ماهنامه مثلث شماره 203

‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و سه ‪ 14 /‬دی ‪ 88 /1392‬صفحه‪3000/‬تومان‬ ‫ناطق می اید؟‬ ‫پرونده ای درباره‬ ‫معادالت جدید‬ ‫در پارلمان‬ ‫جعبهسیاه‪،‬در بند‬ ‫ایا پرونده بابک زنجانی‬ ‫فرودستان‪،‬حامی‬ ‫اردوغان‬ ‫ایا رسوایی مالی کار‬ ‫حزب عدالت و توسعه را‬ ‫تماممی کند؟‬ ‫پدیده زنجانی؛ سیاس ‬ ‫ی‬ ‫است یا اقتصادی؟‬ ‫عماد افروغ‪ ،‬عباس‬ ‫‪ ،‬ابعاد گسترده تری‬ ‫پیدامی کند؟ سلیمی نمین‪ ،‬سعید لیالز‪،‬‬ ‫مهدی مطهرنیا‪ ،‬علیرضا‬ ‫سلیمی و عبدالرضا داوری‬ ‫از پدیده بابک زنجانی‬ ‫می گویند‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫توصیه هایی‬ ‫برای انتخابات‬ ‫حضرت امام خمینی (ره) در استانه برگزاری انتخابات‬ ‫مجل��س س��وم توصی ه های مهم��ی را خطاب ب��ه مردم و‬ ‫همچنین کاندیداها مطرح کرده بودن��د‪ .‬حاال در حالی که‬ ‫تنها دوهفته به برگ��زاری دور دوم انتخاب��ات مجلس نهم‬ ‫زمان باقی مانده است گزیده هایی از فرمایشات ایشان را که‬ ‫مجلهخبری‬ ‫‪12- 21‬‬ ‫اخطاربهارستانبهپاستور‬ ‫ترافیکسیاسیدرخیابانفاطمی‬ ‫گرامیداشتحماسه‬ ‫توافق دوم در ژنو‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫‪22-35‬‬ ‫جعبهسیاهدربند‬ ‫زنجانیکیست؟‬ ‫پدیدهرانتخواران یقهسفید‬ ‫نقطهتالقیسیاستداخلیوخارجی‬ ‫سیاست‬ ‫‪36-43‬‬ ‫عصرائتالف‬ ‫هنوزظرفیتتشکیلفراکسیونسوموجودندارد‬ ‫اصالح طلبانمجلسبه‪60‬نفررسیده‬ ‫همکاریدوفراکسیونبهجای یکیشدن‬ ‫طرح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫در قالب پیام در ‪ 11‬فروردین‪ 67‬منتشر شده است را بازنشر‬ ‫خواهیم کرد‪:‬‬ ‫در اس��تانه انتخابات س��ومین دوره مجلس شورای‬ ‫اس�لامی هس��تیم‪ .‬گمان نم ی کنم که نق��ش و اهمیت‬ ‫انتخابات و مجلس شورای اسالمی برکسی پوشیده باشد‪.‬‬ ‫هم اکنون‪ ،‬با توجه به اگاهی و ش��عور باالی سیاسی مردم‬ ‫خداجوی ای ران‪ ،‬شاید ضرورتی به یاداوری اهمیت شرکت در‬ ‫انتخابات نباشد؛ ولی ب رای احتیاط در ادای تکلیف شرعی ‪-‬‬ ‫سیاسی خود نکاتی را متذکر م ی شوم‪:‬‬ ‫*از اغاز انقالب تاکنون‪ ،‬یکی از اهداف شوم و پلیدی‬ ‫که همواره مورد توجه اس��تکبار جهانی و نوکران خارجی و‬ ‫داخلی انان بوده است‪ .‬دور کردن مردم از صحنه های انقالب‬ ‫و گسستن پیوندهای پوالدین انان با ارمان های اجتماعی‬ ‫ سیاسی اس�لام بوده اس��ت؛ که در راه تحقق ان به انواع‬‫حیله ها و ترفندهای گوناگون متوسل شده اند؛ که بحمداهلل‬ ‫سرشان به سنگ خورده است؛ و ملت پیروز و سرافراز ای ران‬ ‫بانمایش قدرت عظیم خود در حوادث گوناگون انقالب این‬ ‫حقیقت و واقعیت را به اثبات رس��انیده و نشان داده اند که‬ ‫از دریای خروشان وحدت و انسجام انان چیزی کم نشده و‬ ‫نخواهد شد‪.‬‬ ‫*همان طور که بارها گفته ام‪ ،‬مردم در انتخابات ازادند‬ ‫و احتیاج به قیم ندارند‪ ،‬و هیچ فرد و یا گروه و دسته ای حق‬ ‫تحمیل فرد و یا افرادی را به مردم ندارند‪.‬‬ ‫* نصیحتی اس��ت از پدری پیر به تمامی نامزدهای‬ ‫مجلس شورای اسالمی که سعی کنید تبلیغات انتخاباتی‬ ‫شما در چهارچوب تعالیم و اخالق عالیه اسالم انجام شود؛‬ ‫و ازکارهایی که با شئون اسالم منافات دارد جلوگیری گردد‪.‬‬ ‫باید توجه داشت که هدف از انتخابات در نهایت حفظ اسالم‬ ‫است‪ .‬اگر در تبلیغات حریم مسائل اسالمی رعایت نشود‪،‬‬ ‫چگونه منتخب حافظ اسالم م ی شود‪.‬‬ ‫بینالملل‬ ‫‪44-59‬‬ ‫اخوان؛انحصارطلب یالیبرال؟‬ ‫بازگشت به دیکتاتوری‬ ‫این«کودک»هنوزقدنکشیدهاست‬ ‫ضربهاخر‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪60-65‬‬ ‫پیرمردوصنعت‬ ‫مردیبرایهمهدولت ها‬ ‫داستانمهندس ها‬ ‫استیضاحانجامشود‪،‬نعمت زادهراینمی اورد‬ ‫ورزش‬ ‫‪66 -71‬‬ ‫فوتبالورشکسته‬ ‫دستبستهفدراسیون‬ ‫بهاینخونریزیشدیدچسبزخمنزنیم‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬تقی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬زهی��ر توکل��ی ‪ -‬ش��اهین فتحی��ان ‪-‬‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی و محمد مومنی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از ‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی ‪ -‬دکتر غالم حسن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری‪ -‬مهندس صدوقی‬ ‫حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫بازگشتموسویانوناصری‬ ‫بهایران‬ ‫مجله خبری‬ ‫دیپلماتهایجنجالیبه‬ ‫کشوربازگشتند‬ ‫گزارش‬ ‫مجله خبری‬ ‫اخطار بهارستان به پاستور‬ ‫میان مجلس و دولت روابط خوبی برقرار نیست‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪1‬‬ ‫انتصابات حاشی ه س��از در وزارت علوم‪ ،‬سرانجام رضا‬ ‫فرج ی دانا را به مجلس کش��اند‪ .‬وزیر عل��وم دولت یازدهم‬ ‫در حالی ب رای پاسخ به سواالت نمایندگان راهی ساختمان‬ ‫بهارس��تان ش��د که فقط ‪ 62‬روز از دوره تص��دی او بر این‬ ‫وزارتخانه سپری شده است‪.‬‬ ‫ش��اید زمان ی که فرج ی دانا از س��وی حس��ن روحانی‬ ‫به عنوان وزیر پیشنهادی علوم معرفی شد‪ ،‬گمان نم ی کرد‬ ‫که نمایندگان در فاصله ای ان��دک از زمان رای اعتماد به او‪،‬‬ ‫نظرشان تغییر کند و این بار به دلیل انتصاب عناصر مرتبط‬ ‫با فتنه ‪ 88‬از او سوال کنند‪.‬‬ ‫فرجی دانا چگونه به وزارت رسید؟‬ ‫پنجم ابان امس��ال بود ک��ه نماین��دگان مجلس با‬ ‫‪1 59‬رای موافق‪ 70 ،‬رای مخالف و ‪ 32‬رای ممتنع‪ ،‬از مجموع‬ ‫‪ 261‬رای ماخوذه به رض��ا فرج ی دانا به عن��وان وزیر علوم‪،‬‬ ‫تحقیقات و فناوری رای اعتم��اد دادند‪ .‬این در حالی بود که‬ ‫پیش از ان‪ ،‬حجت االس�لام روحان��ی رئی س جمهور‪ ،‬جعفر‬ ‫میل ی منفرد را ب رای تصدی این وزارتخانه به مجلس معرفی‬ ‫کرده بود‪ ،‬اما نمایندگان به علت حضور فعال او در فتنه ‪ 88‬و‬ ‫حمایت از عناصر تندرو و رادیکال به میل ی منفرد رای اعتماد‬ ‫ندادند‪ .‬پ��س از ان بود که جعفر توفیقی سرپرس��ت وزارت‬ ‫‪12‬‬ ‫علوم ش��د اما برخالف انتظار همگان‪ ،‬ب��ه مجلس معرفی‬ ‫نشد و به جای او‪ ،‬فرج ی دانا وزیر علوم شد‪.‬‬ ‫علت اعتراض نمایندگان به وزیر علوم چه بود؟‬ ‫حاال این روزها اگر نام فرج ی دانا‪ ،‬میل ی منفرد و توفیقی‬ ‫بیش از گذشته در رس��انه ها منتشر نش��ود‪ ،‬قطعا کمتر از‬ ‫گذش��ته نیز مورد توجه ق��رار نم ی گیرد؛ چه انک��ه از قضا‬ ‫انتصاب میل ی منفرد و توفیقی از س��وی فرج ی دانا‪ ،‬س��بب‬ ‫اعتراض بهارستان نش��ینان به او ش��ده و وزیر عل��وم را به‬ ‫مجلس کشانده است‪.‬‬ ‫فرج ی دانا در نخستین ماه حضورش در وزارت علوم‪،‬‬ ‫میل ی منفرد را به عنوان معاون اموزش��ی و جعفر توفیقی را‬ ‫به سمت مش��اور عالی خود منصوب کرد و همین موضوع‬ ‫اعتراض نمایندگان مجلس را در پی داشت‪.‬‬ ‫ان گونه که اعضای کمیس��یون اموزش و تحقیقات‬ ‫مجلس م ی گفتند‪ ،‬فرج ی دانا وعده خ��ود در جمع اعضای‬ ‫این کمیسیون را فراموش کرده اس��ت‪ .‬به گفته انها‪ ،‬او در‬ ‫نشس ت های کمیسیون وعده داده بود که در انتصابات خود‬ ‫از افرادی که در فتنه ‪ 88‬نقش داش��تند‪ ،‬استفاده نکند و در‬ ‫جهت حفظ ارامش فضای دانشگاه ها بکوشد تا روند رو به‬ ‫رشد علمی دانشگاه ها ادامه یابد‪.‬‬ ‫چهاردهم اذر بود که ‪ 82‬نماینده نسبت به «انتصابات‬ ‫مس��اله دار» و «حضور افرادی که در فتن��ه ‪ 88‬نقش افرین‬ ‫بوده اند‪ ،‬در مناص��ب جدید مدیریتی» به وزی��ر علوم تذکر‬ ‫دادند‪ .‬ی��ک روز بعد ه��م ‪ 150‬نف��ر از نماین��دگان نامه ای‬ ‫اعتراض امیز به رئی س جمهور نوشتند و خواستار تجدیدنظر‬ ‫وزارت علوم در این انتصابات شدند‪.‬‬ ‫پانزده��م اذر اتفاق دیگری هم رخ داد؛ طرح س��وال از‬ ‫فرج ی دانا با ‪ 18‬امضا تحویل هیات رئیس��ه مجلس شد تا‬ ‫موضوع ب رای حل و فصل به کمیسیون اموزش ارجاع شود‪.‬‬ ‫سوال نمایندگان در کمیسیون مربوطه مطرح شد اما‬ ‫سوال کنندگان اعالم کردند که از پاسخ های وزیر علوم قانع‬ ‫نشده اند‪ .‬بدین ترتیب سوال به صحن علنی رفت تا مجلس‬ ‫درباره ان تصمیم گیری کنند‪.‬‬ ‫س��یدمحمود نبویان‪ ،‬عض��و کمیس��یون اموزش و‬ ‫تحقیقات مجلس و نماینده سوال کنندگان از وزیر علوم یک‬ ‫روز پیش از طرح سوال در جلسه علنی مجلس گفت‪« :‬وزیر‬ ‫علوم در کمیسیون وعده داده بود که ارامش در دانشگاه ها‬ ‫را حفظ کند؛ اما متاسفانه مدی رانی را منصوب کرد که نه تنها‬ ‫منشا ارامش نیستند‪ ،‬بلکه تبدیل به منشا ناارامی شده اند‪».‬‬ ‫او همچنی��ن گفت که نمایندگان انتظار داش��تند که‬ ‫«اقای وزیر» صادقانه با نمایندگان برخورد کند‪« :‬فرج ی دانا‬ ‫ترافیکسیاسیدر‬ ‫خیابانفاطمی‬ ‫چهره های مهمی در م راسم ختم مادر ظ ریف‬ ‫شرکتکردند‬ ‫طرفدار افرادی است که تالشی ندارند ارامش در دانشگاه ها‬ ‫حفظ شده و رشد علمی دانش��گاه ها ادامه یابد؛ حتی وزیر‬ ‫علوم از این انتصابات جدید خود نیز دفاع م ی کند‪».‬‬ ‫نبوی��ان البته ای��ن موض��وع را هم مط��رح کرد که‬ ‫نمایندگان به دنبال انتص��اب اصولگرایان در دانش��گاه ها‬ ‫نیس��تند‪« :‬م��ا م ی گویی��م از ادم های س��الم اصالح طلب‬ ‫اس��تفاده کند‪ ،‬نه اینکه از ادم های تند افراطی و سیاس��ی و‬ ‫جناحی استفاده کند؛ این انتصابات‪ ،‬دانشگاه ها را به سمت‬ ‫جناح ی شدن سوق م ی دهند‪».‬‬ ‫او همچنین از حضور هیات های سه نفره وزارت علوم‬ ‫در دانشگاه ها به شدت انتقاد کرد‪.‬‬ ‫در مجلس چه گذشت؟‬ ‫نشست کارشناسیژنوباالخرهبه‬ ‫نتیجهرسید‬ ‫مجله خبری‬ ‫جالب اینکه به گفته وی‪ ،‬رای موسوی ‪ 24‬میلیون بوده که‬ ‫نظام ان را دستکاری کرده است‪».‬‬ ‫به گفته نماینده ته��ران‪ ،‬در زمان سرپرس��تی وی بر‬ ‫وزارت علوم‪ ،‬دو نفر از مسئوالن بلندپایه هر کدام حدود یک‬ ‫ساعت با ایشان صحبت کردند که بگوید اشتباه کرده ام‪ ،‬اما‬ ‫مطلقا حاضر به پذیرش اشتباه نبود‪.‬‬ ‫پس از اظه��ارات نبوی��ان‪ ،‬فرج ی دانا پش��ت تریبون‬ ‫مجلس رفت تا به سواالت نمایندگان پاسخ دهد‪ .‬وزیر علوم‪،‬‬ ‫با بیان اینکه بسیاری از انگ ها از فعلیت افتاده است‪ ،‬تاکید‬ ‫کرد‪« :‬نظام اموزش عالی کشور احتیاج به به کارگیری همه‬ ‫نیروهای نظام دارد‪».‬‬ ‫فرج ی دانا با اشاره به انتصاباتش در وزارت علوم چنین‬ ‫گفت‪« :‬دو معاون در حوزه اموزشی و دانشجویی و دو مدیر‬ ‫میانی و مش��اور منصوب کرده ام که مورد سوال نمایندگان‬ ‫س��وال کننده اس��ت و فقط یک��ی از انتصابات ب��ه ادعای‬ ‫نمایندگان س��وال کننده به فتنه ‪ 88‬نسبت داده شده است‪.‬‬ ‫این فرد همان فردی اس��ت که به مجل��س به عنوان وزیر‬ ‫پیشنهادی علوم پیشنهاد شد‪ ،‬ولی رای اعتماد نگرفت‪ .‬اما‬ ‫ایا عدم رای اعتماد به معنای عدم صالحیت ایشان ب رای سایر‬ ‫پس ت ها است؟ رئیس مجلس پس از رای عدم اعتماد ب رای‬ ‫این فرد در سایر مسئولی ت ها ارزوی موفقیت کرد‪ .‬بناب راین‬ ‫بنده از فردی که شایسته بود و سوابق طوالنی در مدیریت‬ ‫ستادی داشت‪ ،‬اس��تفاده کردم‪ .‬وی فردی کامال متخصص‬ ‫به امور وزارت علوم بوده و شائبه حضورش در تشکل های‬ ‫دانشجویی کامال مردود است‪».‬‬ ‫وزیر علوم تصریح کرد‪ 105« :‬نماینده‪ ،‬وی را شایسته‬ ‫وزارت م ی دانس��تند و برداش��تی از حض��ورش در فتنه ‪88‬‬ ‫نداش��تند‪ .‬من در کمیس��یون ام��وزش و تحقیقات اعالم‬ ‫کردم و در اینجا هم اعالم م ی کنم اگر نهادی که در تعیین‬ ‫تکلیف در این مورد مسئولیت دارد‪ ،‬اعالم کند فردی با فتنه‬ ‫‪ 88‬ارتباط داشته‪ ،‬قطعا حکم عزل او را صادر م ی کنم؛ اما تا‬ ‫ان زمان حجت ش��رعی و قانونی ب رای به کارگیری اصلح را‬ ‫دارم‪ .‬بدنه وزارت و دانشجویان نم ی پذیرند که فرد غی راصلح‬ ‫به کار گرفته شود‪».‬‬ ‫او دغدغه اصلی خود را جلوگیری از س��لب ارامش از‬ ‫فضای اموزش عالی کشور عنوان کرد و به طرح این پرسش‬ ‫پرداخت که با وجود طرح برخی مسائل در جلسه رای اعتماد‪،‬‬ ‫چرا این قدر حساسی ت ها زیاد اس��ت؟ حساسی ت ها که نه؛‬ ‫چرا حاشی ه س��ازی های زیاد در کنار این مسائل وجود دارد‪:‬‬ ‫«م ی خواهیم ب رای ارتقای علم��ی ای ران عزیز تالش کنیم‪،‬‬ ‫چرا ش��ما م ی گویید فضای اموزش کش��ور ارام نیست؟ ایا‬ ‫این رفتار به مصلحت سیستم اموزشی کشور و متناسب با‬ ‫فضای فعلی کشور است؟ با طرح شبهات فضای تعامل بین‬ ‫مجلس و دولت مخدوش م ی شود‪ .‬اصل ‪ 37‬قانون اساسی‬ ‫اصل را بر ب رائت گذاشته‪ ،‬اگر شواهدی ارائه م ی شود باید نزد‬ ‫قاضی ارائه شود‪».‬‬ ‫فرج ی دانا یاداور ش��د‪« :‬در دولت گفته ش��د از وزارت‬ ‫اطالعات استعالم شده‪ .‬بنده به متقاضیان سوال نامه نوشتم‬ ‫و گفتم اگر افرادی با نظام زاویه پیدا کنند یا در جریان های‬ ‫ضدنظام دست داشته باشند‪ ،‬یقینا انان را برکنار م ی کنم‪ ،‬اما‬ ‫نم ی ش��ود با ذکر چند جمله اصل ب رائت را زیر سوال برد و‬ ‫فضا را پ رابهام کرد‪».‬‬ ‫او خاطرنشان کرد‪« :‬عزیزان معتقدند اقتدار مجلس با‬ ‫این انتصابات زیرس��وال رفته است؛ اما اینجا اعالم م ی کنم‬ ‫انتصابات فقط ب راساس نظام شایسته ساالری انجام گرفته‬ ‫و به محض اعالم نهادهای ذی صالح‪ ،‬خود را ملزم به اجرای‬ ‫احکام م ی دان��م‪ .‬اگر حکم قاضی وجود ن��دارد اقایان حکم‬ ‫صادر نکنند‪ ،‬امانتی که به بنده سپرده اید را حمل م ی کنم و‬ ‫قطعا با عزیزان تعامل دارم‪ .‬این سخن جز همدلی‪ ،‬همفکری‬ ‫و استفاده از ظرفی ت های نظام برداشت دیگری ندارد‪».‬‬ ‫پ��س از فرج ی دانا‪ ،‬نبوی��ان بار دیگر به ای راد س��خن‬ ‫پرداخت و انتصاب رئیس سازمان دانشجویی و رئیس مرکز‬ ‫هیات امنای وزارت علوم را از مواردی ذکر کرد که ب راساس‬ ‫نظر مراجع ذی صالح فاقد صالحیت تشخیص داده شده اند‪:‬‬ ‫«اقای س��منانیان‪ ،‬رئیس وق��ت دانش��گاه تربی ت مدرس‬ ‫دوم خرداد ب رای هاش��م اغاجری جشن گرفت و اقای کدیور‬ ‫را جذب کرد‪».‬‬ ‫نماینده ته ران با اش��اره به اتفاقات ‪ 16‬اذر‪ ،‬فیلمی دو‬ ‫دقیقه ای از مراسم دانشگاه خواجه نصیر را پخش کرد‪« :‬در‬ ‫این جلسه ب رای سران فتنه کف زدند و خط رناک تر اینکه بعد‬ ‫از اینکه فوت امام را نش��ان م ی دهند‪ ،‬اقای خاتمی را نشان‬ ‫م ی دهند که امد‪ .‬ایا اینها ساختارشکنی نیست؟»‬ ‫وی در ادامه از وزیر خواس��ت اف��رادی را معرفی کند‬ ‫که مس��اله ندارند‪« :‬اگر مدارک بیش��تر م ی خواهید پیش‬ ‫من است‪».‬‬ ‫کارت زرد مجلس به وزیر علوم‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫یکشنبه گذش��ته رضا فرج ی دانا به مجلس رفت تا به‬ ‫سوال نمایندگان پاسخ دهد‪ .‬س��ی د محمود نبویان‪ ،‬نماینده‬ ‫ته ران به نمایندگی از س��وال کنندگان رو در روی وزیر قرار‬ ‫گرفت تا «علت عدم پایبندی اش ب��ه تعهدات در انتصاب‬ ‫مدی ران» را جویا شود‪.‬‬ ‫او سخنانش را این گونه اغاز کرد‪« :‬در زمان رای اعتماد‬ ‫به اقای فرج ی دانا اس��م بنده به عنوان مخالف مطرح بود و‬ ‫چون دوست داشتیم فردی متخصص کارها را پیش ببرد و‬ ‫در جهت تعامل بیشتر‪ ،‬از صحب ت کردن صرفنظر کردیم‪».‬‬ ‫نبوی��ان همچنی��ن انتصاب��ات در وزارت عل��وم را‬ ‫س��وال ب رانگیز خواند‪« :‬ای��ران به اعتراف دش��من رتبه ‪16‬‬ ‫ی دنیا را دارد و اگر در همین مسیر پیش برود طی چهار‪،‬‬ ‫علم ‬ ‫پنج س��ال اینده چهارم م ی شود‪ .‬پیش��رفت کشور در سایه‬ ‫ارامش امکان پذیر است و مردمی که با فشارهای اقتصادی‬ ‫مواجهند‪ ،‬میل دارند فرزندانش��ان در س��ایه ارامش فقط به‬ ‫کسب علم بپردازند‪ .‬ما احساس م ی کنیم ب رای حفظ حقوق‬ ‫ملت باید توجه داشته باشیم تا مبادا ارامش سلب شود‪».‬‬ ‫نماینده ته ران دیدارهای نمایندگان با فرج ی دانا را نیز‬ ‫این گونه روایت کرد‪« :‬وزیر علوم در صحب ت های خود اعالم‬ ‫کرد که اگر این اف��راد را مراجع ذی صالح رد کرده باش��ند‪،‬‬ ‫ب رای من حجت است؛ اما متاسفانه افرادی نصب شدند که‬ ‫خودشان در ایجاد التهاب در دانشگاه ها نقش داشته اند‪».‬‬ ‫او مع��اون اموزش��ی وزارت عل��وم را از انتصاب��ات‬ ‫بحث ب رانگیز دانس��ت و گفت‪« :‬معاون اموزش��ی وزیر در‬ ‫فتنه ‪ 78‬و کوی دانشگاه در کنار تاج زاده‪ ،‬معاون دانشجویی‬ ‫بود و در فتنه ‪ 88‬هم در تحصن حضور داش��ت و دستگیر‬ ‫شده که با وساطت یکی از مسئوالن ازاد شد‪ .‬به همین خاطر‬ ‫مجلس به او رای نداد‪ .‬اقای فرج ی دانا در کمیسیون اعالم‬ ‫کرد که ب رای نامبرده استعالم ش��ده و اقای مصلحی‪ ،‬وزیر‬ ‫اطالعات وقت وی را تایید کرده؛ در حال ی که در استعالمی‬ ‫که از وزارت اطالعات شد‪ ،‬اقای مصلحی جواب داده که در‬ ‫این رابطه هیچ استعالمی از وزارت اطالعات صورت نگرفته‬ ‫است؛ ضمن اینکه استعالم نم ی خواهد در حال ی که خودش‬ ‫م ی گوید من خودم حضور داشتم‪».‬‬ ‫نبویان همچنین انتصاب مش��اور عالی وزارت علوم‬ ‫را دیگر انتصاب حاشی ه ساز خواند‪« :‬وی در تحصن شرکت‬ ‫کرده و به متحصنین م ی گوید از شما تشکر م ی کنم‪ ،‬نظام‬ ‫بدترین سناریو را انتخاب کرد و کشور را در استانه تزلزل قرار‬ ‫داد‪ ،‬مس��یر انتخابات غلط بوده‪ .‬او راهپیمایی ‪ 25‬خرداد را‬ ‫حماسه ای ذکر م ی کند که از ابتدای انقالب ب ی نظیر بوده و‬ ‫توافقدومدرژنو‬ ‫پس از اظه��ارات دو طرف‪ ،‬نمایندگان از پاس��خ های‬ ‫فرج ی دانا قانع نش��دند و به وزیر علوم دولت یازدهم کارت‬ ‫زرد دادن��د‪ .‬نمایندگان مجلس ب��ا ‪ 73‬رای موافق‪ 149 ،‬رای‬ ‫مخالف و ‪ 10‬رای ممتنع از ‪ 240‬رای ماخ��وذه به فرج ی دانا‬ ‫کارت زرد دادند‪.‬‬ ‫این دومین کارت زرد مجلس نه��م به دولت روحانی‬ ‫اس��ت؛ پیش از این علی طی ب نیا‪ ،‬وزیر اقتصاد از مجلس‬ ‫کارت زرد گرفته بود‪ .‬محمدرضا باهنر که ریاس��ت جلس��ه‬ ‫را برعهده داش��ت‪ ،‬گفت‪« :‬عدم رضایت نمایندگان عالمت‬ ‫خوبی نیست؛ امیدواریم این وزارتخانه مهم با دقت بیشتری‬ ‫اداره شود و رای اعتماد نمایندگان ب رای وزیر تثبیت شود‪».‬‬ ‫وزیر علوم البته پس از خروج از مجلس نیز به کارت‬ ‫زرد نمایندگان واکنش نش��ان داد‪ .‬او که در حاش��یه مراسم‬ ‫ختم پدر حمید میرزاده‪ ،‬رئیس دانش��گاه ازاد با خبرنگاران‬ ‫گفت وگو م ی کرد‪ ،‬در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نظرتان‬ ‫در خص��وص کارت زردی ک��ه از مجلس دریاف��ت کردید‬ ‫چیست؟ گفت‪« :‬چه نظری داشته باشم خوب است؟ سوال‬ ‫حق مجلس است و پاسخگویی نیز از وظایف ما محسوب‬ ‫م ی شود و مابقی نیز تصمیم مجلس است‪».‬‬ ‫تنها دو روز از اخطار نمایندگان به فرج ی دانا گذشته‬ ‫بود که برخی رسانه ها از کارساز نبودن کارت زرد نمایندگان‬ ‫خبر دادند‪ .‬ب راساس خبری که خبرگزاری فارس منتشر کرده‬ ‫است‪ ،‬فرج ی دانا با وجود دریافت کارت زرد از مجلس ب رای به‬ ‫کارگیری عناصر فتنه‪ ،‬همچنان بر حضور این افراد در وزارت‬ ‫علوم تاکید دارد و ب رای بازگرداندن برخی عناصر تعلی ق شده‬ ‫منتسب به جریان فتنه بر مدیریت دانشگاه تربیت مدرس‬ ‫اعمال فشار م ی کند‪.‬‬ ‫ب راساس این گزارش‪ ،‬گفته م ی شود این افراد موثر در‬ ‫فتنه ‪ ،88‬دارای پرونده قضایی هستند که پرونده انها هنوز‬ ‫‪13‬‬ ‫هم مفتوح اس��ت و ب ر اس��اس قانون این افراد تا زمانی که‬ ‫پرونده شان مفتوح است حق بازگشت به دانشگاه را ندارند‪.‬‬ ‫برخی نمایندگان وزیر علوم را به اس��تیضاح و دریافت‬ ‫اخطار دوم تهدید کردند‪.‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫س��وال نماین��دگان از وزی��ر عل��وم البت��ه واکنش‬ ‫رئی س جمهور را نیز در پی داشت؛ واکنش��ی که در دیدار با‬ ‫نمایندگان گیالن اب راز شد‪.‬‬ ‫جب��ار کوچک ی ن��ژاد‪ ،‬نماینده رش��ت در مجلس نهم‬ ‫اظهارات روحانی را اینگونه روایت کرد‪« :‬اقای رئی س جمهور‬ ‫در این جلسه نسب ت به دو موضوع مباحثی را مطرح کرده و‬ ‫انتقاداتی داش��تند‪ .‬اقای رئی س جمهور درباره تعداد بیش از‬ ‫حد س��وال نمایندگان مجلس از وزرا که در این مدت کوتاه‬ ‫گذش��ته از فعالیت دولت یازدهم‪ ،‬به بیش از ‪ 300‬پرس��ش‬ ‫رس��یده‪ ،‬مطالبی را مطرح کرد و همچنی��ن در مورد نحوه‬ ‫حضور وزرا در مجلس و جلسات نمایندگان با وزرا که گاهی‬ ‫سه الی چهار ساعت به طول م ی انجامد‪ ،‬انتقاداتی داشت‪.‬‬ ‫همچنین اقای رئی س جمهور نسبت به برخی برخوردهای‬ ‫تند نماین��دگان با وزرا نیز انتقاد ک��رد و گفت که برخی وزرا‬ ‫تهدید به اس��تعفا کرده و گفتند که اگر این روند ادامه یابد‪،‬‬ ‫نم ی توانند کار کنند‪».‬‬ ‫در ابتدای هفته گذشته‪ ،‬سایت اخبار محرمانه مدعی‬ ‫برگزاری جلس ه ای با حضور چهره های سرشناس دولتی از‬ ‫جمله نهاوندیان‪ ،‬اشنا‪ ،‬معزی و ابوطالبی با مدی ران مسئول‬ ‫مطبوعات شد‪.‬‬ ‫این سایت نوشت‪« :‬اخی را جلس ه ای با بعضی از اهالی‬ ‫مطبوعات در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد که محتوای‬ ‫ان در بیرون انعکاس نیافت‪ ».‬ب راساس محتوای این خبر‪،‬‬ ‫انتقادات تندی نسبت به سیاست خارجی دولت گذشته در‬ ‫این جلسه مطرح شده است‪.‬‬ ‫حس��ام الدین اش��نا گفته اس��ت‪« :‬قطعنام��ه جدید‬ ‫حقوق بش��ری علیه ای ران ب رای ما امتیازات خوبی دارد‪ .‬اگر‬ ‫دقت کنید م ی بینید که خیلی لرزان تصویب ش��ده است‪.‬‬ ‫دیگر اجماع قبلی وجود ندارد‪ .‬ما در قوس صعود هستیم‪...‬‬ ‫اگر بیانیه حقوق شهروندی به زودی اعالم شود و تالش در‬ ‫این مورد انجام ش��ود و هماهنگی قوه قضائیه و قوه مجریه‬ ‫بیشتر شود ما م ی توانیم از بسیاری از تالش ها در حقوق بشر‬ ‫علیه ای��ران جلوگیری کنی��م‪ ...‬م ی خواهن��د پس از بحث‬ ‫هسته ای ماجرای حقوق بشر را علیه ما علم کنند‪».‬‬ ‫ابوطالبی‪ ،‬معاون سیاس��ی دفت��ر رئی س جمهور هم‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬تصویر بدی از دوره سیاس��ت خارجی ما در‬ ‫زمان احمدی نژاد وجود داش��ت‪ ...‬امریکا و اس��رائیل موفق‬ ‫ش��ده بودند چهره ای کامال امنتیتی از ما در دنیا به نمایش‬ ‫بگذارند‪ .‬ای ران تبدیل شده بود به تهدید اصلی علیه جامعه‬ ‫جهانی‪ .‬ما اهرم های قدرت را در منطقه از جمله افغانستان‪،‬‬ ‫ع راق و سوریه از دست داده ایم‪ .‬در لبنان نفوذ قبل را نداریم‬ ‫و انقالبیون فلسطین از ما دور شده اند‪».‬‬ ‫نهاوندی��ان نی��ز س��خنان منتقدانه ای علی��ه دولت‬ ‫س��ابق و رس��انه های منتقد فعلی بیان کرد‪« :‬چرا پش��ت‬ ‫مذاکره کننده ها را خالی م ی کنید؟»‬ ‫انتش��ار این خبر اما با واکنش دولت ی ها مواجه ش��د‪.‬‬ ‫محمدرضا صادق‪ ،‬مشاور رسانه ای رئی س جمهور در گفت وگو‬ ‫با صلح نیوز نقل قول های منتسب به برخی از مسئوالن نهاد‬ ‫ریاست جمهوری در یک سایت خبری را به شدت تکذیب و‬ ‫ان را در راستای اهداف دشمنان ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫صادق ضمن تکذیب ای��ن نقل قول ها گفت‪« :‬چنین‬ ‫جلس ه ای برگزار نشده اس��ت‪ .‬جناب اقای نهاوندیان و سایر‬ ‫مدی ران ریاست جمهوری به هی چ وجه چنین مطالبی را بیان‬ ‫نکرده اند و هدف از انتش��ار این مطالب کذب تنها تخریب‬ ‫دولت است‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪14‬‬ ‫ترافیک سیاسی در خیابان فاطمی‬ ‫چهره های مهمی در مراسم ختم مادر ظریف شرکت کردند‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪2‬‬ ‫همین یک ماه پیش بود که محمدجواد ظریف‪ ،‬وقتی‬ ‫ب رای دیدار با مراجع عازم قم شده بود‪ ،‬مادرش را به همراه برد تا‬ ‫اخرین سفر زیارتی مادر را رقم بزند‪ .‬حاال ویلچری که ظریف‬ ‫در مجلس گفت «راننده ان بوده» خالی مانده‪ .‬هفته گذشته‬ ‫مادر وزی رامورخارجه بعد از مدتی که در بستر بیماری مشغول‬ ‫مداوا بود در گذشت‪.‬‬ ‫با درگذش��ت مادر وزیرخارجه مراسم تش��ییع جنازه و‬ ‫ختم او ترافیکی از مسئوالن و سیاس��تمداران را رقم زد‪ .‬به‬ ‫عالوه مسئوالن س��فارتخانه های خارجی نیز در این مراسم‬ ‫شرکت کردند‪ .‬حسن روحانی‪ ،‬عل ی اکبر هاشم ی رفسنجانی‪،‬‬ ‫سیدحسن خمینی و اعضای هیات دولت از جمله کسانی‬ ‫بودند که با انتش��ار نامه ای درگذش��ت مرحوم کاشانی را به‬ ‫وزیرخارجه تسلیت گفتند‪.‬‬ ‫چند روز پیش از ان ظریف در پیامی علت دوری اش از‬ ‫گزارش های روزانه را بیماری مادر عنوان کرد و ضمن تشکر‬ ‫از پزشکان نوشت‪« :‬ساعت شش و ده دقیقه صبح یکشنبه‬ ‫است و من در مسیر بیمارستان ب رای دیدن مادرم این مطلب‬ ‫را م ی نویسم‪.‬‬ ‫علت گزارش ندادن در چند روز گذش��ته هم بیش��تر‬ ‫وضعیت بحرانی حال مادرم بود که ان ش��اءاهلل رو به بهبود‬ ‫است‪ .‬الزم اس��ت همی ن جا از محبت و بزرگواری مدیریت‪،‬‬ ‫پزشکان‪ ،‬پرستاران و کارکنان بیمارستان عرفان سپاسگزاری‬ ‫کنم‪».‬‬ ‫اما چند روز بعد صبح روز جمعه بود که خبر فوت مادر‬ ‫وزیرخارجه منتشر ش��د‪ .‬ظریف یک روز بعد در پیامی که در‬ ‫صفحه اجتماعی خود منتشر کرد از مردم تشکر کرد و نوشت‪:‬‬ ‫«دیروز (جمعه) صبح مادرم را از دست دادم‪ .‬دوستی این چند‬ ‫بیت زیبا از موالنا را ب رای تسلی فرستاد‪.‬‬ ‫به روز مرگ چو تابوت من روان باش��د ‪ /‬گمان مبر که‬ ‫مرا درد این جهان باشد‬ ‫ب رای من تو مگری و مگ��و دریغ! دری��غ ! ‪ /‬به دام دیو‬ ‫در افتی دریغ ان باشد‬ ‫جنازه ام چ��و ببینی مگو ف��راق فراق ‪ /‬م��را وصال و‬ ‫مالقات ان زمان باشد‬ ‫مرا به گور س��پاری مگ��و وداع! وداع! ‪ /‬ک��ه گور پرده‬ ‫جمعیت جنان باشد‬ ‫تو را چنین بنماید که من به خاک شدم ‪ /‬به زیر پای من‬ ‫این هفت اسمان باشد‬ ‫از همه دوستانی که همدردی فرموده اند سپاسگزارم‪.‬‬ ‫خداوند عزیزان شما را حفظ کند‪ .‬خدانگهدار‪».‬‬ ‫زیر همین پس��ت محمدجواد ظری��ف و تنها بعد از‬ ‫گذش��ت چهار س��اعت‪ ،‬بیش از ‪ 14‬هزار پیام تسلیت ثبت‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫پیام تسلیت وزارت خارجه امریکا‬ ‫عصر سه ش��نبه مصادف با ‪ 28‬صفر روز رحلت پیامبر‬ ‫اکرم(ص)‪ ،‬مراسم ختمی در مسجد نور ته ران برگزار شد و در‬ ‫ان عموم سیاسی از هر جناحی ش��رکت کردند‪ .‬اما در میان‬ ‫هم��ه وزرا و معاونان دولت های فعلی و س��ابق‪ ،‬این حضور‬ ‫حسین شریعتمداری‪ ،‬مدیرمس��ئول روزنامه کیهان بود که‬ ‫مورد توجه رسانه ها قرار گرفت‪.‬‬ ‫حضور سف رای کش��ورهای خارجی نیز از جمله سفیر‬ ‫سوریه‪ ،‬فلسطین و ترکیه نیز در این مراسم بسیار پررنگ بود‪.‬‬ ‫مه��دی هاش��می فرزند رئی��س مجمع تش��خیص‬ ‫مصلحت نظام نیز در این مراسم حاضرشده بود‪ .‬او در جواب‬ ‫مجله خبری‬ ‫ترافیک سیاستمداران‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫عالوه بر مس��ئوالن داخلی الن ایر‪ ،‬سخنگوی فارسی‬ ‫ی در صفحه فی س بوک‬ ‫زبان وزارت خارجه امریکا با انتشار پیام ‬ ‫خود درگذش��ت مادر محمدجواد ظریف را تس��لیت گفت‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه امریکا که پیام خود را با جمله «انا هلل‬ ‫و انا الیه راجعون» ش��روع کرده بود‪ ،‬نوشت‪« :‬با کمال تاسف‬ ‫باخبر شدیم که سرکار خانم عفت کاش��انی‪ ،‬مادر وزیر امور‬ ‫خارجه ای ران جناب اقای دکتر محمد جواد ظریف‪ ،‬به رحمت‬ ‫خدا رفت‪ .‬ای��ن ضایعه ب��زرگ را به خانواده محترم ایش��ان‬ ‫تس��لیت عرض م ی نماییم و از خداوند متعال ب رای ایشان‬ ‫طلب مغفرت کرده و ب رای خانواده محترمشان صبر جمیل‬ ‫مسئلت م ی نماییم‪».‬‬ ‫س��واالت خبرنگاران تنها م ی خندید و در عین خونس��ردی‬ ‫چند دقیقه ای را در کنار کیوس��ک روزنامه فروش��ی گذراند؛‬ ‫وی همچنین در پاسخ به س��والی درباره رسیدگی به پرونده‬ ‫قضای ی اش گفت که بعدا بعدا!‬ ‫حضور حس��ین موسویان در این مراس��م بسیار مورد‬ ‫توجه قرار گرفت‪ .‬او در پاس��خ به خبرنگاری که از وی علت‬ ‫حضورش در ته ران را م ی پرس��ید گفت که ب رای عیادت از‬ ‫مادرش به ای ران امده‪ .‬ام��ا روز بعد خبرگزاری ه��ا به نقل از‬ ‫موسویان نوشتند‪« :‬امده ام که بمانم‪ ».‬عل ی اکبر والیتی نامزد‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری و رئیس مرکز تحقیقات مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام‪،‬حسین موسویان عضو تیم اسبق‬ ‫مذاکره کننده هسته ای ای ران در دوره روحانی‪ ،‬فائزه هاشمی‬ ‫فعال اصالح طلب و محمد هاش��می مس��ئول دفتر رئیس‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام و رسول منتجب نیا عضو‬ ‫حزب اعتماد مل��ی از دیگر حاضران در مراس��م بودند‪ .‬علی‬ ‫الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس نیز به همراه عالءالدین بروجردی‪،‬‬ ‫رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به‬ ‫مسجد نور رفتند تا در مراسم ختم شرکت کنند‪.‬‬ ‫با ش��روع مراس��م محمد جواد ظریف از ابتدای ورود‬ ‫میهمانان با وجود کمردرد به همراه پسرش جلوی در ورودی‬ ‫ایس��تاده بود و به میهمانان خوش��امد م ی گفت‪ .‬او تا پایان‬ ‫مراسم با وجود انکه نشانه های کمردرد در چهره اش نمایان‬ ‫بود همچنان جلوی در ایستاده بود‪.‬‬ ‫پی��ش از ورود ظریف خیابان منتهی به مس��جد نور‬ ‫توسط نیروهای پلیس راهنمایی و رانندگی بسته شده بود و‬ ‫جمعیتی از خب رنگاران و همچنین گاردهای امنیتی به همراه‬ ‫گیت چک ورود جلوی در حاضر بودند‪.‬‬ ‫از دیگ��ر حاش��ی ه های ای��ن مراس��م ورود حس��ین‬ ‫شریعتمداری‪ ،‬مدیرمس��ئول روزنامه کیهان بود‪ .‬زمانی که‬ ‫شریعتمداری جلوی در مسجد از خودرو پیاده شد جمعیتی‬ ‫که در مقابل مسجد ازدحام کرده بودند خطاب به خب رنگاران‬ ‫فریاد م ی زدند که با او مصاحبه نکنید‪ ،‬کمر ظریف را درد اورده‬ ‫است‪ ،‬اما با این وجود زمانی که ش��ریعتمداری وارد مجلس‬ ‫شد محمد جواد ظریف از وی اس��تقبال گرمی کرد و با هم‬ ‫خوش و بش داش��تند‪ .‬البته ظریف و شریعتمداری لحظاتی‬ ‫نیز درگوشی با یکدیگر صحبت کردند‪ .‬حضور جمعیت در‬ ‫این مراسم انقدر زیاد بود که مسئوالن برگزاری مجبور شدند‬ ‫تا شبستان مسجد را روی مردم باز کنند‪ .‬محمدرضا خاتمی‪،‬‬ ‫مهدی هاشمی و وزیر بهداشت از جمله کسانی بودند که به‬ ‫شبستان مسجد هدایت شدند‪.‬‬ ‫ردیف اول صندل ی های سالن با وجود انکه با رفت و امد‬ ‫میهمانان‪ ،‬مختص عده خاصی نبود اما از جمله افرادی که‬ ‫در صندل ی های ردیف اول در مراس��م ختم نشس��تند علی‬ ‫الریجانی‪ ،‬حدادعادل‪ ،‬محمد هاشمی‪ ،‬سردار رحیم صفوی‪،‬‬ ‫محمد نهاوندیان رئی س دفتر رئی س جمهور‪ ،‬ابطحی‪ ،‬والیتی‪،‬‬ ‫اسحاق جهانگیری‪ ،‬نوبخت‪ ،‬حسین فریدون و عارف بودند‪.‬‬ ‫از حاشی ه های دیگر این مراسم عکس یادگاری گرفتن‬ ‫برخی از میهمانان ب��ا محمد جواد ظریف ب��ود‪ .‬در انتهای‬ ‫مراسم ختم عده ای از میهمانان که به نظر شهروندان عادی‬ ‫بودند از وزی رامورخارجه م ی خواستند که با وی عکس یادگاری‬ ‫بگیرند و جالب انکه ظریف تا دقایقی پس از پایان مراس��م‬ ‫و خروج میهمانان در مس��جد ماند و با این شهروندان که با‬ ‫تلفن های همراه خود با ظری��ف عکس یادگاری م ی گرفتند‬ ‫عکس گرفت‪g .‬‬ ‫‪15‬‬ ‫گزارش‬ ‫گرامیداشتحماسه‬ ‫چهره های سیاسی در سالگرد ‪9‬دی از ماجراهای سال‪ 88‬گفتند‬ ‫‪ 9‬دی امسال نسبت به سال های گذشته تفاوت هایی‬ ‫داشت‪ .‬امسال دولت محمود احمدی نژاد رفته بود و به جای‬ ‫ان دولتی که برخی ان را نزدیک به ایت اهلل هاشمی م ی دانند‬ ‫بر س��ر کار بود‪ .‬در سراس��ر کشور مراس��م و همایش های‬ ‫مختلف ب رای یاداوری این روز برگزار ش��د‪ .‬تع��داد زیادی از‬ ‫سیاسیون راجع به ان موضع گیری کردند و یکی از مهمترین‬ ‫موضع گیری ها س��خنان رئی س جمهور بود‪ .‬رئی س جمهور‬ ‫گفت‪ ۹« :‬دی پاس��خ قاطع مردم ب��ه معاندین و ضدانقالب‬ ‫بود‪ ».‬جمله ای که صبح فردا کیهان ان را به عنوان تیتر یک‬ ‫روزنامه خود انتخاب کرد‪ .‬البته روزنامه ای ران بخش دیگری‬ ‫از صحب ت های رئیس جمهور را به عنوان تیتر خود انتخاب‬ ‫کرد که گفته بود‪ 9« :‬دی مردم ب رای حمایت از جناحی خاص‬ ‫به میدان نیامدند‪».‬‬ ‫دکتر روحانی با اشاره به فرارسیدن روز ‪ ۹‬دی و نامگذاری‬ ‫ان به عنوان روز بصیرت‪ ،‬گفت‪« :‬مردم زمانی که احس��اس‬ ‫کردند به باورها و ارزش های دینی و اعتقادی انها توهین شده‬ ‫و بیگانگان خیال دخالت در ح��وزه های اخالقی و اعتقادی‬ ‫انان را دارن��د‪ ،‬به حرکت در امده‪ ،‬با حضور و اجتماعش��ان به‬ ‫بیگانگان پاسخ درخوری دادند‪» .‬‬ ‫‪16‬‬ ‫رئی س جمه��ور ب��ا تاکید ب��ر اینکه حضور م��ردم در‬ ‫این روز‪ ،‬ب��رای دفاع از اس�لام و مقدس��ات و ادای احترام به‬ ‫اباعبداهلل الحسین(ع) و حمایت از انقالب و رهبری بود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«مردم ب رای حمای��ت از جناحی خاص به می��دان نیامدند‪،‬‬ ‫انچه مردم را به حرکت در اورد دلدادگی مردم ای ران به عاشورا‬ ‫و ارزش های انس��انی برامده از ان بود‪ .‬مردم با هدف دفاع از‬ ‫اس�لام‪ ،‬اهل بیت(ع) و انقالب اس�لامی به حرکت در امدند‪،‬‬ ‫چون احس��اس کرده بودند به فرهنگ عاشورا اهانت شده و‬ ‫بیگانگان زمینه را ب رای مداخله مناسب یافته اند‪».‬‬ ‫سایت مقام معظم رهبری نیز در استانه سالگرد ‪ 9‬دی‬ ‫با انتشار دو پوستر از «گناه نابخشودنی فتنه ‪ »88‬روایت کرد‪.‬‬ ‫پوستری که در ان به سخنان رهبری استناد شده بود که در‬ ‫ان فرموده بودند‪« :‬گناه بزرگ فتنه گران در سال ‪ ۸۸‬این بود‬ ‫که اگر خوش بینانه نگاه کنیم و بگوییم اینها یک شبهه ای‪،‬‬ ‫خدشه ای در ذهنش��ان بود‪ ،‬این خدش��ه را به صورت ایجاد‬ ‫چالش ب رای نظام اس�لامی مطرح کردند‪ .‬ای��ن گناه بزرگ‪،‬‬ ‫قابل اغماض هم نیست؛ اثار ان هم همچنان در جامع ه ما‬ ‫موجود است‪ ».‬انتشار این پوستر و پوستری دیگر که به وقایع‬ ‫و بیانات رهبری اشاره داش��ت بازتاب فراوانی در رسانه های‬ ‫داخل و خارج از کشور داشت‪.‬‬ ‫سردار نقدی نیز که به مناس��بت ‪ 9‬دی و یادواره ‪150‬‬ ‫شهید محله شهادت و شهید غالم کبیری از شهدای مقابله‬ ‫با فتنه ‪ 88‬در ش��ه ر ری حضور پیدا کرده ب��ود‪ ،‬درباره ‪ 9‬دی‬ ‫گفت‪« :‬در سال ‪ ۸۸‬مانند جنگ تحمیلی‪ ،‬همه ابرقدرت ها‬ ‫در یک طرف و انقالب اس�لامی در یک طرف قرار داشت و‬ ‫برخی که بصیرت ملت ای ران را درک نکرده بودند دس��ت به‬ ‫فتنه گری زدند‪ ،‬ولی ملت در ‪ ۹‬دی قهرمانی خود در بصیرت‬ ‫را به نمایش گذاشتند‪».‬‬ ‫س��ردار فضلی‪ ،‬جانش��ین فرمانده بس��یج نیز درباره‬ ‫‪ 9‬دی گفت‪« :‬در جریان فتنه سال ‪ ،۸۸‬کانون و عوامل فتنه‬ ‫در راس��تای پیوند داخلی و خارجی که بین خود ایجاد کرده‬ ‫بودند‪ ،‬اراده مستحکمی در ضربه زدن به نظام به کار گرفتند‬ ‫که ب ی نتیجه ماند‪».‬‬ ‫سردار فضلی با اشاره به اینکه در ان دوران فتنه گران‪،‬‬ ‫ارمان های م��ردم را هدف قرار داده بودن��د‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬اوج‬ ‫بصیرت افزایی ملت ای ران در عاشورای ‪ ۸۸‬نمایان شد چرا که‬ ‫در ان روز به مقدسات امت اهانت شد و فتنه گران وارد حریم‬ ‫مقدسات مردم شدند و با اوج حضور از کانون فتنه گران در ان‬ ‫روز مواجه شدیم‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه مردم با اطاعت از مقام معظم رهبری‬ ‫به میدان امدند و ‪ ۹‬دی را خلق کردند‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬اگر امروز‬ ‫‪ ۹‬دی به عنوان نماد ارزشمند در تاریخ انقالب قرار گرفته در‬ ‫حقیقت به منزله نمادهای تاریخی در قران است‪».‬‬ ‫فضلی در ادامه گفت‪« :‬حماس��ه ‪ ۹‬دی در واقع منشا‬ ‫عزت و پی��روزی مردمی ب��ود که با حضور خ��ود در این روز‬ ‫دی سبب رسوایی سران فتنه ش��دند‪ ».‬سردار فضلی تاکید‬ ‫کرد‪« :‬متاس��فانه برخی از مس��ئوالن در ان مقطع به دلیل‬ ‫ب ی بصیرتی و کم بصیرتی‪ ،‬مردود و برخی نیز تجدید شدند؛‬ ‫اما پیروز واقعی این میدان مردم بودند‪».‬‬ ‫‪ 9‬دی؛ جوشش و زایشی درونی‬ ‫همچنین حجت االسالم و المس��لمین علی سعیدی‪،‬‬ ‫نماینده ول ی فقیه در س��پاه پاس��داران به مناسبت ‪9‬دی در‬ ‫گفت وگو با نشریه سپاه از جوش��ش و زایش ی درونی سخن‬ ‫گفت که مردم به اجرا گذاش��تند‪« :‬این بسیار مهم است که‬ ‫یک راهپیمایی بدون نیاز به فرمان رهبری یا اطالعیه شورای‬ ‫هماهنگی تبلیغات ش��کل بگیرد‪ .‬خود م��ردم روز قبل در‬ ‫بعضی شه ر ها به میدان امده بودند و روز هشتم دی حماسه‬ ‫را خلق کرده بودند و شورای هماهنگی ب رای ساماندهی وارد‬ ‫ش��د‪ .‬بناب راین من اگر بخواهم ویژگ ی های حماسه ‪ ۹‬دی را‬ ‫بیان کنیم‪ ،‬یکی‪ ،‬جوشش و زایش درونی بود‪ .‬دوم‪ ،‬همگانی‬ ‫بود‪ ،‬یعنی همه از حرکت فتنه گران احساس نگرانی کردند‬ ‫که اینها دنبال چه م ی گردند و چه م ی خواهند که دس��ت به‬ ‫این شیوه ها م ی زنند و اردوکشی م ی کنند‪».‬‬ ‫نماینده ول ی فقیه در سپاه با اشاره به اینکه «در ماجرای‬ ‫موس��یلینی و هیتلر تئوریس��ی ن های انه��ا «ماکیاول» و‬ ‫«نیچه» بودند و هیتلر و موس��ولینی روی صحنه بودند»‪،‬‬ ‫اضافه ک��رد‪« :‬انها که فاشیس��م را تئوری��زه کردند‪ ،‬نیچه و‬ ‫ماکی��اول بودند‪ ،‬اما انها ک��ه روی صحنه قتل ع��ام کردند‪،‬‬ ‫موس��یلینی و هیتلر بودند‪ .‬یعنی هیتلر را م ی توان دید‪ ،‬اما‬ ‫ماکیاول را نم ی توان به سادگی دید‪ ،‬انها که در حادثه عاشورا‬ ‫مباشر بودند‪ ،‬شمر و عمرسعد بودند‪ ،‬اما عامل اصلی کسانی‬ ‫بودند که در نیم قرن قبل از ان اندیشه های مغایر با اندیشه‬ ‫اسالم را ط راحی و اندیش��ه های مغایر با دیدگاه پیامبر (ص)‬ ‫را تئوریزه کردند‪».‬‬ ‫حداد‪ :‬مراقب باشید‬ ‫یکی از مهمترین اظهارنظرها را غالمعلی حداد عادل‬ ‫داشت‪ .‬او که در برنامه تلویزیونی به مناسبت سالگرد ‪ 9‬دی‬ ‫سخن م ی گفت‪ ،‬به کسانی که فرصت مدیریت پیدا کردند‬ ‫توصیه کرد‪« :‬توصیه من به کسانی که امروز فرصتی ب رای‬ ‫مدیریت پیدا کرده اند این اس��ت که مراقب باشند اگر دوباره‬ ‫در مس��یر فتنه قرار بگیرند این ملت ‪ 9‬دی های دیگری هم‬ ‫خواهند افرید‪».‬‬ ‫رئیس فراکس��یون اصولگرایان مجلس تصریح کرد‪ :‬‬ ‫«اگر ح��وادث س��ال ‪ 88‬را تحلیل و ریش��ه یابی نکنیم و با‬ ‫عبارت های احساسی و عاطفی داستان را تمام کنیم‪ ،‬معلوم‬ ‫نیست کار درس��تی کرده باش��یم‪ .‬ایا چیزی که در سال ‪88‬‬ ‫اتفاق افتاد یک سوءتفاهم بوده که باید فراموش شود؟ بنده‬ ‫چنین اعتقادی ندارم‪ .‬اگر موضع گیری ها‪ ،‬بیانی ه ها‪ ،‬مصاحبه‬ ‫با بیگانگان‪ ،‬موضع گیری بیگانگان نسبت به اتفاقات کشور‬ ‫و‪ ...‬را بررسی کنیم م ی بینیم جفای بزرگی به کشور و انقالب‬ ‫شده است‪ 9 .‬دی لبریز شدن کاسه صبر مردم بود‪ .‬مردم از ‪22‬‬ ‫خرداد تا ‪ 9‬دی شاهد اتفاقات مختلف بودند و باالخره چیزی‬ ‫که صبر مردم را تمام کرد این بود که مردم دیدند اینها به سراغ‬ ‫عاشورا و نهضت امام حسین (ع) رفته اند و م ی خواهند عاشورا‬ ‫را به وسیله ای ب رای رسیدن به اهداف خود تبدیل کنند‪».‬‬ ‫حجت االس�لام رحیمیان نیز در همین برنامه درباره‬ ‫‪ 9‬دی اظهار داش��ت‪« :‬جمعیتی ک��ه روز ‪ 9‬دی امدند فقط‬ ‫منحصر به یک جناح خاص سیاسی نبود و همه مردم حضور‬ ‫داشتند‪ ».‬به عالوه س��عید جلیلی که به مناسبت ‪ 9‬دی به‬ ‫مشهد رفته بود تا در دو مراسم شرکت کند‪ ،‬تنها توانست در‬ ‫یکی از انها به سخنرانی بپردازد‪ .‬نماینده رهبری در شورای‬ ‫امنیت ملی در سخنرانی خود گفت‪« :‬در فتنه ‪ 88‬رسما ‪400‬‬ ‫میلیون دالر بودجه در کنگره امریکا ب��رای مخالفت با رای‬ ‫ملت ای ران تصویب ش��د و حتی اوباما در گزارش خود اعالم‬ ‫کرد این مبلغ در سه ماه ابتدایی هزینه شده است‪».‬‬ ‫دبیر س��ابق ش��ورای عالی امنیت ملی در ادامه بیان‬ ‫داشت‪ 9« :‬دی یکی از نقاط درخشان ملت ای ران بوده و یک‬ ‫نقطه روشنی است که م ی تواند ب رای جهان اسالم تجویز شود‬ ‫و حضور مردم در حماسه ‪ 9‬دی باعث شد که دشمن مردم را‬ ‫هدف قرار دهد و به صراحت گفتند که تحریم های فلج کننده‬ ‫علیه ای ران وضع کرده ایم‪».‬‬ ‫حداد عادل در یک‬ ‫برنامهتلویزیونیگفت‪:‬‬ ‫«توصیهمنبهکسانی‬ ‫که امروز فرصتی برای‬ ‫مدیریت پیدا کرده اند‬ ‫این است که مراقب‬ ‫باشند اگر دوباره در‬ ‫مسیرفتنهقراربگیرند‬ ‫این ملت‪ 9‬دی های‬ ‫دیگریهمخواهند‬ ‫افرید‪».‬‬ ‫حاشیه های یک مصاحبه‬ ‫یکی از س��ایت هایی که تازه کار خ��ود را اغاز کرده‪ ،‬با‬ ‫انتشار مصاحب ه ای مدعی شد که حجت االسالم روانبخش‬ ‫گفته «حاضر است طناب دار را خودش به گردن موسوی و‬ ‫کروبی بیندازد» اما قاس��م روانبخش از اساس این مصاحبه‬ ‫را تکذیب کرد‪ .‬این سایت به نقل از روانبخش دبی ر سیاسی‬ ‫نش��ریه پرتو س��خن نوش��ت‪« :‬خیانت هایی که موسوی و‬ ‫کروبی به نظام و کش��ور کردند در طول انقالب اس�لامی‬ ‫کس��ی نتوانس��ت انجام دهد‪ .‬خیانت انها ب رابری با خیانت‬ ‫منافقین م ی کند‪ .‬حکم سران فتنه محارب است و باید اعدام‬ ‫م ی شدند و من این امادگی را دارم که خود مجری اعدام این‬ ‫دو خائن شوم‪».‬‬ ‫با واکنش های بس��یار به این گفته ها س��ایت مذکور‬ ‫این جم�لات را اش��تباه خبرن��گار توصیف ک��رد‪ .‬اما خود‬ ‫حجت االسالم روانبخش در گفت وگو با ب ی باک نیوز گفت‪:‬‬ ‫«اینکه باید س��ران فتنه محاکمه شوند شکی نیست‪ ،‬ولی‬ ‫بنده چنین مصاحبه با س��ایتی که منبع خبر معرفی شده‪،‬‬ ‫نداشته ام اصال تا امروز این رسانه را نم ی شناختم‪ ،‬بسیار هم‬ ‫تعجب کردم که چنین نقل ق ولی از بنده بیان شده است‪ ،‬البته‬ ‫عده ای با ساختن مصاحب ه های خیالی و ساختگی به دنبال‬ ‫این هس��تند که واکنش نش��ان دهیم‪ ،‬تا با فضا سازی های‬ ‫حاشی ه ای جنجال به پا کنند تا زمینه ب رای تهمت ها فراهم‬ ‫شود‪».‬‬ ‫همان روز سیلی خوردند‬ ‫حجت االسالم مهدی طائب‪ ،‬رئیس قرارگاه عمار نیز‬ ‫در یک گفت وگو پی رامون ‪ 9‬دی و هجوم دشمن به مقدسات‬ ‫اسالم ب رای ضربه زدن به دین در فتنه ‪ 88‬نیز گفت‪« :‬دشمن‬ ‫به مقدسات ما هجوم م ی اورد و دقیقا نقطه ای را م ی زنند که‬ ‫موتور محرک اس��ت‪ ،‬موتور محرکی که حرف اخر را م ی زند‬ ‫امام حس��ین(ع) است‪ .‬بر این اس��اس انها از مقدسات شروع‬ ‫کردند و به نماز و‪ ...‬حمله کردند و اخرین نقطه این بود که روز‬ ‫عاشورا بیایند و بگویند این حرف های مسخره! را جمع کنید‬ ‫و شال سبزی بیندازند و اب جو بگذارند و بگویند که ایستگاه‬ ‫صلواتی است! یعنی شکستن این قضیه که البته همان روز‬ ‫سیلی اصلی را از مردم خوردند‪ .‬انها به نقطه ای ضربه زدند که‬ ‫اگر م ی گرفت‪ ،‬توفیق مطلب پیدا کرده بودند‪».‬‬ ‫حمید رس��ایی نیز که در حاش��یه همایش بازخوانی‬ ‫حماسه ‪ 9‬دی در شهرستان ورامین به سواالت پاسخ م ی داد‪،‬‬ ‫ضمن دف��اع از زایش ب��ه احمدی نژاد اذعان داش��ت که در‬ ‫صورتی که رهبری دستور دستگیری موس��وی و کروبی را‬ ‫در همان هفته اول صادر م ی کردند بسیاری از حقایق ب رای‬ ‫مردم اشکار نم ی شد‪ .‬رسایی حکم حصر خانگی را متعلق به‬ ‫شورای امنیت ملی دانست که رئیس سه قوه در ان عضویت‬ ‫دارند و این حکم به تایید رهبری نیز رس��یده‪ .‬او اضافه کرد‪:‬‬ ‫«سران فتنه ‪ 9‬دی محاکمه شدند و خود شما مردم ورامین‬ ‫در این روز حضوری حماسی داشتید و ملت ای ران همواره این‬ ‫افراد را خارج از نظام دانسته و م ی دانند‪ ».‬این نماینده مجلس‬ ‫گفت‪« :‬حصر خانگی از صد محاکم��ه ب رای فتنه گران بدتر‬ ‫است و سران فتنه با این شیوه‪ ،‬هر روز اعدام م ی شوند‪g ».‬‬ ‫‪17‬‬ ‫توافق دوم در ژنو‬ ‫نشست کارشناسی ژنو باالخره به نتیجه رسید‬ ‫مجله خبری‬ ‫گویا مذاکرات کارشناسی در ژنو به نتایجی دست یافته‬ ‫است‪ .‬این مطلب را هم سی د عباس ع راقچی‪ ،‬مذاکره کننده‬ ‫ارش��د ای ران از ته ران اعالم کرده و هم حمید بعیدی ن‍ژاد که‬ ‫مسئول مذاکرات در س��وئیس بوده ان را تایید کرده است‪.‬‬ ‫مذاکراتی که باالخره پس از سه دور برگزاری اش در چند هفته‬ ‫متوالی به سرانجام رسیده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪230‬‬ ‫اجرای توافق ژنو در یک روز و یکسان اغاز می شود‬ ‫ریاس��ت گروه کش��ورمان را در این مذاکرات مدیرکل‬ ‫سیاس��ی و بی ن المل��ل وزارت امور خارجه بر عهده داش��ت‬ ‫و کارشناس��انی از س��ازمان ان��رژی اتمی‪ ،‬بان��ک مرکزی‪،‬‬ ‫بیمه و حم��ل و نقل در گروه مذاکرهکننده حضور داش��تند‪.‬‬ ‫ام��ا مهمترین خب��ر را به هم��راه جزئیات��ش رئیس هیات‬ ‫مذاک ره کننده ای ران با ‪ 5+1‬در مذاکرات کارشناسی ژنو اعالم‬ ‫کرد‪ .‬او ساعاتی پس از پایان مذاکرات در مصاحب ه ای گفت‪:‬‬ ‫«بر اس��اس جمع بندی و مذاکرات انجام شده با هیات های‬ ‫کارشناس��ی ‪ 5+1‬زمان اجرایی ش��دن توافق ژنو دهه سوم‬ ‫ژانویه خواه��د بود‪ .‬در مذاکرات اخیر دو طرف توانس��تند به‬ ‫یک تفاهم واحد در رابطه با اجرای توافق برسند و دیدگاه ها‬ ‫و برداش��ت ها اکنون یکس��ان اس��ت‪ .‬گزارش و جمع بندی‬ ‫ای��ن مذاکرات به مدی ران سیاس��ی کش��ورهای عضو گروه‬ ‫‪ 5+1‬و ای ران ارائه م ی شود تا تصمیم نهایی درباره ان اتخاذ‬ ‫شود‪ ».‬این عضو تیم مذاکره کننده ای ران با ‪ 5+1‬در پاسخ به‬ ‫این پرسش که ممکن اس��ت پس از ارائه گزارش به مدی ران‬ ‫سیاس��ی تغییری در ان صورت گیرد؟ گفته است‪« :‬باتوجه‬ ‫به س��طح سیاس��ی و تصمیم گیری ممکن اس��ت مدی ران‬ ‫نقطه نظ راتی داشته باش��ند اما چارچوب‪ ،‬گزارشی است که‬ ‫از مذاکرات کارشناسی به این کشورها ارائه م ی شود که در ان‬ ‫تمامی مباحث به طور روشن بیان شده است‪».‬‬ ‫بعیدی نژاد با اشاره به اینکه مذاکرات کارشناسی جزئی‪،‬‬ ‫طوالنی و پیچیده بود‪ ،‬در پاسخ به این پرسش که ایا درباره ‬ ‫ساز و کار کمیسیون نظارت بر اجرای توافق ژنو مذاکره شد؟‬ ‫اظهار کرده است‪« :‬هنوز س��از و کاری ب رای این کمیسیون‬ ‫باتوجه به اینکه اجرای توافق اغاز نشده است‪ ،‬تعیین نگردیده‬ ‫اما این تفاهم وجود دارد که بعد از وارد شدن به اجرای توافق‪،‬‬ ‫کمیسیون مشترک تشکیل شده و نقش مهم نظارتی خود‬ ‫را دربار ه اینکه برنام ه اقدام مش��ترک به طور کامل عملیاتی‬ ‫ش��ود ‪ ،‬ایفا خواهد کرد‪ ».‬بعیدی نژاد در پاس��خ به اینکه در‬ ‫این مذاکرات روی زم��ان اغاز اجرای تواف��ق به جمع بندی‬ ‫رسیدید یا زمان مش��خصی ب رای اجرا پیش��نهاد داده شده‬ ‫است؟ گفته است‪« :‬بله‪ .‬زمانی مش��خص ب رای اغاز اجرای‬ ‫توافق که نزدیک به دهه سوم ژانویه است‪ ،‬پیشنهاد شده اما‬ ‫این مساله نیز به تصمیم مدی ران سیاسی دو طرف بستگی‬ ‫دارد‪ ».‬پس از پایان مذاکرات کارشناسی به روشنی در گزارش‬ ‫و جمع بندی نهایی امده است که اجرای توافق به طور کامل‬ ‫ب رای هر دو طرف در یک روز و به طور یکسان و متوازن اغاز‬ ‫ش��ود‪ ،‬بدون اینکه یک طرف بخواهد طرف دیگر اقدامی را‬ ‫زودتر انجام دهد‪.‬‬ ‫عراقچی‪ :‬با اشمید مالقات می کنم‬ ‫سیدعباس ع راقچی و هلگا اش��مید‪ ،‬معاون کاترین‬ ‫اشتون ب رای حل و فصل سیاسی موضوعات باق ی مانده ب رای‬ ‫اجرای ی کردن توافق ژنو با یکدیگر دیدار م ی کنند‪.‬‬ ‫این خبر را ع راقچی س��اعاتی پ��س از پایان مذاکرات‬ ‫کارشناسی ژنو به خب رنگاران اعالم کرده است‪.‬‬ ‫او با اش��اره به پایان مذاکرات گفت‪« :‬پیش��رفت های‬ ‫نسبتا خوبی صورت گرفت‪ .‬برخی مسائل هنوز باقی مانده‬ ‫که باید در سطح سیاسی حل و فصل شود‪ .‬احتماال نشستی‬ ‫هفته اینده با خانم اشمید ب رای حل و فصل این موضوعات‬ ‫برگزار م ی شود‪ .‬هنوز روز دقیق و محل برگزاری این نشست‬ ‫نهایی نشده است و در روزهای اینده درباره ان تصمیم گیری‬ ‫م ی شود‪ .‬کار کارشناس��ی و مباحث فنی ب رای نحوه اجرای‬ ‫توافقنامه ژنو خاتمه یافته اس��ت‪ .‬جمع بندی نسبتا خوبی‬ ‫در نشس��ت کارشناسان انجام شده‪.‬مس��ائل باقی مانده در‬ ‫سطح سیاسی باید حل و فصل ش��ود که ب رای حل و فصل‬ ‫این مسائل جلسه هفته ا ینده را پی ش بینی کرده ایم‪ .‬به هر‬ ‫حال پیشرفت ها در سطح کارشناسی خوب بوده است و به‬ ‫جمع بندی نزدیک م ی ش��ویم‪ .‬دو یا س��ه موضوع کماکان‬ ‫ب رای بحث و بررس��ی مانده اس��ت که تصمیم گیری درباره‬ ‫انها سیاسی اس��ت‪ ».‬ع راقچی پیش از این نیز در پاسخ به‬ ‫این پرس��ش که مذاکرات در س��طح وزی ران چه زمانی قرار‬ ‫است انجام ش��ود‪ ،‬گفته بود‪« :‬اگر توافق ژنو اجرایی شود و‬ ‫مذاکرات کارشناس��ی پایان یابد‪ ،‬پس از ان مذاکرات مربوط‬ ‫به گام نهایی را اغاز خواهیم کرد‪ .‬هنوز در این باره تصمیمی‬ ‫گرفته نشده است‪ .‬ممکن است اغاز ان در سطح وزی ران باشد‬ ‫یا ممکن است مثل گذشته در س��طح اقای ظریف و خانم‬ ‫اشتون با حضور معاونان باشد و وقتی به مرحله نهایی نزدیک‬ ‫ق ژنو هنوز اجرایی نشده‬ ‫شود ‪ ،‬وزی ران نیز ملحق شوند‪ .‬تواف ‬ ‫است‪ ،‬بناب راین وقتی اجرایی شود تحریم های مربوط به ان‬ ‫نیز برداشته خواهد شد‪».‬‬ ‫توقف در دو دور مذاکرات‬ ‫تاکنون سه دور مذاکرات کارشناسی بین ای ران و گروه‬ ‫‪ 5+1‬برگزار ش��ده که دو دور ان با توقف مواجه شده بود‪ .‬در‬ ‫نخستین دور از این جلسات درست هنگامی که طرفین در‬ ‫حال رسیدن به نتیجه ای ب رای اجرای توافقنامه بودند اعمال‬ ‫تحریم های جدید از سوی امریکا موجب شد تا هیات ای رانی‬ ‫به اعتراض مذاکرات را ترک کرده و به پایتخت بازگردد‪.‬‬ ‫ماجرایی که حتی موجب ش��د ب رای اولین بار پس از‬ ‫انقالب وزیر ام��ور خارجه امریکا به ته��ران تلفن کرده و در‬ ‫تاکنون سه دور مذاکرات کارشناسی بین ایران و گروه ‪ 5+1‬برگزار شده که دو دور ان با توقف مواجه شده بود‪ .‬در نخستین دور از این جلسات درست هنگامی‬ ‫ که طرفین در حال رسیدن به نتیجه ای برای اجرای توافقنامه بودند اعمال تحریم های جدید از سوی امریکا موجب ش�د تا هیات ایرانی به اعتراض مذاکرات را‬ ‫ترک کرده و به پایتخت بازگردد‪.‬‬ ‫‪18‬‬ ‫اینده متوقف شد‪.‬‬ ‫در تماس تلفنی با خانم اشتون پس از مرور بر مهمترین‬ ‫موضوعات توافق کردیم که مذاکرات کارشناسی اول هفته‬ ‫اینده از سرگرفته ش��ود‪ .‬همان گونه که قبال هم چندین بار‬ ‫خدمت شما عرض کرده ام تمام ی مراحل مذاکرات دشوار و‬ ‫پرپیچ وخم و پرفرازونشیب خواهد بود و داشتن صبر‪ ،‬حوصله‪،‬‬ ‫دقت و هوشیاری در همه مراحل ضروری است‪.‬‬ ‫همکاران ما مذاکرات را با حس ن نیت کامل و با هدف‬ ‫رسیدن به تفاهم ادامه م ی دهند و در تمامی مراحل با دقت‬ ‫از عزت‪ ،‬حقوق و منافع مردم بزرگ ای ران حراست و پاسداری‬ ‫خواهند کرد‪».‬‬ ‫مذاکره مستقیم با امریکایی ها‬ ‫نصب هزار ماشین سانتریفیوژ نسل دوم‬ ‫همراستا و همزمان با این تحوالت و اظهارنظرها رئیس‬ ‫ی کشورمان هم گفته است‪« :‬هزار ماشین‬ ‫سازمان انرژی اتم ‬ ‫سانتریفیوژ از نسل دوم (‪ )IR-2m‬نصب کرده ایم اما باتوجه‬ ‫به مذاکرات هس��ته ای که در حال انجام است‪ ،‬گاز ‪ UF6‬به‬ ‫انها تزریق نکرده ایم‪».‬عل ی اکبر صالحی با اشاره به نصب هزار‬ ‫سانتریفیوژ نسل ‪ IR-2m‬در پاسخ به این پرسش که وقتی‬ ‫هنوز توافق ژنو اجرا نشده است‪ ،‬چرا به این تعداد سانتریفیوژ‬ ‫گاز ‪ UF6‬تزریق نم ی شود‪ ،‬گفته است‪« :‬از قبل‪ ،‬که به دولت‬ ‫قبل برم ی گ��ردد‪ ،‬گاز تزریق نکرده بودی��م و این تصمیم ی ‬ ‫سیاسی بود که فعال به این ماش��ی ن ها گاز تزریق نشود‪ .‬در‬ ‫حال حاضر نسل اول را تولید م ی کنیم و از ماشی ن های نسل‬ ‫دوم هزار سانتریفیوژ نصب کرده ایم و نسل سوم و چهارم در‬ ‫ن تولید انبوه‬ ‫حال تست هستند‪ .‬تنها سانتریفیوژهایی که از ا ‬ ‫داریم‪ ،‬غیر از نسل اول‪ ،‬سانتریفیوژهای نسل دوم (‪)IR-2m‬‬ ‫هستند که تاکنون هزار ماشین را نصب کرده ایم‪ .‬بیش از این‬ ‫تع داد‪ ،‬دیگر ماشین نسل دوم نصب نخواهیم کرد چرا که باید‬ ‫سالن مورد نظر و زیرس��اخت الزم را ب رای افزایش انها اماده‬ ‫کنیم و کار زیادی دارد‪ .‬در تولید نس��ل جدید س��انتریفیوژها‬ ‫هیچ چیز غیرممکنی ب رای ما وجود ندارد و ما به این مس��اله‬ ‫به طور کامل مسلط هستیم‪ .‬نس��ل اول سانتریفیوژهای ما‬ ‫دارای ‪( SWU‬می زان اورانیومی که در یک سال هر ماشین‬ ‫سانتریفیوژ تولید م ی کند) سه بود و نسل دوم دارای پنج الی‬ ‫شش و در نس ل های بعدی این می زان به ‪ 10‬الی ‪SWU 17‬‬ ‫هم م ی رسد که در حال تس ت های مختلف انها از جمله تست‬ ‫مکانیکی هستیم‪g ».‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫گفت وگویی که با محمدجواد ظریف داش��ت‪ ،‬سعی بر حل‬ ‫مساله داشته باش��د‪ .‬به هر روی دومین دور از مذاکرات هم‬ ‫که چند روز بعد برگزار ش��د‪ ،‬باز هم نتوانس��ت با نتیجه ای‬ ‫همراه باشد‪.‬‬ ‫محمد جواد ظریف پس از متوقف ش��دن دومین دور‬ ‫از مذاکرات در صفحه فی س بوک خود نوش��ته بود‪« :‬دیشب‬ ‫همچنین مذاکرات کارشناس��ی ای ران و ‪ 5+1‬بعد از چند روز‬ ‫مذاکره سخت و سنگین ب رای تعطیالت کریسمس تا هفته‬ ‫اما س��ی د عباس ع راقچی هفته گذشته یک خبر مهم‬ ‫دیگر را هم به رسانه ها اعالم کرد‪ .‬او عنوان کرده که در جریان‬ ‫پرونده هس��ته ای‪ ،‬مذاکرات مس��تقیم ی با امریکای ی ها در‬ ‫جریان است‪.‬‬ ‫مذاکره کننده ارشد کش��ورمان گفته‪« :‬ما در حال این‬ ‫مذاکره هستیم و در حاش��یه تمامی مذاکرات با ‪ 5+1‬که در‬ ‫دوره اخیر انجام شد‪ ،‬مذاکره مس��تقیم با هر شش کشور از‬ ‫جمله امریکا در دستورکار بود‪ .‬این موضوع گفته شده و ان را‬ ‫پنهان نکردیم‪ .‬هم در نیویورک‪ ،‬هم در ژنو و هم در وین و هم‬ ‫در جلسات کارشناسی این نشس ت ها انجام شده و مذاکرات‬ ‫مستقیم جدی دوجانبه با امریکای ی ها داشتیم زی را بسیاری از‬ ‫تحریم هایی که باید برداشته شود‪ ،‬تحریم های یکجانب ه ای‬ ‫اس��ت که از جانب امریکا انجام ش��ده‪،‬بناب راین گفت وگوها‬ ‫بیش��تر باید با انها صورت بگیرد و این گفت وگوها را پنهان‬ ‫نکردیم و ادام��ه پیدا خواهد کرد اما موض��وع صرفا موضوع‬ ‫هسته ای است‪».‬‬ ‫مصطفی فروزان‬ ‫دانشجوی دکترای علوم سیاسی‬ ‫اخی را در ذهن بس��یاری از تحلیلگران بی ن المللی این‬ ‫س��وال به وجود امده اس��ت که توافقنامه ای که به امضای‬ ‫محمدجواد ظریف با وزرای خارجه شش قدرت بزرگ جهان‬ ‫در ژنو رسیده است‪ ،‬منجر به کاهش روابط منطقه ای ای ران با‬ ‫کشورهای خاورمیانه به خصوص کشورهای همسایه خواهد‬ ‫شد و ایا ای ران‪ ،‬ایجاد رابطه با غرب را فدای روابط منطقه ای‬ ‫خواهد کرد؟‬ ‫این تحلیل وقتی پررنگ تر م ی ش��ود که بدانیم نگاه‬ ‫عام در میان رس��انه های تاثی ر گذار منطق��ه و نیز در میان‬ ‫تئورسی ن ها و تحلیلگران مهم کشورهای عربی نظیر قطر‪،‬‬ ‫امارات متحده عربی و عربستان سعودی‪ ،‬بدین گونه ترویج‬ ‫و اشاعه داده م ی شود که اگر توافق نامه ژنو به صورت نهایی‬ ‫منجر به تفاهم ی کلی و جامع ش��ود‪ ،‬به صورت طبیعی به‬ ‫معنای ایجاد سطح نوینی از روابط ای ران و غرب خواهد شد و‬ ‫این کشورها از این امر متضرر خواهند گردید‪.‬‬ ‫این تفکر باتوجه به سیاس��ت های کل��ی نظام و نیز‬ ‫مبنایی که در حوزه سیاس��ت خارجی دول��ت روحانی وجود‬ ‫دارد‪ ،‬تحلیل چندان درستی نبوده و مبتنی بر واقعی ت های‬ ‫موجود در روابط ای ران با کش��ورهای منطقه نیست‪ .‬تقویت‬ ‫منطقه گرایی و گسترش روابط حسنه با کشورهای منطقه‬ ‫همواره اصل ثابتی در راهبرد سیاس��ت خارج��ی ای ران بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬این ویژگی به دالیل��ی نظیر کاهش نق��ش بازیگر‬ ‫خارجی در مس��ائل منطق��ه ای و تمرکز بر راهب��رد «توازن‬ ‫منافع» و همکاری ه��ای منطقه ای همواره بع��د از پیروزی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫روابط منطقه ای یا جهانی؟‬ ‫توافقنامه ژنو چه تاثیری بر سیاست خارجی ایران دارد‬ ‫انقالب اسالمی از سوی رهب ران و سیاستمداران ای رانی دنبال‬ ‫شده است‪ .‬اساس��ا ای ران در راهبردی کالن و بعد از حوادث‬ ‫یازدهم سپتامبر‪ ،‬امنیت منطقه را در خروج نیروهای اشغالگر‬ ‫نظامی امریکا و انگلیس و دیگر متحدان غ رب ی شان از ع راق‬ ‫و افغانستان جسته و بر ان تاکید داشته و حاکمان منتخب و‬ ‫داخلی کشورهای مذکور را ب رای تامین امنیت و اداره جامعه‪،‬‬ ‫ذی صالح دانسته است‪.‬‬ ‫از منظری دیگر توافقنامه ژنو‪ ،‬زمینه های الزم را ب رای‬ ‫همکاری های بیش��تر ای ران با غرب ب رای حل بحران سوریه‬ ‫به وجود اورده است‪ .‬جمهوری اس�لام ی ای ران موفق شده با‬ ‫تاکید بر اصل استراتژیک ضرورت یافتن یک راه حل سیاسی‬ ‫ب رای بحران س��وریه نقش منطقه ای خ��ود را تقویت کند‪.‬‬ ‫ب ی گمان این موفقیت به دیپلماسی منطقه ای دولت روحانی‬ ‫در رسیدن به یک توافق هسته ای جامع با غرب از طریق یک‬ ‫نقش سازنده در حل بحران سوریه کمک خواهد کرد‪ .‬با وجود‬ ‫این چشم انداز روشن‪ ،‬متاسفانه و شاید به دالیل داخلی‪ ،‬امریکا‬ ‫بنا به گفته اخضر اب راهیمی مخالف حضور ای ران در اجالس‬ ‫ژنو درباره سوریه بوده اس��ت‪ .‬این امر در درجه اول شکست‬ ‫از پیش تعیین شده این اجالس را در پی خواهد داشت‪ ،‬چرا‬ ‫که عدم حضور ای ران در مجمعی که موضوع ان حل بحران‬ ‫سوریه است‪ ،‬نشستی سترون و ب ی نتیجه خواهد بود‪ .‬سران‬ ‫کشورهای غ ربی دیر یا زود به این نکته خواهند رسید و ه ر چه‬ ‫دیرتر به ان برسند‪ ،‬حل بحران سوریه را به تعویق انداخته اند‪.‬‬ ‫دول��ت روحان��ی م ی تواند ب��ا پش��تیبانی و حمایت‬ ‫رهب��ری معظ��م انق�لاب و دیگ��ر ارکان ق��درت نظی��ر‬ ‫مجل س شورای اس�لامی‪ ،‬با تقویت همزمان راهبرد فعال در‬ ‫عرصه جهانی و نیز گسترش روابط منطقه ای نقش موثر تری‬ ‫در جامعه بی ن المللی داشته باشد‪ .‬این تحول خود می تواند‬ ‫وضعیت جاری برد ـ باخت در روابط منطقه ای را به وضعیت‬ ‫برد ـ برد و وجود منافع متقابل تغییر دهد و زمینه های الزم‬ ‫ب رای پشتیبانی کشورهای منطقه از دستیابی به یک توافق‬ ‫جامع بین ای ران و غرب را فراهم کند چرا که حفظ موقعیت‬ ‫و امنیت ای ران به امنیت کل منطق��ه و حل بحران های ان‬ ‫خواهد انجامید‪g .‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گزارش‬ ‫بازگشت موسویان و ناصری به ایران‬ ‫دیپلمات های جنجالی به کشور بازگشتند‬ ‫«امده ام در ای ران بمانم‪ ».‬ش��اید بی��ان همین جمله از‬ ‫حسین موسویا ن کافی بود تا او بار دیگر مورد توجه رسانه ها‬ ‫قرار گیرد‪ .‬او و س��یروس ناصری از اعضای تیم های س��ابق‬ ‫مذاکره کننده هسته ای ای ران پس از مدت ها به ای ران امده اند و‬ ‫این اتفاق‪ ،‬سوژه ای بود ب رای رسانه ها در هفته گذشته‪.‬‬ ‫نکته قابل تامل این بود که این دو دیپلمات سابق‪ ،‬در ختم‬ ‫مادر دکتر محمدج واد ظ ریف وزیر امور خارجه دولت یازدهم دیده‬ ‫ش��دند؛ فردی که از قضا روزگاری از همکاران انها در مذاکرات‬ ‫هسته ای بود؛ اما حاال دست تقدی ر‪ ،‬سرنوشت متفاوتی ب رای این‬ ‫سه نفر رقم زده است‪.‬‬ ‫موسویان چه گفت؟‬ ‫مجله خبری‬ ‫حسین موسویان پس از انکه با حضور غیرمنتظره در‬ ‫مسجد نور ته ران خب رنگاران را غافلگیر کرده بود‪ ،‬هنگامی که‬ ‫با سوالی مبن ی بر نظرش درخصوص پرونده هسته ای مواجه‬ ‫شد‪ ،‬چنین گفت‪« :‬درباره مسائل هسته ای نظ راتم را در مقاالتم‬ ‫نوشته ام و زیر تمام انها را نیز امضا م ی کنم‪ ».‬او همچنین دیدار‬ ‫با برخی افراد و چهره های سیاسی در خارج از کشور را رد کرد‪،‬‬ ‫این گونه اخبار را «شایعه» خ واند و گفت‬ ‫که صرفا کار اکادمیک انجام داده است‪.‬‬ ‫این دیپلمات س��ابق گفته است که از‬ ‫تمام مقاالتش دفاع و زیر انها را امضا‬ ‫م ی کند و سایر بحث هایی که مطرح‬ ‫م ی ش��ود ارتباطی به او ندارد‪« :‬درباره‬ ‫مسائل هسته ای در مقاالتم اظهارنظر‬ ‫کرده ام و نظ رات من همان هاس��ت‪».‬‬ ‫ان گونه که موسویان خود گفته است‪،‬‬ ‫از دو هفته پیش ب رای دیدن خانواده اش‬ ‫به ای ران امده است‪.‬‬ ‫تومانی ازاد ش��د‪ .‬رس��انه های نزدیک به دولت نه��م‪ ،‬اتهام‬ ‫موسویان را «ارتباط با بیگانگان و ارائه اطالعات به انها» عنوان‬ ‫کردند؛ اما بع د ها سخنگوی دستگاه قضا از ب ی گناهی موسویان‬ ‫در خصوص اتهامات جاسوسی و ارائه اسناد نظام به بیگانگان‬ ‫توس��ط قاضی خبر داد‪ .‬محمود احمدی نژاد اب��ان ‪ ۱۳۸۶‬در‬ ‫سخنرانی تندی در دانشگاه علم و صنعت گفته بود که اگر اجازه‬ ‫داده ش��ود‪ ،‬وزارت اطالعات محتوای مکالماتی را که حسین‬ ‫موسویان با بیگانگان داش��ته ب رای عموم فاش خواهد کرد تا‬ ‫همه چیز روشن ش��ود‪ .‬رئی س جمهور سابق کشورمان تاکید‬ ‫کرده بود‪« :‬اکنون که پرونده انها به دادگاه رفته‪ ،‬عده ای قاضی‬ ‫پرونده را تحت فشار س��نگین قرار داده اند تا جاسوس را تب رئه‬ ‫کنند‪ ».‬در همان زمان‪ ،‬وزارت اطالعات دولت نهم هم موسویان‬ ‫را متهم کرده بود که اطالعاتی محرمانه در مورد فعالیت اتمی‬ ‫ای ران را در اختیار سفارت بریتانیا در ته ران قرار داد ه است‪ .‬در اذر‬ ‫‪ 1386‬علیرضا جمشیدی‪ ،‬سخنگوی وقت قوه قضائیه اعالم‬ ‫کرد که موسویان در مورد جاسوسی و نگهداری اسناد محرمانه‬ ‫ب ی گناه شناخته شده است‪.‬‬ ‫او در نشس��ت خبری در جمع خب رن��گاران در ارتباط با‬ ‫مثلث شماره ‪230‬‬ ‫موسویان کیست؟‬ ‫حسین موسویان از دیپلمات های‬ ‫باس��ابقه ای رانی و عضو تیم پیش��ین‬ ‫مذاکرات هسته ای ای ران است که حاال‬ ‫پس از پنج س��ال حضور در دانشگاه‬ ‫پرینس��تون امریکا به کشور بازگشته‬ ‫اس��ت‪ .‬او در مراس��م یادبود مادر دکتر‬ ‫ظریف گفت ک��ه دو روز قبل به ای ران‬ ‫ی که در امریکا‬ ‫برگشته اس��ت‪ .‬او زمان ‬ ‫ب��ود‪ ،‬در گفت وگوی��ی تلویزیونی در‬ ‫ب رنامه افق صدای امری��کا گفته بود که پ��س از پایان دوران‬ ‫محکومیت به ای ران باز خواهد گشت‪ .‬موسویان که در دولت‬ ‫اکب ر هاشم ی رفسنجانی س��فیر ای ران در المان بود‪ ،‬در دولت‬ ‫سی د محمد خاتمی معاون حس��ن روحانی دبیر وقت شورای‬ ‫عالی امنیت ملی و عضو تیم مذاکرات هس��ته ای ای ران شد‪.‬‬ ‫او با روی کار امدن دولت محمود احمدی نژاد در س��ال ‪۱۳۸۴‬‬ ‫به معاونت مرکز تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تش��خیص‬ ‫مصلحت نظام منصوب ش��د؛ نهادی که ریاست ان برعهده‬ ‫روحانی بود‪ .‬ج واد وعیدی در شورای عالی امنیت ملی جایگزین‬ ‫موسویان شده بود‪.‬‬ ‫موس��ویان که از منتقدان تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و حضور علی‬ ‫الریجانی در راس تیم مذاکره کننده هس��ته ای بود‪ ،‬در دهم‬ ‫اردیبهش��ت ‪ ۱۳۸۶‬به اتهام ارتباط با بیگانگان و جاسوس��ی‬ ‫بازداشت شد‪ .‬او پس از هشت روز بازداشت‪ ،‬با وثیقه ‪ ۲۰۰‬میلیون‬ ‫‪20‬‬ ‫اتهامات مطرح ش��ده علیه موس��ویان چنین گفت‪« :‬مراحل‬ ‫نهایی این پرونده در دادسرا سپری م ی شود و امیدواریم ه ر چه‬ ‫زودتر نهایی شود‪ .‬سه اتهام از جمله جاسوسی‪ ،‬نگهداری اسناد‬ ‫محرمانه و ارائه ان به بیگانگان و همچنین تبلیغ علیه نظام‬ ‫متوجه موسویان بود که در دو مورد جاسوسی و نگهداری اسناد‬ ‫محرمانه وی ب ی گناه شناخته ش��ده و در مورد اتهام سوم نیز‬ ‫نتیجه اعالم خواهد ش��د‪ .‬باید این پرونده در مرحله دادسرا به‬ ‫تایید دادستان ته ران برس��د و اگر موافقتی صورت نگرفت‪،‬‬ ‫مجددا پرونده با کیفرخواس��ت در دادگاه بررسی خواهد شد‪».‬‬ ‫س��رانجام در ‪ ۲۰‬فروردین ‪ ۱۳۸۷‬دادگاه انقالب ته ران‪ ،‬حسین‬ ‫موس��ویان را به اتهام اخالل در امنیت ملی مجرم شناخت و‬ ‫به دو سال حبس تعلیقی و پنج س��ال محرومیت از مشاغل‬ ‫دولتی محکوم کرد‪.‬‬ ‫در شهریور ‪ ،87‬احمد توکلی نماینده ته ران در مجلس‬ ‫هش��تم و رئیس وقت مرکز پژوهش ه��ای مجلس به دلیل‬ ‫«مش��ارکت ناخواس��ته در اس��ی ب دیدن ناحق ابروی اقای‬ ‫سی د حسین موسویان و خانواده اش» از انان حاللیت طلبید‪.‬‬ ‫حسین موسویان نیز بالفاصله در نامه ای به بیانیه توکلی پاسخ‬ ‫داد و گفت که از حق خود گذشته است‪.‬‬ ‫سیروس ناصری با سکوت امد‬ ‫س��یروس ناصری نیز یکی دیگر از اعضای ارش��د تیم‬ ‫پیشین مذاکرات هس��ته ای ای ران در دوره مسئولیت حسن‬ ‫روحانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی ای ران بود که‬ ‫در مراس��م ختم مادر ظریف حاضر ش��د‪ .‬او که تصویرش در‬ ‫سایت های خبری منتشر شد‪ ،‬اما در مقابل خب رنگاران سکوت‬ ‫کرد و از بیان هرگونه اظهارنظری در خصوص علت بازگشتش‬ ‫به ای ران امتناع ورزید‪ .‬ناصری البته یک تفاوت خاص با حسین‬ ‫موسویان دارد و ان‪ ،‬این است که او ه ر از گاهی به ای ران م ی امد‬ ‫اما موسویان تا پایان دوره محکومیتش در امریکا ماند و بعد‬ ‫از ان به ای ران بازگش��ت‪ .‬البته تعداد دفعات حضور او در ای ران‬ ‫در تمام سال ها از تع داد انگشتان یک دست هم فراتر نرفت‪.‬‬ ‫ناصری کیست؟‬ ‫ناصری که از زمان عل ی اکبر والیتی در وزارت امور خارجه‬ ‫مشغول کار شد‪ ،‬در مذاکرات مربوط به قطعنامه‪ 598‬نیز شرکت‬ ‫کرد‪ .‬او البته س��وابق دیگری نیز در کارنامه خود دارد؛ س��فیر‬ ‫ای ران در دفتر اروپایی س��ازمان ملل متحد در ژنو‪ ،‬سفیر ای ران‬ ‫در سوئیس و نماینده ای ران در اژانس بی ن المللی انرژی اتمی‬ ‫در وین از جمله مسئولی ت های ناصری‬ ‫برئیس‬ ‫بوده است‪ .