ماهنامه مثلث شماره 208

‫حمله به منتقدان‬ ‫هسته ای‬ ‫گالیه روحانی‬ ‫از اساتید دانشگاه‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و هشت ‪ 19 /‬بهمن ‪ 88 /1392‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫اسالم عقالنی‬ ‫جهادی و سیاسی‬ ‫بازخوانی اندیشه های امام‬ ‫برای وحدت جهان اسالم‬ ‫جنگوصلححاتمیکیا‬ ‫چگونه فیلم «چمران» دوگانه امروزی مقاومت ‪ -‬مصالحه را روایت می کند؟‬ ‫بحران سبد کاال‬ ‫از نعمت زاده به ربیعی‬ ‫نقشه امریکا برای‬ ‫«اب سنگین اراک»‬ ‫پاریس علیه واشنگتن؟‬ ‫چرا کری از فرانسه ناراحت است‬ ‫‪ 22‬بهمن‬ ‫تجلیمثلثاستقالل‪،‬ا زادی‪،‬جمهوریاسالمی‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫ایستادگی اسالم‬ ‫در مقابل همه قدرت ها‬ ‫قدرت اسالم بر عالم و بین طوایف مختلف عالم در‬ ‫حجاب بود و نمونه‏ای از او در زمان ما و در ای ران وطن ما‪،‬‬ ‫یک زمینه مختصری‪ ،‬یک نمونه مختصری از او پیدا شد‪.‬‬ ‫این نمونه این بود که ثابت کرد اسالم به اینکه جوانان ما‬ ‫مهیا هستند ب رای جانفشانی در راه اسالم و همانطوری‬ ‫که اس�لام م ی‏خواهد در مقابل کفر و زندقه و در مقابل‬ ‫سیاست‬ ‫‪22- 31‬‬ ‫ازنعمت زادهبهربیعی‬ ‫نبایدمطالبهجدیددرمردمایجادمی کردیم‬ ‫خداحافظیدکتر‬ ‫داستانیکاستعفا‬ ‫علومسیاسی‬ ‫‪32-35‬‬ ‫اسالمعقالنیجهادیوسیاسی‬ ‫اسالم امام‪ ،‬اسالم زندگی‬ ‫تقوادرکنارعقالنیت‬ ‫بینالملل‬ ‫‪36-43‬‬ ‫بر سر عقل امدن اردوغان؟‬ ‫انگاره‪‎‬هایایدئولوژیکدرمتنژئوپلتیک‬ ‫ماموریتغیرممکنپیرمرد‬ ‫همهعلیههم‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ستم و ستمکاران ایستادگی بکنند‪ ،‬مردانه ایستادند و ایثار‬ ‫کردند و جانفشانی کردند و این مطلب را به ثبت رساندند‪.‬‬ ‫دنیا هر چه بخواهد انکار کند این حقیقت را و این واقعیت‬ ‫را و هر چه مبلغ‏های فاسد‪ ،‬رژیم‏های فاسد و قدرت‏های‬ ‫فاسد بخواهند این جمهوری اسالم ی و این ارزش‏هایی که‬ ‫در جمهوری اسالم ی هست و این ارزش‏هایی که در امت‬ ‫اسالمی‪ ،‬در ای ران هست‪ ،‬بخواهند پایمال کنند و ستره‬ ‫به روی او قرار بدهند‪ ،‬نخواهد شد‪.‬‬ ‫ش��ما جوانان عزیز اثبات کردید ک��ه م ی‏توانید در‬ ‫مقابل تمام قدرت‏ها ایستادگی کنید و م ی‏توانید کشور‬ ‫خودت��ان را حفظ کنی��د‪ .‬انهایی که انحراف داش��تند و‬ ‫دارند‪ ،‬خیال م ی‏کردند که اگر رژیم شاهنش��اهی از بین‬ ‫برود‪ ،‬اس�لام و ای ران و همه جهاتی که در ای ران هست از‬ ‫بین خواهد رفت و ای ران تجزیه خواهد ش��د به دو قدرت‪،‬‬ ‫غافل از اینکه اسالم و ملت اس�لامی اگر هوشیار باشد‬ ‫و اگر توجه به مس��ائل داشته باش��د‪ ،‬م ی‏تواند در مقابل‬ ‫همه قدرت‏ها بایس��تد و م ی‏توان��د منحرفین را به جای‬ ‫خودش��ان بنش��اند و اداره کش��ور را بهتر از زمان‏هایی‬ ‫که ظلم و س��تم بر این کش��ور احاطه داشت بکند‪ .‬شما‬ ‫جوانان از روز اول ثابت کردی��د تعهد خودتان را به خدای‬ ‫تبارک و تعالی و به دیانت اس�لام و ب��ر همان امر باقی‬ ‫هستید و امید است که تا اخر باقی باشید و فرزندان شما‬ ‫و سلف شما هم با همین ایده باقی باشند و ای ران و اسالم‬ ‫را بیمه کنند ب رای همیشه‪.‬‬ ‫ش��ما ثابت کردید که هر چه را بخواهید م ی‏توانید‬ ‫ایجاد کنید‪ .‬شما یک معجزه‏ای دردنیا به ظهور رساندید‬ ‫که ان معجزه قدرت الهی در بشر بود‪ .‬شما در مقابل تمام‬ ‫قدرت‏هایی که م ی‏خواستند ای ران را و ای رانی را ببلعند و‬ ‫م ی‏خواستند ذخایر شما را غارت کنند‪ ،‬ایستادید و مقابله‬ ‫کردید و پیروز شدید‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪44-59‬‬ ‫قهرمانمابازگشتهاست‬ ‫جنگوصلححاتمی کیا‬ ‫عبور‪ 6+1‬از مرز باریک‬ ‫فیلممنتلخاستولیسیاهنیست‬ ‫تاریخ‬ ‫‪60-69‬‬ ‫روایتسقوط‬ ‫روایتتاریخانقالبدچارپیوستگیاست‬ ‫لیبرال هابت پرستیمی کنند‬ ‫خاطراتعلمهمهراکفایتمی کند‬ ‫ورزش‬ ‫‪70 -73‬‬ ‫حملهاجنبی‪،‬حملهبهاجنبی‬ ‫غربنمیخواهدفوتبالماپیشرفتکند‬ ‫در نقدتاختوتاز‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬تقی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬زهی��ر توکل��ی ‪ -‬ش��اهین فتحی��ان ‪-‬‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی و محمد مومنی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی ‪ -‬دکتر غالم حسن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری مهندس صدوقی‬ ‫حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی ‪ -‬دکتر بهرامپور و مسعود پاکدل‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫مجلهخبری‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫جدال لفظی طرفین در مورد مفاد‬ ‫توافق نامه نهایی باال گرفته است‬ ‫مجله خبری‬ ‫نقشهامریکابرای«ابسنگیناراک»‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫چرا مذاکرات نهایی به جای نیویورک‬ ‫در وین برگزار می شود؟‬ ‫چرا «وین» جایگزین «نیویورک» شد؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫طی یک هفته اخیر از یک سو شاهد تداوم تهدیدات‬ ‫مقامات امریکایی علیه برنامه هس��ته ای ای ران و از س��وی‬ ‫دیگر‪ ،‬شاهد تالش مقامات اروپایی جهت اعمال واسطه گری‬ ‫هسته ای در مذاکرات ای ران و ‪ 5+1‬بودیم‪ .‬در این میان انتشار‬ ‫اخبار مربوط به انتخاب شهر «وین» به عنوان محل مذاکرات‬ ‫هس��ته ای ای ران و اعضای ‪ 5+1‬خود م ی تواند پیام گویایی‬ ‫ب رای کاخ سفید به همراه داشته باشد‪.‬‬ ‫نکته دیگر به اظهارات وندی شرمن‪ ،‬معاون وزیر امور‬ ‫خارجه امریکا در جلسه استماع سنای این کشور باز م ی گردد؛‬ ‫اظهاراتی که م ی توان از ان تحت عنوان ارسال پیام مستقیم‬ ‫واش��نگتن به ای ران و دیگر اعضای ‪ 5+1‬در استانه اغاز دور‬ ‫تازه مذاکرات یاد کرد‪.‬‬ ‫‪14‬‬ ‫قبل از انتخاب وین ب��ه عنوان محل ت��ازه مذاکرات‬ ‫هسته ای‪ ،‬دیپلمات های غربی و روسی از انتخاب نیویورک‬ ‫به عنوان محل مذاکرات خبر داده بودند‪ .‬با این حال انتشار‬ ‫اخبار مربوط به توافق محمد جواد ظریف و کاترین اشتون در‬ ‫ی بر برگزاری مذاکرات در‬ ‫حاشیه اجالس امنیتی مونیخ مبن ‬ ‫شهر وین بسیاری از پی ش فرض ها را ب ر هم زد!‬ ‫وزیر امور خارجه ایران و مس��ئول سیاست خارجی‬ ‫اروپا توافق کردند دور جدید مذاکرات هس��ته ای ایران و‬ ‫‪ 5+1‬را برای انج��ام گام نهایی ‪ 29‬بهمن تا اول اس��فند‬ ‫ماه (‪ 18‬ت��ا ‪ 20‬فوریه) در وین اغ��از کنن��د‪ .‬از دور جدید‬ ‫مذاکرات ایران و ‪ 5+1‬تحت عن��وان دور نهایی مذاکرات‬ ‫یاد م ی شود‪ .‬ایران تاکید دارد که در پایان مذاکرات مربوط‬ ‫به گام نهایی تمام تحریم های یک جانب��ه و بی ن المللی‬ ‫که مربوط به فعالی ت های هس��ته ای ایران بوده باید لغو‬ ‫و پرونده ایران در اژانس بی ن الملل��ی انرژی اتم ی عادی‬ ‫و از ش��ورای امنیت خارج ش��ود‪.‬با این حال س��وال اصلی‬ ‫اینجاس��ت که چرا در نهایت «وین» جایگزین «نیویورک»‬ ‫جهت برگزاری مذاکرات هسته ای شد؟ سی د عباس ع راقچی‬ ‫در حاش��یه مراس��م ختم خواهر مرتضی بانک‪ ،‬معاون کل‬ ‫نهاد ریاست جمهوری در پاس��خ به سوالی درباره دالیل عدم‬ ‫انتخاب نیویورک به عنوان محل مذاکرات ای ران و ‪ 5+1‬اظهار‬ ‫کرد‪« :‬این مساله دلیل خاصی نداش��ت‪ ،‬قرار ما این بود که‬ ‫مذاکرات در سازمان ملل برگزار شود که یا ژنو یا نیویورک یا‬ ‫وین م ی شود‪ .‬ب رای انتخاب نیویورک به عنوان محل انجام‬ ‫مذاکرات‪ ،‬شرایط سیاسی چندان امادگی نداشت‪ ،‬در ژنو هم‬ ‫مذاکرات سوریه در جریان بود و بناب راین وین انتخاب شد‪.‬در‬ ‫هر حال انقدر که محتوای مذاکرات اهمیت دارد محل انجام‬ ‫مذاکرات اهمیت ندارد‪».‬با این ح��ال تاکید معاون وزیر امور‬ ‫خارجه کشورمان مبنی بر عدم امادگی سیاسی الزم جهت‬ ‫انجام مذاک��رات در نیویورک تا حدودی نش��ان م ی دهد که‬ ‫گفتار مقامات امریکایی در خص��وص ادامه تهدید نظامی‬ ‫علیه ای ران و تاکید واش��نگتن بر ادامه تحریم ها (به غیر از‬ ‫مواردی که در توافقنامه ژنو مستثنی شده است) در انتخاب‬ ‫شهر وین ب ی تاثیر نبوده است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬به دلیل اینکه‬ ‫ایاالت متحده امریکا یکی از اصل ی ترین طرف های دعاوی‬ ‫غی ر مس��تند علیه ای ران اس��ت‪ ،‬برگزاری مذاکرات در ش��هر‬ ‫نیویورک جلوه مثبت و مساعدی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫سیاست های ارزومندانهشرمن‬ ‫ای ران باید چه موضعی را در ب رابر‬ ‫رفتارام ریکای ی ها اتخاذ کند؟‬ ‫مذاکرات تا چه زمانی به طول خواهد انجامید؟‬ ‫البی وزارت خزانه داری امریکا علیه ایران‬ ‫در چنین ش��رایطی الب��ی وزارت خزان��ه داری ایاالت‬ ‫متحده امریکا علیه کشورمان همچنان فعال است‪ .‬مسئول‬ ‫اصلی این البی «دیوید کوهن» مع��اون وزارت خزانه داری‬ ‫امریکاس��ت‪ .‬کوهن اخی را در س��نای امریکا به س��فرهای‬ ‫ضد ای رانی خود اش��اره کرده است‪« :‬من در سفر به انگلیس‪،‬‬ ‫ایتالیا‪ ،‬المان‪ ،‬اس��ترالیا‪ ،‬ترکیه و امارات این پیغام را دادم که‬ ‫االن زمان تجارت با ای ران نیس��ت‪ .‬اگر ش��رکتی ب رای ورود‬ ‫به ای ران عجله کرده و تحریم ها را نق��ض کند‪ ،‬امریکا با ان‬ ‫برخورد م ی کند‪»....‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬مقامات امریکایی از جمله شرمن تاکید‬ ‫دارند که توافق اولیه ژنو‪ ،‬زم��ان الزم ب رای مذاکره به منظور‬ ‫دس��تیابی به توافق جامع را فراهم م ی کند اما خود به هیچ‬ ‫عنوان توافقی جامع نیست‪ .‬با این حال مقامات کاخ سفید‬ ‫در صددند خود ترس��یم کننده مختصات نقطه توافق جامع‬ ‫با ای ران باش��ند‪ .‬نکته قابل تامل تر اینکه مقامات امریکایی‬ ‫همچنان بر «روی میز بودن همه گزینه ها» تاکید ویژه دارند!‬ ‫نقطه اوج این مس��اله را م ی توان در سخنرانی سالیانه اوباما‬ ‫مشاهده کرد‪ .‬رئی س جمهور امریکا در سخنرانی سالیانه خود‬ ‫موسوم به «وضعیت کشور» در خصوص مذاکرات هسته ای‬ ‫با ای ران م ی گوید‪:‬‬ ‫توافقنامه ژنو نباید تمدید شود‬ ‫در میان اظهاراتی ک��ه در خص��وص توافقنامه ژنو و‬ ‫مذاکرات هسته ای میان جمهوری اسالمی ای ران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬مطرح شده است‪ ،‬م ی توان اشاره ای پررنگ به اظهارات‬ ‫«حسین موسویان» عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫ای ران داشت‪ .‬موس��ویان در گفت وگو با خبرگزاری تسنیم در‬ ‫خصوص امکان تمدید توافقنامه ژنو م ی گوید‪:‬‬ ‫«بهتر است که اصال دنبال تمدید نباشیم‪ .‬ما باید خیلی‬ ‫مراقب باش��یم‪ .‬حاال من که ب رای مذاکره کننده ها نم ی خواهم‬ ‫تعیی ن تکلیف کنم‪ .‬واقعا انس��ان باید درک کند مذاکره پشت‬ ‫میز مذاکرات بی ن المللی چقدر سخت است‪ .‬مذاکره کننده باید‬ ‫دستش باز باشد‪ .‬وقتی مجبور شد تمدید کند‪ ،‬خب تمدید کند‪.‬‬ ‫یدانم چه اتفاقی در مذاکرات رخ خ واهد داد‪ .‬اما اولویت‬ ‫من که نم ‬ ‫باید ب رای ‪ 5+1‬و ای ران این باشد که تا تابستان اینده تمام کنند‪.‬‬ ‫من چند دلیل دارم‪ .‬یک دلیل این است که جناح جمهوری خ واه‬ ‫و تندرو و افراطی امریکا م ی خ واهد این تمام نشود تا در انتخابات‬ ‫کنگره امریکا که نوامبر برگزار م ی شود از این استفاده کند‪ .‬یک‬ ‫دلیل دیگر هم این اس��ت که جبهه ای از اع راب با تمام قدرت‬ ‫دارند تالش م ی کنند که این توافقنامه به شکست منجر شود‬ ‫و تحریم ها برداشته نش��ود‪ .‬یک دلیل هم این است که البی‬ ‫صهیونیسم و اسرائیل با تمام قدرت دنیا را بسیج کرده است که‬ ‫این توافقنامه را به شکست برساند‪ .‬یک دلیل دیگر هم اینکه‬ ‫منافقیناالنمس الهاولشانایناستکهاینتوافقنامهومذاکرات‬ ‫ای ران و امریکا را به شکست برسانند‪ .‬یعنی در چهار جبهه‪ ،‬بسیج‬ ‫نالمللیب رایبهشکسترساندنتوافقنامهصورت‬ ‫منطقه ایوبی ‬ ‫گرفته است‪ .‬اگر انتخابات نوامبر امریکا هم انجام شود و کنگره‬ ‫به دست جمهوریخ واهان بیفتد‪ ،‬باز هم این به ضرر ماست چون‬ ‫جناحتعاملیعنیجناحاوباماتضعیفخ واهدشد‪».‬‬ ‫در هر حال امکان تمدید توافقنامه ژنو همچنان وجود‬ ‫دارد و در صورتی که طرف های مذاکره کننده در گام نهایی‬ ‫به بن بستی جدی بر بخورند‪ ،‬این امکان ظهور و بروز ویژه ای‬ ‫خواهد یاف��ت‪ .‬نکته دیگ��ری که موس��ویان روی ان تاکید‬ ‫کرده اس��ت برگزاری انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا و‬ ‫امکان بر هم خوردن تعادل س��نا به ضرر دموکرات هاست‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد باتوجه به شکست طرح اصالحات بهداشتی‬ ‫اوباما وقوع چنین مساله ای محتمل خواهد بود! با این حال‬ ‫تجربه ماه های اخیر نش��ان داده که حتی در میان اعضای‬ ‫سنا نیز تعدادی از سناتورهای دموکرات حامی اعمال فشار‬ ‫و تحریم علیه کشورمان هستند‪ .‬از این رو نم ی توان جبهه‬ ‫دموکرات ها را جبهه ای یکدست در جهت حمایت از مذاکره‬ ‫با ای ران و جبهه جمهوریخواهان را جبهه ای مخالف هرگونه‬ ‫مذاکره با ای ران دانس��ت‪.‬به نظر م ی رس��د در این خصوص‬ ‫باید از «مطلق نگری» نس��بت به کبوترها و بازهای امریکا‬ ‫اجتناب کرد‪g .‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫اختالف بر سر راکتور اب سنگین اراک ادامه دارد‬ ‫راکتور اب سنگین اراک یکی از موضوعات اساسی در‬ ‫مذاکرات گام نهایی ای ران و ‪ 5+1‬در وین خواهد بود‪.‬جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران اعالم کرده که این راکتور نتیجه تالش ‪30‬ساله‬ ‫متخصصان ای رانی بدون هی چ گونه کمک خارجی است و به‬ ‫اسانی و حتی به سختی ان را از دست نخواهد داد‪.‬‬ ‫تاکید اخی��ر وندی ش��رمن‪ ،‬معاون وزیر ام��ور خارجه‬ ‫ایاالت متحده امریکا بر عدم نیاز جمهوری اس�لامی ای ران‬ ‫به راکتور اب سنگین اراک نشان م ی دهد که در دور نهایی‬ ‫مذاکرات ماراتن نفس��گیری بر سر این موضوع میان ته ران‬ ‫و واشنگتن صورت خواهد گرفت‪ .‬شرمن در جلسه استماع‬ ‫کمیته سیاست خارجی سنای امریکا اعالم کرد‪« :‬ای ران ب رای‬ ‫برنامه صلح امیز نیازی به یک سایت زیرزمینی ندارد‪ ،‬ای ران‬ ‫نیازی هم به راکتور اب سنگین اراک ندارد‪ .....‬راهکار جامع‬ ‫زمان مشخص و بازه ای بلندمدت خواهد داشت‪ ....‬در توافق‬ ‫ژنو یک چیز مشخص شده و ان هم این است که هی چ چیز‬ ‫مورد توافق نیس��ت تا زمانی ک��ه همه موارد م��ورد توافق‬ ‫قرار گیرد‪».....‬با این حال مس��ئول سیاس��ت خارجی اروپا‬ ‫ب ر خالف شرمن سعی دارد کمتر از موارد جنجالی در مذاکرات‬ ‫فیمابینی سخن به میان اورده و بیشتر به تشریح چارچوب‬ ‫مذاکرات بپردازد‪ .‬کاترین اش��تون اعالم کرده است که گروه‬ ‫‪ 5+1‬و ای ران در تاریخ ‪ 18‬فوریه گفت وگوها درباره یک توافق‬ ‫دراز مدت ب رای توقف بخش هایی از ب رنامه هسته ای ته ران در‬ ‫ازای پایان یافتن تدریجی تحریم ها در وین را اغاز خواهد کرد‪.‬‬ ‫در عین ح��ال مجی��د تخت روانچی‪ ،‬مع��اون اروپا و‬ ‫امریکای وزیر امور خارجه اعالم کرده است که کاترین اشتون‬ ‫پس از دور اتی مذاکرات ای ران و گروه ‪ 5+1‬در وین به ته ران‬ ‫س��فر م ی کند‪.‬محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر ام��ور خارجه ای ران‬ ‫مهرماه امسال در سفر به نیویورک ب رای شرکت در نشست‬ ‫مجمع عمومی س��ازمان ملل متحد از «کاترین اش��تون»‬ ‫مسئول سیاس��ت خارجی اتحادیه اروپا ب رای سفر به ای ران‬ ‫دعوت کرده بود‪ .‬این دعوت‪ ،‬دعوتی عام بدون تعیین زمانی‬ ‫مشخص است‪.‬‬ ‫«این مذاکرات دش��وار خواهد بود و ممکن اس��ت به‬ ‫موفقیت ختم نشود‪ .‬ما از حمایت ای ران از سازمان هایی نظیر‬ ‫حزب اهلل که همپیمانان ما را تهدید م ی کند اطمینان داریم‬ ‫و عدم اطمینان میان کش��ورها همچنان به قوت خود باقی‬ ‫است‪ .‬اما این مذاکرات وابسته به اطمینان نیست‪ ،‬هر قرارداد‬ ‫بلند مدتی که ما به ان دس��ت یابیم باید ب��ر پایه اقدام قابل‬ ‫تضمینی باشد که همه ما و جامعه بی ن المللی را متقاعد کند‬ ‫که ای ران بمب هسته ای نم ی سازد!»‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫این سوالی اس��ت که اعضای ‪ 5+1‬تاکنون پاسخ های‬ ‫متعددی نسبت به ان داده اند‪ .‬در این خصوص تازه ترین پاسخ‬ ‫را محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرده‬ ‫اس��ت‪« :‬ته ران م ی تواند تا ‪ 20‬ژوئیه به یک توافق نهایی با‬ ‫گروه ‪ 5+1‬در زمینه برنامه هسته ای اش برسد‪ .‬توافق نهایی‬ ‫م ی تواند در شش ماهی که پس از حصول توافق موقتی ژنو‬ ‫مورد توافق قرار گرفت حاصل شود‪ .‬ما باید از شش ماهی که‬ ‫داریم استفاده کنیم تا به یک توافق دست یابیم ‪ ،‬زی را اگر این‬ ‫شش ماه را از دس��ت بدهیم‪ ،‬حرکتی که اغاز شده به سمت‬ ‫دیگر منحرف خواهد ش��د‪ .‬ای ران‪ ،‬پنج عضو دائمی شورای‬ ‫امنیت س��ازمان ملل و الم��ان توافق کرده ان��د که هر یک‬ ‫ماه‪ ،‬یک بار (در مدت زمان توافق ش��ده) گفت وگوهایی در‬ ‫سطح عالی داشته باش��ند و عالوه بر ان جلساتی در سطح‬ ‫کارشناسی در این مدت برگزار خواهد شد‪».‬‬ ‫با این حال به نظر م ی رسد مقامات امریکایی و حتی‬ ‫دیگر اعضای ‪ 5+1‬همچنان از تعیین زمان جهت به نتیجه‬ ‫رس��یدن یا نرس��یدن مذاکرات اجتناب م ی کنند‪ .‬دلیل این‬ ‫مساله را م ی توان در قالب «خرید زمان از سوی اعضای ‪5+1‬‬ ‫مورد بررس��ی قرار داد‪ .‬واقعیت امر این است که واشنگتن و‬ ‫دیگر اعضای ‪ 5+1‬جهت همسان سازی رویکرد نهایی خود‬ ‫در مذاکرات با ای ران نی��از به «بازی با زم��ان» دارند‪ .‬تعیین‬ ‫زمانی مشخص جهت به نتیجه رسیدن یا نرسیدن مذاکرات‬ ‫به طور طبیعی چنین احساس نیازی را در میان اعضای ‪5+1‬‬ ‫سر کوب م ی کند‪.‬‬ ‫از این رو واش��نگتن‪ ،‬تروئیکای اروپایی و حتی روسیه‬ ‫و چین ترجیح م ی دهند از تعیین یک نقطه زمانی و متعاقبا‬ ‫بازه زمانی مشخص جهت به نتیجه رسیدن نهایی مذاکرات‬ ‫ اجتناب کنند‪ .‬با این حال به نظر م ی رس��د اصرار جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران در این خصوص جهت تنظیم رفتار سیاسی‬ ‫اعض��ای ‪ 5+1‬و وادارس��ازی انها به ش��فافیت در مذاکرات‬ ‫موثر(ولو به صورت ناخواسته) موثر باشد‪.‬‬ ‫در مه ر م��اه امس��ال‪ ،‬زمان��ی ک��ه دکت��ر روحان��ی‪،‬‬ ‫رئی س جمهور کشورمان به بازه زمانی سه تا شش ماهه جهت‬ ‫رسیدن توافق نهایی بر س��ر پرونده هسته ای خبر داده بود‪،‬‬ ‫جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا پاسخ داده بود‪« :‬رسیدن‬ ‫به توافق بر سر مساله هس��ته ای ای ران در مدت سه تا شش‬ ‫ماهی که حسن روحانی رئی س جمهوری ای ران خواستار ان‬ ‫شده امکان پذیر است‪ ،‬اما تا زمانی که ای ران درهای تاسیسات‬ ‫هسته ای خود را روی بازرسان باز نکند تحریم ها لغو نخواهد‬ ‫شد‪ .‬با افزایش تالش های دیپلماتیک م ی توان حتی زودتر‬ ‫از این زمان هم به توافق رسید و این بستگی دارد که ای ران تا‬ ‫چه حد اماده صداقت و شفافیت است!»این در حالی است که‬ ‫کاخ سفید به جهت تولید و استفاده از سالح های میکروبی و‬ ‫شیمیایی (در فلوجه ع راق) و حتی استفاده از بمب هسته ای‬ ‫در هیروشیما و ناکازاکی اصل ی ترین مولد و مروج تروریسم‬ ‫هسته ای در نظام بی ن الملل محس��وب م ی شود‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی اساسا رئی س جمهور و وزیر امور خارجه این کشور‬ ‫صالحیت اظهار نظر در خصوص ماهیت برنامه هس��ته ای‬ ‫کشورمان را ندارند‪.‬‬ ‫حرف هاییبامصرفداخلی‬ ‫چ را ام ریکایی ها علیه ای ران‬ ‫موضعم ی گی رند؟‬ ‫‪15‬‬ ‫برندهبالمنازع؟‬ ‫ایاتوافقنامهژنوتاثیراتمثبتیبرایایرانداشتهاست‬ ‫مجله خبری‬ ‫اخی را و طی روزهای گذشته توافقنامه ژنو بین ای ران و‬ ‫گروه ‪ 5+1‬وارد مرحله اجرایی گردید‪ .‬این نوش��تار به صورت‬ ‫اختص��ار در پی ان اس��ت ک��ه توضیح دهد اجرای ی ش��دن‬ ‫توافقنامه مزبور چه اثرات کوتاه مدتی بر حوزه سیاست خارجی‬ ‫ای ران گذاشته و اگر فرایند موجود حاصل نم ی گشت طرفین‬ ‫مذاکره کننده و س��ایر بازیگران جهانی با چه صحنه‬ ‫اشفته و نامطلوبی مواجه م ی شدند‪.‬‬ ‫ابتدا باید در نظر داش��ت اگر توافق ژنو حاصل‬ ‫نم ی شد راه ب رای تصویب تحریم های جدید و شکننده‬ ‫از سوی کنگره و سنای امریکا باز م ی شد‪ .‬واقعیت ان‬ ‫اس��ت که البی تند ولی تاثیرگذار اسرائیل در کنگره‬ ‫امریکا از هیچ تالشی ب رای شدت بخشیدن تحریم ها‬ ‫فرو گذار نکردند اما با حص��ول توافقنامه ژنو راه ب رای‬ ‫تالش های مذبوحانه انان به شکس��ت انجامید و تا‬ ‫اینجای کار انان از مدیریت صحنه به حاش��یه رانده‬ ‫شده اند‪ .‬ه ر چند در دکترین سیاس��ت خارجی ای ران‪،‬‬ ‫تحریم ها و فش��ارهای سیاس��ی و اقتصادی تاثیری‬ ‫در مواضع اصولی و بحق نظام جمهوری اس�لامی‬ ‫ای ران نداشته و از این به بعد هم نخواهد داشت‪ ،‬لیکن‬ ‫تداوم تحریم ها و وس��عت یافتن س��اختمان تحریم‬ ‫منجر به تضعیف بیشتر شاخ ص های کالن اقتصاد‬ ‫ای ران م ی گردی��د‪ .‬باتوجه به ماهی��ت ناجوانمردانه و‬ ‫ضد حقوق بشری این تحریم ها که هدف غایی ان تضعیف‬ ‫ملت بزرگ ای ران از سوی قدرت های جهانی است باید توجه‬ ‫داشت اثرات سوء و منفی این تحریم ها باعث به هدر رفتن‬ ‫بیش��تر توان و انرژی ملت ای ران م ی گردد و این امر به سود‬ ‫جایگاه رفیع و تاثی ر گذار ای ران به عنوان یک قدرت منطقه ای‬ ‫در معادالت جهانی نیست‪.‬‬ ‫از منظری دیگر عدم حصول توافق بین ای ران و ‪ ،5+1‬بر‬ ‫تشدید بنیادگرایی افراطی و تروریسم کور موجود در منطقه‬ ‫منجر م ی شد‪ .‬برهم خوردن توافق هسته ای به معنای تداوم‬ ‫ ب ی اعتمادی و افزایش تنش میان ای ران و غرب در حل مسائل‬ ‫منطقه ای و به تبع ان‪ ،‬تداوم مشکالتی نظیر بحران سوریه‬ ‫است‪ .‬عدم حصول توافق سیاسی در این سطح و در نتیجه‬ ‫زیر سوال رفتن همکاری های منطقه ای و فرامنطقه ای منجر‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫به فرصت طلبی‪ ،‬تقویت و رش��د نیروهای افراطی سلفی و‬ ‫ضدای رانی و نیز تروریس ت های وابسته به گروه های تکفیری‬ ‫م ی شد و این روند در نهایت ب رای منافع و امنیت ملی ای ران‬ ‫تاثی رات منفی م ی گذاشت‪.‬‬ ‫از دیگر اثار مثبت توافق نامه ژنو این است که با کلیدی‬ ‫و موثر بودن نقش ای ران در مناس��بات منطقه ای و جهانی‪،‬‬ ‫کش��ورهایی نظیر روس��یه و چین از نقش انفعالی و سنتی‬ ‫خود در گروه ‪ 5+1‬خارج و تالش بیش��تری ب رای نزدیکی با‬ ‫حمایت کلینتون از رویکرد زیگزاگی اوباما‬ ‫تاکنون افراد زیادی در داخ��ل ایاالت متحده امریکا و‬ ‫حزب دموکرات از رویکرد دولت اوباما در مذاکرات هسته ای‬ ‫با ای ران حمایت کرده ان��د‪ .‬یکی از بارز تری��ن این چهره ها‪،‬‬ ‫هیالری کلینتون ‪ ،‬وزیر امور خارجه سابق دولت اوباماست‪.‬‬ ‫وزیر خارجه س��ابق امریکا در نامه ای ک��ه متن ان به‬ ‫تازگی منتش��ر ش��ده‪ ،‬از سیاس��ت های رئی س جمهور این‬ ‫کشور در قبال ای ران دفاع کرده و گفته است نباید با تصویب‬ ‫تحریم های تازه چشم انداز رسیدن به توافق جامع را تضعیف‬ ‫کرد‪ .‬هیالری کلینت��ون در تاریخ ‪ ۲۶‬ژانوی��ه در نامه ای از‬ ‫نمایندگان کنگره این کشور خواس��ته است از تالش ب رای‬ ‫تصویب تحریم های ت��ازه علیه ای ران دس��ت بردارند‪ .‬وزیر‬ ‫امور خارجه امری��کا در این خص��وص تاکید کرده اس��ت‪:‬‬ ‫«حاال که باالخره مذاکرات جدی در جریان اس��ت‪ ،‬ما باید‬ ‫هرانچه را در توان داریم انجام دهیم تا شاید انها بتوانند به‬ ‫یک راهکار دائم برس��ند‪ .‬همانطور که رئی س جمهور اوباما‬ ‫گفت‪ ،‬ما باید در عین حال که همه گزینه ها را روی میز نگه‬ ‫م ی داریم‪ ،‬به دیپلماسی فرصتی بدهیم‪.‬طبق ارزیاب ی های‬ ‫جامعه اطالعاتی امریکا‪ ،‬اعمال تحریم های یکجانبه تازه‪،‬‬ ‫چشم انداز دستیابی به توافقنامه هسته ای جامع با ای ران را‬ ‫تضعیف م ی کند‪ .‬م��ن هم دیدگاهی مش��ابه دارم‪ .‬این کار‬ ‫‪16‬‬ ‫م ی تواند موقعیت دیپلماتیک برتری را زحمت زیادی ب رای‬ ‫رسیدن به ان کشیده ایم‪ ،‬از ما بگیرد‪ ،‬جبهه بی ن الملل ی ای‬ ‫را که تشکیل داده ایم از بین ببرد و در بلندمدت با باز کردن‬ ‫راه ب رای انکه کش��ورها رویکردی دیگر در قبال ای ران اتخاذ‬ ‫کنند‪ ،‬فشار بر این کشور را کاهش دهد‪».‬‬ ‫هی�لاری کلینت��ون در دوران حضور خ��ود در وزارت‬ ‫امور خارجه امریکا از اصل ی ترین طرفداران راهبرد «فشار»‬ ‫و «مذاکراه» در قبال جمهوری اس�لامی ای ران محس��وب‬ ‫م ی ش��د‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬هیالری کلینت��ون از اصل ی ترین‬ ‫طرفداران اتخ��اذ رویکرد زیگزاگی و سینوس��ی در تقابل با‬ ‫کشورمان محسوب م ی ش��ود‪ .‬نکته جالب توجه اینکه در‬ ‫دوران وزارت امور خارجه جان کری نیز دقیقا همین رویکرد‬ ‫از سوی دستگاه دیپلماسی امریکا در قبال ته ران ادامه پیدا‬ ‫کرده است‪ .‬از این رو مهر تایید هیالری کلینتون بر رویکرد‬ ‫سیاست خارجی اوباما‪ ،‬عمال مترادف با تایید راهبرد فشار و‬ ‫مذاکراه از سوی وزیر امور خارجه سابق امریکاست‪.‬‬ ‫نکته قابل تامل دیگر اینکه هیالری کلینتون خود را از‬ ‫اکنون ب رای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سال ‪۲۰۱۶‬‬ ‫میالدی اماده م ی کند‪ .‬از این رو م ی توان موضع گیری های‬ ‫وی در خصوص مذاکرات هس��ته ای و دیگر مسائل موجود‬ ‫ای ران خواهند کرد‪ .‬بالطبع در اثر این تغییر رویکرد‪ ،‬نقش این‬ ‫کشورها در مذاکرات هسته ای به نفع ای ران فعال تر و سازنده تر‬ ‫خواهد شد و از سوی دیگر مناسبات سیاسی و اقتصادی انها‬ ‫در نتیجه رفع تحریم ها حفظ و تقویت م ی شود‪ .‬ب رای مثال‬ ‫کشورهایی نظیر کره جنوبی‪ ،‬ژاپن و چین بیش از این تحت‬ ‫فشار ب رای کاهش واردات نفت از ای ران و انتقال منابع مالی‬ ‫ان و نیز س��رمایه گذاری در حوزه عظیم نفت و گاز در داخل‬ ‫خاک ای ران نخواهند بود‪.‬‬ ‫باتوج��ه به م��وارد مذک��ور به نظ��ر م ی رس��د توافق‬ ‫صورت گرفت��ه مع��ادالت سیاس��ی‪ -‬امنیت��ی منطقه ای و‬ ‫بی ن المللی را به نفع ای ران تغییر داده و ای ران در مقیاس‬ ‫قدرت ملی خود توانسته است مطالبات بحق خود را‬ ‫به طرف مقابل بقبوالند‪ .‬این تحول اغاز چشم اندازی‬ ‫است ب رای دستیابی به یک توافق استراتژیک و جامع‬ ‫هس��ته ای که در صورت تحقق م ی تواند توان ملت‬ ‫ای ران را در خدمت توسعه و شکوفایی اقتصاد داخلی و‬ ‫تقویت جایگاه ملی و بی ن المللی ان رها سازد‪.‬‬ ‫از سویی دیگر حوادث تاسف بار سوریه و کشتار‬ ‫مردم ب ی گناه این کش��ور توس��ط افراط ی های تند و‬ ‫جنایتکار سلفی و عدم دستیابی به راه حلی مناسب در‬ ‫اجالسی که در ژنو پی رامون سوریه برگزار گردید‪ ،‬نقش‬ ‫کلیدی بزرگ ترین غایب این نشست را اشکار ساخت‪.‬‬ ‫باتوجه به اشکار شدن نقش تاثی ر گذار ای ران بعد از‬ ‫توافقنامه هسته ای ژنو‪ ،‬بر بسیاری از قدرت های بزرگ‬ ‫جهانی و منطقه ای نقش سازنده و حیاتی جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران محرز گردیده است‪ .‬حقیقت ان ست که‬ ‫مش��کالت این چنینی بدون توجه به مبانی قدرت و‬ ‫نقش ای ران در حفظ و ثبات امنیت منطقه‪ ،‬مورد حل و فصل‬ ‫قرار نخواهد گرفت‪.‬‬ ‫م ی توان نتیجه گرفت در مدت زمان کوتاه سپری شده‬ ‫از اجرای ی ش��دن توافقنامه ژن��و‪ ،‬ای ران برن��ده بالمنازع این‬ ‫مذاکرات است‪ .‬مذاکره کنندگان ای رانی با پشتوانه و حمایت‬ ‫مسئولین ارش��د نظام و نیز اجماع داخلی عموم ملت ای ران‬ ‫م ی توانند در اینده نزدیک گام های بلند تری در حفظ و تامین‬ ‫منافع ملی بردارند‪g .‬‬ ‫میان واش��نگتن و ته ران را به صورتی جدی مورد تجزیه و‬ ‫تحلیل و رصد هوش��مندانه قرار داد‪ .‬همسر رئی س جمهور‬ ‫اس��بق امریکا روی حمایت طرفدارانش در حزب دموکرات‬ ‫و همچنین برخی جمهوریخواهان میانه رو حساب ویژه ای‬ ‫باز کرده اس��ت‪ .‬وی همچنین امیدوار اس��ت که بتواند در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ ۲۰۱۶‬میالدی حمایت اکثر‬ ‫جامعه زنان امریکایی را نس��بت به خود جلب نماید‪ .‬البته‬ ‫هیالری کلینتون در خالل رقابت های انتخاباتی سال ‪۲۰۰۸‬‬ ‫میالدی نیز سعی در پیاده سازی چنین سناریویی در تقابل‬ ‫با اوباما داشت‪ ،‬اما در نهایت اوباما توانست در انتخابات درون‬ ‫حزبی دموکرات ها با اختالف اندک��ی بر کلینتون غلبه پیدا‬ ‫کند‪ .‬در هر حال تالش هیالری کلینتون جهت شرکت در‬ ‫رقابت های انتخاباتی و راهیابی به کاخ سفید در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اتی محرز است‪ .‬سیاستمداری که رویکرد‬ ‫زیگزاگی و سینوس��ی وی در مواجهه با تحوالت سیاست‬ ‫خارجی امریکا‪ ،‬حتی صدای مخالفت برخی هم حزب ی هایش‬ ‫را نیز بلند کرده اس��ت‪ .‬بدون شک هیالری کلینتون از این‬ ‫پس سعی خواهد کرد در قبال پرونده هسته ای ای ران بیش‬ ‫از گذشته س��خن به میان اورد و از حاشی ه نشینی در عالم‬ ‫سیاست اجتناب کند! جالب توجه اینکه هیالری کلینتون‬ ‫ورود مجدد خود به عرصه سیاست خارجی امریکا را از پرونده‬ ‫هسته ای ای ران اغاز کرده است‪ .‬یعنی نقطه ای که بسیاری از‬ ‫سیاستمداران امریکایی برداشت و تحلیل مشترکی نسبت‬ ‫ب��هانندارن��د‪g.‬‬ ‫سیاست های ارزومندانه شرمن‬ ‫ایران باید چه موضعی را در برابر رفتار امریکای ی ها اتخاذ کند؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫دیپلمات‪‎‬ه��ای برجس��ته دنی��ا در چارچ��وب محیط‬ ‫عملیاتی خویش‪ ،‬اساس��ا س��ه مرحله پیش مذاکره‪ ،‬هنگام‬ ‫مذاک��ره و مدیریت پیامدهای پ��س از مذاک��رات را در نظر‬ ‫م ی گیرند‪ .‬ای ران و امریکا به عنوان کنش��گران اصلی پرونده‬ ‫هس��ته ای در اینده نزدیک که باید ان را حال بسیط خواند‬ ‫در باب پرونده هس��ته‪‎‬ای‪ ،‬پش��ت میز مذاکره م ی‪‎‬نشینند تا‬ ‫امتیازات بیشتری را تقس��یم کنند‪ .‬در اینجاس��ت که باید‬ ‫س��ناریوهای پیش از مذاکره عملیاتی ش��ود‪ .‬این سناریوها‬ ‫ایجاب م ی کنند وندی شرمن‪ ،‬معاون وزیر امور خارجه امریکا‪،‬‬ ‫از یک سو از فضای موجود در مسیر پاسخگویی به نیازهای‬ ‫دولت باراک اوباما در ایجاد فضای مناس��ب داخلی استفاده‬ ‫کند و از سوی دیگر سیاست‪‎‬های ارزومندانه خود را به بیان‬ ‫بنشیند‪.‬‬ ‫در چنین چارچوبی‪ ،‬ای ران باید به هدفگذاری های خود‬ ‫بیندیش��د؛ زی را روایت‪‎‬های امریکا از مذاکرات‪ ،‬زمانی قدرت‬ ‫روایی پیدا م ی کند که کنشگر روبه رو خوب بازی نکند‪ .‬ای ران‬ ‫به دنبال یک هدف اساسی است‪ ،‬یعنی تثبیت دستاوردهای‬ ‫دهه گذش��ته که در یک جمله خالصه م ی شود؛ استحکام‬ ‫بخشیدن به برنامه غن ی س��ازی اورانیوم در داخل ای ران و به‬ ‫تبع ان‪ ،‬ایجاد فضای مناسب در کاهش هزینه های ملی ب رای‬ ‫دس��تیابی به این هدف‪ .‬ای ران اگر بتواند برنامه غن ی سازی‬ ‫اورانی��وم در ای��ران را در تحلیل نهایی اس��تمرار بخش��د و‬ ‫تضمینی ب رای دستیابی به انرژی هس��ته ای صلح امیز در‬ ‫داخل ای ران از جامعه بی ن الملل اخذ کند‪ ،‬خواهد توانست به‬ ‫تثبیت دستاورد خود نایل اید‪ .‬این دستاورد چیز کمی نیست؛‬ ‫در عین حال ای ران ب رای رسیدن به این دستاورد اماده است‬ ‫باال رفتن سطح بازرس ی ها را قبول کند‪ .‬ای ران از این طریق به‬ ‫حق خود نائل م ی اید و با پذیرش افزایش س��طح بازرس ی ها‬ ‫و با عنایت به دستیابی به برنامه غنی سازی اورانیوم داخل‬ ‫کش��ور م ی تواند به کاهش هزینه های خود ب رای دستیابی‬ ‫به تثیبت این هدف نیز دست یافته و بدین ترتیب امتیازی‬ ‫اساسی را دریافت کند‪.‬‬ ‫به این معنا که هزینه‪‎‬های دهه گذشته ب رای دستیابی‬ ‫به این حد را کنار بگذارد و در مسیر سازندگی بیشتر در عین‬ ‫داود هرمیداس باوند‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫اظهارات اخیر وندی ش��رمن‪ ،‬مذاکره کننده ارش��د‬ ‫هس��ته ای امری��کا‪ ،‬بی��ش از انک��ه در رون��د مذاکرات‬ ‫تاثیرگذار باش��د‪ ،‬ب��رای مس��تمعین داخلی بیان ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬در هر جامع ه‪‎‬ای ع��ده زی��ادی موضع گیری‪‎‬های‬ ‫مخالف دارن��د و انهایی که مدیریت مس��ائل را ب ر عهده‬ ‫دارند م ی خواهند گروه‪‎‬هایی که س��ر کار هس��تند و نظر‬ ‫مخالف دارند مانند کنگره یا الب ی های مختلف را راضی‬ ‫نگه دارند‪ .‬اکن��ون کنگره امری��کا قطعنام��ه تحریم‪‎‬ها‬ ‫علی��ه ایران را معل��ق نگه داش��ته و برخ��ی الب ی‪‎‬ها نیز‬ ‫از فراین��د توافق راضی نیس��تند‪ ،‬بنابرای��ن برای راضی‬ ‫نگه داش��تن انها برخی حرف‪‎‬هایی م ی زنند که بیش��تر‬ ‫نظرش��ان مس��تمعین داخلی هستند و اش��اره‪‎‬ای هم به‬ ‫طرف خارجی دارن��د‪ .‬در ایران نیز برخ��ی مخالفان روند‬ ‫مذاکرات هسته‏ای وجود دارند که بعضا نیز صحب ت‪‎‬هایی‬ ‫م ی‪‎‬کنند؛ ولی این بدان معنا نیست که ه ر چه گفته شود‬ ‫در مذاک��رات پیگیری خواهد ش��د‪ .‬در ای��ران نهادهای‬ ‫مختلف حتی نهاده��ای حکومتی نگ��رش و گفته های‬ ‫انتقادامیزی را مطرح م ی کنن��د که در محدوده مذاکرات‬ ‫قابل طرح نیس��ت‪ .‬انچه در دستور جلسه مذاکرات است‬ ‫مشخص م ی‪‎‬کند چه مسائلی در دس��تورکار قرار خواهد‬ ‫گرفت و انچه خارج از دستورکار است صرفا اظهارنظرات‬ ‫ش��فاهی اس��ت‪ .‬در واقع مصالح و منافع مل��ی ایجاب‬ ‫م ی‪‎‬کند ک��ه برخی مقامات امریکای��ی این صحب ت‪‎‬ها را‬ ‫مطرح کنند زیرا در هر کش��وری هر ش��خصی ب ر اساس‬ ‫منافع ملی خاص کش��ورش صحبت م ی‪‎‬کند‪ .‬به عنوان‬ ‫نمونه وقتی در ح��ال حاضر در اروپا مش��کل اقتصادی‬ ‫وجود دارد کشورهای اروپایی خواهان برداشتن گام هایی‬ ‫در جهت رفع سریع تر این مس��اله هستند‪ ،‬در مورد ایران‬ ‫و امریکا نی��ز به همین طریق‪ .‬یعن��ی هر یک از طرفین‬ ‫به دنبال این هس��تند‪ ،‬که در وهله نخس��ت انچه به نفع‬ ‫مصالح شان اس��ت را پیگیری کنند‪ .‬از دیگر سو اگر قرار‬ ‫باشد هر اظهارنظری که مطرح م ی شود مذاکرات را دچار‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫چرا امریکایی ها علیه ایران موضع می گیرند؟‬ ‫خدشه کند‪ ،‬این مس��اله از لحاظ دیپلماتیک اصال قابل‬ ‫قبول نیست‪.‬‬ ‫در مقطع فعلی به نظر م ی‪‎‬رس��د مناف��ع و مصالح‬ ‫ایجاب م ی‪‎‬کن��د مذاکرات پی��ش رو با موفقیت نس��بی‬ ‫همراه ش��ود زیرا مقدم��ات مذاکرات خوب ب��وده و امید‬ ‫اس��ت که مذاکرات اینده نیز به نتیجه مطلوب برس��د‪.‬‬ ‫اما باید در نظر داشت که مس��ائل پیش رو در مذاکرات‬ ‫کمی پیچیده تر اس��ت و دو طرف باید گام به گام پیش‬ ‫روند‪ .‬اکنون یک اعتماد مقدماتی ایجاد ش��ده و مطابق‬ ‫بیانی ه‪‎‬ای که امضا ش��ده ایران تاکنون تعهداتش را انجام‬ ‫داده اس��ت‪ ،‬بنابراین در حال حاضر یک زمینه مس��اعد‬ ‫برای مذاکرات بعدی ایجاد شده اس��ت‪ .‬در نتیجه انتظار‬ ‫م ی‪‎‬رود با این پیش درامد یک اعتماد نس��بی برای دور‬ ‫بعدی مذاکرات حاصل ش��ود‪ .‬در عین حال ممکن است‬ ‫تا انجام مرحله بعد همچنان ش��اهد برخی اظهارنظرات‬ ‫متف��اوت از جانب مقام��ات دو طرف ب��رای خنث ی کردن‬ ‫جریان مخالفان باشیم‪.‬‬ ‫همچنی��ن بای��د توج��ه داش��ت هم��واره مذاکره‬ ‫برای دو هدف انج��ام م ی‪‎‬گیرد‪ ،‬یا طرفی��ن به دنبال ان‬ ‫هس��تند که مذاکره کنند تا نتیجه بگیرند‪ ،‬یا م ی‪‎‬خواهند‬ ‫تعمدی مذاکرات به نتیجه نرس��د ت��ا از فرایند ان برای‬ ‫موضع گیری‪‎‬های س��نگی ن تر اس��تفاده کنند‪ .‬در رابطه با‬ ‫مذاکرات هس��ته‪‎‬ای به نظر نم ی‪‎‬رس��د ک��ه هیچ یک از‬ ‫طرفین به دنبال عدم دس��تیابی به نتیجه باش��ند‪ ،‬بلکه‬ ‫انچه تاکنون س��پری شده نش��ان م ی دهد که گزینه اول‬ ‫بیشتر در مورد مذاکرات هسته ای صدق م ی کند‪ .‬اکنون‬ ‫که در دوره شش��ماهه نخس��ت اجرای ی ش��دن توافقات‬ ‫قرار داریم‪ ،‬دور از تصور نیس��ت که این زمان ش��ش ماه‬ ‫دیگر نیز تمدید ش��ود زیرا باتوجه ب��ه ماهیت و طبیعت‬ ‫موضوعاتی ک��ه در پیش اس��ت باید گفت ک��ه طرفین‬ ‫مذاک��رات دش��وارتر و پیچیده تری را در پی��ش دارند که‬ ‫ب ر اس��اس ان ممکن اس��ت مذاکرات برای رس��یدن به‬ ‫برنامه ای جامع ب رای ش��ش ماه دیگر تمدید ش��ود‪g.‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫حرف هایی با مصرف داخلی‬ ‫دستیابی به برنامه غن ی سازی در داخل کش��ور گام بردارد‪.‬‬ ‫مزید بر اینها‪ ،‬ای ران خواهد توانست در چارچوب تثبیت این‬ ‫دستاورد با پذیرش بازرس��ی های قانونی بیشتر در چارچوب‬ ‫اراده حکومت و ضمانت مراجع قانونی به بازس��ازی جایگاه‬ ‫و اس��تحکام بیش��تر قدرت منطقه ای و بی ن المللی پویاتر‬ ‫برسد‪ .‬اینجاست که جمهوری اسالمی ای ران در ب رابر پذیرش‬ ‫بازرس ی های بیش��تر‪ ،‬سه دس��تاورد خواهد داشت؛ نخست‬ ‫تثبیت برنامه غنی س��ازی اورانیوم داخل کشور‪ .‬دوم ایست‬ ‫دادن به هزینه ها ب رای دس��تیابی به هدف نخس��ت و سوم‬ ‫اعتمادسازی در س��طح منطقه ای و بی ن المللی و به پیروی‬ ‫از ان پویایی بیش��تر قدرت منطقه ای و فرامنطقه ای ای ران‪.‬‬ ‫چنین تحرکی م ی تواند تمام س��ویه گیری های کاهش ساز‬ ‫قدرت منطقه ای و بی ن المللی ای ران را در چند س��ال اخیر با‬ ‫چالش جدی روبه رو کند و از منظر شبیه سازی یاداور صلح‬ ‫حدیبیه باش��د‪ .‬این واقعیت نیز باید در نظرگرفته ش��ود که‬ ‫راهی طوالنی ب رای دستیابی طرفین به امتیازات اصلی مورد‬ ‫درخواستش��ان وجود دارد‪ .‬خواس��ته های اصلی ای ران یعنی‬ ‫دستیابی به انرژی صلح امیز هس��ته ای و به موازات ان لغو‬ ‫تحریم های اعمال شده و طرف غربی نیز در مقابل خواهان‬ ‫محدودسازی‪ ،‬کنترل و مدیریت پیامدهای ناشی از دستیابی‬ ‫ای ران به انرژی هس��ته ای در چارچوب پادمان بی ن المللی و‬ ‫قبول تمامی اج��زای این پادمان از جمل��ه‪ ،‬پادمان پروتکل‬ ‫الحاقی از سوی ای ران اس��ت‪ .‬از این رو با اینکه هر دو طرف‬ ‫مذاکره کننده‪ ،‬گفت وگوها را سازنده م ی خوانند اما مذاکرات‬ ‫در فضایی حرکت م ی‪‎‬کند که طرفین سعی م ی‪‎‬کنند قبل از‬ ‫انجام مذاکره بر طرف مقابل تاثیرگذار باشند‪g .‬‬ ‫‪17‬‬ ‫سرنوشت بنزین‬ ‫سناریوهای متعددی در مورد قیمت حامل های انرژی مطرح شده است‬ ‫مجله خبری‬ ‫حس��ن روحانی‪ ،‬رئی س جمهور در نشست اخیر دولت‬ ‫و مجل��س از «ش��یب تند افزایش‬ ‫قیم��ت بنزی��ن» س��خن گفت و‬ ‫اسحاق جهانگیری و علی طی ب نیا‪،‬‬ ‫دو چهره اقتص��ادی دولت یازدهم‬ ‫ش��یب افزایش قیمت حامل های‬ ‫انرژی را «مالیم» توصیف کردند‪.‬‬ ‫این دو روایت هر چند متفاوت است‬ ‫اما از افزای��ش قطعی قیمت بنزین‬ ‫حکایت م ی کند‪.‬‬ ‫وقت��ی یک��ی از نماین��دگان‬ ‫مجلس ب��ه نق��ل از رئی س جمهور‬ ‫گف��ت ک��ه «در افزای��ش قیمت‬ ‫بنزین ش��یب تند خواه��د بود» و‬ ‫ی��ک روز بعد متن کامل س��خنان‬ ‫رئی س جمهور منتشر شد‪ ،‬مشخص‬ ‫ش��د که نقل قول از رئی س جمهور‬ ‫درس��ت بود و دولت قصد دارد نرخ‬ ‫بنزین را به عن��وان پرمصرف ترین‬ ‫حامل ان��رژی «ب��ا ش��یبی تند»‬ ‫افزایش دهد‪.‬‬ ‫تبصره ای که ب��رای افزایش‬ ‫حامل های انرژی از سوی دولت به‬ ‫مجلس ارائه شده‪ ،‬حاکی از افزایش‬ ‫‪ ۸۵‬تا ‪ ۱۲۰‬درصدی قیمت انهاست؛‬ ‫اما ان گونه که نمایندگان مجلس تصویب کرده اند‪ ،‬قیمت‬ ‫هر لیتر فراورده های نفتی پنج درصد افزایش م ی یابد‪ .‬این‬ ‫درحالی بود که علی طی ب نیا ک��ه در همایش جهت گیری‬ ‫از رس��انه ها در صدر اخبار قرار گرفت‪ .‬اسحاق جهانگیری‪،‬‬ ‫معاون اول رئی س جمهور نیز که او هم وجهه اقتصادی اش‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫اقتصادی وزارت تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی شرکت کرده بود‪،‬‬ ‫صراحتا از «شیب مالیم افزایش قیمت حامل های انرژی در‬ ‫سال اینده» سخن گفت؛ جمله ای که با خوش بینی بسیاری‬ ‫فرار دوم خاوری‬ ‫پلیس کانادا اعالم کرده است مدیر عامل سابق بانک ملی‬ ‫دیگر درکانادا نیست‬ ‫مهرماه س��ال ‪ 90‬هنگام��ی که خبر فس��اد ‪3000‬‬ ‫میلیارد تومانی همه را ش��وکه کرد‪ ،‬خبر فرار محمودرضا‬ ‫خاوری یکی از متهمان اصلی این پرونده تعجب همگان‬ ‫رادوچن��دانک��رد‪.‬‬ ‫گذشته از اشتباهی که برخی مسئوالن در انتصاب‬ ‫فردی با تابعیت دوگانه بر مس��ندی بسیار مهم و حیاتی‬ ‫همچون مدیرعامل��ی یک بانک ب��زرگ دولتی مرتکب‬ ‫شدند‪ ،‬نم ی توان از نقش کش��ور کانادا در حمایت از این‬ ‫مجرم وطن فروش چشم پوش��ی ک��رد؛ به طوری که اگر‬ ‫متخصصی ایرانی قصد دریافت تابعیت کانادایی داشته‬ ‫باشد‪ ،‬با موانع فراوانی روبه رو خواهد شد‪ .‬بنابراین اعطای‬ ‫تابعیت ب��ه چنین فردی م ی تواند ناش��ی از تبانی وی با‬ ‫دولت کانادا باش��د‪.‬‬ ‫رئیس پلی��س بی ن المل��ل نیروی انتظام��ی هفته‬ ‫گذش��ته در این خصوص خبر تازه ای در اختیار رسانه ها‬ ‫‪18‬‬ ‫گذاش��ت و از فرار خاوری از کانادا خب��ر داد‪ .‬او م ی گوید‬ ‫که به گفته پلیس کانادا‪ ،‬خاوری احتماال به کش��ورهای‬ ‫امریکای جنوبی و حوزه کاراییب فرار کرده اس��ت‪.‬‬ ‫مسعود رضوانی با اش��اره به اخرین وضعیت پرونده‬ ‫محمود خاوری اظهار داش��ته اس��ت‪« :‬پلی��س کانادا در‬ ‫ابتدای پیگی��ری این پرونده اعالم داش��ته که خاوری به‬ ‫احتمال زیاد وارد کش��ور کانادا ش��ده ولی از محل دقیق‬ ‫ان اطالعی نداریم که پلیس ایران اطالعات دقیق محل‬ ‫وی و حتی ادرس منزل خاوری را در اختیار پلیس کانادا‬ ‫ق��رار داد‪».‬‬ ‫رئیس پلیس بی ن المل��ل نیروی انتظام ی ادامه داد‪:‬‬ ‫«در اخری��ن پیگیری های ما از پلیس کانادا این کش��ور‬ ‫اعالم کرد که احتم��اال خاوری از کانادا خارج ش��ده و به‬ ‫کش��ورهای امریکای جنوبی و ح��وزه کاراییب گریخته‬ ‫اس��ت‪».‬‬ ‫بر صبغه سیاس��ی اش م ی چربد‪ ،‬در جریان سفر اخیرش به‬ ‫قم‪ ،‬در اظهارنظرهای جداگانه در جمع خبرنگاران و دیدار با‬ ‫مراجع تقلید بر عدم افزایش شوک اور قیمت سوخت در سال‬ ‫‪ ۹۳‬تاکید کرد‪ .‬سخنان علی طی ب نیا اما تا حدی متناقض‬ ‫بود؛ چه انک��ه او با وجود اظهاراتش مبنی بر ش��یب مالیم‬ ‫افزایش قیمت حامل های ان��رژی‪ ،‬از درامدهای بودجه ای‬ ‫از محل افزایش قیمت س��وخت سخن گفته است‪« :‬دولت‬ ‫درامد ‪ ۵۱‬هزار و ‪ ۹۰۰‬میلیارد تومانی‬ ‫را از محل افزایش قیمت سوخت در‬ ‫تبصره ‪ ۲۱‬هدفمن��دی یارانه ها به‬ ‫مجلس ب رای س��ال اینده پیشنهاد‬ ‫داده و هم زم��ان ب��ا اع�لام ای��ن‬ ‫پیش��نهاد گمانه زن ی های متعددی‬ ‫درباره افزای��ش قیمت حامل های‬ ‫ان��رژی در س��ال ‪ ۹۳‬بیان ش��د که‬ ‫حاکی از افزایش ‪ ۸۵‬تا ‪ ۱۲۵‬درصدی‬ ‫قیمت حامل های انرژی است‪».‬‬ ‫ای��ن در حال��ی اس��ت که‬ ‫درام��د حاص��ل از افزایش قیمت‬ ‫حامل های انرژی در سال جاری‪،‬‬ ‫‪ ۲۸‬ه��زار میلی��ارد توم��ان اعالم‬ ‫ش��ده و دولت یازده��م باید این‬ ‫میزان را در سال اینده به ‪ ۵۱‬هزار‬ ‫و ‪ ۹۰۰‬میلیارد تومان برس��اند و از‬ ‫همی ن رو قیم��ت حامل های انرژی‬ ‫باید افزایش چشمگیری نسبت به‬ ‫سال جاری داش��ته باشد‪ .‬ب راساس‬ ‫پیشنهاد دولت‪ ،‬قیمت حامل های‬ ‫انرژی در س��ال اینده باید به حدی‬ ‫افزایش یابد که تا سقف ‪ ۲۳‬هزار‬ ‫و ‪ ۹۰۰‬میلی��ارد تومان ب��ه درامد‬ ‫فعلی دولت‪ ،‬در س��ال اینده اضافه ش��ود و این به معنای‬ ‫افزایش حداقل ‪ ۸۵‬درصدی قیمت های فعلی حامل های‬ ‫انرژی اس��ت‪ .‬بیژن زنگنه‪ ،‬وزیر نفت دول��ت یازدهم در‬ ‫وی با بیان اینکه پلیس ایران خروج خاوری از کانادا‬ ‫را تایید نم ی کن��د‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬خروج خاوری از کش��ور‬ ‫کانادا اخرین اطالعاتی اس��ت که پلیس کانادا از این فرد‬ ‫در اختیار ما قرار داده اس��ت‪».‬‬ ‫رضوانی ب��ا تاکید بر اینک��ه ما کم��اکان به دنبال‬ ‫دستگیری خاوری هستیم‪ ،‬همچنین گفته است‪« :‬انچه‬ ‫مورد نظر ما اس��ت‪ ،‬این اس��ت که تمام مجرمان فضای‬ ‫بی ن الملل را برای خود ناامن احساس کنند و در این فضا‬ ‫فعالی ت های مجرمانه خود را از س��ر نگیرند‪».‬‬ ‫رئیس پلیس بی ن الملل نی��روی انتظامی به برخی‬ ‫اظهارنظرها مبن��ی بر اینکه تا زمانی ک��ه حکم قضایی‬ ‫برای مجرم ی صادر نشده باشد‪ ،‬اینترپل قادر به پیگیری‬ ‫ان نیست نیز واکنش نشان داد؛ انجا که گفت‪« :‬در مورد‬ ‫خاوری اعالن قرمز صادر ش��ده و تمام کش��ورها باتوجه‬ ‫به صدور این اعالن‪ ،‬موظف به شناس��ایی‪ ،‬دستگیری و‬ ‫اس��تردادویهس��تند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬البته ممکن است خاوری با عناوین‬ ‫جعلی و با استفاده از چهره مبدل به کشورهای دیگر وارد‬ ‫شده باشد ول ی تردد مجرمان در هر کشوری نشانه ای از‬ ‫ضعف پلیس ان کش��ور اس��ت‪».‬‬ ‫رضوانی خاطرنشان کرد‪« :‬با توجه به گزارش کشور‬ ‫کانادا مبن ی بر خروج خاوری از ان کش��ور‪ ،‬ما مشخصات‬ ‫وی را در اختی��ار کش��ورهای امریکای جنوب��ی و حوزه‬ ‫کاراییب قرار داده ایم تا نس��بت به شناسایی‪ ،‬دستگیری‬ ‫و استرداد ان همکاری های الزم را داش��ته باش��ند‪g».‬‬ ‫حزب مشارکت؛‬ ‫پلمب مجدد‬ ‫مساله ای با عنوان مجری‬ ‫اختالف در نحوه اجرای گفت وگوی تلویزیونی رییس جمهور‬ ‫گفت وگوی زنده رئی س جمهور در رس��انه ملی با یک‬ ‫حاشیه مهم مواجه شد‪.‬‬ ‫تاخیر‪ ،‬ان هم ب��ه دلیل انتخاب مج��ری‪ .‬این روایتی‬ ‫است که حاال دیگر تایید شده اس��ت‪ .‬ماجرا از این قرار بود‬ ‫که بعد از خبر ساعت ‪ 21‬همه در انتظار پخش گفت وگوی‬ ‫زنده رئی س جمهور از سیما بودند اما ه ر چه زمان م ی گذشت‬ ‫خبری از این برنامه تلویزیونی نم ی ش��د‪ .‬پخش پی در پی‬ ‫سرودهای مناس��بتی‪ ،‬این گمانه را تقویت م ی کرد که گویا‬ ‫اتفاقی رخ داده اس��ت‪ .‬تا اینک��ه اولین خب��ر را خبرگزاری‬ ‫دولتی ایرنا منتش��ر کرد‪ .‬ایرنا نوش��ته بود‪« :‬رئیس سازمان‬ ‫صدا و س��یما مان��ع پخش زن��ده گفت وگ��وی تلویزیونی‬ ‫حجت االسالم و المسلمین حسن روحانی رئی س جمهوری‬ ‫با مردم ش��د‪ .‬این اتفاق در حالی رخ داد که همه عوامل این‬ ‫گفت وگوی زنده تلویزیونی مشخص شده بودند اما به دالیل‬ ‫نامعلومی ع��زت اهلل ضرغامی مانع پخ��ش این گفت وگو‬ ‫شد‪ .‬قرار بود رئی س جمهوری امش��ب بعد از اخبار سراسری‬ ‫ساعت ‪ 21‬از شبکه اول سیمای جمهوری اسالمی ای ران با‬ ‫مردم به صورت زنده درباره مسائل مختلف گفت وگو کند‪».‬‬ ‫خبرگزاری ایس��نا نیز اندکی بعد خبری مش��ابه این خبر را‬ ‫منتشر کرد‪.‬‬ ‫اما رس��انه های منتقد دولت روایت دیگ��ری از ماجرا‬ ‫داش��تند‪ .‬خبرگزاری تس��نیم در این مورد نوشت‪« :‬برخی‬ ‫چهره های نزدی��ک به دولت خواس��تار چینش مجری ها و‬ ‫سواالت توسط خود دولت به س��یاق گفت وگوی تلویزیونی‬ ‫پیش��ین رئی س جمهور بودند‪ ».‬تسنیم همچنین به نقل از‬ ‫یک منبع مطلع نوشت‪« :‬روز قبل از مصاحبه رئی س جمهور‪،‬‬ ‫روحان ی نژاد از سوی دفتر رئی س جمهور انتخاب م ی شود اما‬ ‫در اخرین دقایق منتهی به اغاز مصاحبه‪ ،‬ریاست جمهوری‬ ‫اصرار م ی کند که خانم پوریامین ه��م به عنوان مجری در‬ ‫مصاحبه حضور داشته باش��د و این اقدام بدون هماهنگی‬ ‫قبلی با سازمان صدا و سیما انجام گرفته بود‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اصرار نهاد ریاس��ت جمهوری بر انتخاب‬ ‫مجری توس��ط این نهاد موجب ش��د که گفت وگوی زنده‬ ‫تلویزیونی در ساعت مقرر پخش نش��ده و به تعویق بیفتد‪.‬‬ ‫پس از دقایقی‪ ،‬صدا و سیما م ی پذیرد که خانم پوریامین نیز‬ ‫کنار اقای روحان ی نژاد به عنوان مجریان برنامه حضور داشته‬ ‫باش��ند‪ ».‬برنامه که روی انتن رفت حس��ن روحانی هم به‬ ‫ماجرای تاخیر واکنش نشان داد‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬از مردم عزیزم به خاطر اینکه پای تلویزیون‬ ‫منتظر ماندند تا ای��ن گفت وگو را به طور زنده تماش��ا کنند‬ ‫مجله خبری‬ ‫دوش��نبه گذش��ته خبرگزاری اصولگرای ف��ارس از‬ ‫پلمب مجدد دفتر حزب منحله مش��ارکت در پی فک پلمب‬ ‫غیرقانونی خبر داد‪ .‬ان گونه که فارس روایت کرده ‪ ،‬این اقدام‬ ‫از سوی دادس��تانی ته ران انجام شده اس��ت‪ .‬این در حالی‬ ‫است که ‪ 29‬دی ماه امس��ال‪ ،‬خبر دیگری در این خبرگزاری‬ ‫منتشر ش��ده بود که از ترددهای مش��کوک به دفتر متروک‬ ‫حکایت م ی کرد و از شکس��تن غیرقانونی پلمب ساختمان‬ ‫حزب منحله مش��ارکت خبر داده بود‪ .‬در نخستین واکنش‬ ‫به این خبر‪ ،‬جواد کریم ی قدوس��ی نماینده مش��هد و عضو‬ ‫جبهه پای��داری در تذکری کتب��ی به وزی��ران اطالعات و‬ ‫دادگس��تری خواس��تار پیگیری فک پلم��ب و رفت وامد‬ ‫مشکوک کارکنان حزب مش��ارکت به این دفتر شد‪ .‬این‬ ‫در حالی است که حس��ین کاش��فی عضو پیشین حزب‬ ‫منحله مش��ارکت در واکنش به تذکر کتب��ی این نماینده‬ ‫مجلس‪ ،‬اعالم ک��رد که فک پلمب دفتر حزب مش��ارکت‬ ‫به معنای ش��روع فعالی ت های حزب مش��ارکت نیس��ت‪.‬‬ ‫براس��اس اظهارات این فعال سیاسی اصالح طلب‪ ،‬مالک‬ ‫س��اختمان‪ ،‬پیگیری های خ��ود را در خصوص فک پلمب‬ ‫س��اختمان انجام داده بود تا بتواند از ان استفاده کند و حال‬ ‫پیگیری هایش به نتیجه رس��یده اس��ت‪ .‬اما غالمحسین‬ ‫محسن ی اژه ای دادستان کل کشور و سخنگوی قوه قضاییه در‬ ‫نشست خبری پی رامون فعالیت حزب مجدد مشارکت و اینکه‬ ‫این حزب منحل شده یا خیر‪ ،‬چنین گفت‪« :‬در این خصوص‬ ‫حکم صادر شده و این حزب نباید تحت این عنوان فعالیتی‬ ‫داش��ته باش��د‪ ،‬در غیر این صورت با انها برخورد م ی شود‪».‬‬ ‫احزاب اصالح طلب مش��ارکت و مجاهدی��ن انقالب پس از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری دهم در سال ‪ 88‬به دلیل اقدامات‬ ‫ضدامنیتی از س��وی نهادهای قضایی‪ ،‬منحل اعالم شدند‪.‬‬ ‫ب راساس اظهارنظر مقام های قضایی‪ ،‬پس از شناسایی عوامل‬ ‫اصلی و مسببان حوادث پس از انتخابات و ارتباط برخی از‬ ‫انها با عناصر ضدانقالب و مشخ ص ش��دن خطوط هدایتی‬ ‫خار ج از کشور‪ ،‬بنا به حکم قوه قضائیه‪ ،‬عده ای از انها از جمله‬ ‫تعدادی از اعضای اصلی حزب مشارکت و سازمان مجاهدین‬ ‫در ارتب��اط با فتنه ‪ ،88‬دس��تگیر و پرونده ه��ای انان پس از‬ ‫صدور ق��رار مجرمیت و کیفرخواس��ت به دادگاه ارس��ال‬ ‫شد و دادس��تان عمومی و انقالب تهران در کیفرخواست‬ ‫خود عالوه بر درخواس��ت مج��ازات ب��رای اعضای این‬ ‫احزاب‪ ،‬درخواست انحالل حزب مشارکت و مجاهدین را‬ ‫ک��رد‪ .‬بنابراین باتوجه به اقدامات خالف قانون اساس��ی‪،‬‬ ‫تقاضای کمیسیون ماده ‪ 10‬احزاب و همچنین باتوجه به‬ ‫گزارش های وزارت اطالعات و اقدام��ات مجرمانه حزب‬ ‫مش��ارکت در انتخابات ‪ ،88‬دادگاه ب��ه انحالل این حزب‬ ‫حکم داد و به اس��تناد م��اده ‪ 232‬قانون ایین دادرس��ی‬ ‫کیفری این حک��م قطعی بوده و قابل اعتراض نیس��ت‪.‬‬ ‫براس��اس م��اده ‪ 543‬قانون مج��ازات اس�لامی‪ ،‬هرگاه‬ ‫محلی یا چیزی برحس��ب امر مقامات صالح رسمی مهر‬ ‫یا پلمب شده باشد و کس��ی عالما و عامدا انها را بشکند‪،‬‬ ‫محو نماید یا عملی مرتکب ش��ود ک��ه در حکم محو یا‬ ‫شکستن پلمب تلقی ش��ود‪ ،‬مرتکب به حبس از ‪ 3‬ماه تا‬ ‫دو سال محکوم خواهد شد‪ .‬در صورتی که مستحفظ ان‬ ‫مرتکب ش��ده باش��د‪ ،‬به حبس از یک تا دو سال محکوم‬ ‫م ی شود و اگر ارتکاب به واس��طه اهمال مستحفظ واقع‬ ‫شود مجازات مستحفظ یک تا ‪ 6‬ماه یا حداکثر ‪ 74‬ضربه‬ ‫ش�لاق خواهد بود‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫مصاحب ه ای اعالم کرده اس��ت که دولت تاکنون ‪ ۳۱‬هزار‬ ‫میلیارد تومان از مح��ل افزایش قیمت حامل های انرژی‬ ‫درامد کسب کرده و قرار اس��ت برای سال اینده بیش از‬ ‫‪ ۲۰‬ه��زار میلیارد تومان ب��ه این میزان اضافه ش��ود‪ .‬به‬ ‫گفته وزیر نفت‪ ،‬درامد دولت در سال ‪ ۹۳‬از محل افزایش‬ ‫نرخ حامل های انرژی ‪ ۶۷‬درصد نس��بت به میزان فعلی‬ ‫افزایش م ی یابد‪ .‬این افزای��ش درامد را که از افزایش ‪۳۱‬‬ ‫هزار میلی��ارد تومان به ‪ ۵۱۹۰۰‬میلیارد تومان محاس��به‬ ‫شده‪ ،‬م ی توان به عنوان پیش��نهاد جدید دولت در اجرای‬ ‫فاز دوم هدفمندی یارانه ها تلقی کرد؛ اما زنگنه در مورد‬ ‫جزئیات این افزایش اعالم کرده که هنوز هیچ تصمیمی‬ ‫ درباره نح��وه افزایش قیم��ت حامل های ان��رژی گرفته‬ ‫نشده است‪ .‬این در حالی است که احمد توکلی‪ ،‬نماینده‬ ‫اصولگ��رای تهران و رئیس س��ابق مرک��ز پژوهش های‬ ‫مجلس که در اتخاذ مواضع اقتصادی بسیار دقیق است‪ ،‬در‬ ‫مصاحبه با رادیو اقتصاد گفته بود که شیب افزایش قیمت‬ ‫حامل های انرژی باید بین ‪ ۲۵‬تا ‪ ۳۰‬درصد باشد‪ ،‬اما با تبصره‬ ‫جدید دولت این شیب بسیار تند خواهد بود و باعث شوک‬ ‫جدید به اقتصادی م ی شود که دچار رکود تورمی اس��ت‪.‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها در اذرماه ‪ ۸۹‬درحالی به اجرا درامد‬ ‫که نرخ تورم ‪ ۱۰‬درصد بود اما امروز با وجود کاهش نس��بی‬ ‫به ‪ ۳۵‬درصد رسیده است؛ بناب راین باتوجه به شرایط موجود‬ ‫پی ش بینی افزایش نرخ تورم و صعود ان به باالی ‪ ۴۰‬درصد‪،‬‬ ‫به روشنی قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫این درحالی است که دولت عالوه بر افزایش درامد‬ ‫خود از محل افزایش قیمت بنزین‪ ،‬تعداد یارانه بگیرها را‬ ‫نیز کاهش خواهد داد و در عین ح��ال میزان یارانه ها را‬ ‫نیز افزایش نخواهد داد‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬درامدهای دولت‬ ‫افزایش پیدا م ی کن��د و همزمان هزینه ه��ای دولت نیز‬ ‫کاهش م ی یابد‪ .‬دولت یازده��م نیز همچون دولت دهم‬ ‫معتقد اس��ت که برای مقابله با قاچاق س��وخت‪ ،‬رسیدن‬ ‫به فوب خلیج ف��ارس و جلوگیری از الودگی هوا‪ ،‬افزایش‬ ‫قیمت بنزین اجتناب ناپذیر اس��ت؛ مساله ای که تکلیف‬ ‫ان با تصویب بودجه ‪ 93‬روش��ن خواهد ش��د‪g.‬‬ ‫تش��کر م ی کنم» و خطاب به خانم پوریامی��ن‪ ،‬یکی از دو‬ ‫مجری برنامه گفت‪« :‬اما خوش��حالم که شما را امشب در‬ ‫این برنامه داریم‪».‬‬ ‫این یعنی اینکه شایعات در مورد اختالف تلویزیون و‬ ‫دولت ب رای انتخاب مجری صحت داشته است‪.‬‬ ‫رئی س جمهور البته بار دیگر در انتهای مصاحب ه اش به‬ ‫این ماجرا واکنش نشان داد و گفت که از مردم به دلیل تاخیر‬ ‫عذرخواهی م ی کند‪ ،‬اما ترجیح م ی دهد دلیل این مساله را‬ ‫بازگو نکند‪ .‬این ام��ا پایان ماجرا نبود‪ .‬س��اعتی از مصاحبه‬ ‫رئی س جمهور نگذشته بود که رئیس س��ازمان صداوسیما‬ ‫در نامه ای به شورای نظارت خواستار تعیی ن تکلیف در مورد‬ ‫انتخاب مجری توسط روسای قوا شد‪.‬‬ ‫متن کامل نامه به این شرح است‪:‬‬ ‫جناب حجت االسالم والمسلمین اقای رئیسی‪،‬‬ ‫رئیس محترم شورای نظارت بر سازمان صداوسیما‬ ‫با سالم‬ ‫احتراما؛ باتوج��ه به اهمی��ت تاخیری که در ش��روع‬ ‫مصاحبه زنده تلویزیونی رئی س جمه��ور محترم پیش امد؛‬ ‫خواهش��مند اس��ت در مورد انتخاب مجری توسط روسای‬ ‫محترم قوا و امتناع از پذیرش وظیفه قانونی و حرفه ای رسانه‬ ‫ملی اظهارنظر نمایید‪.‬‬ ‫از خداوند متعال موفقیت جنابعالی را خواهانم‪.‬‬ ‫با تشکر‬ ‫سیدعزت اهلل ضرغامی‬ ‫‪19‬‬ ‫پاریس علیه واشنگتن؟‬ ‫مجله خبری‬ ‫جان کری گفت که امریکا از سفر هیات فرانسوی به ایران ناراضی است‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫ش��ش ماه پ��س از پی��روزی حس��ن روحانی در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری یازدهم درحالی که تنها دو‬ ‫هفته از اغاز اج��رای توافقنامه ژنو م ی گذرد‪ ،‬دوش��نبه‬ ‫گذشته ‪ 110‬تاجر اروپایی به ته ران امدند تا ب رای بازگشت‬ ‫به بازار ای ران مذاکره کنند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که برخی کش��ورهای دیگر‬ ‫همچون امری��کا‪ ،‬ژاپ��ن و کره جنوبی نیز نس��ب ت به‬ ‫سرمایه گذاری در ای ران اب راز تمایل کرده اند‪.‬‬ ‫حاال دیپلمات ها و شرکت های غ ربی ب رای رسیدن‬ ‫به ته ران با یکدیگر رقابت م ی کنند تا شای د ترمیم روابط‬ ‫دیپلماتیک‪ ،‬دریچه ای از بازارهای سوداور ای ران را به روی‬ ‫انها بگشاید‪.‬‬ ‫ب راس��اس خبری که خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل‬ ‫از خبرگزاری فرانسه منتشر کرده است‪ ،‬هیاتی مرکب از‬ ‫‪ 110‬عضو ‪( MEDEF‬اتحادیه بزرگ ترین کارفرمایان‬ ‫فرانسه) دوشنبه وارد ته ران شدند تا پس از یک غیبت‬ ‫هفت س��اله‪ ،‬بار دیگر گفت وگوی تج��اری با مقامات و‬ ‫شرکت های ای رانی را از سر بگی رند‪.‬‬ ‫فران س پرس درعی ن حال نوشته است‪« :‬تا زمانی‬ ‫ که تحریم های سخت بی ن المللی پابرجا هستند‪ ،‬هیچ‬ ‫قراردادی امضا نخواهد ش��د؛ لیکن این دیدار سه روزه‪،‬‬ ‫یک قدم اساسی در راس��تای محکم کردن دوباره جای‬ ‫پای شرکت های فرانسوی در ای ران است‪».‬‬ ‫واکنش منفی امریکا به سفر هیات فرانسوی‬ ‫این اقدام البته با واکنش منفی امریکا مواجه شد؛‬ ‫چه انکه به فاصله کوتاهی از ورود بازرگانان فرانسوی به‬ ‫ته ران‪ ،‬یک مقام امریکایی از تماس وزیر خارجه امریکا‬ ‫با همتای فرانسوی اش خبر داد و گفت که کری در این‬ ‫تماس نسبت به این موضوع اب راز نگرانی کرده است‪.‬‬ ‫وندی شرمن‪ ،‬معاون وزیر خارجه امریکا به کمیته‬ ‫‪20‬‬ ‫روابط خارجی س��نا گفته اس��ت‪« :‬پیام جان ک��ری و دیگر‬ ‫ی مفید‬ ‫مقامات امریکایی این بوده که چنین سفرهای تجار ‬ ‫نیستند‪ ...‬ته ران ب رای تجارت کردن ازاد نیست‪ ،‬زی را کاهش‬ ‫تحریم ها از جانب ما کامال موقت��ی‪ ،‬کامال محدود و کامال‬ ‫هدفمند است‪».‬‬ ‫کدام شرکت های فرانسوی به تهران امدند؟‬ ‫بازار خ��ودروی ای��ران نخس��تین ح��وزه فعالیت‬ ‫شرکت های بزرگ فرانسوی همچون پژو‪ ،‬رنو و سیتروئن‬ ‫است‪ .‬پژو در سال ‪ 2012‬از ایران رفت و رنو در ژوئن ‪2013‬‬ ‫(خ��رداد ‪ )92‬به دلیل تحریم ص��ادرات قطع��ات خودرو‪،‬‬ ‫همکاری خود را با ایران قطع کرد؛ اما حاال ش��رکت های‬ ‫فرانس��وی امیدوار هس��تند بار دیگر س��هم خود از بازار‬ ‫خودرو ای ران را از رقبای اس��یایی خود بگیرند‪.‬‬ ‫تعداد خودروهای تولید ش��ده در ای ران بین سال های‬ ‫‪ 2011‬تا ‪ 2013‬بیش از یک دوم کاهش یافت و از ‪ 1/7‬میلیون‬ ‫به ‪ 500‬هزار دستگاه رسید‪.‬‬ ‫در هفت��ه گذش��ته هی��ات فرانس��وی‪ ،‬گروه��ی از‬ ‫خودروسازان فرانس��وی‪ ،‬ش��رکت های نفتی و شرکت های‬ ‫هواپیماسازی این کشور به ته ران امدند تا ب رای بازگشت به‬ ‫ای ران مذاکره کنند‪.‬‬ ‫جزئیات مذاکرات با غول های نفتی فرانسه‬ ‫انگونه که علی ماجدی‪ ،‬مع��اون بی ن الملل وزیر نفت‬ ‫روایت کرده اس��ت‪ ،‬ش��رکت های بزرگ نفتی فرانس��ه در‬ ‫مذاکراتی که در ته ران داشته اند ب رای حضور در صنعت نفت‬ ‫ای ران اعالم امادگی کرده اند‪ ،‬اما گفته اند منتظر اتمام تحریم ها‬ ‫هس��تیم‪« :‬ش��رکت هایی که با ما مذاکره کرده اند به عنوان‬ ‫گروه اصلی محسوب م ی شوند که بزرگ ترین شرکت هایی‬ ‫که با انها مذاکره صورت گرفت سه شرکت توتال‪ ،‬تکنیپ و‬ ‫گازروفرم هستند‪».‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬ش��رکت های بزرگ نفت��ی درحال رصد‬ ‫کردن شرایط تحریم ای ران هستند و به محض برطرف شدن‬ ‫مشکالت به صنعت نفت ای ران م ی ایند‪.‬‬ ‫پیش از این حسن روحانی‪ ،‬رئی س جمهور در اجالس‬ ‫داووس و در جمع فعاالن صنعت نفت جهان به طور رسمی‬ ‫از انها ب رای حضور در ای ران دعوت کرده بود‪ .‬از س��وی دیگر‪،‬‬ ‫مدی ران برخی از شرکت های بزرگ نفتی از جمله توتال نیز از‬ ‫پیشنهاد جذاب ای ران ب رای حضور در صنعت نفت این کشور‬ ‫خبر داده بودند‪.‬‬ ‫ارسال قطعات خودرو و هواپیما‬ ‫عالوه بر تمایل شرکت های بزرگ نفتی فرانسه ب رای‬ ‫حضور در ای ران‪ ،‬فرانس��وا نیکولو س��فیر اس��بق فرانسه در‬ ‫ته ران نیز از حمل قطعات خودرو و هواپیما به ای ران توسط‬ ‫شرکت های فرانسوی ظرف چند هفته اینده خبر داده است‪.‬‬ ‫این خبر را ش��بکه بلومبرگ امریکا به نقل از سفیر‬ ‫اسبق فرانسه در ته ران نقل کرده است‪.‬‬ ‫فرانسوا نیکولو که در فاصله سال های ‪ 2001‬تا ‪2005‬‬ ‫سفیر فرانسه در تهران بوده هفته پیش در تماس تلفنی‬ ‫با این ش��بکه با اش��اره به حضور نمایندگان شرکت های‬ ‫فرانس��وی در تهران و رایزن ی های انها برای از س��رگیری‬ ‫تعامالت خود با ایران گفت‪« :‬توافقات اولیه بین ایران و‬ ‫شرکت های فرانس��وی ظرف چند روز اینده یا چند هفته‬ ‫اینده انجام خواهد شد‪ .‬ارزش این قراردادها از سوی این‬ ‫شبکه میلیون ها دالر اعالم شده است‪.‬‬ ‫امریکایی ها هم می ایند‬ ‫بهروز علیش��یری‪ ،‬مع��اون وزیر ام��ور اقتصادی و‬ ‫دارایی در حاشیه نشس��ت نمایندگان انجمن کارفرمایان‬ ‫فرانس��ه در گفت وگو با خبرن��گاران با اش��اره به حضور‬ ‫گس��ترده هیات های اقتص��ادی کش��ورهای مختلف در‬ ‫ایران گفته است‪« :‬در ماه های اخیر شرکت های مختلف‬ ‫اروپایی مذاکراتی ب��ا طرف های ایرانی انج��ام داده اند و‬ ‫پیام هایی هم از شرکت های امریکایی دریافت کرده ایم و‬ ‫به همی ن خاطر برای حضور بخش خصوصی کش��ورهای‬ ‫مختلف از جمله امریکا‪ ،‬اروپا یا س��ایر کش��ورها در ایران‬ ‫شرط عفو‬ ‫اظهارات مصطفی پورمحمدی در مورد موسوی و کروبی‬ ‫واکنش منفی امریکا‬ ‫به سفر بازرگانان فرانسوی‬ ‫ب�ه ته�ران و عدم توج�ه‬ ‫مقامات بلندپایه سیاسی‬ ‫پاریس به این انتقاد‪ ،‬نشان‬ ‫از ان دارد ک�ه غرب این بار‬ ‫نم ی خواه�د زی ر پرچ�م‬ ‫امریکا قرار گیرد‬ ‫مجله خبری‬ ‫چرا هیات فرانسوی به ایران امد؟‬ ‫ش��اید این گونه بتوان تحلیل کرد که بازگش��ت‬ ‫شرکت ها به ای ران عالوه بر مدنظر قرار دادن سود کالن‬ ‫اقتصادی‪ ،‬دالیل سیاسی نیز داشته باشد‪.‬‬ ‫واکنش منفی امریکا به سفر بازرگانان فرانسوی‬ ‫به ته ران و عدم توجه مقامات بلندپایه سیاسی پاریس به‬ ‫این انتقاد‪ ،‬نشان از ان دارد که غرب این بار نم ی خواهد‬ ‫زی ر پرچ��م امریکا ق��رار گی��رد و قصد دارد مس��تقل از‬ ‫واشنگتن عمل کند‪.‬‬ ‫ریشه اختالفات دیرینه فرانسه با امریکا بر همگان‬ ‫روشن است‪ .‬فابیوس در این خصوص نیز تالش م ی کند‬ ‫موضعی مستقل نسبت به امریکا اتخاذ کند تا از متضرر‬ ‫ش��دن کش��ورش در ادامه مراودات اقتص��ادی با ای ران‬ ‫جلوگیری کند‪g .‬‬ ‫ظریف‪ ،‬بار دیگر بهارستان‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫محدودیتی وجود ندارد‪».‬‬ ‫او از تمای��ل ای ران ب��رای ایجاد رواب��ط اقتصادی‬ ‫پایدار با س��رمایه گذاران خارجی س��خن گفت و علت‬ ‫عالقه شرکت های فرانسوی ب رای حضور در بازار ای ران‬ ‫را این گونه بیان کرد‪« :‬بازار ای ران به دلیل ظرفیت های‬ ‫اقتصادی باالیی که دارد‪ ،‬شرکت های خارجی به خصوص‬ ‫شرکت های فرانسوی ر ا ترغیب به حضور مجدد در بازار‬ ‫ای ران کرده اس��ت‪ .‬هیات فرانس��وی که از شرکت های‬ ‫بزرگ این کشور تشکیل شده‪ ،‬زمینه حضور در ای ران را‬ ‫مساعد تشخیص داده اند و اماده سرمایه گذاری گسترده‬ ‫در کشورمان هستند‪».‬‬ ‫علیشیری همچنین از تمایل شرکت های خارجی‬ ‫دیگر ب رای بازگشت به بازار ای ران خبر داد‪« :‬در حال حاضر‬ ‫بسیاری از ش��رکت ها و حتی موسس��ات پولی و مالی‬ ‫بی ن المللی تمایل دارند به بازار ای��ران بازگردند؛ چرا که‬ ‫شرکت های خودروس��ازی رنو و پژو پس از خروج از بازار‬ ‫ای ران دچار بحران شدند‪».‬‬ ‫او در خصوص چگونگی بازگش��ت شرکت های‬ ‫خارجی به ب��ازار ای ران ه��م گفت‪« :‬اس��تراتژی جدید‬ ‫ای ران این اس��ت که روابط اقتصادی با سایر کشورها از‬ ‫طریق س��رمایه گذاری و تولید پایدار انجام شود و نباید‬ ‫همکاری های اقتصادی میان کشورها با مسائل سیاسی‬ ‫پیوند بخورد‪».‬‬ ‫مصطفی پورمحمدی‪ ،‬وزیر دادگستری دولت یازدهم‬ ‫سه شنبه گذشته خب رنگاران را به ساختمان جدید دادگستری‬ ‫دعوت کرد تا در نشستی خبری به سواالت انها پاسخ دهد‪.‬‬ ‫وزیر اصولگ��رای کابینه روحانی در این نشس��ت‪ ،‬در‬ ‫خصوص مس��ائل مهم ی همچون پرونده بابک زنجانی و‬ ‫سبد کاال سخن گفت‪ ،‬اما ش��اه بیت سخنانش در خصوص‬ ‫میرحسین موسوی و مهدی کروبی و شرایط عفو انها بود‪.‬‬ ‫پورمحمدی در پاسخ به خبرنگاری که پرسید ایا اینکه‬ ‫گفته شده اگر مسببین فتنه ‪ 88‬توبه کنند م ی توانند به جامعه‬ ‫بازگردند‪ ،‬شامل کروبی و میرحسین موسوی نیز م ی شود و‬ ‫اینکه چرا این دو نفر دادگاهی نم ی شوند؟ گفت‪« :‬نظام ب رای‬ ‫کسی استثنا قائل نیست‪ .‬اینکه کسانی که محکوم شدند‬ ‫بخواهند توبه کنند م ی توانند به جامعه بازگردند و بگویند ما‬ ‫قانون مند هستیم و به ارامش کش��ور پایبندیم و اگر چنین‬ ‫چیزی را اعالم کنند م ی توانند مشمول عفو شوند‪».‬‬ ‫وزیر دادگس��تری از بررس��ی محاکمه ای��ن دو نامزد‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری دهم در میان مس��ئوالن نظام‬ ‫خبر داد‪« :‬نسبت به محاکمه این افراد صحب ت های زیادی‬ ‫مطرح شده و نظام این موضوع را سبک و سنگین کرده است‬ ‫و تا االن نیز شاهد اثار ان هستیم‪ .‬نظام هوشمندانه تالش‬ ‫م ی کند تا از فتنه جدیدی جلوگیری کند‪».‬‬ ‫این وزیر کابینه یازدهم همچنین گفته است‪« :‬امنیت‬ ‫کشور و عدم اختالف اصل اس��ت‪ .‬همچنین نظام به دنبال‬ ‫رفتارهای خشن نیست‪ ،‬اما منافع و مصالح ملی در اولویت‬ ‫قرار دارد‪».‬‬ ‫پورمحمدی در حالی به بیان موضع خود در خصوص‬ ‫وضعیت موس��وی و کروبی پرداخت که یک روز پیش از ان‬ ‫سواالتی مشابه از غالمحسین محسن ی اژه ای‪ ،‬دادستان کل‬ ‫کشور و سخنگوی دستگاه قضا پرسیده بودند‪.‬‬ ‫ابهام در خصوص وضعی��ت این دو نام��زد انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ده��م هنگامی ب��اال گرفت ک��ه برخی‬ ‫خبرگزاری های نزدیک به دولت خبری منتش��ر کردند که از‬ ‫انتقال مهدی کروبی به خانه اش حکایت م ی کرد‪.‬‬ ‫محسنی اژه ای با وجود تایید این خبر‪ ،‬در نشست خبری‬ ‫هفته گذشته خود تاکید کرد که تغییری در وضعیت کروبی‬ ‫به وجود نیامده است‪« :‬در س��ال ‪ 88‬فتنه عظیمی در کشور‬ ‫رخ داد و دشمن از این فتنه حمایت کرد و کسان ی که مرتکب‬ ‫این مسائل شده اند‪ ،‬باید تاوان خود را پس بدهند‪ .‬مردم انتظار‬ ‫دارند با این افراد برخورد شود و نظام ارفاق بزرگی به انها کرده‬ ‫و رافت زیادی درباره س��ران فتنه به خ��رج داده و هیچ اتفاق‬ ‫خاصی در پرونده اقای کروبی پیش نیامده است‪».‬‬ ‫دادستان کل کشور با تاکید بر اینکه به هیچ وجه اقای‬ ‫کروبی رفع حصر نشده است‪ ،‬ادامه داد‪« :‬تغییر منزل کروبی‬ ‫از ابتدا تاکنون چندی��ن بار اتفاق افت��اده و موضوع جدیدی‬ ‫نیس��ت‪ .‬بنده دو‪ ،‬س��ه بار تاکید کردم که هرکس مرتکب‬ ‫جرمی شده باشد چه دستگیر شده باشد یا خیر ‪ ،‬اگر توبه کرده‬ ‫و جب ران کند از لحاظ ش��رعی و قانونی برخورد با او متفاوت‬ ‫خواهد بود حتی اگر دستگیر شده باشد‪».‬‬ ‫او در عین ح��ال گف��ت‪« :‬توبه یک��ی از نعمت های‬ ‫خداست و هر کسی موفق به توبه نم ی شود‪g ».‬‬ ‫تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست طرح سئوال از ظریف را دارند‬ ‫«‪ 44‬امضا برای س��وال از ظری��ف»؛ این خبری‬ ‫بود که هفته گذش��ته به نقل از نمایندگان در رسانه ها‬ ‫منتش��ر ش��د تا بار دیگر پای وزیر ام��ور خارجه دولت‬ ‫یازده��م و رئی��س تی��م مذاکره کنن��ده هس��ته ای به‬ ‫بهارستان باز شود‪ .‬علت س��وال نمایندگان از ظریف‪،‬‬ ‫اظهارات او در گفت وگ��و با برنامه بامدادی مش��ترک‬ ‫تلویزیون یک و دو المان اس��ت که در ان هولوکاست‬ ‫را یک جنایت خوانده و گفته بود ک��ه «چنین جنایتی‬ ‫هرگ��ز نبای��د در تاریخ تکرار ش��ود‪ ،‬ولی ای��ن جنایت‬ ‫توجی ه کننده نقض حقوق فلس��طین ی ها نیس��ت‪».‬‬ ‫حاال ای��ن اظهارات س��بب اعت��راض گروهی از‬ ‫نمایندگان مجلس نهم ش��ده و انها با امضای نامه ای‬ ‫خطاب به هیات رئیسه خواس��تار طرح سوال از ظریف‬ ‫ش��ده اند‪ .‬ان گونه که جواد کریم ی قدوس��ی‪ ،‬نماینده‬ ‫مشهد و عضو جبهه پایداری روایت کرده‪ 44 ،‬نماینده‬ ‫مجل��س این نام��ه را امضا کرده ان��د و البت��ه او گفته‬ ‫اس��ت که این تنها یکی از دالیل طرح سوال از ظریف‬ ‫است‪ .‬به گفته این نماینده مجلس‪ ،‬باتوجه به بررسی‬ ‫الیحه بودجه در صحن پارلمان‪ ،‬ظریف پس از بررسی‬ ‫ای��ن الیحه برای پاس��خ به س��وال نماین��دگان راهی‬ ‫بهارس��تانم ی ش��ود‪.‬‬ ‫متن این نامه چنین است‪:‬‬ ‫«هیات رئیسه محترم مجل س شورای اسالمی‬ ‫با سالم و احترام؛‬ ‫وزیر امور خارجه در گفت وگ��وی اختصاصی با برنامه‬ ‫بامدادی مش��ترک تلویزیون ی��ک و دو المان در پاس��خ به‬ ‫پرسشی درباره هولوکاست و اسرائیل پاسخ م ی دهد‪« :‬کشتار‬ ‫جمعی یهودیان را نم ی توان انکار کرد و باید از تکرار چنین‬ ‫جنایتی جلوگیری کرد‪ ».‬ایش��ان در این گفت وگو به نقض‬ ‫دائم ی حقوق فلس��طینیان اش��اره کرده و گفته اس��ت که‬ ‫«موضع ای ران همواره دفاع از حقوق فلسطینیان بوده است‬ ‫و این موضوع را باید فلسطینیان حل کنند‪ .‬ما از این منطقه‬ ‫دور هستیم‪ .‬این وظیفه ما نیست که اسرائیل را به رسمیت‬ ‫بشناس��یم یا نه‪ ،‬بلکه فلس��طینیان باید درباره این موضوع‬ ‫تصمیم گیری کنند‪».‬‬ ‫البت��ه در حال ی ک��ه وزارت امور خارجه ای��ن اظهارات‬ ‫را به طور رس��می تکذیب کرده‪ ،‬اما خبرگزاری دانش��جویان‬ ‫ای ران (ایس��نا) که از رس��انه های منتس��ب به دولت است‪،‬‬ ‫پس از انتشار خبر امضای نامه ‪ 44‬نماینده به هیات رئیسه‪،‬‬ ‫گفت وگوی ظریف با این رس��انه المانی را منتش��ر کرد و بر‬ ‫درستی این گفت وگو صحه گذاش��ت‪ .