ماهنامه مثلث شماره 201

‫رادیکالیزه کردن‬ ‫میانه روی‬ ‫سرمقاله مثلث درباره‬ ‫پیام های حجاریان‬ ‫بازگشت ژنو پس از‬ ‫سکته ناقص‬ ‫برقراری دیپلماسی تلفن‬ ‫میان ایران و امریکا‬ ‫‪ 88 /1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫یک ‪30 /‬‬ ‫شمارهدویست و‬ ‫پنجم‪/‬شماره‬ ‫سالپنجم‪/‬‬ ‫خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سال‬ ‫نامه خبری‪،‬تحلیلی‪/‬‬ ‫هفته نامه‬ ‫هفته‬ ‫صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫اذر ‪/1392‬‬ ‫شهریور‬ ‫دویست ‪2 /‬‬ ‫مثلث بررسی می کند؛‬ ‫پشت پرده جنگ روانی حجاریان چیست؟‬ ‫شلیک سعید‬ ‫از مرفهان بی درد‬ ‫تا لشکر بیکاران‬ ‫چه کسانی و چرا به مسی حمله کردند؟‬ ‫ناطق نوری رئیس‪ ،‬عارف‬ ‫نایب رئیس‬ ‫گفت وگو با صادق زیباکالم‬ ‫به فیلسوف نیاز داریم‬ ‫نه فیلمساز!‬ ‫گفت وگوی مثلث با ابوالفضل جلیلی‬ ‫کودتای بوروکراتیک؟‬ ‫جدال میان عل ی ابادی و نامزدهای‬ ‫احتمالی ریاست کمیته مل ی المپیک‬ ‫مهر بی پایان‬ ‫اربعین‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫ایینه و کلمه‬ ‫شور و شعر و شعور‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫‪1‬‬ ‫دبیر گروه فرهنگ‬ ‫همه ما در فرهنگی بزرگ ش��ده ایم ک��ه بچه هایش‬ ‫از طفولیت‪ ،‬در انواع و اقس��ام مجل س ه��ای عزاداری محرم‬ ‫ش��رکت م ی کنند؛ خود من در کودکی و نوجوانی‪ ،‬سقا شدم‪،‬‬ ‫تعزیه خوان ش��دم‪ ،‬زیر کتل و چلچراغ رفتم‪ ،‬زنجیر و طبل و‬ ‫س��نج زدم‪ ،‬یا از کرج با اتوبوس و مین ی ب��وس خودمان را به‬ ‫مسجدالشهدا در اتوبان اهنگ که ان موقع هنوز اتوبان نشده‬ ‫بود‪ ،‬م ی رس��اندیم تا در مجلس حاج منصور ارضی ش��رکت‬ ‫کنیم‪ ،‬یا به هیات های محفل��ی در محله های قدیم ته ران‬ ‫م ی رس��اندیم که در زیرزمی ن هایی‪ ،‬ش��ب عاش��ورا تا صبح‬ ‫یک نفس سینه م ی زدند‪ .‬انچه اما پس از سال ها توجه مرا به‬ ‫خود جلب کرد‪ ،‬این بود که واقعا ایجاد تفکر درباره فلسفه قیام‬ ‫‪10‬‬ ‫عاشورا در برنامه ها و رسم و رسوم محرم و صفر چه سهمی‬ ‫دارند و اساسا چند درصد از مردم به چنین جنب ه هایی‪ ،‬ذره ای‬ ‫فکر م ی کنند‪ .‬از این منظر‪ ،‬چند درصد از همین مردم اگر در‬ ‫موقعیتی مشابه قرار گی رند‪ ،‬واقعا همان رفتاری را از خود بروز‬ ‫م ی دهند که سال ها و حتی در طول چند دهه از عمرشان‪ ،‬از‬ ‫ان دم زده اند؟‬ ‫وقتی از این منظ��ر به موضوع ن��گاه م ی کنیم‪ ،‬قطعا‬ ‫نقش دست اندرکاران و تصمیم گیرندگان حوزه های مذهبی‬ ‫در این زمینه بسیار تاثیرگذار اس��ت و به همین می زان‪ ،‬نوع‬ ‫رفتارهایی که بعضا به شکلی انحصارگرایانه یا محدودنگر‪،‬‬ ‫دایره معتقدان را بسیار تنگ م ی بیند‪ .‬با این مقدمه م ی خواهم‬ ‫بر این نکت��ه تاکید کنم که ی��ک ای رانی‪ ،‬به خ��ودی خود‪،‬‬ ‫به شکلی ژنتیک و پرورشی‪ ،‬نسبت به امام حسین(ع) و یاران‬ ‫و متعلقانش احس��اس دارد؛ حتی دوستی شاعر م ی گفت با‬ ‫یکی از دوستان مدعی کمونیس��تش که همیشه در زمینه‬ ‫اثبات وجود خدا بحث دارن��د‪ ،‬از مقابل یکی از مجل س های‬ ‫عزاداری امام حس��ین(ره) رد م ی ش��ده اند‪ ،‬دیده که دوستش‬ ‫بر اثر نوایی که پخش م ی شده‪ ،‬اش��ک در چشمانش جمع‬ ‫م ی شود‪ .‬م ی پرس��د فالنی چه ش��د‪ ،‬تو که خدا را هم قبول‬ ‫نداشتی‪ ،‬طرف پاس��خ م ی دهد‪ ،‬بله اما امام حسین(ره) چیز‬ ‫ی است‪ .‬در چنین جامع ه ای‪ ،‬خیل ی ها م ی توانند نسبت‬ ‫دیگر ‬ ‫به این خاندان و به این رویداد تاریخی احساس داشته باشند‬ ‫و قریحه بیانش را هم داشته باشند اما خیلی وقت ها از اب راز‬ ‫ان خودداری م ی کنند‪ .‬یکی از علت های این امر‪ ،‬ب ی ش��ک‬ ‫ژست های مصنوعی روشنفکری است اما یک علت دیگرش‬ ‫هم بعضا رفتارهایی است که عرصه را ب رای اب راز احساسات‬ ‫انان تنگ کرده است‪.‬‬ ‫با این وص��ف م ی توان گف��ت این وضعی��ت خیلی‬ ‫نامطلوب و فرات��ر از ان‪ ،‬جاهالنه اس��ت که گم��ان کنیم‬ ‫تنها کس��انی م ی توانند درباره مفهوم هایی چون عاش��ورا‬ ‫شعر بگویند که یا در اب راز عقیده های منطبق با ارزش های‬ ‫تعریف شده از جانب ما مصر باشند یا ظاهر و وجنات خاصی‬ ‫داشته باشند‪ .‬اتفاقا گاهی اثاری م ی خوانیم از شاع رانی که به‬ ‫این وجه ها شناخته شده نیستند اما تاثیر کارشان به مراتب از‬ ‫مشهوران این حوزه ها بیشتر است‪ .‬ب رای نمونه‪ ،‬به این شعر از‬ ‫حسین سخنیار اصفهانی (‪ ،)1269-1347‬معروف و متخلص‬ ‫به حسین مسرور‪ ،‬شاغل در وزارت فرهنگ دوران پهلوی و‬ ‫مس��لط به چند زبانی غربی توجه کنید؛ معتقدم که یکی از‬ ‫تاثیرگذارترین شعرهای احساسی را در حوزه شعر عاشورایی‬ ‫در قرن حاضر گفته‪ ،‬ان هم از زبان حسن مثنی‪ ،‬بازماند ه غائله ‬ ‫عاشورا‪ ،‬در شب یازدهم محرم در میدان جنگ کربال‪:‬‬ ‫نکوتر بتاب امشب‪ ،‬ای روی ماه‬ ‫که روشن کنی روی این بزمگاه‬ ‫اربعین‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫بسا شمع رخشنده ی تابناک‬ ‫ز باد حوادث فرومرده پاک‬ ‫حریفان به یکدیگر امیخته‬ ‫صراحی شکسته قدح ریخته‬ ‫به یک سوی‪ ،‬ساقی برفته ز دست‬ ‫به سوی دگر مطرب افتاده دست‬ ‫بتاب ای مه امشب که افالکیان‬ ‫ببینند جانبازی خاکیان‬ ‫مگر نوح بیند کز این موج خون‬ ‫چسان کشتی اورد باید برون‬ ‫ببیند خلیل خداوندگار‬ ‫ز قربانی خود شود شرمسار‬ ‫کند جامه موسا به تن چاک چاک‬ ‫عصا بشکند بر سر اب و خاک‬ ‫مسیحا اگر بیند این رستخیز‬ ‫صلیب و سلب را کند ریز ریز‬ ‫محمد سر از غرفه ارد برون‬ ‫ببیند جگر گوشه را غرق خون‬ ‫حال بس��یاری از ش��اع ران مع��روف به عاش��ورایی و‬ ‫ایین ی سرای ما س��ال ها ش��عر م ی گویند و خیلی از مداحان‬ ‫کربالیی ما زور م ی زنند تا احساس��ی را در مخاطب امروزی‬ ‫ب رانگی زانند اما یک درصد از توفیق حس��ین مس��رور را هم‬ ‫به دست نمی اورند‪.‬‬ ‫از نس��ل امثال عارف قزوینی‪ ،‬ایرج میرزا و نیما یوشیج‬ ‫که بگذریم‪ ،‬پس از نواوری هایی که اتفاقا فردی چون اقبال‬ ‫الهوری در این حوزه ایجاد کرد‪ ،‬خالقی ت هایی را در حوزه شعر‬ ‫مربوط به عاشورا شاهد بوده ایم که خیلی از انها‪ ،‬باز از جانب‬ ‫شاع رانی بروز کرده که به این حوزه منسوب نیستند‪ .‬درواقع‬ ‫انان بوده اند که گاه با توجه خود و انتشار شعری در این زمینه‪،‬‬ ‫کاری کرده اند که تالش بس��یاری از مذهب ی های ما به انجا‬ ‫نینجامیده است‪.‬‬ ‫علیرضا طبای��ی متولد ‪ 1324‬هم ک��ه اتفاقا در وزارت‬ ‫فرهنگ و هنر و روزنامه اطالعات قبل تا کمی پس از انقالب‬ ‫مشغول بوده‪ ،‬ش��عری دارد ب رای ابوالفضل العباس(ع) که به‬ ‫نظرم به اندازه کار صد ش��اعر عاشورایی و ایینی ما نواوری و‬ ‫به تبع‪ ،‬تاثیرگذاری در ان به چشم م ی خورد‪ .‬بدون هیچ حرف‬ ‫اضافه ای‪ ،‬ش��ما را به خواندن ان دعوت م ی کنم که دیگر در‬ ‫این صورت به حرف اضافه ای نیاز نیست‪:‬‬ ‫از ش��عل ه خش��م‪ ،‬اس��مان ها ش��عله ور ب��ود و‪ ،‬زمین‬ ‫م ی سوخت‬ ‫لب های خاک تشنه‪ ،‬زیر نیزه های اتشین‪ ،‬م ی سوخت‬ ‫یک سوی ایمان بود و عشق و رادمردی‪ ،‬در صفی ستوار‬ ‫ان سو‪ ،‬ولی‪ ،‬قلب دنائت از لهیب از و کین‪ ،‬م ی سوخت‬ ‫هنگامه مردی و‪ ،‬رویارویی بیداد بود و داد‬ ‫بی��م زوال روح دی��ن م ی رف��ت‪ ،‬کم کم‪ ،‬داش��ت دین‬ ‫م ی سوخت‬ ‫شور شهادت بود و رفتن‪ ،‬اتش و دل های دریایی‬ ‫در یورش تاراج توفانی‪ ،‬کز ان‪ ،‬باغ یقین م ی سوخت‬ ‫گاه وداع اخرین خورشید ‪ ،‬نبض اسمان م ی کوفت‬ ‫از این وداع واپسین‪ ،‬بال و پر روح االمین م ی سوخت‬ ‫عباس‪ ،‬مردی از تبار دانش و رادی‪ ... ،‬عل ی واری!‬ ‫یاداور مردی که از یادش‪ ،‬غرور کافرین م ی سوخت‬ ‫لب تشنه‪ ،‬ابی برگرفت و ریخت‪ ،‬چون در اب پیدا بود‬ ‫در خیمه ه��ا‪ ،‬لب های خش��ک غنچه های��ی نازنین‬ ‫م ی سوخت‬ ‫بیرون شد از ش��ط‪ ،‬تاخت س��وی خیمه‪ ،‬با مشکی پر‬ ‫از لبخند‬ ‫در پی��ش روی��ش‪ ،‬گرچ��ه‪ ،‬تی��غ روبه��ان در کمین‬ ‫م ی سوخت‬ ‫تیغازکمینبرجست‪،‬ماهیدرمحاقافتاد‪،‬دستیسوخت‬ ‫دس��تی که ب��ر ان بوس��ه ها م��ی زد امی رالمومنین‪،‬‬ ‫ م ی سوخت‬ ‫یکباره‪ ،‬سقف اسمان امد فرود و‪ ،‬نخل ها دیدند‬ ‫از زخم گرگان‪ ،‬مش��ک از هم م ی درید و‪ ،‬اس��ب و زین‬ ‫م ی سوخت‬ ‫با نعر ه عباس‪ ،‬فریاد حسین امیخت با امواج‬ ‫موج «ب رادر جان» طنین افکن��د و‪ ،‬خواهر زان طنین‬ ‫م ی سوخت‬ ‫عباس پرپر م ی شد و ازادگی بر خاک م ی غلتید‬ ‫همچون علی‪ ،‬زه را‪ ،‬کنار زینب و ام البنین‪ ،‬م ی سوخت‬ ‫یک کهکش��ان منظومه‪ ،‬گویی از مدار خود‪ ،‬به خاک‬ ‫افتاد‬ ‫یا خرمنی گل از فرود تندری مرگ افرین م ی سوخت‬ ‫ت گر نم ی امد به جنبش‪ ،‬اسمان م ی دید‬ ‫امواج رحم ‬ ‫تا صبح رستاخی ز‪ ،‬ازین بی داد‪ ،‬فردوس ب رین م ی سوخت‪g‬‬ ‫‪11‬‬ ‫اربعین‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫ایستادن در برابر خویش‪...‬‬ ‫‪2‬‬ ‫وقتی معاویه بن اب ی سفیان‪ ،‬در رجب سال ‪ 60‬هجری‬ ‫مرد‪ ،‬حس��ین بن علی (ع) ک��ه در مدینه بود‪ ،‬ب��ر بیعت با‬ ‫یزید ـ خلیفه منصوب اوـ راضی نش��د و ب��ه مکه رفت‪ .‬در‬ ‫مکه‪ ،‬حسین(ع) به واس��طه اخبار و هم دعوت اهل کوفه‪،‬‬ ‫دریافت که کوفیان به سبب نارضای ی ها از خالفت یزید‪ ،‬او‬ ‫را خلیفه و امام خویش م ی ش��مرند و خواست تا پشتگرمی‬ ‫ انها را‪ ،‬پشتوانه مبارزه خود با غصب خالفت حقه هاشمیان‬ ‫کند‪ .‬پس از حجاز راه ع راق پیش گرفت به قصد پیوس��تن‬ ‫به کوفیان معارض خلیفه و پی��ش از خود‪ ،‬تنی از اقوامش‬ ‫(پسرعمش مسلم بن عقیل) را ب رای تمهید مقدمات قیام به‬ ‫ع راق راهی ساخت‪ .‬کار و بار دعوت مخفیانه مسلم‪ ،‬با انکه‬ ‫سفرش به ع راق از دشواری هایی خالی نبود و حتی یک بار‬ ‫اهنگ انصراف و بازگشت کرده بود‪ ،‬در کوفه رونق نشان داد‬ ‫و دوازده هزار و به قولی هج��ده هزار کوفی‪ ،‬با او بر خالفت‬ ‫حس��ین(ع) و خروج بر یزی��د بیعت کردن��د‪ .‬در این هنگام‪،‬‬ ‫«نعمان پسر بشیر» حاکم کوفه بود و گویا داعی حسین(ع)‬ ‫را هم اندرزی داده بود به عدم تفرقه افکنی‪ ،‬البته ب ی اعمال‬ ‫ خشونت! خبر بیعت کوفیان با مسلم‪ ،‬اما ـ خواه ناخواه ـ به‬ ‫سبب سعایت بدخواهان نعمان‪ ،‬به یزید رسید‪ .‬او فورا نعمان‬ ‫را معزول ساخت و به توصیه غالمش «سرجون» که مشاور‬ ‫پدرش معاویه نیز بود‪« ،‬عبیداهلل» پسر «زیاد بن ابیه» را که‬ ‫در بصره بود‪ ،‬نامه حکمرانی کوف��ه داد‪ .‬عبیداهلل بالدرنگ‬ ‫در طلب مس��لم به کوفه درامد و ناچار‪ ،‬مس��لم به نیابت از‬ ‫حس��ین(ع) و به پش��تگرمی بیعت کنندگان خروج کرد؛ اما‬ ‫از بیعت کنندگان‪ ،‬جز در لحظه ه��ای اولیه‪ ،‬حمایتی ندید و‬ ‫‪12‬‬ ‫روایت محمدرضا تقی دخت از حکایت ُحر‬ ‫عبیداهلل او را یافته و از بابت عبرت کوفیان‪ ،‬به سختی و به‬ ‫شکلی فجیع کشت‪.‬‬ ‫حس��ین(ع) که به اهنگ ع��راق از مکه بی��رون امده‬ ‫ بود‪ ،‬هم در ع راق ـ در جایی به نام قطقطانه ـ از احوال پسر‬ ‫عمویش مسلم خبر یافت و پیمان شکنی کوفیان در اینکه‬ ‫امیر منصوب یزید را به عنوان حاکم خود پذیرفته اند و البد بر‬ ‫بیعت یزید هم گردن نهاده اند‪ .‬بسیاری کسان حسین(ع) را‬ ‫در راه‪ ،‬به بازگشت فرا خواندند و غدر کوفیان را به او ـ که خود‬ ‫را عرصه خیانت انها خواهد کردـ یاداور شدند‪ .‬اما حسین(ع)‬ ‫از راه پا پ��س نگرفت و اندرز انان را به لط��ف و تقدیر الهی‬ ‫واگذارد‪ .‬از جمله به «فرزدق» شاعر که در راه او را گفته بود‪:‬‬ ‫«دل های کوفیان با توست و شمشیرهایشان با بن ی امیه»‪،‬‬ ‫تقدیر را که از سوی خدا درخواهد رسید‪ ،‬پاسخ کرده بود‪.‬‬ ‫عبیداهلل که از ماجرای امدن حسین(ع) به ع راق اگاه‬ ‫بود‪ ،‬ساالر نگهبانان خویش‪« ،‬حصی ن بن نمیر تمیمی» را‬ ‫فرمان مراقبت از ع راق داده بود تا در قادس��یه جای گیرد و‬ ‫از «قطقطانه» ت��ا «خفان»‪ ،‬همه جا بر راه ه��ا دیده بان نهد‬ ‫به جستجوی حس��ین(ع)‪ .‬حسین(ع) که ش��ب را در جایی‬ ‫«شراف» نام ماوا داشت‪ ،‬س��حرگاهان به راه افتاد و از انکه‬ ‫غالمانش سیاهه لشکری از سواران و س��رنیزه ها را دیدند‪،‬‬ ‫تغییر مس��یر داد تا جایی به نام «ذی حسم» را که پناهگاه‬ ‫م ی دانس��ت‪ ،‬زودتر دریابد و ب رای رویاروی��ی احتمالی اماده‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫در گرمای نیم��روز ع راق‪ ،‬در «ذی حس��م»‪ ،‬یک هزار‬ ‫سوار عمامه نهاده شمشیر بس��ته‪ ،‬که دسته ای از مراقبان‬ ‫راه های ع راق و به جستجوی حسین(ع) بودند‪ ،‬به سرکردگی‬ ‫«حر بن یزید تمیمی ریاحی»‪ ،‬بر بُنه حسین(ع) وارد شدند و‬ ‫حسین(ع) که تشنگی انها را دید‪ ،‬فرمود تا انها را و اسبانشان‬ ‫را سی راب سازند‪.‬‬ ‫تا گاه نماز‪ ،‬سواران در س��ایه اسبان خویش ارمیدند و‬ ‫چون وقت نماز رسید‪ ،‬جملگی با حس��ین(ع) نماز گزاردند‪.‬‬ ‫در بی ن الصالتی��ن و ه��م پس از نم��از‪ ،‬حس��ین(ع) انها را‬ ‫خطاب کرد که «من به دعوت شما امدم و نامه های شما و‬ ‫پیام هایتان» و وقتی ب ی اطالع��ی جماعت را دید که «ما از‬ ‫این نامه ها ب ی خبریم»‪« ،‬عتبه بن س��معان» را گفت تا دو‬ ‫خورجین نامه را اورد و در پیش پای حر و اکابر سپاه ریخت‬ ‫که دعوت اهل کوفه بود و ع راق‪ .‬حر گفت‪« :‬ما این نامه ها را‬ ‫نفرستاده ایم و از نیت ارسال کنندگان هم ب ی خبریم‪ ،‬اما انچه‬ ‫وظیفه داریم ان است که تو را و اهلت را نزد عبیداهلل ببریم»‪،‬‬ ‫اما حسین(ع) حرف او را بجد نگرفت و خواست تا بار بسته و‬ ‫بازگردد که حر راه را بر او گرفت‪ .‬حسین(ع) از اندوهی که در‬ ‫دل داشت او را گفت‪« :‬از ما چه م ی خواهی‪ ،‬مادرت به عزایت‬ ‫بنش��یند!» و حر با یاداوری احترام به مادر او و قید تکریم و‬ ‫حرمت به فاطمه(س)‪ ،‬معذوری و مجبوری خویش را بازگفت‬ ‫در بردن او نزد عبیداهلل‪ .‬س��رانجام از پس مشاجره مانندی‪،‬‬ ‫مقرر شد حر از عبیداهلل کسب تکلیف کند و تا وقت پاسخ‪،‬‬ ‫حس��ین(ع) راه میانه ای برگزیند نه به س��مت کوفه و نه به‬ ‫اهنگ بازگشت به حجاز‪ .‬چنین ش��د که از مسیر «عذیب‬ ‫هجانات» که اط راف برکه ای بود با نام «عی ن السید» و نیز از‬ ‫سمت «قادسیه» م ی رفتند تا پیک عبیداهلل در رسید با این‬ ‫حربن یزی��د‪ ،‬تا امروز‪ ،‬همه چیز بوده اس��ت جز این س��وال‪.‬‬ ‫همواره س��واالتی کمرنگ در این نقل ها طرح ش��ده و رخ‬ ‫نموده اس��ت‪ ،‬اما شکل و ش��یوه پاس��خ به ان‪ ،‬هیچ گاه از‬ ‫دست کردن در انبانی از مکنونات و بیرون اوردن چند عبارت‬ ‫و روایت کهنه و پاس��خگوی ی های برق اس��ا به سوال های‬ ‫تکراری مطرح‪ ،‬فراتر نرفته و گویی ذهن راویان‪ ،‬یا از کاوش‬ ‫بیش��تر در خود این س��وال ها پرهیز داش��ته یا در بضاعت‬ ‫نا ُپ رسای خود‪ ،‬اساسا رنج پرس��ش را درک نکرده و ضرورت‬ ‫ان را درنیافته است‪ .‬بدین س��ان‪ ،‬تصویر فرتوت‪ ،‬رنگ و رو‬ ‫رفته و ب ی ان��دازه نخ نمایی از تاریخ‪ ،‬با جور اس��تادانه و مهر‬ ‫پدرانه راویان و محققان‪ ،‬سینه به سینه به روزگار ما رسیده‬ ‫است که منعکس کننده کلیتی است از داستان دو‪ ،‬سه روز‬ ‫از حیات یکی از س��رداران عبیداهلل بن زیاد‪ ،‬که در راه گیری‬ ‫بر حسین بن علی(ع) در واقعه س��ال ‪ 61‬هجری به اشتباه‬ ‫خویش پی م ی برد‪ ،‬به حس��ین(ع) م ی گرود و به همراهی و‬ ‫مدافعه او م ی ستیزد و پیکار م ی کند و سرانجام نیز‪ ،‬جان در‬ ‫این کار م ی نهد‪.‬‬ ‫شاید اگر به خویش باز گردیم‪ ،‬از اینکه روایتی این سان‬ ‫سرراست‪ ،‬موروثی‪ ،‬سال ها ما را از رنج اندیشیدن در این ماجرا‬ ‫مستغنی ساخته‪ ،‬دچار حیرت شویم! ایا داستان حر بن یزید‪،‬‬ ‫همین است و همین بوده است؟‬ ‫انها که در کار و بار تاریخ نویس��ی و تاریخ دانی دستی‬ ‫دارند‪ ،‬م ی دانند تاریخ نگاری های قرون اولیه‪ ،‬از وقایع اسالم‬ ‫و رویدادهای اس�لامی‪ ،‬صادقانه ترین روایت ها از این تاریخ‬ ‫پر فراز و فرود اس��ت؛ از انکه در ان روزگاران‪ ،‬مورخ هرچه را‬ ‫روی داده‪ ،‬م ی دیده یا م ی شنیده‪ ،‬فارغ از سود و زیان اسالم‪،‬‬ ‫به تحریر در م ی اورده و ثبت م ی کرده است‪ .‬از جانب دیگر‪،‬‬ ‫در این روایت ه��ا‪ ،‬چون زمان نگارش وقای��ع‪ ،‬از زمان وقوع‬ ‫انها‪ ،‬پر دور نبوده اس��ت‪ ،‬چندان حاش��یه و شاخ و برگی به‬ ‫وقایع داده نم ی ش��ده و هر ش��خصی یا ه��ر واقع ه ای‪ ،‬به‬ ‫فراخور روزگارش‪ ،‬به صورت س��اده و ب ی پی رای��ه‪ ،‬اما دور از‬ ‫قهرمان س��ازی‪ ،‬الگوپروری و حاشی ه نویسی‪ ،‬که محصول ‬ ‫گذر تاریخ است‪ ،‬به جامه روایت اراسته م ی شده است‪.‬‬ ‫ش��اید بپنداریم ک��ه اگر از خ�لال س��طور ان گونه‬ ‫روایت ها‪ ،‬به داستان حر بن یزید نگاهی بیندازیم‪ ،‬دیگر این‬ ‫داس��تان و قهرمانش‪ ،‬به واقع قهرمانی فرازمینی و انسانی‬ ‫فرامعمول نخواهد بود که از س��بب معجزه ای‪ ،‬یک شبه از‬ ‫حضیض گمراهی به اوج جاللت و معنویت برس��د؛ اما باز‬ ‫اربعین‬ ‫غفلت رنج اور تاریخی در ماجرای حر‬ ‫داستان «حربن یزید ریاحی» داستان مردی است که‬ ‫جهل زمانه زاد و دشمنی نادانسته اش با حسی ن بن علی(ع)‬ ‫را‪ ،‬در پی نهیبی به خویش و در س��فری از تردید به گمان و‬ ‫از گمان به یقین وا م ی نهد و به سرشت و سرنوشت اصیل‬ ‫خویش باز م ی گردد‪.‬‬ ‫اصل ای��ن داس��تان‪ ،‬را بارها و ب��ه تک��رار‪ ،‬در خالل‬ ‫روایت ه��ای مختل��ف و بیش��مار ش��نیده ایم‪ ،‬از نقل های‬ ‫یکدست مش��ابه تاریخی و قهرمان پردازی های کتاب های‬ ‫مقت��ل گرفته تا داس��تان ها‪ ،‬ش��عرها و قصه های��ی که بر‬ ‫زمینه ای از تاریخ‪ ،‬بر ساخته ش��ده اند‪ ،‬بالیده اند و به روزگار‬ ‫ما رس��یده اند‪ .‬بضاعت این نقل ها در ن��واوری‪ ،‬عمق کاوی‬ ‫و طرح پرسش در این داستان ش��گرف‪ ،‬یا گویی به واسطه‬ ‫تکراری بودن روایات تاریخی‪ ،‬ان چنان زیاد نبوده که روایتی‬ ‫متفاوت‪ ،‬مرجح و شهره از ان را در خاطره ها باقی بگذارد و یا‬ ‫گویی مانند انچه در مقاتل و مجالس روضه خوانی‪ ،‬از قدیم‬ ‫نوشته یا گفته ش��ده‪ ،‬چندان اهمیتی ب رای ذکر نیافته و در‬ ‫کنار داستان وقعه عاش��ورا‪ ،‬چون حاشی ه ای تکراری‪ ،‬خود را‬ ‫تا امروز کشانده است‪.‬‬ ‫واقع ان اس��ت که ارباب تاریخ و مقتل‪ ،‬از ان روی که‬ ‫بیشتر ناقلند و راوی‪ ،‬تا مفس��ران تحلیلگر‪ ،‬اهمیت واقعه‬ ‫درگذشتن مردی از خود و ایس��تادن در ب رابر خود را‪ ،‬گویی‬ ‫به اندازه الزم‪ ،‬شایسته بس��ط در نیافته اند‪ .‬داستان سفر از‬ ‫خویش��تن این مرد ریاحی‪ ،‬به گمان من‪ ،‬ان اندازه ش��گرف‬ ‫است که باید ب رای ان در کنار واقعه عاشورا‪ ،‬کتاب ها نوشت و‬ ‫نوشته ها کتاب کرد‪ .‬داستانی پرشور و پرجذبه‪ ،‬که بر بستری‬ ‫از تردید و عشق زاده م ی شود‪ ،‬در حی رانی رنگ م ی گیرد و در‬ ‫گ و بار م ی یابد؛ داستان ازاده بودن و به ازادگی نامدار‬ ‫یقین بر ‬ ‫و نامور شدن؛ داستان ایستادن در ب رابر خویشتن خویش و‬ ‫سفر از ان‪ .‬اما چه کسی م ی تواند از خویش بگذرد و در ب رابر‬ ‫خویش بایستد؟‬ ‫عصاره و گرده تمامی روایت های منقول از داس��تان‬ ‫سال ها پیش از ماجرای‬ ‫کربال‪ ،‬حر را توصیه ای‬ ‫شده بود به اینکه اگر در‬ ‫جایی عرصه تردید بین‬ ‫حق و باطل شد‪ ،‬ان سوی‬ ‫را برگزیند که به او وعده‬ ‫مال و دنیا نمی دهد‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫پیام که حر‪ ،‬کار را بر حسین(ع) سخت بگیرد و او را در جایی‬ ‫خشک و ب ی اب و نبات مقیم دارد؛ از انکه در «درب الحاج»‬ ‫ع راقیان‪ ،‬بیش از بیست برکه بود که مق ر های اصلی استق رار‬ ‫کاروانیان بود و اس��تراحت انها در راه؛ و عبیداهلل‪ ،‬دانس��ته‪،‬‬ ‫خواسته بود رنج تش��نگی و دوری از این استراحت گاه ها را‬ ‫هم بر محنت حسین(ع) از پیمان شکنی ع راقیان بیفزاید‪.‬‬ ‫حر باز هم عذر مجب��وری اورد و این چنین ش��د که‬ ‫حسین(ع) از چند منزل گذش��ته‪ ،‬در کربال فرود امد‪« .‬عمر‬ ‫پسر سعد اب ی وقاص» نیز که به حکمرانی ری م ی رفت‪ ،‬به‬ ‫امر عبیداهلل‪ ،‬با لشکری چهارهزار نفره به حر پیوست؛ از انکه‬ ‫عبی د اهلل گفته بود او ابتدا کار حسین(ع) را تمام کند و سپس‬ ‫به ری برود و پس از او نیز‪ ،‬لش��کری گران تر به س��رکردگی‬ ‫«شمر بن ذی الجوشن»‪.‬‬ ‫حس��ین(ع) پیش از تالقی فریقین‪ ،‬یک بار خواست‬ ‫تا برگردد و به حجاز پس برود‪ ،‬اما پس��ر سعد‪ ،‬بر این شرط‪،‬‬ ‫جز با پذیرفتن بیعت یزید از جانب حس��ین(ع) یا رفتن نزد‬ ‫عبیداهلل‪ ،‬راضی نشد و چون حس��ین(ع) بر پذیرفتن بیعت‬ ‫با خلیفه نامش��روع‪ ،‬مقاومت کرد و راه اصلی بسته شد‪ ،‬به‬ ‫ناگزیر در اس��تانه کارزار قرار گرفت‪ .‬حر‪ ،‬که از یک سو‪ ،‬عدم‬ ‫تمایل حسین(ع) به خونریزی را دیده بود و از سویی‪ ،‬پیشنهاد‬ ‫بازگشت او به مدینه یا ثغری از حدود ع راق یا حجاز را‪ ،‬با پسر‬ ‫سعد محاجه ای کرد در این باب که او را فرو بگذارد و اکنون‬ ‫که نواده پیغمبر پیش��نهاداتی دارد بر عدم خونریزی‪ ،‬یکی‬ ‫از انها را بپذی��رد‪ .‬اما عمر‪ ،‬قول ح��ر را نپذیرفت و گفت که‬ ‫با حس��ین(ع) اگر بیعت یزید را نپذیرد‪ ،‬ستیزی خواهد کرد‬ ‫که اسان ترین رویدادش‪ ،‬افتادن سرها از تن ها و رنده شدن‬ ‫دست ها خواهد بود‪.‬‬ ‫بدین سان‪ ،‬حر که دریافت در این معرکه حق با سوی‬ ‫مقابل اس��ت‪ ،‬صبحگاه روز دهم محرم س��ال ‪ 61‬هـ‪.‬ق به‬ ‫بهانه انکه اس��ب خویش را اب دهد‪ ،‬از سپاه اموی جدا شد‬ ‫و به عذر و توبه نزد حس��ین(ع) امد و چندان که این خبر در‬ ‫اردوی امویان کارسازی منفی داشت‪ ،‬حسین(ع) او را لطف ها‬ ‫کرد و پذیرفت و «ازاده»اش خواند‪ ،‬انسان که مادرش او را‬ ‫نامیده بود‪.‬‬ ‫س��رانجام نیز‪ ،‬در کارزاری که در گرفت‪ ،‬حسین(ع) و‬ ‫کس��ان و یاران اش‪ ،‬پایمردی تمام در دفاع از اعتقاد خویش‬ ‫کردند و ش��هید ش��دند و از این جمل��ه ش��هدا (و به نقلی‬ ‫نخستی ن شان) حر بود‪.‬‬ ‫ننگ این کش��تار‪ ،‬چنان بود که یزید حتی تالش کرد‬ ‫تا این ماجرا را به لطایفی از خود وا نهد و ان مایه خش��ونت‬ ‫را که در دفع قیام نواده پیامبر رفته بود‪ ،‬به کس��ان دیگر از‬ ‫اکابر سپاهش منتسب کند‪ ،‬اما ـ خواه ناخواه ـ نتوانست‪ ،‬از‬ ‫انکه در دش��منی و عداوت با ال علی(ع)‪ ،‬خاصه حسین(ع)‬ ‫که ب رای بیعت با خود از او موافقت نیافته بود‪ ،‬س��ختگیری‬ ‫تمام کرده بود‪ .‬کارنامه یزید‪ ،‬البته ننگ های برجسته و نقاط‬ ‫شوم و نفرت انگیز دیگری هم داشت‪ .‬او که بی هیچ مبنایی‪،‬‬ ‫خالفت را از پدر غاصب خود‪ ،‬معاویه‪ ،‬ب��ه ارث برده بود‪ ،‬در‬ ‫طول سه سال و نیم خالفتش‪ ،‬کاری ب ر خالف سنت و ایین‬ ‫نماند که نکرد؛ تا انجا که در دوران او‪ ،‬شراب خواری در بازار‬ ‫و کوی‪ ،‬برمال شد و مالهی و مناهی‪ ،‬چندان گسترش یافت‬ ‫که نه گویا‪ ،‬این خالفت کمتر از ‪ 50‬سال پیش از این‪ ،‬مسند‬ ‫پیغمبری بوده اس��ت که عرب را از جاهلیت کور به در اورده‬ ‫بود و این همه را مذموم داش��ته و ب��ا ان مبارزه ها کرده بود‪.‬‬ ‫این کارنامه تاریک‪ ،‬یزید را بر ان م ی داش��ت تا مخالفان و‬ ‫مدعیان خویش را به هر روی از میان بردارد‪ .‬به همین سبب‪،‬‬ ‫در دشمنی کور خود با مخالفان‪ ،‬چنان پیش رفت که دوره‬ ‫خالفتش‪ ،‬هر سال با یک ننگ ابدی گره خورد؛ یک سال به‬ ‫دست پسر زیاد‪ ،‬حسین(ع) را کشت و قیام حق خواهانه اش را‬ ‫در خون کشید‪ ،‬یک سال به دست «مسلم بن عقبه»‪ ،‬مدینه‬ ‫را ‪ -‬که اهلش بر خلیفه ش��وریده و والی او را از شهر بیرون‬ ‫رانده بودند ‪ -‬چن��ان عرصه قتل و تج��اوز و غارت کرد که‬ ‫هفتصد تن قاری قران و هشتاد تن از صحابه پیامبر‪ ،‬جزئی‬ ‫از کش��تگان ان بودند‪ ،‬با تجاوزها و رسوای ی ها که بر زنان و‬ ‫کودکان و مال و معیشت مردم رفت و یک سال هم‪ ،‬در دفع‬ ‫«عبداهلل بن زبیر»‪ ،‬نواده ابوبکر که او نیز بر خلیفه ش��وریده‬ ‫بود و در مکه مقیم بود‪ ،‬به دست «حصین بن نمیر» مکه و‬ ‫حتی کعبه را که عبداهلل و یارانش در ان پناه جسته بودند‪،‬‬ ‫به سنگ و اتش منجنی ق ها بس��ت‪ ،‬چندان که پرده کعبه‬ ‫سوخت و به نقلی حجراالسود‪ ،‬چهار تکه شد‪.‬‬ ‫در کارنامه سه س��ال و نیمه خالفت یزید‪ ،‬از تعدی و‬ ‫حرمت شکنی حدود اسالم‪ ،‬همه چیز به نحو کمال یافتنی‬ ‫بود؛ از م ی گس��اری و موس��یقی و ترک طاعت‪ ،‬تا شکار و‬ ‫بوزینه ب��ازی و مانند ان‪ ،‬که ای��ن اخری را از ب��اب تفریح و‬ ‫به نقلی «عش��ق به چهارپایان» م ی کرد و ه��م از این رو‪،‬‬ ‫بوزینه اش را که «ابوقی��س» نام نهاده بود‪ ،‬گاه بر مس��ند‬ ‫خالفت خود م ی نش��اند و گاه دیب��ای حریر پوش��انده‪ ،‬بر‬ ‫گورخری اراسته به زین و ستام زرین و سیمین‪ ،‬سوار م ی کرد‬ ‫و در مسابقات اسب دوانی شرکت م ی داد‪.‬‬ ‫این گونه بود که قیام حس��ین(ع) را کس��ی در خون‬ ‫کشید‪ ،‬که جدش (اباسفیان)‪ ،‬جز چند سال اخر‪ ،‬در تمام عمر‬ ‫خود‪ ،‬با پیامبر و دعوت او سرسختانه ستیز کرده بود و پدرش‬ ‫(معاویه) به حیله داهی��ان زرخرید‪ ،‬خالف��ت را از عل ی (ع)ـ‬ ‫وصی بحق پیامبرـ ربوده بود و اینک نوادگان همین خاندان‬ ‫پرمساله‪ ،‬بر مسند خالفت پیامبر‪ ،‬خون حسین(ع) را ریخته‬ ‫و اهل بیتش را عرص��ه جور و تعدی ک��رده بودند و حرمت‬ ‫همه حدودی را که او نهاده بود‪ ،‬به سادگی شکسته بودند و‬ ‫م ی شکستند و این‪ ،‬تازه شصت سال بعد از بعثت پیامبر بود‪،‬‬ ‫کمی پس از اغاز حکومت عربی‪...‬‬ ‫‪13‬‬ ‫هم چنین نیس��ت! و ان روایت های نزدیک به واقعه و دور‬ ‫از حاشی ه پردازی نیز‪ ،‬چهره ای متفاوت را از این مرد ریاحی‪،‬‬ ‫تصویر و ترسیم نکرده اند!‬ ‫پس بی راه نخواهد بود اگر بگوییم انچه ما را در طول‬ ‫این تاریخ پر افت و خیز‪ ،‬همواره دلمشغول داشته‪ ،‬این غفلت‬ ‫و فراموش��ی تاریخی بوده اس��ت که از یاد برده ایم در وقعه‬ ‫عاشورا و هم در پی ش زمینه ان‪ ،‬در داستان حر بن یزید‪ ،‬حر‪،‬‬ ‫اساسا جزو ادم های سیاه معرکه بوده است‪ ،‬با پیشین ه خدمتی‬ ‫در دستگاه بن ی امیه که او را به سرداری و ساالری یک کارزار‬ ‫مهم و سرنوشت ساز رسانیده است‪ .‬از این روی‪ ،‬داستان این‬ ‫مرد‪ ،‬که گویا از اعی��ان کوفه بوده و اج��دادش هم در عداد‬ ‫منصوبان بن ی امیه‪ ،‬باید با س��واالت مهم تر و اساس ی تر از‬ ‫انچه درباره شخصی ت های سپید ماجرا م ی پرسیم‪ ،‬کاوش‬ ‫شود و چش��م واقع بی ن تری باید ماجرای این ایستادگی در‬ ‫ب رابر خویش را بنگرد و روایت کند‪.‬‬ ‫انچه به گمان من در داس��تان س��فر این مرد‪ ،‬جای‬ ‫خالی این واقع نگ��ری را پر کرده اس��ت‪ ،‬چش��م دوختن و‬ ‫چشم برنداش��تن از «س��رانجام» داستان اس��ت و سمت و‬ ‫سو دادن به ان و سرسری گذش��تن از پیشینه روایت‪ ،‬ب رای‬ ‫رس��یدن به «س��رانجام» ان؛ حال انکه‪ ،‬نفس این روایت‬ ‫با افت و خیزهایش‪ ،‬ب��ه گمانم اموزاننده ت��ر از خاتمت ان‬ ‫اس��ت و البته هش��یارکننده تر‪ .‬روایتی کمی متفاوت تر را با‬ ‫هم بخوانیم‪.‬‬ ‫عشق من و ارباب ندارد پایانی‬ ‫روایتی دیگر گونه از ماجرای حر‬ ‫اربعین‬ ‫حر‪ ،‬پسر «یزید بن ناجیه بن قعنب» بود و نسبش از‬ ‫این طریق به «عتاب بن هرم ی بن ریاح بن یربوع بن حنظله‬ ‫بن مالک بن زید بن مناه» م ی رس��ید که او پسر «تمیم»‬ ‫تمیمی یربوعی بود‪ .‬از این رو‪ ،‬هم «ریاحی» خوانده م ی شد‬ ‫و هم «یربوعی»‪ .‬جد دومش (قعنب بن عتاب)‪ ،‬از فارس��ان‬ ‫مش��هور بود و داس��تان «یوم المروت» در مورد او مشهور‬ ‫اس��ت‪ .‬از دیگر مش��اهیر خاندان او‪ ،‬پس��ر عمش «زید بن‬ ‫عمر بن قیس بن عتاب» ش��اعر مش��هور بود که بیشتر با‬ ‫لقب «اخوص» شهره است‪ .‬جمله خویشان و اجداد حر نیز‪،‬‬ ‫ظاه را بر این سنخ شجاعت ها و فضیلت ها ناموری داشتند‬ ‫(انساب االشراف)‪ .‬پدرش‪ ،‬یزید و جدش ناجیه‪ ،‬از اعیان ع راق‬ ‫بودند و هم در ماجرای بیعت س��تاندن معاویه ب رای یزید در‬ ‫س��ال های اخر عمرش‪ ،‬پدر حر که از اعیان و سران بود‪ ،‬او‬ ‫را هم به بیعت ب��ا خلیفه اینده خواند ک��ه ظاه را حر در ان‬ ‫کراهتی م ی داشت و بدین سبب پدرش او را گفته بود که اگر‬ ‫چنین نکند‪ ،‬خاندان و موقعیت خاندان را عرصه خطر خواهد‬ ‫کرد‪ .‬این حر‪ ،‬در حد دانسته های مشهور تاریخی‪ ،‬خود نیز از‬ ‫اعیان کوفه بوده است و در مشغله سپاه ی گری؛ از انکه هم‬ ‫فرماندهی لشکر تمیم و همدان را بر عهده داشت و هم در‬ ‫وقعه عاشورا‪ ،‬عالوه بر فرماندهی قراوالن سپاه‪ ،‬از سرداران‬ ‫اصلی س��پاه یزید (پیش از ش��روع جنگ) بود‪ .‬استاد او‪ ،‬که‬ ‫قران و ظاه را برخی علوم ادبی را به او اموخت‪« ،‬ابوعمران‬ ‫یحص بى»‪ ،‬امام الق رای ش��ام و از قراء‬ ‫عبداهلل عامر بن یزید ُ‬ ‫س��بعه صاحب قرائت اس��ت که گویا ب ر تربیت او هم‪ ،‬اثر‬ ‫زیادی داشته اس��ت‪ .‬از ان جمله مشهور اس��ت که سال ها‬ ‫پیش از ماجرای کربال‪ ،‬حر را توصی��ه ای کرده بود به اینکه‬ ‫اگر در جایی عرصه تردید بین حق و باطل ش��د‪ ،‬ان سوی‬ ‫را برگزیند که به او وعده مال و دنیا نم ی دهد‪ ،‬از انکه طرف‬ ‫برحق‪ ،‬چون حق با اوست‪ ،‬نم ی خواهد ان را به دنیا و انچه‬ ‫ در ان اس��ت بیاالید‪ .‬جز این دیگر‪ ،‬ماجرای پاسخ ندادن حر‬ ‫به نفرین امام حسین(ع) و احترام به دختر پیامبر(ص)‪ ،‬که در‬ ‫حد یک سپاهی نامدار بن ی امیه بعید است و خالی از لطایفی‬ ‫نیست‪ ،‬نیز م ی ش��ود که محل توجه قرار گیرد و شاید‪ ،‬هم‬ ‫به سبب همین سنخ روایت هاست که «ابوعلی بلعمی» در‬ ‫تاریخ نامه مشهور خود‪ ،‬در باب او م ی گوید‪« :‬و او از شیعت‬ ‫علی(ع) بود و کس نم ی دانست»‪g ...‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪14‬‬ ‫گفت وگو با وحید یوسفی مداح جوان اهل بیت‬ ‫‪3‬‬ ‫وحید یوسفی از مداحان جوان کش�ور اس�ت که این روزها در کنار مداحانی همچون عبدالرضا هاللی و روح اهلل‬ ‫بهمنی به مدیح ه سرایی برای اهل بیت(ع) م ی پردازد‪ .‬او در گفت وگویی با هفته نامه مثلث چگونگی ورود خود به جمع‬ ‫مداحان کشور و دیدگاه خود نسبت به هیات های مذهبی را بیان کرده است‪.‬‬ ‫مداحی را از چه زمانی و از کجا شروع کردید؟‬ ‫‪ l‬بنده از کودکی در جلس��ات قرائت قران ش��رکت‬ ‫م ی کردم‪ .‬با توج��ه به عالقه و صدای خوبی که داش��تم در‬ ‫مس��ابقات قرانی و گروه های تواشیح حضور پیدا م ی کردم؛‬ ‫ضمن اینکه با تشویق اط رافیان و هم سن وساالن در ماه های‬ ‫محرم در تکی ه های محلی به مداحی م ی پرداختم‪ .‬در همین‬ ‫ایام به جلسات حاج اقای خورسندی م ی رفتم که در انجا با‬ ‫حاج سی د مجید بن ی فاطمه اشنا شدم‪ .‬این اشنایی باعث شد‬ ‫مداحی را جدی بگیرم و به صورت حرفه ای دنبال کنم‪ .‬بعدها‬ ‫هم عضو مداحان نوجوانان عاشورایی هیات رزمندگان اسالم‬ ‫شدم و در مهدیه ته ران و حسینی ه هایی که ب رنامه م ی گرفتند‪،‬‬ ‫مداحی م ی کردم‪.‬‬ ‫چه شد که به مداحی و ذکر مصیبت اهل بیت(ع)‬ ‫گرایش پیدا کردید؟‬ ‫تشکر کنم‪ .‬حاج س��عید حدادیان‪ ،‬حاج محمدرضا طاهری‪،‬‬ ‫حاج س��ید مجید بن ی فاطمه‪ ،‬حاج عبدالرضا هاللی و حاج‬ ‫مصطفی خورس��ندی اساتیدی هس��تند که در این وادی از‬ ‫ایشان الگو گرفته ام‪.‬‬ ‫ایا از شخصیت این مداحان نیز الگو گرفته اید؟‬ ‫‪ l‬صحبت کردن در این امر کاری بس دشوار است؛‬ ‫چون معموال اس��اتید برجس��ته مداحی و روضه خوانی باید‬ ‫متعهد به اخالق اسالمی و خصوصیات حرفه ای باشند‪ .‬البته‬ ‫این بزرگواران همه موارد را دارند که طبیعتا بنده از همه ایشان‬ ‫بهره م ی برم‪ .‬بعضی از اساتید در سب ک های مختلف‪ ،‬در نحوه‬ ‫مجل س داری‪ ،‬اخالق با کرامت‪ ،‬تقوا‪ ،‬فن بیان‪ ،‬اخالص‪ ،‬توفیق‬ ‫در جذب انواع مخاطبین‪ ،‬معرفت‪ ،‬از خود گذشتگی و مواردی‬ ‫از این قبیل برجسته تر هستند‪ .‬باالخره هر گلی بویی دارد‪،‬‬ ‫ان هم گل محمدی(ص)؛ س��عی من بر این است که بتوانم‬ ‫دسته گلی از خصوصیات اساتیدم را داشته باشم‪ .‬یعنی از هر‬ ‫عزیزی یک نکته خوب و مثبت الگو بگیرم و استفاده کنم‪.‬‬ ‫‪ l‬همه ما زمانی که ش��یرخواره بودی��م‪ ،‬مادرانمان‬ ‫ما را به مجال��س روضه م ی بردن��د و زمان ی که به ما ش��یر‬ ‫م ی دادند‪ ،‬همراه با اشک بر مصیبت عظمای امام حسین(ع)‬ ‫و اهل بیت(ع) م ی گریستند‪ .‬جا دارد اینجا از مادر مرحومم نیز‬ ‫یادی داشته باشم؛ با دعا و تشویق ایشان بود که در این وادی‬ ‫قدم گذاشتم‪ .‬هر چه بیش��تر پیش رفتم‪ ،‬حمایت های پدرم‬ ‫ب رای اب راز عشق به خاندان نبوت و اهل بیت(ع) فزونی یافت‪.‬‬ ‫من غم و مهر حسین با شیر از مادر گرفتم‬ ‫روز اول کامدم دستور تا اخر گرفتم‪...‬‬ ‫‪ l‬همان طور که گفتم‪ ،‬قبل از مداح شدن و از همان‬ ‫دوران کودکی توفیق حضور بر سر خوان با برکت اهل بیت‬ ‫را داش��ته ام و در تکی ه های محلی به ذکر مصیبت و مداحی‬ ‫م ی پرداختم‪ .‬معموال فردی ان هم در چنین س��ن وسالی در‬ ‫مجلس و هیاتی که م ی رود‪ ،‬ان را بیشتر از سایرین دوست‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬حضرت علی(ع) م ی فرماین��د‪« :‬هر کس به من‬ ‫کلمه ای بیاموزد مرا بنده خود کرده است‪ ».‬به همین جهت‪،‬‬ ‫جا دارد از همه اساتیدی که از گذشته بر گردن اینجانب حق‬ ‫داشتند و بزرگوارانی که تا به امروز به من لطف و محبت دارند‪،‬‬ ‫‪ l‬چهارشنبه ش��ب ها در منطقه جنت اباد باالتر از‬ ‫اتوبان ش��هید همت هیاتی به نام سپهس��االر ته ران داریم‬ ‫که االن نزدیک به یک سال است فعالیت م ی کنیم و در این‬ ‫مدت جوان های زیادی جذب این هیات شده اند‪ .‬در حسینیه‬ ‫کدام مداحان را الگوی کاری خود می دانید؟‬ ‫قبل از مداح شدن به کدام هیات ها م ی رفتید؟‬ ‫االن در کدام هیات یا هیات ها م ی خوانید؟‬ ‫سپهساالر(ع) سخنرانان برجسته کشور را دعوت م ی کنیم و‬ ‫الحمدهلل جلسه در این زمان ی که فعالیت م ی کنیم رشد خوبی‬ ‫کرده و استقبال زیاد بوده‪.‬‬ ‫جلسات هفتگ ی تان هم در همان حسینیه برقرار‬ ‫است‪...‬‬ ‫‪ l‬بنای ما این است که جلسات هفتگی برگزار شود و‬ ‫در ایام محرم‪ ،‬فاطمیه‪ ،‬ماه مبارک رمضان و سایر مناسب ت ها‬ ‫برنامه بگیریم‪ .‬جا دارد از دوستانی که به برگزاری این هیات‬ ‫کمک م ی کنند‪ ،‬تش��کر کنم؛ مخصوصا از مسئول جلسه‪،‬‬ ‫اقا میثم قل ی پور‪ .‬غیر از مداحی در حس��ینیه سپهس��االر‪،‬‬ ‫اگر توفیق داش��ته باش��م در مجالس اس��اتیدم در مهدیه‬ ‫امام حسن مجتبی(ع)‪ ،‬مکتب الزه را(س)‪ ،‬ریحانهالحسین(ع)‬ ‫و هیات الرضا(ع) حضور پیدا م ی کنم‪.‬‬ ‫کدام نوع هیات را بیش�تر م ی پس�ندید؛ روضه را‬ ‫بیشتر دوست دارید یا شور را؟‬ ‫‪ l‬همه جای هیات از اول تا اخرش خوب است؛ اول‬ ‫باید با روضه بسوزی بعد شور و‪ ...‬البته بنده بیشتر روضه را‬ ‫م ی پسندم‪ ،‬ولی معموال جوان ها بیشتر با شور صفا م ی کنند‪.‬‬ ‫کتاب هم م ی خوانید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬بن��ده کتاب ه��ای مقتل‪ ،‬زندگان��ی چهارده‬ ‫معصوم(ع)‪ ،‬کتاب شعر‪ ،‬کتاب های عرفانی‪ ،‬زندگانی علماء‬ ‫و‪ ...‬را مطالعه م ی کنم‪.‬‬ ‫مداحی برای شما شغل است؟‬ ‫‪ l‬خیر؛ بنده چند سالی هس��ت که در یک شرکت‬ ‫دولتی مشغول به کار هستم‪.‬‬ ‫برای جذب جوان ها به جلس�ات اهل بیت(ع) چه‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬تا موقعی که خود اهل بیت اجازه دهند‪.‬‬ ‫شعر هم م ی گویید؟‬ ‫‪ l‬بعضی از اوقات شعرهای سبکی م ی گویم‪.‬‬ ‫یک بیت از ش�عری را ک�ه خیلی دوس�ت دارید‪،‬‬ ‫بخوانید؟‬ ‫‪ l‬لطفی که کرده ای تو به من مادرم نکرد‬ ‫ای مه ربان تر از پدر و مادرم‪ ،‬حسین‬ ‫سبک هایتان را از کجا م ی اورید؟‬ ‫‪ l‬معموال از دوس��تانم م ی گیرم اما بعضی از اوقات‬ ‫هم خودم م ی سازم‪.‬‬ ‫چ�ه عواملی را ب�رای پیش�رفت در مداحی موثر‬ ‫م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬ادب‪ ،‬اخ�لاص‪ ،‬ب ی ریایی‪ ،‬احترام ب��ه بزرگ ترها و‬ ‫تالش زیاد‪.‬‬ ‫دوست دارید مخاطب شما چگونه باشد؟‬ ‫‪ l‬کس��انی باش��ند که ب��ا ج��ان و دل در جلس��ه‬ ‫اهل بیت(ع) حضور داشته باشند و شناخت معرفت ی شان روز‬ ‫به روز بیشتر شود‪.‬‬ ‫و انچه در مداحی به ان نرسیده اید؟‬ ‫‪ l‬وقت��ی اهل بیت(ع) ای��ن اجازه را به م��ن داده اند‬ ‫که قطره ای از دریای معرفت ش��ان را بچش��م‪ ،‬به همه چیز‬ ‫رسیده ام‪.‬‬ ‫حس�ن خودت�ان در مداح�ی را چ ه چیزهای�ی‬ ‫م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬این سوال را مخاطبین من باید جواب دهند؛ ولی‬ ‫به نظر دوستان‪ ،‬حسن من پایه قرار دادن روضه و سخنرانی‬ ‫در جلسه است‪ .‬سعی م ی کنم بیشتر به نظم جلسه بپردازم‪.‬‬ ‫و بزرگ ترین عیب؟‬ ‫‪ l‬عیبم انتظار زیاد از مستمع‪ ،‬استرس و حساسیت‬ ‫زیاد در جلسه است‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید توانس�ته اید برای امام حسین(ع)‬ ‫کاری کنید؟‬ ‫‪ l‬نه؛ به اعتقاد من اگر تم��ام لحظات زندگ ی مان را‬ ‫هم در رکاب ایشان باشیم‪ ،‬باز هم به این خاندان بدهکاریم‪.‬‬ ‫دنبال مقبولیت هستید یا شهرت؟‬ ‫‪ l‬انشاءاهلل که مقبولیت‪...‬‬ ‫سفر عتبات عالیات مشرف شده اید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬یک بار مشرف شده ام‪.‬‬ ‫چه سالی بود؛ چطور شد که مشرف شدید؟‬ ‫‪ l‬سال ‪ 82‬بود که مرز باز شده بود و همه م ی رفتند‪.‬‬ ‫ما هم با چند نفر از رفقا مشرف شدیم‪.‬‬ ‫اولین بار که به کربال مشرف شدید و چشمتان به‬ ‫صحن و سرای حضرت اب ی عبداهلل(ع) افتاد‪ ،‬چه‬ ‫احساسی پیدا کردید؟‬ ‫‪ l‬واقعا نم ی شود گفت‪ .‬اصال قابل بیان و توصیف‬ ‫نیست‪ .‬خیلی دوست دارم دوباره چنین سفری را تجربه کنم‪.‬‬ ‫بیشتر چه روضه هایی م ی خوانید؟‬ ‫‪ l‬سعی م ی کنم بیش��تر روضه هایی را بخوانم که‬ ‫سندیت داشته باشند‪ .‬همیشه جامع و کامل م ی خوانم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫دوس�ت دارید تا چه زمانی ب�ه فعالی ت تان ادامه‬ ‫دهید؟‬ ‫‪ l‬بیشتر از کتاب های شعر استفاده م ی کنم؛ اشعار‬ ‫شع رایی مثل اقای لطیفیان‪ ،‬قاس��می‪ ،‬پرچمی‪ ،‬رستمی و‬ ‫به طور کلی‪ ،‬اشعار شع رای ایینی امروز را در هیات م ی خوانم‪.‬‬ ‫اربعین‬ ‫‪ l‬بنده همیشه در جلس��اتم به افراد م ی گویم یک‬ ‫نفر نم ی تواند کاری را پیش ببرد بلکه باید با اتحاد همدیگر‬ ‫جلسه اهل بیت را به نحو احسن برگزار کرد‪.‬‬ ‫شعرهایی را هم که در هیات م ی خوانید خودتان‬ ‫م ی گویید؟‬ ‫حرف اخر؟‬ ‫‪ l‬امیدوارم در همه کارها خدا و اهل بیت(ع) را در نظر‬ ‫داشته باشیم و هی چ وقت باعث ناراحتی امام زمان(عج) نشویم‪.‬‬ ‫از تمام کس��ان ی که از ابتدای نوکری من زحمت کشیده اند‪،‬‬ ‫درس دادند‪ ،‬راهنمایی کردند و ش��رایط را ب رایم فراهم کردند‬ ‫تا در مسیر نوکری اهل بیت(ع) قدم بردارم‪ ،‬تشکر م ی کنم و‬ ‫دست تک تک شان را م ی بوسم‪g .‬‬ ‫‪15‬‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫سیاست بیگانگان در ورود‬ ‫فرهنگ استعماری‬ ‫و گرفتاری‏های ما در این وقت گرفتاری کوچکی نیست‪ .‬انها‬ ‫س��عی کردند که ط راح بدهند برای این ممالک شرقی و خصوصا‬ ‫انجاهایی که ذخایر بیش��تر دارند‪ .‬اینها سعی کرده بودند که همه‬ ‫چیزی که از غرب به ایران وارد م ی‏ش��ود یک نوع خاصی باش��د‪.‬‬ ‫فرهنگ استعماری وارد کنند به ای ران؛ و ما را با تبلیغات دامنه‏داری‬ ‫که همه شما م ی‏دانید عاش��ق ان بکنند‪ .‬به اسم فرهنگ غربی‬ ‫مجلهخبری‬ ‫‪18- 25‬‬ ‫سواالتیدربارهمالقاتمحرمانه‬ ‫جنگسرددرکی یف‬ ‫شنودیاتوراطالعاتی؟‬ ‫سخنانجنجالی‬ ‫سیاست‬ ‫‪26-37‬‬ ‫شلیک سعید‬ ‫ناطقنوریرئیس‪،‬عارفنایب رئیس‬ ‫حملهبهپارلمانتاریسم‬ ‫ناطقنوریبایدشفاف ترازاصالحاتسخنبگوید‬ ‫بینالملل‬ ‫‪38-53‬‬ ‫ایا اوباما قدرت دارد؟‬ ‫دومیمکثیف؛مرعوبشدنومغرورشدن‬ ‫گام های لرزان‬ ‫بازیبرنده ها‬ ‫‪ 88 /1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫یک ‪30 /‬‬ ‫شمارهدویست و‬ ‫پنجم‪/‬شماره‬ ‫سالپنجم‪/‬‬ ‫خبری‪،‬تحلیلی‪/‬سال‬ ‫نامهخبری‪،‬تحلیلی‪/‬‬ ‫هفتهنامه‬ ‫صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫اذر ‪/1392‬‬ ‫شهریور‬ ‫دویست ‪2 /‬‬ ‫مثلث بررسی میکند؛‬ ‫پشت پرده جنگ روانی حجاریان چیست؟‬ ‫شلیک سعید‬ ‫از مرفهان بیدرد‬ ‫تا لشکر بیکاران‬ ‫چه کسانی و چرا به مسی حمله کردند؟‬ ‫ناطق نوری رئیس‪ ،‬عارف‬ ‫نایبرئیس‬ ‫گفت وگو با صادق زیباکالم‬ ‫به فیلسوف نیاز داریم‬ ‫نه فیلمساز!‬ ‫گفتوگوی مثلث با ابوالفضل جلیلی‬ ‫کودتای بوروکراتیک؟‬ ‫جدال میان علیابادی و نامزدهای‬ ‫احتمالی ریاست کمیته ملیالمپیک‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫رادیکالیزه کردن‬ ‫میانهروی‬ ‫سرمقاله مثلث درباره‬ ‫پیامهای حجاریان‬ ‫بازگشت ژنو پس از‬ ‫سکته ناقص‬ ‫برقراری دیپلماسی تلفن‬ ‫میان ایران و امریکا‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫و دموکراسی خاص به ممالک اس��تعماری یا نیمه استعماری وارد‬ ‫کنند؛ و به اسم دموکراسی غربی به خورد ما بدهند‪ .‬همه چیزهایی‬ ‫که اینهابه اس��م «ترقی» و «تعالی» و «ازادی» و «دموکراسی»‬ ‫و «فرهنگ» و همه چیز‪ ،‬اینها به طرز خاصی وارد ش��ده است به‬ ‫ای ران‪ .‬انطور نیست که همین ازادی که در ای ران در زمان این پدر‬ ‫و پس��ر در ایران وارد کردند این ازادی باشد که در غرب هست‪ .‬یا‬ ‫این دموکراسی که ادعا م ی‏کنند و در ایران م ی‏گویند م ی‏خواهیم‬ ‫تعقیب کنیم‪ ،‬و حاال هم بازی‏خورده‏ها و یا غرض‏مندها دامن به ان‬ ‫م ی‏زنند‪ ،‬این دموکراسی است که در غرب پیش خود انها هست‪.‬‬ ‫اینها همه وارداتی هس��تند؛ یعن��ی ازادی که برای ای��ران و برای‬ ‫ممالک شرقی اینها تحویل ماها دادند عبارت از ازادی در اموری که‬ ‫موجب تباهی ملت ما و جوان‏های ما شده است‪.‬‬ ‫ش��ما مالحظه کردید‪ ،‬یادتان اس��ت زمان رضا خ��ان را‪ ،‬ان‬ ‫زمان قبل او را یادتان نیس��ت‪ ،‬و زمان پس��ر خلف��ش ‪-‬که از ان‬ ‫خبی ث‏تر بود‪ -‬یادتان اس��ت که ازادی که ب رای م��ا اوردند‪ ،‬و به ما‬ ‫به قول خودش��ان «اعطا» کردند! ‪ -‬ازادی در رفتن مراکز فس��اد‪،‬‬ ‫سینماها انطور که خودشان درست کرده بودند همه جا این همه‬ ‫مراکز فسادی که‪ ،‬خصوصا در ته ران درست کرده بودند‪ ،‬این همه‬ ‫مشروب فروش ی‏هایی که در سرتاس��ر ایران و خصوصا بیشتر در‬ ‫مرکز در انجا درس��ت کرده بودند‪ .‬قضایای مطبوع��ات و رادیو و‬ ‫تلویزیون‪ ،‬ان معانی که خود انها هستند‪ .‬ازادی مجالت با ان وضع‬ ‫انحراف کننده ‪ -‬تمام چیزها چیزهایی بوده است که نقشه کشیدند‬ ‫برای ممالکی که م ی‏خواهند تحت نفوذ خودش��ان یا استعماری‬ ‫باشد یا نیمه استعماری‪ ،‬استعمار نو باشد‪ ،‬همه این چیزها را به طور‬ ‫مفید ب رای ما درست کردند‪ .‬در تمام این مدت یک قلم ازاد نبود که‬ ‫یک مطلبی که به صالح کشوراست بنویسد؛ و یک ادم قادر نبود‬ ‫که یک خطابه‪ ،‬یک صحبت بکند و اظهار مصالح امور و مفاسد را‬ ‫بکند؛ یک روزنامه نبود که در ان‪ ،‬ان مفسده‏هایی که در ایران دارد‬ ‫واقع م ی‏شود و ان چپاولگری‏هایی که داخل و خارج دست به هم‬ ‫دادند و دارند چپاول م ی‏کنند بنویسد‪.‬‬ ‫پروندهویژه‬ ‫‪54-61‬‬ ‫ازمرفهانبی دردتالشکربیکاران‬ ‫موجبداخالقی هاتمامنشده‬ ‫بی پرواییدسته جمعی‬ ‫درونی کردن اخالق‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62-71‬‬ ‫مانسلزیستندرجوارپناهگاهبودیم‬ ‫سینمایتنهایی‬ ‫بهفیلسوفنیازداریمنهفیلمساز!‬ ‫کودکوسیاست‬ ‫ورزش‬ ‫‪72 -77‬‬ ‫کودتایبوروکراتیک؟‬ ‫‪ IOC‬واکنشنشانمی دهد‬ ‫هزینه هایافشاگری‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬تقی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬زهی��ر توکل��ی ‪ -‬ش��اهین فتحی��ان ‪-‬‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی و محمد مومنی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی ‪ -‬دکتر غالم حسن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری مهندس صدوقی‬ ‫حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫پیغام حجاریان؛ رادیکالیزه کردن میانه روی‬ ‫اصولگرایان در مقابل تالش سعید حجاریان برای دوقطبی سازی باید در جهت تثبیت سه قطبی اصولگرایی‪ ،‬اصالح طلبی و میانه روی تالش کنند‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫سردبیر‬ ‫ســرمـقاله‬ ‫س��عید حجاریان ب��رای اصالح طلبان غنیمت اس��ت‪،‬‬ ‫چه زمانی که از مقام سیاس��تمدار رس��می در قامت مش��اور‬ ‫رئی س جمهور خاتمی رفته رفته جدا شد و خود را به جامعه مدنی‬ ‫پیوند داد و در قامت مدیرمسئول کینه های قدیم ی اش از طیف‬ ‫راس��ت وزارت اطالعات را با قلم اکبر گنجی علنی کرد و چه‬ ‫زمانی که راه شورای شهر در پیش گرفت تا از دریچه نهادهای‬ ‫مدنی راه گفت وگو با حاکمیت باز کند و مقدمات «فش��ار از‬ ‫پایین» ب رای «چان هزنی از باال» را مهیا نماید و چه زمانی که در‬ ‫خانه نشست و بعد از ترور نافرجام‪ ،‬هر از گاهی به اصالح طلبان‬ ‫ناامید از سیاست ورزی نهیب م ی زد و استراتژی «اصالحات مرد‪،‬‬ ‫زنده باد اصالحات» را تدارک م ی دید‪.‬‬ ‫و چه زمانی که هم��راه با مصطفی تا جزاده از س��ازمان‬ ‫مجاهدین به س��وی مش��ارکت روانه ش��د تا بر چپ مذهبی‬ ‫لباس مدرن بپوشاند و ارمان قدس��ی چپ های اسالمی را در‬ ‫دولت عرفی ترجمه کند و تبار سیاس ی اش را با زمانه جدید وفق‬ ‫دهد‪ .‬او در این راه البته مس��یری متفاوت از هم مباحثه ای اش‬ ‫«عب دالکریم س��روش» در «کیان» داشت که اگر «سروش»‬ ‫از معرفت دین��ی و تجربه دینی و اس�لام معن��وی در مقابل‬ ‫اسالم فقاهتی سخن م ی گفت و فقه را پوسته دین م ی دانست‬ ‫و اخالق را گوهر و باطن ان و از این راه اسالم سکوالر و فردی‬ ‫را به صدر م ی نشاند اما «جهانگیر صالح پور» از ظرفی ت های‬ ‫فقه ب رای عصری کردن دین م ی نوش��ت و اجتهاد را زمینه ساز‬ ‫عرف ی ش��دن دین م ی دانس��ت که این خود ترجمه ای دیگر‬ ‫از اس�لام س��کوالر بود‪ .‬و ش��اید همین تاکی��د حجاریان بر‬ ‫ظرفی ت های فقه ب رای عرف ی کردن دین بود که او را در پارادایم‬ ‫اس�لام سیاس��ی قرار داد و از او یک اصالح طل��ب ذیل پروژه‬ ‫«گذار به دموکراسی» ساخت‪ ،‬برعکس س��روش که از داالن‬ ‫مثنوی به سیاست گریزی و سیاست ستیزی رسید‪.‬‬ ‫و چه ان زمان که اموخته هایش از حس��ین بشیریه را با‬ ‫یدانست ترکیب کرد و ب رای چپ مذهبی‬ ‫انچه از فقه سیاسی م ‬ ‫نسخه ای اصالح طلبانه پیچید‪ .‬ماموریت او انگار این بود که‬ ‫جامع ه شناسی سیاسی را به سیاس��ت عینی پیوند بزند و از‬ ‫خواسته های اصالح طلبانه در جامعه‪ ،‬تصمیم های مطلوب‬ ‫در سطح قدرت اس��تخراج نماید‪ .‬از همین رو او سعی کرد به‬ ‫صورت همزمان پایی در جامعه مدنی داش��ته باش��د و پایی‬ ‫هم در سیاس��ت‪ .‬حتی اگر الزم بود در این میان تفسیر خود‬ ‫از ماکس وبر را هم ضمیمه تئوری های��ش م ی کرد تا از یک‬ ‫جامع ه ش��ناس تفهمی که در نقد عی ن گرایی و اثبات گرایی‬ ‫سخن م ی گفتو بر بوروکراسی به مثابه قفس اهنین م ی تاخت‬ ‫و از روند افسون زدایی و ب ی معنا ش��دن جهان گالیه م ی کرد‪،‬‬ ‫جامع ه شناسی اصالح طلب و مدرنیست بسازد تا جاده دوم خرداد‬ ‫را فراخ ترکند و ای��ن از جفاهای حجاریان به وبر اس��ت که از‬ ‫اندیش��مندی فهم گرا و فرهنگ محور‪ ،‬وجهی ضدس��نت و‬ ‫انقالبی باز نمایاند تا ستونی ب رای حزب سیاس ی اش استوار کند‪.‬‬ ‫از «فتح سنگر به سنگر» ب رای روحی هدادن به اصالح طلبان‬ ‫بگوید و از «فشار از پایین» ب رای تقویت جنبش دانشجویی و‬ ‫روش��نفکری اصالح طلبانه و در این راه ابایی از تندگویی هم‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪18‬‬ ‫نداشته باش��د‪ .‬مثل انجا که در همایش جبهه مشارکت ب رای‬ ‫انتخابات مجلس شش��م بگوید؛ در اس��تانه نوروز همه مردم‬ ‫خانه تکانی م ی کنن��د‪ ،‬مجلس هم نیاز ب��ه خانه تکانی دارد‪.‬‬ ‫س��عید حجاریان چه ان زمان که خطابه های تند و اتش��ین‬ ‫م ی گفت و م ی نوش��ت و ب رای صب��ح امروز چ��ون توپخانه‬ ‫اصالح طلبان‪« ،‬اتش» ت��دارک م ی کرد و س��ردمدار «جنگ‬ ‫روانی» دوم خردادی ها بود و چه زمانی که پ��س از ترور روی‬ ‫ویلچرنشستودر فیلمتبلیغاتیدکترمعی ن‪،‬نمادزخم ی شدن‬ ‫اصالحات تلقی ش��د‪ ،‬همیش��ه راهی میان جامع ه شناسی و‬ ‫سیاس��ت را طی کرد؛ دقیقا انچه اصالح طلبان نیاز داشتند و‬ ‫به طور عامیانه «تئوریسین اصالحات» م ی خواندنش‪ .‬همین‬ ‫موازنه میان قدرت اجتماعی و قدرت سیاس��ی پروژه اصلی او‬ ‫بود که گاهی البته این موازنه برهم م ی خورد و کار میان این‬ ‫دو بخش نابسامان م ی گش��ت تا جایی که اختالف در سطح‬ ‫سیاس��ت ورزی‪ ،‬بدنه اجتماعی اصالح��ات را ب ی تفاوت کرد و‬ ‫بخشی را به جرگه تحریم ی ها فرستاد و برخی دیگر را به سوی‬ ‫اصولگرایان روانه ساخت‪.‬‬ ‫س��عید حجاریان اکنون پس از هشت سال احمدی نژاد‬ ‫به می دان امده است‪ ،‬با تغیی راتی بزرگ که اگر زمانی تمهی دات‬ ‫عب��ور از خاتمی را مهی��ا م ی ک��رد‪ ،‬از ‪ ،87‬هواخ��واه نامزدی‬ ‫ناطق نوری در گفت گو با هم محل ی اش عباس عبدی ش��د و‬ ‫بعدها اختالف میان جبهه پایداری و جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫در انتخابات مجلس نه��م را امیدوارکننده ب رای اصالح طلبان‬ ‫توصیف کرد‪ .‬و کمی بعدتر طرفدار نامزدی هاشم ی رفسنجانی‬ ‫در سال ‪ 92‬شد‪ .‬انگار در اندیش��ه او دست باال برعکس دوران‬ ‫اصالحات با سیاست بود‪ ،‬به جای بدنه اجتماعی و جامع ه مدنی‬ ‫که گردش به راس��ت خود را حتی بع��د از قدرت گرفتن دولت‬ ‫روحانی ادام��ه م ی دهد و همچنان پ��روژه موازنه میان قدرت‬ ‫اجتماعی و قدرت عینی را ب رای اصالح طلبان تنظیم م ی کند‪.‬‬ ‫و س��عید حجاریان در عین حال م ی تواند غنیمتی هم‬ ‫ب رای اصولگرایان باشد چرا که او همچنان زبان اصالحات است‬ ‫و حرف های جدید او م ی تواند ب��ه ارایش طی ف های مختلف‬ ‫اصولگرا در فضای سیاست کمک کند‪ .‬گروهی از اصولگرایان‬ ‫که در عرصه قدرت رس��می حضور دارند م ی توانند به واسطه‬ ‫گفته هایش مبنی بر انحالل مجلس به نف��ع دولت‪ ،‬او را نقد‬ ‫کنند‪ .‬گروه��ی دیگر از اصولگرایان متمایل به طیف راس��ت‬ ‫دولت روحانی م ی توانند بر جدای��ی گفتمانی یا حتی عملی‬ ‫اصالح طلبان از دولت روحانی س��خن بگویند و گروهی دیگر‬ ‫م ی توانند با تمرکز و دقت بیشتر استراتژی اینده اصالح طلبان‬ ‫را در گفته های او ردیابی کنند و برهمین اساس اقدامات جدید‬ ‫خود را سامان دهند‪.‬‬ ‫انچ��ه در گفت وگوی جدید حجاریان بی��ش از هر چیز‬ ‫اهمیت دارد‪ ،‬تاکید او بر ادامه ائتالف می��ان اصالح طلبان و‬ ‫میانه روها در انتخابات مجلس دهم اس��ت‪ .‬پس از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری این سوال مشترک اصولگرایان و میانه روها‬ ‫بود که اصالح طلبان چه ب رنامه ای ب رای ادامه راه با دولت دارند؟‬ ‫انچه حجاریان پی ش روی اصالح طلبان قرار داده شاید هم‬ ‫هشدار به محمدرضا عارف باشد که بادهای سیاست قوی تر‬ ‫ن خواهد وزید و هن��وز زمان جدایی‬ ‫از اس��تقامت اصالح طلبا ‬ ‫چپ مدرن از راس��ت مدرن فرا نرسیده و هم عالمتی است به‬ ‫دولت روحانی که نگران بدنه اجتماعی اصالحات نباشد و کار‬ ‫دیپلماسی و اقتصاد را با ارامش خیال پیش ببرد و پیغامی به‬ ‫اصولگرایان که پیوند میان اصالحات – اعتدال نه موقتی که تا‬ ‫اطالع ثانونی برقرار است‪.‬‬ ‫و پیغامی بزرگ تر ب رای اصولگرایان که س��رمایه گذاری‬ ‫اصالحات نه بر اصالح طلبان که بر راست های هجرت کرده‬ ‫صورت می پذیرد‪ .‬یا به عبارت�ی خانه ای که اصالح طلبان‬ ‫م ی سازند بر خندقی اس�ت که میان راستگرایان ایجاد‬ ‫شده؛ اینجاس�ت که بدنه اجتماعی به صبر فراخوانده‬ ‫م ی ش�ود و مامور به ترمیم جامعه مدنی؛ چه دانشگاه‬ ‫باش�د چه رس�انه و چه ایجاد تش�کل های اجتماعی و‬ ‫غیرسیاسی‪ .‬و کار سیاست به میانه روها سپرده م ی شود‬ ‫که تباری راس�ت دارن�د و نگاهی به چ�پ‪ .‬پس طبیعی‬ ‫است که در این اس��تراتژی‪ ،‬ناطق نوری بر عارف ارجح باشد و‬ ‫هاشم ی رفسنجانی بر خاتمی‪ .‬در تقس��یم کار جدید‪ ،‬جامعه‬ ‫به اصالح طلبان سپرده م ی شود و سیاست به میانه روها‪ .‬این‬ ‫شاید بزرگترین تجربه سعید حجاریان از سال های اصالحات‬ ‫باشد که «فتح سنگر به س��نگر» یک خواب و رویا بود؛ پس‬ ‫باید از اسمان به زمین امد و به جای داستان پردازی به واقعیت‬ ‫تن داد‪ .‬چراکه نه جامعه پذی رای دکتر معین است و نه ساختار‬ ‫حاکمیت مهیای ورود تندروهای حزب مش��ارکت به عرصه‬ ‫قدرت‪ .‬پس اصالح طلبان در میانه مجلس ششم و هفتم‪ ،‬که‬ ‫یکی در انحصارشان بود و دیگری در غیب ت شان‪ ،‬به مجلس‬ ‫پنجم تن م ی دهند که هم مجید انصاری داش��ته باشد و هم‬ ‫محمدجواد الریجانی که هم ائتالف چپ ها با کارگزاران قدرت‬ ‫ابستراکسیون داشته باشد و راست گرایانش هم از فراکسیون‬ ‫قدرتمند مخالف حس��اب بب رند‪ .‬البته حجاریان درباره اینکه‬ ‫«مجلس پنجم سازی» مجلس دهم‪« ،‬خاتم ی سازی» هم در‬ ‫پی دارد یا نه توضیحی نداده اما واضح است که اصالح طلبان‬ ‫امتیاز موضع گیری ریاست جمهوری دوازدهم را در جیب خ واهند‬ ‫داشت تا در زمان الزم هم بتوانند معامله با میانه روها را تدارک‬ ‫کنند و هم امکان حرکت در مسیری متفاوت را داشته باشند‪.‬‬ ‫نیمه دوم س��ال ‪ 92‬ام��ا تفاوت های فراوان��ی با عصر‬ ‫اصالحات دارد‪ .‬اگر در ان زمان تالقی سیاست و جامع ه شناسی‪،‬‬ ‫جامعه ای ران را به پیش م ی برد‪ ،‬اکنون اما سیاس��ت خارجی و‬ ‫اقتصاد به مثابه نتایج عینی ان دو مولفه دیگر قابل اندازه گیری‬ ‫هس��تند‪ .‬اگر تاکنون سیاس��ت روبنا و جامع ه شناسی زی ربنا‬ ‫بود و این هر دو دیس��یپلین با هم در ارتباط متقابل اما اکنون‬ ‫سیاست خارجی و اقتصاد هم در پی ش بردن جامعه ای ران نقشی‬ ‫اساسی و مهم یافته اند‪ .‬پس طبیعی است که اصالح طلبان به‬ ‫فراخور اهمی ت یافتن این دو موضوع‪ ،‬خود را شریک دولت بدانند‬ ‫و کارگزاران دیپلماسی و اقتصاد را کارگزاران پروژه اصالح طلبی‪.‬‬ ‫این مربعی است که اصالح طلبان صد روز پس از روی کار‬ ‫امدن حسن روحانی تشکیل داده اند؛ سیاست خارجی‪ ،‬اقتصاد‪،‬‬ ‫سیاست داخلی و جامع ه شناسی (قدرت اجتماعی)‪.‬‬ ‫تقسیم کار در این مربع این گونه شکل گرفته است‪:‬‬ ‫‪ – 1‬حوزه سیاس��ت خارجی در اختیار میانه روهاست و‬ ‫چهره سرش��ناس این حوزه به ش��دت مورد حمایت نخبگان‬ ‫جریان اصالحات قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫‪ – 2‬حوزه اقتصاد توس��ط میانه روه��ا و اصالح طلبان‬ ‫مدی ریت م ی شود‪.‬‬ ‫‪ – 3‬حوزه سیاست از اختیار اصالح طلبان خارج است و‬ ‫عموما در اختیار نیروهای نزدیک به جریان اصولگرای نزدیک‬ ‫به روحانی قرار دارد‪.‬‬ ‫‪ – 4‬ح��وزه ق��درت اجتماع��ی توس��ط اصالح طلبان‬ ‫س��ازماندهی م ی گردد و در این می��ان میانه روها هزینه های‬ ‫سیاسی مدیریت این حوزه در سطح قدرت عینی را م ی پردازند‪.‬‬ ‫برهمین اس��اس اس��ت که ورود محمدجواد ظریف به‬ ‫حوزه های سیاس��ت داخلی م��ورد توجه اصالح طلب��ان قرار‬ ‫م ی گیرد و نقدهای اصولگرایان به توافقنامه ژنو‪ ،‬او را در فضای‬ ‫عملیاتی اصالح طلبان قرار م ی دهد‪ ،‬درحالی که تبار سیاسی‬ ‫ظریف متفاوت از اصالح طلبان است و بیشتر از تعهد به ارمان‬ ‫اصالح طلبانهبهعملگراییدردیپلماسیمتعهداستامادرعین‬ ‫حال گرچه مسئولیت اجرایی دیپلماسی با اصالح طلبان نیست‬ ‫اما نتایج عملی ان به حساب شان ریخته م ی شود و در تعامل‬ ‫با بدنه م ی توانند به اعتبار خود بیفزایند و خالء قدرت در حوزه‬ ‫سیاست داخلی را این گونه جب ران کنند‪ ،‬هرچند رفتارهای جدید‬ ‫ظریف در برقراری ارتباط با عامه م��ردم در کنار نخبگان خود‬ ‫حدیثی است از ستاره سازی در دولت میانه روها و البته جداشدن‬ ‫این ستاره از قاعده گروه های سیاسی‪.‬‬ ‫در عین حال بدنه اجتماع ی ش��ان را منتقد اما صبور در‬ ‫مقابل دولت روحانی سازماندهی م ی کنند و به سراغ ماموریت‬ ‫مهم شان که تبدیل کردن دیپلماسی به نتایج اقتصادی است‪،‬‬ ‫م ی روند تا در مقابل طبقه متوسط و طبقه پایین و دیگر افرادی‬ ‫که از س��بد رای اصولگرایان جذب کرده اند دست باال را داشته‬ ‫باشند‪ .‬اداره فضای روانی دولت فعال ب رای اصالح طلبان ایده ال‬ ‫است چراکه نه حسن روحانی وضع حاضر را فرصت مناسبی‬ ‫ب رای جدا شدن از ائتالف ریاست جمهوری یازدهم م ی داند و نه‬ ‫اصالح طلبان راهی غیر از این ائتالف ب رای سیاست ورزی درون‬ ‫نظام دارند‪ .‬اما سوال‪ :‬ایا پیوند میانه روها و اصالح طلبان‬ ‫ابدی اس�ت؟ ای�ا اصولگرای�ان از بازی خارج ش�ده اند؟‬ ‫ایا ضربه انتخاب�ات یازدهم ان چن�ان قدرتمند بوده که‬ ‫اصولگرایان به این زودی از شوک اش خارج نم ی شوند؟‬ ‫ائتالف میانه روها با اصالح طلبان اما از سر میل و رغبت‬ ‫هیچ یک از دو طرف نیس��ت‪ .‬فارغ از تبار متف��اوت روحانی و‬ ‫ناطق نوری با چپ ها‪ ،‬ضعف اصالح طلب��ان در قدرت عینی‬ ‫ممکن است بدنه را سر خورده و از انان جدا کند و قدرت چان هزنی‬ ‫را از انها بگیرد و البته هرگونه موفقیت دولت در سیاست خارجی‬ ‫و اقتصاد‪ ،‬میانه روها را از اتح��اد با اصالح طلبان ب ی نیاز و انان‬ ‫را بیشتر به طیف خاکس��تری مردم نزدیک کند‪ .‬قابل تصور‬ ‫است که دولت روحانی پس از عبور از دست انداز های سیاست ‬ ‫خارجی و اقتصاد‪ ،‬از فضای روانی اصالح طلبان خارج ش��ود و‬ ‫گفتمان اعتدال را رسما از زیرسایه گفتمان اصالحات خارج کند‪.‬‬ ‫در استراتژی جدید اصالح طلبان‪ ،‬هاشمی بر‬ ‫خاتمی ارجح است و ناطق نوری بر عارف‬ ‫اختالف فرزند پیروزی است همان گونه که اتحاد فرزند شکست‬ ‫است‪ .‬پس پیروزی های احتمالی‪ ،‬بقای ائتالف میان میانه روها‬ ‫و اصالح طلبان را سخت تر م ی کند‪ ،‬همان گونه که در اوایل دهه‬ ‫‪ 80‬با اصولگرایان چنین کرد و از بدنه اصولگرایی جریان چپ و‬ ‫راست متولد شد و هر یک به راه خود رفتند‪ .‬اکنون زمانه عوض‬ ‫شده و امکان گفت وگو میان طی ف های مختلف اصولگرا فراهم‬ ‫که این البته از نتایج پیروز نشدن در انتخابات یازدهم است‪ .‬پس‬ ‫نباید فراموش کرد که دولت روحانی دولتی اصالح طلب نیست‬ ‫و م ی توان به استقالل اش در میان مدت از اصالح طلبان هم‬ ‫فکر کرد؛ چیزی که من فکر م ی کن��م نزدیکان اقای روحانی‬ ‫بیش از همه م ی پس��ندند چرا که ذاتا نه حسین فریدون‪ ،‬نه‬ ‫محمد نهاوندیان‪ ،‬نه حسام الدین اشنا و نه محمد شریعتمداری‬ ‫اصالح طلب اند و نه دل خوشی از اصالح طلبان دارند‪.‬‬ ‫پس منطقی اس�ت که اصولگرایان در نقد دولت‬ ‫جانب احتیاط را نگه دارند که سرعت بیش از حد شاید‬ ‫اصالح طلبان را خوش�نود کند و فض�ای دو قطبی مورد‬ ‫نظرشان را بسازد‪ .‬درحالی که فضای سه قطبی خواسته‬ ‫امروز اصولگرایان باید باشد‪ .‬چه کسی م ی داند که فردا‬ ‫چه خواهد شد‪ .‬شاید اگر مجلس بعدی شبیه مجلس پنجم‬ ‫باش��د‪ ،‬اصالح طلبان راه جدیدی را ب رای رسیدن به قدرت باز‬ ‫کنند‪ .‬شاید سر انان را سودایی دیگر باشد‪ .‬و البته در این میان‬ ‫با سیاستمدار با هوشی مانند حس��ن روحانی مواجه اند که به‬ ‫خوبی بازی اصالح طلبان را م ی خواند و شاید حتی قدم هایی‬ ‫هم از انان جلوتر باشد‪.‬‬ ‫گوی سیاس��ت ای ران همچنان درحال چرخش اس��ت‪،‬‬ ‫گرچه اصالح طلبی ادعای می دا نداری دارد اما واضح است که دو‬ ‫رقیب جدی در سطح سیاست عینی و قدرت رسمی بازیگردان‬ ‫هستند؛ میانه روها در دولت و اصولگرایان در مجلس‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلبان در تالش اند که ظریف را به سود خود‬ ‫مصادره کنند؛ کارگزاران اقتصادی را م��ورد حمایت خود قرار‬ ‫دهند‪ ،‬چراغ جامعه مدنی را با فرس��تادن محمد رضا خاتمی و‬ ‫یراد به دانشگاه روشن نگاه دارند اما اصولگرایان‬ ‫علی شکور ‬ ‫هم در این مربع ک��م قدرت ندارند‪ .‬در عرصه قدرت رس��می‪،‬‬ ‫پارلمان در اختیار انان است‪ ،‬بر شهرداری ته ران مسلط هستند‪،‬‬ ‫چرا اصولگرایان باید خود را از بازی سیاست خارجی حذف‬ ‫کنند؟ چه کسی است که نداند عرصه سیاست خارجی عرصه‬ ‫تصمیم گیری حاکمیتی اس��ت پس باید فراتر از اش��خاص‬ ‫و دولت ها به ان نگریس��ت و اج��ازه نداد کامیاب��ی احتمالی‬ ‫سیاست خارجی به حساب اصالح طلبان ریخته شود‪ .‬همانگونه‬ ‫که همکاری اقتصادی مجلس با دولت م ی تواند اصالح طلبان را‬ ‫در بسیج جامعه علیه اصولگرایان ناکام سازد‪ .‬اگر اقای حجاریان‬ ‫به روی مخالف��ت پارلمان با دولت و اصولگرایان با سیاس��ت‬ ‫خارجی حس��اب باز کرده‪ ،‬چرا نتوان این معادله را خ راب کرد و‬ ‫روی دیگری از سیاست ورزی را نشان داد‪ .‬اصولگرایان در مقابل‬ ‫دولت های احمدی نژاد بهترین نقده��ا و بهترین حمایت ها را‬ ‫داشتند‪ ،‬چه دولت نهم و چه دولت دهم‪ .‬حاال که حسن روحانی‬ ‫بر س��رکار امده ایا نم ی توان مرزی میان تخریب و نقد درست‬ ‫کرد که هم دولت قدر ان را بداند و هم جامعه از ان دلسوزی و‬ ‫مراقبت از دولت استنباط کند‪ .‬اصولگرایان م ی توانند این پیغام‬ ‫را به جامعه بدهند که مجلس اصولگرا هم حامی دولت است و‬ ‫هم مراقب و منتقدش اما اهل تخریب نیست‪.‬‬ ‫اکنون اصولگرایان در ش��رایط ویژه ای قرار دارند‪ .‬صدای‬ ‫رقیب بلندتر از همیش��ه به گوش م ی رس��د‪ .‬ان��ان فرمان به‬ ‫مصالحه و صبر م ی دهند و دولت را از خود م ی دانند‪ .‬در مقابل‬ ‫اصولگرایان هم باید صبر پیش��ه کنند و نش��ان دهند که با‬ ‫صداقت در کنار دولت روحانی هستند‪ .‬نشان دهند که طرفدار‬ ‫رشد اقتصادی مثب ت اند‪ ،‬مخالف فساد بوروکراتی ک اند‪ ،‬موافق‬ ‫حل مساله هس��ته ای اند‪ ،‬اما در عین حال دانشگاه اشوب زده‬ ‫را نم ی خواهند‪ ،‬که دانشگاه پرتنش جامعه پ ر اضط راب تولید‬ ‫م ی کند‪ .‬دانشگاه سیاست زده‪ ،‬ضدتوس��عه است و در نهایت‬ ‫کار سیاست ورزی را ب رای روحانی سخت و سخت تر م ی کند‪.‬‬ ‫بیشتر از شعار در عمل اس��ت که هم جامعه و هم دولت را به‬ ‫گزاره حمایت منتقدانه اصولگرایان از دولت مطمئن م ی کند‪.‬‬ ‫اصولگرایان اهل انتقام نیس��تند‪ ،‬باید نش��ان دهند که‬ ‫به دولت روحان��ی مانند برخی از اصالح طلب��ان به مثابه ابزار‬ ‫نم ی نگرند‪ .‬نشان دادن این حس��ن نیت‪ ،‬سخت ترین ضربه‬ ‫به اصالح طلبان اس��ت‪ .‬س��ه قطبی کردن فضا‪ ،‬ضربه بعدی‬ ‫است‪ .‬چراکه زیست انان در فضای دو قطبی است و سه قطبی‬ ‫شدن به ‪ -‬معنای تفکیک میانه روها از اصالح طلبان ‪ -‬امکان‬ ‫ائتالف های جدید را بیشتر خ واهد کرد‪.‬‬ ‫دولت روحانی فرصتی ت��ازه ب رای اصولگرایان اس��ت‪.‬‬ ‫گوی سیاست هنوز به زمین نرسیده‪ .‬کسی از فردا خبر ندارد‪.‬‬ ‫شاید در انتخابات س��ال ‪ 96‬خبری از ائتالف اصالح طلبان با‬ ‫میانه روها نباش��د‪ .‬اصولگرایان نباید فرام��وش کنند که در‬ ‫سیاس��ت هرچیزی ممکن اس��ت‪ ،‬پس باید در انتقاد کمی‬ ‫محافظه کارانه تر عمل کرد‪ .‬محافظه کاری شرط عقل است‪.‬‬ ‫ما اصولگرایان نباید این را فراموش کنیم؛ این را م ی ش��ود از‬ ‫حمایت تاکتیکی سعید حجاریان از دولت روحانی فهمید‪ .‬شاید‬ ‫بد نباشد سابقه خصومت روزنامه او – صبح امروز – را با ایت اهلل‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در ذهن مرور کنیم‪g.‬‬ ‫ســرمـقاله‬ ‫حجاریان که خود به میدان امده تا شعارهای تند بدنه را‬ ‫مدیریت کند و انان را به صبوری در مقابل دولت ف رابخواند‬ ‫اما اینجا را در زمین اصولگرایان بازی کرده و این از همان‬ ‫غنیم ت هایی است که گفته شد ب رای اصولگ رایان‪.‬‬ ‫شاید بد نباشد سابقه خصومت روزنامه او‬ ‫– صبح امروز – را با ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی‬ ‫در ذهن مرور کنیم‬ ‫اصولگ رایان است که اگر ضعف دولت ها در ای ران نداشتن‬ ‫نیرو و برنامه اس�ت‪ ،‬ح�زب م ی تواند ای�ن دو ضعف را‬ ‫ب ر طرف کند‪ .‬حاال که اصالح طلبان دچار محدودیت در‬ ‫بازسازی احزاب شان هس�تند‪ ،‬نوبت اصولگرایان است‬ ‫که بدنه اجتماع ی شان را توسط حزب به قدرت سیاسی‬ ‫گره بزنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫پاسخ اما به صراحت منفی اس��ت‪ .‬نه ائتالف میانه روها‬ ‫و اصالح طلبان همیش��گی اس��ت‪ ،‬نه اصولگرای��ان از مدار‬ ‫سیاست ورزی خارج شده اند و نه حسن روحانی شبیه به محمد‬ ‫خاتمی است که اگر بود وزیر کشورش نه رحمان ی فضلی که‬ ‫عب داهلل نوری بود و معاون سیاس ی اش نه میرولد که تا جزاده بود‬ ‫یدانا که مصطفی معین بود‪.‬‬ ‫و حتی وزارت علوم اش نه فرج ‬ ‫این اس��تادی س��عید حجاریان در جنگ روانی اس��ت‬ ‫ت میان��ه رو ب رای اصالح طلب��ان فرصت گل‬ ‫که با ت��وپ دول ‬ ‫م ی سازد و از ب ی سازمانی انان در سطح بدنه فرصت بازسازی‬ ‫و از تمایل روحانی ب رای تعامل با حاکمیت در سیاست داخلی‬ ‫به نفع سیاست خارجی و اقتصاد‪ ،‬سیاست صبر و مدارا شبیه‬ ‫داستان رفع حصر ایت اهلل منتظری تولید م ی کند‪ .‬او همچنان‬ ‫خانه سیاس��ت اصالح طلبان را در زمین اختالف اصولگرایان‬ ‫م ی س��ازد و به عادت رادیکال های چپ که می راث ماندگاری‬ ‫ب رای اصالح طلبان گشته‪ ،‬زبان به طعن نمایندگان اصولگرا باز‬ ‫م ی کندوازنعماتاختیارانحاللمجلستوسطدولتم ی گوید‬ ‫غافل از انکه او خود گفته های دولت دهم را طوری دیگر بازگو‬ ‫م ی کند که مجلس در صدر و راس امور نیست و باید فقط به‬ ‫رای مردم به رئی س جمهور تمکین ک��رد‪ ،‬فارغ از اینکه رئیس‬ ‫دولتی که از هم پیمان ی اش ب��ا اصالح طلبان م ی گوید خود را‬ ‫فرزند مجلس خوانده و از مجلس اس��ت و با مجلس‪ .‬سعید‬ ‫شوراهای اکثر شهرها را در اختیار دارند‪ .‬پس چرا نباید انتظار‬ ‫داشت که در سیاست ورزی دستی واحد باشند و علی الریجانی‬ ‫و حداد ع��ادل دو رقابت گذشته ش��ان را فرام��وش کنند و به‬ ‫مدیریت اصولگرایان مجلس بپردازند؟ چرا نباید سعید جلیلی‬ ‫و محمدباقر قالیباف که بدنه اجتماعی خوبی دارند یا علیرضا‬ ‫زاکانی و محسن رضایی و احمد توکلی به سمت حزب سازی‬ ‫بروند؟ چرا محمدرضا باهنر نباید تشکیالت راست سنتی را به‬ ‫مثابه حزبی مدرن بازس��ازی کند؟ اکنون زمان حزب سازی‬ ‫‪19‬‬ ‫جنگسرددرکی یف‬ ‫مجله خبری‬ ‫اوک راین زمین نزاع ام ریکا‬ ‫و روسیه‬ ‫گزارش اول‬ ‫مجله خبری‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫مالقات اعضای پارلمان اروپا باستوده و پناهی توسط کدام نهاد هماهنگ شد؟‬ ‫سواالتی درباره مالقات محرمانه‬ ‫هیات هشت نفره پارلمان اروپا به ته ران امد و در جریان‬ ‫این سفر عالوه بر دیدارهای رسمی با دو تن از متهمان وقایع‬ ‫پس از انتخابات دیدار کرد‪ .‬جعفر پناهی و نس��رین ستوده‬ ‫که بعد از انتخابات ‪ 88‬مدتی را در زندان محکومیت خود را‬ ‫سپری کرده بودند‪ ،‬در سفارت یونان به دیدار این هیات رفتند‬ ‫که اعتراضاتی را به دنبال داشت‪.‬‬ ‫دو هفته پیش بود که س��فر هیات پارلمان��ی اروپا به‬ ‫ته ران قطعیت یافت‪ .‬این درحالی بود که اخبار منتشر شده از‬ ‫ب رنامه سفر این هیات به ته ران‪ ،‬از دیدار با برخی از معترضان‬ ‫پس از انتخاب��ات ‪ 88‬حکای��ت م ی کرد‪ ،‬اما شی خ االس�لام‬ ‫معاون بی ن الملل مجلس ‪ 17‬اذرماه تاکید کرده بود‪« :‬برخی‬ ‫اخبار منتشر شده در سطح منطقه در خصوص دیدار هیات‬ ‫پارلمانی اروپا با برخی افراد مساله دار صحت ندارد و ب رنامه ای‬ ‫ب رای دیدار هیات پارلمانی اروپا با این افراد پی ش بینی نشده‬ ‫است‪ ».‬از طرفی شنیده م ی شد که این هیات ب رای سفرش به‬ ‫ته ران پی ش شرط هایی را قائل شده اما کاظم جاللی رئیس‬ ‫فراکسیون اصولگرایان رهروان والیت مجلس اعالم کرد که‬ ‫هیچ پی ش شرطی از طرف هیات پارلمانی اروپا ب رای سفر به‬ ‫ته ران وجود نداشته است‪.‬‬ ‫‪20‬‬ ‫دیدار مخفیانه در سفارت یونان‬ ‫هی��ات اروپایی قرار ب��ود پس از اینک��ه صبح جمعه‬ ‫گذشته وارد ته ران شدند‪ ،‬روز ش��نبه به اصفهان سفر کنند‪.‬‬ ‫بنابر همین ب رنامه ‪،‬مجلس ب رای روز جمعه این هیات تدارک‬ ‫هیچ برنامه ای را ندیده بود‪ .‬در همین روز بود که این هیات‬ ‫در جریان یک میهمانی شام با نسرین ستوده و جعفر پناهی‬ ‫دیدار م ی کنند‪.‬‬ ‫صبح روز بعد تش��ریفات مجلس از ای��ن موضوع اگاه‬ ‫م ی شوند و اولین واکنش مس��ئوالن مجلس این بود که در‬ ‫جریان این دیدار نبودند‪ .‬سیدمحمد یثربی‪ ،‬مدیرکل تشریفات‬ ‫مجلس شورای اس�لامی در گفت وگویی ضمن تایید این‬ ‫مالقات محل ان را س��فارت یونان اعالم ک��رده و توضیح‬ ‫م ی دهد‪« :‬تش��ریفات مجلس هیچ گون��ه اطالعی از اینکه‬ ‫چه کسی مجوز چنین دیداری را صادر کرده‪ ،‬ندارد و ما فقط‬ ‫برنامه های هیات پارلمانی اروپا در س��فر به ته ران را تنظیم‬ ‫کردیم و اینکه هیات پارلمانی اروپا با نسرین ستوده و جعفر‬ ‫پناهی دیدار داشته باشد یا نداشته باشد‪ ،‬ما دخیل نبودیم‪».