اتفاق چطور صورت م ی گیرد؟ تا زمانی که شما ورزش را
به مثابه یک امر اجتماعی و مس��اله ای ک��ه م ی تواند عامل
اجتماعی باشد تلقی نکنید این اتفاق رخ نخواهد داد .باید به
ورزش به عنوان مقوله ای اجتماعی نگاه کنید .این ورزش باید
به کل جامعه وصل ش��ود .قانون االن شهرداری ها را موظف
کرده که چهار درصد از پول خ��ود را صرف ورزش و فرهنگ
کنند .خب م ی دانید این چه اعتبار باالیی است! من چند وقت
پیش با رئیس سازمان تامین اجتماعی حرف م ی زدم .پرسیدم
درامد شما چقدر اس��ت .گفت ماهانه 15هزار میلیارد تومان
درامد داریم .حساب کردم ساالنه این مبلغ م ی شود 180هزار
میلیارد .یک درصد این پول م ی ش��ود 1800میلیارد تومان.
ورزش از اول انقالب تا کنون 1000میلیارد تومان پول نگرفته
است .در همه جای دنیا از همین راه پیشرفت کرده اند .االن
بایرن مونیخ و خیلی از باش��گاه های بزرگ این طوری بزرگ
ش��ده اند .بناب راین باید یک نظام بزرگ ورزشی پدید بیاوریم.
بالفاصله بعد از تشکیل این سیستم نظام مند باید برویم سراغ
قوانینی که باز هم دست ما را ب رای پیش��رفت باز م ی گذارد.
اق�ای یزدان ی خ�رم! بی�ش از 20س�ال در حوزه
فدراس�یون ها کار کرده ای�د .به نظر ش�ما فرقی
نم ی کند که وزیر اینده ورزش سیاس�ی باش�د یا
ورزشی؟
lیزدان ی خرم :شرکت در مس��ابقات بی ن المللی،
مثلث شماره 181
همین رویه را باید در پیش بگیریم .حاال بد نیست از نقطه ای
شروع کنیم که در موردش تا به حال غفلت کرده ایم .ورزش
بانوان یکی از همین موارد است؛ مساله ای که هرگز درباره اش
فکر اساسی نکرده ایم .ما معتقدیم که ورزش بانوان به مراتب
م ی تواند بیش از اینه ا ترقی کند و توسعه پیدا کند .شما نگاه
کنید وقتی در کنکور در شرایطی ب رابر هستیم همین بانوان
60درصد امار قبولی را به خودشان اختصاص م ی دهند .چرا
این فرصت نباید در ورزش نصیب این عزیزان شود؟ با وجود
همه محدودیت ها باید بپذیریم که ورزش بانوان بیش از اینها
م ی تواند رشد کند.
اگر همین رش��ته های ورزش��ی که بانوان م��ا در ان
حضور دارند مثل پینگ پنگ ،س��وارکاری ،تی راندازی ،تنیس
ی را دریابیم و از همین ح��اال به این بانوان
و رش��ته های رزم
ورزش��کار امکانات بدهیم و انها را حمای��ت کنیم باور کنید
در المپیک 2016م ی توانیم به قدرت های جهانی تنه بزنیم
و حتی چند مدال ارزشمند به دس��ت بیاوریم .چون بانوان ما
نشان داده اند که ظرفی ت های بس��یار باالیی ب رای پیشرفت
دارند.
در تی راندازی بانوان ما همین حاال جزو هشت تیم برتر
جهان هس��تند .اگر کمی به اینها توجه بیش��تری شود باور
کنید ما طالیی هم م ی ش��ویم .تی راندازی که بانوان ما این
همه در ان اس��تعداد دارند تا کنون بد کار نکرده ،اما هرگز از
ظرفی ت های این رش��ته پرمدال به��ره نبردیم .چون همین
تی راندازی رش��ته های مختلفی دارد که بی��ش از 100مدال
م ی توان از ان بیرون کشید اما ما هیچ وقت نتوانستیم این
کار را انجام بدهیم و خودمان را به حداقل ها راضی کرده ایم.
این همه نیروهای نظامی و این همه تفنگ ساچمه ای
و سالن هایی که م ی توان در ان ب هراحتی تمرین کرد اما هنوز
از 114مدالی که در رشته تی راندازی م ی توانیم به دست بیاوریم
حتی یک برنز هم نگرفته ایم .خب این جای تاسف دارد .در
رشته های دیگر هم همی ن طور .در رشته دو ومیدانی ،شنا و
ژیمناستیک هم همین طور .در المپیک 1976مونترال یک
خانم رومانیایی به نام نادیا کومانچی که 14ساله بود 7مدال
طال اورد .در همان المپیک یک شناگر امریکایی که 21ساله
بود هفت مدال طال اورد .مایکل فلپس هم که دیگر جای خود
دارد .باید در عرصه ورزش بانوان کار کنیم .در ورزش اموزش
و پرورش باید کار کنیم .ورزش باید تبدیل به یک رشته شود.
یک کار اساسی صورت بگیرد که هر فردی سال به سال
به اموخته های ورزش ی اش اضافه شود .باید ورزش دانشگاه ها
تکمی ل کننده باشد و در مرحله بعد باید به باشگاه ها بیندیشیم.
االن خیلی از جاهایی که ما به انها باشگاه م ی گوییم اساسا
پروانه کار ندارند و غی ر قانونی هستند .اگر به باشگاه ها زمین
به قیمت دولتی ندهیم ،تسهیالت ندهیم ،معافیت مالیاتی
ندهیم و یک س��ری کارهای اساسی انجام ندهیم نه من ،نه
ش��ما ،نه اب راموویچ و نه ش��اهد خان هیچ کدام ما نم ی تواند
وضعیت باش��گاهداری ما را نجات بدهد .نم ی ایند ،چرا باید
یزنیم .این
چنین کاری بکنند؟ ما از خصوص ی سازی حرف م
کار چگونه باید انجام شود؟
یک واگذاری از طریق بورس و فرا بورس .این امکان پذیر
نیست چون هر باشگاهی بخواهد به فرابورس برود باید دو
سال تراز مالی مثبت داشته باشد .دوم ؛ از طریق مذاکره با یک
فرد متمول .این هم راهی بوده که تجربه اش را داش��ته ایم.
انقدر ب رایش حاشیه درست م ی کنیم که دست اخر م ی گوید
مهرم حالل ،جانم ازاد .م ی رود .پس از این طریق هم نم ی شود
کاری کرد .سوم؛ اینکه یک شرکت تاسیس کنیم و سهام این
باشگاه ها را بفروشیم .هر هواداری هم م ی تواند سهم بخرد.
از این طریق یک بنگاه اقتصادی باز کنیم .یعنی یک شرکت
سهامی عام تشکیل بدهیم .سال به سال هم گزارش مالی
بدهیم .در مورد راه دوم مایلم این نکته را هم بگویم که شما
بر فرض یک فرد متمول را پیدا م ی کنید .به او م ی گویید که
شما باید این باشگاه را با این قیمت و در حالی که این قدر هم
بدهی دارد بخرید ،ضمن اینکه شما نه معافیت مالیاتی دارید
نه تسهیالتی به ش��ما تعلق م ی گیرد و نه زمینی در اختیار
خواهید داش��ت .خب ان فرد باید عقل معیوبی داشته باشد
که با شرایط شما کنار بیاید .اما اگر به این باشگاه های زمین
دادید ،مساله وام را حل کردید 10 ،سال هم معافیت مالیاتی
دادید ان وقت چهار نفر پی دا م ی شوند که بیایند سرمایه گذاری
کنند .در واقع شما باید سیاست های تشویقی داشته باشید که
از این طریق کار خصوص ی سازی را انجام بدهید.
اگر ورزش را به امری جدی در جامع��ه تبدیل کنیم صنوف
مختلف ما م ی ایند و سرمایه گذاری م ی کنند .همان طور که
مسجد م ی سازند ،فضاهای ورزشی نیز م ی سازند که خودشان
بتوانند از ان بهره بب رند .اگر راهبرد های ما درست نشود هر کار
دیگری که انجام بدهیم ب ی فایده خواهد بود .ما االن مهندسی
فرهنگ ورزش م ی خواهیم .هندسه اجرا در این صورت راحت
خواهد بود.