‬عالوه بر این او نای ‬ ‫هیات مدی��ره ش��رکت نفت��ی کیش‬ ‫اورینت��ال نیز بود‪ .‬ناص��ری همچنین‬ ‫زمانی س��خنگوی تیم مذاکره کننده‬ ‫هس��ته ای ای��ران در زم��ان حس��ن‬ ‫روحانی بود‪ .‬در س��ال های میانی دوره‬ ‫ریاست جمهوری سی د محمد خاتمی‪،‬‬ ‫روزنامه های منتقد او‪ ،‬از وجود یک باند‬ ‫در وزارت خارجه خبر دادند که به گفته‬ ‫انها م ی کوش��ید تا رابطه دیپلماتیک‬ ‫نابود شده ای ران و امریکا را دوباره جوش‬ ‫دهد‪ .‬استفاده از عنوان «نیویورک ی ها»‬ ‫سبب شد تا نگاه ها به سمت نمایندگی‬ ‫ای ران در س��ازمان ملل که در نیویورک‬ ‫مستقر بود‪ ،‬بچرخد؛ سیروس ناصری‬ ‫یکی از اعضای این گروه بود‪ .‬ناصری‬ ‫در دوره ریاس��ت جمهوری محم��ود‬ ‫احمدی نژاد با اتهام��ات اقتصادی در‬ ‫پرونده های نفتی مواجه شد که یکی‬ ‫از مهم ترین اتفاقات در زندگی سیاسی‬ ‫او نیز به شمار م ی رفت‪ .‬او چندی پس از‬ ‫ان ای ران را ترک کرد‪ .‬ماجرا از این قرار بود که شرکت اورینتال‬ ‫برئیس هیات مدیره ان بود متهم‬ ‫کیش که سیروس ناصری نای ‬ ‫به پرداخت رش��وه به مقامات وزارت نفت و گرفتن مسئولیت‬ ‫چند فاز طرح پارس جنوبی شد‪ .‬رشوه گرفتن سه مسئول شرکت‬ ‫نفت و گاز پارس جنوبی از ش��رکت اورینتال کیش در جریان‬ ‫مناقصه فازهای ‪ 9‬و ‪ 10‬پارس جنوبی‪ ،‬سوژه داغی بود که همان‬ ‫اوایل روی کار امدن دولت نهم مطرح شد و اکبر ترکان‪ ،‬معاون‬ ‫وزیر نفت وقت با محرز دانستن تخلف شرکت اورینتال کیش‪،‬‬ ‫از این خبر پرده برداشت‪ .‬پروژه فازهای ‪ 9‬و ‪ 10‬پارس جنوبی از‬ ‫نخستین پروژه های فاینانس خارجی در دولت هشتم بود که در‬ ‫‪ 24‬شه ریور‪ 1381‬به امضا رسید و با‪ 31‬درصد پیشرفت فی زیکی‬ ‫به دولت نهم تحویل داده شد‪.‬‬ ‫یکی از مسائلی که سبب شد این پروژه در اجرا با توقف‬ ‫همراه شود‪ ،‬خروج ش��رکت امریکایی هالیبرتون از روند پروژه‬ ‫بود که از طریق شرکت اورینتال اویل کیش در ای ران فعالیت‬ ‫م ی کرد‪ .‬دیک چنی‪ ،‬معاون جورج بوش‪ ،‬رئی س جمهور وقت‬ ‫امریکا مالک اصلی هالیبرتون بود‪ .‬ش��رکت ای رانی اورینتال‬ ‫اویل کیش‪ ،‬برنده مناقصه ‪ 300‬میلیون دالری حفر ‪ 12‬حلقه‬ ‫چاه شده بود؛ اما در س��ال ‪ 1384‬به اتهام پرداخت رشوه از این‬ ‫پروژه کنار گذاشته شد‪.‬‬ ‫جلسه رسیدگی به پرونده مدی ران شرکت نفتی اورینتال‬ ‫کیش به اتهام پرداخت رش��وه در قراردادهای نفتی در تاریخ‬ ‫‪ 23‬اذر ‪ 1384‬برگزار ش��د‪ .‬نام س��یروس ناصری‪ ،‬نایب رئیس‬ ‫هیات مدیره ش��رکت اورینتال کیش و عضو س��ابق پرونده‬ ‫هسته ای در میان متهمان این پرونده‪ ،‬رسانه ها را به پیگیری‬ ‫دادگاه اورینتال کیش حساس کرد‪ .‬در پی طرح مسائل پرونده‬ ‫فعالیت مدیرعامل و مسئوالن شرکت نفتی اورینتال کیش از‬ ‫اوایل مردادماه ‪ ،1384‬سیروس ناصری در وین اقامت گزید و از‬ ‫سفر به ای ران خودداری کرد‪ .‬با پیگیری رسانه ها و در پی انتشار‬ ‫اقامت س��یروس ناصری در وین و خ��ودداری وی از مراجعت‬ ‫به ای ران‪ ،‬اصفی س��خنگوی وقت وزارت ام��ور خارجه در ‪15‬‬ ‫شهریورماه ‪ ،1384‬از وضعیت سیروس ناصری عضو ارشد تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای اب راز ب ی اطالعی کرد‪.‬‬ ‫در این میان نی��ز منوچهر متکی و عل��ی الریجانی از‬ ‫ناصری خواسته بودند ب رای مس��اله ای که پی ش امده به ای ران‬ ‫بازگردد اما ناصری که پیش از ان در ژنو بود در پی تماس حسین‬ ‫موسویان از بازگشت به ته ران خودداری کرد و در دادگاه حاضر‬ ‫نشد‪ .‬در جلسه دادگاه‪ ،‬مساله رشوه نیم میلیون دالری سیروس‬ ‫ناصری از حساب بانک ی اش در سوئیس به احمدرضا کاظمی‬ ‫نجف ابادی‪ ،‬مدیرعامل سابق ه واپیمایی و مشاور عالی شرکت‬ ‫نفت و گاز پارس بررسی شد‪ .‬جلسه رسیدگی به پرونده متهمان‬ ‫ش��رکت اورینتال اویل کیش‪ ،‬در ‪ 23‬اذر ‪ 1384‬در شعبه ‪1192‬‬ ‫مجتمع قضایی امور اقتصادی به ریاست قاضی موسوی برگزار‬ ‫شد و قاضی دادگاه رسیدگ ی کننده به این پرونده‪ ،‬طی یک روز‬ ‫به اتهامات پنج متهم این پرونده رسیدگی و پس از ‪ 17‬روز از‬ ‫اعالم ختم رسیدگی‪ ،‬حکم متهمان پرونده ابالغ شد‪.‬‬ ‫پس از ص��دور رای در دادگاه بدوی‪ ،‬پرونده در ش��عبه‬ ‫‪ 23‬دادگاه تجدیدنظر اس��تان ته ران در خرداد ماه ‪ ،1385‬مورد‬ ‫رس��یدگی قرار گرفت و به این ترتیب اتهام��ات «احمدرضا‬ ‫کاظمی نجف ابادی» و «رضا ماجدی» به علت تغییر عنوان‬ ‫اتهامی انها از اخذ رشوه به تحصیل مال نامشروع‪ ،‬تقلیل پی دا‬ ‫کرده و با صدور حکم دادگاه تجدید نظر در پرونده اورینتال اویل‬ ‫کیش‪« ،‬مهرداد صفدری» متهم ردیف دوم تب رئه و «احمدرضا‬ ‫نطق جنجالی‬ ‫پای علی مطهری به دادگاه باز میشود؟‬ ‫علی مطهری در نط��ق جنجالی خود که یکش��نبه‬ ‫گذش��ته به ای راد ان پرداخت‪ ،‬خواس��تار برگ��زاری محاکمه‬ ‫علنی موس��وی‪ ،‬کروبی و احمدی نژاد ب��رای پایان دادن به‬ ‫ماجرای فتنه شد‪.‬‬ ‫نماین��ده ته��ران ب��ا گرامیداش��ت س��الروز نه��م‬ ‫دی‪ ،‬راهپیمای��ی خودجوش اقش��ار مختلف مل��ت اعم از‬ ‫هواداران کاندیدای پیروز و معترضان ب��ه نتیجه انتخابات‬ ‫را نشانه رش��د اجتماعی و سیاس��ی ملت ای ران دانست که‬ ‫قطع نظ��ر از تخلفات دو طرف فتنه‪ ،‬به دف��اع از اصل نظام‬ ‫جمهوری اسالمی پرداختند‪.‬‬ ‫مطهری اب راز عقی��ده کرد که این راه ح��ل که اقایان‬ ‫موسوی و کروبی باید توبه و عذرخواهی کنند تا مساله تمام‬ ‫شود‪ ،‬به نتیجه نم ی رس��د؛ چون انها گرچه ممکن است به‬ ‫برخی خطاهای خود اعتراف کنند‪ ،‬اما مجرم اصلی را طرف‬ ‫مقابل م ی دانند‪ .‬به گفته او‪ ،‬توبه و عذرخواهی با «اختیار» و‬ ‫«میل قلبی» معنی پیدا م ی کند‪ .‬فرزند ایت اهلل مطهری در‬ ‫ادامه نطق جنجال ی اش به بیان راهکار پیشنهادی اش ب رای‬ ‫پایان دادن به فتنه ‪ 88‬پرداخت و چنین گفت‪« :‬بارها گفته ام‬ ‫اگر قرار بر گذشت طرفین از تخلفات یکدیگر نیست‪ ،‬تنها‬ ‫راه پایان دادن به فتنه س��ال ‪ 88‬محاکمه علنی و همزمان‬ ‫اقایان موس��وی‪ ،‬کروبی و احمدی نژاد اس��ت‪ ،‬بدون انکه‬ ‫اتهامات انها را در یک حد بدانیم‪ .‬ت��ا زمان ی که یک طرف‬ ‫قضیه حق حرف زدن و دفاع از خود نداش��ته و طرف دیگر‬ ‫هرچه م ی خواهد اتهام م ی زند و تحلیل م ی کند‪ ،‬این بحران‬ ‫حل نخواهد شد‪ .‬این س��ه نفر را که یکی هیزم فتنه را اورد‬ ‫و دو تای دیگر ان را شعله ور کردند محاکمه علنی کنید تا‬ ‫واکنش نمایندگان به یک نطق‬ ‫اظهارات علی مطهری در نطق میان دستور اما واکنش‬ ‫تعدادی از نمایندگان را ب رانگیخت و برخی را نی ز ترغیب به‬ ‫دادن شعار علیه وی کرد‪ .‬محمدرضا باهنر که در غیاب علی‬ ‫الریجانی ریاس��ت مجلس را برعهده داشت‪ ،‬زبان به گالیه‬ ‫از س��خنان مطهری گش��ود و گفت‪« :‬در مورد معترضان و‬ ‫رهب ران انها‪ ،‬حداکثر رافت اس�لامی اعمال ش��ده است‪».‬‬ ‫همچنین هنگام سخنرانی هفت دقیقه ای مطهری‪ ،‬بارها‬ ‫صدای نادر قاض ی پور به گوش م ی رس��ید که فریاد م ی زد‪:‬‬ ‫«قوه قضاییه مس��تقل است‪ ».‬علیرضا س��لیمی‪ ،‬نماینده‬ ‫دلیجان نیز در تذکری خطاب ب��ه مطهری گفت‪« :‬تطهیر‬ ‫فتنه ‪ 88‬در استانه ‪9‬دی نش��ان م ی دهد‪ ،‬جریانی به دنبال‬ ‫حمایت از فتنه گران و تنش در کشور است‪ .‬چگونه م ی توان‬ ‫از فتنه گران در تعرض به حرمت عاشورا و کسانی که خیمه‬ ‫امام حسین(ع) را به اتش کشیدند‪ ،‬گذشت‪ .‬انتظار م ی رود از‬ ‫مجلس درباره فتنه ‪ 88‬موضع واحدی شنیده شود‪ ».‬مهرداد‬ ‫مجله خبری‬ ‫مطهری در نطق خود چه گفت؟‬ ‫بذرپاش نیز در تذکر قانون اساسی گفت‪« :‬تذکر من مرتبط‬ ‫با اصل هشتاد و چهارم قانون اساسی است‪ .‬چرا زمانی که‬ ‫سران فتنه حصر شدند‪ ،‬کشته شدن مردم چه از موافقین و‬ ‫چه از مخالفین کاسته شد‪ .‬البته این عادت فتنه گران است‬ ‫که موافقان خود را ب رای مظلوم نمایی و ایجاد فضای رعب‬ ‫و وحشت م ی کشند و با کشتن مخالفین نشان م ی دهند که‬ ‫اماده اقدام مسلحانه هستند‪».‬‬ ‫پاسخ محسنی اژه ای به اظهارات مطهری‬ ‫س��اعتی از نطق جنجالی مطهری نگذش��ته بود که‬ ‫حجت االسالم غالمحسین محس��ن ی اژه ای به اظهارات او‬ ‫پاس��خ داد‪ .‬دادستان کل کش��ور چنین گفت‪« :‬همه مردم‬ ‫نظرشان بر این است که افرادی که در سال ‪ 88‬ان فتنه بزرگ‬ ‫را به پا کردند‪ ،‬گناهشان نابخشودنی است‪ .‬اگر نظام به انها‬ ‫لطف کرده و به مجازات نرسانده‪ ،‬این را به پای ان نگذارند که‬ ‫گناه اینها کوچک بوده است‪ .‬اینها با گناهی که انجام دادند‪،‬‬ ‫حیثیت و اعتبار نظام را خدشه دار کردند و اموال مردم و اموال‬ ‫عمومی را به اتش کشیدند‪ .‬اینها به پایگاه بسیج حمله کرده‬ ‫و مسجد را به اتش کش��یدند‪ ،‬دروغ ها و افتراهای بزرگی به‬ ‫کش��ور و انقالب زدند‪ ،‬به رای مردم که باعث شیرینی کام‬ ‫مردم و تقویت نظام م ی شد‪ ،‬جفا کردند و این چیزی نیست‬ ‫که فراموش ش��ود‪».‬به گفته محسن ی اژه ای‪ ،‬کسی که این‬ ‫موارد را سوءتفاهم برداشت م ی کند‪ ،‬دچار تغافل شده است‪:‬‬ ‫«این چیزی نیس��ت که ان را کوچک بشماریم‪ .‬این حرف‬ ‫قوه قضاییه و همه مردم است‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫علی مطهری بار دیگر با نطق جنجالی در جلسه علنی‬ ‫مجلس خبرساز ش��د‪ .‬او که بارها اعالم کرده است محمود‬ ‫احمدی نژاد را به اندازه میرحسین موسوی و مهدی کروبی در‬ ‫اتفاقات پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم در سال ‪88‬‬ ‫مقصر م ی داند‪ ،‬در نطق هفته گذشته خود بار دیگر خواستار‬ ‫محاکمه همزمان موسوی‪ ،‬کروبی و احمدی نژاد شد‪.‬‬ ‫ی صادر‬ ‫حقیقت ماجرا ب رای مردم اشکار شود‪ .‬انگاه هر حکم ‬ ‫شود کسی اعتراض نخواهد داشت‪».‬‬ ‫نماینده ته ران همچنین تاکید کرد که «حصر خانگی‬ ‫طوالن ی مدت بدون محاکمه» توجیه قانونی و شرعی ندارد‪.‬‬ ‫مطهری همچنین از احکام برخی زندانیان سیاس��ی‬ ‫انتقاد کرد و گفت‪« :‬احکام س��ختگی رانه زندانیان سیاسی‬ ‫س��ال ‪ 88‬نیز مطلب دیگری اس��ت که ق��وه قضاییه باید‬ ‫پاسخگو باشد‪ .‬ایا این احکام توسط قضات مستقل و عادل‬ ‫صادر ش��ده یا قضاتی که تحت فرم��ان بازجوها و عناصر‬ ‫اطالعاتی بوده اند؟ بس��یاری از این احکام در دوره مدیریت‬ ‫قبلی قوه قضاییه و در فضای احساس��ی س��ال ‪ 88‬صادر‬ ‫شده است‪ ،‬بناب راین نیاز به بازبینی دارد‪ ».‬او در ادامه اظهار‬ ‫داشت‪« :‬رئیس قوه قضاییه پاسخ دهد که مثال جرم اقایان‬ ‫بهزاد نبوی و تاج زاده به جز انتقاد به نظام چه بوده اس��ت؟‬ ‫این درحالی است که امام علی ‪ -‬علی ه السالم ‪ -‬خوارج را تا‬ ‫زمان ی که دست به س�لاح نبرده بودند‪ ،‬ازاد گذاشت و حتی‬ ‫حقوق انها را از بی ت المال قطع نکرد‪».‬‬ ‫کاظمی نجف ابادی» متهم ردیف اول و «رضا ماجدی» متهم‬ ‫ردیف پنجم در کیف ر خواست صادره‪ ،‬محکوم شدند‪ .‬سیروس‬ ‫ناصری نیز در جریان برگزاری دادگاه مربوط به این پرونده‪ ،‬تب رئه‬ ‫گردید؛ اما مسئوالن شرکت امریکایی هالیب رتون توسط دستگاه‬ ‫قضایی این کش��ور به دلیل پرداخت رش��وه به جریمه نقدی‬ ‫محکوم شدند‪ .‬اوایل اذر ‪ 86‬اخباری مبنی بر حضور سیروس‬ ‫ناصری در کشور منتشر شد‪ .‬در ان زمان گفته شد که ناصری‬ ‫ب رای انجام یک معامله نفتی با ش��رکت های اسیای جنوب‬ ‫شرقی وارد ته ران شده است‪.‬‬ ‫سیروس ناصری پس از انکه خبر بازگشت او به ته ران‬ ‫منتشر شد‪ ،‬به سرعت کش��ور را ترک کرد‪ .‬اوایل شهریور ‪92‬‬ ‫تعدادی از خبرگزاری ها اطالع دادند ک��ه «اتاق فکر مذاکرات‬ ‫هس��ته ای» به دس��تور رئی س جمهور منتخب و به ریاست‬ ‫محمدجواد ظریف و با حضور غالمعلی خوشرو‪ ،‬امیرحسین‬ ‫زمان ی نیا‪ ،‬س��یروس ناصری‪ ،‬حس��ین موس��ویان‪ ،‬محمود‬ ‫سریع القلم‪ ،‬عل ی اکبر صالحی و ناصر هادیان تشکیل شده و‬ ‫احتمال پیوستن اعضای دیگری نیز به این تیم مشورتی وجود‬ ‫دارد‪ .‬چندی بعد اما این خبر از س��وی محمد جواد ظریف وزیر‬ ‫امور خارجه تکذیب شد‪g.‬‬ ‫اعالم جرم دادستانی علیه اقای نماینده‬ ‫یک روز پ��س از اظه��ارات علی مطهری‪ ،‬دادس��تان‬ ‫عمومی و انقالب ته ران به دلیل اظهارات اخیر این نماینده‬ ‫مجلس علیه او اعالم جرم کرد‪ .‬ب ر اساس خبری که سایت‬ ‫شبکه ای ران از رسانه های رسمی دولت به نقل از «یک منبع‬ ‫اگاه» منتشر کرد‪ ،‬پرونده اعالم جرم دادستانی ته ران علیه‬ ‫مطهری به شعبه چهارم بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه‬ ‫ارجاع شده است‪.‬‬ ‫واکنش تند ناطق جنجالی‬ ‫اعالم جرم دادستانی ته ران علیه مطهری اما با واکنش‬ ‫تند او مواجه شد‪ .‬نماینده ته ران در گفت وگویی با خبرگزاری‬ ‫خانه ملت‪ ،‬از رئیس دستگاه قضا انتقاد کرد و به تکرار برخی‬ ‫اظهاراتش در نطق جنجالی پرداخت‪g.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫پدیدهرانتخوارانیقهسفید‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫بازداشت سوپرمیلیاردر‬ ‫نهادهاینظارتینسبتاحزاب‬ ‫با فرصت طلبان اقتصادی را‬ ‫رصدکنند‬ ‫بابک زنجانی هفته گذشته‬ ‫بازداشت شد‬ ‫جعبه سیاه‪ ،‬در بند‬ ‫ایا پرونده بابک زنجانی ابعاد گسترده تری پیدا می کند؟‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪22‬‬ ‫مصلحتیاحقیقت؟‬ ‫بی تفاوتی به فساد اقتصادی سکوالر شدن‬ ‫جامعه را در پی دارد‬ ‫‪1‬‬ ‫دالیل بازداشت‬ ‫پرونده زنجانی در کمیسیون اصل ‪90‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬محمدعلی پورمختار‪ ،‬رئیس کمیسیون‬ ‫اصل‪ 90‬مجلس گفته اس��ت که پرونده بدهی نفتی بابک‬ ‫زنجانی همچنان در این کمیسیون مفتوح است و اعضای‬ ‫کمیسیون مسائل مرتبط با این پرونده را پیگیری م ی کنند‪.‬‬ ‫این نماینده مجلس موضوع پرونده بابک زنجانی در‬ ‫کمیسیون اصل‪ 90‬را مربوط به بدهی نفتی وی عنوان کرده‬ ‫و در عین حال اعالم کرده است که ما درباره مباحث دیگر نه‬ ‫ورود کرده و نه اطالعاتی داریم‪.‬‬ ‫نماین��ده م��ردم کبودراهن��گ در مجل��س در ادامه‬ ‫اظهاراتش پی رامون این پرونده چنین گفت‪« :‬در مورد بدهی‬ ‫نفتی بابک زنجانی اعتقاد دارم که م ی ش��د وی را زودتر نیز‬ ‫بازداش��ت کرد؛ اما به دلیل ش��رایط خاصی که درباره نحوه‬ ‫انتقال پول حاکم است‪ ،‬شرایط ایجاب م ی کرد که این بحث‬ ‫مدیریت شود تا به نتیجه برسد‪».‬‬ ‫پورمختار در مورد بدهی بابک زنجانی نیز اظهارنظر‬ ‫کرد؛ انجا که گفت‪« :‬ما استعالمی از بانک مرکزی در این باره‬ ‫کرده ایم که هنوز پاسخ ان نیامده است‪ .‬پس از اعالم بانک‬ ‫مرکزی در این مورد اظهارنظر م ی کنیم‪».‬‬ ‫رئیس کمیس��یون اصل ‪ 90‬در مورد اس��ترداد چک‬ ‫‪17‬هزار میلیاردی س��ازمان تامی ن اجتماعی هم خاطرنشان‬ ‫کرد‪ «:‬بعی��د م ی دانم بابک زنجانی این چ��ک را بازگردانده‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫غالمرضا مصباح ی مقدم‪ ،‬اس��ماعیل کوث��ری‪ ،‬محمدرضا‬ ‫اشتیانی‪ ،‬احمد امیرابادی‪ ،‬حسین ذواالنوار‪ ،‬محمد دهقان‪،‬‬ ‫مفید کیای ی نژاد‪ ،‬احمد سالک‪ ،‬حس��ین نجابت و علیرضا‬ ‫سلیم ی به چشم م ی خورد‪.‬‬ ‫واکنش بابک زنجانی به نامه نمایندگان‬ ‫باب��ک زنجانی اما این نام��ه نمایندگان را ب ی پاس��خ‬ ‫نگذاشت و در صفحه ش��خصی خود در فی س بوک به نامه‬ ‫نمایندگان مجلس درباره خود واکنش نشان داد‪:‬‬ ‫«از اینکه زحمت های کش��یده ش��ده من در شرایط‬ ‫سخت کشور در عرض سه س��ال نزد شما به جرثومه فساد‬ ‫ماجرای نامه ‪ 12‬نماینده اصولگرا چه بود؟‬ ‫شش روز پیش از بازداش��ت بابک زنجانی‪ 12 ،‬نفر از‬ ‫نمایندگان مجلس نامه ای به سران قوا نوشتند و با تاکید بر‬ ‫اینکه دالیل کافی ب رای تعقیب بابک زنجانی در دست است‪،‬‬ ‫خواستار برخورد قاطع با فساد اقتصادی و پیگیری قاطعانه‬ ‫پرونده بابک زنجانی ش��دند‪« :‬سال ها مماش��ات با فساد‬ ‫مالی‪ ،‬متاسفانه امروز کشور را به فس��اد سیستمی رسانده‬ ‫اس��ت‪ .‬ویژگی این مرحله از فساد ان اس��ت که دستگاه ها‬ ‫و نهادهای مس��ئول مبارزه با فس��اد‪ ،‬خود گرفتار مراتبی‬ ‫از فس��اد م ی ش��وند‪ ...‬یک مصداق که این روزها رنج مردم‬ ‫شریف را دوچندان کرده اس��ت‪ ،‬بابک زنجانی است‪ .‬بابک‬ ‫زنجانی ‪ 43‬ساله که راست و دروغ‪ ،‬اغاز کار خود را به یکی از‬ ‫مقامات جمهوری اسالمی که به رحمت خدا پیوسته است‪،‬‬ ‫منتسب م ی کند‪ ،‬امروز به عنوان ثروتمندی همه فن حریف‬ ‫در صحنه های مختلف در جوالن اس��ت و با تکبر و تبختر‬ ‫همه چیز را خریدنی نش��ان م ی دهد‪ .‬این نمونه ای از پدیده‬ ‫شگفت اوری است که تمامی نظام را به فساد متهم م ی کند‬ ‫و عجیب این است که رسانه ملی نیز خواسته یا ناخواسته با‬ ‫نحوه برخوردش با این زرساالر‪ ،‬به ادم شویی مشغول است‪».‬‬ ‫این نماین��دگان در ادام��ه نامه خود با ذک��ر برخی از‬ ‫اقدامات غیرقانونی زنجانی‪ ،‬ب راس��اس انچ��ه «اطالعات‬ ‫موثق موجود» خوانده اند‪ ،‬تاکید کردند که دالیل کافی ب رای‬ ‫تعقیب این فرد به اتهام فساد و افساد در دست است‪« :‬چرا‬ ‫شما مسئوالن محترم سه قوه که به امر رهبری خبیر در این‬ ‫مبارزه مس��ئولیت دارید‪ ،‬تحرک درخور به خرج نم ی دهید؟‬ ‫تعلل در برخورد با جرثومه های فس��اد به شیوع بیشتر ان‬ ‫منجر م ی شود‪.‬‬ ‫اگر در همان س��ال های اول دوره سازندگی که جرائم‬ ‫یقه سفیدها‪ ،‬با سوءاس��تفاده معدودی از سیاستمداران اغاز‬ ‫شده بود‪ ،‬به هش��دارهای دلس��وزان توجه م ی شد‪ ،‬حاال به‬ ‫اینجا نم ی رسیدیم که اعتماد مردم به نهادهای مسئول به‬ ‫حضیض برسد و افرادی با ب ی پروایی همه نظام و ارزش های‬ ‫ان را به س��خره بگیرند‪ .‬م��ا از موضع خیرخواهی هش��دار‬ ‫م ی دهیم که عدم برخورد با این عناصر شوم همه تالش های‬ ‫شما و مدی ران و کارکنان پاک هر سه قوه را ب رای خدمت به‬ ‫مردم و اسالم و ای ران‪ ،‬ابتر م ی سازد و ابروی نظام جمهوری‬ ‫اسالمی را مشوه م ی کند‪»...‬‬ ‫زیر این نام��ه‪ ،‬امضای احمد توکل��ی‪ ،‬الیاس نادران‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫ان گونه که دادستان کل کشور گفته است ‪ ،‬اتهام بابک‬ ‫زنجانی مالی اس��ت‪ .‬اژه ای در عین ح��ال از بیان جزئیات‬ ‫اتهام زنجانی امتناع ورزیده و علت را «موانع قانونی» عنوان‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫سخنگوی دستگاه قضایی همچنین علت بازداشت‬ ‫این میلیاردر جوان را هم اعالم کرد؛ انجا که گفت‪« :‬زنجانی‬ ‫پ��س از تحقیقات بازرس��ی کل کش��ور بعدازظه��ر امروز‬ ‫(دوشنبه) به لحاظ اینکه از کش��ور فرار نکند‪ ،‬بازداشت شد‬ ‫و در اختیار بازپرس است‪».‬‬ ‫اما این موضوع با واکنش س��ریع مقام های دولتی نیز‬ ‫مواجه شد‪ .‬علی یونسی‪ ،‬دس��تیار رئی س جمهوری در امور‬ ‫اقوام در حاشیه مراسم ترحیم مادر محمدجواد ظریف‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه در جمع خبرنگاران درباره علت تاخیر بازداشت‬ ‫بابک زنجانی گفت‪« :‬شاید دستگاه قضایی م ی خواسته با‬ ‫کمک خود این متهم اموال را بازگرداند‪».‬‬ ‫وزیر اطالعات دولت اصالحات‪ ،‬وظیفه دستگاه قضا را‬ ‫برخورد با مجرمین دانست اما در عین حال اظهار داشت که‬ ‫این مالحظاتی است که دس��تگاه قضایی درباره دستگیری‬ ‫چنین اف��رادی دارد؛ چراکه با دس��تگیری چی��زی حاصل‬ ‫نم ی شود‪.‬‬ ‫تو گویمثلثباسعیدلیالز‬ ‫گف ‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫«میلیاردر جوان ای رانی س��رانجام بازداشت شد‪ ».‬این‬ ‫خبر شامگاه دوشنبه گذشته در رسانه ها منتشر شد و تیتر‬ ‫یک خبرها را به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫میلیاردر ای رانی حاال در اوین اس��ت؛ اتفاقی مهم که‬ ‫همچون تحوالت اقتصادی ترکیه‪ ،‬همس��ایه غربی ای ران‬ ‫بسیار مورد توجه کشورهای دنیا قرار گرفته است‪.‬‬ ‫در چند ماه اخیر بحث ها بر س��ر ثروت بابک زنجانی‬ ‫و نقش او در معامالت بزرگ نفتی و اقتصادی بسیار شدت‬ ‫یافته ب��ود‪ .‬او اما هم��ه اظهارنظرها را تکذی��ب م ی کرد و‬ ‫م ی گفت که فعالی ت های اقتصادی اش پاک و شفاف است‪.‬‬ ‫بازداش��ت بابک زنجانی البته بع��د از دو تحول مهم‬ ‫رخ داد؛ یک��ی نامه ‪ 12‬نماینده اصولگرا به س��ران قوا که بر‬ ‫بازداشت بابک زنجانی اصرار داشتند و دیگری دستور حسن‬ ‫روحانی به اسحاق جهانگیری‪ ،‬معاون اول خود که به او یک‬ ‫ماه فرصت داده بود تا ویژه خواران و سوءاستفاده کنندگان از‬ ‫شرایط تحریم را شناسایی کرده و به مجازات برساند‪.‬‬ ‫پس از این نامه و برخی اظهارنظرهای مقامات قضایی‬ ‫احتمال بازداشت بابک زنجانی نیز قوت گرفت‪.‬‬ ‫سرانجام دوشنبه گذشته غالمحسین محسن ی اژه ای‬ ‫دادستان کل کشور و سخنگوی دستگاه قضایی از بازداشت‬ ‫زنجانی خبر داد‪.‬‬ ‫باتوافقهست هایدورانزنجانیتمامشد‬ ‫دادستان کل کشور گفته‬ ‫است که اتهام بابک زنجانی‬ ‫مال�ی اس�ت‪ .‬اژه ای در عین‬ ‫ح�ال از بیان جزئی�ات اتهام‬ ‫زنجانی امتناع ورزیده و علت‬ ‫را «موانع قانونی» عنوان کرده‬ ‫است‬ ‫تبدیل ش��ده و من را انقدر مفس��د م ی دانید که همه با هم‬ ‫دست به دست داده اید تا این فساد ایجاد شده را تمییز دهید‪،‬‬ ‫باید بگویم واقعا ش��رمنده خودم و ش��ما ب رادرانم؛ شرمنده‬ ‫خودم که تمام زندگی و ابرو و زحماتم را ب رای ابادی کشورم‬ ‫و خط والیتم به کار بردم و امروز جرثومه فس��ادم و شرمنده‬ ‫شما که باعث ش��دم با قصاص قبل از جنایت‪ ،‬اخرت تان را‬ ‫به دنیای تان بفروشید‪ .‬من هیچ حرفی ب رای جرم هایی که‬ ‫زدید ندارم؛ چون س��ابقه ش��ما ب رادران انقدر زیاد و مقدس‬ ‫است که اجازه هیچ پاس��خی را به خود نخواهم داد‪ .‬حتما‬ ‫تجربه شما و علم غیب شما از هر محکمه ای باالتر است‪.‬‬ ‫در زمان جنگ که من و امثال من در پناهگاه ها اس��تراحت‬ ‫م ی کردیم‪ ،‬ش��ما عزیزان ش��جاعانه در ب رابر ظلم و ستم و‬ ‫تجاوز بیگانگان از جانتان گذش��تید و ایس��تادید‪ .‬ایا واقعا‬ ‫تمام کارهای ش��ما عزیزان بدون اش��تباه بوده؟ ایا در زمان‬ ‫‪23‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫مشکل کسی بود به شما جرثومه فساد خطاب کند و دست‬ ‫به دامان قوای سه گانه شود؟ خیر نبود‪ ،‬چون نتیجه راه من‬ ‫و شما در انتها به خط والیت رسیدن است و فقط تفاوت من‬ ‫با شما یک کاتالیزور است؛ انکه ش��ما با یک گروه و حزب‬ ‫به نتیجه نهایی والیت م ی رس��ید‪ ،‬ولی م��ن بدون حزب و‬ ‫گروه به والیت��م اعتقاد دارم و زندگیم را ف��دا م ی کنم‪ .‬امروز‬ ‫تالش های من ازاردهنده ش��ده؛ ولی چ��ون یک بار من را‬ ‫ندیده اید و حت��ی نم ی دانید چه کرده ام‪ ،‬قضاوت س��المی‬ ‫ نکردید‪ .‬با ع��رض معذرت حتی ش��ما نم ی دانید من بابت‬ ‫این زحماتی که کش��یده ام‪ ،‬ایا پرونده قضایی دارم یا خیر و‬ ‫دست به دامان دستگاه ها شده اید؛ در صورت ی که اگر یک بار‬ ‫از خودم م ی خواستید‪ ،‬با کمال میل و افتخار با مدرک و دلیل‬ ‫نشان م ی دادم جرثومه نیس��تم و یک قهرمان بودم‪ .‬انقدر‬ ‫دستگاه های نظارتی در کشور فعالند که بعید است کسی در‬ ‫این حجم کاری فساد کند و همه نگاه کنند‪.‬‬ ‫محض اط�لاع درخصوص موضوع نف��ت‪ ،‬پرونده در‬ ‫شعبه شش‪ ،‬ماه هاس��ت در حال بررسی است‪ .‬در خصوص‬ ‫ثروتم همان ش��عبه در حال بررس��ی پولش��ویی اس��ت و‬ ‫درخصوص تامی ن اجتماعی ش��عبه ‪ ١٥‬مش��غول تحقیق‬ ‫اس��ت‪ .‬درخصوص ریزش ملک ای ران زمین دادسرای ناحیه‬ ‫‪ 2‬به سرعت در حال بررسی است‪.‬‬ ‫همزم��ان س��ازمان بازرس��ی‪ ،‬دی��وان محاس��بات و‬ ‫دستگاه های نظارتی هم بدون هیچ توقفی تاکنون صدها‬ ‫برگه و مدرک دریافت کرده اند‪ .‬تنها قوه ای که از ما چیزی و‬ ‫تفحصی نکرده‪ ،‬قوه شما ‪ 12‬نماینده محترم است که ان را‬ ‫هم هر زمان صالح بدانید‪ ،‬خدمتگزاری خواهم کرد‪ .‬در هر‬ ‫صورت من کار کرده ام؛ شاید اشتباهی در کار من دیده شود‪،‬‬ ‫ولی حتما خطا نکرده ام و کس��ی با این حجم کار احتمال‬ ‫اشتباهش هست‪ .‬ولی یاداور م ی شوم من هم مثل شما از‬ ‫جان و مالم گذشته ام و ب رای خدمت به کشور کار کرده ام و‬ ‫چیزی ب رای از دست دادن ندارم‪ .‬در هر صورت سرباز کوچک‬ ‫جسور والیتم نه جرثومه فساد‪»...‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫نامه روحانی به جهانگیری‬ ‫دو روز به بازداش��ت باب��ک زنجانی باق��ی مانده بود‬ ‫که حس��ن روحانی‪ ،‬رئی س جمهوری در نامه ای به اسحاق‬ ‫جهانگیری‪ ،‬معاون اول خود که رئیس ستاد مبارزه با مفاسد‬ ‫اقتصادی هم هست‪ ،‬دستور داد موارد سوءاستفاده کننده از‬ ‫تحریم را بررسی کند‪.‬‬ ‫روحانی در نامه خود چنین نوشت‪« :‬از انجا که مبارزه‬ ‫با مفاس��د اقتصادی‪ ،‬الزمه پیشرفت و عدالت است و دولت‬ ‫تدبیر و امید‪ ،‬ب رای خروج اقتصاد کشور از رکود و ایجاد رونق‬ ‫اقتصادی‪ ،‬تامین امنیت ب رای فعالیت سالم اقتصادی را در‬ ‫اولویت کار خود قرار داده است‪ ،‬مقتضی است اقدامات الزم‬ ‫ب رای شناسایی و مجازات کسانی که با تبانی و سوء استفاده‬ ‫از امتیازات خاص‪ ،‬زمینه ویژه خواری و درامدهای غیرموجه‬ ‫را فراهم کرده اند در اولویت کار ق��رار گیرد‪ .‬به ویژه ضروری‬ ‫است موارد سوء استفاده از شرایط تحریم مورد رسیدگی قرار‬ ‫گیرد و ب رای حراست از حقوق مردم و بی ت المال اقدام فوری‬ ‫صورت پذیرد و گزارش مربوطه ظرف یک ماه به اینجانب‬ ‫ارائه گردد‪».‬‬ ‫سرانجام میلیاردر‬ ‫حاال بابک زنجانی در زندان است و با اتهامات مهمی‬ ‫ مواجه اس��ت‪ .‬باید دی��د او چگونه م ی خواه��د از این ماجرا‬ ‫خالص شود‪ .‬ارتباط او با ماجراهای ترکیه اکنون مورد سوال‬ ‫بس��یاری از تحلیلگران اس��ت‪ .‬ایا این بازداش��ت منجر به‬ ‫بازگرداندن اموال و پول هایی خواهد شد که گفته م ی شود‬ ‫باید توسط او پرداخت شود؟ ‪g‬‬ ‫‪24‬‬ ‫زنجانی کیست؟‬ ‫‪2‬‬ ‫بابک زنجانی چگونه میلیاردر شد‬ ‫بابک زنجانی با نام کامل بابک مرتضی زنجانی (متولد‬ ‫‪ ۲۱‬اس��فند ‪ ۱۳۴۹‬در ته ران) تاجر و س��رمایه دار ای رانی است‪.‬‬ ‫به گفته خودش دارای بیش از ‪ ۷۰‬ش��رکت از جمله ش��رکت‬ ‫هولدینگ توسعه سورینت قشم‪« ،‬اولین بانک سرمایه گذاری‬ ‫اسالمی» در مالزی‪ ،‬سهامدار شرکت هواپیمایی انور ترکیه‪،‬‬ ‫موسسه مالی اعتباری در امارات و بانک ارزش تاجیکستان‬ ‫است‪ .‬او همچنین شرکت هایی در دبی‪ ،‬ترکیه و تاجیکستان‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫زنجانی در مصاحب ه ای با خبرگزاری دانشجویان ای ران‪،‬‬ ‫ایسنا گفته اس��ت که او ‪ ۶۴‬ش��رکت داخلی و خارجی دارد و‬ ‫«هم اکنون در ای ران و دیگر کش��ورهای دنیا ب��ا ‪ ۱۷‬هزار نفر‬ ‫پرس��نل مش��غول ارائه تجارت و خدمات هستیم‪ ».‬زنجانی‬ ‫همچنین مالک و رئیس هیات مدیره باشگاه فوتبال راه اهن‬ ‫است‪ .‬وی ‪ ۱۴‬اذر ‪ ۱۳۹۲‬در گفت وگویی با علی پروین اعالم‬ ‫کرد حاضر است ‪ ۲۰۰‬میلیارد تومان نقد بدهد تا مالک باشگاه‬ ‫پرسپ ولیس شود‪ .‬وی همچنین رئیس هیات مدیره ه واپیمایی‬ ‫قشم است‪.‬‬ ‫زنجانی چگونه میلیاردر شد؟‬ ‫به گفته زنجانی او زمان س��ربازی به سپاه اردکان اعزام‬ ‫شده است‪ .‬در اردکان چون مرتب تر بود و تمیزتر م ی نوشت‪،‬‬ ‫به قرارگاه فرماندهی سپاه منتقل ش��د‪ .‬بعد از حدود ‪ ۱۳‬تا ‪۱۴‬‬ ‫ماه با دیدار اکبر هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬رئی س جمهور سابق‬ ‫ای ران از قرارگاه س��پاه و تاکید بر نیاز برخ��ی مراکز‪ ،‬از جمله‬ ‫بانک مرکزی به سرباز‪ ،‬وی را به عنوان سرباز به بانک مرکزی‬ ‫ته ران م ی فرستند‪ .‬بابک زنجانی چندی بعد راننده محسن‬ ‫نوربخش‪ ،‬رئیس وقت بانک مرکزی م ی شود‪ .‬او در انجا غیر‬ ‫از رانندگی کار ثبت نامه ها را هم بر عهده م ی گیرد‪ .‬زنجانی‬ ‫بعد از اتمام دوره سربازی به دلیل اینکه «صاحب چند کارت»‬ ‫ب رای داللی بان��ک مرکزی بود‪ ،‬تصمیم م ی گی��رد در تزریق‬ ‫دالرهای بانک مرکزی ب رای کنترل بازار فعالیت کند‪ .‬زنجانی‬ ‫م ی گوید‪ ،‬نخس��تین ارزی که از بانک مرک��زی ب رای توزیع‬ ‫گرفته ‪ ۱۷‬میلیون دالر ب��وده؛ کارمزدی که باب��ت توزیع ان‬ ‫دریافت کرده هم ‪ ۱۷‬میلی��ون تومان بوده اس��ت‪ .‬او هر روز‬ ‫‪ ۱۷‬میلی��ون دالر از بان��ک م ی گرف��ت و پخ��ش م ی کرد و‬ ‫‪ ۱۷‬میلیون تومان هم سود دریافت م ی کرده است‪.‬‬ ‫زنجانی پس از درگذش��ت نوربخش تصمیم م ی گیرد‬ ‫«ساالمبور» فروش ش��ود‪ ،‬یعنی پوست گوس��فند به خارج‬ ‫از ای ران بفروش��د‪ .‬او پوست گوس��فندان را م ی خرید‪ ،‬سپس‬ ‫دباغی کرده و بعد به گفته خود‪ ،‬انها را به ترکیه م ی فرس��تاد‪.‬‬ ‫زنجانی م ی گوید‪ ،‬در نخستین کانتینری که به ترکیه فرستاد‬ ‫هر «ساالمبور» ب رایش نیم دالر تمام شد؛ اما انها را در ترکیه‬ ‫به قیمت ‪ ۱۹‬تا ‪ ۲۰‬دالر فروخت و پولش یکباره چندب رابر شد‪.‬‬ ‫او کارش را با پنج هزار پوست ش��روع کرد و سودهای کالنی‬ ‫عایدش شد؛ همه چیز خوب پی ش م ی رفت تا اینکه در سال‬ ‫‪ ۱۹۹۶‬میالدی ورشکست شد و به زندان افتاد‪.‬‬ ‫او در دسامبر ‪ ۲۰۱۲‬توس��ط اتحادیه اروپا به دلیل انچه‬ ‫«کمک به دور زدن تحریم ها از طریق داشتن نقش کلیدی در‬ ‫تجارت نفت ای ران و انتقال پول مربوط به فروش ان به دولت‬ ‫ای ران» خوانده شد‪ ،‬در لیس��ت تحریم قرار گرفت‪ .‬خودش در‬ ‫مصاحبه با رویترز ورود به این لیست را اشتباه خواند و گفت که‬ ‫کاری خالف قواعد اتحادیه اروپا نکرده و نفت را در کشورهای‬ ‫معاف از تحریم و طبق قوانین بی ن المللی فروخته اس��ت‪ .‬او‬ ‫همچنین در این مصاحبه م ی گوید که یک مجموعه تجاری‬ ‫خصوصی دارد که هیچ رابطه خاصی ب��ا دولت ای ران ندارد و‬ ‫شرکت نفتی او در ع راق فعالیت تجاری م ی کند‪.‬‬ ‫او و موسس��ه های مرتبط با او در اوریل ‪ ۲۰۱۳‬توس��ط‬ ‫امریکا به پولشویی ب رای دور زدن تحریم های اعمال شده علیه‬ ‫ای ران متهم شده اند‪ .‬دیوید کوهن‪ ،‬معاون وزارت دارایی امریکا‬ ‫در امور تروریسم و اطالعات مالی‪ ،‬با اعالم این خبر‪ ،‬ای ران را به‬ ‫توسل به تمهی دات مجرمانه و پولشویی ب رای جابه جایی نفت‬ ‫و پول خود متهم کرد‪ .‬کوهن گفت‪« :‬ما در رسوا و خنث ی کردن‬ ‫تالش های ای ران از طریق بابک زنجانی یا دیمیتری کامبیس‬ ‫یا هر ش��ریک جرم دیگری در اینده‪ ،‬ب رای فرار از تحریم های‬ ‫بی ن المللی و سوءاستفاده از نظام مالی جهانی ب ی رحمانه اقدام‬ ‫خواهیم کرد‪».‬‬ ‫فیلم جنجالی احمدی نژاد‬ ‫در جریان اس��تیضاح جنجالی وزیر تع��اون‪ ،‬کار و رفاه‬ ‫اجتماعی در مجلس و اتفاقات بعد از ان‪ ،‬از یک جلسه بین‬ ‫مرتضوی‪ ،‬زنجانی و میرکاظمی فیلمی منتشر شد که نف رات‬ ‫حاضر در فیلم از ماجرای رشوه درخواستی ‪ ۳۰‬میلیارد تومانی‬ ‫دارایی های بابک زنجانی‬ ‫بابک زنجانی در یک گفت وگو بخشی از دارای ی های خود را این گونه لیست م ی کند‪« :‬شرکت‬ ‫هواپیمایی قش�م‪ ،‬هلدینگ س�ورینت‪ ،‬باش�گاه فوتبال راه اهن‪ First Islamic Bank ،‬مالزی‪،‬‬ ‫بانک «ارزش» تاجیکستان‪ ،‬موسس�ه ای مالی اعتباری در امارات‪ ،‬س�هامدار شرکت هواپیمایی‬ ‫«انور» ترکیه و در مجموع ‪ 25‬هزار میلیارد تومان سرمایه‪ ».‬به عالوه زنجانی در بیانی ه ای که برای‬ ‫رس�انه های ترکی ه ارس�ال داش�ت‪ ،‬میزان دارای ی های خود را بین ‪ 6-7‬میلیارد یورو بیان کرد‪ .‬او‬ ‫همچنین شرکت هایی در دبی‪ ،‬ترکیه و تاجیکستان دارد‪ .‬در یکی از قطعنام ه های تحریم اتحادیه‬ ‫اروپا که از او اسم برده شده ‪ ۱۵‬شرکت منتسب به او نام برده شده است‪ .‬زنجانی در مصاحب ه ای با‬ ‫خبرگزاری دانشجویان ایران‪ ،‬ایسنا گفته است که او ‪ ۶۴‬شرکت داخلی و خارجی دارد و «ه م اکنون‬ ‫در ایران و دیگر کشورهای دنیا با ‪ ۱۷‬هزار نفر پرسنل مش�غول ارائه تجارت و خدمات هستیم‪».‬‬ ‫او درباره بده ی های خود هم م ی گوید‪« :‬وزیر نفت گفته اس�ت من بی�ش از دو میلیارد دالر بدهی‬ ‫دارم اما بدهی من به این وزارتخانه یک میلیارد و ‪ 200‬میلیون یورو بیش�تر نیست‪ .‬در کل حدود‬ ‫‪ 10‬میلیارد دالر بدهکارم!»‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫جنجال طالیی‬ ‫در اذر ماه امسال نام شرکت س��ورینت این بار در اتهام‬ ‫«انتقال غیرقانونی طال از ای ران به ترکیه» توسط مطبوعات‬ ‫ان کش��ور مطرح ش��د‪ .‬این تازه ترین جنجال پی رامون بابک‬ ‫زنجانی است‪ .‬در جدید ترین خبر در این مورد «تودی زمان»‬ ‫ترکیه نوشت‪« :‬رضا ضراب در اعترافات خود نام رئیس خود‬ ‫را فاش کرده است‪ .‬رضا ضراب در اعترافات خود «ب‪ .‬ز» را به‬ ‫عنوان رئیس خود معرفی کرده اس��ت که به بابک زنجانی‬ ‫ای رانی ثروتمند و رئیس جنجالی هولدینگ س��ورینت اشاره‬ ‫دارد‪ ».‬روزنام ه هابرتک نیز ادعا کرد که این ای رانی میلیاردر که‬ ‫ضراب از او به عنوان رئیسش یاد م ی کند با شانس زیادی به‬ ‫چنگ پلیس نیفتاده است‪.‬‬ ‫ب راساس ایمی ل های ردو بدل شده بین ضراب و زنجانی‪،‬‬ ‫ این ای رانی ثروتمند قصد سفر به ترکیه و دیدار با ضراب را در‬ ‫هتلی لوکس در انتالیا در هفته گذشته داشته است‪.‬به گفته‬ ‫پلیس؛ بابک زنجانی و رضا ضراب هیچ وقت تلفنی صحبت‬ ‫نم ی کردند و ارتباطشان فقط از طریق ایمیل بوده است‪.‬‬ ‫ب راساس این گزارش ‪ ،‬زنجانی قرار بوده با استفاده از یک‬ ‫پاسپورت جعلی از طریق بیروت وارد انتالیا شود‪ ،‬اما سفر خود را‬ ‫بعد از عملیات پلیس در ترکیه لغو م ی کند‪ .‬این روزنامه مدعی‬ ‫ش��ده که ضراب و زنجانی اولین بار سال ها پیش در تبریز با‬ ‫یکدیگر مالقات کردند و ضراب از ان پس ب رای زنجانی کار‬ ‫م ی کرده اس��ت‪ .‬گروهی ویژه در اداره قاچاق و جرائم سازمان‬ ‫یافته پلیس انکارا فعالی ت های ضراب و عواملش را به مدت‬ ‫یکسال زیر نظر داشتند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫صحبت م ی کنند‪.‬‬ ‫این فیلم با بازتاب های فراوانی مواجه شد و جنجال های‬ ‫زیادی هم بر پا کرد‪ .‬نخستین حضور رسانه ای او بعد از مطالب‬ ‫افشاگرانه‪ ،‬در خبر سایت راه اهن دیده شد‪ .‬سپس پنجشنبه‬ ‫شب ‪ ۲۶‬بهمن ماه در جریان ب رنامه تلویزیونی شبکه جام جم با‬ ‫حضور مدیرعامل باشگاه و سرمربی تیم فوتبال راه اهن‪ ،‬علی‬ ‫دایی‪ ،‬تصاویر زیادی از فیلم های بازدی��د تیم راه اهن و علی‬ ‫دایی به همراه بابک زنجانی از پروژه های هولدینگ سورینت‬ ‫در کیش نمایش داده ش��د‪ .‬این برنامه ترکیب��ی از توضیح‬ ‫فعالی ت های تجاری گروه سورینت در کیش و فعالی ت های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬ورزشی تیم راه اهن و علی دایی را شامل شد‪.‬‬ ‫او یک ما هو نیم پس از انتشار فیلم مرتضوی و الریجانی‬ ‫در مجلس و مطالبی که سایت بازتاب در موردش نوشته بود‪،‬‬ ‫در یک گفت و گوی اختصاصی در تاجیکستان با ب ی ب ی سی‬ ‫فارسی شرکت کرده و از عملکرد خود دفاع کرد‪.‬در عین حال‬ ‫گویا یکی از اتهامات اصلی او به واری��ز نکردن پول نفت به‬ ‫ای ران بازمی گردد‪ .‬بیژن زنگنه‪ ،‬وزیر نفت هم گفته است بابک‬ ‫زنجانی‪ ،‬تاجر ای رانی بیش از دو میلیارد دالر حاصل از فروش‬ ‫نفت ای ران را به خزانه دولت واریز نکرده و وزارت نفت و مجلس‬ ‫ای ران در حال پیگیری این مس��اله هستند‪ .‬همچنین وی به‬ ‫خب رنگاران گفت که اقای زنجانی معتقد اس��ت که این پول‬ ‫به حسابش ریخته شده اما این حساب از طرف امریکای ی ها‬ ‫بلوکه شده است‪.‬‬ ‫پنجش��نبه ‪ ۲۱‬ش��هریور ‪ ۱۳۹۲‬جلی��ل جعفری عضو‬ ‫کمیس��یون انرژی مجلس شورای اس�لامی گفت‪« :‬بدهی‬ ‫بابک زنجانی به وزارت نفت دو میلیارد دالر نیست‪ ،‬بلکه دو‬ ‫میلیارد و ‪ ۸۰۰‬میلیون دالر است‪».‬‬ ‫سه ش��نبه ‪ ۲۶‬اذر ‪ ۱۳۹۲‬عضو هیات رئیس��ه اتحادیه‬ ‫صادرکنندگان فراورده های نفتی و پتروش��یمی در گفت وگو‬ ‫با روزنامه ش��رق گفت‪« :‬بابک زنجانی مهره س��وخته یک‬ ‫جریان است؛ جریانی که حاال چندان هم از تخریب او ناراضی‬ ‫نیستند‪».‬‬ ‫یک روز پس از اظهارات بیژن زنگنه‪ ،‬زنجانی سخنان‬ ‫زنگنه را تکذیب کرده و گفت این پول در حس��اب ش��رکتی‬ ‫وابسته به وزارت نفت در خارج از کش��ور است و عدم انتقال‬ ‫این پول به وزارت نفت ربطی به او ندارد‪ .‬اما بابک زنجانی در‬ ‫ویدئویی که روی سایت یوتیوب منتشر کرد‪ ،‬گفت که نقش‬ ‫او در این ماجرا صرفا کمک به افتتاح حس��اب ب رای یکی از‬ ‫شرکت های وزارت نفت در بانکی بوده که او در ان کار م ی کرده‬ ‫است‪ .‬به گفته او این ش��رکت در هنگ کنگ به ثبت رسیده‬ ‫است‪ .‬از انجایی که این شرکت به دلیل تحریم ها نم ی توانسته‬ ‫ب رای نقل و انتقاالت پولی خود حسابی در خارج از کشور داشته‬ ‫باش��د‪ ،‬او صرفا کمک کرده که این شرکت بتواند حسابی در‬ ‫خارج از کشور باز کند تا پول عاید از فروش محصوالت خود‬ ‫را دریافت کند‪ .‬زنجانی گفت که به دلیل تحریم های علیه او‬ ‫و بانکی که او در ان فعال بوده و شرکت زی ر مجموعه وزارت‬ ‫نفت که در ان حساب داشته‪ ،‬انتقال این پول به ای ران فعال با‬ ‫مشکالتی همراه است‪ .‬زنجانی در واکنش به اظهارات زنگنه‬ ‫گفت‪« :‬این حساب و موجودی ان توسط هیچ کشور و نهادی‬ ‫مس��دود نش��ده و صرفا مانع اصلی انتقال این پول به ای ران‬ ‫این است که وزارت نفت م ی خواهد موجودی این حساب به‬ ‫حساب های وزارتخانه یا بانک مرکزی واریز شود که عمال به‬ ‫دلیل تحریم های بی ن المللی انتقال سویفتی این مبلغ به ان‬ ‫حساب ها امکانپذیر نیست‪ ».‬او گفت به محض اینکه شرکت‬ ‫هنگ کنگی وابسته به وزارت نفت حسابی را معرفی کند که‬ ‫ب رای انتقال سویفتی مشکلی نداشته باشد‪ ،‬بالفاصله این پول‬ ‫را به ان حساب منتقل خواهد کرد‪.‬‬ ‫زنجانی در واکنش به سخنان جلیل جعفری هم گفت‪:‬‬ ‫«کل مبلغ فروش ‪ ۱۹۰۰‬میلیون یورو بوده که ‪ ۷۰۰‬میلیون یورو‬ ‫ان را دریافت کرده اند و مابقی هم در حساب ان شرکت موجود‬ ‫اس��ت‪ .‬این مبلغ توس��ط اتحادیه اروپا و امریکا بلوکه نشده‪،‬‬ ‫علت عدم انتقال ان به حساب های خزانه کشور‪ ،‬تحریم بودن‬ ‫حساب های معرفی شده است و هیچ بانکی امادگی دریافت‬ ‫این مبلغ را ندارد و این موضوع به بنده مربوط نم ی شود‪».‬‬ ‫زنجانی م ی گوید که در دو‪ ،‬سه س��ال گذشته بیش از‬ ‫‪ ۱۷‬میلیارد از درامد حاصل از ف��روش نفت را به ای ران منتقل‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫زنجان��ی در مصاحبه با ایس��نا خ��ودش را «س��رباز‬ ‫بس��یجی در جبهه اقتصادی» معرفی کرده و گفته بود که‬ ‫همه فعالی ت های��ش زی ر نظر وزیر نفت و مس��ئوالن وقت و‬ ‫«کامال شفاف» بوده است‪ .‬همچنین گفته بود که در دوران‬ ‫سربازی اش راننده رئیس بانک مرکزی بوده است و زمانی که‬ ‫دالر ‪ ۳۰۰‬تومان بوده است‪ ،‬روزانه ‪ ۲۰‬میلیون دالر را در بازار ازاد‬ ‫م ی فروخته تا قیمت ارز در بازار نوسان نداشته باشد و از این راه‬ ‫به کشورش خدمت م ی کرده است‪.‬‬ ‫زنجانی بعد از اتمام دوره سربازی به دلیل اینکه «صاحب چند کارت» برای داللی بانک مرکزی بود‪ ،‬تصمیم م ی گیرد در تزریق دالرهای بانک مرکزی برای کنترل‬ ‫بازار فعالیت کند‬ ‫‪25‬‬ ‫خطاکار بودن یا نبودن‬ ‫بابک زنجانی را باید‬ ‫مراجع قضایی نظر دهند‬ ‫اما روندی که باعث‬ ‫می شود خیلی از افراد‬ ‫یکباره ثروت هنگفتی‬ ‫به دست اورند جای‬ ‫بحث دارد‬ ‫پدیده رانت خواران یقه سفید‬ ‫نهادهای نظارتی نسبت احزاب با فرصت طلبان اقتصادی را رصد کنند‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫عباس سلیمی نمین‬ ‫کارشناس سیاسی‬ ‫‪3‬‬ ‫پدیده بابک زنجانی را نباید در مصداق بررس��ی کرد‪،‬‬ ‫بلکه ش��ناخت راه های به وجود امدن چنی��ن افرادی اصل‬ ‫اس��ت تا بتوان از تکرار موارد مش��ابه جلوگی��ری به عمل‬ ‫اورد‪ .‬قطعا گریزگاه هایی وج��ود دارد که افرادی م ی توانند با‬ ‫استفاده از انها به موقعی ت های ویژه ای برسند‪ .‬پررنگ کردن‬ ‫اختالفات میان نیروها و گروه های سیاسی از جمله راه های‬ ‫سوءاستفاده ب رای فرصت طلبان است تا به لحاظ مالی فربه‬ ‫شوند‪ .‬اینکه بابک زنجانی با استفاده از کدام جریان سیاسی‬ ‫توانست به این موقعیت برسد باید به خاط رات او استناد کرد‪.‬‬ ‫بابک زنجانی در زمان ریاس��ت مرح��وم نوربخش بر بانک‬ ‫مرکزی توانس��ت از محل داللی دالر به لحاظ اقتصادی به‬ ‫درامد قابل مالحظه ای برسد‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر از تفاوت نرخ دالر رسمی با نرخ دالر ازاد‬ ‫توانست سرمایه هنگفتی ب رای خود فراهم کند‪ .‬البته این راه‬ ‫متمول شدن افراد ظرف مدتی کوتاه فقط مختص به زمان‬ ‫ریاست جمهوری اقای هاشم ی رفس��نجانی نبوده‪ ،‬بلکه در‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد هم خیل ی ها از این طریق سودهای‬ ‫کالن بردند‪ ،‬بناب راین نباید فریب برخی غوغاس��االری های‬ ‫مصداقی را خورد‪ .‬چون عده ای م ی خواهند توجه نخبگان را‬ ‫از نظارت دقیق بر روند امور به سوی اختالفات غی راساسی‬ ‫و فرعی جلب کنند‪.‬‬ ‫خطاکار بودن یا نبودن بابک زنجان��ی را باید مراجع‬ ‫قضایی نظر دهن��د اما روندی که باعث م ی ش��ود خیلی از‬ ‫افراد یکباره ثروت هنگفتی به دست اورند جای بحث دارد‪.‬‬ ‫متاسفانه دس��تگاه های قضایی‪ ،‬امنیتی و اقتصادی کشور‬ ‫وظایف نظارتی خود را عامل نیس��تند یا به گونه ای برخورد‬ ‫م ی کنند که در نهایت منتقدان بگویند «امنیت اقتصادی در‬ ‫کشور وجود ندارد‪ ،‬یک کسی رشد اقتصادی کرده بالفاصله‬ ‫م ی خواهند جلوی رشدش را بگیرند»‪ ،‬اما اگر مراجع یادشده‬ ‫نظارت مستمر داشته باش��ند و هر کسی ظرف مدت کوتاه‬ ‫پول هنگفتی به حسابش امد بالفاصله پیگیری کنند که‬ ‫این پول از کجا امده‪ ،‬جلوی بسیاری از مفاسد اقتصادی در‬ ‫کشور گرفته م ی شود‪ .‬متاسفانه کشورهای سرمایه داری که‬ ‫اصل را بر داشتن سرمایه قرار م ی دهند و نه عدالت‪ ،‬در این‬ ‫زمینه دقت بیشتری دارند؛ چون اینگونه نیست که سیستم‬ ‫اقتصادی کشور ب ی حساب و کتاب باشد‪.‬‬ ‫کس��ی که درامد و هزینه هایش یک رقم مشخصی‬ ‫است ظرف چند س��ال نم ی تواند هزاران میلیارد تومان در‬ ‫حساب بانکی خود پ س انداز کند؛ در این قضیه قوه قضائیه‪،‬‬ ‫وزارت اقتص��اد و امور دارایی و وزارت اطالعات مس��ئولیت‬ ‫دارند‪ .‬س��ازمان مالیاتی بای��د از درامدهای س��رمایه داران‬ ‫مالیات الزم را اخذ کند اما به هیچ وجه نظارتی نیست و افراد‬ ‫م ی توانند از طریق داللی پول های کالنی به دست اورند‪.‬‬ ‫قطعا انه��ا پول های خود را در بالش��ت زیر سرش��ان‬ ‫مخفی نم ی کنند‪ ،‬بلکه به حس��اب های بانک ی ش��ان واریز‬ ‫م ی کنند پس قابل شناسایی هس��تند‪ .‬متاسفانه نهادهای‬ ‫مس��ئول در کش��ور در این زمینه ها وقتی به س��د احزاب‬ ‫م ی خورند کارایی خود را از دس��ت م ی دهن��د و در پیگیری‬ ‫سس��ت م ی ش��وند‪ ،‬در حال ی که این نهادها باید به گونه ای‬ ‫عمل کنند که اف��راد فرصت طلب نتوانند زی��ر چتر احزاب‬ ‫قرار بگیرند و به گونه ای خود را مصون از نظارت مراجع ذی‬ ‫ربط نگه دارند‪.‬‬ ‫متاس��فانه پدیده رانت خواران یقه سفید رو به افزایش‬ ‫اس��ت‪ .‬علت هم نیاز احزاب سیاس��ی به پول است‪ ،‬چون‬ ‫احزاب ب رای تامی��ن هزینه های انتخابات��ی و فعالی ت های‬ ‫سیاسی خود به چنین افرادی متکی هستند‪ .‬امروز بیشترین‬ ‫اهتمام بر نظارت به مواضع سیاس��ی احزاب است‪ ،‬درحالی‬ ‫که اگر نظارت بر پشتوانه های اقتصادی تشکل های سیاسی‬ ‫باشد‪ ،‬فعالیت احزاب از سالمت بیشتری برخوردار خواهد بود‪.‬‬ ‫امروزه ادم های فرصت طلب از جریان های سیاسی حمایت‬ ‫م ی گی رند و در عوض کمک اقتصادی م ی دهند‪ .‬این بلی ه ای‬ ‫درون جریان های سیاسی شده که اگر مهار نشود روند تکثیر‬ ‫انها رو به گسترش خواهد رفت‪.‬‬ ‫در اخبار ام��ده که علیرضا محج��وب‪ ،‬رئیس کمیته‬ ‫تحقیق و تفحص مجلس ارزش ق��رارداد تامی ن اجتماعی‬ ‫با بابک زنجان��ی را ‪ 17‬هزار میلیارد توم��ان و علی ربیعی‪،‬‬ ‫وزیر تع��اون‪ ،‬کار و رف��اه اجتماعی ارزش این ق��رارداد را ‪30‬‬ ‫هزار میلیارد تومان اعالم کرده‪ .‬قص��د قضاوت در این باره‬ ‫را ندارم چون مرجع رسیدگ ی کننده ذی صالح به این مساله‬ ‫قوه قضائیه اس��ت‪ ،‬اما یاداور م ی ش��وم قطع��ا امروز بابک‬ ‫زنجانی با ای��ن مکنت مالی که دارد خیل��ی قراردادهایی را‬ ‫م ی توان��د امضا کند ک��ه روندش قانونی و منطقی باش��د‪.‬‬ ‫اما اینکه چرا امروز روی نام بابک زنجانی حس��اس ش��دند‬ ‫معتقدم این یک بازی سیاس��ی اس��ت تا ذهن جامعه را از‬ ‫اصل یک موضوع منحرف کنند و تمام توجه ها به س��وی‬ ‫یک فرد جلب شود‪ .‬ب رای جلوگیری از این مساله بود که ‪12‬‬ ‫کسی که درامد و هزینه هایش یک رقم مشخصی است ظرف چند سال نمی تواند هزاران میلیارد تومان در حساب بانکی‬ ‫خود پس انداز کند ؛ در این قضیه قوه قضائیه‪ ،‬وزارت اقتصاد و امور دارایی و وزارت اطالعات مسئولیت دارند‬ ‫‪26‬‬ ‫نماینده اصولگرا در نامه ای به روسای سه قوه خواستند انها‬ ‫ب رای روشن شدن حقیقت به موضوع رسیدگی و اگر تخلفی‬ ‫است برخورد کنند تا بزرگنمایی یک مصداق عامل انحراف‬ ‫اذهان عمومی نشود چون در موضوع بابک زنجانی احزاب‬ ‫سیاسی فضاسازی م ی کنند‪ ،‬دولت به این قضیه م ی پردازد‬ ‫و اصالح طلبان هم به ان دامن م ی زنند‪.‬‬ ‫باید راه مفسده س��از را س��د ک��رد‪ ،‬بعض��ی از افراد و‬ ‫جریان های سیاسی نم ی گذارند راهکارهای ناسالم جلویش‬ ‫گرفته ش��ود‪ ،‬م ی خواهند از انها بهره تبلیغاتی ببرند‪ .‬حال‬ ‫انکه باید از مصداق به راهکار رسید‪ .‬اگر در مصداق متوقف‬ ‫شویم زیان کردیم‪ .‬قطعا اقای بابک زنجانی در زمان اقای‬ ‫هاشمی یک رانت خواری هایی کرده و این مساله در دولت‬ ‫اقایان خاتمی و احمدی نژاد هم ادامه داش��ته ت��ا به اینجا‬ ‫رسیده‪ ،‬حاال باید ان راه ها را مسدود کرد‪ ،‬در این صورت قطعا‬ ‫نظارت بر فعالی ت های اقتصادی اف��راد و احزاب جدی تری‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫متاس��فانه در گذش��ته ما نس��بت به خانه های امنی‬ ‫که فرصت طلب��ان در کنار ش��خصی ت ها و اح��زاب ایجاد‬ ‫کردند حساس��یت نش��ان ندادیم و امروز اثار این مساله را‬ ‫در موضوع��ات مختلف مش��اهده م ی کنی��م‪ ،‬مثال جناب‬ ‫اقای هاشم ی رفس��نجانی در جریان س��فری به کرمان به‬ ‫انتق��اد از عملکرد دولت گذش��ته و به طور اخ��ص یکی از‬ ‫مس��ئوالن ان یعنی اقای مرتضوی پرداخت و یاداور ش��د‪:‬‬ ‫« غارت بی ت الم��ال‪ ،‬به ویژه اموال قش��ر زحمتکش کارگر‬ ‫در سازمان تامین اجتماعی کاری بس��یار زشت و به دور از‬ ‫فرهنگ مدیریتی اس��ت و هیچ توجیهی پذیرفته نیس��ت‬ ‫که از حق��وق بازنشس��تگان مظلوم ما ب��ه دالیل مختلف‬ ‫حاتم بخشی کنند‪».‬‬ ‫اما س��وال این است که مگر این مس��اله ب رای امروز‬ ‫است؟ پرونده فروش س��واالت ازمون پزشکی دانشگاه ازاد‬ ‫(طی چند سال پیاپی) توسط بازپرس طباطبایی (شخصیتی‬ ‫وظیفه شناس در قوه قضائیه) مورد پیگیری قرار گرفت‪ ،‬اما‬ ‫به محض انکه منجر به احضار یکی از نزدیکان این دانشگاه‬ ‫ش��د این پرونده را اقای مرتضوی تحوی��ل گرفت که البته‬ ‫رانت روابط‬ ‫نگاهی به عوامل بروز رانت خواری در نظام اقتصادیکشور‬ ‫سعید نوایی‬ ‫خبرنگار‬ ‫انچه پدیده بابک زنجانی را از اسالفش جدا م ی کند‪،‬‬ ‫بهره برداری او از ش��رایطی اس��ت که بر اث��ر تحریم های‬ ‫بی ن الملل��ی بر اقتصاد ای ران س��ایه افکنده اس��ت‪ ،‬به ویژه‬ ‫انکه اقتصاد ای ران به شدت بر درامدهای نفتی متکی است‬ ‫و بودجه ساالنه هم ب ر اس��اس درامد نفتی و قیمت نفت در‬ ‫یک سال اینده در نظر گرفته م ی شود‪ .‬به بیان دیگر‪ ،‬بودجه‬ ‫س��االنه به جای اینکه به مالیات مردم ی وابس��ته باش��د‪،‬‬ ‫به درامدی وابس��ته است که منش��ا دولتی دارد و ان درامد‬ ‫مشخصا نفت است‪ .‬به همین دلیل فردی که ارتباط ویژه ای‬ ‫با دولت داش��ت از امتیازات و مجوزهایی برخوردار شد که‬ ‫سایر افراد از ان ب ی بهره بودند‪.‬‬ ‫بابک زنجانی با اس��تفاده از این ارتباطات و ش��رایط‬ ‫حاصل از تحریم نفت ای ران توانس��ت مجوز فروش نفت را‬ ‫به دست اورد و در این میان از س��ود قابل توجهی برخوردار‬ ‫گردد‪ .‬اما انچه موجب اشکار ش��دن این ماجرا شد این است‬ ‫که پول نفت فروخته ش��ده که به دو میلیارد یورو م ی رسد‪،‬‬ ‫هنوز به حساب وزارت نفت واریز نشده است‪ .‬در واقع همین‬ ‫واریز نکردن پ��ول فروش نف��ت به حس��اب خزانه موجب‬ ‫بازداشت او شده است‪.‬‬ ‫به هر حال بابک زنجانی پدیده اول و اخر اقتصاد ای ران‬ ‫نبوده و نخواهد بود و این اقتصاد نا س��الم با ادامه ش��رایط‬ ‫عدم شفافیت و اتکا به درامدهای نفتی‪ ،‬باز هم با پدیده هایی‬ ‫از نوع بابک زنجانی روبه رو خواهد شد و تا زمانی که مساله‬ ‫ارتباطات ویژه حل نشود‪ ،‬هر قدر هم جلوتر برویم مواردی‬ ‫این چنینی باز هم بروز پیدا خواهند کرد‪.‬‬ ‫عالوه بر این ت��ا زمانی ک��ه اقتص��اد و مدیریت ان‬ ‫همچنان در دست دولت باشد و توزیع منابع از طریق دولت‬ ‫صورت گیرد‪ ،‬مطمئنا افرادی که روابط ویژه ای با دولتمردان‬ ‫داشته باشند از این چرخه بیشتر استفاده خواهند کرد‪.‬‬ ‫باتوجه به مواردی که به انها اشاره شد‪ ،‬باید این پرسش‬ ‫را مطرح کرد که ایا بروز موارد مشابه با ماجرای بابک زنجانی‬ ‫در سال های گذشته‪ ،‬در نظام اقتصادی کشور اصالح خواهد‬ ‫ش��د یا همچنان با ادامه وضع کنونی بای��د منتظر معرفی‬ ‫موارد دیگری باشیم؟ انچه مسلم است اینکه در کنار اصالح‬ ‫وضعیت اقتصادی‪ ،‬باید جلوی سوءاستفاده افراد نزدیک به‬ ‫قدرت در مسائل اقتصادی گرفته شود که این امر مستلزم‬ ‫تقویت س��از و کارهای نظارتی و برخ��ورد قاطع با تخلفات‬ ‫این چنینی است‪.‬‬ ‫تحقق این موارد‪ ،‬عزمی فراگی��ر در میان دولتمردان‪،‬‬ ‫نماین��دگان مجلس و قوه قضائیه م ی طلبد و ش��اید بتوان‬ ‫دس��تور اخیر رئی س جمهور مبنی بر مبارزه با ویژه خواری را‬ ‫سراغازی ب رای این امر مهم دانست‪g .‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫بابک زنجانی و چگونگی ثروتمند ش��دنش این روزها‬ ‫به یکی از موضوعات اصلی مورد بحث در محافل سیاسی‬ ‫و اقتصادی تبدیل ش��ده اس��ت ت��ا جایی ک��ه ‪ 12‬نماینده‬ ‫مجلس در نامه ای به سران سه قوه برخورد با او را خواستار‬ ‫ش��دند و در نهایت مرد میلیاردر این روزه��ا با صدور حکم‬ ‫بازداشت‪ ،‬روانه اوین شد تا زوایای دیگری از ماجرای زنجانی‬ ‫و امثال او مورد بررس��ی قرار گیرد‪ .‬بابک زنجانی نخستین‬ ‫مورد از موارد این چنینی نیس��ت‪ .‬فاضل خ��داداد‪ ،‬مرتضی‬ ‫رفیقدوست‪ ،‬شه رام جزایری‪ ،‬مه افرید امیر خسروی و‪ ...‬افراد‬ ‫دیگری هستند که ماجرایی ش��بیه بابک زنجانی داشته اند‬ ‫و سرانجام هر کدامشان پس از محاکمه در دادگاه به اوین‬ ‫ختم شده است‪.‬‬ ‫جدا از اینکه چنین افرادی چه سرنوشتی پیدا خواهند‬ ‫کرد‪ ،‬باید پرس��ید که ب��روز چنین پدیده های��ی معلول چه‬ ‫ش��رایطی اس��ت و چرا افرادی به یک باره به چنان ثروتی‬ ‫دست م ی یابند که تصور ان ب رای بسیاری از ای رانیان دشوار‬ ‫است‪ .‬همه افراد یاد شده در کسب ثروت خود در یک نکته‬ ‫با هم اش��تراک دارند و ان‪ ،‬ارتباطات خاص و وی��ژه انها با‬ ‫برخی از دولتمردان‪ ،‬سیاس��یون و افراد مهم و تاثیرگذار در‬ ‫اقتصاد است‪.‬‬ ‫اما چه چیزی باعث م ی شود که ارتباط با افراد ویژه‪ ،‬به‬ ‫کسب ثروت منجر شود؟ پاس��خ این پرسش را باید در نظام‬ ‫اقتصادی کشور جس ت و جو کرد‪ .‬همواره در نظام اقتصادی‬ ‫ای ران چهره هایی حضور داشتند که هر کدام در ابتدا با بحث‬ ‫کمک به اقتصاد ای��ران و کارافرینی پ��ا در عرصه اقتصاد‬ ‫کش��ور گذاش��ته اند‪ ،‬اما به مرور با افزایش مراودات بانکی‪،‬‬ ‫کار را به جایی رس��اندند که خود به عنوان بانکدار عضوی‬ ‫از شبکه بانکی کشور شدند‪ .‬از نظر بسیاری از تحلیلگران‬ ‫اقتصادی و سیاسی‪ ،‬ظهور این افراد در نظام اقتصادی کشور‬ ‫به چارچوب نظ��ام توزیع منابع که در اقتصاد کش��ور وجود‬ ‫دارد‪ ،‬برم ی گردد‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬این اف��راد با ارتباط هایی‬ ‫که با ساختار قدرت در کشور ایجاد م ی کنند‪ ،‬از امتیازهایی‬ ‫بهره مند م ی شوند که افراد عادی از ان ب ی بهره اند‪ .‬دریافت‬ ‫وام های کالن با بهره نسبتا پایین‪ ،‬اس��تفاده از تعرفه های‬ ‫پایین ب رای واردات کاال و بهره مندی از سایر امتیازات مانند‬ ‫اطالعات اقتصادی درباره سرمایه گذاری‪ ،‬سبب م ی شود که‬ ‫بخش عظیمی از سرمایه ها و ثروت کشور در یک چرخه قرار‬ ‫بگیرد که به جای اینکه منافع کالن کشور و احاد جامعه را‬ ‫براورده کند‪ ،‬تنها منافع گروهی خاص و اندک را که در ارتباط‬ ‫با ساختار قدرت هستند را تامین م ی کند‪ .‬در واقع این افراد‬ ‫به کمک ارتباطاتی که دارند ضمن دریافت وام های کالن از‬ ‫سیستم بانکی‪ ،‬به نوعی بانک ها را نیز در منافع اقتصادی‬ ‫خود شریک م ی کنند و این یک رابطه برنده – برنده را بین‬ ‫چنین اف��رادی و صاحبان قدرت برقرار م ی نماید‪ .‬از س��وی‬ ‫دیگر عالوه بر موارد فوق م ی توان عامل عدم شفافیت در‬ ‫فعالی ت های اقتصادی را نیز در ب��روز پدیده هایی همچون‬ ‫بابک زنجانی موثر دانست‪.‬‬ ‫صاحبنظ��ران اقتص��ادی معتقدند که بیش��تر موارد‬ ‫ناشی از ارتباط ناس��الم میان رانت خواران و بدنه قدرت در‬ ‫کشورهایی شکل گرفته است که فضای اقتصادی شفاف‬ ‫و بازی نداش��ته اند‪ .‬با اتکا به همین تحلیل م ی توان گفت‬ ‫که پدیده بابک زنجانی و افرادی مانند او محصول فضای‬ ‫ناسالم اقتصادی اس��ت که در ان امتیازات ویژه اقتصادی و‬ ‫حتی در برخی از موارد‪ ،‬امتیازات سیاسی ب رای چنین افرادی‬ ‫فراهم م ی شود‪.‬‬ ‫ای��ن موقعیت موج��ب م ی ش��ود که ش��بکه ای از‬ ‫رانت خواران ش��کل بگیرد که تنها مجوز ورود به ان اعتماد‬ ‫ش��خصی و حتی روابط فامیلی اس��ت‪ .‬بناب راین نم ی توان‬ ‫بابک زنجانی را اخرین مورد از این شبکه دانسته همان طور‬ ‫که مه افرید امیر خسروی اخرین نمونه از این شبکه نبود‪.‬‬ ‫بدون تردید‪ ،‬ش��کل بودجه بندی کش��ور نیز م ی تواند‬ ‫تاثیر بس��زایی بر ظهور و بروز این افراد در اقتصاد کش��ور‬ ‫داشته اس��ت‪ .‬به عنوان مثال اگر به بودجه کشور در هشت‬ ‫سال گذش��ته نگاه کنیم‪ ،‬متوجه م ی شویم در بخش هایی‬ ‫از بودجه ارقامی درج شده اس��ت که به هیچ وجه ب رای انها‬ ‫ردیف هایی در نظر گرفته نش��ده اس��ت که در این صورت‬ ‫نظارت روی این ارقام بودجه ب رای نهادهای نظارتی سخت‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫مفقود ش��دن ان را در پی داش��ت‪.‬اگر س��عید مرتضوی به‬ ‫علت مفقود کردن پرونده فروش س��واالت کنکور دانشگاه‬ ‫ازاد‪ ،‬زد و بندهای قضای��ی اش و پرونده کهریزک محاکمه و‬ ‫حکمش اجرا م ی شد امروز دیگر شاهد این مسائل در سازمان‬ ‫تامین اجتماعی که یک موردش هم قرارداد با بابک زنجانی‬ ‫است نبودیم‪ .‬در کل بابک زنجانی برامده از دوران مسئولیت‬ ‫اصولگرایان نبود بلکه با استفاده از خالءهایی توانست ب رای‬ ‫خود ثروت هنگفتی را رقم بزن��د بناب راین مراجع ذی صالح‬ ‫قضایی باید بررس��ی کنند و نگذارند این موضوعات ملعبه‬ ‫دست برخی جریان های سیاسی شود‪.‬‬ ‫برخورد سیاسی با این مصدایق نه تنها پاک کننده افات‬ ‫از جامعه نیس��ت‪ ،‬بلکه توجه افکارعمومی را از موضوعات‬ ‫اصلی منحرف م ی کند‪ .‬در دولت اقای هاشمی کم وام های‬ ‫نجومی به افراد خاص داده نشده‪ ،‬در دولت اقایان خاتمی و‬ ‫احمدی نژاد هم این روند ادامه پیدا کرد‪ ،‬بناب راین باید جلوی‬ ‫این روند را گرفت که بابک زنجان ی ه��ای دیگری به وجود‬ ‫نیاین��د‪g.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫مساله‪ ،‬احمدی نژاد است‬ ‫عبدالرضا داوری‬ ‫مدیر مسئول سابق روزنامه شهروند‬ ‫‪5‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫در ط�ول عمرم نه باب�ک زنجانی را دی�ده ام و نه‬ ‫صحبتی ب�ا او داش�ته ام‪ .‬او ارتب�اط ویژه ای ب�ا دولت‬ ‫احمدی ن�ژاد نداش�ت‪ .‬طب�ق اطالعاتی ک�ه دارم ثقل‬ ‫فعالی ت های تجاری این فعال اقتصادی در اسیای میانه‬ ‫و ترکیه اس�ت‪ ،‬به لحاظ دسترس�ی هایی که به خارج‬ ‫از کشور داشت و م ی توانس�ت در حل مشکل تحریم‬ ‫به دول�ت کمک کن�د‪ ،‬وارد ای�ن عرصه ش�د‪ ،‬بنابراین‬ ‫دولت دهم بابک زنجانی را ب ه وج�ود نیاورد‪ .‬حاال اینکه‬ ‫امروز به نح�وه پیوند خوردن او با دول�ت دهم پرداخته‬ ‫م ی ش�ود‪ ،‬ش�اید بحث واگذاری ش�رکت های سازمان‬ ‫تامین اجتماعی مطرح باش�د که در این باره نیز اخیرا‬ ‫مطلع ش�دم س�ازمان بازرس�ی کل کش�ور نام ه ای به‬ ‫س�ازمان تامی ن اجتماعی نوش�ته و قراردادهای بابک‬ ‫زنجانی را به لح�اظ قانونی بالاش�کال خوانده و حتی‬ ‫اعالم کرده اگر این قراردادها لغو شود‪ ،‬به صالح سازمان‬ ‫تامین اجتماعی نیس�ت‪ .‬بابک زنجانی در دولت دهم‬ ‫به توس�عه صادرات و فروش نفت ای�ران کمک کرد و‬ ‫م ا ب ه ازای کاری که انجام م ی داد در داخل کش�ور تهاتر‬ ‫م ی ک�رد‪ ،‬بنابراین تا جایی ک�ه اطلاع دارم کار خالف‬ ‫قانونی اتفاق نیفتاده است‪ .‬سوال اینجاست که چرا اگر‬ ‫بابک زنجانی فرد متخلف و دچار فساد مالی و اقتصادی‬ ‫است او را در این مدت ممنوع الخروج نکردند؟ این نشان‬ ‫م ی دهد مدرک مستندی برای اثبات فساد اقتصادی او‬ ‫وجود ندارد و بیشتر یک غوغاساالری و شانتاژ رسانه ای‬ ‫درباره فعالی ت هایش مطرح است‪.‬‬ ‫اگر امروز اقایان اصولگ را انتقادی دارند‪ ،‬قوه قضائیه‬ ‫خیلی دور از این جریان نیس�ت‪ .‬انها م ی توانستند از‬ ‫طریق دس�تگاه قضا اقدام کنند چون وقتی فردی پنج‬ ‫میلیون توم�ان بدهی مالیاتی دارد بالفاصله س�ازمان‬ ‫مالیاتی کش�ور او را ممنوع الخروج م ی کند‪ ،‬پس مگر‬ ‫م ی ش�ود این همه اتهام فس�اد متوجه بابک زنجانی‬ ‫باشد اما او حتی ممنوع الخروج هم نشود‪.‬‬ ‫م ی گویند بابک زنجان�ی از رانت های دولت دهم‬ ‫استفاده کرده و متمول شده‪ ،‬در جواب باید گفت اتهام‬ ‫اثبات نشده زدن‪ ،‬کاری ندارد‪ .‬اگر رانت بوده باید به لحاظ‬ ‫شیوه های فنی حسابرس�ی به اسناد مالی و اقتصادی‬ ‫رس�یدگی ش�ود و با هر ف�رد متخلف در هر س�طحی‬ ‫برخورد ش�ود‪ .‬اقای محجوب‪ ،‬رئیس هیات تحقیق و‬ ‫تفحص سازمان تامی ن اجتماعی اعالم کرده در قرارداد‬ ‫بابک زنجانی ب�ا تامین اجتماعی ‪ 17/5‬ه�زار میلیارد‬ ‫تومان سوءاس�تفاده مالی صورت گرفته اس�ت‪ .‬اقای‬ ‫ربیعی‪ ،‬وزیر رفاه گفت�ه این سوءاس�تفاده مالی حدود‬ ‫‪30‬هزار میلیارد تومان بوده اس�ت‪ .‬چطور م ی شود این‬ ‫تلورانس ‪12/5‬هزار میلیاردی را توجیه کرد‪ .‬کسی که با‬ ‫بابک زنجانی عقد اخوت نبسته‪ ،‬اگر تخلف کرده بیایند‬ ‫به ان رس�یدگی کنند‪ .‬به نظر م ی رسد موضوع بیشتر‬ ‫شانتاژ رس�انه ای اس�ت تا انکه از سر دلس�وزی بیان‬ ‫شود‪ .‬تحری م هایی که از س�ال ‪ 90‬تاکنون درباره حوزه‬ ‫ی خریدار نفت ایران را‬ ‫نفتی ایران اجرا شد‪ ،‬منابع قدیم ‬ ‫کنار زد و منابع جدید جایگزین شدند‪ .‬در این وضعیت‬ ‫هر فردی از صالحی ت های اولی�ه امنیتی و اعتبار مالی‬ ‫الزم برخوردار ب�ود و در بحث فروش نفت دسترس�ی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪28‬‬ ‫داش�ت و تضمین م ی کرد که بازپرداخت مبالغ مربوط‬ ‫به فروش نفت را ب ر م ی گرداند‪ ،‬م ی توانس�ت به دولت‬ ‫احمدی نژاد کمک کند‪ ،‬بنابراین هیچ امتیاز انحصاری‬ ‫در اختیار بابک زنجانی نبود و خیلی افراد دیگری نیز به‬ ‫این مساله ورود داشتند‪ .‬برای قضاوت درباره اینکه بابک‬ ‫زنجانی قهرمان یا خطاکار اس�ت باید معیاری داشت‪.‬‬ ‫وقتی سازمان بازرسی کل کش�ور درباره قراردادهای او‬ ‫با س�ازمان تامین اجتماعی اعالم م ی کند کاری خارج‬ ‫از ضوابط قانونی صورت نگرفته و تخلفی احراز نشده‪،‬‬ ‫این م ی تواند معیار باش�د که زنجان�ی به دولت کمک‬ ‫کرده است چون با ش�ناختی که دارم بدنه کارشناسی‬ ‫سازمان بازرسی کل کش�ور هی چ وقت درگیر دعواهای‬ ‫سیاسی نم ی شود‪ .‬انها کار خودشان را م ی کنند‪ .‬حتی‬ ‫رئیس کمیس�یون اصل نود چندی پیش گفت «بابک‬ ‫زنجانی حتی در بدهی خود به وزارت نفت هم تخلفی‬ ‫نکرده است‪».‬‬ ‫درباره ‪ 2.8‬هزار میلیارد تومان بدهی بابک زنجانی‬ ‫به وزارت نفت یاداور م ی شوم انتقال پول به ایران دچار‬ ‫مشکل شده‪ ،‬وگرنه او حساب هایی در بانک های مالزی‬ ‫به همان مبلغ دارد که اعالم شد ان حساب ها در اختیار‬ ‫دولت ایران قرار گرفت اما پول ان قابل انتقال به داخل‬ ‫کشور نیست‪ ،‬پس نبای د تردید کرد اگر بابک زنجانی‬ ‫متخلف بود االن باید ممنوع الخروج یا بازداشت م ی شد‪،‬‬ ‫بنابراین انچه از دوستان توقع م ی رود ان است که اگر‬ ‫تخلفی شده به قوه قضائیه برای رسیدگی ارجاع دهند‪.‬‬ ‫چرا این مواضع در حوزه رسانه ها بزرگنمایی م ی شود؟‬ ‫به نظر م ی رسد بیشتر بحث سیاسی است‪.‬‬ ‫در کل نام�ه ‪ 12‬نماین�ده اصولگ�را ب�ه روس�ای‬ ‫س�ه قوه را نوعی از اب گل ال�ود ماه ی گرفتن م ی دانم‬ ‫که م ی خواهند از فضای�ی غبارالود نفع�ی ببرند‪ .‬انها‬ ‫تالش دارند خود را به مردم چهره های ضد فساد نشان‬ ‫دهند و بعد این فساد را متوجه دولت احمدی نژاد کنند‪.‬‬ ‫معتقدم پشت صحنه ماجرا پروژه انتقام گیری از دولت‬ ‫احمدی نژاد است‪ ،‬از این رو خیلی به نیت تهی ه کنندگان‬ ‫نامه خوشبین نیستم‪.‬اگر دقت ش�ود قرائت گزارش‬ ‫تامین اجتماع�ی در صحن علنی مجل�س‪ ،‬با گزارش‬ ‫صد روزه اقای روحانی و تقاضای احمدی نژاد از او برای‬ ‫مناظره همزمان شد‪ .‬متوس�ط زمان تهیه یک گزارش‬ ‫تحقیق و تحفص را در مجلس ‪ 800‬روز محاسبه کردم‬ ‫اما گزارش سازمان تامین اجتماعی ‪ 148‬روزه اماده شده‬ ‫است‪ .‬این نشان م ی دهد یک اراده سیاسی پشت سر‬ ‫تهیه گزارش سازمان تامین اجتماعی و مسائل مرتبط‬ ‫با ان است‪ .‬البته طبق ایی ن نامه داخلی نهاد قانونگذاری‬ ‫هر تحقیق و تفحص شش ماه زمان دارد اما این زمان‬ ‫قابل تمدید اس�ت‪ ،‬بر همین اس�اس م�واردی از این‬ ‫تحقیق و تفح ص ها ح�دود ‪ 1300‬روز زم�ان برد‪ .‬حاال‬ ‫جای سوال است که چطور گزارش تحقیق و تفحص‬ ‫از س�ازمان تامین اجتماعی با ان ع�رض و طول ظرف‬ ‫‪ 148‬روز اماده م ی شود؟ دولت دهم هیچ عقد اخوتی با‬ ‫بابک زنجانی نبسته بود و اگر تخلفی انجام شده باید‬ ‫به ان رسیدگی ش�ود‪ ،‬اما این دلیل نم ی شود که چشم‬ ‫ب�ر واقعی ت ها ببندی�م‪ .‬بابک زنجانی تس�هی ل کننده‬ ‫عملیات اقتصادی و مالی دولت در مقابله با تحری م ها‬ ‫بود‪ .‬غرب که پیش از سال ‪ 90‬مشکلی با بابک زنجانی‬ ‫نداشت اما چرا او را در لیست تحریم خود قرار داد؟ به‬ ‫خاطر اینکه انها شناسایی م ی کنند که چه کسانی دارند‬ ‫به ایران کمک م ی کنند‪ .‬غرب متوجه شد فردی به نام‬ ‫بابک زنجانی و شرکت های مرتبط با او دارند تحریم را‬ ‫دور م ی زنند‪ .‬به نظرم متاسفانه دوستان اصولگرا با این‬ ‫اقدام ناخواسته در پازل دشمن افتادند‪ .‬ب رای اینکه بابک‬ ‫زنجانی باید به دولت یازدهم کمک کند تا مساله تحریم‬ ‫تا انجا که امکان دارد‪ ،‬فشارش به اقتصاد کشور نیاید اما‬ ‫چون بابک زنجانی را یک مهره سوخته م ی دانند روی ان‬ ‫مانور م ی دهند‪ .‬دوستان سناریویی که م ی نویسند همه‬ ‫جنب ه هایش را نگاه نم ی کنند چ�ون وقتی به جزئیات‬ ‫سناریو دقت م ی شود‪ ،‬مس�تند قوی و قابل اتکایی در‬ ‫ان وجود ندارد‪ ،‬فقط هیاهو اس�ت و درباره هرکسی هم‬ ‫م ی توان ان را بیان کرد‪ .‬در کل معتقدم این قدر از حوزه‬ ‫اخالق و لحاظ کردن مساله امنیت ملی فاصله گرفتیم‬ ‫که ب رای انتقام گیری سیاسی حاضریم حرف هایی بزنیم‬ ‫که فقط دشمن از ان بهره برداری م ی کند‪.‬‬ ‫* این یادداش�ت پیش از بازداشت بابک زنجانی‬ ‫نگاشته شده است‬ ‫مصلحت یا حقیقت؟‬ ‫عماد افروغ‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪6‬‬ ‫به تدریج هرچه جلوت�ر م ی اییم برخورد با مقوله‬ ‫فساد که با گفتمان انقالب اسالمی و فرهنگ و توقعات‬ ‫برجای مانده از گفتمان انقالبی‪ ،‬پدیده ای روان و ساده‬ ‫م ی ک�رد‪ ،‬پیچیده تر و بغرن ج تر م ی ش�ود‪ .‬کس�ی که‬ ‫با گفتمان انقالب اسلامی و رس�وبات فرهنگی ان –‬ ‫مخصوصا ابتدای انقالب‪ -‬اش�نا باشد به این گرایش‬ ‫کشیده م ی شود که مقوله فساد بحث راحتی است و‬ ‫نباید تا این اندازه پیچیده باش�د‪ .‬روش�ن است که از‬ ‫هرگونه فساد‪ ،‬حتی تفکر فساد هم که تعریف روشنی‬ ‫هم دارد باید پرهیز کرد‪ .‬لکن همین انقالب اسلامی‬ ‫بیتفاوتی به فساد اقتصادی سکوالر شدن جامعه را در پی دارد‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫که م ی تواند با پدیده فساد روان برخورد کند‪ ،‬خودش‬ ‫م ی تواند مانع برخورد روان هم باشد‪ ،‬البته منظور اصل‬ ‫و روح و مضمون اصلی گفتمان اسالمی نیست‪ ،‬منظور‬ ‫تفسیرها و تاوی ل هایی اس�ت که از انقالب اسالمی به‬ ‫دست داده م ی شود‪ ،‬مخصوصا تفس�یری که از نمود‬ ‫سیاسی ان یعنی جمهوری اسلامی و متعارض با ان‬ ‫تفسیر ناب به دست داده م ی شود‪ .