ماهنامه مثلث شماره 184

‫«اقای سفیر» وزیر می شود؟‬ ‫پرونده ویژه مثلث درباره محمدجواد ظریف به همراه‬ ‫مروری برکتاب جدیدش‬ ‫دوشیخ و یککابینه‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالپنجم‪/‬شمارهصدوهشتادوچهارم‪ 20/‬مرداد ‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫ایا این نزدیک ترینکابینه‬ ‫به هاشمی رفسنجانی است؟‬ ‫گزارشوگفت وگوهایمثلثدربارهپشت پرده هایکابینهروحانی‬ ‫هاشمی‪،‬ناطقنوری‪،‬خاتمیوعلیالریجانیچهنقشیدرچینش‬ ‫کابینهداشتند؟‬ ‫همراه با گفت وگوهایی با امیر محبیان‪ ،‬محمدنبی حبیبی‬ ‫حسین طال‪ ،‬نقوی حسینی و حبیب اهلل عسگراوالدی‬ ‫سایهرئیس جمهوریارئیس جمهورسایه‬ ‫محمد نهاوندیان چرا به دفتر ریاست جمهوری رفت؟‬ ‫گفت وگویی با محمدعلی ابطحی درباره اهمیت دفتر ریاست جمهوری‬ ‫یک چپ گرا در میان هایکی ها‬ ‫ت رفاه انتخاب شد؟‬ ‫چرا علی ربیعی برای وزار ‬ ‫دست اندازهاییحوالیخیابانطالقانی‬ ‫مخالفت با بیژن زنگنه در پارلمان به شدت ادامه دارد‬ ‫اخبار محرمانه مثلث از پارلمان‬ ‫چه کسانی رای نمی اورند؟‬ ‫میلی منفرد‪ :‬او گزینه اول رای عدم اعتماد است‬ ‫محمدعلی نجفی‪ :‬در روزهای اخیر اوضاع او در مجلس کمی بهتر شده‬ ‫علیربیعی‪:‬انتقاد اصلی نمایندگان به او‪ ،‬نداشتن تجربه اجرایی در وزارتخانه رفاه است‬ ‫محمود علوی‪ :‬دلیل انتخاب او برای نمایندگان همچنان جای سوال دارد‬ ‫عباس اخوندی‪ :‬انتساب او به ناطق نوری شاید درنهایت او را از بهارستان بگذراند‬ ‫بیژن زنگنه‪ :‬رای اعتماد به زنگنه غیرقابل پیش بینی است‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫عالقه دارم رئیس کمیته ملی‬ ‫ المپیک شوم‬ ‫تو گو با مصطفی هاشمی طبا‬ ‫گف ‬ ‫احمدی نژاد در اولین روزهای پس‬ ‫از ریاست جمهوری چه می کند؟‬ ‫نماینده‬ ‫الیگارشی محافظه کار ایرانی‬ ‫مثلث زندگی سیاسی قوام السلطنه را بررسی می کند‬ ‫ج‬ ‫لد دوم‬ ‫سایه رئیس جمهور‬ ‫یا رئیس جمهور سایه؟‬ ‫چرا محمد نهاوندیان‬ ‫رئیس دفتر روحانی شد؟‬ ‫خاتمی ب�ا انتخ�اب محمدعل�ی ابطح ی به ریاس�ت دفت�ری و انتخ�اب برادرش‬ ‫عل ی خاتمی ب ه عنوان رئی س دفتری ریاست جمهوری پس از ابطحی‪ ،‬بنایی را گذاشت‬ ‫که بع د ها به یک سنت تبدیل شد‬ ‫اسفندیار رحی م مش�ایی را خیل ی ها چشم اس�فندیار دولت خوانده اند ‪ ،‬ب ه خصوص‬ ‫وقتی که تالش احمدی نژاد برای نصب او ب ه عنوان معاون اول در این مقام متوقف شد‬ ‫نهاوندیان که در بخش های اقتصادی دولت وارد نشد‪ ،‬حاال گویا قصد ندارد از ریاست‬ ‫اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران کناره گیری کند‬ ‫منبع عکس‪ :‬اتاق نیوز‬ ‫‪1‬‬ ‫جلد دوم‬ ‫سمت ریاست تعیین ش��ده اس��ت‪ ،‬تا پایان دوره چهارساله‬ ‫ریاستش م ی تواند در این سمت بماند‪ .‬ب رای برگزاری انتخابات‬ ‫میان دوره ای و تعیین یک فرد دیگر ب رای ریاست اتاق یا هر‬ ‫سمت دیگری در هیات رئیس��ه اتاق نیز الزم است که عضو‬ ‫هیات رئیسه از س��مت خود به صورت رسمی استعفا بدهد‪.‬‬ ‫با همه این حرف ها‪ ،‬اق��ای نهاوندیان قصد اس��تعفا ندارد و‬ ‫موافقان و مدافعان ادامه حضور نهاوندیان در اتاق م ی گویند‬ ‫اگر موضوع اس��تدالل مخالفان ریاس��ت نهاوندیان بر اتاق‪،‬‬ ‫سرگرمی او در نهاد ریاست جمهوری باشد‪ ،‬پست ریاست بر‬ ‫اتاق بازرگانی ان قدر ها بوروکراتیک و دس��ت و پا گیر نیست‬ ‫که نهاوندیان فرصت رس��یدگی به ان را نداش��ته باشد‪ .‬اگر‬ ‫هم استدالل مخالفان ناظر بر قانون خدمات کشوری و منع‬ ‫چند شغله بودن مدی ران دولتی باشد‪ ،‬موافقان باز هم استدالل‬ ‫م ی کنند که پس��ت ریاس��ت اتاق حقوق مادی ب رای رئیس‬ ‫ان به دنبال ندارد و حتی اگر حقوق مادی هم داش��ته باشد‪،‬‬ ‫مخالف قانون نیست‪ ،‬چون قانون ناظر بر نداشتن چند شغل‬ ‫دولتی است‪ ،‬در حالی که ریاست بر اتاق بازرگانی یک شغل‬ ‫در بخش خصوصی است‪.‬موافقان ادامه حضور نهاوندیان در‬ ‫اتاق همچنین م ی گویند که انتخاب نهاوندیان ب رای حضور‬ ‫در اتاق هم ب ر عکس روند انتخاب دولت ی ها ب رای ریاست اتاق‪،‬‬ ‫حضور یک نفر از بخش خصوصی در بدنه دولت اس��ت که‬ ‫اتفاقا باید باعث خوشحالی بخش خصوصی هم باشد‪ ،‬چرا که‬ ‫نشان دهنده اعتماد بخش دولتی به بخش خصوصی است و‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬این انتخاب م ی تواند فرصتی در اختیار بخش‬ ‫خصوصی باشد که به ارتباط نزدیک تر با دولت و گفت وگوی‬ ‫مستقیم با ان بپردازد و خواس��ته های خودش را سریع تر به‬ ‫گوش دولت برساند‪.‬روابط عمومی اتاق بازرگانی در این مورد‬ ‫به خبرنگار مثلث م ی گوید‪« :‬جو اتاق تا حدود زیادی موافق‬ ‫ادامه حضور اقای نهاوندیان در سمت ریاست اتاق بازرگانی‬ ‫است‪ .‬منشاء اظهارات علیه نهاوندیان‪ ،‬تع داد معدودی از افرادی‬ ‫هستند که به دنبال استفاده از فضای موجود هستند تا تفرقه‬ ‫و تشتت ایجاد کنند‪».‬‬ ‫روابط عمومی اتاق بازرگانی همچنین خبر داده است که‬ ‫تع دادی از اتاق های بازرگانی و صنایع و معادن در شهرستان ها‬ ‫این روز ها در حمایت از ماندن اقای نهاوندیان در اتاق ای ران‪،‬‬ ‫نامه ها و بیانی ه هایی نوش��ته یا منتش��ر کرده اند که نش��ان‬ ‫م ی دهد بخش خصوصی تمایل دارد از فرصت ایجاد شده و‬ ‫حضور یکی از اعضای اتاق در دولت اس��تفاده کند تا جایگاه‬ ‫این بخش را در اقتصاد کشور بهبود بدهد‪.‬خود نهاوندیان اما‬ ‫این روز ها در محل «ریاس��ت دفتر رئی س جمهوری» مستقر‬ ‫شده اس��ت‪ .‬هنوز ب رای قضاوت در مورد اینکه ایا او م ی تواند‬ ‫تصمیمات رئی س جمهور را جهت ده��ی کند یا نه‪ ،‬م ی تواند‬ ‫پلی بین بخش خصوصی اقتصاد و دولت جدید باش��د یا نه‬ ‫و م ی تواند انقدر ها که در ات��اق از او انتظار دارند‪ ،‬باعث توجه‬ ‫بیشتر دولت به بخش خصوصی بشود یا نه‪ ،‬خیلی زود است‪.‬‬ ‫اما اگر این دولت همان طور که ش��عار ان را س��ر داده است‬ ‫«مش��ی اعتدالل» را در پیش بگیرد‪ ،‬حد اقلش این است که‬ ‫محمد نهاوندیان چندان نگران تکرار سرنوشت سایر روسای‬ ‫دفاتر ریاست جمهوری در مورد خودش نخواهد بود‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫پست ریاست جمهوری زمانی که از فرم تشریفات ی اش در‬ ‫امد و «اجرایی» شد‪ ،‬با خودش تشریفاتی را هم به راه انداخت‬ ‫که شاید کسی چندان انتظارش را نداشت تا این حد حاشیه‬ ‫به دنبال داشته باشد‪ .‬خیل ی ها فکر م ی کنند که این فقط یک‬ ‫اسم جالب ب رای منشی دفتر رئی س جمهور است‪ ،‬اما واقعیت‬ ‫م ی تواند فرا تر از این باشد‪ ،‬وقتی مشخص شود که اختیارات‬ ‫و مسئولی ت های هماهنگ کننده برنامه های رئی س جمهور‬ ‫تا چه حد است و تا کجا گس��ترده م ی شود‪.‬اولین رئی س دفتر‬ ‫نهاد ریاست جمهوری که اسمش بسامد رسانه ای پیدا کرده‬ ‫اس��ت‪ ،‬رئی س دفتر هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬ب رادرش «محمد‬ ‫هاشم ی » بود که این روز ها هم ریاس��ت دفتر او را در مجمع‬ ‫تش��خیص مصلحت نظام بر عهده دارد‪.‬محمد هاش��می‪،‬‬ ‫عالوه بر تحصیالت حوزوی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا در‬ ‫رشته مدیریت درس خوانده است و از اعضای شورای مرکزی‬ ‫حزب جمهوری اسالمی ای ران بود که بعدها در تاسیس حزب‬ ‫کارگزاران سازندگی شرکت کرد و از اعضای کمیته سیاسی‬ ‫این حزب بوده است‪ .‬وی بین سال های ‪ 63‬تا ‪ 73‬هم ریاست‬ ‫سازمان صدا و سیما را به عهده داشت‪ .‬هر چند در سال های‬ ‫اخیر با ان چی��زی که به «افش��اگری های احمدی نژاد علیه‬ ‫خانواده هاشمی» معروف شده است‪ ،‬برخی سایت ها نوشتند‬ ‫که الزم است او هم به زندان برود ‪ ،‬اما کسی در مورد علت این‬ ‫لزوم اظهارنظری نکرد و موضوع مسکوت ماند‪.‬‬ ‫وقتی دفتر ریاس��ت جمهوری را به سیدمحمد خاتمی‬ ‫تحوی��ل دادند ‪ ،‬هنوز پس��ت ریاس��ت دفت��ر رئی س جمهور‬ ‫این قدر ه��ا ه��م حاشی ه س��از نب��ود‪ .‬خاتم��ی ب��ا انتخاب‬ ‫محمدعل ی ابطحی ‪ ،‬به ریاس��ت دفتری و انتخ��اب ب رادرش‬ ‫عل ی خاتمی به عنوان معاون بازرس��ی نهاد ریاست جمهوری‬ ‫و بعد هم به عنوان رئی س دفتر بنایی را گذاشت که بع د ها به‬ ‫یک سنت تبدیل شد‪ .‬ابطحی از چهره های فرهنگی حاضر‬ ‫در نهاد ریاست جمهوری بود و خیلی از شب ها م ی شد او را در‬ ‫س��ینماها و اجراهای تئاتری که در روزهای دولت اصالحات‬ ‫رونق گرفته بود‪ ،‬دید‪.‬او همچنی��ن فعالیت زیادی در فضای‬ ‫مجازی داشت‪ ،‬روز هایی که وبالگ نویسی مد بود‪ ،‬ابطحی هم‬ ‫مثل خیل ی ها در وبالگش درباره مسائل روز م ی نوشت‪ ،‬روحیه‬ ‫عکاس��ی با موبایلش هم خیلی جا ها به وبالگ نویس ی اش‬ ‫کمک کرد و باعث ش��د عکس های موبایل��ی وبالگش را‬ ‫معروف کند‪ .‬بعد از اینکه قدرت به ش��کل ارام در انتخابات‬ ‫‪ 84‬به دست محمود احمدی نژاد سپرده شد‪ ،‬ابطحی هم رفت‬ ‫تا به کارها و س��رگرم ی های فرهنگ ی اش برسد ‪ ،‬اما به دنبال‬ ‫حوادث انتخابات ‪ 88‬او هم در مقاطعی بازداشت شد و تجربه‬ ‫زندان و دادگاه را نیز از سر گذراند‪ .‬ریاست دفتر احمدی نژاد اما‬ ‫از دوران خاتمی هم حاشی ه های بیش��تری به دنبال داشت‪،‬‬ ‫ احمدی نژاد بر همان مبنایی که خاتمی گذاشته بود‪ ،‬ب رادرش‬ ‫داوود را به معاونت بازرسی فرستاد و کسی را به ریاست دفتر‬ ‫خودش نشاند که م ی گفتند یار غار و همراه دیرینه اش است و‬ ‫بع د ها هم پدر عروسش شد‪.‬اسفندیار رحیم مشایی را خیل ی ها‬ ‫چشم اسفندیار دولت خوانده اند ‪ ،‬به خصوص وقتی که تالش‬ ‫احمدی نژاد ب رای نص��ب او به عنوان مع��اون اول‪ ،‬به نتیجه‬ ‫نرسید‪ .‬مشایی را خیل ی ها ب رای حرف هایش در زمینه مکتب‬ ‫ای رانی ‪ -‬اسالمی و مهدویت م ی شناس��ند ‪ ،‬برخی هم به یاد‬ ‫دارند که عده ای در خیابان ها به راه افتاده بودند و پالکارد هایی‬ ‫را در دست داشتند که روی انها نوشته شده بود «رئی س جمهور‬ ‫والیی‪ ،‬برکناری مشایی»‪.‬‬ ‫احمدی نژاد البته گوش اس��تماع ب��ه انچه م ی گفتند‬ ‫نداشت و ه ر چند تالش م ی ش��د که مشایی ه ر چه کمتر در‬ ‫رسانه ها دیده شود و حتی عکاس��ان حوزه ریاست جمهوری‬ ‫را به خاطر گرفت��ن عکس از او ب��ه نه��اد راه نم ی دادند ‪ ،‬اما‬ ‫نزدیک شدن به روز های رقابت های انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫ورق را برگرداند و دولت همه تالش��ش را ک��رد تا رئی س دفتر‬ ‫احمدی نژاد ‪ ،‬رئی س جمهور اینده ش��و د و البته همان طور که‬ ‫خیل ی ها پی ش بینی م ی کردند‪ ،‬این پروژه به نتیجه نرس��ید‪.‬‬ ‫حاال در پایان دول��ت احمدی نژاد‪ ،‬خیل ی ها اعتق��اد دارند که‬ ‫حاشی ه های مشایی از متن او بیشتر بوده است ‪ ،‬اما بحث ها به‬ ‫همی ن جا ختم نم ی شود‪ ،‬چون چه قبل و چه بعد از انتخابات‬ ‫سال جاری ریاست جمهوری‪ ،‬حرف های زیادی در مورد احتمال‬ ‫کشیده شدن پای مشایی و افراد دیگر نزدیک به احمدی نژاد‬ ‫موسوم به جریان «انحرافی» به مراجع قضایی حتی در مورد‬ ‫مسائل مالی مطرح شده است‪.‬‬ ‫رئی س دفت��ر رئی س جمهور جدی��د‪ ،‬حاال چن��د روزی‬ ‫است که مشخص شده اس��ت‪ .‬حس��ن روحانی هم بر سر‬ ‫بنایی که خاتمی خشت اولش را گذاش��ته بود‪ ،‬مانده است و‬ ‫ب رادرش حسین فریدون را ب رای س��مت معاون بازرسی نهاد‬ ‫ریاست جمهوری معرفی کرده اس��ت‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬محمد‬ ‫نهاوندیان را رئیس دفت��رش کرد؛ مردی ک��ه مانند محمد‬ ‫هاشمی تحصیلکرده امریکاست‪ ،‬در دانشگاه جرج واشنگتن ‬ ‫اقتصاد خوانده است و دکترایش را هم همان جا گرفته است‪.‬‬ ‫ در کنار این سابقه‪ ،‬او هم مانند ابطحی تحصیالت حوزوی‬ ‫دارد‪ .‬این روز ها البته حواشی انتصاب او بسیار پر بسامد است‪ ،‬‬ ‫خیل ی ها عقیده دارند که تالش های او ب رای رسیدن به یک‬ ‫سمت دولتی مثل ریاس��ت بانک مرکزی یا وزارت‪ ،‬به دلیل‬ ‫شبهه هایی که در زمینه داش��تن «گرین کارت امریکایی»‬ ‫مطرح است‪ ،‬نا کام مانده است‪ ،‬ه ر چند زمانی که نهاوندیان در‬ ‫سمت مشاور اقتصادی شورای عالی امنیت ملی و به عنوان‬ ‫چهره ای نزدیک به علی الریجانی دبیرکل ان زمان ش��ورا‪،‬‬ ‫به امریکا س��فر کرد‪ ،‬وزرات خارجه این کشور واکنش تندی‬ ‫نش��ان داد و گفته ش��د که گرین کارت او به دستور مستقیم‬ ‫وزیر امور خارجه وقت‪ ،‬کاندولی زا رایس باطل شده‪ ،‬اما او اخی را‬ ‫در مورد وضعیت جدید مج��وز ورودش به امریکا و ش��ایعه‬ ‫تمدید ان اظهارنظری نکرده است‪.‬عده ای معتقد هستند که‬ ‫حضور نهاوندیان در دفتر ریاست جمهوری‪ ،‬باعث خواهد شد‪،‬‬ ‫رئی س جمهور بیشتر در جریان جزئیات مسائل اقتصادی قرار‬ ‫بگیرد و این م ی تواند به او کمک کند که ب رای حل مس��ائل‬ ‫اقتصادی این روز های کش��ور راه حل های مناس��ب تری در‬ ‫نظر بگیرد و اجرا کند‪ .‬خیل ی ها اما هنوز متعجب هس��تند‪.‬‬ ‫نهاوندیان در حال حاضر عالوه بر ریاست دفتر رئی س جمهور‪،‬‬ ‫همچنان ریاس��ت پارلمان بخش خصوصی اقتصاد کشور‪،‬‬ ‫یعنی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ای��ران را هم به عهده‬ ‫دارد‪.‬ایا نهاوندیان قرار است در دفتر ریاست جمهوری کاری را‬ ‫انجام دهد که کم اهمی ت تر از کار او در اتاق بازرگانی است؟ با‬ ‫وجود همه انتقاد ها‪ ،‬این طور به نظر نم ی رسد‪ ،‬چون روحانی‬ ‫در حکم ی که ب رای نهاوندیان نوشته او را به سمت «مشاور‬ ‫عالی و رئی س دفتر نهاد ریاست جمهوری» منصوب کرده است‬ ‫و خیل ی ها معتقدند که وجه مش��اوره ای نهاوندیان باتوجه به‬ ‫جایگاهی که به واس��طه اتاق بازرگانی در میان بازرگان ها و‬ ‫تولی د کنندگان بخش خصوصی دارد‪ ،‬ب��ر ان وجه اداره دفتر‬ ‫رئی س جمهور خواهد چربید‪ .‬این‪ ،‬از ان موضوعاتی است که‬ ‫باید ب رای قضاوت در موردش صبر کرد‪.‬اما فعال ان چیزی که‬ ‫نهاوندیان را هنوز در صدر اخبار نگه داش��ته‪ ،‬موضوع تعیین‬ ‫تکلیف ریاست اتاق بازرگانی است که نهاوندیان ب رای به دست‬ ‫اوردن ان در انتخابات دو دوره قبل این نهاد تالش بس��یاری‬ ‫کرده است‪ .‬عده ای این روز ها گفته و نوشته اند که نهاوندیان به‬ ‫دلیل درگیری هایی که در نهاد ریاست جمهوری خواهد داشت‪،‬‬ ‫نم ی تواند بیشتر از این ریاست پارلمان بخش خصوصی را در‬ ‫اختیار داشته باشد و باید از این سمت کناره گیری کند‪.‬‬ ‫بعض ی های دیگر هم اتصال روحانی به دولت را نقطه‬ ‫پایان کار او با اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ای ران دانسته و‬ ‫استدالل م ی کنند که اتاق بازرگانی همواره در ب رابر انتصاب‬ ‫یک نفر با سمت دولتی در اتاق مقاومت کرده است تا جلوی‬ ‫تسلط دولت بر اتاق را بگیرد و حاال ماندن نهاوندیان در این‬ ‫سمت‪ ،‬خود نفی این رویه است‪.‬‬ ‫طبق قوانین داخلی اتاق بازرگان��ی و صنایع و معادن‬ ‫ای ران‪ ،‬نهاوندی��ان که دو س��ال پیش طی انتخاب��ات ب رای‬ ‫روحانی‪ ،‬نهاوندیان‬ ‫را به سمت «مشاور‬ ‫عالی و رئیس دفتر نهاد‬ ‫ریاست جمهوری» منصوب‬ ‫کرده است و خیلی ها معتقدند‬ ‫که وجه مشاوره ای او بر وجه‬ ‫اداره دفتر رئیس جمهور‬ ‫خواهد چربید‬ ‫‪11‬‬ ‫کار رئیس دفتر غربالگری اطالعات است‬ ‫گفت وگو با محمدعلی ابطحی درباره نقش رئیس دفتر رئیس جمهور‬ ‫‪2‬‬ ‫وقتی گفته شد محمد نهاوندیان قرار است سمت ریاست دفتر رئی س جمهور جدید را تقبل کند‪ ،‬خیل ی ها تعجب‬ ‫کردند و گفتند که این شاید برای اقای نهاوندیان که رئیس پارلمان بخش خصوصی بوده مناسب نباشد‪ ،‬بعض ی ها‬ ‫هم فکر م ی کردند که این کار اصال در شان نهاوندیان نیس�ت که برای وزارت مطرح بود‪ ،‬اما محمدعلی ابطحی نظر‬ ‫دیگری دارد‪ ،‬او که خودش سابقه ریاست دفتری س�یدمحمد خاتمی را در کارنامه دارد م ی گوید نقش رئی س دفتر در‬ ‫تصمی م سازی برای رئی س جمهور کامال قابل تامل است‪ ،‬ضمن انکه معتقد است در مورد نهاوندیان‪ ،‬مشاوره به اقای‬ ‫روحانی بر ریاست دفتری او غلبه خواهد داشت‪.‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫اقای ابطحی! پست ریاست دفتر رئی س جمهور‬ ‫چه معنایی دارد؟ مس�ئولی ت هایی ک�ه برای این‬ ‫پست تعریف شده‪ ،‬شامل چه چی ز هایی م ی شود؟‬ ‫جلد دوم‬ ‫‪ l‬ریاس��ت دفتر رئی س جمهور‪ ،‬بخ��ش عمده ای از‬ ‫ریاست جمهوری را شامل م ی شود‪ ،‬ریاست دفتر رئی س جمهور‬ ‫تا حدود زیادی مکمل نقش رئی س جمهور است‪ .‬طبیعی است‬ ‫که نقش ها‪ ،‬وظایف و تاثی راتی که ریاست دفتر رئی س جمهور‬ ‫م ی تواند داشته باشد تا حدود زیادی به روحیات ریاست دفتر‬ ‫و شخص رئی س جمهور بستگی دارد‪ .‬به تناسب این روحیه‬ ‫است که نقش ریاست دفتر م ی تواند گسترده باشد یا محدود‬ ‫تعریف شود‪ .‬به همین دلیل است که نم ی توان ب رای نقش‬ ‫ریاس��ت دفتر رئی س جمهور یک تعریف واحد و اس��تاندارد‬ ‫ارائه کرد‪.‬‬ ‫بسته به اینکه رئی س جمهور بیشتر کار هایش را خودش‬ ‫انجام دهد یا بار انها را به دوش دفتر ریاست جمهوری بگذارد‪،‬‬ ‫نقش ریاست دفتر م ی تواند متفاوت باشد‪ .‬دفتر رئی س جمهور‬ ‫م ی تواند بیش��تر نقش سازماندهی را داش��ته باشد یا اینکه‬ ‫نقش تصمیم سازی ب رای رئی س جمهور را هم برعهده بگیرد‪.‬‬ ‫مسئولی ت هایی هم که رئی س دفتر به عهده م ی گیرد‪ ،‬تا حدود‬ ‫زیادی به روحی ه های رئی س جمهور و رئی س دفتر ب ر م ی گردد‪.‬‬ ‫بناب راین نقش ریاس��ت دفتر رئی س جمهور هم م ی تواند به‬ ‫صورت بس��یار پ ر اهمیت تعریف ش��ود و هم م ی تواند یک‬ ‫وظیفه اختصاصی نداشته باشد‪.‬‬ ‫نقش رئی س دفتر در تصمیم�ات رئی س جمهور‬ ‫دقیقا چیست؟ ایا اصال م ی توان چنین نقشی را‬ ‫برای پست ریاست دفتر رئی س جمهور قائل شد؟‬ ‫‪ l‬همان طور که گفتم این موضوع تا حد خیلی زیاد‬ ‫به روحیات ریاست دفتر و ش��خص رئی س جمهور بستگی‬ ‫دارد و تابع نوع نگاه انها به دفتر ریاس��ت جمهوری اس��ت‪،‬‬ ‫اما مهم ترین نقش را در تصمیم س��ازی های رئی س جمهور‬ ‫همین ریاست دفتر م ی تواند به عهده بگیرد‪ .‬ایجاد ارتباط با‬ ‫بیرون ب رای رئی س جمهور‪ ،‬امکان اطالع گیری رئی س جمهور‬ ‫یا سازماندهی و نحوه اهمیت دادن به بخش های مختلف‬ ‫دولت‪ ،‬همه اینها به دست رئی س دفتر انجام خواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫پس گرایش های رئی س دفت�ر رئی س جمهور بر‬ ‫ان چی ز هایی که رئی س جمه�ور دریافت م ی کند‬ ‫و ب ر اس�اس انها تصمیم م ی گی�رد تاثیر زیادی‬ ‫م ی تواند داشته باشد‪.‬‬ ‫ک شدن‬ ‫نهاوندیان درایت نزدی ‬ ‫به روحانی را دارد‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمدحسین برخوردار‬ ‫‪3‬‬ ‫مس�ئول دفتری رئی س جمهور به محمد نهاوندیان‪ ،‬اولین حکم ی بود که حس�ن روحانی رئی س جمهور جدید‬ ‫ایران در اولین روز کاری خود ارائه کرد‪ .‬البته پیش از اجرای مراس�م تنفیذ حکم ریاست جمهوری و اغاز به کار دولت‬ ‫یازدهم درباره چگونگی حضور نهاوندیان در دولت یازدهم بحث هایی مطرح بود‪ .‬قرار بود نهاوندیان با س�م ت هایی‬ ‫نظیر وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪ ،‬رئیس کل بانک مرکزی و حتی معاون اولی در دولت یازدهم حضور داشته باشد‪،‬‬ ‫اما درنهایت باتوجه به حاش�ی ه هایی به رئی س دفتری و مشاوره رس�ید‪ .‬البته جناح های مخالف وی در اتاق بازرگانی‬ ‫از طریق الب ی های متفاوت س�عی در کاهش نفوذ وی در دولت فعلی کردند و به گفته برخی از انها علت تصدی گری‬ ‫نهاوندیان در این سم ت ها‪ ،‬همین الب ی گری ها بوده است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬رابطه محمد نهاوندیان و علی الریجانی نیز‬ ‫باعث بروز زمزم ه هایی شده بود‪ .‬ب ه طور مثال‪ ،‬از سوی فعاالن بخش خصوصی در اتاق بازرگانی ایران شنیده م ی شد‬ ‫که الریجانی برای حضور نهاوندیان در دولت تا جایی پافشاری کرد ه که در صورت عدم انتصاب وی در سم ت های رده‬ ‫باالی دولتی‪ ،‬به راحتی رای اعتماد به کابینه داده نخواهد شد‪ .‬اما انچه در حال حاضر درباره نهاوندیان ب ه عنوان مسئول‬ ‫دفتر رئی س جمهور مطرح است‪ ،‬چگونگی رابطه وی با حسن روحانی است و اینکه ایا او م ی تواند رابطه و تعامل خود‬ ‫را با رئی س جمهور به مرزی قابل قیاس با رابطه رئیس دولت دهم و مسئول دفتر وی برساند؟! از سوی دیگر‪ ،‬عده ای از‬ ‫سیاسیون نهاوندیان را فردی محافظه کار با گرایشی نزدیک به اصولگرایان م ی دانند و استدالل انها نیز بر مبنای نحوه‬ ‫تعامل وی با دولت دهم است‪ .‬محم د حسین برخوردار که در حال حاضر رئیس مجمع عالی واردات و عضو هیات رئیسه‬ ‫اتاق بازرگانی تهران است‪ ،‬از نزدیکان و همسویان محمد نهاوندیان و یحیی ال اسحاق محسوب م ی شود‪ .‬وی حضور‬ ‫نهاوندیان را ب ه عنوان یک فعال بخش خصوص�ی در بدنه دولت جدید‪ ،‬نکته ای مثبت د ر ترقی ش�ان و جایگاه اتاق‬ ‫بازرگانی می داند‪.‬خبرنگار مثلث با او درباره حضور نهاوندیان در سم ت مسئول دفتر رئی س جمهور گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪ l‬همی ن طور است‪ ،‬اگر ریاس��ت دفتر یک گرایش‬ ‫خاص سیاسی داش��ته باش��د‪ ،‬رئی س جمهور هم به تبع ان‬ ‫سیاس ی تر خواهد بود‪ .‬اگر ریاست دفتر گرایش های اقتصادی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬رئی س جمهور هم از این گرایش ها متاثر خواهد‬ ‫شد و همی ن طور در س��ایر عرصه ها‪.‬اما نم ی تواند این طور‬ ‫تصور کرد که رئی س دفتر باعث م ی ش��ود که رئی س جمهور‬ ‫تک بعدی ش��ود‪ .‬به هر حال ریاس��ت جمهوری را نم ی توان‬ ‫تنها با یک گرایش خاص دید‪ ،‬ریاس��ت جمهور باید در همه‬ ‫عرصه ها و حوزه ها فعالیت داشته باشد و توازن را در توجه به‬ ‫موضوعات مختلف رعایت کند‪.‬‬ ‫اش�اره کردی�د ک�ه رئی س دفت�ر م ی توان�د برای‬ ‫رئی س جمه�ور تصمی م س�از باش�د‪ ،‬ای�ن تاثیر‬ ‫چطور ایجاد م ی شود؟‬ ‫‪ l‬من نم ی گویم که رئی س دفتر ب رای رئی س جمهور‬ ‫تصمیم س��ازی م ی کند‪ ،‬بلکه ریاس��ت دفتر تصمیم گیری‬ ‫را ب رای رئی س جمهور تس��هیل م ی کند و ب��ه همین دلیل‬ ‫تاثیر خیلی زیادی بر رئی س جمه��ور دارد‪ ،‬چون تصمیمات‬ ‫رئی س جمهور ب ر اساس مشاوره ها و جلس ه ها و اطالعاتی که‬ ‫از این جلس ه ها به دس��ت م ی اید گرفته م ی شود و همه این‬ ‫جلس ه ها و مشاوره ها هم از مسیر رئی س دفتر رئی س جمهور‬ ‫م ی گذرد‪ .‬معم��وال رئی س جمهور ان قدر گرفتار اس��ت که‬ ‫خودش نم ی تواند به صورت شخصی بررسی کند و اطالعات‬ ‫را غربالگری کن��د‪ ،‬بناب راین رئی س دفتر ب��ه نوعی غربالگر‬ ‫اطالعاتی است که به دست رئی س جمهور م ی رسد‪.‬‬ ‫نقش خود شما در تصمی م گیری های اقای خاتمی‬ ‫در زمانی که رئی س دفت�ر رئی س جمهور بودید تا‬ ‫چه اندازه بود؟‬ ‫ن هم مثل هر رئی س دفتر دیگری عمده وقتم را‬ ‫‪ l‬م ‬ ‫صرف هماهنگی و پیگیری کارهای مورد نظر رئی س جمهور‬ ‫م ی کردم‪ .‬در دوره اول ریاست جمهوری اقای خاتمی‪ ،‬بیشتر‬ ‫تالش دفتر معطوف به این بود که اوضاع ب رای کار ایش��ان‬ ‫اماده باشد و نیازها و حساس��ی ت های وی برطرف شود‪ .‬اما‬ ‫روحیات اقای خاتمی این گونه است که بیش از انکه تحت‬ ‫نظرتان درباره اقای نهاوندیان و حضورش در دفتر‬ ‫رئی س جمهور و بدنه دولت‪ ،‬باتوجه به ریاس�ت بر‬ ‫اتاق بازرگانی ایران چیست؟‬ ‫‪ l‬شخصیت‪ ،‬دانش و تجاربی که در نهاوندیان مستتر‬ ‫است‪ ،‬جدا از شان و جایگاه وی به عنوان رئیس اتاق بازرگانی‬ ‫ای ران اس��ت و این دو مقوله را باید در بررسی جایگاه فعلی او‬ ‫در دولت به صورت تفکی ک ش��ده مدنظر ق��رار داد‪ .‬در زمانی‬ ‫که نهاوندیان ریاست اتاق بازرگانی ای ران را پذیرفت‪ ،‬با روحیه‬ ‫تعاملی‪ ،‬دان��ش و صبر خود جایگاه بخ��ش خصوصی‪ ،‬اتاق‬ ‫ی تش��کل های بخش خصوصی‬ ‫بازرگانی و همچنین تمام ‬ ‫را باال برد‪.‬‬ ‫میزان و نحوه تعام�ل او را با رئی س جمهور چطور‬ ‫پی ش بینیم ی کنید؟‬ ‫‪ l‬از نظر جنس رابطه روحانی با نهاوندیان باید گفت‬ ‫که رئی س جمهور یک کشور باید از ذکاوت خاصی ب رای انتخاب‬ ‫اط رافیان برخوردار باشد‪ ،‬بناب راین روحانی به طور قطع از چنان‬ ‫درایتی برخوردار است که کس��ی را که به عنوان رئی س دفتر‬ ‫ی کارها م ی کند‪ ،‬مورد اعتماد‪ ،‬هم عقیده‬ ‫خود مس��ئول تمام ‬ ‫و همراه وی باشد‪.‬‬ ‫به نظر شما ممکن است جایگاه و رابطه نهاوندیان‬ ‫با اقای روحانی مانند مشایی و احمدی نژاد شود؟‬ ‫‪ l‬من از ح��د و اندازه و جزئیات رابط��ه احمدی نژاد و‬ ‫مشایی خبر ندارم‪ ،‬ولی مسلما هر دفترداری باید رابطه نزدیکی‬ ‫با رئی س جمهور خود داشته باشد و این رابطه باید گسترش پی دا‬ ‫کند‪ .‬م ی توانم بگویم نهاوندیان س��عی در رعایت کردن این‬ ‫اصول و نزدیکی رابطه خود با رئی س جمهور خواهد داش��ت و‬ ‫تاثیر رئی س دفتر یا س��ایر افراد باش��د‪ ،‬مش��اوره پذیر است‪.‬‬ ‫بناب راین‪ ،‬بیش از انکه من به عنوان رئی س دفتر در تصمیم ها‬ ‫تاثیری داشته باشم‪ ،‬مشاوران در تصمیم های او تاثیر داشتند‪.‬‬ ‫یعنی هیچ تصمیم خاصی نبوده که با تمهیدات‬ ‫شما و برنام ه ریزی های شما شکل گرفته باشد؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این اس��ت که اقای خاتمی‬ ‫در نهایت‪ ،‬همه تصمیم ها را خودشان گرفته اند‬ ‫و بیش��تر تالش ما در مس��یر برنامه ریزی ب رای‬ ‫هموار ک��ردن تصمیم گیری ها بوده اس��ت‪ ،‬نه‬ ‫تصمیم سازی‪.‬‬ ‫هر حال از همه کشور اطالعات به دفتر رئی س جمهور م ی اید‬ ‫و این نیاز کشور در هر مقطعی اس��ت که رفتار رئی س دفتر‬ ‫و رئی س جمه��ور را تعیین م ی کند‪ .‬گزارش های سیاس��ی‪،‬‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اجتماع��ی و فرهنگی و همچنی��ن موضوعاتی‬ ‫که بحران هس��تند‪ ،‬اخبار محرمان��ه و غی ر محرمانه‪ ،‬همه‬ ‫فکر م ی کنید چقدر الزم اس�ت با این‬ ‫گرای�ش اقتص�ادی اق�ای نهاوندیان‪،‬‬ ‫ریاست دفتر رئی س جمهور مشاورانی‬ ‫در حوزه ه�ای مختل�ف فرهنگ�ی‪،‬‬ ‫اجتماعی و حتی سیاسی داشته باشد‬ ‫تا بتوانند هم�ه اتفاق�ات و اطالعات را‬ ‫پوش�ش بدهند و ای�ن نگران�ی وجود‬ ‫نداشته باش�د که به دلیل گرایش های‬ ‫اقتصادی‪ ،‬مسائل دیگر مغفول یا روی‬ ‫زمین بماند؟‬ ‫حال باتوجه به تجربه و شناختی که از‬ ‫اقای روحانی و اقای نهاوندیان دارید‪،‬‬ ‫فکر م ی کنید وجود اقای نهاوندیان در‬ ‫دفتر اقای روحانی چگونه خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬من وجود نهاوندی��ان را در دفتر اقای‬ ‫روحانی مثبت و محترم ارزیابی م ی کنم و معتقد‬ ‫هستم که اقای نهاوندیان در دفتر رئی س جمهور‬ ‫بیشتر از یک رئی س دفتر خواهد بود و ان نقش‬ ‫مشاور ارشدی که عالوه بر ریاست دفتر ب رایش‬ ‫در نظر گرفته اند‪ ،‬غلبه خواهد داشت‪ .‬بیشتر‪ ،‬ان‬ ‫مشاوره عالی بودن ایشان تاثیرگذار خواهد بود‪،‬‬ ‫به هر حال اقای نهاوندیان به عنوان یک چهره‬ ‫اقتصادی قوی در کن��ار رئی س جمهور م ی تواند‬ ‫تاثی رات زی��ادی به خص��وص در جهت دهی به‬ ‫تصمیمات اقای روحانی داشته باشد‪.‬‬ ‫البته جایگاه خود را م ی داند و این سیاست را خواهد داشت که‬ ‫بداند راه های برقراری این رابطه و توسعه ان چیست‪.‬‬ ‫گرایش های سیاس�ی اقای نهاوندی�ان را چطور‬ ‫ارزیابی م ی کنی�د‪ ،‬بس�یاری او را دارای روابطی با‬ ‫برخی چهره های اصولگ را توصیف م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬در مورد فکر نهاوندیان و اینکه گرایش فکری نزدیک‬ ‫به اصولگرایی دارد یا خیر باید گفت که نباید در دولت تدبیر‬ ‫و امید که مس��یر اعتدال را انتخاب کرد ه به دنبال این باشیم‬ ‫که یک نفر در دولت چپی است‪ ،‬راستی است‪ ،‬اصولگراست‬ ‫یا اصالح طلب! زی را ای��ن بحث ها دیگر فایده ای ن��دارد‪ .‬باید‬ ‫اصولگرایان و اصالح طلبان را جمع کرد و از انها پرس��ید که‬ ‫حرف شما چیس��ت؟! همه فکری که انها دارند ارتقای سطح‬ ‫رفاه مردم‪ ،‬ایجاد ارزش افزوده بیشتر‪ ،‬گسترش جایگاه کشور در‬ ‫جوامع بی ن المللی و در نهایت رشد و بلوغ کشور در زمینه های‬ ‫متفاوت است ولی هرکدام از این جبهه ها در مسیر و روش خود‬ ‫عمل م ی کنند‪.‬‬ ‫به نظر من حتی در مورد شخصیت نهاوندیان نم ی توان‬ ‫گفت که وی فردی محافظه کار اس��ت‪ .‬وی ب��ه جای اینکه‬ ‫شمشیر را از رو ببندد‪ ،‬همواره سعی کرده که عقالنیت خود را‬ ‫نیز به کار ببرد‪ .‬در دوره نهاوندیان بود که قانون کسب و کار به‬ ‫مجلس شورای اسالمی رفت و تصویب شد‪.‬‬ ‫ب ه ه ر حال ای�ا م ی ت�وان او را ف�ردی محافظه کار‬ ‫تلقی کرد؟‬ ‫‪ l‬محافظه کاری نهاوندیان زمانی معنی پی دا م ی کند‬ ‫که در کنار ان از لفظ درایت هم استفاده شود‪ .‬شمشیر را از رو‬ ‫بستن در سیاست های رئیس اتاق ای ران نه تنها ب رای شخص‬ ‫نهاوندیان بلکه ب رای هرکس دیگری در این سمت دردی را دوا‬ ‫نم ی کند‪ .‬نهاوندیان همیشه به زبان گویای سیاست و اقتصاد‬ ‫محمدحسین برخوردار معتقد است محمد نهاوندیان‬ ‫توانایی ارتقای جایگاه خ�ود را نزد رئی س جمهور منتخب‬ ‫دارد و حضور او را ب ه عنوان یک فعال بخش خصوصی در‬ ‫بدنه دولت جدید‪ ،‬نکته ای مثبت د ر ترقی ش�ان و جایگاه‬ ‫اتاق بازرگانی می داند‬ ‫جلد دوم‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬بخ��ش عم��ده ای از موضوع��ات چی ز هایی‬ ‫نیس��ت که خود رئی س دفتر در مورد انها تصمیم بگیرد‪ .‬به‬ ‫اینها به دفتر رئی س جمهور م ی اید و الزم است که به اطالع‬ ‫رئی س جمهور برسد‪.‬‬ ‫نم ی شود گفت که فقط یک بخش مورد توجه خواهد‬ ‫بود و ان هم به خاطر گرایش های ف��ردی رئی س دفتر‪ .‬همه‬ ‫موضوعات باید توس��ط رئی س دفتر رصد و به انها رسیدگی‬ ‫‪ l‬من شنیده ام کسانی که به عنوان‬ ‫مش��اور فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاسی و ‪...‬‬ ‫همراه اقای روحانی بوده ان��د‪ ،‬حاال هم در‬ ‫دفتر او مستقر شده اند و به او کمک خواهند‬ ‫کرد که این موضوع بسیار خوبی است‪ .‬اما‬ ‫به غی��ر از این دفتر ریاس��ت جمهوری اگر‬ ‫چارت ان را به هم نریخته باش��ند‪ ،‬خودش‬ ‫معاونت ه��ای مختلفی از جمل��ه معاونت‬ ‫ارتباطات‪ ،‬سیاس��ی و بی ن المل��ل و مانند‬ ‫ان دارد ک��ه ه ر کدام از اینه��ا در حوزه های‬ ‫خودش��ان کار م ی کنن��د و موضوعات را بررس��ی م ی کنند‪.‬‬ ‫بناب راین این مدیرکل ها م ی توانند تا ح��دود زیادی نیاز ها را‬ ‫برطرف کنند و موضوعات را در کنترل داشته باشند‪ .‬بناب راین‬ ‫فکر نم ی کنم نیاز باش��د خ��ود اقای نهاوندیان مش��اوران‬ ‫مختلفی داشته باشد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫اق�ای نهاوندی�ان ف�ردی اس�ت ک�ه‬ ‫وج ه اقتصادی اش ب�ر وجه فرهنگی و‬ ‫سیاس�ی اش غلبه دارد‪ .‬این موضوع‬ ‫باتوجه به جایگاهی که شما برای ریاست دفتری‬ ‫رئی س جمهور توصی�ف کرده اید‪ ،‬ممکن اس�ت‬ ‫اشکال ساز باشد؟‬ ‫ش��ود‪ ،‬بناب راین نم ی توان گفت که چون مث�لا رئی س دفتر‬ ‫مواضع اقتص��ادی دارد‪ ،‬موضوعات فرهنگ��ی‪ ،‬اجتماعی یا‬ ‫موضوعات دیگر روی زمین خواهد ماند‪ .‬اما غیر از کار های‬ ‫روزان��ه‪ ،‬گرایش های اقتصادی ریاس��ت دفتر رئی س جمهور‬ ‫م ی تواند باعث شود که شاخک های او به مسائل اقتصادی‬ ‫حساس تر باشد و در نتیجه رئی س جمهور‬ ‫بیشتر در جریان جزئیات مسائل اقتصادی‬ ‫قرار بگیرد‪.‬‬ ‫صحبت م ی کند و کسانی که این زبان را بلد هستند‪ ،‬به خوبی‬ ‫معنی حرف ه��ای او را درک م ی کنند‪ .‬به طور مثال‪ ،‬زمانی که‬ ‫نهاوندیان از تورم‪ ،‬از حمایت از تولی��د و کنترل واردات حرف‬ ‫م ی زند‪ ،‬فعاالن بخش خصوصی و دولت��ی به راحتی معنای‬ ‫حرف های او را درک م ی کنند‪.‬‬ ‫محاور ه بین مسئوالن و حتی محاوره در سطح جامعه‬ ‫ی و نادیده گرفتن جایگاه ها باش��د‪.‬‬ ‫نباید همراه ب��ا ب ی احترام ‬ ‫نم ی شود که اتاق را به مرکزی ب رای بده بستان های بین دولت‬ ‫و بخش خصوصی و محلی ب رای مشاجره ها تبدیل کرد‪ .‬وی‬ ‫حتی بارها به عدم برگزاری جلس��ات شورای گفت وگو هم به‬ ‫دولت اعتراض داشت‪.‬‬ ‫اما نهاوندیان م ی دانست که یکی از دالیل اینکه دولت‬ ‫دهم در این جلسات شرکت نم ی کند‪ ،‬این است که حرفی ب رای‬ ‫گفتن ندارد‪ .‬دولت دهم به دلیل تحریم ها مش��کالت زیادی‬ ‫داشت و نم ی توانست در جلسات شورای گفت وگو شرکت کند‬ ‫و راجع به راه های بهبود فضای کس ب وکار‪ ،‬ارائه وام های بانکی‪،‬‬ ‫اختصاص ارز و غیره با فعاالن بخش خصوصی حرف بزند؛ زی را‬ ‫امکانات ان را نداشت‪ .‬در جایی باید حرف زده شود که در پی‬ ‫ان شرمندگی پیش نیاید و وقی دولت هیچ حرفی در شورای‬ ‫گفت وگو ب رای گفتن به بخش خصوصی نداشت‪ ،‬چرا باید در‬ ‫این جلسات شرکت م ی کرد؟‬ ‫با این اوصاف گمان ش�ما بر این است که حضور‬ ‫رئیس پارلمان بخش خصوصی در بدنه دولت به‬ ‫ارتقای جایگاه ان و هموار شدن مسیر عبورش از‬ ‫میان مشکالت کمک خواهد کرد؟‬ ‫‪l‬قطعا همی ن طور است و در این زمینه شکی ندارم‪g.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫عید فطر از دیدگاه‬ ‫حضرت امام خمینی (ره)‬ ‫از نظر حض��رت امام خمینی (ره) عید فط��ر بعد از یک ماه‬ ‫روزه داری جشن میهمانی و عید ب رای ضیافت الهی و روز لقاءاهلل و‬ ‫وصال است و جشن پیروزی بر هوای نفس و شیطان و موفقیت‬ ‫بر انجام دستورالهی است‪.‬‬ ‫حضرت ام��ام (ره) م ی فرماین��د‪« :‬عید ش��ریف فطر‪ ،‬عید‬ ‫مجلهخبری‬ ‫‪16- 27‬‬ ‫تحویل ارام قدرت از احمدی نژاد به روحانی‬ ‫مشاییوبقایی‪،‬پشتدردانشگاه‬ ‫ازپاستورتاسعداباد‬ ‫جدالکالمیرساییبا الریجانی‬ ‫سیاست‬ ‫‪28-45‬‬ ‫رحمانیفضلی؛ انتخابیبرای توافقروحانیباپارلمان؟‬ ‫دولتسایهدرپاستور‬ ‫اینکابینهمعتدلنیست‬ ‫توافقیبینالریجانیوروحانینشده‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46-57‬‬ ‫«اقای سفیر» وزیرمی شود؟‬ ‫دیپلماتحرفه ای‬ ‫انگلیس وامریکادربارهایرانباهمتفاهمدارند‬ ‫تمایلبهعادی سازیروابط‬ ‫عید سعید فطر مبارک باد‬ ‫دوشیخ و یککابینه‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬سالپنجم‪/‬شمارهصدوهشتادوچهارم‪ 20/‬مرداد ‪ 88/1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫ایا این نزدیکترینکابینه‬ ‫به هاشمی رفسنجانی است؟‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫گزارشوگفتوگوهایمثلثدربارهپشتپردههایکابینهروحانی‬ ‫هاشمی‪،‬ناطقنوری‪،‬خاتمیوعلیالریجانیچهنقشیدرچینش‬ ‫کابینهداشتند؟‬ ‫همراه با گفتوگوهایی با امیر محبیان‪ ،‬محمدنبی حبیبی‬ ‫حسین طال‪ ،‬نقوی حسینی و حبیباهلل عسگراوالدی‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫سایهرئیسجمهوریارئیسجمهورسایه‬ ‫محمد نهاوندیان چرا به دفتر ریاستجمهوری رفت؟‬ ‫گفتوگویی با محمدعلی ابطحی درباره اهمیت دفتر ریاستجمهوری‬ ‫یک چپگرا در میان هایکیها‬ ‫چرا علی ربیعی برای وزارت رفاه انتخاب شد؟‬ ‫دستاندازهاییحوالیخیابانطالقانی‬ ‫مخالفت با بیژن زنگنه در پارلمان به شدت ادامه دارد‬ ‫اخبار محرمانه مثلث از پارلمان‬ ‫چه کسانی رای نمیاورند؟‬ ‫میلی منفرد‪ :‬اوگزینه اول رای عدماعتماد است‬ ‫محمدعلی نجفی‪ :‬در روزهای اخیر اوضاع او در مجلس کمی بهتر شده‬ ‫علیربیعی‪:‬انتقاد اصلی نمایندگان به او‪ ،‬نداشتن تجربه اجرایی در وزارتخانه رفاه است‬ ‫محمود علوی‪ :‬دلیل انتخاب او برای نمایندگان همچنان جای سوال دارد‬ ‫عباس اخوندی‪ :‬انتساب او به ناطقنوری شاید درنهایت او را از بهارستان بگذراند‬ ‫بیژن زنگنه‪ :‬رایاعتماد به زنگنه غیرقابل پیشبینی است‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫عالقه دارم رئیسکمیتهملی‬ ‫المپیک شوم‬ ‫گفتوگو با مصطفی هاشمیطبا‬ ‫احمدینژاد در اولین روزهای پس‬ ‫از ریاستجمهوری چه میکند؟‬ ‫نماینده‬ ‫الیگارشی محافظهکار ایرانی‬ ‫مثلث زندگی سیاسی قوامالسلطنه را بررسی میکند‬ ‫عکس‪ :‬محمدمهدی موذن‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫«اقای سفیر» وزیر میشود؟‬ ‫پرونده ویژه مثلث درباره محمدجواد ظریف به همراه‬ ‫مروری برکتاب جدیدش‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ضیافت اهلل و روز عید فطر برای روزه‪ ،‬لقاءاهلل است و عید ماه مبارک‬ ‫رمضان‪ ،‬عید وصال است‪ .‬ا»ز نظر حضرت امام به برکت میهمانی‬ ‫الهی در ماه رمضان در روز عید فطر وح��دت و همدلی در جامعه‬ ‫ایجاد ش��ده و مردم با اجتماع برای نماز عید و شنیدن خطب ه های‬ ‫نماز عی��د راه عزت و س��ربلندی مقابل دش��منان جهانخوار پیدا‬ ‫م ی کنند و تسلیم هوای نفس و ش��یطان نخواهند بود‪ .‬حضرت‬ ‫امام (ره) در عید فطر سال ‪ 67‬درباره راه دستیابی واقعی به عید فطر‬ ‫که اخرین عید فطری بود که مردم مسلمان از بیانات ارزنده ایشان‬ ‫فیض م ی بردند‪ ،‬م ی فرمایند‪« :‬این ضیافت همه اش ترک است‪.‬‬ ‫ترک شهوات از قبیل خوردنیها‪ ،‬نوش��یدنیها‪ .‬خداوند دعوت کرده‬ ‫است ما را به اینکه شما باید وارد بشوید در این میهمانخانه و این‬ ‫ضیافت هم جز ترک‪ ،‬چیزی نیست‪ .‬ترک هواها‪ ،‬ترک خوردنیها‪،‬‬ ‫ترک منیتها‪ .‬اینها همه در این میهمانخانه است و ما باید حساب‬ ‫کنیم‪ .‬ببینیم که ایا وارد ش��دیم در این میهمانخانه یا اصال وارد‬ ‫نشدیم‪ .‬راهمان دادند به این ضیافتخانه یا نه‪ .‬شما در فکر باشید که‬ ‫اگر از این ضیافت درست بیرون امدید‪ ،‬ان وقت عید دارید‪ .‬عید مال‬ ‫کسی است که در این ضیافت راه یاقته باشد‪ ،‬استفاده کرده باشد‬ ‫از این ضیافت‪ .‬همان طور که شهوات ظاهری را باید ترک بکند از‬ ‫شهوات باطنی که باالترین س��د راه است ب رای انسان باید از اینها‬ ‫جلوگیری کند‪ .‬تمام مفاسدی که در عالم حاصل م ی شود ب رای این‬ ‫است که در این ضیافت وارد نش��ده اند یا اگر وارد شده اند استفاده‬ ‫نکرده اند‪ .‬اگر ذره ای هوای نفس در انسان باشد به این میهمانی‬ ‫وارد نشده است یا اگر وارد شده است استفاده نکرده است‪ .‬تمام این‬ ‫جاروجنجال هایی که در دنیا م ی بینید برای این است که استفاده‬ ‫از این ضیافت نکرده اند در این میهمانی وارد نشده اند‪ ،‬دعوت خدا‬ ‫را قبول نکرده اند‪ .‬کوش��ش کنید که این دعوت را لبیک بگویید‪.‬‬ ‫اگر م ی بینید در دنیا جنگ و جدال است و در بین شما هم خدای‬ ‫نخواسته نمونه اش هست‪ ،‬بدانید که در این ضیافت وارد نشدید‪.‬‬ ‫ماه رمضان را ادراک نکردید‪ .‬اقبال کرده به شما ماه رمضان اما شما‬ ‫او را ردش کردید‪ ،‬پس زدید‪».‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪58-63‬‬ ‫دستاندازهاییحوالیخیابانطالقانی‬ ‫اینتیماقتصادیاز کابینهخاتمیبهتراست‬ ‫یکچپ گرادرمیانهایکیها‬ ‫تاریخ‬ ‫‪64-73‬‬ ‫نمایندهالیگارشیمحافظه کارایرانی‬ ‫دولترانبایدبهقوامتقلیلداد‬ ‫قوام ادعای پادشاهی داشت‬ ‫ورزش‬ ‫‪74 -79‬‬ ‫البیبرایسئول‬ ‫عالقهدارمرئیسکمیته ملی المپیکشوم‬ ‫شایدتاپایانسال‪،‬سلطانی فراستیضاحشود‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬تقی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬ش��اهین فتحیان ‪ -‬شاهده یوسفی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬فاطمه سیف‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی ‪ -‬دکتر غالم حسن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری مهندس صدوقی‬ ‫حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫مجله خبری‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪ 12‬مرداد با تنفیذ حکم ریاست جمهوری‪ ،‬قدرت اجرایی کشور از محمود احمدی نژاد به حسن روحانی انتقال یافت‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫تحویل ارام قدرت‬ ‫از احمدی نژاد به روحانی‬ ‫مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ با اشاره به مردم ساالری دینی در ایران‪ ،‬صفا و‬ ‫صمیمیت در مراسم دست به دست شدن قدرت اجرایی کشور را پدیده ای ارزشمند و‬ ‫ریشه دار در مردم ساالری دینی دانستند‬ ‫مجله خبری‬ ‫‪ ۳۴‬سال از ان روز‪ ،‬نه تنها نتوانس��ته اند جمهوری اسالمی را‬ ‫متزلزل کنند بلکه حتی قادر نبوده اند جلوی پیش��رفت نظام‬ ‫را سد کنند‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی الطاف الهی‪ ،‬حضور مردم‬ ‫و تالش مسئوالن را زمینه ساز ناکامی دشمنان و دستیابی به‬ ‫پیشرفت های تحسی ن ب رانگیز خواندند و خاطرنشان کردند‪:‬‬ ‫«همه این موفقی ت ها به برکت پایبندی به «اسالم و ارزش های‬ ‫اسالمی» و عمل به رهنمودها و خطوط روشنی بوده که امام‬ ‫بزرگوار ب رای ملت به یادگار گذاشته است‪ ».‬ایشان‪ ،‬مسئوالن‬ ‫قوای اجرایی‪ ،‬مقننه و قضائیه را به حداکثر همکاری ب رای حل‬ ‫مش��کالت توصیه کردند و افزودند‪« :‬باید با تکیه بر امکانات‬ ‫فراوان کش��ور‪ ،‬به کارهای بزرگ هم��ت گماریم‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت اهلل خامنه ای در بخش دیگری از سخنانش��ان با اشاره به‬ ‫مشکالت اقتصادی – سیاسی جهان اس�لام و اوضاع ناارام‬ ‫برخی کشورهای منطقه افزودند‪« :‬حضور ظالمانه و جنایت بار‬ ‫رژیم غاصب صهیونیستی در‪ ۶۵‬سال اخی ر‪ ،‬از جمله مشکالتی‬ ‫است که متاسفانه با حمایت برخی مستکب ران جهانی‪ ،‬استمرار‬ ‫یافته که در این اوضاع منطقه و جهان‪ ،‬جمهوری اسالمی با‬ ‫مواضع روشن به راه پیشرفت خود ادامه م ی دهد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای‪ ،‬رئی س جمهور منتخب را‬ ‫فردی ازموده شده و جزو عناصر و خدمتگزاران قدیمی نظام‬ ‫اسالمی برشمردند و خاطرنش��ان کردند‪« :‬اقای روحانی در‬ ‫دفاع مقدس‪ ،‬مجلس شورای اس�لامی و شورایعالی امنیت‬ ‫ملی کارها و خدمات فراوانی انج��ام داده و امروز هم که به‬ ‫ارای ملت مفتخر شده به فضل و یاری الهی‪ ،‬منشا خدمات‬ ‫دیگر خواهد ش��د‪ ».‬رهبر انقالب اس�لامی با درخواس��ت‬ ‫از هم��ه جریان های گوناگون سیاس��ی و ش��خصی ت ها و‬ ‫عناصر متنفذ ب رای کمک به اقای روحانی و دولت وی تاکید‬ ‫کردند‪« :‬امیدواریم رئی س جمهور وظایف سنگین خود را به‬ ‫خوبی انجام دهد و توقعات مردم را ب��ه بهترین وجه براورده‬ ‫سازد‪ ».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای همچنین با تشکر از اقای‬ ‫احمدی نژاد و دولت وی که خدمات بسیار و کارهای مهمی‬ ‫ انجام داده اند‪ ،‬افزودند‪« :‬کارهای فراوان دیگری نیز وجود دارد‬ ‫که ان شاءاهلل با همت مسئوالن و ملت انجام م ی شود و نشان‬ ‫م ی دهد جریان پیشرفت ای ران‪ ،‬توقف ناپذیر است‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫تحویل قدرت اجرایی کش��ور از محمود احمدی نژاد به‬ ‫حس��ن روحانی در ارامش کامل و با متانت انجام ش��د‪ .‬اکثر‬ ‫مسئوالن کش��ور در این مراسم حضور داش��تند و این دقیقا‬ ‫برخالف رفتاری ب��ود که برخی اصالح طلبان در س��ال ‪ 88‬از‬ ‫خودشان نش��ان دادند‪ .‬از نامزدهای رقیب حس��ن روحانی تا‬ ‫نمایندگان مجلس و وزرای دولت احم��دی نژاد تا همراهان و‬ ‫حامیان رئیس جمهور جدید‪ .‬س��خنان رهبری در این مراسم‬ ‫نش��ان از رضایت ایش��ان از فرایند تحویل ارام قدرت اجرایی‬ ‫از رئیس جمهوری ب��ه رئیس جمهور دیگر داش��ت انجا که‬ ‫پس از قرائت حکم تنفیذ ریاس��ت جمهوری حسن روحانی‪،‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای در سخنانی متانت‪ ،‬ارامش‪ ،‬شکوه‬ ‫و صفا و صمیمیت جاری در مراس��م دس��ت به دست شدن‬ ‫قدرت اجرایی کشور را پدیده ای بسیار ارزشمند و مهم خواندند‬ ‫که ریشه در مردمساالری دینی دارد‪ .‬ایشان با اشاره به فقدان‬ ‫حاکمیت مردم در دوران دیکتاتوری وابسته پهلوی و قبل از ان‬ ‫افزودند‪« :‬با پیروزی انقالب اس�لامی‪ ،‬ملت مزه مردم ساالری‬ ‫را چش��ید و کارها در مدار اسالم عزیز‪ ،‬به دس��ت مردم افتاد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب با اش��اره به نقش افرینی مردم در همه مسائل‬ ‫مهم و مسئولی ت های اساسی کشور خاطرنشان کردند‪« :‬در‬ ‫‪ ۳۴‬سال اخیر تقریبا هر سال یک انتخابات برگزار شده و مردم‬ ‫در روند مدیری��ت و ب رنامه های کالن کش��ور تصمیم گیری‪،‬‬ ‫نظارت و عمل کرده اند‪ ».‬ایشان در تبیین بیشتر خصوصیات‬ ‫«مردم ساالری اسالمی» افزودند‪« :‬در این نظام مردمی‪ ،‬رابطه‬ ‫مردم و مسئوالن به چارچوب های قانونی منحصر نم ی شود‪،‬‬ ‫بلکه رابطه ای مستحکم‪ ،‬عاطفی و ایمانی است که از عمق‬ ‫اعتقادات دینی و تعهد ملت به مبانی و اصول انقالب سرچشمه‬ ‫م ی گیرد و مس��ئوالن را هدایت م ی کن��د‪ ».‬حضرت ایت اهلل‬ ‫خامن��ه ای به عنوان نمون��ه ای از اعتقادات اس�لامی و تعهد‬ ‫انقالبی ملت‪ ،‬به حضور پرشکوه مردم در راهپیمایی روز قدس‬ ‫اش��اره کردند و افزودند‪« :‬در این هوای گرم و با دهان روزه‪ ،‬چه‬ ‫انگیزه ای جز ایمان دینی و وفاداری به ارمان های انقالب‪ ،‬مردم‬ ‫را به حضور در خیابان ها‪ ،‬ایستادگی در مقابل دشمنان اسالم و‬ ‫اعالم موضع درباره مساله فلسطین کشانده بود؟»‬ ‫ایش��ان همچنین با یاداوری حضور ش��ورانگیز همه‬ ‫قش��رهای ملت در راهپیمای��ی ‪ ۲۲‬بهمن هر س��ال تاکید‬ ‫کردند‪« :‬در انتخاب��ات نیز همین احس��اس تعهد و تکلیف‬ ‫است که ملت را پرشور و پرنش��اط به میدان حضور سیاسی‬ ‫و اجتماعی م ی کشاند و حماسه م ی افریند که همه مسئوالن‬ ‫باید این حقیقت را همیشه به یاد داشته باشند‪ ».‬رهبر انقالب‬ ‫خاطرنشان کردند‪« :‬این راه پربرکت را امام حکیم جلوی پای‬ ‫مردم ما گشود و ملت نیز تا امروز با وفاداری کامل ان را ادامه داده‬ ‫و در اینده نیز به فضل الهی همی ن گونه خواهد بود‪».‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای در بخ��ش دیگ��ری‬ ‫از سخنانش��ان‪ ،‬پذی��رش مس��ئولیت در نظ��ام اس�لامی‬ ‫را به معن��ای قبول زحم��ت کار و تالش س��نگین و خدمت‬ ‫ ب ی وقفه به م��ردم خواندن��د و افزودند‪« :‬خوش��بختانه بر اثر‬ ‫زحمات متراکم مس��ئوالن گذش��ته‪ ،‬ظرفی ت ه��ای فراوانی‬ ‫در کش��ور وجود دارد ک��ه باید از هم��ه انها اس��تفاده کرد‪».‬‬ ‫ایش��ان با توصیه مردم و مس��ئوالن ب��ه بردب��اری و صبر و‬ ‫ش��کیبایی افزودند‪« :‬از خدا م ی خواهیم که کارهای کش��ور‬ ‫هر چه سریعتر به پیش برود‪ ،‬اما باید توجه داشت که کارهای‬ ‫کالن‪ ،‬طبیعتا زمان بر اس��ت‪ ،‬بناب راین نباید توقع داشت که‬ ‫مشکالت اقتصادی و دیگر مشکالت در مدت کوتاهی برطرف‬ ‫شود‪ ».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رئی س جمهور محترم و هیات‬ ‫دولتی را که از مجلس رای اعتماد م ی گیرد به تالش ب ی وقفه اما‬ ‫پرهیز از شتاب زدگی توصیه و خاط رنشان کردند‪« :‬باید با تکیه‬ ‫بر بشارت های گوناگونی که در کشور وجود دارد و استفاده از‬ ‫همه ظرفی ت ها گام ها را محکم و مطمئن برداشت‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی برخورده��ای خصمانه جبهه‬ ‫دشمنان و در راس انان امریکا را با ملت ای ران یاداوری کردند و‬ ‫افزودند‪« :‬همانگونه که رئی س جمهور محترم نیز به تحریم ها و‬ ‫رفتارهای دشمنان اشاره کرد این رفتارها ب رای مردم مشکالتی‬ ‫به همراه م ی اورد اما تجربه ها و درس های با ارزشی هم در اختیار‬ ‫مسئوالن و مردم قرار م ی دهد‪ ».‬ایشان تالش ب رای استحکام‬ ‫ساخت و اقتدار درونی کشور را درس بزرگ فشارهای اقتصادی‬ ‫دشمنان برشمردند و تاکید کردند‪« :‬باید هرچه م ی توانیم خود‬ ‫را در داخل مقتدر کنیم و دل به بیرون نبندیم‪ ،‬چرا که هرکس‬ ‫به بیرون دل ببندد وقتی با فشارها مواجه م ی شود خلع سالح‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای حل مسائل اقتصادی و استمرار‬ ‫پیشرفت های علمی را در استحکام ساخت درونی دارای اهمیت‬ ‫بسیاری خواندند و تاکید کردند‪« :‬باید با جدیت این دو مساله‬ ‫را دنبال کرد‪ ».‬رهبر انقالب با تایی��د نظر دکتر روحانی درباره‬ ‫برخورد حکمت امیز با ارتباطات بی ن الملل و مسائل سیاسی‬ ‫افزودند‪« :‬مسائل سیاسی هم مهم اس��ت و حتما باید کارها‬ ‫حکمت امیز و عاقالنه انجام ش��ود‪ ،‬البته ما دش��منانی هم‬ ‫داریم که زبان عقالیی‪ ،‬زیاد سرش��ان نم ی ش��ود اما وظیفه‬ ‫داریم مسائل را حکیمانه‪ ،‬با استحکام و باتوجه به اهداف نظام‬ ‫پیش ببریم‪ ».‬ایشان با استناد به ایات قرانی‪ ،‬راه وسط را همان‬ ‫راه اسالم خواندند و افزودند‪« :‬اس�لام وظیفه و راه موفقیت را‬ ‫مشخص کرده‪ ،‬و همه باید به دنبال جلب رضایت پروردگار و‬ ‫انجام تکلیف باشیم‪ ».‬رهبر انقالب خاط رنشان کردند‪« :‬برخی‬ ‫دشمنان از روز اول پیروزی انقالب به صراحت‪ ،‬نابودی انقالب‬ ‫و محو نظام اسالمی را هدف خود اعالم کردند‪ ،‬اما با گذشت‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪،‬‬ ‫از رئیس جمهور منتخب‬ ‫به عنوان فردی‬ ‫ازموده شده و جزو عناصر‬ ‫و خدمتگزاران قدیمی‬ ‫ نظام اسالمی نام بردند‬ ‫‪17‬‬ ‫از مناجات سیاسی تا طرح سیاست خارجی جدید‬ ‫حسن روحانی در مراسم تنفیذ چه گفت؟‬ ‫مجله خبری‬ ‫کشور ممکن ساخت‪ ،‬بلکه فرصت های جدیدی ب رای جهش‬ ‫حجت االسالم حس��ن روحانی پس از دریافت حکم‬ ‫نظام جمهوری اسالمی ای ران است‪».‬‬ ‫در روند پیشرفت کشور به وجود اورد‪».‬‬ ‫روحانی با اشاره به اینکه مردم با حضور کم نظیر خود‬ ‫تنفیذ از دس��تان رهبر معظم انقالب که در مراس��م تنفیذ‬ ‫رئی س جمهور اسالمی کش��ورمان خاطر نشان کرد‪:‬‬ ‫در کنار صندوق های رای از شکاف های اجتماعی و سیاسی‬ ‫رئی س جمهور در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد‪ ،‬اظهار‬ ‫«اگرچه انگش��ت امید در این انتخابات بیشتر به گفتمانی‬ ‫کاسته و بر وفاق و همگرایی ملت و منزلت بیشتر جهانی و‬ ‫کرد‪« :‬خداوند را سپاسگزارم که بنده را مفتخر به رای ملت‬ ‫نشانه رفت که در برنامه های این بنده کوچک متبلور بود اما‬ ‫منطقه ای ای ران تاکید کردند‪ ،‬گفت‪« :‬نشاطی که از دل این‬ ‫ای ران و امضای ان توسط رهبر معظم انقالب کرد‪».‬‬ ‫باید عوامل اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و سیاس��ی را در این وضع‬ ‫اعتماد ب ر امد سرمایه اجتماعی جدیدی را ب رای ای ران مهیا‬ ‫وی افزود‪« :‬تقارن برگزاری مراس��م قانونی تنفیذ را با‬ ‫کرد که نه تنها دفع مخاط رات و تهدیدات مختلف را از دامن‬ ‫روزهای پایانی ماه مب��ارک رمضان به فال نیک م ی گیرم و‬ ‫دخیل دانست‪».‬‬ ‫از کالم ش��هید رمضان‪ ،‬عل ی (ع) تبرک‬ ‫وی ب��ا تاکید ب��ر اینک��ه باید‬ ‫م ی جویم که پایه ه��ای حکومت را در‬ ‫ق��دردان رهب��ری معظ��م‪ ،‬حضور‬ ‫متن حکم تنفیذ‬ ‫فعال همه گروه ها و اقشار مختلف‬ ‫حکمت استوار دانست‪».‬‬ ‫و نقش افرین��ی ش��خصی ت های‬ ‫بس م اهلل الرحمن الرحیم‬ ‫رئی س جمه��ور تصری��ح ک��رد‪:‬‬ ‫برجس��ته‪ ،‬علما‪ ،‬مراج��ع‪ ،‬نخبگان‬ ‫«انتخابات خ��رداد ‪ 92‬گرچه با تردید و‬ ‫ی و خاندان‬ ‫با س�پاس به درگاه خداوند حکیم و قدیر و درود ب�ر پیامبر گرام ‬ ‫و جریان های سیاس��ی ب��ود‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫مکرمش‪ ،‬اغاز دور تازه ای از زنجیره خدمت و مسئولیت سنگین اجرایی در کشور‬ ‫سوءظن بخشی از جامعه اغاز شد‪ ،‬اما‬ ‫«همه ش��هروندان ایرانی ب��ا ارای‬ ‫را‪ ،‬به ملت بزرگ ایران تبریک م ی گویم و در برابر الطاف کریمانه الهی که کمک و‬ ‫با تایید و اس��تقبال عموم مردم پایان‬ ‫مختل��ف و گرایش ه��ای متن��وع‬ ‫هدایتش‪ ،‬عزم و توان و کامیابی در ایجاد حماسه ای دیگر را به این ملت بخشید‪،‬‬ ‫یافت‪ .‬این انتخابات در شفافیت‪ ،‬رقابت‬ ‫سیاسی دست به کار شدند و امیدی‬ ‫جبهه خشوع و شکر بر زمین م ی سایم‪.‬‬ ‫و ارامش کامل برگزار شد و البته نتیجه‬ ‫ملت ایران مفتخر اس�ت که مسیر مردمس�االری اسلامی را در دوره های‬ ‫ان نیز برای بس��یاری غافلگی ر کننده‬ ‫بزرگ در متن نظام ظهور یافت‪».‬‬ ‫بود‪».‬‬ ‫پ ی در پی با انگیزه و نشاط‪ ،‬پیموده و این درخت سرسبز و ثمربخش را در هر دوره‪،‬‬ ‫روحان��ی گفت‪« :‬مس��ئولیت‬ ‫وی ب��ا اش��اره ب��ه برنامه ریزی‬ ‫سرافرازتر و ریشه دارتر کرده است‪ .‬در این نوبت نیز ملت ایران‪ ،‬با اگاهی و بصیرت‪،‬‬ ‫من هم از این پس حف��ظ این امید‬ ‫خواهد ب��ود‪ ».‬رئی س جمهور با بیان‬ ‫میدان را با حضور مبارک خود مزین س�اخت و به دش�منان که برای دلسرد کردن‬ ‫بس��یاری از معاندان و دش��منان نظام‬ ‫اینکه م��ردم در انتخابات ش��گفتی‬ ‫مردم از هیچ تالش سیاس�ی و تبلیغاتی فروگذار نکرده بودند‪ ،‬پاسخی قاطع و‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران برای ایجاد‬ ‫ش��کاف و اختالف بین مل��ت و نظام‬ ‫افریدند و بعد از این نوبت تکلیف ما‬ ‫پرمعنی داد‪.‬‬ ‫مشارکت گسترده مردم و برگزیدن منتخب شایس�ته ای که ازمون بیش از‬ ‫گفت‪« :‬ای رانی که ب��ا برنامه ریزی انان‬ ‫مسئوالن است که پیام این حرکت را‬ ‫بپذیریم و به تمام بخش های کشور‬ ‫قرار بود در س��تیز داخلی فرو غلتیده و‬ ‫سه دهه خدمت به نظام جمهوری اسلامی را در کارنامه خود نگاشته و از دوران‬ ‫نس��بت به ان متعهد باشیم عنوان‬ ‫مبارزات انقالبی تا دهه ها پس از پیروزی انقالب‪ ،‬از س�نگر روحانیت‪ ،‬به مقاومت‬ ‫با شکاف بین نظام و ملت مواجه شود‬ ‫در برابر دشمنان انقالب پرداخته است‪ ،‬پیام هایی روش�ن به همه رسانید؛ پیام‬ ‫کرد‪« :‬تفس��یر چیس��تی و چرایی‬ ‫با مشارکت پرشور اقشار مختلف مردم‬ ‫وفاداری خدش�ه ناپذیر به انقالب؛ پیام اعتماد و امید به نظام جمهوری اسلامی؛‬ ‫در انتخابات حماسه ای بزرگ رقم زد و‬ ‫رای مردم ضرورتی اس��ت که پیش‬ ‫روی سیاس��تگذاران‪ ،‬برنامه ریزان و‬ ‫پیام اعتماد به روحانیت شجاع و پیش�رو و اعتماد به خدمتگزارانی که با همت و‬ ‫دشمنان را ناامید کرد‪».‬‬ ‫مسئوالن نظام قرار دارد‪».‬‬ ‫ابتکار خود‪ ،‬بر انند که بر موفقی ت ها افزوده و از مشکالت بکاهند‪.‬‬ ‫روحان��ی ادام��ه داد‪« :‬انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری خرداد ماه با مشارکت‬ ‫انچه ملت ایران همواره و اکنون‪ ،‬از حضور انتخاباتی پرش�ور و ب ی تنش به‬ ‫وی تصری��ح ک��رد‪« :‬امیدوارم‬ ‫دست اورده است‪ ،‬تنها نقش افرینی در مدیریت کش�ور و برگزیدن و برکشیدن‬ ‫همه خرد جمعی و همه فعاالن پایبند‬ ‫اندیش��مندان‪ ،‬محققان و نهادهای‬ ‫علمی دول��ت را در ای��ن مهم یاری‬ ‫خدمتگزارانی تازه نفس برای دوره ای تازه نیس�ت‪ ،‬بلکه فراتر از ان‪ ،‬نش�ان دادن‬ ‫به نظ��ام به گونه ای ش��کل گرفت که‬ ‫دهند تا مبنای جهت گیری های اتی‬ ‫پختگ�ی و بلوغ سیاس�ی ای اس�ت که اقت�دار مل�ی او را با حکم�ت و عقالنیت‬ ‫باعث بازسازی روابط بین نظام و مردم‬ ‫کش��ور باش��د‪ ».‬روحانی با اشاره به‬ ‫در م ی امیزد و او را در افکار عمومی جهان‪ ،‬در رتبه واالیی از عزت و شکوه م ی نشاند‪.‬‬ ‫شد و بلوغ سیاس��ی ملت را به خوبی‬ ‫انان که خواسته اند با وسوسه های خود‪ ،‬این دریادلی ستایش برانگیز را براشوبند‬ ‫اینکه حداقل انتظار م��ردم از دولت‬ ‫نشان داد‪ .‬همه نخبگان و مردم ضمن‬ ‫درک ش��رایط پ��ای صندوق های رای‬ ‫و مرجعیت صندوق های رای و چرخه قانون�ی ان را نفی کنند‪ ،‬هر بار ب ه گونه ای‪ ،‬با‬ ‫در ای��ن انتخابات ایج��اد ثبات‪ ،‬رفع‬ ‫دغدغه ه��ا و تنگناه��ای مختلفی‬ ‫سنگر استوار عزم ملی روب ه رو شده اند‪.‬‬ ‫حاضر شدند‪».‬‬ ‫اس��ت که امروز کش��ور با ان مواجه‬ ‫اکنون که رای قاطع ملت ایران شخصیتی دانشمند و کار ازموده میدان های‬ ‫وی با تاکید بر اینک��ه انتخابات‬ ‫گوناگون و دارای سوابق جهادی متعدد و مفتخر به حضور در مسئولی ت های دینی‬ ‫ریاست جمهوری امسال نتیجه شکاف‬ ‫اس��ت‪ ،‬یاداور ش��د‪« :‬من توانمندی‬ ‫و سیاسی را به مدیریت اجرایی کشور برگزیده اس�ت‪ ،‬اینجانب نیز به پیروی از‬ ‫بی��ن م��ردم و حاکمیت نب��ود‪ ،‬یاداور‬ ‫دولت را در تقوی��ت پایگاه اجتماعی‬ ‫انان و همراه با تبریک به ایش�ان‪ ،‬رای ملت را تنفیذ و جناب حجت االسالم اقای‬ ‫ش��د‪« :‬چه اینکه مردم ای ران شخصی‬ ‫و پایبندی عهدی که با مردم بس��ته‬ ‫م ی دانم‪ ،‬الزمه این پایبندی وفاداری‬ ‫را به عنوان رئی س جمهور کشورش��ان‬ ‫دکتر حس�ن روحانی را به ریاست جمهوری اسلامی ایران منص�وب م ی کنم و از‬ ‫و راستگویی در ب رابر مردم است‪».‬‬ ‫خداوند متعال توفیقات بزرگ ایشان را در این مسئولیت خطیر و ب ا ارزش مسالت‬ ‫انتخاب کردند که س��ال ها در مناصب‬ ‫رئی س جمه��ور گف��ت‪« :‬ائین‬ ‫م ی نمایم‪.‬‬ ‫خطیر این نظام فعالیت کرده اس��ت‪،‬‬ ‫ما اس��اس دینداری‪ ،‬امان��ت داری و‬ ‫بدیهی است که ان رای و این تنفیذ تا هنگامی است که ایشان به تعهد در‬ ‫بناب رای��ن این انتخابات نش��ان داد که‬ ‫پایبن��دی به ارزش هاس��ت‪ ».‬وی با‬ ‫پیمودن صراط مستقیمی که تاکنون در پیش داشته اند یعنی راه ارمان های نظام‬ ‫مردم س��االری در ای ران نهادینه شده و‬ ‫اشاره به اینکه این دولت بر عهد خود‬ ‫ای ران از ثبات و ارام��ش الزم برخوردار‬ ‫اسالمی و دفاع از حقوق ملت و ایستادگی در برابر زورگویان و مستکبران پایبند‬ ‫باشند که به کمک الهی چنین خواهد بود‪ ،‬ان شاءاهلل‪.‬‬ ‫در ش��کوفا کردن اخالق اسالمی و‬ ‫است‪».‬‬ ‫رئی س جمهور محترم را به استعانت از حضرت احدیت و التزام به پرهیزگاری‬ ‫رئی س جمهور خاط ر نش��ان کرد‪:‬‬ ‫تالش ب��رای تحقق اح��کام نورانی‬ ‫و خش�وع و توس�ل به خداوند قادر متعال و بهره گی�ری از ظرفی ت های عظیم و‬ ‫«فرایند مردمساالری در ایران تثبیت‬ ‫اسالم وفادار خواهد بود‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«من با حمایت مردم ی پا به میدان‬ ‫دس�تاوردها و تجارب متراکم کش�ور توصیه م ی کن�م و هدایت اله�ی و حمایت‬ ‫شده‪ ،‬چرا که مش��ارکت باالی مردم در‬ ‫مسئولیت نهادم که خواستار بهبود‬ ‫همگانی از ایشان را ارزومندم‪.‬‬ ‫انتخابات‪ ،‬اعالم شعارها و سیاست های‬ ‫نامزده��ا‪ ،‬حجم گس��ترده بحث و نقد‬ ‫معیش��ت و منزلت خود هس��تند و‬ ‫والسالم علی جمیع عباداهلل الصالحین‬ ‫م ی خواهند بهتر زندگ��ی کنند و از‬ ‫در دوره انتخابات‪ ،‬همه نش��ان دهنده‬ ‫سیدعلی خامنه ای‬ ‫فقر‪ ،‬فس��اد و تبعیض به دور باشند؛‬ ‫‪/12‬مرداد‪1392/‬‬ ‫فرایند رو ب��ه کمال مردمس��االری در‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪18‬‬ ‫رسانه ها‬ ‫عبور از روحانی‬ ‫عب داهلل گنجی در سرمقاله روزنامه جوان تحت عنوان دولت یازدهم و چشم انداز‬ ‫اصالح طلبان نوشت ‪« :‬قرار گرفتن ربیعی در وزارت کار‪ ،‬میل ی منفرد در وزارت علوم‬ ‫و نجفی در اموزش و پرورش م ی تواند به زنده کردن گس ل های جنبشی منجر شود‬ ‫که اکنون به صورت خاموش و فردا به صورت علنی رخ خواهد کرد‪ .‬دکتر روحانی باید‬ ‫متوجه باشد که زمینه های فشار از پایین ب رای عبور از روحانی از همین مثلث کلید‬ ‫خواهد خورد‪ .‬وقتی عبور از خاتمی که از جهت فکری و باور های اجتماعی‪ -‬سیاسی‬ ‫با انان یکی بود‪ ،‬کلید خورد‪ ،‬چرا نباید منتظر «عبور از روحانی» نباشیم؟»‬ ‫س��رمقاله نویس روزنامه جوان بهانه های این رفتار را این گونه شرح م ی دهد‪:‬‬ ‫«بهانه این حرکت م ی تواند بستن یک روزنامه‪ ،‬دستگیری یک دانشجو‪ ،‬فیلتر یک‬ ‫س��ایت‪ ،‬مصوبه ای در مجلس یا یک ابالغ قضایی باشد‪ .‬بناب راین اگر جماعت مذکور در چهار‬ ‫سال یا هشت سال روحانی سکوت پیشه کنند‪ ،‬بس��تر اعتمادسازی را طوالنی م ی بینند و اگر‬ ‫مسیر خود را از وی جدا نمایند نشان از همان اندیشه ای است که بارها تجربه کردند و در رفت و‬ ‫برگشت بین تئوری و عمل میدانی‪ ،‬به دیوار های نظام برخوردند‪g ».‬‬ ‫ناگفته های کوچک زاده‬ ‫مجله خبری‬ ‫کزاده هفته گذشته در گفت وگوی مفصلش با روزنامه ای ران گفت‪« :‬باب‬ ‫کوچ ‬ ‫شد در این هشت سال که نماینده راحت سیلی م ی زد در گوش وزیر و معاون وزیر‬ ‫و مدیرکل و‪ ...‬در همین هفته گذشته برخی مسئوالن دولتی از نمایندگان مجلس‬ ‫کتک خوردند‪ ،‬در گیالن‪ ،‬اب��ادان و‪ ...‬بنده یادم م ی اید ک��ه در مجلس هفتم یک‬ ‫بار اقای زنگنه امد ما م ی خواستیم یک چیزی به ایش��ان بگوییم ‪ 20‬نفر ما را هل‬ ‫م ی دادند‪ .‬م ی خواستیم به عنوان نماینده مجلس با وزیر نفت حرف بزنیم و بگوییم اقا‬ ‫این قصه تولید بنزین و متمم بودجه ای که اورده ای به این علت درست نیست‪ ،‬اجازه‬ ‫نم ی دادند اصال به او نزدیک شویم‪ .‬در همین نمازخانه مجلس نماینده زد در گوش‬ ‫معاون وزیر احمدی نژاد که بعدا وزیر ش��د‪ .‬اقای نامجو اینجا کتک خورد‪ .‬مدیرکل‬ ‫محی ط زیست گیالن هفته پیش کتک خورد‪ .‬رئیس ابفای خوزستان که خودش دو تا‬ ‫وزارتخانه است‪ ،‬هفته گذشته از نماینده مجلس کتک خورد‪ .‬ما اهل این کارها نیستیم‪ ،‬خیالشان‬ ‫راحت باشد‪ .‬ببینیم این دوستان این رویه هایی را که به ان عادت کرده اند کنار خواهند گذاشت؟‬ ‫ان شاءاهلل کنار بگذارند‪ .‬بناب راین این تصویر باید از ذهن ها محو بشود‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫مردمی که م ی خواهند حرمت و کرامت بیش��تری داشته و‬ ‫در فضای مذهبی و عقالنیت رشد کنند تا به اینده امیدوار‬ ‫باشند‪ ».‬روحانی تصریح کرد‪« :‬خواسته های این ملت بحق‬ ‫است‪ .‬دولت م ی کوشد داشته ها و نداشته ها و موانع پیش رو‬ ‫را با صداقت با مردم در میان بگ��ذارد و ب رای گذر از تنگناها‬ ‫از دیگر قوا و م��ردم اس��تمداد جوید‪».‬رئی س جمهور افزود‪:‬‬ ‫«کشور به عزم ملی ب رای دور ش��دن از افراط و افراط گیری‬ ‫در سیاس��ت گذاری و مدیریت و تمرک��ز حاکمیت بر قانون‬ ‫و قانون گرایی نی��از دارد؛ گفتمانی ک��ه در انتخابات از رای‬ ‫اکثریت برخوردار ش��د همین اعتدال بود‪ ،‬اعتدال و تعامل‪،‬‬ ‫س��خن مش��ترک همه جریان ها و ارمان های بزرگ ملت‬ ‫ای ران است‪ .‬اعتدال مشخصه بارز فرهنگ ای رانی و اسالمی‬ ‫اس��ت‪ .‬اعتدال به معنای عدول از اص��ول و محافظه کاری‬ ‫در ب رابر تغییر و تحول نیس��ت‪ .‬اعتدال رویکرد خرد ورزانه‪،‬‬ ‫فعاالنه و صبورانه در جامعه ب رای دور ش��دن از ورطه افراط‬ ‫و تفریط است‪ .‬مس��یر اس��تق رار و اس��تمرار مردمساالری‬ ‫دینی از اعتدال م ی گ��ذرد و تحولخواهی بر م��دار اعتدال‬ ‫م ی چرخد‪».‬رئی س جمه��ور منتخب با بی��ان اینکه اعتدال‬ ‫همان تحقق مشیت الهی است که ب رای امت وسط بودن‬ ‫را برگزیده اس��ت‪ ،‬ادامه داد‪« :‬موال امام علی(ع) نیز فرمودند‬ ‫مشی اعتدال و میانه روی و مقصدتان رشد و پیشرفت باشد‪.‬‬ ‫من ب ر اس��اس رویکردی ک��ه در انتخابات داش��تم و دانش‬ ‫و تجربه ای ک��ه به دس��ت اوردم خودم را موظ��ف م ی دانم‬ ‫این مفه��وم را در قالب برنامه های اجرای��ی دولت پیگیری‬ ‫کنم‪».‬روحانی با اش��اره به اینکه جامعه در شرایط حساسی‬ ‫قرار دارد و باید از رنج و معیشت مردم کاست‪ ،‬ادامه داد‪« :‬باید‬ ‫به اقتصاد و تولید رونق دیگری داد‪ .‬جهت گیری دولت نجات‬ ‫اقتصاد و تعامل س��ازنده با جهان خواهد بود‪ .‬دولت بیش از‬ ‫پیش به دنبال معیشت مردم خواهد بود و گام های جدیدی‬ ‫را ب رای ارتقای منزل��ت ای ران در عرصه رواب��ط بی ن المللی‬ ‫ب ر اساس تامین منافع ملی و رفع تحریم های ظالمانه کنونی‬ ‫برخواهد داشت‪».‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه افق های روشنی در پیش است‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬خلق حماسه سیاسی با تدبیر رهبر انقالب و اقدام‬ ‫مردم میسر شد‪ .‬خلق حماس��ه اقتصادی نیز میسر خواهد‬ ‫ب��ود‪ .‬جامعه ما ظرفی ت های ش��ناخته ش��ده و ناش��ناخته‬ ‫بسیاری دارد‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور منتخ��ب اظه��ار داش��ت‪« :‬بگذاریم‬ ‫شایستگان به ملت خدمت کنند‪ ،‬س��ینه ها از کینه ها پاک‬ ‫شود‪ ،‬اش��تی جای قهر و دوستی جای دش��منی بنشیند‪،‬‬ ‫بگذاریم اس�لام ب��ا چه��ره رحمان��ی اش‪ ،‬ای ران ب��ا چهره‬ ‫عقالن ی اش و انقالب با چهره انس��ان ی اش و نظام با چهره‬ ‫عاطف ی اش همچنان حماسه بیافرینند‪».‬‬ ‫روحانی ادام��ه داد‪« :‬وظیفه خ��ود م ی دانم از خدمات‬ ‫دولت های گذشته به ویژه دولت دهم تقدیر کنم و ب رای انها‬ ‫ارزوی توفیق روز افزون کنم‪ .‬سپاس تقدیم به مردم بزرگی‬ ‫است که فراتر از تحلیل پژوهش��گران و تحلیلگران ظاهر‬ ‫شدند و نشان دادند در مواقع حساس از میهن و نظام غافل‬ ‫نم ی ش��وند‪ ».‬رئی س جمهور منتخب تصریح کرد‪« :‬دست‬ ‫میلیون ها انسان شریف را م ی فشارم و امیدوارم استحقاق‬ ‫اعتماد انها را داشته باشم‪ .‬من سنگینی بار این رای و تنفیذ‬ ‫را احس��اس م ی کنم و تنها و تنها به خدا پناه م ی برم و از ان‬ ‫دستگیر بنده نواز خاضعانه درخواست دارم این بنده ضعیف‬ ‫خود را از شرک کبر‪ ،‬غرور و بخل و حسد وارهاند‪ .‬خداوندا! به‬ ‫تو پناه م ی برم از اس��تبداد در رای‪ ،‬عجله در تصمیم و تقدم‬ ‫منافع شخصی و منافع گروهی‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬بارالها! یاری ام کن بنده مخلصی ب رای‬ ‫تو و خادم الیقی ب رای مردم باشم و فراموش نکنم انچه بر‬ ‫پیشینیان رفته است‪ .‬سخن بسیار است و مجال اندک‪ .‬چه‬ ‫بهتر که س��خن را کوتاه کنم و پا در ره نهیم که دراز است‬ ‫مقصد و من نو سفرم‪g ».‬‬ ‫حاشیه ای بر ماجرای کدخدا‬ ‫صالح اس��کندری در مقابله ای با عنوان «استحکام س��اخت درونی قدرت»‬ ‫ب رای روزنامه رسالت نوشت‪« :‬برخی معتقدند اگر م ی خواهیم به اقتدار ملی برسیم‬ ‫ناگزیریم که دم «کدخدا» را ببینیم و به سمت وابستگی متقابل برویم‪ .‬اگر چه این‬ ‫رابطه شبیه ارتباط همزیستی مسالمت امیز کروکودیل ها و پرنده «طیر تمساح»‬ ‫باش��د که پرنده با تغذیه از بقایای غذا در البه الی دندان های کروکودیل به حیات‬ ‫خود ادامه م ی دهد‪ .‬این مدل همزیستی اگرچه در الگوی زندگی حیوانی باتوجه به‬ ‫اقتضائات اکوسیستمی قابلیت تحقق م ی یابد اما در هیچ دوره تاریخی و در هیچ‬ ‫جغ رافیای مکانی شایسته زندگی شعوب و اقوام مختلف انسانی نبوده است‪ .‬ملت ها‬ ‫را نم ی توان ب رای بقا یا به قول امروزی ها زندگی بهتر وادار کرد که الی دندان های‬ ‫قدرت های بزرگ را پاک کنند یا از پسمانده غذای انها ارتزاق کنند‪ ،‬با علم به اینکه م ی دانند اگر‬ ‫شرایط اقتضا کند انها نیز طعمه قدرت های بزرگ م ی شوند‪g ».‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گزارش اول‬ ‫محمود احمدی نژاد هفته گذشته به خانه نوسازی شده اش رفت و با استقبال همسایگانش روبه رو شد‬ ‫مشایی و بقایی‪ ،‬پشت در دانشگاه‬ ‫احمدی نژاد در اولین روزهای پس از ریاست جمهوری چه می کند؟‬ ‫مجله خبری‬ ‫دانشگاه ای رانیان یا دانشگاه جامع بی ن المللی؛ نامش‬ ‫زیاد مهم نیست‪ .‬اگرچه کامران دانش��جو‪ ،‬وزیر علوم دولت‬ ‫دهم گفت‪« :‬دانش��گاهی به نام ای رانیان و جود ندارد» و نام‬ ‫دانشگاه احمدی نژاد «دانش��گاه جامع بی ن المللی» است »‬ ‫اما در نهایت ایس��تگاه بعدی م��رد اول دولت دهم همین‬ ‫دانشگاه است‪.‬‬ ‫احمدی نژاد عصر ش��نبه گذش��ته بعد از رفتن از نهاد‬ ‫ریاست جمهوری گفت‪« :‬از فردا صبح سر کار خود به دانشگاه‬ ‫ای رانیان م ی روم‪ ».‬اظهاراتی که دو روز بعد توسط دانشجو رد‬ ‫شد‪ .‬کامران دانشجو مصوبه این دانشگاه را امضا شده توسط‬ ‫شورای عالی انقالب فرهنگی دانست که اتفاقا در جلس ه اش‬ ‫حاضر نبوده‪.‬‬ ‫احمدی نژاد این درخواست را درست روزی که روحانی‬ ‫به ریاس��ت جمهوری انتخاب شد‪ ،‬به ش��ورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگی داد‪ .‬اعضای ش��ورا هم به اتفاق این درخواس��ت را‬ ‫پذیرفتند‪ .‬گفته م ی شد که کار تصویب نهایی هیات موسسان‬ ‫این دانشگاه به دولت روحانی کشیده خواهد شد‪ ،‬اما اینطور‬ ‫هم نشد‪ .‬کامران دانش��جو‪ ،‬وزیر علوم دولت احمدی نژاد در‬ ‫اخرین شب مسئولیت دولت گفت‪« :‬طبق ان چیزی که در‬ ‫ابالغیه به وزارت علوم امده است‪ ،‬نام این دانشگاه‪ ،‬دانشگاه‬ ‫جامع بی ن المللی است و پرونده دانشگاه ای رانیان بسته شده‬ ‫اس��ت‪ ».‬وی با بیان اینکه در ابالغیه این دانشگاه به وزارت‬ ‫علوم گفته شده بود که اساسنامه این دانشگاه باید به تایید‬ ‫وزرای علوم و بهداشت برسد‪ ،‬گفت‪« :‬ما اساسنامه را خواندیم‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫ای راداتی نیز از نظر من و مجموعه معاونت اموزشی به ان وارد‬ ‫بود که طی دو رفت و برگش��ت با دکتر احمدی نژاد به عنوان‬ ‫رئیس هیات موسس این دانشگاه ای رادات را برطرف کردیم‬ ‫و اساسنامه تنظیم ش��ده را یک نسخه به ش��ورای انقالب‬ ‫فرهنگی و یک نس��خه به رئیس هیات موس��س دانشگاه‬ ‫ارس��ال کردیم‪ ».‬به گفته دانش��جو رئیس هیات موس��س‬ ‫دانش��گاه احمدی نژاد است نه مش��ایی‪ .‬پس از اینکه اولین‬ ‫زمزمه های دانشگاه احمدی نژاد شنیده شد‪ ،‬بیشتر رسانه ها‬ ‫گفتند که این همان دانشگاهی است که از سال ‪ ٨٩‬مشایی‬ ‫قصد داشت ان را با نام ای رانیان راه اندازی کند‪ .‬اما ظاه را سایه‬ ‫سنگین مشایی قرار نیست دست از سر احمدی نژاد بردارد‪.‬‬ ‫به محض انتش��ار این خبر هیات موسس تغییر کرد و گفته‬ ‫شد که اساسا این دانشگاه ربطی به دانشگاه ای رانیان ندارد‪.‬‬ ‫این درحالی بود که مشایی در اخرین جلسه هیات دولت در‬ ‫مشهد گفته بود‪« :‬این دانشگاه در س��ال ‪ 89‬مجوز گرفته و‬ ‫من عضو هیات امنای ان هستم‪ .‬در ابتدای تاسیس‪ ،‬رئیس‬ ‫هیات امنا بودم ولی اکنون عالقه چندانی ندارم که کار اجرایی‬ ‫کنم و احتماال فقط عضو هیات امنا خواهم بود و دیگر رئیس‬ ‫نیستم‪ ».‬مشایی همچنین بر عدم محدودیت این دانشگاه‬ ‫در جذب دانشجو ب رای رشته های مختلف تاکید کرده و گفته‬ ‫بود‪« :‬این دانش��گاه در زمینه های مختلف دانشجو خواهد‬ ‫پذیرفت‪».‬‬ ‫با این حال به راحتی م ی توان حدس زد که علت فرار از‬ ‫نام ای رانیان‪ ،‬حساسی ت ب رانگیزی موضوع مشایی و «مکتب‬ ‫دفتری ب رای رئی س جمهور‬ ‫حس��ن روحانی و محمود احمدی نژاد؛ دو رئی س جمهور‪،‬‬ ‫یکی رسمی و دیگری سابق‪ .‬یک نفرشان به پاستور م ی رفت‬ ‫و همزمان دیگری به دفتری در خیابان الدن‪ .‬شاید این اولین بار‬ ‫باشد که عالوه بر خود روسای جمهور‪ ،‬دفاتر انها نیز خبرساز‬ ‫م ی شود‪ 24 .‬خرداد ‪ 84‬که ماموریت روحانی در تیم مذاکرات‬ ‫هس��ته ای به پایان رس��ید‪ ،‬هی چ کس فک��رش را نم ی کرد‬ ‫که او دوباره به عرصه ق��درت باز گردد؛ ان هم در کس��وت‬ ‫رئی س جمهوری که گفتمان تازه ای را به نام «اعتدال» رهبری‬ ‫کند‪ .‬انتقادات روزهای نخست احمدی نژاد باعث شده بود او به‬ ‫دفتری در نیاوران رفته و هشت سال را در پستی تشریفاتی اما‬ ‫مهم و مطالعاتی سپری کند‪ .‬شاید کمتر کسی فکر م ی کرد‬ ‫‪20‬‬ ‫که محمود احمدی نژاد قرار است کلید پاستور را به روحانی‬ ‫تحویل دهد؛ کس��ی که به اعتبار خاط رات روحانی در کتاب‬ ‫امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای‪ ،‬اولین و اخرین دیدارش با‬ ‫احمدی نژاد به یک جدال لفظی کشیده شده بود‪.‬‬ ‫عصر روز ش��نبه گذش��ته بعد از مراس��م تنفیذ حکم‬ ‫ریاست جمهوری توسط رهبر معظم انقالب‪ ،‬روحانی رسما‬ ‫رئی س جمهور شد‪ .‬اندکی بعد هر دو نفر به اتفاق همکارانشان‬ ‫به س��اختمان پاس��تور در همان نزدیکی رفتند‪ .‬احمدی نژاد‬ ‫دفتری که هشت سال پیش از س��یدمحمدخاتمی تحویل‬ ‫گرفته و به قول خود «ش��ب و روز را در ان» حضور داش��ت‬ ‫و کار م ی کرد‪ ،‬به روحانی تحوی��ل داد‪ .