‬‬ ‫عضو هیات رئیسه مجلس نیز نسبت به اقدام هیات‬ ‫پارلمانی اروپا در دیدار با دو تن از متهمان وقایع ‪ 88‬واکنش‬ ‫نش��ان داد و صریحا اعالم کرد‪« :‬مجلس ش��ورای اسالمی‬ ‫هیچ گونه مسئولیتی را در این خصوص نم ی پذیرد‪ ،‬چون در‬ ‫این زمینه هی چ گونه هماهنگی با ما نشده بود‪».‬‬ ‫کاظم جاللی گفت‪« :‬این کار ب��دی بود و اگر پارلمان‬ ‫اروپا دیداری م ی خواست برگزار کند‪ ،‬باید درخواستی رسمی‬ ‫ارائه م ی داد‪ ،‬اما سفارتخانه ای که این دیدار را تدارک دید نیز‬ ‫کار بس��یار بدی انجام داد و انهایی هم ک��ه انجا رفتند کار‬ ‫نامناسبی کردند‪ ».‬رئیس مرکز پژوهش های مجلس گفت‪:‬‬ ‫«ب رای پیگیری این موض��وع نیاز به ارام��ش داریم و نباید‬ ‫جنجال افرینی کرد‪».‬‬ ‫جاللی قول های��ی که به ای��ن هیات ب��رای دیدار با‬ ‫برخی افراد داده شده بود را اینگونه مطرح کرد‪« :‬قبل از سفر‬ ‫این هیات به ایران‪ ،‬درخواس��تی به ما داده نشده بود‪ ،‬اما در‬ ‫مقطعی‪ ،‬نامه ای به دست ما رس��ید مبنی بر اینکه در زمان‬ ‫دیدار سوسیالیس��ت های پارلمان اروپا از ایران‪ ،‬قول دیدار با‬ ‫برخی افراد به انها داده شده است؛ البته این موضوع را ما سه‬ ‫روز قبل از وزارت امور خارجه فهمیدیم‪ ».‬او تاکید کرد که به‬ ‫رئیس کمیس��یون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‬ ‫اعالم کرده که با این کار مخالف اس��ت‪ .‬الزم به ذکر اس��ت‬ ‫که پیش از ان نیز در ابان ماه ‪ 91‬بحث دیدار هیات پارلمانی‬ ‫با نسرین س��توده و دعوتنامه این هیات ب رای دریافت جایزه‬ ‫س��اخاروف به وی مطرح بود‪ .‬ان زمان مجل��س با این دیدار‬ ‫مخالفت صریح کرد و سفر این هیات به ته ران لغو شد‪.‬‬ ‫کاظم جالل��ی درباره جزئیات برنامه س��فر این هیات‬ ‫به ته ران م ی گوید‪« :‬ب راس��اس برنامه ریزی زمان بندی شده‪،‬‬ ‫سخنانجنجالی‬ ‫شنودیاتوراطالعاتی؟‬ ‫علیمطهریهمچنانبرروی‬ ‫بیانیهاشتاکیدمیکند‬ ‫اما محمدحسن اصفری‪ ،‬عضو کمیسیون امنیت ملی‬ ‫و سیاس��ت خارجی مجلس با انتق��اد از مرکز پژوهش های‬ ‫مجلس که اقدام به دعوت از هی��ات پارلمانی اروپایی کرده‬ ‫اس��ت‪ ،‬م ی گوید‪« :‬دعوت از هی��ات پارلمانی اروپ��ا باید با‬ ‫هماهنگی کمیسیون امنیت ملی صورت م ی گرفت‪».‬‬ ‫عضو کمیسیون امنیت مجلس با انتقاد از دعوت کننده‬ ‫خواهان پاسخگویی شده و م ی گوید‪« :‬کسانی که مقدمات‬ ‫حضور این هیات در ته��ران را فراهم کرده بودند اکنون باید‬ ‫پاسخگوی دیدار انها با نسرین ستوده و جعفر پناهی باشند‪.‬‬ ‫مطمئنا مجلس شورای اسالمی این موضوع را بجد پیگیری‬ ‫م ی کند و اینگونه اقدامات س��بب م ی ش��ود که افرادی که‬ ‫به دنبال بهره برداری سیاسی هستند‪ ،‬سوءاستفاده بیشتری‬ ‫کنند و میدان را ب رای عرض اندام عقاید و افکار خود مناسب‬ ‫ببینند‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه س��ال گذش��ته نیز هیات پارلمانی‬ ‫اروپایی درخواس��ت داش��تند که از ای ران بازدید کنند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«سال گذش��ته نیز قرار بود‪ ،‬هیات پارلمانی از ای ران بازدید‬ ‫داشته باشند و شرط حضور خود را دیدار با عناصر فتنه گذاشته‬ ‫بودند‪ ،‬ما این را نپذیرفتیم‪ ،‬چرا که این دیدار لزوم ی نداشت‪،‬‬ ‫پس هرکس این ش��رط را پذیرفته و قبول کرده است‪ ،‬باید‬ ‫پاسخگو باشد‪».‬‬ ‫دیدار ضد امنیتی‬ ‫اب راهیم اقامحم��دی‪ ،‬نماینده م��ردم خرم اباد و عضو‬ ‫کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز در واکنش به‬ ‫این دیدار اظهار ب ی اطالعی کرد و گفت که از طریق رسانه ها‬ ‫غرب باز هم نشان داد غیر قابل اعتماد است‬ ‫در میان واکنش های اهالی بهارس��تان به اقدام خارج‬ ‫از عرف هی��ات پارلمانی اروپا اس��ماعیل کوثری از اعضای‬ ‫کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نکته‬ ‫قابل تاملی اشاره کرد‪.‬‬ ‫وی دی��دار هی��ات پارلمانی اروپای��ی با این اف��راد را‬ ‫نشان دهنده روحیه استکباری و غی ر قابل اعتماد بودن غرب‬ ‫دانسته و افزود‪« :‬قرار نبوده این هیات با مجرمانی همچون‬ ‫نسرین ستوده و جعفر پناهی‪ ،‬فعاالن فتنه‪ ،‬دیدار داشته باشد‪،‬‬ ‫بناب راین دستگاه های مربوطه باید این موضوع را بررسی کنند‬ ‫تا چنین اقدامی مجددا صورت نگیرد‪».‬‬ ‫واکنش دستگاه دیپلماسی‬ ‫اق��دام تحریک امیز و خ��ارج از عرف سیاس��ی هیات‬ ‫پارلمانی اروپا عالوه بر واکنش بهارستان نش��ینان از سوی‬ ‫وزارت امور خارجه نیز با واکنش روبه رو شد‪.‬‬ ‫مرضی��ه افخ��م‪ ،‬س��خنگوی وزارت ام��ور خارجه در‬ ‫گفت وگویی‪ ،‬در پاسخ به س��والی در خصوص دیدار هیات‬ ‫پارلمانی اروپا با برخی از محکومین حوادث سال ‪ 88‬گفت‪:‬‬ ‫«سفر هیات های پارلمانی خارجی به کشورمان و همچنین‬ ‫تمامی برنامه های انها در چارچوب دیپلماسی پارلمانی فی‬ ‫ما بین مجلس شورا ی اس�لامی و پارلمان های کشورها و‬ ‫مناطق با نظر مجلس شورای اسالمی تنظیم م ی شود‪».‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫مرکز پژوهش ها پاسخگو باشد‬ ‫از انجام شدن ان مطلع شده است‪.‬‬ ‫وی این دیدار را یک اقدام ضدامنیتی دانست و تاکید‬ ‫کرد که مجلس از وزارت اطالعات و خارجه در این باره توضیح‬ ‫خواهد خواست‪.‬‬ ‫اقامحمدی اضافه کرد‪« :‬هیات رئیسه مجلس باید از‬ ‫متولیان این سفر توضیح بخواهد و البته وزرای اطالعات و‬ ‫امور خارجه نیز باید پاسخگوی این دیدار باشند‪».‬‬ ‫جواد کریم ی قدوسی‪ ،‬عضو کمیس��یون امنیت ملی‬ ‫مجلس نیز این دیدار را نشان از بیتوجهی مسئوالن اجرایی‬ ‫به هش��دار مجلس دانس��ت و گفت‪« :‬هیات پارلمانی اروپا‬ ‫م ی تواند در جریان سفر خود دیدارهایی را با همتایان خود و‬ ‫همچنین مقامات قوای سه گانه در ای ران داشته باشد‪ ،‬اما دیدار‬ ‫با این دو نفر‪ ،‬نوعی بدعت در عرصه دیپلماس��ی و در ای ران‬ ‫اس��ت‪ ».‬وی حضور وزیرخارجه را ب رای ادعای توضیحات در‬ ‫کمیسیون امنیت ملی الزم دانسته و گفت‪« :‬همان گونه که‬ ‫پیش از انجام این سفر نمایندگان هشدار الزم را به مسئوالن‬ ‫مربوطه داده بودند بعد از انجام این دی��دار که عدم توجه به‬ ‫هشدار نمایندگان را نش��ان م ی دهد قطعا وزیر خارجه ب رای‬ ‫پاسخگویی در ارتباط با این موضوع باید در کمیسیون امنیت‬ ‫ملی حاضر شود و تذکراتی با امضاهای بسیار زیاد به شخص‬ ‫رئی س جمهور داده خواهد شد‪ ».‬کریم ی قدوسی خاطرنشان‬ ‫ی است که‬ ‫کرد‪« :‬این قبیل اقدامات همان حاشی ه سازی های ‬ ‫دولت انجام م ی دهد و ادامه این روند موجب عدم ورود دولت‬ ‫به مسائل اصلی خواهد شد‪».‬‬ ‫اما منصور حقیقت پور‪ ،‬نایب رئیس کمیسیون امنیت‬ ‫ملی و سیاست خارجی مجلس نیز این رفتار هیات اروپایی‬ ‫را نقض حاکمیت ملی دانست و افزود‪« :‬این هفته مجلس‬ ‫تعطیل اس��ت ولی مطمئنا هفت��ه اینده ای��ن موضوع در‬ ‫دستورکار کمیسیون امنیت ملی قرار خواهد گرفت‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬ای��ن وزارتخانه صرف��ا در حیطه وظایف‬ ‫خود در خصوص برنامه ها‪ ،‬هماهنگی و مساعدت به عمل‬ ‫اورده است‪».‬‬ ‫معاون امور مجلس وزارت خارجه نیز با اش��اره به دیدار‬ ‫هی��ات پارلمانی اروپایی با س��توده و پناهی گفت‪« :‬ش��ان‬ ‫مجلس به گونه ای نیست که وزارت خارجه ب رای برنامه یک‬ ‫هیات پارلمانی خارجی مجوزی بدهد‪ ،‬اما گاهی درباره کلیات‬ ‫سفر هیات های پارلمانی از وزارت خارجه استعالم م ی شود‪.‬‬ ‫البته ممکن اس��ت از وزارت امور خارجه درخواس��ت نظر و‬ ‫استعالمی در این زمینه انجام شود و گاهی ب رای هیات های‬ ‫پارلمانی که به کشورمان م ی ایند‪ ،‬از وزارت خارجه نظرخواهی‬ ‫م ی ش��ود و وزارت خارجه نیز نظر مثبت یا منفی خودش را‬ ‫اعالم م ی کند‪».‬‬ ‫معاون کنس��ولی‪ ،‬مجلس و ای رانیان خارج از کش��ور‬ ‫در ادامه در پاس��خ به پرسش دیگری مبن ی بر اینکه مجلس‬ ‫م ی گوید هیچ دخالتی در زمینه دیدار هیات پارلمانی اروپایی‬ ‫با این افراد نداشته و ب رنامه ای در این باره تنظیم نکرده است‪،‬‬ ‫بناب راین ای��ا وزارت خارجه با انجام این دی��دار موافقت کرده‬ ‫است؟ تاکید کرد‪« :‬بنده هی چ گونه نظری در این زمینه ندارم و‬ ‫یربط دراین باره سوال کنم‪».‬‬ ‫باید از بخش های ذ ‬ ‫جایزه ساخاروف‬ ‫اما چرا پارلمان اروپا از می��ان محکومان وقایع پس از‬ ‫انتخابات ‪ 88‬به دنبال نسرین س��توده و جعفر پناهی رفت؟‬ ‫ابان ماه سال گذشته بود که پارلمان اروپا جایزه ازادی افکار‬ ‫ساخاروف را به نسرین ستوده و جعفر پناهی اهدا کرد‪.‬‬ ‫پس از اعالم اهدای جایزه ساخاروف از طرف پارلمان‬ ‫اروپا به این دو نفر‪ ،‬اعضای هیات پارلمان��ی اروپا نیز اعالم‬ ‫کردند در س��فری از پیش برنامه ریزی شده به ته ران ضمن‬ ‫دیدار با ستوده‪ ،‬دعوتنامه رس��می پارلمان اروپا ب رای دریافت‬ ‫جای��زه س��اخاروف را به دس��ت او برس��انند ک��ه در نهایت‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران هیات اروپایی را ب��ه دلیل تعیین‬ ‫پی ش شرط (دیدار با ستوده) به کشور راه نداد‪.‬‬ ‫در همان تاریخ کاظم جاللی که عضو گروه دوس��تی‬ ‫پارلمان ایران و اروپا ب��ود توضیح داد‪« :‬متاس��فانه پارلمان‬ ‫اروپایی با تصمیمات جدید و درخواس��ت های غیرمعقول و‬ ‫غیرمعمولی که اتخاذ کرد موانعی را ایجاد و انجام س��فر را‬ ‫با اش��کال مواجه کرد‪ .‬از نظر ما اینکه در استانه انجام سفر‬ ‫تحقق ان به برخی خواسته های مداخله جویانه و غیرمنطقی‬ ‫گره زده شود و به بهانه اعطای جایزه به محکومین دادگاه های‬ ‫صالحه فضاسازی های سیاسی تبلیغی جهت دار دنبال شود‬ ‫تو امدهای‬ ‫قابل پذی��رش و قابل درک نبوده و در ع��رف رف ‬ ‫پارلمان��ی و دیپلماتیک در دنی��ا امری غیرمرس��وم تلقی‬ ‫م ی شود‪».‬‬ ‫جاللی اقدام پارلمان اروپا را نابخردانه دانسته و اضافه‬ ‫کرده بود‪« :‬پارلمان اروپایی با این عمل نابخردانه خود مانع از‬ ‫انجام سفر شده که به هی چ وجه قابل توجیه نبوده و مسئولیت‬ ‫تبعات ان در عدم انجام سفر متوجه ان پارلمان است‪ .‬از همان‬ ‫ابتدای بحث در خصوص س��فر‪ ،‬البی رژیم صهیونیستی به‬ ‫انحای مختلف به مخالفت با ان پرداخت‪ .‬متاسفانه پارلمان‬ ‫اروپایی تحت تاثیر این مخالفت ها قرار گرفت و نشان داد در‬ ‫تصمیم گیری های خود از اس��تقالل الزم برخوردار نیست و‬ ‫تحت تاثیر جریانات مغرض عمل م ی کند‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫پارلمان اروپا س��حرگاه روز جمعه گذشته وارد ته ران شدند و‬ ‫ب رای روز جمعه برنامه ای نبود و قرار بود روز شنبه سفری به‬ ‫اصفهان داشته باش��ند و به دلیل اینکه بعضی از نمایندگان‬ ‫مجلس ب رای سرکش��ی به حوزه های انتخابیه رفته بودند‪،‬‬ ‫بناب راین این ب رنامه تغییر کرد و گفتند که بیشتر تمایل دارند‬ ‫که با پارلمان ی های ایران مالقات کنند که در نهایت سفر به‬ ‫اصفهان نیز لغو شد‪».‬‬ ‫او با اشاره به اینکه مالقات ها و برنامه های سفر هیات‬ ‫پارلمانی اروپا در ای ران مش��خص اس��ت‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬در‬ ‫مالقات های رسمی که توسط مجلس ب رای انها تنظیم شده‪،‬‬ ‫مالقات با نسرین ستوده و جعفر پناهی پی ش بینی نشده و‬ ‫اینها ب��دون اطالع در روز جمعه‪ ،‬یک میهمانی در س��فارت‬ ‫یونان ترتیب م ی دهند و در این میهمانی سف رای کشورهای‬ ‫اروپایی ب رای هماهنگی در انجا حضور پی دا م ی کنند‪ .‬تع دادی‬ ‫از ای رانی��ان را نیز ب��رای ضیافت ناه��ار و میهمانی دعوت‬ ‫م ی کنند که برخی از اشخاص از جمله اشخاصی که نام برده‬ ‫شد در این میهمانی حضور پیدا م ی کنند‪.‬‬ ‫رئیس فراکسیون اصولگرایان رهروان والیت مجلس‬ ‫با بیان اینک��ه حضور افرادی که در این مالقات ها ش��رکت‬ ‫م ی کنند‪ ،‬با عرق ملی و روح پیوس��تگی به قانون اساس��ی‬ ‫به عنوان میثاق ملی کشور کامال در تضاد است‪ ،‬خاط رنشان‬ ‫کرد‪« :‬ای��ن اف��راد نیز بای��د پاس��خگوی رفتار خودش��ان‬ ‫باش��ند‪ .‬بناب رای��ن چنین دی��داری به هی چ وج��ه با مجلس‬ ‫ش��ورای اس�لامی مطرح نش��ده و مجلس چنین رفتاری را‬ ‫قبول ندارد‪».‬‬ ‫ایا نجفی از مشایی دفاع کرد؟‬ ‫‪21‬‬ ‫جنگ سرد درکی یف‬ ‫اوکراین زمین نزاع امریکاو روسیه‬ ‫مجله خبری‬ ‫بیش از سه هفته اس��ت که صحنه سیاسی اوکراین‬ ‫ش��اهد اعتراضات گس��ترده و فراگیری اس��ت که ان را از‬ ‫سال ‪ ،2004‬یعنی س��ال وقوع انقالب رنگی در این کشور‪،‬‬ ‫ ب ی س��ابقه م ی دانند؛ اعتراضاتی که جامعه اوکراین را به دو‬ ‫قطب ش��رق و غرب تبدیل کرده‪ .‬گروهی خواس��تار ادغام‬ ‫در اتحادی��ه اروپ��ا هس��تند و گروهی همچن��ان معتقدند‬ ‫که باید به مس��کو اعتم��اد ک��رد و پیوندهای گذش��ته را‬ ‫حفظ کرد‪.‬‬ ‫ناارام��ی و اعتراض��ات مردمی در اوکراین درس��ت از‬ ‫زمانی اغاز ش��د که ویکتور یانکووی��چ‪ ،‬در انتخابات فوریه‬ ‫‪ 2010‬جایگزی��ن دولت غربگرای ویکتور یوش��نکو ش��د‪.‬‬ ‫یانکوویچ امضای قرارداد همکاری تجاری با اتحادیه اروپا را‬ ‫طی سخنانی به حالت تعلیق دراورد‪ .‬او با این استدالل که‬ ‫پذیرش شروط اقتصادی پیشنهادی اتحادیه اروپا تحقیرامیز‬ ‫بوده و تا زمان ارائه شرایط اصالح شده توسط این مجموعه‪،‬‬ ‫دولت وی ب��ا اتحادیه اروپا (در مورد پیم��ان تجارت ازاد) به‬ ‫توافق نخواهد رس��ید‪ ،‬اقدام به این کار ک��رد و درحالی که‬ ‫قبال توافقنامه مقدماتی ان را امضا ک��رده بود‪ ،‬در اجالس‬ ‫همکاری های ش��رقی ‪ 3‬در ویلنیوس پایتخت لیتوانی که‬ ‫در اواخر نوامبر برگزار ش��د‪ ،‬از امضای نهای��ی این قرارداد‬ ‫خودداری کرد‪.‬‬ ‫س��خنان یانکوویچ که از مخالفان عضویت اوکراین‬ ‫در ناتو ولی طرفدار توس��عه همکاری با این سازمان است‪،‬‬ ‫ضمن اینکه وی طرفدار عضوی��ت اوکراین در اتحادیه اروپا‬ ‫نیز بوده اس��ت‪ ،‬پس از ان اعالم ش��د که والدیمیر پوتین‪،‬‬ ‫رئی س جمهوری روس��یه‪ ،‬نگرانی خود را باب��ت تاثیر روابط‬ ‫نزدیک تر میان اوکراین و اتحادیه اروپا مطرح کرده و بروکسل‬ ‫را از طرح مطالب تند بر حذر داشته بود‪ .‬این در حالی است‬ ‫که اتحادیه اروپا پی ش تر مسکو را متهم کرده بود که اوکراین‬ ‫را ب رای سر باز زدن از امضای توافق با بروکسل تحت فشار‬ ‫قرار داده است‪.‬‬ ‫یانکووی��چ پس از یک شکس��ت انقالب��ی دوباره به‬ ‫عرصه سیاس��ت بازگش��ت که هم اکنون رقب��ای اصلی او‬ ‫یا در زن��دان به س��ر م ی برن��د یا وجه��ه خود را از دس��ت‬ ‫داده ان��د‪ .‬برخ��ی از تحلیلگ��ران معتقدند ک��ه یانکوویچ‬ ‫در تالش اس��ت ت��ا انتخ��اب دوب��اره خ��ود در انتخابات‬ ‫‪ 1394‬را تضمی��ن کن��د و این مح��رک باعث اتخ��اذ این‬ ‫اقدامات شد‪.‬‬ ‫معترضان معتقدند امتناع یانکوویچ از امضای قرارداد‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪22‬‬ ‫همکاری تجاری با اتحادیه اروپا تحت فش��ار روس��یه و در‬ ‫جهت جذب ک ی یف در اتحادیه گمرکی که از ژانویه س��ال‬ ‫‪ 2012‬با شرکت کشورهای روسیه‪ ،‬قزاقستان و بالروس اغاز‬ ‫به کار کرد‪ ،‬صورت گرفته است‪ .‬این در حالی است که از نظر‬ ‫مقامات اوکراین تصمیم این کش��ور به همگرایی بیشتر با‬ ‫اتحادیه اروپا طی ماه های اخیر ضربات س��نگین اقتصادی‬ ‫متوجه این کشور کرده‪ ،‬در حالی که بروکسل در این زمینه‬ ‫هیچ کمکی به ک ی یف نداشته است‪.‬یکی از پی ش شرط های‬ ‫اتحادیه اروپا در خص��وص ازادی یولیا تیموش��نکو‪ ،‬رهبر‬ ‫مخالفان دولت است که از سال ‪ 2011‬به اتهام امضای قرارداد‬ ‫گازی با روسیه در زندان به سر م ی برد‪ .‬سفر او به المان ب رای‬ ‫مداوای پزشکی نیز مانع بزرگی ب رای امضای قرارداد تجارت‬ ‫ازاد با اوکراین بوده و رئی س جمهور اوکراین به همین علت‬ ‫امضای ق��رارداد تجاری ب��ا اروپا را به تاخیر انداخته اس��ت‪.‬‬ ‫اتحادیه اروپا معتقد است که اتهام تیموشنکو به سوءاستفاده‬ ‫از قدرت سیاسی اس��ت و ان را تبعی ض امیز توصیف کرده‬ ‫است‪ .‬ب راساس قرارداد گازی که تیموشنکو با روسیه امضا‬ ‫کرده‪ ،‬اوکراین نباید کمتر از ‪ 33‬میلیارد مترمکعب از روسیه‬ ‫گاز بخرد‪.‬‬ ‫بروکس��ل ازادی تیموش��نکو و س��فر وی به خارج از‬ ‫کش��ور ب رای درم��ان را به عن��وان یکی از ش��روط امضای‬ ‫توافق ب��ا ک ی یف اعالم ک��رده بود‪ .‬این درحالی اس��ت که‬ ‫یانکووی��چ ازادی تیموش��نکو را ب��ه پرداخ��ت ‪20‬میلیارد‬ ‫دالر مش��روط کرد‪ .‬این مبلغی اس��ت که دول��ت اوکراین‬ ‫مدعی اس��ت تیموش��نکو در ارتباط ب��ا ق��رارداد خرید گاز‬ ‫از روس��یه به دس��ت اورده اس��ت‪ .‬در عین حال یانکوویچ‬ ‫که تمای�لات خود به کرملی��ن را پنه��ان نم ی کند‪ ،‬معتقد‬ ‫اس��ت در روند نزدیک��ی ک ی یف ب��ه اروپا تنه��ا یک وقفه‬ ‫اس��تراتژیک پدید امده و باید اوکراین را کش��وری اروپایی‬ ‫محسوب کرد‪ ،‬اما این امر باعث کاهش تظاه رات معترضان ‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫جدال شرق و غرب‬ ‫واقعی��ت اش��کاری که م ی ت��وان از می��دان ک ی یف‬ ‫مشاهده کرد‪ ،‬جدال دوباره شرق و غرب (مسکو و واشنگتن)‬ ‫است‪ .‬این زورازمایی کش��ور اوکراین را در معرض ب ی ثباتی‬ ‫و ناارامی گس��ترده کش��انده اس��ت‪ .‬کار این زورازمایی تا‬ ‫انجا پیش رفته که بس��یاری از مقام��ات غربی به ک ی یف‬ ‫س��فر کرده و در میان معترض��ان حاضر ش��دند‪ .‬از جمله‬ ‫م ی توان به گیدو وس��تروله وزی��ر خارجه الم��ان‪ ،‬کاترین‬ ‫اش��تون رئیس اتحادیه اروپا و مقامات��ی از امریکا از جمله‬ ‫ویکت��ور نوالند معاون وزی��ر خارجه و س��ناتور مک کین و‬ ‫همچنین مقاماتی دیگر از س��وئد‪ ،‬کانادا و فرانس��ه اشاره‬ ‫کرد که در می��ان معترضان به س��خنرانی و حمایت از انها‬ ‫پرداختند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت ک��ه حض��ور مقام��ات اروپایی‬ ‫و امریکای��ی در جم��ع معترض��ان اوکراین��ی و اقدام��ات‬ ‫تحریک ب رانگیز انها با واکنش های انتقاد امیز دولت روسیه‬ ‫روبه رو شده است‪ .‬به عالوه تنش��ی مقطعی روابط ب رلین‪-‬‬ ‫مسکو و واشنگتن ‪ -‬مسکو را رقم زده‪ ،‬به گونه ای که پارلمان‬ ‫روسیه با انتشار بیانی ه ای غی ر الزام اور‪ ،‬از غرب خواسته است‬ ‫تا «فش��ارهای مضاعف علیه سیاس��ت کش��ور ب رادر ما را‬ ‫متوقف کند‪».‬برخی از ناظ ران و تحلیلگران معتقدند غرب‬ ‫و به ویژه امریکا تالش م ی کند تا شکس��تی که از رویارویی‬ ‫با روس��یه در حمله نظامی به س��وریه خورد را جب ران کند‪.‬‬ ‫انها همچنین تالش م ی کنند تا از محبوبیت تیموشنکو‪،‬‬ ‫نخس ت وزیرسابق این کش��ور اس��تفاده کنند‪ .‬تیموشنکو‬ ‫در پیام ی که از زندان ب رای هوادارانش ارس��ال کرده از انها‬ ‫خواس��ته تا خود را به پایتخت اوکراین برس��انند و موجبات‬ ‫سقوط دولت را فراهم کنند‪ .‬به عالوه اوکراین مسیر ترانزیت‬ ‫گاز روس��یه به اروپاست و بستن ش��یرهای گاز روسیه هم‬ ‫اقتصاد اوکراین و هم گرمای منازل اروپائیان را با مش��کل‬ ‫مواجه م ی کند‪.‬‬ ‫اعتراضات همچنان ادامه دارد‬ ‫اخرین اخبار از ک ی یف حاکی اس��ت ماموران امنیتی‬ ‫همچنان در محل تجمع مخالفان دولت حضور گس��ترده‬ ‫دارند و شمار انها ب ر اس��اس اطالعات وزارت کشور اوکراین‬ ‫به ح��دود یک هزار و ‪ 900‬نفر م ی رس��د‪ .‬گفت��ه مقام روابط‬ ‫عمومی وزارت کشور اوکراین؛ واحدهای تازه نفس پلیس از‬ ‫شهرهای دیگر ب رای جایگزینی واحدهای فعلی به ک ی یف‬ ‫اعزام شده اند‪ .‬در همین حال نیکالی ازاروف‪ ،‬نخس ت وزیر‬ ‫اوکراین از امادگی دولت این کشور ب رای از سرگیری مذاکرات‬ ‫با اتحادیه اروپا در خصوص ق��رارداد همکاری تجاری با این‬ ‫اتحادیه خبر داد‪.‬اس��تفان فیوله‪ ،‬کمیس��ر امور گسترش و‬ ‫سیاستگذاری همس��ایگان اروپا نیز پس از دیدار با سرگئی‬ ‫اربوزوف معاون‪ ،‬نخس��ت وزی راوکراین گفت‪« :‬اتحادیه اروپا‬ ‫و ک ی یف ب رای از س��رگیری مذاکرات درخص��وص قرارداد‬ ‫همکاری تجاری با ای��ن اتحادیه بدون حضور روس��یه به‬ ‫توافق رسیدند‪».‬‬ ‫به هر ترتیب‪ ،‬بحران کنون��ی در اوکراین جامعه این‬ ‫کشور را دچار یک انشقاق کرده اس��ت؛ هر چند نم ی توان‬ ‫تخمین درستی از می زان هر یک از طرفین ارائه داد‪ .‬اما به‬ ‫نظر م ی رسد عمده ساکنین مناطق شرقی و بخش مرکزی‬ ‫تمایل بیشتری به سمت مسکو داش��ته باشند و در شرایط‬ ‫انتخاب بین مسکو و اتحادیه اروپا اولی را انتخاب کنند‪ ،‬اما‬ ‫ساکنین مناطق غربی عموما خواستار نزدیکی به اتحادیه‬ ‫اروپا هستند؛ در مجموع اوکراین را باید قربانی رقابت روسیه‬ ‫و غرب دانست‪.‬‬ ‫اوکراین از یک سو به دالیل تاریخی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬قومیتی‪،‬‬ ‫اقتص��ادی و نیازهای ح��وزه انرژی محتاج به مسکوس��ت‬ ‫و از س��وی دیگر عضوی��ت در اتحادیه اروپ��ا و همکاری با‬ ‫غرب نی��ز می تواند مزایای بس��یاری ب��رای ک ی یف درپی‬ ‫داش��ته باش��د‪ .‬در حالی که مخالفان دول��ت اوکراین که از‬ ‫پش��تیبانی و حمایت امریکا و اروپا برخوردار هس��تند و از‬ ‫روس��یه به خشم امده اس��ت تحت هیچ ش��رایطی حاضر‬ ‫به عقب نش��ینی از مواضع ش��ان نش��ده اند‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫روس��یه ک��ه از حض��وری قدرتمن��د و متنف��ذ در اوکراین‬ ‫برخوردار اس��ت‪ ،‬حاض��ر نیس��ت حیاط خلوت خ��ود را از‬ ‫دست بدهد‪g .‬‬ ‫شنود یا تور اطالعاتی؟‬ ‫ایا نجفی از مشایی دفاع کرد؟‬ ‫«عملکرد مش��ایی قابل دفاع اس��ت‪ ».‬همین جمله‬ ‫محمدعلی نجفی‪ ،‬معاون حس��ن روحانی و رئیس سازمان‬ ‫می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردش��گری دولت یازدهم‬ ‫کافی بود تا موجی از انتقادها به سوی او سرازیر شود‪.‬‬ ‫نجفی که ش��نبه گذش��ته در م��وزه ملی ای��ران به‬ ‫مناس��بت اغاز هفته پژوهش در جمع اعضای پژوهش��گاه‬ ‫می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دس��تی و گردشگری کشور سخن‬ ‫م ی گفت‪ ،‬در بخش��ی از اظهاراتش که مورد توجه رسانه ها‬ ‫ق��رار گرفت‪ ،‬با اش��اره ب��ه مدیریت ه��ای قبلی س��ازمان‬ ‫می راث فرهنگی چنین گفت‪« :‬برخی از دوستان اعالم کردند‬ ‫که هشت سال گذشته سازمان میراث فرهنگی تخصصی‬ ‫کار نکرده است‪ .‬برخی از انها اگر رویشان م ی شد م ی گفتند‬ ‫در این سی سال هیچ کاری انجام نشده است؛ اما باید گفت‬ ‫مجله خبری‬ ‫سخنانجنجالی‬ ‫عملکرد مجموعه مدیری��ت س��ازمان میراث فرهنگی در‬ ‫چهار سالی که اقای مش��ایی رئیس این سازمان بود قابل‬ ‫دفاع اس��ت‪ .‬بعد از ان مدتی این سازمان به جایی رسید که‬ ‫لطمات زیادی به ان وارد شد‪ .‬من با اقای مشایی ‪ 30‬ثانیه هم‬ ‫مالقات نکردم‪ .‬در دفاع از وی صحبت نم ی کنم تا فردا تیتر‬ ‫همه روزنامه ها شوم‪ .‬اما این طور هم نبود که در هشت سال‬ ‫اخیر هر کاری شده مخرب بوده باشد‪ .‬البته که این سازمان‬ ‫لطمات زیادی دیده است‪ .‬ما باید تالش کنیم که کمی بهتر‬ ‫از ان چهار سال باشیم‪».‬‬ ‫ی��ک روز بعد از این اظه��ارات اما یک مقام مس��ئول‬ ‫در س��ازمان تحت مدیریت محمدعلی نجفی سخنان او را‬ ‫به گونه ای دیگر تفس��یر کرد‪ .‬رئیس مرکز روابط عمومی و‬ ‫اطالع رسانی سازمان می راث فرهنگی اعالم کرد که سخنان‬ ‫رئیس این سازمان درباره اینکه تمام گذشته را نباید زیر سوال‬ ‫برد‪ ،‬به هی چ وجه به معنای دفاع از عملکرد مشایی نیست‪.‬‬ ‫امین عارف نیا که اظهاراتش روی خروجی خبرگزاری‬ ‫ایرنا ارگان رس��انه ای رس��می دولت قرار گرفت‪ ،‬در این باره‬ ‫گفت‪« :‬دکتر نجفی هشت سال گذشته را به دو دوره تقسیم‬ ‫کرد و چهار سال نخست را در قیاس با چهار سال دوم که در‬ ‫ان تصمیمات نسنجیده بسیاری از جمله انتقال پژوهشگاه‬ ‫گرفته ش��د‪ ،‬قابل دفاع تر دانس��ت که ای��ن به هیچ عنوان‬ ‫به معنای دفاع از عملکرد مش��ایی به طور مطل��ق در دوره‬ ‫مدیریتش نیست‪».‬‬ ‫او همچنین در ادامه گفت‪« :‬دکتر نجفی رویکرد جدید‬ ‫سازمان را متوقف نماندن در گذشته و نگاه به اینده دانست و‬ ‫بیان رنج ها و نابسامان ی های گذشته را تنها با هدف کسب‬ ‫تجربه و استفاده از انها ب رای ب رنامه ریزی اینده الزم دانست‪».‬‬ ‫موضع معاون اصالح طل��ب رئی س جمهور حتی مورد‬ ‫انتقاد رس��انه های اصالح طلب نیز قرار گرف��ت‪ .‬حمیدرضا‬ ‫حسینی‪ ،‬کارشناس می راث فرهنگی در یادداشتی در روزنامه‬ ‫ش��رق از اظهارات اخیر محمدعلی نجفی‪ ،‬رئیس س��ازمان‬ ‫می راث فرهنگی و عملکرد چند ماهه او انتقاد کرد‪.‬‬ ‫او با اب��راز تعج��ب از موضع گیری نجف��ی و توضیح‬ ‫سازمان می راث فرهنگی درباره اظهارات معاون روحانی نوشت‪:‬‬ ‫«هرچند روز گذش��ته روابط عمومی سازمان با قلب سخنان‬ ‫صریح اقای نجفی اعالم کرد که نجفی عملکرد مشایی را‬ ‫قابل دفاع نم ی داند‪ ،‬اما نگران ی ها بیشتر از جمله دیگر اوست‬ ‫که اظهار داشته‪« :‬ما باید تالش کنیم کمی بهتر از چهار سال‬ ‫دوره اقای مش��ایی باش��یم‪ ».‬این جمله مانند این است که‬ ‫رئی س جمهور اعالم کند که دولت م ی کوشد در حوزه اقتصاد‬ ‫یا سیاست خارجی فقط کمی بهتر از دولت قبل باشد‪».‬‬ ‫حسینی همچنین با اس��تناد به عملکرد نجفی‪ ،‬اب راز‬ ‫عقیده کرد که طی چند ماه گذش��ته رفتار مدیریتی نجفی‬ ‫به گونه ای ب��وده که با وج��ود تفاوت های ب��زرگ میان او و‬ ‫اسفندیار رحیم مشایی‪ ،‬شباهت های نگران کننده ای را اشکار‬ ‫م ی کند‪ .‬یادداش��ت نویس روزنامه شرق‪ ،‬سپردن پس ت های‬ ‫کلیدی به افراد فاقد تجربه و تخص��ص و قرار گرفتن بدنه‬ ‫کارشناسی س��ازمان در حاش��یه‪ ،‬عدم تدوین سیاست های‬ ‫کالن و چشم انداز اتی سازمان پس از چهار ماه و همچنین‬ ‫عدم بازسازی روابط تخریب شده سازمان با سرمایه اجتماعی‬ ‫و عقبه رس��انه ای خود را از مهم ترین نقاط ضعف نجفی در‬ ‫دوره مدیریتش عنوان کرده است‪g .‬‬ ‫علی مطهری همچنان روی بیانیه اش تاکید می کند‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫علی مطهری هفته گذشته در وبالگش طی یادداشتی‬ ‫اعالم کرد یک معاون و مدی��رکل وزارت اطالعات به خاطر‬ ‫پیگیری مساله شنود دفتر وی از طرف وزیر اطالعات برکنار‬ ‫ش��دند‪ .‬او در این بیانیه از وزیر اطالعات تش��کر و قدردانی‬ ‫کرد‪ .‬ام��ا روزنامه کیهان روایت دیگری از ماجرای ش��نود در‬ ‫دفتر علی مطهری را مطرح کرد‪ .‬به نوش��ته کیهان یکی از‬ ‫سروی س های جاسوس��ی ب رای این نماینده دامی پهن کرده‬ ‫بود که وزارت اطالعات توانس��ته ان را کشف و ضبط کند‪.‬‬ ‫کیهان نوشت‪« :‬اظهارات علی مطهری درباره نقش وی در‬ ‫تغییر یک معاون و مدیرکل وزارت اطالعات‪ ،‬خالف واقع و‬ ‫نوعی فرار به جلو است‪».‬‬ ‫این روزنامه در ادامه مطلب به علت واقعی تغییر معاون‬ ‫وزیر اطالعات اشاره کرده و اورده است‪« :‬اخی را مطهری ادعا‬ ‫کرد که با پیگیری وی در ماجرای شنود دفتر وی‪ ،‬یک معاون‬ ‫وزیر اطالعات و مدیرکل زیرمجموعه وی برکنار شده اند‪ ،‬اما‬ ‫گزارش منابع مطلع حاکی از ان است که تغییر معاون مورد‬ ‫اشاره چند ماه پیش در پی ش��روع به کار وزیر جدید صورت‬ ‫گرفته و هیچ ربطی به ماجرای اقای مطهری ندارد‪ .‬به همین‬ ‫ترتیب‪ ،‬با تغییر معاون جدی��د‪ ،‬مدیرکل مجموع ه نیز تغییر‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫عل��ی مطه��ری در اطالعیه خ��ود دراین ب��اره اورده‬ ‫بود‪« :‬پس از طرح س��وال بنده از وزیر محت��رم اطالعات در‬ ‫کمیسیون امنیت ملی و سیاس��ت خارجی مجلس شورای‬ ‫اس�لامی و قانع نشدن اینجانب از پاس��خ ایشان‪ ،‬در مهلت‬ ‫قانونی وزیر ب رای قانع کردن بنده و در نتیجه مطرح نش��دن‬ ‫ان در صحن علنی مجلس‪ ،‬به در خواست وزارت اطالعات‬ ‫در تاریخ ‪ ۹۲ /۹/۱۰‬جلس ه ای با حضور وزیر محترم اطالعات‬ ‫جناب حجت االس�لام اقای دکتر علوی و یک��ی از معاونان‬ ‫ایش��ان و مدیرکل ان معاونت و اینجانب ب رای حل مس��اله‬ ‫تشکیل ش��د‪ .‬در ان جلس��ه به اطالع اینجانب رساندند که‬ ‫کارگذاری دستگاه شنود در دفتر کار اینجانب – همان طور‬ ‫که حدس م ی زدم‪ -‬با هدایت یکی از معاونان مدیریت قبلی‬ ‫وزارت اطالعات توس��ط چند تن از اف��راد زی ر مجموعه او با‬ ‫انگیزه سیاسی انجام شده و ان معاون و مدیرکل او هر دو از‬ ‫کار برکنار ش��دند و پرونده انها مطابق مقررات داخلی وزارت‬ ‫اطالعات در دست بررسی ب رای صدور حکم است‪ .‬البته همه‬ ‫این افراد به نادرستی کار خود اعتراف کرده و متنبه شده اند‪.‬‬ ‫اسامی این افراد – هرچند مس��تعار‪ -‬نزد اینجانب محفوظ‬ ‫است‪».‬‬ ‫کیهان اما روایت دیگری از این ماج��را را بیان کرد و با‬ ‫اشاره به تغیی رات طبیعی در میان مدی ران وزارت اطالعات که‬ ‫ب ی ارتباط با موضوع شنود دفتر علی مطهری بود‪ ،‬نوشت‪« :‬اما‬ ‫موضوع مهم تر‪ ،‬تور پهن کردن یکی از سروی س های بیگانه‬ ‫ب رای علی مطهری اس��ت‪ .‬از چندی پیش سرویس مربوطه‬ ‫مقدماتی را تدارک کرده و بدون اطالع مطهری‪ ،‬به وی نزدیک‬ ‫شده بود‪ .‬اما نیروهای س��ختکوش وزارت اطالعات که این‬ ‫سناریوی خط رناک را کشف کرده بودند‪ ،‬مطهری را در جریان‬ ‫ماجرا قرار م ی دهند‪ .‬این گزارش حاکی است مطهری پس از‬ ‫اطالع از این مساله حتی از وزارت اطالعات تشکر هم کرده‬ ‫است‪ .‬گویا رئی س مجلس نیز در جریان موضوع قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬اما انچه در این میان عجیب است‪ ،‬ریل عوض کردن‬ ‫اقای مطهری و جنجال علیه وزارت اطالعات است‪ ،‬به نحوی‬ ‫که تغیی رات مدیریتی این وزارت پس از امدن وزیر جدید را به‬ ‫جنجال مورد عالقه خود ربط داده و غفلت خطرناک خود را‬ ‫این گونه جب ران کرده است!»‬ ‫کیهان توضیح داد‪« :‬به نظر م ی رسد برخی همکاران‬ ‫نش��ریات و رس��انه های زنجی��ره ای نقش عم��ده ای در به‬ ‫بازی گرفتن اق��ای مطهری ایف��ا م ی کنند‪ .‬برخ��ی از این‬ ‫ش��ب ه خبرنگاران که در نش��ریات زنجیره ای فع��ال بودند‪،‬‬ ‫هم اکنون در خدمت رس��انه های دولت��ی امریکا و انگلیس‬ ‫ق��رار دارند و برخ��ی دیگ��ر از همان ها به اس��م خبرنگار با‬ ‫سیاستمداران ای رانی تماس م ی گیرند و انواع ماموریت های‬ ‫جاسوسی نیابتی را به انجام م ی رسانند‪».‬‬ ‫علی مطهری نیز در واکنش به این نوشته کیهان ان‬ ‫را غیرواقعی خوانده و بار دیگر بر انچه در اطالعیه اولیه خود‬ ‫منتشر کرده بود تاکید کرد‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫تنور داغ سیاست در فضای مجازی‬ ‫مجله خبری‬ ‫سایت خبری ‪ -‬تحلیلی مشرق در اخبار پشت پرده‬ ‫این هفته خود که با عنوان «روایت مشرق از گوشه و کنار‬ ‫سیاست» منتشر م ی شود‪ ،‬از گالیه هاشم ی رفسنجانی‬ ‫از حس�ن روحانی خبر داده است‪ .‬براس�اس خبر این‬ ‫سایت اصولگرا‪ ،‬هاشم ی رفس�نجانی که از او ب ه عنوان‬ ‫مرد پشت پرده سیاستگذاری های دولت یازدهم یاد م ی ش�ود‪ ،‬از غیبت روحانی در‬ ‫جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام ابراز نارضایتی کرده است‪ .‬مشرق در خبر‬ ‫خود نوشت‪« :‬در جلسه اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام‪ ،‬هاشم ی رفسنجانی‬ ‫نس�بت به غیبت حس�ن روحانی در جلس�ات مجمع اظهار ناراحتی کرده اس�ت‪.‬‬ ‫زمانی که مجید انصاری خواس�تار نگهداری بندی از اقتصاد مقاومتی برای دریافت‬ ‫نظر رئی س جمهور ش�د‪ ،‬هاش�می در پاس�خ‬ ‫وی گفت‪« :‬م�ا دیگر نم ی توانی�م صبر کنیم‪.‬‬ ‫چرا اق�ای روحانی دو هفت�ه نیامده اند و امروز‬ ‫بیرون جلس�ه م ی گذارند؟ چرا جلسه مجمع‬ ‫را نم ی ایند؟» روحانی ش�نبه هفته گذشته در‬ ‫مراسم ‪ 16‬اذر دانشگاه شهید بهشتی شرکت‬ ‫کرده بود‪».‬‬ ‫یک س��ایت نزدیک به هاشم ی رفس��نجانی و حامی‬ ‫ حس��ن روحانی به نقل از «یک منب��ع اگاه» اظهارات علی‬ ‫مطهری مبن ی بر برکناری معاون و مدیرکل وزارت اطالعات‬ ‫به علت ش��نود دفتر ای��ن نماینده مجل��س را تکذیب کرد‪.‬‬ ‫این س��ایت در خبری با تیتر «برکناری مع��اون و مدیرکل‬ ‫وزارت اطالعات به خاطر شنود دفتر علی مطهری نبوده است» نوشت‪« :‬پیرو انتشار برخی اخبار‬ ‫در رسانه های داخلی و بیگانه درباره برکناری معاون و مدیرکل وزارت اطالعات به دلیل شنود‬ ‫دفتر دکترعلی مطهری نماینده ته ران‪ ،‬یک منب ع اگاه در گفت وگو با «انتخاب» ضمن تکذیب‬ ‫این موضوع‪ ،‬تغییر معاونت و مدیرکل وزارت اطالعات را مربوط به چند ماه پیش دانست‪».‬‬ ‫انتخاب در ادامه نوشت‪« :‬این مقام اگاه گفت‪ :‬تفس��یر و تحریف بیانیه اقای مطهری‬ ‫توسط رس��انه ها موجب ش��ده این گمانه نادرست‬ ‫در جامعه پخش ش��ود که تغییر معاون و مدیرکل‬ ‫مربوطه وزارت اطالعات ناشی از شکایت وی به دلیل‬ ‫ش��نود دفترش بوده؛ در حال ی که اقای مطهری در‬ ‫بیانیه خود چنین موضوعی را اظهار نکرده و صرفا‬ ‫اط�لاع داده که مع��اون و مدی��رکل مربوطه تغییر‬ ‫کرده اند و این رسانه ها و افراد در داخل و خارج از کشور‬ ‫بوده اند ک��ه از این متن برداش��ت کرده اند که دلیل‬ ‫برکناری شنود از دفتر اقای مطهری بوده است‪».‬‬ ‫باهنر محافظه کار می شود؟‬ ‫پایان شیخوخیت‬ ‫حمیدرضا ترقی‪ ،‬عضو ش��ورای مرک��زی حزب موتلفه‬ ‫اسالمی در گفت وگویی با س��ایت مثلث انالین ناگفته هایی‬ ‫از انتخاب محمدرضا باهنر به عنوان دبیرکل جبهه پیروان را‬ ‫روایت کرده است‪.‬‬ ‫او با اش��اره به ایی ن نامه داخلی جبه��ه پیروان مبن ی بر‬ ‫انتخاب دبیرکل این جبهه از درون مجموعه گفت‪« :‬نظر استمزاجی تشکل های عضو جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری ان بود که مهندس باهنر به ریاست جبهه برگزیده شود؛ چون مدت ها‬ ‫برئیس مرحوم حاج اقای عسگراوالدی بود و این امادگی را دارد که سکان هدایت مجموعه‬ ‫نای ‬ ‫را به دست بگیرد تا با کمک نواب خود سیاست های‬ ‫تدوینی را به پیش ببرد‪».‬‬ ‫ترق��ی تف��اوت رویک��رد باهن��ر ب��ا مرحوم‬ ‫عس��گراوالدی را نیز بی��ان کرد؛ انج��ا که گفت‪:‬‬ ‫«به نظر م ی رسد عملگرایی مقداری از این پس در‬ ‫فعالی ت های جبهه پیروان افزایش پیدا کند؛ ضمن‬ ‫انکه باتوجه به جایگاه جدیدی که مهندس باهنر در‬ ‫ان قرار گرفت‪ ،‬او ناچار است تا با مالحظات بیشتری‬ ‫موضع گیری یا با دیگران تعامل کند‪».‬‬ ‫معاون بی ن الملل حزب موتلف��ه تاکید کرد‪:‬‬ ‫«مرحوم عسگراوالدی سعی داشت روابط خود را با‬ ‫قوا‪ ،‬نخبگان و تشکل های سیاسی دیگر حفظ کند تا محور وحدت قرار گیرد‪ .‬بناب راین باهنر‬ ‫دیگر دبیرکل جامعه مهندسین شناخته نم ی شود؛ بلکه ریاست جبهه پیروان را برعهده دارد و‬ ‫الزم است مقداری محافظه کارانه تر عمل کند‪».‬‬ ‫سی د کمال سجادی‪ ،‬سخنگوی جبهه پیروان در‬ ‫گفت وگویی با س�ایت مثلث انالی�ن از پایان عضویت‬ ‫منوچه�ر متک�ی در ش�ورای مرکزی ای�ن جبهه خبر‬ ‫داده است‪ .‬او با اش�اره به اینکه متکی در خرداد ‪ 92‬از‬ ‫دبیرکلی کانون فارغ التحصیالن شب ه قاره هند استعفا‬ ‫داد‪ ،‬گفت‪« :‬ه م اکنون از این کانون‪ ،‬حکیم جوادی ب ه عنوان دبیرکل و زمانی ب ه عنوان‬ ‫عضو منتخب ش�ورای مرکزی در جلس�ات جبهه پی�روان حضور پی�دا م ی کنند‪».‬‬ ‫سخنگوی جبهه پیروان در بخش دیگری از این گفت وگو‪ ،‬تفاوت ریاست مهندس‬ ‫باهنر با مرحوم عسگراوالدی در جبهه پیروان‬ ‫را این گونه بیان کرد‪« :‬حاج اقای عسگراوالدی‬ ‫از ش�یخوخیت باالیی در جری�ان اصولگرایی‬ ‫ی مرکزی‬ ‫برخوردار بود؛ اما همان زمان نیز شورا ‬ ‫جبهه را مهندس باهن�ر اداره م ی کرد و مرحوم‬ ‫عسگراوالدی ریاست عالیه را برعهده داشت‪».‬‬ ‫وی با بیان اینک�ه ه م اکنون جبه�ه پیروان در‬ ‫مرحله تقویت درونی قرار دارد‪ ،‬ادامه داد‪« :‬گرچه‬ ‫شیخوخیت گذش�ته در جبهه وجود ندارد‪ ،‬اما‬ ‫تجربه زیاد مهندس باهنر در کار تشکیالتی‪،‬‬ ‫نایب رئیسی او در مجلس و سابقه عضویتش‬ ‫در حزب جمهوری همه از نقاط قوتی است که باعث شد وی در زمان انتخاب رئیس‬ ‫جدید رقیب نداشته باشد‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫گالیه ایت اهلل‬ ‫تکذیب اظهارات علی مطهری‬ ‫‪24‬‬ ‫‪www.mosalas.ir‬‬ ‫حصر‪ ،‬تامینی است نه تنبیهی‬ ‫سناتور امریکایی به ایران می اید؟‬ ‫مجله خبری‬ ‫سایت اصولگرای تابناک که از رسانه های نزدیک‬ ‫به محس�ن رضایی اس�ت‪ ،‬هفته گذش�ته از مخالفت‬ ‫حس�ن روحانی‪ ،‬رئی س جمهور با حضور ی�ک نماینده‬ ‫مجلس در تیم مذاکره کننده هس�ته ای خب�ر داد‪ .‬این‬ ‫سایت همچنین عکسی از حساب توئیتر منتسب به‬ ‫رئی س جمهور منتشر کرد که این خبر را تایید م ی کند‪.‬‬ ‫بر اس�اس این خبر‪ ،‬درحالی که کمتر از یک هفته تا برگزاری مذاکرات ایران و‬ ‫‪ 5+1‬در روزهای ‪ ۲۳‬و ‪ ۲۴‬مهر ماند ه بود‪ ،‬خب ر ها و درخواست های جدیدی از ترکیب‬ ‫افراد حاضر در این مذاکرات منتشر شد‪.‬‬ ‫محمدحسین اصفری‪ ،‬عضو کمیسیون سیاس�ت خارجی مجلس در این باره‬ ‫گفته اس�ت‪« :‬وزیر خارجه ش�فاها ب�ا حضور‬ ‫یک نماین�ده مجل�س در تی�م مذاکره کننده‬ ‫هس�ته ای موافق بود‪ ،‬ولی روحان�ی ب ه عنوان‬ ‫رئیس شورای عالی امنی ت ملی مخالفت کرد‪».‬‬ ‫س��ایت مثلث انالین در خبری نوش��ت که ش��ماری از‬ ‫اصالح طلبان از سی د حسن خمینی درخواست کرده اند ب رای‬ ‫س خبرگان نامزد شود‪.‬‬ ‫انتخابات مجل ‬ ‫در حال ی که این روزها بحث زودهنگام انتخابات مجلس‬ ‫دهم و انتخابات مجل س خبرگان از مهم ترین سوژه های مورد‬ ‫توجه رسانه هاست‪ ،‬این سایت در خبر خود نوشت‪« :‬پس از اینکه اصالح طلبان توانستند در‬ ‫ائتالف با میانه روها به بخشی از خواسته های خود در دولت یازدهم دست یابند‪ ،‬اکنون تصمیم‬ ‫دارند که در انتخابات مجلس دهم و مجلس خبرگان به صورت فعاالنه وارد عمل شوند‪».‬‬ ‫ب ر اساس خبری که مثلث انالین منتش��ر کرده‪ ،‬برخی چهره های باسابقه اصالح طلب‬ ‫از «حاج سی د حسن اقای خمینی» که س��الیانی را در قم به تحصیل علوم حوزوی پرداخته‪،‬‬ ‫خواس��ته اند خود را ب رای انتخابات خبرگان رهبری‬ ‫نامزد کند‪ .‬انها حتی به ایش��ان توصیه کرده اند در‬ ‫صورت ی که ش��ورای نگهبان خواس��تار حضور او در‬ ‫ازمون علمی اجتهاد شد‪ ،‬او در این ازمون هم شرکت‬ ‫کند تا مانعی ب رای نام��زدی اش در انتخابات ایجاد‬ ‫نگردد‪ .‬البته تولیت حرم امام(ره) تاکنون پاسخی به‬ ‫این درخواست نداده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫مخالفت هسته ای روحانی‬ ‫درخواست اصالح طلبان از سید حسن خمینی‬ ‫عباسعلی کدخدایی‪ ،‬سخنگوی سابق شورای نگهبان در‬ ‫گفت وگویی مشروح با خبرگزاری تسنیم که سه شنبه گذشته‬ ‫روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت‪ ،‬به بررس��ی حقوقی‬ ‫«حصر» سران داخلی فتنه پرداخت‪.‬‬ ‫او در این گفت وگو تاکید کرد که حصر به عنوان مجازات‬ ‫تلقی نم ی شود‪« :‬حصر یک اقدام تنبیهی موقت و اقدام تامینی موقت است تا امنیت حفظ‬ ‫شود؛ یعنی ب رای اینکه االن امکان رسیدگی نیست‪».‬‬ ‫کدخدایی همچنین گفته است‪« :‬حصر یک اقدام اولیه است که مقامات قانونی ب رای‬ ‫اینکه امنیت حفظ شود‪ ،‬اتخاذ کردند‪ .‬حاال در اینده‬ ‫ببینیم چگونه باید به این اتهامات و جرایم رسیدگی‬ ‫شود‪ .‬این اقدام در قالب حقوقی یک اقدام تامینی‬ ‫موقتی است‪».‬‬ ‫این استاد حقوق دانشگاه ته ران در عی ن حال‬ ‫معتقد اس��ت که «حصر» اقدامی قانونی اس��ت و‬ ‫مبنای حقوقی دارد‪ .‬او در پاسخ به سوالی مبن ی بر‬ ‫اینکه اگر «حصر» برداشته شود‪ ،‬باید سران داخلی‬ ‫فتنه در دادگاه حاضر شوند؟ اظهار داشت‪« :‬باید پس‬ ‫از روشن شدن وضعیت‪ ،‬دادگاهی تشکیل شود تا به‬ ‫این اتهامات رسیدگی کند‪».‬‬ ‫بیل نلسون سناتور دموکرات ایالت فلوریدا هفته‬ ‫گذشته در سخنانی در سنا برای س�فر به ایران جهت‬ ‫کمک به ازادی «رابرت لوینسون» اعالم امادگی کرد‪.‬‬ ‫س�ایت خبری عصر ایران ای�ن خبر را ب�ه نقل از‬ ‫اسوشیتدپرس منتشر کرده و از گفت وگوی نلسون با‬ ‫محمد خزائی نماینده ایران در سازمان ملل در این باره‬ ‫خبر داده است‪ .‬بر اساس این خبر‪ ،‬نلسون به خزائی گفته است‪« :‬اگر این سفر به هر‬ ‫طریقی بتواند کمکی به ازادی لوینسون بکند‪ ،‬من مایلم به ایران بروم‪ .‬اگر لوینسون‬ ‫در اختیار حکومت ایران باشد‪ ،‬باالخره باید فردی در داخل دستگاه حکومت ایران از‬ ‫محل نگهداری او اطالع داشته باشد‪».‬‬ ‫این س�ناتور امریکای�ی همچنی�ن ابراز‬ ‫عقیده کرده اس�ت که ای�ران م ی توان�د برای‬ ‫نشان دادن حس�ن نیت خود لوینس�ون را ازاد‬ ‫کند‪.‬‬ ‫به نوش�ته عص�ر ای�ران‪ ،‬دول�ت امریکا‬ ‫مدعی است که لوینسون مامور سابق سازمان‬ ‫اف ب ی ای در سال ‪ 2007‬و پس از سفر به جزیره‬ ‫کیش ایران برای تحقی�ق روی موضوع قاچاق‬ ‫سیگار ناپدید شده است‪ .‬ایران می گوید هیچ‬ ‫اطالعی از این س�فر ن�دارد و حاضر اس�ت در‬ ‫صورت ارائه اسناد و مدارکی از سوی دولت امریکا‪ ،‬موضوع را پیگیری کند‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫ناطقنوریرئیس‪،‬عارف‬ ‫نایب رئیس‬ ‫حمله به پارلمان‬ ‫گفت وگو با صادق زیباکالم درباره ب رنامه‬ ‫اصالح طلبان ب رای مجلس دهم‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫سرلیست قرضی‬ ‫اصالح طلبان همچنان برای بازگشت به قدرت اتحاد‬ ‫با میانه روها را توصیه می کنند‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیرتحریریهمثلث‬ ‫‪1‬‬ ‫«مجلس دهم باید مانند مجلس پنجم ش��ود»؛ این‬ ‫نسخه تئوریسین اصالح طلبان است ب رای انتخاباتی که قرار‬ ‫است در سال ‪ 94‬برگزار ش��ود‪ .‬حاال سعید حجاریان چند ماه‬ ‫پس از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نقشه راه جدیدی‬ ‫ن ترس��یم کرده اس��ت؛ اصالح طلبانی که‬ ‫ب رای اصالح طلبا ‬ ‫در دوران ریاس��ت جمهوری حس��ن روحانی روزگار متفاوتی‬ ‫را م ی گذرانند‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫انچه او درباره انتخابات مجلس دهم بیان کرده اگرچه‬ ‫پاراگراف��ی کوتاه از مصاحب ه ای تفصیلی اس��ت‪ ،‬اما ش��رح‬ ‫مفصل��ی از هدف گ��ذاری انتخاباتی بخش تصمیم س��از‬ ‫اصالح طلبان اس��ت‪ .‬او گفته اس��ت‪« :‬معتقدم باید مجلس‬ ‫دهم شبیه مجلس پنجم شود یعنی اقلیت قوی و تاثیرگذار‬ ‫از اصالح طلب��ان وارد مجلس ش��وند و باتوجه به ش��رایط‬ ‫موجود‪ ،‬چنین چیزی قابل قب��ول و راض ی کننده خواهد بود‪.‬‬ ‫در مجلس پنجم‪ ،‬کارگزاران فراکس��یونی ق��وی بودند‪ .‬به‬ ‫نظر من حض��ور اقای ناطق نوری در مجلس بعدی بس��یار‬ ‫موثر خواهد بود و من از حضور چنین نیروهایی در مجلس‬ ‫بعدی استقبال م ی کنم‪ ،‬اما خود اقای ناطق گفته است که‬ ‫در انتخابات شرکت نم ی کند‪ .‬هم اکنون در شورای شهر هم‬ ‫نیروهای اصالح طلب خوبی حضور دارند که حاکمیت روی‬ ‫انها حساسیت نداش��ت‪ .‬انها اصالح طلبان جوانی بودند که‬ ‫مورد حمایت شخصی ت های محبوب اصالح طلب هم قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬در انتخابات مجلس هم م ی توان ب ر نیروهای جوان‬ ‫اصالح طلب س��رمایه گذاری کرد و با حمایت رهب ران جریان‬ ‫اصالح طلب انها را به مجلس بعدی فرستاد‪.‬در حال حاضر‬ ‫اصالح طلبان در کابینه دول��ت یازدهم حضور دارند و پایگاه‬ ‫اجتماعی دولت ه��م اصالح طلبان هس��تند؛ بناب راین الزم‬ ‫نیس��ت بین اصالح طلبان و اعتدالگرای��ان تفکیکی قائل‬ ‫شویم‪».‬‬ ‫ب رای انالیز سخنان س��عید حجاریان و بررسی چرایی‬ ‫مطرح کردن این موضع در ش��رایط کنونی‪ ،‬باید به تحلیل‬ ‫وضعیت اصالح طلبان با نیم نگاهی به گذش��ته پرداخت و‬ ‫البته این مساله را واکاوی کرد که این نسخه سیاسی تا چه‬ ‫ماموریتمردپشت پرده‬ ‫شلیکسعید‬ ‫ریاستمحمدرضاباهنر‬ ‫برتشکیالتجبههپیروان‬ ‫چه معنایی دارد؟‬ ‫پشت پرده جنگ روانی‬ ‫حجاریانچیست؟‬ ‫اس�تقبال س�عید حجاریان از‬ ‫کاندیداتوری علی اکب�ر ناطق نوری‬ ‫در انتخاب�ات مجل�س ده�م فضای‬ ‫متفاوتی را پی�ش روی اصالح طلبان‬ ‫قرار داده است‬ ‫اصالح طلبان و نه از میان اصولگرای��ان بلکه از میان فردی‬ ‫از جنس خودشان‪.‬‬ ‫گروه اول درس��ت تحلیل کرده یا گ��روه دوم؛ انتخاب‬ ‫روحانی حاصل تاکتی ک های اینچنینی بوده یا شرایط خاص‬ ‫جامعه در دورانی که قرار بود س��اکن جدید پاستور برگزیده‬ ‫شود؟ هر چه هس��ت رئی س جمهور جدید در میانه دو جناح‬ ‫قرا گرفته و اصطالحا نه فراجناح��ی که فردی میان جناحی‬ ‫است‪.‬در سطح دیگری از تحلیل م ی توان گفت در واقع انچه‬ ‫به وقوع پیوست چیزی ش��بیه دولت وحدت دولت ملی بود‬ ‫که گعده نشینان مجمع از مدت ها پیش در پی ان بودند‪ .‬در‬ ‫چنین فضایی است که انتخابات مجلس دهم اگر چه دو سال‬ ‫به برگزاری اش باقی مانده‪ ،‬اما مهم و پ ر اهمیت شده است‪.‬‬ ‫ه��م اصالح طلبان و ه��م اصولگرای��ان م ی دانند که‬ ‫کار س��ختی پیش رو دارن��د و موکول ک��ردن چنین رقابت‬ ‫س��ختی به ماه های اخر ریسک بزرگی اس��ت‪ .‬حاال هم از‬ ‫جناح اصالح طلب��ان چهره هایی مانند ع��ارف از اغاز به کار‬ ‫فعالی ت های انتخابات ی شان سخن م ی گویند و هم از جناح‬ ‫اصولگرایان افرادی مانند باهنر م ی گویند که ب رای انتخابات‬ ‫مجلس استارت زده اند‪.‬‬ ‫استرات‍ژی هاشمی یا تاکتیک اصالح طلبانه؟‬ ‫حاال که حس��ن روحانی رئی س جمهور شده برخی از‬ ‫تحلیلگران م ی گویند انچه اصالح طلبان در روزهای انتهایی‬ ‫مانده به انتخابات به ان رسیدند یک تصمیم اصالح طلبانه‬ ‫بوده ب ر اساس تاکتیکی که در همان هفته اخر به ان رسیدند؛‬ ‫یعنی یارگی��ری از جناح مقاب��ل ب رای گذار از ش��رایطی که‬ ‫م ی توانست منجر به حذف همیشگی انان شود‪.‬‬ ‫مقابل انان اما برخی نیز باورشان این است که تصمیم‬ ‫هفته اخر اصالح طلبان‪ ،‬چیزی نب��وده جز نتیجه تاکتیکی‬ ‫که هاشم ی رفس��نجانی و گعده نش��ینان ظهر شنب ه های‬ ‫مجمع تش��خیص از ماه ها قبل ط راحی کرده بودند؛ راهی‬ ‫ب رای انتخاب جانش��ین محم��ود احمدی نژاد ن��ه از میان‬ ‫نخستین روزهای پس از انتخابات در مورد اینده سیاسی این‬ ‫چهره اصالح طلب زیاد شنیده م ی شد‪ .‬او حاال م ی دانست که‬ ‫م ی تواند بخش هایی از بدنه اجتماعی اصالح طلبان را جذب‬ ‫کند؛ انهم در ش��رایطی که تنها چهره اصالح طلبی اس��ت‬ ‫که مجوز حضور در انتخابات را دریاف��ت کرده بود؛ امتیازی‬ ‫بزرگ ب رای او که م ی تواند توشه ای سیاسی ب رای انتخابات‬ ‫مجلس دهم باشد‪ .‬عارف در جدی ترین اظهارنظرش از اغاز‬ ‫فعالی ت های انتخاباتی ب رای حضور در مجلس دهم خبر داده‬ ‫است؛ اظهارنظری که با واکنش های اصالح طلبان مواجه شد‪.‬‬ ‫واقعیت این اس��ت که او اگرچه تصمیم��ش را ب رای‬ ‫انتخابات پی ش رو گرفته‪ ،‬اما تصمیم سازان اصالح طلب هنوز‬ ‫تصمیمشان در این مورد نهایی نشده‪.‬‬ ‫ب��رای تطبی��ق خواس��ت اصالح طلبان با خواس��ت‬ ‫محمد رضا عارف باید به سخنان سعید حجاریان باز گردیم‪.‬‬ ‫ش��اید این تحلیل خیل��ی دور از واقعیت نباش��د که‬ ‫تئ��وری پردازانی چون س��عید حجاریان همچن��ان همان‬ ‫احساس انتخابات ریاس��ت جمهوری را به محمد رضا عارف‬ ‫دارن��د‪ .‬او گفته اس��ت‪« :‬در انتخابات مجل��س م ی توان بر‬ ‫نیروهای جوان اصالح طلب سرمایه گذاری کرد» یا در بخش‬ ‫مهمتری گفته اس��ت‪« :‬حضور اقای ناطق نوری در مجلس‬ ‫بعدی بس��یار موثر خواهد بود»؛ او هیچ اشاره ای به محمد‬ ‫رضا عارف ندارد‪.‬‬ ‫در سطح دیگری از تحلیل‪ ،‬ب ی پرده و صریح باید گفت‬ ‫که اگرچه موقعیت سیاس��ی عارف قابل مقایسه با روزهای‬ ‫قبل از انتخابات ‪ 24‬خرداد نیست‪ ،‬اما واقعیت این است که‬ ‫او هنوز چهره دلخواه تصمیم س��ازان اصالح طلبان نش��ده‬ ‫است‪ .‬ش��اید هم یکی از دالیلش طبع سیاسی ارام او باشد‪.‬‬ ‫انجا که ا و ترجیح م ی دهد در هیچ شرایطی از چارچوب های‬ ‫نظام خارج نشود و انجا که او نخواسته هزینه ای ب رای حیات‬ ‫سیاس��ی اصالح طلبان در ش��رایط سیاس��ی خاص بدهد‪.‬‬ ‫به بی��ان دیگر ش��اید تصمیم س��ازان اصالح طل��ب به این‬ ‫م ی اندیش��ند که عارف حتی اگر رئیس مجلس هم ش��ود‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫اندازه احتمال موفقیت دارد‪.‬‬ ‫محمد رضا عارف وقتی مهیای حض��ور در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری م ی شد با موجی از فشارهای اصالح طلبان‬ ‫مواجه شد؛ چهره هایی که م ی گفتند دکتر عارف چندان هم‬ ‫اصالح طلب نیس��ت‪ .‬انها معتقد بودند اگر بنا بر حضور در‬ ‫انتخابات اس��ت باید چهره ای حداکثری میدان دار انتخابات‬ ‫باشد؛ به تعبیری استراتژی انها «بازگشت با تمام قوا» بود‪.‬‬ ‫یک روز از کاندیداتوری سی د محمد خاتمی سخن م ی گفتند‬ ‫و روز دیگر نام سی د حسن خمینی را پیش م ی کشیدند‪.‬‬ ‫زم��ان اما ب��ه نفع ای��ن تصمیم س��ازان جل��و نرفت‪.‬‬ ‫چهره های حداکثری انها یا نخواس��تند یا نتوانس��تند وارد‬ ‫عرصه رقابت ش��وند‪ .‬انکه باق��ی مان��د محمد رضا عارف‬ ‫بود‪ .‬حاال اصالح طلب��ان مانده بودند و چه��ره ای که با انها‬ ‫تفاوت هایی داشت‪ .‬او در همه نقاط تاثی ر گذار حیات سیاسی‬ ‫اصالح طلبان با ظاهری ارام ظاهر ش��ده ب��ود‪« .‬معاون اول‬ ‫دولت اصالحات»؛ این همه س��رمایه او بود ب��رای روز مهم‬ ‫‪ 24‬خرداد‪ .‬حامیان حضور حداکثری دو راه بیشتر نداشتند؛ یا‬ ‫باید او را انتخاب م ی کردند یا از حضور در انتخابات منصرف‬ ‫م ی شدند‪ .‬انها نه دلش��ان به عارف‪ ،‬رضا بود نه حاضر بودند‬ ‫فرصت بازگشت به قدرت را از دست بدهند‪ .‬چنین شد که راه‬ ‫ی را برگزیدند؛ انتخاب گزینه ای که بیشترین قرابت را با‬ ‫سوم ‬ ‫انها داشته باشد‪ ،‬هر چند که اصالح طلب هم نباشد‪.‬‬ ‫عبور از عارف؛ انهم در روزهای واپسین‪ .‬غروب یک روز‬ ‫انتخاباتی مرقومه ای به عارف رسید که فرمان کناره گیری به‬ ‫همراه داشت‪ .‬نامه انصراف عارف‪ ،‬نامی از روحانی به همراه‬ ‫نداشت و این چهره ارام اصالحات این چنین شاید اعتراضش‬ ‫را به رخ تصمیم سازان اصالح طلب کشاند‪.‬‬ ‫گذش��ت او از انتخابات به نفع حسن روحانی خیل ی ها‬ ‫را به این نتیجه رس��انده بود که او یا معاون اول خواهد شد‬ ‫یا س��اکن یک وزارتخانه مهم‪ .‬کابینه که تکمیل شد نامی‬ ‫ از دکتر عارف در لیس��ت بلند مناصب دولتی نبود تا ش��عار‬ ‫«روحانی یادت باش��ه عارف باید باش��ه » ب��ه یک خاطره‬ ‫انتخاباتی تبدیل ش��ود‪ .‬زمزمه تش��کیل ح��زب و بنیاد در‬ ‫سیاست‬ ‫روزگار جدید دکتر عارف‬ ‫یک مجلس اعتدالگرای‬ ‫مایل به دولت؛ این‬ ‫گویا وجه اشتراک‬ ‫بخش تصمیم ساز‬ ‫اصالح طلبان با بدنه‬ ‫سیاسی افراد گعده نشین‬ ‫مجمع به رهبری‬ ‫هاشمی رفسنجانی‬ ‫است‪ .‬به باور انان زمان‬ ‫ناطق نوری‬ ‫فرا رسیده است‬ ‫‪27‬‬ ‫خیلی نم ی توانند روی او ب رای سیاست ورزی اصالح طلبانه‬ ‫س��رمایه گذاری کنند‪ .‬به باور انان هنوز زم��ان دکتر عارف‬ ‫فرا نرسیده است‪.‬‬ ‫این ام��ا همه ماجرا نیس��ت؛ ع��ارف ح��اال بیش از‬ ‫همیشه سیاس��ی شده اس��ت‪ .‬او در ش��رایطی عنوان تنها‬ ‫نامزد اصالح طلبان در انتخاب��ات را از ان خود کرد که خیلی‬ ‫از تصمیم سازان اصالح طلب در مخالفت خوانی با او روزهای‬ ‫زیادی را پشت س��ر گذاش��ته بودند‪ .‬او اما ام��د و ب رای خود‬ ‫وجهه ای سیاسی در بدنه اجتماعی اصالح طلبان ایجاد کرد‪.‬‬ ‫عارف در امدن مصمم است و لیست انتخاباتی ته ران‬ ‫هم انقدر جا دارد که کس��ی خواس��تار انصراف و نیامدن او‬ ‫نباشد‪ .‬انچه اکنون شاید مورد مجادله باشد محوریت حرکت‬ ‫انتخاباتی است‪ .‬اینکه چه کسی باید میدان دار اصالح طلبان‬ ‫در روزهای مهم سال ‪ 94‬باشد‪.‬‬ ‫بدون ش��ک عارف مصمم تر از خرداد ‪ 24‬خرداد است؛‬ ‫حتی اگ��ر مجبور باش��د خود ی��ک لیس��ت جداگانه ب رای‬ ‫انتخابات مجلس بدهد‪.‬‬ ‫ناطق نوری؛ بازگشت این بار از جناح چپ؟‬ ‫سیاست‬ ‫م ی گوین��د عل ی اکب��ر ناطق نوری مهی��ای حضور در‬ ‫انتخاب��ات مجلس خواهد ش��د؛ این ب��ار اما ن��ه به دعوت‬ ‫اصولگرایان یا همان محافظه کاران س��ال های دور بلکه با‬ ‫حمایت چپ های اصالح طلب‪.‬‬ ‫حاال که دولت حسن روحانی مستقر شده همه نگاه ها‬ ‫به کرس ی های بهارس��تان دوخته ش��ده؛ یعنی همانجا که‬ ‫مهمترین جایگاه حضور و بروز سیاسی اصولگرایان است‪.‬‬ ‫اصالح طلبان س��ودای تثبیت در ق��درت رس��می را دارند‪.‬‬ ‫کرس ی هایی از شورای شهر را به دست اورده اند‪ ،‬چهره هایی‬ ‫نزدیک به خود را به پاس��تور و س��اختمان های وزارتخانه ها‬ ‫فرس��تاده اند و اکنون انچه باقی مانده پارلمان اس��ت؛جایی‬ ‫که از مجلس ششم به این سو‪ ،‬نش��ان چندانی از انها ندارد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان انگونه که پیداس��ت از روانه کردن چهره های‬ ‫شناخته شده ش��ان به این عرصه ابا دارند‪ .‬به بیان دیگر انها‬ ‫نم ی خواهند ازموده را بار دیگ��ر بیازمایند‪« .‬رد صالحیت»؛‬ ‫این همان چیزی است که اصالح طلبان خاطره خوشی از ان‬ ‫ندارند‪ .‬سخنان سعید حجاریان و دیگرانی مانند او گویای این‬ ‫است که انها به استراتژی «سرلیست قرضی» م ی اندیشند‪.‬‬ ‫ب��ه دیگر س��خن اینکه ب��ا انالیز س��خنان حجاریان‬ ‫م ی توان به این نتیجه رسید که تصمیم سازان اصالح طلب‬ ‫چنین نسخه ای را تجویز کرده اند؛ «سرلیستی فردی مانند‬ ‫ناطق نوری و هم��راه کردن چهره های س��فید و جوانتری از‬ ‫اصالح طلبان »‪.‬‬ ‫یک مجلس اعتدالگرای مایل به دولت؛ این گویا وجه‬ ‫اشتراک بخش تصمیم س��از اصالح طلبان با بدنه سیاسی‬ ‫افراد گعده نشین مجمع به رهبری هاشم ی رفسنجانی است‪.‬‬ ‫به باور انان زمان ناطق نوری فرا رسیده است‪.‬‬ ‫ش��یخ حاال اگر پال��س مثب��ت ده��د اصالح طلبان‬ ‫ف ترجی��ح خواهن��د داد؛ اتفاق��ی ک��ه اگ��ر‬ ‫او را ب��ه ع��ار ‬ ‫رخ ده��د مع��ادالت مجل��س ده��م را بس��یار پیچی��ده‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫بازی بزرگان اغاز خواهد ش��د و این همان چیزی است‬ ‫که شاید عل ی اکبر ناطق نوری را مردد کرده است‪ .‬او م ی داند‬ ‫که همه چیز به تصمیمات اصالح طلبان و هاشمی منحصر‬ ‫نم ی ش��ود‪ .‬حاال حاضران ناکام انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم اگر سودای ریاست پارلمان را هم نداشته باشند قطعا‬ ‫از بازیگران موثر سپهر سیاس��ت ای ران در سال مهم ‪1394‬‬ ‫خواهند بود‪ .‬ایا عل ی اکبر ناطق نوری حاضر م ی شود حاصل‬ ‫جمع اصالح طلبان و هاشم ی رفس��نجانی باش��د یا ترجیح‬ ‫م ی دهد دوران بازنشستگ ی اش را طوالن ی تر کند‪.‬‬ ‫دوران پسا احمدی نژاد اغاز شده؛ سیاست ای ران روزهای‬ ‫مهمی را پشت سر م ی گذارد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪28‬‬ ‫ب رئیس‬ ‫ناطق نوری رئیس‪ ،‬عارف نای ‬ ‫گفت وگو با صادق زیباکالم درباره برنامه اصالح طلبان برای مجلس دهم‬ ‫‪2‬‬ ‫دکتر صادق زیباکالم‪ ،‬استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت وگو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪:‬‬ ‫«حمایت اصالح طلبان از ناطق نوری به معنای عبور از عارف نیست‪ .‬در واقع این حمایت به این معناست که چون اقای‬ ‫ناطق نوری با موضع گیری هایشان ب ه طور طبیعی بین اصالح طلبان جا باز کرده اند‪ ،‬اصالح طلبان هم بالطبع به ایشان‬ ‫خوشامد م ی گویند‪ ».‬وی تاکید م ی کند‪« :‬ورود ناطق به انتخابات مجلس دهم معادالت را ب ر هم م ی زند و همان ماجرای‬ ‫انتخابات ‪24‬خرداد بار دیگر برای عارف اتفاق م ی افتد‪».‬‬ ‫زهره دیانی‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای دکتر! لطف�ا نظر خودتان را درب�اره فعالیت‬ ‫اقای عارف برای حض�ور در انتخاب�ات مجلس‬ ‫دهم بفرمایید‪ .‬شما این حضور را چطور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬حرکت طبیعی اقای ع��ارف در حال حاضر باید‬ ‫ب رای مجلس ش��ورای اسالمی باش��د‪ .‬در واقع این احتمال‬ ‫وجود دارد که ایش��ان به عنوان رئیس مجلس دهم مطرح‬ ‫خواهند شد‪ ،‬البته اگر اقای ناطق نوری در انتخابات مجلس‬ ‫حاضر ش��ود‪ ،‬اقای ع��ارف نایب رئیس مجلس م ی ش��ود‪.‬‬ ‫اصل بر این اس��ت که اقای ناطق سرلیست اصالح طلبان‬ ‫یا ائتالف اصالح طلبان شود که در این صورت اقای عارف‬ ‫فرد دوم لیس��ت اصالح طلبان در ته ران خواهد بود‪ .‬هرچند‬ ‫ممکن اس��ت برخی از اصالح طلبان یا حت��ی اقای عارف‬ ‫با این دی��دگاه موافق نباش��ند و بگویند ما ای��ن فداکاری و‬ ‫بزرگواری را در انتخابات ریاس��ت جمهوری ‪24‬خرداد انجام‬ ‫دادیم‪ ،‬یعنی اق��ای عارف عمال ب��ه نفع اق��ای روحانی از‬ ‫رقابت کنار کش��یدند و موجبات پیروزی ایش��ان را فراهم‬ ‫ساختند‪ ،‬البته کامال این حرف درست است‪ ،‬اما با مسائلی‬ ‫که بعد از ان اتف��اق افتاد‪ ،‬اصالح طلبان نتوانس��تند در قوه ‬ ‫مجری��ه حضور پی��دا کنند‪ .‬در واق��ع نزدیک تری��ن فرد به‬ ‫این طیف دکتر توفیق��ی بود که در نهای��ت اقای روحانی‬ ‫حاضر نش��دند ایش��ان را به عنوان وزیر عل��وم به مجلس‬ ‫معرفی کنند‪ .‬اق��ای میل ی منفرد نیز که ب��ه اصالح طلبان‬ ‫نزدیک ب��ود رای اعتماد مجل��س را اخذ نک��رد‪ ،‬البته باید‬ ‫انصاف داشته باش��یم که در دولت اقای روحانی چهره های‬ ‫نزدیک ب��ه اصالح طلبان هم حض��ور دارند‪ ،‬اف��رادی مثل‬ ‫دکتر نجف��ی‪ ،‬بی��ژن نامدار زنگن��ه و مهن��دس حجتی را‬ ‫نم ی ت��وان اصالح طلب ندانس��ت اما به نس��بت فداکاری‬ ‫که اصالح طلبان ب رای پیروزی اق��ای روحانی انجام دادند‪،‬‬ ‫ان طور که باید و شاید گزینه هایشان وارد قوه مجریه نشدند‪.‬‬ ‫به هرحال من نم ی خواهم به این بح��ث خیلی بپردازم زی را‬ ‫معتقدم تاحدودی این امر اجتناب ناپذی��ر بود‪ ،‬در واقع ورود‬ ‫اصالح طلبان ب��ه دولت روحانی و معاون اول ش��دن عارف‬ ‫باعث م ی شد جناح راست حساسیت زیادی نسبت به دولت‬ ‫روحانی پیدا کند و عمال از همان ابتدا اجازه کار کردن به ان را‬ ‫نم ی داد‪ ،‬بناب راین شاید مصلحت در این بود که اصالح طلبان‬ ‫حضور پررنگی در دولت روحانی پی��دا نکنند‪ .‬در اینجا باید‬ ‫بگویم داستان مجلس اما با ریاست جمهوری متفاوت است‪.‬‬ ‫انتخابات ‪24‬خرداد نشان داد که اصالح طلبان به رغم تمام‬ ‫تبلیغاتی که ظرف چهار سال گذشته نسبت به انها صورت‬ ‫گرفته بود‪ ،‬همچنان حض��ور و محبوبیت زیادی بین مردم‬ ‫دارند‪ ،‬بناب راین کامال قابل پی ش بینی است که در بسیاری از‬ ‫حوزه های انتخابیه اصالح طلبان م ی توانند اکثریت مجلس‬ ‫را به دس��ت اورند‪ .‬از این جهت بنده ریاست اقای عارف بر‬ ‫کرسی مجلس را خیلی هم دور از ذهن نم ی دانم‪.‬‬ ‫نقش جناح راست را در انتخابات مجلس چطور‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬بنده بعید م ی دانم جناح راست باتوجه به تجربه‬ ‫تلخی ک��ه از انتخابات ‪24‬خ��رداد ریاس��ت جمهوری دارد‪،‬‬ ‫موافقت کند که انتخابات اس��فند ‪ 94‬به صورت انتخاباتی‬ ‫ازاد و منصفانه برگزار شود‪.‬‬ ‫منظور ش�ما چیس�ت؟ یعنی اصولگرایان مانع‬ ‫حضور اصالح طلبان در انتخابات م ی شوند؟‬ ‫‪ l‬م��ن معتقدم جن��اح راس��ت بیش��تر نامزدهای‬ ‫ج��دی اصالح طلبان را که ش��انس زی��ادی به خصوص در‬ ‫شهرس��تان های بزرگ دارند‪ ،‬رد صالحیت خواهند کرد و به‬ ‫این سادگی نخواهند گذاشت چهره های این طیف مجلس‬ ‫را به دست بگیرند‪.‬‬ ‫همان ط�ور که اطلاع دارید اقای ع�ارف از بنیاد‬ ‫باران جدا شده اند‪ ،‬دلیل این جدایی چیست؟ ایا‬ ‫این به منزله جدایی ایشان از اقای خاتمی است‬ ‫یا انکه برنامه دیگری دارند؟‬ ‫‪ l‬پاسخ شما اری و نه است؛ چرا که م ی شود گفت‬ ‫این به معنای جدایی از رهبری اصالح طلبان و اقای خاتمی‬ ‫هم به نوعی محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫این جدایی به دلیل دلخوری اقای عارف از اقای‬ ‫خاتمی صورت گرفته است؟‬ ‫‪ l‬بله‏‪ ،‬بن��ده تصور م ی کنم بخش��ی از این جدایی‬ ‫به دلخوری ای باز م ی گردد که اق��ای عارف بعد از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم از اقای خاتمی پیدا کردند‪ ،‬زی را سه‬ ‫نفر در مجاب کردن ایشان ب رای کناره گیری از انتخابات به‬ ‫نفع اقای روحانی نقش بس��زایی ایفا کردن��د که قطعا اگر‬ ‫اقایان هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬ناطق نوری و سی د محمد خاتمی‬ ‫نم ی خواستند که اقای عارف کناره گیری کند‪ ،‬شاید ایشان‬ ‫در دو یا سه روز مانده به انتخابات از رقابت کنار نم ی کشید‪.‬‬ ‫با این تفاس�یر اگر اقای عارف تا اخر م ی ماندند‬ ‫پیروز م ی شدند؟‬ ‫‪ l‬من فکر م ی کن��م چنانچه هر ش��ش نفر ب رای‬ ‫رقابت م ی ماندن��د‪ ،‬اگر نگویی��م اقای ع��ارف قطعا پیروز‬ ‫م ی شدند اما مطمئنا رای ‪19‬میلیونی اقای روحانی شکسته‬ ‫م ی شد و انتخابات به دور دوم کشیده م ی شد‪.‬‬ ‫پ�س حض�ور اق�ای ع�ارف در نهایت ب�ه نفع‬ ‫اصالح طلبان تمام نم ی شد؟‬ ‫‪ l‬سخت است بخواهیم دقیق بگوییم اما چه بسا‬ ‫ب رای دور دوم اقای ع��ارف بود که با اق��ای قالیباف رقابت‬ ‫م ی کرد و نه اقای روحانی؛ یعنی اقای روحانی در همان دور‬ ‫اول حذف م ی شد‪ ،‬بناب راین اگر نگوییم شانس اقای عارف‬ ‫بیش از اقای روحانی بود‪ ،‬دستکم ب رای پیروزی در انتخابات‬ ‫کمتر از اقای روحانی هم نب��ود‪ ،‬منتها همان طور که گفتم‬ ‫کدورت هایی در دل اقای عارف نسبت به عملکرد شخص‬ ‫اقای روحانی و برخی از اط رافیان ایشان که بنده اتفاقا حق را‬ ‫به اقای عارف م ی دهم‪ ،‬ایجاد شد‪.‬‬ ‫شما م ی فرمایید اقای عارف از بنیاد باران ب ه دلیل‬ ‫دلخوری کنار کشیده است‪ .‬این بنیاد به هرحال‬ ‫ب�ا ای�ن عن�وان ای�ا از حمای�ت اقای�ان‬ ‫هاشم ی رفس�نجانی و خاتمی برخوردار خواهد‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬قطعا انهاحمایت خواهند کرد‪ ،‬منتها همان طور‬ ‫که اقای روحان��ی مقدار زی��ادی برنامه اقای ع��ارف را در‬ ‫انتخابات ‪24‬خرداد برهم زد‪ ،‬این احتمال وجود دارد که اقای‬ ‫ناطق نوری وارد انتخابات مجلس دهم ش��ود و ان اتفاق بار‬ ‫دیگر تکرار شود‪.‬‬ ‫پس اقای ناطق م ی توانن�د با ورود خود معادالت‬ ‫را برهم بزنند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬چون اگر اقای ناطق نوری وارد انتخابات شود‪،‬‬ ‫کار برای اقایان هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬سی د حسن خمینی و‬ ‫سی د محمد خاتمی مشکل م ی شود‪ .‬یعنی مجبور هستند‬ ‫به عنوان سرلیستی جنبش دموکراس��ی خواهی بین اقای‬ ‫ناطق نوری و اقای عارف یک نف��ر را انتخاب کنند که البته‬ ‫انتخابات سختی است‪ ،‬هرچند من فکر م ی کنم هر سه نفر‬ ‫اقای ناطق نوری را انتخاب کنند‪.‬‬ ‫ش�ما بدنه اجتماعی حامی اقای عارف را چطور‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬بدن��ه اجتماعی اقای عارف طرف��داران عمومی‬ ‫اصالح��ات یا دانش��جویان‪ ،‬اقش��ار تحصیلک��رده جامعه‪،‬‬ ‫نویسندگان‪ ،‬روشنفکران‪ NGo ،‬ها‪ ،‬جنب ش های سیاسی‬ ‫کوچکی که وجود دارد و ملی ‪ -‬مذهب ی ها هستند و از ایشان‬ ‫حمایت خواهند کرد‪ ،‬یعنی بخش عمده ای از ارای ایشان در‬ ‫ته ران همان بدنه اجتماعی اس��ت که به اقای روحانی رای‬ ‫دادند‪ ،‬بناب راین فکر م ی کنم در ته ران رای زیادی به ایش��ان‬ ‫م ی دهند زی را در ته ران کس��انی که در انتخابات ش��رکت‬ ‫نکردند وقتی نتیجه انتخابات را دیدند از عدم حضورشان در‬ ‫انتخابات پشیمان شدند‪ .‬من فکر م ی کنم رای دکتر عارف‬ ‫در ته ران چه سرلیست اصالح طلبان شود یا نفر دوم از اقای‬ ‫روحانی بیشتر باشد‪.‬‬ ‫اق�ای ناطق نوری در حاش�یه مراس�م چهلمین‬ ‫روز درگذشت اقای عس�گراوالدی در واکنش به‬ ‫موضوع سرلیستی اصالح طلبان تاکید کرده اند‬ ‫وارد این مباحث نم ی شوند؛ ایا عدم پاسخگویی‬ ‫صریح ایشان به این سوال گویای تمایلشان به‬ ‫س رلیس ت شدن طیف اصالح طلبان است؟‬ ‫‪ l‬اتفاقا ایش��ان درس��ت جواب داده اند‪ ،‬نباید شما‬ ‫انتظار داش��ته باش��ید که اقای ناطق نوری بگوید امش��ب‬ ‫شام را با اقای هاشم ی رفسنجانی بودم و فردا ناهار با اقای‬ ‫خاتمی هس��تم یا ش��ام را در کنار اقای عارف خواهم بود‪،‬‬ ‫ایش��ان اگر این گونه رفتار کند سیبل اصولگرایان م ی شود‪.‬‬ ‫اقای ناطق نوری ان قدر تجربه دارد ک��ه اگر روزی بخواهد‬ ‫درخص��وص انتخابات مجل��س دهم با اقایان هاش��می و‬ ‫اق�ای ناطق نوری ان ق�در تجربه دارد ک�ه اگر روزی بخواه�د درخصوص‬ ‫انتخابات مجلس دهم با اقایان هاش�می و خاتمی همکاری کند‪ ،‬باید بداند در‬ ‫دقیقه ‪ 90‬این کار را انجام دهد‬ ‫‪ l‬نه؛ از اقای ع��ارف عبور نکرده ان��د‪ ،‬در واقع این‬ ‫حمای��ت به این معناس��ت که چ��ون اق��ای ناطق نوری با‬ ‫موضع گیری هایش��ان به طور طبیعی بین اصالح طلبان جا‬ ‫باز کرده اند اصالح طلبان هم بالطبع به ایشان م ی گویند‪.‬‬ ‫پس این حمایت اخاللی در کار اقای عارف ایجاد‬ ‫نم ی کند؟‬ ‫‪ l‬خیر؛ به هیچ وجه‪.‬‬ ‫ش�ما جایگاه اقای الریجانی را در مجلس اینده‬ ‫چطور م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬اگر اقای ناطق ن��وری وارد انتخابات ش��ود‪ ،‬چه‬ ‫سرلیست اصالح طلبان شود یا نشود رای سنگینی از ته ران‬ ‫به دس��ت م ی اورد و مورد حمایت اقایان خاتمی‪ ،‬هاشمی‬ ‫و بس��یاری از اصالح طلبان قرار خواهد گرفت‪ ،‬یعنی حتی‬ ‫اگر ایش��ان سرلیست اصالح طلبان هم نش��ود بازهم مانع‬ ‫از این نم ی ش��ود که جایگاه اقای ناطق نوری متزلزل شود‪،‬‬ ‫به خص��وص ب��ا موضع گیری هایی که در چند س��ال اخیر‬ ‫داشته‪ ،‬بناب راین ایش��ان دیگر کاری با اصولگرایان ندارد اما‬ ‫درباره اقای الریجانی این گونه نیس��ت‪ ،‬ایش��ان همچنان‬ ‫یک اصولگراست و به بدنه این جریان تعلق دارد‪ ،‬منتها بنده‬ ‫معتقدم اصولگرایان بخش عمده ای از پایگاه اجتماع ی شان‬ ‫را از دس��ت داده اند و جدا از اینکه با یکدیگر دچار اختالفات‬ ‫عمده ای هم شده اند‪ ،‬خیلی هم بنده نقش اصولگرایان را در‬ ‫مجلس دهم پررنگ نم ی بینم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬من فکر نم ی کنم هیچ یک از اصولگرایان به‬ ‫اقای روحانی رای داده باشند‪ .‬این طیف دیگر رایی نداشت‬ ‫که بخواهد به اقای روحانی بدهد‪ .‬اصولگرایان هرقدر رای‬ ‫داشتند در س��بد اقای جلیلی‪ ،‬قالیباف‪ ،‬محسن رضایی و‬ ‫والیتی ریختند‪.‬‬ ‫‪ l‬اق��ای ع��ارف به عن��وان رهب��ر جنب��ش‬ ‫دموکراس ی خواهی ای ران وارد انتخابات خواهد شد‪.‬‬ ‫اقایان س�عید حجاری�ان‪ ،‬محمدرض�ا تابش و‬ ‫دیگر شخصی ت های اصالح طلب حمایت خوبی‬ ‫از اقای ناطق نوری داش�ته اند‪ ،‬ایا این حمایت به‬ ‫منزله عبور از اقای عارف است؟‬ ‫سیاست‬ ‫به نظر شما اگر اقای عارف از رقابت کناره گیری‬ ‫نم ی کردند‪ ،‬شانس�ی برای پیروزی داشتند؟ این‬ ‫س�وال را از این جهت م ی پرس�م که بخش�ی از‬ ‫ارای اقای روحانی از طیف اصولگرایان بود و اقای‬ ‫عارف این بخش از ارا را نداشتند؟‬ ‫بخش مهم ی از اصالح طلبان محسوب م ی شود‬ ‫و برای پیروزی در انتخاب�ات مجلس به حمایت‬ ‫این بخش که در راس ان اقای خاتمی قرار دارد‪،‬‬ ‫نیازمند است‪ .‬شما معتقدید اقای عارف در قالب‬ ‫چه گروهی یا به عبارت دیگر با حمایت چه گروه‬ ‫وارد انتخابات م ی شود؟‬ ‫خاتمی همکاری کند‪ ،‬بای��د بداند در دقیق��ه ‪ 90‬این کار را‬ ‫انجام دهد‪ ،‬بناب راین بهتر است ایشان در حال حاضر بگوید‬ ‫من اصال نم ی خواهم در انتخابات ش��رکت کن��م‪ ،‬در غیر‬ ‫این صورت اقای ناطق سیبل م ی شود و از االن اصولگرایان‬ ‫شروع م ی کنند به تخریب ایشان‪.‬‬ ‫یعنی در هر صورت بعید م ی دانید اصالح طلبان‬ ‫به سمت اقای الریجانی بروند؟‬ ‫‪ l‬بعی��د به نظر م ی رس��د چراکه اق��ای الریجانی‬ ‫نم ی خواهد خاطر بزرگان اصولگرایان را مکدر کند‪ ،‬بناب راین‬ ‫ایشان وارد ائتالفی با اصالح طلبان نم ی شود‪ ،‬البته ممکن‬ ‫اس��ت اگر ناطق نوری در مجلس حضور نداش��ته باشند و‬ ‫شورای نگهبان هم رد صالحیت گس��ترده ای کرده باشد و‬ ‫تعداد کرس ی های اصالح طلبان در مجلس کم شود‪ ،‬شاهد‬ ‫ائتالف بین اقای الریجانی و اصالح طلبان در مجلس باشیم‬ ‫و اقای الریجانی ب��ا این ائتالف بتوان��د در ب رابر تندروهای‬ ‫مجلس دهم و پایداری هایی که به مجلس راه پیدا کرده اند‪،‬‬ ‫کرسی ریاست مجلس را حفظ کند که در این صورت عارف‬ ‫نایب رئیس مجلس م ی شود‪.‬‬ ‫در صورتی که اقایان عارف یا ناطق نوری رئیس‬ ‫مجلس شوند‪ ،‬رابطه هرکدام از این دو شخصیت‬ ‫با دولت اقای روحانی چگونه خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬تردیدی نداشته باش��ید هرکدام رئیس مجلس‬ ‫شوند‪ ،‬رابطه شان با دولت روحانی بسیار خوب خواهد بود‪ .‬در‬ ‫واقع هرکدام از این دو چهره رئیس مجلس شوند نم ی توان‬ ‫ترکیب مجلس دهم را با مجلس فعلی مقایسه کرد‪g .