‬محمد جواد ظریف‬ ‫پیش از این یک بار دیگر نیز ب رای توضیح پی رامون توافقنامه‬ ‫ژنو به مجلس رفته بود که نمایندگان از پاسخ های وی قانع‬ ‫شده بودند‪.‬‬ ‫پیش از این نی��ز نمایندگان قصد داش��تند پس از‬ ‫توافقنامه ژنو به دلیل عدم انتشار متن توافقنامه‪ ،‬سوال از‬ ‫وزیر امور خارجه را به جریان بیندازند اما با مخالفت علی‬ ‫الریجانی این س��وال به تعویق افتاد؛ اما اکنون اظهارات‬ ‫ظریف در مورد رژیم صهیونیس��تی عزم نمایندگان برای‬ ‫س��وال از وزیر امور خارجه را جزم کرده اس��ت‪g.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫سیاست‬ ‫حاشیه های یک سبد‬ ‫شیخعلیهمنتقدان‬ ‫سخنان حسن روحانی در مورد منتقدان توافق‬ ‫ژنو با واکنش های گسترده ای مواجه شد‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫نح�وه توزی�ع س�بد کاال ب�ا‬ ‫انتقادات گسترده مواجه شد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫ازنعمت زادهبهربیعی‬ ‫در توزیع سبد کاال‪ ،‬ایا عالوه بر مسئوالن م ربوطه دولتی‪ ،‬نباید به عدم خویشتن داری مردم هم پرداخت؟‬ ‫‪22‬‬ ‫خداحافظیعجیب‬ ‫محمد علی نجفی زودتر از تصور از معاونت‬ ‫ریاست جمهوری استعفا داد‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫دفاع دولتی ها از اجرای طرح ارائه سبد کاال‬ ‫محمدباق��ر نوبخت‪ ،‬مع��اون برنامه ری��زی و نظارت‬ ‫راهبردی رئی س جمهوری هفته گذش��ته هنگام ی که ب رای‬ ‫دفاع از الیحه بودجه به مجل��س رفته بود‪ ،‬در صحن علنی‬ ‫مجلس در دفاع از ارائه سبد کاال به مردم چنین گفت‪« :‬ارائه‬ ‫سبد کاال از احکام قانونی در قانون بودجه است و دولت اماده‬ ‫پاسخ به سواالت همه نمایندگان است‪ .‬در بند سه ردیف های‬ ‫متفرقه الیحه بودجه به یارانه کاالهای اساس��ی و کنترل و‬ ‫تنظیم بازار اشاره شده اس��ت‪ .‬دولت در الیحه بودجه سال‬ ‫‪ 93‬حدود ‪ 2300‬میلیارد تومان ب رای خدمات ضروری ردیف‬ ‫اعتباری ایجاد کرده است‪ .‬البته اعتباری که ب رای ارائه سبد‬ ‫کاال در نظر گرفته شده کمتر از رقم فوق است‪ ...‬ارائه سبد‬ ‫کاال به مردم از احکام قانونی است که باید محقق شود‪».‬‬ ‫علی ربیعی‪ ،‬وزیر تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی نیز عضو‬ ‫دیگر دولت بود ک��ه در دفاع از اجرای طرح ارائه س��بد کاال‬ ‫اظهارنظر کرد‪.‬‬ ‫او ضع��ف مبانی بان��ک اطالعاتی را علت دش��واری‬ ‫شناسایی گروه های مشمول مصوبه دولت ب رای دریافت سبد‬ ‫کاال عنوان کرد و تامین منابع مالی موردنیاز را که مستلزم‬ ‫موافقت هیات وزی ران اس��ت‪ ،‬زمانبر خوان��د‪« :‬محدودیت‬ ‫انتقال منابع مال��ی و تهیه و توزیع کاالها از س��وی وزارت‬ ‫صنعت‪ ،‬مع��دن و تجارت به زمان بیش��تری احتی��اج دارد‪.‬‬ ‫ب رای اینکه تحویل س��بد کاال به تاخیر نیفت��د‪ ،‬در مرحله‬ ‫اول گروه هایی که شناسایی ش��ده اند‪ ،‬این سبد را دریافت‬ ‫م ی کنند‪».‬‬ ‫این وزیر کابین��ه یازدهم‪ ،‬کارمن��دان دولت‪ ،‬کارکنان‬ ‫نیروهای مسلح و افراد تحت پوش��ش بهزیستی و کمیته‬ ‫ام��داد را دریافت کنندگان س��بد کاال در مرحله اول معرفی‬ ‫و اعالم ک��رد که به لح��اظ محدودیت س��بد کاال‪ ،‬تصمیم‬ ‫بر این ش��د که در مرحله اول در بخ��ش تامی ن اجتماعی‪،‬‬ ‫مس��تمری بگی ران و کارگرانی که حق��وق حداقلی دریافت‬ ‫م ی کنند‪ ،‬این سبد شامل حالشان شود‪.‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬در مرحله بعد که یکی‪ ،‬دو هفته اینده اغاز‬ ‫م ی شود‪ ،‬همه مس��تمری بگی ران تامی ن اجتماعی‪ ،‬مشمول‬ ‫دریافت س��بد خواهند ش��د و بالفاصله به هم��ه کارگران‬ ‫مشمول کار سبد کاال تحویل م ی شود‪ .‬بخشی از کارمندان‬ ‫نیز که مش��مول قانون کار و در محی ط های اداری هستند‪،‬‬ ‫همراه با کارگران سبد کاال خواهند گرفت‪.‬‬ ‫ربیعی همچنین گفته است‪« :‬شناسایی برخی از اقشار‬ ‫واقعا دشوار بود ولی از اینها غفلت نکردیم و ب رای شناسایی‬ ‫انها برنامه داریم‪ .‬دولت ب راساس وعده اش اقدام م ی کند اما‬ ‫به علت پاره ای از محدودیت های ذکر شده در فواصل زمانی‬ ‫بسیار کوتاه‪ ،‬س��بدهای کاال تحویل م ی ش��ود‪ .‬متاسفانه‬ ‫بالفاصله فضای رس��انه ای عجوالنه قضاوت کرد و من از‬ ‫رسانه ها درخواس��ت م ی کنم در این باره به سرعت قضاوت‬ ‫نکنند‪ .‬البت��ه ما هم وظیف��ه داریم به موقع اطالع رس��انی‬ ‫کنیم‪».‬‬ ‫وزیر تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی دولت یازدهم از افرادی‬ ‫ک��ه وزارتخانه تحت امرش با انها س��رو کار دارد خواس��ت‬ ‫خیالش��ان اسوده باش��د‪« :‬مگر م ی ش��ود دولت محرومان‬ ‫و اقش��اری را فراموش کند؟ این برنامه دولت اس��ت که در‬ ‫مجموع رضایت و رف��اه حال مردم را دنب��ال م ی کند و این‬ ‫سبد هم به مرور به هم وطنان مشمول تحویل م ی شود‪».‬‬ ‫ربیعی با اش��اره به اینکه در مرحله اول تحویل س��بد‬ ‫کاالیی‪ ،‬هفت میلیون خانوار این سبد را دریافت م ی کنند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬البته برخی هم پوشان ی ها را نیز استخراج کرده ایم‬ ‫که ب رای ما زمانبر بود‪».‬‬ ‫وزیر تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد‪« :‬دولت با‬ ‫همه قوا به فکر این است که محرومیت و زندگی سخت را‬ ‫ب رای جامعه کاهش دهد؛ بناب راین در مرحله دوم هدفمندی‬ ‫روی درمان به عنوان موضوع اساسی تاکید دارد‪».‬‬ ‫او از دستگاه های مسئول خواست ب رای تدوین بانک‬ ‫اطالعاتی با این وزارتخانه همکاری کنند‪.‬‬ ‫البته این تنها اعضای دول��ت نبودند که از اجرای این‬ ‫طرح دفاع کردند؛ چ��ه انکه اب راهیم نکو دبیر کمیس��یون‬ ‫اقتصادی مجلس نی��ز در گفت وگو با ش��بکه ای ران ارگان‬ ‫مجازی دولت‪ ،‬از نقدهای انتقام جویانه انتقاد کرد‪« :‬منتقدان‬ ‫توزیع سبد کاال دو دسته اند؛ یکی کسانی هستند که ضمن‬ ‫دفاع از حق ملت به دول��ت نقد م ی کنند‪ .‬بس��یاری از این‬ ‫منتقدان نف��س اقدام دولت ب رای توزی��ع کاال را قبول دارند‬ ‫اما نسبت به ش��یوه توزیع انتقاداتی دارند و راهکارهایی را‬ ‫که به نظرشان م ی رسد بیان م ی کنند‪ .‬اما دسته دیگر «نقد‬ ‫انتقام جویانه» م ی کنند؛ اینها کس��انی هستند که با دیدن‬ ‫عملکرد مثبت دولت یازدهم اقدام به ساختن کارخانه های‬ ‫قفل س��ازی کردند و م ی خواهند در ب راب��ر کلی د های دولت‬ ‫تدبیر و امید قفل بسازند و دولت را ناکارامد جلوه کنند‪».‬‬ ‫او در عی ن حال تاکید ک��رد‪« :‬از دول��ت تدبیر انتظار‬ ‫م ی رفت در شناسایی افراد نیازمند و شیوه توزیع کاال دقت‬ ‫بیشتری م ی کرد تا صف های طوالنی در مقابل فروشگاه ها‬ ‫ایجاد نشود‪ .‬اختصاص س��بد کاال در کشور های دیگر دنیا‬ ‫هم مرس��وم اس��ت و گذش��ته از برخی انتقادات نسبت به‬ ‫شیوه توزیع‪ ،‬اصل ان اقدام شایسته و در راستای حمایت از‬ ‫قشرهای اسی ب پذیر جامعه است‪».‬‬ ‫روزنامه ای ران نیز سه شنبه گذش��ته در دفاع از اجرای‬ ‫طرح ارائه س��بد کاال‪ ،‬به منتقدان توصیه کرد که واقع بینی‬ ‫را از یاد نبرند‪« :‬سبد کاال با هدف کمک به اقشار کم درامد‬ ‫و با این تدبیر که به جای پول نق��د ب رای کاهش تورم‪ ،‬کاال‬ ‫به مردم تعلق گیرد‪ ،‬ارائه ش��ده است‪ .‬انصاف حکم م ی کند‬ ‫در بیان نقدها به دولتی که تنها ش��ش ماه از اغاز به کارش‬ ‫گذشته و با انبوهی از مشکالت به ارث رسیده دست و پنجه‬ ‫نرم م ی کند‪ ،‬منتقدان واقع بینی را از یاد نبرند‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫ی که حسن روحانی رئی س جمهوری ب رای‬ ‫‪ 5‬اذر هنگام ‬ ‫ارائه گزارش صد روزه دولت رو به روی مجریان رس��انه ملی‬ ‫نشس��ت و از تداوم پرداخت یارانه نقدی ب��ه مردم در دولت‬ ‫یازدهم سخن گفت‪ ،‬از ارائه دو سبد کاال به اقشار کم درامد‬ ‫خبر داد‪ .‬حدود دو م��اه بعد یعنی در هفت��م دی ماه معاون‬ ‫ اول رئی س جمهوری مصوبه وی��ژه ‪ 20‬اذر هیات دولت ب رای‬ ‫توزیع سبد کاالیی در بهمن و اسفند را ب رای اجرا ابالغ کرد؛‬ ‫مصوبه ای که در متن ان امده بود‪« :‬این اقدام به پیش��نهاد‬ ‫مش��ترک وزارتخانه های صنعت‪ ،‬اقتص��اد‪ ،‬کار و تعاون و‬ ‫معاونت برنامه ریزی و نظارت راهب��ردی رئی س جمهوری و‬ ‫در راستای سیاست های حمایتی دولت انجام م ی شود‪ .‬سبد‬ ‫کاال ش��امل ‪ 1/8‬کیلوگرم روغن نباتی مای��ع‪ 10 ،‬کیلوگرم‬ ‫برنج‪ 4 ،‬کیلوگرم گوشت مرغ‪ 800 ،‬گرم پنیر و ‪ 1/8‬کیلوگرم‬ ‫تخم مرغ در دو نوبت تا پایان سال ‪ 1392‬است‪».‬‬ ‫از همان زمان بود که ح��رف و حدیث ها در خصوص‬ ‫کمیت و کیفیت توزیع این سبد کاالیی باال گرفت‪ .‬دولت‬ ‫یازدهم ب راس��اس رویکرد خ��ود مبنی بر اینک��ه در اجرای‬ ‫برنامه های اقتصادی دولت به قش��رهای اسی ب پذیر فشار‬ ‫کمتری وارد ش��ود‪ ،‬اقدام به اختصاص س��ب د کاال به اقشار‬ ‫کم درامد جامعه کرد؛ اما با اغاز اجرای طرح‪ ،‬اش��کاالتی در‬ ‫ش��یوه توزیع بروز کرد و حاال برخی چهره های سیاس��ی و‬ ‫کارشناسان اقتصادی انتقادات خود را نسبت به اجرای این‬ ‫طرح بیان م ی کنند‪.‬‬ ‫اما سوال اینجاس��ت که چرا دولت یازدهم ارائه سبد‬ ‫کاال را جایگزین سیاس��ت پرداخت یارانه نق��دی در دولت‬ ‫دهم کرد؟‬ ‫نبایدمطالبهجدیددرمردمایجادمی کردیم‬ ‫گفت وگویمثلث‬ ‫باحمیدرضاترقی‬ ‫چهکسانیبهاجرایارائهسبدکاالاعتراضکردند؟‬ ‫در مقابل اما منتقدان صریح و ب ی پرده س��خن گفتند‪.‬‬ ‫موضع گیری صریح علی الریجانی بیش از س��ایر انتقادات‬ ‫توجه رسانه ها را به خود جلب کرد‪ .‬رئیس مجلس سه شنبه‬ ‫گذشته در اغاز جلس��ه علنی مجلس با اشاره به مراجعات‬ ‫نمایندگان و تذک��رات انها در مورد نحوه توزیع س��بد کاال‬ ‫گفت‪« :‬از انجای ی که نمایندگان م��ردم ارتباط تنگاتنگی با‬ ‫مردم دارند‪ ،‬کامال این اشکاالت را حس م ی کنند و در جمع‬ ‫نظ راتی که نمایندگان داشتند این موضوع روشن شد که در‬ ‫ارائه س��بد کاال به مردم دقت کافی صورت نگرفته و برخی‬ ‫از طبقات جامعه نتوانس��ته اند از این سبد کاالیی برخوردار‬ ‫شوند مخصوصا کش��اورزان‪ ،‬نابس��امانی در وضعیت انها‬ ‫وجود دارد‪».‬‬ ‫او از دولت خواس��ت در این زمینه «با سرعت» روش‬ ‫توزیع سبد کاال را اصالح کند‪« :‬اگر این کار بخواهد درست‬ ‫انجام ش��ود باید با اطالعات دقی ق تری همراه باش��د و اگر‬ ‫روحانی در گفت وگوی تلویزیونی خود گف�ت‪ :‬اگر مردم به زحمت افتادند در زمینه س�بد کاال‪ ،‬من به عن�وان رئیس جمهور از انان‬ ‫عذرخواهی می کنم‪ .‬این دولت اگر نقص داشته باشد خواهد گفت و ما نقص داشتیم و عذرخواهی می کنیم‪ .‬هدف این است که مردم از‬ ‫لحاظ معیشت و به خصوص از لحاظ مواد غذایی به قدر توان دولت ارتقا یابند‬ ‫‪23‬‬ ‫در نقد اشکاالت نحوه توزیع سبد کاال موافقان و مخالفان دولت‪ ،‬وحدت نظر داشتند‬ ‫سیاست‬ ‫اطالعات هم کافی نیس��ت دولت باید سقف را در ارائه این‬ ‫خدمات در نظر بگیرد نه کف را‪ .‬باید وزارت رفاه و مسئوالن‬ ‫ذی ربط با دقت بیش��تری در ارائه س��بد کاال به مردم عمل‬ ‫کنند‪ .‬من با دولت هم صحبت کرده ام قرار ش��ده اس��ت تا‬ ‫اش��کاالت رفع شود اما س��رعت رفع اش��کال باید سریع تر‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫احمد توکلی‪ ،‬نماینده ته��ران در مجلس اما موضعی‬ ‫میانه اتخاذ کرد‪ .‬او دوش��نبه گذش��ته در جشن بزرگ دهه‬ ‫پیروزی انقالب اس�لام ی که از سوی ش��ورای هماهنگی‬ ‫اصولگرایان استان در مسجد اهل بیت قم برگزار شد‪ ،‬با اشاره‬ ‫به اجرای طرح س��بد کاال از س��وی دولت به مردم این گونه‬ ‫اظهارنظر کرد‪« :‬بنده از توزیع سهمی ه بندی دفاع م ی کنم و‬ ‫معتقدم اگر شرایط بر مردم سخت شد باید حداقل ها را ب رای‬ ‫مردم فراهم کرد‪ .‬مش��اهده صفوف مردم به خصوص زنان‬ ‫در مقابل فروشگاه ها موجب تاسف و خجالت اور است که‬ ‫این اعتراض در مجلس هم توسط نمایندگان مطرح شد که‬ ‫متاسفانه در این بخش از تجربه دوره های گذشته استفاده‬ ‫نشده است‪».‬‬ ‫توکلی با بیان این که امروز در امریکا تعداد ‪ ۴۷‬میلیون‬ ‫نفر کوپن غذا م ی گیرند‪ ،‬ادامه داد‪« :‬من از اینکه م ی گویند‬ ‫توکلی کوپنیس��ت است نم ی ترس��م‪ ،‬من عاقلم و معتقدم‬ ‫وقتی که شرایط بر مردم سخت شد باید به انها کمک کرد‪،‬‬ ‫البته به این شیوه ای که دولت در توزیع سبد کاال در پیش‬ ‫گرفته‪ ،‬اعتقادی ندارم‪».‬‬ ‫انتق��اد غیرمنتظ��ره روزنام��ه جمهوری اس�لام ی از‬ ‫روزنامه های نزدیک به هاشم ی رفس��نجانی و روحانی نیز‬ ‫بس��یار جالب توجه بود‪ .‬این روزنامه در س��رمقاله سه شنبه‬ ‫گذش��ته خود که با عنوان «پوس��ت خربزه س��بد کاالیی‬ ‫زیر پای دولت» منتشر شد‪ ،‬نوش��ت‪« :‬عالقه مندان دولت‬ ‫یازدهم و دغدغه مندان نس��بت به نظام و کشور این روزها‬ ‫ارزو م ی کنن��د اقای روحان��ی به جای جمل��ه معروفش در‬ ‫مناظره های انتخاباتی که من س��رهنگ نیستم م ی گفت‬ ‫من پوپولیست نیستم‪».‬‬ ‫این روزنام��ه با اش��اره به ش��باهت انچه سیاس��ت‬ ‫«پوپولیسم» و «ش��عارگرایی» دولت یازدهم با دولت نهم‬ ‫و دهم خوان��د در ادامه نوش��ت‪« :‬این تصمیم نادرس��ت و‬ ‫عجوالنه که مانن��د تمام��ی تصمیماتی از این دس��ت با‬ ‫توجیهاتی از جنس کمک به اقش��ار محروم اتخاذ شد‪ ،‬در‬ ‫مرحله اجرا نیز پرده ای دیگر از ناپختگ��ی دولتمردان را در‬ ‫اشکار ساختن سازوکارهای الزم ب رای ان وعده بزرگ را باال‬ ‫زد تا مشخص شود اصرار بر جلب رضایت کوتاه مدت مردم‬ ‫یکی از معمول ترین عادت ها و تاکیدات دولت هاست حتی‬ ‫اگر این دولت ها‪ ،‬عناوین تدبیر و امید را یدک بکشند‪».‬‬ ‫روزنامه جمهوری اسالمی اتخاذ این تصمیم و شیوه‬ ‫اجرای ان را دو اش��تباه فاحش دولت خوان��د و تاکید کرد‪:‬‬ ‫«کارشناس��ان بس��یاری در بدو طرح موضوع توزیع س��بد‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪24‬‬ ‫کاالیی‪ ،‬این اقدام را تکرار اش��تباه دولت قبل در مورد توزیع‬ ‫یارانه نقدی ارزیابی کردند‪ .‬این درس��ت است که این سبد‬ ‫اثار تورمی به دنبال نخواهد داش��ت و مانند توزیع پول ان‬ ‫هم از منابع نادرست‪ ،‬پایه پولی‪ ،‬نقدینگی و تورم را افزایش‬ ‫نم ی دهد اما به چند دلیل مش��کالتی مش��ابه مش��کالت‬ ‫توزیع یارانه نق��دی دارد‪ ».‬این روزنامه با بیان اش��تباهات‬ ‫دولت در اتخاذ و اجرای این طرح نوشت‪« :‬بی راه نیست اگر‬ ‫بگوییم توزیع س��بد کاالیی یکی از بزرگ ترین اشتباهات‬ ‫دولت یازدهم در چند ماه فعالیتش م ی باش��د‪ .‬دولت‪ ،‬خود‬ ‫را ناگزیر کرده است توزیع این سبد را ادامه دهد همان گونه‬ ‫که نه تنها دولت قبلی با وجود کسری شدید منابع ناگزیر از‬ ‫ادامه پرداخت این یارانه بود بلکه دول��ت یازدهم نیز هنوز‬ ‫حتی جسارت تعدیل و تصحیح فهرس��ت یارانه بگیران را‬ ‫پیدا نکرده اس��ت و احتماال پیدا نخواهد کرد‪ .‬حال با توزیع‬ ‫سبد کاالیی داستان یارانه های نقدی به گونه ای دیگر تکرار‬ ‫م ی ش��ود در حالی که هدفمندی و جامعه هدف این س��بد‬ ‫به شدت زیر سوال است‪».‬‬ ‫روزنامه جمهوری اس�لام ی در پایان چنین نوش��ت‪:‬‬ ‫«چن��دان بدبینان��ه نخواه��د ب��ود اگر نس��بت ب��ه نیت‬ ‫پیش��نهاددهندگان اجرای ای��ن طرح به دولت خوش��بین‬ ‫نباشیم کما اینکه از س��وی دیگر باید به تدبیر دولتمردان‬ ‫ش��ک کرد چراکه با هر متر و معیاری که بس��نجیم‪ ،‬سبد‬ ‫کاالیی پوست خربزه بزرگی اس��ت که زیر پای دولت تدبیر‬ ‫و امید گذاشته شده اس��ت‪ .‬با این مورد نم ی توان کاری کرد‬ ‫جز اینکه تجربه ای شود ب رای انکه رئی س جمهور روحانی بار‬ ‫دیگر پای خود را روی چنین پوست خربزه هایی نگذارد‪».‬‬ ‫ایا شیوه اجرا تغییر می کند؟‬ ‫ان گونه که از س��خنان مقام های دولت��ی برم ی اید‪،‬‬ ‫دولت درصدد ان اس��ت که پس از مش��خص ش��دن نقاط‬ ‫ضعف اجرای طرح ارائه سبد کاال‪ ،‬تغیی راتی را در اجرای این‬ ‫طرح اعمال نماید‪ .‬اما در عین حال منتظر است که منتقدان‬ ‫نظ رات کارشناسی خود را به دولت ارائه دهند تا از این نظ رات‬ ‫در اصالح طرح ارائه سبد کاال به مردم بهره گیرد‪.‬‬ ‫روحانی عذرخواهی کرد‬ ‫اما حسن روحانی در گفت وگوی تلویزیونی چهارشنبه‬ ‫ش��ب خود به حاش��ی ه های پدید ام��ده در ماجرای س��بد‬ ‫کاال واکن��ش نش��ان داد‪ .‬او گف��ت‪« :‬ما دیدیم قش��رهای‬ ‫اسیب پذیر جامعه ما از نظر سالمت و امنیت غذایی تحت‬ ‫فشار هس��تند‪ .‬وقتی در دولت بحث کردیم عده ای گفتند‬ ‫تامین اعتبار مشکل است ولی ما گفتیم اقشاری که خیلی‬ ‫در فشار هستند را با س��بد کاال کمک کنیم‪ .‬این جایگزین‬ ‫یارانه نم ی شود برخالف تعبیر عده ای‪ .‬البته خوب اشکاالتی‬ ‫بود و من هم به خاطر اشکاالت متاثر ش��دم و دستور دادم‬ ‫هیاتی اش��کاالت را بررس��ی کنند تا بعدا با این مشکالت‬ ‫روبه رو نباشیم‪ .‬اما ما نه یک سیستم مالیاتی دقیق داریم که‬ ‫ثروتمندان مشخص باش��ند و نه سیستم تامین اجتماعی‪.‬‬ ‫سبد کاال به اقش��ار اسیب پذیر داده م ی ش��ود ولی باز هم‬ ‫ممکن است به همه نرسد‪ .‬وقتی کاری را نتوانیم ‪ 100‬درصد‬ ‫انجام بدهیم ‪ 90‬درصد هم انجام ندهیم؟ باالخره شاید نتوان‬ ‫به طور کامل همه افراد اسیب پذیر را شناسایی کرد‪.‬‬ ‫اگر مردم به زحم��ت افتادند در زمینه س��بد کاال‪ ،‬من‬ ‫به عنوان رئی س جمه��ور از انان عذرخواه��ی م ی کنم‪ .‬این‬ ‫دولت اگر نقص داشته باشد خواهد گفت و ما نقص داشتیم‬ ‫و عذرخواهی م ی کنیم‪ .‬هدف این اس��ت که مردم از لحاظ‬ ‫معیش��ت و به خصوص از لحاظ مواد غذایی ب��ه قدر توان‬ ‫دولت ارتقا یابند‪ .‬به گزارش تس��نیم‪ ،‬روحانی افزود‪« :‬البته‬ ‫باید اقدامات اساس��ی انجام ش��ود و از جمله ان ها مسکن‬ ‫است‪ .‬نباید مردم به س��بد و یارانه نیاز داشته باشند ولی به‬ ‫هرحال اینها زمان م ی برد‪».‬‬ ‫مسئولیت مهم اقای وزیر‬ ‫سخنگوی دولت با اشاره به مشکالت به وجود امده در‬ ‫توزیع س��بد کاال گفت‪« :‬رئی س جمهور با هدف ساماندهی‬ ‫وضع موجود به وزیر تعاون‪ ،‬کار و رف��اه اجتماعی ماموریت‬ ‫داد مسئولیت وحدت مدیریت توزیع س��بد کاال را به عهده‬ ‫بگیرد‪».‬‬ ‫س��خنگوی دولت که این خب��ر را به رس��انه ها داده‬ ‫اضافه کرده اس��ت‪« :‬طرح توزیع س��بد کاال در عمل و اجرا‬ ‫با مشکالتی روبه رو ش��د که ب رای رفع این مشکالت مقرر‬ ‫ش��د وزیر تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی ب رای وحدت مدیریت‬ ‫میان دو وزارتخانه صنعت‪ ،‬مع��دن و تجارت و تعاون‪ ،‬کار و‬ ‫رفاه اجتماعی‪ ،‬مشکالت را شناسایی کند و به کمک سایر‬ ‫دستگاه ها به یک وحدت مدیریت برسیم‪ .‬اقای رئی س جمهور‬ ‫با هدف س��ازماندهی به وضع موجود به اقای ربیعی‪ ،‬وزیر‬ ‫تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی ماموریت داد تا مسئولیت وحدت‬ ‫مدیریت توزیع س��بد کاال را به عهده بگیرد‪ ».‬س��خنگوی‬ ‫دولت در عین ح��ال از مردم ش��ریف و بافرهنگ کش��ور‬ ‫خواس��ت تا با مس��ئوالن در این زمینه همکاری کنند‪.‬وی‬ ‫از دریافت کنندگان سبدکاال خواس��ت تا در فروشگاه های‬ ‫عرضه این سبد کاال با تانی حضور پیدا کنند‪.‬‬ ‫سخنگوی دولت تصریح کرد‪« :‬هدف این است که جامعه‬ ‫هدف گسترش پیدا کند و افزایش جمعیت دریافت کنندگان‬ ‫س��بد کاال قطعا مدیریت بهتری م ی خواهد و ب��رای دولت به‬ ‫هیچ وجه پذیرفتنی نیست که در روند توسعه‪ ،‬عده ای زیر چرخ‬ ‫توسعه اسیب ببینند‪ .‬قبول داریم که توزیع مرحله اول سبد کاال‬ ‫کاست ی هایی داشت که امیدواریم در مرحله بعد این کاست ی ها‬ ‫برطرف شود‪ ».‬س��خنگوی دولت در عین حال از رسانه هایی‬ ‫که مشکالت را منعکس کردند تشکر کرد و گفت‪« :‬از برخی‬ ‫رس��انه هایی که بی ش نمایی کردند انتظار داری��م تا در جهت‬ ‫واقعی ت گویی حرکت کنند‪g».‬‬ ‫حمیدرض�ا ترق�ی معتق�د‬ ‫است که نحوه توزیع سبد کاال به‬ ‫حیثیت ملی م�ا در افکار عمومی‬ ‫دنیا لطمه زده است‬ ‫نباید مطالبه جدید در مردم ایجاد می کردیم‬ ‫گفت وگوی مثلث با حمید رضا ترقی‬ ‫‪2‬‬ ‫اقای ترقی! لطفا نظر خودتان را درباره توزیع سبد‬ ‫کاال و حواش�ی که در این روزها ش�اهد ان بودیم‬ ‫بفرمایید‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬سوءاستفاده هایی که دشمنان مان از این‬ ‫‪ l‬بنده معتقدم ای��ن موضوع موجب منحرف کردن‬ ‫افکارعمومی از موضوع هسته ای و مذاکرات و توافق ژنو به‬ ‫یک موضوع اقتصادی شد‪ ،‬در حال ی که مساله هسته ای به‬ ‫سرنوشت و اینده کشور بستگی دارد اما تمام حواس متوجه‬ ‫صف های سبد کاال شده است و حتی در فضای مجازی نیز‬ ‫به یک موضوع مسخره تبدیل شده است‪ .‬در واقع منحرف‬ ‫کردن ذهن مردم از مس��اله اصلی به مس��اله فرعی به نظر‬ ‫م ی رسد اس��یب دیگری بود که به فضای کش��ور وارد شد‪.‬‬ ‫ازسوی دیگر سوءاستفاده هایی نیز در تهیه اقالم اعالم شده‬ ‫در فروشگاه ها به وجود امد به طوری که جن س های نامناسب‬ ‫در اختیار مردم ق��رار م ی گیرد و ث��روت هنگفتی را درجیب‬ ‫عده ای خ��اص م ی ریزد که ب��ه نوعی ایجاد کننده مفاس��د‬ ‫اقتصادی است‪.‬‬ ‫اگر مس�ئولیت اجرای این طرح را به شما واگذار‬ ‫ی انجام م ی دادید‍؟‬ ‫م ی کردند چه اقدام ‬ ‫‪ l‬اگر بنده جای دولت ب��ودم اوال چنین مطالب ه ای‬ ‫در مردم ایجاد نم ی کردم و سعی م ی کردم همان یارانه ای که‬ ‫در قانون تصویب شده است به موقع به مردم داده شود و به‬ ‫ممکن اس�ت این روش مانوری باشد برای جمع‬ ‫کردن سبد کاال؟‬ ‫‪ l‬تا حاال سبد کاال نم ی دادند‪.‬‬ ‫پس چرا شما م ی فرمایید دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫در دادن سبد کاال مدیریت بهتری داشت؟‬ ‫‪ l‬در ابت��دای کار دولت احمدی ن��ژاد این کار انجام‬ ‫م ی شد اما سپس تبدیل شد به پرداخت یارانه نقدی بناب راین‬ ‫دیگر دولت سبد کاال توزیع نم ی کرد‪ .‬در واقع در پایان سال‬ ‫در شرکت های تعاونی روس��تایی اقالمی را که از کشاورزان و‬ ‫روستاییان خ ریده بودند و امکان پوسیدگی انها وجود داشت مثل‬ ‫چای‪ ،‬سیب زمینی یا پیاز را از ط ریق دستگاه های حمایتی چون‬ ‫هالل احمر‪ ،‬کمیته امداد یا بهزیستی در اختیار اقشار ضعیف‬ ‫یدادند بدون انکه کسی باخبر شود یا بخ واهند به‬ ‫جامعه قرار م ‬ ‫همه وعده ای بدهند‪ .‬یعنی این اقالم فقط به ‪ 6‬یا ‪ 7‬میلیون‬ ‫نفر جمعیت داده م ی شد‪ .‬بناب راین باید این تجربیات در اختیار‬ ‫دولت بعدی قرار گیرد‪ ،‬نه اینکه این تجربیات را کنار بگذارند‬ ‫و از صفر ش��روع کنن��د‪ .‬روش اجرای چنی��ن طرح هایی در‬ ‫دستگاه های اجرایی مسئول موجود است‪ ،‬بناب راین نم ی توان‬ ‫مدعی شد که دولت نم ی دانس��ته باید از چه روشی استفاده‬ ‫کند‪ .‬دولت قبل در چند سال اخیر به این جمع بندی رسید که‬ ‫به هیچ وجه به دنبال توزیع کاال نرود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫به نظر شما این روش توزیع چه خسارت هایی به‬ ‫همراه داشته است؟‬ ‫یعنی توزیع س�بدکاال ب�ا برنامه ص�ورت گرفته‬ ‫است؟‬ ‫پس شما به این نوع توزیع سبدکاال انتقاد دارید؟‬ ‫‪ l‬ممکن اس��ت خیلی از مردم که این س��بد کاال را‬ ‫دریافت کرده اند نیازی به این کاالها نداشته اند‪ ،‬بناب راین این‬ ‫نوع شیوه توزیع که ب رای مردم تعیین تکلیف شود و حقشان‬ ‫مدیریت شود ان هم مدیریتی که متناسب با نیازشان نیست‬ ‫به طورکلی روش غلطی است و موجب م ی شود انهایی که‬ ‫نیازمند واقعی نیستند به خاطر حقی که ب رایشان تصورشده‬ ‫ناگزیر باشند بروند در صف بایستند و کاالها را پس از دریافت‬ ‫با قیم��ت ارزان تری به دیگران بفروش��ند؛ کاری که در حال‬ ‫حاضر درکنار فروش��گاه ها دریافت کنندگان سبد کاال انجام‬ ‫م ی دهند‪ .‬این مساله نشان دهنده ان است که مردم به پول‬ ‫این کاالها بیش از خود کاالها نیاز دارند بناب راین ف ی نفس��ه‬ ‫این کار تفاوتی ب��ا هم��ان روش هایی ک��ه در دولت اقای‬ ‫احمدی نژاد صورت م ی گرفت‪ ،‬ندارد البته در دولت قبل این‬ ‫روش ها با مدیریت دقی ق تر و صحیح ت��ر انجام م ی گرفت‪،‬‬ ‫متاسفانه درحال حاضر دولت از روش ناپخته ای استفاده کرد‬ ‫و حیثیت ملی ما را زیر سوال برد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪ l‬باتوجه به اینکه سیاس��ت هدفمن��دی یارانه ها‬ ‫یک روند طبیعی را ط��ی م ی کرد و مردم هم ب��ه اجرای ان‬ ‫عادت کرده بودند و مطالبه بیشتری غیر از اجرای همان طرح‬ ‫هدفمندی نداشتند بناب راین دادن وعده ارائه سبد کاال به مردم‬ ‫ازابتدا اشتباه بود‪ ،‬خصوصا اینکه دولت اعالم کرد خزانه اش‬ ‫خالی اس��ت و حتی پول تامین یارانه های هدفمندی را هم‬ ‫ندارد‪ ،‬لذا وقتی دولت چنین تصویری را ب رای کش��ور ترسیم‬ ‫م ی کند اختصاص مبلغی ب رای پرداخت سبد کاال از یک سو‬ ‫نش��ان دهنده تناقض در موضع گیری دولت اس��ت و دیگر‬ ‫اینکه یا خزانه دولت خالی نیست یا منابع هدفمندی یارانه ها‬ ‫تامین است و دولت م ی خواهد عالوه بر دادن یارانه ها چیزی‬ ‫اضافه به مردم بدهد‪ ،‬بناب راین بنده معتقدم اصل طرح موضوع‬ ‫و ایجاد توقع در مردم از همان ابتدا اشتباه بود و در قانون هم‬ ‫چنین پی ش بینی نشده بود بناب راین این ب رنامه برخالف قانون‬ ‫سال ‪ 92‬انجام ش��د‪ .‬نکته دوم درباره اهدای سبد کاال روش‬ ‫اجراست‪ .‬مطالب ه ای در جامعه به وجود امد که از ابتدای کار‬ ‫تصور این نم ی رفت که قشر خاصی را در ب ر بگیرد‪ .‬این مطالبه‬ ‫در اقش��ار ضعیف جامعه پدید امد درحالی که اطالع رسانی‬ ‫نس��بت به این موضوع درس��ت صورت نگرف��ت بناب راین‬ ‫دولت در ب رابر مطالبه عظیم اقشار متوسط به پایین جامعه‬ ‫قرارگرفت‪ .‬این بخش از جامعه منتظر بودند در دهه فجر این‬ ‫سبد کاال به انها داده ش��ود در حالی که دولت این سبد کاال‬ ‫را به قشر با درامد پایی ن تر از ‪ 500‬هزارتومان محدود کرد و از‬ ‫طرفی در بخش اول اجرای این طرح کارگران و بازنشستگان‬ ‫که از اقش��ار ضعیف جامعه بودند مشمول این طرح نشدند‪،‬‬ ‫بناب راین طبیعتا نارضایتی در سطح وسیعی از جامعه به وجود‬ ‫امد که اثار مثبت این توزیع س��بدکاال بین اقش��ار ضعیف‬ ‫جامعه را تحت تاثیر خود قرار داد‪ ،‬اما نکته سوم روش توزیع‬ ‫سبدکاال بود که این روش بس��یار ناپخته بود‪ .‬تجربه نشان‬ ‫م ی دهد اعمال چنین روشی به شکل محدود که متناسب با‬ ‫حجم مراجع ه کنندگان نباشد به صف های طوالنی و درگیری‬ ‫میان متقاضیان منجر م ی شود‪.‬‬ ‫مساله داش��تند و تحلی ل هایی که در این رابطه ارائه دادند یا‬ ‫فیلم هایی که از صف های مردم نشان دادند به حیثیت ملی‬ ‫کشور ما نزد افکار عمومی جهان اس��یب جدی وارد کرد و‬ ‫موجب ش��د غرب ی ها ملت ما را تحقیر کنند و مدعی شوند‬ ‫چون ما تحریم ها را مقداری کاهش دادیم‪ ،‬دولت توانس��ته‬ ‫به مردم غذا برساند‪ ،‬مثل اینکه مردم ما مجموعه گرسنه ای‬ ‫بودند که فقط منتظر رفع تحریم بودند ت��ا کاال و غذایی از‬ ‫طرف دولت به انها داده ش��ود‪ .‬این نوع برخ��ورد غرب ی ها با‬ ‫مردم عزتمند و مقاوم کش��ور ما ضربه بسیار شکننده ای به‬ ‫حیثیت ملی م��ا وارد کرد که بنده فک��ر نم ی کنم به راحتی‬ ‫قابل جب ران باشد‪.‬‬ ‫نکته دیگری که باید یاداور ش��وم این که زمان اهدای‬ ‫سبدکاال را تا پایان سال تمدید کردند تا بتوانند به دیگر اقشار‬ ‫جامعه نیز این سبدکاال را بدهند‪ ،‬این کار موجب م ی شود تا‬ ‫این بحث تا پایان امسال و در استانه دهه فجر ادامه پی دا کند‪.‬‬ ‫این درحالی است که توجه مردم باید به مراسم دهه فجر باشد‬ ‫اما متاسفانه توزیع سبد کاال همه مردم را درگیر این موضوع‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫جای این روش که عمدتا پوپولیستی است این پول را صرف‬ ‫کاهش هزینه های درمان مردم م ی کردم ؛ جایی که قشرهای‬ ‫ضعیف جامعه به ان نیاز داشتند‪.‬‬ ‫پس دولت اقای روحانی هم ممکن اس�ت مانند‬ ‫دولت قبل به این نتیجه برسد که توزیع سبد کاال‬ ‫را منتفی کند؟‬ ‫‪ l‬قطعا توزیع سبد کاال در روزهای اخیر این تجربه‬ ‫را به دولت نش��ان داد که از روش غلطی استفاده شده است‬ ‫بناب راین نباید استمرار پی دا کند البته بنده فکر نم ی کنم دولت‬ ‫از این کار فقط هدف اقتصادی داشته باشد‪.‬‬ ‫یعنی توزیع سبد کاال سیاسی است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬ش��اید بخواهند نش��ان دهند مردم به دلیل‬ ‫فش��اری که از تحریم متقبل ش��ده اند به خاط��ر یک کاال‬ ‫اینچنین رفتار م ی کنند‪ ،‬بناب راین این موضوع کمک م ی کند‬ ‫به انفعال های��ی که م ی خواهد در عرصه سیاس��ت خارجی‬ ‫اعمال شود‪.‬‬ ‫این اقدام م ی تواند نظر اقش�ار پایی�ن جامعه را‬ ‫متوجه دولت کند؟‬ ‫‪ l‬این کار دولت رضایتمندی در جامعه ایجاد نکرده‬ ‫است که بخواهد طرفداران دولت را افزایش دهد‪ .‬در واقع اگر‬ ‫دولت چنین برنامه ای هم داشته اما نتیجه معکوس گرفته‬ ‫است زی را نارضایتی مردم را به همراه داشته است‪g .‬‬ ‫‪25‬‬ ‫گزارش‬ ‫سیاست‬ ‫خداحافظیعجیب‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪3‬‬ ‫محمد علی نجفی زودتر از تصور از معاونت ریاست جمهوری استعفا داد‬ ‫محمدعلی نجفی‪ ،‬نامدارترین اصالح طلبی بود که دکتر‬ ‫روحانی تالش کرد وارد کابینه خود کند اما پش��ت سد رای‬ ‫اعتماد مجلس ماند‪ .‬نجفی بالفاصله توسط رئی س جمهور‬ ‫به عنوان معاون انتخاب شد و به س��ازمان پرحاشیه می راث‬ ‫فرهنگی رفت‪ .‬س��ازمانی که در دولت قبل تمام روسای ان‬ ‫ب رای دولت حاشی ه ساز شدند‪ .‬اما س��رانجام او با استعفایش‬ ‫از دولت جدا شد‪ ،‬اگرچه گفته م ی شد که او به دلیل بیماری ‬ ‫قلبی از سمتش استعفا داده اما برخی معتقدند که این استعفا‪،‬‬ ‫معانی دیگری هم دارد‪ .‬از جمله ای��ن تحلی ل ها این بود که‬ ‫ش��کافی در بین اصالح طلبان دولت و اعض��ای نزدیک به‬ ‫راست سنتی ایجاد شده است‪.‬با وجود این شایعه ها ‪ ،‬نجفی‬ ‫به خبرنگاران توصیه کرد که دنبال پشت پرده ها نباشند و‬ ‫علت اصلی او فقط بیماری است‪.‬‬ ‫نجفی در سال ‪ 1358‬بدون گرفتن مدرک دکترا از امریکا‬ ‫راهی ای ران شد‪ .‬در ای ران مدت ها مشاور شهید دکتر چمران‬ ‫بود‪ .‬همان سال ضمن تماس با استادش در امریکا تصمیم‬ ‫م ی گیرد که به دانش��گاه اصفهان رفته و ضمن خدمت‪ ،‬کار‬ ‫روی پایان نام��ه دکترا را اغاز کند‪ .‬اما درس��ت در روزی که او‬ ‫عازم اصفهان بود‪ ،‬از رادیو م ی شنود که دانشجویان خط امام‬ ‫سفارت امریکا را اش��غال کرده اند‪ .‬به این ترتیب روابط ای ران‬ ‫و امریکا قطع ش��ده و او نم ی تواند کار روی پایان نامه را اغاز‬ ‫کند‪ .‬س��ال بعد به عنوان رئی س دانش��گاه اصفهان برگزیده‬ ‫م ی شود‪ .‬در س��ال ‪ ٦٠‬توس��ط ش��هید باهنر به عنوان وزیر‬ ‫فرهنگ و اموزش عالی به مجلس معرفی ش��د و تا س��ال‬ ‫‪ ٦٣‬و در دولت های بعد از ش��هید رجایی و باهنر نیز در این‬ ‫وزارتخانه به خدمت مشغول بود‪ .‬این مصادف بود با دورانی‬ ‫که دانشگاه ها به علت انقالب فرهنگی تعطیل شده بودند‪.‬‬ ‫نجفی در خاط راتش م ی گوید که با اتکا به نظ رات امام تالش‬ ‫‪26‬‬ ‫کرده تا دانشگاه ها را بازگشایی کند‪ .‬با تالش او ستاد انقالب‬ ‫فرهنگی به شورای انقالب فرهنگی تغییر شکل م ی دهد و‬ ‫شرایط بازگشایی دانشگاه ها را فراهم م ی کند‪.‬‬ ‫مجلس نهم اولین مجلس��ی نبود که به نجفی رای‬ ‫اعتماد نداد‪ .‬در س��ال ‪ 63‬مجلس دوم نیز ب��ه او رای اعتماد‬ ‫نداد تا به عنوان وزیرعلوم به کابینه میرحس��ین موس��وی‬ ‫برود‪ .‬سال ‪ ٦٧‬بار دیگر مهندس موسوی از وی ب رای وزارت‬ ‫اموزش و پرورش دعوت م ی کند تا این وزارتخانه را در طول‬ ‫هشت سال ریاست جمهوری هاشم ی رفسنجانی اداره کند‪.‬‬ ‫خود او م ی گوید که ب رای رسیدنش به وزارت اموزش و پرورش‬ ‫مرحوم کیومرث صابری (گل اقا) نقش ویژه ای داشت‪.‬‬ ‫نجفی در مق��ام وزیر اموزش و پ��رورش ابتکارات نو و‬ ‫تازه ای داشت‪ .‬او سازمان اموزش و پرورش استثنایی‪ ،‬باشگاه‬ ‫دانش پژوهان جوان و مرکز اموزش ضمن خدمت را ب رای این‬ ‫وزارتخانه طرح ریزی کرد‪ .‬در طول ‪ ٩‬س��ال وزارت اموزش و‬ ‫پروش دو بار از طرف مجلس استیضاح م ی شود که منجر به‬ ‫عزل از وزارت نم ی شود‪.‬‬ ‫با روی کار امدن دولت خاتمی‪ ،‬محمدعلی نجفی به‬ ‫سازمان برنامه و بودجه رفت؛ جایی که فعالیتش در ان نهاد‬ ‫همیشه مورد استناد قرار گرفته است‪ .‬نجفی عده ای از افراد‬ ‫که از این سازمان دور شده بودند را گردهم اورد و در شرایطی‬ ‫که قیمت نفت تنزل پی دا کرده بود‪ ،‬توانست با انضباط مالی و‬ ‫ب رنامه ریزی از لطمه به اقتصاد کشور جلوگیری کند‪.‬‬ ‫پس از ادغام س��ازمان برنامه و بودجه و سازمان امور‬ ‫اداری و استخدامی‪ ،‬در س��ال ‪ 79‬از سمتش کناره گیری کرد‬ ‫و حضورش در دولت های اقای خاتمی تنها به مش��اوره وزرا‬ ‫محدود ش��د‪ .‬او خود در این باره گفته که به مش��اوره از دور‬ ‫م ی پرداخته است‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ ٨٥‬به انتخاب مردم ته ران به ش��ورای شهر‬ ‫رفت و تا سال ‪ ٩٢‬به عنوان عضو شورای شهر ته ران فعالیت‬ ‫کرد‪ .‬پس از پایان فعالیت شورای شهر از طرف رئی س جمهور‬ ‫به عنوان وزیر اموزش و پرورش به مجلس معرفی ش��د‪ .‬اما‬ ‫مجلس نهم با پیوس��تن او به دولت مخالفت ک��رد و به او‬ ‫رای اعتماد نداد‪ .‬در نهایت دو روز بع��د رئی س جمهور وی را‬ ‫به سمت معاون خود در س��ازمان می راث فرهنگی منصوب‬ ‫کرد ولی فعالیت وی در این سمت هم بیش از هفت ماه به‬ ‫طول نینجامید‪.‬‬ ‫نجفی و کارگزاران‬ ‫او از جمله حلقه های اصلی تش��کی ل دهنده کارگزاران‬ ‫سازندگی بود‪ .‬حزبی که از وزرا و معاونان هاشم ی رفسنجانی‬ ‫تشکیل شده و همچنان فعالیت دارد‪ .‬کارگزاران به دنبال این‬ ‫بود که ب رای انتخابات خرداد ‪ ٧٦‬حس��ن حبیبی را به عنوان‬ ‫کاندیدا معرفی کند‪ .‬اما نجفی م ی گوید وقتی نش��انه های‬ ‫حضور خاتم��ی در انتخاب��ات پررنگ ش��د‪ ،‬او کناره گیری‬ ‫کرد‪ .‬نجفی از جمله کس��انی بود که با طرح موضوع تمدید‬ ‫ریاس��ت جمهوری هاشم ی رفس��نجانی مخالفت کرد‪ .‬این‬ ‫طرح توسط عطاءاهلل مهاجرانی مطرح شد و مخالفت هایی‬ ‫را ب رانگیخ��ت‪ .‬نجفی از جمله کس��انی بود ک��ه در دولت‬ ‫میرحسین موسوی به جناح چپ دولت تعلق داشت و پس‬ ‫از ان نیز به طور مرتب با سیدمحمد خاتمی ارتباط داشت‪.‬‬ ‫اگرچه او معتقد است که کارگزاران را نم ی توان انشعابی‬ ‫از راس��ت دانس��ت چرا که عمده اعضای تشکی ل دهنده ان‬ ‫اعضای چ��پ بودند‪ ،‬با این حال در دولت اقای هاش��می به‬ ‫سمت موضع گیری علیه چپ ان زمان حرکت کردند‪ .‬نجفی‬ ‫به همراه کارگزاران در دوره س��ازندگی به اقتصاد ازاد و بازار‬ ‫تمایل بیش��تری پیدا کردند‪ .‬به همین خاطر نیز انها معتقد‬ ‫بودند که باید مدل توسع ه ای بازار ازاد را در دستورکار قرار داد‪.‬‬ ‫او همچنین علت عدم دعوت از میرحسین موسوی در سال‬ ‫‪ ٧٦‬را نگرش میرحس��ین به مس��ائل اقتصادی م ی داند که‬ ‫همچنان بر موضع بنیادگرایی اقتصادی پایبند بود‪ .‬او در یک‬ ‫مصاحبه م ی گوید‪« :‬من معتقدم اقای موسوی حتی تا مقطع‬ ‫انتخابات ‪ ۸۸‬هم بخش عمده‏ای از مواض ِع خود را حفظ کرده‬ ‫بود‪ .‬به همین دلیل هم‪ ،‬من مخالف ورود ایشان بودم‪».‬‬ ‫ش��اید به همین خاطر بود که او به ج��ای فعالیت در‬ ‫ستادهای میرحسین موسوی به ستاد کروبی رفت‪.‬‬ ‫نجفی زمان��ی که اخت�لاف بی��ن ام��دن و نیامدن‬ ‫میرحسین موس��وی‪ ،‬خاتمی و کروبی به عنوان نمایندگان‬ ‫اصالح طلبان به انتخابات ‪ ٨٨‬وجود داشت‪ ،‬بحثی را به عنوان‬ ‫تشکیل «پارلمان اصالحات» پیشنهاد کرد‪ .‬طرحی که تالش‬ ‫م ی کرد می��ان اصالح طلبان وح��دت و یکپارچگی را ایجاد‬ ‫کند‪ .‬این طرح مورد استقبال قرار نگرفت اما بعدها به نوعی‬ ‫دیگر در قالب مجمع مشورتی اصالح طلبان شکل گرفت و‬ ‫همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫عضویت در شورای شهر تهران‬ ‫اما ناگهان خبر حمله قلبی وی منتشر شد‪ .‬نجفی که‬ ‫در دماوند سکته قلبی کرده بود‪ ،‬به بیمارستان شهید رجایی‬ ‫ته ران منتقل شد و همین مساله باعث شد که برخی وی را‬ ‫اماده حضور در این رقابت ندانند‪.‬‬ ‫با ورود حس��ن روحانی و ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی‬ ‫ب رای انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬او نیز به عن��وان یکی‬ ‫از اعضای کارگ��زاران به این جم��ع پیوس��ت‪ .‬در نهایت با‬ ‫پیروزی حس��ن روحانی به عنوان وزیر اموزش و پرورش به‬ ‫مجلس معرفی ش��د‪ .‬نجفی به عنوان یکی از اصالح طلبان‬ ‫شناس��نامه دار مورد اعتماد مجل��س ب��رای اداره وزارتخانه‬ ‫اموزش و پرورش قرار نگرفت‪ .‬دو روز بعد رئی س جمهور او را‬ ‫به عنوان معاون خود در سازمان می راث فرهنگی معرفی کرد‪.‬‬ ‫نجفی به دنبال انتصاب به عنوان معاونت ریاست جمهوری و‬ ‫ریاست سازمان می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری‬ ‫در روز ‪ ۲۸‬مرداد ‪ ،۱۳۹۲‬استعفانامه اش از عضویت در شورای‬ ‫شهر ته ران را به مسئول بخش حقوقی شورا تقدیم کرده و‬ ‫راهی ساختمان می راث فرهنگی شد‪ .‬روز بعد‪ ،‬روزنامه بهار از‬ ‫نقش مهدی چمران‪ ،‬رئیس شورای شهر ته ران‪ ،‬در رای عدم‬ ‫اعتماد نمایندگان مجلس خبر داد‪ .‬در روز ‪ ۲۹‬مرداد ‪ ۱۳۹۲‬نیز‬ ‫در حالی که اس��تعفای نجفی در شورای ش��هر ته ران مورد‬ ‫بررسی قرار گرفت‪ ،‬باتوجه به اینکه یک هفته بیشتر تا پایان‬ ‫سرکشیجنجالیبهخانواده هایاسیب دیدگان ‪٨٨‬‬ ‫در جلس��ات رای اعتماد مجل س ش��ورای اسالمی به‬ ‫وزرای پیشنهادی حسن روحانی‪ ،‬علیرضا زاکانی‪ ،‬در مخالفت‬ ‫با محمد علی نجفی‪ ،‬ضمن اشاره به حوادث پس از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 88‬گفت‪« :‬من در شورای عالی هالل احمر‬ ‫بودم‪ .‬زمانی که گروه ها ب رای سرکشی به منازل اسی ب دیدگان‬ ‫فتنه م ی رفتند‪ ،‬خانواده ها م ی گفتند قبل از شما اقای نجفی‬ ‫با خانم م‪ .‬الف امده و گفته اند که ما نماینده موسوی و کروبی‬ ‫هستیم‪ ،‬چرا شما مدعی شهدایی که داده اید نم ی شوید؟»‬ ‫محمد علی نجفی نی��ز در دفاع از خود سرکش��ی به‬ ‫خانواده های اسی ب دیده را مطابق مصوبه شورای شهر ته ران‬ ‫دانست‪ .‬روز بعد معصومه ابتکار در مصاحب ه ای گفت‪« :‬این‬ ‫م‪ .‬الف‪ ،‬معصومه ابتکار است و من خودم در مورد این موضوع‬ ‫توضیح م ی دهم‪ .‬اقدامات ما ب ر اساس مصوبه شورا در تاریخ‬ ‫‪ ۲۵‬مرداد ‪ ۸۸‬بوده است و ما در راستای اقدامی انسان دوستانه‬ ‫ب رای پیگیری خانواده اس��ی ب دیدگان ان حوادث اقداماتی را‬ ‫انجام دادیم و خدا را ب رای انجام این اقدامات شکر م ی کنیم‪».‬‬ ‫به ه ر ترتیب نجفی به س��ازمان می راث فرهنگی رفت‬ ‫و در اولین س��خنان خود پس از مس��ئولیتش‪ ،‬وعده داد که‬ ‫هویت را به این سازمان باز خواهد گرداند‪ .‬نجفی با شرکت در‬ ‫اولین جلسه هیات دولت تدبیر و امید‪ ،‬همراه با وزی ران و سایر‬ ‫معاونین رئی س جمهور سوگند یاد کرد‪ .‬روز بعد روزنامه کیهان‪،‬‬ ‫اقدام روحانی ب رای انتصاب محمد علی نجفی را دهن کجی‬ ‫وی به مجلس دانس��ت‪ .‬نجفی در ‪ ۲۹‬مرداد ‪ ۱۳۹۲‬رس��ما‬ ‫تصدی سازمان می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری‬ ‫ایران را بر عهده گرفت و در س��خنرانی مراس��م معارفه اش‬ ‫گفت‪« :‬بدن نحیفی از سازمان می راث فرهنگی باق ی مانده‬ ‫که متاس��فانه به زمین افتاده و با ب ی انصافی لگدکوب شده‬ ‫است‪ ،‬باید ان را بلند کرده خاک رویش را پاک کنیم و در جایی‬ ‫که در شان ان است بنشانیم و بعد از ان انتظار داشته باشیم تا‬ ‫این موجود جدید افاضات کند‪ .‬این کار بسیار سختی است‪».‬‬ ‫نجفی کمی بعد معاونان و مش��اوران خود را از میان‬ ‫افرادی که در حوزه می راث فرهنگی تجربه داشتند‪ ،‬انتخاب‬ ‫کرد‪ .‬او مهدی حجت را به عن��وان معاون می راث فرهنگی و‬ ‫قائم مقام ریاست س��ازمان می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و‬ ‫گردشگری‪ ،‬سی د محمد بهشت ی ش��ی رازی را به عنوان مشاور‬ ‫ارشد ریاس��ت س��ازمان و جلیل گلش��ن را به عنوان رئیس‬ ‫پژوهشگاه می راث فرهنگی تعیین کرد‪.‬‬ ‫سفر به نیویورک و بازگرداندن جام شیردال‬ ‫نجفی در سفر حسن روحانی به نیویورک ب رای شرکت‬ ‫در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل در سال‬ ‫‪ ۲۰۱۳‬از همراهان رئی س جمهور بود‪ .‬هدف وی از این س��فر‬ ‫مذاکراتی ب رای بازگرداندن س��ی هزار لوح گلی هخامشی از‬ ‫موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو عنوان شده بود‪ .‬در‬ ‫جریان این سفر‪ ،‬وزارت امور خارجه امریکا‪ ،‬جام شیردال غار‬ ‫کلماکره را به عنوان نشان حسن نیت دولت امریکا به مردم‬ ‫ای ران هدیه کرد‪ .‬این جام س��ال ها پیش از غ��ار کلماکره در‬ ‫پلدختر لرستان به دست امده و سپس از کشور خارج گردیده‬ ‫و در سال ‪ ۲۰۰۳‬از سوی بخش مبارزه با قاچاق اشیای عتیقه‬ ‫امریکا توقیف ش��ده بود‪ .‬نجفی پس از بازگشت به ای ران در‬ ‫فرودگاه مهراباد این جام را رونمایی کرد‪ .‬اما این تنها حاشیه‬ ‫مربوط به نجفی نبود‪ .‬بع��د از مدتی اظهارنظ��ر وی درباره‬ ‫قلیان کشیدن بانوان نیز واکنش هایی را به دنبال داشت‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫سکته نابهنگام‬ ‫از اواخر دی ماه‬ ‫زمزمه های استعفای‬ ‫نجفی به گوش رسید‪.‬‬ ‫به دنبال ان تکذیبیه ها نیز‬ ‫صادر شد‬ ‫سرانجام او ‪ 10‬بهمن‬ ‫‪ ٩٢‬از سمت خود استعفا‬ ‫کرد و مسعود سلطانی فر‪،‬‬ ‫عضو شورای شهر تهران‬ ‫به جای وی به عنوان‬ ‫رئیس سازمان میراث‬ ‫فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی‬ ‫و گردشگری منصوب شد‬ ‫سیاست‬ ‫او در پایی��ز ‪ ۱۳۸۵‬ب��ا قرار گرفتن در لیس��ت ائتالف‬ ‫اصالح طلبان نامزد شرکت در انتخابات شورای شهر ته ران‬ ‫شد و توانست همراه با احمد مسجد جامعی‪ ،‬معصومه ابتکار‬ ‫و هادی ساعی از لیست ائتالف اصالح طلبان در جمع ‪ ۱۵‬نفره‬ ‫شورای ش��هر ته ران قرار بگیرد‪ .‬از چالش های وی در دوران‬ ‫حضورش در شورای شهر که بعدها به جلسه رای اعتماد وی‬ ‫نیز کشیده شد‪ ،‬موضوع انتخاب می دانی با نام ‪ ٩‬دی بود‪ .‬گفته‬ ‫ش��د که او با نامگذاری میدانی به این نام مخالفت کرده بود‬ ‫اما او در توضیحاتش در مجلس گفت که به علت تغییر نام‬ ‫میدان حق شناس و به خاطر احترام به ایت اهلل حق شناس با‬ ‫این موضوع مخالفت کرده بود‪ .‬در اواخر سال ‪ ٩١‬بسیاری از‬ ‫اصالح طلبان به ویژه نزدیکان کارگزاران س��ازندگی به دنبال‬ ‫معرفی وی به عن��وان کاندیدای اصالحات ب��رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ ٩٢‬بودند‪ .‬تس��ت زن ی ها و مصاحب ه ها اغاز‬ ‫شده بود‪ .‬نجفی با مصاحب ه هایی‪ ،‬انتقاد به عملکرد دولت را‬ ‫اغاز کرده بود‪ .‬او همچنین خواستار تشکیل «دولت ملی»‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫عمر سومین دوره شورای ش��هر ته ران باقی نمانده بود و با‬ ‫وجود مخالفت های حمزه شکیب‪ ،‬رئیس کمیسیون عمران‬ ‫شورای شهر رای گیری ب رای تصویب استعفای نجفی انجام‬ ‫شد‪ .‬از ‪ ۱۱‬نفری که در جلسه شورا حضور داشتند تعداد ‪ ۶‬نفر‬ ‫به استفعای او رای دادند و این استعفا پذیرفته شد‪.‬‬ ‫استعفا‬ ‫از اواخر دی ماه زمزمه های اس��تعفای نجفی از س��ازمان‬ ‫می راثفرهنگیبهگوشرسید‪.‬ب هدنبالانتکذیبی ه هانیزصادر‬ ‫شد‪ .‬سرانجام او‪ 10‬بهمن‪ ٩٢‬از سمت خود استعفا کرد و مسعود‬ ‫سلطان ی فر‪ ،‬عضو شورای شهر ته ران و عضو هیات علمی مرکز‬ ‫تحقیقاتاستراتژیکمجمعتشخیصمصلحتنظامبهجای‬ ‫وی به عنوان رئیس س��ازمان می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و‬ ‫گردشگری منصوب شد‪ .‬به نظر برخی‪ ،‬فشار زیاد کاری و بیماری‬ ‫قلبی عارض شده به وی و تعدد مشکالت فراگیر در این سازمان‬ ‫و ناتوانی وی در رسیدگی به همه انها از جمله دالیل استعفای‬ ‫وی بیان شده است‪ .‬اما برخی نیز بر این باورند که اصالح طلبان‬ ‫خ واسته یا ناخ واسته مجبور شدند صف خود را از دولت جدا کنند‪.‬‬ ‫اگرچه حسن روحانی با استعفای این عضو با سابقه اصالحات‬ ‫در دولت موافقت کرد اما همزمان حکم مشاوره رئی س جمهور‬ ‫در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی را ب رای وی‬ ‫صادر کرد تا شاید بتواند از سوابق مدی ریتی وی بهره گیری کند و‬ ‫همزمانچهره ایاصالح طلبرانیزدرکنارخودداشتهباشد‪.‬گویا‬ ‫روحیاتنجفیبهگونهایاستکهچندانباسختیکاردرمی راث‬ ‫و گردشگری جور درنم ی اید و فع الیت در ستاد اقتصادی بیشتر با‬ ‫روحیات او تناسب دارد‪g.‬‬ ‫اگرچه حسن روحانی با استعفای این عضو با س�ابقه اصالحات در دولت موافقت کرد اما همزمان حکم مشاوره‬ ‫رئیس جمهور در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی را برای وی صادر کرد تا شاید بتواند از سوابق مدیریتی‬ ‫وی بهره گیری کند و همزمان چهره ای اصالح طلب را نیز در کنار خود داشته باشد‬ ‫‪27‬‬ ‫داستان یک استعفا‬ ‫محمد علی نجفی از وزارت فرهنگ و اموزش عالی تا ریاست گردشگری‬ ‫غالمرضا انصاری‬ ‫‪4‬‬ ‫عضو شورای شهر تهران‬ ‫سیاست‬ ‫اغاز فعالی ت هایش به سال ‪ 57‬با ز م ی گردد‪ .‬دورانی که‬ ‫در داخل کشور با نماینده ایت اهلل طالقانی‪ ،‬یعنی مرحوم اقای‬ ‫عل ی بابایی مرتبط بود و در خارج از کش��ور با شهید چمران‬ ‫ارتباط داشت‪ .‬پس از پیروزی انقالب اسالمی باوجود اصرار‬ ‫پروفسور کاستنانت مبنی بر دفاع از تز دکترایش‪ ،‬در امریکا‬ ‫طاقت نیاورد و بالفاصله به ای ران بازگشت و‬ ‫تا مدت ها مشاور شهید دکتر چمران بود که‬ ‫ان زمان عنوان معاونت نخس ت وزیر در امور‬ ‫انقالب و سپس وزیر دفاع را داشتند‪ .‬ان روال‬ ‫ادامه داش��ت تا اینکه انق�لاب فرهنگی در‬ ‫دانشگاه ها اغاز شد و در شهریورماه ان سال‬ ‫و درست یکی‪ ،‬دو روز پس از حمله صدام به‬ ‫ای ران‪ ،‬به عنوان وزیر فرهنگ و اموزش عالی‬ ‫منصوب شد و از سوی دیگر ریاست دانشگاه‬ ‫صنعتی اصفهان را بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫شریف بازگش��ت‪ .‬هرچند از ان زمان تا تشکیل دولت جناب‬ ‫اقای احمدی نژاد‪ ،‬همکاری های جنبی با دولت را ادامه داد و‬ ‫به عنوان مشاور رئی س جمهور و مشاور وزیر صنایع و معادن‬ ‫که در ان دوران اقای جهانگیری بودند‪ ،‬به صورت نیمه وقت‬ ‫فعالیت داشت‪.‬‬ ‫اما س��ال ‪ 85‬دوباره رسما به سیاس��ت بازگشت و با‬ ‫قرار گرفتن در لیس��ت ائتالف اصالح طلبان نامزد ش��رکت‬ ‫در انتخابات شورای شهر ته ران شد و توانست همراه احمد‬ ‫مس��جد جامعی‪ ،‬معصومه ابتکار و هادی ساعی در لیست‬ ‫ائتالف اصالح طلبان در جمع ‪ 15‬نفره ش��ورای شهر ته ران‬ ‫قرار بگیرد و تا سال ‪ 92‬در شورای ش��هر ته ران مشغول به‬ ‫کار بوده است‪.‬‬ ‫بازگشت به اموزش عالی‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫اما هنوز زم��ان زیادی نگذش��ته بود‬ ‫که در س��ال ‪ 60‬ش��هید باهنر که به عنوان‬ ‫نخس ت وزیر انتخاب ش��ده بود‪ ،‬از ته ران به‬ ‫محمدعلی نجفی تلفن زد و ب رای مذاکره در‬ ‫خصوص کابینه خود از نجفی دعوت کرد؛‬ ‫ولی وی در صحبت با شهید باهنر از قبول‬ ‫مس��ئولیت وزارت فرهنگ و اموزش عالی‬ ‫امتناع کرد و افراد دیگری را که فکر م ی کرد‬ ‫شایسته تر هس��تند‪ ،‬معرفی کرد‪ .‬اما دو روز‬ ‫بعد‪ ،‬زمانی که اس��امی افراد معرف ی شده به‬ ‫مجلس از طریق رادیو اعالم شد‪ ،‬نام خود را‬ ‫شنید و بدین ترتیب مسئولیت ان وزارت بر‬ ‫دوش او نهاده شد‪.‬‬ ‫نجفی که پ��س از وزارتخانه اموزش‬ ‫عالی کشور به اموزش و پرورش نقل مکان‬ ‫کرده بود تا س��ال ‪ 63‬و با تشکیل مجلس‬ ‫دوم که به برخی از اعضای کابینه مهندس‬ ‫موسوی از جمله نجفی رای اعتماد نداد‪ ،‬مسئولیت وزارت از‬ ‫دوش او برداش��ته ش��د و از ان زمان کار تدریس در دانشگاه‬ ‫صنعت ی شریف را اغاز کرد‪ .‬این روال همچنان ادامه داشت تا‬ ‫شهریور ‪ 76‬و هم زمان با تشکیل کابینه اقای خاتمی‪ ،‬نجفی‬ ‫به عنوان معاون وی و رئیس سازمان برنامه و بودجه انتخاب‬ ‫شد‪ .‬در اولین گام تعدادی از مدی ران قبلی را که به هر دلیلی‬ ‫از سازندگان خارج شده بودند‪ ،‬نظیر دکتر نیلی‪ ،‬مرحوم اقای‬ ‫شمس‪ ،‬مهندس مظاهری‪ ،‬مهندس ماهرو‪ ،‬مهندس قاضوی‬ ‫به همکاری فراخواند و نهایتا ب رنامه سوم توسعه کشور تدوین‬ ‫و به تصویب مجلس شورای اسالمی رسید‪.‬‬ ‫اما این همکاری نیز دیری نپاید و با ادغام سازمان ب رنامه‬ ‫و بودجه و س��ازمان امور اداری و اس��تخدامی‪ ،‬از مسئولیت‬ ‫کناره گیری کرد و مجددا به دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی‬ ‫‪28‬‬ ‫گفته بود‪ .‬در خاط رات مدی ران سازمان برنامه قبل از انقالب‬ ‫م ی خوانید که شاه چندین بار در مقابل روسای سازمان ب رنامه‬ ‫که مقابل بلند پروازی های توهم الود او مقاومت م ی کردند‪،‬‬ ‫چندین بار در جلسات ش��ورای اقتصاد با عصبانیت به انها‬ ‫گفته بود یک مش��ت کمونیست در س��ازمان برنامه جمع‬ ‫شده اند که جلوی پیشرفت کشور را بگی رند‪ .‬این نگاه یک نوع‬ ‫دیکتاتوری منشی است‪ .‬یعنی فردی تصور کند بدون نیاز به‬ ‫کارشناسان‪ ،‬بدنه مدیریت کشور باید حرف های او را تئوریزه‬ ‫کنند‪ .‬بناب راین فکر م ی کنم به هر دلیلی که اقای احمدی نژاد‬ ‫س��ازمان برنامه را تعطیل کردند اثار سوء ان تا سالها همراه‬ ‫اقتصاد کش��ور خواهد بود‪ .‬البته باز ه��م تاکید م ی کنم اگر‬ ‫سازمان برنامه هم حفظ م ی ش��د بخشی از عملکرد منفی‬ ‫باقی م ی ماند‪ ،‬ولی ح��دس م ی زنم س��ازمان برنامه با توان‬ ‫کارشناسی خودش اجازه نم ی داد برخی از فاجع ه ها در اقتصاد‬ ‫کشور به وقوع بپیوندد‪».‬‬ ‫در جای دیگر نجفی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه‬ ‫شما فکر م ی کنید انحالل س��ازمان برنامه ناش��ی از نگاه‬ ‫اعتقادی به سازمان بوده یا اقای احمدی نژاد این نهاد را ترمزی‬ ‫ب رای رفتارهای اقتصادی دولت م ی دانست؟ جواب داد‪« :‬در‬ ‫این مورد قضاوت کردن دشوار است چراکه‬ ‫باید انگیزه خوانی کنی��م‪ .‬اقای احمدی نژاد‬ ‫هیچ وقت در مورد این تصمیم خودش��ان‬ ‫به کارشناس��ان و عموم جامعه توضیحی‬ ‫ارائه نکردند‪ .‬البته اق��ای احمدی نژاد زمانی‬ ‫این کار را کردند که از نظر خودش��ان در اوج‬ ‫بودند و ماه عسل ایشان با اصولگرایان درون‬ ‫حاکمیت بود‪ .‬بنابر این هر نظری که ایشان‬ ‫م ی دانند عده ای تصور م ی کردند مسئولیت‬ ‫ش��رعی دارند از ان تصمیم دف��اع کنند ولو‬ ‫اینکه بدانند ان تصمیم اش��تباه است‪ .‬نظر‬ ‫دادن در این مورد قدری دش��وار اس��ت‪ ،‬چرا‬ ‫که قصد ندارم مطالب��ی را به ناحق به اقای‬ ‫احمدی نژاد نسبت بدهم‪».‬‬ ‫دولت روحانی‬ ‫انتقادات نجفی از احمدی نژاد‬ ‫نجف��ی ک��ه در دور اول ریاس��ت جمهوری محم��ود‬ ‫احمدی نژاد مشغول تدریس بود‪ ،‬اما همچنان نگاه انتقادی و‬ ‫کارشناسانه خود را به سیاست ادامه داد و چندین بار انتقاداتی‬ ‫را متوجه رئی س جمهور وقت کرد مثل اینکه رئی س جمهور در‬ ‫یک سخنرانی اعالم کردند دولت قصد دارد به هرکسی که‬ ‫فاقد مسکن است‪ 1000 ،‬متر زمین بدهد‪ .‬حتی گفتند نیازی‬ ‫به ساخت اپارتمان نیست و مردم م ی توانند در این زمی ن ها‬ ‫خانه های ویالیی بسازند‪ .‬این حرف هم مشخص است که‬ ‫مبنای علمی ندارد حتی یک کارشناس تازه کار مسکن هم‬ ‫م ی تواند این حرف را رد کند‪.‬‬ ‫نجفی در واکن��ش به این صحب ت ها گف��ت‪« :‬اتفاقا‬ ‫جالب اس��ت بدانید که همین مطلب را قبل از انقالب شاه!‬ ‫نجفی پ��س از انتخاب دکتر حس��ن‬ ‫روحانی به ریاس��ت جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫در خرداد ‪ ،92‬از سوی وی بار دیگر به عنوان‬ ‫وزیر پیشنهادی اموزش و پرورش به مجلس‬ ‫شورای اسالمی معرفی شد‪ .‬روحانی معتقد‬ ‫بود که هم مجل��س و هم کش��ور با اقای‬ ‫نجفی اشناست‪ .‬ایشان از چهره های علمی‬ ‫ بنام و از دانشجویان با استعداد رشته ریاضی‬ ‫در دانش��گاه ام ای تی بوده اس��ت و بعد هم‬ ‫در ای��ران چ��ه در وزارت علوم که ریاس��ت‬ ‫دانشگاه را بر عهده داش��تند و چه در دولت‪،‬‬ ‫مسئولی ت های مختلف را تجربه کرده اند و‬ ‫در مدتی که ایشان به عنوان وزیر اموزش و‬ ‫پرورش بودند‪ ،‬وزیری مورد احترام و محبوب به شمار م ی رفتند‪،‬‬ ‫ضمن اینکه ایش��ان فرد صاحب نظر و با تجربه الزم در این‬ ‫زمینه هس��تند و برنامه های خوبی ب��رای بخش اموزش و‬ ‫پرورش دارند‪.‬‬ ‫اما مجلس ب��ا او مهربان نب��ود و از جمله س��ه وزیر‬ ‫پیشنهادی دولت یازدهم بود که در جریان بررسی صالحیت‬ ‫وزرای پیش��نهادی در صحن علنی‪ ،‬نمایندگان مجلس به‬ ‫وی رای اعتماد ندادند‪ .‬اما دو روز بعد حجت االس�لام حسن‬ ‫روحانی‪ ،‬وی را به معاونت رئی س جمهور و ریاس��ت سازمان‬ ‫می راث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری کشور منصوب‬ ‫کرد‪ .‬اما عمر ای��ن همکاری هم کوتاه بود و به دلیل فش��ار‬ ‫زیاد کاری و بیماری قلبی عارض شده به ایشان از سمت خود‬ ‫استعفا کرد‪g .‬‬ ‫رویداد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫شیخ علیه منتقدان‬ ‫‪5‬‬ ‫سخنان حسن روحانی در مورد منتقدان توافق ژنو با واکنش های گسترده ای مواجه شد‬ ‫حس��ن روحانی هفته گذش��ته با اظهاراتش مبنی بر‬ ‫«بیسواد بودن منتقدان» و «اظهارنظر عده ای معدود که از‬ ‫جایی خاص تغذیه م ی شوند» خبرساز شد‪.‬‬ ‫او در دوره تبلیغات انتخابات ریاس��ت جمهوری نیز در‬ ‫برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما به انتقادهای‬ ‫«عابدینی» مجری و کارشناس این ب رنامه پی رامون وضعیت‬ ‫هسته ای در دوره مسئولیتش در شورای عالی امنیت ملی‬ ‫واکنش نش��ان داده بود و منتقدان را بیس��واد خطاب کرده‬ ‫بود روحانی انج��ا گفت‪« :‬این حرف دروغ اس��ت‪ .‬اینها مال‬ ‫بیسوادهاست‪ .‬شاید (کسی که) در گوشی به شما م ی گوید‬ ‫بیس��واد اس��ت‪ ...‬ما متوقف کردیم؟! ما کامل کردیم‪ ...‬این‬ ‫همان بد اخالق ی هاس��ت که م ی گویم‪ .‬این صداوس��یمای‬ ‫ش��ما ان قدر این بد اخالق ی ها را گفته اس��ت‪ ،‬شما هم باور‬ ‫کرده ای��د‪ »...‬ان روزه��ا روحانی هنوز به ریاس��ت جمهوری‬ ‫نرسیده بود و در فضای تبلیغات انتخاباتی خرده چندانی به‬ ‫او گرفته نشد؛ اما حاال او از ان رو که در مقام ریاست جمهوری‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬مورد انتقاد واقع م ی شود‪.‬‬ ‫روحانی چه گفت؟‬ ‫رئی س جمه��ور سه ش��نبه پیش در اجالس روس��ای‬ ‫دانشگاه ها و پارک های فناوری که در دانشگاه شهید بهشتی‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬ضمن انتقاد ش��دید از منتقدین توافقنامه ژنو‪،‬‬ ‫منتقدین را «عده ای کم سواد» خواند‪.‬‬ ‫روحانی در بخشی از سخنانش که مورد اعتراض و انتقاد‬ ‫اصولگرایان قرار گرفت‪ ،‬چنین گفت‪« :‬م ی خواهم یک نقد‬ ‫هم نسبت به دانشگاه بکنم؛ البته شما باید نقد کنید‪ .‬اما من‬ ‫م ی خواهم بگویم چرا دانشگاه خاموش است؟ چرا یک عده‬ ‫بیس��واد که از بخش هایی خاص پول م ی گیرند باید حرف‬ ‫بزنند اما بزرگان‪ ،‬دانشگاهیان و اساتید ما سکوت م ی کنند؟‬ ‫چرا وقتی ی��ک اتفاق بی ن المللی رخ م ی دهد ‪ ،‬اس��اتید نامه‬ ‫خصوصی به رئی س جمهور م ی نویسند؟ چرا فریاد نم ی زنید؟‬ ‫چرا وارد میدان نم ی شوید؟ ما روحیه سق راط وار م ی خواهیم‪.‬‬ ‫کسانی که در مذاکرات ژنو‪ ،‬مذاکره کردند نیز از دانشگاه ها‬ ‫هستند و از اساتید دانشگاه های ما به حساب م ی ایند‪».‬‬ ‫بیان همین سخنان از س��وی روحانی کافی بود تا بار‬ ‫دیگر سیلی از انتقادات به سوی او روانه شود‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫در این میان رس��انه های اصولگرا بر س��ایرین پیشی‬ ‫گرفتند و انتقادات خود را بسیار صریح و ب ی پرده مطرح کردند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان اما سکوت پیشه کردند و البته برخی نیز تلویحا‬ ‫زبان به تمجید از روحانی گشودند‪.‬‬ ‫این در حالی است که خبرگزاری اصولگرای «تسنیم»‬ ‫در خبری که به بهانه «کم سواد» خواندن منتقدان توافق ژنو‬ ‫توس��ط رئی س جمهور و بالفاصله پس از پایان س��خنان او‬ ‫منتشر کرد‪ ،‬به بازخوانی نظر حسن روحانی در کتاب امنیت‬ ‫ملی و دیپلماسی هسته ای پرداخت‪.‬‬ ‫روحانی در صفحه ‪ 69‬کتاب «امنیت ملی و دیپلماسی‬ ‫هسته ای» چنین م ی نویس��د‪« :‬در جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫گاهی تصمیمات جنبه حیثیتی پیدا م ی کند‪ .‬فکر م ی کنیم‬ ‫اعتراف به هرگونه اشتباهی به معنای پذیرش شکست خواهد‬ ‫بود‪ .‬این یکی از بزرگ ترین اشکاالت در نظام تصمیم گیری‬ ‫کشور است و متاسفانه هنوز در جامعه ما انتقاد‪ ،‬جایگاه خود‬ ‫را پیدا نکرده است‪».‬‬ ‫وی تاکید کرده اس��ت‪« :‬فک��ر م ی کنی��م وارد اوردن‬ ‫اش��کال به یک تصمیم‪ ،‬مس��اوی با جهل یا حتی خیانت‬ ‫تصمیم گیرنده اس��ت؛ درحال ی ک��ه باید بپذیری��م معموال‬ ‫تصمیمات با نقص و خطا همراه است‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور م ی افزاید‪« :‬اینکه بس��یاری از قوانین‬ ‫مصوب به ناچار پس از چند ماه یا چند سال نیاز به اصالح پی دا‬ ‫م ی کند‪ ،‬در بسیاری از موارد ناشی از مشکل تصمیم سازی‬ ‫و تصمیم گیری در تصویب قوانین است‪ .‬باید انتقاد به یک‬ ‫معروف و کار شایسته تبدیل ش��ود و انتقاد کننده در انتظار‬ ‫تشویق باش��د‪ ،‬نه تنبیه‪ .‬تا به این نقطه نرسیم به ناچار باید‬ ‫شاهد ادامه تصمیمات اشتباه مس��ئوالن باشیم‪ .‬بزرگترین‬ ‫شجاعت پذیرش اشتباه و خطا از طرف مسئوالن است‪».‬‬ ‫اغاز انتقادات‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫انتقادات نسبت به اظهارات حسن روحانی از مجلس‬ ‫اغاز ش��د‪ .‬حمید رس��ایی‪ ،‬نماینده ته ران و چهره نزدیک به‬ ‫جبهه پایداری در تذکری ب��ه رئی س جمهور از انچه «ادبیات‬ ‫نامناسب روحانی خطاب به منتقدان توافقنامه ژنو» خواند‪،‬‬ ‫انتقاد و تاکید کرد‪« :‬برخی از علما‪ ،‬نخبگان دانش��گاهی و‬ ‫نمایندگان مجلس از این توافقنامه انتقاد م ی کنند‪».‬‬ ‫جعفری‪ ،‬نماینده بجنورد نیز با تذکر ب��ه روحانی اب راز‬ ‫عقیده کرد که نقش ه راه توافقنامه ژنو راه درستی ندارد‪.‬‬ ‫بی رانوند‪ ،‬نماینده بروجرد و رحماندوست‪ ،‬نماینده ته ران‬ ‫دو نماینده دیگری بودند که ب��ه رئی س جمهور تذکر دادند و‬ ‫خواس��تار جلوگیری از س��خنان تفرقه افکنانه و کنترل این‬ ‫سخنان شدند‪.‬‬ ‫مهرداد بذرپاش‪ ،‬دیگر نماینده اصولگرای مجلس هم‬ ‫گفت‪« :‬در پاس��خ به این اظهارات رئی س جمهور باید گفت‪،‬‬ ‫ما بیسوادیم و سواد شما هم در نحوه توزیع سبدکاال کامال‬ ‫نمایان و مش��هود بود‪ ...‬بهترین پاسخ به اقایان همین یک‬ ‫مصرع است که گفت‪ ،‬ادب مرد به ز دولت اوست‪».‬‬ ‫حمیدرضا ترقی‪ ،‬رئی س دفتر سیاسی حزب موتلفه نیز‬ ‫درباره اظهارات روحانی گفت‪« :‬اظهارات اقای روحانی ادامه‬ ‫همان صحب ت های اخی��ر اط رافیان وی علی��ه نمایندگان‬ ‫است‪ ...‬نباید از کابینه با میانگین سنی باال انتظار سع ه صدر‬ ‫داشت‪ ...‬رسانه ها با دولت مدارا کنند تا از این حالت احساسی‬ ‫عبور کند‪».‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬چهارشنبه گذش��ته رسانه های اصولگرا‬ ‫در س��رمقاله ها و تحلی ل های خود از اظهارات روحانی انتقاد‬ ‫کردند‪ .‬روزنامه اصولگرای وطن امروز که از رسانه های منتقد‬ ‫دولت یازدهم شناخته م ی شود‪ ،‬تیتر یک خود را به سخنان‬ ‫روحانی اختص��اص داد و در دو یادداش��ت جداگان��ه از این‬ ‫اظهارات انتقاد کرد‪.‬‬ ‫این روزنامه در س��تون «ن��گاه» خود ب��ا درج مطلبی‬ ‫که تیتر «درک م ی کنیم» را ب��رای ان برگزیده بود‪ ،‬در مورد‬ ‫چرایی سخنان رئی س جمهور نوش��ت‪« :‬برخی معتقدند به‬ ‫اقای روحانی حق باید داد‪ .‬من شخصا کامال ایشان را درک‬ ‫م ی کنم‪ .‬طرح توزیع س��بد کاال میان مردم که ظاه را حتی‬ ‫بسیاری از اعضای کابینه هم با ان مخالف بوده اند‪ ،‬در حال‬ ‫تبدیل شدن به یک بحران مدیریتی است‪ .‬در واقع دولت که‬ ‫از هر فرصتی ب رای خطابه خواندن در باب حقوق شهروندی‬ ‫و کرامت مردم ب ی دریغ و س��خاوتمندانه اس��تفاده م ی کند‪،‬‬ ‫در نخس��تین تجربه اجرای یک پ��روژه مل��ی‪ ،‬ناکارامدی‬ ‫حیرت انگی��زی از خود به نمایش گذاش��ته و کل داس��تان‬ ‫سبد کاال را ناخواسته به ابزاری ب رای تحقیر ملت بدل کرده‬ ‫اس��ت؛ بماند که ش��هروندان در برف و س��رما مانده برخی‬ ‫استان های کش��ور اکنون از دولت س��بد کاال نم ی خواهند‪،‬‬ ‫بلکه همه درخواست ش��ان این اس��ت که در ب��رف و بوران‬ ‫تلف نشوند‪».‬‬ ‫نگارنده در ادامه نوش��ته اس��ت‪« :‬جناب دکتر روحانی‬ ‫منتقدان توافق ژنو را که در میان انها مراجع تقلید و نمایندگان‬ ‫مجلس هم حضور دارند‪ ،‬مشتی بیسواد خوانده است‪ .‬خب!‬ ‫اگر این جماعت بیسوادند چرا به جای اینکه به سخنان انها‬ ‫در حد یک صفحه ناقابل پاسخ داده شود‪ ،‬اهانت م ی کنند‪،‬‬ ‫به دادگاه ش��کایت م ی برند و داغ و درف��ش علم م ی کنند؟‬ ‫ال اقل پاسخ این بیسوادها را بدهید! اقای روحانی گفته است‬ ‫منتق��دان معدودند و از جاهایی معدود خ��ط م ی گیرند‪ .‬این‬ ‫هم اتفاقا باید سبب مسرت ایشان باش��د‪ .‬جماعتی معدود‬ ‫گوش��ه ای ب رای خود چیزهای��ی م ی گویند‪ ،‬ب رای پاس��خ به‬ ‫عده ای معدود ضرورتی به این همه عصبانیت وجود دارد؟»‬ ‫یادداشت نویس وطن امروز با اشاره به اینکه «ما از قران‬ ‫خط م ی گیریم» نوش��ت‪« :‬دقیق اگر باش��یم سخنان اقای‬ ‫روحانی هیچ معنایی جز این ندارد که ایشان و دوستان شان‬ ‫هیچ پاسخی به منتقدان توافق ندارند و این ناسزاها نه تلویحا‬ ‫بلکه تصریحا تاییدی است بر اینکه منتقدان درست گفته و‬ ‫انگشت بر نقاط صحیح نهاده اند‪».‬‬ ‫به زعم وی‪ ،‬این چیزی نیست که بنا باشد منتقدان را‬ ‫نگران کند‪« :‬انچه ناراحت کننده است این است که ادبیات‬ ‫اهانت به مردم در این دولت در حال اپیدمی شدن است‪ ...‬این‬ ‫رویه نشان از ان دارد که دولت اقای روحانی خود را مجاز به‬ ‫درنوردیدن همه مرزهای اخالقی ب رای خفه کردن صدای چند‬ ‫منتقد م ی داند که پاسخی ب رای سخنان انها نیافته است‪».‬‬ ‫نام��ه حس��ین قدیانی ب��ه رئی س جمهور اما بیش��تر‬ ‫جلب توجه ک��رد‪ .‬او در نامه خود خطاب ب��ه رئی س جمهور‬ ‫نوشت‪« :‬با سالم و عرض ادب؛ احتراما‪ ،‬من ب رایم این روزها‬ ‫یک س��وال پیش امده و ان اینکه ایا ای��ت اهلل جوادی املی‬ ‫هم که در نقد توافق ژن��و فرمودند‪« :‬بعد از دس��ت دادن با‬ ‫امریکای ی ها باید انگشتان دس��ت خود را شمرد»‪ ،‬در ردیف‬ ‫همان «عده معدود بیسواد»ی هستند که «از جایی تغذیه‬ ‫م ی شوند» یا خیر؟! سایر مراجع عظام چطور؟ امامان جمعه‬ ‫و جماعات چطور؟! علمای اعالم چط��ور؟! خود نخبگان و‬ ‫دانشمندان هسته ای چطور؟!»‬ ‫او نامه خ��ود را این گونه به پایان رس��اند‪« :‬این رفتار و‬ ‫گفتار‪ ،‬قطعا زیبنده دولتی که قرار بود مدد از خرد و خردورزان‬ ‫بگیرد‪ ،‬نیست‪ .‬ان شاءاهلل با تغییر نگاه به مردم و اصحاب نقد‪،‬‬ ‫شاهد تدبیر واقعی‪ -‬و نه شعاری!‪ -‬در دولت کنونی باشیم و از‬ ‫یاد نبریم که دولت ها به عبارتی همه موقتند و انچه باقی و‬ ‫ماناست‪ ،‬ملت عزیز و سرافراز ای ران است‪».‬‬ ‫«کیهان» روزنامه اصولگرای دیگری بود که در همین‬ ‫روز با انتخاب تیتر «یک س��بد اهانت تقدی��م به منتقدان‬ ‫دولت!» به استقبال سخنان رئی س جمهور و معاون اول دولت‬ ‫یازدهم رفت‪.‬‬ ‫حسین شریعتمداری در بخشی از یادداشت روز کیهان‬ ‫در باره س��خنان رئی س جمهور نوش��ت‪« :‬بعد از ب ی تدبیری‬ ‫خس��ارت افرین دولت مدعی تدبیر در توزیع س��بد کاال که‬ ‫اعتراض و انتقاد همگانی را در پی داشت‪ ،‬انتظار ان بود ‪ -‬و‬ ‫انتظار منطقی و بجایی نیز بود ‪ -‬که رئی س جمهور محترم‬ ‫به خاطر این همه ب ی تدبیری دس��ت اندرکاران طرح یاد شده‪،‬‬ ‫از مردم پوزش بخواهد و ب رای جب��ران تحقیر ناروایی که در‬ ‫جریان توزیع سبد کاال نسبت به اقشار محروم و مستضعف‬ ‫روا داشته بودند‪ ،‬دستور پیگیری عوامل موثر در پیدایش این‬ ‫پدیده ناپس��ند را صادر کرده و خواستار مجازات یا دست کم‬ ‫توبیخ و برکناری انان شود‪ ،‬اما رئی س جمهور محترم برخالف‬ ‫انچه از ایشان انتظار م ی رفت نه فقط کمترین واکنشی نسبت‬ ‫به ب ی تدبیری پدی د امده در توزیع سبد کاال از خود نشان نداد‪،‬‬ ‫بلکه در اجالس روسای دانشگاه ها و مدی ران پارک های علم و‬ ‫فناوری به منتقدان توافق ژنو اعتراض کرد! و از انان با عنوان‬ ‫«عده ای معدود و کم س��واد»! یاد کرد که به گفته ایشان از‬ ‫جای خاص تغذیه م ی شوند!»‬ ‫رسانه های منتقد و موافق دولت در مورد سخنان جنجالی حسن روحانی موضع گیری کردند‬ ‫ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻯ‪:‬‬ ‫ﺁﺫﺭ ﻣﻨﺼﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ »ﺷﺮﻕ« ‪:‬‬ ‫ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ »ﺑﺎﺑﻚ ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ«‬ ‫ﻛﻔﺎﻑ ﺑﺪﻫﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ‬ ‫ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ‬ ‫ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ‬ ‫ﮔـﺮﻭﻩ ﺳﻴﺎﺳـﻰ‪ :‬ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭘﻮﺭﻣﺤﻤﺪﻯ‪ :‬ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ]ﺑﺎﺑﻚ‬ ‫ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ[ ﻛﻔﺎﻑ ﺑﺪﻫﻰﺷــﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﻫﺮ ﺳــﻪ ﻗﻮﻩ ﺗﻼﺵ‬ ‫ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺸــﻮﺭ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻴﻢ‪ .‬ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ‬ ‫ﻗﻮﻩﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ‪. ...‬‬ ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻴﺎﺳـﻰ‪ :‬ﺁﺫﺭ ﻣﻨﺼﻮﺭﻯ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺁﻥ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﺍﺯ‬ ‫ﺯﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻧﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ‬ ‫ﻧﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺗﺤﻤﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺷــﺎﻩ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺷــﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﺭﺍﻳﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺯﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺯﻣﻴﻨﻪ‬ ‫ﻭ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ‪...‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪3‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬ ‫ﺳﺎﻝ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪16 1946‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 1000‬ﺗﻮﻣﺎﻥ‬ ‫ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ ‪ 16‬ﺑﻬﻤﻦ ‪ 5 1392‬ﺭﺑﻴﻊﺍﻟﺜﺎﻧﻰ ‪ 5 1435‬ﻓﻮﺭﻳﻪ ‪2014‬‬ ‫ﺗﻴﺘﺮﻫﺎ‬ ‫ﮔﺰﺍﺭﺵ »ﺷﺮﻕ« ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﺷﻤﺎﻝ‬ ‫ﺑﺮﻑﺭﻭﺑﻰ‬ ‫ﻳﻚﻣﻴﻠﻴﻮﻥﺗﻮﻣﺎﻥ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﻯ ﻳﺎﺭﺍﻧﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻧﺪ‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﺗﺎ ﺧﺮﺩﺍﺩ ‪93‬‬ ‫ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻓﺎﺯ ﺩﻭﻡ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﺗﻴﺮ‪ 93‬ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪14‬‬ ‫ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻣﺨﻔﻰ‬ ‫»ﻛﺮﺯﺍﻯ« ﺑﺎ »ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ«‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪15‬‬ ‫ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻰ ﮔﺎﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪:‬‬ ‫ﮔﺎﺯﻯ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ‬ ‫ﻣﺮﺩﻡ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰ ﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪4‬‬ ‫ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ‬ ‫ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎ‬ ‫ﺟﻌﻔﺮ ﻛﺎﻣﺒﻮﺯﻳﺎ‬ ‫ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺸﻢ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪4‬‬ ‫ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻬﺸﺘﻰ‪ ،‬ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺩﺭ »ﺑﻬﺎﺭﺳﺘﺎﻥ«‬ ‫ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ‪ :‬ﭼﺮﺍ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ‬ ‫ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺍﺳﺖ؟‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪6‬‬ ‫ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬ ‫ﺗﻮﻟﺪ ‪ 26‬ﻧﻮﺯﺍﺩ‬ ‫ﺍﺯﻣﺎﺩﺭﺍﻥﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪15‬ﺳﺎﻝ‬ ‫ﺩﺭ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ‬ ‫ﺗﺎﻣﻞ ﺩﺭ »ﻓﺎﺯ ﺩﻭﻡ«‬ ‫ﻫﺎﺩﻯ ﺣﻖﺷﻨﺎﺱ ‪ .