77
حرفه ای
و مسلمان
ستارگانی که دراروپا روزه می گیرند
دیـــدار مثلث شماره 181
در اولی��ن روز ماه مب��ارک رمض��ان ،در صفحه تویتر
مسعوت اوزیل ،ستاره المانی باشگاه رئال مادرید ،این عبارت
نقش بسته بود.
« ،»Ramazan ayiniz kutlu olsunای��ن
بازیکن ترک تبار این گونه فرارسیدن این ماه سرشار از خیر
وبرکت را به تمام مسلمانان جهان تبریک گفته بود .اوزیل در
تمام این سال ها که در سطح اول فوتبال جهان بازی کرده،
نشان داده یک مسلمان واقعی است .عکس های بیشماری
از او یافت م ی شود که قبل از ورود به زمین مسابقه در حال
دعا کردن اس��ت .اوزیل در م��ورد این لحظه ه��ا م ی گوید:
«حاال تم��ام بازیکن��ان رئال مادرید خ��وب م ی دانند وقتی
من دارم دعا م ی کن��م ،نباید با من صحب��ت کنند ».اوزیل
تنها بازیکن مس��لمان حاضر در لی گ های اروپایی نیست؛
بازیکنان بزرگ و مسلمان بس��یاری هستند که در تیم های
بزرگ بازی م ی کنند .عالوه بر اوزی��ل م ی توان از بازیکنانی
چون کریم بنزما ،ادین ژکو ،سمیر نصری ،کولو توره ،یحیی
توره ،فرانک ریبری ،حاتم بن عرفا ،دمبابا ،الشه رابی و ...نام
برد .این بازیکنان و بسیاری دیگر از بازیکنان حرفه ای در ماه
رمضان چه م ی کنند؟
کولو توره ،بازیکن س��ابق منچسترس��یتی که در این
فصل به لیورپول امده ،روزه گرفت��ن در ماه مبارک رمضان
را عامل��ی م ی داند ب رای تقوی��ت ذهن .کولو ت��وره در مورد
روزه گرفتن م ی گوید« :همزمان شدن ماه مبارک رمضان با
فصل امادگی تیم های فوتبال ،چالش بزرگی ب رای بازیکنان
مسلمان اس��ت ،اما ایمان به خدا هر غیرممکنی را ممکن
م ی کند .در حال حاضر احس��اس قدرت م ی کنم و با ایمانی
که دارم م ی خواهم این مرحله را پش��ت سر بگذارم .پنج روز
اول ماه مبارک رمضان ب رای یک بازیکن که در تمرین شرکت
م ی کند سخت است ،اما بعد از ان بدن عادت م ی کند .از نظر
ذهنی و بدنی در شرایط خوبی به سر م ی برم و فکر نم ی کنم
مش��کلی پیش بیاید ».در باش��گاه لیورپول یک مسلمان
دیگر هم فعالیت م ی کند؛ او کس��ی نیس��ت جز دکترظفر
اقبال .این پزش��ک در مورد ماه رمضان م ی گوید« :در طول
ماه رمضان ،ما فعالیت بازیکنانی که روزه م ی گی رند را زی رنظر
م ی گیریم ،ب رای انها متخصص تغذیه استخدام کرده ایم تا
روزه گرفتن در طول برنامه اماده س��ازی مشکلی ب رای کولو
توره و اسامه السعیدی ،بازیکن مراکشی تیم ایجاد نکند .راجرز
هر روز پیگیر است .اکنون همه در تیم ما با ماه رمضان و روزه
اشنا هستند.گاهی م ی شود که وقتی افتاب غروب م ی کند،
78
سجده شکر دو بازیکن مسلمان در رقابت های لیگ برتر انگلیس
بازیکنانی مثل س��وارس و لوکاس به س��مت من م ی ایند و
م ی گویند وقت ان است که چیزی بخوری».
در لیگ برتر انگلستان نزدیک به 40بازیکن مسلمان
حضور دارند ،همواره این درگیری میان بازیکنان و باشگاه ها
وج��ود دارد که ایا چی��زی نزدیک به 18س��اعت نخوردن و
نیاش��امیدن باعث افت کیفیت بازیک��ن ،ان هم در فصل
نقل وانتقاالت نم ی شود؟ دمبابا ،بازیکن سنگالی که فصل
پیش س��تاره نیوکاسل بود و حاال در چلس��ی بازی م ی کند
در مورد چالش هایش در ماه رمض��ان م ی گوید« :هر وقت
که من مربی داش��تم که با روزه گرفتن من مشکل داشت،
به او م ی گفتم ،ببین! من روزه م ی گیرم و اگر عملکرد و بازی
من همچنان با وجود روزه دار بودن ،مناسب و خوب بود ،بازی
م ی کنم و اگر ب��د بود ،تو حق داری که م��ن را روی نیکمت
بگذاری ».اکثر این بازیکنان به دلیل اعتقادات خود بر تمام
اختالفات فائق م ی ایند و روزه م ی گیرند .اگر م ی پرسید چرا؟
ابو دیابی ،بازیکن ۲۷ساله باش��گاه ارسنال این گونه پاسخ
ل ترجیح م ی دهد من روزه نگیرم ولی انها
م ی دهد« :ارس��نا
متوجه نیس��تند که این ماه ب رای من خاص و محترم است،
انها سعی م ی کنند با شرایط من کنار بیایند تا من وضعیت
راحت تری داشته باشم».
امسال ماه رمضان در انگلس��تان روز ۷اوت به پایان
م ی رس��د .یعنی ۱۰روز پیش از اغاز فصل جدید لیگ برتر
فوتبال انگلستان.
در بوندس لیگای المان هم بازیکنان مسلمان بسیاری
حضور دارند که سرامد انها فرانک ریبری ،بازیکن فرانسوی
تیم بایرن مونیخ اس��ت .زیم باوئر در مقاله ای که در سایت
رسمی فدراسیون فوتبال این کش��ور در مورد نحوه تمرین
دادن بازیکنان مس��لمان در م��اه رمضان نوش��ته از ریبری
به عنوان یک مسلمان با اعتقادات قوی یاد م ی کند .نویسنده
م ی گوید« :ریبری به غیر از روز مسابقه در تمام روزهای این
ماه روزه م ی گیرد».
خود ریب��ری در مورد ماه رمض��ان و روزه گرفتن گفته
اس��ت« :روزه گرفتن را تنها منحصر به م��اه مبارک رمضان
نم ی کنم و در اعیاد نیز این عبادت را به جا م ی اورم ».در مورد
باشگاه بایرن مونیخ این خبر هم جذاب است که این باشگاه
قرار است در ورزشگاه الیانز اره نا یک مسجد کوچک بسازد تا
بازیکنان و هواداران مسلمان بتوانند در ان به عبادت بپردازند.
در س��ری ا و در ایتالیا هم بازیکنان مسلمان بسیاری
بازی م ی کنند ،به عن��وان مثال تیم بزرگ ا.ث.میالن س��ه
بازیکن مس��لمان به نام ه��ای کوین پرینس ،الش��ه رابی و
مونتاری دارد .مونتاری در زمان حضور در اینترمیالن ،مشکل
بزرگی با مورینیو در ماه رمضان داش��ت .مورینیو ،سرمربی
وقت اینترمیالن با انتقاد از روزه داری بازیکن غنایی تیمش،
مثل همیشه جنجال ساز شد.
او در یکی از دیدارهای اینت��ر ،مونتاری را در دقیقه 30
از بازی خارج کرد و در پاس��خ به خبرنگاران درباره دلیل این
تصمیم گفت« :مونتاری به خاطر رمضان مش��کالتی دارد؛
ش��اید به خاطر گرما بهتر باش��د او این کار را نکند .رمضان
ب رای بازیکن��ی که فوتبال بازی م ی کند ،در زمان مناس��بی
از راه نرسیده اس��ت ».اما مونتاری حاضر نشد از روزه گرفتن
صرف نظر کند و تا پایان ماه رمضان دیگر در ترکیب اصلی
اینتر قرار نگرفت .مونتاری در میالن هم روزه م ی گیرد و این
باش��گاه ب رای همکاری ،از او در دیدارهای تدارکاتی استفاده
نم ی کند.