‬‬ ‫اگر اقای ناطق نوری وارد انتخابات شود‪ ،‬کار برای اقایان هاشمی رفسنجانی‪،‬‬ ‫سید حسن خمینی و سید محمد خاتمی مشکل می شود‬ ‫‪29‬‬ ‫شلیک سعید‬ ‫‪3‬‬ ‫پشت پرده جنگ روانی حجاریان چیست؟‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان چند ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم‪ ،‬شرایط بسیار متفاوتی دارند با قبل از ‪ 24‬خرداد ‪.92‬‬ ‫حاال اگر چه رئی س جمهور جدید یک اصالح طلب نیس��ت‬ ‫اما منافذ تازه ای ب رای تنفس سیاس��ی انها گش��وده است‪.‬‬ ‫منافذی که پ��س از رویدادهای س��ال ‪ 88‬حاال ب��رای انها‬ ‫بسیار حیاتی و امیدوار کننده اس��ت‪ .‬جانشین احمدی نژاد‬ ‫در پاس��تور برخی چهره های انها را به دولت اوردهو فضای‬ ‫امیدوار کننده ای ب رای بازگش��ت به قدرت رس��می ب رایشان‬ ‫ ترسیم کرده است‪ .‬در چنین ش��رایطی است که جدید ترین‬ ‫اظهارنظر س��عید حجاریان واکنش های گسترده ای به خود‬ ‫دیده اس��ت‪ .‬گفت وگویی که از تئوری ها و اس��تراتژی های‬ ‫جدید ب رای بازگشت انهم به شیوه و ایده‬ ‫حجاریان روایت م ی کند‪ .‬او که در روزگار‬ ‫در قدرت بودن اصالح طلبان‪ ،‬با استراتژی‬ ‫فتح سنگر به سنگر‪ ،‬استحکام و ماندگاری‬ ‫هم جناح ی هایش را تئوریزه م ی کرد حاال‬ ‫و در شرایطی که انها بیرون از قدرت نیم‬ ‫نگاهی به کرس ی های قدرت رسمی دارند‬ ‫نسخه بازگشت را البته محافظه کارانه و با‬ ‫نگاهی متفاوت م ی پیچد‪ .‬انالیز مصاحبه‬ ‫او نکاتی را کنار هم م ی گذارد که بررسی‬ ‫انها نش��ان م ی دهد که همراهان فکری‬ ‫او چه دیدی به شریط این روزهای سپهر‬ ‫سیاس��ت ای ران دارند‪ .‬حجاری��ان در این‬ ‫مصاحبه به نکته ای اش��اره کرده که حاال‬ ‫مورد بحث بخش��ی از بدن��ه اجتماعی و‬ ‫سیاسی اصالح طلبان و البته مورد بازخورد‬ ‫طرف مقابل است‪ .‬او گفته است که «رفع‬ ‫حصر ایت اهلل منتظری کار حسن روحانی‬ ‫بود‪ ».‬اش��اره او به ماجرای حصر دو نامزد‬ ‫معترض انتخابات اس��ت و انتظاراتی که‬ ‫هم طیف ی های سعید حجاریان از روحانی‬ ‫در این مورد دارند‪ .‬او در واقع به این مساله‬ ‫اشاره کرده که حسن روحانی تجربه حل‬ ‫چنین پرونده هایی را در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫این یعن��ی اینکه او اعتماد ب��ه روحانی را‬ ‫در این م��ورد به اصالح طلبان پیش��نهاد‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫حجاریان در همی��ن مصاحبه یک‬ ‫نکته دیگر را هم مطرح کرده؛ او بدنه رای‬ ‫حس��ن روحانی را مورد توجه ق��رار داده و‬ ‫تالش کرده فض��ا را اینگونه تصویر کند‪:‬‬ ‫«پایگاه اجتماعی دولت نس��بت به زمان‬ ‫انتخابات گسترده تر ش��ده اس��ت‪.‬در زمان انتخابات حدود‬ ‫‪ 13‬میلیون نف��ر در انتخابات مش��ارکت نکردند که اکثریت‬ ‫انها متعلق به جامعه شهری بودند‪ ،‬به گونه ای که شهرهای‬ ‫کوچک ت��ر در انتخابات حضور گس��ترده تری داش��تند اما‬ ‫مشارکت در ش��هرهایی مثل ته ران‪ ،‬اصفهان و شی راز کمتر‬ ‫بود‪ .‬این افراد شاید به این دلیل در انتخابات شرکت نکردند که‬ ‫احساس م ی کردند رای انها ب ی اثر است اما در حال حاضر انها‬ ‫هم از انتخاب روحانی خوشحال هستند و به پایگاه اجتماعی‬ ‫دولت پیوسته اند‪ ».‬این اما همه گفته سعید حجاریان نیست‪.‬‬ ‫او در جای دیگری از مصاحبه یک مس��اله مهم دیگر را هم‬ ‫بیان م ی کند‪ .‬او م ی گوید‪« :‬در حال حاضر اصالح طلبان در‬ ‫کابینه دولت یازدهم حضور دارند و پایگاه اجتماعی دولت هم‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪30‬‬ ‫اصالح طلبان هستند؛ بناب راین الزم نیست بین اصالح طلبان‬ ‫و اعتدالگرایان تفکیکی قائل شویم‪ » .‬این اظهارات در درون‬ ‫خود چند نکته مهم دارد‪ .‬نخس��ت اینکه او فضا را اینگونه‬ ‫تصویر کرده که بدنه اجتماعی دولت متعلق به اصالح طلبان‬ ‫است‪ .‬س��خنی که دورن خود در درجه نخست یک هشدار‬ ‫و یاداوری به روحانی اس��ت‪ .‬اینکه رئی س جمهور شدنش به‬ ‫لطف بدنه انهاست و اینکه دو دوره ای شدنش هم منوط به‬ ‫تداوم چنین رابطه ای است‪ .‬حجاریان البته اولین بار نیست‬ ‫که چنین نکت��ه ای را مطرح م ی کند‪ .‬او پی��ش از این نیز در‬ ‫مصاحب ه ای گفته ب��ود‪« :‬روحانی باید بدان��د ارای او متعلق‬ ‫به هاش��می و خاتمی بوده اس��ت‪ .‬بداند از کجا رای اورده‪،‬‬ ‫سیاسی انها را فرا رساند‪ .‬شاید چنین است که حجاریان وقتی‬ ‫صحبت از حضور در انتخابات مجلس دهم م ی شود نسخه‬ ‫مجلس پنجم را تجویز م ی کند و م ی گوید‪«:‬اما من معتقدم‬ ‫باید مجلس دهم ش��بیه مجلس پنجم ش��ود یعنی اقلیت‬ ‫قوی و تاثیرگذار از اصالح طلبان وارد مجلس شوند و باتوجه‬ ‫به ش��رایط موجود‪ ،‬چنین چیزی قابل قبول و راض ی کننده‬ ‫خواهد بود‪ .‬در مجلس پنجم‪ ،‬کارگزاران فراکس��یونی قوی‬ ‫بودند‪ .‬به نظر من حضور اقای ناطق نوری در مجلس بعدی‬ ‫بس��یار موثر خواهد بود و من از حضور چنین نیروهایی در‬ ‫مجلس بعدی اس��تقبال م ی کنم اما خود اقای ناطق گفته‬ ‫اس��ت که در انتخابات ش��رکت نم ی کند‪ ».‬ای��ن تحلیلگر‬ ‫مسائل سیاس��ی در ادامه افزود‪« :‬هم اکنون در شورای شهر‬ ‫هم نیروهای اصالح طل��ب خوبی حضور دارند که حاکمیت‬ ‫روی انها حساسیت نداشت‪ .‬انها اصالح طلبان جوانی بودند‬ ‫که مورد حمایت ش��خصی ت های محبوب اصالح طلب هم‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬در انتخاب��ات مجلس هم م ی توان بر نیروهای‬ ‫جوان اصالح طلب س��رمایه گذاری کرد و با حمایت رهب ران‬ ‫جریان اصالح طل��ب انه��ا را به مجلس‬ ‫بعدی فرستاد‪».‬‬ ‫پیشنهاد جنجالی‬ ‫چه کسی ب رایش رای جمع کرده و کدام مردم و به چه دلیل‬ ‫و ب رای چه اهداف و برنامه هایی ب��ه او رای دادند‪ .‬اگر او این‬ ‫مسائل را درک کند‪ ،‬به رغم همه فشار ها و فضا سازی ها پای‬ ‫شعار های خود خواهد ایستاد‪».‬‬ ‫او البته این را هم م ی گوید که «در حال حاضر بدیلی‬ ‫ب��رای دولت روحان��ی وجود ندارد‪ ».‬س��خن او ش��اید ب رای‬ ‫جلوگیری از ذوق زدگی مفرط طی ف های تند تر اصالح طلبان‬ ‫باش��د که از هم اکنون به فکر عبور از روحانی هس��تند‪ .‬از‬ ‫نگاهی دیگر اما این جمالت او یک تفس��یر دیگر هم دارد؛‬ ‫اینکه هنوز زمان جدایی از روحانی ب��رای اصالح طلبان فرا‬ ‫نرس��یده و بدنه انها انقدر نحیف اس��ت که تفکیک میان‬ ‫اعتدال گرایان و اصالح طلبان م ی تواند مرگ زودرس حیات‬ ‫اما مهمترین بخش مصاحبه سعید‬ ‫حجاریان پیش��نهاد او در م��ورد انحالل‬ ‫مجل��س ب��ود؛ پیش��نهادی ک��ه انقدر‬ ‫جنجالی شد که بس��یاری از بخش های‬ ‫مصاحبه را تحت الشعاع قرار داد‪ .‬او گفت‪:‬‬ ‫«نمایندگان بر خالف خواسته مردم حرف‬ ‫بزنند و عمل کنن��د و بعد ان وقت ببینند‬ ‫ایا مردم حوزه های انتخابی ه ش��ان انها را‬ ‫به شهرش��ان راه م ی دهند؟ اگر این کار را‬ ‫بکنند مردم انها را حتی به شهرهایش��ان‬ ‫راه نم ی دهند‪ .‬م��ن معتقدم حتی اگر قرار‬ ‫باش��د قانون اساسی عوض ش��ود‪ ،‬باید‬ ‫شرایطی فراهم ش��ود تا مانند بسیاری از‬ ‫کش��ورها‪ ،‬دولت بتواند مجلس را منحل‬ ‫ک��رده و انتخابات زودهن��گام برگزار کند‬ ‫تا مردم مج��ددا رای دهند و سیس��تمی‬ ‫ هماهنگ پدید اورند‪ .‬البته چنین چیزی‬ ‫در این کش��ور عمال امکان پذیر نیست؛‬ ‫چراکه اقای جنتی خود را هم باالی س��ر‬ ‫دولت و انتخابات ان م ی داند و هم باالی‬ ‫س��ر مجلس‪ .‬دولت با افشاگری م ی تواند‬ ‫پیگیر مطالبات مردم باشد‪ .‬به طور مثال‬ ‫در قضیه س��ازمان تامین اجتماعی باید‬ ‫مشخص ش��ود که چه نمایندگانی پول‬ ‫گرفته اند؛ البته این شفاف س��ازی باید با‬ ‫تدبیر انجام ش��ود‪ ».‬این س��خنان سعید‬ ‫حجاریان در واقع نوعی شلیک به پارلمان‬ ‫محسوب م ی ش��ود‪ .‬پارلمانی که اکنون‬ ‫اکثر کرس ی هایش در اختیار اصولگرایان است‪.‬‬ ‫واکنش ها به اقای تئوریسین‬ ‫واکنش ها به سخنان سعید حجاریان در مورد انحالل‬ ‫مجلس بس��یار زیاد بود‪ .‬او باز یک ای��ده جنجالی را مطرح‬ ‫کرده است‪ .‬الیاس نادران‪ ،‬نماینده اصولگرای مردم ته ران در‬ ‫مجلس در این زمینه گفته است‪« :‬ایا اقای حجاریان زمانی‬ ‫هم که اق��ای احمدی نژاد رئی س جمهور ب��ود همین اعتقاد‬ ‫را داش��ت؟ یا از امروز که اقای روحانی در ای��ن جایگاه قرار‬ ‫گرفته این اعتقاد را پیدا کرده که باید شرایط انحالل مجلس‬ ‫ب رای دولت فراهم باشد‪ .‬برخی از اصالح طلبان تندرو که ولع‬ ‫قدرت داشتند و از قدرت به دور بودند‪ ،‬امروزه دچار بدمستی‬ ‫‪4‬‬ ‫مجیدمحتشمی ‪،‬سخنگوی‬ ‫جبهه اصالح طلبان در گفت وگو‬ ‫ب�ا هفته نام�ه مثل�ث م ی گوی�د‪:‬‬ ‫«اقای ناطق باید خیلی شفاف تر‬ ‫و رسما مواضع خودشان را راجع‬ ‫ب�ه هس�ته اصلی اصالح�ات که‬ ‫تعهد به ازادی و دین است اعالم‬ ‫کنند‪ ».‬وی تاکید م ی کند‪« :‬اقای‬ ‫عارف به دلیل استقبال محدودی‬ ‫که در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم از ایشان شد‪ ،‬این شائبه‬ ‫برای�ش ایجاد ش�ده که ش�اید‬ ‫ب ه صورت انفرادی قادر باش�د در‬ ‫جهت اجماع پیرامون خودشان‪،‬‬ ‫به ن�ام خودش�ان اجم�اع انجام‬ ‫دهند‪».‬‬ ‫ناطق نوری باید شفاف تر از اصالحات‬ ‫سخن بگوید‬ ‫تو گوی مثلث با سخنگوی جبهه اصالح طلبان‬ ‫گف ‬ ‫‪ l‬یکی از مش��کالتی که پی��ش روی دولت اقای‬ ‫روحانی اس��ت‪ ،‬مجلس نهم است‪ .‬مجلس��ی که در زمان‬ ‫دولت های نهم و دهم ش��کل گرفته و کامال در اختیار این‬ ‫دو دولت بوده و به نوعی منفعالن��ه عمل م ی کرده‪ ،‬به نظر‬ ‫م ی رس��د در حال حاض��ر در مباحثی که ب��ا دولت روحانی‬ ‫به وجود م ی اید‪ ،‬عمال دولت یازدهم را به چالش م ی کشد‪.‬‬ ‫هرچن��د در راس مجل��س اقای الریجان��ی اظهارات‬ ‫متمایل به اق��ای روحانی مطرح م ی کن��د و به نوعی روابط‬ ‫حس��نه ای را با دولت یازدهم ب رای خودش ترسیم کرده اما‬ ‫در بدنه مجلس نهم ما ش��اهد تن��دروی و نگرش رادیکال‬ ‫نسبت به کارهای دولت هستیم‪ ،‬البته بخشی از این رفتار‬ ‫طبیعی است زی را در مجلس هش��تم ‪220‬نفر ازنمایندگان‬ ‫از اقای احمدی ن��ژاد حمایت م ی کردن��د و در مجلس نهم‬ ‫این تع��داد به بیش از‪ 250‬نفر رس��ید‪ .‬به هر ح��ال به نظر‬ ‫م ی رسد با گشایش��ی که به واس��طه روی کار امدن دولت‬ ‫اقای روحانی در کشور شاهد هستیم‪ ،‬یک تغیی رات بنیادی‬ ‫در ترکیب مجلس دهم اتفاق بیفتد تا با ارزش های جدیدی‬ ‫که ما با دولت یازدهم شاهد تجلی ان هستیم‪ ،‬همخوانی‬ ‫داش��ته باش��د‪ .‬بناب راین باتوجه به نقش کلیدی که جبهه‬ ‫اصالح طلبان در به میدان اوردن مجموعه اصالح طلبان در‬ ‫انتخابات ‪24‬خرداد برعهده داشت‪ ،‬در انتخابات مجلس دهم‬ ‫نیز م ی توانیم این نقش را ایفا کنیم و با رایزن ی ها از هم اکنون‬ ‫با اتفاق‪ ،‬همدلی و وحدت پیروز میدان باش��یم‪ .‬باید یاداور‬ ‫شوم هرچند اقای روحانی خودشان را اصالح طلب نم ی دانند‬ ‫اما از انجایی که سیاس��ت های اعالم ی و مواضع ایشان در‬ ‫طول انتخابات ریاست جمهوری با ادبیات اصالح طلبی کامال‬ ‫نزدیکی داشت‪ ،‬عمال با حمایت مجموعه اصالح طلبان به‬ ‫ویژه اقایان خاتمی و هاش��می توانستند موفق شوند‪ ،‬البته‬ ‫شاید نتوان موفقیت تام و تمام ب رای مجموعه اصالح طلبی‬ ‫قلمداد کرد اما به عقی��ده ما ادبی��ات اصالح طلبی بود که‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم پیروز میدان شد‪ .‬در‬ ‫همین راس��تا مدتی اس��ت که قبل از ایجاد انس��جام بین‬ ‫سیاست‬ ‫اق�ای محتش�می! لطف�ا درب�اره فعالی�ت‬ ‫اصالح طلبان ب�رای انتخابات مجل�س دهم توضیح‬ ‫بفرمایید ایا به این بحث ورود کرده اید؟‬ ‫اصالح طلبان طرح سرلیس��تی انتخابات مجلس دهم در‬ ‫بین برخ��ی از اصالح طلب��ان مطرح اس��ت‪ ،‬ازجمله برخی‬ ‫از سر لیس��تی اقای عارف حمایت م ی کنن��د و برخی دیگر‬ ‫موضوع سرلیستی اقای ناطق نوری را که متعلق به اردوگاه‬ ‫اصولگرایی معتدل است‪ ،‬مطرح م ی کنند‪ .‬ما درباره انتخابات‬ ‫مجلس دهم اول به دنبال ایجاد انسجام‪ ،‬وحدت و یکانگی‬ ‫در تش��کیالت و تصمیمات اصالح طلبی هستیم و اینکه‬ ‫زمینه س��ازی چتر بزرگی از اصالح طلبی که همه گروه ها‪،‬‬ ‫احزاب و تشکل های سیاسی را شامل شود‪ .‬در واقع ما باید‬ ‫از شخصی ت س��االری و تکروی پرهیز کنیم‪ .‬این یک اصل‬ ‫مسلم است‪.‬‬ ‫بع��د از ایجاد اتح��اد و اتف��اق‪ ،‬ترکی��ب کاندیداهای‬ ‫اصالح طلب��ان و نهایت��ا یک سرلیس��ت در ته��ران جزو‬ ‫ضروریات اس��ت‪ ،‬بناب راین بنده معتقدم اگر ما بخواهیم به‬ ‫موضوع سرلیستی اقای ناطق نوری یا عارف بپردازیم‪ ،‬بدون‬ ‫انکه اجماع کلی بر کاندیداهای مش��ترک داشته باشیم به‬ ‫مصلحت نیس��ت‪ .‬هر چند اقای عارف متعل��ق به اردوگاه‬ ‫اصالح طلبی است و از ادبیات اصالح طلبی پیروی م ی کند و‬ ‫از طرفی اقای ناطق متعلق به اردوگاه اصالح طلبان نیست و‬ ‫طبعا از ادبیات اصالح طلبی پیروی نم ی کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫شده اند و اگر مدیریت نشوند به سرنوشتی بدتر از سرنوشت‬ ‫مجلس ششم دچار م ی ش��وند‪ .‬در واکنش��ی تند تر مهرداد‬ ‫بذر پاش عضو ش��ورای مرک��زی فراکس��یون اصولگرایان‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬برخی همانن��د دوران قاج��ار م ی خواهند با‬ ‫مجلس برخورد کنند و انحالل مجل��س از دوران قاجار به‬ ‫برخی ارث رسیده است‪ .‬این صحب ت ها بعضا خواست قلبی‬ ‫افراد اس��ت که مدت ها در گلو فرو برده بودند و حال ناگهان‬ ‫از زبانش��ان خارج م ی ش��ود‪ ».‬وی با بیان اینکه در قاجاریه‪،‬‬ ‫انحالل مجالس با دس��تور دولت های وقت اتفاق م ی افتاد‬ ‫و حتی باالتر از ان نماد دموکراسی کشور هم به توپ بسته‬ ‫م ی شد در همین زمینه یاداور ش��د‪« :‬این روحیه از قاجار به‬ ‫بعضی از دوستدارانش��ان در زمان کنونی به ارث رسیده و از‬ ‫این حرف ها نباید تعجب کرد‪ .‬حسین مظفر هم که معاون‬ ‫نظارت مجلس اس��ت و از چهره های اصولگرا در واکنش به‬ ‫سخنان سعید حجاریان چنین اب راز عقیده کرده است‪« :‬این‬ ‫اظهارنظرها یک پارادوکس و اش��فتگی را در اعالم مواضع‬ ‫اقایان متجلی م ی کند‪ ».‬نماینده م��ردم ته ران در مجلس‬ ‫شورای اسالمی فراهم بودن زمینه انحالل مجلس توسط‬ ‫دولت را نادرس��ت دانس��ت و گفت‪« :‬این اقدام فضا را ب رای‬ ‫وکی ل الدوله ها پدید م ی اورد‪ .‬تضعیف «خانه ملت» تضعیف‬ ‫«ارای مردم» و خیانت به کشور است‪ .‬اگر دولت ها در مجلس‬ ‫دخل و تصرف کنند ازادی و ازادمنش��ی از خانه ملت گرفته‬ ‫ شده و زمینه ب رای حضور وکی ل الدوله ها فراهم م ی شود که‬ ‫این با شعارهای اقایان در تضاد است‪ .‬دوستان در اظهارنظرها‬ ‫نباید به این ی��ا ان دولت فکر کنند بلک��ه باید کالن نظام‪،‬‬ ‫مردمس��االری و اقتدار کش��ور را در نظر بگیرند‪ .‬محمد رضا‬ ‫باهنر که ب��ه تازگی دبیرکل جبهه پیروان ش��ده هم ترجیح‬ ‫داد این اظهارات حجاریان را ب ی پاس��خ نگ��ذارد‪ .‬او که نائب‬ ‫رئیس مجلس هم هست گفته‪« :‬حجاریان خوب م ی داند که‬ ‫مجلس نماد مردم ساالری رشد یافته است‪ .‬تمام کارشناسان‬ ‫م ی دانن��د که رئی س جمهور نم��اد مردم س��االری متراکم و‬ ‫مجلس نماد مردم س��االری رشدیافته اس��ت و مجلس در‬ ‫جایگاه نظارت بر دولت است‪ ».‬در تمام کشورهای دنیا هم‬ ‫که نظام جمهوری مطرح است‪ ،‬چنین اختیاری به دولت داده‬ ‫نش��ده و در نظام جمهوری اسالمی نیز چنین بحثی مطرح‬ ‫نیست‪ .‬اقای حجاریان فردی با ذهن سالم است و این موضوع‬ ‫را خوب م ی داند‪ ،‬اما چرا چنین مساله ای را مطرح م ی کنند‪،‬‬ ‫نکته ای است که باید از ایشان پرس��ید‪ ».‬در واکنشی دیگر‬ ‫سیدرضا اکرمی‪ ،‬نماینده اس��بق مجلس شورای اسالمی و‬ ‫رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری که این روزها‬ ‫مواضع نزدیک به دولت از سوی او اب راز م ی شود نیز به سعید‬ ‫حجاریان خرده گرفته و در انتقاد از او گفته است‪« :‬اقای حجاریان‬ ‫یزند چرا که این اظهارات خالف‬ ‫از روی بیکاری این حرف ها را م ‬ ‫قانوناساسیاست‪».‬اکرمی بابیاناینکهاظهاراتاخیرحجاریان‬ ‫نشان م ی دهد که وی خیلی بیکارتر از گذشته شده است‪ ،‬تاکید‬ ‫کرد‪« :‬حرف های حجاریان درباره انح�لال مجلس‪ ،‬گرچه به‬ ‫یزند اما به نفع دولت اقای‬ ‫روابط مجلس و دولت لطمه ای نم ‬ ‫روحانی نیست‪ ».‬این واکنش ها البته منحصر به اصولگرایان‬ ‫نشد‪ .‬داریوش قنبری نماینده اصالح طلب مجلس هشتم و از‬ ‫چهره های اصالح طلب در واکنش��ی به این سخنان حجاریان‬ ‫چنین اب راز عقیده کرد‪ « :‬حجاریان از تئوریسی ن های اصالحات‬ ‫استامااینجریانیکتئوریسینواحدندارد‪.‬بندهپیشنهاداقای‬ ‫حجاریان مبنی بر امکان انحالل مجلس توسط دولت را ب رای‬ ‫یدانم اما معتقدم که باید یک سازوکار‬ ‫شرایط کنونی مطلوب نم ‬ ‫بدون اصالح قانون اساسی اندیشه شود‪ .‬در نظام های پارلمانی‬ ‫سدولتبامجلسهمسواست‪.‬باتوجهبهاینکهدرنظام های‬ ‫رئی ‬ ‫پارلمانی رئیس دولت از طرف پارلمان انتخاب م ی ش��ود و بر‬ ‫همین اساس با مجلس همسوست و در حقیقت در این روش‪،‬‬ ‫س دولت است‪ .‬نظام جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫نخس ت وزیر رئی ‬ ‫شب ه پارلمانی یا ریاستی است‪ .‬در مدل نظام ما‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫از طرف مردم انتخاب م ی شود و نه از سوی مجلس‪g ».‬‬ ‫ام�ا بس�یاری از اصالح طلب�ان معتقدن�د اقای‬ ‫ناطق نوری در چند سال اخیر موضع گیری هایی‬ ‫داش�ته اند ک�ه در چارچ�وب اصالح طلب�ی بوده‬ ‫و ب ه عبارت�ی جزئ�ی از ای�ن طی�ف محس�وب‬ ‫م ی شوند؟‬ ‫‪ l‬خیر اینگونه نیست‪ .‬ما معتقدیم اقای ناطق باید‬ ‫خیلی ش��فاف تر مواضع خودش��ان را راجع به هسته اصلی‬ ‫اصالحات که تعهد به ازادی و دین است‪ ،‬رسما اعالم کنند‪.‬‬ ‫این اتفاق تا امروز پیش نیامده است‪.‬‬ ‫براس�اس این گفته ش�ما اقای عارف ش�انس‬ ‫بیشتری دارند که اصالح طلبان روی سرلیستی‬ ‫ایشان اجماع کنند؟‬ ‫‪ l‬االن اجماعی صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫منظور من اجماع روی ایشان در اینده بود؟‬ ‫‪ l‬در صورتی که بخواهد اجماعی بر س��ر لیستی‬ ‫‪31‬‬ ‫اصالح طلبان صورت گی��رد‪ ،‬اقای عارف یکی از کس��انی‬ ‫اس��ت که ش��انس خوبی دارد‪ .‬هرچند ما به اق��ای عارف‬ ‫توصیه م ی کنیم تا این دو س��الی که به انتخابات مجلس‬ ‫دهم باق ی مانده اس��ت یا حزبی تش��کیل دهند یا اینکه به‬ ‫عضویت حزبی درایند‪ .‬به مرور اصالح طلبان باید رکن سوم‬ ‫دموکراسی که تاسیس و بنیان نهادن احزاب سیاسی است‬ ‫را سرلوحه کار خود قرار دهند‪ .‬ما به جای شخصی ت ساالری‬ ‫در کش��ور باید به دنبال نهادینه کردن و تقویت موسس��ات‬ ‫مردم نهاد از جمله احزاب سیاس��ی که به عنوان رکن سوم‬ ‫دموکراسی محسوب م ی شوند‪ ،‬گام برداریم‪ ،‬یعنی به دنبال‬ ‫انسجام بخش��یدن میان احزاب باش��یم‪ .‬اق��ای عارف هم‬ ‫متعلق به هیچ گروه و حزب اصالح طلبی نیست‪ ،‬هرچند از‬ ‫ادبیات اصالح طلبی حمایت و پیروی م ی کند لذا همان طور‬ ‫که گفتم توصیه ما تقویت احزاب است و ب رای این کار ایجاد‬ ‫یک نهاد لیدری و رهبری متش��کل از دبی ران کل احزاب‪ ،‬از‬ ‫ضروریات اساسی جامعه مجموعه اصالح طلبان در کشور‬ ‫است‪ .‬ما به جای انکه الیه ای متش��کل از برخی نخبگان‬ ‫درست کنیم که هیچ ارتباطی با احزاب اصالح طلب نداشته‬ ‫باشد یا کمترین ارتباطی داشته باش��د و به نوعی بخواهند‬ ‫به جای اح��زاب تصمیم گیری کنند‪ ،‬بای��د کار حزبی انجام‬ ‫دهیم‪ .‬البته همه اینها پاش��نه اش��یل اصالحات محسوب‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬منتها برخی به دنبال عدم انسجامی هستند که‬ ‫بین اصولگرایان هم کامال مش��هود اس��ت و م ی خواهند‬ ‫ان را به نوعی در جری��ان اصالحات پیاده کنند‪ ،‬در حال ی که‬ ‫اصالح��ات ساختارس��االری را به جای شخصی ت س��االری‬ ‫تقویت و ترویج م ی کند‪ .‬ساختارس��االری همان همکاری و‬ ‫انسجام حزبی است‪ .‬در شرایط کنونی اجماع احزاب و ایجاد‬ ‫یک نهاد لیدری تحت عنوان جبهه اصالح طلبان یا هر نام‬ ‫اصالح طلبی دیگ��ری م ی تواند زمین��ه موفقیت گروه های‬ ‫اصالح طلب را در انتخابات مجلس دهم افزایش دهد‪.‬‬ ‫شما بر حضور اقای عارف در یک تشکل حزبی‬ ‫تاکید دارید اما در روزهای اخیر شاهد کناره گیری‬ ‫ایش�ان از بنیاد باران هس�تیم‪ .‬نظر شما در این‬ ‫خص�وص چیس�ت؟ ای�ا ای�ن جدایی ب�ه دلیل‬ ‫دلخوری ای بوده که اقای ع�ارف از اقای خاتمی‬ ‫داشته یا انکه برنامه دیگری دارند؟‬ ‫‪ l‬اقای عارف خودش��ان باید بگویند که ایا از اقای‬ ‫خاتم��ی دلخ��وری دارند یا نه ام��ا بنده احس��اس م ی کنم‬ ‫اقای عارف به دلیل اس��تقبال محدودی ک��ه در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم از ایشان ش��د‪ ،‬این شائبه ب رایش‬ ‫ایجاد شده که ش��اید به صورت انف رادی قادر باشد در جهت‬ ‫اجماع پی رامون خودشان‪ ،‬موفق باشند‪ .‬به اعتقاد ما اگر اقای‬ ‫عارف م ی تواند نقش تاثی ر گذار و مثبتی در بین اصالح طلبان‬ ‫داشته باشد م ی توانست از درون همین بنیاد باران که البته‬ ‫یک تش��کل حزبی نیست‪ ،‬بلکه تش��کل صنفی نخبگان‬ ‫است فعالیت کند اما نم ی دانم ایشان چطور به این نتیجه‬ ‫رسیده اس��ت که بنیاد امید ای رانیان را تاسیس نماید‪ ،‬البته‬ ‫تاسیس یک حزب مستقل توسط اقای عارف م ی تواند به‬ ‫تقویت و انسجام احزاب اصالح طلب کمک کند‪ .‬ما خیلی‬ ‫به شخصی ت ساالری توصیه نم ی کنیم‪.‬‬ ‫ش�ما ترکیب مجلس دهم را چطور پی ش بینی‬ ‫عارف این بار با ناطق روبه روست‬ ‫گفت وگو با عضو جامعه روحانیت مبارز‬ ‫سیاست‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫حجت االسالم حسین ابراهیمی‪ ،‬عضو ارشد جامعه روحانیت مبارز در گفت وگو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪« :‬اقای‬ ‫ناطق نوری م ی تواند بار دیگر برنام ه های عارف را برهم بزند‪ ».‬وی تاکید م ی کند‪« :‬از بین عارف و ناطق‪ ،‬خاتمی و هاشمی‬ ‫از ناطق حمایت م ی کنند‪ ».‬ادامه این گفت وگو را در ذیل بخوانید‪:‬‬ ‫‪ l‬اگر اقای ناطق حضور پیدا کنند تقریبا م ی توان‬ ‫گفت این اتفاق خواهد افتاد‪ .‬اصالح طلبان از ایشان حمایت‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫س رلیس�تی اقای ناطق مطرح است‪ ،‬به نظرشما‬ ‫اصالح طلبان روی ایشان اجماع م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬گاهی در سیاست منافع مشترکی پیش م ی اید‪،‬‬ ‫در این صورت هر اتفاقی ممکن اس��ت روی دهد‪ .‬اکثریت‬ ‫که چه عرض کن��م اما بخش��ی از اصالح طلب��ان از اقای‬ ‫ناطق نوری حمایت خواهند کرد‪.‬‬ ‫لطفا بفرمایید حضور اق�ای عارف را درانتخابات‬ ‫مجلس دهم چطور م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬ظاه را اق��ای ع��ارف در انتخابات حض��ور پیدا‬ ‫م ی کنن��د و تقریب��ا جمعیت زی��ادی از‬ ‫اصالح طلبان ایش��ان را قب��ول دارند اما‬ ‫بن��ده نم ی دانم اصالح طلب��ان چقدر به‬ ‫اقای عارف اعتم��اد دارند و ایا همه روی‬ ‫ایش��ان اجماع م ی کنند یا فقط بخشی‬ ‫از اصالح طلبان از اق��ای عارف حمایت‬ ‫خواهند کرد‪ .‬این چیزی است که باید در‬ ‫اینده مشخص شود‪.‬‬ ‫‪ l‬اقای ناطق ش��خصیتی است که م ی توان گفت‬ ‫‪ l‬بعید اس��ت چون در این زمینه صحبتی نش��ده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ام�ا مباحث�ی درب�اره احتم�ال حض�ور و البت�ه‬ ‫حمای�ت اقای�ان هاش�می و خاتم�ی را‬ ‫از اقای�ان ع�ارف و ناطق چط�ور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫همانطور که در جریان هستید چهره های‬ ‫ش�اخص اصالح طلب�ان در روزهای اخیر‬ ‫از حض�ور اقای ناطق ن�وری در انتخابات‬ ‫استقبال کرده اند‪ ،‬به نظر شما ایا این به‬ ‫معنای عبور از عارف است؟‬ ‫‪ l‬هر اتفاقی در عالم سیاست ممکن‬ ‫است بیفتد‪ .‬پایه و اصول عالم سیاست خیلی‬ ‫برمبنای اعتق��ادات و عقاید نیس��ت‪ .‬گاهی‬ ‫منافع مش��ترک مالک عمل قرار م ی گیرد‪،‬‬ ‫لذا اگر منافع مش��ترک اقتضا کند‪ ،‬این اتفاق‬ ‫ممکن است بیفتد‪.‬‬ ‫‪ l‬بنده اقای خاتمی را به عنوان‬ ‫ش��خصیتی م ی شناس��م که در طیف‬ ‫اصالح طلب��ان از اقای ع��ارف متنفذتر‬ ‫اس��ت‪ .‬در واق��ع ش��خص دیگ��ری را‬ ‫نم ی بینم که بتوان��د همه اصالح طلبان‬ ‫را جمع کند‪.‬‬ ‫پ�س احتم�ال حض�ور اق�ای‬ ‫خاتم�ی در انتخاب�ات مجلس‬ ‫دهم وجود دارد؟‬ ‫ایا اکثری�ت اصالح طلبان اقای ناط�ق را بر اقای‬ ‫عارف ترجیح م ی دهند؟‬ ‫‪ l‬من تصور م ی کن��م اگر امر بر این‬ ‫دایر ش��ود بین اقای عارف و ناط��ق‪ ،‬اقایان‬ ‫خاتمی و هاشمی از ناطق حمایت م ی کنند‪.‬‬ ‫یعنی ش�ما معتقدی�د ممکن‬ ‫است ش�خصیتی غیر از اقای‬ ‫عارف بتواند اصالح طلبان را به‬ ‫اجماع برساند یا این طیف روی‬ ‫فرد دیگری نظر دارند؟‬ ‫‪32‬‬ ‫یعن�ی اق�ای ناطق ن�وری ب�ار دیگ�ر م ی تواند‬ ‫برنام ه های اقای عارف را برهم بزند؟‬ ‫رابطه اقایان ناطق و ع�ارف را درصورتی‬ ‫که رئیس مجلس ش�وند ب�ا دولت اقای‬ ‫روحانی چطور م ی بیند؟‬ ‫تا حدودی بین اصالح طلبان و اصولگرایان مقبولیت دارد‪،‬‬ ‫بناب راین اگ��ر در انتخابات حضور پیدا کن��د‪ ،‬مورد حمایت‬ ‫بخش��ی از اصالح طلب��ان و بخش��ی از اصولگرای��ان قرار‬ ‫م ی گیرد‪.‬‬ ‫‪ l‬هر ی��ک از ای��ن دو نف��ر رئیس‬ ‫مجلس شوند رابطه خوبی با دولت روحانی خواهند داشت‪.‬‬ ‫یعنی رابطه مجلس این دو ش�خصیت از رابطه‬ ‫مجلس اقای الریجانی با دولت بهتر م ی شود؟‬ ‫‪ l‬االن هم رابطه مجلس و دولت بد نیست و اقایان‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬به نظ��ر من باتوجه به چالش های گس��ترده ای‬ ‫که به وی��ژه در حوزه های اقتصادی‪ ،‬فرهنگ��ی و اجتماعی‬ ‫کشور باقی مانده از دولت دهم ش��اهد هستیم و استقبال‬ ‫گس��ترده ای که مردم از ادبیات اصالح طلب��ی در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم داش��تند‪ ،‬به طورحت��م انتخابات‬ ‫مجلس دهم متعلق به اصالح طلبان خواهد بود‪.‬‬ ‫جایگاه اقای الریجانی را در مجلس دهم چطور‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬اقای الریجانی سالیان متمادی است که در قوه‬ ‫مجریه و حتی در راس قوه مقننه حضور داشته اند‪ ،‬بناب راین‬ ‫اگر ایش��ان م ی خواهند هوای تازه ای در کشور دمیده شود‪،‬‬ ‫بهتر است اجازه دهند جوانان باتجربه اصالح طلب ریاست‬ ‫مجلس دهم را بر عهده بگیرند تا در چهار سال اینده شاهد‬ ‫تحوالت عمیقی در کشور باشیم‪g .‬‬ ‫الریجانی و روحانی رابطه خوبی با هم دارند‪.‬‬ ‫حضور اقای الریجانی را در مجلس اینده چطور‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬نه؛ این ط��ور نیس��ت اکثریت قریب ب��ه اتفاق‬ ‫مجلس اصولگرا هستند‪.‬‬ ‫در مجلس دهم هم اصولگرایان اکثریت دارند؟ ‬ ‫‪ l‬بل��ه؛ اصالح طلب��ان در حال حاض��ر در اقلیت‬ ‫پایینی به س��ر م ی برند‪ ،‬لذا بنده معتقدم اگ��ر رقابتی بین‬ ‫الریجانی و عارف انجام ش��ود‪ ،‬اصولگرای��ان همه متفق‬ ‫م ی ش��وند که در این صورت دیگر رقابتی باقی نم ی ماند‬ ‫و ازهم��ان دور اول وضعیت مش��خص م ی ش��ود‪ ،‬یعنی‬ ‫اگر اکثریت فعلی در مجلس اینده حضور داش��ته باشند‪،‬‬ ‫از الریجانی حمایت م ی کنند‪ ،‬البت��ه اقای عارف هم فرد‬ ‫معتدلی است اما مسائل سیاس��ی اینها را از هم تفکیک‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫پس احتم�اال ائتالفی بی�ن اقای�ان الریجانی و‬ ‫عارف صورت نخواهد گرفت؟‬ ‫‪ l‬نه؛ به هیچ وجه این گونه نیست‪.‬‬ ‫شما یکی از اعضای ارشد جامعه روحانیت مبارز‬ ‫هستید‪ ،‬لطفا بفرمایید جامعه روحانیت مبارز از‬ ‫بین اقایان ناطق و الریجانی از کدام یک حمایت‬ ‫خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬م��ن ج��واب ای��ن س��وال را نم ی ده��م‪ .‬اقای‬ ‫مصباح ی مقدم باید پاسخ دهد‪.‬‬ ‫جامعه روحانیت مبارز ب�رای انتخابات مجلس‬ ‫دهم فعالیت خواهند داشت؟‬ ‫‪ l‬بله؛ قطعا فعالیت م ی کند‪.‬‬ ‫از چه زمانی این فعالیت را اغاز م ی کند؟‬ ‫‪ l‬معلوم نیست االن شروع نکرده باشند‪.‬‬ ‫در نهای�ت ای�ا ش�ما ترکی�ب مجل�س دهم را‬ ‫اصولگرا م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬بله‪g .‬‬ ‫ریاست محمد رضا باهنر‬ ‫بر تشکیالت جبهه پیروان‬ ‫چه معنایی دارد؟‬ ‫‪6‬‬ ‫محمد رض��ا باهنر همیش��ه چهره مهم��ی در میان‬ ‫اصولگرایان بوده؛ مرد الب ی های پشت پرده!‬ ‫او حاال به یک منصب مهم هم در این جناح رس��یده؛‬ ‫دبیرکلی جبهه پیروان؛ مهمترین تشکل راست سنتی‪.‬‬ ‫جبهه پیروان خط ام��ام(ره) و رهبری از ائتالف حزب‬ ‫موتلفه اس�لامی‪ ،‬جامعه اس�لامی مهندس��ین‪ ،‬جامعه‬ ‫اسالمی دانشجویان‪ ،‬جامعه اسالمی دانشگاهیان‪ ،‬جامعه‬ ‫اس�لامی پزش��کان‪ ،‬جامعه اس�لامی کارمندان‪ ،‬جامعه‬ ‫اس�لامی کارگران‪ ،‬جامعه اس�لامی فرهنگیان‪ ،‬جامعه‬ ‫اسالمی ورزش��کاران‪ ،‬جامعه اس�لامی نمایندگان ادوار‬ ‫مجل س ‪ ،‬جامعه زینب(س)‪ ،‬جامعه پی��روان زینب (س)‪،‬‬ ‫اتحادیه انجمن های اسالمی اصناف و بازاریان و کانون‬ ‫اسالمی فارغ التحصیالن شب ه قاره هند‪ ،‬یعنی از ترکیب‬ ‫‪ 14‬تشکل پدید امده اس��ت‪ .‬حاال او مانده و طیفی از‬ ‫اصولگرایان که پ��س از انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫شرایط نسبتا بهتری نسبت به سایر اصولگرایان دارند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫ب ا توج�ه به اینک�ه حضور اق�ای ناطق ن�وری در‬ ‫انتخاب�ات مجلس دهم ب�ا اما و اگره�ای زیادی‬ ‫مواج�ه اس�ت‪ ،‬ای�ا احتم�ال رقاب�ت بی�ن اقای‬ ‫الریجانی و اقای عارف وجود دارد؟‬ ‫ماموریت‬ ‫مرد پشت پرده‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬حضور شخصی ت های دیگر در انتخابات مجلس‬ ‫دهم هنوز مسجل نیست اما اقای الریجانی به طور حتم در‬ ‫انتخابات مجلس دهم حضور فعالی خواهند داشت‪ .‬اقای‬ ‫الریجانی در این م��دت عملکرد مثبتی داش��ته اند و البته‬ ‫محبوبیت نیز دارند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫بازسازی راست سنتی‬ ‫روزگار پس از حبیب اهلل‬ ‫حبی ب اهلل عس��گراوالدی حاال دیگر نیس��ت‪ .‬او پس‬ ‫از سال ها سیاست ورزی دارفانی را وداع گفته و اصولگرایان‬ ‫س��نتی دیگر او را که همواره نقش ش��یخوخیت ب رای انها‬ ‫داشته‪ ،‬در کنار خود ندارند‪.‬‬ ‫عس��گراوالدی یک سیاس��تمدار ارام بود‪ .‬چهره ای با‬ ‫تمام مشخصات یک اصولگرای س��نتی‪ .‬او ب رای سنت ی ها‬ ‫وزنه مهمی بود‪ .‬هم جایگاه خوبی در میان سایر اصولگرایان‬ ‫و حتی جناح رقیب داشت و هم از معتمدین حاکمیت بود در‬ ‫همه ادوار پس از انقالب‪ .‬س��نت ی ها حاال در فراق او و البته‬ ‫پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات روزگار متفاوتی را‬ ‫سپری م ی کنند‪ .‬رئی س جمهور جدید قرابت هایی با انها دارد‪.‬‬ ‫عضو مهمی از جامعه روحانیت مب��ارز بوده و در دوران قبل‬ ‫از احمدی نژاد نزدیک ترین مواضع را نس��بت به انها داشته‬ ‫است‪ .‬انها در انتخابات ان چنان به روحانی نزدیک شده بودند‬ ‫که اگر عل ی اکبر والیتی نبود ش��اید در انتخاب مصداق به‬ ‫او م ی رس��یدند‪ .‬در همه روزهای پس از ‪ 24‬خرداد هم غیر‬ ‫از انتقاد از گ��زارش صد روزه رئی س جمه��ور هیچ موضع‬ ‫انتقادی علیه روحانی رصد نشده است‪ .‬این یعنی اینکه‬ ‫انها از انتخ��اب روحانی اگر راضی نباش��ند ناراضی‬ ‫هم نیستند‪ .‬حتی در س��طح دیگری از تحلیل‬ ‫شاید بتوان گفت اصولگرایان سنتی تا‬ ‫حدودی بخشی از بدنه سیاسی‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫حسن روحانی در میان اصولگرایان به شمار م ی ایند‪.‬‬ ‫س��نت ی ها مانند انتخابات ‪ 84 ،80 ،76‬و ‪ 88‬نتوانستند‬ ‫نامزد خود را راهی پاستور کنند اما شاید این بار نزدیک ترین‬ ‫گزینه به انها به ساختمان ریاس��ت جمهوری راه یافته است‪.‬‬ ‫این هم��ه اما به این معنی نیس��ت که روزگار انها از س��ایر‬ ‫اصولگرایان خیلی بهتر باشد‪ .‬انتخابات ‪ 24‬خرداد وضعیت‬ ‫سیاس��ی انها را با تغیی رات مهم ی مواجه کرد‪ .‬شکاف های‬ ‫سیاس��ی میان انان نمایان گش��ت که تاثی راتش همچنان‬ ‫نمایان اس��ت‪ .‬انجا که چهره ه��ای متع��ددی از میان انان‬ ‫سودای ریاست جمهوری پیدا کردند و کار به انجا کشیده شد‬ ‫که ائتالفی پنج ضلعی میان انان پدید امد؛ ائتالفی که البته‬ ‫فرجامی ناخوش��ایند داش��ت‪ .‬محمد رضا باهنر‪ ،‬ال اسحاق‪،‬‬ ‫منوچهر متکی‪ ،‬ابوتراب ی فرد و مصطف��ی پور محمدی پنج‬ ‫چهره ای بودند که قرار شد یک نفر از میان انها ب رای ثب ت نام‬ ‫ی شود‪ .‬روز موعود که فرا رسید‬ ‫راهی ساختمان میدان فاطم ‬ ‫هر پنج نفر احساس تکلیف کردند و از عزمشان ب رای ثب ت نام‬ ‫سخن گفتند‪ .‬حتی ش��یخوخیت ایت اهلل مهدوی کنی هم‬ ‫راه به جایی نبرد تا ه��م ابوترابی ثب ت نام کند و هم منوچهر‬ ‫متکی‪ ،‬هم باهنر دلگیر باشد و هم یحیی ال اسحاق ب ی پرده‬ ‫از دلخوری هایش در رسانه ها سخن به میان اورد‪.‬‬ ‫اسامی تایی د صالحی ت شده ها که اعالم شد البته هیچ‬ ‫نامی از س��نت ی ها نبود‪ ،‬اما این پایان ماج��را نبود‪ .‬منوچهر‬ ‫متکی از دبی ر کلی تشکلش اس��تعفا داد تا شاید اعتراضش‬ ‫را به انچه رخ داده به سنت ی ها اعالم کند‪ .‬شاید هم خواسته‬ ‫اعالم کند دیگر تعلق خاطری به انها ندارد‪.‬‬ ‫هر چ��ه هس��ت ح��اال س��نت ی ها بع��د از انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری با مواضع نزدیکتری که ب��ه دولت دارند‬ ‫در موقعیت خاصی قرار گرفته اند‪ .‬انه��ا مواضع متفاوتی از‬ ‫تحولخواهان و اصولگرایان مدرن دارند‪ .‬همین مس��اله هم‬ ‫موجب ش��ده انها حتی به دفتر رئی س جمه��ور هم راه یابند‬ ‫و چهره های��ی از انها در دولت نقطه مقاب��ل کارگزاران ی ها و‬ ‫تکنوکرات های چپگرا باشند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫از ناطق نوری تا محمد رضا باهنر‬ ‫وقتی خبر درگذش��ت عس��گراوالی منتشر شد همه‬ ‫نگاه ها به عل ی اکبر ناطق نوری دوخته ش��د‪ .‬خیل ی ها معتقد‬ ‫بودند او بهترین جایگزین ب رای دبیرکل فقید است‪ .‬گویا خیلی‬ ‫زود هم رایزن ی ها ب رای اینکه شیخ به میان سنت ی ها بازگردد‬ ‫اغاز ش��د‪ ،‬اما ناطق نوری ترجیح داد به موقعیت گذشته اش‬ ‫ب رنگردد‪ .‬محسن کوهکن از تالش اعضای جبهه ب رای جلب‬ ‫رضایت ناطق نوری به منظور قبول این س��مت خبر داده و‬ ‫گفته است‪« :‬اقای ناطق به صورت کلی مورد قبول اعضای‬ ‫جبهه هستند‪ ،‬اینکه اگر ایشان م ی پذیرفتند باید به سمت‬ ‫بررسی اساسنامه م ی رفتیم اما دوستانی که با ایشان صحبت‬ ‫کرده بودند‪ ،‬ایشان قبول نکرده اند‪».‬‬ ‫‪34‬‬ ‫مراسم چهلم عسگراوالدی که به پایان رسید سنت ی ها‬ ‫در مورد دبیرکل جدید رای گی��ری کردند تا محمدرضا باهنر‬ ‫با رای اکثریت احزاب عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری‬ ‫به عنوان دبیرکل این جبهه انتخاب شد‪ .‬اسداهلل بادامچیان‬ ‫برئیس اول و محمدحسن غفوری فرد و محسن‬ ‫به عنوان نای ‬ ‫کوهکن نیز به عنوان نواب دوم و سوم رئیس انتخاب شدند‪.‬‬ ‫محمد رضا باهنر حاال جایگزین حبی ب اهلل عسگراوالدی‬ ‫شده است‪ .‬او مسئولیت مهمی را در شرایطی مهم عهده دار‬ ‫شده؛ انتخابات مجلس در پیش است انهم در شرایطی که‬ ‫سپهر سیاست ای ران دوران گذار را طی م ی کند؛ گذار از هشت‬ ‫سال متفاوت که همراه با اتفاقاتی مهم بود‪ .‬این البته همه‬ ‫ماجرا نیست‪ .‬باهنر اگرچه س��ال ها دبیرکل جامعه اسالمی‬ ‫مهندسین بوده و از نمایندگانی که صندل ی های صدر مجلس‬ ‫را در اختیار داش��ته اما ذاتا دوست دارد پشت پرده باشد‪ ،‬البی‬ ‫کند و صحنه را انگونه که خود م ی خواهد ط راحی کند‪.‬‬ ‫اوضاع چنان بوده که معموال دولت ی ه��ا ب رای عبور از‬ ‫چالش با پارلمان س��راغ او را گرفته و البی با او را در دس��تور‬ ‫کار داشته اند‪ .‬خودش هم گویا بدش نم ی اید که به او صفت‬ ‫الب ی من بدهند‪.‬‬ ‫چنین خصوصیاتی از اوست که پست دبیرکلی جبهه‬ ‫پیروان را با فضای جدیدی مواجه کرده است‪.‬‬ ‫سرنوشت پیروان‬ ‫محمد رضا باهن��ر در اخرین اظهارنظر مطبوعات ی اش‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬ما تالش داریم ب رای تامین امکانات مالی و‬ ‫حقوقی جبهه را به سمت کارکرد حزبی ببریم البته این به این‬ ‫معنی نیست که جبهه پیروان خط امام و رهبری را تبدیل به‬ ‫یک حزب کنیم چون تشکل های موجود در جبهه خودشان‬ ‫یک نوعی حزب تلقی م ی شود‪ ،‬بناب راین پی ش بینی منحل‬ ‫شدن انها وجود ندارد‪ .‬دو روش م ی تواند مدنظر باشد؛ یکی‬ ‫اینکه ابتدا همین روش موجود را ادامه دهیم یعنی این جبهه‬ ‫نوعی ائتالف انقالبی باشد و رویکرد دوم نیز م ی تواند یک‬ ‫کارکرد حزبی باشد‪ .‬اگر این گونه باشد نیازمند هیات اجرایی‬ ‫قوی و دفاتر اس��تانی در تمام کش��ور هس��تیم اما در حال‬ ‫حاضر جبهه پیروان خط امام و رهبری در کل کش��ور حتی‬ ‫یک ساختمان ندارد‪ ».‬محمد رضا باهنر قطعنا تغیی راتی در‬ ‫مش ی سیاسی جبهه پیروان ایجاد خواهد کرد‪ .‬او حاال وزنه ای‬ ‫قوی ب رای الب ی های سیاسی پیدا کرده و شرایط جدید هم او‬ ‫را به سمت عملگرا شدن پیش خواهد برد‪ .‬او البته به شدت‬ ‫زیر ذره بین سنت ی ها خواهد بود‪.‬‬ ‫حمی د رضا ترقی درباره راهی که باهن��ر باید در پیش‬ ‫بگیرد به مثلث انالین چنین گفته است‪« :‬به نظر م ی رسد‬ ‫باتوجه به انتخاب باهنر عملگرایی مق��داری از این پس در‬ ‫فعالی ت های جبهه پیروان خط امام و رهبری افزایش پی دا کند‪،‬‬ ‫ضمن انکه باتوجه به جایگاه جدیدی که مهندس باهنر در ان‬ ‫قرار گرفت‪ ،‬ناچار است تا با مالحظات بیشتری موضع گیری یا‬ ‫تعامل کند‪ .‬مرحوم عسگراوالدی سعی داشت روابط خود را با‬ ‫قوا‪ ،‬نخبگان و تشکل های سیاسی دیگر حفظ کند تا محور‬ ‫وحدت قرار گیرد بناب راین باهنر دیگر دبیرکل جامعه اسالمی‬ ‫مهندسین ‪ -‬که یک تشکل صنفی است‪ -‬شناخته نم ی شود‪،‬‬ ‫بلکه ریاست جبهه پیروان خط امام و رهبری را برعهده دارد‬ ‫از این رو م ی طلبد مقداری محافظه کارانه تر عمل کند‪».‬‬ ‫همس��و با حمی د رضا ترقی‪ ،‬کمال الدین سجادی که‬ ‫سخنگوی جبهه پیروان اس��ت نیز به مثلث انالین چنین‬ ‫گفته است‪« :‬حاج اقای عسگراوالدی از شیخوخیت باالیی‬ ‫در جریان اصولگرایی برخوردار بود اما همان زمان نیز شورای‬ ‫مرکزی جبه��ه را‪ ،‬مهندس باهن��ر اداره م ی ک��رد و مرحوم‬ ‫عسگراوالدی ریاست عالیه را برعهده داشت‪ .‬به نظر م ی رسد‬ ‫از این پس مهندس باهن��ر با هدف تقوی��ت جبهه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری به وضعیت تش��کل های عضو بیش��تر‬ ‫رسیدگی کند تا این تشکیالت در کنار سایر مجموعه های‬ ‫اصولگرا حضور جدی در رقابت سیاسی پیش رو داشته باشد‪.‬‬ ‫گرچه شیخوخیت گذشته در جبهه وجود ندارد اما تجربه زیاد‬ ‫مهندس باهنر در کار تشکیالتی‪ ،‬نایب رئیسی او در مجلس‬ ‫و سابقه عضویتش در حزب جمهوری اسالمی همه از نقاط‬ ‫قوتی است که باعث شد‪ ،‬وی در زمان انتخاب رئیس جدید‬ ‫رقیب نداشته باشد‪».‬‬ ‫باهنر‪ ،‬اصولگرایان و انتخابات مجلس‬ ‫گویا در میان اصولگرای��ان اتفاقات مهم انتخاباتی رخ‬ ‫داده است‪ .‬اتفاقاتی که فعال محرمانه است و قرار نیست به‬ ‫این زودی ها از ان رونمایی شود‪ .‬م ی گویند دیدارهای مهمی‬ ‫ بین چهره های اصولگرا صورت گرفته و خبر از این م ی رسد‬ ‫ی هم تشکیل شده است‪ .‬واگرایی و رقابت‬ ‫که جلسات مهم ‬ ‫داخلی اصولگرایان نتیجه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫را رقم زد و حاال انها به خوبی به این مساله واقف شده اند که‬ ‫نقشه راه قبلی ثمری جز ریزش شدید نمایندگان اصولگرا از‬ ‫مجلس دهم به همراه ندارد‪ .‬انها اگر پارلمان را هم به رقیب‬ ‫واگ��ذار کنند بازگشتش��ان به قدرت خیلی س��خت تر از ان‬ ‫چیزی است که تصور م ی شود‪.‬ب ی شک چنین است که حاال‬ ‫گعده های هر چند غی ر خبری و غیررسمی اصولگرایان شدت‬ ‫یافته و راه های رس��یدن به فهرست مش��ترک از هم اکنون‬ ‫مورد بررسی قرار گرفته است‪ .‬محس��ن کوهکن در خبری‬ ‫به صورت سربسته دیدارهای انتخاباتی اصولگرایان را تایید‬ ‫کرده و گفته‪« :‬بنده با باهنر صحبت کردم و او گفت جداگانه‬ ‫با برخی از اصولگرای��ان از جمله اعضای جبه��ه پایداری و‬ ‫ایثارگران و اصولگرایان دیگر گفت وگو کرده و در این دیدارها‬ ‫در مورد وحدت نیروهای اصولگرا در انتخابات بحث و بررسی‬ ‫کرده اند‪ ».‬حاال محمد رضا باهنر مانده و یک دستورکار مهم‪:‬‬ ‫«انتخابات مجلس دهم‪g ».‬‬ ‫‪ 13‬تشکل رای دادند؟‬ ‫‪ 2 l‬تشکل از ‪ 15‬تشکل جبهه‪ ،‬عضو ناظر هستند‬ ‫که حق رای ندارند‪.‬‬ ‫نظر خود اقای باهنر درباره ریاست جبهه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری چه بود؟ ش�نیده م ی ش�د که‬ ‫موافق پذیرش این مسئولیت نیست؟‬ ‫‪ l‬این خصلت شخصی اوس��ت که معموال سعی‬ ‫م ی کند مس��ئولی ت ها را به دیگران بدهد و عمدتا خودش‬ ‫در س��طحی پایی ن تر کار و فعالیت کن��د‪ .‬در مجلس هم‬ ‫همی ن طور است‪ .‬در نهایت با درخواس��ت اعضای شورای‬ ‫مرکزی جبهه پیروان اقای باهنر ب رای قبول این مسئولیت‬ ‫متقاعد شد‪.‬‬ ‫خود اقای باهنر به فکر تشکیل یک حزب فراگیر‬ ‫اصولگرایی یا یک تشکل تاثیرگذار سیاسی بود‪،‬‬ ‫ایا از این مساله چش م پوشی کرده است؟‬ ‫‪ l‬ان هدف منافاتی با پذیرش این مسئولیت ندارد‪،‬‬ ‫بلکه م ی تواند مقدمه ان کار باشد‪.‬ب رای کسی که ‪ 13‬تشکل‬ ‫اصولگرا به اتفاق ارا او را به ریاس��ت خود انتخاب کنند‪ ،‬این‬ ‫اتفاق پیام دارد‪ .‬به عبارت دیگر می زان مقبولیتش را نش��ان‬ ‫م ی دهد‪ ،‬بناب راین اگر زمانی بخواهد چنین حزبی را تاسیس‬ ‫کند م ی تواند موفق باشد‪.‬‬ ‫یعنی ریاست دو مجموعه را با هم داشته باشد؟‬ ‫گفت وگوی مثلث با محسن کوهکن ‪ ،‬نایب رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری‬ ‫‪7‬‬ ‫محسن کوهکن م ی گوید‪« :‬باهنر فردی سیاسی و زیرک است‪ .‬او قطعا در موضع گیری ها مالحظات الزم را در نظر‬ ‫م ی گیرد‪ ».‬نایب رئیس جبهه پیروان در گفت وگو با مثلث از اخرین تحوالت اصولگرایان سخن م ی گوید‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫چه پروسه ای طی شد که شورای مرکزی جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری مهندس محمدرضا باهنر را‬ ‫به ریاست خود انتخاب کرد؟‬ ‫‪ l‬رئیس جبهه را شورای مرکزی انتخاب م ی کند‪.‬‬ ‫در گذش��ته هم هر دو س��ال یک بار که انتخاب��ات برگزار‬ ‫م ی شد و با وجودی که مرحوم عسگراوالدی اصرار داشت‪،‬‬ ‫این مس��ئولیت به ش��خص دیگری واگذار ش��ود اما اعضا‬ ‫متفق القول از ایشان م ی خواستند پذیرش مسئولیت ریاست‬ ‫جبهه را همچنان برعهده داش��ته باش��د‪ ،‬از این رو همیشه‬ ‫به اتفاق ارا‪ ،‬اقای عس��گراوالدی به ریاست جبهه انتخاب‬ ‫م ی شد‪ .‬از زمانی که اقای عسگراوالدی به رحمت خدا رفت‪،‬‬ ‫جبهه پیروان چند جلسه داش��ت اما درباره مصادیق به ان‬ ‫صورت صحبت نشد‪.‬‬ ‫پس موضوع جلسه چه بود؟‬ ‫‪ l‬درباره کلیات صحبت شد‪ ،‬اینکه کسی انتخاب‬ ‫شود که ضمن داشتن مقبولیت همگانی و توانمندی الزم‪،‬‬ ‫روی او اجماع باش��د‪ .‬در واقع چند جلس��ه ای روی شرایط و‬ ‫ویژگ ی های رئیس اینده جبهه پیروان خ��ط امام و رهبری‬ ‫بحث و گفت وگو ش��د؛ نهایتا در جلسه پنجش��نبه ‪ 21‬اذر‬ ‫ش��ورای مرکزی به اتفاق ارا رای به انتخاب اقای مهندس‬ ‫باهنر داد‪ .‬البته حزب موتلفه اس�لامی این ظرفیت الزم را‬ ‫داش��ت که بعضی گزینه ها را پیش��نهاد دهد اما این حزب‬ ‫نامزد خود را صراحتا اقای باهنر اعالم کرد؛ تشکل های دیگر‬ ‫هم همی ن طور عمل کردند و زمانی که از انها خواسته شد‬ ‫اگر داوطلبی دارند نام او را مطرح کنند‪ ،‬کسی اعالم امادگی‬ ‫نکرد‪ .‬بناب راین وقتی مهندس باهنر کاندیدا شد با وجودی که‬ ‫رای گیری کتبی و مخف��ی بود‪ ،‬هر ‪ 13‬تش��کل حاضر در‬ ‫جلسه‪ ،‬به ریاست او رای دادند‪.‬‬ ‫شورای مرکزی جبهه پیروان چند نفرند؟ همواره‬ ‫صحبت از این م ی ش�ود ک�ه ‪ 15‬تش�کل عضو‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری هستند‪ ،‬چرا فقط‬ ‫اگ�ر اق�ای باهن�ر ب�رای ی�ک ح�زب جدی�د و‬ ‫تاثیرگذارتر اقدام کند‪ ،‬از ریاس�ت جبهه پیروان‬ ‫طبق اساس�نامه باید اس�تعفا دهد ی�ا م ی تواند‬ ‫مدیریت هر دو مجموعه را داشته باشد؟‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫دوران جدید سنتی ها‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬حاال که هنوز مهندس باهنر وارد تاسیس حزب‬ ‫فراگیر نشده‪ ،‬اگر زمانی خواست این کار را انجام دهد بحث‬ ‫دیگری اس��ت‪ .‬ضمن انکه منظ��ور اقای باهن��ر این نبود‬ ‫که خودش یک ح��زب فراگیر اصولگرایی تش��کیل بدهد‬ ‫و دیگر اصولگراها عضو این حزب ش��وند‪ ،‬بلکه بحث این‬ ‫بود مجموعه اف��رادی بیایند و در کن��ار یکدیگر یک حزب‬ ‫تشکیل دهند‪.‬‬ ‫‪ l‬الزم به اس��تعفا دادن از ریاس��ت جبه��ه پیروان‬ ‫نیس��ت و قبول دبیرکلی یک تش��کل سیاسی دیگر هیچ‬ ‫منعی ندارد‪.‬‬ ‫در وضعیت فعلی ‪،‬اقای باهنر را م ی توان واقعا به‬ ‫عنوان نماد راست سنتی تعریف کرد؟‬ ‫‪ l‬اص�لا اعتقادی ب��ه تعابیری مثل جناح راس��ت‬ ‫سنتی ندارم‪.‬‬ ‫راست سنتی متفاوت از اصولگرای سنتی است‪،‬‬ ‫با این تفس�یر اقای باهنر را نماد راس�ت سنتی‬ ‫م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬اصال راست سنتی باید تعریف شود‪.‬‬ ‫قبل از انکه عرصه سیاس�ی کشور به دو جریان‬ ‫اصولگرایی و اصالح طلبی تقسیم شود‪ ،‬جناح ها‬ ‫تحت عنوان راست و چپ تعریف م ی شدند‪.‬‬ ‫‪ l‬این تعابی��ر خیلی قاب��ل قب��ول و تعریف پذیر‬ ‫نیستند‪ ،‬بناب راین اظهارنظر نم ی کنم‪.‬‬ ‫اق�ای باهنر ی�ک خصیص�ه ای دارد ک�ه برخی‬ ‫مواضع اش خاص خود اوست و زیاد در چارچوب‬ ‫جناح‪ ،‬حزب و جری�ان نم ی گنجد‪ ،‬به نظر ش�ما‬ ‫حاال که وی ریاست جبهه پیروان را برعهده دارد‪،‬‬ ‫همان رویکرد را دنبال کند؟‬ ‫‪ l‬او به عقل جمعی و کارجمعی کامال اعتقاد دارد و‬ ‫هیچ وقت ندیدم در کار جمعی تکروی کند‪.‬‬ ‫ش�باهت اقای باهنر را با اقای عسگراوالدی در‬ ‫چه ویژگ ی هایی است؟‬ ‫‪ l‬اقای عسگراوالدی فردی با تجربه از نظر سیاسی‬ ‫بود و زم��ان مرحوم ایت اهلل کاش��انی و جریان مل ی ش��دن‬ ‫صنعت نفت در صحنه مبارزات حضور داشت‪ ،‬در واقع سردی‬ ‫‪35‬‬ ‫و گرم ی های زیادی را چشید و یک کار کشته سیاسی بود‪.‬‬ ‫اقای باهنر نیز متناسب با سن و سالی که دارد از همان زمان‬ ‫نوجوانی و جوانی در متن مس��ائل سیاسی بود‪ ،‬بناب راین از‬ ‫ویژگ ی های مش��ترک او با مرحوم عس��گراوالدی پختگی‬ ‫سیاسی اس��ت‪ .‬دومین ویژگی اقای باهنر ان است که اگر‬ ‫جایی تش��خیص دهد اقدامی به مصلحت نظام و انقالب‬ ‫است‪ ،‬ان را ارجح بر دیگر مسائل م ی داند‪ .‬این رویکردی بود‬ ‫که مرحوم عسگراوالدی نیز به نحوه احسن دنبال م ی کرد‪.‬‬ ‫تشکیالت ی بودن و پایبند به کار تشکیالتی بودن نیز دیگر‬ ‫ویژگی مشترک مرحوم عسگراوالدی و اقای باهنر است‪.‬‬ ‫تفاوت های انها چیست؟‬ ‫‪ l‬مرحوم عس��گراوالدی ب��ه خاطر اینک��ه دوران‬ ‫طوالنی را در زندان س��پری کرد‪ ،‬دروس حوزه را تا حد درس‬ ‫خارج خواند‪ ،‬به عبارت دیگر اهل تش��خیص و روی مبانی‬ ‫مسلط بود که به طور طبیعی اقای باهنر چنین ادعایی ندارد‪.‬‬ ‫حاج اقای عسگراوالدی به معنای واقعی فقیه و عالم بود‪،‬‬ ‫گرچه ملبس نبود اما در جلس��اتی که قران قرائت م ی شد‬ ‫یک ربع‪ ،‬بیست دقیقه ای خیلی مسلط تفسیر م ی گفت‪.‬‬ ‫منظور تفاوت از لحاظ تشکیالتی بود؟‬ ‫‪ l‬دقیقا در یک س��طح هس��تند‪ .‬اق��ای باهنر به‬ ‫لحاظ پایبندی به تش��کیالت و کار‬ ‫تشکیالتی کپی اقای عسگراوالدی‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬ب��ه هر جه��ت وقتی از مجموع��ه حاضر‪،‬‬ ‫نامزدی غیر از اقای باهنر پیش��نهاد نم ی شود و تک نامزد‬ ‫ریاس��ت جبهه رای اجماعی م ی اورد‪ ،‬پیام این اتفاق کامال‬ ‫روشن است‪.‬‬ ‫اقای متکی چرا با دلخوری از جبهه پیروان خط‬ ‫امام و رهبری جدا شد؟‬ ‫‪ l‬اطالع ن��دارم‪ .‬اق��ای متک��ی بع��د از انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ابت��دا از دبیرکل��ی انجم��ن اس�لامی‬ ‫فارغ التحصیالن ش��به قاره هن��د اس��تعفا داد‪ ،‬از انجا که‬ ‫اعضای شورای مرکزی جبهه پیروان دبیرکل یا قائم مقام یا‬ ‫دبیر اجرایی تشکل های خود هستند‪ ،‬بناب راین وقتی کسی‬ ‫از دبیرکلی تشکل خود استعفا دهد و ان تشکل نیز استعفای‬ ‫او را بپذیرد و فرد دیگری را ب رای عضویت در شورای مرکزی‬ ‫جبهه معرفی کند‪ ،‬به طور طبیعی عضویت چنین فردی در‬ ‫جبهه پیروان به حالت تعلیق در م ی اید‪.‬‬ ‫این روش�ی نبود که اقای متکی برای جدایی از‬ ‫جبهه پیروان انتخاب کرد؟‬ ‫‪ l‬من به روش کناره گیری ایشان کاری ندارم‪ .‬روال‬ ‫کار طبق اساسنامه ان بود که عرض کردم‪.‬‬ ‫اقای متکی در زمان انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫اقای باهنر ه م اکنون نایب رئیس مجلس است‪،‬‬ ‫ح�ال انکه مرح�وم عس�گراوالدی مس�ئولیتی‬ ‫در ارکان حاکمیت نداش�ت‪ .‬با توج�ه به جایگاه‬ ‫اقای باهنر فکر م ی کنی�د او بتواند موضع گیری‬ ‫جبهه پی�روان را موثرتر از گذش�ته کند چون در‬ ‫قیاس با مرحوم عس�گراوالدی خیلی صریح تر‬ ‫موضع گیری م ی کند؟‬ ‫‪ l‬اتفاق خاصی نم ی افتد‪ ،‬اقای باهنر فردی سیاسی‬ ‫و زیرک اس��ت‪ .‬او قطعا در موضع گیری ها مالحظات الزم را‬ ‫در نظر م ی گیرد‪ ،‬ضمن انکه شکی نیست نایب رئیسی او‬ ‫در مجلس نیز در پیشبرد اهداف جبهه موثر خواهد بود‪.‬‬ ‫ش�ما گفتی�د اق�ای باهن�ر در زم�ان رای گیری‬ ‫ب�رای ریاس�ت جبهه رقی�ب نداش�ت‪ ،‬این نظر‬ ‫تشکل های عضو بود یا ش�رط اقای باهنر برای‬ ‫قبول این مسئولیت؟‬ ‫‪ l‬نظر همه دوس��تان این بود‪ ،‬کسی انتخاب شود‬ ‫که ضمن داشتن مقبولیت همگانی و توانمندی الزم‪ ،‬روی‬ ‫او اجماع کامل باشد‪.‬‬ ‫یعنی نیروهای دیگری هم وزن اقای باهنر برای‬ ‫ریاس�ت بودند ولی خودشان نخواس�تند نامزد‬ ‫شوند؟‬ ‫‪36‬‬ ‫ایا اق�ای مهندس باهنر همچون زمان ریاس�ت‬ ‫مرحوم عسگراوالدی بین تش�کل های ‪15‬گانه‬ ‫عضو جبهه پیروان نفوذکالم دارد؟‬ ‫‪ l‬اگر این تشکل ها اقای باهنر را قبول نداشتند با‬ ‫اجماع به او رای نم ی دادند‪ ،‬ضمن انکه قدرت استدالل اقای‬ ‫باهنر هم قوی است‪.‬‬ ‫اقای ترقی‪ ،‬عضو ش�ورای مرکزی حزب موتلفه‬ ‫اسلامی گفته که انتخاب اقای باهنر به ریاست‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری باعث م ی شود که‬ ‫این مجموعه اصولگرا مقداری عملگراتر حرکت‬ ‫کند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬احتمالش وجود دارد ام��ا طبیعتا این عملگرایی‬ ‫مثبت خواهد بود‪.‬‬ ‫از چه نظر مثبت م ی شود؟‬ ‫‪ l‬اق��ای باهن��ر رئیس یک‬ ‫حزب نیس��ت‪ ،‬بلکه مس��ئولی است‬ ‫که م ی خواهد در سیاست های کالن‬ ‫انتخابات و معادالت دیگر سیاس��ی‬ ‫تالش کند تا نظر و دیدگاه ‪ 15‬تشکل‬ ‫عضو جبهه با هم هماهنگ باشد‪.‬‬ ‫االن که اق�ای باهنر‪ ،‬رئیس‬ ‫جبه�ه پی�روان خط ام�ام و‬ ‫رهبری ش�ده‪ ،‬فکر می کنید‬ ‫به لح�اظ پویایی و اثرگذاری‬ ‫تغیی�ری در مدیری�ت ای�ن‬ ‫جبهه ایجاد شود؟‬ ‫‪ l‬ش��ورای مرک��زی جبه��ه‬ ‫پی��روان متش��کل از ‪ 15‬مجموع��ه‬ ‫اصولگرایی با اساس��نامه مش��خص‬ ‫اس��ت که هر کدام در حوزه بخش��ی‬ ‫مرب��وط به خ��ود فعالی��ت م ی کنند‬ ‫ام��ا جبه��ه در مس��ائل کالن و‬ ‫مه��م سیاس��ی‪ ،‬مش��خصا موضوع‬ ‫انتخابات‪ ،‬اعالم دیدگاه ه��ای انها را‬ ‫با هم هماهنگ م ی کن��د‪ ،‬بر همین‬ ‫اساس مسئولیت رئیس جبهه کامال‬ ‫مشخص است‪.‬‬ ‫حذف شدن یا تغییر هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬قرار نیست همه کسانی که روزی عضو شورای‬ ‫مرکزی بودند تا اخر عمر عضو بمانند‪ .‬اگر جامعه اسالمی‬ ‫نمایندگان ادوار مجلس روزی مرا به دبیرکلی خود انتخاب‬ ‫نکند‪ ،‬طبیعتا شخص دیگری در جلس��ات شورای مرکزی‬ ‫جبهه ش��رکت م ی کند‪ ،‬چ��ون اینجا حض��ور نماینده یک‬ ‫تشکل موضوعیت دارد‪.‬‬ ‫عملگرات�ر حرکت ک�ردن جبهه‬ ‫پی�روان را در هماهنگ تر ش�دن‬ ‫تشکل های عضو م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همین طور است‪.‬‬ ‫ای�ن عملگرای�ی م ی تواند منفی‬ ‫هم باشد؟‬ ‫‪ l‬فکر نکنم‪ ،‬جبهه اساسنامه‬ ‫دارد‪ ،‬رئیس جبهه ب راساس اساسنامه‬ ‫عمل م ی کند‪.‬‬ ‫یازده�م نایب رئیس جبه�ه پیروان خ�ط امام و‬ ‫رهبری بود‪ ،‬ایا کس�ی از طرف جبه�ه علت این‬ ‫تصمیم را از او جویا شد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همان زمان مرحوم حاج اقای عسگراوالدی‬ ‫و دوستان دیگر این مساله را دنبال کردند اما باالخره اقای‬ ‫متکی تصمیمش را گرفته بود‪.‬‬ ‫ایشان علت جدایی خود را نگفت؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬صحبتی نکرد‪.‬‬ ‫وضعیت عضویت ش�هاب الدین صدر در جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری چه شد؟‬ ‫‪ l‬تا زمانی که او دبیرکل انجمن اسالمی پزشکان‬ ‫بود‪ ،‬عضو جبهه محس��وب م ی ش��د و در جلسات شورای‬ ‫مرکزی ش��رکت م ی کرد‪ .‬اکنون نیز اگر انجمن اس�لامی‬ ‫پزشکان دبیرکل و قائم مقام خود را مشخص کند‪ ،‬انها هم‬ ‫م ی توانند در جلسات شورای مرکزی جبهه حضور پیدا کنند‪.‬‬ ‫حاال این دبیرکل م ی خواهد اقای شهاب الدین صدر باشد یا‬ ‫ه ر کس دیگری‪.‬‬ ‫اقای عس�گراوالدی ک�ه مرحوم ش�دند‪ ،‬اقایان‬ ‫متکی و ص�در نیز ک�ه دیگر در ش�ورای مرکزی‬ ‫جبهه حضور ندارند‪ ،‬به نظر م ی رسد چهره های‬ ‫جبه�ه پی�روان خ�ط ام�ام و رهب�ری در ح�ال‬ ‫اق�ای باهن�ر ک�ه نایب رئی�س‬ ‫مجلس است در تقویت و تحرک‬ ‫بیش�تر تش�کل های ‪15‬گانه هم‬ ‫می تواند اثری داشته باشد یا انها‬ ‫مستقل عمل م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬انها ب راساس اساسنامه و مرامنامه خودشان عمل‬ ‫م ی کنند‪ ،‬همان طور که در گذش��ته عمل م ی کردند اما از‬ ‫نظر فعال کردن و ارتباط نزدیک و تعامل و همگرایی بیشتر‬ ‫‪ 15‬تش��کل‪ ،‬قطعا اقای باهنر وقت م ی گذارد چون او فردی‬ ‫تشکیالتی و منضبط است‪.‬‬ ‫چرا در ای�ن دوره س�ه نایب رئیس ب�رای جبهه‬ ‫پی�روان تعیین ش�د‪ ،‬حال انک�ه اساس�نامه به‬ ‫انتخاب دو نایب رئیس تصریح دارد؟‬ ‫‪ l‬ب رای اداره بهتر جلسات و همفکری بیشتر چنین‬ ‫تفاهم ی شد‪ ،‬ثانیا در جلسه پنجش��نبه (‪ 21‬اذر) ارای من و‬ ‫اقای غفوری فرد یکس��ان بود‪ ،‬بر همین اساس من اصرار‬ ‫داشتم اقای غفوری فرد نایب رئیس باشد‪ .‬او بر نایب رئیس‬ ‫شدن من اصرار داشت‪ .‬نهایتا دوس��تان به این جمع بندی‬ ‫رس��یدند که هر دو در کن��ار اقای بادامچی��ان نایب رئیس‬ ‫جبهه باشیم‪.‬‬ ‫چرا رای گیری مجدد نشد؟‬ ‫‪ l‬تصمی��م جمع��ی ای��ن ب��ود چون کم��ک به‬ ‫هماهنگی و همفکری بیشتر م ی کند و جنبه منفی ندارد‪.‬‬ ‫هیات رئیس�ه جبهه پیروان خط ام�ام و رهبری‬ ‫چند نفر است؟‬ ‫‪ l‬اق��ای باهن��ر رئیس‪ ،‬اق��ای بادامچی��ان‪ ،‬اقای‬ ‫غفوری ف��رد و بن��ده نایب رئیس‪ ،‬اق��ای مقصود پیش��ه و‬ ‫خانم خان محم��دی بازرس‪ ،‬کمال س��جادی س��خنگو و‬ ‫کریم ی اصفهان��ی خزانه دار‪ ،‬هش��ت عضو هیات رئیس��ه‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫با این تفسیر نفوذ موتلفه در هیات رئیسه جبهه‬ ‫زیاد نشده است؟ چون اقایان کریم ی اصفهانی‪،‬‬ ‫بادامچی�ان و غفوری فرد عضو ش�ورای مرکزی‬ ‫موتلفه هستند؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬اقای کریم ی اصفهانی دبیرکل انجمن های‬ ‫اس�لامی اصناف و بازار و اقای غفوری فرد دبیرکل جامعه‬ ‫اسالمی ورزشکاران هستند‪ ،‬بناب راین از طرف حزب موتلفه‬ ‫فقط اقای بادامچیان در ترکیب هیات رئیسه جبهه حضور‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اقای عسگراوالدی وقتی در قید حیات بود‪ ،‬داخل‬ ‫جبهه و بی�ن اضالع اصولگرا یک ش�یخوخیتی‬ ‫داشت‪ ،‬ب ه نظر شما اقای باهنر از چنین جایگاهی‬ ‫برخوردار است؟‬ ‫‪ l‬شیخوخیت مرحوم عسگراوالدی جای خود دارد‬ ‫که در ان شکی نیس��ت اما اقای باهنر با زیرکی‪ ،‬اخالق و‬ ‫تدبیر تشکیالتی که دارد ان شیخوخیت را جب ران م ی کند‬ ‫و موفق خواهد بود‪.‬‬ ‫دو ضلع از جری�ان اصولگرا یعنی تحول خواهان‬ ‫(جمعیت ایثارگران و جمعیت رهپویان) و پایداری‬ ‫برنامه برای تعامل بیشتر اصولگرایان دارند‪ ،‬نگاه‬ ‫جبهه پیروان به این مساله چیست؟‬ ‫‪ l‬عمدتا تماس های فردی و جلس��ات ایس��تاده و‬ ‫نشسته و دو نفره و س��ه نفر بوده‪ .‬در کل یک اجماع وجود‬ ‫دارد و ان اینکه به هر جهت اتحاد‪ ،‬وحدت و همگرایی میان‬ ‫اصولگرایان خوب است و جدایی و واگرایی به همه جریان‬ ‫اصولگرایی اسیب م ی زند و باید از ان اجتناب کرد‪.‬‬ ‫مجتبی شاکری‪ ،‬عضو ش�ورای مرکزی جمعیت‬ ‫ایثارگ�ران گفت�ه در مکانی�زم جدی�د ترکیب�ی‬ ‫همچ�ون ‪ 5+6 ،8+7‬دیگ�ر وجود ن�دارد‪ ،‬بلکه‬ ‫ش�ورایی از ب�زرگان اضلاع اصولگرای�ی با هم‬ ‫م ی نش�ینند و تصمی�م م ی گیرند ب ه ط�وری که‬ ‫ارای شان نسبت به هم هیچ برتری ندارد‪ ،‬جبهه‬ ‫چقدر این مکانیزم را قبول دارد؟‬ ‫‪ l‬برداشت من این بود که به این سمت و سو م ی رود‬ ‫و چنین اتفاقی م ی افت��د‪ .‬البته نهای ی ش��دن این مکانیزم‬ ‫مستلزم این است که همه مسئولین و اضالع مختلف روی‬ ‫همین روش تفاهم کنند‪ .‬همان طور که گفتم بعید نیست‬ ‫چنین اتفاقی بیفتد‪ .‬در کل خوب اس��ت که س��لیقه های‬ ‫مختلف اصولگرا به سمت اتحاد و انسجام و همگرایی پیش‬ ‫م ی روند اما اینکه همگرایی به چه صورت و شکل باشد باید‬ ‫خروجی نشس ت ها و مذاکرات مورد تایید همه اضالع باشد‬ ‫نه یک سلیقه خاص‪.‬‬ ‫پس کلیت مکانیزم جدید کار شورایی یکدست‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬بای��د این مکانیزم خروجی نشس��ت مش��ورتی‬ ‫همه اضالع باشد‪ .‬انچه مسلم است اگر همه سلیقه ها زیر‬ ‫یک چتر جمع ش��وند‪ ،‬چگونگی برپایی ان چتر و اضالع و‬ ‫مش��خصاتش را باید به صورت یک روش اقناعی همگان‬ ‫تفاهم کنند‪.‬‬ ‫چه ضرورتی برای طراحی مکانیزم وحدت میان‬ ‫اصولگرایان است؟‬ ‫‪ l‬ش��کی نیس��ت که ضرورت این کار وجود دارد‬ ‫چون نتیج��ه ان اتحاد و انس��جام نیروه��ای اصولگرا در‬ ‫انتخابات اینده م ی شود‪ ،‬بر این اساس افراد خود تصمیم گیر‬ ‫نم ی شوند‪ ،‬به طوری که هر کدام بخشی از بدنه اصولگرایی‬ ‫را به سویی بب رند‪ ،‬بلکه با تدبیر جمعی اصولگرایان م ی توانند‬ ‫همگی یک مسیر را دنبال کنند‪ .‬هر کاری با تصمیم و رای‬ ‫جمعی ب راساس اتحاد و اتفاق باشد‪ ،‬قطعا ضریب موفقیتش‬ ‫افزایش پیدا م ی کند‪.‬‬ ‫اسی ب شناس�ی اتفاقی ک�ه ب�رای اصولگرایان‬ ‫در ریاس�ت جمهوری ‪ 92‬اتفاق افت�اد‪ ،‬انها را به‬ ‫طراحی مکانیزم ی جدید برای وحدت سوق داد‪.‬‬ ‫‪ l‬طبیعی است‪ ،‬اصولگرایان از هر اتفاقی همچون‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬ش��وراها و امثال ان باید درس‬ ‫بگیرند‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید این مکانیزم تا انتخابات مجلس‬ ‫نهایی و عملیاتی شود؟‬ ‫‪ l‬امیدواریم‪.‬‬ ‫اما در انتخابات مجلس نهم و ریاست جمهوری‬ ‫ش�اهد بودیم که نهایت�ا جبهه پای�داری به این‬ ‫مکانیزم وحدت نپیوست؟‬ ‫‪ l‬باالخره سالیق معموال در چنین مواقعی امکان‬ ‫دارد تکروی کنند‪ ،‬بع��د نتیجه تکروی را ببینن��د و به این‬ ‫جمع بندی برسند که اگر همه با هم باشند م ی توان نتایج‬ ‫بهتری در رقابت های سیاسی کسب کرد‪.‬‬ ‫ایا جبهه پایداری به این نتیجه رسیده است؟‬ ‫‪ l‬از صحب ت هایی که م ی کنند این نتیجه برداشت‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬زمانی انها م ی گفتند که فقط ب راس��اس تکلیف‬ ‫عمل م ی کنند و معنای این حرف ان بود که اتحاد و اتفاق‬ ‫با س��لیقه های دیگ��ر اصولگرایی‪ ،‬با ادعای تکلی ف ش��ان‬ ‫سازگاری ندارد اما اخی را اقایان صحب ت هایی م ی کنند که به‬ ‫ذهن م ی رسد خودشان متوجه ش��دند مسیر اتفاق‪ ،‬اتحاد و‬ ‫همگرایی بین همه سلیقه های اصولگرایی ضرورت تداوم‬ ‫خدمت در عرصه های مختلف است‪.‬‬ ‫جبه�ه پایداری بع�د از س�ال ‪ 88‬دنب�ال ناب و‬ ‫خال ص سازی جریان اصولگرا بود‪ ،‬فکر م ی کنید‬ ‫ایا چنین دیدگاه هایی را کنار گذاشته است؟‬ ‫و در یک پروسه زمانی یک سری اقدامات معقول و منطقی‬ ‫را انجام داد‪.‬‬ ‫اگر ش�ورایی مثل ش�ورای هماهنگی نیروهای‬ ‫انقالب و جبهه متحد اصولگرایان تشکیل شود‪،‬‬ ‫مدلی اقتضایی خواهد بود یا ثابت؟‬ ‫‪ l‬اساس��ا فعالیت سیاس��ی به صورت دگم گرایی‬ ‫عملی نیست و باید اقتضایی باش��د و برحسب شرایط روز‬ ‫بدون اینکه اصول اسیب ببیند دنبال شود‪.‬‬ ‫اگر مکانیزم ی بخواهد ترس�یم ش�ود باید وزن‬ ‫همه اضالع در ان مس�اوی باش�د یا متناسب با‬ ‫میزان اثرگ�ذاری جایگاه برای ه�ر ضلع تعریف‬ ‫شود؟‬ ‫‪ l‬تشکل های اصولگرایی دنبال تقسیم کرس ی های‬ ‫قدرت نیستند‪ ،‬بلکه نگاه انها از جنبه توفیق خدمت و ادای‬ ‫تکلیف است‪ ،‬نه انکه ه ر کس وزنش بیشتر بود باید سهم‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫اما در جبه�ه متحد اصولگرای�ان چنین اتفاقی‬ ‫افت�اد و براس�اس وزن گروه ها کرس�ی ب�ه انها‬ ‫تعلق گرفت؟‬ ‫‪ l‬تمام اصولگرایانی که به مجلس هشتم و نهم راه‬ ‫پیدا کردند نامزدهای مورد حمایت ‪ 8+7‬یا ‪ 6+5‬نبودند‪ ،‬اما‬ ‫وجه اشتراک انها این بود که گرچه از یک مکانیزم سیاسی‬ ‫وارد خانه ملت نش��دند اما در حوزه خدمت مثل مجلس با‬ ‫هم کار کردند‪.‬‬ ‫باالخ�ره بای�د جای�گاه اضلاع اصولگرای�ی در‬ ‫مکانیزم جدید متناس�ب با اثرگذاری انها باشد‬ ‫یا جایگاه همه یکسان تعریف شود؟‬ ‫‪ l‬تفکر یادش��ده از این منظر نادرس��ت اس��ت که‬ ‫اصولگرایی را شاخه شاخه م ی کند‪ .‬اینکه گفته شود نیروهای‬ ‫اصولگرا باید ب راساس معیارهای مدنظر ما پاالیش و عده ای‬ ‫قبول و عده ای رد ش��وند‪ ،‬این به جریان اصولگرایی اسیب‬ ‫م ی زند‪ ،‬کما اینکه در گذش��ته اس��یب زد‪ .‬زمانی ب راساس‬ ‫مبانی فکری س�لایق مختلف دور هم جمع م ی شوند‪ ،‬بعد‬ ‫در برنامه های اخالقی‪ ،‬اموزش��ی و غی��ره تالش و فعالیت‬ ‫م ی کنند تا این مجموعه به سوی خیر و اصالح بیشتر گام‬ ‫بردارد‪ .‬تفاهم جمعی ب رای افزایش خلوص در یک مجموعه‬ ‫کار درستی است اما اینکه در ابتدای کار یک سلیقه دستگاه‬ ‫خلوص س��نج بگذارد و ب راس��اس معیارهای خود‪ ،‬شروع به‬ ‫خالص سازی کند‪ ،‬اسی ب رسان است‪.‬‬ ‫‪ l‬اقتضایی است‪ .‬نه م ی شود گفت هم وزن باشد‪،‬‬ ‫نه با یک معیار و می زان و ترازو بیایند وزن کش��ی کنند‪ .‬در‬ ‫گذشته فعالی ت هایی که انجام م ی شد یک مجموعه ای از‬ ‫افراد حقیقی تاثیرگذار در جریان اصولگرا که عمدتا روحانیت‬ ‫بودند مح��ور ق��رار م ی گرفتند و ش��خصی ت های حقوقی‬ ‫فعال در عرصه سیاسی ب راس��اس این محور دور هم جمع‬ ‫م ی شدند‪ ،‬در چنین وضعیتی هنگام انتخاب نامزدها‪ ،‬همان‬ ‫مجموعه ای که عدد و عده بیشتری در ظاهر داشت‪ ،‬گذشت‬ ‫بیشتری م ی کرد‪ .‬در کل این مس��اله اقتضایی است و باید‬ ‫دید چطور روی ان تفاهم م ی شود‪.‬‬ ‫‪ l‬فکر م ی کنم دوستان پایداری متوجه شدند باید‬ ‫بدون انکه اصول زیر پا گذاشته شود‪ ،‬به واقعی ت ها توجه کرد‬ ‫‪ l‬ضمان��ت اجرای��ی به هم��ان عهدی اس��ت که‬ ‫اصولگرایان با هم م ی بندند‪g .‬‬ ‫ب ه نظر شما جبهه پایداری از موضع گذشته خود‬ ‫کوتاه امده است؟‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫ش�نیده م ی ش�ود تالش های�ی ب�رای طراح�ی‬ ‫مکانیزم جدید وحدت اصولگرایی اغاز شده‪ ،‬چه‬ ‫رایزن ی هایی با جبهه پیروان انجام شده است؟‬ ‫‪ l‬باید ب راس��اس واقع گرایی ط راحی شود‪ ،‬در واقع‬ ‫باید روی اش��تراکات تاکید و از موارد اختالف ب رای حصول‬ ‫انسجام حداکثری میان اصولگرایان چشم پوشی شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬از قدیم االیام در سلیقه های مختلف اصولگرایی‬ ‫همیشه بیش��ترین اب راز تمایل به همگرایی‪ ،‬اتحاد از سوی‬ ‫جبهه بوده‪ ،‬طبیعتا انها هم اگر چنین نظری داشته باشند‪،‬‬ ‫قطعا و یقینا از سوی جبهه مورد استقبال قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫ای�ن مکانی�زم وح�دت جدید چ�ه خصیصه ای‬ ‫باید داشته باش�د که به سرنوشت جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان و شورای هماهنگی نیروهای انقالب‬ ‫دچار نشود؟‬ ‫اینکهگفتهشود‬ ‫نیروهایاصولگرا‬ ‫بایدبراساس‬ ‫معیارهایمدنظرما‬ ‫پاالیش و عده ای‬ ‫قبول و عده ای‬ ‫رد شوند‪ ،‬این به‬ ‫جریاناصولگرایی‬ ‫اسیبمی زند‪،‬کما‬ ‫اینکهدرگذشته‬ ‫اسیب زد‬ ‫چط�ور بای�د مکانیزم جدی�د وح�دت ضمانت‬ ‫اجرایی پیدا کند؟‬ ‫‪37‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ایااوباماقدرتدارد؟‬ ‫در ام ریکا چ ه کسی حرف‬ ‫یزند؟‬ ‫اخر را م ‬ ‫چشم انداز یک مذاکره‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫کری و ظریف‬ ‫هفته گذشته‬ ‫به صورت‬ ‫تلفنی با هم‬ ‫صحبت کردند‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫مخالفت ها با‬ ‫کری و ظریف‬ ‫در داخل‬ ‫کشورهایشان‬ ‫ همچنان‬ ‫ادامه دارد‬ ‫زنده است‬ ‫توافق ژنو‬ ‫وزارت خارجه به ادامه مذاکرات خوش بین اس�ت و اعتقاد‬ ‫دارد تحریم های جدید ضربه ای به توافق ژنو وارد نکرده و‬ ‫توافق نامه هنوز زنده است ‪.‬‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫یک هفته سخت ب رای پرونده هسته ای ای ران‪ .‬همه چیز از‬ ‫بیانیه وزارت اقتصاد و دارایی امریکا اغاز شد‪ .‬بیانی ه ای که خبر از‬ ‫یداد و نکته مهم ماجرا البته انجا بود که صدرو‬ ‫تحریم های تازه م ‬ ‫بیانیه با خروج یکباره هیات کارشناسی ایران از وین همزمان‬ ‫شد‪«.‬شوک به توافق‍ژنو»؛ این شاید س��اده ترین تحلیل از ان‬ ‫چیزی بود که به وقوع پیوسته بود‪.‬همه نگاه ها به پایتخت های‬ ‫گروه ‪ 5+1‬و البته ایران دوخته ش��د‪ .‬ایا پایان ماه عسل ایران و‬ ‫‪38‬‬ ‫زنده نیست‬ ‫برخی از منتقدان ظریف اعتقاد دارند که تحریم های جدید‬ ‫کار توافق نام�ه را تمام کرده و دیگر نمی ت�وان این را ه را با‬ ‫امریکا ادامه داد‪.‬‬ ‫غرب به همین زودی فرا رس��یده بود؟ س��والی مهم روی میز‬ ‫همه تحلیلگرانی که ماجرای پرونده هس��ته ای ای ران را رصد‬ ‫م ی کردند‪ .‬روز اول ارام و در س��کوت محض سپری شد‪ .‬زمان‬ ‫اما ه ر چه م ی گذشت ماجرا ش��کل دیگری به خود م ی گرفت‪.‬‬ ‫واکنش های ته ران تندتر و تندتر م ی ش��د و از سوی مقابل اما‬ ‫غرب ی ها نگران از شکراب ش��دن رابطه ایجاد شده یکی پس‬ ‫از دیگری به اعالم نظر م ی پر داختند‪ .‬اگر چه غروب پنج شنبه‬ ‫هفته گذشته مذاکرات کارشناسی بار دیگر از سر گرفته شد اما‬ ‫تحلیل و بررسی وقایع هفت روز جنجالی م ی تواند اندکی فایل‬ ‫مذاکرات را که البته مهر محرمانه روی خود دارد شفاف تر کند؛‬ ‫اینکه در ایران و امریکا تیم های دیپلماس��ی چه نقشه راهی را‬ ‫برگزیده اند و چگونه است که به یکباره تند م ی شوند و به یکباره‬ ‫از جانب مسالمت امیز به ماجرا نگاه م ی کنند‪ .‬اینک ه ایا درون دو‬ ‫کشور برای مواجهه با موافقین و مخالفین توافق ژنو راهکاری‬ ‫خاص وجود دارد‪ .‬حاال این مهمترین مساله ای است که باید زیر‬ ‫ذره بین قرار بگیرد‪.‬‬ ‫عراقچی؛ بار دیگر اعتراض‬ ‫از همان دور اول مذاکرات ژنو‪ ،‬هر وقت مذاکرات با موانع‬ ‫سختی مواجه م ی شد و امیدها کاهش یافته و زیاده خواه ی های‬ ‫تحریم هایسهلوممتنع‬ ‫گام هایلرزان‬ ‫سناتورهاوسیاستمداران ام ریکایی‬ ‫بایکدیگرتقسیمکارکردند‬ ‫حسن نیت‪ ،‬اعالم کرد‪ .‬بخش مهم این خبر هم این جمله پایانی‬ ‫بود‪« :‬در پایان این دیدار تصمیم گرفته شد مذاکرات کارشناسی‬ ‫وین ظرف چند روز اینده مجددا از سر گرفته شود‪ ».‬اخر هفته هم‬ ‫که فرا رسید باردیگر ع راقچی به رسانه ها اعالم کرد که غروب‬ ‫پنجشنبه تیم ایرانی راهی ژنو م ی شود تا مذاکرات از سر گرفته‬ ‫ش��ود‪ .‬خبری که در واقع پایان یک هفته استرس دیپلماتیک‬ ‫طرفین را روایت م ی کرد‪.‬‬ ‫وقتی کری به تهران زنگ می زند‬ ‫ظری�ف در اقدامی جالب‬ ‫هفته گذش�ته در کنار مهران‬ ‫مدیری دیده ش�د‪ .‬این اتفاق‬ ‫عجیبی بود‬ ‫سطح خبری این رویداد البته اگر یک سوی ماجرا باشد‪،‬‬ ‫سوی دیگرش ابعاد مهمتری دارد‪ .