‬این اولین بار بود که‬ ‫ای ران ی اش» بود‪ .‬دانش��جو که بیش��تر کاره��ای مربوط به‬ ‫تصویب این دانشگاه به دست وی انجام شده و تصور م ی شد‬ ‫از اعضای ان باشد‪ ،‬داشتن س��مت در این دانشگاه را رد کرد‪:‬‬ ‫«پیشنهاد همکاری با این دانشگاه به من داده شد که بنده ان‬ ‫را نپذیرفتم‪ ،‬زی را دوست نداشتم در زمان ی که مسئول وزارت‬ ‫علوم هستم نامم در زمینه همکاری با دانشگاهی به ه ر شکل‬ ‫عنوان نشود‪ .‬در اینده اگر از من بخواهند به عنوان یک استاد‬ ‫در دانشگاه تدریس کنم اگر تشخیص دهم م ی توانم در ان‬ ‫دانشگاه مفید باشم همکاری م ی کنم و اگر تشخیص ندهم‬ ‫همکاری نخواهم کرد‪ ».‬ب��ه گفته او‪ « :‬در اساس��نامه این‬ ‫دانشگاه به منابع مالی ان به خوبی اشاره شده است و قطعا‬ ‫این دانشگاه‪ ،‬دانشگاهی غی ر دولتی است‪ ».‬این سخنان به‬ ‫این دلیل مطرح ش��د که برخی از رس��انه ها گمانه زن ی های‬ ‫متفاوتی را درباره منابع مالی این دانش��گاه مطرح م ی کردند‬ ‫و معتقد بودند که نس��بت به ان س��ئواالتی وجود دارد‪ .‬روز‬ ‫‪ ١٣‬مرداد یعنی اخرین روز کاری احمدی نژاد ابالغیه دستور‬ ‫او ب رای تاس��یس دانش��گاه در روزنامه رسمی کشور منتشر‬ ‫شد؛ ابالغی ه ای که نش��ان م ی داد تاریخ ان اول مرداد و تنها‬ ‫شش روز پس از درخواست مجوز صادر شده‪ .‬به این ترتیب‬ ‫احمدی نژاد ظرف شش روز توانسته بود هم درخواست صادر‬ ‫کند و هم مجوز ان را دریافت و به وزیر خود ب رای انجام ابالغ‬ ‫کند‪ .‬در تبصره این ابالغیه امده‪« :‬اساسنامه این دانشگاه به‬ ‫تایید وزرای علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری و بهداش��ت‪ ،‬درمان و‬ ‫اموزش پزشکی م ی رسد و استق رار مرکز و واحد ان در ته ران‬ ‫تصاویری از دفتر رئی س جمهور منتش��ر شد‪ .‬حتی در فیلم‬ ‫تبلیغاتی که چند سال پیش یکی از شبکه های امریکایی از‬ ‫زندگی روزانه محمود احمدی نژاد ساخته بود هم تصاویر این‬ ‫اتاق دیده نشده بود‪.‬‬ ‫تصاویر روحانی موقع ورود منتش��ر ش��د‪ .‬این تصاویر‬ ‫همزمان بود با تصاویری که از خروج احمدی نژاد از پاس��تور‬ ‫منتش��ر م ی ش��د‪ .‬احمدی نژاد که هنگام خروج گفته بود به‬ ‫نارمک خواهد رفت‪ ،‬ب ی سروصدا به حوالی میدان ونک رفت‬ ‫تا در ساختمان خیابان الدن‪ ،‬دفتر جدیدی را افتتاح کند‪.‬‬ ‫در طرف دیگر روحانی با خروج از نهاد ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫به سمت شمال شهر رفت‪ .‬او در سعداباد پذی رای میهمانانی‬ ‫بود که ب رای مراس��م تحلیف روز یکشنبه گذشته به ته ران‬ ‫امده بودند‪ .‬به منظور پذی رایی از این میهمانان مراسم افطار‬ ‫و شامی در کاخ سعداباد برگزار شد‪g .‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫بالمانع است‪ .‬امضاء‪ :‬رئی س جمهور و‬ ‫رئیس شورای عالی انقالب فرهنگی‬ ‫ـ محمود احمدی نژاد»‬ ‫منتقدان این طرح معتقد بودند که‬ ‫او با نفوذ خود به عنوان رئی س شورای‬ ‫عالی انق�لاب فرهنگی مج��وز این‬ ‫دانش��گاه را ب��رای ته��ران دریاف��ت‬ ‫ک��رده‪ .‬در حالی ک��ه پی ش تر همین‬ ‫شورا با تاسیس دانش��گاه بی ن المللی‬ ‫امام خمینی(ره) موافقت نکرده و مجوز‬ ‫ان را ب رای ش��هر قزوین ص��ادر کرده‬ ‫بود‪ .‬یکی دیگر از نکات مطرح ش��ده‬ ‫مغایرت این اعمال نفوذ با ش��عارهای‬ ‫عدالت محوری دولت بود‪.‬‬ ‫مهندس میرس��لیم‪ ،‬وزیر سابق‬ ‫ارش��اد و از اعضای مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام در یادداش��تی به این‬ ‫رفتار احمدی نژاد انتقاد کرد و نوش��ت‪:‬‬ ‫«اعضای شورای عالی در مقام تصویب‬ ‫درخواست متقاضیانند و نه کارگشایی‬ ‫ب رای خودش��ان‪ .‬اگر قرار باش��د افراد‬ ‫مجوزهایی در دوران مسئولیت شان‬ ‫یا در انتهای ان‪ ،‬ب��ه هر عنوانی صادر‬ ‫کنند‪ ،‬این تلقی در اذهان عام و خاص‬ ‫قوت م ی گی��رد که همه ب��رای جلب‬ ‫منافع شخصی و جس ت و جوی طعمه‬ ‫اس��ت! و چنان مباد!» به نوش��ته این‬ ‫عض��و مجمع تش��خیص مصلحت‬ ‫بهتر اس��ت احمدی نژاد ای��ن مجوز را‬ ‫پس دهد‪ « :‬توقع از جناب اقای دکتر‬ ‫احمدی نژاد این اس��ت که با شهامت‪،‬‬ ‫ان مصوبه مظنون قبلی را رها کنند‪».‬‬ ‫اما از سوی دیگر امیر محبیان‪ ،‬استاد‬ ‫دانشگاه و فعال رسانه ای از تشکیل این‬ ‫دانشگاه توسط احمدی نژاد دفاع کرد و‬ ‫گفت‪« :‬وقتی ش��ورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگی مجوز تاسیس این دانشگاه‬ ‫را صادر کرده در واقع ای��ن موضوع از‬ ‫مراحل قانونی خود عبور کرده اس��ت؛‬ ‫مگر اینکه ما بگوییم ش��ورای عالی‬ ‫انقالب فرهنگی از مسیر قانونی خود‬ ‫خارج شده است‪ .‬ضمن اینکه تاسیس‬ ‫دانشگاه ب رای استاد دانشگاهی که در‬ ‫این س��طح از نظام هم فعالیت کرده‬ ‫امری خالف عقل نیست‪».‬‬ ‫زیادی هم رو به رو ش��د‪ .‬درس��ت درحالی ک��ه احمدی نژاد‬ ‫محبیان در پاسخ به این سوال که ایا جنابعالی معتقدید‬ ‫م ی گفت قرار است از فردا صبح به دانشگاه ای رانیان یا همان‬ ‫این اقدام مصداق رانت محسوب نم ی شود؟ گفت‪« :‬ما باید‬ ‫دانشگاه جامع بی ن المللی برود‪ ،‬خبرگزاری تسنیم گزارش داد‬ ‫در عرصه واقعیات زندگ��ی کنیم و واقعیت این اس��ت که‬ ‫که شورای انقالب فرهنگی لیست اعضای هیات موسس‬ ‫معموال چنین اولویتی را قائل م ی شوند؛ به خصوص در حوزه‬ ‫دانشگاهی که ایشان هم استاد دانشگاه بوده اند‪».‬‬ ‫این دانشگاه را ب رای اصالح پس فرستاده است‪ .‬این لیست به‬ ‫او البته این انتقاد را به احمدی نژاد وارد م ی داند و معتقد‬ ‫امضا و تایید کامران دانشجو وزیر علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری‬ ‫و محمدحسن طریقت منفرد وزیر بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫است باید از او پرسید‪« :‬اگر به فلس��فه انتقال دانشگاه ها و‬ ‫پزشکی رسیده و ب رای تایید نهایی به شورای عالی انقالب‬ ‫دیگر نهادهای دولتی به خارج از ته ران اعتقاد داشتید‪ ،‬اکنون‬ ‫فرهنگی ارجاع ش��ده بوده‪ .‬با این حال گفته شد که به علت‬ ‫چرا قصد دارید این دانشگاه را در ته ران تاسیس کنید‪».‬‬ ‫حضور نام مشایی و بقایی در این لیست این شورای ان را پس‬ ‫وضعیت مبهم دانشگاه‬ ‫فرستاده است‪ .‬همچنین شورای عالی انقالب فرهنگی به‬ ‫احمدی ن��ژاد در اخرین نطق تلویزیونی خ��ود از مردم‬ ‫مسئوالن این دانشگاه اعالم کرده که اعضای هیات موسس‬ ‫حاللیت خواست و از انها درخواست کرد که به او در اداره این‬ ‫این دانش��گاه باید به تایید این ش��ورا برس��ند‪ .‬بعد از اعالم‬ ‫شماره حس��اب توس��ط احمدی نژاد تعدادی از عالقه مندان‬ ‫دانشگاه کمک کنند‪ .‬او در این برنامه به طور غیرمنتظره ای‬ ‫به او با انتقال پول به این حس��اب تصوی��ر مربوط به فیش‬ ‫یک شماره حساب را به منظور دریافت کمک های مردمی به‬ ‫ان را در شبکه های اجتماعی با افتخار انتشار دادند‪ .‬همین‬ ‫دانشگاه ای ران در تلویزیون اعالم کرد؛ اتفاقی که با انتقادهای‬ ‫موضوع باعث شد تا توجه همه به دو‬ ‫موضوع جلب ش��ود؛ اول نام دانشگاه‬ ‫ای رانیان‏ که دانشجو ان را رد کرده بود‬ ‫و بعد نام حمید بقایی که در کنار نام‬ ‫احمدی نژاد مقابل خانه اش چه گفت‬ ‫احمدی نژاد به عنوان صاحب حساب‬ ‫درج ش��ده بود‪ .‬بعد از مشخص شدن‬ ‫احمدی نژاد ان شب پس از ساختمان الدن به نارمک و بن بست شرقی‬ ‫میدان هفتا دو دوم رفت و به محض ورود مورد استقبال همسایگان قرار گرفت‬ ‫تشکیل این دانش��گاه بعضی افراد از‬ ‫جمله میرتاج الدین��ی گفتند که حتما‬ ‫که به او با دود کردن اسپند خوشامد گفتند‪ .‬اواخر شب هوادارانش بعد از‬ ‫ب رای تدریس به دانشگاه احمدی نژاد‬ ‫فراخوانی که از صبح ان روز در سایت های خود منتشر کرده بودند به دیدارش‬ ‫خواهند رف��ت‪ .‬دکتر ع��ارف‪ ،‬معاون‬ ‫رفتند‪ .‬تقریبا همان هایی که پس از بازگشتش از سفرهای اخیر به استقبالش‬ ‫ت نکات پرس که در روزهای اخر دولت به منظور بازتاب مواضع‬ ‫م ی رفتند‪ .‬سای ‬ ‫اول دولت اصالحات و از کاندیداهای‬ ‫احمدی نژادی ها راه اندازی شد در گزارشی از این دیدار نوشت‪:‬‬ ‫انصرافی انتخاب��ات یازدهم هم ب رای‬ ‫کمک به دانش��گاه احمدی نژاد اعالم‬ ‫«یک نفر خطاب به رئی س جمهور سابق گفت‪« :‬ان روزها که مشایی را‬ ‫امادگی کرد‪ .‬او گف��ت‪« :‬بنده تجربه‬ ‫رد صالحیت کردند‪ ،‬ما نیز به تبعیت از شما روزه گرفتیم و صلوات فرستادیم‪ ،‬از‬ ‫محدودی در زمینه های علم ی دارم و‬ ‫خدا خواستیم تا انچه خیر است را محقق کند‪ ».‬احمدی نژاد پاسخ داد‪« :‬حوصله‬ ‫این تجربیات را در اختیار هر شهروند‬ ‫کنید! باید همه حوصله کنیم! هم ه اش به نفع حق و به نفع حکومت جهانی و‬ ‫ای رانی از جمله اقای احمدی نژاد قرار‬ ‫به نفع امام زمان (عج) است‪ .‬هم ه اش!» عده ای دیگر اما متلک های ابداری را‬ ‫خواهم داد‪».‬‬ ‫حواله برخی شخصی ت های سیاسی م ی کردند‪ .‬یکی از خان م ها با صدای بلند‬ ‫م ی گفت‪« :‬رئی س جمهور ما اهل سعداباد نیست‪ ،‬بچه میدان ‪ 72‬نارمک است‪».‬‬ ‫اما در ط��رف دیگ��ر از مجتبی‬ ‫ثمره هاش��می‪ ،‬گف��ت‪« :‬احتم��اال‬ ‫یکی از جوانان هم اینگونه رئی س جمهور سابق را خطاب قرار داد‪« :‬دکتر باید‬ ‫به دانش��گاه صدا و س��یما یا دانشگاه‬ ‫هفته ای یک بار اینجا هیات برگزار کنی! وگرنه ما هر شب اینجاییم!» بعد از‬ ‫دیگری م ی روم اما اینکه به دانش��گاه‬ ‫اینکه عده ای از هوادارانش شعارهایی در حمایت از او سردادند‪ ،‬احمدی نژاد گفته‬ ‫احمدی ن��ژاد ب��روم ی��ا ن��ه‪ ،‬معلوم‬ ‫بود‪« :‬حاال انقدر سر و صدا م ی کنید که اخر مرا از این محل بیرون م ی کنند!» او در‬ ‫نیس��ت‪ ».‬به عالوه در روز اخر دولت‬ ‫تجمع مردم در مقابل منزل حرف های بسیاری زد؛ گفته هایی که شاید اگر هنوز‬ ‫پیامک هایی در سطح وسیع منتشر‬ ‫در قدرت بود باز هم جنجال به پا م ی کرد‪ .‬او در بخشی از صحب ت هایش گفت‪:‬‬ ‫ش��د که در ان از مردم م ی خواست تا‬ ‫«همه انسان ها م ی توانند به مرزهای جایگاه پیامبران و صالحان برسند‪ .‬همه‬ ‫به «دانشگاه ای رانیان» که به «ابتکار‬ ‫انسان ها‪ ».‬او با اشاره به بحث بهار که گفته م ی شود منظورش مشایی است‪،‬‬ ‫احمدی نژاد خادم ملت» تاسیس شده‬ ‫ی بهار را وارد مباحث سیاسی سطح پایین کردند‪ .‬در حالی که بهار‬ ‫گفت‪« :‬برخ ‬ ‫کمک مالی کنند‪.‬‬ ‫ارتباطی با این بحث ها ندارد‪ .‬ما ‪ 10‬هزار سال در زمستان زندگی کردیم‪ .‬هنوز‬ ‫با وج��ود هم��ه مخالفت ه��ا‪،‬‬ ‫بهار انسانی نیامده است‪ .‬وقتی بهار شود همه عالم شاد م ی شود‪ ».‬احمدی نژاد‬ ‫ش��بهه ها و انتقادات به تشکیل این‬ ‫حرف های دیگری زد که نشان م ی داد قصد دارد بار دیگر در قامت یک منتقد‬ ‫دانش��گاه توس��ط رئی س دولت دهم‬ ‫ظاهر شود‪ .‬او سخنانش را با این جمالت ادامه داد‪:‬‬ ‫ایا او خواهد توانس��ت این دانشگاه را‬ ‫‪l‬طرف ششصد بار به مکه رفته اما یک میلیمتر از نظر معنوی رشد نکرده‬ ‫است‪ .‬معلوم است که اشتباهی رفته است‪.‬‬ ‫از مرحله تصویب نهای��ی عبور داده‬ ‫‪ l‬انقالب شد تا به سوی حکومت امام زمان(عج) برویم‪ .‬حاال ببینید‬ ‫و در عم��ل ان را تش��کیل ده��د؟ به‬ ‫هرحال به نظر م ی رسد این دانشگاه با‬ ‫شیطان چقدر زرنگ است که وسط انقالب‪ ،‬وسط جمهوری اسالمی‪ ،‬امام را از‬ ‫حضور اعضای جنجال ی اش از جمله‬ ‫ذهن ها م ی برد‪.‬‬ ‫مش��ایی و بقایی خبرساز خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ l‬حاج اقا لطیفی بهمن ماه با امام مالقات کرد و پیام برد برای امام‪ .‬گفت‬ ‫به مردم بگویید خیابان ها را ترک نکنند‪ .‬حکومت نظامی را نپذیرند‪ .‬از جانب‬ ‫در عین ح��ال در صورت��ی که طبق‬ ‫گفته ه��ای احمدی نژاد قرار باش��د تا‬ ‫امام زمان علی ه السالم پیام برد و امام هم پیام داد که مردم در خیابان ها بمانید و‬ ‫این دانش��گاه مروج گفتمان جهانی‬ ‫حکومت طاغوت برچیده شد‪.‬‬ ‫‪l‬خیل ی ها فکر م ی کنند شیطان دنبال این است که در خیابان ها بگردد تا‬ ‫مورد نظر وی باش��د‪ ،‬قطع��ا در اینده‬ ‫روسری یک خانمی عقب برود یا لباس یک پسری‪ ...‬بله!‬ ‫خبرس��ازتر خواه��د ب��ود چراکه این‬ ‫ب��ار او دیگ��ر معذوریت ه��ای دوران‬ ‫ریاست جمهوری اش را ندارد‪g .‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گزارش‬ ‫مجله خبری‬ ‫از پاستور تا سعداباد‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫روحانی به دفتر جدید می رود؟‬ ‫هفت ه اخ��ر دولت بود ک��ه طی ی��ک مصوب ه محمود‬ ‫احمدی نژاد دفت��ری را به نام «دفتر رئی س جمهور س��ابق»‬ ‫تاس��یس کرد؛‪ .‬دفتری که س��روصدای زیادی هم به پا کرد‪.‬‬ ‫منتقدان م ی گفتند که او قصد دارد تا در پاستور بماند و به نام‬ ‫دفتر سابق رئی س جمهور همچنان به همراه اط رافیانش در‬ ‫انجا مستقر شود‪ .‬همزمان روحانی در دفتر پاستور مستقر شد‬ ‫و ب رای اولین بار رسانه ها توانستند عکس هایی از روحانی در‬ ‫دفتر کار ریاست جمهوری منتشر کنند‪ .‬پیش از این هی چ وقت‬ ‫دفتر کار رئی س جمهور نشان داده نشده بود‪.‬‬ ‫احمدی نژاد روز اخر به خب رنگاران گفته بود از فردا صبح‬ ‫به دفتر کارش در دانش��گاه ای رانیان خواهد رفت و اگرچه از‬ ‫افریقا (دفتر دانش��گاه) تا ونک راه زیادی نیست‏‪ ،‬اما او صبح‬ ‫فردا کارش را در دفتر میدان ونک دنبال کرد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد پیش از این در گفت وگو با خب رنگاران گفته‬ ‫بود که چنین مرکزی (دفتر رئی س جمهور سابق) را نم ی شناسد‬ ‫و به جای رفتن به این مرکز به نارمک خواهد رفت‪.‬‬ ‫ساعت پنج عصر روز شنبه ‪ ١٢‬مردادماه بود که با تنفیذ‬ ‫حکم ریاست جمهوری توس��ط مقام معظم رهبری‪ ،‬حسن‬ ‫روحانی به عن��وان یازدهمین رئی س جمهور ای ران اس�لامی‬ ‫کار قانونی خ��ودش را اغاز ک��رد‪ .‬در اولین اق��دام به همراه‬ ‫محمود احمدی نژاد از حس��ینیه امام خمین��ی(ره) به دفتر‬ ‫ریاست جمهوری در پاس��تور رفتند تا این دفتر را به روحانی‬ ‫تحویل دهند‪ .‬محمود احمدی نژاد هم به جای نارمک راهی‬ ‫ونک شد و دفتر رئی س جمهور س��ابق را افتتاح کرد‪ .‬او فردا‬ ‫صبح در اولی��ن روز کاری بعد از ریاس��ت جمهوری‪ ،‬به دفتر‬ ‫‪22‬‬ ‫رئی س جمهور سابق در ساختمان الدن رفت‪ .‬این ساختمان‬ ‫پیش از این در اختیار س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده و‬ ‫از س��ال های اخیر به کنترل نهاد ریاست جمهوری در امده و‬ ‫بعد از بازسازی‪ ،‬در اختیار علی سعی دلو‪ ،‬معاون امور بی ن الملل‬ ‫احمدی نژاد قرار گرفته بود‪ .‬اما این دفت��ر پس از نقل مکان‬ ‫ایا ممکن است حسن‬ ‫روحانی چند روزی را در‬ ‫هفته به سعداباد برود؟‬ ‫سعی دلو در اختیار بقایی بود‪ .‬همان روز مشایی در گفت وگویی‬ ‫اظهار کرد‪« :‬اقای احمدی نژاد بعد از ریاست جمهوری دفتری‬ ‫خواهد داشت که ما هم با ایشان م ی رویم که اینجانب بازهم‬ ‫رئی س دفتر اقای احمدی نژاد هس��تم‪ » .‬مشایی در پاسخ به‬ ‫این سوال که احمدی نژاد اعالم کرده که به دانشگاه ای رانیان‬ ‫م ی رود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬من از وی س��وال نکردم‪ ،‬ولی ب رای‬ ‫راه اندازی به دانشگاه م ی رود؛ من رئی س دفتر اقای احمدی نژاد‬ ‫هستم و او هرجا برود‪ ،‬من همراه ی اش م ی کنم‪ ».‬وی با بیان‬ ‫اینکه بنده در هیات امنای دانشگاه ای رانیان هستم‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬راه اندازی دانشگاه ب رنامه ماست‪».‬‬ ‫مشایی گفته بود که کارش را در این دفتر ادامه م ی دهد‬ ‫اما از جزئیات ان ب ی خبر است‪ .‬این درحالی بود که دو روز بعد‬ ‫رسانه ها تصویر نامه ای را منتش��ر کردند که در ان مشایی‪،‬‬ ‫مجتبی س��روش پور را به عنوان مس��ئول تش��ریفات دفتر‬ ‫رئی س جمهور س��ابق انتخاب و حکمش را صادر کرده بود‪.‬‬ ‫نکته جالب این نامه‪ ،‬س��ربرگش بود‪ .‬روی سربرگ این نامه‬ ‫نوشته ش��ده بود‪« :‬دفتر رئی س جمهور دوره نهم و دهم»‪ .‬در‬ ‫همین حال رسانه ها او را متهم کردند به اینکه به طور عمد‬ ‫این مس��ائل را پنهان کرده‪ .‬برخی نماین��دگان مجلس نیز‬ ‫این اقدام را غیرقانونی دانس��ته و وعده داده اند که واکنش و‬ ‫مخالفت قوه مقننه را به دنبال خواهد داشت‪.‬‬ ‫خداحافظی بقایی با پاستور‬ ‫پس از اینکه حسن روحانی کار خود را رسما اغاز کرد‪،‬‬ ‫محمد نهاوندیان به عنوان رئی س دفتر رئی س جمهور انتخاب‬ ‫ش��د‪ .‬روحانی در حکم انتصاب نهاوندیان نوشت‪« :‬با توجه‬ ‫به ضرورت هماهنگ ی های ستادی در دفتر رئی س جمهور و‬ ‫اولویت های دولت تدبیر و امید و با عنایت به دانش‪ ،‬سوابق‬ ‫خدمت متعهدانه و تجارب مدیریتی ارزش��مند جنابعالی‪ ،‬به‬ ‫موجب این حکم به س��مت «رئی س دفت��ر رئی س جمهور و‬ ‫سرپرست نهاد ریاست جمهوری» منصوب م ی شوید‪».‬‬ ‫روز بعد نهاوندیان و بقایی در مراس��م تودیع و معارفه‬ ‫شرکت کردند‪ .‬نهاوندیان در این مراسم با تقدیر از تالش های‬ ‫بقایی در سمت معاونت اجرایی رئی س جمهور و اقداماتی که‬ ‫در اصالح س��اختار مجموعه نهاد ریاست جمهوری صورت‬ ‫گرفته است‪ ،‬گفت‪« :‬باید نس��بت به اقدامات خوبی که در‬ ‫گذشته صورت گرفته‪ ،‬قدرشناس بود و در عین حال با نگاهی‬ ‫منتقدانه در جهت رفع کاست ی ها و کمبودها گام برداشت‪».‬‬ ‫بقایی نیز با ارزوی توفیق ب رای نهاوندیان و سایر مسئوالن‪،‬‬ ‫ساختمان معاونت اجرایی ریاست جمهوری را ترک کرد تا در‬ ‫دفتر رئی س جمهور س��ابق مستقر ش��ود‪ .‬بالفاصله پس از‬ ‫حکم ی که روحانی ب رای نهاوندیان ص��ادر کرد‪ ،‬او علیرضا‬ ‫خان کرمی را به عنوان مشاور نهاد و رئیس مرکز حراست نهاد‬ ‫ریاست جمهوری منصوب کرد؛ پستی که پیش از ان در اختیار‬ ‫داود جاللی‪ ،‬شوه ر خواهر احمدی نژاد بود‪.‬‬ ‫اختالفات در داخل حلقه احمدی نژادی ها‬ ‫حکم صادق و سروش پور‬ ‫اولین روزهای کاری‬ ‫دفاتر هر دو رئی س جمهور سابق و فعلی (احمدی نژاد‬ ‫و روحانی) از همان روز اول فعالیت داش��ت‪ .‬حسن روحانی‬ ‫در اولی��ن روز کاری خود با تمام ش��خصی ت ها و میهمانان‬ ‫حاضر در مراس��م تحلی��ف دیدارهای دوجانب ه ای داش��ت‪.‬‬ ‫معاون نخس��ت وزیر هند‪ ،‬رئی س جمهور لبنان‪ ،‬افغانستان‪،‬‬ ‫ارمنستان و ترکمنس��تان‪ .‬وزیر خارجه ترکیه‪ ،‬وزیر فرهنگ‬ ‫چی��ن و رئی س مجل��س ونزوئال از جمله ش��خصی ت هایی‬ ‫بودند که روحانی در دفترش پذی رای انها بود‪ .‬همچنین گفته‬ ‫م ی شود ممکن اس��ت روحانی با توجه به دیدارهای خارجی‬ ‫چند روز از هفته را به جای پاستور به دفتر ریاست جمهوری‬ ‫در سعداباد برود‪.‬‬ ‫اولین روز کاری در ساختمان الدن‬ ‫در طرف دیگر احمدی نژاد هم در ساختمان الدن بیکار‬ ‫نبود‪ .‬در روزی که مراسم تحلیف برگزار می شد او دیدارهای‬ ‫خارجی برگزار ک��رد‪ .‬دیدارهای احمدی نژاد ب��ا نمایندگان و‬ ‫شخصی ت هایی بود که پی ش تر در دوران ریاست جمهوری با‬ ‫انها ارتباط داشت‪ .‬احمدی نژاد ترجیح داد به جای حضور در‬ ‫بهارستان به همراه مشایی به محل دفتر جدیدش برود و انجا‬ ‫با کابریساس‪ ،‬معاون رئی س جمهور کوبا دیدار کند‪ .‬این اولین‬ ‫دیدار خارجی او پس از تحویل کلید پاس��تور به روحانی بود‬ ‫که در کمتر از ‪ 24‬ساعت اتفاق افتاد‪ .‬او همچنین در دومین‬ ‫دیدار خارجی خود با اصف علی زرداری دیدار و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫او همچنین در این روز با فرستاده ویژه رئی س جمهور نیجر‬ ‫و معاون رئی س جمهور نیکاراگوئه نیز دیدار و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫مشایی در حکمی برای‬ ‫سروش پور کار دفتر‬ ‫رئیس جمهور سابق را‬ ‫کلید زد‬ ‫مجله خبری‬ ‫طی حکمی از س��وی روحان��ی‪ ،‬محمدرض��ا صادق‬ ‫به عنوان معاون ارتباطات و اطالع رس��انی ریاست جمهوری‬ ‫منصوب شد و صادق نیز دکتر محسن ش��اطرزاده‪ ،‬معاون‬ ‫اس��بق امور اقتصادی و بی ن الملل وزارت صنایع و معادن را‬ ‫به عنوان رئیس مرکز روابط عمومی و رسانه منصوب کرده‬ ‫است‪ .‬پی ش تر شیخان در دوران احمدی نژاد در مقام معاون‬ ‫اطالع رسانی ریاست جمهوری حضور داشت‪.‬‬ ‫در طرف دیگر مشایی در نامه ای مجتبی سروش پور‪،‬‬ ‫مدیر س��ابق تشریفات ریاس��ت جمهوری را به عنوان رئیس‬ ‫امور پشتیبانی دفتر رئی س جمهور دوره نهم و دهم منصوب‬ ‫و ب رایش حکم صادر کرده و از بقایی درخواس��ت کرد ب رای‬ ‫این س��مت جدید‪ ،‬پس��ت س��ازمانی ‪ 1901‬اختصاص دهد‪.‬‬ ‫سروش پور پیش از این در بهمن ماه ‪ ٨٨‬به سمت تشریفات‬ ‫ریاست جمهوری منصوب شده بود‪ ،‬اما در ابان ماه ‪ ٩١‬مشایی‬ ‫او را برکنار و ب��ه جای او ول��ی اهلل مبینی را به این س��مت‬ ‫گمارده بود‪ .‬به عالوه س��روش پور در زمان برگزاری اجالس‬ ‫جنبش عدم تعهد در ش��هریور ماه سال گذش��ته در ته ران‪،‬‬ ‫معاونت تشریفات س��تاد برگزاری اجالس را برعهده داشت‪.‬‬ ‫محمدرضا صادق نیز از مشاوران هاشمی رفسنجانی به شمار‬ ‫م ی رود که بعد از اعالم اسام ی کاندیداهای نهایی انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری به یکی از اعضای موثر تیم روحانی تبدیل‬ ‫ش��ده بود و در برنامه های تبلیغاتی او حضور فعالی داشت‪.‬‬ ‫او چهره ای فرهنگی و رس��انه ای به ش��مار م ی رود و سابقه‬ ‫مدیریتی در خبرگزاری جمهوری اسالمی (ای رنا) این موضوع را‬ ‫تایید م ی کند‪ .‬صادق ریاست کمیته تبلیغات ستاد انتخاباتی‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی را بر عهده داش��ت که با انحالل ستاد‬ ‫انتخاباتی هاشم ی رفسنجانی به یکی از اعضای موثر تیم‬ ‫حسن روحانی تبدیل و در مستند تبلیغاتی او نیز حاضر شد‪.‬‬ ‫مجمع یا بنیاد مستضعفان‬ ‫اخرین اخبار از رئیس س��ابق دولت نهم و دهم حاکی‬ ‫است که او تمایلش را ب رای رفتن به بنیاد مستضعفان اعالم‬ ‫کرده‪ .‬از سوی دیگر رهبر معظم انقالب در حکمی وی را به‬ ‫عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب کرد‪ .‬متن‬ ‫حکم رهبر معظم انقالب به این شرح بود‪:‬‬ ‫«بس��م اهلل الرحمن الرحیم جناب اقای دکتر محمود‬ ‫احمدی نژاد دامت تاییداته‬ ‫با توجه به تالش با ارزش هش��ت س��اله جنابعالی در‬ ‫مسئولیت خطیر ریاست جمهوری اسالمی ای ران و تجارب‬ ‫فراوانی که در این مورد اندوخته اید‪ ،‬شما را به عضویت مجمع‬ ‫تش��خیص مصلحت نظام منصوب م ی نمای��م‪ .‬توفیقات‬ ‫جنابعالی را از خداوند متعال خواستارم‪ .‬سیدعلی خامنه ای»‬ ‫ای��ن درحالی ب��ود ک��ه س��یدمحمد خاتم��ی بعد از‬ ‫ریاست جمهوری مورد توجه رهبری ب رای عضویت در مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام قرار نگرفته بود‪ .‬به عالوه یکی از‬ ‫پایگاه های خبری هفته گذشته از اب راز تمایل احمدی نژاد ب رای‬ ‫رفتن به بنیاد مستضعفان خبر داد و نوشت‪« :‬رئی س جمهور‬ ‫سابق ای ران اب راز تمایل کرده است که به سمت ریاست بنیاد‬ ‫مستضعفان منصوب شود‪ .‬او گویا در عین حال خواستار این‬ ‫شده است که بنیاد مستضعفان و ستاد فرمان صد حضرت‬ ‫امام در یکدیگر ادغام ش��ود و س��ازمان فراگیر اقتصادی را‬ ‫به وجود بیاورد‪ ».‬بنیاد مس��تضعفان و س��تاد اجرایی فرمان‬ ‫امام هر دو از نهادهایی هس��تند که از امکانات مالی باالیی‬ ‫برخوردارند‪ .‬بنیاد مستضعفان بعد از پیروزی انقالب تشکیل‬ ‫و با در اختیار گرفتن کارخانجات و منابع مالی مربوط به دوران‬ ‫پهلوی تالش کرده طی این س��ال ها در خدمت محرومان‬ ‫جامعه باشد‪ .‬اخرین رئیس این بنیاد محمد فروزنده است که‬ ‫گفته م ی شود قرار است از بنیاد مستضعفان به دولت بپیوندد‪.‬‬ ‫گفته شده ممکن اس��ت روحانی از او در سمت دبیرشورای‬ ‫امنیت ملی هم استفاده کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫از دیگر مس��ائل مربوط به دفتر رئی س جمهور سابق‬ ‫ش��اید جنجال و درگیری میان بقایی و مشایی بود‪ .‬حضور‬ ‫حمید بقایی در فضای سیاس��ی ای ران بدون تردید در سایه‬ ‫حضور مشایی بوده و سیکلی شبیه به وی را طی کرده است‪.‬‬ ‫او همکار مشایی در س��ازمان می راث فرهنگی و گردشگری‬ ‫بود‪ ،‬پس از ارتقای مشایی و رفتن او از این سازمان‪ ،‬بقایی به‬ ‫جای وی نشس��ت و اندکی پس از حضور مشایی در هیات‬ ‫دولت وی یک صندلی نزدیک ت��ر به محمود احمدی نژاد در‬ ‫هیات دولت را از ان خود کرد‪ .‬رابطه بقایی و مشایی با محمود‬ ‫احمدی نژاد ان قدر قدرتمند بوده که بسیاری از اصولگرایان‬ ‫تصمیمات احمدی نژاد را تحت تاثیر این دو نفر م ی دانند؛ از‬ ‫ان به عنوان جریان انحرافی یاد می کردند‪.‬‬ ‫با این همه تصور اختالف میان بقایی و مشایی تصور‬ ‫دور از ذهنی بوده که با انتش��ار خبری حاکی از «تنش بین‬ ‫بقایی و سرپرست دبیرخانه شورای عالی امور ای رانیان خارج‬ ‫از کشور» قوت گرفت‪ .‬الهام اواخر ماه گذشته طی نامه ای به‬ ‫بقایی به عنوان معاون اجرایی رئی س جمهور دولت دهم از او‬ ‫خواسته بود تا ترتیب پس ت های سازمانی و تشکیالت مربوط‬ ‫به دفتر ریاست جمهور س��ابق را بدهد‪ .‬ظاه را مساله ای که‬ ‫باعث اختالف بقایی و مشایی یا به تعبیری نهاد تحت نظر‬ ‫مشایی صورت گرفته به علت مس��اله گرفتن جا در شورای‬ ‫عالی ای رانیان بود که مشایی سرپرستی ان را برعهده داشت‪.‬‬ ‫این موضوع البته در ش��ایعات و زمزمه های سیاسی‬ ‫ییرون نیامده‪ ،‬بلکه با ارسال دورنگاری از سوی شورای عالی‬ ‫امور ای رانیان خارج از کش��ور به مطبوع��ات صورت گرفت‪.‬‬ ‫نهادی که اسفندیار رحیم مش��ایی جانشینی رئی س جمهور‬ ‫را در ان به عهده دارد‪ .‬در خبر ارس��الی از سوی شورای عالی‬ ‫امور ای رانیان خارج از کش��ور امده است‪« :‬در پی اقدام حمید‬ ‫بقایی‪ ،‬سرپرست نهاد ریاس��ت جمهوری به حذف و گرفتن‬ ‫تعدادی از پس ت های مدیریتی دبیرخانه شورای عالی ب رای‬ ‫تش��کیل دفتر رئی س جمهور س��ابق‪ ،‬در گام بعدی‪ ،‬بقایی‬ ‫به دنبال گرفتن ساختمان ش��ورای عالی امور ای رانیان خارج‬ ‫از کشور ب رای استق رار نیروهای مورد نظر خود است‪ ».‬میثم‬ ‫طاهری‪ ،‬سرپرست دبیرخانه شورای عالی امور ای رانیان ضمن‬ ‫مخالفت شدید با حذف پس ت های دبیرخانه بدون هماهنگی‬ ‫و اطالع دبیرخانه‪ ،‬از تحویل ساختمان و نیز پذیرش نیروهای‬ ‫بقایی در ساختمان دبیرخانه استنکاف و اعالم کرده‪« :‬تحت‬ ‫هیچ شرایطی حاضر به اجرای سیاست های بقایی نیست‪».‬‬ ‫ظاه را این موضوع فعال با انتقال دفتر سابق رئی س جمهور به‬ ‫ساختمان الدن مسکوت ماند‪ .‬اما برخی اخبار حکایت از ان‬ ‫داشت که بخشی از ان ساختمان قرار است در اختیار دانشگاه‬ ‫احمدی نژاد قرار گیرد‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گزارش ویژه‬ ‫جدال کالمی رسایی با الریجانی‬ ‫حاشیه های قرائت حادثه قم‬ ‫مجله خبری‬ ‫س��رانجام بعد از کش و قوس های فراوان متن کامل‬ ‫گزارش مجلس درباره حادثه قم منتش��ر شد‪ .‬حادثه ای که‬ ‫رهبری نسبت به ان تذکر ش��دید داده بود و تهی ه کنندگان‬ ‫طرح نیز با استناد به سخنان ایشان سعی کردند به واکاوی‬ ‫ماجرا بپردازن��د‪ .‬اعضای کمیته تحقی��ق و تفحص اعتقاد‬ ‫داشتند که در جهت منویات رهبری باید ریشه این گونه موارد‬ ‫مشخص شود‪ .‬چرا که به تعبیر رهبری درست نبود که یک‬ ‫عده با احساساتشان راه بیفتند و اینجا و انجا را به هم بریزند‪.‬‬ ‫مخالف��ان ای��ن ط��رح قصد‬ ‫داش��تند از ارائه ان در صحن علنی‬ ‫جلوگیری کنند‪ .‬انها معتقد بودند که‬ ‫امدن نام برخی از نهاد های منتسب‬ ‫به نظام ی��ا برخی مراک��ز تاثیرگذار‬ ‫در ق��م به وجه��ه انها اس��یب وارد‬ ‫م ی کن��د‪ .‬در مقاب��ل تهی ه کنندگان‬ ‫طرح م ی گفتند که اورده ش��دن نام‬ ‫این نهادها نباید دلیلی بر ضربه زدن‬ ‫به این نهادها و مراکز تعبیر ش��ود‪.‬‬ ‫بلکه به جهت مشخ ص شدن افراد‬ ‫این موضوعات مطرح شده‪.‬‬ ‫حسین نقوی حس��ینی که به‬ ‫نیابت از کمیته تحقیق این گزارش‬ ‫را در مجل��س قرائت م ی ک��رد‪ ،‬به‬ ‫مسئولیت برخی اش��خاص شاغل‬ ‫در نهاده��ا و ارگان ه��ای نظام��ی‪،‬‬ ‫انتظامی و امنیتی اش��اره کرد و در‬ ‫ادامه خواس��تار برخورد ب��ا اقدامات‬ ‫این عده «خودسر» شد‪ .‬این گزارش‬ ‫سپس با رای موافق ‪ ۱۵۳‬نماینده مجلس ب رای پیگیری به‬ ‫قوه قضاییه ارجاع شد‪.‬‬ ‫در گزارش مجلس همچنین به س��خنرانی ‪ ۱۵‬خرداد‬ ‫‪ ۸۵‬اکب��ر هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬رئیس مجمع تش��خیص‬ ‫مصلحت نظام‪ ،‬و اهانت به او در نم��از جمعه قم و مواردی‬ ‫دیگر اشاره ش��ده اس��ت‪ .‬در این گزارش ادعا شده که رهبر‬ ‫جمهوری اس�لامی مخالف این جریان بوده و مراجع تقلید‬ ‫نیز موضع گیری مشابهی داشتند‪.‬‬ ‫این گزارش که نمونه مفص��ل و چند صد صفحه ای‬ ‫ان به رهبر جمهوری اس�لامی و برخی از مس��ئوالن نظام‬ ‫جمهوری اسالمی ارسال ش��ده و جزئیات ان ب رای «رعایت‬ ‫مصالح نظ��ام» در مجلس خوانده نش��د‪ ،‬توضیح م ی دهد‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫که این کار توس��ط عده ای صورت گرفته که پالکار دهایی‬ ‫با عنوان «بهار» در دست داشته و ش��عارهایی با مضامین‬ ‫«بصیرت‪ ،‬بصیرت» یا «خجالت‪ ،‬خجالت» س��ر داده و به‬ ‫سوی رئیس مجلس لنگه کفش و مهر پرتاب کرده اند‪.‬‬ ‫عکس های خبری‬ ‫ناامنی در‬ ‫سفارتخانه های‬ ‫امریکا‬ ‫فائزه هاشمی‬ ‫بار دیگر در‬ ‫دادگاه‬ ‫‪24‬‬ ‫در بخش��ی از این گزارش به هماهنگ ی هایی از این‬ ‫دس��ت این گونه اشاره ش��ده‪« :‬انتخاب محل سخنرانی در‬ ‫شبستان در حالی که همه ساله این سخنرانی در فضای باز‬ ‫صورت م ی گرفت و نیز انتخاب فضای بسته‪ ،‬امکان پرتاب‬ ‫کفش و مهر و بزرگنمایی ش��عار را مخالفین فراهم کرده‪.‬‬ ‫اقدام یکی از مسئوالن اس��تان قم که در صحن شبستان‬ ‫حرم مطهر حضور داشته اند‪ ،‬قبل از شروع سخنرانی‪ ،‬مبنی‬ ‫بر جابه جایی برخی مسئوالن اس��تانی از مقابل تریبون! او‬ ‫در اظهارات مش��ابه‪ ،‬به این عزیزان‬ ‫اعالم م ی نماید اینجا ننشینید چون‬ ‫احتمال ان م ی رود که کفش یا جسم‬ ‫دیگری به شما اصابت کند!»‬ ‫برخ��ی از فعاالن رس��انه ای و‬ ‫سیاس��ی نیز در واکنش به انتش��ار‬ ‫این گزارش ان را ناق��ص و با حذف‬ ‫برخی اسامی از ان یاد کردند‪ .‬اشاره‬ ‫این دس��ت از منتقدان به حذف نام‬ ‫اشخاص و گنجاندن عبارت «برخی‬ ‫مسئوالن اس��تانی» در این گزارش‬ ‫بود‪.‬‬ ‫در ادامه این گ��زارش یکی از‬ ‫ش��اهدان عینی از وجود هماهنگی‬ ‫بین بخش خواه��ران و ب رادران خبر‬ ‫داده و م ی گوید‪« :‬ش��خصی که در‬ ‫مجاورت انان قرار داش��ته توس��ط‬ ‫تلفن همراه از انتهای سالن با بخش‬ ‫خواه ران تم��اس گرفته و م ی گفت‪ :‬‬ ‫«ما ش��روع کردیم ش��ما چرا شروع‬ ‫نم ی کنید؟!»‬ ‫ان طور که مسئوالن تهیه این گزارش خبر داده بودند‬ ‫بعضی از افراد پیشتر دستگیر و از انها در نهادهای مسئول‬ ‫بازجویی به عمل امده بود‪ .‬یکی از همین افراد اعتراف کرده‪:‬‬ ‫یکی از مربیان طرح‬ ‫بصیرتهمبهکمیته‬ ‫گفته‪«:‬مشغول‬ ‫تدریسمباحث‬ ‫مهدویت بودم که‬ ‫بچه هایکالسگفتند‬ ‫مافتیلهاقایالریجانی‬ ‫راپایینکشیدیم‪».‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫کمیس��یون امنی��ت بیان نش��ده اس��ت؛ این ط��ور جار و‬ ‫جنجال م ی کنید؟»‬ ‫درحالی که رس��ایی می گفت ای��ن تحقیق به خاطر‬ ‫اهانت به الریجانی انجام ش��ده و ایش��ان ان را کار خوبی‬ ‫ارزیابی کردند‪ ،‬الریجانی گفت‪ « :‬اینجا بحث فردی مطرح‬ ‫نیست و موضوع حرمت حرم حضرت معصومه(س) در میان‬ ‫است‪ .‬حرمی که مجرم در ان بسط م ی نشست و به احترام‬ ‫حرم بازداشتش نم ی کردند‪ ».‬الریجانی اضافه کرد‪« :‬به حرم‬ ‫حضرت معصومه(س) دوباره تعدی شد یک بار زمان رضا شاه‬ ‫و یک بار هم اتفاق اخیر که با کفش و کاله ریختند‪ ،‬حرمت‬ ‫حرم را نگه نداشتند‪ ».‬به گفته او کمیسیون در گزارش خود‬ ‫رعایت کرده و اسامی را نخوانده اما مراکز دیگر باید اسامی‬ ‫را بررس��ی کنند‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫«در مراجعه به بهداری سپاه عل ی ابن ابیطالب(ع) به یکی از‬ ‫پزش��کان بهداری اعالم م ی نماید یکی از مسئوالن قم به‬ ‫ایشان قبل از مراسم گفته که ش��ما مسئول پرتاب کفش‬ ‫هستید! من گفتم کفشم ‪ 50‬هزار تومان م ی ارزد ولی مهر‬ ‫پرتاب کردم!»‬ ‫یکی از مربیان ط��رح بصیرت هم ب��ه کمیته گفته‪:‬‬ ‫«مش��غول تدریس مباح��ث مهدویت بودم ک��ه بچه های‬ ‫کالس گفتند ما فتیله اقای الریجانی را پایین کشیدیم‪».‬‬ ‫این گزارش ب��دون نام بردن از یک ش��خص که او را‬ ‫مسئول و در عین حال با «هویت معلوم» معرفی م ی کرد‪،‬‬ ‫متن پیامک های وی با هس��ته های عمل کنن��ده را با این‬ ‫مضامین برشمرده است‪:‬‬ ‫ ارسال پیامک گروهی توس��ط یکی از مسئوالن با‬‫هویت معلوم به هس��ته های عمل کننده ب��ا این مضمون‪ :‬‬ ‫«تقدیر و تشکر از اقدام شایسته انان‪».‬‬ ‫ ارتباط ش��خص مذکور با یک مقام ماف��وق و ارائه‬‫گزارش کار در طول برگزاری مراسم‪.‬‬ ‫ دریافت پیامک تقدیر و تش��کر از ش��خص مذکور‬‫توسط افراد مجری عملیات‪.‬‬ ‫ ارس��ال ‪ 28‬پیامک توس��ط یکی دیگر از واحدهای‬‫عمل کننده‬ ‫ پیام��ک گروهی و انف رادی توس��ط یک��ی دیگر از‬‫واحده��ای عمل کننده با مضمون‪« :‬خداق��وت ب رادر‪ ،‬امروز‬ ‫ترکاندید و از زحمات شما ب رادران بزرگوار متشکریم‪ ،‬اجرکم‬ ‫عنداهلل‪»...‬‬ ‫وجود نام «حلق��ه پرتو» یک��ی از م��وارد اختالف بر‬ ‫س��ر راه خوانده ش��دن این گزارش بود‪ .‬حلق��ه ای که گفته‬ ‫م ی شود مربوط به هفته نامه پرتوسخن وابسته به موسسه‬ ‫پژوهشی امام خمینی (ره) است‪ .‬این موسسه توسط ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی اداره م ی شود و شاگردان او مسئولیت اداره این‬ ‫هفته نامه را برعهده دارند که مواضع انها را منتشر م ی کند‪.‬‬ ‫این گزارش در تبیین نق��ش این حلقه اورده اس��ت‪« :‬روز‬ ‫قبل از راهپیمایی ‪ ۲۲‬بهمن ‪ ۱۳۹۱‬یکی از افراد حلقه پرتو‪،‬‬ ‫فرد دیگر معلوم ی را احضار م ی نماید و از ایشان م ی خواهد‬ ‫نیروهای خود را ب رای نقش افرینی در شبستان حرم مطهر‬ ‫حضرت معصومه (س) فراخواند و همچنین خطاط و امکانات‬ ‫الزم را ب رای شب ‪ ۹۱/۱۱/۲۱‬در محل دفتر هفته نامه مذکور‬ ‫اماده نماید (مس��تندات ان در پرونده قضای��ی وی موجود‬ ‫است)‪ .‬متون و شعارهای مدنظر توسط افرادی از حلقه پرتو‬ ‫ارائه شده و توسط خطاط مورد نظر به صورت دست نوشته‬ ‫اماده و تحویل وی م ی شود که ب رابر اعتراضات نامبرده‪ ،‬به‬ ‫ایش��ان ماموریت داده م ی شود که ش��ما به عنوان فرمانده‬ ‫میدان مس��ئولیت دارید نیروهای خود را جمع اوری کرده و‬ ‫با در دست گرفتن دست نوشته ها در محل سخنرانی دکتر‬ ‫الریجانی اعتراض خود را به ایشان نشان دهید‪».‬‬ ‫این گزارش همچنین افزوده که یکی از طالب فعال‬ ‫«حلقه پرتو» در صف اول اعتراضات حضور و یکی از عوامل‬ ‫تحریک کننده بوده‪ .‬تهی ه کنندگان گزارش گفتند اس��ناد و‬ ‫فیلم های این فرد موجود است‪.‬‬ ‫گزارش این کمیته در اخر م ی نویس��د که سه اداره و‬ ‫و نهاد در ارتباط ب��ا این موضوع مقصر هس��تند و در ادامه‬ ‫به سهم انها اشاره کرده و سهم استانداری را ب ی توجهی به‬ ‫گزارشات سپاه پاسداران انقالب اسالمی و اداره کل اطالعات‬ ‫استان قم در خصوص امکان بروز اشوب عنوان داشته‪.‬‬ ‫روز بعد رئی س مجلس در واکن��ش به اعتراض برخی‬ ‫نمایندگان از جمله رس��ایی در ارتباط با خوانده ش��دن این‬ ‫گزارش گفت‪« :‬تعجب م ی کنم چرا برخی از دوستان دفاع‬ ‫م ی کنند‪ .‬ایا واقعا دوستان در این موضوع حضور داشتند و در‬ ‫مسجد اهل بیت قم سخنرانی کردند؟ اگرنه چرا این اتفاق را‬ ‫محکوم نم ی کنند؟ یکی از همکاران در همین مسجد گفته‬ ‫است الریجانی منافق است‪ ،‬بعد استناد کردند به برخی نقل‬ ‫قول های نادرست و حرف های غلط ب رای اثبات ادعای دروغ‬ ‫خود‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬ما در کشور از این صدمات کم ندیدیم‪.‬‬ ‫عده ای ش��هید مطهری را منافق خواندند و بعد یک فردی‬ ‫رفت ایشان را با تیر زد‪».‬‬ ‫حمید رس��ایی با فریاد های پ ی درپ��ی چندین مرتبه‬ ‫س��خنان الریجانی را قطع کرد و در نهایت از پشت جایگاه‬ ‫خود با فریاد های پ ی در پی به س��مت جایگاه هیات رییسه‬ ‫حرکت کرد و در پش��ت تریبون عمومی مجلس خطاب به‬ ‫الریجانی سخنانی را بیان کرد که الریجانی خواستار پایان‬ ‫این رفتار رسایی شد‪.‬‬ ‫الریجان��ی گف��ت‪« :‬چط��ور ان روز ک��ه رئی��س‬ ‫جمه��ور در مجل��س ان س��خنان را بی��ان ک��رد و امروز‬ ‫اوض��اع کش��ور را به این وضعیت رس��انده ش��ما س��اکت‬ ‫بودید ی��ا چطور زمان��ی که کمیس��یون گ��زارش تخلف‬ ‫‪ ۳۰۰۰‬میلی��ارد تومانی یا گ��زارش فتن��ه ‪ ۸۸‬در مجلس را‬ ‫داد ش��ما اج��ازه س��خن گفت��ن ب��ه نماین��دگان منتقد را‬ ‫نم ی دادید؟! ولی امروز ب��ا وجود ان که اس��می در گزارش‬ ‫طواف در طبقه‬ ‫دوم کعبه‬ ‫اولین ساعت کاری‬ ‫روحانی‬ ‫‪25‬‬ ‫چهر ه ها‬ ‫مجله خبری‬ ‫اگرچه دولت دهم به پایان رسید‪ ،‬اما همچنان ع راقچی‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه است تا زمان تعیین جانشینش‪ .‬او‬ ‫در روزه��ای پایانی دولت ده��م در گفت وگویی با فارس به‬ ‫تشریح موضع گیری های ای ران در سیاست خارجی پرداخته‪،‬‬ ‫به ویژه مسائلی مانند روابط ای ران‪ ،‬انگلستان و ترکیه‪ .‬چراکه‬ ‫این روابط در س��ال های اخیر با مش��کالتی روب��ه رو بوده‪.‬‬ ‫برپایه اخباری که هفته های گذش��ته منتشر شد وزیرخارجه‬ ‫انگلستان در تماسی تلفنی خواس��تار بهبود روابط با ای ران‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫ع راقچی درباره این تماس و تاکید بر تقویت و بهبود‬ ‫روابط ته ران و لندن‪ ،‬با بیان اینکه مجلس شورای اسالمی‬ ‫در سال ‪ ۱۳۹۰‬درباره روابط دو کش��ور تصمیم گیری کرد و‬ ‫رابطه را به سطح کاردار کاهش داد‪ ،‬گفت‪« :‬این انگلیس ی ها‬ ‫بودند که اقدام به قطع رابطه کردند‪ ،‬بناب راین اگر م ی خواهند‬ ‫دوباره روابط را احیا کنند‪ ،‬خودشان باید پیشقدم شوند‪».‬‬ ‫او گفت‪« :‬پیشقدم شدن نیز مستلزم تغییر رویکردها و‬ ‫رفتارهای انهاست و باید دولت ای ران به این نتیجه برسد که‬ ‫در احیای روابط منفعتی ب رای کشور وجود دارد‪».‬‬ ‫سخنگوی دس��تگاه دیپلماس��ی با ذکر این نکته که‬ ‫تالش هایی از س��وی انگلیس در این زمینه اغاز ش��ده از‬ ‫جمله تمایل استراو ب رای سفر به ای ران و تماس تلفنی هیگ‬ ‫با صالحی‪ .‬او به اظه��ارات قبل ی اش درباره تمایل اس��تراو‬ ‫ب رای س��فر به ته ران اشاره و خاطرنش��ان کرد‪« :‬اگر ایشان‬ ‫م ی خواهد اقدامی ب رای احیای روابط انجام دهد باید از لندن‬ ‫ش��روع کرده و س��عی کند رویکردها را در انجا (انگلستان)‬ ‫عوض کند‪».‬‬ ‫یخ رابطه‬ ‫اب می شود؟‬ ‫سخنگویوزارت خارجه‬ ‫ع راقچی درباره انتقادات وارده به عملکرد دولت های‬ ‫نهم و دهم در خص��وص قطع روابط با برخی کش��ورها از‬ ‫جمله انگلیس‪ ،‬کانادا‪ ،‬مراکش‪ ،‬گامبی��ا و‪ ،...‬با بیان اینکه‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران هم در مقابل فشارهای اقتصادی‬ ‫دوام اورده و هم در مقابل فشارهای سیاسی و اجازه نداده که‬ ‫نظام در کلیت خود در دنیا منزوی ش��ود‪ ،‬م ی گوید‪« :‬نمونه ‬ ‫ان را در اجالس سران عدم تعهد در ته ران مشاهده کردیم‬ ‫یا مراسم تحلیف رئی س جمهور منتخب که نشان م ی دهد‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران مورد احترام جامع��ه بی ن المللی‬ ‫است‪ » .‬به گفته او «حضور بیش از ‪ ۵۵‬هیات از کشورهای‬ ‫مختلف در س��طح وزیر به باال خود دلیلی بر این مدعاست‬ ‫که جمهوری اس�لام ی ای ران نه منزوی اس��ت نه ب ی اعتبار‪،‬‬ ‫بلکه از احترام و مشروعیت باالیی هم در سطح بی ن المللی‬ ‫برخوردار است‪».‬‬ ‫وی درباره روابط نه چندان گ��رم ته ران و انکارا‪ ،‬ترکیه‬ ‫را دوست و همسایه نزدیک ای ران برشمرد‪ .‬موضوع اختالف‬ ‫ای ران و ترکیه بیش��تر بر س��ر حمایت های اس��تراتژیک و‬ ‫لجستیکی ترکیه از شورشیان سوریه اغاز شد‪ .‬او روابط دو‬ ‫کشور را «بسیار عمیق و دیرینه» دانست و گفت‪« :‬البته با‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫روایتی جدید از خانه نشینی ‪ 11‬روزه‬ ‫میرتاج الدینی‬ ‫معاون رئی س جمهوری در امر نظارت بر اجرای قانون‬ ‫اساسی با بیان اینکه بنا نیست اقای احمدی نژاد یک تشکل‬ ‫سیاسی و حزبی ایجاد کند‪ ،‬گفته‪« :‬طبعا شخصیت سیاسی‬ ‫و بی ن المللی وی ارتباطات بی ن المللی در سطح کالن را حفظ‬ ‫خواهد کرد و این در تمام دنیا نیز وجود دارد‪».‬‬ ‫میرتاج الدینی که معاون��ت احمدی نژاد‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫سابق را برعهده داشت با خبرگزاری مهر و همزمان با اخرین‬ ‫روزهای مسئولیت دولت دهم‪ ،‬مصاحب ه ای تفصیلی انجام‬ ‫داد‪ .‬او که یک س��ال گذش��ته از این معاونت کنارگذاشته و‬ ‫به عنوان مع��اون رئی س جمه��ور در اجرای قانون اساس��ی‬ ‫منصوب شده بود‪ ،‬احمدی نژاد را عاملی ب رای ارتقای جایگاه‬ ‫ریاست جمهوری م ی داند و معتقد است ‪« :‬وی در مدت هشت‬ ‫سال ریاست خود بر قوه مجریه اثبات کرد که رئی س جمهور‬ ‫تنها یک مسئولیت تشریفاتی و تدارکاتی نیست‪».‬‬ ‫به اعتقاد او نباید طوری القا کرد که نمایندگان مجلس‪،‬‬ ‫نمایندگان ملت هستند و دولت نماینده مردم نیست چراکه‬ ‫ب رای نماینده مردم بودن الاقل نیاز به رایی باالی ‪ ٥٠‬درصد‬ ‫مردم وجود دارد که احمدی ن��ژاد ان را دارا ب��ود‪ .‬او گفته که‬ ‫احمدی نژاد با ‪ ٢٤‬میلیون رکورددار رای مردم است‪.‬‬ ‫میرتاج الدینی مجلس هفتم را بیش از سایر مجالس‬ ‫حامی دولت م ی داند‪ .‬البت��ه او اعتقادی به لجبازی مجلس‬ ‫با دول��ت ندارد ام��ا درعی��ن حال تاکی��د کرده ک��ه حرف‬ ‫ی از قوانین درست‬ ‫رئی س جمهور در رابطه با اجرا نکردن بعض ‬ ‫اس��ت‪ ،‬به این معنی که برخی از قوانین به دلیل مشکالت‬ ‫قابلیت اجرای ی شدن را ندارند‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫به گفته او از سخت ترین روزهای کاری بین مجلس و‬ ‫دولت بحث فاز دوم هدفمندی ب��ود که در ان قرار بود بعد از‬ ‫سخنرانی رئی س جمهور در جلس ه ای غیرعلنی و توضیحاتش‬ ‫ب رای نمایندگان رای گیری ش��ود‪ .‬تاج الدینی معتقد اس��ت‪:‬‬ ‫«نمایندگان عموما از توضیحات رئی س جمهور قانع ش��ده‬ ‫بودند اما صحبت برخی از نمایندگان بین جلس��ه علنی و‬ ‫غیرعلنی فضا را تغیی��ر داد‪ .‬به این ترتی��ب تمام امیدهای‬ ‫رئی س جمهور تبدیل به یاس شد و به سرعت مجلس را ترک‬ ‫کرد‪ ».‬او در مورد جایگاه ریاست جمهوری و احمدی نژاد گفت‪:‬‬ ‫«اعتقاد من این است که اقای احمدی نژاد حتی توانست این‬ ‫جایگاه را ارتقا دهد‪ .‬ایشان ثابت کرد که ریاست جمهوری یک‬ ‫ترکیه پرونده های مختلفی در روابط داریم و در چند پرونده‬ ‫اختالف نظر داریم که به سیاست های منطقه ای دو کشور‬ ‫مربوط م ی شود نه به روابط دوجانبه‪».‬‬ ‫ع راقچی در توضیح بیشتر این مساله عنوان کرد‪« :‬ما‬ ‫در مورد مصر‪ ،‬سوریه و ع راق تا حدودی با ترکیه اختالف نظر‬ ‫داریم و انکار هم نم ی کنی��م و خیلی صریح بیان م ی کنیم‬ ‫و در جلسات با انها چالش داریم‪ ،‬ولی اجازه نم ی دهیم این‬ ‫اختالف ها در بقیه همکاری های م��ا تاثیر بگذارد‪ ،‬بناب راین‬ ‫همکاری ه��ا در عرصه های دیگ��ر سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی و‬ ‫فرهنگی کماکان ادامه دارد‪».‬‬ ‫او در بخ��ش دیگ��ری از این گفت وگ��و در خصوص‬ ‫تصمیم دولت اندونزی مبنی بر عدم صدور ویزا در فرودگاه‬ ‫ب رای اتباع ای رانی از اخر ماه ج��اری (مرداد) نیز گفت‪« :‬ما از‬ ‫تصمیم اندونزی ب رای توقف صدور ویزا در فرودگاه استقبال‬ ‫نکردیم‪ ،‬ولی درک م ی کنیم که چرا اق��دام به چنین کاری‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫مش��کالت ای ران و اندون��زی به دنبال من��ع پذیرش‬ ‫درخواس��ت مهاجرت ای رانیان در اس��ترالیا ب��ه وجود امد‪.‬‬ ‫استرالیا در ماه گذشته تصمیم گرفت تا پناهجویانی که از‬ ‫راه اندونزی و دریا خود را به استرالیا م ی رسانند‪ ،‬را به جزیره‬ ‫گینه نو بفرستد و درخواست پناهندگی انها را نپذیرد‪ .‬به دنبال‬ ‫این تصمیم تع��داد زیادی از کس��انی که ب��رای مهاجرت‬ ‫غیرقانونی به اندونزی رفتند سرگردان شدند‪.‬‬ ‫ع راقچی گف��ت‪« :‬اماده ای��م ب رای هر ی��ک از اینها‬ ‫که اماده بازگش��ت به کشور باش��ند‪ ،‬بالفاصله برگه عبور‬ ‫صادر کنیم‪ ،‬البته هزینه س��فر و بلیت پرواز را خودش��ان یا‬ ‫خانواده هایشان باید تامین کنند‪g ».‬‬ ‫جایگاه تشریفاتی که در گذشته م ی گفتند فقط تدارکاتچی‬ ‫است‪ ،‬نیست‪».‬‬ ‫میرتاج الدینی م ی گوید‪« :‬در مسئولیت معاون پارلمانی‬ ‫و معاون نظارت بر اجرای قانون اساس��ی تجربیاتی دارم که‬ ‫به درد دول��ت اینده م ی خورد‪ ».‬معاون رئی س دولت س��ابق‪،‬‬ ‫احمدی نژاد را یک شخصیت بی ن المللی م ی داند که کسی‬ ‫نم ی تواند او را مح��دود کند‪ .‬به گفته او «بنا نیس��ت اقای‬ ‫احمدی نژاد یک تش��کل سیاس��ی و حزبی ایجاد کند‪ .‬وی‬ ‫ارتباطات بی ن المللی در س��طح کالن را حفظ خواهد کرد و‬ ‫این در تمام دنیا نیز وج��ود دارد‪ ».‬میرتاج الدینی خاط راتش‬ ‫را از روزهای خانه نشینی احمدی نژاد این گونه نقل م ی کند‪:‬‬ ‫«در ان دوره یکی از افرادی که به طور مرتب با رئی س جمهور‬ ‫ارتباط داشت‪ ،‬من بودم و بین مجلس و دولت ارتباط برقرار‬ ‫م ی کردم و پیام ها را به مجلس م ی بردم و اعالم م ی کردم که‬ ‫هیچ مساله و جای نگرانی وجود ندارد و در نهایت مساله حتما‬ ‫حل خواهد شد‪ .‬رئی س جمهور بارها این مساله را گفته بودند‬ ‫که این مساله قابل حل اس��ت و هیچ گونه بحث تعارض یا‬ ‫مخالفت با رهبری و والیت فقیه وجود ندارد و در نهایت هم‬ ‫همی ن طور شد‪».‬‬ ‫او در پاس��خ به این پرس��ش که در ای��ن ‪ 11‬روز اقای‬ ‫احمدی نژاد در منزل شخصی خودش ساکن بود؟ م ی گوید‪:‬‬ ‫«‪ 11‬روز نبود‪ .‬برخی روزها‪ ،‬روزهای تعطیل بود که به این ‪8-7‬‬ ‫روز اضافه شد‪ .‬در ان ایام اقای احمدی نژاد هر هفته روزهای‬ ‫دوش��نبه در مالقات با اقا ش��رکت م ی کردند‪ 2 .‬ت��ا ‪ 3‬دیدار‬ ‫خارجی در ان ایام داشتند‪ .‬برخی از روزهای این ایام را هم اقای‬ ‫رئی س جمهور مریض بودند‪ ،‬در حالی که این چیزی است که‬ ‫تاکنون شاید کسی ان را نگفته است؛ یک روز وقتی یکی از‬ ‫فقهای شورای نگهبان به مالقات اقای رئی س جمهور امد‪،‬‬ ‫پزشک باالی سر وی و در حال مداوای او بود‪g ».‬‬ ‫درامد میلیاردی؟‬ ‫عادل فردوسی پور‬ ‫حسن روحانی‬ ‫مهمی اشاره کرد و گفت‪« :‬من فکر نم ی کنم که غرب پیام‬ ‫ای ران را نشنیده باشد‪ ،‬من فکر نم ی کنم که غرب فکر کند‬ ‫ادامه تحریم یا ادامه تهدید انها را به جایی برساند‪ .‬تعامل و‬ ‫گفت وگوی س��ازنده و رفع نگرانی مشترک به نفع دو طرف‬ ‫خواهد بود‪ ».‬منظور روحانی از غرب در این عبارات را نباید با‬ ‫تمامی ان یعنی اروپا و امریکا ترجمه کرد‪ .‬چراکه او در ادامه‬ ‫راه امری��کا را از اروپا جدا کرده و م ی گوی��د که امریکای ی ها‬ ‫مس��یر دوگانه را در پیش گرفته اند و تاکی��د م ی کند‪« :‬این‬ ‫مس��یر دوگانه انها را به نتیجه ای نخواهد رساند و صداقت‬ ‫مجله خبری‬ ‫موضوع «کدخدایی» امریکا بر دنیا‪ ،‬جمله ای بود که‬ ‫که البته روحانی در اخرین مناظره های تلویزیونی درباره ان‬ ‫توضیح داد‪ .‬روحانی گفت که ب��ه اعتقاد او امریکا کدخدای‬ ‫اروپای ی هاست و اگر قرار اس��ت تا مذاکره ای صورت گیرد‪،‬‬ ‫بهتر است به جای رفتن به س��راغ غرب مشکل را با امریکا‬ ‫حل کنیم‪.‬‬ ‫او پیام امریکا از تحریم ها را درست دریافت کرده بود‪.‬‬ ‫تاکیدش بر عدم گفت وگو با تهدید نشانه این موضوع بود‪.‬‬ ‫بر همین اس��اس بارها بر «دس��تورکار پنهان» تاکید کرد؛‬ ‫دستورکاری که به اعتقاد روحانی از سوی «گروه های فشار و‬ ‫جنگ طلب در امریکا» و همسو با منافع یک کشور خارجی‪،‬‬ ‫نه مردم امریکا تهیه شده است‪.‬‬ ‫روحانی حرف های خ��ود را با بیان دیدارش با س��ران‬ ‫کش��ورها اغاز کرد و گفت‪« :‬در حاش��یه مراسم تحلیف با‬ ‫برخی سران کشورها دیدار کردم که م ی گفتند انتخابات ای ران‬ ‫در میان ملت ما هم شور و شعف ایجاد کرد و برخی مقامات‬ ‫کشورهای منطقه هم اظهار کردند با انتخابات ‪ 24‬خرداد در‬ ‫منطقه امید به صلح و ثبات اغاز شد‪».‬‬ ‫روحانی در پاس��خ به س��وال خبرن��گار ‪ CNN‬مبنی‬ ‫بر اینکه تا چه حد به این مذاک��رات باتوجه به تحریم های‬ ‫جدید امریکا در صنعت نفت خوش��بین هستید‪ ،‬پاسخ داد‪:‬‬ ‫«من همی ن طور که اش��اره کردم بیانی ه های کاخ س��فید با‬ ‫رفتارهایی که مشاهده م ی کنیم همسویی ندارد ولی در کل‬ ‫بدبین نیستم به اینده مذاکره‪».‬‬ ‫البته عبارت «بدبین نیس��تم» روحان��ی باعث ایجاد‬ ‫سوء تفاهم ب رای خبرنگار ریانووستی شد که بعدا در سوالی‬ ‫که مطرح ک��رد گفت که ش��ما گفتید به رابطه ب��ا امریکا‬ ‫خوش بین هس��تید‪ .‬روحانی هم با تیزبین��ی گفت‪« :‬من‬ ‫نگفتم خوش بین هس��تم گفت��م بدبین نیس��تم که این‬ ‫مقداری فرق دارد‪».‬‬ ‫روحانی در ادامه پاسخ خبرنگار ‪ CNN‬به نکته بسیار‬ ‫امریکا کدخدای دنیا نیست‬ ‫فردوس ی پور سرشاخ شده بود‪ ،‬به او یاداور شده اند‪.‬‬ ‫رویانیان هم در پاس��خ برنامه نود اظهار تاسف کرد و‬ ‫گفت که فردوسی پور از این برنامه به طور شخصی استفاده‬ ‫م ی کند‪ .‬او به فردوس ی پور توصیه کرد‪« :‬باید بدانید که شما‬ ‫یک مجری هستید‪ ،‬اگر به حرفی انتقاد دارید بحق است با‬ ‫مصاحبه در سایت ها و روزنامه ها جواب ان را بدهید ولی اگر‬ ‫در برنامه ‪ 90‬حرف م ی زنید حق من اس��ت که پاسخ من را‬ ‫بشنوید‪ .‬شما حق ندارید یکطرفه قضاوت کنید‪».‬‬ ‫مفصل در ارتباط‬ ‫رویانیان خاط رنشان کرد‪« :‬من به طور ّ‬ ‫با نظر شما و حرف هایی که زدید‪ ،‬بیانی ه ای را از طرف باشگاه‬ ‫صادر خواهم کرد تا ه��واداران بدانند هدف من حفظ حقوق‬ ‫باشگاه است نه برخورد با فردوس ی پور‪g ».‬‬ ‫مقامات امریکای��ی را زیر س��وال قرار م ی ده��د البته من‬ ‫نم ی گویم بین کنگره و دولت تقس��یم کار پنهانی صورت‬ ‫گرفته یا نه اما انچه ب رای ما مد نظر اس��ت سیاست عملی‬ ‫امریکاس��ت ‪ ».‬روحانی تاکید کرد‪« :‬متاس��فانه در امریکا‬ ‫گروه فش��ار که گروه جنگ طلب و مخال��ف گفت وگوهای‬ ‫س��ازنده اس��ت و در پی منافع یک کش��ور خارجی است و‬ ‫بیشتر هم از او دس��تور م ی گیرد‪ ،‬منافع یک کشور خارجی‬ ‫و یک گروه بر نمایندگان مجلس امریکا تحمیل شده و ما‬ ‫م ی بینیم در این اقدام حتی مناف��ع امریکا هم مدنظر قرار‬ ‫نم ی گیرد‪».‬رئی س جمهور با بیان اینکه دولت تدبیر و امید‬ ‫مبنایش اجماع ملی داخلی با عزم راسخ ای ران ب رای حراست‬ ‫از حقوق ملت از مسیر تعامل س��ازنده‪ ،‬فعال و متناسب با‬ ‫اقدامات عمل��ی طرف های گفت وگو اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬ب رای‬ ‫ما انچه مهم اس��ت پاس��خ عملی دولت امریکا است و نه‬ ‫بیانی ه ها‪ .‬در حالی که خبرنگار ‪ CBS‬رفتن روحانی به سفر‬ ‫نیویورک را قطعی تلقی کرده ب��ود و از او درباره دیدارش با‬ ‫اوباما سوال م ی کرد‪ ،‬رئی س جمهور کشورمان گفت که هنوز‬ ‫ب رای رفتن به نیویورک تصمیمی گرفته نشده‪.‬رئی س جمهور‬ ‫ادامه داد‪« :‬حرف ما این اس��ت کاری که گروه های فشار در‬ ‫امریکا ب رای تش��دید تحریم ها انج��ام م ی دهند‪ ،‬به معنای‬ ‫سردرگمی کاخ سفید است ما توصیه م ی کنیم کاخ سفید از‬ ‫سردرگم ی ها در امده و ب ر اساس واقعیت عمل کند‪».‬‬ ‫روحان��ی از سیاس��ت چم��اق و هوی��ج ‬ ‫امریکای��ی هم انتقاد ک��رد‪ .‬او با تاکید ب��ر مواضع بنیادین‬ ‫جمهوری اسالمی در رابطه با امریکا گفت‪« :‬این امر منوط‬ ‫بر این است که ببینیم امریکای ی ها دنبال زبان فشار تهدید‬ ‫نیستند‪ .‬به این ترتیب م ی توان نتیجه گرفت که همان طور‬ ‫که خود او گفته؛ دولت او قصد دارد تا یک «بازی برد ‪ -‬برد»‬ ‫را در مقابل غ��رب و امری��کا انجام دهد‪ .‬او درس��ت گفت‬ ‫که «بدترین ش��یوه بلند حرف زدن و ی��واش عمل کردن»‬ ‫است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫در میان فوتبال ی ها فردوس��ی پور جایگاه ویژه ای دارد‪.‬‬ ‫حرف ها‪ ،‬برنامه ه��ا و اصوال ه��ر انچه مربوط به او باش��د‬ ‫بازتاب وس��یعی دارد‪ .‬به ویژ ه اگر این اخبار با سردار رویانیان‬ ‫و پرسپولیس هم گره خورده باشد‪ .‬رویانیان در اظهارنظری‬ ‫جالب توجه مدعی ش��ده که عادل فردوس ی پور ماهانه پنج‬ ‫میلیارد از ب رنامه ‪ ۹۰‬درامد دارد و ساالنه این درامد حتی تا مرز‬ ‫‪ ۵۰‬میلیارد هم م ی رسد اما این پول مشخص نیست صرف‬ ‫چه م ی شود‪ ،‬در حالی که بخش زیادی از جذابیت این ب رنامه‬ ‫به دلیل حضور استقالل و پرسپولیس است‪ .‬او دلیل باخت‬ ‫اخر تیمش را برنامه فردوس��ی پور عنوان و به همین خاطر‬ ‫به او انتقاد کرده بود‪.‬‬ ‫فردوس ی پور هم در برنامه هفته گذشته به این ادعای‬ ‫رویانیان پاس��خ داد و گفت که درامد میلیاردی او در برنامه‬ ‫خنده دار است و اصال چنین چیزی صحت ندارد‪ .‬درصورتی‬ ‫که این برنامه درامد زایی نیز داش��ته باشد درامد ان نصیب‬ ‫سازمان صداوسیما م ی شود نه شخص فردوس ی پور‪.‬‬ ‫مجری برنامه نود در برنامه خود خط��اب به رویانیان‬ ‫گفت‪« :‬فکر م ی کنم اقای رویانیان ان قدر پول های میلیاردی‬ ‫جابه جا کردند و به بازیکنانشان دادند که فکر م ی کنند همه‬ ‫مثل ایشان این مقدار پول دریافت م ی کنند‪ .‬اما باید بگویم‬ ‫که هزینه ای که ما ب رای ب رنامه نود دریافت م ی کنیم به اندازه‬ ‫قرارداد یک بازیکن درجه سوم شما هم نیست و حدود ‪ 400‬تا‬ ‫‪ 450‬میلیون تومان در سال دریافتی داریم‪».‬‬ ‫فردوس��ی پور همچنین افزود‪« :‬از همی��ن جا اعالم‬ ‫م ی کنم که بابت اگه ی ه��ا یک ریال هم گی��ر ما نم ی اید‬ ‫بابت پیامک ها هم نه یک ریال به جیب ما م ی رود و نه یک‬ ‫ریال به جیب سیما‪ .‬بچه های س��یما بهتر م ی دانند که چه‬ ‫وضعیتی حاکم اس��ت‪ .‬اقای رویانیان ایا این نوع حرف زدن‬ ‫شما از نظر شرعی‪ ،‬اخالقی و انسانی درست است؟ شما که‬ ‫انسان متشرعی هستند‪ .‬خوب است من هم بگویم که شما‬ ‫سه نفر را کشته اید و سپس عذر خواهی کنم؟»‬ ‫البته رویانیان پس از این برنامه اظهاراتش را تصحیح‬ ‫کرد و گفت‪« :‬منظور من اصال ش��خص عادل فردوس ی پور‬ ‫نبود‪ .‬من درامده��ای برنامه «‪ »90‬را گفت��م‪ .‬برنامه «‪»90‬‬ ‫متعلق به صدا و سیماس��ت و شخصی نیس��ت‪ .‬مثل این‬ ‫م ی ماند که بگوییم پرسپولیس متعلق به رویانیان است‪».‬‬ ‫بسیاری از کارشناس��ان معتقدند رویانیان به خوبی متوجه‬ ‫ش��ده بود که جایگاه برنامه ‪ 90‬بین فوتبال ی ها تا چه اندازه‬ ‫اثر گذار است‪ .‬به طور قطع همکارانش در باشگاه پرسپولیس‬ ‫سرنوش��ت انصاری فرد‪ ،‬مصطفوی و حبی ب کاشانی را که با‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫روحانیبهترکیبخوبی‬ ‫رسیده است‬ ‫کابینه در بهارستان‬ ‫دوشیخ و یک‬ ‫کابینه‬ ‫هاشمی‪ ،‬ناطق نوری‪ ،‬خاتمی‬ ‫و علی الریجانی چه نقشی در‬ ‫چینش کابینه داشتند؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪28‬‬ ‫گفت وگویمثلثباحبی ب اهلل‬ ‫عسگ راوالدی‬ ‫جای خالی محمود احمدی نژاد‬ ‫د رتحلی�ف را همنش�ینی روحان�ی‪،‬‬ ‫ناطق نوری‪ ،‬هاش�می و سیدحس�ن‬ ‫خمینی پر کرده بود‬ ‫توافقیبینالریجانیو‬ ‫روحانینشده‬ ‫امیرمحبیان ‬ ‫درگفت وگوبامثلث‬ ‫مصطفی صادقی ‪ /‬دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫کابینه یازدهم به بهارس��تان رسید؛ ان هم نه در موعد‬ ‫مقرر بلکه در رویدادی تجربه نش��ده درس��ت در همان روز‬ ‫تحلیف‪ .‬حاال همه گمانه ها پایان یافته؛ مردان دولت یازدهم‬ ‫در فهرستی کوتاه به مجلس معرفی شده اند‪ .‬کابینه خیلی‬ ‫هم غیرقابل پی ش بینی نبود‪ .‬اکثر نام ه��ا از مدت ها پیش‬ ‫به عنوان گزینه های احتمالی توس��ط رسانه ها مورد بحث و‬ ‫بررسی قرار گرفته بودند‪ .‬اکنون اما هرچه هست زمان ب رای‬ ‫معرفی افراد کابینه زودتر از انچه تصور م ی ش��د فرا رسید و‬ ‫حاال توپ در زمین مجلس است‪ .‬انها قرار است در این هفته‬ ‫جلسه رای اعتماد به وزرا را برگزار کنند‪.‬‬ ‫چرا این کابینه امد؟‬ ‫گفت وگویمثلثباسخنگوی‬ ‫کمیسیونامنیتملی‬ ‫رابطه کابینه ب ا هاشمی‪ ،‬خاتمی و الریجانی‬ ‫ب ی تردید وقتی لیس��ت کابینه منتشر ش��د و حتی از‬ ‫خیلی قب ل تر از ان تبارشناسی سیاسی گزینه های وزارتخانه‬ ‫و پس ت های کلیدی ان به مهمترین دستورکار تحلیلگران و‬ ‫رصدگران مسائل سیاسی بدل گشت‪.‬اکنون انها با جستاری‬ ‫در سوابق سیاس��ی نامزدهای این پس ت ها در حال تکمیل‬ ‫پازلی هس��تند که موجبات تش��کیل این ترکیب کابینه را‬ ‫پدید اورده اند‪.‬انجایی که حس��ن روحانی اکن��ون قرار دارد‪،‬‬ ‫در نزدیک ترین موقعیت سیاس��ی با هاشم ی رفس��نجانی‪،‬‬ ‫عل ی اکبر ناطق نوری‪ ،‬س��ی د محمد خاتمی و علی الریجانی‬ ‫اس��ت‪ .‬افرادی که اکنون در کابینه قرار دارند هر یک دارای‬ ‫نسبتی با این افراد هستند‪.‬م ی گویند اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫سیاست‬ ‫باید نامی ب رایش نهاد و لقبی ب رایش در نظر گرفت؛ جایی که‬ ‫البته نم ی توان ان را محل حضور نیروهای خط سوم نامید‪.‬‬ ‫انها در میان دو جناح ایستاده اند و این چنین است که حتی‬ ‫با نقد نیروهای هر دو جناح هم مواجهند؛ چه انتقاداتی که از‬ ‫سوی اصالح طلبان روانه شان م ی شود و چه اعتراضاتی که از‬ ‫سوی اصولگرایان این روزها شنیده م ی شود‪ .‬به همین دلیل‬ ‫است که م ی گویند کار ب رای انها شاید سخت تر باشد‪.‬‬ ‫مخالفان حس��ن روحانی م ی گویند او زیر فشار چنین‬ ‫کابینه ای را برگزیده اس��ت‪ .‬حتی اندکی پی ش روتر حس��ین‬ ‫ش��ریعتمداری‪ ،‬رک و صریح گفته اس��ت‪« :‬روحانی در یک‬ ‫رودربایس��تی برخی افراد را انتخاب کرده و حاال ما باید به او‬ ‫کمک کنیم و برخی افراد را بیندازیم‪ ».‬اشاره او به نمایندگان‬ ‫مجلس است که بنا دارند در جلس��ه رای اعتماد‪ ،‬صالحیت‬ ‫وزرای پیش��نهادی را بررس��ی کنند‪ .‬دامن��ه مخالفت ها که‬ ‫باال گرفت‪ ،‬حسن روحانی ترجیح داد ش��خصا در این مورد‬ ‫وارد شود تا ب رای اولین بار قبل از جلس��ه رای اعتماد هم از‬ ‫وزرایش دف��اع کند و هم به قول خودش پاس��خ انتقاداتی را‬ ‫دهد که م ی داند در جلسه رای اعتماد هم مطرح خواهد شد‪.‬‬ ‫او گفت‪ « :‬بنده با صراحت اعالم م ی کنم هیچ کس بر بنده‬ ‫به عنوان رئی س جمهور فشاری نیاورده تا من کسی را انتخاب‬ ‫کنم و بنده کسی نیستم که در شرایط فشار تصمیم بگیرم‬ ‫و تمام افرادی را که انتخاب کردم تصمیم خودم بوده و البته‬ ‫با دیگران نیز مشورت کرده ام و انچه شایع است به صراحت‬ ‫اعالم م ی کنم واقعیت ندارد و دولت شرکت سهامی نیست‬ ‫و مبنای انتخاب اعتدال بوده اس��ت‪ .‬اتهاماتی که بعض ی ها‬ ‫نس��بت به برخی افراد م ی زنند درست نیست و غی راخالقی‬ ‫است و ممکن است در مجلس مطرح ش��ود اما من از تمام‬ ‫وزی ران پیشنهادی با قاطعیت دفاع م ی کنم و انها را به خوبی‬ ‫م ی شناسم و با انها کار کرده ام‪ .‬با تمام وزی ران در بخش های‬ ‫مختلف کار کرده ام‪ ،‬البته چند نفری هم در کابینه هستند که‬ ‫من اشنایی زیادی نسبت به گذشته انها ندارم و کارشناسان‬ ‫مطمئن به من معرفی کردند و هی چ کس به من فشار نیاورده‬ ‫است‪ .‬گاهی برخی که در مس��یر دیگری بودند مستقیم یا‬ ‫غیرمس��تقیم م ی خواس��تند کاری را اغاز کنند اما در همان‬ ‫لحظات اولیه واکنش بنده را دیدند‪ .‬به ملت شریف ای ران اعالم‬ ‫م ی کنم مبنای انتخاب من سهم خواهی گروه ها نبوده است‪.‬‬ ‫همه این افراد را م ی شناختم و انچه بیان م ی شود که فشاری‬ ‫در این زمینه بوده‪ ،‬واقعیت ندارد و مبنا شایسته س��االری و‬ ‫اعتدالگرایی بوده است‪».‬‬ ‫و عل ی اکبر ناطق نوری بیشترین نقش را در ترکیب کنونی‬ ‫کابینه داش��ته اند‪ .‬بس��یاری از افراد فهرس��ت روحانی یا از‬ ‫مدی ران دولت هاش��می بوده اند یا به سیاست ورزی در حزب‬ ‫کارگزاران س��ازندگی که نزدیک ترین تش��کل سیاسی به‬ ‫هاشمی بوده‪ ،‬سابقه سیاس��ت ورزی داشته اند‪ .‬بیژن زنگنه‪،‬‬ ‫اس��حاق جهانگیری‪ ،‬محمدعلی نجفی‪ ،‬نعمت زاده و علی‬ ‫جنتی از این دسته اند‪ .‬برخی هم از افراد نزدیک به عل ی اکبر‬ ‫ناطق نوری و البته علی الریجانی هس��تند‪ .‬اف��رادی مانند‬ ‫نهاوندی��ان‪ ،‬رحمان ی فضل��ی و مصطف��ی پورمحمدی در‬ ‫این تعریف جای م ی گیرند‪.‬البته س��هم خاتمی گویا از سه‬ ‫نفر دیگر کمتر اس��ت‪ .‬افرادی مانند علی یونس��ی و احمد‬ ‫مسجدجامعی که از وزرای دولت او بودند در اخرین لحظات‬ ‫از کابینه ی��ا القل پس��ت های وزارتی ان ج��ا ماندند‪ .‬خبر‬ ‫تاییدنش��ده ای در محافل سیاس��ی وجود دارد که م ی گوید‬ ‫حس��ن روحانی از همان ابتدای پیروزی در جلس��اتی گفته‬ ‫است س��هم زیادی به جریان نزدیک به سی د محمد خاتمی‬ ‫نخواهد داد‪ .‬در همین رابطه هم نقل اس��ت که سی د محمد‬ ‫خاتمی در روزهای ابتدایی ع��زم افراد مختلف ب رای ثب ت نام‬ ‫در انتخابات‪ ،‬در جلس��ه ای به حس��ن روحانی گفته بود اگر‬ ‫بنا باشد ما اصالح طلبان از کسی حمایت کنیم‪ ،‬شما در اخر‬ ‫این صف خواهید بود‪ .‬هرچه هس��ت حاال فهرست کابینه‬ ‫ترکیبی از مدی ران نزدیک به این چند چهره سیاس��ی شده‬ ‫است‪ .‬انها خود را حامی دولت م ی دانند و البته تحلیلگران از‬ ‫نگاه و زاویه ای دیگر چنین دولتی را دولت دلخواه این افراد‬ ‫به شمار م ی اورند‪.‬هفته گذشته خبری منتشر شد که اخرین‬ ‫جلس��ات جمع بندی کابینه در منزل هاشم ی رفس��نجانی‬ ‫تشکیل شده است؛ جلس��اتی که از س��ی د محمد خاتمی‪،‬‬ ‫سی د حسن خمینی و حسن روحانی به عنوان حاضران ان نام‬ ‫م ی برند‪ .‬خبری که منبع ان رسانه های اصالح طلب نزدیک‬ ‫به هاشم ی رفسنجانی بود و البته هرگز هم تکذیب نشد‪ .‬اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬ناطق نوری و سی د حسن خمینی که از‬ ‫غایبان مراسم تحلیف احمدی نژاد در سال ‪ 88‬بودند‪ ،‬با حضور‬ ‫خود در مراسم تحلیف حسن روحانی نشان دادند که دولتی‬ ‫که انها دوست داشتند حاال به جای دولت احمدی نژاد بر سریر‬ ‫قدرت قرار گرفته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫کابینه حسن روحانی را چگونه م ی توان تحلیل کرد؟‬ ‫او به کدام سو گرایش بیشتری پیدا کرده است؛ اصالح طلبان‬ ‫یا اصولگرایان؟‬ ‫واقعیت این اس��ت که حس��ن روحان��ی ان چنان که‬ ‫خود از موقعیتش تفس��یر م ی کند ن��ه فراجناحی که فردی‬ ‫میان جناحی اس��ت‪ .‬اگرچه روزگاری شناسنامه سیاس ی اش‬ ‫حکایت از تعلق به قلب راس��ت سنتی داش��ت امروز او اما‬ ‫در درست ترین تفسیر در میانه دو جناح سیاسی قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬رخدادی که البته نه فقط ب رای او که ب رای افرادی مانند‬ ‫او در این سال ها تجربه شده اس��ت؛ از عل ی اکبر ناطق نوری‬ ‫تا اکبر هاشم ی رفس��نجانی‪ .‬افرادی که در دوره ای از سران‬ ‫جامعه روحانیت و به تبع ان از اس��توانه های راستگرایان به‬ ‫شمار م ی امدند اما امروز با تغیی رات ارایش نیروهای سیاسی‬ ‫که با روی کار امدن محمود احمدی نژاد پدید امد‪ ،‬به سمت‬ ‫دیگری شیفت کرده اند؛ جایی نزدیک همان مکان سیاسی‬ ‫که برخی اصالح طلبان ایستاده اند و از ان به جناح میانه نام‬ ‫می برند که ش��اید نام دیگرش اصالح طلبی یا اصولگرایی‬ ‫میانه رو باشد‪ .‬چنین اس��ت که اکنون م ی توان در ضیافت‬ ‫افطار محمدرضا عارف تصویر نشستن عل ی اکبر ناطق نوری‬ ‫را در کنار س��ی د محمد خاتمی نظاره کرد‪ .‬چیدمان سیاسی‬ ‫تغییر کرده است‪ .‬این ائتالف تاکتیکی است یا امری طبیعی‪،‬‬ ‫طوالن ی مدت اس��ت یا کوتاه مدت‪ ،‬هرچه هست اما سامان‬ ‫جدید حکایت از جاگیری متفاوت نیروهای سیاس��ی دارد‪.‬‬ ‫سامانی که اتفاقا با رئی س جمهور شدن حسن روحانی حاال‬ ‫با قدرت سیاسی هم عجین شده است‪ .‬کابینه ای که معرفی‬ ‫شده از همین سامان نشات گرفته؛ ائتالفی از راستگرایان و‬ ‫چپگرایان سال های دور‪ .‬سال هایی که محمود احمدی نژاد‬ ‫نبود؛ سال هایی که یا راس��تگرایان بر س��ر قدرت بودند یا‬ ‫چپ ها روزگار خوش سیاست ورزی را تجربه م ی کردند‪ .‬یک‬ ‫سر فهرست حس��ن روحانی مصطفی پورمحمدی است‪ ،‬از‬ ‫راست سنتی و یک سر دیگر فهرست هم جعفر میل ی منفرد‪،‬‬ ‫مغز متفکر مصطفی معین از اصالح طلبان حاضر در کابینه‪.‬‬ ‫این یعنی اینکه کابینه روحانی درست از همان جایی‬ ‫انتخاب شده که خود او اکنون در ان قرار دارد‪ .‬جایی که شاید‬ ‫رحمانیفضلیراالریجانیانتخاب‬ ‫نکردهاست‬ ‫مجلس و دوسیه ای به نام رای اعتماد‬ ‫اکنون توپ در زمین مجلس اس��ت؛ مجلسی که هم‬ ‫رئیس ان علی الریجانی است و هم مهمترین فراکسیونش‬ ‫در اختیار الریجانی است‪ .‬علی الریجانی را اگرچه نم ی توان‬ ‫دقیق��ا در کنار افرادی چ��ون عل ی اکبر ناطق ن��وری یا اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی قرار داد اما موقعیت و تمایالت سیاسی‬ ‫او زیاد هم از این افراد در مقطع کنونی دور نیست‪ .‬تیپولوژی‬ ‫کابینه هم نشان م ی دهد افراد نزدیک به او پس ت های خوبی‬ ‫در کابینه گرفته اند؛ از نهاوندیان که رئیس دفتر روحانی شد تا‬ ‫رحمان ی فضلی که ب رای وزارتخانه مهم کشور در نظر گرفته‬ ‫شده ‪ .‬دو چهره کامال نزدیک به علی الریجانی که در تمام‬ ‫این س��ال ها در کنار او قرار داش��ته اند‪.‬از ان دو که بگذریم‬ ‫مصطفی پورمحمدی هم از افراد سیاسی نزدیک به اوست‪.‬‬ ‫فردی که نقشی مهم در ستاد انتخاباتی علی الریجانی در‬ ‫سال ‪ 84‬داشت‪ .‬م ی گویند او در لحظات اخر و به اصرار علی‬ ‫الریجانی به کابینه رفته است؛ فردی مورد توافق نهاوندیان‪،‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫ب رادران الریجانی و البته حسن روحانی‪ .‬اگرچه در تمام این‬ ‫سال ها وزارت دادگس��تری خیلی وزارتخانه خبری و به قول‬ ‫خبرن��گاران وزارتخانه حاشی ه س��از نبوده اما ش��اید با رفتن‬ ‫مصطفی پورمحم��دی به ان خبرهای مهم��ی از این پس‬ ‫از انجا مخابره شود‪ .‬م ی گویند علی الریجانی اکنون با این‬ ‫انتخاب های حس��ن روحانی نقش مثبتی در کابینه خواهد‬ ‫داشت‪ .‬حتی شایع شد که او با حسن روحانی ب رای کابینه یک‬ ‫معامله سیاسی کرده است‪ .‬علی الریجانی اما در جمعی گفته‬ ‫است من هیچ معامله ای با روحانی ب رای کابینه نکرده ام‪ .‬گویا‬ ‫او گفته است ب رای رفتن رحمانی فضلی معامله ای نکرده ام‬ ‫اما نظر منفی نسبت به انتخاب او ندارم‪.‬‬ ‫اما محمد رضا باهنر‪ ،‬کاظم جالل��ی و علی الریجانی‬ ‫که هر سه از موثر ترین چهره های مجلس هستند‪ ،‬اکنون در‬ ‫کنار حسن روحانی قرار گرفته اند‪ .‬انها مخالف کابینه به شمار‬ ‫نم ی ایند و طبیعی است که هرگز چهره هایی خنثی هم در‬ ‫ماجرای بررسی صالحی ت ها نخواهند‪ .‬این گزاره یعنی اینکه‬ ‫انها با کلیات کابینه موافقند‪ ،‬مگر اینکه در مورد گزینه هایی‬ ‫معدود حرف داشته باشند؛ گزینه هایی که بعید است تاکنون‬ ‫در مورد انها رایزنی نکرده باشند‪.‬نمایندگان زیادی کنار این سه‬ ‫چهره قرار دارند؛ نمایندگانی که غالبا در فراکسیون رهروان‬ ‫والیت جای گرفته اند‪ .‬این اما هم��ه ماجرا در مورد مجلس و‬ ‫کابینه پیشنهادی نیست‪ .‬مجلس نمایندگانی مخالف حسن‬ ‫روحانی و نامزدهای پیشنهادی او را هم دارد؛ نمایندگانی که در‬ ‫روزهای اخیر ابایی از بیان مخالفت هایشان با کابینه نداشته اند‪.‬‬ ‫بخش��ی از این مخالفان در زمره اصولگرای��ان تحولخواه و‬ ‫چهره های اصولگرای ش��اخص مجلس هس��تند و بخشی‬ ‫دیگر نیز همان گونه که پی ش بینی م ی شد از نمایندگان جبهه‬ ‫پایداری یا گرایش های نزدیک به ان‪.‬مخالفت خوان ی های این‬ ‫طی ف های سیاس��ی البته کار را ب رای چند وزیر پیش��نهادی‬ ‫سخت خواهد کرد‪ .‬انها ب رای مخالفت ها و اعتراض های خود‬ ‫دالیل و شواهدی دارند که بیان این دالیل در جلسه رای اعتماد‬ ‫کنترل اوضاع را از دس��ت رهروان ی ها شاید خارج کند‪ .‬اکنون‬ ‫بحث بر سر ‪ 6‬گزینه است؛ محمدعلی نجفی‪ ،‬میل ی منفرد‪،‬‬ ‫عباس اخوندی‪ ،‬بیژن زنگنه‪ ،‬محمدجواد ظریف و علی ربیعی‬ ‫حاال در معرض تندترین انتقادها هستند‪ .‬این افراد نسب ت های‬ ‫سیاسی بیشتری با اصالح طلبان دارند‪ .‬م ی گویند میل ی منفرد‬ ‫مغز متفکر معین در معاونت پژوهشی بوده است‪ .‬پیش از او‬ ‫گزینه های دیگری همچون توفیقی مطرح بودند که با اعتراض‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪30‬‬ ‫شدید اصولگرایان مواجه شدند‪ .‬حاال میل ی منفرد هم در لیست‬ ‫گزینه های روی مرز رای عدم اعتماد قرار گرفته است‪ .‬مخالفان‬ ‫م ی گویند او دیدگاه هایی در مورد دانشگاه ها و دانشجویان دارد‬ ‫که اوضاع دانشگاه ها را به دوران اصالحات بازخواهد گرداند‪.‬‬ ‫محمد علی نجفی که عضو شورای شهر سوم است و البته‬ ‫گفته م ی شد از گزینه های اصالح طلبان ب رای ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم بوده حاال گزینه حسن روحانی ب رای وزارت اموزش و‬ ‫پرورش است‪ .‬او در روزهای ابتدایی وضعیت ناامیدکننده ای در‬ ‫میان نمایندگان داشت و اما حاال گویا اوضاعش با الب ی های‬ ‫سیاسی بهبود یافته است‪ ،‬هرچند خود او گفته است تمایلی‬ ‫ب رای در اختیار گرفتن این پس��ت نداش��ته و فقط به اصرار‬ ‫روحانی این سمت را پذیرفته است‪.‬‬ ‫علی ربیعی هم از چهره هایی بوده ک��ه با مخالفت از‬ ‫همان روز اول مواجه بوده‪ .‬خبرها و شنیده ها حاکی از ان است‬ ‫که او نقش مهمی در شکل گیری این ترکیب کابینه داشته‬ ‫است‪ .‬فردی نزدیک به حسن روحانی که گویا سابقه رفاقتش با‬ ‫او به سال های دور و زمانی باز م ی گردد که حسن روحانی دبیر‬ ‫شورای عالی امنیت ملی بوده است‪.‬او اما برخالف محمدعلی‬ ‫نجفی اوضاعش در این روزها در میان نمایندگان بهبود نیافته‬ ‫است‪ .‬فارغ از مباحث سیاسی که پی رامون او وجود دارد برخی‬ ‫مخالفانش معتقدند او ب رای حوزه ای که در نظر گرفته ش��ده‬ ‫چندان مناسب نیست و تسلط خوبی بر اوضاع این وزارتخانه‬ ‫ندارد‪ .‬بیژن زنگنه هم از افراد لب مرزی کابینه به شمار م ی رود‪.‬‬ ‫گفته م ی ش��ود در جلسه کمیس��یون انرژی وزیری هامانه و‬ ‫نوذری از او دفاع کرده اند تا نشان دهند بدنه نفت با امدن زنگنه‬ ‫موافقت دارد‪ .‬گویا البی هم موثر واقع شده و او اوضاع بهتری‬ ‫پیدا کرده است‪ .‬در مورد عباس اخوندی که باجناق عل ی اکبر‬ ‫ناطق نوری است هم حرف وحدیث های متفاوتی مطرح شده‪،‬‬ ‫گویا تعیین تکلی��ف او به روزهای اخر منتهی خواهد ش��د‪.‬‬ ‫محمدجواد ظریف هم اگرچه رابط��ه خوبی با اصالح طلبان‬ ‫کابینه ندارد و حتی در خاط راتش سربس��ته از اختالفاتش با‬ ‫انها سخن گفته اما فرد مورد انتقاد برخی اصولگرایان است‪.‬‬ ‫مخالفان او ب رای خود دالیلی دارند اما شاید کار ب رای ظریف به‬ ‫سختی ربیعی و میل ی منفرد نباشد‪.‬‬ ‫کابینه ای برای چهار سال اینده‬ ‫گویا حسن روحانی چند وزیر در سایه هم دارد‪ .