مورینیو حاال در چلسی بازیکنی مانند دمبابا را دارد که
اصرار زیادی به گرفتن روزه در ماه رمضان دارد .او به اندازه ای
به عمل به دس��تورات دینی پایبند اس��ت ک��ه وقتی ب رای
نیوکاسل بازی م ی کرد ،همراه سایر بازیکنان مسلمان تیم به
مدی ران باشگاه اعالم کرده بودند در صورتی که تبلیغات روی
پی راهن باشگاه که مربوط به یک موسسه مالی رباخوار بود
را تغییر ندهند ،دیگر ب رای این تیم به میدان نخواهند رفت.
باش��گاه اینتر میالن این روزها با بازیکنان مس��لمان
ب رای روزه داری همکاری م ی کند .فرانکو کومبی ،رئیس کادر
پزشکی اینتر در این باره گفت« :باشگاه اینتر به اعتقاد و باور
بلفودیل ،بازیکن مسلمان الجزایری خود احترام م ی گذارد و
نم ی تواند مانع روزه گرفتن او ش��ود .اما باید اعتراف کرد که
همزمان ش��دن ماه رمضان با فصل تابستان شرایط را ب رای
یک بازیکن سخت م ی کند؛ چرا که او هنگام ظهر به مایعات
زیادی احتیاج دارد».
ایشاک بلفودیل الجزایری چندی پیش از پارما جدا شد
و به اینتر پیوست .او بارها اعالم کرده است که بازیکنی پایبند
به اسالم است و م ی خواهد در ماه مبارک رمضان روزه بگیرد.
او همواره بعد از گل زدن سجده شکر به جای م ی اورد.
لیست بازیکنان مس��لمانی که در لی گ های اروپایی
ب رای روزه گرفتن با باش��گاه های خود درگیر هستند بسیار
بیش از این اس��ت.از یوس��ف ،بازیکن کپنهاگن دانمارک
تا ابیدال ،بازیکنان��ی که در راه باور خود س��ختی را به جان
م ی خ رند ...روزه همه انها مقبول حق تعالیg .
یاران مارتین
بازتاب های حکم نژادپرستانه یک دادگاه در امریکا
به یاری شبکه های اجتماعی توانستند چنان ابعادی به ان
بدهند که ان را به ازمونی جدی ب��رای عدالت در امریکای
امروز بدل کنند .طوماری که انان در ش��بکه های اجتماعی
ب رای دفاع از فرزندشان تهیه کردند ،بیش از دو میلیون امضا
شاعر روی تخت بیمارستان
مبانی فرهنگ شناسی
یکی از خبرهای بد هفته گذشته ،خبر بستری
ش��دن علی معلم دامغانی در بیمارس��تان بود .این
شاعر نامدار انقالب اسالمی و س��راینده اثر معروف
«رجعت سرخ ستاره» هفته گذشته به دلیل عارضه
مغزی در بیمارستان ش��هدای تجریش بستری شد.
نی ک بخش ،داماد او درب��اره روز حادثه گفت« :علی
معلم دامغانی در وقت افطار دچار س��کته مغزی شد
و ما او را به بیمارستان ش��هدای تجریش اوردیم؛ او
سابقه سکته مغزی را در گذش��ته نیز داشته است».
هاشمی ،پزشک معالج معلم دامغانی وضعیت او را در روزهای نخستین بیماری این گونه تشریح م ی کرد:
«از بدو ورود اقای دامغانی به بیمارستان اقدامات الزم در جهت بهبود وی صورت گرفته است .این بیماری
دوره بحرانی سه تا پنج روزه دارد و بعد از پشت سر گذاشتن ان و انجام فیزیوتراپی طی دو هفته حال بیمار
رو به بهبودی خواهد رفت .بیمار در حال حاضر از نظر تکلم دچار مشکل است و سمت چپ بدن وی نیز بر
اثر این سکته دچار مشکالتی شده است ».علی معلم دامغانی بنا به درخواست خودش به بیمارستان مهر
منتقل ش��د و روند معالجاتش را پیگیری کرد ،معالجاتی که خوشبختانه مثمر ثمر واقع شد و پس از چند
روز حضور در بخش مراقب ت های ویژه به بخش عمومی منتقل شد .دکتر غالمعلی حدادعادل به نمایندگی
از رهبرمعظم انقالب و حسینی ،وزیر ارشاد به نمایندگی از سوی دولت به عیادت این شاعر انقالبی رفتند.
حسینی اظهار امیدواری کرد که علی معلم دامغانی با سالمت کامل در دیدار اهل ادب با مقام معظم رهبری
حضور داشته باشد.محمدعلی معلم دامغانی متولد سال 1330در دامغان است که سال ۱۳۸۰در نخسین
همایش چهره های ماندگار به عنوان چهره ماندگار در عرصه شعر و ادب فارسی برگزیده شد .همچنین در
دی ماه سال ۱۳۸۸از سوی ش��ورای عالی انقالب فرهنگی به عنوان رئیس فرهنگستان هنر انتخاب شد.
«رجعت سرخ ستاره» و «شرحه شرحه ست صدا در باد» مجموعه های شعر چاپ شده او هستندg .
«مبانی فرهنگ شناس��ی» اثر عباس محمدی اصل م ی کوشد ب ر اساس
مبانی علمی ،فرهنگ را به مثابه نوعی س��ازه معرف��ی و کارکردهای ان را در
ساحت های گوناگون اجتماعی بررسی کند .این کتاب فرهنگ را واژه ای دیراشنا
معرفی کرده است که در اشکال منفرد یا ترکیبی خود حوزه ای از مفاهیم تربیت،
معارف ،سنن ،فنون ،شیوه ها ،اصول ،هنر و تمدن را در برم ی گیرد و از ویژگ ی های
کرداری ،پنداری و گفتاری قابل فهم بش��ری حکایت م ی کند.به اعتقاد مولف،
فرهنگ نوعی سازه است ،زی را متضمن مفهومی علمی است و در تبیین ،تفسیر
ی دیگر،
و پی ش بینی به کار م ی اید .همچنین تصور فرهنگ مانند مفاهیم علم
تابع ذهنیاتی است که به تدریج رشد کرده اند.
این کتاب در شش بخش با عنوان های «چیس��تی فرهنگ»« ،ساخت
فرهنگ اجتماعی»« ،کارکرد فرهنگ اجتماعی»« ،فرهنگ و جامعه»« ،تغییر
و فرهنگ» و «استنتاج» به مولفه های اثرگذار بر فرهنگ و تغییر ان م ی پردازد.
در بخشی از کتاب نوشته شده اس��ت« :دگردیسی فرهنگ که به انحای
گوناگون و با نرخ های متفاوت در میان نخبگان و توده ها رخ م ی دهد با تحوالت
خویش راه را ب رای ابالغ مضامین فرامادی فرهنگی م ی گشاید .به همین دلیل
فرامادی گرای��ان فرهنگی بی��ش از مادی گرایان فرهنگی به نوس��ازی عصر
پسانوین یاری م ی رس��انند؛ چون بر اب راز عقیده در حیطه های فردی و جمعی
زندگی اجتماعی بس��یار تاکید م ی ورزند .در اینجا شرط یاری رسانی به نوسازی
عصر پسانوین نیز در اجتماع ی شدن تجربه ابزاری عقیده خودنمایی م ی کند؛
تجریه ای که بایس��تی در حوزه های عمومی و خصوصی و مدنی قابل تحقق
باش��د ».نخس��تین چاپ کتاب «مبانی فرهنگ شناس��ی» را انتشارات سفیر
اردهال با شمارگان 550نس��خه در 168صفحه رقعی به بهای پنج هزار و 500
تومان منتشر کرده استg .