‬بنابراین این قضیه‬ ‫مثل یک شمشیر دو لبه است‪.‬‬ ‫اگر گفتمان ناب انقالب اسلامی خ�وب تبیین‬ ‫نشود‪ ،‬هر ان ممکن است تعابیر ناخالص و الوده که‬ ‫بس�ترش نیزمهیاس�ت‪ ،‬هم به لحاظ نظری و هم به‬ ‫لحاظ تاریخی به ان گفتمان ناب تحمیل ش�ود و این‬ ‫نکته خیلی ظریفی اس�ت که باید به ان توجه ش�ود‪.‬‬ ‫عل ی القاعده ما باید عطف به شعارهای انقالب و تاسی‬ ‫ان به سیره نظری و عملی امام علی(ع) و حسب رابطه‬ ‫قدرت ‪ -‬مسئولیت شاهد ان باشیم که با مساله فساد‬ ‫خیلی راح�ت برخ�ورد م ی ش�ود و قوه قضائیه خیلی‬ ‫راحت م ی تواند یقه صاحبان اصلی قدرت را بگیرد و از‬ ‫طرف دیگر مقامات ما هم به محض رخ دادن فسادی‬ ‫در مجموعه خود پی ش قدم ش�ده و اس�تعفا م ی کنند‬ ‫ب ه هرحال فساد به مثابه یک معما مطرح نم ی شد‪.‬‬ ‫اکنون اگر دقت نکنیم و هش�یار نباشیم خیلی‬ ‫راح�ت ب�ه ورط�ه ناب�ودی م ی روی�م‪ ،‬چ�ون گفتمان‬ ‫جمهوری اسالمی – عمال و نه نظرا‪ -‬به یک شمشیر دو‬ ‫لبه تبدیل شده است و این استعداد و قابلیت را دارد که‬ ‫به نام همین گفتمان انقالب اسالمی و مقوله ای به نام‬ ‫مصلحت‪ ،‬فساد را توجیه کند یا نادیده انگارد‪ ،‬چگونه؟‬ ‫همین اموزه های دین�ی که باید با فس�اد مقابله کند‪،‬‬ ‫م ی تواند ابزار توجیه یک سری از مسائل سوء شود‪.‬‬ ‫اینکه برای مث�ال بگوییم ما امروزه با دش�منان‬ ‫خارجی روبه رو هس�تیم‪ ،‬یا مس�ائل مه م ت�ری داریم‬ ‫یا اعتماد مردم س�لب م ی ش�ود و توجیهات�ی از این‬ ‫قبیل‪ ،‬هرچند در جای خود درس�ت اند‪ ،‬ام�ا اگر بیجا‬ ‫استفاده شوند و واقعی نباش�ند‪ ،‬بهانه و سدی بیش‬ ‫برای مقابله با فساد ب ه عنوان یکی از شعارهای اصیل‬ ‫انقالب نخواهند بود‪.‬‬ ‫اما چرا با فساد مقابله نشد و نم ی شود؟ چرا روی‬ ‫این مس�اله حساس�یتی نیس�ت؟ چرا به راحتی این‬ ‫فساد صورت م ی گیرد؟ قطع نظر از ریشه های مستعد‬ ‫فس�اد اقتصادی که ب�ه اقتصاد نفت�ی و تمرکزگرایی‬ ‫ب ر م ی گ�ردد‪ ،‬ع�دم برخ�ورد با فس�اد ای�ا جوابی جز‬ ‫مصلحت گرای�ی دارد؟ ممکن اس�ت مصلحت گرایی‬ ‫و مصلحت اندیش�ی جزی�ی از وج�وه اقتضای�ی و‬ ‫عرضی نظام جمهوری اسلامی باش�د‪ ،‬اما متاسفانه‬ ‫به دلیل برخ�ی س�ه ل انگاری ها و بد فهم ی ها در حال‬ ‫حاضر‪ ،‬بخش�ی از وج�وه ذات�ی و ض�روری رفتارهای‬ ‫جمهوری اسالمی شده است‪.‬‬ ‫چرا با فس�اد مقابله نم ی ش�ود؟ چون مصلحت‬ ‫جای حقیقت را گرفته است‪ ،‬چون عرض به جای ذات‬ ‫نشسته اس�ت‪ .‬ایا انقالب اسلامی باید عل ی القاعده‬ ‫ ب ی توج�ه به این ع�رض و ذات باش�د؟ خی�ر‪ .‬انقالب‬ ‫اسلامی توجه ب�ه اقتضائات ه�م داش�ت و باید هم‬ ‫داشته باشد‪ ،‬چیزی است که ما از ان ب ه عنوان احکام‬ ‫حکومتی ی�اد م ی کنی�م‪ ،‬ولی چ�ون فلس�فه اینها را‬ ‫نم ی دانیم‪ ،‬تفس�یر غلط از حکم حکومتی جایگزین‬ ‫ان روح م ی ش�ود‪ ،‬یعنی قالب جای معن�ا و مصلحت‬ ‫ج�ای حقیقت را م ی گی�رد و ای�ن مقوله از نظ�ر بنده‬ ‫پیچیده تری�ن و ظری ف تری�ن مش�کلی اس�ت ک�ه‬ ‫ه م اکنون با ان سروکار داریم ‪.‬‬ ‫متاس�فانه ع�ده ای هم به ن�ام مصلح�ت – که‬ ‫خ�ودش م ی تواند یکی از مولفه های انقالب اسلامی‬ ‫باش�د ‪ -‬در برابر فس�اد س�کوت م ی کنند یا صاحب‬ ‫فس�اد را تایید م ی کنند‪ ،‬یا انواع و اقس�ام توجیهات‬ ‫را ردیف م ی کنند ک�ه هیچ ربطی با ان الی�ه معنایی و‬ ‫ذات گرایی انقالب اسالمی ندارد‪.‬‬ ‫اگر ذات انقالب را م ی ش�ناختیم و ب�ه ان پایبند‬ ‫بودی�م‪ ،‬ب ه راحت�ی عرضی�ات را م ی ش�ناختیم و ای�ن‬ ‫دو را خل�ط نم ی کردی�م و امروز ش�اهد فس�اد به این‬ ‫گس�تردگی نبودیم‪ .‬اخیرا هم در مباحثی که در رابطه‬ ‫با حقوق ش�هروندی در نش�ریه «تراز» داشتم‪ ،‬گفتم‬ ‫ک�ه حمایت ها از احمدی ن�ژاد حمایت های درس�ت و‬ ‫بجایی نبود‪ ،‬یعنی حمایت هایی که از روی مصلحت‬ ‫ش�د‪ ،‬کار دس�ت ما داد‪ ،‬م�ا االن چه چیزی به دس�ت‬ ‫اوردیم؟ بعضی وقت ها در دف�اع از حقیقت چیزهایی‬ ‫به دس�ت م ی اوریم که قابل مقایس�ه با دستاوردهای‬ ‫ظاهری ناش�ی از مصلحت نیست‪ .‬شما اگر ان موقع‬ ‫(دوره احمدی نژاد) از حقیقت دف�اع م ی کردید‪ ،‬کار به‬ ‫اینجا کشیده نم ی شد‪ .‬بنشینید حساب کنید ببینید‬ ‫از ای�ن حمایت های مصلحت�ی چه چیزی به دس�ت‬ ‫اورده و خواهی�د اورد؟ و بعد محاس�به کنی�د اگر این‬ ‫دفاع های مصلحتی صورت نم ی گرفت و برخوردهای‬ ‫حقیقت گرایانه اعمال م ی شد‪ ،‬چه چیزهایی عاید شما‬ ‫م ی شد؟ حداقل این است که با برخورد حقیقت گرایانه‬ ‫ذات انقالب حفظ م ی شود و این یعنی فرهنگ‪ ،‬امید‪،‬‬ ‫نش�اط‪ ،‬یعن�ی اینکه ارزش ه�ای ذاتی انقلاب حفظ‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫یکی از وجوه انقالب اسالمی که در نمود سیاسی‬ ‫ان یعنی جمهوری اسالمی هم تبلور داشت‪ ،‬اعتمادی‬ ‫بود که مردم به صاحبان قدرت و دین داش�تند‪ ،‬چون‬ ‫م�ردم ارزو م ی کردن�د ی�ک روزی حکومت�ی بیای�د و‬ ‫به ن�ام حکومت اسلامی احقاق حق کن�د و نیازهای‬ ‫واقعی انها را براورده س�ازد‪ ،‬عدالت پیشه‪ ،‬ضد ظلم و‬ ‫ضد فس�اد باش�د؛ مردم اعتماد کردند و اصال سرمایه‬ ‫اصلی صاحبان قدرت ما این اعتماد بود‪ ،‬حاال اگر این‬ ‫اعتماد منحرف ش�ود و در جهت ان ارزش ها و اهداف‬ ‫نباشد‪ ،‬به شکل بسیار مخربی به ب ی اعتمادی کشیده‬ ‫م ی شود و ب ه راحتی هم نم ی توان جلوی ان را گرفت و‬ ‫ممکن اس�ت خدای ناکرده به ساحت دین نیز اسی ب ‬ ‫وارد کند‪.‬‬ ‫با ریشه دواندن فساد در الی ه های باالیی جامعه‪،‬‬ ‫مردم و حاکمیت مقاب�ل هم قرار م ی گیرن�د و در این‬ ‫حال�ت خطر س�کوالریزه ش�دن‪ ،‬جامعه م�ا را تهدید‬ ‫م ی کند و م�ردم م ی گوین�د که سیاس�ت را به همین‬ ‫اهل سیاست بس�پارید و دین و اخالق را در سیاست‬ ‫دخال�ت ندهید و یک ن�وع ب ی اخالقی در سیاس�ت را‬ ‫شاهد خواهیم بود‪ ،‬چون اصوال مفری از دخالت اخالق‬ ‫در سیاس�ت نیس�ت‪ ،‬اگر اخالق مثبت با سیاس�ت‬ ‫پیوند نخورد‪ ،‬خواه ناخواه اخلاق منفی و اباح ه گرایی‬ ‫با سیاس�ت پیوند خواه�د خورد و در عالم سیاس�ت‬ ‫هم ه چیز مباح م ی شود‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫با توافق هسته ای دوران زنجانی تمام شد‬ ‫تو گوی مثلث با سعید لیالز‬ ‫گف ‬ ‫‪7‬‬ ‫هر چند وقت ی�ک بار ی�ک پرونده بزرگ فس�اد‬ ‫مالی در ایران جریان ساز بوده است اما در دو‪ ،‬سه‬ ‫س�ال اخیر به نظر م ی رس� د تراکم این پرونده ها‬ ‫کمی بیشتر شده و رق م ها هم نجوم ی تر‪ ،‬به نظر‬ ‫م ی رس�د که اقتصاد ایران در این م�ورد با بحران‬ ‫رو ب ه رو باش�د‪ ،‬اما ایا در این بحران خبرساز شدن‬ ‫فس�ادهای مالی مختلف ‪ ،‬اقتصاد ایران است که‬ ‫زمینه فس�اد را فراهم م ی کند یا ای�راد در جاهای‬ ‫دیگری است؟‬ ‫‪ l‬مساله فساد و رو ش��دن پرونده های سوء استفاده‬ ‫مالی مساله امروز و دیروز نیس��ت و باید بگویم که تنها هم‬ ‫متعلق به ای ران نیست‪ ،‬این موضوع در تمام دنیا مصداق هایی‬ ‫دارد ‪ ،‬در تاریخ ما هم مصداق هایی دارد‪ .‬اما باید تاکید کنم که‬ ‫این تع داد فساد های بزرگ اقتصادی که افکار عمومی را به این‬ ‫شدت تکان م ی دهد تا قبل از دوره چند ساله اخیر ب ی سابقه‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫نه از نظر حج��م و نه از نظر رق��م نم ی توان‬ ‫ب رای این فساد هایی که در چند سال اخیر شاهد ان‬ ‫بوده ایم‪ ،‬مشابه تاریخی پیدا کرد‪ .‬این موضوع البته‬ ‫به گستردگی در بین سطوح هم تعمیم م ی یاب د ‪ .‬در‬ ‫هیچ دوره ای این گونه فس��اد تا سطوح مهم رسوخ‬ ‫نکرده بود و این گونه از سیس��تم اجرای��ی را الوده‬ ‫نکرده بود‪.‬‬ ‫این موضوع به خصوص در ش��رایطی دارای‬ ‫اهمی��ت مضاعف م ی ش��ود که متوجه باش��یم از‬ ‫عمر جمهوری اس�لامی ای ران به عنوان یک نظام‬ ‫حکومتی تنها حدود ‪ 35‬س��ال م ی گ��ذرد‪ .‬باتوجه‬ ‫به عنوانی که این انقالب به خودش گرفته است و‬ ‫باتوجه به عمر ان شاید باید انتظار م ی داشتیم که در‬ ‫این مقطع زمانی فساد دیرتر ایجاد شود یا حداقل‬ ‫اندکی پوشیده تر باشد‪ .‬اما متاسفانه این طور نیست‪.‬‬ ‫و شما فکر م ی کنید که ما این لوازم را برای درگیر‬ ‫شدن در فساد داریم؟‬ ‫‪ l‬در ی��ک نمونه در م��ورد رئیس س��ازمان تامین‬ ‫اجتماعی‪ ،‬ادعای فس��اد مطرح اس��ت و رقم ادع��ا هم چند‬ ‫ی نم ی کند‪،‬‬ ‫صد میلیارد تومان است اما هیچ کس هیچ اقدام ‬ ‫ هی چ کس سوالی مطرح نم ی کند تا شبهه ها را پاک کند‪.‬‬ ‫اصل ی ترین عامل فساد اندازه دخالت دولت در اقتصاد‬ ‫و درکنار ان می زان دموکراسی است‪ .‬فقدان ازادی مطبوعات‪ ،‬‬ ‫نگرانی از اینکه مطبوعات نم ی توانند بدون عقوبت اظهارنظر‬ ‫کنند و از طرف دیگر این موضوع که با فساد به صورت جناحی‬ ‫برخورد م ی شود ‪ ،‬باعث شده معضل فساد هیچ وقت در ای ران‬ ‫حل نشود‪.‬‬ ‫که مثال باعث ظه�ور پدیده هایی مث�ل بابک زنجانی‬ ‫م ی شود؟‬ ‫‪ l‬من و بسیاری از کارشناسان دیگر این را پی ش بینی‬ ‫کرده بودیم که تحریم ها دکانی خواهد شد ب رای سوء استفاده ‪،‬‬ ‫راهی ب رای غارت س��ازمان یافته ؛ اینکه سیستمی به فردی‬ ‫اجازه دهد که یک میلیون بش��که نفت را بگیرد و بعد هیچ‬ ‫توضیحی در مورد ان ندهد ‪ ،‬یا اینکه دولتی بدهی دو میلیارد‬ ‫و ششصد میلیون یورویی خود را وصول نکند‪ ،‬اینها نشانه های‬ ‫فساد اس��ت‪ .‬ما از ابتدا هم حدس م ی زدیم که بهانه جویی و‬ ‫ایجاد زمینه ب رای افزایش تحریم ها‪ ،‬زیر لوای برخی شعار ها‬ ‫صورت می گیرد که همه اینها اساسا مساله تجاری بوده است‪.‬‬ ‫ دلیل شما برای طرح این موضوع چیست؟‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪ l‬اگر مقایس��ه کنید م ی بینید ک��ه در دوران اقای‬ ‫منظورتان از برخورد جناحی با فساد چیست؟‬ ‫احمدی نژاد ب رنامه هسته ای ما به هیچ عنوان جلوتر از چیزی‬ ‫‪ l‬موضوع روشن اس��ت‪ ،‬هر چند وقت یک بار یک‬ ‫که در دوران اقای خاتمی بود‪ ،‬نرفت‪ .‬در دوران اقای خاتمی‬ ‫پرونده رو م ی شود‪ ،‬بدون اینکه سرنوشت ان روشن شود‪ ،‬در‬ ‫دیپلماسی و اقتصاد به گونه ای بود که از داخل ان هم‬ ‫دستیابی ای ران به توان تولید انرژی هسته ای بیرون‬ ‫م ی امد و هم مصرف انرژی کشور تنظیم م ی شد‪ ،‬‬ ‫واردات کنترل م ی شد‪ ،‬اقتصاد داخلی رونق م ی گرفت‬ ‫و از طرفی در بیرون از ای ران سیاس��ت تنش زدایی‬ ‫باعث م ی شد که ما با استفاده از این روش مقاصد‬ ‫ژئوپلتیک خود را پیش ببریم‪.‬‬ ‫ایجاد شکاف بین غرب و امریکا از یک طرف‬ ‫و روس��یه و چین از طرف دیگر باعث شده بود که‬ ‫اینها نتوانند به یک جمع بندی در مورد اقدام علیه‬ ‫ای ران برس��ند ‪ ،‬در عین اینکه برنامه ه��ای ما رو به‬ ‫پیشرفت بود‪ ،‬هیچ قطعنامه ای علیه ما صادر نشد‪.‬‬ ‫زمانی که اقای احمدی نژاد بر س��ر کار امد‪ ،‬‬ ‫عنوان ش��د که ما م ی خواهیم سرعت رشد فناوری‬ ‫هسته ای خود را افزایش دهیم‪ ،‬در صورتی که اگر‬ ‫این حرف را فرضا فالن فرد مخالف م ی زد ما باید ان‬ ‫را تکذیب م ی کردیم چرا که این موضوع جزو موارد‬ ‫عل�ت اینکه ش�اهد ای�ن مقدار فس�اد‬ ‫محرمانه دولت هاست‪.‬‬ ‫باید بابک زنجانی را یک قربانی تلقی ک�رد‪ .‬م ی توان تصور کرد‬ ‫اقتصادی هستیم در کجاست؟ ایا نظام‬ ‫به هرحال همزمان با اینکه ما سیاست افزایش‬ ‫که او بادکنکی بوده است که در زمان نیاز باد شده و حاال که به او نیازی‬ ‫اقتصادی ما دچار درون زایی فساد است؟‬ ‫واردات را در پیش گرفتیم و مص��رف ارز را افزایش‬ ‫نیست مثل یک اسفنج او را م ی فشارند تا خالی شود‪.‬‬ ‫‪ l‬ما در یک وضعیت استثنایی قرار داریم‪.‬‬ ‫دادیم‪ ،‬در سیاست اغاز به ایجاد غبار در فضا کردیم‬ ‫علت اصلی این همه فساد هم کامال روشن است‪ ،‬‬ ‫تا جایی که تمام دنیا را علیه خودمان متحد کنیم‪.‬‬ ‫چند حجم فساد در س��ال های اخیر ب ی سابقه بوده‬ ‫است اما همین حاال باید بتوانیم علت ان را تحلیل‬ ‫اینکه دنیا علیه ما یکپارچه شده در هیچ دوره‬ ‫کنیم چرا که فساد کم کم مشکل ذاتی اقتصاد ما‬ ‫دیگری از تاریخ در مورد هیچ کش��ور دیگری اتفاق‬ ‫نیفتاده است‪ .‬نه درمورد افریقای جنوبی و نه در مورد‬ ‫شده است‪ .‬این موضوع باید ریشه یابی و ارزیابی شود‬ ‫کوبا هیچ وقت جامعه جهانی با این یکپارچگی که علیه ای ران‬ ‫حالی که پرونده های دیگر مسکوت گذاشته م ی شود‪ .‬با این‬ ‫که چرا این فساد گسترده به این صورت در نظام اقتصادی ما‬ ‫حال م ی بینیم که اغلب فس��اد کسانی فاش م ی شود که در‬ ‫نمود پیدا م ی کند‪ .‬فسادی که در سال های اخیر گریبان ما را‬ ‫عمل کرده عمل نکرده بود‪ ،‬از طرف دیگر ما هیچ وقت این‬ ‫همه وابسته به واردات کاالهای خارجی نبوده ایم‪.‬‬ ‫قدرت نیستند و در مورد کسانی که موافق هستند‪ ،‬معموال‬ ‫گرفته است ‪.‬‬ ‫همزمانی این دو موضوع یعنی وابستگی ما به در امد‬ ‫سکوت م ی شود‪.‬کارامدی در دستگاه های نظارتی و نهادهای‬ ‫و علت ان در چیست؟‬ ‫ارزی‪ ،‬وابستگی ما به واردات و اتحاد جهان علیه ما‪ ،‬باعث شده‬ ‫مسئول از مهم ترین مسائل است‪ .‬اینکه اگر وفادار باشید هر‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که ه ر چه اقتصاد دولت ی تر باشد‬ ‫که ما به پدیده هایی مانند بابک زنجانی دچار شویم‪ .‬چرا که‬ ‫ق ان‬ ‫کاری که انجام دهید مش��کلی نخواهد داشت و مصدا ‬ ‫و تصدی و دخالت دولت در اقتصاد بیشتر باشد و ه ر چه نظام‬ ‫کشور در موقعیتی قرار گرفت که راهی جز واردات نداشت تا‬ ‫هم اقای مرتضوی است‪ .‬این را بگذارید در کنار این موضوع‬ ‫اقتصادی بوروکراتی ک تر باشد و کارمندان به جای کارشناسان‬ ‫که اگر شما منتقد باشید از کوچک ترین تخلفات اداری شما‬ ‫اختیار و اجازه تصمیم گیری داش��ته باشند‪ ،‬زمینه های فساد‬ ‫بتواند ادامه حیات بدهد‪.‬‬ ‫م��ن م ی خواهم بگوی��م که ما هم��ه این ه��ا را قبال‬ ‫نم ی گذرند‪ .‬در کنار اینها‪ ،‬اگر پیگیری کنید م ی بینید که هیچ‬ ‫فراهم ت��ر خواهد بود‪ .‬فس��اد اقتصادی همچنین با س��طح‬ ‫پی ش بینی کرده بودیم‪ .‬من بار ها نوشته بودم که این اتفاق ها‬ ‫پرونده ای در مورد فس��اد های اقتصادی به س��ر انجام روشن‬ ‫شفافیت و ازادی در جامعه و با فقدان مطبوعات ازاد هم رابطه‬ ‫خواهد افتاد‪ .‬اینکه ظرف یک سال این همه قطعنامه علیه ما‬ ‫نم ی رس��د ‪ ،‬فرجام هیچ کدام از اینها معلوم نیست و اغلب ان‬ ‫دارد‪ ،‬وقتی ازادی مطبوعات به طور کامل وجود ندارد ‪ ،‬تصدی‬ ‫تصویب بشود در حالی که ما در بهره برداری از انرژی هسته ای‬ ‫قدر در مورد اینها سکوت م ی ش��ود که افکار عمومی انها را‬ ‫و دخالت دولت در اقتصاد وج��ود دارد و از طرفی مطبوعاتی‬ ‫رشد چندانی نکرده ایم‪ ،‬زمینه را ب رای سوء استفاده هایی فراهم‬ ‫فراموش م ی کند‪.‬‬ ‫وجود ندارد که بتواند ولو با ب ی انصافی به افشای فساد بپردازد‬ ‫م ی کند که حاال م ی توان بخشی از ان را مشاهده کرد‪.‬‬ ‫بگذارید موضوع را کمی محدود تر کنیم و بپردازیم‬ ‫و ه ر جا ک ه تردید دارد سوال مطرح کند تا مسئوالن پاسخگو‬ ‫شما صرفا این موضوعات را در کنار هم م ی گذارید‬ ‫به اینکه چه عواملی در چند س�ال اخیر وجود داش�ته‬ ‫باشند‪ ،‬این نتیجه ها و این فساد ها قابل پی ش بینی خواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪30‬‬ ‫ماجرای بابک زنجانی‪ ،‬پس از اختالس ‪3‬هزار میلیاردی‪ ،‬اختالس بیمه ایران و پرونده تامین اجتماعی‪ ،‬یکی از مهمترین پرونده های قضایی چند سال اخیر است‬ ‫یا معتقد هس�تید که اینه�ا س�ازمان یافته بوده‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬همه اینها سازمان یافته بوده است‪.‬‬ ‫و حاال چرا باید پرونده اق�ای زنجانی این طور در‬ ‫بوق و کرنا شود ‪ ،‬ایا ان طور که دیگر مثل عام شده‬ ‫شما هم احتمال م ی دهید که اختالف حساب هایی‬ ‫پیش امده است؟‬ ‫‪ l‬موضوع این اس��ت که با توافق هس��ته ای تاریخ‬ ‫مصرف این افراد هم به پایان رسیده است‪ .‬البته به نظر من‬ ‫باید بابک زنجانی را یک قربانی تلقی کرد‪ .‬م ی توان تصور کرد‬ ‫که او بادکنکی بوده است که در زمان نیاز باد شده و حاال که‬ ‫به او نیازی نیست مثل یک اس��فنج او را م ی فشارند تا خالی‬ ‫ اگر اقای بابک زنجانی صرفا بادکنک است که باد‬ ‫شده است البد باید ب ه دنبال کس�انی رفت که از‬ ‫قبل این اسم اندوخته ای دارند ‪ ،‬یا باید تصور کرد‬ ‫که او تنها بوده است؟‬ ‫‪ l‬هیچ معلوم نیس��ت ک��ه او تنها بوده باش��د اما‬ ‫همان طور که گفتم باید صبر کرد و دی��د که پرونده به کجا‬ ‫ختم خواهد شد‪g .‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪ l‬به هر حال این اختالف حس��اب و کتاب بیشتر‬ ‫وقت ها پی��ش م ی اید اما برخورد با ای��ن موضوعات جناحی‬ ‫م ی شود‪ .‬با همه این حرف ها من معتقد هستم که برنامه ای‬ ‫که در کار بوده است به هدف خود نرسیده است‪ ،‬با این حال‬ ‫باید صبر کنیم و ببینیم که در نهایت این داس��تان به کجا‬ ‫ختم خواهد شد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس�د اف�رادی مانند باب�ک زنجانی از‬ ‫جمله کس�انی هس�تند که در زمان تحری م ها به‬ ‫اقتصاد ایران و حل برخی مشکالت واردات کمک‬ ‫م ی کنن�د ‪ ،‬باتوجه ب�ه اینکه ما هن�وز در وضعیت‬ ‫تحریم هستیم چرا باید این همه به پرونده اقای‬ ‫زنجانی بها داد؟‬ ‫ش��ود‪ .‬البته من هنوز هم تردید دارم که امثال اقای زنجانی‬ ‫ان طور که ش��ما تلقی م ی کنید نقش موثری در اقدام علیه‬ ‫تحریم ها داشته باشند‪ .‬اقتصاد ای ران با این گستردگی قابلیت‬ ‫تحریم شدن ندارد اما خیلی م ی توانند در این شرایط از ان سوء‬ ‫استفاده کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫بحران فاصله طبقاتی‬ ‫ریشهیابی علل جامعه شناختی ظهور ویژه خواران و مفسدان اقتصادی‬ ‫مجید ابهری‬ ‫‪8‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫مفاس��د اقتص��ادی‪ ،‬رانت خ��واری‪ ،‬سوءاس��تفاده از‬ ‫بی ت المال‪ ،‬برخ��ورداری از امتیازات خ��اص و ویژه خواری و‬ ‫نام های دیگر‪ ،‬هم��ه و همه ام��وال غی ر موجه قابل توجهی‬ ‫را در اختیار افرادی مع��دود و جریان هایی خاصی قرار داده و‬ ‫تبعیض و شکاف طبقاتی و فقر گسترده اقتصادی را سبب‬ ‫م ی شود‪ .‬بنا بر دستور اخیر رئی س جمهور قرار است اقدامات‬ ‫مقتضی در رابطه با شناسایی و مجازات ویژه خواران صورت‬ ‫گیرد‪ ،‬چرا که مبارزه با فساد اقتصادی الزمه پیشرفت و عدالت‬ ‫است‪ .‬اما تحت چه شرایطی فعالی ت های ناسالم اقتصادی‬ ‫تش��دید م ی ش��ود و افرادی با برخورداری از امتیازات خاص‬ ‫به ثروت های چشمگیر دسترس��ی پیدا م ی کنند؟ ریشه ها‬ ‫و علل جامع ه ش��ناختی این عوارض اقتص��ادی و اجتماعی‬ ‫چیست؟ دامنه اثرات و تبعات این ناهنجاری های اقتصادی‬ ‫تا کجاست؟‬ ‫ناهنجاری های اقتص��ادی عالوه بر عوارض ناش��ی‬ ‫از مش��کالت اقتصادی باعث بروز ش��کاف های طبقاتی و‬ ‫تبعیض انسانی نیز م ی شود‪ .‬مشکالت اقتصادی بعد اصلی‬ ‫خود را در ویژه خواری و رانت خواری به ویژه در ش��رایط دشوار‬ ‫سیاسی کش��ور نش��ان م ی دهد‪ .‬در روزگار تحریم‪ ،‬کاسبان‬ ‫تحریم و دالالن ان با ش��دت و حدت برخ��وردار از مواهب و‬ ‫امتیازات سیاسی توانستند سرمایه های هنگفتی را در داخل‬ ‫و خارج کشور ذخیره سازند‪.‬‬ ‫متاسفانه عدم کنترل این گونه افراد و جریان ها و ضعف‬ ‫برخورد با انها باعث شده تا ثروت های نجوم ی در دستشان‬ ‫تجمع یابد‪ .‬از نگاه رفتارشناس��ی زمانی که مردم ب رای تهیه‬ ‫کمترین اقالم نیازمندی های خود دچار مشکل هستند؛ بروز‬ ‫پدیده ها و جریان های ویژه خوار یک معضل بزرگ اجتماعی‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬زمانی که پدری در تامین شهریه دانشگاه‬ ‫فرزند خود تمام��ی دارای��ی اش را م ی فروش��د در حال ی که‬ ‫ش��اهد عرض اندام یک جوان بیست و چند ساله با اتومبیل‬ ‫میلیاردی در خیابان های شهر است‪ ،‬چه حالی خواهد شد؟‬ ‫زمانی که مادری با مش��کالت فراوان به دنبال داروی فرزند‬ ‫خود م ی گردد اما ش��خصی دیگر به واس��طه ویژه خواری با‬ ‫هواپیمای شخصی خود و خانواده اش به کشورهای خارجی‬ ‫سفر م ی کند‪ ،‬چه اختالفی در جامعه بروز پیدا م ی کند؟ مردم‬ ‫این تبعی ض ها و ش��کاف های غیرعادالنه را از چشم دولت‬ ‫م ی بینند‪ .‬علت اصلی این گونه حرکت ها حاش��ی ه پروری و‬ ‫قبیله پروری است‪ .‬حاشی ه پروری یعنی سپردن فعالی ت های‬ ‫اقتصادی به دست برخی نزدیکان صاحبان قدرت به نحوی‬ ‫که انه��ا از امکانات وی��ژه ای برخوردار باش��ند در حال ی که‬ ‫این گونه تس��هیالت ب رای افراد عادی به شکل رویاست‪ .‬در‬ ‫این زمینه ظهور افرادی چون جزایری و اخی را زنجانی باعث‬ ‫م ی شود جوانانی که در شرایط سنی این اقایان اما برخوردار‬ ‫‪31‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫از تحصیالت و تخصص هایی باالتر بوده اما بیکار هستند‪،‬‬ ‫دچار اختالالت روحی‪ ،‬روانی و رفتاری ش��وند‪ .‬اقای زنجانی‬ ‫محصول اش��فتگ ی های سیاس��ی و اقتصادی دولت های‬ ‫نهم و دهم است‪.‬‬ ‫اگر شرایط سیاسی و اقتصادی جامعه به طور مساوی‬ ‫میان افراد توزیع ش��ود و توزیع عادالنه ابزارها و تسهیالت‬ ‫اقتصادی در جامعه موجود باشد‪ ،‬دیگر افرادی مانند زنجان ی ها‬ ‫و جزایری ها در کشور ظهور نخواهند یافت‪ .‬مشخص نیست‬ ‫چند صد بابک زنجانی و جزایری در کشور در محاق باشند و‬ ‫در اثر بروز فساد در گوشه ای از جامعه چهره و نام انها معرفی‬ ‫شود‪ .‬حکایت این اقایان ان گونه بوده که در کشور همسایه‪،‬‬ ‫ترکیه نیز حرکت های انها اشفتگی ایجاد کرده است‪ .‬اگر در‬ ‫کشورمان ثبات سیاسی وجود نداش��ت‪ ،‬اکنون ممکن بود‬ ‫سرنوشتی مش��ابه ترکیه ب رای ما رقم بخورد‪ ،‬چراکه ارقام و‬ ‫اعداد مورد نظر و گفت وگوی این اقایان اصوال به عقل امثال‬ ‫ما نم ی گنجد‪.‬‬ ‫اگر این سرمایه ها با تالش جمع اوری شده است‪ ،‬پس‬ ‫سوال اینجاس��ت که چرا تولیدکنندگان و کارافرینان دیگر‬ ‫قادر نیستند چنین ثروت هایی را گرداوری کنند؟ اما اگر این‬ ‫افراد از روش های دیگر س��رمایه های خود را کسب کرده اند‬ ‫باید در پیش��گاه خداوند و در محکمه او به تمام ی سواالت‬ ‫مردم پاسخ داده و حقوق غارت کرده از بی ت المال را به مردم‬ ‫بازگردانند چراکه مردم حاضرند در هر شرایطی زندگی کنند‬ ‫اما پذی را نخواهند بود که شاهد فس��اد اخالقی و اقتصادی‬ ‫عده ای باشند که در بدو پیروزی انقالب اسالمی و دوران دفاع‬ ‫مقدس یا متولد نشده بودند یا شیرخواره بودند‪ .‬این افراد یک‬ ‫س��یلی ب رای انقالب و نظام نخورده اند‪ .‬در روزهای خونین‬ ‫دفاع مقدس کجا بودند؟ به واقع این گونه افراد و حامیان انها‬ ‫جواب مردم زجر کشیده را چه خواهند داد؟‬ ‫ظهور این افراد در کش��ور ما ب رای اولین بار نیست و‬ ‫اخرین بار هم نخواهد بود‪ .‬زمانی که قوانین شفاف نباشند‪،‬‬ ‫راه های میانبری چون ویژه خواری و رانت ب رای رس��یدن به‬ ‫ثروت وجود داشته باش��د و نوع توزیع امتیازات و تسهیالت‬ ‫ناب رابر باشد‪ ،‬این گونه افراد و جریان ها بارها و بارها در جامعه‬ ‫ظاهر خواهند شد‪.‬‬ ‫نظارت سازمان های نظارتی و برخورد شدید با این گونه‬ ‫افراد م ی تواند تا حدودی به عنوان ابزار پیشگیری مورد استفاده‬ ‫قرار گیرد‪ .‬در کش��ور چین اگر چنین افرادی در جامعه پیدا‬ ‫شوند به طور قطع و یقین با مجازات اعدام مواجه خواهند شد‪.‬‬ ‫اگر یک قاچاقچی مواد مخدر ب��ا تولید و عرضه مواد مخدر‬ ‫نس ل ها را به خطر م ی اندازد‪ ،‬مفسدین اقتصادی نیز ایمان و‬ ‫عقاید مردم را به چالش م ی کشند‪.‬‬ ‫ش��رایط تحریم مشکالتی را ب رای کش��ور ایجاد کرد‬ ‫اما ب رای برخی افراد و جریان ها خیر و برکت به ارمغان اورد‪،‬‬ ‫همان طور که برخی از اش��خاص در دوران جنگ از بحران‬ ‫تهاجم جهانی علیه کش��ور حداکثر سوءاس��تفاده را بردند و‬ ‫اینک در ان سوی اب ها زندگی م ی کنند‪.‬‬ ‫از این پس شرایط تحریم باید به طور کامل کنترل شده‬ ‫و دقیقا مشخص شود چه کسانی کاسبان تحریم و دالالن ان‬ ‫بودند و چه جریان هایی از این افراد حمایت کرده اند‪ .‬اگر یک‬ ‫بار به طور شفاف و صادقانه این مسائل با مردم مطرح شود‪،‬‬ ‫یقینا اعتماد میان مردم و دولت و دستگاه های تصمیم گیر‬ ‫نیز تضمین خواهد شد‪.‬‬ ‫قوه قضائیه با تش��دید مج��ازات این افراد بای��د راه را‬ ‫ب رای سوءاستفاده گران اینده مسدود کند و مانع تداوم نسل‬ ‫ویژه خواران شود‪.‬‬ ‫علل و عوامل جامعه شناختی فساد اقتصادی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫علت اساسی و جامع ه شناختی ظهور پدیده ویژه خواری‬ ‫از نگاه سیاسی بروز شرایط دش��واری مانند تحریم یا جنگ‬ ‫است‪.‬‬ ‫در چنین ش��رایطی افراد س��ود جو با جلب حمایت و‬ ‫مشارکت برخی از قدرتمندان وارد عرصه های اقتصادی گشته‬ ‫و با برخورداری از حمایت کامل و امتیازات خاص‪ ،‬سرمایه های‬ ‫هنگفتی را جمع اوری م ی کنند‪ .‬البته این افراد خدماتی هم‬ ‫ارائه م ی کنند که در مقابل بهره مندی های انها تقریبا هیچ‬ ‫است‪ .‬ریشه جامع ه ش��ناختی این گونه مسائل و عوارض در‬ ‫ضعف کنترل و کمرنگ بودن قوانین بازدارنده است‪.‬‬ ‫ب ی تردید الزم است به موازات تقویت قوانین بازدارنده‬ ‫از مفاسد اقتصادی‪ ،‬وجدان اخالقی در جامعه احیا و تقویت‬ ‫شود‪ .‬همچنین جریان هایی که به ویژه خواران عرصه عمل‬ ‫م ی دهند باید مورد مواخذه قرار گیرند و در این میان قاضی‬ ‫و وزیر و غیره نباید تفاوتی با سایرین داشته باشند‪ .‬انها که با‬ ‫حمایت خود ویژه خواری را در جامعه ترویج م ی دهند‪ ،‬قصور‬ ‫کمتری از مفس��ده گران ندارند‪ .‬انها باع��ث بدنامی نظام و‬ ‫خدمتگزاران واقعی مردم م ی شوند‪g .‬‬ ‫تبار سیاسی‬ ‫اقای میلیاردر‬ ‫ایا بابک زنجانی فرزند تحریم است؟‬ ‫‪9‬‬ ‫بابک زنجانی باالخره بازداشت شد‪ .‬او مدت هاست که فرد‬ ‫مشهوری شده است؛ شه رتی که البته دست اخر ب رایش دردسر‬ ‫ساز هم شد‪ .‬زنجانی اگر چه فردی اقتصادی بود اما تحوالت این‬ ‫چندسالاخیروماجراهایپی راموندولتدوممحموداحمدی نژاد‬ ‫او را هم در جدال های سیاسی وارد کرد‪ .‬او حاال ب ر اساس اخرین‬ ‫اخبار در اوین است و باید منتظر روند قضایی پرونده اش باشد‪.‬‬ ‫اما بابک زنجانی کیست و چه نسبتی با گروه ها و طی ف های‬ ‫سیاسی ای ران دارد؟‬ ‫انچه رخ داده این است که بابک زنجانی در برهه ای از زمان‬ ‫بروزاقتصادیوسیاسینمایانپی داکردکهصحنهسیاسیای ران‬ ‫چهره ایجدیدبهخودم ی گرفتوالبتهمحموداحمدی نژاددیگر‬ ‫ب رای گروه های سیاسی و ساختار های قدرت در ای ران محمود‬ ‫احمدی نژاد سال های گذشته نبود‪ .‬او منتقدان فراوانی پی دا کرده و‬ ‫حاال همه روی او زوم شده بودند‪ .‬درست در همین موقعیت است‬ ‫که بابک زنجانی بیش از همیشه به دولت احمدی نژاد نزدیک‬ ‫م ی شود‪ .‬اومعامالتنفتیفراوانیداشتهوازط ریقواسطه هایش‬ ‫باگشایشیجدیدکهدرقانونفروشنفتپدیدم ی ایدبهیکیاز‬ ‫چهره های بزرگ و اصلی در این رابطه تبدیل م ی شود‪ .‬کار تا انجا‬ ‫باال م ی گیرد که ب ر اساس اخبار موجود در رسانه ها در دسامبر‪۲۰۱۲‬‬ ‫توسط اتحادیه اروپا به دلیل انچه «کمک به دور زدن تحریم ها‬ ‫از ط ریق داشتن نقش کلیدی در تجارت نفت ای ران و انتقال پول‬ ‫مربوط به فروش ان به دولت ای ران» خ وانده شد‪ ،‬در لیست تحریم‬ ‫قرار م ی گیرد‪ .‬تا اینجای کار او صرفا یک دالل نفتی و تاجر که‬ ‫رابطه خوب و نزدیکی با دولت دارد به حساب م ی اید‪ .‬همه چیز‬ ‫م ی خرد و م ی فروش��د‪ .‬پول خوبی دارد پس م ی تواند تجارت‬ ‫خوبی هم داشته باش��د‪.‬ماه های اخر دولت احمدی نژاد سپری‬ ‫م ی شود‪ ،‬حاشی ه ها بیشتر از همیشه است‪ .‬جدال رئی س جمهور‬ ‫وقت با قوه مقننه باال گرفته است‪ .‬احمدی نژاد دیگر انتقادی را بر‬ ‫نم ی تابد‪ .‬کار به انجا م ی رسد که او ب رای دفاع از وزیرش اخ رین راه‬ ‫را بر م ی گزیند‪ .‬صبح یکشنبه است و پرونده ای که او به همراه‬ ‫خود به بهارستان م ی اورد تا ساعاتی دیگر جنجالی بزرگ و شاید‬ ‫رضا ضراب و بابک زنجانی‬ ‫رضا ضراب متول�د ‪ ۱۳۶۲‬هج�ری شمس�ی در ایران اس�ت‪ ،‬پس از‬ ‫مهاجرت پدرش به خارج از ایران در سال های اولیه جنگ به ترکیه رضا در‬ ‫ی م ی شود‪ .‬پس از مهاجرت پدر از ترکیه به‬ ‫ترکیه مشغول تحصیل و زندگ ‬ ‫دبی او در استانبول م ی ماند و به امور اقتصادی پدرش رسیدگی م ی کند و‬ ‫با استفاده از شهرت حاج حسین ضراب (پدرش) با بسیاری از ثروتمندان‬ ‫ترکیه ارتباط برقرار م ی کند‪ .‬ضراب با افتتاح های پرسروصدای پروژه های‬ ‫اقتصادی در ترکیه اسم و رس�می به هم م ی زند تا جایی که در سال ‪2006‬‬ ‫گردش مالی او به ‪ 14‬میلیارد لیر ترکیه م ی رسد‪ .‬او از هیچ کاری روی گردان‬ ‫نبوده‪ ،‬از خرید سهام باشگاه اسب سواری تا افتتاح کارخانه کشتی سازی‬ ‫و واردات صادرات مبلمان و هواپیمای�ی خصوصی و خیل ی چی ز های دیگر‬ ‫شروع به گس�ترش فعالیت خود کرده و صاحب ثروت هنگفتی شد‪ .‬چند‬ ‫سال بعد با یکی از خوانندگان مطرح ترکیه که یازده سال از خودش بزرگتر‬ ‫بود‪ ،‬ازدواج کرده و از او صاحب دختری م ی شود‪ .‬رضا ضراب حاال در ترکیه به‬ ‫اتهام پولشویی و پرداخت رشوه به مقامات ارشد دولت ترکیه زندانی است؛‬ ‫پرونده ای که حتی م ی رود دولت این کشور را ساقط کند‪ .‬براساس اخرین‬ ‫‪32‬‬ ‫اطالعات اعالم شده گردش مالی او نزدیک ‪ 84‬میلیارد دالر بوده‪ .‬رقمی باور‬ ‫نکردنی که ظاهرا بیشتر ان مربوط به تجارت طال از ترکیه و دبی به ایران‬ ‫بوده است‪ .‬رضا ضراب پس از بازداشت از سوی واحد جرائم سازمان یافته‬ ‫لو انتقال غیرقانونی مقادیر‬ ‫پلیس ترکیه‪ ،‬با اتهاماتی از قبیل پولشویی‪ ،‬نق ‬ ‫زیادی پول‪ ،‬قاچاق شمش طال‪ ،‬تهیه مدارک جعلی و ارتشاء مواجه است‪.‬‬ ‫«تودی زمان» در این رابطه نوشت‪« :‬سه ش�رکت صوری در ترکیه که‬ ‫تحت مالکیت رضا ضراب هستند‪ ،‬طی سال های ‪ ۲۰۰۹‬تا ‪ ۲۰۱۲‬حدود ‪۸۷‬‬ ‫میلیارد یورو نقل و انتقاالت غیرقانونی از کشورهای مختلف انجام داده اند‬ ‫که ‪ ۴۰‬درصد این مبلغ‪ ،‬پولی است که به صورت غی ر قانونی از کشور خارج‬ ‫کرده اند‪ .‬در ژانویه ‪ ۲۰۱۳‬در فرودگاه اتات�ورک ترکیه ‪ ۵/۱‬تن محموله طال‬ ‫در هواپیمایی کشف شد که دو سوم این محموله قرار بوده تحویل شرکت‬ ‫س�ورینت هلدینگ در ایران ش�ود‪ .‬این محمول�ه بدون هیچ س�ندی و با‬ ‫پرداخت ‪ ۵/۱‬میلیون دالر رشوه به برخی افراد سیاسی در ترکیه ‪ ۱۸‬ژانویه‬ ‫راهی دبی ش�د‪ .‬محموله ای که پای بابک زنجانی را نیز ب ه عنوان «رئیس»‬ ‫در پرونده رضا ضراب باز کرد‪.‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫کمتر تجربه شده ای را به همراه خواهد داشت‪ .‬او م ی گوید که‬ ‫دولتش سالم است و این دیگران هستند که راه خطا م ی روند‪.‬‬ ‫رئی س جمهور وقت یک فیلم بسیار مهم به همراه خود اورده‬ ‫اس��ت‪ .‬فیلم ی که اگر چه دو ضلع قابل توجهش ب رادر رئیس‬ ‫مجلسوسعیدمرتضویهستند‪،‬امایکضلعمهمدیگرراهم‬ ‫به تصویر کشیده است؛ او کسی نیست جز بابک زنجانی‪ .‬روزی‬ ‫که مشهور به یکشنبه سیاه شد ب رای بابک زنجانی ورود به دوره‬ ‫جدیدی از زندگ ی اش به شمار م ی رود‪ .‬منتقدان فیلم م ی گفتند‬ ‫این یک دام بوده و به صورت حساب شده ای طرف مقابل وارد این‬ ‫ماجرا شده است‪ .‬هر چه بود حاال بابک زنجانی بیش از همیشه‬ ‫سیاسی شده بود‪ .‬یک چهره همراه دولت که حاضر است حتی‬ ‫ریسک چنین اقداماتی را هم بپذیرد‪ .‬همراستا با همین جریانات‬ ‫نمایندگانوچهره هایموافقدولتبهحمایتازسعیدمرتضوی‪،‬‬ ‫وزیر کار و ضلع سوم فیلم مذکور م ی پردازند‪ .‬چنین م ی شود که‬ ‫صورت جدیدی ب رای موقعیت سیاس��ی بابک زنجانی پدیدار‬ ‫م ی شود‪.‬بهاینمعناکهدرکشاکشجدال هایسیاسیحامیانو‬ ‫مخالفانمحموداحمدی نژاد‪،‬بابکزنجانینیزدرجبههمتهمان‬ ‫منسوب به دولت وقت قرار م ی گیرد‪ .‬احمدی نژاد از وزیرش دفاع‬ ‫م ی کند‪ ،‬وزیر از سعید مرتضوی و سعید مرتضوی هم از بابک‬ ‫زنجانی‪ .‬این زنجیره البته الیه دوم و بزرگتری به نام حامیان دولت‬ ‫که خارج از دولت و در مجلس یا احزاب و تشکل ها قرار دارند نیز‬ ‫داشت‪ .‬درست همین جاست که اصالح طلبان تمام تالششان را‬ ‫ب رایسنجاقکردنبابکزنجانیبهاصولگرایانبهکارم ی گی رند‪.‬‬ ‫اوکهدرقامتیکمتهماقتصادیتصویرشدهبوددرواقعتبدیل‬ ‫به یک نکته مورد سوال در مورد اصولگرایان م ی شود‪ .‬واقعیت‬ ‫اما این بود که اصولگرایان از مدت ها قبل منتقد برخی اقدامات‬ ‫خصوصااقتصادیاط رافیانمحموداحمدی نژادبودند‪.‬نطق های‬ ‫پیشازدستور‪،‬مصاحب ه هایپیدرپیوحتیحاشی ه هایفراوان‬ ‫که از سوی چهره های مهم اصولگرایی که به موارد اقتصادی‬ ‫پی راموندولتوقت مطرح می شدخود گواهی بر این مدعا بود‪ .‬از‬ ‫نگاهی دیگر در واقع انچه رخ داد این بود که رقبای اصولگرایان‪ ،‬با‬ ‫تکیه بر این استراتژی که باید احمدی نژاد‪ ،‬اقدامات و حاشی ه های‬ ‫دولتشرابهحساباصولگرایاننوشتتاهزینه هایشراپرداخت‬ ‫کنند‪ ،‬بابک زنجان��ی را نیز وارد چنین زنجی��ره ای کردند‪ .‬تبار‬ ‫سیاسیاینمیلیاردرج وانامابیشازاینکهبهاصولگرایانبرسد‪،‬‬ ‫بهحامیاندولتدهمکهراهشانالبتهازاصولگرایانجداشدهبود‬ ‫م ی رسید‪ .‬حاال که بابک زنجانی بازداشت شده بی شک تالش‬ ‫اصالح طلباندراینکهبگویندزنجانیوماجرایشبهاصولگرایان‬ ‫مربوط م ی شود بیش از همیشه خ واهد شد‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫میلیاردرها‬ ‫نشریه اقتصادی فوربس در تازه ترین گزارش خود جوان ترین میلیاردرهای‬ ‫جهان را معرفی کرد که براین اساس داستین موسکویتز از بنیانگذاران شبکه‬ ‫اجتماعی فی س بوک با ‪ 28‬سال سن در صدر قرار دارد‪ .‬دارایی موسکویتز معادل‬ ‫‪ 2/8‬میلیارد دالر اعالم ش�ده اس�ت‪ .‬م�ارک زاکربرگ‪ ،‬مدیرعامل فعلی ش�بکه‬ ‫اجتماعی فی س بوک نیز با دارایی ‪ 12/3‬میلیارد دالری رده دوم این فهرست را به‬ ‫خود اختصاص داد‪ .‬البرت وون تورن اوند تاکسیس المانی نیز که در حوزه های‬ ‫مختلف اقتصادی فعالیت م ی کند با ‪ 29‬س�ال و دارایی ‪ 1/5‬میلیارد دالر س�وم‬ ‫شد‪ .‬همچنین اس�کات دانکن امریکایی مالک بیش از ‪ 50‬هزار مایل لوله های‬ ‫انتقال نفت‪ ،‬دارایی ‪ 5/1‬میلیارد دالری‪ ،‬خان�م یانگ هیویان فعال عرصه امالک‬ ‫و مستغالت در چین و دارایی ‪ 5/7‬میلیارد دالری و ادواردو ساورین برزیلی‪ ،‬یکی‬ ‫دیگر از بنیانگذاران فی س بوک با ‪ 31‬سال سن و دارایی ‪ 2/2‬میلیارد دالری رده های‬ ‫چهارم تا ششم جوان ترین میلیاردرهای جهان را به خود اختصاص دادند‪ .‬فحد‬ ‫حریری و برادرش ایمن حریری‪ ،‬فرزندان رفیق حریری‪ ،‬نخس�ت وزیر پیش�ین‬ ‫لبنان نیز به ترتیب با ث�روت ‪1/35‬میلیارد دالری در رده ه�ای هفتم و دهم این‬ ‫فهرست جای گرفتند‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫این فساد محصول‬ ‫تالقی دو عرصه‬ ‫سیاست داخلی و‬ ‫خارجی سیاست‬ ‫در چهارراه‬ ‫«قانون گریزی در‬ ‫درون و مدیریت ورود‬ ‫فساد از بیرون» است‬ ‫نقطه تالقی سیاست داخلی و خارجی‬ ‫پدیده بابک زنجانی سیاسی است یا اقتصادی؟‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫این روزها انچه در ترکیه م ی گذرد در پیوندی معنادار با‬ ‫ای ران و انچه در ای ران م ی گ��ذرد‪ ،‬قرار م ی گیرد‪ .‬روزنامه وطن؛‬ ‫چاپ ترکیه در تحلیلی با طرح ادعای ارتباط رضا ضراب یکی‬ ‫از متهمان اصلی عملیات گسترده پلیس ترکیه در ‪ 17‬دسامبر‬ ‫با بابک زنجانی نوش��ت‪« :‬در پی عملیات گس��ترده توسط‬ ‫پلیس ترکیه روز سه شنبه هفته گذشته بیش از‪ 60‬نفر از جمله‬ ‫سه پسر وزی ران دولت دس��تگیر شدند‪ ،‬اما دستگیری یکی از‬ ‫متهمان که سر و صدای زیادی هم در رسانه های ترک و هم‬ ‫در رسانه های ای رانی به همراه داشت‪ ،‬رضا ضراب فرد (مشهور‬ ‫به صراف)‪ ،‬ای ران ی االصلی است که تابعیت ترکیه را دارد‪» .‬‬ ‫وی در اظهارات خود هنگام بازجویی اعالم کرد‪« :‬یکی‬ ‫از مشتری هایم به نام «ب‪ .‬ز» به من تلفن کرد و گفت که از‬ ‫غنا م ی تواند ‪ 1/5‬تن طال وارد کرده و از طریق ترکیه به ای ران‬ ‫بفرستد‪».‬‬ ‫ضراب در ادامه اظهاراتش از ای��ن فرد به عنوان رئیس‬ ‫خود نام ب��رد و ادعا کرد هم��کارش در ای��ران بابک زنجانی‬ ‫است‪ .‬ش��ریک اصلی رضا ضراب‪ ،‬زنجانی بوده و از طالهای‬ ‫بلوکه شده توسط پلیس در اس��تانبول ‪ 1/2‬تن طال متعلق‬ ‫به زنجانی است‪.‬‬ ‫این روزنامه در ادامه مدعی ش��د‪« :‬ب راساس اطالعات‬ ‫به دس��ت امده هدف اصلی عملیات گسترده مبارزه با فساد‬ ‫مالی‪ ،‬پولشویی و رش��وه در ترکیه‪ ،‬بابک زنجانی بوده است‬ ‫و پلیس زمانی که از طریق ش��نودهای تکنیکی متوجه شد‬ ‫که «صراف» در انتالیا ب��ا وی دیدار م ی کن��د این عملیات‬ ‫برنامه ریزی شد؛ اما س��پس ب رای محرمانه ماندن شنود این‬ ‫افراد‪ ،‬این عملیات تا ‪ 17‬دسامبر به تعویق افتاد‪ .‬در واقع بابک‬ ‫زنجانی نفر اول هدف پلیس ترکیه است‪».‬‬ ‫ای��ن روزنامه در ادامه به سرگذش��ت باب��ک زنجانی و‬ ‫چگونگی رسیدن وی به ثروت گسترده اش اشاره کرده و اورد‪:‬‬ ‫«سرگذشت بابک زنجانی نیز همانند رضا ضراب است‪ ».‬به‬ ‫‪34‬‬ ‫نوشته این روزنامه چاپ ترکیه؛ «بابک زنجانی در استانبول‬ ‫شرکتی را تاسیس کرده اس��ت‪ .‬این شرکت که در سال ‪2007‬‬ ‫فعالی ت های خود را در زمینه صادرات پالستیک‪ ،‬جواه رات و‬ ‫طال اغاز کرد؛ پس از مدتی توسط امریکا در فهرست سیاه قرار‬ ‫گرفت و در ژانویه ‪ 2013‬زنجانی از شراکت این شرکت خارج شد‬ ‫و به جای وی یک تاجر ترک بر سر کار امد‪».‬‬ ‫این روزنامه در بخش دیگری از گزارش خود مدعی شد‪:‬‬ ‫«از اوریل سال ‪ 2013‬بابک زنجانی در فهرست سیاه امریکا‬ ‫قرار گرفت و تمام حس��اب هایش بسته شد‪ .‬در همین زمان‬ ‫زنجانی به بهانه بلوکه ش��دن حس��اب هایش بده ی اش به‬ ‫دولت بالغ بر ‪ 2/8‬میلیارد دالر را پرداخت نکرد و از همان زمان‬ ‫به تجارت طال از ترکیه به ای ران پرداخت‪ .‬هم زمان قاچاق طال‬ ‫توسط هواپیما به می زان باال توسط بابک زنجانی انجام گرفت‬ ‫و وی روابط نزدیکی با بانک های ترکیه برقرار کرد‪».‬‬ ‫این خبر تا چه ان��دازه صحت دارد و تا چه ان��دازه نه؟!!‬ ‫موض��وع مورد نظر این نوش��تار نیس��ت؛ بل‪ ،‬مس��اله مهم‬ ‫پاسخگویی به این پرس��ش اس��ت که ایا م ی توان در یک‬ ‫نظام اقتصادی ‪ -‬سیاس��ی با عملکردهای طبیعی و فعال‬ ‫در طبیعت معنادار و تعریف ش��ده ان؛ ش��اهد ایجاد چنین‬ ‫حفره هایی از فسادهای اقتصادی و سیاسی بود؟ در اینجاست‬ ‫که «دالیل سیاسی بروز فساد اقتصادی» در ادبیات سیاسی به‬ ‫میان م ی اید‪ .‬پنداشت من بر ان است که این فساد محصول‬ ‫تالقی دو عرصه سیاست داخلی و خارجی سیاست در چهارراه‬ ‫«قانون گریزی در درون و مدیریت ورود فساد از بیرون» است‪.‬‬ ‫ظهور فساد و رانت مساله تازه ای در اقتصاد ای ران و بسیاری از‬ ‫کشورهای دیگر جهان نیست‪ .‬انچه در این میان مهم است‬ ‫دالیل سیاسی بروز این فساد و نحوه مدیریت برخورد با ان به‬ ‫نفع منافع ملی مردم این کشورهاست‪ .‬اقتصاد ای ران چه قبل‬ ‫از انقالب و چه بعد از انقالب همواره شاهد این پدیده شوم در‬ ‫اقتصاد بوده است‪ .‬افرادی که مسبب اصلی این مساله هستند‪،‬‬ ‫ارتباط تنگاتنگی با ساخت قدرت در کشور دارند‪ .‬روزگاری هژبر‬ ‫یزدان ی ها مطرح بودند و امروز باید شاهد تجلی انواع مدرن تری‬ ‫از هژب ر ها در بس��تر بیمار اقتص��اد ای ران باش��یم‪ .‬این را باید‬ ‫منصفانه اذعان کنم که این مساله‪ ،‬یعنی ارتباط افراد با ساخت‬ ‫قدرت به تنهایی نم ی تواند عامل این اتفاق در کشور باشد‪.‬‬ ‫ظه��ور این اف��راد در س��اخت اقتصادی کش��ور علل‬ ‫گوناگونی دارد‪ .‬نخستین دلیل را در این ارتباط م ی توانیم در‬ ‫نحوه تنظیم قوانین جس ت وجو کنیم‪ .‬متاسفانه در مقاطعی‬ ‫در کشور شاهد بودیم که قوانین در کشور به صورتی تنظیم‬ ‫م ی ش��ود که اصطالحا به ان گرد نویس��ی در قوانین گفته‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬این ش��یوه در هنگام تدوین الیحه بودجه به کار‬ ‫م ی رود‪ .‬نقطه اوج این اتفاق را در دولت های نهم و دهم شاهد‬ ‫بودیم‪ .‬اگر نگاهی به بودجه های ارائه ش��ده در این دو دولت‬ ‫بیندازیم‪ ،‬متوجه م ی ش��ویم که این بودجه ها به شدت تاثیر‬ ‫همان اصالح گردنویس��ی قرار دارند‪ .‬نگاهی به بودجه های‬ ‫ارائه ش��ده در دولت نهم و دهم‪ ،‬ما را با ای��ن واقعیت روبه رو‬ ‫م ی کند که ارقام و منابعی در بودجه های ارائه شده توسط این‬ ‫دو دولت وجود دارد که فاقد ردیف و هزینه کرد مشخص است‪.‬‬ ‫یعنی منابعی در بودجه وجود داشته که اختیار هزینه کرد انها‬ ‫در اختیار دولت و شخص رئیس دولت قرار داشته است‪ .‬یکی‬ ‫از ش��یوه هایی که در این دو دولت سبب فس��اد و رانت شد‪،‬‬ ‫شیوهای تهاتری بود که به دلیل شرایط تحریم ها بر اقتصاد‬ ‫کشور تحمیل شد‪ .‬نکته دوم در این زمینه این است که ق وانین‬ ‫ی که افراد خود را از قوانین‬ ‫مورد توجه قرار نم ی گی رند‪ .‬هنگام ‬ ‫باالتر م ی بینند و به گونه ای در ب رابر قانون پاسخگو نیستند؛‬ ‫باید منتظر باشیم تا رانت و فساد در فضای کشور بروز کند‪.‬‬ ‫مدی ران هرگاه خود را باالتر از قوانین ببینند‪ ،‬به راحتی قوانین‬ ‫را دور م ی زنند و هیچ ارزشی ب رای اجرایی کردن قوانین قائل‬ ‫نیستند‪ .‬نکته سوم که سبب بروز فساد در عرصه اقتصادی‬ ‫کشور م ی شود‪ ،‬انتخاب و انتصاب نیروهایی است که بدون‬ ‫هیچ می زان مش��خصی‪،‬تنها از روی اشنایی و روابط پنهان و‬ ‫اش��کار در راس امور قرار م ی گیرند‪ .‬در جوامع پیشرفته باید‬ ‫افرادی که در پس ت های مختلف قرار م ی گی رند‪ ،‬اموزش هایی‬ ‫مربوط به ان پست و سلسله مراتبی را در ارتباط با ان طی کرده‬ ‫باشند‪ .‬اما در کشور ما این امر بیشتر با روابط صورت م ی پذیرد‬ ‫یا انکه مدارک اموزشی بدون محتوای علمی نهادینه شده در‬ ‫دارندگان ان؛ زمینه های عملیاتی شدن اس��تخدام انها را در‬ ‫رده های گوناگون مدیریتی فراهم م ی سازد‪.‬‬ ‫اینجاست که پس ت های کلیدی بدون توجه به سلسله‬ ‫مراتب و گذش��تن از فیلترهای معنادار عملیاتی و کاربردی‬ ‫مختلف‪ ،‬تنها به دلیل ارتباط هایی که با ساخت قدرت دارند به‬ ‫افراد واگذار م ی شود‪ .‬این در حالی است که بعضی از مدی ران‬ ‫یا فاقد تخصص الزم هستند یا انکه تخصص انها همخوان‬ ‫با شغل و پست انها نیس��ت‪ .‬به این ترتیب هنگامی که این‬ ‫سلسله مراتب را نداریم و ارتباط به جای قانون و ضابطه حاکم‬ ‫م ی شود مشاهده م ی کنیم که به ان فرد اجازه داد وستد های‬ ‫کالن و باالت��ر از یک میلیارد تومانی داده م ی ش��ود‪ .‬به این‬ ‫شکل؛ افراد به صورت اسانس��وری در ساخت قدرت جابه جا‬ ‫م ی ش��وند‪ .‬نکته چهارمی که در این زمینه وج��ود دارد‪ ،‬عدم‬ ‫نظارت کافی در کشور است‪ .‬این عدم نظارت کافی در کشور‬ ‫سبب م ی شود که این افراد با جرات و جسارت بیشتری به کار و‬ ‫فعالی ت های مفس دانه خود بپردازند‪.‬اگر نگاهی به بعد نظارتی‬ ‫ب رای مقابله با فساد و رانت در کشور بیندازیم متوجه م ی شویم‬ ‫که زمان بررسی پرونده های از این دست‪ ،‬دو تا سه و گاه تا پنج‬ ‫سال به طول م ی انجامد‪ .‬سال هاست که نشست سران سه‬ ‫قوه ب رای مبارزه با فساد اقتصادی انجام م ی پذیرد؛ ولی هنوز‬ ‫هم این فساد کنترل و حتی محدود نم ی شود‪ .‬مقایسه می زان‬ ‫اختالس ه��ا و‪ ...‬در این ده��ه با دهه های گذش��ته به خوبی‬ ‫نمایانگر این ادعاست‪.‬‬ ‫در همین حال نباید فراموش کنیم که در جهان امروز‬ ‫گس��تردگی فعالی ت های اقتصادی موجب ش��ده تا اعمال‬ ‫غیرقانونی در حوزه اقتصاد در پوش��ش های جدیدی ظاهر‬ ‫شود که در سال های گذشته سابقه روشنی از ان وجود ندارد‪.‬‬ ‫هرچند پدیده بازار سیاه و قاچاق کاال همواره از مصادیق فساد‬ ‫اقتصادی قلمداد شده و ارتش��ا و رباخواری از گذشته های دور‬ ‫مورد نکوهش بوده است اما دامنه این گونه کارها با افزایش‬ ‫حوزه قدرت وسی ع تر شده است؛ تا جایی که در کشورهایی که‬ ‫قادر به پاس��خگویی افکار عمومی نیست‪ ،‬نفوذ طی ف های‬ ‫خاص در برخورداری از امکانات‪ ،‬شرایط فعالی ت های شفاف‬ ‫را از بین م ی برد‪ .‬از این رو‪ ،‬ش��ناخت موقعیت ای ران به عنوان‬ ‫یک کشور در حال توسعه در شاخ ص های شفافیت اقتصادی‬ ‫امری ضروری اس��ت‪ ،‬زی را تاکید همه مقام ه��ای عال ی رتبه‬ ‫کشور ب رای سالمت اقتصادی نش��ان م ی دهد با وجود همه‬ ‫تالش های انجام شده‪ ،‬هنوز س�لامت اقتصادی در ای ران به‬ ‫دست نیامده است‪ .‬این در حالی است که با وجود اسی ب های‬ ‫ناشی از بحران اقتصادی و تحریم ها؛ «توجیه ملی ب رای انجام‬ ‫فساد اقتصادی» نیز پشتوانه عملیاتی ان قرار م ی گیرد‪ .‬این‬ ‫امر به گونه ای است که چنین افرادی با باور بر اینکه قهرمان‬ ‫زنجانی یکی از مصادیق است‬ ‫‪11‬‬ ‫روایت علیرضا سلیمی از امضاکنندگان نامه ‪ 12‬نفره‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫علیرض�ا س�لیمی‪ ،‬نماین�ده‬ ‫م�ردم محلات در مجل�س ‬ ‫شورای اسلامی و یکی از ‪12‬‬ ‫نماین�ده امضاکنن�ده نامه به‬ ‫روسای قوای سه گانه‬ ‫شوند‪ .‬پیش��گیری از این مس��اله نیاز به کنترل دارد‪ .‬ضمن‬ ‫انکه ‪ 12‬نماینده خواس��تند تلنگری نیز به مدی رانی بزنند که‬ ‫وزارتخانه های انها حیاط خلوت چنین افرادی ش��ده اس��ت‪،‬‬ ‫امیدواریم این تلنگر عاملی ش��ود که این مدی��ران از حوزه‬ ‫مسئولیت خود مراقبت بیشتری کنند‪ .‬پدیده بابک زنجانی‬ ‫سیاس��ی نیس��ت چون نم ی توان او را در قال��ب جناح های‬ ‫سیاسی کشور تعریف کرد‪ ،‬البته رانت خواران ب رای اینکه جرم‬ ‫خود را تقلیل دهند مساله رسیدگی به تحرکات اقتصادی شان‬ ‫را سیاسی م ی کنند تا اصل ماجرا مغفول بماند‪ .‬در واقع یک‬ ‫فس��ادی از طریق رانت خواری اتفاق افتاده که باید جلوی ان‬ ‫گرفته شود‪ .‬رانت خواران و پشتیبانان انها ب رای اینکه خود را‬ ‫یزنند‪.‬‬ ‫تطهیر کنند فوری یک انگ سیاسی به روشنگری ها م ‬ ‫اینک��ه بابک زنجانی خطاکار اس��ت یا خی��ر باید قوه‬ ‫قضائیه ان را ب رای مردم شفاف سازی کند چون شاهدیم امروز‬ ‫عده ای از قصه بابک زنجانی و امثال او چماقی ساختند و دائم‬ ‫ان را بر سر دیگران م ی کوبند‪ ،‬حال انکه همین افراد دارند از‬ ‫بابک زنجان ی ها اس��تفاده م ی کنند‪ .‬بر همین اساس تاکید‬ ‫داریم که موضوع رسیدگی فقط به بابک زنجانی محدود نشود‬ ‫و هر فردی که ظرف مدتی کوتاه به ثروت هنگفت رس��یده‬ ‫باید در دایره رس��یدگ ی های قضایی قرار گیرد‪ .‬البته زمانی‬ ‫که ادعاهایی در کشور مطرح م ی شود‪ ،‬سوءاستفاده کنندگان‬ ‫م ی کوشند با س��وق دادن افکار عمومی به سویی دیگر مانع‬ ‫شفاف سازی ش��وند تا فضا همچنان غبارالود و اب گل الود‬ ‫بماند و انها به ماهیگیری خود ادامه دهند‪ ،‬بناب راین مسئوالن‬ ‫قوه قضائیه‪ ،‬قوه مجریه و قوه مقننه باید در مسیر رسیدگ ی ها‬ ‫مسائل را به صورت جدی پیگیری کنند زی را بحث کیان نظام‬ ‫مطرح است و همه باید ب رای فرو نشاندن غبارها دست به دست‬ ‫هم دهند تا جلوی سوءاستفاده گران گرفته شود‪.‬اینکه افرادی‬ ‫در زمان کم به ثروت های هنگفت برسند‪ ،‬نشانه یک بیماری‬ ‫اقتصادی است که دامن کشور را گرفته‪ .‬این بیماری بخشی‬ ‫ساختاری و بخشی ناشی از ضعف مدیریت هاست‪ .‬این مساله‬ ‫فقط منحصر به دولت احمدی نژاد نبود و در همه دولت های‬ ‫گذشته وجود داشت‪ ،‬کما اینکه بابک زنجانی از سال ها قبل‬ ‫از دولت اقای احمدی نژاد کار خ��ود را اغاز کرد‪ .‬چرایی اینکه‬ ‫حاال تازه نام او مطرح شده را باید از اقایان پرسید‪ .‬نمایندگان به‬ ‫محض اینکه چند ماه پیش از قضیه با خبر شدند پیگیری های‬ ‫خود را ش��روع کردند‪ .‬پرونده های زیادی همچون پولشویی‬ ‫درباره بابک زنجان��ی در قوه قضائیه اس��ت‪ ،‬گرچه او اعالم‬ ‫امادگی ب رای ارائه سند کرده اما درباره یکی از پرونده ها بانک‬ ‫مرکزی نامه رسمی داد که او هنوز پول نفت را به خزانه واریز‬ ‫نکرده‪ .‬اینکه بابک زنجانی م ی گوید پول در حساب بانک های‬ ‫مالزی اس��ت و هر وقت تحریم مبادالت بانکی پول لغو شد‬ ‫ان مبالغ قابل انتقال به ای ران اس��ت‪ ،‬پذیرفته ش��ده نیست‪.‬‬ ‫هم اکنون همه چیز در اختیار قوه قضائیه است‪ ،‬معتقدم باید‬ ‫قضیه روشن شود‪ ،‬حاال م ی خواهد حکم دادگاه عادل و صالح‬ ‫ب رائت باشد یا محکومیت‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫نامه ‪ 12‬نماینده به روسای سه قوه درباره بابک زنجانی‬ ‫ب رای ان نبود که جریان اصولگرا از چگونگی ش��کل گیری و‬ ‫پدید امدن چنین فردی مب را شود‪ .‬ما با یک واقعیتی در کشور‬ ‫مواجهیم که عده ای رانت خوار یقه سفید به هر دلیل با استفاده‬ ‫از ارتباطاتی که دارند ظ��رف مدت زمانی کوتاه به ثروت های‬ ‫کالن دست پیدا کردند‪ .‬منشا ارتباطات انها م ی تواند دوستی‬ ‫و اش��نای ی های فردی‪ ،‬انتصاب��ات فامیلی واس��طه گری یا‬ ‫موقعی ت های مالی باشد که از این ارتباطات پلی ب رای رسیدن‬ ‫به مقاصد خود ساختند و توانس��تند امکانات و ظرفی ت های‬ ‫اقتصادی کشور را به س��مت منافع خود سوق دهند‪ ،‬در واقع‬ ‫انها به واسطه دسترس��ی هایی که داش��تند به االف و الوف‬ ‫رسیدند اما امروز یک مغلطه بزرگ را مطرح م ی کنند و خود را‬ ‫فرشته نجات کشور م ی خوانند‪ ،‬یعنی این افراد در روز روشن‬ ‫از دو راه رانت خ��واری و قهرمان ملی خواندن خود مش��غول‬ ‫کالهبرداری از مردم هستند‪ .‬ب رای اینکه مورد سوال نیز قرار‬ ‫نگی رند یک فضای رسانه ای سنگین را ترتیب دادند تا کسی‬ ‫جرات نکند خالف ان را متصور شود‪ .‬بر همین اساس مدعی‬ ‫هس��تند که پهلوان حوزه اقتصادی بوده و حرف عمده را در‬ ‫حوزه خدمت رسانی به کشور م ی زنند‪ .‬طرف دیگر این ماجرا‬ ‫بعضی مدی ران میانی و ارشد هستند که ضعفی مزمن در حوزه‬ ‫مسئولیت خود دارند و به لحاظ سوءمدیریت نم ی توانند اوضاع‬ ‫را سروسامان دهند‪ .‬به عبارت دیگر لباس این مسئولیت به‬ ‫تن انها خیلی خیلی بزرگ و گشاد است‪ .‬این دسته از مدی ران‬ ‫در بخش اجرا یا نظریه پردازی و تصمیم س��ازی ب رای جب ران‬ ‫ضعف خود دنبال فرشته نجات م ی گردند تا دست انها را بگیرد‬ ‫و از این فضای غوطه وری به سرمنزل مقصودشان رهنمون‬ ‫سازد‪ .‬قطعا افراد سوءاس��تفاده گر با مشاهده چنین وضعیتی‬ ‫بهترین استفاده را م ی ب رند‪ ،‬همانند گلوله برفی که از قله کوه‬ ‫یزند ارام ارام بزرگ و بزرگ تر م ی شوند‪،‬‬ ‫سر م ی خورد و غلت م ‬ ‫به طوری که همانن��د بهمنی خط رناک بر س��ر جامعه فرود‬ ‫م ی ایند‪ .‬ما ‪ 12‬نماینده در این فضا احساس کردیم که جریان‬ ‫غالب تبلیغاتی به سمتی است که بعضی از این رانت خواران‬ ‫و ویژه خواران م ی خواهند خود را از پاسخگویی مب را کنند‪ ،‬از‬ ‫طرفی صاحبان قدرت و ثروت در حال تالش��ند به یکدیگر‬ ‫پیوند بخورند و در عین حال فضای رسانه ای و تبلیغاتی را به‬ ‫دست گی رند و در انحصار خود در بیاورند تا اوضاع به نفع انها‬ ‫کامال مغلوبه شود‪ .‬الزمه تحقق چنین هدفی نیز تاریکی یا‬ ‫غبارالود بودن فضاست تا کسی نتواند حقیقت را تشخیص‬ ‫دهد و تک صدایی نیز که م ی پیچد تعیی ن کننده باش��د‪ .‬بر‬ ‫همین اساس ب رای انکه فضا روشن ش��ود و در این تاریکی‬ ‫که به وجود امده ش��هابی عبور کند و با نور خود واقعیات ها‬ ‫را به نمایش بگذارد و ضمنا مسئوالن نیز به تحرک واداشته‬ ‫شوند‪ 12 ،‬نماینده تصمیم گرفتند که نامه ای بنویسند و ان را‬ ‫رسانه ای کنند‪ .‬اینکه اقای بابک زنجانی به نامه ‪ 12‬نماینده‬ ‫واکنش نشان داده و اعالم کرده‪« :‬جرثومه فساد نیستم بلکه‬ ‫قهرمانم»‪ ،‬در پاسخ م ی گویم‪ ،‬او قبل از انکه خود را قهرمان‬ ‫بنامد ابتدا پرونده های��ی که در مجلس دارد را پاس��خ گوید‪.‬‬ ‫هم اکنون بانک مرکزی در نامه ای رس��می اعالم داشته که‬ ‫بابک زنجانی بدهی نفتی خود را به خزانه دولت واریز نکرده‪.‬‬ ‫کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس نیز بر این مساله‬ ‫مهر تایید زد‪ .‬این مواضع نشان م ی دهد که مطالب مطرح شده‬ ‫درباره اقای بابک زنجانی باید دقیق بررسی شود‪ .‬البته بابک‬ ‫زنجانی یکی از مصادیق نامه ‪ 12‬نماینده بود‪ ،‬موارد فراوانی‬ ‫نیز همچون او ممکن است باش��ند که اگر پیشگیری نشود‬ ‫در اینده ای نزدیک شاهد بابک زنجان ی های دیگری خواهیم‬ ‫بود‪ ،‬بناب راین باید کوش��ید تا مصداق باب��ک زنجانی تکرار‬ ‫نشود و این طور نباش��د که افرادی همچون او در اینده پیدا‬ ‫ی هستند‪،‬‬ ‫ملی در فراهم اوردن زمینه های تبادالت فراتحریم ‬ ‫خود را قهرمان ملی م ی دانند و شایس��ته تقدیر و تشکر هم‬ ‫م ی خوانند‪.‬‬ ‫اینجاست که باید به این پرسش پاس��خ گفت که ایا‬ ‫نم ی توان به جای افزایش سطح تنش ها در سیاست خارجی‬ ‫و سویه گیری های بس ط محورانه؛ با تمسک به سیاست های‬ ‫حفظ محورانه قدرت افزای ملی به نتیجه عملیات ی تر در تمام‬ ‫حوزه های حیات اجتماعی دس��ت یافت و س��پس با اتکا به‬ ‫توان و قدرت حاصل از این پویش عقالی ی تر هم از بروز این‬ ‫فساد ها جلوگیری و هم با تکیه بر دستاوردها قدرتی حاصل‬ ‫کرد‪ ،‬ان نگاه قدرتمندانه به بسط ارزش های مورد نظر در سطح‬ ‫جهانی دست یافت‪ .‬این کاری است که تمام قدرت های بزرگ‬ ‫جهان در ان تجربه موفقی داشته اند‪g .‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫همکاریدوفراکسیونبهجای‬ ‫یکیشدن‬ ‫نقویحسینیدرگفت وگوبامثلث‬ ‫از ائتالف تا انتخابات‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫عصرائتالف‬ ‫اصولگرایان مجلس به هم نزدیک می شوند‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫گفته می شود رایزنی هایی برای‬ ‫ائتلاف دو فراکس�یون رهروان‬ ‫والی�ت و اصولگرای�ان صورت‬ ‫گرفته است‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫‪1‬‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫م ی گویند تغیی رات مهمی در ارایش سیاسی مجلس‬ ‫در حال وقوع اس��ت‪ .‬اگر تا پیش از این مط��رح بود که علی‬ ‫مطهری بنا دارد فراکس��یونی تش��کیل داده و از فراکسیون‬ ‫رهروان منش��عب شود‪ ،‬ح��اال م ی گویند ک��ه ائتالفی مهم‬ ‫میان دو فراکس��یون اصلی مجلس در پیش است‪ .‬هر چند‬ ‫چهره های مهمی از این دو فراکس��یون محکم و قوی این‬ ‫خبر را رد م ی کنن��د‪ .‬شواهدی اما از درست ب��ودن این خبر و‬ ‫رایزن ی های پشت پرده حکایت دارد‪ .‬اما واقعیت چیست و زیر‬ ‫پوست پارلمان چه م ی گذرد؟‬ ‫مجلس نهم؛ قبل و بعد از انتخابات ‪ 24‬خرداد‬ ‫وقتی مجلس هشتم روزهای اخرش را سپری م ی کرد‪،‬‬ ‫اصالح طلبان همچ��ون مجلس قبلی امی��د چندانی ب رای‬ ‫ورود ب��ه پارلمان نداشتن��د‪ .‬انها م ی دانس��تند حتی ممکن‬ ‫است تعدادش��ان کمتر از مجل��س هفتم ه��م باشد‪ .‬پس‬ ‫اصولگرایان که میدان رقابت را بازتر از همیشه م ی دیدند به‬ ‫رقابت درون گروهی پرداختند‪ .‬جبهه متحد راه به جایی نبرد‬ ‫‪36‬‬ ‫و در نهایت دو لیس��ت از سوی اصولگرایان هرچند با برخی‬ ‫نام های مش��ترک ارائه شد‪ .‬این رقابت اما با اعالم نمایندگان‬ ‫راه یافته به مجلس نه تنها پایان نیافت‪ ،‬بلکه موضع انتخابات‬ ‫هیات رئیسه مجلس‪ ،‬رقابتی با شدت بیش��تر را فراهم اورد‪.‬‬ ‫گروهی پی رامون عل��ی الریجانی حلقه زدن��د و طیفی هم‬ ‫غالمعلی حدادعادل را به عنوان رئیس پارلمان مطلوب خود‬ ‫برگزیدند‪ .‬حاصل این رقابت البته تنها ریاست علی الریجانی‬ ‫ترئیسه نبود‪،‬‬ ‫بر مجلس و حضور نزدیکان سیاس ی اش در هیا ‬ ‫بلکه اتفاقی مهم تر رخ داد‪.‬‬ ‫فراکسیون اصولگرایان منش��عب شد و دو فراکسیون‬ ‫رهروان والیت و فراکس��یون اصولگرایان ب��ا تعدادی که در‬ ‫موضع اقلیت قرارش داد‪ ،‬پدید امد‪ .‬فراکس��یون اصولگرایان‬ ‫غالمعل��ی حدادع��ادل را به عن��وان رئیس خ��ود برگزید و‬ ‫فراکس��یون نوپدید ره��روان والیت با اب��ای سیاسی علی‬ ‫الریجانی از پذیرفتن پست به ریاست کاظم جاللی رضایت‬ ‫داد‪ .‬چنین شد که ترکیب سیاس��ی مجلس نهم با تغیی رات‬ ‫تجربه نشده ای مواجه شد‪ .‬رهروان نزدیک ‪ 150‬عضو داشت و‬ ‫فراکسیون اصولگرایان صد عضو‪.‬‬ ‫ن ترکیب‬ ‫انتخاب��ات ریاست جمهوری اما اجازه ن��داد ای ‬ ‫همچنان پای��دار بماند‪ .‬حس��ن روحانی ک��ه رئی س جمهور‬ ‫شد‪ ،‬حاال برخ��ی رهروان ی ها تصمیمات الی��ه مدیریتی این‬ ‫فراکس��یون را ب ر نم ی تافتن��د‪ .‬این شکاف حت��ی در بخش‬ ‫مدیریتی هم دیده م ی شد‪ .‬نافرمانی پیدای بدنه و نارضایتی‬ ‫ناپی دای مدیریتی موجب شد تا در جریان رای اعتماد نمایندگان‬ ‫به کابینه رئی س جمهور جدید‪ ،‬همه چیز هویدا شود‪ .‬طیفی از‬ ‫رهروان ی ها متمایل به دولت روحانی بودند و برخی دیگر سازی‬ ‫متفاوت کوک کرده و همراستا با برخی نگرش های فراکسیون‬ ‫اصولگرایان بودند‪.‬‬ ‫یک ائتالف محرمانه می��ان طیفی از بدن��ه و برخی‬ ‫اعضای هدایت کننده رهروان با فراکسیون اصولگرایان شکل‬ ‫گرفته بود‪ .‬امری که موجب شد چند گزینه روحانی وزیر نشوند‪.‬‬ ‫مرز مشترک ائتالف هم جلوگیری از رسیدن برخی چهره های‬ ‫اصالح طلب به وزارتخانه های حس��اس بود‪ .‬در فراکسیون‬ ‫رهروان اما این رفتار تشکیالتی ناراضیانی داشت‪.‬‬ ‫علی مطهری درباره ماجرای رای عدم اعتماد چنین گفته‬ ‫بود‪« :‬درست نبود‪ ،‬رهروان ی ها نباید م ی گفتند به میل ی منفرد‬ ‫و سلطان ی ف��ر رای نم ی دهیم‪ .‬به نظرم فراکس��یون رهروان‬ ‫هم به افتادن این دو وزیر کمک ک��رد‪ .‬اصال نام اوردن از این‬ ‫دو ضرورتی نداشت‪ .‬البته به ط��ور رسمی مخالفت با این دو‬ ‫وزیر اعالم نش��ده‪ ،‬اما به هر شکل در اخرین جلس��ه درباره‬ ‫این دو ح��رف زده اند و به تبع ان حرف‏ه��ا هم دهان به دهان‬ ‫م ی چرخد‪ .‬بنا براین بود تا «فراکس��یون رهروان» به حداقل‬ ‫ی اعالم نش��ود‪ ،‬اما بدون شک‬ ‫مخالفت‏ها اکتف��ا کند و اسم ‬ ‫نام بردن از دو وزیر در روز پنجشنبه در رای نهایی نمایندگان‬ ‫تاثیرگذار بوده است‪« .‬فراکس��یون رهروان» از نظر گرایش‬ ‫فکری و سیاسی یکدست نیس��ت‪ ،‬ما در فراکسیون از تیپ‬ ‫هنوزظرفیتتشکیلفراکسیونسوم‬ ‫وجودندارد‬ ‫هزینههایکاندیداتوریناطقنوری‬ ‫برایاصولگرایان‬ ‫گفت وگویمثلثبامحمدرضاتابش‬ ‫اصالح طلب داریم تا اف��رادی نزدیک به جبهه پایداری‪ .‬حلقه‬ ‫پیوند اینها در واقع شخص اق��ای الریجانی است‪ ،‬در برخی‬ ‫موقعی ت ها اینها نم ی توانند تصمی��م واحد بگیرند‪ ،‬مثال در‬ ‫بین فراکسیون رهروان افرادی بودند که به اندازه اصولگرایان‬ ‫روی تبری جستن از فتنه تاکید داشتند و عده ای بودند که این‬ ‫مساله را اساسا یک مساله ضروری نم ی دانستند‪».‬‬ ‫چنین شد که از هم��ان برهه نمایندگان��ی که خود را‬ ‫نزدیک به دولت م ی دیدند و گرایش های متمایل به روحانی‬ ‫داشتند‪ ،‬از عزمشان ب رای تشکیل یک فراکسیون جدید خبر‬ ‫م ی دادند‪.‬‬ ‫گفت وگویمثلثباعلیمطهری‬ ‫الاقل فعال منصرف شده است‪ .‬فراکسیون رهروان هم البته در‬ ‫بدنه مدیریتی خود با انقالبی ارام مواجه شد و برخی چهره های‬ ‫مدیریتی تغییر کردند‪.‬‬ ‫داستان ائتالف چیست؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫اما ای��ن روزها خبره��ای مهمی از پارلم��ان به گوش‬ ‫م ی رسد‪ .‬شرایط ب رای اصولگرایان بهارستان تغییر کرده است‪.‬‬ ‫انها دیگر در می دان رقابت تنها نیستند‪ .‬گروهی که هم جنس‬ ‫دولت روحانی هس��تند مبدل به رقبایی ب��رای انها شده اند‬ ‫و اصالح طلبان ه��م بعد از ‪ 24‬خرداد جان ت��ازه ای گرفته اند‪،‬‬ ‫هر چند ترجیح م ی دهند هنوز و همچنان پش��ت سر حسن‬ ‫ماجرای تشکیل فراکسیون صدای ملت‬ ‫روحانی قدم بردارند‪.‬‬ ‫حاال همه شرایط ب رای انشقاق فراهم بود‪ .‬چهره هایی‬ ‫فضایی که اصولگریان با ان مواجهند چنین تصویری‬ ‫از رهروان ی ه��ا از اعالم امادگ��ی ‪ 80‬نماینده ب رای تش��کیل‬ ‫دارد‪:‬‬ ‫‪ -1‬انها با رئی س جمهوری مواجهند که اگر چه صبغه‬ ‫فراکسیون جدید خبر م ی دادند‪ .‬حتی گفته شد که قرار است‬ ‫جلسات مقدماتی به زودی برگزار شود‪ .‬اما خبرهای دیگری‬ ‫اصولگرایی دارد اما چن��د سالی است به دلی��ل اعتراض به‬ ‫«وضعیت وقت» زاویه هایی با بخش هایی از بدنه اصولگرایی‬ ‫از رایزن ی ه��ا سطح باال در مجلس ب��رای جلوگیری از چنین‬ ‫پیدا ک��رده و البت��ه منتقدان ج��دی ه��م در بخش هایی از‬ ‫رخدادی روایت م ی کرد‪.‬‬ ‫اصولگرایان دارد‪ .‬این یعنی اینکه این رئی س جمهور در برخی‬ ‫با چهره های موثر این جریان تماس هایی برقرار شد و از‬ ‫مس��ائل و دیدگاه ها با انها هم نظر نیس��ت و طبیعتا چنین‬ ‫انها به صورت تشکیالتی خ واسته شد از تصمیم شان منصرف‬ ‫مس��اله ای موجب م ی شود که در برخی نقاط دو فراکسیون‬ ‫شوند‪ .‬علی مطهری اما مصمم تر از همیشه از قصدش ب رای‬ ‫اصولگرایان و رهروان نظری متف��اوت از رئیس دولت داشته‬ ‫جدا شدن و تشکیل فراکسیون جدید سخن م ی گفت‪« :‬ب رای‬ ‫تشکیل فراکس��یون صدای ملت در حال بررسی و مشورت‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫‪ -2‬اصالح طلب��ان بخش مهم ی از بدنه رای حس��ن‬ ‫هستیم‪ ،‬اگر این فراکسیون در مجلس تشکیل شود‪ ،‬ممکن‬ ‫روحان��ی در انتخابات ریاست جمهوری بودند‪ .‬حاال حس��ن‬ ‫است پایه و اساسی ب رای تاسیس حزب در اینده شود‪ .‬در صدد‬ ‫روحان��ی اگرچه م ی گوید ک��ه وامدار هیچ چه��ره و جریان‬ ‫هستیم این فراکسیون را در مجلس نهم با حضور کسانی که‬ ‫سیاسی نیس��ت اما طبیعی است که دوست ندارد این بدنه‬ ‫تفکرمان را قبول دارند تشکیل دهیم‪».‬‬ ‫را از دست داده و الاقل تا زمان بیش��تری بعد از این‪ ،‬به انها‬ ‫این رخداد از چند منظر مهم بود؛ نخست اینکه اگر چنین‬ ‫نیاز سیاسی دارد‪ .‬پس در چنین شرایطی سهمی از کابینه‬ ‫فراکسیونی شکل م ی گرفت در واقع دیگر هیچ فراکسیون‬ ‫را به انه��ا داد‪ ،‬حتی به قیمت اینکه چن��د اصالح طلبی که‬ ‫اکثریتی در مجلس وجود نداشت‪ .‬وزنه سیاسی علی الریجانی‬ ‫معرفی کرده بود رای منفی از پارلمان گرفتند‪ .‬پس در چنین‬ ‫در مجلس با کاهش محسوسی مواجه م ی شد و فراکسیون‬ ‫نقطه ای نیز دو طیف اصولگرای مجلس مش��ترکا مقابل‬ ‫جدید در واقع تعیی ن کننده معادالت اینده مجلس م ی شد‪ .‬به‬ ‫دولت ق��رار دارند‪ .‬انها باید از عقب��ه اصولگرایی ورای همه‬ ‫این معنا که در هر مس��اله ای اگر فراکسیون صدای ملت به‬ ‫سمت هر فراکسیونی متمایل م ی شد‪ ،‬ان گروه حرف اخر را‬ ‫اختالفات دفاع کنند‪.‬‬ ‫م ی زد‪ .‬از زاویه ای دیگر حسن روحانی قدرت چانه زنی خوبی‬ ‫‪ -3‬مجلس تقریبا ابتدای سال اینده وارد فضای رقابتی‬ ‫در مجلس پیدا م ی کرد و یقینا مانند روز رای اعتماد دستش‬ ‫انتخابات مجلس ده��م خواهد شد‪ .‬انتخابات��ی که این بار‬ ‫متفاوت تر از قبل اس��ت‪ .‬دو رقیب انه��ا را تهدید م ی کنند؛‬ ‫تا ان می زان بسته نم ی ماند و این هم ب رای دولت و هم ب رای‬ ‫نخست حامیان دولت و دوم اصالح طلبان که ممکن است در‬ ‫مجلس اصولگرا مساله ای تعیی ن کننده بود‪.‬‬ ‫برخی شه ر ها و حوزه های انتخابیه حتی مستقل از حامیان‬ ‫هرچه بود گذر زمان و رایزن ی ه��ا و الب ی های سنگین‬ ‫پش��ت پرده مانع از شکل گیری چنین فراکس��یون جدیدی ؟؟؟؟؟ دولت ب��رای ورود به پارلم��ان دست به کار شون��د‪ .‬پس در‬ ‫چنین شرایطی ادامه رقابت درون گروهی موجب خواهد شد‬ ‫شد‪ .‬عل��ی مطهری پ��س از ان دیگر چندان اص��راری ب رای‬ ‫نتیجه ای مانند انتخابات ریاست جمهوری ب رای اصولگرایان‬ ‫اجرای ی شدن تصمیمش نداشت‪ .‬او در یکی از اظهارنظ ر هایش‬ ‫در مجلس هم پدیدار گردد‪.‬‬ ‫چنین گفت‪« :‬فراکسیون صدای ملت فراکسیون مستقلی‬ ‫‪ -4‬م ی گویند ممکن است چهره ای مانند ناطق نوری‬ ‫است که قطعا در صورت تش��کیل‪ ،‬هیات رئیس��ه مستقل‬ ‫میدان دار ائت�لاف حامیان دولت و اصالح طلب��ان شود‪ .‬این‬ ‫هم خواهد داشت‪ .‬البته ما در حال بررسی موضوع هستیم‪،‬‬ ‫رویدادی است ک��ه طبیعتا ب��رای اصولگرایان رقاب��ت را با‬ ‫یعنی باید مطمئن شویم که فراکسیون صدای ملت اسیب‬ ‫پیچیدگ ی هایی مواجه خواهد ساخت‪.‬‬ ‫جدی به فراکسیون رهروان والیت وارد نم ی کند‪ .‬اگر احساس‬ ‫چنین فاکتورهایی شاید موجب شده است که الب ی های‬ ‫کنیم ممکن است اسیبی به اکثریت مجلس برسد از این کار‬ ‫پش��ت پرده مهمی ب رای ائتالف دو فراکسیون شکل گیرد‪.‬‬ ‫خودداری م ی کنیم‪ .‬فراکسیون صدای ملت‪ ،‬دولتی نیست‪.‬‬ ‫زمان رقابت پایان یافته و حاال موعد ائتالف‪ ،‬هرچند تاکتیکی‬ ‫البته ما گفتمان این دولت را بیشتر از دولت قبلی قبول داریم‬ ‫و مقطعی باشد‪ ،‬فرا رسی��ده است‪ .‬حفظ کرس ی های پارلمان‬ ‫اما این به این معنی نیست که دربست حامی دولت باشیم‪ .‬ما‬ ‫ب رای اصولگرایان اکنون مهمترین دستور کارسیاسی است‪.‬‬ ‫قطعا انتقادهای خودمان را هم مطرح خواهیم کرد‪».