‬انجا که نشان م ی دهد تیم‬ ‫دیپلماسی دو کشور در کنار همه مخالفت ها و مقاومت ها کار‬ ‫ی ترجیح م ی دهند تا انجا که م ی توانند‬ ‫خود را پیش م ی ب رند و حت ‬ ‫ماجرا را سر به مهر نگه دارند‪.‬‬ ‫حتی اندکی مداقه بیشتر یک نکته را نمایان تر م ی کند‪.‬‬ ‫طرف مقابل م ی گوید تیم ای رانی از بیانی��ه وزارت امور دارایی‬ ‫امریکا خبر داش��ته و حتی ظریف هم م ی گوی��د که کری با او‬ ‫تماسی در این مورد داشته است‪ .‬پس انچه رخ داده شاید حرکتی‬ ‫دیپلماتیک ب رای تخلیه انرژی مخالفان توافقنامه در ایران بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬طرفه انکه حتی ظریف هم در طعن��ه ای به مخالفان‬ ‫یزند‪.‬‬ ‫داخل ی اش حرف هایی امیدوارانه از اینکه توافق زنده است م ‬ ‫او م ی گوید انچه رخ داده ناقض تفاهم نامه نیست ‪ ،‬بلکه با روح‬ ‫توافقنامه مخالف است‪ .‬ه ر چه هست محمد جواد ظریف تنها‬ ‫یک روی دیپلماسی ای ران است‪ .‬این واقعیتی است که به خوبی‬ ‫م ی توان ان را در یک هفته جنجالی درک کرد‪.‬‬ ‫در امریکا چه خبر است؟‬ ‫در امریکا هم اوضاع خیلی متفاوت از ای ران نیست‪ .‬درست‬ ‫همان طور که توافق ژنو موافقان پروپا قرصی دارد‪ ،‬منتقدان تند‬ ‫و تیز هم روزی نیست که اعتراض شان را به رخ تیم دیپلماسی‬ ‫کشورش��ان نکش��ند‪ .‬امروز از امریکا دو صدای کامال متفاوت‬ ‫م ی اید‪ .‬یک صدا م ی گوید با ایران از راه جنگ به جایی نم ی رسیم‬ ‫و باید به سنت گفت وگو باز گردیم‪ .‬تندروها اما انجا خ واست هایی‬ ‫کامال متضاد دارند‪ .‬انها م ی گویند باید تحریم های تند تری علیه‬ ‫ای ران اتخاذ شود و حتی این کشور را به جنگ تهدید کرد‪ .‬حاال‬ ‫اوباما و تیم سیاست خارج ی اش که همسو با گروه اول هستند‪،‬‬ ‫کار س��ختی مقابل گروه دوم دارند‪ .‬هم باید انها را راضی نگه‬ ‫دارند و هم باید روابط جدید میان ته ران و واشنگتن و گشایش‬ ‫جدید هسته ای را محافظت کنند‪ .‬این البته نگاه خوشبینانه به‬ ‫ماجراست‪ .‬چه اینکه از زاویه ای دیگر حتی م ی توان به این هم‬ ‫فکر کرد که تقسیم کاری میان یانک ی ها صورت گرفته است‪.‬‬ ‫شاید انها م ی خواهند با پلیس بد و خوب کارشان را پیش بب رند‪.‬‬ ‫یک صدا از انان مک کین باش��د و حرف های ضد ای ران ی اش و‬ ‫یک صدا هم دولت ی هایی که از روزهای خوب پی ش رو س��خن‬ ‫م ی گویند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫محمد ج��واد ظریف ترجی��ح داد که س��کوت کند‪ .‬این‬ ‫تصمیم او در روزهای ابتدایی ماجرای ش��وک به مذاکرات بود؛‬ ‫رفتاری برخالف طبیعت این روزهای محمد جواد ظریف‪ .‬او زیاد‬ ‫سخنرانی م ی کند و ترجیح م ی دهد درباره همه اظهارنظرهایی‬ ‫که راجع به پرونده هسته ای م ی شود واکنش نشان دهد‪ .‬او حتی‬ ‫در داخل ای ران به مسافرت هایی هم رفته تا جلساتی با منتقدین‬ ‫برگزار کند‪ .‬س��کوت ظریف اما چندان هم دوام نیاورد‪ .‬او باز به‬ ‫رسانه بازگشت تا اغاز روزهای خوب هسته ای را بار دیگر نوید‬ ‫دهد‪ .‬هر چه او پ ررنگ م ی شود سی د عباس ع راقچی کمرنگ تر‬ ‫م ی شود‪ .‬ظ ریف دو مصاحبه مهم با رسانه های خارجی داشت که‬ ‫همراه یک خبر مهم بود‪ .‬تماس وزیر خارجه امریکا با ته ران و‬ ‫شخص ظ ریف ب رای پیگیری ماجرای هسته ای‪ .‬تماس مسئول‬ ‫اول وزارت خارجه امریکا با مس��ئول وزارت خارجه ای ران ان قدر‬ ‫مهم بود که بار دیگر در صدر اخبار رسانه های دنیا قرار گیرد‪ .‬این‬ ‫اولی ن بار پس از ماجرای تسخیر سفارت امریکاست که دو کشور‬ ‫چنین رویدادی را تجربه م ی کنند‪ .‬ه ر چند البته شاید حاال دیگر‬ ‫بتوان گفت که ممکن است چنین تماس هایی در این مدت ب رای‬ ‫اولین بار هم نبوده باشد‪ .‬ه ر چه هست این تماس رسانه ای شد‪،‬‬ ‫ان هم توسط خود محمد جواد ظریف‪.‬‬ ‫وزارت امور خارجه در بیانی ه ای رسمی در مورد این تماس‬ ‫تلفنی چنین گفت‪« :‬پیرو تحوالت اخیر در زمینه اجرای اقدام‬ ‫مشترک‪ ،‬وزی ر خارجه امریکا با ظریف تماس تلفنی داشته و وزیر‬ ‫امور خارجه کشورمان مراتب نارضایتی ای ران را اعالم کرده است‪».‬‬ ‫وزارت امور خارجه امریکا هم در بیانی ه ای ماجرا را این گونه شرح‬ ‫داد‪« :‬جان کری و محمدجواد ظریف در تم��اس تلفنی درباره‬ ‫نحوه عمل به توافق هس��ته ای ژنو گفت و گو کردند‪ .‬کری در‬ ‫این تماس بر لزوم ادامه همکاری طبق توافق ژنو و حفظ فضای‬ ‫سازنده گفت وگوها تاکید کرد‪ .‬تمرکز اصلی این گفت و گو بر‬ ‫روش پیشبرد مذاکرات بود‪».‬‬ ‫تهران‪ ،‬واشنگتن؛ موافقان و مخالفان‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫غ رب ی ها افزایش م ی یافت این سی د عباس ع راقچی بود که مقابل‬ ‫دوربی ن ها قرار م ی گرفت و جمالتی محکم و به بیانی دیگر ان‬ ‫روی سکه دیپلماسی را نشان م ی داد و این البته تا همان روز اخر‬ ‫مذاکرات ژنو تداوم داشت‪ .‬هر قدر که محمد جواد ظریف و حتی‬ ‫تخت روانچی و دیگر اعضای مذاکره کننده با چهره ای خندان‬ ‫و بشاش مقابل دوربی ن ها م ی امدند‪ ،‬سی د عباس ع راقچی اما‬ ‫جدی تر و متفاوت تر چهره دیگر تیم ایرانی را به رخ م ی کشید‪.‬‬ ‫کار حتی تا انجا پیش رفت��ه بود که برخی تحلیلگران با‬ ‫رصد س��خنان او که عضو موثری از تیم هسته ای ای ران است‪،‬‬ ‫ش��رایط را بررس��ی م ی کردند و به نتیج��ه در مقاطع مختلف‬ ‫م ی رسیدند‪ .‬ع راقچی در همین هفته جنجالی هم همین نقش‬ ‫خود را ایفا کرد‪ .‬او در کنار موضع رسمی وزارت خارجه که از سوی‬ ‫مرضیه افخم اعالم شد‪ ،‬خود به می دان امد‪ ،‬از اقدام امریکای ی ها‬ ‫به شدت انتقاد کرد و گفت‪« :‬این اقدام خالف روح توافقنامه ژنو‬ ‫است‪ ».‬او در پاسخ به این سوال که باتوجه به اعمال تحریم ها‪،‬‬ ‫ته ران چ��ه تصمیم ی خواهد گرفت؟ اف��زود‪« :‬در حال ارزیابی‬ ‫ش��رایط موجود هس��تیم‪ .‬اجرای تحریم های گذشته خالف‬ ‫توافقنامه جدید نیست اما خالف روحیه همکاری و حس ن نیت‬ ‫در شرایطی اس��ت که در حال اماده س��ازی توافق جدید بین‬ ‫ایران و کشورهای ‪ 5+1‬هستیم‪ .‬توافق جدید شامل بسیاری از‬ ‫تحریم های قبلی نم ی شود و البته این توافق نیز هنوز اجرایی‬ ‫نشده است‪ ».‬فردای همان روز بود که روزنامه ها در ذیل تیتر های‬ ‫چون شوک به توافق ژنو و سکته ناقص توافق ژنو به سخنان‬ ‫ع راقچی اشاره کرده و از ان به عنوان موضع قاطع وزارت خارجه‬ ‫یاد کردند‪ .‬این اما تنها وظیفه ع راقچی در هفته مهم هسته ای‬ ‫نبود‪ .‬او باردیگر چمدان سفرش را بس��ت تا ب رای مذاکره راهی‬ ‫غرب ش��ود‪ .‬مذاکره ای مهم با اش��تون انجام داد و دیدارهایی‬ ‫جانبی هم با سایر مقامات داشت‪ .‬مهمترین ب رنامه سفرش اما‬ ‫همان جلس ه اش با رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود‪ .‬گر‬ ‫چه مایکل مان ترجیح داد تا چیز زیادی از جزئیات این جلسه‬ ‫به رسانه ها ندهد و مثل همیش��ه حرف هایی سربسته و کلی‬ ‫را تکرار کند اما وزارت امور خارجه در خبری رسمی ماجرا را این‬ ‫گونه تفسیر کرد‪« :‬در این دیدار ع راقچی ضمن انتقاد شدید از‬ ‫اظهارات تحریک کننده و اقدامات اخیر برخی از کشور های این‬ ‫گروه به خصوص امریکا در افزودن نام تع دادی از ش��رکت های‬ ‫ایرانی و خارجی در فهرست تحریم ها‪ ،‬این اقدامات را مخرب و بر‬ ‫خالف روح توافقنامه ژنو خواند و هشدار داد که از نظر ای ران این‬ ‫توافقنامه و برنامه عمل باید از سوی طرف مقابل جدی گرفته‬ ‫شده و تعهدات ان اجرایی شود‪ ».‬نماینده کشورمان در این دیدار‬ ‫افزود که نحوه اجرای تعهدات طرف مقابل دقیقا تحت بررسی‬ ‫قرار دارد و در هر مرحله عکس العمل مناسب از سوی کشورمان‬ ‫در پاس��خ به این اقدامات نشان داده خواهد ش��د‪ .‬در این دیدار‬ ‫کاترین اشتون هم توضیحات مفصلی در خصوص علت برخی‬ ‫اظهارات و اقدامات مقامات امریکایی ارائه و تاکید کرد که طرف‬ ‫‪5+1‬کماکان جدی است و با حسن نیت کامل‪ ،‬متعهد به متن‬ ‫توافق شده اس��ت‪ .‬او اطمینان داد که کشورهای ‪ 5+1‬مصمم‬ ‫به اجرایی شدن سریع این توافق هستند‪ .‬خانم اشتون ضمن‬ ‫ابراز خرسندی از پیشرفت های حاصله در مذاکرات کارشناسی‬ ‫میان ایران و ‪ 5+1‬در وین‪ ،‬خواس��تار از س��رگیری مذاکرات از‬ ‫سوی کش��ورمان گردید‪ .‬اقای ع راقچی نیز با تشریح مواضع‬ ‫کشورمان در خصوص مذاکرات کارشناسی وین و با ابراز نگرانی‬ ‫از برداشت های نادرس��ت برخی طرف ها از مفاد توافقنامه ژنو‬ ‫امادگی کشورمان را برای ادامه این مذاکرات به شرط حفظ فضای‬ ‫ای ران م ی تواند به اعمال‬ ‫تح ری م های جدیدام ریکااعت راض‬ ‫کند‬ ‫ایران‪ ،‬امریکا و پرونده هسته ای‬ ‫دیوار میان ای ران و امریکا حاال کوتاه تر از همه سال های‬ ‫پس از تسخیر س��فارت امریکا در ته ران است‪ .‬هر قدر هم که‬ ‫گفته ش��ود همه انچه رخ داده فقط و فق��ط در رابطه با پرونده‬ ‫هس��ته ای بود به هر حال رویدادها و رخدادهای تجربه نش��ده‬ ‫ای‪ ،‬تجربه شده و دیگر نیاز نیست عمان‪ ،‬سوئیس یا هر کشور‬ ‫دیگری واسطه تماس دو کشور باشند؛ حاال دیگر کری به راحتی‬ ‫یزند‪ .‬هر ق��در که این تماس و‬ ‫از واش��نگتن به ته ران زنگ م ‬ ‫تماس های این چنینی ب رای دو طرف هزینه های سیاسی در‬ ‫بر داشته باشد‪ .‬ته ران و واش��نگتن روزهای سختی دارند‪ .‬دیوار‬ ‫ب ی اعتمادی خیلی بلند تر از ان است که تیم های سیاست خارجی‬ ‫دو کشور به این زودی ها بتوانند از پس ان همدیگر را به راحتی‬ ‫نگاه کنند‪ .‬هر دو کشور حاال شیوه های مختلف دیپلماسی را‬ ‫به کار م ی گی رند تا هیچ کدام مقابل دیگری کیش و شاید هم‬ ‫مات نشوند‪g.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫ایا اوباما قدرت دارد؟‬ ‫علی بیگدلی‪/‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫اختالف میان اوباما و مک کین در قبال مس��اله ای ران یک اختالف واقعی است‪ .‬زی را‬ ‫مک کین نماینده جناح تندروی حزب جمهوریخواه و نزدیک به ت ی پارتی است‪ .‬همچنین او‬ ‫به الب ی های صهیونیستی نیز نزدیک است‪ .‬اما اوباما چون سال های اخر ریاست جمهوری اش‬ ‫ی نادرست یا حمله‬ ‫اس��ت و برنده جایزه صلح نوبل نیز ش��ده‪ ،‬نم ی خواهد با اتخاذ تصمیم ‬ ‫نظامی علیه ای ران‪ ،‬لکه س��یاهی در پرونده کاری اش باقی بگ��ذارد‪ .‬رئی س جمهوری فعلی‬ ‫امریکا حتی در رابطه با مساله سوریه نیز حاضر نشد دست به حمله نظامی بزند‪ .‬زی را او پیش‬ ‫از این از منتقدان جورج بوش پسر به خاطر حمله به ع راق و افغانستان بود‪ .‬این در حالی است‬ ‫که جناح تندروی جمهوریخواه کامال اشوب طلب هستند و ب ی میل نیستند که در این میان‬ ‫جنگی نیز صورت بگیرد‪ .‬زی را در این صورت موفق خواهند شد که تسلیحات بیشتری را نیز‬ ‫به کشورهای درگیر بفروشند و سود زیادی عایدشان خواهد شد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫فواد ایزدی‪/‬استاد دانشگاه‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهور دموکرات امریکا و جان مک کین‪ ،‬رقیب جمهوریخواه وی‬ ‫در انتخابات سال ‪ 2008‬هم در رابطه با مس��اله ای ران با هم اختالف نظر دارند و هم به نوعی‬ ‫تقسیم کار کرده اند‪ .‬در واقع این دو در اهداف اختالف ندارند و هر دو در پی ضربه زدن به ای ران و‬ ‫محدود کردن کشور هستند‪ .‬اما در حوزه تاکتیک اختالفاتی دارند؛ مک کین به دنبال ان است‬ ‫که با اعمال تحریم های بیشتر‪ ،‬ای ران را تحت فشار بگذارد اما اوباما معتقد است که این روش‬ ‫تاکنون تاثیری نداش��ته و باید از کانال دیگری وارد شد‪ .‬به همین خاطر نیز دو طرف گاهی‬ ‫نقش پلیس خوب و گاهی نقش پلیس بد را در قبال ای��ران بازی م ی کنند‪ .‬یعنی در برخی‬ ‫موارد با یکدیگر اختالف دارند و در برخی موارد نیز کامال هماهنگ هستند‪.‬‬ ‫‪40‬‬ ‫محمد مرندی‪/‬کارشناس مسائل امریکا‬ ‫رئی س جمهور دموکرات امریکا و سناتور مک کین جمهوریخواه‪ ،‬دو شخصیت کامال‬ ‫متفاوت هستند‪ .‬اما باید توجه داشت در طول تاریخ بعد از انقالب‪ ،‬در رابطه با مساله ای ران‪،‬‬ ‫هیچ گاه اختالف عمده ای میان دموکرات ها و جمهوریخواهان وجود نداش��ته است‪ .‬به این‬ ‫ترتیب به نظر نم ی رسد که نگاه اوباما و مک کین نسبت به مساله ای ران عمیقا متفاوت باشد‪.‬‬ ‫حتی طی سال های اخیر شاهد بودیم که وقتی یک رئی س جمهور دموکرات در قدرت بود‪،‬‬ ‫جمهوریخواهان در سنا و کنگره به صورت جدی و اساسی با او بر سر ای ران مشکل نداشته اند‬ ‫و بالعکس در رابطه با روسای جمهور‪ ،‬جمهوریخواه نیز همی ن طور بوده است‪ .‬در نهایت باید‬ ‫گفت که حاکمیت امریکا نسبت به ای ران اجماع نسبی دارند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫حسن بهشتی‪‎‬پور ‪ /‬کارشناس مسائل بین‏الملل‬ ‫برخی رسانه‪‎‬ها و مقامات ای رانی‪ ،‬ب رای ساده انگاشتن موضوع روابط ای ران و امریکا م ی‪‎‬گویند که‬ ‫سیاستمداران امریکایی سروته یک کرباسند‪ .‬اما باید توجه داشت سیاستمداری چون باراک اوبامای‬ ‫دموکرات با مک کین جمهوریخواه‪ ،‬بس��یار تفاوت دیدگاه دارند اما در کل هر دو منافع ملی امریکا را‬ ‫دنبال م ی‏کنند‪ .‬همچنین منافع س��رمایه داران امریکایی نیز از اهداف هر دو گروه در ایاالت متحده‬ ‫امریکاست‪ .‬منتها مساله اینجاست که شیوه‪‎‬های این دو سیاستمدار کامال با هم متفاوت است‪ .‬در واقع‬ ‫جمهوریخواهان حال چه مک کین و چه بوش پسر سیاست‏های به شدت متفاوتی را نسبت به باراک‬ ‫اوباما دنبال م ی‏کنند‪ .‬این تغییر سیاست‪‎‬ها و روش‪‎‬ها نه فقط در قبال مساله ای ران بلکه در دیگر مسائل‬ ‫داخلی و خارجی امریکا نیز مشاهده م ی‪‎‬شود‪ .‬البته در برخی سیاست‪‎‬های کالن‪ ،‬هم جمهوریخواهان و‬ ‫هم دموکرات‏ها سیاست یکسانی دارند؛ به عنوان نمونه در رابطه با حضور امریکا در خاورمیانه یا تامین‬ ‫منافع متحد استراتژیک‪‎‬شان یعنی اسرائیل‪ ،‬هدف یکسان است اما ممکن است روش‪‎‬ها متفاوت باشد‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫دو میم کثیف؛ مرعوب شدن ومغرورشدن‬ ‫ایا زنگ خطر برای توافقنامه ایران و ‪ 5+1‬به صدا درامده است؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫با عملکرد خزانه داری امریکا‪ ،‬در اعالم عملیات ی شدن‬ ‫تحریم های دیگری نسبت به ای ران‪ ،‬این روزها سخن از پایان‬ ‫توافقنامه ژنو و تش��ییع جنازه ان زیاد شنیده شد‪ .‬بعضی از‬ ‫جناح های مخال��ف با مذاکرات ژن��و و توافقنامه حاصل؛ به‬ ‫میدان امدند و بار دیگر زنگ خطر را ب رای مذاکره کنندگان‬ ‫نواختن��د‪ .‬به راس��تی ایا بای��د تحریم های کنون��ی را پای‬ ‫مذاکره کنن��دگان نگاش��ت؟ و ان را در گس��تره شکس��ت‬ ‫مذاکرات به تفسیر نشست؟‬ ‫ب رای پاس��خ به این پرس��ش های مهم باید در مرحله‬ ‫نخس��ت به نکته ای نادیده انگاشته شده‬ ‫در فضای گفتمانی حاکم ب��ر ای ران امروز‬ ‫نگاهی داش��ت‪ .‬باید اذع��ان نمود فضای‬ ‫گفتمانی حاکم ب��ر ایران در بس��یاری از‬ ‫ایام‪ ،‬رویکردی تقلی ل گرایانه به سیاست را‬ ‫وجه همت خود ق��رار داده و با رویکردهای‬ ‫ساده انگارانه و گاه به غایت کالم محورانه؛‬ ‫ب��ه ای��ن پدی��ده و پدیدارهای سیاس��ی‬ ‫نگریسته اس��ت‪ .‬ب ر اس��اس این گفتمان‪،‬‬ ‫انچه م ی بینیم یا سپید است یا سیاه‪ ،‬صفر‬ ‫است یا یک‪ ،‬خوب اس��ت یا بد‪ ،‬زیباست‬ ‫یا زش��ت و‪ ...‬حد وس��طی وجود ندارد‪ .‬در‬ ‫این نگاه نظام هس��تی در پرتو جنگ خیر‬ ‫و شر ساده س��ازی م ی ش��ود‪ .‬هر چیز که‬ ‫از یک س��و موجودیت پی��دا م ی کند‪ ،‬خیر‬ ‫است و هر اقدامی از س��وی دگر یا همان‬ ‫‪ other‬به انجام م ی رس��د؛ شر است‪ .‬نقد‬ ‫خود را ب ر نم ی تاب��د و واقعی ت های رفتاری‬ ‫دگر خویش را نادیده م ی انگارد‪.‬‬ ‫باید بپذیریم دنیای سیاست در عین‬ ‫سادگی پ ر معنای ان که ناشی از موجودیت‬ ‫مفهوم قدرت ‪ -‬و کنش های ناشی از ان‪-‬‬ ‫در نقطه کانونی هویتی ان اس��ت؛ دارای‬ ‫پیچیدگ ی های فراوان ناشی از گوناگونی‬ ‫بازیگران چند بعدی و پوست پیازی ای است‬ ‫که در ان حضور جدی دارند‪ .‬نم ی توان در‬ ‫دنیای سیاست با یک مویز گرم ش��د و با یک غوره سردی‬ ‫افزود‪ .‬مزاج سیاست پیچیده تر از این حرف هاست‪.‬‬ ‫در ارتباط با ژنو نباید فراموش کنیم که‪:‬‬ ‫‪ -1‬مذاکرات ژنو یک ضرورت سیاسی و یک گستره‬ ‫دیپلماتیک است‪.‬‬ ‫‪ 10 -2‬سال است که ای ران و کشورهای مرکزی نظام‬ ‫بی ن الملل در یک مجادله عملیاتی در باب پرونده هسته ای‬ ‫بار سیاس��ی س��نگینی را حمل م ی کنند؛ راه عب��ور از این‬ ‫گرفتاری و گذاشتن این بار سنگین به زمین در سطح تحلیل‬ ‫کالن یا با سزارین تاریخی پردرد‪ ،‬ب رای تمامی اعضای درگیر‬ ‫در ان؛ یا زایمان طبیعی و سالم امکان پذیر است‪.‬‬ ‫‪ -3‬س��ه گانه های ژن��و در دوران روحان��ی پ��س از‬ ‫رهنمودهای رهبری انقالب اسالمی‪ ،‬معنادار و امکان تعریف‬ ‫عملیاتی پیدا کرد‪ .‬در کنار ارمان گرایی‪ ،‬واقع گرایی و در کنار‬ ‫تکلی ف گرایی؛ توجه به نتیجه از س��وی مقام معظم رهبری‬ ‫مثلث شماره ‪ 201‬‬ ‫‪42‬‬ ‫مطرح شد و در نهایت با تدبیر ایشان در پرتو رهنمودهایشان‬ ‫تنش زدای��ی مقتدران��ه ای در قال��ب نرم��ش قهرمانانه و‬ ‫معناپذی��ری ان در چارچ��وب قاطعی��ت دیپلماتیک ب رای‬ ‫دستیابی به یک مصالحه منصفانه در دستورکار قرار گرفت‪.‬‬ ‫‪ -4‬دس��تاورد ژن��و ‪ 3‬یک پی��روزی بزرگ در مس��یر‬ ‫تالش های یک دهه گذشته محسوب م ی شود‪ .‬این دستاورد‬ ‫نه در س��طح بافت موضوعی متن «‪ ،»co-text‬بلکه در‬ ‫بافت موقعیتی ‪ context‬ان‪ ،‬نه یک فتح الفتوح است و نه‬ ‫ان گونه که نومحافظه کاران ای رانی م ی گویند یاد اور عهد نامه‬ ‫ترکمانچای! است‪ .‬مگر م ی شود در نظامی با وجود جایگاه‬ ‫تعریف ش��ده رهبری و اقتدار معناشده سیاس��ی ان در این‬ ‫سه دهه چنین شود‪ ،‬پس چرا گروهی منتظر تشییع جنازه‬ ‫مذاکرات هسته ای ثانی ه شماری م ی کنند؟‬ ‫‪ -5‬باید مراقب رقیب و دش��من ب��ود‪ .‬رقیب‪ ،‬رقیب‬ ‫و دشمن‪ ،‬دش��من اس��ت‪ .‬این اغازی بر یک پایان نیست‪.‬‬ ‫اغازی بر یک دوره سخت و پرفراز و نشیب ب رای دستیابی‬ ‫به می زان��ی از برد مناس��ب و متناس��ب با جای��گاه ای ران و‬ ‫انقالب اسالمی ای ران است‪ .‬اش��تباه محاسباتی در کاهش‬ ‫قدرت رقیب یا قدرت خود‪ ،‬به یک اندازه خطرناک است‪ .‬از‬ ‫این رو باید از «دو میم کثیف»‪ ،‬حذر کرد‪ .‬میم مرعوب شدن‬ ‫و میم مغرور شدن‪ ،‬هردو در این بازی بسیار خطرناک است‪.‬‬ ‫‪ -6‬مراقب دش��من بودن و به وی اعتم��اد نکردن با‬ ‫دچار توهم و بدگمانی افراطی شدن تفاوت دارد‪ .‬نم ی توان‬ ‫از ترس مرگ خودکشی کرد‪ .‬رقبا و دشمنان‪ ،‬حتی با امضای‬ ‫پیمان نامه نهایی از اهداف خود و روزامد کردن تحرکاتشان‬ ‫دس��ت بر نخواهند داش��ت‪ .‬بازی سیاس��ت بازی مداوم و‬ ‫مستمر با پیوستگی معنادار است‪ .‬از این رو به فوریت با یک‬ ‫فراز و نشیب نم ی توان قاعده بازی را به هم زد و دشمن را در‬ ‫دست باالی بازی قرار داد‪ .‬اگر اینگونه شود رقیب درخواهد‬ ‫یافت با چنین بازی هایی م ی تواند به سرعت نظم و وحدت‬ ‫درونی ما را با چالش روبه رو س��ازد‪ .‬ای��ن بازی ها م ی تواند‬ ‫نیروهای درون نظام را در ب رابر هم ق��رار دهد و هزینه های‬ ‫ملی را باال برد‪.‬‬ ‫‪ -7‬اینها به ان معنا نیست که در زمین بازی رقیب یا‬ ‫دشمن عمل کرد‪ .‬باید زمین بازی دشمن را خوب شناخت‪.‬‬ ‫در امریکا قدرت متکثر است و بازیگران قدرت نیز متکثرند‪.‬‬ ‫در این زمین ب��ازی در نهایت یک چیز حاکم اس��ت؛ توپ‬ ‫قدرتی که بتواند به دروازه منافع وارد شود و اهداف ملی را به‬ ‫پیروزی رساند‪ .‬مکتب حاکم بر این بازی اصالت نفع است و‬ ‫مکانیسم حاکم بر ان عقالنیت سیاسی در تصمیم گیری‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ -8‬انچ��ه در ژن��و و در مس��یر پس از ان به چش��م‬ ‫م ی خورد؛ استفاده از مدل تصمیم گیری سایبر (استاین برونر)‬ ‫است‪ .‬استاین برونر در رهیافت تصمیم گیری سایبرنتیک‪،‬‬ ‫تصمیم گی ران��ی را مخاطب قرار م ی دهد ک��ه فاقد مهارت‬ ‫ش��ناخت ی اند و در یک بح��ران در صددند ت��ا تصمیماتی‬ ‫ب��ا حداقل ریس��ک اتخاذ ش��ود‪ .‬در این نگ��رش‪ ،‬تصمیم‬ ‫گی ران با کنار گذاش��تن اه��داف بلند مدت تنها ب ر اس��اس‬ ‫اطالعات دریافتی و باز خ��ورد انها به صورت ق��دم به قدم‬ ‫تصمیم م ی گیرند‪ .‬اس��اس این نوع از‬ ‫تصمیم گیری نی��ز مانند مدل عقالیی‬ ‫مطلق و عقالیی بسنده رفتار هدفمند و‬ ‫خرد گرایانه و فارغ از ارزش ها و منویات‬ ‫درونی تصمیم گیرنده است‪.‬‬ ‫‪ -9‬کم��ی ه��م ب��ه ای��ن نکته‬ ‫بیندیشیم که رقیب بخواهد با این اقدام‬ ‫در صفوف متحد ما شکاف ایجاد کند‪.‬‬ ‫اندکی هم فکر کنیم که ممکن اس��ت‬ ‫دش��من بخواهد با تست مجدد تحریم‬ ‫ان هم در قالب تحریم های به تصویب‬ ‫رس��یده قبلی؛ می زان اثرپذی��ری ما را از‬ ‫تحریم ها بسنجد‪ .‬بر این موضوع درنگ‬ ‫کنیم که دشمن بر ان باشد که ما را به‬ ‫سمت رودررویی و تحمیل خواسته های‬ ‫خود و ف��رار از تعهد های ب��ه اصطالح‬ ‫حداقل��ی خوی��ش در توافقنام��ه اخیر‬ ‫روی اورد‪ .‬به این بزنگاه بیندیش��یم که‬ ‫دشمن توانایی ما را ب رای زیر پا گذاشتن‬ ‫توافقنامه ای که بی��ش از انکه حقوقی‬ ‫باشد سیاسی است؛ در س��نجش قرار‬ ‫دهد و با فش��ار بیش��تر باز هم میل به‬ ‫مذاکره را در اراده سیاسی ما چک کند‪،‬‬ ‫ایا باز هم به این س��رعت اعالم مرگ و‬ ‫تشییع جنازه توافق را خواهیم داشت؟‬ ‫‪ -10‬این مس��لم اس��ت ک��ه اگر‬ ‫دش��من بخواهد اراده خود را بر ما تحمیل کند؛ رهب ران ما‬ ‫جلوی انها قد برخواهند افراشت‪ .‬حال بهتر نیست به جای‬ ‫انکه جلوتر از رهبری نظام و موضع گیری رس��می از سوی‬ ‫مس��ئوالن‪ ،‬حرکت کنیم‪ ،‬سیاست صبر پیش��ه کنیم و به‬ ‫یاد داشته باشیم که دنیای سیاست‪ ،‬دنیای پیچیدگ ی های‬ ‫بسیار ساده و سادگ ی های بس��یار پیچیده است و نباید در‬ ‫سیاست عجول بود‪.‬‬ ‫‪ -11‬افکار عموم��ی توده های م��ردم خواهان حل و‬ ‫فصل مسالمت امیز این موضوع است‪ .‬در همین حال به یاد‬ ‫داشته باشیم که انها برانند تا با اضافه کردن سطح تحریم ها‬ ‫عاصیان از تحریم را ش��کل و محتوا بخشند‪ .‬با این وصف‪،‬‬ ‫انها برانند که با دقت تمام وضعیتی را فراهم سازند که ای ران‬ ‫توافقنامه را زیر پا گذارد و اجم��اع منطقه ای و بی ن المللی را‬ ‫علیه ای ران باال ب رند‪ .‬اگر این درست باشد‪ ،‬ایا چنین تحرکاتی‬ ‫به نفع اینده ای ران اسالمی است؟ ‪g‬‬ ‫عبور از مانع اول‬ ‫امریکا نمی‏خواهد روند مذاکرات با اخالل مواجه شود‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نخس ت وزیر رژیم صهیونیستی‬ ‫یکی از مخالفان جدی توافقات ایران‬ ‫و ‪ 5+1‬در ژنو است‬ ‫مثلث شماره ‪ 201‬‬ ‫اتفاقاتی ک��ه بع��د از توافقنامه ژن��و رخ داد و برخی از‬ ‫شخصی ت‪‎‬های حقیقی و حقوقی ای ران در لیست تحریم‏های‬ ‫ایاالت متحده امریکا قرار گرفتند‪ ،‬ب��ه نظر من یک حرکت‬ ‫مغایر با توافق ه��ای ژنو نبود‪ .‬به نظر م ی رس��د این اتفاق تا‬ ‫حدودی ب رای ساکت کردن مخالفت‪‎‬های داخل امریکا صورت‬ ‫گرفت‪ .‬زی را در کنگره امریکا مخالفت‪‎‬ها با توافقنامه هسته ای‬ ‫به شدت در جریان است و الب ی‪‎‬های اسرائیل و اع راب فعال‬ ‫هس��تند تا توافقنامه‪‎‬ای که میان ای ران و گروه ‪ 5+1‬به امضا‬ ‫رسیده را منتفی کنند‪ .‬در حالی که دولت امریکا هم ب ر اساس‬ ‫متن توافقنامه و هم اس��تراتژی که مدنظرش است‪ ،‬معتقد‬ ‫اس��ت عمل به توافقنامه‪ ،‬ای ران را از دسترسی به سالح‪‎‬های‬ ‫هسته ای باز م ی‏دارد و نظارت‏های بی ن المللی را در رابطه با‬ ‫ب رنامه هسته‪‎‬ای ای ران افزایش م ی‏دهد‪ .‬بناب راین کاخ سفید قویا‬ ‫به دنبال این است که توافقنامه روند خودش را طی کند‪ .‬این‬ ‫در حالی است که جریان هایی داخل امریکا مانند الب ی های‬ ‫فعال در سیاس��ت خارجی و جمهوریخواهان در تالشند که‬ ‫یک پیروزی سهل الوصول ب رای دولت باراک اوباما رخ ندهد‪.‬‬ ‫به همین خاطر نیز فشار اوردند تا تحریم‪‎‬هایی را در کنگره‬ ‫به تصویب برسانند‪ .‬شاید بتوان گفت وارد کردن نام چند نفر‬ ‫به لیست تحریم های گذشته‪ ،‬پاسخی به این مساله است‪ .‬از‬ ‫دیگر سو این سناریو نیز مطرح است که شاید امریکا با اعمال‬ ‫این تحریم‏ها م ی خواهد فش��ارها را بر ای ران افزایش دهد و‬ ‫اینگونه به ته ران پیام دهد که تحریم ها بر جای خودش باقی‬ ‫است‪ .‬همچنین ش��اید م ی خواستند سخنان برخی مقامات‬ ‫ای رانی که عنوان کردند توافقنامه ژنو‪ ،‬فرو ریختن بنای رژیم‬ ‫تحریم بوده است را منتفی کنند‪ .‬در کل م ی‪‎‬توان گفت به رغم‬ ‫تمام این تحوالت هم دولت ای��ران و هم ‪ ،5+1‬به خصوص‬ ‫امریکا‪ ،‬به توافقنامه ژنو پایبند هس��تند‪ .‬هرچند گروه‏های‬ ‫فعال و بازیگران غیردولتی در هر دو ط��رف تالش دارند یا‬ ‫توافقنامه را از بین ببرند یا با مطرح کردن موضوعات جدید‪،‬‬ ‫امتیاز بیشتری از طرف مقابل بگی رند‪.‬‬ ‫بخشی از اختالفاتی که اکنون در داخل امریکا بر سر‬ ‫تحریم کردن یا نکردن ای ران وج��ود دارد به دعواهای حزبی‬ ‫برم ی گردد‪ .‬همانطور که اشاره ش��د جمهوریخواهان مایل‬ ‫نیستند دولت باراک اوباما‪ ،‬یک موفقیت چشمگیر در عرصه‬ ‫سیاست خارجی داشته باش��د‪ .‬طی ‪ 15 ،10‬سال اخیر‪ ،‬تمام‬ ‫دولت های حاکم چ��ه جمهوریخواه و چه دموکرات س��عی‬ ‫کرد‏ه‪‎‬اند ای ران را وادار به نوعی مصالحه کنند به گونه‏ای که از‬ ‫گسترش ب رنام ‏ه‪‎‬های هسته‏ای ای ران جلوگیری و نظارت‏های‬ ‫بی ن‪‎‬الملل��ی را افزایش دهن��د‪ .‬اما هیچ ک��دام از دولت‏های‬ ‫پیش��ین در این امر موفق عمل نکردند‪ .‬از زمانی که امریکا‬ ‫وارد مذاکرات مس��تقیم با ای ران ش��د‪ ،‬مباحث هسته ای به‬ ‫قوت خودش باقی بود و تحریم ها نیز مدام گس��ترش پیدا‬ ‫م ی کرد‪ .‬بناب راین اگر توافقنامه ژنو به سرانجام برسد چه در‬ ‫طرح کنونی و چه در فازهای بعدی و بده بستان های بیشتر‪،‬‬ ‫موفقیت بزرگی ب رای دولت باراک اوباما خواهد بود؛ زی را این‬ ‫دولت توانسته بزرگترین تهدید امنیتی امریکا را مهار کند‪.‬‬ ‫جمهوریخواه��ان نوامب��ر س��ال این��ده در انتخابات‬ ‫می��ان دوره‪‎‬ای پارلمان��ی و دو س��ال پ��س از ان نی��ز در‬ ‫ریاس��ت جمهوری ش��رکت خواهند کرد؛ بناب راین خیلی از‬ ‫این مس��اله اس��تقبال نم ی‪‎‬کنند که این موفقی��ت به نام‬ ‫دولت دموک��رات اوباما تمام ش��ود‪ .‬در عین حال بخش��ی‬ ‫از مخالفت‏ها نیز متاثر از فش��ارهای بیرونی اس��ت که بر‬ ‫نهادهای تصمیم گیری امریکا وارد م ی ش��ود‪ .‬این فش��ارها‬ ‫در درجه نخست متاثر از البی اسرائیل‪ ،‬البی اع راب و حتی‬ ‫بعضا البی چین ی‏ها و روس هاست‪ .‬به هر حال کاهش تنش‬ ‫میان ایاالت متحده امریکا و ای��ران‪ ،‬زمینه را ب رای بازیگرانی‬ ‫مانند اسرائیل‪ ،‬کش��ورهای عربی و حتی روسیه و چین که‬ ‫انحصار بازار مصرف ای ران را در دست دارند‪ ،‬خیلی خوشایند‬ ‫نیست‪ .‬انها مایل نیستند امریکا بعد از ‪ 35‬سال به تحوالت‬ ‫سیاسی اقتصادی ای ران بازگردد‪ .‬به هر حال اکنون ائتالفی‬ ‫نانوشته میان این گروه‪‎‬ها شکل گرفته و سردمدار اصلی ان‬ ‫نیز البی اسرائیل است‪ .‬این گروه‪‎‬ها بر دولت امریکا فشار وارد‬ ‫م ی‏اورند که توافقی ص��ورت نگیرد و اگر هم صورت گرفت‬ ‫با بیش��ترین امتیازات از طرف ای ران باشد‪ .‬طرح این موضوع‬ ‫که مقامات اسرائیلی از امریکا خواسته‪‎‬اند در جریان مذاکرات‬ ‫هس��ته ای‪ ،‬ای ران را وادار کند که هولوکاس��ت را کنار بگذارد‬ ‫نشان م ی دهد که از دید اسرائیل فقط مساله هسته‪‎‬ای مطرح‬ ‫نیست‪ .‬بلکه اسرائیل ی‏ها در تالش��ند مشکالت خودشان و‬ ‫خصومت های دیرینه ش��ان را با جمهوری اسالمی ای ران در‬ ‫لو فصل کنند‪ .‬کش��ورهای عربی‪،‬‬ ‫جریان این مذاک��رات ح ‬ ‫اروپا‪ ،‬روس��یه و چین نیز ه ر ک��دام به نوعی ب��ه فکر منافع‬ ‫خودشان هستند‪ .‬بناب راین م ی‪‎‬توان انتظار داشت در کشوری‬ ‫که سیاست خارج ی‪‎‬اش تحت تاثیر البی و الب ی گری است‪،‬‬ ‫موضوع هسته‪‎‬ای ای ران نیز تحت تاثیر این عوامل قرار بگیرد‬ ‫و مانع تراش ی‪‎‬هایی صورت بگیرد‪ .‬گرچه روند تحوالت هفته‬ ‫اخیر به خصوص بعد از عقد توافقنامه ژنو‪ ،‬نشان م ی‪‎‬دهد که‬ ‫کاخ سفید همچنان از توان ایس��تادگی در ب رابر این فشارها‬ ‫برخوردار است و قدرت اقناع کردن مخالفان را دارد تا فرصتی‬ ‫را به دست بیاورد و تحریم‏های جدید اعمال نشود‪ .‬گرچه ب رای‬ ‫ساکت کردن این مخالفت‪‎‬ها در چارچوب تحریم‏های گذشته‪،‬‬ ‫افراد جدیدی را وارد لیست تحریم‪‎‬ها بکند‪.‬‬ ‫اکنون یک کنش و واکنش��ی میان دول��ت امریکا و‬ ‫منتقدان توافقنامه صورت گرفته و بخشی از این مساله نیز‬ ‫به نحوه تعامل و بازی جمهوری اسالمی ای ران بازم ی‪‎‬گردد‪ .‬اگر‬ ‫در واکنش به این تحریم‪‎‬ها‪ ،‬جمهوری اسالمی ای ران دست‬ ‫به اقدامی بزند که از دید منتقدان نشانه خروج از توافقنامه ژنو‬ ‫باشد‪ ،‬مانند افزایش تعداد س��انتریفیوژها یا باال بردن سطح‬ ‫غن ی سازی‪ ،‬این مساله دست مخالفان را باز م ی‪‎‬گذارد که فشار‬ ‫را بر کاخ سفید بیشتر کنند‪ 24 .‬ساعت اولیه بعد از انتشار این‬ ‫خبر‪ ،‬مقامات ای رانی به گونه‪‎‬ای صحبت م ی کردند که ممکن‬ ‫بود چه بسا یکی از این اتفاقات رخ دهد و به قول اقای ظریف‪،‬‬ ‫اعالم مرگ توافقنامه ژنو باشد‪ .‬اما با گذشت زمان‪ ،‬تاحدودی‬ ‫واکنش‏ها تعدیل و اعالم شد که ای ران همچنان به توافقنامه‬ ‫ژنو پایبند و ُمصر اس��ت که این توافقنامه به نتیجه برسد‪.‬‬ ‫این مساله مانور مخالفان را تاحدودی کاهش داد و م ی توان‬ ‫گفت شاید از جانب وزارت امورخارجه ای ران نیز پذیرفته شد‬ ‫که این حرکت از سوی امریکا صورت بگیرد یا حداقل ای ران‬ ‫از کنار این نقض اش��کار روح توافقنامه ژنو گذر کند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه ای ران ب رای خودش حق پاس��خگویی را درنظر گرفته‬ ‫اما ب رای رس��یدن به اهداف بزرگتر به رون��د مذاکراتی ادامه‬ ‫خواهد داد‪ .‬انچه مسلم است از نظر نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران و همینطور دولت امریکا رسیدن به توافق ژنو با تمام‬ ‫ضع ف‪‎‬هایی که مخالفان و منتق��دان مطرح م ی‪‎‬کنند‪ ،‬یک‬ ‫مساله اصولی و یک موفقیت بزرگ اس��ت‪ .‬بناب راین صرفا‬ ‫اضافه شدن نام چند نفر به لیست تحریم‪‎‬ها‪ ،‬تغییر ماهوی در‬ ‫روند مذاکرات ایجاد نخواهد کرد‪.‬‬ ‫تاکنون نی��ز طرفین ماجرا همچنان اص��رار دارند این‬ ‫توافقنامه به مرحله اجرا گذاشته شود‪ .‬از نظر ای ران توافقنامه‬ ‫ژنو هم یک سری فرصت ها و موفقی ت ها به وجود م ی اورد و‬ ‫هم یک سری محدودیت ها‪ .‬به هر حال مجموعه تحوالت‬ ‫سیاسی‪ -‬اقتصادی ای ران طی یکی‪ ،‬دو سال گذشته‪ ،‬مقامات‬ ‫ای ران را به این جمع بندی رسانده که باید به یک توافق دست‬ ‫یابند و مس��اله مهم این اس��ت که در این توافق امریکا نیز‬ ‫باشد‪ .‬تجربه گذشته نشان م ی‪‎‬دهد که صرف مذاکره با اروپا‪،‬‬ ‫نم ی‪‎‬تواند هیچ مش��کلی را حل کند و بدون هیچ تعهدی از‬ ‫واشنگتن‪ ،‬موضوع هسته‪‎‬ای ای ران الینحل باقی خواهد ماند‪.‬‬ ‫بناب راین ای ران مصر است با طرف اصلی یعنی ایاالت متحده‬ ‫امریکا به توافقی دست یابد‪ .‬حال اینکه این توافق تاچه اندازه‬ ‫موفق باشد و خواسته‪‎‬های ای ران را تامین کند بحث دیگری‬ ‫است‪ .‬انچه مهم است این که قدم اولیه در این توافق برداشته‬ ‫شده است‪ .‬طرف امریکا نیز معتقد است که ب رنامه هسته‏ای‬ ‫ای ران‪ ،‬بزرگترین چالش امنیت ی ش��ان است‪ .‬بناب راین ترغیب‬ ‫ای ران به اینکه نظارت‪‎‬های بیشتری بپذیرد‪ ،‬پروتکل الحاقی را‬ ‫تصویب کند و از حدی از غن ی سازی جلوتر نرود‪ ،‬یک موفقیت‬ ‫ب رای واشنگتن محسوب م ی شود که ما به ازای ان نه امتیازات‬ ‫از طرف ایاالت متحده امریکا بلکه ب ر اساس پول های بلوکه‬ ‫شده ای ران اس��ت‪ .‬به همین دلیل کاخ س��فید بسیار تالش‬ ‫دارد این روند با اخالل مواجه نش��ود‪ .‬بنا بر اظهارات مقامات‬ ‫امریکایی حتی ش��خصی مانند نتانیاهو نی��ز این قضیه را‬ ‫پذیرفته و تاکید دارد که رسیدن به توافق اجتناب ناپذیر است‬ ‫و ای ران همچنان برنامه صلح امی��زش را حفظ خواهد کرد‪.‬‬ ‫صحب ت های اخیر باراک اوباما در موسسه سابان که یکی از‬ ‫اندیشکده های تحت نفوذ البی اسرائیل است نیز بر همین‬ ‫اساس است‪ .‬او اعالم داش��ت که واداشتن ای ران ب رای توقف‬ ‫برنامه های هس��ته ای‪ ،‬مساله ای اس��ت که با واقعی ت های‬ ‫جهانی جور در نم ی ای��د و هر کس چنین انتظاری داش��ته‬ ‫باشد بیهوده تالش م ی کند؛ در واقع این صحب ت های اوباما‬ ‫تاحدودی پاسخی بود به اس��رائیل‪ .‬این وضعیت بیانگر ان‬ ‫است که همچنان امید به رسیدن به توافق نهایی وجود دارد‬ ‫و اگر اتفاق خاصی نیفتد این تواف��ق به قوت خودش باقی‬ ‫خواهد ماند‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫گام های لرزان‬ ‫سناتورها و سیاستمداران امریکایی با یکدیگر تقسیم کار کردند‬ ‫جواد جهانگیرزاده‬ ‫عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس‬ ‫‪5‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بعد از توافقنامه هسته ای ژنو‪ ،‬انتظار از طرفین توافقنامه‬ ‫این بود که از دست زدن به هر نوع اقدامی که این توافقنامه را‬ ‫تضعیف کند یا با روح توافقنامه مخالف باشد‪ ،‬خودداری کنند‪.‬‬ ‫در این راستا ای ران گام اول را برداشت و به بازرسان اژانس اجازه‬ ‫داد تا از سایت هسته ای اراک بازرسی به عمل اورند‪ .‬همچنین‬ ‫فعالی ت های هسته ای ای ران نسبت به گذشته کندتر شد که‬ ‫این موضوع م��ورد تایید اژانس هم قرار گرف��ت‪ .‬با این حال‬ ‫طرف غربی به خصوص امریکا هر روز ب��ه بهانه های جدید‬ ‫در صدد تضعیف توافقنامه بر امده است‪ .‬یک روز کنگره امریکا‬ ‫تالش م ی کند‪ ،‬تحریم های بیشتری را علیه ای ران اعمال کند‪.‬‬ ‫روز دیگر س��ناتورها طرح جدید تحریم ام��اده م ی کنند و در‬ ‫همان حال هم کاخ س��فید با برخی بازی های سیاسی سعی‬ ‫دارد این گونه وانمود کند ک��ه مانع تصویب تحریم تازه علیه‬ ‫ای ران شده و در همان حال هم ‪ ۱۹‬ش��رکت و فرد حقیقی در‬ ‫ای ران و چند کش��ور دیگر به این بهانه که تحریم های قبلی‬ ‫امریکا علیه ای ران را نقض کرده اند‪ ،‬مورد تحریم دولت امریکا‬ ‫قرار م ی گی رن��د‪ .‬تحریم های اخی��ر کنگره امری��کا در قبال‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران پس از امض��ای توافقنامه ‪ 5+1‬با‬ ‫ای ران قطعا تاثی رات بسیاری بر روند مذاکرات پرونده هسته ای‬ ‫خواهد گذاش��ت‪ .‬زی را کامال واضح و مبرهن است که مبنای‬ ‫توافقنامه این بود که بازی برد ‪ -‬برد باش��د‪ ،‬به این معنی که‬ ‫غ رب ی ها حق مسلم ای ران را به رسمیت بشناسند و در صورت‬ ‫شفاف سازی بیشتر جمهوری اس�لامی و ایجاد اطمینان در‬ ‫طرفین مذاکره‪ ،‬تحریم های موجود نه تنها افزایش نیابد بلکه‬ ‫در یک بازده زمانی مشخص پروسه کاهش تحریم ها را اغاز‬ ‫کنند‪ .‬بنا بود قدم ها به گونه ای برداشته شود که به نفع طرفین‬ ‫باشد‪ ،‬بناب راین تحریم افراد یا شرکت هایی که به هر نحوی با‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران همکاری م ی کنند‪ ،‬جزو مواردی است‬ ‫که اعمال شان همان طور که الوروف به ان اشاره کرد خالف‬ ‫روح توافقنامه و به معنی نقض ان اس��ت و مبنای ان را دچار‬ ‫مشکل م ی کند‪ .‬زی را زمانی که تع دادی را بشمارند و به لیست‬ ‫تحریم شده ها اضافه کنند‪ ،‬به نوعی ب ی اعتمادی موجود میان‬ ‫طرفین را تشدید کرده اند‪ .‬البته این را نباید نادیده گرفت که این‬ ‫تحریم ها صرفا حاصل فشارهای زیاد الب ی های قدرت به دولت‬ ‫امریکاست زی را برخی گمان م ی کنند که از این ط ریق م ی توانند‬ ‫محصول کامل تری را به دس��ت بیاورن��د و گروهی دیگر بر‬ ‫این باورند که قبول حق غن ی س��ازی هس��ته ای ای ران ب رای‬ ‫ایاالت متحده امریکا یک اشتباه بزرگ به شمار م ی اید‪ .‬بناب راین‬ ‫باتوجه به نزدیکی انتخابات کنگره امریکا و با عنایت به اینکه‬ ‫بیشتر اعضای کنگره وابسته به البی صهیونیستی هستند‪،‬‬ ‫این تحریم ها در چارچوب فشار رژیم صهیونیستی به اعضای‬ ‫افراطی کنگره امریکا اعمال ش��ده‪ ،‬چرا ک��ه اعضای کنگره‬ ‫نیازمند جلب رضایت البی صهیونیس��تی ب رای پیروزی در‬ ‫انتخابات هستند‪ .‬الزم به ذکر است که گفت وگو ها و مذاکرات‬ ‫هسته ای در اصل یک نوع اتمام حجت و برخورد منطقی با یک‬ ‫پدیده کامال غی ر منطقی بود که جمهوری اسالمی ای ران بار‬ ‫دیگر چنین فرصتی را در اختیار غرب قرار داده تا انها روی ریل‬ ‫منطق و ق واعد بی ن المللی و حقوقی قرار بگی رند‪ .‬نوع برخوردی‬ ‫که ام��روز امریکای ی ها و برخی از اروپای ی ه��ا در قبال پرونده‬ ‫هسته ای ای ران انجام م ی دهند‪ ،‬اثبات مجدد ب ی منطقی غرب‬ ‫اس��ت‪ ،‬ضمن اینکه به ضرر جمهوری اسالمی ای ران نیست‬ ‫چرا که اندک اجماعی که انها بین دوس��تان خودشان ایجاد‬ ‫کرده اند به تفرق و جدایی منجر م ی شود و دیگر اینکه منطق‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران که مبتن ی بر مفاهمه‪ ،‬گفت وگو‪ ،‬مذاکره‬ ‫و ایستادگی بر حقوق خود و در راستای ق واعد بی ن المللی است‪،‬‬ ‫مجددا در عرصه های جهانی و داخلی به اثبات م ی رسد‪ .‬در واقع‬ ‫امریکای ی ها و برخی از غ رب ی ها در گذشته نیز نشان داده اند که‬ ‫مورد اعتماد نیستند‪ .‬با نگاهی به گذشته مذاکرات هسته ای‬ ‫بین ای ران و غرب م ی توان مش��اهده کرد ک��ه انها در همان‬ ‫دور اول مذاکرات که در بروکس��ل و ته ران انجام شد‪ ،‬نشان‬ ‫داده اند که نم ی توان بر قولش��ان اعتمادی کرد‪ .‬در مذاکرات‬ ‫بروکسل و ته ران که منتهی به توافقنامه ته ران شد‪ ،‬مقرر شد‬ ‫تا ای ران بخشی از فعالیت هسته ای خود را به عنوان یک اقدام‬ ‫اعتماد ساز‪ ،‬غیرحقوقی‪ ،‬غی ر الزام اور و داوطلبانه تعلیق کند اما‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫بازیبرنده ها‬ ‫چرا توافق با ایران برای امریکا‬ ‫خوب است؟‬ ‫حسین شاه حسینی‬ ‫مترجم‬ ‫‪6‬‬ ‫از ژنو‪ 3‬به این سو نگاه ها به توافق رخ داده بین ای ران و‬ ‫گروه ‪ 5+1‬بسیار متفاوت بوده است‪ .‬عمده نگاه های غربی‬ ‫نیز به این سو متمرکز بوده که غرب ی ها به سود ای ران بازی را‬ ‫باخته اند‪« .‬سر مقاله» سالنامه اکونومیست که ای ران را برنده‬ ‫نهایی این معامله بیان کرده بود‪ ،‬تنها ی��ک نمونه از اذعان‬ ‫غرب ی ها به باخت در ب رابر ای ران است‪ .‬در مقاله اکونومیست‬ ‫امده بود که ای ران توانسته حق غن ی سازی را ب رای خود محفوظ‬ ‫بدارد و در مقابل غرب دارای ی های مسدود شده ای ران ی ها را ازاد‬ ‫خواهد کرد‪ .‬اما مقاله زیر سعی دارد تا توافق صورت گرفته شده‬ ‫را بازی برد‪ -‬برد ب رای دو طرف بداند و به زعم خود مدعی است‬ ‫که غ رب ی ها نیز امتیازاتی را از این رهگذر به دس��ت اورده اند‪.‬‬ ‫ لیسی هیلی‪ ،‬مدیر مطالعات خاورمیانه و مدیر خط مشی‬‫دفاعی ب رای کنترل و عدم اشاعه تسلیحات است‪ .‬این مقاله‬ ‫نگرش نویسنده است‪-‬‬ ‫دو هفته پ��س از اینکه قدرت های جهان��ی با ای ران بر‬ ‫س��ر ب رنامه هس��ته ای ته ران به توافق رس��یدند‪ ،‬در امریکا‬ ‫ه ر کسی سعی دارد که این توافق را از زاویه دید خود تجزیه‬ ‫و تحلیل کند‪ .‬بیشتر نظرسنج ی هایی که تاکنون در سطح‬ ‫ایاالت متحده در خصوص تواف��ق موقت ای ران با قدرت های‬ ‫‪44‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جهانی صورت گرفته اس��ت‪ ،‬از جمله نظ ر سنجی واشنگتن‬ ‫پس��ت‪« ،‬ای ب ی س��ی نیوز»‪ ،‬رویترز‪« ،‬ای پ��ی اس او اس»‬ ‫نش��ان م ی دهد که بیش��تر امریکای ی ها حام��ی این توافق‬ ‫هستند و از توافق به دست امده راض ی اند‪ .‬باوجود این‪ ،‬برخی‬ ‫از نظر سنج ی ها از جمله موسس��ه تحقیقاتی «پیو» نشان‬ ‫م ی دهد که برخی از امریکای ی ها در م��ورد مقاصد ای ران ی ها‬ ‫کو تردید دارند و تع��داد اندکی نیز از‬ ‫در مورد این توافق ش�� ‬ ‫این توافق ناخشنودند‪ .‬این موضوع نشان م ی دهد که توافق‬ ‫به دس��ت امده با نگاه های متفاوت و ب��ا پیچیدگی خاصی‬ ‫در تحلیل همراه خواهد بود‪ .‬مبرهن اس��ت که کاخ س��فید‬ ‫ب رای افکار عمومی در ایاالت متحده تفس��یر خ��ود را از این‬ ‫توافق ارائ��ه دهد‪ .‬اما واقعیت این اس��ت ک��ه ایاالت متحده‬ ‫پس از دهه ها ناامیدی به یک بازی برد‪-‬برد رس��یده اس��ت‪.‬‬ ‫در خصوص این توافق باید گفت هم ب��رای ایاالت متحده و‬ ‫هم ب رای متحدانش مفید و خوب به نظر م ی رسد‪ .‬از جزئیات‬ ‫این توافق به دست امده در ژنو که با همراهی چین‪ ،‬روسیه‪،‬‬ ‫فرانسه‪ ،‬بریتانیا و المان به دست امده این همراهی با منافع‬ ‫و امنیت ملی ایاالت متحده همخوان بوده و انها روند برنامه‬ ‫هسته ای ای ران را اهسته تر کرده اند‪ .‬در عین حال باید گفت که‬ ‫افراد و کارشناسان دیگر امریکایی از جمله کارشناسان امنیت‬ ‫ملی ایاالت متحده مانند «ب رنت اسکوکرافت»‪« ،‬برژینسکی»‬ ‫و «مادلین الب رایت» وزیر امور خارجه ایاالت متحده از توافق به‬ ‫دست امده بین ای ران با ایاالت متحده به شدت حمایت کردند‬ ‫و بازی را برد‪ -‬برد ب رای دو طرف م ی دانند‪ .‬البته طرف ای رانی‬ ‫نیز خواهان بازی برد ‪ -‬برد اس��ت‪ ،‬چنانچه چندین بار از زبان‬ ‫وزیر امور خارجه این کشور این عبارت را شنیده ایم‪ .‬انها حق‬ ‫غن ی سازی را ب رای خود محفوظ م ی دانند‪.‬‬ ‫در این راستا‪ ،‬جزئیات منتشر شده م ی گوید که ای ران از‬ ‫غن ی سازی ‪ 20‬درصدی دست بردارد و اورانیومی را که در حدود‬ ‫‪ 20‬درصد غنی کرده به اکسید تبدیل کند‪ .‬همچنین ای ران در‬ ‫عین حال که به غن ی سازی خود در س��طح پنج درصد ادامه‬ ‫م ی دهد از نصب سانتریفیوژهای پیشرفته جلوگیری خواهد‬ ‫کرد‪ .‬ای��ن اقدامات شفاف س��ازانه ای ران در ژنو نش��ان دهنده‬ ‫حس ن نیت طرف ای رانی است و در این راس��تا پس از توافق‬ ‫ژنو چندین بار ای ران ی ها با مقامات و کارشناسان سازمان انرژی‬ ‫اتمی دیدار داشته اند‪ .‬از سوی دیگر باید گفت که این توافق‬ ‫ب رای هر دو طرف بدون خطر اس��ت‪ .‬ای ران در عین حال که‬ ‫به غن ی س��ازی خود ادامه م ی دهد‪ ،‬اقدامات شفاف ساز را نیز‬ ‫ب ر اساس توافق به دست امده در دس��تورکار خود دارد‪ .‬ای ران‬ ‫قرار است با بازدیدهای سرزده کارشناسان اژانس انرژی اتمی‬ ‫ موافقت کند‪ .‬ایاالت متحده نیز در این مس��یر هیچ ریسکی‬ ‫نکرده است‪ .‬بر این اساس ایاالت متحده شش تا هفت میلیارد‬ ‫دالر از دارای ی های مسدود شده انها را در دنیا ازاد خواهد کرد‪ ،‬در‬ ‫حالی که اصل تحریم ها (البته یکجانبه از سوی ایاالت متحده)‬ ‫باقی است و هنوز تحریم های نفتی‪ ،‬بانکی و مالی سرجای‬ ‫خود قرار دارد‪ .‬اگر ای ران ی ها توافق را به هم بزنند هم تحریم ها‬ ‫س��ر جای خود قرار دارد و هم در این ش��ش ماه روند برنامه‬ ‫هسته ای ای ران را ارامتر کرده اس��ت‪ .‬افزون بر این اگر پس از‬ ‫این ش��ش ماه توافق جامع حاصل نشود امریکا تحریم های‬ ‫س��خت تری را در نظر دارد که پیاده کند‪ .‬ایا این یک توافق‬ ‫کامل است؟ پاسخ خیر است‪ .‬این توافق یک روی دیگر هم‬ ‫دارد و نش��ان م ی دهد که این توافق‪ ،‬تواف��ق ارمانگرایانه ای‬ ‫نیس��ت‪ .‬اما با بررس��ی دقی ق تری م ی توان اذعان داشت که‬ ‫واشنگتن در این راه مسیر سخت تر را به کناری گذاشته و از‬ ‫دیگر سو نیز ب رای ای ران ی ها تسکین تحریم جزیی بوده است‪.‬‬ ‫اما بیایید به نقاط خوب ان متمرکز شویم‪ .‬باید گفت که این‬ ‫قدم نخست قدم مناسبی است که برداشته شده است‪ .‬این امر‬ ‫بسیار مهم است که توافق حاصل شده بین ای ران با غ رب ی ها‬ ‫بازخورد مثبتی در س��طح جهان داش��ته و از حمایت جامعه‬ ‫جهانی برخودار بوده است‪ .‬شاید بتوان سخنان بان ک ی مون‪،‬‬ ‫دبیرکل سازمان ملل را در این راستا ارزیابی کرد که توافق ای ران‬ ‫با غ رب ی ها را مایه دلگرمی جامعه جهانی اعالم کرد‪.‬‬ ‫در معامله ای که انتظار داشته باشیم ای ران عقب نشینی‬ ‫کند باید بگویم که به شدت غیر منطقی و غی ر واقعی است‬ ‫و ارزیابی اش��تباهی از ان صورت گرفته اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫ایاالت متحده س��عی کرد با ارائه امتیازاتی ط��رف ای رانی را‬ ‫به ادامه گفت وگو دلگرم کند‪ .‬معامل��ه ای که حس افتخار‬ ‫ای ران ی ها را تضعیف کند موقعیت مقامات عملگرای ای رانی‬ ‫را ضعیف خواهد کرد‪ .‬بهتری��ن دیپلمات های امریکایی به‬ ‫کمک جامعه بی ن المللی ب رای سالیان سال روی این معاهده‬ ‫کار کردند تا این توافق به دس��ت اید‪ .‬این بزرگترین قدمی‬ ‫ است که تاکنون برداشته ش��ده و همه امریکای ی ها باید از‬ ‫ان حمایت کنند‪ .‬رس��یدن به یک معامل��ه بزرگ تر ممکن‬ ‫است بیش از ش��ش ماه طول بکش��د اما باید این راه ادامه‬ ‫پیدا کند‪ .‬دیپلماسی راهی حس��اس و ظریف است که هر‬ ‫دو طرف (ای ران ب��ا امریکا) نیاز به اس��تق رار ان دارند‪ .‬برخی‬ ‫همچون جان لمبرت‪ ،‬اعتق��اد دارند که کانال های دوجانبه‬ ‫نیز م ی تواند مفید واقع شود‪ .‬ه ر چند این کانال های دو جانبه‬ ‫ممکن است برخی از کشورها را بترساند‪ .‬کشورهای عربی‬ ‫همچون ع ربستان سعودی تاکنون روی خوش به این توافق‬ ‫نش��ان نداده اند و از ایاالت متحده گله دارند که این توافق‬ ‫بدون لحاظ کردن نظ رات اع راب صورت گرفته اس��ت‪ .‬باید‬ ‫بگویم که نظ ر سنج ی ها در ایاالت متحده نشان م ی دهد که‬ ‫مردم این کشور نیز حام ی این توافق هستند و تازه این فاز‬ ‫اغازین است ب رای رسیدن به یک توافق جامع‪ .‬ای ران قصد‬ ‫دارد پس از شش ماه تمام دارای ی های مسدود شده خود را ازاد‬ ‫و حرکت اقتصادی خود را س��ریعتر کند‪ .‬واشنگتن و ته ران‬ ‫در لحظات اخر نشان دادند که تمایل دارند ریسک صلح را‬ ‫بپذی رند‪ .‬قدم نهایی شش ماه دیگر برداشته خواهد شد و تنها‬ ‫سخن باقیمانده طلب حمایت از امریکای ی ها ب رای رسیدن‬ ‫به یک توافق جامع است‪ .‬توافق موقت قدم نخست بود که‬ ‫درست برداشته شد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫انها بعد از مدت کمی منافقانه از تعلیق تفس��یر به تعطیلی‬ ‫فعالی ت های هسته ای جمهوری اسالمی ای ران کردند‪ .‬اما نکته‬ ‫قابل توجه در واکنش ها به این اقدام خودسرانه امریکای ی ها‪،‬‬ ‫صحب ت های محمدجواد ظریف بود‪ ،‬از این جهت که در بند‬ ‫پایانی تفاهم نامه ژنو این نکته به صراحت ذکر شده است که‬ ‫یا در مورد همه چیز توافق م ی شود یا در مورد هی چ چی ز‪ .‬اگر در‬ ‫هر جایی و با هر عبارتی و به هر شکلی برخالف تفاهم نامه ژنو‬ ‫اقدام شود‪ ،‬به صورت طبیعی کل توافقنامه زیر سوال م ی رود‪،‬‬ ‫اما عقیده وزیر امور خارجه کشورمان و نظام جمهوری اسالمی‬ ‫بر است که باید به توافقنامه متعهد ماند و این نیز یک حسن‬ ‫و نکته مثبت ب رای کشور و دولت ما به شمار م ی اید‪ .‬البته این‬ ‫احتمال در این باره وجود دارد که مجلس با ادامه پایبندی به‬ ‫توافقنامه موافقت نکند اما تالش برخی کش��ورها ب رای حل‬ ‫این سوءتفاهم اخیر بسیار جدی اس��ت و در تالش هستند‬ ‫که ای��ن توافقنامه پابرجا بماند‪ .‬از این رو روش��ن م ی ش��ود‬ ‫که هیچ اطمینانی به امریکای ی ها نباید داش��ت و مذاکره با‬ ‫امریکای ی ها راه درستی نیس��ت‪ .‬اظهارات وندی شرمن این‬ ‫نکته را که امریکای ی ها تنها به بحث هسته ای اکتفا نخواهند‬ ‫کرد را تایید م ی کند‪ .‬هرچند پی ش تر هم گفته ش��ده بود که‬ ‫مدیریت ش��ش ماه اینده پس از توافقنامه بسیار مهم است‪،‬‬ ‫البته ای ران در مدیریت تفاهم نامه بسیار منطق ی تر و دقی ق تر‬ ‫ظاهر شده اس��ت و به خوبی صداقت خود را نشان داده است‬ ‫اما این صداقت حد و مرز ندارد‪ .‬ما امنیت ملی را با هی چ چیز‬ ‫عوض نخواهیم کرد و ان را قربانی نخواهیم کرد‪ .‬به هرحال‬ ‫امریکای ی ها نشان داده اند که به هیچ اصولی پایبند نیستند‬ ‫و این تصور که در بین برخی در کش��ورمان وجود داش��ت‬ ‫امریکای ی ها قاب��ل اعتمادند‪ ،‬به تصوری غلط تبدیل ش��د‪.‬‬ ‫سال هاس��ت امریکای ی ها به روش های مختل��ف به دنبال‬ ‫ایجاد کانال ارتباطی با جمهوری اسالمی ای ران بودند‪ ،‬اما با‬ ‫این اقدام اخیرشان نشان دادند که تحت هیچ شرایطی قابل‬ ‫اعتماد نیستند و تصور مردم ما مبنی بر اینکه دشمن ما قابل‬ ‫اعتماد نیست‪ ،‬تصوری صحیح است‪ .‬با این اقدام امریکا در‬ ‫اعمال تحریم های جدید حقانیت جمهوری اس�لامی ای ران‬ ‫ب رای دنیا ثابت خواهد ش��د و دنیا خواهد فهمید کدام طرف‬ ‫اهل مذاکره بود و کدام طرف اهل جنگ‪ 34 .‬سال است که‬ ‫تحریم ها علیه جمهوری اسالمی ای ران به بهانه های مختلف‬ ‫ادامه دارد‪ .‬امریکای ی ها در مدیری��ت یک توافقنامه به مدت‬ ‫شش ماه ناتوانی خود را نشان دادند‪ .‬اقدامات خصمانه این‬ ‫کشور در قبال رویکرد اعتمادس��از ای ران در موضوع پرونده‬ ‫هسته ای نتیجه ای به جز شکس��ت توافقنامه ژنو ندارد‪ ،‬از‬ ‫این رو اگر این کشورها به دنبال افزایش تحریم ها باشند‪ ،‬قطعا‬ ‫ای ران در حوزه هس��ته ای به اقدامات و سیاست های گذشته‬ ‫خود باز م ی گردد‪ .‬با تمام این تفاسیر قطعا اقدام اخیر امریکا‬ ‫در تحریم ‪ 17‬شرکت ای رانی نقض توافقنامه ژنو بود و غرب‬ ‫باید تبعات ه ر گونه شکستن این پیمان را تقبل کند‪ .‬بناب راین‬ ‫رسانه ها باید با هوشیاری نس��بت به تحلیل مسائل کشور‬ ‫به ویژه پرونده هسته ای اقدام کنند‪ ،‬از سوی دیگر هم اکنون‬ ‫امریکا با تحری م شرکت های ای رانی و نقض توافقنامه ژنو در‬ ‫موضع ضعف قرار گرفته اس��ت‪ ،‬از این رو این گونه اقدامات‬ ‫و مصاحب ه های رس��انه های داخلی تنها به نفع امریکا تمام‬ ‫م ی شود تا گام های دیگری را نیز بردارد‪g .‬‬ ‫منبع‪ :‬سی ان ان‬ ‫‪45‬‬ ‫تحریم های سهل و ممتنع‬ ‫ایران می تواند به اعمال تحریم های جدید امریکا اعتراض کند‬ ‫داود هرمیداس باوند‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪7‬‬ ‫بین الملل‬ ‫چندی پس از امضای توافقنامه هسته‪‎‬ای میان ای ران‬ ‫و گروه ‪ 5+1‬در ژنو‪ ،‬ش��اهد پیگیری اعمال برخی تحریم‏ها‬ ‫علیه ای ران بودی��م؛ برخی ای��ن تحریم‪‎‬ه��ا را مخالف روح‬ ‫توافقنامه م ی‪‎‬دانند اما مساله‏ای که باید مدنظر داشت این‬ ‫است که توافقنامه ژنو‪ ،‬موضوعی است که روند خاص خود را‬ ‫دارد اما مساله تحریم‪‎‬ها در چارچوب مسائل گذشته پیگری‬ ‫م ی‪‎‬شود‪ .‬شاید مهمترین مساله در رابطه با تحری ‏م‪‎‬های اخیر‬ ‫مساله زمانی ان اس��ت زی را این تحریم ها‪ ،‬اثر روانی اندکی‬ ‫برجای گذاش��ت‪ .‬اما به نظ��ر من این تحریم‪‎‬ه��ا ربطی به‬ ‫مذاکرات ژنو ندارد و دو جریان کامال متفاوت است‪.‬‬ ‫از دیگر سو نباید از نظر دور داشت رژیم اسرائیل به هر‬ ‫دلیلی نس��بت به مذاکرات ژنو‪ ،‬موضعی منفی اتخاذ کرده‬ ‫است؛ این در حالی اس��ت که الب ی های این رژیم هم نفوذ‬ ‫ویژه ای در کنگره امریکا دارد و هم در مسائل ارتباط جمعی‬ ‫بس��یار اثرگذار اس��ت‪ .‬همچنین حزب مخال��ف در امریکا‬ ‫منتظر فرصتی اس��ت که از حزب حاکم انتق��اد کند‪ ،‬یعنی‬ ‫هر گروهی ت�لاش دارد از این جریان به نفع خود اس��تفاده‬ ‫کند‪ .‬از طرف دیگر کشورهای عربی به خصوص عربستان و‬ ‫دیگر کشورها‪ ،‬موضعی انتقادی نسبت به مذاکرات در پیش‬ ‫گرفتند‪ .‬در نتیجه احتماال مواضع اخیر امریکا و تحریم‪‎‬هایی‬ ‫که اعمال کردند‪ ،‬تاحدودی ب رای ساکت کردن این جریان‏ها‬ ‫بوده است‪ .‬زی را اوباما توانس��ت جریانی که در کنگره ب رای‬ ‫تحریم‪‎‬های بیشتر راه افتاده بود را متوقف کند بناب راین ب رای‬ ‫راض ی کردن گروه‪‎‬های مخالف در داخل و خارج دست به این‬ ‫تحریم‪‎‬ها زد‪ .‬درواقع داخل دو کشور‪ ،‬جریان‏هایی وجود دارند‬ ‫که مترصد کمترین فرصت هستند تا از روند مذاکرات انتقاد‬ ‫کنند‪ .‬اما به نظر من مذاکرات ژنو‪ ،‬ماهیت و روند متفاوت و‬ ‫خاص خود را دارد همچنان که اروپای ی ها نیز اعالم کرده اند‬ ‫که ه ر چه زودت��ر باید درمورد اج��رای توافق��ات اولیه ژنو‪،‬‬ ‫اقدامات اساسی انجام بگیرد‪.‬‬ ‫اصل ماج��را از ای��ن قرار اس��ت ک��ه قب�لا امریکا‬ ‫تحریم‪‎‬هایی را اعمال کرده بود که ب ر اساس ان کشورهایی‬ ‫که به اصطالح این تحریم‪‎‬ها را رعایت نکنند با تحریم‪‎‬های‬ ‫یکجانب��ه مضاعف مواج��ه خواهند ش��د‪ .‬بناب راین اکنون‬ ‫شرکت‪‎‬هایی که از دیدگاه امریکا این تحریم‪‎‬ها را دور زده‪‎‬اند‪،‬‬ ‫مشمول تحریم‪‎‬های جدید شده‪‎‬اند‪ .‬این تحریم‪‎‬های مضاعف‬ ‫بدین معناس��ت که کش��ورهایی که با نق��ض تحریم ها‪،‬‬ ‫تعامالتی با ای ران انجام دهند دیگ��ر نم ی‏توانند با امریکا‪،‬‬ ‫تعامالت مالی‪ ،‬اقتصادی و تجاری داشته باشند‪ .‬از دیگ ر سو‪،‬‬ ‫چون بسیاری از کش��ورها در امریکا منافع گسترده دارند به‬ ‫خاطر منافع شان این تحریم‏ها را رعایت م ی کنند و تسلیم‬ ‫م ی شوند‪.‬‬ ‫در این میان برخی کشورها‪ ،‬م ی‪‎‬خواستند تحریم‪‎‬ها را‬ ‫دور بزنند اما ظاه را امریکا متوجه شد و انها را مشمول تحریم‬ ‫کرد‪ .‬بناب راین این کشورها اکنون دیگر راه فراری ندارند‪ .‬اما‬ ‫در اروپا برخی به دادگاه قضایی ش��کایت م ی‪‎‬کنند و دادگاه‬ ‫اگر تش��خیص دهد که مرتکب خطای سنگینی نشده‏اند‪،‬‬ ‫تحریم‪‎‬ها را لغو م ی‪‎‬کن��د‪ .‬در ان صورت ش��ورای وزی ران یا‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫‪46‬‬ ‫باید تمکین کند یا باید مجددا بر اجرای تحریم‏ها تاکید‪ .‬در‬ ‫امریکا اما این گونه نیست و زمانی که تحریم‪‎‬ها تعلیق یا لغو‬ ‫شود این کشورها از تحریم‏های اعمال شده‪ ،‬رها م ی‏‪‎‬شوند‪.‬‬ ‫اکنون ط��رف ای ران��ی م ی‏تواند به زم��ان اعمال این‬ ‫تحریم‏‪‎‬ها اعتراض کند؛ زی را از نظر زمانی در ش��رایطی که‬ ‫الاقل مقدمات مذاکرات با موفقیت انجام ش��ده و در پیش‬ ‫اس��ت از نظر روانی اعمال تحریم‪‎‬های اخیر صحیح نبود‪.‬‬ ‫البته باز هم این تحریم‪‎‬ها ربطی ب��ه جریان مذاکرات ندارد‬ ‫زی را مذاکرات ب رای مسائل دیگری است‪ .‬این مسائل‪ ،‬فرایند‬ ‫موضوع مورد مذاکره هستند و مذاکره‪ ،‬موضوع دیگری است‪.‬‬ ‫اکنون در مذاکره بحث اب سنگین اراک‪ ،‬غن ی سازی‬ ‫اورانیوم ‪ 20‬درصدی و س��انتریفیوژهای نطنز و فردو مطرح‬ ‫اس��ت‪ .‬تحریم هایی که اکنون پیگیری م ی شود مربوط به‬ ‫گذشته است‪ .‬همچنین اگر در این راس��تا نظ رات بازرسان‬ ‫اژانس تامین ش��ود‪ ،‬به صورت گریزناپذیر بر قطعنامه های‬ ‫شورای امنیت تاثیر خواهد گذاش��ت‪ .‬یعنی شورای امنیت‬ ‫ب راس��اس گزارش نهایی اژانس‪ ،‬قطعنامه ها را صادر کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫بناب راین اگر اژانس اعالم کند که ابهامات رفع ش��ده‬ ‫است‪ ،‬ش��ورای امنیت باید ب ر اساس قطعنامه‪‎‬های جدیدی‪،‬‬ ‫تحریم‪‎‬ها را لغو کند‪ .‬اما روند تحریم‪‎‬های یکجانبه مضاعف‬ ‫امریکا و اتحادیه اروپا‪ ،‬به گونه دیگری است‪ .‬البته وقتی نظر‬ ‫اژانس در رابطه با برنامه های هس��ته ای ای ران مثبت اعالم‬ ‫شود‪ ،‬انها نیز ملزم هستند که تحریم های شان را لغو کنند‪.‬‬ ‫منتها مساله اینجاست که برخی تحریم‪‎‬های اعمال‬ ‫ش��ده علیه ای ران رون��د پیچی��ده‪‎‬ای دارد‪ .‬بناب راین احتماال‬ ‫جریان برداشتن بعضی از تحریم‪‎‬ها گام به گام خواهد بود‪.‬‬ ‫یعنی در صورت فراهم شدن زمینه ب رای لغو تحریم‪‎‬ها‪ ،‬لغو‬ ‫برخی از تحریم‪‎‬ها اسانتر و زودتر است اما از میان برداشتن‬ ‫برخی دیگر از تحریم‪‎‬ها روند پیچیده و زمانبری را م ی‪‎‬طلبد‪.‬‬ ‫تحریم ه��ای یکجانب��ه امریکا علی��ه ای ران به س��ه گروه‬ ‫تقسیم م ی شود؛ نخس��ت تحریم هایی که سرنوشت شان‬ ‫در اختیار رئی س جمهور اس��ت این دسته از تحریم ها خیلی‬ ‫اسان به حالت تعلیق درامده یا لغو خواهند شد‪ .‬گروه دوم‪،‬‬ ‫تحریم هایی را شامل م ی ش��ود که مصوب کنگره است اما‬ ‫ازادی عمل به رئی س جمهور داده شده تا ب راساس مقتضیات‬ ‫روز و ضرورت زمانی‪ ،‬تصمیم��ات الزم را اتخاذ کند‪ .‬در این‬ ‫رابطه نیز رئی س جمه��ور تا حدودی ازادی عم��ل دارد‪ .‬اما‬ ‫دس��ته اخر تحریم هایی اس��ت که مصوب کنگره است اما‬ ‫الزم االجراست و رئی س جمهور ازادی عمل ندارد‪ ،‬حتی اگر‬ ‫امضا نکند و طرح بازگشت کند‪ ،‬در صورت تایید کنگره دیگر‬ ‫صد درصد باید اجرا شود‪.‬‬ ‫این دسته از تحریم ها با مسائلی مانند حقوق بشر گره‬ ‫خورده اس��ت‪ .‬در واقع در مورد تحریم های گروه اول و دوم‬ ‫رئی س جمهور ازادی عمل دارد ول��ی پی رامون تحریم های‬ ‫گروه سوم که پیچیده ترند و نیاز به مصوبه جدید کنگره دارد‪،‬‬ ‫رئی س جمهور دستش بسته اس��ت اما تحریم های شورای‬ ‫امنیت نیاز به قطعنامه های جدید دارد و محدوده سیس��تم‬ ‫موشکی یعنی مواد‪ ،‬ملزومات‪ ،‬تجهی زات ناظر به تکنولوژی‬ ‫هسته ای و سیس��تم دفاعی متعارف است‪ .‬در تحریم‪‎‬های‬ ‫شورای امنیت ذکر شده که ای ران باید درخواست‪‎‬های اژانس‬ ‫را اجابت کند؛ نخست اینکه اجازه دهد بازرسان اژانس‪ ،‬هر‬ ‫مکانی را که الزم م ی‪‎‬دانند بازرس��ی کنند و ب��ا افرادی که‬ ‫م ی‏خواهند‪ ،‬گفت وگو کنن��د‪ .‬در نهایت ابهاماتی که از نظر‬ ‫طرف ایرانی می‏تواند به‬ ‫م‪‎‬ها‬ ‫زمان اعمال این تحری ‏‬ ‫اعتراض کند؛ زیرا از نظر‬ ‫زمانی در شرایطی که‬ ‫الاقل مقدمات مذاکرات با‬ ‫موفقیت انجام شده و در‬ ‫پیش است از نظر روانی‬ ‫اعمال تحریم‪‎‬های اخیر‬ ‫صحیح نبود‬ ‫اژانس وجود دارد‪ ،‬رفع ش��ود‪ .‬بناب راین مقول��ه اژانس صرفا‬ ‫پیرامون تکنولوژی هسته ای‪ ،‬سیستم موشکی و سیستم‬ ‫دفاع جمعی است؛ یعنی اقالم‪ ،‬مواد و ملزوماتی که مرتبط‬ ‫به انهاس��ت‪ .‬اما تحریم‏ه��ای یکجانبه مضاعف مس��ائل‬ ‫گسترده‪‎‬تری چون مس��ائل مالی‪ ،‬بیمه ای و نقل و انتقال را‬ ‫در برم ی‪‎‬گیرد‪ .‬در واقع امریکا و برخی کشورهای اروپایی از‬ ‫قداست سازمان ملل اس��تفاده کرده و در ابعاد گسترده تری‪،‬‬ ‫تحریم هایی را علیه ای ران اعمال کردند‪.‬‬ ‫در صورتی که زمان بیل کلینتون که قانون «داماتو»‬ ‫در رابطه ب��ا محدودیت س��رمایه گذاری در ای ران تصویب و‬ ‫اعالم شد‪ ،‬اتحادیه اروپا و حتی ژاپن و کانادا اعالم کردند که‬ ‫این تحریم های یکجانبه مضاعف برخالف مقررات سازمان‬ ‫تجارت جهانی است و مغایر با حقوق بی ن‪‎‬الملل است‪ .‬البته‬ ‫در ان زمان چون تحریم‪‎‬های یکجانبه مجزا بود و ارتباطی‬ ‫با شورای امنیت نداش��ت س��عی کردند به عنوان اقدامات‬ ‫تکمیلی شورای امنیت چنین تحریم هایی را اعمال کنند‪.‬‬ ‫اکنون به دنب��ال مذاکراتی که انجام گرف��ت‪ ،‬امریکای ی‏ها‬ ‫اعالم کردند که به صورت مقدمات��ی دارای ی‏های ای ران که‬ ‫بلوکه شده است را ازاد خواهند کرد‪.‬‬ ‫همچنین بحث دادوستد و انتقال تولیدات پتروشیمی‬ ‫ نیز بالمانع م ی شود‪ .‬باید توجه داشت در کل لغو تحریم‪‎‬های‬ ‫اتحادیه اروپا به سه دلیل اس��ان تر از تحریم‪‎‬های یکجانبه‬ ‫امریکا اس��ت؛ اول اینکه در اتحادیه اروپ��ا کنگره‪‎‬ای مثل‬ ‫کنگره امریکا وجود ندارد که نفوذ اس��رائیل ی‪‎‬ها و گروه‪‎‬های‬ ‫افراطی در ان زیاد باشد‪ .‬دلیل دوم قدرت کمتر اسرائیل در‬ ‫اروپا در مقایسه با امریکاست‪ .‬دلیل سوم نیز این است که تا‬ ‫قبل از اغاز تحریم‪‎‬ها اروپای ی‪‎‬ها در ای ران سرمایه‪‎‬گذاری کرده‬ ‫بودند اما شرکت‪‎‬های امریکایی به دلیل قانون داماتو در ای ران‬ ‫سرمای ‏ه‪‎‬گذاری قابل توجهی نداشتند‪.‬‬ ‫به همین خاطر به دلیل ش��رایط بد اقتص��ادی اروپا‬ ‫و نیازی که این ش��رکت‪‎‬ها به س��رمایه‪‎‬گذاری جدید دارند‪،‬‬ ‫اروپای ی‪‎‬ها تمایل بیشتری ب رای لغو تحریم‪‎‬ها دارند‪ .‬در نهایت‬ ‫در شرایط موجود هم به نفع ای ران اس��ت و هم کشورهای‬ ‫غربی که توافقنامه ژنو را پیش ببرند و خللی در روند ان به‬ ‫وجود نیاید‪ .‬زی را در ش��رایطی که در منطقه هر روز اتفاقات‬ ‫تازه‏ای م ی‪‎‬افتد‪ ،‬حل مساله هسته‪‎‬ای ای ران و رفع اختالفات‬ ‫میان ای ران و امریکا به رفع بحران‪‎‬های منطقه نیز بس��یار‬ ‫کمک خواهد کرد‪g .‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫ژنرال ها علیه پارتیزان ها‬ ‫امریکا در دکترین مقابله با شبه نظامیان در افغانستان با چه محدودیت هایی روبه رو ست؟‬ ‫کارل ایکنبری* ‪ -‬شادی اذری‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫از زم��ان حادث��ه ‪ 11‬س��پتامبر‪ ،‬دو دول��ت متوالی در‬ ‫ایاالت متحده همه توان خود را به کار بستند تا افغانستان را در‬ ‫ایجاد دولتی مخل اسایش سازمان های تروریستی و دارای‬ ‫انگیزه و توانای ی هایی همگام با جامعه بی ن المللی یاری کنند‪.‬‬ ‫هدف‪ ،‬به اندازه کافی روشن بود اما دستیابی به ان دشوار شد‪.‬‬ ‫مقامات تالش کردن��د تا مولفه های الزم ب��رای یک دولت‬ ‫با ثبات پس از طالبان را تعریف کنند و در مورد بهترین روش‬ ‫ب رای دستیابی به انها توافق کنند‪ .‬این عجیب نیست‪ .‬مداخله‬ ‫ایاالت متحده نیازمند ابتکاراتی بود که باید در سرزمینی دور‪،‬‬ ‫کوهس��تانی و به ظاهر دارای قانون اما در حقیقت فاقد ان‪،‬‬ ‫شکل م ی گرفت‪ .‬کشوری که جمعیتی اسی ب دیده و متفرق‬ ‫داشت و از مشکالت شدید سیاسی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی رنج‬ ‫م ی برد‪ .‬دس��تیابی به حتی حداقل هدف ها در چنین جوی‬ ‫هرگز سریع‪ ،‬اسان یا ارزان نبود‪.‬‬ ‫از میان اس��تراتژی های مختلفی که ایاالت متحده در‬ ‫افغانس��تان طی چندین س��ال اخیر به کار گرفت‪ ،‬تا کنون‬ ‫ی س��ال ‪ 2009‬جاه طلبانه تری��ن و پرهزینه ترین‬ ‫حمله نظام ‬ ‫استراتژی بوده اس��ت‪ .‬دکترین مقابله با شب ه نظامیان‪ ،‬قلب‬ ‫عملیات حمله در افغانستان محس��وب م ی شد‪ .‬استراتژی‬ ‫مقابله با شب ه نظامیان که در جنگ های افغانستان و ع راق‬ ‫توسط نظامیان امریکایی کشف شد‪ ،‬در نظامنامه جنگ که‬ ‫در سال ‪ 2006‬به طور مش��ترک توسط ارتش ایاالت متحده و‬ ‫نیروی دریایی ان به چاپ رسید‪ ،‬به روز رسانی و تدوین شد‪.‬‬ ‫در این دکترین اصالح ش��ده‪ ،‬به مصونی��ت رهبری نظامی‬ ‫ در ب رابر خطا در همه سطوح (از س��ربازان گرفته تا ژنرال ها)‬ ‫اعتماد زیادی شده اس��ت‪ ،‬ان هم در شرایطی که در منطقه‬ ‫ی حضور دارند‪ .‬این دکترین نظامی‬ ‫درگیری غی رنظامیان بوم ‬ ‫ خط مش��ی هایی را در بر دارد که نش��ان م ی ده��د چگونه‬ ‫نیروهای مس��لح در لشکرکش��ی ها‪ ،‬عملی��ات و جنگ ها‬ ‫ی وابسته به شرایط است و‬ ‫مشارکت کنند‪ .‬این دکترین نظام ‬ ‫تجویزی نیست‪ ،‬بلکه پیشنهادی است‪.‬‬ ‫این دکترین که به کوین (‪ )COIN‬موس��وم است‪ ،‬بر‬ ‫لزوم حمایت از جمعیت غیرنظام��ی‪ ،‬کاهش تعداد رهب ران‬ ‫شورشیان و زیرساخت هایشان و کمک به تاسیس حکومتی‬ ‫بوم ی که برحق و پاسخگو باش��د‪ ،‬تکیه دارد؛ حکومتی که‬ ‫قادر باشد خدمات ضروری انس��انی ارائه کند‪ .‬در نظامنامه‬ ‫جنگ ‪ 2006‬همچنین طول مدت و هزین��ه مبارزات کوین‬ ‫روشن شده است‪« :‬این مبارزات ماهیتا طوالن ی مدت هستند‪.‬‬ ‫بناب رای��ن عملیات کوین همیش��ه نیازمند ص��رف مقادیر‬ ‫قابل توجهی زمان و منابع است‪ ».‬اعتبارسنجی این دکترین‬ ‫طی حمله نظامی به ع��راق موجب ارتقای وجهه ان ش��د‪.‬‬ ‫وقتی که دولت اوباما در سال ‪ 2009‬مروری جامع بر استراتژی‬ ‫افغانستان داشت‪ ،‬برخی از رهب ران نظامی با پشتیبانی برخی‬ ‫تحلیلگران مسائل غیرنظامی در اتاق های فکر تاثیرگذار‪ ،‬با‬ ‫یقین اعالم کردند که این نظامنامه جنگ‪ ،‬دفترچه ای معتبر‬ ‫ب رای کروکی مانورها و عملیات اس��ت که منجر به پیروزی‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬وقتی که رئی س جمهوری فرمان اعزام ‪30‬هزار‬ ‫نیروی نظامی دیگر به افغانستان را در پایان ان سال صادر‬ ‫کرد‪ ،‬ارتش موفق شد اطمینان حاصل کند که اصول اساسی‬ ‫دکترین کوین در طرح عملی اصالح شده هم گنجانده شده‬ ‫اس��ت‪ .‬هدف مطرح ش��ده این بود که با روش «پاکسازی‪،‬‬ ‫حفظ و س��اختن» مردم افغان در امان نگهداش��ته شوند‪ .‬به‬ ‫بیان دیگر قرار بود شورشیان خارج شوند‪ ،‬در خارج نگه داشته‬ ‫شوند و از فضا و زمان حاصل از خروجشان یک دولت قانونی‬ ‫تاس��یس ش��ود‪ ،‬نیروهای امنیتی توانمند تربیت ش��وند و‬ ‫اقتصاد افغانس��تان بهبود یابد‪ .‬طرفداران دکترین کوین بر‬ ‫این باور بودند که با تالش های مداوم خارجی‪ ،‬ظرفیت دولت‬ ‫افغانستان به تدریج افزایش خواهد یافت‪ ،‬سطح کمک های‬ ‫امریکایی و بی ن الملل��ی کاهش خواهد یافت و س��رانجام‬ ‫شورش شکست خواهد خورد‪.‬‬ ‫با گذشت بیش از سه سال از اجرای حمله به افغانستان‪،‬‬ ‫اکنون درب��اره کارای��ی کوی��ن و تجرب��ه ایاالت متحده در‬ ‫افغانستان چه م ی توان گفت؟ شاید طرفداران ان ادعا کنند‬ ‫که این تجربه خیلی کم و بسیار دیرهنگام بود چون روش‬ ‫‪47‬‬ ‫کوین زمانی به طور جدی مورد استفاده قرار گرفت که هشت‬ ‫سال از جنگ گذشته بود‪ .‬این تجربه خیلی هم کم بود چون‬ ‫حتی وقتی به کار گرفته شد‪ ،‬محدودیت هایی بر ابعاد و مدت‬ ‫حمله اعمال شد و این باعث شد که تغییر در محاسبه دوست‬ ‫و دشمن افغان ها دشوارتر ش��ود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬گرچه باراک‬ ‫اوباما اعالم کرده که قصد دارد تا پایان سال ‪ 2014‬به حضور‬ ‫امریکا در عملیات نظامی افغانس��تان پای��ان دهد‪ ،‬جنگ‬ ‫همچنان ادامه دارد و نتیجه ان نامشخص باقی مانده است‪.‬‬ ‫با وجود این‪ ،‬پاسخ به این پرسش با ازمودن اصول عمده کوین‬ ‫و تحلیل چگونگی اجرای انها در منطقه میسر خواهد شد‪.‬‬ ‫طرح کوی��ن در افغانس��تان بر پایه س��ه فرضیه مهم‬ ‫اس��توار اس��ت‪« :‬هدف کوین در حمایت از مردم روش��ن و‬ ‫دس��ت یافتنی اس��ت و قطعی خواهد بود؛ س��طوح باالتر‬ ‫کمک ها و حمایت های خارجی اساسا ظرفیت و مشروعیت‬ ‫دولت افغانستان را افزایش م ی دهد و به کارگیری روش کوین‬ ‫توس��ط ایاالت متحده همراه خواهد ش��د با روش سیاس ی ‬ ‫ی که رئی س جمهور افغانس��تان‪ ،‬حام��د کرزی ترجیح‬ ‫نظام ‬ ‫م ی دهد‪ ».‬متاسفانه هر سه فرضیه به طرزی غیرعادی غلط‬ ‫از کار درامدند و عملیات مقابله با شورش��یان را هم به نوبه‬ ‫خود دش��وار و ناهماهنگ س��اخت‪ .‬خالصه اینکه کوین در‬ ‫افغانستان شکست خورد‪.‬‬ ‫محافظت از مردم‬ ‫بین الملل‬ ‫نخس��تین اصل دکترین کوی��ن‪ ،‬ل��زوم محافظت از‬ ‫جمعیت بومی در نواحی ای اس��ت که به لحاظ سیاس��ی‪،‬‬ ‫اقتصادی و نظامی مرکز ثقل محسوب م ی شوند‪ .‬طرفداران‬ ‫حمله م ی گویند که در پی افزایش تع��داد نیروهای امنیتی‬ ‫خارجی و افغان ب��رای حمایت مردم‪ ،‬دول��ت مطلوب ایجاد‬ ‫خواهد ش��د و حاکمیت قانون ریشه خواهد دواند و وضعیت‬ ‫اقتصادی بهبود خواه��د یافت‪ .‬مردم ی که م��ورد حمایت‬ ‫باشند‪ ،‬از مقامات منتخب محلی حمایت خواهند کرد و صلح‬ ‫و ثبات به بار خواهد نشس��ت‪« .‬محافظت از مردم» ش��عار‬ ‫خوبی است اما این پرس��ش را ایجاد م ی کند که حمایت در‬ ‫ب رابر که و چه؟ ب ی شک این به معنای حمایت از افغان ها در‬ ‫ب رابر حمله شورشیان طالبان است‪ .‬اما دالالن مواد مخدر و‬ ‫رئی س پلی س های محلی رشوه گیر یا مقامات دولتی غارتگر‬ ‫چه م ی ش��وند؟ در مورد قبیله هایی که ب��ه طالبان کمک‬ ‫م ی کنند تا با قبیله ه��ای قدرتمندتر دارای حامیان در دولت‬ ‫کابل بجنگند چ��ه باید کرد؟ موارد پیچیده خش��ونت های‬ ‫قومی ‪ -‬قبیل��ه ای که ریش��ه در ی��ک قرن پی��ش دارند‬ ‫چه؟ م��ردان جوان فاقد ش��غل ب رای خدمت به شورش��یان‬ ‫مناس��ب اند‪ ،‬بناب راین ایا باید از انها در ب رابر بیکاری حمایت‬ ‫کرد؟ مراقب ت های اولیه بهداش��ت و درمان م��دام به عنوان‬ ‫خدمتی که طالبان نم ی توانند ارائه کنند مطرح م ی ش��ود‪.‬‬ ‫ایا ب رای انکه دولت افغان نس��بتا موثرتر ظاهر شود‪ ،‬باید از‬ ‫افراد در ب رابر بیماری ها محافظت کرد؟ اینها پرسش ی هایی‬ ‫تئوریک نیستند‪ ،‬بلکه بیشتر‪ ،‬چالش هایی حقیقی هستند‬ ‫که نیروهای نظام��ی ایاالت متحده‪ ،‬پرس��نل دیپلماتیک‬ ‫غی ر نظام ی و متخصصان توس��عه افغانستان وقتی تالش‬ ‫کردند تا دکترین کوین را به اجرا گذارند‪ ،‬روزانه با انها مواجه‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫در اواخر س��ال ‪ 2010‬کمدینی به نام کاتلین مادیگان‬ ‫که در یک تور افغانس��تان ش��رکت کرده بود‪ ،‬از یک پایگاه‬ ‫ی درشت نمایی‬ ‫عملیاتی در استان هلمند بازدید کرد‪ .