حال معلم رو به بهبودی است
دیـــدار مثلث شماره 181
زخم ه��ای کهنه دوباره تازه ش��د .وقت��ی صحبت از
تبعیض و نژاد پرس��تی م ی شود ش��اید تصویر کوکالوس
کالن ها با ان کاله های س��فیدرنگ به ذهن م ی اید ،اما در
نگاه سیاهپوس��تان گاهی حتی حکم یک دادگاه هم نماد
نژادپرستی است و م ی تواند خیابان های
این کش��ور را از جمعیت پر کند .تریوان
مارتین ،نوجوان ۱۷ساله سیاهپوست در
۲۶فوریه سال گذش��ته با شلیک جورج
زیمرمن که نگهب��ان داوطلب محله ای
در شهر سنفورد ایالت فلوریدا بود به قتل
رسید .زیمرمن که مجوز حمل سالح را
داشت گفته بود پس از حمل ه تریوان و در
دفاع از خود او را کشته است .ادعایی که
شواهد و قرائن خالف ان را ثابت م ی کند،
به گونه ای که متن مکالمه ای که دقایقی
پیش از این واقعه می��ان جورج زیمرمن
و پلیس انج��ام گرفته ،نش��ان م ی دهد
جورج زیمرم��ن که به عن��وان نگهبان
محله فعالیت م ی کرد ،ابت��دا به تریوان
مارتین مشکوک شده است .وی با پلیس
تماس م ی گیرد اما پلیس به وی دستور
م ی ده��د کاری انجام ندهد ت��ا ماموران
به محل مورد نظر برسند .به رغم دس��تور پلیس ،زیمرمن
به س��مت تریوان مارتین م ی رود و با وی درگیر م ی ش��ود.
او ادعا م ی کند ب رای دفاع از خودش مارتین را کش��ته است.
ماجرا پس از ان رس��انه ای ش��د که پلیس همان لحظه از
بازداش��ت «جورج زیمرم��ن» خودداری کرد و ش��ش هفته
بعد ،وی را دس��تگیر کرد .از انجایی که حوادث تی راندازی
و قتل در امریکا کم نیس��ت ،در زمان حادث��ه ،اخبار ان جز
در مطبوعات محلی بازتاب پیدا نک��رد .اما والدین مارتین
پیدا کرد و حتی باراک اوباما درباره ان گفت«:اگر فرزند پسر
داشتم شبیه به تریوان مارتین م ی شد و والدین او حق دارند
تا از همه امریکای ی ها بخواهند که مرگ فرزندشان را جدی
بگی رند و ما به عمق انچه اتفاق افتاده است توجه م ی کنیم»
تا جایی که دادگاه بس��یار پر س��ر و صدای��ی برگزار
ش��د ،اما در نهایت جورج زیمرمن از اتهام قتل تبرئه شد و
هیات منصفه دادگاه س��ندفورد فلوریدا متش��کل از شش
زن ،رای ب��ه بیگناه��ی وی داد .با ای��ن رای ،نیم لبخندی
در چهره جدی اقای زیمرمن ظاهر ش��د ،اش��ک چشمان
همس��رش را پر کرد ،والدین��ش او را به اغوش کش��یدند،
ام��ا دونالد وس��ت ،دادس��تان پرونده با
ش��رم اور خواندن محاکم��ه گفت« :از
اینکه م ی بینم ای��ن تراژدی ب رای هیات
منصفه ،تقلید مضحکه امیز دادرس��ی
ش��د ،به خود م ی لرزم ».ای��ن پرونده بار
دیگر به بحث ها پیرامون تبعی ض های
ن��ژادی در امری��کا دام��ن زده و باعث
تجمع های اعتراض��ی خودانگیخته ای
در ش��هرهای مختلف امری��کا از جمله
سان فرانسیس��کو ،فیالدلفیا ،شیکاگو
و اتالنتا ش��د .مردم خش��مگین شیشه
مغازه ها و خودروهای پلیس را هدف قرار
دادند .انها پرچمی را حمل م ی کردند که
روی ان نوشته شده بود« :همه م ا تریوان
مارتین هس��تیم ».انجم��ن ملی ب رای
دفاع از حقوق رنگی ن پوستان در امریکا
اعالم کرد م��ا از ص��دور چنین حکمی
خشمگین و سرخورده شدیم .ما به وزارت
دادگستری امریکا در این خصوص ش��کایت م ی کنیم .در
پی این اعتراض های گسترده دادس��تان امریکا اعالم کرد
وزارت دادگس��تری این پرونده را مورد بررس��ی مجدد قرار
خواهد دادg .
کارکردهای فرهنگ در اجتماع
79
وارثان بن جانسون
دیـــدار مثلث شماره 181
80
بحران دوپینگ در دوهای سرعت
اسافا پاول و تایسون گای دو رقیب یوسین بولت درگیر ماجرای دوپینگ شدند
ب رای بس��یاری از ما چه��ره دوپینگ ب��ا ان عضالت
پیچیده بن جانس��ون ،همان که با س��رعت ب��اد م ی دوید
و افس��انه ها م ی گفت قبل از انکه گلول��ه تفنگ بر زمین
افتد،او از خط پایان م ی گذش��ت ،گره خورده اس��ت .امروز
رشته دوومیدانی به ویژه دوی سرعت با بحرانی دست وپنجه
نرم م ی کند که به گونه ای یاداور خاطره بن جانسون است.
اگر در روزگار بن جانس��ون ،در فینال دو 100متر بازی های
المپیک 1988س��ئول پنج نفر از 9دونده این مسابقات در
دوره ای از زندگ ی شان با رسوایی دوپینگ روبه رو شدند ،امروز
هم مردان سریع با اتهامی بزرگ مواجه هستند؛ استفاده از
مواد ممنوعه!
متهم اصل��ی دوپین��گ در ح��ال حاضر از کش��ور
جامائیکاس��ت؛ کش��وری که این روزها به خاطر داش��تن
ورزش��کار قدرتمن��دی چ��ون یوس��ین بولت ب��ه یکی از
قطب های ورزش دوومیدانی در س��طح جهان تبدیل شده
است .اما خوش��بختانه قهرمان دوپینگی مطرح شده بولت
نیست؛ هرچند او هم دیرزمانی چهره اول ورزش دوومیدانی
در دوهای سرعت در جهان محسوب م ی شد او اسافا پاول
نام دارد ،مردی که در دوی چن��د در 100متر المپیک پکن
توانست به مدال طال برسد و زمانی رکورددار دو صدمتر دنیا
با زمان 9/74ثانیه بود .پاول بیش از سی بار صدمتر را در
کمتر از 10ثانیه دویده .وی پنج بار ۱۰۰متر را زیر 9/80ثانیه
دویده اس��ت .اما حاال در مقابل ازمایش هایی قرار دارد که
استفاده از داروهای غیرمجاز را تایید م ی کنند .البته پاول در
این اتهام تنها نیست و اکنون پنج دونده از کشور جامائیکا
در این جایگاه نشسته اند.
غیر از اس��افا پاول ،مش��هور ترین ورزش��کار در این
لیست شرون سیمپسون است که از مشهورترین قهرمانان
دوی صدمتر بانوان در س��طح جهان محسوب م ی شود .او
قهرمان دوی چهار در 100متر المپی��ک 2004اتن بود .به
این جمع باید نستا کارتر را هم اضافه کرد که در رقابت های
دوومیدان��ی مادرید در رش��ته 100متر موفق ش��د با زمان
9ثانیه و 87ص��دم ثانیه از خط پایان عب��ور کند تا ورزش
جامائیکا با یک بحران جدی مواجه شود.
هرچند ب رای تکمیل رسوایی دوهای صدمتر و سرعت
باید یک نام دیگر را هم اضافه ک��رد ،یک نام بزرگ اما نه از
جامائیکا ک��ه از امریکا ...ازمایش دوپینگ تایس��ون گای
به دلیل وجود ماده ناشناخته مثبت اعالم شد .تایسون گای
مرکز دوپینگ امریکا یا شخص دیگری نبوده ،بلکه اشتباه
از طرف من بوده است .م ی دانم که دقیقا چه اتفاقی رخ داده،
اما اکنون نم ی توانم توضیح دهم که چه شده است .امیدوارم
بتوانم به دوومیدانی برگردم .اما هر تنبیهی که ب رای من در
نظر بگیرند را م ی پذیرم ».هنوز ماده ای که تایس��ون گای
مصرف کرده معرفی نشده است .سیمپسون نیز در بیانی ه ای
گفت« :االن دوره بسیار سختی را سپری م ی کنم .م ی دانم
به عنوان یک ورزش��کار ،مس��ئول هر ان چیزی هستم که
داخل بدنم رخ م ی ده��د .باید بگویم عمدا هی��چ نوع ماده
غیرقانونی وارد بدن خود نم ی کنم».