‬‬ ‫چنین اس��ت که خبر م ی رس��د در سطحی ب��اال مالقات یا‬ ‫یداد که از تصمیمش‬ ‫این سخنان علی مطهری نشان م ‬ ‫مالقات هایی میان غالمعلی حدادع��ادل و علی الریجانی‬ ‫صورت گرفته است‪ .‬هر چند همچنان تالش م ی شود چنین‬ ‫صورت مساله ای رنگ رسمی به خود نگیرد‪.‬‬ ‫غالمعلی حدادع��ادل ماجرای دی��دار را این گونه شرح‬ ‫داده است‪« :‬مذاکره من با اقای الریجانی امری طبیعی است‬ ‫ولی در دو‪ ،‬سه هفته اخیر نبوده است اما این دیدار مربوط به‬ ‫خیلی وقت پیش بوده است‪ .‬اصوال دو فراکس��یون رهروان‬ ‫والیت و اصولگرایان در بس��یاری از موارد نظر مشترک دارند‬ ‫که م ی توان به بحث هسته ای و اصول بودجه اشاره کرد و ما‬ ‫در این زمینه ها ارتباط داریم و کار مشترک م ی کنیم‪ .‬مواردی‬ ‫که اختالف نداریم خوشبختانه بسیار زیاد است اما با این حال‬ ‫عقل و منطق هم حکم م ی کند که همسو با یکدیگر عمل‬ ‫کنیم‪ .‬در این دیدار بحث همگرای��ی و عمل به وحدت نظر‬ ‫مطرح ب��ود‪ ،‬البته ای��ن مس��اله ای است که هم��ه اعضای‬ ‫فراکس��یون پذیرفته اند که نمونه ان دعوت دو فراکسیون از‬ ‫اقای تخت روانچی عضو‪ ،‬تیم مذاکره کننده هسته ای بود که‬ ‫همه اعضای فراکسیون ان را امضا کردند و از این قبیل امضاها‬ ‫هم باز هم خواهیم داشت‪ ».‬رئیس فراکسیون اصولگرایان در‬ ‫پاسخ به این سوال که ایا قرار نیست که مانند مجلس هشتم‬ ‫یک فراکسیون واحد از اصولگرایان داشته باشیم‪ ،‬گفت‪« :‬نه‪،‬‬ ‫چنین بحثی به هی چ عنوان مطرح نشده است‪ .‬ما کال در نظر‬ ‫داریم در بسیاری از موارد که محل اختالف نیست‪ ،‬به صورت‬ ‫واحد عمل کنیم و ان را هر دو فراکس��یون پذیرفته اند‪ ،‬البته‬ ‫در گذشته مواردی بوده و در اینده نیز مواردی خواهد بود‪».‬‬ ‫در اظهارنظ��ری دیگر‪ ،‬رض��ا اشتیانی‪ ،‬عض��و جامعه‬ ‫مدرسین حوزه علمیه قم گفته است‪« :‬در جریان تش��کیل‬ ‫چنین حزبی نیستم ولی در این روز ها شاهد دیدارهای سران‬ ‫اصولگرا ب رای ایجاد تعامل و هماهنگی بیشتر در بین گروه ها‬ ‫و تشکل های اصولگرا هس��تیم‪ .‬جامعه مدرسین و جامعه‬ ‫روحانیت مبارز و دیگر جریان ه��ای اصولگرا بعد از انتخابات‬ ‫حفظکرسی های‬ ‫پارلمانبرای‬ ‫اصولگرایاناکنون‬ ‫مهمتریندستور‬ ‫کارسیاسیاست‪.‬چنین‬ ‫استکهخبرمی رسد‬ ‫درسطحیباالمالقات‬ ‫یامالقات هاییمیان‬ ‫غالمعلیحدادعادلو‬ ‫علیالریجانیصورت‬ ‫گرفتهاست‬ ‫‪37‬‬ ‫گویا بنا را بر این گذاشته اند که مقداری اسی ب شناسی کنند‬ ‫و مس��ائل مختلف اصولگرایی را مورد بررس��ی قرار دهند تا‬ ‫بتوانند ب رای این��ده و انتخابات مجلس ش��ورای اسالمی و‬ ‫مجلس خبرگان مهیا باشند و ک��ار را پیش ببرند‪ .‬قطعا باید‬ ‫ب رای انتخابات مجلس نشس ت ها و هماهنگ ی ها و تعامالت‬ ‫بیش��تر بین جریان های اصولگرا صورت گی��رد تا بتوانند در‬ ‫این انتخابات ب��ا هماهنگی و ب رنامه ری��زی وارد شوند‪ .‬رفت‬ ‫و امد ها بین جریان های اصولگ��را در حال انجام است و این‬ ‫روز ها پررنگ تر نیز شده‪ ،‬حت��ی در مجل س شورای اسالمی‬ ‫نیز جلساتی در این زمینه بین اقایان حدادعادل و الریجانی‬ ‫انجام شده است و ظاه را مق��داری یخ ها اب شده اند و کم کم‬ ‫دو فراکسیون اصولگرای مجلس نیز به هم نزدیک شده اند و‬ ‫امیدواریم نتیجه این نزدیک شدن تعامل بیشتر ب رای انتخابات‬ ‫مجلس و خبرگان و سپس ریاست جمهوری باشد‪ .‬دیدارهای‬ ‫الریجانی و حدادعادل قدم های اولیه ب رای ایجاد این تعامل‬ ‫است‪ .‬ما امیدوار به وحدت جریان های اصولگرا هستیم‪».‬‬ ‫در همین راستا سخنگوی فراکس��یون رهروان نیز در‬ ‫پاسخ به سوالی درباره جزئیات این دی��دار گفته بود‪« :‬بحث‬ ‫این دی��دار از مدت ها پیش در فراکس��یون ره��روان مطرح‬ ‫شده ب��ود‪ .‬برگزاری این دی��دار به تقاضای اق��ای حدادعادل‪،‬‬ ‫رئیس فراکس��یون اصولگرایان بوده و هماهنگی بیشتر دو‬ ‫فراکسیون اصولگرای مجلس در دستور کار این نشست قرار‬ ‫داشته است‪».‬‬ ‫ناطق می اید؟‬ ‫سیاست‬ ‫اما یک نکته مهم دیگر که موج��ب شده اصولگرایان‬ ‫تغیی راتی در رفتار و تصمیمات سیاسی خود بدهند‪ ،‬پیش بینی‬ ‫تاکتی ک ها و روش های ورود رقیب به انتخابات مجلس است‪.‬‬ ‫اکنون اصالح طلب��ان بدون شک انتخاب��ات مجلس دهم را‬ ‫به عنوان دستور کار اصلی خود در شرایط فعلی قرار داده اند‪.‬‬ ‫انها دو راه پیش رو دارند؛ نخس��ت اینک��ه م ی توانند با اتکا‬ ‫به شرایط موجود و تغییر فضای گذشت��ه وارد ازمون حضور‬ ‫مستقل در انتخابات شده و تالششان را ب رای بازگشت و تثبیت‬ ‫در قدرت رسمی کشور ان هم در جایگاه پارلمان به کار گی رند‪.‬‬ ‫این تصمیم البته ریسک بزرگی ب رای انهاست‪.‬‬ ‫شاید چنین است ک��ه افرادی مانند سعی��د حجاریان‬ ‫و محمد رضا خاتم��ی راه دیگری را پیش��نهاد م ی کنند‪ .‬انها‬ ‫اصرار دارند ائتالفشان با حس��ن روحانی پایدار مانده و حتی‬ ‫در انتخابات مجلس نیز راهی س��وای او و جریان حام ی اش‬ ‫نداشته باشند‪ .‬به هر روی حس��ن روحانی اکنون طرف پیروز‬ ‫رقابت بر سر مهمترین پست اجرایی کشور است و این گفتمان‬ ‫اوست که دست باال را دارد‪ .‬رقیب اصالح طلبان هم در ساختار‬ ‫قدرت رسمی کشور جایگاه خوبی دارد‪ ،‬پس در چنین شرایطی‬ ‫شاید طبیعی باشد که برگزیدن راه نخست ریسک باالیی در‬ ‫بر داشته باشد‪ .‬راهی که انه��ا برگزیده اند گویی این است که‬ ‫مانند انتخابات ریاست جمهوری چهره ای میانه که هم تمایل‬ ‫به اصالح طلبان داشته باشد و هم نس��ب اصولگرایی داشته‬ ‫باشد را انتخاب کرده‪ ،‬محور ائتالف ق��رار داده و سپس افراد‬ ‫سفید خود را راهی بهارستان کنند‪.‬‬ ‫این شاید بهترین گزینه موجود ب رای انها باشد‪ .‬به بیان‬ ‫دیگر از نگاه حجاریان و همفکران او هنوز زمان عبور از روحانی‬ ‫فرا نرسیده است‪ .‬این تصمیم کار را ب رای اصولگرایان اندکی‬ ‫پیچیده خواهد کرد‪ .‬اگرچه باید در انتظار جدال بدنه و طیف‬ ‫مدیریت اصالح طلبان بر سر انتخ��اب راه درست و برگزیدن‬ ‫یکی از میان ناطق نوری و محمد رض��ا عارف هم باشیم اما‬ ‫گویا اصولگرایان از هم اکنون به فکر نقشه راه درست افتاده اند‪.‬‬ ‫انها م ی خواهند با ائتالفی که به صورتی واضح رنگ و‬ ‫بوی اصولگرایانه داشته باشد‪ ،‬فهرستی قوی در سراسر کشور‬ ‫و حتی ته ران ارائه کنند تا کار خیلی هم ب رای اصالح طلبان‬ ‫ساده نباشد‪ .‬اصولگرایان راهی ج��ز حفظ کرس ی های مهم‬ ‫بهارستان ندارند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪38‬‬ ‫هنوز ظرفیت تشکیل فراکسیون سوم وجود ندارد‬ ‫گفت وگوی مثلث با علی مطهری‬ ‫‪2‬‬ ‫علی مطهری‪ ،‬نماینده مردم تهران در گفت و گو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪« :‬هنوز ظرفیت الزم را برای تشکیل‬ ‫فراکس�یون صدای ملت در مجلس ندیده ام‪ ».‬وی درباره احتمال ائتالف میان فراکسیون رهروان والیت با محوریت‬ ‫علی الریجانی و فراکسیون اصولگرایان با محوریت حدادعادل تاکید م ی کند‪« :‬اگر فراکسیون صدای ملت قوی شود‬ ‫این امکان وجود دارد که فراکسیون های رهروان والیت و اصولگرایان یکی شوند‪ .‬هر چند بنده این احتمال را ضعیف‬ ‫م ی دانم‪ .‬چون تیپ فکری برخی از افرادی که در فراکسیون رهروان والیت حضوردارند با تم فکری جبهه پایداری که‬ ‫در فراکسیون اصولگرایان مجلس حضور دارند خیلی متفاوت است‪».‬‬ ‫زهره دیانی‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای مطهری! شما بعد از تشکیل دولت یازدهم در‬ ‫برهه ای تشکیل فراکسیونی جدید در مجلس را‬ ‫دنبال م ی کردید؛ فراکس�یونی که ارایش سیاسی‬ ‫جدیدیدرمجلسمحسوبم ی شد‪.‬لطفابفرمایید‬ ‫باتوجهبهاغازفعالیتگروه هاواح زابسیاسیب رای‬ ‫انتخابات مجلس دهم ایا ش�اهد تش�کیل چنین‬ ‫ف راکسیونیدرمجلسخواهیمبود؟‬ ‫‪ l‬در حال حاضر چنین بحثی مطرح نیست‪.‬‬ ‫پس ب ه نظر شما ارایش سیاسی مجلس تغییر‬ ‫نم ی کند و تا پایان کار با همین شکل به کار خود‬ ‫ادامه م ی دهد؟‬ ‫‪ l‬هنوز بحث تشکیل فراکسیون جدید جدی نشده‬ ‫است‪ .‬البته بحث فراکسیون صدای ملت مطرح بود‪.‬‬ ‫این فراکسیون قرار بود با محوریت شما تشکیل‬ ‫شود؟‬ ‫فراکس��یون سوم ی در مجلس باشد باعث نش��اط مجلس‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫چرا از تشکیل این فراکسیون منصرف شدید؟‬ ‫‪ l‬چون بنده هنوز ان ظرفیت الزم را ب رای تشکیل‬ ‫این فراکسیون در مجلس ندیده ام‪.‬‬ ‫گفته م ی شد قرار است این فراکسیون در حمایت‬ ‫از دول�ت اقای روحانی تش�کیل ش�ود‪ ،‬ای�ا این‬ ‫موضوع صحت دارد؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬اگر فراکس��یون جدید بخواهد دولتی باشد‬ ‫ارزشی ندارد‪ .‬اصال فراکسیون دولتی در مجلس به طور کلی‬ ‫خوب نیست‪.‬‬ ‫ولی گفت�ه م ی ش�ود این فراکس�یون ب�ه دولت‬ ‫روحانی نزدیک است؟‬ ‫‪ l‬ممکن است فراکسیونی باشد که گفتمان دولت‬ ‫را بیشتر قبول داشته باشد و متمایل به گفتمان دولت باشد‪،‬‬ ‫اما اینکه بخواهیم بگوییم اساسا تاسیس ان ب رای کمک به‬ ‫دولت باشد این یک نقطه ضعف ب رای این فراکسیون است‪.‬‬ ‫اگر فراکسیون جدید تشکیل شود چه رویکردی‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬معلوم نیس��ت‪ .‬م��ا گفتیم باالخ��ره اگر یک‬ ‫اصالح طلبانمجلس‬ ‫به ‪60‬نفر رسیده‬ ‫گفت وگوی مثلث با اسماعیل جلیلی‬ ‫‪3‬‬ ‫اسماعیل جلیلی‪ ،‬عضو هیات رئیسه فراکسیون‬ ‫رهروان والیت مجلس شورای اسلامی معتقد است‬ ‫که هرچه به زمان انتخابات مجلس نزدیک می شویم‬ ‫ارایش سیاس�ی پارلمان با تغییرات بیش�تری مواجه‬ ‫می شود‬ ‫اق�ای دکت�ر لطف�ا بفرمایی�د تغیی�رات ارایش‬ ‫سیاس�ی مجل�س نه�م را چط�ور پی ش بین�ی‬ ‫م ی کنید‪ ،‬ایا امکان ش�کل گیری فراکسیون های‬ ‫جدید در مجلس فعلی وجود دارد یا اینکه همین‬ ‫ارایش سیاسی فعلی ادامه م ی یابد؟‬ ‫‪ l‬در حال حاض��ر در ح��وزه مجلس چه��ار گروه‬ ‫فعال هس��تند‪ .‬یک گ��روه اصولگرایان معتدل ی��ا رهروان‬ ‫والیت هستند‪،‬گروه دیگر اصولگرایان محض م ی باشند که‬ ‫تحت عنوان طیف اقای حدادعادل از انها نام برده م ی شود‪.‬‬ ‫گروه دیگر حامیان مشارکت یا همان اصالح طلبان هستند‬ ‫که اینها را عام در نظر م ی گیریم و مستقل ها نیز گروه دیگر‬ ‫حاضر در مجلس نهم محسوب م ی شوند‪ ،‬این گروه اساسا‬ ‫وابس��تگی و تعلق خاطر شدید جناحی خاصی ندارند و بین‬ ‫دیگر گروه ها قرار گرفته اند‪ .‬بنده پی ش بینی م ی کنم این روند‬ ‫‪ l‬همانطور که گفتم این فراکس��یون اگر تشکیل‬ ‫شود طبعا گفتمان دولت را بیشتر م ی پسندد و از نقاط قوت‬ ‫ان حمایت م ی کند اما به طور حتم درباره نقاط ضعف دولت‬ ‫نیز تذکر خواهد داد‪.‬‬ ‫ش�ما م ی فرمایید اگر فراکسیون صدای ملت در‬ ‫مجلس تشکیل ش�ود از گفتمان دولت حمایت‬ ‫خواهد کرد‪ .‬همانطور که م ی دانی�د ما انتخابات‬ ‫مجلس ده�م را در پی�ش داریم و رقاب�ت میان‬ ‫گروه ه�ا و اح�زاب سیاس�ی در انتخاب�ات امری‬ ‫بدیهی اس�ت‪ ،‬از این رو اخباری از برگزاری برخی‬ ‫دیدارها و امکان ائتالف میان دکتر علی الریجانی‬ ‫و اقای حدادعادل شنیده م ی شود‪ .‬از نظر شما ایا‬ ‫امکان دارد ش�اهد ائتالف میان فراکس�یون های‬ ‫اصولگرایان و ره�روان والیت مجلس باش�یم و‬ ‫این دو فراکسیون در مجلس اینده در قالب یک‬ ‫فراکسیون به کار خود ادامه دهند؟‬ ‫‪ l‬شاید این اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫یکی ش�دن ای�ن دو فراکس�یون چگونه ممکن‬ ‫م ی شود؟‬ ‫‪ l‬اگر فراکسیون صدای ملت قوی شود این امکان‬ ‫وجود دارد که فراکسیون های رهروان والیت و اصولگرایان‬ ‫یکی شوند‪.‬‬ ‫یعنی فراکس�یون صدای مل�ت در جایگاه فعلی‬ ‫فراکسیون رهروان والیت قرار گیرد؟‬ ‫‪ l‬بله‪.‬‬ ‫چرا امکان چنین ائتالفی را ضعیف م ی دانید؟‬ ‫همچنان ادامه پیدا کند‪.‬‬ ‫ایا اصولگرایان برای انتخاب�ات مجلس دهم به‬ ‫وحدت م ی رسند؟‬ ‫‪ l‬در حوزه اصولگرایان که دو گروه هس��تند انتظار‬ ‫م ی رفت بعد از دولت یازدهم به ه��م نزدیک شوند و جبهه‬ ‫واحدی تشکیل دهند اما عالئمی نشان داده م ی شود که این‬ ‫اتفاق خیلی سخت رقم خواهد خورد زی را تندروهایی در هر دو‬ ‫بخش حضور دارند که مانع این رویداد خواهد شد‪.‬‬ ‫برای طیف اصالح طلبان چه وضعیتی پی ش بینی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬ظرفیت دوستان اصالح طلب ما در مجلس یک‬ ‫ظرفیت بالقوه ای است که بع��د از دولت یازدهم جاذبه های‬ ‫بیش��تری ب رای انها ایجاد شده است و ارای تخصصی انها‬ ‫افزایش پیدا ک��رده‪ ،‬یعنی گرایش به سم��ت اصالح طلبان‬ ‫مقداری بازتر شد چراکه به دلی��ل پاره ای معذورات خیل ی ها‬ ‫نم ی توانس��تند اب راز تمایل کنن��د اما امروز ای��ن معذورات‬ ‫شکس��ته شده است و انها بین ‪50‬تا‪ 60‬رای اختصاصی پیدا‬ ‫کرده اند‪ ،‬البت��ه رویکرد حامیان دول��ت در همه بخش های‬ ‫مجلس وجود دارد‪ ،‬یعنی دولت درچهارگروه حاضر در مجلس‬ ‫طرفداران��ی دارد‪ ،‬بناب راین نم ی توان حامی��ان دولت را گروه‬ ‫جداگانه ای فرض کرد‪.‬‬ ‫پس حامیان دولت تا پای�ان کار مجلس نهم در‬ ‫قالب یک فراکسیون در نخواهند امد؟‬ ‫‪ l‬تعداد اصالح طلبان در مجلس کم است‪.‬‬ ‫یعنی پی ش بینی شما این اس�ت که در مجلس‬ ‫اینده ه�م تع�داد اصالح طلبان به همین ش�کل‬ ‫امروز خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬من ب��ه صالح انه��ا نم ی دانم چنی��ن اتفاقی در‬ ‫مجلس رخ ده��د‪ .‬تقس��یماتی ک��ه االن در مجلس وجود‬ ‫دارد هر کدام از انها چارچوب های خ��اص خودشان را دارند‪.‬‬ ‫مس��تقل شدن حامیان دول��ت م ی تواند ب��رای دیگران که‬ ‫احساس م ی کنند در این فضا قرار نگرفته اند‪ ،‬مانع اقدامات‬ ‫این گروه شود‪ ،‬بناب راین حضور طیف دولت در همه گروه های‬ ‫حاضر در مجلس به صورت ب��از مفیدتر است تا بخواهد در‬ ‫یک گروه خالصه ش��ود‪ .‬دولت هم در شرای��ط فعلی بین‬ ‫رادیکال ها و معتدل ها بینابین حرکت م ی کند که البته کار‬ ‫ساده ای نیست‪ .‬البته دولت باید موضع خودش را با تندروها‬ ‫مشخص کند هرچند در شعار مشخص کرده اند اما در عمل‬ ‫هم باید این اتفاق بیفتد‪ .‬م��ا پی ش بینی م ی کنیم با نزدیک‬ ‫شدن ب��ه انتخابات مجل��س دهم ممکن اس��ت در برخی‬ ‫بخش ها یک سری تغیی رات پیدا شود‪.‬‬ ‫این تغییرات به تش�کیل فراکس�یون جدید در‬ ‫مجلس منتهی م ی شود؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬بنده معتق��دم ریزش ه��ا و رویش ها تغییر‬ ‫پیدا م ی کنند‪ ،‬به این معنا که گرایش مس��تقلین به سمت‬ ‫اصالح طلبان خواه��د رفت و بخش��ی از ارای رهروان ی ها با‬ ‫اصالح طلبان یکی خواهد شد‪.‬‬ ‫بع�د از تش�کیل دول�ت یازدهم بحث تش�کیل‬ ‫فراکس�یون صدای ملت توس�ط اق�ای مطهری‬ ‫مط�رح ش�د‪ ،‬ایا ش�ما چنی�ن اتفاق�ی را ممکن‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫اما این روزها اخبار دیداره�ای اقایان الریجانی و‬ ‫حدادعادل زیاد شنیده م ی شود؛ دیدارهایی که به‬ ‫نوعی از ائتالف و هماهنگی دو فراکس�یون برای‬ ‫انتخابات این�ده حکایت دارد‪ .‬ایا ب�ا وجود مطرح‬ ‫بودن این اخبار بازهم شما امکان چنین ائتالفی‬ ‫را بعید یا ضعیف م ی دانید؟‬ ‫فکر نم ی کنید این عدم هماهنگی یا عدم ائتالف‬ ‫فراکس�یون های اصولگ�رای حاض�ر در مجلس‬ ‫و اختالف نظ�ر میان انه�ا نم ی تواند زمینه س�از‬ ‫پیروزی رقبا یا هم�ان اصالح طلبان در انتخابات‬ ‫مجلس دهم همچون انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم باشد‍؟‬ ‫اق�ای مطه�ری! همانط�ور ک�ه م ی دانی�د اقای‬ ‫ناطق ن�وری یک�ی از گزینه هایی اس�ت که گفته‬ ‫م ی شود ممکن است در انتخابات مجلس اینده‬ ‫حاضر ش�ود و البته برادر ایش�ان هم تایید کرده‬ ‫که اصالح طلبان و اصولگراها از ناطق نوری برای‬ ‫نامزدی در انتخابات مجلس دعوت کرده اند‪ .‬ایا‬ ‫حضور اقای ناطق نوری م ی تواند معادالت را برهم‬ ‫بزند و نتیج�ه انتخابات را به نف�ع اصالح طلبان‬ ‫تغییر دهد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬همانطور که گفتم اگر فراکس��یون صدای ملت‬ ‫قوی شود امکان وق��وع این اتفاق بعید ب��ه نظر نم ی رسد‪،‬‬ ‫هرچند بن��ده احتمال یک��ی ش��دن ره��روان والیت ی ها با‬ ‫فراکسیون اصولگرایان را ضعیف م ی دانم‪.‬‬ ‫‪ l‬چون تیپ فکری برخی افرادی که در فراکسیون‬ ‫رهروان والیت حضوردارند با تم فکری جبهه پایداری که در‬ ‫فراکسیون اصولگرایان مجلس حضور دارند خیلی متفاوت‬ ‫است‪ ،‬بناب راین بعید است اینها بتوانند کنار هم باشند‪.‬‬ ‫‪ l‬این بستگی به اینده دارد‪ .‬البته اکثریت قریب به‬ ‫اتفاق فراکس��یون صدای ملت هم اصولگرا هستند‪ ،‬منتها‬ ‫گفتمان انها تاحدودی متفاوت است‪.‬‬ ‫‪ l‬به نظر من ورود به این مباحث درحال حاضر زود‬ ‫است‪ .‬بهتر است فعال در این خصوص اظهارنظر نکنم‪g .‬‬ ‫م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬اقای مطهری از شخصی ت های خوب مجلس و‬ ‫مورد وثوق اکثریت نمایندگان هستند اما اینکه ایشان بتواند‬ ‫به عنوان مدیریت این فراکسیون نگاه جمع را بر نگاه خودش‬ ‫ ترجیح دهد‪ ،‬مقداری مور د تردید است و شاید یکی از مسائلی‬ ‫که تاکنون نتوانستند صدای این فراکسیون را دراورند همین‬ ‫مساله باشد‪.‬‬ ‫یعنی ش�ما فکر م ی کنید باید ش�خصیتی غیر‬ ‫از اقای مطهری برای تش�کیل فراکسیون جدید‬ ‫اقدام کند تا موفق شود؟‬ ‫‪ l‬باید فردی باشد که بین ایده جمع و ایده فرد بتواند‬ ‫ایده جمع را حاکم بر ایده فرد کند‪ .‬بناب راین باید ببینیم اقای‬ ‫مطهری تا چه ان��دازه م ی تواند این را در عم��ل انجام دهد‪.‬‬ ‫تاخیری که ت��ا االن صورت گرفته ناش��ی از همین تضادی‬ ‫است که ممکن است جمع به نتیجه ای برسد که با ایده های‬ ‫فردی خودشان در تضاد باشد‪ .‬م��ن فکر م ی کنم در شرایط‬ ‫بعدی شاید خیل ی ها نخواهند تحت عنوان یک فرد یا افرادی‬ ‫شناسنامه دار شوند‪ ،‬یعنی سعی کنند به عنوان حامی دولت‬ ‫مستقل عمل کنند‪.‬‬ ‫شما از وقوع تغییرات و تحوالت در مجلس نهم‬ ‫سخن گفتید‪ .‬ایا ائتالف فراکسیون اصولگرایان با‬ ‫فراکسیون رهروان والیت مجلس م ی تواند یکی‬ ‫از این تغییرات باشد؟‬ ‫‪39‬‬ ‫‪ l‬شاید رگه هایی از این ائت�لاف را بعد از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم شاهد باشیم‪.‬‬ ‫این دو فراکسیون با هم ائتالف انجام دادند؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬در انتخاب هایی که در مجل��س بود مثل‬ ‫هیات بین المجالس هر دو فراکسیون به سمت لیس ت های‬ ‫مشترکی در مجلس حرکت کردند‪ ،‬بناب راین این احتمال که‬ ‫بتوان از مش��ترکات استفاده کرد وجود دارد اما اینکه به طور‬ ‫کلی با هم عجین شوند و ادغام شوند‪ ،‬این اتفاق نم ی افتد‪.‬‬ ‫ای�ن احتمال وج�ود ندارد ک�ه در مجل�س اینده‬ ‫دو فراکس�یون ره�روان والی�ت و فراکس�یون‬ ‫اصولگرایان مجلس در هم ادغام ش�وند و با هم‬ ‫این ائتالف را داش�ته باش�ند که اق�ای الریجانی‬ ‫ریاس�ت مجل�س و اق�ای حدادع�ادل ریاس�ت‬ ‫فراکسیون اصولگرایان را برعهده بگیرند؟‬ ‫حضور اقای ناطق نوری در انتخابات م ی تواند این‬ ‫معادله را برهم بزند؟‬ ‫‪ l‬بعید م ی دان��م ‪ ،‬در واقع اگر مش��کلی هم ایجاد‬ ‫شود در طیف اصولگرایان خواهد بود‪ .‬در حوزه اصالح طلبان‬ ‫مشکلی به وجود نم ی اید‪.‬‬ ‫حمایت اصالح طلبان از ریاست اقای الریجانی در‬ ‫مجلس اینده را چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬اصالح طلبان ممکن است تا حدودی از ایش��ان‬ ‫حمایت کنند‪ ،‬یعنی همان طور که گفتم بس��یاری از طیف‬ ‫الریجانی حامی دولت هس��تند‪ .‬در انتخابات مجلس اینده‬ ‫نیز بس��تگی دارد رقابت ب��ر سر ریاست مجل��س بین چه‬ ‫کسانی باشد‪.‬‬ ‫جایگاه فراکسیون رهروان والیت را تا انتهای کار‬ ‫مجلس نه�م و همچنین مجلس این�ده چطور‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬این ظرفیت وجود دارد‪ ،‬البته مش��خص نیست‬ ‫که اکثریت اق��ای الریجان��ی را به عن��وان رئیس مجلس‬ ‫انتخاب کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬تا اخر مجلس فعلی فراکسیون رهروان والیت در‬ ‫اکثریت خواهد بود‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬حتما همین طور است و برخی از نمایندگان‬ ‫به سمت این طیف گرایش پیدا خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬خیر؛ همان طور که گفتم اگ��ر دولت م ی خواهد‬ ‫نفع��ی را از هم��ه فراکس��یون ها بب��رد‪ ،‬این نف��ع در همه‬ ‫فراکسیون هاست‪ .‬اتفاقا اگر حامیان دولت جدا شوند قدرت‬ ‫چانه زنی را کاهش م ی دهند‪ .‬بر فرض اگ��ر انها به ‪70‬یا‪80‬‬ ‫پس ش�ما معتقدید که اصالح طلبان در مجلس‬ ‫این�ده جای�گاه متفاوتی نس�بت به االن داش�ته‬ ‫باشند؟‬ ‫یعنی فراکسیونی هم تشکیل نم ی شود؟‬ ‫برسند‪ ،‬این عدد اکثریت نیست‪ ،‬در نتیجه م ی تواند به مشکل‬ ‫برخورد کند و دیگران جبهه گیری کنند‪.‬‬ ‫رهروان والیت ی ها در مجلس اینده چه وضعیتی‬ ‫خواهند داشت؟‬ ‫‪ l‬سهم رهروان والیت ی ها نسبت به دیگر طی ف های‬ ‫اصولگرایان در مجلس اینده خیلی بیشتر خواهد بود‪.‬‬ ‫با این تفاسیر شاهد ائتالف دو فراکسیون فعلی‬ ‫مجل�س و تش�کیل ی�ک فراکس�یون اکثریت‬ ‫اصولگرا نخواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬ظرفیت این کار وجود دارد اما این موضوع بستگی‬ ‫به این دارد که اصولگرایان از اکثری��ت بیفتند یا نیفتند‪ ،‬در‬ ‫واقع اگر اصولگرایان اکثریت مجلس اینده را تشکیل ندهند‪،‬‬ ‫امکان ادغام این دو فراکس��یون زیاد اس��ت اما اگر این گونه‬ ‫نش��ود بازهم شاه��د انش��قاق و دو تا شدن فراکس��یون ها‬ ‫خواهیم بود‪.‬‬ ‫م�ن از صحب ت های ش�ما ای�ن گونه برداش�ت‬ ‫م ی کن�م ک�ه اصولگرای�ان در مجلس این�ده از‬ ‫اکثریت خواهند افتاد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬قطعا همین طور اس��ت زی را اصالح طلبان و‬ ‫گروه ه��ای حام ی دولت در مجلس افزای��ش پیدا م ی کنند‪،‬‬ ‫بناب راین برداشت م��ا این است که معادل��ه مجلس دهم با‬ ‫مجلس نهم خیلی متفاوت است‪g .‬‬ ‫ناطق نوری بیاید‪ ،‬هزینه های زیادی به اصولگرایان تحمیل می شود‬ ‫سیاست‬ ‫گفت وگویمثلثبامحمدرضاتابش‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪4‬‬ ‫محمدرضا تابش‪ ،‬نماینده اصالح طلب مجلس نهم در گفت وگو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪« :‬بنده ش�خصیت‬ ‫اقای ناطق نوری را خیلی م ی پسندم و همیش�ه از ایشان ذکر خیر داش�ته ام اما هنوز زود است که بگوییم چه کسی‬ ‫م ی خواهد س ر لیست اصالح طلبان در انتخابات ش�ود‪ ».‬وی تاکید م ی کند‪« :‬در هر صورت اگرمکانیزم های نظارتی و‬ ‫اجرایی انتخابات عادالنه و منصفانه برخورد کنند‪ ،‬ترکیب اکثریت مجلس درست برعکس خواهد شد‪ ».‬این گفت وگو‬ ‫را بخوانید‪.‬‬ ‫با نزدیک شدن به انتخابات مجلس دهم ایا شما‬ ‫پی ش بین�ی م ی کنی�د ارایش سیاس�ی مجلس‬ ‫فعلی تغییر کند؟‬ ‫چه کار به رهروان والیت دارند؟‬ ‫این ارایش سیاس�ی جدید چگونه است‪ ،‬یعنی‬ ‫قدرت فراکسیون رهروان والیت مجلس شکسته‬ ‫م ی شود؟‬ ‫‪ l‬االن ما مالحظه رهروان والیت ی ها را کرده ایم تا وزن‬ ‫و احترام رئیس مجلس حفظ شود‪.‬‬ ‫‪ l‬صد درصد تغییر م ی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬حتم��ا این گون��ه م ی ش��ود‪ ،‬در هر ص��ورت اگر‬ ‫مکانیزم های نظارتی و اجرایی انتخابات عادالنه و منصفانه‬ ‫برخ��ورد کنند‪ ،‬ترکی��ب اکثریت مجل��س درست برعکس‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫با ای�ن اتف�اق احتمال یک ی ش�دن فراکس�یون‬ ‫اصولگرایان و رهروان والیت وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همی ن طور است زی را انها درهر صورت متوسل‬ ‫به هر فعل و انفعالی م ی شوند تا این وضعیت را حفظ کنند‪،‬‬ ‫البته درحال حاضر نظر افکار عمومی این نیست‪ ،‬مگرانکه‬ ‫دولت نتواند به خوبی عمل کند‪ .‬دراین صورت ممکن است‬ ‫رای ونظر مردم برگردد اما همان طور که گفتم االن این گونه‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫یعنی اصالح طلبان و حامیان دولت از فراکسیون‬ ‫رهروان والیت جدا م ی ش�وند و یک فراکس�یون‬ ‫جدیدی تشکیل م ی دهند؟‬ ‫‪ l‬متوجه نم ی ش��وم‪ ،‬اصالح طلبان و حامیان دولت‬ ‫‪40‬‬ ‫قبول ندارید در حال حاضر بخشی از اصالح طلبان‬ ‫و حامی�ان دولت در فراکس�یون ره�روان والیت‬ ‫حضور دارند؟‬ ‫به نظر ش�ما دیدارهای�ی که اقای�ان الریجانی و‬ ‫حدادعادل برگزار م ی کنند به چه منظوری است؟‬ ‫‪ l‬خبری امده بود که این دو نف��ر دیدارهایی برگزار‬ ‫کرده اند اما این خبرها تکذیب شد‪ .‬به هر حال افراد حاضر در‬ ‫طیف اصولگرایان عمال در بس��یاری از مسائل که متضمن‬ ‫بقای این طیف است‪ ،‬همگرا م ی باشن��د‪ .‬در واقع در مقابل‬ ‫اینک��ه اصالح طلبان و اعتدالی��ون رای نیاورن��د انها متفق‬ ‫هستند‪ ،‬بناب راین امری بدیهی است که در این جهت به هر‬ ‫فعل و انفعالی دست بزنند‪.‬‬ ‫این روزها اخباری درباره حض�ور اقای ناطق نوری‬ ‫در انتخابات مجلس دهم شنیده م ی شود‪ .‬ایا این‬ ‫حضور م ی تواند معادالت را برهم بزند؟‬ ‫‪ l‬مسلما اگر اقای ناطق نوری وارد انتخابات شود و در‬ ‫طیف اصالح طلبان و اعتدالیون قرار گیرد‪ ،‬هزینه های زیادی‬ ‫را بر اصولگرایان تحمیل خواهد کرد‪.‬‬ ‫ش�ما و اصالح طلبان از اقای ناطق نوری حمایت‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬بن��ده شخصی��ت اق��ای ناطق ن��وری را خیلی‬ ‫م ی پسندم و همیش��ه از ایش��ان ذکر خیر داشته ام اما هنوز‬ ‫زود است ک��ه بگوییم چه کس��ی م ی خواهد سر لیس��ت‬ ‫اصالح طلبان در انتخابات شود‪.‬‬ ‫پس در مجلس دهم شاهد تغییرات اساسی در‬ ‫ارایش سیاسی پارلمان خواهیم بود؟‬ ‫‪ l‬مشروط بر اینکه برگزارکنندگان انتخابات خصوصا‬ ‫هیات نظارت بر انتخابات به نحو شایسته ای عمل کنند‪.‬‬ ‫یعنی ترکیب مجلس اینده به نفع اصالح طلبان‬ ‫خواهند بود؟‬ ‫‪ l‬حاال اصالح طلبان ی��ا اعتدالیون فرقی نم ی کند‪،‬‬ ‫انه��ا اکثریت مجلس این��ده را به شرطی ک��ه گفتم شکل‬ ‫خواهند داد‪g .‬‬ ‫همکاری دو فراکسیون به جای یکی شدن‬ ‫نقوی حسینی در گفت وگو با مثلث‬ ‫‪5‬‬ ‫سی د حسین نقوی حس�ینی‪ ،‬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاس�ت خارجی مجلس شورای اسالمی در‬ ‫گفت وگو با هفته نامه مثلث م ی گوید‪« :‬من معتقدم اقایان الریجان�ی و حدادعادل برای انتخابات مجلس دهم به هم‬ ‫نزدیک شوند و تصمیمات واحدی بگیرند‪ ».‬وی م ی افزاید‪« :‬جریان تدبیر و امید برای مجلس شورای اسالمی تالش و‬ ‫برنام ه ریزی خواهد کرد و روی کرس ی های پارلمان حساب بازم ی کند‪».‬‬ ‫زهره دیانی‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای دکتر! لطف�ا بفرمایید ممکن اس�ت باتوجه‬ ‫ب�ه روی کار امدن دول�ت اقای روحان�ی و تالش‬ ‫سیاس�یون برای تصاحب کرس�ی های پارلمان‬ ‫دهم ایا امکان دارد شاهد تغییر ارایش سیاسی‬ ‫در مجلس نهم باشیم؟‬ ‫‪ l‬هما ن ط��ور ک��ه اش��اره ک��ردم طی��ف اعتدال‬ ‫یا تدبیر و امید شام��ل گروه هایی از جمل��ه اصالح طلبان‪،‬‬ ‫کارگزاران‪ ،‬اعتدالگری��ان‪ ،‬اصولگرایان م ی شود که البته خود‬ ‫اصالح طلبان از طی ف های مختل��ف با دیدگاه های متفاوتی‬ ‫چون مش��ارکت ی ها‪ ،‬معتدلین و جری��ان سازمان مجاهدین‬ ‫انقالب اسالمی تشکیل شده است‪.‬‬ ‫همان طور که در جریان هستید برخی از رسانه ها‬ ‫از دی�دار و احتم�ال ائتلاف اقای�ان الریجانی و‬ ‫حدادعادل خبر دادند‪ .‬نظر ش�ما در خصوص این‬ ‫ائتالف چیس�ت‪ ،‬ایا یک ی ش�دن انه�ا م ی تواند‬ ‫منظور من نیروهای هر دو طرف است؟‬ ‫‪ l‬به ه ر حال اینها ب رای انتخابات مجلس دهم به هم‬ ‫نزدیک م ی شوند و فکر م ی کنم تصمیمات واحدی بگیرند‪،‬‬ ‫مثال درباره اتفاقات اخیر مجلس دیدید که جلسات مشترک‬ ‫فراکس��یون های اصولگرایان و رهروان با هم برگزار م ی شد‬ ‫چون باالخ��ره اینها به ه��م نزدیک م ی شوند‪ .‬اگ��ر از ادغام‬ ‫و یک ی شدن نام نبری��م اما احتماال ب��ه تصمیمات واحدی‬ ‫م ی رسند‪.‬‬ ‫ای�ن تصمیم�ات واح�د در چینش فراکس�یون‬ ‫رهروان والیت تاثی ر گذار است یا به عبارت دیگر‬ ‫زمینه یک ی ش�دن ای�ن دو فراکس�یون را فراهم‬ ‫م ی سازد؟‬ ‫‪ l‬حداقل االن نم ی شود چنی��ن پی ش بینی را کرد‬ ‫که هر دو فراکس��یون امادگی دارند در ه��م ادغام شوند اما‬ ‫م ی توانند با ه��م همکاری کنند‪ ،‬بناب رای��ن من فعال چنین‬ ‫پی ش بینی ندارم‪.‬‬ ‫این روزها صحبت از حضور اق�ای ناطق نوری در‬ ‫انتخابات مجلس اس�ت‪ .‬به نظرشما این حضور‬ ‫در وحدت و یک ی ش�دن دو فراکس�یون اکثریتی‬ ‫مجلس تاثیرگذار خواهد بود یا ب ه نوعی بخشی‬ ‫از ره�روان والیت ی ه�ا را مقاب�ل اق�ای الریجانی‬ ‫قرارخواهد داد؟‬ ‫‪ l‬اق��ای ناطق ن��وری شخصیتی‬ ‫است که هم در طیف اصولگرایان و هم در‬ ‫طیف اصالح طلبان حامیانی دارد‪ ،‬بناب راین‬ ‫اگر اراده کند که جری��ان جدیدی راه اندازی‬ ‫کند فک��ر م ی کن��م توانمن��دی این کار را‬ ‫داشته باشد ک��ه البته من بعی��د م ی دانم‬ ‫اقای ناطق نوری چنین ک��اری انجام دهد‬ ‫زی را م ی داند تشکیل جریان سوم کار اسانی‬ ‫نیست چون یا به نتیجه نم ی رسد یا حداقل‬ ‫خیلی سخت به نتیجه م ی رسد اما م ی تواند‬ ‫افرادی از هر دو طی��ف را جذب کند و یک‬ ‫جریان جدیدی را شکل بدهد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫ش�ما فرمودید روی کارامدن جریان تدبیر و امید‬ ‫ارایش سیاس�ی جدی�دی را ب�ه هم�راه دارد‪ ،‬ایا‬ ‫این جریان در مجلس با محوریت اقای مطهری‬ ‫فعالیت خود را اغاز م ی کند یابه شکل دیگری این‬ ‫اتفاق روی م ی دهد؟‬ ‫‪ l‬قطعا نم ی تواند این گونه باش��د‪ .‬زی را طی ف های‬ ‫مختلف با دیدگاه های متفاوتی هس��تند‪ ،‬البته ایشان یکی‬ ‫از طی ف های فعال ان هستند اما تنها شامل وی نم ی شود‪،‬‬ ‫بناب راین بن��ده معتق��دم تقس��یم بندی های دیگری شکل‬ ‫م ی گیرد‪.‬‬ ‫‪ l‬بهتر است نگوییم فراکسیون ها یکی م ی شوند‬ ‫چون یک ی شدن با هماهنگ شدن فرق م ی کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪ l‬ما تا دول��ت یازدهم تقریبا شاه��د اکثریت قاطع‬ ‫اصولگرای��ان در عرصه سیاسی کش��ور بودی��م اما به طور‬ ‫حت��م روی کار ام��دن دولت یازده��م این ارای��ش را بر هم‬ ‫خواهد زد زیرا تحوالت دولت تدبیر و امید‬ ‫نظام مدیریتی را متحول خواهد کرد‪ .‬البته‬ ‫حق با دولتی است ک��ه رای اورده‪ .‬در واقع‬ ‫هر دولتی که رای م��ی اورد‪ ،‬افراد خودش‬ ‫را منصوب م ی کند‪ ،‬بنابرای��ن قوه مجریه‬ ‫حداقل به سوی جریان غی راصولگرا پیش‬ ‫م ی رود‪ ،‬وقتی این جریان تقویت م ی شود‬ ‫طبیعی است این دول��ت به فکر مجلس‬ ‫شورای اسالمی خواه��د افتاد‪ ،‬همان طور‬ ‫ک��ه اصولگرای��ان پ��س از موفقی��ت در‬ ‫دولت‪ ،‬مجلس و سپ��س در شوراها موفق‬ ‫شدن��د‪ .‬بناب راین جریان تدبی��ر و امید هم‬ ‫ب رای مجل س ش��ورای اسالم��ی تالش و‬ ‫برنامه ریزی خواهد کرد و روی کرس ی های‬ ‫پارلمان حس��اب بازم ی کند و یک صحنه‬ ‫جدی��دی از رقابت به وج��ود م ی اید‪ .‬ما در‬ ‫دوره گذشته در مدیریت اجرایی کش��ور و‬ ‫همچنین در حوزه قوه مقننه بیشتر شاهد‬ ‫رقابت اصولگرایان با اصولگرایان بودیم و‬ ‫کمتر رقابت اصولگرایان با غی راصولگرایان‬ ‫را داشتیم اما در دوره اینده شکل رقابت ها‬ ‫متفاوت خواهد شد و جری��ان اصولگرایی‬ ‫با یک جریان جدی��دی روبه رو م ی شود که‬ ‫شامل کارگزاران‪ ،‬اصالح طلبان و اعتدالگرایان م ی شود‪ ،‬پس‬ ‫به طور حتم قطب بندی جدیدی درحال شکل گیری است‪.‬‬ ‫یعنی اق�ای عل�ی مطهری مح�ور ای�ن ارایش‬ ‫سیاسی جدید در مجلس نیستند؟‬ ‫ایا احتمال ائتالف یا یک ی ش�دن فراکسیون های‬ ‫اقای الریجانی و حدادعادل وجود دارد؟‬ ‫ای�ن احتم�ال وج�ود دارد ک�ه اقای�ان‬ ‫الریجان�ی و حدادع�ادل ب�ا یکدیگ�ر‬ ‫ب ه گون�ه ای ائتلاف کنن�د ک�ه اق�ای‬ ‫الریجانی رئیس مجلس ش�ود و اقای‬ ‫حدادعادل رئیس فراکسیون اکثریتی‬ ‫مجلس را عهده دار ش�ود یا این اتفاق‬ ‫بالعکس رخ دهد؟‬ ‫اصولگرایان را به اجماع برساند؟‬ ‫‪ l‬من دوطرف طی��ف را م ی بینم ک��ه تالش های‬ ‫زیادی ب رای حفظ وحدت و یکپارچگی طیف خودشان را اغاز‬ ‫کرده اند‪ .‬چراکه اگر غیر از این هم باشد نباید منتظر موفقیت‬ ‫جریانی باشند‪ .‬ممکن است هر گرایشی خودش موفقیتی‬ ‫کس��ب کند اما این به معن��ای موفقیت جریانی نیس��ت‪،‬‬ ‫همان طور که اصالح طلبان تالش م ی کنند همه طی ف ها و‬ ‫گروه ها خودشان را در یک موضع قرار دهند‪ .‬البته از انجایی‬ ‫که قدرت اجرایی را دراختیار دارند‪ ،‬قطعا در ان اختالف پیش‬ ‫م ی اید‪ .‬بناب راین کار انها سخت تر است‪ ،‬این در حالی است‬ ‫که طیف اصولگرایان هم همین نقشه راه را در پیش دارند‪،‬‬ ‫یعنی باید همه گرایش های اصولگرایی کنار هم قرار گیرند‬ ‫و محورهای اصولگرایی را بپذی رند‪.‬‬ ‫‪ l‬این فرمول پس��ندیده ای است‪،‬‬ ‫یعنی همان تئوری که از مجلس هش��تم‬ ‫مطرح بود که رئیس فراکس��یون اکثریت‬ ‫الزاما نباید رئیس مجلس هم باشد‪ .‬عده زیادی هم طرفدار‬ ‫ان بودند تا زمینه عملیاتی ان را فراه��م کنند‪ ،‬در واقع ایده‬ ‫پسندیده ای است اما اینکه در فضای عملیاتی چقدر اجرایی‬ ‫شود کار سختی خواهد بود‪.‬‬ ‫در پایان لطفا بفرمایید ایا فراکسیون اعتدال در‬ ‫مجلس فعلی و مجلس اینده جایگاهی دارد؟‬ ‫‪ l‬در این مجلس چنین فراکسیونی جایگاهی ندارد‬ ‫و زمینه طرح ان نیز نیس��ت‪ .‬من فکر م ی کنم جریان اعتدال‬ ‫هم مایل نیست چنین فراکس��یونی شکل بگیرد زیرا به طور‬ ‫حتم فراکس��یون ضعیفی خواهد بود و روی جری��ان اعتدال‬ ‫تاثیرگذاراست‪ .‬اما در مجلس اینده اگر طیف اعتدالگرایان موفق‬ ‫شوند اکثریت کرس ی های پارلمان را به دست اورند ممکن است‬ ‫زمینهشکل گیریچنین فراکسیونی فراهمشود‪g.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫ورود ناطق نوری‪ ،‬معادالت انتخابات مجلس را تغییر می دهد‬ ‫گفت و گوی مثلث با شجاعی کیاسری‬ ‫‪6‬‬ ‫تو گو با هفته‬ ‫سی د رمضان شجاعی کیاسری‪ ،‬عضو فراکسیون رهروان والیت در مجلس شورای اسالمی در گف ‬ ‫نامه مثلث م ی گوید‪« :‬اگر اصالح طلبان وارد مجلس شوند‪ .‬اقای ناطق نوری را رئیس مجلس نخواهند کرد‪ .‬انها دنبال‬ ‫گزینه ها و تشکیالت خاص خودشان هستند‪ ».‬وی تاکید م ی کند‪« :‬اگر اقای ناطق بخواهد وارد انتخابات شود‪ ،‬قطعا‬ ‫در انتخابات اثرگذار است‪ ،‬در این صورت باید توافقاتی بین اقایان الریجانی و ناطق صورت بگیرد‪».‬‬ ‫لطفا درب�اره چگونگی ارایش سیاس�ی مجلس‬ ‫نهم در ماه های اتی توضیح بفرمایید‪ ،‬ایا ممکن‬ ‫است شاهد تغییراتی در این ارایش باشیم؟‬ ‫‪ l‬ما هرچ��ه ب��ه انتخابات‬ ‫مجلس دهم نزدیک تر شویم‪ ،‬شاهد‬ ‫تش��کیل فراکس��یون و تشکیالت‬ ‫سیاسی جدیدی در مجلس خواهیم‬ ‫بود‪.‬‬ ‫‪ l‬بعید م ی دانم‪ .‬البته ما دع��ا م ی کنیم این اتفاق‬ ‫بیفت��د‪ ،‬یعنی همه فراکس��یون ها و جریان ه��ای اصولگرا‬ ‫یکی شوند‪.‬‬ ‫یعن�ی احتمال انش�قاق در‬ ‫فراکس�یون رهروان والیت‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬بل��ه ‪،‬این احتم��ال وجود‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫اگ�ر ای�ن انش�قاق رخ دهد‬ ‫رهروان والیت ی ها در ترکیب‬ ‫جدی�د بیش�تر ب�ه س�مت‬ ‫فراکس�یون اصولگرای�ان‬ ‫گرایش پی�دا خواهد کرد یا‬ ‫یک تشکل جدیدی تشکیل‬ ‫م ی دهند؟‬ ‫‪ l‬بخش دیگر ممکن است‬ ‫به صورت مس��تقل کلیت و ماهیت‬ ‫خود را داشته باشد‪.‬‬ ‫ش�ما اش�اره کردید هرچه به انتخاب�ات نزدیک‬ ‫می ش�ویم ارای�ش جدی�د سیاس�ی ش�کل‬ ‫می گی�رد‪ ،‬در ای�ن ش�کل گیری جدی�د ام�کان‬ ‫نزدیک شدن بدنه اصلی فراکسیون اصولگرایان‬ ‫و رهروان والیت وجود دارد؟‬ ‫‪42‬‬ ‫‪ l‬این دیدارها اگر در راست��ای وحدت اصولگرایان‬ ‫و نزدیک کردن دیدگاه ها به هم انج��ام شود تا اصولگرایان‬ ‫ح��رف واح��دی بزنن��د‪ ،‬خوب‬ ‫است‪.‬‬ ‫در واقع نه فق��ط اقایان‬ ‫الریجان��ی و حدادع��ادل بلکه‬ ‫همه جریان های اصولگرایی که‬ ‫در تالش هستند در انتخابات‬ ‫مجل��س این��ده نقش افری��ن‬ ‫باشند باید چنین رویکردی در‬ ‫پی��ش بگیرند‪ ،‬البت��ه سازوکار‬ ‫این وحدت باید خارج از مجلس‬ ‫باشد یعنی بای��د تا قبل از عید‬ ‫یک حزب سیاسی با چارچوب‬ ‫درست و صحیح فعالیت خود‬ ‫را شروع کند‪.‬‬ ‫‪ l‬االن داوری زود است‬ ‫اما رهروان ی ها شانس بیشتری‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫بخش دیگر به کدام سمت‬ ‫گرایش پیدا م ی کند؟‬ ‫‪ l‬قطعا همین طور خواهد بود‪ .‬البته فراکس��یون‬ ‫مجلس کارکرد مجلس��ی دارد اما ان کسی که انتخابات را‬ ‫رقم م ی زند احزاب و تش��کل های خارج از مجلس هستند‪.‬‬ ‫فراکس��یون در خ��ارج از مجلس رای ب رای کس��ی درست‬ ‫نم ی کند‪ ،‬بناب راین بعید به نظر نم ی رسد نماینده های فعلی‬ ‫ب رای اینکه خودشان را در یکی از تشکل های سیاسی که در‬ ‫خارج از مجلس فعال هستند جای دهند‪ ،‬از این فراکسیون‬ ‫جدا شوند‪ .‬از این رو تع��دد و انتزاع فراکس��یون های داخل‬ ‫مجلس شکل م ی گیرد‪.‬‬ ‫پس علت دیدار اقای الریجان�ی و حدادعادل به‬ ‫چه منظور صورت گرفت؟‬ ‫ش�ما فک�ر م ی کنی�د کدام‬ ‫ی�ک از فراکس�یون های‬ ‫اصولگرای مجلس شانس‬ ‫بیش�تری دارن�د ک�ه وارد‬ ‫مجلس دهم شوند؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬به سمت فراکس��یون‬ ‫اصولگرایان نم ی روند‪ .‬ممکن است‬ ‫یک فراکسیون جدیدی در ان شکل‬ ‫بگیرد که بخشی از ان ممکن است‬ ‫حامیان دولت باشند‪.‬‬ ‫ای�ن انش�قاق ب�ه زی�ان‬ ‫فراکس�یون رهروان والیت‬ ‫تمام نم ی شود؟‬ ‫چرا چنین اتفاقی را بعید م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬چون نگاه ها و دیدگاه های متفاوتی نس��بت به‬ ‫موضوعات مختلف دارند‪ .‬در این فراکس��یون ها نس��بت‬ ‫به دولت جدید درباره مس��ائل و موضوع��ات اصولگرایی و‬ ‫موضوعات اقتصادی و بی ن الملل��ی نگرش متفاوتی وجود‬ ‫دارد‪ ،‬در واقع اشتراک نظر انها کمتر است‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلبان وارد مجلس‬ ‫شوند‪ ،‬اقای ناطق نوری را رئیس‬ ‫مجلس نخواهند کرد‪ .‬انها دنبال‬ ‫گزینه ها و تشکیالت خاص‬ ‫خودشان هستند‬ ‫و کدام بخش از اصولگرایان‬ ‫شانس�ی ندارند؟ این سوال‬ ‫را از این جهت م ی پرسم که‬ ‫در فراکس�یون اصولگرایان‬ ‫طی ف ه�ای مختلفی حضور‬ ‫دارند‪ .‬شما برای کدام طیف‬ ‫حاض�ر در این فراکس�یون‬ ‫شانسی نم ی بینید؟‬ ‫‪ l‬احتم��ال م ی ده��م طی��ف نزدی��ک ب��ه دولت‬ ‫احمدی نژاد که پایداری ها هس��تند‪ ،‬شانس کمتری داشته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫حتی اگر اقای احمدی نژاد از پایداری ها حمایت‬ ‫کند بازهم شانسی برای این جبهه نم ی بینید؟‬ ‫‪ l‬بعید م ی دانم احمدی ن��ژاد تحت این عنوان وارد‬ ‫انتخابات مجلس شود چون در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم چنین اتفاقی نیفتاد ‪.‬گزینه پایداری ها اقای جلیلی‬ ‫بود اما اقای احمدی نژاد از ایشان حمایت نکرد‪.‬‬ ‫یعنی این احتمال وجود دارد که اقای احمدی نژاد‬ ‫از چهره های ناشناخته تری استفاده کند؟‬ ‫‪ l‬ممکن اس��ت از عنوان جدی��دی استفاده کند یا‬ ‫از جریان مربوط به خودشان استف��اده کنند‪ ،‬حاال اسم ان را‬ ‫هرچه بگذارد‪ .‬باید منتظر بمانیم ببینیم چه م ی شود‪.‬‬ ‫شما ترکیب مجلس دهم را چطور م ی بیند؟‬ ‫مساله ای با عنوان «ناطق نوری»‬ ‫‪ l‬با این فضایی ک��ه االن م ی بینیم مجلس دهم‬ ‫مجلس ‪72‬ملت است‪.‬‬ ‫کدام طیف اکثریت هستند؟‬ ‫‪ l‬به نظر م ی رسد هری��ک از جریان های سیاسی‬ ‫به نسبت مساوی کرس ی های پارلمان را به خود اختصاص‬ ‫دهند‪ .‬البته اگ��ر بخواهی��م سرجمع بگیری��م شاید تعداد‬ ‫اصالح طلبان و معتدلین بیشتر شود‪.‬‬ ‫اصولگرایان چگونه با کاندیداتوری احتمالی ناطق مواجه خواهند شد؟‬ ‫اگر این احتمال اتفاق بیفتد ایا ش�اهد تش�کیل‬ ‫یک فراکسیون اصولگرا در مجلس دهم خواهیم‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬ممکن اس��ت این اتف��اق بیفتد‪ .‬ای��ن موضوع‬ ‫بستگی به ترکیب مجلس اینده دارد‪.‬‬ ‫به نظر شما اقایان الریجانی و حدادعادل بر سر‬ ‫ریاس�ت مجلس دهم و ریاس�ت بر فراکسیون‬ ‫اصولگرای�ان مجلس ده�م به ائتلاف خواهند‬ ‫رسید؟‬ ‫‪ l‬اگر اقای ناطق بخواهد وارد انتخابات شود ‪،‬قطعا‬ ‫در انتخابات اثرگذار است‪ .‬در این صورت باید توافقاتی بین‬ ‫اقایان الریجانی و ناطق صورت بگیرد‪.‬‬ ‫پس احتمال توافق این دو ش�خصیت سیاسی‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬االن نم ی شود پی ش بینی کرد‪ ،‬البته من شنیده ام‬ ‫اقای ناطق وارد انتخابات نم ی ش��ود‪ ،‬هرچند عده ای دنبال‬ ‫اوردن ایشان به مجلس هستند‪.‬‬ ‫اقای ناطق نوری شانس�ی برای ریاست مجلس‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬اگ��ر اصالح طلب��ان وارد مجلس شون��د‪ ،‬اقای‬ ‫ناطق ن��وری را رئیس مجل��س نخواهند ک��رد‪ .‬انها دنبال‬ ‫گزینه ها و تشکیالت خاص خودشان هستند‪.‬‬ ‫منظور شما اقای عارف است؟‬ ‫‪ l‬بله‪.‬‬ ‫به نظر ش�ما اق�ای ع�ارف توانایی ریاس�ت بر‬ ‫مجلس را دارد؟‬ ‫‪ l‬خی��ر‪ ،‬زی را ریاس��ت بر مجل��س تجرب��ه انجام‬ ‫کارهای کالن را م ی طلبد‪ .‬شناخت از مسائل و موضوعات‬ ‫کش��ور م ی تواند رئی��س مجل��س را موفق کن��د‪ .‬درست‬ ‫است که اق��ای الریجانی سابق��ه پارلمان��ی نداشت اما به‬ ‫دلیل مس��ئولی ت های متع��ددی که عهده دار بود نس��بت‬ ‫به مس��ائل کش��ور اشراف کامل داشت و االن ه��م اگر از‬ ‫خود یک رئی��س موفق ساخته به خاطر پیش��ینه و اشراف‬ ‫ایش��ان به مس��ائل و موضوع��ات داخل و خارج از کش��ور‬ ‫است‪g .‬‬ ‫‪7‬‬ ‫معادالت انتخابات مجلس گوی��ا این بار خیلی زودتر‬ ‫از ادوار پیش��ین اغاز شده است؛ شاید یکی از علت هایش‬ ‫نتیجه انتخابات ‪ 24‬خرداد باشد‪ .‬حاال هم اصولگرایان و هم‬ ‫اصالح طلبان خود را ب رای رقابت��ی سنگین اماده م ی کنند‪.‬‬ ‫چنین است ک��ه از هم اکن��ون هم تمام داشته هایش��ان را‬ ‫محاسبه م ی کنند و هم شاید ب��ه یارگیری از گروه ها و افراد‬ ‫همسو م ی اندیشند‪.‬‬ ‫ح��اال عل ی اکب��ر ناطق نوری ک��ه از لح��اظ جاگیری‬ ‫سیاسی شباهت هایی با حس��ن روحان��ی دارد‪ ،‬چند وقتی‬ ‫است که مورد توج��ه گروه های سیاسی ه��ر دو جناح قرار‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬از یک س��و او ذات اصولگ��را دارد و در زمانی‬ ‫نه چن��دان دور در مقام شیخوخیت این جن��اح ایفای نقش‬ ‫م ی کرد‪ .‬از دیگر سو اما در دوران دولت احمدی نژاد او به یکی‬ ‫از منتقدان شرایط وقت بدل گشت و در مواردی هم موضع‬ ‫با اصالح طلبان جا مانده از قدرت ش��د‪ .‬به یک معنا هر چه‬ ‫زمان م ی گذشت‪ ،‬او قرابت های بیشتری با اصالح طلبان پیدا‬ ‫م ی کرد‪ .‬هنگامه انتخابات ریاست جمهوری که فرا رسید‪ ،‬او‬ ‫در زمره گزینه هایی قرار گرفت که م ی توانست طی ف هایی‬ ‫از دو جن��اح را نمایندگی کن��د‪ .‬شرایط اما ب��رای حضور او‬ ‫مهیا نش��د‪ .‬اکنون که انتخاباتی دیگر در پیش است‪ ،‬او بار‬ ‫دیگر مورد توجه گروه های سیاس��ی قرار گرفته است‪ .‬گویا‬ ‫رایزن ی هایی انجام ش��ده و درخواست هایی ب رای حضورش‬ ‫مطرح شده است‪ .‬بیش از همه اما این اصالح طلبان هستند‬ ‫که به استقبال شیخ رفته اند؛ گویا نسخه مهمی پیچیده اند‪.‬‬ ‫محمدرض��ا خاتمی از چهره ه��ای اصالح طلب گفته‬ ‫است‪« :‬اصالح طلبان در دو یا سه ماه اخیر جلس ه ای درباره‬ ‫انتخابات مجلس اینده نداشته اند تا بحثی درباره سرلیست‬ ‫یا دیگر مباحث داشته باشند‪ ...‬کس��ی نیست که از این امر‬ ‫که اقای ناطق نوری ب رای خروج کش��ور از بحران در عرصه‬ ‫حضور یابند‪ ،‬استقب��ال نکند‪ ...‬باتوجه ب��ه همگرای ی ها و‬ ‫نزدیک ی هایی که در این مدت میان مواضع اصالح طلبان و‬ ‫اقای ناطق به وجود امده‪ ،‬حضور ایشان در لیست انتخاباتی‬ ‫اصالح طلبان ب رای انتخابات مجلس محتمل است‪ .‬اگرچه‬ ‫درباره سرلیست در هیچ جمع اصالح طلب بحث و صحبتی‬ ‫صورت نگرفته است‪ ».‬ب��ه گفته ب رادر رئی س جمهور اسبق‪،‬‬ ‫مواضع و ارتباط هایی که می��ان اصالح طلبان و اقای ناطق‬ ‫وجود داشته و همچنین سابقه یک ساله اخیر باعث شده انها‬ ‫از حضور ناطق نوری استقبال کنند‪.‬‬ ‫محمدرضا خاتمی در حال��ی از حضور ناطق نوری در‬ ‫انتخابات حمایت ک��رده که پیش از ای��ن سعید حجاریان‬ ‫نیز در ی��ک مصاحبه تفصیل��ی با خبرگزاری ایس��نا گفته‬ ‫بود‪« :‬معتقدم باید مجلس دهم شبیه مجلس پنجم شود؛‬ ‫یعنی اقلیت قوی و تاثیرگ��ذار از اصالح طلبان وارد مجلس‬ ‫شوند و باتوجه به شرایط موج��ود‪ ،‬چنی ن چیزی قابل قبول‬ ‫و راض ی کنن��ده خواهد ب��ود‪ .‬در مجلس پنج��م‪ ،‬کارگزاران‬ ‫فراکسیونی قوی بودند‪ .‬به نظر من حضور اقای ناطق نوری‬ ‫در مجلس بعدی بس��یار موثر خواهد ب��ود و من از حضور‬ ‫چنین نیروهای��ی در مجلس بعدی استقب��ال م ی کنم‪ ،‬اما‬ ‫سیاست‬ ‫شما به ورود اقای ناطق نوری به انتخابات اشاره‬ ‫کردید‪ ،‬ایا این حضور م ی تواند معادالت را برهم‬ ‫بزند؟‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪ l‬همان طور که گفتم فراکس��یون داخل مجلس‬ ‫نقش افرین و تعیی��ن کننده انتخابات نیس��ت زی را امکان‬ ‫لیس��ت دادن یا جریان سازی را ندارد‪ .‬این احزاب هس��تند‬ ‫که در انتخابات نقش افرینند‪ .‬این فراکس��یون ها باید وارد‬ ‫تشکیالت سیاسی شوند‪ ،‬به عنوان مثال پایداری ها در خارج‬ ‫از مجلس حزب هس��تند یا جمعیت ایثارگ��ران در خارج از‬ ‫مجلس تشکیالتی دارد‪.‬‬ ‫موض��وع ریاست اقایان ح��داد و الریجان��ی در داخل‬ ‫مجلس بی��ن نماینده های فعل��ی م ی چرخ��د‪ .‬رای مردم‬ ‫دخالتی ن��دارد‪ ،‬بناب راین ورود اصولگرای��ان به مجلس بعد‬ ‫به تشکیل یک حزب متحد اصولگرایی و ارائه یک لیست‬ ‫واحد بستگی دارد‪ ،‬حال اقایان ناطق نوری‪ ،‬محسن رضایی‪،‬‬ ‫حدادعادل یا هر شخصی که بخواه��د وارد انتخابات شود‪.‬‬ ‫اما فراکس��یون های داخل مجلس فق��ط در داخل مجلس‬ ‫کارایی دارند‪.‬‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫خود اقای ناطق گفته است که در انتخابات شرکت نم ی کند‪.‬‬ ‫هم اکنون در شورای شهر هم نیروهای اصالح طلب خوبی‬ ‫حضور دارند که حاکمیت روی انها حساسیت نداشت‪ .‬انها‬ ‫اصالح طلبان جوانی بودند که مورد حمایت شخصی ت های‬ ‫محبوب اصالح طلب هم قرار گرفتند‪ .‬در انتخابات مجلس‬ ‫هم م ی توان ب ر نیروهای جوان اصالح طلب سرمایه گذاری‬ ‫کرد و با حمایت رهب ران جریان اصالح طلب انها را به مجلس‬ ‫بعدی فرست��اد‪ .‬در حال حاض��ر اصالح طلب��ان در کابینه‬ ‫دولت یازدهم حض��ور دارند و پایگ��اه اجتماعی دولت هم‬ ‫اصالح طلبان هستند؛ بناب راین الزم نیست بین اصالح طلبان‬ ‫و اعتدالگرایان تفکیکی قائل شویم‪».‬‬ ‫به نظر م ی رسد اصالح طلبان بنا دارند با تداوم ائتالف‬ ‫با اعتدالگرایان یا همان حامیان و نزدیکان حس��ن روحانی‬ ‫وارد انتخابات مجلس دهم شوند ت��ا همان طور که سعید‬ ‫حجاری��ان گفته با چهره ه��ای یقه سفی��د‪ ،‬کرس ی هایی از‬ ‫پارلم��ان را به دس��ت اورن��د‪ .‬البت��ه سعید حجاری��ان در‬ ‫مصاحب ه اش برخالف برخی اصالح طلبان گفته که باید به‬ ‫یک اقلیت پرقدرت فکر کنیم‪.‬‬ ‫در همی ن ح��ال عل ی اکبر ناطق ن��وری اگرچه سکوت‬ ‫پیش��ه کرده‪ ،‬اما برخی خبرها حکای��ت از ان دارد که از او‬ ‫دعوت هایی ب رای حضور در انتخابات مجلس دهم صورت‬ ‫گرفته است‪ .‬سایت خبری مش��رق اخی��را در خبری نوشته‬ ‫بود‪« :‬پس از انک��ه از ناطق نوری ب رای شرک��ت در یکی از‬ ‫جلسات اصولگرایی دعوت به عمل امد‪ ،‬وی در پاسخ گفته‬ ‫است که به نظر من جمع کردن س��ران اصولگرایی در یک‬ ‫جلسه مش��کل است‪ .‬از طرفی به قول پسرم من در جریان‬ ‫اصولگرایی تاثیرگذار نیستم و حرفشنوی از من در ان طرف‬ ‫بیشتر است‪».‬‬ ‫البته شاید معتبرترین روای��ت را احمد ناطق نوری که‬ ‫نزدیک ترین چهره سیاسی نزدیک به عل ی اکبر ناطق نوری‬ ‫است‪ ،‬بیان کرده باش��د‪ .‬او در مصاحب��ه ای درباره تصمیم‬ ‫ب رادر خ��ود ب رای نام��زدی در انتخابات ات��ی مجلس گفته‬ ‫است‪« :‬در این زمینه هر چقدر ک��ه از او سوال کردم گفت‬ ‫«فعال برنامه ای ندارم و هرچه تاکنون اعالم شده گمانه زنی‬ ‫شخصی افراد و گروه ها بوده است»؛ هنوز چیزی مشخص‬ ‫نیس��ت‪ .‬گروه های مختلف سیاسی خواستار حضور اقای‬ ‫ناطق نوری در انتخابات مجلس دهم شده اند؛ اما از انجا که‬ ‫او فردی مستقل و بیطرف بوده و تحت تاثیر هیچ جریانی‬ ‫نیست‪ ،‬در نهایت باید منتظر ماند و دید به چه جمع بندی و‬ ‫تصمیمی م ی رسد‪ .‬مردم ایشان را م ی شناسند و م ی دانند که‬ ‫اقای ناطق در تصمیم گی��ری تحت تاثیر هیچ جریانی قرار‬ ‫نم ی گیرد و در نهایت انچه به مصلحت نظام‪ ،‬انقالب و مردم‬ ‫باشد‪ ،‬انجام م ی دهد‪ .‬اگر الزم دید به انتخابات مجلس ورود‬ ‫م ی کند‪ ،‬در غیر این صورت خودش تصمیم گیرنده است و‬ ‫کسی نم ی تواند به او این مساله را تحمیل کند‪».‬‬ ‫حضور ناطق ن��وری ام��ا از ان جهت مه��م است که‬ ‫ب ی تردید مع��ادالت انتخابات��ی را با پیچیدگ ی ه��ا و ظاهر‬ ‫متفاوتی مواجه خواهد ساخت‪ .‬به بیان دیگر‪ ،‬چنین رخدادی‬ ‫م ی تواند بیش از همه روی معادالت انتخاباتی اصولگرایان‬ ‫تاثیر بگ��ذارد‪ .‬تالش اصالح طلبان ب ی ش��ک برهم ریختن‬ ‫اوضاع سیاسی رقیب است‪ .‬شاید چنین است که ائتالف دو‬ ‫فراکسیون اکثریت و رهروان والیت حاال مهم تر از همیشه‬ ‫شده است‪ .‬اصولگرایان راهی جز ترمیم همبس��تگ ی های‬ ‫اسی ب دیده ندارند‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اخوان دوبارهبهقدرت‬ ‫باز می گردد‬ ‫ظهور و سقوط اخوان‬ ‫محمد ای رانی در گفت وگو با‬ ‫مثلث‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫اخوان المسلمین فرزند نارس‬ ‫بهار عربی بود‪ .‬در اوج قدرت به کما‬ ‫رفت و همه دس�تاورد ه�ای فعالیت‬ ‫چندین ده�ه خ�ود را از دس�ت داد‪.‬‬ ‫اکنون نظامی�ان با کن�ار زدن اخوان‬ ‫ق�درت را در تمامی�ت ان دوب�اره به‬ ‫دس�ت گرفتند و از این حی�ث اینده‬ ‫روش�نی برای حیات سیاسی اخوان‬ ‫پیش بینی نمی شود‬ ‫اخوان؛ انحصارطلب‬ ‫یالیبرال؟‬ ‫ سرنوشت انقالب های عربی در مناظره سید جالل ساداتیان‬ ‫و جعفر قناد باشی مورد بررسی قرار گرفت‬ ‫‪1‬‬ ‫موج بهار عربی خیلی زود فرود امد‪ .‬اکنون پس از س�ه س�ال کمتر نش�انه ای از روندهای دموکراتیک و فضای باز سیاسی و اجتماعی‬ ‫در کشورهای عربی دیده م ی ش�ود‪ .‬بهار عربی تنها زمینه س�از احیای مجدد ساختارهای متصلب‪ ،‬نظامی و بس�ته سیاسی در کشورهای‬ ‫خاورمیانه ای ش�د‪ .‬در همین ارتباط هفته نامه مثلث با برگزاری مناظره ای میان سیدجالل س�اداتیان‪ ،‬کارشناس مسائل بی ن الملل و جعفر‬ ‫قنادباشی سعی کرده علل و عوامل موثر در ظهور و سقوط بهار عربی را بررسی کند‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬سه سال از بحث اغاز تحوالت ع ربی م ی گذرد؛‬ ‫تحوالتی ک��ه برخی ان را به��ار ع ربی و برخ��ی نیز بیداری‬ ‫‪44‬‬ ‫اس�لامی نام نهاده بودند‪ .‬اکنون پس از گذش��ت س��ه سال‬ ‫مش��اهده م ی ش��ود که در کش��ورهای عرب��ی‪ -‬افریقایی‪،‬‬ ‫این تح��والت نتیجه مطلوب نداش��ته اس��ت‪ .‬در مصر که‬ ‫اخوان المس��لمین توسط ارتش برکنار ش��د‪ ،‬در تونس میان‬ ‫دگماتیسماخوانی‬ ‫هرمیداس باوند درگفت وگو با مثلث‬ ‫گفت وگویمثلثبابه رام‬ ‫امی راحمدیان‬ ‫بین الملل‬ ‫خواستار سیستم کمونیستی باش��ند بناب راین نام انقالب در‬ ‫این کش��ورها‪ ،‬کمونیستی اس��ت‪ .‬در مورد انقالب اسالمی‬ ‫ای ران نیز به همین صورت اس��ت؛ یعنی ان��واع نارضایت ی ها‬ ‫مانند اقتصادی‪ ،‬سیاس��ی و فرهنگی در ان زمان بر کش��ور‬ ‫حاکم بود ‪،‬اما انقالب ای ران را اسالمی م ی گویند‪ .‬این نامگذاری‬ ‫به این دلیل اس��ت که وضعیتی که م��ردم طلب م ی کردند‬ ‫وضعیت اس�لامی بود‪ .‬همچنین در ان زمان اغلب مردم با‬ ‫وضعیت دیکتاتوری شاه مش��کل داشتند و انقالب به نوعی‬ ‫ضددیکتاتوری بود اما در نهایت مهم خواسته و نظامی بود که‬ ‫مردم به دنبالش بودند؛ یعنی نظام اسالمی‪.‬‬ ‫اکنون با مقایسه انقالب ای ران با تحوالت شمال افریقا‬ ‫نیز م ی توان به این پرسش پاسخ داد که عمده مطالبات مردم‬ ‫چه بوده است‪ .‬در ابتدا باید به این س��وال پاسخ داد که ایا در‬ ‫ش��مال افریقا نیز مردم چون مردم ای ران‪ ،‬مخالف دیکتاتوری‬ ‫بودند؟ پاسخ مثبت اس��ت‪ .‬ایا مردم این کشورها مانند ای ران‬ ‫در زمان شاه‪ ،‬نارضایت ی های اقتصادی داشتند؟ باز هم پاسخ‬ ‫مثبت است‪ .‬در نهایت ایا نارضایتی فرهنگی نیز داشتند؟ در‬ ‫پاسخ به این س��وال هم باید گفت که بله مردم شمال افریقا‬ ‫نیز نارضایت ی های فرهنگی داشتند‪ .‬پس از این جهات انقالب‬ ‫ای ران با قیام های ع ربی‪ ،‬ریشه های مشترکی دارد‪.‬‬ ‫اما مس��اله اینجاس��ت که در زمان انقالب مردم ای ران‬ ‫خواهان حکومت اسالمی بودند‪ ،‬اما در کشورهایی چون مصر‪،‬‬ ‫تونس و حتی لیبی‪ ،‬باوجودی که برخی مردم نوعی لیب رالیسم‪،‬‬ ‫کمونیسم و حتی ناسیونالیسم را خواهان بودند‪،‬ولی غالب‬ ‫مردم در پی حکومت اسالمی بودند‪ .‬بناب راین ب رای نامگذاری‬ ‫قیام ع ربی م ی توان عنوان انقالب اسالمی را برگزید‪ .‬همچنین‬ ‫با تایید گفته های جناب س��اداتیان بای��د بگویم که من نیز‬ ‫معتقد نیستم که در این کشورها‪ ،‬بهار عربی صورت گرفته‬ ‫است‪ .‬زی را بهار ع ربی در صورتی بود که در این کشورها شاهد‬ ‫باال رفتن پرچم های ناسیونالیسم م ی شدیم یا م ی دیدیم که‬ ‫مردم عکس حاکمان ع ربی را در تظاه رات حمل م ی کنند‪ .‬اما‬ ‫چنین مسائلی را شاهد نبودیم‪ .‬مثال اگر در زمان انقالب ای ران‬ ‫مردم عکس مصدق را با خود حمل م ی‏کردند انقالب ای ران نیز‬ ‫عنوان مل ی‪‎‬گرایی و ناسیونالیسم م ی‏گرفت‪ .‬بناب راین به جد و‬ ‫یقین م ی توان گفت که تحوالت اخیر بهار ع ربی نبوده است‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬پس شما معتقدید که در تحوالت اخی ر‪ ،‬خواسته‬ ‫غالب مردم اسالم خواهی بوده است؟‬ ‫قنادباشی‪ :‬ببینید‪ ،‬تمام متفکران اسالمی و متفکران‬ ‫غربی معتقدند که تمدن اسالمی در شرف رشد و احیا ست‪.‬‬ ‫ل هانتینگتون در کتابی که نوشته م ی گوید هشت‬ ‫حتی ساموئ ‬ ‫تا تمدن در دنیا داریم اما تمدنی که در حال رشد و حرکت است‪،‬‬ ‫تمدن اسالمی است‪ .‬او در کتاب برخورد تمدن ها‪ ،‬تیتری دارد‬ ‫با عنوان احیای اسالم که در زیر ان به این موضوع م ی پردازد‬ ‫که کشورهای اسالمی‪ ،‬خواهان ان هستند که از خردترین تا‬ ‫عمده ترین امورشان اسالمی شود‪ .‬دنیای غرب در یک جای‬ ‫دیگر نیز به این مساله اعتراف کرده که تمدن اسالمی در حال‬ ‫بیدار شدن اس��ت‪ .‬طرح خاورمیانه بزرگ امریکا که در زمان‬ ‫جورج بوش اعالم شد و سپس نیز فورا فرو خوابید بیانگر این‬ ‫مساله است‪ .‬در این طرح به این امر پرداخته شده بود که جهان‬ ‫اسالم در حال بی دار شدن است و بناب راین ب رای جلوگیری از این‬ ‫بیداری‪ ،‬باید دموکراس ی های فرمایشی و هدایت شده ایجاد و‬ ‫اجازه نداد که انفجار اتفاق بیفتد‪ .‬یعنی از نظر اقتصادی‪ ،‬اقتصاد‬ ‫کشورها را بهبود بخشند‪ ،‬از نظر سیاس��ی‪ ،‬دیکتاتوری ها را‬ ‫حذف کنند و از نظر فرهنگی نیز ایدئولوژی نفرت یا جهاد را‬ ‫از میان بردارند‪ .‬اما به دو دلی��ل امریکای ی ها این طرح را کنار‬ ‫گذاشتند؛ نخست اینکه فضا را در مصر سال ‪ 2005‬بازکردند‪،‬‬ ‫اما دیدند اگر فضا باز شود‪ ،‬اس�لامگراها جلو خواهند امد‪ .‬در‬ ‫غزه نیز فضا را ب��از کردند و دیدند که حم��اس روی کار امد‪.‬‬ ‫بناب راین امریکای ی ها دیدند که این طرح عملی نیس��ت و ان‬ ‫را کنار گذاشتند‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬به نظر شما ایا از بعد داخلی مردم در کشورهای‬ ‫ع ربی ‪ -‬افریقایی امادگی چنین تحوالتی را داشتند؟‬ ‫قنادباش�ی‪ :‬به نظر من مردم اماده نبودند اما شرایط‬ ‫در کش��ورهایی مانند مصر و تونس و لیبی به حالت انفجار‬ ‫رسیده بود‪ .‬انقالب ها چندین حالت دارد‪ .‬یک وقت که شرایط‬ ‫به حالت انفجار رسیده باشد یک دفعه انقالب رخ م ی دهد اما‬ ‫یک مدل دیگر مانند انقالب اسالمی ای ران است‪ .‬در سال‪42‬‬ ‫جرقه انقالب ای ران زده ش��د اما ‪ 15‬س��ال بعد یعنی سال‪57‬‬ ‫به ثمر نشس��ت‪ .‬بناب راین وقتی انقالب ای��ران اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫حضرت امام(ره) شاگردانی داشتند که به حفظ انقالب کمک‬ ‫کردند‪ .‬اما در کشورهای عربی چون لیبی‪ ،‬مصر و تونس به‬ ‫دلیل دیکتاتوری شدید حاکمان‪ ،‬نیروهای انقالبی نتوانسته‬ ‫بودند خودشان را ب رای تحوالت اماده کنند‪ .‬البته نباید از نظر‬ ‫دور داشت که هر انقالبی یک جرقه ای م ی خ واهد؛ انقالب های‬ ‫ع ربی نیز به واسطه خودسوزی جوان تونسی‪ ،‬محمد بوعزیزی‬ ‫اغاز ش��د‪ .‬بناب راین در ابتدای امر بسیاری گفتند که تحوالت‬ ‫ع ربی ریش��ه اقتصادی دارد‪ .‬اما باید توجه داشت شرایط بد و‬ ‫دش��واری که حاکمان عرب از هر لحاظ بر کشور حاکم کرده‬ ‫بودند باعث شد این تحوالت رخ دهد و صرفا جنبه اقتصادی‬ ‫نداش��ت‪ .‬زی را اگر فقط بخواهیم بحث اقتص��ادی را در نظر‬ ‫بگیریم بسیاری کشورهای دیگر نیز در همین مناطق هستند‬ ‫که شرایط شان از مصر‪ ،‬تونس و لیبی بدتر است‪ ،‬اما در این‬ ‫کشورها تحولی رخ نداد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬جناب ساداتیان!نظر ش��ما راجع به گرایشات‬ ‫اسالم خواهی مردم در تحوالت کشورهای ع ربی چیست؟‬ ‫ساداتیان‪ :‬ببینید‪ ،‬من به عنوان یک مسلمان شیعه‬ ‫خیلی مایل هستم که تحلی ل های اقای قنادباشی را کامل‬ ‫بپذیرم و فکر بکنم که یک حرکت اسالمی کم و بیش فراگیر‬ ‫در دنیا رخ داده است‪ .‬من با قسمت نخست صحب ت های شما‬ ‫که گفتید بهاری رخ نداده موافقم اما نم ی توانم تحوالت ع ربی‬ ‫را صرفا اس�لام خواهی بدانم‪ .‬باتوجه به دیگر واقعی ت هایی‬ ‫که در صحنه این کش��ورها در جریان اس��ت این مس��اله را‬ ‫نم ی توان پذیرفت‪ .‬ش��ما به مس��اله هانتینگت��ون و تئوری‬ ‫برخورد تمدن های وی اش��اره کردید و درگی��ری اصلی را نیز‬ ‫میان اسالم و تمدن غربی م ی دانید‪ .‬از این جهت مانند تمام‬ ‫تئوری هایی که در این زمینه مطرح شده ممکن است شاهد‬ ‫این اتفاق باش��یم‪ .‬همچنین حرکت های بدوی این اتفاق را‬ ‫نشات گرفته از انقالب اسالمی و حرکت های اسالمی جهان‬ ‫می دانیم‪ .‬به این مفهوم که وقتی جرقه انقالب در ای ران زده‬ ‫شد شاید عمده حرکت جدی را باید در نماز عید فطر دانست‪.‬‬ ‫بناب راین زمینه های اسالمی در ای ران وجود داشت و از طریق‬ ‫حوزه ها‪ ،‬برخی حرکت های��ی که در بطن جامع��ه به وجود‬ ‫امده بود خیلی قوی بود‪ .‬خیلی از جریان های سیاس��ی نیز‬ ‫در ان زمان با عنوان حرکت اسالمی کارش��ان را اغاز کردند‪.‬‬ ‫البته حرف من به معنای تایید این گروهها نیس��ت ولی به‬ ‫هر صورت این گروه در ابتدا به صورت یک جریان اس�لامی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫دولت اس�لامگرا و س��کوالرها اختالف وجود دارد و در بقیه‬ ‫کشورها چون لیبی و یمن نیز شرایط خوبی حاکم نیست‪ .‬در‬ ‫این میان این پرسش مطرح م ی شود که ریشه این تحوالتی‬ ‫که در کشورهای عربی اتفاق افتاد چه بود؟ ایا خواسته های‬ ‫مردم عمدتا اسالمگرایی بود یا جنب ه های دیگری را نیز شامل‬ ‫م ی شود؟‬ ‫س�اداتیان‪ :‬حرکت هایی که در کش��ورهای عربی‬ ‫اتفاق افتاد را برخی با عنوان بهار ع ربی از ان یاد م ی کنند که‬ ‫من بهاری در ان نم ی بینم‪ ،‬برخی نیز ب��ه ان بهار یا حرکت‬ ‫اسالمی م ی گویند که از این جهت نیز من در تحوالت اخیر‬ ‫وجه اش��تراکی نم ی بینم و نم ی توان گف��ت همه قیام های‬ ‫ع ربی ناشی از یک انگیزه اس�لامی بوده است‪ .‬در این جا به‬ ‫این پرسش م ی رسیم که پس نقطه اشتراک این قیام ها چه‬ ‫بود؟ در پاسخ باید گفت نقطه اش��تراک عمده این تحوالت‬ ‫در کش��ورهای عربی این بود که تا یک تحول و خواسته ای‬ ‫اتفاق افتاد‪ ،‬حضور مردم را کف خیابان ها ش��اهد بودیم‪ .‬وجه‬ ‫اش��تراک عمده خواس��ته های مردم نیز این بود که از وضع‬ ‫موجود اب راز نارضایتی م ی کردند‪ .‬در رابطه با این وضع بعضا‬ ‫شعار ضد دیکتاتوری مطرح کردند و بعضا شعار علیه حاکمیت‬ ‫کشور‪ .‬بناب راین جنبه اشتراکی تمام ی قیام های ع ربی این بود‬ ‫که خواستار تغییر شرایط حاکم بر کشور بودند‪ .‬مثال در مصر‬ ‫علیه حسنی مبارک قیام کردند و در تونس علیه زین العابدین‬ ‫بن علی‪ .‬در لیبی نیز باوجودی که داستانش با بقیه کشورها‬ ‫متفاوت است‪ ،‬باز مردم علیه معمر قذافی برخاستند‪ .‬ولی این‬ ‫مساله که هر کدام از این ملت ها دقیقا چه خواسته ای داشتند‬ ‫شاید از نگاه غرب بتوان گفت که این مردم و گروه ها به دنبال‬ ‫دموکراسی خواهی بودند‪ .‬البته در بحث دموکراسی نیز نوعی‬ ‫تعارض به چشم م ی خورد و اینگونه نیست که همه در داخل‬ ‫اماده مطرح کردن بحث دموکراس��ی خواهی بوده و پذی رای‬ ‫دموکراسی خاص غرب باش��ند‪ .‬کما اینکه در مورد مصر نیز‬ ‫دموکراسی به ان صورت که باید مطرح نش��د‪ .‬البته در ابتدا‬ ‫یک انتخاباتی برگزار کردند ولی بعد که دیدند دارند قافیه را‬ ‫م ی بازند بازی را برهم زدند و ارتش به نوعی دست به کودتا زد‪.‬‬ ‫پس اگر بخواهیم وجه اشتراک قیام های ع ربی را دموکراسی‬ ‫خواهی هم ذکر کنیم‪ ،‬باز به این صورت نیست که این وجه‬ ‫به یک اندازه و معیار بوده باشد‪ .‬در واقع با تسامح م ی توان در‬ ‫رابطه با تحوالت کشورهای عربی بحث دموکراسی خواهی‬ ‫را نیز پذیرفت و گفت که مردم این کشور نیز به دنبال نوعی‬ ‫ازادی و ش��رایط مس��اعد بودند‪ .‬در این میان از وجه اختالف‬ ‫خواسته های مردم در کش��ورهای عربی مثل مصر‪ ،‬تونس‪،‬‬ ‫لیبی‪ ،‬بحرین و یمن نیز نباید غافل بود‪.‬‬ ‫قنادباشی‪ :‬نامگذاری چنین حرکت هایی و انتخاب‬ ‫عنوان ب رای انقالب ها معموال ب راس��اس نارضایت ی ها انجام‬ ‫م ی گیرد و به طور عرفی و معمول در تاری��خ دنیا نامگذاری‬ ‫انقالب ها ب راساس وضع مطلوبی که مردم م ی خواهند‪ ،‬صورت‬ ‫م ی گیرد‪ .‬اگر به دوران پیش از انقالب اسالمی ای ران بازگردیم‬ ‫به انقالب کمونیستی برم ی خوریم‪ .‬نامگذاری این انقالب به‬ ‫این دلیل نبود که خ واست مردم فرهنگی‪ ،‬سیاسی یا اقتصادی‬ ‫است بلکه به این دلیل بود که مردم یک وضعیت مطلوب را‬ ‫به عنوان سیستم و ساختار کمونیس��تی مطالبه م ی کردند‪.‬‬ ‫بناب راین امکان داشت در یک کشور مردم نارضایتی سیاسی‬ ‫داشته باشند‪ ،‬در یک کشور نارضایتی اقتصادی غالب باشد‬ ‫و در یک کش��ور نارضایتی فرهنگی؛ ولیکن هر سه کشور‬ ‫اردوغانهنوزمحبوباست‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫قنادباشی‪ :‬اخوان المسلمین باید در روزهای اول که انقالب داغ بود پای ه های‬ ‫قوه قضائیه را از میان می برد و نظامیان را کنار م ی زد‪ ،‬اما این کار را نکرد‬ ‫ساداتیان‪:‬یکی از اشتباهاتی که مرسی انجام داد‪ ،‬این بود که وقتی اخوان المسلمین‬ ‫قدرت را در اختیار گرفت خواست که سایر قوا را نیز در اختیار بگیرد‬ ‫در هر انقالبی نمودهای بیرونی ان با انچه واقعا اتفاق افتاده متفاوت است‬ ‫وجه اشتراک تمامی قیام های عربی تغییر شرایط حاکم بر کشور بود‬ ‫غ رب ی ها سعی کردند‪ ،‬چهره های مورد نظر خودشان را در کشورهای ع ربی سر کار بیاورند‬ ‫در انقالب اسالمیکه یک جریان اسالمی شکل گرفت این مساله از قبل زمینه داشت‬ ‫یکی از اشتباهات اخوان این است که فکر م ی کردند توطئه ای بزرگ وجود دارد‬ ‫عربستان از مدت ها قبل عامل گسترش گروه های سلفی در جهان اسالم شد‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫نمود پیدا کرد‪ .‬بناب راین در ای ران یک پایه و مبنای چارچوب‬ ‫دار مکتبی اغاز ش��ده ب��ود‪ .‬اگر بخواهیم ب��ا در نظر گرفتن‬ ‫انقالب ای ران به تحوالت ع ربی بپردازیم باید گفت در مصر نیز‬ ‫اخ وان المسلمین به همین صورت بود اما خب چند بار سرکوب‬ ‫شده بودند‪ .‬در ماجراهای اخیر نیز وقتی از اخوان ی ها نظرشان را‬ ‫م ی پرسیدند اغلب م ی گفتند که نم ی خواهند در قدرت شرکت‬ ‫کنند‪ .‬یکی از اشتباهاتی که مرسی انجام داد نیز این بود که‬ ‫وقتی قدرت را در اختیار گرفت به یکباره هل شده و بر ان شد‬ ‫که سایر قوا را نیز در اختیار بگیرد‪ .‬همین حرکت موجب شد‬ ‫که ارتش مثال بیطرف مصر وارد ماجرا شود و با یک حرکت‬ ‫کودتاگونه اخوان ی ها را برکنار کند‪ .