‬ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪14‬‬ ‫ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﻧﺎﺻﺮ ﺯﺭﺍﻓﺸﺎﻥ‪/‬ﺻﻔﺤﻪ ‪8‬‬ ‫ﺩﻭﻟــﺖ ﺩﺭ ﺗﺒﺼــﺮﻩ ‪ 21‬ﻻﻳﺤــﻪ‬ ‫ﺑﻮﺩﺟــﻪ ‪ 93‬ﺑــﻪ ﺩﻧﺒــﺎﻝ ﺍﻳــﻦ‬ ‫ﺑــﻮﺩ ﻛــﻪ ﻣﺠــﻮﺯ ﻛﺴــﺐ ﺩﺭﺁﻣــﺪ‬ ‫‪63/2‬ﻫﺰﺍﺭﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺗﻮﻣﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻫﻤﻴــﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ‪63/2‬ﻫﺰﺍﺭﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺗﻮﻣﺎﻥ‬ ‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰﺷــﺪﻩ ﺩﺭ ﺗﺒﺼﺮﻩ ‪21‬؛ ‪11/3‬ﻫﺰﺍﺭﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺗﻮﻣﺎﻥ‬ ‫ﻳﺎﺭﺍﻧﻪ ﻧﺎﻥ‪ ،‬ﺑﺮﻕ ﻭ ﺳــﺎﻳﺮ ﻛﺎﻻﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬ ‫‪ 93‬ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻣﺎ ‪51/9‬ﻫﺰﺍﺭﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩﺗﻮﻣﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺣﺎﻣﻞﻫﺎﻯ ﺍﻧﺮژﻯ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ‪6‬‬ ‫‪‚¯€»ɀfˆ³{Y{ÉÔ¯Á½Â¿Z¯ÀË|»dXÌŹ€fv»”Ÿɀ]ZʸŸ€f¯{¶Ì¯Á[ZÀm‬‬ ‫]‪ÉÁMZ¼‹ÉY€],dzfËZa¹{€»ÉYZ]ʸY”Ÿ½YÂÀŸÄ]½Y€Æe€Æ‹ÉY‹Ä]Ê·ZŸ[ZÀm{ÁÁ‰Z]{Z‹Z‬‬ ‫‡€‪ºËY{ɁÁ€Æ]ÁɁY€§Y‬‬ ‫‪|Ìn» É|À°‡Y  Y€Å Ã|̇ ÃZÀa|¼uY  ¹ZÀÆ] ʼÌÅY€]Y  €ÅZœ» ʼÌÅY€]Y  Ã|Ì ‡ €»M  Z“€Ì¸Ÿ|̇ ¼Ÿ Z«M  ¾ˆu Ê¿ZyZ«M‬‬ ‫‪|Ì ‡ ɀ«Z]   Z“€Ì¸Ÿ Ê¿Z¼ËY  { ˆ» Âa ċ¿Y  ʸŸ ÉZ¿Y  ¦‡ÂË ɀ^¯Y  ¾ˆu ʸ”§Y  |̼u ʿԏY‬‬ ‫ ]‪{ZŒÆ» É|mZe  ¦‡ÂË ŠËÂa {YÂm Z‡Za  Z“€Ì¸Ÿ É|‡Y ÊÀ]  ºË€» Ê«Z]  ¾Ë|·Y {Z¼Ÿ Ê«Z]  cY{Zˆ·Y€mZÅ ɀ«Z‬‬ ‫‪{Y€Ì‹Z^ƋÉ|ÌuÉ{ZÅÉ|Ìu…Z^ŸÊ]ÓÁ{Ê^Ì^u¾Ì¿Z¿Âaʨ¬iºÌÅY€]Y¹|«d]Zi|Ì ‡ʸ¯Âe[ZƋɀne‬‬ ‫‪Z“ Z¯{Ây  µZ¼m Ê°q¯ ½Y|Ày{Z‹€§ ɀ^f ¸y  ½Z¼ËYZË|À¨‡Y ÊËY€”y  Ê^fn» ÊmZy ×Y|^Ÿ €§ ʼeZy‬‬ ‫{‪|ˀ§Âyd §cY{Z‡Ä¿Zv˽ZË“ʔe€»ʌËÁ{Á€Æ‹½ZË{Á{[ZƋÉ|¿Â·Y{Z¼ÅÉ{ÁY{Z̼̯ÊËZ¿Y‬‬ ‫¿‪¾Ìˆu€Ì»Y½ZË{€»º‡Z«|̇Ê¿Z»Z¿€§Ê¿Zy½Z»¹Y€Æ‹½ZŒ¿¾ˆv»Ê»ZŽZ¯Ê¿ZuÁ{ ˆ»€^n‬‬ ‫ با تصویب مجلس‪ ،‬فاز دوم هدفمندی‬ ‫ در تابستان ‪ 93‬اجرا می شود‬ ‫‪5‬‬ ‫اعتراض روحانی‬ ‫چرا بزرگان دانشگاهی ما خصوصی حرف هایشان را می زنند؟‬ ‫چرا گروهی بی سواد باید درباره توافق ژنوحرف بزنند؟‬ ‫بگذارید وزیر علوم به وظایفش عمل کند‬ ‫نیازمند شهامت سقراط گونه هستیم‬ ‫حمله شورای شهر به اتش نشانی ‬ ‫وزیر دادگستری توضیح داد‬ ‫وزیر جهاد کشاورزی هشدار داد‬ ‫مقابله با سوداگران ‬ ‫زمین های کشاورزی‬ ‫‪10000 Rials‬‬ ‫ اعتراض‪ 40‬نماینده‬ ‫ به سخنان روحانی و ظریف‬ ‫ گزارش اتش نشانی را ‬ ‫یک ریال هم قبول نداریم‬ ‫شرایطرفعحصر‬ ‫موسویوکروبی‬ ‫چهارش�نبه ‪ 16‬بهم�ن ‪ 5 1392‬ربیع الثان�ی ‪ 5 1435‬فوری�ه ‪ 2014‬س�ال یازده�م ش�ماره ‪ 16 2891‬صفح�ه ‪ 1000‬تومان ‬ ‫‪13‬‬ ‫رنج برف‬ ‫‪16‬‬ ‫‪Pages‬‬ ‫‪No. 2891‬‬ ‫‪vol.11‬‬ ‫‪5 Feb 2014‬‬ ‫‪Wed‬‬ ‫‪ETEMAD‬‬ ‫تداوم بحراندرشهرهایشمالیکشور‬ ‫ خبر اخر‪ :‬وزرای راه و شهرسازی و نیرو با دستور روحانی به مناطق گرفتار در برف رفتند‬ ‫ شاهدان عینی از مناطق محاصره شده در برف ‪،‬شرایط بحرانی خود را گزارش می دهند‬ ‫ افت فشار گاز در بیشتر مناطق کشور و کمیاب شدن کاالی اساسی در گیالن و مازندران‬ ‫‪3‬‬ ‫ به جز شمال کشور‪ ،‬پایتخت و دیگر استان ها نیز با دشواری هایی روبه رو هستند‬ ‫ درخواست نهاد های مردمی برای کمک به خیابان خواب ها‬ ‫‪4‬‬ ‫سینمای ملی یاسینمای میلی‬ ‫ فرزاد موتمن و محمدعلی سجادی ‬ ‫درباره ساخت فیلم در ایران گفت وگو می کنند‬ ‫‪ 8‬و ‪9‬‬ ‫یک خبر‪ ،‬سه چهره امروز درباره « مهاجرت» با حضور ‬ ‫ناصر فکوهی‪ ،‬پدرام سلطانی‪،‬رضا درمیشیان‬ ‫ همراه گفت وگو یی با محمد جواد حق شناس‬ ‫ درباره رابطه توسعه سیاسی و توسعه پایدار‬ ‫نگاه روز‬ ‫دانشگاه تاثیرگذار در نگاه رییس جمهور‬ ‫‪ -1‬در استانه سللالگرد پیروزی انقاب اسللامی هستیم‪ .‬امام‬ ‫خمینی (ره) بنیانگذار و معمار انقاب اسامی سخن به یادماندنی و‬ ‫عمیق درباره نقش دانشگاه در جهان کنونی داشتند؛ «دانشگاه مبدا‬ ‫همه تحوالت اسللت» و با همین نگرش بود که دانشگاه طی سالیان‬ ‫پس از پیروزی انقاب به لحاظ کمی و کیفی‪ ،‬از‪ 170‬هزار دانشجو به‬ ‫‪ 4/5‬میلیوندانشجودرسطوحکارشناسی‪،‬کارشناسیارشدودکترا‪،‬‬ ‫از چهار هزار هیات علمی به نزدیک ‪ 100‬هزار هیات علمی و از ‪100‬‬ ‫غالمرضا ظریفیان‬ ‫سایتدانشگاهیبه‪ 2000‬مرکزدانشگاهیوصدهامراکزتحقیقاتی‬ ‫و پارکهای علمی و فناوری ارتقا یافت‪ .‬نقش دانشللگاه در توسللعه علمی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫اقتصادیوسیاسیکشوردرجامعهمابیبدیلاست‪.‬سخنانبسیارمهمریاستمحترمجمهوری‬ ‫دراجاسروسایدانشگاههاومراکزتحقیقاتیوپارکهایعلمیوفناوریباردیگرتاکیدویژهیی‬ ‫برنقشتاثیرگذاروسرنوشتسازدانشگاهدرعرصههایمختلفجامعهکنونیبود‪.‬‬ ‫‪-2‬سخنانریاستمحترمجمهوریابعادمختلفیازکارکردهاونقشدانشگاهراموردبررسی‬ ‫‪2‬‬ ‫یادمان‬ ‫جمهوریت در نگاه امام خمینی (س) ‬ ‫حضرت امام خمینی (ره) از جمله شللخصیتهای‬ ‫مهم در تاریخ معاصر اسللت که عاوه بر اینکه چهرهیی‬ ‫شاخص در عرصه سیاست محسوب میشود دارای بعد‬ ‫اخاقی و عرفانی ویژهیی هم بودند‪.‬‬ ‫بعد اخاقی شللخصیت امام خمینی حتللی بعد از‬ ‫انقاب نیللز بیش از گذشللته دیده میشللد‪ .‬حتی اثار‬ ‫ایشللان هم صرف نظر از مباحث فقه و اصول بیشتر بر‬ ‫محمد علی ایازی ‬ ‫اندیشههای اخاقی استوار بود‪ .‬از سوی دیگر در اینکه‬ ‫انقاب اسللامی ایران در کل جهان اسللام و به ویژه در منطقه تاثیر بسللزایی‬ ‫داشته است تردیدی نیسللت‪ .‬اما انقاب اسللامی ایران با رهبری حضرت امام‬ ‫گسللترش و تداوم یافت و حرکت امام خمینی بسللیار تاثیرگذار در اتفاقاتی بود‬ ‫که امروز در منطقه شاهد ان هستیم‪.‬‬ ‫همچنین نقش حضرت امام در پیروزی انقاب اسللامی ایللران از دو جهت‬ ‫عکس‪ :‬ارش خاموشی‪ /‬ایسنا‬ ‫ﻋﻜﺲ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﺑﺎﻳﻰ‪ ،‬ﺍﻳﺮﻧﺎ‬ ‫ﺩﺭ ﺻﻔﺤﺎﺕ‬ ‫ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ‬ ‫ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ‬ ‫‪30‬‬ ‫ﺍﺷــﺎﺭﻩ ﺑــﻪ ﻧﻜﺎﺗــﻰ ﺍﺯ ﺳــﻮﻯ‬ ‫ﺭﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ‬ ‫ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻈﺮﻯ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻮﺭﺩ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ‬ ‫ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺍﻥ‬ ‫ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰﺷﺪﻥ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺴــﺘﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ‬ ‫ﺩﻋﻮﺕ ﺷــﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝﻧﻈﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺩﺭﻙ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺳــﺘﺎﺩﺍﻥ ﺭﺷﺘﻪﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮﻥ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ‪،‬‬ ‫ﺍﺭﺗﺒﺎﻃــﺎﺕ‪ ،‬ﻓﻴﺰﻳــﻚ ﻫﺴــﺘﻪﺍﻯ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳــﻰ‪ ،‬ﻓﻀﺎﻯ‬ ‫ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭﺳــﺘﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺷﺨﺺ‬ ‫ﺍﻭﻝ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻓﻜﺮﻯ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻛﻢﺍﻃﻼﻉ ﺍﻣﺎ ﭘﺮﺳﺮﻭﺻﺪﺍ‪ ،‬ﺩﻟﮕﺮﻡ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫گران شدن ‬ ‫حامل های انرژی ‬ ‫ تا تیـرماه‬ ‫ به تعویق افتاد‬ ‫سهیل سراییان‪ /‬از جمعه شروع شللد‪ .‬روز جمعه مردم‬ ‫خوشللحال بودند که پللس از مدت زیللادی بللرف دیدهاند‪.‬‬ ‫مجسمههای زیبای برفی با جایزههایی که از سمت مسووالن‬ ‫برای انها در نظر گرفته شده بود‪ ،‬خنده را به لبها بازگردانده‬ ‫بود‪ .‬جمعه تمام شد‪ ،‬روز شنبه رسید‪ ،‬برف یک نفس تا شنبه‬ ‫ادامه پیدا کرده بود و حاال همه کمکم نگللران بودند‪ .‬هنوز از‬ ‫مسللووالن خبری نبودتا اینکه کمکم راههای ارتباطی مردم‬ ‫شهر و روستا قطع شد‪ .‬ابتدا برق قطع شللد و در ادامه ان‪ ،‬اب‬ ‫و حاال افت فشار گاز‪ .‬خیلیها خود را برای صفهای طوالنی‬ ‫سللبد کاال اماده کرده بودند تا به صورت رایگان از دولت مرغ‬ ‫و برنج هدیلله بگیرند اما امللروز اب معدنی را بایللد پنج هزار‬ ‫تومان و گوشللت را کیلویی ‪ 55‬هزار تومللان خریداری کنند‪.‬‬ ‫فروشللگاه رفاه در مقابل در ورودیاش یک و نیم سللانتیمتر‬ ‫برف نشسته است و کاالی سبد کاال به شمال کشور نرسیده‬ ‫اسللت‪ .‬حاال مردم در صفهای طوالنی نان هسللتند به جای‬ ‫سبد کاال‪ .‬در صف نان به مردم میگفتم که من خبرنگارم هر‬ ‫حرفی دارید بگویید تا زودتر منتشر کنم‪« .‬به دادمان برسید»‬ ‫این تمام حرف مردم بود‪ .‬خبرنگار یکی از روزنامههای استان‬ ‫مازندران این حرفها را از پشت تلفن به من گفت‪ .‬یکی دیگر‬ ‫از خبرنگاران استان ساری حرفهای او را کامل کرد‪« ،‬بحران‬ ‫اصلی رامسر است‪ ،‬حدود دو متر برف امده است‪ ،‬سه شهرک‬ ‫در نزدیکیهای رامسللر با حدود ‪ 1800‬نفر ‪ ،‬راههای ارتباطی‬ ‫نگاه اجتماعی‬ ‫غفلت از امادگی در سوانح‬ ‫برف‪ ،‬سرما و یخبندانی که در بخش وسیعی از کشور به ویژه‬ ‫مناطق شمالی‪ ،‬مرکز و غرب کشور از اوایل هفته خیمه زده است‬ ‫و براساس پیشبینیهای اعام شده سازمان هواشناسی تا پایان‬ ‫هفته ادامه دارد تا حدودی به بحللران بهخصوص در مناطقی از‬ ‫غرب گیان و مازندران و نقاط شللهری و روستایی تبدیل شده‬ ‫است و برای مقابله با پیامدهای ان نیروهای محلی و ملی بسیج‬ ‫شدهاند و تاکنون اقدامات وسیعی برای غلبه بر این غافلگیری به‬ ‫رامین رادنیا ‬ ‫عمل امده است‪ .‬در عین حال واکنش ما به این پدیده طبیعی از‬ ‫جنبههای مختلف قابل بررسی است‪ .‬نخست انکه گرچه سوانح طبیعی از جمله یخبندان‪،‬‬ ‫بارش برف سنگین‪ ،‬سرمای شللدید و کوالک بهطور معمول و ناشی از ویژگیهای اقلیمی و‬ ‫جغرافیایی فات ایران‪ ،‬در زمره پدیدههای نادر به شمار میایند و مانند زلزله با وجود توان و‬ ‫پتانسیل باالی ان رخدادی مستمر و پر شمار محسوب نمیشود و از همین رو فراموش شده‬ ‫و چندان نگرانی و دغدغهیی برای ان در اذهان عمومی جامعه اعم از مدیران و مسووالن ایجاد‬ ‫انها قطع شده است‪ ،‬تقریبا جادههای شهرها حدود ‪ 70‬درصد‬ ‫و ‪100‬درصد مسیر روستاها بسته شده است‪ .‬در شمال کشور‬ ‫گوشت کیلویی ‪ 55‬هزار تومان و اب معدنی از سه تا پنج هزار‬ ‫تومان است‪».‬وی شرایط شمال کشور را به طور کلی بحرانی‬ ‫خوانللد و درباره بحران اصلللی که گازرسللانی در این منطقه‬ ‫اسللت‪ ،‬گفت‪« :‬در مازندران گاز مدارس به طللور کامل قطع‬ ‫شده و مدارس کل شمال کشللور تا پایان هفته تعطیل شده‬ ‫است‪ .‬متاسفانه باید بگوییم که مدیرکل امور راه و شهرسازی‬ ‫استان پاسخگوی تلفن خود نیست‪ .‬این در صورتی است که‬ ‫باید مسووالن پاسخگو باشند‪ ».‬یکی از ساکنین شهر ساری‬ ‫که از سوادکوه و قائمشهر هم خبر داشت‪ ،‬به «اعتماد» گفت‪:‬‬ ‫اینجا مشکل اصلی نان اسللت که مردم در صفهای طوالنی‬ ‫میایستند‪ ،‬مدارس هم تا اخر هفته تعطیل است اما چیزی که‬ ‫مردم را خیلی نگران کرده است‪ ،‬مشکل گاز است‪ ،‬شنیدهایم‬ ‫که در قائمشهر گاز مدتی قطع شده است‪ .‬در ساری برای هر‬ ‫اب معدنی چهار هزار تومان باید پرداخت کنیم‪ .‬یک خبرنگار‬ ‫مازندرانی درباره شرایط این استان و کمکهایی که به مردم‬ ‫شده اسللت به «اعتماد» گفت‪ :‬سللپاه و هال احمر از طریق‬ ‫هلیکوپتر کمکهایی اوردهاند اما بحران بیشتر از این مسائل‬ ‫است‪ .‬بیمارستانها هم با مشکل گاز مواجه هستند و حدود‬ ‫‪40‬درصد انها گاز ندارند که مسووالن از شیوه تجمیع استفاده‬ ‫ادامهدرصفحه‪13‬‬ ‫کردهاند‪.‬‬ ‫دولت ملزم به اصالح قانون هدفمندی یارانهها شد‬ ‫مخالفتمجلسبا گرانیبنزین‬ ‫تعویقیکهفتهای‬ ‫کنکورارشد‪93‬‬ ‫صفحه ‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اعترافکریبه‬ ‫شکستدرسوریه‬ ‫وندی شرمن در سنا عنوان کرد‬ ‫موشکهایبالستیک‬ ‫درمذاکراتنهایی!‬ ‫‪11‬‬ ‫تیترهایروز‬ ‫گزارش روز سوم جشنواره فیلم فجر‬ ‫متروپل؛ ضدقصهترین فیلم‬ ‫تاریخفیلمسازیکیمیایی‬ ‫مشکل در اکران مردمی ‪ 3‬فیلم‬ ‫در سومین روز جشنواره‬ ‫صفحه ‪9‬‬ ‫فکر میکردم توان جسمیاش را دارم‬ ‫ناگفتههای نجفی‬ ‫از استعفا‬ ‫ادب مرد به زدولت اوست‬ ‫روحانی‪:‬‬ ‫صفحههای‪ 2‬و‪3‬‬ ‫صف‪ ،‬برف‪،‬تدبیر!‬ ‫سرهنگها به داد مردم رسیدند‬ ‫صفحه ‪4‬‬ ‫یادداشت روز این روزه��ا دولت محت��رم علت‬ ‫بس��یاری از رفتارهای بیگانه با ‪3‬‬ ‫اصل مهم «عزت‪ ،‬حکمت و مصلحت» در حوزه تعامل‬ ‫با چند کش��ور محدود در جهان را مرتبط با سیاست‬ ‫«تنشزدای��ی» معرف��ی میکن��د‪ .‬تنشزدایی یعنی‬ ‫کاهش روابط تیره و تار! یعنی تاش برای تشنجزدایی‬ ‫در روابط کش��ورهایی که از تعامات عادی برخوردار‬ ‫نیستند ‪.‬‬ ‫در کشور ما این چندمین دوره تنشزدایی با غرب‬ ‫اس��ت که با رونویسی از تز سیاس��ت خارجی هنری‬ ‫کیس��ینجر‪ ،‬وزیر خارجه اسبق امریکا تاش میشود‬ ‫رواب��ط ای��ران و امریکا به اش��تی بینجام��د‪ .‬از دوره‬ ‫هاشمیرفسنجانی گرفته تا دوره خاتمی و اکنون هم‬ ‫نوبت به رجوع به صندوقچه قدیمی کارگزاران در دوره‬ ‫تنشزدایی یا امتیازدهی یکجانبه؟‬ ‫دکتر مجتبی اصغری‬ ‫قرارداد همکاری با امریکا جشن و شادی اشکاری بروز‬ ‫نیافت!‬ ‫د‪ -‬اص��ول الیتغی��ر دو ط��رف باید پی��ش از ورود به‬ ‫گفتوگوها در ویترین به نمایش گذاش��ته ش��ود تا‬ ‫هدفگذاریها معقول و منطقی پیش برود‪ .‬یعنی به‬ ‫طور مثال پس از ورود به مذاکرات یک طرف از دیگری‬ ‫نخواهد برنامه هستهای خود را نابود کند!‬ ‫هـ ‪ -‬موضوع مذاکره باید دقیق و معین باشد‪ .‬مذاکراتی‬ ‫که چهره سیاس��ت خارجی و هژمونی طرف دیگر را‬ ‫تخریب کند از اساس شکست خورده است‪ .‬اتفاقا یکی‬ ‫از حقوقمان باشد‪ .‬بهطور مثال در یک اقدام یکجانبه‬ ‫ای��ران میتواند ‪ 50‬کیلوگرم از اورانیوم غنی ش��ده با‬ ‫خلوص ‪20‬درصد خود را تبدیل به میله سوختی کند»‪.‬‬ ‫حال بیایید ش��رایط فعلی ایران را بررسی کنیم تا‬ ‫مشخص شود دولت مشغول «تنشزدایی» دوطرفه با‬ ‫امریکاست یا سیاست غیرمعقوالنه «ابتکار یکجانبه» را‬ ‫در دستور کار قرار داده است‪:‬‬ ‫ به علت عجله و ولع ش��دید دولت برای امضای‬‫توافقنامه مش��ترک‪ ،‬دوطرف حتی برس��ر «موضوع‬ ‫تواف��ق» نیز با یکدیگر تفاهم ندارن��د! امریکا هدف از‬ ‫صفتوزیع اذوقه درمازندران ‪ -‬عکس‪ :‬فرجاهللصالحی‪،‬تسنیم‬ ‫اب‪ ،‬برق و گاز بسیاری از نقاط شمال کشور پس از ‪ 5‬روز همچنان قطع است‬ ‫صفحه ‪4‬‬ ‫حض��ور محت��رم جن��اب اقای‬ ‫روحانی!‬ ‫با س��ام و عرض ادب؛ احتراماً‪،‬‬ ‫من برایم این روزها یک س��وال‬ ‫پیش امده و ان اینکه ایا ایتاهلل‬ ‫جوادی املی هم که در نقد توافق ژنو فرمودند‪« :‬بعد‬ ‫از دست دادن با امریکاییها باید انگشت دست خود‬ ‫را شمرد»‪ ،‬در ردیف همان «عده معدود بیسواد»ی‬ ‫هس��تند که «از جایی تغذیه میش��وند» یا خیر؟!‬ ‫سایر مراجع عظام چطور؟ امامان جمعه و جماعات‬ ‫درک میکنیم‬ ‫محمدباقر ادیب‬ ‫نمایندگان مجلس‪ :‬دولت با نحوه توزیع سبد کاال به مردم توهین کرد‬ ‫افزایش دما از هفته اینده‪4/‬‬ ‫پیشبینی کیسینجر در مورد ژاپن و چین‪11/‬‬ ‫پرسپولیسیها دوباره اعتصاب کردند‪10/‬‬ ‫واکنش نماینده کلیمیان به اظهارات یونسی‪2/‬‬ ‫حذف استقالل از جام حذفی‪10/‬‬ ‫سرگشاده‬ ‫نگاه‬ ‫منتقدانبیسوادند!‬ ‫روزی که مسوولیت سازمان میراث فرهنگی را‬ ‫قبول کردم در عین حال که میدانستم مسوولیت‬ ‫س��نگینی اس��ت فکر نمیکردم از لحاظ جسمی‬ ‫مش��کلی برای من ایجاد ش��ود‪ .‬به گزارش «وطن‬ ‫امروز» محمدعلی نجفی‪ ،‬رئیس س��ابق س��ازمان‬ ‫میراث فرهنگی در مراسم تودیع و معارفه روسای‬ ‫س��ابق و جدید س��ازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع‬ ‫دستی و گردشگری کشور‪...‬‬ ‫نامه حسین قدیانی‬ ‫به رئیسجمهور‬ ‫‪vatan-e-emrooz voL.6 no.1247 wed. Feb.05, 2014 ISSn:2008-2886‬‬ ‫توهین مستقیم رئیسجمهور به طیف وسیع جامعه منتقد محتوای توافقنامه ژنو‬ ‫ت��اش کردند دیوار بیاعتمادی میان دو کش��ور را با‬ ‫گفتوگوهای پنهان��ی خارج از مح��دوده و باجدهی‬ ‫یکطرف��ه «منفج��ر» کنن��د! همی��ن ب��ه اصطاح‬ ‫«نخدادن»های خارج از رویه موجب شده است امریکا‬ ‫در جدی گرفت��ن دولتها و شعارهایش��ان مصمم‬ ‫نباش��د چرا که تیم پش��ت پرده را خوب ش��ناخته و‬ ‫پنهان��ی مدیریت میکن��د‪ .‬الزمه ای��ن مدیریت نیز‬ ‫لزوما پیشکش کردن کیف پر پول‪ ،‬توام با پیش��نهاد‬ ‫جاسوسی نیست بلکه نهادینه کردن بذر تفکرات خاص‬ ‫درباره نحوه تعامل با امریکا و اس��رائیل در اذهان این‬ ‫افراد‪ ،‬اغلب برای بازتعریف یک پروس��ه ثابت کفایت‬ ‫میکن��د‪ .‬به طور مثال تفک��ر وجود گروه صلحطلبان‬ ‫عاقل و دوستداشتنی با تفکرات ضدصهیونیستی(!)‬ ‫در دس��تگاه سیاس��ت خارجی امریکا که مترصد به‬ ‫* مصرف گاز بخش خانگی روز دوش��نبه ‪ 518‬میلیون‬ ‫* معاون وزیر جهاد کش��اورزی‪ :‬نیازی به واردات مرغ و‬ ‫مترمکعب بود که نسبت به یکشنبه ‪ 27‬میلیون افزایش‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫صفحه ‪2‬‬ ‫چهارشنبه ‪ 16‬بهمن‪ 5 1392‬ربیعالثانی‪ 5 1435‬فوریه ‪ 2014‬سال ششم شماره‪ 12 1247‬صفحه ‪500‬تومان‬ ‫صداوتصویر‬ ‫ناهماهنگ‬ ‫صرفه جویی سراسری در مصرف گاز ‬ ‫نیاز امروز کشور‬ ‫س��خنان بش��دت عصبی جناب اق��ای دکتر‬ ‫روحانی علیه منتقدان توافق ژنو تازهترین عامت‬ ‫از ناش��کیبایی دول��ت علیه منتق��دان داخلی و‬ ‫نمایندگان حداقل ‪ 50‬درصد از مردم ایران است؛‬ ‫ان هم در حالی که رئیس دولت و کارگزارانش با‬ ‫غربیان و بیگانگان که دشمنان خونی این کشورند‬ ‫در کمال ادب سخن میگویند‪.‬‬ ‫رئیسقوه مجریه‪ ،‬دیروز در مجلسی محترم و‬ ‫در محضر اهل علم‪ ،‬منتقدان توافق هستهای اخیر‬ ‫را عدهای «معدود»‪« ،‬بدخواه» و «بیسواد» خواند‬ ‫که «از جاهای معدود و خاص تغذیه میشوند» و‬ ‫«پول میگیرند»‪.‬‬ ‫برخ��ی البته معتقدند به اق��ای روحانی حق‬ ‫باید داد‪ .‬من شخصا کاما ایشان را درک میکنم‪.‬‬ ‫طرح توزیع س��بد کاال در می��ان مردم که ظاهرا‬ ‫حتی بس��یاری از اعضای کابینه هم با ان مخالف‬ ‫بودهان��د‪ ،‬در حال تبدیل ش��دن ب��ه یک بحران‬ ‫مدیریتی اس��ت‪ .‬در واقع دولت که از هر فرصتی‬ ‫ب��رای خطابه خواندن در باب حقوق ش��هروندی‬ ‫و کرامت مردم بیدریغ و س��خاوتمندانه استفاده‬ ‫میکند در نخس��تین تجربه اج��رای یک پروژه‬ ‫ملی‪ ،‬ناکارامدی حیرتانگیزی از خود به نمایش‬ ‫گذاشته و کل داس��تان سبد کاال را ناخواسته به‬ ‫ابزاری برای تحقیر ملت بدل کرده است؛ بماند که‬ ‫شهروندان در برف و سرما مانده برخی استانهای‬ ‫کشور اکنون از دولت سبد کاال نمیخواهند بلکه‬ ‫همه درخواستشان این است که در برف و بوران‬ ‫تلف نشوند‪.‬‬ ‫جناب دکتر روحانی‪ ،‬منتقدان توافق ژنو را که‬ ‫در میان انها مراجع تقلید و نمایندگان مجلس هم‬ ‫حضور دارند‪ ،‬مش��تی بیسواد خوانده است‪ .‬خب!‬ ‫اگر این جماعت بیس��وادند چرا به جای اینکه به‬ ‫سخنان انها در حد یک صفحه ناقابل پاسخ داده‬ ‫شود‪ ،‬اهانت میکنند‪ ،‬به دادگاه شکایت میبرند‬ ‫و داغ و درف��ش علم میکنند؟ الاقل پاس��خ این‬ ‫بیسوادها را بدهید!‬ ‫اقای روحانی گفته است منتقدان معدودند و‬ ‫از جاهایی معدود خ��ط میگیرند‪ .‬این هم اتفاقا‬ ‫باید سبب مس��رت ایشان باشد‪ .‬جماعتی معدود‬ ‫گوش��های برای خود چیزهای��ی میگویند‪ ،‬برای‬ ‫پاس��خ به ع��دهای معدود ضرورتی ب��ه این همه‬ ‫عصبانیت وجود دارد؟‬ ‫در اینکه منتقدان از جایی خط میگیرند البته‬ ‫تردیدی نیست؛ ما خط خود را از قران میگیریم؛‬ ‫انجا ک��ه فرمود «ولن یجع��ل اهلل للکافرین علی‬ ‫المومنین سبیا»‪ ،‬یا ان جای دیگر که میفرماید‪:‬‬ ‫«الیتخ��ذ المومن��ون الکافرین اولی��اء من دون‬ ‫المومنی��ن و من یفعل ذلک فلی��س من اهلل فی‬ ‫شیء اال ان تتقوا منهم تقاه و یحذرکم اهلل نفسه و‬ ‫الی اهلل المصیر» (ال عمران‪.)28 /‬‬ ‫دقیق اگر باشیم س��خنان اقای روحانی هیچ‬ ‫* اخرین وضعیت ازادسازی سهام عدالت تشریح شد‪.‬‬ ‫اعتراف جان کری‬ ‫به شکست سیاست امریکا در سوریه‬ ‫* تروریستهای سلفی به دستور شیخ سعودی‬ ‫گوشت شب عید نداریم‪.‬‬ ‫از سوریه به عراق منتقل میشوند‪.‬‬ ‫‪70‬کشته برجای گذاشت‪.‬‬ ‫* ب��ا تصویب دولت واردات ‪ 42‬قل��م کاالی اولویت ‪10‬‬ ‫* خانم اش��تون ب��رای حمای��ت از نارنجیها‬ ‫صفحه‪4‬‬ ‫‪12‬صفحه ( به اضافه نیازمندیهای ویژه تهران)‬ ‫یک سبد اهانت‬ ‫تقدیم به منتقدان دولت !‬ ‫* در حالی ک��ه این روزها مردم و کارشناس��ان‪ ،‬منتقد عملکرد ضعیف‬ ‫دولت در طرح توزیع سبد کاال هستند‪ ،‬دولتمردان‪ ،‬منتقدان توافق ژنو را‬ ‫مورد حمله قرار دادند!‬ ‫* رئیسجمهور در اجالس روسای دانشگاهها‪ :‬منتقدان توافق ژنو یکعده‬ ‫کمسوادند که از جاهای خاص تغذیه میکنند!‬ ‫* یک عده متولی مردم شدند؛ شما چه کارهاید که متولی مردم شدهاید؟‬ ‫* جهانگیری معاون اول رئیسجمهور‪ :‬انتقادها از سیاست خارجی دولت‬ ‫از روی حسادت است!‬ ‫* انتظار میرفت دولت به جای حمله به منتقدان خود‪ ،‬بابت اشفتگیهای‬ ‫ماجرای سبد کاال از مردم عذرخواهی کند‪.‬‬ ‫* حمله دولتمردان به منتقدان توافق ژنو در حالی است که نقدپذیری و‬ ‫تحمل منتقد‪ ،‬از اصلیترین شعارهای انتخاباتی این دولت بود‪.‬‬ ‫*رئیسجمهور به دانش��گاهیان اعتراض کرد که چ��را از توافقنامه ژنو و‬ ‫دول��ت حمایت نمیکنند! توافق ژنو حداقل پول دانش��گاهها را ازاد کرد!‬ ‫چرا دانشگاه خاموش است؟!‬ ‫* اظهارات روحانی در کمس��واد خواندن منتق��دان توافق ژنو با واکنش‬ ‫صفحه‪3‬‬ ‫منفی نمایندگان مجلس شورای اسالمی مواجه شد‪.‬‬ ‫خبر ویژه‬ ‫ماجرای عاطفی‬ ‫دیدار با یکی از حامیان فتنه‬ ‫* هیچکس حق غنیسازی ندارد‪ ،‬مگر جالدان هیروشیما و اشغالگران قدس‬ ‫* پوپولیسم صدای همه را دراورد‪ ،‬حامیان دولت به منتقدان پیوستند‬ ‫* شارالتانیسم مطبوعاتی ذلیلالقلمها !‬ ‫صفحه‪2‬‬ ‫اطالعیه مدیریت حج و زیارت استان تهران‬ ‫در خصوص نحوه تشرف متقاضیان‬ ‫سفر حج تمتع ‪1393‬‬ ‫م الف‪4823‬‬ ‫در صفحه‪8‬‬ ‫نوبت اول‬ ‫شرکت ملی گاز ایران‬ ‫شرکت پاالیش گاز ایالم‬ ‫* تامین اقالم موردنیاز از طریق‬ ‫مناقصهعمومی ‪ 92/043‬شرکت پاالیش گاز ایالم‬ ‫اگهی مناقصه عمومی‬ ‫مناقصه خرید قطعات یدکی تصحیح کننده‬ ‫تقاضای شماره ‪3350820198‬‬ ‫در صفحه‪5‬‬ ‫ن‬ ‫وب‬ ‫ت او‬ ‫ل‬ ‫شرکت گاز استان تهران در نظر دارد از طریق مناقصه عمومی و دو مرحلهای قطعات یدکی تصحیحکننده را طبق اسناد‬ ‫سازمان اوقاف و امور خیریه‬ ‫اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران‬ ‫اداره اوقاف و امور خیریه شمیرانات‬ ‫خالصه اگهی مزایده‬ ‫اداره اوق�اف و امور خیریه ش�میران در نظر دارد یک قطعه باغ‬ ‫ب�ه انضمام اعیانی از موقوفه حجتا‪ ...‬حش�متی به مس�احت‬ ‫‪ 583/14‬مترمربع واقع در ضلع ش�رقی اتوبان امام علی(ع)‪-‬‬ ‫باالتر از پل ارتش‪ -‬بعد از شهرک اقدسیه‪ -‬جنب باغ سرهنگ‬ ‫ایروانی را از طریق مزایده کتبی با اخذ ودیعه مناس��ب به مدت یک‬ ‫سال به اجاره واگذار نماید‪.‬‬ ‫متقاضیان محترم میتوانند جهت کس��ب اطالعات بیشتر و مالحظه‬ ‫اگهی تفصیلی و تحویل پیش��نهاد کتبی خود تا پایان وقت اداری روز‬ ‫صفحه اخر‬ ‫سال هفتادو دوم ‪ q‬شماره ‪ q 20705‬تکشماره ‪ 5000‬ریال‬ ‫از سوی رئیسجمهور و معاون اول صورت گرفت‬ ‫اگهی مناقصه عمومی‬ ‫دو مرحلهای‬ ‫موکول شد‪.‬‬ ‫بهپایتخت اوکراین رفت‪.‬‬ ‫چهارشنبه ‪ 16‬بهمن ‪ 5 q 1392‬ربیعالثانی ‪ 5 q 1435‬فوریه‪2014‬‬ ‫(متقاضیان محترمی که تا تاریخ‪84/10/20‬‬ ‫ودیعهگذاری نمودهاند)‬ ‫* خش��ونتهای قوم��ی در افریق��ای مرکزی‬ ‫* محاکمه مرس��ی در دادگاه قاه��ره به امروز‬ ‫ازاد شد!‬ ‫سیاست‬ ‫گرفتن‪ ،‬افتخار نیست که حس��ادت دیگران را در پی داشته‬ ‫باشد؟! تا انجا که با ارائه شواهد و مستندات برگرفته از متن‬ ‫توافقنامه ژنو قابل دیدن است‪ ،‬تنها دس��تاورد درخور توجه‬ ‫توافقنامه یاد شده‪ ،‬اثبات «غیرقابل اعتماد بودن» امریکاست‬ ‫و صد البته باید گفت که این دستاورد ب رای نس ل های سوم‬ ‫و چهارم انقالب که کینه توزی های امریکا را از نزدیک ندیده‬ ‫بودند و همچنین ب��رای برخی از دولتم��ردان که حریف را‬ ‫قاب��ل اعتماد تلق��ی م ی کردن��د‪ ،‬دس��تاورد ب��زرگ و قابل‬ ‫مالحظه ای است‪».‬‬ ‫شریعتمداری در پایان یادداشت خود پیشنهادی را هم‬ ‫به حسن روحانی ارائه کرد‪« :‬به جناب اقای روحانی و برخی‬ ‫دیگر از دولتم��ردان محترم که توافقنامه ژن��و را «بزرگترین‬ ‫توافق قرن» و «نتیجه تسلیم قدرت های بزرگ» م ی دانند‬ ‫پیشنهاد م ی کنیم زمینه ای ب رای یک نشست مشترک میان‬ ‫برخی از منتقدان و حامیان توافقنامه یاد شده فراهم اورند و‬ ‫هر دو طرف با این شرط که فقط به ش��واهد مستند از متن‬ ‫توافقنامه تکیه کنند‪ ،‬درباره ان به اظهارنظر بنشینند‪ .‬باور ما‬ ‫این است که در اینده ای نه چندان دور‪ ،‬واقعیت تلخی که این‬ ‫توافقنامه در پی دارد‪ ،‬اشکار خواهد شد‪ ،‬اگر چه نشانه های ان‬ ‫از هم اکنون نیز قابل دیدن است‪».‬‬ ‫رجانیوز‪ ،‬از دیگر منتقدان دولت هم ساعتی بعد از اظهارات‬ ‫حسن روحانی در انتقادی تند نسبت به سخنان رئی س جمهور‬ ‫چنین نوشت‪« :‬ان چنان که در ماه های سپری شده از دولت اقای‬ ‫روحانی ش��اهد بوده ایم‪ ،‬رئی س جمهور بدون انکه پاسخی به‬ ‫انتقاداتاصولیودقیقمطرح شدهنسبتبهتوافقنامهژنوداشته‬ ‫باشد‪ ،‬با ادبیات روزهای قبل از انتخابات که منتقدان عملکردش‬ ‫در پروندههسته ای زمان اصالحات را «بیس واد»خ وانده بود‪ ،‬این بار‬ ‫نی زترجیحدادباتکرارهمانروش‪،‬اساتیدومنتقدانتوافقژنورابا‬ ‫برچسب«بیس واد»بهحاشیهراندهوعلناازچهره هایدانشگاهی‬ ‫بخواهد که در حمایت از این توافقنامه عجیب و پرحاشیه‪ ،‬وارد‬ ‫می دان شوند‪».‬‬ ‫این سایت خبری اصولگرا با اش��اره به اینکه طبیعی‬ ‫به نظر م ی رسد اساتید برجسته دانشگاه ها به میدان دفاع از‬ ‫توافقنامه ژنو نیایند‪ ،‬ادامه داد‪« :‬طبق اخبار واصله به رجانیوز‪،‬‬ ‫تعدادی از اس��اتید مطرح علوم سیاس��ی و روابط بی ن الملل‬ ‫دانشگاه های کش��ور که از قضا موافق دولت اقای روحانی‬ ‫نیز هستند‪ ،‬تاکنون ضمن امتناع از دفاع نسبت به توافق ژنو‪،‬‬ ‫برخی مفاد و جزئیات ان را به سود کشور ندانسته و حتی ان‬ ‫را با توافقنامه های مذلت بار تاریخ ای ران مقایسه کرده اند‪ .‬بر‬ ‫همین اساس این انتظار زیادی از این اساتید است که اعتبار‬ ‫علمی خود را به واسطه چنین توافقنامه ای به خطر بیندازند‪».‬‬ ‫رجا به رئی س جمهور پیشنهاد کرد که مقدمات برگزاری‬ ‫«یک مناظره س��اده تلویزیون��ی» را فراهم کن��د‪« :‬به نظر‬ ‫م ی رسد بهتر است ب رای قضاوت بهتر و دقی ق تر در این باره‬ ‫رئی س جمهور محترم طی مذاکراتی با رئیس س��ازمان صدا‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫مدیرمس��ئول روزنامه کیهان ادامه داده است‪« :‬اقای‬ ‫رئی س جمهور در حالی منتقدان توافقنامه ژنو یعنی بسیاری‬ ‫از علما‪ ،‬مراجع‪ ،‬دانشگاهیان‪ ،‬متخصصان حقوق بی ن الملل‬ ‫و دانش هسته ای را «کم سواد» معرفی کرده و به انان اهانت‬ ‫م ی کند که پی��ش از این‪ ،‬باره��ا بر ضرورت انتق��اد و حتی‬ ‫تش��ویق منتقدان تاکید ورزیده بود‪ .‬به عنوان نمونه ایش��ان‬ ‫روز ‪ 23‬دی ماه در جش��نواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی‬ ‫با تاکید بر ضرورت تشویق منتقدان گفته بود‪« :‬اگر نگذاریم‬ ‫اندیشه و نقد و پرسش بروز و ظهور پیدا کند‪ ،‬ناچار زیرزمینی‬ ‫م ی شود و این به نفع جامعه نیست‪ ».‬اقای روحانی در جای‬ ‫دیگری گریز از نقد را زمینه ساز دیکتاتوری دانسته بود و نیز‪،‬‬ ‫در کتاب خود با عنوان «امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای»‬ ‫که چند س��ال قبل چاپ و منتش��ر شده اس��ت؛ اورده بود؛‬ ‫«گاهی فکر م ی کنیم اعتراف به هرگونه اشتباهی به معنای‬ ‫شکست خواهد بود‪ .‬این یکی از بزرگترین اشکاالت در نظام‬ ‫تصمیم گیری کشور اس��ت و متاس��فانه هنوز در جامعه ما‬ ‫انتقاد جایگاه خود را پیدا نکرده اس��ت‪ ...‬بای��د انتقاد به یک‬ ‫معروف و کار شایسته تبدیل ش��ود و انتقادکننده در انتظار‬ ‫تشویق باشد‪ ،‬نه تنبیه‪ ...‬بزرگترین شجاعت‪ ،‬پذیرش اشتباه‬ ‫و خطا از طرف مسئوالن است‪ ».‬ش��ریعتمداری همچنین‬ ‫دو س��وال از رئی س جمهور پرس��ید‪« :‬اگر «انتقاد» را الزمه‬ ‫پیشرفت‪ ،‬مانع دیکتاتوری و انتقادکنندگان را درخور تشویق‬ ‫م ی دانید‪ ،‬چرا به کسانی که بسیاری از انان با ارائه مستندات‬ ‫روشن‪ ،‬به توافقنامه ژنو انتقاد کرده اند‪ ،‬تهمت «کم سوادی»!‬ ‫یزنید؟! و چنانچه حاضر نیستید کمترین‬ ‫و مواجب بگیری! م ‬ ‫انتقادی را بپذیرید چرا پذیرش اش��تباه و انتق��اد را بزرگترین‬ ‫شجاعت مسئوالن معرفی کرده اید؟!»‬ ‫او در ادامه یادداشت خود تاکید کرده است‪« :‬این احتمال نیز‬ ‫به ذهن خطور م ی کند که مبادا برخی از اط رافیان رئی س جمهور‬ ‫محترم ب رای ف��رار از پاس��خگویی خود در قب��ال ب ی تدبیری‬ ‫خسارت افرین توزیع سبد کاال از اعتماد ایشان سوءاستفاده کرده و‬ ‫حملهتندواهانت امیزبهمنتقدانتوافقنامهژنورابهویپیشنهاد‬ ‫کردهباشند‪،‬تا ازاینط ریق‪،‬ماجرای یاد شدهدرواکنشمنتقدانبه‬ ‫اهانترئی س جمهورومعاونایشان‪،‬بهفراموشیسپردهشود!که‬ ‫در این صورت‪ ،‬توجه و دقت بیشتر رئی س جمهور محترم نسبت‬ ‫به این طیف از اط رافیان ضرورت بیشتری خ واهد داشت‪».‬‬ ‫مدیرمس��ئول روزنامه کیهان نوش��ت‪« :‬اق��ای دکتر‬ ‫روحانی در اهانت خ��ود به منتقدان توافقنام��ه ژنو توضیح‬ ‫ندادند چ��را در بحبوحه اعتراض همگانی ب��ه ب ی تدبیری و‬ ‫ناتوانی دولت در توزیع سبد کاال به یاد توافق ژنو و اهانت به‬ ‫منتقدان ان افتاده اند‪ .‬معاون اول ایش��ان نیز‪ ،‬این پرسش را‬ ‫ب ی پاسخ گذاشت که دولت محترم در توافق ژنو‪ ،‬کدام دستاورد‬ ‫قابل ارائه و امتیاز درخور توجهی را ب رای ملت به ارمغان اورده‬ ‫است که به قول ایشان‪ ،‬ب رای برخی از منتقدان این توافقنامه‬ ‫«حسادت ب رانگیز» باش��د؟! «امتیاز نقد» دادن و وعده نسیه‬ ‫و س��یما ضمن برداش��تن فش��ارهای متعدد ب رای عدم نقد‬ ‫این توافقنامه در رس��انه ملی و همچنین دیگر مطبوعات‪،‬‬ ‫مجوز یک مناظره ساده تلویزیونی میان «موافقان باسواد»‬ ‫و «منتقدان بیسواد» توافق ژنو را صادر کند تا احاد مردم در‬ ‫این باره به قضاوت روشن تری برسند‪».‬‬ ‫رجانیوز در پایان تاکید کرده اس��ت‪« :‬ش��اید بهتر باشد‬ ‫رئی س جمهور با سع ه صدر بیشتر و احترام نسبت به منتقدان‬ ‫دلسوز کش��ور‪ ،‬با فراموش کردن التهابات دوران انتخابات که‬ ‫منتقدان عملکرد خود در دوره اصالحات را «بیس��واد» خطاب‬ ‫م ی کرد‪،‬تالشکندتابه معنایواقعیکلمه«رئی س جمهورهمه‬ ‫مردم ای ران» باشد نه انکه هر از گاهی با برچس ب های مختلف‬ ‫از جمله «تازه انقالب ی شده ها»‪« ،‬جنگ نرفته ها»‪« ،‬بیسوادها»‪،‬‬ ‫«افراط ی ها»‪« ،‬همسوهای با اسرائیل» و‪ ...‬به جای پاسخ دادن‬ ‫به اصل نقدها‪ ،‬تالش کند تا منتقدان را از می دان نقد به در سازد‪».‬‬ ‫همچنینسایت«جهان نیوز»کهازرسانه هاینزدیکبهجمعیت‬ ‫رهپویان و اصولگرایان تحولخواه است‪ ،‬در یادداشتی با عنوان‬ ‫«سواالت یک بیس��واد مزدور از رئی س جمهور!» به قلم مهدی‬ ‫بلوکات سواالتی را از رئی س جمهور مطرح کرد و خواستار پاسخ‬ ‫صریح و شفاف به انها شد‪.‬‬ ‫این سایت اصولگرا در نوشته ای دیگر که بعد از اظهارات‬ ‫روحانی روی خروجی خود قرار داد‪ ،‬به «لحن س��خت مواضع‬ ‫دولتمردان و به ویژه شخص دکتر روحانی (و نیز ظریف) نسبت‬ ‫به منتقدان داخلی» و «لحن نرم نسبت به دشمنان سرسخت‬ ‫خارجی» اشاره کرد و نوش��ت‪« :‬تهدید اوباما و کری به حمله‬ ‫نظامی به کش��ورمان ب ی پاس��خ م ی ماند اما نقد دلسوزانه و‬ ‫غیرتمندانه انقالب ی ها به بیسوادی تعبیر م ی شود‪ .‬ایا در شان‬ ‫رئی س جمهور اس��ت که این چنین بر منتقدان بتازد و با وجود‬ ‫ادعای «نه راس��یدن» و «ناراحت نش��دن» از نقدها‪ ،‬تندترین‬ ‫عبارات را درباره منتقدان به کار ببرد؟ ایا مودب و باهوش خ واندن‬ ‫رئی س جمه��ور ایاالت متحده امریکا –با س��یاهه ای مفصل‬ ‫از جنایت علیه ملت ها از جمله ای رانیان‪ -‬با کم س��واد خواندن‬ ‫منتقدان توافق هسته ای قابل جمع است؟»‬ ‫جهان در پای��ان نوش��ت‪« :‬انتظ��اری بجاس��ت اگر از‬ ‫رئی س جمهور کشورمان بخواهیم که پاسخ سخنان هتاکانه‬ ‫همتایامریکاییخودرابدهدوازشانوعزتملتای راندفاعکند‬ ‫ونیزبجاستکهازاوبخ واهیمهنگامتوافقباغربمراقبدست‬ ‫چدنی انها در پوشش دستکش مخملی باشد اما حداقل انتظار‬ ‫این است که اگر سر تعظیم مقابل نقدهای عادالنه و منصفانه‬ ‫فرونم ی اورندواگرحتیحاضربهشنیدنسخنمنتقداننیستند‪،‬‬ ‫انها را محدود نکنند و تحت فشار قرار ندهند و کم سواد نخ وانند‪.‬‬ ‫ه ر چند تلخ است اما از دولت خواهشمندیم همان مالطفت و‬ ‫مدارا در ب رابر بیگانگان را در مورد منتقدان کم سواد! داخلی نیز روا‬ ‫بدارد‪ ».‬در عین حال حسن روحانی در گفت وگوی زنده تلویزیونی‬ ‫خود چندین بار تاکید کرد که دولت از نظ رات منتقدان استقبال‬ ‫م ی کند‪g .‬‬ ‫اعزام کاروانهای امدادرسانی به استان گیالن و مازندران‬ ‫* یگانه��ای زره��ی و بالگ��رد ارتش ب��رای کمک به‬ ‫استانهای شمالی اعزام شدند‪.‬‬ ‫* کمکهای امدادی ‪ 4‬استان کشور به مازندران ارسال‬ ‫شد‪.‬‬ ‫* مدارس و مساجد گیالن مسافران گرفتار در برف را‬ ‫اسکان میدهند‪.‬‬ ‫* بازگشایی راههای مواصالتی غرب مازندران اغاز شد‪.‬‬ ‫صفحه‪11‬‬ ‫با تصویب مجلس‬ ‫قیمت حامل های انرژی تا خرداد ‪ 93‬‬ ‫ثابت ماند‬ ‫* مجل��س‪ ،‬دول��ت را مکلف کرد‬ ‫حداکث��ر تا پای��ان خرداد س��ال‬ ‫اینده اقدام��ات الزم برای اصالح‬ ‫هدفمندی یارانهه��ا را انجام داده‬ ‫و از تیرماه س��ال ‪ 93‬ف��از دوم را‬ ‫اجرایی کند‪.‬‬ ‫* نمایندگان به دولت اجازه دادند از‬ ‫کلیه روشهایی که منع قانونی ندارد‬ ‫برای شناسایی جامعه هدف استفاده‬ ‫ک��رده و زمینه اج��رای هدفمندی‬ ‫یارانهه��ا را در ف��از دوم ب��ر مبنای‬ ‫درامد نسبی خانوار فراهم نمایند‪.‬‬ ‫یادداشت روز‬ ‫دست خالی ‬ ‫برنگردید !‬ ‫صفحه‪2‬‬ ‫* محمدباقر نوبخت‪ :‬دولت با اعتقاد و ش��جاعانه مس��ئولیتهای مرتبط با‬ ‫قوهمجریه را در اجرای قانون هدفمندی یارانهها خواهد پذیرفت‪.‬‬ ‫* علی الریجانی رئیس مجلس‪ :‬دولت باید با س��رعت روش توزیع سبدکاال‬ ‫را اص��الح کند و اگر این کار بخواهد درس��ت انجام ش��ود باید با اطالعات‬ ‫دقیقتری همراه باشد‪.‬‬ ‫* ‪ 44‬تن از نمایندگان مجلس شورای اسالمی با طرح یک سوال خواستار‬ ‫پاس��خگویی محمدجواد ظریف وزیر امور خارج��ه درباره اظهارات اخیرش‬ ‫پیرامون رژیم اشغالگر قدس و هولوکاست شدند‪.‬‬ ‫صفحه‪10‬‬ ‫وزیر کشور‪:‬‬ ‫احزاب پلمب شده را‬ ‫به رسمیت نمیشناسیم‬ ‫* رحمانی فضلی‪ :‬احزاب پلمب شده تا مشکل خود را با قوه قضائیه حل‬ ‫نکنند‪ ،‬وزارت کشور فعالیتشان را به رسمیت نمیشناسد‪.‬‬ ‫* اگر خانه احزاب تا اخر س��ال تشکیل ش��ود نمایندگان احزاب قطعا‬ ‫صفحه‪2‬‬ ‫مالقاتی با رئیسجمهور خواهند داشت‪.‬‬ ‫مناقصه عمومی‬ ‫امور مالیاتی شهر تهران‬ ‫امور مالیاتی شهر تهران در راستای اجرای طرح جامع در نظر دارد‪ ،‬ایجاد فضای داخلی ساختمانهای اداری خود را متناسب‬ ‫با خدمات مورد نظر از قبیل تهیه و نصب کانتر و ایجاد فضای بایگانی متمرکز‪ ،‬واقع در خیابانهای شهید رحیمی اصل ستارخان‬ ‫و بلوار درختی ش��هرک غرب متعلق به اداره کل امور مالیاتی غرب تهران با زیربنای تقریبی ‪ 7100‬مترمربع از طریق برگزاری مناقصه‬ ‫عمومی به اشخاص حقوقی که دارای تجربه کار مفید و مرتبط باشند؛ واگذار نماید‪ .‬از کلیه اشخاص حقوقی واجد شرایط که تمایل‬ ‫به ش��رکت در این مناقصه را دارند دعوت میگردد‪ ،‬جهت اخذ اس��ناد مناقصه و کسب اطالعات بیشتر به نشانی بلوار میرداماد‪ ،‬خیابان‬ ‫رازان شمالی‪ ،‬پالک‪ ،7‬امور مالیاتی شهر تهران‪ ،‬طبقه اول‪ ،‬اداره تدارکات و خدمات عمومی مراجعه نمایند‪.‬‬ ‫‪ -1‬سپرده شرکت در مناقصه مبلغ پنجاه میلیون ریال‪.‬‬ ‫‪ -2‬دریافت اسناد مناقصه روز شنبه مورخ ‪ 92/11/19‬لغایت روز چهارشنبه ‪92/11/23‬‬ ‫‪31‬‬ ‫علومسیاسی‬ ‫نگاه امام به اسالم‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫اسالمعقالنی‬ ‫جهادی و سیاسی‬ ‫بازخوانی اندیشه های امام برای‬ ‫وحدت جهان اسالم‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫دراستانهسومینسالگردانقالبمصرهستیموسهسالازاغازانقالب های‬ ‫عربی و انچه به بیداری اسالمی شهرت یافت‪ ،‬گذشت‪ .‬در این سه سال تعابیر‬ ‫مختلفی از اسالم به گوش جهانیان رسید و گروه های متنوعی با نگرش اف راطی‬ ‫بهاسالمظهوروبروزکردند‪.‬سلف ی ها‪،‬تکفیری ها‪،‬جبهه النصره‪،‬حکومتاسالمی‬ ‫ع راق و شام و‪...‬‬ ‫اینها در کنار شاخه های منشعب شده از القاعده هر روز دست به جنایتی در‬ ‫دایره کشورهای متحول شده عربی‪ ،‬مصر‪ ،‬ع راق‪ ،‬سوریه و برخی مکان های دیگر‬ ‫م ی زنند و امروز بیش از هر زمان دیگری جای بررسی و طرح این سوال است که‬ ‫علت ق رائت های مختلف از اسالم چیست و راهکار برون رفت از این انشعاب درون‬ ‫دینی کجاست؟ ایا در این میان بازخوانی اندیشه های امام خمین ی (ره) و بررسی‬ ‫دیدگاه ایشان در زمینه اسالم انقالبی راهگشا خواهد بود؟‬ ‫‪32‬‬ ‫تقوادرکنارعقالنیت‬ ‫می راث امام ب رای ما‬ ‫عماد افروغ‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪1‬‬ ‫نگاه امام به اسالم انقالبی همخوانی کاملی با عرفان‪ ،‬عقالنیت و رفعت دارد‪.‬‬ ‫براساس این نگاه جایی برای خشونت‪ ،‬تفرقه و افراط نیست‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫اس��ت همچون توحید و نبوت‪ ،‬معاد‪ ،‬نماز‪ ،‬روزه حج و‪ ...‬که‬ ‫جای خود دارد‪ .‬طبعا ب��ا توجه به اصول و ارکان مش��ترک‬ ‫مزبور‪ ،‬هم باید دعوت به وحدت‪ ،‬پ ر مالط تر باشد و هم شاهد‬ ‫وحدت بیشتر باشیم‪ .‬اما متاسفانه واقعیتی در تاریخ اسالم‬ ‫اعم از تسنن و تشیع وجود دارد که منشا ان به لحاظ فکری‬ ‫و معرفت��ی به تفکر س��لفی و اش��عری گری و اخباری گری‬ ‫مربوط م ی ش��ود‪ .‬یک تلقی این اس��ت که همه چیز را باید‬ ‫از زاویه نقل دید‪ ،‬غافل از انکه یک بال یا یک بازوی دیگر‬ ‫شرع‪ ،‬عقل است‪ .‬اما نقلی که به دین نسبت داده م ی شود تا‬ ‫چه اندازه معتبر و غی ر گزینش��ی است؟ تا چه می زان محدود‬ ‫به شرایط زمانی و مکانی خاص است؟ متاسفانه اینها دیگر‬ ‫محل اعتنا نیستند‪ .‬عالوه بر ب ی توجهی به عقل و فلسفه‪،‬‬ ‫به تغییر و فلسفه تغییر هم توجهی نم ی شود‪ .‬اگر اندکی با‬ ‫مفهوم نقل‪ ،‬عقلی برخورد م ی کردند م ی توانستند رجعتی به‬ ‫اصول داشته باشند و اسیر یک سری الفاظ و نمود های صرف‬ ‫نش��وند‪ .‬یعنی انها حتی نم ی توانند با یک منش انتزاعی‪،‬‬ ‫اصلی را از ظواهر و نمودها انتزاع کنند‪ .‬انها نگرش بس��یار‬ ‫س��طحی و رفتارگرایانه و منفک گرایانه به شریعت دارند و‬ ‫مانع تغییر‪ ،‬تحول و پیشرفت هس��تند‪ ،‬به عالوه به لحاظ‬ ‫روان ش��ناختی هم این امادگی را ندارند که اگاهی و عمق‬ ‫بیشتری به دانسته های خود بدهند‪ .‬به عالوه و حسب مشی‬ ‫مقدس مابی انان‪ ،‬تابعین و پیروانشان‪ ،‬بیش از حد به ُمرادها‬ ‫یا رهب ران خود اعتماد دارن��د و ف ی الواقع خود واقعی و خرد‬ ‫خود را کنار گذاشته و از س��ر جهل دست به چنین جنایاتی‬ ‫م ی زنند و احتماال و بلکه یقینا ای��ن اقدامات را قربه ال ی اهلل‬ ‫نیز انجام م ی دهند‪.‬‬ ‫به می زانی که هر یک از مسلمانان خود را باور کنند و‬ ‫متوجه تکالیف‪ ،‬وظایف و حقوق خود شوند‪ ،‬کمتر مبادرت‬ ‫به چنی��ن رفتارهایی خواهن��د کرد و ب��ه محرک هایی که‬ ‫به انجام این رفتارهای خش��ونت امیز منجر م ی شود کمتر‬ ‫اعتماد م ی کنند‪ .‬اعتماد به خودی خود بد نیس��ت اما وقتی‬ ‫اعتم��اد کورکوران��ه و از روی تفکر و تعقل نباش��د‪ ،‬چنین‬ ‫مسائلی را رقم م ی زند‪ .‬اما در پاسخ به این سوال که ایا این‬ ‫رفتارها مستندات دینی هم دارد‪ ،‬جواب من همیشه منفی‬ ‫بوده است‪ .‬از انها نباید درباره مس��تندات دین ی شان سوال‬ ‫کرد‪ ،‬از انها باید از مس��تندات ذهنی ت ها و جهان بین ی شان‬ ‫پرس��ید‪ .‬به هرحال همه ما با یک پیش��ینه و ذهنیتی وارد‬ ‫دین م ی شویم‪ ،‬همان گونه که اشاره شد‪ ،‬پیش از اینکه دین‬ ‫را وارد این مسائل کنیم باید از پی ش فرض ها‪ ،‬پیشینه ها و‬ ‫ذهنی ت های اولیه خود س��وال کنیم‪ .‬باید این ذهنی ت ها را‬ ‫به نقد کشید‪.‬‬ ‫ذهنیت اخب��اری و اش��عری چه ربطی ب��ه دین دارد؟‬ ‫به راحتی م ی ت��وان با مباحث عقلی‪ ،‬این ن��وع نگاه به دین‬ ‫را زیرس��وال برد‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬ق��در و منزلت هر تعبیر و‬ ‫تفس��یری از دین در گرو قدر و منزل��ت ذهنی ت ها و پیش‬ ‫فرض های افراد است‪ .‬از انس��ان سطح ی نگر‪ ،‬نباید تفسیر‬ ‫حکیمانه و عمیق از دین طلب کرد‪ .‬ب��ه هر حال‪ ،‬معتقدم‬ ‫جمهوری اس�لامی باید بهتر و بیش��تر از گذشته در جهت‬ ‫وحدت گام بردارد‪ .‬بارها بر حسب مسئولی ت ها و دغدغه هایی‬ ‫که داش��ته ام عنوان ک��رده ام که چرا ش��ما به رغ��م موانع‬ ‫موجود در جهان تس��نن و تش��یع‪ ،‬به همان می زانی که در‬ ‫جهت وحدت برون دینی گام برم ی داری��د در جهت وحدت‬ ‫درون دینی گام برنم ی دارید؟‬ ‫بزرگان این مذهب تشیع و تسنن باید بجد درباره این‬ ‫مس��ائل و وحدت بیندیش��ند‪ .‬اگر انها در مورد موضوعاتی‬ ‫که با یکدیگر اختالف نظر دارن��د‪ ،‬گفت وگو نکنند مطمئن‬ ‫باش��ید که این کار را توده ها ب��ا روش رفتارگرایانه خود‪ ،‬به‬ ‫عهده خواهند گرفت که متاس��فانه شاهد تبعات این نحوه‬ ‫مواجهه و البته در پرتو سکوت یا تحریک عالمان هستیم‪.‬‬ ‫در واقع‪ ،‬یک نگرش توده ای از دین است که کار را به اینجا‬ ‫م ی کش��اند‪ .‬به رغم تمام تالش هایی که از س��وی جهان‬ ‫تشیع مخصوصا جمهوری اسالمی ب رای وحدت درون دینی‬ ‫انجام شده است‪ ،‬احس��اس م ی کنم به دلیل همان سابقه‬ ‫اشعری گری و اخباری گری در جهان تسنن و تشیع نم ی توان‬ ‫یک امتیاز مثبت به ای��ن اقدامات داد‪ .‬جهان تش��یع باید‬ ‫گام های مثبت بیشتر و بهتری بردارد‪ .‬همان طور که وحدت‬ ‫برون دینی یعنی وحدت اس�لام و س��ایر ادی��ان تا حدودی‬ ‫س��امان یافته است‪ ،‬باید تالش ش��ود تا وحدت درون دینی‬ ‫نیز به یک وضعیت قابل قبولی برس��د‪ .‬تفکر سلفی تفکر‬ ‫اش��عری مابانه و اخباری گری زیبنده دین و روح دین و پیام‬ ‫رحمت امیز دین نیست‪ .‬به ه ر حال عقالی این دو قوم باید با‬ ‫یکدیگر همفکری کنند‪ .‬در این میان مجمع جهانی تقریب‬ ‫مذاهب اسالمی‪ ،‬وظیفه س��نگینی به عهده دارد یعنی اوال‬ ‫مساله شناسی صحیحی انجام دهد‪ ،‬ثانیا با تکیه بر عناصر‬ ‫وحدت بخش و مشترک و جا انداختن فرهنگ گفت وگو‪ ،‬به‬ ‫مثابه یک دعوت‪ ،‬راه حل های مبنایی و عملیاتی ارائه کند‪.‬‬ ‫نگاه امام به اسالم انقالبی‪ ،‬نشات گرفته از درک اصلی‬ ‫امام از اصول اس�لامی اس��ت‪ .‬اصولی که با رافت‪ ،‬رعایت‬ ‫حقوق انسانی‪ ،‬تالش ب رای توسعه علم ‪ ،‬دانش و پیشرفت‬ ‫جهان اس�لام و همفکری و هم اندیشی مسلمانان بنا شده‬ ‫اس��ت‪ .‬نگاه امام به اس�لام انقالبی همخوان��ی کاملی با‬ ‫عرفان‪ ،‬عقالنیت و رفعت دارد‪ .‬ب راساس این نگاه جایی ب رای‬ ‫خشونت‪ ،‬تفرقه و افراط نیست‪ .‬بلکه فضای مساعدی ب رای‬ ‫همکاری ‪ ،‬همدلی و هم اندیشی مسلمانان در جهت تحقق‬ ‫اهداف یک انسان عقالنی و یک جامعه انسانی است‪ .‬انچه‬ ‫امروز در قالب قرائت های افراطی و انحرافی از دین اسالم‬ ‫م ی شود و اختالفات درون دینی در قالب فرقه های مختلف‬ ‫شیعه و سنی نه تنها تناس��خی با دیدگاه ها و اندیشه های‬ ‫راسخ امام از اصول اسالمی ندارد بلکه به طور روشن انحراف‬ ‫از از اندیشه های امام(ره) را گوشزد م ی کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫پیش از اینکه اصل و جوهره دین را وارد این مس��ائل‬ ‫و مناقشات و رفتارهای خش��ونت بار و ناموجه جهان اسالم‬ ‫کنیم‪ ،‬باید از پی ش فرض ها‪ ،‬پیشینه ها و ذهنیت مرتکبان‬ ‫چنین رفتارهایی سوال کنیم‪ ،‬باید مستقل از ادعای انها راجع‬ ‫به دین ی بودن رفتارهایشان‪ ،‬این پی ش فرض ها و ذهنی ت ها‬ ‫را به نقد کش��ید‪ .‬این رفتارها و ذهنی ت ه��ا‪ ،‬هیچ ربطی به‬ ‫دین ندارد و در واقع خودشان را به دین تحمیل کرده اند‪ .‬به‬ ‫عالوه‪ ،‬عالمان و بزرگان عقلگرا و حق گرای دین باید متوجه‬ ‫ش��رایط خاص زمانی و مکانی و طرح نب��رد تمدنی‪ -‬دینی‬ ‫هانتینگتونی و اقدامات متناظر تفرقه افکنانه هم باش��ند‪.‬‬ ‫نباید ریش��ه های اخت�لاف را صرفا درون دین��ی ببینیم‪ ،‬یا‬ ‫درون جامعه دینی جس��ت وجو کنیم‪ ،‬باید متوجه اقدامات‬ ‫و توطئه های بیرونی هم باشیم که در شرایط کنونی نقش‬ ‫پ ر رنگ تری در بروز اتفاقات غی ر انس��انی و غی ر اسالمی در‬ ‫جهان اسالم ایفا م ی کند‪ .‬دشمنان مبنایی دین در کل‪ ،‬عمدتا‬ ‫منافعی را دنب��ال م ی کنند و هی چ گاه بیکار نم ی نش��ینند‪.‬‬ ‫انان موضوعات تفرقه انگیز را شناس��ایی و برجس��ته کرده‬ ‫و روی انها س��رمایه گذاری م ی کنند‪ .‬پیوند منحوس و ضد‬ ‫انسانی صهیونیستی ‪ -‬استکباری حاکم بر بخشی از این‬ ‫عالم در اینجا ذی نفع است‪ ،‬انها م ی دانند که منافع شان در‬ ‫گرو تفرقه اس��ت و م ی دانند که مهمترین دش��من‪ ،‬وحدت‬ ‫جهان اسالم اس��ت‪ ،‬به همین دلیل به صورت محسوس و‬ ‫نامحسوس س��رمایه گذاری م ی کنند تا استقالل سیاسی‬ ‫این جوام��ع را مخدوش ک��رده و این جوام��ع را با اختالف‬ ‫رو به رو کنند؛ ممکن اس��ت این حرکت ب��ه طرق مختلف‬ ‫صورت بگیرد؛ از طری��ق القائات ایدئولوژی��ک یا از طریق‬ ‫حمایت های س��خت افزارانه از برخی دولت ه��ا یا‪ ...‬به طور‬ ‫کلی رهب ران جهان اسالم باید به این ارتباط های بیرونی و‬ ‫محرک های بیرونی هم توجه کنن��د‪ .‬انها باید بفهمند که‬ ‫امروز منافع و مصالح خود و دین شان در گرو وحدت پرهیز از‬ ‫رفتارهای غیرقابل قبول و غیرقابل دفاع‪ ،‬چه به لحاظ دینی‬ ‫و چه به لحاظ عقلی اس��ت‪ .‬این گروه از افراد حداقل باید از‬ ‫باب توجه به زمان و مکان ی��ا از باب توجه به ضرورت های‬ ‫امروز ما‪ ،‬بحث وحدت را دنبال کنند‪ ،‬البته ایده ال ان است‬ ‫که فضا به گونه ای پیش رود که اینها به صورت ریش��ه ای‬ ‫متوجه بحث وحدت ش��وند‪ .‬به این معنی که س��عی کنند‬ ‫توحید و قران را اس��اس قرار دهند و با روح قران اشنا شوند‪.‬‬ ‫وقتی قران کریم‪ ،‬س��ایر ادیان را عطف به توحید‪ ،‬دعوت به‬ ‫وحدت م ی کند‪ ،‬وحدت در جهان اسالم و برپایه مشترکاتی‬ ‫اسالمامام‪،‬اسالمزندگی‬ ‫گفت وگوی مثلث با نجفقلی‬ ‫حبیبی‬ ‫همان طور که وحدت برون دینی یعنی وحدت اسالم و سایر ادیان تا حدودی‬ ‫سامان یافته است‪ ،‬باید تالش ش�ود تا وحدت درون دینی نیز به یک وضعیت‬ ‫قابل قبولی برسد‬ ‫‪33‬‬ ‫اسالم امام‪ ،‬اسالم زندگی‬ ‫گفت وگوی مثلث با نجفقلی حبیبی‬ ‫‪2‬‬ ‫در طول سده بیستم که نهضت اسالمی ب ه عنوان یک جریان دینی‪ -‬سیاسی ب ه ویژه با تاسیس اخوان المسلمین‬ ‫مصر در سال ‪ 1928‬ش�کل گرفت‪ ،‬افکار مختلف و حتی متضاد بر س�ر تعبیر و قرائت از نظام و حکومت اسالمی و‬ ‫ش�یوه های تش�کیل ان از درون نهضت س�ر براورد‪ .‬هر چند در رس�انه های غرب و میان مخالفان و حتی موافقان‬ ‫نهضت اسالمی این جریان با نام های بنیاد گرایی اسالمی‪ ،‬اسالمگرایی‪ ،‬اسالم سیاسی‪ ،‬افراط گرایی اسالمی و غیره‬ ‫عنوان م ی شود‪ ،‬اما این نامگذاری ها در واقع اکنون بازتابی از واقعیت تنوع و افتراق در درون نهضت اسالمی است‪.‬‬ ‫ب ه رغم ان میان نویسندگان‪ ،‬سیاستمداران و مستشرقین غربی نیز بر سر تعدد و تفاوت در درون نهضت اسالمی‬ ‫یا جریان اسالمگرایی دیدگاه یکسانی وجود ندارد‪ .‬اما گروه های مختلفی که خود را پیرو اسالم م ی دانند اما در عمل‬ ‫افراط یعنی خط سیری کامال مغایر با خط سیر تعادلی اسالم برگزیده اند‪ ،‬چه لطماتی به اتحاد جهان اسالم م ی زنند‬ ‫و راهکار مقابله با این صدمات چیس�ت؟ مثلث در گفت وگو با نجفقلی حبیبی‪ ،‬پژوهش�گر فلسفه اسالمی و رئیس‬ ‫سابق دانشگاه عالمه طباطبایی این مساله را بررسی کرده است‪.‬‬ ‫اق�ای حبیب�ی! از نظر ش�ما عل�ت قرائت های‬ ‫مختلف افراطی از اسلام در برخی از کشورهای‬ ‫اسالمی ب ه ویژه ب ه دنبال وقوع انقالب های عربی‬ ‫و موج بیداری اسالمی در خاورمیانه چیست؟‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫‪ l‬بع��د از پی��روزی انقالب اس�لامی زمانی طول‬ ‫کشید تا سایر گروه های اس�لامی نیز به فکر مبارزه افتاده‬ ‫و در پی انقالب باشند اما از انجا که برخی از این گروه ها با‬ ‫سابقه ذهنی متفاوتی از انچه در روند انقالب اسالمی وجود‬ ‫داش��ت‪ ،‬پا به میدان گذاشتند‪ ،‬مش��خصا به انحراف رفتند‪.‬‬ ‫تصور م ی کنم که کش��ورهای غربی به وی��ژه امریکای ی ها‬ ‫در رشد و نمو گروه های افراطی اسالمی نقش قابل تاملی‬ ‫داش��ته اند‪ .‬به بیان دیگر زمانی که این کش��ورها ش��اهد‬ ‫پیروزی انقالب اس�لامی در ای ران و خارج ش��دن این کشور‬ ‫از دایره پیروان سیاس��ت های خودش��ان بودن��د‪ ،‬با هدف‬ ‫ممانعت از طرح و بس��ط صحیح و درس��ت دین اسالم در‬ ‫منطقه و جه��ان‪ ،‬انقالب های اس�لامی ب��دوی را هدایت‬ ‫و حمایت کردند‪ .‬به ی��اد داریم که در افغانس��تان‪ ،‬طالبان‬ ‫متشکل از طلب ه ها و روحانیون افراطی اهل سنت را بر سر‬ ‫کار اوردند‪ .‬طالبان در افغانستان مدعی انقالب اسالمی شد‬ ‫اما خش��ونت و افراط را به جایی رس��اند که مردم انها بی زار‬ ‫ش��دند و خواس��تار حذف انها از صحنه کشورشان بودند و‬ ‫امروز نیز هر انچه از طالبان در افغانس��تان باقی است‪ ،‬به‬ ‫زور خشونت و شمشیر اس��ت‪.‬بعد از ان در الجزایر انقالبی‬ ‫اس�لامی به راه انداختند و مذهبیون افراطی که بر سر کار‬ ‫امدند با برخوردهای غی ر انسانی و خشونت فزاینده مردم را‬ ‫از رویه های اسالمی بی زار کردند و بعد از سرنگونی انها‪ ،‬به‬ ‫خواس��ت مردم دولتی الئیک در الجزایر بر سر کار امد‪ .‬در‬ ‫اندونزی نیز رویه ای مش��ابه پیگیری شد‪ .‬مردم اندونزی به‬ ‫ش��وق انقالب اس�لامی ای ران انگیزه زیادی ب رای دستیابی‬ ‫به حکومت اس�لامی پیدا کرده بودند اما با توطئه هایی که‬ ‫بسیار قابل تامل است‪ ،‬حکومت اسالمی بدلی از نوع بنهاج‬ ‫الجزایر یا طالبان افغانستان با نام جمعیت علمای اسالمی‬ ‫به رهبری عبدالرحمن تاسیس شد و وی به ریاست جمهوری‬ ‫رس��ید‪ .‬اعمال رفتارهای مخالف با اسالم راستین و تشدید‬ ‫نا به سامان ی های فزاینده در این کش��ور سبب شد که مردم‬ ‫نه تنه��ا عبدالرحمن و جمعی��ت علمای اس�لامی را کنار‬ ‫گذارند‪ ،‬بلکه رهبری کشور را به دس��ت خانمی تحت تاثیر‬ ‫سیاست های غربی و حامی سیاست های امریکا بسپارند‪.‬‬ ‫به این ترتیب م ی توان گفت ک��ه غرب به صورت دراز مدت‬ ‫در فکر ممانعت از توسعه تس��لط افکار اسالمی بر بخش‬ ‫وسیعی از جهان بوده است؛ بخشی که از افریقا تا چین ادامه‬ ‫دارد و مسلمانان در این گستره ساکن هستند‪ .‬این گستره به‬ ‫لحاظ اقتصادی بسیار غنی است و بخش قابل مالحظه ای‬ ‫از انرژی جهان را در خود دارد و از این حیث نیز ب رای غ رب ی ها‬ ‫حائز اهمیت بوده و هس��ت که سیاست های همسو میان‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪34‬‬ ‫حکومت های این مناطق با کش��ورهای غربی وجود داشته‬ ‫باشد‪ .‬به عبارت دیگر غرب تصمیم خود را گرفت و به دنبال‬ ‫ان بود که مانع حرکت اسالم در مسیر صحیح‪ ،‬انسان مدار‪،‬‬ ‫اخالقی و اعتدالی اصل ی اش شود‪ .‬به این ترتیب یک تفسیر‬ ‫از علل قرائت های افراطی از اس�لام در منطقه این است و‬ ‫من به این تفسیر باور دارم‪ .‬امروز هم گروه های تکفیری در‬ ‫کشورهای عربی علم شده اند‪ .‬غرب در پی انقالب مصر نیز‬ ‫همین سیاست را اعمال کرد و ابتدا با تامل و مدارا‪ ،‬فرصت‬ ‫فعال شدن اخوان المسلمین را داد اما بعد با اقداماتی چون‬ ‫ترور علمای شیعه‪ ،‬ازار مسیحیان و‪ ...‬بخش قابل توجهی از‬ ‫مردم مصر با سیاست های اخوان المسلمین مخالف شده و‬ ‫دوباره به ارتش حام ی غرب روی اوردند‪ .‬این سلسه اتفاقات‬ ‫بسیار عجیب است و باید بررسی و مطالعه عمیقی در مورد‬ ‫ریشه های ان انجام داد‪.‬‬ ‫اما اکن��ون تقوی��ت جریان های تکفی��ری در منطقه‬ ‫ی شده که در اروپا‬ ‫همزمان با ترغیب و تشویق جوانان مذهب ‬ ‫به اس�لام گرایش پیدا کرده اند‪ .‬به تازگی شاهد اب راز نگرانی‬ ‫شدید کشورهایی چون فرانس��ه‪ ،‬انگلیس و المان در مورد‬ ‫راه ی شدن چند صد نفر از جوانان این کشورها به سوریه ب رای‬ ‫مبارزه و گرویدن به گروه های تکفی��ری بودیم‪ .‬انها از این‬ ‫نگرانند که این جوانان با بازگشت به کشورشان زمینه های‬ ‫افراط ی گری اسالمی را ترویج دهند‪ .‬این همان دامی است‬ ‫که غرب ی ها خود ب رای تغییر نگرش جهانی به اس�لام پهن‬ ‫کردند و امروز نگرانی خودش��ان را ب رانگیخته اس��ت‪ .‬ب رای‬ ‫ ترغیب این جوانان بر اهمیت جهاد در اسالم تاکید م ی شود‬ ‫انها در مسیر مبارزه‪ ،‬بر قوت خود م ی افزایند اما باید پرسید‬ ‫که جهاد در چه راهی و ب ر اساس چه فتوایی؟‬ ‫این برداشت همان تاکید بر پروژه اسالم هراسی‬ ‫در برنامه بلند مدت قدرت های جهانی است؟‬ ‫‪ l‬درست است‪ .‬این پروژه اسالم ه راسی دو بعد دارد؛‬ ‫در یک بعد ان ایجاد ترس از قدرت اسالم میان کشورهای‬ ‫غی ر مسلمان مد نظر است که حمایت رسانه ای قدرتمندی‬ ‫در جهان غ��رب دارد‪ .‬بعد دیگ��ر اسالم ه راس��ی در درون‬ ‫کشورهای اسالمی و ترغیب انها به سیاست های همسو با‬ ‫غرب تحت لوای دموکراسی غ ربی است‪ .‬نمونه این مساله را‬ ‫در پاکستان‪ ،‬افغانستان‪ ،‬کشورهای عربی‪ ،‬الجزایر‪ ،‬اندونزی‬ ‫و برخی کشورهای افریقایی شاهد بوده ایم‪ .‬کمک مالی قابل‬ ‫توجه برخی قدرت ها در این زمینه برقرار است‪ .‬حامیان این‬ ‫تفکر تالش مس��تمری دارند تا مانع وقوع انقالبی اسالمی‬ ‫مشابه انچه در ای ران رخ داد شوند‪ .‬انچه در انقالب اسالمی‬ ‫محور قرار گرفت‪ ،‬اتکا به جنبه عقالنیت اس�لام بود‪ .‬البته‬ ‫ما نیز باید جنب ه های عقالنی و انس��انی و حقوق بش��ری‬ ‫انقالب اسالمی که در قانون اساسی موجود است را برجسته‬ ‫سازیم چراکه در سال های اخیر در داخل کشورمان نیز شاهد‬ ‫تقویت برخی جریان های افراطی بوده ایم که هر نوع دیدگاه‬ ‫مخالف با خود را مغایر با اصول انقالب تفس��یر م ی کرد و‬ ‫باعث بروز عقب ماندگ ی های فراوانی در کشور شد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد در مقطع کنونی ب ه ویژه در ادامه‬ ‫تحوالت منطقه خاورمیانه‪ ،‬قرائت های متضاد با‬ ‫ذات انسانی اسالم خطر بزرگی است که جهان‬ ‫اسلام و وحدت مس�لمانان را تهدی�د م ی کند‪.‬‬ ‫چگونه م ی توان از این خطر رهایی یافت؟‬ ‫‪ l‬تردیدی در خطرناک بودن این وضعیت نیست‪.‬‬ ‫تبعات منفی و ب ی ثبات کننده اقدامات برخی گروه هایی که‬ ‫خود را منتسب به اسالم م ی دانند‪ ،‬امروز در صحنه سوریه‪،‬‬ ‫ع راق و برخی دیگر از کش��ورها مشهود اس��ت‪ .‬گروه های‬ ‫تکفیری در س��ایه ای��ن ب ی ثبات ی ها و ناارام ی ه��ا در حال‬ ‫تقویت هس��تند و هر انچه غیر از تفکر خود را کفر دانسته‬ ‫و حکم به کش��تار م ی دهند‪ .‬این مصیبتی بزرگ است‪ .‬در‬ ‫کنف ران س های هم اندیشی در جهان اسالم‪ ،‬کنف ران س های‬ ‫وحدت اسالمی و مشابه ان‪ ،‬خردمندان و علمای جهان اسالم‬ ‫در پ ی راهکارهایی ب رای وحدت هستند اما ظاه را توان انها‬ ‫کمتر از گروه های افراطی و حامیان مالی انهاست‪ .‬اغلب این‬ ‫گرو ه ها با نیروی جوانانی اداره م ی ش��ود که ابزار و امکانات‬ ‫کافی را در اختیار داشته و به این باور رسیده اند که در حال‬ ‫جهان هستند‪ .‬اتفاق خط رناکی در حال وقوع در جهان اسالم‬ ‫است که اگر مصلحین و علما و بزرگان جهان اسالم فکری‬ ‫به حال ان نکنند‪ ،‬همگی در اتش ان خواهند سوخت‪ .‬اوضاع‬ ‫در سوریه‪ ،‬پاکستان‪ ،‬افغانس��تان‪ ،‬لبنان‪ ،‬ع راق و بنگالدش‬ ‫کامال گواه تشدید خطر اس��ت‪ .‬نکته مهم این است که در‬ ‫مسیر برون رفت از این بحران نیز اساسا نم ی توان به غرب‬ ‫اعتماد کرد‪ .‬درس��ت است که بخش��ی از غرب مستقیم و‬ ‫غی ر مستقیم از تسری افراط ی گری اس��یب م ی بیند اما در‬ ‫مقطع فعلی به دنبال برهم زدن اثبات منطقه با هدف تداوم‬ ‫سلطه خود هستند‪.‬‬ ‫سال هاس�ت که در ه م اندیشی و همکاری میان‬ ‫دینی دستاوردهای مثبتی حاصل شده اما ظاهرا‬ ‫در عی�ن همراهی می�ان دینی در وح�دت درون‬ ‫دینی (منظ�ور درون دین اسلام) با مش�کالت‬ ‫مضاعف روب ه رو هستیم‪ .‬چرا نتوانسته ایم مانند‬ ‫تالش های مثبت برای همراهی ادیان با یکدیگر‪،‬‬ ‫در وحدت درون دینی موفق باشیم؟‬ ‫‪ l‬علت این اس��ت که مواجه با جری��ان افراطی در‬ ‫درون اسالم شده ایم که به دور از عقل و منطق است و هیچ‬ ‫اهمیتی برای مصالح مس��لمین قائل نیست‪ .‬پیروان این‬ ‫جریان افراطی با اتکا به رویه های خش��ک به دور از منطق‬ ‫و بهره من��دی از حمایت های مالی قاب��ل توجه در خدمت‬ ‫اهداف ضد اسالمی قرار گرفته اند‪ .‬حذف این جریان بسیار‬ ‫دشوار اس��ت اما نباید فراموش کنیم که قدرت های حام ی ‬ ‫انها نیز نهایتا از اسی ب های مستقیم این جریانات مصون‬ ‫‪ l‬امام اسالم را دینی ب رای زندگی مردم معرفی کرد‪.‬‬ ‫حمایت از مستضعفین و محرومین‪ ،‬توسعه و ابادانی کشور‪،‬‬ ‫رونق اقتصاد و دانش و توسعه همکاری های مسلمانان تماما‬ ‫در اندیشه های امام با اتکا به اصول اسالمی دیده م ی شود‪.‬‬ ‫این موارد خواست همه بشریت است‪ .‬بحث وحدت امت و‬ ‫هم اندیشی و یافتن بهترین راه حل ها همواره مورد تاکید امام‬ ‫بود و هیچ یک از اینها با افراط سازگاری ندارد‪ .‬با درک قرائت‬ ‫امام از اسالم که بر محور وحدت مس��لمین تاکید ویژه ای‬ ‫داش��ت‪ ،‬زمینه های افراط و انحراف کاهش م ی یابد‪ .‬امروز‬ ‫در داخل کشور نیز ضرورت درک این قرائت وجود دارد‪ .‬اگر‬ ‫در داخل افراط ها را کنار گذاشته و هم اندیشی و همکاری و‬ ‫همفکری و اعتدال را در اولویت قرار دهیم‪ ،‬ب ی شک اوضاع‬ ‫بهتری خواهیم داش��ت‪ .‬افراط اساس��ا با اصول اسالمی و‬ ‫اندیش��ه های امام خمینی س��ازگاری ندارد‪ .‬هرانچه را امام‬ ‫مورد تاکید قرار م ی داد از عمق و ذات اصیل اس�لام گرفته‬ ‫شده بود‪ .‬مهربانی با انسان ها‪ ،‬رعایت حقوق انها‪ ،‬کمک به‬ ‫محرومین و ضرورت همفکری در اندیشه های امام روشن‬ ‫و پ ر رنگ است‪ .‬زمان امام‪ ،‬برخی در انتخابات مجلس حتی‬ ‫م ی خواستند ب رای شهرستان ها نیز خود کاندیدا تعیین کنند‪،‬‬ ‫امام در پاسخ به انها گفت که مردم خود قدرت انتخاب دارند‬ ‫و هیچ کس قیم مردم نیست‪ .‬این اعتماد و احترام ی که در‬ ‫نگاه امام به قدرت و رای و انتخاب مردم موجود بود ریش��ه‬ ‫در تفکر ناب اسالمی ایشان داش��ت و اکنون هم در داخل‬ ‫و هم در جهان اسالم و کشورهای منطقه ضرورت تکرار و‬ ‫بازخوانی ان وجود دارد‪g .‬‬ ‫محسن غرویان‬ ‫‪3‬‬ ‫مدرس حوزه‬ ‫درباره به وحدت رسیدن قرائت های مختلف از اسالم‬ ‫ب رای جلوگیری از افراطی گری چند نکته وجود دارد؛ اول اینکه‬ ‫همواره در طول تاریخ قرائت های مختلفی از دین اسالم وجود‬ ‫داشته است‪ .‬این قرائت ها ب ر اساس استنباط های مختلف افراد‬ ‫صورت گرفته و فرقه های متعدد مذهبی هم ب ر اساس همین‬ ‫قرائت ها و استنباط های متکثر به ظهور رسیده است‪ .‬پیامبر‬ ‫اسالم(ص) نیز فرموده بودند که بعد از حیات ایشان‪ ،‬مسلمین‬ ‫فرقه فرقه م ی شوند و هر کس��ی برداشتی از سخنان ایشان‬ ‫خواهد داشت‪ .‬این قرائت های مختلف تا زمان ما نیز وجود‬ ‫داشته و همچنان وجود خواهد داشت‪ .‬حتی در میان شیعیان‬ ‫هم علما قرائت های مختلف دارند و‬ ‫بناب راین ش��اهدیم که فتوای فقها با‬ ‫یکدیگر تف��اوت دارد و در میان اهل‬ ‫سنت هم شاهدیم که فرق مختلف‬ ‫اعم از شافعی‪ ،‬حنبلی‪ ،‬مالکی‪ ،‬حنفی‬ ‫و‪ ...‬وجود دارد‪ .‬ما هی��چ راه فراری از‬ ‫این قرائت های مختلف��ی نداریم و‬ ‫همواره از زمان وف��ات پیامبر به بعد‬ ‫همی ن طور بوده است‪.‬‬ ‫نکته دوم این است که معیار ما‬ ‫ب رای گزینش چیست؟ من م ی گویم‬ ‫عقالنیت باید معیار گزینش باش��د‬ ‫یعنی ما ب ر اس��اس عق��ل و اصول‬ ‫مسلم عقلی باید در میان قرائت ها‪،‬‬ ‫قرائت درست و بهتر را گزینش کنیم‪.‬‬ ‫معیار دیگر اخالقیات و ارزش های مش��ترک انسانی است‪.‬‬ ‫این ارزش ها مورد قبول همه فطرت ها و فرقه هاست‪ .‬بر این‬ ‫اساس عقالنیت و اخالق معیار گزینش قرائت برتر م ی تواند‬ ‫باشد‪ .‬حضرت امام خمین ی (ره) یکی از شخصی ت هایی بودند‬ ‫که قرائت خود از دی��ن را ارائه کردند و مردم هم به ایش��ان‬ ‫اقبال نش��ان دادند و نظام جمهوری اسالمی ای ران ب ر اساس‬ ‫قرائت امام از اس�لام در ابعاد فلس��فه و کالم که عقالنیت‬ ‫اسالم را متجلی م ی س��ازد و چه در بعد اخالق و زهد و تقوا‬ ‫و ارزش های انس��انی ش��کل گرفت‪ .‬نتیجه عملی قرائت‬ ‫حضرت امام(ره) نظام جمهوری اسالمی است که مورد قبول‬ ‫ملت ای ران و الگوی بسیاری از نهضت های ازادی خواهانه و‬ ‫استقالل طلبانه شده است‪.‬‬ ‫از همدلی میان دینی تا اختالفات درون دینی‬ ‫بعضا این دغدغه فکر را به خود معطوف م ی سازد که‬ ‫چرا در هم اندیشی میان دینی مثال در همفکری جهان اسالم‬ ‫و جهان مسیحیت توفیقات مثبتی حاصل شده‪ ،‬اما هر چه‬ ‫بیشتر پیش م ی رویم‪ ،‬اختالفات درون دینی در حوزه اسالمی‬ ‫بیشتر م ی شود؟ در مس��اله فرقه های مذهبی درون دینی با‬ ‫مش��کل اخالقی و معنوی مواجه هستیم‪ ،‬انحصار طلب ی ها‬ ‫و قدرت طلب ی ها منشاء فرقه سازی شده و م ی شود‪ .‬در واقع‬ ‫گاهی ریشه های انشعاب های فکری‪ ،‬نفسانی است‪ .‬زمانی‬ ‫که گروهی قدرت طلب هس��تند‪ ،‬تالش م ی کنند ب رای خود‬ ‫تئوری س��ازی کنند و فکر و منش خود را برتر نشان دهند و‬ ‫بعد با استدالل در پی تئوریزه س��ازی تفکرات خود در مسیر‬ ‫دستیابی به قدرت هستند‪ .‬به نظر م ی رسد تنوع گروه های‬ ‫افراطی اسالمی در عصر امروز ریشه در مشکل قدرت دارد‪.‬‬ ‫هواهای نفسانی‪ ،‬قدرت طلب ی ها و ریاست جوی ی ها و تالش‬ ‫ب رای سلطه و برتری بر دیگران زمینه ساز این فرقه سازی ها‬ ‫و ظهور گروه های مختلف افراطی م ی شود‪ .‬چنانچه بیش از‬ ‫مسائل فردی به مس��ائل جمعی و گروهی اندیشیده شود‬ ‫ش��اید تا حدود زیادی از شر این فرقه س��ازی ها و انحراف ها‬ ‫خالصی یابیم‪.‬‬ ‫ش�ر خانمان س�وز افراط و انحراف برای جهان‬ ‫اسالم‬ ‫مهمترین اس��یب و نتیج��ه انحراف از اص��ل دین و‬ ‫برداش��ت های متعارض با ذات مصلحانه اس�لام ان است‬ ‫که دنیای امروز مسلمانان را مشتی انسان های تروریست‪،‬‬ ‫خش��ونت طلب‪ ،‬ادمک��ش و خطرن��اک معرف��ی م ی کند‪.‬‬ ‫صحنه هایی که از خش��ونت تکفیری ها پخش م ی ش��ود‪،‬‬ ‫خبرهای��ی ک��ه از عملیات ه��ای‬ ‫انتحاری گروه های افراطی س��لفی‬ ‫به گوش م ی رسد و س��ر بریدن ها و‬ ‫شکم پاره کردن ها و کشتار کودکان‬ ‫و سوءاستفاده های جنس��ی از زنان‬ ‫و دختران به نام دین‪ ،‬همه و همه به‬ ‫نام اسالم تمام م ی شود و چهره اسالم‬ ‫در دنیای امروز چهره ای وحشتناک و‬ ‫خطرناک و بسیار ه راس اور معرفی‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬این بزرگترین زیانی است‬ ‫که از تفرقه های مذهبی و انحراف ها‬ ‫و برداش��ت های مغایر با اصل دین‬ ‫به اس�لام و وح��دت جهان اس�لام‬ ‫م ی زند‪ .‬از س��وی دیگر این روندهای‬ ‫خطرناک با خواست دشمنان اسالم‬ ‫نیز همخوانی و همسویی دارد‪ .‬در سایه این رخدادهای غیر‬ ‫انسانی‪ ،‬اهداف و اغ راض و منافع دشمنان اسالم بیشتر تامین‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬از همین رو بر علما و دانش��مندان و نخبگان‬ ‫فکری جهان اسالم الزم اس��ت که با روش��نگری از اصول‬ ‫دین در حوزه و دانش��گاه زمینه های حذف انحرافات فکری‬ ‫و اندیشه های افراطی را فراهم اورند‪ .‬تردیدی نیست که اگر‬ ‫امروز تکفیری ها نوجوان یا جوان خامی را با وعده بهش��ت‬ ‫راهی عملیات انتحاری م ی کنند‪ ،‬صرفا خ رافاتی اس��ت که‬ ‫در سایه عدم روشنگری در حال ترویج است‪ .‬در جهان امروز‬ ‫که ارتباطات و اطالع رسانی بیش از هر زمان دیگری توسعه‬ ‫یافته و ابزارهای ان موجود است‪ ،‬جای تعجب و تامل و تفکر‬ ‫وجود دارد که چرا چنین خ رافه ها و انحراف هایی نشر و بسط‬ ‫م ی یابد و برخی انسان های امروزی را با خود همراه م ی کند‪.‬‬ ‫تنها روشنگری است که م ی تواند راهگشا باشد و در این مسیر‬ ‫نقش اصلی را علما ایفا م ی کنند‪.‬‬ ‫علوم سیاسی‬ ‫بر همی�ن اس�اس بازخوانی اندیش�ه های امام‬ ‫خمینی(ره) پیرامون اسلام انقالبی تا چه اندازه‬ ‫راهگشا خواهد بود؟‬ ‫تقوا درکنار عقالنیت‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫نخواهند ماند‪ .‬در افغانستان با حمایت امریکا‪ ،‬القاعده سر پا‬ ‫شد اما همین گروه ضربات سختی به منافع غرب و به ویژه‬ ‫امریکا وارد س��اخت و همچنان هر روز تعدادی از نیروهای‬ ‫امریکایی در افغانس��تان در مبارزه با القاعده و جریان های‬ ‫افراطی کشته م ی شوند‪ .‬متاسفانه برخی از قدرت ها متوجه‬ ‫این واقعیت نیستند که تس��لیح این جریانات کور افراطی‬ ‫بس��یار خطرناک اس��ت‪ .‬انچه در لوای این مسلح س��ازی‬ ‫دنبال م ی ش��ود نهایتا موقتی اس��ت و هر اندازه جهان به‬ ‫سوی عقالنیت حرکت کند و به اموزه های اسالم اخالقی‪،‬‬ ‫عقالنی و انس��انی متوس��ل ش��ود‪ ،‬جهانی ارام تر را شاهد‬ ‫خواهیم بود‪ .‬اسالم تنها با مفاهیم ی چون صلح‪ ،‬همکاری‪،‬‬ ‫ارامش‪ ،‬وف��اق‪ ،‬وحدت و خدمت به انس��انیت اشناس��ت و‬ ‫انچه گروه های افراطی از اس�لام عرضه م ی کنند‪ ،‬برداشت‬ ‫انحرافی و متضاد با ذات اصلی اس�لام است و جهادی که‬ ‫این گروه ها دنبال م ی کنند‪ ،‬جه��ادی دروغین و ب ی معنی‬ ‫اس��ت که اساس��ا منطقی از جهان مورد نظر دین اسالم را‬ ‫در پش��ت خود ندارد‪ .‬رفتارهای خش��ن و عجیب و غریبی‬ ‫که این گروه ها به نام اس�لام انجام م ی دهند در سایه عدم‬ ‫شناخت صحیح اصول اس�لامی جای پیشرفت یافته و بر‬ ‫این اس��اس بر همه‪ ،‬عالمان اس�لامی و انهایی که دستی‬ ‫در سیاست دارند الزم است که با همکاری و هم اندیشی در‬ ‫پی ریشه کن ساختن این انحراف ها از ساحت اسالم باشند‪.‬‬ ‫کش��ورهای حام ی این جریان ها نیز باید متوجه باشند که‬ ‫مضرات تقویت این گروه ها تا زمانی که به س��ود انهاست‬ ‫قابل توجیه است اما زمانی که تبعات این افراط ی گری دامن‬ ‫خودشان را گرفت چه راهی ب رای برون رفت خواهند داشت‪.‬‬ ‫این سوال مطرح است که ع ربستان سعودی چگونه م ی تواند‬ ‫مطمئن باشد که جریان هایی که با پول این کشور حمایت‬ ‫م ی شوند‪ ،‬روزی به منافع این کش��ور ضربه وارد نساخته و‬ ‫درون عربس��تان اش��وب و ب ی ثباتی ایجاد نکنند؟ همگان‬ ‫باید کوش��ش کنند تا جنبه صلح و تعامل اس�لام برجسته‬ ‫ش��ود و زمینه های بروز خش��ونت ها و انحراف ه��ا برچیده‬ ‫شود‪.‬‬ ‫میراث امام برای ما‬ ‫ضرورت بازخوانی اندیشه های امام‬ ‫اندیش��ه های بنیادین ام��ام خمین��ی(ره) در مصالح‬ ‫مسلمین و عزت اسالم و اقتدار مسلمانان خالصه م ی شود‪.‬‬ ‫این عزت و اقتدار با شعار حاصل نم ی ش��ود و در عمل باید‬ ‫عزت و س��یادت را به جهان نش��ان داد‪ .‬امید ان م ی رود که‬ ‫دولت اق��ای روحانی که گام های مثبتی در مس��یر معرفی‬ ‫چهره اعتدالی و تعاملی اسالم و تش��یع برداشته اند‪ ،‬موفق‬ ‫بوده و ب رنامه هایی که ای ران ب رای دستیابی به جهانی عاری از‬ ‫خشونت دارد‪ ،‬در میان مدت و بلند مدت جای خود را باز کرده‬ ‫و عامل کنترل و نهایتا حذف اندیشه های افراطی شود‪g .‬‬ ‫‪35‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تهران‪ -‬انکارا علیه ریاض‬ ‫انگاره‪‎‬هایایدئولوژیکدرمتنژئوپلتیک‬ ‫ترکیهبهسیاستهمکاری هایعملگ رایانه‬ ‫با ای ران بازگشته است‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫برسرعقلامدن اردوغان؟‬ ‫ترکیه به سمت محور ایران گرایش پیدا کرده است‬ ‫علی علیزاده‬ ‫کارشناس مسائل ترکیه‬ ‫‪1‬‬ ‫سابقه روابط دو کش��ور ای ران و ترکیه قدمت‪ 400‬ساله‬ ‫دارد‪ .‬این سابقه طوالنی روابط حاکی از حاکمیت (به استثنای‬ ‫چند مقطع خاص تاریخی) قواعد مش��خصی بر روابط دو‬ ‫کشور داشته است و عموما بیش از انکه دو کشور به دنبال‬ ‫تقابل و تنش باشند‪ ،‬به سوی نوعی تعامل دو سویه رفته اند‬ ‫و این تعامل در دوره اخیر در حاکمیت حزب عدالت و توسعه‬ ‫نمود بیشتری داشته است‪ .‬در سه س��ال اخیر و در پی بروز‬ ‫‪36‬‬ ‫بحران سوریه مناسبات دوستانه دو کشور ای ران و ترکیه دچار‬ ‫تنش های جدی شد اما عمق پیوند های دو کشور و کشش‬ ‫تعاملی طرفین ارتباط دو سویه را حفظ کرده است‪.