‬افرادی‬ ‫که هنوز در ترکیب کابینه قرار نگرفته اند و در لیست انتظار به‬ ‫روز رای اعتماد نگاه م ی کنند‪ ،‬درواقع هر فردی که رای نیاورد‬ ‫جایگزنی خواهد داشت که از این لیست برگزیده خواهد شد‪.‬‬ ‫داستان دو شیخ‬ ‫نس��بت سیاس��ی حس��ن روحان��ی ب��ا اکب��ر‬ ‫ هاشم ی رفس��نجانی حاال که در اس��تانه اغاز به کار دولت‬ ‫یازدهم هس��تیم چگونه اس��ت؟ هاش��می از ‪ 24‬خرداد به‬ ‫این سو چگونه به سپهر سیاس��ت ای ران م ی نگرد؟ او اکنون‬ ‫در کجای سیاست ای ران ایس��تاده است؟ پاسخ این سواالت‬ ‫و جس��تار موقعیت سیاس��ی هاش��می رفس��نجانی البته‬ ‫ب ی شک و تردید تصویر روشن تری از تاثیر او بر دولت جدید‬ ‫و رئیسش در چهار س��ال اتی نمایان م ی کند‪.‬ب رای تفسیر‬ ‫انچه رخ داده و انچه اکنون در این باب حاکم اس��ت باید به‬ ‫ماه های گذشته باز گردیم؛ انجا ک ه هاشمی هنوز ب رای اینده‬ ‫سیاست ورزی اش‪ ،‬پازل تحوالت سیاسی را جور چین م ی کرد‪.‬‬ ‫واقعیت این اس��ت که اکب ر هاشم ی رفس��نجانی در‬ ‫چینش معادالت سیاسی چند ماه اخیر نقشی اساسی داشته‬ ‫است‪ .‬او ب ی شک از ماه ها پیش م ی دانسته چه م ی خواسته‬ ‫و تالش فراوان��ی کرده ت��ا در جاگیری نیروهای سیاس��ی‬ ‫هر دو جناح نقش��ی تاثیرگذار داشته باش��د‪.‬حتی م ی توان‬ ‫ادعا ک��رد او در دو زاویه به سیاس��ت ورزی مش��غول بوده و‬ ‫ارایش نیروها را به گونه ای موثر تغییر داده یا از شکل گیری‬ ‫طبیعی برخی معادالت جلوگیری کرده اس��ت‪ .‬او نخس��ت‬ ‫جناح ب ی لیدر اصالح طلبان را ت��ا لحظه اخر بالتکلیف نگاه‬ ‫داش��ته و از زاویه ای دیگ��ر در مع��ادالت اصولگرایان هم از‬ ‫طریق اصالح طلبان ایفای نقش کرد‪ .‬روشن تر اگر بنا باشد‬ ‫به این اتفاقات بنگریم او باعث شد اصولگرایان که با تشتت‬ ‫رقیب مواج��ه و از عدم وحدت و اجماع ان��ان مطمئن بودند‬ ‫به رقابت با یکدیگر بپردازند‪.‬کس��انی ک��ه م ی گویند اکب ر ‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی از ماه ها پیش به تاثی��ر در انتخابات‬ ‫فکر م ی کرده بر این هم پای م ی فشارند که او از عدم اجماع‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬تشتت اصولگرایان را هم انتظار داشته است‪.‬‬ ‫ی و ماجرای اردیبهشت ‪92‬‬ ‫هاشم ‬ ‫«هنوز بن��ا ن��دارم وارد صحنه ش��وم‪ .‬اگ��ر مطمئن‬ ‫بودم کس��ی غیر از من نم ی تواند ش��رایط کش��ور را تغییر‬ ‫دهد‪ ،‬لحظه ای تردی��د نم ی کردم و وارد عرصه م ی ش��دم‪».‬‬ ‫انتساب عباس‬ ‫اخوندی به‬ ‫ناطق نوری شاید‬ ‫در نهایت او را از‬ ‫بهارستان بگذراند‬ ‫بیژن زنگنه اکنون‬ ‫شرایطی متفاوت‬ ‫در مجلس پیدا‬ ‫کرده و رای اعتماد‬ ‫به او غیر قابل‬ ‫پیش بینی است‬ ‫میلی منفرد در‬ ‫صدر فهرستی از‬ ‫چند گزینه قرار‬ ‫دارد که م ی گویند‬ ‫شانس رای اوردن‬ ‫ندارند‬ ‫منتقدان علی‬ ‫ربیعی م ی گویند‬ ‫مشکل شان فقط‬ ‫مسائل سیاسی او‬ ‫نیست‪ .‬اشاره انها‬ ‫به نداشتن تجربه‬ ‫اجرایی برای وزارت‬ ‫رفاه است‬ ‫محمود علوی در‬ ‫شرایط سختی‬ ‫برای رای اوری‬ ‫قرارگرفته است‬ ‫پی ش بین ی ها در‬ ‫مورد رای عدم‬ ‫اعتماد به نجفی‬ ‫گویا در حال تغییر‬ ‫است‬ ‫ی می خواهد نشان دهد این دولت همان دولتی است که او مدت ها‬ ‫حضور عفت مرعشی‪ ،‬فاطمه و یاسر هاشمی در مراسم تحلیف معانی سیاسی خاصی داشت؛ حاال گویا هاشمی رفسنجان ‬ ‫انتظارش را می کشیده است‬ ‫اسحاق جهانگیری‬ ‫شاید گزینه مشترک‬ ‫هاشمی‪ ،‬خاتمی‬ ‫و ناطق نوری برای‬ ‫معاون اولی بوده‬ ‫سیاست‬ ‫دولت وحدت ملی از ناطق تا هاشمی‬ ‫«من با محور خودمان نگفت��م (تکذیب کاندیداتوری‬ ‫ب رای اجرای ایده دولت وحدت ملی) در محور نیروهای خانواده‬ ‫انقالب و نظام اس�لامی گفتم‪ .‬کاری که خودم در دوره قبل‬ ‫کردم‪ ،‬ان را مصداقی از وحدت ملی م ی دانم‪ .‬وقتی که کا رزار‬ ‫انتخاباتی روشن شود و اگر ببینم ان کسی را که م ی پسندم‬ ‫و فکر م ی کنم به اهداف انقالب بهتر م ی تواند خدمت کند‪ ،‬از‬ ‫او حمایت م ی کنم‪ ».‬سخنی که موجب شده همه فکر کنند‬ ‫منظور هاشمی یا ناطق نوری است یا شیخ حسن روحانی؛ او‬ ‫اما در اخرین روز ثب ت نام امد تا بگوید م ی تواند خودش مجری‬ ‫چنین ایده ای باش��د‪ .‬طرحی قدیم ی که روزگاری عل ی اکبر‬ ‫ناطق نوری سخت در پی اجرای ان بود‪.‬‬ ‫فارغ از اینک��ه در ان روزهای پایانی اردیبهش��ت چه‬ ‫گذشت و هاش��می چرا و چگونه نتوانست به این انتخابات‬ ‫به عنوان کاندیدا وارد شود ابتدای خرداد روزگار جدیدی ب رای‬ ‫سیاس��ت ورزی ش��یخ بود‪ .‬هفته نامه مثلث در بهمن ‪ 91‬در‬ ‫گزارشی با عنوان «تصمیم سخت و اسان » نوشته بود که‬ ‫اگر هاشم ی رفس��نجانی نامزد انتخابات ‪ 92‬نباشد ب ی شک‬ ‫این حس��ن روحانی خواهد بود که مورد حمای��ت و اجماع‬ ‫او و اصالح طلبان قرار خواهد گرفت‪ .‬مثل��ث در ان گزارش‬ ‫پی ش بینی کرده بود که اکبر هاشم ی رفس��نجانی عرصه را‬ ‫به گونه ای مهی��ا خواهد کرد که اصالح طلب��ان چاره ای جز‬ ‫حمایت از ی��ک نامزد اصولگرای نزدیک به هاش��می یعنی‬ ‫فردی مانند حسن روحانی نداشته باشند‪.‬‬ ‫در خرداد ‪ 92‬زمان ب رای تایید این پی ش بینی فرا رسیده‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫«به احتمال ‪ 90‬درصد در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا‬ ‫نخواهم شد‪ ،‬مگر انکه یک مطالبه عمومی در کشور شکل‬ ‫گرفته و بنده احساس تکلیف نمایم‪ ».‬این سخنان هاشمی‬ ‫را اگر در کنار س��خنان خانواده اش که م ی گفتند‪« :‬هاشمی‬ ‫ قطعا نم ی اید» ق��رار م ی دادیم دیگر مطمئن م ی ش��دیم او‬ ‫فکر دیگری غیر از کاندیداتوری در ذهن دارد‪ .‬زمان اما هر چه‬ ‫م ی گذشت حرف های اکبر هاشم ی رفسنجانی بیشتر بوی‬ ‫امدن م ی گرفت‪ .‬همه چیز رفته رفته از فراهم شدن نامزدی‬ ‫خبر م ی داد‪ .‬او دیگر م ی گفت کش��ور ب��ه چیزهایی احتیاج‬ ‫دارد و در رس��م مختصات روزگار جدید از نی��از به کاراکتری‬ ‫سخن به میان م ی اورد که به ناگاه همه نگاه ها رو به سوی‬ ‫او خیره م ی شد‪.‬‬ ‫بود‪ .‬هاشمی رد صالحیت که شد نه تنها به گوشه ای نرفت‬ ‫بلکه خود یک پای انتخابات ش��د‪ .‬او ب رای پیروزی حس��ن‬ ‫روحانی همه کار کرد؛ از جلس��ات متعدد ب��ا نیروهای موثر‬ ‫سیاسی تا سخنرانی و حمایت رسمی و روشن از او‪ 24 .‬خرداد‬ ‫نامزد مورد حمایت او رئی س جمهور شد‪ .‬حاال هاشمی حتما‬ ‫به این نکات فکر م ی کند‪:‬‬ ‫‪ -1‬حسن روحانی با حمایت رسمی او توانست درصدی‬ ‫از ارای انتخاباتی خود را به دست اورد‪.‬‬ ‫‪ -2‬موج ردصالحیت هاشمی و تاثیر ان بر شیفت ارا به‬ ‫سبد انتخاباتی حسن روحانی‬ ‫‪ -3‬راض��ی ک��ردن اصالح طلب��ان ب��رای حمایت از‬ ‫حس ن روحانی‬ ‫هاش��می اکنون دوره ای جدید از سیاست ورزی اش را‬ ‫اغاز ک��رده‪ .‬او اگر چه اکنون مانند همه این س��ال ها باز هم‬ ‫هر روز صب��ح راه جماران ت��ا خیابان ولیعصر(ع��ج) را طی‬ ‫م ی کند تا به دفتر کارش در ساختمان پاس��تور رسیده و بر‬ ‫صندلی ریاست مجمع تکیه زند اما گویا در طول این مسیر‬ ‫به چیزهای دیگری هم فکر م ی کند‪ .‬او در تمام روزهایی که‬ ‫حسن روحانی لقب رئی س جمهور منتخب را داشت جلسات‬ ‫مهمی ب رای او برگزار کرد‪ .‬گعده هایی در منزلش در جماران؛‬ ‫منزلی که دیوار به دیوار خانه سی د حسن خمینی و سی د محمد‬ ‫خاتمی اس��ت‪ .‬م ی گویند این دو فرد نی��ز گاهی از حاضران‬ ‫جلس��ه بوده اند‪ .‬هاش��می حتی خانواده اش را هم به جلسه‬ ‫تحلیف برد تا نشان دهد این دولت همان دولتی است که او‬ ‫انتظارش را م ی کشیده‪.‬اما اینها فقط نسبت سیاسی هاشمی‬ ‫با حسن روحانی بود‪ .‬حاال باید به این فکر کنیم که نسبت‬ ‫سیاسی حس��ن روحانی با اکب ر هاشمی رفسنجانی تاکنون‬ ‫چگونه بوده و از این پس چگونه خواهد بود‪.‬‬ ‫واقعیت این اس��ت ک��ه اگر چ��ه حس��ن روحانی در‬ ‫تم��ام س��ال های سیاس��ت ورزی اش قرابت هایی ب��ا اکبر‬ ‫ هاشم ی رفس��نجانی داش��ته ام��ا روحی��ه او با هاش��می‬ ‫تفاوت هایی دارد‪ .‬به دیگر س��خن اینکه او در عین نزدیکی‬ ‫با هاشم ی رفس��نجانی فاصله هایی هم با او داش��ته است؛‬ ‫نمون��ه اش در ماجراهای انتخاب��ات ‪ 88‬و البته در قضایایی‬ ‫مانند ‪ 9‬دی‪.‬‬ ‫از نظر سیاس��ی ت�لاش روحان��ی همواره ای��ن بوده‬ ‫که ائت�لاف با اکبر هاشم ی رفس��نجانی حفظ شود‪.‬ش��اید‬ ‫احمدی نژاد هم در طول این هش��ت سال کاتالیزوری شد تا‬ ‫انها به هم نزدیک و نزدیک تر شوند‪.‬‬ ‫حاال هاش��می با همه دالیلی که در ذهنش دارد تاثیر‬ ‫مهمی در کابینه گذاشته‪ .‬علی جنتی‪ ،‬اسحاق جهانگیری‪،‬‬ ‫تزاده‪ ،‬نجفی و چند نفر دیگر از مدی ران دولت او هستند‬ ‫نعم ‬ ‫که اکنون در فهرست روحانی جای گرفته اند‪.‬‬ ‫حاال هاشمی و روحانی شانه به شانه هم م ی روند‪ .‬هر‬ ‫چند حسن روحانی تالش هایی هم داشته باشد ب رای نشان‬ ‫دادن استقالل؛ استقاللی که شاید خیلی به مذاق هاشمی‬ ‫خوش نیاید‪ .‬جان کالم اینکه گویا هاش��می دوس��ت دارد‬ ‫پشت پرده باشد‪ .‬این پشت پرده بودن از دو زاویه قابل تحلیل‬ ‫است؛ او یا م ی خواهد از پشت پرده حامی شیخ سمنانی باشد‬ ‫یا اینکه م ی خواهد از پشت پرده همچنان بر سپهر سیاست‬ ‫ای ران و این بار از درون پاستور تاثی ر گذار باشد‪ .‬حلقه مشترک‬ ‫این دو شیخ حاال یک کابینه است با ‪ 18‬وزیر‪g .‬‬ ‫‪31‬‬ ‫دولت دهم ادغام شد‪ ،‬گزینه چهارم ب رای وزارت کشور بود‪ .‬او که‬ ‫با شعار «تشکیل جبهه اعتدال اسالمی» وارد عرصه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم شده بود‪ ،‬ابتدا قصد انصراف به نفع ‬ ‫هاشمی رفسنجانی را داشت‪ ،‬اما با توصیه ایت اهلل در صحنه‬ ‫انتخابات باقی ماند؛ ه ر چند پایان صالحیتش احراز نشد و به‬ ‫کمپین انتخاباتیحسن روحانیپیوست‪.‬اوحتیهنگامحضور‬ ‫روحانی در بهارستان هم رئی س جمهور منتخب را همراهی کرد‬ ‫تا مشخص شود م ی خواهد ب رای شیخ سنگ تمام بگذارد‪ .‬او‬ ‫اما در گفت وگویی رسانه ای‪ ،‬این خبر را تکذیب کرد تا گزینه‬ ‫نهایی چهره دیگری باشد‪ .‬در روزهای منتهی به معرفی کابینه‬ ‫یازدهم‪ ،‬ناگهان نام جدیدی در رسانه ها مطرح شد‪« :‬عب دالرضا‬ ‫رحمان ی فضل��ی»؛ از چهره های اصولگ��رای نزدیک به علی‬ ‫الریجانی که این روزها ریاس��ت دیوان محاسبات کشور را بر‬ ‫عهده دارد‪.‬‬ ‫رحمانی فضلی کیست؟‬ ‫رحمانی فضلی؛‬ ‫توافق روحانی با پارلمان؟‬ ‫سیاست‬ ‫ایا انتخاب وزیر کشور نزدیک به الریجانی‬ ‫کارکابینه روحانی برای رای اعتماد را تسهیل می کند؟‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪2‬‬ ‫این روزها‪ ،‬بحث پی رامون کابینه حسن روحانی نقل هر‬ ‫محفلی است‪ .‬سیاستمداران یا انان که دستی در حوزه سیاست‬ ‫دارند‪ ،‬تحوالت مرب��وط به تمام کابینه را بررس��ی م ی کنند و‬ ‫دیگران نیز به فراخور حوزه ای که در ان فعالیت م ی کنند‪ ،‬اخبار‬ ‫وزیر مربوطه را رصد م ی کنند تا شاید بتوانند به تحلیلی درست‬ ‫در خصوص احتمال موفقیت او و همچنین پی ش بینی رای‬ ‫احتمالی مجلس به او برس��ند‪ .‬اغلب روزهای کاری این هفته‬ ‫به بررسی وزی ران پیشنهادی کابینه یازدهم خواهد گذشت و تا‬ ‫پایان هفته ترکیب دولت جدید مشخص خواهد شد‪ .‬انگونه‬ ‫که علی الریجانی گفته اس��ت‪ ،‬روزهای دوشنبه‪ ،‬سه شنبه‪،‬‬ ‫چهارشنبه و در صورت لزوم پنج ش��نبه در نوبت های صبح و‬ ‫عصر وزی ران پیشنهادی در صحن بهارستان بررسی خواهند‬ ‫شد تا مجلس نظر خود را در خصوص ژنرال های دولت اینده‬ ‫اب راز کند؛ موافق یا مخالف‪ .‬در این میان اما برخی چهره های‬ ‫معرف ی شده از سوی حسن روحانی‪ ،‬خبرسازتر از دیگر چهره ها‬ ‫هستند و حساسی ت هایی را در میان نمایندگان ب رانگیخته اند‪.‬‬ ‫در این میان گزینه هایی که ب رای وزارتخانه های سیاسی معرفی‬ ‫شده اند‪ ،‬بیش از سایر چهره ها مورد توجه هستند؛ اما در عین‬ ‫حال از صبغه سیاس��ی افرادی همچون محمدعلی نجفی‪،‬‬ ‫علی ربیعی‪ ،‬محم��ود حجتی‪ ،‬عباس اخون��دی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫نزنگنه و حت��ی محمدجواد ظریف نم ی توان‬ ‫تزاده‪ ،‬بیژ ‬ ‫نعم ‬ ‫به اسانی گذشت‪.‬‬ ‫اما چهره هایی که ب رای وزارتخانه های سیاسی معرفی‬ ‫ش��ده اند‪ ،‬به دالی��ل گوناگون خبرس��از ش��ده اند؛ عبدالرضا‬ ‫رحمان ی فضل��ی به دلیل قراب��ت دیرینه با عل��ی الریجانی‪،‬‬ ‫سی د محمود علوی ب هدلیل ردصالحیت در انتخابات مجلس و‬ ‫عضویت در مجلس خبرگان رهبری و البته جعفر میل ی منفرد‬ ‫که از چهره ه��ای اصلی اداره کنن��ده وزارت عل��وم در دولت‬ ‫‪32‬‬ ‫اصالحات ب��ود و در ان روزگار از او به عنوان «دس��ت راس��ت‬ ‫مصطفی معین» یاد م ی شد‪.‬‬ ‫گزینه نهایی وزارت کشور چگونه انتخاب شد؟‬ ‫از همان روزی که حسن روحانی پیروز انتخابات یازدهم‬ ‫لقب گرفت‪ ،‬گمان هزن ی ها در خصوص وزیر کشور دولت او اغاز‬ ‫شد‪ .‬در ابتدا نام علی یونسی مطرح شد؛ دومین وزیر اطالعات‬ ‫دولت اصالحات که به همراه حس��ن روحانی در وزارت کشور‬ ‫حضور یافته بود تا شیخ نام خود را در انتخابات ثبت کند‪ .‬او در‬ ‫تمام روزهای منتهی به انتخابات ‪ ،92‬از چهره های اصلی حلقه‬ ‫اول یاران روحانی بود‪ .‬برخی اما از همان اغاز با او مخالف بودند‬ ‫و به نقش یونس��ی در انتخابات ‪ 88‬استناد م ی کردند‪ .‬مجید‬ ‫انصاری نام دیگری بود که نامش ب رای اداره س��اختمان اجری‬ ‫ی در رسانه ها مطرح شد‪ ،‬اما موج وزارت این عضو‬ ‫خیابان فاطم ‬ ‫مجمع روحانیون خیلی زود فروکش کرد تا گزینه های دیگری‬ ‫مطرح شوند‪ .‬پس از مخالفت ها با وزارت این دو چهره روحانی‪،‬‬ ‫نوبت به چهره های مکال رس��ید؛ افرادی همچون اس��حاق‬ ‫جهانگیری و محمد شریعتمداری‪ .‬نام اسحاق جهانگیری ب رای‬ ‫تصدی پست وزارت کشور بارها در اخبار رسانه های مکتوب‬ ‫و مجازی مطرح ش��د؛ اما برخی بر شیخ خرده م ی گرفتند که‬ ‫چرا چهره ای همچون جهانگی��ری که در حوزه های صنعتی‬ ‫و اقتصادی فعال بوده باید در چارچوب یک پس��ت سیاسی‬ ‫محصور شود؟ با وجود انتقاداتی از این دست‪ ،‬نام جهانگیری که‬ ‫خود از گزینه های حضور در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫بود‪ ،‬بارها در رسانه ها تکرار شد‪ ،‬اما گویی مشخص بود که او‬ ‫چهره مورد نظر نخواهد بود‪ .‬محمد شریعتمداری که در دولت‬ ‫سی د محمد خاتمی همکار اسحاق جهانگیری بود و از قضای‬ ‫روزگار وزارتخانه های تحت مدیریت این دو چهره اقتصادی در‬ ‫عب دالرضا رحمانی فضل��ی را به عنوان چهره ای نزدیک‬ ‫به علی الریجانی م ی شناس��ند‪ .‬او در س��ازمان صد او سیما‪،‬‬ ‫ش��ورای عالی امنیت ملی و مجل س شورای اسالمی همواره‬ ‫از چهره های نزدیک به الریجانی ب��وده و در حلقه معتمدان‬ ‫وی ش��ناخته ش��ده اس��ت‪ .‬عبدالرضا رحمان ی فضلی متولد‬ ‫‪ ۱۳۳۸‬در شیروان و دارای دکترای جغ رافیا گرایش ب رنامه ریزی‬ ‫و کارشناس ارشد جغ رافیای سیاسی از دانشگا ه تربیت مدرس‬ ‫است‪ .‬او که در حال حاضر رئیس دی وان محاسبات کشور است‪،‬‬ ‫نماینده دوره چهارم مجلس بوده و به عنوان قائم مقام شورای‬ ‫عالی امنیت ملی و معاون اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و رسانه ای این‬ ‫شورا فعالیت کرده است‪.‬‬ ‫جنجال بر سر گزینه وزارت کشور‬ ‫مخالفت ها با رحمان ی فضلی پیش از معرفی او از سوی‬ ‫روحانی به مجلس اغاز شد؛ هنگامی که او از رایزنی چهره های‬ ‫تصمیم س��از دولت روحانی با خود خبر داد‪ .‬ب ر اساس اخرین‬ ‫اخباری که پیش از معرفی رحمان ی فضلی به مجلس منتشر‬ ‫شد‪ ،‬بار دیگر گزینه هایی همچون یونسی و جهانگیری ب رای‬ ‫تصدی این سمت مطرح ش��ده بودند‪ .‬اصالح طلبان و برخی‬ ‫جریانات نزدیک به هاشم ی رفسنجانی به این تصمیم حسن‬ ‫روحانی اعتراض کرده بودند‪ .‬مدافعان انتخاب رحمان ی فضلی‬ ‫اما م ی گفتند که باتوجه به نزدیکی این گزینه به علی الریجانی‬ ‫و اصولگرایان‪ ،‬تعامل مجلس و دولت ب رای س��ایر گزینه ها و‬ ‫رای اوری انها بیش��تر خواهد شد؛ ضمن اینکه انتخاب گزینه‬ ‫اصالح طلب ب رای این پس��ت رای اعتماد ب��ه همراه نخواهد‬ ‫داشت‪ .‬همزمان با انتشار این اخبار‪ ،‬کمپینی در فضای مجازی‬ ‫با عنوان «کمپی��ن مخالفت با رحمان ی فضلی ب��رای وزارت‬ ‫کشور» تش��کیل ش��د و ش��عار «دولت تدبیر و امید‪ ،‬دولت‬ ‫تحمیلی نیست» را ب رای خود برگزید‪.‬‬ ‫داستان وزارتخانه همیشه حساس‬ ‫در این میان داستان معرفی وزیر پیشنهادی اطالعات نیز‬ ‫حساسی ت های خاصی را ب رانگیخت و اگر خبرسازتر از ماجرای‬ ‫حضور رحمان ی فضلی در وزارت کش��ور نباشد‪ ،‬کم حاشی ه تر‬ ‫نیست‪ .‬حس��ن روحانی که پیروز ش��د‪ ،‬گزینه های مختلفی‬ ‫ب رای تصدی کرس��ی وزارت اطالعات مطرح ش��دند؛ افرادی‬ ‫همچون حجج اسالم ش��فیعی‪ ،‬طارمی‪ ،‬یونسی‪ ،‬شوشتری‪،‬‬ ‫ی و پورمحمدی‪ .‬در روزهای منته��ی به معرفی کابینه‬ ‫قائم ‬ ‫پیشنهادی‪ ،‬نام دیگری به این گزینه ها افزوده شد که در نهایت‬ ‫به عنوان گزینه نهایی به مجلس معرفی شد‪« :‬حجت االسالم‬ ‫سی د محمود علوی‪ ».‬او که روزگاری نماینده رهب ر معظم انقالب‬ ‫در سازمان عقیدتی ‪ -‬سیاسی ارتش جمهوری اسالمی بود‪ ،‬در‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان رهبری با بیش از دو میلیون رای‪،‬‬ ‫به عنوان نماینده مردم استان ته ران به این مجلس راه یافت‬ ‫اما در انتخابات مجلس نهم که در قالب جبهه ایستادگی به‬ ‫همراه محسن رضایی فعالیت م ی کرد‪ ،‬از سوی شورای نگهبان‬ ‫رد صالحیت شد؛ مساله ای که برخی نمایندگان از ان به عنوان‬ ‫یکی از علل عدم صالحیت او ب رای تصدی سمت های مهمی‬ ‫ همچون وزارت اطالعات یاد م ی کنند‪ .‬روزنامه کیهان نیز در‬ ‫یادداشتی از معرفی سی د محمود علوی به عنوان وزیر اطالعات‬ ‫انتقاد کرده است‪.‬‬ ‫اظهارنظری که تکذیب شد‬ ‫سایر وزارتخانه های سیاسی‬ ‫در این میان وزارتخانه هایی همچون دفاع و دادگستری نیز‬ ‫به دلیل وظایف خاص و نهادهایی که با انها سر و کار دارند‪ ،‬در‬ ‫زمره وزارتخانه های سیاسی دولت به حساب م ی ایند اما تفاوت‬ ‫انها با دیگر وزارتخانه ها‪ ،‬معرفی گزینه های رای اور ب رای انهاست‪.‬‬ ‫حس��ین دهقان و مصطفی پورمحمدی به دلی��ل حضور در‬ ‫سمت هایمختلفوحساسیکهتاکنونداشته اند‪،‬بعیداستبا‬ ‫مشکل خاصی ب رای کسب رای اعتماد مواجه شوند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫میلی منفرد؛ وزیر جنجالی دولت یازدهم‬ ‫وزارت علوم از جمله وزارتخانه هایی اس��ت ک��ه از روز‬ ‫نخس��ت پیروزی حس��ن روحانی خبرس��از بوده است‪ .‬یک‬ ‫روز نام هایی همچ��ون محمدرضا عارف‪ ،‬جعف��ر توفیقی و‬ ‫فرجی دانا ب��ه میان ام��د‪ ،‬روزی دیگر نام عب داهلل جاس��بی و‬ ‫جواد اطاعت و یک روز هم خبر رس��ید که کامران دانش��جو‪،‬‬ ‫وزیر علوم احمدی نژاد ابقا م ی ش��ود‪ .‬اما در نهایت این جعفر‬ ‫میل ی منفرد‪ ،‬مع��اون مصطفی معی��ن در وزارت علوم دولت‬ ‫اصالحات بود که از سوی رئی س جمهور به مجلس پیشنهاد‬ ‫شد؛ فردی که س��ابقه سرپرس��تی وزارت علوم را در کارنامه‬ ‫خود دارد‪.‬‬ ‫میلی منفرد کیست؟‬ ‫جعفر میل ی منفرد متولد س��ال ‪ 1332‬و استاد دانشگاه‬ ‫صنعتی امیرکبیر و دارای مدرک دکترا در رش��ته برق اس��ت‪.‬‬ ‫وی در حال حاضر اس��تاد پایه ‪ 25‬و عضو هیات علمی گروه‬ ‫قدرت دانش��کده مهندسی برق دانش��گاه صنعتی امیرکبیر‬ ‫است‪ .‬میل ی منفرد از شهریور تا مهرماه ‪ 1382‬پس از استعفای‬ ‫مصطفی معین‪ ،‬سرپرست وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری بود‬ ‫و همچنین در سال های ‪ 82‬تا ‪ 84‬قائم مقام وزیر و معاون طرح‬ ‫و توسعه وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری‪.‬‬ ‫وی عالوه بر این در سمت هایی همچون معاون فناوری‬ ‫ی و صنعتی‬ ‫وزارت علوم و رئیس س��ازمان پژوهش های علم ‬ ‫ای ران نیز مسئولیت داش��ته اس��ت‪ .‬میل ی منفرد در دانشگاه‬ ‫امیرکبیر نیز مسئولی ت هایی داشته از جمله معاون پژوهشی‪،‬‬ ‫معاون اموزشی‪ ،‬رئیس دانشکده مهندس��ی برق‪ ،‬سرپرست‬ ‫پردیس تفرش‪ ،‬سرپرست دانشکده فیزیک‪ ،‬معاون دانشکده‬ ‫مهندسی برق‪ .‬تالیف س��ه کتاب و نگارش بیش از ‪ 50‬مقاله‬ ‫ی میل ی منفرد وزیر پیشنهادی‬ ‫علمی برخی دیگر از سوابق علم ‬ ‫است‪ .‬او در صورت دریافت رای اعتماد از مجلس دوازدهمین‬ ‫وزیر علوم ای ران اس��ت که پس از علی شریعتمداری‪ ،‬حسن‬ ‫حبیبی‪ ،‬حسن عارفی‪ ،‬محمدعلی نجفی‪ ،‬ایرج فاضل‪ ،‬محمد‬ ‫فرهادی‪،‬محمدرضاهاشم ی گلپایگانی‪،‬مصطفیمعی ن‪،‬جعفر‬ ‫توفیقی‪ ،‬محمد مهدی زاهدی و کامران دانشجو این کرسی را‬ ‫در اختیار م ی گیرد‪ .‬روزنامه کیهان هفته گذشته در خبری ویژه‬ ‫از وزیر علوم پیشنهادی دولت حسن روحانی به عنوان یکی از‬ ‫عناصر مرتبط با فتنه یاد کرد‪« :‬محافل دانشگاهی و سیاسی‬ ‫از گزینه وزارت علوم به عنوان یکی از همکاران سازمان فتنه‬ ‫و اشوب یاد م ی کنند‪ .‬میل ی منفرد از تحصیلکردگان فرانسه‬ ‫است که به تدریج مانند شمار زیادی از مدعیان اصالح طلبی‬ ‫از ارمان های نظام فاصله گرفت‪ .‬او پس از استعفای مصطفی‬ ‫معین از وزارت علوم در دولت اصالحات‪ ،‬به سرپرس��تی این‬ ‫وزارتخانه گمارده شد‪ .‬نامبرده در جریان حوادث فتنه امیز سال‬ ‫‪ 1388‬جزو عناصر فتنه گری بود که اقدام به تجمع و تحصن در‬ ‫دانشگاه امیرکبیر کردند‪ .‬بنابر برخی گزارش ها وی در تحریک‬ ‫طیفی از دانش��جویان ایفای نقش م ی کرد و همان زمان به‬ ‫بهانه اعتراض به تقلب در انتخابات خواستار تعطیلی و تعویق‬ ‫امتحانات ترم دوم شده بود‪».‬‬ ‫کابینه و منتقدانش‬ ‫ام��ا در خص��وص چهره ه��ای سیاس��ی کابین��ه‬ ‫فو حدیث های فراوانی مطرح شده است‪.‬‬ ‫حر ‬ ‫مهرداد بذرپاش گفته اس��ت‪« :‬به نظ��رم دولت جدید‬ ‫م ی توانست ازظرفی ت های عظیم کارشناسی و مدی ریتی موجود‬ ‫در دستگاه ها بهتر از این بهره ببرد که متاسفانه از ان محروم‬ ‫شد‪ .‬البته برخی افراد معرفی شده از سوی رئی س جمهور قابل‬ ‫دفاع هستند ولی تع داد قابل توجهی از این افراد م ی توانستند‬ ‫در کس��وت مش��اورت‪ ،‬دولت را یاری کنن��د‪ .‬رئی س جمهور‬ ‫م ی توانس��ت عرصه را به مدی ران با نشاط تر بس��پارد‪ ،‬چرا که‬ ‫شرایط کشور انگیزه باال‪ ،‬نشاط سرش��ار‪ ،‬تخصص مرتبط و‬ ‫توان اجرایی ب��اال را توامان م ی طلبد‪ .‬تا ای��ن لحظه برخی از‬ ‫شاخ ص های ذکر شده توسط رئی س جمهور مغفول واقع شده‬ ‫که باید مورد توجه قرار گیرد‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر میرکاظمی نیز چنین گفته است‪:‬‬ ‫«نکته ای که م ی خ واهم نمایندگان به ان توجه داشته باشند این‬ ‫است که وزرای پیشنهادی باید یا از فتنه ‪ 88‬اعالم ب رائت کنند‬ ‫یا عذرخواهی در این عرصه داشته باشند و من از نمایندگانی‬ ‫ن تریبون امدند و اعالم ب رائت کرده‬ ‫که در دوره قبل پش��ت ای ‬ ‫و عذرخواهی کردند تشکر م ی کنم‪ .‬سال ‪ 88‬کسانی که فکر‬ ‫م ی کردند که در انتخابات تقلب ش��ده چ��را در مواجهه با ان‬ ‫تقلب اردوکشی خیابانی راه انداختند‪ .‬چرا به سواالت در این باره‬ ‫پاسخ نم ی دهند‪ .‬صد بار از انها سوال کردیم اما جواب ندادند‪.‬‬ ‫چرا عذرخواه��ی نم ی کنند؟ بنده اطالع دارم ب��ه برخی از این‬ ‫افراد گفته اند که عذرخواهی کنید انه��ا گفته اند که ما بدون‬ ‫عذرخواهی وارد کابینه م ی ش��ویم‪ .‬این چ��ه صحبت و چه‬ ‫برخوردی با مجلس است؟»‬ ‫ام��ا غالمعل��ی حدادع��ادل ه��م گفت��ه اس��ت‪:‬‬ ‫«مصلح��ت نم ی دانم درباره اش��خاص اظهارنظ��ر کنم اما‬ ‫به طور کل��ی س��عی م ی کنی��م کابین��ه معت��دل روحانی‬ ‫معتدل تر شود‪».‬‬ ‫جمعیت ایثارگران هم در مورد کابینه پیشنهادی دولت‬ ‫یازدهم بیانی ه ای صادر کرد‪ .‬در این بیانیه امده اس��ت‪« :‬بعد‬ ‫از اتش افروزی ها و فتنه گری هایی که در س��ال ‪ ۸۸‬شاهد ان‬ ‫بودیم که ریشه در ‪ ۱۰-۲۰‬س��ال گذشته داشت شاخ ص های‬ ‫مهم ی در اختیار مردم و مسئوالن قرار گرفت که افراد مرتبط با‬ ‫این جریان به دلیل همراهی با نقشه نام سلطه و ایجاد بحران‬ ‫اشوب در ان سال شایسته حضور در هیچ مسئولیتی در نظام‬ ‫اسالمی نبودند‪ ،‬متاسفانه برخی وزرای پیشنهادی نه تنها در‬ ‫فتنه ‪ ۸۸‬نقش جدی داشته اند بلکه در بلواها و اشوب های ‪۱۸‬‬ ‫تیر ‪ ۷۸‬نیز نقش پررنگ انها کامال بر همه روشن است‪ .‬نکته‬ ‫انجاست که این اس��امی توس��ط افرادی مطرح م ی شود که‬ ‫درصددند به رئی س جمهور القا نمایند که ارای مردم به او در واقع‬ ‫ارا به این گروه های سیاسی است و اقای روحانی باید سهم انها‬ ‫را از قدرت بدهد‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫وزیر پیش��نهادی اطالعات هفته گذشته در نخستین‬ ‫اظهارنظر رسمی خود‪ ،‬به بیان نظرش پی رامون شخصیت و‬ ‫ویژگ ی های ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی پرداخت‪ .‬سی د محمود‬ ‫عل��وی در گفت وگو با روزنام��ه دولتی «خورش��ید»‪ ،‬نظ رات‬ ‫خود را درباره مس��ائل مهم کش��ور از جمل��ه ارادت به اقای‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی تش��ریح کرد‪ .‬او در این گف��ت وگو در‬ ‫خصوص شخصیت هاشم ی رفسنجانی چنین گفت‪« :‬اقای‬ ‫هاشمی فقط یک سیاستمدار نیس��ت‪ ،‬او معمار یک تفکر‬ ‫سیاسی‪ -‬مذهبی است‪ .‬اقای هاش��می همیشه به تکلیف‬ ‫م ی اندیشد‪ .‬اگر شرایط به او اجازه انجام تکلیف را دهد‪ ،‬او از هیچ‬ ‫تالشی فروگذار نخواهد کرد‪ .‬اگر هم تکلیف از روی دوشش‬ ‫برداشته شود اعتراض نم ی کند‪ ».‬علوی همچنین نظر خود‬ ‫درباره حضور هاشم ی رفسنجانی را این گونه بیان کرد‪« :‬حضور‬ ‫هاشمی در نماز جمعه مایه برکت اس��ت‪ .‬امروز مردم جایگاه‬ ‫هاشمی را نسبت به گذشته بهتر درک م ی کنند و تا انجایی‬ ‫که من م ی دانم مانعی هم بر س��ر راه ایش��ان در نماز جمعه‬ ‫نباید باشد‪ .‬ما امیدواریم که بار دیگر جامعه از جوشش چشمه‬ ‫پرفیض ایش��ان بهره مند ش��ود‪ ».‬وزیر پیشنهادی اطالعات‬ ‫همچنین درباره رد صالحیت هاش��می در انتخابات یازدهم‬ ‫ریاست جمهوری نیز اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت‪« :‬شورای‬ ‫نگهبان در این انتخابات حضرت ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی‬ ‫را رد صالحیت کرد که صالحیتش از همه کاندیداهای محترم‬ ‫ب رای اداره کش��ور باالتر بود‪ .‬عامه مردم هم قب��ول دارند که‬ ‫ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی قابلی ت شان بیشتر از تمام عزیزانی‬ ‫است که مورد تایید واقع شدند‪ ».‬این گفت وگو اما یک روز بعد‬ ‫تکذیب شد‪ .‬دفترسیدمحمود علوی با انتشار اطالعی ه ای درباره‬ ‫مصاحبه روزنامه خورشید اورده است‪:‬‬ ‫«با س�لام و اهدای تحی��ات و ارزوی قبول��ی طاعات‪،‬‬ ‫در ش��ماره ام��روز ان روزنام��ه وزی��ن مطالب��ی ب��ه نقل از‬ ‫حجت االسالم والمسلمین دکتر سیدمحمود علوی‪ ،‬نماینده‬ ‫محترم مردم استان ته ران در مجلس خبرگان رهبری و وزیر‬ ‫پیش��نهادی اطالعات درج شده اس��ت‪ .‬در این خصوص الزم‬ ‫به توضیح است که ایش��ان بعد از معرفی به مجل س شورای‬ ‫اس�لامی هیچ مصاحب ه ای با هیچ رس��انه ای نداش��ته اند و‬ ‫رس��انه ای کردن مطالبی که مربوط به گذش��ته است و هیچ‬ ‫ارتباطی با شرایط کنونی ندارد‪ ،‬ان هم در استانه اخذ رای اعتماد‬ ‫از مجل س شورای اس�لامی تامل ب رانگیز و ب��ه دور از اخالق‬ ‫رسانه ای است‪ .‬موجب تشکر خواهد بود مراتب را ب رابر قانون‬ ‫مطبوعات در شماره اتی اصالح فرمایید‪ .‬بدیهی است درج هر‬ ‫نوع خبری صرفا از طریق س��ایت و دفتر ایشان معتبر خواهد‬ ‫بود‪».‬‬ ‫‪33‬‬ ‫دولت سایه در پاستور‬ ‫چند چهره مهم که به رغم پیش بینی ها به مجلس معرفی نشده اند درکنار‬ ‫روحانی می مانند‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫‪3‬‬ ‫از می��ان همه گمانه زن ی ه��ای موجود ب��رای کابینه‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬رئی س جمهور روحانی م ی توانست ب رای هر‬ ‫وزارتخانه تنها یک نفر را معرفی کند که در هفته گذش��ته‬ ‫این کار را کرد‪ .‬ب رای هر کرس��ی در کابینه دولت جدید تنها‬ ‫یک نفر به مجلس معرفی شد‪ .‬حاال در میان این حجم انبوه‬ ‫از گمانه زنی ب رای هر ک��دام از وزارتخانه ها و معاونت های‬ ‫رئی س جمهور طبیعتا گروهی از ش��اخ ص ترین چهره های‬ ‫نزدیک به رئی س جمهور هس��تند که ب رای پست مورد نظر‬ ‫معرفی نشده اند‪.‬‬ ‫اینان نیروهایی هستند که اگر دولت بتواند مدیریتی‬ ‫صحیح نسبت به جذب و استفاده از انها داشته باشد‪ ،‬وزرای‬ ‫بدون وزارتخان��ه ای خواهند بود که م ی توانن��د در کارایی‬ ‫دولت موثر باشند‪.‬‬ ‫در لیس��تی که روحانی به مجلس داده سی د محمود‬ ‫عل��وی ب��رای وزارت اطالع��ات معرفی ش��ده و این یعنی‬ ‫چهره های زیر که به گمانه زن��ی نزدیکتر بوده اند از رفتن به‬ ‫کابینه جا مانده اند؛ محس��ن قم ی که عضو فعلی شورای‬ ‫عالی انقالب فرهنگی‪ ،‬مجلس خبرگان رهبری‪ ،‬عضو هیات‬ ‫موسس دانشگاه ازاد اسالمی و نماینده سابق ولی فقیه در‬ ‫دانشگاه هاست‪ .‬اسماعیل شوش��تری که وزیر دادگستری‬ ‫در دولت هاشم ی رفس��نجانی و محمد خاتمی بوده است‪.‬‬ ‫حجت االسالم شفیعی و خزائی نف رات دیگر این گروهند و‬ ‫در راس انها علی یونسی است که گویا قرار است به معارنت‬ ‫سیاسی و امنیتی برود‪ .‬عبدالرضا رحمان ی فضلی ب رای وزارت‬ ‫کشور معرفی شده و این افراد دیگر کمتر م ی توانند به این‬ ‫پست بیندیش��ند‪ .‬علی یونسی با س��ابقه وزارت در وزارت‬ ‫اطالعات دوره خاتمی‪ ،‬حس��ین دهقان رئیس کمیس��یون‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬دفاعی و امنیت��ی دبیرخانه مجمع تش��خیص‬ ‫مصلح��ت و س��یدرضاتقوی که اکنون ریاس��ت ش��ورای‬ ‫سیاس��ت گذاری ائمه جمعه را بر عه��ده دارد و محمد باقر‬ ‫ذوالقدر از جمله این افراد هستند‪.‬‬ ‫وزارت دفاع با نام حسین دهقان مشخص شده است‬ ‫و این یعنی س��ردار وحیدی که وزیر دف��اع در کابینه دهم‬ ‫محمود احمدی نژاد بوده‪ ،‬حسین عالیی از فرماندهان سپاه‬ ‫پاس��داران در طول جنگ ای ران و ع راق و علی ش��مخانی‬ ‫در کابین��ه جدید نخواهن��د بود‪.‬محمد ج��واد ظریف ب رای‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫روحانی به ترکیب خوبی رسید ه است‬ ‫گفت وگوی مثلث با حبیب اهلل عسگراوالدی‬ ‫‪4‬‬ ‫حبی ب اهلل عس�گراوالدی‪ ،‬دبیرکل جبهه پیروان خط امام ورهبری در گفت وگو با هفته نامه مثلث با تاکید بر این‬ ‫مطلب که ترکیب کابینه روحانی خوب است‪ ،‬م ی گوید‪« :‬بنده ‪30‬درصد ترکیب کابینه را اصالح طلب و ‪30‬درصد بعدی‬ ‫را اصولگرا م ی دانم و ‪20‬درصد ان نیز از رفقای اقای روحانی هستند و ‪20‬درصد دیگر مدیرانی که در هیچ کدام از این‬ ‫دو طیف نم ی گنجند‪».‬‬ ‫اق�ای عس�گراوالدی! ب�ه نظر ش�ما ای�ا کابینه‬ ‫پیش�نهادی اقای روحان�ی موفق م ی ش�ود رای‬ ‫اعتماد مجلس را اخذ کند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬بنده معتقدم کابینه اقای روحانی م ی تواند رای‬ ‫مجلس را به دست اورد‪.‬‬ ‫لطفا بفرمایید در خصوص ترکیب کابینه چنین‬ ‫نظری دارید؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬همانطور که رئی س جمهور در نشس��ت‬ ‫خبری خود مطرح کردند مجلس وزرای ایشان را تایید م ی کند‪.‬‬ ‫بناب راین بنده به سهم خودم اس��تدعا دارم نمایندگان نیز به‬ ‫شرایط فعلی توجه داشته باشند‪ .‬دیگر اینکه رئی س جمهور‬ ‫تدبیر و امید را شعار اصلی و مورد اتکای کار خود قرار داده و‬ ‫در انتخاب وزرا کامال مراعات کرده است‪.‬‬ ‫یعنی ش�ما ترکیب کابینه پیش�نهادی را تایید‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬بنده ‪30‬درص��د ترکیب کابین��ه را اصالح طلب و‬ ‫‪30‬درصد بع��دی را اصولگ��را م ی دانم و ‪20‬درص��د ان نیز از‬ ‫رفقای اقای روحانی هستند و ‪20‬درصد دیگر مدی رانی که در‬ ‫هی چ کدام از این دو طی��ف نم ی گنجند‪ .‬من معتقدم ترکیب‬ ‫کابینه خوب است‪.‬‬ ‫کابینه اقای روحانی را از حیث سیاس�ی چطور‬ ‫‪34‬‬ ‫ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬از حیث سیاس��ی هم وزرای معرفی شده خوب و‬ ‫مناسب هستند‪ ،‬وزیر خارجه و وزیر کشوری که اقای روحانی‬ ‫معرفی کرده اند افراد خوبی هستند‪.‬‬ ‫برخی ترکی�ب کابینه اق�ای روحانی را بیش�تر‬ ‫اصالح طلبان م ی دانند؛ ش�ما این نظریه را قبول‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬دید من با شما فرق م ی کند‪ .‬من اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان را سیاه و سفید نم ی بینم‪ .‬امام هم همه اینها را‬ ‫قبول داشت‪ .‬مقام معظم رهبری هم انها را قبول دارند‪ ،‬منتها‬ ‫همه باید در اهنگ والیت حرکت کنند‪.‬‬ ‫حرف و حدیث های زی�ادی در خصوص برخی از‬ ‫وزرای پیش�نهادی مثل اقای زنگنه مطرح است؛‬ ‫برخی ایش�ان را منتس�ب به فتنه ‪ 88‬م ی دانند و‬ ‫معتقدند نباید در کابینه حضور داش�ته باش�ند‪.‬‬ ‫نظر شما در این خصوص چیست؟‬ ‫‪ l‬بنده سال ها در مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫با اقای زنگنه کار کرده ام‪ .‬ایش��ان فرد بسیار صریحی است‪.‬‬ ‫بناب راین برخی از این صراحت برداش��ت هایی م ی کنند که‬ ‫بنده این برداشت ها را ندارم‪ .‬اگر سن من طوری بود که اقای‬ ‫زنگنه بنده را به عنوان معاونش قبول م ی کرد حتما م ی رفتم‬ ‫وزارت خارجه معرفی ش��ده اس��ت‪ .‬بناب راین کمال خ رازی و‬ ‫عل ی اکبر والیتی وزرای اس��بق دستگاه دیپلماسی دیگر در‬ ‫کابینه نخواهند بود‪.‬‬ ‫روحانی س��کان وزارت اقتص��اد را به عل��ی طی ب نیا‬ ‫س��پرده اس��ت‪ .‬پیش از این محمد باقر نوبخت قوی ترین‬ ‫گزینه ب رای وزارت اقتص��اد و دارایی بود و پس از وی صفدر‬ ‫حسینی به روحانی پیشنهاد ش��ده بود‪.‬وزارت تعاون‪ ،‬کار و‬ ‫رفاه اجتماعی به علی ربیعی سپرده ش��ده است که در این‬ ‫صورت بانک و شریف زادگان گزینه های اصلی هستند که‬ ‫از دستیابی به این پست باز مانده اند‪.‬ب رای وزارت صنعت و‬ ‫تجارت محمدرضا نعمت زاده معرفی شده و در این شرایط‪،‬‬ ‫مهرعلیزاده‪ ،‬ویسه‪،‬حسین هاشمی و ال اسحاق مهمترین‬ ‫غایبان ب رای این پست به حساب م ی ایند‪.‬‬ ‫با وج��ود اینکه عیس��ی کالنتری وزیر اس��بق جهاد‬ ‫کشاورزی و رئیس خانه کش��اورز‪ ،‬محتمل ترین گزینه ب رای‬ ‫وزارت جهاد کشاورزی معرفی شده بود اما در نهایت محمود‬ ‫حجتی ب رای این وزارتخانه معرفی شد‪ .‬عالوه بر کالنتری‬ ‫داوود دانش جعفری از گزینه های مهم این پست بوده است‪.‬‬ ‫همچنی��ن اس��حاق جهانگی��ری به عن��وان معاون‬ ‫اول رئی س جمه��ور معرفی ش��د و این یعن��ی‪ ،‬محمد رضا‬ ‫عارف نزدیک ترین گزینه ب رای این پس��ت‪ ،‬محمد فروزنده‬ ‫وزیر دف��اع و پش��تیبانی نیروی های مس��لح در دولت دوم‬ ‫اکبرهاشم ی رفسنجانی و محس��ن مهرعلی زاده که معاون‬ ‫رئی س جمهور و رئیس سازمان تربی ت بدنی در دولت محمد‬ ‫خاتمی بوده اس��ت دیگر ب��ه این جایگاه فک��ر نم ی کنند‪.‬‬ ‫ب رای وزارت راه و شهرس��ازی عباس احمد اخوندی معرفی‬ ‫ش��ده و علی عبدالعل ی زاده و عل ی اکبر اقای��ی غایبان این‬ ‫و معاون ایشان م ی شدم‪ ،‬اقای زنگنه هر تشخیصی که دارد‬ ‫بسیار صریح صحبت م ی کند‪.‬‬ ‫حضور اق�ای رحمان ی فضل�ی را در کابینه دولت‬ ‫اقای روحانی چطور م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬اقای رحمان ی فضلی عنص��ر اصولگرای متدین‬ ‫ت کشور بسیار مفید است‪.‬‬ ‫و منضبطی است که ب رای وزار ‬ ‫ب ه نظ�ر ش�ما در ش�رایط فعل�ی برای بررس�ی‬ ‫کابینه پیشنهادی اقای روحانی مجلس باید چه‬ ‫رویکردی داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬بن��ده از مجلس م ی خواه��م به س��خنان اخیر‬ ‫رئی س جمهور در کنف رانس خبری دقت داش��ته باشند و ان‬ ‫را مالک ق��رار دهن��د‪ .‬در واقع در بررس��ی صالحیت وزرای‬ ‫پیشنهادی کش دادن بحث های فتنه‪ ،‬ساکتین در فتنه‪ ،‬موید‬ ‫ی صحیح نیست‪ .‬البته‬ ‫فتنه و مارک زدن به افراد با این اسام ‬ ‫حق مجلس است در گزینش خود دقت کند‪ ،‬اما کسی که در‬ ‫حال حاضر مورد تایید رهبری و مردم است نباید تضعیف شود‬ ‫و بگوید تشخیص ایشان در انتخاب اصلح غلط بوده است‪.‬‬ ‫مجلس باید در گزینش وزرا دقت و تحقیق داشته باشد و از‬ ‫سهل انگاری پرهیز کند‪.‬‬ ‫اما برخ�ی نمایندگان درم�ورد کابین�ه دیدگاهی‬ ‫مخالف ش�ما دارند و حرف های متفاوتی در مورد‬ ‫وزرا می زنند‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینید افراط این است که به تعبیر خودمان برخی‬ ‫مته به خشخاش م ی گذارند‪.‬حتی برخی از نشریات افراطی‬ ‫از هر دو س��وی اصالح طل��ب و اصولگرا چنی��ن رویکردی‬ ‫دارند که بای��د از این موضع گیری ه��ا و افراط گری ها دوری‬ ‫کنند‪ .‬در واقع مصلحت نظ��ام ایجاب م ی کند از افراط گری‬ ‫دوری شود‪.‬‬ ‫ب ه نظر ش�ما ایا اق�ای روحانی توانس�تند بحث‬ ‫اعتدالگرایی را در کابینه اعمال کنند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬با ش��ناختی که از ایشان دارم در اعتدالگرایی‬ ‫موفق عمل م ی کنند‪g .‬‬ ‫وزارتخانه هستند‪ .‬ب رای وزارت اموزش و پرورش با درج نام‬ ‫نجفی در لیست کابینه‪ ،‬س��ی د رضا صالحی و رحیم عبادی‬ ‫به عنوان گزینه های این وزارتخانه از این پس��ت باز ماندند‪.‬‬ ‫سی د حسن قاض ی زاده هاشمی ب رای وزارت بهداشت معرفی‬ ‫ش��ده و به این ترتیب صالح الدین دلشاد‪ ،‬مسعود پزشکیان‬ ‫و سی د محمود طباطبایی به عنوان گزینه های این وزارتخانه‬ ‫در کابینه نخواهند بود‪ .‬وزارت ورزش و جوانان به مس��عود‬ ‫سلطان ی فر سپرده ش��ده و بناب راین‪ ،‬محمد دادکان و سعید‬ ‫فائقی گزینه ه��ای اصلی تصدی ای��ن وزارتخانه‪ ،‬دیگر در‬ ‫کابینه نیستند‪.‬علی مطهری که گزینه مطرح وزارت ارشاد‬ ‫بود با امدن علی جنتی ب رای این پس��ت از رسیدن به این‬ ‫وزارتخانه بازماند‪ .‬عالوه بر مطهری‪ ،‬حسام اشنا نیز به عنوان‬ ‫گزینه محتمل معرفی شده بود‪.‬‬ ‫ب��رای وزارت دادگس��تری مصطف��ی پورمحم��دی‬ ‫معرفی شده‪ ،‬بناب راین حجت االسالم شوشتری گزینه دیگر‬ ‫گمانه زن ی ها غایب این وزارتخانه به حساب م ی اید‪.‬‬ ‫وزارت عل��وم به جعفر میل ی منفرد س��پرده ش��ده که‬ ‫در نتیجه‪ ،‬جعفر توفیقی‪ ،‬عبداهلل جاس��بی و جواد اطاعت‬ ‫گزینه ه��ای اصلی ای��ن وزارتخانه در زمره غایب��ان کابینه‬ ‫یازدهم خواهند بود‪ .‬حبی��ب اهلل بیطرف با امدن اخوندی از‬ ‫وزارت نیرو بازماند و از غایبان مهم کابینه روحانی محسوب‬ ‫م ی شود‪.‬احمدرضا معتمدی و نصراهلل جهانگرد چهره هایی‬ ‫هس��تند که ب رای وزارت ارتباطات مطرح ش��ده بودند که با‬ ‫امدن محمود واعظی دیگر به این وزارتخانه نخواهند رفت‪.‬‬ ‫وزارت نفت نیز بار دیگر می زبان بیژن زنگنه خواهد بود‬ ‫و با این حال‪ ،‬دیگر سیدکاظم وزیری هامانه گزینه دیگر این‬ ‫وزارتخانه نخواهد بود‪g .‬‬ ‫اقای حبیب�ی ! کابینه پیش�نهادی در هم�ان روز‬ ‫تحلیف به مجلس معرفی شد ‪ .‬ارزیابی اولیه شما‬ ‫از رویکرد مجلس به فهرستی که اقای روحانی ارائه‬ ‫کرده اند چگونه خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬بن��ده معتق��دم ام��کان رای نی��اوردن برخ��ی از‬ ‫وزرای معرفی ش��ده در مجلس وجود دارد ام��ا در هر صورت‬ ‫تصمیم گیرنده مجلس اس��ت و ما حق تعیی ن تکلیف ب رای‬ ‫مجلس نداریم‪.‬‬ ‫یعنی شما معتقدید برخی اف راد کابینه پیشنهادی‬ ‫ش�انس رای اوری ندارن�د‪ .‬ممکن اس�ت بگویید‬ ‫کدام گزینه ها بیشتر در معرض رای عدم اعتماد‬ ‫هستند؟‬ ‫‪ l‬من االن از شخص خاصی نام نم ی برم اما به نظر‬ ‫م ی رسد جلساتی که کمیس��یون های مجلس با وزرا برگزار‬ ‫م ی کنند ممکن است برخی از وزرا نتوانند مجلس را به دادن‬ ‫رای اعتماد متقاعد کنند‪ .‬البته بنده پی ش بینی نم ی کنم اگر‬ ‫کسی هم رای نیاورد تعداد زیاد باشد‪ .‬به نظر من اکثریت وزرا‬ ‫رای خواهند اورد‪.‬‬ ‫این یعنی اینکه شما هم کابینه را ‪ ،‬کابینه ای خوب‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬اگر با یک جمع جبری به ترکیب کابینه نگاه کنیم‬ ‫بنده نظرم موافق است‪ ،‬یعنی معتقدم ما نقاط مثبتی در معرفی‬ ‫این وزرا داریم البته درباره برخی از وزرا نقاط منفی هم وجود دارد‪.‬‬ ‫به هر حال همانطور که اشاره کردم نظر بنده ب ر اساس جمع‬ ‫جبری مثبت است‪.‬‬ ‫شما فرمودید برخی از وزرا نم ی توانند رای اعتماد‬ ‫مجلس را به دست اورند‪ ،‬این وزرا چند نفر هستند؟‬ ‫‪ l‬نم ی توان االن پی ش بینی کرد‪ .‬اقای دکتر روحانی به‬ ‫یک جمع بندی رسیدند‪ .‬مجلس هم باید کار مستقل خودش‬ ‫را انجام دهد و فارغ از نظ رات غی ر مجلسی‪ ،‬تصمیمات نهایی‬ ‫مجلس معتبر است‪.‬‬ ‫از حیث سیاس�ی کابینه اقای روحان�ی را چطور‬ ‫ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬به نظ��ر م��ن در کابینه اق��ای روحان��ی غلبه با‬ ‫اصالح طلبان و کارگزاران است‪.‬‬ ‫اینک�ه می گویی�د ترکیب کابینه بیش�تر به نفع‬ ‫اصالح طلب�ان و کارگزارانی هاس�ت ‪ ،‬دول�ت را با‬ ‫مشکل مواجه خواهد کرد ؟‬ ‫‪ l‬بنده در خصوص جریانات سیاسی معتقدم ان دسته‬ ‫از جریان های سیاسی که مجموعه نظام را و اصل مهم والیت و‬ ‫تبعیت از ول ی فقیه را قبول داشته باشند و لو اصولگرایان را قبول‬ ‫نداشته باشند م ی توانند داخل نظام به فعالی ت های مختلف از‬ ‫جمله حضور در کابینه بپردازند‪ ،‬بناب راین من هر اصالح طلبی‬ ‫را الزاما فتنه گر تلقی نم ی کنم‪ .‬فتنه گران کس��انی هس��تند‬ ‫که قصد ب راندازی نظام را داش��تند اما اصالح طلبانی هستند‬ ‫که نظام را قبول دارند والیت فقیه را قبول دارند اما نسبت به‬ ‫سیاست‬ ‫محم د نبی حبیبی‪ ،‬دبیرکل حزب موتلفه اسلامی در گفت وگو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪« :‬امکان رای نیاوردن‬ ‫برخی از وزرای معرفی شده در مجلس وجود دارد اما در هر صورت تصمیم گیرنده مجلس است و ما حق تعیین تکلیف‬ ‫برای مجلس نداریم‪».‬‬ ‫‪ l‬قبل از بحث و بررسی وزرای پیشنهادی در مجلس‬ ‫بنا ندارم درباره این افراد اظهارنظر کنم‪.‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با دبیرکل حزب موتلفه‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫غلبه با اصالح طلبان و کارگزاران است‬ ‫اصولگرایان ممکن است نظر مساعدی نداشته باشند‪ .‬ان دسته‬ ‫از افرادی که این مشخصات را دارند به نظر من هیچ اشکالی‬ ‫ب رای فعالیتش��ان در عرصه های مختلف در نظام جمهوری‬ ‫اسالمی نیست‪.‬‬ ‫انتخاب اقای رحمانی فضلی ب ه عنوان وزیر کشور‬ ‫را چطور م ی بینید؟‬ ‫حتی در خص�وص اق�ای زنگن�ه هم نظرت�ان را‬ ‫نم ی گویید؟‬ ‫‪ l‬خی ر‪.‬‬ ‫اما برخی از نمایندگان ایشان را منتسب به جریان‬ ‫فتنه م ی دانند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬اگ��ر بخواهم در ای��ن خص��وص اظهارنظر کنم‬ ‫باید جمع بندی موتلف��ه را بگویم‪ ،‬در حالی ک��ه ما در موتلفه‬ ‫در خصوص اشخاص هنوز به جمع بندی کاملی نرسیده ایم‬ ‫بناب راین حق ندارم نظر ش��خصی خودم را به عنوان دبیرکل‬ ‫موتلفه بیان کنم‪.‬‬ ‫به نظر ش�ما اقای روحانی توانس�تند سیاس�ت‬ ‫اعتدالگ رایی را در ترکیب کابینه اعمال کنند؟‬ ‫‪ l‬من یک جمل��ه از اقای حدادعادل پس��ندیدم که‬ ‫گفتند در کابینه اعتدال یک اعت��دال دیگری هم باید اعمال‬ ‫شود‪.‬‬ ‫اقای حبیبی ! من جواب سوالم را نگرفتم ‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینید به ه ر حال معتقد نیس��تم ک��ه در کابینه‬ ‫موازین اعتدال صددرصد رعایت شده باشد‪ .‬البته درصدی که‬ ‫اعمال شده قابل توجه اس��ت اما اعتدال به معنای صددرصد‬ ‫رعایت نشده است‪.‬اقای روحانی باید فارغ از موضع گیری های‬ ‫اصالح طلبان یا اصولگرایانی که به تعبیر خودش��ان افراطی‬ ‫هستند تصمیم گیری کند‪ .‬انتظار ما بر این است که شعارهایی‬ ‫که خود ایشان دادند به خصوص در مساله انتخاب وزرا به طور‬ ‫صددرصد رعایت شود‪g .‬‬ ‫‪35‬‬ ‫پیش بینی ها درباره کابینه‬ ‫محمدعلی نجفی‬ ‫اموزش‬ ‫و پرورش‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬وزیر اسبق اموزش و پرورش‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬کارگزاران سازندگی‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬احتمال عدم‬ ‫رای اوری‬ ‫ا‬ ‫رتباطات‬ ‫سابقه اجرایی‪ :‬مشاور وزیر اسبق بهداشت‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬اصالح طلب‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬رای اعتماد مجلس را‬ ‫اخذ خواهد کرد‬ ‫علی ربیعی‬ ‫تعاون‪،‬‬ ‫کار و رفاه‬ ‫دکترای مدیریت استراتژیک‬ ‫دکترای روابط بی ن الملل‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬مدیر عامل اسبق مخابرات‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬اعتدال و توسعه‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬بستگی به نطق در‬ ‫بهارستان دارد‬ ‫سیاست‬ ‫سی د محمود علوی‬ ‫سی د حسن قاضی زاده هاشمی‬ ‫جراح و متخصص چشم پزشکی‬ ‫دکترای ریاضیات‬ ‫محمود واعظی‬ ‫ب‬ ‫هداشت‬ ‫اطالعات‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬پس ت های امنیتی‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬اصالح طلب‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬احتمال رای نیاوردن او‬ ‫وجود دارد‬ ‫محمود حجتی‬ ‫جهاد ک‬ ‫شاورزی‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫دکترای فقه و مبانی حقوق اسالمی‬ ‫مهندسی عمران‬ ‫سابقهاج رایی ‪:‬رئیسسابق عقیدتیسیاسی‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬وزیر اسبق جهاد کشاورزی‬ ‫ارتش‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬چپ خط امامی‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬کار او برای رای اوردن‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬پی ش بینی م ی شود‬ ‫چندان اسان نیست‬ ‫رای بیاورد‬ ‫اقتصاد‬ ‫علی طی ب نیا‬ ‫دفاع‬ ‫حسین دهقان‬ ‫دکترای اقتصاد نظری‬ ‫کارشناسی ارشد مهندسی متالورژی‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬حضور در سازمان مدیریت‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬عضو سپاه‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬تکنوکرات؛ اقتصاددان‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬مستقل‬ ‫نهادگرا‬ ‫رای اعتماد مجلس را کسب خواهد کرد‬ ‫مشکلی برای کسب رای اعتماد ندارد‬ ‫محمدجواد ظریف‬ ‫ام‬ ‫ور خارجه‬ ‫دکترای حقوق و روابط بی ن الملل‬ ‫سابقهاج رایی ‪:‬نمایندهای راندرسازمانملل‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬میانه رو‬ ‫اگرچه در ابتدا برخی با او مخالف بودند اما‬ ‫به احتمال زیاد رای م ی اورد‬ ‫‪36‬‬ ‫مصطفی پورمحمدی‬ ‫دا‬ ‫دگستری‬ ‫تحصیالت حوزوی در سطح اجتهاد‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬رئیس سازمان بازرسی‬ ‫گرایش سیاسی‪:‬اصولگرای سنتی‬ ‫رای اعتماد مجلس را کسب خواهد کرد‬ ‫عباس اخوندی‬ ‫راه و ش‬ ‫هرسازی‬ ‫نفت‬ ‫بیژن نامدار زنگنه‬ ‫کارشناس ی ارشد را ه و ساختمان‬ ‫کارشناسی ارشد مهندسی راه و ساختمان‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬معاون وزیر کشور‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬وزیر اسبق نفت‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬کارگزاران سازندگی‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬کارگزاران سازندگی‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬بستگی به الب ی های‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬غیرقابل پی ش بینی‬ ‫روزهای منتهی به رای اعتماد دارد‬ ‫صنعت‬ ‫محمدرضا نعمت زاده‬ ‫کارشناسی مهندسی محیط زیس ت ‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬وزیر اسبق صنعت‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬کارگزاران سازندگی‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬رای اعتماد‬ ‫مجلس را کسب خواهد کرد‬ ‫جعفر میلی منفرد‬ ‫دکترای مهندسی برق‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬اصالح طلب‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬رای نم ی اورد‬ ‫کارشناسی مهندسی مکانیک‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬معاون وزارت نیرو‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬چپ مذهبی‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬رای اعتماد‬ ‫مجلس را کسب خواهد کرد‬ ‫ورزش‬ ‫و جوانان‬ ‫مسعود سلطانی فر‬ ‫کارشناسی ارشد علوم سیاسی‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬استانداری‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬معاون وزارت علوم‬ ‫حمید چیت چیان‬ ‫سیاست‬ ‫علوم‬ ‫نیرو‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬اصالح طلب‬ ‫پی ش بینیرایمجلس‪:‬اوضاعرایاو‬ ‫ف راز و نشیب دارد‬ ‫ف‬ ‫علی جنتی‬ ‫رهن‬ ‫گ و ارشاد‬ ‫تحصیالت حوزوی‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬استاندار خوزستان‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬میانه رو‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬رای اعتماد‬ ‫اسحاق جهانگیری‬ ‫م‬ ‫عاون اول‬ ‫کارشناسی ارشد مهندسی صنایع‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬وزیر اسبق صنایع‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬کارگزاران‬ ‫مجلس را کسب خواهد کرد‬ ‫کشور‬ ‫عبدالرضا رحمانی فضلی‬ ‫کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬رئیس دیوان محاسبات‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬اصولگرا‬ ‫پی ش بینی رای مجلس‪ :‬رای قابل توجهی‬ ‫رئی‬ ‫محمد نهاوندیان‬ ‫س دفتر‬ ‫دکترای اقتصاد‬ ‫سابقه اجرایی ‪ :‬رئیس اتاق بازرگانی‬ ‫ایران‬ ‫گرایش سیاسی‪ :‬راست سنتی‬ ‫خواهد اورد‬ ‫‪37‬‬ ‫امیر محبیان درگفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫‪6‬‬ ‫توافقی بین الریجانی و روحانی نشده‬ ‫دکتر امیر محبیان حاال که کابینه به مجلس معرفی شده در تحلیلش از فهرست روحانی م ی گوید این کابینه‬ ‫متخصص‪ ،‬پرتجربه ‪ ،‬مسن و احتماال ک م تحرک و محافظه کار خواهد بود‪ .‬با او گفت وگویی درباره کابین ه دولت جدید‪،‬‬ ‫اینده سیاسی احمدی نژاد و تغییرات ارایش سیاسی انجام داده ایم‪.‬‬ ‫م ی کرد‪ ،‬بناب راین از میان نیروهای موجود برگزید‪ ،‬ه ر چند دلش‬ ‫با انها نبود چون گمان م ی برد دل انها با او نیست‪ .‬تا حدودی‬ ‫هم درس��ت فکر م ی کرد زی را اکثر انها به ناطق و الریجانی‬ ‫نزدیکتر بودند تا احمدی نژاد؛ اینان احمدی نژاد را خوش شانس‬ ‫م ی دانس��تند ولی نه کس��ی که برتری او را فراتر از مقامش‬ ‫بپذی رند و احمدی نژاد م ی خواست کسانی اط رافش باشند که‬ ‫او را باور داشته باش��ند و او را بزرگ دارند‪ .‬بناب راین به مرور که‬ ‫ریشه های قدرت احمدی نژاد تثبیت شد‪ ،‬او اینان را کنار نهاد و‬ ‫کسانی را بر منصب قرار داد که همه چیز خود را از احمدی نژاد‬ ‫داشتند و پیش از او گمان وزارت را بر خود نم ی بردند‪.‬‬ ‫فاصله افتادن بین اصولگرایان و احمدی نژاد ابتدا‬ ‫از سمت کدام یک بود؟‬ ‫‪ l‬قطعا احمدی نژاد کاندیدای مطلوب تشکل های‬ ‫اصولگرایی نبود و توقع او را ب رای حمایت باتوجه به چهره های‬ ‫یدانستند‪ .‬اما‬ ‫شناخته شده در صف کسب حمایت توقع نابجا م ‬ ‫احمدی نژاد هم اساسا به کفایت تشکیالتی و توانایی کسب‬ ‫و حفظ قدرت اصولگرایان مشکوک بود‪ .‬دو طرف به مرور از‬ ‫هم فاصله گرفتند و حلقه نزدیک به احمدی نژاد از کسانی پر‬ ‫شد که او را تمجید م ی کردند و البته در مقابل‪ ،‬از منافع قدرت‬ ‫بهره م ی بردند‪.‬‬ ‫روزهای اخر دول�ت اول احمدی ن�ژاد صحنه ای از‬ ‫مجادله ش�فاف اصولگرایان و احمدی نژاد بود که‬ ‫نتیج ه اش خروج همزمان چند وزیر از کابینه شد‪،‬‬ ‫این روی�داد را حاصل چ�ه تفک�ری از احمدی نژاد‬ ‫م ی دانید؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫اقای محبی�ان! در س�ال ‪ ،84‬احمدی ن�ژاد در چه‬ ‫فضایی رئی س جمهور شد؟‬ ‫‪ l‬اصولگرای��ان در فضایی از امید بر ای��ن باور بودند‬ ‫که با پیروزی در انتخابات ش��وراها زمینه پیروزی را دارند ولی‬ ‫تکثر کاندیداها که معموال هنگام احس��اس ق��درت به وجود‬ ‫م ی اید؛ باعث ش��ده ب��ود کاندیداهای اصولگرای��ان متکثر و‬ ‫سازش ناپذیر باشند‪ .‬سازوکار وحدت اصولگرایان هم نتوانست‬ ‫انتظار همه انها را براورده کند‪ .‬ش��اخص نظ ر سنجی که ابتدا‬ ‫مفید دانسته م ی شد در انتها خود به مصیبتی تبدیل شد‪ .‬ظهور‬ ‫جمعیت ایثارگران که تازه ب رامده بود‪ ،‬بر مشکالت م ی افزود‪ .‬انها‬ ‫اعتقادی به شیخوخیت ناطق نداشتند و از طرف دیگر منابع‬ ‫حمایتی دیگری داشتند‪ .‬انها ابتدا احمدی نژاد را معرفی کردند‬ ‫و سپس به سوی قالیباف چرخیدند‪ .‬در میان یاس و ناامیدی ها‬ ‫الریجانی موقعیت بهتری یافت و احمدی نژاد بر ان بود که از‬ ‫ابتدا ناطق انتخاب خود را کرده و همش��هری اش الریجانی را‬ ‫م ی خواهد رئی س جمهور کند‪ .‬برداشتی که ناطق همیشه ان‬ ‫را انکار کرده است‪ .‬در کشاکش میان کاندیداهای اصولگرا این‬ ‫احمدی نژاد بود که ناگهان در زمستان‪ 83‬گفتمانش را تغییر داد‬ ‫و هاشمی را به عنوان هدف حمالت خود برگزید‪ .‬سرعت رشد‬ ‫او در نظ ر سنج ی ها حیرت اور بود؛ در همین انتخابات بود که‬ ‫اصولگرایان معنای رای منفی رقیب را فهمیدند‪ .‬احمدی نژاد از‬ ‫شخصیت و روحیه دکتر احمدی نژاد به گونه ای‬ ‫است که سخت است تابعیت را به راحتی بپذیرد‬ ‫و احتمال اینکه کار ایت اهلل هاش�می در پیش�برد‬ ‫برنامه هادرمجمعتشخیصسخت ترشود‪،‬وجود‬ ‫دارد‪ .‬به گمانم جنبه خبری مجمع تشخیص از این‬ ‫پسبیشترخواهدشد‬ ‫‪38‬‬ ‫قعر جدول امد و مستقیما به پاستور رفت‪.‬‬ ‫احمدی نژاد بارها تاکید داشته است اصولگرایان‬ ‫هیچ نقش�ی در پی�روزی وی نداش�ته اند چرا که‬ ‫نامزدهای انها اف�راد دیگری بودند‪ ،‬ایا ش�ما این‬ ‫سخن را قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬اگر منظور او گروه ها و احزاب اصولگرا باش��د این‬ ‫حرف تا حدودی درست است ولی مهد رشد احمدی نژاد احزاب‬ ‫اصولگرایی چون جامعه اسالمی مهندسین و بعدها جمعیت‬ ‫ایثارگران ب��ود‪ .‬ضمن انکه به وی��ژه در دور دوم رای دهندگان‬ ‫اصلی او اصولگرایان بودند نه اصالح طلبان‪ .‬چنانچه در دور‬ ‫اول هم او توانست مخالفان هاشمی را در میان اصولگرایان‬ ‫تهییج و به سوی خود جذب نماید‪.‬‬ ‫پس از پی�روزی احمدی ن�ژاد در س�ال ‪ 84‬تعداد‬ ‫زیادی از وزرای اولی�ه او از اصولگرای�ان بودند اما‬ ‫ب ه تدریج از تعداد این وزرا کاس�ته ش�د‪ ،‬علت ان‬ ‫چه بود؟‬ ‫‪ l‬اینها به روحیه احمدی نژاد برم ی گردد؛ احمدی نژاد‬ ‫ه ر چند معتقد بود و اعالم م ی کرد که پیروز م ی شود تا احزاب‬ ‫اصولگرا را به سوی خود جذب کند ولی عمال نتوانست انها را‬ ‫به حمایت خود ب رانگیزد‪ .‬فقدان تیم سیاسی به محض پیروزی‬ ‫خود را نشان م ی دهد؛ احمدی نژاد باید سریعا کابینه ای معرفی‬ ‫اقای ناطق بیشتر بر اساس خصلت مردانگی‬ ‫از روحانی دفاع کرد و البته با چاش�نی مخالفت با‬ ‫احمدی نژاد‪ .‬اگر روحانی از مشورت های راهبردی‬ ‫اقای ناطق بهره گیرد حتما به نفع او خواهد بود‬ ‫‪ l‬احمدی نژاد به م��رور به دلیل هماهنگی اوضاع با‬ ‫خ واستش‪ ،‬احساس قدرت بیشتری م ی کرد و در نتیجه خ واهان‬ ‫تمکین بیش��تری از سوی کابینه اش م ی ش��د‪ .‬گروهی این‬ ‫تمکی ن های چالش ب رانگیز را با باورهای خود همسو ندیدند‬ ‫به ویژه با مسائلی که حاشیه پردازی های مشایی به وجود اورده‬ ‫بود‪ .‬کابینه به نقطه بحرانی رس��یده بود و افرادی جدا شدند‪.‬‬ ‫هرچه اط راف احمدی نژاد خال ی تر م ی شد‪ ،‬نیاز به تایید بیشتری‬ ‫احساس م ی کرد و مشایی این خالء را ب رای او پر م ی کرد‪.‬‬ ‫دول�ت ده�م چه�ره جدی�دی از احمدی ن�ژاد را‬ ‫نش�ان م ی دهد؛ او سفت و س�خت پای فردی به‬ ‫نام اسفندیار رحی م مش�ایی از همان روزهای اول‬ ‫م ی ایس�تد‪ .‬احمدی نژاد با اینکه م ی دانسته این‬ ‫ایستادن برایش هزینه دارد چرا این کار را کرد؟ ایا‬ ‫یک اصرار صرف بود یا هدفی استراتژیک در کنار‬ ‫ان دنبال م ی شد؟‬ ‫‪ l‬ارتباط مشایی با احمدی نژاد ارتباطی روانشناختی‬ ‫بود‪ .‬او نیاز روحی احمدی نژاد به تایی��د را ان زمان که همه او‬ ‫را مورد انتقاد قرار م ی دادند‪ ،‬برطرف م ی کرد‪ .‬طبیعی بود که‬ ‫احمدی نژاد از مش��ایی حمایت کند‪ .‬حمایت از مشایی ب رای‬ ‫احمدی نژاد حمایت از خودش بود‪.‬‬ ‫م ی گویند ش�ما در طول چندس�ال جلس�اتی با‬ ‫اقای احمدی نژاد داشته اید‪ ،‬او را به لحاظ سیاسی‬ ‫چگونه فردی م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬او را باهوش‪ ،‬تاکتیس��ین و نه استراتژیست دارای‬ ‫اعتمادی غیرطبیعی و افراطی م ی دانم ک��ه از لحاظ روحی‬ ‫ضربه ها و تحقیره��ای رقبا و رفقایش ب راو تاثیری س��خت‬ ‫گذاش��ته بود و البته او را بر ادامه راهش مستحکم تر ساخته‬ ‫بود‪ .‬احمدی نژاد از نظر من دچار بی ش فعالی با همان اسی ب ها‬ ‫و نقاط قدرتش بود‪.‬‬ ‫زمان هرچه م ی گذشت در دولت دوم اصولگرایان‬ ‫و احمدی نژاد از یکدیگر دورتر م ی شدند‪ ،‬هرکدام‬ ‫از این اتفاقات چه هزینه ها و چه برداش�ت هایی‬ ‫داشته اند؟‬ ‫‪ l‬شکاف اصولگرایان را به نمایش گذاشت و نشان‬ ‫داد که اصولگرایی بیش��تر یک اسم اس��ت تا رسمی دقیقا‬ ‫تعریف شده‪ .‬هزینه های این اختالف هنوز براورد نشده‪ ،‬ولی‬ ‫روزی که براورد شود عمق خس��ارت های ناشی از ب ی درایتی‬ ‫در مدیریت صحنه و افات حاکمیت احساس و غلبه خشم و‬ ‫کینه بر سرنوشت مردم را نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد هم�واره مط�رح م ی کرد ک�ه مردم و‬ ‫به بیان او مل�ت طرفدار او هس�تند‪ ،‬اما گویا بدنه‬ ‫اجتماعی مدنظر او تا انته�ا وی را همراهی نکرد‪،‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬بزرگترین افت قدرت وهم اس��ت‪.‬احمدی نژاد در‬ ‫برداش��ت نادقیق از مطالبات بدنه اجتماعی تنها نیس��ت‪.‬‬ ‫متاس��فانه ع��دم درک مطالبات واقع��ی م��ردم اصولگرا یا‬ ‫اصالح طلب نم ی شناسد‪.‬‬ ‫ایا تصور او از میزان بدنه اجتماع ی اش نادرس�ت‬ ‫بود یا بدنه اجتماعی به ناگاه او را رها کرد؟‬ ‫‪ l‬در سوال قبل به این پرسش پاسخ دادم‪ .‬مردم کسی‬ ‫را رها نم ی کنند‪ .‬انها راه خ��ود را م ی روند این افراد اهل قدرت‬ ‫هستند که راه را گم م ی کنند ولی چون خود را شاخص تصور‬ ‫م ی کنند فکر م ی کنند مردم گمراه شده اند‪.‬‬ ‫در نهای�ت احمدی ن�ژاد و اطرافیان�ش مط�رح‬ ‫م ی کردند اگر ما در انتخابات نباش�یم هاشمی و‬ ‫گزینه او پیروز قطعی خواهند ب�ود‪ ،‬این اتفاق در‬ ‫نهای�ت رخ داد‪ .‬ایا این به معنای درس�تی تحلیل‬ ‫احمدی نژاد و اطرافیان اوس�ت‪ .‬به بیان دیگر اگر‬ ‫گزین�ه احمدی ن�ژاد در انتخابات حضور داش�ت‬ ‫روحانی پیروز نم ی شد؟‬ ‫‪ l‬احمدی نژاد مدیریت شد؛ تالش شد او را با انسداد‬ ‫روبه رو نکنند‪ .‬اگ��ر احمدی نژاد با گزینه ب��رد ‪ -‬مرد مواجهه‬ ‫م ی ش��د‪ ،‬معلوم نبود واکنش او چه م ی بود؟ ام��ا او را احیا و‬ ‫بازس��ازی کردند و تا حدودی فش��ارها از روی او برداشته شد؛‬ ‫حداقل فعال اینگونه شد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد م ی گوید م ی خواهد در عرصه سیاسی‬ ‫کشور بماند‪ ،‬او از امروز در کجای سیاست ایران‬ ‫خواهد ایستاد؟‬ ‫‪ l‬نم ی دانم سرنوش��ت ب رای احمدی ن��ژاد چه رقم‬ ‫زده اس��ت‪ .‬احمدی نژاد در یک چالش دیالکتیکی در فرصت‬ ‫پدید امده به قدرت رس��ید‪ .‬ش��اید در فضای سیاس��ی ب رای‬ ‫ش��رایطی دیگر ذخیره شود و ش��اید پس از قطع رشته های‬ ‫اجرایی قدرت‪ ،‬ناگهان بازی عوض شود و دوران هزینه دهی‬ ‫او اغاز شود‪.‬‬ ‫م ی گویند این حرف احمدی نژاد که م ی خواهد در‬ ‫سیاست بماند به معنای تالش او برای بازگشت‬ ‫به قدرت در سال ‪ 94‬یا ‪ 96‬اس�ت‪ .‬به نظر شما او‬ ‫از مجلس یا دولت به سیاست بازخواهد گشت؟‬ ‫‪ l‬سرنوش��ت احمدی ن��ژاد پس از این در دس��ت او‬ ‫نیس��ت؛ قدرت انرژی بخش و اعتماد به نفس افرین است‪ .‬با‬ ‫جدایی از قدرت باید دید که حلق��ه دور احمدی نژاد تا چه حد‬ ‫کاهش خواهد یافت‪ .‬با توجه به قدرت این حلقه م ی توان در‬ ‫مورد سرنوشت او سخن گفت‪ ،‬البته توانایی یا عدم توانایی‬ ‫روحانی در رفع مشکالت و گشودن گره ها هم در این زمینه‬ ‫این پاسخ شما یعنی اینکه او از به حاشیه رفتن‬ ‫پرهیز خواهد کرد‪ .‬به دیگر س�خن اینکه باز هم‬ ‫م ی خواهد خبرس�از ش�ود‪ .‬در همین راستاست‬ ‫ک�ه برخ�ی تحلیلگ�ران معتقدند عدم ش�رکت‬ ‫احمدی نژاد در مراسم تحلیف نش�ان از این دارد‬ ‫که او در حال سامان دادن قطب های تازه ای است؛‬ ‫قطب هایی که در راس یکی از انها خود اوس�ت‪.‬‬ ‫با این فرض و با ش�ناختی که ش�ما از روحیات و‬ ‫رفتارشناسی احمدی نژاد دارید ایا م ی تواند سامان‬ ‫جدیدی با محوریت خودش شکل دهد؟‬ ‫اجازه دهید حاال که اینگونه پاسخ دادید صریح تر‬ ‫بپرسم که اگر هاشم ی رفسنجانی پیروز انتخابات‬ ‫یازدهم بود کابینه اش چه تفاوتی با کابینه حسن‬ ‫روحانی داش�ت؟ ایا ش�اهد ورود همی�ن افراد به‬ ‫کابینه بودیم؟‬ ‫‪ l‬پی ش بینی ان دشوار است‪ ،‬ولی در بعضی اضالع‬ ‫مشترک بود‪.‬‬ ‫انتظار م ی رفت چهره های بیشتری از اصالح طلبان‬ ‫در کابینه حضور داشته باشند‪ .‬ایا اصالح طلبان از‬ ‫سهمشان در کابینه ناراضی خواهند بود یا باتوجه‬ ‫به فضای سال های قبل از انتخابات یازدهم انتظار‬ ‫بازگش�ت به قدرت حتی در همین س�طح را هم‬ ‫نداشتند؟‬ ‫‪ l‬اصالح طلبان فعال خوش��حالند ولی به ش��رطی‬ ‫که بتوانند به احیای گفتمان‪ ،‬تش��کیالت و رسانه های خود‬ ‫‪ l‬روانشناسی احمدی نژاد حاکی از پرکاری همراه با‬ ‫محوریت شخص اوست؛این که پس از کنار رفتن احمدی نژاد‬ ‫از قدرت او بتواند به راحتی جذب نیرو کند جای سوال دارد ولی‬ ‫به هر صورت امکاناتی که در اختیار دارد پتانسیل موج افرینی را‬ ‫در اختیار او م ی گذارد‪ ،‬ضمن اینکه چون دانشگاهی که مجوز‬ ‫گرفته اس��ت دانش��گاهی بی ن المللی و جامع و در برگی رنده‬ ‫رشته های پزشکی و فنی اس��ت‪ ،‬روابط خارجی هم احتماال‬ ‫پیشرفت خواهد کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫خیل ی ه�ا گم�ان کردن�د اگ�ر نام�زد احمدی نژاد‬ ‫ردصالحیت ش�ود‪ ،‬ش�اهد یک اکت سیاسی تند‬ ‫از س�وی احمدی ن�ژاد خواهیم ب�ود‪ ،‬مانن�د عدم‬ ‫برگزاری انتخابات یا اس�تعفا؛ حتی خود شما هم‬ ‫پی ش بین ی هایی در این زمینه داشتید‪ ،‬چرا چنین‬ ‫نش�د و حداقل در عرصه سیاسی و شفاف این کار‬ ‫را نکرد؟‬ ‫‪ l‬ب رای پاسخ به سوال ش��ما باید بگویم شخصیت‬ ‫و روحیه دکتر احمدی نژاد به گونه ای اس��ت که سخت است‬ ‫تابعیت را به راحتی بپذیرد و احتمال اینکه کار ایت اهلل هاشمی‬ ‫در پیشبرد ب رنامه ها در مجمع تشخیص سخت تر شود‪ ،‬وجود‬ ‫دارد‪ .‬به گمانم جنب��ه خبری مجمع تش��خیص از این پس‬ ‫بیشتر خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ l‬شاید بهتر باش��د جواب این س��وال را به اختصار‬ ‫اینگونه بدهم که دولت ائتالف نسبتا جناحی اری ولی اساسا‬ ‫در شرایط کنونی شکل دادن دولت وحدت ملی امکان وقوع‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬ه ر کس دورانی دارد؛ دوران احمدی نژاد تمام ش��د‬ ‫هر چند در فرا زو نش��ی ب ها در زمان دیگری امکان برگش��ت‬ ‫کس��ی چون او وجود دارد‪ .‬همان طور که احمدی نژاد بر موج‬ ‫رای منفی هاشمی به قدرت رسید روحانی نیز بر موج منفی‬ ‫احمدی نژاد به قدرت دس��ت یافت‪ .‬این بازی ادامه داری است‬ ‫که نباید تعجب کرد‪.‬‬ ‫ ب ی تاثیر نیست‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم در مورد اق�ای احمدی نژاد بحثمان‬ ‫را ادامه دهیم ح�اال مهمترین مس�اله در مورد او‬ ‫این است که از ابتدای هفته گذشته عضو مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام شده اس�ت‪ .‬سوالم را‬ ‫در دو وجه م ی پرس�م؛ اول اینکه باتوج�ه به ورود‬ ‫احمدی نژاد به مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫شما اینده سیاست ورزی او را چگونه پی ش بینی‬ ‫م ی کنی�د؟ دوم اینکه او تا پی�ش از این حاضر به‬ ‫ش�رکت در جلس�ات مجمع نبود ایا از این پس‬ ‫ش�اهد تغییر این رویه خواهیم بود؟ ب ه هرحال او‬ ‫میان جمعی باید برود که بس�یاری از انها اکنون‬ ‫از منتقدان�ش هس�تند‪ ،‬ح�ال انکه او ه�م دیگر‬ ‫رئی س جمهور نیست‪.‬‬ ‫ملی نامید؟ یعنی همان چیزی که اقای هاشمی از‬ ‫ماه ها پیش شعارش را م ی داند؛ به نوعی ترکیبی‬ ‫از نیروهای راست و چپ البته با مارک وحدت ملی؟‬ ‫گفتمان الریجانی با حسن روحانی‬ ‫اصالتا نزدیک است؛ رفتارهای‬ ‫احمدی نژاد انها را به هم نزدیکتر‬ ‫کرده است‪ .‬گفت وگو حتما میان‬ ‫این دو صورت گرفته ولی توافق را‬ ‫گمان نمی کنم‬ ‫م ی گویند حس�ن روحانی ش�باهت های فراوانی‬ ‫به هاشمی رفس�نجانی دارد‪ .‬ای�ا احمدی نژاد بنا‬ ‫دارد با ق�رار گرفتن در پوزیش�ن مخالف روحانی‬ ‫(شبیه دورانی که در پوزیشن انت ی هاشمی بود) به‬ ‫قدرت بازگردد؟ ایا جامعه مانند سال ‪ 84‬به منتقد‬ ‫هاشمی و این بار روحانی رای خواهد داد؟‬ ‫‪ l‬هی چ چیز ناممکن نیست‪ .‬اما این امر بستگی به‬ ‫عملکرد روحانی و احمدی نژاد و نیز کانون های قدرت دارد‪.‬‬ ‫ب ا توجه به معرفی کابینه اگر اجازه دهید م ی خواهم‬ ‫چند سوال هم درباره دولت جدید بپرسم؛ ارزیابی‬ ‫اولیه شما از کابینه حسن روحانی چیست؟‬ ‫‪ l‬کابین��ه متخص��ص‪ ،‬پرتجربه‪ ،‬مس��ن‪ ،‬احتماال‬ ‫کم تحرک و محافظه کاری خواهد بود‪.‬‬ ‫ب ه ه ر حال تا کنون افراد مختلف تفاسیر متفاوتی را‬ ‫در مورد کابینه معرفی شده اعالم کرده اند‪ .‬ب ه طور‬ ‫مثال اقای زیباکالم م ی گویند این کابینه را م ی توان‬ ‫ب ه عنوان کابینه ‪ 50 – 50‬نامگذاری کرد‪.‬ایا شما با‬ ‫این تفسیر موافقید؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که من نم ی دانم منظور ایشان‬ ‫چیست تا قضاوتی کنم‪.‬‬ ‫سوالم را از وجه دیگری م ی پرسم‪ .‬ایا این ترکیب‬ ‫که توس�ط حس�ن روحانی برای کابین�ه در نظر‬ ‫گرفته شده را م ی توان تشکیل کابینه دولت وحدت‬ ‫بپردازند‪.‬‬ ‫مطرح اس�ت که اصالح طلبان از حس�ن روحانی‬ ‫استفاده تاکتیکی ب رای بازگشت به قدرت کرده اند‪.‬‬ ‫م ی گویند انه�ا ب�ه زودی و البته برای وارد ش�دن‬ ‫به انتخاب�ات مجلس بعدی و ریاس�ت جمهوری‬ ‫سال ‪ 96‬راه خود را از حس�ن روحانی جدا خواهند‬ ‫کرد‪ .‬ایا این اتفاق رخ خواهد داد و اگر پاسخ شما‬ ‫مثبت اس�ت ایا چنین رویدادی ب�ه زودی تجربه‬ ‫خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬عقال انها خواهند کوشید به جای التماس به حسن‬ ‫روحانی که به انها موقعیت و سهم بدهد‪ ،‬خودشان به سمت‬ ‫قبضه کردن قدرت بروند‪ .‬انها تست موقعیت را در انتخابات‬ ‫مجلس خواهند زد‪ .‬در صورت موفقیت س��عی خواهند کرد‬ ‫دولت روحانی را چهارساله و پل پیروزی خود کنند‪.‬‬ ‫در مورد کابینه یک بحث دیگری چند روزی است‬ ‫‪39‬‬ ‫هم در میان نمایندگان دهان به دهان نقل م ی شود‬ ‫و هم به هر حال نقل محافل رسانه ای شده است‪.‬‬ ‫واقعیتایناستکهحضورچندوزیراصولگ رامانند‬ ‫مصطفی پورمحمدی‪ ،‬رحمان ی فضلی و علی جنتی‬ ‫و حتی انتخ�اب نهاوندیان ب ه عن�وان رئی س دفتر‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬موجب شده برخی با این تحلیل که‬ ‫همه این افراد از نزدیکان علی الریجانی هستند‪،‬‬ ‫چنین مطرح کنند ک�ه احتماال توافق�ی با رئیس‬ ‫مجلس ب رای رای اعتماد کابینهصورت گرفته است‪.‬‬ ‫ایا این تحلیل را قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬گفتمان الریجانی با حسن روحانی اصالتا نزدیک‬ ‫است؛ رفتارهای احمدی نژاد انها را به هم نزدیکتر کرده است‪.‬‬ ‫گفت وگو حتما میان این دو صورت گرفته ولی توافق را گمان‬ ‫نم ی کنم‪.‬‬ ‫تاکنون حرف و حدیث های متفاوتی درباره وزرای‬ ‫کابینه پیشنهادی مطرح شده‪ ،‬شما ب ه عنوان یک‬ ‫تحلیلگ�ر پی ش بینی م ی کنید چن�د وزیر کابینه‬ ‫موفق به کسب رای نشوند؟‬ ‫‪ l‬احتمال رای نیاوردن یک تا سه وزیر منتفی نیست‪.‬‬ ‫بیش از این فشار س��نگین ابتدای کار است و تایید یکپارچه‬ ‫لطف مجلس به دولت است‪.‬‬ ‫برخی منتقدان و تحلیلگران از جمله خود ش�ما‬ ‫باورشان این اس�ت که کابینه معدل سنی باالیی‬ ‫دارد‪ .‬ای�ا ش�ما این نق�د را ب ه عنوان ی�ک نقیصه‬ ‫قبول دارید؟ ایا این مساله در کارکرد کابینه موثر‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬بله؛ میانگین س��نی حدود ‪ 57‬است‪ .‬این طبعا در‬ ‫رویکرد ریس ک پذیری دولت تاثیر خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫اگر بنا باشد مقایس ه ای صورت گیرد میان کابینه‬ ‫حس�ن روحانی و کابینه اول محمود احمدی نژاد‬ ‫تفاوت عمده را در چه م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬تفاوت در اطاعت پذیری اس��ت‪ .‬تیم روحانی ب رای‬ ‫خود اجتهاد قائلند و درجه تخصص و سابقه شان باالست‪.‬‬ ‫اق�ای دکت�ر! حس�ن روحان�ی دف�اع غلیظ�ی از‬ ‫کابینه اش در جلسه کنفرانس مطبوعاتی هفته‬ ‫گذشته انجام داد‪ .‬ایا برای او هم مانند احمدی نژاد‬ ‫کابینه خط قرمز خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬روحانی قدرت انعطاف باالیی دارد ولی عقال باید از‬ ‫کابینه اش دفاع کاملی انجام دهد که انجام داد‪.‬‬ ‫رابط�ه مجلس نه�م و دول�ت یازده�م را چگونه‬ ‫پی ش بینی م ی کنی�د؟ ایا ما ب�از هم مانن�د ادوار‬ ‫قبلی شاهد تشکیل فراکسیون حامیان دولت در‬ ‫مجلس خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬روحانی شاید در این مورد تالش کند تا فراکسیون‬ ‫اعتدال مرکب از میانه رو جای دو جناح را پدید اورد‪.‬‬ ‫مطرح اس�ت که اق�ای ناطق نوری نقش�ی مهم‬ ‫در ترکیب کابینه حس�ن روحانی داش�ته است‪.‬‬ ‫ش�ما اینده سیاس�ت ورزی اقای ناطق نوری را در‬ ‫دوران ریاس�ت جمهوری حس�ن روحانی چگونه‬ ‫م ی بینید؟ نقش و تاثیر او در دولت حسن روحانی‬ ‫چگونه خواهد؟‬ ‫‪ l‬باید زمان بگذرد‪ .‬اقای ناطق بیش��تر ب ر اس��اس‬ ‫خصلت مردانگ��ی از روحانی دف��اع کرد و البته با چاش��نی‬ ‫مخالفت با احمدی نژاد‪ .‬اگر روحانی از مشورت های راهبردی‬ ‫اقای ناطق بهره گیرد حتما به نفع او خواهد بود‪.‬‬ ‫طبیعی است که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫تاثیراتی در ارایش نیروهای سیاسی داشته باشد‪.‬‬ ‫در همی�ن رابطه به نظر م ی رس�د اکنون راس�ت‬ ‫س�نتی باتوجه به نسبت سیاس�ی اش با حسن‬ ‫روحانی در بهترین وضعیت نس�بت به سال های‬ ‫گذش�ته قرار گرفته ام�ا اصولگرای�ان تحولخواه‬ ‫وضعیت�ی متف�اوت دارند‪ .