‬مساله اینجاست که جامعه‬ ‫مصر توان این حرکت اسالمی شدن را نداشت‪ .‬جامعه مصر‬ ‫تقریبا نصف نصف بودند و یکی از عوامل موفقیت قیام مردم‬ ‫مصر را اقدامات احمد ماه��ر در فراخوان های فیس بوکی و‬ ‫توئیتری اش م ی دانند‪ .‬به این ترتیب م��ردم مصر مطالبات‬ ‫دیگری نیز داش��تند‪ .‬من با این مساله که اسالم در بطن دنیا‬ ‫توس��عه یافته با نظر جناب قنادباشی موافقم‪ .‬در واقع تحت‬ ‫تاثیر انقالب اس�لامی‪ ،‬اس�لام در تمام دنیا به اوج رسید‪ .‬اما‬ ‫نم ی توان گفت که در کشورهای ع ربی فقط بر پایه و مبنای‬ ‫اس�لام خواهی‪ ،‬تحوالت صورت گرفت‪ .‬به عنوان نمونه در‬ ‫لیبی اصال تمایالت اسالم خواهی وجود نداشت؛ در این کشور‬ ‫در پی دخالت های غرب بود که فضا برهم ریخت و در نهایت‬ ‫قذافی کشته شد‪ .‬در تونس نیز جرقه تحوالت با خودسوزی‬ ‫بوعزیزی اغاز شد و دفعتا بود‪ .‬در مصر هم که اخوان در مقطعی‬ ‫روی کار امد و تالش داشت کشور را اسالمی کند اما در نهایت‬ ‫ارتش و نظامیان اجازه ندادن��د‪ .‬در یمن هم که اصال عبداهلل‬ ‫صالح بسیاری از خواس��ته های مردم را در نطفه خفه کرد‪ .‬با‬ ‫این تفاس��یر نم ی توان گفت که تحوالت عربی تحت تاثیر‬ ‫یک جریان اسالمی‪ ،‬اغاز شده یا حتی وقتی اغاز شد به سمت‬ ‫مسیر اسالمی رفته اس��ت‪ .‬در ای ران که یک جریان اسالمی‬ ‫شکل گرفت این مساله از قبل زمینه داشت و بسیاری در این‬ ‫‪46‬‬ ‫رابطه فعالیت م ی کردند‪ .‬حتی نباید این مساله را از نظر دور‬ ‫داشت که در کشورهایی چون تونس و مصر وقتی اسالمگراها‬ ‫و اخوان ی ها روی کار امدند به نوعی راه خودشان را از انقالب‬ ‫ای ران جدا کردند‪ .‬حتی راشد الغنوشی به صراحت این مساله را‬ ‫بیان کرد‪ .‬در مصر هم اخوان همین رویه را در پیش گرفت و‬ ‫دیدیم وقتی محمد مرسی ب رای اجالس غیرمتعهدها به ای ران‬ ‫امد چگونه رفتار کرد‪ .‬این در حالی است که اخوان المسلمین‬ ‫در مصر یک جریان ریشه دار است و سابقه فعالی ت های حزبی‬ ‫و اجتماعی دارد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬با ش��روع انقالب های عربی‪ ،‬غرب همواره بر‬ ‫این تحوالت سیطره داشت‪ .‬با این تفاسیر ایا روی کار امدن‬ ‫حکومت های اسالمی در کش��ورهایی چون تونس و مصر‬ ‫با چراغ س��بز غرب بوده یا چاره ای ج��ز پذیرش این موضوع‬ ‫نداش��تند؟ در کل چرا در این کشورها حکومت های اسالمی‬ ‫روی کار امدند؛ هر چند موفق عمل نکردند‪.‬‬ ‫قنادباش�ی‪ :‬اگر اجازه دهید م ی خواهم این بحث را‬ ‫به گونه دیگری بیان کنم‪ .‬در ه��ر انقالبی نمود بیرونی ان با‬ ‫انچه واقعا اتفاق افتاده متفاوت است‪ .‬مثال در انقالب اسالمی‬ ‫ای ران در ابتدای امر بسیاری از اش��خاصی که روی کار امدند‬ ‫اصال افراد اسالمی سرس��ختی نبودند‪ .‬مثال صداوسیما در‬ ‫بزاده بود یا در ابتدا مجلس شورای‬ ‫اختیار شخصی مانند قط ‬ ‫اس�لامی را مجلس ملی م ی گفتند‪ .‬بناب رای��ن نمود بیرونی‬ ‫چیز دیگری را غیر از یک انقالب اس�لامی نشان م ی داد‪ .‬در‬ ‫کش��ورهای ع ربی نیز به همین صورت است‪ .‬اگر به صورت‬ ‫عمیق به مسائل انها بپردازیم ریشه های اسالم خواهی در انها‬ ‫مشخص است‪ .‬از دیگر سو با دسته بندی ایدئولوژی‪‎‬های اصلی‬ ‫دنیا نیز م ی توان به پاسخ مناسب دست یافت‪ .‬ایدئولوژی های‬ ‫اصلی عبارتند از ناسیونالیسم‪ ،‬لیب رالیسم و کمونیسم‪ .‬اکنون‬ ‫باید به این پرسش پاسخ داد که ایا حرکت های شمال افریقا‬ ‫شاخه ای از کمونیسم‪ ،‬لیب رالیسم یا ناسیونالیسم بود؛ جواب‬ ‫منفی است‪ .‬بناب راین اگر بستر این حرکت هیچ کدام از اینها را‬ ‫نم ی خواسته پس در پی چه بوده است؟ این در حالی است که‬ ‫بعضا گرایشات اسالم خواهی بین مردم این کشورها بیشتر‬ ‫دیده م ی شود‪ .‬حتی کشورهای غربی بسیار سعی کردند در‬ ‫بستر دموکراس��ی‪ ،‬چهره های مورد نظر خودشان را روی کار‬ ‫بیاورند‪ ،‬اما مردم نپذیرفتند‪ .‬مثال در مصر خیلی تالش شد که‬ ‫الب رادعی یا عمرو موسی قدرت بگی رند ولی این اتفاق نیفتاد‪.‬‬ ‫حتی الب رادعی سه بار اقدام به تشکیل حزب کرد‪ ،‬ولی مردم از‬ ‫ان استقبال نکردند‪ .‬در نهایت نیز شاهد بودیم که طی برگزاری‬ ‫انتخابات‪ ،‬اخ وان المسلمین در مصر قدرت گرفت‪ .‬اما با گذشت‬ ‫زمان و به دنبال برخی اش��تباهات اخوان‪ ،‬در نهایت نظامیان‬ ‫قدرت را از اخوان گرفتند‪ .‬حتی م ی‪‎‬توان گفت که نظامیان در‬ ‫ب رابر میل اسالم خواهی مردم قد علم کردند‪.‬‬ ‫س�اداتیان‪ :‬مساله‪‎‬ای که نباید از نظر دور داشت این‬ ‫اس��ت که عمده مردم در این کشورها‪ ،‬مس��لمان هستند‪ .‬با‬ ‫مقداری تس��امح اگر ازادی خواه ی های م��ردم را وجه غالب‬ ‫قرار دهیم شاید به واقعیت نزدیک تر باشد‪ .‬اکنون این سوال‬ ‫مطرح است که جریان هایی که در این کشورها هستند چقدر‬ ‫صبغه اس�لامی دارند‪ .‬مثال در لیبی اص�لا جریان مردم ی ‬ ‫ش��کل نگرفت که حاال بخواهیم به این مس��اله بپردازیم‪.‬‬ ‫یک س��ری جریان‪‎‬های بیرونی به دلیل مناف��ع نفتی که در‬ ‫این کش��ور داش��تند به تحریک برخی گروه‪‎‬ه��ا پرداختند و‬ ‫با اشغال نظام ی‪‎‬ش��ان لیبی را به اینجا رس��اندند‪ .‬همچنین‬ ‫مس��ائل یمن‪ ،‬بحرین‪ ،‬مص��ر و تونس نیز کام�لا متفاوت‬ ‫است‪ .‬در واقع نقطه مش��ترک تمام این تحوالت‪ ،‬نارضایتی‬ ‫مردم از وضع موجود بود و نم ی ت��وان گفت یک صبغه قوی‬ ‫اسالمی این جریانات را به وجود اورد‪ .‬اما بعضا در این جریانات‪،‬‬ ‫اسالم‪‎‬خواهی نیز مشاهده م ی‏شود شاید به همین خاطر بود‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬در ادامه بحث این مس��اله را توضیح دهید که‬ ‫چرا حکومت های اسالمی در مصر و تونس نتوانستند موفق‬ ‫عمل کنند؟ به بیان دیگر بزرگترین اشتباهات گروهی چون‬ ‫اخوان المسلمین در عرصه حکومتداری چه بود؟‬ ‫بین الملل‬ ‫مانند مصر و تونس که گرایشات اس�لام خواهی بیشتر بود‬ ‫مصدق‪ ،‬عصر اراذل و اوباش در خیابان م ی گفتند درود بر شاه!‬ ‫قنادباش�ی‪ :‬بزرگترین اش��تباهات اخوان چند چیز‬ ‫صبغه اسالم خواهی نیز پررنگ تر ش��د‪ .‬اما در برخی دیگر از‬ ‫افکار عمومی را با پول شست و شو م ی دادند‪ .‬در مورد مرسی‬ ‫اس��ت؛ اول اینکه فکر م ی کردند توطئه ای بزرگ وجود دارد‬ ‫این کشورها گرایشات قومی‪ ،‬قبیله ای مطرح بود مانند لیبی‪.‬‬ ‫هم همین جور بود؛ اقای مرسی بزرگترین اشتباهش بازرگان‬ ‫بناب راین ابتدا وارد عرصه سیاس��ی نم ی ش��دند و از فرصتی‬ ‫بناب راین هرکدام از کشورها مقتضای خاص خودشان را داشتند‬ ‫صفت ی اش است که کابینه متکثر و همه فکری تشکیل داد‪.‬‬ ‫که پیش امده بود اس��تفاده نکردند‪ .‬البته نظر انها مبنی بر‬ ‫ولی من گرایشات خاص اسالم خواهی را نیز نفی نم ی کنم‪.‬‬ ‫این دموکراس ی بازی اش اشتباه بود‪ .‬بر عکسش‪ ،‬او فردی بسیار‬ ‫اینکه توطئه ای در کار بود و م ی خواستند اینها را وارد عرصه‬ ‫حال هر کدام از این گرایش��ات بتواند درست حرکت کند‪ ،‬در‬ ‫ازادفکر و لیب رال بود‪.‬‬ ‫کنند‪ ،‬شخصیتش��ان را خ راب کنند‪ ،‬ترور شخصیتی انجام‬ ‫اینده وجه غالب خواهد شد‪.‬‬ ‫ساداتیان‪ :‬از جمله اش��تباهاتی که اخوان انجام داد‬ ‫دهند‪ ،‬دستگیر و در نهایت اعدامش��ان کنند‪ ،‬درست بود‪ .‬اما‬ ‫مثلث‪ :‬و س��وال اخ��ر اینک��ه عوامل منطق��ه ای و‬ ‫در ان مقطع انها دیر وارد صحنه ش��دند‪ .‬دوم��ا انقالب را با‬ ‫این بود که به نوعی به انحصارطلبی ق��درت روی اورد‪ .‬من‬ ‫بی ن المللی تا چه حد در عدم موفقیت اخوان و به شکس��ت‬ ‫برخالف صحب ت های اقای قنادباشی که م ی گوید اخوان ی ها‬ ‫یک حرکت عادی یکی ش��مردند‪ .‬تن دادن به کانون مبارک‬ ‫انجامیدن حکومت اسالمگرایان در مصر و حتی به نوعی در‬ ‫باید یکپارچه عمل م ی کردند تا به اینجا نم ی رسیدند معتقدم‬ ‫ب رای انتخاب شدن در مجلس و ریاست جمهوری یک اشتباه‬ ‫تونس تاثیر داشت؟‬ ‫که از قضا باید به مقتضای شرایط متعادل تر عمل م ی کردند‪.‬‬ ‫بزرگ بود‪ .‬اخوان المس��لمین باید در روزهای اول که انقالب‬ ‫قنادباشی‪ :‬بدون شک تاثی رات منطقه ای بسیار مهم‬ ‫در همین جمهوری ای ران اس�لامی‪ ،‬اکنون که اقای حسن‬ ‫داغ بود پایه های قوه قضائیه را از میان م ی بردند و نظامیان را‬ ‫روحانی پیروز انتخابات ریاست جمهوری شده است به گونه ای‬ ‫کنار م ی زدند که ای��ن کار را نکردند و خیلی دیر عمل کردند؛‬ ‫است؛ ع ربستان و حتی بعضی متفکرین در سطح منطقه پول‬ ‫دادند که علیه اخوان مطلب نوش��ته شود‪ .‬انها م ی خواستند‬ ‫وارد عمل ش��د که از تمام جناح‏ها در دولتش داشته باشد‪ .‬او‬ ‫انقالب بایستی قه ر امیز م ی امد و دس��تگاه قضائیه را کنار‬ ‫وانمود کنند مرسی دوست ع ربستان است که این طور نبود‪.‬‬ ‫هم م ی توانس��ت یکپارچه عمل کند و فقط کس��انی را که‬ ‫م ی‪‎‬زد‪ .‬مرسی با حکم قوه قضائیه مصر رفت و سوگند خورد‪.‬‬ ‫او روز اول مصاحب ه ای کرد که ما و ای ران یک روح هستیم در‬ ‫همفکر با خودش بودند‪ ،‬در کابینه یا استانداری ها بپذیرد اما‬ ‫سوما اقای مرسی در تشکیل دولت برخالف اینکه م ی گویند‬ ‫دو بدن؛ اما چنان وارونه نشان دادند که او فردا ب رای رای اوردن‬ ‫به اقتضای شرایط ای ران چنین نکرد‪ .‬در مصر نیز این مساله‬ ‫دیکتاتورمنش است از همه احزاب استفاده کرد که این اقدام‬ ‫اهل س��نت جلوه کند‪ .‬تاکیدات مرس��ی بر اهل سنت ب رای‬ ‫اشتباه بود‪ .‬او باید تمام نیروهایش را از اخوان تشکیل م ی داد‪.‬‬ ‫درست است که محمد مرسی ارای بیشتری کسب کرده بود‬ ‫جلوگیری از شیع ه ه راسی و ای ران ه راسی در مصر بود‪ .‬البته که‬ ‫اما او باید اقتضائات و شرایط جامعه را نیز مدنظر قرار م ی داد‪.‬‬ ‫ولی مرس��ی در کابینه ‪ 35‬نفری از همه احزاب انتخاب کرد‪،‬‬ ‫ع ربستان چنین کاری کرد‪ .‬اشکارا حزب النور را ساخت و ب رای‬ ‫در وهله نخست ترس و نگرانی که اخوان المسلمین داشت‪،‬‬ ‫حتی نخس ت وزیرش یعنی هشام قندیل اخوانی نبود‪ ،‬فقط‬ ‫اخوان یک رقیب اسالمی تراشید‪ .‬ثانیا ع ربستان هزینه های‬ ‫در اقداماتش��ان کامال هویدا بود‪ .‬زی را این گروه در زمان های‬ ‫هشت نفر از اخوان بودند‪ .‬طبیعی است که در دوره اضط رار‬ ‫بس��یاری ب رای تبلیغات علیه اخوان کرد؛ حتی س��ایت های‬ ‫مختلف چندین بار سرکوب شده بود و این بار نیز م ی ترسیدند‬ ‫که ضد انقالب هم در کشور اس��ت نم ی توانید با افرادی که‬ ‫یزبان را ب رای تغییر افکار عمومی ساپورت‬ ‫فارس ‬ ‫هم عقیده ات نیستند کار اجرایی بکنید‪ .‬اشتباه‬ ‫مالی کرد‪.‬‬ ‫کالن تر اینکه دولت انتقالی هیچ گاه نباید اب‬ ‫س�اداتیان‪ :‬همان طور ک��ه م ی دانید‬ ‫و نان مردم را بپذیرد‪ ،‬دولت انتقالی وظیفه دارد‬ ‫انقالب را تبدیل به نظام کن��د‪ ،‬یعنی انقالب‬ ‫مسائل اجتماعی و سیاسی تک عاملی نیستند‪،‬‬ ‫به خصوص در بحث سیاست هم استراتژی های‬ ‫که اتفاق افتاد قانون اساسی نوشته بشود بعد‬ ‫کالن قدرت ها و نحوه عملکرد انها هم بازیگران‬ ‫انتخابات صورت گیرد تا دولت‪ ،‬دائمی بش��ود‪.‬‬ ‫منطقه ای و هم عملکرد خ��ود عوامل داخلی‬ ‫رئی س جمهور امریکا هم نم ی تواند این وعده‬ ‫اعم از انهایی که دول��ت را در اختیار گرفتند یا‬ ‫را به مردم بدهد ک��ه در صد روز هم��ه چیز را‬ ‫قدرت های تاثی ر گذار‪ ،‬همه را باید با هم دید‪ .‬به‬ ‫درس��ت م ی کند‪ ،‬اقای اوبام��ا در صدمین روز‬ ‫اجمال باید گفت رقابت قدرت های فرامنطقه ای‬ ‫ریاست جمهوری س��خنرانی کرد و گفت ب رای‬ ‫که در یک دوره انتقالی در دنیا سیر م ی کنیم‪،‬‬ ‫اینکه وضعمان درست بشود من دو دهه وقت‬ ‫در مسائل کشورهای عربی بس��یار تاثیرگذار‬ ‫الزم دارم‪ .‬اوباما گفت سیس��تم کنونی امریکا‬ ‫بود‪ .‬ایاالت متحده امری��کا تصور م ی کرد تنها‬ ‫جدای از گذشته است‪ .‬در گذشته روسای جمهور‬ ‫اب ر قدرت است که این تصور کم کم رنگ باخت‪.‬‬ ‫سه مساله داشتند من هشت مساله بزرگ کلی‬ ‫اخوانی ها به انحصارطلبی‬ ‫مردم در کشورهای عربی هنوز‬ ‫وقتی اینها ع راق را گرفتند هیچ راه به غ رب ی ها‬ ‫دارم‪ .‬اما مرس��ی وقتی انتخاب شد گفت من‬ ‫روی اوردند‬ ‫اماده این تحوالت نبودند‬ ‫ندادند‪ ،‬حتی انگلیس��ی ها که کامال با امریکا‬ ‫صد روزه وضع را درس��ت م ی کنم‪ .‬مردم مصر‬ ‫همراه بودند هم دیدیم از همان جا رقابت هایشان‬ ‫هم که تجربه نداشتند این حرف را باور کردند‪.‬‬ ‫را اش��کار کردند‪ .‬در مس��اله افغانس��تان و در‬ ‫راشد الغنوشی هم همین اش��تباه را در تونس‬ ‫کنف رانس بن که ای ران هم همراه ی ش��ان کرد‬ ‫کرد و سه پس��ت اصلی را بین احزاب مختلف‬ ‫و اروپای ی ها هم بودند باز ش��اهد یک مقداری زاویه با امریکا‬ ‫و اصال باور نداش��تند که چنین حرکتی اتفاق افتاده اس��ت‪.‬‬ ‫تقسیم کرد؛ پس��ت ریاس��ت جمهوری که حالت تشریفاتی‬ ‫بودیم‪ .‬در نتیجه در جریانات مربوط به تحوالت ع ربی شاهد این‬ ‫همچنان که در ابتدای صحب ت هایم اشاره کردم اوایل اخوان‬ ‫دارد‪ ،‬پست ریاست مجلس قانون اساس��ی و پست اجرایی‪.‬‬ ‫بودیم که اروپای ی ها به نوعی امریکا را عقب راندند‪ ،‬یعنی دلشان‬ ‫راجع به حکومتداری و حتی بحث اسالم ی ش��دن یکپارچه‬ ‫همچنین برخی مفس ران در کشور ما م ی گفتند شاخ ص های‬ ‫م ی خواست امریکا باشد اما بیشتر خودشان فعال باشند‪ .‬در‬ ‫خیلی با احتیاط صحبت م ی کردند و نظر م ی دادند‪ .‬اما اخوان‬ ‫اقتصادی در دوره اقای مرس��ی پایین امد‪ ،‬اما باید توجه کرد‬ ‫ماجرای لیبی شما شاهد این بودید که امریکای ی ها ابتدا قصد بر‬ ‫وقتی وارد قدرت شد احساس کرد که باید همه چیز را یکپارچه‬ ‫که در دوره انتقال در هر جایی این شاخ ص ها افت م ی کند‪.‬‬ ‫حمله کردن نداشتند بلکه فرانسوی ها و انگلیس ی ها بودند‪ ،‬در‬ ‫بناب راین تمام اتهام��ات وارده بر اخوان المس��لمین مبن ی بر‬ ‫کند‪ ،‬بناب راین دست به یک سری اقدامات تند و افراطی زدند‪.‬‬ ‫نهایت اینکه قدرت های غ ربی ه ر کدام به یک شکلی دخالت‬ ‫این در حالی است که اگر انها مالیم پیش م ی رفتند قدرت را‬ ‫انحصار طلب ی شان اصال درست نیس��ت‪ .‬اخوان اجازه داشت‬ ‫م ی کردند اما اصل رقابت بین ایالت متحده امریکا و اروپای ی ها‬ ‫از دست نم ی‪‎‬دادند‪ .‬در واقع شرایط ایجاب نم ی‪‎‬کرد که اخوان‬ ‫طبق قانون انگلستان‪ ،‬فرانس��ه و قانون دموکراسی امریکا‪،‬‬ ‫بود‪ .‬در ماجرای سوریه نیز دیدیم که روسیه تمام قد وارد شد‪ .‬در‬ ‫بخواهد یکپارچه پیش رود‪ .‬همچنین تندروی های اخوان در‬ ‫وقتی اکثریت را به دست اورد‪ ،‬تمام کابینه از اعضای خودش‬ ‫نهایت اینکه رقابت قدرت های بزرگ در تک تک این کشورها‬ ‫این اواخ��ر کار و تغییر در قوه قضائیه و ارتش باعث ش��د که‬ ‫باشد‪ .‬همچنین همه اس��تاندارها در صورتی مجبور بودند از‬ ‫وجود داش��ت و تاثی رات خودش را هم دارد که در مورد مساله‬ ‫اخوان موقعیتش را از دست بدهد و توسط ارتش از کار برکنار‬ ‫تمام گروه ها و احزاب استفاده کنند که کابینه ائتالفی باشد‪.‬‬ ‫مصر هم مصداق دارد‪ .‬دوم بحث رقابت های منطقه ای است‪،‬‬ ‫یعنی وقتی کمتر از نیمی از مجلس را به عهده گرفتند‪ ،‬باید‬ ‫ش��ود‪ .‬بناب راین مجموعه‏ای از عوامل داخل��ی‪ ،‬منطقه‪‎‬ای و‬ ‫به ویژه در مورد کشورهایی که عنوان اسالمی با خودشان دارند‪.‬‬ ‫بی ن‪‎‬المللی در تحوالت مصر تاثیرگذار بود‪.‬‬ ‫ائتالف کنند‪ .‬وقتی حزب اخوان در مجلس بیش از ‪ 60‬درصد‬ ‫مساله ع ربس��تان در این میان حائز اهمیت است‪ .‬ع ربستان‬ ‫در نهای��ت در جمع بن��دی بح��ث باید بگوی��م ب رای‬ ‫رای اورده‪ ،‬اجازه دارد کابینه ای تماما اخوانی تش��کیل دهد‪.‬‬ ‫کشوری اس��ت که مدعی اس��ت پرده دار کعبه است و جهان‬ ‫حرکت هایی که در منطقه اتفاق افتاد مس��اله لیب رالیس��م‬ ‫رئی س جمهور مص��ر باید روز اول م ی گفت اگر رس��انه ها در‬ ‫اس�لام باید از او تبعیت کند‪ .‬بابت این کار بس��یار پول خرج‬ ‫و اس�لامخواهی را م ی توان ذک��ر کرد اما هی چ ک��دام از این‬ ‫اختیار من نباشد یا دست نظامیان کودتاچی باشد من استعفا‬ ‫کرده و م ی کن��د‪ .‬بناب راین س��عودی ها از مدت ها قبل‪ ،‬عامل‬ ‫گرایشات را نم ی توان به طور قطع ب رای این تحوالت نام برد‪.‬‬ ‫م ی دهم‪ .‬رفت و امد ای رانیان در انجا در دوره ریاست جمهوری‬ ‫گسترش گروه های سلفی در جهان اسالم شدند؛ گروه هایی که‬ ‫من م ی خواهم کلمه اقتضایی را ب��رای این حرکت ها عنوان‬ ‫او ممنوع بود چون اجازه دست نظامیان بود‪ .‬همچنین نباید‬ ‫حرکت های مبارزاتی خودشان را انجام م ی دهند‪ .‬پس این نوع‬ ‫کنم‪ ،‬به این مفهوم که مردم کشورهای ع ربی وضع موجود را‬ ‫از نظر دور داشت که مقصرترین مقصر کودتای ‪ 28‬مرداد در‬ ‫نم ی پسندیدند و دست به قیام زدند‪ .‬حال در برخی از کشورها‬ ‫افکار مردم ته ران خودش��ان بودند‪ .‬صبح م ی گفتند درود بر‬ ‫تاثی رات غی ر قابل انکار است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫سلفی گری علیه اخوانیسم‬ ‫چرا اخوان المسلمین از صحنه سیاسی مصر حذف شد؟‬ ‫‪48‬‬ ‫بازگشت به دیکتاتوری‬ ‫چرا پتانسیل ازادیخواهی درکشورهای عربی به سامان و سازمان‬ ‫سیاسی تبدیل نشد؟‬ ‫حسین ابراهیم نیا‬ ‫کارشناس مسائل مصر‬ ‫‪2‬‬ ‫در فاز نخس��ت این جوانان بودند که حرکت اجتماعی‬ ‫در کشورهای عرب را سازمان و سامان دادند؛ مردم و جوانان‬ ‫به عنوان کنش��گران اصل��ی تحوالت جهان عرب هس��ته‬ ‫اصلی تغیی رات را به وجود اوردند‪ ،‬ولی پس از تحوالت انها و‬ ‫ن سیاسی قوی‬ ‫این نیرو در فاز دوم به واس��طه س��ازما ‬ ‫‪ 80‬ساله در کش��ورهای مصر و تونس حضور یافت و با وارد‬ ‫شدن به صحنه سیاسی‪ ،‬پتانسیل ایجادش��ده را در خدمت‬ ‫ارزش های درون گروهی خود به کار گرفتن��د‪ .‬اما عدم توجه‬ ‫به ظرفی ت های جامعه در نخس��تین روزه��ای زمامداری و‬ ‫تحمیل ارزش های خ��ود به جامعه تبدیل ب��ه عاملی ب رای‬ ‫شکاف درون و برون گروهی ش��د‪ .‬بناب راین این تالش اخوان‬ ‫که همواره بر این اصل استوار بود‪ ،‬با مهندسی فکری جوامع ‬ ‫عرب و رقابت با دیگر نیروهای سیاسی‪ ،‬ارکان جامعه را از نو‬ ‫ م ی سازد‪ ،‬اما به دلیل عدم توان کنترل بخش رادیکال اخوان‬ ‫و تاثیر ساختارهای متصلب منطقه ای به شکست انجامید؛‬ ‫امری که در مصر به دلیل افراط گرایی راس اخوان المسلمین‪،‬‬ ‫عدم تحقق وعده ها و پیگیری ارزش های س��ازمانی به جای‬ ‫ارزش های عمومی به شکست انجامید‪ .‬در تونس گروه های‬ ‫اسالمی به دلیل تحمیل بار ارزش��ی بیش از تحمل جامعه‬ ‫سبب تقس��یم ش��دن قدرت کس ب ش��ده ب رای ادامه حیات‬ ‫سیاسی با دیگر گروه های سیاسی ش��دند‪ ،‬در سوریه تبدیل‬ ‫به یک منازعه خشونت بار افراطی غیرقابل کنترل شده و در‬ ‫ترکیه به اختالف درونی اسالمگرایان بدل گشت‪.‬‬ ‫نیروی سوم؛ ارتش‬ ‫در همه ادوار تاری��خ معاصر خاورمیانه و ش��مال افریقا‬ ‫نقش ارتش غیرقابل کتمان بوده اس��ت‪ .‬لیکن در سه کشور‬ ‫مصر‪ ،‬س��وریه و ترکیه این نقش به دلیل نوع سازمان دهی و‬ ‫ساختاربندی انها ویژه تر بوده است‪ .‬به عنوان نمونه تاریخ معاصر‬ ‫مصر را نم ی توان بدون نقش ارتش نگاشت‪ ،‬چراکه ستونی از‬ ‫ستون های اصلی اداره و هدایت کشور بوده است؛ ارتش مصر‬ ‫همواره به خود افتخار م ی کند که یکی از قوی ترین ارتش های‬ ‫جها ن عرب است و به دلیل ویژگ ی های سازمانی خویش یعنی‬ ‫تلقی دخالت در سیاس��ت به عنوان «امری متعهدانه» سعی‬ ‫داشته به جامعه این گونه القا کند که تعلق اخالقی به خدمت‬ ‫جهت منافع و مصالح عمومی دارد؛ بناب راین پس از یک سال‬ ‫حکومت اخوان المس��لمین با ترکیبی از اعت��راض مردمی و‬ ‫قدرت نظامی اولین دولت منتخب را سرنگون کرد و با القای‬ ‫«ح س متعهدانه» که عدم کارایی اخوان المسلمین مصلحت‬ ‫بین الملل‬ ‫نیروی نخست؛ مردم و جوانان‬ ‫نیروی دوم؛ گروه های اسالمی با تفکر اخوانی‬ ‫نیروی چهارم؛ بازیگر حاشیه ای‬ ‫نیروی چه��ارم در واقع بازیگر س��اختارهای مداخله گر‬ ‫محافظه کار منطقه ای و فرامنطقه ای بود‪ ،‬گروه های سلفی‬ ‫که خود به دو شاخه سلف ی هایی با شناس��نامه حزبی مانند‬ ‫«حزب النور» و «جبهه اصالحات» در مصر و تونس و بدون‬ ‫شناس��نامه که س��لفی‪ -‬جهادی نامیده م ی ش��وند تقسیم ‬ ‫م ی شوند اما هر دو هدف یکسانی داش��تند و ان به انحراف‬ ‫کش��یدن پتانس��یل ایجادش��ده در جهان عرب بود؛ چراکه‬ ‫کشورهای محافظه کار عرب خلی ج فارس با واهمه ای که از‬ ‫تحوالت داشتند سعی داش��تند با منحرف کردن ان حاشی ه ‬ ‫امنی را ایجاد نماین��د‪ .‬بناب راین با کمک ه��ای مالی فراوان‬ ‫تالش کردند افراد بیشتری را جذب نمایند و مشکالت شدید‬ ‫اقتصادی کشورهای دچار تحول به این امر بیشتر دامن زد و‬ ‫شهروندان به سرعت جذب این گر وه ها شدند؛ به عنوان نمونه‬ ‫جذب بسیاری از شهروندان این کشورها و اعزام انها به سوریه‬ ‫یا انجام ترور های سیاسی در کشور تونس؛ در واقع به تعبیر‬ ‫دقی ق تر نیروی چهارم قصد داشت با ضمیمه کردن خود به‬ ‫یکی از سه نیروی اصلی هدف نهایی خود را به پیش ببرد که‬ ‫این هدف مانند سلف ی ها ایجاد انحراف یا مانند عناصر گذشته‬ ‫بازگشت به رژیم سابق بوده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫اخرین روزهای س��ال ‪ 2010‬و نخس��تین روزهای ‪2011‬‬ ‫گزارش های متعددی روی پایگاه های خبری و ش��بکه های‬ ‫تلویزیونی صحنه هایی را نش��ان دادند که در چهار گوش��ه‬ ‫جهان عرب به همدیگر شباهت داش��ت؛ از «شارع الحبیب‬ ‫بورقیبه» در تون��س‪« ،‬التحری��ر» در قاه��ره‪« ،‬اللولوه» در‬ ‫بحرین و‪ ...‬گویا این میدان ه��ا بودند که تصمیم م ی گرفتند‬ ‫و کش��ورهای عرب را تحت تاثی��ر خود ق��رار م ی دادند تا در‬ ‫مدت زمانی کوتاه تحوالت پرش��تاب تمام منطقه خاورمیانه‬ ‫و ش��مال افریقا را در ب ر گرف��ت‪ .‬فوران انرژی که س��ال ها در‬ ‫حکومت های یکنواخت و کس��ل کننده دیکتاتورهای عرب‬ ‫سرکوب شده بود به یک باره پتانسیلی رها کرد که ب ی درنگ‬ ‫حاکمان پ ر طمط راق جهان عرب ق��درت را از کف دهند‪ .‬اما‬ ‫پرسشی که به ذهن م ی اید؛ چرا پتانسیل ایجادشده نتوانست‬ ‫یک سامان و سازمان سیاسی را ایجاد نماید؟‬ ‫انچه به نظر م ی رس��د‪ ،‬پتانسیل ازادش��ده جهان عرب‬ ‫نمادی از رفتارجمعی نسل جوان ب رای میل به اهداف سیاسی‬ ‫بود؛ ولی به دلیل عدم موفقیت در ایجاد س��اختار و س��امان‬ ‫سیاسیزمینهتثبیتجنبشاجتماعیفراهمنشدوجلوه هایی‬ ‫از «کنش��گری بدون کنش» حاصل ش��د‪ .‬در واقع کنشگران‬ ‫عرب در عمل موفق به عملیاتی کردن نهاد سیاس��ی نشده‪،‬‬ ‫تا همگام با تحول دموکراتیک ان را به پیش بب رند؛ به همین‬ ‫س��بب به دلیل ش��کل گیری این الگوی رفتاری زمینه سازی‬ ‫ب رای تغیی رات ساختاری سیاسی ایجاد نشد؛ به عبارت دقی ق تر‪،‬‬ ‫بحران درونی به شیوه های دیگر تاکنون ادامه یافته و به تعبیر‬ ‫روش��ن تر حضور خیابانی جوانان جهان عرب نیروی اولیه را‬ ‫ازاد کرده ولی این پتانسیل توسط گروه های سیاسی که دارای‬ ‫سامان و ساختار شبکه ای بودند جذب شد تا طی مسیر قدرت‬ ‫مورد بهره برداری قرار گیرد‪ .‬بناب راین این پتانس��یل سبب شد‪،‬‬ ‫سه نیروی سیاسی و اجتماعی اصلی یعنی «مردم وجوانان»‪،‬‬ ‫«گروه های اس�لامی با تفکر اخوانی» و«ارتش» با س��طوح و‬ ‫هدف های ناهمگون و ناهمگن از خال ق��درت پس از فرایند‬ ‫سقوط استفاده کرده و وارد س��یکل قدرت شوند تا اختالفات‬ ‫عمیق و سطح شکننده تعامل میان انان موجب شود‪ ،‬بحران‬ ‫در ابعاد متنوع و متکثر سال ها در این کش��ورها ادامه یابد‪ .‬اما‬ ‫باید به سه نیروی فوق یک نیروی حاشی ه ای ولی تاثیرگذار که‬ ‫عبارت است از «گروه های غی راسالمی با تنوع عقیدتی فکری‬ ‫و گفتمانی»‪« ،‬گروه های س��لفی»‪« ،‬س��اختارهای مداخله گر‬ ‫محافظه کار منطقه ای و فرامنطقه ای» اضافه کرد‪ .‬این نیروی ‬ ‫حاشی ه ای یا نیروی چهارم سعی کرده با تعامالت منافع محور‬ ‫با گروه هایی که در راس قدرت قرار گرفته بودند منافع گفتمانی‬ ‫مورد نظر خود را ب��ه پیش ببرد‪ ،‬به عنوان نمونه س��لف ی های‬ ‫«حزب النور» ابتدا به ساکن با اخوان المسلمین متحد شده ولی‬ ‫پس از کودتا به سرعت جانب ارتش را گرفتند‪.‬‬ ‫خ واسته هایشان در موج سیاسی ایجاد شده به فراموشی سپرده‬ ‫شد‪ .‬عدم نهادسازی سیاسی توسط مردم و جوانان سبب شد‬ ‫در تونس النهض��ه و در مصر اخوان المس��لمین وارد عرصه‬ ‫رقابت در فضای سیاسی شوند و قدرت سیاسی را تحت اختیار‬ ‫بگی رند؛ بناب راین ورود گروه های سیاسی دارای سابقه‪ ،‬نخست‬ ‫فضای کنش سیاس��ی را از مردم گرفته و س��پس به دلیل‬ ‫اختالفات ارزشی میان گروه های متضاد فضا میان نخبگان‬ ‫سیاسی در اولویت قرار گرفتن خواسته های گروهی به پیش‬ ‫برود و عمال علت های اصلی تحوالت در فضای سیاس��ی‬ ‫رقابت به فراموشی سپرده ش��ود؛ بناب راین شاهدیم یک سال‬ ‫پس از تحوالت در جهان عرب‪« ،‬جنبش تمرد» مجددا توسط‬ ‫جوانان با همان روش قبلی یعن��ی کنش در فضای مجازی‬ ‫شکل گرفته‪ ،‬سبب پتانس��یل تظاه رات خیابانی م ی شود؛‬ ‫ولی این بار ارتش از نیروی ایجادشده در جامعه علیه اخوان‬ ‫به نفع منافع خود استفاده کرده و مسیر تحوالت را به سمت‬ ‫خواسته های مورد نظر سوق م ی دهد‪.‬‬ ‫عمومی جامعه را با خطرروبه رو ساخته است به نفع سیاست های‬ ‫خود حداکثر بهره برداری را کرد و با این دلیل که متعهد به حفظ‬ ‫منافع عمومی اس��ت مجددا به دخالت در سیاس��ت مبادرت‬ ‫ورزید‪ .‬اما در رفتارشناسی ارتش های خاورمیانه و شمال افریقا‬ ‫خصوصا سه ارتش ذکرشده همواره متغی ر های قدرت سیاسی‬ ‫و اقتصادی ب ی تاثیر نبوده است‪ .‬در طول قیام مردم مصر ارتش‬ ‫به وضوح تالش کرد امتیازات خود را حفظ کند‪ .‬ب رای مثال ارتش‬ ‫از تجدیدنظر بندهای قانون اساسی ممانعت به عمل اورد و با‬ ‫اصالحات اقتصادی و سیاسی مخالفت ورزید‪ .‬همچنین ارتش‬ ‫مصر و مرسی در اوایل قدرت گیری المرسی و حتی اندکی قبل‬ ‫از ان به جای تقابل‪ ،‬راه تعامل را پیش گرفت‪ .‬اما با کودتا علیه‬ ‫مرسی‪ ،‬م ی توان به این نتیجه رس��ید که تعادل بین دولت و‬ ‫ارتش در مصر که تنها با شرط «ثبات» برقرار بود از میان رفت؛‬ ‫در واقع دولت اخوان المسلمین در یک سال زمامداری عالئمی‬ ‫ ب رای به چالش کشیدن اختیارات ارتش نشان داد و از خطوط‬ ‫قرمز امنیتی عبور کرده بود‪ .‬انها بازی سیاسی را با امنیت ملی‬ ‫مصر اغاز کرده بودند که ناراحتی عمیق ارتش را درب ر داش��ت؛‬ ‫به عنوان نمونه اعالم مرسی بر ایجاد منطقه پرواز ممنوع در‬ ‫سوریه واکنش شدید ارتش را در پ ی داشت که پس از ان اعالم‬ ‫کرد در اوضاع داخلی سوریه دخالت نم ی کنیم و توان و امکانات‬ ‫ارتش مصر فقط ب رای حمایت از مصر و امنیت ملی این کشور‬ ‫به کار گرفته م ی شود‪.‬‬ ‫جمع بندی‬ ‫در خاتمه باید بیان داشت که سپهر سیاسی این منطقه‬ ‫تا مدت ها میان چهار نیروی فوق سیال م ی ماند؛ چراکه مردم‬ ‫و جوانان کنش سیاسی ایجاد کرده ولی سازمان سیاسی ایجاد‬ ‫نکرد ند و مانند گذشته از پتانسیل ایجادشده انان سوءاستفاده‬ ‫خواهد ش��د؛ همچنین همزمان ب��ا بهره ب��رداری نیروهای‬ ‫سیاسی حال چه اسالمی یا غی راسالمی از پتانسیل مردمی‪،‬‬ ‫سردرگم ی که در ب رنامه ریزی داشتند سبب شد ارزش های خود‬ ‫را پیگیری نمایند؛ ولی نکته اینجا بود که پس از قدرت گیری‬ ‫با یک عرصه کامال متکثر و پلورالیستی مواجه بودند که عدم‬ ‫توجه به ان پیامدهای امروزین جوامع عرب اس��ت؛ بناب راین‬ ‫اکنون به جهت باق ی ماندن در عرصه سیاسی این مهم الزم‬ ‫است که در اندیش��ه های خود ب ر اساس مصلحت عمومی و‬ ‫ملی به باز تعریف بپردازند‪ .‬بناب راین تا این دوره باز تعریف اغاز و‬ ‫کامل نشود همچنان سیکل معیوب ب ی ثباتی و کنش فعاالن‬ ‫سیاسی ادامه خواهد یافت؛ اما باید مدنظر داشت این چرخه‬ ‫قرار نیست همیشه پایدار بماند‪g .‬‬ ‫‪49‬‬ ‫دگماتیسم اخوانی‬ ‫هرمیداس باوند در گفت وگو با مثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫فرهاد کیانفرید‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪3‬‬ ‫پی ش ت�ر در دوران حکوم ت ه�ای دیکتاتورهای‬ ‫عرب�ی (ک�ه متمای�ل ب�ه غ�رب بودن�د)‬ ‫اخوان المس�لمین یک جریان سیاس�ی رسمی‬ ‫نب�ود‪ .‬حت�ی در برخ�ی کش�ورها از جمل�ه اردن‬ ‫ب ه ش�دت س�رکوب م ی ش�دند‪ .‬ب�ه نظ�ر ش�ما‬ ‫چه اتفاقی افت�اد که غ�رب و به وی�ژه امریکا به‬ ‫حکومتداری اخوان المس�لمین چراغ سبز نشان‬ ‫داد؟ به ویژه انکه م ی دانی�م برای نمونه اخوان در‬ ‫میان نیروه�ای انقالبی مصر چندان دس�ت باال‬ ‫را نداش�ت و اگر قرار بود انقلاب جریان طبیعی‬ ‫خود را طی کند ش�اید نیروهای دیگری به قدرت‬ ‫م ی رسیدند؟‬ ‫‪ l‬همان طور که اش��اره کردید اخوان المسلمین در‬ ‫ی گوناگون و در کش��ور های مختلف منطقه‬ ‫ برهه های زمان ‬ ‫سرکوب شده اس��ت‪ .‬به طور مثال در سوریه زمان حافظ اسد‬ ‫یا در مصر زمان ناصر ناچوری یک بار اقدام به ترور کردند و‬ ‫در پی ان‪ ،‬فعالیتش��ان غی ر قانونی اعالم شد و شدیدا با انها‬ ‫برخورد شد‪ .‬اما در زمان حسنی مبارک دوباره وارد انتخابات‬ ‫ش��دند و در یک مرحله ‪ 40‬نماینده و در ی��ک دور ه دیگر ‪80‬‬ ‫نماینده در پارلمان مصر داش��تند‪ .‬ول��ی وقتی که تحوالت‬ ‫عربی مطرح ش��د‪ ،‬چون حکومت های اس��تبدادی هیچ گاه‬ ‫اجازه نم ی دهند که یک جامعه مدنی سازمان یافته یا احزاب‬ ‫سیاس��ی فعالیت ازاد داش��ته باش��ند‪ ،‬وقتی جامعه با یک‬ ‫دگرگونی مواجه م ی ش��ود و الترناتیوی وجود ندارد که بتواند‬ ‫این جری��ان را مدیریت کند‪ ،‬بناب ر این به س��رعت ائتالفی از‬ ‫گروه های مختلف یا احزاب سابق تشکیل م ی شود که بیشتر‬ ‫محوریت فردی دارند‪.‬در چنین شرایطی شبکه مذهبی مانند‬ ‫اخوان المسلمین که ریشه سنتی دارد به اسانی م ی تواند در‬ ‫‪50‬‬ ‫‪ ۱۸‬دسامبر ‪ ،۲۰۱۰‬در پی خودسوزی‬ ‫محم�د بوعزی�زی در اعتراض به فس�اد‬ ‫و بدرفت�اری پلیس در تون�س‪ ،‬قیام های‬ ‫عربی اغاز ش�د‪ .‬در ابت�دا ای�ن قیام ها با‬ ‫اعتراض ه�ای مدن�ی و مخالف�ت ب�ا‬ ‫حاکمی ت ه�ای چن�د ده س�اله حاکمانی‬ ‫چ�ون حس�نی مب�ارک‪ ،‬زین العابدی�ن‬ ‫بن علی‪ ،‬معمر قذاف�ی و‪ ...‬اغاز ش�د‪ ،‬اما‬ ‫پس از گذشت مدتی شاهد روی کار امدن‬ ‫گروه های اسلامگرا در کشورهایی چون‬ ‫مصر و تونس بودیم‪ .‬اما اخوان المسلمین‬ ‫ک�ه ب�ا ارای مردم�ی در این کش�ورهای‬ ‫تح�ول زده روی کار ام�ده بود نتوانس�ت‬ ‫کی�ان ق�درت را حف�ظ کن�د‪ .‬در مصر که‬ ‫ارتش‪ ،‬محمد مرس�ی را برکن�ار و تمامی‬ ‫ رهبران اخوان را بازداشت کرد‪ ،‬در تونس‬ ‫نیز حزب حاکم شرایط خوبی ندارد‪ .‬در این‬ ‫رابطه گفت وگویی با داود هرمیداس باوند‪،‬‬ ‫استاد حقوق بی ن الملل و روابط بی ن الملل‬ ‫انجام دادیم؛ او معتقد است که این قبیل‬ ‫گروه های مذهبی ادعا م ی کنند که در پرتو‬ ‫تحوالت زمان‪ ،‬انها هم تغییر کرده اند یا با‬ ‫بسیاری از ارزش های دموکراتیک همسو‬ ‫ش�ده اند؛ اما ش�اهدیم به مح�ض اینکه‬ ‫ق�درت را در دس�ت م ی گیرن�د و تثبی�ت‬ ‫م ی ش�وند‪ ،‬ک م کم ب�ه هم�ان ارزش های‬ ‫مذهب�ی خ�اص و دگماتی�ک خودش�ان‬ ‫باز م ی گردند‪.‬‬ ‫بس��یج کردن بخش قابل توجهی از مردم موفق عمل کند‪.‬‬ ‫جالب است که اخوان مصر ابتدا با افراد نظام حاکم در ارتباط‬ ‫بودند و زمانی که متوجه شدند جریان مخالف نظام به پیروزی‬ ‫نزدیک هستند به سرعت با استفاده از شبکه مردم ی خود و‬ ‫ائتالف با عوامل القاعده موفق شدند پیروزی نسبی را به دست‬ ‫بیاورند‪ .‬به هرحال زمانی که در این جوامع مدعی م ی شوند‬ ‫که انتخابات ازاد برگزار خواهند کرد باید انتظار داشته باشند‬ ‫که گر وه هایی که سازمان یافته تر هستند در انتخابات پیروز‬ ‫ش��وند‪ .‬این واقعیتی اس��ت که در جهان ع��رب وجود دارد‬ ‫به خصوص درباره اخوان المسلمین بسیار صدق م ی کند‪.‬‬ ‫بس�یاری از جریان های اخوان المسلمین اکنون‬ ‫معتدل ش�ده اند‪ .‬ایا این بیم وجود داش�ت که با‬ ‫ادامه ق�درت انها‪ ،‬این جریان ها به رادیکالیس�م‬ ‫گذشته بازگردند و به همین دلیل منافع امریکا را‬ ‫به خطر بیندازند؟‬ ‫‪ l‬این قبی��ل گروه های مذهبی ادع��ا م ی کنند که‬ ‫در پرتو تحوالت زمان انها هم تغییر کرده اند یا با بس��یاری‬ ‫از ارزش های دموکراتیک همس��و ش��ده اند‪ .‬اما به محض‬ ‫اینکه قدرت را به دس��ت بگیرند و تثبیت ش��وند کم کم به‬ ‫همان ارزش های مذهب��ی خاص خودش��ان باز م ی گردند‪.‬‬ ‫به طور مثال‪ ،‬طالبان زمانی که ب��ه جالل اباد امدند‪ ،‬مردم با‬ ‫دسته گل به استقبالشان رفتند‪ .‬زی را از بحران داخلی خسته‬ ‫ش��ده بودند‪ ،‬بناب ر این از امدن طالبان استقبال کردند و هیچ‬ ‫خونی هم ریخته نشد‪.‬یا زمانی که به کابل امدند احمدشاه‬ ‫مسعود از انجا بیرون رفت و برخورد نظامی انچنانی رخ نداد‪.‬‬ ‫تا اینجا طالبان بسیار مالیم پی ش رفتند‪.‬اما به محض تثبیت‬ ‫قدرتش��ان س��ینما ها و مدارس دخترانه تعطیل شد‪ ،‬حتی‬ ‫موزه ها و اثار تاریخی را به بهانه انکه بت پرس��تی را تداعی‬ ‫م ی کنند تخریب و با شیعیان برخورد کردند‪ .‬بناب ر این دوباره‬ ‫به اجرای ارزش های دگماتیک و صنفی خودش��ان مشغول‬ ‫شدند‪ .‬بناب راین درست است که مدعی بودند‪ ،‬تغییر کرده اند‬ ‫و با ارزش های روز و مضامین دموکراتیک همس��ویی دارند‬ ‫ولی به محض اینکه بقای قدرتشان تثبیت شد رویه گذشته‬ ‫را در عرصه های اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اجتماعی و به خصوص‬ ‫فرهنگی پیش گرفتند‪.‬بناب راین غرب ی ها به این باور رسیدند‬ ‫که انها تاریخ مصرف دارند‪ .‬چون با ارزش های روز همخوانی‬ ‫ندارند و بع��د از مدت��ی از درون جامعه خودش��ان به نقطه‬ ‫استیصال رسیدند‪.‬‬ ‫ای�ا اص�وال م ی ت�وان اج�ازه قدرت گی�ری ب�ه‬ ‫اخوان المسلمین و در نتیجه دور شدن جریان های‬ ‫س�کوالر از قدرت را در قالب اس�تراتژی افزایش‬ ‫تنش میان جریان های ش�یعه و س�نی که اتفاقا‬ ‫امری�کا ه�م ب�ه ان ب ی تمای�ل نیس�ت‪ ،‬مربوط‬ ‫دانست؟‬ ‫‪ l‬در مصر که ش��یعیان زیادی زندگ��ی نم ی کنند‪.‬‬ ‫شیعیان بیشتر در کش��ور هایی نظیر عربستان‪ ،‬پاکستان‪،‬‬ ‫افغانس��تان‪ ،‬بحرین و تا ح��دودی در کویت حض��ور دارند‪.‬‬ ‫خب در این کشور ها انها شدیدا تحت فشار قرار م ی گیرند‪.‬‬ ‫اما در س��وریه یک حکومت تقریبا س��کوالر بر سرکار بود و‬ ‫گروه های اقلیت مثل کرد ها‪ ،‬دروزی ها‪ ،‬علوی ها و مسیح ی ها‬ ‫خواهان نظام سکوالر هس��تند‪ ،‬زی را کمتر تحت فشار قرار‬ ‫م ی گیرند‪ .‬حکومت مذهبی از انجایی که نظام ارزشی است‬ ‫ص علوی ها و‬ ‫در یک تع��ارض جدی با اقلی ت ها‪ ،‬به خص��و ‬ ‫دروزی ها قرار م ی گیرد‪ .‬بناب ر این در یک جامعه مثل سوریه‬ ‫که م ی خواهد پایدار بماند و ای��ن بخش های متنوع جامعه‪،‬‬ ‫در یک همزیس��تی با یکدیگر زندگی کنند نیاز به حکومت‬ ‫س��کوالر دارد‪ .‬اگر قرار باش��د در این کش��ور یک حکومت‬ ‫مذهبی روی کار بیاید‪ ،‬بس��یاری از ای��ن اقلی ت ها یا جالی‬ ‫وطن م ی کنند یا کال تبدیل به یک جامعه درگیر م ی شوند‪.‬‬ ‫بناب راین به بافت اجتماعی و ارزشی ان جامعه بستگی دارد‪.‬‬ ‫در مصر‪ ،‬اگر اخوان روی کار بیاید‪ ،‬گروهی که ش��دیدا متاثر‬ ‫م ی شود مسیحیان هستند‪ .‬ش��یعه به ان معنا وجود ندارد‪.‬‬ ‫البته فرقه های صوف ی گری و درویش��ی هستند ولی عمدتا‬ ‫قبط ی ها هستند‪ .‬به طور کلی سلف ی گری شیعه را کفر مطلق‬ ‫م ی داند‪ .‬از این لحاظ هرکجا که جنب ش های سلف ی گری در‬ ‫لباس القاعده یا طالبانی ظاهر شود‪ ،‬شیعیان دچار مشکل‬ ‫خواهند شد‪.‬‬ ‫حماس که شاخه فلس�طینی اخوان المسلمین‬ ‫به حساب م ی اید‪ ،‬مدتی است که از ایران فاصله‬ ‫گرفته است‪ .‬دور شدن حماس از ایران را صرفا به‬ ‫دلیل مسائل سوریه و مالحظات خاص فلسطین‬ ‫و اس�رائیل م ی دانی�د ی�ا انکه تغیی�رات ماهوی‬ ‫اخوان المس�لمین در منطق�ه را هم ب�ر ان موثر‬ ‫م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬نه به نظر من حم��اس تغییر روی��ه داد‪.‬حماس‬ ‫و جهاد اس�لامی اس��تفاده بهین��ه از ای��ران م ی کردند و از‬ ‫حمایت های سیاسی‪ ،‬مالی و احتماال حمایت های تسلیحاتی‬ ‫ای ران بهره م ی بردند‪.‬اما هیچ وقت در بند نظ رات یا دستورات‬ ‫جمهوری اسالمی نبودند‪.‬بناب راین اکنون که شرایط منطقه‬ ‫تغییر کرد ه و سوریه که ب رایشان یک پایگاه بود دچار بحران‬ ‫شده‪ ،‬دریافته اند که این شرایط فعلی نم ی تواند سود خاصی‬ ‫ب رای ش��ان داش��ته باش��د‪ .‬بناب ر این ب رای ادامه حیات خود‪،‬‬ ‫تغییر رویه دادند و باب دوس��تی را با ترکیه و مصر در پیش‬ ‫گرفتند و با انها وارد رابطه و تعامل شدند‪.‬در کل شاید هنوز‬ ‫اظهارنظ راتی درباره جمهوری اسالمی ای ران انجام دهند اما‬ ‫عمال جهتش��ان را تغییر داده اند و ب رای اینده خودشان یک‬ ‫روال دیگری بنا کردند‪ .‬البته این کامال طبیعی است‪ .‬مطمئنا‬ ‫در جریان هستید که گروه های فلسطینی در جنگ هشت‬ ‫ساله ای ران و ع راق‪ ،‬از طرف س��ازمان ازادی بخش فلسطین‬ ‫به نفع ع راق و علیه ای ران وارد جنگ شد‪.‬بناب راین انها همیشه‬ ‫استفاده زیرکانه و بهینه از ای ران انجام داده اند و همیشه منافع‬ ‫خودشان در اولویت بوده است‪g .‬‬ ‫این «کودک» هنوز قد نکشیده است‬ ‫انقالب های شمال افریقا عاقبت به خیر نشدند‬ ‫حسین شاه حسینی‬ ‫مترجم‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫منبع‪« :‬ویکلی‪-‬االهرام»‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫ژانویه سال ‪ 2011‬اغاز سقوط دومینووار حکومت های‬ ‫دیکتات��وری ش��مال افریقا بود‪ .‬پس از س��قوط ب��ه یکباره‬ ‫بن علی در تون��س‪ ،‬به ناگه��ان نوبت به مبارک رس��ید و‬ ‫س��رانجام نیز قذافی در جدالی خونین از پای در امد و روند‬ ‫تحوالت کشورهای عرب زبان شمال افریقا اغاز شد‪.‬‬ ‫اما هنوز دو سالی از این ماجرا نگذشته که روند تحوالت‬ ‫کشورهای ش��مال افریقا یا به عقب باز م ی گردد یا اینکه به‬ ‫س��مت افراطیون چرخش پیدا کرده اس��ت‪ .‬در چرایی این‬ ‫چرخش ها دو نظر عمده وجود دارد‪« .‬هشام احمد» کارشناس‬ ‫مسائل خاورمیانه و کش��ورهای حوزه خلیج فارس از مصر‬ ‫اعتق��اد دارد که پس از جن��گ جهان��ی دوم‪ ،‬روند تحوالت‬ ‫کشورهای عربی با دنیا هماهنگ نبود و مردم این کشورها‬ ‫همواره احس��اس تحقیر م ی کردند‪ .‬مردم این مناطق پس‬ ‫از سال ها مبارزه ب رای اس��تقالل و رهایی از کشورهایی که‬ ‫عمدتا تحت قیمومیت ان بودند ناچار تن به حکومت هایی‬ ‫دادند که فرق چندانی با حکومت های دست نشانده نداشتند‪.‬‬ ‫این کشورها نیز همچنان تحت نفوذ بریتانیا و فرانسه بودند‬ ‫و وضع و حال سیاس��ی انها تفاوت چندانی با گذشته ش��ان‬ ‫نداشت‪ .‬حکومت هایی به رهبری مبارک‪ ،‬بن علی و قذافی‬ ‫تنها به طول عمر حکومت خود م ی اندیش��یدند و البته در‬ ‫طول عمر حکومت های دراز مدت این افراد‪ ،‬فساد اقتصادی‬ ‫و سیاسی و جو رعب و وحشت مزید بر علت شد تا مردم این‬ ‫کش��ورها علیه حاکمان خود قیام کنند‪ .‬در س��ال ‪ 2011‬این‬ ‫فرصت نیز فراهم شد که انها از دست دولت هایی که بیش از‬ ‫دو دهه بر انها حکومت کرده بودند خالص شوند‪.‬‬ ‫اما این حکومت های تازه تاسیس ب رای باقی ماندن بر‬ ‫مسند و تحکیم موقعیت خود ناچار شدند به سمت گروه هایی‬ ‫متمایل شوند که اسلحه به دست بودند و حتی اگر خود راسا‬ ‫با این مساله موافق نبودند حضور انها به نوعی وفاداران به‬ ‫دولت های پیشین را به عقب نشینی وادار م ی کرد‪.‬‬ ‫یک چالش دیگری که این حکومت های تازه تاسیس‬ ‫با ان دست و پنجه نرم م ی کنند عدم تحمل گروه های رقیب‬ ‫اس��ت که به نوعی یاداور همان سیستم تک حزبی سالیان‬ ‫پیش ب��ود‪ .‬این موضوع ه��م یک چالش فرهنگی اس��ت‪.‬‬ ‫مردم ی که سالیان س��ال زیر نظر یک حکومت تک حزبی‬ ‫زندگی م ی کردند راه و رسم دموکراسی ب رای انها کمی غریب‬ ‫به نظر م ی رسد‪ .‬فاصله بین حکومت های قدیم و جدید یک‬ ‫فاصله عمیق است و این مفهوم جدید ب رای مردم این مناطق‬ ‫کمی تازگی دارد؛ حکومت هایی که پیش از ان به سمت یک‬ ‫حکومت موروثی گرایش پیدا کرده بودن��د و با چالش های‬ ‫دموکراتیک فاصله داش��تند‪ .‬از طرفی هم بای��د به جایگاه‬ ‫این حکومت های تازه تاس��یس نگاهی دیگرگونه داش��ت‪.‬‬ ‫در این جدال انقالبی اسالمگرایان و اخوان المسلمین برنده‬ ‫نهایی بودند‪ ،‬اما اخوان المسلمین در اوج قیام های انقالبی‬ ‫به فکر سازش با رژیم پیشین مصر بود و پس از انقالب نیز‬ ‫از همکاری با شورای نظامی س��ر باز زد و همین موضوع به‬ ‫جدالی دیگر ب رای دولت تازه تاسیس شد‪ .‬این در حالی است‬ ‫که مصر به عنوان مادر سیاسی منطقه م ی توانست الگویی‬ ‫به مراتب بهتر ب رای فرزندان خود باشد‪ .‬اما با رشد افراط گرایی‬ ‫در داخل مصر زمینه ب رای قیام علیه دولت مرسی فراهم شد‪.‬‬ ‫اس�لام به عنوان ذاتی جدا ناپذیر ب��رای مردمان این‬ ‫منطقه است‪ .‬گرایش مردم به سمت دولت های اسالمی در‬ ‫واقع نفی حکومت های سکوالری بود که عمدتا گرایش به‬ ‫سمت دولت های غ ربی داشتند‪ .‬انتخابات ‪ 2006‬در فلسطین‬ ‫را به یاد بیاورید‪ .‬انتخاباتی که در ان حماس ب ی چون و چرا‬ ‫ب رنده انتخابات پارلمانی شد‪ .‬این تنها یک نمونه از گرایشات‬ ‫عمیق مردم این منطقه است که نشان م ی دهد از هر فرصتی‬ ‫به عنوان یک تاکتیک ب رای مبارزه علیه دولت های سکوالر و‬ ‫متمایل به غ رب ی ها استفاده م ی کند‪.‬‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهوری ایاالت متحده اما در این‬ ‫تحوالت خواه ناخواه به س��مت همین دولت ها متمایل شد‬ ‫تا بتواند با فضا دادن به اسالمگرایان میانه رو در کشورهای‬ ‫شمال افریقا به ویژه مصر‪ ،‬این گروه را از اسالم رادیکال جدا‬ ‫کند‪ .‬اما با ش��روع نارضایت ی های مردم ی علیه دولت مرسی‬ ‫جامعه به دو تکه تقسیم ش��د‪ .‬عده ای طرفدار پر و پاقرص‬ ‫به عنوان حامی��ان اخوان المس��لمین بدل ش��دند و برخی‬ ‫دیگر حض��ور اخوان ها را پلی ب رای حضور س��ایر افراطیون‬ ‫در حکومت م ی دانس��تند‪ .‬عده دوم با ظهور اسالم سیاسی‬ ‫در کش��ورهایی که دچار تحوالت عظیم ی شده بودند از ان‬ ‫به عنوان «پی ش زمین��ه» ب رای نظریه برخ��ورد تمدن های‬ ‫س��اموئل هانتینگتون یاد کردند‪ .‬ناظ ران جه��ان عرب در‬ ‫این راس��تا م ی گفتند که ای��ن روند تحوالت باعث ش��ادی‬ ‫نومحافظه کاران غربی شده است؛ انهایی که همواره در پی‬ ‫جنگ افروزی با جهان اسالم هستند‪.‬‬ ‫اما مردم ای��ن منطقه هم با روند این تحوالت نش��ان‬ ‫داده اند که راه ازادی را در پیش گرفته اند و به گذش��ته هرگز‬ ‫فکر نخواهند کرد‪ .‬به تازگی در نشستی تحقیقاتی که در‬ ‫خصوص کشورهای «منا» (شامل کشورهای شمال افریقا‬ ‫و خارومیانه) تشکیل شده به ظهور جوانانی در منطقه اشاره‬ ‫ش��د که در عین حال مخالف بازگش��ت به دوران گذش��ته‬ ‫هستند و موج غرب س��تیزی نیز در بین انها باالست‪ .‬این‬ ‫جوانان با همین تکنولوژی های غرب��ی در مصر‪ ،‬بحرین و‬ ‫تونس مردم را به قیام علیه حاکمان خود فرا خواندند اما اگر‬ ‫از انها نظرس��نجی به عمل اید انها به سمت غرب ستیزی‬ ‫(با هر روشی) تمایل دارند‪ .‬اما ساده نباید به این موضوع‬ ‫نگریست‪ .‬دالیل دیگری هم وجود دارد که به جدا شدن‬ ‫برخی از مردم از ریل قطار انقالب انجامید‪.‬‬ ‫از یکی از دوس��تانم به نام «رامی» سوال‬ ‫کردم که چرا انقالب های مس��المت امیز در‬ ‫تونس و مصر به س��مت خش��ونت پیش‬ ‫رفتند؟ او گف��ت‪« :‬انق�لاب مانند کودک‬ ‫است‪ .‬تو نم ی توانی پی ش بینی کنی که‬ ‫فرزندت دکتر بار خواه��د امد یا جانی‪.‬‬ ‫کودن خواهد بود یا باهوش‪ .‬اما این را‬ ‫بدان حتی اگر این کودک از کیف‬ ‫مادرش هم پ��ول ب��دزدد فرزند‬ ‫توس��ت‪ ».‬او گف��ت‪ «:‬وضعیت‬ ‫ما اکن��ون به گونه ای اس��ت‬ ‫ک��ه خودمان انق�لاب کردیم‬ ‫و خودمان هم انقالب را از بین‬ ‫بردیم‪ .‬اما در جای��ی خواندم‬ ‫ک��ه «ج��ان‪ .‬ب��ی‪ .‬الترمن»‬ ‫مدیر شرق شناسی در مرکز‬ ‫مطالعات اس��تراتژیک‬ ‫واش��نگتن گفته بود باید انتظار داشته باشیم که تغیی رات از‬ ‫این پس در کشورهایی همچون مصر و تونس و لیبی«کند»‬ ‫اما پر سر و صدا و خشونت امیز باشد‪ .‬انقالب امریکا نیز که‬ ‫در نهایت به اس��تقالل ایاالت متحده انجامی��د نیز رویه ای‬ ‫اینچنینی داشت و در نهایت به ارامش رسید‪ .‬ب رای رسیدن‬ ‫به ارامش نزدیک به ‪ 13‬س��ال زمان الزم بود تا وضعیت به‬ ‫ثبات برسد‪».‬‬ ‫این دسته اعتقاد دارند که رس��یدن به ارامش و ثبات‬ ‫در این کش��ورها کاری زمانبر اس��ت اما با این موضوع هم‬ ‫موافق هستم که هم اینک زمان «قضاوت» نیست و باید‬ ‫کمی صبوری به خ��رج داد‪ .‬باید دید که ایا این کش��ورها به‬ ‫ارامش خواهند رس��ید یا این موضوع تازه نقطه شروع روند‬ ‫افراط ی گری اس��ت‪ .‬این کودک در حال قد کش��یدن است‪.‬‬ ‫مصر مادر تحوالت سیاسی منطقه است‪ .‬اگر در این نقطه‬ ‫کودک نتواند درست هدایت شود شاید قضاوت در مورد اینده‬ ‫این «نو رسان» زیاد مثبت نباشد‪ .‬اما به قول رامی این کودک‬ ‫ماست‪ .‬مرحله انتقالی در این حکومت ها شاید به بیش از یک‬ ‫دهه نیازمند است‪ .‬مردم این منطقه از «حکومت یک مرد» به‬ ‫سمت توده ها حرکت کرده اند‪ .‬ثبات ب رای این منطقه کاری‬ ‫زمانبر است‪g .‬‬ ‫‪51‬‬ ‫همه اشتباهات استراتژیک اخوان‬ ‫چگونه بهارعربی در مصر به خزان عربی تبدیل شد؟‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫کارشناس مصر‬ ‫‪5‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تقریبا سه سال از اولین جرقه تحوالت عربی که مبدا‬ ‫ان را باید تونس دانست‪ ،‬م ی گذرد‪ .‬ولی مطالبات انقالبیون‬ ‫نه تنها در تونس بلکه در مصر‪ ،‬لیبی و یمن نیز رویای واقعی‬ ‫به خود نگرفت؛ بلکه اشوب های گس��ترده و خشونت‪‎‬های‬ ‫فزاینده و حاکم ش��دن فض��ای یاس و ناامی��دی موجود در‬ ‫منطقه‪ ،‬تداع ی‪‎‬گر بازگشت مجدد به نظام‪‎‬های الیگارشی و‬ ‫نظام ی گری است‪ .‬نان‪ ،‬ازادی و برخورداری از حقوق اجتماعی‬ ‫در کنار مولفه های دینی‪ ،‬وجه مشترک قیام های فراگیر در‬ ‫شمال افریقا و خاورمیانه بود‪.‬‬ ‫تونس در جنگ قدرت میان جبهه النهضه و سکوالرها‬ ‫گرفتار شده و به رغم دعوت سران اس�لامگرا ب رای تقسیم‬ ‫قدرت با جریا های مخالف و برگزاری‬ ‫انتخابات زودرس و سراسری پارلمانی‬ ‫هیچ گونه نشان روش��نی از تفاهم و‬ ‫اشتی ملی بر س��ر منافع ملی و گذار‬ ‫از دوره انتقالی و نیل به دموکراس��ی‬ ‫واقع��ی در ای��ن کش��ور مش��اهده‬ ‫نم ی شود‪ .‬از دیگر س��و؛ در لیبی هم‬ ‫گرچ��ه رژی��م دیکتات��وری قذافی در‬ ‫سایه مداخله نظامی ناتو فرو پاشید‪،‬‬ ‫ولی نبود هی چ گونه زی ر س��اخت های‬ ‫سیاس��ی و نفوذ جریان ه��ای تندرو‬ ‫وابسته به القاعده و همچنین اشتیاق‬ ‫فزاینده گروه ها و قبایل مختلف ب رای‬ ‫عضویت در این س��ازمان تروریستی‪،‬‬ ‫این کش��ور ثروتمند ش��مال افریقا را‬ ‫به مامن امن��ی ب��رای فعالی ت های‬ ‫تروریس��تی تبدی��ل ک��رده اس��ت‪.‬‬ ‫بنابراین الربیع عربی‪ ،‬خ��زان خود را‬ ‫در سومین سال قیام تجربه م ی‪‎‬کند‪.‬‬ ‫ولی داس��تان س��رزمین فراعنه و نیز‬ ‫اخوان المس��لمین ماج��رای دیگری‬ ‫است‪ .‬مصر جایگاه اس��تراتژیکی در‬ ‫دنیای ع��رب دارد و گرانیگاه منطقه‬ ‫ب��وده و هس��ت‪ .‬به طوری که هرگون��ه تغیی��ر و تحول در‬ ‫قاهره(قلب دنیای عرب) همواره اثار و تبعات خود را داشته‬ ‫و دارد‪ .‬درست اس��ت که جرقه تحوالت عربی با خودسوزی‬ ‫جوان تونس��ی (بوعزیز )زده شده و ش��عله های این قیام در‬ ‫فرصت کوتاه به مصر نیز س��رایت کرد‪ ،‬ولی ب��ا اغاز قیام‬ ‫فراگیر و غرق شدن فرعون مصر تصور بر این بود که دامنه‬ ‫انقالب کل خاورمیانه را در برگیرد و با اعتراضات مدنی شاهد‬ ‫تغیی رات بنیادین در نظام های دیکتاتوری در منطقه باشیم‪.‬‬ ‫در مصر از ابتدای قی��ام‪ ،‬اه��داف و چگونگی تحقق‬ ‫مطالبات مدنی از سوی معترضین مشخص نبود و وجه غالب‬ ‫شعارها بیشتر در سرنگونی دیکتاتور مصر حسنی مبارک و‬ ‫مشارکت نیروهای سیاس��ی در فرایند دولت – ملت سازی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪52‬‬ ‫تمرکز یافته بود‪ .‬موت��ور محرکه این قیام را جوانان ش��ش‬ ‫اوریل و برخی از جریان های چپ با توسل به ابزارهای نوین‬ ‫اطالعاتی هدای��ت م ی کردند و قیام فاق��د رهبری یکپارچه‬ ‫و خط مش��ی سیاس��ی خاص بود‪ .‬جریان های اس�لامگرا‬ ‫در قالب اخوان المس��لمین و نیز نیروهای س��لفی در اغاز‬ ‫نسبت به سرنوشت این قیام با شک و تردید م ی نگریستند‪.‬‬ ‫بناب راین تحرک خاصی از سوی اسالمگراها ب رای پیوستن به‬ ‫معترضین در می دان التحریر مشاهده نم ی شد و حتی رهب ران‬ ‫سلفی خروج بر حاکم جابر را ب راساس فتوای علمای خویش‬ ‫حرام اعالم کرده بودند‪ .‬اما با افزایش تنش های سیاس��ی و‬ ‫عدم مداخله جدی ارت��ش‪ ،‬نهاد قدرتمند و تصمیم س��از در‬ ‫حمایت از بقای رژیم مبارک‪ ،‬فرص��ت جدیدی ب رای حضور‬ ‫جدی جریان های اسالمی و تغییر مواضع انها به وجود امد‪.‬‬ ‫به طوری ک��ه اخوان المس��لمین‪ ،‬بزرگترین تش��کل‬ ‫سازمان یافته سیاسی با تجربه هشتاد ساله‪ ،‬شرایط را ب رای‬ ‫نقش افرینی و پیشبرد اهداف پنهان و اشکار خویش مناسب‬ ‫یافت‪ .‬در فردای فروپاش��ی قدرت سی ساله دیکتاتور مصر‪،‬‬ ‫اخوان المس��لمین بازیگر اصلی عرصه سیاسی بود‪ .‬جالب‬ ‫اینجاست که سلف ی ها هم با عدول از ارمان های دینی خود‬ ‫به مشارکت سیاسی روی اوردند‪.‬بناب راین در نبود اتحاد میان‬ ‫بانیان اصل��ی قیام و ضعف مفرط س��کوالرها ب رای هدایت‬ ‫جامعه ب رای تحقق دموکراس��ی این جریان اس�لامگرا بود‬ ‫که با شعارهای عوام پسند چون ب رابری و عدالت اجتماعی و‬ ‫ارائه چهره ای سازش پذیر از شریعت و اسالم در قالب اسالم‬ ‫لیب رال شرایط را ب رای انحصار قدرت و انزوای مخالفان خود‬ ‫اعم از سکوالر و چپ های ناصری فراهم ساخت‪ .‬البته به رغم‬ ‫پیروزی در پارلمان و نیز انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬اخوان ی ها‬ ‫در شناخت دقیق سپهر سیاسی مصر و اقتضائات فرهنگی‬ ‫ان (تکثر وتساهل) غافل ماندند‪ .‬به طوری که نه تنها نان از‬ ‫سفره های مردم کم شد‪ ،‬بلکه در نبود امنیت و دو قطبی شدن‬ ‫جامعه (اسالمگرا و غی ر اسالمگرا) نوستالژی بازگشت به دوره‬ ‫اقتدارگرای مبارک تداعی شد‪ .‬مرسی به جای تعامل سازنده‬ ‫با جریان های سیاسی و فعال کش��ور که بانیان اصلی قیام‬ ‫بودند با تمامی ت خواهی و نادیده گرفتن منافع جمع فقط بر‬ ‫اجرای فرامین رهب ران مکتب ارشادی بسنده کرد‪.‬‬ ‫در این میان‪ ،‬اخوان ب راین تصور بود که با دادن برخی‬ ‫امتیازات ویژه اقتصادی به ارتش و بازگذاش��تن دس��ت انها‬ ‫ب رای حفظ ارتباط امنیتی با نهادهای غ ربی م ی تواند با حذف‬ ‫دیگر گروه های سیاس��ی مخالف‪ ،‬روند تح��والت دامنه دار‬ ‫را به نف��ع حزب خویش پیش بب��رد‪ .‬افت��ادن در دام تکبر و‬ ‫نادیده گرفتن دیگران و میدان دادن به جریان سلفی در الیه‬ ‫قدرت‪ ،‬همچنین اصرار بر اجرای شریعت اسالمی ان هم با‬ ‫شیوه های قهری به نارضایت ی های عمومی دامن زد و در این‬ ‫میان به رغم برخی تالش های مرس��ی ب��رای قبضه کامل‬ ‫قدرت از طریق عزل و نصب در دی��وان عالی و قوه قضائیه‪،‬‬ ‫ارتش نیز موقعیت خویش را در خطر یافت‪.‬‬ ‫گرچه نهاد نظامی در اتحاد نانوشته با اخوان المسلمین‬ ‫پس از فروپاش��ی رژیم مبارک توانس��ته بود ب��ا قلع وقمع‬ ‫نیروهای انقالب��ی همچنان به عنوان عنصر تصمیم س��از‬ ‫در کشور باقی بماند‪ ،‬ولی اش��تباهات مکرر مرسی در حوزه‬ ‫داخل��ی وخارجی از جمل��ه قانون گریزی و‬ ‫استبداد زدگی و عدم اولویت بندی درست از‬ ‫منافع ملی در برقراری روابط با کشورهای‬ ‫خارجی زمین��ه را ب رای بروز اش��وب های‬ ‫مج��دد در مصر فراهم ک��رد‪ .‬به طوری که‬ ‫شکل گیری جنبش تمرد و حمایت ارتش از‬ ‫مطالبات این جریان حذف اسالمگرایان را‬ ‫از قدرت در پی داشت‪.‬‬ ‫ژنرال السیس��ی‪ ،‬وزیر دفاع مصر با‬ ‫کودتای سفید ضمن خلع مرسی از قدرت و‬ ‫بازداشت کادر رهبری اخوان و بستن روزنامه‬ ‫و رسانه های این جریان تالش کرد که خود‬ ‫را در قامت یک ناجی و خی ر خواه مصریان‬ ‫ب رای برون رفت از مش��کالت سیاس��ی و‬ ‫اقتصادی مص��ر معرفی کن��د‪ .‬بناب راین با‬ ‫فرمان ارتش عدلی منصور از منس��وبین‬ ‫دولت مبارک عهده دار دولت انتقالی ش��د‬ ‫و هم زم��ان حذف کل��ی اخ��وان از چرخه‬ ‫سیاسی به شدت دنبال شد‪.‬‬ ‫دراین مسیر ه ر گونه تجمع حامیان‬ ‫اخوان المسلمین با مشت اهنین نیروهای‬ ‫امنیتی روبه رو شد و با تشکیل پرونده های‬ ‫مختلف ب رای رهب ران اخوان در دادگاه های‬ ‫قضایی مصر تالش شد جریان اسالمگرا را وادار به پذیرش‬ ‫تحوالت پس از سی ژنوایه ‪ 2013‬نمایند‪ .‬همچنین در فضای‬ ‫نا امنی و اختالف فزاینده میان نیروهای سیاسی عرصه ب رای‬ ‫اقدامات تروریستی جریان وابس��ته به القاعده فراهم شده‪،‬‬ ‫به طوری که به جز صحرای س��ینا‪ ،‬مامن تروریس ت ها اخیر‬ ‫دامن بمب گذاری ها به قاهره و دیگر مناطق مصر هم کشیده‬ ‫ش��د‪ .‬ارتش ب رای بد نام کردن اخوان و توجی��ه قانونی ب رای‬ ‫برخورد با ان؛ اسالمگرایان را عامل این اقدامات تروریستی‬ ‫معرفی م ی کند‪ .‬شکی نیست که در فضای خشونت و ترور‬ ‫گروهی از رادیکال های اخوان هم با خروج از رویه های مدنی‬ ‫به اقدامات زیرزمینی و همکاری باالقاعده کشیده شوند‪.‬‬ ‫ولی این ب ی انصافی اس��ت که کل اخوان المسلمین‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫یک سازمان تروریستی نامیده ش��ود‪ .‬تجربه تلخ حکومت‬ ‫اس�لامگرایان گرچه به تحقق رویاهای ش��یرین قیام ‪2011‬‬ ‫ژنوایه منجر نش��د و اس��تق رار حومت مردمس��االر در مصر‬ ‫همچنان دست نیافتنی باقی ماند‪ ،‬با این وجود به رغم عدم‬ ‫سیاست دانی رهب ران اخوان و نبود مدیریت صحیح در ایجاد‬ ‫سازش ب رای پیش��برد اهداف و مطالبات ملت باید گفت که‬ ‫برخی از انحراف��ات و زیادخواه ی ها نباید ب��ه معنی عدول‬ ‫کامل اخوان از مرامنامه اعتدال��ی و ب ی توجهی به رویه های‬ ‫دموکراتیک قلمداد شود‪.‬‬ ‫در هرصورت اس�لامگرایان با ش��یوه ای دموکراتیک‬ ‫قدرت را در یک پروسه سیاسی به دست گرفته بودند و کنار‬ ‫رفتن انها از قدرت باید ب��ا ارای اکثریت مردم در یک فضای‬ ‫مشارکت انجام م ی شد‪ .‬رادیکالیزه کردن اخوان المسلمین و‬ ‫از سوی ارتش واداشتن حامیان ان به روی اوردن به اسلحه به‬ ‫جای صندوق های رای به عنوان مرجع اصلی حل اختالفات‬ ‫سیاسی دام خطرناکی است که ارتش با هدفمندی خاص و‬ ‫با مشارکت جریان سکوالر پیش م ی برد‪.‬‬ ‫تاکید ب رای اجرای پیش نویس قانون اساس��ی بدون‬ ‫مشارکت اخوان به عنوان یکی از عناصر اصلی قدرت به رغم‬ ‫ریزش های اخیر در نیروهای ان در واقع احیای مجدد می راث‬ ‫دیکتاتوری مبارک از س��وی نظامیان اس��ت‪ .‬متهم ساختن‬ ‫اخوان به تروریسم و خشونت ساختاری حاکمیت فعلی قدرت‬ ‫در مصر منجر به بازگشت ارامش نخواهد شد‪.‬‬ ‫باالخره اخوان یک میلیون عضو رسمی و نفوذ معنوی‬ ‫در اقشار مختلف جامعه به ویژه قشر دانشگاهی دارد‪ .‬از دیگر‬ ‫سو تالش ارتش مبنی بر س��هیم کردن جریان تندروسلفی‬ ‫در قالب حزب النور هم به حل مش��کل بغرنج جامعه مصر‬ ‫نخواهد انجامی��د‪ .‬در هرصورت وزن سیاس��ی حزب النور‬ ‫وابس��ته به عربس��تان در قیاس با کلیت جماعت اسالمی‬ ‫اخوان و جایگاه ان در مصر و منطقه قابل مقایس��ه نیست‪.‬‬ ‫باید قبول داشت که اخوان هنوز بخش بزرگی از جامعه مصر‬ ‫را نمایندگی م ی کند‪.‬‬ ‫بناب راین حذف ای��ن گروه از منظومه سیاس��ی مصر‬ ‫امکان پذیر نیست‪ .‬حتی با تصور اینکه در اختناق و در فضای‬ ‫امنیتی همه پرسی قانون اساسی جدید مصر هم برگزار شود‬ ‫با تحریم انتخابات از س��وی اخوان و نیز شک و تردید دیگر‬ ‫گروه ها نس��بت به فرایند تدوین قانون جدید‪ ،‬مش��روعیت‬ ‫همه پرسی قانون جدید با ابهام بزرگی روبه رو شده است‪ .‬در‬ ‫خوشبیانه ترین وضعیت این مشارکت در صورت برگزاری زیر‬ ‫‪ 40‬درصد خواهد بود واین امر م ی تواند بر ش��کاف سیاسی‬ ‫موجود درجامعه دوقطبی مصر دامن بزن��د و حتی موجب‬ ‫رویگردانی برخی متحدان غ ربی مصر از نظامیان ب رای اعاده‬ ‫حیثیت و ژست دموکراسیخواهی شود‪.‬‬ ‫اگر مروری برانچه گفته شد داشته باشیم؛ مردم مصر‬ ‫به دالیلی چند از جمله نبود زی ر ساخت های دموکراسی وعدم‬ ‫شکل گیری احزاب مستقل از یک سو و ب ی ب رنامگی و تضاد‬ ‫منافع گروه های مختلف اعم از اس�لامگرا و غی ر اسالمگرا‬ ‫و نیز حض��ور س��نگین ارت��ش در عرصه تصمیم س��ازی‬ ‫کشور از دیگر س��و با نا کام ی روبه رو ش��ده است‪ .‬برعکس‬ ‫تصور جریان های س��کوالر و ملی ارتش کاتالیزور ورود به‬ ‫دموکراس��ی و تحقق ارمان های مدنی در کش��ور نیست‪.‬‬ ‫حداقل عملکرد ش��صت سال ارتش بیش��تر واپسگرا بوده‬ ‫و نیز تاکید بر حفظ س��اختار سیاس��ی موجود ارزیابی شده‬ ‫است‪ .‬بناب راین تا زمانی که ارتش به بازی دموکراتیک و عدم‬ ‫تمامی ت خواهی تن در ندهد؛ امکان تحقق جامعه مدنی در‬ ‫مصر دشوارتر خواهد بود‪ .‬چراکه خشونت ساختاری موجود‬ ‫از سوی نظامیان به بازتولید خش��ونت و ادامه اقتدار گرایی‬ ‫منجر خواهد ش��د‪ .‬در صورتی که فرایند دموکراتی زاسیون‬ ‫م ی طلبد که تمام جریان های سیاسی با اگاهی و توانمندی‬ ‫الزم ضمن احساس مسئولیت ملی در ساختن کشور سهیم‬ ‫باشند‪g .‬‬ ‫محمد ایرانی در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫ن دوباره به قدرت باز می گردد‬ ‫اخوا ‬ ‫‪6‬‬ ‫سه س�ال از ان روزهایی که اعتراضات و تظاهرات در سراسر خاور میانه و افریقای ش�مالی رخداد‪ ،‬م ی گذرد‪ .‬این‬ ‫اعتراضات در ‪ ۱۸‬دسامبر ‪ ۲۰۱۰‬با قیام تونس‪ ،‬در پی خودسوزی محمد بوعزیزی در اعتراض به فساد و بدرفتاری پلیس‬ ‫اغاز شد‪ .‬به دلیل وجود شرایط مشابه در سایر کشورهای منطقه و موفقیت اعتراضات در تونس‪ ،‬اعتراضات با زنجیره ای‬ ‫از ناارام ی ها در الجزایر‪ ،‬اردن‪ ،‬مصر‪ ،‬سوریه‪ ،‬یمن‪ ،‬بحرین‪ ،‬لیبی و عربستان و در سطحی کوچ ک تر در دیگر کشورهای‬ ‫عرب ادامه یافت‪ .‬اما در همه کشورها پایان مشابهی نداشت‪ .‬یکی از این کشورها مصر بود که پس از سرنگونی مبارک‬ ‫اخوان المس�لمین قدرت را در دس�ت گرفت‪ .‬اما این قدرت داری دیری نپاید که فرو ریخت و بخش�ی از مردم به کمک‬ ‫نظام ی ها انها را به زیر کشیدند‪ .‬در همین خصوص گفت وگویی با محمد ایرانی‪ ،‬سفیر سابق ایران در اردن و تحلیلگر‬ ‫مسائل خاورمیانه انجام دادیم‪ ،‬بلکه ظهور و افول این جریان اسالمگرای سنتی را مورد بررسی قرار دهیم‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫زمانیکهاخوانی ها‬ ‫قدرترادراختیار‬ ‫گرفتند‪،‬گرچهازطریق‬ ‫انتخاباتوحضورمردم‬ ‫پایصندق هایرای‬ ‫بود‪،‬امامغرورانهاقدام‬ ‫بهحذفرقیبانخوددر‬ ‫مبارزاتکردندویک‬ ‫الگویانحصار طلبانهرا‬ ‫سرلوحهکارخود‬ ‫قراردادند‬ ‫ما االن در سومین س�الگرد بیداری اسالمی قرار‬ ‫داریم‪ .‬ب ه طور کلی ارزیابی شما از انقالب هایی که‬ ‫در کشورهای عربی رخ داد‪ ،‬چیست؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ l‬ب رای اینکه بتوانم به س��وال شما پاسخ روشن و‬ ‫واضحی بدهم باید برگردیم به حوادث سه سال گذشته‪ ،‬که‬ ‫در جهان عرب به ویژه در کش��ورهای ش��مال افریقا اتفاق‬ ‫افتاد‪ .‬بعد از حضور مردم در صحنه های خیابانی و اعتراضات‬ ‫اجتماعی جدی در کش��ورهای عربی که در واقع مدیریت‬ ‫و کنترل ای��ن تح��رکات و اعتراضات از عه��ده دولت های‬ ‫دیکتاتوری وقت خارج ش��ده بود‪ ،‬به تدریج م��ردم قدرت و‬ ‫حاکمیت را در دست گرفتند‪ .‬در همین چارچوب باید موضوع‬ ‫را فراتر از اینها دید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫ای�ا م ی ت�وان از صحب ت ه�ای ش�ما این گون�ه‬ ‫برداش�ت کرد که تمام این تحوالت به واس�طه‬ ‫حض�ور مردمی در صحن�ه اعتراض�ات خیابانی‬ ‫نبوده است؟‬ ‫‪ l‬نه به این معنی ک��ه اغازگر ای��ن اتفاقات دلیل‬ ‫بیرونی داشته باشد‪ ،‬ولی مدیریتش از خارج کشور بود‪ .‬زی را‬ ‫این وقایع یک بازیگردان بی ن المللی و خارجی هم داش��ت‪.‬‬ ‫امریکا به عنوان بزرگترین قدرتی که در این مناطق حضور‬ ‫دارد‪ ،‬بعد از این تحوالت تالش ک��رد که همان برنامه های‬ ‫اس��تراتژی کالن��ش را در خاورمیان��ه و تثبی��ت مدیریت‬ ‫جهان ی اش‪ ،‬بحران موجود در این کشورها را مدیریت کند‪.‬‬ ‫پس ارائه این الگوی میانه روی که مردم نقش اساسی‬ ‫داشته باش��ند‪ ،‬بهترین ش��یوه ای بود که امریکای ی ها ب رای‬ ‫حفظ مناف��ع منطق��ه ای خودش��ان در خاورمیان��ه دنبال‬ ‫م ی کردند‪.‬‬ ‫مجددا برگردی�م به موضوع اخوان المس�لمین‪.‬‬ ‫چطور ش�د که این جری�ان بع�د از ان انقالب ها‬ ‫ب ه خصوص در مصر‪ ،‬ق�درت را در اختیار گرفت؟‬ ‫چه اتفاق�ی افتاد ک�ه نتوانس�ت در راس قدرت‬ ‫بماند؟‬ ‫‪ l‬در این ماج��را‪ ،‬اخ��وان که اکثریت متش��کل و‬ ‫سازمان یافته حزبی را داش��تند‪ ،‬بالفاصله قدرت را در دست‬ ‫گرفتند‪ .‬اما به نظرم سلس��له اقداماتی ک��ه به خصوص در‬ ‫مصر انجام دادند‪ ،‬اغاز اشتباهاتی بود که منجر به سرنگون ی ‬ ‫انها شد‪.‬‬ ‫در واقع زمانی که اخوان ی ها قدرت را در اختیار گرفتند‪،‬‬ ‫گرچه از طری��ق انتخابات و حضور م��ردم پای صندق های‬ ‫رای بود‪ ،‬اما مغرورانه اقدام به حذف رقیبان خود در مبارزات‬ ‫کردند و یک الگوی انحصار طلبانه را سرلوحه کار خود قرار‬ ‫دادند‪ .‬به عبارتی دیگر توجهی به حقوق اقلیت و مخالفان‬ ‫نداشتند‪.‬‬ ‫پس چرا این اتفاق در تونس رخ نداد‪ ،‬به هرحال‬ ‫در هر دو کش�ور اخوان المس�لمین قدرت را در‬ ‫اختیار گرفته بودند؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که اخوان در این دو کشور دو‬ ‫روش متفاوت را در پیش گرف��ت‪ .‬در تونس به دلیل اینکه‬ ‫مدیریتشان را بر پایه همکاری با دیگر گروه های مل ی گرا و‬ ‫اخوانی بنیان کرده بودند‪ ،‬موجب استمرار حضو ر انها در راس‬ ‫قدرت شد‪ .‬اما در مصر این گونه عمل نکرد و همان طور که‬ ‫گفتم به دنبال انحصار طلبی بودند‪.‬‬ ‫ای�ا س�قوط اخ�وان صرف�ا ب�ه دلی�ل همی�ن‬ ‫انحصار طلب ی ش�ان ب�ود ی�ا دالیل دیگ�ری هم‬ ‫موجب این اتفاق شد؟‬ ‫‪ l‬دالی��ل دیگری ه��م داش��ت‪ .‬اما هم��ه چیز در‬ ‫همین چارچوب اتف��اق افتاد‪ .‬یاس��ی که جوان��ان حاضر‬ ‫پ��ای صندق ه��ای رای را احاطه کرد‪ ،‬به عالوه فش��ارهای‬ ‫اقتصادی در ان دوران و اینکه اخوان ی ها نتوانستند از توان‬ ‫کامل سیاسی و مردمی خودشان خود بهره بگیرند و نقاط‬ ‫ضعف زیادی از خود نشان دادند‪ ،‬عمال جامعه را تبدیل به‬ ‫دو بخش کرد‪.‬‬ ‫یعنی موجب شد به تدریج شکاف های سیاسی موجود‬ ‫در کشور تبدیل به ش��کاف های اجتماعی بشود و به دلیل‬ ‫بروز بحران داخلی‪ ،‬به تدریج تبدیل به شکاف امنیتی شود‬ ‫و در نهایت همه این مسائل با حضور ارتش و سلب قدرت‬ ‫اخوان و بعد هم دستگیری سرانش و اتهامات تروریستی که‬ ‫خب چ�ه زمان�ی اخوان المس�لمین وارد عرصه‬ ‫قدرت و سیاست در این کشورها شد؟‬ ‫‪ l‬بعد از این تحوالت و حض��ور مردم‪ ،‬امریکای ی ها‬ ‫به گروه های میانه رو و اس�لامگرا روی اوردند‪ .‬از جمله این‬ ‫گروه ها اخوان المسلمین بودند که از جمله جریان هایی به‬ ‫شمار م ی امدند که در حوزه های مختلف و اعتراضات حضور‬ ‫جدی داش��تند و باتوجه به اینکه الگویشان به طور کلی در‬ ‫مناطق اسالمی توسعه سیاس��ی و اقتصادی است‪ ،‬سعی‬ ‫داشتند جامعه را به سمت تکثرگرایی هدفمند سوق دهند‪.‬‬ ‫ایا این الگوها م ی توانست کارساز باشد و منافع‬ ‫امریکای ی ها را تامین کند؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬قطعا‪ .‬از نظ��ر انها مردم مس��لمان در این‬ ‫کشورها هم اکثریت را داشتند و هم حرفی ب رای گفتن‪ .‬البته‬ ‫این نکته را هم نباید فراموش کرد که سال های زیادی بود‪،‬‬ ‫مردم از قدرت محروم بودند‪.‬‬ ‫‪54‬‬ ‫محمد ایرانی معتقد اس�ت‬ ‫که اخوان را نم ی ت�وان از صحنه‬ ‫سیاس�ت مص�ر ح�ذف ک�رد‪.‬‬ ‫پیروزی ش�کننده ای�ن حزب در‬ ‫اولی�ن انتخاب�ات دموکراتی�ک‬ ‫مصر نشان داد که قاهره میزبان‬ ‫جریان�ات مختل�ف سیاس�ی و‬ ‫فرهنگی است‬ ‫به انها وارد ش��د موجب شد که اخوان المس��لمین تقریبا از‬ ‫صحنه سیاسی مصر حذف شود‪.‬‬ ‫چرا تقریب�ا؟ یعنی به عقیده ش�ما ای�ن امکان‬ ‫وجود دارد که اخوان المس�لمین مجددا به راس‬ ‫قدرت بازگردد؟‬ ‫‪ l‬زی را اخوان حذف شدنی نیست‪ .‬انها دارای تاریخ‬ ‫بسیاری در این کشور هستند و سابقه برخورد با دولت های‬ ‫متعددی را در کارنامه خودش��ان گنجانده اند و بارها و بارها‬ ‫مورد تحریم ق��رار گرفته اند‪ .‬در واقع به دلی��ل نفوذ انها در‬ ‫الیه های مختلف اجتماعی‪ ،‬نتوانس��تند اخ��وان را به طور‬ ‫کامل حذف کنند‪.