‬‬ ‫درک جدید ترکیه از شرایط سوریه‬ ‫در سه سال گذشته و با شروع بحران در سوریه‪ ،‬مقامات‬ ‫ترکیه با سیاست های رادیکالی‪ ،‬درصدد شکست بشار اسد‬ ‫بودند و حت��ی در ع راق‪ ،‬از طریق مداخالت در کردس��تان و‬ ‫حمایت از گروه های س��نی به دنبال بحران در این کش��ور‬ ‫بودند تا جایی که رجب طیب اردوغان‪ ،‬نخس��ت وزیر ترکیه‬ ‫در سخنرانی رس��می خود اظهار کرده بود که «مداخله در‬ ‫سوریه باید مثل کوزوو باشد و حمله محدود غی ر قابل قبول‬ ‫بوده و هرگونه عملیاتی در س��وریه باید به حاکمیت بشار‬ ‫اسد پایان دهد‪».‬‬ ‫اکنون روند ج��اری اوضاع در س��وریه و تحوالت این‬ ‫روزهای منطقه حاکی از ان اس��ت که بازیگران منطقه ای‬ ‫موثر در مسائل سوریه‪ ،‬نس��بت به واقعیات میدانی سوریه‬ ‫نقطه نظرات جدیدی پیدا کرده و جهت گیری شان نسبت‬ ‫به گذش��ته در حال تغییر و تحول اساسی است‪ .‬تحول در‬ ‫تغییر لحن مقامات ترکیه بیش از هم��ه بازیگران ظهور و‬ ‫بروز پیدا کرده است‪ .‬روزنامه حریت در نقل قولی از عبداهلل‬ ‫گل اورده اس��ت‪« :‬دولت س��وریه اکنون توانسته موقعیت‬ ‫همهعلیههم‬ ‫کنف رانس ژنو‪2‬‬ ‫ناقص و پر ابهام بود‬ ‫سفر اردوغان به ایران نشان داد‬ ‫کهترک هایمسلمانعالقهدارنددوباره‬ ‫روابطگرمخودراباتهراناحیاکنند‬ ‫دفاعازحیثیت«پشتون»‬ ‫کرزای نم ی خواهد چهره منفی تاریخ‬ ‫افغانستانباشد‬ ‫ترکیه تنها با نا امیدی از روند ج��اری اوضاع و عقیم ماندن‬ ‫اهداف ترکیه در سوریه‪ ،‬اکنون به دنبال حفظ امنیت ترکیه‬ ‫و جلوگیری از تهدید منافع کش��ور خوی��ش از قبل بحران‬ ‫سوریه هس��تند‪ .‬دقیقا به همین دلیل اس��ت که تلویزیون‬ ‫رس��می ترکیه (ت ی ار تی) اظهارات عبداهلل گل را این گونه‬ ‫بازتاب م ی دهد‪« :‬الزم اس��ت بر این نکته تمرکز کنیم که‬ ‫تهدیدات و ریس ک هایی در ش��رایط جدید پدید امده است‬ ‫که مستقیما متوجه ترکیه اس��ت و گروه های زیادی در این‬ ‫شرایط نامطمئن به وجود امده اند‪ .‬اکنون موضوع‪ ،‬نبرد رژیم‬ ‫س��وریه و مخالفان نیس��ت‪ ،‬بلکه گروه های بسیاری میان‬ ‫مخالفان هستند که با یکدیگر درگیر بودند‪،‬مشخص نیست‬ ‫که ما را به چه سمتی خواهد کش��اند و این شرایط‪ ،‬بسیار‬ ‫تحریک امیز بوده و منجر به افراط گرایی و تندروی خواهد‬ ‫شد‪ .‬تهدیدات اکنون با چهار یا پنج سال پیش تفاوت اساسی‬ ‫پیدا کرده و گروه ه��ای زیادی در این فضا رش��د یافته اند و‬ ‫شرایط در مرزهای جنوبی ترکیه دشوار تر شده است‪».‬‬ ‫مبادالت اقتصادی ف ی مابین‪ ،‬تعارض��ات و تنش هایی نیز‬ ‫داشتند ولی اکنون اوال رش��د گروه ها و جریانات افراطی در‬ ‫مرز س��وریه و ترکیه‪ ،‬ثانیا انتخابات های پیش رو در ترکیه‬ ‫(ب رای اک پارتی این انتخابات ها بسیار حیاتی و در شرایط‬ ‫کنونی مسائل داخلی این کش��ور و تخریب چهره عمومی‬ ‫این حزب در جریان پارک گزی و عملیات بزرگ ‪ 17‬ارالیک‪،‬‬ ‫دیدگاه قدرت های منطقه ب رای این حزب اهمیت دارد) ثالثا‬ ‫تحوالت میدانی در س��وریه باعث ش��ده تا نگاه دولتمردان‬ ‫ترکی��ه در جهت گیری های خارجی و ارتباط با کش��ورهای‬ ‫همسایه واقع گرایانه تر باشد‪.‬‬ ‫با اینکه تعامل این دو کشور‪ ،‬ریشه در تاریخ روابط دارد‬ ‫اما عوامل شمرده شده هم روابط ای ران و ترکیه را تحت الشعاع‬ ‫قرار داده اس��ت‪ .‬برخی از تحلیلگران سیاسی بر این باورند‬ ‫نگاه جدید به هژمونی ایران‬ ‫حال مناس��بات دو کش��ور ای ران و ترکی��ه به قدری‬ ‫رنگ و بوی راهبردی پیدا کرده اس��ت ک��ه در جریان دیدار‬ ‫رجب طیب اردوغان با رهب��ر معظم انقالب‪ ،‬رهبری معظم‬ ‫ب رادری‪ ،‬محبت و دوس��تی کنونی دو کشور را در قرن های‬ ‫اخیر ب ی نظیر دانس��ته و برای گس��ترش و تعمیق ه ر چه‬ ‫بیشتر روابط‪ ،‬دو کشور را دارای ظرفی ت های گسترده مهم‬ ‫ب اردوغان هم ای ران را خانه دوم خود‬ ‫م ی دانستند و رجب طی ‬ ‫معرفی م ی کند‪.‬‬ ‫مشخص است که دو کشور در سطح منطقه‪ ،‬بازیگران‬ ‫مهم و با نفوذی محسوب م ی ش��وند که به رغم تعامالت و‬ ‫بین الملل‬ ‫برتر را از ان خود کند‪ ».‬ه ر چند ای��ن روزنامه به نقل از گل‬ ‫م ی افزاید‪« :‬این برتری به واسطه حمایت های ای ران از دولت‬ ‫بشار اسد در دمشق بوده اس��ت‪ .‬اما در جای دیگری روزنامه‬ ‫ین ی ش��فق اظهارات متناقض دیگری از عبداهلل گل بازتاب‬ ‫م ی دهد‪« :‬از رویکرد غرب ی ها در شگفتم که چگونه در قبال‬ ‫س��وریه مواضع سرس��ختانه ای اتخاذ نم ی کنند‪ ».‬سخنان‬ ‫عبداهلل گل نش��ان از منفعت مح��وری ترک ه��ا در روابط‬ ‫خارجی است چرا که دو سال پیش و در اوج بحران سوریه‪،‬‬ ‫مقامات ترکیه با حمالت ش��دید علیه بشار اسد در سوریه‪،‬‬ ‫مدعی به پایان رسیدن عمر سیاسی بشار اسد در حاکمیت‬ ‫سوریه بودند‪ ،‬با این وجود عبداهلل گل و دیگر مقامات ارشد‬ ‫فصل جدیدی در روابط‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫امروزه مقامات ترکیه به خوب��ی از موقعیت ای ران در‬ ‫مناسبات منطقه ای و جهانی مطلع هستند‪ .‬در سیر تحوالت‬ ‫و تحرکات سیاس��ی ‪ -‬نظام��ی منطقه خاورمیان��ه‪ ،‬ای ران‬ ‫به خوبی توانس��ته قدرت تصمیم گیری به موقع و هدایت‬ ‫موثر خود را به نمایش بگذارد‪ ،‬بناب راین حضور و جایگاه ای ران‬ ‫در منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است‪.‬‬ ‫قدرت تاثیر گذاری ای ران در حوزه انرژی و امنیت انرژی‬ ‫و مقابله با تروریسم نشان م ی دهد که بسیاری از مشکالت و‬ ‫معادالت منطقه ای‪ ،‬بدون حضور ای ران‪ ،‬قابل حل نخواهد بود‬ ‫و این توان‪ ،‬وزن خاصی را به ای ران داده است‪ .‬دقیقا این توان‬ ‫باالی ای ران اس��ت که ترکیه را به این نتیجه رسانده که در‬ ‫مناسبات با ای ران بازبینی امری اجتناب ناپذیر است‪ .‬مقامات‬ ‫ترکیه اختالفات بین ترکیه و ای ران بر سر سوریه را فراموش‬ ‫نکرده اند‪ ،‬با این وجود شاهد هس��تیم که روزنامه اکشام به‬ ‫نقل از عبداهلل گل م ی نویسد‪« :‬دو کشور باید درباره سوریه با‬ ‫یکدیگر همکاری کنند‪ ...‬من و حسن روحانی‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫ای ران‪ ،‬درباره ضرورت اقدام مش��ترک درباره س��وریه با هم‬ ‫گفت وگو کردیم‪ .‬ب ی گمان فرصت جدیدی به وجود امده که‬ ‫نیازمند تالش مشترک است‪ .‬اگر ترکیه و ای ران در موضوع‬ ‫سوریه به یکدیگر نزدیک باشند و اگر انها بتوانند وارد یک‬ ‫همکاری صمیمانه شوند‪ ،‬انگاه ما م ی توانیم پیشنهادهایی‬ ‫به جامعه جهانی بدهیم که البته جدی گرفته خواهد شد‪ .‬ما‬ ‫م ی توانیم غرب را به حرکت واداریم‪».‬‬ ‫عب�داهلل گل معتق�د اس�ت‬ ‫که دولت س�وریه اکنون در جنگ‬ ‫داخلی توانسته به موقعیت برتر‬ ‫دست پیدا کند‪ .‬او علت این برتری‬ ‫را حمایت های ایران از دولت بشار‬ ‫اسد م ی داند‬ ‫که تحوالت دیدگاه های ترکیه و ای ران درباره سوریه در درجه‬ ‫اول به روند فرایندهای بحران در سوریه وابسته است و البته‬ ‫واقعیت میدانی هم نشان دهنده این است که بحران سوریه‬ ‫وارد مرحله جدیدی شده است چرا که مخالفان سوری دچار‬ ‫چند دستگی شده اند‪ .‬از سوی دیگر دمشق توانست بسیاری‬ ‫از مناطق سوریه را از تروریس ت ها پس بگیرد و ثابت کند که‬ ‫بشار اسد ماندنی اس��ت و مهم تر اینکه بازیگران منطقه ای‬ ‫و جهانی دیگر به راه حل نظامی در س��وریه امیدی ندارند‪.‬‬ ‫بناب راین تغییر دیدگاه ترکیه و گرایش به سمت ای ران‪ ،‬محور‬ ‫رادیکال سعودی را به انزوا خواهد برد و این ب ی گمان بیش‬ ‫از هر چیز‪ ،‬ناشی از اشکار شدن ماهیت واقعی تحوالت در‬ ‫سوریه و خط رات ناشی از اوضاع این کشور ب رای کل منطقه‬ ‫است‪g .‬‬ ‫‪37‬‬ ‫انگاره‪‎‬های ایدئولوژیک در متن ژئوپلتیک‬ ‫ترکیه به سیاست همکاری های عملگرایانه با ایران بازگشته است‬ ‫حسن اشرفی‬ ‫کارشناس مسائل ترکیه‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫با روی کار امدن حزب «عدالت و توسعه» در ترکیه در‬ ‫سال ‪ 2002‬یک تغییر محوری در روابط ته ران و انکارا به وجود‬ ‫امد و روابطی که تا پیش از ان منطب��ق بر الگوی «رقابت‬ ‫ژئوپلتیک» نگریسته م ی‪‎‬شد جای خود را به الگویی مبتن ی بر‬ ‫«اتحاد ایدئولوژیک» داد‪ .‬اما مس��اله سوریه نقطه بازگشتی‬ ‫بود تا این «اتحاد» جای خود را ب��ه «رقابتی ایدئولوژیک»‬ ‫دهد؛ رقابتی که م ی‪‎‬توان نش��انه‪‎‬هایی از رقابت‪‎‬های دیرین‬ ‫ژئوپلتیک دو سرزمین را در ان یافت‪.‬‬ ‫اختالفات ای ران و ترکیه در مس��اله س��وریه از انجایی‬ ‫دامنه‪‎‬دار شد که ترکیه از نیروهای تروریست سلفی و تکفیری‬ ‫مخالف بشار اسد حمایت‪‎‬های گسترده و اشکاری کرد‪ .‬بحران‬ ‫سوریه که با «لجستیک فکری و مالی شورا ‪‎‬‬ ‫ی همکاری‪‎‬خلیج‬ ‫فارس» به ویژه عربستان‪« ،‬حمایت‪‎‬های‬ ‫سیاس��ی و تبلیغاتی غرب ب��ه رهبری‬ ‫ایاالت ‪ -‬متحده» و «لجستیک نظامی‪،‬‬ ‫سرزمینی و اموزش��ی ترکیه» شعله‪‎‬ور‬ ‫شده بود‪ ،‬به یک مساله بزرگ منطقه‪‎‬ای‬ ‫و فرا منطقه‪‎‬ای بدل ش��د‪ .‬بحران سوریه‬ ‫که اکنون بعد از گذش��ت سه سال روند‬ ‫معکوسی را به سود دولت بشار اسد طی‬ ‫م ی‪‎‬کند‪ ،‬موضوعی است که در سفر اخیر‬ ‫محمد‪‎‬ج��واد‪ ‎‬ظریف‪ ،‬وزی��ر امور خارجه‬ ‫ای ران به ان��کارا و رجب‪‎‬طی��ب‪ ‎‬اردوغان‪،‬‬ ‫نخس ت وزیر ترکیه به ته ران مورد بحث‬ ‫و بررس��ی قرار گرفت و مقامات ارشد دو‬ ‫کشور را ب رای رسیدن به درکی مشترک‬ ‫پی رامون این مساله کنار یکدیگر نشاند‪.‬‬ ‫موضوعی که حل ان م ی‪‎‬تواند مس��یر‬ ‫دس��تیابی به اهداف اقتصادی مشترک‬ ‫که رسیدن به حجم مبادالت تجاری ‪30‬‬ ‫میلیارد دالری در سال ‪( 2015‬رقم کنونی‬ ‫‪ 20‬میلیارد دالر است) و رقم بلندپروازانه‬ ‫‪100‬میلیارد دالر تا س��ال ‪ 2030‬را هدف گرفته است‪ ،‬هموار‬ ‫نماید تا زیر چتر پیوندهای اقتصادی‪ ،‬روابط دو کشور در سایر‬ ‫حوزه‪‎‬ها نیز تقویت شود‪.‬‬ ‫اما س��یر ح��وادث سیاس��ی منطقه س��بب ش��د تا‬ ‫رویکرده��ای ترکیه در قبال مس��اله س��وریه تغییر کرده و‬ ‫این کش��ور چرخش در سیاس��ت خارجی خ��ود را در قبال‬ ‫دمشق ضروری احساس کند‪ .‬از جمله این حوادث م ی‪‎‬توان‬ ‫به مواردی همچ��ون تهدید امنیت داخلی ترکیه از س��وی‬ ‫تکفیریون‪ ،‬باال گرفتن بحران سیاس��ی داخلی در ترکیه در‬ ‫پی سیاس��ت‪‎‬های انکارا در قبال دمشق‪ ،‬تقویت القاعده در‬ ‫منطقه‪ ،‬افزایش خطر حاکمیت نیروهای افراطی در سوریه‪،‬‬ ‫حذف نیروهای «ارتش ازاد سوریه» (که بیشتر از سوی ترکیه‬ ‫حمایت شده و بیش از انکه دارای یک نیروی ایدئولوژیک‬ ‫منسجم باش��ند‪ ،‬متش��کل از نیروهای س��کوالر و اخوانی‬ ‫مخالف بشار اسد بودند) به دست افراطیون تکفیری «دولت‬ ‫اسالمی ع راق و ش��ام» (داعش) (که بیش��تر مورد حمایت‬ ‫عربس��تان بوده‪‎‬اند)‪ ،‬کمرنگ شدن نقش ترکیه در معادالت‬ ‫سیاسی اینده س��وریه و بازی بزرگ منطقه‪‎‬ای و ژئوپلتیکی‬ ‫میان روس��یه و امریکا‪ ،‬برکناری «محمد مرس��ی» توسط‬ ‫ارتش مصر و ناکامی ترکی��ه در تکمیل «کمربند اخوانی»‬ ‫حول جمهوری اسالمی ای ران‪ ،‬روی کار امدن دولت جدید در‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫‪38‬‬ ‫ای ران‪ ،‬ناکامی سیاست‪‎‬های انکارا د ر ترغیب امریکا به جنگ‬ ‫علیه سوریه و نیز اجرایی شدن توافق ژنو میان ای ران و شش‬ ‫کشور و ایجاد شرایط مناسب در همکاری‪‎‬های اقتصادی و‬ ‫تجاری ترکیه با ای ران اشاره کرد‪.‬‬ ‫براین��دی از این عوامل س��بب ش��د تا انکارا س��طح‬ ‫بازی بلندپروازانه فرامنطق��ه‪‎‬ای خود را ک��ه در ذیل عنوان‬ ‫نوعثمان ی‪‎‬گری با ماهیتی «سنی – اخوانی» پیگیری م ی‪‎‬کرد‬ ‫به سطح منطقه‪‎‬ای تنزل دهد و با عقب‪‎‬نشینی از ارمان‪‎‬های‬ ‫ایدئولوژیک خود‪ ،‬فصل نوینی از همکاری‪‎‬های عمل‪‎‬گرایانه‬ ‫خود با محوریت شیعی منطقه یعنی جمهوری‪‎‬اسالم ی‪‎‬ای ران‬ ‫را رقم زند‪ .‬در سایه همین تغییر معادله بود که اختالفات میان‬ ‫ای ران و ترکیه در مساله سوریه از فاز رقابت‪‎‬های ایدئولوژیک‬ ‫(شیعه و سنی) وارد فضای سیاسی و پروژه‪‎‬های معطوف به‬ ‫انتقال قدرت در این کشور ش��د‪ .‬در حقیقت م ی توان گفت‬ ‫چرخش سیاست های ترکیه در مساله س��وریه این نکته را‬ ‫به اثبات رس��اند که تکیه محض بر انگاره‪‎‬های ایدئولوژیک‬ ‫بدون نظرداش��ت واقعی��ات ژئوپلتیک امکان ت��دوام و بقا‬ ‫نخواهد یافت‪ .‬س��فر اخیر اردوغان به ته ران ضمن اشکار‬ ‫کردن عدم توافق ته ران و انکارا بر سر محتوا و نحوه اجرای‬ ‫پروژه انتقال قدرت در س��وریه‪ ،‬عزم دو ط��رف را در مبارزه با‬ ‫گروه‪‎‬ه��ای تکفیری و دس��تیابی به دیدگاهی مش��ترک در‬ ‫این زمینه به اثبات رس��اند‪ .‬در این زمینه م ی‪‎‬توان به مواضع‬ ‫اخیر عبداهلل گل‪ ،‬رئی س‪‎‬جمهور ترکیه درباره ضرورت تغییر‬ ‫سیاست‪‎‬های ترکیه در قبال سوریه اشاره کرد‪ .‬همچنین در‬ ‫دیدار وزرای خارجه دو کشور‪« ،‬محمد‪‎‬جواد‪‎‬ظریف» و «احم ‪‎‬د‬ ‫داووداغلو» در ترکیه‪ ،‬دو ط��رف در خصوص عدم حمایت از‬ ‫نیروهای افراطی و تکفیری در سوریه به توافق رسیدند‪ .‬اقدام‬ ‫ترکیه پیش از س��فر اردوغان به ته ران در حمله به مواضع‬ ‫گروه تکفیری « داعش» و مستقرش��دن فرماندهی ارتش‬ ‫ترکیه در مرزهای این کش��ور با سوریه نش��ان م ی‪‎‬دهد که‬ ‫چرخش در سیاس��ت میدانی ترکیه با قوت بیشتری نسبت‬ ‫به سیاست‪‎‬های رسمی ان دنبال م ی‪‎‬شود‪ .‬اردوغان در سفر‬ ‫اخیر خود تالش داشت تا مقامات ای ران را ب رای عدم حضور‬ ‫بشار اسد در دولت انتقالی سوریه توجیه کند اما ای ران همواره‬ ‫م ی‪‎‬کوشد تا مقامات ترکیه را متقاعد سازد که اجرای هرگونه‬ ‫پروژه سیاس��ی در س��وریه باید از طریق انتخابات و شامل‬ ‫حضور بشار‪‎‬اس��د باش��د‪ .‬در حقیقت ترکیه که زمانی قصد‬ ‫داش��ت ب ا ترغیب «ایاالت متحده» پ��روژه حمله نظامی به‬ ‫سوریه را کلید بزند‪ ،‬با ناکامی در اجرای ب رنامه های ضد سوری‬ ‫خود اکنون در ش��رایطی قرار گرفته که نم ی‪‎‬تواند سوریه‪‎‬ای‬ ‫با حضور بشار اس��د تصور کند‪ ،‬چرا که الزامات همسایگی‬ ‫ایجاب م ی‪‎‬کند حزب حاکم «عدالت و توس��عه» روابط خود‬ ‫را با سوریه بش��ار اس��د بازتعریف نماید که البته ب رای ترک‬ ‫ها امری بسیار دش��وار به نظر م ی‪‎‬رس��د‪ .‬از این رو م ی‪‎‬توان‬ ‫انگیزه‪‎‬های ترکیه ب رای تاکید بر عدم حضور بش��ار اس��د در‬ ‫اینده سیاسی س��وریه را متفاوت از انگیزه‪‎‬های عربستان و‬ ‫ایاالت متحده دانست‪ .‬به عبارتی ترکیه با ماندن بشار اسد در‬ ‫قدرت شانس زیادی ب رای داشتن روابطی مطلوب با دمشق‬ ‫که «دوست سابق» ان محسوب م ی‪‎‬شد نخواهد داشت‪ ،‬اما‬ ‫عربستان م ی کوشد فضای تقابل ایدئولوژیک میان «شیعه‬ ‫وسنی» را با کنار رفتن بشار اسد به س��ود جریان وهابیسم‬ ‫و علیه نف��وذ ای ران در منطق��ه تغییر ده��د و ایاالت متحده‬ ‫قصد دارد تا با حذف بشار اس��د از صحنه معادالت سیاسی‬ ‫س��وریه‪ ،‬موازنه قدرت در منطقه را به سود اس��رائیل تغییر‬ ‫دهد‪ .‬در ش��رایط حاضر ب رای ایاالت متحده تهدید گروه‪‎‬های‬ ‫افراطی و تکفیری ام��ری قطعی تلقی م ی‪‎‬ش��ود‪ ،‬از این رو‬ ‫واش��نگتن م ی‪‎‬کوش��د تا ضمن ادامه جنگ‬ ‫داخلی در سوریه‪ ،‬مانع قدرت‪‎‬گیری نیروهای‬ ‫س��لفی ش��ود‪ .‬در این راس��تا ایاالت متحده‬ ‫قصد دارد ت��ا با حفظ نیروه��ای تکفیری در‬ ‫س��وریه از بازگشت انها به کش��ورهای خود‬ ‫که بعضا کشورهای غربی و اروپایی هستند‪،‬‬ ‫جلوگیری کرده تا از تهدی��دات بالقوه انان در‬ ‫امان باش��د‪ .‬از این رو اس��ت که در سیاستی‬ ‫دوگانه از سلف ی‪‎‬های سوریه حمایت و از سمت‬ ‫دیگر پشتیبان دولت «نوری المالکی» ب رای‬ ‫س��رکوب نیروهای داعش در اس��تان االنبار‬ ‫ع راق م ی‪‎‬باشد‪ .‬در شرایطی که ای ران و ترکیه‬ ‫توانس��ته‪‎‬اند مواضع خود را درب��اره‪ ‎‬مقابله با‬ ‫نیروه��ای تکفیری در س��وریه ب��ه یکدیگر‬ ‫نزدیک س��ازند‪ ،‬دس��تیابی به توافقی جامع‬ ‫میان دو کشور ب رای نقش‪‎‬افرینی در صحنه‬ ‫سیاسی س��وریه نیز دور از دسترس نخواهد‬ ‫بود‪ ،‬به شرط انکه این مس��اله ب رای مقامات‬ ‫ترکیه روشن ش��ود که بخش��ی از وضعیت‬ ‫کنونی در س��وریه‪ ،‬معل��ول درک ناصحیح‬ ‫مقامات انکارا از س��طح توانمندی بازیگران منطقه‪‎‬ای نظیر‬ ‫ای��ران‪ ،‬در معادالت خاورمیانه بوده اس��ت‪ .‬ش��اید درک این‬ ‫نکته ضروری باشد که با رفتن بشار اس��د از قدرت‪ ،‬صحنه‪‎‬‬ ‫معادالت سیاسی سوریه به س��بب حضور هواداران پرشمار‬ ‫بشار‪‎‬اس��د ارام نخواهد گرفت‪ .‬از س��وی دیگر این مس��اله‬ ‫اساس��ی باید توس��ط بازیگران منطقه‪‎‬ای و فرامنطقه‪‎‬ای به‬ ‫درستی درک شود که برکناری بش��ار اسد به واسطه اقدامات‬ ‫گروه‪‎‬های تکفیری و س��لفی به عنوان بخ��ش میدانی این‬ ‫منازعه‪ ،‬روحیه اقداماتی مش��ابه نزد ای��ن گروه‪‎‬ها را افزایش‬ ‫داده و کش��ورهایی نظیر ترکی��ه را با تهدیدهایی مش��ابه‪،‬‬ ‫مواجه خواهند س��اخت‪ .‬از س��مت دیگر موقعی��ت داخلی‬ ‫حزب «عدالت و توس��عه» و بحران سیاس��ی که به دنبال‬ ‫اختالف��ات مناقش��ه انگی��ز می��ان «رجب‪‎‬طی ب‪‎‬اردوغان»‬ ‫نخس��ت‪‎‬وزیر و «فتح‪‎‬اهلل‪‎‬گول��ن» رهبر «جری��ان خدمت»‬ ‫به وج��ود ام��ده و موقعیت ح��زب «عدال ‪‎‬‬ ‫تو‪‎‬توس��عه» را در‬ ‫استانه انتخابات ش��وراها تضعیف کرده اس��ت‪ ،‬این فرصت را‬ ‫در اختیار ته ران قرار م ی‪‎‬دهد تا با حمایت از حزب اس�لامگرای‬ ‫«عدال ‪‎‬‬ ‫تو‪‎‬توسعه» مواضع وی را در مساله سوریه بیش از پیش‬ ‫با خود همسو سازد‪ .‬نباید این نکته را از نظر دور داشت که اتحاد‬ ‫ته ران ‪ -‬انکارا‪ ،‬س��طح و عم��ق بازی ع ربس��تان در معادالت‬ ‫منطقه‪‎‬ای را با چالش‪‎‬های معن ‬ ‫یداری مواجه خ واهد ساخت‪g.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پس از ژنو‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫ماموریت غیرممکن پیرمرد‬ ‫ایران می تواند چالش های اخضر ابراهیمی در سوریه را حل کند‬ ‫‪1‬‬ ‫اخضر اب راهیمی‪ ،‬دومین نماینده ویژه دبیرکل سازمان‬ ‫ملل متحد و اتحادیه عرب در امور س��وریه اس��ت‪ .‬او پس‬ ‫از کوفی عن��ان این س��مت را عهده دار ش��د و تاکنون نیز‬ ‫تالش های بس��یاری ب رای حل و فصل بحران سوریه انجام‬ ‫داده که از جمله م ی توان به سفرهای او به کشورهای درگیر‬ ‫در بحران سوریه مانند ترکیه‪ ،‬روسیه‪ ،‬ای ران و ع ربستان اشاره‬ ‫کرد‪ .‬ش��اید مهمترین ابتکار عمل اب راهیم��ی که بیش از‬ ‫یک سال است مامور حل بحران سوریه شده است‪ ،‬برگزاری‬ ‫کنف رانس ژنو ب رای حل بحران سوریه باشد؛ کنف رانسی که‬ ‫دور دوم ان اوایل بهمن ماه برگزار ش��د و یک غایب بزرگ‬ ‫داش��ت یعنی جمهوری اس�لامی ای ران‪ .‬ب��ه همین خاطر‬ ‫نیز این کنف رانس نتایج مطلوب را کس��ب نکرد‪ .‬زی را ای ران‬ ‫به عنوان متحد اصلی س��وریه م ی توانست در این نشست‬ ‫نقش میانجی را ایفا کند‪ ،‬اما به دنبال مخالفت های امریکا و‬ ‫شروط مخالفان در نهایت ای ران به این اجالس نرفت‪ .‬اکنون‬ ‫امریکای ی ها در تحلیل راهبردی تاح��دودی به این نتیجه‬ ‫رسیده اند که حضور نداش��تن ای ران در معادالت منطقه ای‬ ‫عامل اصلی شکس��ت این معادالت و مذاکرات بوده است‪.‬‬ ‫همچنین پافش��اری دولت بشار اس��د و مخالفان سوری بر‬ ‫مواضع ش��ان از دیگر علل به نتیجه نرس��یدن این اجالس‬ ‫بود‪ .‬از پیش نیز تاحدودی مشخص بود که بعید است دولت‬ ‫بشار اسد و مخالفان ان در ژنو‪ ۲‬بتوانند با وجود پافشاری بر‬ ‫مواضعشان پیشرفتی داش��ته باشند‪ .‬این در حالی است که‬ ‫پیش از برگزاری نشست ژنو ‪ 2‬بشار اسد هشدار داده بود که‬ ‫اگر سوریه در جنگی که علیه ان اغاز شده شکست بخورد‬ ‫ناارامی تمام خاورمیانه را در ب ر خواهد گرفت‪ .‬اس��د با بیان‬ ‫اینکه دولت سوریه مرتکب هیچ گونه جنایتی نشده‪ ،‬تاکید‬ ‫کرده بود که یکی از اهداف مهم کنف رانس ژنو ‪ 2‬باید مبارزه‬ ‫با تروریسم باشد‪.‬‬ ‫به گفت��ه او هر نتیجه سیاس��ی که گزین��ه مبارزه با‬ ‫تروریسم را به همراه نداشته باشد‪ ،‬هیچ ارزشی ندارد‪ .‬البته‬ ‫اکنون این احتمال مطرح اس��ت که بعد از چند جلسه هم‬ ‫دولت و هم مخالفان ناچار شوند مواضع خود را تعدیل کنند‬ ‫و از س��طح درخواس��ت های خود بکاهند‪ .‬باید توجه داشت‬ ‫اینکه نمایندگان دولت و نمایندگان نیروهای مخالف حاضر‬ ‫شده اند در نشست ژنو ‪ 2‬حتی در حضور واسطه ها با یکدیگر‬ ‫مذاکره کننده را باید یک گام مثبت تلقی کرد‪ .‬طبیعی است‬ ‫امکان مذاکرات مستقیم نمایندگان دولت و مخالفان سخت‬ ‫خواهد بود و بعید اس��ت به این زودی ه��ا چنین مذاکراتی‬ ‫شکل بگیرد‪.‬‬ ‫از دیگر س��و مهمترین دس��تاورد ژنو ‪ 2‬را شاید بتوان‬ ‫موضوع امکان ارائه خدمات بشر دوستانه عنوان کرد؛ یعنی‬ ‫باز کردن مس��یرهای امن ب رای کمک رسانی و ارسال مواد‬ ‫غذایی و دارو و در کل مایحتاج ضروری به مناطق مختلف‬ ‫و باز کردن مس��ی ر های امن ب رای کمک رس��انی پزشکی و‬ ‫درمانی یا خارج کرن زخم ی ه��ا و در مرحله بعد توافق ب رای‬ ‫ازاد کردن اس��رای جنگی‪ .‬در حال حاضر قرار شده دور دوم‬ ‫ژنو ‪ 2‬در تاریخ ‪ 10‬فوریه(‪ 21‬بهمن) برگزار ش��ود‪ .‬شاید این‬ ‫فرصت ب رای هر دو طرف داخلی یعن��ی مخالفان و هیات‬ ‫دولت الزم ب��ود تا به نوع��ی تجدید قوا کنن��د‪ .‬در واقع هر‬ ‫دو طرف نیازمن��د یک نوع بازنگری هس��تند و این فرصت‬ ‫م ی تواند شبیه اتش بس باشد و دو طرف حداکثر استفاده را‬ ‫بب رند تا به سازماندهی نیرو ها و شناسایی نقاط ضعف و قوت‬ ‫و تجهیز خود بپردازند‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫اگر مذاکرات اینده در‬ ‫ارتباط با بحران سوریه‬ ‫همچنان بدون حضور‬ ‫ایران برگزار شود احتماال‬ ‫سرنوشت کوفی عنان‬ ‫در انتظار اخضر ابراهیمی‬ ‫خواهد بود‪ .‬با این حال ‬ ‫برخی کارشناسان‬ ‫امیدوارند که مذاکرات‬ ‫پشت پرده بتواند‬ ‫ابراهیمی را از چالش های‬ ‫کنونی خارج کند‬ ‫روبه رو خواهد بود و در واقع یک��ی از مهمترین چالش های‬ ‫پیش رویش یعنی عدم حضور ای ران در مذاکرات رفع خواهد‬ ‫شد‪ .‬ش��اید اگر این روند باز هم بدون حضور ای ران جلو رود در‬ ‫نهایت اخضر اب راهیمی نیز نتواند از عهده کار براید و همچون‬ ‫کوف ی عنان ان را به دیگری واگذار کند‪ .‬اما مذاکرات پشت پرده‬ ‫ب رای دور دوم نشست ژنو ‪ 2‬فقط به این نتیجه ختم نشد‪ ،‬زی را‬ ‫همزمان با اعالم این خب ر‪ ،‬رئیس ائتالف مخالفان سوریه نیز در‬ ‫دیدار با وزیر خارجه روسیه بیان کرد که این ائتالف در دور دوم‬ ‫مذاکرات ژنو ‪ 2‬شرکت خواهد کرد‪ .‬احمد الجربا‪ ،‬رئیس ائتالف‬ ‫مخالفان سوریه در دیدار با سرگئی الوروف‪ ،‬وزیر خارجه روسیه‬ ‫در مسکو با اشاره به عدم موافقت دمشق با مفاد معاهده ژنو ‪1‬‬ ‫در دور نخست مذاکرات ژنو عنوان داشت که در این ائتالف که‬ ‫لو فصل بحران سوریه‬ ‫در دور دوم مذاکرات ژنو ‪ 2‬که با هدف ح ‬ ‫برگزار م ی شود‪ ،‬مشارکت خواهد کرد‪ .‬در همین راستا‪ ،‬سرگئی‬ ‫الوروف در دیدار با احمد الجربا تصریح کرد که مشارکت ائتالف‬ ‫مخالفان سوریه در ژنو ‪ 2‬تاکیدی بر این امر است که ائتالف‬ ‫مخالفان راهکارهای مسالمت امیز و سیاسی را ب رای حل و‬ ‫فصل درگیری ها در سوریه انتخاب کرده است‪.‬‬ ‫اپوزیس�یون س�وریه‬ ‫اگرچه ب�ه ظاهر زی�ر چتر‬ ‫ائتالف ملی جمع ش�د ولی‬ ‫درعمل هر یک ساز خود را‬ ‫م ی زند‪ .‬در کنفرانس ژنو‪2‬‬ ‫نیز چنین روندی تکرار شد‬ ‫با این حال این اپوزیسیون‬ ‫در برخ�ی حوزه ه�ا س�از‬ ‫مش�ترک م ی زن�د همانند‬ ‫کناره گیری اس�د از قدرت‬ ‫و عدم مش�ارکت ایران در‬ ‫کنفران س های بی ن المللی و‬ ‫منطقه ای مربوط به بحران‬ ‫س�وریه‪ .‬اما موضوع اصلی‬ ‫در این میان تبارشناس�ی‬ ‫مخالفان اس�د و شناسایی‬ ‫نماین�دگان ش�رکت کننده‬ ‫اپوزیس�یون و کنفران�س‬ ‫ژنو‪ 2‬است‪.‬‬ ‫ماموریت ابراهیمی‬ ‫حضورایرانوعربستاندرنشستیبهموازاتژنو‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نشس��ت ژنو ‪ 2‬که چندی پیش در جهت حل و فصل‬ ‫بحران سوریه و بدون حضور جمهوری اسالمی ای ران برگزار‬ ‫شد‪ ،‬تقریبا بدون هیچ دس��تاوردی پایان یافت؛ اما همچنان‬ ‫مذاکرات پشت پرده پی رامون برگزاری دور دوم این مذاکرات و‬ ‫همچنین بهره گیری از نقش ای ران در این مساله ادامه دارد‪.‬‬ ‫طی دور نخست مذاکرات «ای ران» غایب اصلی این نشست‬ ‫بود؛ این در شرایطی اس��ت که بان ک ی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان‬ ‫ملل ابتدا از ای ران ب رای حضور در این نشست دعوت به عمل‬ ‫اورد اما چند س��اعت بعد به دنبال فش��ارهای امریکا و شرط‬ ‫مخالفان سوری مبن ی بر شرکت نکردن انها در این نشست‬ ‫در صورت حضور ای ران‪ ،‬دعوت خود را پس گرفت‪ .‬البته نقش‬ ‫ع ربستان سعودی در این ماجرا کامال بارز بود‪ .‬اکنون به دنبال‬ ‫حاصل نشدن هیچ نتیجه‏ای از دور نخست مذاکرات ژنو ‪،2‬‬ ‫باز هم صحبت از نقش ای ران در حل این بحران است‪ .‬این بار‬ ‫امریکا پی ش قدم در ارائه طرحی ب رای ایفای نقش ای ران و ارائه‬ ‫راهکار جهت حل بحران سوریه شده است‪ .‬در این خصوص‬ ‫روزنامه «کمرسانت» روسیه اعالم کرد واشنگتن و مسکو در‬ ‫خصوص برگزاری نشستی در موازات نشست ژنو ‪ 2‬با حضور‬ ‫ای ران و ع ربستان توافق کردند‪ .‬امریکا طرح جدیدی را به روسیه‬ ‫در خصوص مذاکرات ژنو ‪ 2‬درباره سوریه ارائه و پیشنهاد کرده‬ ‫که نشس��تی در موازات نشس��ت ژنو‪ 2‬با حضور نمایندگان‬ ‫عربستان‪ ،‬ای ران و ترکیه برگزار ش��ود‪ .‬روزنامه مذکور به نقل‬ ‫از یک منبع دیپلمات روسی گزارش داد جان کری‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه امریکا در مذاکرات اخیرش با سرگئی الوروف‪ ،‬همتای‬ ‫روسی خود در مونیخ پیشنهاد ویژه خود را ب رای تدوین راهکاری‬ ‫لو فصل بحران سوریه مطرح و مسکو از این راهکار‬ ‫جهت ح ‬ ‫اس��تقبال کرد‪ .‬همچنین یک منبع در وزارت خارجه امریکا‬ ‫این خبر را تایید کرد‪ .‬هدف امریکا و روس��یه از تالش ب رای‬ ‫برگزاری این نشست رسیدن به توافق میان کشورهای بزرگ‬ ‫منطقه خاورمیانه به ویژه ای ران و ع ربستان جهت پایان دادن به‬ ‫بحران سوریه است؛ این نشست با مشارکت پنج کشور ای ران‪،‬‬ ‫عربستان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬امریکا و روسیه برگزار خواهد شد‪ .‬پی ش تر‬ ‫مسکو پیشنهاد برگزاری نشستی منطقه ای را درباره سوریه داد‪،‬‬ ‫اما این پیشنهاد با مخالفت امریکا روبه رو شد‪ .‬دو طرف مسکو‬ ‫و واشنگتن امیدوارند برگزاری این نشست به موفقیت نشست‬ ‫ژنو‪ 2‬که قرار اس��ت دور دوم ان در تاریخ ‪ 10‬فوریه(‪ 21‬بهمن)‬ ‫برگزار شود‪ ،‬کمک کند‪ .‬اگر چنین نشستی برگزار شود اخضر‬ ‫اب راهیمی نیز با چالش های کمتری ب رای حل بحران سوریه‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫‪40‬‬ ‫اخضر اب راهیمی‪ ،‬بازنشسته سازمان ملل در سال ‪2005‬‬ ‫است که عمری را در وادی سیاس��ت و دیپلماسی گذرانده و‬ ‫زندگی پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است‪ .‬او از جمله‬ ‫افرادی است که در عرصه سیاسی بسیار پ راهمیت به شمار‬ ‫م ی اید؛ مردی در مرز هشتاد سالگی و ماموریتی مهم‪ .‬وی بعد‬ ‫از اس��تعفای کوفی عنان نمایندگی بحران سوریه را از طرف‬ ‫سازمان ملل متحد پذیرفت‪ .‬این سیاستمدار الجزایری االصل‬ ‫سوابق زیادی در حوزه سیاست خارجی و روابط بی ن الملل دارد‪.‬‬ ‫اما این بار به عقیده خودش ماموریتی غی ر ممکن را پذیرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬اخضر اب راهیمی ب رای پذیرفتن مسئولیت نمایندگی‬ ‫س��ازمان ملل متحد در بحران س��وریه ابتدا ب��ا کوفی عنان‬ ‫مشورت کرد‪ .‬او خود بیان داشت که کوفی عنان به صراحت‬ ‫گفت هیچ دیوانه ای حاضر نیس��ت این مسئولیت را بپذیرد‬ ‫اما اب راهیمی در جواب او گفت چرا دیوانه هایی مثل من زیاد‬ ‫پیدا م ی شوند! سیاستمدار کهنه کار ‪ 78‬ساله الجزایری مقیم‬ ‫فرانسه است‪ .‬وی بیشتر از انکه در الجزایر باشد در غرب به‬ ‫سر برده و بیشتر از انکه ب رای الجزایر کاری کند‪ ،‬شخصیتی‬ ‫بی ن المللی اس��ت‪ .‬به زبان های ع ربی‪ ،‬انگلیسی و فرانسوی‬ ‫مسلط است و تحصیالت اکادمیک او در رشته های حقوق و‬ ‫علوم سیاسی بوده است‪ .‬وی روابط خوبی با کشورهای غ ربی‬ ‫نظیر انگلستان‪ ،‬فرانسه و از جمله امریکا دارد‪ .‬نزد اع راب نیز‬ ‫به دلیل پذیرفتن ماموریت های متعدد در حوزه کش��ورهای‬ ‫اس�لامی و عربی به عنوان مهره ای قابل اعتماد و اطمینان‬ ‫تلقی م ی شود‪ .‬او س��ال ها به عنوان معاون دبیرکل اتحادیه‬ ‫عرب در این س��ازمان عربی فعالیت داشت‪ .‬شاید مهمترین‬ ‫ویژگی اخضر اب راهیمی این باش��د که وی یک ش��خصیت‬ ‫عرب یعنی الجزایری اس��ت و با روحیه مقامات کش��ورهای‬ ‫ع ربی‪ ،‬گروه های ع ربی و اساس��ا انچه در صحنه کشورهای‬ ‫عربی م ی گذرد‪ ،‬اشناس��ت‪ .‬به همین دلیل اب راهیم ی حتی‬ ‫نسبت به کوفی عنان با مسائل و مشکالت منطقه خاورمیانه‬ ‫و کشورهای عربی اشنایی بیشتری دارد‪ .‬در کنار این مساله‬ ‫تجربه وی در بحران هایی که در این منطقه وجود داشته مانند‬ ‫مساله جنگ داخلی در لبنان‪ ،‬مساله ع راق و افغانستان را نیز‬ ‫باید مدنظر داشت‪ .‬بناب راین با در کنار هم قرار دادن این مسائل‬ ‫به این نتیجه م ی رسیم که اخضر اب راهیمی از تجربه باالیی‬ ‫در رابطه با این بحران ها برخوردار است‪ .‬به نظر م ی اید حتی‬ ‫تالش ها و فعالی ت های اب راهیمی نسبت به عنان نیز بیشتر‬ ‫است‪ .‬بناب راین بس��یاری از طرف هایی که در پی یافتن یک‬ ‫راه حل سیاسی ب رای سوریه هس��تند امیدوارند تالش های‬ ‫وی با کمک کش��ورهای موثر در بحران سوریه در نهایت به‬ ‫ثمر نشیند‪g .‬‬ ‫همهعلیههم‬ ‫کنفرانس ژنو‪ 2‬ناقص و پر ابهام بود‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس مسائلخاورمیانه‬ ‫تالش‪‎‬ه��ای بی ن‏الملل��ی و منطقه‪‎‬ای ب رای رس��یدن‬ ‫به توافق و کاس��تن از تنش‪‎‬های فزاینده سیاس��ی به رغم‬ ‫ناکام ی‪‎‬های اخیر وارد مرحله‪‎‬ای جدید شده است‪ .‬گرچه بازی‬ ‫بزرگ میان روس��یه و امریکا در س��وریه از یک سو و ای ران و‬ ‫ع ربستان از سوی دیگر را باید به عنوان کنشگران منطقه‪‎‬ای‪،‬‬ ‫با حاصل جمع صفر یا به عنوان باخت – باخت قلمداد کرد‬ ‫زی را با اتمام نشس��ت ژنو ‪ 2‬وضعیت سوریه در ابعاد داخلی و‬ ‫خارجی نه تنها تغییر نیافته‪ ،‬بلکه عدم کنترل مدیریت بحران‬ ‫به دلیل تضاد شدید منافع بر سایر کش��ورها نظیر لبنان و‬ ‫ع راق نیز تاثیر گذاشته است‪ .‬بناب راین اکنون بیم ان م ی رود‬ ‫که در صورت ادامه وضعیت موجود و گسترش جنگ داخلی‬ ‫جبهه مردمی تغییر و ازادی‬ ‫ائتالف سکوالر دموکراتیک سوری‬ ‫ساز مخالف‬ ‫ اپوزیسیون سوریه‬ ‫ در کنفرانس ژنو‪2‬‬ ‫ از چه گروه هایی‬ ‫تشکیل می شد؟‬ ‫هیات ملی حمایت از انقالب سوریه‬ ‫جناح یا جریان ملی سوریه‬ ‫ائتالف ملی دموکراتیک‬ ‫اتحاد ملی دموکراتیک سوریه‬ ‫بین الملل‬ ‫سوریه‪ ،‬شاهد درگیری‪‎‬های بیشتر در منطقه خاورمیانه باشیم‪.‬‬ ‫در هر صورت نشست ژنو ‪ ،2‬گام ناقص و مبهمی ب رای خاتمه‬ ‫بخشیدن به بحران پیچیده سه ساله س��وریه جهت ایجاد‬ ‫ثبات سیاس��ی در منطقه بود‪ .‬با این وجود به نظر م ی‏رسد‬ ‫قدرت‪‎‬های بزرگ به ویژه روسیه و امریکا از گسترش تروریسم‬ ‫و افراط گرایی واهمه دارند؛ عدم حضور ای ران‬ ‫به دلیل ش��رط گذاری غی ر منطقی امریکا‬ ‫و عربس��تان (پذیرش مفاد نشست ژنو‪)1‬‬ ‫بار منفی و روانی خود را بر نشس��ت اخیر‬ ‫گذاشت و در تش��دید اوضاع تاثیر عمده‪‎‬ای‬ ‫داش��ت‪ .‬بناب راین بعد از این ناکامی بزرگ‪،‬‬ ‫امری��کا به دنبال تعامل و اس��تفاده از توان‬ ‫ای ران ب رای کاهش فاصله میان معارضان و‬ ‫دولت سوریه و تشکیل دولت انتقالی است‪.‬‬ ‫در همین راستا وزیر خارجه امریکا در دیدار‬ ‫با همتای روس��ی خود الوروف از برگزاری‬ ‫نشس��ت منطقه‪‎‬ای با مش��ارکت دو کشور‬ ‫به همراه ایران‪ ،‬عربس��تان و ترکیه سخن‬ ‫گفته است‪ .‬به نظر م ی رسد در صورت توافق‬ ‫کلی این نشست م ی تواند در کاهش اختالف عمیق سیاسی‬ ‫و کنترل بحران سوریه حائز اهمیت باشد‪ .‬انچه مسلم است‬ ‫کلید حل بحران سوریه در توافق قدرت های بزرگ (مسکو‪-‬‬ ‫واشنگتن) از یک سو و نیز ریاض و ته ران از سوی دیگر است‪.‬‬ ‫گرچه جنگ تبلیغاتی گسترده ای بر سر موضوع اینده سوریه‬ ‫میان عربس��تان و ای ران وجود دارد و طرفین حاضر به کوتاه‬ ‫امدن از مواضع خویش نیستند‪ ،‬ولی نزدیکی احتمالی مواضع‬ ‫ته ران‪ -‬واش��نگتن و اثرگذاری ر وس ها بر این موازنه قدرت‪،‬‬ ‫ش��رایط را م ی تواند به نفع حامیان دولت س��وریه و به ضرر‬ ‫ع ربستان تغییر دهد؛ همچنین نباید فراموش کرد که روسیه‬ ‫از اتفاقات تروریستی ولگوگراد و حمایت پنهان عربستان از‬ ‫گروه های تروریستی همسو با القاعده در این کشور ناراضی‬ ‫اس��ت‪ .‬حتی روس ها تالش کردند که با جنگ رسانه‪‎‬ای و‬ ‫دیپلماتیک به فکر انتقام گیری از ع ربستان و عملیاتی کردن‬ ‫تهدیدات خود برایند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫ائتالف ملی سوریه اصلی ترین جریان‬ ‫مخالف در کنفرانس ژنو‪ 2‬بود‬ ‫از دیگر س��و؛ امری��کا و ترکی��ه از فعالیت گس��ترده‬ ‫گروه های تکفیری در قالب داع��ش و النصره و نقش ان در‬ ‫اینده سیاسی سوریه و به تبع ان در منطقه واهمه دارند‪ .‬این‬ ‫امر به تقویت موضع روس��یه و ای ران در قالب محور غربی و‬ ‫عربی‪ -‬ضد س��وری انجامیده و ه ر گونه اصرار عربستان در‬ ‫ادامه حمای��ت از گروه های تروریس��تی و‬ ‫عناصر خشونت گرا‪ ،‬شرایط را ب رای انزوای‬ ‫بیشتر و فروپاشی جبهه متحد ضد سوری‬ ‫فراهم خواهد کرد‪.‬‬ ‫به نظر م ی‪‎‬رس��د اعتمادسازی میان‬ ‫عناصر اصلی تاثیرگذار در بحران س��وریه‬ ‫ب��دون فوت وقت بای��د اغاز ش��ود‪ .‬در این‬ ‫راستا امریکا پس از صرف هزینه های مالی‬ ‫فراوان ب رای بی اعتبار کردن وجهه و پرستیژ‬ ‫منطقه ای ای ران به این نکته مهم رس��یده‬ ‫که کلید نهایی ب��رای خاتمه بحران ایجاد‬ ‫اجماع بی ن‪‎‬المللی و رد گزینه نظامی است‪.‬‬ ‫این پروسه از نشس��ت ژنو ‪ 2‬شروع شده و‬ ‫مشارکت احتمالی ای ران در دوره های بعدی‬ ‫مذاکرات امکان حل و فصل مسائل و برقراری صلح پایدار در‬ ‫سوریه را هموارتر خواهد ساخت‪ .‬نکته مهم در این موضوع‬ ‫تاکید بر خروج تمام نیروهای بیگانه و بازگش��ت بر راه حل‬ ‫سوری ‪ -‬سوری است که در قالب برگزاری انتخابات ازاد و با‬ ‫نظارت بی ن المللی م ی‪‎‬تواند عملیاتی شود‪g .‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫معمای توافقنامه امنیتی‬ ‫مس��کونی انتقاد داش��ت‪ ،‬اما اکنون اختالف��ات باال گرفته‬ ‫است؛ تاجایی که کرزای حاضر نیست توافقنامه امنیتی را‬ ‫که تضمی ن کننده ابقای نیروهای امریکایی در افغانس��تان‬ ‫است‪ ،‬امضا کند‪.‬‬ ‫ماموریت نیروهای تحت رهبری ناتو در افغانس��تان‬ ‫تا پایان دسامبر است و واش��نگتن م ی خواهد هرچه زودتر‬ ‫قراردادی را که ب��ه پیمان دوجانبه امنیتی معروف اس��ت‪،‬‬ ‫جانش��ین ان کند تا بخ��ش کوچکی از نیروه��ای نظامی‬ ‫امری��کا بتواند با حض��ور در افغانس��تان ب��ه فعالی ت های‬ ‫ضدتروریستی و مش��ورتی و همکاری با نیروهای امنیتی‬ ‫افغ��ان ادامه ده��د‪ .‬رئی س جمهوری پش��تون افغانس��تان‬ ‫دالیل خود را ب رای امضا نکردن این ق��رارداد دارد و امضای‬ ‫ان را به توق��ف حمله نیروه��ای امریکایی ب��ه خانه های‬ ‫مردم حین انج��ام ماموریت های جنگی علیه شورش��یان‬ ‫و گش��ودن راه گفت وگوهای صلح کابل با طالبان موکول‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫از اموزش در مدارس مجاهدین تا مبارزه مسلحانه‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫کرزای؛ به دنبال‬ ‫پایان خوب‬ ‫چرا رئیس جمهور افغانستان توافق نامه‬ ‫امنیتی با واشنگتن را امضا نمی کند؟‬ ‫‪1‬‬ ‫دوس��تی که تبدیل به دش��من ش��د؛ حام��د کرزای‪،‬‬ ‫رئی س جمهور افغانستان که در پی حمایت امریکا ‪ 12‬سال‬ ‫پیش روی کار امد اکنون به مخالف اصلی این کشور تبدیل‬ ‫شده است‪ .‬حامد کرزای‪ ،‬نخس��تین رئی س جمهور منتخب‬ ‫مردم افغانستان پس از سرنگونی حکومت طالبان است؛ او‬ ‫از سال ‪ 1383‬این سمت را عهده دار ش��د و فروردین ‪1394‬‬ ‫به دنبال برگزاری سومین دور انتخابات ریاست جمهوری و‬ ‫اتمام دو دوره ریاس��تش باید این پس��ت را تحویل دهد‪ .‬در‬ ‫‪42‬‬ ‫حامد کرزای ‪ ۲۴‬دسامبر سال ‪ ۱۹۵۷‬میالدی در قریه‬ ‫کرز در نزدیکی قندهار متولد شد‪ .‬پدرش عبداالحد کرزای از‬ ‫متنفذان قوم پوپلزی و معاون رئیس پارلمان افغانستان در‬ ‫سال های دهه شصت میالدی بود‪ .‬حامد کرزای تحصیالت‬ ‫عالی خود را در رشته علوم سیاسی و ارتباطات بی ن المللی‬ ‫در هند به انجام رساند‪.‬‬ ‫حامد کرزای ش��ش ب��رادر و یک خواه��ر دارد‪ .‬یکی‬ ‫از ب رادران ناتن��ی وی به نام احمد ولی ک��رزای در ‪ ۱۲‬ژوئیه‬ ‫‪ ۲۰۱۱‬توسط طالبان ترور شد‪ .‬روز ‪ ۲۳‬ژانویه ‪ ،۱۹۹۹‬کرزای با‬ ‫دکتر زینت قریشی ازدواج کرد‪ .‬حاصل یگانه ازدواج کرزای‪،‬‬ ‫یک پسر است که پنجشنبه ش��ب ‪ ۲۵‬ژانویه سال ‪ ۲۰۰۷‬در‬ ‫بیمارس��تان رابعه بلخی کابل متولد ش��د‪ .‬او نام فرزندش‬ ‫را میروی��س که نام یکی از ش��اهان پیش��ین افغانس��تان‬ ‫«میرویس هوتکی» بود گذاشت‪.‬‬ ‫وی هنگام شنیدن خبر زاده شدن پسرش شادمان شده‬ ‫و گفت ه است‪« :‬خداوند متعال فرزندم را خادم مردم افغانستان‬ ‫بس��ازد و در راه خدمتگزاری به مردم به او توفیق دهد‪ ».‬او‬ ‫در دوران جهاد (جنگ افغان ها با اش��غالگران ش��وروی) در‬ ‫پاکستان‪ ،‬در مدارس مجاهدین افغان فعالی ت های اموزشی‬ ‫داش��ت؛ با روی کار امدن دولت مجاهدین در س��ال ‪،۱۹۹۲‬‬ ‫کرزای معاون وزیر خارجه این کشور شد‪ .‬در سال های اخر‬ ‫حکومت طالبان‪ ،‬کرزای به جمع مخالفان این گروه پیوست‬ ‫و مبارزات مسلحانه با طالبان را اغاز کرد‪.‬‬ ‫او در کنار عبدالستار سیرت (از حقوقدانان زمان محمد‬ ‫ظاهرش��اه)‪ ،‬از گزینه های گروه های مذاکره کننده افغان در‬ ‫کنف رانس بن در المان بود که س��رانجام در این کنف رانس‪،‬‬ ‫به ریاست دولت موقت افغانس��تان برگزیده شد؛ نخستین‬ ‫دولتی که پس از طالبان و با حمای��ت امریکا روی کار امد‪.‬‬ ‫او در انتخابات دموکراتیک افغانس��تان در س��ال ‪ ،۱۳۸۳‬با‬ ‫به دس��ت اوردن بیش از ‪ ۵۵‬درصد ارا‪ ،‬به عنوان نخس��تین‬ ‫رئی س جمهور منتخب مردم افغانستان قدرتش را حفظ کرد‪.‬‬ ‫کرزای و امریکا از هم ناراضی هستند‬ ‫زمان مبارزه امریکا با نیروهای طالبان‪ ،‬کرزای یکی از افراد‬ ‫مورد اعتماد امریکا بود اما اکنون که دیگر اخرین هفته‪‎‬های‬ ‫حکومت کرزای اس��ت او به یکی از مخالفان امریکا تبدیل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫در واقع اختالف میان امریکا و رئی س جمهور افغانستان‬ ‫بر س��ر امضای توافقنامه امنیتی ش��دت گرف��ت؛ پیش از‬ ‫ان نیز کرزای نس��بت ب��ه برخی اقدامات امری��کا از جمله‬ ‫حمالت هواپیماهای بدون سرنشین این کشور به مناطق‬ ‫اما اکنون انگار ورق برگشته است؛ با گذشت ‪ 12‬سال‬ ‫از انتخاب ک��رزای به عنوان رئی س جمه��ور و حمایت های‬ ‫اولیه امریکا از ریاس��ت جمهوری او‪ ،‬این روزها روابط خوبی‬ ‫میان دولت های افغانستان و امریکا حاکم نیست؛ تاجایی‬ ‫که کرزای اخی را گفته هفت ماه اس��ت ب��ا اوباما حرف نزده‬ ‫است‪ .‬رئی س جمهوری افغانس��تان با اعالم اینکه هفت ماه‬ ‫اس��ت با همتای امریکای ی اش صحبت نک��رده‪ ،‬گفت که‬ ‫دیگر اعتمادی میان دو کش��ور وجود ندارد‪ .‬او در گفت وگو‬ ‫با س��اندی تلگراف با اع�لام اینکه تنش ها می��ان کابل و‬ ‫واش��نگتن رو به افزایش ب��وده و دیگر اعتم��ادی میان دو‬ ‫بازی سیاسی یا نگرانی از موقعیت‬ ‫دفاع از حیثیت «پشتون»‬ ‫کرزای نمی خواهد چهره منفی تاریخ افغانستان باشد‬ ‫پیرمحمد مالزهی‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناسمسائلافغانستان‬ ‫با نزدیک شدن به پایان دوران ریاست جمهوری حامد‬ ‫کرزای‪ ،‬اختالفات امریکا و افغانستان نیز اشکارتر م ی شود؛‬ ‫در واقع امضا نکردن توافقنامه امنیتی میان دو کشور توسط‬ ‫کرزای اکنون به این اختالفات ش��دت بخشیده است‪ .‬شاید‬ ‫بتوان ترکیبی از منافع ملی‪ ،‬شخصی و گروهی را در شکل‬ ‫گرفتن این اختالف��ات از جانب رئی س جمهور افغانس��تان‬ ‫دخیل دانست‪ .‬این مساله نیز بس��تگی به این دارد که هر‬ ‫کس از چه زاویه ای به این موض��وع نگاه م ی کند؛ مخالفان‬ ‫کرزای معتقدند بیشتر منافع شخصی و گروهی از جانب او‬ ‫در این رابطه پیگیری م ی شود‪ .‬اما اگر بخواهیم این موضوع را‬ ‫منصفانه قضاوت کنیم باید گفت ان قسمت از صحب ت های‬ ‫حامد کرزای که گفته امریکا نباید به روستاها حمله و مردم‬ ‫غیرنظامی را بکش��د و همچنین اینکه امریکا باید به روند‬ ‫صلح با طالبان کمک کند نه اینکه در پشت پرده با انها زدوبند‬ ‫کند‪ ،‬کامال منطقی اس��ت‪ .‬پش��ت پرده و پنهانی‪ ،‬امریکا و‬ ‫انگلیس در حال مذاکره با طالبان هستند‪ .‬در این موارد کامال‬ ‫حق با اوست زی را کرزای به عنوان رئی س جمهور ذی حق است‬ ‫این مسائل را طلب کند و سپس قرارداد امنیتی را امضا کند‪ .‬از‬ ‫دیگر سو شاید کرزای با این استراتژی م ی خواهد در انتخابات‬ ‫اینده‪ ،‬امریکای ی ها از تیم یا نامزد مورد نظر او حمایت کنند‪.‬‬ ‫در این صورت منافع ش��خصی نیز در ای��ن ماجراها دخیل‬ ‫است‪ .‬اجرای مدل پوتین ‪ -‬مدودف از جانب کرزای‪ ،‬نیز نظر‬ ‫برخی کارشناسان است‪ .‬انها م ی گویند او م ی خواهد یک فرد‬ ‫مورد نظر خود را روی کار بیاورد و سپس در انتخابات بعدی‬ ‫خودش دوباره کاندیدا ش��ود‪ .‬این در حالی است که مجموع‬ ‫حرکات و اقدامات امریکا و ناتو نشان م ی دهد که انها طرح ها‬ ‫و برنامه های خود را تعیین ک��رده و در حال پیمودن یک راه‬ ‫از پیش تعیین شده هس��تند؛ در این صورت م ی توان گفت‬ ‫که طرف مقابل نیز خیلی صادقانه عمل نم ی کند‪ .‬در یک‬ ‫این تحوالت در حالی اتفاق م ی افتد که چندی پیش‬ ‫رابرت گیتس‪ ،‬وزیر دفاع پیش��ین امریکا در کتاب خاط رات‬ ‫خود به نام «وظیف��ه» مطالبی را فاش کرد ک��ه حاکی از‬ ‫اختالفات عمی��ق میان باراک اوباما و حامد کرزای اس��ت‪.‬‬ ‫گیتس در خاط رات خود اشکارا به عدم اشتیاق باراک اوباما‬ ‫به ادامه سیاست های واشنگتن در این کشور اشاره م ی کند‪.‬‬ ‫رابرت گیتس م ی نویس��د‪« :‬همان طور که در جلسه‬ ‫نشسته بودم فکر م ی کردم که رئی س جمهوری به فرماندهان‬ ‫خ��ود اعتماد ن��دارد‪ ،‬ک��رزای را نم ی تواند تحم��ل کند‪ ،‬به‬ ‫اس��تراتژی خودش باور ندارد و جن��گ را متعلق به خودش‬ ‫نم ی داند‪ .....‬همه خواسته او این است که هرچه زودتر از این‬ ‫کشور خارج شود‪ ».‬رابرت گیتس به این ترتیب به اختالفات‬ ‫مزمن میان حامد کرزای و رئی س جمهوری جدید امریکا اشاره‬ ‫م ی کند و در جای دیگری م ی نویس��د‪« :‬ریچارد هولبروک‪،‬‬ ‫فرس��تاده ویژه امریکا به افغانس��تان و پاکس��تان‪ ،‬تالش‬ ‫زیادی کرد تا کرزای در انتخابات شکس��ت بخورد‪ ...‬انچه‬ ‫او م ی خواست این بود که ش��مار کافی نامزدان مشهور در‬ ‫انتخابات شرکت کنند تا کرزای نتواند در دور اول انتخابات‬ ‫اکثریت الزم را به دست اورد و بدین ترتیب انتخابات به دور‬ ‫دوم کشانده شود‪».‬‬ ‫در حال حاض��ر جدای از تم��ام این بحث ه��ا‪ ،‬امضا‬ ‫ش��دن یا نش��دن قرارداد امنیتی‪ ،‬محل اختالف افغانستان‬ ‫و امریکاس��ت؛ امضای این توافقنامه ب رای امریکا بس��یار‬ ‫مهم اس��ت‪ ،‬البته ب رای افغان ها نیز امضای این قرارداد به‬ ‫نوعی حیاتی است‪ ،‬زی را ماندن بخشی از نیروهای امریکایی‬ ‫در افغانس��تان در این شرایط کامال الزم اس��ت‪ .‬به همین‬ ‫س��بب نیز بس��یاری از کارشناس��ان معتقدند با وجود این‬ ‫بهانه ها و ش��روطی که رئی س جمهور افغانستان ذکر کرده‬ ‫در نهای��ت توافقنامه امنیتی را امضا خواهد کرد؛ بس��یاری‬ ‫از سیاستمداران و کنشگران افغان بر این مساله اتفاق نظر‬ ‫دارند که با خروج کامل نیروهای خارجی احتمال بازگش��ت‬ ‫طالبان به قدرت بسیار زیاد است‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در حال حاضر به نظر م ی رسد برخالف ع راق‪ ،‬امریکا‬ ‫نمی ‏خواهد از افغانستان خارج شود‪ .‬به اعتقاد ناظ ران‪ ،‬امضای‬ ‫توافقنامه امنیتی با امریکا که در داخل این کشور موافقان و‬ ‫مخالفان سرسختی دارد‪ ،‬م ی ‪‎‬تواند پایگاه قومی و اجتماعی‬ ‫حامد کرزای را به شدت متزلزل کند و احتماال به همین دلیل‬ ‫ی ترجیح می ‏دهد این مسئولیت‬ ‫است که رئی س‏جمهور فعل ‬ ‫را به جانشین خود واگذار کند‪.‬‬ ‫این در ش��رایطی اس��ت که خ��ود رئی س جمهوری‬ ‫افغانس��تان ای��ن اته��ام را رد ک��رد ک��ه به خاط��ر صدمه‬ ‫دی��دن اعتبارش ای��ن توافقنام��ه را امضا نم ی کن��د‪ ،‬البته‬ ‫رئی س جمهوری افغانس��تان تصریح کرد که در امضای این‬ ‫توافقنامه نگران می راث برجای مانده از خود است‪.‬‬ ‫با این حال احمد فهیم کوهدامنی‪ ،‬کار شناس سیاسی‬ ‫افغان‪ ،‬می ‏گوید‪ ،‬تعلل حامد کرزای تنها یک بازی سیاسی‬ ‫اس��ت و خود او‪ ،‬ش��خصا این توافق را امض��ا خواهد کرد‪.‬‬ ‫کوهدامنی در گفت‏وگو با رادیو فرانس��ه می ‏گوید‪« :‬کرزای‬ ‫از جمله سیاس��تمدارانی است که ش��هرت و نام خود را در‬ ‫عرصه سیاس��ی افغانس��تان و جهان مدیون امریکاست‪.‬‬ ‫چرا که واشنگتن در ‪ ۱۲‬سال اخیر همواره با تمام قوا از کرزای‬ ‫حمایت کرده است‪ .‬بناب راین‪ ،‬به اعتقاد من بازی های کرزای‬ ‫گیتس از اختالفات اوباما ‪ -‬کرزای پرده برداشت‬ ‫مثلث شماره ‪ 208‬‬ ‫طرف وجود ندارد‪ ،‬اع�لام کرد که از اقدام��ات امریکای ی ها‬ ‫در کش��ورش ناراضی اس��ت‪ .‬او با بیان اینکه از ژوئن ‪2013‬‬ ‫با باراک اوباما‪ ،‬همتای امریکای ی‪‎‬اش گفت وگویی نداشته‪،‬‬ ‫م ی‪‎‬گوید‪« :‬تمام این ‪ 12‬سال یکی از درخواست‪‎‬های مکرر‬ ‫ما از امریکا این بوده که همانند اف��راد زنده با غیرنظامیان‬ ‫افغان رفتار کنند‪ .‬ما در مراسم تشییع جنازه نلسون ماندال‪،‬‬ ‫رهبر فقید افریقای جنوبی با یکدیگر دیدار کردیم اما سخن‬ ‫نگفتیم‪ .‬فقط نامه هایی رد و بدل ش��د‪ ».‬ک��رزای در ادامه‬ ‫تاکید کرد از حضور امریکای ی‪‎‬ها در افغانستان تصور خوبی‬ ‫ندارد؛ او م ی گوید‪« :‬انها ب رای من کار نم ی کردند بلکه علیه‬ ‫من بودند‪ ».‬این در حالی است که لفاظ ی ها و جمالت تند‬ ‫کرزای باعث عصبانیت واش��نگتن شده است به طوری که‬ ‫سیاستمداران امریکایی از موضع رئی س جمهوری افغانستان‬ ‫خشمگین هستند‪.‬‬ ‫امریکا در جریان این جنگ در افغانستان ‪ 648‬میلیارد‬ ‫دالر هزینه کرده و ‪ 2211‬تن از س��ربازان خود را از دست داده‬ ‫است‪ .‬از دیگر س��و هفته گذش��ته کنگره امریکا کمک به‬ ‫افغانس��تان را کاهش داد و مبلغ ان را به ‪ 1 / 1‬میلیارد دالر‬ ‫رس��اند‪ ،‬اما کرزای از ای��ن بابت احس��اس ناامیدی و یاس‬ ‫ندارد‪ .‬او در ای��ن باره گفت‪« :‬پولی ک��ه امریکا ب رای پلیس‬ ‫و ایجاد موسس��ات امنیتی خصوصی ص��رف کرده باعث‬ ‫بروز ناارام ی بیشتر‪ ،‬فساد و سرقت ش��ده است‪ .‬انها جنگ‬ ‫روانی علی��ه مردم افغانس��تان به راه انداخته‪‎‬اند و تش��ویق‬ ‫م ی ‪‎‬کنند تا پول از کشور خارج شود‪ .‬انچه انها انجام دادند‪،‬‬ ‫ایجاد جی ب های پر پول و خیل عظیم مردم خش��مگین و‬ ‫ناراحت است‪».‬‬ ‫کرزای که اصال نم ی خواهد از مواضعش کوتاه بیاید‬ ‫با تاکید ب��ر اینکه غرب از موضع او ناراحت اس��ت و کمک‬ ‫مالی به افغانستان را کاهش داده م ی گوید‪« :‬پول همه چیز‬ ‫نیست اگر شخصا از من بپرس��ید‪ ،‬ترجیح م ی دهم در فقر‬ ‫زندگی کنم تا در شک و تردید‪ ».‬حامد کرزای در مصاحب ه ای‬ ‫اختصاصی گفت؛ در صورتی که پیم��ان امنیتی با امریکا‬ ‫منجر به تحقق صلح در کش��ورش نش��ود و همچنین اگر‬ ‫امریکا جنگ علیه طالبان را در کشورش ادامه دهد‪ ،‬پیمان‬ ‫امنیتی با امریکا را امضا نخواهد کرد‪ .‬او همچنین عملکرد‬ ‫نیروهای امریکایی در افغانستان را به انتقاد گرفت و گفت‬ ‫که امریکا‪ ،‬انگلیس و طالبان در مورد فروپاشی دولت کابل‬ ‫در صورت خ��روج نیروهای خارجی از افغانس��تان از موضع‬ ‫مشترکی حرف م ی زنند‪.‬‬ ‫کرزای چندی پیش نیز تاکید ک��رده بود تا زمانی که‬ ‫امریکا زمینه مصالحه با گروه طالب��ان را فراهم نکرده‪ ،‬به‬ ‫هیچ ص��ورت حاضر به امض��ای این موافقتنامه نیس��ت‪.‬‬ ‫وقتی کرزای اینگونه س��خن م ی گوید ای��ن فرضیه مطرح‬ ‫م ی شود که انگار او م ی خواهد به نوعی رای و نظر طالبان‬ ‫را در این اواخر حکومت داری اش ب��ه خود جلب کند‪ .‬حامد‬ ‫کرزای گفت که اصوال مخالف امضای موافقت نامه امنیتی‬ ‫با امریکا نیس��ت ولی واش��نگتن با وارد کردن فش��ارهای‬ ‫گوناگ��ون در تالش اس��ت او را مجب��ور به امض��ای این‬ ‫موافقتنامه کند اما او تحت فشار حاضر به امضای توافقنامه‬ ‫نخواهد شد‪.‬‬ ‫در اینده‪‎‬ای نزدیک تمام خواهد شد و وی توافقنامه را امضا‬ ‫خواهد کرد‪».‬‬ ‫سناریوی دیگر این واقعیت را باید در نظر گرفت که شخص‬ ‫کرزای ب ر اس��اس قانون اساس��ی‪ ،‬نم ی تواند دو دوره بیشتر‬ ‫رئی س جمهور باش��د؛ بناب رای��ن در انتخاب��ات بعدی حضور‬ ‫ندارد به همین جهت او به نقش خود در تاریخ افغانس��تان‬ ‫م ی اندیشد‪ .‬در حقیقت کرزای نم ی خواهد از خود یک چهره‬ ‫منفی برجای بگذارد‪ .‬اگر تاریخ افغانس��تان را مرور کنیم‪ ،‬دو‬ ‫قرارداد مهم در این کشور را پشتون ها امضا کرده اند؛ نخست‬ ‫قرارداد دیورند ب��ه امضای امیرعبدالرحمن خ��ان و دیگری‬ ‫قرارداد گندمک که یعقوب خان ان را امضا کرد‪ .‬قراردادهایی‬ ‫که همواره به عنوان قراردادهایی ننگین از انها یاد م ی شود‪ .‬با‬ ‫در نظر گرفتن این مسائل‪ ،‬کرزای ظاه را نم ی خواهد سومین‬ ‫پش��تونی باش��د که یک قرارداد ننگین را امضا م ی کند‪ .‬در‬ ‫نهای��ت امریکای ی ها در هر ش��رایطی در افغانس��تان باقی‬ ‫خواهند ماند و پایگاه نظامی را به دست خواهند اورد؛ در حال‬ ‫حاضر بخش اعظم ی از افغان ها مانند تاجی ک ها‪ ،‬ازبک ها و‬ ‫هزاره ها خواهان ماندن امریکا در افغانستان هستند و فقط‬ ‫طالبان و قوم پش��تون مخالف این امر هس��تند‪ .‬گروه های‬ ‫موافق ماندن امریکا نگران هستند که در صورت خروج کامل‬ ‫نیروهای خارج��ی‪ ،‬طالبان دوباره ق��درت بگیرد‪ .‬همچنین‬ ‫توافقنامه امنیتی میان افغانستان و امریکا نیز امضا خواهد‬ ‫شد‪ .‬چرا که بسیاری از سیاستمداران و کنشگران افغان بر این‬ ‫مس��اله اتفاق نظر دارند که با خروج کامل نیروهای خارجی‬ ‫احتمال بازگشت طالبان به قدرت بسیار زیاد است‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫توییکهنمی شناختم‬ ‫گفتوگویمثلثبا‬ ‫رضادرستکار‪،‬منتقدفیلم‬ ‫؟؟؟‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫ابراهی�م حاتم�ی کی�ا ب�ا فیلم‬ ‫جدیدش بسیاری را شگفت زده کرد‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫قهرمان ما بازگشته است‬ ‫دستی شاخه گل‬ ‫دستی اسلحه‬ ‫چگونه فیلم «چمران» دوگانه امروزی مقاومت‪-‬مصالحه را روایت می کند؟‬ ‫‪44‬‬ ‫فیلممنتلخاستولیسیاهنیست‬ ‫گفت وگو با مجیدرضا مصطفوی‬ ‫کارگردان انارهای نارس‬ ‫عبور‪6+1‬ازمرزباریک‬ ‫نگاهیبهسیرتکوینیچهرهها‬ ‫بابازگشتبهگذشته‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫سردبیر‬ ‫‪1‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫این از تیزهوشی حاتم ی کیاست یا خوش شانس ی اش‪،‬‬ ‫نم ی دان��م ولی هرچه هس��ت «چم��ران» هم مث��ل اکثر‬ ‫س��اخته های حاتم ی کیا‪ ،‬فرزند زمانه اش است‪ .‬این از اثرات‬ ‫توصیه مرتضی اوینی به اوس��ت که؛ در دامنه اتش فشان‬ ‫زندگی کن یا حس��ی قوی در ناخوداگاهش‪ ،‬نم ی دانم ولی‬ ‫هرچه هست از «کرخه تا راین» گرفته تا «اژانس شیشه ای»‬ ‫و «روبان قرمز» و «ب��ه نام پدر» و «گزارش یک جش��ن»‬ ‫و «چمران» حاتم ی کی��ا نه مثل مس��عود کیمیایی دنبال‬ ‫زنده کردن رفی ق بازی و ناموس پرس��تی و چاقوکش��ی دهه‬ ‫‪ 30‬و ‪ 40‬است نه مثل مرحوم حاتمی دنبال بازتولید خاط رات‬ ‫قاجار‪ .‬نه در پی غم و غصه چهار تا الت در حبس و نه دنیای‬ ‫کمال الملک و ناصرالدین شاه‪.‬‬ ‫این از بخت ب ی نظیر حاتم ی کیاست یا چرخش زمانه‬ ‫و تکرار تاریخ را هم نم ی دانم ولی هرچه هست «استاد» از‬ ‫واقع ه ای مهجور در تاری��خ انقالب‪ ،‬روایت��ی روز امد و زنده‬ ‫ارائه داده‪.‬‬ ‫اگر از بخت بلندش باش��د ک��ه در میان��ه مذاکرات‬ ‫هس��ته ای میان ای ران – امری��کا‪« ،‬چم��ران» او روایتی از‬ ‫انتخاب میان جنگ و سازش شده که درود بر این بخت بلند‬ ‫و اگر تسلط اش بر داستان سیاست که چرخشی است میان‬ ‫نزاع و سازش و دوری که روزگاری جنگ م ی سازد و روزگاری‬ ‫صلح‪ ،‬درود بر این بصیرت‪.‬‬ ‫ب ی انصافی اس��ت اگر وزن بخت و اقبال را با اگاهی‬ ‫و بینش حاتم ی کیا در ش��ناخت زمانه یکی بدانیم‪ .‬که اگر‬ ‫این«عصری بودن» ریش��ه در شانس داش��ت‪ ،‬حاتم ی کیا‬ ‫روایت گر داغ ترین حوادث روزگار خود نم ی شد‪ .‬کار شانس‬ ‫نیست که فریاد «س��عید» از کرخه تا راین زبان همان تن‬ ‫خس��ته بچه های جانباز باشد یا «سلحش��ور» و «جمعه»‬ ‫اژانس و روبان نماد اصالح طلبانی باش��ند که به محاکمه‬ ‫«حاج کاظم» ها پس از دوم خرداد امده باشند‪.‬‬ ‫بیش��تر از اقبال و ش��انس‪ ،‬اگاهی و دانایی اس��ت و‬ ‫ش��اید مهمتر از اگاهی‪ ،‬شجاعتی اس��ت که حاتم ی کیا را‬ ‫وس��ط معرکه کش��انده ‪ .‬در زمانه جنگ طلبی بوش و پس‬ ‫از رجزخوان ی ه��ای احمدی نژاد‪ ،‬این «اقا اب راهیم» ماس��ت‬ ‫که وسط میدان م ی اید و «به نام پدر» را م ی سازد و هشدار‬ ‫یزند‬ ‫م ی دهد که جنگیدن ما‪ ،‬سرنوشت فرزندان مان را رقم م ‬ ‫و فریاد صلح ب ر م��ی اورد و پدران را به سرنوش��ت فرزندان‬ ‫هشدار م ی دهد‪ .‬و البته همین شجاعت است که «به رنگ‬ ‫ارغوان» را تبدیل به عاشقانه ای سیاسی – امنیتی م ی کند‬ ‫و کار کارگردان را به دفتر وزیر اطالعات م ی کشاند‪« .‬فرزند‬ ‫زمانه بودن» ب ی هزینه نم ی شود‪ ،‬گاهی توقیف‪ ،‬گاهی طعنه‪،‬‬ ‫گاهی بیکاری‪ ،‬گاهی دلس��ردی‪ .‬مهم اما رس��م جنگیدن‬ ‫است‪ .‬قهرمان داستان ما ملول م ی ش��ود‪ ،‬خسته م ی شود‪،‬‬ ‫تنها م ی ماند اما دست از مبارزه نم ی کشد‪ .‬قهرمان ما‪ ،‬زبان‬ ‫جنگ است‪ ،‬زبان انقالب است‪ .‬حتی اگر عاقبت حرف زدن‬ ‫خواب تلخی باشد در مقابل رویای عافی ت طلبی‪.‬‬ ‫اب راهی��م حاتم ی کی��ا از اتش عبور کرده اس��ت؛ هم‬ ‫سوخته و هم سوزانده‪ .‬اساسا با اتش زندگی کرده که اگر غیر‬ ‫از این بود مصلحت اندیشی م ی کرد و «گزارش یک جشن»‬ ‫را نم ی س��اخت‪ .‬او مثل فالن دوست عزیز دنبال توصیه به‬ ‫مهاجرت و فرار از س��ختی دوران نیست که نسخه عجیب‬ ‫و غریب بپیچد و خودش را خالص کند از صورت مس��اله‪.‬‬ ‫«فرزند زمانه» باید حرف دلش را بزند‪ ،‬عاقالنه هم بزند‪ .‬حاال‬ ‫ممکن است یکی قبول نداشته باشد و ان را نپسندد‪ ،‬اصال‬ ‫ممکن اس��ت ان راه بهترین هم نباش��د اما اگر حاتم ی کیا‬ ‫حرف نزند پس چه کسی باید حرف بزند؟‬ ‫ساکت شدن حاتم ی کیا‪ ،‬حل مس��اله نیست‪ ،‬ندیدن‬ ‫مس��اله اس��ت‪ .‬وقتی او فریاد م ی زند باید فریادش را جدی‬ ‫گرفت و ش��نیدش‪ .‬قطع کردن ص��دای «اب راهیم» جفا به‬ ‫خود است‪ .‬فریادش هم روایت زمانه است و هم هشدار ب رای‬ ‫اینده‪ .‬سینمای او م ی تواند ایینه ای از سیاست و جامعه باشد‬ ‫پس شکستن این ایینه خود نقض غرض است؛ انچه گاها‬ ‫شد و او را به حاشیه سیاست و سینما برد اما کسی فراموش‬ ‫نکرد که قهرمان ما هنوز زنده است‪.‬‬ ‫قهرمان این بار با خلق داس��تان قهرمان��ی دیگر به‬ ‫میدان امد‪ .‬ماجرای چم��ران‪ ،‬ان هم چمران پس از انقالب‪.‬‬ ‫چریکی که لباس دولت پوشید و از قضا دولتی محافظه کار‬ ‫و اصالح طلب در زمانه ای که همه بولدوزر بودند و جنگجو‪.‬‬ ‫مصطفی چمران هم جنگجو ب��ود مثل تمام انقالب ی ها اما‬ ‫چریک کت و ش��لوار به تن کرده بود و قهرم��ان انقالبی‪،‬‬ ‫عضوی از ی��ک دولت محافظه کار ش��ده بود؛ کس��ی که‬ ‫سال ها اسلحه به دس��ت گرفته بود و خش��ونت اسلحه را‬ ‫به نرمی قل��م ترجیح داده ب��ود اکنون باید گل به دس��ت‬ ‫م ی گرفت‪ .‬در س��رزمینی که صدای غالب صدای اس��لحه‬ ‫بود گل دست گرفتن مایه طنز دوست و دشمن بود‪ .‬دوست‬ ‫به طعنه که جواب گلوله را با گلوله م ی دهند و دش��من به‬ ‫تعجب و البته ب ی تفاوتی که بوی گل در دود و اتش شنیده‬ ‫نم ی ش��ود‪ .‬مردی که ب رای صلح و مذاکره به پاوه رفته بود‪،‬‬ ‫عاقبت اسلحه به دس��ت گرفت‪ .‬وقتی تنها ماند در غیاب‬ ‫دولت و ارتش به جنگجویان مس��لمان پیوس��ت و صلح را‬ ‫فرستاد به امان خدا‪.‬‬ ‫صلح بماند ب رای مهن��دس بازرگان‪ .‬چم��ران راهش‬ ‫را از محافظ��ه کاری جدا کرد؛ چرا که مذاک��ره گوش و زبان‬ ‫م ی خواهد اما در پاوه زور بازو حرف اول را م ی زد‪.‬‬ ‫توصی��ف دکتر چمران ب��ا کمترین ش��عار و نمایش‬ ‫پیوس��تن اش از صف مذاکره به جنگ‪ ،‬هنر حاتم ی کیا در‬ ‫«چ» اس��ت‪ .‬همراهی فوق العاده فرم با محتوا و قرار گرفتن‬ ‫تکنیک در مسیر داستان ان چیزی است که زمینه ساختن‬ ‫اثری با شکوه را فراهم اورده‪.‬‬ ‫«چ» گرچه تاریخ گویی است و شاید برداشتی از تاریخ‬ ‫باشد‪ ،‬اما تاریخ را نه ب رای تاریخ که ب رای امروز و فردا روایت‬ ‫م ی کند‪ .‬مس��اله امروز ما همچنان مصالح��ه – مقاومت‬ ‫است‪ .‬از جدال انتخابات ‪ 92‬میان حس��ن روحانی و سعید‬ ‫جلیلی تا نزاع قلمی و کالمی محمدجواد ظریف و حسین‬ ‫شریعتمداری‪ .‬در سال ‪ 58‬مردم پاوه شاهد دوگانه جنگ –‬ ‫مذاکره بودند و در ‪ 92‬تمام مردم ای ران شاهد دوگانه مقاومت‬ ‫یا مصالحه‪ .‬امروز ن��ه خبری از چمران و صولتی اس��ت نه‬ ‫بازرگان وعنایتی‪ .‬اما هس��تند رس��انه هایی که توافق ژنو را‬ ‫«هولوکاست هسته ای» م ی دانند و وجود دارند رسانه هایی‬ ‫که ان را به مثابه «پیروزی هسته ای» توصیف م ی کنند‪.‬‬ ‫ج��دال محافظ��ه کاران و انقالبیون همچن��ان ادامه‬ ‫دارد هرچن��د نه ب��ازرگان زنده باش��د نه چم��ران‪ .‬این هنر‬ ‫حاتم ی کیاست‪ .‬قصه گویی ب رای نسل امروز حتی اگر الزم‬ ‫باشد؛ با شخصی ت های تاریخی‪.‬‬ ‫قهرمان ما‪ ،‬قهرمان داستان را نه شیفته جنگ و صلح‬ ‫که عاش��ق مردم توصیف م ی کند‪ .‬اگر صلح به سود مردم‬ ‫است پس باید مذاکره کرد اما این قدر شجاعت و اگاهی در‬ ‫وجود قهرمان داستان هست که شنیدن صدای «ارپ ی جی»‬ ‫را تعبیر به چیزی غیر از جنگ نکن��د‪« .‬صلح اما نه به هر‬ ‫قیمتی» یعنی مرز میان صلح و جنگ‪ ،‬مردم هستند‪ .‬صلح‬ ‫و جنگ تاکتی ک اند‪ ،‬هدف چیز دیگری است‪.‬‬ ‫اگر الزم باش��د با گل حرف م ی زنیم و شاخه زیتون به‬ ‫دست م ی گیریم وگرنه با اس��لحه هم م ی شود حرف زد؛ در‬ ‫دستی شاخه گل و در دستی اسلحه‪.‬‬ ‫قهرمان ما بازگشته است؛ با روایتی از قهرمانی دیگر‪.‬‬ ‫روایت اب راهیم از مصطفی؛ روایت «ح» از «چ»‪g .‬‬ ‫ی�ک توصی�ه‪ :‬حاتم ی کی�ا هنرمند‬ ‫جناحی نیس�ت‪ .‬هنرمند انقالبی است‪.‬‬ ‫پس حواسمان جمع باشد که او را ابزاری‬ ‫برای حمله علیه یک جناح نکنیم‪.‬‬ ‫او نباید اتش حمله علیه روشنفک ران‬ ‫ش�ود‪ .‬بگذاری�م «اقا ابراهی�م» کارش را‬ ‫بکند‪ .‬خودش م ی داند چه کار کند‬ ‫‪45‬‬ ‫جنگ و صلح حاتمی کیا‬ ‫«چمران» روایتی تاریخی که به امروز مربوط است‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫‪2‬‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫م ی گویند ادم جنگ است‪ ،‬یا شاید نماینده ادم های ان‬ ‫دوران سخت‪ .‬م ی گویند او یک نشانه است از اینکه جنگ‬ ‫تمام نشده؛ از اینکه ادم های جنگ هنوز و همیشه هستند‪.‬‬ ‫شاید به همین دلیل اس��ت که وقتی نگاه و دیدش را‬ ‫م ی چرخاند به سمت شهر‪ ،‬خالف انتظاری گویا رخ م ی دهد‪.‬‬ ‫نه! او یک استثناس��ت‪ .‬ادم جنگ هم نیست‪ .‬جنگ‬ ‫تمام شده اما او هنوز مانده است‪.‬او نماینده کسی نیست‪ .‬او‬ ‫اب راهیم است ‪ ،‬اب راهیم حاتم ی کیا‪ .‬اب راهیم فرزند زمانه خود‬ ‫است؛ این یک واقعیت است‪.‬‬ ‫دوربین چشم اوس��ت‪ .‬با دوربینش همانی را م ی بیند‬ ‫که با چشمانش م ی بیند‪ .‬درست خالف خیل ی های دیگر‪.‬‬ ‫نقش اول های اب راهیم خود او هستند‪« .‬خودی» که در‬ ‫همه این سال ها بین ما زیسته است‪.‬‬ ‫زمانی که دوربین را شناختم‬ ‫فرهنگ‬ ‫«یادم نم ی رود در خانه‪ ،‬کارم کشبافی بود‪ .‬پسر عموی‬ ‫من در زیرزمین دستگاه های تریکو بافی گذاشته بود و من‬ ‫به عنوان کارگر انجا کار م ی ک��ردم‪.‬از قبل ان پول در اوردم‬ ‫و دوربین خریدم؛ دوربین سوپر ‪ 8‬دس��ت دوم‪ .‬قواعد اینکه‬ ‫اصال باید با ای��ن دوربین چه کرد را نم ی دانس��تم‪14 ،13 .‬‬ ‫ساله بودم‪ .‬ش��اید بتوانم بگویم نقطه عطف ورود به سینما‬ ‫ب رایم روزی بود که دیدم روی این دوربین یکسری درجاتی‬ ‫هست؛ ‪ 18‬فریم‪ 24 ،‬فریم و ‪ 1‬فریم‪ .‬این سه درجه را داشت‪.‬‬ ‫من روی ‪ 1‬گذاشته بودم و متوجه شدم این تق تق دارد فریم‬ ‫به فریم م ی گیرد‪ .‬ی��ادم نم ی رود خودم ب��دون اینکه بدانم‬ ‫عروس��ک خواهرم را برداشتم‪ .‬یک تخته س��یاه کوچکی‬ ‫هم در زیرزمین درس��ت کردم‪ .‬گچ را دست عروسک دادم و‬ ‫ان را جلوی تخته گذاش��تم‪ .‬روی تخته هم نوشتم کاری از‬ ‫اب راهیم حاتم ی کیا و فیلم گرفتم‪ .‬حدود سه ماه طول کشید‬ ‫تا فیلم ظاهر شد‪ ،‬چون ان موقع فیلم ها به المان فرستاده‬ ‫م ی شدند و انجا ظاهر م ی کردند و برم ی گرداندند‪ .‬برگشت و‬ ‫من تو موویالهای دستی‪ ،‬از اینها که با دست م ی شود نگاه‬ ‫کرد‪ ،‬این فیلم را گذاشتم‪ .‬خودم نم ی دانستم چه کردم وقتی‬ ‫تصویر حرکت کرد‪ ،‬فریاد زدم و دویدم باال و همه اهل خانه را‬ ‫صدا کردم که بیایید و ببینید من چه کردم‪ ،‬عروسک را زنده‬ ‫کردم‪ ».‬او زمانی دوربین را ش��ناخت که دوره ‪،‬دوره خیلی از‬ ‫بزرگان سینما بود‪ .‬اما اب راهیم خواست باشد‪ .‬نه مثل انها نه‬ ‫مثل هی چ کسی‪ .‬مثل خودش م ی خواست باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫زمانی برای یافتن هویت‬ ‫پنج سال از ش��روع جنگ گذش��ته و او درست وسط‬ ‫یک بحران قرار گرفته؛ جامع ه ای در گیر جنگ که ش��اید‬ ‫هنوز بخش های��ی از ان با تحوالت پ��س از انقالب دنبال‬ ‫چیستی خود م ی گردد و درس��ت همی ن جاست که اب راهیم‬ ‫به فکر هوی��ت م ی افتد‪ .‬س��ال ‪1364‬؛ اب راهی��م هویت را‬ ‫م ی س��ازد؛ حکایت ادمی که بن��ا بر تص��ادف‪ ،‬گذرش به‬ ‫جمعی ناهمجنس با خودش م ی افتد‪ .‬فیلمی که به مسائل‬ ‫اجتماع��ی روز ان زم��ان و جریانات پر تب و تاب سیاس��ی‬ ‫سال های اولیه انقالب م ی پرداخت و م ی کوشید تصویری‬ ‫واقع گرایانه از گرایشات سیاس��ی ان دوران پر اشوب ارائه‬ ‫دهد‪ .‬منتقدان ن��گاه اب راهیم را برنم ی تابن��د‪ .‬این اما اعالم‬ ‫‪46‬‬ ‫حضور یک فیلمساز جوان بود؛ فردی با نگاه و جنس کامال‬ ‫متفاوت‪« .‬چیزی که من را به شدت جلب م ی کرد‪ ،‬ایمانم به‬ ‫تصویر بود‪ .‬یعنی فکر م ی کردم اگر کس��ی مثل من درگیر‬ ‫ان مسائل شود دیگر نیازی به کالم ندارد‪ .‬فقط باید تصویر‬ ‫م ی کردم‪ .‬در «هوی��ت» فکر م ی کردم که فق��ط باید دید و‬ ‫درک کرد‪».‬‬ ‫سیر و سلوک‬ ‫«بعد از فیلم «هویت» بین دوستان خودم‪ ،‬در جایی‬ ‫که کار م ی کردیم‪ ،‬رفقای همپالگ��ی خودمان‪ ،‬حرفی افتاد‬ ‫که فالنی دست از شهر نم ی کش��د‪ .‬چرا از منطقه و از خود‬ ‫جنگ فیلم نم ی سازد؟ و از دل این حرف ها در امد که توانایی‬ ‫حرف زدن از فضای متن جنگ را ندارد‪ .‬کمی برخورنده بود‪.‬‬ ‫احساس یک جور اتهام نسبت به این حرف ها م ی کردم که‬ ‫در واقع این نبود و یک جور قمار هم ب رایم بود و نم ی دانستم‬ ‫دقیقا چه جوابی باید بدهم‪ .‬ب رای همین اصرار داشتم فیلم‬ ‫بعدی ام حتما در منطقه جنگی رخ بدهد‪».‬‬ ‫ح��اال اب راهیم دوب��اره باید بازگ��ردد‪ .‬ب رای پاس��خ به‬ ‫سوال های زیادی که در س��ال اخر جنگ پدید امده‪ .‬جامعه‬ ‫س��وال دارد‪ .‬چراهای زیادی شاید در خویشتن هر کسی ان‬ ‫هم در شرایط زمانی ان دوران وجود داش��ت‪ .‬دیده بان باید‬ ‫انچه را م ی دید روایت م ی کرد‪ .‬اب راهی��م دیده بان جوانش‬ ‫را به عارفی دوست داش��تنی تبدیل کرد ک��ه هفت مرحله‬ ‫سیروسلوک را در مسیر جبهه طی کرده و در نهایت به فنا‬ ‫فی اهلل شدن رسید‪.‬‬ ‫از مهاجر تا وصل نیکان‬ ‫اب راهیم ح��اال دوربینش به جنگ خیره ش��ده؛ جنگ‬ ‫تمام شده اما اب راهیم م ی داند که این تازه اغاز ماجراست‪ .‬اول‬ ‫مهاجر را م ی سازد و بعد با لباس جنگی به شهر باز م ی گردد‬ ‫تا جنگ را با وصل نیکان روایت کند‪ .‬اب راهیم م ی داند جنگ‬ ‫هیچ وقت در سوسنگرد‪ ،‬دهالویه و خرمشهر خالصه نشد‪،‬‬ ‫او م ی داند که جنگ با شهر چه کرد‪.‬‬ ‫کارگردان جوان اما گویا خس��ته است‪ .‬کالفه است از‬ ‫همه حرف هایی که در شهر شنیده م ی شود و شاید اینچنین‬ ‫است که وصل نیکان ملغمه ای است از اشفتگی‪ ،‬بی نظم ی ‬ ‫و دلهره‪ .‬شاید شبیه همان احواالت درونی اب راهیم‪.‬‬ ‫««امیر» رزم اوری اس��ت که به «ماندن و جنگیدن»‬ ‫اعتق��اد دارد‪ ،‬اما این بار ش��هر ته��ران را که گرفت��ار باران‬ ‫مرگبار موش��ک های ‪ 9‬متری «اس��کاد ‪ »b‬است با جبهه‬ ‫اش��تباه گرفته است‪ .‬حسین دوس��ت امیر و ب رادر مریم که‬ ‫او نیز ماموری��ت خنثی کردن موش��ک های عمل نکرده را‬ ‫برعهده دارد‪ ،‬عاقل تر است و واقعیت را م ی پذیرد و این دو‪،‬‬ ‫مناظره همیشگی «عقل و عشق» را از درون حاتم ی کیا به‬ ‫فریم های فیلم س ی و پنج کشانده اند‪ .‬حاتم ی کیا حسین را‬ ‫نیز تایید م ی کند‪ .‬چنین به نظر م ی رس��د که فیلم «وصل‬ ‫نیکان» عرصه تجربه روحی خود فیلمس��از اس��ت و همه‬ ‫ضع ف های فیلم از همین جا منش��ا م ی گی��رد‪ ،‬حال انکه‬ ‫اب راهیم حاتم ی کیا در «دیده بان» ی��ا «مهاجر» یقین خود‬ ‫را به تصویر کشیده است‪ .‬او درس��ت در دورانی این فیلم را‬ ‫م ی س��ازد که بیرون از او‪ ،‬چهره سرد و خشن واقعیت که به‬ ‫واسطه عقل حسابگر توجیه م ی شود خود را م ی نمایاند و در‬ ‫درون نیز‪ ،‬گرفتار یک مناظره و تقابل درونی است‪ .‬او مردد‬ ‫است و تردید او در میانه ماندن و گریختن نیست؛ حاتم ی کیا‬ ‫حتی فکر گریخت��ن را نیز به مخیله خ��ود راه نم ی دهد‪ .‬او‬ ‫درگیر و دار همان تجربه روحی اس��ت ک��ه امیر نیز گرفتار‬ ‫ان است‪ .‬دارد دست و پا م ی زند که واقعیت را نپذیرد‪(».‬نقد‬ ‫مرتضی اوینی بر فیلم وصل نیکان)‬ ‫هر چه هست نزاع اب راهیم با خویشتن خویش‪ ،‬نمادی‬ ‫بود از انچه در جامعه ان روز م ی گذشت‪ .‬اب راهیم م ی دانست‬ ‫که باید در ای��ن نزاع تکلیف خود را با خیلی چیزها روش��ن‬ ‫کند‪ .‬اینجا درس��ت همان معبری است که اب راهیم تصمیم‬ ‫خود را م ی گیرد که چگونه بماند و چگونه اب راهیمی را ب رای‬ ‫دهه های بعد از خود به نمایش بگذارد‪ .‬ح��اال تکلیف او با‬ ‫خودش معلوم ش��ده و اینچنین اس��ت که از کرخه به راین‬ ‫م ی رسد‪.‬‬ ‫عاشقانه ای برای خویشتن خویش‬ ‫ایا زمان فراموش��ی جنگ فرا رس��یده است؟ تکلیف‬ ‫ادم های جنگ چیس��ت؟ همه به شهر بازگش��ته اند‪ .‬دیگر‬ ‫کسی سال های تلخ گذشته را دوس��ت ندارد‪ .‬حتی فکرش‬ ‫هم ادم را اذیت م ی کن��د‪ .‬اما چه کنن��د ادم هایی که از دل‬ ‫همین ش��هر ش��دند ادم جنگ‪ ،‬نس��ل جنگ‪ ،‬یکی اسیر‬ ‫شد‪ ،‬یکی شهید‪ ،‬یکی دستش را داد و یکی چشمش را‪ .‬نه‬ ‫تکلیف جامعه با این ادم ها معلوم است نه تکلیف این ادم ها‬ ‫با خودشان‪ .‬روزی که تکلیف مهمتر از نتیجه بود تمام شد‪.‬‬ ‫حاال همه مانده بودند با یک تکلیف به پایان رسیده و یک‬ ‫نتیجه معلوم‪.‬‬ ‫«خدا‬ ‫چرا اینجا؟‬ ‫رو زمین دنبالت گشتم نبردیم‬ ‫تو دریا دنبالت بودم نکشتیم‬ ‫تو جریزه ها دنبالت گشتم ولی فقط چشمامو گرفتی‬ ‫و این تنو نبردی‬ ‫چرا اینجا ؟‬ ‫اینجا؟‬ ‫اینجا؟‬ ‫من شکایت دارم‬ ‫من شاکیم‬ ‫پس کو اون رحمانت کو اون رحیمت‬ ‫کو؟‬ ‫اخه قرارمون که این نبود‬ ‫چرا اینجا؟‬ ‫اخه چرا اینجا؟‬ ‫چرا چشمامو بهم پس دادی‪.....‬؟‬ ‫که چیکارش کنم که چی ببینم !‬ ‫من شکایت دارم به کی شکایت کنم به کی بگم؟‬ ‫به کی شکایت کنم اخه !»‬ ‫و این همه حرف اب راهیم است در کنار راین‪.‬‬ ‫«تا لحظه ای که فیلم به نمایش درامد من قطع یقین‬ ‫تصورم این بود که این فیلم شکست خواهد خورد‪ .‬تا روز اولین‬ ‫نمایش فیلم در سینمای ش��هر قصه ب رای اهالی مطبوعات‬ ‫رس��ید‪ .‬این از ان خاط رات عجیب و غریب است که ب رای من‬ ‫ش��کل گرفت‪ .‬با این فکر که این فیلم شکست خواهد خورد‬ ‫هی در خیابان های اط راف م ی چرخیدم و م ی ترسیدم به داخل‬ ‫سینما بروم‪ .‬دقایق پایانی فیلم دیگر تحمل نکردم و یواشکی‬ ‫تو سینما خزیدم‪ .‬دقایق اخر بود که من وارد سالن شدم‪ .‬دیدم‬ ‫همه ساکت هستند‪ .‬گفتم این سکوت نشانه شکست محض‬ ‫است‪ .‬بعد امدم بیرون و در راهرو منتظر ایستادم‪.‬فکر م ی کردم‬ ‫از سالن که خارج بشوند از بغلم رد خ واهند شد و محلی نخ واهند‬ ‫گذاش��ت و اعتنا نم ی کنند‪ .‬اما دیدم نفر به نفر بیرون امدند و‬ ‫چشم ها خیس اشک اس��ت‪ .‬همه من را بغل م ی کردند و هق‬ ‫هق م ی زدند‪ .‬واهلل من گفتم اینها اهالی رسانه هستند دارند از‬ ‫این کارها م ی کنند‪ .‬یک عده هم تهدید م ی کردند‪ .‬همینطور‬ ‫که بغلم م ی کردند م ی گفتند تو کار زشتی کردی و بچه های‬ ‫جنگ را تحقیر کردی‪ ،‬باید محاکمه بشوی‪ .‬یادم هست در ان‬ ‫وضعیت یکی گردن من را گرفت و رها نم ی کرد و م ی گفت تو‬ ‫حاتم ی کیا‬ ‫فرزند زمان خود‬ ‫است‪ .‬ادم های او در‬ ‫ادم های جنگ خالصه‬ ‫نم ی شوند‪ .