‬اوض�اع این�ده را برای‬ ‫اصولگرای�ان چگونه پی ش بینی م ی کنی�د؟ ایا با‬ ‫موجی از ریزش ها و زایش ها در میان اصولگرایان‬ ‫مواجه خواهیم بود؟ ایا شاهد پدید امدن راست نو‬ ‫خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬ظهور اصولگرایان نواندیش و تقویت خط اعتدال‬ ‫احتمال فراوانی دارد‪ .‬حدس م ی زنم خ��ط میان میانه روها و‬ ‫تند روهای اصولگرا پررنگ تر شود‪g .‬‬ ‫این کابینه معتدل نیست‬ ‫سیاست‬ ‫‪7‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسین طال‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫حسین طال‪ ،‬عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس در گفت وگو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪« :‬کابینه روحانی بیشتر‬ ‫به سمت اصالح طلب ها و تکنوکرات هاست‪ ».‬وی تاکید م ی کند‪« :‬رئی س جمهور منتخب حق دارد کابینه معرفی کند‪،‬‬ ‫مجلس هم حق دارد صالحیت کابینه را بررسی کند‪».‬‬ ‫اقای طال! فکر م ی کنید کابینه اقای روحانی موفق‬ ‫شود رای اعتماد مجلس را به دست اورد؟‬ ‫‪ l‬من فکر م ی کنم موفقیت وزرای پیشنهادی اقای‬ ‫روحانی در کس��ب رای اعتماد مجلس هنوز به نوع برنامه‪،‬‬ ‫بررسی سوابق و قانع شدن مجلس از نوع ب رنامه وزرا بستگی‬ ‫دارد بناب راین االن زود است در این خصوص اظهار کنیم‪.‬‬ ‫ترکیب کابینه پیش�نهادی اقای روحانی را چطور‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬باتوج��ه به موضوع اعتدال��ی که مطرح‬ ‫شد ش��اید در حضور دیدگاه های مختلف سیاسی کشور در‬ ‫کابینه اعتدال رعایت نشده است البته حضور برخی از افراد‬ ‫تعیی ن کننده است‪ ،‬برخی از وزرای پیشنهادی سابقه اجرایی‬ ‫خوبی در زمان مدیریتش��ان دارند‪.‬البته فکر م ی کنم برخی‬ ‫مسائل در جلسات مشخص م ی شود‪.‬‬ ‫شما فرموید اعتدالی باید در چینش کابینه رعایت‬ ‫م ی شد‪ ،‬اما اینگونه نشده است؟‬ ‫‪ l‬به نظر م ی رسد کامل رعایت نشده است‪ .‬کابینه‬ ‫م ی توانست معتدل تر باشد‪.‬‬ ‫شما معتقدید کدام چهره ها معتدل نیستند؟‬ ‫‪ l‬م��ن اج��ازه م ی خواه��م از انجای��ی ک��ه هنوز‬ ‫صحب ت های وزرای پیشنهادی کابینه شنیده نشده است‪ ،‬در‬ ‫این خصوص خیلی صحبت نکنیم‪ .‬اما فکر م ی کنم در مورد‬ ‫برخی از وزرا پی رامون انتخابات ‪ 88‬ابهاماتی مطرح است که‬ ‫باید این موضوعات شفاف شود‪.‬‬ ‫ش�ما کابینه اقای روحانی را بیشتر اصالح طلب‪،‬‬ ‫اصولگرا یا اعتدالگرا م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬کابینه اقای روحانی بیشتر به سمت اصالح طلب ها‬ ‫و تکنوکرات هاست‪.‬‬ ‫از منظر سیاسی کابینه پیشنهادی اقای روحانی‬ ‫‪40‬‬ ‫را تایید م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬باالخ��ره انتخ��اب وزرای کابین��ه از اختی��ارات‬ ‫رئی س جمهور منتخب است‪ ،‬اما مجلس هم از اختیار خودش‬ ‫در بررسی وزرا استفاده م ی کند‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید مجلس و دولت در نهایت به تعامل‬ ‫م ی رسند؟‬ ‫‪ l‬به نظ��ر بنده هیچ مش��کلی نیس��ت‪ .‬انچه در‬ ‫خص��وص وزرا پی��ش م ی ای��د خیل��ی طبیع��ی اس��ت‪.‬‬ ‫رئی س جمهور منتخب حق دارد کابینه معرفی کند‪ ،‬مجلس‬ ‫هم حق دارد صالحیت کابینه را بررسی کند؛ موضوع غریبی‬ ‫نیست بناب راین ممکن است در موضوعی به نتیجه نرسند‬ ‫یا برعکس‪ .‬در نهایت موضوع حل خواهد ش��د و کابینه راه‬ ‫خواهد افتاد‪ .‬به هرحال با این نگاه که اوال این دولت منتخب‬ ‫مردم است و دوما اینکه دس��تور مقام معظم رهبری توصیه‬ ‫به همکاری است‪ ،‬سوم اینکه عقل حکم م ی کند فرصت ها‪،‬‬ ‫مناف��ع و منابع را از بی��ن نبرد و انش��اء اهلل دولت و مجلس‬ ‫بتوانند با تعامل در جهت ابادانی و توس��عه کشور فعالیت‬ ‫خوبی انجام دهند‪.‬‬ ‫شما فرمودید برخی از وزرای پیشنهادی در ارتباط‬ ‫با سال ‪ 88‬مشکالتی دارند‪ ،‬منظور شما کدامیک‬ ‫از این وزراست؟‬ ‫‪ l‬شما مطالب را تیز م ی کنید‪ .‬بعضی از موضوعات‬ ‫در خصوص نحوه عملکرد وزرا در سال ‪ 88‬در کمیسیون های‬ ‫مجلس مح��ل بحث اس��ت‪ .‬عل ی القاع��ده درب��اره انها در‬ ‫کمیسیون ها بحث خواهد شد‪ .‬یا جواب ها قانع کننده است‬ ‫و م ی پذی رند ی��ا اینکه نم ی پذی رند؛ این بس��تگی به انتخاب‬ ‫مجلس دارد‪.‬‬ ‫مشخص است این وزرا چه کسانی هستند؟‬ ‫‪ l‬من در این خصوص صحبت نم ی کنم‪ .‬حق این‬ ‫اس��ت که ما حرف هایمان را بزنیم و حرف ها را هم بشنویم‪.‬‬ ‫نم ی توانیم بدون شنیدن قضاوت کنیم‪.‬‬ ‫یعنی امکان دارد رویکرد مجلس نسبت به برخی‬ ‫از این وزرا تغییر کند؟‬ ‫‪ l‬باالخره اگر اس��ناد و مدارکی وج��ود دارد باید وزرا‬ ‫بتوانند پاس��خ دهند‪ .‬بنده در خصوص هیچ فردی صحبت‬ ‫نم ی کنم زی را زوم ک��ردن روی افراد محل بحث م ی ش��ود و‬ ‫م ی گویند برنامه ای هست که از اشخاص نام برده م ی شود‪.‬‬ ‫بهتر است در این موضوعات ورود نکنید و بگذارید کار با روال‬ ‫طبیعی و قانونی خود پیش برود‪.‬‬ ‫ایا درب�اره ای�ن وزرا ب�ا فراکس�یون اصولگرایان‬ ‫مجلس نیز رایزنی شده است؟‬ ‫‪ l‬بنده اطالعی ندارم‪.‬‬ ‫انتخاب اقای رحمانی فضل�ی را چطور م ی بینید؛‬ ‫در خصوص ایش�ان ح�رف و حدیث ه�ای زیادی‬ ‫مطرح است‪.‬‬ ‫‪ l‬هیچ بحثی در خصوص انتخاب ایش��ان نیست‪.‬‬ ‫به نظر بنده اقای رحمانی فضلی باتوجه به جنبه اعتدالی که‬ ‫دارد فکر م ی کنم بتواند بهترین رای را در بین مجموعه وزرای‬ ‫منتخب کسب کند‪.‬‬ ‫فک�ر نم ی کنی�د چنی�ن رایی ای�ن برداش�ت را‬ ‫ایجاد کند ک�ه چون مجلس اصولگراس�ت اقای‬ ‫رحمانی فضلی را با رای باال تایید کردند؟‬ ‫‪ l‬طبیعی است هر کسی دیدگاهی دارد اما من فکر‬ ‫م ی کنم جناب اقای رحمانی فضلی چهره معتدلی است‪ .‬جنبه‬ ‫اعتدال ایشان خوب رعایت شده است‪.‬‬ ‫ب ه نظر ش�ما چند درصد کابینه اقای روحانی رای‬ ‫م ی اورد؟‬ ‫‪ l‬مشخص نیست‪g .‬‬ ‫باید به دولت فرصت بدهیم‬ ‫‪8‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو کمیسیون امنیت ملی‬ ‫منصور حقیقت پور‪ ،‬نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی م ی گوید‪« :‬برخی از افراد فهرست روحانی ‪ 20‬سال پیش‬ ‫وزیر بوده اند و حاال شرایط خیلی تغییر کرده است‪ ».‬با او در مورد رای اعتماد به وزرا گفت وگو کرده ایم‪.‬‬ ‫دکتر روحان�ی کابینه خ�ود را روز تحلیف معرفی‬ ‫کرد‪ ،‬شما از وزرای پیشنهادی چه ارزیابی دارید؟‬ ‫‪ l‬رئی س جمه��ور دو هفته ب��رای معرف��ی وزرای‬ ‫پیش��نهادی خود به مجلس فرصت داش��ت‪ .‬اما همان روز‬ ‫تحلیف اس��امی اعضای کابین��ه وزارت��ی را تقدیم رئیس‬ ‫مجل س ش��ورای اس�لامی کرد‪ .‬دکتر الریجان��ی نیز نامه‬ ‫رئی س جمهور را اعالم وصول و یکی از اعضای هیات رئیسه‬ ‫اس��امی وزی ران پیش��نهادی را قرائ��ت کرد‪ .‬دکت��ر روحانی‬ ‫در چینش کابین��ه مختار اس��ت‪ ،‬بناب راین با س��لیقه خود‬ ‫همکارانش را انتخاب کرد‪.‬‬ ‫به لحاظ کارنامه اجرایی‪ ،‬وزرای پیشنهادی چطور‬ ‫ارزیابی م ی شوند؟‬ ‫‪ l‬انها بیش��تر افرادی ب��ا تجارب اجرا در گذش��ته‬ ‫هس��تند‪ ،‬مثل اقایان زنگنه‪ ،‬حجتی و نعمت زاده که سابقه‬ ‫وزارت داشتند یا برخی نیز همچون اقای میل ی منفرد معاون‬ ‫وزیر بودند‪.‬‬ ‫وزرای پیش�نهادی بیش�تر از چه طیف سیاسی‬ ‫انتخاب شدند؟‬ ‫‪ l‬درست است که اعضای کابینه معرف ی شده از سن‬ ‫باالیی برخوردارند و شاید تحرک فیزیکی انها کم باشد و مثل‬ ‫کابینه احمدی نژاد نتوانند هر هفته به این شهرس��تان و ان‬ ‫شهرستان ب رای بررسی مسائل و مشکالت مردم سفر کنند‬ ‫اما در مقابل برخی نیز معتقدند که وزرا وظیفه تصمیم گیری‬ ‫دارند نه انکه فعالیت فیزیک��ی انجام دهند‪ .‬در ثانی ترکیب‬ ‫وزرا الیه اول حوزه اجراست‪ ،‬الیه دوم هنوز معلوم نیست‪.‬‬ ‫منظور از الیه دوم حوزه اجرا چیست؟‬ ‫‪ l‬الیه دوم معاونین وزرا هس��تند که نم ی دانیم چه‬ ‫کسانی در ان مسئولی ت ها قرار م ی گی رند‪ .‬انتظار این بود که‬ ‫رئی س جمهور در چینش برخی اعضای کابینه خود با مجلس‬ ‫رایزنی و تعامل بیش��تری م ی کرد اما تا روز ‪13‬مرداد که وزرا‬ ‫معرفی ش��دند ه ر چه اطالعات به نمایندگان رسید از مراجع‬ ‫عمومی همچون روزنامه ها‪ ،‬خبرگزاری ها و سایت های خبری‬ ‫بود و رسما از سوی اقای دکتر روحانی رایزنی یا مشورت خاصی‬ ‫با مجلس نشد‪ ،‬از این رو احساس م ی کنم این مساله خود را‬ ‫در رای اعتمادها نشان خواهد داد‪ .‬شاید وزرا از رای متوسطی‬ ‫برخوردار باشند و کم پی دا شود که وزیری باالی ‪ 200‬یا ‪ 220‬رای‬ ‫بیاورد‪ .‬عمدتا روی ‪ 150‬تا ‪ 160‬رای نوسان خواهند کرد‪ .‬حتی‬ ‫ممکن است به لحاظ اختالف س��لیقه ای که بین مجلس و‬ ‫دولت وجود دارد برخی وزرا نتوانند رای اعتماد بگی رند‪.‬‬ ‫موافقان کابینه دکتر روحانی معتقدند شاید وزرای‬ ‫پیش�نهادی همچون اعضای دولت احمدی نژاد‬ ‫جوان نباشند اما اکنون دوره ازمون و خطا نیست‪،‬‬ ‫بنابراین فاکتور تجربه و تخصص باال برای وزرای‬ ‫پیش�نهادی نقطه قوت مهمی اس�ت‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬باید زمان داد و دید که در ش��ش ماه اینده انها به‬ ‫جای دوندگی م ی توانند با اتخاذ تصمیم درس��ت مشکالت‬ ‫کشور را حل کنند‪ .‬شاید وزیر الزم نباشد خیلی تحرک داشته‬ ‫ف�ارغ از بح�ث قومی ت ه�ا‪ ،‬بفرمایی�د باتوجه به‬ ‫سابقه اجرایی که وزرای پیشنهادی دارند به نظر‬ ‫شما انها م ی توانند تصمیمات کلیدی بگیرند؟‬ ‫‪ l‬باید زم��ان داد‪ ،‬برخی از انها ‪ 20‬س��ال پیش وزیر‬ ‫بودند‪ ،‬حال انکه در این مدت خیلی تحوالت رخ داده و شرایط‬ ‫کشور تغییر کرده‪ ،‬خیلی کارها پیچیده تر و دشوارتر شده و‬ ‫تصمیم گیری درباره انها ش��اید راحت نباشد‪ ،‬بناب راین نباید‬ ‫قضاوت کرد‪ .‬باید شش ماه به این دولت فرصت داد تا ببینیم‬ ‫در حوزه صنعت‪ ،‬سیاس��ت و فرهنگ چه کار م ی کند‪ ،‬البته‬ ‫اعالم کردند اولین تصمیم درباره هدفمندی یارانه هاست‪ .‬باید‬ ‫ی م ی گی رند‪ .‬ایا قانون هدفمندی را کامل اجرا‬ ‫دید چه تصمیم ‬ ‫م ی کنند؛ یعنی سهم تولید را م ی دهند یا همین روند گذشته‬ ‫را دنبال م ی کنند‪ .‬نکته دیگر که اعالم شده ان است که دولت‬ ‫یازدهم دارای تیم اقتصادی هماهنگ است‪ .‬تیم اقتصادی‬ ‫دولت اگر هماهنگ باشد خیلی امتیاز بزرگی است‪ .‬در دولت‬ ‫دهم بین وزارت جهادکش��اورزی و صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‬ ‫اختالف بود و معضل خوراک طیور‪ ،‬مرغ‪ ،‬تخم مرغ و لبنیات‬ ‫ایجاد شد یا دو هزار کامیون مواد غذایی در مرزها به علت یک‬ ‫بخشنامه معاون وزیر ماند‪ ،‬بناب راین اگر تیم اقتصادی دولت‬ ‫‪ l‬حداقل ‪ 75‬درصد کابین��ه از مجلس رای اعتماد‬ ‫م ی گیرد‪ ،‬البته امیدواریم خیلی بیشتر باشد‪.‬‬ ‫شما از لب مرز بودن ‪25‬درصد وزرا خبر م ی دهید‪،‬‬ ‫انها چه کسانی هستند؟‬ ‫‪ l‬من نگویم بهتر است‪.‬‬ ‫از انچه همکاران مجلسی شما مصاحبه کردند و‬ ‫درباره کابینه پیشنهادی موضع گرفتند ب ر م ی اید‬ ‫که اقایان محمود حجتی‪ ،‬میل ی منفرد‪ ،‬اخوندی و‬ ‫زنگنه لب مرز هستند‪ ،‬درست است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬برخی قبال سیاس��ی بودن��د‪ ،‬برخی مواضع‬ ‫خاص داشتند‪ ،‬یا اقدامات خاصی انجام دادند‪ .‬شاید طیفی از‬ ‫مجلس بخواهد به انها اشکال بگیرد‪.‬‬ ‫مشکالت وزرای یادش�ده فقط سیاسی است یا‬ ‫ایراد به کارنامه اجرایی انها هم مطرح م ی شود؟‬ ‫‪ l‬بیشتر سیاس��ی اس��ت‪ ،‬البته برخی درباره اقای‬ ‫زنگنه اش��کال م ی گیرند که چرا قرارداد کرسنت در زمان او‬ ‫بسته شده و چه کسی پشت این ماجراست‪.‬‬ ‫یک اش�کال دیگر هم این اس�ت که چون بیژن‬ ‫نامدار زنگنه سال ‪ 88‬نماینده میرحسین موسوی‬ ‫بود در یک س�ری کارها بعد از انتخابات در قبال‬ ‫فتنه موضع گیری نکرد‪ ،‬در این باره بیشتر توضیح‬ ‫م ی دهید؟‬ ‫‪ l‬برخی با فتنه همراه��ی و ان را تایید کردند انها‬ ‫بحثش��ان جداس��ت‪ ،‬اما عده ای وقتی فتن��ه را دیدند کنار‬ ‫کشیدند‪ .‬اقای زنگنه از این قبیل افراد است‪ .‬اگر اقای زنگنه‬ ‫با فتنه همراهی نکرده و س��اکت بوده‪ ،‬این امتیاز محسوب‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫درباره اقای میل ی منفرد‪ ،‬وزیر پیش�نهادی علوم‬ ‫مشکل چیس�ت؟ ایا اقای باهنر با رایزنی او را به‬ ‫کابینه وارد کرد؟‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫نقدی به کابینه پیش�نهادی مطرح است که وزرا‬ ‫سن باالیی دارند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫کدام وزیرها اذری هستند؟‬ ‫تزاده‪.‬‬ ‫‪ l‬اقای چی ت چیان و اقای نعم ‬ ‫چند درصد کابینه رای اعتماد م ی گیرند؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬عمدتا از طیف کارگزاران هستند‪ ،‬البته در کار خود‬ ‫متخصص هستند‪.‬‬ ‫باش��د باالخره او معاون و مدیرکل هایی دارد که این تحرک‬ ‫را انجام م ی دهند‪ ،‬در واقع وزرا باید تصمیم های اساس��ی و‬ ‫کلیدی ب رای حل مش��کالت بگیرند تا بر پایه ان یک ثبات‬ ‫ویژه ای را در بخش اقتصاد‪ ،‬عمران و سیاست شاهد باشیم‪.‬‬ ‫فارغ از این مباحث نکته دیگری که درباره کابینه پیشنهادی‬ ‫دکتر روحانی مطرح است مس��ائل مربوط به قومی ت هاست‬ ‫چ��ون او در روز تحلیف وعده کرد ک��ه از همه قومی ت ها در‬ ‫کابینه خود استفاده م ی کند‪ ،‬بر همین اساس من به عنوان‬ ‫رئیس مجمع نمایندگان ش��مال غرب کشور م ی گویم که‬ ‫متناسب با وزن جمعیتی‪ ،‬سیاس��ی‪ ،‬جغ رافیایی استان های‬ ‫ی ندارند‪ .‬االن دو‬ ‫اذری نشین متاسفانه اذری ها در کابینه سهم ‬ ‫وزیر اذری در کابینه هستند‪ ،‬درصورتی که ‪ 25‬میلیون اذری‬ ‫در کشور زندگی م ی کنند‪ .‬اینها عوامل اثرگذار خواهد بود‪ .‬در‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد حتی یک معاون رئی س جمهور اذری‬ ‫بود‪ ،‬متاسفانه در دولت اقای روحانی دو وزیر اذری ان هم با‬ ‫سلیقه خود اقای رئی س جمهور حضور دارند‪ ،‬ضمن انکه در‬ ‫انتخاب ای��ن دو وزیر با نماین��دگان اذری هیچ تبادل نظری‬ ‫انجام نشد‪.‬‬ ‫هماهنگ باشد امتیاز بزرگی است‪ ،‬شاید خالء دوندگ ی ها را‬ ‫هم بتوان این پر کند‪.‬‬ ‫‪ l‬از اینکه با رایزنی اقای باهنر به کابینه یازدهم وارد‬ ‫شده باشد خبر ندارم‪.‬‬ ‫پس چه نق�دی به وزیر پیش�نهادی عل�وم وارد‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬برخی مباحث سیاسی را درباره او مطرح م ی کنند‪.‬‬ ‫بحث فتنه است؟‬ ‫‪ l‬خیر وقایع کوی دانشگاه سال ‪.78‬‬ ‫یعنی مخالفان وزیر پیش�نهادی علوم معتقدند‬ ‫که او عملکرد مناسبی در سال ‪ 78‬نداشته است؟‬ ‫‪ l‬ظاه را این طور است‪.‬‬ ‫نظر چند درصد نمایندگان این است؟‬ ‫‪ l‬طیف��ی از نماین��دگان این صحب ت ه��ا را مطرح‬ ‫م ی کنند‪.‬‬ ‫مباحث مطرح ش�د درب�اره اقای اخون�دی‪ ،‬وزیر‬ ‫پیشنهادی راه و شهرسازی چیست؟‬ ‫حقیقت پور م ی گوید‪« :‬این کابینه‬ ‫فراجناحی اس�ت‪ ،‬البته با ش�یب کم‪،‬‬ ‫چون عمدت�ا کارگزار هس�تند و چهره‬ ‫اصولگرا در بین وزرای پیشنهادی کم‬ ‫است‪».‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪ l‬نم ی دانم‪.‬‬ ‫برخی مخالفان م ی گویند او فردی سیاسی است‬ ‫تا انکه اجرایی باشد؟‬ ‫‪ l‬خیلی وزرای پیشنهادی را م ی توان نامبرد که وجه‬ ‫سیاسی دارند‪ .‬برخی افراد در کابینه امدند که ما یک درصد‬ ‫هم احتمال نم ی دادیم در کابینه باشند‪.‬‬ ‫مثال چه کسانی؟‬ ‫‪ l‬اصال حدس نم ی زدیم پورمحم��دی جزو وزرای‬ ‫پیشنهادی باشد‪.‬‬ ‫مگر بد اس�ت که یک چهره اصولگ�را ه م اکنون‬ ‫برای تص�دی وزارت دادگس�تری معرفی ش�ده‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬نم ی گویم بد است‪ ،‬سوال شد که اقای اخوندی‪،‬‬ ‫فردی سیاس��ی اس��ت‪ ،‬جوابم این بود که پورمحمدی هم‬ ‫چنین ویژگی دارد چون ش��اید هدف معرفی او این بوده که‬ ‫اصولگرایان ارام شوند‪.‬‬ ‫اقای اخوندی زمانی وزیر مسکن دولت سازندگی‬ ‫بود که امروز برای تصدی وزارت راه و شهرسازی‬ ‫مطرح ش�ده‪ ،‬چهره سیاس�ی او غالب اس�ت یا‬ ‫چهره اجرای ی اش؟‬ ‫‪ l‬مجموعه اشکاالتی درباره او مطرح است‪ ،‬بحث‬ ‫کارامدی در حوزه اجرا نیست‪ ،‬مس��ائل سیاس ی اش مطرح‬ ‫است‪.‬‬ ‫کابینه را فراجناحی م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬فراجناحی اس��ت‪ ،‬البته با شیب کم‪ ،‬چون عمدتا‬ ‫کارگزار هس��تند و چهره اصولگرا در بین وزرای پیشنهادی‬ ‫کم است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫خیل ی ها حضور اقای رحمان ی فضلی را در کابینه‬ ‫منتس�ب به اقای الریجانی م ی کنند و م ی گویند‬ ‫ایش�ان کلید رای اعتماد به باقی وزراس�ت‪ ،‬شما‬ ‫چه نظری دارید؟‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪ l‬مجلس این طور نیست‪ ،‬حتی اگر اقای الریجانی‬ ‫روی دو نفر نظر داشته باشد نماینده ب راساس نظر خود عمل‬ ‫م ی کند‪.‬‬ ‫با توجه به س�ابقه کاری اق�ای رحمان ی فضلی در‬ ‫مجلس‪ ،‬صداوس�یما و دیوان محاسبات معرفی‬ ‫او را چگونه ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬حضور ایش��ان را در ترکیب کابین��ه پی ش بینی‬ ‫نم ی کردیم اما انتخاب او ب رای تصدی وزارت کش��ور امری‬ ‫مبارک است‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید از مجلس رای اعتماد بگیرد؟‬ ‫‪ l‬حتما م ی گیرد‪.‬‬ ‫اقای پور محمدی چط�ور؟ حض�ور او چقدر وزن‬ ‫اصولگرایی را در کابینه س�نگین م ی کند و چقدر‬ ‫م ی تواند موثر باشد؟‬ ‫‪ l‬اگر ب��رای وزارتخانه کارامدتری مطرح م ی ش��د‬ ‫شاید تاثیر حضورش بیشتر بود‪ .‬وزارتخانه دادگستری بیشتر‬ ‫وظیفه ارتباطی میان دولت و قوه قضائیه را برعهده دارد که‬ ‫این وظیفه خاصی محسوب نم ی شود‪.‬‬ ‫البته گویا م ی خواهند اختیارات ان را بیشتر کنند‪،‬‬ ‫یعنی سازمان ثبت و اسناد و پزشکی قانونی زیر‬ ‫نظر دادگس�تری قرار م ی گیرد‪ ،‬این تغییر چقدر‬ ‫م ی تواند موثر باشد؟‬ ‫‪ l‬باز هم چیزی نم ی ش��ود چون س��ازمان ثبت و‬ ‫پزشکی قانونی وزن زیادی ندارند‪.‬‬ ‫زمان احمدی نژاد شکافی بین دولت و قوه قضائیه‬ ‫ایجاد ش�د‪ ،‬در کل اقای پورمحمدی برای ارتباط‬ ‫برق�رار کردن بی�ن دول�ت و قوه قضائی�ه چقدر‬ ‫م ی تواند موثر باشد؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان فردی کار امد اس��ت و به نحو احس��ن‬ ‫م ی تواند این کار را انجام دهد‪g .‬‬ ‫‪42‬‬ ‫رحمان ی فضلی را الریجانی انتخاب نکرده است‬ ‫گفت وگوی مثلث با سخنگوی کمیسیون امنیت ملی‬ ‫‪9‬‬ ‫سیدحسین نقوی حسینی‪ ،‬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاس�ت خارجی مجلس در گفت وگو با مثلث‬ ‫عنوان کرده اس�ت که مجلس انتظار دارد وزرای پیش�نهادی موضع خود را در قبال فتنه‪ 88‬اعالم کنند‪ .‬با او در مورد‬ ‫کابینه پیشنهادی گفت وگو کرده ایم‪.‬‬ ‫دکت�ر روحانی در مراس�م تحلیف‪ ،‬کابین�ه خود را‬ ‫معرفی کرد‪ ،‬به نظر ش�ما کدام گرایش سیاسی‬ ‫غالب است؟‬ ‫‪ l‬معرفی اعضای کابینه در مراسم تحلیف مقداری‬ ‫همه را غافلگیر کرد‪ .‬تصور نم ی شد رئی س جمهور با این سرعت‬ ‫و در اولین روز بعد از تنفیذ‪ ،‬وزرای پیشنهادی خود را به مجلس‬ ‫معرفی کند حال انکه طبق قانون دو هفته ب رای این کار فرصت‬ ‫داشت‪ .‬برداشتی که ما از وزرای پیشنهادی داریم این است که‬ ‫انها با توجه به سوابق سیاسی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اجرایی و تحصیالتی‬ ‫و علمی افراد دارای مش��ی اعتدالی هستند‪ .‬البته شاید برخی‬ ‫با مشی اعتدال سازوگار نباش��ند‪ ،‬اما چون معدل کار را در نظر‬ ‫م ی گیریم در مجموع مش��ی اعتدال در انتخاب رعایت شده و‬ ‫بیشتر افرادی معرفی شدند که جهت گیری اجرایی و کاری انها‬ ‫بر گرایشات سیاسی م ی چربید بناب راین فکر م ی کنم بیشتر‬ ‫گرایش اعتدالی دارند‪.‬‬ ‫کابینه را ف راجناحی م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬کابینهرافراجناحینم ی بینم‪،‬چونتع ریففراجناحی‬ ‫متفاوت با گرایش اعتدال در کابینه اس��ت‪ ،‬فراجناحی به این‬ ‫معناست که افرادی معرفی ش��وند که اوال مورد پذیرش همه‬ ‫جریانات و گرایش ها باشند و ثانیا در انها تمایالت سیاسی و‬ ‫گرایشات حزبی و گروهی وجود نداشته باشد و سابقه تجربی‬ ‫و اجرایی انها هم نشان بدهد اینها ب رای همه جناح ها فعالیت‬ ‫کردند‪ ،‬اما کابینه معرفی شده اینگونه نیست و بیشتر متعادل‬ ‫بودن در انتخاب وزرا رعایت شده است‪.‬‬ ‫برخی م ی گویند سن کابینه باالست و تحرکی که‬ ‫الزم اس�ت ندارند‪ .‬در قیاس با دولت احمدی نژاد‪،‬‬ ‫نظرشماچیست؟‬ ‫‪ l‬به نظر من این انتقاد وارد اس��ت چون معدل سنی‬ ‫کابینه ‪ 59-60‬اس��ت‪ .‬قوه مجریه دستگاه اجرایی کشور است‬ ‫یعنی باید ق وانین و مقررات و مصوبات مجلس را اجرا کند‪ .‬قاعدتا‬ ‫قوه مجریه باید ج وان‪ ،‬پویا‪ ،‬پرکار و پ رتالش باشد‪ .‬اگر مجلس به‬ ‫لحاظ میانگین سنی باال باشد معقول تر است‪ ،‬یعنی در حوزه‬ ‫علم سیاست م ی گویند مجلس باید پیر اما دولت جوان باشد‪،‬‬ ‫االن برعکس شده‪ ،‬بناب راین سن باالی وزرای پیشنهادی واقعا‬ ‫مساله است حتی برخی از وزرای پیشنهادی به لحاظ کهولت‬ ‫سن با مشکالتی روبه رو هستند‪ .‬اینها م ی خ واهند دستگاه های‬ ‫ع ریض و طویلی را اداره کنند که کار انها را سخت م ی کند‪.‬‬ ‫اینکه وزیری مشکالت جس�می دارد مصداقش‬ ‫کیست؟‬ ‫‪ l‬فردی را نم ی خ واهم نام ببرم‪.‬‬ ‫تجربه باالی وزرا نم ی تواند مشکل سنی کابینه را‬ ‫برطرف کند؟‬ ‫‪ l‬عرض کردم مجری عملیات اجرایی انجام م ی دهد‪،‬‬ ‫نیاز به تالش شبانه روزی و فعالی ت های پ ی در پی است؛ حال‬ ‫انکه وقتی فردی کهولت سن داشته باش��د نیاز به استراحت‬ ‫دارد‪ .‬کما اینکه برخی نامزدهای مشهور به دلیل کهولت سن‬ ‫صالحیتشان رد شد‪ ،‬چون شرایط دولت ایجاب م ی کند مجریان‬ ‫فعال باشند؛ تجربه‪ ،‬س��ابقه‪ ،‬قدمت و کس��وت در حوزه های‬ ‫مش��ورتی و تصمیم گیری مثل مجلس خوب است اما ب رای‬ ‫قوه مجریه صرف داشتن انها کافی نیست‪.‬‬ ‫برخی در مقابل این تفکر معتقدند که وزیر‪ ،‬معاون و‬ ‫مدیرکل دارد که این افراد باید تحرک الزم را داشته‬ ‫باشند و بستر را ب رای تصمی م گیری وزیر مهیا کنند‪،‬‬ ‫نظرشماچیست؟‬ ‫‪ l‬ما با حوزه اجرا اشنا هس��تیم؛ اگر مدیری بخواهد‬ ‫مدی ران پایین دس��تی او صد واحد کار کنند خودش باید ‪200‬‬ ‫واحد فعالیت کند وگرنه اگر مدیر بخواه��د صد واحد تحرک‬ ‫داشته باشد مدی ران زیرمجموعه او ‪ 50‬واحد انرژی ب رای ایفای‬ ‫مسئولیت م ی گذارند‪.‬‬ ‫چقدر الب ی ها و رایزن ی ها در تش�کیل کابینه موثر‬ ‫بوده است؟‬ ‫‪ l‬من فکر م ی کن��م اقای دکتر روحانی مش��اورانی‬ ‫داشته و از پی این مش��ورت ها همکارانش را انتخاب کرد‪ ،‬اما‬ ‫برخی مواردی که ذکر م ی شود مبنی بر اینکه این افراد سهم‬ ‫جریانات یا سهم شخصی ت ها هس��تند این واقعا وجود ندارد‪.‬‬ ‫مثال گفته م ی ش��ود اقایان رحمانی فضلی و عل��وی را دکتر‬ ‫الریجانی معرفی کرده و اقای روحانی هم به این دلیل پذیرفته‬ ‫که بقیه اعضای کابینه در صحن علنی رای بیاورند که این ادعا‬ ‫کذب محض است‪ ،‬چون اقای الریجانی هیچ نقشی در انتخاب‬ ‫اقای رحمان ی فضلی و اقای علوی یا دیگر وزرای پیش��نهادی‬ ‫نداشت‪ .‬وقتی اقای رحمان ی فضلی و اقای علوی از طرف اقای‬ ‫روحانی ب رای تصدی وزارت کشور و اطالعات انتخاب شدند دکتر‬ ‫الریجانی تازه متوجه شد که چنین انتخابی انجام شده است‪،‬‬ ‫البته این به معنی ان نیس��ت که دکتر الریجانی راضی از این‬ ‫انتخاب نباشد‪ ،‬اما اینکه مطرح م ی ش��ود اقای الریجانی انها‬ ‫را معرفی کرده و اقای روحانی هم پذیرفته تا مابقی کابینه رای‬ ‫بیاورد صحت ندارد‪.‬‬ ‫چ�را اصالح طلب�ان منتق�د انتخ�اب اق�ای‬ ‫رحمان ی فضلی ب رای تصدی وزارت کشور هستند؟‬ ‫‪ l‬وزارت کشور وزارتخانه بس��یار مهمی است؛ چون‬ ‫پیش��نهاد اس��تانداران‪ ،‬انتصاب فرمانداران و بخش��داران در‬ ‫کل کش��ور برعهده وزیر کشور است و او مس��ئول پیگیری‬ ‫مصوبات هیات دولت‪ ،‬حفظ امنی��ت‪ ،‬مدیریت امور عمرانی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی اس��تان ها و شهرستان هاست‪ ،‬بناب راین‬ ‫چون این وزارتخانه نقش مهمی را ایفا م ی کند همه جریانات‬ ‫تالش م ی کنند وزیر این وزارتخانه از میان نیروهای انها باشد‪.‬‬ ‫انتخاب اقای رحمان ی فضلی تعجب همه طی ف های نزدیک به‬ ‫اقای روحانی را ب رانگیخت‪ ،‬چون انها انتظار داشتند وزیر کشور‬ ‫از بین نیروهای اصالح طلب انتخاب شود؛ پس طبیعی است‬ ‫سالعمل نشان دهند‪.‬‬ ‫عک ‬ ‫انتخاب اقای پورمحمدی ه�م برای تصدی وزارت‬ ‫دادگس�تری تعجب اصولگرایان و اصالح طلبان را‬ ‫ب رانگیخت؟‬ ‫‪ l‬اقای پورمحمدی از مدیران با تجربه نظام است و در‬ ‫حوزه ای که معرفی شده باالخره کار کرده‪ ،‬مدتی در مقام ریاست‬ ‫سازمان بازرسی کل کشور همکاری خوبی را با قوه قضائیه داشت‬ ‫و به لحاظ گرایشی هم در عین حال که منتقد دولت قبل بود اما‬ ‫اصولگراست‪ .‬انتخاب او هم قابل توجه بود هم تعجب ب رانگی ز‪.‬‬ ‫وزارت دادگستری فردی را م ی خ واهد که مورد اعتماد قوه قضائیه‬ ‫باشدچونپیشنهاداینوزیرهمازطرفرئیسقوه قضائیهانجام‬ ‫م ی شود‪ .‬فرد پیشنهادی م ی تواند هماهنگی خوبی میان وزارت‬ ‫دادگستری و قوه قضائیه ایجاد کند‪.‬‬ ‫از انجا که دکتر روحان�ی و اقای پورمحمدی هر دو‬ ‫عضو شورای مرکزی جامعه روحانی ت مبارز هستند‪،‬‬ ‫این انتخ�اب چق�در م ی تواند به لحاظ سیاس�ی‬ ‫حائز اهمیت باشد؟‬ ‫‪ l‬حضور اف��رادی ازم��ون پ��س داده مث��ل اقایان‬ ‫پورمحمدی و رحمان ی فضلی در کابینه م ی تواند گرایش��ات‬ ‫سیاسی اعضای هیات دولت را متعادل کند‪.‬‬ ‫اقای پورمحمدی‪ ،‬وزی ر کش�ور دولت نهم بود و تا‬ ‫قبل از معرفی شدن به مجلس ب رای تصدی وزارت‬ ‫دادگستری‪ ،‬ریاس�ت سازمان بازرس�ی کل کشور‬ ‫را برعهده داش�ت‪ ،‬چطور شد چنین مسئولیتی را‬ ‫پذیرفت؟ برخی م ی گویند او ب ه لحاظ اختالفی که با‬ ‫رئیس قوه قضائیه داشت حاضر شد تصدی وزارت‬ ‫دادگستری را بپذیرد‪ ،‬این قضیه چقدر صحت دارد؟‬ ‫‪ l‬من اطالعی درباره سوال دوم ندارم‪ ،‬اما درباره سوال‬ ‫اول معتقدم مدی ریت اجرایی و اداری محاکم قضایی خیلی مهم‬ ‫است‪ .‬من اهمیت ان را کم نم ی دانم‪ ،‬اما اینکه چه گفت وگویی‬ ‫با او شده و چگونه قبول مسئولیت کرده در جریان نیستم‪.‬‬ ‫اواخر دولت اقای احمدی نژاد شکافی میان دولت و‬ ‫قوه قضائیه ب ه وجود امد؛ اقای پورمحمدی م ی تواند‬ ‫این شکاف ر ا ترمیم کند؟‬ ‫‪ l‬وزیر دادگستری به لحاظ عضویت در شورای عالی‬ ‫قضایی م ی تواند نقش مهمی ب رای هماهنگی قوه قضائیه و‬ ‫قوه مجریه ایفا کند اما هماهنگی قوا تنها‬ ‫از طریق ی��ک وزیر کافی نیس��ت‪ ،‬یعنی‬ ‫روسا و معاونین قوا و مولفه های دیگر باید‬ ‫به هماهنگی دستگاه های ارکان حاکمیت‬ ‫ کمککنند‪.‬‬ ‫بعضی م ی گویند سه یا چهار وزیر لب مرز هستند‬ ‫نظرشماچیست؟‬ ‫‪ l‬روی تع داد بحث نم ی کنم اما فکر م ی کنم اکثریت‬ ‫رای خوبی م ی گی رند‪.‬‬ ‫شما گفتید موضع وزرای پیشنهادی در قبال فتنه‬ ‫حائز اهمیت است‪ ،‬از صحب ت های همکاران شما‬ ‫برم ی ایدکهخطابانهابهاقایانزنگنه‪،‬میل ی منفرد‪،‬‬ ‫اخوندی و حجتی اس�ت؛ این افراد چقدر شانس‬ ‫کسب رای اعتماد از مجلس را دارند؟‬ ‫‪ l‬واقعا نام نم ی برم‪ ،‬چون موضعگیری در مقابل فتنه را‬ ‫به شخص خاصی بر نم ی گردانم‪.‬‬ ‫اما اقای زنگنه مش�اور میرحس�ین موسوی برای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال‪ 88‬بود؟‬ ‫‪ l‬خود این مساله مالک نیس��ت‪ .‬فتنه ‪ 88‬خسارت‬ ‫جب ران ناپذیری به نظام جمهوری اسالمی ایران زد و نظام بدون‬ ‫هیچ دلیلی ب رای ان هزینه داد‪ .‬اف��رادی در فتنه نقش افرینی‬ ‫کردند‪ ،‬بر همین اساس بحث ما درباره افراد معرفی شده دو نکته‬ ‫است‪ ،‬اول انکه اگر از میان انها کسی در فتنه نقش افرین بوده یا‬ ‫مردم را دعوت به ریختن در خیابان کرده یا فتنه را مدیریت کرده‬ ‫یا با سکوت خود اعالم رضایت از وقوع فتنه کرده مجلس قطعا‬ ‫به این افراد رای اعتماد نم ی دهد‪.‬‬ ‫اقای روحان�ی در چینش کابینه‬ ‫خیلی ب�ا مجلس رایزن�ی نکرد‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید این مساله در می زان‬ ‫رای اعتماد وزرا موثر باشد؟‬ ‫‪ l‬عدم تعام��ل رئی س جمهور با‬ ‫مجلس در انتخاب اعضای کابینه وزارت��ی‪ ،‬تاثیری روی رای‬ ‫اعتمادنمایندگانبهوزرایپیشنهادینم ی گذاردچوننمایندگان‬ ‫دنبال این هس��تند که وزیرانی توانمند‪ ،‬باتجربه‪ ،‬متخصص‪،‬‬ ‫دلس��وز‪ ،‬پرکار و معتقد به نظام و والیت از مجلس رای اعتماد‬ ‫بگی رند‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید چند درصد کابینه رای اعتماد بگیرد؟‬ ‫‪ l‬به لحاظ ش��خصی نظ راتی درباره کل کابینه دارم‪،‬‬ ‫چون معتقدم برخ��ی معیارهایی که مدنظر حض��رت امام و‬ ‫مقام معظم رهبری بوده شاید در برخی انتخاب ها رعایت نشده‬ ‫مثال بحث موضع وزرا در قبال فتنه‪ 88‬بسیار مورد توجه مجلس‬ ‫است‪ ،‬اما در مجموع به لحاظ توصیه رهبر معظم انقالب درباره‬ ‫همکاری با دولت یازدهم‪ ،‬اکثریت کابینه رای اعتماد خوبی از‬ ‫مجلسم ی گی رند‪.‬‬ ‫اکثریت یعنی چند نف�ر از وزرای پیش�نهادی رای‬ ‫اعتماد م ی گی رند؟‬ ‫‪ l‬عدد نم ی توان گفت‪.‬‬ ‫اکثری�ت از ‪ 10‬وزیر ش�روع م ی ش�ود ت�ا ‪ 17‬وزیر‪،‬‬ ‫روشن تر بفرمایید چند وزیر پیشنهادی رای اعتماد‬ ‫کسبم ی کنند؟‬ ‫‪ l‬اینکه م ی شود اکثریت مطلق (خنده)‪.‬‬ ‫‪ l‬من درباره اشخاص صحبت نم ی کنم‪.‬‬ ‫درباره اقای رحمان ی فضلی صحبت کردید‪ ،‬نظرتان‬ ‫درباره دیگر وزرای سیاسی کابینه یازدهم چیست؟‬ ‫‪ l‬کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‬ ‫ب راساس وظیفه نظارتی خود از وزرای پیشنهادی دفاع‪ ،‬کشور‪،‬‬ ‫اطالعات و امورخارجه دعوت کرد و هفته گذشته اقایان علوی‪،‬‬ ‫دهقان و ظریف به کمیسیون امدند و درباره ب رنامه های مدنظر‬ ‫خود توضیح و به س��واالت و ابهامات نمایندگان پاسخ گفتند‪.‬‬ ‫یکشنبه(‪ 20‬مرداد) هم اقایرحمان ی فضلیم ی ایدوپاسخگوی‬ ‫سواالت مطرح شده خ واهد بود‪ .‬اقای ظ ریف درباره‬ ‫مسائل خانوادگی و فرزندان خود‪ ،‬زندگ ی اش در‬ ‫امریکا‪،‬موضوعگرین کارتش‪،‬اینکهگفتهم ی شود‬ ‫ی با سوروس‬ ‫او واسطه مالقات سی د محمد خاتم ‬ ‫بوده و ارتباطش با بایدن توضیحات قانع کننده ای‬ ‫را به نمایندگان داد و نظر کمیس��یون را جلب‬ ‫کرد‪ .‬همچنین از اقای عل��وی درباره ارتباطش‬ ‫با دس��تگاه اطالعات و چرایی ردصالحیتش در‬ ‫انتخابات مجلس سوال ش��د که او نیز خیلی‬ ‫ش��فاف به ابهامات مطرح ش��ده جواب گفت و‬ ‫برداشتم این است که اکثریت اعضای کمیسیون‬ ‫امنیت ملی پاس��خ ها را خیلی صادقانه دیدند‪.‬‬ ‫درباره اقای دهقان نیز همه اعضای کمیسیون با‬ ‫توانمندی های او اشنا و از انتخابش ب رای تصدی‬ ‫وزارت دفاع راضی بودند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬رای اعتماد باالیی از مجلس‬ ‫کس��ب م ی کنند‪ .‬نمایندگان انها را خوب‬ ‫م ی شناس��ند و تعامالت خوبی با مجلس‬ ‫داش��تند‪ .‬مخصوصا اقای رحمان ی فضلی‬ ‫سابقه نمایندگی دارد و در مجلس هشتم‬ ‫و نهم رئیس دیوان محاسبات بوده‪ .‬از این‬ ‫یدانند‪.‬‬ ‫نظر نمایندگان او را فردی مجلسی م ‬ ‫درب�اره اق�ای میل�ی منف�رد ه�م بح�ث واقع�ه‬ ‫کوی دانشگاه مطرح است؟‬ ‫سیاست‬ ‫به نظر ش�ما اقایان پورمحمدی‬ ‫و رحمان ی فضل�ی م ی توانن�د از‬ ‫مجلس رای اعتماد بگیرند؟‬ ‫قطعا مجلس حساسیت نشان م ی دهد و به چنین افرادی رای‬ ‫اعتماد نم ی دهد‪ .‬بر همین اس��اس یک وزیر پیشنهادی در‬ ‫جلسه خصوصی با رهبرانقالب گفته‪« :‬تقلبی در انتخابات‪88‬‬ ‫انجام نشده و نتیجه اعالم ی درست بوده»‪ ،‬بعد از این صحبت‪،‬‬ ‫مقام معظم رهبری به ان فرد فرمودند ک��ه «این حرف را در‬ ‫مجامع عمومی علنی مطرح کنید» اما این کار انجام نشد؛ یا‬ ‫وقتی از بعضی وزرای پیشنهادی درباره فتنه سوال م ی شود‪،‬‬ ‫م ی گویند‪« :‬ما در کشور نبودیم»‪« ،‬از این مسائل بگذریم»‪،‬‬ ‫«حاال ان اتفاق گذش��ته» در صورتی که اینطور نیست‪ .‬این‬ ‫مسائل ب رای رای اعتماد مجلس به وزرا معیار مهمی است‪.‬‬ ‫در مورد اقای علوی علت رد صالحیت او در‬ ‫انتخابات مجلس چه بود؟‬ ‫چنین کسی در میان وزرای پیشنهادی وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬با تفاس��یر یاد ش��ده منظور ما از نقش افرینی در‬ ‫فتنه‪ ،‬حضور و فعالیت در انتخابات س��ال ‪ 88‬به نفع نامزدی‬ ‫خاص نیست‪ ،‬به عبارت دیگر همه کس��انی که در سال ‪88‬‬ ‫به حمایت از کاندیداهایی غیر از احمدی نژاد فعال بودند نقش‬ ‫ایفا کردند‪ ،‬ستاد انتخاباتی زدند‪ ،‬موضع گیری کردند‪ ،‬حمایت‬ ‫کردند‪ .‬اینها همه فتنه گر نیستند چون خیلی افراد بعد از انکه‬ ‫مقام معظم رهبری اعالم موضع کردند‪ ،‬گفتند نظر معظم له را‬ ‫یدانند‪.‬‬ ‫فصل الخطاب م ‬ ‫باالخره چنین کسی در میان وزرا وجود دارد یا خیر؟‬ ‫‪ l‬مجلس انتظار دارد که وزرای پیش��نهادی موضع‬ ‫خود را در قبال فتنه‪ 88‬اعالم کنند‪ .‬ما نم ی گوییم همه وزرای‬ ‫معرفی شده یا برخی از انها در فتنه دخیل بودند بلکه انتظار‬ ‫داریم حاال که همه چیز روشن است و م ی دانیم که تقلبی در‬ ‫انتخابات ‪ 88‬رخ نداده و رهبر انقالب این حادثه را به عنوان یک‬ ‫شاخص ب رای س��نجش نیروهای متعهد نظام مطرح کردند‬ ‫و چند هفته قبل نیز دوباره روی این موضوع تاکید داش��تند‪،‬‬ ‫از وزرای پیش��نهادی م ی خواهیم که موض��ع کنونی خود را‬ ‫خیلی روشن در قبال فتنه بیان و ان حادثه را محکوم کنند؛‬ ‫اگر اینجا کسی بگوید که فتنه ای رخ نداده یا فتنه چیست؟‬ ‫‪ l‬او صادقان��ه توضی��ح داد بع��د از‬ ‫ت ش��ده‪ ،‬با اعضای‬ ‫انکه مطلع ش��د ردصالحی ‬ ‫شورای نگهبان جلسه داش��ته و واقعا مبنایی‬ ‫ب رای رد صالحی��ت او وجود نداش��ت و حتی برخ��ی اعضای‬ ‫شورای نگهبان نیز گفته بودند که از این ردصالحیت متاسف‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫اقای ظریف درباره واسطه گری خود ب رای دیدار اقای‬ ‫خاتمی و سوروس چه گفت؟‬ ‫‪ l‬او خیلی صادقان��ه این مالق��ات را تکذیب کرد و‬ ‫حتی گفت چنین دیداری با شکل و توصیف اعالم شده وجود‬ ‫نداشت‪ ،‬چون اصال چنین هتلی در امریکا نیست‪ .‬در ثانی گفت‬ ‫مسئولیت واسطه گری این مالقات نیز برعهده اش نبوده و هر‬ ‫صحبتی در این باره کذب محض است‪.‬‬ ‫اگر صحبتی دارید بفرمایید‪.‬‬ ‫‪ l‬انشاءاهلل با تعامل مجلس ش��اهد تشکیل دولتی‬ ‫متعهد و توانمند باشیم‪ .‬مردم انتظارات زیادی دارند‪ .‬مشکالت‬ ‫اقتصادی مردم را اذیت م ی کند‪ ،‬تورم لجام گسیخته ای در کشور‬ ‫وجود دارد‪ .‬در عرصه بی ن المللی تحریم ه��ا روز به روز درحال‬ ‫افزایش است‪ .‬بحث پرونده هس��ته ای الینحل مانده‪ ،‬در کل‬ ‫انصافا کار سختی پیش روی دولت یازدهم است‪ .‬امیدواریم با‬ ‫تعامل دولت و مجلس شاهد انتخاب کابینه ای قوی و پ ر تالش‬ ‫باشیم تا همه قوا با هم کار کنند و بتوانند موفقی ت های بزرگی‬ ‫را به دست اورند‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫گزارش‬ ‫نجفیومخالفانش‬ ‫سیاست‬ ‫محمدعلی نجفی و علی جنتی چگونه برای حوزه های فرهنگ‬ ‫و اموزش گزینه وزارت شدند؟‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫‪5‬‬ ‫اینکه یازدهمین دوره ریاست جمهوری اسالمی ای ران در‬ ‫حالی اغاز شد که رئی س جمهور منتخب در همان روز مراسم‬ ‫تحلیف خود در مجلس فهرست پیشنهادی وزی ران کابینه اش‬ ‫را ارائه کرد‪ ،‬شاید به این علت باشد که در کمتر دوره ای به این‬ ‫اندازه بازار گمان هزن ی ها ب��رای اعضای جدید هیات دولت داغ‬ ‫بوده است‪ .‬البته شاید این رونق بازار گمانه زن ی ها خود از انجا‬ ‫ناشی شده باش��د که دولت جدید با ش��عار اعتدال بر سر کار‬ ‫امده و طبعا هر طیف و گروهی ش��انس خود را ب رای ورود به‬ ‫هسته اصلی اجرایی کشور ممکن م ی دانسته‪ ،‬اما به هر حال‬ ‫این روند م ی رفت که شرایط فرسایشی ب رای رئی س جمهور‬ ‫منتخب و یاران نزدیکش ایجاد کند که از این رو‪ ،‬انها از مهلت‬ ‫ی وزی ران‬ ‫دو هفته ای پس از مراسم تحلیف ب رای اعالم اسام ‬ ‫‪44‬‬ ‫پیشنهادی صرف نظر کردند‪.‬‬ ‫در کنار ح��وزه اقتصادی‪ ،‬بخش فرهنگ��ی کابینه نیز‬ ‫ازجمله بخش هایی بود که بحث بر سر ان بسیار بود‪ .‬بخش‬ ‫فرهنگ��ی کابینه‪ ،‬تنها وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی را‬ ‫شامل نم ی شود‪ ،‬بلکه وزارت اموزش و پرورش‪ ،‬وزارت علوم‪،‬‬ ‫تحقیق��ات و فن��اوری و بخش هایی چون س��ازمان می راث‬ ‫فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردش��گری و حتی وزارت ورزش و‬ ‫جوانان را هم در این بخش م ی ت��وان تصور کرد‪ .‬البته درباره‬ ‫وزارت ورزش و جوانان عمال وضع به این صورت است که وجه‬ ‫ورزشی ان کامال غلبه یافته و بحث های مربوط به جوانان را‬ ‫عمال متروکه کرده است‪ .‬در زمینه وزارت علوم نیز رفته رفته‬ ‫ی بر وج��ه فرهنگی غلبه یابد‪ ،‬عمال‬ ‫به جای انکه وجه علم ‬ ‫مساله و بحث ها تحت تاثیر سیاست قرار گرفته است‪ .‬رئیس‬ ‫سازمان می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری هم که‬ ‫در مقام معاونت ریاست جمهور قرار دارد‪ ،‬به کسب رای اعتماد‬ ‫مجلس شورای اس�لامی نیازی ندارد‪ ،‬م ی ماند یکی وزارت‬ ‫فرهنگ و ارشاد اس�لامی که مستقیما با موضوع فرهنگ و‬ ‫امور هنرمندان مربوط است و دیگری وزارت اموزش و پرورش‬ ‫که در حوز ه فرهنگی‪ ،‬به واسطه تربیت میلیون ها دانش اموز‬ ‫کودک و نوجوان ای رانی و به نوعی پرورش دهنده انها‪ ،‬نقشی‬ ‫کلیدی در وضعیت حال و اینده کشور ایفا م ی کند‪.‬‬ ‫محمدعلی نجفی که حاال به عنوان گزینه پیشنهادی‬ ‫ب رای کسب عنوان دوازدهمین دوره وزیری اموزش و پرورش‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران معرفی ش��ده‪ ،‬پی ش ت��ر و در دوره‬ ‫شش��م این وزارتخانه نیز تصدی ان را برعهده داشته است‪.‬‬ ‫غالمحسین شکوهی‪ ،‬محمدعلی رجایی‪ ،‬محمدجواد باهنر‪،‬‬ ‫عل ی اکبر پرورش و سیدکاظم اکرمی پیش از نجفی عهده دار‬ ‫این مس��ئولیت بودند و پس از دوره وزارت او هم به ترتیب‪،‬‬ ‫حس��ین مظفر‪ ،‬مرتضی حاجی‪ ،‬محمود فرشیدی‪ ،‬علیرضا‬ ‫عل ی احمدی و حمیدرضا حاج ی بابایی عهده دار این مسئولیت‬ ‫علی جنتی مخالفان چندانی‬ ‫پیش روی خود نمی بیند و‬ ‫به احتمال زیاد به بهارستان‬ ‫خواهد رفت‬ ‫کرده؛ حتی البی با اصولگرایانی که از مخالفان جدی اش به‬ ‫نظر می رسند‪.‬‬ ‫مردی با نام خانوادگی جنتی‬ ‫سیاست‬ ‫اما در حال ی که گفته م ی ش��د پیش��نهاد شده که تیم‬ ‫روحانی به خاطر ضعف نیروی انس��انی در ح��وزه فرهنگ‪،‬‬ ‫مجموعه فرهنگی کابینه را به تیم خاتمی بسپارد و در عین‬ ‫حال گزینه هایی چ��ون احمد مس��جدجامعی‪ ،‬محمدجواد‬ ‫حق شناس‪ ،‬محمدعلی زم‪ ،‬علی مطهری و سیدرضا صالحی‬ ‫نیز ب رای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی بارها نام برده‬ ‫م ی شدند که از این میان گزینه مسجدجامعی‪ ،‬هم محتمل تر‬ ‫شده بود و هم اینکه عالوه بر اقبال از جانب هنرمندان‪ ،‬تنها‬ ‫فردی بود که سیدمحمد خاتمی در یک جمع عمومی از او نام‬ ‫برده بود‪ ،‬در نهایت این علی جنتی بود که در روزهای پایانی‬ ‫مانده به مراس��م تحلیف نامش به میان امد و در نهایت در‬ ‫فهرس��ت پیش��نهادی رئی س جمهور منتخب جای گرفت؛‬ ‫گزینه ای که نامش به دلیل نس��ب خانوادگی‪ ،‬به شدت مورد‬ ‫توجه قرار گرفت‪ .‬البته علی جنتی دیدگاه های خود را همراستا‬ ‫با دیدگاه های پدرش ایت اهلل احمد جنتی نم ی داند و م ی گوید‪:‬‬ ‫«مسائل فکری‪ ،‬موروثی نیست‪».‬‬ ‫او وع��ده داده در صورت انتخاب ش��دن به عنوان وزیر‬ ‫فرهنگ و ارشاد اس�لامی دولت یازدهم ای ران به وعده های‬ ‫انتخاباتی حسن روحانی جامه عمل بپوشاند و وضعیت این‬ ‫وزارتخانه با انچه در دولت محمود احمدی نژاد بوده‪ ،‬متفاوت‬ ‫شود و در جهت تلطیف فضای فرهنگی ای ران و ارتباط نزدیک‬ ‫با هنرمندان گام ب��ردارد‪ .‬جنتی در ج��ای دیگری گفته ب رای‬ ‫پذیرفتن پیش��نهاد وزارت ارشاد از س��وی روحانی‪ ،‬با پدرش‬ ‫مشورت نکرده و فقط به او اطالع داده است‪ .‬او نظر پدرش را‬ ‫درباره مسئولیت پیش روی خود این طور عنوان کرده است‪:‬‬ ‫«ایش��ان هم نظرش��ان این بود که وزارت ارش��اد مشکالت‬ ‫فراوانی دارد و اگر به وزارتخانه دیگری م ی رفتم‪ ،‬بهتر بود‪».‬‬ ‫علی جنت��ی‪ ،‬فرزند ایت اهلل احمدجنتی‪ ،‬دبیر ش��ورای‬ ‫نگهبان در سال ‪ ۱۳۲۸‬به دنیا امده است‪ .‬پس از گذراندن دوران‬ ‫متوسطه و دبیرستان در مدرس��ه علمیه منتظریه (حقانی)‪،‬‬ ‫تحصیالت حوزوی خود را اغاز کرد و به مدت ‪ ۱۰‬سال در زمینه‬ ‫ادبیات عرب‪ ،‬منطق‪ ،‬فلسفه‪ ،‬اقتصاد اسالمی و فقه و اصول‬ ‫ش اندوخت‪ .‬جنتی پس از پایان سطح‪،‬‬ ‫نزد استادان حوزه دان ‬ ‫دروس خارج فقه و اصول را نزد حضرات ایات شبیری زنجانی‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫بوده اند‪ .‬درواقع م ی توان گفت محمدعلی نجفی تنها فردی‬ ‫است که در صورت جلب نظر مجلس نهم در دو نوبت مجزا در‬ ‫این وزارتخانه مشغول به فعالیت شده است‪.‬‬ ‫او البته سابقه تصدی گری مسئولی ت های اقتصادی را‬ ‫هم در کابینه اصالحات و نیز عضویت شورای شهر ته ران را‬ ‫نیز در کارنامه دارد و از این رو‪ ،‬پس از کش وقوس هایی که در‬ ‫زمینه گمانه زنی پست پیش��نهادی به او ازجمله در معاونت‬ ‫نظارت و راهبردی (س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی س��ابق)‬ ‫وجود داشت‪ ،‬درنهایت ب رای پس��ت وزارت اموزش و پرورش‬ ‫تثبیت شد‪ .‬البته دفعه قبل که او وزیر اموزش و پرورش بود‪،‬‬ ‫بحث هایی حاش��ی ه ای درباره گرایش های فک��ری او به نوع‬ ‫خاصی از نظام های اموزشی غرب وجود داشت؛ تا جایی که‬ ‫از س��وی مخالفانش به گرایش های سکوالر متهم م ی شود‬ ‫گرچه هرگز خودش به صورت اساس��ی به این نقدها پاسخ‬ ‫نگفته است‪.‬‬ ‫محمدعلی نجفی ک��ه ‪ 23‬دی ‪ 1330‬در ته ران به دنیا‬ ‫امد و در دبیرس��تان مروی واقع در ناصر خس��رو تحصیالت‬ ‫متوسطه را به پایان رساند‪ ،‬پس از گذراندن تحصیالت خود‬ ‫در رشته ریاضی در دانشگاه ش��ریف‪ ،‬ب رای ادامه تحصیل به‬ ‫امریکا رفت و در موسسه فناوری ماساچوست (‪ )M.I.T‬دوره‬ ‫کارشناس ی ارشد را طی کرد‪ ،‬اما به دلیل فعالی ت های مربوط‬ ‫به پشتیبانی از حرکت انقالب اسالمی در ای ران‪ ،‬دوره دکترای‬ ‫خود را ناتمام گذاشته و به ای ران بازگشت‪.‬‬ ‫نجف��ی در چندی��ن دوره به عن��وان وزی��ر ام��وزش و‬ ‫پرورش و وزیر ام��وزش عالی خدمت کرد ام��ا پس از دولت‬ ‫هاشم ی رفسنجانی با حکم س��ی د محمد خاتمی به ریاست‬ ‫سازمان ب رنامه و بودجه منصوب شد‪.‬‬ ‫در واقع پیش از این نیز ‪ 9‬سال سابقه وزارت در اموزش و‬ ‫پرورش را داشت و طبق اظهارات خودش در سال ‪ 67‬به وزارت‬ ‫اموزش و پرورش وارد شد و از سال ‪ 68‬که هاشم ی رفسنجانی‬ ‫ریاست جمهوری را ب ر عهده گرفت‪ ،‬به عنوان وزیر در این کابینه‬ ‫معرفی شد‪ .‬همچنین از سال ‪ 72‬و دور دوم ریاست جمهوری‬ ‫دولت سازندگی به عنوان وزیر اموزش و پرورش فعالیت کرد‬ ‫که این اشتغال تا روی کار امدن دولت اصالحات ادامه داشت‪.‬‬ ‫او البته در دولت اصالحات نیز در پستی دیگر به کار گرفته شد‪.‬‬ ‫نجفی از اعضای اولیه و موثر حزب کارگزاران سازندگی‬ ‫محسوب م ی شود و تغییر در نظام اموزشی ب ه ترمی واحدی‪،‬‬ ‫افزایش چشمگیر حقوق معلمان ب رای نخستین بار و ایجاد‬ ‫مدارس نمونه دولت��ی و غی رانتفاع��ی در کارنامه کاری اش‬ ‫به عنوان مهمترین اقدامات او در دوران س��ازندگی محسوب‬ ‫م ی شود‪ .‬او در پاییز ‪ ۱۳۸۵‬هم با قرار گرفتن در لیست ائتالف‬ ‫اصالح طلبان نامزد ش��رکت در انتخابات شورای شهر ته ران‬ ‫شد و توانست همراه احمد مسجد جامعی‪ ،‬معصومه ابتکار و‬ ‫ هادی ساعی از این لیست در جمع ‪ ۱۵‬نفره شورای شهر ته ران‬ ‫قرار بگیرد و با تمدید دوره‪ ،‬تاکنون نیز در شورای شهر ته ران‬ ‫فعالیت داشته است‪.‬‬ ‫س��وابق اجرایی محمدعل��ی نجفی عبارت اس��ت از‬ ‫رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان از سال ‪ 1359‬تا ‪ ،1360‬وزیر‬ ‫فرهنگ و اموزش عالی از سال ‪ 1360‬تا ‪ ،1363‬معاون اموزشی‬ ‫صدا و سیما از س��ال ‪ 1365‬تا ‪ ،1367‬وزیر اموزش و پروش از‬ ‫س��ال ‪ 1367‬تا ‪ ،1376‬معاون رئی س جمهور و رئیس سازمان‬ ‫برنامه و بودجه از سال ‪ 1376‬تا ‪ ،1379‬مشاور رئی س جمهور‬ ‫و وزیر صنایع و معادن از س��ال ‪ 1379‬تا ‪ ،1384‬عضو شورای‬ ‫اسالمی ش��هر ته ران از س��ال ‪ 1386‬تا کنون‪ ،‬استاد ریاضی‬ ‫دانشگاه صنعت ی شریف از س��ال ‪ 1358‬تا کنون‪ ،‬عضویت در‬ ‫ش��وراهای عالی انقالب فرهنگی‪ ،‬اموزش و پرورش‪ ،‬علوم و‬ ‫تحقیقات و فناوری و شورای فرهنگ عمومی و عضویت در‬ ‫هیات امنای چند دانشگاه‪ ،‬پژوهشگاه و چند بنیاد‪ ،‬موسسه‬ ‫خیریه و غی رانتفاعی‪ .‬نجفی اکنون از پس��ت های سیاسی و‬ ‫اقتصادی دور شده و ش��اید از این نظر چندان راضی به نظر‬ ‫نرسد‪ .‬با این حال تالش هایش را ب رای کسب رای اعتماد اغاز‬ ‫یوسف صانعی و اذری قمی گذراند‪.‬‬ ‫وزیر ارش��اد پیش��نهادی رئی س جمهور در سال ‪۱۳۵۴‬‬ ‫پس از ی��ک دوره مبارزه و درگیری با س��اواک‪ ،‬با مش��ورت‬ ‫شهی د بهشتی و ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی عازم سوریه و‬ ‫لبنان شد و مدتی در این دو کشور اقامت کرد‪ .‬بعد از پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی‪ ،‬مسئولی ت هایی چون مدیریت صدا وسیمای‬ ‫جمهوری اسالمی مرکز اهواز‪ ،‬نمایندگی قوه قضائیه در شورای‬ ‫ی اسالمی ای ران‪ ،‬استانداری‬ ‫سرپرستی صداوسیمای جمهور ‬ ‫خوزستان‪ ،‬عضویت در ستاد قرارگاه خاتم االنبیا و ریاست دفتر‬ ‫جانشین فرماندهی کل قوا‪ ،‬استانداری خ راسان‪ ،‬معاونت امور‬ ‫بی ن الملل وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی‪ ،‬سفیر ای ران در‬ ‫کویت و معاونت سیاسی وزارت کشور را تجربه کرد‪.‬‬ ‫او که در مقطعی به عنوان مدیر شبکه اول سیما فعالیت‬ ‫کرده‪ ،‬مسئولی ت های دیگری را نیز تجربه کرده که بعضی از‬ ‫انها عبارتند از‪ :‬قائم مقام سازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی‪،‬‬ ‫مشاور وزیر امور خارجه و رئیس کمیته فرهنگی – اجتماعی‬ ‫ش��ورای عالی امنیت ملی‪ ،‬معاون سیاس��ی وزارت کشور و‬ ‫پژوهشگر سیاست خارجی در مرکز تحقیقات استراتژیک‪.‬‬ ‫پیشینه و تخصص جنتی بیشتر در حوزه های سیاست‬ ‫خارجی و وزارت کش��ور بوده‪ ،‬اما به هر حال از همان اول به‬ ‫نظر م ی رسید باتوجه به مشی معتدلی که در سال های گذشته‬ ‫داش��ته و همچنین ترکیب و سمت و س��وی مجلس‪ ،‬ب رای‬ ‫کسب رای اعتماد مشکلی نداشته باشد‪ ،‬هرچند برخی زمزمه ها‬ ‫پیش امده بود که شاید نتواند نظر مساعد مجلس را به دالیلی‬ ‫جلب کند‪ .‬مشهور است علی جنتی که زمانی مسئول دفتر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در زمان ریاست مجلس شورای اسالمی‬ ‫بوده‪ ،‬در این س��ال ها‪ ،‬با او‪ ،‬ناطق نوری و سیدمحمد خاتمی‬ ‫روابط و مراودات نزدیکی داشته است‪ .‬گویا جنتی هم در دوران‬ ‫وزارت خاتمی و هم در دوران ریاست جمهوری اش از مدی ران‬ ‫او بوده و هرچند که در ابتدای دولت احمدی نژاد هم از مدی ران‬ ‫وزارت کشور محسوب م ی شد‪ ،‬اما در جریان انتخابات مجلس‬ ‫هشتم‪ ،‬به کویت عودت داده شد تا در سمت سفیر از فضای‬ ‫سیاسی داخلی دور باشد‪.‬‬ ‫تاکنون ناصر میناچی‪ ،‬عباس دوزدوزانی‪ ،‬عبدالمجید‬ ‫معادی خواه‪ ،‬سیدمحمد خاتمی‪ ،‬علی الریجانی‪ ،‬مصطفی‬ ‫میرس��لیم‪ ،‬س��ی د عطاءاهلل مهاجرانی‪ ،‬احمد مسجد جامعی‪،‬‬ ‫محمدحسین صفار هرندی و سی د محمد حسینی به عنوان‬ ‫وزیر در راس وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی مشغول به کار‬ ‫بوده اند و وزیر ارش��اد دولت یازدهم نی��ز یازدهمین وزیر این‬ ‫وزارتخانه محسوب م ی شود‪g .‬‬ ‫نجفیازاعضایاولیهوموثر‬ ‫کارگزارانمحسوبمی شود‬ ‫وتغییردرنظاماموزشی‬ ‫ب هترمی واحدی‪،‬افزایش‬ ‫چشمگیرحقوقمعلمانبرای‬ ‫نخستینباروایجادمدارس‬ ‫نمونهدولتیوغیرانتفاعیدر‬ ‫کارنامهکاری اشبه عنوان‬ ‫مهمتریناقداماتاودردوران‬ ‫سازندگیمحسوبمی شود‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دیپلماتیکهتکرارنمی‪‎‬شود‬ ‫اقای دیپلمات‬ ‫امیدواری هایی ب رای‬ ‫وزارت خارجه‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫محمدج�واد ظری�ف‪ ،‬وزی�ر‬ ‫خارجه پیشنهادی حس�ن روحانی‬ ‫در کتاب اقای س�فیر‪ ،‬دکترین خود‬ ‫را در حوزه سیاس�ت خارجی ایران‬ ‫مطرح کرده اس�ت‪ .‬او در عین حال‬ ‫با نگاه�ی تحلیل�ی به دیپلماس�ی‬ ‫جمهوری اسلامی ای�ران نگاه�ی‬ ‫اسیب شناسانهداشتهاست‬ ‫گزارش‪ :‬مهدی احمدی‬ ‫‪1‬‬ ‫پس از پیروزی انقالب اس�لامی‪« ،‬سیاست خارجی و‬ ‫دیپلماسی جمهوری اسالمی» موضوع تحقیق هزاران کتاب‪،‬‬ ‫رساله دانشگاهی و مقاالت علمی بوده اس��ت‪ .‬از پروفسور‬ ‫روح اهلل رمضانی در امریکا گرفته تا اس��تادان دانش��گاهی با‬ ‫گرایش های مختلف فکری در ای��ران به جنب ه های تئوریک‬ ‫سیاس��ت خارجی در س��طح جهان و ای ران پرداخته اند‪ .‬حتی‬ ‫برخی از محققان سیاس��ت خارجی دول��ت خاصی را محور‬ ‫تحقیق قرار داده اند؛ «سیاست خارجی جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫در دولت احمدی نژاد»‪« ،‬سیاست خارجی جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران در دوران سازندگی» یا «سیاست خارجی توسع ه گرا» از‬ ‫جمله این اثار مکتوب هستند‪ .‬تا پیش از این تالش م ی شد‬ ‫ارزش های جمهوری اسالمی در قالب و چارچوب تئوری های‬ ‫روابط بی ن الملل و سیاست خارجی تبیین شود‪.‬‬ ‫هرچه کتاب و اثار مکتوب در دسترس وجود دارد تنها به‬ ‫‪46‬‬ ‫«اقای سفیر»‬ ‫وزیر می شود؟‬ ‫مروری بر کتاب وزیر خارجه پیشنهادی روحانی‬ ‫مانیفست سیاست خارجی محمدجواد ظریف؛ از نظر تا عمل‬ ‫جنبه های تئوریک سیاست خارجی پرداخته و شاید به نوعی‬ ‫مباحث و موضوعات پرداخته شده انتزاعی به نظر اید‪.‬‬ ‫دانش��جویان علم سیاس��ت تعریف دیپلماس��ی را در‬ ‫کتاب ها اینگونه م ی خواندند که «دیپلماس��ی عبارت است‬ ‫از فن و هنر بهره گی��ری از کلیه امکان��ات در جهت تامین‬ ‫منافع ملی در صحنه روابط بی ن الملل» اما ما به ازای خارجی‬ ‫و مصداقی را کمتر یا ش��اید به هیچ وجه در کتاب ها و منابع‬ ‫علمی پیدا نم ی کردند‪ .‬حتی بعضی از حوادث و موضوعات‬ ‫مهم و اثرگذار در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسالمی‬ ‫به صورت خاطره و روز ش��مار برخی مسئوالن ارشد نظام به‬ ‫رشته تحریر درامده است و باالتر از ان اثاری نم ی توان یافت‪.‬‬ ‫اما به تازگی کتابی در قالب گفت وگو با «محمد جواد ظریف»‬ ‫منتشر شده است که در ان از خاطره گویی صرف فراتر رفته و‬ ‫مصاحب ه شونده تالش کرده عالوه بر بیان واقعه‪ ،‬جنب ه های‬ ‫تئوریک روابط خارجی جمهوری اسالمی را تشریح و تبیین‬ ‫کند‪ .‬ظریف ‪54‬ساله که با فش��ار خود در مرداد‪ 89‬بازنشسته‬ ‫شده است در کتاب «اقای سفیر» به دلیل حضور در باالترین‬ ‫س��طوح دیپلماتیک جمهوری اس�لامی تصوی��ر کاملی از‬ ‫سیاست خارجی کشور ارائه کرده است‪ .‬اقای دیپلمات پیش‬ ‫از انقالب در ‪ 17‬س��الگی و با اصرار خودش ب رای تحصیل به‬ ‫امریکا م ی رود‪ .‬ابتدا کامپیوتر را ب رای تحصیل انتخاب م ی کند‪،‬‬ ‫اما «پس از پیروزی انقالب روزی اقای شیخ االس�لام با بنده‬ ‫صحبت کردند و گفتند ک��ه همه م ی توانند یک متخصص‬ ‫کامپیوتر ش��وند‪ ،‬اما هر کس��ی نم ی تواند ب��رای جمهوری‬ ‫اسالمی یک سیاستمدار خوب باشد‪ .‬تغییر رشته و در نتیجه‬ ‫مسیر زندگی و تقدیر بنده به خاطر فرمایشات و اصرار ایشان‬ ‫بر این امر اتفاق افتاد»‪( .‬راجی‪ ،‬محمد مهدی – اقای س��فیر‪،‬‬ ‫گفت وگو با محمدجواد ظریف‪ ،‬نشر نی‪ ،‬ته ران‪)1392 ،‬‬ ‫تا پیش از این همواره کلیش��ه ها و گزاره های ثابتی از‬ ‫سیاس��ت خارجی در ذهن ما نقش بسته اس��ت‪ .‬مثال همه‬ ‫ما به نوعی این خبر را شنیده ام که ش��عر «بن ی ادم اعضای‬ ‫یکدیگرند‪ »...‬سر در سازمان ملل نصب شده است‪ ،‬اما ظریف‬ ‫تمایلبهعادی سازیروابط‬ ‫چ راانگلیس ی هامایلبهرابطه‬ ‫با ای ران هستند؟‬ ‫قبل از اینکه احمدی نژاد به برکنار کردن بنده اقدام‬ ‫کنند‪ ،‬درخواست کرده بودم که م را از ادامه کار معاف کنند‬ ‫و این درخواست را خدمت رهبری از طریق دفتر مطرح‬ ‫کردم‪ .‬این درخواست مورد موافقت ایشان قرار نگرفت‬ ‫من بسیار از انتخاب جانشینم خوشحال شدم‪ .‬حتی‬ ‫یکی از نش�انه های این خوشحالی این است که من که‬ ‫ب ه شدت سیگار م ی کشیدم از خوشحالی این جاب ه جایی‬ ‫از روزی ک�ه جانش�ینم ویزا گرف�ت تا به امروز س�یگار‬ ‫نکشیده ام‪ .‬الحمداهلل چهار سال است که لب به سیگار‬ ‫نزده ام‪ ،‬در صورتی که روزانه سه سیگار برگ م ی کشیدم‬ ‫گفت وگو با پیروز‬ ‫مجتهدزاده درباره اینده‬ ‫روابط ای ران و انگلیس‬ ‫در دوره دوم اقای خاتمی یکی از شرایط تندروهای‬ ‫چپ مجلس شش�م برای اینکه به دکتر خ�رازی رای‬ ‫اعتماد بدهند این بود ک�ه مرا از معاونت ع�زل کند‪...‬‬ ‫اف�راد جناح چ�پ مدتی بی�کار بودن�د اما پ�س از ان‬ ‫درس خواندن�د و بر معلوم�ات و درک سیاس ی ش�ان‬ ‫افزوده شد‬ ‫اقای خاتمی رئیس جناح چپ نب�ود‪ .‬رئیس جناح‬ ‫چ�پ کس�انی مانن�د اق�ای موس�وی خوئین ی ها و در‬ ‫سیاست خارجی اقای بهزاد نبوی بودندکه دیدگاه های‬ ‫بسیار تندی داشتند‬ ‫اقای سفیر‬ ‫گفت وگو با محمدجواد ظریف‬ ‫نشر نی‬ ‫تعداد صفحات‪ 368 :‬صفحه‬ ‫سال چاپ‪1392 :‬‬ ‫قیمت‪ 150.000 :‬ریال‬ ‫از نظر انجمن دفتر حفاظت ما در واشنگتن به دست‬ ‫کسانی اداره م ی شد که ارتباط زیادی با انقالب اسالمی‬ ‫نداشتند‪.‬افرادی نظیر اقای سعید امامی و اکثر اعضای‬ ‫انجمن برخالف من‪ ،‬نسبتا تند عمل م ی کردند و مشی‬ ‫بس�یار انقالبی داش�تند‪ .‬در هم�ان زمان ب�ود که انگ‬ ‫لیبرالی به من زده شد‬ ‫وجود نداشته و اقداماتی هم که صورت گرفته‪ ،‬یا به درستی‬ ‫تعبیر نشده و نشانه ضعف ان کشور قلمداد گشته یا به وسیله‬ ‫دخالت کشورهای دیگر و ع وامل خارجی از بین رفته و به مسیر‬ ‫نادرستی هدایت شده است‪(».‬ص‪)167‬‬ ‫نماینده پیش��ین ای ران در س��ازمان ملل در صفحات‬ ‫متع��ددی از کت��اب به جزئی��ات رواب��ط ای��ران و امریکا در‬ ‫موضوعاتی مثل ع راق‪ ،‬افغانستان و لبنان و سایر موضوعات‬ ‫بی ن المللی پرداخته است‪ .‬وی چشم انداز روابط ای ران و امریکا‬ ‫را این گونه ترس��یم م ی کند‪ ...« :‬در مناسبات پیچیده روابط‬ ‫بی ن الملل‪ ،‬شرایط انتقالی الزاما یک هفته‪ ،‬دو هفته‪ ،‬یک ماه‪،‬‬ ‫یک سال و دو سال نبوده اس��ت‪ .‬حتی بعضی اوقات شرایط‬ ‫انتقالی ‪ 20‬و ‪ 50‬سال به طول انجامیده است‪ .‬گروه های زیادی‬ ‫از این شرایط به رغم شکنندگی و خط رناک بودنش‪ ،‬بهره مند‬ ‫م ی ش��وند‪ ،‬لذا بنده افقی ب رای این وضعی��ت نم ی بینم‪ .‬من‬ ‫اعتقاد دارم ای ران و امریکا همیشه اختالفات دیدگاه هایشان را‬ ‫حفظ خواهند کرد‪ .‬اما می زان تنش بین انها متغیر خواهد بود‪.‬‬ ‫فکر م ی کنم فعال یک می زان کنترل شده از تنش ادامه پیدا‬ ‫کند‪( ».‬ص ‪)177‬‬ ‫در طول حیات جمهوری اسالمی برخی حوادث و وقایع‬ ‫مثل جنگ تحمیلی و مساله هسته ای به صورت خاص در‬ ‫تحوالت ای ران و جهان تاثیر داشته است‪ .‬ظریف‪ ،‬دیپلماسی‬ ‫جمهوری اس�لامی را در این موضوعات به صورت تفصیلی‬ ‫تشریح کرده است‪ ...« .‬در س��ال پایانی جنگ ای ران و ع راق‬ ‫ب راساس پیشنهاد اقای پرزدکوئیار‪ ،‬گروه اعضای دائم شروع‬ ‫به مذاکره کردند‪ .‬نتیجه جلساتی که میان اعضای دائم برگزار‬ ‫شد‪ ،‬قطعنامه ‪ 598‬است‪ .‬اصطالح جلس��ات ‪ P5‬نیز از انجا‬ ‫شروع شد‪( »...‬ص ‪)80‬‬ ‫کتاب «اقای سفیر» در صفحات متعددی به رابطه ای ران‬ ‫و ع راق در خالل بحث دیپلماسی جنگ درباره قطعنامه ‪598‬‬ ‫م ی پردازد‪ ...« .‬با ع راق ی ها مس��تقیما صحبت نم ی کردیم‪.‬‬ ‫سالنی در ژنو بود که دو میز رو به روی هم قرار داشت و پشت‬ ‫هرکدام از میزها یک سالن انتظار وجود داشت‪ .‬ما و تیم ع راقی‬ ‫هم زمان وارد م ی شدیم و بدون اینکه حتی با یکدیگر دست‬ ‫بدهیم م ی نشستیم‪( ».‬ص ‪)95‬‬ ‫ظریف تفس��یر جدیدی از جنگ ع راق و کویت اعالم‬ ‫م ی کند و م ی گوی��د‪ ...« :‬صدام احس��اس کرد ک��ه ای ران از‬ ‫موضعش راجع به معاهده ‪ 1975‬عقب نشینی نم ی کند و نیاز‬ ‫ع راق ب رای دسترس��ی به اب‪ ،‬از این جهت فراهم نم ی شود‪.‬‬ ‫بناب راین ع راق تصمیم گرفت به کویت حمله کند‪( ».‬ص ‪)96‬‬ ‫دیپلماس��ی هس��ته ای یک��ی دیگ��ر از موضوعات‬ ‫بین الملل‬ ‫که نماینده امریکا سخنرانی کرد و راجع به ای ران نیز جمله ای‬ ‫گفت‪ ،‬م��ا به این فکر افتادیم تا مش��ت محکم��ی بر دهان‬ ‫استکبار بکوبیم‪ .‬پس از مشورت س��ه نفره قرار شد که بنده‬ ‫در جواب قصه بزبز قندی را بگویم‪ .‬در ان جلسه گفتیم که ما‬ ‫این قصه ها را ب رای بچه هایمان تعریف م ی کنیم تا بدانند که‬ ‫چطور با استعمار مبارزه کنند‪( ».‬همان منبع‪ ،‬ص ‪)41‬‬ ‫ظریف در بخش هایی از کت��اب به جنب ه های تئوریک‬ ‫دشمنی ای ران و امریکا م ی پردازد و تحلیل م ی کند‪:‬‬ ‫«‪ ...‬از دریچه تئوریک‪ ،‬مشکل ای ران و امریکا عدم اعتماد‬ ‫به یکدیگر اس��ت و اینکه هیچ وقت تالشی ب رای فهمیدن‬ ‫نیات یکدیگر انجام نداده اند‪ .‬لذا اقدامات مثبت هر دو طرف به‬ ‫دلیل وجود این ذهنیت‪ ،‬ب ی نتیجه مانده و حتی به تندتر شدن‬ ‫سیاست ها هم انجامیده است‪ .‬به ه ر حال هی چ گاه سیاست‬ ‫مش��خص و مدونی به منظور بهبود روابط ای��ران و امریکا‬ ‫نامه مفص�ل و مس�تدل برقراری مجدد تاسیس�ات‬ ‫‪ ،UCF‬یعنی نامه شکس�تن تعلیق را بنده نوش�تم که‬ ‫از س�وی رهبری نیز برای نوشتن متن محکم و مستدل‬ ‫تشویقشدم‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫این باور بدون منبع را رد م ی کند و م ی گوید‪« :‬زمانی که من‬ ‫در بیست و یک یا بیست و دو سالگی وارد سازمان ملل متحد‬ ‫شدم‪ ،‬به دنبال این بیت م ی گشتم اما هیچ کجا نبود‪ .‬تا اینکه‬ ‫یک هنرمند اصفهانی از طریق خانم م��ن به بنده اطالع داد‬ ‫که من یک ف��رش پنج متر در پنج متر بافته ام و وس��ط این‬ ‫فرش شعر سعدی را با نخ طال نوشته ام‪ .‬این فرد اقای محمد‬ ‫صیرفیان بود که معروف ترین بافنده اصفهان است‪ .‬حداقل‬ ‫قیمت فرش هایش مت��ری ‪ 6 ،5‬میلیون تومان اس��ت‪ .‬این‬ ‫فرش ‪ 25‬متر بود و قیمت نداشت‪ .‬من با ایشان تماس گرفتم‪.‬‬ ‫گفت من تمایل دارم این فرش را به سازمان ملل متحد هدیه‬ ‫بدهم‪ ،‬به ش��رطی که ان را در یک جای خوب نصب کنند‪».‬‬ ‫(همان منبع ص ‪)216‬‬ ‫باتوجه به پیروزی انقالب اس�لامی در ای ران سیاست‬ ‫خارجی نظام جدید دستخوش تغییر و تحول اساسی م ی شود‪.‬‬ ‫یکی از این محورهای تغییر و تحول نح��وه و مدل رابطه با‬ ‫قدرت های بزرگ اس��ت‪ .‬این تغییر و تحول حتی بر س��ر در‬ ‫وزارت خارجه نیز سرایت م ی کند ‪ .‬ورودی ساختمان قدیمی‬ ‫وزارت خارجه به شعار «نه شرقی‪ ،‬نه غ ربی» مزین م ی شود تا‬ ‫به همه اعالم کنیم قرار است در دوره جدید سیاست مستقلی‬ ‫را در پیش گیریم‪ .‬اگر تا پیش از این نظام شاهنشاهی خود را‬ ‫شریک و متحد غرب م ی دانست‪ ،‬اینک قرار است سیاستی‬ ‫دیگر به کار ای��د‪ .‬ظریف جوان نحوه برخ��ورد با قدرت های‬ ‫بزرگ در راس ان امریکا را این گونه تشریح م ی کند‪« :‬بنده در‬ ‫سال ‪ 1361‬به عنوان کارمند محلی وارد نمایندگی شدم‪ .‬در ان‬ ‫زمان اصرار داشتیم که حتی اگر کسی یک کلمه نیز راجع به‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران صحبت کند‪ ،‬ما پاسخ ان را بدهیم‪.‬‬ ‫ی غ رب ی ها‬ ‫نتیجه اینکه هر روز به جای چند دقیقه س��خنران ‬ ‫درباره ای ران البه الی چندین مطلب دیگر‪ ،‬نیم ساعت در کمیته‬ ‫راجع به ای ران صحبت م ی ش��د‪ .‬ما به دس��ت خودمان بحث‬ ‫کمیته را به سمت ای ران سوق م ی دادیم‪( ».‬صص ‪)40 ،39‬‬ ‫بیان این خاط رات ش��اید به این دلیل است که از دولت‬ ‫احمدی نژاد زمان زیادی نگذشته و اقدامات خالف عرف وی‬ ‫ن ما باقی مانده‪ ،‬اما این کارها ب رای انقالب نیز‬ ‫همچنان در ذه ‬ ‫تجربه شده و ظریف معتقد است‪« :‬این از تجربیاتی به شمار‬ ‫م ی رود که ما به قیمت زیادی یاد گرفتیم‪ ،‬اما دوستان جدید‬ ‫نمی خواهند باور کنند اگر روش��مان را عوض کردیم از سر‬ ‫ب ی اعتقادی و ب ی غیرتی نبود‪ ،‬بلکه به خاطر تجربه کس��ب‬ ‫شده بود که االن دوباره ان کارها را تکرار نکنند‪ ».‬حتی ظریف‬ ‫و دوستانش در هیات نمایندگی ای ران ب رای مقابله با امریکا به‬ ‫داستان بزبزقندی نیز متوسل شده اند‪ ...« :‬یادم نم ی رود زمانی‬ ‫سوامریکادربارهایرانباهم‬ ‫انگلی ‬ ‫تفاهمدارند‬ ‫‪47‬‬ ‫پس از پیروزی انقالب روزی اقای شیخ االسالم با بنده‬ ‫صحبت کردند و گفتند که همه می توانند یک متخصص‬ ‫کامپیوتر ش�وند‪ ،‬اما هر کس�ی نمی تواند برای جمهوری‬ ‫اسالمی یک سیاس�تمدار خوب باش�د‪ .‬تغییر رشته و در‬ ‫نتیجه مس�یر زندگی و تقدیر بنده به خاطر فرمایشات و‬ ‫اصرار ایشان بر این امر اتفاق افتاد‬ ‫انچه باعث منزوی ش�دن دیپلمات ایرانی می شود‪،‬‬ ‫کارامد نبودن وی اس�ت‪ .‬زمان�ی ک�ه دیپلمات های ما‬ ‫کارامد شدند‪ ،‬در جلسات بین المللی حرف های سنجیده‬ ‫و دقیق می زدند‪ .‬ممکن اس�ت بعض�ی مواقع فکر کنید‬ ‫برای اینکه مورد توجه قرار بگیرید و نظرتان را بپذیرند‪،‬‬ ‫لزوما باید خود را با هنجارهای غربی س�ازگار کنید‪ ،‬اما‬ ‫بین الملل‬ ‫تو گوی ظریف با مولف کتاب است‪ ...« :‬به نظر من یکی‬ ‫گف ‬ ‫از ریشه های اساسی مشکل هس��ته ای این بود که امریکا و‬ ‫اسرائیل در بحث هسته ای‪ ،‬زمینه مناسبی ب رای شکل دهی‬ ‫فش��ار بی ن المللی علیه ای ران پیدا کردند‪ ،‬ب��دون اینکه الزاما‬ ‫مشکلشان در حوزه هسته ای باشد؛ یعنی اگر مشکل امریکا‬ ‫صرفا در حوزه هس��ته ای بود احتمال حل موضوع هسته ای‬ ‫خیلی بیشتر م ی شد‪( ».‬ص ‪)229‬‬ ‫یکی از نکات مثبت کتاب «اقای سفیر» اسی ب شناسی‬ ‫سیاست خارجی است‪.‬‬ ‫«‪ ...‬انچه باعث منزوی شدن دیپلمات ای رانی م ی شود‪،‬‬ ‫کارامد نبودن وی اس��ت‪ .‬زمانی که دیپلمات های ما کارامد‬ ‫شدند‪ ،‬در جلس��ات بی ن المللی حرف های سنجیده و دقیق‬ ‫م ی زدند‪ .‬ممکن اس��ت بعضی مواقع فکر کنید ب رای اینکه‬ ‫مورد توجه قرار بگیرید و نظرتان را بپذی رند‪ ،‬لزوما باید خود را با‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫ظریف می گوید؛‬ ‫بعد از اجالس سران‬ ‫کمترین تقدیری از‬ ‫بنده و اقاصادق خرازی‬ ‫صورت نگرفت‬ ‫هنجارهای غ ربی سازگار کنید‪ ،‬اما چنین نیست‪ .‬انچه مسلم‬ ‫است‪ ،‬ما همیش��ه اختالفات و تمایزاتمان را با غرب خواهیم‬ ‫داشت‪( ».‬ص ‪)90‬‬ ‫«‪ ...‬مش��کل ما اوال ندانس��تن زبان انگلیس��ی است‪،‬‬ ‫ثانیا موضوع بحث را نم ی دانیم و تمام اینها را در پوشش��ی‬ ‫به نام اس��تکبار جهانی و استکبارس��تیزی خودمان پنهان‬ ‫م ی کنیم‪(».‬ص ‪)90‬‬ ‫پرداختن به دیپلماس��ی جمهوری اسالمی نم ی تواند‬ ‫بدون توجه به وزرای خارجه طی ش��ود‪ .‬ظریف در این کتاب‬ ‫‪48‬‬ ‫را برای بچه هایمان تعریف می کنیم تا بدانند که چطور با‬ ‫استعمار مبارزه کنند‬ ‫چنین نیست‪ .‬انچه مسلم است‪ ،‬ما همیشه اختالفات و‬ ‫تمایزاتمان را با غرب خواهیم داشت‬ ‫یادم نمی رود زمان�ی که نماینده امریکا س�خنرانی‬ ‫کرد و راجع به ای�ران نیز جمله ای گفت‪ ،‬م�ا به این فکر‬ ‫افتادیم تا مشت محکمی بر دهان استکبار بکوبیم‪ .‬پس‬ ‫از مش�ورت س�ه نفره قرار ش�د که بنده در جواب قصه‬ ‫بزبز قندی را بگویم‪ .‬در ان جلسه گفتیم که ما این قصه ها‬ ‫تالش کرده به بررسی شخصیت و نحوه مدیریت وزرای خارجه‬ ‫بپردازد‪ .‬اما در دولت نهم و دهم کمتر به وزرای خارجه پرداخته‬ ‫و نقد خود را متوجه احمدی نژاد کرده است‪.‬‬ ‫اقای دیپلمات در این کتاب ‪ 368‬صفحه ای به مباحث‬ ‫تئوریک روابط بی ن الملل پرداخته و نظ رات تخصصی خود را‬ ‫ارائه کرده است‪ .‬وزیر خارجه مدنظر حسن روحانی که رساله‬ ‫فوق لیسان س اش در زمینه تحریم در روابط بی ن الملل است‬ ‫و با فش��ار و اصرار خودش بازنشسته ش��ده‪ ،‬در پاسخ به این‬ ‫س��وال مصاحب ه گر که پیش از روی کار امدن دولت یازدهم‬ ‫بوده که «اگر چنانچه شرایط تغییر کند مایل هستید که به‬ ‫وزارت خارجه بازگردید؟» م ی گوید ‪« :‬من االن شرایط خودم را‬ ‫خیلی دوس��ت دارم‪ .‬هر وقت به می زان سنگینی باری که در‬ ‫وزارت خارجه بر دوش داشتم فکر م ی کنم‪ ،‬نم ی توانم تصور‬ ‫کنم دوباره به ان شرایط برگردم‪ .‬اما نکته دیگری هست که‬ ‫نم ی خواهم به عنوان شعار عرض کنم‪ .‬متواضعانه احساس‬ ‫م ی کنم که توانمندی دارم و این توانمندی بیش��تر با هزینه‬ ‫جمهوری اسالمی به دست امده است‪ .‬البته بنده هی چ گاه با‬ ‫هزینه جمهوری اسالمی درس نخواندم‪ ،‬بلکه تماما به هزینه‬ ‫شخصی و حتی با دالر ازاد بوده است‪ .‬اما م ی خواهم بگویم‬ ‫اگر کسی معتقد است من یک دیپلمات با سابقه هستم‪ ،‬این‬ ‫درس نبوده که از من یک دیپلمات با سابقه ساخته است‪ ،‬بلکه‬ ‫اشتباهاتی بود که بنده در محل کار کردم و تجربه هایی بوده‬ ‫که کسب کرده ام‪».‬‬ ‫فارغ التحصیل مدرس��ه علوی و گزینه مطلوب حسن‬ ‫روحانی که تا پیش از این همواره از سوی جناح های سیاسی‬ ‫مورد حمله قرار گرفته‪ ،‬اما از سوی باالترین مقامات سیاسی‬ ‫حمایت شده است که عالوه بر تحصیل در حوزه تخصصی‪،‬‬ ‫تجربه ای گران قیمت از حضور ‪ 25‬ساله در سازمان ملل دارد‪.‬‬ ‫ظریف تا گرفتن رای اعتماد باید چند روزی صبر کند‪.‬‬ ‫از ظریف دو روایت نزد اهل سیاست وجود دارد؛ برخی از‬ ‫اصولگرایان او را رئیس باند نیویورک ی ها م ی دانند و م ی گویند‬ ‫او گرایش های لیب رالی دارد‪ .‬این درحالی است که برخی دیگر‬ ‫معتقدند او کامال در ماموریت های دیپلماتی ک اش با مقامات‬ ‫عالی نظام هماهنگ اس��ت‪ .‬او البته در این کتاب در اثبات‬ ‫هماهنگی با مقامات عالی نظام مصادیق زیادی ذکر م ی کند‪.‬‬ ‫ظریف درباره مخالفت رهبری ب��ا عزلش از نمایندگی‬ ‫ای ران در سازمان ملل پس از سال ‪ 1384‬م ی گوید‪« :‬احمدی نژاد‬ ‫تمایل داشتند در همان س��فر اول به نیویورک بنده را قبل از‬ ‫سف را برکنار کنند‪ .‬اما ظاه را مورد توافق رهبری قرار نگرفت‪».‬‬ ‫ظریف البته میل خود به بازگش��ت به ای ران پس از پیروزی‬ ‫احمدی نژاد را اینگونه بیان م ی کند‪« :‬قبل از اینکه ایشان به‬ ‫برکنار کردن بنده اقدام کنند‪ ،‬درخواست کرده بودم که مرا از‬ ‫ادامه کار معاف کنند و این درخواست را خدمت رهبری از طریق‬ ‫دفتر مطرح کردم‪ .‬این درخواس��ت مورد موافقت ایشان قرار‬ ‫نگرفت‪».‬وزیر پیشنهادی روحانی ب رای وزارت خارجه درجای‬ ‫دیگری از گفت وگویش نامه نگاری حقوقی درباره شکس��تن‬ ‫از دریچه تئوریک‪ ،‬مشکل ایران و امریکا عدم اعتماد به‬ ‫یکدیگراستواینکههیچوقتتالشیبرایفهمیدننیات‬ ‫یکدیگر انجام نداده اند‪ .‬لذا اقدامات مثبت هر دو طرف به‬ ‫دلیل وج�ود این ذهنیت‪ ،‬بی نتیجه مان�ده و حتی به تندتر‬ ‫شدن سیاست ها هم انجامیده است‬ ‫من اعتق�اد دارم ایران و امریکا همیش�ه اختالفات‬ ‫دیدگاه هایشان را حفظ خواهند کرد‪ .‬اما میزان تنش بین‬ ‫انها متغیر خواهد بود‪ .‬فکر می کنم فعال یک میزان کنترل‬ ‫شده از تنش ادامه پیدا کند‬ ‫تعلیق را تعری��ف م ی کند‪« :‬در زمانی هم ک��ه مقامات نظام‬ ‫به رغم دیدگاه کارشناس��ی بنده تصمیم به راه اندازی مجدد‬ ‫‪ UCF‬اصفهان گرفتن��د‪ ،‬نامه مفصل و مس��تدل برقراری‬ ‫مجدد تاسیسات ‪ ،UCF‬یعنی نامه شکستن تعلیق را بنده‬ ‫نوشتم که از س��وی رهبری نیز ب رای نوشتن متن محکم و‬ ‫مستدل تشویق شدم‪ ».‬او البته اعتقاد دارد که همواره باید نظر‬ ‫کارشناس ی اش را بگوید و خودسانسوری نکند؛ «ممکن است‬ ‫ما سخنانی را گفته باشیم که خودمان ان را قبول نداشتیم اما‬ ‫همیشه سخنان و کارهایمان مورد تایید نظام و مقامات باال‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬در تمام دورانی که من مس��ئولیت داشتم – در‬ ‫پرونده هسته ای – یک کلمه بدون اجازه رهبری گفته نشده‬ ‫است‪ .‬البته ممکن است رهبری بعضی موارد مانند تعلی ق ها را‬ ‫با اکراه پذیرفته باشند اما ب راساس انچه از بسیاری از دوستان‬ ‫شنیده ام روش ایشان در ان چند سال این بود که به نظر جمع‬ ‫احترام م ی گذاشتند و در جلسات عالی به اجماع م ی رسیدند‬ ‫و بعد تصمیم م ی گرفتند‪ ».‬او اش��اره ای ه��م به اعزامش به‬ ‫نیویورک در سال ‪ 80‬م ی کند و م ی گوید‪« :‬شایعاتی از قبیل‬ ‫اینکه رهبری با انتصاب من به عنوان سفیر مخالفت کرد ه یا‬ ‫من به اصرار‪ ،‬رهبری را ب رای ماموریتم مالقات کرده ام‪ ،‬وجود‬ ‫داشت‪ .‬البته ایشان بعدا مرا خواس��تند که به دیدارشان بروم‪.‬‬ ‫صحب ت های بسیار محب ت امیزی نیز با من داشتند‪ .‬فرمودند‬ ‫که اقای دکتر خ رازی در بهمن م��اه انتخاب تو را مطرح کرد‬ ‫و من به اقای حجازی گفتم ب��ا ان موافقم و بهترین انتخاب‬ ‫است‪».‬ظریف از دوران مس��ئولیتش پس از سال ‪ 84‬چندان‬ ‫راضی به نظر نم ی رسد و م ی گوید‪« :‬زمان اقای احمدی نژاد‬ ‫تقریبا هیچ کاری در ای ران نداشتم‪ .‬سفرهایم به ای ران الحمداهلل‬ ‫به سالی دو‪ ،‬سه سفر تقلیل یافته بود‪ .‬حتی بعضی وقت ها‬ ‫موقعی که نزد اقای والیتی‬ ‫رفتم ‪ ،‬سر نماز بود‪ .‬اقای والیتی‬ ‫به نمازهای خیلی طوالنی‬ ‫معروف بود‪ .‬نماز ایشان اگر به‬ ‫جماعتنخوانندخیلیطوالنی‬ ‫می شود و وسواس عجیبی در‬ ‫نماز دارد‪ .‬سر سجاده نشسته‬ ‫بود که گفت در جلسه هیات‬ ‫دولت یکی از وزرای ان زمان‬ ‫به خاطر انکه ادعا می کرد من‬ ‫امریکایی هستم با رفتن بنده به‬ ‫نیویورک مخالفت کرده است‬ ‫تجربه یگانه‬ ‫‪2‬‬ ‫یادداشتی از محمدمهدی راجی‪ ،‬نویسنده کتاب اقای سفیر‬ ‫محمدمهدی راجی نویسنده‬ ‫کتاب اقای سفیر‪ ،‬دانش اموخته‬ ‫روابط بین الملل است‬ ‫بین الملل‬ ‫از اولین س��اعات پس از پیروزی دکتر حسن روحانی‬ ‫به عنوان هفتمین رئی س جمهور اسالمی ای ران‪ ،‬گمانه زن ی ها‬ ‫پی رامون اعض��ای کابینه وی که ش��عار و مش��ی اعتدال و‬ ‫امید را با خود یدک م ی کش��ید‪ ،‬ش��روع ش��د‪ .‬کابینه‪‎‬ای که‬ ‫به زعم کارشناس��ان‪ ،‬به علت وجود مش��کالت متعدد یکی‬ ‫از سنگی ن ترین وظایف س��ال های پس از پیروزی انقالب را‬ ‫به عه��ده دارد‪ .‬در این میان به نظر م ی رس��ید که با در نظر‬ ‫گرفتن سر منشا مشکالت و معضالت‪ ،‬دوگانه تیم اقتصادی‬ ‫و دیپلماسی این دولت وظیفه به مراتب خطیرتر و در عین‬ ‫حال پیچیده تری را به عهده داشته باشند‪.‬‬ ‫از این رو کنجکاوی در خصوص اس��امی گزینه های‬ ‫احتمالی به ویژه ب رای تصدی وزارت امور خارجه با حساسیت‬ ‫و دقت بیشتری از سوی جامعه و عموم مردم پیگیری م ی‪‎‬شد‪.