‬‬ ‫اما درباره اینکه چه زمانی به قدرت باز م ی گردند باید‬ ‫بگویم باتوجه به شکس��تی که متحمل شده اند‪ ،‬مشخص‬ ‫نیس��ت چه زمانی بازم ی گردند‪ .‬بدون تردی��د اخوان تصور‬ ‫نم ی کرد با وجود اکثریت نسبی بس��یار شکننده ای که در‬ ‫انتخابات به دست اورده بود‪ ،‬بعد از گذشت یک سال مجبور‬ ‫ش��ود قدرت را در مصر واگذار کند ولی حداقل این واقعیت‬ ‫را در صحنه مص��ر به رخ جهانیان کش��ید که جامعه مصر‬ ‫یک جامعه تکثرگرا و متنوع اس��ت که تفک��رات متعددی‬ ‫در ان وج��ود دارد و جریانات مختلف سیاس��ی و فرهنگی‬ ‫برنم ی تابند که یک جریان‪ ،‬کل ق��درت را به انحصار خود‬ ‫دراورد‪.‬‬ ‫امروز اخوان از شرایطی که ب رای این تشکیالت ایجاد‬ ‫شده‪ ،‬احس��اس شکس��ت م ی کند و به دنبال این است که‬ ‫شرایط جدیدی را حاکم کند‪.‬‬ ‫اخوان ابزارهای متع��ددی را در اختیار دارد که یکی از‬ ‫این ابزارها‪ ،‬تشکیالت بی ن المللی و جهانی است که م ی توان‬ ‫گفت از ابتدای شکل گیری اخوان به دلیل پیام بی ن المللی‬ ‫که نهضت حس ن البناء به همراه داش��ت‪ ،‬همه مسلمانان‬ ‫کشورهای اسالمی‪ ،‬نهادهای اسالمگرا و مردمی این پیام‬ ‫را که دارای ویژگی وحدت گرایانه بود‪ ،‬مورد توجه قرار دادند و‬ ‫اخوان در ابعاد بی ن المللی‪ ،‬شکل گرفت‪ .‬اکنون این جریان‬ ‫درصدد است تا بعد از این ضربه به ش��کلی هویت گذشته‬ ‫خود را بازیابی کند‪.‬‬ ‫این شکست تاثیر زیادی روی اخوان المسلمین‬ ‫داش�ت‪ ،‬ایا گروه ها و جریانات دیگری هم بودند‬ ‫که این اتفاق روی انها تاثیر بگذارد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬این شکست نه تنها ب رای انها گران تمام شد‪،‬‬ ‫بلکه سایر نیروهای سیاس��ی و انقالبی که در کنار اخوان‬ ‫در دوران مبارزات‪ ،‬جنگیده بودند‪ ،‬مانند ناسیونالیس��ت ها‪،‬‬ ‫چپ ها و لیب رال ها که به دلیل اختالف با اخوان ی ها‪ ،‬مجبور‬ ‫ش��ده بودند به س��مت جریان های نظامی متمایل بشوند‬ ‫و از ترس بازگش��ت اخوان به قدرت‪ ،‬ب��ه نهاد های نظامی‬ ‫تمامی ت خواه تکیه زده اند‪ ،‬بسیار اسیب دیدند‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اردوغان درتنگنا‬ ‫رحمت حاجی مینه‬ ‫پژوهشگر میهمان مرکز مطالعات خاورمیانه‬ ‫‪7‬‬ ‫چند روزی است ج و سیاسی و رسانه ای ترکیه به شدت‬ ‫بر مس��اله فس��اد مالی و پیامدهای ان متمرکز شده است‪.‬‬ ‫عملیات گس��ترده پلیس ترکیه در ‪ 17‬دس��امبر علیه فساد‬ ‫مالی دس��تگاه دولتی‪ ،‬به یکی از جنجال ی ترین موضوعات‬ ‫رس��انه های خبری این کش��ور تبدیل شده اس��ت‪ .‬در این‬ ‫عملیات بیش از پنجاه تن دس��تگیر ش��ده اند که بین انها‬ ‫ش��ماری از دس��ت اندرکاران حزب حاکم یعن��ی عدالت و‬ ‫توسعه‪ ،‬اط رافیان و فرزندان شماری از وزی ران دولت اردوغان‪،‬‬ ‫نخس ت وزیر ترکیه نیز حضور داشتند‪ .‬در نتیجه ان چندین‬ ‫وزیر استعفا دادند و اردوغان هم با تغییر ‪ 10‬وزیر کابینه سعی‬ ‫کرد‪ ،‬اعتراضات و انتقاد ها را ارام کند‪ .‬هرچند ادامه تظاه رات‬ ‫و اعتراضات در شهرهای مختلف ترکیه نشان از ان م ی دهد‬ ‫که اعتراضات‪ ،‬گس��ترده تر از ان اس��ت که با ترمیم کابینه‬ ‫برطرف شود؛ شرایطی که باتوجه به در پیش بودن انتخابات‬ ‫مهم شهرداری ها و همچنین ریاست جمهوری در سال ‪2014‬‬ ‫م ی تواند ترکیه را در استانه تحوالتی جدی قراردهد‪.‬‬ ‫در این بحبوح��ه‪ ،‬رجب طیب اردوغان ‪،‬نخس��ت وزیر‬ ‫ترکیه‪ ،‬از ائتالف کثیف علیه خود خبر م ی دهد‪ ،‬در حالی که‬ ‫طیف مخالف هم بر فساد در دولت اردوغان تاکید م ی کند‬ ‫و معتقد است اردوغان با این رسوایی نم ی تواند به حکومت‬ ‫خود ادامه دهد‪ .‬بناب راین بحث فس��اد مالی در ترکیه تحت‬ ‫رهبری حزب عدالت و توسعه در واپسین روزهای سال ‪2013‬‬ ‫به مهمترین مس��اله این حزب و همچنی��ن ترکیه تبدیل‬ ‫شده است‪ ،‬به گونه ای که سال ‪ 2014‬را ترک ها در حالی اغاز‬ ‫م ی کنند که موضوع این فس��اد و پیامدهای ناشی از ان بر‬ ‫عرصه سیاست و تصمیم گیری های اینده سایه انداخته است‬ ‫و ظاه را زور ازمایی برامده از ان تا انتخابات ادامه خواهد یابد‪.‬‬ ‫در واقع‪ ،‬بر مال شدن این فساد مالی با ابعاد مهم داخلی‬ ‫و خارجی همراه بوده است و تحلیلگران هم تالش کرده اند‬ ‫تا هر یک به نوعی زوایای پنهان و اشکار ان را نشان دهند‪.‬‬ ‫در این میان به نظر م ی رسد که مهمترین و فوری ترین بعد‬ ‫این پدیده‪ ،‬تاثیر و پیامد ان ب��ر جایگاه رجب طیب اردوغان‬ ‫در ساختار قدرت ترکیه باشد که م ی تواند روندهای بعدی را‬ ‫در ترکیه تحت تاثیر خود قرار دهد؛ نکته ای که اردوغان پس‬ ‫از بازگشت خود از سفر پاکستان در میان طرفدارانش به ان‬ ‫اشاره کرد و گفت؛ هدف اصلی من هستم‪.‬‬ ‫رجب طیب اردوغان به طور اش��کار به دلیل داش��تن‬ ‫موافقان و مخالفان جدی در عرصه سیاس��ی ترکیه‪ ،‬یکی‬ ‫از مناقشه ب رانگی ز ترین ش��خصیت های تاریخ سیاسی این‬ ‫کش��ور اس��ت‪ .‬او در طول دوران رهبری خود پس از س��ال‬ ‫‪ 2002‬همواره سعی کرده اس��ت که با تضعیف موانع داخلی‬ ‫قدرت از قبیل احزاب مخالف و ارتش هم��راه اصالح موانع‬ ‫ساختاری موجود در قانون اساس��ی ترکیه‪ ،‬پایه های قدرت‬ ‫خود را تثبیت کند‪ .‬در این راس��تا‪ ،‬او توانسته است با اتکا به‬ ‫ارای اکثریت مردم‪ ،‬رقبای کمالیس��ت و منتقدان دیگر را از‬ ‫روند تصمیم گیری ترکیه تا به حال خارج کند و با به حاشیه‬ ‫راندن نظامیان‪ ،‬از وقوع کودتا نی��ز در ترکیه جلوگیری کند‪.‬‬ ‫فضایی که رهبری حزب عدالت و توسعه را به سوی اصالح‬ ‫قانون اساسی ازجمله تغییر نظام پارلمانی به ریاستی و انجام‬ ‫می زانی از اصالحات در موضوعاتی تابو از قبیل مساله کردها‬ ‫و اجرای برخی احکام اسالمی در داخل ترکیه و گسترش نفوذ‬ ‫بین الملل‬ ‫رسوایی مالی‪ ،‬حزب عدالت و توسعه را به زیر می کشد‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫ضربه اخر‬ ‫در صحنه خارجی سوق داده است‪.‬‬ ‫سیاس��ت هایی که اح��زاب مخال��ف از قبیل حزب‬ ‫جمهوری خل��ق‪ ،‬ح��زب حرکت مل��ی‪ ،‬گروه ه��ای چپ و‬ ‫علویان همواره با انها مخالفت ک��رده اما به دلیل مقبولیت‬ ‫و محبوبیت اردوغان نتوانس��ته بودند تا ‪31‬م ی ‪( 2013‬شروع‬ ‫اعتراضات مربوط به پارک گزی) موجی همگانی و عمومی‬ ‫علیه اردوغ��ان راه بیندازند‪ .‬جنب��ش اعتراضی که به طیف‬ ‫مخالف اردوغان اجازه داد مخالفت خود را در جلوی دوربی ن ها‬ ‫و در س��طح خیابان ها با سیاس��ت های اردوغان نشان دهد‬ ‫و با زیر سوال بردن ش��خصیت کاریزماتیک گونه اردوغان‬ ‫از یکه تازی او در عرصه سیاس��ت جلوگیری کنند که البته‬ ‫اردوغان سعی کرد طی سخنران ی هایی این اقدامات اعتراضی‬ ‫را توطئه ای خارجی بنامد و پاسخ این اعتراضات را به انتخابات‬ ‫و نتیجه برامده از ان موکول کند‪.‬‬ ‫اما قبل از انکه زمان موعود انتخابات ‪ 2014‬فرا برسد و‬ ‫کارنامه سیاسی اردوغان در این دوره با ثبت جنبش اعتراضی‬ ‫پارک گزی به عنوان نمره ای منفی بسته شود‪ ،‬پرونده فساد‬ ‫مالی نیز به ان اضافه شد تا از یک طرف صدای اعتراضات‬ ‫علیه اردوغان و حزب عدالت و توس��عه دوباره بلند ش��ود و‬ ‫زمزمه های درخواست استعفای اردوغان نیز به گوش برسد و‬ ‫از طرف دیگر به تعدد شکاف ها و طیف مخالفان اردوغان نیز‬ ‫افزوده شود‪ ،‬جنجالی که اردوغان این بار نیز از ان به عنوان‬ ‫توطئه البته «ائتالفی کثیف از داخل و خارج» نام برد و دوباره‬ ‫پاسخ نهایی انها را به انتخابات پیش رو موکول کرد‪.‬‬ ‫در این راستا‪ ،‬به نظر م ی رسد بهانه اصلی که توانست‬ ‫چنین رویارویی حس��اس بین اردوغان و رقبایش را قبل از‬ ‫انتخابات رقم بزند‪ ،‬بس��تن مدارس وابسته به فتح اهلل گولن‬ ‫واعظ مذهبی پنسیلوانیا نش��ین امریکا بود که دولت چند‬ ‫هفته پیش از شروع افش��ای فس��اد مالی‪ ،‬ان را انجام داده‬ ‫بود‪ .‬رفتاری که ش��کاف بی��ن اردوغان و گول��ن را بیش از‬ ‫پیش اش��کار کرد‪ .‬ادعای جناح اردوغان این است که هدف‬ ‫از عملیات ‪17‬دسامبر مجازات ترکیه به علت روابط تجاری‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اش با ای ران در زمان تحریم ها بوده است و امریکا از جماعت‬ ‫گولن به عنوان اب��زاری در جهت مج��ازات حکومت حزب‬ ‫حاکم عدالت و توسعه اس��تفاده م ی کند‪ .‬در حالی که جناح‬ ‫گولن مدعی اس��ت‪ ،‬بس��یاری از نزدیکان و وزرای اردوغان‬ ‫حتی پسر وی مرتکب فساد مالی شده است و این عملیات‪،‬‬ ‫اقدام ی قانونی و قضایی است‪.‬‬ ‫در واقع‪ ،‬شکاف فردی بین اردوغان و گولن که از ماه ها‬ ‫پیش در اعتراض های پارک گزی اشکار شده بود‪ ،‬این بار در‬ ‫صف بندی های پی رامون پرونده فساد مالی‪ ،‬در سطح نهادها‬ ‫و رسانه های ترکیه ظاهر ش��د‪ .‬بر این اساس مشخص شد‬ ‫جماعت گولن کنترل سیس��تم قضای��ی را در اختیار دارد و‬ ‫مقامات ارشد پلیس نیز وابسته به این جماعت هستند‪ ،‬در‬ ‫حالی که اداره های امنیتی نیز تحت کنترل افراد نزدیک به‬ ‫اردوغان هستند‪ .‬همچنین یک جنگ رسانه ای نیز بین دو‬ ‫جناح اردوغان و گولن در گرفته است و رسانه های نزدیک به‬ ‫ه ر کدام با شگردهای خاص خود به دنبال تاثیرگذاری بر افکار‬ ‫عمومی در ترکیه هستند‪.‬‬ ‫جبهه گیری های��ی که اردوغ��ان از ان به عنوان دولت‬ ‫موازی نام م ی برد و افراد و ارگان های وابسته به جنبش گولن‬ ‫را متهم به باندبازی و تالش ب رای ایجاد دولت پنهان م ی کند‪،‬‬ ‫دولتی که خود را پشت امور خیریه پنهان کرده و در سیستم‬ ‫قضایی و پلیس نیز نفوذ کرده اس��ت‪ .‬اردوغان همچنین با‬ ‫اش��اره به ترکیه جدید و قدیم‪ ،‬خود را س��مبل ترکیه جدید‬ ‫معرفی م ی کند و به طور ضمنی به مردم ترکیه هشدار داده‬ ‫اس��ت که کنار رفتن او از قدرت به معنی بازگشت ترکیه به‬ ‫س��ال های پیش از ‪ 2002‬یعنی بحران اقتصادی و سیاست‬ ‫امنیتی و ائتالفی خواهد ب��ود‪ .‬مخالفان و منتقدان اردوغان‬ ‫نیز‪ ،‬ش��یوه برخورد اردوغان ب��ا این رس��وایی مالی از جمله‬ ‫برکناری مقام های پلیس و قوه قضائیه را به مانور سیاس��ی‬ ‫ب رای جلوگیری از بازداش��ت های جدید مرتبط با تحقیقات‬ ‫فساد تش��بیه م ی کنند و اردوغان را به اقتدارگرایی و تالش‬ ‫ب رای دور زدن قانون اساسی متهم م ی کنند‪.‬‬ ‫این درحالی است که در سطح جامعه و در میان مردم‬ ‫ترکیه نیز درباره این فساد مالی‪ ،‬دو دیدگاه شکل گرفته است؛‬ ‫دیدگاهی که معتقد است عملیات ‪ 17‬دسامبر طرح و نقشه ای‬ ‫دولتی است که طی ان اردوغان و هم تیمی هایش در صددند‬ ‫تا قبل از انتخابات ‪ ،2014‬مخالفان و موانع خود را از میدان به‬ ‫در کنند و با خیالی اسوده به استقبال کارزار انتخابات بروند‪.‬‬ ‫دیدگاه دیگر نیز معتقد است این پرونده فساد مالی‪ ،‬نقشه و‬ ‫طرح مخالفان اردوغان ب رای تضعیف او و حزبش در ساختار‬ ‫قدرت ترکیه و نهایتا شکست او در انتخابات است‪ .‬فضایی‬ ‫که ساختار سیاس��ی ترکیه را به سوی دو قطبی شدن پیش‬ ‫برده است‪ ،‬یک قطب اردوغان و هم حزب ی هایش‪ ،‬یک قطب‬ ‫هم مخالفان و منتق��دان وی که یک ب��ار در موضوع پارک‬ ‫گزی همصدا ش��ده بودند‪ .‬با این تفاوت که این بار در میان‬ ‫خود حامیان اردوغان ش��کاف هایی ایجاد ش��ده و احتمال‬ ‫اینکه حزب عدالت و توس��عه نیز به سرنوشت احزاب سلف‬ ‫خود مبتنی بر انشعاب دچار ش��ود‪ ،‬مطرح است‪ .‬همچنین‬ ‫به رغم بیانی��ه ارتش مبنی ب��ر اعالم عدم مداخل��ه در این‬ ‫مناقشه سیاسی‪ ،‬احتمال بازگشت ارتش به نقش سنت ی اش‬ ‫در صورت ناتوانی حزب عدالت و توس��عه ب رای مدیریت این‬ ‫وضعیت دور از ذهن نیست‪.‬‬ ‫روی هم رفته‪ ،‬به نظر م ی رسد بحران های پی ش امده‬ ‫ب رای اردوغان قبل از انتخاب��ات اتی به مثابه گلوله ای برفی‬ ‫عمل م ی کنند‪ .‬این گلوله برفی که با مخالفت های اولیه علیه‬ ‫سیاست های ترکیه در قبال سوریه راه افتاده بود ‪ ،‬با اعتراضات‬ ‫پارک گزی شتاب گرفته و در پرونده فساد مالی نیز بر حجم و‬ ‫شتاب ان افزوده شد‪ .‬حال باید منتظر باشیم که انتخابات اتی‬ ‫ترکیه در سال ‪ 2014‬و ‪ 2015‬به عنوان پرچینی در مقابل این‬ ‫گلوله عمل کند یا سدی بزرگ که اردوغان و هم قطارانش را‬ ‫از گزند ان محفوظ م ی دارد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪56‬‬ ‫اردوغان هنوز محبوب است‬ ‫گفت وگوی مثلث با بهرام امیراحمدیان‬ ‫‪8‬‬ ‫بهرام امیراحمدیان‪ ،‬کارش�ناس مس�ائل ترکیه در گفت و گویی به بررس�ی تحوالت اخیر ترکیه و تاثیر ان بر‬ ‫موقعیت اردوغان پرداخت‪ .‬این روزها پرونده فساد مالی ترکیه که پای بس�یاری از وزرا و حتی پسر نخس ت وزیر نیز‬ ‫به ان باز ش�ده‪ ،‬به معضلی برای دولت عدالت و توسعه تبدیل ش�ده اس�ت‪ .‬اما امیراحمدیان معتقد است که حزب‬ ‫تو توسعه همچنان قدرت و توان باالیی دارد؛ در پارلمان اکثریت کرس ی‏ها را در اختیار دارد و بسیاری از هوادارانش‬ ‫عدال ‬ ‫هنوز از این حزب حمایت کرده و پش�ت اردوغان را خالی نکرده‪‎‬اند‪ .‬این کارشناس م ی گوید که دور از تصور است که‬ ‫اردوغان به این راحتی میدان را خالی کند‪ .‬همچنان که تاکنون نیز وی برای تلطیف فضا‪ ،‬برخی اشتباهات را به گردن‬ ‫گرفته و در پی ان تغییراتی در کابینه انجام داده و برخی افراد را برکنار کرده است‪.‬‬ ‫‪ l‬اکنون زود اس��ت ک��ه بخواهیم راجع ب��ه اینده‬ ‫اردوغان صحبت کنیم؛ اگ��ر اردوغان بتواند این تحوالت را‬ ‫مدیریت کند‪ ،‬فضا تغییر خواهد کرد‪ .‬این در حالی است که‬ ‫با ممارست های شخص رجب طیب اردوغان‪ ،‬بعید به نظر‬ ‫م ی رس��د که او به این زودی ها از میدان به در شود‪ .‬تاکنون‬ ‫نیز وی ب رای تلطیف فض��ا‪ ،‬برخی اش��تباهات را به گردن‬ ‫گرفته و در پ��ی ان تغیی راتی در کابینه انج��ام داد و برخی‬ ‫افراد را برکنار کرد‪.‬‬ ‫بخواهیم منصفانه به قضیه بنگریم قوه قضائیه باید پیش‬ ‫از این وارد عمل م ی شد و از ایجاد چنین شرایطی پیشگیری‬ ‫م ی کرد‪ .‬درواقع قوه قضائیه نباید م ی گذاش��ت که قضایا به‬ ‫این مرحله برس��د‪ .‬باتوجه ب��ه رویک��رد قوه قضائیه به نظر‬ ‫م ی رس��د که اکنون در ترکیه ش��اهد نوعی بازی سیاسی‬ ‫علیه دولت اردوغان هس��تیم‪ .‬همچنین بعید نیس��ت که‬ ‫رژیم اسرائیل نیز در این قضایا دخالت داشته باشد‪ .‬در ترکیه‬ ‫نظام پارلمانی وجود دارد؛ در این نظام یک حزب اکنون روی‬ ‫کار است و بقیه احزاب به دالیلی در حال انتقاد از این حزب‬ ‫یعنی عدالت و توسعه هستند‪ .‬این احزاب که حزب فتح اهلل‬ ‫گولن نیز میان انهاست علیه عدالت و توسعه متحد شده اند‬ ‫و با ابزار سیاس��ی و حزبی م ی خواهند ح��زب اردوغان را از‬ ‫اکثریت بیندازند‪.‬‬ ‫‪ l‬قوه قضائیه باید در این امر مس��تقل عمل کند‬ ‫و تمام اش��تباهات را نیز ب��ه گردن دولت نین��دازد‪ .‬زی را اگر‬ ‫‪ l‬همانطور که اش��اره کردم دور از تصور اس��ت که‬ ‫اردوغان به این راحتی میدان را خالی کند ولی اگر بخواهیم‬ ‫بدترین حاالت را نی��ز مدنظر قرار دهیم‪ ،‬بحث اس��تعفای‬ ‫ای�ن روزها ح�زب عدالت و توس�عه و ش�خص‬ ‫رجب طی ب اردوغان با بح�ران عمده ای در ترکیه‬ ‫دس�ت و پنجه ن�رم م ی کند‪ .‬ب�ه نظر ش�ما این‬ ‫تحوالت چه تاثیری بر جایگاه شخص اردوغان‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫نق�ش قوه قضائی�ه را در ای�ن می�ان چگون�ه‬ ‫م ی بینید؟‬ ‫ایا موفق خواهند شد؟‬ ‫ایا ای�ن اتفاق�ات منجر ب�ه کاه�ش محبوبیت‬ ‫اردوغ�ان ی�ا از دس�ت رفت�ن کاریزم�ای او نزد‬ ‫حامیانش خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬ببینید چون اردوغان وابس��ته ب��ه حزب عدالت‬ ‫و توس��عه اس��ت با این تحوالت‪ ،‬وجهه کاریزمایی اش را از‬ ‫دست نخواهد داد‪ ،‬اما اگر یک فرد بود و در قالب حزب نبود‬ ‫ممکن بود این تحوالت منجر به از بین رفتن کاریزمای وی‬ ‫شود‪ .‬تاکنون نیز شاهد بودیم که اعضای حزب در شهرهای‬ ‫مختلف به حمایت از اردوغان بعضا به تظاه رات پرداختند‪.‬‬ ‫البته طبیعی است وقتی سه وزیر استعفا م ی‪‎‬دهند و اردوغان‬ ‫برای حفظ جایگاهش ناگزیر م ی‪‎‬ش��ود نیم��ی از اعضای‬ ‫کابینه‪‎‬اش را تغییر دهد‪ ،‬این ش��رایط در موقعیت سیاسی‬ ‫نخس ت وزیر تاثیر خواهد داش��ت‪ .‬اکنون مردم ترکیه بیش‬ ‫از انکه از درگیری ها در س��وریه‪ ،‬مصر یا مسائل مربوط به‬ ‫اس��تق رار سپر دفاع موش��کی ناتو ناراحت ش��وند از رشوه و‬ ‫فساد رنجیده خاطر هستند‪ .‬زی را در ترکیه برخی افراد بدون‬ ‫هیچ حساب و کتابی مال اندوزی کرده و ثروت‪‎‬های کالنی‬ ‫به دست اورده‏اند‪ .‬این مس��اله ب رای مردم زحمتکش ترکیه‬ ‫خیلی سنگین است و در نهایت نیز مشروعیت نخس ت وزیر‬ ‫را کاهش م ی‏دهد‪.‬‬ ‫به�رام امیراحمدی�ان معتقد‬ ‫اس�ت ک�ه ح�زب عدال�ت و‬ ‫توسعه همچنان کرس ی های‬ ‫خ�ود را در انتخاب�ات این�ده‬ ‫پارلمانی حفظ خواهد کرد‬ ‫در ادامه به بحث فساد اخیر در ترکیه بپردازیم؛‬ ‫چه اتفاقی رخ داد که به یک باره پرونده‏ای با این‬ ‫وسعت و ابعاد فاش شد؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬در این ش��رایط دیگر این حزب اکثریت ارا را‬ ‫کس��ب نخواهد کرد‪.‬باید توجه داش��ت طی چند ماه اخیر‬ ‫دولت اردوغان اقداماتی انجام داد که خیلی خوشایند برخی‬ ‫گروه ها و احزاب نبود‪ .‬از جمله تحوالت پارک گزی‪ ،‬اصالح‬ ‫قانون اساسی و کاهش نقش نظامیان‪ ،‬همچنین مذاکره با‬ ‫گروه پ ک ک از جمله کارهایی است که باعث شده حزب‬ ‫عدالت و توسعه زیر سوال برود‪ .‬بناب راین در صورت برگزاری‬ ‫انتخابات میان دوره ای‪ ،‬حزب عدالت و توسعه دیگر جایگاه‬ ‫سابقش را حفظ نخواهد کرد‪ .‬البته این به معنای این نیست‬ ‫که جایگاه اردوغ��ان در ترکیه تنزل یافته اس��ت‪ .‬اما در هر‬ ‫صورت حزب حاک��م قدرت و توان باالی��ی دارد؛ در پارلمان‬ ‫اکثریت کرس��ی‏ها را در اختیار دارد و بسیاری از هوادارانش‬ ‫همچنان از این حزب حمایت و پش��ت اردوغ��ان را خالی‬ ‫نکرده‪‎‬اند‪ .‬اما طبیعی است که این جریان به دو قطبی شدن‬ ‫فضای سیاسی ترکیه بینجامد و ممکن است بر انتخابات‬ ‫ش��هرداری‪‎‬ها در بهار این��ده نیز تاثیر بگ��ذارد‪ .‬در این فضا‬ ‫ممکن است حزب عدالت و توسعه دیگر نتواند در پارلمان‬ ‫اکثریت را کسب کند و ناگزیر خواهد شد اگر هنوز جایگاهی‬ ‫داشته باشد با یک ائتالف شکننده دولت تشکیل دهد‪.‬‬ ‫ارتش اعالم داش�ته که در این جریانات دخالت‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬اما باتوجه به شرایط بحرانی ترکیه‬ ‫ممکن اس�ت ش�اهد برخ�ی تحرکات از س�وی‬ ‫ارتش باشیم؟‬ ‫‪ l‬مطابق اصالحاتی که در قانون اساسی ترکیه انجام‬ ‫گرفته‪ ،‬امکان کودتا از جانب ارتش وجود ندارد‪ ،‬اما در نهایت‬ ‫در هر کشوری وقتی اوضاع اش��فته و از کنترل دولت خارج‬ ‫شود‪ ،‬طبیعی است که نظامیان ب رای حفظ ارامش و حفظ‬ ‫کیان کشور‪ ،‬وارد عمل ش��وند‪ .‬همچنین همواره در چنین‬ ‫بین الملل‬ ‫با توجه ب�ه فضایی که اکن�ون در ترکیه به وجود‬ ‫امده‪ ،‬در صورت برگزاری انتخابات میان دوره ای‬ ‫ایا حزب عدالت و توس�عه همچن�ان اکثریت را‬ ‫حفظ خواهد کرد؟‬ ‫ش��رایطی امکان دخالت خارجی در کش��ور مذکور افزایش‬ ‫م ی‪‎‬یابد‪ .‬بناب راین نیروهای داخلی تمام تالش‏شان را به‪‎‬کار‬ ‫م ی‪‎‬گی رند که تحوالت به این سمت نرود‪ .‬ترکیه هم که دیگر‬ ‫شرایط خاص خودش را دارد و با سوریه نهایت مشکالت و‬ ‫گرفتاری ها را دارد‪ .‬بناب راین اس��ی ب‪‎‬های زیادی ممکن است‬ ‫از سوی سوریه به ترکیه وارد ش��ود‪ .‬البته نه از جانب دولت‬ ‫بشار اسد بلکه از جانب مخالفانی که در جبهه مخالف دولت‬ ‫س��وریه م ی‪‎‬جنگند این امکان وجود دارد‪ .‬با این اوصاف اگر‬ ‫دولت نتواند این بحران را مدیریت کند ممکن است شاهد‬ ‫دخالت ارتش در امور باشیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫نخس��ت وزیر و همچنین برگزاری انتخاب��ات میان دوره ای‬ ‫مطرح م ی ش��ود؛ البته اس��تعفای اردوغان خیل��ی بعید به‬ ‫نظر م ی رسد‪.‬‬ ‫‪ l‬بحرانی ک��ه اکنون در ترکیه پی��ش امده‪ ،‬به طور‬ ‫طبیعی دفعتا نبوده و مسبوق به سابقه است یعنی اتفاقاتی‬ ‫که طی س��ال‏های اخیر در سیاس��ت خارجی و داخلی این‬ ‫کشور رخ داده از این جریان متاثر بوده اند‪ .‬اخی را حزب عدالت‬ ‫و توسعه در داخل از سوی ملی گراها مورد انتقاد قرار گرفت‬ ‫که چرا با کردها س��ازش کرد‪ ،‬حزب پ‏ک‪‎‬ک را به رسمیت‬ ‫ش��ناخت و به انها امتیازات��ی داد‪ .‬همچنین مس��اله کنار‬ ‫گذاشتن نظامیان از سیاست خارجی و صحنه سیاسی ترکیه‬ ‫و تغییر در قانون اساسی که کاهش جایگاه نظامیان در امور‬ ‫سیاسی را درپ ی داشت‪ ،‬مورد انتقاد مل ی‏گراها و کمالیس ‏‬ ‫ت‪‎‬ها‬ ‫بوده اس��ت؛ به همین خاطر ان‏ها حزب حاکم را مورد انتقاد‬ ‫قرار م ی‏دادند‪ .‬مساله دیگر‪ ،‬مساله سوریه و مصر در تحوالت‬ ‫ع ربی است‪ .‬زی را حزب حاکم در رابطه با هر دوی این کشورها‬ ‫عملکرد پرهزینه و کم ثمری داشت‪ .‬به همین سبب به نظر‬ ‫م ی‏رسد که این پرونده‏ها‪ ،‬پیش از این اماده شده بود تا بعد‬ ‫از جریان پارک گزی ب رای رویارویی با حزب حاکم رو شوند‪.‬‬ ‫وقتی طی یک ش��بانه روز ‪ 40‬نفر را به جرم رشوه‪ ،‬اختالس‬ ‫و پولشویی بازداش��ت و دو روز بعد نیمی از انها را ازاد کنند‪،‬‬ ‫این مساله بیش از انکه یک مساله قضایی باشد یک مساله‬ ‫سیاسی است‪ .‬البته روز گذشته قوه قضائیه ترکیه اعالم کرده‬ ‫به هی چ وجه در مساله پولشویی کوتاه نخواهد امد؛ به ویژه‬ ‫که اکنون پای ای ران نیز به میان کشیده شده است‪.‬‬ ‫ترکیه بعد از تحوالت عربی همواره سعی داشت‬ ‫نقش مهم�ی را در میان کش�ورهای منطقه ایفا‬ ‫کند‪ .‬ایا اکن�ون و باتوجه به ای�ن اتفاقات‪ ،‬نقش‬ ‫ترکیه در منطقه دچار تحول خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬ترکیه به جهت فضای دموکراتیک‪ ،‬نظام پارلمانی‬ ‫قدرتمند و داشتن احزاب قدیمی با کشورهایی چون مصر و‬ ‫سوریه قابل قیاس نیست‪ .‬ترکیه در منطقه جایگاه ویژه‪‎‬ای‬ ‫دارد و حت��ی در ناتو نی��ز موقعیت خاص خ��ودش را حفظ‬ ‫کرده است‪ .‬همچنین س��رمایه گذاری ‪‎‬های باالی غرب در‬ ‫ترکیه‪ ،‬س��رمایه گذاری ترکیه در خارج و همچنین موقعیت‬ ‫استراتژیک این کش��ور‪ ،‬مانع از ان م ی‏شود که اوضاع خارج‬ ‫از کنترل شود؛ ما در واقع در ترکیه ش��اهد رویارویی احزاب‬ ‫هس��تیم‪ .‬در نهایت به نظر م ی‪‎‬رس��د این جو پر اشوب در‬ ‫مبارزات سیاسی‪ ،‬یک امر طبیعی است‪g .‬‬ ‫دور از تصور است که اردوغان به این راحتی میدان را خالی کند ولی اگر بخواهیم بدترین حاالت را نیز مدنظر قرار دهیم بحث‬ ‫استعفای نخست وزیر و همچنین برگزاری انتخابات میان دوره ای مطرح می شود؛ البته استعفای اردوغان خیلی بعید به نظر می رسد‬ ‫‪57‬‬ ‫گولن به دنبال نخست وزیری عبداهللگل‬ ‫فتح اهلل گولن در حزب عدالت و توسعه انشقاق ایجاد میکند‬ ‫حسن اشرفی‬ ‫تحلیلگر مسائل ترکیه‬ ‫‪9‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بحران سیاسی ترکیه این روزها در حالی حزب حاکم‬ ‫عدالت و توس��عه (‪ AK‬پارتی) را در برگرفت��ه که به گفته‬ ‫بسیاری از اگاهان‪ ،‬این کشور بزرگ ترین بحران سیاسی یک‬ ‫دهه اخیر و عمی ق ترین رس��وایی مالی تاریخ خود را تجریه‬ ‫م ی کند‪ .‬بحرانی که س��بب ش��د تا «رجب طیب اردوغان»‬ ‫نخس ت وزیر ترکیه در پی استعفای تنی چند از وزرا و مقامات‬ ‫ارشد این کشور دس��ت به تغیی رات اساسی در کابینه حزب‬ ‫عدالت و توس��عه زده و با انتصاب وزرای��ی نزدیک به خود‪،‬‬ ‫راه حلی ب رای برون رفت از بحران کنونی بیابد‪ .‬اما مخالفان‬ ‫اردوغان در روزهای اخیر با پرداخت ویژه خود‪ ،‬پرونده رسوایی‬ ‫مالی در ترکیه را محلی ب رای تسویه حس��اب های سیاسی‬ ‫با حزب حاکم عدالت و توس��عه و اهرمی ب رای فشار بر این‬ ‫حزب اسالمگرا به ویژه در استانه انتخابات ‪ – 2014‬انتخابات‬ ‫محلی ش��وراهای ترکیه که به انتخاب ش��هرداران منجر‬ ‫م ی شود ‪ -‬قرار داده اند‪ .‬شرایط حزب حاکم از ان جا پیچیده تر‬ ‫ش��د که مخالفان س��کوالر ان که در حوادث «پارک گزی»‬ ‫نقش افرین اصلی بودند جای خود را به مهم ترین ش��ریک‬ ‫فکری و سیاس��ی حزب «عدالت و توسعه» یعنی شخص‬ ‫«فتح اهلل گولن» و جریان وابسته به وی که با نام «جماعت‬ ‫نورجی» یا گروه «هزمت (خدمت)» ش��ناخته م ی ش��وند‪،‬‬ ‫داده اند‪ .‬اختالفاتی که چند سالی است به ویژه بعد از برخی‬ ‫انتصابات «اردوغان» در سمت های حساس مانند دستگاه‬ ‫اطالعاتی ترکیه س��ر باز کرده و بع��د از تعطیلی «مدارس‬ ‫گولن» در ماه های اخیر در ترکیه به اوج خود رسید‪.‬‬ ‫در ریش��ه یابی حوادث اخیر این نکته اشکار م ی شود‬ ‫که با حضور طبقات اجتماعی متوس��ط وابس��ته به برخی‬ ‫گروه های س��کوالر در اعتراض به سیاس��ت های اسالمی‬ ‫س��ازی اردوغان در خیابان های استانبول و چند شهر دیگر‬ ‫ترکی��ه‪ ،‬ناارام ی های اجتماعی موس��وم ب��ه «پارک گزی»‬ ‫به وقوع پیوس��ت‪ ،‬اما بحران سیاس��ی اخیر یک ش��کاف‬ ‫حاکمیتی و درون حزبی است که م ی تواند به گسلی عمیق‬ ‫درون س��اختار حزبی عدالت و توسعه منجر ش��ده و اینده‬ ‫سیاسی ‪ AK‬پارتی و ش��خص «اردوغان» را در هاله ای از‬ ‫ابهام فرو برد‪.‬‬ ‫در خالل بحران سیاس��ی اخیر‪ ،‬اح��زاب رقیب ‪AK‬‬ ‫پارتی‪ ،‬همانند حزب کردی «صلح و دموکراسی» به رهبری‬ ‫«صالح الدین دمیرت��اش» مواضعی متع��ادل و تا حدودی‬ ‫همس��و با اردوغان اتخاذ کرده اند؛ مواضعی که ریشه ان را‬ ‫م ی توان در اختالفات دیرینه اک��راد ترکیه با جریان فتح اهلل‬ ‫گولن و نیز تمایل انها به ادامه مذاکره با حزب حاکم عدالت‬ ‫و توسعه جس��ت وجو کرد‪ .‬اما حزب «جمهوریخواه خلق»‬ ‫ترکیه به رهبری «کمال قلیچداراغلو» پس از رویداد اخیر‪،‬‬ ‫ ب ی سابقه ترین حمالت را متوجه اردوغان کرد و بالفاصله با‬ ‫سفیر امریکا دیدار کرد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر گفته م ی ش��ود «فتح اهلل گولن» درپی‬ ‫استفاده از اختالفات داخلی نخس ت وزیر ترکیه‪« ،‬اردوغان»‬ ‫و رئی س جمهور این کش��ور‪« ،‬عبداهلل گل» اس��ت و در این‬ ‫راستا قصد دارد تا نام «عبداهلل گل» را در انتخابات ریاست‬ ‫جمهوری ‪ 2014‬مط��رح کند‪ .‬همچنین «فت��ح اهلل گولن»‬ ‫تالش م ی کند تا با ایجاد انش��قاق در ح��زب حاکم عدالت‬ ‫وتوس��عه حدود ‪ 60‬تن از نمایندگان این ح��زب در پارلمان‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪58‬‬ ‫ترکیه را از ان جدا ساخته و با تشکیل ائتالفی از اسالمگرایان‬ ‫و سکوالرها اکثریت مجلس اینده ترکیه را در اختیار گیرد‪.‬‬ ‫اما چالش امروز ترکیه به کدام سمت خواهد رفت؟ ایا‬ ‫«اردوغان» قادر است تا بحران کنونی را از پیش رو برداشته‬ ‫و به س�لامت به ازمون انتخابات قدم گذارد یا برخوردهای‬ ‫شدید پلیس در حوادث «پارک گزی» و رسوایی مالی اخیر‬ ‫از محبوبیت این حزب نزد افکار عمومی ترکیه کاس��ته و‬ ‫تالش های ب ی وقفه اردوغان ب رای س��امان دادن به اوضاع‬ ‫ ب ی نتیجه خواهد ماند؟ در این بین اردوغان چه اقداماتی را‬ ‫ب رای حفظ جایگاه سیاسی خود انجام خواهد داد؟‬ ‫در پاسخ به این س��واالت ابتدا باید به این نکته اشاره‬ ‫کرد که اساسا زیرساختارهای توسعه در ترکیه بیش از انکه‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاسی و مذهبی باش��د‪ ،‬بر بنیادهای اقتصادی‬ ‫استوار بوده و بر پایه نرخ رش��د ناخالص داخلی‪ ،‬درامدهای‬ ‫سرانه و گسترش زیرساخت های اقتصادی تعریف شده است؛‬ ‫یعنی بخش��ی هایی که حزب «عدالت و توسعه» در طول‬ ‫‪ 11‬س��ال حاکمیت خود در ترکیه در ان خوش درخشیده و‬ ‫مخالفین سکوالر این حزب نیز به ان اذعان دارند‪.‬‬ ‫در حال حاضر اردوغان در تریبون هایی که بعد از زلزله‬ ‫سیاسی اخیر و در جهت ارام سازی افکارعمومی و هواداران‬ ‫خود برگزار م ی کند بر رشد اقتصادی ترکیه در دوره زمامداری‬ ‫حزب عدالت و توسعه تاکید داش��ته و این نکته را به مردم‬ ‫یاداور م ی ش��ود که این ‪ AK‬پارتی بوده که ب ی سابقه ترین‬ ‫رش��د اقتصادی را در طول دوران اس��تق رار جمهوری ترکیه‬ ‫نصیب این کشور کرده است‪ .‬از سمت دیگر اردوغان سعی‬ ‫دارد تا با زیر س��وال بردن اصل بازداشت های اخیر از سوی‬ ‫پلیس و دس��تگاه قضایی ترکیه که به اتهام فس��اد مالی‬ ‫برخی مقامات دولتی حزب حاکم عدالت و توس��عه انجام‬ ‫شده است‪ ،‬این رویداد را یک سهم خواهی سیاسی و تالش‬ ‫ب رای کسب منافع از سوی گروهی خاص‪ ،‬با هدف ضربه زدن‬ ‫به کارامدی سیاس��ی و اقتصادی حزب حاکم تعریف کند‪.‬‬ ‫اردوغان کوشش م ی کند این نکته را ب رای مردم ترکیه اشکار‬ ‫سازد که با برخوردهای دس��تگاه قضایی و پلیس ترکیه که‬ ‫سال هاست تحت نفوذ بخشی از نیروهای «فتح اهلل گولن»‬ ‫قرار دارند‪ ،‬امنیت سرمایه گذاری داخلی و خارجی در ترکیه و‬ ‫در نتیجه رشد اقتصادی این کشور با مخاط رات جدی مواجه‬ ‫شده است‪ .‬اردوغان در س��خنان اخیر خود به کاهش ارزش‬ ‫لیره و بازار سهام در ترکیه اش��اره م ی کند و ان را محصول‬ ‫یک رقابت کور سیاسی در استانه انتخابات ‪ 2014‬م ی خواند‪.‬‬ ‫اردوغ��ان همچنین با اش��اره غی ر مس��تقیم ب��ه نیروهای‬ ‫«فتح اهلل گول��ن» در داخ��ل حاکمیت ترکیه دائ��م به انها‬ ‫هشدار م ی دهد که دستشان را از دستگاه های دولتی کوتاه‬ ‫خواهد کرد‪ .‬در واقع اردوغان سعی دارد تا از همان نقطه ای‬ ‫که ضربه خورده است‪ ،‬حمله را اغاز کند و ترمیم حزب را به‬ ‫سرانجام برساند‪.‬‬ ‫اردوغان در روزهای اخیر کوشیده است تا با داللت های‬ ‫اقتصادی‪ ،‬مردم ترکیه را متقاعد س��ازد که کش��ف رسوایی‬ ‫مالی در ترکیه نه تالش��ی دلس��وزانه ب رای بهب��ود اوضاع‬ ‫اقتصادی مردم و مبارزه با فس��اد در این کشور‪ ،‬که اقدامی‬ ‫ سیاس��ی با نتایج مخرب اقتصادی بوده است‪ .‬اردوغان که‬ ‫از حساس��ی ت های اقتصادی نیروهای اسالمگرا و سکوالر‬ ‫در جامعه ترکیه به خوبی اگاه است‪ ،‬م ی کوشد تا با یاداوری‬ ‫اقدامات بزرگ اقتص��ادی خود‪ ،‬پرونده فس��اد مالی اخیر را‬ ‫کامال ب ی س��ند و مدرک خوانده و ان را بی��ش از انکه یک‬ ‫«فتح اهلل گولن» درپی‬ ‫استفاده از اختالفات‬ ‫داخلی نخست وزیر‬ ‫ترکیه‪« ،‬اردوغان» و‬ ‫رئیس جمهور این کشور‪،‬‬ ‫«عبداهلل گل» است و‬ ‫در این راستا قصد دارد‬ ‫تا نام «عبداهلل گل» را‬ ‫به عنوان نخست وزیر در‬ ‫لیست مورد نظر خود در‬ ‫انتخابات پارلمانی ‪2014‬‬ ‫مطرح کند‬ ‫رس��وایی مالی بداند‪ ،‬کوش��ش اقتصادی جمعی از سران‬ ‫دولتی این کشور ب رای بهبود وضع اقتصادی و ارتقای مالی‬ ‫در س��ازمان های متبوع تعریف م ی کند‪ .‬صرف نظر از اینکه‬ ‫بحران اخیر در ترکیه سبب ش��ده تا اردوغان با یک شوک‬ ‫بزرگ سیاسی مواجه شود و اظهارات اخیر وی نیز تا حدودی‬ ‫تحت تاثیر همین فضای س��نگین سیاسی اب راز م ی شود‪،‬‬ ‫اما این نکته را نباید از نظر دور داش��ت ک��ه اکثر گروه های‬ ‫سیاس��ی در ترکیه بر این نکته اتفاق نظ��ر دارند که حزب‬ ‫عدالت و توس��عه با وجود تمام کاس��ت ی هایش در سیاست‬ ‫خارجی و حقوق شهروندی‪ ،‬به لحاظ اقتصادی کارنامه قابل‬ ‫دفاعی از خود برجای گذاشته است‪ .‬از سوی دیگر عملکرد‬ ‫‪ AK‬پارتی در طول یازده سال گذشته نیز به خوبی گویای‬ ‫این واقعیت است که این حزب توانسته غیر از عرصه های‬ ‫اقتصادی در زیس��ت اجتماعی‪ ،‬سیاس��ی و فرهنگی مردم‬ ‫ترکیه نیز تاثی ر گذار بوده و ان را تح��ت نفوذ خود دراورد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر این حزب به رهبری اردوغان توانست در مساله‬ ‫اکراد نیز با مذاکره مستقیم و اتخاذ تدابیری تازه در اعطای‬ ‫برخی ازادی های مدنی به کردها موقعی��ت خود را نزد انها‬ ‫بهبود بخشد‪.‬‬ ‫با اینکه هنوز قطعات پ��ازل حوادث در ترکیه تکمیل‬ ‫نشده و ب رای اظهارنظر در خصوص اینده سیاسی اردوغان‬ ‫کمی زود به نظر م ی رس��د‪ ،‬اما باتوجه به جایگاه و موقعیت‬ ‫حزب عدالت و توسعه در ساختارهای اقتصادی و اجتماعی‬ ‫مردم ترکیه و دانش و تجربه باالی نخس ت وزیر این کشور‬ ‫در امر مدیریت بحران و نیز توانمن��دی وی در جهت دهی‬ ‫افکارعمومی ترکی��ه‪ ،‬م ی توان انتظار داش��ت که اردوغان‬ ‫از این گذرگاه س��خت نیز عبور کرده و چش��م انداز چندان‬ ‫تاریکی ب رای انتخاب��ات اتی‪ ،‬پیش روی نخواهد داش��ت‪.‬‬ ‫طرفه اینک��ه مخالفین حزب عدالت و توس��عه نیز با وجود‬ ‫س��نگ اندازی های فراوان‪ ،‬از توان انسجام بخشی داخلی‪،‬‬ ‫بس��یج توده ها و طی ف های گوناگون مردمی‪ ،‬اقناع س��ازی‬ ‫عموم��ی و جهت دهی رس��انه ای در کن��ار توانمندی های‬ ‫اجرای��ی و مدیریت سیاس��ی چندانی برخ��وردار نبوده و از‬ ‫داشتن یک رهبری کاریزماتیک مانند اردوغان در حزب خود‬ ‫محروم اند؛ ویژگ ی هایی که هس��ته مرکزی حزب عدالت و‬ ‫توسعه و «رجب طیب اردوغان»‪ ،‬نخس ت وزیر ترکیه در طول‬ ‫یازده سال حاکمیت خود در این کشور از ان بهره برده و امروز‬ ‫نیز همین قابلی ت هاست که تصور داشتن رقیبی سرسخت‬ ‫ب رای حزب «عدالت و توس��عه» در صحنه سیاسی ترکیه را‬ ‫دشوار ساخته است‪g .‬‬ ‫ضعف ارت ‬ ‫ش‬ ‫حمایت طبقات فرودست از اردوغان‬ ‫اینده سیاست ترکیه درگفت وگو با حسن اسدی‬ ‫‪10‬‬ ‫حسن اسدی‪ ،‬تاری خ پژوه و پژوهشگر میهمان در دانشگاه استانبول‪ ،‬در گفت وگو با مثلث به بررسی اختالفات اخیر‬ ‫میان اردوغان و جماعت فت ح اهلل گولن و همچنین اینده نخس ت وزیر ترکیه پرداخت‪ .‬اسدی م ی گوید هنوز جامعه ترکیه‬ ‫اردوغان را م ی پرستد؛ شعارهای جنگ ستیزی و امریکاستیزی در جامعه ترکیه خیلی قوی است‪ .‬البته پوپولیسم هم‬ ‫اردوغان را در اوج نگه م ی دارد‪ .‬همچنین این کارشناس معتقد است که کاریزمای اردوغان انقدر باالست که هنوز کسی‬ ‫از حزب ‪ AKP‬نم ی تواند جای او را بگیرد‪.‬‬ ‫ای�ن روزها ش�اهد بروز برخ�ی اختالف�ات میان‬ ‫جماعت نورجی‪ ،‬به رهبری فت ح اهلل گولن و حزب‬ ‫عدالت و توس�عه به رهبری رجب طیب اردوغان‬ ‫هستیم‪ .‬این اختالفات از کجا و کی اغاز شد؟‬ ‫‪ l‬نظامیان ترکیه مثل مارهای دندان کشیده ش��ده‬ ‫هس��تند‪ .‬در این مقطع اگرچ��ه قلبا از شکس��ت اردوغان‬ ‫خیلی خوشحال م ی شوند‪ ،‬اما فعال ارتش باتوجه به اینکه‬ ‫دندان های زهراگین ان کش��یده ش��ده‪ ،‬دیگ��ر نم ی تواند‬ ‫فعالیت سیاس��ی کند‪ .‬ارتش دیگر توانی ن��دارد‪ .‬اگر ارتش‬ ‫و نظامی ها اینقدر قدرت داش��تند که بازیگر این معادالت‬ ‫بش��وند‪ ،‬فتح اهلل گولن همچنان در کنار اردوغان م ی ماند‪.‬‬ ‫انها از این مطمئن هستند که ارتش توانی ندارد بناب راین در‬ ‫ب رابر اردوغان ایستاده اند‪ .‬اینها االن دشمن مشترک ندارند‪.‬‬ ‫درواقع نبود دشمن مشترک باعث طالق سیاسی اردوغان‬ ‫و گولن شده است‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد که در انتخابات اینده به واسطه‬ ‫برخ�ی اختالفات می�ان گل و اردوغ�ان‪ ،‬فت ح اهلل‬ ‫باتوجه ب�ه فضای فعل�ی ترکی�ه‪ ،‬ارزیاب ی تان از‬ ‫سیاست های اردوغان چیست؟‬ ‫‪ l‬اردوغ��ان در واکنش ب��ه این بازداش��ت‪‎‬ها ان را‬ ‫اقدامی خائنانه‪ ،‬کثیف و در جهت تضعی��ف دولت خواند‪.‬‬ ‫وی همچنی��ن گفت که دولت��ی در درون دولت تش��کیل‬ ‫ش��ده که باید عناصر نفوذی تصفیه و ریشه‪ ‎‬انها خشکانده‬ ‫شود و قول داد که قطعا این عناصر نفوذی در دولت (اشاره‬ ‫تلویحی به نفوذ جماعت نورجی در دولت) تصفیه خواهند‬ ‫شد‪ .‬بالفاصله پس از سخنرانی اردوغان‪ ،‬حدود بیست نفر از‬ ‫‪ l‬ح��زب عدال��ت و توس��عه‪ ،‬حزب��ی با س��اختار‬ ‫سلسله مراتبی و ش��خصی ت محور است‪ .‬کنگره های حزب‬ ‫صرفا ب��رای تایید منوی��ات اردوغان و حلق��ه‪ ‎‬اصلی حزب‬ ‫تش��کیل م ی‪‎‬ش��ود‪ .‬این حزب نیز از ان نوع احزابی اس��ت‬ ‫که م ی‪‎‬توان انه��ا را به کندوی زنبور تش��بیه کرد‪ .‬اردوغان‬ ‫ملکه‪ ‎‬این کندو است‪ .‬چنانچه وی اسیبی ببیند یا از اقتدار‬ ‫و کاریزمایش کاس��ته ش��ود کارگران کندو پ راکنده خواهند‬ ‫شد‪ .‬چنان که پیش از این نیز چندین حزب در ترکیه به این‬ ‫سرنوشت دچار ش��ده‪‎‬اند‪ .‬در هر صورت به نظر من‪ ،‬طبقات‬ ‫فرودس��ت و حتی طبقات باالی جامعه یعنی همان ها که‬ ‫صنعت و تولید ترکیه در دس��ت انهاس��ت‪ ،‬پشت اردوغان‬ ‫خواهند بود‪ .‬چون کارتل ها از این قضی��ه ضرر م ی بینند و‬ ‫س��هام انها افت م ی کند‪ .‬اقتصاد ترکیه از این مساله ضرر‬ ‫دیده‪ .‬نزدیک ‪ 10‬درصد بورس ترکیه هم سقوط کرده است‪.‬‬ ‫صاحبان صنایع از این مساله ضرر خواهند دید‪ ،‬بناب راین از‬ ‫اردوغان حمایت خواهند کرد‪ .‬طبقات پایین هم مهمترین‬ ‫پایگاه اردوغان هس��تند‪ .‬به نظر من نهایتا ‪ 10‬درصد ریزش‬ ‫خواهند داش��ت‪ .‬اما همچنان حزب ‪ AKP‬پیروز انتخابات‬ ‫شهرداری ها خواهد بود‪ .‬در انتخابات ریاست جمهوری هم‪،‬‬ ‫اردوغان الترناتیو ندارد‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫با توج�ه به فض�ای بحرانی ترکیه ای�ا م ی توان‬ ‫ردپای نظامیان را در این سناریو جس ت وجو کرد؟‬ ‫‪ l‬شکاف در حزب عدالت و توسعه هنوز به ان حدی‬ ‫نرسیده که عبداهلل گل یا داووداوغلو به تنهایی و با اتکا به‬ ‫نفوذ و قدرت معنوی فتح‪‎‬اهلل گولن بتوانند در عرص ‪‎‬ه سیاسی‬ ‫ترکیه عرض اندام کنند‪ .‬اردوغان در میان طبقات فرودست‬ ‫جامعه که پایگاه ارای حزب عدالت و توس��عه را تش��کیل‬ ‫م ی‪‎‬دهد هنوز هم از چنان کاریزمای باالیی برخوردار اس��ت‬ ‫که به نظر نم ی‪‎‬رسد کسی از درون حزب بتواند جرات مقابله‬ ‫یا رقابت با اردوغان را داشته باشد‪ .‬از طرف دیگر تنزل حدودا‬ ‫‪ 10‬درصدی بورس استانبول و افت چشمگیر ارزش لیر ترک‬ ‫در این روزهای بحرانی‪ ،‬صاحبان صنایع و طبقه‪ ‎‬متوس��ط‬ ‫جدید ترکیه را نگران کرده اس��ت؛ اینها مسلما از اردوغان‬ ‫حمایت خواهند کرد‪ .‬فعال نه اردوغان و نه حزب توس��عه و‬ ‫عدالت الترناتیو قابل توجهی ندارند‪ .‬احزاب الئیک و مل ی‪‎‬گرا‬ ‫از وقایع اخیر طرفی نخواهند بس��ت و نخواهند توانس��ت‬ ‫ارای حزب عدالت و توسعه را به سبدهای ارای خود سرازیر‬ ‫سازند‪ .‬به بیان دیگر این شکاف وجود دارد اما به این منتهی‬ ‫نخواهد شد که عبداهلل گل نماینده جماعت نورجی شود و‬ ‫در انتخابات به صورت مستقل یا تحت پرچم جماعت نورجی‬ ‫شرکت کند چون جرات این کار را ندارد‪ .‬کاریزمای اردوغان‬ ‫انقدر باالست که هنوز کسی از حزب ‪ AKP‬نتواند جای او را‬ ‫بگیرد‪ .‬اختالف این دو بیشتر لفظی است‪ .‬عبداهلل گل کمی‬ ‫میانه رو و معتدل اس��ت و او منافع ملی ترکیه را بیش��تر در‬ ‫نظر م ی گیرد اما اردوغان بیشتر یک فرد ایدئولوژیک است‬ ‫و بیشتر روی اصول خود پایبند است‪ .‬جدل اردوغان با اقای‬ ‫نتانیاهو یکی از موضوعات اختالف این دو است‪ .‬اما پایگاه‬ ‫اجتماعی او قوی است و همچنان پیگیر اصول خود است‪.‬‬ ‫ب ی شک عبداهلل گل در مقابل اقای اردوغان مستقال عمل‬ ‫نخواهد کرد‪ ،‬چه برسد به کاندیداتوری؛ چون سطح ظرفیت‬ ‫و محبوبیت خ��ود را م ی داند‪ .‬هنوز جامع��ه ترکیه اردوغان‬ ‫را م ی پرستد‪ .‬شعارهای جنگ س��تیزی و امریکاستیزی در‬ ‫جامعه ترکیه خیلی قوی است‪ .‬البته پوپولیسم هم اردوغان‬ ‫را در اوج نگه م ی دارد‪.‬‬ ‫حزب عدالت و توسعه در انتخابات پی ش رو چه‬ ‫رویکردی خواهد داشت؛ ایا از اردوغان حمایت خواهد‬ ‫کرد یا خی�ر؟ در کل جای�گاه اردوغ�ان در اینده به چه‬ ‫صورت خواهد بود؟‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪ l‬وقتی مخالفان مشترک این دو جریان‪ ،‬شکست‬ ‫خوردند و حزب عدالت و توس��عه‪ ،‬قدرت را در دست گرفت‪،‬‬ ‫فتح اهلل گولن به جماعت خود در درون ترکیه دس��تور داد از‬ ‫این به بعد‪ ،‬وظیفه شما این است که درون نیروهای امنیتی‬ ‫و کلیدی نفوذ کنید‪ .‬ما باید سهم خود را از این دولت بگیریم‪.‬‬ ‫از اینجا نفوذ انها با ابزار نهادهای اموزشی شروع شد‪ .‬به این‬ ‫ترتیب که جماعت نورجی فتح اهلل گولن موسس ه ای تحت‬ ‫عنوان «خدمت» داش��تند که در تمام ترکیه ش��عبه داشت‬ ‫و اموزش های غیردولتی را اداره م ی کرد‪ .‬این اموزش��گاه ها‬ ‫وقفی بودن��د و به انها درس��خانه م ی گفتن��د‪ .‬مریدان این‬ ‫جماعت‪ ،‬در این مدارس خوب تربیت شده و وارد دانشگاه ها‬ ‫ش��دند و از انجا وارد نهادهای کلیدی دولت ش��دند‪ .‬این را‬ ‫اقای اردوغان یواش یواش متوجه شد و احساس خطر کرد‪.‬‬ ‫با احساس این خطر‪ ،‬حزب ‪ AKP‬الیحه ای به مجلس برد‬ ‫که «درسخانه»ها باید تعطیل شوند و دیگر نیازی به اینها‬ ‫نیست‪ .‬با این الیحه این درس خانه ها حذف شدند و به این‬ ‫ترتیب‪ ،‬یک موسسه هفت و نیم میلیارد دالری از دست این‬ ‫جماعت خارج شد‪ .‬بعد از ان نوبت دانشگاه های وقفی بود‪.‬‬ ‫نقطه اشکار ش��روع اختالفات همین مساله بود‪ .‬اما قبل از‬ ‫این‪ ،‬مساله دیگری هم مطرح شد‪ .‬برخی روسای دانشگاه ها‬ ‫در ترکیه‪ ،‬وابس��ته به جماعت نورجی بودند که با اغماض‬ ‫حزب عدالت و توسعه همچنان به عنوان رئیس باقی مانده‬ ‫بودند‪ .‬اما اردوغان بعدها با احس��اس خطر‪ ،‬این روس��ا را از‬ ‫مقام خود عزل ک��رد‪ .‬یکی دیگر از نقاط ش��روع اختالفات‬ ‫همین بود‪.‬‬ ‫گولن از عبداهلل گل حمایت خواهد کرد و به نوعی‬ ‫اردوغان اکنون م ی خواهد زمینه را برای انتخابات‬ ‫اماده کند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫افس ران پلیس استانبول و همچنین رئیس پلیس استانبول‬ ‫از کار برکنار ش��دند‪ .‬در روزهای اتی نیز شاهد تصفی ه‪‎‬ها و‬ ‫عزل و نصب‪‎‬های بیش��تری خواهیم بود‪ .‬البته نباید از نظر‬ ‫دور داشت که اردوغان به پش��توانه طبقات حام ی خود که‬ ‫بسیار هم گس��ترده هس��تند‪ ،‬م ی تواند بحران را پشت سر‬ ‫بگذارد‪ .‬تظاه رات موافقان و مخالفان او‪ ،‬نشانگر این موضوع‬ ‫است‪ .‬افکار عمومی این مساله را توطئه اسرائیل و امریکا‬ ‫م ی دانند‪ .‬روزهای اول حمله اینقدر ش��دید بود که همه به‬ ‫الک خود فرورفته بودند‪ ،‬اما به نظرم ضد حمله‪ ،‬از خود حمله‬ ‫بس��یار قوی تر بود‪ .‬اردوغان خود را در این بحران مظلوم و‬ ‫مغبون نشان داد‪.‬‬ ‫افت چشمگیر‬ ‫ارزش لیر ترک در‬ ‫این روزهای بحرانی‬ ‫صاحبان صنایع و‬ ‫طبق ‪‎‬ه متوسط جدید‬ ‫ترکیه را نگران‬ ‫کرده است‬ ‫‪59‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫گفت وگوبایکیازطراحان‬ ‫استیضاح‪:‬‬ ‫اولین استیضاح‬ ‫استیضاحانجامشود‬ ‫تزاده رای نم ی اورد‬ ‫نعم ‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫محمدرض�ا نعم�ت زاده یکی‬ ‫از مس�ن ترین وزیران دولت‬ ‫تدبیر و امید اس�ت و در عین‬ ‫حال از با تجربه ترین های ان‪.‬‬ ‫این یعنی یک امتی�از منفی و‬ ‫یک امتیاز مثبت‬ ‫پیرمرد و صنعت‬ ‫ایا نعمت زاده می تواند منتقدانش‬ ‫در مجلس را راضی کند؟‬ ‫نـقدونظر‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫با اغاز دی ماه بود که بحث استیضاح وزیر صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫و تجارت از سوی نمایندگان مجلس شورای اسالمی مطرح شد‪،‬‬ ‫خبری که تنها چهار ماه پس از اغاز کار دولت جدید‪ ،‬یک شوک‬ ‫و خبر عجیب به حساب م ی امد‪ .‬برخی‪ ،‬هشدار پارلمان را نسبت‬ ‫بهعملکرددولتجدید‪،‬پیامایناستیضاحتوصیفکردند‪،‬برخی‬ ‫هم با مطرح کردن بحث هایی حاشی ه ای‪ ،‬حس ن نیت نمایندگان‬ ‫را در بحث این استیضاح بجد زیر سوال بردند؛ استیضاحی که‬ ‫به هر حال‪ ،‬فعال در حالت برزخی قرار گرفته است‪ .‬به هر حال‬ ‫ترئیسه کمیسیون صنایع‬ ‫یکم دی ماه بود که یک عضو هیا ‬ ‫و معادن مجلس ش��ورای اس�لامی از جمع اوری امضا ب رای‬ ‫اس��تیضاح وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت خبر داد‪ .‬سیدمحمد‬ ‫بیاتیان که خود ط راح این استیضاح اس��ت‪ ،‬با اعالم این خبر‬ ‫گفت‪« :‬در حال حاضر این طرح ‪ 14‬امضا دارد و به این دلیل که‬ ‫امکان ان وجود دارد که برخی نمایندگان در میانه کار امضای‬ ‫خود را پس بگی رند‪ ،‬در تالش��یم تع داد امضاها را به بیش از ‪20‬‬ ‫‪60‬‬ ‫عدد برسانیم‪ ».‬به گفته او؛ ‪ 10‬محور ب رای طرح استیضاح وزیر‬ ‫صنعت‪ ،‬معدن و تجارت تهیه ش��ده بود که ناکارامدی وزارت‬ ‫صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪ ،‬افزایش قیمت کاالهای اساسی‪ ،‬واردات‬ ‫ب ی رویه کاالهای لوکس و خودروهای گران قیمت‪ ،‬نابسامانی‬ ‫مدیریتی و عدم استفاده از نخبگان‪ ،‬مهمترین محورهای این‬ ‫استیضاح است‪ .‬البته نگاهی به همین سرفصل های استیضاح‬ ‫که قطعا بس��یاری از انها به عملکرد دولت جدی��د‪ ،‬به ویژه در‬ ‫مدت چهارماهه مربوط نبود‪ ،‬کافی بود تا بسیاری به طرح این‬ ‫استیضاح و انگیزه های فردی احتمالی در پس ان‪ ،‬به دیده تردید‬ ‫ترئیس��ه کمیس��یون‬ ‫بنگرند‪ .‬با این حال‪ ،‬همین عضو هیا ‬ ‫صنایع مجلس‪ ،‬تنها ‪ 48‬ساعت بعد‪ ،‬از افزایش تع داد امضاهای‬ ‫اس��تیضاح وزیر صنعت به ‪ 63‬امضا خبر داد و گفت‪« :‬در حال‬ ‫حاضر‪ 43‬امضا ب رای استیضاح وزیر صنعت وجود دارد و‪ 20‬امضا‬ ‫هم در کمیسیون کشاورزی جمع اوری شده است‪ ».‬وی استفاده‬ ‫از نیروهای ناکارامد و عدم اس��تفاده از جوانان‪ ،‬اخ راج ب ی رویه و‬ ‫غیرمنطقی نیروها از شهرک های صنعتی و عدم اجرای طرح‬ ‫انتزاع وظایف و مسئولی ت های وزارت جهاد کشاورزی از وزارت‬ ‫صنعت را از دیگر موارد مبنا قرار گرفته در طرح استیضاح دانست‬ ‫که هر لحظه هم بیشتر م ی شود‪ .‬با این حال برخی از رسانه های‬ ‫حامی دولت نوش��تند که در حالی که صنعت کشور به خاطر‬ ‫سوء تدبیر دولت سابق و تحریم ها در وضعیت بحرانی قرار دارد‬ ‫و وضعیت کنونی به نوعی حاصل مشترک دولت احمدی نژاد و‬ ‫مجلس در طول هشت سال گذشته است‪ ،‬گروهی از نمایندگان‬ ‫بعد از گذشت ‪ 120‬روز از استق رار دولت جدید به دنبال استیضاح‬ ‫وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت هستند!‬ ‫در همان شرایط‪ ،‬گزارش��ی درباره شاخص رقابت پذیری‬ ‫جهانی در کش��ورهای مختلف جهان منتش��ر شد که نشان‬ ‫م ی دهد در شاخص کلی‪ ،‬ای ران نسبت به سال پیش از ان‪16 ،‬‬ ‫پله سقوط کرده و از میان ‪ 148‬کشور در رتبه ‪ 82‬قرار دارد‪ .‬این‬ ‫گزارش توسط بانک مرکزی ب رای نهادهای مختلف اقتصادی‬ ‫تزاده‬ ‫جهت اطالع ارسال شد و جالب انکه تصویر پاراف نعم ‬ ‫در حاش��یه گزارش در سایت ها منتشر ش��د که نوشته است‪:‬‬ ‫«تمامی معاونین محترم جهت مالحظه و چاره اندیشی ب رای‬ ‫نجات کشور!»‬ ‫به هر حال‪ ،‬هفتم دی ماه بود که معاون توسعه بازرگانی‬ ‫داخلی وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت در جلسه معاونان و وزیر‬ ‫نگاهیبهسرگذشتهمهوزیران‬ ‫صنعتوتجارت‬ ‫بررسییکاستیضاح‬ ‫احتمالی‬ ‫استیضاح زمینه واقعی ندارد‬ ‫محمدرضا نعمت زاده از دولت رجایی تا دولت روحانی‬ ‫‪2‬‬ ‫مردی برای همه دولت ها‬ ‫محمدرضا نعم ‬ ‫تزاده سال ‪ 1324‬در تبریز به دنیا امد‪ .‬در‬ ‫ته ران در مدرسه جامع تعلیمات اسالمی و بعد در دبیرستان های‬ ‫فیاضی و علوی تحصیل کرد‪ .‬تحصیالت دانش��گاهی را در‬ ‫ت در امریکا گذراند و از دانشگاه‬ ‫رشته مهندسی محیط زیس�� ‬ ‫برکلی لیس��انس گرفت‪ .‬فوق لیس��انس را در رشته مدیریت‬ ‫صنعتی دانش��گاه کالیف رنیا پی گرفت اما پیش از پایان دوره‬ ‫به ای ران بازگشت و به کارهای صنعتی مشغول شد‪ .‬او پس از‬ ‫انقالب به عضویت هیات مدیره ش��رکت ای ران خودرو درامد و‬ ‫پسا ز استعفای دولت مهندس بازرگان‪ ،‬شورای انقالب تصمیم‬ ‫تزاده‬ ‫گرفت که در کابینه ش��هید رجایی وزارت کار را به نعم ‬ ‫تزاده ‪ 10‬ماه را در س��ال ‪ 58‬در این س��مت‬ ‫محول کند‪ .‬نعم ‬ ‫فعالیت کرد تا در س��ال ‪ 59‬تا ‪ 60‬به وزارت صنایع منتقل شد‪.‬‬ ‫او در دولت ش��هید رجایی‪ ،‬مدتی هم به عنوان معاون اجرایی‬ ‫رئی س جمهور به حض��ورش در کابینه ادام��ه داد‪ .‬در ان دوره‪،‬‬ ‫مسئولیت دیگری هم داشت و پس از تغیی راتی که در سال‪1360‬‬ ‫در کابینه رخ داد‪ ،‬میرحسین موسوی که معاون نخس ت وزیر و‬ ‫تزاده به عنوان مدیرکل‬ ‫رئیس سازمان ب رنامه و بودجه بود از نعم ‬ ‫ب رنامه ریزی طرح های زی ربنایی و تولیدی و مشاور خود استفاده‬ ‫تزاده در هشت سال دولت هاشمی رفسنجانی‬ ‫م ی کرد‪ .‬نعم ‬ ‫نیز مسئولیت وزارت صنایع را برعهده داشت‪ ،‬تا روی کار امدن‬ ‫دولت خاتمی که عمال جایی در کابینه ب رای او در نظر گرفته‬ ‫تزاده هم‬ ‫نشده بود اما با وزیر نفت شدن بیژن نامدار زنگنه‪ ،‬نعم ‬ ‫به همکاری در این وزارتخانه و مدیریت ش��رکت ملی صنایع‬ ‫پتروش��یمی فرا خوانده ش��د‪ .‬در زمان وزارت وزیری هامانه در‬ ‫دولت احمدی نژاد اما به عنوان مع��اون وزیر نفت و مدیرعامل‬ ‫ش��رکت ملی پاالیش و پخش فراورده های نفتی به فعالیت‬ ‫ادامه داد‪ .‬سپس در سال ‪ 87‬با روی کار امدن حسینعلی نوذری‪،‬‬ ‫از کار اجرایی کنار گذاشته و به سمت مش��اور ارشد وزیر نفت‬ ‫منصوب شد؛ سمتی که در سال ‪ 88‬پس از مصاحبه او در انتقاد‬ ‫به احمدی نژاد و تیم اقتصادی و سیاست هایش و نیز متفاوت‬ ‫دانستن او با شهید رجایی‪ ،‬از وی گرفته ش��د‪ .‬او در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 92‬عنوان ریاست ستاد انتخاباتی حسن‬ ‫روحانی‪ ،‬فرد پیروز انتخابات را برعده داشت که با اعالم وزی ران‬ ‫پیشنهادی دولت جدید و رای اعتماد مجلس‪ ،‬به عنوان دومین‬ ‫نـقدونظر‬ ‫پسر عموی ایشان نیز استخدام هستند‪ .‬یک دانش اموخته مواد‬ ‫دانشگاه ازاد تنها دو ماه پس از فارغ التحصیلی پست مدیریتی‬ ‫اشغال کرده و سپس به معاونت شرکت ارتقا یافته است‪ .‬از این‬ ‫دست استخدام های غیرقانونی م ی توان به انتصاب کارشناس‬ ‫تربی ت بدنی به مدیریت یک شهرک صنعتی دیگر در ته ران و‬ ‫حتی به کارگیری نیروهای سیکل با معرفی نمایندگان مذکور‬ ‫در شرکت شهرک های صنعتی ته ران اشاره کرد‪».‬‬ ‫واقعیت تلخ تر اینکه ب ر اساس امار رسمی حدود‪70‬میلیارد‬ ‫در سال گذش��ته صرف هزینه های جاری این شرکت از جمله‬ ‫حقوق این افراد شده است‪ .‬جالب تر اینکه مدیرعامل سابق این‬ ‫شرکت که عمده این تخلفات در دوران وی در سه سال گذشته‬ ‫اتفاق افتاده خود نیز تجربه ای در عرصه شهرک های صنعتی‬ ‫نداش��ته و حتی مقام باالترش که معاون وزی��ر و مدیرعامل‬ ‫ش��هرک های صنعتی ای ران بوده‪ ،‬با مدرک کارشناسی ادبیات‬ ‫و علوم اجتماعی س��کان کش��تی بزرگ صنای��ع کوچک و‬ ‫شهرک های صنعتی کشور را در دست داشته است‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬ط راحان تاکید داشتند که طرح استیضاح وزیر‬ ‫صنعت‪ ،‬معدن و تجارت را در ‪ ۱۶‬محور تهیه کرده اند‪ .‬روح اهلل‬ ‫عباسپور‪ ،‬مخبر کمیس��یون صنایع ومعادن مجلس شورای‬ ‫اسالمی‪ ،‬پس از بحث های حاشی ه ای‪ ،‬اعالم کرد ان چیزی که‬ ‫دولت در ب رنامه صدروزه خود ب رای حمایت از صنعت اورده بود‬ ‫تاکنون عملی نشده و بیشتر تصمیم سازی های کالنی هم‬ ‫که صورت م ی گیرد به نفع تولید و صنعت نیس��ت‪ .‬دولت در‬ ‫اصالحیهالیحهبودجهسال‪ 92‬اعالمکردم ی خ واهدششدرصد‬ ‫از درامدهای صندوق توس��عه ملی را به فعالی ت های عمرانی‬ ‫اختصاص دهد‪ ،‬صندوق توسعه ملی که ب رای بخش خصوصی‬ ‫و حمایت از تولید اعتباراتی داشت توسط دولت این اعتبارات‬ ‫جابه جا ش��د‪ ،‬در صورتی که دولتمردان امروز خود در گذشته‬ ‫معترضاصلیاختصاصبودجهتولیدبهبخش هایدیگربودند‬ ‫و اعالم م ی کردند این پول هایی که از تولید خرج مسکن مهر‬ ‫شده موجب افزایش نقدینگی و تورم در جامعه م ی شود‪ ،‬اما این‬ ‫جای سوال است که خود این افراد که م ی دانند درامد صندوق‬ ‫توسعه ملی ب رای کارافرینی و حمایت از تولید است چگونه امروز‬ ‫با اصالحیه بودجه تغییر موضع م ی دهند‪.‬‬ ‫نماینده مردم بویین زه��را در مجلس درب��اره عملکرد‬ ‫نامطلوب مدیرعامل س��ازمان صنایع کوچک و شهرک های‬ ‫صنعتی در بدو ورود به این سازمان و اخ راج کارکنان و کارگران‬ ‫شهرک های صنعتی در سراسر کشور نیز اذعان داشت‪« :‬اسم‬ ‫دولت تدبیر و امید اس��ت اما امده در شرکت شهرک صنعتی‬ ‫استان ته ران و صنایع کوچک اخ راج ‪ 500‬نیرو را در دستور کار‬ ‫قرار داده و نزدیک به‪ 190‬نفر را هم اخ راج کرده‪ .‬مشخص نیست‬ ‫اینافرادبهکجابایدشکایتبب رند‪،‬کسانیکهچندمیلیونب رای‬ ‫گرفتن مدرک کارشناسی هزینه کرده اند ایا مستحق دریافت‬ ‫حقوق ماهانه ‪ 700‬هزار تومان نیس��تند‪ ،‬متاسفانه مسئوالن‬ ‫وزارتخانه صنعت و معدن و مدی ران میانی این س��ازمان اخ راج‬ ‫تع داد زیادی از افراد را در دستور کار داشتند که با تذکر مجلس‬ ‫هم متوقف نشده اس��ت‪ ».‬با این حال‪ ،‬انچه به عنوان مسائل‬ ‫تزاده مورد توجه قرار‬ ‫اصلی م ی توانست در پاسخ گویی از نعم ‬ ‫گیرد‪ ،‬یکی این بوده که برخی از منابع اعالم کرده بودند دولت‬ ‫قصد دارد ارائه سبد کاالیی را جایگزین پرداخت یاران ه نقدی کند‪.‬‬ ‫البته وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت این موضوع را رد و اظهار کرد‪:‬‬ ‫«سبد کاالیی هدیه ای است که دولت ب رای گروهی از جامعه‬ ‫درنظر گرفته و یارانه نیس��ت‪ .‬دولت و وزارت صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت لیستی را تهیه کرده و ب ر اساس ان افراد مشمول دریافت‬ ‫سبد کاالیی مشخص شده اند‪ .‬یکی دیگر از موارد اصلی‪ ،‬قیمت‬ ‫خودروها باتوجه به کیفی ت های انهاست‪ ».‬در این زمینه هم‬ ‫معاون وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تج��ارت هرگونه افزایش قیمت‬ ‫خودرو را دست کم تا پایان سال جاری منتفی دانست‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪ ،‬اس��تعفای خود را اعالم کرد‪ .‬حسن‬ ‫یون س سینکی در حالی اس��تعفای خود را تقدیم وزیر کرد که‬ ‫بیش از سه ماه از فعالیتش در سمت جدید نم ی گذرد‪ .‬وی در‬ ‫شه ریورماه حکم معاونت خود را از وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‬ ‫دریافت کرد‪ .‬فردای همین روز‪ ،‬یک عضو کمیسیون صنایع‬ ‫مجلس شورای اس�لامی گفت که اس��تیضاح کنندگان وزیر‬ ‫صنعت مهلت دو هفته ای ب��ه وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‬ ‫داده اند تا مش��کالت مد نظر و مطالبات استیضاح کنندگان را‬ ‫براورده کنند‪ .‬رمضانعلی س��بحان ی فرد اعالم کرد‪« :‬باتوجه به‬ ‫مواردی که استیضاح کنندگان در نامه استیضاح وزیر صنعت‬ ‫بر شمرده بودند‪ ،‬مهلتی دو هفته ای به این وزارتخانه دادند که‬ ‫این مسائل و مشکالت مرتفع شود‪ ».‬اهلل وردی دهقانی دیگر‬ ‫عضو کمیسیون صنایع نیز گفت که استیضاح وزیر صنعت‬ ‫هنوزمنتفینشدهاستبلکهصبحت هاییدراینرابطهصورت‬ ‫گرفته و مهلت خ واسته شده تا خ واسته های استیضاح کنندگان‬ ‫براورده شود‪ .‬این مهلت چند روزه که هر عقل سلیمی معترف‬ ‫است ب رای برطرف کردن بسیاری از موارد مطرح شده به عنوان‬ ‫مبنای استیضاح‪ ،‬زمانی عمال ناشدنی اس��ت‪ ،‬بیشتر به این‬ ‫موضوع دامن زد که بحث نمایندگان‪ ،‬به عزل و نصب ها در حوزه ‬ ‫مدی ریت اجرایی مربوط م ی شود‪ .‬حتی برخی از سایت ها از جمله‬ ‫عصر ای ران با مرتبط دانس��تن برخی از نزدیکان بر نمایندگان‬ ‫با طرح این استیضاح‪ ،‬نوشتند‪« :‬انچه احتمال استیضاح وزیر‬ ‫به دلیل غی ر واقعی دس��تور اخ راج ‪ 200‬نفر از کارکنان شرکت‬ ‫شهرک های صنعتی ته ران از س��وی چند نماینده مجلس را‬ ‫مشکوک و معن ی دار م ی نماید‪ ،‬واقعیتی به نام استخدام های‬ ‫توصی ه ای این افراد در سال های اخیر است‪».‬‬ ‫عصر ای ران با طرح این مطلب همچنین نوشت‪« :‬داماد‬ ‫‪ 25‬ساله یکی از اقایان معاونتی مهم را ب ر عهده داشته و همسر‬ ‫موقت دیگری نیز معاون دیگر این شرکت است و البته خ واهر و‬ ‫داستانمهندس ها‬ ‫وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تج��ارت از زمان ادغ��ام وزارتخانه های‬ ‫بازرگانی و صنایع و معادن به کار مشغول شد‪.‬‬ ‫افزایش رقابت پذیری صنعتی کش��ور‪ ،‬افزایش س��هم‬ ‫ارزش افزوده صنعتی کش��ور در ارزش افزوده صنعتی جهان‪،‬‬ ‫افزایش سهم صادرات صنعتی کش��ور در صادرات صنعتی‬ ‫جهان‪ ،‬افزایش سهم تولی دات با فناوری متوسط و باال در ارزش‬ ‫افزوده و صادرات صنعتی کشور و افزایش سهم و نقش بخش‬ ‫خصوصی در فعالی ت های بخش صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪،‬از‬ ‫اولین و ش��اید مهم ترین اهداف محمدرضا نعم��ت زاده در‬ ‫ب رنامه های ارائه شده اس��ت‪ .‬اما در حالی که در ب رنامه های او‬ ‫بخش صنعت و معدن بسیار پررنگ دیده م ی شود ولی این‬ ‫نگرانی نیز از همان ابتدا مورد توجه قرار گرفت که باتوجه به‬ ‫پیشینه و ب رنامه های ارائه شده‪،‬؛ حوزه بازرگانی کشور به عنوان‬ ‫یکی از ارکان مهم در اقتصاد کش��ور در زمان وزارت او نادیده‬ ‫گرفته یا کمرنگ شود‪ .‬چراکه نعمت زاده در برنامه های خود‬ ‫اعالم کرد ه اس��ت که صنعت و معدن و در یک کالم تولید‪،‬‬ ‫موتور محرکه اقتصاد کش��ور و تجارت مکم��ل و همراه ان‬ ‫اس��ت که توامان نقش سرنوشت س��ازی در رشد اقتصادی‪،‬‬ ‫کاهش تورم‪ ،‬بی��کاری و مهار ناهنجاری ه��ای اجتماعی و‬ ‫بهبود رقابت پذیری دارد‪ .‬بس��یاری‪ ،‬این سخنان را به معنای‬ ‫ ب ی اعتقادی و کم توجهی به نقش مهم تجارت در ارتباط با این‬ ‫حوزه قلمداد م ی کنند‪g .‬‬ ‫‪61‬‬ ‫داستان مهندس ها‬ ‫نگاهی به سرگذشت همه وزیران صنعت و تجارت جمهوری اسالمی‬ ‫ارام فرقانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫انچه امروز به عنوان وزارت «صنعت‪ ،‬معدن و تجارت»‬ ‫م ی شناسیم‪ ،‬در ‪ 35‬سال گذشته‪ ،‬پیش��ینه چند وزارتخانه را‬ ‫در پ س زمینه دارد؛ وزارتخانه هایی چ��ون «صنایع و معادن»‪،‬‬ ‫«صنایع س��نگین»‪« ،‬معادن و فلزات» و «بازرگانی» که خود‬ ‫حاکی از متالطم بودن نگرش به این حوزه در کشوری است که‬ ‫اقتصادش بر فروش نفت خام متکی است و بر همین اساس‪،‬‬ ‫روی کاغذ و در حد حرف‪ ،‬تاکید م ی شود که باید به تولید و رونق‬ ‫تجارت ان بیشتر توجه کرد‪.‬‬ ‫در دولت موقت مهدی بازرگان که از سال ‪ 1357‬تا ‪ 9‬ماه‬ ‫بعد زمان استعفای نخس ت وزیر در س��ال ‪ 58‬اداره کشور را در‬ ‫دوران خاص پس از استق رار نظام جمهوری اسالمی برعهده‬ ‫تزاده‬ ‫داشت‪ ،‬محمود احمدزاده پیش از همین محمدرضا نعم ‬ ‫وزیر صنایع و معادن بود و رضا ص��در‪ ،‬وزیر بازرگانی‪ .‬ان دولت‬ ‫خیلی نتوانست کاری از پیش ببرد و از دولتمردانش هم یا در‬ ‫سال های بعد خبری نبود یا بیش��تر در حوزه سیاست حضور‬ ‫داشتند‪ .‬پس از انحالل دولت موقت‪ ،‬کابینه اول محمدعلی‬ ‫رجایی در مقام نخس ت وزیر در زمان ریاست جمهوری ابوالحسن‬ ‫بن ی صدر‪ ،‬حسین کاظم پور اردبیلی وزیر بازرگانی شد‪ .‬وی بع دا‬ ‫معاون اقتصادی وزارت امور خارجه در دولت میرحسین موسوی‬ ‫و سپس معاون وزیر نفت این دولت ش��د‪ .‬وی حدود ‪ ۱۵‬سال‬ ‫نماینده ای ران در اوپک بود؛ البته او در ان زمان عضو هیات مدیره‬ ‫شرکت ملی نفت ای ران نیز بود‪ .‬ب ر اس��اس تازه ترین فهرست‬ ‫اس��امی نمایندگان هیات عامل ‪ 12‬کشور عضو اوپک که در‬ ‫‪ 24‬سپتامبر ‪ 2013‬از سوی دبیرخانه این سازمان به روز رسانی‬ ‫شده است‪ ،‬جمهوری اسالمی ای ران‪ ،‬حسین کاظم پور اردبیلی‬ ‫را مجددا به عنوان نماینده این کش��ور در هیات عامل اوپک‬ ‫تزاده که‬ ‫معرفی کرده است‪ .‬در همین دولت‪ ،‬محمدرضا نعم ‬ ‫پس از انقالب ‪ ۱۰‬ماه در سال ‪ ۱۳۵۸‬وزیر کار بود‪ ،‬بین سال های‬ ‫‪ ۱۳۵۹‬تا ‪ ۱۳۶۰‬وزیر صنایع و معادن شد‪ .‬سمتی که باز در سال‬ ‫‪ ۱۳۶۸‬تا ‪ ۱۳۷۶‬در دو دولت اکبر هاشمی رفسنجانی تکرار شد‪.‬‬ ‫او در دولت خاتمی به یکی از معاونت های وزارت نفت منصوب‬ ‫شد و در دولت اول محمود احمدی نژاد‪ ،‬تا اواخر ان در همین‬ ‫وزارتخانه مشغول بود‪ .‬س��پس با خروج از دولت همراه با اکبر‬ ‫ترکان‪ ،‬تا دولت یازدهم و تش��کیل کابینه حسن روحانی‪ ،‬در‬ ‫بخش خصوصی فعالیت م ی کرد‪.‬‬ ‫پ��س از برکن��اری ابوالحس��ن بن ی ص��در و پیروزی‬ ‫محمد عل��ی رجایی در انتخاب��ات وی محمد ج��واد باهنر را‬ ‫به عنوان نخست وزیر منصوب کرد‪ .‬این ترکیب البته بیش از‬ ‫دو ماه عمر نکرد‪ .‬در این کابینه‪ ،‬مصطفی هاشم ی طبا وزیر‬ ‫صنایع شد که این سمت را در دولت میرحسین موسوی هم‬ ‫احراز کرد‪ .‬س��پس در دولت دوم هاشم ی رفسنجانی و دولت‬ ‫اول خاتمی رئیس س��ازمان تربیت بدنی شد‪ .‬او در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ 80‬هم در زمره رقیبان سیدمحمد‬ ‫خاتمی قرار گرفت‪ .‬در این کابینه‪ ،‬حسین موسویانی نیز وزیر‬ ‫معادن و فلزات شد‪ .‬او یک دوره هم نماینده مستقل مجلس و‬ ‫کارمند رسمی شرکت ملی گاز و مدتی هم مدیرعامل شرکت‬ ‫ماشی ن سازی لرستان و شرکت نورد و لوله اهواز بوده است‪ .‬او‬ ‫اکنون دوران بازنشس��تگی را م ی گذراند‪ .‬حبی ب اهلل بیطرف‬ ‫هم در دولت محمدعلی رجایی‪ ،‬مسئولیت وزارت بازرگانی را‬ ‫برعهده داشت که این مقام را تا دولت اول میرحسین موسوی‬ ‫حفظ کرد‪ .‬او سپس به یکی از منتقدان سیاست های موسوی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪62‬‬ ‫تبدیل و از کابینه کنار گذاش��ته ش��د‪ .‬عالوه بر مسئولیت‬ ‫تاثیرگذار در حزب موتلفه اسالمی‪ ،‬مسئولی ت هایی همچون‬ ‫نمایندگی ول ی فقیه در کمیته ام��داد امام خمینی(ره) را هم‬ ‫برعهده داش��ته و تا پیش از مرگش رئیس ش��ورای مرکزی‬ ‫کمیته امداد و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بود‪.‬‬ ‫مردان جنگ‬ ‫پس از انفجار دفتر نخس��ت وزیری و اس��تق رار دولت‬ ‫موقت ای��ت اهلل مهدوی کنی‪ ،‬ترکیب باال حفظ ش��د تا پس‬ ‫از ریاس��ت جمهوری حضرت ایت اهلل خامن��ه ای و انتخاب‬ ‫میرحسین موس��وی به عنوان نخس��ت وزیر‪ ،‬با وجود حفظ‬ ‫عسگراوالدی به عنوان وزیر بازرگانی‪ ،‬بهزاد نبوی وزیر صنایع‬ ‫سنگین و حسین نیلی وزیر معادن و فلزات شد‪ .‬بهزاد نبوی‬ ‫در کابینه شهید باهنر وزیر مش��اور بود‪ ،‬در کابینه جانشین‬ ‫او یعنی ایت اهلل مهدوی کنی‪ ،‬به عنوان وزیر مش��اور در امور‬ ‫اجرایی منصوب شد‪ .‬س��پس در کابینه می ر حسین موسوی‬ ‫به عنوان وزیر مش��اور و بعد به عنوان وزیر صنایع س��نگین‬ ‫انتخاب شد‪ .‬هرچند گفته م ی شود با موسوی در سیاست های‬ ‫اقتصادی اختالف س��لیقه های اساسی داش��ت‪ .‬او در سال‬ ‫‪ 1370‬س��ازمان مجاهدین انقالب اس�لامی را احیا کرد و در‬ ‫دولت هاشمی رفس��نجانی‪ ،‬به معاونت سی د محمد خاتمی‬ ‫در وزارت فرهنگ برگزیده شد و همچنین فعالیت خود را در‬ ‫برخی پروژه های اقتصادی از جمله پترو پارس‪ ،‬ای ران خودرو و‬ ‫مبنا ادامه داد‪ .‬سپس در مجلس شورای اسالمی دوره ششم‬ ‫برئیس دوم فعالیت کرد و پس از‬ ‫به عنوان نماینده ته ران و نای ‬ ‫ان نیز به فعالی ت های سیاسی خود ادامه داد‪ .‬او پس از اتفاقات‬ ‫سال ‪ 88‬تاکنون در زندان به سر م ی برد‪.‬‬ ‫در کابینه دوم موسوی اما حسن عابدی جعفری ب رای‬ ‫وزارت بازرگانی انتخاب ش��د‪ .‬او که نزد سیاس��یون به عابد‬ ‫جعفری معروف اس��ت‪ ،‬تحصیلکرده امریکا و از پایه گذاران‬ ‫سپاه پاس��داران انقالب اس�لامی بوده اس��ت‪ .‬او در کابینه‬ ‫شهیدرجایی هم معاون وزارت بازرگانی بود که در حادثه هفتم‬ ‫تیر هم مجروح شد‪ .‬در دولت دوم موسوی که نیلی در همان‬ ‫مقام وزارت معادن و فلزات باقی ماند‪ ،‬وزارت صنایع سنگین‬ ‫اما به دو وزارتخانه تبدیل شد که بهزاد نبوی مسئولیت وزارت‬ ‫صنایع س��نگین را برعهده گرفت و مسئولیت وزارت صنایع‬ ‫هم به غالمرضا شافعی رسید‪ .‬شافعی در سال ‪ ۱۳۶۳‬پس از‬ ‫انکه مدتی معاونت فلزات غیراهنی وزارت معادن و فلزات را‬ ‫عهد هدار بود به عنوان وزیر صنایع به مجلس معرفی شد و پس‬ ‫از اخذ رای اعتماد به مدت پنج سال تا سال ‪ ۱۳۶۸‬وزیر صنایع‬ ‫بود‪ .‬سپس به س��ازمان برنامه و بودجه رفت و ‪ ۲۸‬ماه معاون‬ ‫امور تولیدی این س��ازمان بود‪ .‬در دی م��اه ‪ ۱۳۷۰‬با تصویب‬ ‫مجلس به عنوان اولین وزیر تعاون‪ ،‬این وزارتخانه را تاسیس‬ ‫کرد و تا اواسط س��ال ‪ ۱۳۷۶‬در این سمت بود تا انکه مجددا‬ ‫در دولت خاتمی به وزارت صنایع بازگشت و به مدت سه سال‬ ‫و اندی تا زمان ادغام ان ب��ا وزارت معادن و فلزات وزیر صنایع‬ ‫باقی ماند‪ .‬او در اواخر دول��ت احمدی نژاد در مقام مدیرعامل‬ ‫ایدرو (یکی از معاونت های وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت) به‬ ‫دولت فراخوانده شد‪ .‬اکنون نیز با خروج نهاوندیان‪ ،‬ریاست اتاق‬ ‫بازرگانی‪ ،‬صنایع و معادن و کشاورزی را برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫مردان سازندگی‬ ‫در دولت اول عل ی اکبر هاشم ی رفسنجانی که با تغییر‬ ‫ساختار اجرایی کش��ور و حذف نخس ت وزیر‪ ،‬تشکیل کابینه‬ ‫و امور اجرایی مس��تقیما ب��ه رئی س جمهور واگذار ش��د که‬ ‫باتوجه به پایان یافتن جنگ تحمیلی‪ ،‬به دوران س��ازندگی‬ ‫معروف شد‪ ،‬عبدالحسین وهاجی وزیر بازرگانی شد و هادی‬ ‫نژادحسینیان به وزارت صنایع سنگین رس��ید که در دولت‬ ‫دوم هاشم ی رفس��نجانی ه��م همین س��مت را حفظ کرد‪.