فدراس��یون جهانی دوومیدانی (یاف) هم این اخبار را
نشانه ای ب رای ریشه کن کردن دوپینگ در این رشته م ی داند.
نیک دیویس ،س��خنگوی یاف در این باره گفت« :مبارزات
ما با دوپینگ کاهش نیافته و بیش��تر از گذشته شده است.
همین امر موجب شده که موارد جدیدی را فاش کنیم و در
این راه از حمایت تمام ی ورزش��کاران ،مربیان و مسئوالنی
که به ورزش پ��اک اعتقاد دارن��د ،برخورداریم .بس��یاری از
کارشناسان اعتقاد دارند ،ورزش��کاران دوهای سرعت وقتی
به سن بازنشستگی م ی رس��ند ،نم ی توانند با واقعی ت های
موجود کنار بیایند و به س��مت مواد نی��روزا م ی روند و این
داستانی است که ب رای پاول و گای هم رخ داده است.
30ساله س��ریع ترین دونده تاریخ امریکا محسوب م ی شود
و در سال 2013در رشته 100متر در سه مسابقه جداگانه به
مقام قهرمانی رسیده است .گای در دوی 100متر با 9/69
ثانیه بعد از بولت ( 9/58ثانیه) ،دومین دونده س��ریع تاریخ
اس��ت .او تنها دونده ای بود که به عنوان رقیب جدی بولت
در دوی 100متر در رقابت های جام جهانی مسکو به شمار
م ی رفت .گای جمعه گذش��ته از طریق اژانس ضددوپینگ
امریکا ( )USADAاز نتیجه تس��تی ک��ه در 16ماه مه در
تمرینات از او گرفته شده بود ،مطلع ش��د .این چهار نفر در
استانه دو سال محرومیت هستند که در این بین ب رای گای
و پاول ،این ،پایان دوران فعالیتشان خواهد بود .تا مسابقات
جام جهانی دوومیدانی در مس��کو کمتر از یک ماه فاصله
است و این رشته ورزش��ی با یک بحران بزرگ روبه رو شده
است ،از پنج ش��انس قهرمانی در دو صدمتر ،سه نفر درگیر
این بحران هستند و نام دو نفر را م ی توان یافت که در میان
9انسانی قرار دارد که 100متر را کمتر از 9/8دویده اند.
متهمان چه گفتند؟
در خون اس��افا پاول ،اث��ار ماده اوکس��یلوفرین دیده
شده اس��ت .این ماده دارای اثراتی مشابه افیدرین است و از
سوی اژانس جهانی ضددوپینگ در فهرست مواد ممنوعه
قرار گرفته .با وجود این پاول در بیانی ه ای که منتش��ر کرد،
اعالم کرد که اگاهانه هیچ دارویی را مصرف نکرده اس��ت:
«م ی خواهم صراحتا به خانواده ،دوس��تان و هواداران خود
در سراسر دنیا بگویم ،هی چ گاه دانس��ته و عمدی از ماده یا
مکمل هایی که قوانین را نقض م ی کند ،استفاده نکرده ام.
ن��ه االن و نه هرگز در گذش��ته ،حقه ب��از و دروغگو نبوده و
نخواهم بود .ما تحقیقاتی را در این زمینه ش��روع کردیم تا
بفهمیم چطور این ماده به رغم همه کنترل هایی که انجام
م ی دهیم ،وارد سیستم بدن ما شده است .این خبر به قیمت
ازدست دادن جام جهانی مسکو ب رای من تمام م ی شود .ولی
موضع گیری من در قب��ال دوپینگ ب رای همه از س��ال ها
پیش روشن است .من هرگز از مواد نیروزا در دوران حرفه ای
استفاده نکرده ام»...
تایس��ون گای هم اعتقاد دارد که به او خیانت ش��ده
است ،او در مصاحب ه ای گفت« :من اهل این جور داستان ها
و خ رابکاری ها نیس��تم .من به کس��ی اعتماد کردم که مرا
وی ران کرد .چیزی ب رای گفتن ندارم .این یک اشتباه از طرف
داستان بولت
فرانکه ،یکی از مبارزین دوپینگ م ی گوید« :دوندگان
100متر همه الوده هستند ».ایا این همه را م ی توان شامل
یوس��ین بولت ،نابغه ب ی چون و چرای حال حاضر رش��ته
دوومیدانی دانست؟ چند وقت پیش کارل لوییس ،قهرمان
سابق دوی صد متر جهان به شکلی خفیف احتمال استفاده
بولت از مواد نیروزا را مطرح کرده ب��ود ،اما باید به این نکته
اش��اره کرد که دوندگانی نظیر پاول و گای هیچ کدام حتی
نزدیک به بولت هم نم ی دوند و هم��واره با فاصله از او قرار
دارند ...بولت نماد رشته دوومیدانی است و تاکنون در همه
ازمایش هایی که از او گرفته شده ،تست دوپینگش منفی
بوده اس��ت .پس حاالحاالها م ی توان به او افتخار کرد و به
این گفته ریکی س��یمس ،مدیر برنامه های یوسین بولت،
سریع ترین دونده حال حاضر جهان اعتماد کرد که موکلش
از هرگونه دوپینگی به دور اس��ت و باید باور کنیم بولت به
سرنوشت ارمسترانگ دچار نم ی شودg .
پیشخوان جهانی
«حیات طیبه»
گذری بر زندگی عالم ربانی اقا مجتبی تهرانی
کتاب «حاج اقا مجتبی» تالیف ش��ورای س��ردبیری موسس��ه پژوهش��ی -فرهنگی
مصابی ح الهدی ،گذری بر زندگی عالم ربانی ،فقیه و مرجع عال ی ق��در ایت اهلل حاج اقا مجتبی
ته رانی است .بخش نخست کتاب با عنوان «حیات طیبه» مروری بر زندگینامه استاد ته رانی
است .مجتبی ته رانی در سال 1316هجری شمسی در خانواده ای اهل علم ،معرفت و شهادت
در ته ران به دنیا امد .وی در طول زندگی شریفش اخالق را سرلوحه زندگی و کالس ها و مجالس
خودش قرار م ی داد .در قوت علمی این فقیه بیان همین نکته کافی است که وی در مدت عمر
پ ر برکتش بیش از 32مرتبه کتب اربعه شیعه را مرور کرد و بیشتر عبارات ان را در ذهن حاضر
داشت« .شجره طیبه» بخش دوم این کتاب است که به یادداشت ایت اهلل استادی درباره خاندان
ته رانی اختصاص دارد« .کالم بزرگان» بخش سوم کتاب نام دارد که گزیده ای از پیام ها و فرمایشات
مراجع و عالمان را درباره استاد ته رانی در خود جای داده است .در بخش چهارم با عنوان «خاط رات»
که بیشتر حجم کتاب را به خود اختصاص داده ،گوشه هایی از زندگی پ ر برکت استاد در اینه خاط رات ذکر شده است .یکی از خاط رات
از زبان یکی از مامومین مسجد این گونه روایت شده است« :یک روز در ماه مبارک رمضان رفتم خدمت حاج اقا و گفتم :من قران را به
فارسی م ی خوانم چون خواندن ع ربی ب رایم سخت است .حاج اقا لبخند زدند و گفتند :شما همان ع ربی سخت را بخوان! گفتم :اخر من
اینطوری چیزی نم ی فهمم .ایشان فرمودند :تو نم ی فهمی ولی خدا که م ی فهمد؛ شنونده باید عاقل باشد که هست! تو قران را ب رای خدا
بخ وان؛ ان شاء اهلل کم کم درست م ی شود ».در بخش پنجم ،متن پیام تصویری ایت اهلل ج وادی املی درباره حاج اقا مجتبی درج شده است.
در بخش پایانی هم با عنوان «مصابی ح الهدی» فعالی ت های دفتر حفظ و نشر اثار ایت اهلل حاج اقامجتبی ته رانی معرفی شده استg.