‬او با کم ‬ ‫مضحک‪ ،‬داستانی درباره مالقات با یک کاپیتان جوان نیروی‬ ‫دریایی نوش��ت که با اش��تیاق تعریف م ی کرد چگونه واحد‬ ‫نظام ی اش در یک روس��تای نزدیک در افغانستان مشغول‬ ‫ساخت مدرسه‪ ،‬کلینیک سالمت و یک مرکز دولت محلی‬ ‫است و نیروهای پلیس را اموزش م ی دهند و اصالح م ی کنند‪،‬‬ ‫با دقت بس��یار به مردم کمک م ی کنن��د‪ ،‬فعاالنه از طریق‬ ‫حضور یک تیم نیروی دریایی زنان حقوق جنسیتی را مورد‬ ‫مثلث شماره ‪ 201‬‬ ‫‪48‬‬ ‫حمایت قرار م ی دهند‪ ،‬تولی دات کشاورزی را بهبود م ی بخشند‬ ‫و کارهای دیگری از این دست انجام م ی دهند‪ .‬همچنان که‬ ‫فهرست این کارها ادامه یافت‪ ،‬مادیگان ناگهان حرف های‬ ‫مرد جوان را متوقف کرد و پرسید‪« :‬کاپیتان‪ ،‬کی قصد دارید‬ ‫به دیترویت حمله کنید؟»‬ ‫کنایه او هدف را نش��انه گرفته بود‪« .‬حمایت از مردم»‬ ‫یک خط مشی گنگ و ب ی پایان است و تالشی را م ی طلبد‬ ‫که هیچ پایانی در ان نیس��ت‪ .‬اما طرف��داران کوین بر این‬ ‫باورند که حتی اگر هم اهداف دقیقا تعریف نش��وند‪ ،‬چنین‬ ‫روشی اگر با قدرت و مداوم در سطح ملی‪ ،‬استانی و ناحی ه ای‬ ‫به اجرا گذارده ش��وند‪ ،‬به تدریج موجب کاهش زمینه هایی‬ ‫م ی شوند که طالبان بر پایه انها دوام اورده است و در نهایت‬ ‫به شکس��ت انها م ی انجامد‪ .‬هر رهب��ر نظامی که معموال‬ ‫متخصص مدیریت خشونت است‪ ،‬حاال اموزش م ی دید تا به‬ ‫قول دیوید گالوال‪ ،‬متخصص فرانسوی مقابله با شورشیان در‬ ‫اواسط قرن بیستم‪ ،‬اماده شود تا «به یک تالشگر اجتماعی‪،‬‬ ‫مهندس عمران‪ ،‬معلم مدرسه‪ ،‬پرستار یا پیشاهنگ‪ ...‬تبدیل‬ ‫شود‪ .‬اما فقط تا زمانی که نش��ود فرد دیگری را جانشین او‬ ‫کرد چون بهتر اس��ت که امور غیرنظامیان به غیرنظامیان‬ ‫سپرده شود‪ ».‬باتوجه به اعتباری که گالوال در میان طرفداران‬ ‫دکترین نوین کوین دارد‪ ،‬بهتر اس��ت که راهنمایی او مورد‬ ‫تجزیه و تحلیل قرار گیرد‪.‬‬ ‫نخست‪ ،‬اعزام سربازان و نیروهای دریایی اموزش دیده‬ ‫امریکایی به افغانس��تان ب��رای خدمت به عن��وان فعاالن‬ ‫اجتماعی یا مدیر پروژه های توس��عه به به��ای گزافی تمام‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬دولت ایاالت متحده ب رای هر سرباز اعزام ی به‬ ‫افغانستان س��االنه حدود یک میلیون دالر خرج م ی کند‪ .‬در‬ ‫اوج حمله واشنگتن حدود صدهزار نیرو در صحنه داشت که‬ ‫ساالنه هزینه ای حدود صد میلیارد دالر داشتند‪ .‬عالوه بر این‬ ‫غرور کاذب خواهد بود که تصور کنیم پرسنل نظامی امریکا‬ ‫بدون مهارت های مناس��ب زبانی و تنها با درکی سطحی از‬ ‫فرهنگ افغانستان م ی توانند ظرف شش یا ‪ 12‬ماه همه انچه‬ ‫در دستورالعمل کوین امده است ب رای روستاهای افغانستان‬ ‫فراهم کنند‪ .‬یک جوان ‪ 21‬س��اله عضو نی��روی دریایی که‬ ‫ب رای جلب محبت مادرخوانده خود به شدت تحت فشار قرار‬ ‫م ی گیرد‪ ،‬ایا حقیقتا قادر خواهد بود که رضایت بزرگان قبیله‬ ‫پشتون را جلب کند؟‬ ‫دوم اینکه گالوال اشتیاق خود ب رای تفویض چنین طیف‬ ‫عظیمی از وظایف به نیروهای مسلح را بر این فرض متکی‬ ‫م ی دانست که یک نظامی تنها در مراحل نخستین مبارزه با‬ ‫شورشیان مجبور به انجام این وظایف خواهد بود‪ ،‬یعنی وقتی‬ ‫که او تنها نقش افرین دارای ظرفی ت ها و منابع الزم است‪ .‬اما‬ ‫در نهایت او این بحث را مطرح م ی کند که ارتش باید توسط‬ ‫غیرنظامیان توانمند از این مس��ئولی ت ها خالصی یابد‪ .‬اما‬ ‫تجربه نش��ان داده که ظرفیت مورد نیاز ب رای غیرنظامیان‬ ‫هرگز به وجود نخواهد امد زی را هیچ اداره یا اژانس امریکایی‬ ‫حاضر نیس��ت ب رای ایجاد مهارت های به شدت تخصصی‬ ‫که به ندرت یا به طور خالصه مورد اس��تفاده قرار م ی گیرند‪،‬‬ ‫سرمایه گذاری الزم را انجام دهد‪ .‬کنگره هم اجازه تخصیص‬ ‫بودجه اضافی ب رای چنین کارهایی را نم ی دهد‪ .‬بدون هیچ‬ ‫نیروی غی رنظامی در چشم انداز افغانستان‪ ،‬نظامیان امریکایی‬ ‫که با وجود ب ی میل ی ش��ان دارای اس��تعداد مناسب اند‪ ،‬این‬ ‫کمبودها را جب ران کردند‪ .‬با گذشت زمان‪ ،‬انها حتی مسئولیت‬ ‫تصمیم گیری در مورد اینکه کمبودها در کجا نهفته اند را بر‬ ‫عهده گرفتند و به روش��ی مدون طرح هایی را ایجاد کردند و‬ ‫منابع الزم را از پنتاگون و کنگره گرفتند تا وارد عمل شوند‪.‬‬ ‫از جمله مثال ه��ای این موضوع م ی توان ب��ه صرف صدها‬ ‫میلیون دالر ب رای ژنراتورهای دیزلی اشاره کرد که به لحاظ‬ ‫مالی ب ی ثباتند اما ب رای تامین برق شهر قندهار الزم بودند‪.‬‬ ‫مثال دیگر انتصاب یک سرتیپ ب رای مربیگری مقامات افغان‬ ‫بود تا به انها در مورد اهمیت رهبری غی رنظامیان و حاکمیت‬ ‫گرچه ارتش‬ ‫ایاالت متحده تالش‬ ‫معقوالنه ای در راستای‬ ‫اموزش نیروهای‬ ‫نظامی خارجی و تا‬ ‫حدودی نیروهای پلیس‬ ‫خارجی انجام دادند‪،‬‬ ‫اما در زمینه زمان بندی‬ ‫ایجاد موسسات مدنی‬ ‫محلی و سالم چون‬ ‫خدمات شهری یا‬ ‫نظام قضایی کارامد‪،‬‬ ‫بیش از حد انتظارات‬ ‫خوش بینانه ای داشتند‬ ‫قانون اموزش دهد‪ .‬حتی چندین میلیون دالر صرف مشارکت‬ ‫تیم های زنان شد که هدف روش��نی ب رای انها تعریف نشده‬ ‫بود‪ .‬اما این تالش های موردی و پ ر هزینه گرچه اهداف خوبی‬ ‫داشتند‪ ،‬تاثیر چندانی در هموار کردن مسیر حاکمیت مطلوب‬ ‫و بالندگی اقتصاد در افغانستان از خود بر جای نگذاشتند‪.‬‬ ‫عالوه ب��ر این گرچ��ه ارت��ش ایاالت متح��ده تالش‬ ‫معقوالنه ای در راس��تای اموزش نیروه��ای نظامی خارجی‬ ‫و تا ح��دودی نیروهای پلی��س خارجی انجام دادن��د‪ ،‬اما در‬ ‫زمینه زمان بندی ایجاد موسسات مدنی محلی و سالم چون‬ ‫خدمات شهری یا نظام قضایی کارامد‪ ،‬بیش از حد انتظارات‬ ‫خوش بینانه ای داشتند‪ .‬س��ازمان های دولتی مدنی نیازمند‬ ‫نیروی کاری هس��تند که نس��بت به همتایان نظام ی شان‬ ‫دارای تحصیالت باالتری باش��ند‪ .‬اما اینها هم تنها یکی از‬ ‫مولفه های موجود در یک بوروکراسی پیچیده هستند و در‬ ‫ب رابر مداخالت سیاسی داخلی اسی ب پذیرترند‪.‬‬ ‫نرخ رش��د دول��ت س��الم و جامع��ه مدنی ب��ه لحاظ‬ ‫جامع ه شناختی محدود است و در برخی مواقع افزودن مقادیر‬ ‫بیشتر و بیشتر منابع و همیاری خارجی هیچ مزیتی را در پی‬ ‫نخواهد داشت و ب ی فایده خواهد بود‪.‬‬ ‫شاید گاهی صاحبنظ ران «موفقی ت های کوین» را که‬ ‫توسط یک غیرنظام ی مستعد و مقامات نظامی امریکایی‬ ‫در برخ��ی جاهای افغانس��تان حاصل ش��ده‪ ،‬بی��ش از حد‬ ‫درشت نمایی و نتیجه گیری کنند که مشکل‪ ،‬ناکارامدی این‬ ‫دکترین نبوده بلکه ناکارامدی اعضای تیم و رهب رانشان بوده‬ ‫است‪ .‬انچه مورد نیاز بوده است‪ ،‬تع داد بسیار بیشتری لورنس‬ ‫عربستان بوده است‪ .‬گرچه حتی یک مربی بزرگ بسکتبال‬ ‫هم گاهی باید رویای تیمی را داشته باشد که همه اعضای‬ ‫ان مایکل جوردن هستند‪ ،‬اما یک مربی استراتژی پیروزی‬ ‫خود را بر پایه چنین رویایی بنا نم ی نهد‪ .‬عالوه بر این انتظار‬ ‫نم ی رود لورنس عربستانی که در شورش تخصص دارد‪ ،‬در‬ ‫ایجاد حکومت هم مهارت داشته باشد‪ .‬تاریخ نشان داده که‬ ‫رهب رانی که بومی هستند و مورد حمایت بومیان منطقه قرار‬ ‫دارند‪ ،‬نقش��ی کلیدی در تش��کیل حکومت های بادوام ایفا‬ ‫م ی کنند‪ .‬خارج ی هایی که در تور یک ساله خدمت م ی کنند‪،‬‬ ‫هرقدر هم اشتیاق داشته باشند و با مهارت باشند‪ ،‬نخواهند‬ ‫توانست چنین نقشی را ایفا کنند‪.‬‬ ‫نکت��ه اخر اینک��ه گالوال مس��یری را ب��رای مقابله با‬ ‫شورش��یان ترس��یم کرده اما مقصد ان را مشخص نکرده‬ ‫است‪ .‬در نبود اهدافی که به وضوح تعیین شده باشند‪ ،‬کوین‬ ‫ممکن است تا سال ها به بهای گزاف ادامه یابد‪ ،‬بدون اینکه‬ ‫معلوم شود چه زمان و کجا این سفر به پایان خواهد رسید‪.‬‬ ‫دیپلمات ها و سربازان در مورد توافق سیاسی اتفاق نظر دارند‪.‬‬ ‫در نظامنام��ه مذکور امده اس��ت‬ ‫که وقت��ی یک درگیری ب��رای مقابله با‬ ‫شورشیان با موفقیت دنبال شود‪« ،‬دولت‬ ‫خواهد توانست دائما امنیت شهروندان‬ ‫خود را تامین نماید و مشروعیت خود را‬ ‫از طریق حاکمیت موث��رش ایجاد کند‬ ‫و دائمی س��ازد‪ »...‬بدی��ن ترتیب دولت‬ ‫خواهد توانست انتظارات کل جمعیت کشور را مدیریت کند‬ ‫و محقق سازد‪.‬‬ ‫متاس��فانه این فرضیه که کمک های عظیم و خوب‬ ‫ط راح ی شده خارجی ب رای توس��عه با گذشت زمان منجر به‬ ‫حاکمیت موثر و مش��روعیت در بین مردم خواهد ش��د‪ ،‬در‬ ‫افغانستان درست از کار در نیامد و به فرضی ه ای بد بدل شد‪.‬‬ ‫در تئوری‪ ،‬رئی س جمهوری یک جمهوری دموکراتیک‬ ‫با هیات های انتخابیه وارد یک قرارداد تلویحی م ی ش��ود‪.‬‬ ‫دول��ت رئی س جمه��ور در ازای جم��ع اوری مالیات ها باید‬ ‫خدمات ارائه کند‪ ،‬خدماتی چون امنیت‪ ،‬عدالت‪ ،‬بهداشت و‬ ‫اموزش‪ .‬اگر ارزش این منافع کمتر از بهایی باشد که ب رای انها‬ ‫پرداخت شده است‪ ،‬رئی س جمهوری یا جانشین مورد حمایت‬ ‫او احتماال در دور بعدی انتخابات شکس��ت خواهند خورد‪.‬‬ ‫بناب راین پاس��خگو بودن مجریان دولت و ت�لاش انها ب رای‬ ‫بهبود کارایی شان جزئی از نظام سیاسی است‪ .‬اما این تئوری‬ ‫در مورد دولت کرزی در افغانستان صدق نم ی کند‪.‬‬ ‫دولت افغانس��تان درامد به ش��دت کمی را جمع اوری‬ ‫کاهش داد‪».‬‬ ‫ی ب رای بهبود کارایی یا‬ ‫کرزی هم مانند دیم دالیل کم ‬ ‫شفافیت حکومتش دارد‪.‬‬ ‫امریکای ی ها ممکن است ببینند که موسسات سیاسی‬ ‫افغانس��تان وجود ندارند یا به بلوغ نم ی رس��ند و الزم است‬ ‫که چنین موسس��اتی ایجاد شوند و توس��عه یابند‪ .‬دالالن‬ ‫قدیم ی قدرت و متحدان انها در دولت کرزی اما مس��ائل را‬ ‫متفاوت م ی بینند‪ .‬انها دائما با تالش های خارجی ب رای ایجاد‬ ‫موسسات قانونمند و ش��فاف مخالفت م ی کنند زی را چنین‬ ‫پروژه هایی س��لطه سیاس��ی و منافع اقتصادی انها را مورد‬ ‫تهدید قرار م ی دهند‪.‬‬ ‫در نبود قراردادی دموکراتیک و قابل اجرا بین حاکم و‬ ‫ملت‪ ،‬سفارت امریکا در کابل به عنوان طالیه دار اصالحات‬ ‫در دولت کابل دائما نقش یک اپوزیس��یون سیاسی را ایفا‬ ‫م ی کند‪ .‬اما چنین کاری از حمایت کافی فرماندهان نظامی‬ ‫ امریکا برخوردار نیست‪ .‬زی را با وجود ‪130‬هزار نیروی نظامی‬ ‫ ناتو و ایساف (نیروهای بی ن المللی کمک به امنیت) اولویت‬ ‫بین الملل‬ ‫تشکیل یک دولت پاسخگو‬ ‫مثلث شماره ‪ 201‬‬ ‫اما طرفداران کوین بر کشمکش بین شب ه نظامیان و دولت‬ ‫می زبان تمرکز م ی کنند و بر این باورند که پایان درگیری اساسا‬ ‫وقتی محقق خواهد ش��د که به شکست ش��ب ه نظامیان یا‬ ‫گزینه ای شبیه به ان منجر ش��ود‪ .‬اما واقعیت این است که‬ ‫راه حلی متفاوت ب رای پایان درگیری ها در افغانستان مورد نیاز‬ ‫است‪ .‬در این کشور عوامل اصلی ناامنی از فقدان اشتی ملی‬ ‫ناشی شده است (و این موجب خیزش طالبان طی چندین‬ ‫دهه شده است‪ ).‬همه اینها نیز به نوبه خود در کنار حاکمیت‬ ‫غیرموثر و فاسد قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫دنبال��ه روی کورکورانه از دکترین کوین موجب ش��ده‬ ‫ارتش ایاالت متحده تنها بر شکست دادن شورش تمرکز کند‬ ‫و کمتر به سیاست افغانستان توجه داشته باشد‪ .‬فرماندهان‬ ‫نظامی ایاالت متحده مدام مش��غول متقاعد ساختن کرزی‬ ‫هس��تند تا از نیروهای امنیتی در حال افزایش و به ش��دت‬ ‫پ ر هزینه خود ب رای شکست طالبان استفاده کند‪ .‬اما تالش‬ ‫اصلی انها باید این باشد که به کرزی کمک کنند به صلحی‬ ‫جامع دست یابد تا رئی س جمهور کرزی بتواند اسباب کافی‬ ‫ب رای حاکمیت را فراهم اورد‪ .‬نوشته های‬ ‫گال��وال در رابطه با مقابله با شورش��یان‬ ‫تحت تاثی��ر دوران خدم��ت او به عنوان‬ ‫یک��ی از کاپیتان های نی��روی نظامی‬ ‫ فرانسه در جنگ الجزایر طی سال های‬ ‫‪ 1956‬تا ‪ 1958‬اس��ت‪ .‬البته س��رانجام‬ ‫فرانس��ه در ان جنگ شکس��ت خورد؛‬ ‫گر چه الجزای��ر و افغانس��تان دو جنگ‬ ‫بسیار متفاوت را تجربه کردند‪ ،‬اما در یک‬ ‫موضوع بسیار مهم مشترکند‪ .‬در هر دو‬ ‫درگیری فرض بر ای��ن بوده که عملیات‬ ‫نظامی متناسب با یک دکترین برگرفته‬ ‫از مجموعه ای از مولفه ه��ا م ی تواند به‬ ‫یک پیروزی اس��تراتژیک منتهی شود‪.‬‬ ‫در الجزایر معلوم ش��د ک��ه این فرضیه‬ ‫نادرس��ت اس��ت و ب��ه نظر م ی رس��د‬ ‫نتیجه ای مش��ابه در افغانستان در حال‬ ‫ظاه ر شدن است‪.‬‬ ‫م ی کند (کمتر از ‪ 10‬درصد تولی��د ناخالص داخلی) و بخش‬ ‫زیادی از ان‪ ،‬از گمرکات حاصل م ی شود و نه مالیات‪ .‬بناب راین‬ ‫افغان ها بابت خدماتی که م ی گیرند‪ ،‬واقعا به دولتشان پول‬ ‫نم ی پردازند‪ .‬عالوه بر این دولت افغان ب رای خدمات عموم ی ‬ ‫کلیدی ای که در کشور ارائه م ی ش��ود‪ ،‬نه بودجه ای تامین‬ ‫م ی کند و نه ان خدمات را ارائه م ی کند‪ .‬ب ر اساس براوردهای‬ ‫دفتر ش��فافیت دولت ایاالت متح��ده‪ ،‬در س��ال های اخیر‪،‬‬ ‫ایاالت متحده و سایر کمک کنندگان در حدود ‪ 90‬درصد کل‬ ‫هزینه های عمومی افغانستان را پرداخت کرده اند که تامین‬ ‫بودجه نیروهای امنیتی افغانس��تان نیز بخشی از ان است‪.‬‬ ‫به عالوه بس��یاری از خدمات کلیدی به شدت به مشاوران و‬ ‫متخصصان خارجی وابسته اند‪.‬‬ ‫جورج کاهین و جان لوی��س در کتاب «ایاالت متحده‬ ‫در ویتنام» چاپ ‪ 1967‬نوشته اند‪« :‬کمک های ایاالت متحده‬ ‫به دیم‪ ،‬رئی س جمهوری ویتنام جنوبی‪ ،‬با می زانی از استقالل‬ ‫مالی که موجب انزوای او از حقایق اولیه سیاس��ی شد‪ ،‬نیاز‬ ‫او را به توجه و پاس��خ به خواس��ته ها و انتظ��ارات مردمش‬ ‫اصلی انها شکس��ت طالبان اس��ت‪ .‬ارتش از منابع و اهرم‬ ‫بالقوه الزم ب رای تاثی ر گذاری و تش��ویق ک��رزی ب رای اتخاذ‬ ‫تصمیمات دش��وار برخوردار اس��ت اما رهب ران ان بر جنگ‬ ‫تاکتیکی و پیش��رفت نیروهای امنیتی افغ��ان تمرکز دارند‬ ‫و نه اصالحات سیاس��ی و اقتصادی‪ .‬اغلب ف��رض را بر این‬ ‫م ی دانند ک��ه حاکمیت خ��وب در مورد شکس��ت طالبان‪،‬‬ ‫انتخابات و کمک های سخاوتمندان توسع ه ای باید دنباله رو‬ ‫باشد نه پیشتاز‪.‬‬ ‫این فرضیه غلط‪ ،‬تالش های ایاالت متحده در جنگ را‬ ‫به طرق مختلف مخدوش م ی کند‪ .‬این فرضیه باعث م ی شود‬ ‫ی از هم گسیخته ای در پیش گرفته‬ ‫رویکر نظامی‪-‬غی رنظام ‬ ‫ش��ود و به کرزی اجازه م ی دهد در اختالف��ات عمل کند و از‬ ‫تفاوت های بوروکراتیک بهره برداری کند و تالش کند سفارت‬ ‫را علیه دس��تورات نظامی (و اغلب اژان س ه��ای اطالعاتی)‬ ‫بش��وراند‪ .‬این موضوع همچنین به اعتبار ایاالت متحده نزد‬ ‫مردم افغان اسیب زده اس��ت‪ .‬انها م ی بینند که امریکای ی ها‬ ‫بیش از انکه حام ی مردم باشند‪ ،‬حامی دولت ضعیف کرزی‬ ‫هستند (بار دیگر دینامیک ویتنام را تکرار‬ ‫م ی کن��د‪ ).‬و باالخره اینکه مش��روعیت‬ ‫داده ش��ده ب��ه حکوم��ت ک��رزی حتی‬ ‫موجب به خط��ر انداخت��ن تالش های‬ ‫پ ر هزین��ه ایاالت متحده ب��رای اموزش‬ ‫و تجهی��ز ارت��ش و پلیس افغان ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬گذش��ته از اینکه این نیروها تا‬ ‫چه ح��د م ی توانند به لح��اظ تاکتیکی‬ ‫ماهر ش��وند‪ ،‬م ی توانند تنها در صورتی‬ ‫به ثبات کشور کمک کنند که در خدمت‬ ‫دولتی باشند که به لحاظ سیاسی دارای‬ ‫مش��روعیت باشد‪ .‬دس��تور رزم ی کوین‬ ‫م ی گوید‪« :‬ایاالت متح��ده و فرماندهان‬ ‫نظامی‪ -‬کشور می زبان‪ -‬و دولت ‪-‬کشور‬ ‫میزبان‪ -‬به همراه هم بای��د برنامه ای را‬ ‫ب رای حمله به استراتژی شورشیان تدارک‬ ‫ببینند و تالش جمعی را ب رای تقویت یا‬ ‫بازسازی مشروعیت دولت به کار برند‪».‬‬ ‫اما استراتژی سیاس��ی‪ -‬نظامی به کار‬ ‫گرفته شده در افغانستان در دوره هجوم‬ ‫(و به می زان کمتر در سال های قبل) که‬ ‫به شدت تحت تاثیر دکترین کوین بود‪،‬‬ ‫این معیار را رعایت نکرد‪.‬‬ ‫به رغم دسترس��ی شورش��یان به‬ ‫مخفیگاه ه��ای پاکس��تان‪ ،‬فرماندهان‬ ‫نظامی ایاالت متحده مساله افغانستان‬ ‫را شورش��ی بومی تش��خیص دادند‪ .‬در‬ ‫مقایسه‪ ،‬کرزی و هموطنانش این مشکل را یک افراط گرایی‬ ‫اشت ی ناپذیر تشخیص دادند که از طرف پاکستان صادر شده‬ ‫اما با زیرکی تغییر چهره داده و لباس محلی به تن کرده است‪.‬‬ ‫بناب راین‪ ،‬در ش��رایطی که فرماندهان نظام ی ایاالت متحده‬ ‫معتقد بودن��د مبارزه طوالن��ی و پرهزینه علیه ش��ورش در‬ ‫افغانس��تان ب رای شکس��ت قاطع القاعده در مرکز و جنوب‬ ‫اسیا ضروری است‪ ،‬کرزی مکررا م ی گفت این شورش یک‬ ‫محصول «ساخت پاکستان» است و اسالم اباد قویا ان را به‬ ‫خارج از مرزهایش صادر م ی کند‪ .‬حق با او بود‪.‬در اواخر سال‬ ‫‪ ،2001‬دنیا با حیرت ش��اهد بود که تعداد اندکی از نیروهای‬ ‫زمینی ایاالت متحده به همراه شب ه نظامیان متحد شمالی که‬ ‫مجهز به اطالعات قرن بیست و یکم‪ ،‬ارتباطات و تسلیحات‬ ‫دقیق بودند‪ ،‬به س��رعت نیروهای طالبان را که به مدت پنج‬ ‫سال بر می دان های جنگ افغانستان تسلط داشتند‪ ،‬شکست‬ ‫دادند‪ .‬رژیم طالبان برچیده ش��د‪ ،‬اما از می��ان نرفت‪ .‬رهبری‬ ‫طالبان به کمک ارتش و سروی س های اطالعاتی پاکستان‬ ‫دور از دسترس ارتش امریکا در خط دیورند شروع به تجدید‬ ‫‪49‬‬ ‫ طرح کوین در افغانستان بر پایه سه فرضیه مهم استوار است‪« :‬هدف کوین در حمایت از مردم روشن و دست یافتنی است و قطعی خواهد‬ ‫بود؛ سطوح باالتر کمک ها و حمایت های خارجی اساسا ظرفیت و مشروعیت دولت افغانستان را افزایش می دهد؛ و به کارگیری روش کوین‬ ‫توسط ایاالت متحده همراه خواهد شد با روش سیاسی ‪ -‬نظامی که رئیس جمهور افغانستان‪ ،‬حامد کرزی ترجیح می دهد‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ساختار کرد‪ .‬درنتیجه طالبان خیلی زود دوباره نفوذ خود را در‬ ‫افغانستان گسترش داد‪.‬‬ ‫افغان ها این تح��والت را در ابتدا با حیرت‪ ،‬س��پس با‬ ‫ناامیدی و در نهایت با خشم نگریستند‪ .‬انها در ابتدا حیرت‬ ‫کردند که چرا دولت و ارتش امریکا به طور کلی س��ال ها از‬ ‫پذیرش این مساله که مرکز ثقل طالبان افغانستان از کابل به‬ ‫اسالم اباد تغییر کرده است‪ ،‬سر باز زده اند‪ .‬سپس انها ناامید‬ ‫ش��دند زی را دریافتند ایاالت متحده به طالبان افغانس��تان در‬ ‫خاک پاکستان حمله نم ی کند چون واشنگتن نگران است‬ ‫که نقض حاکمیت پاکستان اهداف استراتژیک مهم تر (مانند‬ ‫شکست القاعده و حفظ ثبات مساله غامض قدرت هسته ای)‬ ‫را به خطر بیندازد و در نهایت‪ ،‬زمانی که هزینه های عملیات‬ ‫ضد شورش از مزایای ان فراتر رفت‪ ،‬خشمگین شدند‪.‬‬ ‫هنگامی که ایاالت متحده هج��وم را اغاز کرد‪ ،‬کرزی‬ ‫به طور مکرر و علنی چنین گفت‪« :‬القاعده در س��ال ‪2001‬‬ ‫از افغانس��تان برون رانده ش��د‪ .‬انها پایگاهی در افغانستان‬ ‫ندارند‪ .‬جن��گ علیه تروریس��م در دهکده ها و روس��تاهای‬ ‫افغانستان نیست‪ ».‬با این وجود‪ ،‬روستاهای جنوب افغانستان‬ ‫توس��ط ارتش ایاالت متحده به عنوان منطقه صفر عملیات‬ ‫ضدشورش تعیین شد‪ .‬کرزی به طور مرتب به بمباران هوایی‬ ‫روستای افغانستان‪ ،‬حمالت شبانه و تجاوز به خانه افغان ها‪،‬‬ ‫بازداشت شهروندان افغان توسط نیروهای نظامی بی ن المللی‪،‬‬ ‫بدرفتاری پیمانکاران مسلح و شب ه نظامیان وفادار به نیروهای‬ ‫خارجی و افزایش تلفات غی رنظامیان اعتراض کرد‪ .‬فرماندهان‬ ‫امریکایی همیشه با احترام به این شکایت ها گوش م ی دادند‬ ‫و حقیقتا تالش م ی کردن��د اوضاع را اصالح کنن��د‪ .‬اما انها‬ ‫هرگز به عقب برنگشتند و از خود نپرسیدند که ایا م ی توان‬ ‫با فهرست کردن ش��کایات کرزی انها را حل و فصل کرد یا‬ ‫اینکه این شکایات نشانه ای از واگرایی استراتژیکی است یا‬ ‫خی ر‪ .‬به دست اوردن پاسخ صحیح به شدت اهمیت داشت‪.‬‬ ‫تناقضات اشکاری وجود داش��ت‪ .‬کرزی به این هجوم‬ ‫تن داد زی را تعهد بیشتر امریکا و جامعه بی ن المللی را نسبت‬ ‫به کشور افغانستان تضمین م ی کرد‪ ،‬اما او فرض اصلی این‬ ‫هجوم را نپذیرف��ت‪ .‬در دنیایی متف��اوت‪ ،‬او ترجیح م ی داد‬ ‫اکثر نیروها ب رای حمله به مخفیگاه های طالبان افغانستان‬ ‫در پاکس��تان اعزام ش��وند و بقیه اموزش نیروهای امنیت‬ ‫ملی افغانس��تان را سرعت بخش��ند‪ .‬در عوض‪ ،‬اکثر نیروها‬ ‫به مناطقی که ک��رزی گفته بود جنگ علیه تروریس��م در‬ ‫انها نیس��ت‪ ،‬یعنی روس��تاهای افغانس��تان اعزام ش��دند‪.‬‬ ‫به رغم چش��م اندازهای بس��یار متناقض‪ ،‬نیروهای امریکا و‬ ‫ناتو‪-‬ایساف توانستند عملکرد موثری همچون بهبود امنیت‬ ‫در مناطق تحت کنترل از خود نشان دهند‪ .‬هنگامی که این‬ ‫پیروزی های تاکتیکی به دس��ت امدند‪ ،‬به نظر م ی رس��ید‬ ‫کرزی از انچه حامیان کوین ان را پیش��رفت مطابق برنامه‬ ‫م ی دانستند‪ ،‬رضایت ندارد‪ .‬کرزی به نوبه خود نم ی توانست‬ ‫به معیارهای پیچیده کوین که توسط نظامیان خارجی ابداع‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬اهمیت کمتری دهد‪ .‬اما انچه ب��رای او اهمیت‬ ‫داش��ت‪ ،‬دس��تیابی به اهداف بازگرداندن حاکمیت حقیقی‬ ‫افغانستان‪ ،‬تقویت مشروعیت و کنترل سیاسی و بازگرداندن‬ ‫صلح و ثبات به کشورش بود‪ .‬به نظر او‪ ،‬شیوه جنگ ارتش‬ ‫امریکا او را به هی چ کدام از این اهداف نزدیک نم ی کرد‪.‬‬ ‫تشدید جنگ در سال ‪ 2009‬تحقق حاکمیت حقیقی‪،‬‬ ‫چیزی که هم��ه افغان ها خواه��ان ان بودن��د را به تعویق‬ ‫انداخت‪ .‬طی دو سال بعد‪ ،‬تعداد نیروهای امریکایی دو ب رابر‬ ‫شد و از ‪ 50‬هزار به تقریبا ‪ 100‬هزار نیرو رسید‪ .‬حمالت شبانه‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫‪50‬‬ ‫و بازداش��ت افغان ها توس��ط نیروهای بی ن المللی به شدت‬ ‫افزایش یافت‪ .‬فرماندهان نظام ی خارجی که جی ب هایشان پر‬ ‫از پول شده بود(پیروان کوین بر این مساله تاکید م ی کنند‪،‬‬ ‫احتم��اال م ی گویند «پول س�لاح اس��ت») و دیپلمات های‬ ‫غیرنظام ی و متخصصان توس��عه همه جا حضور داشتند‪.‬‬ ‫استانداران‪ ،‬بخشدارها و روسای قبایل همگی از روش ویلی‬ ‫ساتن‪ ،‬سارق بانک‪ ،‬پیروی کردند و راهشان را به سمت مقر‬ ‫نظام ی ناتو‪ -‬ایساف و تیم های نوسازی استان ها باز کردند‪،‬‬ ‫زی را پول در انجا بود‪ .‬شکایت مداوم کرزی درباره اینکه جامعه‬ ‫بی ن المللی«س��ازمان های موازی دولت» ایج��اد م ی کند‪،‬‬ ‫بجا بود‪.‬‬ ‫هی چ کدام از این اقدامات رشد ذاتی حاکمیت یا سیاست‬ ‫افغانستان را درپی نداشت و مشروعیت دولت کرزی را افزایش‬ ‫نداد‪ .‬همان طور که توماس بارفیلد‪ ،‬انسان ش��ناس‪ ،‬نوشته‬ ‫است‪«:‬گذش��ته این کش��ور حاکی از موفقیت ان اس��ت‪...‬‬ ‫فرمان��روا باید م��ردم را متقاعده کند که مدی��ون خارج ی ها‬ ‫نخواهد ب��ود و درعین حال خارجی��ان را متقاعد کند بودجه‬ ‫کش��ور و ارتش را تامین کنن��د‪ ».‬بناب راین ک��رزی اغلب از‬ ‫ارتش ملی افغانس��تان انتقاد م ی کند که به جای انکه یک‬ ‫نیروی بومی باشد‪ ،‬بیشتر تمایل دارد خواسته های نیروهای‬ ‫امریکایی را براورده کن��د‪ .‬او مرتبا وزرای تکنوکرات تبعیدی‬ ‫کابینه و روس��ای نهادها (که دفاترش��ان مملو از مشاوران و‬ ‫مربیان خارجی بود)را س��رزنش م ی کرد و انان را جاسوسان‬ ‫و نوکران امریکا م ی خواند‪ .‬کرزی همچنین نگران بود مردم‬ ‫که از طریق ظاهری که توس��ط ارتش امریکا ط راحی شده‬ ‫بود تا او را رهبری خوب نش��ان دهد به او نگاه م ی کنند‪ ،‬او را‬ ‫دست نشانده ای بدانند که توسط یک ائتالف خارجی ملحد‬ ‫حمایت م ی شود‪ .‬هرچه امریکای ی ها منابع بیشتری در دیگ‬ ‫افغان ها م ی ریختند‪ ،‬کرزی بیشتر احس��اس م ی کرد باید از‬ ‫طریق حمله به انچه نفوذ مهل��ک ایاالت متحده م ی نامید‪،‬‬ ‫اعتبار بومی خود را تقویت کند‪.‬‬ ‫اخرین مس��اله پیچیده اس��تراتژیکی این بود که این‬ ‫هجوم به طور موقت اهمیت خطوط عرضه لجیس��تیکی‬ ‫ناتو‪ -‬ایساف را که از پاکس��تان عبور م ی کرد‪ ،‬افزایش داد و‬ ‫اهرم واشنگتن در مورد تضمین همکاری اسالم اباد در حمله‬ ‫به مخفیگاه های شورشیان را تضعیف کرد‪ .‬بناب راین زمانی‬ ‫که فرماندهان ارتش امریکا ب رای رایزنی با«متحدان در جنگ‬ ‫علیه ترور» مکررا به پاکس��تان س��فر م ی کردند‪ ،‬نیروهای‬ ‫امریکایی و افغان ها توسط هم پیمانان همین متحدان ضربه‬ ‫م ی خوردند‪ .‬در این شرایط‪ ،‬امریکای ی ها فقط دستپاچه بودند‪،‬‬ ‫اما افغان ها ناامید و سرخورده شده بودند‪.‬‬ ‫اس��تراتژی ایاالت متحده از تناقضات داخلی اس��یب‬ ‫دید‪ .‬ارتش این کش��ور ادعا م ی کرد برنامه برنده ای دارد که‬ ‫رئی س جمهوری افغانس��تان و فرمانده کل قوا از ان حمایت‬ ‫م ی کند‪ .‬اما این یک وهم بود‪ .‬کرزی از نظر عقیدتی‪،‬سیاسی‬ ‫و غریزی با ارکان اصلی عملیات کوین مخالف بود‪ .‬درنتیجه‪،‬‬ ‫زمانی که فرماندهان ارتش امریکا به طور خس��تگی ناپذیر‬ ‫تالش م ی کردند رئی س جمهوری افغانستان را متقاعد کنند‬ ‫که این برنامه کارامد اس��ت‪ ،‬هرگز تصور نم ی کردند ممکن‬ ‫است کرزی اصال به این مساله اهمیت ندهد‪.‬‬ ‫هیچ کدام از اینها بدین معنی نیس��ت که روش کرزی‬ ‫در این درگیری بهتر یا بدتر از روش اتخاذ شده توسط ارتش‬ ‫امریکاست‪ .‬حقیقتا‪ ،‬معلوم نیس��ت که کرزی جایگزینی در‬ ‫ذهن داشت یا خیر‪ .‬او تمایل داشت هیبتی شبیه به گاندی‬ ‫به خود بگیرد‪ ،‬ناامیدانه تالش م ی ک��رد از مردمش در ب رابر‬ ‫تاراج یک ابرقدرت و همچنین پاکستان افراط گرا و درنده خو‬ ‫محافظت کند‪ .‬او همچنین به طور فزاینده از ایاالت متحده‬ ‫به عنوان یک سپ ربالی مناسب در ب رابر کاست ی های دولتش‬ ‫در زمینه پاسخگویی و عملکرد استفاده م ی کرد‪ .‬اما در نهایت‬ ‫روش کوین منوط ب��ه اتحاد کامل اس��تراتژی های فراگیر‬ ‫سیاسی و نظامی خارج ی ها و کشور می زبان است و این مساله‬ ‫در افغانستان وجود ندارد‪ .‬به تعبیری‪ ،‬ارتش امریکا در اجرای‬ ‫دکترین کوین در افغانستان‪ ،‬فوتبال امریکایی بازی م ی کرد‪.‬‬ ‫اصال مش��خص نبود که کرزی چه ورزشی بازی م ی کند یا‬ ‫حتی در همان ورزش��گاهی که امریکای ی ها هستند حضور‬ ‫دارد یا خیر‪.‬‬ ‫اموختن درس های صحیح‬ ‫پیشبرد جنگ یک کسب و کار بس��یار جدی است و‬ ‫فرماندهان ارتش باید اطمینان حاصل کنند که مفروضات‬ ‫برنامه های حیاتی انها باید ب ر اساس ش��واهد تجربی باشد‬ ‫و احتماالت در ان جایی ندارد‪ .‬این مس��اله زمانی که جنگ‬ ‫افغانستان در سال ‪ 2009‬ط راحی شد‪ ،‬درنظر گرفته نشد‪.‬‬ ‫برخی خواهند گفت؛«خب ک��ه چه؟» حتی اگر برنامه‬ ‫عملیات بر مبن��ای مفروضات غلط بوده باش��د‪ ،‬ایا باز هم‬ ‫نتیجه نهایی افغانستانی بهتر از قبل نیست؟ ممکن است‬ ‫این طور باش��د‪ .‬اما گرچه ساختن افغانس��تانی بهتر هدف‬ ‫بزرگی است‪ ،‬اما لزوما جزو منافع ملی حیاتی ایاالت متحده‬ ‫نیس��ت و تاریخ ب رای درس گرفتن ارزش م��رور کردن دارد‪.‬‬ ‫نخست‪ ،‬تجربه امریکا در افغانستان را باید به عنوان یاداوری‬ ‫این نکته درنظر گرفت که جنگ تنه��ا باید درجهت دنبال‬ ‫کردن اهداف سیاسی روشن پیش رود؛ اهدافی که با مشورت‬ ‫ارتش ش��کل گیرد و رهب ران غیرنظام ی مسئول درباره انها‬ ‫تصمیم گیری کنند‪ .‬لزوما نباید رهب��ران ارتش امریکا را به‬ ‫دلیل ارائه ب رنامه هایی ب رای پرکردن شکاف سیاسی که طی‬ ‫سال ها جنگ افغانستان با ان برخورد کردند‪ ،‬سرزنش کرد‪ .‬اما‬ ‫بازاریابی علنی ب رای این ب رنامه ها توسط برخی از این ژنرال ها‬ ‫به منظور به دست اوردن حمایت اعضای کنگره‪ ،‬نخبگان و‬ ‫رسانه ها‪ ،‬باید به عنوان هشداری در ب رابر تسلیم شدن بیش‬ ‫از حد به رهبری نظام ی تلقی م ی شد‪ .‬فرماندهان نیروهای‬ ‫مسلح امریکا که توسط مقامات غیرنظام ی مقید و محدود‬ ‫نشده اند‪ ،‬بر روشی تمرکز کردند که به طور حیرت اوری فراگیر‬ ‫و پرهزین��ه بود‪ .‬رهب ران ارش��د ارتش امریکا ب��ا ذکر منطق‬ ‫دکترین کوین اصرار داش��تند که ب رای بهبود سریع امنیت‪،‬‬ ‫حاکمیت‪ ،‬نظام قضایی‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬اس��تانداردهای اموزشی‪،‬‬ ‫خدمات بهداش��ت و درمان و غیره جایگزی��ن دیگری وجود‬ ‫نداش��ت‪ .‬اما همان طور که سون تسی‪ ،‬حکیم نظامی چین‬ ‫باستان نوشته است‪« :‬هرگز یک جنگ طوالنی وجود نداشته‬ ‫است که کش��وری از ان منتفع شده باش��د‪ ».‬حتی در مورد‬ ‫ایاالت متحده‪ ،‬هزینه فرصت باالی این عملیات های پرهزینه‬ ‫طوالنی مساله است‪ .‬اوباما از زمانی که به ریاست جمهوری‬ ‫رسید این واقعیت را دریافت و به همین دلیل زمان استق رار‬ ‫نیروهای امریکایی را در افغانستان محدود کرد و سپس زمان‬ ‫معینی را ب رای پایان عملیات جنگی در این کش��ور تعیین‬ ‫کرد‪ .‬با این وجود او در انجام این کار با مخالفت های سیاسی‬ ‫قابل توجهی رو به رو ش��د‪ ،‬زی را او ب��ه فرماندهانی که تنها‬ ‫درصورت ظهور ش��رایط مطلوب تاکتیکی در میدان جنگ‬ ‫حاضر به عقب نشینی بودند‪ ،‬مسئولیت نامحدود نداد‪ .‬دوم‪،‬‬ ‫جنگ افغانستان ثابت کرده است که با همه خودستای ی ها‬ ‫درباره زیرکی و کاردانی نیروهای مس��لح ایاالت متحده‪ ،‬این‬ ‫بین الملل‬ ‫ منبع‪ :‬فارن افرز‬ ‫*سفیر سابق امریکا در افغانستان‬ ‫دوکشور از دوسیاره متفاوت‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫خطر که فرماندهان ارشد از نظر فکری متکبر و غی ر منعطف‬ ‫م ی شوند‪ ،‬حقیقی است‪ .‬ایده کوین با چنان تعصب غیرقابل‬ ‫اعتراضی اجرا ش��د که هرگونه تفکر انتقادی تعطیل ش��د‪.‬‬ ‫یادداشت های ب ی ش��مار فرماندهان ش��رح م ی دهد چگونه‬ ‫بودجه های میلیارد دالری (که ب��ه برنامه واکنش اضط راری‬ ‫فرماندهان مش��هور اس��ت) باید به بخش های اجتماعی و‬ ‫اقتصادی تخصیص داده م ی شد تا از این طریق نتایج توضیح‬ ‫داده شده کوین حاصل شود‪ .‬فرماندهان این برنامه را به یک‬ ‫س��طح بزرگ اقتصاد کالن ارتقا دادن��د و پروژه هایی مانند‬ ‫نیروگاه ژنراتورهای دیزل در قندهار را توس��عه دادند تا نتایج‬ ‫کوین که تعریف مبهم ی از ان در دست بود‪ ،‬حاصل شود و‬ ‫تعجبی نداشت که ب رنامه بهبود شفافیت قراردادهای نظامی‬ ‫ ایاالت متحده «قرارداد کوین» نام گرفت‪.‬‬ ‫واژه«کوین» از اس��م به صفت تغییر کرد و استعمال‬ ‫مفرط ان به تقلیدی از ش��عارهای مائوئیسم ارتش سرخ در‬ ‫دوران انقالب فرهنگی تبدیل ش��د‪ .‬م��ن به عنوان فرمانده‬ ‫سابق ارتش ایاالت متحده در افغانستان که بعدا سفیر امریکا‬ ‫در این کش��ور ش��دم‪ ،‬عمیقا به روس��ای ادارات غیرنظام ی ‬ ‫س��فارت که به یک چارچوب عقیدتی خاص نچسبیده اند‬ ‫احترام م ی گ��ذارم‪ .‬انها از وقایع‪ ،‬تحلیل��ی ارائه م ی دهند که‬ ‫معتدل تر و واقع ی تر از تحلیل نظامیان اس��ت‪ .‬برنامه هایی‬ ‫که به خوبی درک شده اند بر موفقیت عملیاتی مقدم هستند‬ ‫و مسلما ارتش ایاالت متحده در برنامه ریزی برتری دارد‪ .‬اما‬ ‫مفروضات و تحلیل ریسک که از برنامه پشتیبانی م ی کند‬ ‫باید به طور مکرر در یک منطقه درگی��ری پویا و پیچیده به‬ ‫چالش کشیده شود تا مش��خص شود فرماندهان در جنگی‬ ‫اش��تباه مبارزه نم ی کنند‪ .‬ارتش ایاالت متحده و کارشناسان‬ ‫غیرنظامی ان باید روش هایی بیابند ت��ا در اینده در چنین‬ ‫تله ای گرفتار نشوند‪.‬‬ ‫سرانجام‪ ،‬در شرایطی که ایاالت متحده محدودیت های‬ ‫مداخل��ه را بازام��وزی م ی کند‪ ،‬نبای��د هم��ه تکنیک ها و‬ ‫ش��یوه هایی را که در ع راق و افغانس��تان به کار برده است‪،‬‬ ‫نادیده بگیرد‪ .‬دولت های ضعیف و شکس ت خورده همچنان‬ ‫ایاالت متحده و امنیت بی ن المللی را به مخاطره م ی اندازند و‬ ‫انتخاب واکنش ها به اقدام نکردن یا اعزام نیروهای نظام ی ‬ ‫و غیرنظام��ی محدود نم ی ش��ود‪ .‬یک مطالع��ه ب ی طرف‬ ‫نظامی‪ -‬غیرنظام ی که به کارگی��ری دکترین کوین را طی‬ ‫هجوم به ع راق و افغانس��تان مقایسه م ی کند‪ ،‬ب رای ترسیم‬ ‫درس های این اقدامات پرهزینه مفید خواهد بود‪ .‬تالش های‬ ‫موفقی ت امیز دیپلمات های امریکایی‪ ،‬متخصصان توسعه‬ ‫و سربازان در میدان نبرد‪،‬همگی باید طی جنگ افغانستان‬ ‫مورد توجه قرار گیرد‪ .‬امریکای ی ه��ا مردمی خالق و مبتکر‬ ‫هستند و این ویژگ ی ها در کار تیم های نظامی و غیرنظام ی ‬ ‫منعکس شده اس��ت‪ .‬انها با ش��جاعت و مهارت روش های‬ ‫بدیع‪،‬عملی و اغل��ب ارزانی را ب رای مواجه��ه با چالش های‬ ‫امنیتی‪ ،‬حاکمیتی و توسع ه ای ابداع کرده اند‪ .‬چنین تجربیات‬ ‫با ارزش��ی که با هزینه ها و فداکاری های فراوانی به دس��ت‬ ‫امده اند م ی توانند و باید به ش��یوه های مناس��ب ب رای حل‬ ‫مشکل ب ی ثباتی در کش��ورها و موقعی ت های مهم به کار‬ ‫گرفته شوند‪ .‬به طور خالصه‪ ،‬گفته م ی شود که ایاالت متحده‬ ‫در افغانستان‪ ،‬همچون جنوب شرق اس��یا در ‪ 40‬سال قبل‬ ‫از ان‪ ،‬با حس��ن نیت‪ ،‬اما با ب ی توجهی س��عی کرد از طریق‬ ‫ابزار نیمه اس��تعماری به اه��داف انقالبی دس��ت یابد‪ .‬این‬ ‫احتماال قضاوتی بیرحمانه اس��ت‪ .‬با این وجود‪ ،‬اس��تعمال‬ ‫غیرقابل اعت��راض دکترین ضدش��ورش‪ ،‬تازمانی که از نظر‬ ‫سیاسی محدود نشده باشد‪ ،‬همواره کشور را در چنین جهتی‬ ‫قرار م ی ده��د‪ .‬بناب راین‪ ،‬امریکای ی ها پی��ش از اینکه برنامه‬ ‫پیش��نهادی کوین بعدی را به کار برند‪ ،‬باید به طور جدی و‬ ‫شفاف درباره اهداف و ابزار ان بحث کنند‪g .‬‬ ‫ایا اشتی دموکراسی لیبرال با دیکتاتوری کمونیستی امکان پذیر است؟‬ ‫مارک لئونارد ‪ -‬حسین شاه حسینی‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫با ترس های نه چندان دور‪ ،‬دنیا توسط خلیجی که دنیا‬ ‫را به دو قسمت کرده اس��ت‪ ،‬ایاالت متحده و چین‪ ،‬شکافی‬ ‫عمی ق تر خواهد داش��ت‪ .‬س��والی که هم اینک مطرح است‬ ‫به این برم ی گردد که چگونه م ی ش��ود پلی بین کمونیست‬ ‫دیکتاتوری با کاپیتال دموکراسی برقرار کرد؟ اما اینک زمانی‬ ‫است که باید مانع تفکری شویم که به جریان «دوکشور از دو‬ ‫سیاره متفاوت» دامن م ی زند چراکه این تفاوت ها به افزایش‬ ‫تنش ها منجر م ی شود‪ .‬در واقع‪ ،‬به تازگی دو کشور به خوبی‬ ‫همراه هم ش��ده اند‪ ،‬این هم اتفاقا از منافع و عالیق متفاوت‬ ‫دو طرف نش��ات م ی گیرد‪ .‬امروزه‪ ،‬افزایش شباهت ها‪ -‬نه در‬ ‫تفاوت هایشان ‪ -‬این دو کش��ور را از هم جدا م ی کند‪ .‬رابطه‬ ‫چین با ایاالت متحده دقیقا در تضاد کامل با رابطه ش��وروی‪،‬‬ ‫اخرین رقیب قدرتمند ایاالت متحده اس��ت‪ .‬در اثنای جنگ‬ ‫سرد‪ ،‬زمانی که جغ رافیای سیاسی باالتر از برخورد ایدئولوژی‬ ‫بود‪ ،‬تماس ها افزایش پیدا کرد و تقارب باالیی بین دو جامعه‬ ‫ناهمگرا که به تنش ها دامن م ی زدند‪ ،‬به وجود امد‪ .‬اما در دوران‬ ‫معاصر از دیپلماسی معکوس بی ن المللی به پویایی رسیده‬ ‫است‪ .‬امروزه رقابت کارکرد بیشتری نسبت به ایدئولوژی دارد‪.‬‬ ‫به عنوان نتیجه م ی توان به دو قدرت جهانی اش��اره کرد که‬ ‫مدام در حال همکاری با هم هستند در حالی که همگرایی‬ ‫انها ریشه در تضادهای انها دارد‪ .‬چنانچه انها اقتصاد خود را‬ ‫به نقطه تعادل مجدد م ی رسانند و در دیپلماسی خارجی خود‬ ‫توازن برقرار م ی کنند‪ ،‬در عین حال پکن و واش��نگتن بر سر‬ ‫منافع تسهیم شده خود در حال جنگیدن هستند و چنانچه‬ ‫زیگموند فروی��د پی ش بینی کرده بود ش��باهت بین چین و‬ ‫ایاالت متحده در کمتر دوست داشتن همدیگر است‪ .‬فروید‬ ‫این موضوع را «خودپرستی از تفاوت های کوچک» م ی نامد‪.‬‬ ‫تمایل مردم اساسا شبیه به تمرکز انها بر تفاوت های جزیی‬ ‫خودشان است تا توجیهی بر رفتار خصمانه خود داشته باشند‪.‬‬ ‫البته این دو کشور اصال به هم شباهت ندارند‪ .‬اما شکافی که‬ ‫یک نس��ل پیش را از هم جدا کرده بود باریک تر شده است‪.‬‬ ‫البته همگرایی انها قابلیت تبدیل شدن به درگیری را دارد‪.‬‬ ‫زمانی که باراک اوباما در س��ال ‪ 2008‬به قدرت رسید‪،‬‬ ‫امیدوار بود که چین در خصوص موسسات جهانی و تشویق‬ ‫انها به شناسایی منافع مشترک‪ ،‬با حفظ رهبری غرب ی ها در‬ ‫نظام بی ن الملل پس از جنگ ائتالف کند‪ .‬پنج سال بعد اما‪،‬‬ ‫مطابق گفته های مقامات ایاالت متحده در ذهن اوباما چین‬ ‫بزرگترین «ناامیدی» به حساب م ی اید‪ .‬ب ر اساس گفته های‬ ‫مقامات‪ ،‬اوباما احس��اس م ی کند که چین ی ها در نخستین‬ ‫سفر او به این کشور در س��ال ‪ ،2009‬تالش او را ب رای ترتیب‬ ‫دادن مقدمات تشکیل «جی‪ »2‬رد کرده و انها مخالف تغییر‬ ‫اب و هوای موجود بین پکن و واش��نگتن هس��تند‪ ،‬چراکه‬ ‫ایاالت متحده هنوز بر س��ر حمالت س��ایبری و کشت ی های‬ ‫جنگی اختالف نظر دارند و انها بیش��تر یک معضل هستند‬ ‫تا یک شریک‪.‬‬ ‫ب راس��اس گفته های یک دیپلم��ات امریکایی‪ ،‬از نظر‬ ‫اوباما‪ ،‬چین ی ها وصف الحال کامل یک «ناامیدی» هستند‪.‬‬ ‫چین ی ها نیز به سهم خود‪ ،‬تمایلی ندارند در زمینی بازی‬ ‫کنند که به رهبری غرب صورت م ی گیرد و انها در شکل گیری‬ ‫ان هیچ نقشی ندارند‪ .‬به همین دلیل است که در زمان مالقات‬ ‫‪51‬‬ ‫زمانی که باراک اوباما‬ ‫در سال ‪ 2008‬به قدرت‬ ‫رسید‪ ،‬امیدوار بود که چین‬ ‫در خصوص موسسات‬ ‫جهانی و تشویق انها‬ ‫به شناسایی منافع‬ ‫مشترک‪ ،‬با حفظ رهبری‬ ‫غربی ها در نظام بین الملل‬ ‫پس از جنگ ائتالف‬ ‫کند‪ .‬پنج سال بعد اما‪،‬‬ ‫مطابق گفته های مقامات‬ ‫ایاالت متحده در ذهن‬ ‫اوباما چین بزرگترین‬ ‫«ناامیدی» به حساب‬ ‫می اید‬ ‫بین الملل‬ ‫ش ی جین پینگ با اوباما‪ ،‬در «سانی لندز» در کالیف رنیا خواستار‬ ‫نوع تازه ای از برقراری روابط بین دو «قدرت بزرگ جهانی» شد‪.‬‬ ‫این کدی است که چین ی ها به امریکای ی ها فرستادند تا به انها‬ ‫به عنوان یک قدرت مساوی بنگرند و قدرت چین ی ها را باور‬ ‫کنند و با قدرتی که در اختیار دارند منافع را از دید خود تعریف‬ ‫م ی کنند نه منافعی که به رهبری غ رب ی ها تعریف م ی شود‪.‬‬ ‫این دو قدرت بزرگ جهانی چن��ان در بازی های روانی‬ ‫افراط م ی کنند که بقیه دنیا را نیز دچ��ار اضط راب م ی کنند‪.‬‬ ‫پکن و واشنگتن روی طیف وسیعی از مسائل مهم اقتصادی‬ ‫و ژئوپولتیک به طور فزاینده ای در تالشند تا همدیگر را دور‬ ‫بزنند تا اینکه روی منافع مشترک سرمایه گذاری کنند‪ .‬این امر‬ ‫م ی تواند تاثی رات عمیقی روی دنی��ا بگذارد‪ .‬اینگونه تجارت‬ ‫جهانی گسترده م ی ش��ود و موسس��ات بی ن المللی نجات‬ ‫پیدا خواهند کرد‪ .‬همچنین با چنین رویه ای خط مش ی های‬ ‫بی ن المللی غال��ب خواهد ش��د ان هم ب��دون تاثی ر گذاری‬ ‫قدرت های جهانی یا موسس��ات بی ن المللی قدرتمند‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب این خوشه ها توسط دولت ها همزمان استفاده خواهد‬ ‫شد‪ ،‬چراکه انها مسایل تاریخی خود را به اشتراک گذاشته اند و‬ ‫منافع انها مکمل این قضیه خواهد شد‪ .‬این نگاه عملگرایانه‬ ‫به تعامل خواه��د انجامید‪ .‬تجربه نش��ان داده ک��ه پس از‬ ‫پایان جنگ سرد ایاالت متحده و س��ایر متحدان خود یعنی‬ ‫کشورهای غ ربی به دنبال تاسیس دنیای خود بوده اند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫پایان همزیستی چین و ایاالت متحده‬ ‫در بیشتر دو دهه گذشته‪ ،‬چین و ایاالت متحده تقریبا‬ ‫از همزیس��تی با هم لذت م ی بردند‪ .‬چی��ن از حمایت مالی‬ ‫ایاالت متحده برخوردار بود‪ .‬ش��رکت های چینی محصوالت‬ ‫ط راح��ی ش��ده ایاالت متحده ک��ه اصطالحا ش��رکت های‬ ‫فراصنعتی هستند را تولید م ی کردند و سیاست خارجی چین‬ ‫در داخل به این سو بود که هژمونی ایاالت متحده را تضعیف‬ ‫نکند‪ .‬جمله تاریخی نیل فرگوس��ن و موریتز سش��والریک‪،‬‬ ‫اقتصاددانان معروف در این باره را نم ی توان فراموش کرد‪« :‬دو‬ ‫کشور چنان در هم تنیده ش��ده اند که مجزا تلقی کردن انها‬ ‫سخت به نظر م ی رسد؛ انها «چیمریکا» هستند‪».‬‬ ‫تا انجایی که امکان دارد «چیمری��کا» بر یک امکان‬ ‫ساخته ش��ده بود و حقیقت این اس��ت که فلسفه حکومتی‬ ‫دو کشور با هم تفاوت داش��ت‪ .‬انها در یک مسیر اما با قفل‬ ‫و کلیدهای متفاوتی بودند‪ .‬چین باتوجه به «اجماع دنگ»‪،‬‬ ‫ی که پس از رهبر س��ابق چین‪« ،‬دنگ شیائوپینگ» به‬ ‫نام ‬ ‫ان داده ش��د‪ ،‬به رغم اینکه در دهه ‪ 90‬از قدرت کنار کش��ید‬ ‫‪52‬‬ ‫اما دید او چشم انداز سال های اینده چین شد‪ .‬اولویت اصلی‬ ‫دنگ این بود که با حفط ثبات داخلی و بی ن المللی با اجرای‬ ‫دستور سیاست خارجی بلندپروازانه از طریق باز کردن درهای‬ ‫سیاست خارجی و از طریق سرمایه گذاری خارجی و صادراتی‬ ‫به این ثبات دست یابد‪ .‬در حالی که رویکرد حکومت امریکا در‬ ‫دهه نود‪ ،‬دفاع از ثبات در نظم جهانی موجود به رهبری امریکا‬ ‫در تجارت ازاد و اعتبار به رشد داخلی بود؛ دو دیدگاهی که شبیه‬ ‫هم هستند و تنها اندکی تعارض هایی در ان دیده م ی شود‪ .‬در‬ ‫واقع باید اذعان داشت که این دو مکمل هم بودند‪.‬‬ ‫البته‪ ،‬در این دوره واشنگتن و پکن به شدت با هم رقابت‬ ‫م ی کردند‪ .‬اما در اغاز شروع این مس��ابقه تفاوت هایی دیده‬ ‫م ی شد و همین امر اصطکاکی ناچیز ایجاد م ی کرد‪ .‬افزون بر‬ ‫این در درازمدت‪ ،‬دو قدرت جهانی به طور معمول پایان هایی‬ ‫متفاوت را دنب��ال م ی کردند که بر دو معن��ی متفاوت تکیه‬ ‫داده شده بود‪ .‬در اسیا‪ ،‬ایاالت متحده روی قدرت نظام ی خود‬ ‫متمرکز شده بود و هرگونه طرح اقتصاد منطقه ای که هنوز اجرا‬ ‫نش��ده بود‪ ،‬حتی زمانی که متحدی همچون ژاپن پیشنهاد‬ ‫راه اندازی ی��ک صندوق پول��ی را ب رای رفع بحران در اس��یا‬ ‫پیشنهاد کرد توسط واشنگتن رد ش��د‪ .‬چین در مقابل قصد‬ ‫داشت به همسایگان خود اطمینان دهد که به دنبال رشد ارام‬ ‫است و از ادغام چندجانبه همکاری های اقتصادی منطقه ای‬ ‫حمایت م ی کند‪ .‬خارج از اس��یا نیز چین و ایاالت متحده دو‬ ‫هدف متفاوت را دنبال م ی کردن��د‪« :‬امریکا به دنبال این بود‬ ‫که اولویت ارتباط خارجی خود را به کش��ورهای پیشرفته به‬ ‫لحاظ دموکراسی و کشورهای نفت خیز خاورمیانه بدهد‪ ،‬در‬ ‫مقابل‪ ،‬چین روی دیپلماسی انرژی متمرکز شده بود و به دنبال‬ ‫فرصت ه��ای س��رمایه گذاری در افریقا و امری��کای جنوبی‬ ‫م ی گشت که توسط ایاالت متحده به عقب رانده شده بودند‪».‬‬ ‫مکان های تجاری‬ ‫با بحران مالی س��ال ‪ ،2008‬عص��ر «چمیرکن» پایان‬ ‫یافت‪ .‬همین اس��ی ب پذیری متقابل دو طرفه بود که ما را به‬ ‫بحران مالی سال ‪ 2008‬رساند‪ .‬در واقع پکن و واشنگتن متعهد‬ ‫به توازن در روابط اقتصادی شدند‪ .‬هر دوی انها خط مش ی های‬ ‫سیاست خارجی و داخلی خود را ب رای انطباق با اقتصادشکننده‬ ‫دنیا تنظیم کردند‪ .‬انها شروع کردند به رصد همدیگر و بیشتر‬ ‫به رقابت دل بس��تند تا اینکه مکمل هم باش��ند‪ .‬در عرصه‬ ‫اقتصادی‪ ،‬چین در حال دور ش��دن از تکی��ه گاه خود یعنی‬ ‫صادرات بود و تالش خود را مصروف توسعه اقتصاد و مصرف‬ ‫داخلی کرد‪ .‬در همین ح��ال‪ ،‬ایاالت متحده به تقویت بخش‬ ‫تولید پرداخت و همچنین انها از طریق کاهش کمی به ترویج‬ ‫دالر ارزان همت گماشتند و یارانه بخش خودرو را افزایش دادند‬ ‫و به تشویق بخش صادرات پرداختند و اغازگر ارتباطات تجاری‬ ‫تازه ای با کش��ورهای ثروتمند ش��دند‪ .‬از جمله این کشورها‬ ‫م ی توان به ژاپن و کشورهای اتحادیه اروپا اشاره کرد‪ .‬چین ی ها‬ ‫ارزش زنجیره ای خود را باال بردن��د و امریکای ی ها تالش کرد‬ ‫صنعت خود را دوباره احیا کنند و این مورد باعث خواهد ش��د‬ ‫که دو کش��ور رقابت تنگاتنگی با هم داشته باشند‪ ،‬چنانچه‬ ‫ممکن است هر حرکتی انها را به شیوه های سنتی مصرف و‬ ‫تولید رهنمون کند‪ .‬ب رای مثال‪ ،‬چین دیگر نم ی خ واهد قطعات‬ ‫ارزان قیمت «ایفون» را در داخل تولید کند تا از این رهگذر به‬ ‫تماشای کسب سود بیشتر توسط رقیبش بنشیند‪ .‬در مقابل‪،‬‬ ‫چین در حال تشویق ش��رکت داخلی خود به نام «هواوی»‬ ‫است که اساسا این ش��رکت در گوانگجوست که در فروش‬ ‫گوش ی های هوشمند همچون ایفون بسیار موفق بوده و سود‬ ‫بیشتری نصیب چین ی ها کرده است‪ .‬یکی از استراتژیس ت های‬ ‫پنتاگون م ی گوید به جای اینکه با هم «شط رنج» بازی کنیم‬ ‫در حال «دوز» بازی کردن هستیم‪.‬‬ ‫در هر حال‪ ،‬در روابط نسبی انها با س��ایر دنیا‪ ،‬به طور‬ ‫چشمگیری در حال همگرایی هستند‪ .‬تنها در برخی موارد‬ ‫به مبادله نقش سنتی خود م ی پردازند‪ .‬چین در تالش است‬ ‫تا نقش خ��ود را در دنیا تاثیرگذارتر کند‪ .‬نخبگان سیاس��ت‬ ‫خارجی چین به طور عمده ای درگیر بازنگری در راهبردهای‬ ‫خود هستند‪ .‬بخشی از انها مش��غول زیر سوال بردن ان گاو‬ ‫مقدسی هس��تند که رویکردی بر س��ود کم در دوران دنگ‬ ‫داش��ت‪ .‬انها تالش م ی کنند تا از دیدگاه های سنتی گریزی‬ ‫تعبیه کنند و بر این اس��اس در امور داخلی دیگر کش��ورها‬ ‫دخالت کنند‪ .‬چین در حقیقت در سال ‪ 2011‬در سقوط قذافی‬ ‫در لیبی شاهد روندی بود که کامال شگفت زده شده بود‪ .‬بر ان‬ ‫مبنا چین مشاهده کرد که کشورهای پیشرفته در پی مداخله‬ ‫بی ن المللی در راستای سود خود هس��تند‪ .‬این فشار از زمانی‬ ‫اغاز شد که شرکت های چینی خواس��تار ان شدند که پکن‬ ‫دکترین سیاست انفعالی را در سیاست خارجی در پیش بگیرد‬ ‫و از یک کادر کوچک جهانگرا به حفظ منافع چین در بسیاری‬ ‫از نقط مهم دنیا بیندیش��د‪ .‬چین باید بالدرن��گ در عرصه‬ ‫بی ن المللی نقش فعالی به خود گیرد و در این راستا بسیاری از‬ ‫سیاستمداران قدرتمند و مقامات نظامی این کشور م ی گویند‬ ‫که باید قاطعانه تر در حفاظت از منافع خود در خارج از کشور‬ ‫عمل کنیم‪ .‬حتی اگر این اس��تدالل غالب چین ی ها باش��د‪،‬‬ ‫انها نم ی توانند به این زودی همچ��ون ایاالت متحده ادعای‬ ‫مداخالت بشر دوستانه داشته باش��ند‪ ،‬اما تصمیم گیرندگان‬ ‫سیاست خارجی چین ی ها کمتر در مورد مداخالت چین در امور‬ ‫داخلی سایر کشورها سختگیری خواهند کرد‪ .‬چنانچه «یان‬ ‫ژئوتانگ» رئیس موسسه روابط بی ن المللی مدرن در دانشگاه‬ ‫«تی سین گوا» که فردی ذی نفوذ است این موضوع را اینگونه‬ ‫تفس��یر م ی کند‪« :‬زمانی که چین همچ��ون ایاالت متحده‬ ‫قدرتمند اس��ت ما هم همان رویکردی را خواهیم داشت که‬ ‫ایاالت متحده در خصوص سلطه گری دارد و هنگامی که بحث‬ ‫سیاست منطقه ای م ی شود‪ ،‬افراد ذی نفوذی تردید دارند که ایا‬ ‫چین باید به منافع اقتصادی خود بیندیشد یا منافع سیاسی‪.‬‬ ‫درباره این تغییر رویکرد م ی توان دو مثال ذکر کرد‪ .‬به عنوان‬ ‫نمونه چین در سال ‪ 2010‬تصمیم گرفت که مانع از صادرات‬ ‫مواد کانی نادرش به ژاپن شود و این موضوع تا دو سال ادامه‬ ‫داشت‪ .‬دیگر اینکه به رغم مشکالت چین با فیلیپین درباره‬ ‫مالکیت جزایری که در دریای چین وجود دارد‪ ،‬تصمیم گرفتند‬ ‫از این کش��ور میوه وارد کنند‪ .‬این حرکت ها گاهی در واقع از‬ ‫سوی ناسیونالیس��ت های تندوری چینی در خصوص ژاپن‬ ‫پیاده م ی شود و حتی برخی گامی فراتر برم ی دارند و خواهان‬ ‫انتقال شرکت ها به ویتنام م ی شوند‪».‬‬ ‫در ی��ک تغیی��ر چش��مگیرتر در مباح��ث اکادمیک‬ ‫در خصوص بازنگری در همپایی با متحدین بحث و تبادل نظر‬ ‫ش��د‪ .‬یان و س��ایر بازیگرانی از این دست اش��کارا پیشنهاد‬ ‫کردند که چین اتحاد خود را با دوجین از کشورها پیاده کند‪.‬‬ ‫کشورهایی همچون اس��یای مرکزی‪ ،‬کره شمالی‪ ،‬میانمار‪،‬‬ ‫پاکستان‪ ،‬س��ریالنکا و روس��یه‪ .‬حتی انها توصیه کردند که‬ ‫کشورهای کوچکتر را با پیش��نهاد حمایت با چتر هسته ای‬ ‫چین دلگرمتر کنند‪« .‬رابرت زولیک»‪ ،‬معاون وزیر امور خارجه‬ ‫ایاالت متحده در سال ‪ 2006‬اعالم کرده بود که چین به زودی‬ ‫به جمع «ذی نفعان مسئول» در نظم جهانی خواهد پیوست‪.‬‬ ‫در این باب‪ ،‬چین با تمام قدرت به اب راز وجود بی ن المللی همت‬ ‫گماش��ت‪ ،‬در حالی که در این عصر رس��انه های اینترنتی و‬ ‫اجتماعی فضای زنده عمومی ایجاد کرده اند‪.‬‬ ‫در گذشته‪ ،‬سیاستمداران غربی‪ ،‬اغلب چین را به اب راز‬ ‫خشم ناسیونالیس��تی متهم و بر ان اس��اس انها را محدود‬ ‫م ی کردند‪ .‬امروزه ام��ا‪ ،‬صدای کوس چین ی ه��ا خالص تر از‬ ‫تولیدات انهاست‪ .‬در طول جنگ س��رد‪ ،‬تحلیلگران غربی‬ ‫م ی گفتند که حزب کمونیست بد است و جامعه مدنی خوب‪.‬‬ ‫امروز اما‪ ،‬حزب کمونیست تمایل به خویشتنداری در خارج از‬ ‫مرزهایش دارد‪ ،‬در حالی که جامعه مدنی به سختگیری‪ .‬در‬ ‫حالی که چین در فکر گسترش تعهدات و نفود بی ن المللی‬ ‫خود اس��ت‪ ،‬ایاالت متحده اولویت اصل��ی بی ن المللی را در‬ ‫راستای جنگ فرسایشی ش��هروندان درباره خط رات ناشی از‬ ‫دو بار دور زدن‬ ‫مثلث شماره ‪ 187‬‬ ‫در سه دهه اخیر چین اقتصاد خود را به سمت ازادسازی‬ ‫سوق داد و در این اثنا طبقه متوسط رش��د کرد و میلیون ها‬ ‫نفر در این طبق��ه جای گرفتند‪ .‬از ش��واهد این ماجرا همین‬ ‫بس که هم این��ک نزدیک به ‪ 500‬میلیون نف��ر در چین به‬ ‫اینترنت دسترس��ی دارند و یک فض��ای عموم ی عالی خلق‬ ‫شده است‪ .‬چین همچنین به موسسات معتبر بی ن المللی‬ ‫همچون سازمان تجارت جهانی پیوسته و همچنین در گروه‬ ‫‪ 20‬نیز عضو است و از طرف روسای جمهوری ایاالت متحده‬ ‫نیز به احترام نگریسته شده‪ .‬خیل ی ها در واشنگتن امیدوارند‬ ‫که همکاری های چین در عرصه جهانی به رهبری غرب ی ها‬ ‫افزایش یابد‪ .‬اما در بیشتر موارد انها ناامید به خانه اول خود‬ ‫بازم ی گردند‪ .‬در واقع چین در عرصه بی ن الملل به جای اینکه‬ ‫در جهت نهادهای بی ن المللی س��وق پیدا کند‪ ،‬دیپلماس��ی‬ ‫چندجانبه را جایگزین نظم جهانی کرده اس��ت‪ .‬در گروه ‪20‬‬ ‫چین در کنار دیگر کش��ورهای بس��تانکار نظیر المانی قرار‬ ‫گرفت که در س��ال ‪ 2010‬به جای اینکه پشت ایاالت متحده‬ ‫بین الملل‬ ‫بدهی ملی اختصاص داده است‪.‬‬ ‫اوباما به دنبال مدل رهبری کم هزینه تری بوده اس��ت؛‬ ‫ش��اید مدلی از «دنگ امریکایی» با این تفاوت که دنگ در‬ ‫حال مخفی کردن ثروت رو به رشد چین بود‪ ،‬در حالی که اوباما‬ ‫سعی م ی کند تا کمبودهای روزافزون را مخفی کند‪ .‬در عمل‪،‬‬ ‫این رویکرد به تنبیه دشمنانی همچون کره شمالی منجر شده‬ ‫است که رو به تحریم انها اورده است‪ .‬همچنین ایاالت متحده‬ ‫تروریس ت ها را با هواپیماهای بدون سرنشین مورد هدف قرار‬ ‫م ی دهد و با هدایت از پش��ت صحنه با رویکردی عملگرایانه‬ ‫روی به ارتباط با دولت های قدرتمندی همچون روسیه اورده‬ ‫است‪ .‬از دید چین ی ها‪ ،‬شوم ترین نشانه بازتاب دادن دیپلماسی‬ ‫و راهبردهای تجاری چندجانبه پکن در محور اسیاس��ت‪ .‬به‬ ‫راستی همانگونه که استراتژیست پنتاگون گفت چین با ما‬ ‫ش��ط رنج بازی نم ی کند‪ ،‬بلکه در حال بازی کردن دوز است؛‬ ‫بازی باستانی و اصیل چینی‪.‬‬ ‫در این ارتباط چین و ایاالت متحده سعی کردند که نفوذ‬ ‫خود را در کش��ورهایی که با هم در ان رقابت دارند گسترش‬ ‫دهند‪ .‬این دیدگاه بر این باور استوار است که در عرصه قوانین‬ ‫بی ن المللی باید برخی عناصر را نیز به عنوان اس��تثنا در نظر‬ ‫گرفت و منطقه اسیا نیز به عنوان استثنا در نظر گرفته شده‬ ‫است‪ .‬هر دو کشور البته در این چارچوب خود با سخت ی هایی‬ ‫نیز مواجه هستند که ممکن اس��ت معامله را بد تمام کند‪.‬‬ ‫امریکای ی ها بابت از دس��ت مش��اغل خود ش��کایت دارند و‬ ‫چین ی ها بابت از دس��ت دادن پ س انداز خود که به سختی به‬ ‫ان دست یافته اند‪ .‬واشنگتن شکایت م ی کند که چین قوانین‬ ‫بازی را رعایت نم ی کند و چین گله مند است که امریکای ی ها و‬ ‫غ رب ی ها این قوانین را خود ساخته اند تا دیگر کشورها را به زیر‬ ‫بکشند‪ .‬این تنش ها کم کم به سمت تهدید سوق پی دا م ی کند‬ ‫و انها فرصت ها را بیشتر و بیشتر به چشم تهدید م ی بینند‪.‬‬ ‫قرار بگیرد همدس��ت پکن شد و با بس��ته تحرک اقتصادی‬ ‫ایاالت متحده مخالفت کرد‪ .‬چی��ن همچنین ایاالت متحده‬ ‫را در نشس��ت دوحه که در خصوص تج��ارت جهانی برگزار‬ ‫شده بود ناامید کرد‪ ،‬در حالی که امریکا اعتقاد داشت تجارت‬ ‫جهانی به مخاطره افتاده است‪ .‬در سازمان ملل نیز چین در‬ ‫ب رابر گسترش هنجارهای لیب رالی مانع ایجاد م ی کند‪ .‬با این‬ ‫حال فارغ از اینکه مقامات چینی چه در سر م ی پرورانند غرب‬ ‫هنوز اماده نیست موجودیت امال و ارزوهای پکن را تحقق‬ ‫ببخشد‪ .‬در پاسخ به س��رخوردگی غرب‪ ،‬دانش اموخته های‬ ‫چینی اف��رادی همچون «ش��ی یین هونگ» افس��انه ای‬ ‫م ی گویند که غرب نباید زیاد به این موضوع دلخوش باشد که‬ ‫چین با هنجارهای لیب رالی مورد نظر غرب کنار بیاید و به جای‬ ‫ان سعی کند که با چین نیز منطبق باشد‪ .‬موضوع انطباقی‬ ‫که چین ی ها مطرح کرده اند ممکن است نظام توزیع را مجددا‬ ‫دس��تخوش تغیی راتی کند‪« .‬ش��ی» در این ارتباط م ی گوید‬ ‫که دنیا باید چین را به عنوان یک قدرت جهانی به رس��میت‬ ‫بشناسد‪ .‬ایاالت متحده ممکن اس��ت چین را در شرق تایوان‬ ‫به عنوان قدرت نظامی دیگر بپذیرد‪ .‬اما سیستم ایاالت متحده‬ ‫در اقیانوس ارام ممکن است به سمتی سوق پیدا کند که به‬ ‫ی کمتر منجر شود و چین کمترین دغدغه در این‬ ‫حضور نظام ‬ ‫حوزه باشد‪ .‬در چند سال اخیر برخی کشورهای مرفه به رهبری‬ ‫ایاالت متحده و با همراهی استرالیا‪ ،‬مالزی‪ ،‬کانادا و سنگاپور‬ ‫تصمیم داشتند که خطی تجاری را ایجاد کنند که به «ترانس‬ ‫پاسیفیک» معروف ش��ده بود‪ .‬چین اما با قطعیت به وتوی‬ ‫این طرح رای داد‪ .‬در ترانس پاس��یفیک قرار بود موضوعاتی‬ ‫همچون حقوق کار‪ ،‬شیوه های زیس ت محیطی و حفاظت از‬ ‫حقوق مالکیت مدنظر قرار بگیرد‪ .‬با این حال اگر ژاپن به این‬ ‫گروه بپیوندد با قطعیت م ی توان گفت که ‪ 40‬درصد به درامد‬ ‫ناخالص این گروه اضافه م ی شود‪ .‬ایاالت متحده اما این اواخر‬ ‫به فکر فعال کردن خط تجاری اتالنتیک نیز افتاده اس��ت‪.‬‬ ‫پیمان تجاری بین اتحادیه اروپ��ا و ایاالت متحده اعتباری دو‬ ‫چندان ب��ه تجارت جهانی خواهد بخش��ید ک��ه نتیجه این‬ ‫مذاکرات م ی تواند تاثیری مستقیم بر تجارت بر چین بگذارد‪.‬‬ ‫این پیمان های ج��دی اما چین را از عرص��ه تجارت جهانی‬ ‫کنار نخواهد گذاشت‪ .‬این در حالی اس��ت که ب ر اساس این‬ ‫باور غ رب ی ها در حال تنظیم امنیت اقتصادی موازی هستند‪.‬‬ ‫ایاالت متحده تالش دارد تا در چرخشی اشکار ارتباط خود را‬ ‫با اسیای ی ها قوی نگه دارد تا برتری خود را در اقیانوس ارام از‬ ‫دست ندهد‪ .‬همچنین زمانی که کار به مداخالت بی ن المللی‬ ‫انجامید اصطالحا «خری��د انجمن» خود را افزای��ش داد‪ .‬از‬ ‫جمله ویژگ ی های این اصطالح م ی ت��وان به همکاری های‬ ‫سازمان های منطقه ای‪ ،‬مثل اتحادیه عرب و اتحادیه افریقا‬ ‫اش��اره کرد‪ .‬در همی ن جا چین همکاری با غ رب ی ها را رد کرده‬ ‫است‪ .‬او به سازمان خودساخته ای همچون شانگهای اهمیت‬ ‫بیشتری م ی دهد که در واقع هدف از تاسیس ان کاهش نفوذ‬ ‫ایاالت متحده و غرب در منطقه اسیاست‪ .‬همچنین انها روی‬ ‫سازمان های تازه تاسیسی همچون بریکس (برزیل‪ ،‬روسیه‪،‬‬ ‫هند و افریقای جنوبی) حس��اب باز کرده اند ت��ا از این طریق‬ ‫دارای ی های خود را به رخ بانک جهانی بکشند‪.‬‬ ‫در بین اختالفات چین و ایاالت متحده در خصوص نوع‬ ‫رهبری م ی توان به گروه ‪ ،20‬بانک جهانی‪ ،‬شورای امنیت و‬ ‫سازمان صندوق بی ن المللی پول اشاره کرد‪ .‬این در شرایطی‬ ‫است که این اختالفات در بین اعضای این سازمان ها نیز دیده‬ ‫م ی شود‪ .‬انها به جای اینکه هنجارهای غ ربی را عمومی کنند‬ ‫بیشتر در خدمت منافع انها ب رای تحت فشار قراردادن دیگران‬ ‫هستند‪ .‬به عنوان مثال در س��ال ‪ 2008‬بحران مالی جهان با‬ ‫ناسازگاری هسته ای کره شمالی مواجه ش��د‪ .‬اما بیشتر این‬ ‫سازمان ها در پی این موضوع برامدند که جهانی بدون چین‬ ‫را متصور ش��وند و نگاه خود را به پیمان تج��اری اتالنتیک‬ ‫دوخته بودند تا بتوانند بر س��ازمان تجارت جهانی تاثیر خود‬ ‫را حفظ کنند‪ .‬یک اقتصاددان بلژیکی به نام «اندره س��اپیر»‬ ‫م ی گوید‪« :‬این سازمان هم مثل سایر سازمان ها به ژنو منتقل‬ ‫م ی شود و در کنار دریچه ان مقامات سخن های خوب خواهند‬ ‫گفت‪ .‬در میان سازمان هایی که هم اکنون چنین کاری دارند‬ ‫م ی توان به سازمان بی ن المللی کار اشاره کرد‪ .‬این سازمان ها‬ ‫در طول یک سال هم حتی یک تصمیم مهم هم نم ی گی رند‪.‬‬ ‫در درون این س��ازمان ها شبکه هایی جعلی شکل م ی گی رند‬ ‫که مش��ابه اصل ان هس��تند‪ .‬من به واژه «مشابه س��ازی»‬ ‫م ی اندیشم‪ .‬این در واقع یاداور جنگ دوقطبی مشابه جنگ‬ ‫سرد شده است‪ .‬اما امتیازهای موجود در این عصر که در پویایی‬ ‫ان ختم م ی ش��ود تفاوتی اساس��ی با پنج دهه پس از جنگ‬ ‫جهانی دوم دارد‪ .‬این تفاوت ها در س��ه چیز خالصه م ی شود‪:‬‬ ‫«نخست اینکه محتوای جنگ سرد به طور طبیعی به مسایل‬ ‫ژئوپلتیکی باز م ی گشت نه به جغ رافیای اقتصادی‪ .‬دوم اینکه‬ ‫سیاستگذاران دو طرف همچنان به هم احتیاج دارند‪ .‬امریکا به‬ ‫خرید اوراق خزانه داری اش توسط چین نیازمند است و پکن نیز‬ ‫نیازمند سرمایه گذاری ایاالت متحده است‪ .‬اما ایاالت متحده از‬ ‫فضای س��ایبری و جاسوس��ی چین از این طریق م ی ترسد‪.‬‬ ‫چین هم به دنبال جایی ب رای ذخی��ره کردن ذخایر ارزی خود‬ ‫است که ایاالت متحده انتخاب نخست اوست‪ .‬سوم اینکه در‬ ‫جریان جنگ سرد کشورهای غی ر متعهد ناچار به انتخاب بین‬ ‫دو طرف بودند‪ .‬اما این جنگ به دنبال انحصار نیست و فضا‬ ‫انعطاف پذیرتر از دوران جنگ سرد است‪ .‬کشورها م ی توانند‬ ‫طوری ب رنامه های خود را تنظیم کنند که هم با چین همکاری‬ ‫کنند هم با ایاالت متحده‪».‬‬ ‫در نهایت باید گف��ت‪« :‬چین و ایاالت متحده بیش��تر‬ ‫بر س��ر موقعیت خود م ی جنگند نه ایدئولوژی‪ .‬چین بسیار‬ ‫ضعی ف تر از ان اس��ت که بتواند یک جایگزی��ن ب رای نظم‬ ‫جهانی باشد‪ ،‬اما ممکن است به نفع خود تنظیم کند‪ .‬چین‬ ‫و ایاالت متحده هر دو از واژه های یکسانی استفاده م ی کنند‪:‬‬ ‫«نظم»‪« ،‬مشروعیت»‪« ،‬رشد» و «مسئولیت»‪ .‬اما همچنان‬ ‫که گفته شد انها ممکن است با یک زبان مشترک از هم جدا‬ ‫شوند‪g ».‬‬ ‫منبع‪ :‬فارن افرز‬ ‫روابط چین و امریکا در دوران ریاست جمهوری کلینتون ‪ ،‬بوش و اوباما نشان می دهد که دو کشور بر سر موقعیت می جنگند نه ایدئولوژی‬ ‫‪53‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫موجبداخالقی هاتمامنشده‬ ‫ریشه های یک بی اخالقی‬ ‫جامع ه شناسیمخاطبانمجازیدر‬ ‫گفت وگو با عماد افروغ‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫از مرفهان بی درد‬ ‫تا لشکر بیکاران‬ ‫کدام طبقه اجتماعی در صفحه فی س بوک مسی بداخالقی کردند؟‬ ‫‪54‬‬ ‫درونیکردناخالق‬ ‫بی پرواییدسته جمعی‬ ‫گفت وگوبادکترهادیمعتمدی‬ ‫‪1‬‬ ‫بس�یاری از کس�انی ک�ه دغدغه ه�ای اجتماع�ی دارند منش�ا ء ای�ن قبیل‬ ‫بی اخالقی ها که در کامنت گذاری غیر اخالقی متجلی ش�ده بود را نشان دهنده‬ ‫نوعی نابخردی و خالی شدن هیجان کاذب و عدم کنترل بر رفتار می دانند‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫خود کردند که اکثرا هم حاوی مطال��ب توهی ن امیز و زننده‬ ‫بود‪ .‬خانواده زایتسف هم از این توهی ن ها ب ی نصیب نمانده‬ ‫بودند و حجم باالی کامنت ها به جایی رسید که این بازیکن‬ ‫گفت‪« :‬متاس��فم که بزرگترین تفریح ای رانی��ان توهین به‬ ‫دیگران است!»‬ ‫در ای��ن میان ام��ا حض��ور در ش��بکه های اجتماعی‬ ‫ب رای نش��ان دادن اعتراض ب��ه عادتی همیش��گی تبدیل‬ ‫ش��د و از حالت ایجابی خود به جایی رس��ید ک��ه در زمان‬ ‫مذاکرات ژنو که فابیوس‪ ،‬وزیر امورخارجه فرانسه با سخنان‬ ‫و موضع گیری ه��ای خ��ود در مذاکرات باعث به بن بس��ت‬ ‫رسیدن مذاکرات در دومین دور مذاکرات ژنو شد‪ ،‬مورد حمله‬ ‫کارب ران ای رانی قرار گرفت و او را به شدت از انچه مانع رسیدن‬ ‫به توافق هسته ای دانس��ته بودند مورد نکوهش قرار دادند‪.‬‬ ‫یکی از این کارب ران به تاریخ خصومت های ای ران و فرانسه‬ ‫و فروش تسلیحات ش��یمیایی و موشک های فرانسوی به‬ ‫حکومت صدام حس��ین در زمان جنگ ای ران و ع راق اشاره‬ ‫کرده و نوشته بود‪«:‬اقای فابیوس! این دومین باری است که‬ ‫کشور شما به دش��منان ای ران هدیه می دهد‪ .‬امروز ما شاهد‬ ‫بودیم که شما به اسرائیل و دوستانش کمک می کنید‪ .‬واقعا‬ ‫از شما ممنونیم!»‬ ‫کاربر دیگری از اقای فابیوس م��ی خواهد نگاهی به‬ ‫صفحه فیس بوک محمد جواد ظریف کند و تعداد الیک ها‬ ‫را در ان ببیند؛ «ام��روز ‪ ۵۷۳‬هزار نفر صفح��ه وزیر ای ران را‬ ‫الیک کرده اند که این رقم ب رای وزیر خارجه فرانسه به کمتر‬ ‫از ‪ ۶۰۰۰‬می رسد‪».‬‬ ‫کارب��ران ای رانی ک��ه اینگونه ب��ه میهمانی صفحات‬ ‫فی س ب��وک دیگ��ران م ی روند چه کس��انی هس��تند و چه‬ ‫رویکردهایی را اتخاذ م ی کنند؟ مهمترین مساله ای که این‬ ‫روزها در میان علمای جامع ه شناسی مطرح است نظریه انبوه ‬ ‫خلق « گوستاو لوبن» اس��ت‪ .‬منظور از انبوه خلق عده ای از‬ ‫افراد هستند که در عمل مش��خصی یا بروز حادثه ای گرد‬ ‫هم م ی ایند و دارای ویژگ ی هایی چون وجود احساس��ات و‬ ‫هیجانات انی‪ ،‬نداش��تن تشکل و انس��جام‪ ،‬به وجوداورنده‬ ‫ارتباط موق��ت و ناپایدار می��ان افراد‪ ،‬از دس��ت دادن حس‬ ‫تشخیص و پیوس��تن به گروه و در نهایت عدم وجود هدف‬ ‫قبلی و اندیشیده است‪ .‬به عنوان مثال در یک فضای هیجانی‬ ‫ممکن است فردی سنگی را پرتاب کند و باتوجه به این فضا‬ ‫دیگران نیز به تبع وی این عمل را تک��رار کنند؛رفتاری که‬ ‫متاس��فانه نه در فضای مجازی بلکه در محی ط های علمی‬ ‫ نیز به خوبی دیده م ی شود‪.‬‬ ‫مس��اله ای که در میان عام��ه م��ردم در اصطالح به‬ ‫« ج و گیر شدن» معروف است اما باتوجه به نکوهش چنین‬ ‫عملی هنوز بس��یاری دچار چنین اختالل رفتاری هستند‪.‬‬ ‫واقعیت این اس��ت که باید به جوانان ای رانی این مس��اله را‬ ‫اموخت که روی رفتار خود کنترل داش��ته باشند و هیجانات‬ ‫خود را به هر شکل و شمایلی بروز ندهند‪ .‬البته این موضوع‬ ‫در شرایطی ممکن است که فضای عقالنی و بستر ان فراهم‬ ‫شود‪ .‬گرچه این رفتارها از س��وی عامه مردم ای ران نکوهش‬ ‫م ی شود و همه گیر نیست‪ ،‬اما نمایش ان باتوجه به مساله ای‬ ‫که در زمینه فحاشی به مسی صورت گرفت‪ ،‬بازتابی بسیار‬ ‫منفی دارد و دامن همه جامعه ای ران را م ی گیرد‪.‬‬ ‫در این میان این سخن سعید حجاریان در گفت وگویی‬ ‫که کسانی که این عمل را مرتکب شده اند از گروه بیکاران‬ ‫و لمپی ن ها هستند‪،‬قرائتی بود که کسانی مثل عماد افروغ‬ ‫ان را مختص هم��ه مردم نم ی دانند تا جای��ی که م ی گوید‪:‬‬ ‫«هرچند در این س��ال ها متاس��فانه چه��ره اخالقی خوبی‬ ‫نداش��تیم‪ ،‬اما هیچ گاه معتقد نبودم که ای��ن ب ی اخالق ی ها‬ ‫از س��وی مردم اس��ت بلکه همواره گفته ام که این صاحبان‬ ‫قدرت هستند که متاسفانه دچار انواع و اقسام بی اخالق ی ها‬ ‫هستند و این ب ی اخالق ی ها بعضا به مردم نشت کرده است‪.‬‬ ‫اما این قضیه که اصال ربطی به دولت و چهره های سیاسی‬ ‫ندارد‪ ،‬مایه تاسف است و من نم ی خواهم به این نتیجه برسم‬ ‫که فرهنگ مردم ما به این سمت رفته است‪ ،‬اما کسانی که‬ ‫دردمند هستند و متوجه این مساله که ابروی ما دارد م ی رود‬ ‫وارد عمل شوند و با نظ رات خود این کامنت ها را خنثی کنند‬ ‫و اگر فرض بر این باش��د که عده ای برنامه ریزی ش��ده این‬ ‫کامنت ها را ثبت کرده اند‪ ،‬این افراد دلسوز متقابال ب رنامه ریزی‬ ‫شده پیام های مثبت بگذارند‪».‬‬ ‫از س��وی دیگر حتی نش��ریاتی هم که مخاطبانشان‬ ‫را از بین طبقه متوس��ط جامعه و با دغدغه های روشنفکری‬ ‫انتخاب م ی کنند چنی��ن حرکاتی را زیر س��وال برده اند‪ .‬اما‬ ‫پرسش اصلی اینجاست که چه کسانی مبادرت به این کار‬ ‫کردند و چه عواملی در این مساله دخالت دارد‪ .‬البته گروهی‬ ‫معتقدند که ریشه این بداخالق ی ها در ذات ورزش مدرن وجود‬ ‫دارد و چیز عجیبی رخ نداده است ‪،‬چه انکه در استادیوم های‬ ‫ورزشی ای ران هر روز شاهد چنین رفتارهایی هستیم و اتفاقا در‬ ‫انجا کسی سخن از فرهنگ غنی ای رانی نم ی کند‪ .‬این افراد‬ ‫البته قائل به این مس��اله که طبقه اجتماعی خاصی پشت‬ ‫این ماجرا هستند را نفی م ی کنند و معتقدند که بیش از انکه‬ ‫باید به دنبال ردپای طبقه اجتماعی باشیم باید چگونگی این‬ ‫رفتارها را در سیاه و سپید دیدن جامعه جس ت وجو کنیم‪ .‬در‬ ‫اینجاست که معلمان اخالق‪ ،‬ناقص بودن تعالیم اخالقی را‬ ‫دالیل بروز بی اخالقی اجتماعی م ی دانند‪.‬‬ ‫به ه ر حال به نظر م ی رس��د که ماجرای لیونل مس��ی‬ ‫به خیل ی ها در ای ران برخورده است گرچه بسیاری از اعضای‬ ‫ش��بکه اجتماعی در این ماجرا در حس��ن و قبح این مساله‬ ‫به نوعی وارد ش��دند و نظ رات س��لبی و ایجابی خود را بیان‬ ‫ داشتند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫ماجرا بیشتر به یک شوخی م ی ماند؛جایی که بع د از ظهر‬ ‫جمعه صداوسیما به دالیل تفاوت فرهنگی نتوانست برنامه‬ ‫ویژه قرعه کشی جام جهانی فوتبال را به صورت کامل پخش‬ ‫کند‪ .‬این اما دلیل اصلی نبود‪،‬جایی که همگروهی تیم ملی‬ ‫فوتبال ای ران با ارژانتین رخدادی را رقم زد که به باور بسیاری‬ ‫فضای فرهنگ عمومی را دچار شوک و حیرت کرد‪ .‬حمله به‬ ‫صفحه رسمی لیونل مسی در شبکه اجتماعی فی س بوک‬ ‫و نوشتن کامنت های به شدت توهی ن امیز تا سقف ‪ 60‬هزار‬ ‫نفر بیش از یک بمب فی س بوکی‪ ،‬اتفاقی عجیب و دردناک‬ ‫ب رای فرهنگ ای رانی تلقی شد‪ .‬بسیاری این مساله را باتوجه‬ ‫به اینکه این بازیکن سرشناس که اتفاقا بسیاری از ای رانیان او‬ ‫را به دلیل حضور در باشگاه بارسلونا دوست دارند‪،‬بدون اینکه‬ ‫وی معترض فوتبال و مردم ای ران باشد‪ ،‬از سوی اهالی فرهنگ‬ ‫و کسانی که دغدغه های اسی ب های اجتماعی دارند نشانه‬ ‫بدی از شرایط اجتماعی کنونی در جامعه تلقی شد‪.‬‬ ‫سر منشاء چنین اقداماتی توسط برخی از ای رانیان که‬ ‫تع دادشان نیز کم نبوده از هر کجا اغاز شده باشد‪ ،‬این موضوع‬ ‫را به عنوان یک فاجعه اخالقی در جامعه مورد توجه قرار داد‪.‬‬ ‫بسیاری از کسانی که دغدغه های اجتماعی دارند منشا ء این‬ ‫قبیل ب ی اخالق ی ها که در کامنت گذاری غی ر اخالقی متجلی‬ ‫شده بود را نشان دهنده نوعی نابخردی و خالی شدن هیجان‬ ‫کاذب و عدم کنترل بر رفتار م ی دانن��د که همه این عوامل‬ ‫نشان دهنده یک رفتار غیرطبیعی بود‪.‬‬ ‫این رفتار بیش از این نیز توسط کارب ران ورزشی با سابقه‬ ‫بوده اس��ت؛جایی که موج کارب ران ای رانی هرگاه باید در یک‬ ‫رای گیری اینترنتی ش��رکت م ی کردند با به اصطالح پرتاب‬ ‫بمب نظرس��نجی روند طبیعی نظرس��نجی را ب��ا اختالل‬ ‫مواجه م ی کردند‪ .‬نمونه های ب ی ش��ماری در این مورد وجود‬ ‫دارد‪ .‬شاید نخستین بار این اقدام در انتخاب حسین رضازاده‬ ‫به عنوان قوی ترین وزنه بردار جهان صورت گرفت‪ .‬گروهی از‬ ‫کارب ران ای رانی با اطالع رس��انی و تشکیل کارگروهی هجوم‬ ‫زیادی به سایت فدراس��یون جهانی انجام دادند و در نتیجه‬ ‫انتخابات مخدوش ش��د‪ .‬در س��ال های بعد هم این اتفاق‬ ‫تکرار شد و سایت فدراسیون بی ن المللی امار و ارقام فوتبال‬ ‫اقدام به نظرسنجی ب رای انتخاب محبوبترین بازیکن جهان‬ ‫کرد‪ .‬یک بار مهدوی کیا و یک بار هم علی کریم ی و فرهاد‬ ‫مجیدی در جمع محبوب ترین بازیکنان جهان قرار گرفتند‬ ‫تا حمایت دسته جمعی ای ران ی ها اینجا هم بر واقعی ت ها چیره‬ ‫شود‪ .‬نظرسنج ی ای که مثال مس��ی در ان بین پنج بازیکن‬ ‫برتر هم نبود‪ ،‬اما با لط��ف رای ای ران ی ها نتیجه طور دیگری‬ ‫رقم خورد‪ .‬همین چند ماه پیش بود که جمع زیادی از کارب ران‬ ‫ای رانی فی س بوک در خالل برگزاری لیگ جهانی والیبال با‬ ‫هجوم به صفحه شخصی ایوان زایتسف یکی از بازیکنان‬ ‫تیم ملی ایتالیا‪ ،‬ای��ن صفحه را پر از نظ��رات و کامنت های‬ ‫روایت دکتر انشاء اهلل رحمتی‬ ‫از رابطه فلسفه اخالق با فضای‬ ‫مجازی‬ ‫به هر حال به نظر می رسد که ماجرای لیونل مسی به خیلی ها در ایران برخورده‬ ‫است؛ گرچه بسیاری از اعضای ش�بکه اجتماعی در این ماجرا در حسن و قبح‬ ‫این مساله به نوعی وارد شدند و نظرات سلبی و ایجابی خود را بیان داشتند‬ ‫‪55‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫موج بداخالقی ها تمام نشده‬ ‫جامعه شناسی مخاطبان مجازی در گفت وگو با عماد افروغ‬ ‫‪2‬‬ ‫عماد افروغ نویسنده‪ ،‬جامع ه شناس و سیاستمدار ایرانی است‪ .‬او نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسالمی‬ ‫در دوره هفتم و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس بود‪ .