‬‬ ‫وی س��پس مدتی به عنوان نماینده ارشد جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران در س��ازمان ملل متحد و نماینده ای��ران در اوپک بود‬ ‫و معاون��ت وزارت نفت در دوره دولت خاتم��ی را نیز برعهده‬ ‫داش��ت‪ .‬همچنین حس��ین محلوجی به عنوان وزیر معادن‬ ‫و فلزات مش��غول ش��د که این اش��تغال تا پایان دولت دوم ‬ ‫تزاده هم‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی ادامه یافت‪ .‬محمدرضا نعم ‬ ‫در هر دو دولت هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬مسئولیت وزارت صنایع‬ ‫را برعهده داش��ت‪ .‬از این میان محلوجی‪ ،‬نژادحس��ینیان و‬ ‫تزاده در دولت دوم هاشمی هم ابقا شدند اما وهاجی جای‬ ‫نعم ‬ ‫خود را به یحیی ال اس��حاق داد‪ .‬ال اسحاق که اکنون رئیس‬ ‫اتاق بازرگان��ی و صنایع و معادن ته ران اس��ت‪ ،‬از چهره های‬ ‫مدافع اقتصاد ازاد به ش��مار م ی رود که در طول س��ال های‬ ‫گذش��ته به دلیل اهتمام به عقاید اقتصاد ب��ازار‪ ،‬به یکی از‬ ‫چهره های ش��اخص طرفدار بخش خصوصی بدل گش��ته‬ ‫است‪ .‬ال اسحاق دو بار در سال های ‪ ۱۳۸۵‬و ‪ ۱۳۸۹‬در انتخابات‬ ‫اتاق های بازرگانی شرکت کرد و موفق شد به عنوان نماینده‬ ‫بخش خصوصی به پارلمان بخش خصوصی ته ران وارد شد‪.‬‬ ‫وی جمعیت موتلفه را به عن��وان کاندیدای خود در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ‪ ۹۲‬معرفی کرد که البته درنهایت این امر‬ ‫محقق نشد‪.‬‬ ‫دوران اصالحات‬ ‫با پایان یافتن دوران ریاست جمهوری هاشم ی رفسنجانی‬ ‫و انتخاب سیدمحمد خاتمی به عنوان رئی س جمهور جدید‪،‬‬ ‫محمد ش��ریعتمداری از نزدیکان ایت اهلل ری شهری‪ ،‬یکی از‬ ‫رقیبان خاتمی در انتخابات‪ ،‬وزارت بازرگانی را برعهده گرفت‬ ‫که این سمت را تا پایان دولت دوم او حفظ کرد‪ .‬شریعتمداری در‬ ‫دولت احمدی نژاد سمتی نداشت و عزمش را هم ب رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 92‬جزم کرده بود که درنهایت انصراف‬ ‫داد اما در دولت روحانی‪ ،‬جانشین رئی س جمهور در شورای عالی‬ ‫ای رانیان‪ ،‬شورای عالی قضایی و شورای استاندارد و تحقیقات‬ ‫صنعتی شد‪ .‬او بیس��ت روزی هم سرپرس��ت وزارت ورزش و‬ ‫جوانان بود‪ .‬در دوران ریاست جمهوری خاتمی‪ ،‬دو وزارت صنایع‬ ‫سنگین و صنایع مجددا ادغام شدند و در هر دو دوره هم اسحاق‬ ‫جهانگیری به عنوان وزیر فعالیت کرد‪ .‬جهانگیری در دوره دوم‬ ‫و سوم مجلس شورای اسالمی‪ ،‬نماینده جیرفت بود و مدتی‬ ‫نیز استانداری اس��تان اصفهان را ب ر عهده داشت‪ .‬جهانگیری‬ ‫همچنین از بنیانگ��ذاران حزب کارگزاران س��ازندگی و عضو‬ ‫ی بنیاد باران است‪ .‬حسن‬ ‫شورای مرکزی ان و عضو هیات علم ‬ ‫روحانی با اغاز به کار دولت یازدهم جهانگیری را به عنوان معاون‬ ‫اول رئی س جمهور منصوب کرد‪.‬‬ ‫دولت های نهم و دهم‬ ‫با اعالم رئی س جمهور ش��دن محم��ود احمدی نژاد‪ ،‬او‬ ‫فهرستی از مردان کمتر شناخته شده را ب رای عضویت در هیات‬ ‫دولت به مجلس شورای اسالمی معرفی کرد‪ .‬از جمله‪ ،‬مسعود‬ ‫ی ب رای وزارت نفت‪ .‬او که از سال ‪ 59‬در سپاه عضویت‬ ‫میرکاظم ‬ ‫داشته‪ ،‬پیش از وزارت‪ ،‬مدیرعامل سازمان اتکا وابسته به وزارت‬ ‫دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و مشاور وزیر این وزارتخانه‬ ‫بود‪ .‬میرکاظمی با اغاز به کار دولت دهم‪ ،‬وزیر نفت شد اما پس‬ ‫از دو سال کنار گذاشته و از مجموعه دولت طرد شد‪ .‬او اکنون‬ ‫نماینده مردم ته ران در مجلس ش��ورای اس�لامی و رئیس‬ ‫کمیسیون انرژی اس��ت‪ .‬احمدی نژاد‪ ،‬علیرضا طهماسبی را‬ ‫هم ب رای وزارت صنایع و معادن معرفی کرد‪ .‬او که از سال ها‬ ‫قبل در پروژه های عمرانی سپاه فعالیت داشت‪ ،‬دو سال پس‬ ‫از اغاز وزارتش‪ ،‬اولین وزیر احمدی نژاد بود که از س��مت خود‬ ‫اسحاق جهانگیری‪،‬‬ ‫چهره ثابت صنایع‬ ‫در دولت سازندگی‬ ‫و اصالحات و‬ ‫اصالحات‪ ،‬در دولت‬ ‫تدبیر و امید معاون‬ ‫رئیس جمهور است‬ ‫هادی نژاد حسینیان‬ ‫هرچند در ابتدا مرد‬ ‫صنعت بود‪ ،‬اما در‬ ‫ادامه از مردان نفتی‬ ‫شد‬ ‫بهزاد نبوی هرچند‬ ‫وزیری صنعتی‬ ‫بود‪ ،‬در ادامه به‬ ‫یکی از سیاسی‬ ‫ترین چهره ها‬ ‫تبدیل شد‬ ‫علی اکبر محرابیان‪،‬‬ ‫یکی از وزیران‬ ‫جنجالی احمدی‬ ‫نژاد بود که در پایان‬ ‫مغضوب واقع شد‬ ‫مهدی غضنفری‬ ‫در دولت های نهم‬ ‫و دهم پلههای‬ ‫ترقی را به طور‬ ‫کامل طی کرد‬ ‫نعمت زاده چه‬ ‫در حوزه صنعت و‬ ‫چه در حوزه نفت و‬ ‫انرژی‪ ،‬فردی موثر‬ ‫بوده که حاال سنی‬ ‫از او گذشته است‬ ‫دولت تدبیر و امید‬ ‫یک عضو کمیسیون صنایع‪:‬‬ ‫استیضاح زودتر از دو ماه اینده مطرح نمی شود‬ ‫‪4‬‬ ‫اهلل وردی دهقانی‪ ،‬عضو کمیسیون صنایع‪ ،‬معتقد‬ ‫است که جو مجلس درمورد نعمت زاده منفی است و‬ ‫اگر کار به استیضاح بکشد احتمال رای اعتماد مجدد‬ ‫سخت است‪.‬‬ ‫در خب ر ه�ا اظهارات�ی ب�ه نقل از ش�ما منتش�ر‬ ‫ش�ده اس�ت که ظاهرا مخال�ف اس�تیضاح وزیر‬ ‫صنعت‪،‬معدن و تجارت هستید‪،‬ایا شما مخالف‬ ‫استیضاح هستید؟‬ ‫استیضاح را انجام دهند‪ .‬مساله این است که من هنوز ندیده ام‬ ‫که دوستان دالیل خود را به طور کامل ارائه داده باشند ‪ ،‬شاید‬ ‫اگر دالیل ش��ان را ارائه کنن��د تعداد بیش��تری از نمایندگان‬ ‫استیضاح را امضا کنند‪.‬‬ ‫طراحان استیضاح م ی گویند که دو هفته تاخیر در‬ ‫اعالم وصول استیضاح به دلیل گرفتاری مجلس‬ ‫در مورد تصویب بودجه سال اینده در کمیسیون‬ ‫تلفیق اس�ت ‪ ،‬فکر م ی کنید بع�د از این دو هفته‬ ‫فرصت برای طرح استیضاح دست خواهد داد؟‬ ‫‪ l‬البته اینکه بگوییم من مخالف هس��تم درست‬ ‫نیس��ت‪ .‬من از جمله امضاکنندگان اس��تیضاح نیستم اما‬ ‫الزاما هر کس��ی که اس��تیضاح را امضا نکرده است مخالف‬ ‫ان نیست‪ .‬متاس��فانه باید بگویم که تعداد کمی از دوستان‬ ‫مخالف استیضاح هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬بعید است این طور باشد ‪ .‬این طور نیست که بعد‬ ‫از دو هفته حتما استیضاح به صحن بیاید ‪ .‬وقتی موکول به‬ ‫بعد از بررسی بودجه شده اس��ت یعنی حد اقل دو ماه دیگر‬ ‫هم فرصتی ب رای طرح استیضاح در صحن نخواهد بود‪ .‬من‬ ‫نم ی دانم که این موضوع دو هفته را چه کس��ی مطرح کرده‬ ‫است به هر حال بعید است که بعد از دو هفته استیضاح در‬ ‫صحن مجلس مطرح شود‪.‬‬ ‫‪ l‬چون دالیل چندانی ب رای اس��تیضاح نداریم‪ .‬من‬ ‫هنوز فکر م ی کنم که ب رای اس��تیضاح زود اس��ت اما ظاه را‬ ‫برخی دوستان دالیلی دارند که این طور نیست و م ی خواهند‬ ‫‪ l‬علتش این است که اس��تیضاح هنوز پروسه ای‬ ‫را که الزم اس��ت طی نکرده است‪ ،‬یعنی هنوز در کمیسیون‬ ‫بررس��ی نش��ده اس��ت و ما دالیل اس��تیضاح کنن��دگان را‬ ‫نشنیده ایم‪.‬‬ ‫ظاه�را ش�ما در جای�ی گفت�ه بودی�د ک�ه برای‬ ‫استیضاح وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت هنوز زود‬ ‫است ‪ ،‬چرا فکر م ی کنید که زمان مناسبی نیست؟‬ ‫چرا فکر م ی کنید ک�ه هنوز زمان مناس�ب برای‬ ‫استیضاح وزیر صنعت ‪ ،‬معدن و تجارت نیست؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫تا چند هفته قبل از زمان اعالم اسامی وزرای پیشنهادی‬ ‫دول��ت یازدهم کمتر کس��ی تصور م ی کرد ک��ه محمدرضا‬ ‫تزاده ب رای تصدی وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت انتخاب‬ ‫نعم ‬ ‫شود‪ .‬بسیاری گمان م ی کردند که او باتوجه به تجربه باالیی‬ ‫که دارد‪ ،‬به عنوان معاونت اول رئی س جمهوری یا یکی دیگر از‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫استعفا کرد‪ .‬گفته م ی شد شخص رئی س جمهور از او خواسته‬ ‫از مقامش اس��تعفا کند تا برکنار نش��ود‪ .‬پس از برکناری او‪،‬‬ ‫علی اکبر محرابیان‪ ،‬از دوستان جوان احمدی نژاد وزیر صنایع و‬ ‫معادن شد‪ .‬محرابیان در دوره استانداری احمدی نژاد در اردبیل‬ ‫با او همکاری هایی داش��ته و در زمان شهرداری اش هم مدیر‬ ‫فروشگاه شهروند و معاون س��یماچوب شده بود‪ .‬دوره وزارت‬ ‫جنجالی او با ادغام دو وزارتخان��ه بازرگانی و صنایع و معادن‬ ‫پایان یافت اما سپس دستیار ویژه رئی س جمهور و مدیر پروژه‬ ‫پیگیری کننده طرح های ناتمام در اواخر عمر دولت دهم شد‪.‬‬ ‫محرابیان به اتهام یک سرقت اختراع هم به دادگاه فراخوانده‬ ‫شد که درنهایت محکوم شد‪ .‬او ب راساس این اختراع‪ ،‬کتاب هم‬ ‫منتش��ر کرده بود که در ان احمدی نژاد را همکار پروژه اعالم‬ ‫کرد‪ .‬مهدی غضنفری ه��م که از هم��کاران احمدی نژاد در‬ ‫دانشگاه علم و صنعت و مدتی هم مدی ر گروه مهندسی صنایع‬ ‫این دانشگاه بود‪ ،‬با انتخاب احمدی نژاد به عنوان رئی س جمهور‪،‬‬ ‫به عنوان معاون وزیر بازرگانی و رئیس سازمان توسعه تجارت‬ ‫به دولت نهم وارد شد‪ .‬سپس در دولت دهم وزیر بازرگانی شد و‬ ‫پس از ادغام دو وزارتخانه و شکل گیری وزارت صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت هم به عنوان وزیر وزارتخانه جدید انتخاب شد‪.‬‬ ‫سمت های نزدیک به رئی س جمهوری انتخاب شود‪ .‬با این وجود‬ ‫بعد از انتخاب اسحاق جهانگیری به عنوان معاول اول دولت‬ ‫تزاده هم در وزارت صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫یازدهم احتمال حضور نعم ‬ ‫و تجارت بیشتر شد‪ .‬پیشنهاد تصدی وزارت صنعت‪ ،‬معدن از‬ ‫تزاده‬ ‫سوی روحانی و قبول این سمت پیشنهادی از سوی نعم ‬ ‫نشان داد که دولتی که با رویکرد اعتدال روی کار امده‪ ،‬اهمیت‬ ‫تزاده‬ ‫خاصی ب رای این وزارتخانه اقتصادی قائل است‪ .‬حاال نعم ‬ ‫کهنه کار وزیر وزارتخانه ای است که در دولت های گذشته وزرای‬ ‫ان متهم به اهمال کاری و نداشتن قدرت چان هزنی در جلسات‬ ‫سطح باالی اقتصادی کشور م ی شدند‪ .‬فعاالن عرصه تولید و‬ ‫تزاده باتوجه به ارتباط‬ ‫صنعت بسیار امیدوار هستند که نعم ‬ ‫نزدیکش با رئی س جمهوری و کاریزمای شخصی خود بتواند‬ ‫در تمام ‬ ‫ی جلسات مهم اقتصادی کشور حق تولید را بگیرد‪g.‬‬ ‫به جز این م��ن باید تاکی��د کنم که فرصت س��ه یا‬ ‫چهار ماهه که وزیر تا امروز در اختیار داش��ته اس��ت‪ ،‬ب رای‬ ‫مش��اهده تاثی ر گذاری سیاس��ت ها ی او یا قضاوت در مورد‬ ‫عملکرد او کافی نیست و باید فرصت بیشتری به وزیر دارد‬ ‫تا نتایج عملکرد او را مشاهده کنیم‪.‬‬ ‫هنوز استیضاح کنندگان دالیل خود را ارائه نکرده اند و‬ ‫به همین دلیل حتی ممکن است تعداد امضاها هم افزایش‬ ‫پیدا کند‪.‬‬ ‫اقایان ط�راح اس�تیضاح م ی گویند ک�ه یکی از‬ ‫اشکاالت به وزیر در مورد اخراج ‪ 280‬نفر از فعاالن‬ ‫در ش�هرک های صنعتی اس�ت ‪ ،‬اقای نعم ت زاده‬ ‫قبلا در این م�ورد ب�ه کمیس�یون های مجلس‬ ‫توضیحاتی داده است‪ ،‬این توضیحات را چطور‬ ‫ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬البته تع��داد ‪ 280‬نفر نبوده اس��ت‪ ،‬تع��داد افراد‬ ‫‪ 30‬یا ‪ 32‬نفر بوده اس��ت که انها هم به میل خودشان کنار‬ ‫رفته اند و بازنشس��ته یا بازخرید ش��ده اند‪ .‬وزیر در این مورد‬ ‫به کمیس��یون های مربوط گزارش داده اس��ت ام��ا ظاه را‬ ‫تزاده قانع کننده نبوده است‪.‬‬ ‫توضیحات اقای نعم ‬ ‫ج�و مجل�س را در این موض�وع چط�ور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟ اگر استیضاح مطرح شود احتمال این‬ ‫وجود دارد که وزیر برکنار شود؟‬ ‫‪ l‬البته ط راحان اس��تیضاح بر ای��ن موضوع تاکید‬ ‫دارند اما متاس��فانه باید بگویم که جو مجلس در مورد اقای‬ ‫تزاده منفی است و اگر استیضاح در مجلس مطرح شود‬ ‫نعم ‬ ‫احتمال اینکه وزیر نتواند رای اعتماد دوباره را به دست بیاورد‪،‬‬ ‫زیاد است‪g .‬‬ ‫‪63‬‬ ‫گفت وگو با یکی از طراحان استیضاح‪:‬‬ ‫استیضاح انجام شود‪ ،‬نعمت زاده رای نمی اورد‬ ‫‪5‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫سی د محمد بیاتیان از اعضای هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس و ط راح استیضاح وزیر صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫و تجارت م ی گوید اگر استیضاح انجام شود وزیر دوباره رای اعتماد نخواهد گرفت و برکنار خواهد شد ‪ .‬او البته به تاخیر در‬ ‫اعالم و صول استیضاح هم اشاره کرده و م ی گوید‪« :‬این موضوع تنها به خاطر شلوغی مجلس برای بررسی بودجه است‬ ‫نه به خاطر مخالفت هیات رئیسه با استیضاح‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫ش�ما ط�راح اس�تیضاح وزی�ر صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت هس�تید و قاعدتا از همه بهتر م ی توانید‬ ‫توضی�ح دهید ک�ه چ�را بای�د اس�تیضاح اقای‬ ‫نعم ت زاده مطرح بشود؟‬ ‫‪ l‬باید بگوی��م که از هم��ان ابتدای حض��ور اقای‬ ‫نعمت زاده در وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت مخالفت هایی‬ ‫با او در مجلس وجود داشته است ‪ ،‬انتقاد هایی به عملکرد او و‬ ‫معاون هایش وارد است‪ ،‬همچنین در مورد تعامل با نمایندگان‪،‬‬ ‫وزیر و وزارتخانه اش کارنامه خوبی از خودشان نشان نداده اند‪ .‬از‬ ‫تزاده مطرح بود‬ ‫همان ابتدا هم تع داد زیادی سوال از اقای نعم ‬ ‫که نشان م ی دهد نمایندگان چقدر به کار او انتقاد داشته اند‪.‬‬ ‫مجلس و مجموعه نمایندگان با او مخالف هستند اما اخی را‬ ‫یک سری مسائل جدید هم به وجود امده است‪.‬‬ ‫باقی است چرا که اشکاالت زیادی وجود دارد‪ .‬استیضاح با ‪34‬‬ ‫یا ‪ 35‬امضا به قوت خودش باقی خواهد ماند‪.‬‬ ‫ پس این فرصت دو هفته ای که مطرح شده تا در‬ ‫اعالم استیضاح تاخیر بیفتد‪ ،‬برای چیست؟‬ ‫‪ l‬قرار شده که اس��تیضاح دو هفته مسکوت باقی‬ ‫بماند ‪ .‬این به ان معنی نیست که استیضاح از دستور کار خارج‬ ‫است‪ .‬اس��تیضاح به قوت خودش باقی اس��ت‪ ،‬منتها چون‬ ‫مجلس درگیر بررسی بودجه سال اینده است فکر کردیم دو‬ ‫هفته مسکوت بگذاریم تا بررسی بودجه در تلفیق به نتیجه‬ ‫برسد و بعد از ان به استیضاح رسیدگی شود‪.‬‬ ‫این استیضاح درباره چه مواردی است؟‬ ‫‪ l‬مورد اول گرانی اس��ت‪ ،‬در مورد گرانی مایحتاج‬ ‫مثال چه چی ز هایی؟‬ ‫‪ l‬مثال در مورد گزارش صد روزه دولت دیدیم که اقای‬ ‫تزاده هیچ چیز ندارد ک��ه در مورد وزارتخانه اش بگوید‪ .‬‬ ‫نعم ‬ ‫بخش معدن و صنعت ما کال تعطیل شده است‪ .‬انتقاد های‬ ‫زیادی به اقای وزیر وارد اس��ت که همه اینها جمع شده و به‬ ‫طرح استیضاح منجر شده‪.‬‬ ‫جالب اس��ت که من با هر کسی که صحبت م ی کنم‬ ‫م ی بینم موارد سوال و اشکال زیاد تر م ی شود‪ ،‬تا االن ما ‪16‬‬ ‫مورد را نوشته ایم که ‪ 60‬امضا هم دارد‪ .‬البته از این ‪ 60‬امضا‪،‬‬ ‫ ‪ 24‬یا ‪ 25‬امضا مربوط به اعضای کمیسیون کشاورزی است‬ ‫که در مورد انتزاع بخش کش��اورزی از وزارت صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫وتجارت اس��ت و چون وزیر ق��ول داده ای��ن موضوع ظرف‬ ‫روز های اینده انجام شود این دوس��تان خواسته اند که هنوز‬ ‫امضایشان در استیضاح علنی نشود‪ ،‬اما حتی اگر این دوستان‬ ‫هم امضای خود را پس بگیرند باز استیضاح به قوت خودش‬ ‫‪64‬‬ ‫مردم نظارتی وجود ندارد‪ .‬ش��ما م ی بینید ک��ه قیمت میوه‬ ‫مثال در میدان میوه و تره بار دو هزار تومان است‪ ،‬اما در خرده‬ ‫فروش ی ها به هفت تا هشت هزار تومان م ی رسد‪ ،‬در صورتی‬ ‫که اگر نظارت وجود داشته باش��د این اتفاق نباید بیفتد‪ .‬به‬ ‫نظر م ی رسد که کال موضوع نظارت در وزارت بازرگانی نادیده‬ ‫گرفته شده است‪.‬‬ ‫اگر این انتقاد به حوزه تنظیم بازار را وارد بدانیم‪ ،‬‬ ‫ایا اشکاالتی در حوزه های دیگر هم وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬بله البته‪ ،‬مثال در مورد معدن م ی بینیم که هیچ‬ ‫کاری انجام نشده است‪.‬‬ ‫یعنی دقیقا چه کاری انجام نشده است؟‬ ‫‪ l‬واگذاری معدن ها متوقف است‪ .‬اصالح تعرفه ها‬ ‫صورت نگرفته و بس��یاری کار های دیگ��ر روی زمین مانده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در صنعت هم انتقاد هایی به وزیر وارد شده است؟‬ ‫‪ l‬البته‪ ،‬در صنعت و به خصوص در خودرو سازی ما‬ ‫اشکال هایی را وارد م ی دانیم؛ اینکه اقای وزیر م ی گوید مثال‬ ‫قیمت خودرو پایین نخواهد امد این اظهارات اشکاالتی ایجاد‬ ‫کرده و باعث افزایش قیمت خودرو شده است‪ .‬اظهارات اقای‬ ‫وزیر غیر کارشناسی بوده است‪ ،‬اینکه ما یک همایش برگزار‬ ‫کنیم و این همه میهمان خارجی بیاوریم خوب است اما اینکه‬ ‫پژو را که این همه ضرر به خودرو سازی های ما وارد کرده وارد‬ ‫کنیم و بخواهیم دوباره با انها کار کنیم خوب نیست‪ .‬پژو با‬ ‫تعطی ل کردن فعالی ت هایش در ای ران هشتصد میلیون دالر‬ ‫ضرر به ما وارد کرده اس��ت‪ ،‬حاال ما چرا بای��د دوباره به انها‬ ‫فرصت بدهیم‪ .‬این موضوعات باعث م ی شود که استیضاح‬ ‫از دستورکار خارج نشود‪.‬‬ ‫با وجود این گفته م ی ش�ود ک�ه توضیحاتی که‬ ‫اقای وزیر در پاسخ به سوال ها در کمیسیون های‬ ‫تخصصی داده‪ ،‬قانع کننده بوده‪...‬‬ ‫‪ l‬البت��ه اق��ای نعم��ت زاده توضیحات��ی ب��ه‬ ‫کمیسیون های مختلف داده اند‪ ،‬اما این دلیل بر ان نیست‬ ‫که کمیس��یون ها از توضیحات او قانع ش��ده باشند‪ .‬مثال‬ ‫در مورد اخ راج ان ‪ 280‬نفر از ش��رکت های صنعتی اس��تان‬ ‫ته ران نمایندگان هنوز قانع نشده اند‪ .‬رفتاری که در این مورد‬ ‫شده درس��ت نبوده‪ .‬انتقاد مجلس در این مورد همچنان پا‬ ‫ب ر جاست‪ .‬ما اعتقاد داریم که مدیریت نباید چکشی باشد‪.‬‬ ‫سی د محمد بیاتیان معتقد است که نعم ت زاده‬ ‫وضع خوبی در مجلس ندارد‬ ‫ام�ا خیل ی ه�ا م ی گوین�د اخ�راج ان ‪ 280‬نفر در‬ ‫شهرک های صنعتی تهران به این دلیل است که‬ ‫اصال استخدام انها غیر قانونی انجام شده است‪.‬‬ ‫‪ l‬حاال ممکن اس��ت در این مورد پارت ی بازی هایی‬ ‫شده باشد‪ .‬اما وقتی قرار دادی بس��ته م ی شود این قراردادها‬ ‫جنبه حقوقی دارد و نم ی ت��وان انها را همی��ن طور با یک‬ ‫تصمیم یک شبه رد کرد‪ .‬باید به قرار داد های قانونی متعهد‬ ‫بود نه اینکه برخورد چکشی شود و افراد شایسته را به صورت‬ ‫فله ای کنار بگذارند‪ .‬وقتی ش��ما با کس��ی قرارداد م ی بندید‬ ‫دیگر نم ی توانید او را همین طوری با فش��ار یا هر وس��یله‬ ‫دیگری اخ راج کنید‪.‬‬ ‫ اما توجی�ه وزارت صنعت‪ ،‬مع�دن و تجارت این‬ ‫اس�ت که این اس�تخدام ها غی ر قانون�ی بوده و‬ ‫وزارتخانه جلوی یک اق�دام غیر قانونی را گرفته‬ ‫است‪...‬‬ ‫‪ l‬قرار داد هایی که بس��ته شده اس��ت غی ر قانونی‬ ‫نبوده‪ ،‬اگر مدی ران قبلی تخلف کرده اند این دلیل نم ی شود‬ ‫که ما بیاییم به خاطر اش��تباه دیگران یک ع��ده ای را از کار‬ ‫ بیکار و خانواده ها را دچار مش��کل کنیم‪ .‬اگر مدیری تخلف‬ ‫کرده باید با او برخورد شود‪ ،‬باید او را به دستگاه های مسئول‬ ‫معرفی کرد اما نباید مردم را بیکار کرد‪ .‬بعضی از کسانی که‬ ‫اخ راج شده اند هشت سال اس��ت که بر سر کار خود بوده اند‪،‬‬ ‫حاال اقایان قرارداد های انها را لغ��و کرده اند‪ .‬این کار ها نباید‬ ‫صورت م ی گرفت‪ .‬تعدیل نیرو چارچوب دارد‪ .‬س��وال ‪ 20‬نفر‬ ‫از امضا کنندگان استیضاح در همین مورد است که چرا این‬ ‫تعدیل ها ب ی ضابطه انجام شده است‪.‬‬ ‫ وزارتخانه م ی گوید استخدام ها غیر قانونی بوده‬ ‫و اخراج یا قطع همکاری با این افراد جل و گیری از‬ ‫یک روند غی ر قانونی است‪.‬‬ ‫‪ l‬اینها تاثیری بر طرح استیضاح ندارد ‪ ،‬خبرگزاری ها‬ ‫نوشته اند که یک شرکتی رفته بدون اینکه سپرده قانونی در‬ ‫بانک مرکزی داشته باشد با توصیه وزارت صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت یک وام ‪ 560‬میلیون یورویی گرفته است‪ ،‬این گونه‬ ‫اعالم رضایت ها تاثیری در طرح استیضاح نخواهد داشت‪.‬‬ ‫مجید رضا حریری‬ ‫‪6‬‬ ‫عضو اتاق بازرگانی ایران‬ ‫بحث استیضاح وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت در حالی‬ ‫مطرح شده که برداشت من به عنوان یکی از همراهان وزیر در‬ ‫جلس ه های طرح سوال در کمیسیون های اقتصاد و صنایع و‬ ‫معادن مجلس این بود که ط راحان سوال در کمیسیون های‬ ‫تخصصی از توضیحات وزیر در مورد مس��ائل مورد س��وال‬ ‫قانع شده اند‪ .‬ش��نیده ش��ده اس��ت که عده ای توقف اجرای‬ ‫برخی سیاس��ت ها مانند طرح ش��بنم را دلیل استیضاح وزیر‬ ‫دانس��ته اند‪ ،‬در حالی که انچه بیش��تر سوژه اس��تیضاح قرار‬ ‫گرفته در حوزه های بازرگانی داخلی اس��ت تا اقدامات وزی ر‪ .‬با‬ ‫اینکه متن استیضاح هنوز منتشر نشده‪ ،‬رسما گفته شده که‬ ‫بازرگانی داخلی و تنظیم بازار مورد توجه اس��تیضاح کنندگان‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬برخی هم به موضوع اختالف سلیقه ها در حوزه‬ ‫تنظیم بازار اشاره کرده اند و م ی گویند که دو سلیقه متفاوت در‬ ‫مورد تنظیم بازار در وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت وجود داشته‬ ‫است‪.‬البته در مورد اینکه این دو سلیقه هر کدام به چه چیزی‬ ‫گرایش و از چه چیزی پرهیز دارند‪ ،‬صحبتی نشده است اما در‬ ‫خب ر ها امده که اقای س��ینکی‪ ،‬معاون بازرگانی وزیر به دلیل‬ ‫اختالف نظ ر ها در این حوزه استعفا کرده است‪ .‬حاال احتمال دارد‬ ‫که با حاکم شدن یک سلیقه و نظر وزیر در حوزه بازرگانی در‬ ‫این مورد هم شاهد تحول هایی باشیم‪ .‬اما در بحث استیضاح‬ ‫باید بر این موضوع تاکید کنم که هر چند هر کس��ی از دید‬ ‫خودش م ی تواند ای رادهایی را به انجام یا انجام ندادن هر کاری‬ ‫وارد بداند‪،‬اما به نظر من به عنوان کسی که در حوزه بازرگانی‬ ‫تزاده نکته منفی قابل ذکری‬ ‫اقدامات اقای نعم ‬ ‫ ‬ ‫فعالیت دارد‬ ‫نداشته است‪ .‬مجموع عملکرد وزارت صنعت‪ ،‬معدن وتجارت‬ ‫طی مدت فع الیت وزیر جدید کامال قابل دفاع است‪ ،‬به خصوص‬ ‫تزاده وزارت‬ ‫اگر این موضوع را در نظر بگیریم ک��ه اقای نعم ‬ ‫صنعت‪ ،‬معدن و تجارت را در حالی به دست گرفت که همه‬ ‫تصمیم های مهم در این سه حوزه صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪،‬‬ ‫عمال در ستاد ها اتخاذ م ی ش��د و وزارتخانه تقریبا ورشکسته‬ ‫بود؛ اگر به ماه های قبل از بر س��ر کار امدن دولت جدید نگاه‬ ‫کنید م ی بینید که قیمت ها روز ب��ه روز باال م ی رفت اما حاال‬ ‫مدتی است که ارامش نس��بی در بازار حاکم شده است‪ .‬این‬ ‫درست است که ه ر کس��ی از زاویه دید خودش به موضوعات‬ ‫نگاه م ی کند‪ ،‬اما تا جایی که من بین همکارانم و مردم دیده ام‪،‬‬ ‫ نه فعاالن اقتصادی‪ ،‬نه مردم نارضایتی از عملکرد وزیر ندارند‪.‬‬ ‫تزاده طی مدت کوتاهی که وزارتخان ه را اداره کرده‪،‬‬ ‫اقای نعم ‬ ‫تصمیم های بسیار مثبت و مناسبی گرفته است‪ ،‬از جمله در‬ ‫بازرگانی خارجی‪ ،‬لغو برخی موانع غی ر تعرفه ای از تع داد مراحل‬ ‫تجارت برون مرزی کم کرده است و این در جهت اسان سازی‬ ‫تجارت خارجی اقدام مناسبی بوده است‪ .‬وزیر همین حاال هم‬ ‫تصمیماتش را با مشورت بخش خصوصی اتخاذ م ی کند که‬ ‫این به افزایش رضایت مندی فعاالن اقتصادی از عملکرد این‬ ‫وزراتخانه م ی انجامد‪ .‬به نظر م ی رس��د که اقدام��ات وزیر در‬ ‫مدیریت بازار هم قابل دفاع اس��ت‪ ،‬در حدود ‪ 140‬روزی که از‬ ‫تزاده م ی گذرد ‪ ،‬ارامش در بازار حاکم شده‬ ‫اغاز کار اقای نعم ‬ ‫ و روز به روز هم افزایش م ی یابد ‪ .‬روند صعود قیمت ها کاهش‬ ‫یافته یا در برخی موارد متوقف شده است‪ .‬سوال من این است‬ ‫که مگر یک وزیر دیگر باید چه اقدامی انجام دهد که کافی و‬ ‫راض ی کننده باشد؟‬ ‫وزیر صنع��ت‪ ،‬مع��دن و تج��ارت ‪ ،‬رفت��ار مدیریتی و‬ ‫سیاس��تگذاری را در پیش گرفته که به بهبود اوضاع کمک‬ ‫م ی کن��د؛ بناب رای��ن جمع بندی من این اس��ت ک��ه در حوزه‬ ‫تزاده وارد نیست‪،‬‬ ‫اقتصادی اش��کالی به عملکرد اقای نعم ‬ ‫ حتی م ی شود گفت که سوای وزیر امور خارجه‪ ،‬این وزارتخانه‬ ‫تقریبا موفق ترین وزارتخانه دولت یازدهم تا امروز بوده است‪.‬‬ ‫اما اینکه چرا این وزیر اولین وزیری است که موضوع استیضاح‬ ‫او مطرح م ی شود‪ ،‬به نظر م ی رسد استیضاح ربطی به مسائل‬ ‫اقتصادی ندارد‪ ،‬استنباط من از موضوع استیضاح این است که‬ ‫هر چند شاکله مجلس با وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت مشکلی‬ ‫ندارد و حتی اگر با نگاه مثبت بنگریم احتماال اشتراک نظ ر هایی‬ ‫هم وجود دارد‪ ،‬اما شائبه بحث های سیاسی هم همیشه وجود‬ ‫دارد‪ .‬به هر حال نم ی توانیم این موضوع را نادیده بگیریم که‬ ‫برخی نمایندگان مجلس میانه خوبی با دولت اقای روحانی‬ ‫ندارن��د و م ی توان تصور کرد که بحث هایی مثل اس��تیضاح‬ ‫موفق ترین وزیر اقتصادی دولت از این موضوع ناشی م ی شود؛ ‬ ‫چرا که زمینه های واقعی ب رای این اس��تیضاح قابل مشاهده‬ ‫نیست‪ .‬اگر هم به دنبال نقد منصفانه باشیم مشخص است که‬ ‫فعاالن اقتصادی و مردم از عملکرد این وزیر در حوزه بازرگانی‬ ‫و مدیریت بازار راضی هستند‪ .‬حاال که اعالم وصول استیضاح‬ ‫ترئیسه مجلس به‬ ‫وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪ ،‬توسط هیا ‬ ‫تاخیر افتاده ‪ ،‬امیدوارم با اطالعرسان ی ها و گفت وگو هایی که‬ ‫انجام خواهد شد ضریب تفاهم در مجلس باال برود و موضوع‬ ‫استیضاح ختم به خیر بشود‪g.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫با وجود اینها خیلی از فعاالن اقتصادی از کار های‬ ‫وزیر صنعت‪ ،‬معدن وتجارت راضی هستند ‪...‬‬ ‫بررسی استیضاحی پس از ‪4‬ماه از نظر رئیس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪ l‬اگر م ی خواهند جلوی عمل غی ر قانونی را بگیرند‬ ‫نباید بگذارند این افراد استخدام شون د ‪ ،‬اما وقتی اینها استخدام‬ ‫ش��ده اند ما نباید این طور برخورد کنیم‪ ،‬مدی ران زیادی را در‬ ‫کل کش��ور جا به جا کرده اند که برداش��ت ما این است که‬ ‫اقدامش��ان سیاسی اس��ت و به خاطر مس��ائل کارشناسی‬ ‫نیست‪ .‬م ی گویند اینها در رتب ه بندی ها ضعیف بوده اند‪ ،‬بعد‬ ‫مواردی که رتب ه بندی ب ر اساس ان انجام شده است درست و‬ ‫مورد قبول نیست‪ .‬اینکه مدیری مجمعی را با تاخیر برگزار‬ ‫کرده است یا بدون حضور هیات مدیره یا با حضور برخی از‬ ‫اعضای هیات مدیره نباید مالک قضاوت باشد‪ .‬اینها که نشانه‬ ‫ضعف یا قوت مدیریت نیست‪ .‬این ایتم هایی که ب ر اساس ان‬ ‫قضاوت کرده اند مورد قبول نیست‪ .‬مشکل دیگری که وجود‬ ‫دارد به کار گرفتن بازنشسته هاست ‪ ،‬در حالی که ما این همه‬ ‫جوان تحصیلکرده و کارامد داریم باز وزارت صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت از نیروی های بازنشسته استفاده م ی کند‪ .‬تلقی ما این‬ ‫است که این برکناری ها و انتصاب ها سلیقه ای است‪ ،‬ما باید‬ ‫چقدر خون دل بخوریم تا بتوانیم دوباره مدی رانی تربیت کنیم‬ ‫که جایگزین این مدی ران برکنار شده باشند؟‬ ‫استیضاح زمینه واقعی ندارد‬ ‫نظر هیات رئیس�ه مجل�س در مورد اس�تیضاح‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬هر چند هیات رئیس��ه هنوز اس��تیضاح را اعالم‬ ‫وصول نکرده‪ ،‬اما به نظر م ی رسد انها با این موضوع موافق‬ ‫هستند که استیضاح باید مطرح شود‪.‬‬ ‫ب ر داشت شما از جو مجلس چیست؟ باتوجه به‬ ‫اینکه استیضاح به تاخیر افتاده فکر م ی کنید اگر‬ ‫مطرح شود سرنوشت وزیر چگونه است؟‬ ‫‪ l‬شک نکنید که اگر اس��تیضاح مطرح بشود وزیر‬ ‫نم ی تواند رای اعتماد دوباره از مجلس بگیرد‪ .‬شک نکنید که‬ ‫وزیر برکنار خواهد شد‪g .‬‬ ‫‪65‬‬ ‫ورزش‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪66‬‬ ‫مصائب فوتبال ایران‬ ‫دستبستهفدراسیون‬ ‫چ را فوتبال ما در استانه‬ ‫ورشکستگیاست؟‬ ‫بهاینخونریزیشدیدچسبزخمنزنیم‬ ‫تماشاگ رانچگونهبافوتبالاشتی‬ ‫م ی کنند؟‬ ‫فوتبال ورشکسته‬ ‫علی کفاشیان عالوه بر مشکالت مالی فدراسیون‬ ‫با مشکالت مالی باشگاه ها و کمبود تماشاگر هم مواجه است‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫عدم شفافیت در گزارش های‬ ‫مالی فدراسیون فوتبال حاال ابهام و‬ ‫انتقاد خیلی از اهالی فوتبال را باعث‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪1‬‬ ‫معم��وال در ه��ر مجموع��ه ب��زرگ اداری برنامه ای‬ ‫استراتژیک تهیه م ی کنند که پنج سال را در نظر م ی گیرند‬ ‫و ب رای این برنامه بلندم��دت‪ ،‬برنامه های س��االنه و حتی‬ ‫ب رنامه های کوتاه مدت ماهانه مشخص م ی کنند تا مشخص‬ ‫شود از کدام نقطه به چه نقطه ای رس��یده اند اما داستان در‬ ‫فدراس��یون فوتبال چیز دیگری اس��ت‪ .‬در برنامه و بودجه‬ ‫فدراسیون فوتبال تنها چیزی که دیده م ی شود عدد است؛‬ ‫همان سرفصل هایی که مشخص نیست ب رای چه اهداف‬ ‫و برنامه ای هزینه م ی ش��ود‪ ،‬چه کسی تاییدش م ی کند‪ ،‬در‬ ‫کجا پاسخگو هستند و قرار اس��ت چگونه به فوتبال ای ران‬ ‫کمک کند‪.‬‬ ‫گزارش های مالی عجیب‬ ‫ورزش‬ ‫در هر صفحه چندین رقم دیده م ی ش��ود‪ .‬هر صفحه‬ ‫پر از اعداد میلیونی و میلیاردی اس��ت؛ هر صفحه عنوانی‬ ‫بزرگ از فدراس��یونی که به خص��وص در زمینه های مالی‬ ‫چندان شفاف نیست‪ .‬به عنوان مثال نوشته شده؛ «برگزاری‬ ‫تورنمنت خارجی فوتبال ساحلی بانوان به مبلغ ‪800‬میلیون‬ ‫ریال»‪ .‬بدون اینکه مشخص باشد چگونه این عدد مصوب‬ ‫شده و با چه اس��تراتژی به این عدد رس��یده اند‪ .‬جایی امده‬ ‫اس��ت؛ «اغاز عملیات احداث اکادم ی خواب��گاه بانوان» به‬ ‫مبلغ ‪50‬میلیارد ریال و هیچ برنام��ه و طرح توجیه ی ب رای‬ ‫ان وجود ندارد؛ یک س��ری اع��داد کلی ب��دون اینکه هیچ‬ ‫پی ش زمین��ه ای ب رای اعضای مجمع وجود داش��ته باش��د‪.‬‬ ‫گویی طرف حس��اب مدی رانی هس��تند ک��ه در خصوص‬ ‫رسیدگی به تراز مالی از کمترین سواد ممکن بهره م ی برند‬ ‫و این معنایش روشن است؛ تایید حتمی‪ .‬جایی نوشته شده؛‬ ‫«برگزاری دومین همایش بی ن المللی عل��م و فوتبال» به‬ ‫مبلغ پنج میلیارد ریال و جالب اینجاست که مگر در برگزاری‬ ‫دور اول این همایش چه دستاوردی ب رای فدراسیون فوتبال‬ ‫وجود داشت که باعث شد مسئوالن به برگزاری دومین دوره‬ ‫ان راغب شوند‪ .‬نکته دیگر فعالی ت های فرهنگی است که‬ ‫مبلغی بیش از ‪11‬میلیارد و پانصد میلی��ون ریال ب رای ان‬ ‫دیده ش��ده‪ ،‬بدون اینکه هیچ برنامه‪ ،‬طرح و شاخصی ب رای‬ ‫ان مشخص ش��ده باش��د! چگونه م ی توان به این حجم از‬ ‫ابهام اعتماد کرد؟‬ ‫یکی از مش��کالت برنامه و بودجه فدراسیون فوتبال‬ ‫ای ران این اس��ت که گزارش مال ی اش ب��ه تایید هیچ مرجع‬ ‫قانونی از جمله هیات رئیس��ه نرس��یده که مجمع بخواهد‬ ‫ان را تصویب کن��د‪ .‬همه ش��رکت های ب��زرگ اقتصادی‬ ‫در ابتدای گ��زارش مالی ب��ه مجمع‪ ،‬به معرف��ی اعضای‬ ‫هیات رئیسه م ی پردازند و شرح کوتاهی از سوابق و تجربیات‬ ‫انها م ی گویند تا اعضا در جریان همه فعالی ت ها باش��ند و‬ ‫بدانند چه کسانی ب رنامه ها و بودجه ها را تصویب کرده اند‪ .‬در‬ ‫حقیقت اعضا م ی فهمند چه کسانی برنامه و بودجه ساالنه‬ ‫را امضا کرده اند‪ .‬اما فدراسیون فوتبال ای ران بدعتی تازه را در‬ ‫دستورکار قرار داد‪ .‬فدراسیون فوتبال در مجمع خود پیامی‬ ‫ از علی کفاشیان منتشر کرد که گویی پیامی مهم به کنگره‬ ‫است‪ .‬جالب تر اما پیام مهدی محمدنبی‪ ،‬دبیرکل فدراسیون‬ ‫فوتبال بود‪ .‬هیچ نش��انی از اعضای هیات رئیسه هم نبود‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم معیار گزارش های مالی معمولی را هم در نظر‬ ‫بگیریم‪ ،‬ب رای رعایت فرم گزارش هم که ش��ده م ی بایست‬ ‫از اعضای هیات رئیس��ه نامی برده م ی شد‪ ،‬ولی فدراسیون‬ ‫فوتب��ال گویی همان نگاه��ی را به اعضای هیات رئیس��ه‬ ‫دارد ک��ه به اعضای مجم��ع؛ نگاهی اب��زاری‪ .‬گزارش های‬ ‫مالی فدراس��یون فوتبال ت��ا کنون اس��تاندارد نبوده چون‬ ‫اساسا به تایید هیات رئیسه نرسیده اس��ت‪ .‬از سویی دیگر‬ ‫مرجعی که بتواند مس��ئوالن فدراس��یون فوتبال را هشدار‬ ‫دهد مجمع فدراسیون اس��ت اما مجمع فدراسیون فوتبال‬ ‫تبدیل به یکی از ب ی کیفی ت ترین بخش های فوتبال ای ران‬ ‫شده است‪ .‬در حقیقت اعضای مجمع تبدیل به ابزاری ب رای‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫‪68‬‬ ‫امی�ر عابدینی نخس�تین‬ ‫عضو مجمع بود ک�ه به عدم‬ ‫ش�فافیت گ�زارش مال�ی‬ ‫فدراس�یون فوتبال اعتراض‬ ‫کرد‬ ‫فدراسیون فوتبال شده اند‪ ،‬انها با باال بردن دست شان ب رای‬ ‫تایید فدراسیونی که هی چ گاه نتوانسته شرایط مالی خوبی‬ ‫را ب رای خودش ایجاد کند باعث شده اند فوتبال ای ران دچار‬ ‫خسارت های جدی شود‪ .‬مجمع فدراسیون فوتبال در هر بار‬ ‫که تشکیل شد مهر تایید به گزارش مالی مسئوالن زد اما‬ ‫چه کسی است که نداند گردش مالی این فدراسیون همواره‬ ‫مبهم و غیرشفاف بوده است‪.‬‬ ‫البته اینها هیچ کدام باعث حیرت نم ی شود‪ .‬چه علی‬ ‫کفاشیان اس��تاد دراوردن مصوبه از درون مجمع هاست‪ .‬او‬ ‫سال ها معاون سازمان تربی ت بدنی بوده و با همه زی رو بم های‬ ‫مجامع مختلف اشناست‪ .‬او طی س��ال های حضورش در‬ ‫راس فدراسیون فوتبال زبردست تر هم شده و حتی م ی تواند‬ ‫خ��ود را به عنوان رئیس فدراس��یون مس��تقل ب��ه مجمع‬ ‫فدراسیون فوتبال تحمیل کند‪.‬‬ ‫صورتمالیفدراسیوندرسالمنتهیبهجامجهانی‬ ‫علی کفاشیان روی پروژه جدیدی کار م ی کند؛ تصویب‬ ‫صورت مالی فدراس��یون منتهی به ج��ام جهانی؛ یکی از‬ ‫س��ال های پرپول و پرمنفع��ت فوتبال ای��ران‪ .‬او همواره از‬ ‫بودجه یک سال فدراسیون فوتبال در مجمع دفاع کرده به‬ ‫نحوی که از اعضای مجمع تاییدیه گرفته است‪ .‬عنوانی که‬ ‫رئیس فدراس�یون فوتبال هرگز‬ ‫نتوانست در دولت قبلی رابطه نزدیکی‬ ‫ب�ا وزارت ورزش داش�ته باش�د ‪ .‬باید‬ ‫دید واکن�ش وزیر کنونی نس�بت به‬ ‫هزینه های سنگین فدراسیون فوتبال‬ ‫چیست؟‬ ‫روی دفترچه های ارسال فدراسیون فوتبال دیده م ی شود این‬ ‫است‪« :‬برنامه و بودجه فدراسیون فوتبال در سال‪،»92-93‬‬ ‫اما نکته اصلی انجاس��ت که هیچ خبری از برنامه نیست‪.‬‬ ‫هیچ برنام��ه ای وجود ندارد ک��ه بخواهد تصویب ش��ود و‬ ‫همه چیز در حد حرف باقی مانده است‪ .‬چندی پیش وقتی‬ ‫رئیس فیفا به ته ران س��فر کرد علی کفاش��یان درباره حل‬ ‫مشکالت مالی فدراس��یون فوتبال این گونه سخن گفت‪:‬‬ ‫«امریکا سیاست هایی مبنی بر زورگویی دارد اما خزانه داری‬ ‫امریکا اعالم کرده ک��ه نقل و انتقاالت مالی در فعالی ت های‬ ‫ورزشی ازاد است و پول های بلوکه شده فدراسیون فوتبال‬ ‫ای��ران ازاد خواهد ش��د ت��ا به امی��د خدا مش��کالت مالی‬ ‫فدراسیون با دریافت این پول ها برطرف شود‪».‬‬ ‫در مباحث مالی گفته م ی ش��ود که هر بودجه ای نیاز‬ ‫به برنامه دارد‪ ،‬در حقیقت برنامه‪ ،‬ترازویی ب رای بودجه است‬ ‫تا کارشناس��ان و اعضای مجمع درباره ان بحث کنند و به‬ ‫چالش بکشند‪ ،‬ولی علی کفاش��یان و همراهانش معیار را‬ ‫حذف کرده اند تا چیزی ب رای س��نجش بودجه وجود نداشته‬ ‫باشد‪ .‬این مشکل البته تنها به فدراس��یون فوتبال مربوط‬ ‫نم ی شود‪.‬‬ ‫هرقدر علی کفاش��یان در هزینه ها سعی کرده به ریز‬ ‫به همه مس��ائل بپردازد و کوچک ترین موضوعی را از قلم‬ ‫نیندازد‪ ،‬در بخش درامدها تنها به چند خط اشاره شده است‬ ‫تا همه چیز مبهم تر از قبل باش��د‪ .‬علی کفاش��یان چندی‬ ‫پیش از درامدهای فدراسیون فوتبال رونمایی کرد؛ دریافتی‬ ‫از کمیته ملی المپیک ‪70‬میلیارد ری��ال‪ ،‬دریافتی از وزارت‬ ‫ورزش و جوان��ان ‪200‬میلیارد ری��ال و درامدهای عملیاتی‬ ‫فدراس��یون هم ‪420‬میلیارد ریال؛ این امار در حالی مطرح‬ ‫م ی شود که مشخص نیست مصوبه کمیته ملی المپیک‬ ‫وج��ود دارد یا ن��ه؟ معلوم نیس��ت دریافت کم��ک دولتی‬ ‫‪200‬میلیاردی از دولت بر چه اساسی است و در بودجه دولت‬ ‫امده یا خیر؟ و مهم تر انکه درامدهای عملیاتی چه معنایی‬ ‫دارد؟ فدراس��یون فوتبال در واقع رسما اعالم ورشکستگی‬ ‫کرده است‪ .‬یعنی فدراس��یون فوتبال رسما اعالم کرده که‬ ‫‪860‬میلیارد ریال هزینه دارد و تنها ‪690‬میلیارد ریال درامد‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫این در حالی است که علی کفاش��یان هیچ اشاره ای‬ ‫به کمک فیفا در س��ال منتهی به ج��ام جهانی نم ی کند‪،‬‬ ‫این س��کوت البته درباره درامدهای تبلیغ��ات دور زمین و‬ ‫حق پخش لیگ و بازی های تیم مل��ی نیز وجود دارد‪ .‬البته‬ ‫قنبرزاده‪ ،‬مدیرعامل باشگاه نفت ته ران عملکرد فدراسیون‬ ‫فوتبال را اینگونه مورد ارزیابی قرار م ی دهد‪« :‬باید واقع بینانه‬ ‫عملکرد فدراسیون را سنجید‪ .‬اینکه به چه میزان درامدها‬ ‫و کمک های مالی داش��ته اند و در عین ح��ال خروجی کار‬ ‫چقدر بوده است‪ .‬با قضاوتی منصفانه به نظر م ی اید صعود‬ ‫عادل‬ ‫ایا برنامه عادل در مورد فوتبال سیاه نمایی‬ ‫می کند و دچار افراط شده؟‬ ‫حاال فوتبال ب ی تماش��اگر؛ این موضوع به دغدغه ای‬ ‫جدی تبدیل ش��ده اس��ت‪ .‬کوش��ش ها ب��رای بازگرداندن‬ ‫تماش��اگران هم تا کنون ب ی تاثیر و ب ی نتیج��ه باقی مانده‬ ‫است‪ .‬مجریان تلویزیون با ژستی دلسوزانه در این باره حرف‬ ‫م ی زنند‪ ،‬مس��ئوالنی که خیال م ی کنند ب��ا مصاحب ه هایی‬ ‫ش��بیه دعوتنام��ه م ی توانن��د تماش��اگران را برگردانند و‬ ‫بازیکنان و مربیانی که فکر م ی کنند با اتکا به شهرت شان‪،‬‬ ‫حرف های شان خریدار دارد و دعوت شان پذیرفته م ی شود‪.‬‬ ‫قهر تماش��اگران اما عوامل گوناگونی دارد و بازگشت انها‬ ‫پروژه ای پیچیده است‪ .‬اکتشاف روش هایی ب رای بازگشت‬ ‫تماش��اگران برعهده همان کس��انی اس��ت که رفتارها و‬ ‫تصمیماتشان منجر به این قهر شده است‪ .‬اما عوامل این‬ ‫قهر چیست؟ فوتبال حاال تبدیل شده به بازی پرسروصدایی‬ ‫که خودش پرسروصدا نیست بلکه تبانی و فساد مال ی اش‬ ‫بیشتر س��روصدا به پا م ی کند‪ .‬خبرهای فوتبال‪ ،‬خبرهایی‬ ‫درباره پشت پرده و الودگ ی هاس��ت‪ .‬هر روز خبری از تبانی‬ ‫و رشوه شنیده م ی شود‪ ،‬اتهامات س��نگین است و حرف ها‬ ‫ب ی پرده‪ .‬این فاش گویی اما فوتبال زدگی هم با خود م ی اورد‪.‬‬ ‫فوتبالی ک��ه تنها زش��ت ی هایش به رخ مخاطب کش��یده‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬دیگر چگونه م ی تواند مخاطب��ی را جذب خود‬ ‫کند؟ رسانه ها کمتر زیبایی فوتبال را به تصویر م ی کشند‪.‬‬ ‫بناب راین زش��ت ی ها تماش��اگر را فراری داده و این محصول‬ ‫کسانی است که با ش��عار پاکس��ازی در فوتبال‪ ،‬هر روز از‬ ‫زش��ت ی های این فوتبال س��خن گفتند بدون انکه هرگز با‬ ‫فس��اد در فوتبال مبارزه کنند‪ .‬انها که تالش کردند تا ثابت‬ ‫کنند در این فوتبال بازیکنان و مربیان پول مفت م ی گیرند‬ ‫و این ارقام حق شان نیست‪ ،‬حاال به هدف رسیده اند‪ .‬دیگر‬ ‫تماشاگران ب رای تماش��ای بازی کسانی که خیال م ی کنند‬ ‫از تماش��اگران فاصله گرفته ان��د‪ ،‬به ورزش��گاه نم ی روند‪.‬‬ ‫فوتبال ی ها و تماشاگران از هم دور ش��ده اند‪ .‬ستاره ها دیگر‬ ‫دوست داش��تنی به نظر نم ی رسند بلکه تماش��اگران انها را‬ ‫میلیاردرهایی م ی بینند که بیش از حق شان دستمزد دریافت‬ ‫م ی کنند‪ .‬این بدبین ی ها ش��اید محصول تالش کس��انی‬ ‫است که خیال م ی کردند به رقم قرارداد همه بازیکنان باید‬ ‫حمله کرد و با این حمالت خ��ود را مدافع حرف های مردم‬ ‫دانست‪ .‬در همین حال عده ای بر این باورند که محدودیت‬ ‫امکانات سخت افزاری‪ ،‬گران شدن بلیت و سرمای زمستان‪،‬‬ ‫تماشاگران را به این نتیجه رسانده که بازی های لیگ برتر‬ ‫را از تلویزیون خانگی تماشا کنند و عده ای دیگر افت کیفی‬ ‫بازی ها را دلیل اصلی فاصله گرفتن تماش��اگران م ی دانند‪.‬‬ ‫البته این عده به برخی امار نیز اشاره م ی کنند‪ .‬چه انکه امار‬ ‫و ارقام هم از روند نزولی نمودار گلزنی تیم های لیگ برتری‬ ‫در مقایس��ه با دوره های گذش��ته خبر م ی دهد‪ .‬در مقطعی‬ ‫تماشاگران ای رانی به ش��وق تماش��ای بازی های پرگل به‬ ‫اس��تادیوم ها م ی رفتند‪ .‬مهاجمان فوتبال ای ران هنرشان در‬ ‫بازکردن دروازه ها را به رخ م ی کش��یدند اما در شرایط فعلی‬ ‫مهاجمان جاه طلبی ان روزها را ندارن��د‪ .‬قحطی بازی های‬ ‫پرگل دو سالی م ی شود که تماش��اگران را به مرز نارضایتی‬ ‫رس��انده اما این روند در لیگ س��یزدهم نمود بیشتری پیدا‬ ‫کرده و عجی��ب اینکه تیم های مدعی هم همین ش��رایط‬ ‫را دارند‪ .‬ب ر اس��اس امار‪ ،‬اس��تقالل که معموال با مختصات‬ ‫یک تیم هجومی ش��ناخته م ی ش��د طی دو فصل گذشته‬ ‫تغییر رویه داده و اب ی ه��ا مثل خیلی دیگر از تیم های لیگ‬ ‫برتری صرفا به کسب سه امتیاز بسنده م ی کنند‪ .‬استقالل‬ ‫تا هفته نوزدهم لیگ س��یزدهم ‪ 23‬گل و به طور میانگین‬ ‫‪ 1/21‬گل در هر بازی به ثمر رس��انده و سپاهان‪ ،‬دیگر تیم‬ ‫مدعی هم که جمعی از مهاجمان شاخص را در اختیار دارد‬ ‫‪ 19‬گل یعنی میانگین یک گل در هر بازی را به ثمر رسانده‬ ‫اس��ت‪ .‬خط حمله فوالد هم با میانگی��ن ‪ 1/36‬گل در هر‬ ‫بازی چنگی به دل نم ی زند و جالب تر اینکه تراکتورسازی با‬ ‫میانگین ‪ 1/47‬گل زده در هر بازی بهترین عملکرد را بین‬ ‫تیم های مدعی این فصل دارد‪ .‬پرس��پولیس هم تا قبل از‬ ‫بازی با مس کرمان ‪ 15‬گل در ‪ 18‬بازی به ثمر رس��انده بود‬ ‫اما ‪ 6‬گلی که در کرمان به ثمر رس��ید س��رخ ها را از سیاهه‬ ‫فهرس��ت خط حمله های ضعیف این فصل خارج کرد‪ .‬این‬ ‫امار و ارقام در حالی است که استقالل فصل قبل با ‪ 42‬گل‬ ‫زده در‪ 34‬بازی (میانگین‪ 1/24‬گل در هر بازی) قهرمان شد‬ ‫و با اینکه به لحاظ گلزنی در مقایسه با این فصل وضعیت‬ ‫نس��بتا مطلوب تری داش��ته‪ ،‬امیر قلع ه نویی به استفاده از‬ ‫شیوه های تدافعی و تالش برای بردهای حداقلی محکوم‬ ‫م ی ش��د‪ .‬س��پاهان هم که به لحاظ گلزنی بی��ن مدعیان‬ ‫این فص��ل ضعی ف ترین عملکرد را داش��ته‪ ،‬فصل قبل ‪60‬‬ ‫گل(میانگین ‪ 1/77‬گل در هر بازی) به ثمر رساند و عنوان‬ ‫بهترین خ��ط حمله لی��گ را تصاحب کرد‪ .‬تراکتورس��ازی‪،‬‬ ‫نایب قهرمان فصل قبل هم با ‪ 55‬گل(میانگین‪ 1/62‬گل‬ ‫در هر بازی) دومین خ��ط حمله لیگ را در اختیار داش��ت‪.‬‬ ‫پرسپولیس هم به رغم قرار گرفتن در رده هفتم فصل قبل‬ ‫به طور میانگین ‪ 1/20‬گل در هر بازی به ثمر رس��اند اما در‬ ‫این فصل که صدرنشین است تا پایان هفته نوزدهم ‪1/15‬‬ ‫گل در هر بازی به ثمر رسانده است‪ .‬اگر به تعداد گل های رد‬ ‫و بدل شده در دو فصل گذش��ته رجوع کنیم‪ ،‬نگرانی درباره‬ ‫روند نزولی نمودار تشدید م ی شود‪ .‬در لیگ یازدهم ‪ 720‬گل‬ ‫در ‪ 612‬بازی(میانگین هر بازی ‪ 1/18‬گل در هر بازی) و در‬ ‫لیگ دوازده��م ‪ 686‬گل یعنی میانگی��ن ‪ 1/12‬گل در هر‬ ‫بازی به ثمر رسیده اما تا پایان هفته نوزدهم ‪ 323‬گل در ‪304‬‬ ‫بازی رد و بدل شده و با یک حساب دم دستی ‪ 1/06‬گل در‬ ‫هر بازی به ثمر رسیده است‪ .‬وقتی ضعف شدید در بخش‬ ‫درامدزایی در فوتبال ای ران را با موضوع بدهی سنگین برخی‬ ‫باش��گاه های فوتبال کنار هم قرار م ی دهیم بیش از پیش‬ ‫موضوع فاصله گرفتن تماش��اگران از حضور در ورزشگاه ها‬ ‫توجی ه پذیر م ی شود‪ ،‬چه انکه دو مشکل نخست شرایط را‬ ‫در فوتبال ای ران به سمت و سویی برده که بر دیگر بخش ها‬ ‫نیز تاثیر مستقیم خواهد گذاشت‪g .‬‬ ‫ورزش‬ ‫فوتبال بی تماشاگر‬ ‫علی کفاشیان در مورد مسایل مالی فدراسیون‬ ‫خیلی شفاف صحبت نمی کند‬ ‫تماشاگران فوتبال در فصل جاری گویا با‬ ‫ورزشگاه قهرکرده اند‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫تیم ملی به جام جهانی برزیل‪ ،‬نتایج موفقی ت امیز تیم های‬ ‫ملی پایه‪ ،‬فوتسال‪ ،‬فوتبال ساحلی و تیم های دیگر است که‬ ‫نش��ان از عملکردی خوب دارد‪ ».‬وی درباره موضوع کمک ‬ ‫مالی از وزارت نفت ب رای تیم ملی نی��ز این گونه اظهارنظر‬ ‫کرده است‪« :‬یک س��ری قوانین در هر مجموعه ای حاکم‬ ‫اس��ت‪ .‬به نظرم عزیزانی که در هیات رئیس��ه فدراس��یون‬ ‫دارای سابقه هس��تند‪ ،‬بیش��تر بتوانند در این زمینه تالش‬ ‫کنند‪ .‬اتفاقا چون بنده سال هاست در مجموعه نفت هستم‪،‬‬ ‫سعی م ی کنم اگر تصمیم ی در این باره گرفته شد‪ ،‬شخصا‬ ‫به این مس��اله ورود نکنم اما در عین حال هر کمکی الزم‬ ‫باش��د دریغ نخواهم کرد‪ ».‬این مدیر با س��ابقه در حالی از‬ ‫فدراسیون حمایت م ی کند که مخالفان نظر دیگری دارند‪.‬‬ ‫انها م ی گویند‪« :‬با وجود هزینه های میلیاردی که به فوتبال‬ ‫کش��ور تزریق م ی ش��ود و همچنین به کارگیری سرمربی‬ ‫بی ن المللی برای تیم مل��ی فوتبال نتایج فعلی به دس��ت‬ ‫امده ب رای تیم ملی فوتبال چندان هم قابل قبول نیست‪».‬‬ ‫علی کفاشیان‬ ‫ورزشگاه خالی‬ ‫داستان در فدراسیون فوتبال چیز دیگری است‪ .‬در برنامه و بودجه فدراسیون فوتبال تنها چیزی که دیده می شود عدد است؛ همان‬ ‫سرفصل هایی که مشخص نیست برای چه اهداف و برنامه ای هزینه می شود‪ ،‬چه کسی تاییدش می کند‪ ،‬در کجا پاسخگو هستند و قرار‬ ‫است چگونه به فوتبال ایران کمک کند‬ ‫‪69‬‬ ‫چرا فوتبال ما در استانه ورشکستگی است؟‬ ‫دست بسته فدراسیون‬ ‫هوشنگ نصیرزاده‬ ‫ورزش‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫در فوتبال ما ‪ 18‬تیم ملی وجود دارد و این یعنی اینکه‬ ‫فدراس��یون موظف به برگ��زاری ‪ 18‬اردو اس��ت‪ .‬این تیم ها‬ ‫هروق��ت در اردو هس��تند هزینه هایی هم به فدراس��یون‬ ‫تحمیل م ی کنند‪ .‬حدود ‪ 54‬وعده غذایی مصرف م ی شود‪.‬‬ ‫ان هم در یک روز‪ 18 .‬سفر خارجی را هم به این امار اضافه‬ ‫کنید‪ .‬حاال ما م ی خواهیم اسپانسر جذب کنیم‪ .‬اسپانسرها‬ ‫پولش��ان را در جایی هزینه م ی کنند که ب رای شان نفع دارد‪.‬‬ ‫ریسک نم ی کنند‪ .‬به همین دلیل به جز تیم ملی بزرگساالن‬ ‫حامی مالی تیم مل��ی رده های پایی ن تر نم ی ش��وند چون‬ ‫از اینکه پول ش��ان به هدر برود ترس دارند‪ .‬ای��ن را هم در‬ ‫نظر بگیریم که تبلیغات روی پی راهن تیم ها ممنوع اس��ت‪.‬‬ ‫بناب راین از این مورد نیز پولی نصیب فدراس��یون نخواهد‬ ‫ش��د‪ .‬نه تنها فدراس��یون ما بلکه هیچ فدراسیون فوتبالی‬ ‫در دنیا نم ی توان��د از این طریق درامدزای��ی کند‪ .‬تنها چند‬ ‫مورد ب رای جذب اسپانسر باقی م ی ماند‪ .‬اینکه سربرگ ها‪،‬‬ ‫پاکت ها و لوازم اداری فدراسیون فوتبال لوگوی ان اسپانسر‬ ‫را داشته باش��د‪ .‬مثل فدراس��یون فوتبال انگلیس که همه‬ ‫لوازم اداری اش لوگ��وی کوکاکوال را دارد‪ .‬مثل لوگوی س��ه‬ ‫شرکت معتبر که با فدراس��یون فوتبال عمان قرارداد دارند‪.‬‬ ‫فدراس��یون ها در بازی ه��ای بی ن الملل��ی و همچنین در‬ ‫جام جهانی نیز نم ی توانند تبلیغاتی داش��ته باش��ند چون‬ ‫هم��ه درامدها ب��ه فیفا م ی رس��د‪ .‬در بازی های��ی که فیفا‬ ‫برگزار م ی کند پ��ول حاصل از تبلیغ��ات دور زمین به فیفا‬ ‫خواهد رس��ید نه به تیم های ملی کش��ورها‪ .‬تنها یک راه‬ ‫وجود دارد‪ .‬اینکه فدراسیون فوتبال ما تورنمنت برگزار کند‬ ‫و از چند کش��ور بخواهد که در ان ش��رکت کنند‪ .‬ان وقت‬ ‫تبلیغات دور زمین م ی تواند ب رای فدراسیون ما پول به همراه‬ ‫بیاورد‪ .‬با همه اینها باید بدانیم که درامد در باشگاه هاست‪.‬‬ ‫پول در مسابقات لیگ اس��ت که االن این پول به سازمان‬ ‫لیگ م ی رس��د‪ .‬ما در اساسنامه گفته ایم س��ازمان لیگ به‬ ‫نوعی پیمانکار برگزاری مس��ابقات اس��ت یعنی باید همه‬ ‫درامدهایش را به حساب فدراس��یون فوتبال واریز کند و از‬ ‫‪70‬‬ ‫فدراس��یون حقوق بگیرد‪ .‬اما این اتفاق عمال در اینجا جور‬ ‫دیگری است‪ .‬سازمان لیگ درامدها را به حساب فدراسیون‬ ‫واریز م ی کند و خودش هم این پول ها را طبق سیاست های‬ ‫خودش تس��ویه م ی کند‪ .‬در واقع فدراسیون خودش را کنار‬ ‫کشیده است‪ .‬دلیل این اتفاق چیست؟ دلیلش روشن است‪.‬‬ ‫از روز اول که لیگ ما بنیانگذاری ش��د سازمان لیگ از خود‬ ‫فدراس��یون بود‪ .‬یعنی فدراسیون س��ازمان لیگ را در واقع‬ ‫جای مجزایی نم ی دید‪ .‬در حالی که فلس��فه وجود سازمان‬ ‫لیگ این اس��ت که پیمانکار برگزاری مس��ابقات باشد‪ .‬اما‬ ‫از سویی دیگر فدراسیون با یک س��ری از وظایف سنگین‬ ‫روبه روست‪ .‬فدراس��یون باید رده های پایه را مورد توجه قرار‬ ‫بدهد‪ .‬بالفاصله در همین خصوص باید حوزه بانوان را نیز‬ ‫مورد توجه و س��رمایه گذاری قرار بدهد‪ .‬در واقع فدراسیون‬ ‫در این دو بخش باید دس��ت به پرورش رده های پایه بزند‪.‬‬ ‫از انجایی که فدراس��یون یک موسسه عمومی غی ر دولتی‬ ‫است طبق ماده ‪ 3‬الیحه خدمات کشوری باید ‪ 50‬درصد از‬ ‫اعتباراتش را دولت تقبل کن��د‪ .‬در حالی که همه م ی دانیم‬ ‫وزارت ورزش دول��ت قبلی به ای��ن دلیل که هم��کاری با‬ ‫این فدراس��یون فوتبال را برنم ی تابید به فوتبال پولی هم‬ ‫نم ی داد‪ .‬البته در ی��ک مقطع اق��ای صالح ی امیری مبلغ‬ ‫هنگفتی به فدراسیون فوتبال کمک کرد‪ .‬از این بحث که‬ ‫بگذریم مساله پول های بلوکه ش��ده فدراسیون ما موضوع‬ ‫مهمی است‪ .‬فیفا هر س��اله ‪ 400‬هزار دالر به فدراسیون ها‬ ‫کمک مالی م ی کند‪ .‬ای ران حاال دومیلیون و ‪ 600‬هزار دالر‬ ‫دارد که هنوز به ان نرسیده است چون این پول در بانک ها‬ ‫بلوکه شده است‪ .‬از طرفی ‪ 9‬میلیون و ‪ 500‬هزار دالر مبلغی‬ ‫اس��ت که فیفا ب رای اماده س��ازی تیم ملی ب رای فدراسیون‬ ‫فوتبال ما در نظر گرفته اس��ت که چون مذاکرات ژنو هنوز‬ ‫به نتیجه نرسیده همچنان تحریم ها مانع رسیدن این پول‬ ‫به ای ران است‪ .‬با این تفاسیر اگر فدراسیون فوتبال را طبق‬ ‫قوانین داخلی خودمان یک موسس��ه نیمه دولتی بدانیم‪،‬‬ ‫‪ 50‬درص��د اعتباراتش بای��د از محل بودج��ه دولت تامین‬ ‫ش��ود‪ .‬در حالی که در بودجه ای که اخی را ب رای سال ‪ 93‬به‬ ‫مجلس ارائه ش��د همه فدراس��یون ها یک کاسه دیده شد‪.‬‬ ‫بناب راین تکلیف فدراس��یون فوتبال و سهم این فدراسیون‬ ‫از بودجه دولتی هنوز مش��خص نیست‪ .‬این در حالی است‬ ‫که اسپانس��رها باید درباره حمایت کردن این فوتبال با این‬ ‫مشخصات تصمیم بگیرند‪ .‬انها ریسک نم ی کنند‪ .‬در حوزه‬ ‫اقتصاد ریسک اسپانس��ری چنین تیم های ملی پذیرفتنی‬ ‫نیست‪ .‬چون تیم ملی در بسیاری از مسابقات از حمل لوگوی‬ ‫ان اسپانسر معذور اس��ت‪ .‬به عبارت بهتر بیشترین درامد‬ ‫فدراسیون ها در مسابقات فوتبال انهاست‪ ،‬مسابقات داخلی‬ ‫و حق پخش تلویزیونی که ان هم به دلیل برخی مشکالت‬ ‫که صدا و سیما ان را ناشی از تعاریف قانون اساسی م ی داند‬ ‫به طور مرتب ان را به تاخیر م ی اندازد و اینگونه است که حق‬ ‫واقعی فوتبال را نم ی دهد‪ .‬در حالی که در اروپا ‪ 46‬درصد از‬ ‫شیوه های چهار گانه اخذ درامد باشگاه ها از محل حق پخش‬ ‫تلویزیونی به دس��ت م ی اید‪ .‬به تعبیر بهتر نیمی از درامد‬ ‫باشگاه ها از این موضوع تامین م ی ش��ود و نیمی دیگر نیز‬ ‫از محل فروش محصوالت باشگاه ها‪ .‬در حالی که در اینجا‬ ‫این اتفاق رخ نداده و حتی مکاتبات تهاجمی فدراسیون ب رای‬ ‫گرفتن حق پخش از صدا و سیما نیز بدون جواب باقی مانده‬ ‫است‪ .‬م ی خواهم بگویم دس��ت فدراسیون ب رای درامدزایی‬ ‫بسته شده است‪.‬‬ ‫اما در مورد بدهی سنگین باش��گاه ها باید بگویم من‬ ‫به واسطه اگاه ی ام نسبت به مس��ائل حقوقی و مدیریتی‬ ‫کامال این موضوع را کارشناسانه سنجیده ام و اساسا مساله‬ ‫بدهی باشگاه ها را قبول ندارم‪ .‬من مخالف ارای صادره علیه‬ ‫باش��گاه ها بوده ام‪ .‬افرادی که از قوه قضائیه در کمیته های‬ ‫انضباطی تمام کش��ور هس��تند روی ایی ن نامه ای رای به‬ ‫محرومیت باش��گاه ها م ی دهند که به اش��تباه تهیه شده‬ ‫است‪ .‬انهایی که سال های پیش این ایی ن نامه را نوشته اند‬ ‫دقیقا به نفع بازیکن عمل کرده اند‪ .‬به عنوان مثال باش��گاه‬ ‫در شرایط کنونی این حق را ندارد که بازیکن را به دلیل ترک‬ ‫تمرین اخ راج کند‪ .‬این حق ب رای باش��گاه محفوظ نیست‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬این اشتباه است‪ .‬بازیکن در چنین شرایطی به کمیته‬ ‫انضباطی م ی رود و بعد باشگاه محکوم به پرداخت پول ان‬ ‫بازیکن م ی شود‪ .‬من مربی را م ی شناسم که ‪ 21‬اردیبهشت‬ ‫ماه ‪ 92‬با یک تیم تبریزی قرار داد امضا کرد و بعد بدون انکه‬ ‫پایش را به تبریز بگذارد از ان باش��گاه به کمیته انضباطی‬ ‫ش��کایت کرد و ان باش��گاه موظف ش��د که به این مربی‬ ‫‪ 180‬میلی��ون پرداخت کن��د‪ .‬در حالی که دی��ه این مربی‬ ‫‪ 120‬میلیون تومان اس��ت او بابت کاری که هرگز ب رای تیم‬ ‫تبریزی نکرد به ‪180‬میلیون تومان پول خواهد رسید‪ .‬خب‬ ‫شما تصور کنید ‪ 10‬مورد از این پرونده ها ب رای یک باشگاه‬ ‫جمع ش��ود‪ .‬م ی ش��ود یک بدهی دو میلی��اردی و بعد هم‬ ‫انحالل ان باشگاه‪ .‬بناب راین نه تنها ایی ن نامه ها غلط است‬ ‫بلکه ش��یوه های قضاوت در فوتبال هم باعث ایجاد چنین‬ ‫بده ی های سنگینی شده است‪g .‬‬ ‫به این خونریزی شدید چسب زخم نزنیم‬ ‫تماشاگران چگونه با فوتبال اشتی می کنند؟‬ ‫امیر حاج رضایی‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪3‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫پرسش این است که چرا تماش��اگران با فوتبال قهر‬ ‫کرده اند؟ این موضوع ریش��ه در موارد متعددی دارد که من‬ ‫سعی م ی کنم به بخش��ی از انها اشاره کنم‪ .‬مساله اساسی‬ ‫فوتبال ما این روزها مساله فرهنگی است‪ .‬تردیدی در این‬ ‫اصل وجود ندارد که بدون ارتقای س��طح فرهنگی فوتبال‬ ‫نم ی توانیم از نظر فنی رش��د کنیم‪ .‬مساله فرهنگی یکی‬ ‫از نمادهای رشد فوتبال است که متاس��فانه در فوتبال ما‪،‬‬ ‫کمرنگ که نه‪ ،‬ب ی رنگ است‪ .‬فحاشی تماشاگران‪ ،‬مسائل‬ ‫مربوط به دوپینگ‪ ،‬رفتارهای بازیکنان‪ ،‬اتهام تبانی و دیگر‬ ‫نکات منفی که ب رای س��یاه کردن هر فوتبالی کافی است‪.‬‬ ‫اینها جزئیاتی است که کل را م ی سازد و به فوتبال ما اسیب‬ ‫می زند‪ .‬این اسیب ان قدر جدی است که شرایط را اضط راری‬ ‫جلوه م ی دهد‪ .‬البته شرایط فوتبال ما از اضط رار عبور کرده‬ ‫است‪ ،‬در واقع خیلی وقت است که عبور کرده‪.‬‬ ‫به نظرم باید در برخورد با افرادی که م ی خواهند چهره‬ ‫فوتبال را زشت کنند‪ ،‬ایستادگی کرد‪ .‬اما در حال حاضر این‬ ‫عزم دیده نم ی ش��ود‪ .‬انگار همه ایستاده ایم و فقط نظاره گر‬ ‫اوضاع هستیم‪ .‬این چیزی نیست جز پنجه کشیدن به چهره‬ ‫فوتبال‪ .‬در قانون فوتبال باید بخش��ش وجود داشته باشد؛‬ ‫اما نه در ب رابر کسانی که در رس��وایی مالی دست دارند‪ ،‬نه‬ ‫ب رای کسانی که دوپینگ کرده یا دستور به ان داده اند و نه‬ ‫ب رای کس��انی که با تبانی‪ ،‬اعتماد و شخصیت را از فوتبال‬ ‫م ی گیرند‪.‬‬ ‫یک بار ب رای همیش��ه باید ش��رایطی ایجاد شود که‬ ‫فوتبال ما از الودگ ی ها پاک ش��ود‪ .‬این اما به یک عزم ملی‬ ‫نیاز دارد‪ .‬سازمان ها و نهادهای مختلف م ی توانند این کار را‬ ‫به سرانجام برسانند‪ .‬مردم در حال حاضر نسبت به‬ ‫حضور در ورزشگاه ها میلی نشان نم ی دهند چون‬ ‫از فوتبالیس��ت ها فاصله گرفته ان��د‪ .‬البته این‬ ‫عدم ارتباط دو طرفه اس��ت‪ .‬باید بپذیریم که‬ ‫فوتبالیس ت ها نیز نسبت به دهه های گذشته‬ ‫از مردم فاصله گرفته اند‪ .‬ب��ه اعتقاد من باید‬ ‫فوتبال ما در این ش��رایط اسی ب شناسی‬ ‫ش��ود‪ .‬این کار فق��ط به دس��ت اهالی‬ ‫فوتبال هم ممکن نیست‪ .‬بخش هایی‬ ‫از مش��کل فعلی به حضور حقوقدان‬ ‫بس��تگی پیدا م ی کند‪ ،‬بخشی از ان‬ ‫حضور روانشناس را ضروری م ی کند‬ ‫و در بخش��ی از ان به جامع ه شناس‬ ‫نیاز م ی شود‪ .‬اسی ب شناسی فوتبال‬ ‫دارای زوایایی است که ان را در نگاه‬ ‫اول پیچیده و ش��اید هم غی ر ممکن‬ ‫نش��ان م ی دهد ولی کاری ش��دنی‬ ‫اس��ت و باید هم انجام شود‪ .‬فوتبال‬ ‫به بخشی مهم در زندگی اهالی این‬ ‫رش��ته تبدیل ش��ده و همه انها هم‬ ‫به طور مشترک م ی خواهند از فوتبال‬ ‫لذت ببرند‪ .‬این وظیفه همه ماست‬ ‫که این رش��ته را که امروز زیر فشار‬ ‫وحشتناک توهین و تهمت و نابهنجاری در حال خرد شدن‬ ‫است‪ ،‬به شرایط گذش��ته برگردانیم‪ .‬اما الزم م ی دانم به دو‬ ‫موضوع مهم اش��اره کنم؛ وجود پول ب ی حس��اب و قوانین‬ ‫غی ر بازدارنده‪ .‬اینها دو عامل اساسی نابسامان ی های فوتبال‬ ‫ای ران هستند‪.‬‬ ‫بهتر اس��ت ای��ن ط��ور بگویم ک��ه فک��ر نم ی کنم‬ ‫جاذبه های فوتبال را هیچ پدیده دیگری داشته باشد‪ .‬فوتبال‬ ‫جزو هنرهای هفت گانه نیس��ت اما هنر یگانه ای اس��ت‪.‬‬ ‫ش��هرت و ثروت‪ ،‬هر دو در فوتبال وجود دارند‪ ،‬مخصوصا‬ ‫در جامع ه ای مثل ای ران با شرایط اقتصادی موجود در ان که‬ ‫م ی شود به راحتی در فوتبالش پول جابه جا کرد و پول های‬ ‫زی��اد غی راخالق��ی و غیرقانونی برداش��ت ک��رد‪ ،‬خیل ی ها‬ ‫سروکله شان پیدا م ی ش��ود‪ .‬حقوقدانی به من گفت که در‬ ‫صحبت از فساد و تبانی از لفظ «دالل» استفاده نکنم چون‬ ‫به اصطالح حقوقی «داللی» یک شغل محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫این مس��اله را باید با عن��وان «پدیده ش��وم کارچاق کنی»‬ ‫شناخت‪ .‬اینها هستند که در فوتبال ما به دنبال سوءاستفاده‬ ‫هستند‪ ،‬در حالی که طبقات مختلف مردم از معلم و کارگر‬ ‫گرفته تا کارمن��دان‪ ،‬ش��رافتمندانه کار م ی کنند و با حقوق‬ ‫اندکشان م ی س��ازند‪ .‬خب تماش��اگران فوتبال چه کسانی‬ ‫هستند؟ جز اینها که در شرایط سخت مالی زندگی م ی کنند؟‬ ‫اگر همه تماشاگران از این جنس نباشند الاقل اکثریت شان‬ ‫را تشکیل م ی دهند‪ .‬معتقدم بزرگترین عامل نابسامان ی های‬ ‫فوتبال ای ران‪ ،‬پول و قانون اس��ت؛ قانونی که بتواند مقابل‬ ‫سوءاس��تفاده و غارت بایس��تد‪ ،‬وجود ندارد یا اگر هست با‬ ‫تشعش��عات این پول ب رابر نیس��ت‪ .‬بارها این مثال را زده ام‬ ‫که اگر بخواهیم با این قوانین جلوی فساد را بگیریم مثل‬ ‫این است که بخواهیم یک خونریزی شدید را با چسب زخم‬ ‫بند بیاوریم‪ .‬این دو مشکل اساسی ما هستند‪ .‬قانونی که با‬ ‫غارت و چپاول غیرقانونی و غی رانسانی برخورد کند وجود‬ ‫ندارد یا اگر هست و من از ان خبر ندارم و اعمال نم ی شود‪.‬‬ ‫متاسفانه مسامحه‪ ،‬مماشات و بخشش ها باعث شده‬ ‫که مفس��دان فرصت بیش��تری ب رای یکه تازی پیدا کنند و‬ ‫همین موارد باعث م ی شود که مردم از این فوتبال هر روز که‬ ‫م ی گذرد بیش از پیش دلسرد شوند‪.‬‬ ‫از سویی دیگر بد نیست ادبیات حاکم بر فوتبال مان‬ ‫را هم مرور کنیم و بع��د ببینیم ایا انتظار م��ا ب رای حضور‬ ‫در ورزشگاه ها منطقی اس��ت یا خیر؟ ایا مردمی که با این‬ ‫ادبیات روبه رو هس��تند‪ ،‬باز هم تمایل دارند که در س��رما و‬ ‫گرما ورزش��گاه ها را پر کنند؟ دو مدیر که در اذهان عمومی‬ ‫توجه زیادی به انها معطوف است‪ ،‬با ادبیات بدی با هم حرف‬ ‫م ی زنند یا دو مربی یا بازیکن با هم بد حرف م ی زنند‪ ،‬تعداد‬ ‫کسر امتیازها رو به افزیش است ولی هیچ اتفاقی نم ی افتد و‬ ‫هیچ ارامشی شکل نم ی گیرد‪ ،‬یعنی در کلیت دچار مشکل‬ ‫هستیم و مساله ما فرهنگی است‪ .‬مس��اله فرهنگی با دو‬ ‫س��ه پالکارد و یک بیانیه و انتخاب بازیکن اخالق درست‬ ‫نم ی ش��ود‪ .‬حت��ی اینکه بازیک��ن اخالق را ه��م ب ر عکس‬ ‫انتخاب م ی کنند‪ .‬این مساله ادم های متخصص م ی خواهد‪.‬‬ ‫متخص��ص به معن��ای واقع��ی کلمه که فرهنگ س��ازی‬ ‫کند نه ظاهرسازی‪ .‬س��رطان یک بیماری خطرناک است‬ ‫که حتی اس��مش پش��ت ادم را به لرزه م ی ان��دازد‪ ،‬اما این‬ ‫مساله باعث نشده که دانشمندان بگویند کاری از دستمان‬ ‫ب ر نم ی اید و تالش ب رای یافتن درمان را متوقف کنند‪ .‬مشکل‬ ‫فوتبال ما از س��رطان سخت تر نیس��ت‪ .‬باید در تعطیالت‬ ‫نیم فصل و پایان فصل با برگزاری همایش هایی‪ ،‬مس��اله‬ ‫فرهنگی فوتبال را اسی ب شناسی کنیم‪ .‬باید از زوایای متعدد‬ ‫روانشناسی‪ ،‬جامع ه شناس��ی‪ ،‬حقوق و سایر موارد به مساله‬ ‫قهر تماشاگران بپردازیم‪ .‬درس��ت است که پس از برگزاری‬ ‫یک همایش مشکل حل نم ی ش��ود‪ ،‬اما قطعا راهکارهایی‬ ‫ب رای کاهش ان پیدا م ی ش��ود‪ .‬اگر چنی��ن کردیم ان وقت‬ ‫م ی توانیم امیدوار باشیم که تماشاگران باز هم ورزشگاه ها‬ ‫را پر کنند و با فوتبال اشتی کنند‪g .‬‬ ‫‪71‬‬ ‫بازیکنی مشهور که در دنیای مد و تجارت سرامد بود؟ فرقی‬ ‫نم ی کند‪ ،‬ک��دام تصویر را از دیوید بکام داری��د او را دیگر در‬ ‫زمین فوتبال نم ی بینید‪ .‬بکام وقت خداحافظی گفت‪« :‬اگر‬ ‫وقتی که یک پسربچه بودم به من م ی گفتند در اینده ب رای‬ ‫باشگاه مورد عالقه ام منچستریونایتد بازی م ی کنم و با این‬ ‫تیم عناوین قهرمانی زیادی را کسب م ی کنم‪ ،‬بارها پی راهن‬ ‫تیم ملی انگلیس را بر تن خواهم ک��رد و بازوبند کاپیتانی‬ ‫تیم ملی کش��ورم را بر بازو خواهم بس��ت و ب��رای چندین‬ ‫باش��گاه بزرگ فوتبال جهان به میدان خواهم رفت‪ ،‬هرگز‬ ‫باور نم ی کردم و ان را داستانی فانتزی م ی دانستم‪ ».‬بکام در‬ ‫چهار کشور متفاوت موفق شد رقابت های لیگ را فتح کند‪.‬‬ ‫او در منچستریونایتد‪ ،‬رئال مادرید‪ ،‬ل س ا نجلس گلکسی و‬ ‫پاری سن ژرمن به عناوین قهرمانی رسید‪.‬‬ ‫پایان فرگوسنیسم‬ ‫بزرگان فوتبال که در سال ‪2013‬‬ ‫خداحافظی کردند‬ ‫دیـــدار‬ ‫سال ‪ 2013‬س�ال خداحافظی بود‪ ،‬فوتبال جهان‬ ‫ب�ا چهره های�ی خداحافظی کرد که س�ال های س�ال‬ ‫نامی که هر کدام‬ ‫خاطره ساز بودند؛ چهره هایی بزرگ و ‬ ‫گنجینه ای از روزهای تلخ وشیرین را رقم زدند‪ .‬نام های‬ ‫بزرگی که در سال تازه میالدی دیگر نقشی در فوتبال‬ ‫ندارند و از این پس از انها با نام س�ابق یاد م ی ش�ود‪،‬‬ ‫ستاره سابق‪ ،‬مربی سابق‪ ،‬بازیکن سابق‪ ...‬به پاس ان‬ ‫همه خاطره که برای ما ساختند‪ ،‬یادی از ان نام ها داریم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫الکس فرگوسن‬ ‫هواداران باشگاه منچستر یونایتد‪ ،‬هر‬ ‫هفته که به ورزش��گاه اولدترافورد م ی روند‪،‬‬ ‫نگاهی به نیمکت تیم م ی اندازند تا ش��اید‬ ‫یک بار دیگر رئیس را در کنار زمین ببینند‪،‬‬ ‫با ان کت و ش��لوار اتو کش��یده و ان قیافه‬ ‫مصمم که از ان اعتماد به نفس به سکوها‬ ‫انتقال م ی یافت‪ .‬بس��یاری از کس��انی که‬ ‫ب��ه اولدتراف��ورد م ی روند‪ ،‬روزه��ای قبل از‬ ‫فرگوس��ن را اصال ب��ه خاط��ر نم ی اورند‪ .‬او‬ ‫ب رایشان سمبل قهرمان شدن و بزرگی بود‪.‬‬ ‫انها هیچ گاه روز ‪ 22‬اردیبهش��ت را فراموش‬ ‫نخواهند ک��رد‪ ،‬همان روز ک��ه پایان عصر‬ ‫فرگونیس��م در عرصه فوتب��ال جهان بود و‬ ‫چقدر ماندنی بود که تا اخرین بازی فرگوسن‬ ‫روی نیمکت منچس��تر یونایت��د با پیروزی‬ ‫مقابل سوانس��ی همراه بود و در پایان بازی‬ ‫فرگوس��ن س��یزدهمین جام لیگ برتر در‬ ‫مدت مربیگری اش ب رای منچستر یونایتد را‬ ‫باالی سر برد‪ .‬او در طول ‪ ۲۶‬سال مربیگری‬ ‫خود ‪ ۳۸‬جام به دس��ت اورد که شامل ‪ ۱۳‬بار‬ ‫قهرمانی لیگ انگلی��س و دو بار قهرمانی‬ ‫لیگ قهرمانان اروپا بوده است‪.‬‬ ‫دیوید بکام‬ ‫دیوید ب��کام ش��ما را یاد چ��ه چیزی‬ ‫م ی ان��دازد؛ بازیکنی در جناح راس��ت زمین‬ ‫که ارس��ال های ب ی اندازه دقیقی داش��ت و‬ ‫ضربات ایس��تگاهی را فوق الع��اده م ی زد یا‬ ‫‪72‬‬ ‫مایکل اوون‬ ‫او به پسر باد ش��هره بود و مثل باد امد و یک روز هم‬ ‫مثل باد از زمین فوتبال جدا شد‪ .‬اوون فعالیتش را در سال‬ ‫‪ 1996‬در ‪ 17‬س��الگی در تی��م فوتبال لیورپ��ول اغاز کرد‪.‬‬ ‫او پیش از هرچیز به خاطر س��رعت و گلزن��ی و همچنین‬ ‫کارای ی اش مورد توجه قرار داش��ت‪ .‬پیش��رفت شایان ذکر‬ ‫و تبدیل ش��دنش به یک فوتبالیست در س��طح جهانی در‬ ‫جام جهانی ‪ 1998‬رقم خ��ورد که در دی��دار مقابل ارژانتین‬ ‫در مرحله یک هشتم نهایی به تنهایی از نیمه وسط زمین‬ ‫حرکت کرده و توپ را به ت��ور دروازه حریف دوخت‪ .‬اوون در‬ ‫لیورپول به عنوان یک بازیکن جوان چهره ش��د و توانست‬ ‫دورانی پر افتخار و جام را پشت سر بگذارد‪ ،‬به رئال رفت و از‬ ‫انجا مصدومیت باعث شد که از روزهای اوج فاصله بگیرد‪،‬‬ ‫بازگش��تش به لیگ برتر انگلس��تان و ب��ازی در تیم هایی‬ ‫نظیر نیوکاس��ل و منچس��تر هم از نظر ش��خصی ب رایش‬ ‫موفقی ت امیز نبود و ش��اید خاطره انگیزترین صحنه حضور‬ ‫او گل دقایق پایانی در دربی تراژیک شهر منچستر بود‪ .‬او‬ ‫در پایان فصل گذشته با پی راهن منچستر خداحافظی کرد‪.‬‬ ‫دکو‬ ‫او ب رای م��ا یاد اور یک خاطره بس��یار تلخ اس��ت‪ ،‬در‬ ‫جام جهانی ‪ 2006‬شوت سنگین او دروازه اب راهیم میرزاپور را‬ ‫باز کرد تا شکست ما در بازی دوم شروع شود‪ .