بچه های کارون
ازادسازی خرمشهر به روایت چند نوجوان
تو هرگز نخواهی گشت
دو چهره از
تظاهرات
مصر روی
جلد تایم
دیـــدار مثلث شماره 181
رمان «بچه های کارون» نوشته احمد دهقان داستانی است درباره ازادسازی خرمشهر
از نگاه چند نوجوان .این کتاب به تازگی راهی بازار کتاب شده است .این کتاب درباره اشغال و
ازادسازی خرمشهر از نگاه چند نوجوان است که در کنار رود کارون در سنگر نیروهای ای رانی
به سر م ی ب رند .احمد دهقان ،نویسند ه بچه های کارون در این رمان تالش کرده از چشم اندازی
متفاوت به جنگ نگاه کند؛ به طوری که ب رای گروه سنی نوجوان جالب و خوش خوان باشد.
گفته نویس��ند ه این کتاب« ،بچه های کارون» که ب رای گروه س��نی نوجوان نوشته شده،
به
نیم نگاهی نیز به طنز دارد و شخصی ت هایی طناز و ش��وخ ماجراها را پیش م ی برند .در این
کتاب م ی خوانید« :طرف که ساکت ایستاده بود ،وقتی دید پس��ره مو فرفری از رو نم ی رود،
دمش را گرفت و پرتش کرد بیرون .برو قربان شکل ماهت .برو دردسر درست نکن ...از میان
صحب ت هاشان ،فهمیدم که خمپاره خورده روی یکی از سنگرهای استراحت و یک ی شان شهید
شده و بقیه از دم درب و داغون شده اند .سرک کش��یدم ببینم م ی توانم بروم تو ،ببینم ان یکی که شهید شده چه شکلی است و
حرف های غالم شوش راست است یا نه .همان یارو قلچماقه ،نگذاشت بروم ».احمد دهقان ،نویسنده ای است که در نگارش اثارش
چندان به ساختار ش��کنی در حوز ه ادبیات دفاع مقدس توجه نم ی کند و همواره در نگارش داستان هایش سعی کرده واقعی ت های
جنگ را پیش روی خواننده قرار دهد« .بچه های کارون» نیز کتابی است که با توصیف واقعی ت های جنگ در تخیل او شکل گرفته
و م ی خواهد قهرمانان واقعی را به مخاطبان خود یعنی گروه سنی نوجوان بشناساندg .
سوال
اکونومیست
در مورد
پایان
بهار عربی
احتمال
افزایش
مالیات ها در
فرانسه روی
جلد فیگارو
نمایشی در مورد بازماندگان جنگ تحمیلی
ی شاه کرم و ط راحی و کارگردانی
نمایش «تو هرگز نخواهی گشت» به نویسندگی مرتض
سامان خلیلیان از 30تیرماه در تاالر سایه مجموعه تئاترشهر روی صحنه رفته است .این نمایش
به وضعیت مردم بعد از جنگ هشت ساله م ی پردازد .موضوع این نمایش وضعیت اجتماعی
مردم بعد از جنگ تحمیلی بوده و چگونگی صدمه خوردن زندگی انها را به تصویر م ی کشد.
نمایش به وضعیت اشخاصی از جامعه که درگیر جنگ بودند و احواالت انها پس از این دوران
م ی پردازد و دارای سه اپیزود متفاوت و در عین حال دارای اشتراکاتی است .در تابلوی اول کسانی
را م ی بینیم که به دنبال گمشده خود در فضایی همچون یک دفتر می گردند ،در تابلوی دوم
پرسش و پاسخی در فضایی شبیه به دادگاه مطرح م ی شود و در تابلوی سوم ،منزل شخصی یک
نانوا را نشان م ی دهیم که ب رای دخترش خواستگار م ی اید ،اما دختر ،پیش از اینکه به خانه بخت
برود به سبب عارضه شیمیایی به شهادت م ی رسد .عنصر کلیدی نمایش کیسه گندم است که
در سه اپیزود گستره معنایی دارد .کارگردان این نمایش در مورد علت انتخاب این متن ب رای کار گفته است« :مرتضی شاه کرم را سالیان
زیاد است که م ی شناسم .او ب هدلیل اینکه در خرمشهر زندگی کرده و این فضا را از نزدیک مشاهده کرده است ،توانسته متنی را بنویسد
که شخصی ت های ان قابل درک و باورکردنی باشند ».این اثر نمایشی پیش از این در شانزدهمین جشنواره بی ن المللی تئاتر مقاومت
فتح خرمشهر ،جشنواره تئاتر منطقه ای و س ی ویکمین جشنواره بی ن المللی تئاتر فجر به اجرا درامده و چند جایزه هم برده است .نکته
جالب این نمایش عالوه بر دکور بسیار ساده ان که تنها از یک میز تشکیل یافته ،حضور کارگردان و نویسنده نمایش به عنوان بازیگر
یزاده اق قلعه ،پروا اقاجانی ،احمد صمیمی و سامان خلیلیان هر
است« .تو هرگز نخواهی گشت» با بازی مرتضی شاه کرم ،سارا قل
روز ساعت 19به مدت 55دقیقه اجرا م ی شودg .
دیلی تلگراف
از جدایی
وین رونی
می گوید
81
رئیس اداره کل روابط عمومی بانک مهر اقتصاد:
مشتری مداری و ایجاد زنجیره ارتباطی از
خصوصیات بارز همیاران روابط عمومی است
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 181
رئیس اداره کل روابط عموم��ی در همایش همیاران
روابط عمومی اس��تان اصفه��ان مش��تری مداری و ایجاد
زنجیره ارتباطی را از خصوصیات بارز همیاران روابط عمومی
دانست .به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد استان
اصفهان ،ابراهیم صفرلکی ،رئیس اداره کل روابط عمومی
در این همایش به بیان جایگاه و موقعیت حساس همیاران
روابط عمومی پرداخت و گفت« :کارگشایی یکی از مهم ترین
خصائص مجموعه مهر در منش��ور هویت این بانک است،
بنابراین باید با ارائ��ه بهترین روش ها در ح��وزه ارتباطات
درون و برون س��ازمانی و اطالع رس��انی دقیق و به موقع،
نیازهای ذی نفعان بانک را مرتفع سازیم ».وی با بیان اینکه
خانواده هفت هزار نفری کارکن��ان بانک ،همگی همیاران
روابط عمومی هستند ،خاطرنش��ان کرد« :عالقه مندی به
رویکرد ها و برنامه های روابط عمومی ،مس��ئولیت پذیری
و مش��تری مداری و توانای��ی ایج��اد زنجی��ره ارتباطی و
پیگیری های اجرایی در س��طح ش��عبه و مدیریت استان از
خصوصیات بارز همیاران روابط عمومی در استان هاست».
صفرلکی با بیان اینک��ه همیاران رواب��ط عمومی نماینده
مدیریت روابط عمومی استان در شعب هستند که بر اساس
دستورالعمل شرح وظایفشان نس��بت به انجام امور محوله
اق��دام می کنن��د ،تصریح ک��رد« :به کارگی��ری همکاران
باانگی��زه به عنوان همی��ار روابط عموم��ی موجب افزایش
مدیرعامل بانک مهر اقتصاد:
بیمه مهر اقتصاد به منظور خدمت رسانی مطلوب به
جامعه هدف تاسیس می شود
مدیرعامل بان��ک مه��ر اقتصاد در
دیدار با رئی��س بیمه مرک��زی جمهوری
اس�لامی ایران ،هدف از تاسیس شرکت
بیمه مهر اقتصاد را خدمت رسانی مطلوب
به جامعه هدف این بان��ک عنوان کرد .به
گزارش اداره کل روابط عمومی بانک مهر
اقتصاد ،دکتر نتاج ،مدیرعامل بانک در این
دیدار با تشریح اقدامات صورت گرفته طی
چهارسال گذش��ته برای اخذ مجوز بیمه مهر اقتصاد اظهار کرد« :هدف از تاسیس شرکت بیمه
مهر اقتصاد خدمت رسانی مطلوب به جامعه هدف به عنوان یک شرکت بیمه حرفه ای است که
با اهداف توسعه بازار بیمه ،دس��تیابی به اهداف برنامه توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی در
چارچوب برنامه چش��م انداز 20ساله کش��ور فعالیت خواهد کرد ».حمید رضا نجف پور -معاون
اعتبارات و تجهیز منابع – نیز با بیان اینکه سپرده گذاران این بانک به صورت بالقوه مشتریان بیمه
مهر اقتصاد محسوب می شوند و از بازارهای هدف این شرکت بیمه به شمار می روند ،خاطرنشان
کرد« :مشتریان ما انتظار دارند تا نیازهای بیمه ای خود را از شرکت بیمه متعلق به خود دریافت
نماید ،بنابراین بیمه نامه ها به گونه ای تنظیم خواهد شد تا خواسته های همه انها را تامین نماید».