‬‬ ‫پس از گذش��ت روزهای ابتدایی ک��ه گمانه زن ی ها اغلب با‬ ‫حدس و خطا همراه بود‪ ،‬با جدی تر شدن اسامی گزینه های‬ ‫اصلی ب رای تصدی این پست‪ ،‬به تدریج نام دیپلمات خوشنام‬ ‫و با سابقه دکتر محمد جواد ظریف‪ ،‬سفیر و نماینده دائم ای ران‬ ‫در سازمان ملل متحد (‪ )1381-1386‬سر زبان ها افتاد‪ .‬دولت‬ ‫جدید که در باب م��راودات در روابط بی ن المل��ل و تعامل با‬ ‫جهانیان با عنایت به وضع تحریم های ب ی س��ابقه و انزوا در‬ ‫یکی از بدترین و پیچیده ترین شرایط تاریخی خود قرارداد‪،‬‬ ‫بر ان ش��د که در انتخاب این گزاره چاره اندیش��ی معقولی‬ ‫به عم��ل اورد‪ .‬این چنی��ن رئی س جمهور جدید ب��ا تدبیر و‬ ‫دور اندیش��ی تیمی از دیپلمات های کارازم��وده و در راس‬ ‫انها محمد جواد ظریف را بر س��ر کار خواهد اورد که جدا از‬ ‫تعصبات و تعلقات حزبی و سیاسی باید اذعان داشت ضمن‬ ‫انکه جزئی از سرمایه های انس��انی این کشورند‪ ،‬ب ی تردید‬ ‫امتیاز و اعتباری ب رای میهن در عرصه تعامالت بی ن المللی‬ ‫محس��وب م ی ش��وند؛ همچنان ک��ه م ی توانن��د مرهمی‬ ‫ باش��ند بر غرور در هم شکسته این س��ال های ای رانیان در‬ ‫انظار جهانیان‪.‬‬ ‫اما در باب دیپلم��ات کارازموده و دیپلماس��ی کارامد‬ ‫همان طور که در مقدمه کتاب «اقای سفیر» که گفت وگوی‬ ‫مفص��ل اینجانب ب��ا دکتر محمد ج��واد ظری��ف از زندگی‬ ‫ش��خصی و نیز نقد و بررس��ی کارنامه بیس��ت و پنج ساله‬ ‫ایشان در مناصب متعدد وزارت امور خارجه تا نگاه اکادمیک‬ ‫و اسی ب شناسانه به رویدادهای بی ن المللی را شامل م ی شود‪،‬‬ ‫به نقل از هانس‪.‬جی‪ .‬مورگنت��ا اورده ام از عناصر مهم قدرت‬ ‫ملی هر کشوری دیپلماسی و دیپلمات با کیفیت است‪ .‬بد‬ ‫نیست به جهت روشن تر شدن موضوع و درک اهمیت این‬ ‫مقوله یک بار دیگر بخش کوتاه��ی از ان را همین جا نقل‬ ‫کنم‪ .‬مورگنتا در کتاب تاثیر گذارش «سیاست میان ملت ها»‬ ‫م ی گوید‪« :‬از عناصر قدرت ملی هر کش��وری مواردی نظیر‬ ‫جغ رافی��ا‪ ،‬منابع طبیعی‪ ،‬ت��وان صنعت��ی‪ ،‬امادگی نظامی‪،‬‬ ‫جمعیت‪ ،‬منش و روحیه ملی و‪ ...‬هستند‪ .‬اما وی مهمترین‬ ‫عامل قدرت ملی را کیفیت دیپلماس��ی م ی داند و در ادامه‬ ‫م ی نویسد‪« :‬م ی توان گفت سایر عوامل تعیین کننده قدرت‬ ‫ی هستند که قدرت ملی از ان به وجود‬ ‫ملی به منزله مواد خام ‬ ‫م ی اید‪ ».‬کیفیت دیپلماس��ی یک دولت هم��ه ان عوامل‬ ‫متفاوت را به صورت مجموعه ای منسجم ترکیب م ی کند‪،‬‬ ‫به انها جهت و وزن م ی دهد و با دمیدن روح قدرت بالفعل در‬ ‫انها امکانات بالقوه و خفته انها را بیدار م ی کند‪ .‬هدایت امور‬ ‫خارجه یک دولت توس��ط دیپلمات ها در دوران صلح از نظر‬ ‫قدرت ملی همانند اعمال استراتژی و تاکتی ک های نظامی‬ ‫توسط رهب ران نظامی در دوران جنگ است‪ .‬دیپلماسی‪ ،‬هنر‬ ‫مرتبط ساختن عناصر قدرت ملی به موثرترین شکل با ان‬ ‫گروه از ویژگ ی های شرایط بی ن المللی است که مستقیما به‬ ‫منافع ملی مربوط م ی شود‪ .‬وی با بیانی هشدارگونه معتقد‬ ‫است که دیپلماسی مغز متفکر قدرت ملی است‪ ،‬همان گونه‬ ‫که روحیه ملی جان ان اس��ت؛ اگر بینش ان کاس��تی یابد‪،‬‬ ‫قدرت داوری اش دچار نقصان م ی ش��ود و اراده اش تضعیف‬ ‫م ی گردد‪ ،‬در ای��ن صورت هیچ ی��ک از امتیازات ناش��ی از‬ ‫موقعیت جغ رافیایی‪ ،‬خودکفایی در مواد غذایی‪ ،‬مواد خام و‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫با فش��ار خودم به ته ران م ی امدم تا ببینم چه خبر است‪ .‬زی را‬ ‫من تا حد زیادی سفیر تحمیلی به رئی س جمهور جدید بودم و‬ ‫بناب راین ته ران کار زیادی با من نداشت‪».‬‬ ‫او البته خاطره ای هم از س��فر احمدی نژاد به نیویورک‬ ‫م ی گوید‪« :‬در دورانی که ایشان میهمان ما در نیویورک بودند‬ ‫هم خودشان و هم همسرشان به بنده و همسرم کمال محبت‬ ‫را داشتند‪ .‬با اینکه بنده یک سفیر تحمیلی ب رای ایشان بودم‪.‬‬ ‫یدانست که این سفارت‬ ‫یدانست یا نم ‬ ‫یدانم ایشان م ‬ ‫البته نم ‬ ‫به خود من تحمیل شده بود؛ یعنی امادگی این را نداشتم که‬ ‫ادامه دهم‪ .‬اما صرفا از رهبری امتثال امر کرده بودم که مایل‬ ‫بودند ادامه دهم‪».‬‬ ‫اما در نهایت ظریف ب��ه ته ران بازم ی گ��ردد‪ .‬خودش‬ ‫اینگونه روایت م ی کند‪« :‬من بس��یار از انتخاب جانش��ینم‬ ‫خوشحال شدم‪ .‬حتی یکی از نشانه های این خوشحالی این‬ ‫است که من که به شدت سیگار م ی کشیدم از خوشحالی این‬ ‫جابه جایی از روزی که جانشینم ویزا گرفت تا به امروز سیگار‬ ‫نکشیده ام‪ .‬الحمدهلل چهار سال است که لب به سیگار نزده ام‪،‬‬ ‫در صورتی که روزانه سه سیگار برگ م ی کشیدم‪».‬‬ ‫ظ ریف اما هم واره مورد مخالفت چپ گرایان بوده تا جایی‬ ‫ی محتشم ی پور را از دالیل انصراف وزیرخارجه از‬ ‫که سخنران ‬ ‫صدور حکم نماینده ای ران در س��ازمان ملل عنوان م ی کند‪:‬‬ ‫«موقعی که نزد اقای والیتی رفتم ‪ ،‬سر نماز بود‪ .‬اقای والیتی‬ ‫به نمازهای خیلی طوالنی معروف بود‪ .‬نماز ایش��ان اگر به‬ ‫جماعت نخوانند خیلی طوالنی م ی شود و وسواس عجیبی‬ ‫در نماز دارد‪ .‬سر سجاده نشسته بود که گفت در جلسه هیات‬ ‫دولت یکی از وزرای ان زم��ان به خاطر انکه ادعا م ی کرد من‬ ‫امریکایی هس��تم با رفتن بنده به نیوی��ورک مخالفت کرده‬ ‫است‪».‬رابطه او با چپ ها اما هرگز خوب نشد؛ «با اینکه من‬ ‫هیچ گاه در جناح راست نبودم اما افراد جناح چپ که ان زمان‬ ‫تندروتر بودند به خاط��ر گرایش های معتدلم‪ ،‬رابطه خوبی با‬ ‫من و امثال من نداشتند‪ .‬عجی ب تر اینکه حتی بعدها در دوره‬ ‫اقای خاتمی که دوستان چپ گرایش معتدل تری در سیاست‬ ‫خارجی پیدا کردند رابطه شان با افرادی مانند من خوب نشد‪.‬‬ ‫در زمان اقای هاشمی اسم روزنامه سالم که م ی امد‪ ،‬تنمان‬ ‫م ی لرزید‪ .‬در دوره دوم اقای خاتمی یکی از شرایط تندروهای‬ ‫چپ مجلس شش��م ب رای اینکه به دکتر خ رازی رای اعتماد‬ ‫بدهند این بود که مرا از معاونت عزل کند‪».‬‬ ‫او که انگار دل پری از اصالح طلبان دارد‪ ،‬ادامه م ی دهد‪:‬‬ ‫«در ابتدای دولت اقای خاتمی گروهی بدون رضایت ایشان‬ ‫تالش کردند تا اقای هاشمی را حذف کنند‪ .‬افراد جناح چپ‬ ‫مدتی بیکار بودند اما پس از ان درس خواندند و بر معلومات‬ ‫و درک سیاس ی شان افزوده ش��د‪ ».‬او البته مرزبندی اش را با‬ ‫موسوی خوئین ی ها و بهزاد نبوی عیان م ی کند؛ «اقای خاتمی‬ ‫رئیس جناح چپ نبود‪ .‬رئیس جناح چپ کسانی مانند اقای‬ ‫موسوی خوئین ی ها و در سیاس��ت خارجی اقای بهزاد نبوی‬ ‫بودند که دیدگاه های بسیار تندی داشتند‪».‬او البته دلخوری اش‬ ‫را از اصالح طلبان به همین جا ختم نم ی کند و سعی م ی کند‬ ‫بین خاتمی و اط رافیانش مرزبندی ایجاد کند‪« :‬به رغم ‪ 8‬ماه‬ ‫تالش شبانه روزی – ب رای اجالس سران – که همه اینها به‬ ‫همت اقا صادق بود و در ان ‪ 29‬رئیس کشور شرکت کردند و‬ ‫به بهترین شکل هم برگزار شد ‪ ،‬با این اوصاف کمترین تقدیری‬ ‫از بنده و اقای صادق خ رازی که تمام این کارها را انجام دادیم‪،‬‬ ‫صورت نگرفت‪».‬محمدجواد ظریف ام��ا در امریکا با افرادی‬ ‫چون س��عید امامی هم که در انجا محصل و عضو انجمن‬ ‫اسالمی بوده اشنا م ی شود‪« :‬از نظر انجمن دفتر حفاظت ما‬ ‫در واشنگتن به دست کسانی اداره م ی شد که ارتباط زیادی با‬ ‫انقالب اسالمی نداشتند‪.‬افرادی نظیر اقای سعید امامی و اکثر‬ ‫اعضای انجمن برخالف من‪ ،‬نسبتا تند عمل م ی کرند و مشی‬ ‫بسیار انقالبی داشتند‪ .‬در همان زمان بود که انگ لیب رالی به‬ ‫من زده شد‪».‬اقای سفیر حاال در استانه وزیر شدن است‪ .‬ایا او‬ ‫از بهارستان رای اعتماد م ی گیرد؟ ‪g‬‬ ‫روایت نویسنده‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تولید صنعتی‪ ،‬امادگی نظامی‪ ،‬تعداد و ویژگ ی های جمعیتی‬ ‫در درازمدت چندان به کار ملت نخواهد امد‪ .‬ملتی که بتواند‬ ‫به داش��تن همه این امتیازات ببالد‪ ،‬اما دیپلماسی مناسب‬ ‫با انها را نداش��ته باشد‪ ،‬ممکن اس��ت از طریق وزنه خالص‬ ‫س��رمایه طبیع ی اش به موفقی ت های موقت نائل شود‪ ،‬اما‬ ‫در درازمدت با به کار انداختن ناقص‪ ،‬ناپیوس��ته و ُم سرفانه‬ ‫این سرمایه طبیعی در راه اهداف بی ن الملل ی اش‪ ،‬ان را بر باد‬ ‫خواهد داد‪.‬‬ ‫بناب رای��ن مالحظه م ی ش��ود که اهمیت دیپلماس��ی‬ ‫هوش��مندانه و دیپلمات کارازموده تا چه حد بر سرش��ت و‬ ‫سرنوشت سیاسی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی یک ملت و پویایی‬ ‫و تداوم انسجام ان اثرگذار است‪ .‬بناب راین مالحظه م ی شود‬ ‫چقدر مهم و حیاتی است کشوری که م ی خواهد قدرت اول‬ ‫منطقه باشد‪ ،‬در مناس��بات و معادالت منطقه ای و جهانی‬ ‫نقش ایفا کن��د و از رهگذر ناب رابری های ق��درت و ثروت در‬ ‫جهان امروز اعتبار و قدرت در راس��تای منافع ملی کس��ب‬ ‫کند و نیز ندای انقالب و اموزه ه��ای مکتب اش را به گوش‬ ‫جهانیان برس��اند و از دیپلماس��ی و دیپلمات های بادرایت‬ ‫بهره مند و برخوردار باش��د‪ .‬این در حالی است که این روزها‬ ‫ظاه را کس��ی پا به دس��تگاه دیپلماسی کش��ور م ی گذارد‬ ‫که دوس��ت و دش��من در تجلیل از عملک��رد حرفه ای ا ش‬ ‫بارها لب به سخن گش��وده اند‪ .‬تالش های مجدانه ظریف‬ ‫در دوره مس��ئولیتش در امریکا در دف��اع از ارزش های نظام‬ ‫جمهوری اس�لامی و توانمندی او در اقناع همتایانش‪ ،‬بارها‬ ‫مقامات عالی نظام را به تحسین وی واداشته است‪ .‬اما این‬ ‫واکنش ها محدود به مرزهای ای ران نم ی ش��ود‪ ،‬بسیاری از‬ ‫اهالی رس��انه و ش��خصی ت های بی ن المللی از جمله هنری‬ ‫کیسینجر‪ ،‬وزیر امور خارجه سابق امریکا و یکی از مهمترین‬ ‫تئوریسی ن های حال حاضر روابط بی ن الملل‪ ،‬در تقدیم کتاب‬ ‫معروفش «دیپلماس��ی» به ایش��ان در صفحه اول کتاب‬ ‫م ی نویس��د‪« :‬تقدیم به دش��من قابل احترامم؛ محمد جواد‬ ‫ عنان‬ ‫ظریف‪ ».‬مثال از این دس��ت بس��یار اس��ت؛ از کوف ی ِ‬ ‫دبیرکل تا ماهاتمیر محمد و جان بولتن سفیر سابق امریکا‬ ‫در سازمان ملل متحد و ده ها ش��خصیت مهم بی ن المللی‬ ‫دیگر که هر یک به نوعی در مق��ام اعتراف به توانای ی های‬ ‫دکتر ظریف س��خنانی بر زبان رانده اند‪ .‬اما یکی از خاط راتی‬ ‫که دکتر ظریف ب رایم نقل م ی کرد و همواره ب رایم جالب بود‬ ‫مربوط م ی شود به خاطره دیپلمات های رژیم صهیونیستی‬ ‫شاغل در س��ازمان ملل و اظهار ش��گفتی توام با خصومت‬ ‫ان��ان از توانمن��دی و قابلی ت ه��ای دیپلم��ات نظ��ام‬ ‫جمهوری اسالم ی ای ران‪.‬‬ ‫در این دو سالی که مش��غول تهیه این کتاب و الجرم‬ ‫ارتباط با ایشان بودم‪ ،‬انچه بیش از هر چیز ب رایم خاطره ای‬ ‫خوشنود کننده است‪ ،‬ارتباط با ش��خصی است که افزون بر‬ ‫تخصص و دانش مثال زدن ی اش‪ ،‬از فضایل اخالقی و انسانی‬ ‫نیز بهره مند است‪ .‬به نظر من‪ ،‬ظریف به تنهایی در کارامدی‬ ‫و تخص��ص دیپلماتیکش خالصه نم ی ش��ود‪ .‬راس��تش را‬ ‫بخواهید در ارتباط با ایشان‪ ،‬از میان جذابی ت های حرفه ای و‬ ‫اخالق؛ اخالق و منش ستودن ی اش همواره ب رایم خواستن ی تر‬ ‫بوده‪ .‬کاالیی ب��س گرانبها که این روزها س��خت م ی توان‬ ‫سراغی از ان در سلوک بسیاری از مسئوالن گرفت‪ .‬هیچ گاه‬ ‫غرور و تکبر بیجا در رفتار و کالم��ش ندیدم‪ .‬ان چیزی که‬ ‫بیش از همه در خلق و خوی ایش��ان نمود و ظهور داشت‪،‬‬ ‫افتادگی و تواضع بود؛ ان هم نه ی��ک ادای تواضع تصنعی‬ ‫حال به هم زننده به س��بک امروزی‪ .‬بلکه ن��اب و حقیقی‪.‬‬ ‫نرم خویی و ادب و نیز جدیت و نظم از دیگر صفاتی است که‬ ‫در طول اشنایی با ایش��ان در حافظه ام به یادگار باقی مانده‬ ‫اس��ت‪ .‬در پایان همان طور که در مقدمه کتاب نیز اورده ام‪،‬‬ ‫تو ش��نود با دکتر محمد ج��واد ظریف‪ ،‬از‬ ‫باید بگویم که گف ‬ ‫ان دست تجربه هایی است که به راحتی امکان تکرار در ان‬ ‫وجود ندارد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪50‬‬ ‫گزارش شخص‬ ‫سنت گرای مدرن‬ ‫فرازونشیب های زندگی محمد جواد ظریف از‬ ‫مدرسهعلویتادانشگاهدنور‬ ‫دکتر محمدجواد ظریف فارغ التحصیل رشته‬ ‫روابط بین الملل دانشگاه دنور امریکا است‪.‬‬ ‫او تقریبا اولین وزیر خارجه ایران خواهد‬ ‫بود که در رشته روابط بین الملل تحصیالت‬ ‫اکادمیک خود را به پایان رسانده است‬ ‫‪3‬‬ ‫محمد جواد ظریف‪ ،‬دیپلماتی باتجربه های مثال زدنی‪،‬‬ ‫تحصیلکرده امریکا و نماینده دائم ای ران در سازمان ملل متحد‬ ‫اکنون به عنوان وزیر خارجه پیش��نهادی از جانب دکتر حسن‬ ‫روحانی معرفی شده است‪ .‬در ذکر شهرت وی همین بس که‬ ‫هنری کیسینجر‪ ،‬وزیر خارجه اسبق امریکا‪ ،‬کتاب خود به نام‬ ‫«دیپلماسی» را به این دیپلمات کشورمان تقدیم کرده و نوشته‬ ‫است‪« :‬تقدیم به دشمن قابل احترامم؛ محمدج واد ظ ریف»‪.‬‬ ‫ظریف در تاریخ هفدهم دی ماه ‪ 1338‬در ته ران و در یک‬ ‫خانواده مذهبی و تاجرپیشه دیده به جهان گشود‪ .‬مادر وی دختر‬ ‫مرحوم حاج میرزا عل ی نقی کاش��انی و پدرش نیز از تجار بنام‬ ‫اصفهان بود‪ .‬خانه انها پش��ت باغ شاه س��ابق و خانه ای بزرگ‬ ‫و قدیمی بود که تا زمان حیات پدرش��ان یعنی سال ‪ 1363‬در‬ ‫انجا زندگی م ی کردند‪ .‬انطور که ظریف بیان کرده خانواده انها‬ ‫وضعیت مرفهی داشتند و هنوز نیز وی از قبل انها و ارثی که‬ ‫به دست اورده زندگی مناسبی دارد‪ .‬همچنین وی به دلیل عالقه‬ ‫شدید پدرش به مسائل مذهبی‪ ،‬پیش از اغاز مدرسه به فراگیری‬ ‫حدیث پرداخته است‪ .‬حتی در دوران مدرسه اقای عالمه و چند‬ ‫نفر دیگر از دوستان پدرش این بحث را مطرح م ی کنند که او را‬ ‫به حوزه علمیه قم بفرستند زی را به عقیده انها وی م ی توانست‬ ‫مرجع تقلید خوبی شود‪ .‬اما این امر با مخالفت مادر دکتر ظ ریف‬ ‫مواجه شد و در نهایت توافق شد که صب ح ها پیش از مدرسه نزد‬ ‫چند نفر از اقایان مبانی اولیه حوزوی را فراگیرد‪.‬‬ ‫خانواده محمد جواد ظریف در س��ن شش سالگی چند‬ ‫ماهی به اصفه��ان عزیمت کردند اما خیلی س��ریع به ته ران‬ ‫بازگشتند و وی در دبستان علوی مش��غول به تحصیل شد‪.‬‬ ‫دوران دبیرستان را هم در همین مجموعه گذراند‪ .‬اما ورود وی‬ ‫به دبیرس��تان علوی با فوت مرحوم روزبه که از بزرگان جامعه‬ ‫فرهنگی ای ران و رئیس دبیرس��تان علوی بود مصادف شد‪ .‬در‬ ‫ان زمان با وجودی که ظریف س��ن کمی داشت اما به عنوان‬ ‫سخنران مراس��م گرامی داش��ت مرحوم روزبه انتخاب شد‪ .‬به‬ ‫همی ن خاطر وی از همان ابتدا به نوشتن متن و سخنرانی عادت‬ ‫کرد‪ .‬دیپلمات فعلی ای ران در زمان تحصیل همواره شاگرد اول‬ ‫مدرسه بود و به همین دلیل از ابتدا در میان دوستانش یک فرد‬ ‫شناخته شده بود‪ .‬البته مطالعات جانبی زیادی که در ان دوران‬ ‫انجام م ی داد را نباید از نظر دور داشت؛ این مطالعات انقدر زیاد‬ ‫بود که وی به چشم درد و میگرن مبتال م ی‪‎‬شد‪ .‬اولین تجربه‬ ‫سفرخارجظ ریفبهجزپنجسالگیکهبهعتباتعالیاتمشرف‬ ‫شد‪ ،‬سفر به انگلیس ب رای درمان کمردرد و سل استخ وانی مادر‬ ‫بود‪ .‬در ان زمان وی سه ماه تابستان را در کنار مادرش که باید‬ ‫هفت ماه در این کشور اس��تراحت م ی کرد‪ ،‬گذراند؛ سفری که‬ ‫به گفته خود ظریف دش��واری های زیادی داشت و موجب شد‬ ‫میگرن وی تشدید شود‪ .‬میگرنی که حاصل مطالعه زیاد بود‬ ‫ظریف را رها نم ی کرد‪ ،‬تا جایی که سال دوم نظری نتوانست در‬ ‫امتحانات خرداد ماه شرکت کند اما به دلیل اینکه شاگرد اول بود‬ ‫توانست در شهریور ماه جب ران کند‪ .‬همچنین این سردردهای‬ ‫مزمن و چشم درد که تا امروز ادامه دارد بعضا موجب م ی شود‬ ‫حتی او نتواند روزه بگیرد‪ .‬وی پس از پایان تحصیالت در مقطع‬ ‫دوم نظری و پیش از هفده سالگی به کمک یکی از دوستان به‬ ‫ظاهر متدین پدرش که بعدها مشخص شد از نیروهای ساواک‬ ‫است ابتدا به مدرسه خوارزمی و سپس به امریکا رفت‪ .‬وی که‬ ‫وضعیت تحصیلی مناسبی داشت توانست از دانشگاهی در‬ ‫سانف رانسیسکوپذیرشبگیردوبهادامهتحصیلبپردازد‪.‬ظ ریف‬ ‫در کتاب خاط راتش اشاره کرده که به دلیل ترس از دستگیری‬ ‫و گرفتار شدن به امریکا رفته است‪ .‬وی هنگام ورود به امریکا‬ ‫هی چ کس را نم ی شناخت زی را شماره تلفن های فارغ التحصیالن‬ ‫مدرسه علوی که عضو انجمن اسالمی امریکا بودند نیز پیش‬ ‫از سفر توسط مادرش از بین رفته بود‪ ،‬بناب راین در ابتدا تنها بود‬ ‫اما چند ماه مانده به انقالب‪ ،‬دوستانش وی را پی دا کردند و به این‬ ‫ترتیبمحمد ج وادنیزواردانجمناسالمیدانشجویاندرامریکا‬ ‫و کانادا در حوزه برکلی شد‪ .‬حوزه برکلی از معروف ترین حوزه های‬ ‫انجمن اسالمی بود و افرادی مانند اقایان محمد هاشمی‪ ،‬دکتر‬ ‫جواد الریجانی‪ ،‬حسین شی خ االسالم و مرحوم دکتر نوربخش‬ ‫در ان حضور داشتند‪ .‬وی که در ان زمان در دانشگاه کامپیوتر‬ ‫تحصیل م ی کرد به دلیل نزدیکی ب��ه دوران پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬همراه دوستانش بیش��تر اوقات مشغول شرکت در‬ ‫جلسات و چسباندن اعالمیه روی دیوارها بودند‪ .‬پس از پیروزی‬ ‫انقالب نیز ظاه را اقای شیخ االسالم جرقه تغییر مسیر زندگی‬ ‫وی و رفتن به سیاست را زده اند‪ .‬انگونه که خودش در کتاب نقل‬ ‫کرده اقای شی خ االس�لام پس از پیروزی انقالب با او صحبت‬ ‫م ی کند و به او م ی گوید که هر کسی م ی تواند یک مهندس‬ ‫کامپیوتر شود اما هر کسی نم ی تواند ب رای جمهوری اسالمی‬ ‫یک سیاستمدار خوب باشد‪ .‬به دنبال این سخنان و اصرارهایی‬ ‫که صورت گرفت وی رشته تحصیلش را تغییر داد و ب رای ادامه‬ ‫تحصیل در رشته روابط بی ن الملل به دانشگاه سانف رانسیسکو‬ ‫که نس��بتا لیب رال بود رفت‪ .‬این د ر حالی است که خانواده وی‬ ‫بسیار محافظه کار بودند‪ ،‬تاجایی که انها حتی در خانه تلویزیون‬ ‫و رادیو نیز نداشتند‪ .‬البته مطابق گفته خود اقای ظ ریف یک رادیو‬ ‫داشتند که پدر وی ان را در کمدی نگه م ی داشت و تنها ب رای‬ ‫شنیدن دعای سحر ماه رمضان از ان استفاده م ی کرد‪ .‬روزنامه‬ ‫نیز از دیگر مواردی بود که در خانه ظریف ها پیدا نم ی شد‪ .‬اما‬ ‫این سختگیری ها موجب نشد که محمد جواد از اوضاع اجتماع‬ ‫دور بماند‪ .‬زی را با وجود کنترل شدید پدرش هنگام رفت و امد به‬ ‫مدرسه‪ ،‬او به هر ط ریقی برخی کتبی که دوست داشت را تهیه و‬ ‫مطالعه م ی کرد‪ .‬از جمله کتاب هایی که وی مخفیانه تهیه و در‬ ‫سخنران ی هایش نیز از محتوای ان بهره م ی جست‪ ،‬کتاب های‬ ‫دکتر علی شریعتی است که در ان زمان به تازگی در حسینیه‬ ‫ارشاد به سخنرانی م ی پرداخت‪ .‬مطابق انچه در کتاب خاط رات‬ ‫ظ ریف بیان شده پدربزرگ وی در زمان حکومت مصدق از لحاظ‬ ‫اقتصادی به ایشان کمک کرده اند و با مرحوم کاشانی نیز رابطه‬ ‫نزدیکی داشتند‪ .‬اما شخص ظ ریف که در ان زمان هنوز محصل‬ ‫بود و گرایشات سیاس ی اش بیشتر ب هواسطه مطالعه کتاب بود‪،‬‬ ‫همکتاب هایسنتیوهمانقالبیرامطالعهم ی کرد؛همچنین‬ ‫در جلسات مدرسه علوی هم در جلسات حجتیه و هم جلسات‬ ‫انقالبیون شرکت م ی کرد‪ ،‬بناب راین با جفت این تفکرها اشنایی‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫اما ماجرای ازدواج ایشان نیز خالی از لطف نیست؛ ظریف‬ ‫که در امریکا تحصیل م ی کرد س��ال ‪ 1358‬به ای ران م ی اید و‬ ‫حوزه برکلی از معروف ترین حوزه های انجمن اسلامی بود و افرادی مانند‬ ‫اقایان محمد هاشمی‪ ،‬دکتر جواد الریجانی‪ ،‬حسین شیخ االسالم و مرحوم دکتر‬ ‫نوربخش در ان حضور داشتند‬ ‫اولین تجربه سفر خارج ظریف به جز پنج سالگی که به عتبات عالیات مشرف‬ ‫شد‪ ،‬سفر به انگلیس برای درمان کمردرد و سل استخوانی مادر بود‬ ‫به صورت زیر است‪:‬‬ ‫‪l‬دستیار ارشد وزیر امور خارجه‬ ‫‪ l‬معاون حقوقی و بی ن المللی وزارت امورخارجه و مشاور‬ ‫سرکنس ولگریدرسانف رانسیسکو‬ ‫‪ l‬ریاستکمیسیونفرهنگی‪،‬یونسکو‬ ‫‪ l‬ریاست کنف رانس اسیایی نژادپرستی و تبعیض نژادی‬ ‫‪ l‬عضویت گروه شخصی ت های برجسته گفت وگوی‬ ‫تمدن ها‬ ‫‪ l‬ریاست کمیسیون خلع سالح ملل متحد‪ ،‬نیویورک‬ ‫‪ l‬ریاستکمیتهمتخصصینگفت وگویتمدن ها‪،‬جده‬ ‫‪ l‬ریاست کمیته سیاس��ی دوازدهمین اجالس سران‬ ‫عدم تعهد‪ ،‬دوربان‬ ‫سمت ها‪:‬‬ ‫‪ l‬عضو گروه ش��خصی ت های برجس��ته زمامداری‬ ‫جهانی‬ ‫‪ l‬س��خنگویی هشتمین اجالس س��ران کنف رانس‬ ‫اسالمی ته ران‬ ‫‪ l‬ریاست کارشناسان ارشد هشتمین اجالس سران‬ ‫کنف رانس اسالمی ته ران‬ ‫‪ l‬ریاست کمیته سیاسی هش��تمین اجالس سران‬ ‫کنف رانس اسالمی ته ران‬ ‫‪ l‬ریاس��ت کمیته حقوقی مجمع عمومی ‪ ۴۷‬ملل‬ ‫متحد ‪ ،‬نیویورک‬ ‫معرفی شده توسط حس��ن روحانی به مجلس شورای‬ ‫اسالمی در دولت یازدهم جهت وزارت امور خارجه ای ران‬ ‫استاد دانشکده روابط بی ن الملل وزارت امور خارجه‬ ‫وی به اقتضای حضور و همچنین فعالیت دیپلماتیک‬ ‫طوالن ی مدت در امریکا‪ ،‬ارتباط گس��ترده ای با جامعه امریکا‬ ‫و محافل سیاس��ی و علمی این کشور داش��ته است‪ .‬روزنامه‬ ‫ه رالدتریبون‪ ،‬در مقال��ه‪‎‬ای به قلم «وارن ه��وگ»‪ ،‬به حضور‬ ‫گس��ترده محمد جواد ظریف در مجامع عمومی امریکا اشاره‬ ‫م ی کند و م ی نویس��د‪« :‬محمد ج��واد ظریف به ان��دازه ای در‬ ‫دانشگاه ها‪ ،‬محافل عمومی سیاسی و اجتماعی حضور پیدا‬ ‫نالمللدانشگاه‬ ‫م ی کندکهلی زااندرسون‪،‬رئیسدانشکدهاموربی ‬ ‫کلمبیا از وی پرسیده است که ایا قصد شرکت در رقابت های‬ ‫انتخاباتی امریکا را دارد؟ دیپلماتی که این روزها به عنوان وزیر‬ ‫خارجه از سوی دکتر روحانی پیشنهاد شده کارنامه قابل تاملی‬ ‫دارد و امید ان م ی رود که با انتخاب وی در قامت یک دیپلمات‬ ‫کارکشته‪ ،‬جمهوری اسالمی ای ران در بحث سیاست خارجی و‬ ‫دیپلماسی یک گام به جلو بردارد‪g».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫به مادرش م ی گوید که قص��د ازدواج دارد‪ .‬به همین خاطر به‬ ‫اصفهان م ی رود تا خواهرش‪ ،‬دختر متدین��ی را که دیده بود به‬ ‫وی معرفی کند‪ .‬در همان اولین و اخرین جلسه خواستگاری‪،‬‬ ‫ظریف ایش��ان را م ی پس��ندد و به این ترتیب محمد جواد در‬ ‫سن ‪ 19‬س��الگی و همسرش نیز در س��ن ‪ 17‬سالگی به عقد‬ ‫هم در م ی ایند‪ .‬پس از ان نیز وی ب رای ادامه تحصیل به امریکا‬ ‫بازم ی گردد‪ .‬بازگشت او به امریکا مصادف م ی شود با اشغال النه‬ ‫جاسوسی در ای ران؛ امری که به موجب ان کارتر‪ ،‬ویزای ای رانیان‬ ‫را باطل و همه را موظف کرد که به اداره مهاجرت بروند تا ثابت‬ ‫کنند به کار مشخصی مشغول یا در حال تحصیل هستند‪ .‬در‬ ‫ان زمان وی در کنس ولگری به عنوان مسئول پیگیری وضعیت‬ ‫عمومی دانشجویانی که در شرف اخ راج بودند‪ ،‬انتخاب شد‪ .‬اما‬ ‫تنش ها میان دو کشور همچنان ادامه داشت تا اینکه با حمله‬ ‫امریکا به طبس‪ ،‬جیمی کارتر روابط ای ران و امریکا را به کل قطع‬ ‫کرد و کنس ولگری نیز به کار خود خاتمه داد‪ .‬در واقع دیپلمات ها‬ ‫دیگردر انجا مشغول نبودندو به این ترتیبدکتر ظ ریف مسئول‬ ‫کنسولگری شد‪ .‬وی که همزمان به تحصیل نیز مشغول بود‬ ‫محمدجوادظریفاصالتا‬ ‫به یک خانواده سنتی و‬ ‫مذهبی تعلق دارد ولی‬ ‫پس از حضور در امریکا و‬ ‫اشناییبا برخیچهره های‬ ‫انقالبی به موج انقالب‬ ‫اسالمی ایران پیوست‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫حسن روحانی با انتخاب‬ ‫محمدجواد ظریف نشان داد که‬ ‫سیاست مصالحه و تنش زدایی را در‬ ‫عرصه سیاست خارجی به صورت جدی‬ ‫پیگیری خواهد کرد‬ ‫ب رای دوره فوق لیسانس به دانشگاه کلمبیا در نیویورک رفت‪.‬‬ ‫همچنین رس��اله وی در ان مقطع پی رام��ون تحریم در روابط‬ ‫بی ن الملل بود که ب رای کمک به دیدگاه جمهوری اس�لامی‬ ‫ای ران در مورد تجاوز ع راق نوش��ته شد‪ .‬حتی از این تز در متنی‬ ‫که ب رای اثبات تجاوز ع راق به دبیرکل س��ازمان ملل داده شد‬ ‫نیز استفاده ش��د‪ .‬پس از گذراندن ازمون جامع دکترا در ‪،۱۳۶۴‬‬ ‫اداره مهاجرت ایاالت متحده‪ ،‬روادید او را باطل کرد‪ .‬ظ ریف پس از‬ ‫ان در نمایندگی ای ران در نیویورک مشغول شد و سه سال بعد از‬ ‫راه دور تحصیالت خود را تکمیل کرد و دکترای حقوق و روابط‬ ‫بی ن الملل را در ‪ ۱۹۸۸‬از دانشگاه دنور دریافت کرد‪.‬‬ ‫در یک نگاه کلی مقاطع و رش��ته های تحصیلی دکتر‬ ‫ظ ریف به صورت زیر است‪:‬‬ ‫‪ l‬دبستان و دبیرس��تان علوی‪ ،‬ته ران‪ ،‬از سال ‪ ۱۳۴۵‬تا‬ ‫‪۱۳۵۵‬‬ ‫‪ l‬دیپلم کالج مقدماتی درو ‪ ،‬سانف رانسیسکو‪ ،‬از سال‬ ‫‪ ۱۳5۵‬تا ‪۱۳۵۶‬‬ ‫‪l‬کارشناس��ی رواب��ط بی ن المل��ل دانش��گاه ایالتی‬ ‫سانف رانسیسکو‪ ،‬از سال‪ ۱۳۵۶‬تا‪۱۳۶۰‬‬ ‫‪l‬کارشناس��ی ارش��د روابط بی ن الملل دانشگاه ایالتی‬ ‫سانف رانسیسکو‪ ،‬از سال‪ ۱۳۶۱‬تا‪۱۳۶۲‬‬ ‫‪l‬کارشناسی ارشد مطالعات بی ن المللی دانشگاه دنور‪،‬‬ ‫از سال ‪ ۱۳۶۲‬تا ‪۱۳۶۳‬‬ ‫‪ l‬دکترای مطالعات بی ن الملل دانشگاه دنور‪ ،‬از سال‬ ‫‪ ۱۳۶۳‬تا ‪۱۳۶۷‬‬ ‫امااگرکمیبیشترپی رامونتدینخانوادهظ ریفبخ واهیم‬ ‫س��خن بگوییم م ی توان به این موضوع پرداخ��ت که پس از‬ ‫ازدواج و با وجودی که وی و همسرش ‪ 10‬سال نخست زندگی‬ ‫مشترکشان را در امریکا سپری کردند و تنها یک سال به ای ران‬ ‫امدند اما هیچ گاه تلویزیون نداشتند‪ .‬حتی دختر و پسر انها نیز‬ ‫با وجودی که به موسیقی تمایل دارند خیلی متدین هستند‪.‬‬ ‫به گفته ظریف دختر وی حتی در امریکا نیز حجاب داشت و‬ ‫عروسش نیز چادری است‪ .‬همسر ظریف نیز پس از بازگشت‬ ‫به ای ران‪ ،‬به مدت ‪ 10‬س��ال ش��اگرد مرحوم اسماعیل دوالبی‬ ‫بود؛ شخصی که خیلی روی زندگی و دیدگاه های خانواده انها‬ ‫تاثیرگذار بود‪ .‬در نهایت شاید سمتی که بیش از هر چیز ظ ریف‬ ‫را در سطح بی ن المللی مطرح ساخت‪ ،‬نماینده و سفیر دائم ای ران‬ ‫در سازمان ملل متحد بود‪ .‬ظ ریف چگونگی انتخابش به عنوان‬ ‫نماینده جمهوری اس�لامی ای ران در سازمان ملل متحد را هم‬ ‫اینگونه شرح م ی دهد‪« :‬فکر م ی کنم در بهمن ماه سال‪1380‬‬ ‫بین من و اقای دکت��ر خ رازی ب رای رفتن ب��ه نیویورک توافق‬ ‫صورت گرفت‪ .‬ظاه را اقای دکتر خ رازی نیز همان موقع موضوع‬ ‫اعزام من را به رهبری گفته بودند‪ .‬بعدها رهبری به من فرمودند‬ ‫که همان روز من به اقای حجازی گفتم که بهترین گزینه ب رای‬ ‫نیویورک شما هستید؛ اما بگذارید روند معمول وزارت خارجه طی‬ ‫شود‪ .‬وقتی که رسما به ما معرفی شدید‪ ،‬شما هم رسما موافقت‬ ‫کنید‪ .‬همچنین نکاتی را که ب رای ماموریت الزم بود یاداوری‬ ‫کردند‪ .‬از جمله نکته ای را فرمودند که من در همه کالس هایم‬ ‫ب رای دانشجویان گفته ام‪ .‬به من فرمودند حتی اگر در موردی‬ ‫یقین داری که دیدگاهت ‪ 180‬درجه با من مخالف است‪ ،‬وظیفه‬ ‫داری دیدگاهت را بگویی‪ .‬حتی ایشان مطرح کردند که این یک‬ ‫وظیفه شرعی است‪ .‬بحمدهلل من نیز همیشه این کار را انجام‬ ‫دادم‪ ،‬اما در ظاهر هی��چ گاه به نفعم نبوده اس��ت‪ .‬اما از لحاظ‬ ‫شرعی‪ ،‬وجدانی و قانونی به این وظیفه پایبند بوده ام‪».‬‬ ‫کارنامه پنج ساله نمایندگی وی در سازمان ملل متحد نیز‬ ‫بازگشت ظریف به امریکا مصادف می شود با اشغال النه جاسوسی در ایران؛‬ ‫امری که به موجب ان کارتر‪ ،‬ویزای ایرانیان را باطل و همه را موظف کرد که به‬ ‫اداره مهاجرت بروند تا ثابت کنند به کار مشخصی مشغول یا در حال تحصیل‬ ‫هستند‬ ‫‪51‬‬ ‫دیپلماتحرفه ای‬ ‫رابطه با امریکا در دوران ظریف تغییر میکند؟‬ ‫محمد ایرانی‪ /‬دیپلمات اسبق وزارت خارجه‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دکتر محمدجواد ظریف‪ ،‬وزیر خارجه پیشنهادی دولت‬ ‫دکتر حس��ن روحانی‪ ،‬یک دیپلمات کارکشته و ورزیده است‪.‬‬ ‫باتوجه به ش��ناختی که بنده از دکتر محمد جواد ظریف دارم‪،‬‬ ‫ایشان کامال به ظ رایف کار خودش��ان اگاهی دارند‪ .‬سالیان‬ ‫س��ال وی در عرصه رواب��ط خارجی و سیاس��ت بی ن‏الملل‬ ‫فعالیت حرفه‏ای داش��ت؛ به عب��ارت دیگر دکت��ر ظریف از‬ ‫شخصی ت‏های موفق حرفه‏ای در عرصه دیپلماتیک به شمار‬ ‫م ی‪‎‬اید و از ابتدای خدمت در وزارت امور خارجه فعال بود‪ .‬البته‬ ‫تخصص ویژه وی در حوزه روابط بی ن‏الملل اس��ت که امروز‬ ‫مهم ترین چالش روابط خارجی ای ران محس��وب م ی‏ش��ود‪.‬‬ ‫دکتر ظریف‪ ،‬فرد با تجربه‏ای اس��ت که س��ال‏های طوالنی‬ ‫در دفتر نمایندگی ای ران در س��ازمان ملل متحد در نیویورک‬ ‫فعالی ت‏های قابل توجه و چش��مگیری را عرضه کرد‪ .‬ویژگی‬ ‫دیگر این دیپلمات‪ ،‬اشنایی با پی ‏چو‏خم‏های بغ رنج بی ن‏المللی‬ ‫و معادالت پیچیده در این راستاس��ت‪ .‬وی شناخت کاملی از‬ ‫قواعد و قوانین سیاس��ت خارجه و روابط بی ن‪‎‬الملل دارد و به‬ ‫لحاظ حرفه‏ای یکی از شاخ ص‏ترین افراد این حوزه محسوب‬ ‫م ی‏شود‪ .‬البته این دیدگاه در مورد ایشان‬ ‫فقط در داخل کشور و بین دیپلمات‏های‬ ‫وزارت خارج��ه مط��رح نیس��ت‪ ،‬بلکه‬ ‫بسیاری از شخصی ت‪‎‬های غی رای رانی هم‬ ‫در سطح منطقه و هم بی ن‪‎‬الملل به این‬ ‫خصوصیات حرفه‏ای وی اعتراف دارند‪.‬‬ ‫یکی دیگر از ویژگ ی‪‎‬های او اش��نایی با‬ ‫فن مذاکرات بی ن‏الملل��ی به خصوص‬ ‫در شرایط بحرانی است‪ .‬تجربه حضور‬ ‫در اجالس بن ب رای پایان دادن به بحران‬ ‫افغانس��تان بعد از شکس��ت طالبان و‬ ‫روی کار ام��دن گروه‏های مل��ی در ان‬ ‫کشور‪ ،‬تجربه بسیار خوبی ب رای ایشان‬ ‫محسوب م ی‏شود‪ .‬همچنین مذاکرات‬ ‫متعددی را م ی‏ت��وان مث��ال زد که وی‬ ‫ب رای س��امان دادن به اوض��اع ع راق در‬ ‫انها حضور داشت‪ .‬در مذاکرات هسته‏ای‬ ‫هم که دیگر اقدامات و تالش‏های دکتر‬ ‫ظریف کامال مشخص است؛ چه زمانی‬ ‫که وی نماینده جمهوری اسالمی ای ران در سازمان ملل بود‬ ‫و چه زمانی که در تیم مذاکرات��ی دکتر روحانی‪ ،‬رئیس وقت‬ ‫شورای عالی امنیت ملی نقش ایفا م ی‏کرد‪ .‬در یک جمع‪‎‬بندی‬ ‫کلی به نظر م ی‏رسد تالش‏های ایشان و همکارانشان چه در‬ ‫شورای عالی امنیت ملی و چه در زمانی که معاونت بی ن‏الملل‬ ‫وزارت امور خارجه را در زمان دکتر خ رازی به عهده داش��تند‪،‬‬ ‫موجب شد در ان دوره یک اتفاق خیلی قابل توجه در رابطه با‬ ‫پرونده هسته‏ای ای ران رخ دهد؛ در همان زمان بود که پرونده‬ ‫هسته‪‎‬ای ای ران به دنبال تالش‪‎‬های دکتر ظریف و همکارانش‬ ‫از صحن اژانس بی ن‪‎‬المللی هسته‏ای به شورای امنیت منتقل‬ ‫نشد؛ بناب راین در ان دوره هیچ قطعنامه‪‎‬ای نیز علیه ای ران صادر‬ ‫نشد‪ .‬اما متاسفانه این اقدامات موثر و قابل تمجید که در ان‬ ‫دوره انجام شد در عوض اینکه مورد تقدیر قرار گیرد بعضا با‬ ‫برخورد سیاسی نامناسبی روبه‏رو ش��د‪ .‬در واقع طرف مقابل‬ ‫به صورت ناجوانمردانه‏ای هم موجب تکدر خاطر جناب اقای‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪52‬‬ ‫روحانی به عنوان رئیس سابق شورای امنیت ملی شد و هم‬ ‫موجبات دلخوری دکتر ظریف را فراهم کرد‪ .‬در نتیجه به رغم‬ ‫اینکه مقامات مرتبط با پرونده هس��ته‏ای موفق شده بودند‬ ‫پرونده ای ران را در صحن اژانس نگه دارند تا به شورای امنیت‬ ‫منتقل نشود و قطعنامه‏ای علیه کشور صادر نشود‪ ،‬اما تمام‬ ‫این مراحل به سرعت از طرف نظام بی ن‏الملل مدیریت شد و‬ ‫ما در شرایط بسیار سختی قرار گرفتیم‪ .‬بعد از این تحوالت‬ ‫ما ش��اهد تصویب چهار قطعنامه علیه کش��ورمان بودیم؛‬ ‫قطعنامه‏هایی که مهمترین نقش را در رابطه با مش��کالت‬ ‫سیاست خارجی و حوز‏ه اقتصادی و تحریم‪‎‬ها ایفا کردند‪.‬‬ ‫رابطه با امریکا در دوران ظریف‬ ‫اکنون باتوجه به فعالی ت‏های دکتر ظریف در امریکا و‬ ‫حضور طوالنی مدت شان در این کش��ور‪ ،‬این مساله مطرح‬ ‫اس��ت که ایا روی کار امدن وی بر تعامالت ای��ران و امریکا‬ ‫تاثیری خواهد دا شت‪ .‬باید توجه داشت این امر یعنی مناسبات‬ ‫ای ران و امریکا به ع وامل مختلفی بستگی دارد که بخشی از ان‬ ‫حضور دکتر ظریف در راس وزارت خارجه است‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫هی چ کس انتظار ندارد شخص ایشان به تنهایی این مساله را‬ ‫حل و فصل کند؛ این مساله نیازمند یک اراده جمعی در صحنه‬ ‫بی ن‏الملل است‪ .‬اما اگر امور به تنهایی در اختیار وزیر خارجه‬ ‫بود باتوجه به تجربه حرفه‏ای که از دکتر ظریف سراغ دارم به‬ ‫ویژه اشنای ی‪‎‬شان با ظ رایف مذاکراتی در عرصه بی ن‏الملل‪ ،‬اگر‬ ‫شرایط مناسبی حاکم باشد و یک اراده جدی نزد طرف مقابل‬ ‫ب رای حل مناقشات فیمابین وجود داشته باشد تالش‪‎‬های وی‬ ‫حتما نتیجه خواهد داد‪ .‬همچنین باید توجه داشت این روزها‬ ‫مهمترین چالش کش��ور در صحنه بی ن‏الملل و در سیاست‬ ‫خارجی پرونده هس��ته‏ای و بح��ران ناش��ی از تحریم‏های‬ ‫بی ن‏المللی و یک جانبه است‪ .‬به نظر من یکی از تالش‏های‬ ‫عمده جناب دکتر ظریف باید معطوف به بازگرداندن مجدد‬ ‫پرونده هسته‪‎‬ای ای ران به اژانس بی ن‪‎‬المللی انرژی هسته‏ای‬ ‫باشد؛ امری که قطعا ظریف در دستور کار دارد‪.‬‬ ‫عالوه ب��ر این طی س��ال‪‎‬های اخیر ای��ران در صحنه‬ ‫ظریفشناختکاملیاز‬ ‫قواعدوقوانینسیاست‬ ‫خارجه و روابط بین‪‎‬الملل‬ ‫دارد و به لحاظ حرفه‏ای‬ ‫یکیازشاخص‏ترین‬ ‫افراد این حوزه‬ ‫محسوبمی‏شود‬ ‫منطق ‏ه‪‎‬ای و بی ن‪‎‬المللی ضربه‪‎‬های بسیاری را متحمل شد و در‬ ‫بسیاری از کشورها با تنش‏های عمده‏ای روبه رو شد‪ .‬اما اکنون‬ ‫سیاست تنش‏زدایی‪ ،‬اعتمادسازی و احترام به حقوق متقابل‬ ‫که دکتر روحانی نیز روی ان تاکید دارند موجب خواهد ش��د‬ ‫بحران‏هایی که میان ای ران و بسیاری از طرف‏های بی ن المللی‬ ‫و منطقه‏ای وجود دارد با مذاکره و تعامل دو جانبه حل وفصل‬ ‫شود‪ .‬این در حالی است که تجربه دکتر ظریف در این زمینه و‬ ‫مشی فکری و خط سیاسی ایشان نیز به این امر کمک خواهد‬ ‫کرد‪ .‬در این زمینه دکتر ظریف نی��ز قطعا تالش خواهد کرد‬ ‫در همین چارچوبی که دکتر روحانی تاکید دارند‪ ،‬گام بردارد‪.‬‬ ‫بدون شک کنار گذاشتن سیاس��ت‏های تقابلی و تهاجمی‬ ‫ این فض��ا را بهتر از گذش��ته خواهد کرد‪ .‬در ح��ال حاضر در‬ ‫صحنه بی ن‏الملل ای ران با کشورهای اروپایی‬ ‫و بسیاری از کش��ورهای عربی مشکل دارد‪.‬‬ ‫در واقع این اختالفات منج��ر به قطع ارتباط‬ ‫با برخی از این کشورها شده و با برخی دیگر‬ ‫اصال س��طح روابط مطلوبی برقرار نیست‪.‬‬ ‫مشکالت عدیده‪‎‬ای که طی این سال‪‎‬ها ایجاد‬ ‫ش��ده دکتر ظریف را در ش��رایط سختی قرار‬ ‫داده و مس��اله خیلی ساده نیس��ت‪ .‬بناب راین‬ ‫نباید انتظار داش��ت که در این فاصله کوتاه‬ ‫وی بتوان��د تمام این مش��کالت را حل کند‪.‬‬ ‫اما باتوجه به تجارب ایشان و تیمی که قبال‬ ‫نیز با وی همکاری داش��تند و موفقی ت‏های‬ ‫زیادی نیز کسب کرده‏اند‪ ،‬قطعا وضعیت به‬ ‫سمتی خواهد رفت که تنش‏هایی که در حوزه‬ ‫منطقه‏ای و بی ن‏المللی با سایر کشورها ایجاد‬ ‫شده‪ ،‬رفع شود‪ .‬چون تخصص دکتر ظریف‬ ‫در حوزه سیاست خارجی و روابط بی ن‪‎‬الملل‬ ‫است و در این زمینه اقدامات مختلفی انجام‬ ‫داده‪ ،‬م ی‏توان نسبت به بهبود اوضاع و شرایط‬ ‫امیدوار بود‪ .‬همچنین از انجایی که ایشان یک چهره شناخته‬ ‫شده در سطح بی ن‏الملل است ‪ ،‬همین مساله خیلی به بهبود‬ ‫روابط ای ران با دیگر کش��ورها کمک خواهد کرد‪ .‬همچنین‬ ‫ویژگ ی‪‎‬های ف��ردی وی از جمل��ه مدیریت ف��ن مذاکراتی و‬ ‫اشنایی کامل به زبان خارجی کمک م ی‪‎‬کند که فضا مثب ت‏تر‬ ‫از گذشته پیش برود‪ .‬حتی دشمنان و کسانی که در گذشته و‬ ‫امروز با ای ران مشکالت اساسی داشته و دارند به توانای ی‏های‬ ‫دکتر ظریف اعتراف دارند و این مساله م ی‏تواند پشتوانه خوبی‬ ‫باش��د مبنی بر اینکه امروز در راس وزارت خارجه شخصیتی‬ ‫چو‏خم‪‎‬های مختلف این معادالت و این‬ ‫قرار م ی‏گیرد که با پی ‏‪‎‬‬ ‫مشکالت اشنایی دارد‪ .‬در حال حاضر با روی کار امدن دکتر‬ ‫روحانی به عنوان رئی س‏جمهور در وهله نخس��ت و س��پس‬ ‫انتخاب دکتر ظریف به عنوان وزیر خارجه باید امیدوار باشیم‬ ‫ای ران از وضعیت کنونی خارج شده و فضای مثب ت‏تری را طی‬ ‫روزها و ماه‏های اینده شاهد باشیم‪g .‬‬ ‫امیدواری هایی برای وزارت خارجه‬ ‫مساله هسته ای و روش های ظریف‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫س��ابقه اش��نای ی‪ ‎‬من با دکتر محمد ج��واد ظریف به‬ ‫همکاری‪‎‬مان در وزارت خارجه باز م ی‪‎‬گردد؛ البته به واس��طه‬ ‫نوع کارمان بعضا زمان‪‎‬هایی که بنده در ای ران بودم ایش��ان‬ ‫در خارج از کش��ور بودند و برخی مواقع نیز وقتی ایشان در‬ ‫کشور حضور داش��تند‪ ،‬من به عنوان سفیر مشغول خدمت‬ ‫بودم‪ .‬اما به ط��ور کلی به نظر م��ن اولین نکت��ه‪‎‬ای که در‬ ‫رابطه با دکتر ظریف م ی توان بدان پرداخت‪ ،‬این اس��ت که‬ ‫وی به عنوان یک دیپلمات برجس��ته‪ ،‬ش��ناخته شده است‪.‬‬ ‫وی تحصی�لات عالی ه اش را در امریکا تمام کرده و س��ابقه‬ ‫دو دهه زندگی در این کش��ور را دارد‪ .‬بناب رای��ن با فرهنگ و‬ ‫زبان انها کامال اشنایی دارد‪ .‬همچنین دکتر ظریف از جمله‬ ‫دیپلمات های مورد اعتماد مس��ئوالن جمهوری اس�لامی‬ ‫ای ران است که این اعتماد به خدماتی که وی طی سال های‬ ‫خدمتش انجام داده‪ ،‬باز م ی گردد‪ .‬شاید این حرف ب رای برخی‬ ‫افراد خیلی قابل پذیرش نباشد اما باید بیان کنم زمانی که‬ ‫به دنبال ب ی مهری‪‎‬های فراوانی که نس��بت به وی روا ش��د‪،‬‬ ‫ایشان خودش را بازنشسته کرد‪ ،‬دس��تگاه دیپلماسی ای ران‬ ‫متضرر ش��د‪ .‬من از ان زم��ان بارها اعالم کرده‪‎‬ام که ش��اید‬ ‫حتی تا صد س��ال دیگر نیز جمهوری اس�لامی ای ران نتواند‬ ‫شخصی مانند دکتر محمد جواد ظریف را بیابد و دیپلماتی‬ ‫مثل او ب رایش تکرار ش��ود‪ .‬بناب راین واقعا حیف است که از‬ ‫تجربیات دیپلمات‪‎‬های ارزشمندی مانند وی استفاده نشود‬ ‫و ش��خصی همچون دکتر ظری��ف به ای��ن دالیل خودش‬ ‫را بازنشس��ته کند‪ .‬زی را ب رای همگان س��وابق دکتر ظریف‬ ‫مش��خص اس��ت و وی تاکنون در مذاکرات زیادی حضور‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫اکنون که وی به عنوان وزیر خارجه از س��وی دولت‬ ‫تدبیر و امید پیش��نهاد ش��ده اس��ت‪ ،‬باید امیدوار بود که‬ ‫وضعی��ت وزارت خارجه نس��بت به گذش��ته خیلی بهبود‬ ‫پیدا کند‪ .‬دلیل این امر نیز مش��خص اس��ت زیرا پیش از‬ ‫این رعایت نکردن ادبیات دیپلماتیک‪ ،‬ایران را از مسیری‬ ‫که باید طی م ی کرد‪ ،‬منحرف کرد‪ .‬اما اینک دکتر ظریف‬ ‫که برای این پس��ت معرفی ش��ده یک دیپلمات باسابقه‬ ‫و برجس��ته اس��ت و اکثر ش��خصی ت هایی که در امریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪5‬‬ ‫سید جعفر هاشمی‪ /‬سفیر سابق ایران در برزیل‬ ‫و س��ازمان ملل از نزدیک با او اش��نایی دارن��د‪ ،‬ظریف را‬ ‫به عن��وان یک ش��خص متی��ن‪ ،‬کاردان و اش��نا به زبان‬ ‫انگلیسی م ی‪‎‬شناسند‪ .‬طبیعی است که این انتخاب مورد‬ ‫توجه دنیا قرار گرفته و با ای��ن تغییر چهره ای که صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬قطعا تغییرات کالن‪‎‬تری نیز در سیاس��ت خارجی‬ ‫ایران روی خواه��د داد‪ .‬بنابراین باید امی��دوار بود تمامی‬ ‫ پازل‏های این دولت به خصوص کس��انی که در قسمت‬ ‫دیپلماسی فعال هستند‪ ،‬بتوانند ایران را به جایگاه اصلی‬ ‫خودش بازگردانند‪ .‬زیرا ایران یک کشور بزرگ و تاثیرگذار‬ ‫است و در یک منطقه اس��تراتژیک به نام خاورمیانه قرار‬ ‫دارد‪ .‬تمام دنیا به این منطقه نظ��ر ویژه ای دارند و حدود‬ ‫‪ 65‬تا ‪ 70‬درصد انرژی جه��ان نیز در این منطقه اس��ت‪.‬‬ ‫در ای��ن میان به عن��وان قدرتمندترین عنص��ر در منطقه‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬کش��ور دیگری جز ایران را نم ی توان نام برد؛‬ ‫بنابراین جای��گاه ایران برای تمام دنیا مش��خص و قابل‬ ‫درک اس��ت و به همین لحاظ چنانچه یک دیپلماس��ی‬ ‫و زبان دیپلماس��ی صحیح که اهمیت بس��زایی دارد‪ ،‬به‬ ‫کار گرفته ش��ود‪ ،‬قطع یقی��ن ایران به جایگاه شایس��ته‬ ‫و بحق خودش بازخواهد گش��ت‪ .‬از دیگر س��و باتوجه به‬ ‫س��وابق دکتر ظریف و حضور طوالن ی مدتشان در امریکا‪،‬‬ ‫برخی این مس��اله را مطرح م ی‪‎‬کنند که ب��ا انتخاب وی‪،‬‬ ‫روند مناسبات دو کش��ور نیز رو به بهبود خواهد رفت‪ .‬اما‬ ‫به نظر من هنوز برای اظهارنظر راجع به این مس��اله زود‬ ‫اس��ت زیرا در روابط ایران و امری��کا فاکتورهای متعددی‬ ‫تاثیرگذار هس��تند‪.‬‬ ‫از دیگر س��و من معتقدم اولویت بهبود روابط ایران‬ ‫با کشورهای خارجی به کشورهای همسایه باز م ی‪‎‬گردد‪.‬‬ ‫زیرا اکن��ون در می��ان کش��ورهای منطقه و همس��ایه‪،‬‬ ‫نوعی ایران هراس��ی به وج��ود امده که ب��ه هی چ عنوان‬ ‫با واقعی ت‪‎‬ه��ای موجود در کش��ور ما همخوان��ی ندارد‪.‬‬ ‫بنابراین دس��تگاه دیپلماس��ی جمهوری اس�لام ی ایران‬ ‫در گام نخس��ت بای��د رواب��ط حس��نه با همس��ایگان را‬ ‫س��رلوحه کار قرار دهد‪ .‬اگر ای��ران بتواند با همس��ایگان‬ ‫روابط��ش را بهبود بخش��د‪ ،‬متعاق��ب ان روابط ب��ا اروپا‬ ‫نیز بهتر م ی ش��ود و به س��طحی که پیش از این بود‪ ،‬باز‬ ‫خواهد گش��ت‪ .‬در این صورت بدون ش��ک امریکای ی‪‎‬ها‬ ‫نیز بیش��تر طالب برق��راری ارتباط با ایران خواهند ش��د‬ ‫زی را نی��از انها به ما خیلی بیش��تر از نیاز ما به انهاس��ت‪.‬‬ ‫همچنی��ن باید توجه داش��ت ک��ه مطابق س��خنانی که‬ ‫تاکنون دکترروحانی پی رامون روابط خارجی بیان داشته‪‎‬اند‪،‬‬ ‫ایران بیشتر به دنبال منافع مل ی‏‪‎‬اش خواهد بود‪ .‬زیرا ایران‬ ‫در منطق��ه‏ای زندگی م ی‪‎‬کن��د و با کش��ورهایی هم مرز‬ ‫اس��ت که تا ام��روز رفت و امد و روابط مناس��بی ب��ا انها‬ ‫نداش��ته اس��ت‪ .‬به عنوان نمونه ضرورتی ندارد که روابط‬ ‫ایران با عربس��تان سعودی تا این س��طح مخدوش باشد‬ ‫یا با دیگر کش��ورهای همس��ایه مناس��بات‪‎‬مان ان قدر‬ ‫سخت و فشرده باشد‪.‬‬ ‫اکنون با عنایت به دیپلمات‪‎‬هایی که در این عرصه‬ ‫به کار گرفته خواهند ش��د از جمله ش��خص دکتر ظریف‬ ‫و باتوجه ب��ه ویژگ ی‪‎‬هایی ک��ه این افراد دارن��د‪ ،‬از جمله‬ ‫تحصی�لات و تجربیات باال‪ ،‬اش��نایی با زب��ان خارجی‪،‬‬ ‫زبان دیپلماس��ی‪ ،‬مس��ائل دیپلماتیک و مذاکره سیاسی‬ ‫م ی توان چش��م‪‎‬انداز روش��نی را در رواب��ط خارجی ایران‬ ‫متصور بود‪ .‬زیرا اگر در س��طح باال ش��اهد بهبود اوضاع‬ ‫باشیم‪ ،‬بدون ش��ک س��فرا و معاونان بهتری نیز انتخاب‬ ‫خواهند ش��د که تمام اینه��ا در کنار ه��م کمک خواهند‬ ‫کرد تا ایران به ان جایگاه و منزلتی که شایسته ان است‪،‬‬ ‫دست پیدا کند‪ .‬در حال حاضر اگر یک تیم کارازموده در‬ ‫عرصه دیپلماس��ی روی کار بیایند‪ ،‬روی تمام عرصه‪‎‬ها و‬ ‫جوانب سیاس��ت خارجی ایران تاثیرگ��ذار خواهد بود‪ .‬در‬ ‫این راس��تا اما حفظ امنیت منافع ای��ران در اولویت قرار‬ ‫دارد و در رابطه با مساله هس��ته ای نیز این مساله بیش‬ ‫از پیش باید م��ورد توجه قرار گیرد‪ .‬ام��ا در این رابطه هر‬ ‫دو طرف مذاکره نباید به صورت نابجا پافش��اری کنند و‬ ‫ادبیات��ی به کار برند که به موجب ان به مس��ائل بس��یار‬ ‫پی ش پا افتاده پرداخته شود و از مسائل اصلی دور بمانیم‪.‬‬ ‫اما تیم جدید باتوج��ه به تجارب زیاد‪ ،‬ش��ناختش از دنیا‪،‬‬ ‫اش��نای ی‪‎‬اش با زبان دیپلماس��ی و همچنی��ن باتوجه به‬ ‫اینکه مذاکره سیاس��ی را متوجه م ی‏ش��ود‪ ،‬اگاه است که‬ ‫در تمام مذاکرات سیاس��ی بده بس��تان وجود دارد‪ .‬اکنون‬ ‫همان گونه ک��ه دکتر روحانی نیز در صحب ت هایش��ان به‬ ‫ان اش��اره کردند غن ی س��ازی اورانیوم حق ایران است و‬ ‫تمام دنیا نیز این مس��اله را م ی دانند چرا که ای ران عضوی‬ ‫از ان پ ی تی است‪ .‬اما متاس��فانه در دو دوره گذشته انقدر‬ ‫به مسائل حاش��ی ه‪‎‬ای و کوچک توجه کردیم که از اصول‬ ‫عقب افتادی��م‪ .‬در واقع اکنون یک س��ری نگرانی و عدم‬ ‫اعتماد ب��رای هر دو ط��رف مذاکره کننده ب��ه وجود امده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما من معتقدم تیم سیاس��ت خارجی پیشنهادی‬ ‫قادر اس��ت طی تعامل با س��ایر دس��تگاه‏ها و همراهی‬ ‫مطبوعات و رسانه‏ها‪ ،‬این س��وء تفاهم‪‎‬ها را رفع کند‪ .‬رفع‬ ‫این سوء تفاهم‏ها نیز به این منزله خواهد بود که مذاکرات‬ ‫به پی��ش رود و به دنبال ان نیز طرف‪‎‬ه��ای مذاکره کننده‬ ‫به جایگاه خودشان و جمهوری اس�لام ی ایران پی ببرند‪.‬‬ ‫در نهایت دوب��اره یاداور م ی‪‎‬ش��وم که در ش��رایط فعلی‬ ‫امریکا بیشتر به دنبال رابطه با ای ران است تا ای ران به دنبال‬ ‫رابطه با امریکا‪g .‬‬ ‫‪53‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫روابط ایران و انگلیس به کدام سو می رود؟‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫انگلیس و امریکا درباره ایران با هم تفاهم دارند‬ ‫گفت وگو با پیروز مجتهدزاده درباره اینده روابط ایران و انگلیس‬ ‫‪6‬‬ ‫پیروز مجتهدزاده‪ ،‬رئیس بنیاد یوروسویک لندن معتقد است که عوامل بسیاری در قطع روابط ایران و انگلیس‬ ‫تاثیر داشتند‪ ،‬اما جدای از بحث اتهام دخالت‪‎‬های انگلیس در انتخابات سال ‪ 88‬ایران و حمله به سفارت این کشور در‬ ‫تهران‪ ،‬بدبین ی‪‎‬های عمیقی که در فرهنگ سیاسی روابط ایران و انگلیس وجود دارد‪ ،‬عامل اصلی کاهش روابط دوطرف‬ ‫تا این سطح است‪ .‬به گفته وی در راستای بهبود روابط دوجانبه برخی نکات از جانب دو طرف باید مالحظه شود؛ در این‬ ‫میان نکته‏ای که به ایران مربوط م ی‪‎‬شود این است که ما باید در مجموع در بازپردازی تاریخ سیاسی کشور خودمان‬ ‫تالش و درک کنیم که انگلیس امروز دیگر ان انگلیس قدیم و ان انگلیس�ی که تا تاریخ ملی ش�دن صنعت نفت در‬ ‫ایران م ی‏شناختیم‪ ،‬نیست‪ .‬همچنین نباید اجازه داد برخی دیدگاه‪‎‬ها که بر اساس زنده نگه داشتن تاریخ کهن زندگی‬ ‫م ی‏کنند‪ ،‬بر زندگی امروز ما تاثیر منفی بگذارند‪ .‬مجتهدزاده م ی‪‎‬گوید اکنون روابط خارجی ایران با مساله هسته‪‎‬ای گره‬ ‫لو فصل مساله هسته‪‎‬ای بپردازد‪.‬‬ ‫خورده و ایران جهت گشایش در امر سیاست خارجی‪ ،‬ابتدا باید به ح ‬ ‫ایران و انگلیس همواره رابطه پرفرازونش�یبی را‬ ‫از سر گذرانده‪‎‬اند‪ ،‬اما طی هشت سالی که دولت‬ ‫احمدی نژاد روی کار بود‪ ،‬تنش‪‎‬ها تا جایی افزایش‬ ‫یافت که روابط تا س�طح قطع رابطه پیش رفت‪.‬‬ ‫به نظر شما مهترین عواملی که موجب شد تا دو‬ ‫کشور رابطه‪‎‬شان تا این سطح تنزل یابد چه بود؟‬ ‫‪54‬‬ ‫‪ l‬اساسا تمام ای رانیان و کسانی که در بریتانیا نسبت‬ ‫به روابط ای ران و انگلیس حضور ذهن دارند‪ ،‬واقف هستند که‬ ‫روابط این دو کشور در طول تاریخ هی چ گاه یکنواخت‪ ،‬ارام و‬ ‫ب ی‏دردسر نبوده‪ ،‬بلکه همیش��ه با نوسان و فرا‏زو‏نشی ب‪‎‬های‬ ‫زیادی توام بوده است‪ .‬اگرچه این وضعیت به خصوص در عصر‬ ‫قاجار تا پیش از انقالب مشروطیت خیلی شدید و بحرانی بود‪،‬‬ ‫اما پس از جنگ جهانی دوم که روابط میان کشورها اصوال بر‬ ‫اساس ضوابط و اصول جدید پایه گذاری م ی‪‎‬شد باز هم همان‬ ‫بدبین ی‪‎‬ها و سوء‏ظن‏های قدیمی سبب شد این روابط در دوران‬ ‫جدید نیز از ارامش و یکنواختی محروم باشد‪.‬‬ ‫در دوره کنون��ی هم که دیگر روابطی میان دو کش��ور‬ ‫در کار نیست و این وضع ناش��ی از حوادثی است که در چند‬ ‫س��ال اخیر اتفاق افتاد‪ .‬مهمترین عواملی که روابط ای ران و‬ ‫انگلیس را به اینجا رساند نخست بحث انتخابات ‪ 1388‬ای ران‬ ‫و پیامدهایش و سپس مساله اشغال سفارت انگلیس بود‪ .‬در‬ ‫واقع در زمان ریاس��ت جمهوری محمود احمدی نژاد سلسله‬ ‫اتفاقاتی پی��ش امد که از کنترل دس��تگاه های دیپلماتیک‬ ‫دو کش��ور خارج بود‪ .‬اما اکنون این سوال پیش م ی‏اید که ایا‬ ‫تحوالت قدیمی بیشتر در این تنزل یا ویران شدن روابط نقش‬ ‫داشته‏اند یا تحوالت هشت س��اله اخیر‪ .‬به نظر من هر دوی‬ ‫این تحوالت در مخدوش شدن روابط ای ران و انگلیس تاثیر‬ ‫داشتند‪ .‬از یک سو ش��اهد بودیم طی این چند سال اتفاقاتی‬ ‫افتاد که از دید هر دو کشور ناخوشایند بود‪ .‬از جمله اتفاقاتی‬ ‫که در جریان وقایع پس از انتخابات ‪ 88‬در ایران صورت گرفت‬ ‫ت‪‎‬هایی که انگلیس از دور و نزدیک متهم به انجامشان‬ ‫و دخال ‏‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬از دید ای ران قابل قبول و خوش��ایند نبود؛ بناب راین‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران خیلی سریع مواضعش را بیان کرد‪.‬‬ ‫از دیگر سو اشغال س��فارت انگلیس توسط برخی عوامل در‬ ‫ای ران نیز طبیعتا خوشایند دولت و کشور انگلیس نبود و انها‬ ‫نیز نس��بت به این موضوع ناخرسندیشان را اشکارا در سطح‬ ‫بی ن‏الملل بیان کردن��د و تصمیم گرفتن��د روابط را کاهش‬ ‫دهند‪ .‬اما ایا تنها این دالیل کافی بود که روابط دو کشور قطع‬ ‫شود؟ به نظر من خیر‪ ،‬بلکه بدبین ی‏های عمیقی که اساسا در‬ ‫فرهنگ سیاسی روابط ای ران و انگلیس وجود داشته و دارد در‬ ‫این امر موثر بود‪ .‬زی را در روابط و مناسبات کشورهای دیگر نیز‬ ‫شاهد شکل گیری این گونه اتفاقات هستیم‪ ،‬ولی این مسائل‬ ‫بالفاصله منجر به قطع رابطه نم ی‪‎‬شود‪ .‬در واقع در رابطه با‬ ‫ای ران و انگلیس زمینه و خاط رات منفی که میان دو کش��ور‬ ‫وجود دارد‪ ،‬به شکل گیری این تحوالت کمک کرد‪.‬‬ ‫اکنون و با اتمام کار دولت احمدی نژاد ایا همچنان‬ ‫این مشکالت میان دوکشور وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬در ش��رایط امروز از یک طرف دول��ت جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران ثابت کرده که برجریان‏های وابسته به ماوقع‬ ‫‪ 1388‬مس��لط ش��ده و اعتماد به نفس الزم را به دست اورده‬ ‫است‪ .‬از طرف دیگر به نظر م ی رسد دولت بریتانیا نیز اطمینان‬ ‫حاصل کرده به دنبال انتخابات اخیر و تشکیل دولت جدید‬ ‫ت تر ش��ده و زمان ان فرارسیده که‬ ‫در ای ران‪ ،‬فضای کلی مثب ‪‎‬‬ ‫خ راب ی‏ها در روابط دو کشور ترمیم شود‪.‬‬ ‫پیروز مجتهدزاده معتقد اس�ت که‬ ‫در سال های گذش�ته مجموعه حوادثی‬ ‫ب ه وجود امده ک�ه روابط ایران و انگلیس‬ ‫را از کنترل دس�تگاه های دیپلماتیک دو‬ ‫کشور خارج کرده است‬ ‫برخی معتقدند که در زمان اقای خاتمی روابط دو‬ ‫کشور تنش کمتری بر خود دید‪ .‬نظر شما در این‬ ‫رابطه چیست؟‬ ‫‪ l‬در ی��ک ن��گاه کلی م ی‏ت��وان گف��ت در زمان‬ ‫دولت اق��ای خاتمی تح��ول خاص��ی در وضعیت کلی و‬ ‫عمومی روابط ای��ران و انگلیس رخ ن��داد‪ .‬البته هنگامی‬ ‫ که اقای خاتمی دولت تش��کیل داد با اع�لام گفت وگوی‬ ‫تمدن‏ه��ا و تش��نج‏زدایی در رواب��ط خارج��ی طبیعت��ا‬ ‫کمک زی��ادی به بهبود رواب��ط با همه کش��ورها کرد‪ .‬در‬ ‫این میان کش��ورهایی مانند فرانس��ه و امری��کا گام‪‎‬های‬ ‫مثبتی برداش��تند اما از جانب رئی س‏جمه��ور وقت ایران‬ ‫برخورد مناس��بی صورت نگرفت‪ .‬به عن��وان مثال دعوت‬ ‫رئی س‪‎‬جمهور فرانسه از اقای خاتم ی برای دیدار رسمی از‬ ‫ان کشور و شرکت در ضیافت شام وابسته به رسمیت ان‬ ‫دعوت را م ی‪‎‬توان ذکر کرد‪ ،‬در حال ی که وی از ش��رکت در‬ ‫این ضیافت شام که اوج احترام سران کشورها به یکدیگر‬ ‫است‪ ،‬اجتناب کرد‪ .‬همچنین پرهیز اقای خاتمی از دیدار‬ ‫با رئی س جمهور امریکا در س��ازمان ملل در اخرین لحظه‬ ‫پس از ان همه تدارک دیدن ها فرصت بس��یار مهم پیش‬ ‫امده ب رای رفع موانع موجود علیه بهبود روابط را از بین برد‬ ‫و سبب ادامه خصومت ها علیه ما ش��د‪ .‬این در حالی بود‬ ‫که دستگاه دیپلماسی ایش��ان در کار بازرسی و مذاکرات‬ ‫هسته ای مش��کالت زیادی به بار اورد‪ .‬در هر صورت ان‬ ‫دوره نیز در سیاس��ت خارجی ایران دوره اثرگذار و شفافی‬ ‫نبود‪ .‬اگرچه در ابتدای کار امیدها بس��یار گس��ترش پیدا‬ ‫کرده و به اوج رسید‪ ،‬اما پس از دو‪ ،‬سه سال افول و تزلزل‬ ‫خودنمایی کرد و امیدها به یاس تبدیل شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪ l‬در حال حاضر مش��کل اساس��ی میان دو طرف‬ ‫دو نکته اس��ت که یکی مربوط به ای ران م ی‏ش��ود و دیگری‬ ‫مربوط به بریتانیا‪ .‬در این میان اگر دو کش��ور‪ ،‬دو دولت و دو‬ ‫ملت واقعا عالقه‏مند باشند روابط سالم و سازنده‪‎‬ای را برقرار‬ ‫کنند باید به این نکات توجه داشته باشند‪ .‬نکته‏ای که به ای ران‬ ‫مربوط م ی‪‎‬شود این است که ما باید در مجموع در بازپردازی‬ ‫تاریخ سیاسی کش��ور خودمان تالش کرده و درک کنیم که‬ ‫انگلیس امروز دیگر ان انگلیس قدیم و ان انگلیس��ی که تا‬ ‫تاریخ ملی شدن صنعت نفت در ای ران م ی‏شناختیم‪ ،‬نیست‪.‬‬ ‫زی را از ان تاریخ تاکنون دنیا تغییر کرده و شرایط‪ ،‬مناسب ت‏ها‪،‬‬ ‫عالیق اقتصادی و سیاسی تمام کشورهای دنیا نیز متفاوت‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬ما باید در این بازنگری تاریخ سیاسی خودمان‬ ‫مقداری جهان بینی جدید به کار گیریم و مس��ائل و شرایط‬ ‫جدید را ب راس��اس واقعی ت‏های امروز بررس��ی کنیم و نه بر‬ ‫اساس انچه دیروز وجود داش��ت‪ .‬ما باید در این بررسی دقت‬ ‫روابط ایران و انگلیس‬ ‫در طول تاریخ هیچ گاه‬ ‫یکنواخت‪ ،‬ارام و‬ ‫بی‏دردسر نبوده‪ ،‬بلکه‬ ‫همیشهبانوسانو‬ ‫فرا ‏زو‏نشیب‪‎‬های زیادی‬ ‫توام بوده است‬ ‫بین الملل‬ ‫در ای�ن برهه ب�رای بهب�ود رواب�ط‪ ،‬دو طرف چه‬ ‫گام‏های موث�ری م ی‏توانند بردارن�د؟ مخصوصا‬ ‫انگلیسی ها که سابقه خصومت زیادی با ای ران ی ها‬ ‫دارند؟‬ ‫کنیم که تاریخ نشان م ی‏دهد هیچ ملتی ب رای همیشه دشمن‬ ‫ملت دیگری نم ی مان��د؛ ملت‏ها در مقاطع��ی از تاریخ با هم‬ ‫دوست هستند و در مقاطعی نیز دشمن‪ .‬اما وقتی شرایط در‬ ‫جهان تغییر م ی‏کند‪ ،‬نگاه‏ها و برداشت‏ها نیز عوض م ی‪‎‬شود‪.‬‬ ‫بناب راین جمهوری اسالمی ای ران باید از این پس اندازه و می زان‬ ‫واق ‪‎‬ع نگری در روابط خارجی را ب راس��اس الزمه های سیاسی‬ ‫ اقتصادی (منافع ملی) امروز افزایش دهد‪ .‬همچنین نباید‬‫اجازه داد که بیش از این برخی دیدگاه‪‎‬ها که بر اساس زنده نگه‬ ‫داش��تن تاریخ کهن زندگی م ی‏کنند‪ ،‬بر زندگی امروز ما تاثیر‬ ‫منفی بگذارند‪.‬‬ ‫نکته‪‎‬ای که مربوط به انگلیس م ی ش��ود و مانع از این‬ ‫اس��ت که ان کش��ور بتواند در روابط خود با ای ران صداقت و‬ ‫صمیمیت الزم را داشته باشد و همکاری سازنده ای را پ ی ریزی‬ ‫کند به غی��ر از عضویت این کش��ور در نات��و و دنبال کردن‬ ‫سیاس��ت امریکایی‪ ،‬واکاوی و بازنگری سیاس��تی است که‬ ‫خودشان اسمش را سیاس��ت‏های ماوراء اطلسی گذاشته‏اند؛‬ ‫یعنی روابط وی��ژه با ایاالت متحده امری��کا تحت تاثیر البی‬ ‫یهود‪ .‬بناب راین انگلیس باید این مس��اله را در رابطه با ای ران‬ ‫مورد بررسی قرار دهد‪ .‬اگر این کشور به مساله فوق صادقانه‬ ‫نگاه کند درخواهد یافت که تصمیم گیری در روابط با ای ران بر‬ ‫اساس ان سیاست ها سراسر منفی خواهد بود و متعاقبا نتایج‬ ‫ان نیز منفی خواهد ش��د‪ .‬این در حالی است که نتایج منفی‬ ‫به ضرر بریتانیا نیز خواهد بود‪ .‬به عب��ارت دیگر بریتانیا باید‬ ‫دریابد که ای ران یک کش��ور و قدرت موثر و مطرح در منطقه‬ ‫خاورمیانه است و اکنون نیز شناس��نامه سیاسی جدیدی را‬ ‫ارائه کرده است‪ .‬انگلیس باید بداند که ادامه روابط موثرش با‬ ‫کش��ورهای خلیج فارس نیز موکول به داشتن روابط خوب با‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران است‪ .‬چه بریتانیا بخواهد چه نخواهد‬ ‫در بیش از ‪ 30‬سال گذشته ثابت شده که جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران یک قدرت بسیار موثر در معادالت سیاسی خاورمیانه‬ ‫است‪ .‬همچنین تجربه این سال‪‎‬ها باید ثابت کرده باشد که‬ ‫نادیده گرفتن ای ران و برخورد منفی کشورمان در این رابطه فقط‬ ‫به ضرر خود انها تمام خواهد شد‪ .‬امروز م ی‪‎‬بینیم که همین‬ ‫رفتار منفی سبب ش��ده که خاورمیانه به وضعیت بدی دچار‬ ‫شود؛ الجرم به نظر من انگلیس ی‏ها که در سیاست خارجی از‬ ‫امریکای ی‪‎‬ها واقع نگرتر هستند باید کم کم به این نتیجه برسند‬ ‫که مصلحت شان در این است که در خاورمیانه و خلی ج فارس‬ ‫با ای ران به دنبال یک موازنه ژئوپلتیک باشند‪ .‬اگر انگلیس در‬ ‫این زمینه موفق عمل کند و ای ران نی��ز در ان زمینه مقداری‬ ‫موفقیت حاصل کند روابط دو کشور م ی‪‎‬تواند ب راساس بازدهی‬ ‫بسیار خوب و در جهت منافع ملی هر دو طرف ترمیم شود‪.‬‬ ‫اینده مثبت میان دو کشور نیز مشروط به همین موارد است‪.‬‬ ‫با پیروزی دکتر حسن روحانی در انتخابات شاهد‬ ‫ارس�ال س�یگنال‏های مثبتی از س�وی انگلیس‬ ‫ب ه خص�وص از جانب ج�ک اس�تراو‪ ،‬وزی ر خارجه‬ ‫سابق این کش�ور بودیم‪ .‬به نظر ش�ما دلیل این‬ ‫همه تغییر موضع انگلیس در ب رابر ای ران در مقطع‬ ‫فعلی چیست؛ ان هم در حالی که امریکایی ها به‬ ‫ط تر هستند؟‬ ‫نسبت انگلیسی ها محتا ‬ ‫‪ l‬ب رای ارزیابی استقبال انگلیس از انتخابات ای ران‬ ‫نباید به سخنان جک استراو مراجعه کرد‪ ،‬بلکه ب رای دریافتن‬ ‫استقبال یا عدم استقبال این کش��ور از تحوالت ایران باید به‬ ‫سخنان نخس ت وزیر و وزیر خارجه ان کش��ور گوش فراداد‪.‬‬ ‫این دو مق��ام بلندپایه انگلیس��ی در رابطه ب��ا انتخاب دکتر‬ ‫روحانی سخنانی را از سر دوستی و همراهی به کار بردند که‬ ‫البته شباهت زیادی به صحب ت‏های مقامات دیگر کشورها‬ ‫دارد و در هر صورت این س��یگنال‏ها را بای��د مثبت ارزیابی‬ ‫‪55‬‬ ‫کرد‪ .‬در این میان اگر جک اس��تراو در واکنش شخص ی‏اش‬ ‫سخنانی را مطرح م ی‏کند این امر مربوط م ی‪‎‬شود به سوابق‬ ‫اش��نایی وی با رئی س‪‎‬جمهور جدید ای ران‪ .‬چرا که در جریان‬ ‫مذاکرات هس��ته‏ای ک��ه در دولت اصالح��ات در جریان بود‬ ‫ش��خص اقای روحانی ب��ا اقای اس��تراو در ارتب��اط بودند و‬ ‫به نظر م ی‏رسد همین اش��نایی دیرینه موجب واکنش‪‎‬های‬ ‫فعلی استراو ش��ده اس��ت‪ .‬در واقع چون وی‪ ،‬دکتر روحانی را‬ ‫م ی‏شناسد طبیعی اس��ت که اشتیاق بیش��تری نسبت به‬ ‫پیروزی ایشان نشان دهد و عالقه خاصی را اب راز کند که نباید‬ ‫با مواضع رسمی دولت بریتانیا اشتباه گرفته شود‪.‬‬ ‫ب ا توجه ب�ه صحب ت‏هایی ک�ه تاکن�ون از جانب‬ ‫مقامات انگلیسی شاهد بودیم م ی‪‎‬توان اینگونه‬ ‫نتیج ه گیری کرد ک�ه در کل نگاه انها نس�بت به‬ ‫دولت جدید ایران و شخص روحانی مثبت است؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ l‬به نظ��ر من نگاه تم��ام دنیا به اق��ای روحانی‬ ‫خیلی مثب ت ‏تر از گذشته اس��ت‪ .‬البته مثبت به تمام عیار‬ ‫خیر‪ ،‬زیرا مقامات اس��رائیلی همچن��ان در حال تحریک‬ ‫کردن انها هس��تند و م ی‪‎‬خواهند این دیدگاه خاص خود را‬ ‫که انتخاب دکتر روحانی تفاوتی در وضعیت روابط خارجی‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران ایجاد نکرده و نخواهد کرد را به‬ ‫انها نیز تسری دهند‪ .‬بنابراین این مس��ائل وجود دارد اما‬ ‫به رغم اینه��ا در مجموع نگاه دنیا نس��بت ب��ه انتخابات‬ ‫جدید ای ران مثبت است‪ .‬ضمن اینکه این نگاه مثبت بیان‬ ‫م ی شود‪ ،‬ما م ی دانیم که همین سبب باال رفتن انتظارات‬ ‫از دولت جدید هم هست‪ .‬به این معنا که م ی‏گویند تا انجا‬ ‫که مسائل به ما مربوط م ی‪‎‬شود خوش��امد م ی‪‎‬گوییم اما‬ ‫مثبت و کارا بودن نقش این دول��ت را باید خود این دولت‬ ‫ثابت کند‪ .‬این امر البته بدیهی اس��ت و جز این نم ی‏توان‬ ‫انتظار داشت‪ .‬به همین دلیل است که گمان م ی‪‎‬رود دولت‬ ‫جدید باید دقت باالیی را در روابط خارج ی‪‎‬اش به کار گیرد‪.‬‬ ‫در رابطه با دولت جدید مطرح ش��ده که روابط خارجی در‬ ‫اولویت قرار دارد‪ .‬من معنای این حرف را نم ی‪‎‬دانم‪ ،‬اما فکر‬ ‫م ی‪‎‬کنم شاید منظور دولت جدید از این حرف این است که‬ ‫ضعف در دولت های قبلی انقدر زیاد ب��وده که امروز باید‬ ‫انرژی بیشتری مصرف شود و اندیشه‏‪‎‬های بیشتری متمرکز‬ ‫شود تا چالش های به وجود امده جبران شود‪ .‬من حقیقتا‬ ‫امیدوارم که این هوش��یاری به وجود امده باشد‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر باید خواس��ت‏ها و منافع ملی ای ران در روابط خارجی‬ ‫چه منطقه‪‎‬ای و چه جهانی نیز تامین ش��ود‪ .‬در این رابطه‬ ‫دولت جدی��د باید در انتخاب کارگزاران و دس��ت اندرکاران‬ ‫روابط خارجی دقت زیادی داشته باش��د‪ ،‬جناح گرای ی‏ها را‬ ‫کنار بگذارد و فقط منافع ملی و شان و وقار ملت و کشور‬ ‫ای ران در جهان را در نظر بگیرد‪ .‬در انتخاب کارگزاران روابط‬ ‫خارجی گمان نم ی کنم سیاست راضی کردن همه جناح ها‬ ‫سیاست درستی باشد‪ .‬انتخاب اقای دکتر ظریف کار خوبی‬ ‫است و من امیدوار هس��تم که ایشان کژس��لیقگ ی های‬ ‫گذشته در دستگاه دیپلماسی را به سالمت پشت سر گذارند‬ ‫و دستگاه دیپلماسی را از اسارت ان شرایط نجات داده و به‬ ‫راه درست توس��عه منافع ملی هدایت نماید‪ .‬من امیدوارم‬ ‫که ایش��ان حجم عظیم نارس��ای ی های به وجود امده در‬ ‫روابط خارجی ما را درس��ت بشناسند و دریابند که حل این‬ ‫حجم عظیم از مش��کالت نیازمند درک درس��ت و علمی‬ ‫ ش��رایط و به کارگیری میزانی از دلیری در ب��ه کار گرفتن‬ ‫ابتکار و اجرای دلی رانه برنامه های کامال مطالعه شده ب رای‬ ‫ایجاد موازنه های ضروری در این راه است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫تغییر نگاه انگلیس به ایران تا چه حد روی بحث‬ ‫تحری م‏ها اثرگذار اس�ت؟ البته ب�ا توجه به اینکه‬ ‫انگلیس همواره نقش فعالی در پروژه تحری م‏ها‬ ‫علیه ایران ایفا کرده و نخستین کشوری است که‬ ‫تحریم بانک مرکزی را استارت زد‪.‬‬ ‫‪ l‬پیرامون مس��اله تحریم‪‎‬ها انچه مس��لم است‬ ‫‪56‬‬ ‫گشایش روابط خارجی ایران در عصر اصالحات متاسفانه‬ ‫مسیری را طی کرده که ناخواس��ته منجر به شرایطی شد‬ ‫که تماما به سرنوش��ت مذاکرات هس��ته‪‎‬ای ای ران با گروه‬ ‫‪ 5+1‬موکول شده اس��ت‪ .‬ای ران در گذشته در این مذاکرات‬ ‫تا حدی گشایش داشت اما همانطور که شاهد بودیم غرب‬ ‫دست روی دست گذاش��ت و به تاکتیک زمان متوسل شد‬ ‫تا دولت جدید در ای ران اختیار امور را در دست بگیرد‪ .‬حتی‬ ‫ممکن اس��ت در ترمیم روابط با بریتانی��ا دو طرف موفق‬ ‫شوند سفارتخانه‪‎‬ها را دایر کنند‪ ،‬اما این به معنای گشایش‬ ‫واقعی در روابط دو کشور نخواهد بود‪ .‬گشایش واقعی در‬ ‫روابط ای ران با کش��ورهایی چون امریکا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬انگلیس‬ ‫و کش��ورهای عربی موکول به حل مان��ع اصلی در روابط‬ ‫خارجی ما یعنی مساله هس��ته‪‎‬ای است‪ .‬در اینجا ای ران نه‬ ‫تنها احتیاج دارد که مذاکره کنن��دگان ورزیده‪‎‬ای را انتخاب‬ ‫کند بلکه ما باید از کارشناسان عملگرا در علم سیاست و‬ ‫علمای مجربی اس��تفاده کنیم که در عمل ثابت کرده اند‬ ‫این مشکل بزرگ را خوب م ی شناسند و قدرت ابتکار ب رای‬ ‫حل ان را دارند تا این مانع را با روش‪‎‬های عقالنی و مدب رانه‬ ‫از میان برداریم؛ به گونه‪‎‬ای که مناف��ع ملی ایران تامین و‬ ‫غرور و وقار مل��ی ای ران اعتال یابد؛ یعن��ی وقار ملی ای ران‬ ‫تامین و منافع ملی براورده شود‪.‬‬ ‫همچنین باید دقت داشت که این مساله را نم ی‏توان‬ ‫ب راساس شعارپردازی حزبی و جناحی پیگیری کرد‪ ،‬بلکه این‬ ‫مساله نیاز به اجماع عملی و کاردانی عمل کنندگان‪ ،‬دانش‬ ‫و درک وضعیت مذاکره از طرف ان��ان دارد‪ .‬در این رابطه باید‬ ‫خیلی دقت داشت زی را انچه مربوط به اینده روابط خارجی ای ران‬ ‫م ی‏شود در گروی این مساله قرار دارد‪.‬‬ ‫و س�وال اخر اینکه روابط ای�ران و انگلیس چقدر‬ ‫روی رواب�ط ایران ب�ا دیگ�ر کش�ورهای اروپایی‬ ‫تاثیرگذار است؟‬ ‫‪ l‬کش��ورهای اروپایی در عین اینکه کشورهای‬ ‫مستقل از یکدیگر هس��تند در یک مجموعه بزرگ به نام‬ ‫اتحادیه اروپا با هم در منافع کلی شریک هستند‪ .‬بریتانیا‬ ‫نیز عضوی از این اتحادیه اس��ت و بدیهی است که روابط‬ ‫خاص هر کدام از این کشورها با کش��ور دیگر در انتها بر‬ ‫نگاه کل اتحادیه تاثیرگذار اس��ت‪ .‬در نهایت م ی‪‎‬دانیم که‬ ‫اصالح روابط با بریتانیا م ی‪‎‬تواند به گش��ایش و گسترش‬ ‫روابط ای��ران ب��ا اتحادیه اروپ��ا کمک کن��د‪ ،‬همچنانکه‬ ‫گس��ترش روابط ایران با ایاالت متحده امری��کا م ی‪‎‬تواند‬ ‫س��بب گس��ترش روابط ایران ب��ا بقیه کش��ورهای دنیا‬ ‫ش��ود‪ .‬در نتیجه هر کش��وری باید مدنظر داشته باشد که‬ ‫روابطش با یک کش��ور ممکن اس��ت روی روابط با دیگر‬ ‫کش��ورها بیش از انچه تصور م ی‪‎‬ش��ود تاثیرگذار باش��د‪.‬‬ ‫بنابراین هر کش��وری باید پیش از انک��ه وارد تنش‏های‬ ‫دیپلماتیک با کش��وری دیگر ش��ود تمام جوانب را مدنظر‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ایا ممکن است از این پس میان امریکا و انگلیس‬ ‫بر س�ر مس�اله ایران ش�اهد ب�روز اختالف نظر‬ ‫باشیم؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬به نظر من در اینده اختالف نظری بین امریکا‬ ‫و بریتانیا بر سر مس��اله روابط با ای ران بروز نخواهد داد‪ .‬من‬ ‫گمان م ی‏کنم افرادی که هنوز در این اندیش��ه هستند که‬ ‫بین انگلیس و امریکا بر سر مس��ائل بی ن المللی جدایی و‬ ‫تفرقه وجود دارد‪ ،‬خوب است که بیشتر مطالعه کنند و دریابند‬ ‫که س��ال‪‎‬های فراوانی اس��ت که این دو قدرت در مس��ائل‬ ‫بی ن‪‎‬المللی تفاه��م و اتفاق نظر گس��ترده ای دارند و انها یاد‬ ‫گرفته‪‎‬اند که اگر اختالف س��لیقه‪‎‬ای در م��ورد روابط خارجی‬ ‫انها مثال بر س��ر روابط با ای ران وجود داش��ته باشد‪ ،‬موضوع‬ ‫را بین خود حل و فصل کنند‪ .‬در نهایت این دو کشور اجازه‬ ‫نخواهند داد این اختالف سلیقه‏ها در عمل سبب تفرقه میان‬ ‫انان شود‪g .‬‬ ‫تمایلبه‬ ‫عادی سازی روابط‬ ‫ چرا انگلیسی ها مایل به رابطه‬ ‫با ایران هستند؟‬ ‫دکتر سعید خالوزاده‪ /‬استاد دانشگاه‬ ‫‪7‬‬ ‫روابط ای ران و انگلستان از ابتدای پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫تاکنون با فراز و نشی ب های مختلفی روبه رو بوده است‪ .‬اگرچه‬ ‫روابط دو کشور در سه مقطع به طور کامل قطع شد اما طرفین‬ ‫مجددا روابط سیاسی خود را از سر گرفتند‪ .‬در طول سال های‬ ‫متمادی روابط دو کشور عمدتا سرد و توام با تنش های سیاسی‬ ‫مختلفی بوده است‪ .‬انچه از بررسی روابط دو طرف مشاهده‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬تاثیر تحوالت داخل��ی در هر دو کش��ور بر روابط‬ ‫خارج ی شان بوده است‪ .‬تغییر حکومت ها که تغیی راتی را در‬ ‫جهت گیری سیاست خارج ی شان به دنبال داشته‪ ،‬تاثی راتی را‬ ‫در روابط خارجی طرفین بر جای گذاشته است‪.‬‬ ‫پس از برگزاری انتخابات دوم خ��رداد ‪ 1376‬در ای ران و‬ ‫مشارکت باالی مردم که منجر به انتخاب سی د محمد خاتمی‬ ‫به ریاست جمهوری اسالمی ای ران گردید‪ ،‬لندن تالش هایی را‬ ‫ب رای بهبود روابط با ای ران در پیش گرفت‪ .‬نهایتا با تفاهماتی‬ ‫که در شهریور ‪ 1377‬بین ای ران و انگلیس درخصوص قضیه‬ ‫س��لمان رش��دی به عمل امد و س��پس مذاکرات مربوط به‬ ‫بازگشت س��ف رای اروپایی فراخوانده ش��ده از ای ران بر اثر رای‬ ‫دادگاه میکونوس در ب رلین‪ ،‬نق��ش مثبت انگلیس در بهبود‬ ‫روابط اروپا و ای ران و بازگشت سف رای اروپایی به ته ران موجب‬ ‫بهبود نسبی روابط طرفین گشت‪.‬‬ ‫اما پ��س از حمالت تروریس��تی ‪ 11‬س��پتامبر ‪ 2001‬و‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫در اس��تانه حمله امریکا به افغانس��تان‪ ،‬جک اس��تراو‪ ،‬وزیر‬ ‫خارجه جدید انگلس��تان‪ ،‬ب رای جلب حمایت ای ران از ائتالف‬ ‫ضد تروریس��م با فاصله کوتاهی از ای ران دی��دار کرد که پس‬ ‫از انقالب اس�لامی نخس��تین س��فر یک مقام عال ی رتبه‬ ‫بریتانیایی به ای ران بود و حتی هنگامی که ای ران در لیس��ت‬ ‫محور ش��رارت امریکا ق��رار گرفت‪ ،‬وزیر خارجه انگلس��تان‬ ‫صریحا خود را از موضع امریکا مب را دانست‪ .‬دوره اول چهار ساله‬ ‫ریاس��ت جمهوری اقای خاتمی را م ی توان سال های بهبود‬ ‫روابط ای ران و انگلیس و در چارچوب سیاست تنش زدایی وی‬ ‫تلقی کرد‪ .‬اما در دوره دوم باتوجه به طرح مس��اله هسته ای‬ ‫ای ران‪ ،‬ادامه این بهبود رابطه با مش��کالتی مواجه ش��د و در‬ ‫س��ال های بعد س��ردی روابط بر دو کشور س��ایه افکند‪ .‬در‬ ‫س��ال ‪ 1384‬همزمان با برگزیده ش��دن اقای احمدی نژاد به‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬تنش های جدیدی بین انگلستان و ای ران بر‬ ‫سر مساله هسته ای رخ داد که موجب سردی روابط و کاهش‬ ‫پیوند با انگلستان شد و این وضعیت کماکان ادامه دارد‪.‬‬ ‫پرونده هس��ته ای ای ران باعث ش��د انگلیس همراه با‬ ‫س��ایر قدرت های غربی و به خصوص امریکا درصدد برایند‬ ‫تا انواع فش��ارهای بی ن المللی را با محوریت ش��ورای امنیت‬ ‫بر جمهوری اسالمی ای ران اعمال نمایند‪ .‬دستاوردهای چنین‬ ‫کوش��ش هایی را بیش از همه در تصویب چه��ار قطعنامه‬ ‫تحریمی از سوی شورای امنیت‪ ،‬ﻣﻰتوان مشاهده کرد‪ .‬قطع‬ ‫نظر از پیامدهای محدودکنن��ده قطعنامه های موردنظر که‬ ‫خود به خود روابط ای ران و بریتانیا را دچار تنگنا س��اخته است‬ ‫نقش تعیی��ن کننده بریتانی��ا در تصویب انه��ا نیز بیش از‬ ‫پیش روابط دو دولت را به سوی سردی و تیرگی سوق داده و‬ ‫پیوندهای اقتصادی و بازرگانی فیمابین را شدیدا کاهش داد‪.‬‬ ‫با پیروزی دکتر روحانی در انتخاب��ات ‪ 24‬خرداد ‪،1392‬‬ ‫انگلیس به اشکال مختلف عالقه مندی خود به بهبود رابطه با‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران را اعالم داشته است‪ .‬این موضوع حائز‬ ‫اهمیت زیادی است و در صورت تحقق‪ ،‬جدای از عادی سازی‬ ‫روابط دوجانبه با انگلیس‪ ،‬در نوع روابط ب��ا اتحادیه اروپایی‬ ‫نیز قطعا تاثیرگ��ذار خواهد بود‪ .‬انگلی��س همچنان یکی از‬ ‫کشورهای ذی نفوذ و قدرتمند غربی و اتحادیه اروپایی است‬ ‫و به همراه فرانسه و المان سه ضلع مثلث قدرت در اتحادیه‬ ‫اروپایی را تشکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫مطالعه تاریخچه روابط ای ران با جامعه اقتصادی اروپا (از‬ ‫اول ژانویه ‪ )1995‬و اتحادیه اروپایی نشان م ی دهد که انگلیس‬ ‫همواره یکی از اضالع ق��درت و سیاس��تگذاری در اتحادیه‬ ‫اروپایی در چگونگی رابطه با ای ران بوده است‪ .‬این ویژگی هم‬ ‫جنب ه های مثبت و ایجابی و هم جنب ه های منفی و س��لبی‬ ‫داشته است‪ .‬انتشار کتاب ایات شیطانی سلمان رشدی رابطه‬ ‫ای ران و جامعه اقتصادی اروپا را دچار تن��ش زیاد کرد و حتی‬ ‫منجر به بازگشت سفی ران ‪ 12‬کشور اروپایی و سف رای ای ران به‬ ‫ت و تنزل سطح روابط به کاردار شد و سال ها بعد توافق‬ ‫پایتخ ‬ ‫با انگلیس بر سر فتوای مربوط به رشدی منجر به عادی سازی‬ ‫روابط و سپس پیشرفت روابط با انگلیس و کشورهای اروپایی‬ ‫شد‪ .‬گفت وگوهای انتقادی در اجالس سران جامعه اقتصادی‬ ‫اروپا در دسامبر ‪ 1991‬در دوره ریاست انگلیس در شهر ادیمبورو‬ ‫اغاز ش��د و گفت وگوهای فراگیر و سازنده بعد از حل و فصل‬ ‫موضوع سلمان رش��دی با انگلیس مطرح شد‪ .‬متعاقبا قطع‬ ‫روابط و تعطیلی سفارتخانه های دو کشور از سوی انگلیس‬ ‫در ‪ 10‬اذر ‪ 1390‬رابطه ب��ا اتحادیه اروپایی را نیز به پایی ن ترین‬ ‫سطح خود کشاند‪ .