‬اما این دلیل‬ ‫نم ی ش��ود که از یاد ببریم او یک بازیکن بسیار بزرگ بود‪،‬‬ ‫یک بازیکن کامال موفق؛ اندرس��ون لوییس ده سوزا‪ .‬متولد‬ ‫‪ 27‬اگوست ‪ 1977‬در «سن برناردو دوکامپو»ی برزیل یک‬ ‫فوتبالیس��ت حرفه ای پرتغالی است که در جهان فوتبال او‬ ‫را با نام «دکو» م ی شناسند‪ .‬دکو در سال ‪ 1997‬و در سن ‪19‬‬ ‫س��الگی از یک باش��گاه کم اهمیت برزیل به نام «کورین‬ ‫تیانز االگوانو» به پرتغال رفت تا در باش��گاه «بنفیکا»ی‬ ‫«لیس��بون» پایتخت این کش��ور بازی کند‪ .‬او اس��تعداد‬ ‫ب ی نظیر خود را در باش��گاه های بنفیکا و پورتو نشان داد و‬ ‫ملیت پرتغالی را انتخاب کرد تا جزئی از نس��ل طالیی این‬ ‫کشور باشد‪ .‬بازی در بارسلونا و چلسی هم بر موفقی ت های‬ ‫او اضافه کرد اما بعد سال های افت او شروع شد تا درنهایت‬ ‫به دلیل مصدومی ت های متعدد در باشگاه برزیلی فلومینزه‬ ‫از فوتبال خداحافظی کرد‪.‬‬ ‫یوپ هاینکس‬ ‫چند مربی در جهان را م ی شناس��ید که در لحظه ای‬ ‫که به یکی از افتخارات بزرگ فوتبال جهان رسید‪ ،‬از دنیای‬ ‫مربیگری خداحافظی کند‪ ،‬این اتفاقی است که ب رای یوپ‬ ‫ هاینکس‪ ،‬س��رمربی بزرگ المان��ی رخ داد‪.‬او فردای روزی‬ ‫که به عنوان س��رمربی بایرن مونیخ ج��ام قهرمانی لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا را با پیروزی مقابل بوروسیا دورتموند باالی‬ ‫س��ر برد‪ ،‬دیگر با عنوان مربی فوتبال وداع کرد‪ .‬اوج کار او‬ ‫پیروزی مقابل بارسلونا بود؛ شکست چهار بر صفر بارسلونا‬ ‫در ب رابر بایرن مونیخ‪ ،‬سنگی ن ترین شکست این تیم از زمان‬ ‫درخشش ب ی نظیر بارسا در چند سال اخیر است‪ .‬هاینکس‬ ‫در دوران بازیگ��ری خ��ود موفق ش��د در ط��ول ‪ 369‬بازی‬ ‫بوندس��لیگایی ‪ 220‬گل با پی راهن بوروسیا مونشن گالدباخ‬ ‫و هانوفر ب��ه ثمر برس��اند‪ .‬هاینکس اولین‬ ‫حضور خود به عن��وان مربی را با مونش��ن‬ ‫گالدباخ در س��ال ‪ 1979‬تجربه کرد‪ .‬از سال‬ ‫‪ 1987‬تا ‪ 1991‬ب رای اولین بار سرمربی بایرن‬ ‫بود و بار دیگر در سال ‪ 2009‬به بایرن بازگشت‬ ‫و ب رای س��ومین بار در فصل اینده سرمربی‬ ‫باواریای ی ها ش��د‪ .‬او ب رای بازگشت به بایرن‬ ‫یک دور تیم ه��ای المانی و اس��پانیایی را‬ ‫گشت‪.‬‬ ‫جیم ی کاراگر‬ ‫‪ 17‬س��ال حضور در باش��گاه لیورپول‬ ‫باعث ش��د که به او لقب اقای قابل اعتماد‬ ‫بدهن��د‪ .‬جیم��ی کاراگر‪ ،‬منته��ای وفاداری‬ ‫به یک باش��گاه‪ ،‬کسی اس��ت که او را اقای‬ ‫لیورپول هم م ی خوانند‪ .‬طی دهه گذش��ته‬ ‫کاپیتان دوم لیورپول در کسب موفقی ت های‬ ‫باش��گاه نقش موثری داش��ته و در این دوره‬ ‫‪ ۵۰۰‬بازی ب رای باشگاه فوتبال لیورپول انجام‬ ‫داد اس��ت‪ .‬او یکی از قهرمانان اس��تانبول‬ ‫است که کسب ان نتیجه باورنکردنی بدون‬ ‫حضور او در زمین امکان پذیر نبود‪ .‬او یکی‬ ‫از مثال زدن ی ترین تصاویر در تاریخ باشگاه را‬ ‫در استانبول به ثبت رساند‪ ،‬او در حالی که به‬ ‫دنبال یک تکل بسیار موثر و عالی از ناحیه‬ ‫کشاله ران اسیب دیده بود‪ ،‬همچنان با پای‬ ‫اسیب دیده خود با جان و دل دفاع م ی کرد‪.‬‬ ‫او اولین بازیکن در تاریخ باشگاه لقب گرفت‬ ‫که توانسته بود صد بازی اروپایی انجام دهد‬ ‫و این افتخار در سن سیرو‪ ،‬یکی از بزرگترین ورزشگاه های‬ ‫اروپا رقم خورد‪.‬‬ ‫پل اسکولز‬ ‫او در روزی ک��ه تنها مربی باش��گاهی هم��ه دوران‬ ‫بازیگری اش از دنیای فوتبال خداحافظی کرد‪ ،‬پش��ت سر‬ ‫الکس فرگوسن از فوتبال جدا ش��د‪ .‬اسکولز در ‪ 23‬جوالی‬ ‫‪ 1993‬قرارداد حرفه ای خود را با ش��یاطین س��رخ امضا کرد‬ ‫و ش��ماره ‪ 24‬من یونایتد به نام او ثبت ش��د اما نتوانست تا‬ ‫فصل ‪ 1994–95‬به ترکیب تیم اصلی راه یابد و این فصلی‬ ‫بود که اسکولز ‪ 17‬بار ب رای منچس��تر به میدان رفت و پنج‬ ‫گل به ثمر رساند‪ .‬او از جمله بازیکنانی است که تمام دوران‬ ‫حرفه ای بازی خود را در یک باشگاه گذرانده است‪ .‬زین الدین‬ ‫زیدان او را بزرگترین هافبک نس��ل خودش م ی داند و بابی‬ ‫چارلتون م ی گوید اسکولز تجسم هر انچه است که به نظر‬ ‫من بهترینند‪ .‬اسکولز در ‪ 17‬دوره لیگ برتر ب رای منچستر‬ ‫بازی کرده و یکی از چهار بازیکن تاریخ این باش��گاه است‬ ‫که بیش از ‪ 600‬بار ب رای منچس��تر یونایتد به میدان رفت‪.‬‬ ‫اسکولز دو س��ال پیش از فوتبال خداحافظی کرد‪ ،‬اما شش‬ ‫ماه بعد به ش��کلی دراماتیک برگش��ت‪ .‬او م ی گوید‪« :‬بله‪،‬‬ ‫دیگر کفش هایم را ب رای همیش��ه اویزان خواهم کرد! بازی‬ ‫فوتبال تمام ان چیزی بوده که م ی خواستم انجامش دهم‪».‬‬ ‫مهدی مهدوی کیا‬ ‫مهدوی کیا در س��ال ‪ 2013‬دو بار ب��ازی خداحافظی‬ ‫داش��ت؛ یک بار به ص��ورت کامال غریبان��ه و در حالی که‬ ‫به تنهایی چهار گوش��ه زمین را بوس��ه م ی زد و بار دوم در‬ ‫مقابل ا‪.‬ث‪ .‬میالن و درحالی که گروه��ی از بزرگان فوتبال‬ ‫ای ران و جهان در جشن خداحافظی او حاضر بودند‪ .‬مهدی‬ ‫مهدوی کیا اول مرداد سال ‪ ۱۳۵۶‬در شه ر ری به دنیا امد‪ .‬او‬ ‫از کودکی عالقه زیادی به فوتبال داشت و در دوران نوجوانی‬ ‫دیـــدار‬ ‫س�یمونهپروتا‬ ‫س��یمونه پروتا معروف به سوپرس��یمو در دهکده ای‬ ‫به نام اشتون در انگلس��تان به دنیا امد‪ .‬سیمونه زمانی که‬ ‫پنج س��ال داش��ت به همراه پدر و مادرش به کوسنزا ایتالیا‬ ‫مهاجرت کردند‪ .‬پروتا طی هفت س��ال حضور در تیم ملی‬ ‫اتزوری‪ ۴۸ ،‬بار به میدان رفت و دو ب��ار نیز موفق به گلزنی‬ ‫شد‪ .‬او س��ابقه بازی کردن ب رای تیم های رجینا‪ ،‬یوونتوس‪،‬‬ ‫باری و کی ه وو را هم داشت و سپس در سال ‪ 2004‬به رم رفت‬ ‫و تبدیل به یکی از بازیکنان محبوب این تیم شد‪ .‬پروتا یکی‬ ‫از بازیکنانی است که در جام جهانی ‪ 2006‬همراه تیم ملی‬ ‫ایتالیا به مقام قهرمانی رسید‪.‬‬ ‫فرهاد مجیدی‬ ‫در دقیقه ‪ 88‬بازی مس کرمان مقابل اس��تقالل تابلو‬ ‫تعویض باال رفت و فرهاد مجیدی از مس��ابقه بیرون امد و‬ ‫دیگر به زمین مس��ابقه بازنگش��ت‪ .‬خداحافظی او یکی از‬ ‫عالمت سوال های بزرگ فوتبال ای ران در سال جاری بود‪ .‬او‬ ‫در اوج بود و ب رای استقالل خوب کار م ی کرد اما این بازیکن‬ ‫محبوب اب ی پوشان ته رانی به یکباره تصمیم گرفت که از‬ ‫دنیای فوتبال کناره گیری کن��د و کالس های مربیگری را‬ ‫پیگیری کند‪ .‬فرهاد مجیدی یکی از محبوب ترین بازیکنان‬ ‫استقالل بود که در چند سال اخیر به نماد باشگاه استقالل‬ ‫بدل ش��ده و عمده ش��هرتش را مدیون بازی ه��ای خوب و‬ ‫تاثیرگذارش در ب رابر پرسپولیس اس��ت‪ .‬کاپیتان ‪ 37‬ساله‬ ‫اس��تقالل عالوه بر پی راهن اب ی پوش��ان پایتخت پی راهن‬ ‫تیم های بهمن کرج‪ ،‬الوصل امارات‪ ،‬العین امارات‪ ،‬االهلی‬ ‫امارات‪ ،‬النصر امارات‪ ،‬الغ رافه قطر و راپیدوین اتریش را برتن‬ ‫کرده بود‪.‬‬ ‫او مدت زیادی از عمر فوتبالی خود را در کش��ورهای‬ ‫حاشیه خلیج فارس گذرانده بود‪ .‬مجیدی اولین بار در سن‬ ‫‪ ۲۰‬س��الگی ب رای بازی های جام ملت های اس��یا ‪ ۱۹۹۶‬در‬ ‫امارات توس��ط محمد مایل ی کهن به تیم ملی دعوت شد و‬ ‫نخستین بازی ملی خود را در ب رابر کویت و در سال ‪۱۳۷۵‬‬ ‫انجام داد‪ .‬او در ‪ ۲۶‬شهریور ‪ ۱۳۸۹‬در دوره مربیگری افشین‬ ‫قطبی از بازی در تیم ملی خداحافظی کرد‪ .‬فرهاد مجیدی‪،‬‬ ‫اول شهریور ‪ ۱۳۹۰‬و در سن ‪ ۳۵‬سالگی در لیست کارلوس‬ ‫ک ی روش قرار گرفت و به تیم ملی بازگشت‪ .‬با این حال‪ ،‬او‬ ‫در تاریخ پنجم مهر ‪ ۱۳۹۰‬با ارسال نامه ای به علی کفاشیان‪،‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال ای ران‪ ،‬خداحافظ ی اش را از بازی های‬ ‫ملی اعالم کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫الساندرو نستا‬ ‫الساندرو نس��تا ملقب به س��اندرو در تاریخ ‪ 19‬مارس‬ ‫‪ 1976‬در ش��هر رم ایتالیا به دنیا امد‪ .‬وی در دوران کودکی‬ ‫دچار مشکل از ناحیه کمر شد و ب رادر بزرگ او‪ ،‬فرناندو او را‬ ‫ب رای رهایی از درد به ورزش فراخواند و او فوتبال را انتخاب‬ ‫کرد‪ .‬نستا فوتبال را در باش��گاه التسیو شروع و سال ‪۲۰۰۰‬‬ ‫با این تیم در سری ا ایتالیا قهرمان شد‪ .‬او سپس حضوری‬ ‫‪ 10‬ساله در میالن داشت و دو قهرمانی در لیگ قهرمانان‬ ‫اروپا در س��ال های ‪ ۲۰۰۳‬و ‪ ۲۰۰۷‬و دو قهرمانی در سری ا در‬ ‫سال های ‪ ۲۰۰۴‬و ‪ ۲۰۱۱‬کسب کرد‪ .‬او ‪ ۷۸‬بار پی راهن تیم ملی‬ ‫ایتالیا را به تن کرد و سال ‪ ۲۰۰۶‬قهرمان جهان شد‪ .‬نستا که‬ ‫این فصل در لیگ امریکا بازی م ی ک��رد‪ ،‬در پایان فصل با‬ ‫دنیای فوتبال وداع کرد‪ .‬او در این باره گفت‪« :‬من احساس‬ ‫خوبی دارم اما خسته هس��تم و فکر م ی کنم بعد از حضور‬ ‫‪ ۲۰‬ساله در سطح اول فوتبال جهان و کسب عناوین مهم‪،‬‬ ‫زمان خداحافظی فرا رسیده است‪ ».‬به نظر م ی رسد که نستا‬ ‫خیلی زود در همان لیگ امریکا مربیگری را شروع کند‪.‬‬ ‫از زمی ن های خاکی جذب باشگاه بانک ملی شد و با پشتکار‬ ‫به باشگاه پرس��پولیس پیوست‪ .‬او در باش��گاه های بانک‬ ‫ملی‪ ،‬پرس��پولیس ته ران‪ ،‬بوخوم‪ ،‬هامب��ورگ و اینتراخت‬ ‫فرانکفورت المان‪ ،‬استی ل اذین و داماش گیالن سابقه بازی‬ ‫دارد‪ .‬مهدوی کیا در سال ‪ ۲۰۰۳‬از طرف کنفدراسیون فوتبال‬ ‫اسیا به عنوان بازیکن برتر فوتبال اسیا شناخته شد‪ .‬هواداران‬ ‫ هامبورگ به او لقب موشک ای رانی داده بودند‪ .‬مهدوی کیا‬ ‫در مجموع ‪ ۲۲۳‬بازی در بوندس لیگا‪ ۲۹ ،‬گل به ثمر رساند‪.‬‬ ‫از دوران بازی مهدی مهدوی کیا خاط رات فراوانی در ذهن‬ ‫عالقه من��دان به فوتبال مانده اس��ت که گل سرس��بد ان‬ ‫بدون ش��ک گل دوم ای ران به امری��کا در جام جهانی ‪1998‬‬ ‫است‪ ،‬همچنین دو شوت وحش��تناک او در بازی با چین‪...‬‬ ‫او یکی از محبوب ترین بازیکنان سال های اخی ر هامبورگ‬ ‫اس��ت که هواداران این باش��گاه هی چ گاه خاطره بازی های‬ ‫درخشان او را از یاد نم ی برند‪.‬‬ ‫لوئیس ساها‬ ‫لوئیس س��اها‪ ،‬فوروارد اس��بق و فرانس��وی باشگاه‬ ‫منچس��تریونایتد تولد ‪ 35‬س��الگ ی اش را برای اعالم خبر‬ ‫خداحافظی رس��م ی اش با دنیای فوتب��ال حرفه ای برگزید‪.‬‬ ‫س��تاره س��ابق تیم ملی فرانس��ه فوتبال حرفه ای اش را با‬ ‫تیم متس اغاز کرد و بع��د از ان به فوالم منتقل ش��د و در‬ ‫س��ال ‪ 2004‬با قراردادی ‪ 12/8‬میلیون پوندی از این تیم به‬ ‫منچستریونایتد پیوست و با شیاطین سرخ به دو قهرمانی در‬ ‫لیگ برتر و یک قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا رسید‪ .‬بعد‬ ‫از چندین مصدومیت متوالی او از یونایتد جدا شد و بعد از ان‬ ‫پی راهن تیم هایی مثل اورتون‪ ،‬تاتنهام و ساندرلند را برتن کرد‬ ‫و حاال او تصمیم گرفته تا بعد از انکه در فصل گذشته تنها‬ ‫در شش بازی ب رای التزیو به میدان رفت‪ ،‬از دنیای فوتبال‬ ‫خداحافظی کند‪ .‬ساها ‪ 20‬بار پی راهن تیم ملی فرانسه را برتن‬ ‫کرده و یکی از اعضای خروس ها بود که در جام جهانی ‪2006‬‬ ‫المان حضور داشت‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫اکران سال‪2014‬‬ ‫چه فیلم هایی روی پرده می ایند؟‬ ‫س��ال ‪ 2014‬در اکران جهانی چه فیلم های روی پرده‬ ‫م ی رود؟ کدام فیلم ه��ا م ی توانند توجه ه��ا را به خود جلب‬ ‫کنند؟ پی ش بینی از اکنون بسیار سخت است اما لیس ت های‬ ‫بس��یاری وجو دارد که از هم اکنون ما را نسبت به بعضی از‬ ‫فیلم ها حس��اس م ی کند‪ .‬اینکه کدام فیلم ها واقعا به اندازه‬ ‫س��رو صدایی که پیش از اکران تولید کرده اند‪ ،‬فیلم خوبی‬ ‫هستند‪ ،‬کار بسیار س��ختی اس��ت و به همین خاطر تمام‬ ‫لیس ت ها با ش��ک وتردیدهایی همراه هستند‪ ،‬اما به هرحال‬ ‫نگاهی داریم به چند فیلم که عالقه مندان به سینما در انتظار‬ ‫اکران انها هستند‪.‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫خشم‬ ‫«دوران س��خت»‪« ،‬س�لاطین خیابان» و «مرگ در‬ ‫حین انجام وظیفه» را م ی ت��وان از فیلم هایی ذکر کرد که‬ ‫دیوید ایر ساخته است‪ .‬او در سال ‪ 2014‬یک پروژه پرسرو صدا‬ ‫را ساخته است‪ .‬قصه این فیلم اکشن در سال ‪ 1945‬در اخرین‬ ‫روزهای جنگ جهانی دوم اتفاق م ی افتد؛ زمانی که حکومت‬ ‫نازی در المان اخرین نف س های خود را م ی کشد‪ .‬این قصه‪،‬‬ ‫ماجراجوی ی های یک گروه پنج نفره نظامی را دنبال م ی کند‬ ‫که در یک تانک حض��ور دارند و در ت��دارک انجام یک کار‬ ‫قهرمانانه هستند‪ .‬خدمه این تانک راهی یک ماموریت مهم‬ ‫و سرنوشت ساز م ی ش��وند که ممکن است جانشان را در راه‬ ‫انجام درست و کامل ان از دس��ت بدهند؛ برد پیت در فیلم‬ ‫خشم در نقش فرمانده یک تانک جنگی پشت خطوط دشمن‬ ‫بازی م ی کند‪ ،‬لوگان لرمان‪ ،‬شایا البوف‪ ،‬جان ب رنتال‪ ،‬اسکات‬ ‫ایستوود و مایکل پنا بازیگران فیلم «خشم» هستند که به‬ ‫یک تانک در جنگ جهانی دوم اشاره دارد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫مردان تاریخی‬ ‫اخرین فیلم جورج کلونی بر مبنای داس��تانی واقعی‬ ‫ساخته ش��ده و در ان مت دیمن‪ ،‬بیل موری‪ ،‬کیت بالنشت‪،‬‬ ‫ژان دوژاردن‪ ،‬ب��اب باالبان و ج��ان گودم��ن در کنار جورج‬ ‫کلونی نقش افرینی م ی کنند‪.‬داس��تان «م��ردان تاریخی »‬ ‫(‪ )The Monuments Men‬در دوران جن��گ جهان��ی‬ ‫دوم روی م ی ده��د و درباره یک گروه نامعمول اس��ت که از‬ ‫سوی دولت روزولت ماموریت پیدا م ی کنند به المان بروند تا‬ ‫چند شاهکار هنری را از چنگ دزدان نازی نجات بدهند و به‬ ‫صاحبان واقع ی اش بازگردانند‪.‬‬ ‫این یک ماموریت ناممکن اس��ت؛ در حال��ی که اثار‬ ‫هنری پشت خطوط دشمن قرار دارند و ارتش المان دستور‬ ‫دارد همزمان با سقوط رایش همه چیز را نابود کند‪ ،‬چه امیدی‬ ‫به موفقیت این ادم هاست؟ انها هفت رئیس موزه‪ ،‬متصدی‬ ‫موزه و مورخ هنری هستند که همگی میکل انژ را از تفنگ‬ ‫ ام ‪ 1‬بیشتر م ی شناسند‪ .‬کلونی و دیمن در «مردان تاریخی»‬ ‫‪74‬‬ ‫نقش سربازانی کهنه کار را به عهده دارند که هدایت گروه را‬ ‫به عهده دارند‪.‬‬ ‫دختر گمشده‬ ‫فینچر «دختر گمشده » را با اقتباس از رمان جیلیان‬ ‫فیلین ساخته است‪ .‬این رمان حدود دو میلیون نسخه فروش‬ ‫داشته است‪.‬ریس ویدرسپون و برونا پاپاندرا «دختر گمشده»‬ ‫را با همکاری لسلی دیکس��ن از طریق شرکت «پاسیفیک‬ ‫استاندارد» تهیه کرده اند‪.‬‬ ‫سومین رمان فیلین داستانی س��یاه و پرتعلیق درباره‬ ‫زنی اس��ت که در پنجمین س��الگرد عروس��ی خود ناپدید‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬بن افلک در ص��ورت توافق نقش همس��ر زن را‬ ‫بازی م ی کند‪،‬تایلر پری‪ ،‬نیل پاتریک هریس‪ ،‬میسی پایل‪،‬‬ ‫کیم دیکن��ز‪ ،‬پاتریک فیوجیت و کیس��ی ویلس��ن از دیگر‬ ‫بازیگران فیلم «دختر گمش��ده» (‪ )Gone Girl‬هستند‪.‬‬ ‫فینچر دو بار ب رای فیلم های «مورد عجیب بنجامین باتن»‬ ‫و «شبکه اجتماعی» نامزد اس��کار بهترین کارگردانی بوده‬ ‫اس��ت‪« .‬بیگانه ‪« ،»3‬هفت»‪« ،‬بازی»‪« ،‬باشگاه مشتزنی»‬ ‫«زودیاک» و «دختری با خالکوبی اژدها» از دیگر فیلم های‬ ‫اوست‪.‬‬ ‫هتل بزرگ بوداپست‬ ‫داس��تان «هتل ب��زرگ بوداپس��ت» (‪The Grand‬‬ ‫‪ )Budapest Hotel‬بین جنگ ه��ای جهانی اول و دوم‬ ‫روی م ی دهد و بر ماجراهای گوستاو اچ (با بازی رالف فاینس)‪،‬‬ ‫متصدی خدمات جانبی یک هتل اروپای��ی معروف و زیرو‬ ‫مصطفی (تون��ی ِروولوری)‪ ،‬یکی از کارگ��ران هتل متمرکز‬ ‫است که قابل اعتمادترین دوست او م ی شود‪ .‬داستان حول‬ ‫محور سرقت و پی دا کردن یک تابلوی نقاشی ارزشمند متعلق‬ ‫به عصر رنس��انس و نبرد ب رای ثروت ب ی اندازه یک خانواده‬ ‫م ی گردد ک��ه در پ س زمینه وقایع دراماتی��ک تاریخی روی‬ ‫م ی دهد‪ .‬اندرسن سازنده فیلم هایی چون «راشمور»‪« ،‬خانواده‬ ‫رویال تننبام»‪« ،‬زندگی در اب با استیو زیسو»‪« ،‬دارجلینگ‬ ‫لیمیتد»‪« ،‬اقای فاکس شگفت انگیز» و «قلمرو طلوع ماه»‬ ‫است‪.‬این اولین فیلم اندرسن است که او فیلمنامه اش را به‬ ‫تنهایی نوشته است‪.‬‬ ‫بین ستاره ای‬ ‫«بی��ن س��تاره ای» (‪ )Interstellar‬اولی��ن تجربه‬ ‫کارگردان��ی کریس��توفر نوالن پ��س از «ش��والیه تاریکی‬ ‫برم ی خیزد» در سال ‪ 2012‬است‪.‬‬ ‫متیو ماکاناهی‪ ،‬ان هاتاوی‪ ،‬جس��یکا چاس��تین‪ ،‬بیل‬ ‫اروین‪ ،‬ج��ان لیتگو‪ ،‬کیس��ی افلک‪ ،‬وس بنتل��ی‪ ،‬مکنزی‬ ‫فوی‪ ،‬دیوید اویلوو‪ ،‬الن برس��تین و مایکل کین در این فیلم‬ ‫بازی م ی کنند‪« .‬بین س��تاره ای» (‪ )Interstellar‬اولین‬ ‫تجربه کارگردانی کریستوفر نوالن پس از «شوالیه تاریکی‬ ‫برم ی خیزد» در سال ‪ 2012‬است‪ .‬فیلمنامه «بین ستاره ای»‬ ‫تلفیقی از یک ایده اولیه از کریس��توفر نوالن و فیلمنامه ای‬ ‫نوشته ب رادرش جاناتان نوالن است‪ .‬نوالن ‪ 42‬ساله که متولد‬ ‫لندن اس��ت‪ ،‬در ‪ 2002‬ب��رای فیلم «یادگاری» نامزد اس��کار‬ ‫بهترین فیلمنامه غی راقتباسی ش��د و سال ‪ 2011‬ب رای فیلم‬ ‫«تلقین‪/‬اغاز» نامزد جوایز اس��کار بهترین فیلم و فیلمنامه‬ ‫غی راقتباسی بود‪« .‬ب ی خوابی» و «پرس��تیژ»‪« ،‬بتمن اغاز‬ ‫م ی کند» و «شوالیه تاریکی» از دیگر فیلم های اوست‪.‬‬ ‫نوح‬ ‫راسل کرو در این فیلم نقش نوح نبی را بازی م ی کند‪.‬‬ ‫اما واتسن‪ ،‬جنیفر کانلی‪ ،‬لوگان لرمن‪ ،‬ری وینستون‪ ،‬انتونی‬ ‫ هاپکینز و داگالس بوث دیگر بازیگ��ران «نوح» (‪)Noah‬‬ ‫هستند‪ .‬فیلمنامه «نوح» را ارونوفسکی‪ ،‬اری هندل و جان‬ ‫لوگان («هوگو») نوش��ته اند‪ .‬این پروژه تا پی��ش از انکه به‬ ‫مرحله فیلمبرداری برسد‪ ،‬پنج سال در هالیوود منتظر ماند‪.‬‬ ‫گفته م ی شود ارونوفس��کی پیش از انکه کرو ب رای بازی در‬ ‫نقش نوح نبی قرارداد امضا کند‪ ،‬این نقش را به کریس��تین‬ ‫بیل و میشائل فاس��بندر پیش��نهاد کرده بود‪ .‬الزم به ذکر‬ ‫است که مقرر ش��ده فیلم حضرت «نوح» در ‪ 27‬ماه مارس‬ ‫سال اینده ‪ 2014‬در سالن های س��ینمایی امریکا به نمایش‬ ‫دراید‪ ،‬اما اختالف بر سر جزئیات داستان این فیلم و نگرانی از‬ ‫ب رانگیختن احساسات مذهبی ممکن است باعث به تعویق‬ ‫افتادن زمان نمایش فیلم شود‪.‬‬ ‫مرد پرنده‬ ‫جدیدترین س��اخته الکس��اندرو گونزالز ایناریتو که در‬ ‫اصل یک کمدی سیاه اس��ت «مرد پرنده» نام دارد‪ .‬ایناریتو‬ ‫این فیلم را ب ر اساس فیلمنامه ای به قلم الکساندر دینالریس‬ ‫و نیکالس جاکوبین ساخته اس��ت‪ .‬گفته م ی شود که قصه‬ ‫«مرد پ رنده» در یک لوکیشن اتفاق م ی افتد و تمام ماجراهای‬ ‫ی رایان‪ ،‬اندرا‬ ‫فیلم در عرض س��ه روز به وقوع م ی پیوندد‪ .‬ا ِم ‬ ‫رایزبورگ‪ ،‬ادوارد نورتون‪ ،‬اما اس��تون‪ ،‬لیندزی دونکان‪ ،‬زاک‬ ‫گالیفیاناکی��س‪ ،‬نائومی واتس و مایکل کیت��ون بازیگران‬ ‫این فیلم هستند‪ .‬مایکل کیتن دراین فیلم نقش بازیگری را‬ ‫برعهده دارد که ب رای بازی در نقش یک ابرقهرمان محبوب‪،‬‬ ‫مشهور شده اس��ت‪ ،‬اما او م ی خواهد با نقش افرینی در یک‬ ‫نمایش که در ب��رادوی به صحنه م ی رود‪ ،‬ق��درت خود را بار‬ ‫دیگر یاداوری کند‪ .‬ایناریتو که فیلم های محبوب «امروس‬ ‫پروس»‪« ،‬بیس��ت و یک گرم» و «بابل» را در کارنامه دارد‬ ‫ب رای فیلم جدیدش مرد پ رنده به سراغ ژانر کمدی رفته است‪.‬‬ ‫ایا خالق درام های سنگین در این ژانر موفق م ی شود؟ ‪g‬‬ ‫جنگ و رمان هایش‬ ‫گلچینی از رمان های دهه های ‪ 60‬و‪70‬‬ ‫انتشارات سروش چاپ نخست کتاب «جنگ و رمان هایش» نوشته اب راهیم حس ن بیگی‬ ‫را که به نقد و تحلیل و خالصه ‪ 54‬رمان حوزه دفاع مقدس اختصاص دارد‪ ،‬منتشرکرد‪.‬جنگ و‬ ‫رمان هایش‪ ،‬اثری است که به گلچینی از رمان های دهه های ‪ 60‬و ‪ 70‬هجری شمسی در حوزه‬ ‫گ کشورمان اختصاص دارد‪.‬‬ ‫ادبیات داستانی جن ‬ ‫«جنگ و رمان هایش» با سرپرستی اب راهیم حس��ن بیگی با شمارگان ‪ 500‬نسخه‪ ،‬در‬ ‫‪ 400‬صفحه‪ ،‬قطع وزیری و به بهای ‪ 165‬هزار ریال روانه بازار نشر شده است‪« .‬زمین سوخته»‬ ‫نوشته احمد ارام‪« ،‬ثریا در اغما» و «زمستان ‪ »62‬به قلم اسماعیل فصیح و «ارمیا» تالیف‬ ‫رضا امیرخانی از اثار معروف امده در این کتاب اند‪ .‬ب رای هر یک از اثار شش یا هفت صفحه‬ ‫خالصه رمان در نظر گرفته ش��ده و نق��د و تحلیل کتاب ها هم بخش های دیگ��ر این اثر را‬ ‫تشکیل م ی دهند‪.‬‬ ‫«جنگ و رمان هایش» دربرگی رنده ‪ 54‬رمان دفاع مقدس است‪ .‬از انجا که ساخت فیلم و‬ ‫سریال از روی اثار مکتوب به مراتب تاثیرگذارتر از مطالعه کتاب است‪ ،‬حسن بیگی در کتاب‬ ‫«جنگ و رمان هایش»‪ ،‬داس��تان هایی را گنجانده که قابلیت تبدیل شدن به فیلم و سریال‬ ‫را داشته باشند تا در اینده قابلیت استفاده از انها در س��اخت اثار نمایشی دفاع مقدس وجود‬ ‫داشته باشد‪g .‬‬ ‫جدال با مرگ‬ ‫وضعیت شوماخر بحرانی است‬ ‫نیل گیمن با اولین کتاب انتخاب شد‬ ‫نیل گیمن با انتخاب ش��دن رمان فانتزی «اقیانوس در انتهای مسیر» به عنوان برنده‬ ‫کتاب سال ‪ 2013‬اسپک سیورز تبدیل به نویسنده محبوب ترین رمان سال بریتانیا شد‪ .‬نیل‬ ‫گیمن با رای گیری عمومی بین ‪ 10‬ب رنده بخش های مختلف جایزه کتاب ملی اسپک سیورز‪،‬‬ ‫به عنوان برنده انتخاب شد‪ .‬گیمن که نویسنده پرفروش مجله نیویورک تایمز نیز هست‪ ،‬در‬ ‫مراسم امسال کتاب ملی اسپک سیورز که توسط کاکتوس ت ی وی تهیه شده بود در سه بخش‬ ‫مختلف به لیس��ت نهایی نامزدها راه پیدا کرده بود‪ .‬کتاب «خوشبختانه شیر» او در قسمت‬ ‫کتاب س��ال کودکان و خود او نیز ب رای دریافت جایزه نویسنده سال واتراستون بریتانیا نامزد‬ ‫شده بود و همچنین کتاب «اقیانوس در انتهای مسیر» او نیز در قسمت کتاب صوتی سال‬ ‫نامزد شده بود که در این بخش برنده ش��د و از این مسیر به بخش رای گیری عمومی کتاب‬ ‫سال اسپک سیورز راه یافت‪ .‬گیمن گفت‪« :‬قبل از این کتابی ننوشته بودم که اینقدر به قلب‬ ‫خودم نزدیک بوده باشد؛ داستانی درباره خاط رات و جادو و ترس و خطر کودک بودن‪ .‬مطمئن‬ ‫نبودم که فرد دیگری نیز از ان خوشش بیاید‪ .‬من از اینکه این همه ادم ان را خواندند و دوستش‬ ‫داشتند متحیر و هیجان زده هستم‪ .‬برنده ش��دن جایزه کتاب ملی بسیار هیجان انگیز بود و‬ ‫حاال اینکه مردم کتابم را به عنوان کتاب محبوب سال خود نیز انتخاب کرده اند‪ ،‬خارق العاده‬ ‫است‪ .‬از تمام کسانی که رای دادند تشکر م ی کنم‪g ».‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫پزشکان در نشست خبری اعالم کردند که همین کاله باعث شده که او تا همین حاال هم زنده‬ ‫بماند‪ .‬شوماخر بالفاصله با هل ی کوپترهای نجات به بیمارستان منتقل شده و در حال ب ی هوشی‬ ‫در بخش مراقب ت های وی��ژه قرار گرفت‪ .‬خبره��ای اولیه خیلی امیدوار کننده نب��ود تا انجا که‬ ‫پزشکان معالج از عالقه مندان به این قهرمان افسانه ای خواستند که ب رای سالمتی او دعا کنند‪.‬‬ ‫دکتر امانوئل‪ ،‬پزشک معالج با توصیف خونمردگی شدید مغز شوماخر گفت‪« :‬لخته های خونی‬ ‫تقریبا همه جای مغز وی پخش هستند‪ ».‬این لخته های خون تا انجا دردسر ساز بودند که حتی‬ ‫احتمال زنده بودن او را بسیار کم م ی دانس��تند‪ .‬اما به مرور زمان ان خبرهای نا امی د کننده کم کم‬ ‫رنگ بازگشت به زندگی به خود گرفتند‪.‬‬ ‫اخرین تصوی ربرداری های صورت گرفته از سر این ستاره ‪ ۴۴‬ساله از بروز نشانه های بهبودی‬ ‫در حال وی خبر م ی دهد‪ .‬پزشکان معالج اعالم کردند که او بهبودی حیرت اوری داشته است که‬ ‫باعث شده دومین عمل جراحی پس از مصدومیت سر در حادثه ای که هنگام اسکی ب رایش رخ‬ ‫داد‪ ،‬انجام شود اما هشدار دادند که مغز وی همچنان دچار خونمردگی شدیدی است‪ .‬پزشکان در‬ ‫عمل دوم سوراخ هایی را در جمجمه ش��وماخر ایجاد کرده اند تا فشار بر مغز او را کاهش دهند‪...‬‬ ‫ایا حال این قهرمان خوب م ی ش��ود؟ همان طور که در دفعه پیشین به بهبودی رسید؟ او مدتی‬ ‫پس از اعالم بازنشستگی در یک سانحه در هنگام موتورسواری در اسپانیا به شدت اسیب دید اما‬ ‫جان سالم به در برد‪ .‬اسی ب دیدگی شوماخر به حدی مهم بود که حتی انجال مرکل را به واکنش‬ ‫واداشت‪ .‬اشتفن شیبرت‪ ،‬س��خنگوی دولت المان در کنف رانس��ی خبری گفت‪« :‬صدر اعظم و‬ ‫اعضای دولت المان مانند میلیون ها المانی از شنیدن خبر این حادثه به شدت ناراحت و نگران‬ ‫هستند‪ ».‬ش��وماخر المانی در س��ال ‪ 2006‬میالدی از ورزش اتومبیلرانی خداحافظی کرد اما در‬ ‫سال ‪ 2010‬میالدی با تیم مرسدس به مسابقات فرمول یک بازگشت و در نهایت در فصل پایانی‬ ‫‪ 2012‬خود را بازنشسته کرد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫او که تمام عمرش را با سرعت رو به رو شده بود و هی چ گاه دچار سانحه ای به این شدت نشده‬ ‫بود‪ ،‬حاال با مرگ دس��ت و پنجه نرم م ی کند‪ .‬این چهره سرشناس دنیا که استاد گذر از پی چ های‬ ‫ناتمام با باالترین سرعت بود حال س��ر پیچ مرگ و زندگی گرفتار شده است‪ ،‬او مایکل شوماخر‬ ‫اس��ت؛ قهرمان هفت دوره مس��ابقات فرمول یک که حاال زندگ ی اش به خاطر اسکی در خطر‬ ‫جدی قرار داد و با مرگ دست و پنجه نرم م ی کند‪ .‬پزشکان بیمارستان شهر گرونوبل فرانسه با‬ ‫انجام دو عمل جراحی در تالش هستند تا جان پ رافتخارترین راننده فرمول یک را نجات دهند‪.‬‬ ‫ماجرا از انجا شروع شد که مایکل شوماخر در کوه های الپ فرانسه با پسرش مشغول اسکی بود‬ ‫که سقوط کرد و س��رش به صخره ای اصابت کرد‪ .‬در زمان اسکی او کاله ایمنی به سر داشته و‬ ‫محبوب ترین رمان بریتانیا‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫تایمسال‬ ‫‪ 2013‬را با‬ ‫تصویرمرور‬ ‫کرده است‬ ‫جنگجهانی‬ ‫اول از نگاه‬ ‫اشپیگل‬ ‫چین و حواشی‬ ‫ان روی جلد‬ ‫اکونومیست‬ ‫‪75‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫سورپرایز‬ ‫پایتخت‪3‬‬ ‫همه ان چیزی که در نوروز در انتظار شماست‬ ‫دیـــدار‬ ‫س��اختن س��ریال های دنباله دار روالی اس��ت که در‬ ‫همه جای دنیا مرسوم اس��ت‪ ،‬واقعا حیف است که سریالی‬ ‫که مخاطبان فراوانی دارد و توانس��ته جای��گاه مطلوبی را‬ ‫در بین بینندگان پیدا کند‪ ،‬نتواند از پتانس��یل خود نهایت‬ ‫استفاده را ببرد‪ .‬ساختن س��ریال هایی که به فصل ششم و‬ ‫هفتم رسیده اند در میان سریال سازان جهانی اتفاق غریبی‬ ‫نیست‪ .‬سریال محبوب پایتخت اولین تولید صداو سیمای‬ ‫ای ران اس��ت که م ی خواهد فصل س��وم خود را در نوروز ‪93‬‬ ‫تجربه کند‪ .‬فصل اول س��ریال پایتخت در نوروز س��ال ‪90‬‬ ‫پخش شد‪ .‬خانواده ای از شهرستان قصد مهاجرت به ته ران‬ ‫را دارند‪ .‬اما هنگام ورود به ته��ران که مصادف با عید نوروز‬ ‫است با مشکالتی مواجه م ی ش��وند‪ .‬این خانواده از شمال‬ ‫کشور به ته ران ب رای ادامه تحصیل هما امده بودند‪ ،‬با توجه‬ ‫به اتفاقات فراوانی که رخ داد‪ ،‬به زادگاهش��ان بازم ی گردند‪.‬‬ ‫س��اده و صمیم ی بودن این خانواده و اس��تفاده درس��ت از‬ ‫لهجه ه��ا و قصه ها باعث ش��د که این س��ریال خیلی زود‬ ‫تبدیل به پربیننده ترین سریال های نوروزی شود و به همین‬ ‫دلیل قسمت دوم این س��ریال ساخته شد‪ .‬قسمت دوم این‬ ‫سریال در نوروز ‪ 92‬به نمایش در امد‪ .‬روایت قصه دوم هم که‬ ‫تداوم صمیمیت یک خانواده ای رانی است‪ ،‬به این ترتیب بود‬ ‫که قرار اس��ت یک گنبد و دو گلدسته از ته ران به روستایی‬ ‫در قشم برده ش��ود‪ .‬این گنبد و گلدسته ها به سفارش یکی‬ ‫از اهالی قشم ساخته ش��ده و باید تا انجا حمل شود‪ .‬در این‬ ‫سفر بار دیگر این خانواده با هم همراه م ی شوند و در طول‬ ‫مس��یر هر بار که این کامیون به ش��هری م ی رس��د‪ ،‬مردم‬ ‫ش��هر به اس��تقبال و زیارت این کامیون م ی ایند که حامل‬ ‫این گلدسته و مناره ها اس��ت‪ .‬اینگونه بود که نقی‪ ،‬ارسطو‪،‬‬ ‫پنجعلی و‪ ...‬تبدیل به محبوبترین شخصی ت های ان سال‬ ‫ش��دند‪ .‬نکته مهم این س��ریال ان بود که قهرمان های ان‬ ‫ادم های معمولی هس��تند‪ ،‬با همه روزمرگ ی های ادم های‬ ‫معمولی که به مس��افرت م ی روند‪ ،‬ب��ه رئی س جمهور نامه‬ ‫م ی نویسند‪ ،‬مشکالت اقتصادی دارند‪ ،‬از پدر سالخورده خود‬ ‫نگهداری م ی کنند و حتی در مسابقه های تلویزیونی شرکت‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫عصر پاییزی‬ ‫ستایش‪2‬‬ ‫یک درام اجتماعی در شبکه اول‬ ‫فیلمبرداری این سریال محبوب به زودی تمام می شود‬ ‫«عطا‪ ،‬سی سال بعد از مرگ‬ ‫همسرش‪ ،‬در ش��صت سالگی‪،‬‬ ‫مجددا ازدواج م ی کند و همس��ر‬ ‫جدی��دش‪ ،‬مهش��ید را در منزل‬ ‫مادر زن سابقش اسکان م ی دهد‪.‬‬ ‫این ماجرا تمام زندگی رفیع‪ ،‬پسر‬ ‫عطا را به هم م ی ریزد و کارش را‬ ‫هم بر اثر یک سوء تفاهم از دست‬ ‫م ی دهد‪ .‬اختالفات مهشید با مادر زن مرحوم عطا ماجراهای رفیع در محل کار‪ ،‬اسکان تدریجی‬ ‫ی و بازگشت ب رادر او‪ ،‬جمش��ید‪ ،‬این جمع را درگیر وقایعی‬ ‫خانواده مهش��ید در عمارت قدیم ‬ ‫م ی کند که داستان های غریب این عمارت را م ی س��ازد‪ ».‬این خط قصه را داشته باشید تا به‬ ‫زودی سریال عصر پاییزی به خانه های شما بیاید‪ .‬با پایان ایام سوگواری ماه صفر‪ ،‬این سریال‬ ‫یو پنج قسمتی روی انتن شبکه یک م ی رود‪ .‬کوروش تهامی‪ ،‬محمد رضا شریف ی نیا‪ ،‬نسرین‬ ‫س ‬ ‫مقانلو‪ ،‬بهنوش بختیاری‪ ،‬سینا رازانی‪ ،‬س��پیده خداوردی‪ ،‬علی سلیمانی‪ ،‬سعید پی ر دوست‪،‬‬ ‫رامین نعمتی و مهتاج نجومی از بازیگران عصر پاییزی هستند‪ .‬کارگردان این سریال اصغر‬ ‫نعیمی و تهیه کننده ان هم جمال شیرمحمدی است‪g .‬‬ ‫ب��رای انهایی که س��ریال‬ ‫ستایش را دوست دارند‪ ،‬یک خبر‬ ‫خوب ان است که تصویربرداری‬ ‫«س��تایش ‪ »2‬رو به اتمام است‪،‬‬ ‫سعید سلطانی‪ ،‬کارگردان سریال‬ ‫ستایش با اش��اره به اینکه پروژه‬ ‫از نظر زمانی به خوبی پیش رفته‬ ‫است‪ ،‬بیان داشت‪« :‬پی ش بینی ما از همان اردیبهشت ماه که کار را کلید زدیم این بود که تا‬ ‫اوایل بهمن امسال ساخت ستایش ‪ ۲‬در ‪ ۲۶‬قسمت به پایان برسد‪ .‬خوشبختانه پروژه متناسب‬ ‫با برنامه ریزی ها و پی ش بین ی هایمان پیش رفت و درحال حاضر تدوین این سریال همزمان‬ ‫با انجام بخش های پایانی تصویربرداری ان ادامه دارد و ‪ ۵۰‬درصد ان پیش رفته است‪ ».‬او با‬ ‫بیان اینکه در حال حاضر دو قسمت پایانی این سریال در حال ضبط است‪ ،‬درباره وضعیت‬ ‫فعلی پروژه نیز ادامه داد‪« :‬ما به دلیل هماهنگ ی هایی که ب رای انجام برخی از لوکیشن ها مثل‬ ‫قوه قضائیه و بیمارستان الزم بود‪ ،‬بخش هایی از قسمت اول تاکنون را تصویربرداری نکرده‬ ‫بودیم که حاال فرصتی دست داده است تا به این بخش بپردازیم‪g ».‬‬ ‫«قند پهلو»‬ ‫مسابقه شعر طنز‬ ‫با داوری‬ ‫شهرام شکیبا‬ ‫‪76‬‬ ‫م ی کنند و در اتفاقی نادر ب رنده هم م ی شوند و همین مساله‬ ‫یک همذات پنداری را به بیننده منتقل م ی کرد‪ .‬خبر خوب‬ ‫این اس��ت که پس از تاکید معاون سیما ب رای ساخت سری‬ ‫سوم این سریال‪ ،‬پایتخت در نوروز ‪ 93‬به نمایش در م ی اید‪.‬‬ ‫مجموعه تلویزیونی «پایتخت ‪ »3‬به کارگردانی س��یروس‬ ‫مقدم در مرحله پی ش تولید است و ‪ 15‬دی ماه کلید م ی خورد‪.‬‬ ‫«پایتخت ‪ »3‬توسط تیم نویسندگان شامل محسن تنابنده‪،‬‬ ‫خشایار الوند و حسن وارسته نوش��ته م ی شود که ترکیبی‬ ‫از فیلمنامه نویسان س��ری اول و دوم «پایتخت» هستند‪.‬‬ ‫علیرضا خمس��ه‪ ،‬محس��ن تنابنده‪ ،‬احمد مه رانف��ر و ریما‬ ‫رامی ن فر بازیگران اصلی این سریال هستند‪ .‬نقی به همراه‬ ‫همسرش هما‪ ،‬پدرش بابا پنجعلی‪ ،‬دخترهای دوقلویش سارا‬ ‫و نیکا و ارسطو پسرخاله اش در هر سری از سریال با اتفاقات‬ ‫مختلفی روبه رو م ی شوند‪ .‬در سری جدید بناست این بار گنبد‬ ‫و گلدسته به خارج از مرزهای کشور برده شود و این زمینه ساز‬ ‫اتفاقات تازه ای است که این روزها تیم نگارش در حال پر و‬ ‫بال دادن به ان هستند‪ .‬سورپ رایز ویژه فصل سوم پایتخت‬ ‫حضور اکبر عبدی اس��ت‪ .‬عبدی در این سریال نقش یک‬ ‫معمار را بازی م ی کند که خانه نقی را ساخته است‪g .‬‬ ‫ی ماه روی انتن‬ ‫سری جدید مس��ابقه ش��عر طنز «قند پهلو» از ‪ 22‬د ‬ ‫م ی رود‪ .‬امیر قمیشی‪ ،‬تهی ه کننده «قند پهلو» ضمن اعالم این خبر گفت‪:‬‬ ‫«در س��ری جدید «قند پهلو» گروه بندی ها ب ر اس��اس قشر و سن است‪ ،‬در‬ ‫سری جدید گروه خانم ها و پیشکس��وتان هم داریم‪ ».‬وی خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«تمام شرکت کنندگان سری جدید مسابقه از سایر نقاط ای ران به جز ته ران‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫قمیشی با اشاره به اینکه ایتم های سری جدید «قند پهلو» به سمت‬ ‫بصری تر ش��دن رفتند‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬نور‪ ،‬صدا‪ ،‬دوربی��ن‪ ،‬لبخند»‪« ،‬پیگرد‬ ‫ش��اع رانه» و «خال ی بندی های ش��اع رانه» از جمله ایتم ه��ای جدید «قند‬ ‫پهلو» هس��تند که در ایتم «ن��ور‪ ،‬صدا‪ ،‬دوربین‪ ،‬لبخند» یک س��کانس از‬ ‫سینمای ای ران نمایش داده م ی شود و ب راساس دیالوگ اصلی ان شعر طنز‬ ‫گفته م ی ش��ود‪ .‬تهی ه کننده «قند پهلو» همچنین اعالم کرد‪« :‬ب رای افتتاح‬ ‫س��ری جدید برنامه از اس��تاد ابوالفضل زروعی نثراباد ‪ -‬شاعر پیشکسوت‬ ‫طنز ‪ -‬دعوت کرده ایم‪ .‬رضا رفیع اجرای ب رنامه را بر عهده دارد و شه رام شکیبا‬ ‫داور اصلی است‪،‬ضمن اینکه ناصر فیض نیز به جمع داوران اضافه شده و در‬ ‫واقع سری جدید با حضور دو داور برگزار م ی شود‪ ».‬او درباره دکور سری جدید‬ ‫«قند پهلو» نیز گفت‪« :‬دکور سری جدید برنامه‪ ،‬متناسب با فصل و با تغییر‬ ‫رنگ و فضا در نظر گرفته شده است‪g ».‬‬ ‫چهره ها در شوراهای راهبردی‬ ‫انتصاباعضایشورایراهبردیشبکه هایسیما‬ ‫اعضای شورای راهبردی شبکه دو سیما‬ ‫حجت االسلام س�عید مهدوی کن�ی‪ :‬رئیس‬ ‫دانش��کده معارف اس�لامی و فرهنگ و ارتباطات دانش��گاه‬ ‫امام صادق(ع) و فرزند ایت اهلل مهدوی کنی است‪.‬‬ ‫سوس�ن کش�اورز‪ :‬معاون وزیر ام��وزش و پرورش‬ ‫و رئیس س��ازمان اموزش و پرورش اس��تثنایی کشور‪ ،‬عضو‬ ‫شورای عالی سیاستگذاری صداوسیما و مشاور رئی س جمهور‬ ‫از سمت های اوست‪.‬‬ ‫شکوه نواب ی نژاد‪ :‬دارای مدرک دکترای روانشناسی‬ ‫مشاوره از امریکا و چهره ماندگار ای ران در سال ‪ 87‬است‪.‬‬ ‫محمود فرشیدی‪ :‬او از سال ‪ 84‬تا اذر ‪ 86‬وزیر اموزش‬ ‫و پرورش دولت نهم بود‪.‬‬ ‫اصغ�ر احمدی‪ :‬عض��و هی��ات علم ی دانش��کده‬ ‫روانشناسی دانشگاه ته ران است‪.‬‬ ‫محسن مومنی‪ :‬از نویسندگان ادبیات داستانی که در‬ ‫سال ‪ 89‬به عنوان رئیس حوزه هنری منصوب شد‪.‬‬ ‫اعضای شورای راهبردی شبکه سه سیما‬ ‫دکتر س�ی د محمدهادی ایازی‪ :‬در سمت هایی از‬ ‫جمله معاونت امور اجتماعی و فرهنگی ش��هرداری ته ران و‬ ‫اعضای شورای راهبردی شبکه چهار سیما‬ ‫دکتر عماد افروغ‪ :‬اس��تاد جامع ه شناس��ی دانشگاه‬ ‫ته ران که نماینده ته ران در مجلس هفتم بود‪.‬‬ ‫دکتر مجی�د ملک ی تبار‪ :‬رئی��س مرکز تحقیقات‬ ‫سازمان صدا و سیما که در دولت نه��م ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ‬ ‫ﻭﺯﺍﺭﺕ ﮐﺎﺭ بود‪.‬‬ ‫حجت االسلام رض�ا غالم�ی‪ :‬رئی��س مرک��ز‬ ‫پژوهش های علوم انس��انی‪ ،‬اسالمی صدرا و رئیس شورای‬ ‫سیاستگذاری کنگره علوم انسانی اسالمی است‪.‬‬ ‫دکتر رامین حاج ی خانی‪ :‬رئیس چند واحد دانشگاه‬ ‫ی اشتغال دارد‪.‬‬ ‫ازاد که بیشتر به فعالی ت های علم ‬ ‫دکتر محمد اس�حاقی‪ :‬دبیر ش��ورای مهندسی‬ ‫فرهنگی شورای عالی انقالب فرهنگی است‪.‬‬ ‫دکت�ر ابراهی�م حس�ن بیگی‪ :‬ح��وزه اصل��ی‬ ‫فعالی ت های او در زمینه ادبیات داستانی است‪.‬‬ ‫دکتر نسرین سلطانخواه‪ :‬عضو شورای شهر دوم‬ ‫ی و فناوری‬ ‫ته ران که در دولت محمود احمدی نژاد‪ ،‬معاون علم ‬ ‫ریاست جمهوری بود‪.‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫اعضای شورای راهبردی شبکه یک سیما‬ ‫محس�ن اس�ماعیلی‪ :‬او عض��و حقوق��دان‬ ‫شورای نگهبان قانون اساسی است‪.‬‬ ‫حسین مظفر‪ :‬نماینده مردم ته ران در مجلس است‪.‬‬ ‫او در دولت هفتم وزیر اموزش و پرورش بود‪.‬‬ ‫حسن خجسته‪ :‬او که از س��ال ‪ 70‬در رادیو فعالیت‬ ‫م ی کند‪ ،‬هم اکنون معاون صدای رسانه ملی است‪.‬‬ ‫محسن پرویز‪ :‬پزشک‪ ،‬داستان نویس و منتقد ادبی‬ ‫است که بین س��ال های ‪ ۱۳۸۵‬تا ‪ ۱۳۸۹‬معاون امور فرهنگی‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی بود‪.‬‬ ‫حجت االسلام س�ی د مهدی خاموش�ی‪:‬‬ ‫رئیس س��ازمان تبلیغات اسالمی اس��ت که در شورای عالی‬ ‫انقالب فرهنگی‪ ،‬شورای فرهنگ عمومی و هیات امنای دفتر‬ ‫تبلیغات اسالمی حوزه علمیه قم عضویت دارد‪.‬‬ ‫بهمن کارگر‪ :‬معاونت اجتماعی ناجا است‪.‬‬ ‫جمیله عل م الهدی‪ :‬رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت‬ ‫شورای عالی انقالب فرهنگی است‪.‬‬ ‫محمدرضا جعفری جل�وه‪ :‬او ک��ه در دولت نهم‬ ‫معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی بود‪ ،‬هم اکنون‬ ‫مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫هفته گذشته اعضای شورای راهبردی شبکه های یک‪،‬‬ ‫دو‪ ،‬سه‪ ،‬چهار و نمایش سیما از سوی دکتر علی دارابی‪ ،‬معاون‬ ‫سیمای رسانه ملی منصوب ش��دند‪ .‬معاون سیما از اعضای‬ ‫شورای راهبردی شبکه یک سیما خواس��ت با هدفگذاری و‬ ‫تعیین پیام و گفتمان ب رنامه ها ب راساس چهار اصل دین‪ ،‬اخالق‪،‬‬ ‫امید و اگاهی در محتوای ب رنامه های شبکه ملی تاکید داشته‬ ‫باشند‪ .‬معرفی شبکه یک به عنوان تراز و استاندارد رسانه ملی‪،‬‬ ‫افزایش اعتماد و رضایتمندی مخاطبان شبکه‪ ،‬بصیرت افزایی‬ ‫و ارتقای دان��ش عمومی مخاطب��ان و تبیی��ن دیدگاه های‬ ‫حضرت امام(ره)‪ ،‬مقام معظم رهبری‪ ،‬ب��زرگان دین و انقالب‬ ‫اسالمی از ماموریت های این شورا خواهد بود‪.‬‬ ‫در بخش��ی دیگر از ای��ن حکم ب��ر ارائ��ه راهکارهای‬ ‫ب رنامه سازی در پرداختن به موضوعات اس�لام‪ ،‬تشیع‪ ،‬ای ران‪،‬‬ ‫والیت فقیه‪ ،‬دفاع مق��دس‪ ،‬تاریخ تمدن‪ ،‬غرور مل��ی و دینی‪،‬‬ ‫طبیعت‪ ،‬محی ط زیست‪ ،‬قانون‪ ،‬نظم و انضباط‪ ،‬امید به اینده‬ ‫و شعار سال تاکید ش��ده و اعضا موظف ش��دند بازتعریفی از‬ ‫موسیقی کودک در شبکه دو سیما ارائه کنند‪.‬‬ ‫در معرفی اعضای شورای راهبردی شبکه سه سیما‪ ،‬دکتر‬ ‫دارابی تعیین اولویت های ب رنامه سازی‪ ،‬ط راحی و ب رنامه ریزی‬ ‫پی رامون موضوعات جمعیت‪ ،‬محی ط زیست و سبک زندگی‬ ‫ای رانی ‪ -‬اس�لامی و تقویت اعتماد و رضایتمندی مخاطبان‬ ‫ش��بکه به ویژه جوانان را از اهم محورهای این شورا دانست و‬ ‫از اعضا خواس��ت با بهره گیری از نظ رات مخاطبان در تعیین‬ ‫رویکرده��ای ب رنامه س��ازی و توجه مضاعف به رس��انه های‬ ‫مکمل به خصوص باشگاه مخاطبان اهتمام ویژه داشته باشند‪.‬‬ ‫پیگیری مطالبات مقام معظم رهبری از دستگاه ها و سازمان ها‬ ‫و ارائه راهکارهای ب رنامه ای به منظور پرداختن به راهبردهای‬ ‫معظم له از انتظارات معاون س��یما از شورای راهبردی شبکه‬ ‫چهار سیماس��ت‪ .‬معاون س��یما در حکم انتص��اب اعضای‬ ‫این شورا از انان خواس��ت ب رنامه جامع‪ ،‬چشم انداز و نقشه راه‬ ‫ش��بکه را تبیین و تعریفی دقیق و جامع از منظومه فکری‪،‬‬ ‫فلسفی و سیاس��ی ش��بکه ارائه نمایند‪ .‬پیگیری مطالبات‬ ‫مقام معظم رهبری از دستگاه ها و سازمان ها و ارائه راهکارهای‬ ‫ب رنامه ای به منظور پرداختن ب��ه راهبردهای معظم له از دیگر‬ ‫انتظارات معاون س��یما از این ش��ورا بود‪ .‬همچنین از اعضا‬ ‫خواس��ته ش��ده تا با تعیین س��هم موضوعی کتاب‪ ،‬سینما‪،‬‬ ‫تلویزیون‪ ،‬ادبیات و هنر در ب رنامه سازی و ترسیم جایگاه مباحث‬ ‫علمی‪ ،‬دانستن ی ها و اختراعات اهتمام ویژه ای داشته باشند‪.‬در‬ ‫احکام اعضای شورای راهبردی شبکه نمایش نیز معاون سیما‬ ‫معرفی شبکه نمایش به عنوان ش��بکه ای پاک و اخالق گرا‬ ‫نزد مخاطبان را از اولویت های ش��ورا دانسته و تدارک بهترین‬ ‫جدول پخش در مناسب ت های مختلف و جانمایی هنرمندانه‬ ‫فیلم های اخالق گرا و دینی از دیگر موضوعاتی بود که معاون‬ ‫سیما در این حکم بر ان تاکید کرد‪ .‬معاون سیما اعضای شورای‬ ‫راهبردی شبکه نمایش را موظف کرد تا با تعیین اولویت های‬ ‫موضوعی به ژانرهای انتخابی در پخش فیلم های سینمایی‬ ‫توجه کنند‪ .‬بازبینی‪ ،‬نقد و ارزیابی اثار‪ ،‬مقابله با ش��بکه های‬ ‫رقیب ماهواره ای‪ ،‬رصد مکاتب فکری‪ ،‬فلس��فی‪ ،‬سیاس��ی و‬ ‫فرهنگی در اثار س��ینمایی نیز از تاکیدات معاون س��یما به‬ ‫اعضای شورای راهبردی شبکه نمایش است‪.‬‬ ‫سخنگویی شهردار ته ران فعالیت کرده است‪.‬‬ ‫دکت�ر حمیدرضا مقدم ف�ر‪ :‬مع��اون فرهنگی و‬ ‫اجتماعی سپاه که مدتی نیز مدیرعامل خبرگزاری فارس بود‪.‬‬ ‫محمدجعفر صافی‪ :‬اولین مدیر شبکه سه سیما و‬ ‫رئیس فرهنگس رای نیاوران است‪.‬‬ ‫دکتر عبدالکریم خیامی‪ :‬او رئیس مرکز نظارت و‬ ‫ارزیابی صد او سیماست‪.‬‬ ‫محمدامین توکل�ی زاده‪ :‬مدی��رکل اداری و مالی‬ ‫سیماست‪.‬‬ ‫دکتر سعید منتظ رالمهدی‪ :‬رئیس اداره سینمایی و‬ ‫تلویزیونی نیروی انتظامی که فرمانده ناجا او را به عنوان معاون‬ ‫اجتماعی نیروی انتظامی منصوب کرد‪.‬‬ ‫حجت االسالم سی د مصطفی می رلوحی‪ :‬استاد‬ ‫حوزه و دانشگاه‪ ،‬رئی س دفتر رئیس مجلس خبرگان رهبری و‬ ‫داماد ایت اهلل مهدوی کنی است‪.‬‬ ‫مهندس مهرداد بذرپاش‪ :‬از یاران سابق محمود‬ ‫احمدی نژاد در شهرداری ته ران و دولت که هم اکنون نماینده‬ ‫ته ران در مجلس است‪.‬‬ ‫دکتر زهره الهیان‪ :‬عضو ش��ورای مرکزی جمعیت‬ ‫رهپویان که مدتی نماینده مجلس ته ران در مجلس هشتم‬ ‫بود‪.‬‬ ‫اعضایشورایراهبردیشبکهنمایشسیما‬ ‫مس�عو د ترق ی جاه‪ :‬مدیر سابق رادی��و گفت وگو و‬ ‫معاون فرهنگی سابق سیما فیلم است‪.‬‬ ‫اکبر نب�وی‪ :‬منتق��د سینمای��ی ک��ه فعالی ت های‬ ‫مطبوعاتی فراوانی در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫مجید شی خ انصاری‪ :‬از تهی ه کنندگان سینماست‪.‬‬ ‫جمال امید‪ :‬نویسنده‪ ،‬فیلمنامه نویس‪ ،‬روزنامه نگار‪،‬‬ ‫منتقد و تاریخ نگار سینماست‪.‬‬ ‫فریدون جیرانی‪ :‬کارگردان سینمای ای ران که مدتی‬ ‫مجری ب رنامه تلویزیونی هفت بود‪g.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫است جایگاه مناسبی در میان مخاطبان خود پیدا‬ ‫کند‪ .‬شاید یکی از دالیل این استقبال ریتم سریال‬ ‫است‪ .‬این سری��ال از ریتم خوبی ه��م برخوردار‬ ‫است و رویدادها پرکش��ش به نظر م ی رسند‪ .‬این‬ ‫مجموعه توانسته در کنار خط قصه اصلی‪ ،‬چند‬ ‫قصه فرعی را هم به صورت موازی پیش ببرد که‬ ‫به همین خاطر سریال از ریتم نم ی افتد و تالقی‬ ‫این قصه های فرعی با قصه اصل��ی خط روایی‬ ‫مطلوبی را م ی سازد‪ .‬پرداختن به سوژه های بکری‬ ‫چون باندهای تکدی گری ه��م از نقاط قوت این‬ ‫سریال محسوب م ی شود‪ .‬پرداختن به این پدیده‬ ‫اجتماعی در ن��وع خودش قابل تحس��ین است‪.‬‬ ‫انتخاب درست بازیگر هم م ی تواند مورد توجه قرار‬ ‫بگیرد‪ ،‬اما این سری��ال در بعضی از موارد‪ ،‬به ویژه‬ ‫در بازگش��ت ها به دهه هفتاد اشکاالت محیط تاریخی دارد‪.‬‬ ‫با توجه به حافظه ما در دهه هفتاد نه الگوی پوششی این گونه‬ ‫بود و نه لهجه ادم ها‪ .‬از طرفی گاهی اغ راق در دیالوگ نویسی‬ ‫بر مبنای مزه پ رانی باعث شده ک��ه لحن و جمالت دیالوگ‬ ‫متناسب با پرسوناژ نباشد و نوعی عدم هماهنگی میان ان که‬ ‫م ی گوید و انچه گفته م ی شود‪ ،‬ایجاد شود‪ .‬اما در کنار همه‬ ‫اینها باید به این نکته هم اشاره داشت که اوای باران سریالی‬ ‫با تصاویر و نماهای هنرمندانه است و قاب بندی ها‪ ،‬چیدمان‬ ‫تصاویر و تدوین کار فرم و ساختاری جذاب را ب رای خروجی‬ ‫و نتیجه نهایی سریال به دنبال داشته است‪ .‬بخش هایی از‬ ‫این سریال در ترکیه م ی گذرد‪ .‬از ویژگ ی های خوب دیگر این‬ ‫کار اهنگ تیتراژ ان است که احس��ان خواج��ه امیری ان را‬ ‫خوانده است‪g .‬‬ ‫در حال پخش‬ ‫اوای باران‬ ‫یک قصه و چندین داستانک‬ ‫محور اصلی این قصه سریال دختری به نام باران است‬ ‫که در بچگی در خانواده ثروتمندی به دنیا امده است اما چرخ‬ ‫روزگار این دختر را به روزگاری م ی کشاند که به باند گداها وارد‬ ‫م ی شود و یک سری مس��ائل بر سرش م ی اید‪ .‬بخش هایی‬ ‫از این سریال که به موضوع سقوط هواپیمای ایرباس ای ران‬ ‫در سال ‪ ۱۳۶۷‬برم ی گردد‪ ،‬مربوط م ی شود که در این بخش‬ ‫مادر باران شهید م ی شود‪ .‬این بخش به شدت ب رای ما حائز‬ ‫اهمیت است و شاید رسالت اصلی داستان همین باشد که‬ ‫خیلی هنرمندانه و ریزبینانه ای��ن اتفاق افتاده است‪ .‬به قول‬ ‫تلویزیون ی ها خیلی گل درشت نیست و نشان م ی دهد فقدان‬ ‫مادری که در این جنایت به شهادت م ی رسد چگونه کشتی‬ ‫زندگی یک پ��در و دختر ای ران��ی را متالطم م ی س��ازد‪ .‬این‬ ‫خالصه سریال تلویزیونی اوای باران است که در حال حاضر‬ ‫از شبکه ‪ 3‬در حال پخش است‪ .‬اوای باران دارای ‪ ۴۰‬قسمت‬ ‫‪ ۴۰‬دقیقه ای است و داستان های ان در دو فاز زمانی دهه ‪۷۰‬‬ ‫و زمان حاضر روایت م ی شود‪ .‬تعداد قسمت های این سریال‬ ‫گذشته از پیام ها و مفاهیمی که در بردارد‪ ،‬خود فرصتی ب رای‬ ‫شخصی ت پردازی و بس��ط و توسعه ماجراه��ای فیلمنامه‬ ‫است‪ .‬بازیگرانی چون حمیدرضا پگاه‪ ،‬سام درخشانی‪ ،‬الهام‬ ‫چرخنده‪ ،‬مه ران احمدی‪ ،‬سپیده خ��داوردی‪ ،‬ثریا قاسم ی و‬ ‫سیاوش خی رابی در این سریال بازی م ی کنند‪ .‬فیلمنامه این‬ ‫سریال را علیرضا کاظم ی پور و سعید جاللی نوشته اند‪ .‬سعید‬ ‫یزاده که کارگردانی سریال هایی نظیر «ترانه مادری»‪،‬‬ ‫سهیل ‬ ‫«دلنوازان»‪« ،‬فاصله ها» و‪ ...‬را در کارنامه دارد‪ ،‬اوای باران را‬ ‫جلوی دوربین برده است‪ .‬این مجموعه تا به حال توانس��ته‬ ‫دیـــدار‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫«من چه کاره ام؟»‬ ‫سریالی به کارگردانی داریوش جهانگیری‬ ‫یک تله فیلم برای شبکه تهران‬ ‫تصویرب��رداری سری��ال‬ ‫تلویزیونی «من چه کاره ام؟» به‬ ‫کارگردانی داری��وش جهانگیری‬ ‫ادام��ه دارد‪ .‬ای��ن مجموع��ه در‬ ‫‪ 40‬قس��مت ‪ 20‬دقیق��ه ای ب رای‬ ‫پخش از شبکه دو تولید م ی شود‪.‬‬ ‫تاکنون ‪ 35‬درصد از تصوی ربرداری‬ ‫این مجموعه تلویزیونی به پایان‬ ‫رسیده و تدوین و صداگذاری ان نیز به طور همزمان از سوی پرستو جنیدی در حال انجام است‪.‬‬ ‫یزاده‪ ،‬افسانه ناصری‪ ،‬سهیل تاکی‪ ،‬پونه احمدی‪ ،‬فریبا طالبی و امیررضا زادسرور‬ ‫منوچهر وال ‬ ‫از بازیگران اصلی سریال هستند‪.‬‬ ‫ارزو ابوحمزه‪ ،‬تهی ه کننده سریال «من چه کاره ام؟» درب��اره اخرین وضعیت این پروژه‬ ‫گفت‪« :‬این مستند نمایشی که به سفارش گروه خانواده شبکه دو و با مشارکت ستاد مبارزه با‬ ‫مواد مخدر ریاست جمهوری در حال تولید است‪ ،‬با موضوع پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر‬ ‫ساخته م ی شود و سعی دارد نقش اعضای خانواده در گرایش افراد به مصرف مخدر یا رهایی‬ ‫از ان را تحلیل کند‪g ».‬‬ ‫تصوی ربرداری فیلم تلویزیونی‬ ‫«کنار تو م ی خندم» به کارگردانی‬ ‫سیدوحید حسینی و تهی ه کنندگی‬ ‫نوید محم��ودی در حال حاضر به‬ ‫مرز ‪ 70‬درصد رسی��ده و هم اکنون‬ ‫گروه در خان��ه ای در میدان قزوین‬ ‫که مربوط به پدر رضا (اسماعیل‬‫خلج) م ی ش��ود ‪ -‬تصویربرداری را‬ ‫انجام م ی دهند‪ .‬ضمن اینکه قرار است این تله فیل��م روز میالد حضرت رسول(ص) روی انتن‬ ‫شبکه ته ران برود‪.‬مجید واشقانی‪ ،‬سوگل طهماسبی‪ ،‬اسماعیل خلج‪ ،‬عباس جمشیدی‪ ،‬فرید‬ ‫بزاده‪ ،‬مرتضی کاظمی‪ ،‬علی حسن‬ ‫قبادی‪ ،‬محمدرضا رضایی‪ ،‬فرج اهلل گل سفیدی‪ ،‬امیر غری ‬ ‫ناصری‪ ،‬مجتبی طهمورث‪ ،‬بهروز صحت‪ ،‬سمیه اب راهیم ی و‪ ...‬بازیگران اصلی این تله فیلم‬ ‫هستند که از این بین بازی سلیمانی و جمشیدی به تازگی به پایان رسیده است‪ .‬در خالصه‬ ‫داستان «کنار تو م ی خندم» امده‪« :‬در روز عروسی رضا و نس��ترن‪ ،‬قربان شاگرد گل فروشی‬ ‫یزند که این مساله باعث م ی شود تمامی ادم های داستان‬ ‫اتفاقاتی را ب رای ماشین عروس رقم م ‬ ‫درگیر ماجرایی شوند تا عروسی رضا و نسترن به خوبی و خوشی برگزار شود‪g »...‬‬ ‫«تعطیالت» در‬ ‫شبکه تهران‬ ‫‪78‬‬ ‫«کنار تو می‏خندم»‬ ‫تله فیل��م «تعطی�لات» ب��رای پخ��ش در ای��ام‬ ‫نوروز ب��ه زودی مقابل دوربین م��ی رود‪ .‬فیلم تلویزیونی‬ ‫«تعطیالت» به نویسندگی و کارگردانی سپهر محمدی‬ ‫که در مرحله پی ش تولید قرار دارد؛ طبق برنامه ریزی ها با‬ ‫انتخاب کامل بازیگران و عوامل پش��ت دوربین ‪ 20‬دی‬ ‫مقابل دوربین م ی رود‪ .‬تصویرب��رداری در ته ران و شی راز‬ ‫انجام م ی شود و تاکنون از میان بازیگران حضور محمد‬ ‫شیری‪ ،‬مجید مش��یری‪ ،‬محمدرضا غیاث ابادی‪ ،‬حسین‬ ‫نوروزی‪ ،‬علیرضا دستمالچی قطعی شده و به زودی چند‬ ‫بازیگر دیگر نیز به این جمع اضافه م ی شوند‪ .‬این تله فیلم‬ ‫قرار است در ایام نوروز روی انتن شبکه ته ران رود‪.‬‬ ‫در خالص��ه داستان «تعطیالت» ام��ده‪« :‬شریف‪،‬‬ ‫جوان قصه تعطیالت کار و زندگ ی اش بر وفق مراد نیست‪.‬‬ ‫در همین حین او با پیرزن مه ربان و متدینی اشنا م ی شود‬ ‫که این اشنایی باعث م ی شود اتفاقات دیگری ب رای شریف‬ ‫رخ دهد‪g »...‬‬ ‫نقد و بررسی‬ ‫تجربه یک کارگروهی‬ ‫ضعف ها و قوت های ورزش از نگاه دو‬ ‫روال برنامه ه��ای ورزشی در تم��ام سال های اخیر ان‬ ‫بوده که بس��یار مجری محور اس��ت‪ ،‬از قدیم ی ترین برنامه‬ ‫ورزشی یعنی ورزش وم��ردم که برنامه ب��ا محوریت به رام‬ ‫شفی��ع‪ ،‬صحب ت ه��ا و شوخ ی ه��ای ان اغاز‬ ‫و پایان م ی گرف��ت تا محبوب تری��ن برنامه‬ ‫ورزش ی تاریخ تلویزی��ون در ای ران یعنی برنامه‬ ‫نود که در خدمت ستاره شدن مجری ان عادل‬ ‫فردوسی پور بود‪ ،‬همه به عملکرد مجری ان‬ ‫بس��تگی داشت‪ .‬برنامه هایی که مجری ان‬ ‫توانمند بودن��د مثل برنامه ن��ود‪ ،‬برنامه های‬ ‫تاثیرگ��ذار شدن��د و برنامه های��ی که مجری‬ ‫نم ی توانست با لحن و بیان خود حرف هایش‬ ‫را با حرف جامعه ورزش دوست هماهنگ کند‬ ‫خیلی زود به حاشیه رانده شد‪ .‬برنامه «ورزش‬ ‫از نگاه ‪ »2‬در فصل تازه برنامه سازی خود‪ ،‬بنا‬ ‫را بر این گذاشته که از کار فردی فاصله بگیرد‬ ‫و مدل ب رنامه سازی جمعی را امتحان کند‪.‬‬ ‫اگر ب��ه تاریخچه این برنام��ه هم نگاه‬ ‫کنیم‪ ،‬این ب رنامه هم پیش از این مجری محور‬ ‫بود‪ ،‬زمانی مرحوم نیما نهاوندی��ان‪ ،‬زمانی جهانگیر کوثری‬ ‫و این اواخر پوری��ا تابان‪ ...‬اما در فصل ت��ازه ورزش از نگاه ‪2‬‬ ‫کار جمعی و اصرار بر برنامه سازی گروهی زیاد است که در‬ ‫شبکه سه سیما سریال «روزی روزگاری در ای ران»‬ ‫را به کارگردانی داریوش فرهن��گ و فیلمنامه ای از جابر‬ ‫قاسمعلی م ی سازد‪ .‬این سریال در مقطعی «مهاجران»‪،‬‬ ‫در زمان دیگری «بهترین سال های زندگی ما» نام داشت‬ ‫و این اواخر «روزی روزگاری در ای ران» نام گرفته است‪ .‬این‬ ‫کار‪ ،‬داستان زندگی یک ادم از کودکی تا میانسالی را مطرح‬ ‫م ی کند ؛ تلخی و شیرینی‪ ،‬مرگ‪ ،‬ازدواج‪ ،‬عشق و همه چیز‬ ‫در ان وجود دارد‪ .‬داریوش فرهن��گ در مورد ساخت این‬ ‫سریال فاخر م ی گوید‪« :‬ای��ن مجموعه اقتباس از کتاب‬ ‫نویسنده معروفی است؛ اما طرح ساخت این مجموعه از‬ ‫سوی من ارائه شده است‪ .‬جابر قاسمعلی نگارش سریال‬ ‫فاخر «روزی روزگاری در ای ران» را انجام داده و بازنویسی ان‬ ‫به پایان رسیده و سریال ب��راورد هزینه هم شده است‪ .‬در‬ ‫حال حاضر در انتظار تامین بودجه و امکانات مالی «روزی‬ ‫روزگاری در ایران» هستیم‪ ،‬تا بتوانیم کار تولید را اغاز کنم‪.‬‬ ‫این سریال سرگذشت سه نسل مختلف در کشور است و‬ ‫فکر م ی کنم موضوعی زیبا دارد و م ی تواند ب رای مخاطبین‬ ‫امروزی تلویزیون به شدت جذاب باشد‪g ».‬‬ ‫از ایندیانا جونز تا پلیس اهنی‬ ‫اثار دنباله دار سینمایی در شبکه نمایش‬ ‫شبکه نمایش سیم��ا در پی استقب��ال و خواست‬ ‫مخاطبان اثار مط��رح دنباله دار سینمایی جه��ان را ب رای‬ ‫زمستان ‪ 92‬انتخاب کرد‪ .‬محمد حس��ام پور‪ ،‬مدیر تامین‬ ‫ب رنامه شبکه نمای��ش از انتخاب فیلم ه��ای سینمایی‬ ‫دنباله دار مط��رح سینمای جهان ب رای پخش ه��ر روزه از‬ ‫شبکه نمایش خبر داد‪ .‬مدیر تامین ب رنامه شبکه نمایش‬ ‫گفت‪« :‬این اثار هر روز ساعت ‪ 19‬از شبکه نمایش پخش‬ ‫م ی شود و قس��مت های مختلف تولی د شده از فیلم های‬ ‫سینمایی «ایندنیاجونز‪ ،‬مومیایی‪ ،‬بازگشت به اینده‪ ،‬پلیس‬ ‫اهنی‪ ،‬هویت برن‪ ،‬مردان سیاهپوش‪ ،‬تاکس��ی‪ ،‬هالک و‬ ‫زورو»به ترتیبازشبکهنمایشرویانتنم ی رود‪.‬فیلم های‬ ‫دنب ال هدارمجموعهفیلم هاییهستندکهباتوجهبهاستقبال‬ ‫مخاطبان‪ ،‬سازندگان را مجاب کرده اند که قس��مت های‬ ‫بعدی ان را بسازند‪ ،‬به عنوان مثال فیلم ایندیا جونز تاکنون‬ ‫چهارقسمتراساختهوبهجزیکقسمتهمهانفیلم ها‬ ‫با فروش بسیار خوبی هم همراه بوده اند‪ .‬دوبله بودن این‬ ‫فیلم هاباعثم ی شودکهمخاطبانایرانیارتباطبهتریرابا‬ ‫فیلم برقرار کنند‪g.‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫داریوش فرهنگ سریال فاخر می سازد‬ ‫دیگر جدا از فوتبال است‪.‬‬ ‫تاکنون بیش��تر نقش برنامه های ورزشی غی ر فوتبال‬ ‫نقد فوتبال بود اما در «ورزش نگاه ‪ »2‬شاهد هستیم که به‬ ‫«خوب‪ ،‬بد‪ ،‬زشت»‬ ‫مثلث شماره ‪203‬‬ ‫روزی روزگاری در ایران‬ ‫دکور سازی این ب رنامه جایی ب رای این همه‪ ،‬پی ش بینی نشده‬ ‫و برخی از نف رات سرپا م ی ایس��تند‪ .‬تغییر دیگری که در این‬ ‫برنامه محس��وس است‪ ،‬توجه به جذابی ت های ورزش های‬ ‫ماهیت این ورزش ها به صورت مستقل م ی پردازد و حواشی‬ ‫و داستان های داخل انها را واک��اوی م ی کند‪ .‬مصاحب ه های‬ ‫هدفمن��د و پرداختن به مس��ائلی که به ریش��ه های ورزش‬ ‫م ی پ��ردازد از مزیت های دیگ��ر برنام��ه ورزش از نگاه ‪ 2‬در‬ ‫سری تازه اس��ت‪ .‬در همین مدت مح��دود هم صحنه های‬ ‫تاثی ر گذاری را در این رویه تازه مشاهده م ی کنیم‪ ،‬از اشت ی کنان‬ ‫تمام مردان نام ی وزنه ب��رداری ای ران ت��ا اچمز کردن رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال ای ران در مقاب��ل بودجه ای که به مجمع‬ ‫ارائه کرده ب��ود و مصاحبه با دادک��ان‪ ،‬بهروز یاری‬ ‫و‪ ...‬همه و همه م ی تواند نش��ان از برنامه ای دهد‬ ‫که به ن��واوری و دوری از کلیش��ه های موجود در‬ ‫برنامه سازی ورزشی اهمیت م ی دهد و م ی خواهد‬ ‫نگاه متفاوت به پدی��ده ورزش داشته باشد اما این‬ ‫برنامه هنوز ب رای تبدیل شدن به یک برنامه کامل‬ ‫راهی طوالنی پیش رو دارد‪ ،‬به عنوان مثال گاهی‬ ‫حس م ی شود که ریتم ب رنامه م ی افتد و ب رنامه سازان‬ ‫باید فکری ب رای لحظاتی کنند که برنامه به تکرار‬ ‫افتاده است و یکی از افت های بزرگ این ب رنامه که‬ ‫م ی تواند در اینده به روال ای��ن برنامه ضربه بزند‪،‬‬ ‫ان است ک��ه گاهی برنامه سازان ب��ه موضوعاتی‬ ‫م ی پردازند که ب رای مجموعه ب رنامه سازان بیشتر از‬ ‫مجموعه مخاطبان ارزش گذاری م ی شود‪ .‬پرداختن‬ ‫به سوژه هایی که دایره درگیری مخاطبان ان بیشتر‬ ‫است م ی تواند به پربارتر ش��دن این برنامه کمک‬ ‫کند‪ .‬این برنامه نش��ان داده که ب رای پرداخت��ن به سوژه ها‬ ‫جس��ارت بیش��تری دارد که با اضافه شدن برخی فاکتورها‬ ‫م ی تواند به رشد بیشترش کمک کند‪g .‬‬ ‫سریال نوروزی شبکه دو‬ ‫«خوب‪ ،‬بد‪ ،‬زشت» سریال نوروزی شبکه دو است‬ ‫که ب��ه زودی مقابل دوربین م��ی رود‪ .‬این مجموعه به‬ ‫ کارگردانی منوچه ر هادی ب رای پخش در نوروز شبکه دوم‬ ‫سیما وارد مرحله پی ش تولید شده و طبق برنامه ریزی ها‬ ‫طی دو هفته این��ده در ته ران مقاب��ل دوربین م ی رود‪.‬‬ ‫گروه در حال حاضر مش��غول انتخاب بازیگران‪ ،‬عوامل‬ ‫و لوکیشن ها هستند‪ .‬تاکنون و از میان بازیگران حضور‬ ‫امین حیایی‪ ،‬بهنوش بختیاری‪ ،‬مهدی سلوکی‪ ،‬حسین‬ ‫محب اهری و سوسن پرور قطع��ی شده است‪« .‬خوب‪،‬‬ ‫بد‪ ،‬زش��ت» مضمونی اجتماعی ب��ا رگه هایی طنز دارد‬ ‫و به احتم��ال فراوان نامش نیز تغیی��ر م ی کند‪ .‬شه رام‬ ‫(امین حیایی) جوانی سرکش و پ رانرژی است که مسیر‬ ‫درست زندگ ی کردن را خوب ی��اد نگرفته است تا اینکه‬ ‫اتفاقاتی در زندگی او م ی افت��د و دوباره به سوی خانواده‬ ‫و زندگی برم ی گردد‪ .‬علیرضا سب ط احمدی تهی ه کنندگی‬ ‫مجموعه جدید ه��ادی را برعه��ده دارد‪ .‬این مجموعه‬ ‫تلویزیونی توسط محسن کیایی و علیرضا کوچکی در‬ ‫‪ 15‬قسمت ‪ 45‬دقیقه ای نوشته شده است‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫اخذ مجوز ملی برای کنفرانس توسعه‬ ‫مدیریت پولی و بانکی از معاونت توسعه مدیریت‬ ‫و سرمایه انسانی ریاست جمهوری‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪203‬‬ ‫معاون��ت توسع��ه مدیری��ت و سرمای��ه انس��انی‬ ‫ریاست جمه��وری اسالمی ایران با برگ��زاری کنفرانس‬ ‫توسع��ه مدیریت پول��ی و مال��ی درسطح مل��ی موافقت‬ ‫کرد‪ .‬به گ��زارش دبیرخانه دائمی ای��ن کنفرانس باتوجه‬ ‫به اهمیت توسعه دان��ش مدیریت در نظ��ام پولی ومالی‬ ‫کش��ور و لزوم ارائ��ه راهکاره��ای علم��ی و عملی برای‬ ‫تحق��ق حماس��ه اقتصادی در بخ��ش بانک��ی و درپاسخ‬ ‫ب��ه درخواس��ت برگزارکنندگ��ان کنفران��س مذک��ور‪،‬‬ ‫معاونت یادش��ده‪ ،‬موافقت خود را با برگ��زاری کنفرانس‬ ‫در سطح مل��ی اعالم داش��ت‪ .‬براساس گ��زارش مذکور‬ ‫ای��ن موافق��ت ضم��ن زمین��ه س��ازی برای گس��ترش‬ ‫مش��ارکت هم��ه جانب��ه نهاده��ا و موسس��ات دولتی در‬ ‫ای��ن کنفران��س‪ ،‬امک��ان به��ره من��دی هرچه بیش��تر‬ ‫از دستاورده��ای نظ��ری و مدیریت��ی ان را افزای��ش‬ ‫می دهد‪ .‬ای��ن کنفرانس که ب��ا اهتمام مرک��ز پژوهش‬ ‫های بانک انصار و حمایت علم��ی وزارت امور اقتصادی‬ ‫و دارای��ی‪ ،‬بانک مرک��زی جمه��وری اسالم��ی ایران ‪،‬‬ ‫پژوهش��کده پولی وبانکی بانک مرک��زی و تعداد زیادی‬ ‫از دانش��گاه های معتبرکش��ور و با مش��ارکت بانک ها و‬ ‫موسس��ات اعتباری برگزارمی شود‪ ،‬نخس��تین کنفرانس‬ ‫دائمی در زمینه توسعه مدیریت نظام پولی و مالی کش��ور‬ ‫است که همه سال��ه در سطوح مل��ی و بین المللی برگزار‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫دبیرمجم�ع تش�خیص مصلح�ت نظ�ام‬ ‫تعرفه جدید‬ ‫واردات خودرو‬ ‫تعیین شد‬ ‫‪80‬‬ ‫سخنران نخس�تین کنفرانس ملی توسعه‬ ‫مدیریت پولی و بانکی‬ ‫‪ l‬دکترمحس��ن رضایی‪ ،‬دبیرمجمع تش��خیص‬ ‫مصلح��ت نظام و عض��و هی��ات علمی دانش��گاه تهران‬ ‫سخنران نخس��تین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی‬ ‫و بانکی خواهد بود که توسط مرک��ز پژوهش های بانک‬ ‫انصار با حمایت دانش��گاه های معتبر کش��ور و همچنین‬ ‫مش��ارکت بانک های دولتی و خصوصی در روزهای ‪8‬و‪9‬‬ ‫بهمن ماه در سال��ن همایش های بین الملل��ی صداوسیما‬ ‫برگزار می شود‪ .‬به گ��زارش دبیرخانه دائم��ی کنفرانس‪،‬‬ ‫عالوه بردکتر ول��ی اهلل سیف رئیس ک��ل بانک مرکزی‪،‬‬ ‫با اع�لام امادگ��ی دبیر مجمع تش��خیص مصلحت نظام‬ ‫برای حضور در کنفرانس مذکور‪ ،‬یکی دیگر از سخنرانان‬ ‫کلیدی این کنفرانس مشخص شد‪.‬‬ ‫سمینار اعتمادسازی در مشتریان در بانک‬ ‫انصار برگزار شد‬ ‫‪ l‬بان��ک انص��ار در راست��ای تقویت بنی��ه علمی ‬ ‫مدیران بانکی سمین��ار اعتمادسازی در مش��تریان را در‬ ‫سالن اجتماع��ات ساختمان مرکزی با حض��ور معاونین‪،‬‬ ‫مدیران ک��ل و روس��ای ادارات برگزار ک��رد‪ .‬به گزارش‬ ‫اداره ک��ل بازاریاب��ی و تبلیغ��ات‪ ،‬یک��ی از رویکردهای‬ ‫راهبردی در بانک انصار اعتماد س��ازی در جامعه به ویژه‬ ‫در بین مش��تریان بانک است‪ .‬به همین منظور شناسایی‬ ‫راهکارهای کلی��دی در راستای رسیدن ب��ه هدف فوق‬ ‫تعرف��ه واردات خودروه��ای ب��ا حجم موت��ور هزار‬ ‫سی سی ‪ 40‬درصد تعیین ش��د و به ازای هر ‪ 500‬سی سی‬ ‫افزایش حجم موت��ور تعرف��ه واردات ‪ 10‬درصد افزایش‬ ‫می یابد‪.‬کارگ��روه بررسی تعرفه واردات خودرو پیش��نهاد‬ ‫خود در زمینه تعرف��ه واردات خودرو برای س��ال اینده را‬ ‫به شورای سیاستگذاری خودرو ارائه ک��رد‪ .‬این کارگروه‬ ‫زیرمجموعه ش��ورای سیاستگ��ذاری خودرو ب��وده و در‬ ‫صورت تصویب پیش��نهاد ارائه شده در این شورا‪ ،‬از سوی‬ ‫وزارت صنعت‪ ،‬مع��دن و تجارت به کمیس��یون ماده یک‬ ‫ارائه خواهد ش��د‪ .‬براساس طرح کارگ��روه بررسی تعرفه‬ ‫حائزاهمیت است‪ .‬ب��ه همین جهت سمین��اری با عنوان‬ ‫اعتمادسازی در مش��تریان با حض��ور مدیرعامل و عضو‬ ‫هیات مدیره شرک��ت ‪ DQS‬مهندس مایکل رچس��ل و‬ ‫دکترصادق طلب‪ ،‬مدیربخ��ش خاورمیانه شرکت ‪DQS‬‬ ‫برگزار ش��د‪ .‬براساس گزارش مذک��ور؛ مهمترین مباحث‬ ‫مطرح ش��ده در این سمین��ار اموزشی م��واردی از قبیل‬ ‫شیوه های برند سازی و جهانی شدن‪ ،‬شناسایی روش های‬ ‫تقویت ح��س اعتماد مش��تریان‪ ،‬چگونگ��ی دستیابی به‬ ‫روش های بهینه اعتمادافرینی در بین مشتریان‪ ،‬شناسایی‬ ‫مزیت های رقابتی ویژه در مقایس��ه با سایر رقبا‪ ،‬تقویت‬ ‫برند بانک انصار دربین سایر بانک های دولتی و خصوصی‬ ‫کشور مزیت های توجه به گواهینامه های استانداردهای‬ ‫کیفی��ت و شناسایی تفاوت ه��ای کلیدی با سای��ر رقبا و‬ ‫استفاده از انها به عنوان مزی��ت رقابتی است‪ .‬شایان ذکر‬ ‫است بانک انصار برای چهارمین س��ال متوالی موفق به‬ ‫کسب استاندارد ایزو‪ 10015‬در حوزه اموزش بانک شد و‬ ‫گواهینامه ان توسط شرکت ‪ DQS‬صادر و با حضور عضو‬ ‫هیات مدیره شرکت به بانک انصار اهدا شد‪.‬‬ ‫دی�دار مدیرعام�ل بانک انصار و جانش�ین‬ ‫مدیرکل بازاریابی و تبلیغات با اقای یمینی‬ ‫مردوخی کردستانی‬ ‫‪ l‬همه ما شاع��ر انقالبی کردست��ان عزیزمان را‬ ‫می شناسیم‪ .‬او هم روزنامه نگار و هم اهل سیاست است‪.‬‬ ‫در زمان نخس��ت وزیری دکتر مصدق جوانترین خبرنگار‬ ‫پارلمانی روزنامه باخترامروز ب��ه مدیریت دکترفاطمی و‬ ‫روزنام��ه شورش به مدیری��ت کریم پورشی��رازی بود‪ .‬او‬ ‫همچنین به اینها بس��نده نکرد و به مب��ارزه با ستمگران‬ ‫فئودال در کردستان در زمان شاه پرداخت و بارها به خاطر‬ ‫این موضوع و هم به خاطر مبارزاتش با ساواک به زندان‬ ‫افتاد‪ .‬مردوخ��ی همچنین در زمان ش��اه چندبار داوطلب‬ ‫نمایندگی ش��د و رای باالی��ی اورد اما رژیم ش��اه از بیم‬ ‫نماینده شدن و ایجاد دردسر برای خ��ود از خوانده شدن‬ ‫ارای مردم جلوگیری کرد تا اینکه سرانجام مبارزات مردم‬ ‫با رهبری امام خمینی(ره) به پیروزی رسید و ناصر یمینی‬ ‫مردوخی کردستانی به خیل انقالبیون پیوست‪ .‬این شاعر‬ ‫انقالبی چند روز پیش میهم��ان مدیرعامل محترم بانک‬ ‫و سپس اداره ک��ل بازاریابی و تبلیغات بود تا حشرونش��ر‬ ‫خود ب��ا مدیران بانک انص��ار را تداوم بخش��د‪ .‬این شاعر‬ ‫انقالبی هم��واره با مدیرعامل محترم بان��ک انصار دیدار‬ ‫دارد و شعرهایش را برای این مدیر بس��یجی می خواند تا‬ ‫خاطره های جبهه های ایثار را ب��ا یکدیگر مرور کنند‪ .‬این‬ ‫بار مردوخی کردستان��ی امده بود تا با نق��ل داستان های‬ ‫شیرین و خاطرات جالبش اداره ک��ل بازاریابی و تبلیغات‬ ‫بانک را هم مس��تفیض کند‪ .‬یاداور می شود شعرهای این‬ ‫شاعر انقالبی بارها در نشریات انصار به چاپ رسیده است‬ ‫تا ضمن مزین شدن سطور این نشریات به معنویت اشعار‬ ‫این شاعر انقالبی‪ ،‬دین مدیران و کارکنان بانک انصار به‬ ‫سرمایه های انقالب اسالمی ادا شود‪g.‬‬ ‫واردات خودرو‪ ،‬تعرفه واردات ب��رای خودروهای با حجم‬ ‫موتور هزار سی س��ی ‪ 40‬درص��د تعیین ش��ده و به ازای‬ ‫هر ‪ 500‬سی س��ی افزایش حج��م موتور خ��ودرو‪ ،‬تعرفه‬ ‫واردات ‪ 10‬درصد افزایش می یابد‪ .‬بنابراین تعرفه واردات‬ ‫خودروهای با حجم موتور ه��زار سی سی ‪ 40‬درصد‪ ،‬هزار‬ ‫تا ‪ 1500‬سی سی ‪ 50‬درصد‪ 1500 ،‬تا ‪ 2‬هزار سی سی ‪60‬‬ ‫درصد‪ ،‬دو هزار تا ‪ 2500‬سی سی ‪ 70‬درصد‪ 2500 ،‬تا سه‬ ‫هزار سی سی ‪ 80‬درص��د و سه هزار سی س��ی به باال ‪90‬‬ ‫درصد خواهد ب��ود‪ .‬در صورت تایید کمیس��یون ماده یک‬ ‫این تعرفه ها از ابتدای سال اینده اجرایی خواهد ش��د‪g .‬‬ ‫جای خالی را با ما پر کنید‬ ‫قیمت ها به تومان میباشد‬ ‫سه ماهه‬ ‫شش ماهه‬ ‫یک ساله‬ ‫پست سفارشی ته ران‬ ‫‪36/000‬‬ ‫‪72/000‬‬ ‫‪144/000‬‬ ‫پست سفارشی شهرستان‬ ‫‪38/000‬‬ ‫‪76/000‬‬ ‫‪152/000‬‬ ‫بانک ملت به نام هفته نامه مثلث‬ ‫شماره حساب ‪43293196/94‬‬ ‫شماره کارت ‪6104-3377-7006-5405‬‬ ‫شماره شبا ‪IR28 0120000000004329319694‬‬ ‫برای اطالعات بیشتر عدد صفر را به شماره ‪ 3000411711‬ارسال نمایید‬ ‫شماره تماس‪88171506-8 :‬‬ ‫‪09109797859‬‬ ‫برای دریافت پیشخوان همراه اول ‪ MOSLAS‬را به ‪ 7050‬پیامککنید‬