در ادامه سید محمد کریمی ،رئیس بیمه مرکزی نیز با ابراز خرسندی از تاسیس بیمه مهر اقتصاد با
هدف توسعه بازار بیمه اظهار کرد« :بیمه مرکزی برای تسریع در فرایند تاسیس بیمه مهر اقتصاد
از امادگی کامل برخوردار است و انشاءاهلل با همکاری متقابل و مساعدت های الزم در کوتاه ترین
زمان ممکن شاهد اغاز خدمت رسانی بیمه مهر اقتصاد به احاد جامعه باشیمg».
82
سطح رضایتمندی مشتریان ،جذب حداکثری منابع ،فروش
محصول متوازن ،معرفی خدمات در بانکداری الکترونیک
و اطالع رسانی های شفاف و مراقبت از برند بانک به عنوان
یکی از اهداف راهبردی بانک مهراقتصاد می شود ».در ادامه
نوری ،مدیرکل شعب اس��تان اصفهان با بیان اینکه روابط
عمومی ،زبان گویای هر س��ازمانی اس��ت و سازمان هایی
موفق هستند که بتوانند ارتباطات دقیق و موثری با داخل و
خارج از مجموعه خود برقرار کنند ،اظهار داشت« :همیاران
روابط عمومی سفیران ما در بانک مهر اقتصاد هستند و باید
واقعیت ه��ا و تالش هایی را که در راس��تای ارائه خدمات و
تسهیالت متقبل شوند به صورت صحیح و اثربخش منتقل
نمایند ».وی اف��زود« :رویکرد بانک مه��ر اقتصاد نیل به
بانکداری الکترونیک و اس��تفاده از ابزارهای متنوع در این
شیوه بانکداری اس��ت و استان اصفهان با اس��تقبال از این
رویکرد علم محور ،پرداختن به اطالع رسانی های دقیق در
قالب تجارت الکترونیک را از اهم امور خود می داند ».نوری
با اشاره به ظرفیت های باالی اس��تان اصفهان و فرهنگ
غنی مردم ان ابراز داش��ت« :باید در مس��یری قرار بگیریم
که مردم برای دریافت اطالعات ،محصوالت و خدمات نیاز
به صرف هزینه و انرژی کمتری داش��ته باشند ».مدیرکل
شعب استان اصفهان با اشاره به استقرار و راه اندازی شبکه
عظیم wirelessدر این اس��تان گفت« :به کار گیری افراد
متخصص در حوزه همیاران روابط عمومی ،امری ضروری
اس��ت و تالش ش��ده تا برای تامی��ن اه��داف بانکداری و
تجارت الکترونیک و اطالع رسانی های دقیق به مشتریان
از ظرفیت های متخصصان ITش��عب به عن��وان همیاران
روابط عمومی بهره مند ش��ویم ».بر اس��اس ای��ن گزارش
مدیرکل روابط عمومی بانک مهر اقتصاد و هیات همراه در
راستای الگوگزینی از طرح سنجش رضایتمندی جامعه در
معیار 8مدل تعالی سازمانی ( )EFQMاز روابط عمومی و
دبیرخانه تعالی سازمانی شرکت فوالد مبارکه اصفهان که
در سال 1391موفق به دریافت تندیس زرین تعالی سازمانی
ش��ده بود بازدید کردند و به منظور بهره گیری از تجربیات
موفق این سازمان با مسئوالن درگیر در این پروژه طی چند
جلسه کارشناسی مختلف گفت وگو کردندg.
پاشایی فام اعالم کرد
رتبه نخست بانک سپه در جذب منابع
مدیرعامل بانک سپه با اشاره به رشد ۲۷درصدی سپرده های این بانک در سال گذشته،
گفت« :این بانک در اهداف تعیین شده برای سال ۹۱رتبه اول را در بخش رشد سپرده ها و رتبه
دوم را در بخش رشد سپرده های موثر بین پنج بانک تجاری به دست اورده است ».مدیرعامل
بانک سپه در مجمع عمومی عادی سالیانه این بانک که برای تصویب صورت های مالی سال
91برگزار شد ،رشد درامدهای بانک سپه در سال 91نس��بت به سال 90را بالغ بر 26درصد
عنوان کرد و افزود« :جمع درامدهای بانک از مبلغ 32/3هزار میلیارد ریال در سال 90به 40/6
هزار میلیارد ریال در سال 91رسیده که نشان دهنده رشد 26درصدی در این بخش است».
وی با بیان اینکه مانده سپرده ها در پایان سال مالی 90بالغ بر 223/6هزار میلیارد ریال بوده
که در پایان س��ال 91به بیش از 285 /3هزار میلیارد ریال رس��ید ،افزود« :امار نشان دهنده
رشد 27/6درصدی در این بخش است ».پاشایی فام اظهار داشت« :مانده تسهیالت اعطایی
بانک س��په در پایان س��ال مالی 91نزدیک به 7/5درصد رشد داشته اس��ت ».پاشایی فام با
اشاره به تالش های صورت گرفته در بانک سپه برای رشد سپرده قرض الحسنه جاری گفت:
« بانک سپه طی سال 91در جذب سپرده قرض الحسنه جاری با 48هزار میلیارد ریال ،رشد
20/6درصدی را نسبت به سال 90تجربه کرده اس��ت ».وی همچنین با اعالم اینکه بانک
سپه در سپرده قرض الحسنه پس انداز رشد 27/8درصدی را داشته اظهار داشت« :بانک سپه
در سپرده س��رمایه گذاری کوتاه مدت در سال گذش��ته 42درصد و در سپرده سرمایه گذاری
بلند مدت 21/6درصد رشد را نسبت به سال 90تجربه کرده که نشان دهنده باالترین رشد در
بین بانک های تجاری است ».مدیرعامل بانک سپه با اشاره به تسهیالت پرداختی به تفکیک
بخش های مختلف اقتصادی اظهار داشت« :تسهیالت پرداختی بانک سپه در بخش مسکن
و ساختمان در سال 91به نسبت سال قبل از ان 25/1درصد رشد ،بازرگانی و خدمات 5درصد
رشد و بخش صادرات 3/7درصد رشد داشته استg».
توسط شرکت مخابرات استان تهران فراهم شد
امکان پرداخت تمام قبوض خدمات شهری و مخابراتی
با شماره 2000
با راه اندازی س��امانه 2000توس��ط شرکت
مخابرات اس��تان ته��ران پرداخ��ت غیرحضوری
تمامی قب��وض پرداخت��ی (تلفن ثاب��ت و همراه،
اب و فاضالب ،ب��رق ،گاز) از طریق این س��امانه
امکان پذیر ش��د .باتوجه به تجربه موفق س��امانه
1818در زمینه پرداخت غیرحضوری قبوض تلفن
ثابت ،سامانه 2000با هدف ارائه خدمات بهتر به
ش��هروندان اس��تان تهران و البرز راه اندازی شده
است .از جمله مزایای این سامانه ،عدم محدودیت
در پرداخت قبوض ،دسترس��ی اس��ان ،امنیت و اطمینان خاطر برای مشترکین است .فروش
شارژهای اعتباری تلفن همراه و کدهای دستوری (امکان دسترسی از طریق )USSDنیز از
برنامه های اینده این سامانه استg.