‬این در حالی است که انگلیس را از منظر‬ ‫مناسبات و تعامالت فرااتالنتیکی نیز باید مورد ارزیابی قرار‬ ‫داد‪ .‬در دوران گفت وگوهای انتق��ادی (‪ 7‬دور) و گفت وگوهای‬ ‫فراگیر (‪ 10‬دور) و باتوجه با روابط وی��ژه و نزدیک انگلیس با‬ ‫امریکا‪ ،‬واشنگتن هم واره از ط ریق لندن در جریان گفت وگوها با‬ ‫ای ران بود و قطعا مواضع و دیدگاه های خود را از طریق انگلیس‬ ‫منعکس م ی کرد‪ .‬بناب راین ما همواره باید فاکتور امریکا را در‬ ‫تنظیم روابط با انگلیس و اتحادیه اروپا مد نظر داشته باشیم‪.‬‬ ‫امریکا یک فاکتور کلیدی و عمده در هرگونه رابطه بین ای ران‬ ‫و اتحادیه اروپاست‪.‬‬ ‫در ش��رایط کنونی و فضای مثبت ایجاد ش��ده بعد از‬ ‫پی��روزی دکتر روحانی ما ش��اهد عالئم مثبتی از دو س��وی‬ ‫اتالنتیک در رابطه با ای ران و مذاکره با دولت اینده دکتر روحانی‬ ‫هس��تیم‪ .‬البته همزمان و به طور موازی ش��اهد کارشکنی‬ ‫بس��یاری از جناح ها و طی ف های مخالف روابط نیز هستیم‪.‬‬ ‫انگلیس نیز عالئمی ب رای عادی سازی روابط با ای ران نشان‬ ‫داده اس��ت‪ .‬ویلیام هیگ‪ ،‬وزیر امور خارجه انگلیس در تاریخ‬ ‫‪ 1392/4/19‬اعالم کرد که این کشور اماده بهبود روابط با ای ران‬ ‫است‪ .‬وی در پارلمان انگلیس گفت‪« :‬ما ب رای بهبود تدریجی‬ ‫روابط با ای ران اماده هستیم اما هیچ کس نباید به عزم راسخ ما‬ ‫ب رای جلوگیری از گسترش سالح های هسته ای شک داشته‬ ‫باشد‪ ».‬ویلیام هیگ افزود‪« :‬ما از دولت جدید ای ران م ی خواهیم‬ ‫که پاسخی جامع به پیشنهاد پنج به عالوه یک ب رای ایجاد‬ ‫اعتماد بدهد‪ ».‬وزیر خارجه انگلیس اضافه کرد‪« :‬ما نس��بت‬ ‫به اقدامات مثبت ای ران با حس ن نیت برخورد خواهیم کرد‪».‬‬ ‫همچنین جک استراو‪ ،‬وزیر امور خارجه پیشین انگلیس‬ ‫در دول��ت تونی بلر اخی را اظهار داش��ته که به دولت حس��ن‬ ‫روحانی خوشبین است و قصد دارد با هدف بهبود روابط ای ران‬ ‫و انگلیس به ته ران سفر کند‪ .‬جک استراو در گفت وگویی با‬ ‫بخش فارسی شبکه خبری ب ی ب ی سی در تاریخ ‪1392/4/24‬‬ ‫اب راز امیدواری کرد که روابط دو کشور در این دوره بهبود پیدا‬ ‫کند و س��فارتخانه های دو طرف در ته ران و لندن بازگشایی‬ ‫ش��ود‪ .‬به دنبال پیروزی دکت��ر روحان��ی در یازدهمین دوره‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬وزارت خارج��ه انگلیس نیز در‬ ‫بیانی ه ای عن��وان کرد لندن امیدوار اس��ت حس��ن روحانی‬ ‫رئی س جمهور منتخب ای��ران نگران ی های بی ن المللی درباره‬ ‫برنامه هس��ته ای ته ران را مدنظر قرار ده��د‪ .‬در این بیانی ه ‬ ‫همچنین امده است‪ ،‬ما از وی م ی خواهیم که از این فرصت‬ ‫ب رای به کارگیری رویکردی متفاوت استفاده و روابط سازنده ای‬ ‫با جامعه بی ن المللی برقرار کند‪.‬‬ ‫عالقه مندی انگلیس ب رای عادی س��ازی روابط امروزه‬ ‫پررنگ تر از هر زمانی بعد از قطع روابط دیپلماتیک دو کشور‬ ‫در ‪ 10‬اذر ‪ 1390‬است‪ .‬به نظر م ی رسد با چشم انداز مثبت پیش‬ ‫روی انگلیس احتمال م ی دهد که گفت وگوهای اتی ای ران با‬ ‫اژانس و با گروه ‪ 5+1‬روند بهت��ر و مثبتی به خود بگیرد و در‬ ‫بستر زمینه جدید ایجاد شده‪ ،‬روند مناسبات ای ران با اتحادیه‬ ‫اروپا عادی شود‪ .‬بناب راین انگلیس مایل است از هم اکنون تا‬ ‫دیر نش��ده به عادی س��ازی روابط خود با ای ران بپردازد و سفر‬ ‫احتمالی جک استراو در هفته های اینده م ی تواند در این راستا‬ ‫ارزیابی شود‪ .‬در چشم انداز فرضی پیشرفت مذاکرات با گروه‬ ‫‪ 5+1‬و بهبود مناسبات با اتحادیه اروپایی‪ ،‬عادی شدن روابط‬ ‫با انگلیس و گشایش مجدد سفارتخانه های دو کشور قابل‬ ‫تصور است و این فضا احیانا م ی تواند در رویکرد جدید امریکا‬ ‫در مناسبات با ای ران نیز تاثیر بگذارد‪ .‬امریکای ی ها نیز عالئم‬ ‫متعددی ب رای گفت وگوهای مستقیم و حل و فصل اختالفات‬ ‫با ای ران نشان داده اند‪ ،‬بناب راین م ی توان شاهد رویکرد جدیدی‬ ‫در تعامالت فرااتالنتیکی در ارتباط با ای ران بود‪ .‬رویکردی که‬ ‫البته تدریجی و زمانبر و همراه با دور جدیدی از گفت وگوها‬ ‫با اتحادیه اروپا خواهد ب��ود‪ .‬امروزه دیپلماس��ی و گفت وگو‬ ‫مهمترین زمینه مناس��بات ای ران با کشورهای غ ربی است و‬ ‫از طریق مذاکرات دوره ای چه در سطح اتحادیه اروپایی و چه‬ ‫به صورت دوجانبه با کشورهای بزرگ و درجه یک یا درجه دو‬ ‫اروپایی باید این روند را ب رنامه ریزی و تنظیم کرد‪g .‬‬ ‫مطالعهتاریخچه‬ ‫روابط ایران با جامعه‬ ‫اقتصادی اروپا و‬ ‫اتحادیه اروپایی نشان‬ ‫می دهدکهانگلیس‬ ‫همواره یکی از اضالع‬ ‫قدرت و سیاستگذاری‬ ‫در اتحادیه اروپایی در‬ ‫چگونگی رابطهباایران‬ ‫بوده است‬ ‫‪57‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫چراطیب نیابرایاقتصاد‬ ‫معرفیشد؟‬ ‫مبارزه با تورم‬ ‫دولت اقتصادی‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫بیژن نامدارزنگنه ب�رای ورود‬ ‫به ساختمان خیابان طالقانی یک روز‬ ‫سخت در بهارستان را پیش رو دارد‬ ‫اراد فرقانی‬ ‫‪1‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫س��رانجام با معرفی ش��دن زودتر از موعد مقرر مدی ران‬ ‫اقتصادی حسن روحانی که با هشت وزیر در صدر سایر حوزه ها‬ ‫قرار گرفته اند‪ ،‬تمامی گمان هزن ی های اخیر مبن ی بر شناسایی‬ ‫این افراد پایان یافت چرا که حسن روحانی که طبق قانون تا‬ ‫دو هفته پس از برگزاری مراسم تحلیف فرصت داشت فهرست‬ ‫وزی ران پیشنهادی خود را به مجل س شورای اسالمی ارائه کند‪،‬‬ ‫همان طور که احتمالش را داده بود ‪ ،‬ترجیح داد این کار را در همان‬ ‫مراجع ه اول به صحن مجلس به انجام رس��اند تا از یک س��و‬ ‫نشان داده باشد ب رای ش��روع کار و تغییر فضا تاکید و اشتیاق‬ ‫دارد و هم اینکه خود و همراهانش را از فشار روانی که به شکل‬ ‫ب ی سابقه ای در این زمینه در رسانه ها و سایت ها شکل گرفته‬ ‫بود‪ ،‬برهاند‪.‬‬ ‫البته تع داد وزی ران حوزه اقتصاد در دولت نهم در عددی دو‬ ‫رقمی قرار داشت که با احتساب معاونان اقتصادی رئی س جمهور‬ ‫که در کابینه حضور م ی یابند و نیز رئی س کل بانک مرکزی‪ ،‬به‬ ‫رقم ‪ 13‬م ی رسید اما در دولت دهم با ادغام چند وزارتخانه این‬ ‫عدد کاهش یافت‪ .‬به ه ر حال‪ ،‬در شرایطی که پس از مبنا قرار‬ ‫گرفتن شعارهای اقتصادی‪ ،‬حاال تصحیح شرایط حاصل از ان‬ ‫مبنا و محور شعارهای دولت جدید شده است‪ ،‬نگاه ها و ذهن ها‬ ‫بیش از انکه منتظر باش��د تا ببیند چه کس��انی از فیلتر رای‬ ‫اعتماد مجلس گذر م ی کنند‪ ،‬به این نکته معطوف است که‬ ‫تیم اقتصادی دولت جدید چقدر هماهنگ و درنتیجه کارامد‬ ‫است‪ ،‬این بار کدام الگو و تئوری اقتصادی قرار است اجرایی شود‬ ‫و نتیجه این ازمایش چه خواهد بود و ایا از نظر معیشتی و نیز‬ ‫شرایط کلی اقتصاد که به اقتدار کشور به شدت معطوف است‪،‬‬ ‫شرایط کشور چگونه خ واهد شد‪.‬‬ ‫وزارت نفت؛ بازگشت زنگنه‬ ‫دست اندازهایی حوالی‬ ‫خیابانطالقانی‬ ‫ایا وزرای اقتصادی دولت روحانی می توانند‬ ‫رای اعتماد بگیرند؟‬ ‫‪58‬‬ ‫در مجلس نهم‪ ،‬اط رافیان محمد جهرم ی ‪ ،‬وزیر کار‪ ،‬لقب‬ ‫ش��ی خ الوزرایی را ب رای او قائل بودند و حاال به نظر م ی رسد این‬ ‫عنوان ب رای بیژن نامدا رزنگنه ‪ 61‬ساله به کار گرفته م ی شود‪ .‬او‬ ‫پیش از این دو دوره چهار ساله وزیر نفت دولت هفتم و هشتم‬ ‫اصالحات بوده است و حاال پس از هش��ت سال قرار است به‬ ‫س��اختمان وزارت نفت در خیابان طالقانی برگردد‪ .‬وی متولد‬ ‫کرمانشاه اس��ت و تحصیالت ابتدایی و دوره اول متوسطه را‬ ‫در همان ش��هر ادامه داده و دوره دوم متوسطه را تا اخذ دیپلم‬ ‫در ته ران به پایان رسانده است‪ .‬زنگنه در سال ‪ 50‬به دانشکده‬ ‫فنی دانشگاه ته ران رفت و در سال ‪ 56‬با درجه فوق لیسانس‬ ‫مهندسی راه و ساختمان فارغ التحصیل شد‪.‬‬ ‫او از س��ال ‪ 59‬حضور خود را در دولت با سمت معاونت‬ ‫فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اس�لامی اغاز کرد و در ابان‬ ‫ماه سال ‪ 61‬به عضویت ش��ورای مرکزی این نهاد درامد‪ .‬وی‬ ‫همچنین س��ابقه پنج دوره وزارت در جهاد س��ازندگی دولت‬ ‫چهارم و وزیر نیرو در دولت پنجم و ششم را عالوه بر وزیر نفت‬ ‫دولت هفتم و هشتم با خود به همراه دارد‪ .‬زنگنه عضو هیات‬ ‫علم ی دانشگاه صنعتی خواجه نصی رالدین طوسی و دانشگاه‬ ‫صنعتی امیرکبیر بوده و هم اکنون نیز عضو بنیاد باران است‪،‬‬ ‫هرچند بیشتر یک کارگزارانی محسوب م ی شود تا مشارکتی‪.‬‬ ‫اما مساله این اس��ت که در فهرست وزی ران پیشنهادی‬ ‫روحانی‪ ،‬یکی از افرادی که از همان ابتدا احتمال داده م ی ش��د‬ ‫با چالش ب رای رای اعتماد مواجه شود‪ ،‬همین اقای زنگنه بود‪.‬‬ ‫یکچپ گرادرمیان‬ ‫هایکیها‬ ‫ماموریت علی ربیعی در‬ ‫وزارت رفاه چیست؟‬ ‫اینتیماقتصادی‬ ‫ازکابینهخاتمیبهتراست‬ ‫تحلیلسعیدلیالزدربارهکابینه‬ ‫پیشنهادی در حوزه اقتصاد‬ ‫در حالی که طی ب نیا برای وزارت اقتصاد معرفی ش�ده‪ ،‬همچنان وضعیت بانک مرکزی و س�ازمان برنامه نامش�خص اس�ت‪ .‬در عین حال روحانی برای‬ ‫وزارت صنعت‪ ،‬نعمت زاده و وزارت ارتباطات‪ ،‬واعظی را برگزیده است‬ ‫اقتصاد‬ ‫عباس اخوندی گرچه امیدوار به‬ ‫حامیانش در راست سنتی است اما برای‬ ‫رای گرفتن کم مخالف ندارد‬ ‫تزاده در یازدهمی��ن دوره انتخابات‬ ‫محمدرض��ا نعم�� ‬ ‫ریاست جمهوری ای ران ریاست ستاد تبلیغاتی روحانی را برعهده‬ ‫داشت و طبعا حتی جایگاه هایی بیش از وزارت ب رای او حدس‬ ‫زده م ی ش��د اما درنهایت پس از منتف ی ش��دن وزارت محمد‬ ‫نهاوندیان ب رای وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت به عنوان گزینه‬ ‫نعم��تزاده ب رای‬ ‫ ‬ ‫اصلی این س��مت نام برده م ی ش��د‪ ،‬اکنون‬ ‫این وزارتخانه معرفی شده اس��ت‪ .‬وی ‪ 61‬ساله و متولد تبریز‬ ‫است که تحصیالت ابتدایی و متوس��طه را در ته ران و مدرک‬ ‫کارشناسی خود را در رشته مهندسی محیط زیست از دانشگاه‬ ‫پلی تکنیک کالیف رنیا دریافت کرد و ب رای ادامه تحصیالت دوره‬ ‫فوق لیسانس در رشته مدیریت صنعتی به دانشگاه کالیف رنیا‬ ‫واحد برکلی وارد شد‪ .‬او از مدی ران اولیه پس از پیروزی انقالب در‬ ‫همین حوزه بود و حاال م ی توان گفت که دارای بیش از ‪ 40‬سال‬ ‫تجربه در مسئولی ت های فنی و مدی ریتی صنعتی و ب رنام هریزی‬ ‫و اداری در بخش های خصوصی و دولتی اس��ت‪ .‬نعمت زاده‬ ‫‪10‬ماه در سال ‪ ۵۸‬وزیر کار‪ ،‬بین س��ال های ‪ 59‬تا ‪ 60‬و سپس‬ ‫از ‪ 68‬تا ‪ ۷۶‬به ترتی��ب در دولت های محمدعلی رجایی و اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی وزیر صنایع ای ران بوده است‪.‬‬ ‫از دیگرسمت های پیشینویبهعضویتدرهیات مدیره‬ ‫و معاون سازمان صنایع دفاع‪ ،‬رئیس هیات مدیره و مدیرعامل‬ ‫شرکت توانی ر‪ ،‬هشت سال مدیرعامل و نایب رئیس هیات مدیره‬ ‫ش��رکت ملی صنایع پتروشیم ی و مش��اور ارش��د وزیر نفت‬ ‫تزاده ب��ا روی کار امدن دولت‬ ‫نیز م ی توان اش��اره کرد‪ .‬نعم ‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬در میان تعجب همگان‪ ،‬همراه اکبر ترکان‪ ،‬دیگر‬ ‫مرد موثر این روزهای دفتر روحان��ی‪ ،‬در وزارت نفت باقی ماند‬ ‫و سمت ریاست ش��رکت پاالیش و پخش فراورده های نفتی‬ ‫را پذیرفت‪ .‬اما در س��ال ‪ 1388‬کمی پی��ش از انتخابات پس‬ ‫از اصطکاک هایی‪ ،‬همزمان با ترکان بازنشس��ته اعالم شد و‬ ‫با سمت مشاور ارش��د وزیر نفت این وزارتخانه را ترک کرد‪ .‬او‬ ‫سپس با تاسیس یک شرکت خصوصی به عنوان مدیرعامل‬ ‫ان فعالیت کرد‪ .‬به نظر نمی رسد او ب رای کسب رای اعتماد کار‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫مهم ترین ابهام در دوره وزارت زنگنه به قرارداد حاشی هدار کرسنت‬ ‫باز م ی گردد‪ .‬این قرارداد بین شرکت اماراتی کرسنت با شرکت‬ ‫ملی نفت ای ران در سال ‪ ۱۳۸۱‬امضا ش��د و ب ر اساس مذاکرات‬ ‫انجام شده‪ ،‬ای ران متعهد شد گاز فراوری نشده تولیدی میدان‬ ‫گازی سلمان را به مدت ‪ ۲۵‬س��ال و از اغاز سال ‪ ۲۰۰۵‬میالدی‬ ‫به امارات متحده ع ربی صادر کن��د‪ .‬از همان زمان مخالفت ها‬ ‫با این قرارداد پ رابهام اغاز ش��د و از انجا ک��ه مبلغ مورد توافق‬ ‫نیز با ابهامات فراوانی مواجه بود‪ ،‬س��رانجام در سال ‪ 84‬دیوان‬ ‫محاسبات‪ ،‬اجرای ان را متوقف کرد‪.‬‬ ‫در ان زمان حسن روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی‬ ‫بود که پس از اب راز مخالفت ها‪ ،‬از س��وی خاتمی مسئول تیم‬ ‫حقیقت یاب شد‪ .‬معروف اس��ت که او نتیجه تحقیقات را در‬ ‫نامه ای به سیدمحمد خاتمی منفی اعالم کرد‪ ،‬اما گفته م ی شود‬ ‫دفتر خاتمی در ان زمان نظر روحانی را به طور دقیق به خاتم ی ‬ ‫منتقل نکرد و قرارداد به هر حال امضا شد‪ .‬زنگنه به عنوان وزیر‬ ‫نفت وقت یکی از عوامل اصلی موثر در انعقاد قرارداد دیده شد‬ ‫ی که اطالعات منفی درباره‬ ‫و چند سال بعد‪ ،‬محمدرضا رحیم ‬ ‫این قرارداد را از دیگران کس��ب کرده بود‪ ،‬پس از س��خنرانی‬ ‫مشهورش در حضور احمدی نژاد‪ ،‬با مطرح کردن مباحث علیه‬ ‫این قرارداد بود که به جرگه یاران رئیس جمهور وقت پیوست‪.‬‬ ‫حتی عل ی اکبر محتشم ی پور هم در مجلس ششم هنگام رای‬ ‫اعتماد به کابینه دوم خاتمی‪ ،‬در مخالفت با زنگنه صحبت کرد‪.‬‬ ‫البته درباره قرارداد کرسنت با این واقعیت هم مواجهیم که پس‬ ‫از توقف موضوع‪ ،‬این بازار در اختی��ار قطری ها قرار گرفت که‬ ‫از همان میدان گازی مشترک‪ ،‬استخراج کرده و به امارات ی ها‬ ‫م ی فروشند و نم ی توان گفت که ما با نفروختن منابع گازمان‪،‬‬ ‫ان را ذخیره کرده ایم‪.‬‬ ‫اما ع�لاوه ب��ر ماج��رای ق��رارداد مس��اله دار‪ ،‬یکی از‬ ‫اظهارنظرهایاخیرزنگنهنیزمخالفانیجدیب رایاودرمجلس‬ ‫تو پا کرده است‪ .‬مسعود میرکاظمی در راس انهاست که‬ ‫دس ‬ ‫با سابقه دوساله وزارت نفت‪ ،‬واکنش نش��ان داده است‪ .‬او که‬ ‫س شورای اسالمی است‪،‬‬ ‫اکنون رئیس کمیسیون انرژی مجل ‬ ‫پای عملکرد او در فتنه ‪ 88‬را هم پیش کشیده اما واقعیت به‬ ‫سخنان چندی پیش زنگنه برم ی گردد که گفته بود گروهبان ها‬ ‫باید از وزارت نفت بروند و ژنرال ها بیایند‪ .‬بسیاری معرفی بیژن‬ ‫زنگنه را به واسطه رونق گرفتن دوباره پارس جنوبی و پیشی‬ ‫گرفتن از قطری ها می دانند گرچه برخی منتقدانش بازگشت‬ ‫زنگنه را بازگش��ت به عقب می دانند‪ .‬روحانی به دنبال تجربه‬ ‫زنگنه است و مخالفانش به دنبال فردی جوان تر‪ .‬رای اعتماد‬ ‫به زنگنه به نظر غیرقابل پیش بینی است‪ .‬او کار سختی در‬ ‫مجلس پیش رو دارد‪.‬‬ ‫وزارت صنع�ت‪ ،‬معدن و تجارت؛ مردی با ‪ 40‬س�ال‬ ‫تجربهصنعتی‬ ‫‪59‬‬ ‫سختی پیش رو داشته باشد‪.‬‬ ‫وزارت اقتصاد؛ وزیری دانشگاهی‬ ‫علی طی ب نیا متول��د ‪ 16‬فروردی��ن ‪ 1339‬در اصفهان‪،‬‬ ‫دارای مدرک کارشناس��ی در رش��ته اقتصاد از دانشگاه ته ران‬ ‫در س��ال ‪ ،64‬در س��ال ‪ ۶۷‬نیز با ارائه پایان نامه خود با عنوان‬ ‫«الگوی تورم در ای ران» موفق به اخذ مدرک کارشناس ی ارشد از‬ ‫همین دانشگاه شد‪ .‬در سال ‪ ۷۲‬نیز دکترای تخصصی خود را‬ ‫با موضوع رساله «تورم ساختاری در ای ران» از دانشکده اقتصاد‬ ‫دانشگاه ته ران (‪ )structural inflation in Iran‬دریافت‬ ‫کرد که بخشی از این دوره را در مدرسه اقتصاد لندن گذراند و‬ ‫اکنون نیز عضو هیات علمی دانشگاه ته ران است‪ .‬به عنوان‬ ‫سابقه کاری وزیر پیشنهادی روحانی که بیش از ‪ 27‬سال سابقه‬ ‫اجرایی را با خود یدک م ی کشد‪ ،‬م ی توان به دبیری کمیسیون‬ ‫اقتصادهیاتدولتدردولت هایپنجمتاهشتم‪،‬‏معاونتطرحو‬ ‫بررسینهادریاست جمهوریباسابقهحضورچهارساله‪،‬معاونت‬ ‫اقتصادی سازمان مدیریت و ب رنامه ریزی کشور در سال های ‪۸۴‬‬ ‫و ‪ ،۸۵‬عضویت در ش��ورای پول و اعتبار در سال های ‪ ۸۱‬تا ‪،۸۸‬‬ ‫معاونت هماهنگی و امور فنی و اقتصادی نهاد ریاست جمهوری‬ ‫و عضویت در شورای پژوهشی سازمان امور مالیاتی کشور اشاره‬ ‫کرد‪ .‬طیب نیا همچنین عضو هیات تحری ریه فصلنامه اقتصاد‬ ‫ی دانش��گاه عالمه طباطبایی‪ ،‬مدیر گروه‬ ‫محی ط زیست و انرژ ‏‬ ‫پژوهشی اقتصاد ای ران در موسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی‪،‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫محمود حجتی سابقه خوبی در‬ ‫وزارت کشاورزی دارد‪ .‬او برای‬ ‫رای اعتماد احتماال کار دشواری‬ ‫پیش رو نخواهد داشت‬ ‫ن در موسسه‬ ‫عضو هیات امنای موسس��ه عالی بانکداری ای را ‏‪‎‬‬ ‫عالی بانکداری ای ران‪ ،‬معاون هماهنگی امور فنی و اقتصادی‬ ‫نهاد ریاست جمهوری در دولت نهم‪ ،‬عضو شورای پول و اعتبار‬ ‫به عنوان‪‎‬‏کارشناس متخصص در مسائل پولی و بانکی شورای‬ ‫پول و اعتباربانک مرکزی و معاون اقتصادی و هماهنگی امور‬ ‫ب رنامه و بودج ‏‪‎‬ه در سازمان مدیریت و ب رنامه ریزی کشور نیز بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬او دارای مقاله ها و سخنران ی هایی در سال های گذشته‬ ‫بوده که نشان م ی دهد به مق وله اقتصاد‪ ،‬فراتر از یک علم نوین‬ ‫و با اتکا بر محاسبات ریاضی‪ ،‬بلکه به شکل مفهومی با وجوه‬ ‫ورای تصور ظاهری و عمومی م ی اندیشد‪ .‬حتی به اتکای برخی‬ ‫مطالب مطرح شده‪ ،‬برخی او را معرفت شناس ترین وزیر اقتصاد‬ ‫ممکن لقب داده اند‪ .‬نکته مهم این است که ایا روحانی در تیم‬ ‫اقتصادی ریاست کار را به طیب نیامی سپارد یا اینکه به نف راتی‬ ‫چون نیلی یا نوبخت و س��یف و مجید قاسمی بیشتر از وزیر‬ ‫اقتصادش اعتماد می کند‪ .‬به هر حال طیب نیا بیشتر از روحانی‬ ‫به عارف نزدیک است‪.‬‬ ‫‪60‬‬ ‫وزارت ارتباطات؛ از وزارت خارجه به ‪ict‬‬ ‫محمود واعظی که ب��رای وزارت ارتباط��ات و فناوری‬ ‫اطالعات به مجلس معرفی ش��د‪ ،‬متولد ‪ 1331‬در کرمانشاه‬ ‫و دارای دکترای روابط بی ن الملل و فوق لیس��انس مهندسی‬ ‫است‪ .‬وی در صورت اخذ این پست‪ ،‬درواقع پس از سال ها به‬ ‫این حوزه باز م ی گردد‪ ،‬چراکه از سال های ‪ 58‬تا ‪ 65‬مدیرعامل‬ ‫ش��رکت مخاب رات ای ران بوده و پس از ان به مدت یک سال‬ ‫مش��اور وزیر امور خارجه و یک س��ال مش��اور وزیر و رئیس‬ ‫ستاد روابط اقتصادی خارجی بوده است‪ .‬واعظی همچنین‬ ‫از س��ال ‪ 68‬تا ‪ 76‬نیز به عنوان معاون سیاسی اروپا و امریکا‬ ‫در وزارت امور خارجه و پس از ان به مدت دو س��ال در پست‬ ‫معاون اقتصادی وزارت امور خارجه فعالیت داشته است‪ .‬وی‬ ‫از سال ‪ 78‬تاکنون نیز به عنوان معاون پژوهش های سیاست‬ ‫خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک فعال بوده و استاد میهمان‬ ‫در مقطع کارشناس ی ارشد روابط بی ن الملل در دانشگاه عالمه‬ ‫طباطبایی است‪.‬‬ ‫بسیاری از واعظی ب رای وزارت خارجه نام می بردند اما‬ ‫انگار او زیر سایه نام ظریف به وزارت ‪ ict‬رفته است‪.‬‬ ‫وزارت نیرو؛ مردی با سال ها تجربه نیرویی‬ ‫حمید چی ت چیان در سال ‪ 1336‬در تبریز به دنیا امد‪ .‬وی‬ ‫مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی مکانیک (ط راحی‬ ‫جامدات) از دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال ‪ ،64‬کارشناسی‬ ‫ارشد را در رشته مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی امیرکبیر‬ ‫در سال ‪ ،74‬کارشناس ی ارشد در رشته مدیریت از مرکز اموزش‬ ‫مدیریت دولتی در سال ‪ 76‬و مدرک دانشوری مهندسی صنایع‬ ‫را از دانشگاه تربیت مدرس در سال ‪ 84‬اخذ کرده است‪ .‬او در‬ ‫کارنامه خود عضویت در جهاد س��ازندگی استان اذربایجان‬ ‫شرقی در س��ال ‪ ،58‬عضویت در س��طوح فرماندهی سپاه و‬ ‫حضور در جبهه های جنگ تحمیلی از سال ‪ 59‬تا دی ماه ‪،66‬‬ ‫نمایندگی مجل س شورای اسالمی دوره سوم (از حوزه انتخابیه‬ ‫تبریز) ازخرداد ‪ 67‬تا خرداد ‪ ،71‬عضویت و مخبریت کمیسیون‬ ‫نیرو‪ ،‬عضویت در هیات مدیره شرکت توانیر از خرداد ‪ 71‬تا ‪،75‬‬ ‫عضویت در هیات مدیره سازمان برق ای ران‪ ،‬معاونت وزیر نیرو‬ ‫در امور انرژی از ابان ‪ 72‬تا ش��هریور‪ ،84‬معاونت ب رنامه ریزی‬ ‫و امور اقتصادی وزارت نی��رو از اذر ‪ 85‬تا تیر‪ ،87‬قائم مقامی‬ ‫ وزیر نیرو از ش��هریور ‪ 84‬تا ابان ‪ ،89‬سمت مشاور عالی وزیر‬ ‫و رئیس ش��ورای مش��اوران وزارت نیرو از ابان ‪ 89‬تاکنون و‬ ‫معاونت هماهنگی و نظارت فرایندی مرکز الگوی اسالمی‬ ‫ای رانی پیشرفت از ش��هریور ‪ 90‬تاکنون را دارد‪ .‬وی همچنین‬ ‫در حوزه اب و برق در تاسیس و پایه گذاری موسسه تحقیقات‬ ‫و اموزش مدیریت وزارت نیرو‪ ،‬مرکز مطالع��ات انرژی ای ران‪،‬‬ ‫سازمان انرژی های نو ای ران (سانا)‪ ،‬سازمان بهره وری انرژی ای ران‬ ‫(سابا)‪ ،‬مرکز اطالعات انرژی ای ران‪ ،‬ازمایشگاه ملی صرفه جویی‬ ‫انرژی ای ران‪ ،‬مرکز اموزش بهینه سازی مصرف انرژی بخش‬ ‫صنعت (تبریز)‪ ،‬مجری طرح اولین پروژه ‪ CHP‬کش��ور (در‬ ‫نیروگاه کیش)‪ ،‬مجری طرح اولین پروژه توربو اکس��پندر در‬ ‫کشور (در نیروگاه های رامین و نکا)‪ ،‬مجری طرح اولین پروژه‬ ‫زمی ن گرمایی کشور (سبالن)‪ ،‬مجری طرح ط راحی‪ ،‬ساخت و‬ ‫راه اندازی اولین توربین بادی کشور (با ظرفیت ‪ 660‬کیلووات)‪،‬‬ ‫مدیر پروژه ط راحی و س��اخت توربین ب��ادی دو مگاواتی در‬ ‫پژوهشگاه نیرو‪ ،‬مجری طرح صرفه جویی انرژی‪ ،‬مجری طرح‬ ‫انرژی های نو‪ ،‬هدایت پروژه تدوین س��ند چشم انداز و برنامه‬ ‫راهبردی وزارت نیرو و انتشا ر ترازنامه های انرژی کشور (ملی‬ ‫و استانی) نقش داشته و فعال بوده است‪ .‬این پیشینه یعنی‬ ‫یکی از متناسب ترین گزینه ها ب رای وزارت نیرو‪.‬‬ ‫وزارت راه و شهرس�ازی؛ پایه گذار نظام مهندسی‬ ‫ساختمان‬ ‫ب ی شک‪ ،‬وزارت ر اهو ترابری که پس از ادغام انفعال ی اش‬ ‫با وزارت مسکن و شهرسازی نامش شد وزارت راه و شهرسازی‪،‬‬ ‫یکی از حاشی هدارترین و خبرسازترین وزارتخانه ها در دولت نهم‬ ‫و دهم به ویژه پس از عزل مهندس رحمتی و امدن بهبهانی‬ ‫بود‪ .‬حاال عباس اخوندی که ششمین وزیر مسکن و شهرسازی‬ ‫پس از انقالب اسالمی بوده و اداره این وزارتخانه را از سال های‬ ‫‪ 72‬تا ‪ 76‬در دولت دوم هاشم ی رفسنجانی برعهده داشت‪ ،‬بار‬ ‫دیگر ب رای وزرات راه و شهرسازی به مجلس معرفی شده است‪.‬‬ ‫او متولد ‪ 1336‬در نجف و از پایه گذاران سازمان نظام مهندسی‬ ‫ساختمان کش��ور بوده و اکنون عضو هیات علمی دانشکده‬ ‫مطالعات جهان و استاد مطالعات ب ریتانیاست که در صورت اخذ‬ ‫رای اعتماد از بهارستان ی ها‪ ،‬یازدهمین وزیر را هو شهرسازی کشور‬ ‫م ی شود‪ .‬وی غیر از سابقه وزارت مسکن و شهرسازی‪ ،‬معاون‬ ‫سیاسی وزارت کشور در دوران وزارت عل ی اکبر ناطق نوری نیز‬ ‫بوده و مسئولی ت هایی همچون دبیری شورای امنیت کشور‪،‬‬ ‫رئیس شورای تامین ویژه غرب کشور‪ ،‬رئیس ستاد مرزها‪ ،‬رئیس‬ ‫ستاد مبارزه با مواد مخدر‪ ،‬رئیس شورای هماهنگی امور افاغنه‬ ‫و ریاست بنیاد مسکن را برعهده داشته است‪ .‬عباس اخوندی‬ ‫اما در طول سالیان گذشته اردوگاه سیاسی خود را تغییر داده‬ ‫و از جناح راس��ت به اصالح طلبان نزدیک شده است‪ .‬او یک‬ ‫عباس اخوندی جدید اس��ت و به دنبال قدرت گرفتن بخش‬ ‫خصوصی و خروج نظامیان از اقتصاد که طبیعتا در مجلس‬ ‫مخالفت هایی را در پی خ واهد داشت‪ .‬گذر اخوندی از بهارستان‬ ‫اسان نیست‪.‬‬ ‫وزارت جهاد کشاورزی؛ بازگشت اصالح طلبان‬ ‫محمود حجتی که در دولت اصالحات اولین وزیر وزارت‬ ‫ادغامی جهاد کشاورزی بود و از چهره های فعال اصالح طلب‬ ‫محسوب م ی شود‪ ،‬از س��وی حس��ن روحانی به عنوان وزیر‬ ‫پیشنهادی وزارت کش��اورزی به مجلس معرفی شده است‪.‬‬ ‫وی در سال ‪ 1334‬در نجف اباد اصفهان متولد شده و از دانشگاه‬ ‫صنعتی اصفهان مدرک مهندس��ی عمران خود را اخذ کرده‬ ‫است‪ .‬وزیر جهاد کشاورزی دولت اصالحات سابقه فعالیت در‬ ‫وزارت را هو ترابری را پیش از ادغام وزارتخانه های جهاد سازندگی‬ ‫و کش��اورزی نیز دارد و پس از ترکان‪ ،‬مدتی وزیر را هو ترابری‬ ‫در کابینه سی د محمد خاتمی بود‪ .‬در س��ابقه وی استانداری‬ ‫نو بلوچستان نیز دیده م ی شود‪ .‬او از اعضای همیشه‬ ‫سیستا ‬ ‫در صحنه بنیاد باران و محافل اصالح طلبان در هشت سال‬ ‫گذشته بوده اس��ت‪ .‬ضمن انکه ب رای وزارت جهاد کشاورزی‬ ‫غیر از او‪ ،‬تقریبا گزینه دیگری مطرح نبود‪ ،‬هرچند از عیسی‬ ‫کالنتری هم در موارد معدودی نام برده شد‪.‬‬ ‫وزارت تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی؛ وزیر اشنا با کار‬ ‫و امنیت‬ ‫یکی دیگر از چهره های معرف ی ش��ده که حضورش با‬ ‫حرف و حدیث همراه شد‪ ،‬علی ربیعی است‪ .‬مردی که سال ها‬ ‫فعال حوزه کارگ��ری بوده و البته مش��اور امنیتی خاتمی در‬ ‫جریان پرونده قتل های زنجیره ای‪ ،‬کوی دانش��گاه و حوادث‬ ‫قبل و بعد از ان بود‪ .‬او متولد ‪ 1334‬در ته ران بوده‪ ،‬تحصیالت‬ ‫لیسانس مدیریت دولتی را در دانشگاه ته ران به انجام رساند‪،‬‬ ‫فوق لیسانس مدیریت فرهنگی (علوم اجتماعی) از دانشگاه‬ ‫عالمه طباطبایی و دکترای تخصصی مدیریت استراتژیک‬ ‫دارد‪ .‬او همچنی��ن عضو هیات علمی دانش��گاه پیام نور در‬ ‫مرتبه دانش��یار و عضو هیات علم ی موسسه اموزش عالی‬ ‫کار در مرتبه استادیار بوده است‪ .‬ربیعی در دوره خاتمی مشاور‬ ‫اجتماعی او ش��د و در زمان تصدی دبیر شورای عالی امنیت‬ ‫ملی توسط حسن روحانی‪ ،‬مسئول اجرایی دبیرخانه و ریاست‬ ‫کمیته سیاستگذاری تبلیغات و کمیته امنیت داخلی شورای‬ ‫عالی امنیت ملی را عهده دار بود‪ .‬وی همچنین در سال های‬ ‫اول انقالب عضو ش��اخه کارگری حزب جمهوری اسالمی و‬ ‫عضو کمیس��یون تدوین قانون کار در دهه شصت و عضو‬ ‫ش��ورای مرکزی خانه کارگر از بدو تاس��یس تا ام��روز بوده‬ ‫است‪g .‬‬ ‫این تیم اقتصادی از کابینه خاتمی بهتر است‬ ‫تحلیل سعید لیالز درباره کابینه پیشنهادی در حوزه اقتصاد‬ ‫‪2‬‬ ‫تیم اقتصادی هماهنگ اس�ت اما با مشکالت زیادی رو به روست‪ .‬س�عید لیالز که از منتقدان جدی اقتصاد دوران‬ ‫احمدی نژاد بوده‪ ،‬البته با خوش بینی زیادی از کارامدی این تیم حرف می زند و معتقد است که هر چند مشکالت بسیار‬ ‫زیاد است و ماه های دشواری در پیش‪ ،‬اما باید امیدوار بود‪ .‬خبرنگار مثلث پس از معرفی وزیران پیشنهادی رئیس جمهور‬ ‫منتخب برای دولت یازدهم‪ ،‬با او درباره وزارتخانه های اقتصادی گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫اس�ام ی وزیران پیش�نهادی دول�ت یازدهم این‬ ‫هفته در حالی اعالم شد که به نظر م ی رسد تیم‬ ‫اقتصادی باتوجه به فش�ار ها و مسائل معیشتی‬ ‫که وجود دارد‪ ،‬بیشتر از همه توج ه ها را به خودش‬ ‫جل�ب م ی کن�د‪ ،‬ارزیابی ش�ما از تی�م اقتصادی‬ ‫معرفی شده چیست؟‬ ‫‪ l‬من از این افراد خواهش م ی کنم که سکوت کنند‬ ‫و صبر داشته باشند‪ .‬به هر حال ما سابقه کار کردن جوان ها‬ ‫و دونده ها را هم دیده ایم و متاسفانه سابقه بدی بوده است‪،‬‬ ‫این یک اصل مشخص است که وقتی نم ی دانیم به کدام‬ ‫طرف و به کدام مقصد م ی رویم‪ ،‬زیاد کردن سرعت قطار چه‬ ‫فایده ای م ی تواند داشته باشد؟‬ ‫اداره امور با تدبیر اس��ت که محقق م ی ش��ود‪ .‬اینکه‬ ‫مسابقه دو نیست‪ ،‬متاسفانه این نگاه های ساده لوحانه هنوز‬ ‫وجود دارد و اینها کسانی هستند که م ی خواهند به ما نشان‬ ‫بدهند باقیمانده پوپولیس��م هنوز وجود دارد‪ ،‬هر چند همه‬ ‫م ی دانیم که اینها دیگر ان سر و صدای سابق را ندارند‪ .‬مردم‬ ‫متوجه عدم صداقت ها شده اند‪.‬‬ ‫اف�رادی که انتخ�اب ش�ده اند‪ ،‬در برخ�ی موارد‬ ‫س�ابقه هایی دارند که با هم خیلی جور نیست‪،‬‬ ‫باتوج�ه ب�ه اینکه ه�ر کدامش�ان قبال س�ابقه‬ ‫مدیریت های کالن را داش�ته اند‪ ،‬فک�ر م ی کنید‬ ‫ای�ن اف�راد م ی توانند با ه�م هماهنگ ش�وند و‬ ‫منسجم کار کنند؟‬ ‫‪ l‬حتما م ی توانند منسجم باشند و این هم به چند‬ ‫علت اس��ت؛ اول اینکه این افراد همه‪ ،‬هم انسجام فکری‬ ‫دارند و هم سال ها در پس��ت ها و موقعی ت های مختلف با‬ ‫هم کار کرده اند‪ ،‬دوم به این دلیل که این افراد سابقه زیاد و‬ ‫قابل توجهی در اداره امور دارند و سوم به این دلیل که یک‬ ‫تیم فکری مشخص و روش��ن دارند که کار ها را به سامان‬ ‫م ی رساند‪.‬‬ ‫ب ه نظر ش�ما باتوجه به این ش�رایطی که در ان‬ ‫قرار داریم‪ ،‬احتمال یک تصفیه گسترده در بدنه‬ ‫وزارتخانه های اقتصادی وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬به هر حال در حد مدی ران ارشد و کالن چاره ای به‬ ‫جز این نیست‪ ،‬همان طور که در تمام کشور های دیگر دنیا‬ ‫هم وجود دارد‪ .‬این روند هم مال امروز و این دولت نیست‪،‬‬ ‫همواره هر دولتی که بر سر کار امده‪ ،‬این تصفیه را در سطح‬ ‫مدی ران انجام داده است‪ ،‬اما در مورد باقی رده ها باید دید که‬ ‫انها تا چه حد م ی توانند خودشان را با شرایط جدید هماهنگ‬ ‫کنند‪ .‬من فکر م ی کنم در این مورد هیچ شرط و ضابطه ای‬ ‫نباید ب رای دولت جدید بگذاریم‪ ،‬نباید بگوییم در چه سطحی‬ ‫باید باشد و در چه سطحی نباید باشد‪.‬‬ ‫به ه ر حال کل تیمی که در هشت سال گذشته بر سر‬ ‫این وظیفه س�نگینی اس�ت‪ ،‬فکر م ی کنید این‬ ‫تیم با این مختصات از عهده کار بر خواهد امد؟‬ ‫‪ l‬حتما‪ ،‬حتم��ا م ی توانن��د چ��اره ای در این مورد‬ ‫بیندیشند‪ ،‬البته مسلم است که فشار هایی وجود دارد‪.‬‬ ‫با وجود این فشار های سیاسی و اقتصادی باز هم‬ ‫شما این همه خوش بین هستید؟‬ ‫‪ l‬به هر ح��ال بای��د امیدوار ب��ود‪ ،‬ش��رایط ب رای‬ ‫فشار های سیاسی به دولت جدید اصال فراهم نیست‪ .‬این‬ ‫حرف هایی را که در برخی رسانه ها م ی زنند جدی نگیرید‪،‬‬ ‫درست است که شرایط سختی است اما به باور من شرایط‬ ‫کشور بس��یار وخیم اس��ت و حاکمیت هم این را م ی داند‬ ‫که با چه چی ز هایی و با چه ش��رایطی رو به روست‪ .‬بناب راین‬ ‫فشارهای سیاسی چندان نم ی تواند موثر باشد‪.‬‬ ‫تیم اقتصادی دولت شامل افراد دیگری از جمله‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه‬ ‫و بودجه ه�م خواهد بود که هن�وز از طرف دولت‬ ‫معرفی نش�ده اند‪ ،‬باتوجه به اینک�ه گفتید یک‬ ‫تیم فکری پشت دولت است‪ ،‬افرادی که در این‬ ‫جایگاه قرار م ی گیرن�د تا چه ح�د م ی توانند در‬ ‫سیاس�ت گذاری های اقتصادی دولت تاثی ر گذار‬ ‫باشند؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫برخ�ی ب�ه میانگی�ن س�نی اعض�ای کابین�ه و‬ ‫ب ه خصوص تی�م اقتصادی دولت ای�راد گرفته و‬ ‫م ی گویند این تی�م پیرتر از ان اس�ت که بتواند‬ ‫ب ه دنبال کار ه�ای اجرایی باش�د و مدیریت را در‬ ‫دست بگیرد‪...‬‬ ‫‪ l‬احیای رش��د اقتص��ادی بای��د در اولوی��ت و در‬ ‫مرکز توجه باش��د‪ .‬اگر این ش��اخص را احیا کنیم‪ ،‬در تمام‬ ‫شاخ ص های دیگر از جمله بهره وری‪ ،‬سرمایه گذاری و عدالت‬ ‫اجتماعی شاهد بهبود وضعیت خواهیم بود‪.‬‬ ‫‪ l‬حتما موثر خواهند بود‪ ،‬در این میان رئیس سازمان‬ ‫برنامه و بودجه تاثیر خیلی زیادی خواهد داش��ت و م ی تواند‬ ‫موثر ترین فرد در سیاست های اقتصادی کابینه باشد‪ .‬اقای‬ ‫روحانی هنوز کارهای خیلی زیادی ب��رای انجام دادن دارد‪،‬‬ ‫البته این روز ها مدام افرادی که قرار است پس ت های مختلف‬ ‫را عهده بگیرند‪ ،‬در حال معرفی شدن هستند و این روند تا‬ ‫تکمیل شدن دولت ادامه خواهد داشت‪ ،‬اما مشخص است‬ ‫که این افراد نم ی توانند خیلی متفاوت از خط فکری افرادی‬ ‫باشند که به عنوان وزیر معرفی شده اند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪ l‬تیم اقتصادی معرفی شده بس��یار خوب است‪،‬‬ ‫ش��اید بتوان گفت که این تی��م‪ ،‬بعد از انق�لاب‪ ،‬بهترین و‬ ‫باالترین س��طح تجربه و انباش��ت دانش را دارد و این تنها‬ ‫مختص به حوزه اقتصادی نیس��ت‪ ،‬بلکه در تمام حوزه ها‬ ‫این انباش��ت تجربه و دانش قابل مشاهده است‪ .‬مشخص‬ ‫اس��ت که یک تیم فکری پش��ت این کابینه اس��ت که به‬ ‫خوبی م ی داند چ��ه کاری را م ی خواهد انجام دهد و به کجا‬ ‫م ی خواهد برود‪.‬‬ ‫یک نکته هم که الزم است مورد توجه قرار گیرد‪ ،‬این‬ ‫اس��ت که این تیم به مراتب بهتر از تیم کابینه دولت اقای‬ ‫خاتمی در شانزده سال پیش است‪ .‬این تیم تکلیف خودش‬ ‫را م ی داند و برنامه اش هم مشخص اس��ت‪ ،‬م ی داند که ما‬ ‫راهی به غیر از حرکت به س��مت اقتصاد ارام‪ ،‬ان هم بدون‬ ‫شوک درمانی و شتاب زدگی در این مسیر نداریم‪.‬‬ ‫در مورد ترکیب کلی کابینه هم همین موضوع صادق‬ ‫است‪ ،‬شما م ی بینید که ب رای اولین بار در تاریخ پستی به نام‬ ‫معاونت سیاسی و امنیتی ریاست جمهوری تشکیل شده و‬ ‫به اقای علی یونسی سپرده شده‪ .‬این معاونت وزارتخانه های‬ ‫کش��ور و اطالعات را تحت کنترل خواهد داش��ت و انها را‬ ‫مدیریت خواهد کرد‪ ،‬این اقدام بسیار خوبی است‪.‬‬ ‫اقای روحانی ب��ه اعتقاد م��ن بعد از اقای هاش��می‬ ‫پرتجربه ترین فرد در پس��ت ریاست جمهوری است‪ ،‬تجربه‬ ‫و شناخت روشنی که او از شرایط و فضا دارد و از همه اینها‬ ‫مهم تر این فشار های بیرونی که روی دولت وجود دارد‪ ،‬اصال‬ ‫نم ی گذارد راهی به جز انسجام در پیش گرفته شود‪.‬‬ ‫به دول��ت احمدی نژاد ن��گاه کنید که بع��د از انقالب‬ ‫یکدست ترین تیم اداره کشور بوده اس��ت و انسجام انها تا‬ ‫زمانی که رونق اقتصادی و در امد های سرش��ار نفتی وجود‬ ‫داشته‪ ،‬ب ر قرار بوده است‪ ،‬اما به محض اینکه منابع سرشار‬ ‫تمام ش��د‪ ،‬بین افراد ب رای دس��تیابی به ان چیزی که باقی‬ ‫مانده بود اختالف پیش امد‪ .‬حاال شرایط متفاوت است‪ ،‬االن‬ ‫منابعی در کار نیست که کسی بخواهند بر سر استفاده از ان‬ ‫دعوا راه بیندازد‪ .‬االن فرصتی ب رای سهم خواهی و جناح بندی‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬چون چیزی وجود ندارد که بخواهند سهمی از‬ ‫ان را بگیرند‪ ،‬این دوره دوره کار سخت است و هیات اجرایی‬ ‫با کار بسیار زیاد مواجه است‪.‬‬ ‫کار بوده‪ ،‬بد ترین امتحان ممکن را پس داده است‪.‬‬ ‫فک�ر م ی کنی�د تی�م جدی�د الزم اس�ت چ�ه‬ ‫موضوعاتی را در این شرایط مورد نظر قرار دهد؛‬ ‫کار باید از کجا اغاز شود؟‬ ‫در ش�رایط فعلی بعد از دول�ت اقای احمدی نژاد‬ ‫به نظر ش�ما بهتر اس�ت که این تیم اقتصادی‬ ‫و این دول�ت در عرصه اقتصادی ب�ه کدام طرف‬ ‫حرکت کند؟‬ ‫‪ l‬مس��لما اقتصاد ازاد با حداکثر نگاه به شرایط و‬ ‫ی کشور‪ ،‬م ی تواند راه حل باشد‪ .‬ای ران راهی‬ ‫ظرفی ت های بوم ‬ ‫به غیر از حرکت به سمت اقتصاد ازاد ندارد‪ ،‬منتها این حرکت‬ ‫باید ارام و بدون شوک درمانی باشد‪ ،‬این سیاستی که هر روز‬ ‫س�عید لیلاز ک�ه از منتق�دان‬ ‫سرس�خت اقتصاد احمدی نژاد بود به‬ ‫شدت از تیم اقتصادی کابینه روحانی‬ ‫دفاع م ی کند‬ ‫‪61‬‬ ‫یک بخشنامه و هر روز یک تشنج ایجاد م ی کند‪ ،‬نم ی تواند‬ ‫اوضاع را در کشور بهبود دهد‪.‬‬ ‫یکس�ری قوانی�ن و برنام ه ه�ا از جمل�ه برخ�ی‬ ‫واگذاری ها و هدفمندی یارانه ها از مواردی است‬ ‫که به دولت اقای روحانی به ارث رس�یده است‪،‬‬ ‫در این موارد دولت باید چه سیاستی را در پیش‬ ‫بگیرد؟‬ ‫‪ l‬الزم اس��ت همه چیز با نظم باش��د‪ ،‬هدفمندی‬ ‫یارانه ها تا ان حدی که درس��ت بوده‪ ،‬بای��د ادامه پیدا کند‪،‬‬ ‫اما الزم اس��ت که در مورد اش��کاالت ان بازنگری شود‪ .‬اگر‬ ‫برنامه هایی بود که به غلط انجام شده‪ ،‬باید اصالح شود‪.‬‬ ‫در مورد واگذاری ها انتقاد های ج��دی وجود دارد‪ ،‬این‬ ‫واگذاری ها هیچ کدام منجر به رش��د بهره وری نشده است‪.‬‬ ‫واگذاری باید بهره وری به دنبال داش��ته باش��د‪ ،‬وگرنه دادن‬ ‫این نهاد ها و س��ازمان ها به هر کس��ی که انها را م ی گیرد‪،‬‬ ‫نم ی تواند ب رای ان سازمان مفید باشد و عوایدی داشته باشد‪.‬‬ ‫این واگذاری ها به چه کار م ی اید؟‬ ‫به غیر از این قوانین‪ ،‬دولت قبلی تعهدات مالی‬ ‫فراوانی هم به جا گذاشته است‪ ،‬عالوه بر کسری‬ ‫بودجه امسال‪ ،‬بده ی هایی به بانک مرکزی‪ ،‬سایر‬ ‫کش�ور ها و نهاد های بی ن المللی هم وجود دارد‪،‬‬ ‫دولت جدید برای این موارد چه باید بکند؟‬ ‫‪ l‬این مورد از چالش های ب��زرگ پیش روی دولت‬ ‫است‪ .‬متاسفانه هیچ دارویی هم ب رای ان وجود ندارد‪ ،‬روزهای‬ ‫سخت و دشواری در راه اس��ت‪ ،‬اما حتما راه حل هایی وجود‬ ‫دارد‪ ،‬یکی از این راه حل ها به نظر من این است که دولت تا‬ ‫‪ 20‬درصد از تولیدات نفتی خودش را در مرز ها به کشور های‬ ‫همسایه بفروشد‪ ،‬این همان می زان گازوئیل و بنزینی است‬ ‫که از ای ران به کشورهای همسایه قاچاق م ی شود و سود ان‬ ‫به جیب قاچاقچیان م ی رود‪ ،‬اگر دولت این فروش را به عهده‬ ‫بگیرد‪ ،‬م ی تواند معادل کل درامد های مالیاتی سال ‪ 92‬را از‬ ‫این راه تامین کند‪.‬‬ ‫بناب راین راه حل هایی وج��ود دارد‪ ،‬اقتصاد ای ران ان قدر‬ ‫بزرگ و پ ر ظرفیت اس��ت که یک مدیری��ت کار امد بتواند‬ ‫مش��کالت ان را حل کند‪ ،‬منته��ا این کار ب��ا عجله پیش‬ ‫نم ی رود‪ ،‬بلکه باید با صبر و به ارام ی پیش رفت‪.‬‬ ‫به نظر شما وزیر کار و رفاه اجتماعی هم م ی تواند‬ ‫از اعضای تیم اقتصادی دولت باشد؟‬ ‫‪ l‬حتم��ا م ی تواند‪ ،‬مس��اله کار و در کن��ار ان رفاه‬ ‫اجتماعی یک مس��اله اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و امنیتی است‪،‬‬ ‫بناب راین وزیر کار هم جزو تیم اقتصادی دولت خواهد بود و‬ ‫هم جزو تیم اجتماعی ان‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ظاه�را پی ش بین�ی م ی ش�ود ک�ه در مجل�س‬ ‫مقاوت هایی در م�ورد اقای علی ربیع�ی‪ ،‬گزینه‬ ‫پیشنهادی برای این وزارتخانه وجود دارد؟‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫به نظر می رسد ماموریت‬ ‫اصلی طیب نیا مقابله با‬ ‫تورم موجود در اقتصاد‬ ‫کشور باشد‬ ‫دادن موسس��ه هایی که بهره وری ندارند چه به بخش های‬ ‫نظامی‪ ،‬چه به س��ازمان تامین اجتماعی و چه به صندوق‬ ‫بازنشستگی کش��وری یا هر جای دیگری ب رای انها عایدی‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫واگذاری هایی هم که تا امروز انجام ش��ده‪ ،‬نتوانسته‬ ‫ش��رایط را ب رای انها که واگذار شده اند و انها که تملک را بر‬ ‫عهده گرفته اند‪ ،‬بهتر کند‪ .‬من اعتقاد دارم که انچه به عنوان‬ ‫واگذاری در دولت احمدی نژاد انجام شده‪ ،‬واگذاری نبود‪ ،‬اینها‬ ‫سایه ای از واگذاری بوده است‪ ،‬فایده این خصوص ی سازی ها‬ ‫چه بود؟ اینکه چیزی را از یک س��ازمان بگیریم و بدهیم به‬ ‫سازمان دیگری که خصوص ی سازی نیست‪ ،‬خصوص ی سازی‬ ‫مدیریت و مالکیتی باید انجام ش��ود که به بهبود بهره وری‬ ‫منجر شود‪.‬‬ ‫من نم ی دانم دادن شرکت هایی بدون در امد به برخی‬ ‫نهادها چه نتیجه ای ب رای انها دارد‪ ،‬ایا اگر تمام امالک ای ران‪،‬‬ ‫جنگل های شمال‪ ،‬سواحل جنوب و کوی ر ها و کوه را به این‬ ‫نهادها بدهند‪ ،‬مادامی که در امدی از اینها حاصل نم ی شود‪،‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪ l‬من مطمئن هستم که اقای ربیعی با پیشینه ای‬ ‫ک��ه دارد‪ ،‬م ی تواند بس��یار موفق باش��د و کار های مهم ‬ ‫ی‬ ‫انجام دهد‪.‬‬ ‫باید به این موضوع توجه کرد که مس��اله اشتغال در‬ ‫حال حاضر در کش��ور ما عالوه بر ی��ک موضوع اقتصادی‬ ‫و اجتماع��ی تبدیل به یک مس��اله امنیتی ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫سال هاست که به این موضوع ب ی توجهی شده و پی ش بینی‬ ‫م ی کنم که اقای ربیعی بتواند بهترین ارامش را در این فضا‬ ‫ایجاد کند و واقعا گزینه مناسبی ب رای این وزارتخانه است‪.‬‬ ‫از گزین�ه پیش�نهادی وزارت اقتص�اد ب ه عنوان‬ ‫«مرد ضد تورم» اقتصاد ایران یاد م ی ش�ود‪ ،‬فکر‬ ‫م ی کنید این توصیف تا چه حد در مورد او درست‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬این توصیف در مورد اقای طی ب نیا هم درس��ت‬ ‫است و هم واقعی‪ .‬انتخاب او بس��یار دقیق و به موقع بوده‬ ‫است‪ ،‬این شرایطی که تورم ما سر به ‪ 50‬و ‪ 60‬درصد گذاشته‪،‬‬ ‫دیگر قابل تحمل نیست‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید او بای�د چه سیاس�تی را در پیش‬ ‫بگیرد؟‬ ‫‪ l‬اقای طی ب نیا کار بسیار س��ختی در پیش دارد‪،‬‬ ‫چون با بدترین نوع تورم در اقتصاد مواجه اس��ت که ان هم‬ ‫تورم رکودی اس��ت‪ ،‬یعنی اگر بخواهد رون��ق اقتصادی را‬ ‫افزایش دهد‪ ،‬ت��ورم باال م ی رود و اگ��ر بخواهد جلوی تورم‬ ‫را بگیرد با رکود اقتصادی مواجه م ی ش��ود‪ ،‬اما باز در همین‬ ‫ش��رایط هم اگر به اهس��تگی و ب��ا ارامش حرکت ش��ود‪،‬‬ ‫م ی تواند مسائل امروز را حل کند‪.‬‬ ‫با چه راه ح ل هایی؟‬ ‫‪ l‬ب رای شروع الزم است جلوی رشد نقدینگی گرفته‬ ‫شود و منابع به س��مت تولید حرکت کند‪ ،‬هر چه این اقدام‬ ‫با سرعت بیشتری انجام ش��ود‪ ،‬به تدریج چرخ پنچر و فلج‬ ‫اقتصاد ش��روع به حرکت خواهد ک��رد و ظرفی ت ها خواهد‬ ‫توانست اقتصاد ای ران را سامان دهد و به راه بیندازد‪g .‬‬ ‫‪3‬‬ ‫چهره اصالح طلبی که در گمان هزن ی های مختلف گاهی‬ ‫ب رای وزارت کشور نام برده م ی شد و گاهی هم به عنوان گزینه‬ ‫محتمل وزارت اطالعات مورد توجه رس��انه ها ب��ود‪ ،‬نهایتا‬ ‫به وزارت تع��اون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی رس��ید‪ .‬علی ربیعی‪،‬‬ ‫اصالح طلب ترین وزیر پیش��نهادی حسن روحانی حاال باید‬ ‫خود را ب رای گرفتن رای اعتم��اد از مجلس اماده کند‪ .‬علی‬ ‫ربیعی معروف به عباد‪ ،‬متولد ‪ 1334‬در جوادیه ته ران و از یک‬ ‫خانواده کارگری است‪ .‬ربیعی بیش از انکه یک سیاستمدار به‬ ‫حساب بیاید‪ ،‬یک چهره اطالعاتی و امنیتی است که بخش‬ ‫اعظمی از عمر خ��ود را پس از انق�لاب در وزارت اطالعات‬ ‫گذرانده است‪.‬‬ ‫او پیش از انقالب تکنسین کارخانه «جنرال موتورز»‪،‬‬ ‫ارج و قرقره پرس��تو بوده اس��ت و در همان زمان از س��ران‬ ‫اعتصاب شهرک اکباتان و کارخانه محل کار خود که منجر‬ ‫به برخورد س��اواک گردید‪ .‬وی در سال ‪ 1359‬با خانم نرگس‬ ‫حس��ین زاده از کارمندان وزارت کار ازدواج کرد که ما حصل‬ ‫این ازدواج چهار فرزند بود‪ .‬همسر وی در سال ‪ 1385‬و فرزند‬ ‫اخرش ‪ -‬محمدجواد‪ -‬در سال ‪ 1386‬از دنیا رفتند‪.‬‬ ‫نام علی ربیعی ش��اید ب رای اولین ب��ار در کمیته ویژه‬ ‫رئی س جمهور در خصوص رس��یدگی به پرون��ده قتل های‬ ‫زنجیره ای مورد توجه رس��انه ها قرار گرفته باشد‪ .‬وی یکی‬ ‫از سه نفری بود که سی د محمد خاتمی ب رای نظارت بر روند‬ ‫رس��یدگی به پرونده قتل های زنجیره ای انتخاب کرده بود؛‬ ‫پرونده ای که نحوه بازجویی از متهمان در ان جنجال ب رانگیز‬ ‫شد‪ .‬احتماال س��ابقه کارگری خانواده ربیعی مهم ترین دلیل‬ ‫ب رای هویت یاب��ی او در این ح��وزه به ویژه پ��س از انقالب‬ ‫اسالمی به حس��اب م ی اید‪ .‬به طوری که در سال های اول‬ ‫انقالب وی عضو ش��اخه کارگری حزب جمهوری اس�لامی‬ ‫و عضو کمیسیون تدوین قانون کار در دهه شصت و عضو‬ ‫شورای مرکزی خانه کارگر از بدو تاسیس تا امروز است‪ .‬وی‬ ‫همچنین باوج��ودی که تا قب��ل از انقالب در رش��ته فنی‬ ‫تحصیل و کار کرده است‪ ،‬اما پس از انقالب ترجیح م ی دهد‬ ‫در رشته مدیریت ادامه تحصیل دهد که در این زمینه موفق‬ ‫به اخذ مدرک دکترا م ی شود‪.‬‬ ‫علی ربیعی از ابتدای دولت هاش��می رفس��نجانی تا‬ ‫سال ‪ 74‬یعنی در دوران تصدی محمدی ری شهری بر وزارت‬ ‫اطالعات به عنوان معاون این وزارتخانه منصوب م ی ش��ود‪.‬‬ ‫پستی که به واس��طه مجموعه خدمات و فعالی ت هایش در‬ ‫این وزارتخانه در دهه ‪ 60‬احراز م ی کند؛ دورانی که او مسئول‬ ‫اطالعات استان اذربایجان ش��رقی‪ ،‬مسئول اطالعات سپاه‬ ‫در استان های ش��مالی ای ران و‪ ...‬بوده اس��ت‪ .‬انگونه که در‬ ‫زندگینامه وزیر پیش��نهادی تعاون‪ ،‬کار و رفاه امده اس��ت‪،‬‬ ‫ربیعی عالوه بر فعالی ت های صنف��ی کارگری‪ ،‬به دلیل نیاز‬ ‫ان مقطع از انقالب‪ ،‬همراه عده ای از دوس��تان هم محله ای‬ ‫خود جذب نهادهای انقالبی م ی شود‪ .‬وی به سپاه پاسداران‬ ‫م ی رود‪ .‬در دوران جنگ تحمیلی در س��پاه پاس��داران‪۶۵ ،‬‬ ‫ماه در جبهه های مختلف غرب و جن��وب فعالیت م ی کند‬ ‫و پس از ان ب��ه وزارت اطالعات م��ی رود و با نام مس��تعار‬ ‫«عباد» به فعالی��ت م ی پردازد؛ وزارتخان��ه ای که ربیعی در‬ ‫ان به معاونت م ی رس��د و بخش اعظمی از هویت حرفه ای‬ ‫او را تشکیل می دهد‪ .‬پس از انکه علی فالحیان به عنوان‬ ‫وزیر اطالعات منصوب م ی شود و متاثر از ان جناح چپ این‬ ‫وزارتخانه در حاشیه قرار م ی گیرد‪ ،‬ربیعی نیز به همراه دیگر‬ ‫چهره های شاخص مانند سعید حجاریان وزارت اطالعات را‬ ‫ترک م ی کند و به فعالی ت های دانش��گاهی و کارگری خود‬ ‫باز م ی گردد‪ .‬ربیعی همچنین از دوس��تان و معتمدان بسیار‬ ‫نزدیک سی د محمد خاتمی به حساب م ی اید که انتصاب وی‬ ‫در کمیته پیگیری پرونده قتل های زنجیره ای نیز به واسطه‬ ‫چهره‬ ‫یک چپ گرا‬ ‫در میان هایکیها‬ ‫ماموریت علی ربیعی در وزارت رفاه چیست؟‬ ‫فردی احمدی ن��ژاد و نوعی احس��اس خودش��یفتگی او‪،‬‬ ‫ب ر نتافت��ن افرادی که ب��ا او کار م ی کنند تحدید بخش��ی از‬ ‫نیروهای اجتماعی و سیاسی‪ ،‬روی کار امدن و احیای نوعی‬ ‫تفکر امنیتی در دوران هشت س��ال‪ ،‬اخ راج اساتید دانشگاه‪،‬‬ ‫ستاره دار کردن دانشجوها‪ ،‬محروم شدن دانشجوها و شاگرد‬ ‫ممتازها از بورسیه و تحصیل‪ ،‬ایجاد فضای خفگی در تمامی‬ ‫ حوزه ها‪ ،‬باعث شد بخش اعظمی از نیروهای روشنفکری به‬ ‫حالت کمبود اکسیژن برسند و فضای اجتماعی کامال محدود‬ ‫ربیعی که در شعارهایش‬ ‫از مبارزه با فساد می گوید‬ ‫بیشتر طرفدار تمرکز در‬ ‫اقتصاد و اقتصاد دولتی‬ ‫و جامعه گراست که این‬ ‫شاید در تضاد با باقی‬ ‫اعضای تیم روحانی باشد‬ ‫شود‪ ».‬ربیعی در گفت وگویی درباره حس ن روحانی گفته است‪:‬‬ ‫«گفتمان اقای روحانی بر محور اعتدال‪ ،‬متاثر از نگاه ایشان‬ ‫از گذشته و سابقه ذهن ی ای بود که از قبل داشتند‪ .‬حتی زمانی‬ ‫که به دوستانش��ان توصیه کرده بودند حزب درس��ت کنند‪،‬‬ ‫مبنای تشکیل حزب همین اعتدال بود‪ .‬به نوعی اعتدال یک‬ ‫گفتمان از دوره مجلس س��وم یا دوم بود که ایشان در قالب‬ ‫گروهی به نام عقال درست کرده بود که معتدلین اعضای ان‬ ‫بودند‪ .‬اقای روحانی یک اعتقاد هم داشته و دارد که ای ران را‬ ‫کسی به تنهایی نم ی تواند اداره کند‪».‬‬ ‫ربیعی همچنین پیش از ای��ن درباره دغدغه های خود‬ ‫پی رامون محور عملکرد دولت اینده تصریح کرده است‪« :‬من‬ ‫معتقد به نهادینه سازی سیاسی در ای ران هستم که متاسفانه‬ ‫در ای ران وجود ن��دارد؛ اگر اق��ای روحانی بتوان��د نهادبندی‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و‪ ...‬مناسب را به وجود بیاورد‪،‬‬ ‫دس��تاوردهای خوبی را ش��اهد خواهیم بود‪ .‬هر پدیده ای در‬ ‫جامعه از اخالق گرفته تا مش��ارکت و‪ ...‬متشکل از دو ضلع‪،‬‬ ‫یکی نهاد و یکی فرهنگ هس��تند؛ اگر دو ضلع ان درست‬ ‫نش��ود‪ ،‬ان پدیده از بین م ی رود‪ .‬نمونه بارز ان اینکه ما بعد‬ ‫از انقالب اس�لامی نتوانستیم بس��یاری از مفاهیم انقالب‬ ‫اسالمی را نهادسازی کنیم و امروز وجود ندارند‪.‬‬ ‫علی ربیعی ام��ا اصالتا چپ گراس��ت‪ .‬دغدغه جنبش‬ ‫کارگری دارد و با تجربه ای که از مسائل امنیتی به دست اورده به‬ ‫شکاف های اجتماعی نگاه م ی کند‪ .‬اما طنز زمانه ربیعی چپگرا‬ ‫را به روحانی محافظه کار پیوند داده‪ .‬ربیعی که در شعارهایش از‬ ‫مبارزه با فساد م ی گوید بیشتر طرفدار تمرکز در اقتصاد و اقتصاد‬ ‫دولتی و جامع ه گراست که این شاید در تضاد با باقی اعضای تیم‬ ‫روحانی باشد‪ .‬علی ربیعی ب رای گرفتن رای اعتماد از مجلس دو‬ ‫مانع بزرگ پیش رو دارد؛ یکی مرزبندی اش با فتنه ‪ 88‬و دیگری‬ ‫اثبات کارامدی اش ب رای وزارت رفاه‪ .‬البته او احتماال با انتقادهای‬ ‫حسینیان بر سر کمیته پیگیری قتل های زنجیره ای هم مواجه‬ ‫خواهد شد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫این دوستی و اعتماد صورت گرفته است‪ .‬او در طول هشت‬ ‫سال دوره ریاست جمهوری خاتمی مشاور اجتماعی و از افراد‬ ‫تاثیرگذار بر دولت او بوده اس��ت‪ .‬ربیعی ف��ارغ از رابطه اش‬ ‫با رئی س جمهور اس��بق با خود حس��ن روحان��ی نیز روابط‬ ‫نزدیکی داش��ته و از افراد نزدیک به او از گذش��ته به حساب‬ ‫م ی اید‪ .‬گفته م ی ش��ود نزدیکی میان او و حسن روحانی به‬ ‫دوران دفاع مق��دس و فعالی ت های امنیت��ی ربیعی در این‬ ‫دوران باز م ی گردد‪ .‬همین طور در دورانی که روحانی دبیری‬ ‫شورای عالی امنیت ملی را ب ر عهده داشت‪ ،‬ربیعی مسئول‬ ‫اجرایی دبیرخانه و ریاس��ت کمیته سیاستگذاری تبلیغات و‬ ‫کمیته امنیت داخلی ش��ورای عالی امنیت ملی را عهده دار‬ ‫بود‪ .‬ربیعی در دانشگاه نیز فعالی ت هایی داشته که از جمله‬ ‫م ی توان به سابقه تدریس در مقطع دکترا و کارشناس ی ارشد‬ ‫دانشکده علوم سیاسی دانش��گاه ته ران‪ ،‬مقطع کارشناسی‬ ‫ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه ته ران‪ ،‬گروه ارتباطات‪،‬‬ ‫دانشکده اطالعات مقاطع کارشناس��ی و کارشناسی ارشد‪،‬‬ ‫دانش��گاه کیش‪ ،‬مقطع کارشناس ی ارش��د در رش��ته روابط‬ ‫بی ن الملل‪ ،‬مقطع کارشناسی ارش��د دانشگاه ازاد واحد علوم‬ ‫تحقیقات – گروه ارتباطات‪ ،‬دانش��کده عل��وم اجتماعی و‬ ‫اقتصادی دانشگاه پیام نور‪ ،‬موسس��ه اموزش عالی کار در‬ ‫مقطع کارشناسی و کارشناس ی ارشد‪ ،‬دانشگاه پیام نور واحد‬ ‫ته ران غرب در مقطع کارشناس ی ارشد اشاره کرد‪.‬‬ ‫فعالی ت های دانشگاهی عمده فعالی ت های ربیعی در‬ ‫طول سال های اخیر بوده است‪ .‬وی در حوزه جامع ه شناسی‬ ‫تحقیقات بسیاری انجام داده‪ ،‬چنان که در همان ایام‪ ،‬ب رای‬ ‫اولی ن بار «اژی��ر خطر» را به ص��دا دراورد که یعنی کس��ی‬ ‫حواس��ش به خواس��ت طبقه متوس��ط‪ ،‬جامعه کارگری و‬ ‫دانش��جویان نیس��ت‪ .‬گفتار بلند او در یک مکان محدود‪،‬‬ ‫بعدا در ماهنامه پی��ام امروز ذیل همین عنوان چاپ ش��د‪.‬‬ ‫او درباره هشت س��ال گذشته و ریاس��ت جمهوری محمود‬ ‫احمدی نژاد معتقد است‪« :‬در این هشت سال خصلت های‬ ‫اقتصاد‬ ‫به نظر م ی رسد قصد اصلی‬ ‫حسن روحانی از معرفی علی‬ ‫ربیعی برای وزارت رفاه‪ ،‬پرکردن‬ ‫فاصله دولت با طبقات پایین‬ ‫اجتماعی و در عین حال استفاده‬ ‫از منابع برای سازمان دادن به‬ ‫سندیکاها و صنف های کارگری‬ ‫است‪ .‬علی ربیعی گزینه مهمی‬ ‫برای دولت روحانی است‪ .‬ایا او‬ ‫رای اعتماد م ی گیرد؟‬ ‫‪63‬‬ ‫تاریخ‬ ‫قوامنمایندهچه گروهیدرسیاستو‬ ‫جامعهایرانبود؟‬ ‫سیاستمدار عملگ را ‪ -‬اقتدارگ را‬ ‫سیاست ورزی قوام‬ ‫نماینده الیگارشی محافظه کار ایرانی‬ ‫نگاهی به سیاست ورزی قوام السلطنه‬ ‫میانه راست و چپ؛ او را نه فقط میانه رو که مشهور به عملگرایی کرده که گاهی به نیروی سومی دل م ی بندد و‬ ‫گاهی در ائتالفی تاکتیکی با حزب توده م ی نشیند و البته وفاداری به خاستگاهش از درون طیف راست سیاست ایران‪،‬‬ ‫اشراف و خانواده ساالری است‪ .‬او احمد قوام است؛ وی را سیاست مدار حرفه ای قرن م ی دانند که سرنوشتی تراژیک‬ ‫او را به طبقه هفتم جهنم سیاست انداخت و سودای مصدق شدن را به گور برد‪.‬‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫قوام از درون الیگارش��ی قاجار برون امد‪ ،‬پدرش میرزا‬ ‫اب راهیم معتمد السلطنه از مس��توفیان بزرگ عصر قجری‬ ‫است که از والیات اذربایجان‪ ،‬پیش��کاری فارس بود‪ .‬او در‬ ‫حاشیه ته ران و فرمانداری قزوین فرزندان خود را به مقامات‬ ‫باال رس��اند‪ ،‬به همین دلیل ب��ود که در ‪ 12‬یا ‪ 13‬س��الگی‬ ‫جزو عمله خلوت بود و به عنوان پیش��کار ناصرالدین ش��اه‬ ‫منصوب شد‪.‬‬ ‫دایی قوام‪ ،‬امی ن الدوله به وال ی گری اذربایجان رس��ید‬ ‫و او به منش ی گری دایی رس��ید و لقب دبیر حضور گرفت‪.‬‬ ‫در زمان صدراعظم��ی عی ن الدوله به عن��وان وزیر حضور‪،‬‬ ‫منشی صدراعظم ش��د و به قوام الس��لطنه ملقب شد‪ .‬در‬ ‫همین ایام بود ک��ه ب رای درس خواندن به فرانس��ه رفت و‬ ‫حقوق و علوم سیاسی خواند‪ ،‬گرچه ان را نیمه تمام گذاشت‬ ‫و به خدمت دربار مظفری رفت و منش��ی مخصوص شد‪.‬‬ ‫گفته م ی شود که در همین ایام که اتش مشروطه به جان‬ ‫قاجار افتاده بود‪ ،‬فرمان مش��روطیت را به خط خود نوشت‬ ‫و ش��اید به دلیل همین س��مپاتی بود که وی بعد از طلوع‬ ‫مش��روطیت دولت مش��روطه را به دربار که قدرتش رو به‬ ‫تحلیل بود ترجیح داد‪ .‬او ابتدا معاون وزارت داخله شد و بعد‬ ‫وزیر جنگ‪ ،‬وزیر داخله و وزیری عدلیه را نیز تجربه کرد‪ .‬در‬ ‫دولت دوم مس��توف ی الممالک بود که والی کل خ راسان و‬ ‫سیستان‪ -‬پهنه شرقی ای ران‪ ،‬از سرخس تا چابهار‪ -‬شد‪ .‬قوام‬ ‫در خ راسان بود که کودتای سوم اسفند سی د ضیاء و رضاخان‬ ‫رخ داد‪ .‬در ابتدای امر بود که سی د ضیاء دستور زندانی شدن‬ ‫تمام کارگزارانی که برخاس��ته از دیوان ساالری و الیگارشی‬ ‫قاجار بودند را صادر کرد‪ .‬کلنل محمد تقی پسیان‪ ،‬فرمانده‬ ‫ژاندارمری خ راس��ان او را با خفت به ته ران فرستاد‪ .‬اما طنز‬ ‫تاریخ انجا رخ نمایان کرد که قوام از زن��دان قصر به دروازه‬ ‫دولت وارد شد و احمد شاه ب رای او که هنوز در زندان بود‪ ،‬حکم‬ ‫رئیس الوزرایی داد‪ .‬در همین ایام بود که وی سیاست موازنه‬ ‫مثبت را در مقابل روس و انگلیس مورد توجه قرار داد‪ .‬قوام‬ ‫اولین فردی بود که بعد از قرارداد دارسی که نفت را به شرکت‬ ‫ای ران و انگلیس م ی س��پرد‪ ،‬امریکای ی ها را ب رای اکتش��اف‬ ‫نفت ش��مال به ای ران فراخواند‪ .‬کمپانی اس��تاندارد اویل در‬ ‫تالش��ی ناکام در میانه حکومت تازه تاس��یس شوروی در‬ ‫ش��مال و انگلس��تان در جنوب نتوانس��ت تاب بیاورد و از‬ ‫صحنه حذف شد‪.‬‬ ‫قوام در دولت خود‪ ،‬دولتی کوچک را م ی دید که گرچه‬ ‫رضاخان وزیر جنگش بود اما در سایه و در پی تدارک قدرت‬ ‫بود‪ ،‬به همین دلیل در ‪ 1302‬در اختالفی س��خت میان این‬ ‫دو‪ ،‬رضاخان او را متهم به پ ی ریزی ترور خود کرد تا جایی که‬ ‫وی به بعد از مدتی زندان به اروپا رفت تا ‪ 1307‬که رضاخان‬ ‫سردار سپه‪ ،‬رضا شاه شده بود‪ .‬در عصر پهلوی خانواده های‬ ‫دیوان س��االر در کنج عزلت مش��غول امور رعی ت های خود‬ ‫بودند تا اینکه به اریکه قدرت تکیه بزنند‪ .‬قوام نیز همچون‬ ‫میرزا عبدالحس��ین فرمانفرما و دیگران در امالک خود در‬ ‫الهیجان مشغول چایکاری بود تا کار سیاست‪.‬‬ ‫بعد از شهریور ‪ ،20‬احمد قوام نیز بخت دوباره ای ب رای‬ ‫نخس ت وزیری یافت؛ او این بار نیز در میانه روس و انگلیس‬ ‫که به همراه امری��کا ای ران را اش��غال ک��رده بودند‪ ،‬همان‬ ‫موازنه مثبت را به عنوان یک تاکتی��ک قدیمی به خدمت‬ ‫گفت وگوباساالرسیف الدینیدرباره‬ ‫نقششاهوقوامدرغائلهپیشه وری‬ ‫گفتوگویباموسیحقانیازنسبتقوامباپهلوی‬ ‫هاوتمایالتشبهبریتانیا‬ ‫دولت را نباید به قوام تقلیل داد‬ ‫سیاستمدارعملگرا‪ -‬اقتدارگرا‬ ‫قوامنمایندهچه گروهیدرسیاستوجامعهایرانبود؟‬ ‫‪2‬‬ ‫دکتر ابوالفضل دالوری‪ ،‬عضو هیات علم ی دانش�گاه عالمه طباطبایی اس�ت که کتاب ارزشمند او در مورد تاریخ‬ ‫تحوالت ایران مورد توجه بسیاری از اهل پژوهش است‪ .‬مثلث درگفت وگو با وی به بررسی جامع ه شناسی عصر قوام‬ ‫و اقدامات او پرداخته است‪.‬‬ ‫بهزاد َر َون‬ ‫اقای دکتر! ب ه عن�وان اولین س�وال بفرمایید چرا‬ ‫ق�وام‪ ،‬ق�وام م ی ش�ود؟ ب�ه عبارتی دیگ�ر قوام‬ ‫محصول تاریخی زم�ان خویش اس�ت یا اینکه‬ ‫قوام خود تاریخ را نیز م ی سازد؟‬ ‫قوام در دوره هایی از تاریخ معاصر ایران به یک باره‬ ‫م ی رود و باز م ی گردد و حتی در دوره رضاشاه منزوی‬ ‫م ی شود؛ چرا این اتفاق م ی افتد؟‬ ‫‪ l‬فقط قوام نیست که منزوی م ی شود‪ ،‬بلکه تقریبا‬ ‫همه نخبگان سیاس��ی و حت��ی اجتماعی ک��ه عمدتا هم‬ ‫محصول تحوالت اواخ��ر قرن نوزدهم می�لادی و جنبش‬ ‫مش��روطه بودند در این دوره منزوی م ی ش��وند‪ .‬بسیاری از‬ ‫بازیگران سیاس��ی ایران در اثر قرار گرفت��ن در چرخش ها و‬ ‫رویدادهای پ ر مخاطره سیاست در جنبش مشرطه و سال های‬ ‫پس از ان‪ ،‬ب��ه تدریج تبدیل ب��ه نخبگانی ب��ا گرایش ها و‬ ‫قابلی ت های متفاوت شده بودند‪ .‬به نظر من دوران مشروطیت‬ ‫دوران پ ر باری از لحاظ نخب ه پروری و سیاس��ت ورزی در ای ران‬ ‫بوده است و نسلی از رجال و سیاس��تمداران با گرایش های‬ ‫مختلف از راس��ت تا چپ و از مش��روطه خواه تا اقتدارگرا و از‬ ‫ایدئولوژیک تا عملگرا را م ی پرورد‪ .‬قوام از جمله سیاستمداران‬ ‫اقتدارگرا و پ راگماتیست این دوران است‪ .‬او عناصر و تجربیات‬ ‫عام دوره مورد اش��اره را ب��ا برخی ویژگ ی های ش��خصیتی‬ ‫خود عجین م ی کند و به یک رجل سیاس��ی مستقل‪ ،‬یک‬ ‫سیاس��تمدار ورزیده و پیچیده و صاحب س��بک در مقیاس‬ ‫ای ران ی اش تبدیل م ی شود‪ .‬اما همانطور که گفته شد به رغم‬ ‫ایفای نقش��ی فعال در س��ال های اولیه پس از کودتا پس از‬ ‫تشدید جنگ قدرت و تس��لط رضا خان‪ ،‬حاشی ه ای و سپس‬ ‫منزوی م ی شود‪ .‬اصوال در دوره س��لطنت رضا شاه‪ ،‬عالوه بر‬ ‫نظامیان‪ ،‬نس��ل خاصی از کارگزاران صحنه سیاسی ای ران را‬ ‫اشغال م ی کنند که ش��اید بتوان انها را اولین تکنوکرات های‬ ‫ای رانی نامید‪ .‬ای��ن تکنوکرات ه��ا فاقد هویت و اس��تقالل‬ ‫سیاس��ی بودند و بیش��تر به عنوان کارگزار منویات رضا شاه‬ ‫عمل م ی کردند‪.‬‬ ‫از س��ال ‪ 1305‬به بع��د دیگ��ر امکانی ب��رای فعالیت‬ ‫رجال سیاس��ی مس��تقل نیس��ت‪ ،‬ولی انهایی که جان به‬ ‫در م ی برند با س��قوط رضا ش��اه در ش��هریور ‪ 1320‬دوباره به‬ ‫صحنه سیاس��ی ای ران ب ر م ی گردن��د؛ البته بس��یاری از انها‬ ‫محافظه کار و مالحظه کار شده بودند‪ .‬این درحالی بود که در‬ ‫نیمه دوم حکومت رضا شاه نسل جدیدی از نخبگان فکری‬ ‫و اجتماعی با گرایش های سیاسی ظهور م ی کنند که بیشتر‬ ‫از تحصیلکردگان جدید داخل و خارج کشور هستند که غالبا‬ ‫نیز منتقد و مخالف اوضاع سیاسی دوران رضا شاه هستند و‬ ‫گرایش های ک مو بیش انقالبی دارند‪ .‬اکثر انها چپگرا هستند‬ ‫و البت��ه در میان انها عناص��ر مل ی گرا و مذهب��ی نیز یافت‬ ‫م ی ش��وند‪ .‬همین نخبگان هس��تند که بنیاد تشکل های‬ ‫سیاسی س��ال های پس از ش��هریور ‪ 1320‬را م ی گذارند‪ .‬به‬ ‫تاریخ‬ ‫‪ l‬بحث در م��ورد نس��بت ش��خصیت و تاریخ (یا‬ ‫ نسبت کارگزار و ساختار) مناقشه ای طوالنی در علوم انسانی‬ ‫و اجتماع��ی بوده و مکات��ب متعارضی چ��ون تاریخ گرایی‪،‬‬ ‫نخب ه گرایی‪ ،‬ساختارگرایی و کنش گرایی از ان زاده شده است‪.‬‬ ‫اگر از بحث های جدل ی الطرفینی مربوط به این موضوع فاصله‬ ‫بگیریم و جایگاه و نقش هر یک از این عوامل را ب ر اس��اس‬ ‫نگرش واقع بینانه چند بعدی به امور انسانی و اجتماعی مورد‬ ‫توجه قرار دهیم و به سطوح مختلف تحلیل این امور نیز توجه‬ ‫داشته باشیم‪ ،‬به ویژه اگر به اثرات انباشتی رویدادهای جزئی و‬ ‫تحوالت خرد در شکل دادن به فرایندها و تحوالت کالن توجه‬ ‫داشته باشیم‪ ،‬قطعا نم ی توان نقش خاص و گاه تعیی ن کننده‬ ‫ش��خصی ت ها را در رویدادها و تحوالت اجتماعی و سیاسی‬ ‫نادیده گرفت‪ .‬البته این به معنای نادیده گرفتن محدودیت های‬ ‫س��اختاری و تاریخی ب رای توانمندی و اثر بخش��ی نخبگان‬ ‫نیست‪ .‬قوام نیز به عنوان یک نخبه سیاس��ی از این قاعده‬ ‫مستثنی نیس��ت‪ .‬قوام تقریبا همه مش��خصات یک نخبه‬ ‫سیاسی را دارد؛ توانمندی ویژه در سیاست ورزی‪ ،‬نقش افرینی‬ ‫و اثربخشی در حوزه تخصص و فعالیت خود‪ ،‬هویت مستقل‬ ‫و استقالل نسبی از دیگر ش��خصی ت ها و نیروهای دخیل و‬ ‫درگیر در برهه ایی که قوام در صحنه سیاسی حضور داشته‬ ‫و س��رانجام‪ ،‬برخورداری از سبک و س��یاق خاص در رفتار و‬ ‫کردار سیاس��ی‪ .‬توجه ب��ه نمونه های��ی از نقش افرین ی ها و‬ ‫اثر بخش ی های ویژه ایشان در رویدادها و تحوالت سیاسی ای ران‬ ‫معاصر‪ ،‬به خوبی این ویژگ ی ها را نش��ان م ی دهد‪ .‬گرچه اوج‬ ‫ی قوام سال های میانی دهه ‪ 1320‬است‪ ،‬اما برخی‬ ‫نقش افرین ‬ ‫برهه های قبل و حتی بعد از این دوره نیز خالی از نشانه های‬ ‫نقش افرین ی ها و اثر بخش ی های ویژه قوام نیست‪.‬‬ ‫ق وام مثل خیلی از رجال سیاسی در نظام سلطانی سنتی‬ ‫ای ران کارش را از دربار شروع کرده بود‪ .‬او کاتب و منشی دربار‬ ‫ی او در این سمت نیز دست خط مشروطه‬ ‫بود‪ .‬اوج نقش افرین ‬ ‫است که گرچه ان را از زبان مظف رالدین شاه نوشته ‪ -‬و البته‬ ‫محصول رایزن ی های شاه با دیگر مشاورانش بوده ‪ -‬اما ق وام نیز‬ ‫به نوبه خود عالوه بر زیبایی خط‪ ،‬عالیق و دلبستگ ی هایش‬ ‫به یک نظام مشروطه بیشتر سلطنتی (و کمتر پارلمانی؛ شاید‬ ‫از نوع المانی ان زمان ) را اشکار کرده است‪ .‬در هر صورت او‬ ‫در دوره قاج��ار از یک درباری به یک دولتمرد و س��پس یک‬ ‫سیاستمدار تبدیل شد‪ .‬او تا قبل از سلطنت رضا شاه‪ ،‬عالوه‬ ‫بر چند مورد وال ی گری‪ ،‬چند وزارت و همچنین رئی س الوزرایی‬ ‫را تجرب��ه ک��رد‪ .‬درکل دوره دولتم��ردی اش در مجموع پنج‬ ‫بار رئی س الوزرا و بیس��ت ب��ار وزیر م ی ش��ود و جالب اینکه‬ ‫وزارتخانه های مختلفی از جن��گ و داخله تا مالیه و عدلیه را‬ ‫اداره م ی کند و یک دولتمرد همه فن حریف و یک سیاستمدار‬ ‫ورزیده م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫گرفت و همانند گذش��ته ملیس��پو را که در اول سال های‬ ‫نخس ت وزیری اش در قرن جدید به کار گرفته بود‪ ،‬ب رای تغییر‬ ‫اوضاع اقتصادی ای ران بازگرداند‪ .‬ق��وام در این ایام اقتداری‬ ‫دوباره یافته بود‪ ،‬به صورتی که در محافل سیاس��ی ته ران‬ ‫سخن از شکل دیگری از قرار داد ‪ 1907‬بود که در ان شمال به‬ ‫شوروی ها‪ ،‬جنوب به انگلیس و مرکز به صورت جمهوری و‬ ‫با ریاست قوام اداره م ی شد‪ .‬مناقشه ای در زمان اشغال ای ران‬ ‫که تا امروز طرفدارانی پیدا کرده است‪ .‬در این میان اختالفات‬ ‫قوام و محمد رضا شاه جوان بر این شایعات دامن م ی زد‪ .‬به‬ ‫صورتی که قوام خواهان شاه بودن محمد رضا طبق اصول‬ ‫مشروطه بود تا جایگاهی دیگر‪ .‬همین موضوع را در نامه او‬ ‫به شاه در اواخر سال های دهه ‪ 20‬م ی توان دید‪.‬‬ ‫ام��ا احمد ق��وام را به عن��وان یک��ی از عوامل نجات‬ ‫اذربایجان م ی دانند‪ .‬طبق قرارداد می��ان روس‪ ،‬انگلیس و‬ ‫امریکا قرار بود ش��ش ماه پس از پایان جنگ جهانی دوم‪،‬‬ ‫انها نیروهای خود را از ته ران خارج نمایند‪ .‬دو کشور انگلیس‬ ‫و امریکا دس��ت به ای��ن کار زدند اما ش��وروی ها با حمایت‬ ‫س��ی د جعفر پیش��ه وری که ناکام از رفتن به مجلس‪ ،‬بساط‬ ‫تجزیه طلبی را در تبری��ز علم کرده بود‪ ،‬در ای��ن امر تعلل‬ ‫م ی کردند‪ .‬در این می��ان این احمد قوام بود که به مس��کو‬ ‫س��فر کرد و در معامله ای خاص از یک س��و نفت شمال را‬ ‫به شوروی ها پیشنهاد داد و از س��وی دیگر خواهان بیرون‬ ‫رفتن قوای روس از ای ران شد‪ .‬البته این ماجرا پی ش زمینه ای‬ ‫در س��ازمان ملل متحد نیز دارد به صورتی که اولین دعوی‬ ‫که به سازمان ملل و ش��ورای امنیت رفت‪ ،‬موضوع ای ران و‬ ‫مس��اله اذربایجان بود‪ .‬قوام به شوروی ها اطمینان داده بود‬ ‫که نفت شمال پس از توافق مجلس از ان همسایه شمالی‬ ‫است‪ .‬بسیاری همین موضوع را به عنوان سیاست برتر احمد‬ ‫قوام عنوان م ی کنند که زمینه س��از بازگشت اذربایجان به‬ ‫وطن بوده است‪.‬‬ ‫قوام در مجلس جدید طبق قانون باید استعفا م ی گفت‬ ‫تا مجل��س دوباره ب��ه او رای اعتماد ده��د‪ .‬وی پس از حل‬ ‫ماجرای اذربایجان نتوانست به دلیل عدم رای مجلس که‬ ‫از سوی دربار تحریک ش��ده بود‪ ،‬دوباره رای اعتماد بگیرد و‬ ‫به اروپا رفت‪ .‬در انجا بود که در ‪ 1328‬زمانی که شاه در پی‬ ‫بازیافتن قدرت خود با تغییر قوانین ب��ود‪ ،‬او نامه ای تند به‬ ‫وی نوش��ت و به محمد رضا شاه هش��دار دارد که از اصول‬ ‫مش��روطیت بیرون نیاید‪ .‬اما دس��ت تقدی��ر او را در ‪1331‬‬ ‫همکار ش��اه کرد؛ در انحراف از نهضت ملی شدن صنعت‬ ‫نفت‪ .‬جایی که احمد قوام در بازگش��ت ی تراژیک بزرگترین‬ ‫خطای سیاس��ی دوران خ��ود را کرد و به ج��ای رهبر ملی‬ ‫نهضت یعنی محمد مصدق که با شاه بر سر وزارت جنگ‬ ‫اس��تعفا گفته بود‪ ،‬نشس��ت اما تنها پن��ج روز دوره پایانی‬ ‫نخس��ت وزیری اش زمان برد تا جایی که م��ردم در ‪ 30‬تیر‬ ‫ب رای اولی ن بار رئیس دولتی را معزول و رئیس دولت دیگری‬ ‫را منصوب کردند‪ .‬پس از قیام خونی��ن ‪ 30‬تیر بود که او به‬ ‫اروپا رفت و دیگر به سیاست ای ران راهی نبرد‪ .‬احمد قوام اما‬ ‫سیاس��تمداری بود که ب رای تحقق اهدافش تاکتی ک های‬ ‫ویژه ای را به��ره م ی برد تا جایی که ع��ده ای معتقدند هیچ‬ ‫فردی چون او تاکنون در سیاس��ت ای ران این چنین عملگرا‬ ‫نبوده است که یک روز با حزب توده ائتالف کند و روزی دیگر‬ ‫امریکا را به ای ران دعوت نماید و البته همچنان با انگلیس‬ ‫رابطه ای خانوادگی داشته باشد‪g .‬‬ ‫قوام ادعای پادشاهی داشت‬ ‫‪65‬‬ ‫تاریخ‬ ‫این ترتیب نوعی قطب بندی سیاس��ی و ایدئولوژیک میان‬ ‫نخبگان سیاس��ی ای ران در دهه ‪ 1320‬پیدا م ی شود که یک‬ ‫طرف ان را اکثرا نسل قدیمی با گرایش های محافظه کارانه و‬ ‫یک طرف دیگر را نسل جدید با گرایش های رادیکال تشکیل‬ ‫م ی دهند‪ .‬از این میان فقط تعداد معدودی از نخبگان قدیم ی ‬ ‫توانمندی خارج ماندن از این قطب بندی و ایفای نقش تاریخی‬ ‫را دارند که البته گرایش های متعارضی نی��ز دارند و اگر قرار‬ ‫باشد نمایندگان ویژه ای ب رای گرایش های شان تعیین کنیم‪،‬‬ ‫یکی قوام اس��ت با گرایش ه��ای پ راگماتیس��تی و تا حدی‬ ‫اقتدارگرایانه و دیگری مصدق اس��ت با گرایش های اصولی‬ ‫و مشروطه گرایانه‪ .‬س��ال های دهه ‪ 1320‬از یک جهت دوره‬ ‫رقابت این طیف متفاوت نخبگان‪ ،‬ان هم در یک فضای پ ر از‬ ‫بحران و تنش است‪ .‬بخش اعظم نخبگان دوران مشروطیت‬ ‫به دلیل محافظه کاری شدید خود نتوانستند پیوندی با فضای‬ ‫جدید برقرار کنند‪ .‬انها که در سال های اشغال‪ ،‬حکومت را در‬ ‫اختیار داش��تند گویا به این نتیجه رس��یده بودند که بهترین‬ ‫شکل حفظ نظم و ثبات در ای ران بازسازی نهادها و رویه های‬ ‫سنتی سیاس��ی از جمله بازس��ازی دربار البته نه با اقتداری‬ ‫به اندازه دوره رضا ش��اه و همچنین پیگیری یک سیاس��ت‬ ‫خارجی محافظه کارانه با محوریت پذیرش نفوذ انگلس��تان‬ ‫است‪ .‬قوام گرچه به همان نسل تعلق داشت‪ ،‬اما گرایش ها‬ ‫و سبک و س��یاق متفاوتی داشت‪ .‬وقتی در س��ال ‪ 1321‬به‬ ‫نخس ت وزیری م ی رسد همان اهداف پیشین خود یعنی تمایل‬ ‫به تقویت نیروی سوم از طریق تشویق حضور امریکای ی ها و‬ ‫تقویت دولت مرکزی را پی م ی گیرد‪ ،‬دادن عالمت مثبت به‬ ‫شرکت های نفتی امریکایی ب رای مقدمه چینی حضورشان در‬ ‫ایران و دعوت از هیات میلسپو ب رای سامان دادن به امور مالی‬ ‫ایران در راستای این اهداف بود‪ .‬خالصه اینکه الگو و سبک‬ ‫سیاسی و شخصیت قوام در تاریخ معاصر ایران اگر منحصر‬ ‫به فرد نباشد‪ ،‬اصوال کمیاب است‪ .‬او ویژگ ی های یک رجال‬ ‫سیاسی عملگرا‪ ،‬قدرتمند‪ ،‬مستقل‪ ،‬مبتکر و ریسک پذیر را‬ ‫همچنان حفظ کرده بود‪ .‬البته نباید فراموش کرد که در عین‬ ‫حال برخی خصلت هایی هم که ب��ا اقتدارگرای ی اش مربوط‬ ‫یرا هم با خود‬ ‫بود از قبیل تبخت��ر‪ ،‬خود بزرگ بینی و ب ی رحم ‬ ‫داشت‪ .‬او با این ویژگ ی ها در دوره بحرانی نیمه اول دهه ‪1320‬‬ ‫م ی توانس��ت به نقش افرین ی ها و اقدامایی دس��ت بزند که‬ ‫بسیاری دیگر از نخبگان هم نسلش از ان ناتوان بودند‪ .‬البته‬ ‫دوره اول زمامداری او در دهه ‪ 1320‬کوتاه بود؛ حدود هفت ماه‬ ‫اما نقش اصلی او در دور دوم به قدرت رسیدنش از اواخر سال‬ ‫‪ 1324‬تا اواخر سال ‪ 1326‬حدود ‪ 23‬ماه بود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫چرا قوام این خصوصیات‪ ،‬به ویژه قدرت ریسک‬ ‫کردن را دارد؟‬ ‫اذربایجان و کردستان در مورد ایجاد حکومت های خودمختار‬ ‫چپگرا و سرانجام تقاضای برخوردار شدن از امتیاز بهره برداری‬ ‫از منابع نفتی مناطق شمالی ای ران بخشی از این برنامه ها و‬ ‫سیاست ها بود که نه فقط محافظه کاران که همه مرکز گرایان‬ ‫و مل ی گرایان ای رانی را نگران م ی س��اخت‪ .‬دولتمردان عمدتا‬ ‫محافظه کار به شدت نگران بودند‪ ،‬اما هیچ اقدام موثری ‪ -‬جز‬ ‫استمداد از غرب و توسل به س��ازمان ملل‪ -‬انجام ندادند‪ .‬انها‬ ‫توان ابتکار عمل الزم را نداش��تند تا یک بازی سیاسی فعال‬ ‫و موثر را شروع کنند‪ .‬ب رای مثال‪ ،‬از میان چند نخس ت وزیری‬ ‫که در خالل س��ال های ‪ 23‬تا ‪ 1324‬بر سر کار م ی ایند‪ ،‬هیچ‬ ‫کدام حاضر به رویارویی و مذاکره مستقیم با شوروی ها نبودند‪.‬‬ ‫مجلس چهاردهم هم به رغم تنوع و پویایی نسبی سیاسی‬ ‫فاقد اجماع الزم ب رای حمایت از یک سیاس��ت مشخص در‬ ‫مورد مسائل کش��ور بود‪ .‬در چنین ش��رایطی این فقط قوام‬ ‫بود که گویا ب رای حل این بح��ران‪ ،‬توانمندی و حتی برنامه‬ ‫مشخصی داشت‪ .‬او پس از پذیرش نخس ت وزیری در اواخر‬ ‫بهمن ماه ‪ 1324‬اعالم کرد به طور مستقیم با شوروی مذاکره‬ ‫خواهد کرد و البته این ش��رط را هم مطرح ک��رد تا اوضاع به‬ ‫حالت عادی بازنگشته از برگزاری انتخابات و تشکیل مجلس‬ ‫جدید خودداری خواهد کرد‪.‬‬ ‫پیش از قوام گویا نخس�ت وزیری به مصدق نیز‬ ‫پیشنهاد شده بود که مصدق مشروط م ی کند به‬ ‫اینکه نمایندگ ی اش را در مجل�س حفظ کند‪ .‬به‬ ‫نظر شما اگر مصدق به نخس ت وزیری م ی رسید‬ ‫این توان و مایه را نداشت؟‬ ‫‪ l‬بحث نخس ت وزیر شدن با توانمندی حل بحران‬ ‫متفاوت است‪ .‬به نظر من سبک سیاسی مصدق با قوام کامال‬ ‫متفاوت بود و بر این اساس بر این گمانم که بعید بود مصدق‬ ‫بتواند توفیقی در ان دوره به دست اورد‪ .‬یک شاهد مثال ب رای‬ ‫ی مصدق در جریان مذاکره با غرب بر سر مساله‬ ‫این ادعا‪ ،‬ناکام ‬ ‫نفت در س��ال ‪ 1330‬بود که این ناکامی تا حد زیادی نتیجه‬ ‫ارمان گرایی افراطی مصدق در مورد ان مساله بود‪ .‬همچنین‬ ‫فراموش نکنیم مصدق کسی بود که در همان زمان (‪)1324‬‬ ‫با محافظه کاران همراه شده بود و با طرح تشکیل کمیسیون‬ ‫سه جانبه ب رای حل مساله حکومت های خودمختار اذربایجان‬ ‫و کردستان مخالفت کرده بود و دلیل او هم نگران ی های او از‬ ‫ان چیزی بود که «نقشه انگلیس» ب رای تجزیه ایران شمرده‬ ‫م ی ش��د‪ .‬به نظر من مصدق اصوال فاقد ان پ راگماتیس��می‬ ‫ بود که ماهیت بحران س��ال ‪ 1324‬از سیاس��تمداران ای رانی‬ ‫م ی طلبید‪.‬‬ ‫‪ l‬در مورد قدرت ریسک او یکی از عللی که گاهی به‬ ‫ان اشاره م ی شود این است که ظاه را قوام یک قمارباز حرفه ای‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬البته همانطور که پی ش تر اشاره کردم تجربیات‬ ‫سیاسی و تصوی ر س��ازی هایی که دیگران معموال از او ارائه‬ ‫م ی کردند او را مرد دوران بحران نش��ان م��ی داد که طبعا در‬ ‫تقویت این خصایص او دخیل بوده است‪.‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪ l‬اتفاقا در بحث امروز تا حدود زیادی از کتابم فاصله‬ ‫گرفته ام‪ .‬در ان کتاب بیشتر بر نقش س��اختارها و فرایندها‬ ‫در تحوالت ای ران معاصر تاکید ش��ده‪ ،‬در حالی که در بحث‬ ‫حاضر بیش��تر بر نقش ش��خصی ت ها و بازیگران سیاس��ی‬ ‫تاکید م ی کنم‪ .‬البته این تف��اوت رویکرد به مقیاس رویدادها‬ ‫و تحوالت و س��طح تحلیل انها مربوط است و به نظر خودم‬ ‫تباینی هم با یکدیگر ندارند‪ .‬با وجود این‪ ،‬در اینجا م ی کوشم‬ ‫در مورد بحران اذربایجان و کردستان به برخی عوامل دیگر‬ ‫هم به تعبیر شما عوامل جامع ه شناختی و هم بعضی عوامل‬ ‫تاریخی نیز اش��اره کنم‪ .‬انچه در سال ‪ 1324‬در اذربایجان و‬ ‫کردس��تان پیش امد‪ ،‬یعنی واگرایی از دولت مرکزی‪ ،‬به یک‬ ‫تعبیر چیز تازه ای در تاریخ سیاسی ای ران نبود‪ .‬در طول قرون‬ ‫گذش��ته نیز هرگاه دولت مرکزی در ای ران ضعیف م ی شد یا‬ ‫فرو م ی پاشید‪ ،‬که مکرر نیز این وضعیت پیش امده بود‪ ،‬در‬ ‫گوشه و کنار کشور علم طغیان یا واگرایی و استقالل خواهی‬ ‫ب رافراشته م ی شد‪ .‬البته در هر دوره ماهیت نیروها و مطالبات‬ ‫متفاوت بود اما س��اختار ش��ب ه امپ راتوری و تمرکز مکانیکی‬ ‫قدرت سیاسی که چندین هزار س��ال در ای ران سابقه داشت‬ ‫عامل مشترک این پدیده دیرپا بود‪ .‬البته همواره نیز با تقویت‬ ‫مجدد حکومت مرکزی نیروهای واگرا و مس��تقل س��رکوب‬ ‫و دوباره تمرکز سیاس��ی مورد اش��اره برقرار م ی ش��د‪ .‬ب رای‬ ‫مثال‪ ،‬در اذربایجان چیزی ش��بیه س��ال ‪ 1324‬در سال های‬ ‫‪ 1297-99‬اتفاق افتاده بود‪ .‬در ان س��ال ها‪ -‬که اتفاقا مقارن‬ ‫با زمامداری ب رادر بزرگتر قوام‪ ،‬حس��ن وثوق الدله بود ‪ -‬برخی‬ ‫نیروهای سیاس��ی انقالبی که انگیزه ملی داش��تند بخشی‬ ‫از دموکرات های دوره مش��روطیت به رهبری ش��یخ محمد‬ ‫خیابانی که هدف خ��ود را مبارزه با نفوذ بیگان��گان در امور‬ ‫کشور اعالم کرده و با قرار داد ‪ 1919‬مخالف بودند‪ ،‬هنگامی که‬ ‫امکانی ب رای پیگیری اهداف خود در حکومت مرکزی ندیدند‬ ‫در اذربایجان علم انقالب ب رافراشتند و البته با تضعیف بیشتر‬ ‫دولت مرکزی عمال گرایش ه��ای واگرایانه پیدا کردند و یک‬ ‫حکومت مختار برقرار ساختند و البته با تقویت نسبی دولت‬ ‫مرکزی سرکوب شدند‪ .‬به هر تقدیر یکی از عوامل زمینه ساز‬ ‫در وقوع چنی��ن گرایش ها و رویدادها را بای��د در ویژگ ی های‬ ‫ش��ب ه امپ راتوری حکومت و ضعف پیوندهای ارگانیک میان‬ ‫مناطق مختلف کشور و نیروهای سیاسی دانست‪.‬‬ ‫قوام حزبی به نام حزب دموکرات تش�کیل داد و‬ ‫مجلس پانزدهم را در اختیار گرفت اما چه شد که‬ ‫اندکی بعد این حزب فرو پاشید؟‬ ‫قوام در چه شرایطی برای بار دوم به قدرت رسید؟‬ ‫‪ l‬مس��اله اساس��ی ایران در پاییز و زمستان ‪1324‬‬ ‫خودداری روس ها از تخلیه ای ران و حمایت شدید انها از تحرک‬ ‫نیروهای چپ و واگرا بود‪ .‬از تابس��تان ‪ 1324‬انگلیس��ی ها و‬ ‫امریکای ی ها بخ��ش اعظم نیروهای خ��ود را از ای ران تخلیه‬ ‫کرده بودند‪ .‬البته امریکای ی ها سریعتر و انگلیس ی ها کندتر‪،‬‬ ‫اما ش��وروی به بهانه های مختلف نظیر باقی ماندن فرصت‬ ‫قانونی طبق قرارداد سه جانبه یا تفسیر متفاوت از زمان پایان‬ ‫جنگ دوم‪ -‬قرار بود حداکثر تا ش��ش ماه پس از پایان جنگ‬ ‫ای ران تخلیه م ی ش��د ‪ -‬نیروهای خود را در ای ران نگاه داشته‬ ‫بود و گویا به دنبال ایجاد برخی تغیی رات سیاس��ی در ای ران‬ ‫یا دست کم گرفتن برخی امتیازات اقتصادی بود‪ .‬حمایت از‬ ‫تحرک شب ه انقالبی حزب توده یا برنامه فرقه های دموکرات‬ ‫ده�ه بیس�ت شمس�ی یک�ی از بحران ی ترین‬ ‫دهه های ایران اس�ت‪ .‬ب ه طوری که ایران حتی تا‬ ‫مرز تجزیه پیش م ی رود‪ .‬چگون�ه م ی توان میان‬ ‫قوام که مرد بحران اس�ت و دهه بیست پیوندی‬ ‫نزدیک به واق�ع برقرار ک�رد؟ از انجایی که کتاب‬ ‫ارزنده شما در حوزه جامع ه شناسی تحوالت ایران‬ ‫اس�ت‪ ،‬از منظر جامعه ش�ناختی نیز این دوران را‬ ‫تحلیل بفرمائید؟‬ ‫دالوری در کتاب خود سعی کرده به بررسی‬ ‫ساختار سیاسی ‪ -‬اجتماعی ایران و تبیین‬ ‫رابطه خودمختارطلبی و ساختار‬ ‫شبه امپراتوری ایران بپردازد و از این زاویه‬ ‫به سیاست ورزی قوام نگاه کند‬ ‫‪ l‬قوام پس از فراغت از مس��ائل ذکر ش��ده در صدد‬ ‫تحکیم موقعیت سیاسی خود برامد‪ .‬او نیک م ی دانست که‬ ‫با حل بحران های حکومت‪ ،‬جنگ قدرت دوباره اغاز خواهد‬ ‫شد‪ .‬او عالوه بر نیروهای چپ نگران گرایش های دربار بود‪.‬‬ ‫تش��کیل حزب دموکرات و همچنین تشکیل اتحادیه های‬ ‫کارگری مورد حمایت دولت از جمل��ه اقدامات او ب رای جلب‬ ‫حامیان سیاسی ب رای خودش و متقابال حمله به پایگاه های‬ ‫سیاسی رقبای چپ گرایش بود‪ .‬به ویژه او به انتخابات مجلس‬ ‫پانزدهم نظر داشت و فقط زمانی به برگزاری ان تن داد که فکر‬ ‫م ی کرد تشکیالت و مقدمات الزم ب رای پیروزی خود را در ان‬ ‫انتخابات فراهم کرده است‪ .‬ظاه را نیز همی ن گونه شد‪ ،‬زی را با‬ ‫انواع مداخالت و دستکاری های انتخاباتی از سوی دولت‪ ،‬به‬ ‫ویژه علیه مل ی گرایان و چپگرایان‪ ،‬حدود دوسوم کرس ی های‬ ‫مجلس به حامیان قوام تعلق گرفت‪ .‬اما این موقعیت چندان‬ ‫‪ l‬اتفاقا این دوره از زندگی سیاس��ی قوام که من ان‬ ‫را تراژیک م ی دانم به نوبه خود حاوی درس های زیادی ب رای‬ ‫سیاستمداران ای رانی اس��ت‪ .‬البته پایان دوره اقتدار قوام نیز‬ ‫خالی از برخی عناص��ر تراژدیک نبود ام ا ت��راژدی اصلی در‬ ‫روزهای پایان��ی تیرماه ‪ 1331‬ب رای ق��وام روی داد‪ .‬زمانی که‬ ‫اختالف و تنش از یک س��و می��ان مصدق ب��ا انگلیس و از‬ ‫سوی دیگر با محافظه کاران داخلی و ش��اه تشدید شده بود‬ ‫و چشم انداز بن بس��ت ب رای محافظه کاران و دربار پیدا شده‬ ‫بود‪ ،‬دوباره بعض ی ها یاد مرد دوران بح��ران افتادند‪ .‬برخی از‬ ‫نزدیکان شاه‪ ،‬از جمله خواهر او اشرف‪ ،‬گویا چند بار در فرانسه‬ ‫(جایی که قوام پس از س��قوط همراه با مغضوب ش��دنش از‬ ‫قوام ام�د نهضت ملی را س�رکوب کن�د یا اینکه‬ ‫نهضت را به نام خودش مصادره کند؟‬ ‫‪ l‬پاسخ روش��نی نم ی توان به این س��وال داد زی را او‬ ‫هیچ فرصتی ب رای نش��ان دادن اهداف و منویاتش در مورد‬ ‫مساله نفت پیدا نکرد اما با توجه به سابقه قوام گمان م ی رود‬ ‫هدف دوم ب رای قوام منطق ی تر به نظر م ی رسید‪ .‬به ویژه اینکه‬ ‫همان طور که اش��اره شد قوام قبال بارها نش��ان داده بود که‬ ‫نه تنها عالقه و تعهد چندانی به نفوذ انحصاری انگلیس در‬ ‫ای ران ندارد‪ ،‬بلکه بارها در صدد تغییر این وضعیت برامده بود‪.‬‬ ‫با وجود این طبیعی بود که نحوه مواجهه قوام با موضوع نفت‬ ‫با شیوه مصدق بسیار متفاوت باشد‪ .‬ش��اید او در نظر داشته‬ ‫ضمن دفاع از اص��ل مل ی کردن نفت‪ ،‬در م��ورد نحوه اجرای‬ ‫ان به نوعی مصالحه با انگلیس ی ها برسد‪ .‬این چیزی بود که‬ ‫انگلیس ی ها در طول مذاکراتشان با مصدق نیز تا حدودی ان‬ ‫را پذیرفته بودند‪ .‬اما به نظر م ی رس��د قوام غیر از مساله نفت‬ ‫در مورد تش��دید ب ی ثبات ی ها و تعارضات سیاس��ی‪ ،‬و به ویژه‬ ‫قدرت گیری مجدد حزب توده نیز نگران بود و درصدد برقراری‬ ‫نوعی نظم اقتدارگرایانه بود‪ .‬مفاد اعالمیه معروف او داللت بر‬ ‫چنین رویکردی دارد‪ .‬اما چیزی که این سیاستمدار کارکشته را‬ ‫غافلگیر کرد و اخرین پرده حیات سیاسی او را به یک تراژدی‬ ‫تبدیل کرد‪ ،‬ناتوانی او در درک ش��رایط و فضای سیاس��ی و‬ ‫اجتماعی جدیدی بود که در جریان جنبش ملی نفت در ای ران‬ ‫ایجاد شده بود‪ .‬قوام غیر از اینکه خودش یک نخبه سیاسی‬ ‫بود از لحاظ ذهنیت سیاسی نیز یک نخب ه گرا بود‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر سبک و سیاق سیاست ورزی او بازی در میان نخبگان‬ ‫و تا حدی نهادها بود‪ .‬او سیاست جنبشی و توده ای را چندان‬ ‫تجربه و درک نکرده بود‪ .‬این درحالی بود که الگوی سیاست‬ ‫در دوره جنبش ملی نفت از نوع اخیر بود که ویژگ ی ها و قواعد‬ ‫یعنی قوام پایگاه توده ای نهضت را نفهمید؟‬ ‫‪ l‬البته او توده ها را م ی دید ام��ا احتماال فکر م ی کرد‬ ‫که توده ها در صحنه سیاس��ی ای ران سیاه ی لشکری بیش‬ ‫نیستند و بطن سیاست ای ران مثل برهه های پیشین همچنان‬ ‫نخب ه محور و نهادی است و هنوز بازی سیاسی بین نخبگان‬ ‫و نهادها در جریان اس��ت‪ .‬او تصور م ی کرد کس��ی است که‬ ‫م ی تواند این بازی را بهتر از دیگران مدیریت و کنترل کند‪ .‬به‬ ‫همین خاطر ان اعالمیه کذایی را منتشر کرد که در واقع حکم‬ ‫اعدام خودش بود‪ .‬اعالمی��ه ای تهدید امیز در ب رابر توده های‬ ‫بسیج ش��ده ای که نهادها را در نوردیده بودن��د‪ .‬او بعد از چند‬ ‫سال وارد کش��وری ش��ده بود که در اثر یک جنبش فراگیر‬ ‫ی ترکیب نیروها و نخبگان‬ ‫توده ای‪ ،‬فرهنگ سیاس ی اش و حت ‬ ‫سیاس��ی اش دگرگون ش��ده بود‪ .‬به عالوه قوام هنوز کنترل‬ ‫چندانی بر نهادها‪ ،‬از جمله ارتش و نیروهای انتظامی نداشت و‬ ‫در این مورد روی مواضع و حمایت های همه جانبه شاه حساب‬ ‫م ی کرد‪ .‬این حساب او نیز چندان درست از اب درنیامد زی را شاه‬ ‫در روز ‪ 30‬تیر با اطالع از مق��اوت جانانه مردم در مقابل ارتش‬ ‫و معطوف شدن ش��عارهای معترضان به سوی خودش‪ ،‬تاب‬ ‫مقاوت نیاورد و قوام را رها کرد و تسلیم جنبش شد‪.‬‬ ‫تاریخ‬ ‫اگر موافق باشید کمی هم به اخرین دوره زندگی‬ ‫سیاس�ی و نخس�ت وزیری پن�ج روزه او در دوران‬ ‫جنبش ملی نفت بپردازیم‪.‬‬ ‫سوی ش��اه در ان م ی زیس��ت) با قوام دیدار کرده و او را ب رای‬ ‫ورود مجدد به عرصه کارزار سیاسی تشویق کردند و پیرمرد‬ ‫هم‪ ،‬معلوم نیست با چه انگیزه ای‪ ،‬ش��اید ب رای اینکه دوباره‬ ‫توانمندی خودش را به رخ مخالفان و رقبایش بکش��د‪ ،‬اغوا‬ ‫ش��د‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬پس از اینکه مصدق در ‪ 25‬تیر ‪ 1331‬در‬ ‫اعتراض به خودداری شاه و مجلس از پذیرش خواسته هایش‪،‬‬ ‫واگذاری کنترل ارتش به دولت و تمدید اختیارات فوق العاده‬ ‫قانونگذاری از سوی مجلس اعالم استعفا کرده بود‪ ،‬شاه حکم‬ ‫نخس��ت وزیری قوام را بدون کس��ب رای اعتماد از مجلس‬ ‫صادر کرد‪.‬‬ ‫خاص خود را م ی طلبید؛ چیزی که مص��دق تا حدودی با ان‬ ‫اشنا و سازگار شده بود‪ .‬قوام به دلیل استغ راق در سبک و سیاق‬ ‫سیاسی خودش نم ی توانست این شرایط جدید را بفهمد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫دوامی نیاورد‪ .‬ش��اه از تقویت جایگاه قوام نگران بود و ان را‬ ‫تهدیدی علیه اقتدار خود م ی دید‪ .‬انگلی س ها نیز نس��بت به‬ ‫مواضع و بازی های سیاسی او بدبین بودند‪ .‬در طول نیمه اول‬ ‫سال ‪ 1326‬در حالی که سویه های اقتدارگرایانه سیاست قوام‬ ‫نیروهای چپ و مل ی گرا را حاشی ه ای کرده بود‪ ،‬جنگ قدرت‬ ‫میان شاه و قوام نیز به تدریج رو به شدت نهاد‪ .‬شاه عالوه بر‬ ‫نیروهای سیاس��ی محافظه کار همچنان به حمایت ارتش‬ ‫متکی بود که بع��د از تخلیه نظامی ای ران روز به روز بیش��تر‬ ‫تقویت ش��ده بود‪ .‬این درحالی بود که ق��وام نفوذ چندانی در‬ ‫ارتش نداشت‪ .‬نتیجه این جنگ قدرت قابل پی ش بینی بود‪.‬‬ ‫حامیان سیاسی قوام نیز غالبا عضو حزب باد (جریان قدرت)‬ ‫بودند و نه حزب دموکرات قوام‪ .‬به همین دلیل همین که بیرق‬ ‫قوام رو به افول نهاد و قدرت شاه اشکارتر شد‪ ،‬ناگهان حزب‬ ‫او نیز منشعب شد و گروه ‪ 30‬نفره منش��عب از ان به رهبری‬ ‫سردار فاخر حکمت جانب محافظه کاران و دربار را گرفتند و‬ ‫قوام را از حمایت مجلس نیز مح��روم کردند‪ .‬عایدات نهایی‬ ‫قوام از مجلس پانزدهم‪ ،‬رد مقاوله نامه اش با س��ادچیکف در‬ ‫پاییز ‪ 1326‬و سرانجام رای عدم اعتماد به کابینه قوام در اوایل‬ ‫زمستان همان سال بود‪.‬‬ ‫قوام اواخر زمامداری خود مواضع ش��دیدا ضد انگلیسی‬ ‫اتخاذ کرد‪ .‬این کار قوام را ناشی از تمایل او ب رای ایجاد تصویر‬ ‫قهرمانانه از خود و در عین حال‪ ،‬انتقام گیری از انگلیس��ی ها‬ ‫م ی دانند‪ .‬او ادعای حاکمیت ای ران بر بحرین را که هنوز تحت‬ ‫ اشغال و کنترل انگلیس ی ها بود مطرح کرد‪ .‬همچنین موضوع‬ ‫حقوق تضییع شده ای ران در مورد نفت جنوب و ضرورت احقاق‬ ‫این حقوق را مطرح کرد‪ .‬البته موضوع نفت جنوب پیش از ان‬ ‫بارها توسط نیروهای مختلف سیاس��ی به ویژه در مجلس‬ ‫چهاردهم مطرح ش��ده بود‪ .‬اما در مجل��س پانزدهم هم در‬ ‫مصوبه مربوط به قرارداد سادچیکف به شکل رندانه ای ‪ -‬که‬ ‫گویا بیشتر ناش��ی از تالش طرفداران قوام بود ‪ -‬مطرح شده‬ ‫بود‪ .‬در بند س��وم ان مصوبه امده بود که دولت موظف است‬ ‫حقوق ای ران را در نفت جنوب استیفا کند‪ .‬از این منظر شاید‬ ‫بتوان گفت قوام به نوبه خود به جریان ملی شدن نفت در ای ران‬ ‫کمک کرد و حتی شاید بتوان گفت پیشگام این رویکرد بود‬ ‫زی را تا پیش از ان موضوع نفت جنوب کمتر به این صراحت‬ ‫ان هم توس��ط دولتمردان مطرح ش��ده بود‪ .‬در اینجا ش��اید‬ ‫ب ی مناسبت نباشد که به یک نکته مهم دیگر در مورد قوام نیز‬ ‫اشاره کنم و ان نقش پیشگامانه او در بازی های دموکراتیک‬ ‫است‪ .‬عالوه بر تالش او ب رای تشکیل حزب دموکرات‪ ،‬اقدام‬ ‫او در اجرای سیاست مصالحه و حتی تشکیل دولت ائتالفی‬ ‫در ماه های اولیه زمامداری اش از جمل��ه اقداماتی بود که در‬ ‫تاریخ سیاسی ای ران ب ی س��ابقه بود و حتی بعد از ان دوره هم‬ ‫کمتر سیاستمداری به ان اقبال نشان داد‪ .‬بر این اساس‪ ،‬بنده‬ ‫بر این گمانم که قوام بدون اینکه عقاید دموکراتیک چندانی‬ ‫داش��ته باش��د به دلیل همین رویکردها و روش هایش و به‬ ‫دلیل پ راگماتیسم و سبک سیاسی خود م ی توانست به روند‬ ‫دموکراسی در ای ران کمک کند‪.‬‬ ‫ایا اگر این پن�ج روز نخس�ت وزیری نب�ود‪ ،‬قوام‬ ‫ب ه عنوان یکی از مفاخر ملی ایران مطرح نبود؟‬ ‫‪ l‬لزوما نه‪ .‬قوام پیش از ماجراه��ای تیر ‪ 1331‬نیز در‬ ‫مجموع سیاستمدار خوشنامی در میان طی ف های مختلف‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬اعم از چپ گرایان‪ ،‬مل ی گرایان و محافظه کاران و‬ ‫درباریان نبود‪ .‬او در تاریخ نگاری های سیاس��ی ای ران معاصر‪،‬‬ ‫حتی قبل از تیر ‪ 1331‬نیز غالبا به عنوان کس��ی که در صدد‬ ‫تقوی��ت حضور امپریالیس��م امریکا بود‪ ،‬کس��ی ک��ه ب رادر‬ ‫وثوق الدوله بود‪ ،‬کس��ی که ب ی رحمانه و انتقام جویانه دستور‬ ‫چرخاندن س��ر بریده کلن��ل را داد و صدها نف��ر را در جریان‬ ‫لشکر کشی به اذربایجان و کردستان کشت و‪ ...‬معرفی م ی شد‬ ‫ی یک سیاستمدار کافی بود‪ .‬به‬ ‫و هر یک از اینها ب رای بدنام ‬ ‫عالوه در فرهنگ سیاسی ای ران اوال شخصی ت های سیاسی‬ ‫معدودی از ورطه تخطئه‪ ،‬اتهام خیانت‪ ،‬وابس��تگی و‪ ...‬جان‬ ‫سالم به در برده اند و ثانیا بر سر همین افراد معدود نیز اجماع‬ ‫چندانی نیست‪g .‬‬ ‫‪67‬‬ ‫دولت را نباید به قوام تقلیل داد‬ ‫گفت وگو با ساالر سیف الدینی درباره نقش شاه و قوام در غائله پیشه وری‬ ‫‪3‬‬ ‫یکی از مهمترین سرفص ل های زندگی احمد قوام نقش او در حل بحران اذربایجان و خروج فرقه دموکرات از تبریز‬ ‫است‪ ،‬جایی که او در مقام نخس ت وزیری با سفر به مسکو و انجام مذاکرات فشرده با استالین و مقامات شوروی‪ ،‬باعث‬ ‫خروج ارتش سرخ از ایران شد و البته پایان غائله اذربایجان‪ .‬ساالر سی ف الدینی؛ پژوهشگر جوانی است که سال هاست‬ ‫در حوزه تجزی ه طلبی و قومی ت ها کار م ی کند و مقاالت و پژوهش های ارزشمندی را در این حوزه انجام داده است‪ .‬او در‬ ‫گفت وگو با مثلث با بیان ریشه های وقوع غائله اذربایجان‪ ،‬از نقش قوام در این مساله سخن م ی گوید و البته سری به‬ ‫اسنادی که در شرف انتشار یا منتشر شده است‪ ،‬زده تا این موضوع را بهتر تحلیل نماید‪.‬‬ ‫ریش�ه های غائله اذربایجان بعد از جنگ جهانی‬ ‫دوم چه بود؟‬ ‫تاریخ‬ ‫‪ l‬با ورود متفقین به ای ران یک بار دیگر شی رازه های‬ ‫دولت و دولتمندی از هم پاش��ید‪ .‬به ویژه این بار ارتش سرخ‬ ‫با برنامه ای از پیش تعیی ن ش��ده وارد ش��مال ای ران شد و از‬ ‫همان بدو ورود یعنی س��ال ‪ 1320‬برنامه هایی ب رای جدایی‬ ‫اذربایجان و انضمام ان به روس��یه ش��وروی در سر داشت‪.‬‬ ‫گزارش ها و اسناد دیپلماتیک انگلستان حکایت از تحریک‬ ‫مس��تقیم مردم از طرف افس��ران روس دارد‪ .‬اما روس ها به‬ ‫تدریج به این نتیجه م ی رس��ند که به این شکل نم ی توان‬ ‫کاری از پیش برد‪ .‬از سوی دیگر سرنوشت جنگ جهانی هم‬ ‫دقیقا معلوم نشده بود‪ .‬به این دلیل به کارهای پنهانی روی‬ ‫اوردند تا زمانی که توانستند به کمک حزب توده و احتماال‬ ‫شخص کامبخش‪ ،‬سیدجعفر پیشه وری را پیدا کنند‪.‬‬ ‫ای��ن موض��وع ی��ک ریش��ه‬ ‫تئوریک داش��ت که قبال از س��وی‬ ‫لنین و استالین تحت عنوان مساله‬ ‫ملی ت ها تدوین شده بود‪ .‬استالین به‬ ‫سفارش لنین در اواس��ط دهه ‪1910‬‬ ‫میالدی کتابچ��ه ای تئوریک تهیه‬ ‫کرد با عنوان «سوسیال دموکراسی‬ ‫و مس��اله ملی» که تنه��ا اثر وی به‬ ‫شمار م ی رود‪ .‬ان دوران مصادف بود‬ ‫با فروپاش��ی امپ راتوری ها و تشکیل‬ ‫دولت ه��ای مل��ی‪ ،‬ای��ن دولت های‬ ‫جدید به ویژه در اروپا بیشتر اوقات در‬ ‫مرزهای سیاسی تشکیل م ی یافتند‬ ‫که یا دنباله های جمعیت ی شان بیرون‬ ‫از مرزه��ا م ی ماند یا بخش��ی از یک‬ ‫جامعه قومی در مرزه��ای دولتی نا‬ ‫متجانس قرار م ی گرف��ت که باعث‬ ‫ایجاد موقعیتی جدی��د به نام اقلیت‬ ‫م ی ش��د‪ .‬بنابرای��ن جنب ش ه��ای‬ ‫ناسیونالیستی برای الحاق‪ ،‬جدایی‪،‬‬ ‫انضمام و استقالل سراسر اروپا را در‬ ‫برگرفته بود‪ .‬مارکسیس��ت ها سعی‬ ‫داشتند از این پتانسیل عظیم استفاده‬ ‫کنند‪ .‬بناب راین در گفتمان خود جایی‬ ‫ب رای انچه ملی ت ه��ا (خرده ملت ها)‬ ‫م ی نامند باز کردن��د‪ .‬به همین دلیل‬ ‫است که تا س��ال ها جنب ش های قومی در سراسر جهان بر‬ ‫پایه عقاید مارکسیستی اس��توار بودند‪ .‬وجه سیاسی قضیه‬ ‫هم توسع ه طلبی شوروی بود‪ .‬شوروی ها از این ظرفیت ب رای‬ ‫اقمار سازی و احتماال انضمام سرزمینی استفاده م ی کردند‪،‬‬ ‫یعنی جنب ش های قومی ایجاد یا حمایت م ی ش��دند تا در‬ ‫اینده به خدمت مس��کو درایند‪ .‬در اینجا ه��م یک فرمول‬ ‫تئوریک دیگر وجود داش��ت که م ی گفتند «ش��کل ملی‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪68‬‬ ‫ماهیت سوسیالیس��تی»‪ .‬یعنی از نمادهای ملی ‪ -‬قومی‬ ‫ مانند زبان و اسطوره ها ب رای نزدیکی به ارمان کمونیستی‬ ‫بهره م ی بردند‪ .‬نمونه ان را در تئات��ر و نمایش هایی که در‬ ‫دوران تس��لط فرقه دموکرات در تبریز به زبان ترکی برگزار‬ ‫شد م ی توان دید‪.‬‬ ‫نقش میرجعفر باقراف هم به عنوان یک بازیگر بسیار‬ ‫منتفذ و قدرتمند در شوروی که دبیرکلی حزب کمونیست‬ ‫جمهوری اذربایجان را بر عهده داشت‪ ،‬اهمیت دارد‪ .‬باقراف‬ ‫بود که استالین را به صدور فرامینی در خصوص اذربایجان‬ ‫تش��ویق م ی کرد و قصد کن��ار امدن هم نداش��ت‪ .‬مرحوم‬ ‫جهانشاهلو معاون پیش��ه وری در خاط راتش م ی گوید‪« :‬در‬ ‫روزهای اخر فرقه باقراف از یک طرف اصرار داش��ت که در‬ ‫مذاکره با دولت ای ران در خصوص خودمختاری‪ ،‬به رسمیت‬ ‫ش��ناختن فرقه و داشتن ارتش مس��تقل کوتاه نیاییم اما از‬ ‫طرف دیگر سادچیکف به دستور موتوف و استالین‪ ،‬ما را به‬ ‫بستن یک تفاهم نامه مس��المت امیز به هر صورت دعوت‬ ‫م ی کردند‪ .‬اگر فرقه موفق م ی ش��د و اذربایج��ان ای ران به‬ ‫شوروی منضم م ی ش��د‪ ،‬موقعیت باقراف در شوروی بسیار‬ ‫تقویت م ی شد‪ .‬در کل اذربایجان ب رای شوروی خیلی جذاب‬ ‫بود‪ .‬این منطقه انبار غل��ه ای ران بود‪ ،‬جغ رافی��ای دامداری‬ ‫وسیعی داش��ت‪ ،‬ش��هرهای بزرگ تجاری و بازرگانی در ان‬ ‫بودند و‪...‬‬ ‫واکنش دول�ت مرکزی به این ماج�را چه بود؟ به‬ ‫نظر م ی رسد یک انفعالی در این ماجرا به چشم‬ ‫م ی خورد دالیل این امرچه بود؟‬ ‫‪ l‬در ای��ران هیچ گاه سیاس��ت هویت��ی‪ -‬قومی‬ ‫ مشخص و مدونی نداشتیم که به عنوان یک سند الزام اور‬ ‫الزم االجرا باشد‪ .‬همان طور که امروز نداریم در زمان رضاشاه‬ ‫هم برنامه ای نداشتیم‪ .‬جز چند پیشنهاد که روشنفکران در‬ ‫نشریاتی مانند اینده‪ ،‬ای رانش��هر و‪ ...‬مطرح م ی کردند یا در‬ ‫نامه های خصوص ی شان‪ .‬بعد از اشغال ای ران در شهریور‪20‬‬ ‫ش��ی رازه امور از هم پاش��ید‪ .‬ای ران ی ها در ‪ 20‬س��ال گذشته‬ ‫فکر م ی کردند زمان اشغال و تقس��یم کشورشان به پایان‬ ‫رس��یده و بعد از این عرصه ب رای نیل به پیش��رفت باز شده‬ ‫اما دوباره سرخوردگی ایجاد شد‪ .‬ب رای همین تمام هم و غم‬ ‫دولت متمرکز شده بود در بقا و ادامه خود و توجه زیادی به‬ ‫این موضوع نبود‪ .‬در واقع تصور درس��تی در ته ران از انچه‬ ‫در تبریز رخ م ی داد وجود نداش��ت‪ .‬ع��ده ای فکر م ی کردند‬ ‫اینها هم مانند شی خ محمد خیابانی م ی خواهند ابتدا تبریز‬ ‫بعد همه ای��ران را ازاد کنند‪ ،‬عده ای هم خوش��بین بودند‪.‬‬ ‫مطبوعات و نخبگان وابس��ته به حزب توده فضای مثبتی‬ ‫ب رای فرقه دموکرات در ته ران اماده کرده بودند‪ .‬در یکی‪ ،‬دو‬ ‫ماه بعد هم فقط نگرانی بود‪ .‬البت��ه نطق هایی در مجلس‬ ‫ش��ورای ملی صورت م ی گرفت و اخب��ار اذربایجان و خبر‬ ‫رفتارهای فرقه هم کم کم م ی رس��ید‪ .‬احمد کس��روی هم‬ ‫کتابچه ای نوش��ت در این خصوص‪ ،‬البته عمرش قد نداد‬ ‫تا عاقبت کار را ببیند‪ .‬به هر حال زم��ان الزم بود تا ته ران‬ ‫موضوع را به خوبی دریابد‪.‬‬ ‫با روی کار امدن قوام‪ ،‬واکنش او به این ماجرا نه‬ ‫حل س�ریع بلکه مذاکره با دولت‬ ‫شوروی ب ه عنوان پشتیبان فرقه‬ ‫اذربایج�ان بود‪ .‬فرج�ام این امر‪،‬‬ ‫ق�وام را به عنوان سیاس�تمداری‬ ‫وطن پرس�ت نزد گروهی نش�ان‬ ‫داد‪ .‬این سفر چه جزئیاتی داشت‬ ‫و چ�ه مذاکرات�ی در ان ص�ورت‬ ‫گرفت؟‬ ‫‪ l‬فرق��ه دموک��رات در ‪12‬‬ ‫ش��هریور ‪ 1324‬اع�لام موجودی��ت‬ ‫کرده و دولت وقت تا ‪ 21‬اذر دست کم‬ ‫وقت داش��ت تا موضوع را تدبیر کند‬ ‫اما کاری نک��رد‪ 21 .‬اذر ‪ 1324‬تاریخ‬ ‫تسلط رس��می فرقه بر تبریز و سایر‬ ‫شهرهاست‪ .‬نخس ت وزیر ای ران در این‬ ‫تاریخ حکیم الملک ب��ود که برنامه‬ ‫درخش��انی ب رای حل بحران نداشت‪.‬‬ ‫در بهمن همین س��ال احمد قوام به‬ ‫نخس ت وزیری رس��ید‪ .‬سیاست قوام‬ ‫هم مذاکره مس��تقیم با روس ها بود‪،‬‬ ‫یعنی صرفا ب��ر مذاکره ب��ا امریکا و‬ ‫انگلیس تکیه نداش��ت‪ .‬قوام سعی‬ ‫داشت اعتماد نسبی روس ها را جلب‬ ‫کند و با دادن امتیاز و تعهدی که فاقد‬ ‫ضمان��ت اجرایی بود‪ ،‬یعن��ی امتیاز‬ ‫نفت شمال زمینه خروج ارتش سرخ‬ ‫را فراهم اورد‪ .‬ارتش سرخ در اردیبهشت ‪ 1325‬کشور را ترک‬ ‫کرد و برخی مذاکرات دولت با نیروهای شورشی که اکنون‬ ‫وضعیت بسیار ضعیفی داشتند اغاز شد‪.‬‬ ‫در خصوص نقش قوام باید بگویم که به صورت کلی‪،‬‬ ‫تدبیر دولت ای ران در ان سال ها را نباید به نقش فردی تقلیل‬ ‫داد‪ .‬ش��اه هم به نوبه خود کارهایی کرد‪ ،‬ام��ا اینها باید به‬ ‫صورت اقدامات «دولت» تلقی شود و جزو وظایف انهاست‪.‬‬ ‫‪ l‬با توجه به سایر سیاست های محافظه کارانه ای‬ ‫که دولت قوام داش��ت اوال بعید است که چنین ب ی تدبیری‬ ‫داشته باشد‪ .‬این ادعا بیشتر ناشی از تبلیغات سیاسی حزب‬ ‫توده و بعدا گروهای غیرملی اس��ت‪ .‬اینها همیش��ه سعی‬ ‫م ی کنند به چیزی مانند قتل عام یا کش��تار اس��تناد کنند‪.‬‬ ‫تقریبا همه این جنب ش های دنیا این ادعا را دارد‪ .‬در خصوص‬ ‫چنین رخداد در قضیه نجات اذربایجان این مس��ائل فقط‬ ‫یک ادعای ب ی پشتوانه است‪.‬‬ ‫مردم از فرقه به شدت ناراضی بودند زی را اعضای فرقه‬ ‫به ویژه مهاجران قفقازی به ش��دت مردم را اذیت م ی کردند‪.‬‬ ‫ایا اقدام�ات ق�وام و ب ه ط�ور کلی دول�ت ایران‬ ‫بعد از شکس�ت فرق�ه را م ی توان باع�ث افول‬ ‫تجزی ه طلب�ی در منطق�ه دانس�ت و ای�ا بعد از‬ ‫شکس�ت فرقه‪ ،‬نش�انه هایی از عالقه به ان در‬ ‫جامعه دیده شد؟‬ ‫‪ l‬باتوجه به مس��ائلی که مط��رح کردیم موضوع‬ ‫تجزیه طلبی در بدنه جامعه فاقد اعتبار بود و موضوعی بود‬ ‫که از سوی روس ها خواسته م ی شد‪ .‬بناب راین الزم نبود قوام‬ ‫کاری بکند‪ ،‬کما اینکه نکرد و البته فکر هم نم ی کنم دولت‬ ‫برنامه ای داشت‪ .‬از طرف دیگر پیشه وری و فرقه دموکرات از‬ ‫خود هیچ یادگاری برجای نگذاشتند بناب راین بعد از فرارشان‬ ‫به کلی از خاطره جمعی مردم تبریز پاک شدند‪.‬‬ ‫اما وضعیت کل��ی اذربایج��ان بعد از فرقه نش��انگر‬ ‫وضعیت مطل��وب ان اس��ت‪ .‬مردم ب��ار دیگر به س��مت‬ ‫مدافعه از منافع ملی و بیگانه س��تیزی م ی روند‪ .‬در نتیجه‬ ‫از نهضت مل ی شدن نفت حمایت م ی کنند‪ .‬اگر در جامع ه ای‬ ‫قومی ت گرایی باشد چنین مواضعی نم ی گیرند‪ .‬در ان دوران‬ ‫که س��ال های اوج ازادی مطبوعات است‪ ،‬نشریه ای حامی‬ ‫ فرقه منتش��ر نم ی ش��ود‪ .‬در حالی که فض��ای مطبوعات‬ ‫بس��یار باز بود‪ .‬ریچارد کات��م م ی گوی��د ازادی بیان در این‬ ‫س��ال ها در تبریز و اذربایجان ب ی س��ابقه ب��ود اما کمترین‬ ‫حرفی از جدای ی خواهی و‪ ...‬دیده نش��ده اس��ت‪ ،‬همچنین‬ ‫هیچ منطقه ای مانند اذربایجان از دولت مصدق دفاع نکرد‪.‬‬ ‫ترکیب پادگان ها و اس��تفاده از افس��ران و س��ربازان‬ ‫اذربایجانی بعد از شکست فرقه نشانه خوب دیگری است‪،‬‬ ‫مثال در کردس��تان ترکیه افس��ران و کادرهای ارتش ترک‬ ‫هستند نه کرد‪ ،‬زی را احتمال استفاده پ‪.‬ک‪.‬ک وجود دارد‪ .‬این‬ ‫یک سیاست امنیتی در سراس��ر دنیاست‪ .‬اما در اذربایجان‬ ‫همیش��ه‪ ،‬از فرماندهان ارتش گرفته تا س��ربازان و افس ران‬ ‫به ویژه در س��ال های اولیه بعد از پیش��ه وری همگی اذری‬ ‫بوده اند‪ .‬حتی تجربه خیانت س��رتیپ درخش��انی و تسلیم‬ ‫پادگان تبریز به فرقه هم دول��ت را نگران نکرده بود‪ ،‬به این‬ ‫دلیل که یقین داشتند این افکار جذابیتی ب رای مردم ندارد‪،‬‬ ‫یعنی پیش از هر چیز خیالش��ان از مردم راحت بود‪ .‬بعد از‬ ‫خروج ارتش س��رخ و شکس��ت فرقه‪ ،‬خاطره پیشه وری هم‬ ‫از یادها رفت‪ ،‬زی��را چیزی از خود به جا نگذاش��ته بود‪ .‬یک‬ ‫سری اقدامات نمایش��ی بود که جنبه عوام گرایانه داشت‪،‬‬ ‫مثال اسفالت کشی یک خیابان که همگی بعد از یکی‪ ،‬دو‬ ‫سال تخریب شد و مشخص شد که مصالح دسته چندم از‬ ‫طرف روس ها داده شده‪ ،‬یا تاسیس دانشگاه تبریز که فریبی‬ ‫بیش نبود‪ .‬به این ش��کل که تابلوی دانش سرای تبریز که‬ ‫در زمان رضاشاه تاسیس شده بود را برداشتند و به جای ان‬ ‫تابلوی دانشگاه تبریز را نصب کردند‪ ،‬به این ترتیب مدعی‬ ‫تاسیس دانشگاه شدند و گفتند شما را از محرومیت علمی‬ ‫ رهاندیم‪ .‬در این دانش��گاه هم مرحوم جهانش��اهلو‪ ،‬رئیس‬ ‫دانشکده پزشک ی اش شد‪ ،‬در حال ی که خود هنوز دانشجوی‬ ‫پزشکی بود‪g .‬‬ ‫تاریخ‬ ‫اما ع�ده ای معتقدند ک�ه ارتش هن�گام ورود به‬ ‫اذربایجان برخورد سختی داشت و تعداد زیادی‬ ‫را کشت‪ ،‬حتی گاه این ارقام تا هزاران نفر پیش‬ ‫م ی رود‪.‬‬ ‫در موضوع بازگشت اذربایجان‬ ‫به ایران سوال جدی اینجاست‬ ‫که نقش شاه بیشتر بود یا قوام‬ ‫یا اولتیماتوم امریکا‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫البته تدبیر ق��وام در این خصوص ب ی نظیر ب��ود‪ ،‬یعنی در‬ ‫مدتی کمت��ر از دو ماه (از بهمن تا اردیبهش��ت) توانس��ت‬ ‫موضع روس ها را بدون دادن امتی��ازی مهم تغییر دهد‪ .‬به‬ ‫نقل از ب ی ریا گفته شده که پیشه وری قبل از مرگ گفت که‬ ‫خدا خانه قوام را خ��راب کند که ما را در ب��ه در کرد‪ .‬معاون‬ ‫پیشه وری هم به نقش قوام اش��اره م ی کند‪ .‬اما انصافا این‬ ‫خدمت قوام نباید زیر س��ایه الیگارش ی ستیزی یا مناقشات‬ ‫‪ 28‬مرداد بماند‪.‬‬ ‫اغلب بحث م ی کنند که نقش شاه بیشتر بود یا قوام‬ ‫یا اولتیماتوم امریکا‪ .‬نقش امریکا هم فقط در سازمان ملل و‬ ‫صدور اولتیماتوم نبود‪ .‬هیات کنسولی سفارت امریکا به ویژه‬ ‫در تبریز فعالی ت های زیادی داشتند‪ .‬اسناد سفارت امریکا در‬ ‫این خصوص نشان م ی دهد که گزارش های دقیقی از سوی‬ ‫کنسولگری امریکا تهیه شده بود‪ ،‬در نهایت این گزارش ها‬ ‫سیاس��ت خارجی ایاالت متحده را در این خصوص تعیین‬ ‫م ی کرد‪ .‬از طرف دیگر کنسولیار سفارت جرالد‪.‬اف‪.‬بی دوهر‬ ‫مستقیما فعالی ت ها و ترتیباتی علیه فرقه دموکرات داشت‬ ‫که کمتر مطالعه ش��ده‪ .‬ترجمه این گزارش های ارزش��مند‬ ‫به صورت کتابی با ترجمه و کوش��ش های استاد کاوه بیات‬ ‫منتشر شده و در دسترس است‪.‬‬ ‫اما در این میان یک فاکتور بس��یار مه��م در نجات‬ ‫اذربایج��ان مغفول مان��ده و ان نقش م��ردم اذربایجان در‬ ‫بیرون ران��دن فرقه دموکرات اس��ت‪ .‬اگر م��ردم اذربایجان‬ ‫نم ی خواستند‪ ،‬کار ارتش بسیار سخت بود؛ کمااینکه دیدیم‬ ‫فدائیان فرقه حتی ی��ک روز هم نتوانس��تند بدون حضور‬ ‫ارتش سرخ دوام بیاورند‪ .‬از همان روزهای نخست‪ ،‬گروه ها‬ ‫و دس��ته هایی پ راکنده که به «وطن خواه» یا ای رانخواهان‬ ‫معروف بودند‪ ،‬تش��کیل ش��دند و مقاومت های مسلحانه‬ ‫پ راکن��ده اما جانان��ه ای انجام دادن��د‪ .‬موازی ب��ا ان ایالت‬ ‫شاهسون‪ ،‬ذوالفقاری‪ ،‬یمینی و افش��ارها به شدت مقاومت‬ ‫م ی کردند‪ .‬در تبریز حتی دانش اموزان کم س��ن و س��ال در‬ ‫مدرس��ه فردوس��ی گردهم امده بودند و کوشش های ملی‬ ‫پیگی رانه ای داش��تند‪ .‬متاس��فانه به این موض��وع توجهی‬ ‫نم ی شود و بیشتر پژوهشگران به دنبال این مساله هستند‬ ‫که نقش قوام بیش��تر بود یا ش��اه‪ ،‬در حال ی ک��ه اگر مردم‬ ‫اذربایجان نم ی خواس��تند تکلیف ارتش مش��خص نبود‪.‬‬ ‫کریستوفر سایکس در کتاب روسیه و اذربایجان در خصوص‬ ‫اس��تقبال مردم تبریز از ارت��ش ملی ای��ران م ی گوید‪« :‬به‬ ‫اس��تثنای مورد فرانس��ه در س��ال ‪ 1944‬در هیچ جای دنیا‬ ‫شاهد این چنین ش��ور و ش��وقی نبودم‪ ».‬ریچارد کاتم هم‬ ‫اشاره م ی کند که پیش از رسیدن ارتش‪ ،‬مردم به پا خاستند‬ ‫و تمام ی مقامات فرق��ه دموکرات را که به انها دسترس��ی‬ ‫داشتند‪ ،‬اعدام کردند‪ .‬کلنل پایبوس وابسته نظامی بریتانیا‬ ‫که یک ماه بعد از سقوط فرقه به منطقه سفر کرد تا اوضاع را‬ ‫بررسی کند‪ ،‬در گزارش خود م ی نویسد شاگردان مدرسه ای‬ ‫در «خوی» که با هیجان زیاد سرود ملی ای ران را م ی خواندند‬ ‫از وی استقبال کردند‪.‬‬ ‫جان و مال و ناموس مردم اذربایجان از فدائیان فرقه در امان‬ ‫نبود‪ .‬خاطرات نصرت اهلل جهانشاهلو مملو از تعرض هایی‬ ‫است که فدائیان به اموال مردم داشتند‪ .‬یکی از گزارش های‬ ‫کلنل پایبوس (وابس��ته نظامی بریتانیا) در خصوص رفتار‬ ‫فرقه با مردم و به ویژه مخالفان م ی گوید‪« :‬اختیار بین خوردن‬ ‫پهن اسب یا تحمل ضربات شالق‪ ،‬یکی از شیوه های رایج‬ ‫مهاجران قفقازی در تنبیه مخالفان بود‪ .‬فرس��تادن هزاران‬ ‫راس گاو و گوس��فند که به زور از مردم گرفته ش��ده بود به‬ ‫شوروی ان هم در دورانی که با قحطی و کمیابی مواد غذایی‬ ‫روبه رو بود‪ ،‬یکی دیگر از خدماتی است که فرقه به شوروی‬ ‫کرد‪ .‬طبعا مردم از ان ناراضی بودند‪».‬‬ ‫از س��وی دیگر بخش زیادی از نیروهای مسلح فرقه‬ ‫ای رانی نبودند و از قفقاز به ای ران اورده شده بودند و هیچ گونه‬ ‫تعلق خاطری به م��ردم این اب و خاک نداش��تند‪ .‬بناب راین‬ ‫کوچک ترین اهمال و پرهیز از ش��کنجه‪ ،‬بدرفتاری و دزدی‬ ‫را جایز نم ی دیدند‪.‬‬ ‫بخش��ی از همکاران فرق��ه ب��ه وی��ژه در رضائیه از‬ ‫ارامنه‪ ،‬اشوری ها و کلدان ی ها تش��کیل م ی شد که به دلیل‬ ‫مس��یح ی بودن بعضا با روس ها هم��کاری م ی کردند‪ .‬بعد‬ ‫از خروج فرقه‪ ،‬دهات اشوری نش��ین توسط مردم غارت شد‬ ‫و خیلی از انها کشته ش��دند و تا زمان ورود وابسته نظامی‬ ‫فرانسه به منطقه ادامه داشت‪ .‬ارمن ی ها و اشوری ها در واقع‬ ‫تاوان همکاری با ارتش سرخ و فرقه را پس م ی دادند‪.‬‬ ‫این نارضایی هنگامی که با کوشش نیروهای معروف‬ ‫به وطنخواه پیوند م ی خورد‪ ،‬دیگر خشم مردم علیه اعضای‬ ‫فرقه قابل کنترل نبود‪ .‬پیش از انکه ارت��ش به اذربایجان‬ ‫برسد‪ ،‬مردمی که خبر فرار پیشه وری را شنیده بودند‪ ،‬دست‬ ‫به مجازات و اعدام انها زدند‪ .‬مثال در رضائیه تا پیش از ورود‬ ‫ارتش ‪ 100‬تن از مهاجران قفقازی به دس��ت مردم کش��ته‬ ‫شدند‪ .‬در تبریز در فاصله فروپاشی تشکیالت فرقه تا ورود‬ ‫ارتش ‪ 300‬نفر توسط مردم کش��ته شدند که وابسته نظامی‬ ‫بریتانی��ا در گزارش ب��ه وزارت خارجه این کش��ور م ی گوید‬ ‫‪30‬درصد انها قفقازی و از اتباع ش��وروی بودند‪ .‬بند دو این‬ ‫گزارش در دیدار از تبریز تصری��ح م ی کند بعد از ورود ارتش‬ ‫کشتاری صورت نگرفت‪ .‬این گزارش کسانی را که تا پیش از‬ ‫ورود ارتش توسط مردم خوی‪ ،‬تبریز و رضائیه کشته شده اند‬ ‫را ‪ 421‬نفر تخمین زده اس��ت‪ .‬ریچارد کاتم به نقل از راساو‬ ‫م ی گوید که این تعداد با محاس��به اعدام ه��ای دادگاه های‬ ‫نظامی به بیش از ‪ 500‬تن م ی رسد‪.‬‬ ‫در خصوص اعدام هایی که ارتش انجام داد باید توجه‬ ‫کرد که بیشتر انها نظامیانی بودند که با فرقه همکاری کرده‬ ‫بودند‪ .‬هی چ ج��ای دنیا دادگاه های نظام��ی از افرادی مانند‬ ‫سرتیپ درخشانی که پادگان تبریز را دو دستی تسلیم کرد‪،‬‬ ‫تجلیل نم ی کند‪ .‬اعدام ارتش ی ها به دلیل خیانت‪ ،‬موضوع‬ ‫جداگانه ای است‪ .‬در نهایت اوال مردم اذربایجان خود پیش‬ ‫از ارتش دست به کار شده بودند‪ ،‬در بیشتر شهرهای بزرگ‬ ‫مانند تبریز همان طور که سایکس گزارش م ی کند از ارتش‬ ‫استقبال ب ی نظیری کردند‪ .‬اتفاقا ارتش بعد از ورود از کشتار‬ ‫اعضای فرقه توس��ط مردم جلوگیری کرد‪.‬مجله «انقالب‬ ‫یولوندا موبارزه» که توسط بقایای فرقه دموکرات در شوروی‬ ‫منتش��ر م ی ش��د‪ ،‬امار کشته ش��ده ها فرقه را چیزی حدود‬ ‫‪ 400‬تن ذکر کرده‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫قوام ادعای پادشاهی داشت‬ ‫تو گو با موسی حقانی از نسبت قوام با پهلوی ها و تمایالتش به بریتانیا‬ ‫گف ‬ ‫‪4‬‬ ‫موسی حقانی‪ ،‬رییس موسسه مطالعات تاریخ معاصر‪ ،‬پژوهشگر تاریخ معاصر و سردبیر فصلنامه تاریخ معاصر‬ ‫است‪ .‬ایش�ان در گفت و گو با مثلث با نگاه خاص تاریخی خود به موضوع احمد قوام و س�یر زندگی او پرداختند و از‬ ‫مناسبات این سیاستمدار کارکشته عصر قاجار و پهلوی با دربار و بازیگران خارجی این دوره سخن می گوید‪.‬‬ ‫قوام متعلق به یک الیگارشی‪ ،‬دیوان ساالر قاجاریه‬ ‫است‪ .‬او چه شاخصه ای خانوادگی داشت و از کجا‬ ‫برامده بود؟‬ ‫‪ l‬احمد قوام از خاندان های حکومتگر ای ران در عصر‬ ‫قاجار است‪ .‬قوام شخصیتی است که هم در دوره قاجار و هم‬ ‫در دوره پهلوی اول و دوم در عرصه سیاس��ت حضور داشته و‬ ‫مسئولی ت های جدی را احراز کرده و چند دوره نخس ت وزیر ای ران‬ ‫شده اس��ت‪ .‬پدرش میرزااب راهیم معتمدالسلطنه از کارگزاران‬ ‫عصر ناصری است و قوام هم باتوجه به اینکه به این خانواده‬ ‫تعلق داشته وقتی به بلوغ م ی رسد در گروه حکومتگران قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬کارش را از منش ی گری ناصرالدین شاه شروع م ی کند‬ ‫و مناصب مختلفی را به دست م ی اورد تا دوره مظفری‪ .‬در دوره‬ ‫محمدعلی شاه ب رای تحصیل در رشته حقوق از ای ران خارج‬ ‫م ی شود و بعد از فتح ته ران به کشور برم ی گردد؛ یعنی در دوره‬ ‫احمدشاه و نایب الس��لطنتی عضدالملک و بعد ناصرالملک‬ ‫قاجار‪ .‬ب رادر معروف قوام‪ ،‬وثوق الدوله است‪ .‬وثوق الدوله بیانگر‬ ‫یک جریان در تاریخ معاصر اس��ت؛ جریانی که خودش را در‬ ‫ارتباط با سیاست های انگلستان تعریف م ی کند و این ویژگی‬ ‫ب رای قوام هم ثبت م ی شود‪ .‬قوام‪ ،‬ظاه را در دوره ای که به اروپا‬ ‫ب رای تحصیل رفته بود‪ ،‬به تش��کیالت فراماس��ونی ملحق‬ ‫‪70‬‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬به همین جهت وقتی به ای ران برم ی گردد‪ ،‬در دوره‬ ‫پس از محمدعلی شاه که عمال دوره حاکمیت فراماسون ها در‬ ‫ای ران است‪ ،‬قوام یکی از کارگزاران جدی ان دستگاه به حساب‬ ‫م ی اید و در ماجرای پارک اتابک و سرکوب ستارخان و باقرخان‪،‬‬ ‫ردپای احمد قوام را هم م ی بینیم‪ .‬قوام در این دوره در لژ بی داری‬ ‫ای ران فعالیت دارد و با ورودش در این تشکیالت‪ ،‬موقعیتش را‬ ‫تثبیت م ی کند‪ .‬البته نکته ای در مورد خصوصیت قوام است‬ ‫که م ی گویند نویسنده فرمان مشروطیت احمد قوام بوده که‬ ‫ظاه را این واقعیت ندارد‪ .‬یعنی ان سندی که به خط احمد قوام‬ ‫منتشر شده ظاه را جعلی است و احمد قوام نویسنده ان فرمان‬ ‫نیس��ت‪ ،‬البته این به ان معنی نیست که احمد قوام با طیف‬ ‫خاصی از مشروطه خواهان ارتباط نداشته باشد‪.‬‬ ‫اتفاقا م ی خواستم این سوال را بپرسم که بسیاری‬ ‫او را جزو به اصطالح عمله خلوت دربار م ی دانستند‬ ‫و عضوگروهی از اش راف و درباریانی بود که در منابع‬ ‫تاریخی به اصالح گرایان مش�هور شده اند که به‬ ‫مشروطه هم سمپاتی داشته است‪.‬‬ ‫‪ l‬اصالح گ��ر ب��ودن و اصالح��ات را در دوره قاج��ار‬ ‫باید تعریف کنیم‪ .‬متاس��فانه عملیات تخریب��ی یک گروه‬ ‫ساختارشکن را در تاریخ ای ران که هم ساختار سیاسی را هدف‬ ‫قرار داده بودند و هم س��اختار فرهنگی و دینی را‪ ،‬معموال در‬ ‫منابع عصر مش��روطه به عنوان اصالح گر و عصر اصالحات‬ ‫معرفی م ی کنند‪ ،‬در حالی که این طور نیست‪ .‬اتفاقا شاید ان‬ ‫چیزی که مد نظر انها نیست‪ ،‬اصالحات است‪ .‬چون مجموعه‬ ‫تحرکاتی که انها انجام دادند منجر به وقوع نوعی انارشیزم در‬ ‫کشور شد‪ ،‬ه ر چند از یک مقطعی ق وام در کسوت یک شخص‬ ‫مقتدر ظاهر م ی ش��ود و بنا دارد به یک سری مسائل خاتمه‬ ‫بدهد‪ .‬البته انها را به عنوان شورش و تجاسر معرفی م ی کند‪.‬‬ ‫مثال بحث کلنل پسیان و مرحوم میرزا کوچک خان و یک سری‬ ‫تحرکاتی را که ب رای اعاده مشروطیت در کشور راه افتاده بود‬ ‫به عنوان متجاسرین معرفی م ی کند‪ .‬من اعتقادم این است که‬ ‫اصالح طلبان واقعی در عصر مشروطه در ای ران‪ ،‬جریانات دینی‬ ‫هستند نه جریانات سکوالر و وابسته به بیگانگان در کشور‪.‬‬ ‫مرحوم اخوند خ راسانی اظهار م ی کند که ما از ‪ 1317‬در نجف‬ ‫نگران وضعیت ای ران بودیم و گرد هم امدیم‪ .‬انها با برخی از‬ ‫علما نظیر مرحوم اقای شربیانی جمع م ی شوند و در ای ران هم‬ ‫با مرحوم شیخ فضل اهلل نوری بیشتر ارتباط داشتند و با مرحوم‬ ‫اشتیانی تا قبل از سال ‪ 1320‬یعنی سال فوت ایشان‪ ،‬به این‬ ‫نتیجه م ی رسند که در ای ران باید اصالحات شود و مبنای ان را‬ ‫هم ایجاد عدالتخانه م ی گذارند و بعد اصالح حاکمیت از عناصر‬ ‫ساختارشکن و عناصری که در ارتباط با بیگانه تعریف شده اند‪،‬‬ ‫نظیر امی ن الس��لطان و عل ی اصغرخان اتابک‪ .‬در مقابل این‬ ‫جریان یک جریان دیگر هم م ی بینید که شعار اصالح طلبی‬ ‫م ی دهد اما بحث ان چیز دیگری است؛ بحثش این است که‬ ‫حاکمیت قاجار را از سر راه بردارد‪ ،‬چون انگلی س ها و روس ها‬ ‫ب رنامه هایی ب رای نابودی کامل ای ران داشتند مخصوصا بعد از‬ ‫سال ‪ 1907‬که ان قرارداد شوم را م ی بندند و بعد هم قرارداد ‪1915‬‬ ‫که تکمی ل کننده قرارداد ‪ 1907‬است و کار ای ران را تمام م ی کرد‪،‬‬ ‫اینها به این نتیجه رسیدند که قاجار را نابود کنند‪ ،‬اصال ای ران‬ ‫را نابود کنند و بین خودشان تقسیم کنند‪ .‬شاید در درجه اول‬ ‫بحث نابودی ای ران را داشتند که اولین کسی که باید قربانی‬ ‫شود قاجاریه است و بعد سراغ روحانیت م ی روند که به عنوان‬ ‫یک سد در مقابل این تهاجمات استعماری ایستاده بودند‪ ،‬به‬ ‫همین جهت من ان جریان را جریان اصالح طلب نم ی دانم‪.‬‬ ‫درباره قوام گفته م ی شود که او در واقع یک موازنه‬ ‫مثب�ت در سیاس�ت خارج�ی ای�ران در ارتباط با‬ ‫ی را وارد‬ ‫انگلیس و روس انجام داد و قدرت س�وم ‬ ‫م ی کند‪ .‬قوام قبل از اواخ�ر دوره قاجاریه ب ه دنبال‬ ‫امتیاز دادن به امریکا بود و باعث ش�د امریکا وارد‬ ‫ایران شود‪ .‬اساسا م ی توانیم بگوییم قوام از جمله‬ ‫ان سیاستمدارانی بوده که دنبال گزینه سومی بود‬ ‫برای ایران که ایران را از این وضعیت نجات دهد؟‬ ‫یکی از س�واالت جدی که مطرح است این است‬ ‫که چرا در عصر پهلوی اول سیاستمداران سنتی‬ ‫و خانواده ه�ای دیوان س�االر ب�ه حاش�ی ه رفتند و‬ ‫ادم هایی که گاهی هم خیلی نس�ب ت های خاص‬ ‫خانوادگی نداش�تند‪ ،‬وزیر و وکیل شدند؟ چه شد‬ ‫که قوامی که در قیام محمدعل ی خان پس�یان به‬ ‫زندان افتاد‪ ،‬به صورت خیلی عجی�ب از زندان به‬ ‫نخس ت وزیری رس�ید؟ چه ش�د که در ابتدای راه‬ ‫همراه رضاخان ب�ود و بعد به یک ب�اره رفت؟ مثل‬ ‫خیلی از رجالی که خانواده های عظیم داشتند و به‬ ‫یک باره از بین رفتند‪.‬‬ ‫حمید شوکت در کتاب‬ ‫جنجالی خود نکات بسیار‬ ‫زیادی را در مورد قوام‬ ‫یاداور شده است که‬ ‫به جای ابهام زادیی بر‬ ‫مجهوالتش افزوده است‬ ‫چرا قوام فرق م ی کرد؟‬ ‫‪ l‬اوال اینکه چرا ق��وام از زندان کودتا نخس��ت وزیر‬ ‫م ی شود؟ این اتفاقا نشان م ی دهد که انگلیس ی ها نقش اصلی‬ ‫را در کودتا ایفا م ی کنند‪ ،‬وگرنه به طور طبیعی باید اینها از بین‬ ‫م ی رفتند‪ ،‬یعنی اکثر کسانی که دستگیر شدند‪ .‬بنا نیست که‬ ‫اینها از بین بروند‪ ،‬اتفاقا اینها اداره کنندگان کشور در دوره پس از‬ ‫کودتا هستند‪ .‬به نظر من انگلیس ی ها سعی کردند ب رای دولت‬ ‫کودتا در خصوص چند مساله حاشیه امنی ایجاد کنند‪ ،‬مثال‬ ‫نهضت سرکوب جنگل و سرکوب ان حرکتی که کلنل پسیان‬ ‫داشت به دست حکومت کودتا انجام نشود و شخص دیگری‬ ‫بیاید ان را انجام دهد که قوام السلطنه را انتخاب کردند‪ .‬اتفاقا‬ ‫ایش��ان امد و به هر دو ماجرا خاتمه داد‪ .‬البته از یک ماجرایی‬ ‫نباید بگذریم‪ ،‬اینکه گفتم ف��رق م ی کند به این معنا که قوام‬ ‫از یک طرف در چارچوب سیاس��ت های انگلس��تان حرکت‬ ‫م ی کند و از طرفی خودش را محق م ی داند ک��ه ای ران را اداره‬ ‫کند تا اینکه بیاید زیر نظر یک قزاق که تا دیروز کس��ی او را‬ ‫نم ی شناخت‪ .‬به نظر من در اینجا یک مقدار تمایالت شخص ی ‬ ‫قوام با سیاست انگلستان خیلی جور در نیامد‪ .‬وقتی نهضت‬ ‫جنگل و حرکت کلنل پس��یان را س��رکوب کرد‪ ،‬عمال دیگر‬ ‫نیاز به قوام منتفی شد‪ ،‬یعنی به این نتیجه رسیدند که قوام‬ ‫فعال کنار برود‪ .‬رضاخان عنوان کرد که قوام قصد ترور من را‬ ‫دارد و با این عنوان قوام را از سر راه برداشت‪ .‬من فکر م ی کنم‬ ‫انگلس��تان باتوجه به اینکه ب رنامه های بعدی اش در ای ران با‬ ‫استفاده از مشت اهنین و نیروی نظامی پیش م ی رفت‪ ،‬به طور‬ ‫موقت برخی از مهره های خودش را از صحنه خارج کرد‪ .‬چون‬ ‫م ی دانید کسانی که به عنوان اقدام ب رای ترور رضاشاه متهم‬ ‫م ی شدند‪ ،‬سرنوشت شان مرگ بود‪ .‬شما ‪ 5 ،4‬سال بعد از این‬ ‫م ی بینید که رضاخان با س��رهنگ پوالدین چه کار م ی کند‪.‬‬ ‫فقط «موس��یو هایم» را به خاطر اینکه خیلی به انگلی س ها‬ ‫وابس��ته بود و یک تحرکات صهیونیس��تی را در ای ران اداره‬ ‫م ی کرد‪ ،‬نس��بت به اعدامش یک مقدار تامل کرد و سه سال‬ ‫بعد از دس��تگیری اقدام به کش��تن هایم کرد‪ ،‬یعنی گذاشت‬ ‫اب ها از اس��یاب بیفتد و بعد او را کشت‪ .‬ولی شما م ی بینید‬ ‫که به پوالدین و امثال او رحم نم ی کند‪ .‬چطور م ی ش��ود قوام‬ ‫از کش��ور خارج ش��ود و بعد دوباره برگردد و کسی هم کاری‬ ‫به قوام نداشته باش��د‪ .‬به نظر من در این دوره‪ ،‬سیاست های‬ ‫انگلستان‪ ،‬فرد جدیدی را م ی طلبید و ان فرد رضاخان است‪.‬‬ ‫یعنی یک نیروی نظامی که البته جریان روش��نفکری بعد از‬ ‫مشروطه ان را اداره م ی کند حداقل تا زمانی که انها به تضاد‬ ‫جدی ب��ا ان رفتارهایی که رضاخان داش��ت‪ ،‬نرس��یدند‪ .‬این‬ ‫سیاست مبتنی بر مشت اهنی است که خودشان م ی گویند‬ ‫تاریخ‬ ‫‪ l‬من به نکته ای اشاره کنم‪ ،‬قوام در خانواده ای بزرگ‬ ‫شد که گرایش به انگلستان در ان نهادینه بوده و انگلیس ی ها‬ ‫هم وقتی به س��راغ افراد ب رای جذب انه��ا م ی روند‪ ،‬معموال‬ ‫خانوادگی نگاه م ی کنند‪ .‬یعنی مش ی ش��ان در صورت امکان‬ ‫استفاده از خانواده است‪ ،‬به همین جهت شما در فروغ ی ها این‬ ‫را م ی بینید‪ .‬فروغ خودش انگوفیل است‪ ،‬ب رادرش‪ ،‬ابوالحسن‬ ‫فروغی انگوفیل است‪ .‬فرزندانشان هم همی ن طور و اینها در‬ ‫خدمت سیاست های انگلس��تان قرار دارند‪ .‬خانواده قوام هم‬ ‫همی ن طوری است‪ .‬شما وثوق الدوله‪ ،‬ب رادر ایشان را م ی بینید‪.‬‬ ‫اتفاقا ایشان هم به دنبال برپایی یک حکومت مقتدر است و‬ ‫اگر کودتا نم ی شد سیاستی که انگلیس ی ها با رضاخان اعمال‬ ‫کردند با وث وق الدوله و احتماال همکاری ب��رادرش‪ ،‬قوام ان را‬ ‫به سرانجام م ی رسانند که یک دولت مقتدر در ای ران سر کار‬ ‫بیاورند‪ .‬در قرارداد ‪ 1919‬م ی بینید که یک خانواده چه خدمتی‬ ‫م ی تواند به استعمار بکند‪ ،‬فراتر و باالتر از اینکه بیاید استقالل‬ ‫کش��ور خودش را با بیگانه معامله کند و بابت ان رشوه های‬ ‫کالن بگیرد‪.‬‬ ‫‪ l‬از بین نرفتند‪ ،‬شاید جایگاهشان را در عرصه های‬ ‫دیگر حفظ کردند و موقعیت قبلی را ندارند‪ .‬یعنی موقعیتی‬ ‫که در دوره قاجار داش��تند را دیگر ندارند ولی انها هس��تند و‬ ‫حضورش��ان هم در کشور تعیی ن کننده اس��ت‪ .‬درست است‬ ‫که از یک جایی به بعد دیکتاتوری رضاخان دیگر به کس��ی‬ ‫اعتنا نم ی کرد ولی همان هم نهایتا مجبور ش��د شخصا در‬ ‫خانه محمدعلی فروغی برود و از همان دیوان ساالری قبلی‬ ‫خ واهش کند که بیاید و زمینه انتقال سلطنت را از او به پسرش‪،‬‬ ‫محمدرضا پهلوی فراهم کند‪ .‬اینها جایگاه خودش��ان را نزد‬ ‫انگلیس ی ها از دس��ت ندادند‪ ،‬موقت بوده که البته انها هم در‬ ‫چند سال اول همراهی م ی کردند‪ .‬ماجرای قوام یک مقدار فرق‬ ‫م ی کند‪ .‬نصرت الدوله فیروز همراه رضاخان است تا موقعی که‬ ‫رضاخان به او شک م ی کند و مغضوب م ی شود و به ان نحو او‬ ‫را از بین م ی برد‪ .‬البته ان تمایالت زمی ن خواری رضاخان به طور‬ ‫طبیعی با انها تصادم پی دا م ی کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪ l‬به نظر من این هم یکی از ان فریب های زیرکانه‬ ‫استعمار در ای ران است و اتفاقا م ی توانیم به حساب زیرکی خود‬ ‫قوام السلطنه هم بگذاریم‪ .‬قوام السلطنه یک مرد سیاستمدار‬ ‫به معنی واقعی کلمه اس��ت‪ .‬ح��اال تعری��ف م ی کنیم که‬ ‫سیاست ورزی قوام السلطنه و امثال ایشان در چه بستری رخ‬ ‫م ی دهد‪ .‬شاید یکی از بسترهایی که معرفی م ی شود همین‬ ‫است که قوام تالش م ی کند پای نفر س��ومی را به ای ران باز‬ ‫کند که ای ران از فشار روس و انگلیس بیرون بیاید‪ .‬در مقابل‬ ‫اما مرحوم مدرس رویکرد دیگری را دارد؛ شهید مدرس دنبال‬ ‫نیروی سوم نیست‪ .‬شهید مدرس ایس��تاده و استقالل ای ران‬ ‫را با اتکا به مردم دنبال م ی کند‪ .‬مرحوم اخوند خ راس��انی هم‬ ‫همی ن طور با اتکا به مردم این ه��دف را دنبال م ی کند‪ .‬چند‬ ‫شاهد مثال درباره این ادعا م ی اورم که قوام پای دیگران را به‬ ‫ای ران باز کرده و یکی از انها بعد از قرارداد ‪ 1919‬است‪ ،‬یعنی بعد‬ ‫از لغو قرارداد ‪ 1919‬و امدن هیات امریکایی به ای ران‪ .‬حتی در‬ ‫قرارداد ‪ 1919‬یک بحث جدی مطرح م ی شود راجع به وضعیت‬ ‫مالی ای ران که اقتصاد ای ران در وضعیت بسیار بدی است و باید‬ ‫اصالح شود‪ .‬پس میلسپو به ای ران م ی اید تا امور مالیه ای ران را‬ ‫سامان دهد‪ .‬این یکی از شاهد مثال هایی است که قوام پای‬ ‫امریکای ی ها را به ای��ران باز کرد‪ .‬به نظرم باید فراتر از اس��ناد‬ ‫رسمی منتشر شده به این مساله نگاه کنیم‪ .‬در مجلس لردهای‬ ‫انگلستان‪ ،‬مساله ای ران یک مساله مهم بود‪ .‬فروپاشی روسیه و‬ ‫یکه تاز شدن انگلستان در این منطقه و بحث خاورمیانه جدید‬ ‫پس از فروپاش��ی امپ راتوری عثمانی‪ ،‬باعث شد انگلیس ی ها‬ ‫در این منطقه دست به تغیی رات جدی بزنند تا حداقل می راث‬ ‫عثمانی را بتوانند به خوبی ب رای خ��ود مدیریت کنند‪ .‬بحث‬ ‫فلس��طین‪ ،‬ادامه اعالمیه بالفور روی کارامدن نظام ی هایی‬ ‫مثل اتاتورک در ترکیه و رضاخان در ای ران و رژیم های وابسته‬ ‫در افغانستان‪ ،‬اینها مجموعه تحرکاتی بود که انگلیس ی ها در‬ ‫این مقطع داشتند‪ .‬در مجلس لردها چون این مسائل مطرح‬ ‫بود مذاکرتی جدی روی م ی گیرد و در انجا با صراحت رئیس‬ ‫مجلس لرده��ا عنوان م ی کن��د که امدن میلس��پو به ای ران‬ ‫به اش��اره و رضایت ما بود‪ .‬این یک نکته ظریفی در بررس��ی‬ ‫زندگی قوام است چون دفعه اول و اخر نیست که قوام از این‬ ‫ظرفیت استفاده م ی کند‪ .‬قوام دفعات بعد هم باز در ارتباط با‬ ‫انگلیس ی ها و با اجازه انگلیس ی ها چنین سیاستی را در ای ران‬ ‫اعمال م ی کند و به اینکه خواسته پای نیروی سوم را به کشور‬ ‫باز کند‪ ،‬معروف م ی شود‪ .‬در گزارش مجلس لردها هست که‬ ‫ما این کار را کردیم‪ .‬ما اجازه دادیم که میلسپو بیاید‪ .‬چرا؟ چون‬ ‫انگلیس��ی ها مطالباتی از ای ران داشتند‪ .‬حاال این مطالبات نا‬ ‫بحق یا نامشروع بوده یک بحث دیگری است و نم ی توانستند‬ ‫به مطالباتشان با وضعیت اشفته مالی ای ران برسند‪ ،‬به همین‬ ‫جهت اوردن یک انگلیسی و گذاشتن ان در راس مالی محقق‬ ‫نشد‪ .‬م ی دانید که باالخره قرارداد ‪ 1919‬در ای ران با مانع جدی‬ ‫مواجه شد‪ ،‬به همین جهت اجازه دادند یک مستشار امریکایی‬ ‫بیاید وضعیت ای ران را سروسامان دهد تا انها به مطالباتشان‬ ‫برسند‪ .‬اصل ماجرا دست انگلیس ی هاس��ت‪ ،‬چیزی در ای ران‬ ‫تغییر نکرده؛ اگر قرارداد ‪ 1919‬م ی ش��د انها ای ران را مستعمره‬ ‫م ی کردند‪ ،‬اما نش��د؛ کودتای ‪ 1299‬ش��د‪ ،‬باز هم ای ران دست‬ ‫انهاست‪ .‬تعیی ن کننده همه چیز انها هستند‪ .‬در این صحنه‬ ‫که تعیی ن کننده همه چیز انگلیس ی ها باشند ان موقع سیاست‬ ‫استفاده از نیروی سوم یا موازنه مثبت دیگر معنی نم ی دهد‪.‬‬ ‫این گزارش وجود دارد و م ی توان جلس��ه مجلس لردها را دید‬ ‫که م ی گویند ما اجازه دادیم که انها ای��ن کار را بکنند‪ .‬وقتی‬ ‫به زندگی قوام نگاه م ی کنیم موارد دیگری هم هس��ت مثل‬ ‫بحث اذربایج��ان و مذاکره ب رای اذربایج��ان‪ .‬انجا هم بحث‬ ‫انگلیس ی ها هست و در موارد مکرر م ی بینیم که قوام با انها‬ ‫هماهنگ بوده است‪.‬‬ ‫گویا ب�رای انه�ا رضاخان ان ق�در مهم ب�وده که‬ ‫انگلستان از ان پیشینه دوس�تان خانوادگ ی اش‬ ‫در ایران بگ�ذرد‪ .‬ما م ی بینیم که ق�وام و خیلی از‬ ‫خانواده های حکومت گری ک�ه در ایران بودند در‬ ‫عصر رضاخان دیگر جایگاهی ندارد‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫دیکتاتوری منور‪.‬‬ ‫بعد از ش�هریور ‪ 20‬قوام به یک باره ادم المان ها‬ ‫و نازی م ی ش�ود و حتی تلگرام رمزی به یکدیگر‬ ‫م ی دهند‪ ،‬اما اساسا باز هم خیل ی ها م ی گویند این‬ ‫تمایالتش به نازی ها هم عجیب است و به نظرم‬ ‫ابه�ام دارد‪ ،‬دوم اینکه در راس�تای هم�ان موازنه‬ ‫مثبت تبیین و بررسی م ی شود‪.‬‬ ‫تاریخ‬ ‫‪ l‬خیل ی ها در این دوره متهم ب��ه جانبداری از المان‬ ‫م ی شوند و عجیب است که اغلب اینها بعدها جزو مهره های‬ ‫انگلستان به حساب م ی ایند‪ .‬مثال زاهدی هم همین ویژگی‬ ‫را دارد‪ ،‬حتی دستگیر هم م ی شود ولی شما م ی بینید که یک‬ ‫کودتای جدی در ای ران به نفع انگلس��تان صورت م ی گیرد و‬ ‫منجر به نابودی نهضت مل ی شدن صنعت نفت م ی شود که‬ ‫یکی از نقش افرینان جدی در ان کودتا سپهبد زاهدی است‪.‬‬ ‫به نظر من این ویژگی سیاس��ت انگلس��تان در ای ران است‪.‬‬ ‫انگلستان در ای ران هم جریان ساز و هم ضدجریان ساز است که‬ ‫خب این از هوشمندی انهاست‪ .‬البته امیدوارم از این عرض‬ ‫بنده این تلقی حاصل نشود که من انگلستان را فعال مایشاع‬ ‫یدانم و حامی تئوری توطئه هستم و سرنخ همه چیز‬ ‫در ای ران م ‬ ‫را به بیگانه و باالخص به انگلیس م ی خواهم برس��انم؛ واقعا‬ ‫این طور نیست‪ .‬ولی انگلستان به عنوان یک قدرت در ای ران‪،‬‬ ‫بهره برداری از موقعیت و نفت ای ران ب رایش مهم است و در ای ران‬ ‫نقش افرینی م ی کند و با حساب و کتاب هم این کار را م ی کند‪.‬‬ ‫انگلی س ها معموال ضد جریان خودشان را ایجاد م ی کنند‪ ،‬بعد‬ ‫از همان جریان به نفع خودشان استفاده م ی کنند‪ .‬نمونه ان را‬ ‫بخواهم مثال بزنم ماجرای کمیته اهن است که بعد در ته ران‬ ‫به کمیته زرگنده معروف م ی ش��ود‪ .‬کمیته اهن در اصفهان‬ ‫تاسیس شد‪ .‬تمایالت سوسیالیستی هم دارد‪ ،‬منتها موسسان‬ ‫ان چه کسانی هستند؟ چهره های وابسته به انگلستان که از‬ ‫پشت صحنه انها را اداره م ی کنند‪ ،‬به این ترتیب اینها موفق‬ ‫م ی ش��وند در مناطق مرکزی و جنوب ای ران‪ ،‬اکثر کسانی که‬ ‫تمایالت ضدانگلیس��ی دارند جذب کمیته اهن کنند‪ ،‬با این‬ ‫ی کمیته اهن‪ ،‬انگلیس��ی ها هستند‬ ‫فرض که گرداننده اصل ‬ ‫و انگلیس به چه توفیقی دست پیدا م ی کند و همه کسانی‬ ‫که مخالفش هستند را توانسته شناسایی و در تشکیالتی جا‬ ‫دهد که خود ان تشکیالت را در پشت پرده مدیریت م ی کند‪.‬‬ ‫خیل ی ها را جذب کردند‪ .‬بعض ی ها را توانستند استحاله کنند‪،‬‬ ‫نوبت کودتا که رسید کمیته اهن از اصفهان به ته ران منتقل‬ ‫شد و به منطقه زرگنده انتقال یافت که معروف به کمیته زرگنده‬ ‫ش��د و یک دفعه نقاب از صورتش برداشت و شد یک کمیته‬ ‫انگلیسی که دارد کودتا را اداره م ی کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫مثل جریان اقای مصطفی فاتح در ش�رکت ملی‬ ‫نفت‪...‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬مصطف��ی فاتح ه��م همی ن طوری اس��ت‪.‬‬ ‫مصطفی فاتح عامل انگلیس ی هاست و روزنامه اش را در اختیار‬ ‫حزب توده قرار م ی دهد و از ان به بعد م��ا با یک پدیده به نام‬ ‫توده نفتی مواجه هستیم‪ .‬اتفاقا در مصاحب ه ای که با کیانوری‬ ‫انجام شد هیچ پاسخی به این سوال نداد و ان سوال این بود‬ ‫که ماجرای مالقات های پنهانی شما با مصطفی فاتح چه بود‬ ‫که به مصطفی فاتح تعظیم م ی کردید‪ .‬باالخره انگلیس ی ها‬ ‫این ویژگی را دارند‪ .‬به نظر من ماجرای المانوفی ل شدن بعضی‬ ‫از رجال اصالتا انگلیسی‪ -‬ای رانی هم ب رای رد گم کردن بود که‬ ‫باالخره اینها چهره هایی م ی خواهند‪ .‬انگلیس حتی در رابطه‬ ‫با رضاخان هم سعی کرد این را رعایت کند و حتی در ارتباط با‬ ‫سیدضیاء‪ .‬منتها سیدضیاء افراط کرد و انگلیس ی ها او را از ای ران‬ ‫بردند‪ .‬بنای انها این است که کسی به عنوان یک ای رانی این‬ ‫سیاس��ت ها را اجرا کند حاال این ای رانی اگر می خواهد ادای‬ ‫کسی را دربیاورد که قصد دارد پای نیروی سوم را باز کند حاال‬ ‫م ی خواهد المان باشد یا امریکا که چه بهتر‪ .‬اصل‪ ،‬منظوری‬ ‫است که انگلستان م ی خواهد توسط همین افراد به ان برسد‪.‬‬ ‫ما نقطه عطفی را در زندگی قوام داریم و ان تاسیس‬ ‫‪72‬‬ ‫حزب دموک رات قوام است‪ .‬اگر خیلی کوتاه در مورد‬ ‫حزب دموک رات قوام بخواهیم بگوییم این است که‬ ‫معجونی از همه جریانات و مشرب های سیاسی‬ ‫بود و نکته جالب اینجاست که در اینده م ی بینیم‬ ‫خیل ی ها از درون این حزب از کارگزاران رژیم پهلوی‬ ‫دوم م ی شوند و بعض ی ها را م ی بینیم که توده ای‬ ‫م ی ش�وند و بعض ی ها نی�ز مل ی گرا و ب�ا مصدق‬ ‫همراهی م ی کنند‪ .‬اساسا این حزب دموکرات قوام‬ ‫چه ویژگی داشت و چرا قوام این کار را کرد؟ نکته‬ ‫جالب این است که این حزب یک دفعه با جریانات‬ ‫چپ و ت�وده ای در ای�ران ائتالف م ی کن�د و برای‬ ‫اولین بار یا ش�اید هم اخرین بار سه وزیر توده ای‬ ‫در کابینه قوام شرکت م ی کنند که البته فرجامی‬ ‫ ندارد اما م ی توان ان را در گروه تاکتی ک های قوام‬ ‫ارزیابی ک�رد‪ .‬این حزب چه ویژگی و ش�اخصه ای‬ ‫داشت؛ قوام ب ه دنبال چه چیزی در این حزب بود و‬ ‫نوع همکاری اش با توده ای ها چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬قبل از اینکه به این س��وال ش��ما بپردازیم‪ ،‬یک‬ ‫اتفاق دیگری در زندگی قوام اس��ت و ان این است که بعد از‬ ‫ش��هریور ‪ 20‬قوام دوباره به قدرت م ی رس��د‪ ،‬البته با ان غائله‬ ‫در ‪ 1321‬دوب��اره از صحن��ه خ��ارج م ی ش��ود‪ .‬در ان ماجرای‬ ‫بلوای نان و نخس��ت وزیری قوام در ان دوره ب��از ما موافقت‬ ‫انگلیس ی ها را م ی بینیم و انها موافقت م ی کنند که قوام سر‬ ‫کار بیاید‪ .‬در این دوره باز قوام میلسپو را م ی اورد و بعضی از این‬ ‫مستشاران مثل شوارتسکوف‪ ،‬اینها امریکایی هستند‪ ،‬ولی باز‬ ‫با موافقت انگلیس ی ها این اقدام صورت م ی گیرد‪ .‬در ماجرای‬ ‫تاسیس حزب توس��ط قوام و قبل از قوام که این کار را کردند‬ ‫مثال سیدضیاء امد‪ .‬اصال ایشان را با این عنوان به ای ران اوردند‬ ‫که حزبی در ای ران به نام حزب اراده مل��ی راه بیندازد تا جلوی‬ ‫توده ای ها و جریانات چپ عرض اندام و انه��ا را اداره کنند‪ .‬به‬ ‫نظر من حزب دموکرات در ای ران توس��ط قوام در ادامه همان‬ ‫ی استعمار در ای ران است‪ .‬در ای ران این معروف‬ ‫سیاست قدیم ‬ ‫بود که دو کانال بیشتر نداریم‪ .‬منظور از کانال جریان عبور اراده‬ ‫سیاسی غیر از حاکمیت است؛ یک کانال‪ ،‬کانال روس هاست‬ ‫و کانال دیگر انگلیس ی ها‪ .‬در ای ران باید یک کانال ایجاد م ی شد‬ ‫مخصوصا باتوجه به اینکه خود روس ها هم باالخره در حزب‬ ‫توده نفوذ داشتند و توانسته بودند یک جریان قوی در ای ران به‬ ‫یداد و اینکه‬ ‫وجود بیاورند‪ .‬باتوجه به شعارهایی که حزب توده م ‬ ‫اوایل گرایشات ضدمذهب ی اش را اشکار نم ی کرد خیلی از رجال‬ ‫ای رانی را توانس��ته بود جذب کند و انها واقعا به قصد اینکه با‬ ‫انگلیس مخالفت کنند وارد ان جریان شدند نه با پذیرش مبانی‬ ‫نظری ماتریالیستی حزب توده‪ .‬اصال با ان کار نداشتند‪ .‬انها‬ ‫م ی گفتند دو کانال بیشتر وجود ندارد؛ یا کانال انگلیس است یا‬ ‫کانال شوروی‪ .‬به طور طبیعی انهایی که مواضع ضدانگلیسی‬ ‫داشتند وارد کانال م ی شدند و به نظر من اتفاقا قوام خواست‬ ‫یک کانال قدرتمند به وجود بیاورد که بتواند طی ف های مختلف‬ ‫را جذب کند‪ .‬البته ان ماجرای توده ای ها و سه وزیر توده ای یک‬ ‫تاکتیک از س��وی قوام بود و ما خیلی جریان چپ را در حزب‬ ‫دموکرات قوام مش��اهده نم ی کنیم‪ .‬یک ترفند هم بود که به‬ ‫فرقه دموکرات اذربایجان و فرقه دموکرات کردستان و دولتی‬ ‫که انها را حمایت م ی کرد یعنی به ش��وروی که محرک اینها‬ ‫بود بگوید ما سیاست دیگری را در ای ران دنبال م ی کنیم‪ .‬این‬ ‫سیاست مبتنی بر حضور همه گرایشات است در حالی که در‬ ‫اصل اینطوری نبود‪ .‬به نظر من کار قوام به عنوان یک ترفند بد‬ ‫نبود که بتواند قدری جلوی تحرکات روس ها و توده ای ها را در‬ ‫ای ران بگیرد و به نحوی انها را کنترل کند‪.‬‬ ‫البته حزب دموک�رات‪ ،‬حزب دولتی ب�ود و خیلی‬ ‫فضای خاصی داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬ب رای همی��ن ه��م نتوانس��ت دوام بیاورد‪.‬‬ ‫وقتی قوام رف��ت‪ ،‬حزب دموک��رات هم رفت و ت�لاش قوام‬ ‫ب رای بازگش��ت بعدی اش ب رای استفاده از ظرفی ت های حزب‬ ‫دموکرات کامال ن��اکام ماند‪ .‬ق��وام فکر م ی ک��رد که حزب‬ ‫دموک��رات در ‪ 30‬تی��ر ‪ 1331‬هم ب��ه دردش خواه��د خورد و‬ ‫هنوز در ان توهمات به س��ر م ی برد که م ی توان��د با بقایای‬ ‫حزب دموکرات کشور را اداره کند‪ .‬به همین جهت نیروهایی‬ ‫انتخاب کرد‪ ،‬هرچند حکومتش خیلی طول نکش��ید یعنی‬ ‫‪ 6 ،5‬روز بیشتر دوام نیاورد‪ ،‬ولی بنایش این بود که دوباره حزب‬ ‫دموکرات را احیا کند که در ان مقطع احیاشدنی هم نبود‪ ،‬چون‬ ‫عناصر حزب دچار دگردیسی شده بودند‪ .‬اگر دولت قوام ادامه‬ ‫پی دا م ی کرد شاید عناصر فرصت طلب و عناصری که معموال‬ ‫در همه دوره ها گرد کانون های ق��درت م ی گردند فرقی هم‬ ‫نم ی کرد دورش جمع م ی ش��دند و به نظ��رم حزب دموکرات‬ ‫موضوعیتش را از دست داده بود‪.‬‬ ‫بعض ی ها غائله اذربایج�ان را ب ه عنوان یک نکته‬ ‫بزرگ تاریخ�ی م ی دانند‪ .‬خیلی از کس�انی که در‬ ‫حوزه قومی ت ها و تجزی ه طلب ها کار م ی کنند تالش‬ ‫قوام را م ی س�تایند چون به هر حال با سیاستش‬ ‫تکه بزرگی از خاک ایران را نگه داشت‪ .‬پشت پرده‬ ‫عده ای معتقد هستند که‬ ‫فرمان مشروطیت به خط‬ ‫احمد قوام که دبیر حضور‬ ‫مظفرالدین شاه بود‪،‬‬ ‫نوشته شده است‬ ‫ماجرا چه بود؟ ایا واقعا فرقه دموکرات اذربایجان و‬ ‫کردستان برای روس�یه خیلی جدی بود؟ چه شد‬ ‫که شوروی به این نتیجه رسید که ان کسی را که‬ ‫اورده‪ ،‬ببرد‪ .‬قوام چه نقشی در این ماجرا داشت؟‬ ‫‪ l‬ماجرای فرقه چه در کردستان و چه در اذربایجان‬ ‫ی بود و‬ ‫اگر م ی توانست پا بگیرد و ریشه بدواند واقعا مساله جد ‬ ‫م ی توانست منجر به تجزیه این دو منطقه از ای ران شود‪ .‬منتها‬ ‫این اراده اولیه روس ها بود و به نظ��ر من وقتی دیدند که این‬ ‫سیاست به دالیل مختلف خیلی عملی نیست ‪ -‬که یکی از‬ ‫ی در اذربایجان است و ما معموال در‬ ‫ان دالیل مقاومت مردم ‬ ‫بررسی ماجرای غائله به این نم ی پردازیم ‪ -‬برخی قوام و برخی‬ ‫شاه را عامل اصلی م ی دانند‪ .‬یعنی سلطنت طلب ها م ی گویند‬ ‫شاه اذربایجان را نجات داد و طرفداران قوام م ی گویند که قوام‬ ‫نقش افرینی ک��رد‪ .‬البته به نظر من خیل ی ه��ا در این زمینه‬ ‫فعالیت داشتند تا مانع از این شوند که اذربایجان و کردستان‬ ‫ای ران به سرنوش��ت قفقاز دچار نش��ود‪ .‬پس من به این قائل‬ ‫موضوع بح�ث‪ ،‬ام�دن عجی�ب ق�وام و رفتن از‬ ‫سیاست ای ران است‪ .‬بعض ی ها م ی گویند بزرگترین‬ ‫اش�تباه قوام در زندگ ی اش قبولی نخس ت وزیری‬ ‫بود با اینک�ه خود قوام م ی گفت ش�اه من را قبول‬ ‫ندارد و من به اجبار جلوی مصدق علم شدم‪ ،‬چون‬ ‫شخص دیگری نبود که این کار را بکند‪.‬‬ ‫برخی معتقدندکه قرار بود اذربایجان تجزیه شود و ان طرف هم فارس و جنوب و بماند یک بخش‬ ‫میانی نظیر انچه در ‪ 1907‬مانده بود و قوام السلطنه رئیس جمهور ان بخش میانی شود‬ ‫که متعلق به یک ای رانی بوده و م ی خواس��ت بفروشد را پیدا‬ ‫م ی کند و صحبت م ی کند و بیعانه ای هم از طرف ق وام که مبلغ‬ ‫یزاده‬ ‫قابل توجهی بوده م ی گیرد و به ان طرف م ی دهد‪ .‬اشتیان ‬ ‫م ی گوید قرار گذاشتیم که مثال روز شنبه با قوام برویم محضر‬ ‫بقیه پول را بدهیم‪ .‬ما رفتیم هم��ان هتل محل اقامت قوام‪،‬‬ ‫دیدم که قوام السلطنه لباس پوشیده و خیلی مرتب دارد با چند‬ ‫نفر صحبت م ی کند‪ .‬به او گفتم که باید برویم محضر و ایشان‬ ‫خندید و گفت من محضر نم ی ایم و م ی خواهم به ای ران بروم‪.‬‬ ‫من با تعجب گفتم که چطور؟ شما که گفتید من قصد رفتن‬ ‫به ای ران را ندارم‪ .‬گفت که نه من ترجیح م ی دهم به ای ران بروم و‬ ‫همان فسنجان و کشک بادمجان خودمان را بخورم تا غذاهای‬ ‫یزاده م ی گوید و بعد برم ی گردد‪ .‬همانجا‬ ‫اینجا را‪ .‬این رابه اشتیان ‬ ‫یکسری از عناصر سابق حزب دموکرات ظاه را دور قوام جمع‬ ‫شده بودند‪ .‬بعد ذکر م ی کند که اشرف پهلوی با قوام السلطنه‬ ‫مالقات داشت و شاید محمدرضا پهلوی هم فکر م ی کرد فقط‬ ‫از طریق قوام م ی تواند یک چهره ای نظیر دکتر مصدق را بزند‪.‬‬ ‫البته چیزی است که اصال روش حساب باز نکرده بودند‪ ،‬مثل‬ ‫ایت اهلل کاش��انی و ان ظرف و جایگاه و پایگاه دینی بود که‬ ‫ایشان داشت‪ .‬به نظرم قوام خیلی روی این موضوع حساب باز‬ ‫نکرده بود‪ .‬در گفت وگوی پنهانی که بین اشرف و ق وام السلطنه‬ ‫صورت م ی گیرد قوام متقاعد م ی ش��ود که به ای ران برگردد و‬ ‫م ی دانید که قبل از ان اش��رف با انگلیس ی ها و امریکای ی ها‬ ‫مذاکره جدی داشت‪.‬‬ ‫تاریخ‬ ‫‪ l‬اول اینک��ه قوام با محمدرضا پهل��وی و رضاخان‬ ‫مخالف ب��ود‪ .‬عرض کردم م��ن فکر م ی کنم ق��وام خودش‬ ‫را شایس��ته زمامداری ای��ران م ی دانس��ت و م ی دانید دو نفر‬ ‫محمدرضا پهلوی را پس��ره خطاب م ی کردن��د و این خیلی‬ ‫ب رای محمدرضا افت داشت‪ .‬خب او شاه ش��ده بود اما وقتی‬ ‫به او م ی رسیدند یا در موردش صحبت م ی کردند م ی گفتند‬ ‫پس��ره؛ یکی قوام بود و دیگری دکتر مصدق‪ .‬به خاطر اینکه‬ ‫هر دو از رجال دوره قاجار بودند و در هم��ان دوره هم باالخره‬ ‫قدرتی داشتند و نم ی توانستند ببینند که ادمی مثل محمدرضا‬ ‫پهلوی بیاید و بخواهد پادشاه شود و اینها هم زیر نظر ان کار‬ ‫کنند‪ ،‬مضاف بر اینکه محمدرضا پهل��وی باالخره تمایالت‬ ‫استبدادی شدیدی بعد از ترورش در سال ‪ 1327‬هم پیدا کرده‬ ‫بود و بحث تغییر قانون اساسی را مطرح کرد و قوام از اروپا در‬ ‫دفاع از مشروطه سلطنتی نامه م ی نویس��د که نامه اش هم‬ ‫هست و به محمدرضا پهلوی هش��دار م ی دهد که این کار را‬ ‫نکن چون داری اصول قانون اساس��ی را ب رای تقویت جایگاه‬ ‫ش��خصی خودت تغییر م ی دهی و از مدار مش��روطه خارج‬ ‫م ی شوی‪ .‬اینها با محمدرضا مشکل داشتند‪ .‬درعالم سیاست‬ ‫وقتی فردی به پادش��اه مملکتی همچنین چیزی م ی گوید‬ ‫یعنی دارد تحقیرش م ی کند‪ ،‬ق��وام همچنین برخوردهایی‬ ‫داشت و اب اینها توی یک جوی نم ی رفت‪ .‬محمدرضا پهلوی‬ ‫هم در یک مقطعی تابع سیاس��ت های انگلستان بود و بعد‬ ‫به سمت امریکای ی ها رفت‪ .‬وقتی م ی دید دستور از باالست‪،‬‬ ‫همراهی م ی کرد تا باالخره یک جایی بتواند طرف را از س��ر‬ ‫راه بردارد‪ .‬بناب راین اینها اختالفاتی با یکدیگر دارند اما ماجرای‬ ‫پذیرش نخس ت وزیری از سوی قوام را باید در مناسبات قوام‬ ‫با انگلیس ی ها جس ت وجو کنیم‪ .‬من اخی را نگاهی به خاط رات‬ ‫یزاده در این مقطع در اروپاست و‬ ‫یزاده م ی کردم‪ .‬اشتیان ‬ ‫اشتیان ‬ ‫مالزم قوام‪ ،‬یعنی با هم رفت و امد دارند‪ .‬چند روز قبل از اینکه‬ ‫یزاده م ی گوید‬ ‫قوام مصمم ش��ود که به ای ران بیاید‪ ،‬اش��تیان ‬ ‫من پیش ایشان رفتم که در یک هتل زندگی م ی کرد‪ .‬شاید‬ ‫یکی از دالیلش این بود که هر وقت بگویند برو اماده باش��د‬ ‫که بیاید یا خودش احس��اس کند که هر وقت که الزم است‬ ‫برگردد‪ .‬اش��تیان ی زاده م ی گوید من رفتم بهش گفتم‪«:‬شما‬ ‫قصد برگشتن به ای ران را دارید؟»گفت‪ :‬هرگز‪ .‬من هرگز به ای ران‬ ‫ب رنخواهم گشت‪ .‬گفتم‪«:‬خب اگر نم ی خواهید برگردید جایی‬ ‫ب رای خودتان تدارک ببینید‪ ».‬ق��وام م ی گوید‪ «:‬بدم نم ی اید‪،‬‬ ‫یزاده یک ویالی خوب‬ ‫شما این کار را بکنید‪ ».‬اقای اشتیان ‬ ‫وقتی قوام رفت‪ ،‬حزب‬ ‫دموکرات هم رفت‬ ‫و تالش قوام برای‬ ‫بازگشت بعدی اش برای‬ ‫استفاده از ظرفی ت های‬ ‫حزب دموکرات کامال‬ ‫ناکام ماند‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫هس��تم که روس ها قصد جدی داش��تند ب رای تجزیه این دو‬ ‫منطقه؛ ولی به نظر م ی اید که اصال زمینه در اذربایجان وجود‬ ‫نداشت و در کردستان هم همینطور چون ماجرا در کردستان‬ ‫بعد از اذربایجان اتف��اق افتاد‪.‬اگ��ر کار اذربایجان م ی گرفت‬ ‫کردستان هم م ی توانست موفق شود که خب وقتی اذربایجان‬ ‫نگرفت کردستان هم خیلی زود تسلیم شد و ماجرایش خاتمه‬ ‫پی دا کرد‪ .‬یکی شرایط بی ن المللی است که اجازه نم ی دهد این‬ ‫اتفاق بیفتد‪ .‬باالخره امریکای ی ها و غرب وارد یک جنگ سرد‬ ‫با روس ها شدند و ان مقطع جنگ هم دیگر تمام شده یعنی‬ ‫المان و هیتلری نیس��ت که باعث اتحاد انها شود‪ .‬چرچیل‬ ‫هم که م ی گوید من با شیطان هم ب رای نابودی هیتلر متحد‬ ‫م ی ش��وم‪ ،‬دیگر نیس��ت؛ بناب راین انها اختالف جدی دارند و‬ ‫ای ران م ی تواند یکی از مناطقی باشد که اختالف در ان تشدید‬ ‫ش��ود که البته بود‪ .‬بناب راین از جهت بی ن المللی اینها بیکار‬ ‫نم ی نشستند‪ .‬خود مردم اذربایجان و مردم ای ران و روحانیت هم‬ ‫ساکت نم ی نشستند‪ .‬شما م ی بینید در همان مقطع ایت اهلل‬ ‫طالقانی با انکه یک جوان است به اذربایجان و تبریز سفر دارد‪.‬‬ ‫گفت وگو و رایزنی دارد‪ .‬کسان دیگری مثل مرحوم شیخ حسین‬ ‫لنکرانی هستند‪ .‬ایشان در ان زمینه نیز فعال است که نگذارد‪.‬‬ ‫یزاده و برخی دیگر از رجال در جامعه‬ ‫البته خارج از ای ران هم تق ‬ ‫بی ن الملل تالش م ی کنند که نگذارند اذربایجان از ای ران جدا‬ ‫شود‪ .‬به نظر من موقعیت فراهم نبود که نهایتا روس ها به نفت‬ ‫شمال رضایت دادند و شروع به گفت وگو با قوام کردند‪ .‬شاید‬ ‫برداشت ساده لوحانه ای از قدرت شوروی در ای ران باشد که ما‬ ‫فکر کنیم قوام‪ ،‬روس ها را فریب داده‪ .‬اوال قوام قبل از اینکه‬ ‫به مسکو برود یک جلسه جدی با مس��تر ترات داشت و از او‬ ‫اجازه گرفت و احتماال یک سری مسائل را با ترات هماهنگ‬ ‫کرد‪ .‬یعنی این هم در چارچوب یک سیاس��ت مل��ی و اراده‬ ‫ملی شکل نگرفت‪ .‬رفت با انها مذاکره کرد که حاال بعض ی ها‬ ‫م ی گویند زرنگی قوام بود که دید یک طرف روس است و یک‬ ‫طرف انگلیس ی ها هستند‪ ،‬رفت با انگلیس ی ها تا شر روس ها‬ ‫را کم کند ولی در هر صورت با هماهنگی با سفارت انگلستان‬ ‫رفت‪ .‬انجا که رفت روس ها عمال نم ی توانستند اذربایجان و‬ ‫کردستان را از ای ران جدا کنند‪ ،‬بناب راین وارد گفت وگو شدند‪ .‬در‬ ‫ان گفت وگو قوام یک امتیاز داد و این امتیاز را منوط به اینکه‬ ‫مجلس باید تصویب کند کرد که نهایتا هم مجلس تصویب‬ ‫نکرد‪ .‬روس ها گفتند ما که به انجا نم ی رسیم حاال ببینیم چه‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬اینکه فکر کنیم فریبی صورت گرفته‪ ،‬یک روی‬ ‫ماجراست‪ .‬من م ی خواهم پرده ای دیگر را عرض کنم که این‬ ‫قابل بررسی اس��ت و نظر قاطع در این خصوص نم ی دهم‪.‬‬ ‫از ‪ 1323‬بح��ث اجرای مجدد ق��رارداد ‪ 1907‬بی��ن روس ها و‬ ‫انگلیس ی ها مطرح م ی شود‪ .‬یعنی تحت قیمومیت دراوردن‬ ‫ای ران و هر دو م ی خواهند این کار را بکنند و درصدد این هستند‬ ‫که استقالل ای ران را از بین بب رند و همان مذاکرات ‪ 1907‬را دوباره‬ ‫اعاده م ی کنند که البته امریکای ی ها هم این وس��ط به عنوان‬ ‫نیروهایی که وارد ای ران شدند‪ ،‬هستند و کشور را اشغال کردند‪.‬‬ ‫برخی معتقدند که قرار بود اذربایجان تجزیه شود و ان طرف‬ ‫هم فارس و جنوب و بمان��د یک بخش میانی نظیر انچه در‬ ‫‪ 1907‬مانده بود و قوام السلطنه رئی س جمهور ان بخش میانی‬ ‫شود‪ .‬خب این یک مقدار قابل تامل است‪ ،‬البته عرض کردم‬ ‫من در این زمینه نظر قاطع نم ی دهم و هنوز به اسناد بیشتری‬ ‫در این خصوص نیاز است تا بتوانیم راجع به ان به طور قاطع‬ ‫نظر بدهیم‪ .‬کسی که با این جریان مخالفت م ی کند مرحوم‬ ‫شیخ حسین لنکرانی اس��ت و یکی از نکاتی که م ی تواند به‬ ‫ما کمک کند که ما پی به عمق این ماجرا ببریم پی بردن به‬ ‫دلیل دستگیری مرحوم شیخ حسین لنکرانی و ب رادران ایشان‬ ‫توسط قوام است‪ .‬البته م ی توانیم جواب سر دستی بدهیم که‬ ‫خیل ی ها این کار را م ی کنند و م ی گویند طبیعی اس��ت چون‬ ‫ب رادران لنکرانی کمونیست و وابسته به حزب توده بودند‪ .