‬او گرچه این روزها از ساختار قدرت دوری گزیده است اما همچنان‬ ‫با دغدغه های اجتماعی و فرهنگ ی اش به نقد ساختار قدرت نشسته است‪ .‬دکتر افروغ پس از کامنت گذاری در فی س بوک‬ ‫مسی توسط کاربران ایرانی به چرایی این ماجرا پرداخت و از رواج بداخالقی در عرصه فرهنگ عمومی به شدت انتقاد‬ ‫نمود‪.‬‬ ‫ش�ما ب ه عنوان اولین چهره اکادمیک�ی که وارد‬ ‫ماج�رای حض�ور کارب�ران ایران�ی در صفح�ه‬ ‫فی س بوک مس�ی ش�دند‪ ،‬تحلیلی ارائ�ه دادید‬ ‫مبتنی ب�ر اینکه وقتی سیاس�یون م�ا این گونه‬ ‫ ب ی محابا با ه�م به تندی س�خن م ی گویند این‬ ‫عمل انه�ا در عرص�ه عمومی بازت�اب م ی یابد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس�د بع�د از انتخابات دیگر ش�اهد‬ ‫منازع�ات سیاس�ی ب�ه ش�کلی که در گذش�ته‬ ‫مرسوم بود‪ ،‬نیستیم اما در عرصه عمومی چنین‬ ‫عملی سر م ی زند‪ .‬دلیل این امر چیست؟‬ ‫‪ l‬من سعی کردم به نوعی با این پی ش زمینه به این‬ ‫مساله بپردازم که بداخالقی سیاسی موجود در هشت سال‬ ‫‪56‬‬ ‫گذشته م ی تواند منشا بزرگ تری در عرصه عمومی باشد‪ .‬در‬ ‫گذشته ما شاهد نوعی بداخالقی سیاسی بودیم که متاسفانه‬ ‫نفرت عمومی را ایجاد م ی کرد و البته انها را متراکم م ی کرد‪.‬‬ ‫این پرسش بزرگ زمانی مطرح م ی شد که این بداخالق ی ها‬ ‫به نقطه اوج خود در کانون های قدرت م ی رسید‪ ،‬جایی که‬ ‫پرسیده م ی ش��د واقعا چه نس��بتی میان فرهنگ و تمدن‬ ‫اسالمی با این موضوعات است؛ فرهنگ و تمدنی که نه تنها‬ ‫مورد اشاره فرهیختگان داخلی که مستشرقان خارجی قرار‬ ‫داشت‪ .‬جدا از این مس��ائل در موضوع انقالب اسالمی نیز‬ ‫چنین رویکردهای بداخالقانه ای باعث تعجب بود‪ .‬بسیاری‬ ‫از ای ران شناس��ان بزرگ که ای ران را م ی شناس��ند از ای رانیان‬ ‫به عنوان مردم اه��ل ادب و فرهنگ یاد کرده ان��د‪ .‬در ارای‬ ‫ریچارد فرای‪ ،‬کریستین س��ن و دیگرانی که در مورد ای ران‬ ‫مطالعه داش��ته اند‪ ،‬به فرهنگ فتوت و پهلوانی ای رانیان و‬ ‫موضوعات اخالقی که در ادبیات غنی ای ران‪ -‬در اثار شع رای‬ ‫بزرگی چون فردوسی‪ ،‬حافظ‪ ،‬سعدی و موالنا وجود داشته‪-‬‬ ‫اشاره کرده اند‪ .‬نکته دیگر در دایره انقالب اسالمی است که‬ ‫همگان م ی دانند یکی از وجوه بسیار متعالی انقالب ای ران‬ ‫که ان را با دیگر انقالبات دیگر متمایز کرده است‪ ،‬ازادی و‬ ‫عدالت در درجه اول نیس��ت‪ ،‬بلکه اخالق و معنویت است‪.‬‬ ‫حاال چون در فضای بداخالقی به س��ر م ی بریم‪ ،‬من با این‬ ‫سخن متهم نشوم که ازادی و عدالت در انقالب نبوده است‪،‬‬ ‫بهتر است به طور واضح و سریع بگویم که اخالق و معنویت‬ ‫وجه ممیزه انقالب اس�لامی ای ران اس��ت‪ .‬البته که ازادی و‬ ‫عدالت نیز از اهداف متعالی انقالب اسالمی بوده و هست‪.‬‬ ‫اما بنده اگر بخواهم پاسخی شهودی به پرسش شما بدهم‬ ‫باید بگویم که در چند سال اخیر اگر نقدی صورت م ی گرفت‪،‬‬ ‫برخورد بسیار بدی از سوی صاحبان قدرت با منتقد م ی شد‪،‬‬ ‫به صورتی که نقد فکر را با نقد شخصیت خلط م ی کردند؛‬ ‫این فضا به صورت بسیار ازار دهنده ای درامده بود‪.‬‬ ‫اما ب�ا انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری ای�ن فضای‬ ‫بداخالقی به نوعی تعدیل شده است‪...‬‬ ‫‪ l‬بدون تردی��د ب��ا تغیی��ر فض��ا پ��س از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری م ی توان گفت که به حالت تعلیق در امده‬ ‫است اما من خوشبین نیستم و م ی توان گفت که این حالت‬ ‫ممکن است که موقتی باشد‪.‬‬ ‫چ�را در این فض�ای خوش�بینی ک�ه جامع�ه را‬ ‫فراگرفت‪ ،‬شما خوشبین نیستید؟‬ ‫‪ l‬ممکن است با یک تغییر فضا و رویکردها ‪ ،‬یک‬ ‫تغییرات مقطعی شکل گیرد‪ .‬مثل اینکه مربی یک تیمی‬ ‫عوض م ی شود و با شوک این تغییر چند هفته ای تیم نتیجه‬ ‫خوبی م ی گیرد‪ ،‬ولی ممکن اس��ت ان روالی که در گذشته‬ ‫موجود بود‪ ،‬به طور عمی ق تر و پیچیده تر عمل نماید‪ .‬بنده با‬ ‫شما به نوعی هم عقیده هس��تم‪ ،‬جایی که بعد از انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪ ،‬دیگر ب��ا موج بداخالق ی های سیاس��ی‬ ‫مواجه نیستیم؛ هرچند افراطیون دوجناح ‪ -‬هم اصوالگرا و‬ ‫هم اصالح طلب‪ -‬همچنان بداخالقی م ی کنند و از تندروی‬ ‫نکاسته اند‪ .‬یک طور دیگر م ی شود گفت که این افراطیون‬ ‫به خاطر اینکه خالئی که در ان گرفتار امده اند را پر نمایند‪،‬‬ ‫دست از بداخالقی برنم ی دارند و به ان اصرار دارند‪ .‬با اینکه‬ ‫در شرایط حاضر فضا ارام است اما بنده عالئمی سراغ دارم‬ ‫که ممکن اس��ت موج بداخالق ی ها به صورت پیچیده تر از‬ ‫گذشته بازگردد‪.‬‬ ‫این عالئم چیست؟‬ ‫یعنی یک فضای ایجاب�ی در برابر ای�ن موج به‬ ‫وجود امد؟‬ ‫ریش�ه این بداخالق ی هایی که از سوی طرفداران‬ ‫نوسازی مغفول مانده است‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬حداق��ل در این چند دهه اخیر‪ ،‬ریش��ه و منش��ا‬ ‫بسیاری از بداخالق ی ها نزد صاحبان قدرت بوده است‪ ،‬اصال‬ ‫نباید این مساله را به مردم نسبت داد‪ ،‬چه انکه این مردم از‬ ‫فرهنگ و هویت ملی و دینی باالی��ی برخوردار بودند و اگر‬ ‫این را نداش��تند هی چ گاه نم ی توانس��تند انقالب اسالمی را‬ ‫خلق نمایند‪ .‬این مساله را من در پاسخ به کسانی م ی گویم‬ ‫که در نسبت عقب ماندگی ما یقه مردم را م ی گیرند‪ ،‬در فقر‬ ‫نیز همی ن ها مردم را متهم م ی دانند‪ .‬به طور کلی اینها پیرو‬ ‫نظریه فرهنگ گرایی هستند که یک نظریه غلط است که‬ ‫در دنیای امروز مخالفان جدی نیز دارند‪ .‬نکته دوم اینکه حاال‬ ‫اگر بخشی یا قشری از جامعه رفتار بداخالقی یا ب ی فرهنگی‬ ‫از خود نشان م ی دهند‪ ،‬نباید به پای همه جامعه نوشت‪ .‬جدا‬ ‫از این قضاوت کم ی گرایانه اما در پس این رخداد ناخوشایند‬ ‫یک مس��اله مثبت نیز رخ نمایان کرد ک��ه گرچه اندکی از‬ ‫ای رانیان این خطا را مرتکب ش��دند اما بسیاری از گروه های‬ ‫مختلف اجتماعی س��عی کردند این غباری که برچهره انها‬ ‫م�ن اینج�ا ای�ن س�وال را‬ ‫م ی پرس�م که مگ�ر واکن�ش در‬ ‫برابر انس�داد‪ ،‬هتاکی اس�ت؟ ان‬ ‫هم به دیگری!‬ ‫روش مواجهه غی ر مس��تقیم و تذکر و یاداوری که ب ر اساس‬ ‫همان نظریه ای که عرض کردم ش��د‪ ،‬فضا عوض ش��د و‬ ‫بسیاری به صفحه فی س بوک اقای مسی رفتند و سعی در‬ ‫جب ران مافات کردند‪ .‬در واق��ع م ی خواهم بگویم که فضای‬ ‫عمومی متوجه شد که فرهنگ ای رانی تحت تاثیر این عمل‬ ‫ناصواب قرار گرفته و باید در صیانت از ان کوشش کرد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬اینجا یک نکته ظریف وجود دارد‪ .‬نظریه ای‬ ‫هست به نام برچسب زنی ‪Labeling Theory‬؛ بر اساس‬ ‫نظریه برچس ب زنی انحراف از قانون ذاتی نیست و به جای‬ ‫ان‪ ،‬بر تمایل اکثریت به چسباندن برچسب منفی به اقلیت‪،‬‬ ‫یا کس��انی که انها را منحرف از هنجارهای معمول تلقی‬ ‫م ی کند‪ ،‬متمرکز م ی شود‪ .‬دلمشغولی این نظریه این است‬ ‫که چگونه هویت و رفتار افراد ممکن است توسط واژگانی‬ ‫که ب رای تشریح یا طبقه بندی ش��ان به کار م ی رود‪ ،‬ارزیابی‬ ‫ش��ده یا تحت تاثیر قرار گیرد‪ .‬مثل این م ی ماند که شما به‬ ‫یک ش��اگرد تنبل امید بدهید و او را به س��مت خوب بودن‬ ‫سوق دهید‪ .‬این دانش اموز سعی م ی کند و باور خوب بودن‬ ‫در او نهادینه م ی ش��ود‪ .‬البته بعد از موضع گیری اولیه من‬ ‫کس��انی که همچنان در فضای بداخالقی سیر م ی کنند‪،‬‬ ‫شروع به بداخالقی علیه بنده کردند که البته من به سیاق‬ ‫سابق پاسخی ندادم اما در جمع بندی این بحث این مساله‬ ‫که یک ای رانی این کار را نم ی کند در واقع یک نگاه مثبت‬ ‫بود که اگر ای رانیانی این عم��ل را در فضای مجازی انجام‬ ‫دادند در واقع خارج از فرهنگ اصی��ل ای رانی عمل کردند و‬ ‫باید به جای عتاب در واقع ب ر اساس همان نظریه ای که گفتم‬ ‫او را به این سمت س��وق داد و با وی طوری رفتاری کرد که‬ ‫او متوجه عمل ضد فرهنگی خ��ود در قبال فرهنگ اصیل‬ ‫ای رانی باشد‪ .‬اگر یک عده اگاهانه این عمل را مرتکب شدند‪،‬‬ ‫به رگ غیرت ای ران ی شان بربخورد و اگر یک عده ناگااهانه‬ ‫و ب ر اس��اس فضای جوانی امدند‪ ،‬متوجه عمل مخرب خود‬ ‫شوند و بیایند جب ران مافات نمایند‪ .‬اتفاقا شما دیدید وقتی‬ ‫دراینچنددههاخیر‬ ‫ریشهومنشابسیاریاز‬ ‫بداخالقی هانزدصاحبان‬ ‫قدرت بوده است‪ ،‬اصال‬ ‫نبایداینمسالهرابه‬ ‫مردمنسبتداد‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬نکته مهم اینجاست که گرچه ما دچار بداخالقی‬ ‫گذشته نیستیم – با این رویکرد که این بداخالق ی ها بیشتر‬ ‫نزد صاحبان قدرت ب��ود‪ -‬چرا حاال در عرص��ه عمومی رخ‬ ‫نمایان کرده است؟ چرا به س��احت اجتماعی وارد شده و ما‬ ‫امروز م ی بینی��م در فضایی خاص ب��روز م ی کند؟ این یک‬ ‫سوال جدی اس��ت‪ .‬اوال به نظر م ی س��د بداخالقی که در‬ ‫عرصه سیاس��ت دچارش بودی��م و در بداخالقی صاحبان‬ ‫قدرت با بددقت��ی زیاد بروز کرده بود‪ ،‬به مردم منتقل ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬وقتی به مردم منتقل ش��د دیگر ب��ه موضع گیری‬ ‫سیاس��ی علیه رقیب سیاس��ی منحصر نم ی ش��ود‪ ،‬بلکه‬ ‫تبدیل ب��ه یک فرهن��گ عمومی م ی ش��ود‪ .‬وقتی هم به‬ ‫فرهنگ منجر ش��د‪ ،‬تجل ی هایی متناسب با رویکردهایش‬ ‫در موضوعات سیاس��ی‪ ،‬اقتص��ادی و اجتماع��ی م ی یابد‪.‬‬ ‫در اینجا گروهی به وجود م ی اید ک��ه موضوعات را با نگاه‬ ‫فرهنگ گرا م ی نگرند؛ عموما نگاه های فرهنگ گرا منجر به‬ ‫قضاوت های منفی م ی شود تا مثبت‪ .‬نظریه پردازان نوسازی‬ ‫این گونه م ی نگرند‪ ،‬ضمن اینکه در ش��رایط کنونی نیز من‬ ‫گاهی م ی بینم که طرفداران نظریه نوسازی که در چند سال‬ ‫اخیر مجالی ب رای حضور و ظهور نداشتند‪ ،‬االن در حال مانور‬ ‫در عرصه عمومی هستند‪ .‬اینها کسانی هستند که به قول‬ ‫معروف همه کاسه وکوزه ها را بر س��ر مردم م ی شکنند و از‬ ‫منشا اصلی این بداخالق ی ها غافل هستند‪.‬‬ ‫نشسته بود را کنار بزنند و ان را پاک کنند‪ .‬این به نظر نکته‬ ‫ظریفی اس��ت که نباید مغف��ول افتد‪ .‬در ی��ک جمع بندی‬ ‫م ی توان ه��م صاحبان ق��درت را در ب��روز بداخالق ی های‬ ‫عمومی دخیل دانست و دوم اینکه فضای موجود باعث شد‬ ‫که گروه کثیری در ب رابر این گروه اندک بداخالق‪ ،‬بنا بر ذات و‬ ‫فطرت فرهنگی و دینی که دارند‪ ،‬واکنش مثبت نشان دهند‪.‬‬ ‫عده ای در تحلیل این رخ�داد معتقد بودند که به‬ ‫دلیل انسدادی که در مورد فضای مجازی در ایران‬ ‫اعمال م ی ش�ود‪ ،‬بازخورد عمومی بعد از ماجرای‬ ‫پخش زنده تلویزیونی به این سمت حرکت کرد‪.‬‬ ‫ضمن اینکه همین گروه عالقه مند بودند که بعد‬ ‫از روی کارامدن دولت اقای روحانی این انسداد ها‬ ‫حداقل در فضای مجازی برداشته شود‪.‬‬ ‫‪ l‬من اینجا این سوال را م ی پرسم که مگر واکنش‬ ‫در ب رابر انس داد‪ ،‬هتاکی است؟ ان هم به دیگری! در ضمن اگر‬ ‫انسداد در ای ران است چرا باید ب رای فردی خارج از کشور که‬ ‫از ای ران چیزی نم ی داند‪ ،‬نسخه هتاکی و فحاشی را نوشت؟‬ ‫سوال من اینجاست مگر باالترین وجه انسداد در زمان رژیم‬ ‫گذشته نبود اما کدام یک از انقالبیون روش های هتاکانه را‬ ‫در پیش گرفتند؟ مردم نیز هی��چ گاه در تظاه رات های خود‬ ‫شعارهای هتاکانه ندادند و در ب رابر تفنگ به انها گل هدیه‬ ‫م ی دادند‪ .‬جدا از مفاهیم غنی معرفتی که انقالب اس�لامی‬ ‫ای��ران دارد‪ ،‬در وقوع انقالب��ات نیز انقالب اس�لامی یکی‬ ‫از اخالق ی ترین انقالب های دنیاس��ت‪ .‬من از این س��خن‬ ‫متعجب هس��تم‪ ،‬چه انکه بر هیچ نظریه جامع ه شناختی و‬ ‫البته واقعیت تاریخی مبتنی نیست‪ .‬من داشتم در تلویزیون‬ ‫فردی را م ی دیدم که انواع و اقس��ام امپول های اعتیاد اور را‬ ‫به خود تزریق کرده بود و در دلی��ل این امر م ی گفت که در‬ ‫ای ران سرگرمی نیس��ت و من الجرم روی به این م ی اوردم‪.‬‬ ‫یعنی واقعا در اینجا هی چ چیز نیست‪ .‬پس این همه جوان‬ ‫که ورزش م ی کنند و کوه م ی روند‪ ،‬که هستند؟ به نظرم اینها‬ ‫از واقعیت دور اس��ت و البته جایی که ازادی ها مورد خدشه‬ ‫وارد شود‪ ،‬قطعا بسیاری اعتراض م ی کنند اما تا حدودی این‬ ‫صحب ت ها هیجانی است و اعتباری ندارد‪g .‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بی پروایی‬ ‫دسته جمعی‬ ‫گفت وگو با دکتر هادی معتمدی‬ ‫‪3‬‬ ‫دکت�ر ه�ادی معتم�دی‪ ،‬روانش�ناس و‬ ‫کارشناس ارشد امور اس�ی ب های اجتماعی و مدیرکل‬ ‫اسبق امور اسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی‬ ‫اس�ت‪ .‬مثلث در گفت وگو با او به دالیل هجوم گروهی‬ ‫از ایرانیان به صفحه مسی در فضای مجازی پرداخته‬ ‫اس�ت‪ .‬دکت�ر معتم�دی معتقد اس�ت ک�ه گروهی از‬ ‫جوان�ان به دالیل ضع�ف مهارت ه�ای زندگی فرهنگ‬ ‫خود ساخته ای را ساخته اند که خیلی به فرهنگ غنی و‬ ‫اصیل ایرانی ارتباط ندارند‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مرتضی برکتی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫برخی مساله ای که در فضای مجازی در خصوص‬ ‫اق�ای مس�ی رخ داد را ناش�ی از بداخالق ی هایی‬ ‫م ی دانن�د ک�ه در فض�ای اجتماع�ی م�ا وج�ود‬ ‫دارد‪ .‬ای�ن گ�روه همچنی�ن معتقد هس�تند که‬ ‫رخدادهای هش�ت س�اله دولت گذش�ته نیز در‬ ‫بروز ای�ن بداخالق ی ه�ای عمومی تاثیر داش�ته‬ ‫است‪ .‬نظر شما چیس�ت؟ فکر م ی کنید که این‬ ‫مساله که مرزهای ایران را نیز در نوردید‪ ،‬متاثر از‬ ‫بداخالق ی های سیاسی است؟‬ ‫‪ l‬م ی ش��نوم که گروهی م ی گویند که این مساله‬ ‫ناشی از فقر فرهنگی اس��ت‪ ،‬من این مساله را قبول ندارم؛‬ ‫چه انکه کسانی وارد این مساله شده اند – یعنی جوانانی که‬ ‫در فی س بوک مسی کامنت گذاری کرده اند‪ -‬بیش از اینکه‬ ‫درگیر مس��ائل فرهنگی عمومی ما باش��ند‪ ،‬درگیر مسائل‬ ‫خاص خود ب��ا اقتضائات حضور در فض��ای مجازی اعم از‬ ‫فی س بوک‪ ،‬توئیتر‪ ،‬وی چت و این حرف ها هستند تا فرهنگ‬ ‫ملی و اس�لامی‪ .‬چون این فضای مجازی فرهنگ خاص‬ ‫خود را م ی طلبد و همان طور که گفتم کس��انی که در این‬ ‫فضای مجازی کار م ی کنند‪ ،‬خود را متاثر از فضای فرهنگی‬ ‫عمومی کشور نم ی دانند‪ .‬نکته دوم‪ ،‬اینکه در چند سال اخیر‬ ‫در فضای سیاسی و اجتماعی یک ب ی پروایی سیاسی وجود‬ ‫داشت و این خود شاید عاملی باشد ب رای بداخالقی در عرصه‬ ‫عمومی؛ پس م ی ت��وان نتیجه گرفت ک��ه مجموعه ای از‬ ‫رفتارهای بداخالقانه گروهی از جامعه را متاثر از خود ساخته‬ ‫اس��ت‪ ،‬به طوری که در این زمینه م ی توان اشاره داشت که‬ ‫الگوی گفتاری در ابتدا بزرگترهای جامع ه ای که در ان زندگی‬ ‫م ی کنیم‪ ،‬اس��ت‪ .‬طبیعی اس��ت وقتی بزرگترها در جمعی‬ ‫که همه ان را مش��اهده م ی کنند‪ ،‬ان چنان ب ی پروا دست به‬ ‫حرکت های هنجار شکنانه م ی زنند‪ ،‬اولین گروهی که از انها‬ ‫تاثیر م ی پذیرد‪ ،‬جوانان هستند و این یک امر بدیهی است‪.‬‬ ‫‪58‬‬ ‫نکته دیگر در این زمینه این اس��ت ک��ه هر گاه گروه‬ ‫س��نی کمتر باش��د و بالطبع از نظر مهارت های اجتماعی‪،‬‬ ‫تجربه اندوزی در جامعه و نوع بیان خاص برخوردار باش��د‪،‬‬ ‫در رفتاره��ا و ارتباط��ات اجتماع ی ش��ان تاثی��ر م ی گذارد‪.‬‬ ‫ضمن اینکه چون س��طح ه��وش هیجانی در ای��ن افراد‬ ‫پایین اس��ت – سن ش��ان هم اقتضا نم ی کند که از هوش‬ ‫هیجانی باالیی برخوردار باشند‪ -‬با بیان گفتارهایی و انجام‬ ‫کردارهایی خاص‪ ،‬متاس��فانه در دنیا نماینده ای از فرهنگ‬ ‫ای رانی تلقی م ی شوند که البته این گونه نیست و همان طور‬ ‫که گفتم هیچ ارتباطی هم با ای ران و فرهنگ ما ندارد‪ .‬من‬ ‫در اسی ب شناس��ی این بخش‪ ،‬معتقدم این مسائل ناشی از‬ ‫کمبود مهارت های گفتاری است که بخشی از مهارت های‬ ‫جوانان دچار یک‬ ‫فرهنگ خاصی‬ ‫شده اند که خودشان‬ ‫ان را ساخته اند و از‬ ‫ان حمایت می کنند‪.‬‬ ‫متاسفانه این فرهنگ‬ ‫خودساخته سنخیتی‬ ‫با فرهنگ غنی ایرانی‬ ‫و اسالمی ما ندارد‬ ‫زندگی است‪ ،‬که متاسفانه در میان جوانان ما زیاد شده‪.‬‬ ‫ش�ما از فض�ای خ�اص جوان�ان و فرهنگی که‬ ‫در فضای مجازی برای خود س�اخته اند س�خن‬ ‫گفتید‪ .‬این روزها خبر از ازاد س�ازی برخی از این‬ ‫ش�بک ه های اجتماعی اس�ت‪ ،‬ایا راه ح�ل موجود‬ ‫برای سال م س�ازی فضای مجازی برداش�تن این‬ ‫انس�دادی اس�ت که ه م اکن�ون در ش�بک ه های‬ ‫اجتماعی وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬هم ش��ما و هم بس��یاری از م��ردم و حتی خود‬ ‫مسئوالن نیز م ی دانند که با یک فیلتر شکن ساده م ی توان‬ ‫وارد این ش��بکه های اجتماعی شد‪ .‬البته اس��تثناهایی نیز‬ ‫وجود دارد؛ جایی که در برخی از اداره ها به دالیل خاص حریم‬ ‫شبکه اداری کشور این ممنوعیت وجود دارد‪ .‬پس دسترسی‬ ‫محدود نیس��ت و ما در حال گول زدن خودمان هس��تیم‪،‬‬ ‫به طوری که ه ر کس اراده کن��د‪ ،‬م ی تواند با کمترین هزینه‬ ‫این فیلتر ش��کن ها را در اختیار بگیرد که گاهی هم تبلیغ‬ ‫رسمی نیز در برخی از رس��انه ها روی ان صورت م ی گیرد‪.‬‬ ‫نکته دیگ��ر اینکه این انس��دادی که گفته م ی ش��ود ب رای‬ ‫ش��بکه های اجتماعی وجود دارد‪ ،‬در فضای رسمی کشور‬ ‫اعمال م ی ش��ود‪ ،‬به این معن��ی که مس��ئوالن ان را تایید‬ ‫نکرده اند‪ .‬این مساله به نوعی ش��بیه موضوع ماهواره شده‬ ‫است که مردم در حال استفاده از ان هس��تند‪ ،‬بدون اینکه‬ ‫کنترل ان چنانی نیز وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر بخواه��م به عنوان یک اسی ب ش��ناس اجتماعی‬ ‫به ای��ن موضوع بپ��ردازم‪ ،‬باید بگویم که برخورد سیاس��ی‬ ‫– امنیتی با موضوعات اجتماعی راه حل مس��اله نیس��ت؛‬ ‫هر چیزی را باید از جنس خودش نگاه کرد و مورد بررس��ی‬ ‫قرار داد‪ .‬راه برخورد انتظامی‪ ،‬برخورد انتظامی است‪ .‬راه حل‬ ‫برخورد فرهنگی‪ ،‬برخورد فرهنگی اس��ت‪ .‬راه حل مس��ائل‬ ‫اجتماعی‪ ،‬برخورد اجتماعی است‪ ،‬وقتی که ارتباطات میان‬ ‫افراد در جامعه کم است‪ ،‬مهارت های ارتباطی محدود است‪.‬‬ ‫هوش عاطفی‪ ،‬هوش اجتماعی و هوش هیجانی بچه های‬ ‫ما فوق العاده کم است؛ در حد صفر نگویم‪ ،‬چیزی نزدیک به‬ ‫ان‪ .‬بزرگترها وقتی ب رای بچه ها ندارند یا وقتی نم ی گذارند‪،‬‬ ‫ه ر کسی گرفتار مسائل خودش است‪ .‬بسیاری از بزرگترهای‬ ‫ما‪ ،‬خودشان سردرگمی فرهنگی دارند و غربزده هستند‪.‬‬ ‫همی ن ها اصال ب رای تربیت بچه ها مناسب نیستند و‬ ‫به نوعی بسیاری از ضربه ها را از ناحیه همین پدر و مادر ها‬ ‫م ی خوریم‪ .‬ای��ن ماجراها تبدیل م ی ش��ود به یک فرهنگ‬ ‫خود ساخته که تنها محصول فضای مجازی نیز نیست‪ ،‬در‬ ‫مدارس نیز‪ ،‬انها با کالم خاص با یکدیگر سخن م ی گویند‪،‬‬ ‫مس��ائل را میان خودش��ان پنهان م ی کنند و خانواده ها از‬ ‫این موضوعات اطالع��ی ندارند‪ .‬روابط دختر و پس��ری به‬ ‫ص��ورت غی ر اس�لامی و ضد فرهنگی ب ی ق��واره ای درامده‬ ‫است‪ .‬مس��ائلی میان بچه ها مطرح م ی ش��ود که اصال به‬ ‫سن و س��ال انها نم ی خورد‪ ،‬گفتاری را ترویج م ی کنند که‬ ‫اصال درست نیست و من به عنوان یک اسی ب شناس بارها‬ ‫اعالم کرده ام که نباید س��رخودمان را زیر برف کنیم و دچار‬ ‫خودتعریفی شویم‪.‬‬ ‫جوانان دچار یک فرهنگ خاصی شده اند که خودشان‬ ‫ان را س��اخته اند و از ان حمای��ت م ی کنند‪ .‬متاس��فانه این‬ ‫فرهنگ خودس��اخته س��نخیتی با فرهنگ غن��ی ایرانی‬ ‫و اس�لامی ما ندارد‪ .‬باید در این زمینه ی��ک کار فرهنگی‬ ‫عمیقی ارائه دهیم‪ .‬نباید ای��ن کار فرهنگی را منحصر در‬ ‫گروهی و عده ای دانس��ت و باید همه اساتید و کسانی که‬ ‫در این زمینه کار کرده اند‪ ،‬حضور داش��ته باشند تا یک فکر‬ ‫همه جانب ه ای در این زمینه ص��ورت گیرد‪ .‬امیدوارم بتوانیم‬ ‫این موضوع اجتماعی ‪ -‬فرهنگ��ی را با حرکتی اجتماعی و‬ ‫فرهنگی حل نماییم‪.‬‬ ‫دکتر ابراهیم فیاض‬ ‫جامعه شناس‬ ‫‪ 4‬ب رای ورود به بحث باید مقدم��ه ای را بیان کنم؛ اینکه‬ ‫دنیای امروز در حال برداش��تن مرزهای خود اس��ت‪ ،‬م ی توان‬ ‫این گون��ه تعبیر کرد ک��ه جهان ام��روز‪ ،‬در حال بازگش��ایی‬ ‫قی دو بندهای سنتی خود است و به سوی گشایش همه جانبه‬ ‫در امور م ی رود‪ .‬در این شرایط مردم این جهان به دنبال کسب‬ ‫مهارت هایی هستند که بتوانند در چنین فضایی زندگی کنند‪.‬‬ ‫این کسب مهارت در واقع رسیدن انها به نقطه ای از رفاه را به‬ ‫همراه م ی اورد که فرد و جامعه به سوی اسودگی حرکت کنند‪.‬‬ ‫به طور مثال کسب مهارت های جدید در علم تجارت‪ ،‬باعث‬ ‫ایجاد ثروت در افراد م ی شود‪ .‬در غرب م ی توان به نمونه های‬ ‫ ب ی شماری رسید که فرد با کس��ب مهارت های الزم ثروتمند‬ ‫شده است‪ .‬مساله ای که در کشور ما باتوجه به شرایط خاص‬ ‫اجتماعی و اقتصادی تا حدود زیادی ممکن نیست‪ ،‬مگر اینکه‬ ‫به هر حال مثل بابک زنجانی تبدیل به افس��انه ش��وی! در‬ ‫کشور ما به دلیل همین عدم کسب مهارت های زندگی در بعد‬ ‫جامع ه شناختی‪ ،‬حتی فردی که فرهیخته است نیز در مواجهه‬ ‫با موضوعی به نام اینترنت‪ ،‬به ج��ای اینکه از قدرت ارتباطی‬ ‫ان بهره گیرد‪ ،‬در مقابل ان دچار انفعال م ی شود و به نوعی با‬ ‫وبگردی در واقع نم ی تواند از فضای مجازی استفاده درستی‬ ‫کند و وقت مطالعه و تحقیق خود را در انجا سپری م ی کند‪.‬‬ ‫با این مقدمه م ی خواهم بگویم که وقتی ای ران وارد یک‬ ‫عرصه جهانی مثل جام جهانی فوتبال م ی شود‪ ،‬در واقع وارد‬ ‫یزند‪ .‬در اینجا‬ ‫فضایی شده است که در ان مهارت حرف اول را م ‬ ‫باید به شناخت رسید‪ ،‬ب رنامه ریزی کرد و مهارت های خود را ارائه‬ ‫داد‪ .‬من خیلی فوتبالی نیستم اما اگر بخ واهم به این ماجراهای‬ ‫اخیر نگاهی جامع ه شناسانه داشته باشم‪ ،‬از برخی از سخنان‬ ‫کسانی که خود را بزرگ فوتبال م ی دانند‪ ،‬متعجب م ی شوم‪.‬‬ ‫ب به نام سلطان دارد؛‬ ‫مثل اقای علی پروین که گویا لقبی عجی ‬ ‫او م ی گوید ما پنج درصد ش��انس داریم‪ .‬او کسی است که در‬ ‫این مملکت بیش از ‪ 30‬سال است که از امکانات فوتبال ارتزاق‬ ‫کرده است‪ ،‬ثروت مادی و معنوی کسب کرده است اما وقتی‬ ‫م ی خواهد ارزیابی کند م ی گوید؛ پنج درصد‪ .‬اتفاقا باید خب رنگار‬ ‫به او م ی گفت اگر فوتبال ای ران پنج درصد شانس دارد‪ ،‬مقصر‬ ‫اصلی تو هستی که با این همه امکاناتی که از کنار فوتبال در‬ ‫سالیان اخیر گرفته ای‪ ،‬در راه رشد فوتبال کشور کاری نکرده ای!‬ ‫کس��ی که یکی از مقصران است‪ ،‬به ش��دت فوتبال ای ران را‬ ‫تحقیر م ی کند و این معنایی جزء انفعال وحشتناک نیست‪ .‬این‬ ‫انفعال در همه جای جامعه ما وجود دارد و نزد سیاسیون بیش‬ ‫از هر گروهی‪ .‬به طور مثال کسانی که این روزها به دنبال غرب‬ ‫رفته اند‪ ،‬چون خود عاشق غرب هستند‪ ،‬فکر م ی کنند که غرب‬ ‫نیز عاشق انهاست‪ .‬حتی اگر این گروه را دوست داشته باشند‪،‬‬ ‫بعد عاطفی را به کار عملی وارد نم ی کنند‪ .‬اینجاست که اقای‬ ‫هیگل‪ ،‬وزیر دفاع امریکا در کنف رانس امنیت بحرین م ی گوید‬ ‫یزند‪ .‬این اشتباه‬ ‫که قدرت در مذاکره و دیپلماسی حرف اول را م ‬ ‫شیفتگی در ب رابر غرب را ما در همه ادوار تاریخ خودمان داریم‪.‬‬ ‫از رضاشاه که فکر م ی کرد چون او هیتلر را دوست دارد‪ ،‬پس‬ ‫هیتلر نیز عاشق اوست و به او کمک م ی کند‪ .‬فتحعلی شاه نیز‬ ‫فکر کرد که اگر با ناپلئون قرارداد نظامی و سیاسی منعقد کند‪،‬‬ ‫م ی تواند در ب رابر روس بایستد اما وقتی او به زیر قرارداد خود زد‪،‬‬ ‫حتی نتوانست دادخواهی کند و در ب رابر روس‪ ،‬سرزمی ن های‬ ‫بیشتری از کش��ورمان را تقدیم انها کرد‪ .‬انفعال باعث حالت‬ ‫دوگانه م ی شود‪ ،‬یا عاشق م ی شویم یا متنف ر‪ .‬یا غرب را دوست‬ ‫داریم یا اینکه از ان متنفر هستیم‪.‬‬ ‫من م ی خواهم در واقع با یک ن��گاه همه جانبه به این‬ ‫مس��اله بپردازم؛ اول اینکه درهای دنیا امروز باز است و چون‬ ‫م ی توانید به راحتی با بروز مهارت در ان کسب موفقیت کنید‪،‬‬ ‫باید در ابتدا ارزیابی درستی داشته باش��ید و این ارزیابی از سر‬ ‫انفعال‪ ،‬ترس و نگرانی نباش��د‪ .‬چون ارزیابی درستی نداریم‪،‬‬ ‫باعث م ی شود که ندانیم چه م ی کنیم‪ .‬نم ی دانیم در مذاکره‬ ‫هسته ای چه م ی خواهیم‪ .‬در ب رابر انها چه م ی خواهیم و ب رای‬ ‫این خواس��ته ما انها چه م ی دهند‪ .‬شما نگاه کنید چه کسی‬ ‫از همه بیشتر خندان اس��ت؟ اقای ظریف! هم او که همیشه‬ ‫خندان است در ب رابر نامالیمات س��ریع م ی شکند و واکنش‬ ‫نشان م ی دهد‪ .‬باید فهمید با خنده و شوخی نم ی توان کاری‬ ‫کرد و باید ارزیابی درس��تی کرد‪ .‬در مورد همین مساله حمله‬ ‫به صفحه فی س بوک مسی نیز به همین منوال است‪ ،‬به این‬ ‫معنی که رگه های جدی از انفع��ال در ب رابر قرعه تیم ملی در‬ ‫جام جهانی وجود دارد‪ .‬به این معنی که چون ارزیابی درستی‬ ‫نیست و اینکه اولین مواجهه ما ب ر اساس انفعال دوستی یا تنفر‬ ‫است‪ ،‬پس گروهی در شبکه های اجتماعی ماجرا را به شوخی‬ ‫و خنده م ی گی رند و گروهی دیگر به بداخالقی‪ .‬اولش بس��یار‬ ‫خوشحال و منس��جم و بعدش به یکباره فرو م ی ریزیم‪ .‬این‬ ‫البته ریشه در رمانتیسم ای رانی دارد‪ .‬در همه امور نیز رگه های‬ ‫رمانتیس��م ای رانی دیده م ی ش��ود‪ .‬به طور مثال در بسیاری از‬ ‫دولت ها این سیر را م ی توان دید‪ ،‬جایی که رضاخان قلدر است‪،‬‬ ‫جانشی ن اش یک انس��ان منفعل‪ ،‬در قاجاریه اغا محمد خان‬ ‫همی ن طور‪ ،‬احمد شاه یک ادم ضعیف شده و‪ ...‬یکی دیگر از‬ ‫دالیل این ماجرا نیز باتوجه به دوگانه عشق و تنف ر‪ ،‬کم مایه بودن‬ ‫عقالنیت در مواجهه با موضوعات است‪ .‬واکنش های عمومی‬ ‫به سویی است که این دشمن فرضی را باید در درون خودمان‬ ‫نابود کنیم تا در عرصه عمل‪ .‬اگر ب رنامه ریزی وجود داشت باید‬ ‫مطالعه دقیقی از وضعیت حریفان خودم��ان در جام جهانی‬ ‫داش��ته باش��یم‪ ،‬نه اینکه در فضای مجازی به انتقام گیری و‬ ‫مبارزه طلبی دست بزنیم‪ .‬س��وال من اینجاست؛ مردم دیگر‬ ‫کشورهایی که تیم فوتبالشان با ارژانتین همگروه است نیز‬ ‫مبادرت به این کار کردند‪ ،‬مردم بوسنی‪ ،‬نیجریه یا گروه های‬ ‫دیگر‪ .‬مساله دیگر اینکه گروهی بداخالقی موجود را مرتبط با‬ ‫یداند‪ .‬اما من اعتقاد دارم که در فوتبال‬ ‫بداخالق ی های سیاسی م ‬ ‫این بداخالق ی ها ریش��ه دارد و به نوعی در فرهنگ عمومی‬ ‫فوتبال وجود داشته است و نیازی به جایی فراتر از فوتبال است‪.‬‬ ‫همین منازعات هفتگی که در اس��تادیوم های ورزشی میان‬ ‫هواداران فوتبال با تیم های رقیب‪ ،‬مدی ران باش��گاه ها با هم‪،‬‬ ‫بازیکنان تیم های حریف با یکدیگ��ر‪ ،‬مربیان دو تیم‪ ،‬مربیان‬ ‫با داوران و‪ ...‬اینها جزو فرهنگ فوتبال هس��تند که اتفاقا این‬ ‫بداخالق ی ها در ان نهادینه شده است‪.‬‬ ‫در جمع بندی نهایی باید بگویم که ابتدا جهان درهای‬ ‫خود را گشوده است و باید ما مهارت های کامل را ب رای زندگی در‬ ‫این جهان به دست بیاوریم‪ .‬کسب مهارت باعث ایجاد قدرت‬ ‫م ی شود‪ .‬قدرت شرایط را به سوی موفقیت در مذاکره‪ ،‬مسابقه‬ ‫و می دان عمل افزایش م ی دهد‪.‬‬ ‫نکته دیگر اینکه برخوردهای ما نباید انفعالی باشد‪ ،‬نباید‬ ‫از سر عشق و تنفر باشد و همین باعث بروز نارسایی در عمل‬ ‫ما م ی شود‪ .‬این قدرت ما را نه تنها افزایش نم ی دهد بلکه باعث‬ ‫م ی شود که در ب رابر مسائل واکنش های ب ی موردی انجام دهیم‬ ‫که تنها به خودمان اسیب م ‬ ‫یزند‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬ب رای پایه ریزی یک س��بک زندگی نی��از داریم‬ ‫پازل ان را بشناس��یم؛ به ای��ن معنی که قطع��ات پازل را‬ ‫بشناس��یم و تمام ی انها نی��ز در اختیارمان باش��د تا اینکه‬ ‫بتوانیم با کنار هم گذاش��تن ان‪ ،‬تصویر مورد نظر خودمان‬ ‫را بس��ازیم‪ .‬به طور مثال ما از ابتدای انقالب در مورد قدرت‬ ‫دفاعی کشور یک برنامه ریزی همه جانبه داشته ایم‪ .‬در این‬ ‫راه تجربه دفاع مقدس و دادن تعداد زیادی شهید و مجروح‬ ‫در بررس ی ها‪ ،‬این مس��اله به صورت یک اولویت در امد‪ .‬در‬ ‫این راه برنامه ریزی های بس��یار دقیقی ب رای افزایش قدرت‬ ‫دفاعی کش��ور صورت گرفت که امروز به جایی رسیده ایم‬ ‫که هیچ کش��وری در دنیا نم ی تواند یا اینک��ه جرات ان را‬ ‫ندارد که به کشور عزیز ما تعرض نماید‪ .‬این نشان م ی دهد‬ ‫که یک برنامه ریزی دقیق باعث م ی ش��ود ک��ه ما خودکفا‬ ‫باش��یم‪ .‬روز به روز که م ی گذرد موش��ک های و تجهی زات‬ ‫نظامی جدید م ی س��ازیم و نیازمان به کش��ورهای دیگر به‬ ‫حد صفر رسیده است‪ .‬حاال س��وال من اینجاست که ایا در‬ ‫بحث فرهنگی هم ما این احساس نیاز را داشتیم؟ مشکل‬ ‫اینجاست که ما این احس��اس نیاز را نکردیم‪ .‬به طور مثال‬ ‫ما در سال ‪ 81‬سمیناری داشتیم در مورد ایدز در ای ران‪ ،‬برخی‬ ‫از مس��ئوالن امدند و گفتند که ما در ای ران ایدز نداریم و چرا‬ ‫ش��ما م ی خواهید تابو شکنی کنید‪ .‬مس��اله اینجاست که‬ ‫ما در موضوع اس��ی ب های اجتماعی پنه��ان کاری کردیم و‬ ‫نگذاشتیم با یک بررسی همه جانبه موضوعات اجتماعی را‬ ‫مورد توجه قرار دهیم‪.‬‬ ‫نکته دیگ��ر اینک��ه کس��انی متولی کار ش��دند که‬ ‫جامع ه شناس نیستند‪ ،‬کسانی ارتباطات اجتماعی را مدیریت‬ ‫م ی کنند و در این زمینه مس��ئولیت دارند که روانش��ناس‬ ‫نیستند و این مهمترین مساله است‪ .‬من فکر م ی کنم ریشه‬ ‫بسیاری از مس��ائلی که امروز گریبانگیر ماست‪ ،‬در جایی‬ ‫اس��ت که خودمان نخواس��تیم با اتکا به داشته های غنی‬ ‫فرهنگی و سرمایه عظیم اجتماع ی مان کار را جلو ببریم‪g .‬‬ ‫چرا در مواجهات اجتماعی بداخالقی صورت می گیرد؟‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫ع�د ه ای معتق�د هس�تند ک�ه ای�ن فرهن�گ‬ ‫خودس�اخته ای که ش�ما از ان س�خن گفتید در‬ ‫واقع ب ه طور ناخ�وداگاه در ح�ال مبارزه طلبی در‬ ‫برابر فرهنگ عمومی جامعه است‪.‬‬ ‫انفعالرمانتیسمایرانی‬ ‫‪59‬‬ ‫درونی کردن اخالق‬ ‫روایت دکتر انشاء اهلل رحمتی از رابطه فلسفه اخالق با فضای مجازی‬ ‫‪5‬‬ ‫انشاءاهلل رحمتی‪ ،‬پژوهشگر و مترجم ایرانی حوزه‬ ‫فلسفه و عرفان‪ ،‬سردبیر نش�ریه اطالعات حکمت و‬ ‫معرفت و استاد گروه فلسفه دانشگاه ازاد اسالمی واحد‬ ‫تهران مرکز است‪ .‬او تاکنون چند بار ب ه عنوان مترجم‬ ‫برگزیده شناخته شده است‪ .‬مثلث برای استاد رحمتی‬ ‫دو پرس�ش مطرح کرده که ابتدا به اخالق باید چگونه‬ ‫نگریس�ت و دوم اینکه مرز اخالق در فضای مجازی و‬ ‫شبک ه های اجتماعی کجاست؟‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪ -1‬موضوع اخالق در جامعه را به دلیل اینکه بهتر معنا‬ ‫بیابد باید از چند جنبه نگریست‪ .‬اول از جنبه جامع ه شناسانه؛‬ ‫به نظرم م ی بایست جامع ه شناسان در زمینه اخالق تحقیق‬ ‫کنند که چگونه م ی توان نهاده��ای اجتماعی را اصالح کرد‬ ‫یا اینکه نهاد اجتماعی جدید را تاس��یس کرد که هدف انها‬ ‫تقویت روح اخالق در جامعه باشد‪.‬‬ ‫گروه دوم ی که در این زمینه م ی توانند فعال باش��ند‪،‬‬ ‫به گمانم روانشناس��ان هس��تند‪ .‬به این معنا که مطالعات‬ ‫روانشناس��انه در حوزه اخالق صورت گیرد تا ببینیم چگونه‬ ‫م ی ش��ود تغیی رات الزم را در روحیه انسان های امروز جامعه‬ ‫ایجاد کرد تا پذیرندگی بیشتری نسبت به پیام های اخالقی‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫گروه سوم‪،‬علمای دین هستند؛ با اینکه اینها مفاهیم‬ ‫اخالقی را در جامعه ترویج م ی کنند‪ ،‬به نوعی الزم است که‬ ‫مطالب دینی را نیز با س��ابقه اخالقی مورد توجه قرار دهند‬ ‫و این تاکید را داشته باش��ند که یکی از اهداف دینداری این‬ ‫است ما زندگی شایس��ته تر اخالقی داشته باشیم‪ .‬متاسفانه‬ ‫این مساله مهم در بسیاری از موارد رو به کمرنگی رفته؛ به‬ ‫صورتی که ما اموزش دینی به جامعه م ی دهیم بدون اینکه‬ ‫توجهی به بعد اخالقی ان داشته باشیم‪ ،‬بدون اینکه حداقل‬ ‫این توجه را داشته باش��یم که یکی از اهداف اموزش دینی‬ ‫این است که اخالق انسان ها بهتر ش��ود‪ .‬پیامبر اکرم(ص)‬ ‫ِ��م َمکا ِر ُم ا َالخالق؛ من ب رای‬ ‫فرموده اند که «اِنِّی بُع ُ‬ ‫ِثت لاِ ُتِم ُ‬ ‫کامل کردن مکارم تا اخالق برگزیده شده ام‪».‬‬ ‫اما گ��روه چهارمی که م ی بایس��ت پا ب��ه این عرصه‬ ‫بگذارند و به نوعی رشته بنده در همین مورد است‪ ،‬فیلسوفان‬ ‫یا فیلس��وفان اخالق هس��تند‪ .‬چیزی که امروزه در جامعه‬ ‫به عنوان اموزش ه��ای اخالقی مطرح اس��ت‪ ،‬به خصوص‬ ‫کتاب هایی که در این زمینه نوش��ته ش��ده است‪ ،‬متاسفانه‬ ‫از فقر شدیدی رنج م ی برند‪ .‬در بسیاری از موارد این تعالیم‪،‬‬ ‫تعالیم تکراری‪ ،‬کلیشه ای و نخ نما شده ای است‪ .‬به گونه ای‬ ‫که از جاذبه کمتری ب رای افراد اندیش��مند‪ ،‬اهل فکر و نظر‬ ‫برخوردار اس��ت‪ .‬به تعبیر دیگر جاذبه کمتری ب رای انها دارد‬ ‫و غالبا این تعالیم از شیوه توصی ه ای برخوردار است و حتی‬ ‫اس��تنادهایی که در ان نیز وجود دارد مبتن ی بر نقل و روایت‬ ‫است تا استدالل‪ .‬به نوعی این تعالیم از وجوه عقالنی کمتر‬ ‫برخوردار هستند‪ .‬یکی از تاثی رات اخالقی زیستن این است‬ ‫که انسان ها به اصطالح از نظر فکری به استقالل برسند و‬ ‫به اتونومی‪ ،‬خودایینی – خودباوری‪ -‬برس��ند‪ .‬بتوانند ایین‬ ‫اخالق ی شان را از خودشان بگیرند و دست به اجتهاد اخالقی‬ ‫بزنند‪ .‬نیک و بد را تشخیص بدهند‪ .‬متاسفانه تعالیم اخالقی‬ ‫که در جامعه وجود دارد کمتر به این امر پرداخته تا انسان ها را‬ ‫به صورت اخالقی تربیت نماید‪ .‬به نظرم این مساله نیازمند‬ ‫این است که تعالیم اخالقی‪ ،‬درس های اخالقی و کتاب های‬ ‫اخالقی که در جامعه موجود است سقف باالتری داشته باشد‬ ‫و اینکه عمی ق تر از چیزی باشد که امروز در جامعه قرار دارد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪60‬‬ ‫من گاهی احساس م ی کنم که در جامعه ما غالبا افراد از‬ ‫ان هدایت های اخالقی سابق به نوعی بریده اند‪ ،‬به این معنی‬ ‫که به تعالیم سنتی که نس��ل اندر نسل وجود داشته است‪،‬‬ ‫ب ی توجه هس��تند و حتی متاس��فانه ممکن است به تعالیم‬ ‫دینی و فقهی نیز کمتر توجه نماین��د‪ .‬در عین حال وقتی‬ ‫به منابعی مثل س��نت و دیانت ب ی توجهی م ی ش��ود‪ ،‬خود‬ ‫غالبا دست به اجتهاد م ی زنند و مدعی این امر نیز م ی شوند‪.‬‬ ‫به صورتی که همه خود را در این ح��وزه صاحب رای و نظر‬ ‫م ی دانند‪ .‬این در حالی اس��ت که این افراد نم ی دانند اجتهاد‬ ‫و صاحب نظری در این حوزه نیازمند دان��ش‪ ،‬درک و درایت‬ ‫بسیار باالیی اس��ت و به راحتی این ب رای هر کسی ممکن‬ ‫نیست‪ .‬بناب راین تش��خیص یک درد اخالقی یا شر اخالقی‬ ‫بسیار پیچیده و دشوار است و تصمیم گیری درست و انتخاب‬ ‫راه صحیح به مراتب س��خت است و حتی دش��وارتر از یک‬ ‫تشخیص پزشکی است‪ .‬چگونه اس��ت وقتی که قرار است‬ ‫تشخیص پزش��کی صورت گیرد ما نزد فرد متخصصی در‬ ‫این زمینه م ی رویم و حتی اگر خود نیز بخواهیم تشخیصی‬ ‫دهیم‪ ،‬زمینه الزم را مهیا م ی نماییم‪ ،‬مشورت های الزم را از‬ ‫اهل فن کس��ب م ی کنیم و‪ ...‬در این حوزه نیز م ی بایس��ت‬ ‫وسواس به خرج دهیم‪ .‬ولی متاسفانه در جامعه امروز اینگونه‬ ‫نیست و کسانی هستند بدون اینکه از شرایط الزم برخوردار‬ ‫باشند‪ ،‬اقدام به این امر م ی کنند بدون اینکه نظریه پردازی در‬ ‫مورد چنین مواردی را حاصل کرده باشند‪.‬‬ ‫همان طور که فیلسوفان اخالق به‬ ‫تفصیل گفته اند در نهاد اخالق‪،‬داور‬ ‫نهایی وجدان است‬ ‫در جمع بندی این بخش از سخنانم معتقد هستم که‬ ‫باید مباحث و تعالیم اخالقی در جامعه ما از عمق بیشتری‬ ‫برخوردار باش��د و نکته مهم اینکه ما متوجه باشیم که همه‬ ‫ارزش های دینی‪ ،‬معنوی و عرفانی ما مشروط به شرط اخالق‬ ‫اس��ت‪ .‬اخالق را باید به نظرم در میان جامعه نهادینه کرد‪.‬‬ ‫به طور مثال ما نم ی توانیم حتی یک عارف بزرگ یا یک عالم‬ ‫دینی بزرگ باشیم بدون اینکه اخالق را رعایت نکنیم‪ .‬اخالق‬ ‫ب رای اینکه ما در هر حوزه ای انسان موفق باشیم شرط الزم‬ ‫است‪ .‬انسان خوب و با فضیلت بودن و داشتن کرامت انسانی‬ ‫همه اینها مش��روط به اخالق است‪ .‬متاس��فانه به صورتی‬ ‫درامده اس��ت که ب ی اخالق ی ها را در پرتو پیشرفت هایی که‬ ‫برخی در حوزه های دیگر کسب م ی کنند‪ ،‬توجیه م ی کنیم‪.‬‬ ‫در صورتی که همه ان کماالت مشروط به شرط اخالق است‪.‬‬ ‫به صورت فطری نیز این گونه است که زندگی انسان بزرگی‬ ‫را مطالعه م ی کنیم و از خدماتش م ی شنویم اما وقتی با عمل‬ ‫غی راخالقی او روبه رو م ی شویم به یکباره عمارت بزرگی که‬ ‫از شخصیت او ساخته ش��ده اس��ت‪ ،‬نزد ما فرو م ی ریزد‪ .‬به‬ ‫نظر من باید در جامعه امروز نس��بت به این امر توجه جدی‬ ‫صورت گیرد‪.‬‬ ‫‪ -2‬منطق اخالق��ی‪ ،‬منطقی همه گیر اس��ت؛ بر این‬ ‫اساس نم ی توانیم حد و مرزی ب رای اخالق قائل شویم‪ .‬اخالق‬ ‫زبان مشترک نوع بشر است‪ ،‬به این معنی که ممکن است‬ ‫با هم نوعان خودمان از جهات مختلف اختالف نظر داش��ته‬ ‫باشیم و چون اختالف نظر داریم‪ ،‬گفت وگوهای ما با انها به‬ ‫بن بست م ی رسد‪ .‬یا اینکه ممکن است در مسائل مختلف‬ ‫دینی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬علمی ب��ا فرهنگ انه��ا نتوانیم وارد یک‬ ‫گفت وگوی مشترک شویم اما تنها جایی که م ی توان با فردی‬ ‫با تمام تفاوت ها وارد گفت وگو شویم و بد و خوب را با یکدیگر‬ ‫تش��خیص دهیم‪ ،‬در دایره اخالق رخ م ی دهد‪ .‬در اینجاست‬ ‫که اخالق در میان معارف بشری تنها چیزی است که رنگ‬ ‫زمان و مکان ندارد‪ .‬به این معنی ک��ه در دایره زمان و مکان‬ ‫نم ی گنجد و فراتر از ان است‪ .‬ارزش های اخالقی در تمام ادوار‬ ‫تاریخ همان چیزی است که امروز نیز وجود دارد‪ ،‬مثال همیشه‬ ‫دروغگویی امری قبیح بوده است و در همه اعصار شجاعت و‬ ‫سخاوت امری ممدوح بوده است‪ ،‬بناب راین چون این ارزش ها‪،‬‬ ‫ارزش های جاودانه ای هس��تند و همان طور که فیلسوفان‬ ‫اخالق به تفصیل گفته اند در نهاد اخالق‪،‬داور نهایی وجدان‬ ‫است‪ ،‬ما در محکم ه وجدان داوری م ی شویم ‪،‬محکوم یا تب رئه‬ ‫م ی گردیم‪ .‬اینجاس��ت که داوری صورت گرفته بدون عامل‬ ‫بیرونی صورت گرفته اس��ت‪ .‬بر این اساس است که اخالق‬ ‫متکی به عوامل بیرونی بازدارنده نیست‪ ،‬به این معنا که در‬ ‫جلوت خود را ملتزم به اخالق بدانیم اما در خلوت خود را بری‬ ‫از ان‪ .‬این گونه نیست و داوری به ه ر حال صورت م ی گیرد‪.‬‬ ‫دقیقا اینج��ا در فضای مجازی نیز بدین گونه اس��ت‪.‬‬ ‫به صورت��ی که م��ا در فض��ای عمومی به کس��ی توهین‬ ‫نم ی کنیم چون م ی دانیم کس��انی معترض ما م ی شوند اما‬ ‫در فضای مجازی دس��ت به این کار م ی زنیم‪ .‬اما در اخالق‬ ‫داوری نهایی وجدان است و این وجدان ما را داوری م ی کند و‬ ‫حکم درونی م ی دهد چون وجدان همیشه با ماست و همراه‬ ‫ماست‪ .‬در اینجا الزم است به این نکته اشاره کنم که بسیاری‬ ‫از بداخالق ی هایی که در فضای مجازی صورت م ی گیرد به‬ ‫این دلیل است که ما اخالق را به عنوان امری بیرونی در نظر‬ ‫گرفته ایم‪ ،‬حال انکه اخالق امری درون��ی و داور اخالقی –‬ ‫وجدان‪ -‬همراه ماست‪g .‬‬ ‫بمب فیس بوکی‬ ‫اینفوگرافی‬ ‫‪60000‬‬ ‫‪300000‬‬ ‫نمونه ای از این کامنت ها را بخوانید‪:‬‬ ‫جمش��ید مش��ایخی‪،‬بازیگر تئاتر‪،‬‬ ‫س��ینما و تلویزیون به عنوان سفیر صلح‬ ‫و دوس��تی ای ران ب رای دلجوی��ی از لیونل‬ ‫مس��ی به اس��پانیا م ی رود‪« :‬اتفاقاتی که‬ ‫طی این چن��د روز صورت گرف��ت‪ ،‬من را‬ ‫به شدت ناراحت کرد تا اینکه از سوی دکتر‬ ‫هللزاده به بنده پیشنهاد شد تا به عنوان‬ ‫فتح ا ‬ ‫سفیر فرهنگی ای ران به اسپانیا سفر کرده‬ ‫و پیغام مردم ای ران را به گوش این بازیکن‬ ‫بزرگ برسانم که بنده هم با اغوش باز از این‬ ‫پیشنهاد استقبال کردم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫ش�صت هزار کامنت و بیش از ‪300‬‬ ‫هزار الیک به اخرین پست لیونل مسی‪،‬‬ ‫توسط ایرانیان که بیشتر انها فحاشی و‬ ‫بداخالقی کالمی نس�بت به بازیکنی بود‬ ‫که تنه�ا دلیلش همگروهی ب�ا تی م ملی‬ ‫فوتبال ایران است‪.‬‬ ‫پس از مواض�ع فابی�وس‪ ،‬وزیر‬ ‫امورخارجه در اجالس دوم ژنو بسیاری‬ ‫از کاربران ایرانی فی س بوک‪ ،‬انتقادات‬ ‫خود را به مواضع فابیوس در صفحه‬ ‫شخص ی وی نوش�تند‪ .‬یک ایرانی به‬ ‫زبان فارس�ی نوش�ت‪« :‬م�ا ایران ی ها‬ ‫بیه�وده و ب ی جهت به کش�ور ش�ما‬ ‫احترام گذاشته ایم‪ .‬شما ان چنان در‬ ‫سیاست بی ن الملل ب ی اعتبار هستید‬ ‫که به الت دس�ت امارات و عربستان‬ ‫تبدیل شده اید‪».‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫بعد از انکه رس��انه های داخلی ای ران با انتش��ار این خبر ان را مورد نق��د قرار دادند و‬ ‫رسانه های خارجی نیز با استناد به خبرگزاری های داخلی این خبر را منتشر کردند‪ ،‬سایت‬ ‫اشپیگل المان یکی از این رسانه هاست که در مطلبی با تیتر «توهین ای ران ی ها به‬ ‫مسی در فی س بوک» به این خبر پرداخت‪ .‬جالب تر اینکه عنوان شده مسی باید با ‬ ‫کزاده‪ ،‬مدافع ای رانی روبه رو شود که به نظر م ی رسد یک شخصیت ویژه‬ ‫هاش��م بی ‬ ‫در فوتبال ای ران است!‬ ‫سایت اسپانیایی موندو دپرتیوو نیز به این خبر پرداخت و عنوان کرد که هزاران‬ ‫ای رانی در صفحه فی س بوک لیونل مسی به دلیل فامیلی وی «مسی» که مشابه فلز‬ ‫«مس» در زبان فارسی اس��ت‪ ،‬با لحن خیابانی و بی ادبانه خود وی را مورد تمسخر‬ ‫قرار دادند و جنجال افریدند‪.‬‬ ‫سایت ب ی ب ی سی نوشت‪« :‬گفتن این موضوع دشوار است که چگونه بسیاری از‬ ‫این دشنام ها از داخل ای ران روی صفحه مسی نوشته م ی شود چراکه این کشور به طور رسمی‬ ‫دستیابی به سایت های فی س بوک و توئیتر را ممنوع کرده است‪ .‬البته بسیاری از مردم از سرورهای‬ ‫خارجی استفاده م ی کنند‪».‬‬ ‫«فاکس اسپورتس» هم گزارش داد‪«:‬پس از مراسم قرعه کش��ی رقابت های جام جهانی ‪ ۲۰۱۴‬برزیل‪،‬‬ ‫توفانی از نظ رات اهانت امیز به زبان فارسی روانه صفحات اجتماعی لیما و مسی شد‪».‬‬ ‫«میرر» انگلیس گزارش داد ای ران ی ها ‪۳۰‬هزار پیغام اهانت امیز روی صفحات اجتماعی مسی‬ ‫گذاشته اند‪.‬‬ ‫«سیدنی مورنینگ ه رالد» و «ایریش تایمز» هم هر کدام به صورت جداگانه به بازتاب‬ ‫این خبر پرداخته اند‪ .‬این اقدام با انتقاد گسترده رسانه ها مواجه شد و کمی بعد نظری منتسب‬ ‫به مسی در این خصوص منتشر شد که رفتار ای ران ی ها را غی ر دوستانه خواند و ب رای این افراد‬ ‫اظهار تاسف کرده بود‪ .‬البته بعدها دوباره پس از عذرخواهی گسترده کارب ران ای رانی مسی هم‬ ‫با بزرگ منشی در این مورد پاسخ داد‪« :‬ای ران ی های عزیز‪ ،‬نیازی به عذرخواهی نیست‪ .‬من م ی دانم‬ ‫ای ران فرهنگ غن ی ای دارد و من م ی دانم اینهایی که تهدید کردند‪ ،‬ای ران ی های واقعی نیستند‪ .‬من االن‬ ‫هم فقط سخت تمرین م ی کنم تا در بازی مقابل ای ران‪ ،‬مدافعان این تیم را اذیت کنم‪».‬‬ ‫مسی تو که مسی‪ ،‬اگه طال هم بودی هیش��کاری نم ی تونستی جلوی ای ران‬ ‫بکنی داداش‪.‬‬ ‫فزاده رفت با مسی مصاحبه کنه‪ ،‬مسی گفت ای ران‬ ‫چهارسال قبل کامران نج ‬ ‫بیکزاده طوری بزنتش که قیافش شبیه دفاع‬ ‫رو نمیشناسه و مصاحبه نکرد‪ .‬االن باید ‬ ‫راست فوتبال دست ی شه‪.‬‬ ‫کزاده تا ولت کنه‪.‬‬ ‫مسی جون یک ماه یارانه خودتو بده بی ‬ ‫مسی تنها نیست «هاشم اول»‬ ‫اگه تیم ملی پشتکار شما رو داشته باش��ه‪ ،‬با این کامنت گذاشتناتون‪ ،‬ارژانتین‬ ‫سهله‪ ،‬برزیل رو هم م ی بریم!‬ ‫اهن االت‪ ،‬ضایعات‪ ،‬مس ی جات خریداریم!‬ ‫هاش�م بی ک زاده به نوعی همزاد‬ ‫مس�ی ش�ده در جام جهان�ی‪ .‬ای�ن ‬ ‫هافب�ک میانی اس�تقالل ک�ه بعد از‬ ‫تو گویی از مهار مسی در‬ ‫اینکه در گف ‬ ‫جام جهانی سخن گفت‪ ،‬به یکباره در‬ ‫کامنت های کارب�ران ایرانی ب ه عنوان‬ ‫مهار کننده مس�ی به ش�وخی و طنز‬ ‫نام ب�رده ش�د‪ .‬ت�ا جایی ای�ن ماجرا‬ ‫ادامه داش�ت که صفح ه ای در شبکه‬ ‫فی س بوک برای حمایت از او طراحی‬ ‫شد‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫سینمایتنهایی‬ ‫فرهنگ‬ ‫سینمای تنهایی‬ ‫نگاهی به پدیده امروز‬ ‫سینمای ای ران ب ه بهانه اک ران‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫فیلم تنهای تنهای‬ ‫تنه�ا ب�رای احس�ان‬ ‫عبدی پ�ور یک س�کوی‬ ‫پرش بوده ک�ه خیل ی ها‬ ‫را هم خشنود کرده است‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫گفت وگو با کارگردان جوان «تنهای تنهای تنها»‬ ‫ما نسل زیستن در جوار پناهگاه بودیم‬ ‫محمدصادق لواسانی‬ ‫خبرنگار‬ ‫شاید وقتی «تنهای تنهای تنها» در جدول نمایش کاخ سی و یکمین جش�نواره فیلم فجر قرار گرفت‪ ،‬خیل ی ها‬ ‫مو خاص سینما را جذب‬ ‫نم ی دانستند که فیلم اول یک جوان بوشهری م ی تواند تا این اندازه نظر منتقدان و مخاطبان عا ‬ ‫ی از بچ ه های رسانه ای و منتقدان از هم م ی پرسیدند که فالن فیلم را‬ ‫کند‪ .‬به همین دلیل هم پس از نمایش فیلم‪ ،‬خیل ‬ ‫دیدید یا نه؟ «تنهای تنهای تنها» به قول احسان عبدی پور‪ ،‬قصه ای درباره صلح دارد و ادم های داستان برای روایت ان‪ ،‬از‬ ‫کوچه پس کوچ ه های روستای کناری نیروگاه اتمی بوشهر م ی گذرند‪ .‬قهرمان های «تنهای تنهای تنها» دو کودک ای رانی و‬ ‫روس هستند که تمام دغدغه دنیای فانتزی شان‪ ،‬حفظ رفاقت است و بس؛ حتی اگر به قیمت یاد گرفتن کلم ه های قلمبه‬ ‫سلمب ه ای مثل «پروتکل الحاقی» باشد‪ .‬انچه م ی خوانید‪ ،‬گفت وگوی «مثلث» با احسان عبدی پور درباره دنیای کودکانه ‬ ‫«رنجرو» و «اولک»‪ ،‬ساخت فیل م های کودک و مسائلی از این دست است‪.‬‬ ‫‪62‬‬ ‫اقای عبدی پور! در س�ال های قبل‪ ،‬بحثی درباره‬ ‫فیل م های درب�اره کودک‪ ،‬فیل م ه�ای برای کودک‪،‬‬ ‫فیل م هایی با قهرمان ک�ودک و غیره راه افتاده که‬ ‫موافق�ان و مخالفانی دارد‪ .‬با تمام این تفاس�یر‪،‬‬ ‫ایا «تنهای تنهای تنها» یک فیلم کودک است؟‬ ‫‪ l‬م ی توان از یک منظر‪« ،‬تنه��ای تنهای تنها» را‬ ‫یک فیلم کودک هم دانس��ت‪ .‬یعنی م ی توان کودک بود و‬ ‫«تنهای تنهای تنها» را به عنوان یک الواس��توری کودکانه‬ ‫از اول تا اخر دید‪ ،‬ان هم در ش��رایطی که دلت ب رای دو بچه‬ ‫فیلم بس��وزد! از منظر دیگر‪ ،‬م ی توان بزرگتر بود و یک الیه‬ ‫سیاسیوشریف‬ ‫بهفیلسوفنیازداریمنهفیلمساز!‬ ‫«تنهایتنهایتنها»درنگاهمنتقد‪،‬‬ ‫انتونیاشرکا‬ ‫گفت وگویمثلثباابوالفضل‬ ‫جلیلیدربارهسینماو فیلم تنهای‬ ‫تنهایتنها‬ ‫سیاسی ‪ -‬اجتماعی هم به بستر قصه قبلی که گفتم افزود‬ ‫و الی اخر‪.‬‬ ‫یک نکته ای هم درباره این تقسیم بندی که به ان اشاره‬ ‫کردید وجود دارد و ان‪ ،‬این است که فکر م ی کنم به هر حال‬ ‫پذیرش دس��ته بندی باال از نپذیرفتن ان بهتر اس��ت‪ .‬چون‬ ‫گرچه ممکن است ساخت یک س��ری فیلم ها درباره کودک‬ ‫ب رای ایجاد نوعی اگاهی یا گوشزد کردن مطلبی در جامعه‬ ‫الزم باشد اما ممکن اس��ت اگر کودک همان فیلم را ببیند‪،‬‬ ‫تمام تعادل روان ی اش به هم بریزد‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید چرا در سال های گذشته‪ ،‬سینمای‬ ‫کودک ما قهرمان های قابل توجهی برای بچ ه های‬ ‫این کشور تولید نکرده است؟ تلویزیون یا همین‬ ‫سینما‪ ،‬هنوز هم ب ه دنبال قهرمان های عروسکی‬ ‫دهه های گذشته هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬ف ی الواق��ع «رنج��رو» چیزی ن��دارد! ول��ی مدام‬ ‫م ی خواهد دنیا را تکان بدهد‪ .‬او م ی خواهد ان طور که دوست‬ ‫دارد زندگی کند‪ .‬من خودم عاشق بچه ای هستم که کز نکرده‬ ‫باشد کنج اتاقش و منفعل باش��د! دلم م ی خواهد بچه های‬ ‫سرزمینم مثل «رنجرو» با جرات زندگی کنند‪.‬‬ ‫اینک�ه ش�ما م ی گویید خیل�ی خوب اس�ت اما‬ ‫فکر م ی کن�م االن فضای ذهنی ک�ودک ایرانی را‬ ‫انیمیشن های خارجی و قهرمان هایی مثل بن تن‬ ‫اما باالخ�ره خیل ی ه�ا االن معتقدند انیمیش�ن‬ ‫خارجی با کیفیت و قیمتی ک�ه دارد‪ ،‬جای رقابت‬ ‫برای انیمیشن ایرانی نگذاشته است‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬این هم نکته ای اس��ت‪ .‬در کل فکر م ی کنم‬ ‫انیمیشن و فیلم هایی که ش��ما چند دقیقه قبل از انها نام‬ ‫بردید‪ ،‬در کنار همه ای راداتی که دارند‪ ،‬حسن بزرگ شان این‬ ‫است که ذائق ه دراماتیک بچه ها را خیلی باال برده و م ی ب رند‪.‬‬ ‫اگر جای کار دارد‪ ،‬چرا در سینمای کودک ان قدر‬ ‫عقب افتاده ایم؟ واقعا سینمای کودک دهه ‪ 60‬و‬ ‫‪ 70‬ما اصال با امروز قابل مقایس�ه نیست‪ .‬نسل‬ ‫ما فکر کنم در داشتن قهرمان های کودک بومی‬ ‫ خیلی خوشبخت‪‎‬تر بود‪.‬‬ ‫‪ l‬چون سینمای کودک حوصله م ی خواهد‪ .‬مداقه‬ ‫م ی خواهد‪ .‬شناخت هر دقیقه کودکی که هر سه سال فرمت‬ ‫فکری و س��لیقه دراماتیکش عوض م ی شود خیلی سخت‬ ‫است‪ .‬تازه در کنار همه اینها‪ ،‬این مشکل را هم اضافه کنید‬ ‫که فیل م شما نهایتا یک فیلم فرهنگی خواهد بود و نم ی شود‬ ‫جیب گشادی ب رای ان دوخت‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬شما م ی توانید فرمول ساخت یک درام‬ ‫خانوادگی را همین فردا از اولین ادمی که در خیابان م ی بینید‪،‬‬ ‫بپرس��ید‪ 60- 70.‬درصد ادم ها احتماال درس��ت جواب تان را‬ ‫م ی دهند‪.‬م ی خواهم بگویم س��اخت یک درام خانوادگی هر‬ ‫چندتا الگو که دارد‪ ،‬از قبل اماده شده و تو م ی توانی پارچه را‬ ‫روی الگو ها بگذاری و سری دوزی کنی‪.‬‬ ‫اما در س��ینمای کودک هم این طور اس��ت؟ خیر‪ .‬اوال‬ ‫در سینمای کودک‪ ،‬سوپ ر استار جایی ندارد اما در فیلم های‬ ‫ی دارد‪ .‬در کنار این‪ ،‬سینمای‬ ‫بزرگسال‪ ،‬سوپ راستار نقش مهم ‬ ‫بزرگس��ال و مثال درام خانوادگی نه تنها تالش زیادی ب رای‬ ‫این سوال اعصاب خردکنی است برای من‪ .‬کاش اصال نمی پرسیدید چون‬ ‫من «رنجرو» را دوست دارم و نمی خواهم در اینده دچار بحرانی شود که در اصل‬ ‫من باعثش بوده باشم‬ ‫‪ l‬این بچه هیچ امکانات خاصی ندارد که وقتی بقیه‬ ‫بچه ها او را م ی بینند بگویند خب! او وضعش فرق م ی کند و‬ ‫مثال رفت بوشهر و در انجا یک امریکایی او را دید و با خودش‬ ‫به فالن جا برد! یا مثال طرف قدش دو متر و ده س��انت ی متر‬ ‫است و م ی تواند بسکتبالیست ش��ود یا صدایش عجیب و‬ ‫غریب است و م ی تواند خواننده بشود‪.‬‬ ‫رنجروی ما هیچ نکته فوق العاده مادرزادی ندارد‪ ،‬یعنی‬ ‫من همه گزینه های ژنی و فطری بودن را در این بچه حذف‬ ‫کرده ام‪ .‬او نه قدرت اقتصادی دارد‪ ،‬نه گذش��ته خاصی دارد و‬ ‫مثال اج��دادش در دوره قاجاریه خان بوده ان��د‪ ،‬نه قدش بلند‬ ‫است‪ ،‬نه ضریب هوش��ی خاصی دارد‪ ،‬نه از لحاظ اقتصادی‬ ‫وضع خوبی دارد‪ ،‬خالصه هیچی ندارد‪ .‬فرقش فقط در یک‬ ‫چیز است‪ :‬رنجرو فقط منفعل نیست و م ی گوید چه کسی‬ ‫دارد اذیت م ی کند؟ برویم و یقه اش را بچسبیم!‬ ‫به نظرم این خیلی دیدگاه خوبی است‪ .‬ب رای کودکان‬ ‫این س��رزمین‪ ،‬این مدل بدی نیس��ت که بچه ها جسارت‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ش�ما جایی گفته بودید که «رنجرو» در «تنهای‬ ‫تنهای تنها» قهرمانی است که یک کودک با هر‬ ‫ی و اجتماعی در جامعه م ی تواند ان‬ ‫سطح اقتصاد ‬ ‫را باور کند‪« .‬رنجرو» چه چیزی دارد؟‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬باالخره ذهن بچه هم ب رای خودش علت و معلول‬ ‫دارد‪ .‬فیلمی که به هیچ وج��ه با دور و اط��راف یک کودک‬ ‫همخوانی ندارد‪ ،‬در ذهن او رابطه داللت را وی ران م ی کند ولی‬ ‫کودک سکوت م ی کند‪ ،‬مثل نوزادی که زبان ندارد بگوید یک‬ ‫جایی از بدنش درد دارد‪.‬‬ ‫بناب راین مقصودم این بود که ذهن کودک ای رانی‪ ،‬ب رای‬ ‫کاراکتری که حداقل های دراماتیک را داشته باشد و هم بافت‬ ‫زبانی و فرهنگی او باشد‪ ،‬خیلی اماده است‪.‬‬ ‫برویم سراغ «تنهای تنهای تنها»‪ ،‬حرف حساب‬ ‫«رنجرو» چیست؟‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬به نظرم این نکته خیلی مهمی اس��ت‪ .‬بگذارید‬ ‫این طور بگویم‪ ،‬به نظر من مرز و وطن ب رای کودک عبارت‬ ‫است از دس��ته ای ادم که قهرمان های مشترکی دارند!وگرنه‬ ‫یک بچه چه م ی داند که «ارس» کجاس��ت یا «س��راوان»‪،‬‬ ‫ای ران را از چه کشوری جدا م ی کند!‬ ‫ولی اگر توجه کنید م ی بینید که «باشو» همه ما را به‬ ‫یک نقطه وصل م ی کند‪« .‬امیرو» همه را به یک نقطه وصل‬ ‫م ی کند‪ .‬کال ما با این قهرمان ها در شش یا هفت سالگی به‬ ‫هم وصل م ی شویم که بعدها در مدرسه م ی فهمیم این «ما»‬ ‫اسمش «ای ران» است‪.‬‬ ‫من تعبیری ب رای خ��ودم دارم‪ .‬م ی گوی��م مغز کودک‬ ‫وقتی ن��وزاد اس��ت خیلی س��فت و محکم نش��ده و کارت‬ ‫گرافیک مغزش هم تا یک س��نین ابلمبوست! دست من و‬ ‫ی و لطافت کودکی را با چه متریالی‪ ،‬در‬ ‫شماست که این نرم ‬ ‫میان چه تصاویری و با کدام قهرمان ها سفت کنیم‪ .‬زمانی‬ ‫هم که ذهن سفت شد دیگر جناب حضرت فیل نم ی تواند‬ ‫تکانش بدهد‪.‬‬ ‫و اسپایدرمن پرکرده اند‪.‬‬ ‫‪ l‬بن تن و اسپایدرمن ه ر قدر هم که جذاب باشند‪،‬‬ ‫ان چنان در ذهن یک کودک ای رانی ارجاع پیدا نم ی کند و به‬ ‫همین دلیل هم ماندگار نم ی ش��ود‪ .‬اتفاقا من فکر م ی کنم‬ ‫این قهرمان ها ذهن کودک را م��دام ازار م ی دهند و فقط او‬ ‫نم ی تواند چیزی به زبان بیاورد‪.‬‬ ‫یافتن الگوهای جدید نم ی خواهد‪ ،‬بلکه گیشه ان هم از یک‬ ‫حدی کمتر نخواهد بود‪ .‬حاال به قول بوش��هری ها خودتان‬ ‫دیگر پیدا کنید تُماته فروش را ! (تُماته‪ :‬گوجه فرنگی)‬ ‫بازیگر شخص رنجرو را چطور پیدا کردید؟ انقدر‬ ‫خوب ب�ازی م ی کند که ان�گار چن�د تجربه قبال‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫‪ l‬تجربه که داشته‪ .‬او قبال در یکی از فیلم های من‬ ‫بازی کرده بود‪ .‬من م ی دانستم که بازیگر «رنجرو» یک «ان‬ ‫بازیگری» دارد و م ی توان بار فیلم را روی شانه های کودکانه‬ ‫اما ستبرش گذاشت‪ .‬او به شکل شدیدی عاشق کارش است و‬ ‫در جریان فیلمبرداری هیچ چیز نیست که خسته اش کند‪ .‬در‬ ‫کنار همه این خصوصیاتی که گفتم‪ ،‬او به شدت بچه مودبی‬ ‫اس��ت‪ .‬در کل بازیگر نقش «رنجرو» خیلی فاکتور خوب و‬ ‫دل قرص کنی ب رای یک کارگردان دارد‪.‬‬ ‫یکی از مش�کالتی که همیش�ه برای بازیگران‬ ‫ک�ودک وج�ود دارد‪ ،‬این اس�ت ک�ه انه�ا پس از‬ ‫یک دوره مورد توجه قرار گرفت�ن‪ ،‬به یک باره در‬ ‫میان حرکت رونده سینما گم م ی شوند‪ .‬در واقع‬ ‫کمتر کسی مثل مجید باقربیگی (بازیگر «قصه‬ ‫مجید») در اینده هم م ی تواند خ�ودش را مطرح‬ ‫نگه دارد‪ .‬فکر م ی کنید «رنج�رو» چنین قابلیتی‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬واقعا نم ی دانم‪ .‬راستش خیلی هم امیدوار نیستم‬ ‫اما بیشتر نم ی دانم چون هزار تا مثال منفی در این مورد دارم‬ ‫من متولد ‪ 1359‬هستم‪ .‬ادم های سن من‪ ،‬پر از کودکی هایی هستند که در‬ ‫دل مان مانده و جای بازی کردنش پیدا نشد‪ .‬ان سال ها همه چیز زندگی‪ ،‬جنگ‬ ‫بود‪ .‬روزها توی صف بودیم و شب ها د ر ترس طیاره‪ .‬حیاط مدرسه مان سنگر و‬ ‫پناهگاه داشت‬ ‫‪63‬‬ ‫اما خب از ان طرف هم کسی مانند رضا ناجی را م ی بینم که‬ ‫چگونه به کارش با قدرت ادامه م ی دهد‪.‬‬ ‫راستش‪ ،‬این س��وال اعصاب خردکنی است ب رای من‪.‬‬ ‫کاش اصال نم ی پرس��یدید چ��ون من «رنجرو» را دوس��ت‬ ‫دارم و نم ی خواهم در اینده دچار بحرانی ش��ود که در اصل‬ ‫من باعثش بوده باش��م‪ .‬چون به هر حال او داش��ت خیلی‬ ‫نرمال زندگی خودش را م ی ک��رد و من خودخواهانه به خاطر‬ ‫کار و هدف خودم دست او را گرفتم و به دنیای دیگری اوردم‪.‬‬ ‫نم ی دانم اما شاید اگر او هجده سال به باال داشت و شرایط‬ ‫را درک م ی کرد‪ ،‬م ی گفت اص�لا نم ی خواهم به این وادی پا‬ ‫بگذارم‪.‬‬ ‫به هر حال هم من و هم هر کس ک��ه بازیگر کودکی‬ ‫را به فیلمش م ی اورد‪ ،‬از یک منظری دس��ت به یک عمل‬ ‫یزند که باید در اینده هم پایش بایستد‪.‬‬ ‫دیکتاتورمابانه م ‬ ‫بازی بازیگر کودک روس هم خیلی خوب است‪.‬‬ ‫«اولک» را چطور پیدا کردید؟‬ ‫اغت در ایروان‬ ‫‪ l‬او را در یکی از کالس های اوقات فر ِ‬ ‫پیدا کردم‪ .‬البته پیدا کردن او هم به همین راحتی نبود‪ .‬ابتدا‬ ‫تعداد زیادی بچه را دیدیم و از انها تست گرفتیم و در نهایت‬ ‫بازیگر نقش «اولک» را پیدا کردیم و پسندیدیم‪.‬‬ ‫با اینکه هی��چ ارتباط زبانی با او نداش��تیم اما پالن ها‬ ‫را خیلی خوب بازی کرد و از ضریب هوش��ی بس��یار باالیی‬ ‫برخوردار بود‪.‬‬ ‫او ‪ 50‬روزی را هم��راه مادربزرگش ب��رای فیلمبرداری‬ ‫به ای ران ام��د‪ .‬چون پ��در و م��ادرش در لهس��تان بودند و‬ ‫نم ی توانس��تند بیایند‪ .‬بعد از این ‪ 50‬روز هم به کش��ورش‬ ‫برگشت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫خیل ی ه�ا معتقدند بازی خ�وب دو بازیگر کودک‬ ‫«تنهای تنهای تنها» به این دلیل است که احسان‬ ‫عبدی پور توانس�ته ب�ا انها ارتباط دوس�تانه ای‬ ‫برقرار کند‪ ،‬اما فکر م ی کنم به هرحال خودش�ان‬ ‫هم باید استعدادی م ی داشتند‪ .‬این طور نیست؟‬ ‫‪ l‬ب ی شک هر دو موردی که گفتید در کنار هم مهم‬ ‫است‪ .‬یک رابطه خوب است که راه را ب رای کودک باز م ی کند‬ ‫که خ��ودش را عرضه کند‪ .‬چون بچه منط��ق ندارد و کال با‬ ‫احساساتش جلوی دوربین م ی رود‪ .‬به نظرم بهترین کار یک‬ ‫کارگردان و تیمش این است که بتواند حال یک بچه ای که‬ ‫م ی خواهد جلوی دوربین برود را خوب کند‪ .‬ان وقت گاهی‬ ‫پیش م ی اید که تو به عن��وان کارگردان‪ ،‬پشت س��ر بازیگر‬ ‫کودک فیلم و بازی اش جا م ی مانی‪.‬‬ ‫یک جایی هم گفته بودید که «بغض بچگ ی ام را‬ ‫با رنجرو فریاد زدم»‪ .‬فکر کنم کودکی خودتان هم‬ ‫خیلی پستی و بلندی داشته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬کودکی ادم هایی به س��ن ما یک سری المان ها‬ ‫دارد‪ .‬م��ن متولد ‪ 1359‬هس��تم‪ .‬ادم های س��ن م��ن‪ ،‬پر از‬ ‫کودک ی هایی هستند که در دل مان مانده و جای بازی کردنش‬ ‫پیدا نشد‪.‬‬ ‫ان س��ال ها همه چیز زندگی‪ ،‬جنگ ب��ود‪ .‬روزها توی‬ ‫صف بودیم و شب ها د ر ترس طیاره‪ .‬حیاط مدرسه مان سنگر‬ ‫و پناهگاه داشت‪.‬‬ ‫یک تصوی��ری را بیاوری��د در ذهن ت��ان‪ :‬زنگ تفریح‬ ‫م ی خورد و م ی ایی در حیاط‪ ،‬ولی وس��ط حیاط یک ترسی‬ ‫نسل‬ ‫مدام قد کش��یده‪ ،‬یک پناهگاه روبه رویت داری و‪ ...‬ما ِ‬ ‫زیستن در جوار پناهگاه بودیم‪ .‬من م ی گویم پناهگاه‪ ،‬شما‬ ‫بخوان مرگ‪ .‬ما تمام روزهای کودک��ی دل مان گرفته بود و‬ ‫اجازه نداشتیم چیزی بگوییم چون جنگ بود و جای گفتن‬ ‫این حرف ها نبود‪.‬‬ ‫دقیقا ب��ه همین دلیل اس��ت که م ی گوی��م نه فقط‬ ‫«رنجرو» بلکه بچه های همه فیلم ه��ای من‪ ،‬حق دارند در‬ ‫قول گفتنی‪ ،‬کافه را به هم بریزند!‬ ‫و دیوار را به هم بریزند و به ِ‬ ‫در فیلم جدید تان که گویا اسمش «پاپ» است‬ ‫هم کودکان نقش پررنگی دارند یا ترجیح داده اید‬ ‫سراغ بزرگساالن بروی د؟ ‬ ‫‪ l‬در «پاپ»هم کودکی داریم که‬ ‫به شخصه خیلی دوستش دارم‪ ،‬ولی‬ ‫نقش اصلی فیلم نیست‪ .‬در‬ ‫کل نفس بودنش را در‬ ‫«پاپ» دوس��ت‬ ‫دارم‪ ،‬ح��اال‬ ‫اینک��ه چ��ه‬ ‫نقش��ی دارد‪،‬‬ ‫برای��م خیلی‬ ‫مهم نیست‪.‬‬ ‫بعض ی ه�ا‬ ‫م ی گویند احساس‬ ‫عبدی پور ب�ا یک فیلم‬ ‫راه چندساله را رفته است‪.‬‬ ‫خیلی راحت بگویم که خیلی از‬ ‫دوستان منتقد و خبرنگار منتظر فیلم‬ ‫بعدی ات هستند که ببینند با خودت و‬ ‫فیلمسازی چند چند هستی‪ .‬فکر م ی کنم‬ ‫موقعی ت ترسناکی برای یک جوان است!‬ ‫‪ l‬مهم نیست که من چطور فکر م ی کنم‪.‬‬ ‫دوست دارم به جای اینکه وقت تان را ب رای شنیدن‬ ‫یا خواندن جواب��م هدر بدهید‪ ،‬دس��ت تان را باال‬ ‫بگیرید و بگویید خدایا به این بچه کمک کن تا‬ ‫انسان باش��ه‪ ،‬نه حتی بیشتر‪ ،‬همین‪ ،‬که سخت‬ ‫محتاجش هستم‪g .‬‬ ‫‪64‬‬ ‫نگاهی به پدیده امروز سینمای‬ ‫ایران به بهانه اکران‬ ‫سینمای تنهایی‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫وقتی بهمن ماه ‪ 1391‬فیلم سینمایی «تنهای تنهای‬ ‫تنها» با ‪ 11‬جایزه بیش��ترین تعداد جایزه را از بخش تجلی‬ ‫اراده ملی س ی ویکمین جشنواره فجر دریافت کرد‪ ،‬توجه ها‬ ‫به کارگ��ردان جوانی به نام احس��ان عبدی پور جلب ش��د‪.‬‬ ‫به بی��ان دقی ق تر‪ ،‬معاون��ت ارتباطات و اطالع رس��انی نهاد‬ ‫ریاس��ت جمهوری (در دولت ده��م)‪ ،‬بنیاد حفظ اثار و نش��ر‬ ‫ارزش های دف��اع مق��دس‪ ،‬اتحادیه انجمن های اس�لامی‬ ‫دانش��جویان‪ ،‬جنبش عدالتخواه دانشجویی‪ ،‬فرهنگس رای‬ ‫انقالب اس�لامی و دفتر تحکیم وحدت‪ ،‬درکنار اموزش��گاه ‬ ‫سینمایی دارالفنون‪ ،‬کانون سینمایی روشنای دانشگاه هنر و‬ ‫بنیاد ادبیات داستان ای رانیان‪ ،‬فیلمی را انتخاب کردند که در‬ ‫خود جشنواره‪ ،‬جایزه خاصی به دست نیاورده بود‪.‬‬ ‫عبدی پور که ان زمان ‪ 32‬سال داشت و در این جشنواره‬ ‫گروهی او را پدیده و گروهی هم اثرش را سفارشی و سیاسی‬ ‫م ی دانستند‪ ،‬خودش تاکید داش��ت که فیلمش سالمی به‬ ‫صلح بوده‪ ،‬بناب رای��ن در این فیلم قصد مط��رح کردن یک‬ ‫ی را نداش��ته اس��ت‪ .‬گویا این فیلم در ادامه چند‬ ‫نیروگاه اتم ‬ ‫کاری بوده که عبدی پور و همکارانش ب رای صداوس��یمای‬ ‫بوشهر م ی ساخته اند‪ ،‬اما این یکی در میانه راه تقویت شده‬ ‫و به شکل یک فیلم س��ینمایی درامده اس��ت‪ .‬البته نقش‬ ‫ساعد نی ک ذات‪ ،‬فیلمبردار فیلم سینمایی «تنهای تنهای‬ ‫تنها» را در شکل گیری این اثر نباید نادیده گرفت که معتقد‬ ‫ی بود که توانسته‬ ‫است‪« :‬این فیلم بعد از مدت ها تنها فیلم ‬ ‫انسانیت را در پش��ت و جلوی دوربین حفظ کند؛ فیلم ی که‬ ‫گفته م ی شود با ‪ 200‬میلیون تومان س��رمایه ساخته شده و‬ ‫بیشتر دیالوگ هایش هم بداهه بوده است‪».‬‬ ‫فیلم «تنهای تنهای تنها» توانست نظر حوزه هنری‬ ‫را هم به عنوان سینماداری که محروم کردن خیلی از فیلم ها‬ ‫توسط ان جنجال بسیاری برپا کرده بود‪ ،‬جلب کند‪ .‬سازمان‬ ‫فرهنگی ‪ -‬هنری شهرداری ته ران هم به عنوان دیگر مالک‬ ‫احس��ان عبدی پ��ور م ی گوی��د‪ ،‬ه��ر چه از س��ینما‬ ‫م ی دانستیم را در گرمای ‪ 45‬درجه و رطوبت ‪ 90‬درصدی پیاده‬ ‫کردیم‪ ،‬تلویزیون در فیلمساز شدن من نقش داشت‪ ،‬درصد‬ ‫کمی از جوانان هستند که نتوانند به ایده ال هایشان برسند‪.‬‬ ‫او درواقع گفته اس��ت‪« :‬طرح اولی ه ای را که داشتم به‬ ‫مرکز صداوسیمای بوشهر ارائه دادم و گفتم که فکر م ی کنم‬ ‫فیلم خوبی شود‪ .‬من با تلویزیون شروع کردم‪ ،‬تله فیلمی به‬ ‫نام «افسانه ‪ »98‬ساختم که وارد جشنواره فجر شد و جایزه‬ ‫بهترین کارگردان فیلم ویدیوئی را گرفت‪ .‬پیش از این فیلمی‬ ‫ ب رای ارگانی ساختم که کامال دینی و مذهبی بود‪ ،‬گرچه در ان‬ ‫فیلم یک رکعت نماز هم نبود اما به عقیده من هیچ کس در‬ ‫هیچ فیلمی این چنین به معاد نپرداخته است‪ .‬زمانی که این‬ ‫فیلم را به مرکز صدا و سیما دادم ‪ 17‬دقیقه از ان را حذف کرد‬ ‫و ان را در شبکه دو به نمایش گذاشت‪ .‬دلخوری من این است‬ ‫که حداقل این فیلم را در زمان درستی پخش م ی کرد که به‬ ‫ان اسیب نرس��د‪ .‬این در حالی است که فیلم «توریست» را‬ ‫فرهنگ‬ ‫«تنهای تنهای تنها» چگونه به وجود امد؟‬ ‫سعید جلیلی و «تنهای تنهای تنها»‬ ‫دفاع س��عید جلیلی از فیلم «تنهای تنهای تنها» در‬ ‫جریان مناظ رات یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سبب شد که رس��انه ها از این فیلم به عنوان فیلم محبوب‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫پردیس سینمایی ازادی‪ ،‬یک مراس��م تقدیر از عوامل این‬ ‫فیلم در محل همین س��ینمای مهم ب��رای کارگردان ها و‬ ‫تهی ه کنندگان برگزار کرد‪ .‬مراسمی که امیر خوراکیان‪ ،‬رئیس‬ ‫این سازمان‪ ،‬در ان اسکار س��ینمایی را زیر سوال برد‪ ،‬جوایز‬ ‫ان را کامال سیاس��ی دانس��ت و گفت‪« :‬در ارتباط با جایزه‬ ‫اسکار دیگر تنها بحث شکست محتوا در میان نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫ارزش های هنری اسکار نیز زیر چکمه سلطه جویان خرد شده‬ ‫است‪ .‬در چنین شرایطی اگر به سینمای ای ران توجه بیشتری‬ ‫داشته باشیم و بتوانیم به افرادی که در خلق اثار هنری فعال‬ ‫هس��تند و به مدی ران هنری فعال در کشور کمک کنیم چه‬ ‫بسا بتوانیم شاهد موفقی ت های روزافزونی در عرصه سینما‬ ‫و هنرمان در دنیا باشیم‪ .‬قصد دخالت در نظ رات کارشناسی‬ ‫هیات داوران س ی و یکمین جشنواره فیلم فجر را ندارم ولی‬ ‫سیمرغ های تحسین مردم بر دوش این فیلم نشسته و این‬ ‫تقدیرها همچنان ادامه خواهد داشت‪».‬‬ ‫چند ماه گذشت‪ ،‬در جش��نواره فیلم کودک و نوجوان‬ ‫اصفهان هم این فیلم با اس��تقبال مردمی نس��بی مواجه و‬ ‫نیز رکورددار جایزه های بخش «جلوه گاه امید» شد‪ .‬ضمن‬ ‫انکه در بخش بلند س��ینمای ای ران برنده جوایز پروانه زرین‬ ‫بهترین فیلم بلند‪ ،‬بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر کودک‬ ‫و نوجوان (میثم فرهومند) شد و در بخش سینمای بی ن الملل‬ ‫هم جایزه بهترین فیلمنامه (عبدی پور) را به دست اورد‪ .‬این‬ ‫فیلم اما در امار گیش��ه‪ ،‬چه در ته ران و چه شهرستان ها‪ ،‬به‬ ‫فروش موفقی دست نیافت‪.‬‬ ‫بدون انکه دس��تی در ان برده باشد از شبکه «شما» پخش‬ ‫کردند‪ .‬در بوشهر هیچ بچه فیلمسازی وجود ندارد که یک بار‬ ‫فیلم یا مستندی را در تلویزیون بوشهر کار نکرده باشد‪ ،‬باید‬ ‫از تلویزیون ممنون باش��یم که هر فرهنگی را صاحب انتن‬ ‫کرد و با این کار فرهنگ ها صاحب انتن شدند تا به بقای ان‬ ‫کمک شود‪.‬‬ ‫تو م ی توانی هر تجربه ای را حتی ب رای اولی ن بار انجام‬ ‫دهی که ممکن است سود مالی نکنی اما م ی توانی ابرویت‬ ‫را حفظ کنی‪ .‬من ب رای س��اخت این فیلم دغدغه بازگش��ت‬ ‫سرمایه و اینکه ان را ببینند‪ ،‬نداشتم‪« .‬تنهای تنهای تنها»‬ ‫بازخورد خوبی م ی دهد و حدود صد دانشگاه ب رای نمایش این‬ ‫فیلم درخواس��ت داده اند‪ .‬من بچه تلویزیون بودم و هستم و‬ ‫حاال که وارد سینما م ی ش��وم‪ ،‬متوجه شدم که اگر تلویزیون‬ ‫دنیای مالی ندارد حداقل یکی ارام��ش و اخرت خوب دارد‪.‬‬ ‫امیدوارم این شرایط ب رای همه باش��د تا بتوانیم فیلم خوب‬ ‫بس��ازیم و باز هم امیدوارم مدلی که منص��ور الوری منفرد‬ ‫(مدیرکل صدا و سیمای مرکز) در بوشهر کار م ی کند‪ ،‬در همه‬ ‫جا همه گیر شود‪ .‬گرچه قد این فیلم در گیشه بلند نیست اما‬ ‫فیلم با ابرویی است و باید انقدر این فیلم ها ساخته شود که‬ ‫ما خرد جمعی را به این سمت پیش ببریم‪ ،‬در این فیلم هیچ‬ ‫کس تصمیم نگرفت من را باال ببرد‪».‬‬ ‫س��عید جلیلی یاد کنند‪ .‬البته پی ش تر فرج اهلل سلحشور نیز‬ ‫از این فیلم تمجید کرده و از ان در کن��ار فیلم ی از علیرضا‬ ‫بزاده‪ ،‬به عنوان تنها اثار ابرودار این سال ها یاد کرده بود‪.‬‬ ‫طال ‬ ‫با این حال کارگردان فیلم از سیاستمداران خواست درباره این‬ ‫فیلم موضع گیری نکنند و درباره ان با عینک سیاسی حرف‬ ‫نزنند‪ .‬با این حال‪ ،‬حبیب احمدزاده هم در سخنانی‪ ،‬این گونه‬ ‫مدعی شد که «زمانی که اقای سعید جلیلی با کاترین اشتون‬ ‫دیدار داشت‪ ،‬تالش کردیم این نامه را با زبان این فیلم توسط‬ ‫تیم سابق مذاکره کننده هسته ای به دست غ رب ی ها برسانیم‪،‬‬ ‫ولی با وجود موافقت خود اقای جلیلی‪ ،‬تیم همراه ایشان به‬ ‫دلیل اینکه اس��م فیلم «تنهای تنهای تنها» بود‪ ،‬با این کار‬ ‫موافقت نکردند و تعبیرشان این بود که اسم فیلم القاکننده‬ ‫این موضوع است که ای ران تنهاست‪».‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬فیلم سینمایی «تنهای تنهای تنها» که‬ ‫ب رای خیل ی ها یاداور اثاری چون «دونده» و «سازدهنی» از‬ ‫امی ر نادری و حتی «باشو غریب ه کوچک» به رام بیضایی بوده‪،‬‬ ‫ب رای خیل ی ها شع ف ساز بوده است؛ چه از نظر ساخت دوباره‬ ‫اثار موفقی در حوزه س��ینمای کودک پس از انقالب و حتی‬ ‫از منظر برخی‪ ،‬تولید فیلم خوش ساخت و ابرومند در حوزه‬ ‫سینمای سیاسی‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬برخ��ی هم معتقدند اینک��ه تولید اثری با‬ ‫مختصات چند ده��ه پیش‪ ،‬موجی از ش��عف را ایجاد کرده‪،‬‬ ‫بیش از انکه خوشحال کننده باشد‪ ،‬یاداور واقعیت تلخ درجا‬ ‫زدن این گونه از سینما در بیش از دو دهه اخیر بوده است‪ .