‬او در همان‬ ‫شهری نفس م ی کشد‬ ‫که همه هستند‬ ‫حاتم ی کیا اگر چه به سراغ خاکستر سبز و بوی پی راهن‬ ‫یوسف و برج مینو هم م ی رود اما همچنان با خودش درباره‬ ‫ادم های جنگ که به شهر بازگشته اند درگیر است‪.‬‬ ‫جنگ تمام شده‪ ،‬اما اب راهیم م ی داند نسل جنگ هنوز‬ ‫تمام نشده‪ .‬م ی داند نسل جنگ هنوز در حال و هوای خود‬ ‫است؛ حال و هوایی که البته شهر چندان نسبتی با ان ندارد‪.‬‬ ‫ح��اال حتی برخ��ی اهالی ش��هر چن��دان خجل هم‬ ‫نم ی ش��وند اگر رک‪ ،‬صریح و بی پرده چشم در چشم نسل‬ ‫جنگ بدوزند و بگویند تاریخ مصرف شما تمام شد‪.‬‬ ‫و اب راهیم همین را به نقش مقابل حاج کاظم سپرده تا‬ ‫حرف بزند و بگوید‪« :‬ببخشید شما از اونایی نیستید که بعد‬ ‫جنگ فکر کردن بقیه خ��وردن و بردن حاال اومدید حقتونو‬ ‫از مردم بگیرید؟»‬ ‫یزنند‪ ،‬سهم ی که به باور انان باید‬ ‫همه از سهم حرف م ‬ ‫به اهالی جنگ برس��د‪ .‬به خیالش��ان این حس سهم خواهی‬ ‫یک چیز عادی اس��ت در میان ادم های جن��گ‪ .‬ادم هایی که‬ ‫همه چیز دنیایی شان را ب رای اهالی این دنیا از دست داده اند‪ .‬و‬ ‫اب راهیم فرزند زمان خود است‪ .‬ادم های او در ادم های‬ ‫جنگ خالصه نم ی شوند‪.‬او در همان شهر نفس م ی کشد که‬ ‫همه هستند‪ .‬اب راهیم ب رای خود جزیره ای اختصاصی ندارد‬ ‫و همین جاس��ت که چش��مان اب راهیم که همیشه همراه‬ ‫دوربی ن اش است دود سیاه و خاکستری خیابان ها را م ی بیند‪.‬‬ ‫حاال زمان جدالی دیگر فرا رس��یده است‪ .‬شهر به هم‬ ‫ریخته و اشوب نه فقط خیابان ها بلکه دل های زیادی را فرا‬ ‫گرفته‪ .‬دل اب راهیم هم پ ر اشوب اس��ت‪ .‬او حرف دارد ؛مثل‬ ‫خیل ی های دیگ��ر‪ .‬مثل خیل��ی از همقطارانش که حاال در‬ ‫دوسوی ماجرا قرار دارند‪ .‬یک اختالف خانوادگی پدید امده‪.‬‬ ‫اب راهیم م ی خواهد به «هویت» برگردد؛ به اغاز‪ .‬او حرف دارد‪،‬‬ ‫حرفی که باید زده ش��ود‪ .‬مثل همان حرفی که سال ‪ 67‬زد‬ ‫مثل همان حرفی که سال ‪ 76‬زد‪.‬‬ ‫حرف های اب راهیم تلخ است و شاید همین تلخ ی اش‬ ‫موجب ش��د که این بار او نتواند ب رای لحظه ای هم که شده‬ ‫حرف هایش را هر روز در سالن های سینما بگوید‪.‬‬ ‫گزارش او از یک جشن حق اکران نیافت‪ .‬حرف اب راهیم‬ ‫حرف روز بود‪ ،‬اما شاید ش��نیدنش به گذر زمان زیادی نیاز‬ ‫داشت‪ .‬شاید هم برخی دوست نداشتند حرف اب راهیم شنیده‬ ‫شود‪ .‬اما ه ر چه هس��ت اب راهیم حرف خودش را زده است‪.‬‬ ‫م ی گوید من جایی نرفته بودم ک��ه بازگردم‪ .‬اما «چ»‬ ‫بازگشت به سینمای دفاع مقدس محسوب م ی شود‪ .‬ژانری‬ ‫که اب راهیم استاد و استار ان اس��ت‪ .‬اما «چ» را چگونه باید‬ ‫دید؟ چرا اب راهیم به «چ» رسیده است؟ ب رای پاسخ این سوال‬ ‫باید به امروز بازگردی��م‪ .‬اب راهیم م ی داند ماج��را از چه قرار‬ ‫است‪ .‬او راوی است‪ ،‬راوی یک تصمیم‪ .‬چمران حاتم ی کیا‬ ‫لباس چمران دهه ‪ 60‬را دارد‪ .‬چم��ران حاتم ی کیا‪ ،‬چمران‬ ‫حاتم ی کیاست؛ چمران امروز اس��ت‪ .‬جدال جنگ است و‬ ‫صلح‪ ،‬جدال دو اندیشه‪ .‬چمران حاتم ی کیا شبیه هر کسی‬ ‫که هست دوگانه ای را از چمران خمینی و چمران بازرگان به‬ ‫نمایش گذاشته‪ .‬انجا که او را مخیر کرده ب رای تصمیم گیری‬ ‫میان گل و اسلحه‪ .‬چمران حاتم ی کیا نماد چمران های امروز‬ ‫است که اگر چه دیروز لباس رزم بر تن داشتند‪ ،‬اما اکنون با‬ ‫مردم ی مواجه اند که چشم در چشمشان راه و رسم درست را‬ ‫به انتظار نشسته اند‪.‬‬ ‫امروز زمان جنگ است یا صلح؛ زمان اسلحه است یا‬ ‫گل؟ زمان مذاکره اس��ت یا مقاومت؟ گزاره ها و سوال های‬ ‫پ ر جواب‪ .‬هر کس حرف خود را م ی زند‪ .‬چمران حاتم ی کیا‬ ‫هم راوی همین حرف است‪ ،‬همین سوال ها‪.‬‬ ‫چمران حاتم ی کیا در ماشین دشمن م ی نشیند‪ ،‬رخ در‬ ‫رخ دشمن‪ ،‬چشم در چش��م او حرف م ی زند مذاکره م ی کند‬ ‫ب رای رس��یدن به بهترین ش��رایط و دادن کمترین هزینه‪.‬‬ ‫چمران حاتم ی کیا اما در مذاکره خالصه نم ی شود‪ .‬او درست‬ ‫همان هنگامی که س��ر تفنگ ها داغ می ش��ود از شلیک‬ ‫گلوله‪ ،‬نارنجک را در ماشین رقیب جا م ی گذارد تا کار رقیب‬ ‫را تمام کند‪ .‬چمران حاتم ی کیا ب رای جنگ هم اماده است‪ .‬او‬ ‫مرد رزم است مثل همه سال های گذشته‪ .‬او تا اخر م ی جنگد‬ ‫و این همان چیزی است که م ی توان از چمران انتظار داشت‪.‬‬ ‫این همان حرفی اس��ت که ابراهیم م ی زند‪ .‬ابراهیم‬ ‫م ی خواهد بگوی��د باید چمران بود ‪ ،‬بای��د مذاکره کرد و اگر‬ ‫زم��ان به زمان جنگ رس��ید هی��چ تعللی در چ��اق کردن‬ ‫تفنگ ها ندید‪.‬‬ ‫اب راهیم فرزند زمان خود است‪ .‬او درست همان چیزی‬ ‫را م ی بیند که مردمش م ی بینند‪ .‬اب راهیم نم ی خواهد لباس‬ ‫روشنفکرانی را بپوشد که ب رای نشان دادن تمییز میان خود‬ ‫با مردم جامعه چیزی را به تصویر بکشد که نیست‪ ،‬کسانی‬ ‫که م ی خواهند بگوین��د از مردم باالترن��د و از مردم بهتر و‬ ‫بیشتر م ی فهمند‪ .‬ابراهیم‪ ،‬ابراهیم است‪ .‬ابراهیم قهرمان‬ ‫ماست‪ .‬اب راهیم ‪ ،‬خود ماست؛ خود خویشتن‪g .‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫جدال با زمانه‬ ‫گزارش یک دعوای خانوادگی‬ ‫چمران روزگار ما‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫نسبت به ارمان های بچه های جنگ خائن هستی و با این فیلم‬ ‫خیانتت را نشان دادی‪ .‬تو خون این شهدا را فروختی‪ .‬در لحظه ای‬ ‫که او من را رها کرد کس دیگری م ی گرفت و م ی گفت تو عالی‬ ‫گفتی و ارمان شهدا را حفظ کردی و من با هر دو این برخوردهای‬ ‫موافق و مخالف ماندم‪».‬‬ ‫خیل ی ها می خواس��تند فیل��م اب راهیم دیده نش��ود‪.‬‬ ‫میانش��ان کس��انی بودند که م ی گفتند دیگر زمانی ب رای‬ ‫روایت تلخی نیس��ت‪ .‬حاال باید همه چیز را روشن دید‪ .‬اما‬ ‫کار اب راهیم با اینها سخت نشد‪ .‬س��خت ماجرا انجا بود که‬ ‫همقطاران خود اب راهیم نگاه دیگری به او داشتند‪ .‬م ی گفتند‬ ‫اب راهیم اش��تباه دیده‪ ،‬اش��تباه فهمیده‪ .‬م ی گفتند دوربین‬ ‫اب راهیم این بار را به خطا تصویر گرفته‪.‬‬ ‫اما اب راهیم‪-‬که م ی ت��وان در نق��ش اول این فیلم به‬ ‫خوبی حسش کرد‪ -‬حرف دارد؛ با خودش‪ ،‬با خدا‪ .‬او تسلیم‬ ‫است تس��لیم خدا‪ ،‬اما حق دارد حرف بزند‪ ،‬حق دارد بپرسد‪،‬‬ ‫حق دارد بگوید «چرا؟»‪ .‬او انقدر تسلیم است‪ ،‬انقدر مخلوق‬ ‫خالق پرستی است که کسی در زمان اشک ریختن نم ی گوید‬ ‫که اب راهیم‪ ،‬چرا گفتی‪« :‬چ��را؟» و این همان نقطه عطفی‬ ‫است که تمییز م ی دهد اب راهیم را از دیگران‪.‬‬ ‫وقتی پالک تکان م ی خورد م ی ش��ود فهمید و حس‬ ‫کرد که منظور اب راهیم دقیقا چیس��ت‪ .‬نوزادش را از پشت‬ ‫شیش��ه م ی بیند که نمادی از دنیای امروز است اما اب راهیم‬ ‫به این نتیجه رسیده که سال ها پیش یک جای دیگر تمام‬ ‫ش��ده‪ .‬رزمنده ی اب راهیم سال ها پیش ش��هید شده؛ جایی‬ ‫نزدیک کرخه‪.‬‬ ‫درست همین جاست که عباس اقا اب راهیم با همان سادگی و‬ ‫طبع ارامش چنین م ی گوید‪« :‬جنگ که شروع شد‪ ،‬س ِر زمین‬ ‫بودم ب ا تراکتور‪ ،‬جنگ که تموم شد‪ ،‬برگشتم سر همون زمین‪،‬‬ ‫ب ی تراکتور‪ .‬اقاجون مو هنوز دفترچ��ه بیمه هم نگرفتم‪ ،‬حاال‬ ‫خیلی زوره‪ ،‬خیلی زوره این حرفا‪ ...‬ش��ما س��همتان رو دادن‪.‬‬ ‫سهمتان همین زخم زبون هایی بود که زدین‪ .‬حاال تا قلبتان‬ ‫وانستاده بیاین ب رین‪».‬‬ ‫این ها همان دغدغه اب راهیم اس��ت ک��ه حتی بعد از‬ ‫کرخه تا راین و سر کردن با برج مینو همچنان او را م ی ازارد‪.‬‬ ‫اب راهیم حرف دارد‪ ،‬حرف هایی که حاج کاظم قرار است‬ ‫در فیلم جدید حاتم ی کیا بگوید‪.‬‬ ‫همه فکر م ی کنند که حاج کاظم اقا اب راهیم مسافران‬ ‫اژانس را به گروگان گرفته اما خوب که نگاه کنی م ی فهمی‪،‬‬ ‫اب راهیم در سال ‪ 1376‬مردم زمانه خود را گروگان گرفته‪ ،‬یک‬ ‫گروگانگیری تمام عیار ب رای اینکه به همه بفهماند‪ ،‬گذار از‬ ‫ادم های جنگ انهم به این زودی چقدر ناعادالنه و دردناک‬ ‫بوده است‪ .‬هر چند ادم های این جامعه که رنگ و وارنگشان‬ ‫چشم در چشم حاج کاظم هستند حتی تا سکانس اخر‪ ،‬داغ‬ ‫این گذار را درک نم ی کنند‪.‬‬ ‫اما اب راهیم م ی داند که باید باشد و همه این حرف ها را‬ ‫بزند‪ .‬حتی اگر سال ها از جنگ گذشته باشد‪ .‬اب راهیم حرف‬ ‫گذشته را نم ی زند‪ .‬نقل اب راهیم نقل امروز است‪.‬‬ ‫کجا و کی شنیده شود معلوم نیست‪ .‬اما او به رسم سال های‬ ‫جنگ‪ ،‬تکلیف را بر نتیجه مقدم کرده اس��ت‪.‬اب راهیم فرزند‬ ‫زمانه خود است‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫فریبرز عرب نیا چمران خوبی بود؟‬ ‫برای «چ» قهرمان بی اعتراض ابراهیم‬ ‫‪3‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اب راهیم حاتم ی کیا کارگردان��ی که با اثار دفاع مقدس‬ ‫م ی شناسیمش‪ ،‬پس از شش سال دوباره با فیلمی با محوریت‬ ‫جنگ بازگشته است‪ ،‬البته خودش از تعبیر بازگشت راضی‬ ‫نیست و م ی گوید از جنس فیلمس��ازانی است که در فضا و‬ ‫زمان حال نفس م ی کشد و هر انچه م ی بیند‪ ،‬حاصل دغدغه‬ ‫اوست و م ی گوید اصال جایی نرفته که بازگردد‪.‬‬ ‫این جمله اب راهیم حاتم ی کیا بهانه ای م ی ش��ود تا به‬ ‫بهانه رونمایی از فیلم «چ» درباره شهید چمران در جشنواره‬ ‫فیلم فجر که خیل ی ها منتظر نمای��ش ان بودند‪ ،‬مروری بر‬ ‫کارنامه کاری این فیلمساز بکنیم؛ فیلمسازی که همچنان‬ ‫فیلم «اژانس شیش��ه ای» اش ب��ر کارنامه کاری او س��ایه‬ ‫انداخته است‪.‬‬ ‫حاتم ی کیا از جمله معدود فیلمسازان سینمای ای ران‬ ‫اس��ت که عالوه بر قشر س��ینمارو و حرفه ای سینما‪ ،‬مردم‬ ‫به عنوان مخاطبان اصلی س��ینما پیگیر اثار و فیلم های او‬ ‫هستند‪ .‬حتی اگر در شرایط این روزهای سینمای ای ران که‬ ‫فیلم هایی با فضای جبهه و جن��گ مخاطب چندانی ندارد‬ ‫اما به دلیل امضای اب راهی��م حاتم ی کیا خیل ی ها عالقه مند‬ ‫هس��تند تا فرصتی فراهم ش��ود و در اولی��ن نمایش های‬ ‫فیلم «چ» ان را در جش��نواره فجر ببینن��د‪ ،‬البته این حجم‬ ‫عالقه مندان از طی ف های مختلف ب رای تماش��ای این اثر‪،‬‬ ‫کار فیلمسازی چون ابراهیم‬ ‫حاتم ی کیا را سخت م ی کند‪.‬‬ ‫او که از س��ال ‪ 1365‬با‬ ‫س��اخت «هوی��ت» فعالیت‬ ‫فیلمس��ازی اش را اغ��از کرد‪،‬‬ ‫به ترتیب تا سال ‪ 91‬با ساخت‬ ‫فیلم هایی چون «دیده بان»‪،‬‬ ‫«مهاجر»‪« ،‬وصل نیکان»‪«،‬از‬ ‫کرخه ت��ا راین»‪« ،‬خاکس��تر‬ ‫س��بز»‪« ،‬ب��وی پیراه��ن‬ ‫یوسف»‪« ،‬برج مینو»‪« ،‬اژانس شیشه ای»‪« ،‬روبان قرمز»‪،‬‬ ‫«موج مرده»‪« ،‬ارتفاع پس��ت»‪« ،‬به رنگ ارغوان»‪« ،‬به نام‬ ‫پدر»‪« ،‬دع��وت»‪« ،‬گزارش ی��ک جش��ن» و« چ» فعالیت‬ ‫فیلمسازی اش را ادامه داد‪ .‬حاتم ی کیا فقط در سال های اولیه‬ ‫فیلمسازی اش در اثاری چون «دیده بان»‪« ،‬مهاجر» و «وصل‬ ‫نیکان» به طور مس��تقیم در جبهه و فضای عریان جنگ و‬ ‫به قولی با توپ و تانک فیلم س��اخت‪ .‬از ان سال به بعد به‬ ‫تبعات جنگ پرداخ��ت و حاال تقریبا بیش از ‪ 25‬س��ال بعد‬ ‫فیلمی ساخته که در دل جنگ م ی گذرد اما نه جنگ ‪ 8‬ساله‬ ‫ای ران و ع راق‪ ،‬بلکه جنگی داخلی پ��س از پیروزی انقالب و‬ ‫پیش از جنگ تحمیلی در منطقه پاوه که بخشی از کردهای‬ ‫ شان از ای ران بودند را روایت م ی کند‪.‬‬ ‫کردستان خواستار جدای ی ‬ ‫در بحبوبه این جنگ‪ ،‬مصطفی چمران به نمایندگی از‬ ‫دولت ای ران مامور م ی شود تا ب رای ختم این غائله به منطقه‬ ‫پاوه در کردستان برود‪.‬‬ ‫فیلم «چ» دو روز از حضور شهید چمران را در بحبوبه‬ ‫این جنگ منطقه ای روایت م ی کند‪ ،‬بناب راین نم ی توان این‬ ‫فیلم را برخ�لاف پی ش بین ی ها با محوریت زندگی ش��هید‬ ‫چمران به حساب اورد‪ .‬از همین جاست که انتظار مخاطب با‬ ‫انچه پی ش بینی م ی کرد‪ ،‬فاصله دارد و فیلم بخشی از انتظار‬ ‫او را ب راورده نم ی کند‪ .‬البته ب رای برخی مخاطبان پیگیر سینما‬ ‫این موضوع قابل پی ش بینی بود که در سینمای ای ران باتوجه‬ ‫به شرایط جامعه ای ران‪ ،‬ساخت فیلمی با محوریت شخصیتی‬ ‫که خیل ی ها ان را م ی شناسند‪ ،‬سخت اس��ت و بازتاب های‬ ‫متفاوتی دارد‪ .‬ش��اید ترس از ورود به این حاش��ی ه ها باعث‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪48‬‬ ‫شده است فیلمساز ما ترجیح بدهد مستقیما شهید چمران‬ ‫را محور قرار ندهد‪ .‬فیلم «چ» از لحاظ س��ینمایی مخاطب‬ ‫را جذب م ی کند‪ ،‬خصوصا صحن��ه پرتاب هل ی کوپتر که در‬ ‫س��ینمای ای ران سابقه نداش��ته و با پروداکشن مناسبی کار‬ ‫شده است اما از لحاظ پرداخت داستانی به دل نم ی نشیند‪.‬‬ ‫البته حاتم ی کیا خودش معتقد است که «چ» صراحتا‬ ‫فیلم خودش است و هر کسی م ی تواند یک واقعه را از منظر‬ ‫خودش روایت کند و م ی گوید‪« :‬مطمئنم اگر شخص دیگری‬ ‫این فیلم را م ی ساخت‪ ،‬ان را به گونه دیگری تصویر م ی کرد»‬ ‫و البته گفته اس��ت که «در هر صورت ب��رای من چمران از‬ ‫روزی چمران ش��د که متوجه ش��دم او مرد صلح است اما نه‬ ‫به هر قیمتی‪».‬‬ ‫ش��اید بتوان از این جمله این کارگردان بهره برد ب رای‬ ‫اینکه چرا در این مقطع زمان��ی اب راهیم حاتم ی کیا تصمیم‬ ‫م ی گیرد فیلمی بس��ازد ک��ه در ان دو روز از روزهای زندگی‬ ‫ش��هید چمران را روایت م ی کن��د و روایت ه��م به گونه ای‬ ‫است که شاید در برخی دقایق فیلم احساس شود که فیلم‬ ‫با محوریت ش��هید چمران نیس��ت‪ .‬پس از س��اخت فیلم‬ ‫«گزارش یک جش��ن» که همچنان توقیف اس��ت و حتی‬ ‫دولت تدبیر و امید هم فعال نتوانسته ان را از کمد فیلم های‬ ‫توقیفی خ��ارج کند‪ ،‬حاتم ی کیا به س��راغ فیل��م «چمران»‬ ‫رفت��ه اس��ت‪ .‬حاتم ی کیا که‬ ‫م ی گوی��د در زمان حال نفس‬ ‫م ی کش��د‪ ،‬به بهان��ه چمران‬ ‫به واقعیت تاریخ��ی پرداخته‬ ‫اس��ت که ‪ 34‬س��ال پیش در‬ ‫گوش��ه ای از این خاک اتفاق‬ ‫افتاده و ش��اید کس��ی جرات‬ ‫نکرده اس��ت به ان ورود کند‬ ‫اما حاتم ی کیا پس از توقیف‬ ‫فیلم قبل ی اش «گزارش یک‬ ‫جش��ن» که محتوای ان به حوادث ‪ 88‬نگاه��ی کلی دارد‪،‬‬ ‫س��راغ چمران م��ی رود؛ چمرانی که در ای��ن فیلم برخالف‬ ‫دیگر شخصی ت های فیلم های حاتم ی کیا که شاخ ص ترین‬ ‫قهرمانش «حاج کاظم» اژانس شیش��ه ای است‪ ،‬معترض‬ ‫نیس��ت‪ .‬البته اصغر وصالی در فیل��م «چ» به قهرمان های‬ ‫دیگر این فیلمساز نزدیک تر است و شاید این شرایط باعث‬ ‫شده که به جای چمران‪ ،‬اتفاقا اصغر وصالی‪ ،‬قهرمان اصلی‬ ‫فیلم باش��د‪ .‬چمرانی که نقش ان را فریب��رز عرب نیا بازی‬ ‫م ی کند‪ ،‬برخالف پی ش بین ی ها نتوانس��ت ان طور که باید‬ ‫به چش��م بیاید‪ .‬البته بازیگران دیگر فیل��م «چ» بازیگرانی‬ ‫چون بابک حمیدیان‪ ،‬مری�لا زارع��ی و حمیدرضا دالوری‬ ‫خوش درخشیدند و بازی انها شایست ه تقدیر است‪ .‬در بخش‬ ‫پایانی این نوشتار اگر قرار باشد تیتروار به برخی قهرمان های‬ ‫معترض فیلم های اب راهیم حاتم ی کیا اشاره کنیم‪ ،‬قطعا در‬ ‫صدر ان‪« ،‬حاج کاظم» اژانس شیش��ه ای ق��رار می گیرد و‬ ‫پس از ان بدون هیج ترتیب��ی قهرمان فیلم هایی چون «از‬ ‫کرخه تا راین»‪« ،‬بوی پی راهن یوسف»‪« ،‬برج مینو»‪« ،‬موج‬ ‫مرده»‪« ،‬ارتفاع پست»‪« ،‬به رنگ ارغوان»‪« ،‬به نام پدر» و‪...‬‬ ‫از خاطرمان م ی گذرد و ش��اید با تخفیف ب��ه قهرمان قصه‬ ‫«چ» که «اصغر وصالی» هس��ت هم برس��یم‪ .‬حال اینکه‬ ‫چرا اب راهیم حاتم ی کیا که به گفته اش در فضا و زمان حال‬ ‫دغدغه حال دارد‪ ،‬پس از گزارش یک جشن‬ ‫ ‬ ‫نفس م ی کشد و‬ ‫قهرمانش تغییر م ی کند‪ ،‬پرسشی است که م ی تواند تفاسیر‬ ‫متعددی داشته باشد؛ از تفاسیر اجتماعی تا هنری و سیاسی‬ ‫که مجال بحث ان در این نوشتار نیست‪g .‬‬ ‫توییکهنمی شناختم‬ ‫‪4‬‬ ‫رضا درستکار از منتقدانی است که فیلم «چ»‬ ‫س�اخته جدید حاتم ی کیا را نپس�ندیده است و از‬ ‫غیبت حاتم ی کیا در این فیلم شکایت دارد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد که اظهار نظ ر ها در مورد فیلم‬ ‫جدید اق�ای حاتم ی کیا کامال دو قطبی ش�ده‬ ‫است‪ .‬بینندگان فیلم یا کامال از فیلم راض ی اند‬ ‫یا به ش�دت از ان انتقاد م ی کنند‪ .‬فیلم «چ» را‬ ‫دیده اید‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬تا اینجای کار من فیلم های زیادی را در جشنواره‬ ‫دیده ام اما باید بگویم امس��ال فقط یک��ی‪ ،‬دو فیلم قابل‬ ‫قبول بوده است‪ .‬اکثر فیلم هایی که دیده ام چنگی به دل‬ ‫یزنند و این بسیار عجیب است که فیلم های اول و دوم‬ ‫نم ‬ ‫خیلی بهتر از فیلم های کارگردانانی است که فیلم پانزدهم‬ ‫و بیستم خود را ساخته اند‪ .‬این ب رای سینمای ما بسیار بد‬ ‫است که فیلمسازان قدیمی این گونه عمل م ی کنند‪.‬‬ ‫در م��ورد فیلم جدید حاتم ی کیا بای��د بگویم که به‬ ‫نظر من هنوز پالن های فیلم هایی مثل مهاجر و دیده بان‬ ‫خیلی بهتر از فیلم اخیر او است‪ .‬متاسفانه فیلم «چ» دچار‬ ‫فقدان جغ رافیای درست‪ ،‬یعنی فقدان جغ رافیای سیاسی و‬ ‫فضاهایمناسباست‪.‬درتمامفیلمتاریخنادیدهگرفتهشده‬ ‫است‪ .‬متاسفانه فیلم تنها روی یک سری ویژگ ی های فنی و‬ ‫تکنیکیمتمرکزشدهاستوفیلمهیچربطیبهشخصیت‬ ‫چمرانندارد‪.‬منبسیارمتاسفمکهبگویماینفیلمرادرادامه‬ ‫و محصول ریل گذاری های دوره قبل م ی بینم‪.‬‬ ‫یعنی ش�ما معتقدید که فیلم به ش�خصیت‬ ‫چم ران نزدیک نیست؟‬ ‫‪ l‬شخصیت چمران ان قدر بالتکلیف نبوده است‪.‬‬ ‫حداقل نه ان چمرانی که ما م ی شناختیم به نظر من فیلم‬ ‫جدید حاتم ی کیا از هر نظر جز یک «‪ »Tv game‬که‬ ‫تنها به درد کار بچه ها م ی خ��ورد‪ ،‬کاربرد دیگری ندارد‪ .‬به‬ ‫نظرم این فیلم تنها م ی تواند از نظر تکنولوژیک نسبت‬ ‫به اتفاقاتی که در ای ران افتاده است کمی قابل توجه باشد‬ ‫اما حتی از این نظر هم در مقایسه با فیلم های خوب این‬ ‫مروری بر یک‬ ‫تو گو با مهدی چمران‬ ‫گف ‬ ‫‪5‬‬ ‫مصطفی عضو‬ ‫نهضت ازادی نبود‬ ‫تو گو در شماره ‪ 81‬مثلث با مهدی چمران‬ ‫این گف ‬ ‫در باره برادرش انجام شد که بخش هایی از ان باز نشر‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫بعد از اینکه ایشان به ای ران امدند ما از نظر سیاسی‬ ‫ایش�ان را در جمع نهضت ازادی م ی بینیم و حتی‬ ‫چند سال پیش که کنفرانس�ی برگزار شد عکس‬ ‫شهیدچمران هم باالی س�ر دبیرکل نهضت ازادی‬ ‫بود‪ .‬ضمن اینک�ه م ی بینیم در دولت ب�ازرگان هم‬ ‫ایشانمسئولیتدارند‪.‬‬ ‫‪ l‬ایشاندست نگاشته ایدارندکهدرکتابحماسهعشق‬ ‫چاپشدهاست‪.‬انجاتوضیحم ی دهدکهمثالدرزمانملیشدن‬ ‫صنعت نفت م��ا اینگونه بودیم که مثال از مصدق و کاش��انی‬ ‫حمایت م ی کردیم‪ ،‬بعد از ملی شدن صنعت نفت کودتای ‪28‬‬ ‫مرداد که پیش امد و نهضت مقاومت ملی درست شد و جبهه‬ ‫ملی ایجاد شد به همت اقای طالقانی و بازرگان و زنجانی و‪ ...‬با‬ ‫عرصهچیزیب رایگفتنندارد‪.‬اینفیلمنهایتاکپیدستههشتم‬ ‫فیلمی مانندنجاتسربازرایاناستکهنم ی تواندهیچاهمیتی‬ ‫داشته باشد‪ .‬این فیلم هیچ سنخیت تاریخی و جغ رافیایی ندارد‪.‬‬ ‫اگر یک نفر غی ر ای رانی این فیلم را ببیند هیچ معلوم نیست که‬ ‫از ان سر در بیاورد یا نه‪ .‬به نظرم قصه و ساخت کامال ب ی سر و ته‬ ‫است‪ .‬مشکل بعدی این است که اصال چرا این نام ب رای فیلم‬ ‫انتخاب شده است‪ .‬اصال من این فیلم را دوست ندارم‪ .‬به نظرم‬ ‫فیلم هایی مانند دیدبان و مهاجر هنوز خیلی بهترند‪ .‬س��ینما‬ ‫تنه ا ترقه‪ ،‬فشنگ و اسب سواری نیست‪ .‬این طور جلوه ها فیلم‬ ‫را نم ی س��ازد‪ .‬فیلمی که فیلمنامه ان رویکرد جدیدی نداشته‬ ‫باشد‪ ،‬نگاه تازه ای را ارائه ندهد و دید جدیدی نداشته باشد‪ ،‬از نظر‬ ‫سینمایی یک فیلم مرده است‪.‬‬ ‫بعد از اینکه اقای حاتم ی کیا به س�مت سینمای‬ ‫اجتماعی حرکت کرد‪ ،‬خیل ی ها به او انتقاد کرده اند‪،‬‬ ‫حاال هم که دوباره به سینمای جنگی برگشته است‬ ‫باز نتوانسته توجه خیل ی ها را به خود جلب کند‪...‬‬ ‫هیچارتباطی؟‬ ‫‪ l‬بینانهادوستیوصمیمیتوجودداشت‪.‬چونبهانها‬ ‫عالق ه داشت و مردان انها جزو مبارزینی بودند که به هرحال مردم‬ ‫و گروه ها انها را قبول داشتند‪ .‬حتی حضرت امام بعد از انقالب‬ ‫انها را به عنوان نخس ت وزیر و دولت پذیرفت‪ .‬البته هی چ گاه بعد‬ ‫از انقالب هم دکترچمران عضو رسمی انها نبود و این متن گفته‬ ‫حضرت امام است که به هیچ دسته سیاسی وابستگی نداشت‪.‬‬ ‫واقعاهمهمی ن طوربود‪.‬فراترازدسته جاتسیاسیفکرم ی کرد‪.‬‬ ‫اما همانطور که با انها ارتباط داشت با حزب جمهوری اسالمی‬ ‫هم ارتباط داشت‪.‬‬ ‫در انتخابات مجلس از حزب جمهوری کاندیدا و‬ ‫انتخاب شدند؟‬ ‫‪ l‬خی ر‪ .‬در مجلس هم به صورت منفرد کاندیدا شدند‪ .‬در‬ ‫واقع همه کاره او‪ ،‬من بودم‪ .‬اصال ستادی نداشتیم‪.‬‬ ‫در لیست نهضت ازادی بودند؟‬ ‫‪ l‬در لیس��ت نهضت ازادی هم بود‪ ،‬در لیس��ت حزب‬ ‫جمهوری هم بود‪ .‬هر موقع که تشخیص م ی داد باید از کسی‬ ‫شما از فیلم خوشتان نیامده است‪ ،‬این اشکاالت‬ ‫حمایت کند بدون توجه به دیدگاه های سیاسی حمایت م ی کرد‪.‬‬ ‫هیچ مشکلیدر این زمینه نداشت‪.‬خودم شاهد بحث هاییبودم‬ ‫که با اقای بازرگان م ی کرد‪ .‬مثل همان قضیه فانتوم ها‪.‬‬ ‫مقام معظم رهب��ری هم که ان موقع مع��اون وزیر دفاع‬ ‫بودند در این جلس��ه حضور داش��تند‪ .‬عالوه بر اینکه من هم‬ ‫شاهد هستم خود اقا در خاط راتش��ان م ی گویند دکتر چمران‬ ‫به ش��دت در مقابل بازرگان ایس��تاد‪ .‬یا در مس��اله پ��اوه که‬ ‫اقایبازرگانورئیسارتشانزمانم ی گفتکهمارفتیمبمباران‬ ‫کردیم و انها را فراری دادیم‪ .‬شهید چمران گفت نه‪ ،‬بمباران کردید‬ ‫ه واپیما هم افتاد و شهید هم دادید اما انها نرفتند‪ .‬فرمان امام بود‬ ‫کهباعثشدانهافرارکنند‪ .‬خالصهاینکهاوذوبدرحضرتامام‬ ‫بود و مسیر او مسیر حضرت امام بود‪ .‬اگر کسی با امام بود او هم‬ ‫با او بود در غیر این صورت مخالف او بود‪ ،‬حاال عکس او را ممکن‬ ‫استیکموقعیانجمناسالمیدانشجویانبگویند‪،‬یامنافقین‬ ‫و ش�ما فکر م ی کنی�د ک�ه فیلم در س�ودای‬ ‫س ی مرغ شانسی خواهد داشت؟‬ ‫متاسفانه محمل گویی در مورد این فیلم زیاد بوده‬ ‫اس��ت‪ ،‬این دوره هم کار ها واقعا ضعیف است و جشنواره‬ ‫تنها خوشرنگ شده است نه بیش��تر‪ ،‬از نظر محتوا چیز‬ ‫جدیدی ندیده ام‪ .‬حاال اگر الب ی هایی هم باشد و یک تع داد‬ ‫فیلم هایی هم باال بیایند این توجه ها واقعی نخواهد بود‪.‬‬ ‫اینکه فیلم ها به صورت محفلی و سفارش��ی در سودای‬ ‫سیمرغ پذیرفته شوند‪ ،‬که تاثیری ندارد‪ .‬اگر این فیلم های‬ ‫ت هم م��ورد توجه قرار بگی رند‪ ،‬اینها‬ ‫ضعیف حاال در رقاب ‬ ‫بی انصافیاست‪،‬باسیمرغ هایشیشه ایکسیسینما گر‬ ‫نم ی شود‪ ،‬سیمرغ را باید تاریخ به سینما گران بدهد‪g.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫انهاهمکاریم ی کردیم‪.‬بعدکهبهامریکارفتمنیروییجزجبهه‬ ‫ملی در ای ران نبود که مبارزه کند‪ ،‬حزب توده هم که کمونیست‬ ‫بودند و مخالف شدید ایشان‪ .‬از امریکا هم که امدند به لبنان و‬ ‫نهضت ازادی که تشکیل شد دیگر دکتر چمران در امریکا نبود و‬ ‫در لبنان بود‪ .‬در لبنان هم که گفتیم چه کارهایی کرد‪ .‬با نهضت‬ ‫ازادی ارتباطی نداشت‪.‬‬ ‫نقش خود اقای حاتم ی کیا را چطور دیده اید؟‬ ‫‪ l‬ما بعد از انقالب چند فیلمس��از خوب داشتیم‪ ،‬یکی‬ ‫از انها حاتم ی کیا بود‪ ،‬رسول مالقل ی پور و رخشان بن ی اعتماد‬ ‫هم همین طور‪ ،‬با فیلم «چ» من فکر کردم که دیگر ان ذوق‬ ‫و قریحه ای که در حاتم ی کیا بود‪ ،‬نابود ش��ده اس��ت‪ .‬در «چ»‬ ‫حاتم ی کیا تبدیل به تریبون شده اس��ت‪ ،‬رسانه ای شده است‬ ‫مثل رادیو‪ ،‬چیزی که در روز مصرف م ی ش��ود و تمام م ی شود‪،‬‬ ‫این طور کارها محصول ان نگاه تقلی ل گرایی اس��ت که فکر‬ ‫م ی کردند سینمای امریکا با فن س��ینما و با پول است که به‬ ‫اینجا رسیده است‪ ،‬حاال بیایند و این محصول شکس ت خورده‬ ‫را تحویل بگی رند‪ .‬متاسفم که بگویم این تنها مخصوص فیلم‬ ‫اقای حاتم ی کیا نیست‪ ،‬در فیلم «رستاخیز» اقای درویش هم‬ ‫همین اتفاق افتاده است‪ .‬در حالی که فیلم «شیار ‪ »143‬که با‬ ‫تنگدستی و کاست ی هایی که کامال مشخص است ساخته شده‬ ‫است‪ ،‬روح بزرگی دارد و این روح بزرگ کامال در فیلم مشخص‬ ‫است‪ .‬علت ان هم معلوم است‪ ،‬فیلم «شیار‪ »143‬با روح بزرگی‬ ‫ساخته شده است اما فیلم هایی مثل «چ» یا همین «رستاخیز»‬ ‫با روح پول و کالبد پول ساخته شده است‪ ،‬در صورتی که فیلم‬ ‫با پول ساخته نم ی شود‪ ،‬حتی اگر فیلم را بتوان ب ا ترقه بازی راه‬ ‫انداخت‪ ،‬نم ی توان ان را با این شرایط پیش برد‪.‬‬ ‫‪ l‬تقریبا هر دوی این عوامل تاثی ر گذار هستند‪ ،‬ما‬ ‫یک دوره بحرانی از منظر تفکرات ناراست داشته ایم که‬ ‫این فیلم ها اخرین باز مانده های ان است‪ .‬این تصور که با‬ ‫پول زیاد و تولی دات بزرگ م ی توانید کار های ماندگار تولید‬ ‫کنید نتیجه اش این است‪ .‬کار هایی که م ی بینیم در واقع‬ ‫موشی است که از فیلم زاییده شده است‪ .‬چند سال پیش‬ ‫یکی از منتقدان نوشته بود که اگر فیلمسازان ما خودشان‬ ‫را پ ر نکنند‪ ،‬اگر به دنبال انباشتن خودشان از تفکرات جدید‬ ‫نباشند‪ ،‬تهی م ی شوند و به تکرار م ی افتند و در نتیجه اش‬ ‫شکست حاصل م ی شود‪ .‬در فیلم «چ» متاسفانه انچه من‬ ‫م ی بینم این اس��ت که حاتم ی کیای هنرمند رفته و یک‬ ‫تکنسین به جای او نشسته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪ l‬م ی خ واهم بگویم که مندر این فیلم اصالحاتم ی کیا‬ ‫را نم ی بینم‪ ،‬در این فیلم تنها غیبت حاتم ی کیاس��ت که به‬ ‫چشم م ی اید‪ .‬این فیلم انگار هیچ ربطی به حاتم ی کیا ندارد‪،‬‬ ‫تنها چیزی که م ی تواند باشد یک کپی دست چندم از فیلم های‬ ‫امریکایی است‪ .‬در مجموع همان طور که گفتم این فیلم تنها‬ ‫به درد بچه ها م ی خورد‪ .‬متاسفانه نه تنها هیچ منطق تاریخی‬ ‫ندارد‪ ،‬بلکه شخصی ت های ان ناقص است و ما را حتی از چمران‬ ‫دور م ی کند‪ .‬من فکر م ی کنم بهتر بود اسمش را م ی گذاشتند‬ ‫«تویی که نم ی شناختم» منهای حاتم ی کیا‪.‬‬ ‫ادم هایی که م��دام م ی گویند و اص��رار م ی کند که چرا‬ ‫سینمای ما به س��مت پرداختن به ش��خصی ت های انقالبی‬ ‫نم ی رودحاالبایداینفیلمراتحویلبگی رند‪،‬اینفیلمبهنظرمن‬ ‫به انها تقدیم شده است! انهایی که تصورشان از سینما پروپاگاندا‬ ‫و تبلیغات سیاسی است‪ ،‬حاال باید این کار را تحویل بگی رند‪ .‬این‬ ‫فیلم به نظر من با عشق و احترام به این ادم ها تقدیم شده است‪.‬‬ ‫ولی ما باید متوجه این موضوع باشیم که سینمای تبلیغاتی‬ ‫هیچ وقت زندگی طوالنی نداشته اس��ت‪ .‬مردم این طور کارها‬ ‫را به زودی فراموش خواهند کرد چرا که این سینما سینمایی‬ ‫نیست که تفکر در ان وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫یعنی به نظر شما این فیلم هیچ نقطه قوتی ندارد؟‬ ‫‪ l‬البته فیل��م «چ» همان طور که گفت��م از نظر فنی‬ ‫یک س��ری چی ز های جدیدی دارد اما این هم محدود اس��ت‪،‬‬ ‫کار های فنی و تکنولوژیک ان در بعضی موارد بس��یار خوب‬ ‫است در بعضی موارد هم اصال خوب از کار در نیامده است‪ .‬این‬ ‫موضوع تا انجایی پیش رفته است که م ی خواهم بگویم انگار‬ ‫نحوست تکنولوژی دامن حاتم ی کیا را گرفته است‪.‬‬ ‫فیلم را در ادامه ک م توفیق بودن فیل م های قبلی‬ ‫اقای حاتم ی کی�ا در س�ینمای اجتماع ی اش‬ ‫م ی بینید ی�ا ناش�ی از سیاس�ت گذاری های‬ ‫دوره قبلی؟‬ ‫حرفیبزنند‪.‬مدت هامنافقینبهدنبالاوبودند‪.‬کتابشناخترابه‬ ‫لبنانبردندواودرهفتیاهشتصفحهانرانقدکردونوشتکه‬ ‫اشتباهاتشان در چیست‪ .‬بعد از انقالب هم با هم رفتیم پیش ان‬ ‫اقا(رجوی)و تیمش‪،‬کهچندساعتبا انهاصحبت کرد‪.‬تمامانها‬ ‫را بازگو کرد و اشتباهاتشان را به انها گفت‪ .‬بعد از انکه امد بیرون‬ ‫انها شروع کردند به بد و بی راه گفتن‪.‬‬ ‫بعد از پیروزی انقالب دوباره به ازمایشگاه برنگشت‬ ‫و اسلحه به دست گرفت؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬اما تنها اسلحه دس��تش نگرفت؛ کار عقیدتی‪،‬‬ ‫سیاسی‪ ،‬نظامی‪ ،‬مدی ریتی و علم ی م ی کرد‪ .‬کار علمی او این بود‬ ‫که در وزارت دفاع پایه گذار مرکز تحقیقات و پژوهش های دفاعی‬ ‫بود که امروز دانشگاه مالک اشتر است‪ .‬انها را مجبور کرد بیایند‬ ‫کار دفاعی و ساختن را در ارتش اجرایی کنند‪ .‬او م ی گفت بسازید‬ ‫چون دیگر به ما چیزی نم ی دهند‪ .‬اما خودش فرصت نکرد به‬ ‫ازمایشگاه برود‪ .‬حتی زمان جنگ در اه واز ما ازمایشگاه و کارگاه‬ ‫تحقیقات علمی‪ -‬نظامی داشتیم‪ .‬موشک ساختیم‪ ،‬دستگاه‬ ‫شنیدار زرهی و نیمه زرهی ساختیم‪ ،‬موشک زیرابی ساختیم‪.‬‬ ‫پل چریکی با تیوپ و چوب که ط راحی خود اوست ساخته شد و‬ ‫چیزهای دیگر و یک کانال سی کیلومتری که اب کارون را پمپاژ‬ ‫کرده و در اروند زیر پای ع راق ی ها رها م ی کرد‪ .‬حدود ‪ 40‬کیلومتر‬ ‫با اب جلوی ع راق ی ها را گرفتیم‪ .‬به قول یکی از دوستان (اقای‬ ‫شاه حسینی)قورباغهشدیموم ی رویمزیرابوم ی اییمباال‪.‬چون‬ ‫وسط اب پایگاه داشتیم و زندگی م ی کردیم‪g.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫«رستاخیز»؛ جهش روبه باال‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم «رستاخیز» احمدرضا درویش که ساخت ان بیش از هشت سال طول کشیده است‪،‬‬ ‫روایت واقعه عاشوراست که از نگاه بکیر (فرزند حر ابن یزید ریاحی) به قیام امام حسی ن (ع) و‬ ‫حوادث واقعه عاش��ورا م ی پردازد‪ .‬این فیلم مقطع زمانی مرگ معاویه تا قیام امام حسی ن (ع)‬ ‫و ش��هادت ان حضرت را به مدت زمان ‪ ۲‬س��اعت و ‪ ۵۰‬دقیقه به تصویر م ی کش��د‪ .‬تدوین‬ ‫«رس��تاخیز» را طریق انور‪ ،‬تدوینگر معروف و نامزد دریافت اس��کار (ب رای فیلم س��ینمایی‬ ‫سخنرانی پادش��اه) انجام داده و موس��یقی ان را استیفن واربک (برنده اس��کار ب رای ساخت‬ ‫موسیقی شکسپیر عاشق) ساخته و تمام مراحل فنی «رس��تاخیز» در استودیو مولینر لندن‬ ‫انجام گرفته است‪ .‬پوریا پورسرخ‪ ،‬حسن پورش��ی رازی‪ ،‬فرهاد قائمیان‪ ،‬بابک حمیدیان‪ ،‬بهادر‬ ‫زمانی‪ ،‬یاور احمدی فر‪ ،‬انوشیروان ارجمند‪ ،‬انوش معظمی‪ ،‬کوروش زارعی‪ ،‬محمود محکمی‪،‬‬ ‫سعید علیپور‪ ،‬امیر مولوی‪ ،‬علی جاویدفر‪ ،‬میرطاهر مظلومی‪ ،‬حمید جدیدی‪ ،‬قادر پزشکی‪،‬‬ ‫محمدرضا حقگو‪ ،‬علی عباسی‪ ،‬تورج فرامرزیان‪ ،‬بابک والی‪ ،‬رضا اکبری ارطه‪ ،‬اب راهیم سلطانی‪،‬‬ ‫خلی ل اهلل خواجه نظام و پژمان جعفری سمرقندی بازیگران ای رانی حاضر در این اثر سینمایی‬ ‫هستند‪ .‬نمایش فیل م سینمایی «رستاخیز» در جشنواره فیلم فجر امسال ب رای نخستی ن بار با‬ ‫نمایش چهره حضرت ابوالفضل (ع) بر پرده سینما همراه شد‪ .‬این اتفاق زمان نمایش مجموعه‬ ‫تلویزیون «مختارنامه» ممکن نشده بود اما گفته م ی شود س��رانجام درویش با تایید برخی‬ ‫مراجع عظام توانس��ت چهره حضرت ابوالفضل (ع) را نشان بدهد‪ .‬بهادر زمانی‪ ،‬بازیگر نقش‬ ‫حضرت ابوالفضل (ع) در این فیلم‪ ،‬با بیان اینکه نقش ش��خصیت بسیار بزرگی را بازی کرده‬ ‫است‪ ،‬اظهار امیدواری کرد توانسته باش��د به خوبی نقش اش را اجرا کند‪ .‬او گفت‪« :‬همه ما‬ ‫عالقه ویژه ای نسبت به این شخصیت داریم و خوشحالم که این شانس را داشتم که بتوانم‬ ‫این نقش را بازی کنم‪ .‬تنها خواست خدا بود و اگر بعد از این هم هیچ فعالیت بازیگری نداشته‬ ‫باشم‪ ،‬همین ب رایم کافی اس��ت‪ .‬امیدوارم امام عصر (عج) از این نقش افرینی راضی باشد‪».‬‬ ‫خود درویش هم که فیلمش شب قبل از نمایش در سالن مخصوص اهالی رسانه‪ ،‬در بخش‬ ‫بی ن الملل جشنواره با موفقیت و جایزه هایی ب رای خودش اهنگساز اسکاری اش همراه شده‬ ‫بود‪ ،‬به این نکته اشاره کرد که ب رای نخستین بار در کاخ جشنواره حضور یافته است‪ .‬او سپس‬ ‫درباره اغاز ساخت این پروژه هم یاداور شد‪« :‬حدود ‪ 14‬سال قبل به اتفاق دوست گرام ی ام احمد‬ ‫مسجدجامعی (رئیس شورای شهر ته ران) سفری به دمشق داشتم که حین برگشت از زیارت‬ ‫مزار حضرت معصومه (س) در یک جمعه بارانی غم انگیز‪ ،‬گفت وگوی دو ساعته ای با او داشتم‪.‬‬ ‫در انجا پس از بحث درباره سینمای ای ران و تاریخ صدر اسالم گفتم که یکی از ارزوهای من این‬ ‫است که اثری درباره عاشورا در کارنامه ام باشد‪ ».‬درویش یاداور شد‪« :‬بعد از گفت وگوهای زیاد‬ ‫به شخصیت حضرت عباس (ع) رسیدم و گفتم او جزو معصومین نیست و چرا نباید تصویر او‬ ‫را نشان دهیم؟ چون مخالفم با اینکه هاله نور استفاده شود یا دوربین به جای او قرار گیرد‪ .‬به‬ ‫این ترتیب در زیر همان باران عهد بستیم که این کار سرعت بگیرد و ان عهد اکنون به ظهور‬ ‫نشست ه است‪ .‬در این راستا اقای مسجدجامعی فارغ از مسئولی ت هایی که داشته با استفاده از‬ ‫توان‪ ،‬اعتبار و شخصیت فرهنگی خود در طول این سال ها همراه پروژه بود‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪50‬‬ ‫«چ»؛ اثری باشکوه‬ ‫ بسیاری از عالقه مندان سینما بیش از یک سال منتظر بودند که فیلم جدید حاتم ی کیا‬ ‫ی که یک روز و یک شب از زندگی شهید چمران را روایت م ی کند‪.‬‬ ‫را با نام «چ» ببینند‪ .‬فیلم ‬ ‫این فیلم را به نوعی م ی توان بازگش��ت حاتم ی کیا به سینمای دفاع مقدس دانست که خود‬ ‫روزگاری طالیی را در ان سپری کرده است‪.‬‬ ‫«چ» قرار بود در جشنواره س��ال قبل رونمایی شود اما مراحل س��اخت جلوه های ویژه‬ ‫ان طوالنی شد‪ .‬همچنین قهر فریبرز عرب نیا پیش از فیلمبرداری سکانس پایانی مزید بر‬ ‫یو دومین جشنواره فیلم فجر‪ ،‬ب رای‬ ‫علت شد‪ .‬این فیلم نهایتا با حضور در بخش مسابقه س ‬ ‫عالقه مندان به نمایش درامد‪.‬‬ ‫فیلم سینمایی «چ» را یکی از پروژه های سنگین چند سال اخیر سینمای ای ران م ی دانند‬ ‫که بنیاد س��ینمایی فاراب��ی ان را تهی ه کرده اس��ت‪ .‬در این فیلم‪ ،‬فریب��رز عرب نیا در نقش‬ ‫شهید چمران‪ ،‬سعید راد در نقش شهید تیمسار فالحی‪ ،‬بابک حمیدیان‪ ،‬امیر دالوری و مریال‬ ‫زارعی بازی م ی کنند‪ .‬پس از نمایش این فیلم در س��الن مخصوص اهالی رس��انه‪ ،‬اب راهیم‬ ‫حاتم ی کیا که در این نشس��ت با کنایه های خ��ود از خجالت برخ��ی کارگردان های همکار‬ ‫درامد‪ ،‬وقتی درباره «بازگشت به سینمای دفاع مقدس» مورد پرسش قرار گرفت‪ ،‬گفت‪« :‬من‬ ‫نم ی فهمم این بازگش��ت یعنی چه! این لفظ مرا کمی عصبانی م ی کند‪ .‬اخی را دیدم که این‬ ‫جمله‪ ،‬اقای مهرجویی را نیز عصبانی کرده بود‪ .‬من فیلمس��ازم و ان قدر مرا در ان قاب های‬ ‫سخت خودتان جا ندهید‪ .‬به من بر م ی خورد که بعضی از فرزندان مرا نادیده م ی گی رند‪ .‬من از‬ ‫جنس فیلمسازانی هستم که در فضا و زمان حال نفس م ی کشد و هر انچه م ی بینید‪ ،‬حاصل‬ ‫دغدغه من است‪ ،‬من اصال جایی نرفتم که بازگردم و راه خودم را م ی روم‪».‬‬ ‫این کارگردان همچنین در پاسخ به پرسشی درباره علت نمایش چند تصویر از خانواده‬ ‫چمران و همسر امریکایی او‪ ،‬بیان کرد‪« :‬به نظرم چمران روزی چمران شد که مانند اب راهیم‬ ‫به قربانگاه رفت‪ .‬متاس��فانه هیچ وقت اشاره نم ی شود که ش��هید چمران چهار فرزند داشت‬ ‫و همس��ری که فکر م ی کنم دو س��ال قبل فوت کرد‪ .‬به نظرم مقام چمران از همی ن جا اغاز‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬همین موضوع یک نقطه خال ی درباره شهید چمران اس��ت که تصویر م ی شود‪.‬‬ ‫دوس��ت دارم وقتی نیمه جنگی افراد را نش��ان م ی دهی��م‪ ،‬نیمه دیگر انه��ا را هم نمایش‬ ‫دهیم‪».‬‬ ‫کارگردان «چ» درباره نحوه مطرح شدن ایده ساخت فیلمی درباره شهید چمران هم گفت‪:‬‬ ‫«سال ‪ 80‬این ایده مطرح شد و مسیری طی کرد که قبال مطرح شده است‪ .‬این کار ‪10-12‬سال‬ ‫در ذهن ما بود اما به شکل فعال در سه سال گذشته روی ان کار کردیم و به نسبت کار های‬ ‫دیگرم‪ ،‬سه ب رابر از من عمر‪ ،‬وقت و انرژی گرفت‪ .‬در کل ما در طول پنج و نیم ماه فیلمبرداری‪،‬‬ ‫شش ماه مونتاژ و‪ 15-16‬ماه کار ویژوال افکت سخت کار کردیم‪».‬‬ ‫«چ» در بخش بی ن الملل جش��نواره س��ی ودوم‪ ،‬جایزه وی��ژه بی ن االدی��ان را همراه با‬ ‫رضامیرکریمی دریافت کرد‪g .‬‬ ‫«میهمان داریم»؛ اثری استعاری‬ ‫اینفیلمب راساسطرحیازرضامیرکریمی استوفیلمنامه‬ ‫ی و شادمهر راستین نوشته اند‪ .‬در «امروز»‪،‬‬ ‫ان را رضا میرکریم ‬ ‫یونس که رانند ه تاکسی کهنه کاری اس��ت‪ ،‬در جریان یک روز‬ ‫کاری به زن ج وانی کمک م ی کند تا به بیمارستان برسد‪ ،‬غافل از‬ ‫اینکه در بیمارستان اتفاقات زیادی در انتظار اوست‪.‬‬ ‫بازیگران «امروز» عبارتند از پرویز پرس��تویی‪ ،‬سهیال‬ ‫گلستانی‪ ،‬شبنم مقدمی‪ ،‬حسام محمودی‪ ،‬اشکان جنابی‪،‬‬ ‫اسیه ضیایی‪ ،‬اوا ش��ریفی‪ ،‬مدیا ذاکری‪ ،‬روزبه حصاری‪ ،‬امیر‬ ‫فرهنگ‬ ‫«امروز» ؛ بازگشت پرستویی ‬ ‫مصطفی کیایی که فیلم قبل ی اش یعنی «ضد گلوله» به عنوان یکی از دو فیلم برتر‬ ‫جشنواره فجر سال قبل شناخته شد‪ ،‬امس��ال با فیلم جدیدی در فجر حضور یافت‪ .‬در این‬ ‫فیلم که رضا یزدانی موس��یق ی اش را ساخته اس��ت‪ ،‬مصطفی زمانی‪ ،‬هانیه توسلی‪ ،‬هومن‬ ‫سیدی‪ ،‬میالد ک ی مرام‪ ،‬محسن کیایی‪ ،‬پریناز ایزدیار و با هنرمندی میترا حجار و حضور سام‬ ‫قریبیان ایفای نقش کرده اند‪ .‬مسعود جعفری جوزانی و منصور لشکری قوچانی تهی ه کنندگان‬ ‫فیلم سینمایی «خط ویژه» هستند و داستان ان درباره پول هنگفتی است که به دست چند‬ ‫جوان م ی افتد‪.‬‬ ‫کیایی که معتقد است فیلمش سیاس��ی نیس��ت‪ ،‬درباره ان م ی گوید‪« :‬از ابتدا سعی‬ ‫کردیم نوع ساختار فیلم به سمت رئال پیش برود اما در کالم به صورت ناخوداگاه فانتزی هم در‬ ‫فیلم وجود داشت‪ .‬برداشت من در این فیلم اکشن نبود اما م ی توان از این فیلم برداشت های‬ ‫متفاوتی کرد‪ .‬همه این اتفاقات در ذهنم از یک اتفاق ساده شروع شد‪ .‬زمانی که ب رای گرفتن‬ ‫وام ازدواج به بانک رفتم‪ ،‬مدارکی که از من م ی خواس��تند مثل این بود که م ی خواهند وام دو‬ ‫میلیارد تومانی به من بدهند‪ ،‬این در حالی بود که کسانی هم وجود داشتند که همان وام دو‬ ‫میلیارد تومانی را به راحتی دریافت م ی کردند‪ .‬پرداختن ب��ه این پدیده اجتماعی که برخی از‬ ‫ادم ها از سهمیه خاص تری برخوردار هستند‪ ،‬همیشه دغدغه ای بود که ب رایم وجود داشت و‬ ‫سعی کردم در این فیلم به ان نگاه کنم‪».‬‬ ‫این کارگردان در پاسخ به پرس��ش یکی از خب رنگاران در نشست خبری پس از نمایش‬ ‫فیلم ب رای اهالی رسانه‪ ،‬مبنی بر اینکه ایا این فیلمنامه ربطی به فیلمنامه «اقازاده ها» دارد‪،‬‬ ‫بیان کرد‪« :‬این فیلمنامه را بعد از رد شدن فیلم اقازاده ها نوش��تم و به فیلم اقازاده ها ربطی‬ ‫ندارد‪ .‬ب رای ان فیلم هیچ گاه پروانه ساخت صادر نشد‪ .‬من سعی کردم ب ر اساس واقعیتی که‬ ‫در جامعه وجود دارد‪ ،‬این فیلمنامه را بنویسم و ان را بسازم‪ .‬این فیلم سیاسی نیست‪ .‬هر ادم‬ ‫عدالتخواهی دوست دارد که جامع ه اش عاری از ه ر گونه رانت باشد و تمام صحبت من در این‬ ‫فیلم‪ ،‬همین بوده است‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫مدیرعامل خانه سینما پس از پنج سال و ماه های پرچالشی که به واسطه مسئولیت‬ ‫خانه سینما پشت سر گذاشت‪ ،‬دوباره فیلمی ساخت و در جشنواره فیلم فجر حضور یافت‪.‬‬ ‫ی با سرمایه گذاری حوزه هنری و تهی ه کنندگی منوچهر محمدی‪ .‬عسگرپور با‬ ‫البته فیلم ‬ ‫ی که داستانی جالب‬ ‫«میهمان داریم» در بخش مسابقه جشنواره فجر حاضر شد؛ فیلم ‬ ‫درباره یک خانواده شهید دارد‪.‬‬ ‫در «میهمان داریم» که پرویز پرس��تویی‪ ،‬اهو خردمند‪ ،‬بهروز ش��عیبی‪ ،‬س��هیال‬ ‫گلستانی‪ ،‬معصومه قاس��م ی پور‪ ،‬مهدی صادقی و محمد صادقی ایفای نقش کرده اند‪،‬‬ ‫ماجرای زوج مسنی به تصویر درامده که با از دس��ت دادن دو پسر دوقلو و دخترشان در‬ ‫جنگ و تنها پس��ر باقیمانده ای که در اسایشگاه جانبازان بس��تری است‪ ،‬در یک خانه‬ ‫قدیمی رو به وی رانی زندگی م ی کنند‪ .‬اما پس از انکه قرار م ی شود یک میهمان عال ی رتبه‬ ‫به خانه انها بیاید‪ ،‬با کمک روح فرزندان شهید خود‪ ،‬خانه را نونوار م ی کنند‪.‬‬ ‫محمدمهدی عس��گرپور‪ ،‬کارگردان این فیلم که از برگزیده های بخش بی ن الملل‬ ‫جشنواره امسال شد (سیمرغ بلورین بهترین فیلم اسیایی)‪ ،‬درباره بازیگر فیلمش گفته‬ ‫است‪« :‬پرویز پرستویی یک موجود استثنایی در س��ینمای ای ران است که او را به لحاظ‬ ‫کار حرفه ای به عنوان بازیگر و هم از نظر اخالقی م ی شناسیم‪ ».‬عسگرپور کار کردن با‬ ‫این هنرمند را دارای محاسن زیادی دانس��ت و ادامه داد‪« :‬پرویز کامال در جهت کار قرار‬ ‫م ی گیرد و ایده های خوبی م ی دهد و کامال تعامل با او برقرار م ی شود‪ .‬او تنها یک عیب‬ ‫دارد و ان هم این است که وقتی با پرویز پرستویی کار م ی کنیم‪ ،‬دیگر بعد از ان کار کردن‬ ‫با دیگر بازیگران سخت م ی شود‪ .‬وقتی ادم به چنین فردی برم ی خورد‪ ،‬دعا م ی کند که‬ ‫سالم بماند و همچنان در این وضعیت باشد و در کارهایی که انجام م ی دهد استوار باشد‬ ‫و همچنین دعا کنیم مثل ایشان در سینما به وجود بیاید‪ .‬پرستویی تنها کار خودش را‬ ‫مالک قرار نم ی دهد‪ ،‬کارهای او دایره انسانی زیادی را شامل م ی شود که شاید از بسیاری‬ ‫از انها خبر نداریم‪g ».‬‬ ‫«خط ویژه»؛رابین هودیسم مدرن‬ ‫کربالیی‪ ،‬مرتضی اقا حس��ینی‪ ،‬مهتاب کرکون��دی‪ ،‬امین‬ ‫میری‪ ،‬ش��هال نَدری‪ ،‬ش��یرین فرخنده نژاد‪ ،‬س��جاد تابش‪،‬‬ ‫مرجان قمری‪ ،‬مهناز میرزایی‪ ،‬نیوش��ا گودرزی‪ ،‬عل ی اصغر‬ ‫کردبچه‪ ،‬عباس موس��وی‪ ،‬گیتی قاس��می‪ ،‬مری��م توکلی‪،‬‬ ‫امیر یوسفی‪ُ ،‬مهنا میرزایی‪ .‬این اثر برخالف کارهای قبلی‬ ‫میرکریمی پیش از نمایش با س��ر و صدای زی��ادی همراه‬ ‫نبود‪ .‬البته در کنار اثار احمدرضا درویش‪ ،‬اب راهیم حاتم ی کیا‬ ‫و محمدمه��دی عس��گرپور‪ ،‬یک��ی از برگزیده های بخش‬ ‫بی ن الملل جشنواره بود‪ .‬این فیلم نیز مانند فیلم حاتم ی کیا‪،‬‬ ‫جایزه ویژه بی ن االدیان را دریافت کرد‪g .‬‬ ‫‪51‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫«قصه ها»؛ شعار پشت شعار‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫رخشان بن ی اعتماد در سال ‪« ،90‬قصه ها» را با نگاهی به شخصیت فیلم های قبل ی اش‬ ‫ساخت و س��رانجام در س��ال ‪ 92‬مجوز نمایش عمومی گرفت‪ .‬او در این فیلم از بازیگرانی‬ ‫مانند گالب ادینه‪ ،‬صابر ابر‪ ،‬فرهاد اصالنی‪ ،‬بابک حمیدیان‪ ،‬نگار جواهریان‪ ،‬ریما رامی ن فر‪،‬‬ ‫حبیب رضایی‪ ،‬عاطفه رضوی‪ ،‬مه راوه شریف ی نیا‪ ،‬محمدرضا فروتن‪ ،‬شاهرخ فروتنیان‪ ،‬باران‬ ‫کوثری‪ ،‬پیمان معادی‪ ،‬فاطمه معتمداریا‪ ،‬حسن معجونی و مهدی هاشمی بهره برده است‪.‬‬ ‫«قصه ها» در ابتدا پروانه نمایش ویدئویی دریاف��ت کرده بود اما چندی قبل‪ ،‬پروانه نمایش‬ ‫عمومی و سینمایی ان نیز صادر ش��د‪ .‬این روند حرف و حدیث هایی درباره حضور فیلم در‬ ‫بخش مسابقه جشنواره امسال پدید اورد که به نشس��ت خبری پس از نمایش فیلم ب رای‬ ‫اهالی رسانه هم کشید‪ .‬انجا بن ی اعتماد تاکید کرد که ب رای ساخت و نمایش این فیلم کاری‬ ‫غیرقانونی مرتکب نشده است‪ .‬این کارگردان سینما پس از نمایش فیلمش ب رای اصحاب‬ ‫رسانه‪ ،‬با اظهار خوشحالی از اینکه «قصه ها» بر پرده بزرگ سینما نمایش داده شد ‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«انچه درباره این فیلم اهمیت دارد‪ ،‬این اس��ت که ش��خصی ت های ای��ن فیلم مانند همه ‬ ‫ادم های دیگر همچنان مقاومند و هی چ کدام منفعل نش��دند‪ ».‬او در پاسخ به پرسش ملک‬ ‫جهان خزاعی درباره ساخت این فیلم بدون داشتن پروانه‪ ،‬با تشکر از او اظهار کرد‪« :‬تا به حال‬ ‫بحث هایی دربار ه پروان ه ساخت این فیلم مطرح شده است و امیدوارم توضیحاتی که م ی دهم‬ ‫ی بود‪ ،‬یعنی در ان شرایط‬ ‫روشن باشد؛ فضایی که من نتوانستم در ان فیلم بسازم ‪ ،‬خودتحریم ‬ ‫و به دلیل برخوردهایی که در بخش مدیریت فرهنگی م ی شد‪ ،‬تصمیم گرفتم خودتحریمی‬ ‫ کنم و فیلم نس��اختن من به این معنا نبود که کسی مانع من شده باش��د‪ .‬در این دوره‪ ،‬نه‬ ‫استراحتی کردم و نه خوش بودم‪ ،‬بلکه دوران بسیار تلخی را گذراندم و البته مشغول کار بودم؛‬ ‫اما پس از چند سال فیلم نساختن‪ ،‬متوجه شدم به جنون م ی رسم و از انجا که نم ی خواستم به‬ ‫مناسبات گرفتن پروانه ساخت وارد شوم راه دیگری را در پیش گرفتم‪ ».‬بن ی اعتماد با اشاره به‬ ‫اینکه اکنون عواقب و پیامدهای مدیریت قبلی را م ی بینیم و فهمیدیم که خانواده را چطور‬ ‫معنا کردند و شاهدیم بنیه ضعیف سینمای ای ران به کجا رفت ه است‪ ،‬بیان کرد‪« :‬در نامه ای به‬ ‫وزارت ارشاد‪ ،‬شرایط خود را توضیح داده ام‪ .‬البته من اصال قصد مظلوم نمایی ندارم و از مادر‬ ‫زاده نشده کسی که بخواهد مانع من ب رای فیلمسازی شود‪ .‬فیلم نساختن من‪ ،‬اعتراض به‬ ‫ان شرایط بود و من ان زمان نم ی خواستم پروانه ساخت بگیرم؛ اما کاری غیرقانونی هم انجام‬ ‫نداده ام‪ .‬من پروانه ساخت فیلم کوتاه گرفتم و چند فیلم کوتاه ساختم‪ .‬در نام ه اقای شمقدری‬ ‫هم نوشتم که اگر با این شکل مش��کل دارد‪ ،‬من قصه های این فیلم را جدا کنم و انها را در‬ ‫هفت کمد جداگانه بگذارم‪ ،‬چون در هیچ جای قانون نیامده که من فیلم کوتاه نسازم‪ .‬من این‬ ‫هوش را دارم که بهانه دست کسی ندهم‪ .‬فیلم «قصه ها» با پروان ه ساخت فیلم کوتاه ساخته‬ ‫شد و م ی توانست داستان های ان به هم متصل باشد یا نباشد‪ ».‬فیلم جدید بنی اعتماد به‬ ‫اعتقاد برخی منتقدان فیلمی شعاری و تا حدودی عصبی است‪g .‬‬ ‫‪52‬‬ ‫«برف»؛ فرار یا قرار؟‬ ‫فیلم سینمایی «برف»‪ ،‬به عنوان سومین ساخته رحمانی‪ ،‬شرح حال یک روز از زندگی‬ ‫خانواده ای شهری اس��ت که در تدارک برگزاری مراسم خواس��تگاری دخترشان هستند اما با‬ ‫مصائبی مواجه اند‪ .‬پس��ر کوچک خانواده که پس از ترک تحصیل دانش��گاه ب رای گذراندن‬ ‫دوران س��ربازی به یک ش��هر دورافتاده رفته‪ ،‬به یک مرخصی کوتاه مدت م ی اید‪ .‬او ابتدا با‬ ‫این رویداد تازه مواجه م ی شود که ب رای خواهرش‪ ،‬تنها دختر خانواده که چندی پیش و قبل‬ ‫از مراسم عروسی از همسرش جدا شده‪ ،‬خواس��تگاری از خارج از کشور قرار است بیاید‪ .‬خود‬ ‫دختر و خانواده از موقعیت پیش امده راضی هس��تند و می خواهند ماجرای ازدواج ناموفق را‬ ‫هم کتمان کنند‪.‬‬ ‫واقعیت دیگری که پسر کوچک خانواده در چند ساعت حضورش متوجه م ی شود‪ ،‬این‬ ‫است که بر اثر شکست کاری پس��ر بزرگ خانواده‪ ،‬نه تنها همه دارایی خانواده از دست رفته‪،‬‬ ‫بلکه خانه بزرگ و قدیمی ان ها هم توسط بانک مصادره شده است‪ .‬پدر خانواده که او را تا پایان‬ ‫نم ی بینیم‪ ،‬به خاطر چک های بی محل پس��رش به دادگاه و بازداشتگاه رفته و مادر خانواده‬ ‫هم که مدیر موسسه خیریه است‪ ،‬پول خیریه را هم بابت بدی های پسر خرج کرده و بدهکار‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫در این فیلم‪ ،‬رویا تیموریان‪ ،‬افش��ی ن هاش��می‪ ،‬محمدرضا غفاری‪ ،‬اناهیتا افشار‪ ،‬مینا‬ ‫ساداتی‪ ،‬رابعه مدنی‪ ،‬ش��یرین یزدانبخش و میالد ک ی مرام ایفای نقش کرده اند‪« .‬برف» که‬ ‫داستان ان در یک لوکیشن خانه م ی گذرد‪ ،‬در نمایش خود توانست رضایت نسبی منتقدان‬ ‫و اهالی رسانه را به دست اورد‪.‬‬ ‫البته گروهی از منتقدان معتقدند که این فیلم جزو گروه فیلم های جش��نواره است که‬ ‫تحت تاثیر اثار اصغر فرهادی ساخته شده اند‪ .‬اما حسن حس ن دوست‪ ،‬تدوینگر ان م ی گوید‪:‬‬ ‫«فیلم ی که زمینه اجتماعی دارد دلیل نم ی ش��ود که ش��بیه کارهای اصغر فرهادی باشد‪.‬‬ ‫همی ن جور که سینمای فرهادی از سینمای شهید ثالث تاثیر گرفته است‪».‬‬ ‫به اعتقاد او‪ ،‬سینمای اپارتمانی که در سال های اخیر باب شده‪ ،‬به دلیل مشکالتی است‬ ‫که در بیرون وجود دارد‪ .‬مهدی رحمانی‪ ،‬کارگردان فیلم «برف» هم با اشاره به تحقیقاتی که به‬ ‫همراه حسین مهکام فیلمنامه نویس این فیلم ب رای این کار انجام داده اند‪ ،‬گفته است‪« :‬زمان‬ ‫طوالنی را صرف تحقیقات این کار کردیم و حتی به میهمانی هم که م ی رفتیم در خصوص‬ ‫مهاجرت صحبت م ی کردیم و از دیگران علت عالقه شان را در این خصوص م ی پرسیدیم و‬ ‫ب رایم جالب بود بعضی از دختر ها فقط به خاطر اینکه دوست داشتند در استادیوم حضور پیدا‬ ‫کنند عالقه مند بودند که مهاجرت کنند‪ ».‬وی با تاکید بر اینکه کار او ضد خانواده نیس��ت و‬ ‫در ستایش ازدواج است‪ ،‬با اشاره به حضور کوتاه شیرین یزدان‪9‬بخش و میالد ک ی مرام در این‬ ‫فیلم اظهار کرده است‪« :‬با اینکه کوتاه بود ‪ ،‬اما بسیار تاثیرگذار بود‪g ».‬‬ ‫«متروپل»؛ پایان استاد؟‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫به رام توکلی با ساخت فیلم «اینجا بدون من» به چشم امد و جدی گرفته شد اما دیگر‬ ‫نتوانسته ان موفقیت را تکرار کند‪ .‬در جدیدترین س��اخته به رام توکلی هم مهناز افشار‪ ،‬امیر‬ ‫جعفری ‪ ،‬پانته ا به رام و هومن برق نورد بازی م ی کنند‪ .‬این فیلم که به تهی ه کنندگی س��عید‬ ‫ملکان ساخته شده و ساخت موسیقی ان را هم حسین علی زاده برعهده داشته‪ ،‬داستان چند‬ ‫روز از زندگی خانواده ای است که درگیر مشکالت روزمره خود هستند‪ .‬توکلی که با ساخت سه‬ ‫فیلم در سه‪ ،‬چهار سال گذشته‪ ،‬خود را یک فیلمساز باسابقه تصور کرده‪ ،‬در نشست خبری‬ ‫فیلمش پس از نمایش ب رای اصحاب رسانه گفت‪« :‬به نظرم این جلسات نقد و بررسی ب رای‬ ‫دوستان بخش فیلم های اول خیلی واجب است و حیف است‪ ،‬اگر وقت کم است به نظرم باید‬ ‫جلسات امثال ما حذف شود و این وقت به انها اختصاص داده شود‪».‬‬ ‫همین جمله ها کافی بود تا اهالی رسانه هم تا پایان جلسه از خجالت او درایند و ابتدا‪،‬‬ ‫تاکیدش بر اقتباس از اثار تنس��ی ویلیامز را مورد پرس��ش قرار دهند‪ .‬توکلی درباره اقتباس‬ ‫مجدد ب رای س��اخت فیلم از نمایش��نام ه «تنس��ی ویلیامز» اظهار کرد‪« :‬من و اقای ملکان‬ ‫همیشه طرح های مان را در فضایی دوس��تانه با هم انتخاب م ی کنیم‪ .‬من داستان را تعریف‬ ‫کرده بودم و اقای ملکان هم از ان خوشش امد و در برداشتی ازاد ان را جلوی دوربین بردیم‪».‬‬ ‫او در پاسخ به پرسش��ی درباره اینکه ایا اقتباس مجدد از «تنس��ی ویلیامز» ب رای دلبستگی‬ ‫شخص ی اش به اوست یا بسط فضای «اینجا بدون من» گفت‪« :‬تنسی ویلیامز جزو معدود‬ ‫نمایشنامه نوی س هایی است که در اثارش فضای بسیار س��اده ای دارد اما نمایشنامه های او‬ ‫الیه های پنهان زیادی دارد‪ .‬لذت کش��ف این الیه ها من را به این فضا کش��ید و اصال کاری‬ ‫به «اینجا بدون من» نداشتم‪ .‬ضمن اینکه باید اشاره کنم که «بیگانه» برداشتی ازاد از این‬ ‫نمایشنامه اس��ت و از دقیقه ‪ ،15-20‬فیلمنامه ما به س��مت دیگری جز انچه در نمایشنامه ‬ ‫تنسی ویلیامز نوشته شده است‪ ،‬م ی رود‪ ».‬توکلی همچنین درباره ناامید بودن شخصی ت های‬ ‫داستان هایش اظهار کرد‪« :‬فکر م ی کنم هر فیلمس��ازی با یک بخش ناخوداگاه‪ ،‬کارش را‬ ‫اغاز م ی کند‪ .‬البته من نم ی پذیرم که ش��خصی ت های فیلمم ناامید هستند چرا که به نظرم‬ ‫این افراد دغدغه های پی رامونی زیادی دارند‪ .‬به نظرم این تعابیر باعث م ی شود که پرسوناژها‬ ‫دسته بندی شوند اما من همیشه سعی م ی کنم پرسوناژ ها را طوری ط راحی کنم که نتوان انها‬ ‫را دسته بندی کرد‪ ».‬اما پرده دیگر پرسش ها از توکلی و ملکان به سمت انتساب فیلمشان به‬ ‫بابک زنجانی رفت و به حاشیه کشیده شد‪ .‬ملکان با رد موضوع‪ ،‬در پاسخ به پرسشی درباره‬ ‫شبهه س��رمایه گذاری بابک زنجانی در این فیلم گفت‪« :‬بعید م ی دانم پول اقای زنجانی یا‬ ‫امثال ایشان به ساخت این چنین فیلم هایی برسد‪ .‬دوستانی هم که خیلی مایلند جواب این‬ ‫پرسش را بدانند باید در دادگاه های ایشان شرکت کنند اما تاکید م ی کنم چنین انسان هایی در‬ ‫«بیگانه» سرمایه گذاری نکرده اند‪g ».‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫«بیگانه»؛ کمتر از حد انتظار‬ ‫فیلم جدید و پ ربازیگر مسعود کیمیایی برخالف فیلم های دیگرش‪ ،‬درباره یک زن است؛‬ ‫چرا که به گفته خود او‪ ،‬دیگر مردهای فیلم هایش پیر شده اند و در همان سینمای تخریب شده‬ ‫«متروپل» مانده اند‪ .‬مهناز افش��ار بازیگر نقش اصلی «متروپل» و در کنار او بازیگرانی مانند‬ ‫محمدرضا فروتن‪ ،‬پوالد کیمیایی‪ ،‬شقایق فراهانی‪ ،‬س��حر دولتشاهی‪ ،‬یوسف مرادیان‪ ،‬تینا‬ ‫پاکروان و ساعد سهیلی‪ ،‬ایفای نقش کرده اند‪.‬‬ ‫گفته م ی ش��د فیلم جدید کیمیایی‪ ،‬حال و هوایی متفاوت با فیلم های قبل ی اش دارد‬ ‫اما درواقع این گونه نبود؛ تا جایی که نمایش فیلم «متروپل» در کاخ جشنواره فیلم فجر در‬ ‫برج میالد با حاشی ه هایی چون کف زدن و ترک سالن توس��ط اهالی رسانه همراه شد‪ .‬در پی‬ ‫این اتفاق نشس��ت خبری ان هم لغو و این گونه اعالم شد این نشس��ت به دلیل ان لغو شده‬ ‫که کارگردان فیلم در محل حضور ندارد‪ .‬نمایش این فیلم در س��ینماهای مردمی جشنواره‬ ‫هم بازخورد مناسبی نداش��ت‪ .‬با این حال از جمله هنرمندانی که فیلم «متروپل» کیمیایی‬ ‫را در سالن رسانه ها تماشا کردند‪ ،‬به اب راهیم حاتم ی کیا ‪ ،‬یداهلل صمدی و علیرضا زرین دست‬ ‫م ی توان اشاره کرد‪.‬‬ ‫کیمیایی درباره دلیل انتخاب سینما «متروپل» به عنوان لوکیشن اصلی فیلمش گفته‬ ‫است‪« :‬این سینما تاثیر بسیاری بر روحیه من گذاشت و ارام ارام به سمت سینمای از دست‬ ‫رفته ‪ ،‬خیابان از دست رفته و محله از دست رفته‪ ،‬رفتیم و این کمک زیادی به من کرد‪g ».‬‬ ‫«المپ ‪»100‬؛ روایت یک معتاد‬ ‫بازیگر و کارگردان س��ریال های طنز تلویزیونی‪ ،‬در این فیلم که محسن تنابنده نقش‬ ‫اصلی ان را ایفا م ی کند‪ ،‬زندگی خانواده ای را روای��ت کرده که پدر خانواده درگیر مصرف مواد‬ ‫مخدر است و همین امر مشکالتی را ب رای او و اط رافیانش به وجود م ی اورد‪.‬‬ ‫در «المپ ‪ »100‬به تهی ه کنندگی محسن محسن ی نسب‪ ،‬عالوه بر محسن تابنده‪ ،‬ساره‬ ‫بیات‪ ،‬مسعود کرامتی‪ ،‬پوریا پورسرخ‪ ،‬نیما شاهرخ شاهی‪ ،‬حمید لوالیی‪ ،‬جمال اجاللی و مهرداد‬ ‫صدیقیان ایفای نقش م ی کنند‪g .‬‬ ‫‪53‬‬ ‫عبور ‪ 6+1‬از مرز باریک‬ ‫نگاهی به سیر تکوینی چهره ها با بازگشت به گذشته‬ ‫سیدمحمدصادق لواسانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫س ی و دومین جش��نواره فیلم فجر با تمام ی حواشی‬ ‫ریز و درشتش اغاز ش��د‪ .‬انچه در این دوره‪ ،‬از هر چیز دیگری‬ ‫مهم تر به نظر م ی رسد‪ ،‬این که مسئوالن جشنواره‪ ،‬کارناوالی‬ ‫را از فیلمسازان بزرگ و نامی به راه انداختند و همین امر هم‬ ‫مهمترین نقطه قوت شان در جلب نظر مخاطب به این رویداد‬ ‫سینمایی بود‪.‬‬ ‫نکته بسیار مهم درباره جشنواره فجر امسال‪ ،‬این است‬ ‫که اکثر مخاطبان عالقه مند به سینما‪ ،‬اثار کارگردانان بنام را‬ ‫با فیلم های قبل ی شان مقایس��ه م ی کنند؛ «چ» را با «اژانس‬ ‫شیشه ای»‪« ،‬رستاخیز» را با «دوئل»‪« ،‬طبقه حساس» را با‬ ‫«مارمولک» و‪ ....‬اما همیش��ه این گونه مقایسه ختم به خیر‬ ‫نم ی شود‪ .‬بعضی از کارگردانان نه تنها اعتراف دارند که دیگر‬ ‫نم ی توانند فیلم هایی مانند انچه مخاطبان نام انها را مترادف‬ ‫ن اثار به یاد م ی اورند تولید کنند‪ ،‬بلکه از چنین مقایس ه ای‬ ‫با ا ‬ ‫به شدت حذر م ی کنند‪ .‬در این میان‪ ،‬کارگردانی مانند اب راهیم‬ ‫حاتم ی کیا از چنین منتقدان مقایس��ه گری که م ی خواهند‬ ‫نظرش��ان را دلس��وزانه به فیلمس��از دیکته کنند‪ ،‬به عنوان‬ ‫«دیکتاتورهای مهربان» نام م ی برد و فیلمساز دیگری مانند‬ ‫داریوش مهرجویی انها را «خر» خطاب م ی کند!‬ ‫در گزارش پی ش رو‪ ،‬فیلم های جدید ‪ 6+1‬کارگردان نامدار‬ ‫یو دومین جش��نواره فجر را بررسی م ی کنیم؛‬ ‫حاضر در س�� ‬ ‫فیلم هایی که در نمایش های خصوصی قبل از اغاز جشنواره‪،‬‬ ‫نظر منتقدان را به خود جلب کرده و از ش��ان س های دریافت‬ ‫جایزه سیمرغ برشمرده م ی ش��وند‪ .‬در این میان‪ ،‬از «اشباح»‬ ‫به عنوان فیلم جدید داریوش مهرجویی هم نام برده ش��ده تا‬ ‫یرایت ایده اصلی گ��زارش که همان «خَ ر» تلقی‬ ‫حقوق کپ ‬ ‫کردن منتقدان مقایس ه گر است‪ ،‬حفظ شود!‬ ‫‪ /1‬ابراهیم حاتمی کیا‪:‬‬ ‫داستان دو خطی‪« :‬چ» روایت ‪ ۴۸‬ساعت از زندگی شهید‬ ‫دکتر مصطفی چمران در غائله محاصره ش��هر پاوه توسط‬ ‫نیروهای ضد انقالب است‪.‬‬ ‫‪54‬‬ ‫بازیگر ان‪ :‬فریبرز عرب نیا (ش��هید چمران)‪ ،‬س��عید راد‬ ‫(ش��هید تیمس��ار فالحی)‪ ،‬بابک حمیدیان (ش��هید اصغر‬ ‫وصالی)‪ ،‬امیر دالوری‪ ،‬مهدی سلطانی‪ ،‬مریال زارعی و‪....‬‬ ‫حاشیه عمده‪ :‬قهر کردن فریبرز عرب نیا بازیگر نقش‬ ‫شهید چمران ب رای گرفتن سکانس پایانی فیلم‪ ،‬مهمترین‬ ‫حاشیه «چ» ای بود که کارگردانش تالش م ی کرد ان را فارغ از‬ ‫هر حاشی ه ای به سرانجام برساند‪ .‬حاشیه مهم دیگر این فیلم‪،‬‬ ‫گذاشتن نام «چ» روی ان است؛ نمادی که در نظر عامه‪ ،‬یاداور‬ ‫چه گوارا‪ ،‬رهبر انقالبی امریکای التین است‪.‬‬ ‫متن اصلی‪ :‬خو ِد اب راهیم حاتم ی کی��ا م ی گوید وقتی‬ ‫یکی از فیلم های متفاوت کارنامه کاری اش‪ ،‬یعنی «دعوت»‬ ‫را س��اخته اس��ت‪ ،‬برخی از منتقدان ب رایش تیت��ر زده اند که‬ ‫«حاتم ی کیا بنشین و فیلم جنگ ی ات را بساز»!‬ ‫حاال حاتم ی کیا س��ه س��ال بع��د از انک��ه «گزارش‬ ‫یک جش��ن» اش به نتیجه ای ب��رای اکران نرس��ید‪ ،‬دوباره‬ ‫به س��راغ جنگ رفته اس��ت؛ ان هم با ش��خصیتی بس��یار‬ ‫ملی و دوست داش��تنی ب��ه نام «ش��هید دکت��ر مصطفی‬ ‫چمران»‪.‬‬ ‫چند فیلم ش��اخص کارنامه حاتم ی کی��ا در حوزه دفاع‬ ‫مقدس که بدون ش��ک «اژانس شیش��ه ای» و «از کرخه تا‬ ‫راین» پس از «دیده بان»‪« ،‬مهاجر» و «عروس��ی خوبان» از‬ ‫مهمترین انهاست‪ ،‬باعث ش��ده تا خیل ی ها منتظر کیفیت‬ ‫بازگش��ت این کارگردان شاخص به س��ینمای دفاع مقدس‬ ‫باشند؛ سینمایی که خودش اس��تاندارد های قصه گویی در‬ ‫ان را چندین گام به جلو برده است‪ .‬این در شرایطی است که‬ ‫سایه سنگین این دو فیلم‪ ،‬همیشه بر سر اثاری که حاتم ی کیا‬ ‫جلوی دوربین م ی برد‪ ،‬سنگینی م ی کند‪.‬‬ ‫شاید خیل ی ها از او انتظار یک «اژانس شیشه ای» دیگر‬ ‫را دارند‪ ،‬اما این کارگردان سینما پس از نمایش «گزارش یک‬ ‫جشن»‪ ،‬اب پاکی را روی دست همه ریخته و در این باره گفته‬ ‫است ‪« :‬محال است ان فیلم دوباره تکرار شود‪».‬‬ ‫قطعا «چ» کار س��ختی در میان منتقدان و مخاطبان‬ ‫حرفه ای س��ینما دارد‪ ،‬چ��ون کس��ی نم ی تواند ب��اور کند‬ ‫حاصل جمع اب راهیم حاتم ی کیا‪ ،‬ش��هید مصطفی چمران‪،‬‬ ‫فریبرز عرب نیا و چند میلیارد توم��ان هزینه‪ ،‬چیزی کمتر از‬ ‫یک نمره قابل قبول باشد‪.‬‬ ‫‪ /2‬احمدرضا درویش‪:‬‬ ‫داستان دو خطی‪« :‬رستاخیز» درباره واقعه عاشوراست که‬ ‫از نگاه بکیر (فرزند حر ابن یزید ریاحی) به قیام امام حسی ن (ع)‬ ‫و حوادث واقعه عاش��ورا م ی پردازد‪ .‬این فیل�� م مقطع زمانی‬ ‫مرگ معاویه تا قیام امام حس��ی ن (ع) و شهادت ان حضرت را‬ ‫به تصویر م ی کشد‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬پوریا پورس��رخ‪ ،‬حس��ن پورش��ی رازی‪ ،‬فرهاد‬ ‫قائمیان‪ ،‬باب��ک حمیدیان‪ ،‬به��ادر زمانی‪ ،‬ی��اور احمدی فر‪،‬‬ ‫انوشیروان ارجمند‪ ،‬انوش معظمی‪ ،‬کوروش زارعی‪ ،‬محمود‬ ‫محکمی‪ ،‬سعید علیپور‪ ،‬امیر مولوی‪ ،‬علی جاویدفر‪ ،‬میرطاهر‬ ‫ی و‪....‬‬ ‫مظلوم ‬ ‫حاشیه اصلی‪« :‬رستاخیز» را م ی توان جدی ترین فیلمی‬ ‫ دانست که مستقیما به واقعه عظیم روز عاشورا م ی پردازد و از‬ ‫این رو‪ ،‬حساسیت درباره این فیلم زیاد است‪ .‬همچنین هنگام‬ ‫ساخت «رستاخیز» حاشی ه های کمرنگی درباره نمایش چهره‬ ‫منسوبین به امام حسی ن (ع) ایجاد شد که سریع رنگ باخت‪.‬‬ ‫عالوه بر اینها‪ ،‬احمدرضا درویش ب رای فیلم چند میلیاردی اش‬ ‫(گفته م ی شود هزینه ساخت این فیلم حدود ‪ 13‬میلیارد تومان‬ ‫بوده که از بخش خصوصی تامین ش��ده است)‪ ،‬از تدوینگر‬ ‫«سخنرانی پادش��اه» و اهنگساز «شکس��پیر عاشق» و‪...‬‬ ‫استفاده کرده است‪.‬‬ ‫متن اصلی‪ :‬احمدرضا درویش اگرچه فیلمساز کم کاری‬ ‫نبوده‪ ،‬اما اکثر مردم او را تنها با «دوئل» م ی شناسند؛ فیلمی که‬ ‫هم خوش ساخت بود‪ ،‬هم داستان خوبی داشت و هم به نظر‬ ‫بسیاری از کارشناسان‪ ،‬توانست استانداردهای فنی سینمای‬ ‫ای ران را ارتقا دهد‪.‬‬ ‫درویش پس از ان فیلم‪ ،‬باز هم سراغ ساخت یک فیلم‬ ‫«بیگ پروداکش��ن» رفت و همه را بس��یج کرد تا بتواند در‬ ‫«رستاخیز» هم چند قدمی سینمای ای ران را در حوزه های فنی‬ ‫فیلمسازی به جلو هل بدهد‪.‬‬ ‫او که خودش م ی گوید «زمانى در سینما فکر مى کردیم‬ ‫ساخته ش��دن فیلمى در ابعاد دوئل غیرممکن باشد»‪ ،‬حاال‬ ‫سراغ ساخت فیلمی با پروداکشن عظیم تر رفته و ب رای تحقق‬ ‫رویاهایش از عوامل حرفه ای خارجی هم کمک گرفته است؛ از‬ ‫طارق انور تدوینگر «سخنرانی پادشاه» و نامزد اسکار گرفته تا‬ ‫استفن واربک که موسیقی متن «شکسپیر عاشق» را ساخت‬ ‫و مجسمه طالیی اکادمی اس��کار را گرفت‪ .‬حاال همه اینها‬ ‫دست به دست هم داده است تا «رستاخیز» حتی قبل از دیده‬ ‫شدن هم در همه زمینه ها با «دوئل» مقایسه شود‪.‬‬ ‫کارگردان «رستاخیز» در جشنواره فیلم فجر کار سختی‬ ‫را پی��ش رو دارد‪ .‬او انتظارها را از خود باالبرده اس��ت اما نباید‬ ‫فراموش کرد حس و حالی که واقعه عظیم عاشورا در ذهن‬ ‫مخاطب مسلمان شیعه ایجاد م ی کند‪ ،‬م ی تواند بُرد درویش‬ ‫در این کارزار باشد‪.‬‬ ‫‪ /3‬سیدرضا میرکریمی‪:‬‬ ‫داستان چند خطی‪« :‬طبقه حساس» داستان مردی را‬ ‫روایت م ی کند که بعد از مرگ همس��رش او را در یک قبر دو‬ ‫طبقه دفن م ی کند‪ ،‬اما پس از مدتی که س��ر مزار همسرش‬ ‫م ی رود متوجه م ی شود به اش��تباه مردی غریبه در ان مکان‬ ‫(قبر دیگر) دفن شده است!‬ ‫بازیگران‪ :‬رضا عطاران‪ ،‬پانته ا به رام ‪ ،‬بهاره رهنما‪ ،‬پیمان‬ ‫قاسم خانی‪ ،‬هوتن شکیبا‪ ،‬به رام اب راهیمی‪ ،‬سوگل قالتیان‪،‬‬ ‫محمد بحرانی‪ ،‬بهادر مالکی‪ ،‬کاظم سیاحی‪ ،‬عرفان ناصری‪،‬‬ ‫لیلی فرهاد پور‪ ،‬نادر فالح‪ ،‬شبیر پرس��تار‪ ،‬با حضور افتخاری‬ ‫ازاده صمدی‪.‬‬ ‫حاشیه عمده‪ :‬فیلمنامه «قبر دو طبقه» یا همان «طبقه‬ ‫حساس» مدت ها توسط مدی ران سازمان سینمایی دوره قبل‬ ‫دست به دست م ی شد و نهایتا هم به قول کمال تبریزی پروانه‬ ‫س��اخت ان در «اواخر دوران سقوط اقای شمقدری و صرفا با‬ ‫کمک دکتر فارسیجانی صادر شد‪.‬‬ ‫متن اصل��ی‪ :‬اولی��ن پی ش فرضی که درب��اره «طبقه‬ ‫حس��اس» کمال تبریزی به ذهن م ی رس��د این که احتماال‬ ‫قرار است تماشاگران با یک بمب خنده جدید از این کارگردان‬ ‫خوش ذوق روبه رو شوند؛ بمب خنده ای که حاصل همکاری‬ ‫مشترک پیمان قاسم خانی و کمال تبریزی چند سال پس از‬ ‫تولید «مارمولک» است‪ .‬این طور که شنیده م ی شود‪« ،‬طبقه‬ ‫حس��اس» فیلم خوبی از اب درامده و بازی رضا عطاران هم‬ ‫در ان درخشان اس��ت‪ ،‬اما گویا فضای کلی فیلم‪ ،‬کمی با ان‬ ‫پی ش فرض اولی ه ای که به ان اشاره شد‪ ،‬متفاوت است‪.‬‬ ‫انطور که تبریزی درباره فیلمش توضیح داده‪« ،‬طبقه‬ ‫حس��اس» یک فیلم طنز با رگه های جدی و تا حدی تلخی‬ ‫است‪ .‬او اصرار دارد بگوید جنس کمدی فیلمش با اثار قبلی‬ ‫او یکی نیس��ت‪ ،‬اما در هر صورت با تصوری که حضور رضا‬ ‫عطاران‪ ،‬پیمان قاس��م خانی و کمال تبریزی در کنار هم در‬ ‫ذهن تداعی م ی کند نم ی شود کاری کرد‪ .‬همانطور که یکی‬ ‫از روزنامه ها درباره این فیلم تیتر زده بود‪« :‬طبقه حساس» یا‬ ‫همان «مارمولک ‪!»2‬‬ ‫‪ /6‬رخشان بنی اعتماد‪:‬‬ ‫داستان دو خطی‪« :‬قصه ها» گذر به هفت موقعیت از‬ ‫زندگی ادم هایی است که در شرایطی شبیه به بسیاری از ما و‬ ‫ادم های دیگر جامعه‪ ،‬روزگار م ی گذرانند‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬گالب ادینه‪ ،‬صابر اب��ر‪ ،‬فرهاد اصالنی‪ ،‬نگار‬ ‫جواهریان‪ ،‬بابک حمیدی��ان‪ ،‬بهاره دانش��گر‪ ،‬ریما رامی ن فر‪،‬‬ ‫حبیب رضایی‪ ،‬عاطفه رضوی‪ ،‬مه راوه ش��ریف ی نیا‪ ،‬خس��رو‬ ‫شه راز‪ ،‬فوژان عارف پور‪ ،‬محمدرضا فروتن‪ ،‬شاهرخ فروتنیان‪،‬‬ ‫باران کوثری‪ ،‬پیمان معادی‪ ،‬فاطمه معتمداریا‪ ،‬حسن معجونی‬ ‫ی هاشمی‪.‬‬ ‫و مهد ‬ ‫حاشیه اصلی‪ :‬این فیلم در س��ال ‪ 90‬با پروانه نمایش‬ ‫ویدئویی ساخته شد و به دلیل درگیری های طیف خانه سینما‬ ‫با معاونت س��ینمایی وقت‪ ،‬انتقادات تند و تیز این طیف به‬ ‫‪ /1+‬داریوش مهرجویی‪:‬‬ ‫داستان دو خطی‪ :‬تیمسار سلیمانی که درگیر مسائل‬ ‫حاد زندگی اس��ت‪ ،‬با همس��ر خود دچار مشکالت عجیبی‬ ‫م ی شود‪ .‬سارا در کشاکش زندگی پرتالطم با تیمسار به فکر‬ ‫رهانیدن خود از زندگی است و در تقابل عشق و عقل که در‬ ‫قاموس مقررات جاری او نم ی گنجد و‪....‬‬ ‫بازیگران‪ :‬مهت��اب کرامتی‪ ،‬حس��ن معجونی‪ ،‬مهدی‬ ‫س��لطانی‪ ،‬ملیکا ش��ریف ی نیا‪ ،‬هنگامه حمیدزاده و امیرعلی‬ ‫دانایی‪.‬‬ ‫حاش��یه اصلی‪« :‬خَ ر» خوان��دن منتقدانی که منتظر‬ ‫بازگشت داریوش مهرجویی با «اشباح» به دوران فیلم های‬ ‫پرطرفدارش هس��تند‪ ،‬بزرگترین حاش��یه این فیل��م قبل از‬ ‫نمایش رس��می ان بوده اس��ت‪ .‬گرچه فیلمس��ازی ساالنه‬ ‫مهرجویی و تولید اث��اری یکی ضعی ف ت��ر از دیگری‪ ،‬ب رای‬ ‫خودش نوعی حاش��یه روتین درباره این فیلمساز پا به سن‬ ‫گذاشته محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫متن اصلی‪ :‬اس��تاد همین اول کاری و در شرایطی که‬ ‫«اشباح» هنوز حتی توسط منتقدان هم دیده نشده‪ ،‬اب پاکی‬ ‫را روی دس��ت همه ریخته و به نوعی به همه فهماند ه است‬ ‫که نباید منتظر بازگشت مهرجویی بزرگ به روزهای اوجش‬ ‫باشند‪ .‬داریوش مهرجویی که تقریبا هر سال دارد یک فیلم‬ ‫را به جش��نواره فجر م ی اورد‪ ،‬چندی قبل در گفت وگویی از‬ ‫دست خب رنگاری که درباره انتظار منتقدان ب رای بازگشت او به‬ ‫دوران فیلم های طالی ی اش پرسیده بود عصبانی شد و گفت‪:‬‬ ‫«انهایی که منتظر چنین چیزی هس��تند هیچی از سینما‬ ‫نم ی فهمند! به معنای واقعی خَ ر هس��تند و از حماقت شان‬ ‫یزنند!»‬ ‫چنین حرفی م ‬ ‫جالب انکه س��خن از این بازگش��ت را نخس��تین بار‬ ‫تهی ه کننده «اش��باح» مطرح کرده و فیلم جدید مهرجویی‬ ‫را در ردیف تمام قد اثاری چون «پس��تچی»‪« ،‬دایره مینا» و‬ ‫«هامون» قرار داده بود‪.‬‬ ‫باید دید‪« ،‬اش��باح» ه��م مانند «اس��مان محبوب»‪،‬‬ ‫«نارنج ی پوش» و «چه خوبه که برگش��تی» فیلم به شدت‬ ‫ضعیفی از اب در امده اس��ت یا داری��وش مهرجویی حداقل‬ ‫ب��ه طرف��داران س��ال های دورش‪ ،‬اج��ازه نفس کش��یدن‬ ‫م ی دهد! ‪g‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ /4‬مسعود کیمیایی‪:‬‬ ‫داستان دو خطی‪ :‬داستان مش��خصی درباره این فیلم‬ ‫منتشر نشده است‪.‬‬ ‫بازیگ��ران‪ :‬مهن��از افش��ار‪ ،‬محمدرضا فروت��ن ‪ ،‬پوالد‬ ‫کیمیای ی ‪ ،‬ساعد سهیلی‪ ،‬شقایق فراهان ی ‪ ،‬سحر دولتشاهی‬ ‫و‪....‬‬ ‫حاش��یه عمده‪« :‬متروپل» نخس��تین فیلم مس��عود‬ ‫کیمیایی است که یک زن نقش اول ان را برعهده دارد چون‬ ‫به قول خ��ودش‪ ،‬دیگر مرده��ای فیلم های او پیر ش��ده اند‪.‬‬ ‫بازی الدن پروی��ن (دختر علی پروین) در این فیلم‪ ،‬اس��یب‬ ‫دیدن انگشتان دس��ت پوالد کیمیایی س��ر صحنه‪ ،‬حضور‬ ‫عباس کیارستمی پشت صحنه و‪ ...‬از دیگر حواشی ساخت‬ ‫«متروپل» بوده است‪.‬‬ ‫قو االنص��اف حتی ی��ک درصد هم‬ ‫متن اصل��ی‪ :‬الح ‬ ‫‪ /5‬کمال تبریزی‪:‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫داستان دو خطی‪ :‬یونس راننده تاکسی کهنه کار در پایان‬ ‫یک رو ِز کاری به زن جوانی کمک م ی کند تا به بیمارس��تان‬ ‫برسد‪ .‬غافل از اینکه در بیمارس��تان اتفاقات زیادی در انتظار‬ ‫اوست‪ ....‬بازیگران‪ :‬پرویز پرستویی‪ ،‬سهیال گلستانی‪ ،‬شبنم‬ ‫مقدمی‪ ،‬حسام محمودی‪ ،‬اشکان جنابی‪ ،‬اسیه ضیایی‪ ،‬اوا‬ ‫شریفی‪ ،‬مدیا ذاکری‪ ،‬روزبه حصاری‪ ،‬امیر کربالیی‪ ،‬مرتضی‬ ‫اقاحس��ینی‪ ،‬مهتاب کرکوندی‪ ،‬امین میری‪ ،‬ش��هال ندری‪،‬‬ ‫ش��یرین فرخنده نژاد‪ ،‬س��جاد تابش‪ ،‬مرجان قم��ری‪ ،‬مهناز‬ ‫میرزایی‪ ،‬نیوشا گودرزی‪ ،‬عل ی اصغر کردبچه‪ ،‬عباس موسوی‪،‬‬ ‫گیتی قاسمی‪ ،‬مریم توکلی‪ ،‬امیر یوسفی و مهناز میرزایی‪.‬‬ ‫حاش��یه عمده‪« :‬امروز» نخس��تین تجربه همکاری‬ ‫س��یدرضا میرکریمی با پرویز پرس��تویی اس��ت‪ .‬این فیلم‬ ‫همچنین نخستین تجربه شبکه ای فیلم سازمان صد او سیما‬ ‫در تهیه یک فیلم سینمایی بوده است‪.‬‬ ‫متن اصلی‪ :‬کارگردان «به همین س��ادگی»‪« ،‬زیر نور‬ ‫ماه»‪« ،‬خیلی دور خیل��ی نزدیک» و «یه حبه قند» ش��اید‬ ‫سخت ترین کار را در میان سایر کارگردانان مطرح ب رای جلب‬ ‫نظر مخاطب سختگیر داشته باش��د‪ .‬روند صعودی کیفیت‬ ‫فیلم های میرکریمی در فیلم هایی که انها را جلوی دوربین‬ ‫برده است‪ ،‬س��طح توقع مردم و منتقدان را از «امروز» باالتر‬ ‫م ی برد‪ .‬به همین دلیل هم اگرچه هنوز «امروز» به نمایش‬ ‫درنیامده اما از همین االن خیل ی ها دنبال ربط راننده تاکسی‬ ‫این فیلم با بازی پرویز پرس��تویی با ش��خصی ت های اصلی‬ ‫فیلم های دیگر این کارگردان با نوع نگاه خاصش هستند‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬باید به ای��ن نکته هم دقت کرد که دیگر‬ ‫پس از چند سال ‪ ،‬میرکریمی به واسطه نزدیک ی اش به حوزه‬ ‫هنری سازمان تبلیغات اسالمی‪ ،‬به تهی ه کننده ای با اثار قابل‬ ‫توجه نیز تبدیل شده است‪ .