‬از ان‬ ‫طرف هم قوام امد اینها را جمع و جور کرد‪ .‬خب چطور م ی شود‬ ‫که ق وام ب رادران لنکرانی را که اینها وابسته به حزب توده هستند‬ ‫م ی گیرد ولی از ان طرف با حزب توده معامله م ی کند‪.‬‬ ‫ب ه عنوان س�وال اخر‪ ،‬اگر قوام در س�ی تیر موفق‬ ‫م ی شد و م ی ماند و ان سی تیر هم اتفاق نم ی افتاد‬ ‫چه بر سر ملی شدن صنعت نفت م ی امد؟‬ ‫‪ l‬همان اتفاقی که بع��د از کودت��ا رخ داد‪ ،‬دقیقا رخ‬ ‫م ی داد‪ .‬قوام کسی نبود که اگر کنسرسیومی تشکیل شود در‬ ‫یداد و همان کاری‬ ‫مقابل ان کنسرسیوم بایستد‪ .‬طبیعتا تن م ‬ ‫که امینی و زاهدی و دیگران در کودت��ا کردند‪ ،‬انجام م ی داد‪.‬‬ ‫به نظر من ان یک حرکت نرم ی ب رای نابودی نهضت بدون‬ ‫متوسل شدن به خشونت بود‪ ،‬یعنی بدون اینکه کودتا کنند‪.‬‬ ‫باالخره ننگ کودتا ب رای همیشه بر پیشانی و دامان انگلیس‬ ‫و امریکا هست و االن هم هر وقت م ی خواهند راجع به گذشته‬ ‫ارتباط خودش��ان با ای ران صحبت کنند به نوعی نس��بت به‬ ‫رفتارشان در ان دوره در مقابل مردم ای ران و نهضت بزرگ ملی‬ ‫ش��دن صنعت نفت عذرخواهی م ی کنند‪ .‬به نظر من همان‬ ‫اتفاق م ی افتاد‪ ،‬یعنی حل ماجرای نف��ت به نحوی که بعد از‬ ‫کودتا در ای ران رخ داد‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫چهکسانیبهکابینهسلطانیفرمی روند‬ ‫از داورزنی به عنوان‬ ‫جدی ت رینگزینهمعاونت‬ ‫قهرمانی نام برده می شود‬ ‫دومین وزیر ورزش‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫البی برای سئول‬ ‫کابینه احتمالی سلطانی فر‬ ‫برای رای اوردن‪ ،‬او با نمایندگان مذاکره می کند‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪1‬‬ ‫پس از پیروزی دول��ت تدبیر و امی��د کارگروهی ب رای‬ ‫انتخاب وزیر اینده ورزش تش��کیل ش��د که ریاس��ت ان را‬ ‫مصطفی هاش��م ی طبا برعهده گرفت‪ .‬مسعود سلطان ی فر‬ ‫نیز به عنوان دبی��ر و نایب رئیس این کارگروه انتخاب ش��د‪.‬‬ ‫بیش از ‪ 12‬نفر عضو این کارگروه بودند که وظیفه انها ان طور‬ ‫که هاش��می طبا م ی گوید بررس��ی وضعیت فعلی ورزش و‬ ‫شاخ ص های انتخاب وزیر ورزش و جوانان بود‪.‬‬ ‫در ابتدای شکل گیری این کارگروه یکی از چالش های‬ ‫موجود این بود که اکثر افراد عضو ان خود را گزینه ای مناسب‬ ‫ب رای وزارت ورزش و جوانان م ی دانستند‪ ،‬اما همین کارگروه‬ ‫در دو مرحله با رای گیری وارد مصداق ها شد‪ .‬در یکی از همین‬ ‫رای گیری ها تقریبا ‪ 35‬نفر که بخشی از همین کارگروه بودند و‬ ‫بخشی از بیرون کار گروه به عنوان کاندیدا نامشان در لیست‬ ‫قرار گرفت و نهایتا رای گیری ب رای انها انجام شد‪.‬‬ ‫بعد از رای گیری اولیه چند نفر از همین لیست ‪ 35‬نفره‬ ‫باال امدن��د و در نهایت با حضور س��یدرضا صالحی‪ ،‬رئیس‬ ‫کارگروه فرهنگی‪ -‬اجتماعی تیم حس��ن روحانی رای گیری‬ ‫دیگری انجام شد و سه نفر متشکل از مسعود سلطان ی فرد‪،‬‬ ‫سعید فائقی و مصطفی هاش��م ی طبا به عنوان کاندیداهای‬ ‫‪74‬‬ ‫نهایی انتخاب شدند‪ .‬این سه گزینه در حالی نهایی شدند که‬ ‫فراکسیون ورزش هم در دو مرحله کاندیداهایی را مطرح کرد‬ ‫که در گام اول محمدرضا داورزنی‪ ،‬امیدوار رضایی و محمدرضا‬ ‫تاب��ش و در گام دوم نیز مهدی قدم��ی‪ ،‬محمدرضا تابش و‬ ‫امیدوار رضایی را به تیم دکتر روحانی معرفی کرد‪ .‬البته برخی‬ ‫گروه ها و احزاب نیز گزینه هایی را ب رای رسیدن به این پست‬ ‫معرفی کردند و همچنین برخی افراد نیز به واسطه روابطی‬ ‫که با تیم روحانی داشتند به صورت شخصی رزومه هایی ب رای‬ ‫رسیدن به این پست ارائه کردند‪.‬‬ ‫اما با هم��ه اینه��ا تصمیم گیرن��ده نهای��ی در مورد‬ ‫انتخاب وزی��ر ورزش و جوانان ش��خص اقای رئی س جمهور‬ ‫بود‪ .‬رئی س جمه��ور منتخب در نهایت ب��ه همراه مجموعه‬ ‫مشاورانشان از درون مجموعه ای از کاندیداها که بیش از ‪20‬‬ ‫نفر بودند‪ ،‬مسعود سلطان ی فر را انتخاب و به عنوان وزیر ورزش‬ ‫و جوانان پیشنهادی برگزید‪.‬‬ ‫مسعود سلطانی فر کیست؟‬ ‫س��لطان ی فر‪ ،‬متولد ‪ 1338‬و دارای مدرک فوق لیسانس‬ ‫علوم سیاسی است‪ .‬سوابق علمی وی اینگونه است ‪:‬‬ ‫• تدریس در دانشگاه پیام نور‬ ‫• تدریس در دوره های مختلف اموزش��ی فرمانداران‪،‬‬ ‫بخشداران و نیروهای سیاسی وزارت کشور‬ ‫• تدوین ده ها مقاله سیاسی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی در‬ ‫نشریات کشور (در حوزه انرژی و مسائل بی ن الملل)‬ ‫همچنین گذراندن چندین دور‍‍ ه مدیریت منابع انسانی؛‬ ‫مدیریت اس��تراتژیک؛ مدیریت منابع مالی؛ اقتصاد توسعه و‬ ‫سنجش و بررسی اقتصادی پروژه های عمرانی و ط ی کردن‬ ‫مدیریت توسعه در مراکز تحقیقاتی و اداری از جمله دوره های‬ ‫تخصصی است که وی ان را پشت سر گذاشته است‪.‬‬ ‫در مورد سوابق کاری س��لطان ی فر نیز م ی توان به این‬ ‫سمت ها اشاره کرد‪:‬‬ ‫• چهار سال عضویت در شورای عالی اداری کشور‬ ‫• چهار س��ال عضویت در ش��ورای عالی اطالع رسانی‬ ‫کشور‬ ‫• ‪ 12‬سال سابقه استانداری در سه استان گیالن‪ ،‬زنجان‬ ‫و مرکزی‬ ‫• ‪ 8‬سال معاون سیاس��ی در اس��تانداری های فارس‪،‬‬ ‫همدان و هرمزگان‬ ‫عالقهدارمرئیسکمیته ملی المپیکشوم‬ ‫دفاعمصطفیهاشم ی طباازعملکرد‬ ‫کارگروه ورزشی روحانی‬ ‫همچنی��ن مس��عود س��لطان ی فر در دوره اول‬ ‫ریاس��ت جمهوری س��یدمحمد خاتمی و ریاست مصطفی‬ ‫ی این‬ ‫هاشم ی طبا در سازمان تربی ت بدنی‪ ،‬دو سال قائم مقام ‬ ‫سازمان را برعهده داشته و شناخت نسبی از ورزش ای ران دارد‬ ‫که به گفته خودش همواره پیگیر رخدادهای ورزشی بوده و‬ ‫هیچ وقت از این مهم غافل نشده است‪.‬‬ ‫اولین واکنش های اقای وزیر‬ ‫سلطان ی فر اطالعات ورزشی نسبتا خوبی دارد‪ .‬در میزگرد‬ ‫اختصاصی مثلث پی رامون ش��اخصه های وزیر اینده ورزش‬ ‫مسعود س��لطان ی فر به نکاتی در خصوص مسائل ورزشی‬ ‫اش��اره کرد که نش��ان م ی داد وی تا چه حد به فضای ورزش‬ ‫اشناست‪ .‬او حتی ب رای توضیح بخشی از صحب ت های خود‬ ‫از قهرمانان شنای المپیک در دهه ‪ 70‬نام برد و عملکرد انها را‬ ‫به زبان امار و ارقام مطرح کرد‪ .‬این در واقع یکی از ویژگ ی های‬ ‫مثبت وزیر ورزش محسوب م ی شود اما چه کسی است که‬ ‫نداند این اشنایی با مسائل ورزش شاید روی دیگری هم داشته‬ ‫باشد؛ اینکه سلطان ی فر تصمیم بگیرد وارد برخی از جزئیات در‬ ‫مسائل مربوط به ورزش شود‪ .‬او در تازه ترین واکنش خود درباره‬ ‫ک ی روش و والسکو نیز اظهارنظر کرده و این دو مربی تیم ملی‬ ‫فوتبال و تیم ملی والیبال کش��ورمان را با یکدیگر مقایسه‬ ‫کرده است‪ .‬نکته ای که ش��اید چندان هم امر جالبی نیست؛‬ ‫چه فدراس��یون ها به خصوص فوتبال همواره از دخالت های‬ ‫احتمالی وزارت ورزش و مسئوالنش اسیب دیده اند‪« :‬عملکرد‬ ‫کارلوس ک ی روش در دوران حض��ورش در تیم ملی فوتبال‬ ‫ای ران مثبت بود و در سه مس��ابقه اخر تیم ملی در راه صعود‬ ‫به جام جهانی نیز فضای روانی خوبی به وج��ود اورد و ان را‬ ‫مدیریت کرد ولی این مربی باید روی تدریس‪ ،‬کادرس��ازی و‬ ‫افزایش سطح دانش مربیان ای رانی هم کار کند‪ .‬ک ی روش در‬ ‫این زمینه کارکرد خوبی نداشته است‪ .‬یعنی تاثیری که خولیو‬ ‫والسکو در بعد اموزشی در والیبال ای ران داشت‪ ،‬در عملکرد‬ ‫ک ی روش دیده نشده است‪ .‬والسکو‪ ،‬ناخوداگاه و اگاه کارهای‬ ‫اموزش��ی هم انجام داده و باعث باال رفتن سطح کار مربیان‬ ‫ای رانی شده است‪».‬‬ ‫نکته دیگری که درباره س��لطان ی فر وجود دارد اشنایی‬ ‫وی به ورزش کش��ور و مشکالت ان اس��ت‪ .‬او به خوبی این‬ ‫مش��کالت را دس��ته بندی کرده و درباره اش این گونه سخن‬ ‫م ی گوید‪« :‬ورزش ای ران یک سری مشکالت و یک سری نقاط‬ ‫مثبت دارد که بخش��ی از ان چالش و بخش دیگری فرصت‬ ‫است‪ .‬در حال حاضر در بخش ساختاری هم با مشکالتی در‬ ‫ورزش ای ران روبه رو هستیم‪ ۱۵ .‬فدراسیون به صورت سرپرستی‬ ‫اداره م ی شوند و چهار فدراسیون تعلیق است‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫محدودیت های عمرانی و اعتباری هم ورزش کشور را تهدید‬ ‫م ی کند‪ .‬نبود قانون و ب رنامه مشخص و طرح جامع در ورزش‬ ‫کامال مشهود است و بازنگری در این بعد باتوجه به امکانات‬ ‫ضروری اس��ت‪ .‬وضعی��ت مالی ورزش خوب نیس��ت‪ .‬فقط‬ ‫‪ ۴۴‬درصد تعهدات دولت در س��ه ماه اول تحقق یافته است‪.‬‬ ‫مشکالت مالی زیاد است و به همین دلیل باید ساختار ورزش‬ ‫کش��ور را اصالح کنیم‪ .‬باید تکلیف فدراس��یون هایی که با‬ ‫سرپرست اداره م ی شوند‪ ،‬مش��خص شده و انتخابات کمیته‬ ‫ملی المپیک نیز برگزار شود‪ .‬سیاس��ت کلی من ب رای اداره‬ ‫ورزش‪ ،‬اعطای اختیارات به فدراسیون هاست و باید به استقالل‬ ‫فدراسیون ها احترام بگذاریم‪».‬‬ ‫احتمال تغییرات در مدیریت سرخاب ی ها‬ ‫عده ای معتقدند وزیر ورزش ب ی عالقه نیس��ت که در‬ ‫مدیریت دو باشگاه استقالل و پرسپولیس تغیی راتی را به وجود‬ ‫بیاورد‪ .‬شاید مدی ران عامل این دو باشگاه هر دو از سمت خود‬ ‫کنار بروند و نف رات دیگری جایگزین شوند‪ .‬این در حالی است‬ ‫که فتح اهلل زاده شرایط س��خت تری دارد‪ .‬چون در دولت نهم‬ ‫و دهم رابطه خوبی با مدی ران ورزش کش��ور برق��رار کرد‪ ،‬اما‬ ‫در طرف مقابل محمد رویانیان چهره ای سیاس��ی است که‬ ‫به خصوص در ماه های پایانی عمر دولت دهم فاصله اش با‬ ‫وزارت ورزش را بیشتر کرد؛ تا جایی که قرار بود برکنار شود اما‬ ‫دولت حاضر نشد زیر بار هزینه های این برکناری برود‪ .‬از این‬ ‫گذش��ته رویانیان متولد شهرستان نور اس��ت‪ .‬او به نوعی با‬ ‫ب رادران ناطق نوری همشهری اس��ت و این پیوستگی دلیل‬ ‫کمی نیست تا وی از حمایت همشهریان خود نیز برخوردار‬ ‫شده و در باشگاه پرسپولیس ماندگار شود‪ .‬سلطان ی فر درباره‬ ‫دیدگاه های خودش در عرصه باشگاهداری این گونه توضیح‬ ‫م ی دهد‪« :‬در بخش باشگاه داری باید به سمت حرفه ای شدن‬ ‫به معنی واقعی حرک��ت کنیم‪ .‬هیچ دلیلی ب��رای حرفه ای‬ ‫نشدن باشگاه ها وجود ندارد‪ .‬در حال حاضر باشگاه هایی مانند‬ ‫سپاهان اصفهان و تراکتورس��ازی تبریز تا حدودی کارهای‬ ‫اصولی انجام م ی دهند‪ ،‬اما هنوز بیشتر باشگاه ها به خصوص‬ ‫استقالل و پرسپولیس ته ران به جایگاه واقعی نرسیده اند‪».‬‬ ‫قهر زودهنگام فائقی‬ ‫«ب رای انتخاب وزیر ورزش در دولت روحانی یک کارگروه‬ ‫ب رای ورزش به ریاست هاشم ی طبا ایجاد شده بود که در این‬ ‫کارگروه چند محور وجود داشت که یکی از انها این بود که در‬ ‫‪ 100‬روز اینده ورزش چ��ه مطالباتی دارد و با چه چالش هایی‬ ‫روبه رو است و چگونه م ی توان با ان مقابله کرد‪ .‬بحث دیگر‬ ‫تحلیل برنامه چهارم و پنجم بود و ی��ک برنامه کوتاه مدت‬ ‫ ‪6‬ماهه هم تدوین شد و محورهای اساسی ب رای انها دیده شد‬ ‫ورزش‬ ‫عکس ‪ :‬امیر طالیی‬ ‫گفت و گو با رسولی نژاد درباره‬ ‫پشت پرده های ورزش در دو سال اخیر‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫مس�عود س�لطان ی فر‬ ‫م ی تواند دومین وزیر ورزش و‬ ‫جوانانی باشد که از مجلس‬ ‫رای اعتماد بگیرد؟‬ ‫شایدتاپایانسالسلطانیفراستیضاحشود‬ ‫نصراهلل سجادی نیز می تواند‬ ‫یکی دیگر از معاونان سلطانی‬ ‫فر باشد‪ .‬او در تربیت بدنی‬ ‫اموزش و پرورش کارنامه‬ ‫خوبی دارد‬ ‫و به نظر م ی رسد هر کس��ی وزیر ورزش شود دستش خالی‬ ‫نیس��ت و این کارگروه حداقل هایی را تدوین کرده است‪ .‬این‬ ‫ب رنامه ها ب��رای رئی س جمهور در نظر گرفته ش��ده بود و او از‬ ‫وزیر خود رسیدگی به این مطالبات را م ی خواهد‪ .‬تجربه من‬ ‫این است که این کارگروه در سال ‪ 76‬هم بود و این کارگروه تا‬ ‫مدتی حرف و حدیثش است و خیلی زود فراموش م ی شود‪.‬‬ ‫بحث هایی که در انتخابات م ی ش��ود خیل��ی زود فراموش‬ ‫م ی شود و این هم به اعتقاد من خیلی زود تمام م ی شود‪ .‬اگر‬ ‫عزیزی وزیر شد و قرار باشد که من معاون او باشم این خالف‬ ‫تکامل است‪ .‬ادم چقدر باید درجا بزند‪ .‬من هشت سال معاون‬ ‫بودم و در سطوح مدیریتی اعتقاد دارم باید جوانگرایی کنیم‬ ‫و باید ب رای این پس��ت به انها میدان دهیم‪ .‬من هشت سال‬ ‫معاون بودم و از اینجا به بعد مسئولیت معاون وزارت ورزش‬ ‫و جوانان را قبول نم ی کنم‪ ».‬این حرف ها را س��عید فائقی به‬ ‫‪75‬‬ ‫از سعید فائقی‪ ،‬بیژن ذوالفقارنسب و محمدرضا داورزنی به عنوان گزینه های معاونت قهرمانی نام برده می شود‬ ‫زبان م ی اورد‪ .‬حرف هایی که از قرار معلوم گالیه ای تلویحی‬ ‫نیز هست‪ .‬او اگر چه تاکید م ی کند که نباید از رئی س جمهور‬ ‫منتخب سهم خواهی کرد‪ ،‬اما چه کسی است که نداند فائقی‬ ‫ب رای صندل��ی وزارت ورزش خود را نس��بت به س��لطانی فر‬ ‫محق تر م ی داند‪ .‬با این حال وی سعی کرده طوری اظهارنظر‬ ‫کند که از دل این گالیه ها حاشی ه ای ب رنخیزد‪.‬‬ ‫کابینه اقای وزیر‬ ‫ورزش‬ ‫سعید فائقی گالیه خود را تا حدودی اشکار کرده است‪.‬‬ ‫اصال بعید نیس��ت که او مرد جامانده کابینه سلطان ی فر در‬ ‫وزارت ورزش باشد‪ .‬انجا که سلطان ی فر وقتی با سوالی درباره‬ ‫استفاده از فائقی در وزارت ورزش روبه رو شده‪ ،‬این گونه پاسخ‬ ‫داده است‪« :‬اقای فائقی از دوس��تان من است که تجربیات‬ ‫ارزشمندی در حوزه ورزش دارد‪ .‬امیدوارم بتوانم از ایشان هم‬ ‫استفاده کنم‪».‬‬ ‫اما در نقطه مقابل فائقی‪ ،‬این داورزنی است که موضع‬ ‫موافق با وزی��ر ورزش را در پیش گرفته و ط��وری اظهارنظر‬ ‫کرده که اصال بعید نیست سلطان ی فر یکی از معاونت های‬ ‫وزارتخانه را به وی بس��پارد‪ .‬داورزنی گفته اس��ت‪« :‬من هم‬ ‫جزو س��ه کاندیدای اخر وزارت ورزش بودم‪ .‬اما به نظرم فرقی‬ ‫نم ی کند‪ ،‬سلطان ی فر وزیر باشد انگار من وزیرم‪ .‬مهم سمت‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه کاری است که بتوانیم انجام دهیم‪ .‬فکر م ی کنم‬ ‫سلطانی فر از من ارجح تر است چرا که ‪ 6- 7‬سالی است که با‬ ‫اقای روحانی کار م ی کند‪».‬‬ ‫به نظر م ی رس��د نصراهلل س��جادی نیز یک��ی دیگر‬ ‫از معاونان س��لطان ی فر باش��د‪ .‬او در تربی ت بدن��ی اموزش و‬ ‫پ��رورش کارنامه خوب��ی دارد و همچنین س��ابقه دبیرکلی‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫محم�د عل ی اب�ادی در دولت نهم‬ ‫و دهم‪ ،‬رئیس س�ازمان تربی ت بدنی و‬ ‫رئیس کمیته ملی المپی�ک بود‪ .‬نکته‬ ‫جالب ای�ن اس�ت ک�ه او در زمانی که‬ ‫رئیس کمیت�ه المپیک بود با روس�ای‬ ‫س�ازمان تربی�ت بدنی و وزی�ر ورزش‬ ‫یعن�ی س�عیدلو و عباس�ی همیش�ه‬ ‫مشکل داشت‬ ‫‪76‬‬ ‫کمیته مل ی المپیک را هم دارد‪ .‬شاید به همین دلیل است که‬ ‫خیل ی ها اطمینان دارند او از همین حاال دبیرکل جدید کمیته‬ ‫ملی المپیک است‪ .‬جایی که سال هاس��ت به رام افشارزاده‬ ‫این پست را در اختیار دارد و حاال باتوجه به تغییر و تحوالت‬ ‫احتمالی در درون مدیریت ورزش سعی م ی کند همچنان خود‬ ‫را با مصاحب ه هایی نگه دارد‪ .‬واکنش افشارزاده درباره انتخاب‬ ‫سلطان ی فر غی ر قابل پی ش بینی نبود‪ .‬او هوادار تمامی روسای‬ ‫ورزش است ش��اید به خاطر اینکه راه دبیر کل ماندن از این‬ ‫حمایت می گ��ذرد‪ .‬او خود را با وزیر ت��ازه ورزش همراه کرده‬ ‫اس��ت‪« :‬از معرفی س��لطان ی فر خوشحال هس��تم‪ ،‬چرا که‬ ‫وی س��ابقه خوبی در ورزش دارد و باتوجه به اینکه به عنوان‬ ‫مدیرکل در چند اس��تان فعالیت داشته و س��ابقه حضور در‬ ‫سازمان تربی ت بدنی را دارد گزینه ایده الی خواهد بود‪ .‬مسعود‬ ‫سلطان ی فر گزینه مناسبی ب رای وزارت ورزش و جوانان است‬ ‫چر ا که شناخت خوبی از ورزش ای ران دارد‪ .‬زمانی که سلطان ی فر‬ ‫به عنوان وزیر ورزش کار خود را رسما اغاز کند‪ ،‬نهایتا یک یا دو‬ ‫ماه بعد انتخابات کمیته ملی المپیک را برگزار م ی کنیم‪ ،‬چرا‬ ‫که موانع اصلی از پیش روی ما برداشته شده است‪».‬‬ ‫ام��ا درب��اره کمیته مل��ی المپی��ک جاگیری ه��ا و‬ ‫جبهه بندی های جالبی به وجود امده است‪ .‬به نظر م ی رسد‬ ‫مصطفی هاش��م ی طبا با تمام ت��وان خواهد امد تا پس��ت‬ ‫ریاس��ت کمیته مل ی المپیک را در اختیار بگی��رد‪ .‬این بدان‬ ‫معناس��ت که عل ی ابادی و تیمش باید خود را اماده رفتن از‬ ‫کمیته مل ی المپیک کنن��د چون بعید به نظر م ی رس��د که‬ ‫انها در انتخابات مقابل هاش��م ی طبا ش��انس باالیی ب رای‬ ‫دوباره رئیس شدن داشته باشند‪ .‬به خصوص اینکه بسیاری‬ ‫از فدراسیون های ورزش��ی چندی پیش از اصالح اساسنامه‬ ‫کمیته مل ی المپیک انتقاد و تاکید کردند این کار عل ی ابادی‬ ‫تنها یک نوع وقت کش��ی ب رای ادامه دار شدن دوره ریاستش‬ ‫در کمیته مل ی المپیک بود‪ .‬البته سلطان ی فر درباره استفاده از‬ ‫مدی ران قبلی همان طوری اظهارنظر کرده که قابل پی ش بینی‬ ‫بود‪« :‬قطعا از نظ رات محمد عباس��ی‪ ،‬علی سعی دلو‪ ،‬محمد‬ ‫عل ی ابادی‪ ،‬مصطفی هاشم ی طبا‪ ،‬محسن مهرعلی زاده و حتی‬ ‫حسن غفوری فرد استفاده خواهم کرد‪ ».‬اما وزیر پیشنهادی‬ ‫ورزش درباره حضور هاشم ی طبا در کمیته مل ی المپیک نیز‬ ‫این گونه واکنش نشان داده است‪« :‬فعال باید شرایط انتخابات‬ ‫این کمیته فراهم شود و سپس نامزدها ثب ت نام کنند‪ .‬ضمن‬ ‫انکه مسئول کمیته مل ی المپیک ب راساس انتخابات تعیین‬ ‫م ی شود‪ .‬اقای هاشم ی طبا دارای تجربیات ارزشمندی است‬ ‫که باید از ان اس��تفاده کرد‪ ».‬محمد عل ی ابادی نیز همچون‬ ‫به رام افش��ارزاده خود را با وزیر ورزش همراه کرده است‪ .‬وی‬ ‫در خصوص معرفی سلطان ی فر به عنوان گزینه تصدی گری‬ ‫وزارت ورزش و جوانان م ی گوید‪« :‬بزرگترین شاخصه مدیریت‬ ‫سابقه است که سلطان ی فر دارد‪ .‬او با مجموعه و بدنه ورزش‬ ‫اش��نایی و ارتباط خوبی با مدی ران ورزشی و بدنه کارشناسی‬ ‫ورزش دارد‪ .‬اعتق��اد دارم گزینه تصدی گ��ری وزارت ورزش و‬ ‫جوانان م ی تواند فرد موثر و مفیدی باشد‪ .‬همه ما باید کمک‬ ‫کنیم او در کارش موفق باشد‪».‬‬ ‫گفته م ی ش��ود امیررضا خادم نیز یکی دیگر از افرادی‬ ‫اس��ت که ب رای رس��یدن به دبیرکل��ی کمیته مل ی المپیک‬ ‫ش��انس دارد‪ .‬او که یکی از افراد نزدیک به هاشم ی طبا بود‬ ‫در دوره ریاست مهرعلی زاده در سازمان تربی ت بدنی از ریاست‬ ‫فدراسیون کشتی برکنار شد‪ .‬او استعفایش را اینگونه نوشت‪:‬‬ ‫«به فرموده استعفا م ی دهم‪».‬‬ ‫ح��اال او نیز این ش��انس را دارد که با پس��ت دبیرکلی‬ ‫کمیته مل ی المپیک برگردد‪ .‬هر چند بای��د منتظر بمانیم تا‬ ‫انتخابات این کمیته برگزار ش��ود‪ .‬همچنین گفته م ی شود‬ ‫احمد ناطق نوری در هیات اجرایی کمیته مل ی المپیک باقی‬ ‫خواهد ماند‪ .‬او که ریاست فدراس��یون بوکس را هم ب ر عهده‬ ‫دارد چندان میلی ب رای رسیدن به پس��ت های باالتر ندارد و‬ ‫همین دو مس��ئولیت را ب رای ادامه فعالی��ت خود در عرصه‬ ‫مدیریت ورزش کافی م ی داند‪ .‬با این همه به نظر م ی رسد که‬ ‫سلطانی فر قصد دارد معاونان ستادی اش را خودش ارنج کند‪.‬‬ ‫احتماال او معاونت امور اس��تان ها را به معاونی خواهد داد که‬ ‫خیلی هم سابقه ورزش��ی ندارد‪ .‬به این ترتیب او در مورد این‬ ‫معاونت با مجلس ی ها که امور استان ها ب رای شان از اهمیت‬ ‫باالیی برخوردار است به نوعی تفاهم کرده و به توافق رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما ماجرا در مورد برخی معاونت ه��ا از جمله معاونت‬ ‫ورزش قهرمانی تقریبا روش��ن است‪ .‬حمید س��جادی باید‬ ‫برود؛ مردی که هیچ گاه پیوس��تگ ی اش با جریان انحرافی را‬ ‫تکذیب نکرد‪ .‬حتی وقتی علی مطهری‪ ،‬نماینده مردم ته ران‬ ‫عالقه دارم رئیس کمیته ملی المپیک شوم‬ ‫دفاع مصطفی هاشمی طبا از عملکرد کارگروه ورزشی روحانی‬ ‫‪2‬‬ ‫مصطفی هاش�م ی طبا معتقد اس�ت در دولت یازدهم وزیر ورزش باید بی�ش از هر چیز دیگری ب�ه درامدزایی‬ ‫بیندیشد‪ .‬او همچنین قصد دارد به کمیته ملی المپیک برگردد و بر مسندی که خود ان را تشریفاتی م ی خواند‪ ،‬تکیه‬ ‫بزند‪ .‬متن گفت وگوی مثلث با وی را م ی خوانید‪.‬‬ ‫اقای هاشم ی طبا! درباره روند بررسی گزینه های‬ ‫وزارت ورزش توضیح م ی دهید؟‬ ‫پاس��خگوی ‪ 75‬میلیون نفر باش��ید‪ ،‬پس کارتان بس��یار‬ ‫دشوار است‪.‬‬ ‫گس��تره کار در وزارت ورزش انقدر وس��یع اس��ت که‬ ‫انرژی بس��یار زیادی م ی طلبد‪ .‬وزیر ورزش باید خیلی فعال‬ ‫باش��د و از همه اینها مهم ت��ر بتواند با مجلس��ی ها ارتباط‬ ‫خ��وب و تنگاتنگ��ی برقرار‬ ‫کند‪ .‬چ��ون به هر ح��ال این‬ ‫ح��ق مجلس ی هاس��ت ک��ه‬ ‫درباره اوضاع ورزش کشور از‬ ‫وزیر س��وال کنن��د و توضیح‬ ‫بخواهند‪ .‬خب من این شرایط‬ ‫را دیدم‪ .‬راستش نم ی توانستم‬ ‫از عهده اش برایم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪ l‬ما فقط وظیف��ه نداش��تیم که اف��راد را معرفی‬ ‫کنیم‪ ،‬بلکه باید مس��ائل و مشکالت ورزشی و انچه بر این‬ ‫ورزش گذشته است را به اطالع رئی س جمهور م ی رساندیم‪.‬‬ ‫م��ا ‪ 40‬گزینه را مورد بررس��ی‬ ‫قرار دادی��م و طبق ضوابطی‬ ‫که دفتر اق��ای رئی س جمهور‬ ‫مطرح کرده بود در نهایت به‬ ‫سه نفر رس��یدیم‪ .‬در واقع ما‬ ‫یک مکانیسم طوالن ی مدت‬ ‫را پی��اده کردی��م‪ .‬ابت��دا ب��ا‬ ‫نظرخواه��ی از کارشناس��ان‬ ‫اگر وزارت ورزش�ی در کار‬ ‫و بررس��ی دقیق چالش های‬ ‫نبود و سازمان تربی ت بدنی‬ ‫پی ش روی ورزش‪ ،‬نقاط ضعف‬ ‫وج�ود داش�ت‪ ،‬ش�ما چه‬ ‫و ق��وت ورزش را شناس��ایی‬ ‫تصمیمی م ی گرفتید؟‬ ‫کردیم و ش��اخ ص های وزیر‬ ‫‪ l‬خ��ب ای��ن دیگر‬ ‫را نوشتیم‪.‬‬ ‫ف��رق دارد‪ .‬اگ��ر م��ا االن به‬ ‫بعد ق��رار بر این ش��د‬ ‫مصطفیهاشمیطبا‪،‬‬ ‫تا ب��ا گزینه ه��ا مالقات های‬ ‫ج��ای وزارت ورزش و جوانان‬ ‫همچنان سازمان تربی ت بدنی‬ ‫حضوری داش��ته باش��یم که‬ ‫رئیس کهنه کار‬ ‫داشتیم‪ ،‬من قطعا ب رای حضور‬ ‫همین اتف��اق هم افت��اد‪ .‬در‬ ‫کمیته ملی المپیک باز هم‬ ‫در س��ازمان تربی ت بدنی اب راز‬ ‫مرحله بعد برنامه ها بررس��ی‬ ‫تمایل م ی کردم‪ ،‬اما به دالیلی‬ ‫ش��دند‪ .‬بعد هم قرار ش��د تا‬ ‫تمایل دارد که به ریاست‬ ‫که گفتم فعال کار در کمیته را ‬ ‫هر یک از اعضا س��ه اسم را‬ ‫این کمیته برسد‬ ‫ترجیح م ی دهم‪.‬‬ ‫در فرم ه��ای مخف ی ش��ان‬ ‫ایا شما با اقای سلطان ی فر‬ ‫بنویس��ند و ای��ن برگه ه��ا از‬ ‫توافق�ی ب�رای حض�ور‬ ‫گروه جمع اوری شد‪ .‬ما حتی‬ ‫در کمیته مل�ی المپی�ک‬ ‫این برگه ها را ه��م نخواندیم‬ ‫داشته اید؟‬ ‫و اقای صالحی ش��خصا این‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬من فقط اب راز امیدواری کرده ام که بتوانم به‬ ‫ارا را گرفتن��د و به دفتر ریاس��ت جمهوری بردن��د‪ .‬خب در‬ ‫کمیته مل ی المپیک برگردم و ب رای پیش��رفت ورزش کشور‬ ‫نهایت برایند این برگه ها انتخاب اقای سلطان ی فر به عنوان‬ ‫مفید واقع شوم‪ .‬اگر منع قانونی نداشته باشم و مانعی ب رای‬ ‫گزینه نهایی کارگروه بود‪ .‬البته دوس��تان لطف داش��تند و‬ ‫خیل ی هایشان به شخص بنده رای داده بودند‪.‬‬ ‫حضورم در انتخاب��ات این کمیته ایجاد نش��ود و درنهایت‬ ‫اگر رای بیاورم‪ ،‬خودم عالقه مندم ب��ه کمیته ملی المپیک‬ ‫اما شما قبول نکردید‪ ،‬چرا؟‬ ‫برگردم‪.‬‬ ‫‪ l‬من ب��ه دو دلی��ل از ابت��دا گفتم این س��مت را‬ ‫به کمیته مل ی المپیک که برگشتید چه اتفاقی‬ ‫نم ی پذیرم‪ .‬ابت��دا اینکه گفتم من اص�لا وزارت ورزش را از‬ ‫خواهد افتاد؟‬ ‫نظر ساختاری قبول ندارم و اعتقاد دارم این نهاد باید دوباره‬ ‫‪ l‬به هر ح��ال همه ما م ی دانیم که در س��ال های‬ ‫سازمان شود پس نم ی توانس��تم در جایی که ساختارش را‬ ‫اخیر این کمیت��ه ان طور که باید از عه��ده انجام وظایفش‬ ‫نم ی پذیرم‪ ،‬کار کنم و دیگر اینکه من سن و سالم باالست‬ ‫ی المپیک م ی توانست در بسیاری‬ ‫برنیامده است‪ .‬کمیته مل ‬ ‫و اعتقاد دارم وزارت ورزش به یک وزیر جوان تر نیاز دارد‪.‬‬ ‫از موارد بهتر از اینها عمل کند‪ ،‬اما به طور کلی شرایطی در‬ ‫اما ش�ما همین هفته گذش�ته برای بازگشت به‬ ‫این کمیته پیش امد که واقعا باعث تاس��ف من است‪ .‬من‬ ‫ریاست کمیته ملی المپیک ابراز تمایل کرده اید؟‬ ‫‪ l‬کار در کمیته ملی المپیک با کار در وزارت ورزش‬ ‫قصد دارم ش��رایطی را ایجاد کنم که ای��ن کمیته بتواند با‬ ‫خیلی ف��رق دارد‪ .‬ش��ما وقتی وزی��ر ورزش هس��تید باید‬ ‫وزارت ورزش همراه شود و هر دو این نهادها ب رای رسیدن به‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫در مجلس ش��ورای اس�لامی خطاب به او گفت‪« :‬از جریان‬ ‫انحرافی ب رائت بجویید تا خود من ب رایتان رای جمع کنم‪ ».‬این‬ ‫اما سجادی بود که موضع سکوت در پیش گرفت و بعدها نیز‬ ‫هرگاه با این انتقاد روبه رو شد واکنش منفی از خود نشان نداد‪.‬‬ ‫بناب راین داستان حضور سجادی در این معاونت به پایان رسیده‬ ‫و او باید برود‪ .‬اما در این بین برخی منابع از داورزنی و کیومرث‬ ‫هاش��می ب رای جایگزینی وی ن��ام م ی برند‪ .‬ه��ر چند خود‬ ‫کیومرث هاشمی نیز به هر حال سابقه همکاری با دولت دهم‬ ‫را در کارنامه اش دارد‪ ،‬اما بیش از او این داورزنی است که ب رای‬ ‫رسیدن به پست معاونت ورزش قهرمانی چراغ سبز نشان داده‬ ‫و اب راز تمایل کرده است‪ .‬سلطان ی فر ب ی تردید در پست وزیر‬ ‫ورزش اغازگر تحوالت تازه ای خواهد بود‪ .‬یکی از این تغیی رات‬ ‫که صددرصد به نظر م ی رس��د‪ ،‬منفک کردن حوزه ورزش از‬ ‫جوانان در وزارت ورزش اس��ت‪ .‬او اعتقاد دارد که این دو حوزه‬ ‫کامال متفاوت هس��تند و باید ب رای هر کدام از این دو بخش‬ ‫دیگر نهادها به طور جدی وارد عرصه کمک رسانی شوند‪.‬‬ ‫در کابینه س��لطانی فر نام هایی چون فائزه هاش��می‬ ‫هم شنیده می ش��ود‪ .‬گویا فائزه هاش��می عالوه بر هیات‬ ‫اجرایی کمیته المپیک چش��م به دبیر کلی و حتی ریاست‬ ‫هم دارد‪ .‬باالخره اگر مادر خانم فائزه همپای ایت اهلل هاشمی‬ ‫پا به مراسم تحلیف م ی گذارد پس چرا دختر ایت اهلل بهجت‬ ‫نشستن بر صندل ی های خیابان سئول را از دست دهد‪.‬‬ ‫درمورد فوتبال هم گویا محمد دادکان از شانس خوبی‬ ‫برخوردار است گرچه تاریخ نشان داده که نمی توان کفاشیان‬ ‫را دست کم گرفت‪ .‬در این میان اما دیدگاه های متناقضی در‬ ‫مورد سلطان ی فر در میان نمایندگان مجلس وجود دارد‪ .‬او که‬ ‫این روزها به میان نمایندگان مجلس رفته‪ ،‬با استقبال برخی‬ ‫از انها و البته انتقاد برخی دیگر در مورد برنامه هایش مواجه‬ ‫شده است‪ .‬در حالی که محمدجواد کولیوند‪ ،‬نماینده کرج در‬ ‫مجلس از او با این عبارت حمایت کرده است که «سلطان ی فر‬ ‫‪ ۲۰‬سال سابقه اجرایی و مدیریتی به عنوان استاندار و معاون‬ ‫سیاسی و امنیتی اس��تانداری در چندین اس��تان کشور دارد‬ ‫و دو س��ال نیز معاون مصطفی هاش��م ی طبا‪ ،‬رئیس اسبق‬ ‫سازمان تربی ت بدنی بوده است‪ .‬س��وابق مدیریتی و اجرایی‪،‬‬ ‫ش��ناخت کامل و دقیق از ورزش و جوانان و تجربه مناسب‬ ‫سلطان ی فر س��بب ش��ده نس��بت به حضوری وی در راس‬ ‫وزارت ورزش و جوانان خوشبین باشیم و از این رو‪ ،‬او را گزینه‬ ‫مناسبی م ی دانیم‪ ».‬سی د مهدی هاشمی‪ ،‬عضو هیات اجرایی‬ ‫کمیته المپیک و البته نماینده ته ران ی ها در خانه ملت از عدم‬ ‫قانع شدن او و برخی از نمایندگان در مورد برنامه های گزینه‬ ‫پیشنهادی وزارت ورزش س��خن گفته است‪« :‬مجلس فعال‬ ‫درباره ب رنامه های سلطان ی فر به اقناع نرسیده‪ ،‬اما او هنوز زمان‬ ‫دارد که تالش کند‪».‬‬ ‫سخنان سی د مهدی هاشمی نشان م ی دهد که گروهی‬ ‫از نمایندگان مجلس به صورت ج��دی او را در صحن علنی‬ ‫به چالش م ی کش��انند‪« :‬جلسه فراکس��یون فرصتی بود تا‬ ‫س��لطان ی فر ب رنامه هایش را مطرح کند و سواالت و ابهامات‬ ‫تا حدودی پاس��خ داده ش��د‪ .‬تخصص اصلی ایشان مسائل‬ ‫سیاسی اس��ت‪ ،‬بناب راین باید ب رای کسب ارا ب رای نمایندگان‬ ‫برنامه ای داشته باش��د‪ .‬او هنوز برنامه هایش را ارائه نکرده و‬ ‫امیدوارم که شرایطی مهیا شود که مجلس شورای اسالمی‬ ‫در مرحله اول رای گیری تکلیف ورزش را مشخص کند‪ ».‬در‬ ‫این میان اما انچه مشخص اس��ت این که سلطان ی فر ب رای‬ ‫رس��یدن به صندل��ی وزارت ورزش باید به برخی از س��وابق‬ ‫خود که مورد مطالبه مجلس ی هاس��ت پاس��خ گوی��د‪ .‬او در‬ ‫روزی که ب رای گف��ت و گو با اعضای فراکس��یون ورزش به‬ ‫خانه ملت رف��ت با خود ‪ 4‬ت��ن از مدی ران نام اش��نای ورزش‬ ‫را به هم��راه برد؛کیوم��رث هاش��می‪،‬امیررضاخادم‪،‬محمد‬ ‫پوالدگر و محمد رضا داورزن��ی‪ .‬باید دیدکه انه��ا م ی توانند‬ ‫مجل��س را ب��رای رای دادن ب��ه س��لطان ی فر ب��ا وی‬ ‫همراه سازنند‪g .‬‬ ‫‪77‬‬ ‫شاید تا پایان سال‪ ،‬سلطانی فر استیضاح شود‬ ‫موفقیت تالش کنند‪.‬‬ ‫بر هیچ کس پوش�یده نیست که ش�ما یکی از‬ ‫بهترین مدیران ورزشی کشور هستید‪ ،‬اما اقای‬ ‫هاش�م ی طبا چه چیز باعث ش�ده تا نس�بت به‬ ‫پس�ت ریاس�ت کمیته مل ی المپیک ت�ا این حد‬ ‫عالقه مند شوید؟‬ ‫‪ l‬رئیس کمیته ملی المپیک یک پست تشریفاتی‬ ‫دارد‪ .‬او در واقع تنها مسئولیت جلسات را برعهده دارد‪ .‬دبیر‬ ‫و هیات اجرایی همه کارها را انجام م ی دهند‪.‬‬ ‫شما عالقه مند هس�تید که به این پست دست‬ ‫پیدا کنید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬اگرنه اص�لا حرفش را نم��ی زدم‪ .‬البته باید‬ ‫دید که دوستان‪ ،‬من را واجد ش��رایط م ی دانند و به من رای‬ ‫خواهند داد یا خیر‪ .‬دلم م ی خواهد این اتف��اق بیفتد تا دور‬ ‫جدیدی از ن��وع رابطه میان کمیته مل��ی المپیک و وزارت‬ ‫ورزش را اغاز کنیم‪.‬‬ ‫چه رابطه ای؟‬ ‫‪ l‬تعامل‪ .‬سال هاست که وزارت ورزش و کمیته مل ‬ ‫ی‬ ‫المپیک اساسا با یکدیگر تعامل جدی ندارند‪ .‬اختالف دارند‪.‬‬ ‫من معتقدم کمیته ملی المپیک باید با سیاست های کلی‬ ‫وزارت ورزش همراه شود‪.‬‬ ‫شما رابطه خوبی هم با اقای سلطان ی فر دارید؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬ورزش و مدیریت ورزش��ی از نظ��ر کلی با‬ ‫قهرمانی تفاوت هایی دارد‪ .‬ش��اید یک قهرم��ان المپیک‬ ‫داشته باش��یم که توانایی باالیی در رش��ته خود داشته اما‬ ‫ساختار رش��ته های دیگر و ش��یوه مدیریت ورزشی‪ ،‬تعامل‬ ‫بی ن المللی و نوع سازش با دیگر حوزه ها را نداند‪ .‬به هر حال‬ ‫ویژگی سلطان ی فر این است که دو سال نفر دوم تشکیالت‬ ‫ورزش کش��ور بوده اس��ت‪ ،‬اطالعات به روزی دارد و از همه‬ ‫مهم تر اینکه ب رای یک وزیر‪ ،‬داش��تن رابطه تعاملی بسیار‬ ‫مهم است که او مدیری با این ویژگی اس��ت که سال ها از‬ ‫نزدیک با اقای روحانی همکاری داشته و با مجلس ی ها هم‬ ‫ارتباطی سازنده دارد‪.‬‬ ‫او در سال های اخیر عضو مرکز تحقیقات استراتژیک‬ ‫مجمع بوده اس��ت و روی هم رفته به نظرم م ی تواند از پس‬ ‫این کار بر بیاید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫این روزها یک شائبه مطرح م ی شود و ان اینکه‬ ‫کارگروه انتخاب وزیر ورزش ب ه طور بسته درباره‬ ‫نامزده�ا بررس�ی هایی انج�ام داده و س�مت و‬ ‫س�و های سیاس�ی نی�ز در ارای ای�ن کارگ�روه‬ ‫ ب ی تاثیر نبوده است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬اصال ای��ن حرف ها معنی ندارد‪ .‬ما بس��ته عمل‬ ‫نکردیم‪ .‬افرادی را مورد بررس��ی قرار دادیم که واجد شرایط‬ ‫بودند و م ی توانستند به عنوان وزیر ورزش کار کنند‪.‬‬ ‫شما گفتید اگر س�ازمان تربی ت بدنی به وزارت‬ ‫ورزش تبدیل نم ی ش�د برای حضور در سازمان‬ ‫ورزش ابراز تمایل م ی کردید‪ .‬ایا این امکان وجود‬ ‫دارد که این اتفاق در دولت یازدهم رخ دهد‪ ،‬یعنی‬ ‫وزارت ورزش دوب�اره ب�ه س�ازمان ورزش تبدیل‬ ‫شود؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬چرا که ن��ه‪ .‬همه چیز به دول��ت و مجلس‬ ‫بس��تگی دارد‪ .‬به هر حال اگ��ر هم این اتف��اق رخ نداد من‬ ‫مایلم به کمیته ملی المپیک بروم‪ .‬چون من ب رای کاری که‬ ‫درباره اش تخصصی ندارم‪ ،‬این گونه اب راز تمایل نم ی کنم‪.‬‬ ‫ش�ما در مصاحب�ه ای س�لطان ی فر و‬ ‫صفای ی فراهانی را با یکدیگر مقایس�ه کرده اید‪،‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬دلیل خاصی ن��دارد‪ .‬هر دو نفر ب��رای من قابل‬ ‫احت��رام هس��تند‪ .‬س��لطان ی فر مدی��ری ق��وی و موفق در‬ ‫پس ت های دیگر بوده که به نظرم برعکس‪ ،‬صفای ی فراهانی‬ ‫مدیری دموکرات تر است‪g .‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تو گو با رسولی نژاد درباره پشت پرده های ورزش در دو سال اخیر‬ ‫گف ‬ ‫ت ورزش وجوانان در گفت وگوی اختصاصی با مثلث درباره شرایط‬ ‫احمد رس�ول ی نژاد یکی از معاونان پرکار وزار ‬ ‫کلی ورزش کشور‪ ،‬اختالف نظرهایش با برخی معاونان و شخص دکتر عباسی‪ ،‬تکلیف بده ی ها‪ ،‬پروژه های نیم ه تمام‬ ‫وزارت ورزش‪ ،‬احتمال رای اعتماد مجلس به سلطان ی فر و دیگر مسائل مربوط به ورزش کشورمان حرف های جالبی‬ ‫م ی زند؛ حرف هایی که بعضی از انها ب ی سابقه است‪ .‬متن این گفت وگو را م ی خوانید‪.‬‬ ‫اقای رسول ی نژاد! اگر بخواهید ب ه طور کلی درباره‬ ‫اوضاع فعل�ی ورزش کش�ور صحب�ت کنید چه‬ ‫خواهید گفت؟‬ ‫‪ l‬قبل از هر چیز باید بگویم ما به عن��وان وزارتخانه‬ ‫ورزش و ج وانان فرصت چندانی نداشتیم‪ .‬در واقع دکتر عباسی‬ ‫دو سال اس��ت که به عنوان وزیر ورزش کارش��ان را شروع‬ ‫کردند‪ .‬ما در حالی کار را اغاز کردیم که مشکالتی داشتیم‪.‬‬ ‫در هم��ان ابتدا ب��ا ‪ 3200‬پ��روژه نیمه تمام مواجه ش��دیم؛‬ ‫پروژه هایی که قدمت ان به ‪ 10‬یا ‪ 20‬سال قبل برم ی گشت‪.‬‬ ‫خب خودت��ان م ی توانید قضاوت کنید ک��ه وقتی پروژه ای‬ ‫‪ 10‬یا ‪ 20‬س��ال قبل کارش شروع ش��ده‪ ،‬اما هنوز به اتمام‬ ‫نرسیده اس��ت حاال ب رای کامل کردن ان چه مشکالتی از‬ ‫لحاظ ساخت پیش م ی اید‪ .‬به همین دلیل بود که وقتی از‬ ‫برخی پروژه ها بهره برداری م ی کردیم کیفی ت ها پایین بود‪.‬‬ ‫ما مکان هایی داشتیم که ش��ش ماه بعد از افتتاح ناچار به‬ ‫تعطیل ی اش م ی ش��دیم‪ .‬تقصیر وزارت ورزش هم نبود‪ .‬به‬ ‫مشکلی برم ی گشت که ان را توضیح دادم‪ .‬از سویی دیگر‬ ‫ما با انبوهی از احکام قضایی س��نگین روبه رو بودیم که از‬ ‫سازمان ورزش شکایت کرده بودند‪ .‬چه قبل از انقالب و چه‬ ‫بعد از انقالب؛ این ش��کایت ها روی هم انباشته شده بود و‬ ‫حاال ما بودیم و ق��وه قضائیه‪ .‬با همه اینها ما تمام س��عی‬ ‫خودمان را به کار گرفتیم تا اداره حقوقی را در وزارت ورزش‬ ‫تقویت کنیم؛ اداره ای که اصال وجود نداش��ت و پیش از ان‬ ‫با چند کارش��ناس حقوقی مس��ائل مربوط به ورزش مورد‬ ‫رسیدگی یا پیگیری قرار م ی گرفت‪.‬‬ ‫از ق�رار معلوم ش�رکت توس�عه و تجهی�ز نیز‬ ‫پروژه ه�ای نیم ه تمامی دارد که هنوز نتوانس�ته‬ ‫انها را تکمیل کند‪.‬‬ ‫‪ l‬ما در حال حاضر بیش از ‪ 3000‬پ��روژه نیمه تمام‬ ‫داریم که ‪ 450‬پروژ ه از ان به شرکت توسعه برم ی گردد‪ .‬شرکت‬ ‫توس��عه هم البته پروژه هایی را در اختی��ار دارد که هر کدام‬ ‫حداقل ‪ 20‬تا ‪ 30‬میلیارد پول م ی خواهد‪ ،‬مثل پروژه ورزشگاه‬ ‫نقش جهان‪ .‬حاال حس��اب کنید که ‪ 450‬پ��روژه این چنینی‬ ‫چقدر س��رمایه م ی خواهد در حالی که مجلس محترم تنها‬ ‫به ما ‪ 300‬میلیارد پول م ی دهد‪ .‬خ��ب از این مبلغ دریافتی از‬ ‫مجلس ما حدودا ‪ 180‬میلیاردش را به شرکت توسعه م ی دهیم‬ ‫تا بده ی اش با پیمانکارانش را تسویه کند‪ .‬بقیه این پول را‬ ‫چطور باید میان بیش از ‪ 400‬پروژه دیگر تقسیم کنیم؟ این‬ ‫را هم بگویم که ما االن بیش از ‪ 400‬شهرستان داریم که تنها‬ ‫نگهداری برخی اماکن ورزشی در این شهرها مبلغی حدود‬ ‫‪ 500‬میلیون در سال هزینه در بر دارد‪ .‬جدا از این موضوع شما‬ ‫باید اعزام های برون مرزی‪ ،‬کمک به هیات های ورزش��ی در‬ ‫استان ها‪ ،‬کمک به فدراسیون ها و دیگر وظایفی که بر عهده‬ ‫وزارت ورزش اس��ت را نیز در نظر بگیری��د‪ .‬ان وقت متوجه‬ ‫م ی ش��وید که اصل ی ترین مس��اله وزیر جدید ورزش تامین‬ ‫پول اس��ت؛ پولی که مجلس محترم ان را به صورت قطره‬ ‫چکانی به وزارت ورزش تزریق م ی کند‪ .‬خب جالب اینجاست‬ ‫که مجلس محترم سرمایه را در حداقل ی ترین حالت ممکن‬ ‫به وزارت ورزش م ی دهد‪ ،‬اما حداکثر انتظارات را نیز دارد‪ .‬به‬ ‫نظرم این موضوع خیلی جالبی نیست‪.‬‬ ‫خیل ی ها اعتقاد دارند اقای س�لطان ی فر ب ه عنوان‬ ‫وزیر ورزش کار دشواری برای سروسامان دادن به‬ ‫اوضاع کلی ورزش در پیش دارد‪ ،‬ب ه خصوص اینکه‬ ‫حاال باید به شکلی حرفه ای با نمایندگان مجلس‬ ‫نیز برخورد کند و از انها رای اعتماد بگیرد و سپس‬ ‫این اعتماد را حفظ کند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬من سال هاس��ت که با نماین��دگان محترم‬ ‫تعامل دارم‪ .‬خب من مسئولیت رسیدگی به امور ‪ 31‬استان را‬ ‫بر عهده داشتم‪ ،‬ضمن اینکه مسئولی ت های بخش حقوقی‬ ‫وزارت ورزش و امور مجلس وزارتخانه نیز بر عهده من بود‪.‬‬ ‫م ی خواهم بگویم اگر به وزی��ر ورزش فرصت ندهند امکان‬ ‫ندارد که موفق ش��ود‪ .‬مجلس محترم باید حداقل دو سال‬ ‫به اقای س��لطان ی فر زمان بده��د تا بتوان��د برنامه هایش را‬ ‫اجرایی کند‪ .‬اگر به اقای س��لطان ی فر حداقل ‪ 5‬هزار میلیارد‬ ‫در سال اختصاص ندهند م ی دانید چه اتفاقی رخ خواهد داد؟‬ ‫ماه اول که درباره اش بحثی نداریم‪ .‬نمایندگان از وزیر و وزیر‬ ‫از نمایندگان تعریف و تمجی��د م ی کند‪ .‬ماه دوم نامه ها را به‬ ‫دست وزیر م ی رسانند‪ .‬ماه سوم پیگیری های شان به جایی‬ ‫نم ی رس��د و تذکراتی م ی دهند و در نهایت ب��ه این نتیجه‬ ‫م ی رسند که در ماه چهارم باید وزیر ورزش را استیضاح کنند‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬این اتفاق خوبی نیس��ت‪ .‬اگر مجلس شرایط سخت‬ ‫وزیر ورزش را درک نکند‪ ،‬تا پایان همین امسال احتمال دارد‬ ‫اقای سلطان ی فر را استیضاح کند و این تقصیر به گردن اقای‬ ‫سلطان ی فر نیست چون او نم ی تواند در کمتر از دو سال کار‬ ‫ان چنانی انجام دهد‪.‬‬ ‫در م�ورد دکتر عباس�ی چط�ور؟ کار ک�ردن با او‬ ‫چطور بود؟‬ ‫‪ l‬ما موفقی ت های بزرگی داشتیم‪ .‬من فقط در مورد‬ ‫اقای س��لطان ی فر این مس��اله را مثال نم ی زنم‪ .‬این اتفاق‬ ‫در دوره دکتر عباس��ی نیز رخ داد‪ .‬همزمان با موفقی ت های‬ ‫المپیک بود که وی را به مجلس احضار کردند و استیضاحش‬ ‫کردند‪ .‬جالب است که اقای دکتر عباسی در تاریخ ‪ 12‬مرداد‬ ‫ماه به عنوان وزیر ورزش از س��وی دولت معرفی و از س��وی‬ ‫مجلس رای اعتماد گرفت و تنه��ا ‪ 4‬روز بعد یعنی ‪ 16‬مرداد‬ ‫ماه اولین سوال از ایش��ان اعالم وصول شد‪ .‬در ضمن از این‬ ‫‪ 4‬روز ‪ 2‬روز ان نیز پنجش��نبه و جمعه بود‪ .‬یعنی نمایندگان‬ ‫محترم وزیری را مورد سوال قرار دادند که تنها دو روز کاری در‬ ‫کارنامه اش ثبت شده بود‪ .‬یک ماه بعد هم یعنی در تیرماه ‪90‬‬ ‫دکتر عباسی را استیضاح کردند‪ .‬یادم م ی اید اقای دستغیب‪،‬‬ ‫نماینده محترم مجلس یک بار درباره برخی از مش��کالت‬ ‫حوزه جوانان از وزیر ورزش سوال پرس��ید‪ .‬بالفاصله برخی‬ ‫از نماین��دگان که پروژه های ش��ان ناتمام مانده ب��ود‪ ،‬فریاد‬ ‫«دو‪ ،‬دو» س��ر دادند و ای��ن یعنی جواب س��وال قانع کننده‬ ‫نیست‪ .‬در صورتی که اصال سوال درباره چیز دیگری بود اما‬ ‫متاسفانه این مساله در روحیات برخی نمایندگان وجود دارد‬ ‫و من امیدورام مجلس محترم با اقای سلطان ی فر این گونه‬ ‫برخورد نکند‪.‬‬ ‫چه تضمین�ی وجود دارد ک�ه این گون�ه برخورد‬ ‫نکند؟‬ ‫‪ l‬امیدوارم که این گونه نباشد‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که حتی اگر به من پیشنهاد م ی دادند که مسئولیت وزارت‬ ‫ورزش را قبول کنم امکان نداشت این پست را بپذیرم چون‬ ‫از پیچ و خم ها و مشکالت ان به خوبی اطالع دارم‪ 31 .‬سال‬ ‫سابقه کاری دارم اما قطعا چنین سمتی را نم ی پذیرفتم‪ .‬چون‬ ‫م ی دانم اوضاع از چه قرار است‪.‬‬ ‫نظر ش�ما درب�اره به تعوی�ق افت�ادن انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک چیست؟ چه اتفاقی رخ داد؟‬ ‫‪ l‬ب رای من به عنوان یک حقوقدان همه چیز روشن‬ ‫بود‪ .‬کامال روشن است که اقایان م ی خواستند فرصت سوزی‬ ‫کنند و زمان بخرند تا در پس��ت ریاست باقی بمانند‪ .‬ان قدر‬ ‫وقت کشی کردند که انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود‬ ‫و بتوانند باز هم چند ماه دیگر در کمیته ملی المپیک باقی‬ ‫بمانند‪ ،‬وگرنه که این اساسنامه سال های سال بود که مورد‬ ‫استفاده قرار م ی گرفت اما اقایان پای ‪ IOC‬را به این موضوع‬ ‫باز کردند‪ .‬عالقه مندم اقایان به این سوال جواب بدهند که‬ ‫چطور ‪ IOC‬به یک بند از اساسنامه فدراسیون ‪ X‬ای راد وارد‬ ‫م ی کند‪ ،‬اما به تاخیر افتادن انتخابات ریاس��ت کمیته ملی‬ ‫المپیک ابدا ب رایش حساسیت یا سوالی ایجاد نم ی کند؟ حاال‬ ‫هم این اقایان به این فکر م ی کنند که تا چهار ماه دیگر هم‬ ‫هستند در صورتی که باید به این تخلف رسیدگی شود‪ .‬این‬ ‫اقایان یک سال است که به طور غیرقانونی در کمیته ملی‬ ‫ المپیک حضور دارند و به نظرم دیوان محاسبات باید در مورد‬ ‫اعتباراتی که به این کمیته تخصیص داده شده است‪ ،‬وارد‬ ‫عمل شود و از انها بازخواست کند‪.‬‬ ‫اگر اقای سلطان ی فر به شما پیشنهاد همکاری‬ ‫بدهد‪ ،‬م ی پذیرید که با دولت جدید هم همکاری‬ ‫کنید؟‬ ‫به نظر ش�ما ایا مجل�س به ایش�ان رای اعتماد‬ ‫خواهد داد؟‬ ‫‪ l‬جو مجلس به نظرم قابل پی ش بینی نیست‪ .‬نه‬ ‫حاال و نه هیچ زمان دیگری نم ی توانیم با قاطعیت بگوییم‬ ‫که به فالن وزی��ر رای م ی دهند یا ب��ه او رای نم ی دهند‪ ،‬اما‬ ‫باتوجه به صحب ت های اق��ای الریجانی‪ ،‬ریاس��ت محترم‬ ‫مجلس و دیگر عزیزان به نظر م ی رسد اکثر وزرا از جمله اقای‬ ‫سلطان ی فر رای اعتماد بگی رند‪.‬‬ ‫ایا این موضوع صحت دارد ک�ه نمایندگان برای‬ ‫ایا با دکتر عباسی اختالفاتی هم داشتید؟‬ ‫‪ l‬حتما اختالف نظرهایی داشته ایم‪ .‬کم هم نبوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در چه مواردی اختالف داشتید؟‬ ‫‪ l‬در مورد برخ��ی تصمیم ها م��ن موافق تصمیم‬ ‫دکتر عباس��ی نبودم‪ .‬مثال همین جابه جایی برخی روسای‬ ‫فدراس��یون ها‪ .‬چه اتفاقی رخ داد؟ ما هزینه سنگینی دادیم‪.‬‬ ‫خب این موضوع شاید به حوزه حمید س��جادی برگردد‪ ،‬اما‬ ‫تبعات این تصمیم روی دوش من س��نگینی م ی کرد‪ .‬من‬ ‫با مجلس ی ها برخورد داش��تم‪ .‬انها دلخور بودند‪ .‬اعتراض ها‬ ‫را از درون و بیرون مجلس متوج��ه من م ی کردند که وزارت‬ ‫ورزش چطور باید چنین تصمیم ی بگیرد‪ .‬به نظرم وزیر ورزش‬ ‫باید در این مورد با تدبیر عمل م ی کرد و تصمیمات بهتری‬ ‫اتخاذ م ی کرد‪ .‬اگر تصمیم درس��تی گرفته م ی شد این همه‬ ‫فضاسازی صورت نم ی گرفت و ما با مس��اله تعلیق برخی‬ ‫فدراسیون ها روبه رو نم ی شدیم‪ .‬اقای سجادی در این مورد‬ ‫به وزیر ورزش مشورت داده بودند نه من‪ .‬اساسا در این مورد‬ ‫به خصوص‪ ،‬من طرف مش��ورت وزیر نبودم‪ .‬البته کارهای‬ ‫خوبی هم انجام ش��د‪ .‬برنامه های راهب��ردی خوبی تدوین‬ ‫شد و کارهای کارشناسی خوبی صورت گرفت که ثمره ان‬ ‫را حتما خواهیم دید‪ ،‬اما در مورد همین جابه جایی روس��ای‬ ‫فدراسیون ها واقعا دخالت هایی م ی شد که نباید م ی شد‪.‬‬ ‫اگر شما به جای اقای عباسی وزیر ورزش بودید‬ ‫چه م ی کردید؟‬ ‫‪ l‬اگر من وزیر بودم در برخی موارد استقالل خودم‬ ‫را حفظ م ی کردم‪ .‬ب رای شما یک مثال م ی زنم؛ ما در شورای‬ ‫برون مرزی به این نتیجه م ی رسیدیم که اصال دلیلی وجود‬ ‫ندارد که فالن تیم به مسابقات اسیایی یا جهانی اعزام شود‪،‬‬ ‫اما از سوی مقامات بیرون وزارتخانه دستور م ی رسید که فالن‬ ‫تیم باید به مسابقات اعزام شود‪ .‬خب این فشارها اصال خوب‬ ‫و منطقی نبود تا جایی که من به نشانه اعتراض چند بار در‬ ‫جلسات شورا شرکت نکردم‪ .‬امیدوارم رئی س جمهور منتخب‬ ‫در مسائل جزئی وارد نشود و دخالت نکند‪ .‬امیدوارم خود وزیر‬ ‫هم این اس��تقاللی که از رئی س جمهور منتخب م ی گیرد را‬ ‫به مثابه حقی بداند که در اختیار روسای فدراسیون هاست‪.‬‬ ‫به نظر شما اقای سلطان ی فر باید چه مسائلی را‬ ‫احمد رسولی نژاد‬ ‫ضمن انکه برای‬ ‫همکاری با سلطانی فر‬ ‫اعالم امادگی می کند‪،‬‬ ‫انتقاداتی به حمید‬ ‫سجادی درمورد‬ ‫برخی تصمیمات وارد‬ ‫می کند‬ ‫در اولویت رسیدگی قرار دهد؟‬ ‫‪ l‬اج��ازه بدهی��د م��ن ب��ه اق��ای دکتر عباس��ی‬ ‫خسته نباشید بگویم‪ .‬کارکردن با ایش��ان خیلی خوب بود‪.‬‬ ‫ایشان خیلی زحمت کش��یدند و در همین مدت کوتاه هم‬ ‫تمام تالش خود را به کار گرفتند که به بهبود اوضاع ورزش‬ ‫کشور کمک کنند‪ ،‬اما در مورد اولویت های وزیر جدید ورزش‬ ‫باید عرض کنم امیدوارم اقای س��لطان ی فر به موضوعاتی‬ ‫چون تعیین تکلیف پروژه های نیمه تم��ام‪ ،‬تعیین تکلیف‬ ‫فدراسیون های بدون رئیسی که با سرپرست اداره م ی شوند‬ ‫و تعیین تکلیف انتخابات ریاست کمیته ملی المپیک توجه‬ ‫ویژه ای نش��ان دهد‪ .‬ضمن اینکه به نظرم وزارت ورزش باید‬ ‫توزیع عادالنه امکانات ورزش��ی در شهرس��تان ها را نیز در‬ ‫دستورکار خود قرار دهد‪ .‬االن برخی از شهرستان ها هستند‬ ‫که در حد یک مرکز اس��تان امکانات ورزشی دارند اما برخی‬ ‫شهرستان ها هم هس��تند که در حد متوسط هم از امکانات‬ ‫ورزش��ی برخوردار نیس��تند و این بدان معناست که مساله‬ ‫عدالت محوری از طریق توزیع عادالنه امکانات و تجهی زات‬ ‫ورزشی باید رعایت شود‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫تاکنون جلس ه ای با اقای سلطان ی فر داشته اید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬من هیچ برخورد یا جلس ه ای با اقای سلطان ی فر‬ ‫نداشته ام و شناخت چندانی هم از ایشان ندارم اما شنیده ام که‬ ‫انسان وارسته و اگاهی هستند و تجارب خوبی هم دارند که‬ ‫قطعا در اداره ورزش کشور به وی کمک خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬این ش��رط ها گاهی بوده اس��ت‪ ،‬ام��ا باید از‬ ‫نمایندگان محترم بخواهیم که همواره منافع ملی را بر منافع‬ ‫شهر خودشان ترجیح بدهند‪ .‬صبر داشته باشند و در ضمن‬ ‫به وزارت ورزش اعتبار کافی اختصاص بدهند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪ l‬من همواره خودم را سرباز نظام دانسته ام‪ .‬در بین‬ ‫معاونان وزارت ورزش من تنها معاونی هس��تم که کارمند‬ ‫رسمی هستم و باید به کارم ادامه دهم‪ .‬البته اگر وزیر جدید‬ ‫نظر به همکاری داش��ته باش��د‪ ،‬بنده در خدمت خواهم بود‬ ‫اما اگر هم ب رای همکاری با بنده نظر مثبتی نداش��تند من‬ ‫به عنوان یک کارشناس در وزارت ورزش کارم را ادامه خواهم‬ ‫داد‪ .‬مهم این است که مفید واقع شوم‪.‬‬ ‫رای دادن به وزیر ورزش به هر حال الب ی های خاص‬ ‫خودش�ان را در نظ�ر م ی گیرند و ب�ا وزیر ورزش‬ ‫شرط هایی را برای رس�یدگی به استان خودشان‬ ‫مطرح م ی کنند؟‬ ‫رسولی نژاد درباره تعویق انتخابات کمیته المپیک به علی ابادی انتقاد دارد‪ .‬برخی تصمیمات سجادی را نقد می کند ولی در عین حال از‬ ‫خوشی های کار با محمد عباسی سخن می گوید‬ ‫‪79‬‬ ‫کابوی های هزاره سوم‬ ‫کابوس های اطالعاتی امریکا‬ ‫دیـــدار‬ ‫ادوارد اس��نودن حاال در خاک روسیه س��کونت دارد؛‬ ‫ان هم با ویزای موقت یک ساله‪ .‬بحران اطالعاتی اسنودن‬ ‫همچنان ادام��ه دارد‪ .‬او هنوز هم این هن��ر را دارد که با رو‬ ‫کردن اطالعات ت��ازه ابعاد تازه ای از این بح��ران را نمایش‬ ‫دهد‪ .‬اس��نودن هم به جمع مردانی پیوسته که به‬ ‫جنگ اطالعاتی با امریکا و سیا رفته است؛ مردانی‬ ‫که نشان م ی دهند سیس��تم امنیتی و اطالعاتی‬ ‫امریکا تا چه ان��دازه نفوذپذیر اس��ت‪ .‬مردانی که‬ ‫از ای��ن حفره ها اس��تفاده م ی کنند و گوش��ه ای از‬ ‫فعالی ت های این مجموعه را به نمایش م ی گذارند‪،‬‬ ‫با افزایش تکنولوژی‪ ،‬روزبه روز بر تعداد انها افزوده‬ ‫م ی شود‪،‬انها شبیه کابوی های فیلم های وسترن‬ ‫هستند‪،‬ب رای بعضی قهرمانند و ب رای برخی خائن‪...‬‬ ‫اما هرچه باش��د ‪،‬ان ها این روزها کابوس ش��بکه‬ ‫امنیتی امریکا محسوب م ی شوند‪ .‬پرونده چند تن‬ ‫از انها را مرور م ی کنیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫دانیل السبرگ‬ ‫دانیل الس��برگ در زمینه افشاگری به نوعی‬ ‫پیشکسوت محس��وب م ی ش��ود‪ .‬در سال ‪1971‬‬ ‫یک تحلیلگر دفاع��ی با نام دانیل الس��برگ که‬ ‫دو س��ال در س��فارت امریکا در ویتنام شاغل بود‪،‬‬ ‫با انتشار اس��نادی محرمانه در مورد جنگ ویتنام‬ ‫که به اوراق پنتاگون مش��هور شد‪ ،‬پایه های دولت‬ ‫امریکا را به لرزه دراورد‪ .‬الس��برگ این اسناد هفت‬ ‫ هزار صفحه ای را در اختیار روزنامه ه��ا قرار داد تا‬ ‫بزرگ ترین رس��وایی تاریخ پنتاگ��ون رقم بخورد‪.‬‬ ‫این اسناد نشان م ی داد که مقامات ارشد پنتاگون‬ ‫و دولت وقت‪ ،‬چگونه جنگ ویتنام را در مس��یری اش��تباه‬ ‫پیش برده بودند‪ .‬این افشاگری ب رای دولت نیکسون چنان‬ ‫تکان دهنده بود ک��ه در یک تالش نافرجام‪ ،‬س��عی کرد از‬ ‫انتشار انها در روزنامه نیویورک تایمز جلوگیری کند اما این‬ ‫برگ سیاه ب رای همیشه در تاریخ امریکا ثبت شد‪ .‬السبرگ‬ ‫در ابتدا به جاسوسی و سرقت دارای ی های امریکا متهم شد‬ ‫اما نهایتا از وی رفع اتهام شد‪.‬‬ ‫ارون س�وارتز‬ ‫او یک نابغه کامپیوتر بود‪ .‬ارون س��وارتز ‪۱۴‬ساله بود‬ ‫که در خلق خوراک خوان (‪ )RSS‬شرکت کرد‪ .‬کمی بعد در‬ ‫دانشگاه استنفورد پذیرفته ش��د‪ ،‬اما هنوز یک سال بیشتر‬ ‫نگذش��ته بود که از ادامه تحصیل انصراف داد و بعد از این‬ ‫‪80‬‬ ‫مرحله‪ ،‬سوارتز به پایه گذاری شبک ‬ه‪ ‪‬ردیت کمک کرد‪.‬‬ ‫ارون سوارتز پس از این دوره موفقیت‪ ،‬تمام وقت خود‬ ‫را به مبارزه سایبری اختصاص داد و شرکتی را تاسیس کرد‬ ‫که حوزه فعالیتی ان مبارزه علیه سانس��ور اینترنتی بود‪ .‬با‬ ‫این همه نابغه ج��وان با ب ی اعتنایی ب��ه قوانین و مقررات‪،‬‬ ‫خیلی زود به دردس��ر افتاد‪ .‬سوارتز در س��ال ‪ ۲۰۱۱‬به اتهام‬ ‫دستبرد به سیس��تم های رایانه ای دولتی و س��رقت اسناد‬ ‫تحت حفاظت در شهر بوس��تون امریکا بازداشت شد‪ .‬تنها‬ ‫دو سال بعد‪ ،‬پلیس فدرال ایاالت متحده امریکا (اف ب ی ای)‬ ‫بار دیگر ارون سوارتز را مورد بازجویی قرار داد‪ .‬اتهام او این‬ ‫بار هک کردن سامانه دولتی دادگاه فدرال و انتشار اینترنتی‬ ‫میلیون ها س��ند این دادگاه بود‪ .‬ارون س��وارتز پنجم اکتبر‬ ‫‪ ،۲۰۰۹‬پرونده اف ب ی ای خود را از طریق اینترنت منتشر کرد‬ ‫که در ان تنها نام ماموران و اطالعات ش��خصی خود را قلم‬ ‫گرفته بود‪ .‬ب ر اس��اس این پرونده اتهام او انتشار غیرقانونی‬ ‫‪ ۱۸‬میلیون صفحه س��ند به ارزش تقریبی ‪ 1/5‬میلیون دالر‬ ‫بوده است‪ .‬ارون سوارتز از این پرونده به عنوان سند افتخار‬ ‫یاد م ی کرد و درباره اش نوشت‪« :‬همان طور که امیدوار بودم‪،‬‬ ‫نتیجه واقعا دلچسبی از اب درامد‪‬».‬‬ ‫پایان این نابغه دنیای مجازی خودکشی بود‪ ،‬هرچند‬ ‫خیل ی ها این پایان را مشکوک م ی دانند‪.‬‬ ‫برادلی مانینگ‬ ‫ب رادلی مانینگ س��رباز جوان و ‪ 23‬ساله ارتش امریکا‬ ‫همان فردی است که اطالعات و اسناد محرمانه را در اختیار‬ ‫سایت ویک ی لیکس قرار داد و باعث ش��د که این سایت به‬ ‫شهرت جهانی برسد‪ .‬ب رادلی مانینگ متولد ‪ ۱۹۸۷‬میالدی‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی در دوران تحصی��ل‪ ،‬دانش ام��وزی خجالتی اما‬ ‫درسخوان بود‪ .‬مانینگ سربازی باهوش‪ ،‬عضو سابق ارتش‬ ‫امریکا و نخبه کامپیوتر است‪ .‬مانینگ‪ ،‬زمانی که در ارتش‬ ‫امریکا و در جنگ افغانستان مشارکت فعال داشت‪ ،‬همواره‬ ‫از اب��راز انتقادات تند خود نس��بت به کش��تار غیرنظامیان‬ ‫افغان توسط نظامیان امریکایی‪ ،‬ابایی نداشت و در صفحه‬ ‫اجتماعی خود نیز س��وءظن ماموران اطالعات��ی امریکا را‬ ‫ب رانگیخته بود تا اینکه در س��ال ‪ ۲۰۱۰‬اقدام به یک دانلود‬ ‫عظیم اطالعاتی و ارسال ‪ ۷۰۰‬هزار سند محرمانه و شنودهای‬ ‫دیپلماتیک به وب سایت ویک ی لیکس (‪ )WikiLeaks‬کرد‪.‬‬ ‫مدافعان ضدجنگ و طرفداران خبررسان ی های ب ی سانسور‪،‬‬ ‫مانینگ را یک «قهرمان» تلقی م ی کنند‪ .‬مانینگ در جلسه‬ ‫دادگاه ب رای دفاع از خود گفت‪« :‬من احساس م ی کردم دارم‬ ‫کاری انجام م ی دهم که ضمی��رم به من اجازه م ی دهد؛ این‬ ‫اطالعات‪ ،‬باید به اطالع عموم م ی رسید و علنی م ی شد‪».‬‬ ‫جولیان اسانژ‬ ‫نام او با س��ایت جنجالی ویک ی لیک��س پیوند خورده‬ ‫است‪ .‬او در سوم جوالی ‪ 1971‬در ش��هر تاونزویل استرالیا‬ ‫به دنیا امد‪ .‬اس��انژ‪ ،‬هکر س��ابق‪ ،‬متخصص امنیت سایبر‪،‬‬ ‫بنیانگذار و س��ردبیر وب س��ایت ویک ی لیکس اس��ت‪ .‬وی‬ ‫در سن ‪ 16‬س��الگی هک کردن را با نام مستعار ‪Mendex‬‬ ‫شروع کرد‪ .‬در ‪ ،1991‬جولیان ‪ 20‬س��اله به همراه دوستانش‬ ‫به زیرس��اخت های ش��رکت مخاب رات��ی ‪ Nortel‬در کانادا‬ ‫نفوذ کردند‪ .‬بین س��ال های ‪ 2002‬تا ‪ 2005‬اس��انژ به عنوان‬ ‫دانش��جوی لیس��انس ریاضیات و فیزیک وارد دانش��گاه‬ ‫ملبورن شد‪ ،‬اما بعد از اینکه متوجه شد پروژه های تحقیقی‬ ‫همکالس ی هایش برای فعالی ت های نظامی مورد استفاده‬ ‫قرار م ی گی��رد از درس خوان��دن در دانش��گاه انصراف داد‪.‬‬ ‫سال‪ 2006‬شروع فعالی ت های جدید اسانژ به عنوان بنیانگذار‬ ‫وب سایت ویک ی لیکس بود‪ .‬این وب سایت اسناد و مدارکی‬ ‫که اکثرا س��ری بودند و کمت��ر در اختیار عم��وم مردم قرار‬ ‫م ی گرفتند را منتش��ر م ی کرد‪ .‬سایت ویک ی لیکس اقدام به‬ ‫انتشار و افشای چندین هزار سند جنگ امریکا در‬ ‫ع راق کرد که ب ر اساس انها نیرو های نظامی امریکا‬ ‫به شکنجه و مرگ و میر شهروندان ع راقی متهم‬ ‫شده بودند‪ .‬در دسامبر ‪ 2010‬اسانژ به اتهام تجاوز‬ ‫جنسی در لندن دس��تگیر و مدتی بعد با پرداخت‬ ‫وثیقه از زندان ازاد شد‪.‬‬ ‫ادوارد اسنودن‬ ‫ادوارد اسنودن ‪ 21‬ژوئن ‪ 1983‬به دنیا امد‪ .‬او‬ ‫افشاگر برنامه جاسوسی اژانس امنیت ملی امریکا‬ ‫از مردم است که به خاطر این اقدام تحت تعقیب‬ ‫نیروه��ای پلیس ف��درال امریکا ق��رار گرفت‪ .‬او‬ ‫پیمانکار فنی و یکی از کارمندان سازمان جاسوسی‬ ‫امریکا (سیا) بوده که پیش از افشاگری اش به عنوان‬ ‫یکی از پیمانکاران س��ازمان امنی��ت ملی امریکا‬ ‫مشغول به کار بوده اس��ت‪ .‬وی در ماه ژوئن سال‬ ‫‪ 2013‬اطالعات فوق محرمانه و طبقه بندی شده ای‬ ‫را درباره ب رنامه جاسوسی ‪ PRISM‬در اختیار روزنامه‬ ‫گاردین و واشنگتن پس��ت قرار داد‪ .‬وی اعالم کرد‬ ‫افشاگری اش درباره برنامه های جاسوسی سازمان‬ ‫امنی��ت ملی امریکا تالش��ی ب رای اش��کار کردن‬ ‫تجس��س های افراط��ی دولت امری��کا در زندگی‬ ‫مردم بوده است‪.‬‬ ‫او که در پی ابطال گذرنامه اش توسط دولت‬ ‫امریکا از ‪ ۲۳‬ژوئ��ن ‪ ۲۰۱۳‬ت��ا دوم اوت ‪ ۲۰۱۳‬در فرودگاهی‬ ‫در مس��کو به س��ر م ی برد؛ نخس��ت از اکوادور و سپس از‬ ‫روسیه تقاضای پناهندگی کرد‪ .‬ساعاتی پیش از درخواست‬ ‫پناهندگ��ی وی‪ ،‬والدیمی��ر پوتین در یک نشس��ت خبری‬ ‫گفته بود‪« :‬اگر اقای اس��نودن بخواهد در روس��یه اقامت‬ ‫کند باید فعالی ت های خود را که به منافع شرکای امریکایی‬ ‫ما لطمه م ی زند‪ ،‬متوقف کند‪ ».‬اس��نودن از هنگ کنگ به‬ ‫مس��کو رفته بود‪ .‬در تاریخ اول اوت ‪ ۲۰۱۳‬اناتولی کوچرانا‪،‬‬ ‫وکی��ل روس ادوارد اس��نودن اعالم کرد موکل��ش فرودگاه‬ ‫مس��کو را ترک کرده و به یک مکان امن رفته اس��ت‪ .‬دوم‬ ‫اوت ‪ ۲۰۱۳‬باالخ��ره اس��نودن توانس��ت از دولت روس��یه‬ ‫پناهندگی موق��ت (یک س��اله) دریافت کند و پ��ا به خاک‬ ‫روسیه بگذارد‪g .‬‬ ‫نقش رهبری در دفاع مقدس‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫شورای عالی دفاع به روایت مطبوعات‬ ‫کتاب «جنگ ای ران و ع راق؛ ش��ورای عالی دفاع به روایت مطبوعات» به تازگی از س��وی‬ ‫انتش��ارات «صفحه جدید» چاپ ش��ده اس��ت‪ .‬بخش عمده ای از این کتاب ب��ه تبیین نقش‬ ‫مقام معظم رهبری‪ ،‬رئیس این شورا در دوران دفاع مقدس پرداخته است‪ .‬متن جلسات‪ ،‬تصمیمات‬ ‫و مصوبات شورای عالی دفاع در دوران جنگ تحمیلی ع راق علیه ای ران‪ ،‬به اهتمام منصور کمالی‬ ‫از مطبوعات کثی راالنتش��ار داخلی و خارجی گزینش‪ ،‬جمع اوری و با مقدمه حسین اردستانی به‬ ‫چاپ رسید‪ .‬ترتیب مطالب کتاب ب ر اساس سال وقوع رویداد ها و حوادث است‪ .‬مجموعه جلسات‪،‬‬ ‫گ تحمیلی در ‪ 9‬فصل تنظیم شده و در‬ ‫تصمیم گیری ها و مصوبات این شورا از اغاز تا پایان جن ‬ ‫ابتدای هر فصل‪ ،‬چکیده ای از مهم ترین مباحث و تصمیمات شورا در هر سال امده است‪ .‬مقدمه‬ ‫کتاب «جنگ ای ران و ع راق؛ ش��ورای عالی دفاع به روایت مطبوعات» به معرفی سیر تاسیس و‬ ‫تکوین این شورا م ی پردازد‪ .‬در بخشی از مقدمه کتاب م ی خوانیم‪« :‬فصل سیزدهم قانون اساسی‬ ‫و اصل ‪ ،176‬مصوب سال ‪ 1358‬به شرح وظایف شورای عالی امنیت ملی مبن ی بر تامین منافع ملی و پاسداری از انقالب اسالمی‬ ‫و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی اختصاص دارد‪ .‬مطابق این اصل‪ ،‬وظایف این شورا که رئی س جمهور ریاست ان را برعهده دارد‪،‬‬ ‫عبارتند از تعیین سیاس��ت های دفاعی – امنیتی کشور در محدوده سیاست های کلی تعیی ن ش��ده از طرف مقام معظم رهبری‪،‬‬ ‫تعیین فعالی ت های سیاس��ی‪ ،‬اطالعاتی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی با تدابیر کلی دفاعی – امنیتی و بهره گیری از امکانات‬ ‫مادی و معنوی کشور ب رای مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی‪ .‬اعضای شورای مذکور عبارتند از روسای قوای سه گانه‪ ،‬رئیس ستاد‬ ‫فرماندهی کل نیروهای مسلح‪ ،‬مسئول امور برنامه و بودجه‪ ،‬دو نماینده به انتخاب مقام معظم رهبری‪ ،‬وزرای امور خارجه‪ ،‬کشور‪،‬‬ ‫اطالعات و حسب مورد وزیر مربوط و عال ی ترین مقام سپاه و ارتش‪g ».‬‬ ‫زن و مسائل قضایی و سیاسی‬ ‫انتشار کتابی از استاد مطهری‬ ‫جنبه های‬ ‫مختلف‬ ‫شخصیت یک‬ ‫انسان‪ ،‬موضوع‬ ‫لوپوئن‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫«زن و مسائل قضایی و سیاسی» عنوان کتابی است که به تازگی از سوی انتشارات صدرا راهی‬ ‫بازار نشر شده است‪ .‬در این اثر درباره زن و چهار مساله شهادت‪ ،‬قضاوت‪ ،‬افتاء و سیاست بحث شده و به‬ ‫سواالتی که اغلب در این موضوع ها مطرحند‪ ،‬از زبان استاد مطهری پاسخ داده شده است‪ .‬کتاب «زن و‬ ‫مسائل قضایی و سیاسی» تنظیم شده از پنج جلسه بحث و انتقاد انجمن اسالمی پزشکان با عنوان‬ ‫«زن و مسائل قضایی و سیاسی» است که اواخر سال‪ 1345‬و اوایل سال‪ 1346‬هجری شمسی توسط‬ ‫استادشهیدایت اهللمطهریارائهشدهاست‪ .‬دربخش«مقدمه»ایناثرم ی خ وانیم‪«:‬مباحثاینکتاب‬ ‫همچون سایر اثار ان اسالم شناس شهید از بیانی روشن و روان و محتوایی متقن و غنی برخوردار است‬ ‫وتاحدیبعدفقهیشخصیتعلمی انبهتعبیرامامخمینی(ره)متفکروفیلسوفوفقیهعالیمقام‬ ‫را نشان م ی دهد‪ .‬این کتاب در ادامه مباحث ان استاد شهید درباره حقوق زن است‪« ».‬زن و شهادت»‬ ‫عنوانبخشنخستکتاب«زنومسائلقضاییوسیاسی»است‪.‬مخاطباندراینبخشباموضوع هاییمانند«مواردیکهشهادتزن‬ ‫به تنهایی کافی نیست»‪« ،‬مواردی که شهادت زن و مرد با هم قبول است»‪« ،‬چرا دو زن به جای یک مرد» و «ایا عقل زن از عقل مرد کمتر‬ ‫است؟» اشنا م ی شوند‪« .‬زن و قضاوت»‪« ،‬زن و افتاء» و «تفاوت های باب افتاء و باب قضاء از نظر دخالت زن» عناوین برخی از موضوع های‬ ‫بخش دوم این اثر را تشکیل م ی دهند‪ .‬در بخش سوم این اثر موضوع هایی مانند «زن و والیت خاصه»‪« ،‬زن و سیاست در دنیای امروز»‪« ،‬دو‬ ‫عامل توانستن و خ واستن» و «زن و کار خارج از خانه» مطرح شده است‪g.‬‬ ‫چرا المان‬ ‫باید یورو را‬ ‫حفظ کند؟‬ ‫این سوال‬ ‫تایم است‬ ‫دهه از دست‬ ‫دادن ازادی‬ ‫روی جلد‬ ‫اکونومیست‬ ‫پرده اخر نقال‬ ‫مرشد ترابی‪ ،‬شاهنامه خوان درگذشت‬ ‫ول ی اهلل ترابی س��فیدابی مش��هور به مرش��د ترابی‪ ،‬نقال‪ ،‬ش��اهنامه خوان و طومارنویس‬ ‫پیشکسوت ای رانی عصر روز ش��نبه‪ 12 ،‬مرداد‪ ،‬به علت بیماری س��رطان در بیمارستان مدائن‬ ‫چشم از جهان فروبس��ت‪ .‬این هنرمند در سال ‪ 1315‬در ده س��فیداب از توابع شهرستان تفرش‬ ‫در اس��تان مرکزی به دنیا امد‪ .‬او کودک بود که همراه خانواده به ته ران امد و در محله دروازه غار‬ ‫ساکن ش��دند‪ .‬پدرش تعزیه خوان بود و ول ی اهلل هم از همان دوران کودکی‪ ،‬نقش طفالن مسلم‬ ‫را در نمایش ها بازی م ی کرد‪ .‬با گذش��ت ایام‪ ،‬پس از نقش دو طفالن‪ ،‬وی به ترتیب نقش های‬ ‫حضرت قاسم(ع)‪ ،‬حضرت عل ی اکبر(ع) و حضرت یوسف(ع) را خواند ولی پس از مدتی یعنی حدود‬ ‫‪ 20‬سالگی‪ ،‬تعزیه خوانی را رها کرد و به سراغ اموختن فنون ورزش های رزمی قدیم مثل چوب بازی‪،‬‬ ‫شمش��یرزنی‪ ،‬پرتاب نیزه و کارد و‪ ...‬رفت‪ .‬مدتی هم گود مقدس زورخانه‪ ،‬فنون کش��تی قدیم و‬ ‫خصلت های جوانمردی و پهلوانی را تجربه کرد‪.‬‬ ‫ترابی با اجازه پدر‪ ،‬حدود سال ‪ ،1335‬به خدمت مرشد روح اهلل شوقی نقال رفت و روایت های سینه به سینه نقالی را از ایشان‬ ‫اموخت و پس از مدتی نقالی را ارام ارام به صورت خودجوش با تمرین و ممارست در زمینه نحوه ورود شخصی ت ها‪ ،‬رها کردن تیر از‬ ‫کمان‪ ،‬زدن گرز‪ ،‬جیغ و شیون و فریاد و دیگر حرکات نمادین اغاز کرد‪ .‬وی حدود سال ‪ 1340‬از محله دروازه غار به محله شهرری نقل‬ ‫مکان کرد و حوالی منطقه محل سکونت خود‪ ،‬در یک قهوه خانه بزرگ رسما اجرای نقالی را شروع کرد‪ .‬مرشد ترابی نزدیک ‪ 70‬سال‬ ‫ب رای مردم ای ران و جهان نقالی کرد‪ .‬او با اجرای خود از داستان های شاهنامه‪ ،‬در اقصی نقاط جهان نقش مهمی در شهرت این هنر‬ ‫دراماتیک ای رانی در بین جهانیان داشت‪g .‬‬ ‫سقوط‬ ‫ناپلئون‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫اشپیگل‬ ‫‪81‬‬ ‫_____سوژه‬ ‫صدحیفکه رفت‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪82‬‬ ‫دلمان تنگ م ی شود ‪،‬برای روزهایی که همه چیز ‪،‬معنوی تر‬ ‫جلوه می کن�د ‪،‬برای لحظه های�ی که بوی خدا م�ی دادند‪ ،‬برای‬ ‫شب ها و روزهای زیباترین ضیافت ‪...‬کوله بارتان از استجابت ها‬ ‫پر باشد ‪.‬مهمانی خدا دلتنگی دارد ‪.‬‬ ‫_____سوژه‬ ‫چهرهزیبایفوتبال‬ ‫جوادنکونام وعلیرضا حقیقی در جمع کودکان محک حاضر‬ ‫شدند و شبی خاطره انگیز را برای انها رقم زدند‪ .‬به همین بهانه‬ ‫نگاهی داریم به س�تارگان فوتب�ال جهان که در اقدامی مش�ابه‬ ‫خنده ای بر لب کودکان بیمار در سرتاس�ر جهان نش�اندند‪ ،‬این‬ ‫زیباترین چهره فوتبال است‪.‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره ‪184‬‬ ‫‪83‬‬ ‫در مجمع عمومی عادی ساالنه بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫صورت های مالی سال ‪1391‬‬ ‫مطلوب ارزیابی شد‬ ‫مدیر روابط عمومی مخابرات مطرح کرد‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪184‬‬ ‫قیمت پیامک و اینترنت تغییر نکرده است‬ ‫مدیرکل روابط عمومی شرکت مخابرات ایران تاکید کرد‪« :‬به دنبال تغییر تعرفه های‬ ‫مکالمه همراه اول نرخ پیامک و اینترنت این اپراتور هیچ تغییری نکرده و قرار هم نیس��ت‬ ‫تغییری کند‪ ».‬داوود زارعیان اظهار کرد‪« :‬تغییرات صورت گرفته در تعرفه ها ممکن است‬ ‫باعث باالرفتن مبلغ قبض برخی کاربران شود اما مبلغ قبض برخی از کاربران را هم پایین‬ ‫خواهد اورد و در نهایت تغییر ج��دی در درامدهای همراه اول ایج��اد نخواهد کرد‪ ».‬وی‬ ‫در عین حال گفت‪« :‬پیش از این تم��اس همراه اول دائم با هم��راه اول دائم و تلفن ثابت‬ ‫همان شهر ‪ 447‬ریال قیمت داشت و تماس همراه اول دائم با همراه اول شهر دیگر ‪760‬‬ ‫ریال بود که اکنون با یکس��ان ش��دن تعرفه ها برای تمام این م��وارد تعرفه ‪ 599‬ریالی در‬ ‫نظر گرفته می شود‪ ».‬زارعیان همچنین اظهار کرد‪« :‬در ان زمان افراد با هر جابه جایی دو‬ ‫پالس اضافه تر برای مکالمات خود پرداخت می کردند که اکنون این هزینه حذف ش��ده و‬ ‫به همین دلیل هزینه ارتباطات بین ش��هری کاربران همراه اول کاهش پیدا کرده است‪».‬‬ ‫مدیرکل روابط عمومی ش��رکت مخابرات ایران در عین حال یاداور شد‪« :‬با اجرایی شدن‬ ‫تعرفه های جدید برای تماس هایی که ش��امل جابه جایی می شوند کاهش تعرفه داشته ایم‬ ‫و در عوض در تماس های ش��هری برای هر دقیقه ‪152‬ریال افزایش تعرفه داشته ایم و در‬ ‫مجموع اگر بخواهیم میانگین درامد را در نظر بگیریم متوجه می ش��ویم که احتماال تغییر‬ ‫چندانی در درامد همراه اول ایجاد نخواهد شد‪ ».‬وی در ادامه در پاسخ به اینکه پیش بینی‬ ‫می شود با اعمال تعرفه های جدید‪ ،‬هزینه های کاربران افزایش یا کاهش پیدا کند‪ ،‬توضیح‬ ‫داد‪« :‬کاربرانی که تماس های ش��هری و بین ش��هری انها حالت متع��ادل دارد از این پس‬ ‫تغییر چندانی در مبلغ قبض های خود مش��اهده نخواهند کرد‪ ،‬ام��ا انهایی که تماس های‬ ‫بین شهری بیش��تری داش��ته اند‪ ،‬احتماال از این پس با کاهش مبلغ قبض های خود مواجه‬ ‫می شوند و در عوض افرادی که تماس های برون ش��هری کمتری داشته اند ممکن است تا‬ ‫حدی با افزایش مبلغ قبض هایشان روبه رو شوند‪ ».‬زارعیان در عین حال یاداور شد‪« :‬پیش‬ ‫از این میانگین تعرفه همراه اول در بخش های شهری و غیرشهری بیش از ‪53‬تومان بوده‬ ‫است‪ ».‬اما مدیرکل روابط عمومی ش��رکت مخابرات ایران در بخش پایانی صحبت های‬ ‫خود در پاسخ به سوالی مبنی بر اظهارات رئیس ش��ورای رقابت مبنی بر غیرقانونی خواندن‬ ‫تغییر تعرفه ها اظهار کرد‪« :‬براساس قانون اصل ‪ 44‬تعرفه گذاری کاال و خدمات انحصاری‬ ‫از جمله تعرفه گذاری تلفن ثابت با ش��ورای رقابت اس��ت و ما نیز در این مس��اله تابع این‬ ‫شورا هستیم و هر دستور العملی که شورای رقابت ابالغ کند را اجرا خواهیم کرد‪ ».‬وی در‬ ‫پاسخ به س��وال دیگری که درباره وضعیت تعرفه های تلفن همراه مطرح شده بود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«در ارتباط ب��ا تلفن همراه نیز باتوجه ب��ه اینکه قانون تعیین تعرفه ها بر عهده کمیس��یون‬ ‫تنظیم مقررات که زیرمجموعه ای از وزارت ارتباطات اس��ت قرار دارد‪ ،‬ما در این زمینه نیز‬ ‫تابع قانون هس��تیم‪g».‬‬ ‫‪84‬‬ ‫مجمع عمومی ع��ادی س��االنه بانک مه��ر اقتصاد‬ ‫صورت های مالی منتهی به پایان سال ‪ 1391‬را تصویب کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪ ،‬مجمع عمومی‬ ‫عادی ساالنه این بانک در تاریخ ‪ 92/4/31‬با حضور اعضای‬ ‫هیات مدیره بنیاد تع��اون‪ ،‬دکتر نوش��ادی به عنوان رئیس‬ ‫مجمع‪ ،‬دکتر غالمحس��ن تقی نتاج‪ -‬مدیرعامل‪ -‬معاونین‪،‬‬ ‫حسابرس مستقل و بازرس قانونی به منظور استماع گزارش‬ ‫هیات مدیره و گزارش حسابرس و بازرس قانونی درخصوص‬ ‫تصویب صورت های مالی منتهی به ‪ 1391/12/30‬برگزار‬ ‫ش��د‪ .‬بنابر این گزارش‪ ،‬مجمع صاحبان سهام‪ ،‬صورت های‬ ‫مالی بانک را که ش��امل تراز نام��ه‪ ،‬صورت س��ود و زیان‪،‬‬ ‫ت گردش وجوه نقد برای‬ ‫صورت س��ود و زیان جامع و صور ‬ ‫سال مالی منتهی به ‪ 30‬اسفند ماه سال ‪ 91‬بود‪ ،‬تایید کرد و‬ ‫روزنامه های کثیراالنتشار جوان و دنیای اقتصاد را برای درج‬ ‫اگهی های مربوط به مجامع عمومی برگزید‪ .‬شایان ذکر است‬ ‫حسابرس مستقل و بازرس قانونی در اظهارنظر نهایی خود‪،‬‬ ‫برای ششمین سال پیاپی‪ ،‬عملکرد مالی بانک مهر اقتصاد‬ ‫و جریان های نقدی ان را برای س��ال مالی منتهی به تاریخ‬ ‫مزبور‪ ،‬مطابق با استانداردهای حسابداری مطلوب ارزیابی‬ ‫کرد‪ .‬ضمنا با عنایت به اینکه سودهای علی الحساب پرداختی‬ ‫به سپرده گذاران محترم طی سال مالی ‪ 1391‬بیش از سود‬ ‫قطعی محاسبه شده بود‪ ،‬بنابراین مازاد پرداختی قبلی به نفع‬ ‫سپرده گذاران محترم صلح ش��د‪ .‬الزم به ذکر است که مقرر‬ ‫شد در هر سال مالی‪ ،‬سود قطعی محاسبه و با سپرده گذاران‬ ‫محترم تسویه شود‪g.‬‬ ‫بیانیه بانک انصار برای روز خبرنگار‬ ‫خبر‪،‬پژواکحقیقتدراینه‬ ‫خرد و مایه فزونی جان در ازمون‬ ‫زندگی است‪ .‬در ایران اسالمی‬ ‫که تجلی وصلت ابدی دین و دنیا‬ ‫و سرزمین بازخوانی دفتر زندگی‬ ‫با واژه های وحی اس��ت‪ ،‬خبر به‬ ‫درستی معنا و به بیداری عینیت‬ ‫می بخش��د و سرچشمه هدایت‬ ‫به س��رمنزل مقصود و صیقلی‬ ‫برای زدودن زنگار از اینه دل می شود‪ .‬با چنین تعابیر راستینی‪ ،‬خبرنگاران منادی اگاهی و هوشیاری‬ ‫و وارثان انبیای الهی اند که رنگ حقیقت را با شجاعت و ایثارگری از دل رنگارنگ واقعیت بیرون‬ ‫می کشند و با قلم هنرمندانه خود ان را بر بوم «کاغذ اخبار» نقاشی می کنند‪ .‬اینان همچون صارمی ‬ ‫عزیز جاری کالم رستگاری در صفحه تاریخ اند که شیردالنه به کمین دشمن می روند و سربلند و‬ ‫اوازه خوان از غرور جهاد به دیدار معبود می شتابند‪ .‬روز خبرنگار روز گرامیداشت جانفشانی های این‬ ‫فرزندان غیور عرصه قلم و حقیقت نگاری در میدان مقابله حق و باطل است که با همت بلند و کارهای‬ ‫فاخر خویش سرزمین کهن ایران را به میدان جهاد برای عدالت و ایستادگی در برابر ستمکاران تبدیل‬ ‫کرده اند‪ .‬بانک انصار به عنوان پاسدار ارزش های معنوی‪ ،‬روز خبرنگار را با یاد رزمندگان شیردلی پاس‬ ‫می دارد که پاکنهادانه سنگفرش های ایستادگی را با خون خویش رنگین و انقالب اسالمی را در عصر‬ ‫تسلیم‪ ،‬بر تارک مقاومت نشانده اند‪ .‬مدیران و کارکنان این بانک با نهایت سرافرازی و افتخار در سال‬ ‫حماسه سیاسی و اقتصادی که شاهد حماسه بی نظیر وحدت‪ ،‬بیداری و وفاداری امت سلحشور به امام‬ ‫یدارند‬ ‫یم ‬ ‫فرزانه اش بوده است‪ ،‬روز خبرنگار و حماسه افرینی خبرنگاران رشید انقالب اسالمی را گرام ‬ ‫ کنند‪.‬‬ ‫و برای این عزیزان عرصه اگاهی و مقاومت‪ ،‬سرافرازی روزافزون و افتخار ابدی ارزو می ‪g‬‬ ‫ایران چک جدید ‪۵۰‬هزار تومانی در راه بازار‬ ‫دبیرکل بانک مرکزی از انتشار و ورود ایران چک های جدید ‪۵۰‬هزار تومانی با طراحی‪ ،‬قطع‬ ‫و فیچرهای امنیتی جدید تا سه ماه اینده به بازار خبرداد‪ .‬محمود احمدی از ورود ایران چک های‬ ‫جدید ‪۵۰‬هزار تومانی به بازار تا س��ه ماه اینده خبرداد و به مهر گف��ت‪« :‬ایران چک های جدید با‬ ‫طراحی‪ ،‬قطع و فیچرهای امنیتی جدید وارد بازار می شوند‪ ».‬دبیرکل بانک مرکزی با بیان اینکه‬ ‫ایران چک های جدید جایگزین ایران چک های فعلی خواهد ش��د‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬چک پول های‬ ‫‪۵۰‬هزار تومانی فعلی جمع اوری نمی شود‪ ،‬اما ایران چک های جدید به مرور جایگزین خواهد شد‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬جزئیات فیچرهای امنیتی و غیره در زمان انتشار و ورود ایران چک های جدید به بازار‬ ‫مانند سایر اسکناس ها و چک پول ها برای مردم تشریح می شود‪g ».‬‬