‬با‬ ‫این اوصاف‪ ،‬کارگردان اثر گفته که م ی خواهد اثر بعدی اش‬ ‫درباره مهاجرت جوانان به غرب باشد‪g .‬‬ ‫قهرمان فیلم عبدی پور خیل ی ها‬ ‫را به یاد فیل م های امیر نادری انداخت‬ ‫‪65‬‬ ‫به فیلسوف‬ ‫نیاز داریم‬ ‫نه فیلمساز!‬ ‫گفت وگوی مثلث با ابوالفضل جلیلی‬ ‫درباره سینما و فیلم تنهای تنهای تنها‬ ‫‪3‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ابوالفض�ل جلیل�ی فیلمس�ازی اس�ت ک�ه ب�ا‬ ‫وجود اینکه ممکن اس�ت مردم فیل م ه�ای او را کمتر‬ ‫دیده باش�ند‪ ،‬اما ب ه دلی�ل اظهارنظره�ای تاثیرگذار و‬ ‫موفقی ت های بی ن الملل ی اش‪ ،‬هنرمند شناخته شده ای‬ ‫است‪ .‬گفت وگو با ابوالفضل جلیلی بهانه نم ی خواهد‪،‬‬ ‫چون انقدر صحب ت هایش جذاب است که ادمی را وادار‬ ‫م ی کند به هر بهانه ای س�راغ او برود‪ .‬از همه جذاب تر‬ ‫این اس�ت که او به حرفه خبرنگاری عالقه مند است‪.‬‬ ‫البته این جذابی�ت کار خبرنگار را س�خت تر م ی کند‪،‬‬ ‫چون قطع�ا او دقی ق تر حواس�ش به س�واالت و روند‬ ‫مصاحبه است‪ .‬بهانه گفت وگوی مجله «مثلث» اکران‬ ‫فیلم «تنهای تنهای تنها» بود؛ فیلمی که درباره کودک‬ ‫ساخته ش�ده و این درباره کودک ساخته شدن فیلم ما‬ ‫را برد به سمت فیلمس�ازی چون ابوالفضل جلیلی که‬ ‫قهرمانان کودک زیادی را س�وژه فیلمش کرده است‪.‬‬ ‫البته این گفت وگو بیش از انکه درب�اره فیلم «تنهای‬ ‫تنهای تنها»‪ ،‬فیلم به نمایش درامده احس�ان عبدی‬ ‫پور باشد‪ ،‬به س�ینمای کودک و وضعیت فیلمسازی و‬ ‫قهرمانانش پرداخته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫شیما غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گفت وگو را اغاز کنیم!‬ ‫‪ l‬من ادبیات خاص خ��ود را دارم‪ .‬خبرن��گاری اخی را‬ ‫خواس��ت با من گفت وگو کند ب��ه او گفتم‪ ،‬م ی نویس��ی یا‬ ‫ضبط م ی کن ی ‪ ،‬گفت که م ی نویس��د‪ .‬ب رای من مصاحبه با‬ ‫خبرنگاری که همزمان م ی نویسد مثل دوی با مانع م ی ماند ‪،‬‬ ‫یعنی من باید مکث کنم‪ .‬برخی م ی گویند ما با دیگران فرق‬ ‫م ی کنیم‪ ،‬در حال ی که من تجربه کردم هی چ کس با هی چ کس‬ ‫فرق ندارد‪ .‬در س��ینما برخی کارهای خطرناک را اول خودم‬ ‫انجام م ی دهم‪ .‬در حقیقت‪ ،‬خودم را در حد نوجوان م ی کنم ‬ ‫و م ی بینم اگر احس��اس خطر ندارد‪ ،‬بعد به نوجوان فیلمم‬ ‫م ی گویم انجام بدهد‪ .‬بناب راین بارها خودم را جای خب رنگاران‬ ‫گذاش��تم و متوجه شدم‪ ،‬خیلی سخت اس��ت که بخواهیم‬ ‫همزمان بنویسیم‪.‬‬ ‫شما مطمئن باشید ما مصاحبه را ضبط م ی کنیم‪،‬‬ ‫البته شما م ی توانید مصاحب ه هایتان را چک کنید!‬ ‫‪ l‬هیچ وقت مصاحب ه ای را چ��ک نم ی کنم‪ ،‬چون‬ ‫م ی دانم یقینا ع��وض م ی کنم ‪ ،‬مث��ل فیلمنامه هایم که تا‬ ‫هنگام فیلمبرداری‪ 20 ،‬بار ممکن است عوض شود‪.‬‬ ‫بازتاب مصاحب ه ه��ا را هم از ط��رف مخاطبان متوجه‬ ‫م ی شوم‪ .‬یادم هست یک بار جوانی از عالقه مندان کارهای‬ ‫من زنگ زد و گفت اقای جلیلی مصاحب ه ای از شما چاپ شده‬ ‫است که تقلبی است‪ ،‬گفتم چرا تقلبی است؟! گفت جمله ها‪،‬‬ ‫‪66‬‬ ‫جمله های شما نیست‪ .‬من از او تشکر کردم و وقتی مصاحبه‬ ‫را خواندم‪ ،‬متوجه شدم‪ ،‬درست م ی گوید‪.‬‬ ‫برویم س�راغ مصاحب ه مان‪ .‬ب ه خاطر دارم ش�ما‬ ‫م ی گفتید که کمتر فیلم م ی بینید‪ ،‬هنوز هم فیل ‬ ‫م‬ ‫نمی بینید؟‬ ‫‪ l‬یادم هست ان اوایل که به جشنواره های خارجی‬ ‫م ی رفتم‪ ،‬خب رنگاران خارجی در جشنواره های مختلف دنیا که‬ ‫م ی رفتیم فکر م ی کردند من فیلم م ی بینم‪ ،‬بناب راین درباره‬ ‫کارگردان های بزرگ و فیلم هایش��ان از من سوال م ی کردند‬ ‫و از من م ی پرس��یدند تحت تاثیر چه کارگردانی هستم! ان‬ ‫اوایل رویم نم ی ش��د که بگویم من فیل��م نم ی بینم‪ .‬مثال‬ ‫م ی گفتند تحت تاثیر فالن کارگردان مثال روبرت برسون و‬ ‫من هم م ی گفتم کارگردانی روبرت برسون را خیلی دوست‬ ‫دارم‪ .‬یادم هست در مطلبی از قول من نوشتند که ابوالفضل‬ ‫جلیلی گفته است که پدر س��ینمای من «روبرت برسون»‬ ‫است‪ .‬در صورتی که من یک فیلم هم از او ندیده بودم و بعدا‬ ‫رفتم یک فیلم دیدم به نام «محکوم به مرگ» و متوجه شدم‬ ‫که فیلمساز قدرتمندی است‪.‬‬ ‫کدام وجه از فیلمسازان دیگر برای شما جذاب تر‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬من بیشتر به تفکر فیلمسازها عالقه مند م ی شوم‬ ‫تا به سبک فیلمسازی شان‪ .‬مثال سال ها پیش جایی خواندم‬ ‫که تارکوفسکی گفته است اگر درخت خش��کی را با ایمان‬ ‫بکاریم‪ ،‬سبز خواهد شد‪ .‬از این جمله و تفکر این فرد خوشم‬ ‫امد و بعد از ان گفتم که فیلمساز یعنی تارکوفسکی‪.‬‬ ‫همین طور یادم است که فیلم «ریش قرمز» کروساوا‬ ‫را دیده بودم‪ ،‬وقتی رفتم ژاپن و با او از نزدیک برخورد داشتم‪،‬‬ ‫تحت تاثیر او قرار گرفته بودم و همیشه م ی گفتم فیلمساز‬ ‫یعنی کروس��اوا‪ .‬من خودم را فیلمس��از نم ی دانستم‪ ،‬هنوز‬ ‫هم وقتی یک ادم بزرگ م ی پرس��د شما کارت چیست‪ ،‬من‬ ‫نم ی گویم فیلمساز هستم‪ .‬خودم را هنوز در حد یک فیلمساز‬ ‫مولف نم ی دانم‪.‬‬ ‫همچنان هم منتقدان خارج�ی فکر م ی کنند که‬ ‫شما فیلم م ی بینید!‬ ‫‪ l‬بعدها وقتی منتقدان بزرگ دنیا با کارهایم اش��نا‬ ‫شدند‪ ،‬به انها گفتم که من واقعا فیلم نم ی بینم‪ .‬شاید در سال‬ ‫یک یا دو فیلم ببینم‪ ،‬به نظر شما اشکال دارد؟! انها م ی گفتند‬ ‫که ان اوایل خوب بود که م ی دی��دی حال که ندیدی خوب‬ ‫است که نبینی‪ ،‬چون فیلم هایت واقعا اورژینال و مخصوص‬ ‫به خودت است‪ .‬البته االن هم فیلم نم ی بینم و در عین حال‬ ‫توصیه نم ی کنم که مثال کسی فیلم نبیند‪ ،‬چون وقتی ادم‬ ‫فیلم م ی بیند‪ ،‬دیدش باز م ی شود‪ .‬البته وقتی م ی بینم برخی‬ ‫دوستان همکار من م ی گویند که ما شبی سه فیلم م ی بینیم‪،‬‬ ‫فکر م ی کنم اگر شبی س��ه تا فیلم ببینم‪ ،‬ماهی یک فیلم‬ ‫م ی توانم بسازم‪ ،‬چون از ان سه فیلم‪ ،‬ادم ایده و الهام م ی گیرد‪.‬‬ ‫من نم ی دانم این هم��کاران ما این فیلم ه��ا را ب رای تفریح‬ ‫م ی بینند یا م ی بینند که کار یاد بگیرن��د‪ .‬فکر م ی کنم اگر‬ ‫کسی شبی سه تا فیلم ببیند‪ ،‬قطعا فیلمساز م ی شود‪.‬‬ ‫من تعدادی دوست شاعر دارم و گاهی ب رای من شعر‬ ‫م ی فرستند‪ .‬البته باید یاداوری بکنم که من خودم به شعرهای‬ ‫موالنا و سعدی عالقه مند هستم و شاعرها را دوست دارم و‬ ‫انتهای هنر ب رای من صدای محمدرضا ش��جریان اس��ت‪.‬‬ ‫همیشه هم گفتم که هرچه در عالم هنر دارم‪ ،‬از ایشان دارم‪.‬‬ ‫البته با اینکه شعر دوست دارم اما شاعر نیستم‪ ،‬چون‬ ‫وقتش را ندارم و م ی گویم بگذار این دوستان که شاعر هستند‬ ‫شعرهایشان را بگویند‪ ،‬ما لذت ببریم‪ .‬وقتی که ب رای من شعر‬ ‫م ی فرس��تند‪ ،‬جمله هایی را ممکن است‪ ،‬جابه جا کنم‪ .‬چند‬ ‫وقت قبل به یکی از دوستانم گفتم که من شعر نم ی توانم‬ ‫بگویم ول��ی با این کار یک طبع ش��عری پیدا ک��ردم‪ ،‬حال‬ ‫م ی خواهم شعر بگویم‪ .‬افرادی که شبی سه فیلم م ی بینند‪،‬‬ ‫شوخی نیست‪ ،‬بازده ان کجاست؟ کسی که این همه فیلم‬ ‫م ی بیند‪ ،‬باید یک چیز خارق الع��اده ای بیرون بدهد ولی ما‬ ‫چیزی نم ی بینیم‪ ،‬بناب راین م ی گوی��م همان بهتر که فیلم‬ ‫نم ی بینم‪.‬‬ ‫هی چ کدام از فیل م های چند وقت اخیر س�ینمای‬ ‫ایران را ندیدید؟ شنیدم «گذشته» را به پیشنهاد‬ ‫همسرتان دیدید‪.‬‬ ‫‪ l‬همیشه یاد گرفته ایم همه تقصیرها را در مملکت‬ ‫به گردن مسئوالن بیندازیم‪ .‬ب رای اینکه در کشور ما از همه‬ ‫افکار اس��تفاده نم ی ش��ود‪ .‬معموال یک اکیپ ب رای کشور‬ ‫تصمی��م م ی گیرند و همه بای��د تابع انها باش��ند‪ .‬این روند‬ ‫در فرهنگ ما و تربیت نس��ل بعد از انقالب تاثیر گذاش��ته‬ ‫اس��ت‪ .‬مثال من به عنوان فیلمس��از به یک باره نم ی توانم‬ ‫درباره حکومت تزی بدهم‪ ،‬در حال ی که در تمام دنیا این طور‬ ‫م ی شود و همیشه حکومت ها به نوعی روی دوش هنرمندان‬ ‫ان کشور سوار اس��ت‪ ،‬ولی ما اینجا کمکی نم ی کنیم‪ .‬اگر‬ ‫کمکی بکنیم‪ ،‬سیاس��تمداران ما دوس��ت دارند م��ا انها را‬ ‫تقویت کنیم‪ .‬دوس��ت ندارند ما به انها فکر بدهیم‪ .‬به تبع‬ ‫همین تفکر‪ ،‬اول انقالب به دلیل اینکه کانون پرورش فکری‬ ‫‪ l‬به خاطر اینکه مثال وقتی من «گال» را س��اختم‬ ‫نم ی توانس��تم در فیلم بروم زندان جوان ها را بسازم‪ ،‬مجبور‬ ‫بودم زندان ک��ودکان را بس��ازم‪ .‬بناب راین با زب��ان کودکان و‬ ‫نوجوانان حرف هایمان را م ی زدیم‪ ،‬اما نسل بعدی که به این‬ ‫ی موفق شده‬ ‫کار امدند همه اش م ی امدند م ی دیدند چه فیلم ‬ ‫است ان را تکرار م ی کردند و همین االن هم این روند ادامه‬ ‫دارد‪ .‬حتی در این مقطعی که فیلم کودک ساخته نم ی شود‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید چرا فیلم کودک ساخته نم ی شود؟‬ ‫ی از ان به این دلیل است که در‬ ‫‪ l‬یک بخش عظیم ‬ ‫ان طرف دنیا دیگر این گونه سینما موفق نم ی شود‪ .‬اگر موفق‬ ‫م ی ش��د‪ ،‬همچنان همه فیلم کودک م ی ساختند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل م ی خواهم بگویم ما نباید همه چیز را گردن مسئوالن‬ ‫بیندازیم‪ .‬مس��ئوالن ما هم تقصیرشان این است که تا حاال‬ ‫صاحب تفکر نبودند‪ ،‬م ی نشستند و م ی دیدند فالن فیلمساز‬ ‫چه فیلم ی را م ی س��ازد‪ ،‬اگر خوب بود تایید م ی کردند و اگر‬ ‫خوب نبود‪ ،‬تاییدش نم ی کردند‪.‬‬ ‫ما مدی��ر‪ ،‬مدب��ر و کاردان فیلس��وف در این مملکت‬ ‫نداریم که اگر داشته باشیم‪ ،‬م ی نشستند و م ی گفتند که ما‬ ‫ب راساس نیاز کش��ور باید این نوع اندیشه ها را تقویت کنیم‪.‬‬ ‫مثال درکشور سوئیس س��ال ‪ 74‬در یک اکیپی امدند خانه‬ ‫ما و از من خواس��تند که من ب رای انها فیلم بسازم‪ ،‬ان زمان‬ ‫برگشتم گفتم چرا سراغ من امدید؟! حتی به شوخی گفتم‪،‬‬ ‫اگر م ی خواهید خیانت بکنم‪ ،‬جاسوسی بکنم‪ ،‬م ی کنم اما‬ ‫بفهمم چرا س��راغ من امدید‪ ،‬چون از من بهتر هم هست‪.‬‬ ‫گفتند که ما کار تو را دوست داریم‪ .‬البته قبول نکردم اما به‬ ‫انها گفتم با شما کار م ی کنم ولی در تالطم این بودم که چرا‬ ‫امدند سراغ من! از یکی از انها‪ ،‬خصوصی سوال کردم که چرا‬ ‫سراغ کارگردان دیگری نم ی روید؟ گفت در کشور سوئیس و‬ ‫کال اروپا یک مقدار امار خودکش��ی رفته باال و روانشناسان‬ ‫امدند گفتند که ش��ما باید کاری بکنید ک��ه این بچه ها به‬ ‫سمت متافیزیک کشیده ش��وند‪.‬یعنی با ممنوعیت و ماورا‬ ‫اشنا بش��وند و این در شرق هس��ت و گفت به این دلیل که‬ ‫فیلم های تو فیلم های مذهبی هس��ت که رس��وخ م ی کند‬ ‫در ذهن بیننده و بدون شعار هم هست و انهای دیگر شعار‬ ‫م ی دهند و بچه ها نم ی گی رند‪ ،‬سراغ تو امدیم‪.‬‬ ‫من هم گفتم قبول م ی کنم ولی رفت��م درعین حال‬ ‫پیش اقای بهش��تی که ان زمان مس��ئول بنیاد سینمایی‬ ‫شما که برای فیلمسازی کسب اجازه نم ی کنید‪،‬‬ ‫البته به اس�تثنای فیلم اخیرتان که ب�رای اولین‬ ‫بار پروانه ساخت گرفتید‪ ،‬چرا برای چنین کاری‪،‬‬ ‫کسب اجازه کردید؟‬ ‫‪ l‬ان موقع س��ی د محمد بهش��تی در اص��ل با من‬ ‫مخالف ب��ود‪ ،‬چون من همیش��ه هر کاری داش��تم او مانع‬ ‫بود اما ادم اندیشمندی اس��ت‪ .‬ادم ی بود که بین مسئوالن‬ ‫سینمایی کش��ور تا به امروز فیلس��وف بود ه‪ ،‬بناب راین من‬ ‫همیشه دوست داش��تم از نقطه نظ رات و اندیشه او استفاده‬ ‫بکنم‪ .‬مثال فیلمنامه مرا رد م ی ک��رد ب رای من مهم نبود اما‬ ‫من دوست داشتم از اندیشه او استفاده بکنم‪ .‬در ان مقطع هم‬ ‫ب رای فیلمسازی در س��وئیس رفتم کسب اجازه کردم چون‬ ‫اولین باری ب��ود که کارگردان ای رانی مثل من م ی خواس��ت‬ ‫برود خارج از کشور کار بکند‪ ،‬بناب راین رفتم اجازه گرفتم‪ .‬البته‬ ‫بیشتر به خاطر مسائل سیاسی‪ .‬البته دو بار م ی خواستم در‬ ‫خارج از کش��ور کار کنم و او اجازه نداد‪ .‬بای��د م ی رفتم‪ .‬االن‬ ‫پشیمان هستم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫برگردیم به بح�ث اصل ی مان‪ ،‬س�ینمای کودک‪،‬‬ ‫این س�ینما انگونه ک�ه در جهان مط�رح بود‪ ،‬در‬ ‫سال های اخیر نیست!‬ ‫واقعا چرا اینقدر فیلمس�ازان ش�اخص ما در ان‬ ‫مقطع فیلم درباره کودک ساختند؟‬ ‫فارابی بود‪ ،‬کس��ب اجازه بکنم‪ ،‬که ایش��ان گفت که نباید‬ ‫این کار را انج��ام بدهی‪ ،‬من هم گوش دادم و متاس��فم که‬ ‫گوش دادم!‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬خانم من با سینما و تفکر من تضاد دارد‪ .‬یک شب‬ ‫با عصبانیت گفت که بیا دی وی دی فیلم گذشته فرهادی را‬ ‫بگیر و فیلمسازی یاد بگیر‪ ،‬اتفاقا فیلم را دیدم و خوشم امد‪.‬‬ ‫اولش یک مقدار کند بود ولی بعد خوب شد و خوشم امد‪ ،‬اما‬ ‫خارق العاده نبود‪ .‬من ایده الم «ریش قرمز» کروساواست‪ .‬من‬ ‫فیلم هایی را دوست دارم که بکر باشند و فلسفه مطرح کنند‬ ‫و انس��ان را به احترام وادارند‪ .‬یادم هس��ت که وقتی «ایثار»‬ ‫تارکوفسکی را دیدم‪ ،‬یک شب از س��اعت ‪ 3‬تا‪ 5‬صبح بود و‬ ‫وقتی فیلم تمام ش��د‪ ،‬باید نماز صبح م ی خواندم و همانجا‬ ‫ گفتم من هرچه ثواب کردم‪ ،‬برود ب رای تارکوفسکی‪ .‬به نظرم‬ ‫فیلم «ایثار» اندیشه دارد و یک فیلسوف پشت ان است اما‬ ‫فیلم های دیگر این طور نیست‪ .‬ما حتی فیلم های مذهبی‬ ‫هم که م ی س��ازیم‪ ،‬خودمان را به ان شخصیت مقدس که‬ ‫داریم‪ ،‬وصل م ی کنی��م‪ .‬یعنی ما هیچ وقت نش��ده فیلمی‬ ‫ درباره یک واقعه مذهبی بسازیم و خودمان برداشتی از این‬ ‫واقعه و تفکری از ان را در فیلم داشته باشیم‪ .‬فقط به مخاطب‬ ‫م ی گوییم ببین واقعه عاش��ورا چه واقعه مهمی است و ما‬ ‫به عنوان فیلمساز هیچ وقت نگاه جدیدی به واقعه عاشورا‬ ‫نداشتیم‪ .‬من کشف و شهودی هستم و پای مکتب و کالس‬ ‫درس نم ی نشینم‪.‬‬ ‫اینکه گفتید من فیل��م نم ی بینم‪ ،‬بل��ه‪ ،‬چون من در‬ ‫دنیای خاص خودم زندگی م ی کنم و معتقدم هر کسی یک‬ ‫جور تجربه م ی کند‪ ،‬یک کالسی م ی رود و یکی دیگر از روی‬ ‫عکاس های دیگ��ری کادربندی یاد م ی گی��رد‪ .‬یکی از روی‬ ‫طبیعت یاد م ی گیرد‪ .‬من از جمله فیلمسازانی هستم که به‬ ‫طبیعت م ی روم‪ .‬من همیشه زمانی که در جاده م ی روم همه‬ ‫چیز را عکس م ی بینم‪ .‬درست است که فیلم نم ی بینم ولی‬ ‫زندگی مردم را م ی بینم و در زندگی مردم کش��ف و شهودی‬ ‫م ی کنم که انگار فیلم م ی بینم‪.‬‬ ‫کودکان و نوجوانان فیلمس��ازان خوبی داشت مثل اب راهیم‬ ‫فروزش‪ ،‬عباس کیارستم ی ‪ ،‬امیر نادری‪ ،‬ناصر تقوایی و به رام‬ ‫بیضایی‪ ،‬اینها امدند روال فیلمس��ازی قب��ل انقالب درباره‬ ‫کودک را ادام��ه دادند و فیلم ها موفق ش��دند وقتی فیلم ها‬ ‫موفق شد‪ ،‬نسل بعدی نسل نوپا امدند و از انها تقلید کردند‪.‬‬ ‫این طور تربیت نشدیم که صاحب اندیشه بشویم‪ .‬شما نگاه‬ ‫بکنید در ‪ 35‬س��ال بعد از انقالب یک نفر نیامد که یکدفعه‬ ‫شاخص بشود و بگوید من ب رای خودم کسی شدم‪ .‬همیشه‬ ‫دنباله رو بودی��م‪ .‬بچه های بعد از انق�لاب امدند‪ ،‬دیدند که‬ ‫فیلمسازهایی که درباره بچه ها فیلم ساختند‪ ،‬موفق شدند‪.‬‬ ‫بناب راین عده زیادی از فیلمسازان بعد از انقالب رفتند سراغ‬ ‫همین نوع فیلمس��ازی‪ .‬ان موقع مس��اله ای تحت عنوان‬ ‫«س��ینمای ای ران» مطرح نبود که برود در دنیا اکران بشود‪.‬‬ ‫خود ما هم وقتی فیلم «گال» و «ان سوی اتش» کیانوش‬ ‫عیاری رفت کن‪ ،‬در جشنواره کن من هنوز روزنامه اش را دارم ‪،‬‬ ‫عکس من و کیانوش را در صفحه اول روزنامه چاپ کردند و‬ ‫نوشتند سینماهای انقالب ی ها در کن انقالب به پا کرد‪ .‬نگفتند‬ ‫سینمای ای ران‪ ،‬چون هنوز سینمای ای ران مطرح نبود ‪ ،‬پس ما‬ ‫باید فیلم هایمان را به جشنواره ها ارائه م ی دادیم و انقدر فیلم‬ ‫کودک به جشنواره ها ارائه شد که در واقع جشنواره ها دیگر‬ ‫باال اوردند‪ ،‬گفتند که بس اس��ت دیگر چقدر راجع به کودک‬ ‫فیلم م ی دهید؟!‬ ‫خانم من با سینما‬ ‫و تفکر من تضاد‬ ‫دارد‪ .‬یک شب با‬ ‫عصبانیت گفت که‬ ‫بیا دی وی دی فیلم‬ ‫گذشته فرهادی را‬ ‫بگیر و فیلمسازی یاد‬ ‫بگیر‪ ،‬اتفاقا فیلم را‬ ‫دیدم و خوشم امد‪.‬‬ ‫اولش یک مقدار کند‬ ‫بود ولی بعد خوب شد‬ ‫و خوشم امد‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬به خاطر اینکه مثمر ثمرتر بودم‪ .‬بع دا که دیگر اجازه‬ ‫نگرفتم و خودم رفتم باعث شد در کشور ژاپن ‪ ،‬هلند ‪ ،‬سوئیس‬ ‫و فرانسه کلی نوجوانان و جوانان را‪ ،‬من به سمت متافیزیک‬ ‫و معنویت پیش ببرم و هنوز هم به انجا م ی روم و ب رای انها‬ ‫ورک شاپ م ی گذارم و جالب است که وقتی م ی روم‪ ،‬م ی گویم‬ ‫درباره چه صحبت کنم؟ م ی خندند و م ی گویند درباره هر چیز‬ ‫به قول خودتان در «چنته داری» ولی بیشتر سعی کن درباره‬ ‫مسائل معنوی صحبت بکنی و من مثال م ی روم درباره عالمه‬ ‫طباطبایی در فرانسه صحبت م ی کنم یا درباره دعای نادعلی‪.‬‬ ‫اینها را هم نم ی گویم که حکومت خوشش بیاید‪ ،‬چون اگر‬ ‫به جمهوری اسالمی اعتقاد دارم بارها هم گفته ام که مدیون‬ ‫ن شهدا هستم و خانواده هایشان‪ ،‬وگرنه من به هیچ کس‬ ‫خو ‬ ‫بدهکار نیستم و به هیچ کس هم نان قرض نم ی دهم‪ .‬اگر‬ ‫امروز هم م ی بینید ک��ه رفتم مجوز س��اخت گرفتم‪ ،‬اصال‬ ‫به پروانه ساخت نیاز ندارم‪ .‬پروانه س��اخت را تهی ه کنندگان‬ ‫م ی رون د م ی گی رند که از امکانات دولت استفاده کنند‪.‬‬ ‫من از امکانات دولت هیچ وقت استفاده نکردم‪ ،‬به خاطر‬ ‫اینکه بودجه دولت از بی ت المال است‪ ،‬نم ی توانم به این همه‬ ‫ادم فقیر و گرسنه در مملکت بگویم شما اجازه م ی دهید من‬ ‫از پولتان بردارم فیلم بسازم؟! پس من دلی کار م ی کنم و هیچ‬ ‫وقت از انها کمک نخواستم اما این بار رفتم درخواست پروانه‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ساخت دادم‪ ،‬به خاطر اینکه احساس کردم وزیر ارشاد یک ادم‬ ‫دل و جرات دار و اندیشمندی است که روی حرفش م ی ایستد‬ ‫و کسانی که ب رای سازمان سینمایی انتخاب کرده است‪ ،‬مثل‬ ‫دکتر ایوبی را از قبل در فرانسه م ی شناختم و ادم اندیشمند‬ ‫و متفکری است‪ .‬او هم کسانی را گذاشته است که سینمای‬ ‫ای ران را م ی شناسند‪.‬‬ ‫دوست داشتم یک جایی این موضوع را در یک برنامه‬ ‫پ ر مخاطب بگویم‪ ،‬زمانی که جعفری جلوه معاون سینمایی‬ ‫ش��د‪ ،‬هرجا که مصاحب��ه م ی ک��ردم‪ ،‬م ی گفتم ای��ن اقای‬ ‫جعفری جلوه نم ی تواند سینما را بگرداند و به قولی بچرخاند‪.‬‬ ‫یک روز ایش��ان هم به من گفت چرا این را م ی گویی؟ به او‬ ‫گفتم سینما یک زیرکی و زرنگی م ی خواهد که تو نداری‪ ،‬تو‬ ‫یک ادم ایدئولوژیک هس��تی و نم ی توانی از پس س��ینما‬ ‫ب ربیایی‪ .‬اخی را داشتم فکر م ی کردم که ایشان دوباره بازگشت‬ ‫به سینما به عنوان مدیرعاملی فاراب ی ‪ ،‬چرا او را گذاشتند؟! با‬ ‫خودم گفتم دکتر ایوبی هم اینقدر ادم اندیش��مند و مودب و‬ ‫باشخصیتی است و همه مدی رانش اینگونه هستند و با خودم‬ ‫گفتم یک عده ای م ی گویند اینها نم ی توانند ماندگار شوند! از‬ ‫خودم پرسیدم اینها م ی توانند ماندگار شوند؟ رسیدم به اینکه‬ ‫زمانی که اقای جعفری جلوه مس��ئولیت سینمایی کشور را‬ ‫داشت من در اش��تباه بودم‪ ،‬چون من همیشه فکر م ی کردم‬ ‫در سینما یک رندی نیاز هس��ت که یک نفر باید بیاید که‬ ‫بتواند از پس اینه��ا بربیاید‪ ،‬هیچ وقت به ای��ن فکر نکردم‬ ‫که یک ادم اندیش��مند بیاید و این سینما را صاحب اندیشه‬ ‫جدید بکند و حاال خوشحال هستم که چنین اتفاقی افتاد و‬ ‫حاال م ی گویم که اقای جعفری جلوه حق با شما بود و شما‬ ‫م ی توانید پیشرفت داشته باشید و سینما را به سمت و سویی‬ ‫که م ی خواهید ببرید‪.‬‬ ‫شاید اگر پیش از این پروانه ساخت م ی گرفتید‪،‬‬ ‫امکان نمایش فیل م هایتان فراهم م ی شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬من اصال ب��ه نمایش فکر نم ی کن��م‪ ،‬چون من‬ ‫سینما را به عنوان یک منبع درامد نگاه نم ی کنم‪ .‬اگر از من‬ ‫بپرس��ند‪ ،‬منبع درامدم از کجاست‪ ،‬م ی گویم نم ی دانم‪ .‬یادم‬ ‫اس��ت‪ ،‬یک بار در فس��تیوال «دوربان» در افریقای جنوبی‬ ‫تماش��اچ ی ها از من س��وال کردند که ش��ما که فیلم هایت‬ ‫توقیف م ی شود اموراتت چگونه م ی گذرد؟‬ ‫من گفتم من معتقدم به اینکه این جهان را کس��ی یا‬ ‫چیزی افریده است‪ .‬شما به خدا اعتقاد دارید‪ ،‬وقتی من وارد‬ ‫این کار شدم گفتم‪ ،‬خدایا من م ی دانم فیلم هایم ممکن است‬ ‫امکان اکران پیدا نکند و اگر هم این امکان را داش��ته باشد‪،‬‬ ‫فروش نم ی کند‪ ،‬خدایا هر موقع دستم را در جیبم م ی کنم‪،‬‬ ‫خالی بیرون نیاید و یک چیزی باشد‪ .‬خدا هم گوش کرده تا‬ ‫امروز‪ .‬انها هم خیلی خوششان امد‪.‬‬ ‫زمان ی که اختتامیه جش��نواره دوربان ش��د‪ ،‬فیلم من‬ ‫جایزه اول را گرفت‪ .‬مدیر جش��نواره ام��د و گفت که یادتان‬ ‫هس��ت ابوالفضل اول نمایش فیلمش چ��ه گفت و همه‬ ‫جمعیت با ص��دای بلند جم�لات مرا تکرار کردن��د و مدیر‬ ‫جش��نواره گفت‪ ،‬حاال خدا یک دونه از اون پول توجیب ی ها را‬ ‫گذاشته که من بگذارم تو جیبش‪ .‬واقعا هم گذاشت تو جیبم‬ ‫و به دستم نداد‪.‬‬ ‫من خودم نگاهم به کار فرهنگی این است که م ی گویم‬ ‫خدایا به من اندیش��ه ای بده که از جانب تو باش��د و انچه را‬ ‫تصویر بکنم که تو م ی خواهی‪ ،‬ن��ه انچه خودم م ی خواهم‪.‬‬ ‫نم ی گویم موفق بودم یا ن��ه! م ی گویند علم هم یک زکاتی‬ ‫دارد‪ ،‬من فک��ر م ی کن��م دریافت های م��ن زکاتش همین‬ ‫فیلمس��ازی اس��ت‪ ،‬حاال این فیلم چه در خارج به نمایش‬ ‫دربیاید و چه در داخ��ل‪ ،‬من همه م��ردم را مخاطبان خودم‬ ‫م ی دانم‪ .‬بناب راین هیچ وقت نیاز ندارم مجوز ساخت بگیرم‪،‬‬ ‫چون نی��ازی ندارم از کس��ی طلب کمک بکن��م و انچه به‬ ‫ذهنم بیاید و احس��اس بکنم ب رای بشریت مثمر ثمر است‪،‬‬ ‫م ی سازم‪ .‬البته این بار رفتم پروانه ساخت دریافت کردم‪ ،‬چون‬ ‫م ی خواستم احترام بگذارم به مسئوالن سینمایی وگرنه من‬ ‫نگاهی به سینمای کودک و سینمای سیاسی موثر بر «تنهای تنهای تنها»‬ ‫ارام فرقانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫کودک و سیاست‬ ‫س��ینمای کودک در تاریخ س��ینمای ای ران دوره های‬ ‫پرفرا زو نشیبی را سپری کرده است‪ .‬در این سیر‪ ،‬گاه عرصه ای‬ ‫بوده ب رای فروش فیلم های فانتزی‪ ،‬گاه محملی ش��ده ب رای‬ ‫بیان حرف های ایدئولوژی��ک و گاه تجرب��ه ای ازموده ب رای‬ ‫دستیابی به جایزه های جش��نواره های خارجی‪ .‬در این مسیر‬ ‫نیز نهادهایی چون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان‬ ‫و نیز حوزه هنری نقش افرین ی هایی داش��ته اند که هرگاه به‬ ‫ضرورت ها و سیاست هایشان به فیلمسازی در حوزه کودک‬ ‫و نوجوان کمتر پرداخته اند‪ ،‬این حوزه نیز با رکودهایی مواجه‬ ‫شده است‪ .‬در سال های پس از انقالب‪ ،‬اثاری چون «دونده»‪،‬‬ ‫«ب ی بی چلچله» ‪« ،‬کلید»‪« ،‬خانه دوست کجاست »‪« ،‬پ رنده‬ ‫کوچک خوشبختی»‪« ،‬شیرک» ‪« ،‬باش��و غریبه کوچک»‪،‬‬ ‫«گال»‪« ،‬خم��ره»‪« ،‬گلن��ار»‪« ،‬نیاز»‪« ،‬چکمه» ‪« ،‬ش��رم» ‪،‬‬ ‫«بادکنک س��فید»‪« ،‬پدر» ‪« ،‬مرغابی وحشی»‪« ،‬بچه های‬ ‫اسمان»‪« ،‬مربای شیرین»‪« ،‬کیسه برنج»‪« ،‬بازی بزرگان»‪،‬‬ ‫«ترکش های صلح» و «کودک و فرشته» از جمله فیلم های‬ ‫سینمایی ای ران هستند که کودکان و نوجوانان در روند داستان‬ ‫فیلم نق��ش مهم ی دارند و به نوعی قهرمان هس��تند‪ .‬اخی را‬ ‫هم فیلم «تنهای تنهای تنها» به این جمع پیوس��ته است‪.‬‬ ‫فیلم ی که گفته م ی شود از تجربه برخی از این فیلم ها که اسم‬ ‫‪68‬‬ ‫بردیم بهره گرفته و حتی به برخی از انها شباهت هایی دارد‪.‬‬ ‫««دونده» در صدر فیلم هایی است که گفته م ی شود‬ ‫«تنهای تنهای تنها» از ان تاثیر پذیرفته است‪ .‬البته این حس‬ ‫م ی تواند تنها از انجا ناشی شده باشد که لوکیشن هر دو فیلم‪،‬‬ ‫در سواحل جنوب کشور است و شخصیت اصلی هر دو فیلم‬ ‫هم یک نوجوان بوش��هری با مختصات خاص‪ .‬حتی برخی‬ ‫معتقدند که سینمای احسان عبدی پور جوان با سینمای امیر‬ ‫نادری پیشکسوت کامال تفاوت دارد و شباهت هایی که نام‬ ‫بردیم‪ ،‬درواقع به یک سوء تفاهم منجر شده است‪.‬‬ ‫«دونده» ب ه کارگردانی امیر نادری در سال ‪ 1364‬از اولین‬ ‫فیلم های س��ینمایی بعد از انقالب اسالمی است که نقش‬ ‫اصلی ان را یک نوجوان ایفا کرد‪ .‬این فیلم درباره نوجوانی به‬ ‫نام «امیرو» است که تنها و ب ی کس در رویای سفری ناشناخته‬ ‫در یک کشتی متروکه کنار بندری در جنوب زندگی م ی کند و‬ ‫روزگار را با اشتغال به کارهای مختلف م ی گذراند‪ .‬او ب رای انکه‬ ‫بداند ان سوی بندر که کشت ی ها و ه واپیماها م ی روند کجاست‬ ‫باید دانستن ی هایش را بیش��تر کند و به مدرسه شبانه روزی‬ ‫م ی رود‪ .‬صحنه های دوندگی او در مسابقه ای با بچه ای دیگر‬ ‫ب رای دستیابی به یک تکه یخ‪ ،‬از صحنه های به یادماندنی و‬ ‫البته پرمفهوم این فیلم ماندگار به شمار م ی رود؛ فیلمی که‬ ‫صحنه های ان در مکان های مختلفی از خوزستان تا چابهار‬ ‫فیلمبرداری شده است‪.‬‬ ‫نادری که اکنون در امریکا به س��ر م ی برد البته در سال‬ ‫االن پولی ب رای ساختش ندارم‪.‬‬ ‫برگردیم به بحث اولیه خودم�ان‪ ،‬اخیرا فیلمی‬ ‫ درباره کودک به نام «تنهای تنهای تنها» اکران ش�ده‪،‬‬ ‫شما این فیلم را دیدید؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬این فیل��م را دی��دم‪ .‬بهترین دوس��تان من‬ ‫خبرنگاران هس��تند‪ ،‬خبرن��گاری از روزنامه ای��ران زنگ زد‬ ‫و گفت که بی��ا‪ ،‬در روزنامه م ی خواهیم فیلم��ی را نمایش‬ ‫بدهیم‪ ،‬من هم رفتم فیلم را دی��دم و اتفاقا کارگردانش هم‬ ‫انجا بود‪ .‬موقعی که رفتم‪ ،‬خدا خدا م ی کردم از من س��والی‬ ‫درباره فیلم نکنند‪.‬‬ ‫در ان نشس��ت به نظرم امد کارگردانش ادم ش��ریفی‬ ‫است و کارش را خوب بلد است و اتفاقا ان جوری هست که‬ ‫من دوس��ت دارم‪ ،‬یعنی انتقادپذیر است‪ .‬به نظرم عبدی پور‬ ‫کارگردانی اس��ت که کار را بلد اس��ت و تکنیک را م ی داند‪.‬‬ ‫جامع ه اش را م ی شناسد اما فیلمی که ساخته با تفکر من جور‬ ‫در نم ی اید‪ .‬همیشه در کشور ما حقیقت گم است‪ ،‬به نظرم‬ ‫واقعیت با حقیقت فرق م ی کند‪ .‬واقعیت اینکه مثال م ی گویند‬ ‫فالن معلم ادم خشنی است‪ ،‬اما حقیقت این است که او این‬ ‫خشونت را دارد تا دانش اموزانش به ش��عور برسند‪ .‬پس در‬ ‫حقیقت این انسان خشن نیست اما در واقعیت خشن است‪.‬‬ ‫به نظرم «تنهای تنهای تنها» از واقعیت عبور نکرده‬ ‫اس��ت که به حقیقت برس��د‪ .‬یعنی امده گفته چرا غرب ی ها‬ ‫ب رای ما تصمیم م ی گیرند و نگفته که چرا روس��یه تصمیم‬ ‫م ی گیرد! این فیلم روس��یه را در قالب یک مل��ودرام تایید‬ ‫کرده و به گونه ای پیش رفته است که ما به روسیه عالقه مند‬ ‫م ی شویم که بماند و دیگران نیایند‪ .‬در حالی که من اگر بودم‪،‬‬ ‫م ی گفتم تا زمانی که ما بلد نباش��یم چرخ مان را بچرخانیم‪،‬‬ ‫نم ی چرخانیم‪ .‬وقتی یاد گرفتیم‪ ،‬به همه دنیا اعالم م ی کنیم‬ ‫ما چرخی درست کردیم و م ی خواهیم بچرخانیم‪.‬‬ ‫من حس کردم‪ ،‬یک مقدار فیلم سفارش��ی شده است‪.‬‬ ‫البته من به این موضوع خیلی فکر کردم از زمان ی که فیلم را‬ ‫‪ 1352‬نیز فیلم «ساز دهنی» را ساخته بود که قهرمان ان نیز‬ ‫پسری بود اهل سواحل جنوب کشور در بوشهر که در واقع در‬ ‫فیلم‪ ،‬وضعیت قشر و نس��ل خود را روایت م ی کرد و در عین‬ ‫حال‪ ،‬اشاره ای داشت به فقر و وابستگ ی هایی که م ی تواند در‬ ‫انسان به وجود بیاورد‪« .‬اب‪ ،‬باد‪ ،‬خاک» امیر نادری هم که در‬ ‫سال ‪ 1367‬ساخته شد‪ ،‬داستان پس��ر بچه ای است که زمان‬ ‫خشکس��الی و ب ی ابی مفرط در یکی از مناطق جنوبی ای ران‬ ‫به دنبال یافتن پدر و مادرش اس��ت‪ .‬این فیلم پس از حضور‬ ‫در جشنواره‪ ،‬توقیف شد و همواره گفته م ی شود این برخورد‪،‬‬ ‫یکی از دالیل اصلی مهاجرت او به خارج از کشور بوده است‪.‬‬ ‫در همان سال‪ ،‬به رام بیضایی هم «باشو‪،‬غ ریبه کوچک»‬ ‫را ساخت که یکی از پررنگ ترین ش��خصی ت های کودک و‬ ‫نوجوان سینمای ای ران را به تصویر کش��ید‪ .‬این فیلم درباره‬ ‫کودکی است که خانواده و کاش��انه اش را در بمباران جنوب‬ ‫کشور از دس��ت داده و ناخواسته و گریزان به منطقه ای بسیار‬ ‫دور از جنگ در شمال کشور م ی رود‪ .‬اما در این محیط همه‬ ‫ چیز ب رایش غریب و ناشناخته است‪ .‬در دولت دهم جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران و در زمان معاونت سینمایی جواد شمقدری در‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‪ ،‬یکی از شعارها و سخنانی که‬ ‫بر ان تاکید شد‪ ،‬موضوع فضا دادن به ساخته شدن فیلم های‬ ‫سیاسی و تشویق به تولید اثار بسیار در این گونه هنری بود‪.‬‬ ‫عالوه بر خود شمقدری‪ ،‬علیرضا سجادپور‪ ،‬مدیرکل نظارت و‬ ‫ارزشیابی این معاونت هم بر این نکته تاکید و تصریح داشت‬ ‫که «نیاز روز سینمای ما‪ ،‬گرایش به سمت تولید بیشتر اثار‬ ‫در دس��ته بندی سینمای سیاسی اس��ت» و پس از برگزاری‬ ‫جشنواره فیلم فجر در سال ‪ 89‬هم تاکید داشت‪« :‬فیلم های‬ ‫سیاسی مهم ترین فیلم های جشنوار ه بودند‪ ».‬اما داشته های‬ ‫همان دوره از جشنواره فیلم فجر در حوزه سینمای سیاسی‬ ‫دیدم‪ ،‬چرا کسی مثل عبدی پور باید برود کار سفارشی بسازد؟!‬ ‫چون تفکرش اینگونه نیست‪ .‬وقتی با او صحبت م ی کنم‪،‬‬ ‫اینگونه به نظر نم ی اید که بخواهد کار سفارشی انجام بدهد‪.‬‬ ‫بناب راین خودم به این نتیجه رسیدم که دلی ل اش این است که‬ ‫در کش��ور ما هنرمندان معذوراتی دارند‪ .‬خود من هم بعضی‬ ‫وقت ها مجبور م ی ش��وم یک پوئن هایی بدهم ت��ا کارم را‬ ‫بس��ازم‪ .‬فکر کردم عبدی پور‪ ،‬کار اولش است و اگر م ی گفت‬ ‫من نم ی سازم‪ ،‬هی چ وقت نم ی ساخت‪ .‬اینجا مقصر مسئوالن‬ ‫ما هستند که باید به هنرمندی که صاحب اندیشه است‪ ،‬ازادی‬ ‫بدهند‪ .‬مثال به او بگویند درباره انرژی هسته ای چگونه فکر‬ ‫م ی کنی که این کشور را بتواند جلو ببرد‪ ،‬برو بساز‪.‬‬ ‫«تنهای تنه�ا تنه�ا» ب ه گونه ای مطرح ش�د که‬ ‫برخ ی ها از ان ب ه عن�وان پدیده ی�اد کردند‪ .‬البته‬ ‫شاید به خاطر کمبود فیلم است‪ ،‬چون به نظرم‬ ‫این ن�وع س�بک فیلمس�ازی را س�ال ها قبل در‬ ‫«دونده» امیر نادری دیدیم‪.‬‬ ‫‪ l‬نادری فیلمس��از عصیانگری اس��ت و «دونده»‬ ‫خودش اس��ت‪ .‬این فرق م ی کند با فیلمس��از دیگر‪ .‬بعضی‬ ‫فیلمس��ازها در کشور ما زیاد هس��تند‪ ،‬م ی گویند نادری چه‬ ‫م ی سازد‪ ،‬اینها هم بروند جلو یا کیارستمی چه م ی سازد‪ ،‬اینها‬ ‫هم بروند جلو‪ .‬در حال ی که این فیلمسازان فرق م ی کنند‪.‬‬ ‫حاال م ی گویند این فیلم پدیده است‪.‬‬ ‫در این سال ها‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬این خیلی سوال قشنگی اس��ت‪ .‬من رئال ترین‬ ‫قهرمانی که در س��ینمای کودک دیدم‪ ،‬یکی قهرمان فیلم‬ ‫«مس��افر» کیارس��تمی بود که از مالیر م ی اید ته ران که‬ ‫مسابقه فوتبال را تماشا بکند‪ ،‬وقتی به ته ران م ی رسد اینقدر‬ ‫خسته بود که روی چمن های اس��تادیوم خوابش م ی برد و‬ ‫نم ی تواند مس��ابقه را ببیند‪ .‬این عی��ن زندگی واقعی همه‬ ‫انسان هاست که ما موقعی بیدار م ی ش��ویم که عمر تمام‬ ‫شده اس��ت‪ .‬یکی هم قهرمان قصه خودم در فیلم «گال»‬ ‫که انتهای فیلم متوجه م ی ش��ود که هیچ کاری‬ ‫نم ی تواند انجام بدهد و گفت که من چه زمانی‬ ‫ازاد م ی ش��وم! من این دو تا قهرمان را خیلی‬ ‫خوب و قابل قبول م ی دانم‪ ،‬اما قهرمان های‬ ‫دیگر ب��ه این دلی��ل مثل هم هس��تند که‬ ‫فیلمسازان ما دارند مثل هم کار م ی کنند‪.‬‬ ‫زمانی که اقای س��ی ف اهلل داد معاون‬ ‫س��ینمایی بود گفتم اگر یک روز س��ینمای‬ ‫ای ران دست من بیفتد‪ ،‬من م ی گویم ‪ 10‬سال‬ ‫سینما تعطیل و به هی چ کس اجازه فیلمسازی‬ ‫نم ی دهم مگر یک چند تایی ب رای س��ینمای‬ ‫بدنه‪ .‬بعد از ‪ 10‬س��ال ببینیم چه کس��ی در این‬ ‫شغل مانده است‪ .‬انهایی که ماندند‪ ،‬بعد از ‪ 10‬سال‬ ‫‪ l‬نه ندی��دم‪ .‬م��ن فیلم ک��م م ی بینم‪ .‬س��ی دی‬ ‫الیورتویست پنج س��ال در کیفم بود‪ ،‬چند شب پیش دیدم‬ ‫و انقدر خوشم امد که دلم ب رایش تنگ شده است‪.‬‬ ‫در فیل م های اخیرتان قهرمان کودک ندارید؟‬ ‫‪ l‬بعد از «گل یا پوچ» که یک نوجوان بود‪ ،‬نه‪ ،‬فیلم‬ ‫اخیرم هم درباره یک دانشجو است‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬نم ی دانم‪ ،‬شاید احساس کردم خودم هم یک مقدار‬ ‫باید از دنیای نوج وانی بیایم بیرون‪ .‬شاید باورتان نشود امروز فکر‬ ‫ی را م ی بینم که شاید فکر کنم دوسال از‬ ‫م ی کردم من هر ادم ‬ ‫من بزرگ تر باش��د‪ ،‬فکر م ی کنم او خیلی از من بزرگتر است‪.‬‬ ‫همیشه خودم طوری رفتار م ی کنم انگار ‪ 16 ،15‬سالم‬ ‫است‪ ،‬حرکتی م ی کنم که یکی مرا‬ ‫ببیند‪ ،‬متعجب م ی شود‪ ،‬بس که‬ ‫با نوج وان ها کار کردم‪.‬‬ ‫پ�س م ی خواهی�د از انها‬ ‫فاصله بگیرید!‬ ‫‪ l‬نم ی خواه��م فاصله‬ ‫بگی��رم ول��ی ان نوجوان ها و‬ ‫کودکان هم بزرگ شدند‪ .‬حاال‬ ‫باید برویم ببینی��م در بزرگی‬ ‫چه کار م ی کنن��د‪ .‬من با‬ ‫اغلب بچه هایی که کار‬ ‫کردم‪ ،‬با انها زندگی‬ ‫م ی کنم‪g.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫چه بود؟ بسیاری در نگاه اول به «گزارش یک جشن» اب راهیم‬ ‫حاتم ی کیا‪« ،‬خیابان های ارام» کمال تبریزی‪« ،‬پایان نامه»‬ ‫حامد کالهداری و «اخ راج ی ها ‪ »3‬مس��عود ده نمکی اشاره‬ ‫م ی کردند‪ .‬اما برخی هم معتقد بودند که فیلم های متعددی را‬ ‫در جشنواره امسال م ی توان نام برد که در الیه های زیرین خود‪،‬‬ ‫رگه های سیاسی را پنهان کرده بوده اند‪ .‬این روند در سال بعد‬ ‫هم با ساخت اثاری چون محرمانه ته ران (مهدی فیوضی)‪،‬‬ ‫گیرنده (مهرداد غفارزاده)‪،‬قالده های طال (ابوالقاسم طالبی)‬ ‫و حتی گشت ارشاد (سعید س��هیلی) و ضدگلوله (مصطفی‬ ‫کیایی) و پس از ان‪ ،‬تلفن همراه رئی س جمهور (علی عطشانی)‬ ‫ادامه یافت‪ .‬در ای��ن زمینه اما بس��یاری معتقدند انچه مورد‬ ‫نظر ش��مقدری و س��جادپور بود و درنهایت از دل انها اثاری‬ ‫چون پایان نامه و قالده های طال به وجود امدند که هر کدام‬ ‫حاشی ه های بسیاری با خود همراه داشتند‪ ،‬دستاوردی نبود که‬ ‫ی همچون‬ ‫بتوان به ان خش��نود بود‪ .‬اما از سوی دیگر‪ ،‬فیلم ‬ ‫«تنهای تنهای تنها» ساخته م ی شود که در مسیر ب رنامه ریزی‬ ‫شده ان مدی ران قرار نداشته و شاید اساسا بر نگاه و عینک انها‬ ‫درباره سیاست در سینما منطبق نبوده‪ ،‬اما نه تنها یک فیلم‬ ‫سیاسی موفق لقب م ی گیرد‪ ،‬بلکه انقدر به توفیق نزد منتقدان‬ ‫و اهالی سینما دس��ت م ی یابد که خود این بحث را به وجود‬ ‫م ی اورد که ایا این فیلم سیاس��ی اس��ت یا خیر‪ .‬همان طور‬ ‫که خیل ی ها ان را یک اثر سیاس��ی حتی با احتمال سفارش‬ ‫ش��ده بودن م ی دانند‪ ،‬برخی هم بر این نکته تاکید م ی کنند‬ ‫که این فیلم صددرصد سیاسی اس��ت‪ ،‬چون ضد سیاست و‬ ‫سیاست زدگی است‪ .‬در نهایت در دل این بحث ها شاید بتوان‬ ‫به این نکته توجه کرد که سیاس ی ترین پیام ها و جدی ترین‬ ‫تبلی غ ها‪ ،‬در دل اثاری صورت م ی گی رند که اصال به موضوعی‬ ‫که م ی پردازند‪ ،‬مشهور و مشهود نیستند‪g .‬‬ ‫به اینده عبدی پور م ی توان امیدوار بود؟‬ ‫‪ l‬اگ��ر عبدی پ��ور مث��ل برخ��ی فیلمس��ازان در‬ ‫وادی هایی باش��د که طلبگ��ی کند‪ ،‬چ��ون کارش را خوب‬ ‫بلد اس��ت‪ ،‬م ی توان به او امید بس��ت‪ .‬اندیشه اش هم فراتر‬ ‫از فیلمش است‪.‬‬ ‫‪ l‬قهرمان کودک سینمای ما هیچ تغییری نکرده‬ ‫فیلم دیگری اخیرا غیر از «تنه�ای تنهای تنها»‬ ‫دیدید؟‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬نم ی دانم م��ن ای��ن را نم ی دان��م و نم ی فهمم‪.‬‬ ‫م ی توانم درباره «همس��رایان» یا «خانه دوست کجاست»‬ ‫بگویم یک پدیده ولی این را نم ی فهمم‪ .‬ش��اید هم باشد و‬ ‫من متوجه نم ی ش��وم‪ .‬به ه ر حال هر کس م ی رود که فیلم‬ ‫بس��ازد‪ ،‬م ی خواهد خودش را تخلیه بکند و در واقع خودش‬ ‫را م ی سازد‪ .‬من موقعی که داش��تم «حافظ» را م ی ساختم ‪،‬‬ ‫م ی خواس��تم به یک دیدی به حافظ برسم و همیشه گفتم‬ ‫که من رفتم «حافظ» را بس��ازم‪« ،‬حافظ» مرا س��اخت‪ .‬من‬ ‫فکر م ی کنم عبدی پور رفت «تنهای تنهای تنها» را بسازد و‬ ‫بخش عظیمی از عبدی پور را این فیلم ساخت‪ .‬چون وقتی‬ ‫من با وی صحبت کردم حس کردم توانای ی اش باالتر از این‬ ‫فیلم است‪.‬‬ ‫م ی گویم حاال چیزی که م ی خواهی��د‪ ،‬بیایید بگویید‪ .‬یک‬ ‫مقدار باید سختگیری بشود تا ادم متفکر و اندیشمند بیاید‪،‬‬ ‫ادم ها و قهرمان ها دارند شبیه هم م ی شوند‪ ،‬حتی سکان س ها‬ ‫و داستان ها شبیه هم م ی شوند‪.‬‬ ‫وقتی وارد این کار‬ ‫شدم گفتم‪ ،‬خدایا‬ ‫من می دانم فیلم هایم‬ ‫ممکن است امکان‬ ‫اکران پیدا نکند و‬ ‫اگر هم این امکان را‬ ‫داشته باشد‪ ،‬فروش‬ ‫نمی کند‪ ،‬خدایا هر‬ ‫موقع دستم را در‬ ‫جیبم می کنم‪ ،‬خالی‬ ‫بیرون نیاید و یک‬ ‫چیزی باشد‪ .‬خدا هم‬ ‫گوش کرده تا امروز‬ ‫‪69‬‬ ‫سیاسی و شریف‬ ‫«تنهای تنهای تنها» در نگاه منتقد‪ ،‬انتونیا شرکا‬ ‫مدت ها بود که سینم ا ها اکران ویژه ای برای کودکان نداشتند‪ ،‬امسال اما فیلم «تنهای تنهای تنها» از همان اولین‬ ‫اک ران در جشنواره فیلم رشد توج ه های زیادی را به خودش جلب کرده است‪ .‬هر چند کارگردان و تهی ه کننده فیلم انقدر ها‬ ‫هم از فروش و گیشه راضی نیست اما انتونیا شرکا‪ ،‬منتقد فیلم م ی گوید‪ ،‬در مجموع فیلم کار قاب ل قبولی است که هر‬ ‫چند م ی توان از ان برداشتی سیاسی هم داشت اما فیلم شریفی از کار در امده است‪ .‬خبرنگار مثلث با او در این باره به‬ ‫گفت وگو نشست‪.‬‬ ‫«تنهای تنهای تنها» فیلمی است که بعد از دریافت‬ ‫ان همه توجه‪ ،‬در جریان جشنواره فیلم کودک و نوجوان رشد‪،‬‬ ‫حاال مدتی است که با عنوان فیلم کودک‪ ،‬در حال اک ران است‪،‬‬ ‫فکر م ی کنید اصال م ی شود این فیلم را فیلم کودک دانست؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬فیلم تنهای تنهای تنها‪ ،‬مس��لما مخاطبان بزرگسالی‬ ‫هم دارد‪ ،‬اما فیلمی اس��ت که به درد کودکان ه��م م ی خورد‪ .‬به هر‬ ‫حال قهرمان فیلم کودک اس��ت‪ ،‬فیلم‬ ‫حول محور یک رابطه بی��ن دو کودک‬ ‫م ی چرخد‪ ،‬بنابراین م ی ش��ود گفت که‬ ‫فیلم محور کودک دارد‪ ،‬سعی کرده است‬ ‫که وارد ذهنیت کودک بشود و از ان منظر‬ ‫به موضوعات نگاه کند‪ ،‬م ی توانم بگویم‬ ‫که فیلم ب رای مخاطب کودک قابل درک‬ ‫است‪.‬‬ ‫در تابستان با استقبال بیشتری مواجه م ی شود تا وقتی که بچه ها‬ ‫به مدرسه م ی روند‪ .‬شاید اگر فیلم در تابستان اکران م ی شد‪ ،‬اقبال‬ ‫بیشتری در فروش داشت‪.‬‬ ‫شما اشاره کردید که فیلم به کارهای امیر نادری نزدیک‬ ‫است‪ ،‬این در حالی اس�ت که خیل ی ها فیلم را به نگاه‬ ‫فانتزیداشتن«متهم»م ی کنند‪...‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫ب ه نظ�ر م ی رس�د ک�ه ف�روش فیل�م ت�ا االن چندان‬ ‫رضایت بخ�ش نب�وده‪ ،‬عوام�ل فیل�م و تهی ه کننده و‬ ‫کارگردان فیلم گله کرده اند که از فروش راضی نیستند‪،‬‬ ‫فکر م ی کنید چ را فروش فیلم نتوانسته رضایت بخش‬ ‫باشد؟‬ ‫‪ l‬سبککودکانهفیلمبهفیلم هایامیرنادرینزدیکاست؛‬ ‫از «ساز دهنی» تا «دونده»‪ .‬فیلم «تنهای تنهای تنها» المان هایی‬ ‫دارد که به همه انها نزدیک اس��ت‪ ،‬هر چن��د ان تلخی و گزندگی‬ ‫فیلم های نادری را ندارد و سرخوش تر و امیخته با طنز است‪ ،‬با این‬ ‫حال این قابل قبول اس��ت که فیلم چندان جذاب نباشد و استقبال‬ ‫انچنانی نداشته باشد‪ .‬این را هم باید در نظر گرفت که مخاطب امروز‬ ‫کودک ما این قدرها حوصله ندارد‪ ،‬مخاطب امروز ما نیازمند فیلم های‬ ‫کودکانه تری است‪.‬‬ ‫موضوعدیگرهمایناستکهاکرانفیلم هایکودکانمعموال‬ ‫‪70‬‬ ‫اش�اره کردید به اینکه فیل�م در حالی اکران ش�ده که‬ ‫مساله پرونده هس�ته ای ایران هم به نقطه حساسی‬ ‫رسیده است‪ .‬همزمان گفته شده که اقای سعید جلیلی‬ ‫زمانی که فیلم در یکی از جش�نواره ها اکران م ی شد با‬ ‫کارگردان تماس گرفته و از او به خاطر فیلم و پرداختن‬ ‫به این موضوع تش�کر کرده اس�ت‪ .‬همه اینها باعث‬ ‫شده که بعض ی ها بگویند کال داس�تان بوی سیاست‬ ‫م ی دهد‪،‬ازطرفیداستاندربوشهرم ی گذردکهنیروگاه‬ ‫هسته ای ان سال هاست موضوع بحث است و نگاهی‬ ‫هم به خارج دارد‪ ،‬همه اینها ایا باعث م ی ش�ود که این‬ ‫فیلمسیاسیباشد؟‬ ‫‪ l‬مناینموضوعراردنم ی کنمکهفیلمبههرحالشمه ای‬ ‫از سیاست دارد‪ ،‬حتی م ی خ واهم کمی جلوتر بروم و بگویم که فیلم‬ ‫مناسبتی است و حتما به موضوع سیاس��ی ربط دارد‪ .‬اما این فیلم‬ ‫بزرگ تر از مساله هس��ته ای ماست‪ .‬این‬ ‫فیلم یک نگاه شاع رانه‪ ،‬لطیف و کودکانه‬ ‫دارد و از همه مهم تر اینکه حاوی ش��عار‬ ‫نیس ت‪.‬‬ ‫فیلم بعد از مدت ها کاری دور از مرکز‬ ‫است‪ ،‬غی ر شهری است و فیلمساز‬ ‫هم به این موضوع تاکید زیادی دارد؛‬ ‫ش�ما این فاصله گرفت�ن از مرکز را‬ ‫چطور دیده اید؟‬ ‫در مقایس�ه با مجموعه ای به‬ ‫نامسینمایکودکدرسینمای‬ ‫ایران‪ ،‬فک�ر م ی کنی�د که این‬ ‫فیلم م ی تواند چ�ه جایگاهی‬ ‫داشتهباشد؟‬ ‫‪ l‬واقعیتایناستکهمجموعه‬ ‫س��ینمای کودک ما ضعیف شده است‪،‬‬ ‫مدت هاست که محصوالتی صرفا برای‬ ‫کودکان تولید نم ی ش��ود و جای این نوع‬ ‫کار ها ه��م کامال خالی اس��ت‪ .‬در مورد‬ ‫این فیلم‪ ،‬اگر قرار اس��ت فیلم را نماینده‬ ‫سینمای کودک ایران بدانیم‪ ،‬باید بگویم‬ ‫که فیلم چی ز هایی برای این عنوان کم‬ ‫دارد اما صرفا به عن��وان یکی از تولی دات‬ ‫س��ینمای کودک فیلم قابل عرضه ای‬ ‫است‪ ،‬هر چند فکر نم ی کنم بتواند خیلی جای خالی فیلم کودک‬ ‫را پر کند‪.‬‬ ‫ادم ها م ی توانند سوای مناسبات سیاسی کشور ها با هم ارتباط داشته‬ ‫باشند‪ ،‬ارتباط ادم ها م ی تواند انسانی باشد نه سیاسی‪ ،‬پرداختن به این‬ ‫موضوع ان هم درست در میانه مساله هسته ای ایران و اوج گرفتن‬ ‫سرعت تحوالت این پرونده جالب است‪.‬‬ ‫اما فارغ از منافع سیاسی خوب یا بد‪ ،‬این فیلم م ی تواند چنین‬ ‫ی هم داشته باشد‪ .‬به هر حال فیلم نشان م ی دهد که دو تا کودک‬ ‫پیام ‬ ‫نا همزبان و از دو ملیت مختلف هم م ی توانند با هم رابطه برقرار کنند‬ ‫وایننقطه قوتفیلماست‪.‬‬ ‫‪ l‬همان طور که خود فیلمساز‬ ‫هم گفته است‪ ،‬این کار ریسک است‪ ،‬اما‬ ‫کارگردان اهل انجاست‪ ،‬دالیلی داشته که‬ ‫به انجا بپردازد و م ی ش��ود قبول کرد که‬ ‫ذهن او معطوف به ان فضاست‪.‬‬ ‫علاوه ب�ر هم�ه اینه�ا‪ ،‬کارگ�ردان‬ ‫م ی گوید که قصد ندارد از ان فضایی‬ ‫که در ان ق رار دارد‪ ،‬خارج شود‪...‬‬ ‫‪ l‬مندراینفیلمفانتزیانچنانینم ی بینم‪،‬معنیوتع ریف‬ ‫فانتزی چیز دیگری اس��ت اما اگر از منظر ارتباط ها و داستان و اینها‬ ‫م ی گویید‪ ،‬خب داستان فیلم چیزی است که به ندرت ممکن است‬ ‫اتفاقبیفتد‪،‬چنینارتباطیکهفیلمانراتوصیفم ی کندچیزچندان‬ ‫رایجینیست‪.‬‬ ‫حاال که به ارتباط ها اش�اره کردید‪ ،‬خوب اس�ت به این‬ ‫موضوع هم بپردازیم که حضور خارج ی ها در این فیلم‬ ‫خیلی زیاد اس�ت‪ ،‬این موضوع البته فارغ از س�ینمای‬ ‫یکی‪ ،‬دو سال اخیر ما‪ ،‬چیز چندان معمولی به خصوص‬ ‫در س�ینمای کودک نبوده اس�ت‪ ،‬ارزیابی ش�ما از این‬ ‫موضوعچیست؟‬ ‫‪ l‬اتفاقا به نظرم این مساله فیلم را جذاب کرده بود‪ .‬درست‬ ‫استکهچنداندیدهنشده‪،‬اما فیلمتوانستهرویموضوعیکهجذاب‬ ‫است و کمتر هم دیده شده‪ ،‬دست بگذارد و به ان بپردازد‪ .‬م ی شود این‬ ‫گونههمتفسیرکردکهکارگرداناحتماالنگاهیهمبهخارجازکشور‬ ‫و جشنواره ها و دیده شدن فیلم داشته است‪ .‬فیلم نشان م ی دهد که‬ ‫‪ l‬این موضوع یک سری حسن‬ ‫دارد و یک سری ایراد ؛ اگر فیلمساز واقعا‬ ‫چنین اراده ای دارد که از انجا خارج نشود‪،‬‬ ‫باید ببینیم که چقدر در انجا دوام م ی اورد‬ ‫و چقدر م ی تواند در انجا ادامه بدهد و دیده‬ ‫همبشود‪.‬‬ ‫فیلمس�از در جای�ی گفت�ه اس�ت ک�ه خ�ودش را‬ ‫داس�تان نویس م ی داند و عالقه ای ن�دارد که از فضای‬ ‫شهری اش خارج شود‪ ،‬همین طور م ی گوید که دوست‬ ‫ندارد درگیر مناسبات سینمایی شود و چی ز هایی مثل‬ ‫این‪ ،‬شما این حرف ها را چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬فکر نم ی کنم با این قطعیت بشود چنین حرفی زد‪ ،‬بعید‬ ‫است با این قاطعیت بشود حرف زد‪ ،‬به هر حال به نظر من این فیلم‬ ‫تحسی ن برانگیزاست‪.‬‬ ‫اما نگاه فیلمس��از و اص��رارش به دوری از فضا و مناس��بات‬ ‫سینمایی ایده الیستی و رویایی است‪ ،‬با این حال این نگاه فیلمساز‬ ‫م ی تواندنقطهقوتکار هایاوهمباشد‪،‬اماشمابهسابقه امثالنادری‬ ‫نگاه کنید‪ ،‬نادری تا وقتی که در ایران بود سبک خودش را داشت و‬ ‫در همان حاشیه هم کار م ی کرد‪ ،‬البته کسی بود که توانست روی‬ ‫همان سبک خودش حرفه ای کار کند و از مناسبات دیگر سینمایی‬ ‫هم دوری کند‪ ،‬اما باید ببینیم که ایا اینجا هم فیلمساز م ی تواند این‬ ‫کار را بکند یا نه‪.‬‬ ‫به نظر م ی اید که فیلم خیلی هم تح�ت تاثیر همان‬ ‫فضاست‪ ،‬ش�اید بتوان گفت که فضای فیلم بیشتر از‬ ‫کارگردانی دیده م ی شود و حتی گاهی موثرتر از داستان‬ ‫و روایت هم عمل م ی کند‪...‬‬ ‫‪ l‬نم ی ش��ود این طور قضاوت کرد‪ ،‬این فیلم به هر حال‬ ‫روایت دارد و فرا زو نشی ب هایی هم دارد‪ ،‬نم ی شود گفت که همه اش‬ ‫جذابی ت های فضایی است‪ ،‬به ه ر حال این هم بخشی از فیلم است‪.‬‬ ‫اگربخواهیدنمرهبدهید‪،‬فکرم ی کنیدکهچقدرازفیلم‬ ‫تحت تاثیر فضا و چقدر تحت تاثیر کارگردان است؟‬ ‫‪ l‬منفکرم ی کنمنسبت‪ 60‬به‪ 40‬منصفانهباشد؛‪ 60‬درصد‬ ‫ان چیزی که در فیلم امده است کار کارگردان است و ‪ 40‬درصدش را‬ ‫هم م ی شود به فضا مربوط دانست‪.‬‬ ‫شما به شباهت های فیلم با کار های امیر نادری اشاره‬ ‫کردید‪ ،‬این شباهت ها در کجاست؛ م ی شود گفت که‬ ‫فیلم وام دار کار های نادری است؟‬ ‫‪ l‬نم ی گویم که فیلم مستقیما تحت تاثیر کار های امیر‬ ‫نادری است‪ ،‬اما مشخص اس��ت که چشم داشتی به کار های او هم‬ ‫داشته است‪ .‬سبک فیلم سبک کار های نادری نیست‪ ،‬اما این نمای‬ ‫بچه زرنگ جنوبی که روی پای خودش ایستاده نمای تکرار شده ای‬ ‫است که به کار های نادری شبیه است‪ .‬از تفاوت هایش هم این است‬ ‫که بچه ها در کارهای نادری همه تنها هس��تند‪ ،‬هر کدام به دلیلی‬ ‫خانواده ای ندارند‪ ،‬اما در این کار م ی بینید که خانواده هر دو کودک دیده‬ ‫م ی شوند‪ ،‬این خانواده ها و حضورشان هم از نقاط قوت فیلم است‪.‬‬ ‫شما در مجموع این فیلم را چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬در مجموع با همان ادبیاتی که این روز ها حاکم ش��ده‪،‬‬ ‫باید بگویم که به نظر من فیلم شریفی است‪ ،‬سودای اهداف خاص را‬ ‫دنبال نم ی کند‪ ،‬اما از نقاط ضعفش این است که بر مبنای موضوع روز‬ ‫است و این باعث م ی شود که مثال‪ 10‬سال دیگر وقتی مشمول مرور‬ ‫زمانم ی شود‪،‬تاریخمصرفشم ی گذردوشایددیگرانقدر هاجذابیتی‬ ‫نداشته باشد‪ .‬در مورد بازی ها باید به این نکته اشاره کنم که هر چند‬ ‫بازی ها خوب است اما من احتمال م ی دهم که اگر به جای این کودک‪،‬‬ ‫کودک دیگری در فیلم قرار م ی گرفت‪ ،‬چیز دیگری از کار در م ی امد‪.‬‬ ‫گویش ها البته خوب است و فیلم از این فضایی که در ان قرار گرفته‬ ‫استقوتم ی گیرد‪.‬م ی خ واهمبگویمکهشایداگرطبیعتمنطقهاین‬ ‫نبود و فیلم در محیط دیگری ساخته م ی شد‪ ،‬شاید از جذابی ت هایش‬ ‫کمم ی شد‪،‬بههرحالفیلم‪،‬همروایتداردوهمفرا زو نشی ب هاییکه‬ ‫داستان ان را جذاب م ی کند‪ .‬باید این را هم بگویم که ما هنوز کار های‬ ‫زیادی از کارگردان این فیلم ندیده ایم و باید منتظر باشیم تا کارهای‬ ‫بعدی اش را ببینیم و بعد در مورد او و کارش قضاوت کنیم‪ ،‬با این حال‬ ‫فیلمبه عنوانیکفیلمتکفیلمخوبیاست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫این فیلم نشان می دهد‬ ‫که دو تا کودک نا‬ ‫همزبان و از دو ملیت‬ ‫مختلف هم می توانند با‬ ‫هم رابطه برقرار کنند‬ ‫‪71‬‬ ‫نامههاشمی طبا‬ ‫ورزش‬ ‫جنجال های سئول‬ ‫هاشم ی طبام ی گویداگر‬ ‫ش رایط ب رای رقابت ب رابر‬ ‫نشود شخصا به‪ IOC‬نامه‬ ‫می نویسد‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫اضافه ش�دن یک‬ ‫بند جنجالی به ائی ن نامه‬ ‫انتخاب�ات کمیت�ه مل�ی‬ ‫المپیک حاال هاشم ی طبا‬ ‫را مقاب�ل عل ی ابادی قرار‬ ‫داده است‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫کودتای بوروکراتیک؟‬ ‫‪1‬‬ ‫جدال میان علی ابادی و نامزدهای احتمالی ریاست کمیته ملی المپیک باال گرفته است‬ ‫‪ 28‬ابان ماه‪ ،‬زمانی که محمد شریعتمداری سرپرست‬ ‫وزارت ورزش و جوانان بود‪ ،‬با حکمی مصطفی هاشم ی طبا‬ ‫رابه عنوان عضو جدید هیات رئیسه فدراسیون ژیمناستیک‬ ‫انتخاب کرد‪ .‬هاش��م ی طبا که تجربه ریاس��ت کمیته ملی‬ ‫المپیک را هم در کارنامه مدیریت ورزش��ی اش دارد‪ ،‬پس از‬ ‫این انتصاب به طور صری��ح اعالم کرد که قص��دش از این‬ ‫عضویت مهیا کردن شرایط حضور در انتخابات کمیته ملی‬ ‫المپیک است‪ .‬وی حتی تاکید کرد که م ی خواهد کاندیدای‬ ‫ریاست شود‪.‬‬ ‫بع��د از این انتصاب بود که ش��نیده ش��د قرار اس��ت‬ ‫بندی به ایی ن نامه اضافه شود مبنی ب ر اینکه اعضای جدید‬ ‫هیات رئیسه فدراسیون ها حداقل ش��ش ماه پس از صدور‬ ‫حکم م ی توانند ب��رای حضور در مجم��ع انتخاباتی کمیته‬ ‫ملی المپیک ثب ت نام کنند هرچند به رام افشارزاده‪ ،‬دبیرکل‬ ‫کمیته ملی المپی��ک ان زمان در مورد ای��ن موضوع اظهار‬ ‫ ب ی اطالعی کرد‪.‬‬ ‫‪72‬‬ ‫سوم اذرماه بود که افش��ارزاده پس از خروج از نشست‬ ‫هیات اجرایی و در جمع خب رنگاران ضمن اظهار ب ی اطالعی از‬ ‫اضافه شدن چنین بندی تاکید کرد که مصطفی هاشم ی طبا‬ ‫م ی تواند در انتخابات ش��رکت کن��د؛ موضوعی که به گفته‬ ‫محمد عل ی ابادی و طبق انچ��ه در ایی ن نامه امده قابل اجرا‬ ‫نیست و منع قانونی دارد‪.‬‬ ‫هیات اجرایی کمیته ملی المپیک طی دو نشستی که‬ ‫دوشنبه و سه شنبه هفته گذشته برگزار کرد‪ ،‬بررس ی های الزم‬ ‫ب رای تصویب ایی ن نامه انتخاباتی این کمیته را انجام داد‪ .‬به‬ ‫گفته محمد عل ی ابادی این ایی ن نام��ه تغییر زیاد و خاصی‬ ‫ندارد‪ ،‬اما ب ر اساس ان سرپرست فدراسیون ها نم ی توانند در‬ ‫انتخابات ش��رکت کنند و نماینده هیات رئیسه م ی تواند در‬ ‫مجمع – ان هم ب رای یک دوره ‪ -‬حضور داشته باشد‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه ب ر اساس ایی ن نامه‪ ،‬کاندیدا شدن نماینده هیات رئیسه‬ ‫منوط به گذش��تن حداقل ش��ش م��اه از عضوی��ت وی در‬ ‫ترئیسه فدراسیون مربوطه است‪.‬‬ ‫هیا ‬ ‫ب ر اس��اس این بند ایی ن نامه اف��رادی مانند مصطفی‬ ‫هاشم ی طبا و نصراهلل س��جادی شانس حضور در انتخابات‬ ‫کمیته را از دس��ت م ی دهند و همین مساله انتقادات زیادی‬ ‫را به دنبال داش��ته اس��ت‪ .‬اما اعضای هیات اجرایی کمیته‬ ‫ملی المپیک بر چه اساس و اختیاری اقدام به اضافه کردن‬ ‫چنین بندی به ایی ن نامه کرده ‪‎‬اند؟ منع قانونی کاندیدا شدن‬ ‫افرادی که کمتر از شش ماه از عضویت انها در هیات رئیسه‬ ‫فدراسیون ها گذشته باشد‪ ،‬ب ر اساس تبصره ذیل ماده شش‬ ‫اساسنامه کمیته ملی المپیک انجام شده است‪.‬‬ ‫ماده شش اساس��نامه جدید کمیته ملی المپیک که‬ ‫مربوط به «وظایف و اختیارات مجمع عمومی» است شامل ‪8‬‬ ‫بند است؛ بندهای «ج» و «چ» این ماده به ترتیب به «بررسی‬ ‫و تصمیم گیری در مورد پیشنهادات و طرح های ارائه شده» و‬ ‫«انتخاب اعضای هیات اجرایی در صورت اتمام دوره قانونی‬ ‫مسئولیت یا بالتصدی ماندن برخی از مسئولی ت های هیات‬ ‫اجرایی» اش��اره دارد‪ .‬همچنین این ماده دارای یک تبصره‬ ‫انتقادازهیاتاجرایی‬ ‫امیرحسینیاعتقاد دارد حاشی ه های اضافه‬ ‫شده به بند جدید به ایی ن نامه باید در مجمع‬ ‫حل شود نه در جلسات هیات اج رایی‬ ‫است که تنظیم و ابالغ ایی ن نامه اجرایی این دو بند را به هیات‬ ‫اجرایی ابالغ کرده اس��ت‪.‬در واقع اعضای هی��ات اجرایی با‬ ‫استناد به این تبصره ب رای طرح و تصویب پیشنهاد ممنوعیت‬ ‫کاندیدا شدن افرادی که کمتر از شش ماه از عضویت انها در‬ ‫هیات رئیسه گذشته باشد‪ ،‬اقدام کرده اند‪.‬‬ ‫اساسنامه کمیته ملی المپیک که یکی از سوژه های‬ ‫خبری یک سال اخیر ورزش کشور بوده‪ ،‬با وجود اینکه گفته‬ ‫م ی ش��ود به تایید نهایی کمیته بی ن المللی نیز رسیده‪ ،‬اما‬ ‫همچنان ابهاماتی بر ان وارد اس��ت که یکی از انها همین‬ ‫بند ایی ن نامه اس��ت؛ اتفاقی که گفته م ی ش��ود توسط خود‬ ‫هیات اجرایی مطرح و تصویب شده و اجازه حضور به نف راتی‬ ‫چون مصطفی هاشم ی طبا و نصراهلل سجادی در انتخابات‬ ‫را نم ی دهد‪.‬‬ ‫هاشمی طبا علیه علی ابادی‬ ‫هیات اج رایی در بیانی ه ای از‬ ‫مواضع و سیاست های رئیس‬ ‫کمیتهملیالمپیکحمایتکرد‬ ‫و این یعنی هشدار به خسروی وفا‬ ‫و دوس��ت دارد ورزش ای ران تعلیق ش��ود و راهش کامال در‬ ‫همین مسیر است‪».‬‬ ‫واکنش عجیب علی ابادی نسبت به هاشمی طبا‬ ‫همراهی خادم و مشحون با هاشمی طبا‬ ‫امیر رضا خادم و محمد مشحون با هاشم ی طبا همراه‬ ‫ش��دند و در مصاحب ه هایی از محمد عل ی ابادی و عملکرد او‬ ‫ش��دیدا انتقاد کردند‪ .‬امیررضا خادم گفت‪« :‬این اولین دوره‬ ‫برگزاری انتخابات کمیته ملی المپیک نیست‪ ،‬اما تعبی رات‬ ‫و نکات جدیدی که توسط «عل ی ابادی چسبیده به ورزش»‬ ‫مطرح شده یک بدعت تازه اس��ت‪ .‬این اقایان با وجود تمام‬ ‫مشکالتی که در این مدت ایجاد کرده اند و بد اخالق ی هایی‬ ‫که حاصل فرهنگ حاکم بر دستگاه اجرایی کشور در طول‬ ‫هشت س��اله گذش��ته بوده‪ ،‬حاال هم م ی خواهند از جایگاه‬ ‫خود و همراهانش��ان اس��تفاده کنند تا فض��ای انتخابات از‬ ‫فضای رقابتی سالم خارج شود‪ ».‬خادم ادامه داد‪« :‬اگر وزارت‬ ‫ورزش و جوانان هم بخواهد در این قضیه دخالت کند‪ ،‬انها‬ ‫قطعا شرایطی را ایجاد م ی کنند که ب رای فوتبال ایجاد شد و‬ ‫بحث تعلیق مطرح خواهد شد‪ .‬به خاطر به وجود امدن چنین‬ ‫شرایطی متاسفم‪ .‬البته این اشکال از خود ما ورزش ی هاست‪.‬‬ ‫وقتی این افراد وارد ورزش م ی ش��وند ب��ا مجی ز گویی انها را‬ ‫ماندگار م ی کنیم‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه به خاطر صحب ت های افشارزاده از او‬ ‫گله ای ندارد‪ ،‬اضافه کرد‪« :‬اقای افشارزاده گفته که من اجازه‬ ‫حضور در انتخابات را ندارم‪ .‬ایشان بیان کننده نتایج به دست‬ ‫امده از جلسه هیات اجرایی کمیته ملی المپیک است و من‬ ‫هیچ گله ای از ایش��ان ندارم‪ ،‬چون به عنوان کس��ی که پیر‬ ‫ورزش است و سال ها ب رای ورزش زحمت کشیده ب رایم قابل‬ ‫احترام اس��ت و ماندگاری حضورش در ورزش به نفع ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫محمد عل ی اب��ادی در م��ورد اظهارات هاش��م ی طبا‬ ‫مبنی ب ر اینک��ه اعضای هیات اجرای��ی کمیته ملی المپیک‬ ‫با فش��ار وی تحت تاثیر قرار گرفت��ه و ایی ن نامه جدیدی را‬ ‫مصوب کرده اند تا از ورودش ب��ه انتخابات جلوگیری کنند‪،‬‬ ‫موضع گرفت‪.‬‬ ‫وی گفت‪« :‬شخص اقای هاشم ی طبا خودشان بهتر‬ ‫م ی داند ک��ه تصمیم گیری ه��ا در کمیته مل��ی المپیک از‬ ‫کوچکترین تا بزرگترین تصمیم بای��د در هیات اجرایی که‬ ‫‪ 11‬عضو دارد و هر کدامش��ان افرادی سرشناس و معتبر در‬ ‫ورزش کشور هستند‪ ،‬انجام ش��ود‪ .‬این موضوع که این افراد‬ ‫تحت فش��ار امضا کرده اند ب ی حرمتی ب��ه ‪ 11‬عضو هیات‬ ‫اجرایی است‪ .‬شان این افراد باالتر از این است که موضوعی‬ ‫را تحت فشار انجام دهند‪ .‬در بخش اجرایی همه تصمیمات‬ ‫گرفته م ی ش��ود پس یک فرد نم ی تواند به جای فرد دیگری‬ ‫تصمیم گیری کند‪ ،‬چون افراد هیات اجرایی کوچک نیستند‬ ‫که بخواهند تحت تاثیر قرار گیرن��د و مواردی را امضا کنند‪.‬‬ ‫من از اقای هاشم ی طبا گالیه دارم‪ ،‬شما که مطلع هستید با‬ ‫طرح کردن چنین مسائلی ذهن جامعه را مخدوش م ی کنید‪.‬‬ ‫ب رای تصویب این ایی ن نامه من فقط یک رای داش��تم و در‬ ‫نهایت با امضای اکثریت اعضا این موضوع به تصویب نهایی‬ ‫رس��ید که در اینده نزدیک روی سایت کمیته ملی المپیک‬ ‫قرار خواهد گرفت‪ ».‬عل ی ابادی در واکنش به این موضوع که‬ ‫گفته م ی شود تصویب این ایی ن نامه با موارد قانونی اساسنامه‬ ‫کمیته بی ن المللی المپیک (‪ )IOC‬منافات دارد و ایا هیات‬ ‫اجرایی کمیته ملی المپیک م ی تواند تفسیر اساسنامه کند‪،‬‬ ‫تاکید کرد‪« :‬جزئیات این کار در هیات اجرایی بررس��ی شد‪.‬‬ ‫یکی از اعضای هیات اجرایی که از ابتدا تا انتهای این موضوع‬ ‫را پیگیری م ی کرده و به صورت تخصصی روی این موضوع‬ ‫کار کرده‪ ،‬گزارش و توضیحات را دادند‪ .‬متن اساس��نامه در‬ ‫جلسه مورد بررس��ی قرار گرفته و پس از بررسی نهایی این‬ ‫ایی ن نامه به تصویب رسیده است‪».‬‬ ‫رئیس کمیته ملی المپیک درب��اره تهدید تعلیق نیز‬ ‫اینگونه واکنش نش��ان داد‪« :‬هیچ تعلیقی ورزش کشور را‬ ‫تهدید نم ی کند و همه چیز ب ر اساس قانون و مقررات انجام‬ ‫شده است‪ ،‬البته هاشم ی طبا حق اعتراض دارد و اگر صالح‬ ‫م ی داند که ب ر ای ‪ IOC‬نامه بنویسند م ی تواند و اگر ‪ IOC‬به‬ ‫ما اعالم کند که در اخذ تصمیم اشتباه داشته ایم حتما اصالح‬ ‫خواهیم کرد‪ .‬اعضای هیات اجرایی با یک نگاه دقیق و کامال‬ ‫کارشناسی مساله را بررسی کرده اند و به تایید نهایی رسانده‬ ‫است‪ .‬اقای هاش��م ی طبا! اگر اعتراضی دارید با ذکر دالیل‬ ‫قانونی منطبق ب ر اساسنامه به کمیته ارسال کنید تا در جلسه‬ ‫بعدی هیات اجرایی ان را مطرح کنیم‪».‬‬ ‫اما نکته اظهارات عل ی ابادی انجاس��ت که وی تاکید‬ ‫م ی کند فوتبال ای ران هیچ گاه تعلیق نشده است‪« :‬فوتبال ما‬ ‫هیچ گاه تعلیق نشد و مشکالتی ب رای فوتبال پیش امد که‬ ‫ان هم برطرف شد‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫پس از اضافه شدن بند خبرساز به ایین نامه انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک‪ ،‬رئیس اس��بق س��ازمان تربی ت بدنی‬ ‫بالفاصله نس��بت به ای��ن موض��وع واکنش نش��ان داد و‬ ‫عل ی ابادی را مورد انتقاد قرار داد‪.‬‬ ‫مصطفی هاش��م ی طبا درباره اخری��ن تصمیم هیات‬ ‫اجرایی کمیته ملی المپی��ک‪ ،‬مبنی بر اینک��ه افرادی که‬ ‫به تازگی حق عضویت در مجمع را پیدا کرده اند اجازه حضور‬ ‫در مجمع را دارند اما حق شرکت در انتخابات را ندارند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«این خواسته ش��خص محمد عل ی ابادی بوده که اعضای‬ ‫جدید حق شرکت در انتخابات را نداشته باشند‪ .‬این حرفی که‬ ‫اقای عل ی ابادی زده مبنی بر اینکه این امر در اساسنامه وجود‬ ‫داشته دارای نقد است؛ اوال اگر چنین بندی وجود دارد پس چه‬ ‫نیازی به مصوبه جدید اس��ت؟ در ثانی تفسیر در اساسنامه‬ ‫در وظایف هیات اجرایی نیس��ت بلکه تفسیر اساسنامه در‬ ‫اختیار ‪ IOC‬اس��ت‪ .‬من معتقدم که اقای عل ی ابادی فقط‬ ‫ب رای دشمنی با من این مصوبه را به اعضای هیات اجرایی‬ ‫تحمیل کرده تا بنده ش��انس حضور در انتخابات را نداشته‬ ‫باشم و این یک تخلف محض است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬متاسفانه اقای عل ی ابادی مسیری را انتخاب‬ ‫کرده که چند سال گذشته ب رای فوتبال ان را در پیش گرفت‪.‬‬ ‫او کاری کرد که فوتبال کشور تعلیق شد و حاال دنبال تعلیق‬ ‫کمیته ملی المپیک ای ران اس��ت‪ .‬به نظر من ایشان استاد‬ ‫تعلیق است‪ ».‬رئیس سابق سازمان تربی ت بدنی گفت‪« :‬من‬ ‫به این موضوع اعتراض دارم و رس��ما ب��ه ‪ IOC‬درباره این‬ ‫مصوبه نامه خواهم نوشت‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬اعضای هیات‬ ‫اجرایی خالف قانون عمل کرده اند‪ ،‬چون به شدت تحت فشار‬ ‫عل ی ابادی بودند و این مصوبه با این ترفند انجام شد‪ .‬انها در‬ ‫جلسات مختلف در چند هفته گذشته به شدت تحت فشار‬ ‫بودند و متاسفانه اقای به رام افشارزاده هم جرات حرف زدن‬ ‫ندارد چون به شدت او را سرکوب م ی کنند‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به این سوال که ایا وزارت ورزش م ی تواند‬ ‫به این داس��تان ورود کند یا خیر؟ گفت‪« :‬بله‪ ،‬وزارت ورزش‬ ‫م ی تواند به این قضایا اعتراض داشته باشد‪ .‬اعتراض به معنی‬ ‫دخالت نیس��ت‪ .‬من با اقای گ��ودرزی‪ ،‬وزیر ورزش صحبت‬ ‫خواهم کرد و خودش نیز باید به این موارد اش��راف داش��ته‬ ‫باشد‪ ،‬به همین دلیل به وزیر ورزش نامه م ی نویسم و او را از‬ ‫جزئیات مطلع م ی کنم‪ .‬این تصمیم ی که عل ی ابادی گرفته‬ ‫به ضرر ورزش کشور است‪ .‬او در مسیر دشواری قدم برم ی دارد‬ ‫بیانیههشدارامیز‬ ‫هاشم ی طبا و خادم ‪ 2‬تن از مدیران با سابقه ورزش کشور حاال با توجه به ائی ن نامه انتخابات کمیته‬ ‫ملی المپیک نم ی توانند خود را نامزد کنند‬ ‫‪73‬‬ ‫کشور خواهد بود‪ .‬شخصا اگر قصد حضور در انتخابات را دارم‬ ‫به خاطر یک رقابت سالم اس��ت و در صورت انتخاب فردی‬ ‫مثل افشارزاده خوشحال خواهم ش��د‪ ،‬چون حضور او مفید‬ ‫خواهد بود و اتفاق بدی نخواهد افتاد‪».‬‬ ‫دارنده مدال برنز المپیک اتالنتا همچنین درباره دلیل‬ ‫اجازه نداشتنش ب رای حضور در انتخابات کمیته ملی المپیک‬ ‫گفت‪« :‬گفته ش��ده که من نم ی توانم به عن��وان عضوی از‬ ‫کمیسیون ورزشکاران در انتخابات حضور داشته باشم‪ .‬من‬ ‫از ابتدا هم به دنبال حضور در این کمیس��یون نبودم‪ ،‬چون‬ ‫به خاطر شرط حضور در سه دوره قبلی المپیک نم ی توانستم‬ ‫از طریق این کمیسیون شرکت کنم‪ .‬ان چیزی که من انتظار‬ ‫دارم این اس��ت که طبق بخش چهارم بند «خ» ش��ماره دو‬ ‫اساس��نامه کمیته ملی المپیک به عنوان یکی از پنج خبره‬ ‫ورزشی که توسط هیات اجرایی معرفی م ی شوند بتوانم در‬ ‫انتخابات شرکت کنم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬معدود افرادی را م ی شناس��م که از طریق‬ ‫مس��ئولیتی که دارند امکان حضور در انتخابات را نداش��ته‬ ‫باشند؛ مثل روسای فدراس��یون ها‪ .‬اما افرادی که خارج از این‬ ‫قالب هستند مثل من یا اقای هاشم ی طبا م ی توانیم از این‬ ‫طریق در انتخابات حضور داش��ته باش��یم‪ .‬از هیات اجرایی‬ ‫کمیته ملی المپیک به صورت جدی ای��ن توقع را دارم که‬ ‫ش��رایطی را فراهم کنند تا بتوانم بر این اساس در انتخابات‬ ‫حضور داش��ته باشم‪ .‬به عنوان کس��ی که عمری در سطوح‬ ‫مختلف ورزش بوده ام و از وزارت ورزش و جوانان م ی خواهم‬ ‫که اجازه ندهند مغرضان حاکم بر کمیت��ه ملی المپیک از‬ ‫این طریق امکان حضور افرادی را ک��ه م ی توانند به ورزش‬ ‫کمک کنند را بگیرند‪ .‬طرح موضوعاتی مثل حضور حداقل‬ ‫شش ماهه در فدراسیون ها که توسط عل ی ابادی مطرح شده‬ ‫است جز ایجاد مانع و تالش ب رای ماندگاری بیشتر ایشان و‬ ‫همراهانشان در ورزش‪ ،‬دلیل دیگری نم ی تواند داشته باشد‪».‬‬ ‫‪ IOC‬واکنش نشان می دهد‬ ‫گفت وگو با امیر حسینی درباره تصمیم هیات اجرایی‬ ‫‪2‬‬ ‫ورزش‬ ‫دبیرکل سابق کمیته ملی المپیک اعتقاد دارد که مجمع کمیته ملی المپیک مرجع رسیدگی به نزاعی است که‬ ‫میان عل ی ابادی و هاشم ی طبا درگرفته است‪ .‬سی د امیر حسینی درباره اضافه شدن بند خبرسازی که حاال هاشم ی طبا‬ ‫را از شرکت در انتخابات کمیته ملی المپیک محروم کرده است‪ ،‬م ی گوید‪« :‬این بند یک بند اضافی است و باید حذف‬ ‫ش�ود چون اجازه نم ی دهد که جریان های رقیب اقایان در انتخابات ریاس�ت کمیته ملی المپیک شرکت کنند‪ ».‬متن‬ ‫گفت وگوی مثلث با دبیرکل سابق کمیته ملی المپیک را م ی خوانید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫اقای حس�ینی! باتوجه به اینک�ه اعضای هیات‬ ‫اجرای�ی کمیت�ه مل�ی المپی�ک بند خبرس�ازی‬ ‫را ب�ه ایی ن نام�ه انتخابات ریاس�ت ای�ن کمیته‬ ‫اضاف�ه کرده اند‪ ،‬حاال نزاع اقایان هاش�م ی طبا و‬ ‫عل ی ابادی س�وژه داغ رسانه هاس�ت‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬من هم با این موضوع موافقم که اضافه شدن‬ ‫این بند به ایی ن نامه انتخابات کمیته ملی المپیک باعث‬ ‫بروز مشکالت فراوانی خواهد شد‪ .‬این بند اضافی است و‬ ‫باید حذف شود‪ .‬به نظر م ی رسد اعضای هیات اجرایی البته‬ ‫به جز برخی از دوس��تان‪ ،‬به دنبال ترفندهایی هستند تا به‬ ‫هر ش��کل ممکن بتوانند به فعالیت خود‬ ‫در کمیته ملی المپیک ادامه دهند‪.‬‬ ‫چرا این اتفاق رخ داده است؟‬ ‫‪ l‬اقای��ان متاس��فانه‬ ‫تفس��یر نا بجای��ی دارن��د و‬ ‫درباره ش��رایط نامزد شدن در‬ ‫انتخاب��ات کمیت��ه ملی‬ ‫المپی��ک به م��واردی‬ ‫رئیس فدراسیون بسکتبال نیز که در جلس ه های هیات‬ ‫اجرایی غایب بوده اس��ت دلیل این تصمیم��ش را اینگونه‬ ‫توضیح داد‪« :‬مگر هاشم ی طبا فرد کوچکی در ورزش است‬ ‫که این رفتارها با او انجام م ی شود؟ البته من این جلسات را‬ ‫تحریم نکرده ام‪ .‬یعنی در جایگاهی ق��رار ندارم که بخواهم‬ ‫تحریم کنم یا با قهر در جلساتی شرکت نکنم‪ .‬دلیل اصلی‬ ‫من ب رای این غیب ت ها این است که وقتی موثر و مفید نیستم‬ ‫ ترجیح م ی دهم مزاحم نباش��م‪ .‬چند جلسه است که غیبت‬ ‫دارم و از تصمیم هایی هم که م ی گی رند به طور دقیق اطالعی‬ ‫ندارم‪ .‬اما وقتی تاثیری هم نم ی توانم داشته باشم بهتر است‬ ‫در انجا نباشم‪ ».‬او با اش��اره به تصمیم جدید هیات اجرایی‬ ‫کمیته ملی المپیک ب رای نف راتی که م ی توانند در انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک ش��رکت کنند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬باید طبق‬ ‫اساسنامه عمل شود و چنین تصمیم هایی درست نیست‪.‬‬ ‫نم ی دانم این اتفاقات چه دالیل یا مناسب ت هایی دارد‪ ،‬اما من‬ ‫اشاره کرده اند که اصال منطقی نیست‪.‬‬ ‫فک�ر م ی کنید چرا ای�ن بند ب�ه ایی ن نامه اضافه‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬اقایان م ی گویند هر فردی ک��ه م ی خواهد خود‬ ‫را در انتخابات کمیته ملی المپیک نامزد کند‪ ،‬باید حداقل‬ ‫شش ماه از حضورش در یکی از فدراسیون ها گذشته باشد‪.‬‬ ‫این بند دقیق��ا به این دلیل ب��ه ایی ن نامه اضافه ش��ده که‬ ‫جدی ترین رقیب اقای عل ی ابادی حذف شود‪.‬‬ ‫خیل ی ها در این باره واکنش منفی نشان داده اند‪.‬‬ ‫ایا این ام�کان وجود دارد که ش�رایط در روزهای‬ ‫اینده تغییر کند؟‬ ‫‪ l‬خب این اصال اتفاق خوبی نیست‪ .‬این تصمیم‬ ‫ناقض برگ��زاری انتخابات در فضایی دموکراتیک اس��ت و‬ ‫باید مقابل چنین جریان هایی ایس��تادگی کرد‪ .‬چرا اقایان‬ ‫از رقابت واهمه دارند؟ باید ش��رایط را تغییر داد‪ .‬باید افرادی‬ ‫سکان ورزش را در دست بگیرند که از همه نظر واجد شرایط‬ ‫هس��تند‪ .‬این همان جریانی اس��ت که بیش از یک س��ال‬ ‫اس��ت انتخابات کمیته ملی المپیک را به تاخیر انداخته تا‬ ‫ب رای ماندنش در این کمیته زمان بخرد‪ .‬این تصمیم نشان‬ ‫م ی دهد که اقایان اصال تمایلی ندارند که انتخابات س��الم‬ ‫برگزار شود‪ .‬تصمیم شان به طور حتم مغایر با روح دموکراسی‬ ‫و حتی منشور المپیک است‪.‬‬ ‫چه مرجعی باید این نزاع را حل کند؟‬ ‫‪ l‬به نظرم مجمع کمیته ملی المپیک باید واکنش‬ ‫نش��ان دهد‪ .‬در چنین م��واردی این مجم��ع کمیته ملی‬ ‫المپیک اس��ت که م ی تواند باالترین مرجع تصمیم گیری‬ ‫باشد‪ ،‬نه هیات اجرایی‪ .‬مجمع باید در این موارد به خصوص‬ ‫وارد عمل ش��ود و در نهایت اگر اقایان قصد داشتند حرف‬ ‫خودشان را به کرسی بنشانند این ‪ IOC‬است که م ی تواند‬ ‫به عنوان باالترین مرجع و نهاد بی ن المللی حرف اخر را بزند‪.‬‬ ‫هدف هیات اجرایی از تصویب چنین ایی ن نام ه ای‬ ‫چه بوده است؟‬ ‫‪ l‬روشن است‪ .‬اقای عل ی ابادی و بقیه افرادی که با‬ ‫او همراه شده اند م ی خواهند در کمیته ملی المپیک بمانند‪.‬‬ ‫موافقان محمدعلی ابادی می گویند هیات اجرایی باالترین مرجع‬ ‫تصمیم گیری در کمیته ملی المپیک است اما مخالفان اقای رئیس‬ ‫اعتقاد دارند مجمع کمیته ملی المپیک مرجع اصلی تصمیم گیری و‬ ‫اتخاذ سیاست های کالن است نه هیات اجرایی‬ ‫‪74‬‬ ‫به هیچ وجه کار درس��تی در ان نم ی بینم‪ .‬مگر هاشم ی طبا‬ ‫که بوده که با او چنین رفتاری انجام م ی شود‪ .