‬او در دوره گذشته جشنواره فجر‪،‬‬ ‫«خسته نباشید» و «تاج محل» را داش��ت و در این دوره نیز‪،‬‬ ‫«حق س��کوت» را به عنوان تهی ه کننده به بخش مس��ابقه‬ ‫فیلم های اول اورده است‪ .‬در هر صورت‪ ،‬میرکریمی در تمامی‬ ‫ ابعاد کار س��ختی را پیش رو دارد‪ .‬او البته در سوی مقابل نیز‬ ‫توانسته با فیلم هایی که ساخته است‪ ،‬طرفداران پ رو پا قرصی‬ ‫ب رای خود دست و پا کند‪.‬‬ ‫«امروز» فعال در نمایش های خصوص ی اش توانس��ته‬ ‫نظر برخی از منتقدان و اصحاب رس��ان ه را به خود جلب کند‪.‬‬ ‫گفته م ی ش��ود فیلم جدید میرکریمی باز هم م ی تواند ب رای‬ ‫عالقه مندان به سینمای او جذاب باشد‪ .‬ضمن انکه برخی از‬ ‫همین منتقدان‪ ،‬درباره بازی پرویز پرستویی در نقش اول این‬ ‫فیلم هم م ی گویند او دومین بازی ماندگارش پس از «اژانس‬ ‫شیشه ای» را به نمایش گذاشته است‪.‬‬ ‫ی را خارج‬ ‫نم ی توان تصور کرد که مس��عود کیمیای��ی فیلم ‬ ‫از ان فضای نوستالژیک خودش بس��ازد؛ فضایی که روحیه‬ ‫یزند‪.‬‬ ‫جوانمردی و رفاقت و غیرت و‪ ...‬حرف اول را در ان م ‬ ‫گرچه در «متروپل» ماجرا کمی متفاوت است و قهرمان‬ ‫داس��تان فیلم جدید کیمیایی‪ ،‬یک زن است که نقش ان را‬ ‫مهناز افشار بازی م ی کن د اما باز هم امکان ندارد بتوان این فیلم‬ ‫را خارج از سبک و سیاق مخصوص کیمیایی تصور کرد‪ .‬البته‬ ‫خود مسعود کیمیایی هم اصراری ندارد از این فضا خارج شود‪.‬‬ ‫او در گفت وگویی م ی گوید این نوع فیلم ساختن را دوست دارد‬ ‫و انها که از این سبک فیلمسازی بدشان م ی اید‪ ،‬ب رای انکه‬ ‫وقت ش��ان هدر نرود‪ ،‬م ی توانند به تماشای فیلمش نیایند!‬ ‫به همین راحتی‪ .‬بناب راین در این ی��ک مورد خاص‪ ،‬تکلیف‬ ‫مخاطب با خودش کامال روشن است‪.‬‬ ‫سیاست های جواد ش��مقدری و اط رافیانش و همچنین نوع‬ ‫نگاه انها به فیلمسازی‪ ،‬نتوانسته بود پروانه نمایش دریافت‬ ‫کند‪ .‬همچنی��ن چندی قبل‪ ،‬س��ایت یک��ی از روزنامه های‬ ‫دولتی کش��ور‪ ،‬از س��رمایه گذاری بابک زنجانی در این فیلم‬ ‫خبر داده بود‪.‬‬ ‫متن اصلی‪ :‬رخش��ان بن ی اعتماد کارگردانی گزیده کار‬ ‫است که اخرین حضورش در جشنواره فیلم فجر به هفت سال‬ ‫قبل و زمان ساخت فیلم «خون بازی» بازم ی گردد‪.‬‬ ‫«قصه ها» برگشت دوباره بن ی اعتماد به شخصی ت های‬ ‫فیلم های قبل ی اش در ش��رایط امروز است و به گفته خود او‪،‬‬ ‫«قصه ها» ب رای کس��انی که فیلم های قبل ی اش را دیده اند‪،‬‬ ‫مروری بر سرنوشت ادم ها و شرایط اجتماعی سه دهه گذشته‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫بناب راین بدیهی اس��ت ک��ه عالقه مندان ب��ه فضای‬ ‫فیلمس��ازی بن ی اعتماد‪ ،‬با پی ش فرضی از تمامی فیلم های‬ ‫قبلی او به تماشای «قصه ها» بنشینند‪.‬‬ ‫این فیلم در دو سال گذش��ته در چند نمایش محدود و‬ ‫خصوصی ب رای منتقدان و جمعی از اصحاب رسانه به نمایش‬ ‫درامد و با اس��تقبال بس��یار زیادی روبه رو ش��د‪ .‬شنیده های‬ ‫غیررسمی حاکی از ان است که «قصه ها» یکی از فیلم های‬ ‫قابل توجه و یکی از کاندیداهای دریافت چند جایزه از جشنواره‬ ‫فجر خواهد بود‪.‬‬ ‫هر چند برخی از منتقدان ه��م معتقدند اثر بن ی اعتماد‬ ‫بیشتر درگیر شعارها و بیانی ه هاست تا یک اثر هنری‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫گفت وگو با مجیدرضا مصطفوی‪ ،‬کارگردان انارهای نارس‬ ‫‪7‬‬ ‫فیلم من تلخ است ولی سیاه نیست‬ ‫مجیدرضا مصطفوی توانس�ته فیلم خود را جزو دو فیلم اولی جای دهد که در بخش س�ودای سیمرغ جشنواره‬ ‫س�ی ودوم هم عالوه بر فیل م اول ی ها حضور دارد‪ .‬اثر او با نام «انارهای نارس»‪ ،‬در ژانر س�ینمای اجتماعی در جش�نواره‬ ‫امسال حضور یافته است‪.‬‬ ‫عموما م ی گویند اف رادی که م ی خواهند ب رای اولین‬ ‫بار ب ه عنوان کارگردان یک اثر سینمایی پشت دوربین‬ ‫قرار بگیرند‪ ،‬روی قصه فیل م شان وسواس زیادی دارند‪.‬‬ ‫«انارهای نارس» چه چیزی داشت که شما را مجاب کرد‬ ‫ی سینمای ی تان را با ان اغاز کنید؟‬ ‫کارنامه کارگردان ‬ ‫‪ l‬من کال حتی مواقعی که فیلمی را تدوین م ی کنم‪،‬‬ ‫س��عی م ی کنم با وس��واس و دقت این کار را انج��ام بدهم‪.‬‬ ‫به هرحال همه این کارها در اینده پرونده کاری من را تشکیل‬ ‫م ی دهد‪ ،‬پس بای��د به بهترین حالت انجام ش��ود‪ .‬ولی درباره‬ ‫انتخاب سوژه سال هاست من با این گونه فیلمنامه ها و قصه ها‬ ‫درگیرم‪ .‬شاید به خاطر شرایط خاص طبقه ای که قصه من در‬ ‫ان اتفاق م ی افتد‪ ،‬با وسواس بیشتری عمل کرده ام‪.‬‬ ‫داستان فیلم از کجا امد؟ ایا ماب ه ازای بیرونی دارد‬ ‫یا صرفا یک درام است؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪ l‬به هرحال من بین همی��ن مردم زندگی م ی کنم و‬ ‫االم‪ ،‬ارزوها و دغدغه های این مردم‪ ،‬دغدغه های من نیز هست‪.‬‬ ‫شادی ها و غم های مردم کشورم روی من تاثیر م ی گذارد‪ .‬اینده‬ ‫مبهم ی که همه ما گرفتارش بودیم و مشقات زندگی در جامعه‬ ‫امروزی‪ ،‬همه در ش��کل گیری فیلم انارهای نارس ریشه دارد‪.‬‬ ‫ولی این فیلم صرفا یک درام نیست‪ ،‬قصه ای واقعی است از‬ ‫زندگی انسان ها و رسیدن به مفاهیم انسانی که متاسفانه این‬ ‫چند سال مفهوم انها رنگ باخته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫بازیگ ران فیلم از جمله اناهیتا نعمتی‪ ،‬پژمان بازغی‬ ‫و قطب الدین صادقی از «انارهای نارس» ب ه خوبی‬ ‫یاد کرده اند‪ .‬این چه حسی دارد؟‬ ‫‪ l‬این دوس��تان به من و فیلم لط��ف کرده اند‪ .‬همه‬ ‫این عزیزان با خواندن فیلمنامه‪ ،‬دع��وت به همکاری با پروژه‬ ‫را پذیرفتند و با تمام وجود همکاری کردند‪ .‬من فکر م ی کنم‬ ‫بهترین لحظات در تولید این فیلم متعلق به زمان فیلمبرداری‬ ‫است که همه به این فیلم اعتقاد داشتند و من را ب رای رسیدن‬ ‫به استاندارد قابل قبول در فیلم انارهای نارس یاری کردند‪.‬‬ ‫یکی از نکات مهم در «انارهای نارس» این اس�ت‬ ‫که کسی مانند دکتر قطب الدین صادقی از قوت‬ ‫فیلمنام ه تان تعریف م ی کن�د‪ .‬این تمجید وقتی‬ ‫مه م تر م ی ش�ود که ش�ما این فیل�م را ب ه عنوان‬ ‫نخس�تین تجربه س�ینمایی خود جلوی دوربین‬ ‫برده اید‪ .‬چقدر روی فیلمنام ه کار کردید؟‬ ‫‪ l‬این فیلمنامه ماحصل چهار سال دوندگی ب رای دو‬ ‫فیلمنامه دیگر و ندادن مجوز به انها توسط سازمان سینمایی‬ ‫سابق است‪ .‬ش��خصی ت های اصلی این فیلمنامه همه از ان‬ ‫قصه ها به جا مانده اند و به همراه دوس��ت همیشه همراهم‬ ‫ی تراب بیگی حدود یک سال ب رای تکمیل ان کار کردیم‪.‬‬ ‫مهد ‬ ‫تحقیقات گسترده و عمیق و استناد به مستندات جامعه شاید‬ ‫به بهتر شدن فیلمنامه کمک کرده است‪.‬‬ ‫ب ه نظ�ر خودتان «اناره�ای نارس» چ�ه چیزی در‬ ‫مقابل مخاطب م ی گذارد که از ان به «فضایی تازه‬ ‫در سینمای اجتماعی» تعبیر م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬من س��عی کردم قصه خودم را روایت کنم‪ ،‬چه در‬ ‫فیلمنامه‪ ،‬چه در کارگردانی و همچنین پایبند اتفاقات واقعی‬ ‫که در این چند سال در جامعه ما رخ داده باشم‪ .‬سعی کردم روابط‬ ‫ناب انسانی و فرهنگ عشق ورزی به همنوع را دوباره یاداوری‬ ‫کنم‪ .‬ما م ی توانیم در بدترین شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه‬ ‫‪56‬‬ ‫بزرگ چگونه است؟‬ ‫‪ l‬کال من اه��ل نگاه هایی از این جن��س در مقوله‬ ‫فرهنگ نیستم‪ .‬فکر م ی کنم همه دوستان با نگاهی عمیق‬ ‫به مسائل و دغدغه هایشان فیلم ساختند و همه اینها ب رای من‬ ‫قابل احترام است‪.‬‬ ‫بعضی از منتقدان م ی گویند موج ساخت فیل م های‬ ‫اجتماعی در سینمای ایران‪ ،‬ک م کم دارد به سیالب‬ ‫تبدیل م ی ش�ود؛ چرا که تعداد س�اخت این گونه‬ ‫فیل م ها را به نس�بت تع�داد کل فیل م هایی که در‬ ‫سینمای ایران ساخته م ی شود‪ ،‬زیاد م ی دانند‪ .‬این‬ ‫نظر را قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬این همان تاثیر از جامع ه ای است که ما در ان زندگی‬ ‫م ی کنیم‪ .‬ولی اطمینان دارم با تغی راتی که در کشور رخ داده و‬ ‫تحولی که در زمینه اجتماعی و فرهنگی در حال ب رنامه ریزی‬ ‫توسط مدی ران است‪ ،‬حتما جامعه به یک امید و معنویت پایدار‬ ‫م ی رسد که در زمینه سینما هم با تولید اثار متفاوت و گونه های‬ ‫مختلف روبه رو خواهیم شد‪.‬‬ ‫باش��یم ولی هیچ وقت نباید منفعل عمل کنیم و یکدیگر را‬ ‫فراموش کنیم‪ .‬با تمام گرفتاری ها و ب ی توجهی مسئوالن به‬ ‫قشر کارگر ولی با روابط گرم در ان طبقه مواجه م ی شویم‪ .‬پس‬ ‫شاید جامعه ما در مجموع زندگی تلخی ب رای ما رقم زده ولی باز‬ ‫باید دلخوش روزنه های امید باشیم‪.‬‬ ‫چطور ب�ه انتخ�اب بازیگران تان رس�یدید؟ چرا‬ ‫در فیلم از خیلی از بازیگران گیش�ه ای اس�تفاده‬ ‫نکرده اید؟‬ ‫‪ l‬از همان ابت��دا به همین گزینه ه��ا فکر م ی کردم‬ ‫و م ی خواس��تم با انتخاب انا نعمتی و پژم��ان بازغی در ذهن‬ ‫مخاطب اشنای ی زدایی کنم‪ .‬در ضمن به توانایی خانم نعمتی‬ ‫هم اعتقاد داشتم‪ ،‬با اینکه در فیلم های دیگر شاید کمتر این‬ ‫استع داد دیده شده است‪.‬‬ ‫معموال کارگردان�ان جوان‪ ،‬مخصوص�ا در تجربه‬ ‫اول شان س�عی م ی کنند خودش�ان فیل م شان را‬ ‫تهی ه نکنند‪ .‬چه ش�د ک�ه ترجیح دادی�د خودتان‬ ‫تهی ه کنندگی «انارهای نارس» را انجام دهید؟‬ ‫‪ l‬این را باید مس��ئوالن قبلی در سازمان سینمایی‬ ‫جواب بدهند که چرا نتوانستند با شعار ریل گذاری مد نظرشان‬ ‫مشکل حاد تولید و اکران را حل کنند‪ .‬وقتی من نتوانم مجوز‬ ‫بگیرم یا پروس��ه مجوز گرفتن طوالنی بشود‪ ،‬در نتیجه هیچ‬ ‫تهی ه کننده ای ریسک سرمایه گذاری در پروژه هایی شبیه فیلم‬ ‫من را قبول نم ی کند‪ .‬پس من باید با سرمایه شخصی خودم یا‬ ‫سرمایه گذار شخصی مراحل تولید را بگذرانم‪ .‬کار سختی بود‬ ‫ولی با همراهی ارش الیاسی‪ ،‬مجری طرح و سرمایه گذار فیلم‬ ‫توانستیم فیلم مستقل با بودجه شخصی تولید کنیم‪.‬‬ ‫برویم سراغ جش�نواره فیلم فجر‪ .‬فکر م ی کردید‬ ‫فیلمتان در هر دو بخش مسابقه اصلی سینمای‬ ‫ایران پذیرفته شود‪.‬‬ ‫اصال «انارهای ن�ارس» را یک فیلم اجتماعی تلخ‬ ‫م ی دانید یا نه؟‬ ‫‪ l‬شاید تلخ ولی هرگز سیاه و نا امی دانه نیست‪ .‬به هر‬ ‫حال من هم مثل تمام ای رانیان از شرایط جامع ه ای که در ان‬ ‫زندگی م ی کنم متاثر م ی شوم‪ .‬ما در این سال ها با سوء مدی ریت‪،‬‬ ‫تحریم های عجی��ب و غری��ب‪ ،‬تعدیل نیروه��ا و تعطیلی‬ ‫کارخانه ها‪ ،‬کوچک شدن س��بد اقتصادی خانواده ها و مهم تر‬ ‫از ان گم شدن مفاهیم اصیل جامعه ای رانی روبه رو بودیم‪ .‬پس‬ ‫من نم ی توانم چیزی غیر از دغدغه مردم را انعکاس بدهم‪ ،‬ولی‬ ‫در عین حال از اینده و اعتقاد به امید در اینده صحبت کردم‪.‬‬ ‫در سال های گذش�ته که موج س�اخت فیل م های‬ ‫اجتماعی به راه افتاده‪ ،‬خیل ی ها این س�ینمای ما‬ ‫را با سینمای هالیوود مقایس�ه م ی کردند‪ .‬تفاوت‬ ‫این مقایسه هم این اس�ت که چرا تقریبا در همه‬ ‫فیل م های اجتماعی هالیوود‪ ،‬عنصر «امید» نقش‬ ‫پررنگی دارد اما در فیل م های اجتماعی ما‪ ،‬ادم ها در‬ ‫بدبختی خودشان غوطه ور هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬من هم با این نگاه مش��کل دارم‪ .‬فکر م ی کنم در‬ ‫بدترین ش��رایط هم باید به این مردم و اعتقادشان به اینده و‬ ‫همان بحث انتظار امید داشت‪ ،‬پس نم ی توانم از تلخ ی ها و‬ ‫ناکام ی ها بگویم ولی از احساسات ناب انسانی چیزی مطرح‬ ‫نکنم یا از اینکه مردم سرزمینم چشم انتظار اتفاقات نو و تازه‬ ‫هستند چیزی نگویم‪.‬‬ ‫ایا مدیریت دولتی هم م ی تواند باعث افزایش یا‬ ‫کاهش دُز ساخت گونه ای از فیل م ها شود؟ ب ه عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬عده ای از همکاران ش�ما معتقدند مدیریت‬ ‫س�ینمایی قبل خودش باع�ث این اتفاق ش�ده‬ ‫است یا ب ه عنوان مثال‪ ،‬چندی قبل رئی س جمهور‬ ‫درخواس�ت تولی�د فیل م ه�ای امیدبخ�ش را از‬ ‫سینماگ ران داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬قبل از جش��نواره‪ ،‬در اکران ه��ای خصوصی ب رای‬ ‫اهالی سینما و منتقدین‪ ،‬این دوستان به اینکه این فیلم متفاوت‬ ‫است اشاره کردند ولی من فقط سعی کرده بودم فیلم استاندارد‬ ‫با قصه ای روان بسازم و در نتیجه هیات محترم انتخاب هم‬ ‫فیلم را ب رای حضور در دو بخش اصلی جشنواره الیق دانستند‪.‬‬ ‫‪ l‬شکی نیست دولت به عنوان متولی و هدایت کننده‬ ‫حرکت های فرهنگی م ی تواند در ایجاد تحرک و امید در جامعه‬ ‫و اهالی فرهنگ و هنر تاثی ر گذار باشد‪ .‬مدیریت فرهنگی دوره‬ ‫قبل باب تعامل و گفت وگو با هنرمندان را بسته بود و این در‬ ‫تولید اثار فرهنگی کامال مشاهده م ی شد‪ ،‬ولی با نسیم تازه ای‬ ‫که در کشور دمیدن گرفته و باتوجه به دغدغه های اساسی که‬ ‫جناب اقای دکتر روحانی در زمینه فرهنگ و هنر دارند من هم‬ ‫امیدوارم تولید اثار امی د بخش بیشتر شود‪.‬‬ ‫‪ l‬ب رای من باعث افتخار اس��ت که در کنار عزیزانی‬ ‫فیلم دارم که س��ال ها با دیدن فیلم هایش��ان یاد گرفتم و با‬ ‫اثارشان لحظات خوبی در ذهن من رقم زدند‪.‬‬ ‫‪ l‬ما در حال گذار از ش��رایط قبل هستیم‪ ،‬پس باید‬ ‫اجازه دهیم تیم مدیریتی جدید در عرصه سینما کار کند‪ .‬باید‬ ‫از برخی خواس��ته هایمان و توقعات مان کم کنیم و به منافع‬ ‫جمعی بیندیشیم‪ .‬در این صورت م ی شود به اح واالت سینما در‬ ‫اینده خوشبین باشیم‪g.‬‬ ‫در بخش سودای سیمرغ‪ ،‬فقط دو فیلم اول حضور‬ ‫دارند و این هم نش�ان از کیفیت «انارهای نارس»‬ ‫دارد‪ .‬فکر م ی کنم کار سختی را در میان این همه‬ ‫کارگردان نامدار و کاربلد پیش رو دارید‪.‬‬ ‫ح�س رقابت برای کس�ی که نخس�تین تجربه‬ ‫کارگردانی سینمای ی اش است‪ ،‬با این کارگردانان‬ ‫فضای سینمایی فعلی را چگونه م ی بینید؟‬ ‫درباره اثاری که از مستقیم گویی پرهیز می کنند‬ ‫از استعاره تا شعار‪ ،‬از شعار تا تناقض‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫‪8‬‬ ‫دبیر گروه فرهنگ‬ ‫پایانی دیگر بر افسانه جدایی سیاست و هنر‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫‪9‬‬ ‫دانشجوی دکترای سیاست‬ ‫گذاری فرهنگی‬ ‫فرهنگ مساله سده اخیر است و نه پیش از ان؛ نه انکه‬ ‫فرهنگ وجود نداشته یا مردمان ب ی فرهنگ م ی زیسته اند‪ ،‬بلکه‬ ‫از ان رو که فاقد حالت مساله س��از بوده است و کمتر در کانون‬ ‫توجه‪ .‬به پدیده حجاب بنگرید؛ تا پی��ش از انکه رضاقلدرخان‪،‬‬ ‫تصمیم نگرفته بود تا چارقد از سر زنان ای رانی بردارد و کشور را‬ ‫با سرعت راهی دروازه های تمدن و پیشرفت کند‪ ،‬مگر موضوع‬ ‫پوشش‪ ،‬در ای ران وجود نداشته اس��ت؟ چرا از عصر دیکتاتوری‬ ‫پهلوی اول‪ ،‬این بحث ان چنان جدی م ی ش��ود که ماجرا تا به‬ ‫توپ بستن حرم رضوی هم پیش م ی رود و پیش از ان این گونه‬ ‫مساله ساز نبوده اس��ت‪ ...‬و چه بسیار مسائلی از این دست که‬ ‫نشان م ی دهند در ادوار پیشین‪ ،‬چنین تمایز و حریم گذاری هایی‬ ‫میان اقتصاد و سیاس��ت و فرهنگ‪ ،‬نه تنها رایج نبوده‪ ،‬بلکه‬ ‫مقبول و مطلوب به ش��مار نم ی امده اس��ت‪ .‬اول‪ :‬اما گذشته‪،‬‬ ‫گذشته است و امروزه از صدقه سر تالش های رمانتسی ن های‬ ‫المانی و چهارگانه های پارس��ونزی‪ ،‬دعوی اقتصاد و سیاست‬ ‫و فرهنگ و جامعه‪ ،‬ان چنان در این س��رزمین گرم و گی راست‬ ‫که برخی ب رای پیش��برد اهداف انتخاباتی و گروه ی شان نیز‬ ‫دست به دامان تزهای از مد افتاده م ی شوند و تالش م ی کنند‬ ‫رده بندی های منسوخ ش��ده در زمینه جدایی سیاست و هنر را‬ ‫باز تولید کنند و خود همین امر که از بخش هایی از حاکمیت‬ ‫صادر م ی شود‪ ،‬اولین گواه روش��ن و شفاف بر این ادعاست که‬ ‫سیاست و هنر از هم جدا نیس��تند‪ ،‬چرا که اگر بودند الزم نبود‬ ‫تا دولت‪ ،‬ب رای تبری یا تولی جستن به سراغ این مقوله برود و‬ ‫یزند‪،‬‬ ‫هم اینکه وقتی چنین سخنانی از چنان جایگاهی سرم ‬ ‫نشان دهنده پیوند درونی این نظام ها و سازه هاست که حقیقتا‬ ‫کارکردهای مش��ترکی را به وجود اورند‪ .‬از س��وی مقابل هم‪،‬‬ ‫هنگامی که جماعت هنرمند‪ ،‬چشم انتظار اقدامات‪ ،‬تمهی دات‬ ‫و حمایت های حاکمیت اس��ت و از حداقل هایی نظیر بودجه‬ ‫و امکانات و منابع مالی گرفته ت��ا حداکثرهایی چون تمهید‬ ‫محتوا و مجوز و ممیزی‪ ،‬خ واسته هایی را پیش م ی کشد‪ ،‬همین‬ ‫چسبندگی و مناس��بات درونی را مدنظر دارد؛ چه اگر قدرت و‬ ‫تمکنی در این بخش وجود نداش��ت‪ ،‬چنان نیاز و درخواستی‬ ‫هم در میان نبود‪ .‬دوم‪ :‬از این مهم تر و عین ی تر‪ ،‬س��اخته ها و‬ ‫بافته هایی است که از جماعت هنری صادر و ساطع م ی شود که‬ ‫به روایت انها م ی شود‪ ،‬نظرگاه کنشگران و فعاالن این عرصه را به‬ ‫داوری نشست؛ نگاهی اجمالی به عناوین و موضوعات جشنواره‬ ‫فیلم فجر ‪ ،32‬بخشی از این ادعا را اثبات م ی کند‪ :‬فالن بازیگر‬ ‫قدیمی در مراسم افتتاحیه جشنواره ای که ب رای انقالب اسالمی‬ ‫س��اخته ش��ده‪ ،‬از مثال هنرمندانی تجلیل م ی کند که اشتهار‬ ‫انها به ضدانقالب ی گری و مسائل ضداخالقی‪ ،‬عالم گیر است؛‬ ‫کارگردانی با گردن کلفتی در جلسه نقد فیلمش م ی گوید که‬ ‫کسی از مادر زاده نشده که جلوی کار او و کارگردان ی اش را بگیرد‬ ‫و فیلم نساخته‪ ،‬چرا؟ چون با اوضاع و اح وال سیاسی همخ وانی‬ ‫نداشته اس��ت؛ هنوز یک س��الی از ماجرای اختالس سه هزار‬ ‫فرهنگ‬ ‫جشنواره سی و دوم فیلم فجر نمایش داد‪:‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫این حرف معروفی اس��ت که عده ای اعتق��اد دارند هنر‬ ‫در ش��رایط سختی و تنگی ش��کوفاتر م ی ش��ود‪ .‬مثال های‬ ‫متعددی هم دارند ب رای اثبات این مدعا ‪ .‬در همین نمونه های‬ ‫وطنی هم هس��تند افرادی همچون اب راهیم نبوی که گمان‬ ‫م ی شد اگر ازادی گفتار بیشتری در ارائه اثارشان داشته باشند‪،‬‬ ‫شکوفاتر خواهند ش��د؛ اما پس از مهاجرتشان به کشورهای‬ ‫خارجی‪ ،‬نه تنها این اتفاق نیفتاد‪ ،‬بلکه پ��س از مدتی‪ ،‬ان قدر‬ ‫پی ش بین ی های خودش��ان هم نادرس��ت از اب درامد که ساز‬ ‫بازگشت را ب رای بازگش��ت به حیات هن ری شان کوک کردند‪.‬‬ ‫پس از اتفاق های سیاسی انتخابات ریاست جمهوری سال ‪88‬‬ ‫و تحوالت اجتماعی تابع ان در فضای فرهنگ و هنر کشور‬ ‫ت یافتن دغدغه های امنیتی ایجاد‬ ‫انقباض هایی ب راساس اولوی ‬ ‫شد‪ .‬این فضا بسیاری از خالقان اثار هنری را به سمت استفاده‬ ‫بیش از پیش‪ ،‬از استعاره سوق داد‪ .‬کم کم‪ ،‬بسیاری از نمایش ها‪،‬‬ ‫فیلم های سینمایی و داس��تان ها و مجموعه شعرها منتشر‬ ‫شدند که از این صنعت ب رای بیان سخن سیاسی – اجتماعی‬ ‫خود در قالب اثر هنری بهره گرفته بودند؛ تا هم نوعی احساس‬ ‫تعهد در خالقانشان ایجاد کرده باشند و هم اینکه از صاف ی های‬ ‫ممیزی رسمی امکان عبور پی دا کنند‪ .‬در ابتدای کار‪ ،‬این گونه‬ ‫ش هم پی دا نم ی کردند‪ ،‬اما با عرضه‬ ‫اثار‪ ،‬ولو اینکه فرصت نمای ‬ ‫در جمع ه��ای کوچ��ک‪ ،‬واکنش های تحس��ی ن ب رانگیزی را‬ ‫به خود م ی دیدن��د‪ .‬هر قدر هم که این گونه اثار توس��ط افراد‬ ‫کارکشته و پیشکس��وت تر تولید و عرضه م ی شدند‪ ،‬از وقار و‬ ‫توفیق بیش��تری برخوردار بودند‪ .‬این روند تا امروز همچنان‬ ‫ادامه داش��ته‪ ،‬تا انکه به مرز ازاردهندگی و حتی نقض غرض‬ ‫ورود یافته اس��ت‪ .‬حال با لشکر پرش��مار اثاری مواجهیم که‬ ‫هر کدام یک خانه‪ ،‬ی��ک پدر یا یک مح��دوده جغ رافیایی را‬ ‫نمادی کرده اند از وطن‪ ،‬نمادی س��اخته اند از حاکمیتی‪ ،‬بعد‬ ‫سعی کرده اند با ان به چالش مفهومی بپردازند‪ .‬کافی است به‬ ‫همین جشنواره تئاتر و فیلم فجر امسال که هر دو به س ی ودو‬ ‫سالگی رسیده اند نگاهی بیندازید‪ .‬تعداد قابل توجهی از این‬ ‫بستر استعاری بهره گرفته بودند‪ .‬در جشنواره تئاتر که از اثاری‬ ‫چون «سق راط»‪« ،‬در شور هزار» و «‪ »P2‬گذشته‪ ،‬حتی در اثری‬ ‫چون «ریچارد دوم» ب راساس متنی از شکسپیر نیز این رویکرد‬ ‫به چشم م ی خورد‪ .‬در جشنواره فیلم فجر هم کم نبودند؛ «خانه‬ ‫پدری»‪« ،‬میهمان داریم»‪« ،‬برف»‪« ،‬ملب��ورن» و چه و چه و‬ ‫چه که انصافا اثار تاثیرگذاری در میان انها وجود داش��ت‪ .‬اما‬ ‫از س��وی دیگر‪ ،‬مخصوصا در کار جوان ترها انگار این به یک‬ ‫ژست تبدیل شده است ب رای هنرمندان که دیگران پس از دیدن‬ ‫اثارشان بگویند دیدی فالنی چه چیزی را مابه ازای چه مفهوم ی ‬ ‫ساخته و چه حرفی زده بود؟! این ژست خیلی وقت ها هم انگار‬ ‫پوشش دهنده ضع ف ها و تنبل ی های هنرمندان م ی شود‪ .‬نکته‬ ‫دیگر انکه وقتی یک شگرد مثل یک حرف مدام تکرار شود‪ ،‬از‬ ‫یک می زان کمیت که بگذرد‪ ،‬حد مطلوبیت ان سیر معکوس‬ ‫و نزولی به خود م ی گیرد و رفته رفته ازاردهنده م ی شود؛ اتفاقی‬ ‫که اکنون واقع شده است‪ .‬حاال هم که بسیاری از اینگونه اثار‪،‬‬ ‫به گونه ای در همان فضای استعاری به سمت ترک نکردن خانه‬ ‫و همخانه ها سوق یافته است؛ ان هم با بار اخالقی بسیار که به‬ ‫نظر م ی رسد انگار این حرف از منبع خاص به بسیاری از این اثار‬ ‫تجویز شده و چه مستقیم و چه غیرمستقیم‪ ،‬راه اجازه عرضه‬ ‫ب رای این گونه اثار‪ ،‬شده است همین پایان بندی‪ .‬بر این اساس‬ ‫م ی توان گفت که این شکل اس��تفاده از استعاره‪ ،‬چه از جانب‬ ‫اس��تفاده کنندگان ان و چه از جانب اراده ای که خواسته است‬ ‫استفاده کنندگان از این صنعت‪ ،‬در نهایت همه اثار را به سمت‬ ‫همگرایی سوق دهند‪ ،‬به حد شعارزدگی رسیده است‪ .‬شعارزدگی‬ ‫هم که توصیفی است ب رای کارهای ناموفق‪ .‬با این حال‪ ،‬یک‬ ‫تناقض نیز گاه از دل ش��عارهای ارزش گرایانه بیرون م ی زند‬ ‫که گاهی هر ذهنی را به تاسف خوردن م ی کشاند‪ .‬در همان‬ ‫زمان هایی که بسیاری از اثار هنری‪ ،‬چه به دلیل استفاده های‬ ‫استعاری از مفاهیم و چه به خاطر حرف و سخنی که به وضوح‬ ‫هرچه تمام بیان کرده و در محدوده بحث های حوزه اندیش��ه‬ ‫و ش��اخه هایی چون مباحث اجتماعی حرکت کرده اند اجازه‬ ‫تکثیر و بروز نیافته اند‪ ،‬اثار فیلمسازی چون مسعود کیمیایی‬ ‫با سطح نزول سال به سال ان‪ ،‬با راحتی بسیار بیشتری اجازه‬ ‫حیات یافتند‪ .‬یک نفر از مسئوالن تصمیم گیر هم پیدا نشد‬ ‫بگوید این شهر مجازی که گروه های مافیایی و خالفکاران‬ ‫در ان هر کاری دلشان م ی خواهد انجام م ی دهند‪ ،‬کجای این‬ ‫مملکت است که هیچ قانون و مجری قانونی در ان وجود ندارد‪.‬‬ ‫هیچ کس نگفت که تولید چنین اثری با ان همه چاقو و خونی‬ ‫که به در و دیوار ش��تک م ی زند‪ ،‬امنیت عمومی کشور را زیر‬ ‫سوال برده است‪ .‬واقعا جای شکرگزاری دارد که در فیلم امسال‬ ‫ایشان یک حرکت رو به جلو حاصل شده که در جایی از ان‪ ،‬سر‬ ‫و کله پلیس پی دا م ی شود و در دیالوگ ها هم چند بار از ‪ 110‬نام‬ ‫برده م ی شود‪ .‬وگرنه در اثار قبلی ایشان که خیابان های ته ران‪،‬‬ ‫الل هزار و دربند‪ ،‬چیزی از شهرهای گانگستری دهه ‪ 19‬میالدی‬ ‫در ینگه دنیا کم نداش��ت‪ .‬انگار در عرصه هنر این کشور در‬ ‫خیلی از دوره ها‪ ،‬مهم نبوده که شما از ابتذال به حالت احتضار‬ ‫بیفتید‪ ،‬مهم این بوده که به عرصه اندیشه ورود نکنید‪g.‬‬ ‫میلیاردی نگذشته‪ ،‬فیلمی تام و تمام‪ ،‬به این موضوع اختصاص‬ ‫یافته و عالوه بر ان‪ ،‬چندین فیلم نیز ماجراهای انتخابات ‪ 88‬را‬ ‫در حاشیه داستان خود قرار داده اند‪ .‬این جدا از ده ها متلک پ راکنی‬ ‫و ُدرشت گویی است که در بسیاری از اثار عرضه شده یا حواشی‬ ‫رسانه ای انها‪ ،‬نسبت به سیاست و فضای سیاسی وجود داشته و‬ ‫دارد‪ .‬به اینها باید اظهارنظرهای مکرر فعاالن سینمایی و هنری‬ ‫مرتبط با ان‪ ،‬در زمینه «تدبیر»‪« ،‬امی��د»‪« ،‬بابک زنجانی» و‬ ‫«الودگی ه وا» را هم اضافه کرد که بسیار فراتر از فعالیتی صرفا‬ ‫«هنر»ی است‪ .‬سوم‪ :‬اصل فعال بودن سینما و هنر‪ ،‬نسبت‬ ‫به جامعه و سیاست‪ ،‬نه تنها امر نامطلوبی نیست‪ ،‬بلکه کامال‬ ‫ممدوح و خوشایند نیز هس��ت و این فرایند‪ ،‬چه بسیار بهتر از‬ ‫سینمای جشنواره ای یا گیشه پسندانه ای است که هر از گاهی‬ ‫ ترویج م ی شده و م ی شود‪ .‬در این سینماست که جامعه خوب و‬ ‫بد خویش را م ی بیند و م ی تواند به قضاوت و نظارت و اصالح‬ ‫بنش��یند و چه کارویژه ای ب رای هنر از این باالتر؟ اما نم ی شود‬ ‫کسی در حال کباب کردن تکه گوش��تی باشد و به گربه های‬ ‫گرسنه‪ ،‬مدام بگوید که «این بالل است!» سینمای فجر نشان‬ ‫داد که سیاست زده تر از ان است که بشود این پیوند را زیر رنگ‬ ‫و لعاب های سیاستمدارانه پنهان کرد و با شعار و کف و سوت‪،‬‬ ‫ایده های نخ نما ش��ده ای چون «هنر ب رای هنر» را پژواک داد‪.‬‬ ‫س��ینماگران مطرح و غیرمطرح‪ ،‬مداما خود را درگیر سیاست‬ ‫م ی کنند و م ی خ واهند چون شناگرانی باشند که به اب بزنند‪ ،‬اما‬ ‫خیس نشوند! جشنواره فیلم فجر و پی رامون های کشدار ان‪ ،‬یک‬ ‫ادعانامه جدید علیه افسانه جدایی سینما و هنرمند از سیاست و‬ ‫اقتصاد است و اینکه کار فرهنگی را باید به اهلش سپرد و اهلش‬ ‫تنها متخصصان حرفه خویشند و تماشاگران شان هم‪ ،‬انهای ی ‬ ‫که فاقد فهم الزم ب رای گوشه و کنایه زدن های ان هایند‪ .‬و این‬ ‫درهم امیختگی نیز پدیده نامعق ولی نیست‪ ،‬به شرط انکه خوب‬ ‫فهمیده و پسندیده شود‪g.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪58‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪59‬‬ ‫تاریخ‬ ‫کدام روایت؟‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫تــاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫روایت سقوط‬ ‫پرونده ای درباره تاریخ نویسی انقالب اسالمی ایران‬ ‫‪60‬‬ ‫بت پرستیمی کنند‬ ‫انتقاد عرفان قانعی راد از‬ ‫تاری خ نویسیلیب رال ها‬ ‫انقالب اسلامی ایران باعث شد بسیاری‬ ‫از طرف های درگیر ان با بیان روایت خود‪،‬‬ ‫به تحلیل این رویداد بزرگ قرن بیس�تم‬ ‫بپردازند‬ ‫خاطراتعلمهمهراکفایتمی کند‬ ‫یعقوبتوکلی‬ ‫درگفت وگوبامثلث‬ ‫‪1‬‬ ‫انقالب ای ران چند روایتی است؛ جایی که جدا از افتراق ها‬ ‫و جدای ی هایی که انقالب در ساختار ای ران به وجود اورد‪ ،‬در نوع‬ ‫خوانش انقالب نیز ش��کافی مانند خود انقالب به وجود امده‬ ‫است‪ .‬جایی که از یک سو راویان خاندان سلطنت قرار گرفته اند‬ ‫و در سوی دیگر مورخان انقالب و در این میانه هرکدام به اندازه‬ ‫منشور نور فجر‪ 57‬روایتی ب رای خود دارد از انقالب بهمن‪.1357‬‬ ‫نکته مهم در وقوع انقالب اس�لامی ماجرای داستانی‬ ‫انقالب اس��ت که دالیل س��قوط ش��اه بیش از هر چیزی در‬ ‫تاریخ نویس��ی انقالب نقش بازی م ی کند تا جایی که در هر‬ ‫نوع قرائت از انقالب اسالمی م ی توان شباهت هایی را در عین‬ ‫تفاوت های بیشمار یافت‪ .‬اینکه همه مورخان با هر گرایش‬ ‫سلطنت طلبانه‪ ،‬انقالبی چپی‪ ،‬انقالبی لیب رال ‪ ،‬انقالبی اسالمی‬ ‫و ناظ ران خارجی بر سر اشتباهات شاهانه با یکدیگر توافق دارند‬ ‫و هر کدام قصه خود را از سقوط پهلوی ها بیان م ی کنند‪.‬‬ ‫روایت کارگزاران‬ ‫از دیگر س��و میان انقالبیون مخالف ش��اه‪ ،‬گروه های‬ ‫چپ عمدتا با نگاه های ایدئولوژیک به مس��اله انقالب ای ران‬ ‫م ی نگرند‪ .‬شاید میان بسیاری از مقاالت و کتب از این دست‪،‬‬ ‫کتاب ای ران بین دو انقالب یرواند اب راهامیان استاد ای ران ی االصل‬ ‫دانشگاه های امریکاس��ت که با نگاهی چپگرایانه به انقالب‬ ‫اسالمی نگریسته است‪ .‬اب راهامیان‪ ،‬با توجه به دلبستگ ی های‬ ‫چپ خود‪ ،‬پیروزی انقالب اسالمی را در چارچوب جامع ه شناسی‬ ‫سیاسی مارکسیستی مورد توجه قرار داده است‪ .‬وی به تاسی‬ ‫از جامع ه شناسان چپ دیدگاه سه گانه ای شامل بررسی تعامل‬ ‫پیچیده میان عملکرد دولت‪ ،‬سازمان های سیاسی و نیروهای‬ ‫اجتماعی را مبنای تحلیل خود قرار داده‪ .‬وی با این چارچوب‬ ‫تحلیلی‪ ،‬در پاسخ به چرایی پیروزی انقالب اسالمی‪ ،‬عمدتا ان‬ ‫را ناشی از اجرای توسعه ناهمگون توسط رژیم پهلوی قلمداد‬ ‫کرده و در بیان نظر خود م ی گوید ک��ه محمدرضا پهلوی در‬ ‫دوره حاکمیت مطلق خود‪ ،‬بع��د از کودتای ‪ 28‬م��رداد ‪ 32‬تا‬ ‫پیروزی انقالب اس�لامی با اتکا به افزایش درامدهای نفتی‪،‬‬ ‫در کنار حمایت های امریکا‪ ،‬ب رنامه های اصالحی وسیعی را در‬ ‫حوزه های اجتماعی و اقتصادی‪ ،‬بدون توجه به توسعه سیاسی‬ ‫پیگیری کرد‪ .‬در پی این استراتژی شکاف وسیعی میان طبقات‬ ‫مختلف مردم و حاکمیت به وجود امد که نتیجه ان پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی بود‪ .‬البته اب راهامیان علل پیروزی انقالب را از‬ ‫دیدگاه طرفداران و مخالفان رژیم نیز این گونه بیان م ی کند‪« :‬دو‬ ‫تفسیر بسیار متفاوت در تبیین ع وامل ریشه ای انقالب اسالمی‬ ‫عنوان شده اس��ت‪ .‬بر پایه تفسیر نخس��ت که مورد پذیرش‬ ‫طرفداران رژیم پهلوی اس��ت‪ ،‬انقالب اسالمی بدان سبب رخ‬ ‫داد که روند نوسازی شاه ب رای مردم سنت زده و واپ س گرای او‬ ‫بیش از حد گسترده و شتابان بود‪ .‬بر پایه تفسیر دیگر که مورد‬ ‫نظر مخالفان رژیم است‪ ،‬نوسازی ناکافی شاه و دست نشانده‬ ‫سازمان سیا بودن او در عصر مل ی گرایی‪ ،‬همچنین بیطرفی و‬ ‫جمهوریخواهی او علل اصلی انقالب بود‪».‬‬ ‫او در نهایت به درس��تی بخش��ی از حقیقت را پوشش‬ ‫م ی دهد و م ی گوید که شکاف میان گروه های حاکم و نیروهای‬ ‫اجتماعی جدید (طبقه جدید) به دلیل قطع شدن ارتباط مردم با‬ ‫حکومت‪ ،‬بیشتر شده و مهم تر از همه اینکه پل های ارتباطی‬ ‫اندکی که در گذش��ته پیوند دهنده نهاد سیاس��ی با نیروهای‬ ‫اجتماعی سنتی به ویژه بازار و مراجع دینی بود‪ ،‬توسط حاکمیت‬ ‫وی ران شده بود‪ .‬بدین ترتیب در سال ‪ ،1356‬شکاف میان نظام‬ ‫اقتصادی ـ اجتماعی توسع ه یافته و نظام سیاسی توسع ه نیافته‬ ‫ان چنان ع ریض شد که تنها یک بحران اقتصادی م ی توانست‬ ‫کل رژیم را متالشی سازد‪ .‬پس انقالب نه به دلیل توسعه بیش‬ ‫از حد و نه توسع ه نیافتگی‪ ،‬بلکه به سبب توسعه ناهمگون روی‬ ‫داد‪ .‬از س��وی دیگر در منابع محافظه کارانه تر چپ مثل حزب‬ ‫توده بر سر چگونگی وقوع انقالب و تماس با رهب ران مذهبی‬ ‫ان شکاف عمیقی وجود داشت‪ .‬این مساله را م ی توان در دو‬ ‫خاطره نگاری که توسط ایرج اس��کندری و نورالدین کیانوری‬ ‫نوشته شده است‪ ،‬مشاهده کرد‪ ،‬تا جایی به نظر م ی رسد حزب‬ ‫توده به عنوان جریان مادر گروه های مخالف‪ ،‬نتوانسته دست‬ ‫به بس��یج نیروی های خود بزند و بیش��تر تماشاچی انقالب‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫اجتماعی‪ ،‬بی ن المللی و سیاسی شاه اس��ت‪ .‬خاط رات شش‬ ‫جلدی علم و شاه که حاوی گفت وگو و گزارش های وزیر دربار‬ ‫شاهنشاهی است در نوع خود جالب توجه است تا انجایی که‬ ‫گرچه علم در خاط رات خود از این مداهنه در حق شخص اول‬ ‫پهلوی ها ابایی ندارد و اتفاقا ادبیات درباری به کار گرفته شده‬ ‫در نگارش این خاط��رات نیز در ن��گاه اول چیزی جز همین‬ ‫تصور را به ذهن خواننده متبادر نم ی سازد‪ ،‬اما با تامل در متن‪،‬‬ ‫الیه های زیرین ان که حاوی انتقادات بعض��ا تند و تیزی نیز‬ ‫است‪ ،‬رخ م ی نماید و این عالمت سوال بزرگ را پیش روی ما‬ ‫قرار م ی دهد که چرا علم چنین نیش��دار و گزنده‪ ،‬بر وضعیت‬ ‫یزند و در خالل انها حتی شخص‬ ‫موجود دوران خویش نقد م ‬ ‫شاه را هم‪ -‬هرچند در قالب الفاظ و عبارات رنگ و لعاب زده‪-‬‬ ‫ب ی نصیب نم ی گذارد و نسبت به اینده اظهار ناامیدی و یاس‬ ‫م ی نماید‪ .‬این اظهار یاس را م ی توان در نامه پایان عمر علم به‬ ‫شاه یافت که از ادامه سیاست های شاه اظهار نگرانی م ی کند‬ ‫و از انقالبی بزرگ سخن م ی گوید‪ .‬خاط رات حسین فردوست‪،‬‬ ‫مرد مرموز پهلوی ها که در دستگاه امنیتی شاه مناصب مهم‬ ‫و ماموریت های پیچیده ای دارد نیز در جایگاه دیگر ش��ناخت‬ ‫رژیم موثر است‪ .‬نکته مهم در این خاط رات‪ ،‬ارجاعی است که‬ ‫بسیاری از تاریخ نویس��ان با گرایش های متفاوت از پهلوی ها‬ ‫گرفته تا مورخان اسالمی و چپ به خاط رات فردوست داده اند‬ ‫تا جایی که بسیاری از پهلوی نویسان از نقش تخریبی او در‬ ‫وقوع انقالب س��خن گفته اند که البته زندگی و مرگ او بعد از‬ ‫انقالب اس�لامی در ای ران به این شایعات دامن زد‪ ،‬او سرانجام‬ ‫در ابان ‪ ۱۳۶۲‬در خانه پدری اش توس��ط نیروهای اطالعاتی‬ ‫دستگیر شد و سرانجام در اردیبهشت ‪ ۱۳۶۶‬درحالی که چهار‬ ‫سال در بازداشت به سر م ی برد و به نگارش کتاب خاط رات خود‬ ‫م ی پرداخت بر اثر سکته قلبی درگذشت و در بهشت زه را قطعه‬ ‫‪ ،۱۰۸‬ردیف ‪ ،۵۵‬شماره ‪ ۲۵‬به خاک سپرده شد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر کتاب مهم جدیدی که در خارج از ای ران‬ ‫منتشر شده است و البته به سرعت در فضای مجازی بازنشر‬ ‫یافت‪ ،‬خاط رات پرویز ثابتی‪ ،‬مرد شماره دو ساواک است‪ .‬ثابتی‬ ‫بعد از ‪30‬سال‪ ،‬سکوت در گفت وگو با عرفان قانع ی فرد‪ ،‬مورخ و‬ ‫پژوهشگر از نقش ساواک در مسائل جاری کشور پرده برداری‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬نوع روایت ثابتی در این کت��اب در واقع خوانش‬ ‫جدیدی از تاریخ پهلوی هاست‪ .‬به طوری که این مامور امنیتی‬ ‫سابق گرچه با تاخیر ‪ 30‬ساله فاش گویی را در دستور کار قرار‬ ‫داده است اما ادعاهایش چنان مناقشه ب رانگیز بوده که دعوا بر‬ ‫سر ان هنوز هم ادامه دارد‪ .‬او درکتاب در دامگه حادثه‪ ،‬ب رای دفاع‬ ‫از نظام پیش از انقالب‪ ،‬به دکتر محمد مصدق تاخته و شکنجه‬ ‫زندانیان را به دولت وی نسبت داده است‪ .‬شاید در کنار ادعاهای‬ ‫وی در مورد اشخاص از بازرگان گرفته تا علی شریعتی و دیگران‬ ‫همین ماجرای شکنجه نکردن ساواک جنجال ب رانگی ز تر از نوع‬ ‫روایت او بود که بس��یاری از زندانیان سیاسی با گرایش های‬ ‫مختلف را علیه وی ش��وراند‪ .‬او گفته است‪« :‬بنده همیشه به‬ ‫سهم خودم با شکنجه که یک چیز غیرقانونی بود‪ ،‬مخالفت‬ ‫کرده ام و چون حقوق خوانده بودم‪ ،‬به سهم خودم همیشه با‬ ‫هرچیزی که منجر به شکنجه ش��ود مخالفت کرده ام و هیچ‬ ‫وقت هم خودم نه شکنجه دیده ام و نه بازجویی کرده ام‪».‬‬ ‫از سوی دیگر ثابتی همانند شخص شاه درکتاب پاسخ به‬ ‫تاریخ که بعد از سرنگونی سلطنت نوشته شده است‪ ،‬از توطئه‬ ‫خارجی ب رای سرنگون ی اش سخن م ی گوید‪ ،‬تئوری که تنها در‬ ‫توهم پهلوی نوی س ها قرار دارد‪.‬‬ ‫چپ نویسی تاریخی‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫از دیدگاه حامیان سلطنت چندین روایت از وقوع انقالب‬ ‫وجود دارد که شاید مهمترین انها انتقاد از خودمحوری و فساد‬ ‫شاه و درباریان اس��ت‪ .‬در این میان اما پهلوی نوی س ها به این‬ ‫سوال مهم که چرا کسی از شاه در ب رابر توفان مردم در انقالب‬ ‫حمایت نکرد‪ ،‬تفاسیر مختلفی ارائه م ی دهند‪ .‬از سوی دیگر انها‬ ‫با افشاگری های بیشمار خود سعی در تطهیر شخص خودشان‬ ‫و انتقاد از سیستم رژیم کرده اند‪.‬‬ ‫پهلوی ها ب ر خالف خاندان های سلطنت به طور سنتی از‬ ‫ریشه های خانواده ساالری یا هزار فامیلی برخوردار نبود و همین‬ ‫باعث شده بود که از همان ابتدای روی کارامدن رضاخان تضاد‬ ‫میان خانواده های سنتی با پهلوی ها برقرار شود و به همین‬ ‫دلیل است که گرچه برخی از خانواده های اشراف سنتی در بستر‬ ‫تحوالت جاری کشور همچنان نقش ایفا م ی کردند اما روابط‬ ‫تیره شاه و الیگارشی سنتی شکافی عمیق را میان این دو به‬ ‫وجود اورده بود که گرچه هیچ گاه باعث نشد که انها در مقابل‬ ‫سلطنت قرار بگی رند اما در مهار قدرت شاه اینده – محمد رضا‬ ‫شاه پهلوی – در ‪ 20‬سال ابتدایی حکومتش نقش مهمی را ایفا‬ ‫کردند‪ .‬شاید به همین دلیل بود که شاه بعدها ب رای تضعیف‬ ‫این خانواده ها اصالحات ارضی را در دستور کار قرار داد و البته‬ ‫که با روی کارامدن طبقه جدید تکنوکرات ها در مصادر کشور‬ ‫تا حدودی زیادی از نقش انها کاست اما رابطه این دو هی چ گاه‬ ‫رو به وخامت نرفت‪.‬‬ ‫البته دالیل بسیار زیادی در این رابطه از جمله یکدست‬ ‫نبودن خانواده های سنتی م ی توان یافت اما انچه مشخص‬ ‫است نگاه انها به ش��اه از همان خوی اشرافیت شان برگرفته‬ ‫ش��ده بود و عمدتا با دیده تحقیر به شخص محمد رضا شاه‬ ‫پهلوی نگریس��ته م ی ش��د‪ ،‬در خاط رات و تامالت مصدق و‬ ‫خاط رات علی امینی رگه هایی از این واقعه را م ی توان یافت‪.‬‬ ‫با این حال در کنار مرزبندی نامشخص این خانواده با شاه اما‬ ‫زمانی که در بهمن ‪ 57‬شاه انها را به یاری خواند و جلس ه ای با‬ ‫حضور زمینداران بزرگ و سران ایل و عشایر برگزار شد‪ ،‬بنا به‬ ‫روایت منوچهر فرمانفرمائیان در کتاب خون و نفت به شاه گفته‬ ‫شد که بعد از اصالحات ارضی دیگر کسی توانایی این را ندارد‬ ‫که از شاه حمایت کند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر از نگاه بسیاری از پژوهش��گران تاریخ‪،‬‬ ‫خاط رات امیر اس��داهلل علم‪ ،‬مش��اور‪ ،‬وزیر دربار و همراه شاه‬ ‫مهمترین منبع ش��ناخت درب��ار و سیاس��ت های اقتصادی‪،‬‬ ‫روایتتاریخانقالبدچارپیوستگیاست‬ ‫گفت وگوبا‬ ‫محمدعلیبهمنیقاجار‬ ‫تاریخ شخصی‬ ‫می��ان گرایش ه��ای مختلفی که نس��بت ب��ه تاریخ‬ ‫‪61‬‬ ‫انقالب اس�لامی ای ران و س��رنگونی س��لطنت مطرح است‪،‬‬ ‫نگاه گروه های عمدتا ملی و مذهبی با گرایش های سیاسی‬ ‫جبهه ملی و نهضت ازادی بیشتر بر شخص استوار است تا‬ ‫تحلی ل های مش��خص‪ ،‬چه انکه روایت مورد نظر انها بیش‬ ‫از انکه برگرفته شده از چیس��تی و چرایی وقوع انقالب باشد‪،‬‬ ‫برگرفته ش��ده از خاط رات ش��خصی و روایت هایی با ادبیات‬ ‫اول شخص مطلق است‪ .‬به نظر م ی رسد که این نوع گرایش‬ ‫عمدتا قصه اش��خاص از انقالب اس��ت تا تحلیلی بر وقوع‬ ‫انقالب‪ .‬عمده کتاب هایی که در این بخش توسط جریان های‬ ‫ملی و نهضت ازادی منتشر شده‪ ،‬نشان م ی هد که چگونه فرد‬ ‫مورد نظر در وقوع انقالب موثر بوده یا اینکه جریانی را رهبری‬ ‫و هدایت م ی کرد‪ .‬عمده این تاریخ نویسی روایت جلساتی است‬ ‫که گاهی منتشر نشده و ب رای اولین بار توسط این افراد بازگو‬ ‫م ی شود‪ .‬افراد حاضر در این جلسات بیشتر مواقع از دنیا رفته اند‬ ‫یا در رویدادهای بعدی انقالب به شهادت رسیده اند‪ .‬خاط رات‬ ‫مهدی بازرگان‪ ،‬اب راهیم یزدی و اقای سحابی عمدتا دارای چنین‬ ‫مسائلی هستند که البته جدا از ماهیت روایی انها‪ ،‬به هرحال‬ ‫منابعی ب رای بررسی روزهای پ ر تنش انقالب اسالمی است‪.‬نکته‬ ‫مه م دیگر در نوع بیان دالیل وقوع انقالب اسالمی‪ ،‬قرائت انها‬ ‫از انقالب است تا جایی که بس��یاری از این افراد طلیعه وقوع‬ ‫انقالب را ‪ 28‬مرداد ‪ 32‬و رهبری مصدق را مهم تلقی م ی کنند‬ ‫و از سوی دیگر اینکه ش��عارهای اصلی انقالب را بازگشت به‬ ‫ارزش های مشروطیت بیان م ی دارند تا مسائل دیگر‪.‬‬ ‫تاریخ رسمی انقالب‬ ‫تــاریخ‬ ‫ج��دا از گروه هایی که ب��ه روایت تاریخ نشس��ته اند‪ ،‬در‬ ‫موج تاریخ نویس��ی در دهه ‪ 60‬و ابتدای ‪ ،70‬نهادهایی برامده‬ ‫از انقالب اسالمی هس��تند که به بیان روایت تاریخ از منظر‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران م ی پردازند‪ .‬تا جایی که با توجه به‬ ‫در اختیار داشتن اس��ناد بر جا مانده از رژیم گذشته گوشه ای‬ ‫یزنند‪ .‬مرکز اس��ناد انقالب اس�لامی‬ ‫از تاری��خ را به کناری م ‬ ‫به عنوان موسس��ه پژوهشی تاریخ انقالب اس�لامی ای ران و‬ ‫به منظور جمع اوری اس��ناد و مدارک مرب��وط به نهضت امام‬ ‫خمینی(ره) جهت انجام تحقیقات مستند تاریخی و سندیت‬ ‫تدوین و نگارش تاریخ انقالب اس�لامی ای ران در سال ‪۱۳۶۰‬‬ ‫فعالیت خود را اغاز کرد‪ .‬این مرکز در س��ال ‪ ۱۳۵۹‬با رهنمود‬ ‫امام خمینی به سید حمید روحانی تاسیس شد و با پیام مورخ‬ ‫‪ ۲۰‬دی ‪ ۱۳۶۷‬به ایشان نیز با دستوری دیگر به مهدی کروبی‬ ‫تحکیم یافت‪ .‬در س��ال ‪ ۱۳۷۴‬با انتخاب هیات امنای مرکز‪،‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین روح اهلل حسینیان به عنوان رئیس‬ ‫مرکز اسناد انقالب اسالمی بعد از حجت االسالم والمسلمین‬ ‫س��ید حمید روحان��ی منصوب گردی��د‪ .‬مهمتری��ن اهداف‬ ‫این موسس��ه‪ ،‬بررس��ی و بازنگ��ری تاریخ سیاس��ی ای ران و‬ ‫انقالب اسالمی‪ ،‬گرداوری و نگهداری و ثبت اثار‪ ،‬اسناد و اوراق‬ ‫تاریخی درباره انقالب اسالمی‪ ،‬جمع اوری خاط رات شخصی ت ها‬ ‫و مردم از رویدادهای انقالب اسالمی‪ ،‬بررسی و تبیین و تدوین‬ ‫تاریخ انقالب اسالمی و ریشه های ان است‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر موسس��ات دیگری چون موسسه تاریخ‬ ‫معاصر‪ ،‬موسسه پژوهش های سیاسی و‪ ...‬به امر تاریخ نویسی‬ ‫رسمی از نگاه جمهوری اسالمی م ی پردازند‪ .‬مهمترین رویکرد‬ ‫این موسسات نگاهی به تاریخ سیاسی اسالم شیعه به عنوان‬ ‫ایدئولوژی انقالب اسالمی است که این تفکر را به نوعی در امتداد‬ ‫تاریخسیاسیشیعهازابتدایاسالمتاظهورحضرتمهدی (عج)‬ ‫قلمداد م ی کنند‪ .‬در این میانه هستند گروهی از ماموران خارجی‬ ‫که در ای ران حضور داشته اند و با بیان خاط رات و تفسیرهای خود از‬ ‫زمان انقالب به روایت تاریخ نشسته اند‪ .‬خاط رات سولی وان اخ رین‬ ‫سفیر امریکا در ای ران‪ ،‬پارسونز سفیر انگلیس در ته ران و ژنرال‬ ‫ هایزردرماموریتشبهته رانبازگو کنندهتالش هاییاستکهانها‬ ‫ب رای عدم وقوع انقالب یا سوار شدن بر موج انقالب دارند‪ .‬البته در‬ ‫البه الیخاط راتانهام ی تواننکاتیرایافتکهنشانازنوعروابط‬ ‫شاه با غرب است‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪62‬‬ ‫گفت و گوی مثلث با محمدعلی بهمنی قاجار‬ ‫روایت تاریخ انقالب دچار پیوستگی است‬ ‫‪2‬‬ ‫محمدعلی بهمنی قاجار از پژوهشگران تاریخ معاصر ایران و دانش اموخته کارشناسی ارشد حقوق بشر دانشگاه‬ ‫تهران است‪ .‬از وی تاکنون مقاله های پرشماری درباره تاریخ و فرهنگ ایران منتشر شده است‪ .‬مثلث در گفت و گو با او‬ ‫به نقد جریان شناسی تاریخ نویسی در مورد انقالب اسالمی نشسته است‪.‬‬ ‫در ماجرای س�قوط پهل�وی قرائت های مختلف‬ ‫تاریخی توسط افراد با گرایش های متفاوت چپ‪،‬‬ ‫اسالمی و ملی و البته کارگزاران رژیم منتشر شده‬ ‫است‪ ،‬این مساله ناشی از چیست؟‬ ‫‪ l‬این موضوع را م ی توان در هر مساله مهم تاریخی‬ ‫از هخامنش��یان‪ ،‬روم‪ ،‬یونان‪ ،‬اسکندر و اسالم مشاهده کرد‪.‬‬ ‫به طور مثال در تاریخ اسالم مواردی مثل سقیفه بن ی ساعده‬ ‫و سقوط بن ی امیه یک جور روایت نم ی شود‪ .‬این را حتی در‬ ‫همه انقالب ها از انقالب کبیر فرانس��ه تا انقالب اکتبر در‬ ‫روسیه م ی توان دید‪ .‬در همه وقایع و رویدادهای تاریخی هم‬ ‫مشاهده م ی شود؛ از سقوط صفویه تا انقالب مشروطه‪ ،‬جنگ‬ ‫جهانی اول و دوم و مل ی شدن صنعت نفت باز هم رگه هایی از‬ ‫این انواع روایت ها را م ی توان یافت‪ .‬به همین دلیل است که‬ ‫انقالب اسالمی نیز از این قاعده مستثنی نیست‪.‬‬ ‫ماهیت این امر در انقالب اسلامی ایران چگونه‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬باید پذیرفت انقالب اسالمی که یکی از بزرگترین‬ ‫انقالب ه��ای تاریخ جهان ب��وده و تحول بزرگ��ی را در دنیا‬ ‫به وجود اورده؛ س��راغاز عصر جدیدی در تاریخ جهان است‪.‬‬ ‫بناب راین ب��دون تردی��د قرائت های مختلف��ی از این واقعه‬ ‫وجود دارد‪ ،‬چه انکه این انقالب حیات سیاسی و اجتماعی‬ ‫ای رانیان را کامال دگرگون ساخته‪ .‬طبیعی است که هرکس‬ ‫باتوجه به تاثیرپذیری که از انقالب ای ران بر زندگی شخصی‬ ‫و اجتماع ی اش پذیرفته و باتوجه به ایدئولوژی و منافعی که‬ ‫داشته به انقالب اسالمی ای ران نگاه کند‪.‬‬ ‫یعنی در تمام این قرائت ها یک نگاه ش�خصی‬ ‫حاکم هست؟‬ ‫‪ l‬نه دیدگاه ش��خصی‪ ،‬بلکه دی��دگاه ایدئولوژیک‬ ‫و دی��دگاه جناحی م ی تواند تاثیرگذار باش��د‪ .‬ول��ی در مورد‬ ‫طی ف بندی که ش��ما از ان با عنوان روایت های انقالب نام‬ ‫بردید‪ ،‬عل ی االصول درس��ت هس��تند‪ .‬یعنی م ی ش��ود سه‬ ‫طیف عمده اس�لامی‪ ،‬چپ و من به ج��ای ملی و مذهبی‬ ‫م ی گویم «مصدق��ی»‪ ،‬در روایت تاریخ��ی از انقالب ای ران‬ ‫تاثیرگذار هستند‪.‬‬ ‫چرا از نگاه مل�ی و مذهبی با عنوان مصدقی نام‬ ‫م ی برید؟‬ ‫‪ l‬به ای��ن دلیل که مصدق ی ها فق��ط گروه ملی ‪-‬‬ ‫مذهبی نبودند و نیروهای ملی س��کوالر مثل جبهه ملی را‬ ‫نیز باید در این نوع روایت تاریخی ارزیابی کرد‪ .‬ما م ی توانیم‬ ‫س��ه طیف اصلی اس�لامی‪ ،‬چپ و مصدقی را در یک سو‬ ‫و روی دیگر طیف پهلوی ها و طرف��داران رژیم را در مقابل‬ ‫انقالب در نظ��ر گرفت‪ .‬بناب راین چهار طی��ف اصلی‪ ،‬چهار‬ ‫قرائت انقالب را به وجود اورده اند‪.‬‬ ‫از کارگزاران رژیم ش�روع کنیم؛ مشخصه اصلی‬ ‫خاطرات و کتاب های اینها انتقاد از رژیم ش�اه در‬ ‫عدم مهار انقالب با برنام ه های غلط سیاس�ی و‬ ‫اجتماعی و نشان دادن خود ب ه عنوان یک منتقد‬ ‫در داخل سیستم یا اصالح گر است‪ .‬این مساله‬ ‫ناشی از چیست؟‬ ‫‪ l‬بدون تردید وقتی جریانی شکست م ی خورد‪ ،‬به‬ ‫نقد درون م ی پردازد و دالیل این شکس��ت را مورد بررس��ی‬ ‫ق��رار م ی دهد‪ .‬س��وال اصلی هم اینجاس��ت ک��ه چرا این‬ ‫فروپاشی صورت گرفت‪ .‬در کنار این مساله اما در مورد نوع‬ ‫تاریخ نویس��ی پهلوی ها نیز باید به این مس��اله مهم توجه‬ ‫کنیم که در دوران پهلوی دس��ته بندی های مختلفی وجود‬ ‫داشته اس��ت؛ باند علم و باند نزدیک به فرح پهلوی و گروه‬ ‫هویدا که در برخی از رویدادها نزدیک به فرح بودند‪ ،‬از جمله‬ ‫گروه بندی های موج��ود در رژیم پهلوی هس��تند‪ .‬بالطبع‬ ‫اینها با هم رقابت ش��دیدی داش��تند و بعد از فروپاشی هر‬ ‫کدام م ی خواهند این مس��اله را به گردن نیروهای مخالف‬ ‫خودش��ان بیندازند‪ .‬در کنار این انتقادات مشترکاتی نیز در‬ ‫انتقاد از شخص ش��اه وجود دارد‪ .‬دلیل این امر هم این بود‬ ‫که شخص ش��اه تمام این باندها را مسلوب االراده کرده بود‬ ‫و فقط اراده خودش را بر همه این اراده ها تحمیل کرده بود‪.‬‬ ‫نکته مهم دیگری که باید مورد بررسی قرار گیرد این است‬ ‫که در نگاه کارگزاران رژیم پهلوی به انقالب‪ ،‬بیش��تر بحث‬ ‫دسیس��ه و توطئه خارجی پررنگ م ی شود‪ ،‬چه انکه در این‬ ‫نوع نگاه حکومت پهلوی‪ ،‬ای ران را در اس��تانه تمدن بزرگ‬ ‫بزرگ رسانده بود به همین دلیل نیروهای خارجی دسیسه‬ ‫کردند و این نظم پیروزمند و مدرن را که ای ران را به س��وی‬ ‫شکوفایی م ی برد‪ ،‬س��اقط کردند‪ .‬دلیل این مساله این بود‬ ‫که رژیم پهلوی در مس��ائل نفتی با ابرقدرت ها تضاد منافع‬ ‫پیدا کرده بود و زیر بار حرف خارج ی ها نم ی رفت‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل اعتقاد داشتند که غرب ی ها دسیسه چیدند و حکومت‬ ‫شاه را سرنگون کردند‪ .‬منتها در ذیل این نگاه م ی گویند که‬ ‫شخص ش��اه هم مقصر بود‪ ،‬به خاطر اینکه دیکتاتور بود‪.‬‬ ‫نکته جالب اینک��ه انتقاد انها به دیکتاتوری ش��اه‪ ،‬انتقاد به‬ ‫این نیست که چرا شاه به دگراندیشان مخالف سختگیری‬ ‫م ی کرد‪ ،‬بلکه خودش��ان تقریبا موافقند که باید ش��اه این‬ ‫دیکتاتوری را نسبت به انها اعمال م ی کرد اما انها مخالفند‬ ‫که چرا ش��اه در درون حکومتش بین طرف��داران خود یک‬ ‫فضای بازی را ایجاد نم ی کرد‪ .‬حرف خود ثابتی که در کتاب‬ ‫اخیرش زده همین است که ما قبل از اینکه بیاییم و ازادی‬ ‫به مخالفین بدهیم‪ ،‬ازادی به موافقان رژیم م ی دادیم‪.‬‬ ‫خودش ه�م م ی گوید که من یک�ی از ادم هایی‬ ‫بودم که نقد جدی به ساختار قدرت داشتم‪.‬‬ ‫‪ l‬بله و ما ازادی نداشتیم‪.‬‬ ‫به فرح م ی گوید من ازادی نداشتم؟‬ ‫‪ l‬این گروه حرفش��ان این اس��ت که پس چرا شاه‬ ‫نسبت به ما دیکتاتوری کرد ضمن اینکه همه شاه را متهم‬ ‫م ی کنند به اف��راد دون پایه میدان داد که در راس س��اختار‬ ‫قدرت قرار بگیرند؛ مصداق ب��ارزش را هویدا م ی دانند‪ .‬انها‬ ‫معتقد هستند که شاه رجال الیق‪ ،‬رجال استخواندار و سنتی‬ ‫را کنار زده ب��ود و افراد دون پایه را پ��رورش داد؛ افرادی مثل‬ ‫هوشنگ انصاری نماد کسانی هس��تند که در معرض این‬ ‫انتقادها هستند‪ .‬همان طور که م ی دانید هوشنگ انصاری‬ ‫کارگر کارخانه ب��ود و یکدفعه به مقام باالیی رس��یده بود و‬ ‫وزیر اقتصاد ش��ده بود‪ .‬در واقع هر طی��ف م ی گوید که چرا‬ ‫به ما اعتماد نکرد‪.‬‬ ‫ضمن اینک�ه این گ�روه در ح�ال تطهی�ر خود‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬همین طور اس��ت‪ ،‬اینکه چرا شاه به من اعتماد‬ ‫نکرد و چرا به نیروهای دیگر اعتماد ک��رد‪ .‬عمده مخالفت‬ ‫اینها با رژیم این است که روش اداره کش��ور او‪ ،‬ای ران را در‬ ‫معرض انقالب قرار داد‪ .‬اگرچه نگاه غالبش این اس��ت که‬ ‫دس��ت خارجی دخیل بوده ول��ی اینها هم به ناچ��ار اذعان‬ ‫دارند به اینکه رژیم شاه ناکارامد بود‪ .‬البته بین طرفداران و‬ ‫کارگزاران حکومت پهلوی دیدگاه های مختلفی در رابطه با‬ ‫انقالب اسالمی وجود دارد؛ مثال داریوش همایون تقریبا به‬ ‫دسیس��ه خارجی هیچ اعتقادی ندارد‪ .‬یا حتی در ارا و عقاید‬ ‫اردشیر زاهدی هم چیزی به نام دسیس��ه خارجی در وقوع‬ ‫انقالب نیس��ت‪ .‬اردش��یر زاهدی حرفش این است که اگر‬ ‫سف رای امریکا و انگلیس به ش��اه دیکته م ی کردند که شاه‬ ‫انقالب را سرکوب نکند‪ ،‬شاه م ی توانس��ت انها را به عنوان‬ ‫عناصر نامطلوب اخ راج نماید‪ .‬داریوش همایون که اصال این‬ ‫مسائل را مطرح نم ی کند‪ .‬بیشتر بر ندادن توسعه سیاسی‬ ‫توسط شاه انتقاد م ی کند‪ .‬اینکه چرا شاه ساختارسازی نکرد‬ ‫و بیشتر رفتار خود شاه باعث انقالب شده بود‪ ،‬چه انکه شاه‬ ‫کامال سیستم را مسلوب االراده کرده بود و طرفداران خودش‬ ‫را به زندان انداخ��ت و فضا را ب رای انقالب ام��اده کرده بود‪.‬‬ ‫در یک جمع بندی کلی م ی توان گف��ت که کارگزاران رژیم‬ ‫پهلوی در ابتدا عامل خارجی را دلیل سقوط عنوان م ی کنند و‬ ‫بعد به مسائل داخلی م ی پردازند و خود را نیز به نوعی منتقد‬ ‫سیستم نشان م ی دهند‪ .‬به طور مثال ثابتی که خود عضو‬ ‫ساواک است هی چ گاه از ساواک انتقاد نم ی کند‪.‬‬ ‫حتی دفاع م ی کند‪.‬‬ ‫نیروهای چپ و حتی‬ ‫کل جریان روشنفکری در‬ ‫ای رانبهروحانیتب ه عنوان‬ ‫نیرویبسی ج گرونیرو های‬ ‫بسیجکنندهنگاهم ی کند‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬اینها در خاط راتشان از دزدی ها و فساد رژیم‬ ‫سخن بسیار م ی گویند و از مبارزه ای که ب رای کم شدن فساد‬ ‫کرده اند‪ ،‬خاط راتی را نقل م ی کنند‪ .‬و به نوعی همان طور که‬ ‫م ی گویید‪ ،‬در صدد تطهیر خود م ی باشند‪.‬‬ ‫البته گروهی در کنار این مسائل‪ ،‬از عدم حاکم شدن‬ ‫قدرت رژیم در برخورد س��خت با مخالف��ان گالیه هایی را‬ ‫مطرح م ی نمایند‪ .‬مث��ل اینکه ثابتی م ی گوی��د من گفتم‬ ‫چندصد نفر را دستگیر کنید‪ ،‬مساله حل م ی شود‪ .‬او از شاه‬ ‫انتقاد م ی کند که چرا کم سرکوب کردید‪ .‬نکته دیگر اینکه‬ ‫در خاط رات او امده است چون شاه به این دلیل که نهضت‬ ‫ازادی و جبهه ملی به نوعی مورد حمای��ت امریکا بودند‪ ،‬از‬ ‫اینها م ی ترسید‪.‬‬ ‫در کن�ار دیدگاه کارگ�زاران رژیم ش�اه‪ ،‬نوع نگاه‬ ‫چپ ها وجود دارد که بهترین فرد برای بررس�ی‬ ‫موضوع‪ ،‬نوش�ته های اقای ابراهامیان اس�ت‪ .‬او‬ ‫در روایت خ�ود روی دو مس�اله تاکی�د دارد؛ اول‬ ‫اینکه از توسعه نامتوازن در حکومت شاه سخن‬ ‫م ی گوی�د و اینکه طبق�ات اجتماع�ی در انقالب‬ ‫نقش اساسی داشتند‪.‬‬ ‫‪ l‬باید تفاوتی می��ان مبانی ایدئولوژیک گروه های‬ ‫چپ قائل ب��ود‪ .‬در دیدگاه امث��ال اق��ای اب راهامیان اصل‬ ‫این است که کش��ور در تضاد بین س��نت و مدرنی زاسیون‬ ‫قرار گرف��ت‪ .‬ای ران وارد ی��ک مدرنیته کامل نش��د و صرفا‬ ‫مدرنی زاسیون بود‪ ،‬صرفا س��اختارهای فنی و اداری به وجود‬ ‫امد و مدرن م ی شدند اما از نظر فکری هنوز مدرن نشده بود‪.‬‬ ‫بحث دیگر او در مدل توسعه ناهمگونی که در کشور ایجاد‬ ‫شده بود؛ توس��عه اقتصادی ش��کل گرفته بود ولی توسعه‬ ‫سیاسی و فرهنگی هنوز مانده بود‪ ،‬چه انکه حکومت یک‬ ‫دیکتاتوری مطلق بود و اج��ازه اصالحات نم ی داد‪ .‬از طرفی‬ ‫دیگر در کش��ور نوعی ش��کاف طبقاتی و تض��اد طبقاتی‬ ‫شکل گرفته بود و نیروی جدیدی داشت به وجود م ی امد که‬ ‫این نیروی جدید به وس��یله نخبگان حاکم‪ ،‬به بازی گرفته‬ ‫نم ی شدند‪ .‬این طبقه س��هم اساس��ی تر و مهم تر در اداره‬ ‫جامعه م ی خواستند‪ ،‬پس خودشان ش��روع به سازماندهی‬ ‫اعتراضات و مخالفت ها علیه رژیم پهلوی کردند که منجر‬ ‫به سرنگونی رژیم پهلوی شد‪ .‬در این تحلیل اما رگه هایی از‬ ‫حقیقت وجود دارد ولی همه ان نیست‪.‬‬ ‫ای ران تا دهه چهل کش��وری بود که اقتصادش بر پایه‬ ‫کش��اورزی بنا ش��ده و کارخانه ها محدود بودند‪ .‬بعد از دهه‬ ‫چهل‪ ،‬انقالب سفید و اصالحات ارضی‪ ،‬کشاورزی در ای ران‬ ‫کمرنگ و ای ران از کشوری تولیدکننده به کشوری واردکننده‬ ‫تبدیل م ی شود‪ .‬ولی در ازای ان اقتصاد صنعتی تا حدودی‬ ‫‪ l‬دلیل این امر نیز در این است که نیروهای چپ و‬ ‫حتی کل جریان روشنفکری در ای ران به روحانیت به عنوان‬ ‫نیروی بسیج گر و نیرو های بس��یج کننده نگاه م ی کند‪ .‬در‬ ‫این میان یک ذهنی��ت تاریخی هم از انقالب مش��روطه‬ ‫وجود داشت که در جنبش مشروطه روحانیت بیشتر از اینکه‬ ‫تئوری جنبش مشروطه را پیگیری نماید‪ ،‬یعنی تئوریسین‬ ‫داشته باشد و بیشتر از اینکه بخواهد بعد از پیروی جنبش‬ ‫در مس��ند حکومتداری قرار بگی��رد و ارمان های جنبش را‬ ‫اجرایی کند‪ ،‬بیش��تر نقش بس��یج کننده را داشت‪ .‬مرحوم‬ ‫طباطبایی یا مرحوم بهبهانی و حت��ی علمای نجف مثل‬ ‫اخوند خ راس��انی نقش بسی ج کننده داش��تند‪ ،‬به این معنی‬ ‫که علیه حکومت فتوا دادند و تنها حکومت اس��تبدادی را‬ ‫غیرمشروع دانس��تند‪ ،‬با همین حرکت‪ ،‬زمینه الزم را ب رای‬ ‫مبارزه فراهم اوردند‪ .‬مثال علمای نجف و بهبهانی به منبر‬ ‫م ی رفتند‪ ،‬مخالفت م ی کردند و مردم را علیه ش��اه قاجار و‬ ‫استبداد بسیج م ی کردند‪ .‬در واقع انها بازوی جنبش بودند‬ ‫و این تئوری توسط روشنفکران درست شده بود‪ .‬نتیجه این‬ ‫امر این شد که روش��نفکران به حکومت رس��یدند‪ .‬پس با‬ ‫این تجربه تاریخی که خیلی هم قدیمی نیست‪ 73 ،‬سال‬ ‫قبل از انقالب اسالمی‪ ،‬جریان روشنفکری در انقالب فعال‬ ‫بوده دوباره از روحانیت همین نقش را م ی خواسته است که‬ ‫روحانیون بیایند و مردم را بس��یج بکنند‪ ،‬در واقع از نیروی‬ ‫روحانیت به عنوان تنها نیرویی که م ی تواند مردم را به راحتی‬ ‫بسیج کند استفاده م ی کردند‪...‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫در خاط�رات کارگزاران رژیم پیداس�ت که عالوه‬ ‫بر اینکه انتقادات�ی نیز به رژیم دارن�د اما خود را‬ ‫اصالح گر یا منتقد سیس�تم عنوان م ی کنند‪ ،‬در‬ ‫واقع یک جور م ی خواهند خود را تطهیر نمایند‪.‬‬ ‫انتقاد جدی که به این تفکر م ی ش�ود این است‬ ‫که این رویکرد نسبت به ماهیت اسالم و رهبری‬ ‫روحانیت ب ی تفاوت است‪.‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دفاع م ی کن��د‪ .‬ولی در مقاب��ل در خاط رات‬ ‫ارتش��بد قره باغی م ی بینید که او دولت بختی��ار را مقصر‬ ‫م ی داند و در مقابل بختیار‪ ،‬ارتشبد قره باغی را مقصر عنوان‬ ‫م ی کند‪ .‬نتیجه اینکه هر طیف��ی م ی خواهد طیف دیگر را‬ ‫متهم و محکوم کند‪.‬‬ ‫پرویز ثابتی با کتاب خاط�رات در دامنگه حادثه‬ ‫جدیدترین اثراز روایت پهلوی ها را منتشرکرده است‬ ‫رونق م ی گی��رد‪ ،‬کارخانه های بزرگ مث��ل ذوب اهن‪ ،‬ای ران‬ ‫خودرو و‪ ...‬ایجاد م ی ش��وند‪ .‬همی ن ها باعث پررونق شدن‬ ‫صنعت نفت م ی شود؛ مجموعه این رویدادها در دهه چهل‬ ‫و پنجاه باعث ایجاد طبقه کارگر متمرکز م ی شود‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر دانشگاه ها و در واقع دانش��جوها‪ ،‬فارغ التحصیالن و‬ ‫نیروهای تحصیلکرده ای که به خارج رفته بودند و در خارج‬ ‫تحصیل ک��رده بودند و به ای ران م ی امدند‪ ،‬بس��یار بس��یار‬ ‫بیشتر از قبل م ی شدند‪ .‬اگر ما به سرکردگان گروه های مهم‬ ‫مخالف حکومت ش��اه نگاه کنیم م ی بینیم که رگه هایی از‬ ‫این واقعیت در انها وجود دارد‪.‬‬ ‫عمدتا اینها از طبقات جدید اجتماعی و افرادی بودند‬ ‫ک��ه تحصیلکرده اند‪ ،‬به طبقاتی بی��رون از نخبگان حاکم‬ ‫سنتی در نظام سلطنتی ایران وابستگی دارند و حاال سهم‬ ‫بیشتری م ی خواهند‪ .‬در اینجا شکل اعتراض انها منتهی به‬ ‫عمل انقالبی م ی شود‪ .‬اما این همه واقعیت نیست‪.‬‬ ‫بیش�تر از نقش بس�ی ج کنندگی برای روحانیت‬ ‫نم ی خواستند؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬اصال فکر نم ی کردند فراتر از ان شود‪.‬‬ ‫وقتی فراتر ش�د دیگر اصال نتوانس�تند تحلیل‬ ‫کنند؟‬ ‫‪ l‬وقتی فراتر ش��د گفتند انقالبمان ب��ه راه دیگر‬ ‫رفت‪ .‬یعن��ی ما انقالب کردی��م اما انها از نق��ش کارکردی‬ ‫فرات��ر رفتند‪ .‬در اینجا ب��ود که روش��نفکران گفتند که این‬ ‫انقالب ب رای ما بوده‪ ،‬در حالی که در واقع این تحلی ل ها چند‬ ‫اشتباه اساسی دارد‪ .‬اینکه اگر ما با مشروطه مقایسه کنیم‪،‬‬ ‫پیش از مشروطه ما خال دین در جامعه ایرانی نداشتیم‪ .‬در‬ ‫جامعه ای رانی یک دین سنتی بوده و دین سیاسی هم نبوده‬ ‫و همه مردم هم از این دین تقریبا به ازادی بهره مند بودند‪.‬‬ ‫بحث دین سیاسی هم بس��یار ضعیف بود یک تحرکاتی‬ ‫سی د جمال الدین اسدابادی انجام داده بودند که مورد حمایت‬ ‫قاطبه علمای شیعه هم هی چ وقت قرار نگرفت‪ .‬اما حالتی که‬ ‫بعد از مشروطه به وجود م ی اید‪ ،‬اینکه ظهور رضاشاه‪ ،‬خال‬ ‫دینی به وجود م ی اورد‪ ،‬به این معنی که رضاخان با مجموعه‬ ‫اقداماتی که انجام م ی دهد دست به تغییر فرهنگ عمومی‬ ‫‪63‬‬ ‫مش��روطیت در ‪ 28‬مرداد ‪ 32‬بیان م ی کنند‪ ،‬شاه برخالف‬ ‫ارمان های مشروطیت که بخشی از انها ازادی های مدنی‪،‬‬ ‫اجتماعی و سیاس��ی اس��ت‪ ،‬به س��وی دیکتاتوری حرکت‬ ‫م ی کن��د‪ .‬عمده انتق��ادات اینها به ش��اه این ب��ود که برود‬ ‫پادشاهی کند نه حکومت‪ .‬همان طور که مهندس بازرگان در‬ ‫دادگاه گفت که ما اخرین گروهی هستیم که ب راساس قانون‬ ‫مشروطیت با شاه مبارزه م ی کنیم و پس از ما دیگر این گونه‬ ‫نخواهد بود‪ ،‬دیدید که همین طور هم شد‪.‬‬ ‫این گروه بع�د از انقالب با برجس�ته کردن این‬ ‫مس�ائل در واقع ب ه دنبال یک جور همانند سازی‬ ‫با امروز نیز هستند؟‬ ‫ایران کشوری اسالمی و ش�یعی است‪ .‬کشور شیعی‬ ‫و اسالمی به این معنا که جدا از اینکه ماهیتش شیعی‬ ‫اس�ت و اعتقاد ایمانی مردم به تش�یع‪ ،‬فرهنگ حاکم‬ ‫شیعه و دین اسالم است باید قوانین و مقررات مذهب‬ ‫شیعه و دین اسالم در کشور اجرا شود‬ ‫تــاریخ‬ ‫مردم و حتی در مقاطعی دس��ت به تغییر ذائقه مذهبی در‬ ‫کش��ور م ی زند‪ .‬همین باعث م ی ش��ود که دین در جامعه‬ ‫به عنوان محور مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬ ‫بعد از شهریور ‪ 20‬و ازادی های سیاسی م ی بینیم که‬ ‫جریان سیاسی دینی از دهه بیست به صورت فعال حضور‬ ‫دارند‪ .‬نه تنها فدائیان اسالم بلکه انجمن های اسالمی نیز‬ ‫فعال م ی ش��وند که در واقع عموم مردم یا نیروهای سنتی‬ ‫مذهب را مورد توجه قرار نم ی دهند و حتی در انجمن های‬ ‫اسالمی افراد تحصیلکرده و فرنگ رفته نیز حضور دارند‪.‬‬ ‫کس��انی مثل مهندس ب��ازرگان در ده��ه ‪ 20‬و ‪ 30‬و‬ ‫شریعتی در دهه ‪ 40‬و ‪ 50‬روشنفکران دینی را م ی سازند‪ .‬در‬ ‫کنار این تحوالت گروه های سیاسی با رویکردهای تفسیری‬ ‫از دین نظیر مجاهدین خلق نیز س��ر برون م ی اورند‪ .‬پس‬ ‫برخالف قبل از مش��روطه که دین اصال سیاسی نبود‪ ،‬در‬ ‫این مقطع دین کارکرد بسیار زیاد سیاسی را به عنوان اسالم‬ ‫انقالبی دارد‪ .‬این دو موضوعی است که نیروهای روشنفکر‬ ‫سکوالر و نیروهای چپ درکش نکردند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫روایت دیگر انقالب ایران‪ ،‬مساله گروه های ملی‬ ‫و مذهبی اس�ت که انقالب را به دلیل حاک م شدن روح‬ ‫قانون‪ ،‬تش�کیل نهادهای مدنی و اجتماعی م ی دانند‪،‬‬ ‫چیزی که مشخص است این است که روایت انها در‬ ‫روزگار امروز در واقع نقدی به ماجراهای بعد از انقالب‬ ‫و حذف این گروه ها نیز هست‪.‬‬ ‫‪ l‬از ن��گاه ای��ن افراد جنب��ش مش��روطیت ای ران‬ ‫ارمان هایی داشته که به باور اینها حکومت محمدرضا شاه‬ ‫از این ارمان ها دور ش��ده اس��ت‪ .‬انها در ت�لاش بودند که‬ ‫مختصات جنبش مش��روطه را به حکومت محمدرضاشاه‬ ‫برگردانند‪ .‬به باور این گروه مهمترین عامل و زمینه انقالب‪،‬‬ ‫دیکتاتوری و دور شدن حکومت پهلوی از ارمان های جنبش‬ ‫مشروطه است‪.‬‬ ‫در نوع تاری خ نویسی انقالب این گروه‪ ،‬اشخاص‬ ‫نقش برجسته ای دارند تا جایی که این افراد همان طور‬ ‫که گفتم مظهر تبلور اندیشه ای از نوع مسائلی چون‬ ‫حقوق بشر‪ ،‬حکومت قانون و‪ ...‬م ی باشند‪.‬‬ ‫‪ l‬همان طور که گفتم از ن��گاه این گروه که عمدتا‬ ‫عمده مباحث خودش��ان را در انتقاد از شاه به دلیل عدول از‬ ‫‪64‬‬ ‫‪ l‬اینها مطلوب خودشان را اعالم م ی کنند؛ بعض ی ها‬ ‫مثل بن ی صدر م ی گویند ارمان های انقالب‪ ،‬استقالل و ازادی‬ ‫بود و شاید هم به عنوان تبلیغ سیاسی این را م ی گویند ولی‬ ‫در واقع اگر بحث علم ی ش��ود‪ ،‬نم ی توانن��د در این موضع‬ ‫پافشاری کنند که ارمان انقالب اسالمی این بود که حکومت‬ ‫قانون‪ ،‬دموکراسی و جنبش مشروطه احیا شود‪.‬‬ ‫در نگاه دیگر که به نوعی برگرفته شده از ادبیات‬ ‫اسالمی است‪ ،‬انقالب اسالمی چه شاخصه ای دارد؟‬ ‫‪ l‬در این دیدگاه ای ران کش��وری اسالمی و شیعی‬ ‫است‪ .‬کشور شیعی و اس�لامی به این معنا که جدا از اینکه‬ ‫ماهیتش ش��یعی‪ ،‬اعتقاد ایمانی مردم به تش��یع‪ ،‬فرهنگ‬ ‫حاکم شیعه و دین اسالم است باید قوانین و مقررات مذهب‬ ‫شیعه و دین اسالم در کشور اجرا شود‪ ،‬نه تنها در احکام مدنی‬ ‫و حقوقی بلکه احکام کیفری‪ .‬در بررسی این دیدگاه از صدر‬ ‫اسالم در زمان خلفا تا عصر مشروطه در اسالم انحرفاتی به‬ ‫وجود امده است که از زمان مش��روطه به بعد این انحرافات‬ ‫شدید تر شده است‪ .‬دلیل این امر هم این بود که ای ران دچار‬ ‫بدعت غربگرایی هم شده است‪ .‬از اینجاست که روحانیت‬ ‫مقابل این غربگرایی ایس��تاد‪ .‬مظه��ر روحانیت هم اقای‬ ‫ش��یخ فضل اهلل نوری است و بعد از ش��یخ فضل اهلل نوری‪،‬‬ ‫ظاه را روحانیت پس زده و عقب رانده ش��د ول��ی باز ملت‬ ‫در صحنه و منتظ��ر بود که فرصت مناس��ب پی��دا کند و‬ ‫قیام نماید‪ .‬در مقاطعی مثل واقعه تنباکو‪ ،‬مش��روطه‪ ،‬قیام‬ ‫گوهرشاد و جریان ملی ش��دن نفت این حرکت مستمر به‬ ‫سمت هدف پیش م ی رود اما محقق نم ی شود‪ .‬در مشروطه‬ ‫محقق نم ی ش��ود‪ ،‬ولی از ‪ 15‬خرداد به بعد بسترهایی ب رای‬ ‫تحقق اهداف فراهم م ی شود تا ان اب رفته به جوی بازگردد‬ ‫و ماهیت اصلی اسالم و شیعه در کشور با حکومت اسالمی‬ ‫نهادینه شود‪.‬‬ ‫سوال اخر من جم ع بندی همه روایت ها از وقوع‬ ‫انقالب است؛ اینکه چه اش�تراکات و افتراقاتی‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬س��لطنت طلب ها م ی گویند ای ران کشوری است‬ ‫شاهنشاهی و باید نظام شاهنشاهی و فرهنگ شاهنشاهی‬ ‫در این کشور باش��د؛ این نظام شاهنش��اهی در حال رفتن‬ ‫به سوی توسعه‪ ،‬پیشرفت و ش��کوفایی بود اما قدرت های‬ ‫خارجی این را نخواس��تند‪ ،‬توطئه کردند و نظام را سرنگون‬ ‫کردند‪ .‬نیروهای چ��پ در نوع نگاه خود بق��ای اجتماعی و‬ ‫توسعه ناهمگون را مورد توجه قرار م ی دهند‪ .‬نیروهای ملی‬ ‫(مصدقی) هم م ی گویند که حکومت قانون و دموکراس��ی‬ ‫سرنوش��ت ای ران اس��ت و انقالب یک قدم در این راه بود و‬ ‫نیروهای اس�لامی هم م ی گویند حکومت اسالمی باید در‬ ‫ای ران باشد و ای ران کشوری است اس�لامی و شیعی و باید‬ ‫همیش��ه حکومت اس�لامی باشد‪ .‬دس��ت هایی با کمک‬ ‫استکبار و خارجی مانع این وضعیت بودند‪.‬‬ ‫اما استکبار خارجی این پروژه را عقب انداختند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬پروژه را عقب انداختند اما در انقالب اسالمی‬ ‫این مساله محقق شد‪ .‬در کنار همه افتراق ها اشتراک میان‬ ‫این روایت ها این است که خودشان را دارای یک نوع استمرار‬ ‫و پیوست تاریخی م ی دانند‪g .‬‬ ‫لیبرال ها‬ ‫بت پرستی می کنند‬ ‫‪3‬‬ ‫انتقاد عرفان قانعی راد از‬ ‫تاریخ نویسی سیاسی‬ ‫عرفان قانع ی فرد پژوهشگر و تاری خ نگار است او‬ ‫بهدلیلگفتگوهایشباشخصی ت هایسیاسی‪-‬امنیتی‬ ‫مثل جالل طالبانی‪ ،‬عیس�ی پژم�ان و پروی�ز ثابتی و‬ ‫همچنین پژوهش های سیاسی و فرهنگی درباره کردها‬ ‫شناخته شده است‪ .‬گرچه وی دارای نظریات جالبی در‬ ‫مورد تاریخ معاصر ایران است اما دیدگاه های او در واقع‬ ‫می تواند محلی برای بحث های تاریخی باشد‪.‬‬ ‫در گرایش های مختلف سیاس�ی ‪ -‬تاریخی چه‬ ‫نوع روایت هایی از انقالب ایران م ی شود؟‬ ‫‪ l‬اگر ب��ه ای��ن مس��اله ب��دون در نظ��ر گرفتن‬ ‫گرایش های سیاس��ی و حزبی و صرفا تاریخی نگاه کنیم‪،‬‬ ‫ما با چهار نوع اثار در کتابخانه ها مواجه هس��تیم؛ که بنده‬ ‫این را تقس��یم بندی کرده ام‪ .‬گروه اول از س��لطنت طلب ها‬ ‫خاط رات خود را نوش��ته اند که البته این گروه کم هس��تند؛‬ ‫روایت هایی ک��ه معموال در داخل ای ران نش��ر پیدا کرده اند؛‬ ‫مثل خاط��رات قره باغی یا مثل علم‪ .‬یک گ��روه هم وجود‬ ‫دارند که معتقدند تمام امر انقالب را انها انجام داده اند؛ گروه‬ ‫موسوم به چپ ها نظیر پیروان حزب توده‪ ،‬مجاهدین خلق و‬ ‫چریک های فدایی خلق‪ .‬چریک های خلق و مجاهدین خلق‬ ‫در تاریخ نگاری معموال بیشتر تمایل به مقاله نویسی دارند‬ ‫تا کتاب نویسی به همین دلیل کتاب خوبی که این ‪ 2‬گروه‬ ‫نوشته باش��ند عمال وجود ندارد‪ .‬در اثار شان امده است که‬ ‫انقالب اسالمی ای ران را انها انجام داده اند و بعدا گروه های‬ ‫مذهبی به اینها پیوسته اند‪ .‬یک گروه سوم هست که گروه‬ ‫مصدق السلطنه ای هاست که این گروه معموال قصدشان دو‬ ‫چیز اس��ت؛ اول‪ ،‬مصادره به مطلوب کردن ه ر گونه تحرک‬ ‫اجتماعی در داخل ای ران و دوم اینک��ه معموال معتقدند که‬ ‫موتور حرکت و انگیزه اقدام جامعه ای ران بوده اند‪ ،‬چه در سال‬ ‫‪ 1332‬چه در سال ‪.1357‬‬ ‫اقای بازرگان و بقیه در راس��تای این ن��وع روایت هم‬ ‫معموال در خاط راتشان با اب و تاب اشاره م ی کنند که مثال‬ ‫امام هم اگر م ی خواست مطلب را بنویس��د قطعا با یزدی‪،‬‬ ‫بازرگان و سنجابی مشورت داشته اند‪.‬‬ ‫یک گروه چهارم هم هس�تند ک�ه در دهه ‪ 60‬و‬ ‫‪ 70‬نگاه ه�ای تندی ارائ�ه م ی دادند ک�ه البته در‬ ‫سال های دهه ‪ 80‬و ‪ 90‬این گروه تعدی ل شد و با‬ ‫بررسی بیشتری نسبت به مسائل سخن گفت‪.‬‬ ‫‪ l‬به هرحال این چهار روایت در بطن تاریخ نویسی‬ ‫این کشور وجود دارد اما به نظرم باید به تاریخ نگاری مدرن‬ ‫روی اورد‪ .‬تاریخ نگاری مدرن به ان تاریخ نگاری چند روایتی‬ ‫گفته م ی شود که اجازه بدهیم هر کس روایت خود را بگوید‪.‬‬ ‫مثال اقای بنی صدر معتقد است که تاریخ انقالب اسالمی‬ ‫ای ران از سال ‪ 57‬شروع شده با حضور ایشان‪ ،‬از ‪ 20‬خرداد ‪60‬‬ ‫که ایشان خارج شده انقالب اس�لامی تمام شده‪ .‬خب این‬ ‫یک نوع خود محور بینی است که به نظر من یک نوع توهم‬ ‫در ان وجود دارد‪ .‬در کنار این گروه ها خارج ی هایی هم اگاه به‬ ‫تاریخ ای ران هستند که تاریخ ای ران را خوب روایت م ی کنند‪،‬‬ ‫مثل کنت پوالک با کتاب معمای ای رانی اش‪.‬‬ ‫اما بعض��ی خارج ی هایی هم نه از س��ر نااگاهی ولی‬ ‫تحت تاثیر یک جریان فکری که معموال هم موفق نیستند‪،‬‬ ‫تاریخ انقالب را روایت م ی کنند‪ .‬کسانی مثل اقای استیون‬ ‫کینزر که همه مردان شاه را نوشته یا مثل چارلز کورزمن با‬ ‫کتاب انقالبی که فک��رش را نم ی کردند‪ .‬اینها معموال ذیل‬ ‫یک جریان قرار م ی گیرند و روایتشان را ب ر اساس ان جریان‬ ‫تعری��ف م ی کنند‪ .‬من گ��روه تاریخ نگاری مدرن را بیش��تر‬ ‫توصیه م ی کنم‪.‬‬ ‫در س�لطنت طلب ها ک�ه ش�ما ه�م روی ان کار‬ ‫کرده اید‪ ،‬انها عمدتا در عل�ل وقوع انقالب ایران‬ ‫بحث عام�ل خارج�ی را لحاظ م ی کنن�د و ارجاع‬ ‫انها هم به کنفران�س گوادلوپ اس�ت یا اینکه‬ ‫انتقاداتی هم به ش�خص ش�اه م ی کنن�د و او را‬ ‫ش�خصی دیکتاتور و خود مح�ور م ی دانند‪ .‬این‬ ‫در حالی اس�ت که انها خود کارگ�زار رژیم بودند‬ ‫و عملکردش�ان هم یکی از دالیل س�قوط ش�اه‬ ‫بوده اند‪.‬‬ ‫این یک روایت خیلی احساسی است و مبنایی‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫‪ l‬من م ی گویم ایش��ان ای��ن روای��ت را دارد و وقتی‬ ‫یک فرد خارجی این روای��ت را دارد ادم باید درمورد ان تامل‬ ‫بکند‪ .‬م��ن درمورده اینکه ش��اه دیکتاتور بود ی��ا نبود یا در‬ ‫حرک��ت انقالب تحت تاثیر ق��رار گرفت ی��ا نگرفت‪ ،‬هنوز‬ ‫هم معتبرتری��ن روایتی که راجع به ای��ن دارم‪ ،‬روایت کنت‬ ‫پوالک هست‪.