شارژ سیمکارت اعتباری همراه اول از طریق درگاه
الکترونیکی پست بانک
براساس قرارداد منعقده بین پست بانک ایران
و ش��رکت ارتباطات سیار ایران ،س��یمکارت های
اعتب��اری مش��ترکان هم��راه اول ب��ه ص��ورت
غیرحضوری از طری��ق درگاه ه��ای الکترونیکی
پس��ت بانک ایران ش��ارژ می ش��ود .مش��ترکان
س��یمکارت های اعتباری ش��رکت ارتباطات سیار
ایران می توانند به وسیله پست بانک کارت و سایر
کارت ه��ای بانکی عضو ش��بکه ش��تاب از طریق
درگاه های الکترونیکی ،اینترنت بانک ،وب کیوسک،
موبایل بانک ،دستگاه های خودپرداز( ،)ATMکارتخوان( ،)POSپایانه شعب( )PinPadو
تلفنبانک پست بانک ایران نسبت به خرید شارژ مورد نظر اقدام کنند .گفتنی است؛ شارژهای
قابل خرید برای مشترکان شامل ش��ارژهای ۱۰۰ ،۵۰ ،۲۰ ،۱۰و ۲۰۰هزار ریالی است که به
صورت غیرحضوری و از طریق درگاه های مذکور انجام می شودg.
مرکز پژوهش های بانک انصار راه اندازی شد
در راس��تای توس��عه فعالیت ه��ای تحقیقات��ی و
تحقق چش��م انداز و اه��داف بانک انص��ار در حوزه های
پژوهش��ی ،مرک��ز پژوهش ه��ای بانک انص��ار با هدف
افزایش بهره وری ،رش��د فعالیت های پژوهشی در نظام
بانک��ی و ارتق��ای مزیت ه��ای رقابتی گش��ایش یافت.
مدیری��ت طر ح ه��ای تحقیق��ات کارب��ردی بان��ک،
حمای��ت مال��ی از پایان نامه ه��ای تحصیل��ی ،اعط��ای
طر ح های پژوهش��ی در قالب کس��ر خدمت س��ربازی،
طرح به کارگی��ری نخبگان در امور پژوهش��ی ،انتش��ار
فصلنام��ه علمی «توس��عه مدیری��ت پول��ی و بانکی» و
برگ��زاری کنفرانس ه��ای علم��ی در س��طح مل��ی و
بین المللی از مهمترین مس��ئولیت های این مرکز اس��ت.
ایت اهلل ابراهیمی ،مدیرعام��ل و نایب رئیس هیات مدیره
بانک انصار طی مصاحبه ای ضمن اش��اره به تاسیس این
مرکز در پاس��خ به این س��وال که هدف از راه اندازی این
مرکز چیس��ت؟ گفت« :تاس��یس این مرکز در راس��تای
نیل به اهداف ،تحقق سیاس��ت ها و اج��رای برنامه های
توسعه ای بانک در نظام بانکی و پولی کشور و در راستای
توس��عه پژوهش در امور بانکداری صورت گرفته است».
دکت��ر ابراهیمی اف��زود« :این مرک��ز به منظ��ور ایجاد
زمینه های مناس��ب برای رش��د و ارتقای کم��ی و کیفی
پژوهش در نظ��ام بانکی کش��ور و بهر ه گی��ری از توان
دانش��جویان و دانش پژوه��ان در زمینه ه��ای مختل��ف
مرتب��ط با امور و مس��ائل بانک��ی با تعیی��ن اولویت های
تحقیقات��ی و پژوهش��ی ،حمای��ت از طر ح ه��ای
تحقیقات��ی را در دس��تور کار خ��ود ق��رار داده اس��ت».
مدیرعامل بانک انصار در پاس��خ به سوال دیگری مبنی
بر جایگاه س��ازمانی ای��ن مرکز گف��ت« :اداره تحقیق و
توس��عه بانک انصار مس��ئولیت نظارت بر وظایف محوله
به این مرکز را به عهده خواهد داش��ت و پژوهش��گران
و متقاضی��ان می توانن��د از طری��ق س��ایت اینترنت��ی
بانک انص��ار ب��ه نش��انی www.Ansarbank.irبه
تمام��ی خدمات این مرکز دسترس��ی داش��ته باش��ند».
دکتر ابراهیمی در ادامه تش��ریح حوزه های فعالیت های
ای��ن مرکز از س��ه دس��ته فعالیت ی��اد ک��رد« :مدیریت
طرح های تحقیقاتی ،انتشار فصلنامه علمی و پژوهشی و
برگزاری کنفرانس های علمی».
کس�رخدمت س�ربازی و معافیت
عضو هیات علمی دانش��گاه جامع امام حس��ین(ع)
در ادام��ه به ش��رح مدیری��ت طرح ه��ای تحقیقاتی این
مرک��ز پرداخ��ت و اف��زود« :طرح ه��ای تحقیقات��ی در
کوتاه از اقتصاد مثلث شماره 181
دکتر ابراهیمی ،مدیرعامل بانک انصارخبر داد
بان��ک انص��ار در چه��ار حال��ت انج��ام خواهد ش��د».
وی اف��زود« :بخش��ی از طر ح ه��ای تحقیقات��ی
با هم��کاری بنی��اد نخب��گان نیروهای مس��لح در قالب
کس��ر خدمت س��ربازی انج��ام خواهد ش��د .در طرحی
دیگر موس��وم به ط��رح به کارگیری نخب��گان ،اعضای
بنیاد مل��ی نخب��گان می توانند ب��ا ارائ��ه معرفی نامه از
ان بنی��اد ب��ا انج��ام ط��رح پژوهش��ی 10ماه��ه در
بان��ک انص��ار ،از خدم��ت س��ربازی مع��اف ش��وند.
بخش دیگری از اولویت های پژوهش��ی بانک توس��ط
حمای��ت مال��ی از پایان نامه ه��ا محق��ق خواه��د ش��د.
همچنین تعدادی از طر ح های تحقیقاتی کاربردی بانک
هم توس��ط محقق��ان ،صاحبنظران و اس��اتید دانش��گاه
با انعق��اد قرارداد های الزم ب��ا انها قابل انجام اس��ت».
دکت��ر ابراهیم��ی در خص��وص طرح ه��ای پژوهش��ی
گفت« :در طرح کس��ر خدمت س��ربازی دانش��جویان و
دانش اموختگان مقاطع کارشناس��ی ارش��د و دکترا پس
از انجام طرح ه��ای تحقیقات��ی منطبق ب��ا اولویت های
پژوهشی بانک ،به بنیاد نخبگان نیروهای مسلح معرفی
شده و بسته به طرح انجام ش��ده از کسر خدمت سربازی
برخوردار خواهند شد».
حمایت از پایان نامه های دانش�گاهی
مدیرعام��ل بان��ک انص��ار ط��رح حمای��ت از
پایان نامه های دانش��گاهی با موضوع��ات تحقیقاتی در
حوزه بانکی را مشروط به تایید و تصویب طرح در شورای
پژوهشی بانک دانست .دکتر ابراهیمی در ادامه از انتشار
نشریه علمی «توس��عه مدیریت پولی و بانکی» به عنوان
نخس��تین نش��ریه علمی موجود در نظام پول��ی و بانکی
کشور با هدف توسعه امور پژوهشی در مسائل اقتصادی و
مالی و همچنین ایجاد فضایی برای انتشار دستاوردهای
علم��ی و تحقیقات��ی در حوزه پول��ی و بانک��ی خبر داد.
وی در خصوص س��ایر وظایف مرکز پژوهش های بانک
انصار اف��زود« :برگ��زاری کنفرانس ه��ا و همایش های
سراسری ،ملی و بین المللی مرتبط با حوزه های اقتصادی،
نظام پولی و بانکی هم از اهم وظایف این مرکز اس��ت».
ابراهیم��ی همچنین از ایجاد دبیرخان��ه دائمی کنفرانس
توس��عه مدیریت پول��ی و بانکی در این مرک��ز خبر داد و
گفت« :نخستین کنفرانس توسعه مدیریت پولی و بانکی
در س��ال جاری با محوریت تحقق حماس��ه اقتصادی در
س��طح ملی برگزار خواهد ش��د ».وی در پایان ،تاسیس
این مرکز را اقدامی راهبردی برای توس��عه فعالیت های
پژوهش��ی در نظام پول��ی و بانکی کش��ور دانس��ت که
پیامد های چشمگیری در اینده خواهد داشتg.
83