‬سال ها معاون‬ ‫رئی س جمهور بوده‪ ،‬ریاس��ت کمیته ملی المپیک را برعهده‬ ‫داشته و از اعضای بلند باالی ‪ IOC‬بوده‪ ،‬حاال ما با این فرد‬ ‫این گونه عمل م ی کنیم‪ .‬نم ی دانم هدف او اس��ت یا هدف‬ ‫دیگری پیش روی این تصمیم ها وجود دارد‪ ،‬اما چون اثری در‬ ‫انها نداشته ام‪ ،‬نم ی توانم نظری بدهم‪ ،‬چون مستقل هستم‬ ‫در این جلسات ش��رکت نم ی کنم و به نظرم وقتی یک فرد‬ ‫نم ی تواند در جایی مفید باشد بهتر است در انجا نباشد‪ .‬واقعا‬ ‫نم ی دانم به دنبال چه هستند‪ .‬اما این رفتارها ورزشی نیست‪،‬‬ ‫ ما همیشه به دنبال منشورهای اخالقی هستیم‪ ،‬اما کجای‬ ‫این رفتارها اخالقی و ورزشی است‪ .‬مگر امثال هاشم ی طبا از‬ ‫کوچه و خیابان امده اند؟ همه انها سال هاست که در ورزش‬ ‫هستند و ب رای ورزش زحمت م ی کشند پس باید اجازه کار نیز‬ ‫به انها بدهیم‪g ».‬‬ ‫ب رنامه شان همین بوده است‪ .‬اینکه در انتخابات ب رنده شوند‪.‬‬ ‫البته این حق طبیعی انهاس��ت که بخواهند برنده ش��وند‬ ‫اما حق ندارند این برنده ش��دن را به قیمت ضایع کردن حق‬ ‫دیگران به دست بیاورند‪ .‬ان هم با تفسیرهایی که خودشان‬ ‫هم بهتر از ه ر کس دیگری م ی دانند نادرست است و شرایط‬ ‫برگزاری انتخابات سالم را به هم م ی زند‪.‬‬ ‫این همان ساختمان گاندی است که گفته می شود ارزان تر از نرخ واقعی‬ ‫به فروش رفته‬ ‫اقای هاشم ی طبا یک پای این دعوا هستند‪ .‬نظر‬ ‫شما درباره حضور ایشان در انتخابات چیست؟‬ ‫تعلیق را نم ی دانم اما اطمینان دارم که واکنش منفی‬ ‫نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫ایا مجمع م ی تواند نزاعی که این چنین دامنه اش‬ ‫وسیع شده را حل کند؟‬ ‫‪ l‬در چنین م��واردی که ایی ن نامه ب��ه محل نزاع‬ ‫تبدیل م ی شود‪ ،‬فقط و فقط باید مجمع کمیته ملی المپیک‬ ‫وارد عمل شود و تصمیم نهایی را اتخاذ کند و بعد انتخابات‬ ‫برگزار شود‪.‬‬ ‫به نظر شما وزارت ورزش برای سالم برگزار شدن‬ ‫انتخاب�ات کمیت�ه مل�ی المپیک چه نقش�ی را‬ ‫م ی تواند ایفا کند؟‬ ‫‪ l‬وزارت ورزش سیاس��ت مش��خصی دارد‪.‬‬ ‫نم ی خواهد دخالت کند اما نظارت را نباید فراموش کند‪.‬‬ ‫به ه ر حال پای ورزش کشور و منافع ملی در بین است و‬ ‫وزارت ورزش باید در قبال چنین تصمیمات و تفسیرهای‬ ‫نادرستی واکنش منفی نش��ان دهد و فضای انتخابات را‬ ‫به س��مت س��المی ببرد که همه نامزدهای واجد شرایط‬ ‫بتوانند در این انتخابات ش��رکت کنند‪ .‬نباید اجازه بدهد‬ ‫که منافع ملی و ورزش کش��ور بار دیگ��ر قربانی منافع‬ ‫فردی برخی اقایان ش��ود‪g.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ورزش‬ ‫اقای هاش�م ی طبا گفته اند ش�خصا برای ‪IOC‬‬ ‫نامه م ی نویس�ند و گزارش م ی کنند که اعضای‬ ‫هیات اجرایی کمیته ملی المپیک دچار تخلفات‬ ‫روش�نی ش�ده اند‪ .‬ایا انها در این مورد واکنشی‬ ‫نشان خواهند داد؟‬ ‫‪ IOC‬قطعا واکنش نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫و این واکنش یعنی تعلیق ورزش؟‬ ‫هزینه های افشاگری‬ ‫هیات اجرایی علیه خسروی وفا بیانیه صادرکرد‬ ‫ظهر یک روز تابستانی بود که محمود خسروی وفا از‬ ‫اهالی رسانه خواست تا در یک نشست خبری حاضر شوند‬ ‫و در انجا پرده از مس��ائلی بر داش��ت که کمتر کسی فکر‬ ‫م ی کرد با وجود گذش��ت بیش از پنج ماه از ان کمیته ملی‬ ‫المپیک همچنان سر تیتر اخبار ورزشی باشد‪ .‬این ادعاها تا‬ ‫انجا پیش رفت که صحبت از حضور سازمان بازرسی کل‬ ‫کشور به میان امد و موجی از اختالفات و درگیری ها در میان‬ ‫اعضای هیات اجرایی به راه افتاد و انه��ا را وادار به برگزاری‬ ‫چندین نشس��ت فوق العاده در ای��ن رابطه ک��رد‪ .‬اما انچه‬ ‫خسروی وفا ادعا م ی کرد به حدود س��ه سال قبل و فروش‬ ‫ساختمان پیش��ین کمیته ملی المپیک در خیابان گاندی‬ ‫باز م ی گشت که این سریال تبدیل شد به داستان جنجالی‬ ‫«ساختمان گاندی»‪.‬‬ ‫ادعای دو میلیاردی‬ ‫باتوج��ه به دی��دگاه دولت ده��م در خصوص فروش‬ ‫ساختمان های اضافی دس��تگاه های هیات اجرایی کمیته‬ ‫ملی المپیک در بیس��ت و هفتمین نشس ت خود در تاریخ‬ ‫‪ 26‬خرداد سال ‪ 88‬فروش س��اختمان گاندی را به تصویب‬ ‫رساند‪ .‬بناب راین قرار ش��د اگهی مزایده در روزنامه داده شود‬ ‫اما به دلیل مشغله کاری مس��ئوالن اجرایی کمیته این کار‬ ‫به تعویق افتاد‪ ،‬اما با تاکید دوباره اعضای هیات اجرایی در‬ ‫نشست ‪ 21‬مهر همان سال فروش س��اختمان بار دیگر در‬ ‫اولویت قرار گرفت که این مصوبه به امضای همه اعضا از‬ ‫جمله خسروی وفا رسید‪.‬‬ ‫بر اساس قیمت گذاری کارشناسان دادگستری قیمت‬ ‫پایه ب رای فروش س��اختمان قیمت باالیی اعالم شد اما با‬ ‫وجود س��ه بار فراخوان در یکی از روزنامه ها رس��می کشور‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫‪ l‬اقای هاشم ی طبا شخصیتی بی ن المللی است‪.‬‬ ‫او نخستین ای رانی است که بعد از انقالب عضو ‪ IOC‬شد و‬ ‫اتفاقا در ورزش کشور منشا خدمات فراوانی بوده است‪ .‬من‬ ‫چهار دهه است که شرایط کمیته ملی المپیک را به خوبی‬ ‫ارزیابی م ی کن��م و باید بگویم اقای هاش��م ی طبا واقعا در‬ ‫عرصه خدمت ب��ه ورزش جزو مدی ران خ��اص این مملکت‬ ‫است‪ .‬حضور و تجربه ایش��ان به طور حتم م ی تواند به نفع‬ ‫ورزش کشور تمام شود‪.‬‬ ‫فرصت قانون��ی ‪ 10‬روزه به پایان رس��ید و هیچ کس ب رای‬ ‫خرید ملک اقدام نکرد‪.‬‬ ‫طبق قانون‪ ،‬چون ش��ش م��اه از زمان کارشناس��ی‬ ‫قیمت ملک گذش��ته بود‪ ،‬دوب��اره باید ملک کارشناس��ی‬ ‫م ی ش��د‪ .‬در تاریخ ‪ 16‬دی ماه ‪ 88‬هیات اجرایی اعالم کرد‬ ‫که این ملک دوبار به مزایده رفته و خریداری نداشته است‪،‬‬ ‫بناب راین این هیات اجازه داد که س��اختمان از طریق مذاکره‬ ‫به فروش برسد‪ .‬به دنبال این تصمیم بار دیگر کارشناسان‬ ‫رسمی دست به کار شدند‪ .‬ظاه را کارشناسان در مرحله دوم‬ ‫تشخیص دادند که قیمت کارشناس��ی اولیه باال بوده و به‬ ‫همین دلیل ساختمان فروش نرفته اس��ت‪ .‬بر این اساس‪،‬‬ ‫انها قیمت س��ه میلیارد و ‪ 300‬میلیون تومان را پیش��نهاد‬ ‫کردند که باز هم با وجود طی مراحل مرسوم به جز شرکت‬ ‫انبارهای عمومی با قیمت دو میلیارد و ‪ 700‬میلیون تومان‬ ‫عمال خریدار مناسبی اعالم امادگی نکرد‪.‬‬ ‫به دنبال عدم فروش ساختمان از طریق مزایده کمیته‬ ‫پنج نفره شامل افشارزاده‪ ،‬ارشدی‪ ،‬شهنازی‪ ،‬روزبه و منصوری‬ ‫مس��ئولیت یافتند تا با خریداران پای میز مذاکره بنشینند‪.‬‬ ‫این کمیته با س��ه ش��رکت متقاضی وارد مذاکره شد که در‬ ‫نهایت ش��رکت تعاونی قائمین اقتصاد مبل��غ ‪ 3‬میلیارد و‬ ‫‪ 600‬میلیون تومان را پیش��نهاد کرد‪ ،‬اما بعد از مذاکره این‬ ‫شرکت حاضر شد با رقم س��ه میلیارد و ‪ 750‬میلیون تومان‬ ‫ساختمان را بخرد‪.‬‬ ‫بررس��ی های خس��روی وفا حکایت از این داشت که‬ ‫ساختمان گاندی ارزان تر از نرخ واقعی به فروش رفته است؛‬ ‫«س��اختمان کمیته با تفاوت یکی‪ ،‬دو میلیاردی نسبت به‬ ‫نرخ روز فروخته شده است‪».‬‬ ‫اما عل ی ابادی مدع��ی بود که این اق��دام با صحت و‬ ‫‪75‬‬ ‫س�لامت انجام گرفته و هیچ نقصی در مراح��ل انجام ان‬ ‫وجود نداشته اس��ت؛ «س��اختمان تنها صد میلیون تومان‬ ‫زیر قیمت فروخته شده که حدود یک و نیم درصد با قیمت‬ ‫کارشناسی شده تفاوت داشته و اختالف کمتر از ‪ 10‬درصد‬ ‫منع قانونی ندارد‪».‬‬ ‫اشتباه انشایی در نام خریدار یا تخلف در فروش؟‬ ‫ورزش‬ ‫یک��ی از م��واردی که ب��ه اختالفات خس��روی وفا و‬ ‫عل ی ابادی دامن زد‪ ،‬عنوان موسسه یا شرکت بودن خریدار‬ ‫ساختمان کمیته بود‪ .‬خسروی وفا حساسیت زیادی روی این‬ ‫قضیه داشت که در مبایع ه نامه و صورتجلسه هیات اجرایی‬ ‫به جای کلمه موسسه از شرکت استفاده شده است‪.‬‬ ‫همچنین او اص��رار دارد که توافق کمیته با ش��رکت‬ ‫تعاونی قائمین اقتصاد بوده و طبق قانون فروش ملک به‬ ‫یک تعاونی غی ر قانونی است؛ «موسسه اقتصادی قائمین‬ ‫اقتصاد این ساختمان را از ما خریداری کرده که ما بعدا متوجه‬ ‫ش��دیم که این موسسه تعاونی اس��ت و تعاونی نم ی تواند‬ ‫خریدار ملک باش��د‪ .‬در زمان سند زدن هم ش��رکتی به نام‬ ‫«الماس دیس» به نمایندگی از این موسسه حاضر شد‪».‬‬ ‫از نظ��ر خس��روی وفا گزارش ها صاف و س��اده نبوده‬ ‫و این گزارش ها به هیات اجرایی و س��ازمان بازرس��ی کل‬ ‫کش��ور درس��ت ارائه نش��د و در این پرونده ادم های زیادی‬ ‫دست داشتند‪.‬‬ ‫برخالف نظر خس��روی وفا‪ ،‬عل ی ابادی این موضوع را‬ ‫تنها یک اشتباه انشایی م ی داند که خسروی وفا هم به عنوان‬ ‫یکی از اعضای هیات اجرایی متوجه این اشتباه نشده است‪:‬‬ ‫«شرکت تعاونی هم نامه ای به کمیته زد و درخواست داشت‬ ‫که ملک مربوطه به نام ش��رکت الم��اس دیس که یکی از‬ ‫شرکت های وابسته به خودش بود‪ ،‬به ثبت برسد‪».‬‬ ‫افتتاح یک بانک‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫عالوه بر ادعای خسروی وفا درباره فروش ساختمان به‬ ‫بهای کمتر از قیمت واقعی وی در مورد نحوه سرمایه گذاری‬ ‫این پول نیز مدعی اس��ت که پول حاصله در یک موسسه‬ ‫مالی سرمایه گذاری ش��ده که این موسسه به بانک تبدیل‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬اما ب ر خالف ادعای مطرح ش��ده عل ی ابادی‬ ‫م ی گوید که این پول در بانک سرمایه گذاری شده و تا امروز‬ ‫حدود دو میلیارد و ‪ 200‬میلیون سود داده است؛ «از این محل‬ ‫یک ساختمان فرسوده از دارایی کمیته با بوجه ای سنگین‬ ‫بازسازی شد که قیمت س��اختمان جدید به هشت میلیارد‬ ‫تومان رسیده و از این محل کمیته المپیک ‪ 3‬تا ‪ 3/5‬میلیارد‬ ‫تومان سود کرده است‪ .‬اصل پول هم اکنون در بانک سپرده‬ ‫شده و دست نخورده است‪».‬‬ ‫از نظر رئیس کمیته ملی المپیک احداث یک بانک‬ ‫نیاز به ‪ 800‬میلیارد تومان هزینه دارد و با ‪ 2-3‬میلیارد تومان‬ ‫نم ی شود بانک زد؛ «این حرف بس��یار مسخره و ب ی ارزش‬ ‫است‪ .‬گفتن این حرف ها نش��ان دهنده این است که ان فرد‬ ‫چقدر ب ی اطالع است‪».‬‬ ‫بدهی مالیاتی ‪ 400‬میلیونی کمیته؟‬ ‫پنج سال قبل وقتی هیات اجرایی تصدی امور کمیته‬ ‫را ب ر عهده گرفت‪ ،‬ش��رکت س��رمایه گذاری ی��ک میلیارد و‬ ‫صدمیلی��ون تومان بده��ی مالیاتی داش��ت‪ .‬در طول این‬ ‫سال ها ش��رکت توس��عه این مبلغ را تا ‪ 400‬میلیون تومان‬ ‫کاهش داده ک��ه این رقم جریمه ای اس��ت ک��ه مربوط به‬ ‫دوره های قبلی است‪ ،‬اما خسروی وفا در شرایطی که ناظر‬ ‫بر عملکرد این شرکت بوده در نشست خبری خود به گفتن‬ ‫این جمله که «این ش��رکت بدهی مالیات��ی ‪ 400‬میلیون‬ ‫تومان��ی دارد» بدون ارائه توضیحات بیش��تر اکتفا کرد که‬ ‫عل ی ابادی در این باره واکنش تندی نشان داد‪« :‬دروغگویی‬ ‫بد است‪ ،‬اما اینکه از یک موضوع نصفش را بگوییم و باقی‬ ‫‪76‬‬ ‫را نگوییم خیلی بدتر اس��ت‪ ».‬احمدی‪ ،‬مدی ر مالی شرکت‬ ‫سرمایه گذاری م ی گوید که جرائم سنگین شرکت مربوط به‬ ‫گذشته است‪ .‬در طول چند سال گذشته یک میلیارد و ‪200‬‬ ‫میلیون تومان مالیات پرداخت کردیم که ‪ 520‬میلیون دیگر‬ ‫باقی مانده اس��ت‪ .‬طبق قانون‪ ،‬چون در چهار سال گذشته‬ ‫مالیات به طور منظم پرداخت شده‪ ،‬م ی توانیم از ‪ 70‬درصد از‬ ‫این مبلغ معافیت بگیریم‪».‬‬ ‫داستان «رونا» چیست؟‬ ‫یکی از مسائلی که خس��روی وفا از ان پرده برداشت‬ ‫مربوط به شرکت رونا بود؛ «شرکتی به نام رونا تشکیل شده‬ ‫است که صوری اس��ت و در ان پول هایی ریخته و برداشته‬ ‫م ی شود‪ ».‬اما نایب رئیس در حالی این ادعا را مطرح کرد که‬ ‫اطالعی از صحت ان نداشت؛ «من از صحت صوری بودن‬ ‫ان اطالعی ندارم و امیدوارم که صحت هم نداش��ته باشد‪،‬‬ ‫چرا که نقطه ضعفی ب رای ورزش ای ران محسوب م ی شود!»‬ ‫نکته جالب این است که عل ی ابادی قرارداد کمیته های‬ ‫المپیک و پاراالمپیک را با شرکت رونا رسانه ای کرد که طبق‬ ‫ان کمیته در استانه المپیک لندن به واسطه این شرکت با‬ ‫اسپانس��ری قرارداد بست که قرار بود س��هم رونا ‪ 13‬درصد‬ ‫باشد‪ ،‬اما خس��روی وفا که مدعی صوری بودن این شرکت‬ ‫است ب رای پاراالمپیک لندن با این شرکت قراردادی داشت و‬ ‫‪ 37‬درصد را به رونا اختصاص داد!‬ ‫شکایت غیر واقعی رئیس از نایب رئیس‬ ‫بع��د از کش و قوس ه��ای ف��راوان درگی��ری محمد‬ ‫عل ی ابادی و خسروی وفا تا جایی ادامه یافت که نایب رئیس‬ ‫کمیته در نشستی عجوالنه درحالی از شکایت عل ی ابادی‬ ‫اعضای هیات اجرایی کمیته ملی المپیک در منازعه امروز و فردای این کمیته نقش مهمی دارند‬ ‫فروخته شده‪.‬‬ ‫این ماجرا را عل ی ابادی این چنین تعریف کرد‪« :‬بعد از‬ ‫ان جلسه هم خسروی وفا‪ ،‬قانونا‪ ،‬شرعا و اخالقا باید م ی امد‬ ‫و در هیات اجرایی موض��وع را م ی گفت ن��ه اینکه ان را به‬ ‫رسانه ها بکشاند‪.‬‬ ‫پس از ان هم که موضوع جابه جای ی اش از فدراسیون‬ ‫منتفی ش��د‪ .‬من نظری ندارم و قضاوت را به خودتان واگذار‬ ‫م ی کنم‪ .‬نقش من در فروش ساختمان کمیته ملی المپیک‬ ‫یک یازدهم بوده‪ ،‬اما اینکه چرا خسروی وفا سعی م ی کند مرا‬ ‫مقصر جلوه دهد‪ ،‬نم ی دانم‪» .‬‬ ‫عل ی ابادی مدع��ی بود ک��ه در پس تم��ام اظهارات‬ ‫خسروی وفا یک برنامه ریزی ب رای رسیدن به هدفی خاص‬ ‫ج��ود دارد که به زمان حض��ور عباس��ی در وزارت ورزش و‬ ‫جوانان باز م ی گردد و عده ای قصد دارن��د برخی از اعضای‬ ‫هیات اجرایی تخریب ش��وند و نتوانن��د در انتخابات بعدی‬ ‫شرکت کنند‪ .‬اما پی ش تر از اظهارات عل ی ابادی‪ ،‬خسروی وفا‬ ‫موضوع حکم گرفتن صب��ور ب رای فدراس��یون جانبازان را‬ ‫تکذیب نم ی کند اما اعتق��اد دارد که ای��ن حرف ها ب رایش‬ ‫خنده دار و در حد جوک است‪.‬‬ ‫سوغات هیات اجرایی‬ ‫ماجرا از انجا اغاز شد که خسروی وفا در مقابل برگزاری‬ ‫انتخابات کمیته المپی��ک رو در روی وزیر وقت ورزش قرار‬ ‫گرفت‪ .‬همین مساله نیز باعث ش��د که حکم صبور ب رای‬ ‫حضور در فدراس��یون جانب��ازان و معلوالن ب��ه جای وی‬ ‫صادر ش��ود‪ .‬همزمان نیز عباسی در جلس��ه خصوصی با‬ ‫خسروی وفا‪ ،‬ناطق نوری‪ ،‬کفاشیان و مشحون پس از بیان‬ ‫مطالب تندی علیه کمیته ملی المپیک اعالم کرد که سر‬ ‫این نف رات در فروش ساختمان کمیته المپیک کاله رفته و‬ ‫اطالع م ی دهد که س��اختمان گاندی به یک شرکت صوری‬ ‫ورزش‬ ‫اغاز نزاع‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫خبر داد که پس از پایان نشست و رو شدن نامه عل ی ابادی‬ ‫هیچ اثری از صحت چنین موضوعی وجود نداشت و خبری‬ ‫غی ر واقعی را در اختیار رسانه ها قرار داده بود؛ « امروز نامه ای‬ ‫از عل ی ابادی به دست من رس��یده که به جای توبیخ متهم‬ ‫یا متهمان فروش ساختمان به وکیل کمیته ملی المپیک‬ ‫گفته که از من شکایت کند‪».‬‬ ‫وی با اشاره به هشدار عل ی ابادی به سازمان بازرسی‬ ‫کل کش��ور که طبق ماده ‪ 42‬اساس��نامه کمیته المپیک‬ ‫مسائل داخلی کمیته را باید درون خانواده حل کرد‪ ،‬مدعی‬ ‫ش��د که چرا عل ی ابادی در مورد ش��کایت از خودش به این‬ ‫قضیه توجه نکرده است‪.‬‬ ‫ام��ا از نقطه نظر عل ی اب��ادی هیچ ک��دام از کارهای‬ ‫خس��روی وفا روی اصول نبوده و باید با کس��ی که از ابتدا‬ ‫اصول دارد وارد بحث ش��د؛ «متاس��فم ب رای شخصی که‬ ‫مصاحب��ه ای م ی کن��د ک��ه ‪ VOA‬و ب ی ب ی س��ی و همه‬ ‫شبکه های خارجی ان را پخش م ی کنند و فراموش م ی کند‬ ‫که بازگرداندن ابروی کشور در این میان مهم است‪».‬‬ ‫تمام مسائلی که ذکر شد‪ ،‬طی چند ماه گذشته ورزش‬ ‫کش��ور به ویژه کمیته ملی المپیک را با حاشی ه های زیادی‬ ‫مواجه کرد و هنوز هم مشخص نش��ده که حق با کیست‪.‬‬ ‫خسروی وفا ادعاهایی را مطرح کرد و عل ی ابادی در مقام دفاع‬ ‫برامد‪ ،‬اما سرانجام معلوم نشد کدام یک از ادعاهای مطرح‬ ‫ش��ده واقعیت دارد‪ .‬هیات اجرایی به عنوان باالترین مقام‬ ‫تصمیم گیری در کمیته ملی المپیک پاس��خ درستی ارائه‬ ‫نکرد و از این ازمون سربلند بیرون نیامد و نهادهای نظارتی‬ ‫نیز تصمیمی در این رابطه نگرفتند‪.‬‬ ‫تنه��ا مس��اله ای ک��ه در دعواهای خس��روی وفا و‬ ‫عل ی ابادی و پیش از ان درگیری های س��عیدلو و عباسی‬ ‫با عل ی ابادی به وجود ام��د‪ ،‬تخریب کمیته ملی المپیک و‬ ‫جایگاه ه��ای مدیریتی ان در ورزش ایران‪ ،‬اس��یا و جهان‬ ‫بود؛ موضوعی که تاکنون در ورزش ایران ش��اهد نبودیم‬ ‫و هی��ات اجرایی کنونی بدع��ت ب��دی را در ورزش ایران‬ ‫پایه گذاری کرد‪g .‬‬ ‫‪77‬‬ ‫پاپ متفاوت‬ ‫پاپ فرانسیس‪ ،‬شخصیت برگزیده مجله تایم‬ ‫دیـــدار‬ ‫پسر بچه ای با پوستی تیره به او نزدیک م ی شود‪ ،‬دارد‬ ‫سخنرانی م ی کند‪ .‬پس��ر بچه ب ی توجه به جمع انهایی که‬ ‫تک تک کلمات او را م ی شنوند‪ ،‬او را در اغوش م ی گیرد؛ انگا ر‬ ‫نه انگار که او پاپ اس��ت و ب رای بسیاری یک رهبر روحانی‪.‬‬ ‫این تصویر تازه ای از یک پاپ است‪ .‬پاپی که امده تا فاصله‬ ‫اشراف گونه کلیسای کاتولیک را با مردمان‬ ‫عادی بش��کند و چهره ای زمین ی تر از خود‬ ‫به نمایش بگذارد و این گونه م ی ش��ود که‬ ‫وقتی مجله تایم م ی خواهد منتخب سال‬ ‫خود را معرفی کند‪ ،‬تیتر انتخاب ی اش ب رای‬ ‫پاپ فرانسیس این است‪« :‬پاپ مردم»‪ .‬این‬ ‫پاپ م ی تواند طرفدار یک تیم فوتبال باشد‬ ‫و از قهرمانی تیم س��ان لونرزوی ارژانتین‬ ‫خوش��حال ش��ود‪ ،‬م ی تواند در گذشته ای‬ ‫دور دل به مهر زنی بسته باشدکه مصاحبه‬ ‫کند و بگوید که از فراق من کش��یش شد‪.‬‬ ‫او م ی تواند کودکی را در اغوش بگیرد و ان‬ ‫کودک در ان فضای صمیم��ی کاله او را‬ ‫از س��رش کنار زند‪ ،‬م ی تواند پای زندانیان‬ ‫را بش��ورد‪ ،‬م ی تواند ب رای بیماران بد چهره‬ ‫دعا بخواند‪ ،‬م ی تواند با کمدین ها شوخی‬ ‫کند و‪ ...‬چرا که او پاپی متفاوت است؛ پاپی‬ ‫که دربان بوده‪ ،‬بعد به شغل مکانیکی روی‬ ‫اورده و در نهایت معلم ادبیات شد‪ .‬در سالی‬ ‫که انتخاب مرد سال ب رای تایم چندان اسان‬ ‫نبود‪ ،‬چهره تازه از یک پاپ باعث ش��د که‬ ‫تایم روی پ س زمینه ک��رم رنگ تصویری‬ ‫از یک کش��یش خندان را انتخاب کند که‬ ‫نامش پاپ فرانسیس است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫رقیبان پاپ‬ ‫لیست ‪ 10‬نفر نهایی که توسط مجله‬ ‫تایم معرفی شده بود‪ ،‬لیست عجیبی بود‬ ‫که در ان نام های متفاوتی دیده م ی ش��د؛‬ ‫نام هایی در ش��اخه های مختلف و با تکیه‬ ‫بر ضریب تاثی ر گ��ذاری‪ .‬به این نکته توجه‬ ‫داشته باشید که این مجله امریکایی در انتخاب خود همواره‬ ‫بر این نکته تاکی��د دارد که مالک انتخ��اب او به هی چ وجه‬ ‫مثب ت بودن نیس��ت و تاثی ر گذار ب��ودن انها را ب��ه انتخاب‬ ‫م ی رساند‪ ،‬به همین خاطر است که حتی شخصیتی همانند‬ ‫ادولف هیتلر هم م ی تواند در این فهرست جایی داشته باشد‬ ‫و در سال ‪ 1938‬روی جلد برود؛ مساله ای که در مورد انتخاب‬ ‫‪78‬‬ ‫س��ال های ‪ 1939‬و‪ 1942‬یعنی ژورف اس��تالین هم صادق‬ ‫است‪ .‬مجله تایم در س��ال ‪ ۱۹۲۷‬انتخاب شخصیت سال را‬ ‫اغاز کرد‪ .‬معیار مدی ران مجله تایم در ان زمان انتخاب فردی‬ ‫بود که به صورت مثبت یا منفی خبرس��ازترین شخصیت‬ ‫سال در جهان محسوب م ی شد‪ .‬در سال های نخست بیشتر‬ ‫چهره های سیاسی به عنوان مرد سال انتخاب م ی شدند ولی‬ ‫در س��ال های اخیر نه تنها افراد بلکه حرکت های سیاسی و‬ ‫مدنی نیز به عنوان خبرسازترین ها انتخاب شده اند‪ .‬در سال‬ ‫‪ 2013‬ه��م ‪ 10‬چهره به عن��وان گزینه های نهای��ی انتخاب‬ ‫شدند‪ .‬حس��ن روحانی رئی س جمهوری اسالمی ای ران یکی‬ ‫از ‪ 10‬ش��خصیتی بود که در فهرس��ت نهای��ی مجله تایم‬ ‫جای داشت‪ .‬باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهوری امریکا‪ ،‬بشار اسد‬ ‫رئی س جمهوری سوریه‪ ،‬تد کروز‪ ،‬سناتور جمهوریخواه از ایالت‬ ‫تگزاس امریکا‪ ،‬پاپ فرانسیس‪ ،‬رهبر کاتولی ک های جهان‪،‬‬ ‫کتلین سبلیوس‪ ،‬وزیر بهداشت و خدمات انسانی دولت اوباما‪،‬‬ ‫جف بزوس‪ ،‬بنیانگذار امازون که بزرگترین ش��رکت فروش‬ ‫کاال در اینترنت است‪ ،‬ادوارد اسنودن افشاگر اسناد محرمانه‬ ‫و همچنین دو انتخاب س��وال ب رانگیز یعنی ادیت ویندسور‪،‬‬ ‫فعال حقوق همجنسگرایان در نیویورک و میلی سایروس‬ ‫خواننده ‪ ۲۰‬ساله امریکایی در این لیست ‪ 10‬نفره قرار داشتند‪.‬‬ ‫در نهایت پاپ فرانسیس در رقابت تنگاتنگ با ادوارد اسنودن‬ ‫به عنوان چهره سال مجله تایم انتخاب شد‪ .‬تایم گفته است‬ ‫که انتخاب نهایی به وس��یله س��ردبی رانش انجام ش��ده که‬ ‫پیشنهادات بیش از دو میلیون دنبال کننده توئیتر مجله را‬ ‫مورد توجه قرار داده بودند‪ .‬این سومین باری است که نشریه‬ ‫تایم‪ ،‬یک پاپ را به عنوان چهره سال انتخاب م ی کند‪ .‬نشریه‬ ‫تایم در س��ال ‪ ،۱۹۹۴‬پاپ ژان پل دوم و در سال ‪ ۱۹۶۳‬پاپ‬ ‫ژان بیست و سوم را به عنوان چهره سال خود انتخاب کرده‬ ‫بود‪ .‬در نظرسنجی همگانی تایم از خوانندگانش‪ ،‬عبدالفتاح‬ ‫السیس��ی‪ ،‬ژنرال مصری برنده ش��د که در فهرست نهایی‬ ‫نامزدهای برتر تایم قرار نگرفته بود‪.‬‬ ‫دلیل انتخاب پاپ‬ ‫«انچه باعث اهمیت پاپ فرانس��یس شده‪ ،‬سرعت او‬ ‫در جلب توجه افرادی به کلیس��ای کاتولیک است که دیگر‬ ‫امیدی به کلیسا نداشتند‪ ».‬نانسی گیبز‪ ،‬سردبیر تایم دلیل‬ ‫انتخاب پاپ فرانسیس را در این جمله خالصه م ی کند؛ پاپ‬ ‫فرانسیس حتی در زمانی که سر اسقف ارژانتین هم بود یک‬ ‫چهره مردمی بود و ان قدر به دیدار با مردم فقیر اصرار داشت‬ ‫و همچنین به ای��ن دلیل که با مترو در ش��هر تردد م ی کرد‬ ‫به کاردینال زاغه ها مش��هور بود‪ .‬او بسیار ساده زیست است‬ ‫و زمانی که به عنوان کاردینال انتخاب ش��د و قصد داش��ت‬ ‫به واتیکان س��فر کند به صدها نفری که ق��رار بود وی را در‬ ‫این س��فر همراهی کنند توصیه کرد پول بلیت هواپیما را‬ ‫خرج فق رای ارژانتین کنند و به تنهایی عازم واتیکان ش��د‪.‬‬ ‫فرانسیس نخستین پاپ غی راروپایی از ‪ ۱۳۰۰‬سال پیش بدین‬ ‫سو اس��ت‪ .‬پدر او از ایتالیا به ارژانتین مهاجرت کرده بود‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل او تابعیت ارژانتین و ایتالیا را دارد و به زبان های‬ ‫گوناگون‪ ،‬از جمله المانی مسلط است‪ .‬او در این مدت سیستم‬ ‫انتقادی اما در چارچوب را نس��بت به سیاست های گذشته‬ ‫واتیکان درپیش گرفته اس��ت‪ .‬او به عنوان پ��اپ هم نگاه‬ ‫ویژه ای به فق را داشته و گفته است‪« :‬کلیسا باید چهره خود‬ ‫را به س��مت فق را برگرداند‪ .‬تا زمانی که روی کره زمین تعداد‬ ‫زیادی فقیر زندگی م ی کنند‪ ،‬مس��ائل دیگر مهم نیستند‪».‬‬ ‫حتی انتخ��اب نام فرانس��یس به خاطر‬ ‫عالقه وی به قدیس فرانسیس اسیزی‬ ‫ایتالیایی که در قرن ‪ ۱۳‬میالدی زندگی‬ ‫ی فق را بوده‪ ،‬است‪ .‬او دوری‬ ‫م ی کرده و حام ‬ ‫از تجملگرایی را از خودش شروع کرد‪ ،‬او‬ ‫از اتومبیل ویژه و اپارتمان شیک در کاخ‬ ‫پ��اپ امتناع کرد‪ .‬حتی صلیب س��ینه و‬ ‫حلقه انگشتری وی طال نبوده و از نقره‬ ‫ساخته شده است‪ .‬او چندی پیش در یک‬ ‫سخنرانی در مورد گرس��نگی در جهان‬ ‫گفت‪« :‬ما نم ی توانیم در قبال گرسنگی‬ ‫یک میلیارد نفر در جهان صورت خود را‬ ‫به طرف دیگر برگردانیم و طوری وانمود‬ ‫کنیم که انگار این رس��وایی وجود ندارد‬ ‫زی را غذای کافی ب رای س��یرکردن همه‬ ‫در جهان وجود دارد‪ .‬من از همه نهادها و‬ ‫کلیساها دعوت م ی کنم تا به انهایی که‬ ‫از گرسنگی رنج م ی برند کمک کنند‪».‬‬ ‫سردبیر تایم در یادداش��تی که در مورد‬ ‫انتخاب نوش��ته‪ ،‬اورده‪« :‬در ‪ ۹‬ماهی که‬ ‫پاپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک‬ ‫ش��ده اس��ت‪ ،‬خود را در کان��ون واقعی‬ ‫گفت وگوهای محوری دوران ما قرار داده‬ ‫است؛ گفت وگو درباره ثروت و فقر‪ ،‬عدل و‬ ‫عدالت‪ ،‬شفافیت‪ ،‬مدرنیته‪ ،‬جهان ی شدن‪،‬‬ ‫نقش زنان‪ ،‬ماهیت ازدواج و وسوسه های‬ ‫قدرت‪».‬‬ ‫در واکن��ش ب��ه ای��ن انتخ��اب‪،‬‬ ‫سخنگوی واتیکان‪ ،‬فدریکو لومباردی‪،‬‬ ‫گفت که پاپ فرانسیس به دنبال شهرت‬ ‫نیس��ت‪ .‬واتیکان انتخاب نشریه تایم را‬ ‫«نشانه ای مثبت» نامیده است در مورد کسی که «ارزش های‬ ‫روحانی‪ ،‬مذهبی و اخالقی» را به جهان یاداوری م ی کند و در‬ ‫بیانی ه ای اورده است‪« :‬اگر این موضوع مردان و زنان را جذب‬ ‫م ی کند و به انها امید م ی دهد‪ ،‬پاپ خوشنود است‪ .‬اگر گزینه‬ ‫چهره سال به این معناست که بسیاری این پیام را دریافته اند‪،‬‬ ‫حتی به طور ضمنی‪ ،‬او قطعا خرسند است‪g ».‬‬ ‫انتقام از شوهرعمه‬ ‫نفر دوم کره شمالی اعدام شد‬ ‫صحنه ای که جانگ سون تگ توسط ماموران به بیرون هدایت می شود‬ ‫اداره سیاسی کمیته مرکزی حزب کارگران در یک جلسه برکناری‬ ‫جانگ از همه مناصب دولتی را پذیرفت و اسم او را از لیست حزب‬ ‫خط زد و سپس در یک دادگاه نظامی به اعدام محکوم شد و این‬ ‫حکم در اولین فرصت ممکن به مرحله اجرا رس��ید‪ .‬خبرگزاری‬ ‫رسمی کره شمالی ابتدا جرم های سونگ تک را این گونه بیان‬ ‫کردند‪« :‬فساد اخالقی‪ ،‬قاچاق مواد مخدر‪ ،‬استعمال مواد مخدر‪،‬‬ ‫فساد مالی و ترویج فحشا» همچنین رسانه های کره شمالی او‬ ‫را به داشتن یک زندگی فاسد و مقروض شدن مبلغ ‪ 6/4‬میلیون‬ ‫پوند در شرط بندی متهم کردند‪ .‬تلویزیون کره شمالی در بیانیه‬ ‫صدور حکم اعدام او را با القابی نظیر «زبال��ه کثیف» و بدتر از‬ ‫سگ توصیف کرد‪ .‬کم کم خبرها تکمیل شد و جمالتی مانند‬ ‫این از پیونگ یانگ رسید که دلیل اخ راج او از حزب کمونیست‬ ‫این بوده که جانگ و پی��روان او مرتکب اعمال مجرمانه زیادی‬ ‫شده و اس��ی ب های زیادی به چهره انقالب و حزب وارد کرده اند‪.‬‬ ‫اما نکته ای که در خبرهای تکمیلی به گوش م ی رسید از تالش‬ ‫س��ونگ تک ب رای کودتا خبر م ی داد‪ .‬وزارت دفاع کره شمالی با‬ ‫صدور بیانی ه ای نزدیک به س��ه هزار کلمه از قول ش��وهر عمه‬ ‫گفته است که او قصد ب راندازی داشته است‪ .‬خبرگزاری شین هوا‬ ‫نیز در گزارشی فاش کرده است در هفته های گذشته چند نفر از‬ ‫دستیاران دیگر او نیز دستگیر و اعدام شده اند و یکی از این افراد‬ ‫توانسته از کره شمالی فرار کند و اکنون در چین تالش م ی کند از‬ ‫کره جنوبی پناهندگی بگیرد‪ .‬در مورد سرنوشت عمه کیم جونگ‬ ‫اون هم باید گفت؛ کیم کیونگ هوی دختر «کیم ایل سونگ»‬ ‫بنیانگذار کره ش��مالی و خواهر «کیم جونگ ایل» رهبر سابق‬ ‫کره شمالی به عنوان یکی از اعضای «کمیته بزرگداشت» حزب‬ ‫کارگران این کشور منصوب ش��د‪ ،‬این درحالی است که از اعدام‬ ‫همس��ر او هنوز یک هفته هم نم ی گذرد و عمه هنوز در حلقه‬ ‫قدرت باقی مانده است‪g .‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫پایان یک ش��وهر عمه در جایی رقم خورد که س��ال ها‬ ‫به عن��وان یک��ی از قدرتمند ترین م��ردان کره ش��مالی در ان‬ ‫حرف هایش برش داش��ت‪ .‬او در ردیف دوم جلسه حزب دادگاه‬ ‫نظامی نشسته بود که ماموران به داخل س��الن امدند و او را به‬ ‫خارج از سالن هدایت کردند‪ .‬انکه امروز به عنوان شوهر عمه کیم‬ ‫جونگ اون شناخته م ی شود‪ ،‬س��ال های سال به عنوان نفر دوم‬ ‫کره شمالی یاد م ی شد و مهم ترین تصویری که از او در ذهن ها‬ ‫مانده است‪ ،‬مربوط به مراسم خاکسپاری رهبر پیشین کره شمالی‬ ‫است که او درست پشت سر کیم جونگ اون‪ ،‬حرکت م ی کرد و‬ ‫همه را به این باور رسانده بود که شوهر عمه‪ ،‬مرد دوم و در سایه‬ ‫حکومت کره شمالی است و نقش او را در پذیرش و تثبیت کیم‬ ‫جونگ اون به عنوان نفر اول کره شمالی پررنگ م ی شمردند‪ .‬او‬ ‫یعنی جانگ سونگ تک از سال ‪ ۱۹۹۲‬به عضویت کمیته مرکزی‬ ‫حزب کمونیست کارگری درامد و یکی از اعضای ارشد این حزب‬ ‫بود‪ ،‬از س��ال ‪ ۲۰۱۱‬معاون کمیس��یون دفاع ملی‪ ،‬باال ترین نهاد‬ ‫نظامی کره شمالی شده بود‪ .‬جانگ س��ونگ تک که ‪ ۶۷‬سال‬ ‫داشت در سال ‪ ۱۹۷۲‬با خواهر کیم جونگ ایل‪ ،‬رهبر سابق کره‬ ‫شمالی ازدواج کرده بود‪ .‬انها از این ازدواج یک دختر داشتند که‬ ‫در پاریس دانشجو بود و در س��ال ‪ ۲۰۰۶‬خودکشی کرد‪ .‬جانگ‬ ‫س��ونگ تک از نزدیکترین افراد و دس��تیاران کیم جونگ ایل‬ ‫رهبر پیشین این کش��ور و یکی از برجسته ترین افس ران ارتش‬ ‫این کش��ور به ش��مار م ی رفت‪ .‬از او همچنین به عنوان یکی از‬ ‫چهره های اصلی امور اقتصادی در کره ش��مالی یاد م ی ش��ود‬ ‫که به طور مرتب مذاکرات با چی��ن‪ ،‬نزدیک ترین متحد پیونگ‬ ‫یانگ‪ ،‬را به عهده داش��ت‪ .‬اما به یکباره ورق بازگشت و در ابتدا‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫گام های معلق یک قهرمان‬ ‫امیر علی اکبری برای همه عمر محروم شد‬ ‫فضا ابری اس��ت‪ ،‬به اندازه اش��ک هایی که‬ ‫از چش��مان یک قهرمان خارج م ی شود‪ ،‬م ی توان‬ ‫ارزوی باران داش��ت اما وقتی فضا تا ای��ن قدر ابر‬ ‫دارد‪ ،‬چگونه م ی توان گفت که حق با چه کس��ی‬ ‫اس��ت؟ خبر ان بود که امیر علی اکبری‪ ،‬قهرمان‬ ‫سنگی ن وزن کشت ی فرنگی جهان به دلیل استفاده‬ ‫از مواد نیروزا ب رای همیش��ه تابلوی ورود ممنوع را‬ ‫مقابل تشک کشتی م ی بیند و ما معلق مانده ایم‬ ‫که بین اشک هایی که ادعا دارند‪ ،‬یک توطئه در کار‬ ‫بوده و جواب ازمایشی که م ی گوید سابقه گذشته‬ ‫تکرار شده‪ ،‬کدام را موجه تر بدانیم‪ ...‬انتخاب اسانی‬ ‫نیست‪ .‬عل ی اکبری در تلویزیون گفت‪« :‬من در این‬ ‫چند ماه حتی جرات اس��تفاده کردن از مکمل های‬ ‫مجاز را هم نداشتم و حتی در اردوهای تیم ملی نیز‬ ‫از کلمن حاضر در تمرینات استفاده نم ی کردم و با‬ ‫خودم اب پلمب شده م ی بردم‪ .‬تنها اشتباهی که در‬ ‫این چند ماه مرتکب شدم این بود که قبل از مسابقه ‬ ‫فینال خودم را زیر نظر پزشک تیم اذربایجان که دوستی دیرینه ای با ای ران ی ها دارد اماده م ی کردم‬ ‫و به من قرص دیکلوفناک داد تا درد زانوهایم کم ش��ود‪ .‬البته من قص��د متهم کردن «ریف»‬ ‫ماساژور بلغاری تیم ملی اذربایجان را ندارم؛ چرا که شاید واقعا ان قرص دیکلوفناک بوده است اما‬ ‫به نظرم سناریویی که ب رای حذف من از کشتی نوشته شده بود‪ ،‬گردن کلفت تر از این حرف هاست‬ ‫و من قربانی مافیای کشتی شدم‪ ».‬ریف در پاس��خ به عل ی اکبری گفته است‪« :‬من مسلمانم‬ ‫و در یک خانواده مسلمان بزرگ ش��ده ام‪ .‬از عل ی اکبری فقط به خدا شکایت م ی کنم و از خدای‬ ‫بزرگ م ی خواهم حق مرا از او بگیرد‪ ».‬دکتر رامین‬ ‫امیر ساسان‪ ،‬پزش��ک تیم ملی ای ران در مسابقات‬ ‫قهرمانی جهان هم اعتقاد دارد که علی اکبری ب رای‬ ‫کسب طال به دوپینگ احتیاج نداشته‪« :‬به اعتقاد‬ ‫من او با نان خشک هم م ی توانست قهرمان جهان‬ ‫شود اما متاسفانه اتفاقی افتاد که دیگر قابل جب ران‬ ‫نیست‪ ».‬در میان این حرف ها هنوز هم نم ی توان‬ ‫به گزینه درست رسید‪ ،‬حق با چه کسی است؟ شاید‬ ‫بهترین راه همان ازمایش دوم باشد‪ ،‬همان که امی ر ‬ ‫عل ی اکبری در نامه ای از رئیس فدراسیون جهانی‬ ‫کشتی خواستار ان شده است‪ ،‬در همان نامه ای که‬ ‫در بخشی از ان امده است‪« :‬اقای اللوویچ! من با‬ ‫کشتی زنده ش��ده و ب ی ان م ی میرم اما به تصمیم‬ ‫ش��ما احترام م ی گذارم اما به خاط��ر حفظ ابروی‬ ‫خانواده‪ ،‬دوستان و نزدیکانم از شما م ی خواهم این‬ ‫موضوع را با تمام ت��وان دنبال کنید و مطمئنم که‬ ‫شما من را در این راه س��خت ب رای احقاق حقوقم‬ ‫تنها نم ی گذارید‪ ».‬در روزهایی که کش��تی فرنگی با بازگش��ت محمد بنا احساس خوشحالی‬ ‫م ی کرد‪ ،‬شنیدن خبر دوپینگ عل ی اکبری از بار این خرسندی کاست‪ .‬بنا در واکنش به این خبر‬ ‫گفته است‪« :‬معتقد بودم تنها کسی که م ی تواند به سلطه لوپز کوبایی در سنگی ن وزن خاتمه‬ ‫دهد عل ی اکبری است‪ ،‬اما متاسفانه شرایط و افراد خارج از کشتی با راهنمای ی های نادرست خود‪،‬‬ ‫خواسته یا نخواسته‪ ،‬او را از راه منحرف کردند‪ ،‬اما معتقدم عل ی اکبری بچه نبود که بخواهد فریب‬ ‫بخورد‪g »...‬‬ ‫‪79‬‬ ‫درگذشتگان مشهور‬ ‫سال ‪2013‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫مرگ با تاث��ر همراه اس��ت و تاثر یک انس��ان وقتی‬ ‫مشخص م ی شود که ادم های بیشتری را به تاثر وا دارد‪ .‬البد‬ ‫نیاز به این توضیح نیست که هر قدر هم که ادم های بیشتری‬ ‫ب رای نبودن یک انسان اشک های خود را پاک م ی کنند‪ ،‬نشان‬ ‫از اهمیت بیش��تر او دارد که این الزاما به معنی حق بودن او‬ ‫یا نبودن او نیس��ت‪ ،‬بلکه معیاری ب رای مهم بودن او است‪.‬‬ ‫در سال ‪ 2013‬مهم هایی از این دنیا پر بستند و به دیار باقی‬ ‫شتافتند‪ .‬ادم هایی که برخی از انها حتی با مرگ خود یک دنیا‬ ‫را به حسرت رساندند‪ ...‬نام هایی که در دوران خود بر فضای‬ ‫اجتماعی دوران خود تاثیر گذاشتند و ب رای یک نسل نام های‬ ‫مهم ی محس��وب م ی ش��دند‪ ،‬نگاهی داریم به چند چهره‬ ‫مشهور که در سال ‪ 2013‬درگذشتند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫هوگو چاوز‬ ‫هوگو چاوز‪ ،‬رئی س جمهور ونزوئال دو س��ال با سرطان‬ ‫دست به گریبان بود و س��رانجام در روز ‪ ۵‬مارس ‪ ۲۰۱۳‬در ‪۵۸‬‬ ‫سالگی در گذشت‪ .‬چاوز به عنوان رهبر «انقالب بولیواری»در‬ ‫‪ ۲۸‬ژوئیه ‪ ۱۹۵۴‬در منطقه روستایی «سابانتا» در غرب ونزوئال‬ ‫به دنیا امد‪ .‬والدین او‪ ،‬معلم مدرس��ه بودند و او دومین فرزند‬ ‫خانواده در بین ش��ش ب رادرش بود‪ .‬هوگو در مدرسه دولتی‬ ‫تحصیل کرد و در سال ‪ ۱۹۷۱‬به عنوان دانشجو وارد دانشکده‬ ‫افسری ونزوئال شد‪ .‬قبل از به عهده گرفتن منصب دولتی‪،‬‬ ‫به عنوان یک سرباز چترباز و معلم تاریخ در دانشکده افسری‬ ‫مش��غول به کار شد‪ .‬او در ش��ش دس��امبر ‪ ۱۹۹۸‬به عنوان‬ ‫کاندیدای رفرمیست و جوان ترین رئی س جمهور کشورش با‬ ‫به دس��ت اوردن ‪۵۶‬درصد ارا انتخاب شد و در ‪ ۲‬فوریه ‪۱۹۹۹‬‬ ‫ریاس��ت جمهوری را به عهده گرفت‪ .‬با تصویب یک قانون‬ ‫جدید مدت ریاست جمهوری در ونزوئال را از پنج سال به شش‬ ‫سال افزایش داد‪ .‬هوگو ائتالفی با کشور کوبا ایجاد کرد و با‬ ‫افزایش قدرت‪ ،‬تبدیل به مشهورترین رهبر چپگرای نیمکره‬ ‫غ ربی شد‪ .‬وی به کشورهای هم پیمان ونزوئال کمک م ی کرد‬ ‫و با ایجاد برنامه های اجتماعی حمایت مردم فقیر کشورش‬ ‫را به دست اورده بود‪ .‬وی مجددا در سال های ‪ ۲۰۰۶‬و ‪ ۲۰۱۲‬در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد‪ .‬چاوز در عرصه جهانی‬ ‫هم چهره شناخته شده ای بود‪ .‬چاوز در سخنرانی سال ‪2006‬‬ ‫خود در مجمع عمومی س��ازمان ملل‪ ،‬رئی س جمهور وقت‬ ‫امریکا «جورج بوش» را شیطان خواند‪.‬‬ ‫مارگارت تاچر‬ ‫مارگارت تاچر‪ ،‬تنها نخس ت وزیر زن تاریخ بریتانیا از سال‬ ‫‪ ۱۹۷۹‬تا ‪ ۱۹۹۰‬بود؛ رهبر حزب محافظه کار که سه بار پیاپی‬ ‫بر مسند ریاس��ت دولت نشست و سیاس��ت های او به ویژه‬ ‫ب رای بازسازی نظام اقتصادی‪ ،‬اغاز فصل تازه ای در انگلیس‬ ‫بود‪ .‬پدر و مادرش صاحب یک مغازه خواروبارفروشی بودند‬ ‫ولی مارگارت ابتدا لیسانس هنر از دانشگاه اکسفورد دریافت‬ ‫‪80‬‬ ‫کرد و سپس در دو رشته شیم ی و حقوق تحصیالت عالیه‬ ‫را ادامه داد و از ه��ر دو فارغ التحصیل گردی��د‪ .‬بعد از ان به‬ ‫ریاس��ت گ��روه فارغ التحصیالن عضو ح��زب محافظه کار‬ ‫در دانشگاه اکسفورد انتخاب ش��د‪ .‬تاچر در ‪ ۱۹۵۱‬با دنیس‬ ‫تاچر از مدی ران ثروتمند صنایع نفت انگلیس ازدواج کرد و از‬ ‫ان پس به «مارگارت تاچر» مش��هور شد‪ .‬حاصل این ازدواج‬ ‫یک دختر و پسر دوقلو بود‪ .‬مارگارت مدتی مشغول به وکالت‬ ‫در دادگس��تری بود‪ .‬وی در ‪ ۱۹۵۹‬به نمایندگی مجلس عوام‬ ‫انگلیس انتخاب شد و در دولت حزب محافظه کار در ‪۱۹۷۰‬‬ ‫س��مت وزارت اموزش و پرورش را بر عهده گرفت‪ .‬در ‪۱۹۷۵‬‬ ‫به رهبری حزب محافظه کار انتخاب شد و چهار سال بعد با‬ ‫پیروزی در انتخابات سراسری به نخس ت وزیری رسید‪ .‬وی تا‬ ‫پایان دوره نخس��ت وزیری به طور همزمان ریاست حکومت‬ ‫و حزب محافظه کار را بر عهده داش��ت‪ .‬جن��گ انگلیس با‬ ‫ارژانتین بر س��ر مالکیت جزایر فالکلند (مالویناس) در سال‬ ‫‪ 1982‬یکی از مهم ترین اتفاقات دوره نخس��ت وزیری تاچر‬ ‫بود‪ .‬مارگارت تاچر‪ ،‬که به دلیل قاطعیت خود به بانوی اهنین‬ ‫مشهور بود‪ ،‬اوریل سال ‪ 2013‬درگذشت‪.‬‬ ‫فوزیه‬ ‫فوزیه دختر مل��ک فواد و خواهر مل��ک فاروق اخرین‬ ‫پادش��اه مصر در س��ن ‪ 91‬س��الگی به دلیل کهولت س��ن‬ ‫درگذش��ت‪ .‬فوزی��ه در س��ال ‪ 1317( 1939‬خورش��یدی) با‬ ‫محمدرضا پهلوی‪ ،‬شاه مخلوع ای ران ازدواج کرد و ‪ 9‬سال بعد‬ ‫از یکدیگر طالق گرفتند‪ .‬شهناز (متولد ‪ )1319‬فرزند اول شاه‬ ‫مخلوع حاصل همین ازدواج است که بعدها با اردشیر زاهدی‬ ‫ازدواج کرد اما بعد از هفت سال طالق گرفتند‪ .‬محمدرضا دو‬ ‫سال بعد از ازدواج با فوزیه جانش��ین پدرش رضاشاه شد و از‬ ‫این زم��ان رابطه زوج ای رانی‪ -‬مصری رو به س��ردی و پس از‬ ‫ان به تیرگی نه��اد؛ برخی معتقدند اش��رف پهلوی (خواهر‬ ‫دوقلوی شاه) و ارنست پرون (دوست صمیم ی شاه) در ایجاد‬ ‫این تیرگی نقشی کلیدی داش��ته اند‪ .‬فوزیه بعد از طالق از‬ ‫محمدرضا پهلوی در سال ‪ 1949‬با سرهنگ اسماعیل شیرین‬ ‫از اعضای خانواده پادش��اهی مصر ازدواج کرد‪« .‬ش��یرین»‬ ‫اخرین وزیر جنگ دوره پادش��اهی مصر بود که حاصل این‬ ‫ازدواج هم یک دختر و پس��ر به نام های نادیه و حسین بود‪.‬‬ ‫با کودتای ضد سلطنتی ‪ ۱۹۵۲‬در مصر‪ ،‬عنوان شاهزادگی از‬ ‫فوزیه گرفته و ثروتش نیز مصادره ش��د‪ .‬او پس از ان حاضر‬ ‫به ترک کشورش نش��د و به همراه همسرش در اسکندریه‬ ‫زندگی م ی کند‪ .‬فوزیه هی��چ گاه در مورد دوران ملکه بودنش‬ ‫مصاحب ه ای نکرد و خاط راتش را منتشر نکرد‪.‬‬ ‫حکی م اهلل محسود‬ ‫حکیم اهلل محس��ود‪ ،‬رهبر جنبش طالبان پاکس��تان‪،‬‬ ‫موس��وم به تحری��ک طالبان بود ک��ه توس��ط هواپیمای‬ ‫ ب ی سرنشین امریکا در وزیرستان شمالی در پاکستان کشته‬ ‫شد‪ .‬این حمله حدود پنج کیلومتری شمال شهر می رانشاه‪،‬‬ ‫مهم ترین ش��هر در این منطقه صورت گرفته است‪ .‬وی در‬ ‫سال ‪ ۱۹۷۹‬در مناطق قبیله ای فدرال پاکستان با نام جمشید‬ ‫محس��ود به دنیا امد‪ .‬او پیش از مرگ بی ت اهلل محس��ود در‬ ‫حمالت هوایی پهپادهای امریکا به مناطق قبایلی پاکستان‪،‬‬ ‫به عنوان رهبر یک گروهی شب ه نظامی در پاکستان موسوم‬ ‫به فداییان اس�لام پاکس��تان و نماینده این گروه در طالبان‬ ‫نزنده بودن بی ت اهلل محسود بود ه است‪ .‬نام یا‬ ‫پاکستان در زما ‬ ‫لقب دیگر وی ذوالفقار محسود نیز بود‪.‬‬ ‫نلسون ماندال‬ ‫نلسون ماندال یکی از نام های بزرگ قرن بیستم بود‪،‬‬ ‫مردی که نامش با ازادی و مبارزه عجین شده است‪ .‬روزهای‬ ‫پایانی این مرد اسطوره ای به پایان رسید‪ .‬او در روز ‪ ۱۸‬ژوئیه‬ ‫‪ ۱۹۱۸‬در ی��ک خانواده تمبو در روس��تای کوچ��ک موزو در‬ ‫افریقای جنوبی به دنیا امد‪ .‬در سال ‪ ۱۹۶۴‬میالدی نلسون‬ ‫ماندال به همراه چند فعال دیگر سیاس��ی به اتهام فعالیت‬ ‫علیه رژیم اپارتاید محاکمه ش��ده و حبس ابد محکوم شد و‬ ‫اینگونه شد که ‪ ۱۸‬سال از ‪ ۲۷‬س��ال دوران زندان خود را در‬ ‫سلولی به اندازه ‪ 5‬متر مربع گذراند‪ .‬او زندانی شماره ‪۴۶۶۶۴‬‬ ‫بود‪ .‬ماندال پس از ازادی درباره ای��ن دوران گفت‪« :‬در زندان‬ ‫من فقط به عنوان این ش��ماره شناخته م ی ش��دم‪ ».‬ماندال‬ ‫پس از تحمل حبس باالخره در س��ال ‪ ۱۹۹۴‬به عنوان اولین‬ ‫رئی س جمهور سیاهپوست کشورش انتخاب شد‪ .‬او پس از‬ ‫ازادی از زندان با تاکیدی مستمر بر گذشت و بخشش و اشتی‬ ‫ملی توانس��ت زمینه ایجاد یک دموکراسی چندنژادی را در‬ ‫افریقای جنوبی فراهم اورد‪ .‬نلسون ماندال که ب رای یک دوره ‬ ‫ریاس��ت جمهوری افریقای جنوبی را برعهده داشت و جایزه‬ ‫صلح نوبل نیز به او اعطا شده است‪ ،‬روز پنجم دسامبر‪ ،‬بر اثر‬ ‫عارضه ریوی و در سن ‪ ۹۵‬س��الگی درگذشت‪ .‬ب رای بسیاری‬ ‫از کودکان افریقای جنوبی مان��دال با ان پی راهن رنگی‪ ،‬یک‬ ‫پدر بزرگ است‪ ،‬پدر بزرگی که بزرگترین هدیه عالم را ب رایشان‬ ‫به ارمغان اورده اس��ت؛ ازادی‪ ،‬و انها در سوگ پدربزرگ خود‬ ‫نشسته بودند‪g .‬‬ ‫جامعه شناسی یک انتخابات‬ ‫کتابی از دکتر علی دارابی‬ ‫«یازدهمی��ن دوره انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫در ای��ران ک��ه ‪ 24‬خ��رداد ‪ 1392‬منج��ر ب��ه پیروزی‬ ‫حجت االسالم حسن روحانی شد‪ ،‬اهمیت مطالعه رفتار‬ ‫انتخاباتی شهروندان ای رانی و به دنبال ان بررسی فضای‬ ‫انتخاباتی را مضاعف کرد‪ ».‬این انگیزه چاپ کتابی است‬ ‫با نام جامع ه شناسی انتخاب یازدهم با موضوع تحلیلی‬ ‫بر فضای انتخابات ریاس��ت جمهوری و رفتار رای دهی‬ ‫ای رانیان که با نگارش علی دارابی از سوی انتشارات همشهری منتشر شده‪ .‬این کتاب مشتمل بر‬ ‫یک مقدمه‪ ،‬هشت فصل که هر کدام چند بخش دارد و نیز فهرست منابع و ماخذ و ضمائم مورد‬ ‫استفاده در پژوهش است‪ .‬در مقدمه این کتاب م ی خوانیم‪« :‬رفتار رای دهی و مشارکت انتخاباتی از‬ ‫موضوعات مهم ب رای بررسی و مطالعه ادبیات علوم سیاسی و جامع ه شناسی ای ران است‪ .‬به طور‬ ‫کلی دیدگاه ها و نظریه های مرتبط با رفتار رای دهی را م ی توان به دو دس��ته تقسیم کرد‪ .‬دیدگاه‬ ‫اول اینکه ایا مردم رای م ی دهند و در انتخابات مشارکت م ی کنند؟ در دیدگاه دوم نیز سخن از این‬ ‫است که افراد ش��رکت کننده در انتخابات به کدام گروه های سیاسی یا کدام فرد رای م ی دهند‪».‬‬ ‫این کتاب مشتمل بر هشت فصل اس��ت که در فصل اول در قالب س��ه بخش به تحلیل رفتار‬ ‫انتخاباتی ای رانیان‪ ،‬تحلیل اماری انتخابات ریاست جمهوری در ای ران و نیز اهمیت انتخابات یازدهم‬ ‫زندگی سیاسی امیرالمومنان‬ ‫بررسی نقش امام علی(ع) در جریانات تاریخی صدر اسالم‬ ‫وحدت حوزه و دانشگاه‬ ‫چاپ دوم کتاب همزمان با سالروز شهادت شهید مفتح‬ ‫دیـــدار‬ ‫چاپ دوم کتاب «وحدت حوزه و دانش��گاه» به قلم حجت االسالم والمسلمین علیرضا‬ ‫اع رافی با وی رایش جدید همزمان با رو ز وحدت حوزه و دانش��گاه (سالروز شهادت ایت اهلل دکتر‬ ‫مفتح) از سوی انتشارات موسسه اش��راق و عرفان منتشر شد‪ .‬این اثر حاضر در چهار بخش با‬ ‫عنوان های «حوزه»‪« ،‬دانشگاه»‪« ،‬مواجهه حوزه و دانشگاه» و «وحدت یا جدایی» به بررسی‬ ‫عواملی که منجر به وحدت حوزه و دانشگاه م ی شوند‪ ،‬پرداخته است‪ .‬حجت االسالم والمسلمین‬ ‫علیرضا اع رافی‪ ،‬نویسنده کتاب‪ ،‬در تعریف «حوزه» به بررسی تطور حوزه های علمیه شیعه‪،‬‬ ‫رسالت و وظایف حوزه‪ ،‬مزیت های تاریخی حوزه های شیعه با اش��اره به سنت های اموزشی‪،‬‬ ‫اخالقی و تربیتی همراه با ذکر مزیت های حوزه در دوره معاصر پرداخته اس��ت‪ .‬وی در بخش‬ ‫دوم با عنوان «دانشگاه» به تعریف پیشینه و عناصر دانشگاه همراه با بیان رسالت و وظایف‬ ‫دانشگاه ها در ای ران همراه با تشریح مزیت های نظام اموزشی و پژوهشی‪ ،‬اسی ب شناسی دانشگاه‬ ‫و همچنین اسالمی کردن دانشگاه ها و الگوی شاخ ص های دانشگاه اسالمی اقدام م ی کند‪.‬‬ ‫در فصل «مواجهه حوزه و دانشگاه» حجت االسالم والمسلمین اع رافی تبارشناسی مواجهه و‬ ‫اهمیت علوم انسانی و اجتماعی در ای ران و غرب و بحث امکان سنجی ارتباط بین علوم انسانی‬ ‫و معرفت دینی را مدنظر قرار م ی دهد و تعامالت علوم انسانی و دین را تبیین م ی کند‪ .‬بخش‬ ‫چهارم کتاب با عنوان «وحدت یا جدایی» به تعریف وحدت‪ ،‬ضرورت و اهداف ان اختصاص دارد‬ ‫و با اسی ب شناسی وحدت‪ ،‬راهبردها و راهکارهای وحدت را متذکر م ی شود‪ .‬یکی از ویژگ ی های‬ ‫کتاب‪ ،‬قلم قوی و تجربیات علمی نویس��نده است که تجربه س��الیان متمادی مدیریت در‬ ‫پژوهشگاه حوزه و دانشگاه را در کتاب منعکس کرده است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪201‬‬ ‫کتاب «بررسی مختصر زندگی سیاسی اسالم مجسم‪ ،‬عل ی بن اب ی طالب(ع)» به قلم‬ ‫عل ی محمد بشارتی تالش م ی کند با به تصوی ر کشیدن زندگی سیاسی امی رالمومنین(ع) قدرت‬ ‫و نفوذ این امام بزرگوار را در جریانات تاریخی صدر اسالم به تصویر بکشد‪.‬‬ ‫نویسنده در شش فصل با عنوان های «عل ی بن اب ی طالب(ع) کیست؟»‪« ،‬هنجارشکنی‬ ‫اصحاب در زم��ان پیامب��ر(ص)»‪« ،‬حیرت تاریخ»‪« ،‬خالف��ت بر ح��ق امی رالمومنین(ع)» و‬ ‫«محرومیت ماندگار» به بررس��ی زندگی سیاس��ی نخس��تین پیشوای ش��یعیان پرداخته‪،‬‬ ‫جریاناتی را که در زمان حیات حضرت علی(ع) رخ دادند و اتفاقات سیاس��ی زمان حیات این‬ ‫امام بزرگوار را بررسی کرده است‪ .‬اثر حاضر‪ ،‬کتابی مستقل درباره شخصیت امی رالمومنین(ع)‬ ‫است‪ .‬این کتاب به زندگی سیاسی نخستین پیشوای شیعیان جهان از کودکی و نوجوانی و‬ ‫همچنین پیش از بعثت توجهی ویژه دارد‪ .‬یکی از موضوعاتی که در کتاب تبیین شد ه است‪،‬‬ ‫نقش ب ی بدیل امام علی(ع) در هجرت پیامبر(ص) و نقش ب ی نظیر ایش��ان در ثبات و تثبیت‬ ‫حکومت اس�لامی در مدینه اس��ت‪ .‬یکی دیگر از ویژگ ی های کتاب این است که مقدمه ان‬ ‫درباره شخصیت امام حسن مجتبی(ع) نوشته شده اس��ت زی را بررسی زندگی و عملکرد امام‬ ‫مجتبی(ع) به ویژه بررس��ی صلح نامه امام(ع) با معاویه بدون در نظ ر گرفتن مشکالت عدیده‬ ‫دوران خالفت امی رالمومنین(ع) کاری ناقص است‪ .‬نویسنده کتاب همچنین تالش کرده است با‬ ‫معرفی شخصیت امی رالمومنین(ع) و به تصوی ر کشیدن حوادث تاریخی‪ ،‬انچه در دوران حیات‬ ‫امی رالمومنین(ع) رخ داد‪ ،‬بیان کند‪ .‬یکی از فصل های جذاب کتاب‪ ،‬فصلی است که به بیان‬ ‫داستان کودکی این امام بزرگوار اختصاص دارد‪g .‬‬ ‫پرداخته ش��ده است‪.‬‏ بررس��ی توانای ی های راهبردی‬ ‫مقام معظم رهب��ری در مدیریت‪ ،‬هدای��ت و برگزاری‬ ‫باش��کوه انتخابات یازدهم و خلق حماسه سیاسی‪،‬‬ ‫موضوع دومین فصل کتاب را تشکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫در فصول س��وم و چه��ارم به بررس��ی ارایش‬ ‫نیروها و جریان های سیاس��ی اع��م از اصالح طلب‪،‬‬ ‫اصولگرا و‪ ...‬قبل و در جریان برگزاری انتخابات یازدهم‬ ‫ریاست جمهوری پرداخته شده است‪ .‬فصل پنجم به بررسی تحلیل جامع ه شناختی چرایی پیروزی‬ ‫حجت االسالم حسن روحانی اشاره دارد‪ .‬در فصل ششم‪ ،‬ضمن نقد و ارزیابی عملکرد رسانه های‬ ‫بیگانه در انتخابات یازدهم‪ ،‬به نقش و کارکرد رسانه ملی در این انتخابات و از جمله بررسی عملکرد‬ ‫موفقی ت امیز ان در زمینه برگزاری مناظره های انتخاباتی پرداخته شده است‪ .‬بررسی نقش و کارکرد‬ ‫نظرسنج ی های انتخاباتی و نیز می زان دقت و موفقیت انها و اسی ب شناسی ان‪ ،‬دیگر مساله ای‬ ‫است که در فصل هفتم مالحظه م ی شود و فصل هشتم به تبیین نشانگان‪ ،‬درس ها و پیام های‬ ‫یازدهمین دوره انتخابات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬م ی پردازد‪ .‬کتاب جامع ه شناسی انتخاب یازدهم در‬ ‫‪ 107‬صفحه‪ ،‬شمارگان پنج هزار نسخه و قیمت ‪ 45‬هزار ریال توسط انتشارات همشهری به بازار‬ ‫نشر امد‪g .‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫لوپوئن برای‬ ‫نلسونماندال‬ ‫جلدی بدون‬ ‫تیتربسته‬ ‫است‬ ‫رابطه پوتین‬ ‫و غرب در‬ ‫اش��پیگل‬ ‫ماندال سوژه‬ ‫روی جلد‬ ‫اکونومیست‬ ‫‪81‬‬ ‫رئیس هیات مدیره بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫برای پیشبرد بهتر امور باید از مدیریت‬ ‫مشارکتیاستفادهکنیم‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪201‬‬ ‫رئیس هیات مدی��ره بانک مهر اقتصاد در نشس��ت‬ ‫هم اندیش��ی معاونین و مدیران کل استان های این بانک‬ ‫بر به کارگیری شیوه های مدیریت مشارکتی برای پیشبرد‬ ‫مطلوب تر امور تاکید کرد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک‬ ‫مهر اقتصاد‪ ،‬دکتر صالح – رئیس هیات مدیره بانک – در‬ ‫این نشست با تقدیر و تشکر از تالش های کارکنان بانک‬ ‫مهر اقتصاد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬در ش��رایط فعلی‪ ،‬کشور در‬ ‫یک نبرد اقتصادی ق��رار دارد و اینکه مقام معظم رهبری‬ ‫بر انجام کار حماسی تاکید دارند بیانگر وضعیت ویژه ای‬ ‫است که در ان به سر می بریم‪ ،‬بنابراین در چنین موقعیتی‬ ‫مجموعه مهر که در عرصه اقتصاد کشور فعالیت می کند‬ ‫کار دش��وارتری پی��ش رو دارد‪ ».‬دکتر صالح با تش��ریح‬ ‫ش��رایط اقتصادی در س��ال ‪ 92‬و ‪ 93‬خاطر نش��ان کرد‪:‬‬ ‫«مدیریت راهبرد محور‪ ،‬مجموع��ه تهدیدها و فرصت ها‬ ‫را با هم در نظر می گیرد و تصمیم گیری می کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫در شرایط کنونی از یک سو باید مطابق قوانین و مقررات‬ ‫بانک مرکزی حرکت کنیم و از س��ویی دیگر به مطالبات‬ ‫و انتظارات س��هامداران و س��پرده گذاران توج��ه نماییم‬ ‫که این وظیفه س��نگین بر عهده ش��ما عزیزان اس��ت و‬ ‫امیدواریم خداوند توفیق خدمتگ��زاری به همه ما عنایت‬ ‫فرماید‪ ».‬رئیس هیات مدیره بانک مه��ر اقتصاد با تاکید‬ ‫بر به کار گیری مدیریت مش��ارکتی در پیشبرد مطلوب تر‬ ‫امور‪ ،‬ابراز داشت‪« :‬مدیران بانک باید با مدیریت عالمانه‬ ‫و جه��ادی و انگاره س��ازی و تصویرس��ازی فعالیت های‬ ‫جدید در مدیریت مجموعه مهر مش��ارکت هوش��مندانه‬ ‫داشته باشند و با تعیین شاخص ها و معیارهای مشخص‪،‬‬ ‫بانک مهر اقتصاد را به عرصه رقابت معنادار و هوشمندانه‬ ‫هدایت کنند‪ ».‬وی با بیان اینکه سازمان ها برای ارتقای‬ ‫خود نیاز به نیروی انسانی دانش بنیان دارند‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«باید میان جذب منابع و مصارف رابط��ه منطقی برقرار‬ ‫کنیم و پس از ان با براورد هزینه ها و در نظر گرفتن تعداد‬ ‫کارکنان و ش��عب در انجام فعالیت های مربوطه بازدهی‬ ‫را ش��اخص قرار دهیم‪ ».‬دکتر صالح با بی��ان اینکه بنا بر‬ ‫فرموده رهبر معظم انقالب «تقوا بن بست ش��کن است»‬ ‫افزود‪« :‬مدیران ما چنانچه بخواهند بانک را به نقطه اوج‬ ‫‪82‬‬ ‫و ایده ال خود برس��انند باید به این بُعد از شخصیت توجه‬ ‫نمایند و روی ان کار کنند و ان را به عنوان یک مزیت در‬ ‫کار جهادی در نظر گیرند‪».‬‬ ‫نت�اج در همای�ش معاونی�ن و مدی�ران‬ ‫کل اس�تا ن ها‪ :‬کس�ب موفقی�ت نیازمن�د‬ ‫برنامه ریزی هوش�مندانه و منطقی اس�ت‬ ‫نشس��ت هم اندیش��ی معاونین و مدیران کل شعب‬ ‫اس��تان های بانک مهر اقتصاد با حض��ور مدیرعامل و با‬ ‫محور بهره وری و ارتقای راندمان عملیات بانکی به مدت‬ ‫دو روز در مرک��ز همایش ه��ای حض��رت عبدالعظیم(ع)‬ ‫تهران برگزار ش��د‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک مهر‬ ‫اقتصاد‪ ،‬دکت��ر نت��اج – مدیرعامل بان��ک – در این هم‬ ‫اندیشی با بیان اینکه کس��ب موفقیت و دستاورد نیازمند‬ ‫برنامه ریزی هوش��مندانه و منطقی اس��ت‪ ،‬اظهار داشت‪:‬‬ ‫«از انجا که مجموعه مهر یک بنگاه اقتصادی است باید‬ ‫واقعیت های عرصه اقتصاد کشور را در برنامه ریزی های‬ ‫خود لحاظ کنیم و با در نظر گرفت��ن متغیرهای محیطی‬ ‫تالش کنیم تا جایی که امکان دارد از ظرفیت های موجود‬ ‫نهایت بهره برداری را داشته باشیم‪».‬‬ ‫نت��اج ب��ا تحلی��ل وضعیت اقتص��ادی کش��ور و با‬ ‫تشریح وضعیت کس��ب و کار‪ ،‬خاطر نشان کرد‪« :‬ماهیت‬ ‫فعالیت های پولی و بانک��ی دارای پیچیدگی های خاص‬ ‫خود اس��ت و مس��تلزم توجه به تغییراتی ک��ه پیرامون ما‬ ‫اتفاق می افتد‪ ،‬بنابراین ش��رایط اقتص��ادی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫سیاس��ی کش��ور به عنوان عوامل تاثیر گذار در این حوزه‬ ‫محس��وب می ش��وند و از واقعیت های فعالیت در عرصه‬ ‫کس��ب و کار به ش��مار می روند‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر‬ ‫اقتصاد با تبیین خط مش��ی این بانک در س��ال ‪ 1393‬به‬ ‫ارائ��ه دیدگاه ه��ا و رویکردهای هیات مدی��ره پرداخت و‬ ‫ابراز داشت‪« :‬در مسیر پر چالش کنونی نخست باید بانک‬ ‫را به س�لامت از این مرحله عبور دهی��م و در گام بعدی‬ ‫با هم��کاری یکایک هم��کاران س��وداوری و بهره وری‬ ‫مجموعه را تامین کنیم و به سایر اهداف خود بیندیشیم‪».‬‬ ‫وی واس��طه گری وجوه و ارائه خدمات بانکی را دو شیوه‬ ‫کس��ب درامد در موسس��ات پولی و بانکی عنوان کرد و‬ ‫ادامه داد‪« :‬در ‪ 10‬سال گذشته سیاس��ت های اقتصادی‬ ‫به گونه ای بود که تمامی موسسات پولی و بانکی در بخش‬ ‫واس��طه گری وجوه با زیان مواجه ش��دند‪ ،‬ولی بانک مهر‬ ‫اقتصاد توانست با طراحی محصوالت متنوع از وارد شدن‬ ‫زیان ب��ه بانک جلوگیری کن��د‪ ».‬نتاج با تاکی��د بر اینکه‬ ‫باید ارزش سرمایه سهامداران و س��پرده گذاران را حفظ‬ ‫کنیم‪ ،‬خطاب به همکاران خود اظه��ار کرد‪« :‬امیدواریم‬ ‫در ای��ن همایش به تصویری واضح و ش��فاف از وضعیت‬ ‫و شرایط بانک دس��ت یابیم و بتوانیم برنامه ای معقول و‬ ‫منطقی برای ادامه مس��یر حرکت خود طرح ریزی کنیم‪.‬‬ ‫بر اس��اس این گزارش‪ ،‬ارتقای س��طح اگاه��ی‪ ،‬دانش و‬ ‫مهارت مدیران‪ ،‬اطالع رسانی از اخرین وضعیت تحوالت‬ ‫و اقدامات انجام ش��ده در س��طح بانک‪ ،‬ارزیابی عملکرد‬ ‫مدی��ران‪ ،‬تش��کیل کارگروه ه��ای تخصص��ی در زمینه‬ ‫س��وداوری و ارتقای س��طح تعامل بین مدی��ران عالی و‬ ‫میانی برای تحقق اهداف بان��ک از جمله محورهای این‬ ‫همایش بودند‪».‬‬ ‫از س�وی پژوهش�کده پولی و بانک�ی بانک‬ ‫مرک�زی‪ :‬مدیرعام�ل بانک مه�ر اقتص�اد‬ ‫به عنوان مدیر پژوهش�ی برگزیده ش�د‬ ‫‪ l‬مدیرعام��ل بان��ک مه��ر اقتص��اد از س��وی‬ ‫پژوهش��کده پول��ی و بانکی بان��ک مرک��زی جمهوری‬ ‫اس�لامی ای��ران به عنوان مدیر پژوهش��ی نظ��ام بانکی‬ ‫انتخاب شد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪،‬‬ ‫در این مراسم که به مناس��بت بزرگداشت هفته پژوهش‬ ‫و به منظور تقدیر از اث��ار برتر و پژوهش��گران و مدیران‬ ‫منتخب ش��بکه بانکی با حضور جمعی از مدیران ارش��د‬ ‫نظام بانکی در پژوهش��کده پولی و بانکی بانک مرکزی‬ ‫برگزار ش��د از مدیران پژوهش��ی برگزیده نظ��ام بانکی‪،‬‬ ‫پژوهش��گران منتخ��ب و اث��ار برگزیده تقدی��ر به عمل‬ ‫امد و دکت��ر غالمحس��ن تقی نت��اج – مدیرعامل بانک‬ ‫مه��ر اقتص��اد – به عنوان مدیر پژوهش��ی نظ��ام بانکی‬ ‫برگزیده ش��د‪ .‬بر اس��اس این گزارش پ��س از فراخوان‬ ‫پژوهشکده پولی وبانکی بانک مرکزی تعداد ‪ 138‬مقاله‬ ‫و ‪ 31‬عنوان کتاب به دبیرخانه این پژوهش��کده ارس��ال‬ ‫ش��د که پس از بررسی توس��ط دو گروه هیات داوران به‬ ‫صورت مجزا‪ ،‬اثار برتر در س��ه بخش اثر برتر‪ ،‬پژوهشگر‬ ‫و مدیر پژوهشی معرفی ش��دند و از پژوهشگران منتخب‬ ‫تقدیر و تشکر به عمل امد‪g.‬‬ ‫از پ��ول الکترنیکی و تش��ویق مش��تریان ب��ه پایانه های‬ ‫پرداخ��ت الکترونیک��ی و همچنی��ن ب��ا هدف تش��ویق‬ ‫دارندگان کارت های عضو شتاب به استفاده از پایانه های‬ ‫فروشگاهی‪ ،‬اقدام به طراحی خدمت جدید با عنوان طرح‬ ‫تپش ‪ 2‬کرده است‪ .‬در این طرح به دارندگان کارتخوان های‬ ‫فروش��گاهی بانک انصار به میزان هش��ت برابر موجودی‬ ‫حساب های جاری و پس انداز تس��هیالت اعطا می گردد‪.‬‬ ‫شایان ذکر است بروش��ور و پوس��تر طرح مذکور تا اوایل‬ ‫دی ماه سال جاری چاپ و در ش��عب سراسر کشور توزیع‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ممیزینهاییپیاده سازیاستانداردهای‬ ‫‪ 10015‬و‪ ISO 10002‬در بانک انصار پایان یافت‬ ‫ارائهطرح تپش‪ 2‬بهدارندگان کارتخوان های‬ ‫فروش�گاهی بانک انصار‬ ‫‪ l‬به گزارش اداره کل بازاریاب��ی و تبلیغات بانک‬ ‫انصار در راس��تای توس��عه و گس��ترش فرهنگ استفاده‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪201‬‬ ‫طی مراس��می با حض��ور اق��ای فروت��ن قائم مقام‬ ‫بانک انص��ار ممیزی نهایی پیاده س��ازی اس��تانداردهای‬ ‫‪ 10015ISO‬و ‪ ISO10002‬در سالن اجتماعات ساختمان‬ ‫مرکزی بانک انص��ار پایان یاف��ت‪ .‬به گ��زارش اداره کل‬ ‫بازاریابی و تبلیغات بانک انصار‪ ،‬در این مراسم که معاونین‬ ‫و مدیران کل این بانک نیز حضور داشتند‪ ،‬اقای فروتن بر‬ ‫پیگیری مصرانه اهداف تحول��ی بانک تاکید کرده و اجرا و‬ ‫پیاده سازی استانداردهای حرفه ای ازجمله استانداردهای‬ ‫‪ 10015ISO‬و ‪ ISO 10002‬را نش��انه جدی��ت بان��ک‬ ‫انصار در ارتقای ظرفیت های حرفه ای و رقابتی و کس��ب‬ ‫مزیت های رقابتی به منظور تحقق راهبردهای مش��تری‬ ‫مداری بانک انصار دانست‪ .‬ش��ایان ذکر است که هدف از‬ ‫پیاده سازی استاندارد ‪ 10002 ISO‬بهبود فرایند رسیدگی‬ ‫به ش��کایات مرتبط با خدمات بانک اس��ت‪ .‬مشتریان این‬ ‫اطمینان را داش��ته باشند که به مش��کالت انها به صورت‬ ‫اثر بخش رسیدگی می شود‪ .‬افزون بر این‪ ،‬استاندارد ‪10015‬‬ ‫‪ ISO‬به عن��وان خطوط راهنما جهت بهبود شایس��تگی و‬ ‫مهارت کارکنان به ش��مار می اید‪ .‬براساس این استاندارد‪،‬‬ ‫سیس��تم اموزش به فرایند فراهم س��ازی و توسعه دانش‪،‬‬ ‫مهارت ه��ا و رفتارها به منظ��ور براورده س��اختن الزامات‬ ‫ان سیس��تم اختصاص می یابد‪ .‬این سیس��تم چهار مرحله‬ ‫نیازس��نجی‪ ،‬برنامه ریزی‪ ،‬برگزاری دوره های اموزش��ی و‬ ‫ارزیابی اثربخشی ان را شامل می شود‪.‬‬ ‫ماج�رای گروگانگیری مظلومان�ه کارکنان‬ ‫بانک انصار در ش�وش با دستگیری عوامل‬ ‫این اقدام غیر انس�انی پایان یافت‬ ‫‪ l‬ماجرای گروگانگیری مظلومانه کارکنان بانک‬ ‫انصار در شعبه ش��هدای شوش با دس��تگیری عوامل این‬ ‫اقدام غیر انس��انی پایان یافت‪ .‬فرد مس��لحی ک��ه هنوز از‬ ‫انگیزه او دراقدام به چنین عمل غیرانسانی اطالع درستی‬ ‫در دست نیست س��اعت ‪ 8‬صبح روز پنجش��نبه به یکی از‬ ‫شعب بانک انصار واقع در شهرستان شوش از توابع استان‬ ‫خوزستان وارد شده و با تهدید اسلحه کارکنان این شعبه را‬ ‫به گروگان گرفت‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی وتبلیغات‬ ‫بانک انصار‪،‬براس��اس اطالعیه صادره از سوی دادستانی‬ ‫شهرستان ش��وش این فرد به علت اختالالت روانی ناشی‬ ‫از ناکام ی ه��ای فردی اش مبادرت به ای��ن گروگانگیری‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬این گزارش اضاف��ه می کند که ای��ن فرد به‬ ‫هیچ وجه با بانک انصار ارتباط نداش��ته و کامال به صورت‬ ‫تصادفی به بانک انصار وارد شده و کارکنان بانک انصار را‬ ‫به گروگان گرفته است‪ .‬براساس گزارش مذکور بالفاصله‬ ‫پس از وقوع ای��ن رویداد مس��ئوالن امنیت��ی و انتظامی‬ ‫ شهرس��تان شوش��تر وارد عمل ش��ده و پ��س از اقدامات‬ ‫الزم به ماج��رای گروگانگیری پایان دادن��د‪ .‬این گزارش‬ ‫در پایان اضاف��ه می کند ک��ه اداره کل بازاریابی و تبلیغات‬ ‫بانک انصار درصورت فاش شدن جزئیات بیشتر ازماجرای‬ ‫گروگانگیری از سوی مقامات امنیتی و انتظامی شهرستان‬ ‫مذکور‪ ،‬گزارش کامل تری را به اطالع مراجعه کنندگان به‬ ‫سایت انصار ارائه خواهد کرد‪g.‬‬ ‫مدیرعامل جدید صندوق مهرامام رضا(ع)‪:‬‬ ‫برنامه ها و تعهدات سابق صندوق تا‬ ‫پایان سال پابرجاست‬ ‫مدیرعامل جدید صندوق مهرامام رضا(ع) اش��تغال‬ ‫را به عنوان یک پیامد و ی��ک فرایند توصیف کرد و گفت‪:‬‬ ‫«تولید ه��دف و اش��تغال نتیجه ان هدف اس��ت‪ ».‬اصغر‬ ‫نوراهلل زاده در نخستین نشست با اعضای شورای معاونین‬ ‫و مدیران ستادی صندوق اظهار کرد‪« :‬تولید باید در کشور‬ ‫س��امان یابد و یکی از عناصر تولید‪ ،‬ایجاد اشتغال است‪».‬‬ ‫وی با تشریح فرایند تولید گفت‪« :‬فرایند تولید متشکل از‬ ‫سه بخش است که شامل توانمندسازی و اموزش‪ ،‬نیروی‬ ‫کار و س��رمایه اس��ت‪ .‬تامین نیروی کار با متقاضی است‪،‬‬ ‫ولی تامین سرمایه با ماس��ت و ما باید در توانمند سازی و‬ ‫اموزش نیز دخیل باش��یم‪ ».‬مدیرعامل صندوق مهرامام‬ ‫رضا(ع) با تاکید ب��ر ضرورت ایجاد تش��کیالت فرایندی‬ ‫ادامه داد‪« :‬نی��از به تغیی��ر و بازنگری در نگاه س��ازمانی‬ ‫داریم ضمن انکه نمی خواهیم تشکیالت وظیفه ای داشته‬ ‫باشیم بلکه می خواهیم تشکیالت فرایندی داشته باشیم‪».‬‬ ‫نوراهلل زاده افزود‪« :‬در بحث اش��تغال در نگاه فرایندی ما‬ ‫باید س��ازمان هایی را که هدفش��ان توانمندس��ازی است‬ ‫به خوبی بشناس��یم‪ .‬س��ازمان هایی نظیر کمیت��ه امداد‪،‬‬ ‫بهزیستی‪ ،‬س��ازمان زندان ها و س��ازمان فنی و حرفه ای‬ ‫و با انها تعامل داش��ته باش��یم‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬در حوزه‬ ‫اش��تغال ما نباید تش��کیالت وظیفه ای داش��ته باشیم که‬ ‫هرکس فقط به فکر انجام وظیفه خود باش��د‪ ،‬بلکه نیاز به‬ ‫یک سیستم داریم؛ سیس��تمی که از ابتدا تا تولید متقاضی‬ ‫را هدایت کند و در راس��تای رس��یدن به هدف که همان‬ ‫تولید است در قبال شروط مش��خصی به افراد تسهیالت‬ ‫پرداخت کن��د‪ ».‬مدیرعام��ل صندوق مهرام��ام رضا(ع)‬ ‫ضمن تش��ریح ش��اخص های برنامه صن��دوق مهرامام‬ ‫رضا(ع) در س��ال ‪ 1393‬تاکید کرد تا پایان س��ال جاری‬ ‫برنامه ها و تعهدات سابق صندوق پابرجاست و از مدیران‬ ‫خواس��ت در خصوص برنامه های صندوق در سال اینده‬ ‫و انواع روش های اس��تفاده بهینه از مناب��ع درنظر گرفته‬ ‫شده در اساس��نامه صندوق مهرامام رضا(ع) پیشنهادات‬ ‫خود را ارائه کنند‪ .‬بنا بر این گزارش‪ ،‬در ادامه این جلس��ه‬ ‫هری��ک از معاونین و مدیران س��تادی به ارائه گزارش��ی‬ ‫از عملکرد حوزه خ��ود پرداختن��د و مهمترین موضوعات‬ ‫ج��اری ح��وزه خ��ود را ب��رای تصمیم گیری ه��ای الزم‬ ‫مطرح کردند‪g.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫عمال بازس��ازی قابل توجهی صورت نگرفت��ه و هر بار هم‬ ‫که بحث بازسازی ناوگان حمل ونقل مطرح می گردد بیشتر‬ ‫مردم و مسئوالن معطوف خودروهای سواری و حمل و نقل‬ ‫درون ش��هری می ش��وند‪ ،‬در واقع می توان گفت حمل ونقل‬ ‫جاده ای در عمل فراموش ش��ده و بیش��تر فقط شعار بوده تا‬ ‫عمل‪.‬‬ ‫خودروهای فرس�وده در کش�ور بیش�تر چه‬ ‫خودرو هایی هستند؟‬ ‫‪ l‬با توجه به تحریم های اعمال شده محدودیت های‬ ‫زیادی ب��رای خودروهای اروپای��ی اعمال ش��ده و به اجبار‬ ‫خودروه��ای کام�لا بی کیفیت چین��ی که هم��ه رانندگان‬ ‫از تصادفات و ع��دم کارایی انه��ا اطالع دارن��د‪ ،‬جایگزین‬ ‫خودروهای اروپایی ش��ده که باتوجه به فضای جدید‪ ،‬صنف‬ ‫حمل ونقل هم امید بسیاری بسته اند که خودروهای باکیفیت‬ ‫ناوگان حمل ونقل را پوشش دهد‪.‬‬ ‫حسین زندی‪ ،‬رئیس اتحادیه حمل و نقل تهران‪:‬‬ ‫حدود ‪60‬درصد حمل ونقل کشور از طریق جاد ه و‬ ‫تریلرها وکامیون ها و کامیونت ها صورت می گیرد‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪201‬‬ ‫حس��ین زندی از س��ال ‪1353‬در صنع��ت حمل ونقل‬ ‫فعالیت داش��ته و بیش از ‪ 20‬سال اس��ت که مسئولیت های‬ ‫متفاوتی را مانند رئیس اتحادی��ه حمل ونقل‪ ،‬رئیس تعاونی‬ ‫حمل ونقل و رئیس انجمن صنفی شمیرانات برعهده داشته‬ ‫اس��ت‪ .‬او از بنیانگذاران کانون انجمن های رانندگان کشور‬ ‫و بازرس این کان��ون بوده‪ .‬با او به مناس��بت روز حمل ونقل‬ ‫کش��ور به گفت وگو نشستیم‪ .‬زندی از مس��ائل و مشکالت‬ ‫حمل و نقل جاده ای و چگونگی نوسازی ناوگان حمل و نقل‬ ‫سخن گفته است‪.‬‬ ‫هوایی است‪.‬‬ ‫سیس�تم های حمل ونقل چه درصدی از این‬ ‫حمل ونقل ها را انجام می دهند؟‬ ‫‪ l‬حمل ونقل هوایی گران است و به صرفه هم نیست‬ ‫و امکانات ان هم محدود می باشد‪ .‬حمل ونقل دریایی هم که‬ ‫در داخل کشور ان چنان کارایی ندارد‪ .‬حمل ونقل ریلی هم که‬ ‫مطمئن و باصرفه ترین است‪ ،‬باتوجه به اینکه امکانات ریلی‬ ‫کشور محدود است‪ ،‬حدود ‪60‬درصد حمل ونقل کشور از طریق‬ ‫جاد ه و تریلرها و کامیون ها و کامیونت ها صورت می گیرد‪.‬‬ ‫به چه مناس�بت ‪ 26‬اذر ماه را روز حمل ونقل‬ ‫نامیده اند؟‬ ‫‪ l‬سال ‪ 62‬که صدام حس��ین دستور بمباران بنادر و‬ ‫مناطق اقتصادی را داد‪ ،‬حضرت امام خمینی(ره) دستور دادند‬ ‫که رانندگان بنادر را فورا تخلیه کنند که رانندگان با تمام توان و‬ ‫قدرت به بنادر رفته و ظرف مدت کوتاهی تمام کاالی بنادر را‬ ‫به مناطق دیگر‪ ،‬بدون دریافت کرایه و اجرتی حمل کردند‪ .‬به‬ ‫همین مناسبت این روز را روز حمل ونقل نامیدند‪.‬‬ ‫زمان جنگ تحمیلی رانن�دگان چه خدماتی‬ ‫ارائه کردند؟‬ ‫‪ l‬رانندگان با تمام امکانات خود از جان ومال خود‬ ‫مضایقه نکرده و نیازهای جنگ و جبه��ه را با تمام قوت و‬ ‫قدرت براورده کردند و ش��هدای بس��یار زیادی نیز تقدیم‬ ‫انقالب کردند‪.‬‬ ‫کمی از شغل و کار رانندگی بگویید‬ ‫‪ l‬شغل و کار رانندگی از سخت ترین مشاغل است‬ ‫که در حال رانندگی در تمام مدت باید حس بینایی‪ ،‬شنوایی‪،‬‬ ‫بویایی و حس های دیگ��ر کامال کار کند تا رانن��ده بتواند از‬ ‫جان و مال خود و دیگران حفاظت و حمایت نماید‪ .‬چون هر‬ ‫لحظه یک یا چند خودرو در ج��اده از کنار هم تردد می کنند‪.‬‬ ‫کوچکترین غفلت باعث تص��ادف و از بین رفتن جان و مال‬ ‫راننده و رانندگان دیگر خواهد شد‪.‬‬ ‫راجع به حمل ونقل کشور بفرمایید‪.‬‬ ‫‪ l‬با توجه به وسعت جغرافیایی کشور و فاصله شهرها‬ ‫ی کش��ور‬ ‫و شهرس��تان ها و بن��ادر‪ ،‬بزرگترین صنعت مردم ‬ ‫حمل ونقل است‪.‬‬ ‫چند نوع حمل ونقل در کشور داریم؟‬ ‫‪ l‬حمل ونقل در کش��ور جاده ای‪ ،‬ریل��ی‪ ،‬دریایی و‬ ‫‪84‬‬ ‫چه تعداد خودرو در شهر فعالیت می کنند؟‬ ‫‪ l‬حدود ‪ 350‬هزار خودرو در حال حاضر در کش��ور‬ ‫مشغول خدمات رسانی هستند‪.‬‬ ‫از این تعداد خودرو چه تعدادی مدل روز و با‬ ‫امکانات کامل هستند؟‬ ‫‪ l‬از خودروه��ای کار‪ ،‬نزدیک ب��ه ‪20‬درصد به روز‬ ‫هستند‪ ،‬بقیه باید بازسازی شوند تا از هدر رفتن سرمایه های‬ ‫ملی مثل سوخت و مهمتر از ان عمر رانندگان جلوگیری شود‪.‬‬ ‫چون خودروهای فرسوده برای حمل ونقل کاال زمان بیشتر و‬ ‫سرعت کمتری داشته و سوخت بیشتری را مصرف می نمایند‪.‬‬ ‫هم سرعت حمل ونقل کش��ور را کند می کنند و هم مصرف‬ ‫سوخت بیشتر می شود و مسائل دیگر‪.‬‬ ‫در سال های گذش�ته برای بازسازی ناوگان‬ ‫حمل ونقل چه کارهایی انجام شده است؟‬ ‫‪ l‬در سال های گذشته تس��هیالتی را برای تبدیل‬ ‫ناوگان فرس��وده در نظر گرفتند که بس��یار کم و ناچیز بود‪.‬‬ ‫متولی حمل ونقل چه سازمان هایی هستند؟‬ ‫‪ l‬همیشه کشور از موازی کاری ضربه های غیرقابل‬ ‫جبرانی خورده اس��ت‪ .‬صنعت حمل و نقل نی��ز از این قضیه‬ ‫مس��تثنی نیس��ت‪ .‬چند وزارتخانه مختلف مثل وزارت راه‪،‬‬ ‫وزارت کار و وزارت صنع��ت‪ ،‬معدن و تج��ارت‪ ،‬متولی امور‬ ‫حمل ونقل می باش��ند که باید گف��ت گل بود به س��بزه نیز‬ ‫اراسته شد چون جدیدا ش��هرداری هم به ان اضافه گردیده‬ ‫است و در خواس��ت تحت پوش��ش قرار دادن قسمتی از امور‬ ‫حمل ونقل را دارد‪.‬‬ ‫می شود بیشتر توضیح دهید؟‬ ‫‪ l‬بله؛ انجمن های صنفی تحت پوشش وزارت کار‬ ‫است‪ .‬حمل ونقل جاده ای تحت پوش��ش وزارت راه وترابری‬ ‫است‪ ،‬حمل ونقل شهری و اتحادیه های حمل ونقل هم تحت‬ ‫پوشش وزارت صنعت ‪ ،‬معدن وتجارت است‪.‬‬ ‫برای تمرکز مدیریت چه کاری کرده اید؟‬ ‫‪ l‬ما چندین س��ال اس��ت که از دولت های گذشته‬ ‫درخواست کانون عالی حمل ونقل را کرده ایم که متشکل از‬ ‫لو نقل جاده ای‪ ،‬ریلی‪ ،‬دریایی و هوایی است که این کانون‬ ‫حم ‬ ‫عالی بتواند سیستم حمل ونقل کشور را ساماندهی و مدیریت‬ ‫واحد و متمرکز را که اساس یک سیستم قدرتمند و کارامد را‬ ‫هدایت می کنند‪ ،‬انجام دهیم‪.‬‬ ‫پیگیری ها به کجا رسیده است؟‬ ‫‪ l‬پیگیری ه��ای گذش��ته نتیجه ای ن��داده‪ .‬اولین‬ ‫روزی ک��ه رئیس جمه��ور عزیز اق��ای دکت��ر روحانی به‬ ‫ریاس��ت جمهوری انتخاب ش��دند در مصاحبه رادیویی از‬ ‫ایش��ان درخواس��ت کردیم که کانون عالی را با مش��ورت‬ ‫لو نقل پایه گذاری نمایند و ایشان‬ ‫دست اندرکاران خبره حم ‬ ‫هم ش��ب همان روز در مصاحبه تلویزیون��ی عنوان کردند‬ ‫که برای پیشبرد اهداف کش��ور ما از اصناف و انجمن ها و‬ ‫دست اندرکاران کمک خواهیم گرفت‪.‬‬ ‫خواس�ته ش�ما در حال حاضر برای پیشبرد‬ ‫حمل ونقل کشور چیست؟‬ ‫‪ l‬خواسته ما ایجاد یک تش��کل صنفی قوی است‬ ‫که همان کانون عالی حمل ونقل است که این کانون بتواند‬ ‫لو نقل کش��ور باش��د‪ .‬باتوجه به وسعت‬ ‫پایه گذار وزارت حم ‬ ‫جغرافیایی کشور و نیاز جامعه به سیستم حمل ونقل‪ ،‬تشکیل‬ ‫این وزارتخانه می تواند یکی از بزرگترین مزایا برای جلوگیری‬ ‫از هدر رفتن میلیارد ها دالر سرمایه ملی کشور باشد و از اتالف‬ ‫وقت این قشر زحمت کش که ساعت ها برای بارگیری در بنادر‬ ‫مشغول هستند‪ ،‬جلوگیری نماید‪g.‬‬