‬‬ ‫در خاطرات علم‪ ،‬اقای ثابتی و خاطرات فردوست‬ ‫انتقاداتی به ش�اه اس�ت که او اجازه نم ی داد که‬ ‫حتی کارگزاران خودش نظرات شان را بیان کنند‬ ‫و این ماجرا باعث ش�ده بود که یک انسدادی در‬ ‫همه عرصه ها چه سیاس�ی‪ ،‬چه اقتصادی و چه‬ ‫اجتماعی به وجود بیاید‪ .‬اقای ثابتی در گفت وگو‬ ‫با خود ش�ما م ی گوید که به من اجازه نم ی دادند‬ ‫حرف بزنم‪.‬‬ ‫‪ l‬این انتقاد به ش��اه وارد اس��ت‪ .‬م��ن م ی خواهم‬ ‫بگویم کارگزارانی که در ان سیستم بوده اند و ب رای شاه کار‬ ‫م ی کردند‪ ،‬در روایات خودشان هم این نکته را بیان م ی کنند‬ ‫برای چه بگذاریم کنار‪ ،‬نم ی ش�ود که مورد توجه‬ ‫قرار نگیرد؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬حرفی که ایش��ان زده قابل بررس��ی است و‬ ‫با خودش کاری نداریم‪ .‬از دیدگاه من چی��زی به نام فاصله‬ ‫طبقاتی وجود ندارد‪.‬‬ ‫چرا وج�ود ندارد؟ مگر م ی ش�ود مورد بررس�ی‬ ‫قرار نگیرد؟‬ ‫‪ l‬من قصدم نه دفاع از ش��اه است نه رژیم قدیم‪ .‬از‬ ‫نظر تاریخ همه میهمان تاریخند‪ .‬بناب راین ش��خص مورخ‬ ‫مستقل باید یک گوش��ه ای بایس��تد و نگاه کند‪ .‬در تاریخ‬ ‫نباید ماژیک سیاه دست مورخ باشد و به روی دوران ماژیک‬ ‫بکشد و بگویم کال این نیست‪ .‬من چنین دیدی ندارم‪ .‬همه‬ ‫یک سری خوبی و بدی دارند‪.‬‬ ‫پس شما بحث های طبقاتی و بحث های شکاف‬ ‫طبقاتی را اصال باور ندارید‪.‬‬ ‫‪ l‬حزب توده ما در گروه های چپ ها هس��تند ولی‬ ‫مشکلی که هست این است که اینها منفعت اقتصادی شان‬ ‫در هرجا که اقتضا بکند به ان سمت چرخش پیدا م ی کند‪.‬‬ ‫مثال در کت��اب کا گ ب در ای��ران نوش��ته والدیمیر‬ ‫کوزیچکین‪ ،‬روایتی در مورد ادم ها وج��ود دارد که به عقل‬ ‫نزدیک تر اس��ت تا توهم‪ .‬ح��زب توده بنا ب��ه ماهیتش در‬ ‫روابطی که ب��ا جمهوری اس�لامی ای ران داش��تند و بعد از‬ ‫فروپاشی س��ال ‪ 1989‬ش��وروی دوست داش��تند در کشور‬ ‫حضوری داشته باشند چون کعبه امال شان در شوروی فرو‬ ‫ریخته بود‪ ،‬در نتیجه جایی نداشتند در دنیا که حرکت بکنند‬ ‫و تنها جایی که داشتند همین خانه خ رابه ای بود که از انها‬ ‫باقی مانده بود و به ان خوش بودند‪ ،‬مثال یک نوع ریاکاری‬ ‫فرهنگی را هم در افراد فعال فرهنگ ی ش��ان هم م ی بینیم‬ ‫مثل اقای اب راهیم یونسی‪ .‬در جلسات خصوصی م ی گویند‬ ‫حزب توده حزبی پاک است‪ ،‬در زمستان ‪ 1384‬در جشن تولد‬ ‫اقای اب راهیم یونس��ی‪ ،‬به صورت علنی م ی گویند بسم اهلل‬ ‫الرحمن الرحیم‪ ،‬حزب توده از بین رفته است‪ .‬متاسفانه اثار‬ ‫و بقایای این سموم هنوز در گلستان افکار ایران باقی است‬ ‫و نم ی شود به کلی ان را پاک کرد‪ .‬به ه ر حال چه بخواهیم‪،‬‬ ‫چه نخواهیم پسماندهایی از گروه های چپی هنوز در داخل‬ ‫فضای فرهنگی ایران حضور دارند و چه بس��ا رسانه هایی را‬ ‫هم در اختیار دارند و به راحتی هم مجوز م ی گی رند و در داخل‬ ‫کشور هم منتشر م ی کنند‪.‬‬ ‫همین کتاب های چپ ی ها مساله قومی ت ها را در ای ران‬ ‫به عنوان عام��ل مطرح م ی کنند‪ .‬رس��انه ای وجود دارد که‬ ‫ظرف چند ماه گذشته بیش از بیس��ت مطلب با محوریت‬ ‫گفتمان قومیت مط��رح م ی کند که این گ��زاره خطرناکی‬ ‫ب رای امنیت ملی است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫انتقادی که از شاه م ی شود چیست؟‬ ‫‪ l‬اجازه بدهید در رابطه با انتقادی که از شاه م ی شود‬ ‫من یک روایتی را از اقای ارمائو که با او گفت وگو داش��ته ام‬ ‫بازگو کنم‪ .‬از روز اول خروج از کاخ نیاوران تا روز فوت شاه در‬ ‫مصر این شخص همراه شاه بوده است‪ .‬او یک حرفی زد که‬ ‫تلنگری بود ب رای من و ان‪ ،‬این بود که تاریخ در اینده احتماال‬ ‫درباره ش��اه مثل گذشته س��خن نخواهد گفت‪ .‬این وقتی‬ ‫چاپ ش��د خیل ی ها از من انتقاد کردند که این یعنی چه؟ او‬ ‫معتقد است که شاه وقتی فهمید حرکت جامعه چه ب راساس‬ ‫عقالنیت‪ ،‬چه ب راس��اس هیجان و چه ب ر اس��اس تصمیم‬ ‫درست‪ ،‬او را نم ی خواهد‪ ،‬کشور را رها کرد و رفت و مثل رهبر‬ ‫شیلی به قتل عام جامعه نپرداخت‪.‬‬ ‫برگردیم به دیدگاه چپ ها‪...‬‬ ‫‪ l‬در این دیدگاه توس��عه ناهمگون و مسائلی مثل‬ ‫موضوعات طبقاتی مطرح ش��ده و این را عامل سقوط شاه‬ ‫م ی داند‪ .‬این دیدگاه اکادمیک نیس��ت و یک دیدگاه کامال‬ ‫کمونیستی است که من وارد این بحث نم ی شوم‪ ،‬چه انکه‬ ‫بحث طبقات و جامع��ه طبقاتی و غیره را قب��ول ندارم‪ .‬به‬ ‫نظر من ه ر کس م ی تواند از دموکراس��ی سخن بگوید اما‬ ‫کمونیس��ت ها لطف کنند و راجع به این موارد اصال حرف‬ ‫نزنند ‪ .‬حاال امثال اقای اب راهامیان که مروج این نظریه است‪،‬‬ ‫یک دکترایی گرفته و در یک دانشگاه رده دو امریکا تدریس‬ ‫م ی کند که کتاب او هم در ایران حلوا حلوا م ی ش��ود‪ .‬اما در‬ ‫ای ران وزارت ارشادش به جای اجازه چاپ دادن به کتاب اقای‬ ‫ثابتی به کتاب اب راهامیان نه تنها اجازه چاپ م ی دهد بلکه‬ ‫س��ه دوره هم خرید م ی کند ب رای کتابخانه ها و من ش��ک‬ ‫م ی کنم به این مس��اله‪ .‬نتیجتا من ه��م نم ی خواهم راجع‬ ‫به این مس��اله حرفی بزنم چون اصال اعتق��ادی به دیدگاه‬ ‫طبقاتی ندارم‪ .‬اصال اقای اب راهامیان را کنار بگذاریم‪...‬‬ ‫ش�ما دیدگاه انتقادی در مورد چپ ه�ا دارید‪ ،‬ایا‬ ‫روایت حزب توده نیز از همین جنس است؟‬ ‫تــاریخ‬ ‫‪ l‬سه روایت در اینجا وجود دارد که بهتر است انها‬ ‫را یک جا بررس��ی کنیم‪ .‬من ان روایت که این ها م ی گویند‬ ‫عامل خارجی دخالت داش��ت را این گونه برداشت م ی کنم‬ ‫که باالخ��ره روابط خارجی در هر جنبش��ی وج��ود دارد‪ ،‬در‬ ‫داخل کشور هم کتاب هایی منتشر ش��ده که کسی منکر‬ ‫تعامل با روابط خارجی نیست‪ ،‬مثال اقای طباطبایی در مورد‬ ‫گفت وگو با امریکای ی ها حرف زده است‪ ،‬بازرگان خاط راتی را‬ ‫بیان کرده است و چندین کتاب دیگر هم داخل کشور راجع‬ ‫به اینکه در این اواخر نمایندگان سفارت امریکا م ی امدند و‬ ‫با کارگزاران انقالب صحبت م ی کردند‪ ،‬چاپ ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫نکته دیگر اینکه روایت افراد نیز باید مورد بررسی قرار گیرد‪.‬‬ ‫یکی از دالیلی که به سراغ تاریخ شفاهی م ی رویم این است‬ ‫که بسیاری از این اس��ناد و مدارک هنوز در دسترس نیست‬ ‫و در نتیجه نم ی توانیم خط بطالن روی انها بکشیم‪ .‬نکته‬ ‫دیگر مساله کنف رانس گوادلوپ است که تا انجایی که من‬ ‫کار کرده ام این مس��اله هیچ گاه مورد تاکید نبوده و اصال‬ ‫مساله ای فرعی است‪.‬‬ ‫و ش��اه را یک فرد دیکتاتور م ی دانند‪ .‬البته بعضا هم روایت‬ ‫م ی کنند که او باید حرف اخر را خودش بزند‪.‬‬ ‫مربی است تفاوت دارد؛ گفتن این مساله اصال جرم نیست‪.‬‬ ‫ولی متاس��فانه اینها به ای��ن حرف ها گ��وش نم ی دهند و‬ ‫تاریخ نگاریشان هم اغ راق و چیزهای عجیب است‪.‬‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬باور ندارم‪ .‬من اص�لا نم ی خواهم راجع به این‬ ‫مساله صحبتی بکنم‪.‬‬ ‫در روایاتی که مل�ی – مذهب ی ه�ا از تاریخ دارند‬ ‫انقالب ایران را پروژه ای ب�رای تقویت نهادهای‬ ‫مدنی‪ ،‬رسیدن به ازادی و کمتر عدالت اجتماعی‬ ‫بیان م ی کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬اینها یک مش��کلی که دارند بت پرس��تی است‪.‬‬ ‫بت پرستی وقتی در مساله ای در کشور بیان شود‪ ،‬بحث سر‬ ‫این است که وقتی م ی گویی بازرگان قبل از ان باید ‪ 4‬صفت‬ ‫و بعداز ان بیاوری مثل یک ش��خصیت مقدس و مثل یک‬ ‫قدیس با او برخورد کنی‪.‬‬ ‫ب رای اقای هاشم ی رفس��نجانی احترام قائل هستم‪.‬‬ ‫ایشان زندان ش��اه را کش��یدند‪ ،‬از افرادی هستند که دوران‬ ‫س��ربازی را رفته اند ولی خود ایش��ان هم اصال خوش��ش‬ ‫نم ی اید که راجع به او بگویند قهرمان انقالب‪ .‬انقالبی که ‪30‬‬ ‫میلیون‪ 40 ،‬میلیون ادم در ان شرکت کردند چرا باید به یک‬ ‫نفر گفت قهرمان؟ قهرمان را م ی توان به امام خمینی گفت‬ ‫چون سرپرست یک جریان بود ولی ب رای دیگران چه لزومی‬ ‫ دارد؟ خیلی از افراد دارند ب رای خود بیوگرافی درست م ی کنند‬ ‫و خودشان به خودش��ان م ی گویند قهرمان و چون مافیای‬ ‫مطبوعاتی در کشور داریم و چون جبهه ملی و نهضت ازادی‬ ‫این نفوذ را در مافیای مطبوعاتی کشور دارند‪ ،‬بناب راین هنوز‬ ‫علی شریعتی به عنوان دکتر علی شریعتی و به عنوان یک‬ ‫پروفس��ور از او یاد م ی کنند که در واقع از نظر علم ی چنین‬ ‫نیست‪ .‬حاال اگر بگوییم چنین نیست یک کسر شان و یک‬ ‫توهین تلقی م ی کنند‪ ،‬درحالی که توهین نیس��ت‪ .‬کسی‬ ‫که در دانشگاه استادیار اس��ت با کسی که فوق لیسانس و‬ ‫در روایاتی که‬ ‫ملی – مذهبی ها از تاریخ‬ ‫دارند انقالب ایران را‬ ‫پروژه ای برای تقویت‬ ‫نهادهای مدنی‪ ،‬رسیدن به‬ ‫ازادی و کمتر عدالت اجتماعی‬ ‫بیان می کنند‬ ‫‪65‬‬ ‫خاطرات علم همه را کفایت می کند‬ ‫یعقوب توکلی درگفت وگو با مثلث‬ ‫‪4‬‬ ‫یعقوب توکلی‪ ،‬محقق و مورخ و مدرس و کارشناس مسائل سیاسی است‪.‬وی دارای کارشناسی علوم سیاسی‬ ‫و کارشناسی ارش�د روابط بی ن الملل م ی باش�د‪ .‬همچنین دارای تحصیالت حوزوی تا س�طح چهار است‪.‬توکلی در‬ ‫زمینه های جریان شناسی تاریخ نگاری‪ ،‬جریان شناسی سیاسی‪ ،‬جنب ش های اسالمی‪ ،‬تاریخ تحوالت معاصر‪ ،‬تاریخ‬ ‫دفاع مقدس و شخصی ت شناسی معاصر دارای تخصص م ی باشد‪.‬از فعالی ت های اجرایی وی م ی توان به سردبیری‬ ‫نش�ریه زمانه‪ ،‬مدیریت گروه تاریخ تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی‪ ،‬مدیریت گروه ارشاد و تبلیغ مرکز‬ ‫پژوهش های مجلس و مدیریت گروه شهدا در پروژه دائره المعارف دفاع مقدس اشاره کرد‪.‬‬ ‫درب�اره تاری خ نویس�ی انقلاب چند ن�وع روایت‬ ‫وجود دارد‪ ،‬اول اینکه کس�انی در حمایت از شاه‬ ‫و با گرایش س�لطنت طلب ها‪ ،‬چپ ها و سوم نیز‬ ‫گروه های مل�ی و لیبرال و جریان های اسلامی‪.‬‬ ‫در این میان گروهی از خارجیان هم هس�تند که‬ ‫روایت هایی را از انقالب دارند‪.‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫‪ l‬من این گروه را به ‪ 11‬گروه تقسیم بندی کرده ام‪.‬‬ ‫پهلوی ها که گفتید البته ترکیبات شان متفاوت است‪ ،‬یک‬ ‫گروه از اینها که گروه اصلی پهلوی هس��تند انقالب را یک‬ ‫فاجعه معرفی م ی کنند و ب رای این فاجعه به دنبال مقصرانی‬ ‫هس��تند‪ .‬در این نوع روایت همه کس مقصر هس��تند به‬ ‫غیر از خودش��ان‪ .‬در این میان اما نوع روای��ت تاریخ نگاری‬ ‫پهلوی ها چند شکل و چند دوره دارد‪.‬‬ ‫یک دوره‪ ،‬دوره تاریخ نگاری باس��تان‬ ‫گرایی اس��ت و دوره دیگر‪ ،‬دوره تاریخ‬ ‫نگاری تمجیدی است که عمدتا بعد‬ ‫از واقعه ‪ 28‬م��رداد‪ ،‬اصالحات ارضی‬ ‫و انقالب س��فید انها وارد فاز ادبیات‬ ‫تمجیدی و ستایشی شدند‪.‬‬ ‫دوره بعدی‪ ،‬به اصط�لاح دوره‬ ‫تاریخ نگاری توجیهی است که عمدتا‬ ‫بع��د از انق�لاب رواج دارد و همانطور‬ ‫که گفت��م از انقالب دس��ت به یک‬ ‫فاجعه نمایی م ی زند‪ .‬اوج این مساله‬ ‫در کتاب پاس��خ به تاریخ محمدرضا‬ ‫پهلوی است که او مخاطب را به اینجا‬ ‫م ی کشاند که دشمنان خارجی مردم‬ ‫را تحریک کردند و به دام انداختند‪ .‬در‬ ‫واقع در کتاب م ی خواه��د بگوید که‬ ‫شاه که این همه خدمات را انجام داده‬ ‫سرنگون شده است اما پاسخی به این‬ ‫مس��اله داده نم ی ش��ود که چرا مردم‬ ‫انقالب کردند‪ .‬دالیل این امر پرداخته‬ ‫نم ی ش��ود‪ .‬نکته بعد در ن��وع روایت‬ ‫تاریخی پهلوی ها این است که بعضی‬ ‫از انها م ی گویند که فردوست مقصر‬ ‫بوده است و اگر در روز اخر نامه ترک‬ ‫مخاصم��ه ارتش را امض��اء نم ی کرد‬ ‫انقالب اتفاق نم ی افتاد‪ .‬گروهی دیگر‬ ‫قره باغی را مقصر م ی دانند‪ .‬بعض ی ها‬ ‫دارودسته علم و حزب رستاخیز را مورد توجه قرار داده اند‪ .‬باال‬ ‫رفتن قیمت نفت و اینکه در میان اطرفیان شاه فساد ریشه‬ ‫دوانده بود و البته که خود ش��اه فاس��د بوده است را عاملی‬ ‫ب رای وقوع انقالب در ای ران عنوان م ی کنند‪ .‬برخی از رجال‬ ‫قدیم ی همانند علی امینی م ی گویند که جبهه ملی مقصر‬ ‫بوده است؛ چون جبهه ملی اگر در سال ‪ 40‬با سیاست های‬ ‫من همراهی م ی کرد تا حکوم��ت را متعادل م ی کردم‪ ،‬این‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪66‬‬ ‫مساله رخ نم ی داد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر انهایی که وفادارانه ب رای پهلوی ها تاریخ‬ ‫نوشته اند نیز یک نگرش تاریخ نگاری های محرمانه دارند‪.‬‬ ‫یعنی بخش وس��یعی از پهلوی ها خاط رات محرمانه دارند‬ ‫که این خاط رات محرمانه غیر از ان چیزی اس��ت که علنی‬ ‫گفته اند‪ .‬شما مثال خاط رات نخس ت وزیر رضا شاه مهدی قلی‬ ‫هدایت را بخوانید‪ ،‬خواهید دید که در چند جا علیه رضا شاه‬ ‫صحبت م ی کند اما خود این انسان کارگزار رضاشاه است‪.‬‬ ‫علم هم همین طور است‪.‬‬ ‫علم هم به مراتب از این نظر از شاه تمجید م ی کند‪.‬‬ ‫منتها تمجیدهایی که او در ان دوران از خود م ی کند‪ ،‬به دلیل‬ ‫اینکه ارزش های حاکم در زمان او ارزش های متفاوتی بود‪،‬‬ ‫در زمانی که انقالب م ی ش��ود در تضاد با ان قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫علم در خاط راتش م ی گوید که ما مخفیانه افس��ران ارتش‬ ‫اسرائیل راکه در جنگ ‪ 1973‬با مسلمان ها م ی جنگیدند‪ ،‬به‬ ‫این ها نشان شجاعت دادیم و تاریخ نشان شجاعت را به چند‬ ‫روز قبل از جنگ بردیم‪ .‬یا مثال به ش��اه گفتم که عظمتی‬ ‫مانند عظمت خدا در دل مردم ایران دارید و شاه خیلی کیف‬ ‫کرد و م��ن م ی دانم که با ش��اه چه کردم‪ .‬ای��ن صحب ت ها‬ ‫معنایش بعداز انق�لاب تغییر کرد‪ .‬بنابراین من همیش��ه‬ ‫گفته ام با ارزش ترین سند حقانیت انقالب اسالمی و مردم در‬ ‫ای ران یادداشت های علم است‪ .‬یعنی هرانچه که ما از بیرون‬ ‫پیدا کرده ایم یا سندخوانی کرده ایم و یا احیانا تحلیل کرده‬ ‫ایم ممکن بود که مستند به چیزی نباشد اما با یادداشت های‬ ‫علم همه این هامستند شدند‪ .‬به این دلیل است که م ی گویم‬ ‫علم خودش کفای��ت م ی کند‪ .‬اما طیف دیگ��ری که موثر‬ ‫هس��تند‪ ،‬تاریخ ن��گاران خارجی م ی باش��ند؛امریکای ی ها و‬ ‫انگلیس ی هایی که در زمان انقالب در ای ران حضور داشتند‪.‬‬ ‫ش��ما خاط رات کارتر‪ ،‬برژینسکی‪ ،‬هایزر و س��ولیوان سفیر‬ ‫امریکا در ای ران را ببینید عمدتا برگرفته شده از گزارش ها یا‬ ‫جلسات محرمانه است‪.‬‬ ‫در نگاه اینها عمدتا دو گروه وجود دارد‪ .‬یک گروه معتقد‬ ‫بودند که م ی شد بر جریان انقالب سوار شد چه انکه انقالب‬ ‫ای ران از نوع انقالب مشروطه است این نگرش عمدتا نگاهی‬ ‫انگلیسی بود‪ .‬اما گروه دیگر اینکه ما نم ی توانیم جلوی وقوع‬ ‫انقالب را در ای ران بگیریم در نوشته های اقای سولیوان این‬ ‫مساله را م ی توان دید‪.‬‬ ‫در واقع اقدام عملی هم م ی کنند‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬رابطه ای که بین ملی‪ -‬مذهب ی ها‪ ،‬لیب رال ها و‬ ‫تماس هایی که با اقای بازرگان انجام م ی دهند در این راستا‬ ‫اس��ت‪ .‬در تالقی این دو نگاه اس��ت که افتراق هایی میان‬ ‫دس��تگاه تصمیم گیر در امریکا به وجود م ی اید‪ .‬اینجاست‬ ‫که امریکای ی ها به دنبال پیوند زدن خود با انقالب هس��تند‬ ‫و امام با هوش��مندی خودش اتفاقا به س��راغ کارتر م ی رود‬ ‫و سیاس��ت های او را در هم��ه زمینه ه��ا از حقوق بش��ر تا‬ ‫نظام ی گ��ری زیر س��وال م ی برد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر یک طیف دیگری‬ ‫هم هستند که مانند برژینسکی‬ ‫و هایزر معتقدن��د انقالب در ای ران‬ ‫با این وضعیت گریز ناپذیر است و‬ ‫باید جلوی وقوع انقالب را گرفت‬ ‫چون اگر انق�لاب در ای ران پیروز‬ ‫ش��ود منافع غ��رب و امری��کا در‬ ‫خاورمیانه به خط��ر خواهد افتاد‪.‬‬ ‫چون با یک دولتی سروکار داریم‬ ‫که معلوم نیست چه دولتی است‪،‬‬ ‫چه کس��ی بر س��ر قدرت خواهد‬ ‫امد و ب��ا امریکا چ��ه خواهد کرد‪،‬‬ ‫بنابراین نباید گذاشت به پیروزی‬ ‫برسد‪.‬‬ ‫بعد برژینس��کی تجربه ای‬ ‫را مط��رح م ی کند از ق��ول کرین‬ ‫برینت��ون‪ ،‬یک��ی از معروف ترین‬ ‫انقالب ش��ناس های دنیا‪ .‬اس��تاد‬ ‫اس��تادش در ه��اروارد م ی گوید‪:‬‬ ‫«م��ردم زمانی که رهب رانش��ان را‬ ‫دس��تگیر و زندانی کنند دس��ت‬ ‫از انق�لاب خ��ود م ی ش��ویند‪ .‬اما‬ ‫برعکس ان نیز وجود دارد اگر در‬ ‫ب رابر انقالب مماشات کنید‪،‬دولت‬ ‫س��اقط م ی ش��ود و ای��ن رهب ران‬ ‫دولت ها هستند که س��ینه دیوار‬ ‫مج��ازات م ی ش��وند‪ .‬بناب راین ما‬ ‫نباید اجازه دهیم که جری��ان انقالب در ای��ران به پیروزی‬ ‫برسد» به همین دلیل است که هویدا م ی رود و اموزگار ب رای‬ ‫یک اقدام تند روی کار م ی اید‪،‬اما ناموفق است‪.‬‬ ‫در س��وی دیگر اما روی کار امدن شریف امامی نشان‬ ‫م ی دهد که گروه به اصطالح کبوترها در کاخ س��فید برنده‬ ‫شده اند‪ ،‬که البته سیاست اشتی ملی جواب نم ی دهد‪ ،‬بعد‬ ‫بازها پیروز م ی شوند و حکومت نظامی را تقویت م ی کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬انگلیس ی ها در ایران یک کار بسیار مهم انجام‬ ‫دادند و ان‪ ،‬اینکه ب رای ما تاریخ نوش��تند‪ .‬باید این مساله با‬ ‫عنوان تبارشناس��ی تاریخ نگاری انگلیس��ی در ای ران مورد‬ ‫‪ l‬بله؛ حضور انگلیس ی ها سنتی‪ ،‬مداوم و پیوسته‬ ‫بود اما واقعیت این اس��ت که در این زمان قدرت در دست‬ ‫انگلیس��ی ها نبود‪ ،‬بلکه این امریکای ی ها بودند که ساختار‬ ‫قدرت در ای��ران را ط راح��ی کرده بودن��د‪ .‬با ای��ن حال اما‬ ‫انگلیس ی ها قدرت مشاوره داشتند‪ .‬شما ببینید شاه در این‬ ‫دوره بیش��ترین مالقات را با س��فیر امریکا و انگلیس دارد‪،‬‬ ‫یعنی این دو با هم به مالقات م ی امدند‪ .‬شما وقتی خاط رات‬ ‫س��ولیوان را م ی خوانید او خیلی صریح اس��ت اما خاط رات‬ ‫انتونی پارس��ونز خیلی مرموزانه و پیچیده اس��ت؛ در واقع‬ ‫اصال چیزی را بروز نم ی دهد‪.‬‬ ‫سولیوان م ی گوید که شاه من را کالفه کرده بود‪.‬‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬به خاطر اینک��ه هم خودش و هم کش��ور‬ ‫تصمیم گیر هستند‪ .‬انگلیس ی ها هم ناراحت هستند که چرا‬ ‫امریکای ی ها اینها را خیلی داخل خودشان وارد نم ی کنند و‬ ‫نم ی خواهند شریک جدیدی ب رای خودشان بتراشند‪ .‬به خاطر‬ ‫اینکه جایگزین اینها شده اند‪ ،‬بناب راین تاریخ نگاری انگلیسی‬ ‫نسبت به امریکای ی ها متفاوت است ولی انها هم معتقدند‬ ‫در این مقطع ای ران اشفته شده و شاه سردر گم است و همین‬ ‫سردرگم ی باعث پیروزی انقالب شد‪.‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫شما از منابع امریکایی س�خن گفتید‪ ،‬در حالی‬ ‫که منابع انگلیسی جدا از اسناد وزارت امورخارجه‬ ‫بریتانیا‪ ،‬خیلی ش�فاف نس�بت به انقالب ایران‬ ‫سخنی نگفته است‪.‬‬ ‫امریکای ی ه�ا ب ه ط�ور س�نتی در ای�ران حض�ور‬ ‫نداشتند‪.‬‬ ‫در اینجا من‪ ،‬ش�ما را ب�ه کتاب خاط�رات ثابتی‬ ‫ارج�اع م ی ده�م ک�ه م ی گوی�د‪ ،‬انگلیس�ی ها و‬ ‫امریکای ی ه�ا در ص�دد جایگزینی اف�رادی نظیر‬ ‫بازرگان هستند‪ .‬در این کتاب م ی گوید که بازرگان‬ ‫از قدیم با انگلیس ی ها و علم رابطه داشته است‬ ‫و‪...‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫دولتی که امد اش��تی بکند‪ ،‬نظامی م ی ش��ود‪ .‬اینجاس��ت‬ ‫که وقتی دول��ت نظامی ازهاری امد اق��دام نظامی نماید از‬ ‫قضا هیچ کاری نتوانس��ت کند و همان اول س��کته کرد و‬ ‫رفت بیمارس��تان‪ .‬بناب راین پ��روژه نظامی ک��ردن مقابله با‬ ‫انقالب شکس��ت خورد و ازهاری نتوانست کابینه تشکیل‬ ‫دهد‪ .‬دوباره موج عوض م ی شود و کار به دست گروه کارتر‬ ‫م ی افتد انها به دنبال جریان لیب رال م ی روند‪ ،‬کس��انی مثل‬ ‫صدیقی‪،‬بازرگان و س��نجابی که نهایتا با بختیار به نتیجه‬ ‫رس��یدند‪ .‬یعنی قرار بود بختیار ای��ن کار را انجام دهد‪ .‬بعد‬ ‫بختیار جواب نداد هایزر را فرس��تادند تا ارتش را حفظ کند‪.‬‬ ‫این امر نش��ان دهنده ان اس��ت که میان تصمیم س��ازان‬ ‫امریکایی یک کشمکشی در جریان است‪.‬‬ ‫اقای همیلت��ون ج��ردن در کتاب بح��ران م ی گوید‬ ‫که کاخ س��فید میان گرایش های مختلف در مساله ایران‬ ‫گرفتار شده بود‪ .‬خود محمدرضا نیز درمالقات با همیلتون‬ ‫جردن م ی گوید که من نتوانس��تم (این جمل��ه را باید دقت‬ ‫کنید) مقاصد رئی س جمهور(کارتر) را در ای ران متوجه بشوم‪.‬‬ ‫بعضی اوقات من را تشویق به شدت عمل م ی کرد و گاهی‬ ‫من را به مماش��ات و همراهی با بدترین دش��منانم دعوت‬ ‫م ی کرد و من در بین دس��تورهای متناق��ض وزارت خارجه‬ ‫و ش��ورای امنیت ملی گرفتار ش��ده بودم‪ .‬درخواست های‬ ‫خود رئی س جمه��ور هم معلوم نبود‪ .‬یعنی ش��ما م ی بینید‬ ‫که در اینج��ا تصمیم گی��ر امریکای ی ها بوده ان��د‪ ،‬بناب راین‬ ‫عمیقا معتقد هستم که تاریخ انقالب اسالمی را نم ی شود‬ ‫نوش��ت جز با واکاوی دقیق منافع امریکای ی ها؛ وقتی که‬ ‫شما مقایس��ه م ی کنید بین دیدگاه های امام و کارتر اصال‬ ‫م ی بینید که کاخ نیاوران تصمیم گیر نیست‪ ،‬کاخ سعداباد‬ ‫تصمیم نم ی گیرد‪ .‬تصمیم گیری های اساسی در کاخ سفید‬ ‫م ی شود و در اینجا مهم این است که امام همیشه ذهنیت‬ ‫کاخ سفید را مورد توجه قرار م ی دهد‪ ،‬نه ذهنیت محمدرضا‬ ‫را‪ .‬بناب راین هرچه نماین��دگان امریکایی به عنوان خبرنگار‬ ‫مثل کاتم ب رای مصاحبه با امام م ی ایند م ی پرسد که شما چه‬ ‫کار م ی خواهید بکنید؟ نفت را م ی فروشید؟ نم ی فروشید؟‬ ‫که در واقع س��واالت امنیت ملی است و دیگرانی که امدند‬ ‫بعدا معلوم م ی شود که این ها انسان های نشان دار بوده اند‬ ‫و جالب اینکه به امام م ی گویند شما چه زمانی برم ی گردید؟‬ ‫امام م ی گویند ک��ه هروقت خدا بخواه��د و هر وقت خودم‬ ‫تصمیم بگیرم‪ .‬م ی گویند نفت را م ی فروشید امام م ی گویند‬ ‫بلی‪ .‬م ی گویند خ��ب چگونه م ی فروش��ید؟ امام م ی گویند‬ ‫مثل باقی ملت ها‪.‬‬ ‫امام خیلی ص��ادق اس��ت‪،‬حتی با دش��من خودش‪.‬‬ ‫خیلی ب��ا صداقت پاس��خ م ی ده��د و خط��اب او هم یک‬ ‫خطاب مس��تقیم اس��ت‪ ،‬حتی در واقعه ‪ 13‬اب��ان‪ ،‬با تمام‬ ‫پیچیدگ ی هایی که این واقعه دارد امام وقتی کلمه انقالب‬ ‫دوم را بیان م ی کند به نظر من با یک صداقتی بیان م ی کند‬ ‫که خیلی هم مهم است‪.‬‬ ‫ش��ما این را درس��ت متوجه ش��ده اید‪ .‬ما امریکا را از‬ ‫خاورمیانه بیرون کرده ایم‪ .‬این بی��رون رفتن‪ ،‬این ها را خوار‬ ‫کرد‪ .‬امام این مس��اله را به درس��تی فهمیده اند که جنگ‪،‬‬ ‫جنگ جهانی اس��ت‪ ،‬مناظ��ره بین قدرت اس�لام و غرب‬ ‫است‪ .‬او اندازه جنگ را م ی فهمد‪ ،‬طرف ما هم اندازه جنگ‬ ‫را م ی فهمد‪ .‬او هم م ی داند با چه کس��ی در جنگ اس��ت‪،‬‬ ‫بناب راین اینکه سیاس��تمداران ما‪ ،‬تاریخ نویسان ما در داخل‬ ‫اندازه مواجهه را درست درک نم ی کنند گناه خودشان است‪.‬‬ ‫توجه جدی قرار گیرد‪ .‬انگلیس��ی ها به دلیل ریش��ه هایی‬ ‫که از گذش��ته های دور در ای ران دارند‪ ،‬نس��بت به مسائل‬ ‫روز با اشراف بیشتری عمل م ی کنند‪ .‬در واقع انها در درون‬ ‫ساختار حکومتی ای ران‪ ،‬خدمتگزارانی دارند که جز این واژه‬ ‫چیز دیگ��ری نم ی توان گفت‪ .‬پس انگلیس��ی ها از حافظه‬ ‫تاریخی بیشتری برخوردار بودند‪ ،‬در حالی که امریکای ی ها‬ ‫این حافظه تاریخی را نداشتند و هم افرادی که در ای ران کار‬ ‫م ی کردند‪ ،‬مثل اقای ویلیام س��ولیوان از فیلیپین به ای ران‬ ‫امده بود و هیچ پیشینه تاریخی از ای ران نداشت‪.‬‬ ‫‪ l‬فلس��فه بافی در تاری��خ راح��ت اس��ت‪ ،‬اص�لا‬ ‫سیاستمدارانی که در دانش��گاه ها و موسسات دانشگاهی‬ ‫درس خوانده اند‪ ،‬تنها چیزی که در مورد اندیش��ه سیاس��ی‬ ‫غرب باستان خوانده اند سفس��طه گری است‪ .‬یعنی در این‬ ‫نگاه چگونه م ی ش��ود که یک ف��رد مبارز ب��ا برنامه ریزی‬ ‫خارج ی ها انقالبی شود و به دس��ت اقای پرویز ثابتی اعدام‬ ‫شود‪ ،‬توسط کمیته مشترک او سال ها زیر شکنجه باشد‪ ،‬با‬ ‫اتش سوزانده شود و انواع و اقسام شکنجه ها را تحمل کند‬ ‫فقط ب رای منافع امریکا و انگلیس؟‬ ‫ثابتی شکنجه را در کتابش رد م ی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬یعنی در س��اواک نوازش م ی کردند؟! راستی چه‬ ‫کسی حاضر است ب رای منافع انگلیسی کشته شود؟ در این‬ ‫صورت دیگر چه نیازی به مبارزه اس��ت؟ فرد انقالبی مثل‬ ‫پرویز ثابتی برود با انگلیس ی ها زدوبند کند و هم منافعش را‬ ‫ببرد و هم لذتش را‪ .‬پهلوی ها اصال نم ی توانند بپذیرند که‬ ‫مردم انها را نخواس��ته اند مردم انها را از خود رانده اند‪ ،‬یک‬ ‫حرفی علم دارد‪ ،‬او در کتاب خاط راتش م ی گوید که در جریان‬ ‫بازی های ای ران و اس��رائیل‪ ،‬مردم پس از مسابقه تظاه رات‬ ‫کرده و بخشی از تاسیسات اس��تادیوم را خ راب م ی کنند‪ .‬او‬ ‫م ی گوید وقتی که این گزارش را به شاه گفتم‪ ،‬فرح هم بود‪،‬‬ ‫دیگران هم بودند‪ ،‬ش��اه گفت که مردم ب ی تربیت هستند و‬ ‫تربیت ندارند اما من گفتم نه‪ ،‬اینها اتفاقا با هدف این کار را‬ ‫انجام م ی دهند‪ ،‬به ما به چش��م یک خارجی نگاه م ی کنند‪،‬‬ ‫ما را عامل بیگانه م ی دانند و هرجا ک��ه بتوانند به ما ضربه‬ ‫ی هم در تاریخ ندارند‬ ‫م ی زنند‪ .‬اقای ثابتی که هی چ خوش نام ‬ ‫معتقد است که انگلیس ی ها و امریکای ی ها انقالب را انجام‬ ‫دادند اما چرا دولت طرفدار امریکا در ای ران به سر کار نیامد؟‬ ‫چرا جدی ترین مخالفان امریکا و غرب س��ر کار امدند؟ نه‬ ‫فقط به لحاظ اقتصادی‪ ،‬و سیاس��ی بلکه به لحاظ فلسفی‬ ‫و عقیدتی هم مخالف غرب هس��تند‪ ،‬انهایی که به س��ر‬ ‫کار امدند و در منظر جهانی هم واقع��ا تعارض دارند‪ ،‬فقط‬ ‫اختالفات داخلی نیست‪ ،‬حتی در پیشینه های جهان اسالم‬ ‫هم دارای معارضانی هستند‪ .‬چطور امریکا و انگلیس اجازه‬ ‫م ی دهند کسی که اصل ی ترین کار او مبارزه با اسرائیل است‬ ‫در اصل ی ترین سرزمین منافع اس��رائیل به قدرت م ی رسد؟‬ ‫این بیچاره ها چون ادم ی هایی بودند ک��ه به بردگی غرب‬ ‫در امده بودند و ب رای غرب مثل یک میرغضب جنایت کردند‬ ‫و ادم کشتند‪ ،‬این میرغضب های اتو کشیده نم ی توانند باور‬ ‫کنند که مردم انها را نخواس��تند‪ ،‬کدام یک از انها م ی تواند‬ ‫بگوید که در اثر جنایت من و امثال ما در کشور انقالب شد؟‬ ‫‪67‬‬ ‫طبیعی است این اقای می ر غضب نم ی تواند این مسائل را‬ ‫تحلیل نماید‪.‬‬ ‫ثابتی در کتاب�ش م ی گوید من هم ک�ه طرفدار‬ ‫رژیم بودم ازادی عمل نداشتم‪.‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫‪ l‬بعضی از اینها الف های بعد از انقالب است‪ ،‬تازه‬ ‫اگر هم گفته باشد‪ ،‬چه کسی مخالفان را سرکوب م ی کرد؟‬ ‫ان همه امضاء و دستور ب رای دستگیری‪ ،‬مجازات و عملیات‬ ‫فنی فراموش نشده است‪ .‬در واقع اینها در صدد هستند که‬ ‫خود را به نوعی تطهیر نمایند‪ .‬در اینجا باید از جریانی مهم‬ ‫در تاریخ نویسی این عصر سخن بگویم‪ ،‬جریانی که روایت‬ ‫تجاری نویس��ی در ای ران را رواج دادند‪ .‬تجاری نویسانی که‬ ‫زمانی در ای ران خبرنگار بودند و دسترس��ی به منابع خبری‬ ‫داشتند و در پروسه زمانی س��ال ‪ 57‬تا ‪ 71‬و ‪ 72‬که در واقع‬ ‫امواج تاریخ نگاری بعد از انقالب ش��روع شد‪ ،‬اینها شروع به‬ ‫نوشتن کردند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫به نوعی خودش را م ی خواهد بیطرف و مس�تند‬ ‫نشان دهد‪.‬‬ ‫‪ l‬یک ن��وع تاریخ ن��گاری از نوع مرح��وم ذبی ح اهلل‬ ‫منصوری داش��تند‪ .‬وی با امضای تاریخی‪ ،‬تاریخ داس��تانی‬ ‫م ی نوشت‪ ،‬نتیجه کتاب این بود که کتاب خواننده زیاد پیدا‬ ‫م ی کرد ولی ان دس��ترنج تاریخ نبود‪ ،‬بلکه داستان تاریخی‬ ‫حضور انگلیسی ها سنتی‪،‬‬ ‫مداوم و پیوسته بود اما‬ ‫واقعیت این است که در‬ ‫این زمان قدرت در دست‬ ‫انگلیسی ها نبود‪ ،‬بلکه‬ ‫این امریکایی ها بودند که‬ ‫ساختار قدرت در ایران را‬ ‫طراحی کرده بودند‪ .‬با این‬ ‫حال اما انگلیسی ها قدرت‬ ‫مشاوره داشتند‬ ‫بود‪ .‬نوشتن تاریخ و وقایع تاریخ سخت تر از نوستن داستان‬ ‫تاریخ اس��ت‪ ،‬بناب راین تجربه ذبی ح اهلل منصوری ب رای اینها‬ ‫جالب بود‪ ،‬شما اثار بهنود یا عابدی را ببینید‪ ،‬اثار عاقلی را‬ ‫ببینید‪ ،‬یک دوره اثار اقای مرتضایی را ببینید‪ ،‬عمده اینها‬ ‫داستان تاریخی هستند‪.‬‬ ‫در واقع در ان روایت‪ ،‬شما ماجرای انقالب را نم ی بینید‪،‬‬ ‫نوع��ی میانه داری هوش��مندانه در دف��اع از دکتر مصدق و‬ ‫مل ی گرایی را م ی بینید و نقد بسیار مالیم از پهلوی ها اما در‬ ‫متون اینها فرایند انقالب اسالمی دیده نم ی شود‪ ،‬رضاه شاه‬ ‫و عناصر سلطنت پهلوی هرکدام به شکلی حراست شده اند‪،‬‬ ‫بناب راین یکی از اینها در مورد اشرف نوشته‪ ،‬طفلک بیماری‬ ‫مالیخولیا داشت و این جوری قصه را تمام م ی کند‪ ،‬یا فرضا‬ ‫بس��یاری از قضایای عصر پهلوی را‪ ،‬ب��ه بهانه اینکه علی‬ ‫امینی از خانواده اصیلی بوده و دارای شرافت خانوادگی بود‪،‬‬ ‫دست به یک اصالت سازی و شرافت سازی م ی زنند‪.‬‬ ‫ادامه این رون��د باعث داستان نویس��ی های تاریخی‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬مث��ل کت��اب دخترم ف��رح ک��ه در واق��ع یک‬ ‫خاطره نویسی بدون اصالت است‪.‬‬ ‫واقعا اصالت ندارد؟‬ ‫‪ l‬ما ه��ر کاری که کردیم س��ندی ب��رای ان پیدا‬ ‫نکردیم‪ ،‬حتی یک نشستی هم برگزار کردیم اما به نتیجه‬ ‫نرس��یدیم‪ .‬یعنی مادر فرح این کتاب را ننوش��ته است‪ ،‬این‬ ‫کتاب در واقع رونویس��ی از بخش��ی از خاط رات فردوست‪،‬‬ ‫قره باغی و کتاب های مختلف است‪ .‬شما اگر توانستید یک‬ ‫متن پیدا کنید که این خانم نوشته باشد‪ .‬جالب است که او‬ ‫یک وقتی ثابتی را مقصر م ی داند‪ ،‬ی��ک وقت دیگر حزب‬ ‫رس��تاخیز را مقصر م ی داند و یک جا م ی گوید که فردوست‬ ‫چه ادم بد جنس��ی بود‪ ،‬و در جای دیگر از فردوست تعریف‬ ‫م ی کند و در یک ج��ا از قره باغی بد م ی گوی��د و‪ ...‬این امر‬ ‫نشان م ی دهد که یک دوره تاریخی را بین چند نفر تقسیم‬ ‫کرده اند‪ .‬عین همین هم ب رای تاج الملوک نوشته شد‪ ،‬جالب‬ ‫اینکه تاج الملوک به مس��ائلی پاس��خ م ی دهد حال اینکه‬ ‫تاج الملوک در زمان انتش��ار این کتاب م��رده بود و اتفاقات‬ ‫عجیبی در فضای تاریخ پیش م ی اید‪.‬‬ ‫نکته جالب این است که این جریان ب رای فروش بیشتر‬ ‫به سمت ماده گرایی تاریخی رفته‪ ،‬همه چیز را در یک روایت‬ ‫زنانه تعریف م ی کند که مقداری از قضایای غی ر اخالقی هم‬ ‫ب رای فروش بیشتر در درون خود دارد‪.‬‬ ‫در ن�وع روایت چپ ه�ا نیز اگ�ر بررس�ی کنیم‪،‬‬ ‫مس�ائل اکادمی�ک و تئوری هایی مثل توس�عه‬ ‫ناموزون و ش�کاف طبقاتی وج�ود دارد‪ .‬این نوع‬ ‫رویکرد ها چه شاخصه هایی دارند؟‬ ‫‪ l‬وقتی خورش��ید طل��وع م ی کن��د از نواح ی های‬ ‫مختلف می توانید خورش��ید را رویت کنید‪ ،‬طبیعی اس��ت‬ ‫‪68‬‬ ‫که وقتی انقالب اسالمی در ای ران به وقوع پیوست به عنوان‬ ‫یک حقیقت وجودی فراگیر‪ ،‬نتایج و پیامدهایی داش��ته و‬ ‫کس��انی هم به دنبال این بودند که در جامعه ای رانی تغییر‬ ‫ایجاد شود‪ .‬شاخص این جریان اقای اب راهامیان است که او‬ ‫روایت چپ گرایانه ای که دارد که البته تقصیری ندارد‪ .‬ایشان‬ ‫ب راساس زاویه دید خود م ی بیند‪ .‬ما نم ی توانیم اندیشه چپ ‬ ‫گرایانه اقای اب راهامیان را از او ج��دا کنیم و یا او را محکوم‬ ‫کنیم که چرا این طور ن��گاه م ی کند اما بای��د بدانیم اقای‬ ‫اب راهامیان از منظر یک چپ و ی��ک توده ای نگاه م ی کند‪.‬‬ ‫بناب راین او نم ی تواند رابطه ا ّم��ت و امامت را در ای ران ببیند‪،‬‬ ‫او نم ی تواند تجلی حقیقت عاش��ورا در جامعه ای ران را معنا‬ ‫کند‪ ،‬او نم ی تواند نسبت س��یطره غرب بر مردم ای ران را از‬ ‫منظر سیطره کافر بر مسلمانان ببیند و در نهایت اینکه او‬ ‫معادالت فلسفه اجتماعی چپ را در ای ران م ی خواهد تجزیه‬ ‫و تحلیل بکند‪.‬‬ ‫نوع زاویه نگاه او نیز البته باید مورد بررسی قرار‬ ‫گی�رد‪ ،‬ضمن اینکه ب�ه نظر نم ی رس�د که کامال‬ ‫غلط هم باشد‪.‬‬ ‫‪ l‬نم ی خواه��م بگویم ک��ه ان معادالت��ی که او‬ ‫محاس��به کرده حتما تمامش غلط اس��ت اما به خصوص‬ ‫بخشی از قضایاست‪ .‬بخشی از نارضایت ی ها به خاطر ماجرای‬ ‫اصالحات ارضی و امدن مردم به حاشیه شهرهاست‪ .‬اتفاقا‬ ‫انها با امدن به حاش��یه ش��هرها زندگی بهتری پیدا کردند؛‬ ‫از روستا خالص ش��دند و امدند کاس��بی راه انداختند یا در‬ ‫کارخانه ای کارگر شدند‪ .‬در گذشته یخچال‪ ،‬اب و امکانات‬ ‫نداشتند‪ .‬حاال یخچال و امکانات و گاز و تلویزیون به دست‬ ‫اوردند و اتفاقا رفاهشان بیشتر شده‪ .‬خب چرا انقالب کردند؟‬ ‫اتفاقا سوال او نیز همین است‪ ،‬م ی خواهد بگوید‬ ‫که گسس�تی که از میان برنام ه ه�ای اقتصادی‬ ‫شاه با توسعه جامعه به وجود امد‪ ،‬شکاف میان‬ ‫حاکمیت و مردم را باال برد‪.‬‬ ‫‪ l‬سوال من اینجاست به خاطر شکست ب رنامه های‬ ‫توسع ه ای ش��اه مردم خود را به کش��تن م ی دهند‪ ،‬مادران و‬ ‫پدران‪ ،‬فرزندان خود را به تظاه رات م ی فرس��تند‪ .‬اما مساله‬ ‫اینجاست که بعد از انقالب نیز نه تنها انقالب متوقف نشد‬ ‫بلکه تداوم پیدا کرد‪ .‬سوال این است که اگر نظریات مربوط‬ ‫به نابس��امانی اقتصادی حکومت را در مورد فرایند پیروزی‬ ‫انقالب باور کنیم‪ ،‬این بخش نی��روی دفاعی ‪ -‬که در ب رابر‬ ‫دش��منان خارجی از کش��ور دفاع کرد – را با ک��دام فرایند‬ ‫م ی خواهند تجزیه و تحلیل کنند؟‬ ‫شما بعد از انقالب را م ی گویید؟‬ ‫‪ l‬بله! یعنی انقالب ادامه پیدا کرد‪ ،‬به این معنی که‬ ‫نیرویی که قبل از انقالب ش��کل گرفت‪ ،‬در انقالب حرکت‬ ‫کرد و بعد از انقالب حرکت را تداوم بخشید‪g .‬‬ ‫یک انقالب و چند روایت‬ ‫نگاهی به تاریخ نویسی انقالب اسالمی ایران‬ ‫محمد جوا د مرادی نیا‬ ‫پژوهشگر تاریخ‬ ‫‪5‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫مروری کوتاه بر کارنامه تاریخ نویسان ای رانی تا مقطع‬ ‫انقالب مش��روطه‪ ،‬بیش از هر چیز گویای یک واقعیت در‬ ‫عرصه تاریخ نگاری است و ان در انحصار بودن کتابت وقایع‬ ‫ب رای یک یا چند کاتب رس��می و نوعا مورد حمایت ارباب‬ ‫قدرت‪ .‬از این رو تعجب ندارد ک��ه ادوار مختلف تاریخ ای ران‬ ‫عمدتا از یک روایت رسمی بیشتر برخوردار نیست و حتی‬ ‫اگر دو یا چند نفر نیز همزمان دست به قلم برده اند محصول‬ ‫کارشان سخت مش��ابه و نزدیک به یکدیگر است‪ .‬این تازه‬ ‫در حالی اس��ت که اصوال تاریخ نگاری ای ران بعد از اس�لام‬ ‫پیش��رفت قابل مالحظه ای نس��بت به قبل کرده و متون‬ ‫متعددی پدید امدند‪.‬‬ ‫مردان قل��م ای��ران از ابن مقف��ع گرفته ت��ا بیهقی و‬ ‫ابن بلخ��ی و عطا مل��ک جوینی و رش��ی د الدین فضل اهلل‬ ‫و اس��کندر بیک منش��ی و‪ ...‬هم��ه نامداران��ی بودن��د که‬ ‫خدمت س��لطان یا حاکم وقت را بجا م ی اوردند که البته با‬ ‫حس ن اس��تفاده از موقعیت خویش‪ ،‬کار بزرگ ثبت وقایع و‬ ‫حوادث دوران خود را نیز سامان م ی دادند‪.‬‬ ‫نتیجه انکه ابن مقفع در ق��رن دوم هجری به توفیق‬ ‫نگارش «س��یر ملوک عجم در تاریخ و اداب ملوک عجم»‬ ‫نائل امد‪ ،‬ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی مشهور به دبیر‬ ‫در قرن پنجم کتاب سترگ و ارجمند «تاریخ مسعودی» را‬ ‫پدید اورد و ابن بلخی در قرن شش��م فارس��نامه را نوشت‪.‬‬ ‫همچنی��ن عالءالدی��ن عطا مل��ک جوینی «جهانگش��ا»‬ ‫را تحری��ر کرد‪ ،‬رش��ید الدین فض��ل اهلل موفق به نوش��تن‬ ‫جامع التواریخ شد‪ ،‬عب داهلل ابن فضل اهلل شی رازی‪ ،‬تاریخ وصاف‬ ‫و اسکندر بیک ترکمان‪ ،‬عالم ارای عباسی و‪ ...‬را پدید اوردند؛‬ ‫تاریخ نگارانی که یا دبیر بودند یا وزیر‪ ،‬یا منشی یا مستوفی‬ ‫و تاریخ هایی که نوشتند یا به فرمان پادشاهی و امیری بود‬ ‫یا تقدیم به سلطانی م ی شد‪.‬‬ ‫پس به ط��ور طبیع��ی روایاتی ش��کل م ی گرفت که‬ ‫اوال تنها روایت از تاریخ ان دوره محس��وب م ی ش��د و ثانیا‬ ‫با نظرگاه قدرت غالب معموال تعارض نداش��ت‪ .‬ه ر چند در‬ ‫این میان استثنا هایی نیز قابل رویتند‪ ،‬مانند ابن عربشاه که‬ ‫«عجایب ا لمقدور فی نوائب تیمور» را در نیمه اول قرن نهم‬ ‫نگاشت و در ان سیاست داخلی و خارجی تیمور را برخالف‬ ‫مورخان متملق و چاپلوسی چون شرف الدین علی یزدی به‬ ‫باد انتقاد گرفت یا فضل اهلل ب��ن روزبهان خنجی‪ ،‬صاحب‬ ‫«عالم ارای امینی» که کتابش سراسر انتقاد و اشکال است‬ ‫از حکومت صفوی و پادشاهی شاه اس��ماعیل صفوی‪ .‬اما‬ ‫باید دانست که اینها صرفا استثنائاتی در کتابت تاریخ ای رانند‬ ‫و باید حس��اب انها را از نظام کلی تاریخ نگاری کش��ورمان‬ ‫جدا کرد‪.‬‬ ‫در این تواریخ رد پای گروه ه��ای مختلف مردم‪ ،‬نقش‬ ‫انان در گ��ردش چرخ های جامع��ه‪ ،‬جلوه ه��ای اجتماعی‬ ‫زندگی عامه‪ ،‬وضعی��ت و دیدگاه های ناراضی��ان و‪ ...‬کمتر‬ ‫دیده م ی شود و انچه پررنگ است و به وفور یافت م ی گردد‬ ‫دستورات و اعمال و فتوحات ش��اهان و شاهزادگان و دیگر‬ ‫اربابان قدرت است و بس‪.‬‬ ‫چارچوب این نظام تاریخ نگاری در عرصه مش��روطه‬ ‫ترک هایی برداش��ت و افرادی خارج از دس��ته تاریخ نگاران‬ ‫رس��می و حرفه ای نیز قدم به عرصه ثبت وقایع گذاش��تند‬ ‫تا متون تاریخی ما از یکدس��تی و یکنواختی کمی فاصله‬ ‫بگیرند و باب تازه ای در این حرفه گش��وده ش��ود‪ ،‬نتیجه‬ ‫انکه افرادی از سطوح میانی جامعه همچون ناظم االسالم‬ ‫کرمانی‪ ،‬یحیی دولت ابادی‪ ،‬شریف کاشانی‪ ،‬احمد کسروی‪،‬‬ ‫محمد تقی بهار و‪ ...‬دس��ت ب��ه کار واقع ه نگاری ش��ده‪ ،‬در‬ ‫نهای��ت کتاب هایی نظیر تاری��خ بیداری ای رانی��ان‪ ،‬حیات‬ ‫یحیی‪ ،‬واقعات اتفاقی��ه در روزگار‪ ،‬تاریخ مش��روطه‪ ،‬تاریخ‬ ‫احزاب سیاسی و‪ ...‬شکل گرفته و به جمع اثار مکتوب تاریخ‬ ‫ای ران پیوستند‪.‬‬ ‫اما تاریخ نگاری انقالب اس�لامی چیز دیگری اس��ت‬ ‫و ویژگ ی ه��ای منحصر به ف��ردی دارد ک��ه در تمام طول‬ ‫تاریخ نگاری ای ران مش��ابه و بدیلی ب رای ان نم ی توان یافت‬ ‫که به نظر نگارنده مهمترین انها انبوه نویسی و متعدد نگاری‬ ‫است‪.‬‬ ‫انبوه نویسی بدین معنا که حجم «کمی» مطالبی که‬ ‫در سی و چند سال اخیر پی رامون انقالب اسالمی نوشته شده‬ ‫در تمام طول تاریخ ای ران سابقه نداش��ته و کامال ب ی نظیر‬ ‫است‪ ،‬ه ر چند نگارنده امار دقیقی از می زان کتاب ها و مقاالت‬ ‫تاریخی که درباره این موضوع نوش��ته شده در دست ندارد‪.‬‬ ‫متعدد نگاری به این معنا که ه ر چند از انقالب اسالمی نیز‬ ‫روایتی تقریبا رسمی شکل گرفته است اما جای روایت های‬ ‫غیررس��می نیز هرگز تنگ نش��ده و انبوهی از روایت های‬ ‫مختلف و بعضا متعارف نیز بر صفحه تاریخ ثبت شده است‪.‬‬ ‫در تاریخ نگاری انقالب اس�لامی‪ ،‬قلم های فراوانی ب ی انکه‬ ‫دستور و فرمانی از جایی صادر ش��ود به حرکت درامده‪ ،‬بر‬ ‫صفحه کاغذ لغزیده و زاویه ای از این پدیده سترگ تاریخ ای ران‬ ‫را واکاویده ان��د‪ .‬صاحبان این قلم ها نی��ز الزاما تاریخ نگاران‬ ‫حرفه ای نب��وده و ب رای چنین امری تربیت نش��ده اند‪ ،‬بلکه‬ ‫عمدتا خود در گوش��ه ای و صحنه ای از این قیام همه گیر‬ ‫حضور داشته یا بر حادثه ای ش��اهد و ناظر بوده اند‪ ،‬بناب راین‬ ‫هر یک‪ ،‬تک��ه و قطع ه ای از ای��ن اینه را بازس��ازی کرده تا‬ ‫به یمن قرار گرفتن در کنار س��ایر قطع��ات‪ ،‬تصویر کاملی‬ ‫از «واقعه بزرگ» بازت��اب یابد‪ .‬انانی ک��ه در ثبت و ضبط‬ ‫تاریخ انقالب حرکتی کرده اند‪ ،‬الزاما گام هایی همس��و نیز‬ ‫برنداشته اند و تفاوت نگاه ها واراء البه الی سطور کتب انان‬ ‫به روشنی هویداست‪.‬‬ ‫دامنه این تنوع حتی به جایی م ی رسد که اثار مقامات‬ ‫و مس��ئوالن رژیم پهلوی (به عنوان یکی از دو طرف درگیر‬ ‫در ماجرای انق�لاب) را نیز در بر م ی گی��رد‪ .‬این بدان معنی‬ ‫اس��ت که مخاطبان تواری��خ انقالب صرفا با نوش��ته های‬ ‫اصحاب انقالب روبه رو نیستند بلکه این امکان نیز ب رایشان‬ ‫فراهم اس��ت که حرف و س��خن س��ران وابس��تگان رژیم‬ ‫پیشین از ش��خص ش��اه گرفته تا برخی نخس��ت وزیران‪،‬‬ ‫وزی ران و مدی��ران عال��ی‪ ،‬میانی و س��طوح پایی��ن را نیز‬ ‫بشنوند‪.‬‬ ‫از این گذش��ته روایات متع��ددی نیز وج��ود دارد که‬ ‫ارباب انها نه در صف انقالبیون بوده و نه در شمار پهلویان‬ ‫و ان خاط��رات‪ ،‬نوش��ته های اعضا و ه��واداران گروه هایی‬ ‫اس��ت که بعضا و در مقاطعی س��نگی به رژیم پیشین نیز‬ ‫پ رانده ان��د اما پ��س از پیروزی انقالب مس��یر خ��ود را جدا‬ ‫کرده اند‪ .‬برفهرس��ت بلند باالی تواریخ انقالب اسالمی باید‬ ‫مکتوبات و منش��ورات محققین و پژوهشگران غیر ایرانی‬ ‫را هم که تعدادشان کم نیس��ت افزود‪ .‬ه ر چند حاصل کار‬ ‫این تاریخ پژوهان را نم ی توان «کت��اب تاریخ» خواند‪ ،‬اما به‬ ‫دلیل برخورداری برخی از انان از اسناد و اطالعات تازه‪ ،‬انان‬ ‫را نیز م ی توان با تس��امح در ش��مار متون تاریخی انقالب‬ ‫محسوب داشت‪.‬‬ ‫انتش��ار «اس��ناد انقالب» نیز که مرحل��ه مقدماتی‬ ‫تاریخ ن��گاری به حس��اب م ی ای��د و در س��ال های پس از‬ ‫انقالب اغاز و به شکل چش��مگیری وسعت یافته است‪ ،‬به‬ ‫کمک تاریخ نگاری انقالب ش��تافته و موجبات تابش نور و‬ ‫روشنایی به زوایای تاریک «واقعه عظیم» را فراهم ساخته‬ ‫است‪g .‬‬ ‫تاریخ نگاری انقالب اسالمی ویژگ ی های منحصر به فردی دارد که در تمام طول تاری خ نگاری ایران مشابه و بدیلی برای ان نم ی توان یافت‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫نزاع دو مربی‬ ‫حمله اجنبی‪ ،‬حمله به اجنبی‬ ‫جدال کالمی کی روش ‪ -‬قلعه نویی به شدیدترین وجه رخ داد‬ ‫‪1‬‬ ‫ورزش‬ ‫«من بچه نازی ابادم و کم نم ی اورم»؛ این پاسخ امیر‬ ‫قلع ه نویی اس��ت به کارلوس ک ی روش‪ .‬واکنشی عجیب به‬ ‫پاس��خ هایی که چندی پیش ک ی روش به قلع ه نویی و دیگر‬ ‫مربیان معت��رض داد‪ .‬این واکنش انجای��ی عجیب به نظر‬ ‫م ی رس��د که اتفاقا ک ی روش در طرف مقابل مربیان داخلی‪،‬‬ ‫به قوانین فیفا اس��تناد کرده اس��ت‪ .‬نزاع میان ک ی روش و‬ ‫قلع ه نویی ح��اال به جایی رس��یده که هیچ ی��ک حاضر به‬ ‫عقب نشینی نیستند‪ .‬علی کفاشیان م ی گوید که م ی دانسته‬ ‫س��رمربی تیم ملی دل خوش��ی از این مربی ندارد‪ ،‬اما به او‬ ‫توصیه کرده بود که هرگز در مصاحب ه های خود نامی از امیر‬ ‫قلع ه نویی نبرد تا مش��کلی به وجود نیاید ام��ا از قرار معلوم‬ ‫ک ی روش از مقطع��ی به بعد چندان به ق��ول خودش وفادار‬ ‫نمانده است‪ .‬س��رمربی تیم ملی عصبانی است و این روزها‬ ‫عصبان ی تر از ه��ر زمان دیگری به مربی��ان داخلی م ی تازد‪،‬‬ ‫با تندترین جمله ها‪ .‬عده ای ب��ه او حق م ی دهند و م ی گویند‬ ‫مدت هاس��ت که مربیان داخلی با انتق��ادات مختلف وی را‬ ‫س��یبل کرده اند و حاال س��رمربی تیم ملی هم ح��ق دارد از‬ ‫خودش دفاع کن��د و عده ای دیگر ک��ی روش را مجاز به این‬ ‫پرده دری نم ی دانند و م ی گویند او باید تحت هر ش��رایطی‬ ‫با ادبیاتی محترمانه با مربیان لی��گ و همکاران ای ران ی اش‬ ‫س��خن بگوید‪ .‬ماجرا اما از جایی ش��روع ش��د که ک ی روش‬ ‫جریان امیر در فوتبال ای ران را مقابل خودش دید‪ .‬جریانی که‬ ‫دامنه ان از برخی رسانه ها شروع م ی شود و حتی گستره ان‬ ‫به درون فدراسیون فوتبال م ی رسد؛ فدراسیونی که برخی از‬ ‫مسئوالنش از دی رباز دل خوشی از ک ی روش نداشته اند و حتی‬ ‫در مقاطعی ب ی میل نبودند تا این مربی عطای فوتبال ای ران‬ ‫را به لقایش ببخشد‪ .‬با این همه اما ک ی روش به جام جهانی‬ ‫م ی اندیش��د‪ .‬به این موضوع فکر م ی کند که در برزیل روی‬ ‫نیمکت تیم ملی ای ران بنش��یند و رویاهایش را جس ت وجو‬ ‫کند‪ .‬هر چه هست دست کم دو رگه هایی که او کشف شان‬ ‫کرده در صعود تیم ملی به جام جهانی سهم بس زایی داشته اند‬ ‫و این بار م ی تواند به رویاهای بزرگ تری فکر کند‪ .‬این رویا نزد‬ ‫مربیان ای رانی هم هس��ت‪ .‬فرقی ندارد که چه کسی اما این‬ ‫واقعیت دارد که رویای نشس��تن روی نیمکت تیم ملی نزد‬ ‫مربیان داخلی هم هست‪ .‬از امیر قلع ه نویی گرفته تا علیرضا‬ ‫منصوریان و پرویز مظلوم ی و محمد مایل ی کهن‪ .‬ش��اید به‬ ‫همین دلیل است که شرایط حاال ب رای برخی مربیان داخلی‬ ‫مناسب است تا رو در روی ک ی روش بایستند و کم کاری وی‬ ‫در فوتبال ای ران را به او گوشزد کنند‪.‬‬ ‫دعوا میان ک ی روش و قلع ه نویی اما از روزی شروع شد‬ ‫که سرمربی تیم ملی در مصاحب ه ای تاکید کرد تیم ملی به‬ ‫هللزاده در فدراسیون فوتبال دچار‬ ‫خاطر نفوذ قلع ه نویی و فتح ا ‬ ‫خسارت شده و از برنامه هایش عقب مانده است‪ .‬ک ی روش‬ ‫در این مصاحبه با انتقاد از اعمال نفوذ باش��گاه اس��تقالل‬ ‫در فدراس��یون فوتبال اعتقاد داش��ت که به تعویق افتادن‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪70‬‬ ‫غربنمیخواهدفوتبالماپیشرفتکند‬ ‫من به قلع ه نویی‬ ‫حق م ی دهم‬ ‫دعوای سرمربی استقالل و سرمربی تیم ملی این روزها‬ ‫به سوژه داغ رسانه ها تبدیل شده است‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫برنامه های تیم ملی به دلیل برنامه های این باش��گاه است؛‬ ‫«این روزها م ی بینیم افرادی دارن��د از برنامه تیم ملی انتقاد‬ ‫م ی کنند که فشارهای انها باعث شد لیگ ای ران در شروع به‬ ‫هللزاده و اقای قلع ه نویی و همی ن طور‬ ‫تعویق بیفتد‪ .‬اقای فتح ا ‬ ‫زالتکو کرانچار سرمربی سپاهان‪ .‬به خاطر من نبود که لیگ‬ ‫در ابتدا و ادامه ان به تعویق افتاد‪ .‬این تعویق ها به خاطر حفظ‬ ‫منافع یک باشگاه و یک شخص بود‪ .‬ب رنامه ریزی کامال به هم‬ ‫ریخته اس��ت‪ .‬تعویق لیگ به خاطر من نبود بلکه به خاطر‬ ‫حفظ منافع یک تی�� م و یک فرد خاص اس��ت‪ .‬همه این را‬ ‫هللزاده و امیر‬ ‫م ی دانند که تعویق لیگ به خاطر تیم علی فتح ا ‬ ‫قلع ه نویی است! همان باشگاهی که االن شکایت هم دارد؛‬ ‫باشگاهی که ابتدای لیگ را به تعویق انداخت‪».‬‬ ‫سرمربی استقالل اما خیلی زود به حرف های ک ی روش‬ ‫واکنش نشان داد‪« :‬لغو اردو چه ربطی به استقالل دارد؟ ایشان‬ ‫به خاطر سه بازیکن اردوی خود را لغو کرده است‪ .‬او طرز فکر‬ ‫خودش را هم قبول ندارد‪ .‬کجای دنیا به خاطر سه بازیکن اردو‬ ‫را قطع م ی کنند؟ قانون فیفا م ی گوید ‪ ۷۲‬ساعت بازیکن را ازاد‬ ‫بگذارید‪ .‬این قانون ‪ ۲۴‬ساعت مربوط به سفر بازیکن است و‬ ‫تنها حدود بیش از ‪ ۳۰‬ساعت بازیکن در خدمت تیم ملی قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬کش��ورهای خلیج فارس بازیکن ندادند چه ربطی‬ ‫به منافع قلع ه نویی دارد؟ ک ی روش ای رانی را تحقیر م ی کند‪.‬‬ ‫الفاظی به کار م ی برد که درست نیس��ت‪ .‬به ارشیو مراجعه‬ ‫کنید‪ .‬چندبار در مطبوعات فرافکنی کرده است‪ .‬او خودش‬ ‫گفته باید در اتاق باهم حرف بزنیم‪ ،‬پس چرا در رسانه ها حرف‬ ‫م ی زند؟ این چه ربطی به م��ن دارد؟» اینها حرف های امیر‬ ‫قلع ه نویی است؛ اظهاراتی علیه ک ی روش‪ .‬حال انکه کجای‬ ‫اظهارات سرمربی تیم ملی تحقیر ای ران ی هاست موضوعی در ‬ ‫خور تامل و سوال ب رانگیز است اما در میانه این دعوا برخی‬ ‫مربیان لیگ نیز موضعشان حمایت از ک ی روش است‪ .‬علی‬ ‫دایی یکی از همین مربیان است‪ .‬مربی که بارها از تیم ملی و‬ ‫ک ی روش دفاع کرده است این بار نیز در مقام دفاع از این مربی‬ ‫پرتغالی برامده و گفته است‪« :‬به شخصه همیشه وقتی اسم‬ ‫ای ران م ی اید ب رای کمک اماده ام ام��ا زمان را خیلی راحت از‬ ‫دست م ی دهیم‪ .‬اگر بخواهیم به جام جهانی برویم نم ی دانم‬ ‫چه اتفاقی م ی افتد؟ امیدوارم هر کسی هر کاری از دستش‬ ‫برم ی اید ب رای سربلندی و رفع مشکالت تیم ملی انجام دهد‪.‬‬ ‫ش��ما برنامه ریزی تیم های دیگر را نگاه کنید‪ ،‬همه ‪10 -12‬‬ ‫بازی انجام داده اند‪ ،‬ولی ما چه؟ به نظرم ک ی روش حرف هایی‬ ‫زد که درد دلش ب��ود‪ .‬ارزو م ی کنم که تیم ملی کش��ورم در‬ ‫جام جهانی موفق و سربلند باشد‪ .‬این ارزوی من است و اگر‬ ‫کمکی از دستم بربیاید دریغ نم ی کنم‪ .‬تیم ملی کار سختی‬ ‫دارد‪ ،‬پس همه باید به این تیم کمک کنیم‪».‬‬ ‫البته در ای��ن بین ع��ده ای معتقدند دایی سیاس��ت‬ ‫ورزشی پیش��ه کرده و هوش��مندانه به حمایت از ک ی روش‬ ‫پرداخته است؛ چه او م ی داند اگر قلع ه نویی‪ ،‬فرکی و کرانچار‬ ‫به جنگ ک ی روش بروند تمرکز خود را از دس��ت م ی دهند و‬ ‫اوست که گوی سبقت را از رقبا م ی رباید و در ارامش کامل‪،‬‬ ‫پرسپولیس را به هدفش م ی رساند‪.‬‬ ‫در همین حال کرانچار نی��ز در نزاعی چند روزه مقابل‬ ‫ک ی روش خودنمایی کرد‪ .‬سرمربی سپاهان گفت‪« :‬از همین‬ ‫حاال زمزمه هایی مبنی ب��ر اینکه اردوه��ای تیم ملی از ‪20‬‬ ‫فروردین اغاز م ی شود و باش��گاه ها باید مل ی پوشان خود را‬ ‫به تیم ملی تحویل دهد به گوش م ی رسد‪ .‬فکر م ی کنم در‬ ‫د رنقدتاختوتاز‬ ‫ همقلع ه نوییمقصراست‬ ‫هم ک ی روش‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫این زمینه باشگا ه ها باید پشت سر تیم خود بایستند و اجازه‬ ‫ندهند این اتفاق بیفتد‪ .‬مطمئنا تیم هایی مثل اس��تقالل و‬ ‫سپاهان که مل ی پوشان زیادی دارند دچار مشکل م ی شوند‬ ‫و شان س ش��ان پایین م ی اید‪ .‬فکر م ی کن��م در صورت اخذ‬ ‫چنین تصمیمی مسئوالن باشگاه ها باید قیام کنند و واکنش‬ ‫نشان دهند‪ .‬اگر بایرن مونیخ و دورتموند مل ی پوشان خود را‬ ‫به تیم ملی دهند چه شرایطی پیدا م ی کنند؟ ایا این اتفاق در‬ ‫ایتالیا‪ ،‬انگلیس و اسپانیا رخ م ی دهد؟»‬ ‫ک ی روش اما خیلی زود پاس��خ کرانچار را داد و گفت‪:‬‬ ‫«من در تدوین قوانین فیفا خودم نقش داشتم و خیلی بهتر‬ ‫از کرانچار این قوانین را م ی دانم‪ ».‬سرمربی تیم ملی واکنش‬ ‫تندی نشان داد تا جایی که کرانچار عقب نشینی تاکتیکی را‬ ‫در دستور کارش قرار داد و گفت‪« :‬قصد اشنا کردن ک ی روش‬ ‫با قوانین فیفا را نداش��تم‪ .‬نظر خودم را گفتم و قصد دیگری‬ ‫نداشتم‪ .‬او قطعا با تقویم فیفا اشنایی دارد‪ .‬فقط گفتم کاش‬ ‫برنامه فیفا را با برنامه ای ران هماهنگ کنند اما متاسفانه این‬ ‫اختالل به وجود امده و کس��ی نم ی تواند کاری کند‪ ».‬چند‬ ‫روز بعد ک ی روش در یک برنامه تلویزیونی شرکت کرد و به‬ ‫طو نشان‬ ‫سبک و سیاق خودش ب رای مدی ران فوتبال ای ران خ ‬ ‫کش��ید؛ «من باید از منافع میلیون ها ای رانی حمایت کنم‪.‬‬ ‫بیایید ش��فاف حرف بزنیم‪.‬م��ن از اقای کفاش��یان و اقای‬ ‫گودرزی سوال م ی کنم ب رنامه شان ب رای اماده سازی تیم ملی‬ ‫چیست؟ انها م ی توانند به دنبال برنامه کرانچار و قلع ه نویی‬ ‫بروند یا برنامه مرا پ ی بگیرند‪ .‬چالشی که من دارم این است‬ ‫که ایا فکر م ی کنید فیفا دغدغ��ه ای ب رای موفقیت فوتبال‬ ‫ای ران در جام جهانی دارد؟ ایا شما فکر م ی کنید کشورهایی‬ ‫که دوست نداشتند ای ران به جام جهانی برود‪ ،‬ب رای موفقیت‬ ‫تیم ملی اهمیت قائلند؟ من با تجربه ‪ 33‬ساله ام در فوتبال‬ ‫فقط به منافع ‪ 80‬میلیون ای رانی فکر م ی کنم و نه به منافع‬ ‫تنها دو باشگاه‪ .‬اقای کرانچار! خیلی شفاف جلوی ‪ 80‬میلیون‬ ‫ای رانی به شما م ی گویم‪ ،‬به شمایی که از قوانین فیفا حرف‬ ‫م ی زنی؛ این قوانین طوری ط راحی نشده که به سود فوتبال‬ ‫ای ران باش��د‪ .‬وقتی ایش��ان فوتبال ای ران را با المان مقایسه‬ ‫م ی کند م ی خواهم جلوی ‪ 80‬میلیون ای رانی از ایشان بپرسم‬ ‫در کجای فوتبال المان لیگ را به خاطر یک تیم پنج هفته‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫عده ای معتقدند‬ ‫دایی هوشمندانه‬ ‫به حمایت‬ ‫از ک ی روش‬ ‫پرداخته است‬ ‫‪72‬‬ ‫تعطیل م ی کنند؟»‬ ‫این اظهارات ان قدر نگران کننده بود که وزارت ورزش و‬ ‫فدراسیون فوتبال در فاصله زمانی کوتاهی جلس ه ای مشترک‬ ‫با سرمربی تیم ملی را ترتیب دادند؛ جلس ه ای که جزئیات ان‬ ‫چندان اشکار نشد‪.‬‬ ‫اما در سوی مقابل ک ی روش‪ ،‬امیر قلع ه نویی همچنان‬ ‫اصرار دارد که س��رمربی تیم ملی را به چالش بکشد ؛ «رفتار‬ ‫ک ی روش قبل و بعد از صعود ای ران به جام جهانی از این رو به‬ ‫ان رو شده است‪ .‬در المان و امریکا که خودم از نزدیک دیده ام‬ ‫ببینید که چه کس��انی انجا افتخارافرین هستند‪ .‬ای ران ی ها‬ ‫در همه جای دنیا افتخارافرین��ی م ی کنند‪ .‬اینکه اینگونه با‬ ‫ای رانی س��خن بگویید غلط اس��ت اقای ک ی روش‪ .‬خود من‬ ‫‪ 10‬سال است که از شرایط فوتبال مان انتقاد م ی کنم که این‬ ‫موضوع به عدم ب رنامه ریزی و مدیریت برم ی گردد اما این دلیل‬ ‫نم ی شود که شما هر کاری م ی خواهی بکنی و درباره ای ران‬ ‫و ای رانی اینگونه صحبت کنی‪ .‬شما م ی خواهی حمله کنی‬ ‫به قلع ه نویی حمله کن‪ .‬همه ای ران به دنبال این هستند که‬ ‫به من حمله کنند اما من قوی تر‪ ،‬صبورتر و پوست کلفت تر‬ ‫از اینها هستم و پاسخ همه را م ی دهم و کم نم ی اورم چرا که‬ ‫بچه نازی اباد هستم‪».‬‬ ‫این اولین بار نیس��ت که قلع ه نوی��ی در مورد بازیکن‬ ‫دادن به تیم ملی با مربیان تیم ملی دچار اختالف م ی ش��ود‪.‬‬ ‫امیر قلع ه نوی��ی همین چال��ش را با علی دای��ی در مرحله‬ ‫مقدماتی جام جهانی ‪ 2010‬داشت‪ .‬به طور مشخص به بازی‬ ‫استقالل و پگاه در سال هشتاد و هفت م ی توان اشاره کرد که‬ ‫بدون حضور حس��ین کاظمی و طالب لو برگزار شد و باعث‬ ‫مشاجره های لفظی این دو مربی در ب رنامه نود شد‪.‬‬ ‫اما تازه ترین واکنش های ک ی روش نشان م ی دهد که‬ ‫این مربی دل خوشی از ش��رایط کاری اش در فوتبال ای ران‬ ‫ندارد‪ .‬سرمربی تیم ملی ای ران م ی گوید اگر بخواهیم خودمان‬ ‫را با برنام��ه تمرینی فیفا تطبی��ق دهی��م ‪ ،‬در جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬برزیل مثل توریس��ت ها خواهیم ب��ود‪ .‬صرف نظر از‬ ‫گروهی ک��ه ای ران در ان ق��رار گرفته‪ ،‬مهم تری��ن حریف ما‬ ‫نحوه اماده س��ازی مان اس��ت و اینکه بتوانیم خودمان را به‬ ‫خوبی ب رای بازی های جام جهان��ی ‪ 2014‬برزیل اماده کنیم‪.‬‬ ‫اگر بتوانیم برنام��ه زمانی منظمی را تا ش��روع جام جهانی‬ ‫تنظیم کنیم ک��ه در خور نام ای ران باش��د‪ ،‬م ی توانیم تالش‬ ‫کنیم به عنوان تیم دوم از گروه مان صعود کنیم‪ .‬نم ی توانیم‬ ‫خودمان را با قوانین فیفا تطبیق دهی��م زی را ‪ 14‬روز تمرین‬ ‫ب رای حض��ور در جام جهانی ‪ 2014‬برزیل به س��ود تیم هایی‬ ‫مثل ای ران‪ ،‬الجزایر و کاس��تاریکا نیس��ت‪ .‬این قوانین ب رای‬ ‫تیم هایی مثل اس��پانیا‪ ،‬انگلیس‪ ،‬برزیل و ارژانتین اس��ت‪.‬‬ ‫کرانچار‪ ،‬قلع ه نویی و فرکی؛ این سه مربی که تیم های شان در‬ ‫کورس قهرمانی لیگ برتر قرار دارند حاال مخالفان سرسخت‬ ‫ک ی روش محسوب م ی شوند‪ .‬حس��ین فرکی پس از حذف‬ ‫فوالد از جام حذفی‪ ،‬پیروز ش��دن تراکتورس��ازی را به دلیل‬ ‫ی دانست و گفت‪« :‬انگیزه ای‬ ‫امادگی خیره کننده علی کریم ‬ ‫که کارلوس ک ی روش به این علی کریمی داده بود خیلی به‬ ‫ضرر تیم ما ش��د‪ .‬علی کریمی بازیکن بزرگی است اما علی‬ ‫کریمی که دیدم خیلی متفاوت تر از روزهای قبل بود‪ .‬اقای‬ ‫ک ی روش به عنوان یک مربی حرف��ه ای صحبتی را عنوان‬ ‫م ی کرد که باعث م ی شود که علی کریمی انقدر خوب کار‬ ‫کند و در حالت کلی ک ی روش انگیزه خاصی به کریمی داد‪.‬‬ ‫کاش این انگیزه را نگه م ی داشت و بعد از بازی حساس فوالد‬ ‫ی م ی داد!»‬ ‫تراکتورسازی به علی کریم ‬‫سرمربی تیم ملی که حاال حمایت فدراسیون فوتبال و‬ ‫وزارت ورزش را پشت خود م ی بیند مقابل مثلثی ایستاده که‬ ‫حتی اگر دو نفرشان هم عقب نش��ینی کنند یکی از انها در‬ ‫گود باقی خواهد ماند؛ امیر قلع ه نویی‪ .‬شاید عالقه این مربی‬ ‫به نیمکت تیم ملی به اصرارش ب رای ادامه دعوا با ک ی روش‬ ‫ ب ی ارتباط نیست‪g .‬‬ ‫غرب نمی خواهد‬ ‫فوتبال ما پیشرفت کند‬ ‫من به قلعه نویی حق می دهم‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫‪2‬‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫مایلم با این جمله شروع کنم؛ غ رب ی ها نم ی خواهند در‬ ‫فوتبال ای ران تفکر جاری شود‪ ،‬چون در این صورت منافع شان‬ ‫به خطر م ی افتد‪ .‬ای��ن یک عبارت کلی اس��ت که در ادامه‬ ‫درب��اره اش توضیحاتی خواهم داد‪ .‬اوال ما خوب پیش��رفت‬ ‫کرده ایم‪ .‬ش��ما به س��ینمای ما نگاه کنید‪ .‬وقتی س��ینما و‬ ‫اتفاقاتش را بررس��ی م ی کنیم م ی بینیم که سینمای ای ران‬ ‫جایزه اس��کار م ی گیرد‪ ،‬این در حالی اس��ت که س��ینمای‬ ‫کشورهایی مثل ژاپن‪ ،‬کره و چین با جمعیت میلیاردی اش‬ ‫اصال جایگاه ویژه ای ندارد‪ .‬در خیلی از زمینه های دیگر هم‬ ‫به نظر م ی رس��د که ای ران پیشرفت کرده اس��ت‪ .‬در واقع ما‬ ‫به جایی رس��یده ایم که در ورزش هم پیشرفت های خوبی‬ ‫داشته ایم‪ .‬در والیبال قهرمان اسیا شده ایم و به موفقی ت های‬ ‫بزرگی دس��ت پیدا کرده ایم‪ .‬در دیگر رشته های ورزشی هم‬ ‫خوب بوده ایم‪ ،‬اما چرا در فوتبال مش��کل داریم؟ من پاسخ‬ ‫این س��وال را م ی دانم‪ .‬چون در فوتبال پول بیشتری وجود‬ ‫دارد‪ ،‬منافع بیش��تری وجود دارد و از همه اینها مهم تر بیش‬ ‫در نقد تاخت وتاز‬ ‫هم قلعه نویی مقصر است‬ ‫هم کی روش‬ ‫حسن روشن‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫در حال حاضر لیگ برتر شرایط خاصی دارد‪ .‬باتوجه به‬ ‫اینکه بازی های هفته های پایانی را طی م ی کند حساسیت‬ ‫ب رای تیم های باشگاهی خیلی زیاد است‪ .‬در مورد تیم ملی‬ ‫هم باید بگویم که ماه های حساس��ی را پیش رو دارد‪ .‬با این‬ ‫تفاسیر باید بگویم که در چنین شرایطی این گونه مسائل‬ ‫و طرح این دعوا که چیز تازه ای هم نیست در نهایت هم به‬ ‫ضرر باشگاه ها خواهد بود و هم ب رای تیم ملی تبعات منفی‬ ‫در پی خواهد داشت‪ .‬این گونه دعواهای رسانه ای در نهایت‬ ‫به ضرر فوتبال م��ا خواهد بود‪ .‬تنش ه��ای اینچنینی بین‬ ‫سرمربی باشگاه اس��تقالل به عنوان یک مربی داخلی ما با‬ ‫کارلوس ک ی روش به عنوان سرمربی تیم ملی ای ران نه تنها‬ ‫سودی ندارد بلکه م ی تواند لطمات جب ران ناپذیری را در پی‬ ‫داشته باشد‪ .‬به نظر من در این ماجرا فدارسیون فوتبال باید‬ ‫دخالت کند و به عنوان حکمی که متولی اصلی فوتبال ای ران‬ ‫محسوب م ی شود هر چه س��ریع تر به این ماجرا پایان دهد‪.‬‬ ‫متاسفانهکارلوسکی روش‬ ‫ازهمانابتدایحضورش‬ ‫درایرانبه عنوانسرمربی‬ ‫تیم ملیمربیانداخلیایران‬ ‫رابهحسابنمی اوردیااینکه‬ ‫بهایکمیبهانهامی داد‬ ‫ورزش‬ ‫درست اس��ت که کارلوس ک ی روش تیم ما را به جام جهانی‬ ‫برد‪ .‬همه ما قدردان او هستیم اما باید در این میان توجه شود‬ ‫هر کس باید در حیطه کاری خ��ودش صحبت کند‪ .‬نقش‬ ‫فدراس��یون فوتبال در اینجا بسیار مهم اس��ت‪ .‬فدراسیون‬ ‫فوتبال باید در این زمینه قوی و قاطع عمل کند‪ .‬متاسفانه‬ ‫حواشی این چنینی تنها در فوتبال ما اتفاق م ی افتد و در هیچ‬ ‫کجای دنیا این مسائل حاشی ه ای بدین شکل وجود ندارد‪ .‬به‬ ‫اعتقاد من اگر هر کسی در محدوده اختیارات خود صحبت‬ ‫کند این مشکالت پیش نخواهد امد‪.‬‬ ‫البته م��ا در فوتبالم��ان به دفعات ش��اهد این دعواها‬ ‫بوده ای��م‪ .‬دعوایی هم که حاال رخ داده ه��ر دو طرف مقصر‬ ‫هستند‪ .‬در این ماجرا هم امیر قلع ه نویی مقصر است و هم‬ ‫کارلوس ک ی روش! من هر دو نفر را مقصر م ی دانم‪.‬‬ ‫متاسفانه کارلوس ک ی روش از همان ابتدای حضورش‬ ‫در ای ران به عنوان سرمربی تیم ملی مربیان داخلی ای ران را به‬ ‫حساب نم ی اورد یا اینکه بهای کمی به انها م ی داد‪ .‬من یادم‬ ‫م ی اید زمانی که ب رانکو در فوتبال ما کار م ی کرد حداقل چند‬ ‫هفته یک بار هم که م ی شد با مربیان ای رانی جلسه همفکری‬ ‫برگزار م ی کرد‪ ،‬اما این مس��اله از سوی مربی مثل ک ی روش‬ ‫انجام نشده و االن هم نم ی شود‪ .‬درست است که این مربی‬ ‫تیم ما را به جام جهانی برد اما این مس��اله باعث شده که به‬ ‫نوعی تولد دیگری ب رای این مربی و کارنامه اش به ثبت برسد‪.‬‬ ‫اگر ان بازیکن کره ای ان اش��تباه را نم ی کرد و بازیکنی مثل‬ ‫قوچان نژاد هم ان حرکت خارق العاده را نداشت االن کارلوس‬ ‫ک ی روش اینقدر قرص و محکم حرف نم ی زد‪ .‬از این گذشته‬ ‫به نظر من ش��اید اگر دعای مردم ای ران نبود نم ی توانستیم‬ ‫ ب ی دردسر به جام جهانی برویم‪ .‬به نظر من در چنین شرایطی‬ ‫فدراس��یون فوتبال باید از کارلوس ک ی روش بخواهد که به‬ ‫مربیان ای رانی احترام بگذارد و باشگاه ها نیز بایست از طریق‬ ‫قدرت بخشیدن و انسجام در اتحادیه بتوانند از حق مربیان‬ ‫خود به صورت دسته جمعی نه به صورت انف رادی دفاع کنند‪.‬‬ ‫به نظر من با تشکیل یک اتحادیه قوی و کمیته فنی فعال‬ ‫م ی شود بروز این گونه مشکالت را به حداقل رساند‪ .‬ک ی روش‬ ‫چندی پیش درباره اعمال نفوذ برخ��ی مربیان و مدی ران در‬ ‫فدراسیون فوتبال صحبت کرد‪ .‬اگر واقعا کارلوس ک ی روش‬ ‫در مصاحب ه اش حقیقت راعنوان کرده باید تاس��ف خورد‪ .‬در‬ ‫این زمینه به نظر من فدراس��یون باید مستقیما وارد عمل‬ ‫شده و ب رای مردم شفاف س��ازی کند‪.‬واقعا نم ی دانم ایا این‬ ‫مس��اله صحت دارد یا نه ولی حتی اگر این موضوع صحت‬ ‫هم داشته باشد نم ی بایست در رسانه ها بدین شکل منتشر‬ ‫م ی شد‪ .‬بلکه باید این مس��اله در فضایی بدون التهاب حل‬ ‫و فصل م ی شد‪.‬‬ ‫البته در فوتبال ما تنش همیشه وجود دارد‪ .‬متاسفانه در‬ ‫فوتبال ما انواع و اقسام اتفاقات عجیب و غریب دیده م ی شود‬ ‫که بحث ماجرای درگیری رسانه ای کارلوس ک ی روش با امیر‬ ‫قلع ه نویی هم یکی از انها به حس��اب م ی اید‪ .‬وقتی ما ادعا‬ ‫داریم فوتبال مان حرفه ای شده اما در حد اماتور رفتار م ی کنیم‬ ‫باید منتظر چنین اتفاقات و برخوردهایی باشیم‪.‬‬ ‫البته کارلوس ک ی روش این اجازه را ندارد که ب ی محابا‬ ‫به مربیان ای رانی تاخته و فضا را ملتهب کند‪ .‬من اعتقاد دارم‬ ‫که فدراسیون فوتبال به عنوان مرجع اصلی ب رای فوتبال و‬ ‫تیم ملی که سرمربی و کادر فنی تیم ملی را انتخاب م ی کند‬ ‫باید در مورد این قضیه جوابگو باشد و این ای راد به فدراسیون‬ ‫وارد است که ما شاهد این قبیل اتفاقات هستیم‪.‬‬ ‫یزنند‪ .‬اینکه اهالی‬ ‫در این بین عده ای از تفاهم حرف م ‬ ‫فوتبال باید با هم به تفاهم برسند‪ ،‬نکته مهم و حتی واجبی‬ ‫اس��ت که همه باید ان را رعایت کنند‪ .‬اما باتوجه به شرایط‬ ‫گاهی اختالفاتی هم مشاهده م ی شود که باید سعی کرد تا‬ ‫این فضا را به خوبی کنترل کنیم‪.‬‬ ‫هر چند با همه این حرف ها باید ش��رایط ک ی روش را‬ ‫نیز درک کنیم‪ .‬سرمربی تیم ملی در استانه جام جهانی ‪۲۰۱۴‬‬ ‫روزهای حساسی را تجربه م ی کند و دقیقا به همین دلیلی‬ ‫نم ی تواند به چیزی به غیر از تیم ملی و ب رنامه های اماده سازی‬ ‫توجه کند و شاید به همین دلیل است که به خودش این اجازه‬ ‫را م ی دهد تا از اختیاراتش استفاده کند‪ .‬البته قلع ه نویی هم‬ ‫تیمش را در کورس قهرمانی لیگ ب ر ت��ر و حذفی م ی بیند‬ ‫و همچنین از طرفی ب رای حضور در لیگ قهرمانان اس��یا‬ ‫اماده م ی شود‪.‬اما توهین و زیر سوال بردن دیگری نه از جانب‬ ‫ک ی روش پذیرفتنی اس��ت و نه از امیر قلع ه نویی‪ ،‬امیدوارم‬ ‫این دو چهره و همچنین سایر کسانی که مسئولیت دارند‪،‬‬ ‫س��عی کنند تا در فضایی منطق ی تر به بحث و تبادل نظر‬ ‫بپردازند تا از این طریق ه��م تیم ملی حضوری افتخار افرین‬ ‫داشته باشد و هم اینکه در فوتبال باشگاهی شرایط خوبی‬ ‫را تجربه کنیم‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫از سایر رش��ته های ورزشی از س��وی مردم تعقیب و ارزیابی‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬ادوارد سعید که ملیتی فلس��طینی‪-‬مصری دارد‬ ‫بررسی قابل تاملی داشته و نوش��ته که غرب ی ها شرق را ان‬ ‫طور که هست نگاه نم ی کنند بلکه ان را ان طوری م ی نگرند‬ ‫که منافع شان اقتضا م ی کند‪ .‬شاید به همین دلیل است که‬ ‫بزرگترین مربیان خارجی که به ای ران م ی ایند نیز نقش معمار‬ ‫یا معلم ندارند بلکه به نتایج موقت م ی اندیشند‪ .‬از زمانی که‬ ‫نفت در ای ران ملی ش��د هم این نگاه وجود داشته و تا امروز‬ ‫وجود دارد‪ .‬ان زمان انگلی س ها نفت ما را م ی بردند و ‪ 15‬درصد‬ ‫از س��ودش را به ما م ی دادند‪ .‬انها هرگز حاضر نم ی شوند با‬ ‫ماهی یک میلیون توم��ان به ای ران بیایند ت��ا ب رای مردم و‬ ‫فوتبال ما افتخارافرینی کنند‪ ،‬اما این مس��اله واقعیت دارد‬ ‫که همین مربیان با ماه��ی ‪ 20‬میلیون توم��ان اتفاقا وارد‬ ‫فوتبال ما م ی ش��وند‪ .‬همین جا این مقدمه را نگه م ی دارم و‬ ‫سوال روز فوتبال ای ران را مطرح م ی کنم؛ چرا امیر قلع ه نویی‬ ‫و ک ی روش مقابل یکدیگر ایس��تاده اند؟ به نظرم ان چیزی‬ ‫که باعث م ی شود این دو مربی سرکشی کنند همین تقابل‬ ‫میان دیدگاه های غرب به شرق یا ب ر عکس است‪ .‬سرکشی‬ ‫نه در مقابل یکدیگر بلکه در مقابل پنداری که غرب به شرق‬ ‫دارد یا برعکس دیدگاهی که ش��رق ی ها نسبت به غرب ی ها‬ ‫دارند‪.‬امی��ر قلع ه نویی کامل نیس��ت‪ .‬ای رادهایی دارد‪ .‬یعنی‬ ‫یک سری رفتارهایی دارد که باعث م ی شود تعداد مخالفانش‬ ‫تقریبا با تعداد حامیانش ب رابر شود‪ ،‬اما من کامال نوع تقابل‬ ‫او با ک ی روش و ریش��ه ان را م ی دان��م و درک م ی کنم‪ .‬حاال‬ ‫یک سوال دیگر؛ اگر شرایطی که ب رای ک ی روش مهیا شده‬ ‫ب رای قلع ه نویی در مقطعی که س��رمربی تیم ملی بود مهیا‬ ‫م ی ش��د چه اتفاقی رخ م ی داد؟ به ه ر حال این یک واقعیت‬ ‫است که فدراس��یون در ش��رایط مختلف طرف ک ی روش را‬ ‫گرفته و اتفاقا کار درستی هم کرده است‪ .‬لیگ ‪ 16‬تیمی شد‬ ‫و البته این امکان وجود دارد ک��ه طبق گفته مهدی تاج این‬ ‫لیگ در سال اینده ‪ 14‬تیمی هم بشود‪ .‬با این حساب من باید‬ ‫با صراحت بگویم که فوتبال تیم ک ی روش بهتر از فوتبال تیم‬ ‫قلع ه نویی نیست‪ .‬معتقدم ک ی روش پای فوتبال ما امضا نزده‬ ‫است‪ .‬اگر اتفاقات را خوب و درست مرور کنید حتی متوجه‬ ‫م ی شوید که ما تاریخ ی ترین باخت هایمان را نیز با مربیگری‬ ‫همین اق��ای ک ی روش پشت سر گذاش��ته ایم و فوتبالی که‬ ‫قرار بود ک ی روش به ان کمک کند تا رش��د کند و به سطح‬ ‫قابل توجهی برسد همچنان در حداقل ی ترین و سطح ی ترین‬ ‫شرایط فنی باقی مانده اس��ت‪ .‬در اینجا باید به جام جهانی‬ ‫اشاره کنم‪ .‬بزرگترین رویدادی که هر چهار سال بعد از اینکه‬ ‫پایان م ی یابد سمینارهای فنی گسترده ای راجع به ان برگزار‬ ‫م ی شود‪ .‬سمینارهایی با این محور که در چهار سال گذشته‬ ‫فوتبال به کجا رس��یده اس��ت؟ در واقع این تیم های ملی‬ ‫در جام جهانی هستند که س��ب ک های جدیدی را به دنیای‬ ‫فوتبال ارائه م ی کنند نه باش��گاه ها‪ .‬شاید عده ای بالفاصله‬ ‫به بارسلونا اش��اره و تاکید کنند که تیم ملی اسپانیا فوتبال‬ ‫و س��بک خود را از این تیم گرفته است‪ .‬بارس��ا یک استثنا‬ ‫به شمار م ی رود و ربطی به اس��تدالل من ندارد‪ .‬بارسا همان‬ ‫استثنایی است که المان ها با تمام غرورشان در نهایت به این‬ ‫مرحله رسیده اند که مرب ی اش را به المان بب رند تا تیکی تاکا را‬ ‫در فوتبال کشورشان نهادینه کنند‪ .‬بناب راین م ی خواهم تاکید‬ ‫کنم که این تیم های ملی هستند که فوتبال را تا چهار سال‬ ‫به باشگاه های شان دیکته م ی کنند و در کشورها سب ک های‬ ‫جدید را تعریف و تثبیت م ی کنند؛ اتفاقی که در فوتبال ما با‬ ‫ک ی روش رخ نداد‪ .‬چون او که مربی بزرگی است و در تیم های‬ ‫بزرگ کار کرده است هرگز نتوانس��ت ارتباط دوستانه ای با‬ ‫مربیان داخلی برقرار کند‪ .‬در واقع مربی منچستر که دستیار‬ ‫فرگوسن بود‪ ،‬سرمربی رئال مادرید و سرمربی تیم ملی پرتغال‬ ‫هرگز روی بزرگ ی اش را به فوتبال ما نشان نداد؛ باد کاشت و‬ ‫توفان درو کرد‪ .‬ک ی روش در فوتبال ای ران به تقابل رسیده و‬ ‫این اصال به مصلحت او و تیم ملی نیست‪ .‬اما شاید عده ای‬ ‫بحث امکانات را مطرح کنند یا به عنوان مثال ضعف مدیریت‬ ‫یا نبود بازی های تدارکاتی مناسب را توجیهی ب رای رفتارهای‬ ‫تند ک ی روش بدانند‪ .‬در این صورت من اینگونه پاسخ م ی دهم‬ ‫که مگر مربیان ای رانی که پیش از این سرمربی تیم ملی بودند‬ ‫با چه فدراسیون هایی کار کردند؟ با چه امکاناتی کار کردند؟‬ ‫ایا انها بازی های تدارکاتی بزرگی داشتند؟ ک ی روش امروز به‬ ‫نقطه ای رسیده که با خود م ی اندیش��د من م ی دانم و اینها‬ ‫نم ی دانند و ایستادن در این نقطه است که باعث م ی شود او‬ ‫زمین بخورد‪ .‬ک ی روش امروز همان مستشاری است که ادوارد‬ ‫سعید م ی گوید؛ من باید این دون پایه های شرقی را بیاموزم‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬این راه مناسبی نیست‪ .‬او به جای این کار باید به همدلی‪،‬‬ ‫دوستی و ارتباط حرفه ای و محترمانه با همکاران ای ران ی اش‬ ‫بیندیشد‪ .‬منطق این است که امثال امیر قلع ه نویی به نظ رات‬ ‫وی احترام بگذارند و با سرمربی تیم ملی وارد نزاع نشوند چون‬ ‫اس��یب این مجادله در نهایت متوجه تیم ملی است اما من‬ ‫احساسات امیر را درک م ی کنم و به او حق م ی دهم‪ .‬او جربزه‬ ‫و جرات به خ��رج داده و همان طور که خودش گفته قرار هم‬ ‫نیست کم بیاورد‪ .‬این سرکش ی ها ریشه جامع ه شناختی دارد؛‬ ‫تقابلی به عمق تفاوت دیدگاه میان غرب و شرق‪ .‬اما در نهایت‬ ‫م ی خواهم بگویم فدراسیون فوتبال باید به قول و قرار خود‬ ‫با ک ی روش پایبند بماند‪ .‬او را حمایت کند تا کار زش��تی که‬ ‫زمانی با ایویچ انجام شد و او برکنار ش��د این بار با ک ی روش‬ ‫دوباره اتفاق نیفتد‪ .‬فدراس��یون باید یاد بگیرد که به قولش‬ ‫وفادار بماند و از س��ویی این نکته را هم در نظر داشته باشد‬ ‫که ک ی روش با اوانتاژ هایی که از این مدی ران فوتبال گرفته‬ ‫است بس��یار بیش از اینها م ی توانست به فوتبال ما خدمت‬ ‫کند‪ .‬چون ما ک ی روش را نیاوردیم و او را فیلس��وف و بزرگ‬ ‫نخواندیم که تنها با صعود تیم ملی به جام جهانی خوشبخت‬ ‫شویم‪ .‬نه‪ ،‬ما با ک ی روش کارها داشتیم اما نشد‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫برده م ی شود‪ ،‬جایی که ابتدا توسط یک برده دار به نام ویلیام‬ ‫فورد خریده شده و بعد از ان به ادوین اپس (مایکل فاسبندر)‬ ‫فروخته م ی شود‪ .‬نورثاپ ‪ ۱۲‬س��ال از زندگی خود را به عنوان‬ ‫یک برده جنوبی م ی گذراند‪ .‬او در تالش ب رای زنده ماندن و‬ ‫البته حفظ عزت خود‪ ،‬با ب ی رحم ی های ارباب بد س��یرتش و‬ ‫مه ربان ی های غیر منتظره ای روبه رو م ی شود‪ .‬در سال دوازدهم‬ ‫این ماجرای پرحادثه فراموش نشدنی‪ ،‬مالقات با یک فعال‬ ‫کانادایی ضد بردگی موقعیتی ب رای سالمون فراهم م ی کند‬ ‫که زندگ ی اش را ب رای همیش��ه از این رو به ان رو م ی کند و‬ ‫عاقبت ازاد م ی شود‪ .‬در این فیلم مایکل فلسبندر نقش یک‬ ‫برده دار و چیوتل اجیوفور‪ ،‬بازیگ��ر بریتانیایی‪ ،‬نقش مردی‬ ‫را که گرانبهاترین دارایی او‪ ،‬یعن��ی ازادی را از او دزدیده‪ ،‬به‬ ‫زیبایی ایفا م ی کنند‪ .‬ب راد پی��ت‪ ،‬بندیکت کامبربچ‪ ،‬پل دانو‪،‬‬ ‫پل جیاماتی و کوونژانی والیس از دیگر بازیگران «‪ 12‬سال‬ ‫بردگی» هستند‪.‬‬ ‫از بردگی تا ازادی‬ ‫‪12‬سال در راه اسکار‬ ‫دیـــدار‬ ‫«چند روز پیش همراه خانواده ام‪ ،‬خونه بودم‪ ،‬االن داری‬ ‫بهم م ی گی همه اش از دست رفته‪ ،‬م ی گی اگه م ی خوام زنده‬ ‫بمونم‪ ،‬به کسی نگم واقعا کی هستم؟ خب من نم ی خوام‬ ‫فقط زنده بمونم‪ ،‬م ی خوام زندگی کنم‪».‬‬ ‫شاید تمام فیلم «‪ 12‬سال بردگی» را بتوان در همین‬ ‫دیالوگ فوق خالصه کرد؛ فیلم��ی که این روزها‬ ‫به هرکجا پای م ی گذارد‪ ،‬موفق و تحسی ن ش��ده‬ ‫ی که یکی از شان س های اصلی‬ ‫باز م ی گردد‪ .‬فیلم ‬ ‫و شاید باالترین شانس را در میان فیلم های امسال‬ ‫دارد‪ .‬فیلمی که از عنوان ان معلوم است مربوط به‬ ‫یکی از سیاه ترین دوران تاریخ امریکاست؛ دوران‬ ‫ب��رده داری‪ .‬همان دورانی که اس��تیو مک کوئین‬ ‫کارگردان فیلم اعتقاد دارد هالیوود به طور عمدی‬ ‫ان را نادی��ده م ی گیرد‪« :‬جنگ جهان��ی دوم پنج‬ ‫سال طول کشید و صده ا فیلم درباره این جنگ و‬ ‫هولوکاست ساخته شد‪ .‬برده داری در امریکا و اروپا‬ ‫تاریخی ‪400‬س��اله دارد اما تنها ‪20‬فیلم درباره این‬ ‫واقعه تاریخی ساخته شده است‪ .‬ما باید بین این‬ ‫دو تعادل برقرار کنیم و نگاهی دوباره به ان بخش‬ ‫تاریخ بیندازیم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫داستان فیلم‬ ‫فیلم ب ر اساس زندگینامه سالومون نورث اپ‬ ‫ساخته شده است؛ سیاهپوس��تی ازاد که در قرن‬ ‫نوزدهم میالدی در جنوب امریکا فریب داده شده‪،‬‬ ‫دوازده س��ال از عمرش را در بردگی گذراند و پس‬ ‫از ازادی با انتش��ار کتابی به نام ‪ ۱۲‬سال بردگی و‬ ‫فعالی ت های دیگ��ر‪ ،‬تالش کرد ب��ه ب راندازی این‬ ‫رس��م کمکی کند‪ .‬فیلم اقتباس��ی قانع کننده و‬ ‫قوی از خود زندگینامه نورث اپ از ‪ ۱۲‬سالی است‬ ‫که بین س��ال های ‪ 1841‬تا ‪ 1853‬به عنوان برده‬ ‫در مزارع لوئیزیانا گذراند‪ .‬س��ال ‪1841‬؛ سالومون‬ ‫نورث��اپ (چیوتل اجیوفور) یک سیاهپوس��ت ازاد‬ ‫اس��ت که با همس��ر و فرزندانش در س��اراتوگای‬ ‫نیویورک زندگی م ی کند‪ .‬او با نواختن ویولن امرار‬ ‫معاش م ی کند‪ .‬یک ش��ب توس��ط عده ای اراذل‬ ‫و اوباش اغفال ش��ده‪ ،‬به وس��یله انها مسموم و‬ ‫به عنوان برده فروخته م ی شود‪ .‬به هوش که م ی اید‪ ،‬خود را‬ ‫ل وزنجیر م ی بیند‪ .‬سپس به مزارع پنبه در جنوب امریکا‬ ‫در غ ‬ ‫‪74‬‬ ‫درباره فیلم‬ ‫درباره نژاد پرستی و برده داری فیلم های زیادی ساخته‬ ‫شده‪ ،‬نمونه های جدی تر شاید جانگوی رها شده‪ ،‬امیستاد‪،‬‬ ‫لینکلن و رنگ ارغوانی اس��پیلبرگ باش��د‪ .‬در گذشته هم‬ ‫فیلم های تحسین شده بسیاری در مورد این بحران تاریخی‬ ‫امریکا ساخته ش��ده اس��ت‪ ،‬فیلم هایی نظیر کشتن مقلد‬ ‫که حتی به اس��کار هم رس��ید‪ .‬اما ش��اید ب رای «‪ 12‬سال‬ ‫بردگی»باید جایگاه ویژه ای متصور شد‪ .‬این فیلم یک روایت‬ ‫کامال واقعی است‪ ،‬فیلم شرح دهشتناکی از ظلم هایی است‬ ‫که بش��ر قادر به انجامشان اس��ت‪ .‬روایتی بدون سانسور از‬ ‫ظلم و جنایت هایی که بر گروهی از مردم تنها به جرم رنگ‬ ‫پوستش��ان وارد م ی شود و در مقابل واکنش��ی که این گروه‬ ‫بردگان در مقابل این ظلم ها نش��ان م ی دهند‪ ،‬ادم هایی که‬ ‫از همان اول س��ر تس��لیم فرود نم ی اورند و مرگ را ترجیح‬ ‫م ی دهند‪ .‬انهایی ک��ه معتقدند باید به هر پس��تی تن داد و‬ ‫انهایی که همواره رویای ازادی دارند و ش��اید استفاده از زور‬ ‫مدتی ساکتشان کند اما عاقبت از هر فرصتی ب رای رسیدن‬ ‫به ازادی اس��تفاده م ی کنند‪ ،‬البته تمام سفید پوستان فیلم‬ ‫انسان های شروری نیستند؛ به عنوان مثال شخصیت فورد با‬ ‫بازی کام بِربَچ و ب ِیس با بازی برد پیت‪ .‬مجموعه این کنش‬ ‫و واکنش روایتی را ساخته که کمتر منتقدی را م ی تواند وادار‬ ‫به تحسین نکند‪ .‬اس��تیو مک کوئین کارگردان فیلم در دو‬ ‫فیلم قبلی خود یعنی «گرسنگی» که در سال ‪ ۲۰۰۸‬درباره‬ ‫اعتصاب غذای زندان ی ه��ای ای رلندی در س��ال ‪ ۱۹۸۱‬بود و‬ ‫«شرم»که در مورد تقابل اخالق و ب ی بند باری است هم نشان‬ ‫داده بود که اهل سازش و باج دادن نیست‪ .‬حرفش را عریان‬ ‫م ی زند حتی اگر برخورنده باشد‪ .‬م ی خواهد تاثیرگذار باشد و‬ ‫هست‪ .‬او که فیلمنامه نویس هم هست‪ ،‬در لندن به دنیا امده‬ ‫و همین انگلیس��ی بودن خودش م ی تواند او را از این تعمد‬ ‫عمدی در نادیده گرفته شدن برده داری از سوی امریکای ی ها‬ ‫رهایی دهد‪ .‬تا انجا که س��ایت تحلیلگر س��ینمایی ورایتی‬ ‫نوشته است‪ « :‬این یک رسوایی است که بعد از این همه مدت‬ ‫به جای یک کارگردان امریکایی‪ ،‬یک کارگردان انگلیس��ی‬ ‫بیاید و با این موضوع تاریخی شاخ به شاخ شود‪».‬‬ ‫زبان فیلم‬ ‫مک کوئین بسیار ریزبینانه و هوشمندانه وارد زندگی‬ ‫برده داران ایاالت جنوبی م ی ش��ود‪ .‬تماش��ای فیلم ‪ ۱۲‬سال‬ ‫بردگی نیز همانند فیلم ش��رم کار راحتی نیست‪ ،‬خشونتی‬ ‫که در ‪12‬س��ال بردگی علیه برده ها به تصویر کشیده شده‪،‬‬ ‫در مواردی به قدری ازاردهنده و خش��ن است که‬ ‫تماشاگران را ناچار به خروج از سالن های نمایش‬ ‫فیلم م ی کن��د‪ .‬فیلم گرچه ممل��و از صحنه های‬ ‫خشن است‪ ،‬اما چون از نمایش انها‪ ،‬هدفی متعالی‬ ‫دارد‪ ،‬با فیلم هایی که پر از خشونت های ب ی دلیل‬ ‫ب رای به دست اوردن گیش��ه هستند‪ ،‬تفاوت دارد‪.‬‬ ‫چیوتل اجیوفور که نقش سیاهپوست بریتانیایی‬ ‫ن��ورث اپ را بازی م ی کن��د‪ ،‬درباره این خش��ونت‬ ‫م ی گوید‪« :‬چیزهایی درکتاب زندگینامه سالومون‬ ‫نورث اپ وجود داشت که ما نم ی توانستیم معادل‬ ‫ان را روی پرده ب��ه نمایش بگذاریم چ��ون واقعا‬ ‫نم ی شود بعضی از ان کارها را خوداگاهانه انجام‬ ‫داد‪ .‬ش��ما نم ی توانید بعضی از ان چیزها را مقابل‬ ‫دیدگان م��ردم قرار دهی��د‪ .‬تالش ما ب��رای ارائه‬ ‫تصویری مجا ز از مطالب موجود در کتاب نورث اپ‬ ‫به عقیده من از حد توان یک تماش��اگر بیش��تر‬ ‫اس��ت‪ .‬در همین حال‪ ،‬نادیده گرفتن خش��ونتی‬ ‫که ان سال ها به بردگان روا داشته م ی شد‪ ،‬ظلم ی ‬ ‫مضاعف در حق نورث اپ و میلیون ها برده ای است‬ ‫که ان تجربه های وحشتناک را از سر گذرانده اند‪».‬‬ ‫این فیلم دردمندانه با تماشاگر صحبت م ی کند‪،‬‬ ‫تماشاگر را از احساس ش��رم و نفرت پ ر م ی کند و‬ ‫البته گاهی هم در دام احساسات زدگی م ی افتد‪.‬‬ ‫‪۱۲‬سال بردگی همه چیز را م ی گوید‪ .‬با اینکه‬ ‫بسیار کم گو اس��ت و بس��یار عصب ی کننده ولی‬ ‫همانطور که از عنوان فیلم برم ی اید باالخره این‬ ‫رنج به پایان خواهد رس��ید‪ .‬بینن��ده به هیچ وجه‬ ‫حتی ب رای یک دقیقه خ��ودش را ب رای یک پایان‬ ‫خوش در فیلم اماده نم ی کند و فیلم نیز بس��یار‬ ‫هوشمندانه به این کار دست نم ی زند‪.‬‬ ‫این فیلم که به زودی قرار است سریالی هم‬ ‫بر مبنای ان ساخته ش��ود‪ ،‬م ی تواند به اسکار هم‬ ‫برسد تا تکمیل شود‪ ،‬ش��اید فقط «اخاذی امریکایی» مانع‬ ‫این مساله شود‪g .‬‬ ‫مرگ زشت برنده اسکار‬ ‫مصرف مواد مخدر فیلیپ سیمور هافمن را کشت‬ ‫گاهی پشت سر ان چهره های خندان و ان محبوبیت‬ ‫پ ر از زرق و برق‪ ،‬پشت صحنه ای خوابیده است که هی چ کس‬ ‫نم ی توان��د از ان دف��اع کن��د‪ ،‬این خ��ط قص��ه هالیوودی‬ ‫برخی از هالیوودی هاس��ت که با یک خب��ر تمام ان چهره‬ ‫دوست داشتن ی شان خط خطی م ی شود‪ .‬خبری مانند اینکه‬ ‫هنرپیش��ه بزرگی مانند فیلیپ س��یمور هافم��ن به دلیلی‬ ‫مش��کوک‪ ،‬ان هم مش��کوک به اووردوز کردن‪ ،‬در گذشت‪.‬‬ ‫هرچند که هنوز هم این خبر ب رای خیل ی ها باورپذیر نیست‬ ‫و نم ی توانند بپذیرن��د‪ ،‬او که به گفت��ه خیل ی ها خودمانی‬ ‫زندگی م ی کرد و مثل یک فرد معمولی رفت و امد داش��ت‬ ‫و رفتارش بسیار دوس��تانه و عادی بود‪ ،‬بر اثر مصرف مواد و‬ ‫به ویژه هروئین مرده باش��د اما گذشته این هنریشه مصرف‬ ‫مواد از س��وی این بازیگر محبوب را تایید م ی کند‪ .‬هافمن‬ ‫سال قبل در یک ب رنامه ‪ ۱۰‬روزه ترک هروئین شرکت کرد‪ .‬او‬ ‫بعدا فاش کرد که در جوانی معتاد به هروئین بوده‪ ،‬اما ب رای‬ ‫‪ ۲۰‬سال پاک بوده است‪.‬‬ ‫از اوج تا مرگ‬ ‫فیلیپ س��یمورهافمن متول��د ‪ 23‬ژوئی��ه ‪ 1967‬در‬ ‫فیرپورت در نیویورک و دانش اموخته رشته تئاتر از دانشگاه‬ ‫نیویورک بود‪ .‬او س��ال ‪ 1991‬با بازی در یکی از اپیزودهای‬ ‫سریال «قانون و نظم» وارد حرفه نمایش شد و همان سال‬ ‫به دنیای سینما پا گذاشت‪ .‬او با خنده های شیطانی و جثه‬ ‫چاق خود اغلب در نقش های مکمل م ی درخشید‪ .‬هافمن‬ ‫س��ال ‪ ۲۰۰۵‬ب رای بازی در ترومن کاپوتی نویسنده در فیلم‬ ‫کاپوتی به کارگردانی بنت میلر برنده اسکار بهترین بازیگر‬ ‫مرد شد ‪ .‬هافمن اغلب با پل تامس اندرسن همکاری م ی کرد‬ ‫و در تعدادی از فیلم های او مانند «جفت چهار»‪« ،‬شب های‬ ‫بوگی»‪« ،‬ماگنولیا»‪« ،‬عشق پریشان»و «مرشد» بازی کرد‬ ‫و ب رای فیلم اخر نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل‬ ‫شد‪ .‬او ب رای فیلم های «ش��ک» و «جنگ چارلی ویلسن»‬ ‫هم نامزد اس��کار بهترین بازیگر مرد مکمل بود و همچنان‬ ‫لوئیس اراگونس درگذشت‬ ‫او شروع کننده بود‪ ،‬این افتخار همیشه ب رای او محفوظ‬ ‫است‪ .‬اغاز یک تغییر عادت در فوتبال جهان با او شروع شد‪،‬‬ ‫پیش از لوئیس اراگونس هیچ گاه اس��پانیا را میان تیم های‬ ‫س��طح اول فوتبال جدید به حس��اب نم ی اوردن��د‪ ،‬اما او با‬ ‫قهرمانی در یورو ‪ 2008‬تیمی را س��اخت ک��ه بهترین می راث‬ ‫ب رای دل بوسکه بود که پس از او تمام افتخارات ممکن را به‬ ‫دست اورد‪ .‬مرگ او پس از مرگ اوزه بیو یک شوک بزرگ بود‪.‬‬ ‫خوزه لوئیس اراگونس سوارز در ‪ 28‬جوالی ‪ 1938‬متولد شد‬ ‫و روز اول فوریه ‪ 2014‬در سن ‪ 75‬سالگی درگذشت‪ .‬اراگونس‬ ‫بیش��تر دوران حرفه ای اش را به عنوان بازیکن و س��رمربی‬ ‫اتلتیکو مادرید سپری کرد‪ .‬وی یکی از بازیکنان اصلی و سپس‬ ‫سرمربی موفقی در اتلتیکو در اواخر دهه ‪ 60‬و اوایل دهه ‪70‬‬ ‫بود‪ .‬این تیم چهار بار قهرمان اللیگا شد‪ ،‬به فینال جام اروپا‬ ‫رسید و قهرمان اینترنشنال کاپ شد‪ .‬وی بین سال های ‪1964‬‬ ‫تا ‪ 1974‬در ‪ 265‬مس��ابقه در اللیگا ب��رای اتلتیکو مادرید به‬ ‫میدان رفت و ‪ 123‬گل به ثمر رساند‪ .‬اراگونس در چهار رقابت‬ ‫مختلف هدایت این باشگاه را بر عهده داشت‪ .‬وی همچنین‬ ‫در باش��گاه های دیگری از جمله رئال بتیس به میدان رفته و‬ ‫‪ 11‬بار در تیم ملی اسپانیا بازی کرده که سه گل هم زده است‪.‬‬ ‫وی در هفت باش��گاه دیگر به جز اتلتیکو مادرید و تیم ملی‬ ‫فوتبال اس��پانیا مربیگری کرده اس��ت و توانست این تیم را‬ ‫در سال ‪ 2008‬به عنوان قهرمانی اروپا برساند‪ .‬اراگونس پس‬ ‫از یورو ‪ 2008‬س��رمربی تیم فنرباغچه ترکیه ش��د‪ .‬جهانگرد‬ ‫فوتبال اسپانیا که به عنوان مرد عاقل خطه هورتالسا شناخته‬ ‫م ی شد ‪ -‬که مدت ها با بیماری دست وپنجه نرم م ی کرد ‪ -‬در‬ ‫سن ‪ 75‬سالگی در کلینیک مرکزی مادرید درگذشت‪ .‬در شب‬ ‫مرگ اراگونس باشگاه اتلتیکو مادرید که پیرمرد سال ها با ان‬ ‫به عنوان مربی و بازیکن به موفقیت رسیده بود‪ ،‬با غلبه مقابل‬ ‫والنسیا به صدر جدول اللیگا رس��ید‪ .‬بازیکنان اتلتیکو این‬ ‫پیروزی را به روح اراگونس هدیه کردند‪ ،‬به ویژه داوید ویا شاگرد‬ ‫سابق او پس از گلزنی دستانش را به سمت اسمان بلند کرد و‬ ‫گلش را به او تقدیم کرد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫خداحافظ پیرمرد دانا‬ ‫در تئاتر بسیار فعال بود و به عنوان کارگردان و بازیگر جوایز‬ ‫بسیاری برده بود که از جمله انها م ی توان به این اشاره کرد‬ ‫که ب رای کار خود در نمایش های «غرب واقعی» و «س��فر‬ ‫روز طوالنی به ش��ب»نیز نامزد جایزه تونی ش��ده بود که‬ ‫معتبرترین جایزه تئاتر امریکاست‪ .‬هنرنمای ی های هافمن‬ ‫در تئاتر و سینمای امریکا تا ان اندازه بود که نیویورک تایمز‬ ‫او را «بلندپروازترین و تحسین شده ترین بازیگر امریکایی در‬ ‫نسل خود» لقب داده بود‪« ...‬گردباد»‪« ،‬لبووسکی بزرگ»‪،‬‬ ‫«پچ ادامز»‪« ،‬ب ی نق��ص»‪« ،‬پالی ام��د»‪« ،‬عید مارس» و‬ ‫«مانیبال» از دیگر فیلم های مهم هافمن هستند‪ .‬او سال‬ ‫‪ ۲۰۱۰‬با فیلم «جک قایق س��واری م ی کند» ب رای اولین بار‬ ‫روی صندلی کارگردانی نشست‪ ،‬اما فیلم او بسیار مورد توجه‬ ‫قرار نگرفت‪ .‬او قصد داشت فیلم ی با عنوان «ازکیل ماس»‬ ‫را بس��ازد و ام ی ادامز و جیک حیلنهال نیز به تازگی به این‬ ‫پروژه پیوسته بودند که اجل این فرصت را به او نداد‪g .‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫گزارش پلیس‬ ‫جنازه هافمن توس��ط یک فیلمنامه نویس در حمام‬ ‫خانه اش پیدا ش��د‪ .‬یکی از دوس��تان این بازیگر سرشناس‬ ‫وقتی او دنبال بچه هایش نرفت‪ ،‬نگرانش ش��د و به پلیس‬ ‫زنگ زد‪ ،‬اما ظاه را خیلی دیر این اتفاق افتاده بود‪ .‬او در حمام‬ ‫خانه اش و در حالی که یک س��رنگ احتم��اال هروئین در‬ ‫بازوی چپش بود‪ ،‬پیدا شد‪ .‬به گفته پلیس شش بسته خالی‬ ‫هروئین و دو بس��ته هنوز مصرف نش��ده در نقاط مختلف‬ ‫اپارتمان وی پیدا ش��ده است‪ .‬جالب اس��ت که این بازیگر‬ ‫امریکای��ی زندگی خانوادگ��ی ارام ی داش��ته و تنها با یک‬ ‫همس��ر (که بین بازیگران هالیوودی واقع��ا نکته عجیبی‬ ‫است)‪ ،‬میمی او دانل از س��ال ‪ 1999‬زندگی م ی کرده است‪.‬‬ ‫هافمن سه فرزند داشت‪.‬‬ ‫بزرگان در غمش چه گفتند؟‬ ‫ویسنته دل بوسکه‪ :‬اراگونس مردی کلیدی در تاریخ ورزش ملی اسپانیا بود و روز درگذشت او را با کلی غصه در یاد نگاه‬ ‫خواهیم داشت‪.‬‬ ‫رافائل نادال‪ :‬احساس غم بزرگی به خاطر از دست دادن لوئیس م ی کنم‪.‬‬ ‫پپ گواردیوال‪ :‬او نابغه ای بود که همه ما م ی خواستیم‪ .‬اراگونس غی ر ممکن را ممکن ساخت‪ .‬او طرز فکر یک کشور را تنها با‬ ‫یک تغییر نسل تغییر داد‪ .‬او طوری تیم ملی را مدیریت کرد که ما فکر کنیم نه تنها م ی توانیم پیروز شویم‪ ،‬بلکه باید پیروز شویم‪.‬‬ ‫س�اموئل اتوئو‪ :‬قلب من در این روز مملو از درد شد‪ ،‬زی را مرد بزرگی ما را تنها گذاشت‪ .‬لوئیس اراگونس ب رای من باالتر از‬ ‫یک مربی بود‪ .‬او ب رای من مثل پدر بود‪.‬‬ ‫ایکر کاسیاس‪ :‬شخصا خیلی به او بدهکارم‪ .‬او یکی از کسانی بود که بیشترین تاثیر را روی من داشت‪ .‬هزاران خاطره از او‬ ‫دارم‪ .‬زمان سختی ب رای همه ماست که او را م ی شناسیم و به او نزدیک بودیم‪.‬‬ ‫رائول گونزالس‪ :‬او به عنوان یکی از نمادهای فوتبال دنیا در تاریخ ماندگار خواهد شد‪ .‬مربی خارق العاده ای بود‪.‬‬ ‫س�پ بالتر‪ :‬روحت شاد لوئیس اراگونس‪ .‬او مردی تاریخی در اتلتیکو مادرید و س��رمربی بزرگ تیم ملی اسپانیا‪ ،‬قهرمان‬ ‫یورو‪ 2008‬بود‪.‬‬ ‫مسی‪ :‬من افتخار اشنایی با لوئیس اراگونس را نداشتم‪ ،‬ولی دنیای فوتبال شخصیت خیلی مهم ‬ ‫ی را از دست داد‪g .‬‬ ‫‪75‬‬ ‫اخرین تیر ترکش‬ ‫در نقل و انتقاالت زمستانی فوتبال چه گذشت؟‬ ‫دیـــدار‬ ‫انگیزه ها متفاوت است‪ ،‬پنجره نقل وانتقاالت زمستانی‬ ‫ب رای همه اخرین فرصت اس��ت‪ ،‬ب��رای ان بازیکنی که در‬ ‫اس��تانه جام جهانی رویا هایش را برباد رفت��ه م ی بیند‪ ،‬ب رای‬ ‫ان مربی که تیمش را ناقص م ی بیند‪ ،‬ب رای ان باش��گاه که‬ ‫ستاره اش مصدوم شده و باید جانشینی ب رای ان پی دا م ی کرد‪،‬‬ ‫همه سعی داش��تند از این اخرین فرصت نهایت استفاده را‬ ‫بب رند‪ ،‬همه‪ ...‬و در سطح جهان اتفاقات زیادی در فاصله میان‬ ‫باز و بسته شدن این پنجره رخ داد‪ .‬شاید ب رای ما ای ران ی ها دو‬ ‫اتفاق مهمتر از همه اتفاقات بود‪ ،‬یکی انکه رضا قوچان نژاد‬ ‫از نیمکت استاندارد لیژ به چارلتون اتلتیک‪ ،‬تیم سابق کریم‬ ‫باقری پیوست تا مهاجم محبوب کارلوس ک ی روش در شرایط‬ ‫بازی کردن قرار بگیرد‪ ،‬دیگر انکه اندرانیک تیموریان از این‬ ‫پنجره عبور نکرد و در استقالل ماند‪ ...‬اما مهمترین انتقاالت‬ ‫در سطح جهان را با هم مرور م ی کنیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫‪76‬‬ ‫دس��ت پیدا کند‪ .‬این بازیکن ‪ 28‬س��اله به تازگی گفته بود‬ ‫با وولفس��بورگ م ی ماند اما نتوانس��ت پیش��نهاد باشگاه‬ ‫اتلتیکومادرید را رد کند و به این تیم بازگشت‪ .‬دیه گو پس از‬ ‫پیوستن به اتلتیکو مادرید گفت‪« :‬احساس خیلی خوبی دارم‪.‬‬ ‫به تیم فوق العاده‪‎‬ای م ی‪‎‬روم و م ی‪‎‬خواهم به انها کمک کنم‬ ‫تا روند پیروزی‪‎‬های خود را ادامه دهن��د‪ ».‬دیه‪‎‬گو در اتلتیکو‬ ‫مادرید جایگزین «اولیور تورس» خواهد شد‪.‬‬ ‫برباتف‬ ‫باشگاه موناکو در نهایت موفق شد رقابت بر سر خرید‬ ‫دیمیتار برباتف را از باش��گاه تاتنهام ببرد‪ .‬باش��گاه تاتنهام‬ ‫امیدوار بود بتواند ب رباتف را که در س��ال ‪ 2008‬با قرار دادی به‬ ‫ارزش ‪1/5‬میلیون یورو فروخت را بار دیگر به لندن بازگرداند‪،‬‬ ‫اما این مهاجم ‪ 33‬س��اله ترجیح داد به لیگ فرانس��ه برود‪.‬‬ ‫باش��گاه موناکو‪ ،‬برباتف را به عنوان جانشین رادامل فالکائو‬ ‫که به دلیل مصدومیت ادامه فصل را از دس��ت داد‪ ،‬به طور‬ ‫قرضی به خدمت گرفت‪.‬برباتف پس از پیوس��تن به موناکو‬ ‫گفت‪« :‬به خاطر این انتقال بس��یار خوشحالم‪ .‬همی ن طور‬ ‫هیجان زده هستم‪ .‬صادقانه بگویم تا حدی هم عصبی هستم‪.‬‬ ‫خیلی خوشحالم فرصت حضور در موناکو را پیدا م ی کنم‪ .‬به‬ ‫جایی م ی روم که بازیکنان خوبی دارد و قرار است در کنار هم‬ ‫تیم ی های جدید‪ ،‬بخش تازه ای از زندگی ورزش ی ام اغاز شود‪».‬‬ ‫خوان ماتا‬ ‫هم ش��رایط مویس افتضاح بود و هم ش��رایط ماتا به‬ ‫همین خاطر این دو به هم رسیدند‪ .‬ماتا در رقابت با بازیکنانی‬ ‫مانند هازارد‪ ،‬اسکار و ش��وله کمتر فرصت بازی کردن پیدا‬ ‫م ی کرد و در س��ال جام جهانی باید به جای��ی م ی رفت که‬ ‫س��رمربی ان به او اعتقاد و احتیاج داشته باشد‪ ،‬ب رای همین‬ ‫سوار هل ی کوپتر ش��د و به اولدترافورد رفت‪ .‬ماتا که در سال‬ ‫‪ 2011‬در ازای دریافت ‪ 23/5‬میلیون پوند از والنسیای اسپانیا‬ ‫به جمع ابی پوشان لندنی ملحق شد ب رای دو فصل متوالی‬ ‫به عنوان بهترین بازیکن چلس��ی از دید تماشاگران انتخاب‬ ‫شد‪ ،‬ولی ژوزه مورینیو در فصل جاری به وی اعتقاد چندانی‬ ‫نداشت و از او در ترکیب تیمش خیلی کمتر استفاده م ی کرد‪.‬‬ ‫بناب راین باشگاه منچستریونایتد اعالم کرد که ب رای به خدمت‬ ‫گرفتن خوان ماتای اس��پانیایی در ازای ‪ 37‬میلیون پوند با‬ ‫چلس��ی به توافق رسیده اس��ت‪ .‬به این ترتیب این هافبک‬ ‫‪ 25‬س��اله گرانترین بازیکنی شد که باشگاه منچستریونایتد‬ ‫تا کنون خریده است‪ .‬رکورد پیش��ین از ان دیمیتار برباتوف‬ ‫بلغارستانی بود که در سال ‪ 2008‬در ازای ‪ 30/7‬میلیون پوند‬ ‫از تاتنهام به اولدترافورد امد‪ .‬ماتا در منچس��تر شماره ‪ 8‬را بر‬ ‫تن م ی کند‪.‬‬ ‫میتراوغلو‬ ‫از ش��بی که در مقاب��ل اندرلخت در لی��گ قهرمانان‬ ‫هت تریک کرد‪ ،‬معلوم بود در المپیا و لیگ یونان نم ی ماند‪،‬‬ ‫صف مشتریان او طوالنی بود‪ ،‬تیم هایی مثل التزیو‪ ،‬گالدباخ‪،‬‬ ‫ارسنال و دورتموند اما این مهاجم یونانی نصیب یک باشگاه‬ ‫کوچکتر شد‪ .‬باشگاه فوالم‪ ،‬کاستاس میتراوغلو را از باشگاه‬ ‫المپیاکوس با قرار دادی ‪ 4/5‬ساله خریداری کرد‪ .‬این مهاجم‬ ‫یونانی در سال ‪ 2007‬به باشگاه المپیاکوس پیوست و موفق‬ ‫ش��د با این تیم به س��ه قهرمانی در س��وپر لیگ یونان‪ ،‬سه‬ ‫قهرمانی در جام حذفی و یک قهرمانی در سوپر جام این کشور‬ ‫دست یابد‪ .‬بازیکن ‪ 25‬ساله در این فصل ‪ 23‬گل در ‪ 25‬بازی‬ ‫که ب رای این باشگاه انجام داده به ثمر رسانده بود‪.‬‬ ‫دی ه گو ریباس‬ ‫«همیش��ه جای��ی خوش تر اس��ت ک��ه از ان خاطره‬ ‫خوش داش��ته باش��ی»‪ ،‬این جمله دیه گو هافبک برزیلی را‬ ‫یاد اتلتیکو مادرید م ی اندازد‪ .‬بازیس��از برزیل��ی تیم فوتبال‬ ‫وولفس��بورگ به تیم پیش��ین خود اتلتیکو مادرید اسپانیا‬ ‫بازگش��ت‪ .‬دیه‪‎‬گو به اتلتیکو مادرید کمک ک��رد تا در فصل‬ ‫‪ 2011-2012‬به عن��وان قهرمان��ی رقابت ه��ای لی��گ اروپا‬ ‫هرنانس‬ ‫ه رنانس‪ ،‬هافبک برزیلی التزیو با امضای قراردادی سه‬ ‫سال و نیمه به اینتر پیوس��ت‪ .‬این بازیکن ‪ 28‬ساله در واقع‬ ‫اولین خرید مهم اریک توهیر تاجر اندونزیایی و مالک جدید‬ ‫باشگاه اینترمیالن است‪ .‬ه رنانس که در اخرین روز بازار نقل‬ ‫و انتقاالت زمستانی‪ ،‬با چشمانی اشکبار التزیو را ترک کرد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬از بودن در اینجا و اینکه عضوی از باشگاهی مانند‬ ‫اینتر هستم‪ ،‬بسیار خوشحالم‪ ».‬ه رنانس ‪ 28‬ساله سال ‪2010‬‬ ‫از س��ائوپائولو به التزیو پیوس��ت و ‪ 154‬بازی ب رای این تیم‬ ‫انجام داد و چهار گل زد‪.‬‬ ‫پابلو اسوالدو‬ ‫یوونتوس پابلو اسوالدو را تا پایان فصل از ساوتهمپتون‬ ‫قرض گرفت‪ .‬انها همچنین ام��کان خرید او در پایان فصل‬ ‫با مبلغ ‪ 19‬میلیون یورو را خواهند داشت‪ .‬یوونتوس به دنبال‬ ‫داشتن گزینه های بیش��تر در خط حمله بود و انتونیو کونته‬ ‫این بازیکن س��ابق رم را بازیکنی ارزش��مند ب��رای تیمش‬ ‫م ی داند‪ .‬اسوالدو در تمرینات ساوتهمپتون با خوسه فونته‪،‬‬ ‫مدافع تیمش دعوا کرد و به همین دلیل دو هفته از س��وی‬ ‫باشگاه محروم شد‪ .‬او م ی خواهد در جام جهانی در تیم ایتالیا‬ ‫بازی کند‪ .‬این بازیکن ‪28‬ساله در ابتدای همین فصل از رم‬ ‫به ساوتهمپتون رفت و در ‪ 13‬بازی در لیگ برتر سه گل زد‪.‬‬ ‫محمد صالح‬ ‫مورینیو خیلی زود جای خوان ماتا را با یک بازیکن خوب‬ ‫پر کرد و بازیکن سرعتی بازل را به چلسی اورد‪ .‬محمد صالح‬ ‫از تیم اف سی بازل سوئیس امد؛ انتقالی که باتوجه به اینکه‬ ‫باشگاه لیورپول نیز به ش��دت خواهان این بازیکن بود کمی‬ ‫بعید به نظر م ی رسید‪ .‬این هافبک ‪ 21‬ساله توانایی بازی در‬ ‫گوشه زمین و همچنین پشت مهاجم را دارد‪ .‬صالح در بازی‬ ‫ب رای بازل‪ 20 ،‬گل زده اس��ت‪ .‬او تا کنون دو بار در استمفورد‬ ‫بریج مقابل چلسی بازی کرده که هر دو بار موفق شده مقابل‬ ‫چلسی گلزنی کند‪ .‬همچنین یک بار دیگر در لیگ قهرمانان‬ ‫دروازه چلسی را باز کرده است‪ .‬محمد صالح اولین بازیکن با‬ ‫ملیت مصری است که به باشگاه چلسی پیوسته است‪.‬‬ ‫نمانیا ماتیچ‬ ‫نمانی��ا ماتیچ‪ ،‬هافبک ‪ 25‬س��اله بنفیکا به چلس��ی‬ ‫پیوست‪ .‬ماتیچ پیش از این در سال ‪ 2009‬به چلسی پیوست‬ ‫اما دو سال بعد به عنوان بخشی از مبلغ قرارداد داوید لوئیز‪،‬‬ ‫راهی بنفیکا شد‪ .‬این بازیکن صربستانی م ی گوید‪« :‬از اینکه‬ ‫به چلسی پیوسته ام خوشحال هس��تم‪ .‬امیدوارم بتوانم در‬ ‫این تیم بازی های خوبی را به نمای��ش بگذارم‪ .‬من پیش از‬ ‫این سابقه بازی در چلسی را داشته ام‪ .‬امیدوارم این بار بتوانم‬ ‫ب رای این تیم بهتر کار کنم‪ ».‬ماتیچ ‪ 25‬س��اله امس��ال در‬ ‫مراسم توپ طالی فیفا در زوریخ حضور داشت‪ .‬گل او یکی‬ ‫از نامزدهای جایزه پوشکاش بود‪ .‬اما در نهایت این جایزه به‬ ‫زالتان اب راهیموویچ رسید‪ .‬هر چند باشگاه چلسی رقم قرارداد‬ ‫این بازیکن صربستانی را اعالم نکرده است‪ ،‬اما گفته م ی شود‬ ‫که رقم این انتقال ‪ 21‬میلیون پوند است‪g .‬‬ ‫مساجد تاثیرگذار در انقالب‬ ‫داستان هایی از زندگانی علی (ع)‬ ‫انقالب اسالمی جنبشی سیاسی و اجتماعی بود که از طریق شبکه مساجد و جلسات‬ ‫مذهبی به عنوان حلقه واسط میان رهبری انقالب اسالمی و مردم انقالبی در سطح کشور‬ ‫گسترش یافت و این شبکه در بس��یج گسترده مردم جهت ش��رکت در انقالب اسالمی و‬ ‫مخالفت با رژیم پهلوی نقش عمده ای داشت‪ .‬بناب راین مسجد را م ی توان نخستین خاستگاه‬ ‫مردم انقالبی ای ران تلقی کرد که در واقع به ماهیت اصلی خود بازگشته بود‪ .‬این ماهیت انجام‬ ‫همان کارکردهای اصیل سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی در کنار کارکردهای عبادی بود که ب رای‬ ‫نخستین بار از سوی پیامبر اسالم(ص) ب رای مسجد تعریف شده بود‪ .‬ظهور مجدد کارکردهای‬ ‫اصیل مساجد در عصر انقالب اسالمی منجر به گس��ترش ابعاد انقالب اسالمی و تربیت‬ ‫نیروهای انقالبی شد‪ .‬در نهایت‪ ،‬این گسترش شبکه وسیعی ایجاد کرد که اخرین پیام های‬ ‫رهبری انقالب را ب هراحتی در سراسر کش��ور به پیروان ایشان منتقل کرد و ماهیت اسالمی‬ ‫انقالب را در عمل نشان داد‪ .‬در کتاب «تاریخ شفاهی مس��اجد تاثیرگذار در انقالب» چهار‬ ‫مسجد مهم و تاثیرگذار در فرایند انقالب اسالمی در ته ران یعنی مسجد قبا‪ ،‬مسجد جاوید‪،‬‬ ‫مسجد لرزاده و مسجد الجواد‪ ،‬بررسی شده و از طریق مصاحبه با افرادی که از نزدیک شاهد‬ ‫عملکرد مساجد مذکور بوده اند به تبیین نقش انها در انقالب اسالمی پرداخته شده است‪g.‬‬ ‫کتاب «داستان هایی از زندگانی علی (ع)» ‪ ۴۸‬داستان کوتاه از ان امام همام است که‬ ‫انتشارات دارالحدیث ان را منتشر کرده است‪ .‬زندگی پربار امی رالمومنین علی (ع) سرشار از‬ ‫پندها و اموزه هایی است که هرکدام ویژگ ی های منحصر به فردی دارد و بازخوانی و تحلیل‬ ‫انها م ی تواند راهگشا و درس اموز باش��د‪ .‬از جنب ه های مختلف عرفانی‪ ،‬عبادی‪ ،‬حماسی‪،‬‬ ‫سیاسی و‪ ...‬زندگانی امی رالمومنین کمتر به ش��کلی عمومی و به صورت قابل فهم بیان‬ ‫شده است‪ .‬ضرورتی که منجر به نشر کتاب «داستان هایی از زندگانی علی(ع)» شد این بود‬ ‫که رفتار و افکار سیاسی و حکومتی امی رالمومنین با زبانی ساده و به صورت داستانی بیان‬ ‫ی ‪ -‬فرهنگی دارالحدیث نگارش «داستان هایی از زندگانی علی(ع)» را‬ ‫شود‪ .‬موسسه علم ‬ ‫به «رضا بابایی» سپرده است و این نویسنده نیز با بهره گیری از تاریخ های صحیح و منابع‬ ‫معتبر‪ ،‬چهل و هشت داستان کوتاه را به رشته تحریر دراورده است که سند تمام ی انها در‬ ‫پاورقی ذکر شده است‪ .‬نویس��نده در مقدمه کتاب یاداور م ی شود که «داستان های کتاب‬ ‫هسته ای دارند و پوسته ای‪ .‬هس��ت ه انها از انبان تاریخ است و پوسته داستان ی شان‪ ،‬یکی از‬ ‫ویژگ ی های کتاب که به خواندن ی شدن ان کمک م ی کند‪ ،‬بهره گیری از نثر داستانی ب رای‬ ‫سیره سیاسی و حکومتی است‪g ».‬‬ ‫تاریخ شفاهی انقالب و نقش مسجدها‬ ‫دیـــدار‬ ‫کتابی که سردار سلیمانی برای ان مقدمه نوشت‬ ‫نقش لش��کر ‪ ۴۱‬ث��اراهلل به فرماندهی س��ردار قاس��م‬ ‫سلیمانی در شکست حصر ابادان و ازادسازی بستان موضوع‬ ‫س��ومین جلد از مجموعه ‪ ۱۵‬جلدی تاریخنامه دفاع مقدس‬ ‫اس��تان کرمان اس��ت‪ .‬کتاب نبردهای پیروز با موضوع مرور‬ ‫کارنامه عملیاتی لشکر ‪ 41‬ثار اهلل و بررسی کارنامه عملیاتی‬ ‫اس��تان کرمان در دفاع مقدس با مقدمه ای از س��ردار قاس��م‬ ‫سلیمانی‪ ،‬فرمانده رزمندگان اس��تان های کرمان و سیستان‬ ‫و بلوچستان و هرمزگان و فرمانده لش��کر ‪ 41‬ثار اهلل در دفاع‬ ‫مقدس و نیز فرمانده فعلی س��پاه قدس منتش��ر شد‪.‬این‬ ‫کتاب با ش��رح عملیات ثامن االئمه و نحوه حضور اس��تان‬ ‫کرمان در این نبردها اغاز شده و در ادامه شرحی از حضور‬ ‫گردان شهید بهشتی از استان کرمان در این نبردها را ارائه‬ ‫م ی دهد‪« .‬اس��تان کرمان در نبرد بزرگ شرق کارون» نیز‬ ‫فصل بعدی این کتاب اس��ت‪ .‬اما بخش بزرگی از کتاب به‬ ‫موضوع عملیات طریق الق��دس و حضور رزمندگان کرمان‬ ‫در این عملیات اختصاص دارد‪.‬این بخش از کتاب نخست با‬ ‫موضوع معرفی عملیات طریق القدس و اغاز ان شروع شده و در‬ ‫ادامه در دو فصل به شرح روزهای اول و دوم این نبرد پرداخته و‬ ‫در فصلی مجزا نیز در مورد حماسه «سابله» توضیح م ی دهد‪.‬‬ ‫فصل پایانی این کتاب نیز به معرفی تصویر و اسناد ب ر جای‬ ‫مانده از این لشکر اختصاص یافته است‪ .‬سردار قاسم سلیمانی‬ ‫در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب م ی نویسد‪« :‬قدر مسلم‬ ‫انچه در دوران دفاع مقدس مشاهده کردیم و بر ما گذشت باید‬ ‫قطع ه های کم نظیر و برجسته ای از تاریخ گذشتگان و موعود‬ ‫وعده داده شده ایندگان دانست‪ .‬در واقع اعجاز توفیق استثنایی‬ ‫این نس��ل در این بوده که اراده خداوند بر این قرار گرفته که‬ ‫حیات کوتاه عمر انان تجسم قله انسانیت در گذشته و اینده‬ ‫باشد‪ ...‬نگارشی که صورت گرفته به صورت ظاهری بخشی‬ ‫از اتفاقاتی اس��ت که باطن ان را باید در «یومئذ یصدر الناس‬ ‫اشتاتا لیروا اعمالهم» به نظاره نشست و فقط مع راج نشینان‬ ‫قادر به کش��ف ان حقیقت حقیقی و ان قوه و قدرتی هستند‬ ‫که اکب ر محمد حس��ینی گفت‪« :‬مرا به زیر پل بکش��انید و‬ ‫کسی نداند من زخمی هس��تم و ارام اخرین رمق های خود را‬ ‫برمژه چشم هایش فشرد و اخرین لحظه توفیق را بدرقه کرد و‬ ‫پرواز کرد‪ ».‬این کتاب بخشی از تاریخ شفاهی دفاع مقدس به‬ ‫حساب م ی اید و نویسنده ب رای مستندکردن روایت این کتاب‬ ‫تنها به انجام مصاحب ه های حضوری با افراد بس��نده نکرده و‬ ‫به منابع تاریخی تکمی ل کننده همچون نوارهای ضبط شده‬ ‫از ب ی س��یم عملی��ات در زمان جن��گ‪ ،‬کتاب ه��ای از پیش‬ ‫منتشر شده و مصاحب ه های صدا و سیمای مرکز استان کرمان‬ ‫با رزمندگان در زمان جنگ نیز رجوع کرد ه است‪ .‬مجموعه ‪۱۵‬‬ ‫جلدی تاریخنامه دفاع مقدس اس��تان کرمان نقش نیروهای‬ ‫سپاه و بسیج اس��تان کرمان در هشت س��ال دفاع مقدس را‬ ‫روایت م ی کن��د و تاکنون دو جل��د از ان با موض��وع اقدامات‬ ‫کمیته انقالب و سپاه در اوایل انقالب و نبرد کرخه نور منتشر‬ ‫شد ه است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫نبردهای پیروز‬ ‫‪ 48‬داستان کوتاه از زندگی امیر المومنین‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫تایموالمپیک‬ ‫زمستانی‬ ‫سوچی‬ ‫جلدزیبای‬ ‫مارکا در‬ ‫فراغلوئیس‬ ‫اراگونس‬ ‫خیال پردازی‬ ‫روی جلد‬ ‫لوپوئن‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫معراجی ها‬ ‫سریال ده نمکی چه زمانی پخش می شود؟‬ ‫دیـــدار‬ ‫معراج ی ه��ا ب��ه کارگردان��ی مس��عود ده نمک��ی و‬ ‫تهی ه کنندگی س��یدمحمود رضوی در قالب فیلم و سریال‬ ‫ساخته شده است‪ .‬فیلم مع راج ی ها پنجشنبه هفدهم بهمن‬ ‫در برج میالد در بخش خارج از مس��ابقه اکران ش��د و بعد از‬ ‫جش��نواره نیز اولین فیلم اکران عمومی سینماهای کشور‬ ‫خواهد بود‪ .‬سریال مع راج ی ها ب رای پخش از شبکه یک تولید‬ ‫شده و هم اکنون مراحل فنی را پشت سر م ی گذارد‪ .‬مهدی‬ ‫فرجی‪ ،‬مدیر شبکه یک درباره پخش این سریال گفت‪« :‬ابتدا‬ ‫فیلم در سینماهای کشور اکران م ی ش��ود و بعد از چند ماه‬ ‫فاصله از اکران عمومی‪ ،‬خردادماه سال اینده از شبکه یک به‬ ‫نمایش در م ی اید‪ ».‬به گفته فرجی فیلم سینمایی مع راج ی ها‬ ‫زودتر تولید‪ ،‬اماده و به جشنواره ارسال شده و مراحل نهایی‬ ‫س��اخت س��ریال همچنان ادامه دارد‪ .‬تصویربرداری سریال‬ ‫مع راج ی ها به اتمام رسیده و هم اکنون تدوین و دیگر مراحل‬ ‫فنی ان در حال انجام است‪ ».‬فرجی درباره مع راج ی ها گفت‪:‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫«این سریال مانند بیشتر اثار س��ینمایی اقای ده نمکی به‬ ‫دفاع مقدس م ی پردازد‪ ».‬ده نمکی که پیش از این س��ه گانه‬ ‫اخ راج ی ها‪ ،‬فیلم رس��وایی و س��ریال دارا و ندار را کارگردانی‬ ‫کرده‪ ،‬قرار بود س��ریال مع راج ی ها را در ‪ ۲۶‬قس��مت بسازد‪،‬‬ ‫اما این سریال در ‪ ۴۰‬قسمت اماده شده است‪ .‬تصویربرداری‬ ‫مع راج ی ها در ابتدای فصل پاییز اغاز ش��د‪ .‬این س��ریال در‬ ‫شهر ته ران‪ ،‬دانش��کده هنرهای زیبا و ش��هرک سینمایی‬ ‫دفاع مقدس تصویربرداری شده است‪ .‬داستان این سریال به‬ ‫نویسندگی بابک کایدان و پدرام کریمی‪ ،‬روایت دفن تعدادی‬ ‫از شهدای گمنام تفحص شده در یکی از دانشگاه هاست؛ اما‬ ‫گروهی از دانشجویان با تحریک استاد گنجی اقدام به اشوب‬ ‫و جنجال در دانش��گاه م ی کنند و این اغاز قصه ای است که‬ ‫گروه دانشجویان مجبور به سفری ناخواسته م ی شوند‪ .‬این‬ ‫سریال داس��تان هایی را در دو مقطع زمانی روایت م ی کند و‬ ‫به گفته ده نمکی شباهتی به سه گانه اخ راج ی ها ندارد؛ بلکه‬ ‫با نگاهی جدی و اجتماعی به کاروان راهیان نور و ش��هدای‬ ‫گمنام م ی پردازد‪ .‬در این س��ریال بیش از ‪ ۴۰‬بازیگر حضور‬ ‫دارند‪ .‬رضا رویگری در نقش اس��تاد گنجی و مهرداد ضیایی‬ ‫در نقش استاد مهدوی بازی م ی کنند‪ .‬کاوه خداشناس‪ ،‬علی‬ ‫صادقی‪ ،‬امیر نوری‪ ،‬نیما شاهرخ ش��اهی‪ ،‬محسن افشانی‪،‬‬ ‫سمانه پاکدل‪ ،‬حدیثه ته رانی‪ ،‬فریبا نادری و حسین مهری نیز‬ ‫گریم جالب امین حیایی‬ ‫دردسرهای بهادر به پایان رسید‬ ‫سینما ‪ 4‬در نوروز‬ ‫فیلم های جدید در راهند‬ ‫تصویرب��رداری بخش ه��ای‬ ‫مربوط به دردس��رهای بهادر (امین‬ ‫حیایی) در منطقه طرشت ته ران به‬ ‫پایان رسید‪ .‬در این سکانس توران‬ ‫(س��اقى زینتى) همس��ایه خانواده‬ ‫حس��ین اقا (حس��ین محب اهرى)‬ ‫از دردس��ر جدیدى که بهادر (امین‬ ‫حیایى) درست کرده‪ ،‬ب رای خانواده‬ ‫خبر مى اورد‪ .‬همچنین ورود بهنوش (بهنوش بختیارى) و بچه هایش (عرفان برزین و اوینا‬ ‫ریاضى) به خانه حس��ین اقا نیز ماجراهای جالبی را ب رای این خانواده رقم م ی زند‪ .‬عوامل‬ ‫سازنده مجموعه تلویزیونی «خوب‪ ،‬بد‪ ،‬زش��ت» اکنون در منطقه طرشت ته ران مشغول‬ ‫تصوی ربرداری بخش های باقی مانده سکانس نخست این سریال هستند؛ سکانسی که در‬ ‫ان موضوع ازدواج سوسن (سوسن پرور) دختر کوچک خانواده مطرح م ی شود‪« .‬خوب‪ ،‬بد‪،‬‬ ‫زشت» کاری از گروه مجموعه های تلویزیونی شبکه دو سیماست‪ .‬این سریال در ‪ 15‬قسمت‬ ‫‪ 45‬دقیقه ای ب رای نوروز ‪ 93‬شبکه دو در حال تولید است‪g .‬‬ ‫برنامه س��ینما‪ 4‬کاری از‬ ‫تامین برنامه ش��بکه چهار به‬ ‫تهیه کنندگی علیرضا کرمی‪ ،‬از‬ ‫برنامه های پرطرفدار و باسابقه‬ ‫شبکه اس��ت که از سال ‪1379‬‬ ‫تاکنون روزهای جمعه ساعت‬ ‫‪ 20:30‬از این ش��بکه روی انتن‬ ‫م ی رود و فیلم های س��ینمایی‬ ‫کالس��یک و معناگرای ان‪ ،‬ای��ن برنام��ه را یک��ی از محبوب ترین های س��یما در میان‬ ‫عالقه مندان سینما به ویژه اساتید و دانشجویان عرصه فیلمسازی کرده است‪ .‬این برنامه‬ ‫با حضور کارشناسان و منتقدان به تحلیل فیلم های سینمایی م ی پردازد‪« .‬سینما ‪ »4‬ب رای‬ ‫نوروز ‪ 93‬فیلم های ای رانی و خارجی جدیدی را اماده نمایش خواهد کرد‪ .‬تهی ه کننده برنامه‬ ‫«سینما ‪ »4‬در این مورد م ی گوید‪« :‬در این خصوص یک سری فیلم های ای رانی و خارجی‬ ‫ب رای پخش در ایام نوروز امس��ال در نظر گرفتیم که در حال حاضر مش��غول اماده سازی‬ ‫انها هس��تیم‪g ».‬‬ ‫«تغییر» در‬ ‫بخش مسابقه‬ ‫چهار اثر از تولیدات صد او سیما موفق به راهیابی به جشنواره بی ن المللی‬ ‫پری ژونس المان ش��د‪ .‬از می��ان اثار ارس��الی اداره مبادالت و جش��نواره های‬ ‫بی ن المللی مرکز امور بی ن الملل به جشنواره کودک ‪ Prix Jeuness‬المان‪،‬‬ ‫برنامه «تغییر» به کارگردانی شیوا درویش و تهی ه کنندگی نگار استخر‪ ،‬تولید‬ ‫چهار اثر صد او سیما مرکز امور بی ن الملل موفق شد به بخش مسابقه این جشنواره راه یابد‪« .‬تغییر»‬ ‫در جشنواره المانی با موضوعاتی چون «کودکان چگونه به مساله تغییر م ی نگرند؟ ایا زندگی در دو‬ ‫‪78‬‬ ‫به عنوان دانشجو در این مجموعه ظاهر م ی شوند‪.‬‬ ‫پوراندخ��ت مهیم��ن در نقش م��ادر ش��هید‪ ،‬مه ران‬ ‫رجبی در نقش پدر ش��هید و پندار اکب��ری و اصغر نق ی زاده‬ ‫در نقش رزمنده ب��ازی م ی کنند‪ .‬دانیال عبادی در س��ریال‬ ‫مع راج ی ها بازی م ی کن��د و پندار اکبری نقش ش��هیدی را‬ ‫برعهده دارد که پیکر او قرار است در محوطه دانشگاه دفن‬ ‫شود‪ .‬برزو ارجمند نیز در این س��ریال در نقش یک روحانی‬ ‫ظاهر ش��ده‪ .‬اکبرعبدی‪ ،‬حمید لوالیی‪ ،‬مجید ش��هریاری‪،‬‬ ‫غالمحس��ین لطفی‪ ،‬مریم کاویانی‪ ،‬مه ران رجبی‪ ،‬کامران‬ ‫تفتی‪ ،‬سی د جواد هاشمی‪ ،‬محمود عزیزی و‪ ...‬دیگر بازیگران‬ ‫این مجموعه هستند‪ .‬یکی از اتفاقات مع راج ی ها وقوع انفجار‬ ‫هنگام ساخت سریال بود که باعث عروج شش نفر از عوامل‬ ‫یراد مدیر‬ ‫تولیدکننده و دست اندرکاران سریال شد‪.‬جواد شریف ‬ ‫جلوه های ویژه‪ ،‬رضا فرجی‪ ،‬عل ی اکبر رنجبر دس��تیار جواد‬ ‫شریف ی راد‪ ،‬یکی از کارگران شهرک سینمایی و بدلکار گروه‬ ‫افرادی بودند که در این انفجار جان خود را از دس��ت دادند‪.‬‬ ‫به جز این افراد حدود ‪ ۱۵‬نفر نیز در جریان این انفجار مجروح‬ ‫شدند که مورد درمان قرار گرفتند‪ .‬سومین جشنواره جام جم‬ ‫ضمن گرامیداش��ت یاد این کشته ش��دگان‪ ،‬جایزه بهترین‬ ‫یراد در نظر گرفت‪ .‬این‬ ‫مدیریت جلوه های ویژه را ب رای شریف ‬ ‫جایزه به خانواده این هنرمند اهدا شد‪g .‬‬ ‫شهر متفاوت که یکی تقریبا قرن هاست بال تغییر مانده و زندگی در شهری که‬ ‫به سرعت در حال تغییر است‪ ،‬م ی تواند در شاخصه های کودکان در معنای تغییر‬ ‫تفاوت کند؟ همچنین ب رنامه های «اب پ ریا»‪ ،‬انیمیشن های «لنچ های چابهار» و‬ ‫«ماجراهای کوچ ولو» به ترتیب تولید شبکه دو سیما‪ ،‬صدا وسیمای مراکز بوشهر‬ ‫و کردستان در بخش جنبی این جش��نواره نمایش داده خواهند شد‪.‬جشنواره‬ ‫‪ ،Prix Jeunesse‬خرداد ماه سال اینده در مونیخ برگزار خواهد شد‪g .‬‬ ‫دیکته هایی‬ ‫برای دیکتاتور‬ ‫مستندتلویزیونی‬ ‫برای دهه فجر‬ ‫مس��تند تلویزیونی «دیکته هایی ب��رای دیکتاتور»‬ ‫از ‪ 18‬بهمن م��اه هر ش��ب س��اعت ‪ 21:45‬از ش��بکه اول‬ ‫س��یما پخش خود را اغاز کرد‪.‬این مجموعه مس��تند که‬ ‫به مناس��بت دهه مب��ارک فج��ر پخش ش��ده‪ ،‬موضوع‬ ‫وابس��تگی رژیم پهل��وی به خ��ارج و اج��رای دیکته های‬ ‫خارج در داخل توس��ط محمد رضا پهل��وی را مد نظر قرار‬ ‫داده اس��ت‪ .‬این مجموعه پنج قس��متی که به مناسبت‬ ‫حضرت نوح و‬ ‫زیدبن حارثه‬ ‫انیمیشنهایمذهبیتولیدمیشوند‬ ‫انیمیشن هنری است که باتوجه به گستره مخاطبانش‬ ‫و جذابی ت ه��ای بصری مورد توج��ه قرار م ی گی��رد و از ان‬ ‫استفاده های درست فرهنگی م ی توان کرد‪ .‬مثل کاری که این‬ ‫روزها ب رای ساختن انیمیشن های مذهبی انجام‬ ‫م ی شود‪ .‬انیمیشن های قصه های جنگلبان‪ ،‬شان‬ ‫نزول ایه مباهله‪ ،‬حضرت ن��وح(ع)‪ ،‬هدیه ای ب رای‬ ‫خدا و زید بن حارثه به سفارش مرکز پویانمایی صبا‬ ‫تولید م ی شود‪.‬‬ ‫در جنگل م ی گذرد‪ .‬در واقع قصه در قصه اس��ت و از فضای‬ ‫فانتزی ب رای جذابیت بیشتر انیمیشن بهره برده شده است‪».‬‬ ‫حضرت نوح(ع)‬ ‫امیر فیضی انیمیشن تک فریم عروسکی نوح(ع) را در‬ ‫قالب فیلم س��ینمایی ب رای مرکز پویانمایی صبا کارگردانی‬ ‫کرده‪ .‬همزمان با نگارش فیلمنامه دکورها و عروس��ک های‬ ‫ان هم ساخته م ی شود‪ .‬قصه وسط توفان شروع م ی شود‪ ،‬از‬ ‫زمانی که حضرت نوح(ع) نشسته و داستان ساختن کشتی را‬ ‫ب رای همسف ران بیان م ی کند‪ .‬همچنین یک قهرمان نوجوان‬ ‫در قصه ط راحی شده تا بچه ها با او همراه شوند‪.‬‬ ‫سمت خدا‬ ‫زیدبن حارثه‬ ‫حجت االسالم سیدمحمد محسن میرداماد‪ ،‬نویسنده‪،‬‬ ‫تهی ه کننده و کارگردان انیمیشن «زیدبن حارثه»است‪ .‬این‬ ‫انیمیش��ن در یک قس��مت ‪ ۱۵‬دقیقه ای تولید‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬اکنون ش��خصی ت های این انیمیشن‬ ‫ط راحی م ی شوند‪ .‬داس��تان این انیمیشن درباره‬ ‫برده ای به نام زید اس��ت که حضرت خدیجه او را‬ ‫م ی خرد و به پیامب��ر(ص) هدیه م ی دهد‪ ،‬تا اینکه‬ ‫پدر زید باخبر م ی شود که پس��رش فروخته شده‬ ‫اس��ت‪ .‬او خطاب ب��ه پیامبر م ی گوی��د که صد‬ ‫ش��تر ب رای ازادی فرزندش م ی دهد و پیامبر به او‬ ‫م ی گوید ک��ه انتخاب با زید اس��ت که پیش من‬ ‫بماند یا نزد ش��ما بیاید‪ .‬از سوی دیگر ب رای ازادی‬ ‫زید نیازی نیست که صد شتر بدهید و‪...‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫هدی ه ای برای خدا‬ ‫مظاه��ر خادملو‪ ،‬تهی ه کنن��ده و کارگردان انیمیش��ن‬ ‫‪ ۵۰‬دقیقه ای است که ب رای مرکز پویانمایی صبا تولید شده و‬ ‫راضیه کاظم زاده ای رانشهر فیلمنامه این انیمیشن را نوشته‬ ‫است‪ .‬داستان انیمیشن «هدیه ای ب رای خدا» درباره خرسی‬ ‫اس��ت که در جنگل زندگی م ی کند‪ .‬او همیشه ب رایش یک‬ ‫س��وال پیش م ی اید که صاحب رنگ های جنگل در فصل‬ ‫بهار چه کسی است؟ به همین دلیل تصمیم م ی گیرد وقتی‬ ‫به خواب زمستانی م ی رود چند روز جلوتر بی دار شود تا صاحب‬ ‫رنگ ها را پیدا کند و هدیه ای به او بدهد و‪...‬‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫قصه های جنگلبان‬ ‫تهی ه کننده انیمیشن «قصه های جنگلبان»‬ ‫که ب راساس ضرب المثل های قرانی تولید م ی شود‬ ‫به جام ج��م گفت‪« :‬ای��ن مجموعه ب��ا تکنیک‬ ‫سه بعدی در ‪ ۲۶‬قسمت ‪ ۱۵‬دقیقه ای به کارگردانی‬ ‫داریوش وحدتی و احسان عرب اسدی ب رای مرکز‬ ‫پویانمایی صبا تولید م ی شود‪ .‬داستان قصه های‬ ‫جنگلبان درباره پیرمردی به نام باباعلی است که‬ ‫ضرب المثل ه��ای قران را در قال��ب قصه تعریف‬ ‫م ی کند‪ .‬در این انیمیشن از ضرب المثل های ای رانی‬ ‫اس��تفاده نم ی کنیم و همه ضرب المثل ها قرانی‬ ‫هستند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬دانشمند ب ی عمل مثل حماری است‬ ‫که کتاب های زیادی را بار کرده است‪ ».‬این تهی ه کننده عنوان‬ ‫کرد‪« :‬زمانی که پدربزرگ قصه را تعریف م ی کند‪ ،‬فضای قصه‬ ‫سی و پنجمین سالگرد پیروزی انقالب اسالمی ای ران تهیه‬ ‫شده‪ ،‬ساختاری مستند دارد که با بهره گیری از اسناد و تصاویر‬ ‫جامع‪،‬صحب ت هایرجالپهلویوتصاویرارشیویساختاری‬ ‫مستند دارد‪ .‬مستند «دیکته هایی ب رای دیکتاتور» به بررسی‬ ‫حوزه هایی چون انتخابات‪ ،‬فساد دربار‪ ،‬حضور مستشاران در‬ ‫ای ران و ساختار ساواک و حزب رستاخیز در گفت وگو با برخی‬ ‫رجال پهلوی م ی پردازد‪g .‬‬ ‫شان نزول ایه مباهله‬ ‫انیمیشن شان نزول ایه مباهله با تکنیک‬ ‫سه بعدی و در یک قسمت تولید م ی شود‪ .‬نگارش‬ ‫فیلمنامه به پایان رس��یده و پی ش تولید اغاز شده‬ ‫اس��ت‪ .‬علی حضرت پ��ور‪ ،‬فیلمنامه ای��ن اثر را‬ ‫م ی نویسد‪ .‬قرار اس��ت ش��ان نزول ایات دیگر هم در قالب‬ ‫یک مجموعه ساخته ش��ود‪ .‬علیرضا غفاری‪ ،‬تهی ه کننده و‬ ‫کارگردان انیمیشن «شان نزول ایه مباهله» است‪g .‬‬ ‫اقای گزارشگر‬ ‫سری جدید با تغییرات محسوس‬ ‫بهزودی از شبکه‪3‬‬ ‫برنامه گفت وگو محور «سمت خدا»‬ ‫که در سومین دوره جشنواره تلویزیونی جام‬ ‫جم نیز سرو زرین بهترین برنامه گفت وگو‬ ‫محور معارفی را از ان خود کرد‪ ،‬با تغیی راتی‬ ‫جدید از ش��نبه ‪ 26‬بهمن ماه روی انتن این‬ ‫ش��بکه قرار م ی گی��رد‪ .‬عبدالمجید رکنی‪،‬‬ ‫تهی ه کننده این ب رنامه درباره تغیی رات سری جدید ب رنامه گفت‪« :‬در سری جدید ب رنامه ترکیب‬ ‫کارشناسان برنامه تغییر م ی کنند‪ .‬همچنین موضوعاتی که در برنامه مطرح م ی شوند‪ ،‬هم‬ ‫تغیی راتی خواهد داشت‪ .‬در این سری از ب رنامه بر مباحث اعتقادی و قرانی مردم تاکید م ی کنیم‬ ‫که طبق روال ب رنامه همچنان به پرسش های انان پاسخ داده م ی شود‪ .‬همچنین دکور ب رنامه‬ ‫نیز تغیی راتی جزئی خواهد داش��ت‪ ».‬ب رنامه تلویزیونی سمت خدا که اجرای ان را نجم الدین‬ ‫شریعتی برعهده دارد‪ ،‬هر روز به جز پنجشنب ه ها و جمع ه ها ساعت ‪ 13:30‬از شبکه سه سیما‬ ‫به پخش م ی رسد و تکرار ان روز بعد ‪ 4:30‬دقیقه بامداد روی انتن این شبکه قرار م ی گیرد‪g .‬‬ ‫ضبط مرحله دوم مس��ابقه تلویزیونی‬ ‫«اقای گزارش��گر» به تهی ه کنندگی مهدی‬ ‫محمدی به زودی اغاز م ی شود‪ .‬این مسابقه‬ ‫قرار است از شبکه سه پخش شود‪ .‬در ازمون‬ ‫کتبی این مسابقه ‪6‬هزار نفر شرکت کردند‬ ‫که از میان انها ‪ ۱۴۷‬نفر به مرحله اول راه پی دا‬ ‫کردند‪ .‬بعد از ضبط مرحله اول مسابقه‪ ۱۰۲ ،‬نفر انتخاب شدند که مرحله دوم اقای گزارشگر‬ ‫با حضور انها در امف ی تئاتر برج میالد ضبط خواهد شد‪ .‬در این مرحله از رقابت‪ ،‬استانداردهای‬ ‫گزارش ورزشی با جدیت بیشتری مورد توجه قرار م ی گیرد و اطالعات عمومی شرکت کنندگان‬ ‫در زمینه فوتبال و ش��ناخت انان از جزئیات این رشته ورزش��ی مورد توجه قرار م ی گیرد‪ .‬این‬ ‫مسابقه تلویزیونی دارای بخش مستقلی است که طی ان ‪ ۱۲‬هنرمند گزارشگری فوتبال را‬ ‫تجربه می کنند‪ .‬تاکنون بخش های مربوط به بازیگرانی مانند نیما شاهرخ شاهی‪ ،‬سیاوش‬ ‫خی رابی‪ ،‬مه ران رنجبر‪ ،‬مجید واشقانی و محمدرضا شیرخانلو ضبط شده است‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫هفت سنگ‬ ‫روایت شیرین سه خانواده‬ ‫سریال هفت سنگ به کارگردانی علیرضا بذرافشان و‬ ‫تهی ه کنندگی مجید موالیی‪ ،‬ماجراهای سه خانواده را روایت‬ ‫م ی کند که در واقع یک خانواده بزرگ محس��وب م ی شوند‪.‬‬ ‫خانواده اول س��ه عضو دارد؛ بابا نصیر‪ ،‬همس��رش مهری و‬ ‫پس��رش مهدی که نقش انه��ا را پرویز پورحس��ینی‪ ،‬الهام‬ ‫پاوه نژاد و احمد کی��ازال بازی م ی کنن��د‪ .‬بابا نصیر دختری‬ ‫به نام لیال دارد که با همس��ر و س��ه فرزندش خانواده دوم را‬ ‫شکل م ی دهند‪ .‬نقش لیال را ش��بنم مقدمی بازی م ی کند‪،‬‬ ‫مهدی سلطانی نقش همسر لیال را بازی م ی کند که محسن‬ ‫نام دارد و نقش س��ه فرزند این زوج به نام های امیر‪ ،‬شادی و‬ ‫شاهین را ارسالن قاس��می‪ ،‬حنانه احمدی و پارسا قره خانلو‬ ‫بازی م ی کنند‪ .‬خانواده س��وم در سریال هفت سنگ‪ ،‬از پسر‬ ‫و عروس بابا نصیر تشکیل شده است‪ .‬این خانواده فرزندی‬ ‫ندارد و روزبه و اله��ام با بازی بهنام تش��کر و فرناز رهنما در‬ ‫تالش هستند تا از بهزیستی کودکی را به فرزندی بپذیرند‪.‬‬ ‫جز این بازیگران ک��ه نقش های مح��وری را به عهده دارند‪،‬‬ ‫محمود پاک نیت در نقش پدر محس��ن‪ ،‬بهمن زرین پور در‬ ‫نقش یک کارگردان‪ ،‬مینا جعفرزاده در نقش سوس��ن‪ ،‬امیر‬ ‫دالوری در نقش ب رادر محس��ن‪ ،‬س��یامک اطلسی در نقش‬ ‫یک اتش نشان به نام اژدری و امیر غفارمنش در نقش جواد‬ ‫که یکی از دوس��تان دوران مجردی روزبه است‪ ،‬بازیگرانی‬ ‫هستند که در چند قسمت بازی م ی کنند‪ .‬برخی از بازیگران‬ ‫میهمان نقش بستگان دور و نزدیک اعضای این خانواده را‬ ‫بازی م ی کنند‪ ،‬تعدادی از انها نقش دوستان یا همسایگان را‬ ‫دیـــدار‬ ‫شام‪ ،‬میهمان شبکه نمایش‬ ‫قصه ای واقعی از درون جامعه‬ ‫شبکه تماش��ا چند سریال‬ ‫خارجی خریده که پ��س از دوبله‬ ‫و اماده سازی در ایام نوروز و سال‬ ‫اینده در کنار باز پخش سریال های‬ ‫ای رانی به نمایش در می اید‪ .‬حمید‬ ‫س��رافرازی‪ ،‬مدیر تامی��ن برنامه‬ ‫شبکه تماشا ضمن اشاره به این‬ ‫موضوع در ایام نوروز گفت‪« :‬یک‬ ‫سریال ژاپنی به نام «شام» ب رای پخش در ایام نوروز در نظر گرفته ایم که داستانی خانوادگی‬ ‫را به تصویر م ی کشد و روایتگر ماجراهای یک رستوران ایتالیایی در کشور ژاپن است‪ .‬یکی از‬ ‫برنامه های شبکه تماشا بازپخش سریال «زورو» است که تمام صحنه های سریال «زورو»‬ ‫اصالح‪ ،‬بازسازی و حتی رنگی شده است‪ .‬ب رای حفظ دوبله ارزشمند این سریال به جای دوبله‬ ‫مجدد‪ ،‬صدای سریال نیز اصالح شده است‪ .‬سریال بعدی «یک گروه واقعی» در ‪ ۱۳‬قسمت‪،‬‬ ‫محصول مشترک کانادا و امریکاست و در زمره اثار پلیسی و حادثه ای قرار م ی گیرد‪ .‬سریال‬ ‫پزشکی در خانواده یک س��ریال ایتالیایی است که ‪ ۴۰‬قس��مت دارد و داستان های کمدی‬ ‫خانوادگی را به تصویر م ی کشد‪ .‬سریال سرنوشت نیز از تولیدات کره جنوبی است که در ‪۲۶‬‬ ‫قسمت تولید شده است‪ .‬سرنوشت هم یکی از سری ال های جذاب کره جنوبی است زی را اثری‬ ‫خانوادگی‪ ،‬معمایی‪ ،‬فانتزی و افسانه ای محسوب م ی شود و روایت جذاب و متفاوتی دارد‪g».‬‬ ‫سمانه نامدار از نویسندگان‬ ‫سریال ‪ 35‬قسمتی عصر پاییزی‬ ‫که این شب ها از شبکه یک پخش‬ ‫م ی شود‪ ،‬قصه این سریال را یکی‬ ‫از قصه های واقعی جامعه دانست‪.‬‬ ‫نامدار با بیان اینکه ازاده محسنی‬ ‫و علی میرمی ران��ی نیز در نگارش‬ ‫فیلمنامه هم��کاری دارند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ب رای نوشتن این سریال هر سه نفر درباره طرح کلی به توافق م ی رسیدیم و بعد هر سیناپس‬ ‫را یکی از نویسندگان م ی نوشت‪ ».‬وی در پاس��خ به این سوال که برخی از بخش های قصه‬ ‫کامال فضایی مردانه دارد‪ ،‬گفت‪« :‬من ب رای نوشتن این بخش ها از تجربیات اط رافیانم استفاده‬ ‫کردم‪ .‬در این سریال به مسائلی که در مشاغل مختلف وجود دارد و افرادی که در حرفه هایی‬ ‫مشغولند که تناسبی با روحیه و تحصیالتش��ان ندارد‪ ،‬از جمله اخالق فردی‪ ،‬تنبلی و غیره‬ ‫اشاره م ی کنیم‪ ».‬گفتنی است داستان عصر پاییزی درباره پسری به نام رفیع است که به رغم‬ ‫تخصص و تحصیالت باال نتوانسته شغل مناسبی ب رای خود پیدا کند‪ .‬ماجراهایی که ب رای‬ ‫این پسر جوان جویای کار روی م ی دهد‪ ،‬داستان این س��ریال را تشکیل داده است‪ .‬بازیگران‬ ‫عصر پاییزی عبارتند از کورش تهامی‪ ،‬امیرحس��ین صدیق‪ ،‬علی سلیمانی‪ ،‬نسرین مقانلو‪،‬‬ ‫سپیده خداوردی و‪g ...‬‬ ‫سریال های نوروزی شبکه تماشا‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫ابرسازه های‬ ‫باستانی‬ ‫شگفت انگیزترین‬ ‫سازه های تاریخ‬ ‫‪80‬‬ ‫برعهده دارند و برخی دیگر نیز شخصی ت هایی هستند که‬ ‫خواسته یا ناخواسته پایشان به خانه یکی از این سه خانواده‬ ‫باز م ی شود که از ان جمله م ی توان به اتش نشان‪ ،‬کارشناس‬ ‫ش��هرداری و لوله کش اش��اره کرد‪ .‬از بازیگرانی که در چند‬ ‫قسمت س��ریال حضور دارند م ی توان به عزت اهلل مهراوران‬ ‫و مهتاج نجوم ی اشاره کرد که نقش فامیل را برعهده دارند‪.‬‬ ‫برخی از ش��خصی ت ها هم فقط در یک قس��مت میهمان‬ ‫این سریال م ی شوند که م ی توان به توفان مهردادیان‪ ،‬کاوه‬ ‫اهنگر و فرحناز مناف ی ظاهر اشاره کرد‪.‬اعضای خانواده بزرگ‬ ‫سریال هفت سنگ در سه اپارتمان مستقل زندگی م ی کنند‬ ‫و بخش اعظم ی از داستان های این س��ریال نیز در فضای‬ ‫خانه شخصی ت های داستان رخ م ی دهد‪ .‬این سریال در هر‬ ‫قسمت یک ماجرای مستقل را روایت م ی کند و به مسائل‬ ‫روز جامعه و خانواده ها م ی پردازد‪ .‬برخی از این ویژگ ی ها سبب‬ ‫شده اخباری درباره شباهت هفت سنگ با خانه سبز منتشر‬ ‫ش��ود‪ .‬نگارش قصه هایی با س��ه اپیزود که به نوعی با هم‬ ‫در ارتباط هستند از دش��واری های نگارش فیلمنامه سریال‬ ‫«هفت س��نگ» اس��ت‪ .‬مجید موالیی‪ ،‬تهی ه کننده سریال‬ ‫هفت سنگ درباره این شباهت گفت‪« :‬سریال هفت سنگ‬ ‫یک اثر نو و مدرن اس��ت و به لحاظ س��اختاری شباهتی به‬ ‫سریال خانه سبز ندارد اما این سریال هم مضمون محور است‬ ‫و داستان ها و موضوعاتش از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪».‬‬ ‫بذر افشان در مورد این کار م ی گوید‪« :‬کار ما کمدی نیست و‬ ‫من هم بلد نیستم کمدی بسازم‪ .‬اما کار شیرین زیاد کرده ام‪،‬‬ ‫از زیرزمین گرفته تا نابرده رنج‪g ».‬‬ ‫نویسنده عصر پاییزی م ی گوید‬ ‫مستند «ابرس��ازه های باس��تانی» هر چهارشنبه‬ ‫س��اعت ‪ 16‬از شبکه مس��تند پخش م ی ش��ود‪ .‬در این‬ ‫مجموعه مس��تند با مبتکرانه ترین و شگفت انگی ز ترین‬ ‫سازه های تاریخ اشنا م ی شوید‪.‬‬ ‫از فتوحات مهندس��ی اعص��ار باس��تان گرفته تا‬ ‫پیشرفته ترین علوم و فناوری های امروز‪ .‬برنامه ابرسازه ها‬ ‫از فنون به کار گرفته شده و چالش هایی که در تک تک‬ ‫مراحل ط راحی س��اخت این بناها پشت سر گذاشته شده‬ ‫است پرده بر م ی دارد‪« .‬ابرس��ازه های باستانی» رازهای‬ ‫متحوالنه س��اخت و ساز س��ری جدید س��اختمان های‬ ‫غول پیک��ر را فاش م ی کند‪ .‬مناظ��ر دیدنی که تخیالت‬ ‫را تس��خیر م ی کند‪ ،‬معم��اران مدرن روز و مهندس��ین‬ ‫دنی��ا همچنان که در ح��ال کار و ط راحی هس��تند قادر‬ ‫به پیدا کردن رموز گذش��تگان در س��اخت بناهایش��ان‬ ‫نیستند‪ ،‬بناهایی زیبا‪ ،‬بدون موقعیت زمانی و ساختار های‬ ‫متحوالنه که هیچ کدام ب رای مهندسین مدرن کنونی با‬ ‫داشتن مواد و ماشی ن های مدرن در دسترس‪ ،‬قابل ساخت‬ ‫نیست‪g .‬‬ ‫من‪ ،‬ماه و ماهی‬ ‫مستندی درباره ماهیگیران‬ ‫برف «پایتخت» را تعطیل نکرد‬ ‫گروه «پایتخت ‪ »3‬ک��ه این روزها با وجود ش��رایط‬ ‫ب و ه وایی در شمال کشور مشغول کار هستند‪،‬‬ ‫نامساعد ا ‬ ‫با بارش ش��دید برف همچنان به کارشان ادامه م ی دهند و‬ ‫فزادمجریطرحسریال‬ ‫تصوی ربرداریراتعطیلنکردند‪.‬نج ‬ ‫نوروزیشبکهاولدراینخصوصگفت‪«:‬گروههمچناندر‬ ‫حالکارکردنهستندوحتیبرفهمکارماراتعطیلنکرد‪.‬‬ ‫ما طی دو روز اینده در دمای‪ 12‬درجه زیر صفر هم در شمال‬ ‫کار کردیم و کارمان را تعطیل نکردیم‪ .‬درحال حاضر هم که‬ ‫برف همچنان در نقاط مختلف کش��ور و به ویژه در شمال‬ ‫در حال بارش است‪ ،‬مشغول گرفتن صحنه های خارجی و‬ ‫داخل ی مان هستیم؛ چرا که شرایط پخش به گونه ای است‬ ‫که ما نم ی توانیم کار را در هیچ ش��رایطی تعطیل کنیم؛‬ ‫ضمن اینکه ماتصوی ربرداری مان رادیر شروعکردیمو امکان‬ ‫تعطیلینیست‪.‬شرایطدرشمالکشورباتوجهبهابوه وای‬ ‫حال حاضر‪ ،‬مشکل است اما همچنان گروه با جان و دل کار‬ ‫م ی کنند‪ .‬ما به مدت‪ 12‬ساعت همراه با مردم شمال ب ی ابی‬ ‫کشیدیم و اب شهر قطع ش��د که خود این مساله شرایط‬ ‫سختی را به همراه داشت‪g».‬‬ ‫احمدرضا عابدزاده در شبکه ‪2‬‬ ‫احمد رضا عاب دزاده از انهایی است که محبوبیتش کهنه‬ ‫نم ی شود و همه او را دوس��ت دارند‪ .‬به دلیل مشکل تکلم ی ‬ ‫این دروازه بان س��ابق تیم ملی کمتر پیش م ی اید‬ ‫که او را در تلویزیون ببینیم‪ ،‬ب رای همین حضور او‬ ‫در تلویزیون و برنامه ورزش از نگاه و دو یک اتفاق‬ ‫ویژه بود‪ ،‬به ویژه با او همه خاط رات خوب گذش��ته‬ ‫را مرور کردیم‪ .‬وی در ابتدا به س��وال مجری ب رنامه‬ ‫درباره راز خنده هایش با خنده پاس��خ داد‪« :‬س��عی‬ ‫م ی کردم همیش��ه ارام باش��م و در بیشتر بازی ها‬ ‫ادامس م ی جوی��دم و این به ارامش��م هم کمک‬ ‫م ی کرد‪ ».‬عابدزاده همچنین در ادامه صحب ت های‬ ‫خود به بازی با تیم ع راق در حضور پس��ر صدام در‬ ‫س��ال ‪ ۱۳۷۶‬اش��اره کرد و گفت‪« :‬ان دیدار خیلی‬ ‫سخت بود و بچه ها نم ی توانستند اصال کار کنند‪.‬‬ ‫به طوری که افشین پیروانی و سایر بازیکنان خیلی‬ ‫م ی ترس��یدند؛ اما من در ان دیدار خ��ودم را به تیم‬ ‫تماشاچ ی ها بردم تا روحیه تیم را باال ببرم‪ .‬در بازی با‬ ‫استرالیا هم به این دلیل روحیه پیدا کردم که خودم‬ ‫را بردم به داخل تماشاگران‪ .‬طوری وانمود م ی کردم‬ ‫که انگار هیچ کس نیست‪ .‬واقعا فشار زیاد بود و حتی باید در‬ ‫پنج دقیقه اول دو گل م ی خوردیم‪ .‬انها طوری بازی م ی کردند‬ ‫یدادند که حتی روی یک صحنه تصور‬ ‫و عکس العمل نشان م ‬ ‫کرده بودند گل زدند ولی توپ بیرون رفته بود‪ .‬وقتی گل دوم‬ ‫را خوردیم سرم را بلند کردم و دیدم که یک نفر در حال دویدن‬ ‫است‪ .‬او روی تور دروازه رفت و ان را م ی کشید و من هم خنده ام‬ ‫گرفته بود‪ ».‬وی در ادامه م ی گوید‪« :‬یک باشگاهی در خیابان‬ ‫جلیل فرج��اد‪ ،‬بازیگر مجموع��ه تلویزیونی «در‬ ‫بند اروند» که پخش ان از ‪ 12‬بهمن ماه همزمان با اغاز‬ ‫دهه فجر اغاز ش��ده اس��ت‪ ،‬درباره نقش خود م ی گوید‪:‬‬ ‫«س��یدصادق کس��ی اس��ت که همراه با تع��دادی از‬ ‫بچه های محلش��ان به جبهه م ی رود‪ .‬این فرد به دلیل‬ ‫هم محل ی بودن با دو جوان که همدیگر را دوست دارند‪،‬‬ ‫مطلع م ی ش��ود که م ی خواهند با هم وصلت کنند‪ .‬اما‬ ‫بعدها که این ازدواج سر نم ی گیرد سایر اهالی و افرادی‬ ‫سو جو‬ ‫که این دو را م ی شناسند از سی د صادق ماجرا را پر ‬ ‫م ی کنند‪ .‬من به این گونه پاسداشت ها و اقداماتی که ب رای‬ ‫یاداوری جایگاه شهدا صورت م ی گیرد‪ ،‬اعتقاد زیادی دارم‬ ‫و م ی دیدم که گروه سفارش دهنده و عوامل نیز به همین‬ ‫خاطر تالش م ی کنند‪ .‬وقتی ی��ک گروه خوب و همدل‬ ‫کنار هم کار م ی کنن��د‪ ،‬نتیجه ان در خروجی س��ریال‬ ‫انعکاس پی دا م ی کند‪ ».‬مین ی سریال «در بند اروند» کاری‬ ‫از گروه فیلم های تلویزیونی شبکه سه سیماست که به‬ ‫نزاده‬ ‫تهی ه کنندگی سعید مرادی و نویسندگی وحید حس ‬ ‫هر شب ساعت ‪ 21‬از این شبکه پخش م ی شود‪g .‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫ما و خنده های یک عقاب‬ ‫جلیل فرجاد از «دربند اروند» می گوید‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫مس��تند داس��تانی «من‪ ،‬ماه و ماهی» به مراحل‬ ‫پایانی تصوی ر برداری نزدیک شد و به احتمال زیاد اواخر‬ ‫فروردین اماده پخش از شبکه مستند م ی شود‪.‬‬ ‫جواد کراچی‪ ،‬تهی ه کننده و کارگردان این مستند‬ ‫داس��تانی در این باره گفت‪« :‬من‪ ،‬ماه و ماهی» روایتی‬ ‫است از زندگی ماهیگی رانی که در اب های خلی ج فارس‬ ‫ی ماهیگیری م ی کنند‪.‬‬ ‫همچنان به شکل سنتی و قدیم ‬ ‫داس��تان ما درباره پیرمرد ماهیگیری است که در‬ ‫دریا غرق م ی شود اما در روزهای بعد‪ ،‬دیگر ماهیگی ران به‬ ‫طرز معجزه اسایی به حقیقت زنده بودن او پی م ی ب رند‪.‬‬ ‫در حال حاضر در مرحله پایانی تصوی ر برداری این‬ ‫مستند هس��تیم که به علت تغیی رات جوی و بارندگی‬ ‫و توف��ان در اب های خلی ج فارس به ناچ��ار کار متوقف‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫او از خش��ایار مقصودی‪ ،‬پروانه امینی و عس��ل‬ ‫هندورابی به عنوان همکاران خود در ساخت این مستند‬ ‫نام برد و اب راز امی��دواری کرد که «من‪ ،‬م��اه و ماهی»‬ ‫فروردین سال اینده از شبکه مستند پخش شود‪g .‬‬ ‫کاردر‪12‬درجه زیرصفر‬ ‫یاداوری شهدا ارزشمند است‬ ‫پاس��داران وجود دارد که من انجا تمرین بدنسازی م ی کردم‪.‬‬ ‫یک شب بعد از تمرین به خانه امدم و بعد به همراه خانواده‬ ‫به مجلس عروسی رفتم‪ .‬در انجا سردرد شدیدی داشتم و به‬ ‫امیر‪ ،‬پس��رم گفتم به مادرت بگو هر چه سریع تر برویم‪ ،‬من‬ ‫حالم خوب نیست‪ .‬وقتی به منزل رسیدیم ساعت نزدیک یک‬ ‫و نیم بود از جایم بلند شدم و انقدر سرم درد م ی کرد که ان را‬ ‫به دیوار م ی کوبیدم‪ ،‬وقتی به پایین پله ها رسیدم دیگر چیزی‬ ‫متوجه نشدم و به بیمارستان ای رانمهر منتقل شده‬ ‫بودم‪ .‬بعد از ‪ 6 -7‬ماه همسرم ب رایم تعریف کرد که‬ ‫تازه متوجه م ی ش��دم چه اتفاقی افتاده است‪ .‬حتی‬ ‫فشار من روی ‪ ۲‬بود! البته روزنامه ها خیلی حاشیه‬ ‫درست کردند و نوش��ته بودند من سیگار کشیدم‬ ‫و حتی بدتر‪ ،‬در حالی که همه مرا م ی ش��ناختند و‬ ‫اگر کسی سیگاری باشد و با من دست بدهد به او‬ ‫م ی گویم دستش را بشوید‪ .‬شایع ه سازی و دروغ های‬ ‫زیادی علیه من گفتند‪ ».‬عابدزاده در ادامه از کودکی‬ ‫خود گفت و از زندگی در اب��ادان‪« :‬ابتدا منزل پدری‬ ‫ما حوالی ابادان بود ام��ا در زمان جنگ به اصفهان‬ ‫امدیم‪ .‬من با ش��هید قاضی و ش��هید فروزان مهر‬ ‫هم دوره بودم که البت��ه انها مربیان م��ن بودند و‬ ‫با هم تمرین م ی کردیم‪ .‬ما در تیم هالل احمر با هم‬ ‫همکاری م ی کردیم‪».‬‬ ‫احمد رض��ا از هم��ه چی��ز گف��ت‪ ،‬از خیلی‬ ‫چیزه��ای دیگ��ر‪ ،‬حرف های��ش ش��یرین بود و‬ ‫خنده هایش‪ ...‬خنده هایش هنوز هم ارامش م ی دهد‪ .‬کسی‬ ‫م ی داند چرا؟ ‪g‬‬ ‫‪81‬‬ ‫دریافتتندیس‬ ‫بلورینچهارمین‬ ‫دوره جایزه مدیریت‬ ‫مالی ایران توسط‬ ‫بانکانصار‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪208‬‬ ‫بانک انصار برای سومین بار متوالی جایزه مدیریت مالی‬ ‫ایران را از ان خود کرد‪ .‬هفتمین کنفرانس حسابداران و مدیران‬ ‫مالی و چهارمی��ن دوره جای��زه مدیریت مالی ای��ران در مرکز‬ ‫همایش های تخصصی رازی برگزار شد‪ .‬در این کنفرانس جایزه‬ ‫مدیریت مالی ایران در سطح تندیس بلورین به بانک انصار اعطا‬ ‫شد‪ .‬کس��ب این افتخار ارزش��مند را در حوزه مالی که با تالش‬ ‫تمامی همکاران ب ه دست امده به تمامی مشتریان‪ ،‬سهامداران‬ ‫وهمکارانمحترمتبریکمی گوییم‪.‬‬ ‫حمایت مال�ی بانک انص�ار از دوچرخه س�وار‬ ‫مسیرهای طوالنی در ایام دهه فجر‬ ‫‪ l‬مصادف با ایام دهه پرش��ور و پرافتخار فجر انقالب‬ ‫اس�لامی و در راس��تای ارج نهادن به اقدام ارزشی جناب اقای‬ ‫علی رضایی‪،‬دوچرخه سوارمسیرهایطوالنی‪،‬مدیرعاملمحترم‬ ‫ی حمایت مالی خود‬ ‫بانک انصار جناب اقای دکتر ایت اله ابراهیم ‬ ‫را از این ورزشکار ملی جهت رکاب زنی از حرم مطهر حضرت امام‬ ‫خمینی (ره) در تاریخ‪ 1392/11/07‬تا مسجد جامع خرمشهر در‬ ‫تاریخ‪ 1392/11/22‬اعالم کردند‪.‬‬ ‫ایا می دانید جشنواره‪ 22‬چیست؟‬ ‫‪ l‬بانک انصار از جمله بانک های فعال کشور است که‬ ‫به رغم جوان بودن موفق به ارائه همه ن��وع خدمات بانکداری‬ ‫مدرن به مشتریان خود شده است‪ ،‬به طوری که طی شش ماه‬ ‫گذشته درصد اس��تفاده کنندگان از خدمات الکترونیک بانک‬ ‫انصار سه برابر شده است‪ .‬این امار بیانگر ان است که مشتریان‬ ‫بانک انصار با اطمینان از دریافت هم��ه خدمات الکترونیک از‬ ‫جمله انی بانک‪ ،‬تلفن بانک‪ ،‬همراه بانک‪ ،‬اینترنت بانک و‪ ...‬از هدر‬ ‫رفتن وقت و گرفتار شدن در ترافیک و الودگی هوا رهایی یابند‬ ‫و عملیات جابه جایی پول‪ ،‬خرید‪ ،‬پرداخت قبوض اب‪ ،‬برق‪ ،‬گاز‪،‬‬ ‫تلفن و تمامی عملیات بانکی را انجام دهند‪ .‬بانک انصار پس از‬ ‫کس��ب این موفقیت به منظور اطالع رسانی وسیع و هدفمند و‬ ‫ارج نهادن به وقت مش��تریان خود و همچنین سایر هموطنان‬ ‫عزیز طرحی را به نام جشنواره‪ 22‬ارائه کرده است‪ .‬در این طرح به ‬ ‫صورت ماهیانه به‪ 220‬نفر از هموطنانی که سه تراکنش مختلف‬ ‫درماه(پرداختقبض‪،‬خریدشارژ‪،‬انتقالوجه‪،‬پایا‪،‬ساتناوپرداخت‬ ‫اقساط) را از طریق حداقل یکی از درگاه های خدمات الکترونیک‬ ‫(اینترنت بانک‪ ،‬انی بانک‪ ،‬موبایل بانک و تلفن بانک) داشته باشند‬ ‫هدایای‪22‬میلیونریالیتقدیممی کند‪.‬اولینماهاجراییاینطرح‬ ‫از ‪22‬دی ماه س��ال جاری اغاز و تا پایان روز ‪ 22‬بهمن ماه ادامه‬ ‫خواهدیافتوهرماههتا‪ 22‬فروردین‪ 1393‬ادامهمی یابدواسامی‬ ‫ برندگان در س��ایت اینترنتی بانک تا پایان روز ‪ 25‬هرماه اعالم‬ ‫خواهد شد و شرکت کنندگان در هر ماه در ماه بعدی و در صورت‬ ‫کسبشرایطدرجشنوارهشرکتدادهخواهندشد‪.‬کافیاستتنها‬ ‫یکبار با دریافت رمز هر یک از خدمات مذکور از هر یک از شعب‬ ‫بانک انصار در هر زمان و مکانی از خدمات الکترونیکی انصار با‬ ‫اسودگی خاطر استفاده و در جشنواره‪ 22‬بانک انصار حضور یابید‪.‬‬ ‫تکذیبیهدعوتبههمکاری‬ ‫‪ l‬با عنایت به درج اخبار نادرست و سوءاستفاده بعضی‬ ‫از سایت ها مبنی بر استخدام در بانک انصار‪ ،‬موارد ذیل به اطالع‬ ‫ی می رسد‪ :‬در حال حاضر نیروی انسانی‬ ‫عموم هموطنان گرام ‬ ‫بانک انصار براساس ساختار و جداول سازمانی مصوب‪ ،‬تکمیل‬ ‫و اعالم و اشعار می دارد که این بانک هیچ گونه اگهی استخدامی‬ ‫یا سوال و منبعی برای ازمون اس��تخدامی منتشر نکرده و درج‬ ‫عناوین «نمونه سواالت ازمون استخدامی بانک انصار» کذب‬ ‫محض بوده و سوءاس��تفاده و عمل مجرمانه محسوب شده و‬ ‫اقدام کنندگان و مباشران مورد پیگرد قانونی قرارخواهند گرفت‪.‬‬ ‫بدیهیاستبانکانصاردرصورتایجادظرفیت هایجدیدبرای‬ ‫استخدامبراساسشرایطوضوابطقانونیومصوب‪،‬بهدرجاگهی‬ ‫و اطالع رسانی و کسب اطالعات از واجدین شرایط و داوطلبان‬ ‫استخدام همراه با ارائه فرم های الزم‪ ،‬اقدام و از طریق سایت انصار‬ ‫بهنشانی‪ www.ansarbank.com‬خواهدکرد‪.‬همچنین‬ ‫بهاگاهیهموطنانگرامی می رساندکهفراخوان‪،‬ثبت ناموازمون‬ ‫استخدامی بانک انصار مستقیما توسط مبادی ذیربط در بانک‬ ‫صورت می گیرد و هیچ شرکت و موسسه ای سمت نمایندگی ما‬ ‫را در امور استخدام ‬ ‫ی ندارد‪g.‬‬ ‫از سوی بانک مرکزی ابالغ شد‬ ‫صدور مجوز فعالیت موسسه اعتباری کوثر‬ ‫بانک مرکزی جمهوری اس�لامی ایران مجوز فعالیت‬ ‫موسس��ه اعتباری کوثر را صادر کرد‪ .‬در راس��تای ساماندهی‬ ‫نهادهای فعال در بازار غیر متشکل پولی که با هدف ایجاد انتظام‬ ‫و ثبات بیشتر در بازار پولی کشور‪ ،‬فرایند ان از چند سال پیش و‬ ‫به موجب مصوبات شورای پول و اعتبار اغاز و طی هفته های‬ ‫اخیر شتاب گرفته بود‪ ،‬موسسه اعتباری کوثر موفق شد با تکمیل‬ ‫تشریفات اداری و قانونی مربوط ‪ ،‬مجوز فعالیت خود را با عنوان‬ ‫«موسسهاعتباریکوثر مرکزی»ازبانکمرکزیدریافتکند‪.‬به‬ ‫موجب بخشنامه صادره از سوی بانک مرکزی ‪ ،‬موسسه اعتباری‬ ‫کوثر مرکزی می تواند بر اساس اساسنامه مصوب ان موسسه ودر‬ ‫چارچوب قانون پولی و بانکی کشور‪ ،‬قانون عملیات بانکی بدون‬ ‫ربا‪،‬مصوباتشورایپولواعتبار‪،‬دستورالعمل هاوبخشنامه های‬ ‫صادره بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران و سایر قوانین و‬ ‫‪82‬‬ ‫مقررات ذیربط فعالیت کند‪.‬‬ ‫هدیه ویژه به بانوان متولدین‪ 12‬الی‪ 22‬بهمن‬ ‫سال‪ 57‬با نام کوثر‬ ‫‪ l‬مدیر شعب استان اذربایجان شرقی موسسه اعتباری‬ ‫کوثر از اعطای هدیه به بانوان متولدین ‪ 12‬الی ‪ 22‬بهمن سال‬ ‫‪ 57‬با نام کوثر در ایام اهلل دهه فجر خب��ر داد‪ .‬به گزارش روابط‬ ‫عمومی موسس��ه اعتباری کوثر‪ ،‬محمدرض��ا اهن تن ضمن‬ ‫تبریک سی وپنجمین سالگرد پیروزی انقالب اسالمی با بیان‬ ‫این مطلب اظهار داشت‪« :‬بانوان متولد در بازه زمانی ‪ ۱۲‬الی ‪۲۲‬‬ ‫بهمن سال‪ ۵۷‬می توانند با مراجعه به هریک از شعب موسسه در‬ ‫سراسر کشور و ارائه اصل کارت ملی نسبت به دریافت هدیه ویژه‬ ‫موسسه کوثر اقدام نمایند‪ ».‬وی در بخش دیگری از سخنان‬ ‫خود با اش��اره به اهمیت و جایگاه تاریخی پیروزی شکوهمند‬ ‫انقالب اسالمی گفت‪« :‬انتقال اهمیت و جایگاه منحصر به فرد‬ ‫انقالب اسالمی به نسل های جدید از وظایف خطیر دستگاه های‬ ‫فرهنگی است‪ ».‬وی افزود‪« :‬انقالب اسالمی ایران در شرایطی‬ ‫با هدایت حضرت امام خمینی (ره) به پیروزی رسید که جهان‬ ‫در نیمه دوم قرن بیستم شاهد افول ارزش های دینی و مذهبی‬ ‫در میان جوامع و کش��ورها بود‪ » .‬اهن تن خاطرنشان ساخت‪:‬‬ ‫«انقالب اسالمی‪ ،‬نه تنها احیاگر اسالم ناب محمدی در ایران‬ ‫بود‪ ،‬بلکه احیاگر و اثبات گر نقش برجسته دین در بیداری سایر‬ ‫ملت ها و جوامع نیز به شمار می رود‪ ».‬وی در تشریح رویدادهای‬ ‫سال‪ ۵۷‬گفت‪« :‬در ابتدای نهضت‪ ،‬انقالب و اهداف و ارمان های‬ ‫ان صرفا در حد یک امید و ارزو بود اما پیروزی شکوهمند انقالب‬ ‫اس�لامی در بهمن ماه س��ال ‪ ۵۷‬اغازی برای ایجاد حکومت‬ ‫اسالمی سبب به بار نشستن بس��یاری از اهداف و ارمان های‬ ‫انقالب اسالمی شد‪ ».‬وی با اشاره به دستاوردها و پیشرفت های‬ ‫به دست امده در طول بیش از سه دهه از پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫متذکرشد‪«:‬چهازمنظریکفردانقالبیوچهبارویکردتحلیلیو‬ ‫علمی اگر منصفانه به شرایط امروزمان و نیز رویدادهای سه دهه‬ ‫گذشته نگاه کنیم‪ ،‬عمیقا بر این باورم که در رسیدن به بسیاری‬ ‫از ارمان ها و اهداف انقالب اسالمی موفق بوده ایم‪ ».‬اهن تن در‬ ‫پایان تجدید میثاق با ارمان های شهدای انقالب اسالمی و دفاع‬ ‫مقدس در گلزار شهدا‪ ،‬دیدار با خانواده معظم شهدا و جانبازان و‬ ‫ایثارگران در ایام دهه مبارک فجر‪ ،‬شرکت در راهپیمایی یوم اهلل‬ ‫‪ ۲۲‬بهمن به همراه همکاران و خانواده هایش��ان‪ ،‬اهدای هدیه‬ ‫به بانوان متولدین دهه فجر س��ال ‪ ۱۳۵۷‬با نام کوثر‪ ،‬برگزاری‬ ‫مس��ابقات فرهنگی ویژه فرزندان کارمندان موسسه از جمله‬ ‫برنامه های این ایام مبارک و فرخنده اعالم کرد که به صورت‬ ‫سراسری در موسسه اعتباری کوثر اجرایی می شود‪g .‬‬